ILibcr 3bcr Jtp.oe celo 7 mudo co tmet quattuor libros ptiale® 3n primo libro btermina tur generalit 6 toto vniuerfo 3n fecudo libro otermiat 6 principaliftima pte vniuer fi.f.oe corpore edefti. 3n frio libro Steermiat oe ignobiliori pte vniuer fi v; oe pte elementi fm opiniones antiquorum. 3nquarto Ubro oterminaf oe eadem pte fecu» d um propriam opinionem. primus liberbabet quattuor tractatus. 3n primo tractatu ondit vniuerfu ee pfectum* 3n fecundo tractatu oftenditur ipm ce finitum fecundum magnitudinem. 3n terno tractatu oftenditur ipfu efte c£m vnu 3n quarto traaatu oftenditur ipfum effe infu nitum fecundum ourationemf Secundus liber babet tres tractatus» 3n primo tractatu oeterminatur oe celo taqua oe principaliftima parte vniuerfi. 3n fecundo tractatu oeterminatur oe partibus eius nobilioribus.f.oeaftris. 3n tertio tractatu oetermtnamroe terra vt cir ca eadem ficut circa centrum celum circulariter. mouetur* Xerttus liber b; quattuor tractams. 3n primo tractatu ponit generato corpop natu ralium fecundum antiquos qui reprobantur. 3n fecudo tractatu inquiritur vtjp corpora na toralia mobilia motu recto fint grauia aut leuia 7 qualiter funt mobilia naturaliter 7 violenter. 3n terno traaatu ondimr vtrum dementa fine finita fecundum numeri» vd infinita 7 qnod fune generabilia 7 corruptibilia. 3n quarto tractam opabimr qualis fit mod*ge neranonis elementoru 7 vrp fint pfe figurata. Ojiartus liber b; tres tractams 3n primo traaam recitatur opiniones oe graui 7 leni oftendedo pp <}d grauia 7 leuia mo uentur ad fua loca naturalia. 3n fecundo tractam oeterminatur oeoiffererijf grauium 7 leuium oftendendo cp eft oandumcor pusfimplicitergraue 7 corpus fimpliriter leue 7 corpus graue aut leuei rcfpecm 3n tertio traaatu oftendimr numerus elemen cop probando ea efte qrtuor 7 no plura cu boc o e darando quo figura eft ca 7 moms. /Capitula primi libri oe celo 7 mundo, ■fbrobemium ad totu libri». /Capituli» primi» tractams primi in quo ondimr qp mundus eft perfectus.; /Capitulu £5 in quo ondimr cp vitra elemeta fte oaddquinni corpus fimplep. Capitulu terriu in quo ponimr oifferentia iter edunt 7 elementa. /Capitulu quarti! iit quo ,pbatur cg motuictrcu Uri nullus cft motus prius* /Capitulu primii tractatus fecudi i q pbaf q? im pofTibtle cft corpus ifmiro mobile motu drculari, .Capitulu fcom tn q ,pbatur cp i impofibile efte corpus infiniti» p ronee naturales coce, iapitulu quintu in quo cp cft tpoftibi' leee corpus mfinmlprones logicas» /Capituli» primi» tractamsumj t quo oftedircr cp no cft nifi' vnus mundus» £apirulu fecudum in q qp non eft pofti bile efte plures mundos. £apitulu primu tractat’ qrtiifl ponuntur opi mones annquo p. oe eternitate mundi. £ap irulu fcom in quo ponunt oioes. necefarie d propofim oftendendu.* /Capitulu terriu in quo oftcndif mundu‘ce inft nitum fecundi» ourationem.' /Capitulu quartu in quo reprobant opiniones circa etermtatt5 mudi. /Capitula fecundi liba oecelo 7 mudo. £apitulu pmu rraaatus primi in quo oeter mi nat o e eternitate celt. Capitulum fecundu in quooererminat oe oif ferenttjs pois celt» .Capitulum tertium in quo bclaratur caufa plu ralitaris motuum celeftium. .Capitulum quartum in quo oeterminatur oe figura celt. /Capitulum quintum in quo oeterminatur 6 ca motus celi ad meridiem magis cp ad oppofitum. /Capitulum fertum in quo oftendif motum p ri mi celi efte regularem. £apitulum primum tractatus fecundi inquo in quiritur oe natura ftellap /Capitulu fm in quo oerminaf oe motu aftro$t /Capitula tcrriu i quo ofteditur qp ejc motu aftro rum non caufatur fonus * /Capitulum quartum in q oftenditur o:do que; aftra babent ad inuicem. .Capitulum quintum .inquo oeterminatur oe figura aftromm. /Capituli» feptu i q foluuf alique queftiones. /Capttulu primum tractatus certi/ in quo ponti tur opiniones antiquoru; oe fitu % motu feu quie te terre. /Capitulu fecundum in quo ponuntur alie opi mones oe cfcte terre. /Capitulu tertio in quo oeierminatloe fitu 7 <$c te tere f m opinione 31^. /Capitulu quartu in quo oftenditur cp terra eft ftgure fperice. /Capitula tertij liba oeeelo 7 mundo. /Capitulu p2imu tractatus primi in quo fit con tinuatto adprcccdcnria ponendo ordinei oicedts. /Capitulu fecudum in quo ponuntur opiniones 3Ut>er annquomm circa generationem 7 coiruptionem co2pomm naturalium Capitulum tertium quo reptobatur famofio' ree ep cie. Capitulum pztmum traetaruafecundi in quo on dirur cp co2poza naturalia babent mot’ naturales Capitulum fecundum in quo offenditur q> gra/ uitae 7 Icuitas funt pancipia neceflariamof recti £apitulu rerttuin ejuo offenditur qualiter gra tua 7 Icuta funt mobilia violenter. £apirtilu pamu tractatu e tertii in quo pjemit' tuntur quedam ponendo Diffinitionem elementi. .Capitulu f m in quo offenditur vtru elementa fint finitafm numerum vel infinita. £apituluterttuin quo offenditur $ no efl tantii vnum elementum Xapitulum quartum i q off endif q> elementa n funt perpetua fedcontinue adinuicem generabilia 7 corruptibilia. £apitulum pzimum ti acfatue quarti in quo off enditur cp elementa no generantur adinuicem p fegregationem nec p tranfftguraaonem nec per re folutionem fuperftcierum. £apitulum fecudu in quo ofrenditur cpdemi ta funt per fe figurata rationibus fumpds qc natu ra loci t generationis co:po:u. £apitulu tertium in quo ofrenditur idem ratio nibus fumptis e* partionibus? moribus vuwib* elementorum. £apttulu quarti Iib:i oecelo ? mundo/ £apitulu ptimu tractatus primi in quo premi tuntur aliqua propofttto oeferuientia. £apitulu fecndum in quo recitatur opiniones oe graui ? leui. /Capitulo tertio in quo ofrenditur propter quid grauta ? leuta mouent ad fua loca naturalia. /Capitulo primi» tractatus fecundi in quo oeter minatur oe oifrerentis grauit» ? lenium. £apitulufecuduinquo ofrenditur q? efroadu corpus ftmpltciter graue ?corpus ifimplciter leue 7 corpus graue aut leue in refpcctu. £apitulu primum tr aautuo rerrq in quo ofren diturnumerus elemetorum probadoea efrequat tuor? non plura. £apirulu iecundu in quo ofrenditur quomodo figura efr caufa motus ? quotnon. %SbO‘ cofidcramus coipus mobile %rocsrpaIes oefce datdo a d aliqua fpectemotus.7Mcaut cofidera mus ipfu cotracte vt eft mobile ad vbt',7 fic babe mus fecuda ptem pbie naturalis q traditur i quat tuo: libas 6 edo 7 mudoa quibus cofideratur oe celo 7 dementio quecoftmmtvmuerfumvt fune cozpozalocaiir mobilia. ( mobile contracte vt e mobile ad fo:ma i generali tn no oefcendendo ad fozma buius fpei vel illius: 7 fic babemus tertia ptem pbie namralis q tradit in ouob’libzts oe generatoe 7 cozzuprioe. 3lut adbuc magis cotrabimus cozpus mobile ad fo: ma:q: ad fozma mixti iperfecti:7 fic bemus quar ta parte pbie naturalis que traditur t qttuo: libas mdbauf .i quibus oetermiatur oe roze % patina.? oe aliis mixtis ipfectis. c Jlut cotrabim9 cozp0 mobile ad fozma mixti perfecti inaiati tm 7 fic ba bemus quinta parte qua putadu eft,2l$: fedffe I5 ad manus noftrae noperueneritloco cuius com pofuit. libertus magn** libzum que 6 imeralib’ t-ituJautt.Sutcotrabimus coipus mobile adfo: ma mixti perfecti atati in relatoe tn ad eius opera tioes que fe tenet ex pte aie pancipaliter vt funt vt fexta par tetn q in tribus libas oe aia rradituM 3lut ptra bimus cozpus mobile ad fozma5 mixti pfecti ani mati in relatione ad operationes ei’ q fe tenet pan cipaliter ex parte cozpozis vt funt vigilare ooznt i re memozari 7 fic oe talibus 7 tuc babemus fepti ma pte que tradif in puis naturalib'’* (f 2fut coit deramus cozpus mobile ad fo:ma mixti perfecti aiati adbuc magis pete.7 fm ratioes magis fpeci alef 7 fic babemus octaim 7 vltima parte que tra ditur in libas oe vegetabilibus 7 planus 7oeani malibuf.tf £x quibus oictis pofTutaliquaappa rere f>:imo quidem apparet que eft otffereutia irt ter fubiectum totius pbilofopbie naturalis 7 fub tectum liba pbicozum quonta fubiectum pbie na turalis eft cozpus mobile confideratumfm roes 7 comunes .Sed fubiectum eft cozpus mobile confideratum folum fm rones communesfScoo apparctqtus eftozdo buius li ba' oe celo 7 mundo ad alios libzos naturales d mam eft fecundus in ozdine 7 immediate fequeuf libzu pbicozumtcum enim in pzima parte pbie na turalis orernunetur oe cozpo2e'mobilttn comunt folum quod fit m Itbto pbicozum:7 in fecundaoe cozpoze rnobil ad vbi cotracto.quia mot9 localis eftpzimus motuu 7b°ltt il°occelo 7mundo,Se quitur 6 celo 7 tnudo imediate fequi libzum pbificozum. t Xcrtio apparet q> magis oebemus oicere q> cozpus mobile eft fubiectum pbie natura lis q> ens mobile. £t fimiliter g? cozpus mobile ad vbi eft fubiectum lib zi oe edo 7 nmndo.7 non ens mobile ad vbi.Hatio e qz quado cuq? alicuius fete fubiectucdponitur ex aliquo materiali 7 aliquo %L%ime cuperem ifignes axep 02nati(Timi viri ea tn me vim ingenii ac facul tatem efle.vtea que oe natura nobis a pziozibus tradita fut plemflimaoiatione otflererepofT}. Uc rum cu buius rei amplitudine* inmcoz. veftruq? grautftimu iudiciu pfidero nifi pftia buanitas vra acbemuoletia -me admoneret. Uererer ne fi qccp ea oe re boc loco oicereidipfu a vobis puftllu5 ac exile elTe arbitraretur. Xanta*n.e nature codi' tio ta mirabtlatqj oculta vt ea botu? metes admi rari no oeftnat neq? rn tpaj aplectt autt totu expli care poflint* Oua pp fi ab ctufmodi rei cuarratoe me abftines fuero 7 ad eum 3treftotef lib2u m me couerta quem vos cdfilio vro ame exponedu efTe ccnfuiftis:puto q? fadle veniam a vobis ipetrataj cofequar. 1 3n pamts m oiuifione qnda pmtttaj ex qua buius libri oe celo 7 mudo que i manibus babeo adaUosquos 3l£*?dtdit feries plane mo ftrabitur* i pbantes otxerut in quattuo: ptes oillributa eft.quas oes pbilofo fuis codicibus nobis ex plicuit. £t earu pttma e que in oiferendi fubtili ta te cofiftit.7 bac in fuis libris logice tam q ad eC partem fopbiftica q? et realem coptofiftime inuefti gauit* Secuda eftquamalijmetbapbificam7 altf fcta5 oiuina vocant 7 bac in. metba pbiftce aut.xtit|*vt quotuda opinio e fubtililTime perrractautt.C Xerttapars equamotalepbiam appellauere.7 bec in tres partes ifecaturv5 i etbi cam que in etbids traditur 7 pollinca que in polit tica 7xconomtcaqueiniconomica perferutatur i -Cluarta 7 vltima pars ejpbia naturalis que 6 co2po:e mobili inquam e mobile coftderat. £t bec in octo ptindpales oiuidttur partes* Tlam autconfideramus cotpus mobile in quatit buius £5 ratioes eoes tmno oefcendedo ad aliqua fpem motus 7 fic babemus ptima ptem pbilofopbte naturalis que traditur i octo Ubtts in qui bus confideratur t coi folu3* IHuc fDrimus fotmalt. rationabile eft cp formale competat mali f3 eius .XD5 elTe mobilecopetitco2po:t naturaliinquantucorpus naturale.qroe corpus naturale eft perfe mobilc;?oe perfe mobile ? e coz pus namrale.Scd ee mobile no copetit enti iquan uiens.qrnooeens eft mobile quare ?c. -Quar to apparer qs eftrinilus buius libri. 3nritulatcnl liber 0e celo ? mudo.cuemin eo principaliter co' fideretur oe corporemobili ad vbi.? inter ea celu fitoigntus?nobilius.binceq? ab eofumpfitoe' nominatione. ?qr et in bDiibro principaliter pfide ratur oe demeris q bucmiidumiferiorecoftituut ideo ab eo ? ocnominatur.quare oicit liber oe lo ?mudo.qbus taliteroeclaratis.reliqimeft vt ad libri cotinuatione ad altu qui eu3 pcedit. % eius oiuifionem ac et erpofittone accedam, •fbrobemium aa libp oe celo ? mundo. €mtnm fcientia fc re plurima ridetur rircaco:po:at ma gnitudmef ito iteUtgtt idem £ cognitione ? fciam.boe oicjp ta ro qr vbi noua tranflatio bet oe na fcia ferre pluri ma. antiq babet. majcima cognitio nature ? fcia 6 monftras ipa5.£t ro eft.qr fcia oemonftraaua no vritur terminis finonimis.3llud aut oeclarat oti plicir.Unomo oices q> p cognitione intelligit imaginarione.i.prima apprebenfione fcibiliu5.?p fciam intelligit fidem. t.adberentia5 ad illa fcibilia apprebenfa p imaginatione.3Uiomodo ? melf ot cit cp per cognitione intelligit cognitione puma5 9 eft cognitio primos principio#. ? per fcienria itellt gitccgnmone a prima cognitione que e cognitio coclulionu oernonitratarum p principia, -Quarto intelligendu f in 31 ue. circa illa pttculam ? magnitudines.# per corpora 2l#.mtel ligitentiaoiuifibiiia fm tres oimenfiones.?cum magnitudo oiuidat in linea fupficie ? corpus. per magnitudines intelUgiutiagmmdtnes alias a cor poribus. V5 lineas ?(fuperfioes.vtoet tntelligere cp oe oibus magnitudinibus eft cofideratio nalis. C> -Quidam oicut#2l#.oicit magnitudines pp opinione Democriti 4 pofuit corpora atbomalia indiuifibilia.Tla vult 3l#ea ee magnitudines et per confeques oiuiftbilia.£t fubdit 3lue. cp nalis pfiderat oe magnitudinibus ? etia mathematicus Dtffererenter tn qr naturalis pfiderat oe eis vt fut termini corpon» namraliu.Sed mathematicus ab ftratteas a mafenfibili cofiderandooeeis vtfuc quatamefurabilia? b° potes fcire ejcalijs libris. ? majrime pbifico#.vbi or#abftraberiuj no eft mendacia. d -Quinto intelligendu fm3lue. grpcrpaffiocs 3l#.iteligit qualitates eftenttalcs. entium naturaliu. vt futqualitates actiue.? fm lo cum motiue q ideo otcutur efletiales qt efienriatr mfequutur fo2mas fbales ipo#.?p motus intelU git Vias oucentes ad gencratione5 illa# qualttatu e(Tenrialiu.£t fubdtt#ota entia autfutfubftantie aut acentia aut vie oucentes adelTe ifta#:q vie vir funtrranfmutatto.qdoictuquobeat intelligii ou bitatione videbitur» Secudu aure temifttu per motus intelligit 2l#.mutationis reru naturalia* quibus no mutatur aliquid oe fba rei mote.vt cft motus localis.? per partiones inteligitmutanoes quibus mutatur fbarei.vtqnres generatur vel corrumpiturfm fe vel fuas qualitates fenfibiles* ? bec ejepofino et l bona. S3 fcus tbomas oat alias eppofitoee oices q? p pafifiones intelligit p20 ptietatee p motus itclligit opationes reru natura lui que no fut fine motu vel perpaflioes intelligit oes motus.? per motus fpecialiter motus bea les. § Serto intelligendu fm 3lue. cp per prima priucipia 3l#. intelligit cas corpo# naturaliu ? ac ddentiu eorum: q: fcientia reru5 naturalium ? ac ddentiu pfequentid eas no copletur nifi p fcientia caufa# vt innuit 3l#.tn prologo pbifico# oicens tuc.n.arbitramur .cognofce vnunqoq) cii cas pri luimus mas?ptimapnctpta cognofcim’7 vfqjadeleme ta.£p quibus inferi q? pcotpota 7 magnitudines fb‘m fcienrienaturalis.?p pafTioes 7 motus intelltgit p:op2 icta res q oe eo inueftiganf mfctentianftli.?perp2inctpia pmd pia fubtectt p que tancp per cas oemonftratpaftio nesoeeo. Septimo itclligcdu £5 cu ori cit . ? i piincipife cuiuflibct qo afimilaf ifti na ture fm tranftanonem anriquaivelquccuq? talis fbe fur:f$ traftarionem nouam. videtur eje b'"velle pp pbilofopus namralis no folu bj cofiderare cas 7puncipiji reru naliu fimpliciu:fed cu boc et rerif eis fimiliu.f.mijcro2u ex illis.Sic oirige littera.fcia 6 namra.i.naturalis mapma ei° parte videturXeeepnscirca cotp02a f.fimplicia? maguitudines.f.alias a cotpodbus: 7 circa, paftiones ?motus bo$2..f.co2po2U5?ma' gnitudmu:aut pto fcd adbuc circa p2incipia.i.cas cotpotu ? magnirudinupafTionu ? momit eotuj 7 circa qcunq? ideft oia que fut talis fbe. vt funtco2po2amipta epfimpliribus. f tla.n. cofta tiuu.Tlitc fu am. £t intendit talem rationem, mapima ps (cie uaturalis eft oe plurimis rebus naturalibus ergo Coclufio eft vera tenet pna per boc.q2 oia collaria natura aut fut co2po2a ? magmtudinefraut baben tia C02P** ? magnitudines:aut pzincipia babenttuj C02p02a ? m agnttudines. t>e ifta rationepofuitfo lum cofequetic cu vicit naturam, coftan lium ?c. CX>:o cuius parris occlaratione intel ligendum p2iino fm Sucr.circa finem commenti ptimi ap per co:po:a 7 magnitudines #22.itelligit co2pota fimplicia. vt funt quattuo2 elemriita ? ce' uim.pbnria co2pus ? magnitndineintelligit copo fitaejc fimplirib’:vt funt mijeta illis:? potiffime biittaaias:vtaialia ?planteoequibus cofiderat naturalis vt partes p2incipales. i Jfliter tfi nit fanctus tbomas baneparrem p co2y pota?magnitudines inteUigit TipXQipoia iani' mata: vt fut lapis lignum ?c.? per habentia cotp* 7magnitudine inteUigit cotpota aiata.£tper ptin cipia inteUigit aiam ? vir materia ? fotma. Jn telligendu fccudo fm'3uer.q? pzincipia enm$ na turalium fut ouplicia quedam fut ofo ptima: que fotcaufe cotpotu fimplicium.? bec funt materia 7 fotma-Oucda funt ptincipia fecundaria ? bec fut elementa ex quibus coponunfmijrra cofimilium partiu. oc inuitur qp eft copofitio rei naturalts:p2imaec6pofttio cotpotum fimpUciuj vt ex materia ? fotma:fecuda eft copo fitio babcnriu partes cofimiles imediate ejrfimplieibus elemetis:vteft eompofitio camis 7 ofTis 7 fimiUu. Xeitia eft copofitio minomm bntium oiuerfttatem-in partibus ex miptione cot potum ftmiliuptiu ficutecopofino bois ex came 7 ofTe.tt ratio iftaru copofmonu eft:qt oe qo com pomrortcopomtur ex bis m que refolmtur.Unde mijeta etberogena refoluurur m bogenea ? bomo genea m bclemenra:?elemeta vltimo in materia ?fotmam. tertio fm 3lue.q> *X oictis eius intenditep naturalis cofideratio eft circa ouplicem modu cotpotum naturahuj.f.fim pltciu ? 7 circa cas 7 ptincipia raliuj f. materiam 7 fotma ?c.? circa cas 7 ptincipia acci' dentm eoTp. Otdina fic littera enim pp certe coftan tium natura a.reru naruralimbec quidem fut cot pota. f.fimplicia 7 magnitudines bec aut babent cotp’?magmtudine3 vt q funtmijcca exillis: bec aut funt ptincipia babentiu5 cotpota 7 magmtudi nes:vt materia 7 fotma 7 elemeta ?c.-Circa comen rum cubitatur .Utru 0 mnia enria finr fbe aut acri dentia aut vicoucentes addTeillotu. £r arguitur pp no q: oato illo fequeretur q> aliquid eJTet qd no eftet cns:confequens eft tmpoftibile.£t ptobatur confequenetarqz ens oiuidimr a pbo.vij.mctapbi fice fuffiaenterinfubftantia 7 accidens ergo fi ali quid eft qo nec eftfb’a nec accidens vt fequitur eje oicto 3luer.fequitur q? aliquid eftqd non eft ens. 5ld Dubitatione refpondetur ptemttendo iftaj oiftincttonem ap fba 7 acciden9 poffunt oupliciter capi.ttnomolargep2ooieo quod babet eftcefte tiale vel accidetale quocucp illud babear.? fiue il Ind elte fit perfectum fiue impfectum:?boc mo ca piuntura pbo.vq.metapbificerDueno oiuidituri fba$? accidens 7 fic non capiuntur btc ab 3uer. 3lliomo capiuntur magis ftricfe eo qo ba bet cfTe fbale vel accidentalecopleru et perfectu:? fic capiunmr bic ab 3lucr.ou oiuidit ens in fHam 7 accidens 7 via ad bcc.Unde p viaj ad bec babe mus intelligereens babes e(Te ftfale vel accidenta le fncompletu tame 7 impcrfcctu qo per vlteriote$ motu perfeitur? fi aliquid qo eft fBa vel accides p2i'mo modo :nec eft fb’a nec accidens fccudo mo: vt fHa que e ifieri aut qualitas fiue motusrepquo vlterius apparet folutio ad argumeruvqm conce dendum eft pp aliquid eft qo nec eft fb*a nec acens fecundo mo:? tn eft ens .I5 non fit concedendu pri mo mo capiendo fbam 7accidens.Sed adbucco tra bac folurione inftaror.-qt 3uer.addit q> bcvte fur vtr tranfmutatio.Sed fotma que e ifieri puta caliditatis no eft tranfmutatiorergo non eft via: 7 tn babet efTe tempus fm ifta cvpo fitionem efTet vta:j pcofeques tranfmutationmco feques eft falfuicu tempus fitmenfuraommutra fmutationu:? pafTto in fcquens motu, “buic re fponderi pot cit oiftinaione burlei oemom qua5 ponit tertio pbico2uq7motus capif triplicit Uno mopto fotma fluente tendente ad vlteriote perfe cuone.£t ficcaliditas ou eft infieri 7 itendi eft mo tustfecudo mo,p ftupu fotme:? fic e tranfmutatio fuccefifiua que vere oictf motus. Tertio modo pto ouratione fucceftfiua cotinua fm longitudines S.ibcr lineafuperfiriesreorpus locus tepus? motus .3u relligendum fecudo q> 2l$r.n6 probat bic banc oif finitione: fed eam fupponit velut probata. fejcto pbificorum. Jnrelligendum tertio* fecundum 3luer g7 eje bac Diffinitione apparet ora inter qua titatecotinuatoifcreta.fcroquonorandu vt bj videtitij .pbifico^g7 econtrario eft in magnitudi ne et numero in appofitione a oiuifione .*Uam in magnitudine i appofitione eft flatus eu fit folu fini ta magnttudo.Sed in oiuifione eft in infi' nimmtcujfitoiuifibilis in femper oiuifibiliaamt mero at econtrario in appofitione eft procefius in infinitumteu oi numero finito fit alius mato: fed tn oiuifione eft ftatus ad vnitaterque e indiuifibiL (J~ Jntelltgenduquarto fm fanem tbomarq7 oeco tinuo;oue oantur oiffinitiones. Unam formalis qua ponit Tip.in predicameto quantitatis oices q> cotinuu eft cufptcs ad vnu coe5 tminum copu lanturqueoicif fortnalisrqri eaponitur.Unioq fe babet vt fo:ma corinut. jllia materialis que po nitnrbic ouoicitcpcontinuueftqoeft oiutfibilei femper oiuifibilia.£t!bec oicitur matenalistquia oatur per partes que oicunt materiamur recte fic fecit:qa logicis venatur circa rationem 7 Tlararatautemarca materiam. CCotp’ au tC5 q d oiquacp oiuifibile. f fremimur fecudu necefTariu 7 e Diffinitio cor po:is .£t ouo facit p:imo ea ponitfecundo ,pbat ibi magnitudinis aut. De prima oicit q> corpus eft q6oiquacp eft oiuiiibilep:o quo notandum q?illa parncula oiuifibile otq&acppoteft oupliciter eppo nt.Gnomodo oi'quaq>.i.fccundum oem partem eius.jStbecejcpofirio non eft bonarq: linea 7 fup ficieseftoiuifibilisfmoemciuspartej. i: Secii do mo oiquam.i.fccndum oem oimenfionej i fpe f. longitudine latitudinem? pro fundit arem:? bec eft bona. C-afcagmtudmie autem quidem ad rnuj linea.0.6 ad duo planum.Cid autem ad tria coipus. C ‘fbtobat oifmitionej cozpozio 7 arguit fic cozp9 eft oiuifibile fecundu tres oimcnfiones ergo eftoi uifibile otquaq?.£ De iftarone 3j$r..ftc ,pcedit:q: p:imo pzobataus fecudo pnam 3°mfert ? probar vnamconclufionefacientemad propofitufuu ibi fecunda.&t pzeter bas ibi tertia queadmodu enim aiut. CDe prima 24£.,pbat ans fue pfie oices y en magnitudo fittriplejc f.linea fupftcicsi? cozp'* 7 linea fit ofuifibiT folu 663 rna otmeftone.f.longi tudinetfupfrcies folu fcom ouas.f.longitudine? latitudine oiuifibile tres oimelicncs f.longitudinenm 7 latitudinem 7 profunditatem. Ctpterbaf none alia magnitudo,p pter tria otaefle % ter cmritquaqj. fucceffiois babentep2tus ?pofterius fozmalirer: 7 fic tempus oicitur motus:i: ejc boc foluitur argu mentum q> caliditas que eft m fieri 7 tempus funt motus x tranfmutationesrij otuerfimode * £t bi tres motus etia oicuntur vie.Unde fozma oimi nuta oicitur vria:q: eft medium tranfirus afo:ma imperfectiori ad magis perfectam:flujcus etia oicif vi a 7 magis pzopzierqzcftvtain terminu adque5 qui oebet acquiri tempus funditer oicitur via p qnto eft menfura flupus 7viemtermmuacqredu, -jbztmil capitulu primitractatus libri pzimioe celo in quo onditur mundus to talis pzeterquat tuo: elementa fit vnu aliud co:pus ftmplep.f. celu 3n tertio ponit oram inter cclu5 7 quattuo: eleme taf3n quarto oftendit q> motiui ipius celi nullus motus eft contrarius* Secudu5 cap. ibi oe bis aut que fm fpem:tertiu ibi qm aut que quartu ibi epaut no eft circularis* 4}'prinui babet ouas partesun quaru prima permittit ouo neccef fariaadpzopofitu -rin fecuda intentu tbi fecuda:itaq? quoniaj oe 7 totuj* (fpu ouo neceftariapzemttritabi fecit da cozpus aut.£>e primo p:emittit Diffinitione} co tinui oicens:q? continuit eft qd eft oiuifibile in fem per oiuifibilta* -Circa banc parte intelltgendup°f5 Sue.comento fecundo q> bic incipit oimnire continuit: pzoponitur i Diffinitione cozpcris cu} fit eius genus:q63lp.'etia oiffinitqieft fb'm buius artis. £topo:tet quemlibet artificem prius oecla rae fbm oe quo couftderat.? continuit fit genus adcojpus paret qz oiuiditurmbasfpes que funt 1£>rimus •probat pna oicef qp qi f>r baa eres magitudtef feu tume idea no e alia 7 tUa/e oifibile feqt ips ee otuifibileoiquacp. £ircabacptem inreUigen du p:imo frn 3tuer.g?cozpua eft otiufibile folum frn tres oimenfiones q: pofTibtle eft in eo ponere* fold trea opametroa feozrbogonaltnn eodem pu cto mnmo mterfecantee.? io no eft oare qrtam 01 menfione feu magnitudine q6 no pfuadet folum 7 accipit tanq> ,pbarti a matbemati co ,pbare.n.q> folu5 funtjrea linee fe oztbogonalir iterfecantea in eodem pueto eft mathematici 7 no naturalia, (f z° fm 3lucr.q? 3lp.no' tificado cozpua notificat linea 7 fuperficiemvt in nuat tm trea efle magnitudinea in fpecie fic tm tref funt oimenfionea.CjJnde numer’ magnitudinu p' pozrionat numero oimenfionu* ecotra. 4T3ntelli gendu tertio 3luer,q? 3lp.btc vtif rone biuifiua 7 induerim 7 hoc fac vt inuat q> ad bae pclufioea ,pbada8 fuffic ro pfuafiua 7 no reqmritbmoftrato Quemadmodum ;n aiunt % pptba gorict totum z omma tribus dternu nata funt plumario* n. % medium % pzmcipiumnumep babmteumqiu omuesbic auteeum qui trinitatis: (3n bac parte q: facta eft mentio 6 numero triario oimcnfionu 7 pclufi onem facientem ad .ppofiru fuit. Tlumer'’trina riuaeftnumerua p ecfejc q fequit cu cotpus ba' beat trea otmenfioea frn qa eftoiuifibileqd ipfum eft pfectum 7 oiuidif in trea fm q? trea roea addu' rit ibifapzopter quod ibi tertia afttgnamua aute3 De pzima intendit ifta ronem ille numerua eft pfe' ctua quo oia futtminata pfectefed numer’ trinari ua eft bui’ nota 7 minozem dclarat aucte oicentiu cp oia 7 totu trib’ tm i nanf.f.pzincipio medio 7 fine 6 ifta roe ponit mio ria oeclaratoem oicena O ligcndiifm 3luer.g?poftcp fecit roemccmfi' cantem fuu ,ppofiru ep inductione nuc ponit ronej famofa vt eft t>e eiua pfuetudine.£t fubdit ep ptu to becro eft famofa qzomnea .loquentea coiter 7 majrimepictagozici terminat omnea ree tribue, f* pzincipio medio 7 fine tanq? numero perfecto quar numerua trinariua eft numer’oia 7 cuiuftibet rei: ■jbtopter qd a natura a-cipietes tm quam leges illius % ad fanctiftonef utimur numero boc C 3dducit fecuda roem oicena ille numerua eft pfectua quo taq* a natura ipfn accipientee vtimur ut rebua marime pfectis trinariua eftbuiue ergo ?c.maioz nota 7 minozem oeclarat in Ira oicena q? in facrificije oeo$& 7 in legibue nria vtimur trinita Uf43 3ntelligenditp:imo{;in♦3lucr,q? ifta eft alia ro famofa .pbans numeru trinam efic pfeeru} na larozes legis pzeciplunr vrorones % facrificia oeo rii fint fm numeru mnarui.Unde legiflatoz metue iftu numeru bolbus vt mfcquercnf na'5 7 vt lej: na tura in (equa ri &x quo tfert q> fm iftum numerum marium tenemur magtftcare creatozem remotum a mole 101 oib’ 7 facrlftctjs cu tfta talla no fiat ntfl ad magnificatione creatori 3ntelllge du 20 fm albertu q> fle l lege noua no s vrimur trini tate.f.pre 7 filio 7 fpu fco ita In lege atlq vtebaf tri' nltate l facriflclo dco£. i tburls oroc 7 cantu. (iaffignamus at 'i appellationes ftn modum bunt que.n.duo ambo dici' mus 1 duos ambos oes at non dici muffeddetribus bac pdicotionem dicimus piimum: Adducit ttta roem qua 3luer.Dlc famofa ee q2 fumtf excoi mo loqndl 7 e talis ille numer’e pfcct’ 6 q ppzie ozoefj nuni er’ trinarl’ eft b u i’g0?c. 0 na nota 7 matoz bclarabif ifra q2 oe totu 7 pfectu idej fut 6 bac roe 2l£.poit pzlo mtnoze olnde fl5dit qd da Dictu boc at 6 p:la oie cp fm buc modu loqndl alTignamuf.l^Dtc^m‘, oc ouob’abo % no oe pzlo at btrlb’oiclm’omne. £E>6c at queadmoduj dictu3 capter natura ipfaj fic inducere fequimu: qb boc accidit nobis pp nam q fic idu' cere nos fequlmur q> fic ipfa I nalib0 polt pplemen iu In numero mario fic nos ponam’ i acttVnris 7 vtamur numero mario tag> numero pfccto. 1 rclllgendu fm 3lucr.y 3^oie a? fequlmur nume ru trlnarm pp nam fic nos lducere.*jber nam irelll git natam 7 p nam tale bab em’ Intelligc bec ifezloza q pftituuf l ee p na5 namrate q e Ipc oe’ £>em olc cp qz lum’ pftirutt p fta5 naram Io Idlnaur fecj opatoes nature: £*q vlterfifertgubC opatt omVnrls volutartjs luenti pfecto l trinitate qz na Ita facit i reb’nallb’ 7 qz oes leges ? llfltutoes fut ipofitevolutariellle futbri poftteq lfequuntop’na mre£lrca oca cadut p Diffinitio ne prinul qz allqb ptinuu e oiuifibUe in olulfibllia g° Diffinitio mala>affitptu ,pbat triplicir p° capio fi lu vnlfozme p totu I rfilata cui applicaf ex laterlb’ ouo ageria c| poteria ad trabedu verforas oppo firas q babeat ieqllratlsfupza reflfteriafilt?trabat. £ttucfilufragct?n maiozi roe i vna pte cptaliag°i oem ptepolfibile eft fragi 7 ppfequefiidluifibilla. Sebo capio vas Vltreu plenu aq iq nlbll polTtt Ingredi 7 fit vnifozme 7 po naf l loco frigido ita q? aq pdepfd 7 mloze loeu oc cup5 7 tiic ne oef vatuufragef 7 ri magi i vna pte q> t alia vt fupza arguebaf 6 filio 7c Seba oubiranq eft p Diffinitione cozpozis qz celu cft cozt»’ ?mnbe ILibcr cft ofquaq? oiuifibile imo noeft oiuifibilecu3 fit in generabile 7 tcozrupribtle fm a».? oiuifibilitas ar guat cozruptoej. Tertia oubitatio e qz videtur qp pluree funt oimenfioes qprres.qm linee .pceden ti ab bumero ojetro ad genu finiftru cozreipondet aliq oimentio.t no aliq oe iliis trib’g°^e*^Cluarta oubitatio cft qz vr ap oef qrta magitudo bnf latitu dine 7 ,pfuditate folu fic imaginaur fupftcic ptinu ante fupioze pte bois cu iferiozi illa.n. menfurat Ii nea latitudinis 7 linea 3\d pzimam Dubitationem tenendo cotinuu efle oiuifibile in ifi mtu refpodef aliqui 7 ad ouo pmo ont multiplicit pzio qp no oaf tale filu5 vnifozme.f5 bec re fpofio fugit.2 °q? no fragef qz refiftet na cois fed qd ipfai vnapte q»in alia pp meliozem agentis applicatocm._ 3ldbuc rn oubiu remanet oe vitro, Ouarto qp roe ifluentie alicui parti maliuole m agis i illa pte fragef. 3d fecuda oubitatocmrndcturoupucitpzio qp edum vt cdu no eft oiuifibile.fed bn vt cozpus. 3Uir 7 me lius qp aliquid pot oici oiuifibile ouplidt. Uno0 p feparione parti a parte:-z fic ce'u no eft oiuifibile illio mo p oefignatoemptis uifibtle 7 boc fufticit. (\ 2ld tertia oubitatioem rit def qp linee oate no cozrefpodet aliq oimcnfio qz no oztbogonaliter alias intiecat. & d quarta 5 oz qp illaquatitas imaginata eftfupfides bnslongirudi ne 7 lantudine no aut qrfuditate qz linea menfuras (pfuditatem bois mefurat logitudine illi'’ qntitatis Zaep quoniam oe7totu pfectuni n fm fpecicm oiffe rtmtabimcemfed fiqutdej Mticpin materia «inqutbuB oicunf l’ ■p>remi(Tis fuppofitis necefTariis 31». ejcequif 6 pzincipaliintento.-r vult,pbare ifta Uniucrfu eftpfectu oiuiditautinouas ptes qzp° premittit qdda.2°jpfequif ibi fecunda. Cozpus vticp 6 pzima pte pmimtrcp oe totu 7 pfectu n ornt f m fo2ma fed folu f m fm 3luer.comento 5" qp oe totu 7 perfectu no otfferut fm fozma.i.tn fignificatioe coi vel rone fozmali qz ofa impoztant integritate fed oifferunt f m materia i.ronereru3 oe quibus oicuntur qz oe oiferetis 7 totu oe continuis 7 pfcctum oe fozmis fubftantialibus. U £o2pu8utiq?crit magnftuduiu perfectafolum n. dtermmatum eft tribus, "boc at eft oe emcuncpatejri fteus diiufibile: omm quacp eft oiui autem boc quidem ad duo:boc autem ad unum: Tluc itent utqz 6 vniucrfo or roru 7 cot/ pus pz'mo,pbat ipfu efVe perfectu in ia roe q cezp’ earonequa totu ibi totu autem cafuspzima in ouae q2 in pzimo facit q? oictuJeft 2° boc tdcin ofte dttquanruad pticulariacozpoza ejcquib’ vniuer' fum coponimr ibi partialium p2tma intres fecun dum qp tribus rontbus pzobat intentu ibi fecunda vt.n.numcru ibi tertia led illud quid palam, £e p ma parte ad pzobandu qp vntuerlu cft pfectu ea roe qua cozpus arguit fic.co:pus e magnitudo pfecra fed vmuerfu eft cozpus g°vm'uerfu cft magnitudo perfecta patet pna ‘iminoz maiozem ,pbat 'RpXic cozpus eft oetermtnatu trina oimenfione ergo coz pus efVperfcccu:ans babitU5 cft (ixpza.7 tenet ?na q: ee oe totu 7 perfectu eft c(Te terminatu TVndiqj outifibile.i.fmoes oimenfiones fed Alie tres fecu'f de quae cozpus eft terminatu 7 oiuifibile ftmt oes vt offenfum eft ergo 'ic. £t fubdit qp nulle alie ma gnitudines funtfic terminate fecundum oes cime fio nes 7 fic pfecte ficut cozpus .S5 alique funt oter minate ad vnu tanfu. vt linea 7 alique ad duo tm vrfuperficies. 4 fm. %ncr,cp cj: ifta roe apparet q» cozpus int oes magnitudines eftp fecrtHmiu qz ipfu folu eft 6termmatu5 fm numerti trium oimenfionu: qui numerus eft perfectus 7 n alie magnitudines. C Stm.nummim adepta funt fic 7 diiufionem 7 ptfmutatem: boc qui dem.nad unum ptinuum boc aute id duo boc autem omntquacp tale 0,uecuncp quide igitdmfibilia ma gmtudiniun % ptmua bec: £naure 7 ptmue oimito duufibtlia non dum marnfcftum eje bis que nunc. 4T3ldducit fecunda ronem ad ide fic cozpus e cd/ tinuu fm tres oimenfioes 7 oiuifibileillae ergo eft pfectu. fed vniuerfu e cozp'1 p3 qz vml qdqj ens aftumit cotinuitatem-i piuii‘ibilitate5 fm nume$z oimefionuquas b3 cu tref otmefioes g° e pnnuu 7 oiuifibile f3 illas 7 pria 15 qz numerf marius e pfect’ vt ,pbatu e.£t fubdit qp oia oiuifibilia fut ?rmua.f5 anoiaotinua fut oiui fibilia no ou e epoictl maifeftu. «OnteiUgcndu f* f 3 Jluer.q? ptinuitas 7 oii cretio poftut ouptr coufi derari i magnitudtb\ vnoVoe pluralitati Ipauata tl oimefionu qs buralio°r6epmtquatitauuap co ponetiuillas magmtudies i qs lutouiifibiles 7 fj boc pono oe mete iHurc.rree pduloespApclufio u nea e ptmua 7 no oilcrera pTuendo ptmuuate3 7 oiferetione 15 bene eft cotuma 7 oifereta capiendo oiferetione 7 continuitatem 2cmo quiab3 plurali ratem parriu ipfam coponentiu in quas eft indiuift bilis.»£ Secunda p° iuperfiaes eft conrnua 7 0i ILiber fcretavtroq$modo qzbabetouas oimefiones ? 'f babet partes ipiam coponentes in quas eftdiuifi', bilis pzima tii oifcretio no eft perfecta quia non eft fm omnesoimenfiones.C Xertiaconclufio coi' pus eftcottnuu ? oifcretum vrrocp modo % pcrfe j cto P5 ex otctis :3nteUtgendt! feeudo fm buileumn no eodem modo oicitur oe quantitati bus oifcreris ? continuis quiaoifcretio in oifcretl oicitur quia partes taUu quantitati! non copulanf; ad vnu tantu eoem fed incontinuus oicit per abne; gattonem partii! ? oimenfionuquarum vna non eft alta in quas continuum eft oiuifibile. 3nte!U gendum 5°fm 2-ltier. corneto quarto quia oirit aap qz ey nunc oicris nd eft manifeftum an omne conti \ nuu5 eft /diutfibile qz adbuc no apparet an oiffini ’ tio cozpo2ts fit bona que eft quod eft oiuifibile oi quaq? nifi pzius Declaretur q? nulla pars cozpozis fitindiuiftbilis.? licet boc accipiat geometriaiac cipit tame tanquam ,pbatum a naturali» £t b°fic m fcjrro pbtftcozum* (£ Sed illud quidem palam quod no eft in aliud genua trafitio, quead modum eje longitudine i fuperfictej icojpuaatepfuperfieie: iRonenint adbuc talia perfecta erit maguitudo TReceflc.n.fierterifum fm oefectione TRo eft aute poftibile perfectum de ficere: ommq uaq?. n. eft. '(bartialms quidem igitur co:poj2 fm rationem unum quodqj tale eft omnes. u.bs oimenftoneaifed terminatum c adq> jtimum tactu :,pprcr quod mo" quo da multa co:por unum quodq3 eft. tl*Sed illo quida ponit tertia roe5 que e talis iUa magnitud o e pfecta cui nbil oftctt 6 magicudie nec p tingit eje ipfo fieri trafitti i alia magnitudine a qua oeftciat vtpficiaf cozpus e bui* ergoifj vniuerfu e cozpus g°?c.?ila notacu maiozi-rmtoze oeclarat cozpus no refert in alia magnitudine vt per fictatfic alie magnitudines ferant linea, n. fertur infupficievtfiat pfectio: magnitudo fupfictes vo cozpus. t nulla alia ferturji q? ita fit ,pbat cozpus ferreretur talia cu talis qci? no ef fetnifi f5'oefectione q z na fp trafit oe iperfeeto ad pfectu tue cornus ect tpfectum ? cum per p:ius ad ducta fit perfectum q: eft oiquacp Determinatum cottnuu ? oiuifibile feqret q? pfectu eet ipfectu b°eft at ipolTibile q: ipoftibile e perfecm5 ocfficere.Uno oes ifte tres rones imediate ,pbant cozpus ee per fcctum ey quo poftea fequit vniuerfu ee perfectuj cu vniuerfu fit cozpus ► tale terminari ad aliud eft tperfectiq. 3iltellige du f 5 burleu circa illa particula qdamo multa qd oe cozpus pticulare e multa qz pfectu ? iperfcctU5 pfectu5quideiquantucozpus ?1pfectu iquitu ter minatur ad alio ? Sue.vi velle q>inunari ad aliud oicat tpfectioue ? oimiuttoej tmmati refpectu illT qo rminaf q? quato pot recipere addttone ab eo ad qo tmtnaf vf alit pot ejeponi q? vnuqoqj cozpuf par ticulare e qodamo multa .t. q cozpoza pticularia n fut mrtanifi qz fut partes vmueiftvfmttaqzfunt plura fbeade ipevel fm aliosfunt multa fccudum contattum ad oiuerfa cozpoza. (C zotum autem cuius be partes, •perfectum itecefle eft eflen quemad modum ttomem ftgmficatoiquacp tnonbacqdemibac autem uou t)ic vniuerfu ee pfectu iquatu e totu ? arguit fic vniuerfu e totu g°pfectupna t3 ey dd noif 6 U totu qz illo oz toruqo eoia ptines ? otquacp 1 n bac qde bac aut u.3ntelligedu f5 vmuer fu e pfectu p°e pfectu qz ptes etuf futpfecte.z°qznfptinetipfufcttntbilfitejetra ip35* qz no e vnu ididuu i fua fpe ? ppetuo pmanef Un pfectio accidit ei vt e qdda totu pfectu vnu ? p petuu 7 ibi ii accidit pfectio vttalis tot’ gnalib’? cozzuptibilib’i quibus aliqu oeftruif totalitpfcctd fuimus pp cotinua generatione 7 co22Uptione ptiu tpfo2U5. E>e totius quidem igitur natura fi quide infinitueft fm magnitudine ft ueftnitumfecundumtotam molem pofterius intendendum: era 2tuer. Utrum aliqua fpectes quato b$altaplu ra mdiuidua tanto fit ca iperfecttor. €t arguitur q? no qr tunc fpecies fentds eet perfectio: fpe buana pne falfu eft %pbatur pna q: in fpecie fcnicts .natu ra eft contenta vno mdtuiauo no aut tn fpecie bu mana. 0 p:o buius Dubitationis folutionecno tandum.primo q> in aliqua fpecteefie plura tndiut dua poteft oupltdf ttelligi. Uno modo f m actu alem ejdftenttam plurium indiuiduo:u5 #llio mo do fm fuccdTiua 7 multtpltcattoem i Tlotandum fecundo q? vna fpeciem babere ta' tum vnum tndiuiduum fm epftenrtam poteft du' pltciter intelltgt. Uno modo fecundumejdftentta illius indtwdmmco:rupnbflem 7 perpetua vt e 6 inteUigenrijs t corporibus fupercelefttbus. 3Uio modo non fm mftenttam perpetuam illius indi uidui fed folum fpectei' cjc fuccefTiua eoru multipli canone propter conferuanonem fpeciei tunc pom* tur conclufiones. -prima conclufio fpcctesba bens vnicum indiuiduum tngenerabile 7 in comi ptlbtle eft perfectio: fpecie babente plura idiutdua corruptibilia fiue ftmulejriftentia fuerit aut fuccef fiue producta. Secunda conclufio aliqua fpes baben3 fimul plura mdiuidua fecundum ejdften' nam alia fpecie babente tantum vnum tndmiduu fm ejdftenriam 7 plura fm fucceffionem eft perfec n'o2 nec obftat boc Dictum. 3luer.tmmo tn talibus paucitas mdiuiduormn arguit Imperfectione; fpe cificam 7 q> natura no eft follicita pp tpeifecttone fpeciei circa multiplicationem indtuiduonim vtin fpecie fenide cuius oppofitum eftoe fpecie buma na. £>e fpectebus autem non eternis 7 que ali quando Deficiunt no eft locutus.3Hucr.quianotu eft tales efie ceteris imperfectiores fiue babeant plura mdiuidua fiue pauriora. Secuudumcapitulum primitractatus primi Itbrt 6 celo in quo onditq?vltra elementa fit oan dum quintfi corpus fimplep. € bie autem que fecudum fpecie tpftus partibus nunc oicamuo pjinripiuro faci entes boc. poftq? i pceden' ca°a#.ondit pfectione rniuerfi i eo q> cozp9 ? 1 e o q? totit oia i fe ptines. !£t i gnali tetigit pfectione cfejtr pte parriu ipfi\ Tluc i boc 2" ca°ejceqm'fi fpeali oeclarado pfectione vnmerfiqe pte fua?r pttu oftedendo q fut ptes eius fit pfectio.C>uoautfaci'tq2p2topmtttitqda5 ne ceffarla. 2°ej:eqult,ppofttu occlarando ibi flquldS iglf pria treru in ouas q: partto pmitttt generale in tetonc.2°ejceqult ibi ota.n.pbtfica: £>e primo 02 i q? Dicto oe vniuerfo fm totalitate fue perfectionis nunc oicendum eft oe partibus futs fm fpecic5 fa ciendo ab bts principium 3ntclligendum ptrmo fm fem tboma q7 partes vnluerfi funt oue prind ( t*ic pzo fufficieti ooctrina oe vniuerfo inferius tradenda remittit nos ad locum illum oicens q> oc natura vniuefi an fit infinitU5 fm magnitudine an finitum pofterius oicetur. 4 *p>20 ampliozi oecla ratione illius partio partialium quidem igitur: 7 il Itus quod relictum eft oe contento quarto. £>u bitatur vtrum partes vniuerfi ejcbocqnermtnan tur ad ejctrinfeca fint imperfecta 7 quomodo funt perfecte rei nperfecte p:o cuius oubitationis fo' lutionenotandum pnmo.fm 3luer. q? co:po:um quoddam non cdtinetur i alio cozpoze. 7 quodda f ic pzimum eft vt cozpus totius mundi.f. vitiuetfu fecundum eftvtco2po:a que tat partes totius vm' uerfi ( Tlotadu2°q? partef vniuerfi furit ouplices quedam integrales quedatn fpeciftce. pame fut il leejc quibus integratur vmuerfum fm contactum vt ignis aer aqua nt 3Uie funt fpectes in vntuer' fo que fuut plures partes vmuerft et refpectu pluri um indiutduotum fimul epiftenttum invniuerfo* Bt(ic (pedes bumana Diceretur vna pars licet ba beat plura mdtuiduaa:ba6 partes fiue bec tfidmt dua 3luer. appdlatparte3 i vniuerfo fuis fornus ideft fpectebus. Ouibus notatis pono conclufi ones oe mente 3uer.pama condulio in parttbuf vniuerfi p2tmo modo fumptts vj itegralibus eft perfectio vt co2pota fuut p5 quia in eis eft reperire tres menfuras feu oimenlioes que funt omnes ot menfiones vt habitum eft ergo nc* Secunda con clufio in talibus paitibus no eft perfectio ftmpUct ter ficut in toto vniuerfo pbatur quia ipfe contine tur t Determinantur ad aliudmodo cotium'? ter minari ab alio arguit efte Diminutum n fperfecm contenti 7 terminati refpectu continentis 7 termi nantis .cum terminatum ab alio polTit ab eo rectv pere concluuo i partibus fpe rifids eft imperfectio p2obamrquia in eis eft mul' titudo indiuidu02um fub vna fpecie/Kcmnua mul tiplicatioergoincis eft imperfectio antecedens eft mantfeftu 7 confequentia t3 qt necdTitas multipli canonis indiuiduo2um arguit imperfectione5 fpe ciftcaj. £p vbi reperitur matot.reperitur maio: di' minutto 7 oefectus fecudum perfectionem fpectfi' cam.cam oat.3tuer. Dicens q> fi in aliqua fpe eftet perfecrio iuea (afficeret vnum indiuiduum ficut £ toro mudo q: eft pfectus io fufttrit in fua fpe ee fo' lu vnu mdiuiduu. £t fubdit q> ca multitudis idiui' duo& fub vna fpe e pp omutione perfecticis illius fpei.Uri natura 1 talib’ no eft coteta vno idiuiduo 7 vultfupplere oefecmp plunficatione indiuiduo rum.Sed tunc infui git fecunda Dubitatio circa ot Ijpnmas cipalco.T: fecuitdaric.*p>rinctpalee funt iUc que faci uru ad eius efle7integritate5: £t bec funt quincp corpora fimplicia. Secundarie funt ille que non facunc ad eius integritatcm:fcd'folum ad bene efle 7 fcbec funt animalia t piante alia mijeta. £>e pernis oeterminabtt 2lf.70ijrit fmfpecie. qz utdiuiduis rt eft frientia c u in tfmirum varientur. 3ntellig edu5 fecudo £5 Jlucr.pmcto.v. q> 3l$M'ndetermmando 6prib,vnuierft icpierp0 dermiare de nobiliori pte ef.f.celefti 7 idtmiando 6cope celeftt idpic5p°6cla rar ea ex qb’app5 3 na ipiCi boc i fim plejc.3»celligcndu tertio fm 2lue.q> efle talis corpis celertis eft fenfibile per fc ideft manifeftnm fenfutut fus vppterhoc 2l#.non intendit inuefttgarc efle talio cozports .fed vult prefupponeretancp mani fertum foluiaut vult inuefligare natura ipfiuo 7 ma pme per motum. fro ut ocit;2luef.coz porio celcfte efl de fubo buius feientie: mo nullus artife)C babet probare fuu fubiectum efle 7 bocipe et mnuit p‘pbificop ? 2Uuc.?mto octuagefioterto Omma.n.pbrftca corpora i magiu' tudies fecundum feipia mobilia di cimus ce fm locumilRalnram enim prficipiuj motus ccdicinAnipfo £>omt ea que premittere intendit it diuiditur inqu i queficutquinq? premtttit: fecunda ibi omnis aut motus terria ibi fimplices at quarta ibi rirculo qui dem quinta ibi qn<£ £>e prima Dicit qo ominia cozporanaturalia 7 imagnituoies funt mobilia £5 loeu fm fe ipfamideft fm ,ppria natura vel fecundu eo £principia. 7 fubdit $ principw mo tus eo52. enatura* 3mdligendu primo £5 factu tboma qo cozpora naturalia naturaliter mouenf: f 3 locii perfe.Sed alie magnitudines ut linee 7 fup fities ut funt termini naturalium monent localiter per accides ad motum eop. 3ntelh'gcn dum fecundo fm 2luef. qo manifeftum eft qo om nia corpora naturalia mouentur.f 3 loeu er per pnei pium epftes in de quod enatura. Unde entia natu ralia n otcut naturalia ntfl per natura boc at fiidaf boc fup qo na efle motibus naltV ep fe manifeftu. Omnis autem motus fecundum lo cum quem uocamus lationem: aut rectus :aut circularis:aut cp bis mijc tusiSimpltccs.n.bi duo foli: Caufa autem quia magnitudines ifte fim plices folc:? qui rectus eft circularis pSrcmititf3 q>ois ccularl autmin’ejc bis iobliquu feruf mo bac mo^llaClTlplicee.n.pmmt34, 7otcq>mot’fipl{ ces ft folu 0 uo f5 7 ccularl 7 ca e qz folu £iio magitudiee h, recta 7 circulari fitelhgedu p°g> or 6 gcn\qz £5 fpQmot’ flplices ft. rres.f circularlfurfu 7 oozfufitelligedu z* £5 3lue. v cu oic.3l$z.cp ft folu oue magitudies flplices 10 ftfo lu ouo magnitudies oem* intelligere magnitudies mobiles 7 no magnitudies fuperquas fitmotus.*ftafuper magnitudie recta C02pus flmplejc circulare naturaliter mobile circu lartcerfp circulant mouercf 7 fle eoemobili motu recto qo fup magnitudie circulari naliter fup moue tur motu tn p magnitudies itdligutU neas fp qs fint mot’ f> de boc idubitarone oicetur. Circulo quidc igif eft qui circa medi umiftectusautem qui furfumt de orfum. £>ico autem furfum quidem eum qr mcdio:£>eorfum at cum qui ad medium i Jtaq? nccdfc omnem dfe fimpliccnt btionem: Ibanc que dem antedio .Ifeancantemadmedi umibanc circa medium. £t uidetur confcqui fccnndum ratione boc bis que aprincipio:€t.n.corpa pfcctum eft intribus i motus ipfius: *f>rcmiriic quartum oicensquod motus circularis l ille qui efl circa mediu mudi fed motus rectus efl duplem Icilicet furfu 7 eft motus a medio 7 deorfil 7 oe motus ad mediumtet cx boc concludit quod necefleeft omnem motum flmplicemauteffeame dio aut ad medtum.aut circa mediu 7 fubdit q> boc confequif ad prf dea qz pfccto pflflit i niio tnario: fle cozpus e pfectum ttrtbus oimenfionibuf tta mo f ipi° pfeio cofiflit p°f ? 3lue. p° viit.# manifeflu e fefu c? mot’ recf oiuiditi ouos mot‘, prios.f.furfu 70orfujjjnficc 6 motu cculaii qzilli nuite du zef3fcm tbo ma q? pmediu dj itclligi mediu mudi 7 no folu cor porismotiqz dii rota cculartt mouef. moucf circa mediu ,ppu7 tn mot0 a’ no c f5 mijet* eje a fcefu 7 dfceiu 7 ex b°fei|f % n qlibj mofalicVorporl edeflis efl flmplcjr, ut motus ecetricorum 7 epiti*' non fiunt circa medium mundi. vel fi> fiunt non flunt eque oiflanter a medio mudi, 7 oie q6 boc negaflet qz negaflet ecentrtcos7 epecu los fteut 7 iHuer.negat comentato 4nto: fed aflro logi illud concedut 7 oicunt qo fuffiatq6 quolib5 cojpuscelefle aliud a primo mobilimoueaf motu flmplci7tnqudm moueturmotu oiurnoadmoni ( primimobiiis:licetaltquodco^. mo tu mijeto moueatnz. t 3stelltgcndutertio fecund5 % utf: quod motus non funt tres ,pprer magwttu dines eetres:fedq: ternarius numerus eft perfeci’ Cluonia ante bec q' de funt fimplicia bec cdpofita eje bis dico a» Sintus te fimpltctaqueeunquemott prrnd pium babnet ftn nam puta ignem ? terra5 % bo£ fpes 'i cognata bia ne quidem fimplt ces:bos autem mtjctoe aliqualiter . fimpltaum quidem fimplices. CDije toa aurem compofitop moueri au tem fecundum predommans,. premitit qntu 7 oie pone0 oiftictoe5 cotpodqo co: da fut fimplida 7 qda ppofira ejebif fimpltcta futilia q quattuor elementa/compofita /untquenobntin fe principia motuu fimpUciu per natura fua fed per alterius natuua ut mijita er elemenus. £t fubdit quod cozpop fimplidum neceftceft motus efte fimplices neceftceft motus efte compofitos:? oicit ultcriusqo naturale eft cor poubusmirtismoueri fm naturam elementipre dnantts i eis {pntelligendu primo fem tboma qo quia motus eft actus mobilis mactus feu pfecto Debet proportionariperfectibili. ideo motus loca lisfimplereftcotporis fimplicis.7 motus compo fitus eft cozporis compoftti|licettn moueatur motu ftmplid qn alte^elcmemto^mul' tum pre dnatur in eo ut patet de ferro fToidfmo tus mirtus aut qtprouenit a co:pore bnre in fe di vfasnaturas uel q: coponif er aTefu 7 ofefu aut.q: participat derecto 7circulari7c. Jntelligendu fecundo fed} eundem qoperfperies intelligit A22.. quafdam fpedes ignisuel terre ut flama.uelbiru men- £t per cognata.bg s intelligit elementa inter mediainter ignem7 terra fcilicet aerem qui mato rem affinitatem babfct eu igne.7 aqua que maiorej affinitatem bdeu terra 5ntelligcndii5 tertio ftn Auerpmeto feptio cp er bocq oicit f j ditans, appj q>non pot oarimirtu equalitercpcle mentis ratio eft. qztale vbicunq? poneretur ibi qui efceret nec fibi oeberetur motus naturalis feu loc’ Subdit q? pmtaror cg cu oicitnr mirtu moueri fm elementum ditans non debet inreUigiformaliter: fed naturalitolSed ptradicta pnttatoris in furgunt oubitariones plrrcs. prima dubitatio eft an cozpus edefte fit coipus naturale cu fit ple na fturaiiter mobile fecundu loeu: 7 arguitur qo no.q: tunc eftet compofitum er materia 7 forma utfequi tur erdictis eorum 7 per pfequens eftet generab» le. 7 comtptibilepfequens eft fequentia.q: omne perfcmobile fecundu locum ba bet dupler principium aettuii V5 7 paftiiiu31 diut ditur in motorem 7 motu octauo pbi>. at eft forma 7 motum materia-quare 7c. Secunda dubitato eft an motus rectus 7 moms circularis fit motu fimplices 7 arguif q6 noq: coponuf er uello dori 7 tardiori ut app3 in motib'’.naturalibus gra umm/i lewu qui fut ueltodores in fine qg in prind' pio 7 fimiliter in motu cclt cuius vnaps alis uello cius mouef Xenia oubitatio e vtp (itu folii oue magmtudtes fimplices mobiles urdicpmctator: 7 arguitur qg no:qi tuc celiT eet magnitudo arcula ris 7 elementa eet magnimdies recte piis cft falfu$ q: et elemeca fut circularia. Oluarta cubitato e Dubitato eft rrp fit dandu cqle ad podus t cotpua cqliter mirtu er elcmtts .7 arguif qo fic qt fit vm»5 cotpus magis graue qg leui 7 efficiant magis leue ygraueit tuc fccff cuno fit rrafitus 6 cjtremoad ejrtrcmu nifi p mediu qg alin erit eqlit graue fic gra rudefpmittendoaliqs di ftirictoes.pria oiftincto eft q> forma eft oupler.f. tnberes materie 7 educta de eius poteria ut fo:mc t pluria forma a fipriata ut i relligetia q orbi p indiftaria t amftenriaj. Secuda oifticrio e qg materia eft ouplcr qda pdictt onis q rtftctf gnatoi 7 cotruptoni:7 tralmuraf de ii efte ad eeut materia gnabiliu 7 comptibiliu:t qda eft materia q folii eft fbiectu motus locat ut celum Xerria diftinto eft qo natura rnomo captf fi qcucp pririp0 actio uelpaffluomot’ veltmfitus quicuqj Iit utpbtp: Alio" capit folii ,ppriap0 actio ut paf fiuo motus localis. tt tue rndeturad dubitatoej cocedendo cotpus naturalet qg b$ mate ria 7 foima :#0.f. no pztoc 7 b$ natura I5 natura ecf uocc dicatur de natura celi 7 de natura borumin ferior- cu illa fit eterna 7 perpetua: 7 bec genera bilis. Tcottuptibilis faltem natura que «.eft forma ZJd fecundam Dubitationem profolutione pre mittitur qo quatripiicitcr aliquidpotdtci compo er partibus,quatuaris 7 fic omne ptinuum eft compofimm :fecundomo ejeparabus gradualib’ ut albedo ut qtuor que coponif gradua alirer cx duabusalbcdinibus ut duo tertiomodo er partibus cffentiaUbus ut compofitum ejemate ria 7 forma, quartomodo quia non eft pu|& ut mir tum er elementis.Applicando adpropofirum bac diftincrionem dicitur quod nullus illop moruum eft compofitus tertio aut quartomodo T3 benepri mo 7 fccundomodo.cum quo tamen ftat fimplici tas motuum fcilicet quod quilibetiliojj pro ueniar amobilibabentevnicam naturam acriuam ipfius motufficut ccontraillemotus oiafmiptus plures naturas actiuas ipfius motus utde motu mirti contingit. Ad illud at cg Dicebatur de celo rndernr qo partes no funti actu fed ipotcnttaio mouef ipo* folu pp q6 oiuerfitas moruum in uelodtate no tollit mo tus fimplicitate Ad tertia dubiratoe5 Dicit roge rius baebo qg elemta er fe eent fine recte. f3 rde e co tinctis q6 circulare ne det uacuu er ordic nature ft figurecircular£s.Scd alg fentientes oppofttu oicuc elemta de na fua efte circularia 7 qg Ap.p maguitu dines intellerit fpacia q p motu defcnbunf. bui* m pcrariu.ten et. Auer.ut patuit. Ad qrta dubitatoe ILibcr tione dut moderni dari pofte eqle ad podus ut argu mentu.pbar.fedno naturaliter difpofimquo folii debet negari dari equale ad podus.? oicut ulteruif qo illud eqle ad podutfquiefceret in medio aeris ? aque tancp i fuo loco nali £jc quibus pot inferri' primo qo no omnes moms furfu fut riuide: fecun do qo non ois motusfurfu aquolibet motuoorfu differt fpe.primu patet demotibus ignis x acris du moueretur furfu. f m patet demotu furfu x de motu deorlu aeris ad loeu ,ppriu» 3d fecunda oubita tione rndeturqr non incouenit uni effe plura cotra ria fed cu oicut auctores cp vni tmvnum eft contra riumatelltgendu eft fm eade roe*. Jn propofito no eade roe prodigalitas ?auaritta liberalitari cotrari af f5 dtuerfts ut fub ratione babundan tte x auaritia fub ratione defectus .filir caliditas con ocetro ad circuferetia x n tepiditas frigiditati vo iqtu pdepfat x trahit &arcufcriM ad cetpJ dici pot cp tini tm vnu e cotrariu majeia corrarietate q folu e extra ad errremu.13 cotrarietateno tini ptra poffit cSt trariari ?boc,pbant argumenta / ©ed adbuc t primam ncccfia riu? ef fc talc5 Utt'one5:'J^erfccm5»n. eft prt' ue natura tmpfectoicirculue autem autc linea neque una. IFIecp .n. que infinita babebit ♦n. utique finem? terminum, neque finitarum necp nnaiomnium enim mtalicf <* eptra.augeri.n, contingit quancunque f ponit tertia roe3 xdmidii in duas q uia prio pmttit quodda fo rone5 addudt ibi ira# fi qdem. 6e pria pmitt cp motus circularis e prior fecudii naturam oepfectu eft prior fm naturam ipfecto f3 motus circularis eft pfectus x motus ree tuseftimpfectus g® ?c.,pbatur mior ficut fe b3 liea circularis ad tinca recta ita fe b5 moti* drcularis ad motu rectu quia qualis magnitudinu primus fimpliduj inter fe talis eft ,popo:tio motui? locali umftmpliciumtcrfevt patet ex oictis fupius fjfic fe b? linea circulans ad linea recta q Unea circula ris i pfecra 7 linea recta efVigerfccra $ 7cj>bai ite ru mio: q: linee circulari ii pot fieri addito linea ac recta aut e ifinita aur q ifiiura fi fmita fibi pt fici ad ditio qre cft ipfecta. ifmtra no b$ pjicipiu neq> fine 7 p pnf e ipfecta vt fic arguat magitudo pfccra b;pricipu? 7 rmc ftnuUa tinea ifimfab$fmu7fuie g° nulla talis eit pfecta ? p ?ns fecff q q libet talis eft iperfccta. i 3ntelligcndu q 3^.0ixit qpfec ui eft prius fmnam iperfecto quiafm tepus prius e tpfecru q pfectil na fi ree oebeat pfici i tepore puus erit ipfecu q pfecra.ua aut p:io 7 pricipaUt incedit pfecru. 3taq5 fi qtude pnoz mof pti02i9 na tura co:poufqui at m circuitu p:io: recto qm at irt recta.fimpliriu co:po 1115 ignis ad rectum furfu5 fert:? terra co:pora oeozfum ad me dium necefie circulare motum alicu ius fimpliaum efTeco:poriim: CDi]C lationem oiccbamuseffe fm p:edominanf inmijetura fimpltctuj €]cbis quide$ uttcp mamfeftu q: na ta eft effe queda fubftamia coipouf alia preter eas que bic piiltentiaf di tumor* prior borum omnium *bic 3tt.format rationefuap biic tnodu mot* fimplex prior i nobilio: Di attribui corpori fimpli ci priori nnobiliori fm nam fed mot’ circularis e prior 7 nobilio: motu recto qui £3 natura attribu it qcuorclementis g° motujcirculans attribuitur naturaliter corpori fimplici priori 'rnobilioriqtuor elementis7 per pns pter qruor elementa eli oare quintu co:pus fimplex naturaUf mobile motu ctr' culari illis p:ius nobilius 7 oiuimuf/Tlec V5 fi oi caf qp morus circularis copem alicui mixto q: mix to nooebrimotusfunplexp fe rone finiplicis in eo predominanris vt Dictu5eft7p pns p puus co petit ille fimplici fm natura. Jntelltgedu primo q comentato: 3uer.pmcnto.xii0 aliter format rone5 per iVUogifmu ypotecum fic fi morus turasiter prior motu recto 7 motus rectus natura lit exiftitin eo:po:ibus fimpliabusg°mulro magi motus circulans erit in auq corpore fimplici nobi liorebtjs. 3ntelligendumpm 3uer. pmento Xiiftp corpus celefle eft aliud a qttuor co:poubus fimplicibus.f.elemtis nec e aliquid q ppofttuj ex bis fed e oibus alifs p:ius nobilius 7 oiuinius cu fttin generabile 7 i corruptibile fra tot» 7 fm ptej quibus pot illud coipus qo eftigene rabile 7 cozruprtbilc fm rom 7 fm ptem eftpnus alijs generalibus 7 cozrupttbilibus/m rotu vel f$ ptem fed co:pus cclefte eft buiufmoi re/pecru ele 7 altop cozpoii? g° 7C.7 oietfm rotu rcl fm ptem q: elementa no limrcozruptibilia f; tc?u q: tunc cozrupereivmuerfu fed lunt co:mpttbilia fm panem folum* 6 uticp fiquis adbite accipiat oem effe fimplicem motu; aut f; natura aut preter nara 7 umum qui aU'( pre tertiaturam alteri fm natura; qua leqiu Itufuin «r qut dotfu; paffi funt bic quidem. n.igni bic at terre ptetez naturam 7 fumaturam quare necrf fartum 7 circularem motum qmb;s pzete: naturam alteriuf euiufdam ef fe fm naturam: Adducit quarta rone 7 p:io pmittit ouo v; q? oif motus ftmplejrfitfm aut pter nam 7 q>(l aliquis motus fimplej: ieft alicui pter nam idem in cft alti fm nam 7 ccouerfo.Jbeinde arguit fiemot* circulans ineftqtroc2elcmtio pter nam cu fit ftm pleje 7 boc ,pbatu e ergo Ceft quito eo:po:i fimplici fm nampna nota orfecundo fupporito 7 ans fepe babiruejc roibuspcedetibus cu vntuscozpoil ftm plicis fittmvnus motus dufm motus 4 ieftali cui f m nam ieft alti pter nam 7 ecouer* o. -Couerfa ,pbaf t>upJicitp:io qtfiois morus 4 ieft alicui fm nam 7c.g a oigrnoa ois motus 4ieftpter nam ait cui alti ieft fm natura,pbaf q: fi nd ocfoppofttu q» ali4s morus ifit alicui pter natura 7 alti no tfit fm nam g° inerit illi pter natura 7 p pns ide montf q: ptius illi ierit abobus illis co2pctibus fmnam 7. boc e ipoflibile £>cpo q: ipofTibilp e e poftcrfi ce.u ce fine nifi pote /5 pt na} e pus inee ad h nam g° 76 2ldbue autem fiquidem eft eircuia ris alicui latio fm naturam pala qui dem utiqj q> erit aliqd eorpuf fimpli cium a po?qd natum eftqueadmo dum ignis furfumr terra oeorfum 7 illud circum ferri fm naturam. 3dbuc at adductt quinta roem 7 oiuidif in qua tuo: ptes p:io fac q? oiem eftrcmouet o ubiu ter tio increpat quofdam antiquos quarto concludit cp oicris in boc cap°ibi fecuda fi autem ibi rtia ita c& fi quidem ibi qrra pp qo. £>ep:ia arguit fic ois motus naturalis ieftaUcuifm natura fcd motus Iforimus circularis e motus naturalis g° ?c.maio2eftnota De motu furfum qui oebetur terre naturaliter mi no: p3 oe fe ?tunc vitra motus circularis tneft ali cui pm natura? no quattuot elemerisnec mtpris er bis ergo ineA quinto cozpotts fimpilci. Qi autem preter naturam ferunt la ta djcum em pifertaj mirabile t oto irrationabile folum effe continuum bunc motum tfempitemnm ejciften tem preter naturam uf.n.iali(8 citif fime corrupta que preter naturam: C 'RcmonetDubiu oieeret aliquis risineAcelo pter natura.Undttap.q- nulluprinu um eA violentu feu pter natura motus at celi cA prinuustppetuus ergo no ieA ci pter natu ra maiot eAnota a fiTi in iftis iferioribus qz vide mus citAime C02rupi ea q funt ptnamra 7 minoze ponit in Ira otccs q> fi cozpora fupceleAia ccnt mota circularirer pter natura mirabile eA5 quomd eflet continuus 7 ppetuus ille motus. Jtacp fiquidemeftignifqt) ciramfer tur quemadmodum aiunt quidam uibil minuf ipfi preter naturam mo tus eft ifte quam qui dorfum ignis n.motnm ridemus eifea medto fe eundum rectam 3ncrepat qfda anttqs qui ponebant qp celu eAet ignis oicens gp fi celum eAet ignis non minus eAet et motus circularis fiter naturam qua motus 602 fum cum motus (urfu mftt et f m naturam ?ns e A falfuquta vnicorpoti fimplici nd infutouo motus fimplices pret natura fic nec fm natura. "Sbiopter qo eje ommb'’ uticp bif ali quis fpllogi5anfcredet q> e aliquod pjeter coipora que bic 'i circa nos al te? fegregatum tanto bouorabilio rembabeus naturam: quanto qui depluseldgatumeftabbisque bic Concludit circa eam epAendo Dicens qp ej: bis oibus fplogi'3anri apparer pot q?preter qrtuor co: pora funplicta q funt bic eA vnu aliud co:pus ftm pleje tanto bonozabilius illis fm natura ouaro eft magis elongatuab bis que futbic. 3ntelligendu5 pjio f$. Jluer. comentato.jrv0 motus circularis eft motus alicuius cotporio fm natura e vna De ppoib us albumafot q funtoe 4?pdibuf q nos nd ouciit ad ptima certitudine fed fut De eis q Ducunt nos ad ea quibus nd pdicit fenfus netp ra tio,£jc quo babef qp roc pperuitate mundi' no funt Demonftrariuc* Jntfflgaidn 2* q>iluer.Datclm quare vniunco2pu6 fimplejc no 65 ntfi vnu motu Amplicc ncqi no b5 nifi vna nam aqnopdcmquaru buiusnifi vn’ effectus ,pucnire 3ntdltgendumo fm Suer. morio fm fbam cff Ac remotio cop in loco na turaltio pcluditiujcra mente pbilofopbiceluee no biliftimutfmpreo cius magis oiftates ab ifimo loco magis nobile cjrc oierra inr cetera cotpota ee vtlliftimu 7 luna iter rozpora celeAia ee viliAimuj C02pus:q2 dlt loco majeie inferiori 7 euidentiapt fumi ep oiftantia a primo pzincipio qz quato aiicjd magis otftatab illo p2tncipio rato iperfectiusred' ditur igiturignis inter cozporafimplicia ir.ferio2a eftnobitio2 q; minuo oiftat a principio. Unde in fi ne comenti oicitoc mente inii. oeaialibus qp natura Ume cflfiKs nature rcrre,£ircaoictao2iun tur oubttationes oue p:ima Dubitatio eft an que' libet Unea recta finita fit imperfecta ep eo qp Abi pol fit fieri additio 7 arguit ep no qtoyamctcr totf mu di eA linea recta finita 7 in Abi no pot eft ficit addi' tio cu eptramudu nihil poAit;ptendi;3tcm fi talis modus pbandi eet fuflicicns ruc bo effet quia Abi pdt furi additio vt per nutrimenta {idue' mens.Secunda Dubitatio cftauic.qui tenet ptra vt narrat auer.comemo.pitii0. q? no quilibet motus qui rncft alicui fecundum naturam tcft alti p:erer namram quia motus circularis ieftceio P5 naturam 7 tamen nulli ineft pzeter naturam quia fi alicui tnefiet pzerer naturam fit q> igni ergo cdrra riatur motuifurfum quici tneA fecundum naturo quia ptedicra fuperius omnis motus qui incA ali' cui cotpoti pteter naturam contrartuf eA illi qui in eft eidem fecundum naturam fcd motui ignis fur' fum piatur % motus ignis ocotfu ergo vm motui vt motui igms furfum conrrarianf duo motus ici licetmoms cucularis 7 motus oco:lu5bocaute eA tmpoflibilcfiTefpondetur ad pztmaj Dubitatio nem qp Imea que eft Diameter mundi Dupliciter eo Aderari potcA. Uno modo metfeapbifice vt eAli nea recta? Ac Abi fieri potcA additio iupta peritoe5 illam p2imt elemcrtt02Utn euclidis linea recta qua tumlibet licet ,ptrabere ?boc fuffteit in pro polito aliomodo confidcrariporeA pbiiicc vt eA talif C02 p02isfenfibilis?ficibi fieri non potcA additio vt argumentum oAcndit. 2ld aliud argumentum Dicitur q’ alicui po Ac fieri addirionem e Dupliciter vno modo per aliquid eiufdem fpectei 7 bec ad' ditio atguitimperfecrioncm vt contingitiu Unea recta finita aliomodo per aliquis alterius fpeivt acciditin bomineqn augetur epnutrimento inter tua aAumpto 7 bec additio nd Dicit ipfccrionelHA' Dubitatione fecunda Dicitur q> equiuocario oeip p ternamfoluit argumenta auic.na3 vt fupen’Diee bat vnomodo capit pter natura large vt eA idc5 q? I nd fm natura % Ac funutur biepreter naturam ab 1|t>nmns 3f$t.cuDicitomnismotusquimeft alicuina ittram ineft alteri pzeter natura aliomodo fumttur pret natura ftrtcte vt eft ide q> p natura 7 fic iume batur fupza oum Dicebatur qzois motus qui ineft alicui pzeter naturam eft contrarius illi qui ieft ei' di f m naturam ex quo pj q? mot’circularis ignis no cotrariatur motui eius furfum q* nou ieft et p ter natura fecundo mo fic motus eius oeozfum fjf folii pzimomodo eft enim ignis ad illud motum i drns cu no infit ei ftn naturam nec contra natura; Q Xmfum capitulum ptimi tractatus pttmt libri oecclo t quo oftendiror orna inter edo % elemta. i0m'am autem bcc quidem fuppommtur bec autem eje dictis oftenfa luitt mamfe ftumquia necp leuitatem necp gra uitatem babet corpus totum. {pjboftip Hp.in pzeeedentf capitulo oclarauitqo jp pzefecuone vniuerfi pzeter quatuoz co:po:a fim plicia eft oandu qutntu cozpus fimplep mobile fm natura motu circulari alijsnobiliUs e pjima oicit q> ex bis que bic lup ex oictisoftenfa fuftt manifeftum eft qo cozpus totum iden celum necp babet grauitate neqj leuitatem.intelUgendu5 pzimo qo Briftotiles appellat celum toru quia oia continet. CTmeirige dum fecundo fecundum 3luer.eomento oecimofe ptimoqoqcboc oicto ariftotiles oftendic qo repe ritur trtplcjc natura fcilica natura grauium leuiu; 7 natura necp grauium necp leuiu5.pzima eft ficut natura terre fecunda que ficut natura ignis tertia cft natura cozpozis celellis.C Sed cotraboc mo uet Dubitationem quia grauttas 7 leuitas funt co traria ergo quicump non ineft grauitas ei oebet in dTc leuitas 7 per pus no poterit reperirt illa tertia natura necp grauium necp leuium 7 tenet ?na quia talis eft natura contrarioru vt cui fi vnum no ineft reliquuinfitfRefpondet 3ucr. q> ifta pzopofitio fi vnum cotrariu no ineft vnifubiecto alterum ineft babet folum veritatem oe cotrarijs que funt apta nataineflfeillifubiecto 7 no oe aliis. Clnde lapis nec Dicitur mutue nec loquens quia no eft fufcepri bilis talium contrariozum. Sifr puer nec Dicir fa piens nec infipiens qz adbuc non eft aptus ad rea plendum talla pria fic oicif m q? 6 celo illa cotmemia no valet qz non cft fubiectti fufceptibi e talis contrarietaris. 4, ftaucr. qzejc fuppofitts apparet q? cclu nec eft graue nec le ue qo arguit tn z°terrie ftgure fic: Omne bns graui tatem ? leuitatem monetur furfum vel oeozfum f; celum non mouetur necp furfum necp oeorfum g° non babet grauitatem neqj leuitatem maioz appa ret cj: fuppoftris fupza 7 fimiliter mino: cum oecla ratitriuerit celum moueri motu circulari deportet autem fupponere quid dt cimus graue i quid leue :? nunc qui demfufftcientcrut ad prefeutemne ceflitatem diligentius autem iterum cumcoufiderabimus defubftarma toforum. (T *f>zofequtf 7 ouo facit pzimo prem/ttit fecundo .pbat ptincipale intentum ibi. ivOuod autem cir cuuferturp:ima in ouas quia pzimo ofteditquod opoztet prefupponcrefzadducit fuppofittones ibi fecunda graue qut'dem/£>e pzima oicttqun volen do oeclarare q? ceium nec fit graue nec leue opo:t5 p:imo fupponere quid fit graue 7 quid leue quan' tum facit ad neceftitatem pzefentem quia inueftiga tiue perfecte autem dc natura ipforum terminabit mrertto 7 quarto 7 oe fba ipforum quia dc deme tts que fune eo:nm fubiecta. intelhgendum q? cau fa huius necelTitatts eft quia vt b-betur i pbernio libzi pofteriozum In feta Demonftratla 05 pzentitte re quid nominis tmmo2u io in volendo oridere q? celuneq3 fitgraue necp leue opoztetpze upponere qd fit graue 7 quid leue fed inquantu ad Diffinitio nes eo$z cfientiales tractabit in 30 f m opinionef an tiquop 7 in quarto f m intentionem .ppttam i fSnwe quidem igitur fit quod fieri, natum eft ad medium, laie autem quo4a medio ff 'p>:emittit fuppofittones grautflimum ibi tertia necefte cft autem.be prima fuppofitione Dicit qo illud oteitur graue quod eft aptum natum ferri ad medium fecundum na:uram 7 illud leue quod eft aptum natum ferri a medium fecudu naturam f3n telltgendu pzimo f m 2luer. :r ifte oefcriptiots gra uis tleuia funt vel iter repertcmomnib5grauibus 7 leuibus fiue fimplicit vt in igne 7 terra fiue i refpe ctu vt in aere 7 aqua 7 vlterius Declarat quo aer 7 aqua funtgrauta vtteuiarefpectiue na aqua eft gra uia refpectu ignis -i aeris aleuis refpectu terre qo patet quia fi aquaponeretur in loco terrre flati alce JUbcr deret ad concauu aeria 7 7 (i poneretur i loco iginf vel aeria flarim 0 efcetideret ad conejcu terre 7 pro pomonabiliter oicatur 0 e aereae grauis refpectu ignia 7 leuia refpectu terre 7 aque io fubdit op licet aque? aeri competat motus furfum 7 motus oe ozfurn vr tamen aque magia oebetur motua oeor fum quia in ea fuperbabundargrauttaa 7 e grauia in ouobua elementis fcilicet igne 7 acre 7 leuia fo lum in vno fcilicet terra aeri autem magia oebetur motua furfum quia in eo fuperbabundac leuitaa? cft leuia in ouobua elementis fcilicet aqua ? terra 7 grauia folum in vno videlicet igne. 3ntelligen dum z°fm 2luer.# eje oefcriprionibMatta ab 2l$z. oe graui 7 Icui oatur intelligi natura que eft prind piu3 motus in grauibua 7 leuibue a medio vel ad medium?fubdit# talia natura videlicet grauis 7 leuia eft babitua ?foimaeaquaoueit talia ope ratio fcilcet motua iurfu3 aut oeozfu I5 vulgarii fu matur tale pztnctpiumfub nomine accidentali c[a vulgariter oiritur #grauitaa ? leuitaa fut pzicipia ralium motuum que funt accidentia 7 ex boc vide tur velle 2lucr. qp pzincipium principale fecundum veritatem motuum? operationumcozpozum na ruralium fit ipfa natura que eft fo:ma fubftantialif eozumlicet contingat fm vulguintribuere nomen pzmcipq fozmeaccidentali que eft caufa folu inftru metalie ftcut cdumter oicimua qp calamitas ignio calefacit. fSzaiufltmum oute quod omnibus fubftat deorfum latis. JLcmlTtmum quodomnibus fupfcrt furfum lattf •Jbonttfecundam fuppofmone3? oicitqp grautf fimum eft illud quod omnibus oeozfum motia fb’ ftat fecundum naturam ? Ieuifttmu3 eft illud quod omnibua furfum motia fupza fertur fecundu5na tura ? notanter oicit fupza fertur ? non fuper emi net quia celum fuperemtnet omnibua ? non leuilTt mum quia non fupiafertur. 3ntelligendum fm 3Uier.#ej;tfti8 oeferiptionibua apparet ouplejc notifiemo grauiflimf ?fimiliter leuiffirm prima fumitur ecmotuipfiua quia pzeceditfui grauitate omnia oeozfum lata ? fimiliter ceteris tu velociorimouetur.fecundafuiturejr quieteeiuf in loco fuo pzoprio quia naturaliter quiefeit fub oi bua aliis7 fuo modo oicatur 6 lemftimo. Jntel ligcndu5fecundo #ifteDefcriptionea non cdpetut nifi grauibua ? leuibua fimplicitez nam aqua non fubfttat omnibua oeoriU3 lana nec aer fupzafertur omnibua furfum latis. TPIeceflc autem omne qd fertur deor fum aut furfum:aut leuitatem babe re aut grauitatem: aut ambo, iflon ad id autem.Sld iuuiccm enim funt grauia t kufaipot&aer ad aquam: 7 ad terram aqua. ponit tertia.fuppofmoncm otcena qp c% o ictis patet #necefte eft quod omne quod mouetur fur fum aut oeorium habeat leuitatem autgrauitate; aut alio quod oicit ptopter grauia 'i leuia in refpe tu.3deo lubdu quodidem non babet grauitatem ? leuitatem ad idem comparatum fed ad otuerfa: Unde aeri sebetur leuiraa fi comparetur ad terra ? aquam ?grauitaa fi comparetur ad ignem ?ita meatur oe aqua p2opo:tionabiliter«3ntelligendu5 fecundum iluer.qo iftd neceflario fequitureje p:e dims quia Diffinitio opoztetconuerti cum Diffinito modo oiffinito grauis cft ferri oeo:fum ? Diffinito leuia eff ferri furfum quare bene fequitur qp omne quod mouetur furfum aut oeozfum babet graur tatem aut leuitatem ? fubditquodillud quodoe claratum eff oegraui ?leut intelligendum eft eje oe fccnfu vel a fccnfu vt qp fi oeceffus fuerit fimplicit erit graue ftmpliciter 7 fi fuerit in refpcctu erit gra ue in refpecm ita oe afcenfu refpectu leuia eft oicen dum. 4luod Jute drninfcrtur cojpus im poffibilebaberegrauitatej aut leui tatem.lfleq? cnini fecundu5 natura necppteter naturam • conuentt ipfi moneri ad medium uel a medio. Se eundum naturam quidem non eft que in rectum latio: una enim: erat utuufcutufcp fimpltaum. quare erit idem alicui ficlatomm p:eter natu ram aut latio fiquidem qne deozfuj p:eter naturam: que furfum erit fe eundus naturam.Si autem que fur fum funtpreter naturam que deor fum fecundum naturam pofuimua enim cotrarium cui altera preter na turam alteramefle fm natura3.# Ilunc ejcequif pzobando conclufioncm qua in tendit videlicet quod celum neq? babet grauitate ne# leuitatem 7 oiuiditur in tres partra quia pzio facit boc fecundo remouet vnam Dubitationem 7 te:°concludit ibi fecunda quonia m autem ibi ter tia accidit primu oepzima arguit qp celum non ba bet grauitatem neqj ieuitate p banc ronem celu3 n mouet furfum nec doriu ergo nec eff graue ne# le ue patet 7 Dcfcriprioib‘> grauia 7 leuia ane ,pbarur fic qz fi moueref furfu3 aut oeorfu aut moueref naturalir aut pzet nam nd Unimus naturaliter q: quattuo: elementa mouenf naturali ter bis motibus g9 fi celum. moucref naturaliter bis moribus efTcteiufde nature cum aliquo elem quia vnus motus in (pe eft vnius co:po:is ta tuinfpecienec.ppter natU2aq:talis mot** aut erit furfu aut 0e02fum.fi furfum ergo motuc ocozfum inent ei fecundum naturam 1fi oeozfum ergo mo tus furfum inerit ei frn natura pns eft falfum vt pa tetejcoicris 7 t3pna qzqncuqj aliquis morus ieft alicui p:et natura motus illi contrarf ei ineft na tura.3ntelligendu fm ifuer.pmento.jCviii°.q? ca q re motus rectus no ineft celo naturaliter eft ifta qz motus rectus e folu naturalis qrtuot ftmplidbus ilemris ergo fi motus ille inelTe naturalif celo tue celu effer etufde nature cu aliquo elemtozz. 7 p pris fjTetaltermllo£.quod eft ipoffibile 7 Declarando altera parte V3 op motus rectus no ieft celo violen terota in fua ouabus p:o poibus pzima eft q> oie motuf qut ieft alicui prer naturam motus oppofir’]lli ineft eide fm na tura fecunda ppofttto eft fuacoaerfa V5 qp omnis moms qui ineft alicui fmnaturamotus oppe/tr* die ineft eidem pter natura 7 oicit qp pzima ,ppo eft occulcio: q> fecunda quia poffet aliquid oicercy motus furfum 7 fimiliter moms oeo2fu5 infunt ce lo pter natura 7,qp folum moms circularis ineft ei fecundu namram 7 fic nd fequtmr cp fi aliquis mo tus in eft celo pzerernatura q’ moms contrariuf fi bt itifit celo fm natura. Sed pmdato: rndit oices illud nd ftare qz mne celo eflet aliquid contrarium 7 fic eet cozruptibile pns falfu 7 .pbarur pna quia fi iUi ouo moms infunt celo pter namram g° infut alicui alteri fm naturam qz omne quod ieft alicui pter nam ineft alteri fm nam 7 p pris illud alteruj erit priu celo eje quo ei erit aliquid nale q6 eft p:et nam celo 7 io oicit pmentaroz qp. 3lp. otjat qp coz pusrotudu no b3 priumvtp5inalia tranflarioe €l noniam autem tu Idem .feruntur totam 7 para fecundu, naturam pu ta tota terra ? paruua bolus. •Rcmouct 3lp.oubium quia'polTet aliquis di cere concedo de toto celo qp nec eft graue nec leue fed non eft ita de partibus fuis banccauilarionem remouet dicens q5 eodem mom (ecundu naturas mouef tom 7 pars loq uendo de cozpozibus fimpli cib’T bomogenis vt declarat de tota terra 7 paru o eius bolo e% quo concludi d3 cu celum non moue rur furfum nec deo2fum nec aliqua ei’ pars fic mo uebitur 7 per cofequens nulla erit grauis aut leuis accidit palmum quidem neque leui tatent babere ipfum: necp grauitate necp unam, aut enim uticp ad medi dium aut a medio poffet ferri feeuu dum fui ipfiue naturam, £>einde q: impolfibileeftmoueri eo qui fecun dum locum motum aut furfum aut deo:fum detractum. IRecpemmfe eundum naturam eontingitipfi mo ueri motu aliomeq? pzeter naturam necp ipfimeque particularum nulli, eadem enim ratio de toto ? parttb"’ TUmcepilogando concludit qo ccpzedicris pj tpcclund b? grauitatenecleuttate 7 qp non mcuef furfu neq3 oeozfunaltf aut pter nam 7 qp nulla eiuf ps moucf aliq illo;$t moturi q: eade eft ro oe motu tori*? 6 motu pris 3ntdligcndo £5 2lucr. pmero celu no ce graue nec Icue fudat p oua bus eft qp oe qo e gr.iuc vd leue mouetura medio,vel ad medtu 1 crt Q? co;p* ede ftenecmouef a medio nccad medtu. eje oicris 7 remotoe oubij apparet verifieatio mi'o ris cp celu nd mouef furftTneqj ocozfri 7 boc p roej ?p fenfri p roem ficqzideeft motus tonus grauis vrlcuisboge uj 7 luepns vt totius rre 7 glebena fi tota rra eet centr- mridi moueret ad eeip 7 fiXr quelibeteius pricularo cftqzcozpus bogeneu 7come'in oibus pribus vt celu 7 elementa eft etuf de nature p totri 7 ciufde oiffiois 7 cu ell ade otffi ftitto totius 7 pris eft eade fozma oiffiniro fumit a fozma quidditatiua. vij. metbapbifice mo ab eade fo:ma 7 na in q?rri cede opa tiones naturales g°cri actio cozpozis bogenei pu ta ignis pumice a fua fo:ma fit mot’ furfri 7 actio cutuflibet fueptis cu fit etufde fbzme oj; ccimotuf furfum 7 fitr oicat 6 rra 7 aliis butufmdt p (efri aut apparet illa minoz qz nunc? vtfu fuit celu aut aliiy eius ptemouerifurfriautdozfri-rppris neccicoz pus graue aut leue. b° qo or oe leniri adduc tnftaria qz videm* que»in tpe eftiuo miras Hellas oeozfri cader rudit q? illa cozpo2a q oicunf Helle ea deree no funt Helle nec fut ptes celi qz fi eent ptes celicu magno tpeelapfo multe ceciderint cdu obe rct efle multum Diminutu in Hellif quod non vr.ta lia autcozpoza cadentia fut efalationes eleuare ab iftteinferiozibusfupzamcdia regioneaeris ignite ibi virture folia 7 cozjpozri fupceleftium. Bx 4 fo fert commentato: falli opinionis q> pp calitatepuementc a celo ipfu ee ignis q: cozpus ce leHe boc no faett mediante ealttate actuali fedme dtante motu lune 7 influentia briribus caUtatcm i poteria vt p}:0 buiuf oeinde oicit q? ?£ribufeius q6 nd eH graue nec leue vt pdiceret opinioibus oi cenriri celu;elte flutat* fuper ifta inferiora que Ibfte tat ipfu ne cadat Uri oicit pmcntatozq>ficelu5 fic fudatu eet fup beciferiora nd HerilTet tanto tpe 4n mrtL aliq ptes eius cecidiftent ?boc nun$ nfu fuit 7 in fine pmenticocludir celu no efte aliquod exqttuo: elementif ne copofitu ex bis 7 qo no eft in loco q: tunc baberet aliquod prinens tpilu 7 fibi extrifecii cu oe roe loci fit locat u ptinere nibil at eft extrinfi cucelo Similiter ante rdnabileejriftimate ve tpfo qd ingenitum % mcozraptiW le % m augumeutabile % malterabile lotiis ,pbamt celo no ce graue nec leue nunc p batipfuno ee generabilencq> cozruptibile? ouo fac p:io ponit ibi pp ficri*£>e pzi mo ponit bancpclufione qp filr ronale e o icere 0 ip fo celo qo eft ingenerabile 7 in cozrupribile i augu mentabile 7 inalrerabile intelligedit qp illa traflatio oiett ncq3 factu necp generatu ab aliq vbioie auer* comenro.xx°qo 2l#.notant oixit ab aliq 7 non oi Xit necp factu neq? generatu fimplr vt innuet oria5 int opinioneponentiu celu e^genitu-r eternum qz opinantes ipfii ee genitu a p:ima ca bnt oicere fp5 116 cegenith ab aliq.i.exaliq pfuppofitotiqp exna Sed opinantes ipfii ee in genitu fimplr biit ipfum ponere ingenitu abfolute 7 ft oiceref qo eft p roem generationis qo aliquid generef non ex fubo pfup pofito vt p5 prio oe g:eueratoe rridet aucr. qo ibi ii captf generatio fcnvoce,p p2o ductionerei oenoee fimpUciterad ee nullo mate riali pfuppofito 7 talis ,pductio pp rie appellaf cre atio. Sed generatio ppzie aft alicuius oe ieead ccex aliqua materia pluppofira. £t fubdit qd boc nom generabile eft illud qo 3#. vult rmo ucre a celotUri vult qd cclulno elt generabile ex ali q ma pfifppofita.3ntdligedu:° ft 3luer.quia i alia traftarde or necp babens trafmutatione itelk' git triplice fpe5 motuuri.i ft>a iqntitatc i qlitare inu ens celu no ee trafmutabile motu locali.jntelligen dum frio qdcii otcitneqj altcrabileintelligtt dalte ratione co2rupriua qua5 fequif generatio aut C02ru ptio 7 no oealterationepfccta qrii tali celu eft al terabile vt eft oe illuminatione. £>:opter fieri quidem oe generabile quodam? cor rumpt lilrfuppofitoquodam ?aeo trario ?m ptrariuj queadmodum In p:(mi3 dictnmeft fermoiubus. •jSbatpclufione -rouo facit p00,pbat?na5 qua iter.dic aris arguit fic ce lu no b5 priu neq? b5 materia pfuppo fita cx q ipm potuerit fieri ergo e i gnrabile 7 in co2ruptibile t5 pfitia q2 oe qd gnaf generaf ex prio 7 cxaliq pfup' pofito tdqp materia ex q ipfu fit 7 filr oe cp cotrum pif co2rupif a fuo ptrario 7 in fuit ptrariu fubiecto pfuppofttil vt oicfue i pjimiti fmoibus q:i p2imo pbi#.3mclligendu fs 2luer. qp ifta oe qd generaf,generaf ex fubo p(uppofuoh$ veritatem oi gnrraioe ta fimplicm qp ppofitop p5 p°t fimplict bus q: ep igne generat aq 7 aer 7 fic oe alijs fur m generatione copofiro# t ad oeclaradu3 boc ponit bancoiftmcrioneq? ppofitio e oupleppzia eft copo firio copofito# que imediatccoponunf ep (impuri bus vt ppofitio mineralia 7 piata# q non fiunt ex fcie 7 quo2uda aialiu genito# p.putredine fecunda e copo mixto# que fiunt no tmediare ex fintpliciV fcd mediate vt ppofitio fanguinis qui no imediate 7 fit ex exelcmentis fed tbilo qui fit immediate cx pane 7 alijs cibisalTumptl % talio et cft copofirio inebu' qd fit ex fanguinc.3ld ppofitu igif veru e qp in oi generatione tam fimpliciucpppolito# oe qo generaf fit ex cotrario pfuppofito fue.generanoi ta qp fubiecto na ptta generatioe vnu elemtum genera turexaliocj ptrariarurficextremupriaf extremo (ecudtfk generadoe copofitu generaf ex elementis q corrariaf fic mm ptrariat extremis f3 ftia genera tioe copofitu generat ex ppofiro q cotrariaf fic me diu cotrariaf medio £t fic eft ouplex copo fido 7 trt plex generatio fic e triplex ptrarietae V3 extremi ad exrremu 7 buic cozrndit p:ia generatio q elemctuj ex elemento generaf 7 medii adextrema 7 buic co: rrlde tterda gencrario q compotitum generaf cx ele mentis tmedtj admediiwbuic co:refpodet tertia generatio qcopofitu3 generaf ex copofito 7 fubdit qp boc eft maifeftti ex iduaioe q: vr P3 tducuue m ci generatione genitu e fimiie generari 7 cotrariu5 ei ex quo fit na nibil agit in fibi file fcd in (ibi prra' riufi ergo genitu e file generati qo agitifibi prius fequif qp genitu eft prrarin ei ex q fit Contrariojum autem -rlattoeaptra rie Si autem buic nibil contrarium ptingit efle eo q> drculatioui; alicui non eftptranuo motue recte uidet natura futup ingenitum ? cotrupti bile crcimllc a ptrari/a inter prraria enim generatio ? comiprto. Tlunc ,pbar ans ? arguit fic motui celi nibil f co trariu ergo celo nibil eft contrariu antecedes j?baf ifra 'Tpna tsquia fi celo fit aliquod corpus contra riu tunc illud cozpus Deberer babere motu corra riu motui celi quia cotrario# co2po:u oebent elVe motus c6trarij:£tfb’dtrq> natura rcctc fecit i facie do celu ee ingencrabile 7 in cotruptibile 7 ee exem prif ab omni contrarietate quia gencrario 7 co:ru ptio caduntfubcontrarictatc3ntelIigendum fecu du oe celo in natura fuit ouplex contiliuj pzimo in faciendo tpfum in generabile? iC02ruptt bile fm i non faciendo et aliquid contrarium quia Hiamus tunc ipfum efle cotruptibflc 'i per pfequef genera bile quia omne, corruptibile eft generabile? eco ntra. £tfubdit quali epilogando y cy: Dictisma nifeftu cll q> celu no eft compoiitu ejc ma 7 fozma ficqttuoz eleineta qz ruceet generabile 7 cozzupti bile reduceretur ad actum per tranfmutationem 7 fozma ad qua ozdi natur 7 naturaliter inclinatur:? peride5 (equire? fi celu eflet copofitu ?c. eflet cozzuptibile eje parte materie qz vt oicitur pzimo pbtficop ma fempma cbinarur ad maleficia 7 appetit fozma ficut femia viruj 7 turpe bonu ?c.£jc quibus vlrimo pdudic cp fi generatio i eozzuptio non eflent in entib° tuc oilfert operatio potentie materie 7 eflet furflra: fi cutpotetiagladij bene acuti eflet frullra mfi inci' deret. 2lt uerc: % augm entabile 'omne au getur aconnaturalt aduemente 7 rc foluto.m mateua.lfcimc at non eft: ep quo fecundum eft. iDicpzobatcpcelum non fitaugmentabile ncq$ oiminuibile 7 intendit tales rationem omne quod augetur.arguitur pquodda conaturale aduenis ipfi augmer.tabili qo conuertimr in natura ipfius red celum no babet aliqo ejrtrmfecum conaturale qo pofliwn fui fubflantiam conuemriicrgo celum no eflaugmentabile .7 per cofeques neq3 oimumi fmcometatoze comento. fti9 gp omne qo augetur aut Diminuitur augetur aut Diminu tur pzopter nutrimentum adueniens vel recedens. Unae nutrimentu oebetefle bogeniu5 ipfi nutriendo Tpmunicare fecu in natura vt ita Iit aptum in ipfum conuerti ej: eius acrionezqz actiua ?pafliua oebent b ab ere aliqualeiconuentiam vt agens fit pzopoztionatum pano 7 ccontra quare nutrimentum in vltimo rei Debet cfle fimile in fpe materiepzopinqueejcquanutribile fuit genitum. Unde animal q? nutritur ejcfanguine 7 generatur eje fanguine oimmutio autem accidit rei nutribili ,pptcr boc cp ipfa parata ej: 7 pzopiqua eozzuptio ni tunc per nutrimentum adueniens augmetatur Sed cum eft parata coztuprioni incipit Diminui 7 tandem Diminuitur in tantum oonec elementa ve niantadDifpofitionem 7 oifloluanturmijctunun materias 7 quibus componebar .£pb;s omnib’’ apparet cp cum becnon competant celo qo ipfum non eft augmentabfle nec etiam Dunmmbik ? bu iue pzimapjrs ejcoicris arguif ouplicirer.pmo fic celum no b5 nummenm bogeneum cu quo comu nicet innatura vt conuertaf tn fubftanriam cius g* no eft augmentabilepatet pna choicus :fecundo arguitftc n utrimentu 05 ede priu alito i pzincipio I3 oebeat fieri fimile ifme:qz 05 alterari oc altera tio no emfi inter cotraria.f.celu ii b$ priu vt otau eft g° no bj nutrimentu eje q augmentari pedit fa ps etia ,pbat celu no eft p a tu cozzupttoiu ncc fm p te nccfm totu:g° noeft Diminuibilepna P3? ans fm 3ue.pmenro.OT qp (enfui c manifeftu celu non e augmentabilencq* oiminuibilc q: antiq aftrologi afpicientes ftellas femp inueneruripfas ctufdc.quantiracis. Si sute eft r maugumcntabile 7 ut cozrupttbilc eutfdem intellectus eft fufcipcre abalterabile cfTe. /bicp:obat q?celu nofitalterabilcn terna facit pumo ,pbatpclufionep rcem:fcoo pdudit tertio itaz ,pbat p ftgna cp celti no fic generabile nec coz rupttbileabi feda cp dde igif ibi 3°vr ar % ro pzima intrespamo pmitrit pclufioncifcoo fupponitfup pofinoee f adducit ibi rdem fcoa eft qae i ibi ter' na itaq? fi cfde.£>e pzima oie fi celu eft taugmeta bilemicozzuptibtle ctoictu eftciufdetteliect',e ca pere cp ipm fit inalterabile. £ft qmde.it alterato motus 65 qua le. P-iuIis aiircj ba birus qut'de5:7 difpofiaonesuon fine bis que fm partiones fiunt trafinutationibus puta farntas 1 langor.fm partione aut queeunep traTmutantpbip.co: poK bittia uidentus omnia:? augu mentuj ctdcrementuj puta aniiiia l.umco:pora etptesipfopetplata rum.-fimiUter ct elementorum. ■p>onit tres fuppofitiones pama eft q? al teratio i mo C aci qlicate :fcoa eft qp cu3 fint qrtuo? fpee qlitatis babitus veloifpofttiomc. folum fm qualitates oc tertia fpe que eft palTto vel padibilts qualitas eft per fealteratio bocp5.*qz mallis qua litatibus vt fanitate n languo2cno eft a Iteratio: ni fi q: in qualitatibus oe tertia fpe eftaUcratto vt ca liditate n frigiditate ni. Xertia fuppoftno e cp ota cczpoza naturalia rrafmutabiliafmqualitatcs oi ctas fut recipientia augmentum n oecrementu b° patet induettue tn aialibus n partibus que al- terant bis qlttarib'> augmetu vf oecre metu n fifr m planctis:p5 n. in demetis q alteratur 3Lit>er ? augentur aut oiimituuf vt ou er aere vel alio ele mento fit ignis aut ecduerfo.3ntelligedu pzimo £5 3uer.comcto.rri.ep alrerarto non fttnifi i bniib’ ma3 er quo fcquitur qp cu celu no b5 mam qp tpm no fit alterabile:? p eandem cam nec fit augumen tabile nec oiminutbile. 3tttelligendu fecudo f>$ 3uer.com ero. rrij.97 rrtpleje eft augumeratio qda e augmetatio vera que ftt p conuer tone nutrimm in fbam eius qo augetur: r ifta augmentatio fit fo lum in atalibus 7 plantis alia eft augmentatio no vera quefttperalterationequanda facientem er tenfionem in quantitate eius q6 arguitur ficut eft rarefacrio 7 talis pzopzieoenturelemetis. Xer tia augmentatio eftappofttio partiu accumulatio ni facientia vnu ptind:7 alijs pzopzie oebef mirtl imperfectis cofimiliuptiu ? clemeti3 cnaddif ps pti 7 iftomo oicimusingne augmetari:i: tot oppo fttis modo capitur oiminutio v» p20 refolutioe vi uenris vt illa que ftt in fento P pfumptione 7 p (e' parattonepartis apte. 3apzopofitu cclii nullo tfto£.modo£ eft augmanabtle aut oiminuibile* modis augmenrationis autoi' minunoms loquitur tertia parte fuppofiti oncou oicit aialia augeri ? Diminui ? fimilirer pia tas er dementa. 3taqj fi q dem circnlarccorpuf neqj augmentum babere contingit nccp decrementm rationabile et in ratio nabilcclfc, Tluncl-lp.pzobat conclufionej fua 7 arguit (ic celu non recipit augmentattone nec oimmurione ergo no eft alrerabile ans eft pzccedens p° 7 tenet pna er terna fuppofitione permifla. 3nte dum fm 3ue.qp celum no eft alterabile alterande iutelligit ai cerabile alteratione pcrfectma recepit enim illumi natione. 3ntelligendu2°q?perbocq: oicitlip.qp celum non eft alterabile no oebemus tntelitgere fuerir intentio no babere aliq* qualita tem qz babent qualitates acqutfibiles per tione pcrfectma vt,lumen 7 morum babet etiam q lirares fm4quas confiftitfuuefle? que fut ifpera biles ab eo vt eft figura que cft oe qrta fpe qlitat]. 0.6 quidem igitur fempitemum: ct neqj augmentum babens nccp dc crcmctunufcd Infcnfibilc 7 tn altera bile impaffibile cft primum corpo rum. Si quia fupofitia credit maifc ftumeje dictis cft. Xoncludir ? pj circa vnum ofern conrrarijsco-' mento. an ots fozma erns in materia er eo gp b5 cotrariu fit cozzuptibilis .£t arguit qp n *rpMtnotynS ots fozma no etffters (n ma babeat prrariuqzfozma fbalis cft fozma eriftcns ima t rii noit b3 contrarii qz eft ft$a 7 fbe ntbti e ptrariu perZipAnptedicamideincapimlo oefba i°ar guirur qp no oie talis eft cozzuptibilis:q: aia intd Icctiua eft fozma in materia 7tfie cozzuptibiT. 3° ad ide qz oimenfionec itermtnate i fur fozme accidcntaleecjcntce in materia? tn futcozzuptibt' les vrvultcomentatozidefbaozbis .Undetur ad pamu qp I3 fb’e ntbil fit ptrariu :qz tri fozma fbalte ejcigtt oifpofitionem quibuepferuaiur in ma ? ha bent ptraria earumde cozzupriua quib’ aduemen tib° in materia otfpofttionis lUecotzupunrur 7 eo fequenter fozma foaiis que ab illis in conferuari oepcnder.3deoricl3inp2op2ie oicimus fozmam fbalcmbabcrccotrarium.l.fm oifpofitiones qui bue m materia pfcruarur .3d fcc>3 otcif qp comet» tatoz folu loquitur oe fozmis epftentts eductis oe potentia materie ,3d terriu ora? o ictu cotrarije: folu mtelligitur oe fozmis que funt termuius a q vel ad quemtranfitionis. didetur autej 7 ratio apparen tibuf teftificari 7 apparentia rationi. Q es n boiesdedris babent ejeiftimatio nem: 7 oes eum qui furtum deo lo eu uatnbuun t: tjbarbari 7 greci qui cunep quidem putant effe deof.KM lum ut imortali tmortale coaptatuj ipoffibile.n. aliter: fiquidem igitur eft aliquid diuinum quemadmodu eft:7 nunc dicta deprima fubftana corporum dicta funt bene. ■Reuertif 3p-.ad pzobandu qp cdu fit ingenera bile 1 inozzupnbilc per ftgna apparentia 7 tria fa eit.pzimo qp otetu eft. 2°in crepat ancra.30 epilogat ibi fcoa anajc.aut ibi tertia mamfeftu3 aut. 'Ibzima oiuiditur in tres fm quriafigna adducit ftipti ep testimonio ibifeoa accidit aut:ibi tertia videtur aut 7 oe pzima oicit qp ceU»5 (it tngenerabi le ? ico. 2uptibile ;ih boc ratio eft confozmie appa rentie 7 apparentia roi:qo d3 qz oes antiqui bntes pfideratione oe celo cicur cdu ce loeu ocop tgene rabiltu ‘ruozzupttbilm.Ufi ineo:' ruptibilib’ oebet loc’ icozzuptibif 7 eteirffy cdu c loc’oco2u vt etia pofuerut anti4 4 funt incomipd biles :crgo cclu eft mcozzupribtle 7 perperuu: pna patet ratio qre boclenfu vitra ratione fuit qz multi funt bomines qui non pofTunt aftentircpzimis pzopofitiombus per intellectum nons er ratione tantu cuiufmodi libamus rut ifteotcre ot celo qp e tcottupttbtle 7c.7 ca bui* eft triple£.'p>2tma pp Defectum 7 nawra eo:u fcoo pp paucitatem ejrercitij m fcia in qua rractaf oe il fis p2obariombu9.5°p:opter mala confuerudine iu ooctrina eis quafi inara vt fut aliqui i pancipio tnftruutur falfis opinionibus. £t fubdit qp galien* otjrit m quodafuo Ub:o que appellabat oemortra rioneqmosnonpoflumus p:obareetenutate mu di nifi per ptobationes o ictas, f.qp cclum e icom' pribtlc tgenerabiie 7c.3ntelligcndu fcoo fm 3lue. g?oes leges alTeremes oeutmrconuenmntmboe qp celum cfl locus 6i 7 fpirituu qui vocantur ageli Sed m i hoc leges noftre oilfemt a lege grccozus: qz m lege no lira ponunf angeli co:po:a 7 in lege grecop ponunt inco:po:ct:T credo cu oijritmlege no lira 7c.q> babuit refpccrui ad cozpoza bumana fancnficata. Jntelligendu 30 fm jtuer.q» q: oe* eli in celo apparetq? celu dVincoituptibile cum fit locus inco2:uptibiliu:oicu tu q? oeus non e i loco nec vt aqua eli in vafe: quo aut oeus eli in celo ap paret oiienditurap n eli in loco circufcriptic:fed folii operatiue q: in cc lo ptimo apparent opiniones oei. 3 quarto fm ilucr.cp celum e medie nature iter ilia inferioja couuptibilia 7 jb*as fimplidter vt fut irel ligentie:7 ratio q: vbi no eit tale mediu tuc fupio ranonpoflut agere in ilia inferiozaq: a piincipio fimpliciflimo '1 eterno no pot imediate pzouenirc actio in rebus generabilibus ?co::uptibiUbus:7 eje boc apparet modus fm quam ilia inferio:a al legcnfcu5 eternis.Tlam eternap:imo allegantur ilii cozDozi celelit q6 non imutantur ab eis in fba: fed fo!u in boc loco 7 mediate boc co:po:e agut in tliainferiotaipfltranfmutando altjs motibus ea generando 7 continue alterando. 3ntelligendu v\ap 2lucr. adducit alias rationes ad ptobanduj ap celum eli ingenerabile t mcotzuptibile quarum pama bec eli quandocp e alioo ens mediuinter ejtr trett!aconrrara:illudmediuo5 ptteipare naiml fed cclu eli quoda medium inter coKuptibilia 7 incottuptibilia g° fequitur ap oebet participare natura cu celu5 participet oenaco22Uptibiliuratioe motus ergo 05 partiet pare cu feperatis in etemitato.Secuda ro fi telum e Itet generabile 7 cottuptibile fequit qp icotpotib’ elTet ininfinitu:piis clifalfum7p2obatur pna qm fi mundus fuilTet generatus tunefuiflet generatus ab aliquo alterante tenet pnarqz omne gcnerattone5 ptecedit alteratio ptima ergo fuilTet cotpus alterans pzecedens iliam alternationem: quera5 oe tllo cctpOte alternate vel eli generabile vel nomft otcas op no eodem mo 0icipoterat 0 ce lo q’ no eli generabile:fi oicas qpticargua vt pzi* 7 fic erit ptoceflus in infinitum aut oeuenietur ad cotpus oio ingenerabile 7 tale erit celuu. accidit at boc % per feofum fufricim ter ut adbumanaj dicere fidem. 3ln omni.n.pterito tepore fm traditam inuicem memoria mbiluidetur traf mutatu. neq? fm totum eptremum celummccp fm parte? ipftu8,ppria nullam. ■probate%2°figno -7 oicttq? bocapparet fuffi' cienterchoicus ab antiquis Fmmemoua inuicej traditam in nullo tempo:e pzeterito vifum eft q> ce Ium fuerit tranfmutatu neq$ fm totu necp f m par tem. Jntelligendu Pm 3luer q> ouplices funt pe termtnanones quedafuntinintellectu confirma' te per fenfum vt funt oemonftrationes metba.t q dam funt no confirmate per fenfu % be funt oupli' ces:q: aut funt oe rebus q fut nate fenriri vt fut na turaliaiaut funt oe rebus quas impolTibile eft fen rircrvt funt fbe feperare. 3ldp2opofitum p2ime funt certilTime alte vero non ita certe fed bene funt pzopinque certeveritati. ‘jfntelltgcndum feoo P5 3luer.q? 2l£.inducit teftimontu fup bocq? celm fit inrranfmutabile:? boc per fenfum vtfus:q21 b* conueneruntonmes gentes qnuncp \7tfu5 fuit ab hominibus cp celum effet tranfmutatu necp Pm to tum neqj Pm partemuntelltgendo per tranimurati onem btc omnem tranfmutanoneptermom loca lem 7 alterattone pfecrima:* fubdtt q’ fuit p2t mus inter grecos d oeterminauit celu ee ingenera bile q2 fumpfitteftimonium ab antiquis caldets q rutnfpeculatio p2cccfftt. didetur at % nomen ab antiquis da tum efle ufcpad tepus pfenf boc mo cjnTNntantibus. quo qdem % nos di cimus.lRon.n.fenicl neqj bis fed in finities opcrtetputareeafdemadue nilTe opiniones ad nos Rapter quod tanqua altero quodam ejciftente pri mo cojpore preter terram .1 ignem * aerej aquaetbera appellauenmt fupremu? I0CU5 accurrere (eper fem piterno tpe ponetef ©notatione ipfi *f>2obat eje terno figno fumpto eje etbimdogia logia nominis oati celo ejcoptmoneannquo&q5 no eft pfo2ine oicto fuo na appellabat cclttbdc no mineetberqo ponat eterntratem vterat cofuemj vfcp ad tps 2lp.nec 6bem° ejctftimare optoes ait ttquo2um folurn femel mt bis peruenilTe ad nos fed tnftmries p2opterqo pictum antiquojum quo fctltcet appellabant celum etber babemus ponere tpfu cclu efte ptimu cozp*e oiftmctu a quattuo2 ck 3UE>er mentts q6 eft in loco fuptemo motu fepiternomo tu. Jntelligendu p2tmo fm 3luer. 97 ifti antiqui V3 caldei oiperut oe celo illud qo oictu eft a nobis f. 97 eft quinta fba oiftincta a quattuot elemetis 7 i ftituerut ei nome ex velotitatefui motus 7 pmane tia fua qo nome Dicitur etber. Jntelligendu m fecudo fm 3lue.97 epboc qo ipft oiperut celu effe quinta fb’amnon ponendo fejriafbam fimpltcem apparet qo celum non b5 corrariuiq: fi babereteo trariu oporteret ponere feptucotpus fimplep pte ter elementa quattuot que inuice funt cotrarta q: vnu nopoteft efle contraria nifi vni 7 cotrarta oe' benteftcparia:ftcutp3oeouobus paribus eleme totum £pquo fequitur97 cujee' lum non beat cotrariu 97 ifim e incotuptibile, Snajragoras autem utitur nomine boc non benemominatetum etbera pro igne. Jncrepat anap. oicens 97 anapa.non bene locu tus fuitoeifto nomtneetber:qtafumebatipftt5 jp igne cu tame oebeatur ipfi celo fm3uer.97 impofitio buius nominis etber attri buta celo ab antiquisfeciterrare anaprqt credidit ep illo 97 celu eftetignif17 caufa qt boc nome etber ineotp tdomateinterpetratur velopmotus 7 per manentia rei in eodemrio CU3 ignis fit leuis 7 vdo cis motus ep boc anepa appellabat ipm etbera. CDanifeftum autem ejedietistquia i numerum impoffibilieeffe plure di ctomm corporum fimpltciu.Stm plicis quidem enim corporis neccffc motum fimplicem cffc.£olos aute bos effe dicimus fimpliccs eum qui circum: t cum qui tu rectum :s bu tufmodl duas ptes. (feunc quidem a medio bunc aute ad medium. £pilogat circa oicta in boc capitulo oicens qS manifeftum eft qo numerus cozpozu fimpliciu eft fm modu oictum:qr.f.quattuor elementa 7 celu* patet etiam 97 cuiufiibet co2potis fimplicis neccfTe eft ec motum fimplicem:? etia 97 motus fimplices funtouo fm genus.f.rectus 7 circularis:? rectus oiuidfiur in ouas fpes.f.i motufurfu ? in motum oeorium. 3ritelligendum f m Buero.comento. ppiij.97 ponit p20pofitiones radicales fu per quib’ fundatur intetio fua.*£rima p20pofitio q6 cotpum fimpUcium oebent efte mot’ fimplices ? motus fimplices oebent efieco:po2U fimplictu. Secunda ptopolitio qo motus fimplicef ptimi fut ouo rectus ? circularis:? rectus oiuiditur in duo f.furfum ? ocozfu: ? vtcrq? cotum oiuiditur iouo f. vitale ffmpUtiter ? vitale vlterf concludit q> motus fimpliccs lutqumcp quattuor recti ? vnus circularis * £jc quo patet q> co:po ra fimplicia funt tantum quinqj q2 numerus cotu eft fmnumerum motuum fimplictum. -Quartum capitulii ptimi tractatus ptimi libti 0 e celo 7 mudo i quo p2obatur q> motui circlart nui ius eft motus contrarius. t3od autem non eft circu lationi contraria aliala tio qcmultis uttqjqttts ac cipiet fidem. ■poftq? 3Uifto,in pzecedentt capitulo ptobauit cp celum eft in generabile? incottupribile ?G*btc ofte dttg>nb3prm:?adbocp:to fuppdit 97 motui cir culari nullus eft motus contrarius io illud ,pbati boc quarto capitulo ? oiuiditur iouasparcesiqt p2imo permittit conriufione qua probare intendit 2°p2ofequituribi:p2tmu5 quidem oe prima oicit 97 motui circularu* eft alter motus contrariuspo terit quts accipere fidem ex o ictis inteUigcndu hn 3iuer.c6mento.jcpiiij.97 per fidem 3lp.intelligtt fi dem perfeaam que eft firmata per rationem 7 non fidem que tantum babeturper abundantiam exi ftimationie quafi velit conctufioe 3152. habebitur veritas 7 fides firmata per roc^. •jbrimum qtudenttquia circulari ree tum opponi majeime ponimus cum cauum.n. ? gtbbofum non folum ad innicem opponi mdentur:fed et recto combinatas iujet-i fe pofita Jtaqne fiquidem eontrazia aliquae ea que in recto marime neceffa:iu5 contrarium tfle:ad eum qui incircu itu motum. 0-ue autem inreeto ad inuice opponuntur .ppter loca. 06 enimfurfumei qo deorfum: % bci eft differenti i ptrarietas. tlunc pzobat conclufio ctouo facit :q2 primo p:obat in generali 97 motui circulari non eft aliter motus contrarius fecudo fpecialiter ptobat 97 mo tui femicirculari non eft motus femicircularis con trarius ibi oeinde fiquis. £>e prima intendit talem rationeifimotut circularieiTetaliquismotus con trarius majrime eftVt motus rectus:nam licet mo tui circulari facto fmconcauu3 alicuius circuli fit quodamodo oppoftms motus circularis fecudu5 conepueiufdefactus mot’ tri mapime oppofitus iftts ouob* vr ce mot’ rect°.f3 motui circulari n e ULibcr corrarius morus rectus ergo ?c.q> aut motui cir culari no fit contrarius mor* reaus:argutific:q: oato oppofito fequeretur op vni elTent plura pira' riaipns e falfu? tenet piiaq: cuilibetmotut recto opponitur alter motus rectus cu motui furfu op ponaf mot* oco:fu ? econtrario quia loca ad que cendnnt fut contraria % cotrarietas locop arguit cotrarietatcm morou tendenriu ad illa fi’crgo mo tus circularis eflet corrari* morui furfu autoeo: fum cu iili ftnt adinuice cotrani :nuc vni elTent plu ra contraria. 3welligendu q> comenrato: ,pbac per ouas rones cp motui arculari magis oebetop poni motus rectus ap alter ro pofita eft comento.ppuij.3ila magis ocbent elTe cotraria inter q non efl ofa fpecifica fed funt etufde fpei: f* motus circularis ? rectus no motus circulares iter feiergo pna nota ? maio: q: contraria oebent oifFcrre fpecie:? mino: efl ba bira fupza.Secnndaratio pofita commento.ppv. motus circnlarisoppomf motui recto fm ouo .fi fm gibbofitatem ? cocauiratearcus:f5 circularis no opponitur arculari aliquo modop g 3telligendu fc6o fm 2luer.c6incnro.ppv. q7 oi cit Jte.q7 morusfm concauu efl cotrarius motui fm conexutno capiendo cotrarictate pzopzic f5,p oppofitionerelataqutagibbofum ? cocauum oi cunturm refpeetu ? boc oiat Suero.ne aliquis tx verbif 21^.crederet op vni morui airculari efiet alter motus circularis cotrari\£tia cu oicit 21 q? gibbofu ? cocauu cobinara inuice oppofita fut recto: vulripfcqrifti ouo modi motus opponatur recto fm fo:ma5* oiffinittde s eoz. ubdit 2fue. q? motus rectus no pzopzie cft contrarius circula ri I3 oifferat ab eo bis ouobus oppofittonib’:? oi gnius opponitur ri cp alter. ©einde ft quis ejrifttmat eande rati onanefTe:qu»m% uvrecto tiara» lari cam.n.que ab.a.ad.b.lationen» contrariam a' que. a.b.ad.eam que »n recto diat. De .n.fimte funt. Cir culares autem mftmte utiq5 erunc arca eadem fignat. •jbzobat q? motui femirirculari no fit motus fe micirculai is cotrarius ? per pns neqj alter ? ouo facit :q: primo facitboc fcoo p:oba q? motui circu lari non fit alter motus rircuiaris conn arius ibi* 3lt vero necp prima pars otutdif in tres:q: primo adducit vna ronem fcoo adducit alia: 30 remouet oubioribi fcoa fitr aut ? que ibi terna: fimiliter aut vriep. £>e prima primo pfupponit q? eade5 ratio cft oe motu circulari ? oe motu recto in boc:q: fic oicis grilli motus rectifut contrarij qui funt ad oi uerfos terminos cotrarios:rt motus d cft ab. 8f ad.b.fitcontrariue momiqmeft.a.b.adU.tra cft tmaginandu oe motu frimrirculart facto fupcr li neam femtcircularem q> fi illi eft alter motue con trarius mapme erit ille qui fit a termino cotrario in termuutm contrariu:vtquod motui qui e ab.a ad.b.per femiarculu efle prius e.a.b.ad a per eunde femiarculu.3rtud pj qz fic illi ouo re cti fiunt fupcr linea recta ab vno puncto ad alium ?cotra.ita ifti ouo morus femicirculares fiut fug linea fcmictrcuiari:ab vno puncto in aliud i ptra vt patet in coniunctione femicirculi CU5 oiametro quo fuppofiro arguit fic:fi motui Icmicirculari cit alter motus femicircularts contrarius tunc vni in finita elVent cotrariarpns eft ipoflibile :? tenet pna q: e ouobus punctis infinite linee femicii culares pofiimt p:otrabi:l3 ita non fit oe lineis rectis q: ab vno pueto ad atiu non por pzotrabi nifi vna linea recta.-O.uod aut a ouobus punctis ifinite linee (c mtctrculare protrabi pofTint. patet fi ab etldc5pu ctis vna fuper alia p rrabatur: Si ergo vni mo tui femicirculari fit alter mo tus femtcircularis con narius fm tmaginationeoam:? ifinitos tales ee coringir: nec cft mato: ratio 6 vno que oe alio tuc vni infinita elTent cotraria. 3ntelligcndu fm c5 menratoze comento.jcpvij.q’ ifta ratio fundatur fu per ouas radices:primacftq> vnum no babet nifi vnucontrariutfecudaeftcp vna cotrarietas no fu mitur in eodem motu nifi fccudu eandem lineam recta q: a ouobus punctis no potptrabi nifi vna linea recta:ep quo fequitur in motu no pot fumi nili in motu recto no aut i circulari q: longitudines no recte tittcr ouo punctatpolTut ee i fimterquare fi ibi eer cotrarietas vni infinita elTent cdrraria.£t cj: boc vlrerius fequitur q? motui femi circulari no eft moms rectus ptrartusrq: cu ifini tt polTtu dTe tales motus arcularestvnt infinita cf fent contraria* C Similiter autem r que infatuaro» 10 uno.puta.ad.d.7ad.d.ad,g. &» dem.u.eft que indiametro eft.Sem per.n. urutmqucdqj diftare fecuu dum reitum ponimur 11 Adducit fecudaqefi talisrptrarictas imorib* no cft linea femirirculare ergo cdclufio vera tenet pna? ans pbarur q: penes illa lineam bebet fumi contrai ieras in motibus fm quam fu mitur mapimam oiftantiam termino:u3:fed linea recta eftbuius ? no circularis aut femtcircularis ergo ?c.maio: nota oe feq: ratioe oiftantie termt nomrn ad quos motus fur contraniimmo: patet i lt'ttcra:quta oiflantia que cft in femiarcu!o.a.g. ad d.eft in eadem p:ecife cu5 oillamia que eft .a.d.ad g. in oiametro nairnung? oictmus boe Diftare ab Mo nifi tantum cpraeft longitudo recta inter illa %\bcv duo aliter oiceremus vnu oillare plus ab alio q> ipfnm met ab eodem oiflaret qz polTum pzotrabe re ab illo ad aliud multas lineas curuas quarum vna ellalialongio2:ergo oifiantia ell (umenda % lineam recta:7 perconfcqnens fm linea (emicircu lares eftfumendacontrarietas motuu rone oilla tic terminorum. Similiter autem *t uticp Aquis circu lum faciens eam quein alterutro fc micirclo lationem cotraria5 ponat ei que in altero:puta in toto circulo eam que ab.c.ad q femicireu lici que.a.5.adxi.t.feictrculo.0i at sifteconmme:fedminqmd'i quei toto circulo inuicem pzopter boc co traric. ■bicremouctoubium.Tlam poflet aliquis otv cerc concedo cp motui femicirculari no eit quilibet alter motus femicircularis contrarius fcd folurn iile qui fit in alio femicirculo oppofuo tmaginan' do cu culu5 per opametriloiuidi in duos fcmicir culos 7 qp motui femicirculari facto tvno fcmicir culo puta.e.!n.5Jolumcontrarieruiinotus circu laris fictus in alio femicirculo videliccr.3.in.e. 7 fic no crut vni pluraptrarta :boc remouet 2{$z.fu mendo fundameru eje oictis oicens q> illi funr?trarq:qz oifiantia 7 contraricras no e fume dafm linea circubrem fed folurn fm rectaiqz fm ipm futuitur oifiantia tcrinino:$z.:7fubdit qo oa' to adbuc quili motus elTent contrarq non cfl ve$& q>pp boc motus facit fup toto circulo iur ptrarij. 3telligendu fm 3ucr.cometo:ppviij.q>conrra rictas i femt circulis no e fumeda penes puncta ter minata femicirculo s nifi inquam illa fut termina riaopamemJe ualiteroiutdentetoiU5 rirculu:7 noninquani fut ouo puncta icircunfcrentia circu li :7 rauo qz oifiantia inter ouo eptretna 116 oebet fumi nifi fm linea recta.*7 ide efl intclligendum oe oibus alqs punctis 4 poffunt imaginari i aliq cir culo q> oillantia inrer illa folu ell Tumenda Py (mea recta 7 no fm poztionem circuli qz cotraria lut illa inter q ell majctma oifiantia loco$z mo marima 0 i liantia feu remotio inloco no fumif nifi fm neam recta mtelligendu fecudo f m ppfaqpillud qo oie 2lp.q> motus faniarculares no fut inuicc5 prif :no folu ell intelligcndu oe moti bus cotpoprectap otmenfionufed magis oeco: potibus rorundaru oimenftonurqz folu taliacoz poza fut naiirer mobilia motu circularia vireri"* oflcndttq? morus facit fm circulu fiuefuei int co: pozurectaru oimenftonu fiue no fut co n-arij:7pernotus talescozpozurectaru ouneufi onum no (it Tumenda prieras fm linea actuale Ted recta oeinde q> etia rotundozu5:fic efTent ouo femicirculi p Te motui ooncc vernant ad copofitum vntus totius circuli no fur prtj. Decia rat eje boc qz pceflo adbuc q> illi ouo mot’ femicir culares fut contrarii :no tn pp boc erit motus cir cularis alteriprrarijsiqz ftcut Terni circulus no eft circulusTicnec mot° femidrculus cft circularis. Unde qz q liberps recti e recta.to fi ouo mot’ recti no fuerint pnj ncc ptes erutptrarte eu ctiaj Tintmotus recti:Tedficnoeftoemotibu3 rotiido ru cozpozdcu pattes nofintpfimilis oenominati onts cu toto.ftcut nec partes linee circularis Tunt circulares. 2lt aero necp que ab.a.ad.b.arcula rio cotraria dque ab. a.ad.g. £jc eo demuun idem mof. Contraria au tem oeternunata eft latio eje eontra rio m contrarium riTc. "bic pzobat q> motui circulari no vero ell alter motus circularis conrrari°:7 0uo facit licut ouas rones adducit tbifecuda Ti aut7 efTenoe pzima ar guit fic:fi motui circulari cet alter mot’ circularis prrarius boc tnapme effet qz motus facrus fuper vno circulo icipicns ad vno puncto ver Tus vnam ptem clTcr ptrartus motui facto ab codepucto T5 ptem oppofita circuli 7 verbi gratia fit vnus circu lus cuius puetus a quo icipitmoius fit.a.epism ctrcuferenria eC:3utno futprrarif ,pbat IKn» qzillimotus no futptrari} 4 fiut ab eifeie terminis in eofdem termino srfed ilii fut buiusicrgo 7c.ma toznora qz motus cotrarij fut a locis cotrarijs ad loca cotrar ia:7 minoz p$ qz illi motus incipiut ab a.puncto 7 circucndofm circulu terminantur ad a.pumm qz p vtrucp illo£ motuu Circuit ur feu oe fcrtbitur torus circulus. 3ntdliq,cndu % 2\ue. comcnto.ppp.cp no edita oe motu recto Tup linea recta ficut oe motu rirculari Tup vno circulo: * ea ell qz fuper vna tota linea recta fit motus oe corra rio i ptrarm:fed fictio dloe motu m toto circulo: qz fit reditus ab eodem ad ideiejc quo vultg? mo tus corrarif poflitnt fieri fuper linea recta 7 non fu pci lineamcirculari. £i au tem 'i edet et que circu m ei que circum uticp effet altera:21d eadem enim quia neeelfe qdcircunferturundecucp incipiens in omnia fimiliter aduemre confl a Sintus rw loca funt aute loci ptrarietates furfum r oorfumantc-z retro 'i det tru-r fimftram: lationis at ptrarie tates fm loco;: funt ptrarietatee: fi qdem.n.equales eiientiton uticp eflet motus ipfa?z.£i at alter motuf dominaref alter uticp no eifetataq? fi ambo efTent fruftra uticp effent al tep corpus non motu5eode5 motu frufira.n.calciamentum boc dicinf cuius non ell calciatio: ds at i na tura nibil fruftra faciunt:- •pzobat ide5 per fc6a; rone 7 arguit fic fi oictf motus efTent contrarii feqref qzaut ambo illimo rus fierent fruftra aut faltem vnus eop confeques eft ipoflibile qz oeu e 7 na nibii fruftra facittr: 7 co fequenria ,pbatur pfupponendo vnu neceftariu5 f. cp fi aliquis ocbeatmoueri pfcctep rotu vnum circulu ipe 05 incipere ab vno puncto circuli 7 re' dire in eunde punctu pertranfeundo oia loca ptra riainfermediaXfurfu6ozfu7c.qz aliter no circui ret totudrculu q fuppoftto arguit ficraut illi ouo motus fm imaginatione fupius pofitafutequales aut vnus efti 0110 alteri: fi equales vnue tpedicr al' teru 7 econtra:t fic nitqua coplebuf 7 erut fruftra cu non attingant fines pp quos fiuntiff vnus e 00 minas alteri tuc tpedict ipm 7 ille 'impotentio: nu qua coplebitur 7 fic erit fruftra* Sed arca oicta aliqua cadunt Dubitationes pzimaean motui cir culari fit mor’ rectus corrarius Tpmetatoz.tpiij. oftendtt q> no ptres rationes vitra roes *p>zi' ma ro illi motus no fut cotrarq qui no fut fub eo dem genere x>p'mo oiutdedo illud: motus rea* 7 circularis fut buiue ergo 7c.p3 pna 7 ans eje oif finitione ptrariozu fecudaro illi motus non fnnt contrarq cf non fut ad loca cotraria fed in eifde f$ circularis 7 recms fut buius ergo.Xerria rado tlU motus no futcotrarq qui nd futcozpop cotrario rum fed circula ris 7 rectus fut buius ergo 7c.mt/ nozpzobaf qz motus circularis eft motus celi: et motus rectus eft motus modo celu5no perariatur demetis fj coferuat ea 7 perficit vt for ma materia.Unde fi celu eftet illis contrariu cum maritnas babet fup ea cito illa oeftrue ref rmatozem aut pzobat comentatoz Dicens q> ex contrarietate motuu arguimus cotrarierate mobi Itum 7 contra: fed ptrabec ftadm arguirurrqz tuc terra magis eflet contraria igni q> aqua cotra 21 pztmo oegeneranoe 7 pbat pnarqz motus eo:u5 funt magis cotrarij *3te cu idem mobile poflfit mo ueri fuccefttuc modb*cotrariis tuc tde eflet libi co crarm.Undetur ad pzuiiu # p comrarictates i ta lib’ cozpib’ pofTut ouptr pftdcrari. Unomo in 02 dinead qualitates alreratiuas 7 fic aq magts pira riatur igni qp terra, Sliomo i ordine ad qualitates moriuas 7 fic terra e igni magts ptraria 3ld fecudu or qp Dictu fuperius m terria rone i tdligitur oe motibus qui naturaliter infut litte mo bilibus modo ide non potmoueri fuccfTiuc nam t aliter motibus comrarijs. Secuda DU°cft atr ro fit bona :vbi p:obat qp motui femicircula ri no eft alter motus femicircularis contrarius q: tunc vni infinita eet cotraria 7 arguit q? no:qz aut inrelligit oetnftnitjs folo numero Difftrenrib* aut iperftpnmomond eiconueniensiqrfumc frigidi tati fut infiniti gradus caTitatts prq fi z00 ro.iUud it pbat:quales motus futeiufdem fpet fpealifTime. inditur q?ro,pcedttejcfictio ab aduerfario: fi oicif vnu moru femictrcfare ee alteri priu Differt ab eo fpe.*7 ita erit oeoibus altjs. Xertia ou®e an momi circulari fit alter mom s circularis ptra rius :7 arguif cp ficrqm pteot eli niouentur ad loca cotraria 7 circalartter fed oes motus 4 fut ad loca pria fut cotrarij ergoXofequetta nota minor, ma 102 aut fertur ej: oictis Ira vbi oirit qb ne' cefie eft qb circuferf vrtdccuq? fiririptes i oia adue nire loca cotraria 7c. 31d boc rndet pmentatoe pmento.flqrij.iujsa irennone Hp. 7 adducitroem ad ,pbandu fpealiter qp momi cir' cularius no eft alter mot’rirularis prio celi na aut loquimur oe motibus parttu eiufde corporis rotti di aut oe motibus cozpomj oictmus primo mo illi motus no ptrarianf:qr tue ille partes eet fibicotrarie? fic aliquid eet fruftra v$ ptrarietates illa epquo nuq> pertingeret fuum fine 4 eft vnu corrartu aliud cojzupere.Jdej et eet ibicontrariu cu cade pe naltter mouef oe vnocd trario loco ad aliu.Jrem tuc ide corpus ftmpleje ef fet copofitu eje oiuerfisptibus quatitatiuis fpe oif ferentibus qb e ipoflibife.cu oia rornda corpora q circulariter mouenf fm nam fint eiufde fpei,£t ad argumenta cu or q? moucntur ad loca cotrar ia g° 7c. Undetur cp mouef ad loca pria folii fm forma q prietates no arguit otuerfirate fpecifica mobtltu aut motuu cu eade ps naliter fita fit i illis locis fu' cefliue vt fol mo eft in oriente mo i occidente no at mouenf ad loca pria fm mam q ptrarietas arguit cotrarietate?momufeu mobiliumploca priafafo: ma itelligit loca oppofita fm ritui ordine ad ah'4d fijru:7 p loca cotraria f m mam itelligit loca bima virtutes 7 potentia pferuandi pria 7 i 4bus fut oi uerfe virtutes pferuatiueafutlocus ignis 7 locus aque :lj ergo fol fit motu oriente 7 mo i ocridente 7 fit in locis prtjs fm forma qr tn in illis eque bn coieruaf no mouef ad loca pria f m nam. Si at !o4mur b mottb’ oiuerforu copo# ire» iUi mot’ no fut ptrarij q: ptraria mutuo feipediut SUber 7 cottumput illi aut metus no ipediunt fe. Jtcf ad boc q> cflent cotrarii vitra boc qp fieret p otffc'* retias oppolitas vt ab oriente t occides ? ab oed dente in oriens opo2teret cp fierent fupeifde polis 7 drea ide centrii qo tn falfu eft oe moribus fpera ru celefliuma octaua fpera moucf ab otiente in oc ridens fup polis mundi:? fpere planetarn mouef ab occidente i oriens fup polis 3odiaci: imo cade fpa 7 quelibet infra octaua5 fimul mouef illif nio tibus. Subdit tamen 3uer. 1y motus circulares factos ad otuerfas ptef fup eifde polis 7 circa ide centrii poflfumus ouplicitcrimaginari. Unomo matbematice abflrabedo buius mot’ a cozpotib’ fut inoms 7 fic bn tmpdirent fe 7 effent con trarii.illiomo vt fut in cotpotibus naltbus 7 fic n oaturcotrarietatcs utmotib’ circularibus vt ej: Dictis apparet •p>2tmu capitula fccddi tractatus p:imi libat oe celo in quo pbatur q? ipofTibile e effe cotpus infini nitum mobile motu circulari. id quoniam mamTcftum de bis 1 reliquis intendendum eft.Ct primo ut? 7 corpus infi mtU5 quemadmodum plurimi anti quo? pbilofopbo? putauerunt aut boc unum eft aliquod impo(fibiliu5 fbpoflqua in ptecedenri tractatu ,pbat vni uerfu ee perfectu 7 integratu co2po2i!* us fimpliribus videlicet ejcquattuo2elemettf ?celo: 7 oedarauit celu ee ingenerabile 7 tco2uptibile. 5n boc fecundo tractam oftendit vmuerfu ee finitum fonmagnitudine?continet quattuot capitulatn p2imo oftendit q> no fit poflibtlepari co2pus ifini tum mobile motu rirculart.3n 2°oflendit q> no fit pofltbile cari cotpus infinitu mobile motu recto. 3n tertio oftendit# nocetur cotpus infinitu pra rionesnales coes.Jn quarto adducit incidentaltf logicales ibi fcom capituluried adbucneq?: ibi terriu. £>oft boc aut ibi quartum aut.lbtimu capimluj oiuiditur in Duas partes qt pttmo ptemtttit quodda qo ptoba re intendit intentu:ibi fcoaqo 4 dem igitur neceffe.£>ttma in tres:qt primo pmit/ rit imcma.t 7 5°p2efuppontt fuo oefcrmenria:ibifcoafit.n.autillo:tbi tertia ne" ceffe ttaq>.5eptima oie & qt ca que oteta fut oe p fecrione vntuerfi fut manifefta nunc videndum eft De reliquis:? primo vtru fitoare cotpus vt plurimi antiquorupofuei iit aut boc fit ipoffibi le. JntcUigendu fm p ferutatio oe infinito bic eft firmtot q> in tertio pbi pteferutaf fit aliqo cotpuf infimm;fiuefi toe cotpotibus flmpiiribus fiue oe copofmsjfj in pbic>perfcmta£ oe infinito no fo luin cotpottbus fid inquirit eaa vtru ejrtra mun dum fit vacuu ifinitu i vtru fit oare infinitu fcparu a co:poribue ? oe Dione infiniti fm actu ? poteria oe quibus no tractatur bte:e>: quo p3 q? tractatus oe infinito bic 7 fphicop.non eft fupfiu\ Jnrel ligendu:efm 3uer.q> bicpticulariroftenditur qt fut entia fimplicia cu boc oetlarado nullu eop ei in finitu: 7 ejc pnti oeclarabitur oe copofiris ejc fim plicibus na per numero fpcru fimpltctu coptebedt mus etia oe copofiris 3" fin 3uer.qt oictt 3^-.aut boc eft vnu aliqo ipoffibiliu qo cu$ p fcrutaru erit oe modo vtp fit finitus autinfinfma gmmdte.3dbuc reflat vide an fit finit9 mfritudie. £tc.n.atit nullo modo babere non aliquid modtotm.fed totum differr facit t omne ad ea que dueritate fpe culationemt Tloc ,pbat illa cocluftone cp ipltote tetigit V5 q? pbusnaturalis b5cofiderare oe ifinitatc mudi? ,an ocf cotpus infinito aut no 7 ,pbat fic ponere co: pus infinitu folii vel ponere ettaicotpus infinitum facit magna oiuerfitate in fpecutariombue nalib9 ergo fequif codufio:piia nota 7 ano ,pbaf in litera ptimo ergo ponit ans ifcucdo ,pbat ipm ibi.fere em'.£>e prima oicit q> ponere infiairu vninerfo feu vniuerfii fic fe babere vel fic no fe babere no efl ali quid modicu.i,uo modica Difficultate facit:(} ma gnam facit oiuerfitatcm i fpcculatione veritatis in pbia naturali. omnium prinripiuj co tradicionum enuncianttbws aliqd de tota uatura % fuit % erit utique. Tlunc ,pbat ans 7 intendit tale roemriliud e ca mavime otuerfttasin fpcculationefm veritatem t fcientia naturali cp eftjjttncipiumoium contradi cttonu ,puenientm cntttianribus aliqd infriaturi' fiponcre infinitu ei efl butufmodiergo tc. ans no ra oe bac ronc primo ponit minozi fecundo occla ratmaio2e 7 mino2e 7 coduditiientum ibifcoa:fi qutde :oe prima oicittj' ponere ifinitu ee efl ptinct pium t ca fere oium pdictionu ,puententtu cuncia tibus altcfd oe pbia naturali. fm 3uer.q?cofiderario oe infinito facit magna oiuer fitatem in naturalibus q: aut cadit Difficultas in principiis mundi aut oe toto mudo: Difficultas at in principiis mundteft oe ipis elementis vtru5 fit aliq6 elemetum infinituried Difficultas oe toto inti do fumiturrone multitudinis vtru.f.fit vnus tm velplures :7 fubdft er cipia prima. _ 3utelligedufcoo fm 3tuer.qr oicit fereqr no eft parua Differentia inter Dicentes munduee factu Toicetes ip3eeeremu. Unde Dici tes mundu effe nouu no poffunt ponere 165 gene raruqrfi generaretur oporteret qjfierec ab aliquo alterate generante qo dTet corpus tuc quera5 oe illo corpore vtru fit generatu vel etcrnu5 fi eternu fic poterat oid oe mundo: fi genitu iteru querat oe illo 7 fic proceda m infinitu 7 fubdit qp fi mundus effet effet Difficultas quare magis eet factus vna bora qua alia* Si aut ponaf eter nue eft Difficultas vtru fumor* moruetemo: qo eft impoffibile oid nifi oe corpore drculariter mo to:vt babitu eft fupra.£til fi eft mobile motu eter no eft Difficile videre quo eft ca generationis 7 cor ruptionis.fi vtruqn appropinquatur ifti mundo tnfertorifitcagcnerattonisTqn remoueturfit ca corruptionis oes ifteDifficultates funtprouemen tes ex Difficultate pofitionts infiniti* St' quidem qui modicum traufgre fus fuerit aucritate difcedee.-fit Ion geplus quis nimiam aliquas dicat efle magnitu dinem.Sicnimiumttroducens ma jcima uticp amouebit matbematico autem caufa: q: p:inct pium uirtutemaiurquam magnitu dine. Cluapiopter quod tn pneipto modicum: in fine fit multum ma gnumanfimtum autem ptinctpti ba bet uirtute:-r quanti majoma.Jtaq? nibil inconuenienf neq? irrationabi le mirabilem ell effe differentiamteje eo qjfumiturq» eft aliquod cotpus infinitum piopter quod de ipfo di cenduma ptincipto refumentibus. Tlunc oeclarat ans precedentis t conclu dir Dicens cp ca qiure ponere infinitu e principium multaru cotraditionu in pbia nali eft ifta qr puus error i pneipto e ca mapmi erroris i fi'ne:qm fi ali quis recedit in principio a ventate tn milleciuplo plus recedit in fine 7 boc per ejcemplu oeclarat na fi aliquis erat in prfndptfs geometrie ponedo ma gnitudmeindimTibiletucejciUo pzincipio aliqua introduces amouebitur a veritate 7 maxime erra bit t buius affignat cam qr licet prindpia fit puuj i quatitate eft m magnii i virtute ideo modicu erra re in principio facit multu errare in fine feu tn ipis principiatis 7 in bij s que fequunt ex principio mo ponere finita eft principia circa qp erraf qr fnftnuw affimulaf primo eo cp 65 maxima virtute ficut b3 pjmcipuj roe magne quantitatt0.£jcquibus.vltio c6cluditq>non eft inconucnics necp inrattonabile qp in nalibus fumatur oiuerficae i pone» do tnfmuu ee quare oe boc cftiDetcrmmandu an Detur infinitu an no tcipicndo a principio.- ligendu fm comentatore qp ca piucri itatis inter bo minea oe principiis mudtfumtfeje otuerfitate na' ture mudt ita qui errat i principio poftea errat magia tn fine 7 addit qp leges no po' nuntur ntfi fm elimatione boium ponetiu ipas in principi) 0 mundi fmepeia melius videtur in fi*' de fuatoirit etia cp ponetes fide pm leges Debetpo nere ipam pala vulgo 7 ponere ei fimtlitudtneiu fi dei fu e 7 tue fi vident qp boibua fit cdgruu fic qp ad dereant ei tacp vero 05 Dici fides qrnis fit aliud a vero ctia fi fit veru 7 credatur a vulgo oebet fumi p fide ei. 3nteUigcndu fc6o fm 2luer. p o ecla' ratione illiua 0icti qp po nes mgmtudine in diuifibile oeftrutt magna pte bac mathematice: q> ex pdneaccidit magna Difficultas i fctentijonalib’ qin cu ponimus corpora indiuifibilia ep quib’ en'' tia pponumrvtponebat pba du fur multe rones in nali pbia 7 multe pbantee i! lud no effe. Un quanru ad boc oupiejc Difficultas aeddit in nalibus vna ex parte talis nature vtrum fit vel non fit:Talia eo cp ab antiquis ipa ponripn ciptu in entibus qi ipi ponut enria coponi er tdttu' fibiltb’* Jntelligendu 30 fmjluer.circa illa par te fi quide cf modicu tranfgreffus fuerit a veritate Tc.*boc oicit 2lp> vt nobis Ifiimarettp perfecta co fideratio oebet effe oe principiis in fcienrqs feu oe rebu s oe quibus eftpfideratio 7 ctrca ille oebem* babere magna folicitudtne ne cadat aliqutspuus error:T ca eqr fermo oe principiis e fenno oeoib’ rebus oequibusfut principia falte in potentiat fi no acm qz in principii s principiata fut t potentia io oicit %p.q> pzincipiu valde magmi} eft in virtute; 3ntelligeudu quarto f m Differentia eft interponentes minimas magnitudines indinifil i les effe principia rem vt ponut pemccnms 7 ana jra.t ponetes ifinitu ejfebzinapiu oium:qm pone tes infinitu effe principia 01U5 babent ponere pn dptum oium babere infinita potentia qr potenrie naturales corporu infequntur magnitudines ec p ft ponentes prindpia effe minima no bnt ponere illo imo bnt ponere oppofitu fiqriint mtatn virtu te quare tande pduditq? fi ponitur infinim oignu effe ip3 ponere effe principiuentiu.3deo pffruario Deipfo circa oiuerfirafes queoe co babenmr eff condignaTncciacu perfcrutattQeoepiinripijs fit 1ft>.nmu0 maxime nceefiaria. TRecelTe itacp oe efle aut ppofitoptquarc t infinitum aut fimplejeerit: antcompotitum. t>ic pfuppoir qda facieria adupofim fuu ? ouo facit. lVq6 oictu e fc60 pcludit ponedo ozdinc ad oicenda i illo tractatu ibi Ie6a:i3 adbuc 0 pma oie neceffe eft ep oi co:p’fic aut fimplex aut copo fitu ? ex bac fuppofitioe ifert conectiuc q> necelTe e fit ifinitu e q> ppofitu/JmeUigcdu b> 3luer.cdmeto.Xbdiii.gp ca pferuratois 6 iffnito t bac feta eII q: antid magnificabat ipm ponendo eueepncipiu 1 otb’ entib’ ? ipop aliq pofuerur ifi' niti ee ftfa; fenfibile ? 4da oixeriit ip3 ee fbas fep ata a fenfibtWtex qp3 V ouplex 03 ee pferutatto 6 infinito. “Jbzima vtru ifinitu fit vT n:fc6a oe opinio mVantiquo» vtru fit vel n fiefie oixerut ann'4 ? fubdit q? vult pfcrucari vtru fit vf n q: oefmo mVatiqp pfcrutaf m5',pbic.?x.mera.io iulla boc opotetpfupone oictu necefiarmbuic fmci fi cura do oe pditioe aliq oictop bec fuppofitio equa ponit i Ira 31 p.f.y oi C02p’aut e fimplex aut copofitu:? bec ppofitio e pfe manifella fenfuiiq: p dpim’ p fenfu mira ee ppofira cx fimpliab’ p b° q> priptm’ m Xta eopofita refolui i fimplicia elemet a ? oe qo refolutfa' illa refoluif ex 4bua copontf: 7 ca irefoUm'onib’, ifmitu:o3 oe uenirc ad fimplicia:? fic babem'7 ouplicia entia .f. fimplicia?copofita.3ntelligendu; 2°fm 21ucr.q? eteflmanifellupfeq?fieo2pU8 mfimtu eetq? ipm rit aut fimplex aut copofitii vt p5 ex fuppde oieta: Sed adbuc ? q> fimtia fimpUctbua ncccflc finitum cffccompoftmm pa Um oc finitis cni$ multitudine i ma gnitudine compofitum fieri finitum «cft mftitudine % magmtudiue.lCa tum. n.cp quantitatis cft copofitum •ponit fuppofiuone fcoam 7 oirit q> oecoip° co pofitu ex finiris fimplicibue nccio e 7 ca q: oe cdpofim ex finitis i mulntudine 7 magnitudine ncce e finitu in multitudine 7 magnimdine:cum oe copofitu fit tm ex ytis i ppofitu. 3,ltelligcndu5 #5 3lue.circa bacpte.Omne ?pofitu e tm ?c.g> co pofitu no itelligif ee ifinitu nifi q: aut vim illo» ex cfbue pponif e ifinitiuaut plura aut q: pponria nu mero it ifimta.15magnitudie fint fintta:autq: vtro qjmdfrifinita:?ppnfoppofito mopilld ifinita numero ? magnitudine fut finita. Un magnitudo ? multitudo ppoftti feq’t magnitudine ? mfutudine reru fipliciu pponuvt p5 ppofiro i q ft ppontia fm actu.Un oicto ppoito ex Iris e peipue tata qne?qp nuero fut Ire ppones ? ita 03 itelltgi 6 cSpofito p vera mixtione vt 6 ppoitoev e elemtl ytmcqt? qnta peurrut ad mixtione ex q generaf ■keftat tgif utderemt? ptingit aliq d fiplicium ifimtuj ce magmfudie aut boc ipoffibilrpargumentantee at 6 piioco :po? fic intendant:» 6 relfcjs. £6duditpon*ordineadoicedatb°tractatu oi ce$ q> ad vidldii oe fwitate vel Umitate 05 vide vttt aliq 6 co*poe ftmplex fit ffinitu magmtudie:aut b' fit ipofTtbfle:* ifadedo b°videdd e p° 6 p°co:peX celo vt fiat teboauo ad ipo taq> a nobiliori % vifo 6 fimplictV k patebit oe copofiria. €L6 qutd<5 igif neceffe cojpuf qt> ctr cunfaf finituj effe oeejcbts palam* Tlnc %p.e)x$( oe ,ppoito r ifta pclu tionevn e oaducozp’ circulare ifinitu,mobile mo tuerfri dufione.2# ,pbatibi.Si.rufinim oepua oiccpolco:p*circl3 re motu circini fit finitu. St.tv.ln infinitum qd cireunferf coi pus infinite erunt que a medio egre dientes. Infinito? at diftantia infi nita.Jnfmita.n. diftatttiam dico li nca? cuf nulla cftejctra fumere ma gnitudinem tangente lineas.‘banc igif neccffe eft infinita? efle. jFinita? n.fp erit finita:2ldbucat fp eft data maiote accipe. Jtacp queadmodu5 nume? didnAnfinitnsq: marimuf fi eft eadem ro % dcdtltanfta.Si igif infinitii nd cftptranfirc infinito aut ente neceffe diftantiam infinita ee. ,pbal ?clc5:7 6 fac fa q? b°(pb3 p 6 roee Atadbuc queadmodu ibi fa adbuc a fimto:ibi.t aabuc ac *i ex bijs ib i. £. 2( d b ue at fi. g. ib L6.3{dbiic(iq dc. p* ite? i ouaeq: q° pmiftit qdanccifl.2°fomat 165 ibi H .Tld fiiq? oe p* ptnittit tria nccia. *p>2tmu e q? (1 ponafco:p’circtarcifinituliceptracrea citro ipi* erur tfinite f) logitudine:fcd$ e q? talio linea r. fiqp tade oiftatia erit ifinita n p oiftatia lineap ifinita itclligcrit illa mf nulla oiftatia fiuc rnbil eft ettra accipe: 7 iftud 663 nccun occlaratrqz qrucucp iica? finita? ficftracta? oiftatia e finita, g’ifinita rue tfihira.2*'it ideoedarat arguedo fic: tUa oiftan tia inr aliq e ifinita inr q fupta oiflanria finita adbuc reftataccipemaio:e:fedint qfajq3 lineae ifi nitae a centro,p tractae i ita gVc.XDaioie nota a fi fmfli:q: numeruf oicil infinitue mulritudiciqn q cuq? numero finito fttpto pdt maio: fumi *i mino: patet per imaginatione mathematica. Xertiu ne' ceflariu efky fpactu infimoi nd pot prranfiriXt It farnus p02C finito* 'IRort uticp ? tinget rircummoueri. £clum a»t indemus eircunuoluiet ratione Determinamus quia eft ali cuius circularis motus. TlunciHp* fozmat rarionem arguitfic: fi aliqb cozpus circulare elTct infinitu: ? pet pns occupas oiftantia mfinitatcn impoftibfle fit fpaciu tnfmim pertranfiri tunc tale cozpus no poterit moueri cir cuiariter oefcribendo fpadvl qo ocupat ? fic babe turintenmm.f.qznon eftpofTibile cozpus circula re infinitu moueri circulariterft fi altq5 cffet tale maxime eftet celumtergo celu rto mouetur circula rirer:pns tn eft falfu:qz ad fenfum videmus celu5 circuuoluipertotuab 02ientcin occidens:? b°no folu experimento apparet:f3 etia roe qz mot’ per' fecte fpericus non oebetur nifi celo:? pila tenet qz per p2i’mu fuppofitu a centro talif cozpozis poftut pzotrabi linee inWinituoiftantes inter quas per febm fuppofituintercipietur oiftantia mfinita.Sj per tertiu fuppofitu nullum infinitu pot pertrafiri ergo fequitur qz cozpus fpericu5 oatunon poterit moueri circulariter* Jntelligendu qz 2lu e. com mento.ppxv.pzobat pztmu fuppofitu. f.qz linee ex euntes a centro cozpozis circularis infiniti fi oa' remr eftent infinite: 7 arguit fic ille linee fic p20tra/ cte ab illo puncto eftent infinite q no termtnanret ad aliqua ctrcunfererenna5:fed ille cate eftent bu tufmodt ergo ?c.maioznota per natura infimtuqz no terminatur:? rntnoz p5 epimaginarione mate' p2obatfm fuppofituX qz oiftntta in rcrcepta inter tales lineas eftet infinita boc modo quanto linee caufantes angulu in aliquo puncto magis elongantur ranto magis oiftat:ergofi in in finitum elongentur in infinitu oiftabiint:pua nota ? ans fic pot oeclarari :linee quanto magisp20tra buntur aut magis oiftant aut min‘> aut equaliter: no eft Dtcendugz equaliter qoniam eftent paralel lefeu que mftantes.Tlccminufquia continentic minus oiftarent ? minus: t fic tande concurrent:? per pns alique oue linee recte clauderent fuperft/ ciem contra pzimu euclitis:ergo relinquitur qzpti netie magis otftabunt. ftntelligendum fcoo fm iluer.qz ex boc qz oicit qzoiftantia infinita eft cuius nibil eft extra accipereunujtur nobis oiffini tio infinituf.qz eft otmodu quatru maximu ? 2152. no induxit exemplu 6 numero nifi vt oftederet oif finitione infiniti couerti cui oiffimto:qz ftcut nume rus infinitus eft carens fme:fic oiftanria infinita e carens extremis ex quibus infertur Diffinitio infi" ntn qb e quantitatis oi quantitate oata maioz ttel iigendu tertio fm 3luer.q?fiponaf cozpus ifinitii rotudumouert nopcrtranfibittotu fpadu5 qz oa to oppofitio.fcqucremurouo mconuemewia:pzi' mu q> fpadu infinita effer pertranfitif in tempote infinito::0 9’ pungerer ptranfirefpacia ifinitai tpe finiro.ptimuptobaffuponondo q> a fit Unca recta mota ad motu rotfcotpozis fpici ifiruri vcrfus.b. lineam recta quiefcente concurrere cu ea irt centro tunc notu eft fm tftam imaginatione q> aliquando a.linea erit fuperpofita.b.lmce 7 aliquando eritvl tra:ergo fcquitur cum oiftantia inter illa fit inftni ta q> in tempore infinito fpaciU5 infinitu erit ptra fitum fc6m tnconuenienf Deducitur etia qt a cerro illius cotpotis infiuite linee poffunr ptotrabairrut fupponatur omnes quiefcere pteter vnajque mo ueatur ad motu cotpotis tnfimtutfcquiturq? illa magnitudines 7 infmiraj multitudine linearum tn tpefiniro. .Circa oicta cadunt q: videtur fup ponere q? fi dTet co2pus infinitu motuVtrculartrer oes linee Ducte oecentro ad circufei entia effent in finite:fed contra tale co2pus non baberet centrum crg07c.p2obaturansq2 centru eft illuda quo oes linee oucte ad circunferenria fut tale coz p’ n baberet drcunferentia5 ergo 7c.na fi baberet circofercntia effet terminatu 7 finitu 7 fiat effet ift nitui ejrquo fcquitur q? no eft poffibile qp fit cotpus altqo circulare vel alterius figure qo fit infinitum qotame videtur admitti fcu ptcfupponi: fecundo arguitur fic cetru eft mediu cotpotis:7 medtuj or in 02dine ad'ejctrema:fed fi effet infinitum' non ba beret ejetrema nec mediu:? per?na no baberet ce tru.Seeuda oubitatio eft qt videtur efte poffibile q?;magmtudo infinita pertranfeatur in tepote ifini to vtfi vnus punct’ moueretur in pribus ptopot tionabilibus bo2efuture minotib’ terminatis ad finem fuperpardbus ptopottionabilibus vnfpe daliscoiumnalistnciptendo a maiotrbus7in qua libet partep20p02tionali bote perrranfeudo peda le linee gratiue infinite girantis tale cotpus tuc.n, in vna bota que eft tps finitU5 pertranfiretur tota linea giratiua girasomnes ptes p2opo2tionales il lius cotpotis que eft infinirajcu fit copofira eje infi nitis partibus pedalibus no coicantibus 7c. 3td p2ima Dubitationem refpondef5ptenuttendo bac oiftinctionem q>ouple£ eft centru V5 magnuudts 7 motus£.entru magnitudinis eft a quo oes linee recte Ducte ad etreunferentiam funt equales: f3ce tru motus eft illud circa qo mouef cotpus circula riter motu:? tueponutur pclufiones.pumacbclu fio.Tlon ois punctus cotpotis a quo oes linee re cte ,ptracte funt equales eft centru illi0 :p3qt fi oa refco2pus infinitu ad maginattonem a quolibet pueto oes linee ,p tracte eent*eqles qufintte 7 tn n quilibet talis puna’ effet centru illius fm fmagni' tudt'ne3cu fit impoffibileeiufdecotpotis plura ee centra magm'tudinif:?cutn6 fitmai'02 ro oevnoq* re alio puto i,co2po:e infinito nullus punctae ceti ru magnitudinis :et centru or i otdine ad etreufe eximiis rentia :f$ tale cozpus infinitu no baberet circufere tia.g°nec cetru fecuda pclufto qohbct qo circula riter mouef bj centru refpectu illi* mot’: P5 qzqo liber q6 mouef; circularir b? puntii fijcu circa: q ue mouef 7 ille or ccntru mot**. ( Xozzelatiuu fi eet cozpus infinitu circulartter motu ipm baberet ce tru mot0 f5 non baberet centru magm'rudim's:er quib’rndef ad pztmu or q» fi effet cozpus infimtu circulariter motu baberet centru mor* 7 ab illo oes linee oucte in ifinitti eent eqles -r infinite: t cu oftpjtd ctrcufercnria coce dendu eft 7 ftfr gp no elTet fpericu:fi tn Dicit vt v?admittere cozpus tnfinitu fpericu boc Dicit i fe quendo modu loquendi q fic Dicebant noqz fic velif.Uei aliter refpondef q? oe cozpoze fperteo ouplice babemus cocepru.f.q eft cozpus 7 fit pofumue imaginari ipm ee ifinitu:? q? eft fpe ricu 7 fic imaginamur qp babtt ctrcuferettart: tue poflumus facere eonceptu ficta aggregando illos ouos edeeptus ad inuice Dicendo cozpus infinitu fpericu vt ponebat antiq. (T 2ldfc6m p? ejcoictif qp tale cozpus no baberent centru magnitudinis: 7 boc pzobat argumentu:baberet tn cetru mot9* 2W fecunda Dubitatione refpondetur cp cafus ibi dem pofttus bn eft imaginabilis:fed no eftpofTibi lis naturaliter qz ritcliinfinitu intenderettarmot’ localis qo naturaliter no eft pofTibile» 2(dbuc a finito tempo:e fi auferas firntum tempnemecelfe reliquum ef fe fmitnnut baberepancipium.Si autem tempus tnceffus babetpnn dpmm: ejpunciptum t motuf.Gua re 7 magnitudinis que mota e fimi le aute boc 7 in alt/a. Sit tfaqj linea infinita: in qua. a. g. e. ad alteram parte q.e.tn qna, a.b. b.ad ntramcp partem infinitam. Hdducit 2f£.fc6am rdnemrouo factr.pzimo ponit tres fuppofirtones.2°pzobat intentum ibi fi itaq?. £>e pzima fuppo nit pnmo;q fi a tpe finito re moueas rps'finitu illud qo remanet eft finitu3:p5 qz oato oppoftto fequeref qps finiti eet ifinita % % fic ps eet maioz fuo toro ptra coem animi conce ptone 2° fupponit qpfi tps menfuras alique mo tu fit finita qp motus fit finitus 7 fiTr fpacia 7 mo/ btleTit finita fic Determinatu eft i alij s:qz i 6°phic. vbi or q tps mot’ 7 magnitudo fe inuice pfequut iptiuttateoiuifibilirate rmtatefinitate? ifinttate 7L 30 fupponit cafu t termis er Datis ab aduerfa' rio vtqzfi oaturVozpus ifinita circulare motu cir cularit fit eius centru, a.r ,ptrabaf a centro vna li nea recta tn ifinitu q> fit.a.g.e.q moueaf ad motU5 cotpotis oatiidetdeimaginemurvnaalia lineare cta fub centro q ptotrabaf i.m firutu ep vrroq$ late tur? manet fi)caq*fit.b.b. 3ntelligeduf5 3lue* contento.TOP/.ctrca ptimu/uppolitu q> ipm 05 ttelligi oe oi finito generaliter q? talio e eiuo otfpo fitio q> fi remoueaf finitu remaet folu finitu. jn telligendu i° q> illa prtcula. Similiter at,b0 fi tale co: puo moueaf guoufqj copleatj circulatione fuam p aduerfariu'tuc linea.a.g.e.tranftbit inter fe capitu lolineiob.b. in tempoze finito pertranfeundo ea *i qualibet eiuo parte 7 q? in tempote finito ptobaf q: tale cotp’ i tempote finito facit circulatio ne Tna ? percofequeno'etia linea.a.g.e.boc eni copetit ce lo 7 oibuscotpotb’rotudio in tempote finito 7 oeterminato etreuire:7 fic eritDare tentpuo fini' tum menfttranoitale pertranfttionetpercofequee ptictpiu q? in q»a.g.e.l;earag5 linea, b.b.q? e;tpoffi btleicuiter eae fit oiflantiainfinita?non ptingat infinitum pertranfiri quare concluditur q? efl ipof fibile alio ejetremu g°ilia Itea b3 ertre fic eoarepncipiu tpio SUber mfuratl pertrnafioe ejeq e fimtu? fine tra erit oare pucm.b.b. linee i q a.g.e.icipict illa tangere 7 eria punctum in quooefinet q°7c.7 fubditqofi ponas rales lineas ifinitas noinuentef puety fitpzicipiu cocurfus vnius p alia qz in {finitis "no oaf pzincipi um cocurfus fed bn oaf in lineis finiris 7 fant pu cta terminantia ipfas in ejetremiratibus. £jc quo vlrerius infert qp pp boc ipoltibile efi qp vna linea i finita mota p alia ptrafeat ipfa necp i tpe fito neqj i tpe fito cu icis oficiat puera pcurP vt oicru efi 7 hec e alta oemoftratio a p:io:i qua p’vtetur. 2(dbuc autem 7 eje bis manifeftum q> infinitum (mpofiibiie moueri. •ponit tertia ronem 7 ouo facit quia pzimo po ntt conclufione fecundo pzobat ibi fit enim que oe p2tma oicit qp cp 0icendis mamfefiu5 erit qp impof fibile efi coipus infinitum moueri intelligendu fm 3luer. cdmento.OTvtf# 3l$£.intedit bic pbare n folum qp non fit pofiibile cozpus fpericu infinitum moueri circulariter fed qp vniuerfalit no fit pofiibi le aliquod infinttu moueri aliquo motu Sit.n.que.a.lata iujeta ea? que.b. fi nita iuicta finitam. IRecefle igit fitt eam que.a ab ea que.b. abfolni t ea que.b.ab ea que a. £iuantum*n. aliquis altera aceiperit alteria et al tera illius tm.fi quide? igit ambe mo ueant in ptrarium uelocinf tittqj dif iungenf. fi autem itttta manentem ferat tardius eadem celeritatemota ea que iuicta fertur. viTluc ,pbar 7 oiuidif i ouas qz p:io pmittit fttppofmoes z° fozmat ronem ibi fi igi tur ifinita. *£mma i tres ficut tres fut fuppofitoes ibi fecunda.S5illud quideibimaotffertatnibilo p:ia poit ifta fuppofitdem fi fuerit oue linee finite. moueaf p alia qefccnte nccio fecabtt ea 7 a.abfoluef/a.b. 7 remouebtf ab illa 7 ecotra qz quatu vna capit alterius tanti! altera capit illiuf 7 fi abe linee moueaf vna p alia 7 ep tuc veloci°fe ’n terfecabut 7 ab tnuice remoucbuf qp fi vna quiefee ret 7 alra moueref fuppofito til qp linea pzi° mota eqlt velocitate moueaf Sed illud quidem manifeftum qd tmpoffibile infinita pertranfif in tpe finito infinito igit oltenfitm. n .e boc piius in bis que demotu. •jbonit fuppofitione oices qp {pofiibile e {tpe finito ptraftri fpactu tfinitu I5 bn boc fit pofitbile i tpe i finito vt onfii e i U° pbico» intelligedu fj auer. pmto.jtjejtviij.y ipofiibile e cp magnitudo (ita ptra feat magnitudine mfmita i tpe finito -r boc Dicit ee maifefiu p pucrfoiic ppois fupzapofite Lqp 010 ma gitudo prrafim a b alia i tpe finito e finita g°magni no e finita n ptrafibit i tpe finito reliquit $ qp folu i tpc ifinito 7 b° c declaratu in fejrto pbic:£ differt autem nihil aut finitam ferri iuctainfmitam:aut infinitam iuicta illam. £um.n.illa pcrmnttetiujcfa illam fimiliter mota t non mota ne rnmtamenfiiuicta moueant ambe ueloeius abfoluent qua uis ailquan do nibtl ptobibet motam iupta quie fcentem ueloeius pertranfire quam fupta motam fiquts fecerit ptramo tas q dem ambas latas lente. £am autem que iuicta quietam multo illi us ueloeius latam nullum igit ad ra tionem impedimentum q: iuicta qui etam quoniam quident motam ptin git eant que.a.'iu)cta motaj eas b.tardius pertranfire. ponir fria fuppofittone 0ices qp fi fuerit oue li nee vna finita 7 alia {finita 7 finita moueaf p {finita fiue ifinita p finita qzTboc n e oria i ppo nccio fira, inrfecabit ifinita 7 fi abe liee moueaf vna ptra alia veloci0 fe inffecabut vbi pn eqli velocitate moueaf q: fi moueref tardi’fia 1*5 alia ptra ea mota q tradi ue fe interfccaret ad argu. tantum nibil facit fiue a linea moueaf cotra.b.lineam quiefeentem fiue cou tra motam cum fiet qp ambabus motis tardius, fe mterfecet 7*qp tmaltera mota qp velocius kitkdt Si igitur infinitum finita abfoluitur mota i i quo infinita per infinitam monebatur necefie infini tnm efie tmpoflibile igitur infinitum per infinitum moueri totum fi.n. et p minimum moueatufcnecefle infini tnm fieri tpfis fed tamen celu? circu itet uertitur totum in circuiiumin tempore finito quare continet tota? que itus putaeaj que.a.b. finita im pofiibile igitifinitiieeqd incircnittt. Tlucfozmatrocmoiumis qpftrefrittpe ifinita vt linea finita ptrafeat linea ifinita 7 abfoluaf ab ea %jfber Vt Declaratu eft ita ecotra ad boe qp linea ifinita per tranfeat lineam finita requirit tps infinitu cu ide fit tps ptranfitiois vniuf ab altera 7 ecotra g°feqfq? e i pofTibile ifim moueri p aliq 6 tfiruXtpe fico 7 p pns neoarcaliqb corpVinitu mobile quia ii motu reo cu totu occuparet nec motu circulari q: tunc ifinitu ptranfiret infinitu i tpe fito vtqj ptractis ab alientf a cenfipfi* i infinita 7 pofito q?, a. moueaf ?. b. ad motu ipfius ccupoiis ifiniti, b.lineaquiefcenrie vf p mota f3 boc e ipoffbtlc. Un fi eet aliq6 infinitu mobile circulant illo eet celu cu oia alia ptineat fj vt ex Dictif p5fi celu eet infinitu no pofl3 moueri cir culant q: tuc infinitu ptrafiret finitu in tpe fimto'ctj celu in tpe finito ptrafeat totu mdi finita. V5»a.b.? b°eipofTibileg°ipofTibile ealiqo coip’ in finitu circulariter moueri cu ergo celu5 moueaf cir culariter no eft ifinitu intelligendu £m auer. q? fi ali qocoipus infinitu ptrafeat aliq’ magniiudtneitpe fmito 7 ptrafiret qlibet eiuf pte i tpe infinito £3 e im pofTibile qp ptranfeat aliq» magnitudine i tpe finito ergo 7 aliq’ d' ptem q: eadem eft in finiti ad totu 7 ptem q: infinita intelligendu5 20 q» btc eft ouplermod’ Determinatis.f; viis ?pricularts vKf jp quato br qp eft ipofTibile coipus ifinitu moueri localr ex quo no pot ptranfire alicp magnitudinem in tpe finito.parriculme at p quato br qp fi cclu eet infinitu no poffet moueri circularit 7 tu boc oe clara boc moqm ipofTibile eft q? aliquid moueaf ntft ptrafeat aliqua magnitudinem i tpe finito f$ ce lu fiefTe iifinitu nulla.magnitudinem ptraftretin tpe finito neqjfinitaneq?infinita ergo.; 2ldbucquc3dmoduj Irnea cuius fi nts eft tmpoffibile efle fi qdem adlougitudtne3 7fupficte5. fi militer cuius finis non contingit cu aute t> fminat nufqua; puta tetrago num infinitum aut circulum aut fpe ram quemadmodum neque pedale infinitum. ff Adducit qrta roem 7 ouo fac pzto pmttttt duaf fuppofitioes fcoo4?pontt ibi fi igif. £>epzia pte pze mittitouas fuppofmoes qztpnaeftq? fic ipofTibile eft qp linea cui0eft aliquis finis fit infinita I5 fi fit ifi ntta fit folu p longitudinem ita ipofTibile eft qp fup ficies cuius eft altquie finie fit infinita bec fuppo p5 fecnda fuppo eft qp ipofTibile eft aliqo cozp0 figura tu efTe infinitu vt rragonu circulare ?c.quemadmo du ipofTibile eft pedale efTe ifuutubec etia fuppofr tiop3 quia omne figuratum eft ccrmtno vel termi nts claufd er Diffinite figureergo no eft infinitu. jn telligendu fm 2fuer. no pot pmaginari infinita nifi er parte fui generis no aute er parte otie nam linea Diffinitur qp eft logitudo fi ite latitudine 7 .pfunditatc fm genus qp eft lortgttu do poteft fmaginari tfinitaquia infinite longa £5 cu'aut Differentia que eft latitudo aut ,p funditas n tales oimenfioncs no babeatfimiliter ifuperfitics cum fit longitudo cu latitudine fine pt ymagtnariinfinite longitudinis 7 latitudinis non aut etiam 015 fit magnitudo otuifibilis enim otmenftds potfmagtnari infinite magnitudinis fed no infinitap otmenftonu cu non poffit dfeplures illis tribus.3ntdligendu fecundo £m Jluer. qp figura eft duplepX fuperficialie 7 cor potalis figura fuperficialie claudif vna linea vtcir cularis rei pluribus rt triangularis 7 quadrangu laris ac.ffguracotpozalis clauditur vna fuperftcie rtcozpone fperici folidtautpluribus vt cozpozio quadrati vel cubici. £t ex boc infert qp cozptts figu ratu nullo modo potdt imaginari infinita nifi ex parte fui generie quia inquantum magnitudo non autem ex parteoiffcrentieXinquantum figuratum qmlic clauditur vna fuperficiei vel pluribus? p cofequens eft terminatu nifiquis imaginaref infi nitu efTe finitum er quo vlterius fequitur qp no pot imaginari celum ee fpencu 7 infinimm imo omne q6 imaglnaf efTe infinitu jitnaginatur no figuratum Si igii necp fpera ne qj terragonum neq? circulus cfl iufinitus no ejrilren te autem circulo neque uticp que cir cum erit latio ftfr autem neqj infuit to ejriftentenon uticp erit finita fi ne cp drculus tnfintf eft non uticp mo uebit circulariter infinitum coipus Tluncfo2matrationem?arguitfic nullum coz pus fpteum aut alterius ftgure eft infinitu ergo nui lum infinitu eft mobile motu circulari ane pag eje oietts ?pnat5 motus circularis n oebef nifi co:po ri circulari fi ergo no repertf cozpus infinitu circula re nullu cozpus infinitu mouebif motu drculari/frt telligendu £m. :&uer.q> pofTetaUquis niccre qp ifta ratio bfi ,pbat q? cclu no eft infinitu qz mouef etreu lariter in tpe finito fed no ,pbar qt cjrtra celu no fit coipus infiuitu mobile motu eircuiart.*Refpondet qp boc eft impofiibile q: ipofTibile eft coipus infini tu efTf rotundum ?per?ris mobile circulariter* adbnc autem ft.g.cent£fit que: au tem:a.b.mfmita t que.e .ad rectum infinita i que.d.g. mota nunquam abfoluefab.e.fed fpfebabebit qua admodum.g.e.uictditet que. 7 non igit Circuit circulum que infinita Adducit quinta roe3 ponendo pitmo cafu3 i ter minisfir.g.cenrruillius coipoil fpericiqop aduer 5LiDCr fartu ponif thfinttu circulari r mobile q> ,ptraba rur per cenrru illius cozpozis vna linea infinita ver fus furfitm7 ccorfuq rocefa.b.fitpoftca vna alia linea infinita ex vtrocp extremo fecans pziozem fu p:a ccntr. ad angelos rectos in pucto.e.T voeef.c. $.7 imaginemur iftas lineas qutefcere ceinde fprra bif a cetro.g. vna linea t finita vcrP.d puctu alarere pofituqfit.g d.?moueafad momeozpis verPali as lineas quiefeetef7 tuc arciptf fic ipoiTtbile eliea g.d.ptrafire linei.c.3.qt cu leniit i.iMmran po teritimea.g.d.ab eaabfolui 7 feparifs ad boc cp tale co?p° fpcrtVu arculammoueaf requirif q> liea g.d.ptrafcat linea.c.5.g° tale cozpus no poteritcir culartr moueripna nota 7 mato? * mtno2 £baf q: adbocytllemotus circulariscopleaf oSqzlinea. g.d.ptranfeat parte cozpis que eft in oppoftto Uee e.3.q6 fieri non potnifi linea.g.d.abfoluaf a. linea c.s.quare-re. ( 3ntelligcndif fm 3luer.c6m.jrii.q? cu pofuerimus aliquod cozp1’ moueri circularir ne efieq* babeat citp fiuellud anpYitfinimfiue in finitu 7 b°babetvejj 6 centro motuf t no b centro magnitudinis q: mfinitu no babet cetrit mapim dirns vt fupius oftenfu eiintelligendum j°q’ Jluer. alit oeclarati cafu cato fepabif a linea.c.5.*p ?ns nec ptrafibit 7 argiut fic fi linea* g.d.feparef a linea, extalis fepararionoeetmTi in vitio pueto ei’fed talfs feparionecp fiet in vitio pu cto «"-rc-ans ceclarat p maiozt qz fi' n eer fepario il abinuice in vitis puens mne reftarent adbuealia pnerafm q oberent fepari 7 p ons non cuefientfcpateteraliapteerant fepate g° 7c. mi noj aut ,pbaf qz ifinitit fm cp ifinirn no babet mu. jntc\\i$enclixfq> Jlucr.arpit op n fit aliqc co2p’rotudu infinitu mobile motu circulari 7 ar guit fic moftalis cozptf nuq1 pficeref (5 c|llb5 mot’ cozpotl rotudi perficitur ergo 7c> Jtdbuc at fi qdc tnftmtum cdu? mo uef sute dreum (n tempore finito m fimtnmeritpertrafitum erit. n. boc q nide m anens celum infinitum boc at in boe motum equale.itacp fi qui dem Circuit infinitum enf infinitum equale ipfi in tempore finito. Sed boc erat impofftbiie. Adducit fejrtarocm ttriafadtprio arguitedu cendo adipofTibile z8onfiue 7 itio epilogar tbifa eft at ibi tertia q6 quidem igif 6 pzia arguit fic fi ef fetcozpus fpencu mobile motu circulari fequeref. pp C02pf infinitis in tpe finito ptranfiret fpaciu infini tu pfiQ eft Cpofiibile vt patet ex fejet0 pbiqt pna fupponendo ad imaginationem q> celu fit tale co:pus fperfcu.infimm qbponaf circulartt moue ri 7 fit racuu ifutito qd Zlp.appellat celu manens in quo fit cclufic in loco fibt equali cu locus fit eq Ito locato 7 tuc noro eft q? fi cebet perfecte circuire 05 cp pertranfeat fpactu equale 7 per pfequene infi nitu eft in tpe finito q: cdu oioic cricuit oem terra 5 3nrelligendufrn fmagtnato 3l$t.p6t elTeiftayper celu manes utfdligat vacu um infinitum cotinens cclom vt ponebant antiqui 7 per illud quod eft in boc mtelligat celum conten tum in vacuo ranc.f.celurn fit infinitum vt ponit ad uerfarius etreuendo: fparium fuummillo vacuo pertranfibit fpacium infinitum in rfpote finito q6 eft impolTibile. ( Sedpoflet aliquis cicere quod ifta imaginatio nulla clt cum qerra celum. Tl°u fit aliquod v acuum.'Refpondet. 3lu er.y ifta ratio n valet nifi fuppofito q> omne cotpue babeat locuj in quo eft *<}> locus cozpoas fit fpadum contines quod Diminuitur 7augetur fecunduj q> augentur 7 ciminuotur cozpoza in eo contenta 7 bec liintco cefta ab antiquis licet non fint vera* €11 autem r puerttbfler dicere quod fi fimfumtempue m quo.reuolutuj eft 7 magmtudiuem quepertranfita eft neceffe eft efie finitam equale m tem ipfi pertranfiuit finitam. igitur Tipfum. Tluc arguit oflen fiue dicens q? fi' tempus eft fint tu quo aliquid mouemr cirailariter. vt videmus ce celo etiam magmrudo pertranfita in tali motu, eft finita. 7 fi fic etiam magnitudo mota e finita a in magnitudomotapertranfitinmom equale fibtio fi fpacium eft finitum mobile eft finitum 7 ratio fu datur fuper boc quia vt babetur vi*pbiq£. motus tempus magnitudo motus 7 fpacium feinuicej co fequunturconuertibiliterquantum ad oiuifione5 finitate 7 infinitate 7c.(f fenmduj 3uer.commento.x\ii\.$ tfte fermo non eft conuer fus fermom' antedicto fecundum actum fed fecun dum potentiam. Unde fuperius cfrft 3lrifto. q> fi celum effet infinitus mouererur i tempore infinito bicatno oicpuerfaillf.f.cpfi celu mouefin tpei finito ipfu eft ifinitu fed cicitpotentia iUiuf fmonts e* oppofito contis ife:endooj?pol'itione antis, f. q? fi celu Circuit in tpe finito ipfu eft finitum Guod quidem circulo motum non eft terminatum necp: infinitum fed babet finem manifeftum. £pilogatoicens q> impolTibile eft aliquod mo tu circulari motu efie infinitum manifeftum eft. Secundumcapitulumfecundi tractat0 ptimih' bu' ce celo in quo ,pbatur impolTibile efie cozpus S finitum mobili motu recto fuimus Sed adhuc necp quod ad me dium :ncq3 quod a medio fer tur infinitum erit Tleq* i pcedenti capitulo oeclarauit tip non caror cotpus tnftmtu5 mobile motu circulari nuc fiibocfecundo ca° buiu° tractatus oriditq? no oai co:pus mfirnm mobile motu recto t tria facit p2io pniintt tn tentione 2° pfequtf tertio cocludtt feuepi logat ibi fecunda, tertia q utde oepzima amfeftu eftejeoicendis cp ipofTtbtle e aliquod cotp’ ee infiniti» mobile motu recto a medio vel ad medii». Contrarie, n.lationes quefurfum i que 6eo:fu5 contrarie autem ad? traria loca: autem fi al terum oeterminatum eft?alteru5 6 terminatum erit. *Jb2obat ,ppoftru? % ouo facit nam ptimo ,pbat co2poja mobilia mom recto cefimrarone locoru naroraliu fecudo idem ,pbat roe qualttatu mo ttuaru fm loeu ibi H *i adbuc fi grauitas.*£>2ima in otia q2 pzimo pmttnt fuppofmoes fecudo ,pmit tit ibi iferunda. XDcdiix autem oe puma p2emittit tres eft motus cp tus eeo2fum funt contrarij. Secunda eft q? illi mo tusfunteotrarij quifuntadloca cotraria.Xertia e cp fi vnum fuerit finitum 7 reliquu. CDedium autem dtermmatum eftfi mundccimqjferaf deorfum qd fub ftat.non contingit pertraufire bn gT medio loco: determinato igitur medio loco ? eum qui furfum loeu necefle determinatum e(Te fiautelo ea determinata funt i finita.? corpo ra erunt finita; Ttuc 'targuttftcloca na turalia co2po2u mobiliu3 motu recto funt finita g° 7 cozpoza ad ralia loca mobilia 15 confcquentia qa locitf ccbet efte equalts locato 7 ans ptobat ptimooe locis furfum 2" celocis mediff ibi adbuc fi furfum ce pzima cicit cp locus ceo2fu quieftad medtuefl finitus 7 ro eftq: ad illum lo cum naturaliter mouentur co2pa grauia que omni bus fubfhntTnonprranfeunt vltertus cj: boc fe qutf qritlocus oeotiu di finitus qp et locus furfu5 m finitus p fuppofitione tertia5 7 fic apparet cp qc quo illa loca funt finita q6 etta3 cotpoja ad illa na turalitter mobilia funt finita. Jittellutendum 3uer.comento.3clv.qc per locum bic intelltgit locum fimpliciter oeozu I5 aliqfl captar 4» loco aquc aut aerie 7 fic equioc* * ynteiUgcnduj1 f m3Uer.qz fignu op locue medius fit finitus eft qz videmus oia grauia oefccndcre ejroi pte rircunfc renrie ceU cofuntU mo ocfcenfue 7 in code loco co currut qui e mediu mudi vitra que no gtrafeut qz fi ptraftret vlteri9moueref vlterine nalit qo no eft pofTibile 6 gratit. pjnrclltgendtt ?luer. qp ifte motue oefccnHgramu ad mediu mudi p lineas inr fecantes fe ad aguloe rectoe in centro ep oipte ce li eft et fignu qp celum eft figure fperice 7 ca eft qz fi eet alterius figure puta qdrate tue grauia defccae rent p lineas corinue eq oiftanres 7 no cocurretee i pueto medio 7 ptrafircnr puetu mediu 7 p pns lo cus mediano eet finitus qo eft falfum. 2ldbuc fi furfum 7 deoafum determi nata funt 7 intermedium nccefle de terminatum elfe.fi ,n. non eft deter minat im infinitus utiq? erit motus boc autem q> impofiibtietoftenfum eft prius detcrmmarumcfttgtt me dtum:0.uaretquodin boc corpus autejciftens autfieripofltbile.Sed 7 adbnc qd furfum 7 deorfnmfertur. poteft in boc factum elTe natum. eft n.boeqttidem a medio moueri. boc autem ad medium. €x bis itacp ma nifeftnm q> non contingit cozpus ee infinitum. Tluc 3». Declarat (de dc locis mediff otcetts f fi loca extrema funt terminata etia loca media fut termiatacil medta claudafeptreis. Un fi loca me dia no eent terminata 7 ejetrema fic tuc fequeretur q» morusinfintras polTet fieri in tpe finito qo tpzo batu eft7 pna t$fuppofms ouobus. *c>zmmeftqz eft cozpus naturale poflit moueri ad fuum locum nale 7 ibi naturaliter qutefcere. fmcftq’ aliqo coz p9 polTit generari i loco fibi prio vt ignis i loco tre fftis fuppofitl p;pua qz fi ignis gencref in loco rre qute terrmat’tucejcpziofuppofito poterit mouc ri in tempore finito ad :fuum locuu naturalem qui elt loc°furfu qui et eft terminat’ 7 p pns fi loca inr medta funt ifinita fit motus infimtusin tempore finito relinquif ergo qp etiam loca media funt fini ta 7 per confeqns cozpoza in eis locata funt finita quare patet eje parte locozz q> eft ipofitbile efTe coz pus infinitum mobile motu recto. 3nteIKgedu$ qp 3ucr.comcnto.)clvj.Deducit ad alio ut couentcs fi loca media non eftent terminata videlicet quod frignis poneretur in terra nunquam attingeret ad ferimus fuum locum naturalem 7 per confcq fles mot* rec tus: efTet perpetuus quoa reprobatus efl ocrauo pbicp. f 3ntelligendum 2iner.qp cat oe medio hic7 fupra vt oiccbatur. Unde mul tipliciterfumitur medium aliquando.n.fumii pro medio mundi altnp centro alicui0 fpere 7 aliqua do proco quod mediatinter extrema contraria 7 fic fumitur bic7 primo modo fumebatur fupertuf /Xirca fupofmone tertia fupref pofitas«ou*. Ut£ fi vnu cotrarue finitu 7 relniquuo porteat ce (iuitu5 7 argutf cp no qr pria oebet rnajcic oillare f$ maior efl oiflatia iter finitu 7 infintru qp inr .ouo finita g° fi vnu cotrartu efl finitum reliquu 05 ee jnfiniru 7 n fintm.3d bocrefpondetcomentatorcomto, *:luj. cp fi vnu cotranfi fit finiti! 7 reliqui! efT ft' niru quincp roibus qua$J prima e cotrarta oebent abmuice majeie oillare p Diffinitione cotrario$2 g° fi vnu efl finitu 7 reliquu ,pbat pna qr fi vnu efl fint tu 7 aliud no ccrtu efl cp contrario finito poflet fieri additio qua facta plue oiflabtt a fuo ptrario cp an te 7 p pns prf no erat priu eius jre q non majeie oi flabat cuius oppofttu fumcbaf.Secunda ratio efl corrariaoebentee equalia in contrartetate ergoft vnu efl finitu 7 aliud pna qr finitu nucp efl equa le infinito 7 ans p5 qr pria oebent efTe in vltimaris otflantis .Xertia ratio efl fi cotrarta no effent equa lia i gradu contrarietatio vnu3 efTet fortius alio co fequens efl ipofTibilc quia tunc vjm oiflrueret alio 7 p pns oefirucrcf cotrarierae.Ouarra rato oato oppoftto tunc vni pofTcnt plura efTe cotraria confe quens falfu-z pbatur cofequenriaqrfi vnum cotra rtu efl finitu 7 aliud no tunc cotrarto finito poterit fieri additio 7 tale aggregatum erit etia cotrarium illi infinito quare -zc.quinta ratio fi illud non efTet verum tunc contraria non efTent oppofira ficut cy: tremafed ficut e£ tremunt medio confequens fal' fumqrtunc contrariorum no efllt eadem propor' no quod efl falfum quia talis eflpportto ignis ad aqua qlts aq ad igne ts pna qr maior eflpportio ep trei ad medii!qua medii ad eptremu mo inftro e ep rrrmu-zftnttumdiuiCed adbucoubitafcircaoictu corporis in fecunda roe vbi oicit

ro re fponfionefeiendum qp aliqua efTe equalia potefl in' telligioupltcitervnomoaom quantitate alio mo do in virtute potentia 'zperfectone in quaritare ite rum oupliciter vno mo fimpliciter 7 abfolure ficut pedale efl equale pedali 7 illo modo no oportet co traria efle equalia ignis e multo mator aqua alio modo proporuonabiliter fic q? vnum non .3n tautum epeedat aliud tn quantitate cp tpfum corru pat % fic omnia contraria funt equalia ne oeflruat contrarictas.Similirer aliqua effc cqualia in perfc cttone 'i virtute potcflitelligi Dupliciter vno modo punctualitcr fic qp nullo modo vnum ejecedat alto ? fic conrraria non funt equalia vt argumentum 6 ducit alio modo cum quadam laritudinenon mul tum magna ficq5 licet vnum ejrcedat aliud non ta men multum 'i ifto modo contraria «Sunt equa ia in virtute quia nullum in tantum ejrcedtt aliud q> ipfu cotrumpat ficut fieret fi vnu eflet infinitu5 % reliquum finittum % per boc patet foto ad obiecta ptetetq? adpzncipalead quod Diciturcp inter inft nitum fi gra ue eft infinitum emo grauitas eft ifinita ? fimiliter intelltgitur ocleui?tria faritfm eptres rationes adducit ibi h &dbue aut fi ibi tertia ? in equalium magnitudinum oe pzima arguit fic fi infiniti cozpo zisnon efiet grauitas infinita fequeretur quod im pofttbileefletcp cozpus finitum? cozpus infimtuj eftent eq ualia m grauitare confequens eft falfu; qz infinitum ejxedit finitum fine pzopoztioe etia boc patet quia grauitas ? leuitas tnfequutur cozpop magnitudincsconfequentiam autem pbatpbus p fupponendo pzimo cp.a.b.fitcozpus graueifinitu fi oaref? fit.g.grauitas eius finita per aduerfariu ab illo finito auferatur vnum cozpus finior quod fit.b.d.?fitgrauttas eius finita, e. tunc notum eft gp grauitas. e.eft minoz grauitate. g. quia mmozis cozpozis eft mino2 grauitas ? cum vtratp illarum fit finita grauitas maioz videlicet.g. babebit; vna? ,ppozttonetn fupza.e.ftt ergo oupla ? tunc pono gp ab illo infinito refertur iterum vnum aliud cozpus finitum quod vocetur.b.5.fe bns in tali ,ppozttoe ad.b.d.eozpus finitum pzimo fumptum in poztione febabet grauius.g.ad grauitatem ? tunc arguitur fic:b.5.fe babet in tali pzopoztione ad.b* d.in ouali febabet g.grauius adgrauitate.e. ergo fi.b.d.babebitgrauitate3.e.b.5.babebitgraut'tate g.q2 magnitudines piopoztionantur grauitatibuf caru 7 tunc vltra.b.3.babet grauitatem. g. que eft grauitas cozpozis infiniti?eft coipus finitujergo Cozpus ifinitum ? cozpus finitum babebunt graui rates eqles qre ?c. ( SrcreUtgendum fm 3uer. co mento.jdvtfi.q* imaginatur latitudine3 graui faris iri tali cozpoze infimtoper modum linee qm ficur Irnea eft oiutfibrlis m partes in infinitum oiui fi biles quantitatiue ira grauitas -rquelibct talis q litas eft oiuifibilis in partes in infinitum Diuifibilef 3ntelligendum lecundo fecundum. 2luer. q>ro Jlp.tenet p via ppomome vel talis modus argu enat cft bonu s vt patet, v. eu elidis. Sdbuc autem. fi maioris corporis maior grauitas ei” qd eft.i.b.maior erit grauitas quam.5. b. quare ftmti grauitas erit maior quam infiniti piobat idem p fecunda rocm? arguit fic fico: potis infiniti grauitas elTet finita fequeretur quod in cafu aliqp cozpus finitu baberet maiotej graui tatem qua cozpusinfinitumoatumpns eft impof fibile r ,pba( confcq ueiitia retento cafu pziozi.1 .q> a. babeatgrauitatem finitam puta, g.fi addatur in cafu illo q>.b. fit vnum cozpus refecatu ab illo infinito q? fit qua.pzobatii fu fudamcntu aftumptum non valeat na afTumptm eft q?.g. grani tas co2po2ie infiniti cp q eft finita prout menfurari p grauirate.e.q eft co?p02is.b.d.q etia eft ftnitarmo boc no eft necefte qfftat qo grauitas.e.no fit ps ali quota grauitatis.g.fic fi grauitas.e.eftet vt qttuor 7 grauitas. g. vt oece.Hiidet qo boc no obftat fundamto fuo qz oato qo grauitates illeno ftntco menfurabiles tn grauitas minoz multotiens fum pta faciet maiore} grauirate qua fit grauiras.g. q? figrauitas.e.q e vtquattuor ter multiplicet faaet .tunegrauitas. b. d. corporis triplicata faciet grauitatem maiore grauitate.g 7 bec grauitas ma io2 copetet corpori finito qt triplo.ad.b.d. q6 eft fi nitu 7 tuc dempto ejcceflu fiet equalis grauitas ipi g.copetentes etia cozpozi finito 7 tuncfequft inten tuqrgrauitas coipozis finiti erit equalis grauitati illius co2po:is infiniti oato qo corpus infiniti* ba beat grauitatem finita. •#Mbtl.n.differt incipere a grauifate: aut a magnitudine: puta fi fumat p menfurata grauitas eiqd.g.que iit;,' quo >e.ab infinito auferat "habens grauitatem tu quo.e.puta.d.b.deiu de ut grauitas ad grauitatem.b.- d. ad altam fiat.fDagnitudinem puta ad,b.5.ptingi t.n. infinita. €jriftente magnitudine quantumcunqj. abla tum effc bis. n.fumptis.pmenfmarc erunt magnitudines ? grauitates in uicem. f Kcmouet % oubiu q: oicerct aliquis dubito an ifozmado argumtu oebeouapcrc a cominfuratoe magnitudini} itiicem au oebca iucipcrc a pmcnfu ratione grauitatu.*ftefpddct. Zlp.ad nihil orr fiuc iciptaf a pmenfuraroe grautraruaido ad comcnlii rattocs magnitudmu fiucccotra 7 toiu P5 ejcoicrl TRecuttcp magnitudinem omiomc ram effe. aut anomicreanr nibil dif ferret ad dmonftrationem femper. n.erit fume:e equaliter gtauta co:po ra ei qt> cftb.d.ab infinito. quanta cuncp aut auferentes aut appon etcf ■Rcmoiict rem oubiu q: oictu e fi ifita bret gra uitatc5 finita Tboftetaliquifoubitare. Dato qo mfi nitit bret grautratqfinitavt& pofletab tpfo fumi, vmt finitii qo bret grauirateeqlem fuc grauitah rc fpodet fic fiuc tale fit pfitiu ptm fiue oiffimi liuqzji cozpe infinito fumo cozpue finituj fiue fic pe bogenea vino oif beat certa grau itate i tadem replicabo totiens aftumendo oeifinito co:pe ccjltf grauitatis qo illud finita refultas ejtroibus illis fi' nuis finities fuptts fiueequalibet fiue.no babebir. grauitatem equalem grauttatt ipfftftmU' fi fua gra «itas fit finita. Guaptopter manifeftum eje dictis qmnon erit infiniti co:po2is finita grauitas. infinita igif fi :igit boc im poffibile r; infinitum aliqdeflecot pus impofitbile | £oeludit oiees q> maifeftu eft eje otetis q> tnffm ti cozpis no eft finita grauitas fed iftnita et /pbatu3 q> fi nulla grauitas eft infinita ipolTibile eft e(Te cor pus iuftmrn mobile motu dicta oubi tatur vrru virtutes cozpm infcquaf eop magnitudi nef vt vide i velle 2\p.(ic q> tnm aio: i cozpe fit rrtaio? virtus 7 in minoziminoz?arguit fpofTibile frt grauttate aut Icutrate cfie ifitmzfi tria farit f m gp trtpfr boc ,pbat ibi fa.tmmmu at fbi rtia fed adbuc ncce/jbzia i onas p°pmimt nccia qda. z°,put .ppofttu ibi nccefteigtt cy bis pzia poflj oidi i tres ptes fic tria nccia pmittit ibi h 7 aologia vbt fria 2ldbuc finita grauiras 6 p2ia p> mirat qp♦ ii aliq grautras mouet aliqo mobile in aliq rpc m aio* gza Uttas mouebit ide mobile i mtori tpep cqle. fpaciii 6 f a pmittit q> talis e jtpozro tpm mfurattu motus ab cjlts cjppoitio taliugrauitam adiuice motnpnerfo.f.qriivnapo ttenria fit oupla ad alia tps motVcricfnbdupIn, ad rps mot’ .puenientis amtnozi cona lubdupla vtfi poteria vt qttuozmoujfuumobile ivnaboza potentia oupl$ mouebit ide mobile i mediate boze p ide fpaciu oe tria pmittit ap qliber grauitas finita mouet mobile finitu i fpe finito* fjtuelligcndu f5 comrarozf pmcnro .lij.cp ,ppo2tio maioris ai autra tis ad miozecft ftc miozis tpis mefuratis motu ad tps matus 7 fubdtt q> fm augmtii graui tatis i infiniti) fit nu'o:atio tpis i infinitu vt fi graui fas matozefmouplomtorirpe mouet. ide mobile p ide fpaciu attfs partib’ eje pte vmfozmttatts 7c. 7 fi i triplo matozef in mplo miozabir rpf 7 ftc i infitit ?c.f3circafuppofitiocjfam 7 oictupmrarozl eoua pua qz pono q> grauitas vt qttuoz moucat reftften tia vrrria fi p’ea ouplicafgrauitaf -rfiat vtocro mo ucbit grautras vt octo eaderefifletia p eqle fpactuj i imozi tpe q? fb’ ouplo q» motu magis q> i ouplo ve loctorimoru iip oupla ad eacp piC babebar gratatae etqttuozad rcftfteriaj illa mo .ppoztto velocuaru in mcnV artedit penes ,ppofttu potentia» ad reftftenttas ouaf 7 ho penes ,ppo2rioncm potcriaru ad refiftcrias vt clare pot ondtcpat graturatedupiara fir,ppozrio p Iu fq> oupla ad pcedete pj qz .ppoztio octo ad tria eft plus ip o upla ad qmio: ad tria. *Rn def q?cu 21».? pmraroz diitq» oupla grautras i ou pio tutori tpe mouet cade reftftcria p ide fpaciu per gravitate oupla itelligut grauttate tionem ad illa qua babuit pzioz grautras rdpccru ciufdcrcftftenrie. iRecefle igit eje bis fi qna cft infinita grauitas moueriquidem fm cantu; quantum (tuita:? adbuc non moue ri quidem co q> p:opo:tional.tcr 05 ftnjepcelmtiaf mouert ptrarte atma io: in mino:i,ppo:tio at nulla eft infi niti ad finitum. £Dinoa's autem tem porio ad maiuf finitum fed feper in minori. %Sbcr £ Tluc 31».pbat ? itedittale$ roq fit barcf grauitas iftnita fiurincorpe finito (tue ifini ro fequercf q> altqo in infinitu graue fi moueref eq velocif moueref iicut aliqo finito graue aut oio no moueref pnf eft tpolTibile ? p:io q ad prima ptem qr ifinitu excedit i virtute 't potentia finitu p iftntrn ergo nofcqt illi in mouendo'? quo ad fam q? tunc talio grauitas eflettbifruftraejrq no poftet rnoue refed,pfef?naq:fi co2p'bns grauitate infinita mo neretur i aliqVmjwre moueref cuoio mot*fiat in tpe aut g" i tpe finito aut infinito no ifinito q: cpto potentia eft mato: rato veloci*? i miori tpe mouet litu mobile p fuppoftroem fajfjf grauitaf finita" mo uet t tpe finito vt notu e eje fuppoe ma g°ifim'ta mo uebit in mio:i tpe 7 fic non in tpe infinito fi § oicas q? mouebtt t tpe finito quatuciwp puu fit illo verbi gra vt in bora mc capio gratuitatem ftta q moueac i maiori tpe vt i oie 7 tuc p5 q? illa poterit tm maio rari fmjrporttoem finita qrmouebit illo ide mobi le in bo23 qo pri’ mouebat in oie per eqle fpacium ?fic i eqalt tempore mouebtt grauitas finita ? ifmi ta 7C7 fiepsq* pria pars pfequentl illati kqmiftcd adqr badii fam ptem fequt fupponit/vspe pri mu eft cp oe qo mouef qjporrionaf 05 moueri H ex cellenrid potentie fup:a refiftenriafmeftqo tpus prio mo fe b$ potentie fic oeclarafu e fupraf mu eft cp infiniti ad finitu nulla eft ppoztto qrrtf eft cp ma io:is tpts ad minus eft altqiqjporrio ? ecouerfo tjn tu eft qrfanp maior potentia i miori tpe mou$ qui mmor/bis fuppofttisarguif ficfico:n*bns infini ta grauitate moueref.aut in aut i tpe no in q: tnifto fic mot’ fi in tpe no infinito q: 03 moueri in minori r pe q? graue finitu ex quo efgrauitas eft maior nec et iu tpe finito qr in eode tpe oato p mulriplicatoe5 alicui* grauttaris finm potent mouere grauitaf fini taide mobile in eqli tempore cu grauitate infinita f5 boc eft tpolTibile qr vt pj ej: vna fuppoe infiniti adfimro nulla cx .pporto ergo ‘tc.q? at fic polTir au geri potentia fcu grauitas p? ex pri*otct]$nrellige du qr ex pria fuppofito aliqut oicut 21^.velle q? ve' locitas moriw ifcquif£pom6c5ercdTuu poteria ro ad fuae refiftenrias qo no eft vc».Un per e*cd letias ;no oebenfinteUigere ejrcefP potentia» 7C. fed ad refiftenrias. ODtntmum at non eft.necp fi' eet que militas uticp efiet. alia.u.ptra finita fumerct tn eadem in qua infinita ad alteram maiojem. Itaq? in equali tempote equale; uticp .mo ueret infinita finite, fed impofiibile {T Tluc adducit f am roem per modo remotionis oubij qr oiceret aliqsego oicam cp: illa grauitas in finita mouebtt i tempore mi® 7 in illo no pot moue re grauicaa finita bocremouet 21 icens non oatur tale temp*mtnfmu 7 fi adbite poneretur nS pofTetporuira puum quin per multiplicationem grauitatis finite poflet mouere eo tipozc grauitas finita qrefequcref q? in equali tpe grauitas .ifinita mouebir % grauitas finita ala Ipmtins eft fpeculatio 6 infinito bic 7 in ter* pbtco£ prio qr Determinat oe in infinito fm acru 7 fm potentiam offendendo qr no oafinfmim i actufedbn i poten tia bic at oeurminar folu oc infinito fm actu quia onditur cp no fit infinitu actu 7 cp finitus fi.n*corpora coiti tu entia mudu funt finita numero 7 magnitudine vt oftenfueft in pbicis fequif muit du finim dfc r* qr cu fubiectu illTfcientie fit. vfius ibi vltus offenditur qp no oef iftmtum. vride ibi ge neraliter oftcndif y nullu corpus naturale fit infi niti» bic aut boc onditur particularir qr oe mudo* 7 corporibus ipfu coftiruentibus. Xertio qr ibi d$boeoedaraf prones vfes7coes oibus enrib* naturalibusbic vo per roes .pptias vmcuicp cor poru quare notitia ibi tradita 6 boc e magis cois 7 pfufafed tradita bic e magis pticularl 7 ormiara Xertin eapitultifcoitractatus primi libri 6 re !o 7 mudo in quo ,pbarur qp eft tpofltbile effe corp* infinitu per roes .naturales comunes. Oft bee autem intendendum utram fi 116 {finitum quidem corpus quod omne. Sed tam adbuc tantum quidem ut poflint ef fe plures celt postem, utiqj quis bec dubitabit quonia quemadmodum qui circa nos mundus ccnfKtutus: eft nibil probibet i alios effe plures quide'uno.noit tu infinitos pinum at dicamus uniuerfaliter 6 infinito. Supi’ Hp.pbouit cp ipolfibile e ee corp’infiru motu circulari 7 filr mobile e motu recto 7 boc vt ondatmuduee finitum magnitudieproes nales 4>prias in boc irio ca° burtractatus vult ide facer per roes comunes 7 ouo facir.puo premittit interii r°,pfequif ibi.Tleceffe eft ttaqj o prta oieit cp poftq» pferutatum eft oe mudo quatuad boc ap no eft in finitus co q?no eft oare corpus ifinitu mobile mo tu circulari aut recto adbuc reftat videre vtp oato cp mudus fit finitus illo mo an fit finitus dtne feu numero, tla oeirto eft magna. oubitatio fpeculatiua n cu fit ratio qre no fit alter mu dusitaconlfitutus ej:element]ficiftetnad pferuta duoebocojpfcrutari prius oeifinito an fitifinitu magnitudines p roes auer. oeclaratil fit partes iffius mudt tffe.oaerminatas numero 7 magnitudine vt p3 oe dementis 7 celo neeeffariu eft cp muncffinitue fit fi nitus qr ex finiris magnitudine 7 multitudine non refultat nifi infinitu. 3ntelligendum fecundo, fe eundum auerrois cp ifta oubitatio vtrum munduf fit vnus vel plures eft vna Dubitatio 6 illis oe quf bus natura appetit fdere 7 plus appetit fare 6 ifta quam oe illa videlicet vtrum mundus fit finitus vel infinitus magmtudine.3dco Jlriffo. vultirwe' ftigare oeiftapropter magnam nobilitarem* eius 7 fubdit cp inueffigartone pnnciptoru m bcc qucftio eft magnum principium quod fi mundus eft vnus eft vnum principium 7 fi funt plures oportet cp pri ctpia fint plura* 3ntelligcndum tertio cpcelum. capitur tripliciter. Uno modo pro mundo alto modo pro aggregato ejrorbibus ccleftibus7 alio modo pro vlrima fpera bic capitur primo modo. TReceffe itacp corpuf omne aut infini tumefle. 2lut finitum i fi infinitum aut anomiomep totu5 aut omiome rum % utique fianomtomtp aut cjc finitis fpecicbus aut er infinitis. Tlunc profequitur probando intenta 7 duo fa at quia primo offendit quod non oatur corpus inft' nitum exparte motus localis fecudo ejc parte mo tus altcrarionie ibi quod aurem omnino impoffi btle.fbrima in ouas quia primo premittit. fuppofx riones fecundo adducitrationcm ibi cp quidem igi tur oepriitta premittit tres fuppofitiones prima eft qo necefle eft omne corpus effe finitum vel tnfmitu fecunda qo necefte eft qo fi infinitum corpus fit qo fit confimilium partium vel oiflimiliu5 tertia eft qo fiinfimtumertetoifTimiliujparriuaut eftet compo (ita cjc infinitis partibus (pe oifferentib‘> aut ej: fini tis in fpe infinitis tamen magnitudine omnib’ vel pluribus aut faltem vna £16 quidem iglt non poffibile eft eje tnfimttf maifeftuj fi q s nobis finat. manere pmas ipotefcs.fuutis.n. pri mif motiVentibuf neceffe 'zfpefHm plicium cojpop effe finitas fimplejr. qmde.n.qiu fitnpltcif coipccis mot’ fimplicef at finiti motuf funt ncceffe at fp motum babereomne corpus pbificum. Adducit roem duo faat quia primo oftendit qd ii© oetur corpus infinirumetberogenu fcu partiuj oiftimiliu fecundo qmooef corpus infifnituj boge neu fcu pftmiliuparriuibi f? adbuc neqj totum pri ma in ouas quia primo oftendir no oetur corp’ infiniti) etberogcnucopofirum ej: ifinirisfpccie oif ferentibus fecundo qo no oetur tale cjp finitis fpccie 7 finitis magnitudine ibifed. tamen .eje finitis.£>e primaoieit qo impofTibilc eft effe ali quod corpus infinitum etberogenum compoiituj ej:infinitis fpede Differentibus fiqitis concedat fup pofiros pofitas fupra Unde 3trtftotiles ai guitfic moms locales fimplices funt finiti vroftenfum eft* ergo corpora fimpltcia funt finita fecundum fpccie %ibcr tenet confequenria quia cuilibet eo2poti * fimplici fecundum fpedem in eft naturaliter vnus motus fimplet fecundu fpeciem qui nulli alteri ineft 7 tuc vitra cozpoza fimplicia funt finita f ccundum fpeci cm ergo non eft oare cozpus infinitum compofitii ep infinitio fimplicibusfpecie oiftinctist fabdic cp necefieeftomne cozpus pbicum babere motum* Jntclligendumfecundum commentarozem qo CU5 motus locales fimplicesfint finiti.fciUcetame dio ad medium 7 circa medium necefle eft cozpoza fimplicia efie finita multitudine 3deo non eft pofTi bile qd aliquod cozpus compofitum fit infinitum nifi cozpoza fimplicia fint infinita magnitudine qz fi vnum cozum fit infinitum etiam reliqua erunt, in finita. 3nte!ligedu :°fm pmtatoze qo oie qo a oe cozp’ pbicu bj motu boc itelligendu e Py torti fmpreqzrrano mcuef fmtotufed bnfm pte. Sed tamen ftqmdem er finitis erit; Infinitum necefie 7. partium unam quarnqj effe infinitam dico Jtputa. aquam aut igne fed ipofltb lesoften fumea.n. quoniam necp grauitas: neq? leuitas eft infinita. _ Tluc ondit q? no ctberogcneum copofitu et (implicibefiniti fpe 7 ifinms magnitudt ne 7 Diuidit i qtruoz fm qttuoz roes quas adducit ibi fa adbuc nedum ibi ma adbuc fi 7 oifereta ibi qrta fedcozp*erat oepzia oiey fi oaref corp’ etbe rqgeneu infimrn ppofitu 7ttdc talia fimplida ipfu coponentia ep q enent f imral numero elTent ifinita in magnitudine fed boc efpoftiMe g*no oaf cozp’ infinitU5 tali mo copofitu p3 pna 7 maioz qz ct fim plicit finiris numero 7 magnitudine no pot pftitut infinitu 7 minoz oeclaraf quia fimplicia vt terra aq *rc.fut finita magnitudie qz grauitas -rleuitaf fut fi uita vt oftenfu cft fupra ergo .grauia 7 leuia. non fut infinita.3nteUigcndum fm auer.pmto. Iwj.q? oe ppofirn e ppofitu ep graui 7 Icui aut f m pmitto nem graum leuiu aut fmiutta pofuione peiu pua ru grauiu 7 leuiu 7 p copofitioni no intelltgit copo fitu folu ep matena 7 fozma vel ep partibus quan tarius qz celu eft fic ppofitu 7 tame n e copofitu ep graui 7 Icui fed p ppofitu mtelligit miptu.Un oupli fiterpoftiimus ym aginari mitrionemet clemdis Uno*pcroebua refractione elementottad inuice Cpfis fozmisfub effe refrac to mitto 7 nouafozma fubftanriale fuperadditam fm que modu elementa onr remanere in potentis. tm alio0 p oifione ad mima 7 iupts poem priif ipfop ad inuice abfcp noue* fozme fubafmitti vel fm alias nouas fozmas mit ri aliqui pmaginanfinmitto elcmeta fe penetrare 7 aliqui ea ad inuice tupts p di f m par uas parriculas pmdatoz bic remoeuet oabiii qz poffet aliquis oieere elemJ ra funt finita numero in fpecte 7 magnitudine. fm rotu tamen eft aliqo elemenm bns infinitas parref ab inuice oiuifas 7 fic ppofitu ep illis erit infinitum iputs fit copofitu ep elementis finitis jtumero fm fpedem 7 etii magnitudme.Undet fomentato: qt ep hoc no tollif fi eflet tale ppofiwm et infinitis partibus vnf elementi puta tre tue oes pofTcnt adiuicc aggregari 7 fieret gramtas ifinita j£p q oes ille pres altq certa Data eent maiozes mo boceftimpombile. 2(dbucncceflarium tnfimta magni tudinc effe et loca ipfa? quare t mo tue mftmtof die omnium boc at un poflibfle fi ponamus uerae efle pri mae ipotefeejtneqj qd dorfumfer tur in infinitum pangere ferri necp: qd fiufum fer( fim eandem rationem impoffibtle: n. fieri qd non cotmgit factum effe:fimiliter iu tali i tanto % ubi dico at fi impoflibileeft factum ee album aut cubitale aut in egppto t fieri aliquid fibileigtf i ferri illud ubi nullu; qd fertur poffibile pemeuire: •Jbzobat vt ide p fam rocm ? arguit fic pato illo feqref y loca fimplidu pponetui eent ifinita 7 etii ecntiftniri pns eipoffibiletpiu t5 qz lo 5 ee eqlis locato 7 f m mftirii locop fuit ipfi 7 q? illo fit tpofTibtlc arguit fic qm Fm fuppoes pmifias eipoflfibilecp aliqo fimpliciu cozpop tiftmtu feraf furfu aut oeozfu na ill6 e ipof fibile fieri qo e ipofTtbtle factu ee fed ipolYibile e ali qo ee motu motu ifinito g*ipoflMe e aliqo moue ri motu ifinito pna pj 7 mioz q: ois fini C 7 rmiat’? pbat maioz i motu ad qlitate 7 ad Zpri rate 7 ad vbi q: fi alt'4d no pot ee factu olbu no pot ee albu 7 fifit fi alujd no poit ee factu cubitale n poc fieri cubitale 7 fi aliifd no pot ee motu ad egiptu n pot moueri ad egiptu cu celti moueaf arcu' lari»eris mot'> circularis definite circulatio 0 *t ipoftibilefitco2p’infinim facere circulatioemqrfi mouc2cf moueref tpeifinifo neep ppleref circularo ymo fi eet ipoftibile eflet ipfu moueri aliquo motu locali io ipoftibilecelu e efte infinitum. S5cd adbnc necp omnino infinitum ?tingit moueruaut.n. fm naturam mouebitur au t uiolentia i fi quidc; uiolentiacftipfiT qntfm naturam quare % locus alius cqualis inquem fertur boc autem tmpoffibile Hdducitfm ronem t arguit fic fi oaref tale in fi nitum cum eflet co:pus naturale eflet mobili aur ergo motu naturali. aut violento fi violento ergo etiam naturali qi cuicuqHneft aliquis mot* pirf namfibi natura fi oicaf qp nali tuc tale ifinim babeblt et locu nalem ad que naliter moueref in q nalirer quiefeeret boc eft ipoftibile qi ifinim fi eet totu occuparet ncep poftet ee in aliq loco neqs cireufcribt. 3ntelligendu fecudu cometa tore comento.lpiit.q’ oemra0 imediate piecedens eft vniuerfalio2ifta.nam illa oemrat vniuerfaliter. lUPcr qp nullum bogeneum fit fiue fit mobile cir cularirer fiue motu recto bec autemfolum pzobat oe mobilibus motu recto fcd tamen e vmuerfaliu illa que pzobat qz nullum infinitu fit .mobile moiu recto ppterboc q>non oatur grauitas aut leuitas infinita qz illa folu ,pbat p motu nalem bec autem tam per motum naturalem cp permotum violen tum:? fubditpoft cp ficut motui naturali corridet locus naturalis fic motui violento cozzefpondet locus violen rus.-Circa otcra frit oue oubitarioes. fbrima eft circa illud oictum l\n. qp impofTibile e fWrumefle impoflibile efttfieriboc enim no videt veru vfrqzmotOG celinonpotefle factus cu$ fit ctemus ?tamenoneftimpoftibleip5 fieri imo co rinuefit.Secuda oubitatio eft circa comentum qj videmr quidem locus cozzefpodeatmotui natura li ? motui violentoma; cum terra mouerur pmo furfit?pofteaoeozfumoucturper eundem locu$ qz per idem medium:fed tunc mouef fuceftiue mo tu violento ? motu naturali ergo pereundem loeu fiunt motus naturales ? motus violentut. 7id pzi ma5 oubitationem refpondetur dupliciter. pzimo oicendo q> illapzopofitio non b5 intelligi o oibus mobilibus ? motibus :fed folunt oe mobilib'’ gc neralibus ? co:uptibilibus ?eozum moribus oe quibus 2°:refpondcri poteft qp mo' tus celi poteft oupltctter confiderari. Uno modo fm totum aliomodo fm fuas circularitarespmo' modo impofTibile eft ipfum efTe factui? fimil/rer fieri fm fecudo mo pofTtbile eft ipfu fieri ? factu ee qm auelibet eius circulatio poteft fieri ? ee facta 3M fcoam dubitatione refpondeturqz per locum comentato2 no intelligit loeu in quo vel per quem mobile mouetur:fed imelligitlocum aliquem viti matum ita qp ab alium locum ad quem fit motus violentus:? ad alium imo contrarium fit motus namralis, £Ujod autem ornmo impoflibile m finitum a finito pati aliquid: aut fa cere finitum eje bia manifeftum. •jbiius Jte.pzobauit cp no oetur cozous infini tum ex parte motus localis nunc boc ide; pzobat ex parte motus alterationis:? ouo facit qz p2imo pzemitrit coclufionem quam vult pzobarc. bat eam ibi:fit em'5 infinimm oe p2ima oicit qp ma mfeftum erit ex oicendis qp impoflibile eft infini' tum pari a/imto aut agere in ipfum» Jntelltgen dum fm commta.comento.ljcud. cp oemoftrario quam bic tntedit 3lrifto.oebet ficfozmori:omne cozpus aut eft acriuumaut pafTiuum aut vtrocp parricipansifed paf fiuurn ergo nullum cozpus eft infinitum maiozeft mamfefta.Tlam cozpota fuperceleftta funt agetia in bec mferio:a:fed non patiuntur in ferio za funt adiruuccm acriua ? pafTiua qt comtu eant in materia mmotem autem in littera. 3ntelligendum fecundo qp bec oemon ftrarioeft comunisomnibus cozpoztbVectts tam fimplicibus quam copoffris:? etiam rotundis vi' deUcet qp fi' o arerur infinitum non poflet agere mff ntrum nec pari ab eodem» Sit em infinitum in quo. a-finitum nutem in quo.b.Tempua autem in quo mouitaliquit aut motumeft.ee. Siitacp a.b.a.calefactu5 efhaut la tum eft:aut aliud aliquid paffum e: autTquodcuncp motum eftintem po:e in quo.g.sit.d.eo quodeft.b. minita et minue in equali tempoie minua moueat .Sit autem quod in quo.eab eoquod.d.alteratuj .416 itacp.e.d.ad.b.e.erit adfinitum ali quid. Sit itacp equalc quidem in e q'ualitempo:e quare altera minua autem in equaliminua.QDaiua au tem maiua.Zantumautemquantu analogumerit quodeunep maf ad mmua.fton igiturinfinituma nui lo finito moucbitur in nullo tempo re. 0?inua.n.aliud equali a mino rimouebiturtadquodquidem ana logum finitumerit. Jnfinitumenij ad finitum in nulla ,ppo:tione eft. Tlunc Hp pzobat fuam conclufionem que fuit tmnotinocmonftratioe comentis ? tria facit. pu mo oftenrftt qp infinitum non pofTit pari ab agente finito fecudo qp fnitum non pofTit pati ab agente infinito temo qp infinitu non pofTit pati ab agente infinito ibi fecunda:fed adbuc necp ibi tertia: necp infinimm vticp» £>e pztma pzobat iftam concit* fionem non pot pari ab agente finito» £t arguit ric fi infinitum pofTetpati ab agente finito fequcreturqz cflet poflibile finitum ? infint tum ab eodem agente e(Te eque velociter alrerata confequens eft impofTibile qz inter finitum ? mft nimrn nullaepzopom'o:?p2obamr eonfequeria ponendo per cafumq\a.fitpaflum infinitum: per te ?.b.fitages finitu:?temp’quo.b»agiti.a/n.g. oetnde pono ap fit vnu aliud agens finitum minus b» qo vocetur.d.? vnum pafTum minus,a.quod opimas 7 fiat artio.d.m.e.temporequo. b.agtt in.a. V5* g. qd efl poflfibile .Ulterius pono q> fit vnu aliud paflum qo vocemr.f.fe babensin tanta proportio ne ad.e.pafTum in quanta proportionefe babet.b. agens ad .d.7 tunc arguitur fic ficut fe bet.b.ages adid.agensrirafe baber.f.paflum ad.e.paflu ergo a comutata pportione ficut fe babet.d.agens ad. e. pafiu ita fe babct.b.agens ad.f.pafiu.f5.d.ages alter, e. in tempore ,g. ergo oato q?.b. alteret. f.alte rabit ipm in tempore.g.? in eodem tempc*2e. b.al rcrat.a.mfinttu ergo in eode tempore, b.* alterabit a infinitum T.f.ftnituu 7 per pns ecp velocf finita 7 infinita ab eode agente alterentur qo erat jppo fttum. 3ntelUgendu f m comentatorem q> coclu fio 3treflotelis 03 iteUtgtoeacttonefecudu3 totu 7 no folu fecudu ptem 7 ratio efl q: ad imaginatio nem oato ifinito poflet fibi applicari ages prrartu qd ageret t parte dus finita in cqualfrpe illi in q il lud agens agerer in aliud paflu finitu ideo ttclltgaf oe actione fecudu totu tenet etia ro areflotelis fup poftto q? ots actio 7 paffio fiat in tpe vbi fi ponaf i infinitupatiafinitoifequttur meduenies aductul5 cdmentaro2altomdoeducat:fed in idem redit. Sed adbuc necp tnftmmm m mtlto tempo:c moucbitfmttum. Sit cm'm m quo.a.mftmtutn.b.utro fmirtun tempus in quo g.5gif.d.t.g.minus eo quodeft.b.mouebtt.ftt.5.Quod itaq? eft.b. 7:5.totum ad.;.e. fic ba bens eandem p:opo:tionem ad.d. mou?bit t'gi'£.e.b.5.m.g. Infinitum Igitur t finitum In eq uall tempote al terabuntrfed ImpolTiblle. Jn mlnon' enim quod malus fupponebatur: fedfemperfumptum tempus Idem fadet.€iuare uon,erit tempus.ncqj unum In quo mouebit. Sed adbuc Iu Infinito tempore non cftmoulfife necp motum efle jfinem enim no ba babent. •p>tobat q?finitu no poflitpati ab agente ifimro 7 arguttur qr oato oppofito fequeref q> /de pafluj eq3 velociter alterat finitu 7 ifinitu :pns eft impof fibilerqr agens minus femp oebet agere tardius 7 in maiori tpe equalem effecta qua agens matus 7 fortius ponendo per cafum q6 a. fit. Unuco2pu0!nfinim.7.b.fitvnucorpus fini tum in quo per te ipfu infinim agat in tpe. g. o eide ponatur qo.d.fit vnu agens finitu qo alterat vnu3 tempore equali vj.g.f boc eft impofltbtleiq: tpe minus agit in mutuat maius in maiusralgs panbus.Ulterius ponatur q6 fit vnu aliud agef finitu q6 fc baebt ad.d.ages in ea proporttonequa/cbabct.b. pafluma'd.3.t vocetur.e.boc flante patet qo.c.age6 mouebir.b. paflum in finitu in equali tpet in equali velocitate quo.d,mouebir.5.t caeft qrfcquaUscft proportio agentem 7paflfoju,0ed.d.mouet.3‘in tempore q a. mouet.b.paflum V3in tempore.g.per cafum ergo.e.qo eft agens tertium finitu mouebit b. finitum in equali tempore t equali velo citate.fic.a.infimm ipiu mouebat. £t fubdit 3l$r. pro remotione oubij q> non poteft oici g> agens in finitum agat in paflum finitum in tempore (finito S! omnis actio 7 paffio babet finem t terminum: iter fieret fruftra. Sed nullum temp’ infinitum ergo nulla actio feu paffio fit in tempore infinito: Sed circaoicta ouo oubia 02iunrur.p:imu5 qr videtur q> infinitum fi eflet poflet agere infinitum. Undepamo arguifficifinimmpoteflagere infini tum:g°a fottioa infinitii fi eflet poflet agere infini' tum iteneteonfequennaper locum a maio:i.£tco firmaturqr totumeftmaioris potenueq>duo ps fed pars infiniti puta pedalis poflet agere infimro ergo 7 ipfum infinitum. Secudo arguiutr fierfi infinitum eflVtens naturaletcrgo baberet aliqu 03 actione3 :qr aliter eflet fruflra:aut ergo poflet age rei'infinitum aut infinitum: fi infinitum babetur intentum fi in inftnitum:ergo a foiitozi infinitum. Secundum oubium vrrufit verum quod oicit 31$?.. V3 q?o's actio 'i paffio fit finita. £t arguifi fic ty no q?. morus eeli eft acuo primi motorie q? mo' uet celum 7tp non efl finita: fed infinita ergo ?c. 3ld primu refpondetur tenedo cu 3l$£ .qrinfi' nimm fi eflet non baberet aliquam actionem neqj aliquem motum £t ratio efl qr omnis motus fit iri tempc:e p:cter rcfiftemiam:aut faltem propter finitam proportionem moucttsad mobile: modo infinitum nullam baberet refiftenriam netp ,ppor' donem finitam ad mobtlcmrcum infinitum epee. deret tc.£t tunc ad argumenta. 3ld primu5 nega turconfequenriaqnnfimtumno efl comparabile finito 17 ad cofirmationem primo poteft negari q> finitum fupzopue pars infimtuqr totius ad parte oebet efle proportio qualiter noneft oc infinito 7 finito:tamen eft aliquo modo pars.3Uuer 7 me luis oidtur ad raaioremtg? totu5 efl matodspote tieacnue cppars vbi fibicopeterctaliqua actio :fj fic non eft oe infinito:? ecboc apparet rcfponfio adfcom: 3ld fecunda oubium refponder come tato:comenro:lj:vq.g> oictum verum oe omnibus aettombusitoeomnibus motius:pre ter q> oe motu localicelttf coma nem vttlitate5 7 continuam con feruetur vniuerfum:quareno fuit ociofusilc eet %ibe r alie aeriemeo * altj motus fi no baberent fini * ter minii pp que fiunt» £t fubdit q? o e agens cozpo> rcu agit feu mouct tpe finito: fine fit tnco:mptibile vtcelurfiuc corupubiie vt agenita iferioza I5 non ita fit oe agente incozpozco vt eftoeuoiq: tale mo uet tpe infinito vt oictu eft:io fi infinitu ciTetci» eet co:po2cum no poflet agere i tpe in fmito:q: neep ge nerare necp alterare neq? mouere fcom I0CU3 :qz fi ficcu tempozis infiniti no fit finisrnuncp talis res erit genita aut alterata aut mota £5 loeu: 7 fic taf actio eftetociofarqo no contingit i naturamec pof fet agere in iflanri cu ots actio 7 motus menfuren tur tpe: nec tpe finito ,pptcr inconuenies ad qo oe ducit qp in cquali tpe 7 eque velociter idcj palliim alterarent agens finimm pagens infinitu q6eftimpofltbilevtp5e£ oicris. ■rnecp infinitum utxcp ab infinito eo tingitnibtl patiifit enim.a. infinitu l.b.Zempus autem in quo palTum eft.b.ab.a.m quo.g.d.CUiodaute5 inquo.e.infiuiti parsq: totum.b. paflum eft non in equali tcpo:e boc ipfumSuppocbaturcmm in mino ri tempoze moneri minus. 01't enim motum ab.a.in.d.qo ttacp.d.ad.g. d.e.eft ad aliquid eius qo eft.b. fini tum boc igitur necetTe ab.a.motu ef fe m.g.d.tempo:e ab eode enim fup ponatur in pluri 7 mtnon tempoie maius 7 minus pati queeunqj p:o poittonaliter tcmpo:i diuifuu funt 3u nullo igitur tempoze finito poffi bile infinitum ab infinito motum ef fe in infinito igitur, ©ed infinitum tempus nonbabet fines. &uod an tem motum eft babet. Tlunc qp mfrnttu no pofTet agere irt infinitu: 7 ouo facit.p2tmo qo otetu eft.z0 cocludit ep oictis in boc capitulo.ibi fi igif omne c02pus.De puma arguit fic fi infinita ageret lin' finitu:fequeretur qp eque velociter 7 in equali tem poze infinitu poflet agere in palTu finitum:* palTu infinitu pfequens eft impoffibileiqt infiniti ad fini tum nulla eft p20p02rio:*pzobatur ?na:ponendo qp ,a,fit agens infinitu.b.infinitupalTiu* tpe aai/ onis.a.m.b.Jifig.d.Demde ponatur.iy.e.fir vnuj paftum finitu qo fit ps.b.in.q6.a.agat immoti te' poze V5»d»qo fit'p6,g,d.?boc'cftneceflarm:q2 mi nus pafluntab eodeagente minozt tpc alteratur ab eodc$agente:eqlia pafTa patiatur eqliter? minus pafTii in mmoit rpeopoircrin talibue cocederey talis eft piopitio agenti ad patiens qualis eft pio' pomo rempousadtps:?ecotra:7 no folnmboc eft veru in aliqbus ,ppoiuonib9:fcd i oibusq: fp talia fiit .ppottioabtliter numerabilia* 0i igitur omnecojpus fenfibile ba bet uirtutem actiuam aut pafiiuam aut ambo tmpolTibtleco:pus infmi tum fenfibile effe. Tluc 21 £ .includit itentu piincipale ? ouo facit fm cpouo cocluditibi fcciida:f5 tn 'i queernp. £>c piima intendit tftam pcluftone ipofliMe eft aliqd coipus fenfibtle cfle ifinttu:? arguit fic tn fcoa figu ra vt inuit commentatonoe coipus fenfibtle e acti uumvelpafliuu ambo f3infimtuno el} actiuu vel paffittuergo nullu coipus fenfibile eft iftnimcon lequentia nota?maioi:mmo* autefutt oedarata fuperius. 3ne*Higefldum fm commentatoiem commenrtco.lj:;c.gieftnotU5per fenfum oeomni coipoie naturali cp omne tale eft actiunm aut palTi uu:? piimo boc apparet oe coipoiibus fup celcfti bus:qi agunt in becmferioia:fimiliter boc appa ret oe iftis inferioiibus que funt adinutee5 actiua ? paftiua* fecudo fm 3lue. q> hic tacuit oe celo no oiftinguendo ip5 ab alijs eoe ponp'’ actutis 7 pafliuts .pprer opinioes antiquo rum qui ponebant celum non © tftingui ab elem£* tis aut y elTct opofitum tn quo maxime oomtna rerur ignis faltem ad ftellas. Sj tamen «queeunep quide co:po ra in loco omnia fenfibilia.lRon eft igitur co:pu& infinitum ejrtra celum necp unum:neqj fimpliciter necp fe eundum quid nibil. jgitur omnino cotpus ejetra celum nullum. «fPnmus l Tluc eoduditfeeudn :7 puo facit pzimo bec i* remouet oubiu:ibt fccuda fi quide enri.£>c pzima pzobat tftam eoelufion e impoflibile eft ejetra celuj effe infinitu: arguit fic .Jmpoflibtle eft ejetra celu efte cotpus fenfibilc:crgo nec ifinirurtenet pna q: fi infinitu eftet eetcozpus ans arguitur qz qttecuq? fut in loco fut fcnfibtlia 7 (imiliter queeuep fut fenfibtlia funt in loco: modo ertra celu no eft locus 7 per pns necp cozpue fenfi bile, k ejeponit banc partem pzimo fm temifttiT qui otjdt qpro fundatur fup ouabus pzopoftttonibus, eft oecozpus qD eft tn loco eft fcnfibile te' eunda eft:fi aliquod co2puscft mundu illud eft in loco eje quibus fequttur qp fialiqo cozp"’ eet extra mundu epipm eftet fenfibile cuergo omne eozpus fenfibile fit actum autpafttuu 7 impofTibi le fit infinitu effc actum aut pafttuu vt fuit fupza fequttur qp tpofTibile eft ejetra celum efte infi mtu. 36 Dtdttemiftusq? opoztet addere mbttsScilla quafupertus (pbam't.f.einde ejtrpott expofmone pzo p-iam Dicens qp pzima 4?po litto includit multas# pofitiones. videtu r pofuifte nifi ouas. pzima expltctta .f.gpoe cozptis q6 efttn loco eft fen fibile:fecuda qua no mantfeftat :eft qp nullu rozp’ exns extra celu e inlocomem mamfeftautt illam ncccftariaiqp 0 e cozp’fenfibue e finirn cdjit ac tiuu aut paftiuu.£t tuc fozmat comentatoz roem fic oe eozpus fcnftbifccft in loco: ergo e]crra mtidd no e eozpus fenfibile:? fieexrra mundu no eft finitu;: flftiimptu eft wa pzopofttto fuperius accepta 7 co fequentia tenet per bocqp qctra celum no eft locus oetnde cometatoz reducit ea ad fozma fyllogtftica (eciide figure ad cameftres:? aguit fic oe cozp‘> fenftbfe eft in loc\*fed extra mundu no cft locus: ergo extra mundu no eft eozpus fenfibile m/noze sute Siquidem enim intellectuale erit i loco (1 uero fenfibileerit tn tempoze ejetra enim? intra locum figmficat. 3taq?erit? fmfibile.Seufibile aute nullum non ens tnlocot 4! Remouet Dubiurqz pofTetaliefe oieerq? eytra ce lu eftet eozpus itelligibile.h; ibi no fit cozp’ fcnfib i le.*boc remouet Dicens qp fi ejetra cclu eftet cozp’ intelligibile:efTet ctia ibi eozpus fenftbile:qz fi pus intelltgibileeft extra celum:ipm eft in loco:cu extra impoztet loeu:? fi e i loco eft fefibile qre ?c. ■ > Omarru capitulu fecundi rracrafpzimt libzt oe cdoiin quo pzobatur cp eft tmpofTibile efte eozpus infinitu per rones logicas* ationabiliusautem efteona ritfic. {f cft quartu ? xlt/mu captiulu pntis tracta tus :in quo Titubat per rationes loicas q> non oetur eozpus innmmr-r tria facitjfpzimo ptmm in tentu. z°exeq ut f ,pbando q6 mtendft.30 concludit ftuc epflogat ibi fecuda.Tlcq>.n.tn circuitu: ibi ter tia qp c{de3 igitur.£>e pzirna Dicit qp ronabile e pna rf #b are cp non oetur infinitu p roes loicas. 3n telugendu fm Jluer.comento.bcxg.gHfta oemon ftrauo eft lotca:? eft alia a pzedtcrie:? ca eft q: ipa pcedir expzopofirionibus verto non pzopzgs ($ comuntbus. Weqj emm t'n circuitu polfibile emo ueri iftmtum omiomcp quiden enim infiniti non elt. Quod autem i eircuitu circa medium mo uetur; ft Tlunc' ptobat intentu 7 duo facit q: pzuno pzo bat q? no oatur infinitu fm ap no oatur infinitu fm multitudinem fcoa ibi fit adt no conrinuu;pzinta in ouas q: pzimo oiidit qp non oetur mfmfru mobile motu circulari 2*q> non oet infinitu mobile motu recto ibufed necp oe pzima arguitur mouetur circulariter ne ceflarto mouetur circa aliquod medtuergo cozp’ infinitu no pot moueri mom ctrculari.&us baln' tum cft fupza:? pna tepet q: infinitu fi elTet nuiluj baberctmediti: 3nrclligendu fm comentatoze qzqntmitu fi eet no baberct exrremarno baberct crmediu:cu medtu Dica i tcozpatioead ejrrrema: 7 P pne n eet mobile motu circularncuqolibj quod mouef circiilarif babrat medii» drea qo mouct. Sed 1 necp m rectu? poffrbile eft fer ri infinirum.Qpoitebit enim altera effe tantum locum infimtumun que fertur fecundum naturam.-? alium ntum in quem pjeter naturam. >zobat qp no oef cozp’ ifinita mobile mom re' cto. £t tria facttrfm qp tripliciter pzobanibi fcoa adbuc fiue na ibi tertia adbuc mouens. £>e pzima intendit tale roem fi' oaref mobile mo tu recto'feqrcf qp darenf plu ra infinita fm aer it pna eft ipofti'bile:qz vnu ifinitu roru prta qz fi ifinitu mouef mom recto mouemr ad ali que loeu naltter:? pjms mom prio pot moueri p ter nam ad aliti loeu 7 cu illa loca eent tfim'ta:qz lo cu e ifiniti e infinitu srfedmrcr plura ifinita erunt actu, f 3ntelligendumfm3lucro.quod,oatoinf» ntto mobili motu recto Deducuntur duo icouenie riapzimueft: qp fieftet tale infinitu ?c. moueretur in aliquo loco 7 per pne cum locus fit maioz loca corcapiendo loeup cozpoze locarczqz ptinet loca' tu ifequimr qp vttu infinitus eftet maius altoicum KU&cr locus infimti fit infinitus, f Scom tncoueuies eft illdndqooducit 2J£.q>ouo feu plura eenrifinira 2ldbuc fiue natura be't motum eiuf qd in rectum. fiue uiolentia moue tur.Qtrocpmodo oportebit infini tam effemonenten» potentias.Que enim infiniti infinita t infiniti infini ta uirtus.Quareerit 7 mouens mfx nitnm.iRatio autem in bis que de motu q> nullam babet infinita? uir tutem finitorum neqj infinitorum finitaj.Si igitur fecundam natura 7 preter naturam contingit moneri: erunt duo infinitarquodquide mo uens fic 7quod mouetur. i picbar per fcoam ronem ocduccndo ad idem ineonuemes.ls aliter &ndc arguit fic:oato cozpo re mfimro mobili recto fequutur plura cfTe ifuiita in actu confcqucns impolTtbile vt fupzaitpzobaf ?ns:qma ff oaretur rale co:pus infumum babcretmoucnsmfinirum qj qmneqo itetur ab alio mouctur 7 mouens qontouct infini tum non poreft effe nifi infiniru.£t per confeques eius refiflentia efi infimta:ideo ad moucndu ipaj requiritur potentia infinita quenonpotcft effemfi' moto 2ie infiniti: vt babimm ell in libzo pbificom: quare mmtplura infinita in actu.f.mouens 'i mo tum. fm 3luer.c6mento. q? fi coipus infinitum rectarum otmeniionum ba beretouos motusrvnum naturalem:? aliu3 vio lenmmilicut apparet oe omnibus mobilibus mo tu recto feqreturq’ ratione illozum ouozumotuu dlent oue potentie moucntcs illud infiniru vna na turaliter ? alia violenter:? tales effent potenne moucnrcs infinitum oebetelTe ibnirev£j: qao fequiturcp ratioe illazz erut ouo cozpoza infinita mouentia babentia illas pote tiae qt babens potentia ad mouendu naturalit efl aliud ab babente» potentiam ad mouenduj vio lenter :q: necefTariu eft q? motor naturalis fit oiffc rene a motore violento. Qd buc moucnf quod mfimtum ali quid ell fi quidem enim ipfum feip5 animatum ent.1?oc autem quomo do pofi tbile ifinitum effe animal. Si autem aliud aliquid mouens: duo erunt in infita 7 monenf 7 quod mo uctitr differentur fecundum fojrtra? mrtutem; tflAdducit tertia roem p modu remonomo ou' btj.Tlam oicerer aliquis q> tale corpus tnfimtum mouercmr a fe ipfo:? non ab ejcm'nfeco.,£6rra b* arguit Jtp.oiccne q> fi infiniru moucretur a fejpo ipm elTet a ia tu ? oiutfibile in corp’ ? afani: pns c impoHtbilc:vtp5ejc2°oe aiarvbi oftendituryoe aial e terminare figure:? pna tenet eje c erano pbift copavbi oftenditur q> oe qo mouerur eje feteft aia tum:? fubdit q> fi mouens infmitu fit fibi e*' trinfectl no pdt ee nifi infmttu:7 fic eriit ouo i tfmi' ta ora f? fozma ? virtutem.f.moaens ? motu:fqd eratinconuetncns prius adductum. Si aute non continuum totum fed quemadmodum dicit dcmocritus uirtutemTleucipp', determinatum uacuo unum neccflarium effe omni um motum. E>eternunata funt qui dem igitur tigurif.TRaturam autem effe dicunt tpfo? unasquemadmo dum fi auru5 nnunquodqjfttfegre gatum.*bo:um autem quemadmo dum dicimus neceffarium effe eun dem motum.t3bi enim unus bolus 7 tota terra fertur:? totus qde ignis 7 fcintilla in eundem locum Quare necp lene ftmpliciter nullum erit co: potum fi omnia babent grauita te Siatleuitatem graue nullum erit. Tlunc ,pbat q> nooef infiniru fm quaritate Dtf" creta feu otfcommuu ?oiuiditttree fmq> tres ra tioes adducit ibi fcoa adbuc fi grauitare:ibi tertia adbuc ft vbi.De prima 2l$Mntendit,pbare q> non oeturifmimqr no fit cotinuuifed fit vroijcerum oc mocritus ? leuappus .Unu racuuinfimm in quo fut ifinita corpora oifperfa ? oiutfa oerermiata feu oifticta figuris ponet ordine q etfmtvntus nam re ficut fi eet vnu auru oiuifu i innitae ptes:qm ii fic eet necelTartu eent qium tllop corpori ee vnuiu motu:q: ab eade nano pot ,pucnire nifi vnus mo t’ fic videm’ qe tota terra t puo bolo et’:? oe igne t fdnrilla:mo tpofTtbile e ee folu vnum motu q: fi ect furfu folu eet leue in na t nullu eet graue. £t ft eet oeozfu oia elTent grauia ? nullu eflet leue qo eft falfu vt pjad fenfu. Jntellgrdu fm modof oftro ctiois ifimmb eft pptemm oeftruct#ie def ifinito mopredicto. j £t fubdit ILibcr temifti): cui comcntatot pknfit cp 34t.no cocludit itentum.f.cp no fint aliacotpota idiuifibila ifinita fed folum p:obat tp no oium fit vera na. 2(dbuc fi grauttatem babenr aut le uitatem erit aut eptremum: ah'q uid totfusraut medium .Ifeoc autem im poflibile infinito ente totaliterqj ubi noneftmediummecp ertremum ne cp bocqutdem furfum boc autem 6 o:fum nuUufcp mota erit cotpcmba lationis boc ante non ejriftente: mo tus non critnecdTc.n.moucri. 2lut fm naturam ant pteter natura."bec autem dtermiuata funt locis .ppti/s ? alienis; «•ptobat per feciida rationem oicens ep fi talia funt emfdcm nature: vt cp oia fint grau(a:aut leuta tunc in roto infinito erit reperire mediitm vel er/ rremarcofequentia tenet:q2 grauia naturaliter de' fcunt in medio :leuia vero iejrtremisrad que natu raliter mouentur.Sed boc oris eft impolTibilerqt t ifimto ri pot reperiri medru nec ertrema \ per co fequens nedurfu nec oeo2fu,£t fic in eo no erit lo cus 't per con fequens necp modnaturalis aut vio lentusrqo eft impoftibile. fm 3lue. comrio.lrrvf.q» ifta rone ,pbat cp nullum e C02PUS infinitum tangibilerqt taleco?pus tagibtle aut eft in medioraut in circimferentta.Si in medio tunc eft terminatu ad mediu vt terra q termin atur per aquam ♦ fi in circunferentia tunc etiam eft. ter minatum percireunferemia* que continet ipftim. Sdbuc fiubipzctcr natura aliquid manet aut fcrtnecefTz auufdam effz alterius bucmotum fm naturam* boc autem credibile eje inductione, neceffe igif necp omnia. grauitatem babere aut leuitatem fed boc quide bocautemnou: Adducit tertiam rationem: 7 p2imo pmtttit cp fit aliquod C020U8 quiefeit naturaliter in aliquo loco t oum eft ejrrra ad ipfum naturaliter mouef: q?necefle eft efle aliud cotpus qo ibidem quiefeit p2etcrnaturam:a: oum illuc mouetur pteter nam mouetur boc p? ex inducrione:q2 fi terra mouetur naturaliter o eozfu:? ibi naturaliter quiefcit:e alio cotpus v$ ignis qo ad illum locum mouetur pter nat ira:oc pmif fo arguit 2f?rific:ftomnia talia cotpota eflenteiuf dem nature vt oijterut ariquirtuc erot grauta aut leuiatT fic tOTp erit ranrum vnus motus :t per co' fequens folum vnus locus qui erit locus eozum fm naturam 'i boc eft contra fuppofituimqt tunc ille locus non tneflet aliqui pteter naturam no con eludit q> eft neceflariu non omnia corpotace eiuf' dem nature Jntelligendu fm comentarotem co mcnro .brvq.qrilla ptopofitio neceffc eft non oia grauttatem babere aut leuitatem ocftruit mrinmi} efle q: oftedit plura cotpc2a efle7 oiuerfa loca ei. Unde qui ponit infinitum efle negat multitudines loco^ mundus non eft infinitus fm magnitudinem. 3n boc tertio tractam oftenditq? non fit infim us fm multirudi nem:? contineto no capitulario oftendit pri mo cp non fit actu nifi vnus mundusri 2 oftendit q? fit impofltbile efle plures mundos ibi ferm cp aut non folum.IMmum oiuiditur t tres: 921 pmo permirtit intentu 2’ reddit cam oicn.3 ,p fcquitur oe intento fibi fccuda fi qnisribi tmta oia eni.Oe P2ima intendit banc conclufioncm cp tmpoflibue eftelTeplures celos 7 bocoicit (e veile oeclarare btrfupza ,prmflTt. Siqtus non putatumucrfalit often fnm effz de co2po:(bus gumpoflibt leefteffe extra mundum, f. de q no cunc&tpfop fed folum mfmttepoft tts dictam effe rationem. jbeclarat cam o icti 7 oirit cp ca buCperfcmatt onis eft ifta q2 poflet aliquis oicere cp non eft vir 6 terminatui ncc .pbatu cp rptra eclu no fit alquod cotpus: fed folu ,pbatu eft cp cprra celu no iit coto* tnffnituriopoflet aliquis oiccre q? eptra celum fit cotpus fintrum puta alius mndus.Sed 21??. boc rem011 ebiti bVactatiu £5 3luer. comento.inriq.q? celum I5 multipliciter fumaf bic tamen capitur p:o roro mundo vt fuperius oreba tur. 3mellfgendu t°q; 'Rp.in buius queftiois p ferutatione recto otdtne mrcditrqt perferutatio oe pluralitate mudi fcquitur pferutationem oe finita teimundi fm magnitudinem * 3lnima enim no oe fiderat fcire.Utru5 mundus fit vnus vel plures: ILibcr nifi friat prius qp mundus fit finitus fm magnttu' dinern. Sed queftio oe pluralitate mundi cocf fidito: qftto oecius fimtatefm magnitudine. Omnu.n:? moucnf fm naturam ? molentia:? fm naturam quidem tn quo manent non molentia ? feronf ? in que5 feruntur ?manet.3n quo autes uiolentia ? feruntur uiolentia ? tu quem uiolentia feruntur utoleu tta r manent. 2ldbuc fi uiolentia illa latio contraria fcdm naturam: oe intento:7 ouo facit q: pmo oftendtr fmiratem mundi qc parte corporu [ferio' rum.r0 boc idem oftendtt eje parte corporu fup ce ftiuabi fecuda adbuc at 7 per eas.*pmma i ouas primo permittit tres argue do:ibifecudaadmediuitacp.t>ep:ima poit tres fuppofitioes.prima e cp oia corpora naturalia aut mouentur aut cmiefcunt.£t boc aut naturaliraut violenter.fecuda eft qp corpus qo naturaliter quie fett alicubirit ejetra fuu loeu naturales ponatur ad illum moueturnatiiraliter:7corptt0 qomouefna ruraliter ad alique locum in illo naturaliter defrit in aliquo loco violenter quiefeit ad illu mouef vio lenter 7 ab illo naturaliter recedit.tertia eft qp fi ali quis motus ineft alicui corpori violenter :fibi con rrarius inefl ei fm naruram. 3ntelligendu qp co metator oirit iftas fuppofitionef elTe per fe manife ftas.Sedtncotrafecuda polTct argui fic:qzfi ter ra fit in pcauo orbislune naturaliter oefcendit ad locum aeris:7 tn in illo loco non qutefrit namrali ter.quare7c. *Refpondemr cpbabeticelligi6 loco vltimato:mo bcus acris no eft vltimatus i oefcen fu terre:fcd medium mundi :er quo qp altqo corpus ad alique loeu naturafr mouet*a quo natu raliter recedit p3 cp o ictis. 3d medium tocp op biefi infert ter raande bine feretur illuc fecundum naturam:? fi manet bic inde non ni olentia:? feretur fecundum natura; buc una eni que fecundum natura. Tlunc ,pb at intentU5i7 tria facit fm qp triplicirt jpbat q? non fint plures mundi qp vnus ibi fcoa ad buc necefte ibi tertiaris adbuc neceffe.De prima in tendit tale ronemrii effet alter mundus tuc feque' retur cp terra aut violenter moueret ad mediutaut natursliter recederet a medio: vtruqs eft cotra na turam terre.£t probatur confequetiatqm fi oaref alter mundus tn cuius cetro effetterra:autilla ter ra moueretur utolenter ad mediu buf mundi:aut naturaliter 7 in eo naturaliter qutefceret. St oica catur cp mcucrnr Wolenter ad mediu buius mun di ergo ibi quiefrir naturaliter: 7 per ?ns terra bu iua mundi mouercrri illuc naturaliter: culireiuf' dem nature 7 per ?ns naturaliter recederet a me' dio buius munduqoerat fcdm mconuentens.St oleatur qp terra alterius mundi moueretur natura liter ad medium buius mudr.ergo recederet natu raliter a medio alterius mudt:7 per pns terra bu ms mu ii violenter mouebitur ad iftud mediu cu in medio buius mundi naturaliter quiefeat: % fic fequttnr primu inconueniens:q> terra violent mo' uebirnr ad medtum.£toes cofequentietenent:qr tales terre elTent eiufdem nature 7 earum eadem eflent loca fm fpem quare 7c. 2(dbuc necefife omne mundos ejerif demeffecojpoubus.fimilitcr qde; e,ridentes fecunduu naturam. Sed adbuc ?co:potum ununquodqj ne ceffartum eandem babere uirtutem ut puta dico ignem ? terram ? inter medium bop._ Adducit fcoam ronem:7 ouo farit primo pmit tit quodda 2° roem format ibi nate fut igitur. *p>zi ma in ouas.primo pmittit 2° oeclarat ibi fieni eq' uoca.De prima oirit:q? fi ponerentur plures mu dimeccffariu eflec ipfos ce copofitos eje corporib’ babcnrib’naturas pfimiles i fpe 7 vitra b° opozte ret vtruq? eo£ babere eandem virruterite qp vnus cet cofimilis virtutis cu alto:7 etufde fpei:vt ignis cu igne 7c. 3ntelligedu fm 3luer.?mento. Ijqcjc. qp Jlp.probautt gp eft impoflibile elTe plures muu dos.q: tunc corpora fimplicia moucrcntur fimttl motibus ?trarijs:vtp5 enotetis: oum terra mo ueretur a centro vnius mundi ad centrum alteri*: tuncfimili moueretur naturaliter 7 violenr. Tlatu raliter quide tnqiiantu moueretur ad medium* mundi:7 violeter inquantu moucref a medio alte rfmundt:7q:bocnofequeremr niftponaf corpo ra vnius mundi 7 alterius elTe eiufdem natureuo .bcc incipit oemonftrare. Sic enim equtuoca beet non fecnn dum eandem ideam dicuntur que ibi btf que apud nos ? eq uoce nticp dicetur mundus, palam igit qp boc quidem a medio ferri natum e boc autem ad medium ipfop fiquidcm ois eiufdem fpecieiignis igni ? sliop unuquodcp.qucmadmodum ? que boepartes ignis. Si rm'3 ecjuoca:oeclaratpzopofmj j ouo facit Ijpwntts ftcutwtplieiterboe ocd.iratnTHfeaincUiy tiut nc cefte.De pzima oicit fi no oia cozpoza vniue miidi f[ alreriue confimilia elTent etufde fpeciei fequeref cp oiceretur equiuoce:ita cp ignis oiceref etjuoce 6 tgnevnf* mundi ? oe igne alteriue mundi:? fic oe alqs ? perpneeria terra oiccref ecfuoce:? fic mii due oicereiur equiuoce oe vno mundo ? oe alio q6 eft falfii .fi ergo ponanf eiufde fpet tuc necefte e cp vnaqq? partu! moneatur a medto:aut ad medium aut circa mediu:ficur apparet in partibuf buiue mundi* Jnrelligendu fm comentatoze: cp non eft per le notu cp partee alteriue mundi :fi eec ? buiue fint eiufdem fpeiifed boc oedarefp oiias rationes.*Pzima motus parttu pluriu mundozuj fi eftent :efTent eiufde fpci:ergo?illa cozpoza feu p tce:tenet pna qtpzindpiu motue eft natura itrinle ca ane p5:qz oie motue aut eft a medio aut ad mediu:autcirca mediit:ergo cuifti mofoe beantur cozpozibue btc epntibus:? no pluree nec pauciozee tftiettam inerut cozpozibue alteri’ nm dufecundaroeftifta qua facit runc ille par tee oicerentur equiuoce:? perpns mundus oice retur equiuoce oe ambobue nec rie copcterct ea' dem oimnitio:fedfolu couenirent in nomte. (D.uod autc ncccffe fitbabcrcccbis que circa motus fuppofittomb"ma mfdlum.fDotus mi finiti. <£tunu5 quodq? elcnientomm dicitur fccun dum unum quedam motuu;. Qua re ft quidem % motus idem i elcme ta ncccffe eft effe ubtqj eadem. Adducit fccuda ronem:? arguit fic momffim plicee fut tantu tree in genere:ergo cozpoza dbue oebentur ifti motue erunt eiufde fpeittenet pna q: fi motue funt titum tree in genere :crut i iuie co: poztbue?itftt6 eiufde,fpd ? per pns copoza erut eiufdem fpet. TPIatefuntfgft ferri tad boc qutdcj medium que in alio muudo terre p test? ad boc quidem ejetremum: q: ibi ignisifed tmpofTibileifi enim boc accideritmcceffe eft ferri furfus qde tertia mptopzto mundo, ignem au tem ad medtum.Similiter autem et que btc terras a medio ferri fmeam naturamlatam ad td quod ibi me dium ptopter mundos fic poni ad i uicem.2lutem'snon ponendum ed dem effe naturam rum in plurtb'’ celia aut dicentes fic medius wnum neceffe eft facere i eje trentum.ljoc autem ejdftente in con ueniente impofTibilecft effemudos plurcs uno. adducit fccudam ronem adpbandujto ee plu ree mundos:'? ouo facit. pztmo boefecudo remo uet oubinm ibi o tgiuficare aut» £>e pzima oiett gp ft dTenrpluree mundi runc terra alteri'* mundi mo ueretur naturaliter ad mediii bui’ mundi:? jgnie ad ctrcuferenria:tenet pna q: terra illius mudiec buiue eflentriufde fpei:? ita oe algs:?per piie lo ca earum oebent e(Te eadem in fpe:ergo cu terra q eftbicmoueatur ad medium buiue !mudu eadem rone erit o e terra alteriue mundi cp naturaUt mo' uebiturad medium buiue mundufedpits eipofli bilerqz tunc terra naturaliter moueturfurfu: cum no polTit tranfeire ad mediu buiue mundi nifipa* moueatur ad circufcrentia alteriue mundi:? fimi tiro e ignis moueretur oeozfum :?fic oe alge. Jta et oicatur oe terra ? oe hgne buiue mudi respectu medi? ? rircuferentie alteriue mudi. £t fubait cS' eludendo q> fi non vie cadere in boc inconueniee aut opozrebit te ponere fi fttnt pluree mundi op par tee eozum fimileenon fut eiufdem fpei: aut g? non firntfi vnum medium ? vnacircunjeretia.?p co' fequens vnus mundus.©ed pzimu eft incouenics vt appete? oictieg0 ?c/e udueftponendu. • bigruficare autem alraefle natura fimphaum co:po£ftdiftcnt mmus uel plus a.ppufs loctf irrationabile* Quid* n.difFert tata qiude dicere lo gitudinem diftareaut tanta Miffert enim fecundum rationem quanto plus magis* fpecies at eadem* Hcmouet oubinm qzpoflet aliquia otce cp coi' poza iftozum mundopno fut eiufde5 fpei o: I5O10 terra bic cpftcns fit eiufdem fpecici cu alia btc c?i ftente :no tn ita eft oc terra alteriue miidi ? caufa eftiqz ma o; eft otftamia terre buiue mundi ad ter ram alteriue qp in terrie bui’ mundi boc rcmouet Jltt.oicene q? 0 icere aliqua Dtfferrofpe pzopter oi ftaSam eft’ irraroabilcificut pateut 6 vna terra eu ftente in centro ? oe alia ejriftente tn circunferetia. Undepzopter oiftanriam no variatur fpee motus aut mobilis .I5 bene fit variatio motus fm fozma ideft velocirate5 cu fit veloeiotfn fine qp i pneipio. Sed adbuc neceffecITe aliquem mo tum ipfoziim quod quidem eni mo 3Ltt>er nentur manifeftum.utrom igitur in omnibus dicemus moueri etiam eo trahis fedquodnon natum eft oio moueri impoffibileboc moueri uio lentia: Hdducis tertia roem: 7 Diuiditur in tres qz pzi mo pomt fuppofmoes.zefozmat roem t tertio mo uet inftanttas feda ibi ita# neceftariu ibi tertia qp tute alitjd.pzima iouasiqz pzimofacitq6 oicru eft z* remouet vna cauillationem ibi:fi aut ad fpej in ouasificut oua fuppofitiones po nit :ibi fecuda fi igitur eft aliquis.oepzima ponit banc fuppofitione.TleedTeeftoia cozpoza elTe na ruraliter mobilia ftn locum:f3 vtru cuilibet cozpo ri coperat moueri motibus naturali 7violetuo:bocepoteris appareCqp coperit bisq mouenf reeto:fed n coperit mobflib’ motu etreu' lari .Ueratame fi aliquid qo tmpoftibilefit mo ueri fm naturas illud ipoftibile eft moueri violent 3nteUigendum fecundum Suer.commento. Ijc pjriiij.cp fi aliquod eftcozpus quod impofTibilcfit moueri naturalit illud ipotTibue eft moueri riole ter :e pzima cotra ruppofitione fecuda f&cit bac cauillatione. Jdecozp’ numero apperit eude loctl nuero g°cozpoza oiucrfa nuero appetut oiuerfa lo ca nuero. £t eje b°cauiUatoziepolTet oia:q? oatoqz plures eflent mundi non pzopterea terra vm5 mo ueretur ad medium alten’ qz ep,quo ille terre,oi(fe renr nuero appeterent loet ora numero: IRobrncquidem:buicautem nota le erit parttum, fcd ftmtUteromtubJ funditer enun omnia fecundum fpc ciem indifferentia ab inuicem. TRu mero autem alterum quodeunqj a quocunqjdicoautes boc quoniam partes que bic adimucem ? quetal tero mundo fimiliter fe babet.3um ptum igif bine mbtl differt per com parationem ad aliquid earum que in alio aliquo mundo parttum % re fpeetu earum que in boc tpfo:fed fi militer, ©ifferunt enim ntbil fpecte ab inuicem. Soluit oicene ap oiuerfa cozpoza folo numero Differentia no appemut oiuerfa loca numero:? ca eft qz oium talium eft vna natura ? pereo fcquens vna mclinatio.Unde fi effer plures mun di terra vniue ? terra alterius baberent cande na turlrtpercofeques tncltnattone ad euude locum numero. Jnteliigcndufs qz plura cozpoza tm numero ora non appetunt oi uerfaloca.£tca qz pluralitas numeralis cozpozu in pluribus mundis effer caoiuerfitatis locozum itaelTet in eodem mundo: t tunc fequeretur gurt ifto mundo elfent plura loca furfuqo eft impofti bile/rp3pna qz in boc mundo infinite: fut ptes ter rc folo numero oifferentes: t fimiliter Dicatur oe jgneg0 fi plura cozpoza numero appetam omerfa joca numero in boc mundo fut ifinita loca mediat extrema. 3tacp neccffarium autmouere bas fuppofitiones. aut medium unum effet eictremum.'boc autem ente ne ceffeeft? celum unumfolnm effeet non plures eifdembia argumentis ? rifdem neceffitatibus. Tlunc fozmat rationem fic fi plures mundi eeitt fequitur qp terra vnius moueretur ad medius alte rius: vfoppozterer lemouere fuppofitione premif fas:v3 qp no oia cozpoza funt naturaliter mobilia: vel qp no omnia cozpoza eiufdem fpei fut naturalit mobilia ad eundem loeunumero. ©.nodat e altqd quo nata eft terra ferri 7 aqua pa|aj eft ejcalifs Omni no enim quod mouetunejequodda fDnmtts i qutddaj tranfmutaf:* boe cp quo n in qd fpecie differunt. Q mnis eni finita tranfmutatio puta quo fanat eje Infirmitate in fanicatem.7 quod augmetatureje paruitatein magni tudinemt? quod fertnr igitur i eni; boc fit unde quo. Opoitetigif fpe differre eje quo 7 in quod natum eft ferruquemadmodu; quod fanatur non ubi contingit neq3 ubi uult mo uens 7 ignis igif 7 terra non ad infi nitumferuntunfedi opofita:oppo mmtur autem fecundum locum fur fum.ei qd deotfum quare ifta erunt termini lationis. ZDouetmftantias: ? otuidimr in tres fic tres Inflandas mouet ibi fecunda, Argumentum aut cius ibi teraa:fed adbuc in ouas: q: piimo facit qo oiccu eft feaJdo remouet cauillario neiibi qm aut ? qui cerms, De pama oicit. 'pofTct aliquis oicere cp (i plures mundi eftent :non rame terra vnius moerour ad mediu alterius.£tro q: terra indiffereter feb| ad omnem motumecmato rem incltnanonem bet ad motu rectu q circulare: io oato q in vmo inudo terra moueat circularitcr no oportet cp moueatur ad mediu alterius mundi banc inflantia remouet oicens:qm ois motus na turalis eft oe contrario in cotrarium ? a certo ter mino in certu terminu:? no in quclibet indifferent fed in oeterminatu. Ouod Oeclarat i oi genere mo tun.Undeoeqofanaf mouefex infirmitatei (ani tarem?ocqd augetur mouefoe puttatei magni tudincm:?oe qo mouemr locaIiter:mouef oe vno loco ialiu iocu 7bt'termini ornrfpe:7fut ptrarq, Tlec fiunt motus naturales indifferenter ad piucr fo8tcrminos:rtfitm©tus aialis:fed interminos oerermiatosrvt terra monemr oeotfu? ignis fur fum:? fic non moiiebuniur iinfinitu. 3utellige dum fm comentatote comento duxit in quolibet generemomu.Undc in mVge' neribus pot fiferi verus motus, f.in qntitate qua' lirate 7 cp quilibettalis eft oe cStrario in otrarium ftite fit altcratioiftue mot’ ad qnattrare fiue motus ad vbi. z cp oifferentta eft inter motu nalem 7 motu atalem qm mot’aialis pot efte indifferenter ad oiuerfas Differentias pofitionis: vtpx fed motus naruraf eft ad oeterminata oifferentia:vt furfuvl oeo:fiT. duoniam autem % qui etreu babet aliqualiteroppofitaea quefm dia metrum; toti autem non eft contra rtnm nccp unum.quare 'i bis modo aliquo moCin oppofita t finita TRe cefle igitur effe aliquem finem 7 no in infinitum ferri. •Remouet cau illatione qt poflet oiccrc aU’4s tu oleis g? ois motus eft oecotrario in contrariu:?p ?ns motus circularis eft oc cotrarto in cotrariu oppofirotamebuius cftoictufuperiusvbiptoba tum eft cp motui circulari mbil eft cotrariu/Rndet Att.oiccns cp mot’ circularis eft quodamooe co trario in corrariurqt quantu ad parte cius que eft ab vna extremitate Diametri mundi ad alia: 1*5 m quantu ad torus motu no eft oe contrario in Ptra rium:fedab eode in idcm:io CU5 ois motus fit oe cotrano in cotrariu fequirur cp ois motus eft fini' tus:?babetterminu. fm meto.lxx)rix.g? motus cireularie potouplicit con fiderari.Unomo quatu ad tommobile 7 quatum ad rota circulatione:? fic motus circularis no eft de cotrano in contrarii!:fed ad eodemiidevt oi' rrameft.Aliomo pot confidereri quantu ad pte$ mobilis vt eet vna ftella:? quantu ad parte mot’: quo vi mouetur ab oriente i occidentem:? fit mo/ tus circularis oieitur efte oe contrario in cotrariu ,pquanro eft ab vno extremo oiamctriadaliu ex tremn:? pz0 quanto 7 ftella oieitur primo orari oefudeoeddere. 2lrgumentum autem eft eius quod no infinitum ferri.et terramquide, quanto uticp piopinquio: fit medio ueloeius ferri. Jgnci autej quanto uttcp ei qtude furfum.-fit autem infi nitumeffet infinita itaq? uelocitas £5i autem uelccitaat grauitas 7le uitas t.n.ampliuf defcendenfeuelo citate alteru5 grauitateutiq? erat ue lor.fic fi infinita erat buiufmodi ad ditioet uelocitatis additio infinita uticpelfet. t, Siplures mundieftent no oporteret terra vni* moueri ad medio altcrius:q: corpus nale quanto .ppinqui’ eft fuo loco naturali tanto velocius mo uri:? quato remoti’ taro tardius.£um aut terra voius mundi in ifiuiru oiftet a medio alterius mu di fequif cp ifinita tarditarc moueaf ? per pns nuq? mouebtf ad mediu alterius mudi.t>acmftaria re mouet oicens q? potius pcludifoppofitueius qo mtedif:q: fi quato graue fit .ppinquius fuo loco na 2Liber furaliter tato velodus mouef:g® fi terra moueaf i infmicuverfus medi u alterius mudi tanqp verfus fuulocunalem cotinet velocius ? velodus moue btrur: t per pns infinita velocitate mouebif. Jnf telltgenda funt bic aliqua oictacomentaroris po' fitac6mento.xc.pum6 eftq6 eft per fe notum qp quanto corpus naturale fit propinquius fuo loco naturali tanto velocius mouetur fcdm eft qp qua to aliquid velodus mouef tato illud e grauius fi monetur oeozfu e longe?3Uu oicut qp eft pp aere vel aliud corpus connens qo ifequif 7 ipellit ne oef vacuum, £t ala volunt rp mobile mediate motu calefadt rra refa cit medm qo e ca velodtationis mot%3lltjat afl*e rutQOverifimilius eft qp graue vel leueJ motu na rurali cotinuato acquirityda babiliratead motu feu potentia acddentale3:qua velodus mouetur, £t bec cofter appellaf impetus fed oe boc albi oif' fuAus mquireudum, Sed adbuc neqj ab alio fertur ipfo rum boc quidem furfum: bocautc dcojfumiinccp in quemadmodum quidam aiunt qctrufione: ponit tertia Dubitatione:? oiuidif i ouas qr primo ea ponit,!0 remouet ibi tardius.n, vnqj £>e prima oteit qp pofTit aduerfari'* oiccreqp fi plu res mundi edit non pp boc terra vnius moueref ad mediu alteri*:q!nullu corp’na?emouef naliter fed violenter:?oer pns vbi nibil efTet violetU5:ni bd mundi moucref ad aliu mudu, 'Sardius enim uticpmoueretur ma io: ignis furfum:? maioz terra deo: fum.nunc autem contranum femp maioz ignisuelociuffcrtur.?maio: terra in eum locum. ■Remouet oubitaroe5 ? ouo facit (ient ouplidt remouet ibi fecuda.Heq$ velodMbcp" arguit fic fi omne q6 mouef moueref violenter ? ab exn i>e' corfequerefgrmaio! terra tardius moueref oeot fu (v minor ? maior ignis tardius moueref furfu$ qua minor pns eft fal mvidemus eni maiore5 ter ra velociuf oefcendere ? pna tenet:qr maior terra plue refiftit impellenti qp minoao tardi* mouebit ? limtltter arguaf oeigne, - TRecp iielocius uttcp tn fine ferretur; fi ut ejctrufione.Omnia enim a tum inferente louguts facta tardius feru tur,£t ande m illuc feruntur non ui Stacp ejcbiB fpeculantib0 accipere fidem de dictis fuflfiaenter* fj *Remouet per fcaTda rocm oicenstfi omne qo mouetur moneret vtolenterdequcrcf cp graue con onue tardius 7 tardius mourref oeorfu: pns e fal fum:q: videmus motu graui’ contmuerelodtari oeorfu leruara vniformitate medii ? tenet pna per bocq? omnis motue violentus eft tardior in fine quam in principio:? cp boctrabimr qp mot° nalis eft velocior in fine cp in principio:? morus violet'* eft in fine tardior qua in principio, ( Jntelltgeduj fy 2luer.comento rq.cpfuerutplures anti4 4po nebant cp terra violenter flabat in medio ? q> fuit mota ad mediu violenter propter velocitate mot* teli impellentis earboe aut renuit 2lp. qrmanife ftum eftcp elementa naliter mouetur ad fua loca ? in ds naliter quiefeut: t* qp ea quare motus violentus eft tardior in fineqp in pnrt dnio eft remotio a mouente eytrinfeco vio letate, Knde appropinquatio ? remotio trinfecoeftca oiuerfitatis t velocitatibus ? tardi tatibus totum, 2(dbuc autem ? per eas que er pu ma pbtlofopbia rationis ofteditur utiep.T er eo qui t arcui u motu qui iteceflarium fempiteruum .fimiltter % btqefle ? m alifs mundis palam at utiqjficfiet intendentibxquoniam neceffe unum efle celum. Oftenditejcpteeotporufuperiopqr no fit n»T£ vnus mundus .£t tertia facitiqr primo ad boc,p bandu adducit p2iuiaroem,:*feoam:?30epilogat: ibi fcoa tribus eni ibi tertia 6 c02p02eis.be p* ar guttur ftc motus corporufuper celefttueft vnus? perperu* ad quem alif reducutur fiue in vno muit do fiue in pluribus: g° roccorporu fuperceleftimn mundus eft vnus aos eft notum ex prima pbia: ? cofequetia tcnettqz fi mot’eft vnusrmobile vnu$ eeoj ? etia mouens, fm 3lue, co mento, xcij.qr er ouab’fcienti)eXnali roiuina ap paretqpno fit nifi vnus mundus,£t fiibdircp i fda oiu'a e pofiru qr mot’ circularis e etemus % qp oes alif reducutur adipm fiue ponanf mot’ i alio mu do fiue no, Similit «pbarn e i fcia nalfcqt i ocrauo fPrimits pbtficop:# mows araitarie eft vnue * ppetu’: 7 io boc eft ruppofitu in feta Diutna tanijp piobatu in fria nali.£ucrgo motus circularia ut vnns: (e$t gp mundus fit vnusrqo p3 q: fi motus fit vnus cu mouens faciens tale motum no fit in ma *i fepa cis a ma fit folu vnu in vna fpe fequit qp moto: eft vnus Cv fi molo: e vn* cu eius no fit nifi vnus p:i mus motuf fequiturmobile efVe vnu 7 per pns mu du ce vn&vt arguaf fic tm vnus eft moto: p:imus g° canti* vnus emotusptimus t per pns tm vtC mudustans e oemonftratu5. jd|. merapb ifice: q z m fepatis a ma in vna fpe eft vtucu indiuiduu. Zribus.n.entibus co:po:alibus de mentis tria erat r loca derittoptun? quidej qui fubfiftentis qui circa me dtum.2Uius autem qui circoulati cj quidem eft ejetremus.Tertins aute qui medius bo£ qui medi) co:po:is *£>ontt fecuda rdem:? ouo facitpdmo pmitrit vnu fuppofitu.:°,pbat ibi necefte .n. £>e pzima pzc mittit gp cu tria fint co:pa fimpltcia i genere v, gra ue leue % co:p’ neurru.f. co:p’ iupccleftetita opoi' tet ee tria loca in genere: V3 locus grauiu; locui te uiu 7 loc’ fupccUftimq eft ejctrinfecus cozpoabus grauibus irleuib’. 3ntelligedu fm cdmeraro:e cdmero.jxitij.q? 2l».in qrto qp celuj no fit i loco:b aui vr velle qp Iit i loco .£t remouet banc pdictione Jluer.otcee qp 2l|&. voluit qp celu5 no dTei in loco in qrto pb:co$t:fuppofito qp ejara celu nibti fitibic aut oicit qp eft i loco oato eje oictl qp fit alter mundus :cu oe co:pus ejetra qd eft aliud cozpus fit in toco. TflecefTe.n. m boc efTc quod fuperfer tur.futunon m boc extra erit* Sed impofiMeejctrabocquide5.n. fine grauitate.tooc autem babenfgraui tatem.fDagis deotfum autem qui grauitate babeutif eotpts locus no e.fi q dem q apd medium grauis. $o:mat roem fecuda i ouo facit. p°b° z° remo uetjoubiu ibufed 7 necp. £>c pa arguit fic:fi eetait nmdus tue eent pira cotpotagrauia? leuia:? pia loca oiftincta fm numertbtfta pna tenet eje fuppo fitioneifed pns eft falfurq: aut alter mudus 7 alia co:po:a eent fupta iftu mundu.aut ifra :fi fupza g° rabit terra i alio mudo fupra igne iftC mudi:? per pns graue fup:a leue.£i infra fequtC qp ignis i alio mudo e ifra terra iftius mudi: 7 per pfeques leue eftibigraui. ©51 itccp pteter uaturam.2Uifeni5 entfimahj autem itoit erit iiRcccfFe igitur in intermedio eius effebuius aurem ipftus que luntdilferetie po fterius dicemus. 'Kemouet oubt&qi poflet alt’4s oicerc ynSfe qref illud icoitenicns otcedo vlterius g? coipus le ne 7 locus iu’eenttbtpternamttno nec boceincduenies.Sed p b° arguit 3».qi fi ibi ect coipus locus:geibipoteritee aliud coi pus rin nam it fimifr locus q oato feqturideicon u mens:? fubditq? oe oriuije loci oicctur poft qt in 20 buuts* £>e corporibus quidem igic elcmcu tis q ue quidem funfcf qucst:7 quis uniufeuiufcp bcus:adbuc au te uni iterfaltferquod fcdm multitudines loca palam nobis eje dictis. £pilogat oices qp oe elemetts totius q fut 7: qt fut:? 4° fitloc’vniufcuiufqj:Tqtfm multitudine matfeftit e ejcoict1._ 3melligedu £5 pmeratoie q? 3».p b' cp otctt q 7 qt oat nobis i telltge mMe fit loc’ illo» coipo» :7 bcc ima ginano ematbe. 3!iomo q? vitta fpa fit locus 01 biu {ferto» eTpcauurt bcc imaginatio e nalis. Ditia at fpa oeclaratu e 40 pb ico ».05 locus leumXtgnis ? acris e locus me di7 inr pdieta ouo loca Xcocauti celi 7 pneru aque vfp locapoflumus irelligc fpacia occupataa pdt q ecomctatorl eme lioi.£r per bocappec folurio ad argumeru. Scom cap. tertii tractamf p2i'mi libiioecclo 7 inudo i q .pbaf no epofltbtleee plrnes mudos. £)d at non Colu unuseftifcd 7 impolTibile fieri plures.2!d buc at q d fempitern'’ incozuptibilif epiites 7 ingenita dictmapmujdubi tantes deipfo uidebif. n.utiqj fic ite detiba ipoffibtle unu7fblumeeips. fcoftcp 3» i p° cubiti’ ee folum lUDCr vnumudu.tluc t b® :®ca°,|5batcpno firpoff btleee plures mudof 7 qruo: facir*f>8 pinittit itentione :* adducit mortuu antiquoprquo argu ebat ee plres mundos tertio foluit ipfu:quarto pzobat irentum ibi fcoa in oibus enim ibi terna cofiderandu aure ibi qnartaoicamus autem.£>epuma oicittpno folum eft manifeftuq? actu efttantu vnus mund* fed etia q> ipoftibile cft efte plures miiios -r boc fi et maifeftikjc oicedis. £tia inquiret vt;t mund” fit cternus igenirus 7 co:ruptibilis.*p:iuftn oulnra tiue inquiritur oe mundo Vtru plures 7 ipoffibile fitfolu vnueffe mundu. 3r» omnibus .u.bif que natura 7 bif que ab arte coftanttbue 7 generatis alterum eflipfa fm feipfam forma 7 mijrta cum materia puta fpere alte rum fpecies 7 aurea T erea fpera 7 ite rum circuli altera foima et ereuf et li gneus circulus. Hunc addurit argumentu ad,pbanducp fitpf ftbile ee plures mudos 7 ouo facit p:io pzemitdt quodda fecundo arguit ibi quom i jif.p:ia in 011. ao qzpjio p:emtttitquodda e prima premimtboc neceftarium q? in oibus conftantiV na vel g neratts aut facris p arte aireru eft efTe fo: ma fm qp eft fo:ma abfolute 7 fm gp e fora materie mijtta 7 c ee al tap cci diuiduu 7 qp b°fit p; i ejreplo.Tla fpera vel circulus abfolutcfum ptus valde oiuerfus e a fpera vel a circulo fm qp eft in materaputafm g? eu eus vel ferreus. CUiodqmd.n.eratcffe dicentes fpe re aut circuli uou dicemus in ratioe aureum aut ereum tauquat uou ejri fteimbus bis defubftautia fi eream aut auream dicamus: Hunc arguit illud qp oictum eft p roem t ouo fa rit p2tmo becremouet oubiu ibi 7 fi no.De arguit ic illaotftinguufquo2u oiffinittones oiftin> gunmrf5itaeft q>fo:ma abfolute accepta fj q»fo: ma oiffimf oiiierfi mode a fo:ma fm q? eft i ma g® oictum veru. XO110: eft nota. tOinoz oedaraf in Ira q:qo quid erafeffeX Diffinitio fpere vel circuli vt eft m ma no caditin oiffinitioe circuli f m y c cir culus oefubftantiaillus. €t finonpolfumusintelltgereneq* fumere ali6 aliquid p:eter fiugulare Cluandoq?.u.mbilp!obtbetboc ac cidcrc puta fi folum affumaf circula nibil enim minus aliud erit circulo cffe 7 buic quidem circulo 7 bec qttt de fpccics bccat fpcaes in materia 7fingularium; 2Douet oubiu 7 remouet.Tla oictu e qp alto rft efte fo:me abfolutc cft vt mtjcta materie. Sed otce retaliquiscorra quia fo:ma no potefle fine mate r a ergo non videtur ipfam pofle aflumi pzeter ma teria.Tlec videtur pofle fieri ad vmuerfale pter fin gulariaadquod refpodet. 3lp. Dicens qp oatoq? illud fit veru realiter nibil tame pbibet illo abftra berep intellectum q: pofTu abftrabere buc pceptu coem circuli videlicet circulem que cocepru arcu lus babebft aliud efle ab efle circuli vt eft i materia f.n quod oicitur aureus vel eneus. JntelUgedu fm iHucr.circabas ptescomentato.)cciiij..q2oic't %p.in oibuf que funr p nam rc qd oia q funt ab ar te vel p nam babent fo:ma 7 materia vn oe natura le 7 oe artificiale eft ppofitu ejema -t fora 7 in oita lippofitiieouplejro fpofitioalTumenda. Una ab ftracta p intellectu 7 bec cft fonua abfolutc fumpra feu fpes 7 alta cft otfpofitto vtfora e in maria 7 b° eft idtutduu.Uerbt graocojpc rotudo babemVte tione abftracta/.rotuditate 7 alia babem” ctt con fide amVa in ma 7 or boc rotudu 7 io cu fora tntel ligif abftracra e altirotfpofitiois qp cu itelUgif in ma 7 fm bas oiuerfas oifpofitioes oiucrfimode oiffi nitur vt rotunditaf abfolute confiderata Diffinitur cy eft figura plana vel folida tc.no accipi ;do alicjd 6 ma linee f5 pftderata vt e in materia otffmif p ce figura aurea vel eneam. CLuoniam igit eft celum fenftbile fin gulartuj utiQ5 erit fenfibtle.n.omne in materia ejciftit fi autem Cingulari um alterum, uticp erit buic quidem celo efie7 celofimpliciter alterum igi tur boc celum et celum fimpliciter et boc q uidern ut fpecies et forma boc autem ut materie mictum quo? at eft fotmaquedam etfpeciefautlunt aut coutingitpluraCacte eflefingu laria 'Hddncit ples mudo® vlTalteilloeepofftbile 7oiuidif iouasqz p°facqo oictue :eft5dit qddam 7 pcUidir ibifiue.n. fur 6 p* intendit bacroem oecozpVefibilee ppojimer ma 7 fora f3 celu fiue mud'> e cozpVenfibile g mucPe co poftt’ ejr ma 7 fora pntia no cu mino:t. XDato: at app3 qi alio e oicere celu t b° celu q: q oiccelu oie foram fine materia q\i fpe$ ri 4 oie b Velum oie fo: ma in materia Q uia tndiuiduuro ppofitum er ma teriat fo:matitaeftoe alijs cotpojibus fenfibiU Ipnmns bus quia omne eft compofitum eje matena *i fora 7 mne fic mundus eft compotitus eje materia 7 fo: ma fed i omnibus compotitis ey materia 7 forma funt plura indiuiduam vno fub eadem fpecie vel poflunt efle ergo plures poflunt efle mundi confe' quenria nota 7 minor.cum formafeu fpecies que' cunqj fit apta nata oe pluribus predicari 7 inuenirt in pluribus numero oiftinctis. 3ntelligcndum fecundum commentatorem in omnibus habentibus formam in materia fo:ma illa aut actu reperttur in plurtb0 vno autfalrc3 in potentia fed non in actu 7 fubdit vnum quod faciet ad folunonem huius argumen ri antiquorum q?ti'non fit pluralitas mdiiuduoru refpectu vnius forme in actu nec in potetia q> repu gnat eje parte materie 7 non ey parte forme quia oato cp fit poffibile fecundum vnam formam efte pluralitatem indiuiduorum tamen aliquando ftar cp illud fit tmpoflibile cjr parte materie 7 boc in ca fu in quo tota materia eftet fub illa fo:ma. Uer bi gratia fi vna forma haberet tota3 materiam per tm entem ad formam ftatue.licet no repugnaret ey parte forme efte plura talia indiuidua eflet tamen repugnantia ey parte materie 7 ita oicet 3rifto in fraoe mundo* Stueeitttn fint fpecies quemadmo dum dicuntquidam neceffe boc acci dere .Cuteetiam feparatmi nullum talium.IRibil minus in omnibus mi; fic mdemus quorumcunqj fub Itantia .in materia plura 7 ifinita en tia cp riufdem fpecici. itacp aut funt plurcs celtant contingit efle plures. ciebis quidem igitur fufpicabit uti tp aliquis 7 effe 7 quod ptingit ptrcf edos dlfc. Subdit quoddam 7 concludit otcens cp nihil ferit eje hoc fiue ponantur in rebus naturalib'> foz me feparate vt idee fecundum cp pofuit piato fiue ponatur omnes fozmas efle materiales quia. in omnibus generaliter verum eft q> in quibuf fozma eft in materiafub vna fpecte reperibiUa funt plura indiuidua acm aut potentia quare (equitur cp 013 mundus habeat fo2mam in materia q> rationabi Uter quis arburadporerit e? plurcscelos feu mu dos feu cp plurcs poflmt cfTc* 3mclligendum fe eundum 3Uier.qo fiue ponantur ydee ficut pofuit plaro.fiue ponamus mundum eflecompofttU5 eje materia 7 fozma fequit plurcsee pofle mudos. vn defipoamus vt voluit piato quod oeus ab eterno habuit ideam mundi ficut ideas altjs fpccieb’ cor refpondcntes mediate qua vt ejremplari hunc mu dum feu creauit fic parifozmiter poreft ali um muudum oe nouo creare ficut mediante ydea hominis alium hominem pzoducit.Stauiem veli mus mundum componi eje materia tfotma idem fequitur vt fuperius innuebatur. JnteUtgendus fecundo q> commentato: facit vnam aliam ratione ad p:obandum cp pluree funtmundiactu. vel po tenua: Tlam nospoffumus imaginari ejtrtra ce lum efle vacuum infinitum 7 q> in illo fint actuplu res mundifient imaginamurplura cozpotaeftetn aere ergo fequitur cp poffibile eft plures mundos e(Te tenet confequentla quia imaginatio non eft eje toto ipoflibilis 7 ans eft faris notum* Onftderandum at ite? quid bo£ dicitur bene 7 q iud non bene alteram quidem igitefle rationem eamcp fine materia 7 can fa eaq? in materia fo:me bene quide dicit 7 fit boc ue» fed TRibilominus necpuna necefTitas,ppter boeptref effe mundos neq? contingit factos effe plnrcs; Tluc foluit ratione antiquorum qua p2obare conebantur plurcs efle mundos actu vel potentia £t quattuor facit.*pmmo ponit folunonem fecuit do eam oeclarat per exempla tertio applicat ad p pofitum quarto concludit ibi fecunda fic autem fo: te ibi tertia celum autem ibi quarta hoc tpfutn igi' turdum a in ouaf.quia primo premitttt in quo be ne nfrerunt 7 in quo male in ratione tUa fecudo fol uit ibi fi quidem .£>ep2ima mcitq? oportet confio rare in ratione ructa lupra in quo efl benedictum, linquo non. Unde p:imo eft benedictum in hoc cp alteritj eft efte fo:me abfolute 7 vt eft mina ma terie quia primum efte eft efte vniuerfale 7 fecundu particulare fed vltcrius eft maledictum .cp ejchoc fequamr quod poflibilefit plures mundos ee Si q'dcm ifte eje tota efl materia que adniodumefb %bicr Soluit argumentum. Unde cum arguitur fic.3nomnibusconfequentibusfo2ma3 i materia fub eadem fpecie contingit reperire plura indiui dua in acm vel in potentia oicit Jlrifto.qrifta p:o pofitio fic abfolute p2olata eft falfa quia folum ba bet veritatem fi illa fotma non perficit totam mate riam pofTibilem fubiri tali fotme fi aute5 perficiat tuncilludoicmmnoneftverum.XDodo fotmabu tuf mudi perficit totam materiam .pofTibilem repe ririideo non poteft mundus indiuidualiterplurifi cari. 3ntclligendum fecundum 2luer. commen to.jccv. gp illud argumentum fundatur fuper oua bus erat o> omne coipus fenfibile componitur er materia aroima. a quod fbima eft aliud babente fotma;: Secunda erat qpin omufbabente materiam a fo:mam inueniun tur plura indiuidua in actu vel in potentia refpcctu illius fi)2memodo oicit commentato: fecunda p:o pofitio eft falfa vt oictum eft a per confequens no mirum fi etiam conclufio quam inferunt antiqui» fit falfa. Sic at forte magis qd dr erit mantfe ftumfi.ii, eft limitas curuitas in na fo aut came r eft materia fumitat caro fi ecomnibus carnibus .nna fit atcaroeteriftatinbaefimum nibil ntup aliud erit fimum neqj p tinget; factum effe, declarat folutionem per erempla a tria farit q: pitmo oedarat p vmum fecundo per aliud a terno vniuerfalijat oicrnm fuum ibi fecudafimftiter aut a fi ibi tertia fimiliter autem a in aliis oe p:ima oi cit gp folutio fit vera patet a ponamufq? fimitaf fit qucdafoimaipfinafo a materia (biectatali fo:me fircaro nifi tunc certum eft quod fi er • omnibus camibuf fiat vna caro in nafo que fue fo:me fiubict amr.f.fimitanno erit nifi vnus nafus fim’ nec erit poftib le effe alios ifto nafo ftante. Similiter ante r fi bomini funt ma teria carnes i offa * fi eje omni cazne et omnibus oflib1 bomo ft'atJ impof fibilibus ejeiftentibusdiffoluta effe. n uticp ptinget effe altum ibominem *|bonit fecundum eremplum a oicit gp pofito gp materia fubiccra fo:me bominis funt carnes a of fa a er omnibus carnibus a ortibus fit folum vn* bomo a quo fit impoftibile illa feparari tunc erit t poftTbileelplurcs bomines. Stlr autem t in alijs omnino enim qnocnncp eft fnbftantia in fubtecta quandam materiam borum nibil p tingitfactumefle non: ejriftcntequ* dam materia. Uniuer/alisat oicrnm fuum oicens gp idem itel figendum eft oe altjs (ozmisbabentibus efleiu ma teria ratio eft irta (juta fi aliqua fo:ma eflet in tota materia a portet fieri alia aut ergo eje aliqua mate ria fieret illa fo:ma aut er nullo non eft nulla quia eje nibilo nibil fit p:imo ft cr aliqua aut fi eret er materia fubtecta p:ime fotme aut alia no eje alia quia pofitum cft qo tota materia fubiaamr pfime fo:me necer ouefotme numera Differentes nonooflimt enem eade5po:tione ma terie quia fune illud baberet ouplex elTe oicit ergo fo2mamm fubtecta materia nibil contingit poffibile fieri fb* illa fpecie non ejriftente alia materia polTibilt fubiri alteri fot me i eademfpecte. fecundu Jluer. commento.rcvj.q> infpeciebus gencrabiltu a cot rupribilium neceffartum eft effe infinira in oiuidua fub eadem fpecic in potentia tantum vt conferuef fperies nam cum impoffibile fit gppartes materie, fint infinite in actu oportet cp infinitas talium indi duomm non fit in acm fed in potentia folu5 a fecu dumfucceffionemtn partibus materie tmmo i ea dem parte materie infinita indiuidua .eiufdem fpe cie poliunt fibi fuccedere licetnon imediate in fpe ciebus autem mgenerabilium atn cozruptibiliunt in quibus vnumindiuiduum continet totam ma teriam pertinentem ad talem fo:ma no eft polTibi lerepeririplurainoiuiduafub eandem fpecie. cii ergo mundus fit ingenerabilis a in co2rupnbiiif a contineat totam materiam ipoflibilem fequitur gp non eft polTibilc reperi aliud mdiuidum fibi fimile in fperie. Celum antej qutdfmgnlarium r eo ruin que eje materia fed fi non eje par te ipfius condat fed eje omni effe qui dem ipficeloibuic celo alterum eft. Iflon tamen neqj uticp erit aliud ne eputiep continget factos effe plures propter orin materia pprebenfa ee Applicat oictum fuuj ad ptopofitum otcens q? eelumfiuemundus cft oe numero fingulariu5 a e compofitum ep materia a foimafjnoneft compo fitum er parte materie tantum vtalia indiuidua plurificabilia in fpecie. fed er tota materia q ue pot reperiri a quod celu fit fic edpofitu pj cu alio fit ee celu a boc celu vt fupf oicebaf ideo cum celu5 fuae mudus ppjbcndat totam materia fub vua fo:ma bene feq uitur gp eft impoffibile ee pulres mundos Jntelltgcndum fecundum auerro. commento. pcvii.qp celu; capitur p20 toto mundo in quo illo qnod eft quafi fo2tna cft coipus celefte a tU5 quod” IPrimad febabetvtmateria fumida inferio za generabilia i cozrupubiiia*. meriro celum dicitur vt fozma in’ mundo quianon babet XDateriam eje qua componatur nam tunc haberet contrarium* ftc edet generabile tcozruptibile confequene falfmn vt patet confequemta quia omne babens materi am fubducit contr arietari tranfmutationi * cozru' priont. *boc ipfum igitur reflat ofte‘dere qd ejeomni t naturali t fenfibili cdftat corpore Xoncludit oicens 7 pzo ampliozi ooctria reflat oflendere gp celum pflat ejc omni materia * ejcom ni naturali gp fenfibli cozpoze £>icamus autem primnm quid dici mus effe celum « quotiens ut magif nobis manffeflum fiat quod querif tlunc Krifto. probatep non fit pofTibfle ei plu res mundos * otio facit.‘jMimo pzemitritquanda' ctflincttonem neccffariam pzo Declaratione termi nozum fecundo fequitur IMobando intentum ibi tripliciter autem oico. '{Szima in ouas pzimo p2e, mittit intentum fecundo ponit oiflincuoncm oecla rando membza ibi vno quidiguur oepzima oteit q? antequa p:obet pzopoiitum opoztet pzimo oice re quid oicatur cclu5* quod modis vt magif fiat manifeflum quod querimr. dno quidem igitur modo celum di cimus fubflautiam ejetreme totius circulationifauteorpuf naturale qd eft in ejetrema circunferentia totius; pfueuimT.u.eietremnm «qd furfum majeime uocare celum in quo t diui num oe locatu; effe dicimus 2Uio at rurfus modo pttnimm cozpuf ejetre me circunferentie totinf in quo luna 1 fol * quedam aftrop « enim bec in celoeedicimus.2ldbucataliter dici mus celum eotentum corpus ad eje trema circunferentia totum.n.? om ne pfuemmus dicere celum. Tlnunc ponit oifltnctionem Declarando mem' bza oicens gp celum tripliciter Dicitur. Uno modo oiatur celum oe vltima fpera que efl vltimum eoz pus rottus circulationis cjetflens in ejetremo arcu ferentte eius *fecundum bunc modum antiquico futuerunt appellare celum illud quod efl majetme furfumtn quooiuutum cft collocatum fecudo mo do fumitur celum p:o toto aggregato c;c fpcrie cc Uflibus quod cft continuum extreme circufcrcuc in quo aggregato funt fol luna * alii planae quod oicimul effe tn celo. Xertio modo fmmtur celu p:o toto aggregaro contento tuter vltimam cucu ferentiam * illud eflquod confueuimus otcere to tum * omne idelt mundue.3ta gp vno modo capit celum p:o rltima fpera fecundo modo ,p aggrega to ep oiVozbibus celeflibuf * rtio tno^toton.udo Tripliciter sute dicto celo totum ab ejetrema circunferentia ptentum. eje omni necriTcconftare naturali % fen ftbtli corpe propter nccp effe nullum ejetra celum corpus neq? contingere factum effe. Tluc, pb&do ite tu 7 gp mud’ e vn’ftc op ejetra ipfu nibil e 'i ouo facit qz pri mo oflendit gp ejerra celum non fit aliquod cozpus naturale fenfibtle fecundo oflendit q uod ejrtra celu non fit aliquod confequene cozpus naturale vt ftlt locus tempus vacuum motus *c ibi fimiliter autc manifeftum.*f>u'main nuas quia p:tmo premitur conclufionemquam pzobarc intendit fecundo pzo bat ibi fi enim oe p2ima oidt-qp celo oicro tripliciter neceflarium efl q> totum clum capiendo celum ter tio modo vt efl contentum ab extrema ctreunfere tia fit conflans ep omni fenfibili cozpozc ita quod nuiiu cozp* fefibile fit ejrtra celu neqj fit pofTtbile ce Si enim e ejetremam periferiam cor pufpbpficum necelfc ipfuni autfim pliciumeffe corporum:autcompoft torum aut fecundum naturam: aut preter natura babere. Simplicium quidem igitur nullum utup erit, qd enim circunfertur oftenfum efl .quo niam non contingit permutare fui ipftus locum fed % neq? qd a medio. polfibile « neqj. quod in .medio lub dans fecundum naturam quidem enim non utitp erit, 2Uia enim ipfo loca preter n aturam au tem.fiquidemfuntalii cuidam erit fecundum natuiam qui ejctralocus eum.n.qut buiepreternatura necef farium alij effe fecundum naturam 2.iber fed non erat alio corpus preter boc no igitur eft n ullum poffibilcfimpli cium ertra celum effe corpus .Si au tem non fimplicium nccp mijetozum necefle enim effe fimplicia. COijcto cptllente. *f>:obat cocluftone 7 duo facit pmo ,pbac quod oe facto non fit aliqo eozpus fenfibile extra celu'z# y no fit pofTibile ee vel fienibi fa:fed 7 neqs factu; De pzia intendit ifla roem.Sieptra celu oarcfaliqo coipus naturale fenfibile aut eet fimplcjc aut mirtu 7 efTet ibi aut fm nam aut pter natura fed nullum cale efl g°. /Daioz nota 'a fuffteienti oiuiftone qz oe cozpufellfimplep aut copofitu 7 minoze 2ttt:6da rat i Ira na fi ertra celu eet aliquod cozpuf fimpler a ut efTet mobile mom circulari aut motu recto no pot otei qz extra celu fit eozpus mobile motu circu' lari qz tunc cu efTetibt pter nam ipfum pofTet mo' neri a fuo loco naturatir piis efl ipofTibtle qz vbi cuq; mouercf ad quemcucp loeu moueref p morii rectu 7 t;pna qz fi ertra mudu; efTet eozpus mobi le ctrcularittuc efTet eiufde; fpeicd celo 7 p pnsetf oeberef idern motus fm natura 7 fimilir locus ore 7C.£tia no pot Dici qzqcrra celu fit eozpus mobile, motu recto qz aut efTet ibi f m natura aut pter nam fed neutro modo pot oici ergo 7c. ZDaioznota ex (afficienti 0 tutfione 7 minoz pbaf 7 pzio qz no fm natura; quia oato illo feqtteref q6 elemta mobilia motu reero baberent plura loca naturalia q> vnu; pns efl p fupius oteta 7 p; pna qz baberent vnum locum iflo mundo 7 per peeffu vnu aliit ejetra nec etia pter nam qz tunc talis locus iefTet alteri cozpi fimpticiab clementis fm natura; qz oie locus qui ineft alicui cozpi pter nam tnefl alteri fm 'naturam pns at efl falfu qz efl pter elementa no efl aliud eozpus fimpler mobile motu recto etia ejrtra celu no e a]iq5 cozp’ ppofitii qz vbino efl alto cozp* fimplev no efl eozpus ppofiru.f3 ejmra celu no e coz pus fimplex vt argutu e g°nec ejrtra celu efl eozpus copofim pna nota cu minozt maioz at p; p boe qz efl mijctuibio;ee vel faltefutfTe fimplicia cd mtvtu er fimp’icibus copoaf. qz pmratoz copleciuf qz fecerit Tite, qz ertra celu no fit atiqo cozp’ qo fit fimpler * eireula re mobile circulant 7 arguit fic. Si extra celu eet alt

ertra celum non efl neqj pofTibile efl cfTe factantaU quod eozpus fenfibile aut naturale 7 caufa e quia mundus efl conflans ex tota materia 7bee mate na efl‘/Doles omnium cozpozum fenfibilium feu naturalium t ex boc vlrcrtus efl manifeflum qo non efl pofTibile cfTe plures mudof necp fieri Jn telltgendum pzimo fecundum 2luerro. commert to canitulo q? ratio pzobans q? ertra mundum non potefl efTe vel fieri aliquod. jCozpus fenfibile cflca dem cum ratione ,pbantc ibi non effe aliquod cot pus in actu 7 ea efl quia cu fooffibilc efl aliqo ens efTe in actu impoffibile efl ipfum pofTe cfTe vel Heri qmpoffibiti poito in ei non oebet fed impolTibile 1P>?imus fed pofito inefle cp extra mundum fit corpus fenfi fibile fequitur tmpofti bile ergo 7c 3nrelligendu fecundoquiaoicit '&&>cp mundus eft perfecfcau fa eft cum in vna fpecie eft folum vnum indiuiduil apparet# fit perfectum 7 continens totam perfec tionem illius Tpcciei ? ita eft ©emundo licet no fit ita quando fub vna fpecie funt plura indiuidua qr tunc vnumquod# babet portionem perfectionis eius. Jntdltgendum tertio fecundum 2luer. cp omonftratio facta in boc capitulo ad probandum mundum efTe vnum folum perboc# conftatejroi materia eft alia a dcmonftrattonibus fupra babttis in alio capitulo quia tfta oemratio e propter quid 7 alie funt quia eft a pofteriori 7 a figno.Xaula eft quia ocmonftrariones fupra facte funt oucentes. ad tmpolTibile 7 tale funt a pofteriori 7 a figno fed oemonftratio bec quia fumitur ex folurtone quefti onis fupra facte pbantis pofie efle pluree mudos # redit per caufam inueftigando veritate fllf caufe fi per fuam caufam.Undc caufa qp mundus eft vni cus eft quia componitur eje tota mareria pofTb li reperiri 7 caufa illius caufeeftquiaimpoflibile eft crtra ipfum reperiri aliquam materiam 7 talif mo dus cognitionis rerum per fuas eaufas eft vn’mo dus perfectilTimorum fidet.i.fciemte. Jmiliter autem manifeftum cp neqj. locus: ncqjttaciium neqj tempus efteictra celum. Tlunc qp extra celum non fit aliquod eonfequens corpusnaturalefenfibileputa locus vacuum aut tempus 7 tria facit primo premimt oi ctum fuum fecundo,pbat illud tertio ponit quafda conditiones rerum quas d icit cite ejetra celum ibi fecunda in omni enim loco ibi tertia propter quod quidem oe prima oicit qp fimul cum oict T fupra eft mamfeftum cp celum non eft locuf ne# vacu um ne# tempus. Jn omni enim loco poftibtle ejrtfte re dicunt in quo non ejciftit .corpus poftlbile au tem factum effe e autem tempus nu merus motus motus at fine pbifieo corpore non eft: £jetra celum autem oftenfumeftquia neqj eftnecp cou tingit fieri corpus CDanifeftum igit quia neqj locus neqj GJacuunt neqj tpseftefterius, probat conclufionem 7 arguitfic. ejetra celum non eft nccpoteft effecorpuf fenfibileergo nec loc1* nec vacuum nec tempus ans patuitfupra? confc q uentiam probat Wp.i littera, £t primo 6 loco qr mcmmloco pcflibileeftcfleeorpus ergo fi extra edum non poteft efle corpus nec ibt poteft cfle loc* fecundo idem probat oe vacuo quia vt oijreritc an rtqui vacuum eft illud w quo non eft corpus (5 pof fibileeft efte corpus ergo fi' qrtra celum non poreft efle corpus ne# illic poreft efTe vacuum tertio tde oeclarato e tempore Vmotucu vmuftp eadem fit ratio gcquo tempus non eft fine motu.qr tempus eft numerus motus. £um ergo tempus non fit fi' ne motu 7 motus non poreft efTe fine corpore fen fibilt mobili ergo fi eptra celum non poteft cfTe cor pus feniibiie vt oftenfum eftricquirur cp ejetra celu non potefteffe morus ne# tempus.Jdeo infert co eludendo qp manifeftum eftq? ne# locus nc# va cuum neq5 tempus poreft dTe eptra celum "propter quod quidem neqj in loco que ibi apta nata funt IRecp tempuf ipfafacit fenefccre. tRecp eft nullius neqjuna tranfnmtatio eorum que. fuperea? que majame ejetra ordina tam lationem fed tnalterabtlia 7im paffibiliaoptimam babentia uitam 1 per fefuffidentiffma perficiunt in totoetemo. •p>onitquafdamcondmones rerum epftcntm eprra celu5 7 nuo bocfecundo oecla rar ibi etenim boc:oe p:ima ©icit conditiones rvtp eriftintium errramunduprimacft #illa enria no funt in loco.Secunda cp tempus no facit ea fenefee re 7 ratio prime condictionis eft quia ejetra celum noneftlocus ne# corpus. U mo fecunde eft quia non menfuranwr tempore quia ibi non eft tempuf modo tempus eft caufa fenecrutis 7 corruptionis quarto pbtcozt. Xert; a conditio eft q> talia funtin tranfmutabilia quacu# tranfmutanbne .7 caufa l quia non funt fufcepttua peregrinam impzeiTionuj ouodecimo merbapbificc. 41 uartaqp funtinalte rabilia.Ouinra cp lunri mpafltbilia.Scpra q? funt oprimavrita oucenria. Septima q? babent vitam per fe fuflficientiflimam quia non Dependent ab ali quo alio vt vita bumana Dependet, Ortaua qp ii lam perficiunt toto tempore etemo cum 0ictis con fm Witter, commento, ca°ij.q7 cum eptra celum »n 0 n fit locus ne# temp'7 neceflarium eft cp fila que ibi funt nec funt i loco ne # in tempore 7 per pne tempus non poreft illa cor rumpere fieut corrumpit res temporales. 3nrel ligendum fecundo cp per ea que funt cjrtra celu pof fumus duo intelligere videlicet primam caufam 7 vltimam fperam er quibus fit vnum 7 magis cp eje forma inberente 7 materia 7 idem confirmat come tator oe mente tbemiftii qui oijrir JnteUtgcrc Hiber pzima cam 7 pmu ozganu cu oipit que illic epiftut 7 fiintelligamus bocoep.imacaufa eft verum q pzima caufa eft illic mundi? p illic itelligcndo connejcuvlticfpcreqzibi pamo 7 magis apparet eius operatio 7 motmo.vui9.pbic.7fibt copetunt c6ditionesoictecumeni5fitfotma abftracta non eftinloco neq$ fubictrurmotuineqj alterationi 7c £ria fi boc mtelltgatur oe pzio ozbc eft cu fibi copetant coditioes 0icte na puo no eft in loco q: it b3 qo ipfu cotinear. etia non in tpe qt eft ca tpis 7 ca eft pao: fuo caufato 7 cotinet ipfu. Jte p:im’ 0: bis no menfuraf tepozc necp epcedif q: fm fucceftt onem perpema fui motus excedit omne tpf modo nibil menfuraf tempoze nifi ab co i errremis v5puncipio7fmeifteergo coditioes co petut pame caufe 7 vltime fperc licet oiuerftmode. 3melltgendum tercto q: oiett optima vita5 per vita poftumus intclligere viri ejriftentiu e]ctra o:be Tetia vita que eft in ozbe q vita eft etemitas 7 per ptruias fui effe. «etenim boc nomeu diuinc. munda tunteftab antiquis: Tlunc oeclarat tftas coditioes et qttuoz facit £ mo ofidit q in eis fa fit eternitas i°q fint intranfmu tabilia tertio cp babit vita p (e fuffictentilTima qusr to codudit qoda ibi fecuda:erem:queadmodu:ib i eni3:aliud ibi qrta 7 in ouas q:jpzimo illud oeclarat oc mente anti ]UO ruz°perronemibi finis enim.£>ep2ia oicit q> boc nomen etemu enmtciatumeftab antiquis omine cfTenne. id q6 uniufcuiufcp uite tempus cuius nibil eft ectra fm naturam eternum umufcuiufqj uo cotum eft 0m eandem autem ronem 1 totius celi finis t omne tempuf i in Unitatem ptiueus perfectio eternuj eft % femper. efle fumeus denomina tionem immortalis ? diurnus unde Tali(s pmunicatum eft bis quidem dariusbis. 3utem obfcurius eltet aiuere. •fbzobat p roem pfuafiua. 7 arguif ftc illud pro pzie eft eternil qo eft finis cotines oe tps vmufcuif q? vite nec eptra illud inuenif aliquid fui| natura oiuina eenria eft buius ergo 7c. XDcuoz nota qz fi aliquid eft etemu no porepeedi i ee ab alio 7 p pne oe tale eft finis cuiufubet rei 7 cuiuf ibet repo2is eft finis 7 ejrtra que nibil eftJSjc quo infert 3lp: coure lattue pzio q p eandem roem babemuf oicere q oi ttinura ens eft finis tortus mundi 7 cotincns oe te" pus 7 cp eft ermuT 7 infiniti? 7 perpetui» aftumens oenomtnatione3 fua a femper ee in moztale eriftes 7perpetui? 7 oiuinu fecundo coirelatiue infert q quemadmoduoictug eft cpqzelt finis oibus io ab co oeruiaru eft 7 viucre.fed aliquibus darius 7 perfectius aliquibus vero70bfam’,3u telligendt? f m comentatozcq’ nome eternitatis tri buitur eoa operationibus perpetuis nam entia no oicuntur talia mfi eje eomm operationtb’ 7 nomina reru c% fuis opera tionibuffut in qiubuf da mamfefta 7 in quibulda no. -Cum aliqmb’ opa tiones funtmamfefte7inaliqmbus oeultemertto ergo illa pe quibuf eft facta mentio fumut nomen eternirarisqzoperatioes eozii fiiur tpeeteruo. 3n telltgendu t°q bic oenotat latitudine pfectioit in entibus vniucrfi fm magis tminuspzius 7 po fterius,£t6eus ponifinpamo gradu.in fecundo iicelltgentie in tertio bomines .ppter intellectum t qrco cdu jppter nobilitate fue fbftatic in quinto po nutur aiata aia fenfttiuain fepto aiataaia vegetati ua in feptio ponut mfata in aiata pfecta in octauo ponunf elementa.in nono ponunf mijera tperfecra. in vltimo ponutur materia pttma. €temm quemadmodum inenluri dijs pbilofopbimatibactrca diurna multotiens declaratum. eft rationi bite cp diurnum itranfmutabile uc ceflariumefleoc primam t fummii quod fic babens tefttficatur dictis.^ Tluc 2t$z.oeclarat alia codicione 70U0 factt qz p:imo oeclarat ea figno z°ratione ibi neqj enim ali ud.be pzima oicit q multotiens otetu eft i oogma tibus pbte circa oiuina q efle ominu eft intranfmu tabile 7 fumu omniu 7 pamu fimplicirer. Jntel ligendu fm 31 ucr.qHp.g pbiam intclligttpbiam vulgareque oicit q fpiritualia funt itrafmutabilia th ecp.naltud melius e quod moue bitillud.n .uriqj erit diurnius. Tluc pbat rone 7 arguir.Si deus cfTct mutabit fequeref q alidd effer paus 7 nobilius eo pus e fal fu q? in mouemtbus 1 motis no eft p:occ(Tus inm finitu fed eft oe ventre ad vnupamu 7 tale eft oeuf 713 pna qz oe q mouef mouetur ab alio 7 mouens eft nobilius moto, vfa.pbicozum 7 tertio oe aia iit teUigendu fm q fpirttualibus entibus 7 in materfaltVn accidit corruptio ne

bocpot mrelligitam orbeqr nullueoru recipit cccaftoem facientem ad tpfcctidem l3tn dignufity primus orbis recipiar alitjd faciens ad ems perfc ctioem ? illud eft morus localis eranus 0 prima caufa: £t inceffabiU itacp motu monet rati onabiliter £ocluditq6da aduo faat.vt prio b*:r°rcmouj dubiu ibi oia.n. toc prima dicit qo cu dictu rit ipfu dtuiduuefleoio imo bile rationabile ert dicere q6 fpfl fitoio moucns incefTabiltmotu. G mouerrtur quando uenermtin,pp*mm locum eius autent q6 arcum corpone idej locuo unde mcepit in *i que pfumat ocqo monetur mouct fuoloco naturali vt quiefcat ergo no oebet monere tale mouens aliqo mobile toto tpe etemo.Under 31?. Q’ illud bj ve? oe ilUf qmouenf ad loca in quibus funt nata qmefcere naturaliter vt funt mobilia motu recto fed oe bis que funt nata moueri in fuo loco nec babent loeu ejrtra ad quem moucanf no eft veru iU6 vt funt cor pora Cileftia.3n t;-libus en: ide eft [ocus a quo inci piunt moueri 7 iit qu? rminat motu eode pneto iu ide punctu cuius oppofittt eft oe aleuibns intelligcndu5 qp comentatorbtc adducit rationes motuccUclTeeremum. Uno primo arguit fic. £elum mouernr in fuo loco natu' rali qui eft medium circa qued voluitur redotdo ab eode pacto ad idem ergo mouetur ab eterno Antecedens eft notum oe motu oiurno 7 probaf cofequenria.qr fi illo motu non moueretur ab eter no tunc aliquando quiefccret fuper aliquo pmrao pne falfum quia infinita funt puncta nec effer ma" for ratio oe vno puncto oe alio cp ibi quiefccret ideo fit in vno non qutefcerettn nullo quiefeit qb non contingifingrauibus tleuibus fccundoafti gnat aliam caufam oicens q> caufa cternitatts mo tus eius eft quia celum eft indifferens equaliter ad motu conunuu fm omnes tin partes t omnia ei’ puncta a cum locus fttvnus aoifferen® fecundu; partes duefequtair cp metus ocbtateffe perpeto ue 1 Xertio afTignar aliam caudam potiffimam otcene eam efle motorem primum efle immobilcj *i mrranfmutabdem.quarto ide fic arguit (i motui celi non cflct etemue 7 aliquando cefTaret tunc natura celi eft nata non moueri rioleter nee qui efcerenaturaliter.£>:quofequitur q>cuff quiefcat naturaliter nec moueatur violenter. tp mouebitur toto tempore etemo. primum capitulum quarti tractatu® mimi libri 6 celo 7 mundo“m quo ponuntur opinioce antiquo rum oc eterrutate mundi* 3satdetermmaft9 dicamus poft hoc utrum tgmttus aut genitus * utp mcomtptfbflis aut corruptibilis. T£>ertranfeuntes piius aliorum fufpitiones •fbofVv 31 ?.f pedenti tractatu mudu ee finituro fm multitudinem qr tantum vnum.Ttunc Wbocqrto tractatu ondtt ipfu e(Te infinitum fiou rationem 7 continet qttuor capitula in prio ea°pdit opinionef anttqno? oe etemitare mundi in r°ponit quaidam oiuifione® neceflariasad propofimmiit terno pbar mtentitmiqrto reprobat opinioee an riquo? pdietasibifm camtuluiprimu at oubiuj ibi termroef minantis at bi®:ibi qrtu: oicere itaq? nibilimimn capfm oiuidiftn tref ptC9.*0:io pmit titqoda ponendo opinione® armquo?.r°rep:obat wtam er illis opinioibtt®*Xertio reprobat qda fo lurione adilli opinione ibi faifacru quide: ibi fria Anriliu at:pria i oua® qr prio pirottir qdda r* poir opinione® antiquouibi fargenim cjdem.pria C ou a® qr prro pmittit iUud dictu r’dedarac ibi: prio? enim tot pria dic q> derminatl q dicta funt 6 mu do abuc reflat viderevtpmiidfttt genit1'a ut tgenf tuecormpribilis aut in corruptibili® prius tamen premittendo opinione® antiquorum* fontrariorum.n. demonftrattones dubitationes de contrariis funt: Tlue 31?. r clarat dictu fuu 7 tria facit fm cp rri plinter oclarat ibi fa:filit:tbi ma:gran'®.n.&e p* ad iueftigadu pfectc r ratem 6 aliqrc bonu eft videre opinioe® pria® de illa 7 definiere illa® 7 arguit fic ille opiones aratio nec fur palper rracradead iueftigatiocm de aliqrc quefiaciut du bitare 7 de ventate contraria illis opinionibus fe opiniones rones corraricveritatifuc buiufmoi gc 3UtDer *£.2Dato2nomq: Acritas nopotbfecte baberi 6 aliquo nifi remoueaf pzius oia oaoitano r ro faci eno ad oppolim t minoze Jlp.ponit in Ira o icens q> pemonftratioes pziop 7 roncs opimonu piUp varicati fune oubttatoee oepzijs.i.faciut oubitare oe veritate pua tilia opinionib Yalfts. Simul au te 7 magis uticp erant cre dibilia dicenda pre audientibus du bitatorum Termonum ccrtiftcatioes Tluc boc p fecu daroem t arguti fic (llafump0 puidenda ad inueftigatione veritatis 4 bus recitatis veritas magis elucebit* effici f credi bilioz f3 ita e recitati falfis ic.XDai ozno 7 mioz p %%,. in Ira * pmentatoz ea oeclaraf o icit cp ptraria iufta fe pofira magis elucefcunt* 6ratis.n. condamnareuiderimin'’ uticp nobis ejctftet eteni. oportet dtfq fitoresfednon inimicos ee indicati turos uerum fufltcienter. Tlunc ponit tria rationem 7 arguit fic ille o pini ones funt recitande inquifitioni veritatis que funt rationabiliter repzobande 7 no grati ne qz opiones oe ourattoe mudi funt ptrarie opinioni Tlp.Jo p oeclaratioe veritatis 7 opionif 3lf .bonueft eas p2ius ptractareqz cotramT tucta pofitum fuo corrario efficif manifdtfus 7 boebj majrie veru cu cotrario oebiU’fuerit antcpoffa5.3[n tdligendu z° ftn iluer.y cu 3lp.oicit T.n.o$ iquifi tozes.*jboit vna in q 05 quilibet coueni re in oifputationc cu fuo aduerfario fi velit perfecte fetre veritatem t eftifta vnus. non oebet odio babere alium fcd quilibet fit pacificus in fuis fer' itionibus 7 acceptet oictumaduerfarij ad mtellec tum eius quia immicicia 7 odium funt caufa majri me oiuerfitatia 7 marie oiftanria a veritate Senitum quideigifoesefle dicunt. Ted genitum bi quidem fempitemuj bi autem cozraptibilem quemadmo dum qdcuncp aliud t>i atuiciitm quandoqj quidem ficqnj ante aliter babere corruptum 7 boc femper perficere fic quemadmodu; €mpcdoclef acrigentinus 7 eraclitnf epbefius ■ponit opiniones awiquouim cumuie mundi 7 oidt primo vnu m quo conuenerunr antiqui anrc ipfum fcilicetqp mundus fiiir genitus mtftorum fu' it multiplej: opinio quia quidam oicebant ipfuj ef fe genitum led tamen e(Te in corruptibilem? buiuf opinionis fuit piato. 2Utf pofuerunt ipfum efTe ge nttum 7 corruptibilem fed tantum femcl vt alia en tia vtbuius opinionis fuit a napi. 3Ui| autem po nebant ipfum infinities generari 7 corrumpi mundus eft generabilis ? corrupti bilis 7 tfta fuit opinio anajca quam credunt tres le ges fdlicet lec maebometi 7 Icc tudeorum 7 Icj: crt ftianorum tertia opinio fuitplatonis qui pofuitq» mundus eft genitus fed eft in corruptibilis quarta eft opinio contraria illiq? mundus eft corruptibilis 7 ngemitus ftue eternus a paite ante 7 banc opini onem oicit fe commentato: non audiuiflenifiin le ge fua que eft valde cpra naturam factam quidem efle igitur fempiter num quia tamen effe dicere unpoffi bilium: Sola enim bccponeitdum rationabiliter. £J.uecuncp in multis aut omnibus nidemus cnftcntu. 6 boc autem accidit coutrarim. t0m nia enim que generantur t corrum piuidentur; *bie Jlriftotiles reprobat opinionem platonis 7 ouo fadt fecundi q? oupliciter reprobat ibi fecu daradbuc autem.ke prima arguit q> mundus non oebetponi factus 7 incorruptibilis m arguitfic.il lud non oebet poni in fcientia quod non ratione cf fiem eft probabilem quod multis non videtur f5 potius dus oppofitum. Sed ita eft oeopinioe pia tonis ergo mc. maior nota quia videmus oe facto omniagenerabiUaeftecorruptibilia. vt patet indu ctiue. 3ntelligendum fecundum 3lucr.q? fermo oicens mundu5 efTe genitum 7 creatum m non ba bere finem 7 perpetuum eftemimpolTibiltf quia cS ttsdicit fenfui mcauam reddit eommentacor q? fen fimus 7 videmus q> omne generabile eft corrupti bile ita q> fi mundus eft genitug oportet q> edi cor rumpetur nec contrarium videtur in omnibus nec in pluribus. JJwelligendum fecundo te%endum fecundu5 commen tat02em cp fitnile eft fi mundue efTVt factue ep com ponentibuemundumficut oecomponeubue tum fic fctlicet qp ficut elementa alterantur. 7 tranf mutantur in formam mtjctt 7 per Diffolurioue mij: ti redeunt ad priorem formam ita ree poterunt al terari 7 conuerti ad fozmam mundi 7 poterunt po ftea redire per dilToluttonem in formam priozem quam babuerunt ante formam mundi. Surilmm autem quod quidam co natur ferrefibupfo dicetium meor ruptibflem quidem effe factum aut e nouetlfeuerum Hunc remouet quandam refponfione; que pof fet oari p20 opinione platonie 7 tria facit quia pzi mo premittit quoddam fecnndo ponit illam refpo fionem.tertio rep2obat fecunda ibi fimiluerenim: tertia tbiiboc autemtoe prima oiett qp aujciiium cp quidam conantur tribuerep20 opinione platonie oicentie mundum efte incorruptibilem fed tn factui r.on eft bonum. Sinulitcr.n.dtcunt bis qui dferipti oncafcribuntrfetpfosdtptffe dege iteratione non tanqua generatio ali quando fed doctrme gratia tanqua magis inftruentes uelud deferiptio ouem genitum confpicientes. Tlnnc p2ofequitur ponendo otetum aujrili' umnam oicebm Platonici vtocffendercntopini' onem fuam quod mundue fecundum veritatem non eft oe nouo generatus nec oc nouo productus in tempore quia inripit fimul cum modo tempue: fcd eft factue fecundum 02dmem puozitatte 7 po fterioritatis innatura quia fecundum natura; licj non tempore partee componentee mundum funt priores quam mundue 7 ideo cum partee mundi ipfum pteccfTcrintfecundum naturam ad banc in tentionem oicitur mundus factue 7 boc ooctrma liter 7 exemplum oabant oe generatione figuraro; fecundum geometras nam ipfi volentes ooccre 0» Ziber fcipuloe in generatione figurarum 7 compofitione earum oeferibunt lineas 7 figuras 7 oicunt lineaf elTe priores non tamen fecundum ventare linee fiit priores figuris tempore fie confimil»ter oicunt pia conici fic inftruenres oe q> il Ia eje quibus componitur munduf non funt priora eo tempo:e fed folum fecumdum naturam -rvt fic oicunt mundum elTe (actu quia pofterio: efl illis fu ts partibus compotentibus licet tamen non fit oe nouo genitus 7 bqc oicunt gratia doctrinc. jn telligendumfm comentatorem cornento.c. vj. qo platonici imaginantur mundum elTe genitum 7 no in tepore fed ab etemo fuiffe cuius ratio e q: temp’ fequttur motum celi ideo fi moundus fuiflltgeni' tus in tempore tempus firifletanterempus. £tejc boc colligitur bec oiflinctio q? aliquid efle piC alio eflouplicitcr fcilicet fecundum tempus 7 fecundu natura 7 accitdit aliquando aliq effe fimul tempo rei: vnum prius natura alto vtm rebus eterms. 7 ita otcebat piato q> partes componentes mundum fimul erant tempore % ab etemo cum ipfo mundo n vt fic mundus non erat vere factus ponebat tam ipfa effe primores featdum naturam 7 mudum po ftertorem 7 fic factum oe nouo vt oictuin eft. £t io poftoteitcommentato:q? becopinio fic intellecta pamm oilfert ab opinione 2lp. Iboc a» temefi quemadmodum dici mus non idem in factione quidem, enim deferiptionum pofittf omnib” effe fimnl idem accidit tndemonftr» tionibus autem borum no idem fj impoflibile. Tlunc reprobat illam imaginatione 7 ouo facit primo boc fecundo reprobat aliam opinione ibirUicifim autem • *£mma in ouas quia primo reprobat fecundo Declarat oictum fuum ibi. 0.ue enim. Oe prima oicit q? non cft fimile oe oferiptio ne figurarum 7 factione mundi quoniam non idi accidit fimul pofms venientibus ad compofitione figuramini: fimulpofitisvenientibus ad compo Titionem mundi: &ue enim accipiunt prius ? pofteri' us fubcotraria funt ejeiordinatis q dam enim oidinata facta eife dicunt Simul autem idem inordinatum ef fe i ordiatum impoflibile fednecef fegenerationem effe feparantem r, tempus indefcriptionibus autem ni bil tempote fegregatum elt mundus faerit fimul tempo recti fuis partibus quare erit vere generatus oenouo. fed in figuris eft opporirum quia fimul tepore funt 7 fimul accidit ordinatio in illis: quemadmodum Declarabitur quare rc.£t tunc concludit Dicens ipolTibile e mundum dTefempiternum 7 in eorru pribilem 7 tamen fuifle factum* 3 nr ellige ntd U3 fe eundum commentatorem comento.c. vq.q? non e fimile oe compofinone mundi cp fimplicibus 7 co pofitione figurarum ep lineis 7 i boc i triplejc oiffe rent/a prima quia figura oum eft in actu nunquam inuenitur Diminuta in aliqua linearum eje quibus componitur fed genitum eje fimplicibus poteft efle in actu oaro e prima oiett quod ponentes mumdum vtctfim gene rari 7 corrumpi nihil aliud ponunt nifi q>mun'us manet fubftantialiter idem 7 ab cterno fed cdtinue ferimus generatur 7 corrumpitur alternatum fccunduj foz mas accidentales 7 nouas oifpofitiones 7 boc oe clarat cjremplo ficut fi c% puero fiat fenej;:7 manes idem in fornta 7fubflanttapollea eje fene fiat puer de nouo. Italam enim d tmucem conde nentibus clementis non contingens o:do fit 7 conftitutto fed eadem# £>ellruit illam opinionem 7 duo facit fecundus cp dupliciter deflruitibi fecundaialitercp: ‘jbro euidentia pzime partis fciendu3 cp illi ponebat mt* dum generari 7 co2rumpi per folam cogregatioej 7 difgregationem ita cp cum elmenta conueniebat in vnum cbaos in foana mundi tunc erat generato mundi fed cum fiebat fegregario erat corruptio mu di manentibus tamen elementis fub vna continua cfTcntiaideo arguit fic contra eos. talis cogre gatio 7 fegregario non efl nifi quedam tranfmuta tio accidentalis ergo non propter ipfambabemus ponere mundi generari 7 corrumpi tenet confeque tia quia gen cratio eft tranfmutatio’de non efTe ad effefubflantiale 7 corruptio econuerfo antecedes patet in Utera quia congregatio elementoru i vnus nonell nouus ordo fubflantialis cum fecundu eos elementa funt eadem in fu1: flantia 2lUterqj t fecundum eof qui dtjeerut bunc fermonem qui difpofitois utri ufqj caufant contrarium. Jtaqj fi to tum co:pus continuum ens quado cp quidem fic quandocp autem illo modooifponitur 'i aptatur totius; autem confidentis munduf t cetum non uticp mundus generabiturteo rumpetur fed difpoficides ipfius Adducit fecundam rationem, "pro quanotan dum cp ifti pofuerunt amiciciam 7 litem efTe caufaf congregationis 7 fegregarionis 7per confequens generationis7 corruptionis mundi. £t contra boc Sriflo.arguitficpertalesoifpofitioes cp amidcia 7lite aduentcntibusnonfittranfmutatioin mun do efTen ialiterimmo efl manens vnus in eflenria licet aliter 7 aUter oifpofitus ergo propter illud no Debet mundum oicigenerari 7corrumpi antecedef patet per eos 7 tenet confequentia per prius Dicta cu generatio 7 corruptio fijt tranfmutatoes fubfta tiales.Jntelltgendum fecundu? 2lucr. commento c.ijc.cp fecundum banc opinionem magis babem’ Dicere q? mundus fit eternus quam cp fitgenerabt lis 7 corruptibilis 7 caufa efl quia fi ponatur corpo ra in mundo etema in fubflantia permutabilia ta' men fecundum Difpofmones accidentales nonfc eundum fperiem fed fecundum numerum vt quod fmt aliquando fub vna oifpofitione 7 aliquado fb alia puta modo congregata 7 modo fegregata fe mundus efl eternus. Tla tuc mundus erit continue vnus numero idem manus fecundum formam 7 fubllantiam 7 oifpofitiones accidentale s m I pede licet varietur feeuudum eos iudiuidualiter tale autem efl alterari 7 non genera i\ aut co2rumpi fubflancialiter. 3ntelltgendum fecundo qo per oifpofitionem mundi pofTumuf in telltgere ouplicem compofittonem.Unam que efl compofitio eius. Secundum formam fuam tota lem.Jlliamque efl compofitio corporum epquib* mundus conflituitur. £t fecunda compofitio e du ple* quia quedam efl compofitio fimplicium i mi)C to 7 quedam efl compofitto eoru3 c* materia 7 for mafecundumprimam compofitionem mundus e eternus cum continue fitidem mfubflantta ifccii dum fotmam fed fecundum fecundam compofitio nem non Debeto ici eternus quia compofitio mijrti ejcfimplidbue nonefletema cumpfupponat cor poza priora mijrro videlicet fimplicia in que rnijem oifToluitur fecundum tertiam compofitionem mu dus etiam efl eternus cum co2po2a fimplicia non pzefupponant co2po:a priora ej: quibus compona tur. Zotaliter autem factum co:rumpi i non reflecti ejciftente qutdej uno tm polTibtlee puufqna enim fieret fem per ejciftebat qnam ante tpfum con fiftentiaqnam non facta no pofftbt le die dicimus tranfmntati infinitis autem entibus mundis ptingit ma gts.©ed tamen ?boc utrum impof fibileaut poffibile erit manifeftum eje pofterins llunc reprobat opinionem anajra.g. 7 aliorum ponentium mundu5 generari Teorrum pi tantum femeloicenfquod mundum efTe genera tum 7 totaliter oebere corrumpi 7 non regredito flea vno folo eptfletite efl impofTibile. Unde corra boc arguit Jlriflottles fic. Si illud efTet veru? aut pofl factionem mundi illa eje quibus factus efl pofiunt aliter fe babere. aut non. fi non ergo non poterit C02rumpi quod efl corra eos.fi fic.ergo po terunt fe babere ftcut prius fe babebant ante facto nem mundi 7 per confequens fi mundus conum pererur illis fic fe habentibus iterum poterit gene rari ftcut ante genitus fuit vel oportet ponere mun dum non fuiffe factum oe nouo 7 quantu5 ad boc Dicit 2lriflo. eadem ratio efTet oe infinitis mundis fi ponatur fic oe vno faciendo argumrn eu fuis co ILiber ponentibus vtrum tamen boc fit poflibile vel im poftibile apparebit pofterius. 3toelltgendu5 iftos fic arguir:li mundus co::upcreturcum omne qo corrumpitur co::upamr in fuum contrariu:tunc coritperetur i fozmam contrariam pzime:autcrgo illa cozzupere tur aut non fi non a pari poterat flare i p:ima:fi fic aut in p:ima5 fozmam aut in tertiam ouabus p:i' mis contrariam:fi m pama tunc mundus erit ite' rum generabilis contra eos fi in tertiam: fic vitra eritpzoceffus in infinitum qoeft ipoftibie. Sunt enim quidum quibus contiu gere uidef % ingenitum aliquid ens co::umpi.t genitum Incorruptibile perdurare ficutitt timeo.Jbieiti ait celum faecum dfequide non Colum fed « fote de cetero fempitemo tepo naturaliter quidem de celo folum.-' dictum eft umiterfalifer autem de ommCpeculatib'* erit «de boc manifeftum. Tlunc regreditur ad arguendumcotra platone Dicens q? funt quidam quioicunt aliquod ingenitu efte C02zuptibile:7 aliquod genitu efte inrozmpttbt lerTtcur piato in tbimeo vbi Dicit celum fiue mudu efte factum 7 efle incoruptibilem boc autem e in* fufftetenter Dictum:cum iam pzobatu fit oe celo q? non fit factumrfed oe atijs partibus mundi quan' tum ad eius totalitatem videbitur infra q> non eft factus quo ad totum. JntcUigendu fm comen/ tatoze corneto,c.ci.apiato pofuit aliquid ee factu 7 rame efte incozniptibile:? boc qi potentia eius adcozmptionemnorefpicit acm5 fequente poftq» Illud e factum fed actum qui pzecelTit eius factione boc eria eft imaginabile y aliquid fit cozzuprf bile quod tamen fuerit eternum a parte ante: vt fit potetiaeius ad cozaiptionem refptciat actu feque tem potentiam 7 tempus infinitum fue ouratiois 7 non actum ptccedentem vt fupza. Secundum capitulum quarti tractatus pzimi libzi De celo 7 mundo in que ponuntur oiuifiones necef fariead pzopofttum oftendendum. iRimum autem dt'uideitdu5 quomodo mgenerabilia et generabilia dicimuf« cozju ptibilia t mconuptibilia: *p)ofty .in pzecedenti capitulo repzobauit opiniones antiquozumoeeternitate mundi nunc In boc f capitulo pjefentis tractatus ponit quafda oiuifiones neceflarias ad pzopofitum 7 fa ritificut quint&'ponft oiuifiones ibi Teamdarco ' dem autem modoabi tertia 17 coanpribile autem: ibi quarta oe mcotzupribiliabi cfnta:fi iraqj b°fic. •£uma in tres pzimo pzemittit quoddam oicrum. t oedarat iUud.50 oe intento: ibi Iccun da multipliciter enimabi tertia: Dicitur autem. £>e pnmaoidt yanteperfcrutattone pancipalem oe mundo pzius opoztet ponere oiftinctione quo mo oicitur generabile 7 ingenerabile coaupttbile 7 in coitupdbilc, .olbuldpltctter enim dictis % fi nulla differentia ad fermonem: necefle in tellectumconfnfe babere:fi quia di uifo multipliciter tanqua; mdiinfo utatur. 'Jmmamfeflum enim fecun dunrquam naturam ipfi accidit q6 dictum eft. Tlunc reddit caufaj oicti:* ruit ptobareq* ifti termini generabile 7 ingererabile cozjupttbile 7 in co::uptibile funt oiftinguendi 7 arguitur fic rermmozum oiftincrio e neceflaria que oaro q> no facit pzo eflfentia queflionioaamen facit ad dario rem intellectum fed oiftinctio terminoaim e buius ergo -zc.TDaio: nora 7 mino: arguitur quia cum aliquis vritur terminis equiuocis nonoifhn guendo eft manifeftum fm qo fignificatum illi0 eef uocartoie capiatur. Jntclligendu q> cx bac litte ra babetur cp equiuocaiio in terminis eftea igno intellectus 7 per oppofituoi fttndto eft caufa claritatis 7 oetermiuationis in tellectus. ©icitur aute ingenitum uno quide; modo:fi fit aliquid nunc ptiua non ena fine generatione? tranfmutatt oneiquemadmoduj quidam tagti moucri dicunt, iftonee .n. generari dicunt tactum necp motum. Tlunc,pfec}tur oe imento ponendo oiftfcrione; buius terminiingenitum:? tria facit fm y tres mo dos ponit buius termini ingenitujdbi fecuda: no autem: ibi tertia:vno autem.be ptima oicit igc nitum vno modo capitur pzo co qo babet ce poft ito efte .non tamen bet illud eemediate generatio ne aliq aut trafmutatioe fic oicimus mor’? tact* otcuf queda entia igem'ta:qz ad eop ee non concur rit generatio neqj mutatto:q: vt oicif .v.pbiconn, ad motum non e motus neqp mutatio. Jntellig endum fm 2luer.comento.c,j:tij.q? illa que fiunt i non tempoze Dicuntur ingenita boc modoiqz ba bent efte poft non effc fine motu 7 tranfmutationc cum omnis motus fiatin rempoje. Jntelligedu Coimus fcoo qnfte modus ingeniti eft improprius % qua dam imilimdinem:qz omne illud poteft otei geni tum qo producitur oe nouo oe non efte ad efte m taliter pzoduttu oicitur ingenitU3 folum babendo refpecmm ad efte tpfius producti: vt q: babet efte ?non per generationem ?tranfmutatioe5 tempo talem:fed quo ad quid nominis generationis que eft productio alicuius oenon effead efte tale oice retur genitum* Bno autem fi quidem contingens fieri ant non fieri no eft. Simitr,n.7 boc ingenitum .quod ptmgtt fieri. pome fcatdu modum ingeniti oicens q? fecun do modo aliquid oicitur ingenitum qr no eft actu genitum .'tamen poffibile eft ip.U3 generari. Jw telligendum fm 2lucr.yifte fecundus modus ige niti eft fm quem aliquid oicitur non effe ac u ejei' ftens .'poffibile eft tamen fieri ? elTe ? boc per traf mutationem ? generationem preced entem t tepore effe illius. £t ej: boc apparet Differentia inter hunc fcommodum?primum apparetvlterius q? mge nitum boc modo nou oicitur i impliciter ingenitu feuingen.rabt'c:fed folum fm quid ? pro aliquo tempore ? fic tdem ptoeft oici (generabile boc mo ? generabile vt patet. 3ntelligendum ledo q> oi cit contingens fieri boc oicit ad Differentiam illius cp cum non eft impoffibile e lierivt (impliciter no ens:velfm temiftiu boc oicitaduria5 icrtq modt ingeniti q: eft aliquid non effe actu ens necpoffibi le fteri.£cfubdit q? cum 2l$r. ecotingensficri vult quito modo aliquid oicitur ingenitum q: non eft actu genitum fin poffibile e generari l* oe oifficilt. ?3no autem fi quid omnino inipoi* fibtle fterimt 7 quandocp fic: quan docp autem non.jfmpofiibile autej diciitut dupliciter, ilut enim fimpU ater no ucperit dicere: qp fiet uttcp: 2tut no' facite uticp cito aut bene. ponit tertium ntoau3 mgemti oicens q> tertio modo oicitur aliquid ingemtum:qz 015 non fit im poffibile eft fieri neqj quandoq? eft ? quandocp n eft. £t fubdit qp impoffibile capitur oupltcuer vno modo iimplicit altomodo fm quid.f.oe qp Difficili factibile eft neqj cito necp bene. jfntelligendum fm ingenitum boc tertio modo oicitur ve re mgemtum.f.q? nuq> fuit ens nec nuq> babuit po tentiam ad effe. 3ntelligendum fm temiftiu? qp ingenitum oiciturrriplictter.primo oeomni co qp non babet caufam fue generationis vt oicebatur i primo modo oe motu ? ractuifccudo oe omni eo qp oiffidle eft generari.tertio oe omni eo qb impof fibileomnino eft gcncaan.Scdvt oicit cometato: ida oiftmcrio ingeniti eft Diminuta co relinq duos rnodoe ingeniti.pztmus eft famofus quo illud or cicur ingenitum qo eft etemum ? nunq> generatu? fed femper fuit ? femper erirffecundus modus eft quo aliquid oicitur ingenitum q: non eft genitum fed oe facili eft generabile ptfoz.ideo poft fubdit comenraro: perfecte oiftinctionem ingeniti oicens qugenitu or oupliciter.prtmo vere mo .fccudo mo non vere ingenitum non vere oicitur oe tritT. pri mooeeoqononbabttcaufas fue gencratioisvt motus.lecundo oe eo cp oe Difficili eft generabile: tertio oe eo qp non eft actu genitum fed tamen po tcft oe facili generari ? iquodlibet modozuj in pzopiie dicitur ingenitum q: quodlibet illorum poteft effe genitu* ?pzoduci de non elTe ad effe vt patet inductmc.Scd ingenitu? vere dicitur 6 duo bus vno modo de eo tpeft ettrnum? femper fuit ? erit vt edum alio modo de eo quod nnnq> fuit ? impoffibile eft generari vt fimpliciter non ens ♦ £c fic vere ingenitum aut femper eft triangulus aut i e per non eft vt triangulum non babere tres rquare modi ingeniti tres no veri?dno veri licet 2lp.non folum fecerit mentionem de tribus. £odem at modo i genitum uno qui dem fi non ens pziuspofterius hue genitum fiuend generatum: fiue ii ne generari quandoqj quidem non eimterum autem ens. Tlunc 2lp.ponit diftmcdonesbuius termini genitum t tria facit fm qures eius figmficatioes ponit ibi fecuda: vno autem :fi poffibile ibi tertia: vno autem fi fit.£>e prima dicit qp ficut diccu5 fuit fupra de ingenito ita dicendu* eft de genito vno modo dicitur genitU3 dc cmni eo qp capiuffe poft non effe fiue illud babeat effe per ve ram fiue non:? ifto modo tactus ? motus Dicunt genita. 3ncettigendu fm ccmentatozem comcu to.c.jdiuj. y generabile non oicitur proprie oe au/ qua re nifi oum eft in poteua generari ? non oum eft inactmqt oum eft m actu no poteft generari tu fit in completo lui effe. 3nt*il1Sef*dum fecundo qp eandem res poteft oici generabilis ? ingenera' bilis .f.fmoiuerfas intentiones. Unde poteft otcig nerabilis pro quanto babet clTepoft no ee fiue illud babet per vera generationem fiue no. £>i citur autem in generabilis q: no babet eft e per ve ram iUnde generabile refpicit ee poft non effe fed igenerabilerelpiat noee folum. 53no autem fi poffibile fiue per ue rum determinato poffibilt ifiue per facile.' poi((co»5figmficA. huflmiscituioicie alio m» ILibcf aliquod oicitur genitum quia babet efte poft no ee fiue illud efte acquiratur oe facili fiue oe Difficili, 3ntelltgendu q2 Dicit Bp.fiue facile fiue oiffici le:cp illud oicitur facile generabile cui’ caUfe fune optime Difpofitepto eius ptoductioncjoeductis aiijs impedimentis ? per oppofitu3 oicitur oe oiffi cili generabile cui’ caufe fut impedite pto eius p20 ducrione vel non bene oifpofite. 3ntelUgcndtt5 (eaxndo quia poftet aliquis oicere q> irte fecundus modus geniti eft idc cu f ecudo modo ingeniti vbi Dicebatur q?illud eft ingenitu qo no eft gemruff* e contingens fieri,*ftefponde:ur fm q> oijcir cometa' tat02 q? ifti termini genitu ingenitu oicuntur De eo dem fed oiuerfimodetvndeingenitu otcutur dc re rone fui non efte ptecedentis eius efte:fed genitum Dicitur dc eadem re ratione fui efte fequentis eius non efte. tdno autem fi fit generatio ipfius ep non ente in'en8 fiue iam rpiiteute p fieri autem ejciftente fiue etiam uou dum eriftente fed contingente.' tbonit tertium modu5 geniti Dices q> tertio mo do oicitur aliquid generabileiqz poftibile eft ipm generari per veram generationem ? alteradonem tempozale p2ccedentem:? boc fiue tale fit actu i $e nerari ? fterirfiue fit in pura potentia ad generari. 3ntelligedu fm Jluer.cp ifte tertTmodus gene rabilis collocatur fubptimo nec Differt ab eo ni fi inquanrum pttmus bic reftringif vt p?. €tcowuptib;le autem i ineonnpti b ile fimiliter:fiueeni5 prius aliquid enfpofterius autem non ee .autno efle ptingit corruptibile eft dicimus fiue corruptum aliquldo itrafmu tatumifiue non:£ft autem quando 1 quod per corrumpi cortngens uo efle corruptibile effe dicimus.ft ad bue aliter quod facile corrupitur qd dicet utiqj aliquis cufcbarcou. •p>onit oiftincrione buius termini co2tuptibilc oicens q? cottuptibile oicif tribus modie.Unomo oicitur oe omni eo quod eft ? poteft no ee feu co2 rumpi:? boc aut per veram cottuprionem ? alte/ rationem tempotalem p2eccdente3 aur non ? boc modo motus ? tactus funt cottuptibilia.Secudo modo illud Dicitur co:2uptibile quod tranfmutaf oe efte ad non efte per veram coemptione?, ? tranf mutationem tempozalemp2ecedcntrm:?ifte fecu dus modus reftringit pamum .tertio mo illud di citur co22Upubile qo babet non efte poteft efte oe facili valde? ifto modo Dicimus oe facili putrefi' btliacoztuptibiUa. .. 3ntelligcndum£m comenra to:em comento.c.jrv.circapiimu modo compti' bilis q> cozmptibile pztmo modo apud ipfum oie* lur quod co::upitur no per veram cozmpnoncm vt imot’ ? ejr boe per locum a maioti oedi c tclligere illud efte co:?uptibile qo per veram co::u pronem cozmpitur.Tlam fi illud quod babet non eftepoteft efte non per caufas vere cozzupdois oi citur C02:upribile a foztiozi eriam illud Dicetur coz ruptibile quod babet non efte poteft e(Teper eas vere cotuptionis. Jntelligendu5 fecundo q> ter no modo omne illud Dicitur co::upttbile om'tfeciidum modum incozmpribilis Dices cp fecundo modo illud Dicitur icozruptibile quod impoffibile eft cozzumpi cu exiftit fic gratia e*epU fortes ou eft ipofTtbile e p tuc ipm corrupi oum c licet tame abfolute ipe fit corrupr bilis:qz aliqua do erit veru oicere cp ipfe no eft 7 fimiliter e pe mo tx\7 tactu. maxime autem ptopde ens quidem ipoftibile ateoaumpt fic:» ut nunc ens poftremo non fit aut contingat non effe.£t fi nondum coauptum contingens autej poftremo no effe. *P>om't terriu modu incorruptibilis oicens cpp prie illud d icitur incorruptibile q6 impoffibile eft aliquomo corrupi fic g>ftt no cnepoftqua eft ens nnon oum corrupumpoffit corrumpi 7 non efTe. ©icitur autem ineoaupftbile » qd non facile coaupttur. •ponit qitartu modii 7 oicit cp quarto mo oici lur incorruptibile qo eft Difficulter cozuptibile. Siitacp beefie babent confideran dum quomodo dicimus poflibile» impoffibile pzopdfftme enim dictu; iconuptibilc eo cp no poffit cotium pi neqj aliquando quidem effe: ali quando autem non.&icitur autem »ingenitum quodimpofftbile:» qd non potens fieri fieiut et prius qui demnonfitpofterius autem fit:pu ta diametrumfimetrum. Tluuc ponit otftincriones bop termino» pof' fibile 7 ipeflibtle 7 ouo facit .primo b°.fecudo po nit Diffinitiones teterminatoes naturalui poteria rum 7 impotenriaru p eoe importatam ibi fi ttacp alujd. Pe prima ita fc habeat illi termt ni corrupnbile 7 inouupribilc natura iem potentia 7 p ipoftibile nalem impotenria5 * St ttaq? aliquid poteft moucrt fu dia centum aut leuare pondus fem per ad taleta leuare centu aut ftadiatre centunn C>iffinit naturales potentiae 7 ipotetias:* ouo facit primo boc fecudo remouet oubiu ibimibil at nos.“{Mima in ouae: qr primo Diffinit naturalem porenriam.z'’naturale impotentiam ibi:? vticp pri mainouas q: primo facit qo otetu eft.r0 remouet aliud oubiu ibi quants partes. £>e prima oteit cp potentia alicuius Diffinitur 7 terminatur per ma ja'rrmtnq6 pot illa potentiarverbi gratia volum* Diffinire 7 eminare poteria pozrariua for-afluim* mafpondus qo for.pot portare vt puta fi centu ta lenta pot po:tare vel leuare oirimus cp poteria d* Diffinitur 7 termmarur per centii talenta 7 non per DuorTfimiliterfipdtmoueripercentu; ftadta oe terminatur potenria ambulatiua eius per centu5 ftadta .? con per quinquaginta. Guamuis x partes pot que mtua.fi qutdentTfuperabundantiaj.ut no minetur ad finem » excellende uirm te.meceffe quidem igitur potero fe eundum excellentiam tanta » que i fra poffet puta fi talenta centum tol Iere 7 duo.» fiftadia cenmm. x duo poflfe ire.uirtus autem excellende; Tlunc remouet o ubiu$ cp poffet aliquis oicere videtur cp potenria non terminatur illo modoq: potenria fic terminari eft ipfam fit aliquod poffc 7 non in aliquod maius modo certumefttr poteria que poteft in aliquod maius poteft i quodlibetmt nus illo maiori qz continetur fub eo:? fic ita termi nabitur ad minus ficut ad maius:boc Hp.rmo uet Dicens cp licet quelibet talis potenria fic poffit in minus eo ad qo terminatur tamen rationabilir Debet Diffiniri 7 terminari per mapmum in quod poteft 7 caufa eft q: rectu eif enria 7 potenria termi nari 7 Diffiniri per terminum vlrimum fuperbabu dantie fui motus fue virtutis: vnde fi aliquis pot portare centum talenta: eriaj poteft portare ouo:? fi alicfs pot ambulare per centum ftadta poteft ambulare per quinquainta quta cuj virtutef pot i alufd habet excellentia fupta qolibj Iprimus mmu&tamen non oebetoiffmirip mm’ pzopter caufam afTignatam fcd per mapmti tang? epftes finem optimum f m fuperbabundantia 7 ejccellm tiam lue virtutis. 3melligendufm 3ue.c6me co.c.jrvitj.q? manifeftu ep fe q> fi altq poteria pot altque actu qo etia pot illud qo eft min’eo. _ 3* telligendu 2° cp cu mamfeftu ut cp pfonc reruno ter minaf nift peap fines vltiostro pcap-vlrios fi' nef oiftinguf potentie reru babentiu Wtimas pote rias :verbi gratia fi potentia for.pot poztare porv' duf vt ccntu: folujvt cfnquagintap bec otftingunf; % no per pofTe pottare pondus vt ouo cu m illo ambe conuemur* £t «tiqj ftquid impoflibile tarum fe eundum cpceUmttam dicentibus et plura impoffibile puta non potens mille ire ftadiatmamfeftum q: ? mtl le 7 unum. Tlunc oiffimr i potenta oicene cp iporeria trnru' naf p nimm in qd potentia illa no pot:!ic (p in illud no pot nec in maius fcd in minus:# potentia fozris ambulariua n pot ire p mille ftadia nec poterit ire p mille 7 vnu:l5 poffit ire per.999. 3ntcMflc,l/ dufm Jtuer.q? oefectus potentie terminaf in non poffe alicuius rei refpectu cuius otcif in potentia: 7 fic terminaf p mtnirnu vt i qo no pot 7 ca eft q: fi ftliqua potentia no pot in minus no pot in maius io terminaf ad illud minus intelligendu fecudo cp econtrano eft oeterminarioneporcnrieinpofteT terminarioneeius innopofte:? rario eftqz poten tfa quantu ad pofte terminaf p vlrimu fine fui aes’ in que potifj in potentia terrminafp no pofte pti' mum in minimuj.i.m illud qo itero ia in que non pot eft minus. Iflibil autem nos turbet.becrcmm tum erum fecundum ejccellentte ter minum dictum q>p:op:ie pofftbilc enim inflabit quis utiqj quafinonneceffe quod dictum efl: uidenf enim ftadium non uticp que intus uidebit magnitudmes.fed co trarium magis potens uidere pun etum aut audireparum foum.t ma ionim habebit fenfum fednibildif fert ad rationem, ©eterminetur.n* autem inuirtutc. antiu reejtcellen tia.O-uod enim dicitur manifeftum «tf as quidem enim qui mirione eje cidit aurem que maioiis: *. Tltic rcmouet oobiu 7 duo facit, pamo monet feeudo remouet ibi.Sjnibtloiffciroeprima dic qp ntbil ros turbet inflantia q ftarimoicef qm po namus potentia ptoptie Dicta terminari ad termi nu3 feu fine feu cjecelentu:vt oictii eft ? tue mouet iftanria q: oiceret aliquis videf cp potentia no ter' minatur macimo qp ficqt fumo potentia vnfiuam fozrisicet m eft qp no termmaf illo mo q: fi pot ali/ q6 magnis videre eriamaT pot videre:? tn no qo libet minus pot videre ? p pns illa poteria n termi naf mapmo in 4 fic ide p5 oc potentia auditiua qt fi aliquis magnis fonu etia matoze* po terit audire:? no quilibet minotej qre ?c. Sed ni bil oiffert. *Remouet usftamta otcenf qp boc non ft cit biuerfitatem in oicris fupsa.Tlafiue cjrcdlcris porenrie oeterminaf in virtute aut inreeft manife ftum qo or aueadmodu oeclarabif. Un in poten tns vtfiuis ille vifus 4 ridet minus epcedit:? i po tenrifspoaatis illa que po:tat per maiotej oiftan fiam alqs partibus ?c. JnrelUgendu qp cometa tot comento.c.jcipmouet ifta Dubirattoneivmit ois potentia terminetur per majrimu ? arpit qp fi oe potennfs pafiuris p folutione Dubitationis po nit oiftmcriones :*£:ima oiftincrio po tentia eftou pier acttua Tpafiusa.Jbotentia actiua terminatur per marimn in qo potrqt fi pot in alicfd pot i min* ? non in maius.potentia paftiua terminaf p mf ntmu$ a quo pot pati :qz fi pot pati ab aliquo pdr paria matoti ? non a mino:i«£t fubdit qp quanto aliq poteria paffiua e fotrio: t,pariendo tanto parif a minoriobiectorideo illi fenfus futfozriozes 4 cts ptebendut minima fenfibilia per manm is fpactt* per qo pofTunt coptebedt ?c. Secuda oifti rio per quafoluitur oubitario e qp virtutes r porerie naturales poftutouplfcirer confiderart Uno mo in fc abfoluto vt virtutesralto mo refpectu rerum refpectu quaruoicunturpotcmiert potentia po2 tama refpectu ponderis n rifiua refpectu obteerf vifibilisrtconfiderando virtutes feeudo mo jcom parariuepoftut ouplictier coparariad ea refpeem quarum Dtcunturpotenrie.Uno modo fm tjccd lenriam fic qp femper virtus excedat illud refpeem cuius oicitur potentia*3Uio mopoflisnt compara ri fiue ejccedant fiue non* 3M ptopofitu fiue vir tutes confiderenturprimo mo abfolute et i fe:aut vlrimo mo refpectiueXejtcedant fiue no ipfeoiucr fificanmr 7 oiuerfimode terminantur:? non foUt per majrimumiqt fm boc alique funt-acriuc ? aliq pafiiue*3deo vt fic vt otjrit comentatot non eode modo terminantur:fed fi confiderenmr refpectiue p2imo modo 7 fm

potentia acria terminaf ad mari mu infra qd pot ? boc eft minimu in quod no pot 7 fimiliter poteria paffiua terminatur ad minimu fupra qc a quolibet exiftete pot pti ? boc e maxi" mu a quo no pot pari, bici came pot q> no requiritur velificatio:? q: aliqua potentia acti ua terminatur ad aliquid tnduftue ? aliqua excu (iue.prima oipt?lp.poremi3 eu pofTtc i uload qc tminatur ? q?licet tale voluit fmtari ad marimu i qc fieff } It cipt i potentia cu no poffit i illud ad qc terminatur ? tale voluit terminari ad minimu inqfc no fimiliter depotenrijs paffiuisfuomo ci caturff. terminafindufiue oieutur potenrie 7 terminaf ad maximu qc fic:ou aut terminantur exclufiue oieutur impotenrie ? terminat ad maxi mu quod non. Xerriu capitulu quarti metatus primi libri ce celo ? mundo in quo oftendicur mundum effe itr finitumourarione. £termmati'e autej btsuitem dum qutde deinceps. 3ftud eft tertiu capitulu buius tractatus in 4 poftq7 ln ptcccderi capitulo pofuit oiftii» ctioes neceffarias excquitur ce principali intero ?ouofacit. primo premitrit fuppofiriones intentu ibi:fi itam prima in primo premitritinten tu.2° ponit fuppofiriones ibi fi itaq? fut. be prima cidt q> ceterminaris q oicta funt videndu eft cein ceps quid cicendum fit oe fm opali mtcnro. ©i itacpfunf quidem poffibiliaree 7 non necefle tcmpo:e aliqd deter minata determinatum e(Te plunmu 7 eius qd effet eius quod non. ponit quinepfuppofiriones ibi fecuda: pjinci pium aut :ibi tertia no autideubiquarta no ideribi quinta:boc quidem igitur:prima in tres:q2 p:imo pjemittit fuppofiriones fecudo oeclarat fe; tertio probat «ibi fecuda oico aunibi tertia fi eni3. be pzima dicit potentia ad non ee eft terminata 7 limitata certo tempore per qc babet potentia ad effe 7 certo tepore p qo bj potentia ad no effe. Cieo autem non poflfibile rem effe ‘i enf poftibile non efTefecitndu qua cuncp p:cdtcationem:puta bomtne aut album: aut trtcubitum autalid qd cuncp talium. Tlunc 3lp occlarat fe:? cieri q> in propofit® no folu oecffe ?no effe rcru ccpredtcameto fubftan cie fcd etiam rcru aliouT ptedicamenroru babet ve nim qo oiciturf.Q» potentia eoium ad effe ? non effe eftlimiratar-i indudtcpcmplu3 ce bomineal bo tricubtto:? fic ce alge. St enim non erit quantum aliquod fed femper plus p:opolito:t iton eft cuius mmue:m infinito erittempo re idem poffibilccffet non effe alio infnitotfed boe impofi ibile: Tlunc probat propofitiiaargnir fic fi no cuiuf liber rei generabilis ?corruptibilis poteria eet ter minata rerto rpe ad elTe ? certo tpe ad non effe fcq retur ep idem haberet effe 7 no effe :aut in eodem tpe infinito aut in ouobus temporibus ifuuns:eo fequens eft ipofftbilequo ad vtranq? parte} 7 pri mo quo ad prima qr implicat ptradictionc q? idej fimul fit 7 no fitreria quo ad fecuda:qtficarentur ouo tempora infinita carentur ouo primi mof cu tempus fitpaffio ctus 7 perpns caretur ouo pri ma mobilia:? rjeeofequeri cuo primi moto:es:qc eftrnipoffibile?probatur cofequenriarqtfi potai ria ad effe no terminabitur p tcergo ille erit i aliq toto tpe infinito:? fiimliter arguaf oe potentia ad no effoaut ergo erit eodem tpe ifinito cu tempore fui no effet au t alio:fi codemfcquuur primu ineo/ ueniene :fi alio quitur fccm vt p5* 3ntc^8m dum fm 3lucrc6mcnto.c.^.q,m oibuspredica tuentis res generabiles ? corruptibiles fut termi nare certo tpe ad effe? certo tempore ad rto effe. Uerbi gratia in predicamemo fubftanrie bo babet potentia ad eff e certo tpe puta rpecentu ano$2 gra ria ejecmpli:? babet potenriam ad no eft e certo re po:e q: tpe fequente tpe fui effe. .3nteUigendu$ r#q> potentia rei naturalis ad effe terminatur maj jrimo rpe quo illa res p5t perdurare in effe ficu te tpe centum ano# vel centum anorum ? viguiri i hoc:fed potentia ad no effe tcnmatur primo tem pore quo illa res pot corrumpi ? eft illud tpe tri 4' res no eft poft fuum effe:? fit potentia ad no effe terminatur ad minimu tempus in quo illa res no poreft eftc:qr in potentia vt oiceabtur fupta termt natur minimo ac no. Sed cubitatur qr no vt detur q> fu c an au maximum tempus pqd bomo pdtperdurareffedminimu per qo non.na3 capto homine temperariflimo quit talis cebeat per oes «us etates oecurrcre fignaur temp’ quod erit a ILibcr fncfpio fui ee vfq$ ad p mu iftans fui n ee:x arguif hc p b#tp8 n pot bo ourare necp aliqd maf: fj per qdiibet minus vel illi eqle :£!boc eft tninimu5 rem pus per quod bo non potourare:pna tenet ab ex: ponenrib*adex:pofita:tan8p5ex:cafu quare tc. *binc rcfponderi pot vt fupta 6 ponde otcebaf. ‘jfbancipium at fit buic: Impoffibile i falfum non idem fignant.€ft aute impoffibile % poffibileitfalfum i ne nuit boc quide eje fuppofitione. Bi co aute; ut puta trigonum impoffi bile duos trigones rectos babere ;fi boc.€tdpametej comcnfurabilis:fi boc. Sunt autem fimpliciter i pofft' biliait impofiibila:? falfa % uera. •fbonitTecuda fuppofitione oieens cp fumit p:o pancipio q6 falfum et impoffibile no fignificac idc x P20 oeclarationefubditqrinuentutur ifta qtuot pofTibile impofTibileveru x falfu:? quodlib? eo$& oicitur ouoliater.f.fimpliciter7 frit qutd./pnimo moTmpofTibile eft vnum *lTe -aliud vt cp pofTibile fit impoffibile: t veru5 fit falfu.-fv; fecudo mo vnuj poteliealiud. triangulus babet tres angulos equales ouobus rectis :cameboce falfum ej: fuppofitione vt fi poneref cp triangulus fit quadrangulus: q? tuc baberet quattuo: rectos fimiliter gp orameter quadrati fit comenfurabilis cofle f m rem eft impolTibile tame boc eft pofTibile cx: fuppofitione vtfuppofito q> tri fit quadruplu5 ad quadratum coxre vt patet, ey: geometria» tro autem idem eft falfum aliquid effe fimpliciter i impoffible fimiliter 'Ce.n.nonftantem dicere ftare :fal fum quidem non impoffibile at.Si mul at ftare % federe t diametrum commenfurab le efie no folum fal fnm.fed i impoffibile: •jbonit teniam fuppofitione oieens qp no eft tdc falfum fimpliciter 7 impolTibile fimpliciter :q: ali/ quid eft falfu fimpliciter q6 uon eft impolTibile ftm pliater:ficutteftareou citbartfantem ca' tareoumcatatialiquod eft tamen falfum fimplici rer quod eft impolTibile fimpliciter: vc aliquando ftare 7 federe: *r ofametru efTe comenfurabilem co fte:iex:boc fequitur vtoidtcomcntatox cp falfu5 cftfuperius adimpoffibilciq: omne impolTibilee falfu:fed no couertitur» IFlon itacp idem eft Hipponi falfum i impoffibile.acciditat impoffibile epimpoffibili. t>onit quartam fuppofitione: 7 oieit cp non eft idc} fupponere falfu 7 (apponere impolTtbile:?ra tio eft:q: fcmper ex: ipofiibili ipi° lequif ipoifibile fcd non femperexrfalfo fequitur ipoiTibile. "boc quidem igitur fcdere et ftare fi mul babet uirtute:q: quandoqjba betilla et alteram.fednon utfimile fedatetftet.fedinaliotpe. •Jbomt quinta fuppofirionem: 7 otcitq? oatoq» aliquid beat potentiam fimul ad oppofita: verbi gratia ad currere ? fcdere :tame eft impolTibileqp fit fimul fub actibus oppofitts. Si itacp aliq'd in finito tempote pltt rium babet uirtntem non eftin alio tempo:eded boefimul Clua.ppter fi quidem infinito tpe.ens conupti bileeft. Virtutem babebituticp eia quod eft non efle. Si itacp infinito tempozeeft ficepiftens cp poteft no e(fe fimul igitur erit t non erit fecun dum quidem igitur aeridet uticpiq: falfam pofitum eft. Sed finimpoffibileeratnon uticp et ipoffibile effetqd accidit. i0mne igitur femper ens fmgularitcr inco2 ruptibile. Tluc erequitur popofttum -rquattuot facit p quddrupliciter illud oeclaratribi fecudarqrn au te3 negap'o:ibi tertia: aut ftquide ibi quarta:y aut neceffe.C>ep:ima vult ptobareq? nullum fempi ternum vt ponitur efTemundus fit generabilie aut coauptibilicrtouo facitrqtpamo pzobatcp nui-* lum fempiternu eft couuptibile fecundo p:obat cp nuUrn fempitemu5cftgenerabileibi:fimiUter aut» t>e p:ima arguit fic:fi aliquod fempiternu efTet coz ruptibile fequeretur qp aliquid pofTetfimul efTe 7 n eflePm actum:cofeques implicatcotradmone5: x pna tenet:q: ex eo cp aliquid eft fempiternuin illudi babet potentia ad efTe tempoze infinito: fi auce ip5 efTet cotmptibile tunc baberet potentia ad non ee vel ergo tepote finito veli!imro:fip?imo mo:pona tur ergo talis potentia m efTe x tunc feqiiit cp illud aliquo tempoze non erit x ex illa parte ex quo eTc piternum femper erit: ergo 6 omiutemjaote erit et aliquo tepote no erit qo imj?Ucat:fifecudo mo tuc ponatur vt pzius illa potentia inelTe x tuc fequitur 1|t>:tmtts cf noncrif tempotc infinito:?'# alio tempoteejc q eft fempitcmu erit toto tepote infinito :ergo fimul erit toro tempote infinito ?no erit qo eft impofTt' btlie:ergo bene fcqutt q> fepitcrnu ce coaupnlnle ctpolVtbile* „ Similiterautc ? ingenitum. Si.n. genitum tepote erit poffMe qdda; non effe cotrupttbilc quidem enim efhptius quidem ens: nunc autem non ens aut contingens quandoqj pofterius non effe: genitum autem ens quod contingit prius non effe: fed non eft in quo tempore pofftbile quodfeniperens.ut nonfitnecp in finito tempore necp ftmto.€fenim fi nito tempore poteft effe.fiquidem t infinito: *p>:boat fecunda parte conctufioms cp nullu5 Ce piternu eft generabile ? ouo facit. pamo boc fecu do concludit queda oictie ibtmon igifroringir, £>e pama arguit ftc fi fepttemu efiet generabile po cmlietaliquado no clTe tenetpua q: ce genitus po tuit aliquando no eeante fuucfleficutoecoaup» bile poterit aliquando no ee poftfuu e(Te prie e fal fum:q: fi femp enf potuit no cfie aut tpe finiro fi te pote finito: ergo tpe finito no fuit q: ep quo tpe fi nito potuit no effe 7 potentia tfta oebutt fuifle ad actum oeducta fequitur y tpe finito fuit:? eje quo eft fempiternum toto rpe iftnito fuit feu babuit ee ergo toto tpe fuit 7 aliquo tpe no fuitqo eft impof fibilefitcpo:e infinito tiic fequitur q> toro tpe tnfi nito illud fempiternu fuiftet ? no fuiffetrejc quo ei’ potentia ad no efie fuit ad actu ocducta vt fuppo' nitur pns eft impoiTibile. #!on igttur.contfngit idem t unum fempercp poffe effetnon effe. fed et necp negatione? puta dieo non fem per effe. Jmpoffibile igitur i femper quidem aliquid effe corruptibileau tem effe. Similiter autem necp geni tum.buobus enim terminis fiipof fibile pofterius fine primo ejriftere. fi illd impoffibile ejciftere.? quod po ffenus.jtacp fi femper ens non eo tingit quandocp non dfeimpoffibt k t genitum effe. Tlunc oicris 7 oidtcpqt im' pofTibile eft vruim m tdc femp effe m femp no eflfcfc qutrur a fo2tto:i q? impofTibik ell idem fcmpcr ec m no femper cfforncaufa q: plus opponuf femp ce 7 no femper efle:cuopponanf ptradictioe: no auc femper ee 7 femper n eiTe :imo opponatur pirarie £oncludit vlrerius pztnctpaUcocuifione oicens cp ell tmpodibilefemper ens effe cozmprtbile aut ge' nerabilc:? banccouclulione per alia ar guedo ftc n fp ee ncgaf a fcpitemo cu fibi opponaf ptradicttone q: fempiternu efl fp" en e: ergo genera bile 7 co::upabile negat a fempitemo :p:obaf c5 qz quandocucp fut ouo termini quop vrt’efl fupe rio: ad aliu a quocucp remouet lupcrto: remouef 7 inferio::fed ifte termin’ no femp eflc fuperio: ad illos generabile 7 co::upttbile."ino fempee remo uerurafepiternorergo etiaj generabilem cozmptt btle a b code remouenf. 'JntelUgendu f m 3ue. tomento.c.rpij.g? in fuma vult pdudere cp fi mundus eft fepttemus: ipfeefl mgenerabtUs 7 tn co::upnbilis.£ttntendittale renem mundus efl fempitemus:ergonoeflgcnerabil!8 vel co::uptt bilis :tenct pnaq: fielTetgencrabiUsvel coztupri bilisrfequcrcf cp aliquod fempiremus eflet genera bile vel co::uptibtle pns eflimpofUbilevtp5 e? oi ctis ergo 7 aris. £t e? boc infert q’ oe fempitemu5 caret poteria ad co::uptronem.3nferr vlterius cp Ipofitbile efl genitu ee eternu ptra platoncim ca efl q: cu aliqd fuit aliqn actu no enstaut ante cius ge' m ratione opcztet cp aliqn (it potentia no ens:m b* efl ou efl acru ensrergo efl cozzuptibilc cu potetia iflanoneflepoffitadactu oeducit:m p:ima pars antis actus non or nift refpeetu potentte: g° fi aliquid ante eius generatione fuit actu no ens co tinentie opottet q’ poflea fit potentia no ens ou efl actuen8.£?bijspoflca?dudttg’ omne generabi le efl co22Uptibilcmec6uerfo:mc6ueniut in aliqn n ee.3nrel!igendu i°q> generabile 7 coauptibile oicu tur ouplietter V5 actu 7 potentia generabile 7 co: ruptibile actu ecojzupublegenriu autcouupmm: fed generabile aut cottupubilepotentia efl qo poc generari aut coz2upi:m fieres antei? generetur efl gencrabif 7 o u e anreip cozumpat efl cozzuptibilis* duomam autem negatio cui'’ qui quidem quodeft femper polfiblle ec non femper pofflblle effc:fcmpcr at pofflblle non effccoutrariuj. Culus negatio non feper pofflblle no e(Te. 3dducitfecudaroem ad ,pbandu cp nullufem pitcmii efl generabile aut eo22updbile :m ouo fac* 'pmmo pmittit queda nece(Tana:fecudo,pbat ibi: netp itaqj feper.pttma in ouas fic duo necefTana pmittit ibi fecuda: neecfle negauoes. kep:fma p mittit feu ptradiaouu butus fp pofTibilc !Ut>cr eflee no fp poffibileee:ipdictotiuhuius fp pofTi bile no ee q eft illius prium eft:no femper polfibile no elte fp p:eponendo negatione* Weccffe negationes ambarum eide crifterc 7 clfc medium femper entia ? femper non entis: qo poffibile effe «non effe. pzemittit fcdm 7 duo facic.pzimo hoc fecundo pzobat vbi: vrmfqvn. £>e pzima pmimt qp pdito' rie baru ppo fitionu ?3 aliquid fp cfle cp aliefd fp n elTe cerificatur oe eode qz oe eo q6 e aliqn polfibi Ic noneft ee 7 aliqn poffibile nonefle. ENriuftp. n‘negatio quandoq3 eri ftet fi non femper fit. Gnare 7 non femper non ens eritquandocp ? no erit:? non femper poffibile effe fimi fed quandoqj ens quare ? non effe. 3dem igitur erit poffibile effe ? non ? boc eft ambop medium. declarat fcoam fuppofitione 7 duo facit (ic ou pUdter oeclarat ibi fcoa: ro ac.oe pzimo itedit ifta roe$ illud q 6 poffibile eft aliqn ee 7 aliqn no ee no eft fp ens nec fp no ens:ergo fuppofmo cera: ans pj qz oe tale e aliqn ens 7 aliqn no ens:-7 p pns nec fp ens nec femp no ens.*7 tenet pna qz illa fut vtri' ufqy negationes t medm ambo2u p abnegationej. JntelligenduFm 3luer.cometo.c.jcvwi*

cclarat fcoam fuppofiuonep feoasroej pmit tendo queda p:tmo pmirar cnt? qo appellat rdne5 vlemqzpot cuilibetrei copererc. f. q\a.7.b.nulli e dem poffibile fu in eprterc:7 p .a.inrendit rp ens 7 per.b.fp no enstpmttrit fecudo cp cutcuqj inftt.a autg.b .aur.d.mrelligendo p.g. pdicroziu. a.f. no fempcrens 7p.d.ptradiao:m.b.f.n6 fi vnu ptradicto:tu no icfl reliqmi 05 iclTe. Xertio ptemitrit

e pzima arguit fic fi genitu 7 cozzuptibile eflent fepitema feqret q> oe vno et oe eode polTent cerificaricontradictoua.f.fp ens 7 non femper enstpns eft impnffibileit tenet pna q: ejequo alufd eft genitu 7 cozzuptibile,pur aliqn noelTerirejt: alia parte fi eft fepitemu eft leperens ergo ide? erit fp ens t-inofp ens quare cotradicto ria oe eode cerificabuntur* 3gitur fi ? ingenitum efbena autem boc neceffe fempitemumeffe.Simi liter autej tfiincojzuptibile.ena at iBico autem ingenitum i mcouupti bile que pzopzie dicuntur.3ngenitu quidem quod eft nunc % pziua non uep erat dicere no effe: Jncouuptibi le autem qd nunc ens: pof reriua no ucjz erit dicere non effe. f>:obat

fuit ri ens.£t illud pioptieeri iitcomiptibile qo nuc e eno 7nunquaeritnoens. 2lut fi quidem boc adiuicem eonfc qunf et quod quidem ingenitum in co2zupttbile: r quod incozzuptibile ingenitum necclTei fepitemu uriqj pfequitt fiue aliquid ingenitum fem pitemumfiue inco::uptibile fempi ternum. Jlddudrtertiaroe* pzincipaV^:^duo fadt.p* boe.z* ptobar quoda luppofitum tn roc ibi: pabm aut.oepzima o icit q? fi ingenitu 7 incozzuptibile fe adinuieem cofcquutur ita cp oc ingenitu eft tnco: ruptibile: 7 oe icozzupnbile eft ingenitumecelTc eft iempitemu pfequi ad vtrucp vt V3 cp oe genitu eft femptternu7econtra:7oe icoziupribtle eft femp» temu 7 econtra:7 per cofequais nullu feptternu5 eft generabile aut coztuptibile. 2obatp:opofirup qrta roem 7 ruo facit, pri mo adducit rocm.z0 pzobatano ibupala aut: re p ma arguit fic:generabile 7 cozzuptibile pfequutur adinniccrg" ingencrabile 7 inco::«pnbilc 7 fepirer nu fe cofequuf adinuice: 7 p pris nullu fepirernuj eft generabile aut co:mpnbile:p3 pria 7 ane ftattj Declarabitur* •Jbalamatiboceje prioribus (eper mentis et femper non entis eft infer medium cui neutrum cdfequif.t>oc auttm eft genitum et corruptibile; polTibile.n.ct ec etnoncffe determi nato temporeuiruncp.&ico autem utrunqj eteflequanto quoda5 tepo re et non effe.Si igif eft qt> genitum aut corruptibile nccdTcbocintcrme dium effe: declarat aris.7 p:imo pzobat qp gemVu 7 coztu ptibi!ec6ucrrutur:fccudo qp ingenitu 7 icozzuptibi btleibrifitttaqj in quo.c.p2imaiouas:q2p2imo p bati terminis naturalibus.:0 per terminos alpba beti ibi :fit eni. oe p:ima arguit iic. fe inuiccm cofequtur q fut mediu inter extrema ptrmr.h ge nerabile 7 couuptibile fune huius ergo 7c*&>nte' 2.ibcr quentia nota 7 maioz q: extrema ptraria no confe quuffeinuice vtfp ens rfp no cns:fe bene mediu inter ca vr aliqri ens 7 aliqri non ens. £t minoz pa tuu fupra vbi oicebaf generabile 7 cozzuptibile ce mediu inter femper ens ?femp no ens. _ 3 gendufm 3lue.e6mento.c.):j:ijC.ip bic no e petitio pzinctpg l5videafcup2ius 2tp..ad,pbanduq>geni ru 7 cozzuptibile puertuni fuppofuerit q? ?tncoz:zuptibilcpnertur.t)icvcro ad pzobandu q ingenitu 7 incozzupubtle conuertutur fupponir q genitu 7 cozzuptibile puertufrquare videtur efle circularior peritio ptincipq/Uu ni eft qz ppofitio Ilibus dbuf vtifin bac ocmoftratione no vttf i alia Uri fundameru buius oemonftratiois fumif ex b° qt generabile 7 coztuptibile fur mediu priozur in ter fp ens 7 fp no ensr fubdit q> bcc ro no ,pbat ni ii pcedarur qt inter fp ens 7 fp no ens no e nifi vnu medtu:q: vbi effent plura media no opottere vnu cualioconuerti* Sitenim.a.femper ens.b.anteenf uonfemper.g.autemgenitn5.d. an tem conuptibile. TReceffe itacp.g. intermedium elTe.a.7.b.bi3 quide enim non eft tempus ad nentrii ter minum inquo ,a.no erat ant.b.erat geito autem r.ccdfcautactuiaut po tentia efle.Ifeis autem que.a.b. neu tro modo quanto igitur quodam 7 determinato tempore 7 erit:7 itep no erit g.fimiliter autem 7 in.d. t&e nitum igitur 7 corruptibile utrunq? Confequntur igitur inuice genitum 7 corruptibile. Tluc idi4>bat ilris alphabeti otcesfit.a.femp ens t.b. fp no ens.g.at fit genitu a.d.corupribile tunc.g.erit mediu £t mne ar gutt q ad.g.genitu5 fec(mr.d. cotzuptibile « arguit fic aut ad.g.fequif.a.aut.b.aut.d.fed nec.a.nec. b fequit ad.g.g0.d.fequif ad.g.TDaiot nota a fnficie tioiuiftoe 7 minor p5:q2 cu.g.fit genirum pdt aliq tpe ee 7 aliq tpe no efle mo nec.a.nec.b.efl buius cu q6Ubet illoru5 fit aut fp ens aut fp non ens. £t fimiliter arguafq? ad d.fedtur.grc. Bititaqj inquo.e.geuitum.Cluod autem.5.geuimm.quod autem in quo.i.incorruptibile.Guod autem iuquo.t.corruptibile.flueitacp. 5; t.oftenfum efl quod confequuntur inmcem.&uadoitaqj fic pofita ut becputa que quidem. 5.7 que.t.co fequentu. Que autenv.e.7.3. nulli autem eidemiomni autem alterum 7 limiUter autem 7 que.i.t.neeefle 7 que.i.e:confequi inuiccm. ptearitis.f.g> mgmttu 7 ic022U prtbiic fe inuice cofequutur 7 pucrrumur:? ouo fa rit p°pmirut queda5.i\pbatibi:fit .n.ei. £>e prima pmtttir qx.dt ingenua, 5. genitu, t .icozzupeibile.t cozzuptibile 7 tuc p5 vr ,pbaru5 eftqM.-r.r.fe cofe quutur ad mu ice 7 p pris.5.«.e.nullo ino poffut fe ?fequi:v3 genitu 7 igenitur ftmiTrnec.ir.t.v$ coz rupnbile 7 icorzuptibileao necefle eftq>.c.«.i. cdfe quanfquodeftpzopofitu. Sitentm.ci qd.i.e.nonconfeqnen8 5. igitur ?fequet.(@mm enim.c.aut j*infuper cui.7.t. & igitur quod.i. t. confequeturifcd fupponebatim pofTibileelTc.€adem autem ratio:7 quodd.ei quod e. Sed 7 fi babeatur ingenitum in quo.e ad genitum in quo. 5.7 incorruptibilem quo.i'ad corruptibile in quo.t. Tluc pbat itentu 7 p*cp ad.t'.ico2zuptibilc feqf.e igenitu:? arguit ficaut ad. i.icozruptibile fecjCe.ige liitu aut.3.gemru fi p:imu babef,ppofim fi fecudri. £otra ad. 3. genitu fequtf.t.cozzuptibilc.gfi ad: i i corruptibile fequit genitu ad.i icozruptibilc fequ t r.cozzuptibile qo eft tpoflibile oeinde .pbatcpecon uerfo ad igenitti fequaf icozmptibile q: fic fe cozruptibfle ad.t.c022Upttbile:ita feb5.tad.31.Cf11 genitu ad genitu. S5 ad icozzuptibile no fequtf geni ru vt ,pbaru e g*ad igenitu no fequif cozzuptibile 7 p oris ad igenitu fequtf icozzuptibtle qre. 3ntel ligendufm 3lue.q> 3l£.fozmat terminis alphabeti f m et’pfuetudine vt oemoftra tio 7 generalir oe qlibet igenerbili % irozru pttbiluno defcededo ad b°vel illudiqt tuc eflet ro Declaratum 7no oemonftratio cflentialis %pma. Oartu ca.qrti tract’ pmi libti oe celo 7 mudo in q repzobafopiniones circa ctnita te mudt. ©icereitaqj nibil factum efleqdineorrnptibile:? ingenitum quod corrupi femel etiftente. ‘butc quidem generatideibuic autem cor ruptione pertinere eftdatop atiq'd ■£>oftcp 24z.,pbauit muduee eternu ignerabile ferimus *t tcozzuptibtle.lTac t boc qrto capitulo cc illud re/ pjobat opinioes ouo facit p* b° fa cit p roce vfes ta nales qp no nales. :° fpecialif p roncs nales ibi:? nakter aut.*p>zima i ouae .pJ.n. repzobat opinioneplatoiszVemouet vna fallafo lutione ibufcd adbuc necp.pzima in ouas qz p° re pzobatplatone oe vno otccoz° ocalio ibumanife' Ilum adbuc in ouas qz p’ q6 i tendiu0 ejrequif ibi.3lur.n.ifinito:oepzima dicqp otccrenoelTeipoffibile aliquod elTe genitu ? icoi' ruptibile:? fimiliter altqo elTe igcnitu ?pollea coz rumpi tamu femel eft ocflruere oia q oicta fur. ut enim infinito:aut quanto quo dam determinato tempoze poliunt omma:aut facere aut pati aut elTe: aut non efTe -t mfiniro ,ppter bocqt determinatum eft aliqualiter iufini tum cuius nou eft plue. Quod au te quo infinitum necp infinitum neqj determinatum. ■fbzobarpziudpalepzopofita? facit qftuoz fic quatiuoz roes adducit ibi fccuda:adbuc quide ma gisribt terriaiadbucaui ? bocibi quarta. 2ldbuc fi p2tus :oc pztma intedit tale roem ad jpbandu qd impolTibik eft aliquod incozzupribilc clTe genitu? fcu aliquod igcniru ee cozzuptibile 7 arguit fic.Oe cnf qo babet potentia ad agere vel pan aut ad eile vel no efTe bet illa pyentta tpe finito vel infinito f? itullu ens genitu ? incozzuptibile vel ingenitu 7 coz rupnbile fi effet baberet talem potent a ergo nui-' ium tale eft ponmdu.ZD.1io2 nota 7 minoz oecla' raf quo ad vtracp parte.? pzimo cp n berct ilia po rentta tpe ifinitoiqz efTe vel no elTe cutufltbet talio rei eft terminatum certo tpe oetermmaro ante vel pofcmodo infinita nuUomo eft cerminatutqz uri piro no pot fieri addiro 7 cuilibet tali tepozi poteft fieri addmo falre fm illam partem verfuo qua ter minaturtnec etia tempoze finito qz aliquo tepoze fi iiito omne tale baberet potentia ad efTe vel no cfie ex quo efTet ctemum ante vel poft mo infimtu? fm quid no oebet oici finitu nec tfiniru:? perpns nec tpe finito baberet pot :na ad efTe vel no efTe. 3u telligendu fm 2lue.comento.c.j:jcj:v.g> qz po retia eft ouplejc.f.acriua 7 palTiua:? actus eft ouplejc X adefletadnoneflerideo omne quod eft aut eft £ actu aut in potentia fi in potentia ouplr.f.acriua 7 pafTui\Si in actu ouplicitcr qz aut ad efTe aut ad non elTe.. fecundo cp ifli qui po' imnteno genitu incozzuptibile fe ingenitum cozzu ptibile ponunt medium inter finitum fimpliciter 7 infinitum fimplidrer.Unde ponunt triplejr ifintro videlicet infinitum fimpliciter 7 infinttumjin pzete rito finitum carnem luturo: 7 infinitum in futuro finitum tame m ptererito:? boc Mt Haer.eftc im pofiibilerq: tunc vnum infinitum pofier muC aho cjcquo illis infinitis £m quid pofTet fieri addmoifj boc ouplicirer :qz videtur cg netur iimu in p:ete' rito tanro:autin futuro tantum quoma3 rotutem pus ptcrcritum terminatum ad initans p:ei en 8 eft buiufmodi:7 limilircr totum tempus futurum ici' piene ab initanti pnti.*buic nubitariom refpondet comentatoz tnuendo banc Diftuicrione5 og ouplejc e(t infinitum :quodda in actu per fe ejriltes 7 effeti tialiter vt elTet tot’ mundus fi effet infinitus. 21U6 e(t infimru in potentia non per fe ejriftens accide taliter vt :t tunc ponuntur oue conclnfioes *f>tima conclufio.Tlon eft polTibile efie actu infini tum 7 taL fi naretur non poffct excedi nec eo pof (et efie maiusrideo fi in aliquo tale poneretur pote tia infinita in pzeterito oebet etia m poni infinita i futuro 7econuerfo:q2 nato oppofito tunc potetie infinite inactu pofTet fieri additio permaiotej po tenriam aut per infinitam fimplicitcr % boc eft im " polTibile. Secunda conclufio :polTibi!e eft efTe i finitum in potentia non foium fimplicitcrfj etiam tantum in p2cterito vel tantum m futuro 7 tali po telt fieri additio 7 eo pet elTe maius comparauoe ad fcodavt argutu eft luperius 7 buiufmodi oteit efTetempus ne quo nibil i aau reperttnr:7 babet quanto pfequitur motu celr 2(dbuc quidem magis ut boc fijno femperens p:uis corruptum e: aut non ens infinito factum eft. 31 iducttfecuda roem 7 duo facitp0 pmtrritqDda i* fotmatroem ibt:fi.n.nibil. £>e p2ima dic ag li' altcjd eft generabile vd corupttbileialiq initanti no eft maio2 ro q> fit generabile velco22upnbile in vno initari cg in alio 7 bocoe fe:7 p pns fi aliquid fuerit ab eteroo ens 7 poftea cozzuparur in aliquo nomagisivnomftanricozjumpitur cg in alio fimi liter fi alitjd fuerit n ens ab eterno 7 poftea genitii non eft maio: ratio qp i vno generef cg i alio. ©i enim nibil magis infinita autem figna pala qt infinito tempoie erat alicjd generabile i corruptibile. |ho teft igitur non effe infinito tempote fimul igitur babebit uirtutem eius quod non effe t effe boc quidepiiuf corruptibile: boc sute pofterius fi generabile.ltacp fi ejciftere ponam:» q funt poffunt oppoftta fit epiffut fotmat roc3 otcenf fi aliquid pofTet ee genitu i coi ruptibile vT igenitu corruptibile tuc tale b aberet fit potentia ad elTe 7 no efie pns iplicat 7,pbaf ?na* %jLbtr fuma! aliqo igemtu corruptibile 7 fignet primu fue corruptois 7 tuc er fuppofito cu ante ilio iftas fue' rint ifrnita iftatia i qru quodhfy potuit corrupi po naf illa potentia i eiTe?mc fequttq? illo fuiteorru pnl in aliquo iftati ante fue corruptiois 7 er alia pte pruiue fuit in actu ante primu iftas fue corruptiois grftffuit 7 no fuit fifr poflet argui 6 genito i corru ptibiliqrcapiat primu iftans fue generatois cup° illuderutinfinitamquorulib5potuit generari tuc ponat illa potetia i elTe 7 fecjt qr tuc generabif g° an te no generabatur 7 eje alia pte erit genitu g°fi ferit genitu ?no genitu. 3ntelligendu fm 3lucr.co°.c. jrjqcvj.q fudametu ifti’ roi'3 fuitur er boc cp nulia e potentia media int finitu 7 ifiniru cu potetia ifin ita iit vna tata ? no plures vt antiquiponebant. 2ldbue autem t boc funditer in om ni figno epftet quare infinito tempo re eius q uod non effe 7 effe babebit mrtutcfedoftcnfumeftqnia impof fibdeboc •promtttia roemocclaratuia fcoo 7 arguit ficfl aliqo genitu poflet ei icorruptibile vel corruptibile igenitufcqretur qr altqd poflet babere fif potetias pTarias ad ei vel n ce tpe ifinito 15 pna flr fi eft tcorrupribilc h$ potentia ad ee tpe ifinito 7 (i po naf genim no fuit maior ro qr fuerit genitu i vno in flanti tp i alio g°potuit babere potetia ad no ee tpe wfinitofirrpotarguifi aliquidponaf corruptibile n ingenitu qr er quo eft tgemtu b$ potentia ad efle tpe emo 7 fi eft corruptibile no e maior rd q» corru pif i vno iftanti qr in alio g° pot babe potetia ad n efle tpe ifinito qo fuit ,pbandu. Jutelligendu f5 5l’4er co°.c.rricvM qr fi ouop priop potetia ad ee vnfponaf p tps infinita fi potetia atterfpuj ponaf poflibilis tuc erit ide tps efife oua>r. potentiap pria ru fif er quo vna occupat tora tps ifinitu io fodit qr ifto pofito iefTe fcqtut altcp Duopicouenientiu vel g? nuo act’ prtf fif eflent fic efle t no ee vel q> potetia aliq erit falfa 7 ipoflibilis fic qr nuqr poterit reduci ad actu vn illa potentia cui’ erit’ ad actu eflipofli bilis nulla Debet oici potentia adducit fi p:u»s uirtus eriftit actu: omniepftet tempore et ens t ngene rabile autetia; non ens infinito tem pore fieri autem poffibile fif autem noncrateteius:qd eft effe uirtutem babebat et boc quocp efle et pofteri us infinito utiqj tempore Adducit quarta roempbando ide tcoueniens fe qui qo prr fed p aliud mediu3 7 arguit fic dictum tllo:u5 eflet verum fequeretur qr aliquid. baberet potentiam fimul adefle 7 ad non efle per tempus i finitu confequenseft impoffibile 7 probatur confe cluentia prduppofiro q? poteria femper pcedic actu illius potentiequo ftante fumatur fm iflos altqu m genitu corruptibile illud erat potentia ens tpe infi nito qr nuquas fuit genitu g"fi aliqr» corrumpef ba buit potentia ad no eflep totu illud temp’eternum ante fui corruptione eje quo potentiaptecedir actui babebat potentiam ad n efle roto tempo:e infinito ante fuum efle piato imaginat’ ecpeft aliqua ree naturalis oe cui’ na eft cp fit ejc fe corruptibilis i tn noqua corrupef pp oe fectn actiois agentis corruptione vel qz agens no e natu cormperc rei q: no ruit q2 faptene p boc ap. fic arguit fi illud eflet reru fequeretur q> ide fimul* eet corruptibile ? incorruptibile 7 femp babes po' tentiaUd efle 7 no efle fimul cofcques implicat 7 tj pna qr er quo oe tale ens eft corruptibile babet po tentia ad non efle aliquando ? qc alia pte nunqua corrampetnrergobabetpotetiamad efife femper ?bt's pcluditqrrunc pofifibileerit aliquid femp ee 7 non femper elTe fubdit rlterius contra piaro ne? q> omne corruptibile altfluando erit actu corruptu 7 omne generabile poffibi eftaliquado elTe genirii 7 non femper efife. fecundu 'iUier. commento.c.VOTC.qr impoflVbile eft aliquid bafcc re potentia ad corruptione 7 tamen nunquam cor rupif rt oicit piato 7 ratio eft’quta fi nunqua n ccr rumpetur tunc non eft in ipfo potentia ad corrupti onem.vnde Diffinitio tporfibilitaris eftqr mlbilun qua er est in actum illius potentie. €11 autem t fic uidere quod impof fibile aut cp factum eft quidoqj icor Coimus ruptibile ali'4 d perficere aut igencra bite ens t femper puus quod conum pineq3 enim :a cafu necp incorrupti bilenccpingenerabile pofTtbile effc. Quod quidem cmm cafuale eft aut a fortuna preter femper aut i ut. fre quenteraut eft aut fit qd antem infi nito tepore aut fimpliciter aut aqua dani parte eft aut femper aut. ut fre queter epiftit ens necefle igitur natu ralia quandoqj quidem elfe quado epautem non.'Calium autem eades potentia contradictionis r materia caufa eius quod effe-znon.iltacpne celte Ctiam iit ejciftere actu oppofita Tluc regred rur ad reptobandu oteta atiquozu argunienro generali'videlicet q> e tmpofTibile aliqd ingenitu efte cotrupribile vel genitum incozrupribi le. £t arguit ftc.iTum omnia talia babeat efTe i urii uerfo autbabent ede a cafu 7 a fomma aut fm na tura no pzimo modo quia nullum eno a cafu vela fozruna eft femper vel frequenter fecundo pbic. f$ omne tale eft femper quia Participat eternitat fiue fitingenitum rozruptibile fiue genitu} incozrupttbi le nec etiam a natura cum omne factiij per natura generabile vel corruptibile babeat matena contra dtetionie fmtranfmutationefubftantialem in for mte vt pm ptimo pbfe.ergo fequitur cp omne tale babet potentiam ad efte 7 non efte folum aliquan do tnofemp ta roe materie epetiaejr parte fo:me fm 3luer.c6menro.c. jcL q nature rerum aut attribuunt eia erernitaic aut do fint aliquado non fint eje quo inferi cp tpoftibile eft aliquod genitum efte incomiptibile 7 aliquod ingenitu cozropttbile qz fi tale inueniretur fequeref cpnatura contingmaeftettrafmurata in neceftaria 7 ncccfT3 na in contingente ta.in agente cp in patete Tlam ex q talia fut etema p natura* intrinfeca que attribuit eie femper ee fi vnum poterit altqn non ee ?alrerua’iqn no fuiflefequif ynaneceftaria tranf mutata eft in cotingenrem. Sed adbucneq? uepdicerenuncq: eft annuspnor neqjamiuf prior qj nunc eft impoffibile ergo no ens ali jqnado pofterius fempiternum. "ba bebit enim pofterius ? eius quod eft noneffe uirtutem utrum tamen n eius quod tunc no cffc ejtiftit enim actttensfedianopriore7in p:eteri to tpe fit itaq? cui3 habet uirtute qci ftens actu erit igif ucr dicere nue q: ndeftatfpao fed tpofTibilencqjuna n.utrtus eius qoeft factum efle fed eius qd efle aut futurum effe: •Remouetvna foluriocmTpiio quatu ad lU6 epipi otcebat aliq 5 genitu ee ico2iuptibile j°quam ad it lud qo oicebaf igeniru ee cozruprtbilc ibi fa ftlr aut p:o pua parte fciendu qp ipfi volentes foluere rdef addyrtas rncebat in tali genito incomiptibili. efle potentia ad no ce foluin ptetertto 7 no ou actuejti flebat fcd folu anqua cpftcret qz ou actu epftcbat in eo erat folu poteria ad eequa ptiulq? epfteret no habebat mo no incouenit t aliq efle potentia; ad ee n no efle tn oiuerfts tepoiibue 7 no fimul. t)oc re mouet q? potentia alicuius non oebet Dici refpecm pzeteriti fed refpectu futuri vel p:efcn tts 7 boc fiebat fi aliqua potetiaoicerrf ce ui aliq refpectu ptereritifequeretur qp pieterttu poflet efle ptefenspns cftipoffibile.Undc cfttpoflibilc qp au nus totaliter pteteritus fit 7 ,pbaf confequentia cfa quelibet potentia ejriftcns actu in aliquo oicitur re fpecru actus fiue quia potefl excire tn actum fuum fi ergo aliqua potentia oicitur in aliquo ejeiflens ra/ tione p:etcriri fcquttur q? actus ille p:eterit'> pofl*5 efle in illo 7 per pns pteteritupofjs eflepzefes. 3n telligcndu fm 3ucr.qp potentia no oidtur refpectu pteritt q: o:f potenria potefl epire ad actu 7 per pnf potentia no ejriftir ntft ratione futuri: Un nibtl pdt epire ad actu tn pzetertto nifi p:eteritU5 cfletp2cfes vel futurum. Sifr at 71t prius ens fempitnum po ftcrfno erit babebit. n.usrtutem en iua act» no eft itaqj fiponius poffi btleuep eft dicere nuncqteftannap ot et uniuerfaliter i pterito tempore Hemouet illa falfa folurione etta quantu ad illo qo ipfiotcebanraliqomgenituefle cottupttMe otces eft ipoflibile qp aliq6 ens fit ingenitus 7 coirupri bilcpproem oicra quia tale oicebaf fm antiquos habere potentia ad eflfe in tempotc infinito pzeten' to tm 7 potentia ad no eflfe tantuj in tepote futuro f? pbaf qp no q: actus talis potenrie nuqua erit nec eft epquo tpfe e corruptibilis % (i oicas qp fit roe p teriri hoc eft falfu$ quia tunc p2Cterttumpofl5 eflfe actu fi illa potenria oeduccrcwr ad actum, £t naturaliter autem i no uniucrfa liter intcndentibufimpolTibilcautle ILibcr pttemum ens prius cofritmpt pofte rius antprius no ens pofterius fem piternum efle coiruptibilia cni 'i ge nerabtlta t alterabitis onmta altera tur antem contrariis % cx quibus eo ftant natura entia t ab ctfdcm ipfis comimpuntur. *bic3lp.Jpbac gmeraliter proemraturale5 co tra aliquos qooe generabile ertcozrupribile 7 eco uerfb 7 atgutt fic omne generabile 7 oe co22Uptibile gouratur 7 cozrumpitur per p:ima q litatum ptrariaru mutuo eo clufto veramus patet in littera na cy: illis confiant omnia entia naturalia 7 tn eadem co2rumputur quibus coponunwr. 7 cona tenet quia fi vnu prtil bj virtute eje fuo ptrarto generare fibi fimtle ita il lud aliud p:m cu fueritpotentius babebit porentia illud cormpendi 7 couertcndt in fui nam qre bab et ppofita. 3ntdli’geitdu f m 3luer.q» 2lp. oemort ftrarione ifia appcliauit naturale q2 vrit namralib’ v; oe qo cozrupif cotrupif a fno pno 7 oe qo generaf gencraf a fuo fimili7 ad oifferentiaj oeinofirattonu pcedentiu que furit logice cu vtanf vt q5 falfil tpofTibtle no fequit ejcfalfo pofiibili JjttdUsedd 2°q6 ipolTibile e q6 aliquid babens ptrartu maneat eterrtu neq* tepor infinito nec inpterito nec in futuro.to fi mndus ali qn no fuit 7 eft poftea genims vt piato pofuit necer fario habebat cotrariu pp qo fua generatioi pedie baf 7fiaerat pziu necefTario poterit abeo cotrum pi p”generauone qz no vdef mai'02 ratto tuc oominabif fuit p2iu qut 7 aliquado fimilirpoterit oomiari 7 fic fi mndus fuit gentt’6 nouo c cozrupti bif 7 eeouerfo 7 pp baf roes oie qo oicetes oppoft ni V3 aliqo igeitii ee C022uptibile 7 aliqo fcozmpttbi deegenim fi nalir loqui cuofiruut roes naturales» ecconfumationemnon babens toti H8 cternt. 3fiecfi fecundus liber De cclo tn quo pofiqj 3l£.oeterminauicin parnooe vmiierfo quanrum ad e us pfectionefmitare P5 magttudme? multitii dific 7 oe ondendo i'piu ce igenerabi le 7 iccmuptibile.nuc t boc 2°oermtat in fpectali oe p:ia7pudpaltflima ptevmuerfi.f.6celo 7 prinet tres tractat’in p:io orminat 6 toto celo vte pjicipa liflima pe vntuerfi in 2°oetmtat oe p2icipalib'* ptib® ipffceli. f.ce afiris ,3n rtio btcrmiatoterra non in quatit elemetu graue f3 tnquatu circa ipfa tnnq? cir ca fuu centp ceiu circularir moutf ibi fecud'' tracta t°:£>e vocatis at afirl tibi tcrtf.Heliquu at 6 terra: pumue in fex cajrfa. 3n p° ca* oter minat 6 etemirate celt.3n 2*oemunat fitu. jn tertio eam pluralita 1 motuu ce leftiu.3n qrto oetermiato figura 3n quinto 6 terminato ca mor* celi ad meridie magis q»ad p te oppoftra.3u Ferto ctermiatc regularitate 7 vni fozmttate motus celtibt fm capitu fu: qm at quida; ibitcrtturqm autno efi:tbtquartu:figuraat ipcre: ibi quintutqm aut igiiribi fcjctutoe motu at: *p>a mu caplm oiuidif in fejc partes fm q> 3te.p (c% rocf p:obat q> celti fit ens fempieernu ibi fa:7p opinio" ne: ibi terra:,ppterqutd benetibi quartatcelu attibi quintatnunc aiir tefiificat:ibt fqcra:adbuc aut fine labote. *p>2ima in ouas qz pzioponit rdnem :°in fertvnu cozzdariuibiibabens autrOepuma inten dic ,pbarc ifla coclufioneXelii cfi femptternu in ge nerabile 7mco2ruptibile.ifta coclufioncm 3\pnm plicite pbat ejc oictis in tractam vitio pzimi buius 7 arguit fic mundus vt ,pbatu eft ingenerabilis 7 urozruptibilis ergo coclufto vera pna nota quia fi mundus eft buiufmodi maxime erit quantum ad prcm eius nobiliozem que cfi edum ■babensautem et continetis ut fe tp fo infinitum tempufeje dictis licet ac ctpere fidem 3nfert co2relane y ejt oictis e accipere fide tpfil cflebabens 7 contines infc tempus infinitum. Jn tdligenduqtoicitoeceluqobj veritate fiue lf oc capiaf catbegronce fiue fiincacbegromarice q: celu ta quo adtota eius eflenria;qua5 quo ad qualibet eius ptei ingenerabile 7 icozrupribileboc oicit ad Differentia altozucozpozum (tmpliciuque funteor ruptibilia fm parta 3ntf Nfipdum fecundo da ©icit fed eft vnum non vult ejc ifto 3lriftonles celu eevnu numero 7 ii ccmpofrum ex p'uribus fpe ris fed vult quod fit vnum fecundum fpeciem qo quomo fit veru videbitur tn capitulo oe partibus celi. 3ntelltgendu tertio fm comentatoze comto pumo buius fecundi libti qz oicit 3lp. p2incipiu5 quide 7 cofumatione no babens qo ce ipfius celi i £r?liciferpofttio pzimi libri oe celo 7 mundo fecundum tanum oe Xyenis. 0od quide? igitne ep factu; e omnece lum neqj contingit corrumpi: quemad modum quidam di cuntipfum fed eft» unum et fepiternu; principium quide; IPrimus fine principio 7 fine qj no b$ pundpia ncc fmi in te pote eu fit caufa temporis continens tpfu eft enim caufa fui motus 7 motus fuus eft ca tpis io p mo tu celi menfuramus oes altos motus» JnxtWiqfc dum quarto fecunducomentatoze q:oicit. 2ip.cS tinens in feipfo mft'nitu5 tpsbot oicit qzcicoimf fuu caufatut no ecotraoiergo celu fit caufa tempo ris io celu continet tempus 7 q: celu corinet temp’ infinim 7 omne tempus fequtfcgrilla que fut eptra celu vtoeoe r inteiligentieno funtintempo:e. €tpcr opinionemeam que ab aliter dicentibus t generantibus ipfum■ fi enim fic quidem babere contingit fe eundum quem autem modum illi fa ctum efledicuitt. non contingit ma gnam utiq3babebit ? boc inclinatio nem ad fidem de imo:talitate ipfiua ctfcmpitcmitate t)ic ponit fecundam rationem oicens primo q boc etta patetp opinionem 1U02U5 quioicut mu dum efle fumendo fcilicet ratione ep oppo fito.Unde arguit 31 pJic illud eft ponendum ad q nullum fequitur ipombile fed bene ad eius oppofi tum fed ad iftam conclufionc pofita non. fequitur impoffibile fed bene ad eC oppofitu g°?c pna nota cu maiori mino: pj per oicta lup:a. vbi improbare faeruntopimonesiuoru* fecudu alcjcandru vt conientato: allegat q nos majrie 115' ftenrari lumus fuper oietts buius bois.f. 3122. iter omnes quia oicta fua funt minoris ambiguitatis eriam babemus po nere vt ipfi ponunt q celum .eft oe numero entium mobilium habens motum ? r.on indifferenter qui cuncp motum fcd fempiternum cuiue non eft finio fcd ipfe eft fine omniu motuu» & enim fime confluentium eft et ip fa circulatio perfecta cne continet i perfectaf et babentee terminu et qui etem.Jpfa quidem nullum necp.p:i dpium babene necp finem fed iricef fabilieene infinito tempo:e. 2Utotz autem, borum quidem enim caufa principii: bopat fufdpiens quierci ■Reddit caufam oirti arguendo fic ille moru 0 eft finio aliorum motuum qui cft continens aliof mo tuo fed meruo celi e buius.ergo ?c.maior nota q: finio eft Denumero continentium vt paret fecundo pbico.mino: oeclaratur quia motus celi cuj fit rir cularis eftmapme perfectus.nam circulatio e mo tto perfecta ?omncs alii motus rermiuantur *i ba bent quietes circulatio autem celi non 3ntellige dum fecundum auer.commento fecundo q per an tiquos patres31 p intelltgircaldeos qui otjrerunc edum eftV etemum ? moueri motu velociflimo ? n tntelligtt grccos.quia ipfi oberunt oppofitum. Jn telltgendum fecundo q oiat ap.q motus cdt e ali omm motuum finis bis oicit commentato: q mo tus celi poteft oia' finis ? caufa iftorum inferiomm oupliciter videlicet geti erattonis 7 confcruarionis generationis m quantu; mouet actu 7 generat ifta inferiora.£onferuarionts inquantum poft genera tnnem coferuat in efte p certu tempus* Celum autem i cum qui furfumlo cum.anrtqiu quidem dija attribncrt udu t ejciftena folnm immoztale 3ddurit quartam rationem fumptam enam erre ftimonio antiquommo icens yanriqui attribuunt celo femptrermtarem propter ipfum efte locum oe orum. 3nrelli'gendum q 3lrtfto. oiat celum 7 eu qui furfumqolocus p:out oici furfum oupliater Uno modo quia fit mapime oiftans a loco oeorfii celum continet tempus infinitum q: non eft eo maius nec minus in curatione fed boc n ftat quia per idem tempus infinitum contineret celum quod negaret 3l£-.oicit ergo cp alicjd corinere alio eft Dupliciter, vno mo £m caufalitatcm eo mo quo caufa continet effectu 7 terminat alio mo cjrcedcdo illud tn tempoze hn curationem ad ,ppoftru appli cando oicitur qp celu5 continet 7 terminat tempus infinitum pzimo mo 7 fm caufalitatem cum fit ena caufa vt oeclaratum fuit non aut terminat ipfuj fo modo 7 vt curationem £5 argumenta offendit. 2ldbuc autem fmelabore ,ppter ne cp una indigere uiolenta necelfitate qne detineat ptobibens ferri aptum natum ipfum aliter omne, n tale ma gts labouofum quanto qutde uticp femptternius fit % difpofitionis opti meeppers: 3dductt fejetam rationem 7 ouo facit pzimo b° fecundo infert cozrelariua ibi:pzoprer q uod. £>e pzi ma arguit fic. 4elummoueror fine laboze? fatiga lione ergo celum eft etemum tenet eonfequentia q: cozpoza cozzuptibilia mouenf ai fatigatione 7 pea quia motum contra refifticmotozi 7 antecedes pa let quia motus celi eft eternus .Ut pater. Octauo pb*c.modo conftat qp omnis actio facta cum labor quanto eft magis perdurans fit 015 laboze maiozi 7 per colequens nulla buius actio poteft: eternari fi ergo motus celi eft eternus videtur fieri fine labo re 7 fatigatione quia iam oefimfler. Jntelligedu fm tertio qp oeclaratU5 e q: natura celi cp in motu eius inceflabili non eft labozncqj fa ttgatio quia caufa fatigationis in motibufnon repe ritur in celo. Unde caufa fatigationis in motibu animalium eft quia panctpiumpafTiuuuonrra re fiftit principio acuo motus quia corpus rcftlltc ani mccum moueac ad parrem oppofitam illiad quaj anima intendit. TUm corpus tendit d corium. £t ammafurfumidcoproptcrtalem reiifteimam oie 2lrifto. pruno oe animalibus % motus animalis e femi circularis. JnteUigendum fecundo q> ce!u5 non baber alium motu a motu voluntario nec mo tus eius eft naturalis vt moto:cs elcmento:u3 na fi moto: celi elTct naturalis tuncceluin efl*3 compo fitum ejc materia 7 forma quia namra non o icitur nifioe illis 7 perconfequcns efler generabile ?co: rupttbile confequensfalfum.3mcltigcndum terro q> moto2 celi licer non fit natura vt forma materia lis tamen afTimilatur fibt inquantum oat celomo tum aflimtlatur autem fo:me abftracte p quanto fibi non inberetcpms perindiflantiam % afliftenna app:op:ietur 7 fubdtrcpejc fo:ma appropriata cor pori ceicfli 7 ipfo fit magis vnum numero adunarn per elTcntiam quam cj: materia 7 fo:ma materiali. 3ntelligenduin quarttoq? quia moro:ccli non inberetcelo nec fecum cocjrtendituriideo non rcci pit fatig irionem net£ labo:em in motu fuo. Uncjc quanto vna potemiaacuuababctminusDe labo re in fua actione rato eft nobilio: 7 melior ideo bo num fimpliater eft ulud in cuius actione non cadit labo: nccp fatigatio. quidem neqj fccunduj antiquam tabulam fufpicadtim ba bere qui dicunt atlante quodda ipft opus cfleadfalutcmdcnf.n.7btjnc confhtuentesfermonej eandem ba bere fufpitionembisqui polimus ut.n.grauitatem habentibus ? terre nis omnibus bis que furtum corpo rtbus fubftituerunt tpfi fabulofe ne ceflitate animatam, necp utiqj boc modo fufpicandum 3nfertej:oictis qdico::elaria p aduer tcdiiq; cu celu fit erernu fequtf q> nec e graue neqj leue vt fupffuitoiifu io co:rdarie tferedo remou3 opimoee anfiq>r otcetiu celu ee graue vn tres fuert opinioes oieetes jpfu d graue 7 outerfimode affr gnares cam qre no cadit p:ia fuit otcetiu q> I5 celu fit graue ft tam cadit q: e vn’gigaf magn*vo q t3 pedes fr oualrcolunis 7 bumeros ad celu fbfteraao ipfu nc cadat, fa opio fuit epedo clif oicetl q» ftat furfu,pprea q:mot’ef circulari e ve locio: q> iclinato motfef 6o:fu fic fi ponafeitat* p!e tC aq fr circulo 7 voluaf circufno cadit eia? nec eje it aq pp velocitate illius mot° circularis. Xerria opio fuit platonicop oicenttu y eft queda; anima qpjimus epftens in medio totius equaltter er omni parte oenriens ipfum celum.rria ergo facit primo re mouet opinionem primam fecundorieeunda:? 'ter rio terriamribi (ecundameqj jpptcr: ibi tertia f5 ad buc.£>e primaoicitq’propteroicta oe etemitate. 7 caufa morus ccli non eft oicendum fecudu5 fabu la anriquam cp caufa motus celi 7 operarionum ip fius 7 fubftcntario fiant ab atblanre.Unde ifte fer moeftfimilis fermont antiquorum qui ponunt qp omnia corpora fuperfora funt grauia.ftcut terra ta men propter motu eo:u5 pofuerunt vna animam operantem talem motu5.+lam ficut iftud eft fabu lofeoictu ita 7 illud. 3ntelligendu fm Jlucr.conten to quarto. qp fermo ifte pofterior e veruaf.qr corpo ra ccleftia funt animata fed ratio propter qua} po nunt talem animam no eft vera nam ponunt in ip fis talem animam quia funt grauia 7 immobilia 6 femotu circulari quod tantum eft falfum 7 fubdit cp ponentes celumee grauebabetneceflario pone re aliquod fubftentans 7 oifferens ipfum fcilicj ani mam aut aliquod tale ertrinfecum quod tantum, in fubftentarionenonfufticeretficut non fuffictt in aliis grauibus quod patet quoniam graue babenf animam epuie anima fubftentet 7 oeferat ipfum ta tum indiget cjctrinfeco fubftentatepuraterraer q patet cp oictum illoru non eft fufticiens nec eoru ra rio eft vera., •tfccp pjeptcr ctromgrratiortej cek rtozta ejcifterrtie lationis propzia m clmattonc adbucfaluart fanto tepo Cmpedoclea in quit. Hemouet fecundam opinionem 7 0icit qp no 05 poni celu ftare furfum fi fit graue propter motU5 fu um circularem efle velociorem qp inclinatio fua oc orfum vtoijrit empedocles. 3”tel’igendum qp qr adducit rationem contra ifla5 opinione ideo commentator commenro.v.contra ea5 fic ar guic fi ca ftabilitaiis celi ne cadat eft velocitas mo tus fequitur qp eius ftabilitas 7 eius mot’ eflet vio lentus confequensfalfu5 quiamotusceli eftperpe tuus modo nullum violentum eft perperum 7 to fequenria tenet er quo talis motus eflet cdtra incli nationem naturalem celi ad efle oeorfum 7 tuc co mentator format fflogifmuminfceunda figura fi motus celi eft perpetuus fed nullus motus qui eft caufaftabtlttaris alicuiuecontra inelinatione5 fua namralemeftprepetuus ergo talis motus non eft motus ccli minorem in pria figura fic oeclarat.nul Ius motus violentus eft perpetuus. Sed omnis motus qui eft buiufmodi caufa quia propter fubftentationem contra inclinationem mobilis eft violentus ergo nullus talis morus eft. perpetuus confequentia nota cum minori 7 maior patet quia in omni motu otolenro mom eft contrariu fuo mo to zi 7 omnis moro: babenecontrarium no pcrpe ruo mouet Tperconfequens nulla aerio vtolentae quibus fequiturqrfi morio alicuius non eft eterna nec illud quod mouctur e eremum. Sedadbucnccp ab anima rationa bsle cogente manere fempiternu. ne

ep ma oicir cp non eft rationalis illa opinio que ponit celum fir fempirernum manus furfu3 illo modo non cadens er boc q> eft ibi quadam animadett nes ipfum. Unde contra boc arguitur fic fi oictii illud efle; vemm fequercturcp talis anima nonef fer beata nec haberet vitam fine triftitia confcqucf oebet reputari falfum quia in etemis poniturifum ma bearitudo ?pcrfacrio tenet confequentia quia er quo ifta anima eft occupata continue circa ertri feca co2po:a que mouet cum violentia contra incli narionem eorum videtur qpno poflKt erercere ope rariones perfectas bearirudints intellectus 7 pru/ denrie in quibusconfiftit vltima felicitas. Siquidem rurcp ut anime mortaltu animalium eft requies arca fomnuj facta cozpous remifTio fed ncceffari umfubftentan8cuiufdamparte5 re ttneretpfam fcmpttcruanmnco:m ptibiie* Adducit fecundam 7 ouo facit primo boc fecundo concludit quantum ad totum capim lum ibirfi itacp quoniam. £>eprima arguit:Hc fi dictum illotum eflet verum fequeremr qp talis ant ma efle»- marimeVilis 7imperfectio: quam anime generabilium 7 corruptibilium eft ab furdum ?con,equenria tenet quia videm’ animas brurorum 7 aliorum ammaltu aliquando qutefce re a laboribus vt in fomno modo ilia anima nunqp quiefeeret fed eflet inconrinua triftitia 7 conrinuo. labore: quare erit neceftfarium ponere quoddam fubftentans ipfa* p:o tali fempitemo labore 7 par confeqnens oportebit videre quid fit illud fubften tans.vr prius arguebatur oefubftentante celum. ideo erit ftandum in primo quare opio e fufticiens ILibef vf.fyca pofi tois 6 permanentia edi ab anima cogente e pp ea que apparent (a bifs que fut hic pmanentia in vita m quibus ca talis pmanenrie eft piunctio ale: cum co:poze 7 vlterius qz ifti videbant cy quanto entia funt magis pmanentia tanto eop fozme funt pfec' tiotes io oirerur q? eu aia celi fit nobiliffima aiap 7 coipuf cclefte nobilifTtmu co:po:u aia fua cft eter na pdurattonis Tea eterniratts morus celi pp eiuf nobilitate fed tri ?fle Termo no eft rectus q: veoedu cit talis aia moueret culabor 7 motus talis elTet violentus 7 Tic motus violet® efler Tine fine t fine principio qo eft impoflibile* Si ttacp queadmodum dictnmf coit tingit oicto babere m5 de prima lati one non folitm ipfinf 6 fempiternifa te ftc cjciThmare bonum fed r oiuina tionemeiqucdediif folumutiqj ba bebinms ftc confefle enuntiare pcor des fermonef fed talium quidem ler monum fatis fit nunc Concludit oicens q> fi ita eft fient oienf eft fup?a oe motu celi t caipTius f.q» fitnalisp intelligen ii monente 7 q> celti n fit graue nec leue vt antiqui oi jrerut q? boc no folu iuuat ad o ftedendu fempitern» fate celi 7 incorruptibilitate fed etia ad cognitionej narureoeoru. f. q> mouent fine Ubo2e*q> funt fot me intelltgenres 7 Tubdit q> folii illo mo b3bemus Picere 7 enunciare fignificatioes pcotdes cn antiqf oe quibus fermonibVit oictu illo mo vr benedicta nedpiii 7 maledicta renuantur. circa oicta comat tatotis oubitaf qr no videt q> ex tntelligentta 7 cclo ftat ma-ufvnu numero q? eje materia 7 fotma mate riali quia ei er materia 7 fo2tna materialiftat vim numero tuc aliqua efT? maiot vnitas q? vnitas nu meralis pns aut eft falfu quare tc.Hdpodef qo ex intelltgenna 7 celo fit magis vnu numero q> ex ma materia t fotma materiali 7 caeftqr tntelligentia no coberec celo mediante aliquo fient fotma mate rialtsqueeoberet materie mediannV oifpoib'* et oimen^on^b', eius cu fit fceu coejrrenfa 7 tuc ad ar gumm netraf oin pp boc q6 vnitas numeralis no ftat indittifibtii fed tabet latitudinem fm: gradus intenfiotes TremifTiozes. ©ecunducapimlumprimitractatus fecu/tdi libri oecdo t mundo in quo oeterminanturoe oiftere ttbus pofttionis celi Eloniam autem quidem funt qui dicunt ee aliquid djetrum 7 finiftrum celi queadmodu j uocati pictagorici :illo:um.n.ifte fer mo eft confiderandum utrum hoc (e babetmodo ut ilU dicunt aut magtf aliter. •Jboftqua 2l£.oeclaramt in ptecederi eaVelu ee ctemurTluc in boc fo ca°oetenmat ve partto’ fm firu.f. furfu oeotfu ante retro ni. 7 ouo facit q2 p*ocrenmnatdillisfmopfcmem amiquomipfos. repjobando fecudo fm optone,pp2ia ibifa: nobis at.ptimainouaeqtptimopmittit opinione:0 re ptobat ibi:ftquide 05: £>e paiua oicttq» fuerut qui da antiqui oefecta pictagoricop qui oberunt in ce lo repert'rioej;trum7fimftrum non faciendo men tioncm oe aiif a oifferenti|8 pofitionis 7 ifte fermo eo:um eft confiderandus vtru fic fit aur aliter. St'quidem oportet adaptare toti co port bec. principis confefttm enim, primum fi djetrum ejriftit 7 ftniftrUj adbuc prius priora ejciftimandum eriftere pricipis i tpfo dterminaduj eftqnidemigiturdebis ibis queetr ea animalium motus,ppter propria nature illorum effe: manifefte enim in animalibus ociftentia uidenf bis quidem omnes tales partes dieo at pura 16|etp r finiit? bis autem que di plantis aute furiunt 7deorfu5 fo lum fi autem oportet celo adaptare aliquid talium ? primum quemad modum dirimus Tlnc reptobado tfta opinioe antiq ru7ouo fadt.TlIpjto boet generali 2° i fpeali ibi pp qo 7 pictago2icos:p:ta in ouas q: p:io: facit qo oicrueft 2° ponit otfferetii inter feje ortas pofitois ocojfu 7c.ibi fa:eft at furfu: *p>u'a ttres fic triplicif repzobat ibi fa:tn aialtVcjciftesabt tertia: tribus.n.en tibus:£>e p:ia 21 reptobare contra antiquos qo vbicunq3 eft reperire oejetrum 7 ftntftru ibi etia repcriunf furfu 7 oeotfil ante 7 re troiquodipfi non ponunt 7 arguttfic quandocun alicui ineft pofterius ci oebet inelTe paus: f$ ojc trit* 7 ftniftnim funt oiffcrmde pofteriotes aliis er go fi tllerepertuntur in celo vt oicunt pictagorict et alie repermrur maio: nora quia pofterio2a prefup ponunt ptiota 7 mino: vt oicit videri i libto oe moribus ataliu ubi oeclaratuequeiftaruj oriap fot pu'o:es 7 que funt pofteriotee cu tales in fut aialtb* p.ppzta copnaturl vt ibi apparermam inaialibus pfecns oesbuiufmotofereperiuntur fed in aialtbus ipei fecds vt cerre afficis no oes rep @ecundns riuntnrinills enim vt oicit comentatozrepiu folu furfu-r oeozfum ante 7retro no aut oeftrij 7 fini ftrufed in plantis reperiuf folu furfu 7 oeo^fu. 3« telligeiidil fm Jiucr.comenro.vri.q fi i fla p:iripia V5 oextru 7 ftniftru infut celo 05 q 6 ena alia que fut fliis p:io2anaturalitfibiifint V3 furfu iroeozfu an 7 retro. CJnde oe q6 b3 naturaliter oext» 7 finiftru babetfurfu 7oeozfuame 7retro 7 no ccouerfo qz aialia imobilia petris affixa no babent oextrum 7 finiftrum cuoexcruilintftru fint partes a quibus incipit motus localis aialts fed bri babet ante 7 re tro quia babent in feipfis fenfii mo ante 7 retro fuc partes aquibus incipit aut rminaf actio (en fuum. Inanimalibus ejctftenf ronabileejci itereinipfo. 3lrguit per fecundam rationemffe omnes tales oifferentte pofttioisexiftuntin aialibus infe riozibus perfectis ergo ronabiliseftqi finteitam celo antecedens apparet ad fenfum 7 per 3hz. in U bzo oe pzogrcftu animalium 7 tenet cofequctta ia celum eft animamm perfecriftimum vt patuit per comenta tozem fupza comtaris .iit. T.itg. Tribus enimentibuf unumquodep ndud pjtnctpmm quoda eft dico au tenftrta furfum i deozfum t antm' us-r oppofitum* dertrum'? fmtfrp "jbzobar per tertia rone$7puo facitp:io pzemic tftquodda quod enim; De ozima oicit as enim dif:enfioncs rationabile, ejtiftere eorpozibns perfectis omnef Tlunc ar gtut fic.*Roabile i talia ot cozpozt pfeao i dTc % er ipft' celo cu fitcozpozu pfectifTttml Jntclli gendu vi'ii:circa illa p te. Unuqoftt veJutpzincmiu godieq» 3!».vultq»ralia(tnt rria tiftictapn'1 qz fut pziripia oiuerfox motuu 7 opa tionu in cozpozibusanimatis tn quiVfiit vt poftea oeclarabif 7 notat ipfatria babendo reipeaum ad tres orias nobiliozes inter oes a quibus incipiunt opariones et motus que funt furfu ante et oextru5 I3 ooftea nominet fex. eft autem furfum qitidej longitndt nis. pzindptum dejetrum autem lati tudinis antenns autcm,pfunditatif Tltmcponttotfferentiaminterbasfex oifferen tias pofittonis 7 ouo facit p2tmo boc fecudo ifert cozrclaria ibi:pzopter quod etia:piimii ouas ot pzimo oiftinguir illas eoparimdo eas ad oimcnfio nes cozpozutn in quibus funtifecundo coparando ad monte * opcnttoes quop funt pzicipia ibu ad bttc aute3 aliter.De pzima oicit q? tpfc oifferunr ra tioitc magmtudinis 7 otmenfionum cozpozum 3n quibue funt quoniam furfum cll pzincpM} longi ntdmie quia longtmdo fumitur oe fur u cozpozts inoeozfum fed ocpcru eft p2mcipiU3 larirudm 0 qz oe oeptro ad finirtrum cozpozis pweedit ipfius Ut» tirudo.2lnce vero pzinctpium ofundttatisquta ab ante ad retro p:o cedit pzo funditas. 3iueUi0di dum fecundum commcnrarozem q? 3l$& per fex oi menfionee cozpozum itelligit fex fuperftties tee in cozpoze babentee virtutes oifttnctas in natu rie earum vt velit q>logiti do fumatur afuperftrie fupertou ad inferiorem latitudo a fuperfide oeptra ad fintftra5 7 pzofundttas a fuperfide anterioziad pofteriozem. 2ldbuc autem aliter fm motus p:tn dpia.n.becdicoundc incipiunt pri mum motum habentibus eflautej t furfum quidem augumtatto :adejc trif autem qui fm locum ab anterio ribus aut qui fecundum fenfum an terius,n.dico in quo fcufus. Tlunc oiftinguit eas comparatione facta ad mo tue Topcrartonefepftentee inanimalibus7 oicit cp tpfc oifferunt adinuiccm fecundu5 cp funt prind pia nuteKorum motuum in animalibus na3 furfu? eft illa pars aqua incipit motus augumti. Sed oerrrum eft pars aqua incipit mori localis:£t an te eft pars aqua inapit motus fenfationif. 3ntcl ligendum cp Jlzz.bicnon fumttfurfum 7 oeozfum pro lods fimpliciter leuium vel fimpliciter grauiu fed pzo oinerfis partibus cozporum in quo funt q funt principium motus augumentf. 3ntelltgen dum fecundo cp furfum eflfep&nciptum augumen ti in animalibus poreft oupliciteritelligi. Unomo quia a pare fuperiori fumatur alimentu per quod fit augumentum vtapparet per experientiam fecii domodo 7 magis ad mentem quia maxime fecundum longitudinem cuius furfum eft principi um fit augumentum corporis. Dexrrm autej e principium motus localis.qutaeft principiumla titudinisepcuius vno extremo videlicet ocxrro in dpit motus localis * terminatur tn aliud cjctremti puta fimftrum ideo animal primo mouet pede oex trom Deinde mouet pede* fimftrum oum fuftrnra tur fuper pede oextro vnde oidt comenrato: q- mo tus pedis oextri. £ft eftenrialis 7 morus pedis fini ftri eft acddentatta.£r fi queratur quare motus lo calie incipit magis a pede oextro quam a pede fini ftro.*RelpoiuUwr hoc cfle quia motus, localis eft 3*tber nobilio: motuum.ideo oebet incipere a parte nobi Uori a iUa eft pars oertrainqua viget cor# eft me bruntnobiliftimu'1 prmcipaliftimuj 7 illius mot* principium fed contra quiaeor eft magis tn parte (iniftra vt exanotbomiaapparetotcenduqo .licet fm culpidem co: magis refpiciat latus finiftruj tr» fm baflim que eft nobilio: eC pars cozficuatur ver fus natura non totaliter fituauit ip fum ut latere oejetro ne propter nimiam caliditates ipfius ad tale parte puemcnrem concurrente etiaj caliditate epatis ibiaem ejciftemis oeftruerenf opa tiones. Sed # ante Iit principium fenfationis pdt impliciter intelligi.Unomodo quiafefibiUa primo moueant ptem anteriorem: 2Uiomodo 7 meli0 qr in parte anteriori oes fenfus fituantur.

:opter qo % non tn omni corpore furfum x dcojfum x dettrum tfini ftrum t anterius x poftertue quercu dum fed qucamcpbabcnt motapu ctpium in tpfts animata cntfa Tlune ifert correlaria 7 ouo facit ficut ouo eo: relaria infert ibi fecunda:inanimat02um:£>e ptima otcityce oictis concluditur# non eft querenda inomiucozpotereperireiftasfcjc Differendas pofi tionis 7 caufa eft quia folum in illis eft talia reperi re 7 querere que babent in feipfis pzin cipium fuo rum motuum localium 7 inchoationis eom n fed folum cozpoza amata funt buiuf ergo 76 m aio: no ta eje oictis pzius quia talia funt pacipta vnde mo tus inchoantur 7 mio: ponit i Ira 7 p&vift. pbic. 3fuammatorum.u muullo uidem? unde principium motus becquide5 enim, omnino, non moucntur .bcc autem monent quidej fed ab oi par te fimtliter puta ignis fnrfum folum tterraadmediu; 3nfertfm eozpcnu 7 ouo faaVpsimo boe :'oftm dit quomo feje oifferentie pofirionis altquo modo reperianmrin co:po:ibus tnaiaris ibi fr.fed i bis quidem:£>e pnma oicit q> in nullo co:po:e to babemus affignjre illas fex Differentias 7 argu e ptima intendit ifte feje orntie non reperiuntur in inanimatis abfolute fed folu refpecnue 7 fimilitudiaric 7 boepot cotige re tribus modis mo Vt illud ma?atU5 otcat oestrum qo pontf ex parte noftraoenra *i finiftru qo ponitur ex parte no: Ira fmi>lra.£riftomodo appellant oejttrut finiftrum Augures aiiiu qui appellant aues ejrilentes erp te oejetraoeetras tejciftentes ex parte finiftra ap pellant finiftras 7per augures intdligere habern* oiutnatozes ex volatu auiu.Secundo modo fumu tur oejcmim 7 finiftrum inaiatis fm fimilmidines ad figura noftram fieps in ftatua fimili fisure ho minis cuius caput ftn fimilitudtne oicitur furfuj t pedes.oeoifu n terno modo fumuiitiir pejrtmm 7 finiftrumeeontrario nobis fieut illud oicimus 6p tum qo apparet nobis eje finiftra * tlludfmiftmnn qo apparet nobis ex oejrtra fica t pj oe imagine in Ipeculo apparente, ' jti tpfis autem bis uuUam uidemuf differentiam fun.ccontrario uertau tur ptraria dicem? dejetra x finiftra * furfum x deotfum % pofteruiftan tenus „ Tlune offendit quo ifte orie no reperiat ininaia tis abfolute 7 arguit fic in illis ifta no reperiuf abfo lute inquiVno funt oiftincre partes naliter baberef oiuerfas virtutes fed inaiata funt bmufmot g0 in idie oua bits.f.ocrtrum 7 finidrum ergo fi oeprti 7 finidru pommrurpnncipia in entibus rationes, contrane tatis non minus alia quatruc: oebent ponip:inct pia p\h nota-r aue oeciaratur quia alia quattuor p:incipia oifferuntin rebue figura 7 'nrturc feu po tenda oeerrum autem 7 finidrumfolum oifferunt virtute 7 n figura, fecundum co mentatoiem commento, vndecimo.q? ostrum oif fert in animalibus a finid°quia virtus partis oep tre ed alia a virtute ptie finidre fed non ornr in fi- gura vt paret ad fenfum f3 ante 7 retro 7 funditer furfur oeo:fu oiffcrunttam in in figura £t furfum » deorfum omnibus ata ti8:fimtliter » animalibus » plantis ©ejctrum autem »finiftmm noncjt tfrit in plantis •probat p fcaTdfl rdem r arguit ftc quibufcucp fnfuut poderio:a etia oebent ineffe pzicza 7 finidrum funt podcrioza alfje 7 in furi' cozpczib* aiatis 7 celo ergo ena alie orte oebew eis irtefle co fequenria nota 7maio:fuit oeclarata toperi* 7 mi notabatur in lirterra q: furfu 7 ocoifum repemmf in omnibus aiatte 7 in plantte 7 i anialibus (5 oep trum 'rfintdrum no rcpcrunfm planrifejrquo fe furfum 7 oeotfum funt p:to:a natura quam oestrum rfiniftium. Sdbuc autem ut longitudo btitudi ne pjior.fi furfum longitndtmf pjin eipium dextrum autem ; latitudinis pjtoris autem principim piius uftqj eritlurfumdejctrofeeunduj genera ttonem quonia multotiens. dicitur prius. Adducit tertia ronep qua ruit pbare cp ocptp. 7 'Wdii? funt ore alqe qmio:podcrto:es 7 p pn» illae p:e upponuntt arguit fic Idgitudoeftpno: la titudine fic ‘cp latitudo ppfuponir longitudine gtfr£ antecederem noti? 7 pna r$q: furfu longitudo infeq turrindeaflumff co:po:um latitudo qre furfum erit pziue Dextro fecundum naturam feu generario nent cu multis modieoicaturpaus qooicitpprcr piius tempore. 2idbucautem fi furfum quideeun de motus, dqctromat a us autem adqd faltem fic utique ba bebunt quanda uirtutem principii, que furfum ad alias fpectes.Jdcoqj qi derelinqunt principaliora prine» pia iuftum eft ipfofincrepare:» quia bec in omnibus ftfr putabanterifter Arguit p quarta roem (ic furfu e p:tciptu$ rnde fifr mot’augumri Oept£ epzicipiurndefit mor* loris in aialibue 7 anren* e principiis ad q6 termiaf tnot’fenfatois g°p:f nictu ed vep ane p; c% oicrif 7 c$ pria q 2 e ptio: i aialib’ motVenfarf onie emed;’mot’ at localis (ic mofVdprio: mom fic principium ed p2ius prinrf pio qre lurfu erit p:inciptu prius altis. 3mdltgedts h 3luer.cp vult cp primupticipiu mor* in atali fit fupiue fed adeptrisfir p0ejrirus mot* locaf. TU liber primuprmriptu motus aialie eftacordcranquam mebro fuperiori oigiutatet prionfedorincipiu eri tue motue localie e a parte oejerra 7 nec e alia eje pofitio a prima. 3,lK%cr,£^uV °ic Qpw an te efl finie adquedererminaf motuffenfatioms b° pot ejcpom tripliciter prio q: ibi funt plurce fenfue 7 fenfibilia prio mouent media vt aerem aqua$.7c: jDeinde mouent fenfue vt vifii audiium 7c.xfic ibi terminaturmome fenfationie.Secudo mo qt ver fue parte anteriore corporis eflrin illiue rectiudi ne 7 oifpofitione pcedit motue aialie r verfue illa parte etia ftntf.Xertio mo q: co: qo efl principium mot* 7 fenfue aialie terminat moffenfarionifad p te anteriore 7 fic fm 3luer.licet vnicii fit principium oium moruu in aiali videlicet C02 tri oiuerfa fut pri cipia icboatioie.f.oeprrufurfiiantenoqj cocludit 7 oicit qo ergo ptctagorici funt increpandi p2opter ouo p:imo quia oerelinquerunt in entibus potiota prinipia 7 principaliora. fecundo qt ponunrinoi bus enribue reperiri oeptru % finiflru cu tn in reb’ inaiaris non reperianrur. 3flte^lSendu fm auer. coirt erraueruntm ouobne 7 pri mo ponebatinoibue curibus reperiri oeptru 7 fi niflru fecundo qt in aliquibus ponebant folum by irum? finiflru in quibus etia erant alie quattuor oifTerentie poficois. 3nrcll!gcnd[um i fm 3luer* q> onolep cflcaufa quare furfum 7 oeorfu funt pri 02a naturalirer q? oejca-u? finiftru.lbtima efl quia furfui cfl fm longitudine ? oejetru cft fm latirudme modo logirudo eflpriot latitudie ta matbematicie q?naliter,ZDatbematicequide qmpunct’ motus caufat longitudine feu linea % linea mota cat latitu dine feu fupfirie fic g°puct' c ptiot liea fic logitudo e |>02latiru rine. TlaUf aut qt latitudo no pot cogno fcifmelaitudinecu longitudo po naf infua oiffmi lione fcd bn econtra longitudo pot cognofci fine la iiriidine. Secunda ca efl qt fu rfum efl ptmcipiu mo tus fm'longitudinem oejetr u cflptiuripiu motus fi.n latitudinem fed morus in longitudine efl naliter ptiot motu i larirudie g°p2ia'piu mot’i logimdie efl nSlir mot’ in latttudinequare nt 71$ piia quia ficut motus efl ptioz motu ita principium eflpzue principio. IRobis it qtfi determinatum eff ph1* qnn babmtibus oancipum motuf tales uirtutesejcifhmt; €ftltcelwm animatum i b; motus. puncipium inamfeftum furfum t deor fu;?dertrumifmilfrum; _ Tlunc 2f^.r>etermiatDeofij8pofitoisceiP? p dziairentione7tria facqt oflendit fejcoric pofitdie repiunf in celo ibirepiuf Xer rio fubiungic quada oiflinctione oc gtib* celi ibi fa meo sute longitudineiibi tertia polozmtt aut. *p>2fa m ouas qz priifio facit q6 metu efl z* remous quan dacauflarioneribind65.bepziaintenditifta pcltt fioneicelo e reperire fex oiffereririaf pofitiois.f.fur fu 7 occjfu 7c,codufip arguit ftc m oibue babenti bus m fepzincipiu in(boat6ie fuo»moruue repe rire omnes illas DifferentiaeYed celu eft buiufmot ergo 7c.matoz nota 05 af fignare otftincta principia 7 oiuerfas partes in aut bue ineboent motue fuoe 7 tninoze oeclarat i littera qm celucu fit aiatum perfectilTimuj bv m fe pzmcipium fui motue* 3nfdjigcndum q> cotncrt tatoz coni.jritj.adducit ouae rones ad pzobandu* babere cetufej: oiff. renrtae pois prima e bec celu$ babet Dtuerficate motuu infeipfo rm otnerfttate fii parttu ergo 7c.patet pna epoictie 7 ane ,pbaf q: celu eft aiarurn.fa ro eft bee celu babet parte pzo pzia aqua ineboat mo tus locale ergobabet optril 7 finiftru 7 p prtebabet et aliae oifferen iaf priozes ars ,pbat qz babet pte ozierale aq p°icboar motu. TRon opottet. n dubitare jppterfpe ricam effe figuram totius quomodo eritbuinf bcc quidem dejetrumboe autem fimfirum > fimilibus entibus partibus omnibus? motis omni te pore. •Remouetquafda cauilatioes7 ouo hi prio mo uet fecudo remoticr ibi:fed itelligere: £>e pztma po nit ouae iftatias q pofTent fieri p coclufidne 7 pzio arguit ficcelu eft nufctotufigurefpiceergo neft tn eo alTignare furfu vel oeozru nec aliae oriis no fitioms pna nq: cjrqeftiimtlitudo priu celi i figu ra no vide(maioz ro quare vna pe oicaf oepra 7 alia fintftra cp ecotra 7 ita oe alije. Secundo argitit ficcelu babet etermtate 7 vnifozmitate fut mof g* no eaflignare oiuerfitare? in talibus pttbue* 3tiis biru e fupza 7. pij.pbic pna tenet qz tales pres 7 orie no repiunf in aliqntfi ppeeoiuerfapzictpia ot uerfojz motuu na oejetruepars a q icjpitmotus lo calis 7 fintftp efl pars ad qua tm naf u g° motus in celo e etnus in nulla pte iripit 7 ad nulla terminaf. ©edintelligere fient uticpfi quis ut quibus babetdejetrum ad Itntftrum differentiam tn figurif deinde eircnn ponat fperam babebit q dem.n. uir tutem differentem uidebitur autem non propter fimilitndinemfignre: ■Remo uet bae ouas cauilattoef pzimo prima fo fam tbifa.eodeaut mo.6e pztma oie prima iri flantia nibil valet na opoztct mtelligcreficfebabe re oe pribus aU ficut fe babet oe ptibus aCaliu. vu Fecundus delicetmce!ofltfimilimdopam'itm figura rn ibi e Dinimilinido in virtute ? oe ipfo e ficut oe oiali fi poneref figurefpice babercr.n. ptes driites fm virtute licet non videretur ,pprerftmiU tudtne earu in figura. 3ntclligedu f m 2lu er. qp aliter poiTumus imaginari iftas partes Driites fm virtute effc in celo.Ut fi imaginemur qp inter latera celt fit vttus bo qui babeat caput futi tupta polum antartteu ? pedes ,ppe polum articu manu oep ra tn ouente?ftmflra5 in occidente ? parte antertoze verfus meredie ? poftertozc verfus feptetrtone qui moueat cdu ab oriente in oeddentem ipfe aut quie fca’ aut moueaf qutaboc no facit oiuerfitate ipzo poftto tunc.n.polfumus imaginari tn edo licet fit fpericu efte partes coftmtiiter Driites fm virtute fi2 in illo boie. fodent autem modo ? de p:mripio eius quod eft moueruft.tv.fi nequa quam incepit babere neceffariuj pu dpiunt unde incepit fi incipiebat qd mouef mouerit utiqj. Ii fteteritmo uebitur utiqj iterum. •Remonet fecunda cauillationem. £20 quo no' tandti vt innuit Bp.in tcjrtu qo mo us celt por capi oupfr.Unom6p20 aggregato ejcoibVtuolutotl'’? fic mofceli eft infinitus nec babuitpztnctptu fecun do modo por capi p vna reuolutione qua complet vnam rirculattone ? fic motus celt no cft cternus fed babet pzincipium ? finem. applicando ad p:o pofitum oicit 3^2.q? celum babet otuerf tate3 tn p tibus ?p2inctpiumorus vtotetum eftpftderando motuceli fecundo modo na Ucet celt! nunaua ince perit moueri capiendo motii pzimo mo tn Dab5 p:t ctptuaquoindperetmoum? omni Die indpit mo ueri fm vna certa reuolutione.Uno fi cclu quiefee ret? inciperet moueri fm Determinata pte moueri que efTet fllius motus p.nnripitl. gendu fm 3luer.q> in celo eft repirc ptes oiuerfap virtutu? caufam alTignat qzmouens ipfu babet il tas oiuerfas ptes itaq?ej: oiffincrione motozis cdt arguit oifitcttone mobilis i virtute ? boc qz taf mo toz e a ppziatus mobili I3 aliter efTet 6 alijs moto rib\3rueUigenduz°q’ oupler’ epzidptu.f.temporif ?magnitudt8 q»uis ergo mot’celt pzio modo acce ptus n babeat pziciptu tpis tn bn b3 pneipiu magni tudif qz babet Determinata pte i magmtudtc a q ta lis motus icipit vel inciperet fi baberet pzmcipium Intempoze. Dico autem longitudinem quidem ipfius quefccundnm polo6 diftatia 'tpolopburtc quidem furlum bunc autem deorfum. Oflcnditquomodo talef otfferentte Debeant fu itu medo? fria facit pzimo pjettuttit o temni fram fecundo lubdir rationem terno oedarat per ftgn» ibifecunda:otfTerauiamemm. ibi terna: fimtltter. autem:£>e puma Dicit cp furlum ? Deotfuj affigna. tar in celo fecundum longitudinem tpfius que fumi tur fecundum oiftanriam queeft inter polos que e maxima oiftanria ? ideo otcitq? vnus pclomm 6 betoicifurfum ?alius oeozfum quia funttn oua bus cjcrermtnattbus illius linee q appellaf a jrif fpe. Sufferentia enim mbtefolum uide nmebcmirpcnotum per 116 moueri polos Subdit ratione oicens q? Differentiam iftamin parnbus celiaflumimusfecundu oiuerfitate emif pes to2um :nam quia poli funt immobiles alio emif pertozum lumimus ab vna parte? aliud ab alia v>t arguatur fic poli funt immobiles ergo oiflantta iit ter illos eft longitudo mapima celt.antecedens pa tet?confcquenriaoec!araturquia ejequo poliTuc immobiles fecundum lineam menfurantem illam oiftamiam opoztet imaginari celum circunuolui ? ineboare motum fuum fecundum aliam parte? pu ta oztentalem fecundum quam buius motus fumi tur latitudo. Similiter autem ? eonfueuimus di eere latera in mundo non quod fur fum t deorfum f> quod iujeta polos tanquambec longitudine ejciftente Quod enim ad latus eftquod iujeta furfumt deorfum. Oedarat Dictum fuum ejr omni modo loquedi ? Dicitqp nos cofueuimus fumerefurfu? oeorfuj fm polos ? Dicere illa efle later a celt que fut iujrta polos tacp ejriflemia in latitudme.3ntelliaendu fm pmcnrazoze pmmto.piq.q? longitudo ceti umitur ab vno polo ad altu polu ? ca eft qz mot’ localtf ce U' e apte laterali fm polos tuta oiietaU' q oidt ojetra qm lareza logirudisfuc oeptp ? finifte vt appet iu bot I3 extrema rminatta tpfa pm logu fu furfu ? oe o:fu.3ntdhgendiI fqp p Diftana uelligttape ozbiucdeftiu circa quem reuoluuf ? talis,apis ter minatur illis polis ut ouob’ cptremi6?'oicrtur dia meter mundt.3nteUigendu tertio q? per emfperia feu medietates orbis quarum vna Dicitur furfu5 ? alia oeozfum inteUigit partes celt Diutias fecudu drculum Dictum equtnocttalcm ita quod pars vni us poli oteitur furfum ? pars vbi eft. •jbolus oppo ficus oictrur oeozfum ? pars lateralis a qua. Ce Ium inciperet motum fi inciperet mouen Dicitur oepiru? ? d oppoftta finiftm quar to cp3lucr. adaudt tres rationes ad pzobancuin q? poli e bcc: oe q6 c oe fb*a ozbis futiulmoueturcuo:be:fedpoli!ut butufmodi g° 3UE>er 7c.maior notama ad motu totius mouei qolibet qoeftoenaillius:7 minorp5tenendo g>poli funt partes orbis boc eni fupponit bec ro:fed oue roes fequentes pbant etia tenendo qr poli (int puera in diuifibilia.Secuda ro eft bec omne qb eft in aliq qb fm fe tom moucrur mouef ad motu illius poli funt buiufmodi.g®7C.pna noia cu minori 7 maior p5 qr punctus 7 quodltbet aliud accides mouetur paccidens ad moro illius i quo e.Xertia ro cfthec ft punctus quie polus quiefeeret aut cfTcntialitcr aut acctdentalirer.Tlb elTetialifcr qr idiuifibile nec mouef nec defeit efletialiter f5 folu corpus p fe ep ftensmec accidentaliter quiefeit qr oe quiefeens ac cidentaliter ddcit ad detem illius in quo eftrcu g° orbts cotinuo moueaf fm fe 7 qualibet eius ptem fequif qp talis punctus no defat acadcntalit ad qc' tem orbis p fe 7 per pns mouef:fed cu oiat %p.ap poli fut imobiles boc pot tripliater faluari py $ co uderatione geometrica q abftrabit a motu rando folu polos vt fut puncta indiuifibiliatermt naria linea que e aris circa q ua celu mouctur:feeu do capiendo polu pro pua parte q tarde valde mo uetumalis pot oid imobilis refpectu ptis que em equinoriali:cn i ifinitu reminilTc moueaf aliq ralis pars oicta polus 7 in infiniropuu cerculum oeferi bat aliqua talis ps refpectu circuli oeferipti ab cd notialt.Xertto qr pars oicta poluf licet moucatur fcbmmatcriatdeft veremo tn mouef febm forma f»fenfibiliter:alieveroptes moucnf febm mam.u vere febm forma id cft fenfibiliter. ■Jbolomm autem qtu' quidem fuper nos apparens que deozfuj pars cft 0.ut autem nobis mamfcftus que furfum. Tlune ponit quanda oifonctione cr qua babef propofitttm:7 tria factt.primo;oHendit quid fit fur lu e* parti motus octaue fpere:fecudo er pte mot* feptem epilogar.ibi fecuda:f5 ouo ibi terriaroc bis .'jbrima in tres.prtmo ponit oirti ettonem :fecudo pbat quoddamrterrio pbat pro pofiro feu infert ibi fecuda:oertrueni3 :ibi terna: fi igitur.be prima 0icit q> poli fut ouo quida cft fu pra nos apparens 7 quida cft nobis no appens :ct fubdtt qp apparens nobis oicitur oeorfu:7 non ap parensnobis oirif furfu. ©ertrum enim unumqtfcp dirimuf unde puncipium eius qutfecunduj locum motus.Ccliautc puuripium circulationis undeo:tus aftromm: 0.uare boc uficp erit dejctru5:ubt at occafusfiniftrum. Tlune pwbatvnumeFquobabebit intoitu;: t vult probare qp oriens in motu ocmtfpm eft ps oertera ccli:-r arguit ficella ps eft oertera in celo a qua incipit motus ipius 7 vnde eft ortus fed orics eft buiufmodi ergo tc.maior nota ejc luy p: a dictis: 7 minor p5 ad fenfu. Sugitur incipit a dcjctris; tadfitn' (Ira rircunfertuftnecefle qd furfum efle mamfeftum polunnfi enim erit quimanifeftus ad fmiftra erit mot’ quod non dicimus. CDamfeftum igi turquia im mamfeftus polua eft qd furfum. Tluncvpbat propofiro *r oictis 'i ouo fadt.pri' mo bo c.r° concludit quodda ibi:t ibi qutdej* i>e prima pbat ejc oictis illa coclufione qp furfin i celo er parremotus ocrauc fpere fumitur fm polu 3 no bisocultii:? oeorfu fumitur £3 polu nobis appare te % arguit fic :fi fpere incipit ab oriete taqp a oertera parte oportet qp polus nobis appa rcns fit oeorfu :t qp polus nobis ocultus fit furfu5 fcdftc cftcp motus ocraue fpere incipit ab oriente ergo 7c.maior nota 'i patebit in ?mento:7 minor P3 ad enfum. €t ibi quida habitantes in eo q> fur fumfuntbcmifpto:7 apo dejetram TFIos autem m eo quod deotfum: et apud finiftramtecotrario quam ut pptbagoact dicunt. Jllieni nos fur furo*quide faciunt 7 m dejetera par te."bos autem qui ibi deo:fum 7 in finiftroiaecidit at oio contrarium; £ocludir|qdda ejc oictis:7 oiccp habitares ma gis verfus polu meridionale fut verfus fupi’ 7 ma gis a oejetris celi:7 nos q b a bitam’ magis verfus polii feptetnonale p ppararionead illos fum’ ma gis vfus oeorfu:7 vfus finiftra preceli cui’oppofi cu otccbat pictagoari qr ipi ponebant nos efte ma gis furfu 7 adertris prcfpecro ad alio B.£t illos ee magis oeorfu 7 a fintftris qb n eft verus* -Cires bas ptes itelligendu pf m pmentatorej qpp polu5 nobif appente polii fcptenm'onale3:7 p polu nobis occultu ttelltgirjjolu meridionalem polus feptentrionareft ocorfu i celo:7 meridtouat furfu:7 qr nos fumus ppind polo fcprentrionali i 5 fumus ppelocu oeorfu3:7 ecouerfoantipedes refpectu nr i fut pptrtqui polo meridionali: 7 ejc co fequctt loco furfu.*p>olus feptcntrionalis appellat articus :7 fimilirer bozealis 7 oicitur feptentriona lis qr ibi fut feptem Helle tardifttme motus vt bof 10 eua3oicitur bozealis :quauis em oicat boreaf fecundus abotea vento inde flate:7 ©icti ametis ab artbos tdefl vrfa maiote eje illis fepte3 flellis ppofita. S5 polus meridionalis etia ©icitur antbarticus 7 au" ftralis.lHntbarticus quideqt efl contra arties ad anrc qo efl contra 2!uflralts vero qt inde venit ve tus aufternpminatue. 3nt in celo eftaffignare ocjrtp 7 fintflru qz in eo efl afl ignare parte 7 aqua incipit moueri:7 efl illa a qua pztmo afcendut flclle ftjcetT vocatur ozicns-rboc cfloejrtrii in celoj 7 p 0 ei op poftta vocatur occidcns.£tefl finulru in celo. £t cjc boc vlrciius pot apparere q> pars celt cui fuppo niturterranollra habitabilis fm qua3 ntouef celu ab otiente in occidente oicitur ante 7 fibi oppofira retro vt potefl apparere in exemplo fuperius pofi tooc homine. Sed fecunde quidem circulationis puta eius que planetaru;. flos qui dem in bis que furfumttn deeris fnmus.Dlli autem in bis que deozfu tinfiniftrisecontrarioemm in bts ptincipium motus eft ptepter cdtra ritas efTe lationes: ut accidat nos quidem dfe apud pzineipiumullos autem apud finem. Tluneoflcnditquomo furfu7oeo:fu fumurur in celo exparte motusplanetae oicit qriumunf prio mo:7 ro e q 2 ozbcs planctarum cotrario mo mouentur ad ipf a fperaoctanamfi ipfa ponatur eflepzimum mobile. E>e bis quidem igitur que fecunduj difcenfiones partibus ? fcom locus determinatis tanta dicta fint. £pt!ogat Dicens q>oe partibus fitueipfiuseelt £m loeu fit ©ictum iflo mo 7 tanta intelUgendu fm 3luer. cp ptoptet motu planetaru contrarium mo tui octaue fpere op02tet fituare bomine3 econtra rioq» fuerit fituatus ad aftgnandu Differentias po firtoms in celo mo contrario modo fuperioririma ginando v.5 q> caput fit in polo artico 7 pedes i po 10 antartteo 7 qz manus oejetera fit in occidete7 fi niflra in otiente 7 anten'02 pars fit in feptetrione 7 poflerioz i meridie: % moueatotbes planetarii mo tu oppofito 7 p3 totum* ie q> Titz. peroiflenfionefeu oimenftones inteiligitparref ce 11 que non otucrfificantur realiter cu eadem pars aliquando fit ocjttera 7 alic)n finiflra:7 oiuerfifica turfm oiuerfitatej potcntiapque in illis apparet fm qriu otuerfis fitibue repertunf vt in oubio pa teftet:7 per loca intelUgit loca que copulantur illis partibus 7 ozijudbus terre habitabilis 7 bec fut loca terre que fuppomirmtr talibus partfbue fm quae fituanmr otmenlioncs celi: vt verbi gratia effetlocue terre babene primu orriontem totius terre babitabilie ille e locue luppofirue oejrtere ce lii-rficoealijs oicatur:?per babemus inrclUgerecirculufmquem celu apparet terre eo bercre tqui oiftinguitparte3 celi oiuifam a parte non vifa. £irca bec oicta fur plurime oubitario nee. *p>rimaoubitario eft :vtru3celum babeat oejetru-r fimilru 7 aliae pofitionie oifferetiae.Jlr guitur qp no:qr fi celu baberet oejrtru *i finiftru cu continue ipm ctrculariter moueatur 7 par que e iit oriente aliqn erit in occidente r ecotra fequeretur 9? oejtrii celi aliqn effet in occidente 7 finiftru i opi enteteuf oppofitu vult 21%. £>e ifto fut qua truo: oppimonee.tbama oicit qp in octaua fpera no fune iftcotfferenrie ab olutefed folurefpectuad nona qnaponutimobiletbabereeae abfolure. Se eunda opinio ponit cp octaua fpera babet illae oif ferendae no abfolure fed i otdine adnoe 7 emifpe rium nrm.Unde pe que eftfupra caput oicit fur fum ? oppofita oeorfti7c. Zerria opinio ponit qp in celo fut abfoluteiflc oifferenrie pote i7qpieo fi.ntoriUnctcprce oiuerfaru potenttaru3 quarum vnaemagienobiite alia minue :7 vna or oejrtruj vt il a a qua incipit morue :? alia ei oppofua oicif fimftruiTfic oealifeita quqmocucp celu moueaf fempereadepare eoe]cterafiuefitm oriente fiuei occidente:'! fic ,ppotrioriabilirer oicaturoe ali)9„ O nneetame ifle opiniones funt remote abite tionc 21%. Ouiarta opinio e comentatoriequia ponit aliquo mo fut fimilitud ne iftas oifferentiae in celo reperirt qm imaginatur qp non femper cade pe e ocsrera nec fempeade pe e finiftra: imo illa q e in oriente e oesrera in occidente e fintftra. Uult enim q?pare que afe mdit fuper primu otijontem noftre terre babirabiliefit oestera:? ei oppofita ft mitra:? pare media vndeetranfttue ab oriente in occidentem e ante 7C. 3ta qp quecuq3 fit illa quei t oriente 7 fupra pofita primo 021500« illa e oepera ?c.£aufaautcmquarefcmpcrpare in illo fituoi citur oejetera 7C. e q: intelligenria magie influit ad partem ertftentem in illo fitu queeutp fit in fituop pofiro:?ibiefficaciue oftendit operationee fuae. Sed tunc oritur fecuda oubitario V3 vtrum ta Ite influentia f m magie 7 minue influxa fu virtus materialis:-! apparet q’ ficq: omne illud quod in o uterite parribue quanritariuiefbi recipirinrsfio nem 7 remtfionem e errenfum 7 per confequene marertale:fed ralie influeria ebutufmodicrgo 7c. z° fic omne q6 recipit int nftonem 7 remiffione babet cotrariu cu incenfto 7 ramffto fiant p maio rem aut minore admistionem eu fuo ptrario:fed oe babene prrariu e corruptibile 7 materiale ergo 7c. 'ftefponditurgrtalie malie 013!« a motore feperata 7 i ieptenfa multiplicata nec oe ILibar •ntenfibile ? remiflTbfle babet eotrarium vt patet oe lumine l; fit veru ocqualitatibuf tmaterialibus £r boc infurgit terna oubitatioique efl vrrtt ptes ccii Differant magis nobile 't mm’ oat eomeraroz ouas folutides ad blc oubitarione p°c cp nuIU ps celi e efletiaK* pfecnoia alia: f$ folu acci dentaliter fm op plus perfidrur ab inrelligena alia imo eadeps aliquando plus perficifaliqn minus rtp* er otctisifecuda folurio eif cp vna ps ccli cft alia pfecti'02 effenrialiter.Un aflrdefl nobilio: ps fui ozbis. -Quarta oubitano eff cn in celo ctu motus octaue fpere fumantur ore pofmonis: vno md refpcctu mot’ planetapmodo oppofito: quomd abfolitte oebet fumi. Hefpondef q» i oz' dine ad octaua fpera cu fit nobilioz aliis 7 eius mo rasp?i02Tpfeeri02.£taduerteq> 2lp.7 comenu tot videntur velle q> octaua fpera fit ptimu mobile qo tame fm affrologos no eff veru. Quinta du bitatio eff quomo habitantes verfus polii antar ticum funt ipte funerion 7 oertera: 7 habitantes verfus polu artfeu fut in partes tnferioii 7 fimffra. 3ld boc oicit cdmennto: cp illud no efl vfr veru qz in terra1>abitabili verfus polu antarticu efl ali qua ps finiftra 7 inferioz 7 ccdrra verfus polu; ar neu efl aliqua ps oertera 7 Cupiomllud ergo oictil eflvcm oe aliquibus 7 vt in pluribus. C>einde ponit folutione terruflq qui oirit cp modu platonicozu 4.furfum Dicebant oertru 7 oc 02fum finillrum. Xerriurapimlupzimitractatus fcciidi Lbzi oe edo 7 mudo (n quo Declaratur caufa pluralitatis motuum celeflmm. Eloniam mte* non dl con trartua motuf qm'circum ei qui circum coufidmmdum p2optcr q'd plures funt lationes. 3flud cfltcrti» capitulu huius pzimi tractatus Cn quo 3l».poflq» in pzcccdeti capitulo oetermina nitoeoifferentus pofitionis ipfius cdi.Tlunc vult oflenderccas pluralitatis cozpozuccleUtu; 7 mo ruueotttouo facit:qz pzimo pmirrit inrenrufecu do fbztma in ouas qz pzimo facit qooicmdl: fecudo fubdit quodda qo pbat ibi:7 qutdc alonge. Oc pztma oirit cp q? mottu' circulari no efl aliquis mof cdtrarius: ioopoztet cofiderare camppqita fut plures mo ms cozfjoztjcelefltu, 3ntdligcrtdu5 pzimo prietas e ca pluralitatis motuu cuvnu;nopofTit fibi tpfi efTe conrrariu:,r boc oeficit in celo cu t celo hd fic cdtr arietas ficu • efl in dementis in quibus i ca pluralitarif motuu. 3o oirit inue fltgarebic queTitcaoiuerfitaris motuu cozpozu* celeftiu er quo tn'illis no repentur conrrarietas q fit ca talis cdtrarieiatis. JnteUigldu fecudo f* 3tua\ come.rrii.q’ qz effectus eft finis aget s que agens intendit: td ca multitudinis motuurozpozuj celeflium fumitur eje multitudine effcctuu inferto > ru.Unde qi natura rcru factaru btc er necefTttare bependete?: coipozibus celeftibus 7 eop monb* 7 co:po2a eeleftia e?: necelTtrare oependet eje coipo ribus ccleflibus jpa mouentibusao vult 21 hic oemonflrarc quo (fla fe cofequutur f m piius r po flerius:? cp generatio tftotu infcriozu fequitur wo tu$ celi 7 cozpoza celefh'a:7 tpfa feqimtur fuosmo tezes:* fubditquntelligentiamouer coipus cele fle oupliri itentioe pzitnaria 7 feaindaria. Tbzima ria mouct piopterfet ef perfectione ficut amatu *i ocfideratu:fecudaria mouet pzopter generare 'i coferuare ifla iferioza: i banc caufam intendit btc inuefligare, €t quidem alonge lentantibus fare requeftipne: longe autem non furt tantormolto autem rnagif eo g> acci dentium ipfis de omnino paudf ba beamus renfum.3(ttamen dicamuf caufarat de ipfis bine (umenda. fubdit quoddam quod pzobatv*ip Difficile ell inuefligare oe ca pluralitatis toiucrfi tatis motuu t coip02um celeflium:? intendit tale roncm.Oe illis efl magna Difficultas in conftdera ttone que funt longe a nobis r in majrima oiflaua afcnfunoftrorfed coipoza celeflia funt btiiufmo dtergo tc. cofequ entia no ra:T minozp; ad fenfum. 7 mai>zpzobatur:qzoe illis efl Difficilis confide ratio oe quotum paucis accidentibus babemus paucam nottriamtfed oe ea que funt longe 7 mari me oiflant fttnt butus ergo:?c patet cofequenrta 7 mnoz quia accidentia magnam partem conferunt ad cognofcendum cp qnid efl:? minoia apparet q t res oiffantes non ita bene cdpzebendim'* per fem fu ficutpzopinquas:? fubdtt cp licet fit Difficultas cofiderarecaufam plurttatis motuum illozum: m fumenda efl fm pofle. qtquida* oicunt 3$t.bic innuere ouas caufas illius oifficul tatis rquarum vna fumitur er otftantia cozpozum ce?eltium ? fuo2um monmm.3Uia vero qz oe pau Cis eozum accidentibus paucam babemus nod tiam :? bec fecunda caufa etl maioz p:ima:q: in ot, flantia cozpoza celeflia conueniunt cum bij s iferio ribus cum vtratp fit finita. Jn accidentibus aure* non conueniunt fed funt otuerfe natura in fuperio ribus ? inferioztbus. 3ntclligendum fecudo f; 3luer. cp quo oe pluralitate motuu? cozpozum ce lefttum babet plures caufas inutce* fubozdjnatas fm p2ius ? potorius. Undepzo inue ligatione pluralitatistaUu motuu t cozpozu pofTumus p e dere fm ouplicem pzoceffum: vno mo incipiendo a ca remota oeuentendo e; ea ad cam imediata* % Secundas talis proceftus eproptquid quo vtif B 2(p.vt q: oe ens cft alicuius operationis 7 actio oiuma eft i mouendo celu motu eterno :io elemeta pria fut :7 q: elemcma ptrana furrio funt ca generationis t co«uprionis:tf(gencrationes tcoauptiones fut plures moCccleftes funt qui fut ca pluralitatis ge nerarionis 7 ira cp imediata ca pluri tarismotuuceleftiufiitgmerationes 7 coauptio nes. mo econtra a ci ime diata ad remota: 7 ruc eft oemonftratio qz:vt pio pter quid plures motus celeftes funt:q: generatio nes 7 co2:uprionesfiunt:7 eeleftes funt:p20pter actione oiuina eternari bic quiefeit i tclletus humanus* t3nwmquodcp cft quorum c opus gratia operis.S>ei autc operatio im mojtalitas.tJec autem eft utta fem piterna.Jtaqj necelfe deo motuum ejciftere fempiternum.Q.uoma aute cclum tale co:pus enim quod4adt uinumptopter quod babet circula re cotpus qd natura circummoueaf femper. Tlunc.pfequirur.pbandopztncipale intentu, f. y funt plures motus celcftes:7plura'co2po2a ce' leftia 7 boc eje ca finali fecudaria cuius oedarationc .0cicndu q? 31:2.1 rora Urrcra fequmti buius capituli ad boc facit feore cofequentias.*p>2itria cft: boc celd eft rotpus oiui' nu ergo motus cius eft circularis 7 et(Tnus.fecun da eft bec.£elum mouef orculariter motu eterno ergo terra cft. Xerriaeft bec terra eft ergo ignis eft quarta eft ignis 7 terna funt ergo elemeta inter- media V5 aer 7 aqua funt. Otrirttu eft quartuo: elementa funf#ergo generariones r co22Upriones funt. Sejcra eft generationes 7 co22Upriones fut trgo plures motus celeftes frinergo plures orbis funtrio fm boc oiuidtmr littera fequene in partes fcoa ibirpropter ddttcrria tbi:fcd adbucqr ta ibt:fed adbuerqumta ibi :bis autem:fcjcta ibi: fi autgencrattoncm.fcpttmaibirnuc aut £>e p2ima p2cmimt qp cuiuf eft aliqo op° gratia illius operis agit 7 tunc heit ifta pnam. Ce' lum eft corpus oiuinu ergo motus ei* e circularis 7 etemusrantecedes p3 qr celum eft locus oiutno rumvr oictum cft fupraimodo locus 03 efte pio- porrionatuslocato:7pnaP5 q: cucelufitens eter num efus operario 0% efte oiuma 7 eremartp aute talis motus oebeat efte circularis p3 q: nullus mo roe pot efte etemus ni fi motus circularis rt babi tum cft fupra. 3ntelligendu fm 3lue.q:oic q> opatio oei eft imo2taUtas:q? aerio oiuma i eter' nuas nectftarto 7 ca cft qr acuo oiuma eft eftentia oimna cu fit I0IU3,ppter \e 7 no propter aliud.Urt eft ora inrer actionum ifto# irifertop 7 accrionu5 fuperio&iq: inferiora agunt primaria iruentioe pp fu pio 2 a aliud 7 agunt I ecundana iutenrioncpp fc: fed i rebus oiuinis c oppofitucu agat primaria. in renrione folu ,ppter fc 7 fecudaria pp iferiora. Tlbzoptcr quid igitur non totius celi cojpus tale q: mcceffe manerealicjd ccnpoas lati circum qd in medio. , fccuda pnam q cft bec.£elu mouef efir cularircr motu eterno :g* terra cft» iHris 05 ejcpzi ma ?ria:7 tenetpnacjzois motus circu£ms"e5cir ca aliqo fixu 7 talcfipu no pot ceflmfi terraiouo g* fac %p.qt primo pmtrtit aliq:fecudo ponripnam ibi: rtece(Teigitur.1b:tmaiouas (icut ouo pmttttt fcoa ibi buius aut* bc prima oicit cp cft impofti btletotit vniuerftt mouen circulanter £3 fe 7qle5 ef parte: aro eft q: refpectu cuiuftibet motus cir- cularis c portet qp fit aliqo fijru imedio talis corpo risqocirculariter mouif. ■buius aute nullam pofTibileeft ma ivere partem necp umuerfaltfer necp in medio,€t emm ft fecundum natu ram motus erat ipft* ad mediu5 na tura autem arcunmouef:non uttcp effet fempiternus motus, IRtbtl em'5 p:eter naturam femptternum pofte rius autem quod p:eternatura5 eo quod fecundum naturam. €t ejccef cefus quidam eft in generatione q6 p2eter naturam :eius qd fecundum naturam* •ponit fcom oices q* ipoftibtle e aliquaprcjipC corporis cclcftiscjefcerc imedio circa qo ipa mo ucaf rircularttcr vel quocucprprobaf ficrii ahq ps corpors cclcftis poftet 4efcere:vd in co: vf q: moneret ad mediu mudi 7 ibiqcfccrct extra ipfu mediti.Tlon pritnu q: ad motu qolibet qo eft C illo: ncc fcom qt talis ps aut moue ret ad med u nauter aut pter nam no naltter q: tue morus circularis oeberef cclo pter nam 7 p pris ri eri fepitem* qo eft p oierameq? pter namiqr quod eft prercr nam prefuppomt aliquod prius f m nam 7 cu aliquis moms ineft alicui pter natura fibteo trarius ineft eide fm natura. 0t ergo illi pti ieflet motus ocoriupmcr nam motus furfum incilet illi Xtbcr fm natura 7 ptr pris moms circularis inefter fibi pzeter namra ncc eftVrt ppetuus. •KecelTe igitur terram efle.boe enim quiefeit iu medio.tflunc quidem igi tur fupponatur boctpofteriua aute demonftrabifur de ipfo: ■ponit priam oicens q* opottet ergo qp terra fit illud circa q6 ranip circa ripa moueatur cclum cir culari:er:?boc jp nune fupponaf q: pofterius oe clarabimr. 3ntelligcnau fm comentat02e ce oe claratum in libto oe moribus aialium qp ois mot’ fit nccdTario fuper aliquod qmcfcesad oponetcu celo mouearur circulariter 7 fu aliquod quiefeee i medio circa qd moucaf:? boc cft terra vt oeclara bitur in quarto buins. z*cp nibil p ter namra eft perpetuu q: oe pteter natura i pe ftc riu8?acridmalitcrrefpcctueius qd cft fm nam cum pteter nam fit cjritus oe naturalitate ad pieter naturalitati:fi ergo in aliquo cftet aliquid pter na rura ab eremo poftibile efTet in aliquo reperiri pic ter natura abftp naturalitate qd eft ipoflibile. Sedadbucfi tcrrammecelfe t igne efTe.Contrariop cntnt fi altep natu ra-tteceffe 7 alferum efle natura.Si uero fit contrarium 7 elTequanda? ipfiu6 natitram.fadcm enim mate ria contrariop. Tlunc 4)bat rerria pnam:t ouo fucit ftcut Dupli exterebat ibi ptiuatione. Pe prima oi citq» fi ferra eft ignis eft:j«obaf pna qt ignis 7 ter funt prrariaimd fi vnu cotrarioul eft in remm na tura etia reliquu Debet efTe:t caufa cft qz cdtrario rum eadem eft materia que eft in potentia contra dicricnis 7 p pris fuceftiue poteft ee fuburroq? cd trariozz indifferenter 7 cqualiter. €t pJiuatioepjiuD affirmatio .£>ico autent puta calidum frigido.Guies autem 7grauita8 dicunfper ptiua tionem leuitatis 7 motus. Sedo pzobat illam pnam fic terra fc habet ad fgnemvtpriuario g*priabona:tenerpruqj priua tio ptefupponit babim5 tsnq» quid pfecriue:? aris p3:qz terra cft frigida 7 grauis 7 quiefees rignis at eft calidus tleuis 7 motusrmodofrigidu cft pua tio calidi t^uieseft ptiuatio motus:? grauttase p:iu atio Icuiratis. 3,ifelli'geridu fm 3lue. come to .rrii|.q> foimc naturaliter cotrariefic fe babec fi vna eft reliqua eft:? ea eft q: materia fubiecra fo:mis contrarqs efteade? modo nccefTeeft qp cd recipiens aliqua ouo fit idem q>ad illa babeat ean dem,ppom'onem ? per pris fi vnum eft naturale ta U' fubtecto etia reliqua. 3nteWgendtt3t#£ emtt meri .? priuaride vctipfe nd vult aliud nifi q> fi fuerint aliqua duo quop vnu fe baber Ite babitus i ahd ftcut pztuarto fi illud qd fe babeat p modii pultationis eft in natura otgruuo eft illud qdfe ba bctper modubabirue ftt:vtp5 i eius ejceplis. Sed adhuc fi quidem eft ignis 7 ter ramecelTc 7 itermedia iofop efle cot po:a.£crrtrarietate n.babecumtm quodcp.ad unumquodqj elemetop Supponat at 7 boc nunc:poftertuf attentandum oftendere. "Ponit qrta priam 'i oteit qp fi ignis % terra fisnc ncccfle eft elementa itermedia e(Te:ca cft q: babft cotrarietatem ad qetremarergo fi contraria ejrtre ma fut eria cotraria intermedia erunt pria eft nota cx oicris :?aris adptefens fupponiturtancppofte rius perferutand». 3ntelligendu5 qp licet ignis majrime ptrarief terre f m fitufeuquo ad qualtta res motiuas fm loeu tri mapme cotrartat aque q ad qualitates alteratmas. 3nteUigendu fecudo q: Dicit 3l$i*q> vnuqdcp elemetop b$ cotrarietate 'rqtejrDictis bocnoneftmanifefturid fuppoit ad pfens rancp occlaradu i lib:o dc gencrarioe. Bois autem ejciftentibttsmamfeftujf quoniam necclTc generationem effe eo nullum ipfo;z poffibile eft effe fempiternum:patiuntur. n. 7 agunt contraria ab inuicem:7 eotznptiua inutce3 funt. Tluc ponit quinta priam q eft q* fi elementa eo trariafut generarides ?co:mprides fut:? oiutdtf i Duasriic ouas adducit rdes ad ea3 ibi fe cuda:adbuc anPe prima arguit fic elementa funt cotraria g* quodlibet eo$& eft generabile 7 comiptibile 7 p pris generationes 7 coiiupriones fut:tenct pria q: cotraria fut futcej acnua 7 pafltua quare ?c* 2ldbuc at no rationabile effe aliqo mobile fempiternujtcuius non coit tingit ee fecundum natura? motum femptfernum.lXKum autem eftmo tus» €L6 quidem igitur nccelTariu? effe generatione eje bis mamfeftu. Secundo arguit fic motus elementomnon eft eternusiergo nec ipfafut eterna:p5 an® «JC oicris fupta qi motus eojt eft rectus qui no pot effe eter nus:7 p3 pria qi no cft ronabile qp aliqd mobile fit fepuernu cuf motus nd eft fepuernus. 0ecn fidus Si autem generatione necelfarium * aliam eflelatioem aut unam aut plurefjfccundum enim eam que toti us fiTr nccclTarium babere % eiernen ta co2po2umadinuicc.e>tcctur au tem i de boc in fcquentibus plani* •ponitferra ?nam:*oi£q> figenerartoes 7 co: ruptiones fuiurnccefTeeftplures lationes cclefles efle: 7 ca efl q: £5 motus cclefles ifla inferio ta traf muratur generantur 7 eomimpunturfiergo eflet rantuvnus motus celefliseflcttantu vnus effect'’ 7 per pns eet generatio tanti* vel cozzuptio tantu* 7 non ambe oe boc m infra plenius otcctur. 3»* relligendu fm 2lue, cometo.pr.q? q? generanoes 7 co2zuprionef femiutur moti* cclt:io opoztct qp fi mot* circulans eflet vnicus qp generatio eet vnf fpei tantu:7 fi plures fut motus circulares plures erunt generationes fpe: quarefm oifpofitionem celi 7 motus cius erit oifpofirto elemetop adinui cem ita qp otuerfitas motus facit otuerfuatcm mo do$z generationis 7 cozzuprionfs, TFIurtc autem tantum manifeftum e ,ppter quam caufam plura funt cir cularta co2po2a:quia necefle gene rattoeroefle. fenerationem autem fiquidem r ignem bune autem i alia fiquidem * terram .bac autem quia manere necefle aliquid femper liqui demmoueri aliquid femper. Tluc ponit feprfma?na3 orcens mamfefluee qp fi plures moi’ cclefles funt plura cotpoia edeflia funntenet pna q* vniue cozpozis ftmplicis non efl nifi vms morusjimplej: vtfuperi’ oictum fu t:t ans efl ncceflariuicum nece (Te fit plures motus cc Icftes efle fi' generatio 7 cozzuptio fut 7 necefle e gc' neratione 7 cozzuptione ei fignis % terra 7 alia ele menta intermedia fut: celu quiefceret adbuc eLmcnra con trana eflent admuice approjamata 7 adinuice age rentTparercnnirrfcd tamctuncno cflet generatio reciproca 7 ordinata:? ftmiliter corruptio* Unde oato qrignis corruperet aqua no ampli’ genera rei aqua:t boc propter ocffecro morus eeli:?fic I3 ge ntratio 7 corruptio abfolute no neceflario ifequi turmotujcelitamegeneratto 7 corruptio reripro ce 7 ordinare bene oe necefTitatc fequwur motum celi. 2llia refponfio fuit fimpli qui oijrit q> ceflante motu edi nullo mo fieret generatio 7 corruptio:? ca efl qr corpora celeflia mediante motu 7 lumine funt agentia principalia 7 ifla inferiora fut agentia in Arumentaliarmd agens inftrumentale n5 pot age re nifi agat ages priripalerquare cefTantemotu ce li ceflanr generationes 7 corruptiones* Ocurrit vlterius iccuda oubitatio.Utru5 elementa contra ria 7 generatio 7 corruptio fe habeant couerttbilit »ra qr requatur elementa corraria funt:ergo genera tio 7corruptio fut ?econrra:? arguitur cp norqri rebus fieffectus feu poflerius efl neceflario cafeu prius eflifed no eco' tracu prius pofTitabfoluiafuopofleriori:fed ele' menta contraria funtea generationis 7 corruptio nisiergo licet gen? rationes ? corruptiones fut de meta pria futtn oportet qrecotrarmaior occVamr oe oomo lapidibus lignis ?c*na fi oom’efl linga? lapides funv/ed non econtra quare ?c.‘Refpondtt comentaror gp illa maior efl vera vbf ca 7 effectus no o icantur econuertibiliter. Hunc aut contingit oppofimm in ,ppofmo licut etia in alio eripio cla re pot oftendunambomo efl prior qr rifcibuern ta mcnnonpotefl efle bomoqutn fitrifibilertboce q: bomo e rifribtlecouertunturm traefl oeeleme tis eontrarijs generatione 7 corruptione* ■Ou artum capirulu primi tractatus fecudilirioe cclo 7 mundo in quo oererminaf oe figura celi* •figuram autem fpetica ne ceffe eft babere cclwm. t>« enim pjopajfflma i fubfta tia* natura prima. hoc efl quartum capitulum butus tractatus i quo poflq» interno capitulo 3$r*oedarauiteaufafplu ralitatis motuucelcflium nunc Determinat oe figi* ra ef? qttuor facit (ic qdrupliriter probat celu effe fperice fifgure.ibi fecundaradbuc aut qm: ibi tenta adbuc at (tqutderibi quartaifumet aute. "prima in ouaf quia primo oflendtt primum cclum effe fperi ce figure. Secundo applicat oiemrn fituro 7 ali %SbCt as fperas cotetastbi:?cotinuu quide, “pm ma itep in ouas.pumo ponti rdem leciido ,pbat minore ronistibi Dicamus aut:£>epuma Jl£.ad .pbandum celu pzimu? dTc fperice figure: m tendit iflamroem.primoprmcipaUcorpou oebef p:ima ? nobilior figuraifed primu celu efl priinuj t nobt LfTimum figura arculario cflalqs pno: ? no blito: ergo 'rc.ZDaio: nota ? ea oeclarat co' mentato::? mino: ,pbat 2tp.in ira. 3ntclUgendu3 :8uc. corneto, prij.q figura circulans eft ,pp:rjf lima fbV celu £t ro efl qr talis efl p:opo:tio butus figure ad altas figuras in nobilitateiqualis ell p:o poztio corporiscclellis adaliaco:po:a:ergopmu t3tim ira fc babet figura circularis ad co:pus cele' fle:ficut alie figure fe babet ad alia co:po:a:f3 alie figure funt proprie altjs corporibus ergo tc. Encamus autem umuerfaUter de fi guris :que eft pzima % iu planis t fo lidis. Tlunc probat minore V3 cp figura circularis (it prima ? nobilifTimafiguraru.Otiiia maio: p3 ejrp cedenri capitulo ? duo facinq: primo oflendir qp in err figuras circularis e prior ? pfecu'or.2eonditq> inter figuras corporales figura fpericae nobilio: ibi ftmilftcr aufjbama touas:qr primo prcmittic intentum fcoo probat ibi:o>'8 itacp. £>e prima oie cp vir intendit Dicere ti oe figuris planis q? ctii fo lidis que illa» efl prfma* Omnis itacp figura plana aut recti linea efl aut circularis:? reetilinea cj dema pluribus lineis continuetur circularis autem ad una.Ouoniam ante piius natura in uttoquocp ge nere unum multis ?fimplejc contpo utieperit planarum fi gurarum circulus. 'jbrobatinteutu:? duo facit (icar oupliciterpro batUbtlecuda :adbucit fiquide.be prima anteip formet roem fupponit ouo.piima efl q> ois figura planauut efireetilinea aut circularis:fc6m efl q> fi gura rect linea efl illa que corinetur plurib’ lineis ? arcularis folu vna ruc arguit fic in vnoqno<£ ge nere vnu dl naturatr prius multitudine:? fimpleje efl naturaliter prius copolitoiergo inter figuras fu perfie ales circularis eft priorranse notu?pna te net qr figura arcularie efl vna ?ftmplej:q: vna U* nea fola continetur: i alie cotinenf pluribns lineis. 3nrelligendu efl qpbic pofTet oubitari primo co tra prima fuppofitione q: aliqua efl figura plana q no efl reetilinea neq? circularis :p3 d e Unca oualt ? curua, Jtan contra fecuda fuppofnionem:qr fi guraouolis t arcuatis fur cotentc pluribus lineis; non fur remlince. Jiem contra ratione} q: no videtur cp figura circulans fitpiiot aliis ,pptcr boc q? fimpleje eft prius copofitoiq: illa ro iolu ce' net qn copofitu coponirur ej: illo utnplici mo figu' ra triangulari vel quadrangularis no pponirur ejc circularirimo oes figure rectelinee alie a triangula ri refoluutur in ea tanq> in prima. 2ld piiinum oicitur q? ille figure reducuni ad circulare* 2ld fecudii oiat comcmatoirq fuppoftrio ojintelligi 6 figuris contentis pluribus lineis q> ouabus cu fit impofTibileouas lineas rectas claudere fupricie\ 2ld ternu refpodet q> I5 figura circularis no oi catur vere fimpleje p copararione ad altas figuras vt ptobat argumentu m oicitur fimpleje fin quan da limilitudinem:qi fic copofini oiiToluitur tn fim plicia:ita fimilitudtnaric alie figure poflut otei Dif folui in figura cu culare fieut plura tn vnum cu alte cdponantur er pluribus lineis:-! illa Iolu eje vna,. 3ntelligendu i’fm 3fue.q? co:po:i no b dio a oe betur nobilio2 figura: £t ca eft qi quandocuqj ait' quid eft piius alto fm ftfam eda prius oebet elTirtl lo frn occidentia ,ppua ? elTcnnalta:cu ergo ccluj ejrcedat omne coipus in ftfa 'i perfecttoe (equitur q? etia oebet ejccederefm acadentia eflemialiatmd figura eft accidens eflemialecelo s infequens dus ftfam 'i copetens et per fe:elementis aut coperit p accidens:-! ro buius eft q: elementa fur fimilia ma terie q eft indeterminata ad foimam:-! funditer de menta fut {determinata ad figura-rpoflimt oiuer' fas redpereM coipus celefte eft fimile foime: cu ius eft terminare 7 piopria figura tribuereris figu ra piopria -r efTenrialts celo qua amittere non pot efl figura fperica ceteris nobilior 2ldbuc aute fiqutde perfectum eft. cutusnibilellectra accipereeomm que ipfius poflibile: queadmodum determinatum eft ptius 7 recte q de appofitio t femper. circulari autem nequaquam manifellu; q: perfecta utiqj erit continens circulum. Itacp fi perfectum p:iuf imperfecto quide pzopterboc puo:erituticp figurap circulus. •fttobat ide per fccuda roem: t o uo facit q: pti mo p:emittit aliqua.20 piobat ibiritatp fi beprimaponit primooiffimrionempfecri oiceits q> perfecta eft illud ejetra qr> no eft aliquid accipere oe natura litus fic qmn pot fieri additio.biemit rit 1 q? linee recte pot fieri additio:-! linee circulari n pot fieri additio. £t er bqs cocludtt q? linea circu laris i perfectatitaqj ♦ Tluc arguit ftcpfectu e nolit 0ecuftdus prius impcrfectoifed figura arcularie cftpfecra et recta no ergo Tc.matoz notata minoz p3:q: figura circularis ptinrf linea rirculart q e pfecta 013 ei no poflfit fieri addttto-a recta ptief lineis recti q fripf ccte q2 eno pot fieri additio. 3nrelltgedu q? cutlibj linee recte pofle fieri additione pot inrdligi Dupli-* citer. Unomo abfolute 7 mathematice pftderado vt linea rcaa eft 7 fic oictu illud eft vcru.2Uio mo vt eft linea talis eozpozisia fic oictu illud no e ve rri vl’r:qz linee recteq eft oyamerer mundi vt fic no pot fieri additio. JntelligcdiJ fccudo qz oicitur q’ linee circulari non pot fieri additio q> boc poreft inteUigi 011 pltciter.Uno mo q? linee circulari abfo lutea nullo mopot fteri additio. £tftc intelligedo illud eft faltuqz eulinca circularis f t finita 7 cuili bet finito poftit fieri additioifequtrur qp linee arcu lari abfolute fumpre pot fieri additio. 2luo modo pot inteUigi qp ci no pot fien' additio: qui pztoz cir cnlatio oeftruaf :a fiat mato2 fi remaneat circulari ali'jsparibitG:abocmodoeftveru:a aliter babet inteUigi oictu nde fi linee circulari fiant ad ditio variatur circulatto.S$ linee recte pot fieri ad ditio ablq? boe q»eiu8 rectitudo variaf. Similiter autem 7 fpera fohdo:um 3Ua enim fola continetur una fuper ftci'e:rectflinee autem pluribus: ficu t enim fe babet circulus tn planis: fic fpera mfolidis. •pzoba qz figura "pericafit pziozaliieftgurl coz pozalibue:atria facitiqz primo pzobatr6e.z0refti monio.jVefumit rarione:ibifccunda:adbuc aute: ibi tertia qm aut.5e pzima arguit fic ficut fe babet figura circularis ab alias figuras ira fe babet figu ra fperica ad alias figuras ctr cularis inter illas eft pzioz: g° figura Iperiea eprio* inter iftas:?na nota: r mino2 cy: oicrista pzobatur tnaiozqz ficut figura circularis cotinetur vnicalt nea aaliefigurefuperfiaalcs continentur plurib'* lineis:fic figura fperica continetur rna fola fuperft cie a alie ftgure cozpozales continentur pluribus fuperfictebus. 2!dbuc autem dmfdcntcs ad plana 7 ejcolairis co:po:a gcncranfcs tcfh' ficari indentur bi's. Sola enim folt do?2 non dtmdimt fperam tanquay non babentej plures fpecics quam unam. •pzobatpertefttmonmzaouo facit fic p ouo te ibi fecundareft aut.*Pzima iteruj iit ouas :q2 p2imo facit qo oictu eft.zVemouet oubiu tbcoiuiiio emm.Jbe pzima otctt gp oiuidetes cozpo ra ad fuperfietes ecquibus oebftcozpoza coponi fatentur eria opjfigura fpertea iter ceterae eft pzioz. £t ca eft q: iter ceterae figurae cozpozalcs figura fperica eft vna a fimpleje qz vna fola fupevfictecon tinetnr 7 alicfigure cozpozalcs plunb’ fuperficie buecorinentur ep quibue coponunf a in quae re foluurur :a tfti fiierut ploiuct quos quantu ad com pofirione cozpozis ep iuperficiebue repzobat 'Mp. rmio buiue. bimfio enim ad plana non uricp in ridens quis in partes diuidet quali totum boc diutdef modo:fed ut ad alteram fperiem. O.uod quidem igi tnrp:tmaeli fpera fohdarum figu rajz palam» Tlunc rcmouet oubi'115 q2 oiceret aliqnie oictu eft qz ro2poza otuiduntur in fuperficiee eft ne bec ouifio ficut oiuifio totiue intcgralis mfuae pree qnanritanuae,*Refpondet Tlp.cp no qz oiuifio coz pozi? in fuperficiee eft oiuifio i ree ornree fpecie cii cozpus afuperficies oifTeranrfpecie: fed oiuifio to riite infuse partee inregraleeeft oiuifio alicuiue t parr re eiufdem fpeciei cu roro:a tunc concludit q> tprcrceterae figurae cozpozalee fperica eftpuoz. autem z fecundum numerordt nem affignanfibus fc pefiris ratio nabiltfftmum circulum quidc fecun dum unum.trigonum autem fecun dum dualitatcm.quonamduo recti Snf at fecundum trigonum unus: circulus non erit figura. Jldduntfccudu teftimontuoicene qp eriaj afli gnantee figurae per numeros ponunt illud q6 ot erum eft:a ratio eftq2 aftignantfiguram circulare pervnumqz vna fola linea corinef. £ttiiangu!u p(T ouo qzouobue rccrie angulie contmrf.aqua drangulri per quatruoz.£a aut pp quam aflignac triangulu per eft qz fi afTignaretur per vnuminc fi gura circularis no eet figura nec poneretur in aliq fpe figurata P5 pna qz figura arcularie n pot aflt gnarip ouo cu vna fela linea contineaf 7 per pne fi no afTignarefper vnu in nulla fpeae figurap pof fec reponi. CLuoniam autem prima quidem fi gura pami co:po:is primum autes cozpus quod i ejetrema eircunferen tiafperiaimuticp erit quod fertur rirculatioite. 3Ut>er •fteftimft rdem pofttl ©icens cp q: prima figura Debetur primo co:pori:t cozpus celefte qo eft i cp' trema riramferejuia e tale:ergo fibi oebef figura fperica. jfotdlfeaidtf fm 3luer.comento. jcjcvf. ffpercozpus qo eft in cptrema riacunferentia pof mmus ouo mtelligerctaut vlrimu celu feu celu ftel laturauttotu cozpus celefte fpera ignis ejrclufiue mouef mo tu oiumo. •pzim’ intellectuseftmagts ad mente? jfntelligendu fecudo fm 31 ue.q» figura fpe rica eft p2ioz aliis quattuo: modis v? fm numeru fm ftmpiicitatemfmoiffmirione fm pfecrione. pri mts tribus modis metbapboriceqtfigurafperica corinetur vna fuperftcie 7 alta pluribus modo vni tas evp2incipiu numeris eft fimplicio: 7 ingredi tur eius oiffinmones.OLuarto aut mo vere figura (pcrica eft p:to: nlijs cu fit eif pfecriot. 6 continuum igitur illi fperico eni5 continuum fpericum. Tlunc oe alqs fperis ab octaua i ea cdtenris q? funt figure fpericejr p2tmo bocpzobat Defpera que imeduta feu conguaoctaue fpere,:* vniuerfalisat boc ideoe alijs fperis tnferiorib* ibi fimiUterautt qua. bep2tma intendit tale ronem: oecotentum a fperico 7 illi (mediatu feti cotiguu? ejcot parte necefrario e fpcnce figure:fed fpera im' mediate cotenta ab vlrima e buiufmodi igitur 7c* XOaiot nota q:locus 05 elTecqltsbeato 7 mino: P5 q: aliter Daretur vacuu inter vna fpam 7 aliam. Similiter autem n que ad medium bo£.O.ue enim a fperico contenta % tactaitota fperica necefle e efle.due enim deotfum planctam; tangunt eam que fup:a fpera.Ctnare fperica uticp erit omnis btiocOmnia enim tangunt:? continua funt fperis, Unfuerfalt3at boc oe aliis fperis arguedo ficut piius cp ille futtt fperice figure q: continenrurim' mcdiateafperico: nam fpere planetarum corinen rur imedtate ab octaua fperaque eft fperica vt p20 bammeft:? quelibet fpera infra octaua tangit fpe ra eam imediate cotinerequecft fpericarquare oe C02pus celefte eft fperice figure. 3ntelltgenduin q?cuoicit cotinuu capitur corinuu? p conti guo: 3ntelligcndu 1 fm 31 u er. q’illa littera 7 co rinuu ,7c.por ouplietter eppot:vno mo vt ejepofita eft intelligendo per lf illt edum ftdlatu feu octaua fperi:? per co:pus continui! ozbes planetarii 7 et fperaselemeto£.3Uio mo vt p Ip illi ttelligaf toti! coipus celefte agregatu ex ©ibus fperis celefttbus 7 per contigui! intelUgantur elemeta 7 per illo qo eft ad medium bozu inteUigaf terra:tbuic magis adberet comenrato: i ca eft:q: illud ppiic 05 oid conguu fperico qo accidentaliter eft fpcricmmodo elementa fut accidentaliter fperica no aut cozpoza celefttaquoniacozporibusccleftibus perfe 7cCfe na liter copmt figura fpericarelcmeris aut accide taliter 7 p quanto corinenrur a fperis ccleftibus, Sed etrea boc oubitat comentaroMq: videtur q»becratio no fufficienterpzobetoe oibus eleme tts que fut fperice figure. Tlam licet boc p2obaroe igne quitum ad co[ievu,pprerconcauu celi ec fpe ricum q> rame ignis fitfpericus quantuad cocauu bec ro non ,pbat:? eppntino ptobatb alijs ciente tfe ncc quo ad concauunecquo adconne)cu:buic refpondet comentatn roices q* op02tet nccelTario ii' elementa fituentur in fuis jyprijs locis ipa ee fpe ricafm totu:-7 cleftq: vt videtur quarto buius elemeta mouerttur naturaliter ad co& ppzia loca eje oibus partibus equaltter:? fm oimenftoee eq lee: 7 cum fuerit fic fituata quiefeu t naliter fiue mo ueatur naliter ad medtu fiue a medio qre ?c, 2ldbuc autem quorui utdetur 'i fu pom£ circulariter arcunferri totum «0ftmfum eft at quiaejetreme circu lationes necp uacuutn eft ejeterius: necp locus, *bic ,pbat per fecudam roem principalem celu? e(Te fperice figure:? duo facit q: primo fupponir q das,:* p:obnt ibimeceffe 7t £>e pztmo fupponit duo. primi! eft cp totii celu mouetur circulariter vt oedaratum eftpzimo buius fcdm cftq>e£tra celu no eft vacui! nccp locus neqj aliqo aliud vt ibide? oftenfum fuit. TRecefie •tpjopterbocfpericum efle ipfum.Si.n.erit rectilineuncaccidit 1 locum eytra elTe ? coip’? uacuum Cirdb.n.uerfum rectflmeum nequa quamddem mtotabiturrcgioi: fcd ubt puus erat co:pusmunc no edt. €t ubi'nunc non crifctterum erit,p pter permutationem angutor. Tlunc pbat irenru v? cp celu eft fpcnce figureret in j>b a ndo bocp2tmo pzobat cp celu non eft figure rectiltnee.:* cp no eft figure curue alterius a circula ri fibi fecuda ififr at. be ptima arguit fic fi celu? elTet figure rectilince puta triangularis vel qdrsgu laris feqref qp eptra celu dTct vacuu vel locus: cd tra fecuda fuppofitione. £t ,pbatur pna. q: fi fit b u iufmodt figure bebit vna p rem alteri fiiperminhe cu g*moueatur circulariter ps 6g:elTa aliq n eri vb» nunc e pars fupmwnes: % percofeques p tuc rrit 0ccuftdus tbt vaeuu: qt pars ocpzelTa no poterit fatu replere ftcutfupeminesriimiuterpars fuperenrines altqn erit vbi nunc eft illa maiore I0CU5 oc cupabitriequitur ibi nuc effe loeu vaeuu. Similiter autem ‘tutic&fi aliqua fi gura fiat no equales babens eje me dio lineas.putalenticularifautoua hf.Jri ommbuf.it.accidet i locuj ep tra 1 uacuum clfe lationis ,pptcr no eandem regionem detinere totum; Hunc oftendit qp celum no fit alteri’ figure cur ueafperiea puta lenticularis autoualis:oucendo ad ideinconuemensrvj qp Daretur locus ejtra ce1 lum 7 vaeuu qr tunc toru celum no eet cotmue t ea dem regioe:cu ps oepzelTa aliqn erit vbi nuc eft fu' peremines 7 ecotra. Jntelligendu fm 3luc. co mc.p:vtj.qr otjritpp pmutationeangulop:# t cor poribusrccrilineefigure.lineeejmtes a centro ad mperftcieconejca no futeqlee:qr illeq termiantur aa angulos funt maiores rio cumaiorlinea occu' pat maiorem oiftantii loci fequii qp facta pmutatt' onc prium angulari* ps minus occupans dc loco oeueniet vbi eft pars magis occupans dc loco:et econtra quare. 7c!.T16 aut eft ita oe corpore pfecte fperico vtpy io pofito qp moueatur circulariterm fequtf incouenientta prius inducta. Jnrelligedu % fecudo cp ro adducta no videtur ( q> celu no (it figure oualis aut leticularis.f.qr pofi 1 to cp cfTet ouaUs figure 7 moneref ctrcularit circa s^equefumeref fmlongiuidine talis corporis no L fequeref eptra celu effe vaeuu aut loeu vtp5 7 ide / cet t fi ponerf figure lenucularisT.moueref circa ajcem fumpta f m eius Utitudinmad b oc oirit co mentator q> qp illa figura Debeaf celo turaltter qua fic celu baberer quocunep ctrcunuol uatur 7 eje quacriq3 parte no fequitur qp epra fit locus aut ftatuu.Unde tres fut fpes figurarum ,ppofito noftro oeferuietiuma queaafuntfiguraq Utercucp circulariter moueantur 7 quocuq? vertan % tur femper fequitur acquifitiohaniloci in actu vbi f prius erat in potentia 7 econtra: vt funt figure recti unee ficutmangularis quadrangularis. Oueda5 funt que quocuq? vertantur circulariter nuncp ac4 y ritur houus locus vt figura arcularie aut fperiea. t 3Uie vero fut medio mo fe babentes vt oualis 7 le ocularis q taliter poftutcircunuolm qp aedreretur nou9 locus pubus fuis 7 taliter qp nullo mo aequi . reref:vt p5 eje Dictis. folu intelligtt oe figu? ra fecudo mo oteta qp illa copettt celo.qr babendo illa cireftuoluatur no acquiritur nouus locus in actu ne$ toti neep alicui ptiu fic qp ille lo L cus babeatur ab aliqua parttum q prius ab cade f parte no babebaf nec ab aliqua alia* 2ldbuc autem fi qutde motuum me fura que celi btioiqz eft fola ptmua a reglarif i fempttema m unoquocp at menfura q> minimus. CDiwmua autem motus qui uelociflima; uelo cillimus utiq? erit ommum motuu5 celi motuf. Sed adbuc earum que a feipfo ad fetpfum minima eft queeir culi linea, ftn minimam autem ue lociflimus mota. Otiare fi celum cir cunfertur: v uelociffime mouet. fpe ricum ipfum neceffe eft effe. *jb:obat per tertia ronem celu effe fpcricu t ar gutr Iteicelum mouetur motu wlodflimo:ergo eft figurc fpericeians p3 q:mot’ celi eft menfura oiuj aiio$Mnotuu:vt paret tquarro pbic.qreftcotinu’ regularis t fempitcrnue:mo menfura 05 efte mini ma inter otailla que menfurat:t fic motus celi eft minimus inter oes motus % p ?ns vclocilTim'’ tc net pna qr motus talis velocilTimuf 03fieri fuper minima linea qr in tpe minori 05 fieri q: quo e ve lociffimustmom eroes lineas quibus poflitaUq magnitudo pttneri incipiendo ab aliquo puncto % redeundo aa ide punctu eft linea circularis ?p co fequens figura edi eft fperica. Jntelligendu fm 3luer.comcto.ppviij.q? motus celi eft velocilTinT qr eft menfura oium alio?r motuuj mo nullus mo tus menfuratur motu ntfi eo ve!orio:i:q: menfura oebet elTe minima. Jnrelligendu z° q> oiceret aU quis non vtdcmr q> motus celi fit velocifTimus qr fit fuper minima linea V3 drculariqmmot’celi fit fuper mapma linea q fit in toto mundo quare tc, •fbrorefponfioneadoubiu uitellige fm Suer* q> velocitas motus potcofiderari oupliriter. Uno modo in ordine ad magnitudine que pertranfitur vt illud otcatur velocius moueriqoin equali tpe maTrpacw oefcribintbocmodo cofideraf velo citas motus.vj.pbtct nobiccu motus celiptran feat maptma magnitudinem:? fic in ordine ad ma gnttudtnc$ r.o eft mtntmVHlio modo cofideratur veloritas motus folum inordine ad tempus: vt il lud oicatur velocius moucriqo in minori tepore pplet motu fuu aut circulationem fi moueafcircu lariter :t fic motus celi eft velorifiim’, t ntfofm9q* copletur in minori tempore q> aliquis alius motus menfuratus per ipfo .Sed vlterius fcias p rone q> fi motus circularis alicuius corporis Debeat ee veloctlTimus oportet cp illud corpus babeat mini ma figura inter oes quibus pot cotineri: cum ergo motus celi fit velodfi tmus oportet q> iibi cozzefpo deat minimuj fpadu.no abfolure fed in ota fpacta Ziber quibus magnitudo celipotcormeri:* tale e fpaciii copzebenfu unea circulari qz cuiufcuqj alterius A gure effet edum maius fpaciil occuparet:? per co feques fequimr q? celu eft Agure fpericeiqp aut illo qo velocius mouerur minozi oebeat Agura com p:endi ppqt fi ouo fperica vnum maius reliquum minus eque velociter moueanmr.pzimo mo quo ad magmtudinem minus fperteu veloci'* moucbi tur z* mo.f.qz anus oeferibet drculu fuu apparet ergo qp motus circulans celi eft veloaftimus 7 mi nim’ oupliciter. tbzimo qz At i minozi tepoze. z*qz fit fuper minima Irnea no abfolute imo \ \e eft majei ma fed in ozdine ad lineas que poliunt totum celu copzebcndere. Sumet at uttcp qs ejc bis q circa me dtdmrn collocatis coipoab0 banc fi dem.Si.n.aqua quidej eft circa ter rarmaer autem circa aquam: ignis autem circa aeres e£ ma oirit cp Ades o e pzedicta coclufione V5 q> celuj fit fpericu pot fumi ejc bis cozpozibus quefut cote f a ab ipfo vt fut elemeta 7 cozpoza locata circa me diummundi:t mncfuppoitqmoz.pzimo quaqua fit circa terra 17 aer At circa aqua5:7 ignis fit circa aerem. Secudo fupponit gp cozpoza fuperioza V3 fuperceleftia fint eodem mo ozdinata Ac qp vnu3 contineat aliud:tertio fupponit cp talia cozpoza no fint cotmuaiquarto fupponit qp tales fpere fetague fm earum vftimas fu perficies. Superficies at pzobat 7 ouo fadtJJzimo boc.fecudo epiiogat ibi qo quidem Igitur.pama iteru in ouas: qz pzimo facit roem 7 eam occlaranfecudo ,pbat ans ronis ibi f5 7 qp aque. Pe pzima arguit fic fup Acies aque eft fperica ergo celu eft fpericil pna tenet qz priguu fperieo e rpericu:? etia qz illud q6 circulariter mo ue ur circa fpericu eft Agure fpericc mo celu buiuf modi quare ?c. 0cd 7 q’ aque fuperficies talis ma nifeftnm fuppofittonem fumentib* quia nata eft femper fluere aqua in magfe concauum concamus autej quodceutro propinquius. Emeant igitur ej: centro:que.a.b.7 que.a.g. 7 adiungantur in qua.b»g. ©ucta igitur ad bafem.a.d. minotefteap que et centro.' Hltus ronis:7DUO facit q? pzt mo ponit fuppofirio nes .fcoo,pbat ibi: .pfundio:. 6e prima oicit p:imo qp fuperficies aque fit fpc rica manifeftum eft cx bis fuppofitionibus oeindc ponit quattuozfuppofirionefpzima eftcpcuaaua fit naturaliter grauis femper eft nata tendere aa lo cum terre oecliutoze 7 magis concauu5:fecudaetp ille locus eft magis cScau’ qui e cerro ,ppinquioz q: cencru eft vlritnu cocauitaris:terria eft qp centril terre fit.a.7 firit ouo puncta in fupfirie aque 7 fint b.g.foiftantia ab iuicep linea rectam que fitoitca a.b.in.g.ejcquo p aduerfariu fupfictes aque eft re cta 7plana:octndeacetro.a. oucattf oue linee ter re ad,b.7 ad.g.7 tuc babebis vnu triangulum: qr ta fuppofirio eft qp oucaf vna linea acetro.a.ad ba fim illius trianguli inter lecans bafim.b.g. in pun cto medio c[ fit,d.7 tunc fequirur qp linea.a.d.7 eft mioz cp aliqua ouap puta.a.b.7.a.g. qp pof fet facilit oemonftrart cu? unea.a.d.fed babeat vt conftar quadrari 7 alie vt oyametru T£>:ofundioz igitur locuf. duare cir cunfluet aqua donec utiepaquetur: equalts autem foif que epeentro que a.e.Jtaqj lucefle apud eafque ctcc tro effe aqua tunc .n. quiefeet. Tan gens autem eaaqueejccentro circu laris,Sperica igif aque fuperfices inqua.b.e.g. Tluc fozmat roem 7 arguit fic fi fupfictes aque eflet plana 7 no fperica ftgnef fuperficies mo oicto i fuppofitionibuo.£tcertu eft qp locus .d.in fuperff rie aque e ,pfudioz qp locus.b.7 eria qp locus.g.cti fit centro magis qz oiftatp linea bzeui ozem vt p5 eje quarta fuppofirione:gTe4f qp aqua epftensm loco.b.tfiTr inloco.g.Declinatadequa litate:cu.d.tenet pna cx prima fuppofirioe. Sic g°oic 3lp.lmeaeqlitaris.a.c.ad qua reductae fu perficies aque ita ty.c.tantum oiftat ab.a.fiait.b.7 g, 7 tunc aqua nalttcr quiefeit 7 fituabitur: fed cer tum eft qp tunc linea cotangens 7 ptiuata p illa tria puncta equaliter ab eode centro oiftatia V5>b.c.g* quare ep picris apparet cp necefta fit aqua fit nallt utuata epipaeft fperica. duod quidem igiffpericus eft mun 0ecufidus dusipalam qc bie.r q> fecundum di ligentiamomatus ficut nibil itacp hbjToamton babeat fimiliter neq? aliud nibil nobis m oculis appareu nutnejc quibus enim pftitutionem accepit nibil fic polTtbile regularita tem fufeipere % diligentiam ut circu laris cojpou'8 ustura. OOanifeftum igitur q\ppo:tionem babeat.quem admodum aqua ad terram i plus femper diTtantia elemento?. Tluc eptlogat Dicens cp p5 er bijs que oicta fut pp mudus e fpericus 7opfm Diligentia e fic curuat’ vt nibil babeat alpericatts autfupermtndiei par tibuo fuis 7 no folurn b°efl mamfeflu f? ett'a5 gp nt apparent oe illis iferioribns e polTtbile babere regularitate tale 7 otligetta i ftgu ra vt b3 corpus cdefle:7 boc p? pportionado ota corpora mundi adinuicemeiptendo a terra q e ma jcime infert’7 scedendo fuperius proportionabilit fm maiore otltantia cotinue: apparet, n.qr terra in ter oia corpora ep 4bus mudus itegraf b3 figura mutus fpericl 7 poflea aqua eft magis fpcrica p portionabi!ircr:ficut plus otftat a centro 7 poftea aer e magis fpericus 7poftea ignis: oeide tnt oia cdu eft mapmc fpteu. 3ntclligedu fm comenta tore corneto. jcjcr.q* ifta vltirna ropbas cdu ee fpc ricc ftgure famtf p"7 principalit er fpericirate terre: ita qr terra eft rotuda etta aqua eft rotuda:qr qo e circa fpericu e fperteu 7 aqua no folu eft fperica pcauu qo e imediam rerre:f3 etia fm pnejrii vtpro baf fuptusoeqltbetelemctorerqfequifq? cu etia aer 7 ignif fint fperice figure i pcauo 7 puero cp ce lum e fperice ftgure fj pcauu pp ipfu cftc circa fpe ricu:7 It cdu e pericu rm pcauu cr e fpericu fm co' uejcu cu i celo oebeat efTe vmformttas figure f$ to tu. 3ntelltgendu r° fm pmetatore cometo.rwi* cp rpericitatc5 aque qp terre:l5 pn cipabi exfpericitate terre fumat argumentu. £ut'> ca eft oupler.prima gp tendentia aque ad fpericita re3 7 ocfcenfus eius ad cocauu fm ptes eqttalirer eft nobis magis manifeftus q>oe terra pp fturibi !itateaque7foliditate5terre.Secuda ca cft gp i fi ne but'> fecudiTpccialtt octerminabif oe figura ter re.Tntdligendu tertio qraqfemp nata eft fluere ad Iocu magis cocatmir oie comentator gp h° b3 ttelli gi oe pcauo qo b? aquajfertus naliter 7 no oc con cauo fimpfrivnde aq no moucf naliter ad pcauuj totius 7 fimprr puta centru mndt :qr ille eft locus nalis terre qm oato oppofito feqref gp idc elfet loc’ terre 7 aq itero6 eft falftt ifcqueref etia3 # wa fp qmefcerct violenter cu fp oerineaf a terra ne ad iV lum Iocu ocfeendat* JntdUgdfdu qrto £5 3(ue. comento.jrjcjrij.tp tniftis inferioribus no iuenitur aliqo corpus qo fit ita rotundu 7 Icue fic celu.*7 ca eft qr i iftts tnfcriortb’ no tuentf rotuditas nift fm fimilicudineadcorporacdcftia. Unde quanto aliqo elcmenru magis appropinquat nature celi ta to magis pticipat fpcrtdtare 7 lcuttate:7 qr terra e majeime remota a celoiio illis minus pticipat cete ris elementis octndcplus pticipat aq Deinde aer 7 poftea ignis 7 bec graduatio IC03 magis 7 m ut* in fpidtate no folu reperii in dementis fj etia infpe ris celeftibus que quaro plus Diffat a p° orbe tait to minue priripanr fperiarare:? quaro pluo appro pinquanttaropluspttdpat:e>:quo (equit qp prim* orbis eff majnme fpericus 7 rotudus. Oruintu capitulu primi tractatui fecudi liba oe celo 7 mudo i q oeterminaf oe ca mot’ celi ad me ridie magis qua ad partem oppofita. EJontem ateft dupliciter i cir culo moueri puta ab.a.bunc quidcinad'.b.buncautc5 ad.g. Qd quidem igitnofuntptrarij ifti pn’ dictum eft. t>oc eft qnttf ca.bu? tractat’: m q poft$ 3l?r. in pccdeti ca°oeclarauit celu efTe fpericu nuc oeter miat oe ca motus et’ ad an 7 fup:a tera habitabile magis gp ad parte3 oppoftta:a ouo fadt 92 p° pmtt rit quemonej qre fi moucf:fc6o foluit ibi nuc aute *f>2imam tres.p mouet qone? 5° inuendo Difficultate qonts ifert qda3 ibifcDa ($fi ibi terria forte qdem igit. £>e prima pmtmt vnuqueq? ctrculu por fieri oupler mot** ab eo de? puero aut verfus vna medietatem aut verius aha: verbi gratiafignef in vno circulo punctus .a* aq icipiet mot’fact*i illo circulo 7.b.fit puetus e*t ftens i vna medietate illius cireuUictpiente ab.a.g vero fitpuct'’ epls i alia mediate prior 7 oppofita tuc certu eft cp pot fieri mot’ i illo circulo ab.a. ver fu e. b. au t ab. a. ver fu 0. g. 7 fic erit ad vna mediera tcjautad alta:7fubditcpiffimot’iifutprtj' vt fuit oedaratu p° buius cu fiat ab eode in idem* Sed i fi nibil ut ptingitnccp a cafu eueuit iu fempiteruie elTe celum fem piternum i circulatio: ppter quam quide cauta ad alteramfcrfcfed no ad alteram .IRecefTe.n.* boc aut pn cipium efleiaut ee tpfia princtptum. Tluc apponit qonem 7 oie cp cu ita fit cp i etemis vt eft mot* celi 7 cdu nibil fiat a cafu vel a fortuna f? p caufa oeterminata io eff qrenda ca pp qua ce lu magis moucref verfus vna pte? gp verfus ptem SUber neeefTarium mo ueaf aut p:optcr fe ipfu q: eft principia alio:u non babens alia cam aut pp caufarn cjmnfeca* quefic p:iucipiu5 7 caufa motus magis ad iUam partem q» ad aliam yorte quidem igitur dequibufda5 euuuciare aliqd tentare % de oibus: ptermitteze uibil uriqj uidc biturelTefignumaut multeftulrttie; aut multe promptitudinis. 3nfert queda innuedo banc qftione e/Te Difficile 7 tria infert f m ibi n tam ibi terriu cerrio:es quide £>e p:ia oicit q> inueftiganda eft ca illiuf oica.vn de licitu eft teptare oe aliquibus enuciare fed velle oe oibus en undare 7 mbil p:etermittere eft fignutn multe ftultitie aut multe amplitudinis. TOo tam iuftum quide oesfilr incre pare fed uidereoportet caufarn dice di que eft.2ldbue ante; qualiter ba bens incredendo priuf humano mo do aut firmius. 3nfert fm qp di ceret aliquis ejctfto videffequi cp nuirbbcret reddere cam oe ta\ib’alit vid rei pre fuptuofus. ttefpodet qo oato qo illo mo inueftigare Difficilia no eft icrepad'5 imo 05 afpicer pp quid ipfe vult inueftigare oe talib’ vtrp faciat boc,p?ter fuam ftultiriam vel p:opt fpecuU tione 7 inquifitione ventatis 1:05 ctiaviderecam qua reddit vtru fit fm comunc modum loqndi ali- o:u aut liVcaufa fbulio: qua p alios :eddatur. Certiores quidem igitur necelTitatef quando quis attingit tunc gratiam babere oportet inuenientibus 3nfertterriuejc(ecundooices q6cu auis ejcfua fubttlitateperquirit altiores caufae cp alii tue illi 6 bemus referre gratias 7 talis laudad’ e. 3ntelli oidt 3p.q6 tnueftigariobuiu3q6niseftoiificilisqo qttuo: fut modi mueftigandi oe alitare oiffiali quorum ali quis eft laudand’ 7 aliquis no. furnus eft in vere cudia fecundus eft ftultitia 7 ifti futVitupcradi. ter tiuseft ,pmptitudo quartus eftoefideriu iuenrio nis veritatis 7 itellecr olectatio 7 ifti fut laudandi. 3ntdligendu :*fm auer.q nos no tere meftigatoem oe rebus oilficilibVp oif ficultate ea$t nec etpp oi:ta coia aliorn in reddedo caufas oebiles vno eu addu rerit aliq ua caj oe alicj re oifficili 7 appareat fufficiens adbuc e bo nu inueftigare oe ili 1 ca fit fufficiens vt appa reat. 3ntelligendu auer.q? modu bua nu iutelligit modu retboacu quo mulri vtunf i red dendoeaufas oereb9oiffidIibu91 illeimtlril fac ad cedulitate l; no fit ita in re pp ornatu otceitdum igif retorica magis facit ppter aiam 7 fua pptcrrc cum faciat apparere intellecta foUcr reminueft gando veritate oato qono fit. Tflimc autem qouidetur dicendum Simmatura femperfadt cdtmgen tium quod optimum Soluit queftione 7 duo facit qzpzio ptemittitq da p folurtonef luit ibt.fi eni. *|Saa in quinq? fic quincp premitttt ibi fecunda eft at ibi rertia eodem at mo ibi qrra fi quide ibi qutta 7 teftificaf. _ £>c p:iaoicttcp nue eft oicedu quid videf ocqftioe fup ponendo p:to cpnaturafemp facoe ipfa fieri q6 melius <£ft autem quemadmodum eam* q i rectum lationum que ad fuptotclo cum honorabilior diutmor.n. locus qmfurfumeo quideorfum •p>:emitrit fm oicte ita oebet imaginari 6 mo ttbus circularibus ficut oe motibus rectis na fic lo cus furfu eft nobilio: loco oeo:fn ita motuf ad fup ius eft nobilio: motu ad inferius 17 ita e in morib* circularibus y ille qui eft ad lupius e nobilio: qua ille qui eft ad inferius €odem autem modo ? que ad antetl us ea que ad pofterius fe babet. •jbonit terriu fuppofitU5 oicens q> eodem modo oebes intelligere oe motu ad ante y motus ad an- ce eft oignio: qua motus ad retro ficut oictum 7 oe furfumToeorium. Siquidem ?adi$)rtp?fim'ft£quctn admodum dictum eft prius •p>2emitti't quartum irotcitqS ita oebes trellige re oe motu ad oejrrrum 7 finiftrum ficut 0 aliijf fei licet q> motus ad oestrum eft nobilio: $ mot* ad finiftrum. €tteftifi'eatur etiam dicta dubitatio quoniam b j puuf ? pofteriuf bcc.n. caufa foluit dubitationem. •p:emittit qutntu fuppofitu 7 oicy qo pdicta p fupponit i celo reperirt p:ius 7 pofteri'* ate 7 retro furfutoeotfu? fbditybocoicruj eftmajctacafo iurtonis queftionis Sumbabetutcotingitoptie becuti eperit ca dictioptimu.n.moueri fim pltcc motum ? in celfabtiem ? bunc ad honorabilius. fecundos tluc pott folutoe$qftois q qrbaf pp celu mo urf pzidpaltffimo V5 oiurno ab oriente ad occides verius ame * ad fuperf magis quam verfus retro celi non inripiat a Determinata parte vt oicit come tator quia omnis motus qui incipit a Determinata parte terminatur ad Determinatam partem ergo (i ii moms celi inciperet a Determinata parte termina retur ad terminatam partem * fic effet finitus pns cft falfum cum fit etemus. Hefponderor ad primu cp eclipfim fieri raro poteft inrelligi Dupliciter, vno modo in ordine ad tempus alio modo in ordie ad caufam primo modo conceditur tpeclipfis fit raro. f5 ep illo n feqf qd fiat a cafu mo negat cp. fiar raro imo femper *neccffario cum cft duo caufa videli cet interpofitio terre inter folcm * lunam * mne eft cclipfis. £tad confirmationem oieiturep caufalitcr iniftis inferioribus non rcpcrimr merito caufant* fupercelcfttum 7 vniuerfaltum fed merito caufaru particularium bismferius epftentiiim. 'Md fecii dum oubium oicitur q? natura femper facit quod melius eft tpfa trregulariter operante 7 cum oebita oifpofttione inftrumentoium 7 materie gp non eft oum pioducit monflrum.Tlam qp monftp non eft cyi ocfectu nature in k fed ejeindifpofitione inftmmentoium aut materie IHdtertiuj oicitur quod non eft circulatio quia piius et oemonftratio ne quia 7 a figno eje motu celi 2lrifto. arguit nobi' litatem partium eiufbic vero oemonftratio ne pio pterquid 'i a caufa er nobilitate partium celi argu it nobilitatem fui motus ? fic no eft circulatio cum illi piocelTus fintin otuerfis generibus oemonftra nonum. 3ld quartum cum oicitur qp omnis mo tus quttueipit a parte Determinata terminatur ad partem ocarminatam refpondetur quod. illud e verum vniuerfaliter oe motu acquifiriuo quo con tinue maioz perfectio acquiritur vt e calefacio aut infrigidatio ,rcetera:fed non eft rmuerfaliter veru5 oe motu non acquifitio fed conferuatiuo vt eft mo' tus celi per quem celum 7 intelligentie non acquirt nouam perfectionem fed in perfcctionebabita co feruantur. Sertum capitulum primi tractatus fecudi libri oe celo 7 mundo tnquo ofteditur motum primi ce liefleirregulaem ic, € motu It tpft q: regularis eft 1 no irregularis deincepf uttcp dictis erit pertranfire.Encoir boede primo celo tdepiia latione tubis enim quedefubtuspluresta lationes eonueniunt in unum. 3ftud eft ferm 7 vltimu capitulum buius tracta tus in quo poftqua in pzecedenti capitulo oe clarautt caufa morus celi ad ante nuc i boc capitu lo oftendit motum celi eftie vnifozmem 7 equales 7 tria facit prio premitdt intentione fecudo ,pbat inte tu * terrtio cocluditfeu epilogat ibi fecunda fi enij irregularis :ibi terna :q 6 quidem tgitur:£>epria oi rit cp intendit oeinceps pertractare oe motu celi qo eft irregularis % fubdit q6 per celu mtclligit primu ozbem.Unde intendit oftendereqo motus eius q eft piimus eft regularis 7 non intelligit oe fperis in ferioribus planetaruj a: videtur moueri oiffozmi ter cu aliquando appiopinquentur 7 aliquado clo getur a nobis 7 innuit caufam talis oiuerfitans 01 cens q> caufa eft quia tales fpere mouetur plurib** motibus fimul qui comungunmr in vnum ftneXin moucndoplaneta vt otepmtatot0ntelligendii fm caula quare planete vidennir appptopinqaarfnobts aliquando remoucre aliqtf ILibcf regredi 7 aliqn jpgcedifm 3l£.eftqi o:bee plane ta% IS .f.motu oiurno ab o:iente i occidite i motu jppuo ab occidente i oae tequioes motus pgreganrinmouendoftella.. 3»» teiligenduftn 2lucr.q> eje fermoe ap. p5 q> ca ap parentie ouierfitaris i motib* no filt ecen tria vel cpfcidi vt eft opio 7 tue comeit tato: oifgrediedo multis roibus nitif ,pbareq> no oanf ecen tr ici feu epicidi q ob bzeuirate oimimlft fubditq? fi oeus fibi vita,plogauerit Audebit logia que erat rpe Jlp.q no videt pbice repugnare* Si enim irregulariter mouebit. mai fertum q> intenfio erit t uirtuB remtf fio onmis.tt.irregularis latio i rntif fioej babet intentionem t uirtutem. TIjjc pzobado mtemuXq? li fit regularis % qttuo: fac fm q? qttuoz roes addu citibi fcr:adbucqm:ibitertia:7 eniabi qrta:adbuc dt:£:ia in ouae ronem 7 ftruitpris ibi: viri’ ant:C>c pua arguitfic.fi celum moueref irregulartt fequeref q> i eius motu baberj mcenfione 7remilTione|i virtute in velocitando vel retardando motu fuu pris eft ipoflibile vr,pbaf 7 tj pua qzois irregularitas mofcftpp caufas oictae f.ejt virtute addita vel Diminuta ipfi mobili. tl;rtu3 autem eft aut unt> fertur aut quo ad circa medium puta forte bis quidem qui fm naturam quo ferutt tur.bie aute quam pzeter. naturam uitde(p:ccti8 aute circa mediu circu lationis aute non eft neip unde necp quo necp mediummecp enim pttdpi um: necptfimsmecp medium ipfiua e fimpliciter tepoze euim fempitema i longitudine fimul ducta % infrangt bilis.Quare fi non uirtus ipfiusla tidis necp.irregularitas erit. Jrregu laricaf enim fit propter remirtionem % intentione. Tlucoffrufc pns 7 ,pbat q> i motu celi no e ite(5 vd remilTio pp vtute additaVel ornuta 7 arguit fic ois itenfio vd remiffio mot* aut c fpzidpio motus aut i medio aut in finei motu ceH' no p5t ei irenfo vdremilTio no t\ oifcurrendo p motus q: mofnalis eft velocio: 1 fine 7 motus pfecros eft velo doz i medio 7 mot'> altus eft vclodoz in pzineipio minoz 05 qz motus circularis celi no b$ pzincipiu neqj medium neqj fine ca fit eteruus 7 factus fup linea circulari que nob; ptmcipm necp frn? qre bfi fcquif q> m mo lu celi n eft irregularitas neqp oiffozmitas. 3ntd ligendu frit 2luer.q> ipofTibtle eft inrenfione 7 reinif ftoue i regularitare feu oiftbzmitare repenti i metu pzimi celt 7 ca eft q: oiuerfitas t' motu eft pp oiuer litate ipfcus mobilis qz.f. mobile aliter febabeattn pzindpio mofq in medio aur fine.b® autno porco perere pzio edo. 2* cp aliq velocius moueni i pzicipto vt mota violent qz virtus violcu tatis eft foztioz i principio cilpoftea oebilitef aliqua mouenf velocius ifine vt mora nalir 7 boc eft vt o t cit comtarozppmapmu oefidertU5atttngendiritu mt queda velocius mouenf in rnedto vt»fiiecra fed alia traflatio o icit vt-alta que in medio velo ci’ mo uenf qz caleftut 7 vigoranf in fine aut mouenf tardi us cum tuc refoluaf caloz 7 fpus 7 fiat Debilitas eje motufuperfluo» 2tdbnc quoniam omne qu od moue tur ab aliquo mouef necelfe trregu laritatem fieri motus: aut: ifbzopter mouens aut pzopter motum aut.p pter ambo: fiueenim mouens no ea dej uirtute moueat fiue motum alte ratur ? no permaneat idem fiue am bo trafmutetur nibil «pbibet irregu lariter mouert quod mouetur. TRi bil ante bop circa celum fieri poftibi le.&uod q demmouef oftenfum eft q: pumum t fimplcxt ingenitum ? icozruptibile i totaliter intrafmuta bile mouens at multo magia irratio nabile efie tale prtmu .n.pzimi % fim plep fimplirif ? inconuptibtle i igeni tum incozrupttbif t ingeiti motum i qrn igtfqd mouef non tranfmutaf corp”ejciftens necp utiqj mouef traf mutabit incozruptibile ejciftenf q uaf i lationem impofltbilc irregularem ■j!>5it f.n roes 7 arguit fic ois irregularitas mo tui aut accidit pp Diuerfitate facta i mouete eu oe q? mouef moueaf ab alio, vij.pbico.aut accidit pj> oi uerfratefacta i mobili autpp fu celo quatuj ad ef motu nullo mo pot efle oiuerfitas nec ep pte moueni necmobtlts.g*,ppofitumaiozpotina ait qn accidit i motu aliquo qz moues altqo mobile n eade vtute mouet vna vice cp alta fitr accidit q? mo bile alit’ 7 alit eft mTpoftm vna vice cp alia ftate mo lore vnifozmi aliqfi autem Diuerf.fic it ibo mtoze? fecundus sut Declarat Jtp.tn Iraquo ad vtraqp partem 7 p u mo a> cx pte mobilis no poflit eflfe oiuerfitas i mo tu ceu 7 arguit fic celum cftoino intranfmutabile 7 ina Iterabile ftmplejc ingenitu 7 incorruptibile ergo oicta pars vera.pno nota 7 aiis patet eje otcris prio buiu*.&einde,pbatg?rali8 oiuerfitas no pofiitee tx parte mouetis 7 boc ouplr prio fic fi corpus ede de quia fimpleje ineorruptibile 7 inalterabile nullo mo potedtrafmutari vt otetu cdmulto .magis nec motor tpfi’ poterit otueriiftcartin motione qr talis moror e multo fimplirio2 ipo corpe ededi cp eo qp fimplicis cospts 05 eefimplej: motor ticorrupribtf motucot2upribifmotor7rnoto2ibie 05 cjccedere motu qr mouens ed pdanttus moto fic ages paflo r\ide probat fic fi celu qo ed ens corporu fit intraf mutabile 7 in alterabtie multo magif 7 ipfu moues cu mouens fit incorporent ro ed qrco2porifm qp huius magis oebetur trafmutabilitas 7 alteratio q? euri in corporeo .Unde, v/.pbic.otcif ap oe qp mo uetur ed corpus qm indiuifibile non pot moueri 7 tunc cocludit oicenf qp manifedu ed qp eft tpoflibile motu edi ede irregulare. 3ntelligendu £3 2luer. corii, pjcxvi>qp ida oemondratio ed firmior alqs ad probandu motu celtelTc irregulare qr fundaf fuper firmiffimas quaru vna eqp ois oiuer Stas que accidit in moribus naturaliter uerfitate potenrie motonTad potentia rei mote, vnde quanto erit maior tato mo tue ed velocior 7 quanto minor tanto tardior quar fiide motu moueatur ab aliquo motor aliqri velo cius 7 aliquando tardius oportet qp illo accidat p pter otuerfitatem proportionis que ed inter moto re 7 motu. 3ntelligendu r°vtp5 octauo pbic.q> mo rores co2po$t celediu funt imutabildqr fut fore, ab dractc a materia 7 fitr oe motu fuper celede quod ed motu atali motore ed oio intranfmutabile ideo fequit qp in motu celi nullo mo pot accidere oiffor mitas & velocitatem tarditate cu talis oiuerfitaf ac ddataut propter variationem mouentis aut moti & erum fi ftat irregulanter aut tota tranfmwtatur % quandocp quidem fituelocio::quandocpaute5 tardio: iterom aut partes ipfius partes qui de ipfius cp non funt irregularef ma mfeftum. tam enim uttcp facta fuitT; diftatia aftrorum in infinito tempo re; "boc quidem uelorius moto: boc autem tardius. Tfloit uideturautej nibtl babens aliter elongationibus. Adducit terriam ronem 7 ouo facit quia, primo 4?bat q? motus celi quantum ad motu partui celi n ed irregularis reprobat ipfu no ede irregulare quan tu ad rirculatione tottns ibitfcd 7 nacprkepzia ar gutt fic fi motus edi efler irregularis aut eet tota tranfmutationetorius ita g? aliqntotucelu5 moue ref velocius 7 altqn tardius aut fm eius ptes ita ap vna pars celi mo ueret velocius ? alia tardi* f$ neu tro mo pot oici ergo 7C.7 qo no z° modo arguit fic qaft partes celi puta aftra oiffozmiter mouerenf fe queref qo in tempore [finito pterito inter vnu aftp 7 reliqua fuifTet facta longe maiot oiftatia op puus fuerit pus eft falfum 'i p icnfn5 7 pria t5 qr quando funt ouo mobilia vnu velocius motum alio 05 qo curtent continue magis 7 magis vbi verfus eadej oiflfercmiapofitioms moueaf Sed 7 necjj totam. accidit tranfmu tari remiffio enim uniufcuiufcp fit,p pter impotentiam,impotentia ante preter naturam. flue probat qo motus ccltnopoflitee oiffofis quaru ad motu toti’? arguit fic fi celu pofTj remitrf in motu fuo fequcref q6 in celo poflet reptri remtf fio fuepotetieimouedopnsetpolTibileqzoif rmif fio potentie i aliq eft pter nam mo in edo nulla e p ter naliras cu fit corp’ ftmplej: no babes prietare 7 pna tenet qr remiftio vniufcuuif# opatoisfit j>pi iporentia eius i quo e facit q: p° ponit bacr6etru°oeclarat quoois remiflioporetie epze ter naturam cp quo cocludit intentum ibirfa 7 em: £>epama facit qooictu eft. €tenim in. animalibus impotentie omnes pteter natnram funt puta fe nectus 7 decrementum. fCotaenim confidentia animalium forte eje tali bus condat que differunt .pprijs lo cis nulla enim partium ipriuf babet eam que ipfius regionem, ©i igitur in primis non ed. quod pzeter natu ramfimplicia enim 7 immipta7i,p pria regione 7 nibilipfis contrariu5 netp uticp impotentia erit, quare ne cp remilfio necp intendo fi.n. itenfio 7 remilfio: £>eclarat qo impotentia ejrtrtens i aliquo e pter natura ofeens qo illud paret i aialib*in quibus or munitiones potentiarum vt fenect* 7 oecremru fut in eis pter nam 7 pzeparantes ad corruptionem 7 ca eft quia atia funt confidentia qc vt funt quattuo: elementa que continue fe alterat vnum contra naturam altius ad co:ruptoe3 mijrri 7 eria quia elemento no funt in ptopnjs locis ideo Hiber appetunt alibi elTe quam fuut ejr quo af tandem oe cenit ad remiflronein potentie 7 corruptione 7 ec boc poftea cocludit g>qm'a tn celo iteft p eterftaiu rall as cu fit corpus ftmpler cuius omnes partes (untin proprio loco nec funt contraria ideo ei non poreft accidere inporemianec remMTio potentie nec iurenfio 7 per confequens nec veloctratiO. nectar datio motus.3utelligendu fm 3uer.co°.)cjcjcrn,q> per tota tranfmutationem Iceli mtelligit mom omnium 7 per partes inrelligit motus ftcllarum fi jcarum g>no babent motU5 particularem oiftmcru a motn vel in quo mouentur ad motum octaue: fperccufintineafijccnec babeant.pprios orbes. 3ntelltgendu ccundoqr rtinnuit 31^.i littera cau fa feneemtis 7 oiminutionis potentie m animali e oupler.Una quia componitur eje cotranj0 que fc alterant 7 corrumpunt.3llia eft quia illa contraria non funt in fuis locis appetunt moy ueri 7 per confequens apperunr ipfius mtjrti corru ptionem bec autem no repertunt in celo quare 7c. 2ldbuc autem i irrationabile tnfini to tempore potens elTe moues n rur fus alio ifiiutoimpotens.1RibiI.n. ludetur epiftens infinito tepore pre ter naturam inipotentiaautem pre ter naturam. Tlunc probat per quartam rationem motum celi elTe regularem quo feiendum y incelo reperiri irregularitatem motus /poteft imaginari triplici ter.Uno modo y femper motus eius,pccdat velo citando 7 intendendo fecundo mo y feper ycedat remitte idoXemo modo quod aliquando veloci tando 7 aliquando tradendo 7 boc tripliciter po teft intelligi.Uno mo y roto tepore infinito preteri to fuerit motus eius rentitredo 7 t futuro .pcedat tntedendo r°m6 ecotra 3°m6 y vicifim fiat intefto 7 remiffio ita y aliquado intedaf 7 aliqn re mittat tria ergo facit 3lp.qr primo ofteditg? mot* celi no poiTit efte irregularis rerrio mo fm primum aut fm mcbru illius fecudo y nec prio nec fecundo modo principali 3° oftendit y illud no poiTit ee qna tu ad rertiumembru terni modi principalis ibi fa fed adbiicnctp.ibirerriarreliquu iraqj oicere: •Jbrt ma in ouas f m y illud per ouas rones probat. ibi fecunda:neq> equali:£>eprima ruit probareifta co clufione.3mponiibile eft i celo reperiri irregularita tem motus boc modo videlicet quod. HemilTus fuent toto tempore pre terito 7 intenderetur toro tempore futuro vel ccontra .7 arguit fic. oaro oppcfiro fequeretur y aliquid prerer naturam fuif fet aliquo tempore infinito 7 eterno confequens eft tmpofTibile quia nullum violentum poteft elTe per petuum 7 confequentia tenet quia fi toto, tempore preterito futflef.ftemilTio motus tunc futfTetim potentia quoniam caufaremilTionio motus eft mi potentia 7 Debilitatio potentie mo ois rcmiiVio po rentte eft praematura IRequcequali tempore preternatit ramt fecundum natmam nccp tota liter potens i impotene.neccffe aute fi remittiturmotusinfimto remitti, tempore. J>:obat idem fecundo Itco&to oppofito coclufioif fequeretur y illud qo eft p:etcr natura eflet equale et quod eft fecundum naturam 7 iit equali tempor confequenseft falfum t confequentia ten; quia per te toto tempore preterito fuit remilVi o motus celi 7 perconfequenfinpotcntia7 preternaturalimm ro to tempo2efuturo erit intenfio 7 fic naruraUtre mo do vnum infinitum non eft maius alio vr paret ter tio pbificorum eodem modo polTir fierieconuerfo 3ntelligendum fecundu .2lucr.comro. jcjrpriii. q? ponentibus irregularitatem mot° celi modo di cro fcilicetqaoto tcmporeprercritofucriEibi rmif fio 7intenfio in futuro rei ccotmcrfofequntur ouo impofftbilia.*f>2t'mum eft quod tangit 2\p in litte ra fcilicer g? tempus oifpofirtonts preter naturam fit equale tempori oifpofitionts fecundum natura quod eft contrafenfum.Secundum eft qo idem ac rus polTicvigorari 7 6b!litaritepo2’infinito 7 boc eft tmpoftibile quia vt ptobatum fuit. impofTibile. eftouas potent as contrarias limuleftein eodem tempore infinito p2ererito vel futuro 7 y aliqua po tentia reperiarur in aliquo tempo2e ifiniro preteri ro quin etiam reperiatur in eodem tempo2e i mfini ro futuro 7 econtrabuius tame oppofitu fequttur ifto oaro. Sed adbueneqjifendit femper aut iterum renum'poflibile. Jnfimtus emm nrieperit * indeterminatus mo tus.omne autem dicimus eje aliquo iu aliquid efle? determiuatu5 Tlunc 3riftoriles p2obat q6 motus celi no pof fit elTe irregularis ita qo femper intendatur aut fe per remittatur 7ouo fadtficut Dupliciter p2obat. tbi:adbucautem: £>e prima arguit fic fi illudnon elfet rerum fequeretur qo motus celi poiTit effe iu finitus 7 indeterminatus in relodtate 7. tardirate confequens eft falfum:quia omnis motus 7actus cutuflibet agentis oebet elTe infinitus 7 terminatus cum fiat escali quo. terminato in aliquod termtna tum 7 confequentia renet quia fiue femper augum tare ur fiue femper remitteretur motus celrtn in-t nttum augeretur vel Diminueretur 7 ♦ Sic elTet iu finitus. 0ecu fidus 2ldbuc fi quis accipiat die ali quod tempus minimum* cuius non contingit m minori moueri cclum*fi cut enim necp ire in quocumcp tempo:e polTibileno uti cp erit fed eft umufcutufcp actus de terminatummimmumtepusad no occedere fic necp moueri cclu in quo cumcp tepoze pofTibilefi igitur ♦ boc uerum no femper intenfio lationis fi autem nontntenfio necp remiifio fimilitcr enim ambo 7 altqz probat per fecundam rationem -tono facit pr i mo boc fecundo rcmouet nubium ibi fi quides ea dem: oe prima oicit q ficoringat accipere aliquod tempus minimum fic q? in minori tempore no pof fitcelu moueri ficut eft o e omnibus altis actibus entium. Uerbi gratia oe actu dtarijandi quem no eft poflibilefieriinquantucuqj paruo tempore vel quantucucp magno fed indeterminato 7 fimiliter eft oe ambulare 7 oe altis actibus ita q vniufcuiuf tp actus eft terminatus minori tempore qd tempuf no exceditur ab illo actu nececorra.fic q no eft pof fibile celft moueri quocutp tepore minimo fed oter minatu tunc fequitur q? no eft pofiibile motu celi $ cedere femper intendendo aut femper remittendo aua rarione no poteft procedere in infinitum. endo nec etia remittendo, fimilitcr nec e pcf fibile ambo fieri in tempore ifimto ficut nec altq& tanti» vt bitunt eft: Si quidem eadem intenditur uetoci tate aut maiori 7 infinito tcmpoie. •Rcmouet oubium quia pofler abqutf otcere vi detur q? ratio ftattm otcra no valeat quia oicit q» fi motus celi in infinitu videretur vel remtrccref qefTcr infinitum fic q oecederetur qrocuq tempo re minimo.3ftud no videtur neceftariuqz pofft au geri ad partes velocitatis minores 7 minores in in finitu.ad qo refpondet Jlp-.q oebet inrdligi ipfu3 intendi in velocitate per additione parriu3 veloctra tis equalium primis oatis vel maiozu.na eje tali ad ditione caufamr infinitu in acruiejc addittoe aut rc locitatis primomo no fieret augumentatio in infini tum. 3ntdligendum fm eft im pofltbtle motore celiauguifttare motufuuin velo ritatevcl traditatepertepus infinitu 7 caufa eft q: rato oppofito fequcreiur q motus celi no elTet ve re finitus 7 oeterminatus in velocitate vel tardita te piis cft falfum quia omnis motus naturalis eft Determinata quo fciertdu5q» mo tuf naturales pofTtmtofct termiaribuplicifcr. Uno modo q: parte termmozumorue vt. fi motus fiat oe loco terminaro ad locum terminatu alio modo eje r arte vel: ciraue motuf terminare terminatio .p momodo folu oebetur motibus rectis fcd termia tiofecudomo proprie oebetur motibus circulari bus qui mnt oetermmare velocitatis i no termia tur primo mo cti non fianr a loco oetermiato ad lo cu oetermin3tii.£aufa autem quare omnis moruf cir ularis cft octerminatus in velo ci tare 7 tardita te efl quia omnis buiufmodi motus babet motore terminatum virtutemouendi: Unde IielTet oare motu infinite velocitatis oporteret oari mouens fi limitate poremie fcd infinite qd efl ipolTtbile fcd oe boc videbitur m oubio* iReltnquitiir itacp dicere uiciftm cfle motus adueloctus 7 tardius. "boc aurem penitus irrationabile 7 fictio nifmuSc-acbucautcm 7 non latere m bts rationabtliue fenfibtlicra eni tujeta inuieem poftta Tlunc probat q motus celi no pot o 'a' irregularis j>pter boc q vicifim inrendatur 7 remittatur 7 oie 6 ponere b° e fictio queda 7 contradicit fenfuina fi illo modo fierermajeie appareret fcnfuiquiaop polita tujeta fe pofita fenfui clarf patefwt» 3ntel agendum fecundum 3uer.cdm.quamo q impo •' fibile eft moru5 celi vialTim intendi 1 remitti 7 cau fa cft quta buiufmodi varietas i metibus 7 acnb* rerum non reperttur in rebus que funt facilis pmu tationis pp oefiderium ipfazum ad oiucrfa vt pat3 in animalibus agentibus per imaginationem 7 pe fiderium modo impoffibile eft talem permutatoej repertuicelo:Undecaufa oiue fitatis imaginatio nts 7 oefiderii tu rebus non eft nifi ab ejctrmfeco vt in an mali quod oiuerfificatur in oefiderio 7 in re locitate 7 tarditate fui motus propter obtectum cp trinfccummouenfaquo oiueiiimode immutatur 7 paritu r.jCelam autem cujnon cotincatur nec j?a tiatur ab aliquo eprrinicco nccefteeft vt eius ima" ginatis 7 oeftdertum non oiuerfiftcetur 7 per confc quens neqj motus eius velocitabitur aut retarda birur. tluod quidc igitur 7 unum ? fotum cftcelum:?iftud ingenitum? fempi ternum, adbuc aurem motum regu lanterm tantum nobis dictum fit. £pilogat oicens q vnum folum eft totum cdu3 7 incorruptibile 7 fempitemum 7 mo tum regulariter intantum fit oictum a nobis 3n tclligcndum fecundum 2luer.q2l£.bicinutt qua tuo: pzopofitiones prima eft q? cclum totu3 eft vnu %ibct folu.Sccunda pp6 eft qp celu eft in generabile 7 in co:rupnbile:terra ,ppqfitio eft qp motuf celi eft eter nus quarta ppS eft cp morus celi eft irregularis.in nuit aut bas jlpofitides quia cognitio bop ac eide tiu cum fint eftentialia ipfi celo eft valde vtilis i eo gninone fube ipfius 7 fui motoris. £t fubdit qp eje il iis fequunmr moto:celi eftnecef farto fepatus a materia fm eft qp celu3 no eft copo fi tu eje materia ? forma. £irca oictum ?m en raro ris oubitatur vtrJ aliquis moto: fuper edeftis fit i finite virtutis tntefme 7 arguitur qp no per rones co mentatons quarum alique p:obant q» no oes fune buiufmodi.-r alique cpnullu5.1i>rima ratio eft bec Dato qp motores celeftes eltent infinite potentie tuc fequeretur qp non oiftingueretur frn efle nec fa po tentiam no f m efte quia quilibet eorum eft .infinite ourattoms nec fm potentiam ep quo quilibet eft in finite potentis piis tamen eft falfu quia ep oiftincto ne motoru celeftiu arguimus oifttnctione motuum eorumde 7 econtra.Secunda ratio eft quia oato il lo.tunc inter mouens 7 motum nulla eflfet propor tto cu infiniti ad finitu non fit aliqua propor*?ns e falfum quia omnis morus eft a certa proportione mouentis ad momm.Xertia ratio eft bec:quia tuc oeftrueretur multitudo intelligentiaru quia fi vna efTet infinite porentie pofTet oes 02bes mouere.Uc molientur? fic alie fuperfluerent piis eft falfu 7 co tra oes. Ouarra ratio eft bec quia tuc fieret mot* in inftanti cum infiniti ad finita fit infinitus epcefT* 7 ficut fefbabet potentia finita ad tempus fimtu$ fic infinita ad inftans fcd potentia finita monet i tem pore finito ergo infinita mouebtt inftanti. Ominta ratio eft bec quia tunc oato qo celo adderetur ali qua magiitudo vt aliqua ftelia adbuc itelligentta pofTet ipfn moueri ex quo elTet infinitepotette pns eft falfu 7 cotra 31 rr. infra quia tuc oftruercturpro portio mouentis ad fuu mobile qua oeftructa non pofTet mouere.? er bis cocludit cometato: qo mo tores 0’butm celeftium qr funt fube feparate a ma terta funt aliquo mo infinite potentie ad mouendu quia fm dii ratio nem cui etemo tempore moueant funt tm finite potentie intenfiue ideo mouent foluj finita velocitate 7 fic Tm comentatorem prima mtel ligentia queeftoeus eftfolumfmiti vigoris inten fiuc. O opofitum tamen alii ponunt Dicentes 5 iim efte infiniti vigoris licet quelibet alia mrelligen liabit finite potentie 7 vita maioris altera. Uerum tamen borum quidam preter oeum attribuunt pri mo orbivnamintelligentiamipfum mouenrem q| re fimxa velocitate mouetur er quo talis tntelligen ria finite potentie: 3lq vero oicunt oeum tllnm or bem immediate mouere non concurrente alto mo tore .7 non q uantifcucp velociter pofTet cum pofTet Velo rius fed quam velociter Tibi placet cu fit ages p voluntate que libera eft ? er ifto fundamto faolit foluereiwur raciones.comratoris* •pmmum capirulum Tecundi tractatus feeudi libri oe celo 7 mundo m quo mqut'ritur’oe natura ftella rum. € uocatis aute altris cofeques uticp erit dicere er quibus con liant % in quibus figuris % qui motus eorum 3eprimaoicity oep tibus celi vocatis aflris er quibus coftat celum re ftat oicere contcr ej: quibuf ipfaoftatrque fit eop na 7 oe figuris eoru 7 oe motibus eop 'iRa tio n a biliflimu m .111 te 7 dictis co fequens nobif unumqdcp aftromm facere ex eode corpore m quo ejcillit lationembabens. Tlunc 3122. er equit intentam 7 duo faritqt puo ponit pclufione qua intendit ibi:qm Diceba m’:oe pria ponit ifta ronabileeponcaftra elTeoelTentia celiteiufdenarure cueo. Cluoniam dicebam'’ aliquid cfleqd circunferri natum eft; •jbjobatcoclufionep ouas rones ibi f a:fic enim oeprta arguit fic illa fut etufde nature q babet eun de mom naturale fcd celu 7 aftra fut buiufmoi g0 ftelle funt oe natura ignis cx quibus fpfd eelu eoflattanqul ex pzincipalibus partibus 3ra a fimili oicamus qg celu 7 ftelle funt eiufdcs motus 7 boc qz furtt eiufde nature.Jnteliigendum fm nos oj opinari qg fuba flellap noneft grauis nefi? leuis qz rt oeclaratuj eft in pzio rozpus quod circulariter mouef naturalirno egra ue nec leue 7 notanter oicif natuzaliterqz ignis qui eft cozpus leue mouef circulariter in fpera fua non tamen naturaliter fed pzerer narura.3nrelligendu5 {qg cozpus celefte cuius ftelle funt partes no e pof fibile eopzebendiper fenfu nifi quadi contectura 7 intuitu rois rno ratio faciens nos copzcbendereta le Cozpus eliquia ridemus Hellas moueri circulari ter cotidiecirCa terra quod no poftent fieriper ip' fas ftellas foltt5 ideo 05 qg iit aliquod cozpusi quo ftelle funt eXiftcntesT ad cuius motum mouctur ftelle Circulariter naturaliter 7 tale cft cetum, quod cum non fit graue nec leue rt fuit oftcnfnm fupcrr us a fozttozt nec ftelle funt graues aut leues CU5 ftnt et*parres nobiliozes 7 pztnctpaliozes. Calor autem ab ipfis i tume genera tur attrito aere ab illorum latione. Tlunc oubitatides 7 ouo fecit*fyimo bocz*epilogatibi:cjuodquide igitur pzima inares ficuttres oubitariones remouet ibi fecunda:eozu aut que:ibi tertia:? boc maxime: pzi ma iti duas qi pzimo remouet pzima oubitationej 2‘>folutidneoeclaratibi.natus eft.n. oe pziaremo liet illi oubitatione qzpoftet aliquis oicere.oictU3 eft q? ftelle funt oe natura edi 7 q? celum necp eft gra uencq? leue. ftelle ?cclu calefaciut ifta inferioza g° fut oe na ignis pns rider nota qz fi eutifta eft reraois ignis calefacit ita videf .epeius paerfafitptra.(qgoe calefacies eft ignis rcl nature ignee fiTrftellcfut luinofe ergo 7c p$piia q: fic 010 ianis eftlumiofus ita oeldinofu eft ignis rei igneu M boerndet oicens qg oaro celellia celefa dant ifta inferiozafco m fcquif cg funt nature ignee qzn calefaciut mediate caliditatef3 mediate lumic % mom ex q motu aer pfricai 7 p ?ne calefit TRatus dl.n. motus tgmre * ligna % lapides 7 fa+umirationabilms tgtf propinquius. autem areiuelnd t in latis fagittis.beipfe.u.igniunturfic ut liqueicant plumbee; Tlunc oedarat folution e 7 ouo faat pzimo.boc fecundo infert quedam ibi.7quoniam igmuntur.6 pzima pzodeclarationeroluttonts intendttpzobare cg aer nos rircundans eft majame aptus calefieri 7 igniri mediante mom 7 lumine fuper cdeftiu 7 ar guit fic motus 7 confricatio b; calefacere 7 ignire ligna fer? 7 buinfmodi ergo (equit qg multo magif aerem confequentia tenet quia rationabilius Vide tur boc oe aere cum fit multum aptus calefieri: c[a jpptnquius nature ignis xans patet in exemplis mulus notis experientia rt puta oe (agita in eurus extremitate pofitum eft plumbu quepzoiccta tatuj calefit qgplumbu liquefctt: fimiUter paret oe cafibe 7 lapide quibus ad inwcem fozriter percultis gene ratur ignis* Ctqifi igniuntur ifte neccffe 7 eum q in circuitu tpfajz ♦aerem boc ipfutn pari:lfoe quidem ipfe incalefcunt ,p pter in aere ferri qui pzopterplagaj motus ftt ignis: Jnfertouo cozzdaria pzimum cft q> cu talia igni anruropojtetnecefiario q> aercircunflans talia fit ignitus cum fiteotpue aptum ad ignttionc fecildu eft tales fagirte fit mote per aerem igniuntur pzo pter boc qg mouentur i aere qui ignitur pzopter co' mcattonem 7 oiutftone facta in ipfo ab illis fagittif Coram autem quefurfum imurnqd q? in fpera fertur.utipfe quidem no igniantur: aerem autemfub circula ris corporis fpera ejaftentero neceife cft lata illa incalefeerc Tlunc remouet fecuda oubitatione oictu eft em'5 q> mediante confirmatione caitfatur caliditas i illis inferiozibus oiceret aliquis queeflcaufaq?bocno accidit i fperisccleftibus intermediis que fitnt pzo pwquiozes fperiefuperiozibuS* folifdlicetqfcca' iefiant per morum 7 lume. “Rudet q 6 tUo no accidit qz ille fpere no fut apte calefieri cu eeleflia non fuit fufeeptibilia pegrinarum inprcfltonum. Ct boc ma;cime qui fol ertat itifirtis propter quod approjeimante ipfo % oriente 7fuper nos ejriftente genera tur calor. “Remouet tertia oobitatione.oictum en. qo ex motu fperap.fequif calefactio in aere.qreref alicfs ex cuius fpemorumaxicfcquif aeris calefaciorn det 2l£.qo illo magis accidit ex motu fpere cui fol e ifix*q 6 p5 ad fenfu qz cu fol magif nobis appiopi qtur tue caliditas magis itendii qo no fic apparet ex oztn 7 appzopinqdone aliozum planetarum Guod q dem igitur necp ignea funt necp in igne feruntur, tantum nobtf dictumfitdeipfis £pilogat oiccne qo cozpoza eeleflia no fut oe na tura ignis oato qo babeant calefacere bec inferio ra.oc ifta fit tatu oictu a nobis. Jntclligeudo f? ILiDcr Jtuer. eom.jdS.q? ejreplu. fagitta 4 calefac ae re n e oio ftfe ei quod oii oe aftris qm aftra fuo mo tu calefaciat aere fed no calefiut.fagittaaute mota calefacit aere 7 cu boc ipfa calefit ab aere calefacto boc tn no obftat oemonftranom' 3l£. 3ntelligc du fecundo qo cii oicif qoftelenoigmunf boc hj, intelligi oe ftellis remotis a natura aerie q nec fut graues nec leucs non aut oe ftellis ,ppmqms natu re aeris, vtfunt ftclle cadentes, quia ille bene igniun tur. Jntelligendu tertio qD 3».per apptopiqua ttonem folts t planetarum no intelligit minotetoi ftantiafmmtno2ep02tioneDfametri mundi, quia fic femper equaliter oiftant fm eu fed intelligit .ma iote apptopinquarionc ad 5enitb capitis noftri tuc n.fol magis calefacit.pfoneq2 anguli recti modo radi/ recti funt fottioteo q? cadentes no ppendicularirer fo quia funt magis vnid 7 virtus vnitaeft qofol tfuperceleftia per lumen calefaciunt apparet 7 ouabus euidentqs ptima quia in locis in quibus eft pnuatio luminis vt in vmbta eft remtftiotcalidttas cp in loco illumi nato fa quia ep reftepone radio 2U facta a fpeculo concauo catur ignis. £>e motu aut quo calefacit in oubio apparebit dubitatur oe mo fm quem co:po:a fuperceleftiacalefaciunrbeciferi02a medi ante luminet motu.bicuntquidamqb q:lumen eft qualitas perfectifTimatdeo eft qua litatis perfectotis oepzimis illa aure eft caliditas 7 ep pnri eft ptoducriuum C02p02is perfecriotis in ter elementa 7 illud eft ignts.iTomcntato: aute vi detur velle qd lumen e perfectio ptima calidorum 7 caliditas perfectio fecunda mo cu quis babet per fectionem ptima per illa poteft epire in p fccttone teode modo oteit oe motu quod e pfectto 7 vigoratio caliviitatis ficutquics frigiditatis 3Uij tam oant alias caufas quasbreuitatis gra pterco Secundum capitulum fecundi tractatuf fecundi libat oe cclo 7 mundo in quo oeterminatur oe mo maftrotum. Eloittam autc uidetur -r aftra trafiata-rtotojccl»? nccdfa rmm aut qutefcentibus utrif cp fieri trallationem i aut motis aut boc quidem quiefeente boc autem moto. •boc eft fecundum capitulum fecundi tractatuf ift quo 2te.poftq> in ptimo capto oeterminauit oe natura nunc oeterminat oe motu ipfotum 7 tria facit pr mo ptemittit quodda neceflanit z°j> bat coclufioue tertio cocludit quo ad totueapitulu ibi !ecimda:vtraq3 qu'dc igiftibi tertia:qm igif: be p:tma Dtcit q> quia celu 7 aftra videntur moueri ne ceffe eft aut ambobus quiefcinV.i.moti8non pfc motu p20p2to moueriautipfis ambob* mot! mo tuptoptto ? per fe ambo moueri aut vno «pfo2um moto motu j>p2io 7 altero no per fe fed ad motU5 alterius mouen'.3itrelIigerrdu fm Jtucr.eomento. jrttn.q? illud Dtcrum apparet falfu celu5 7 aftra vi denmr moueri eu otctum fueritfuperius q? celti no eftfenfibile mantfefte.*Refpondit comeratotquqr tus (ile pot ouplictter mtelltgi. Uno mo q> aftra vi dentur moueri per vifd 7 ceiu p eftimationl. 2Uio mo poteft intclligq> per oocumcnta aftro • omica 7 er bis que videmus ad fcnfum cocludifmamTefte celu 7 aftra mouenma per fenfum videmus plane-' tas mouert Duplici moru.f.ab oriente in occidente 7 ccouerfo iftt aut 0 no mot’n polTunt (nefTe plane tis fm natura io oportetcptotti celu moue at planetas.vno illoje motuum.ftc a? planete refpe ctu alterius 1U022. motuum fint partes totiusmoti quare er babitis p fenfum cu quoda ratiocinio cqn cludtf celu 7 aftra moueri. quidem igitur qutefeere im pofTibtle quiefcente -rtcrra/IPIeq? eni uticp fierent que uidentur. terra au tem fupponatur qutefeere. relinqui turaute.aut utraq? moueri aut boc quidem moueri boc ante? qutefeere Tlunc pzofequtf ,pbando intentu puncipale vio licet q? aHtra non mouemur per fe mom pono fed ad motu celi quod moucf pfe? tria facit fic boc tri piiciter tertia: ad bucautirrattonabile:*p>2o euidenriaprie partis 7 fequenriu fcienduq> celum 7 aftra mouert pot tripli citer imagioari:Uno mo vt ta celu cp aftra mouean tur p fe motu ,pp2io:2°mo q> celu quiefeat 7 aftra p fe moueanfttertio mo ecouerfo qmiotgYacit 'RpA bac«pte q: ptio oftendit q’ ipoftibilc e celu 7'ftra ee qniefcenm fimplirit 2* cuditcp tpoffib le-r celus 7 aftra moueri ple motu ,ppo 2eondit y ipolTibile eft aftra p fe moueri celo quiefeeure qrto oftendit q? ce lum mouetur ple? aftra quicfcur fic q’ no moueit tur p fe motu pprioabt fa:fi quide ig;f:ibi tertia: fy adbucireru:ibi qrta qm quiae p2ima vult probare qo impoffibileeft celu$ 2 aftra fimul qutefeere 7 arguit fic terra quiefeit naturaliter 7 eft imobilisergo celum continue mouetur.3ns fuppomt tanqu wnotu 7 oeclaradm; ui.mj.-7con fequenria tj qr fi ra terra qua celu quiefccrent tunc no apparerent nobis aliqua que funt fenfui mauife fta/.idem aftrum aliquando occidere 7 aliquando oririimo omnia aftra continue viderentur nobis cfTe eodem mo le babentia.relmquitur ergo quod 0; oicereaut vrrumqj moueri per fe aut boc moue ri 9Ur boc qutefeere. 3ntelligendum fecundum impoffibile eft celum 7 aftra qutefeere. 7 0ccimdus terra mouere.b aliqui fopbifte oubttetan terra 4e fcar an cclum vnde licet p:opter illud qo aeddit no bts vifuX.flellas on'ri ? occidere no pofTet pfecte cocludi terra quiefeere q: bene pofTet faluari talis apparentia flante motu terre 7 quiete celi ficut bo mini flanti in naui mota i flumie appar3 qp arbo:ef % ribe moucanfXta pofTemus oiccre qp cete appar$ ptinuernoueri oato cpquiefeat pp motu circulare terre no tn pofTent faluari alie apparenne incelo na I5P0IT3 faluari motVium’ n tn pofTet faluari mot’ planetae ecouerfo ab occidere moriente nec retro gradatiore grapariones earum de. Siquidem igitut umbo moucbunf Hunc ,pbat fmX.qo impofTbile i ambo videlicet cdu 7 aflra moum 7 quattuo: facit q:p:imo pomtcofcquetiafo oellruitpns tertio oe clarat confequcnttlqrto ocelarat oeftructionecon fequentis ibi fa:irrarionabileibi tertia: vnuqoip.n* ibi qrta:ne pria arguit fic fi illud eflet verd.f.qp aflramouerenturpfeiequercf motus magnitudinibus rircu lom in celo in quibus fut aflra. ita aquatu aflrum cfTetin maiori circulo rato velocius moueref 7 to in mmo:i circulo tanto tardfmouercf vnde flel Ia epflens verfus circulu equinocrionale,vdocius mouercf qua cpftens verfus alterum polorn boc pnsefl falfu vt ergo.?c. Jrratioabile eafde uclodtatcs aftro rom efle t drcnlorum. Tlue ponit oeflructtenecofequentis 0 icens op boc efl irrarionabile.f.ppotdoabiles ei velorio:cf mo tuu 'i magnitudines circulorum. emm eque uelojc erit circulo fccuudumque5 fcrturuiden mr emm fimul curulis coftantia ite mrn in idem accidit igitur fif aflrum cp pertraufiuirte circulum r circulu5 allatum efle ea que ipfius latide per traufeuutem ea que ipfius piferiam tlunc pwbat pnam 0 icens q> pna t5 ejeeo op ap paret re mom celi 7 aflrop q: fimul ea di pare ceu ©:if? occidit per trafeundo (uu circulu5 cu aflro 7 ab code puncto ad ide pueto redeunt fimul ergo vi dei ymot’ ,ppomdnanf magnitudinibus in quibus qriflunr. •fioit e(t autem ronabile eandem ro nem babere uelodtates aftrorum i magnitudines circulorum. Tlunc 3l?t.oeclarat oeflructione prirts.f. gp eft i poflibile velocitates motuu aflro» efle pportiona odes magmtudibus circulorum tn quibuf moucn f ur 7 ouo facit Qtptlmo piemtttit otctu fuu r0 pbat tbi:circuloe qutde:£>e pzia oicit qp no di irronabi' l.e oiccre eadem,ppo:ricmm efle velocicatu motuu aftro;p ? magnitudini? circulorum in quiVerifttit qo fuple fequttur qp fi ponantur aflra per fe rnoueri Circulos quideemm ntbil mcoueni ens.fcd ncceffarium analogice babe re uclocifates magitudtmbus aftro rum autem unumqrcp quod .m bis non ualde rationabile. Tluncprobat Dierum fuu:? primo pmimt vnuj fo vtvt dcbtt infra no i mcoucniene oitere qp velocitates, motuu circulozu funt coparibtles eom magnitudi nibus fie qo quanto circulus di maic: tanto ceteri partibus mouer velocius.fed bene efl incouenies illud oe motibus aflrop. fi moueantur pfe. Sine enim eje ncceflitate maiori cir cnlo latum uelocius erit palam quia r fi tranfponanturafira in eos qui i uicem circulof boc quidem erit uelo eius boc autem tardius ficaute no uticp babebunt,pp:ium motum fed ferentur utfqj a circulis. fluncprobat oictu fuuXqo velodtares motui* aflroruno funt ,ppo:rionabiles ?c. 7 p:io ,pbat boc no polTtr efle nalitcr 7 fm nam aflri:r°,pbar qo boc no noffit efle a cafu vel a fortuna ibi fecundari» ue a calu. £>epztma oicit qp aflra moucri veloci us vel tardius in maiori vel minori circulo fm ma gnttttdtncs circulom no cft ep natura arguit fic illud no efl a narura illius rei cui ineftmu tabilitcr 7 variabiliter per fola tranfpofitionc illi'0 rei nulla pmutatioe efTentiali facta in illa.fed aflra. fut buiufmoi g° tc maior nota q: qo efl a na efl ifeg abile 7 mino: p5 qm fi aflru rranfponeref oc mato ri circulo puta equtnotialiad minore rerfus altep poloru moueat tardius a'?c 7 fic fcqutf qo aflra i> motu fed lolu moueni fm motU3 cir culi in quo funt aflra. Stueacafu cotingitnecfcfic ronabi le ut ? in ommbufltmul circuluf qui dem ficmaiortlatio uclorio: efqd tnipfo aftri unum qutde.n.autduo butte modum babere nibil inconue niens omnia autem fimiliter fictioni afltmilantur Tluc ,pbatgr nec illo poffit ee acafu ?ouo focCc prio boc fo cpilogariflaouo argumta ibiXil ar:Oe Xibcr pria oidt q6 illud rite a cafu vel a fortuna no eft ro nubile qo arguit fic illud no eft a cafu vel a fortuna quod in omnibus vel pluribus reperif (5 aftra mo ueri piopornonabilitfj magnitudines circulo» in quibuf funtrepif inoibus ergo 7c*ZDatoznotacj: quidnois cafus tforrue. -ruitor p5q: videmus 6 ftdlis qo mouenf velocf cu funt in maiori circulo. £t fbdftqo fi videremus dc vno tmautoeouob’ qo baberent illu mori* oictu forte no eft mcoucnice vj oiccrc qo talia fierent a cafu fed qr videnT omi 1 aHra fili* moueri fm magnitudines circuloj&mqui bus Cjdftunt io Dicere e illud fieri a cafu eft fictum. Simul autem t non eft i bis que na tura quod ut contingit nccp ubiqjt. in oibus ejriftens quod a foztuna. Tlunc?lp.fimul eptlogatvirtute ifto» oueruj oreaftra j?porttonarii velo citare magnitudinib*’ circuloru no eft fdc bis q fiunt fm nam qr vtbabitueftpcrtocj prima talis motus pmutarefin aftris piolatranipofiti oneearr ergo no eft cis cftencialis.nec aia5e rona bile qo tale fiat a cafu vel a forruna cu 1 oibus aftris illud reperiarur mo ea q fiut a cafu vel a fortuna no repcim femper fiuc in cibus* Sed adbuc fi quidej circuli ma nent aftra autem mouentur eadem 1 fimiliter erunt irrationabilia acci det enim uelocius moueri queejetra 7 uelocitates elTe (ecnnda; magnitu dines cirailo?. Tlunc rertiu. f. qi ipofiibtle eaftra p fe moueri'i celu ro fua fundaf fup oictl qr fequeref pdictuicouemcns.f.qD aftra moueren wrfuis circulis f3ma gnitudine 7 p piis velocitates motuum a!tro^-Dpo:tionarenfmagnitudinib'> circulo» in qutbus fu nr. Jotclllgedu qo pmtatorcom.jclvj* mouet oubio Dtcensqdlj illua mcouenies fcquc ref fi orbes 7 aftra mouerenf morib0 ppii; s no tm vidcf feouioato qo ccluqniefcarir aftrup femoue com.oices q6imo idefeqturqr cu ota aftra in eqli tpe circuat illud qoe in maio ri circulo vclocfmouercrur Tqoei miori rardfqre velocitates 3ntelugedufo qbfi. cdu qefceret 7 aft» p te moueref boc no poftet fieri infi aft» fdnderttcelt* boc at e ipoffibile q: tuc ce lu oiuideref cu oiuifio fit oifpo.prcuia ad corrupto ne tunc celu eftet corruptibile qre 7C. 3nt*lli0en du tertio cy aftra no fut infida luis orbibus eo mo q grauia bis inferi’ funt infijra 7 ficut clauus t rota qr talia infinguntur violet cu fint cjrtra fua loca .na turalia fed ftelle funt naltter infice iu fuis orbibus tanquam in fuis locis naturalibus Guomaj quidem igitur neqj utraqj moneri nmonsbileineqj aft? folum relinquitur circulos: quidem moue ri aftra autequiefeere Tinfira circut' ferri: Tluc pbit quarti* quod eft principale (nrenroj f.q?ceiu mouemr pfe 7 aftrum fi,tu in co no moucr perfe fed admotirceii:? duo facficucDupidr pro bat no audii:"p^imain ouao qr prio pitiit cit otetu fuu.fo piobaf.ibi fecunda: folu$. n. &e pria Dicit epeuoeclararu fit no eiTc ronabde vtruty moueri pfe motu .pprioncc aftru folu ideo reliqui rur circulos moueri p fe t aftra ec tnfijca i ipfis cu- culis fiuc orbbos 7 ferri f m eos* Solum enim utiqj fic nullum irrati onabileaccidit:celcriorem enim elTe maioris circa uelocitate rationabile eozurn quedicta idem centtum collo catorom:ftcut.n.in alqT maiuf coip" ueloaus fertur proptia latione fic % i circularibus maior.n.ablatoru5 ab bis queejecentro maiorifcirculi deci Ito.itacp irrationabiliter in eqttali te porc maior circunfertur ctrcuP n no diuelle boc accidet i qj oftenfum eft continutimens totum. Tlucp2obar*7arguitficillud e ponendtt adqd nulliT fequif mcoueniens 7 illud qo ftarim oiem eft buiufmoiXcelu moueri 7 aftra ee libi fijca ergo mai'02 circulus mouef velocius 7 minortardi’? ro eft qr ita Debet elTe in iftis mobiltV fient in alno, mo certi* cinaliismobiltbTictfle q»qrto inobilce maius tanto mouef velocf cereris partib’ 7 ruc bat 2l».g> circulo£.collocato»circa idc cctrii fip a'rcur‘mat'02 mouef velocf 7 boc pofito q> i eqli ic poreppleatfuas circularoes vurircufcqufuocalfo mouetur velocuf quam circulus verfus alterum potiori 7 arguit fic ille circulus moucfur velocr us cuius quilibet punctus in illo (Ignarus iequalf tpe oefer ibit linea logiore fcd ita eft 6 ouob? eiVjeuf circa tdc cg eflibet piTcf i m a 1021 circulo figna t’ maiore Defcnbtr linea ofcripfS ne velocior] 7 mtoz p$ altignado aliq6 centpfup qo pltiruaf duo circuli v.rmaioz ait mio: .7 acetro ad circiferetia maioris erear oue Imce rerte ceetu e qo mio: erit ocifio feu poztio circuli maioris inf ilbs ouas lineas epercutimtemeqrcfecjfq>vbiilliri:o circuli eqlitcircuft $ rnsitte fpacii* oeferibet pfa4 0ecundns maloitepVniliS puetue mtou'8 tbccpitctaccbct (ignari intfecaroib* tllop p illae ouas tine as rectis.p20 euidcti3 ocmoftrariois. io bn fcquif tp ronabile eA oicerey maio: ctrcul*velociue mo' uef y rniiioz. 3ntelltgendu P m Jluer.cp veloataf l monbus circularibus attendit magnitudinis circulor ad inuice 7 ro eA qz fic eA t moribus renis ita cA i circularibus fed i motibus rectis veloctras artrndif penes magnirudief fpaao ru pfrafttott i ranro vel i rato rpe 7c:g° in mot bu3 crcuSanbus fuenda eA velocitas penes magitudi co2pozn mobiltu 02 magnitudines in motibus nrailanbus febabentfic fpacii prrafcun da in moribus recti ejtrq fpacin oferibendu a circu 10 eAtm fic tpfcmet circulus 7 b8rotu ifcH;gendn5 eA y vbi Circuli in eqli rpe circuat qz alit Aar5 oppo fnt vt p5. Jntclligendu Po Tct Acri nifi rntoz circuluf mf rodens raiolueretur 7 pluries qud maio:7 b ono o no: teret y oifcotimiaretur a maiozi. £t no rinclli ad ide37arguit fic.ficfier oppo fitu eius qb oicttieA V5 q? aAr, mouerer 7 celu3 <|c fceret cu aAz? fitpfcdi 7 pttnuu cu eo ofuelli7oifcotinum ab aAro cons c- ipoAibileqz cAenfu e A cc’uee Pm 3oer. com. rlrtf. y cu celit babeat vnu mo ru ptimiu vide liqoiumufequff q?if>mo5 eAe?tinuu7p3pna qz miras 7 ptinuitas motus arguitvnitate7 ptinuitj re vtp3.v.pbic* 2(dbuc qifi fperica sllra quead modum ? alt( dicunt z nobis conccf fum dicere ejctUo cojpote .generanti bus fperici ante duo motus funt per fe uolutatio n drcungirarto interu p fam rdnem pzictpale 7 ouo facitpzio fupponit aliq ibi fiquide igif* oep2iapfupponitpzioq?oi3 fut aArafpencehgure 7 boc alij Dicunt 7p3p oicta fupius qzfuto eentia celi Afupponit Po y cozpotif fpici poAut imaginari ruo mm'’ pfe.vn’ eA circugiratioius 7 mot* volutatois. Sicj dem tgif moucnf aftra per feip fa altero utiqj moucbunf boru3 fed neutro uidentur: Tluc addurit rocm 7 duo fac qz pzio ponit f oej fo ,pbat miozc ibi circugirata: &e p m arguit fic fi; «Ara moueref p femotu ,pfo autmoueref p fe mo tn ctrcugira-ois aut motu volutarc;s f5 nullo iAo ru mode# ge 7c.maioz nota a fufficieu DiuiftSe ejc p2io fappofito 7 mtr.02 paret in littera. Qreungirata quidem. n. tttfcpmane rcnti" eodcnrz non tranffercntqd t uidcture? omnes dicunt. •jbzobat mioze 7 p°4 ad p:imd pte fo q od fa3 ibi fed adbuc.pzia i ouas ficouas roes adduci- ibi Pa adbuc aur. ke p2ima y aftra no mo uenf areugerando arca ,ppztu arguit ftciila que Ac moucnf fep manent i eo de loco g° a Ara illo mo no moucnf. Antecedens p- qzqomoucfcircu' larir illo modo mouet fuo centro quicfcenrefic p5 oe fe 7 tjona q: a Ara no vident femp manere i eo de loco fed rranlferuntur oe oziente in occidentem vc etiam omnes orcum; Jldbticautcm oia quidem ratioabi k eodem metu moneri. Tbzobatidep fccuda rocm 7 duo facpzio b° fo re mouet oubiu tbufolus aute: £>e p2ia arguit fic fi aliquod aAru moucrcf drcfgirado ronabile effec illud otccrc oeotbus a Aris 15 pna oia aAra fut eiuf denarurefspnseApfenfu vt videntur oe multis vt oeplanetis quos videmus ad fenfum nonefreu girari <5 ofautem uidet aftrorfol boc ope rari oriens n occidens i ifre »o,ppc ipm fed .ppter elongatione nri mfuf n.diftas lege ifirmifate Tluc mouet 7 rcmo«5 vnu oubiu 7 ouo fac pzio boc fo reddit cam cutufda apparette ibi: qca: £>e pziaoicitpefTetaiiquis oicerevr qjpzi’ oictumfit falfu qnt videus q» qn fol eft t oziente aut i occidere, qrmouef illo mo eireugirattue 7 p piis vr mouerip fe motu circugiratots b* folutt azz.oices qo appet nobis re fote i 0 2iete f occidite n e q2 fol ple moue antur Alo motu (5 boc accidit nob pjp DiAdtta ei* a V fu nro 7 ca cA qz vii* OiAas inultu a re viftbili tre mit ,ppter Debilitarem ciul i tali afpccrioe ,pprer y apparet cpres vifibilis moueatur oato y no ita fit Que eaufa fo:te t eiuf qd e femtillare utdere ftellas firas planetas sute no fcintilareplaneteq'dem,n.,ppe.fuht quare potenf ejciftenf ad ipiofpertiit gituifusad manentes autent tremit .ppter logitudinempoterectus loge uald tremo2 at tpftuf aftri fac utdert efle motum nibil.n.diffht moueu ui 3Lft>er fum aut quod indetur Tlunc reddit caufamcuiufdam apparende o£ cens quod becpotefteflecaufa quare ftcllefirevi dentur fcintt lare 7 tremere 7 planete* non qu a pia nete funt oe,ppc io cu no fit magna oiftaria inr pia netae ? yifu ufm pot vifus pertigerc ad planetas ?n Debilitari:!)cu puenit ad Hellas ffras rue pp Id gimdine otftarie tremit:? afllgnatcam qre tremo: 7 Debilitatio vifus facit videri aftru tremere: 7 e q: ntbil Differt ad bfy sliq res videaf moueri fiue vi fus moucat fiue illa res vt P5 oe boie epllente 1 na a:bo:e3 moueaf quauis no fit ita: j 3 flud coiingit pp morum ipfius vifus. 3melligendu q> bic vr p dictio i verbis 3?t.nd prius Dijrit folii fol vr tremere pp dongatione5 ? pollea oiccp planete no apparent icintiliare cu ri fit magna Diflantiamteos 7 vifu nrmrb b* bii ptin gac oe allris fijris cu magis elongenf. *ftndet come rato: planetas folus fol vf treme •re:oe quo tii ell magna oubitatio C115 fol fit maio: alqs p!anens: talid alii planete finteo a nobis ma gie oniantes 7 p pns Alt magis Deberet apparere fcinrillare qua fol:n: picit cometato: q? illud q6 ap paret nobis oe fole no eft folii pp elongattene3 ei* a nobis autpp ipfi’ paruttate:f3ca buius dt oebi litati vifus Ruentes aut eje fottuudine luminis eiits maxime du afeendit verfus meridie aut potee pp boe 0U5 eft i o:m vd in ocafu. 3nfdligcdu fcoo fm 3ue. epida mor* 4 apparet i aliqV ftellis V5 fcinnllatio no eft verus motusrq: fi efTet verus motus teftet oibus cu oesfftelle (uteiufde nautre 7 magif appa reti ppinje qua oiftaubus cf oppofitu p tingit:? xd qre aoparct i remoris eft tremo: acridens uifui vt oictucft 7 b°pttngit q:fpes oecifa ab illa revi' fa no pot fingi pp oiuerfttatcs motinia oculi 7b°oe darat dbufuda exemplis. *jb:imu eflq: ft aliffa refpieiat aliy re3 pftrmgcndo oeulu 7 imutado ap paret corinuc q? illa res moueaf vt Dato q> oculus Digito copzimaf. eft q> fi aliqs afpiciat ait quid vno ocu*o frequem pmutddo oeulu tue res vifa apparet moneri I5 no moueaf:? fimile accidit pp a vifu:qm tuc ppoiftanti am magni radius vifualis multoriens abfrinditur 7 fic n appet ptinue pfimilis Dtfpofttio rei vife qre res vtra vf ptinue alit ? alit fc b ab ere: fed bu’op pofitn p tingit cu res vifa fuerit jjpinqua. £5 adbuc g> necp uolwaitf allra ma mfeftum:qd.it.uolmt; tierti necefle efl.- lutte aute femper parens eft qd uocaf facies itacp quomi mota qde per feipfa jppttfs moueri motiba ro nabfle,t>isaute non wdenf mota; palum qiito tiftqj moucbunf per ietpfa; *bic ,pbat fcctlda ptem mirtpris ronfe pn cipaTXiyaftrano moueanfmom uolutarionis:? arguit (ictd allra illomo mouenf fcqref c» bhcrent prinue oride Diuerfas fuperfreteslpns cft fa ifu 6 Ut naqondit prmenobie illa f\\pficie$ i q apparet fa aes bois:? pna tenet ep qd note volutandis ? fic argutu cft nelua ita argui' pot p^alijscu fmt eiufde3 rrarurcrqrc fcqfgp cu ira fit q> rdnabileeft q» oia q p femoneuf moneat ideo cum a lira ri mdteamur motibus pzopijs: manifeftUmeftcp ho moucnf per fed per accidens ad mont edi. 2ldbuc antem irrdnabile nullttj or ganum ipfis dedtfle naturas ad mo tum ntbil.n. ut ptingit facit natura 3ddudtrerriaroe5pu'ncipale5ad .pbadu uen tu.Uri eu ia fit 3llra no polTe per fe mou ert eiVculannqtno circugtratiue nec motu voluntario nts nec p Dtrccturio vult ,pbare q? allra no polluit per fe moueri motu vt atlia: ? tria facit q: primo facit boc per vna roem.:°per 31133.5° m fert quodaeozjdariasbi fcoameqj oe ailibus: tbt tertia:? q: pUm. £>e prima arguit fic (i allra poli et moueri in motu feqretur q> na mbuiflet allris oigana vt pedes a: alia inllrumenra ficutfe Cit nlljs ailibus pns ertfalfuqznullubabentozga nuvt apparetad (enfii:? tenet pna qt na non facit prinen tereti no babudet inlupcrfluis nec Deficiat in neccfTarijs. fleqjdeanimalibus curalTe.fic au tempeiofa dcfpcFifTefed uideretur quemadmodum ftudiofe factunr ce auferre omnia. per q ptingeat pro cedere per feipfa. 3de5 ,pbat fecudo (icifi allra mouercnf ilb mo do fequeref e prima oicit qp qr aftra plurimi oiftanr i figa ra a corporibus babiribus p2gana oeferuicdaad motu progreftiuu.io v>r qp no habeant iilu motu5: 7 ppter boc ronabtlirer cdcluditur q> fut figure fpe rice 7 mobilia motu circulari. ad eum.n.qtudej qm' itr ipfo mom fpera figuraram majamc util a. Tlunc infert feeudu corrdariu^; oieens qp iftafi gura fpertea eft mapme vrilis 7 coformis ad talej motu circulare ccli eft ftellaru. Sic.n.uttqj 't ueloaflime mouebif i majamc minebit fuiipftus locum. 3nfert rertin 7oicitcp io motua ccli eft velodfti mus qr fit fup magnitiidincdrculari que eft mini ma inter quacutg magnitudini q poftet ptinercta tam mole quanta eft moles ccli: t fubdit qp p tale? motu'circulareceluridef majri.neretinere fuit lo ciirnam p uullit alidmotua circulari mobile ma netineodem loco. 2ld eum at qui m auteriuf locum iit cptiiftma.'tncquaquj.it. fimila mo tiuis per fc ipfa: mbil .n. depjcifum bet necp eminens ficut recttlineum fed plurimum dtftat a ftgure ptocef fmor co:po:unn 3nfertquartucorrelanuoicen8 cclunt aftra fut maxime inepta ad motu »-o eft qr no babent figura limile motiuo p le ,pgi elTi uc vt fut animalia no aliqua oep:eiTtone>’ n c iupra eminentiam imo ipfis oebereeur figura fperica* Cluonia igtt oportet celum quidem mqueri eo qui iu ipfo motu:a!is au tem aftra per feipia ra tionabilitcriltiq? utrancp erit fperi eum.fic.n.uriqjmapmcboc quide mcuebtf:boc atqutefccr. £ptlog3t circa totu capituliT 7 oicit cpqi celum mouetur in fe ipfo pprio motu circulanrt aftra no moumfpfe vt oictu eft.io ronabiliter eft otcere qp celum 7 aftra fut figure fpertcc:qr fic celu mouebif f.pcr fe r aftra quiefcenu.no mouebuf p fe. £ir caoicta cadut Dubitationes quas mouct cometa" tor comento.jrU. prima e.Un apparet ralts facies feu macula in lunart oc boc recitat cometa tor qua tuor opinioes .prima eft qua alijs f fert qp illa pf q videt in luna obfcura eft ps lunc q no recipit tantil lumen a fole qtum recipiut alieptes ipfius lune. Unde in corporibus cclcftibus reperitur oiuer fitae in obfcuriratc 7 claritate fm qp funt magis (di ipfa aut rara pp qp or in libro oe ailibus q> luna eft d natura terre obfcura 7 opaca? qp na fua ito eft lu minofa mfi a fole illuminetur fieut na terre eft nata illuminari ab igne ? fieut oictu eft oe leftibuoiira eft inrelligcndu oeparttbus ipforuj qp alique funt magis iilumiabiles vt magia rare tali que minui» vt magis oenfe ep cjbit s fcqutf qp i luna apparet illa macula qr in ea fut alique prcs magia oenfe n noi ta apte recipere lumen a fole ficutptes eius magis rare.Secuda opponi oidt qp ci lUius apparemieeftqrradif folis no pucniutadiUaptes in quibus apparet luna ee obfcura imo illi radii re frangunf ib: nec tota lua illuminadfjps illumiata refragttradioe ad parre no illuminata.*bec tame opinio reproba? a comctato2f. Xertia oppinio oicir cp illa macula appet i luna pp q_uofda5 vapo ree itermedios iter nos 7 lunatfic no potoiffunde relume p vapores ifta opinio et reproba?. 0.uar ta opinio oie lua eft fic qdda fpeculu i q repfenta rur imago terre 7 maris fic repleta? imago i fpecti Io: 7 baefitr reprobat comctat02* £coa Dubita lio fit ve$rillud 06 vr velle 2lp. V3 qp0ia aftra fint ciufde nature 7 rpcciein argui? cp fuit oi uerfefpei p roc3 3utc.ill6 0 icetis qm illa corporn funt oiuerfa fpecie que babet mot’ oiuerfo fed cor pora celeftia fut butufmodiicu mouean? fup otucr fa centra vt p5 oe orbitt* planetae g' 7C7 fi orbes oiftinguf fpe a fortiori aftra eriitYpe oifticta. pro pre oppofita 7? 2iuice. arguit pmetato: multiplr pYic fi copora celeftia oifferet fpe fequere? cp eftent copofita eje omerfis formis i fpe 7 ma pne -e ipoiTi biie qt tue ipfa eftent generabilia 7 corruptibilia 7 pna tener qrqcucp crt fpe fur pnatppns pricipa tia oiuerfae mae.rfecudo fi corpora celeftia oifferet fpeae fequere? cpelTcntflfTignanda corpora priora eisrpns eft fallu vt p5 p°bums 7 tenet pna q2 fi oif ferent fpecie dTcnt co22uptibilia 7 no mfi i corpore ei* ptio:a in jq eftent refolubilta qre 7c. 2id argu mcntu3lutc.rndcf moruu ccleftiu no eft fpecifica:f5 illi muffolu Differat fieut Differunt motus panium vnius animalis vt fteue motus partis oertere oiffert a motu pus finiftre 7 manifeftu eft cp ifti morne fwt vnus morus i fpecie rrcndut ad vnu totale motu V5motupzogeJTmu5 7 funt mobilis eiufde fpeciei vt puta bominesgra tia ejremplirfimilt mo imaginando eft oe motibus orbium celeftium q> oes tendunt ad motu otumu. Unde cu oicit 2luic. q? corpora celeftia mquentur fnper oiuerfa centra oicit comcnraror qp ro ,pcedc ret fi mouerentur fup oiuerfa centra no couenicn" tiain vnum roijcerucaftrclogi oecentnds i epi" cteults: ruc.n.clTent talia cotpora celeftia oiuerfa fpeifed illud no eft veru vt oictU5 fuit fuperi\Su bdit tii pmentaro: qp corpora celeftia no futita duf de fpd quin Differant fm prius 7pofterT 7 ma %Jbct gis nobile f mutus nobile x fk no fut (dem rni uocationefpecifica fimptr fed quanda anologta Tlo vult tn cornentato: q? ille cjrcclTus cozpom ce' Lrftiii in pnontate x nobilitate egrediar ladtudinej fpei in qua coueniur:? pftrmTr vult etfe oieendd oe tnofonbus l$ oilferanc f m oidiite p:io:is x fm nobilitate. Xerrium capitulu fecundi tractatus fecudi l(aa' ©c celo x mundo iquooftendttar y eje motu aftrop caufatur fonus. JHmfefhtm autem ex bis quo nia t dicere fieri lato;: armo mam tanquam confonautib4 factis fonis:leuiter quidem dictum eft t fu perflue a diccnttbus.lRon etiam ftc babetueritas. 3ftud eft terriu capirolu buf tractat" iqpollq> 31 £.in iteddo capitulo oeterminat ©e motu aftro rummuc ondit quo ep no catur fonus: x tria faar.p:imo pmittit itencu.:" ponit opinione oe boc.5°pomt veritate quefm:ibi lecu da: videf aut:ibi tertia boc aut. De piima ©tat q? mamfeftu oicta funt t que oicenf q» oi cercfieri fonu eje motu co:po:u celeftiu x aftroms e Icuiter oictu x quodda fictu. Elidef autem quibufdam necceffari umeffe tantis latis co:po:ibus fieri fonu. quoniam t bis que apud nos neq? moles babetibus equalef neqj fimiliuelodtate latis foliis t lune. flue ponit opinione *|b:o quo no tandu qp opinio antiquop fuit cp cozpoia edeftia p eo:u motu carent fonu.r volebant cp talis fonus cofiftebar ca quada melodia x menfura.Duo g’fa cir.piimo oeclarat opinione quanta ad piimii ctum:fcoo qnantu ad fecuduribi fecudaj. Suppo nentes.Ibamatn ouasfm q?ouas rones p fuara tione ponit ibi fecuda. 3ldbucaut. puma ratione notadu vt tangit littera gp tres funt caufe facientes ad fonu cotpoiu adiuice moto:u5 tbumaefl multimdo co:pojp fonantiu fc cotange tiu:fecuda eft magnitudo eotertia eft velocitas moms ipfo^.3lntiquigaarguebatfic in coipotib’ bis inferio:ibus ex eo;tconfricationem motu cau fatur fonus gViulto magis in fuperceleftib": ans P5 ad ?r?a tenet qtfo:tio:es caufe cocur runt ibi ad fonu qua in iftis inferiottbus:pamo q2 ibi eft multitudo cotpojr.feucdo eo>t magnitudo: tertio velocitas motus eo^majeima. 2ldbuc autem tantomm multitudi nem aftromm r magnitudinem la to:um uelocitatc tali latione fmpof ftbile non fieri fonum difficile qnait dam magnitudinem. ponit fecuda} ronem que eft quafi eade cu pzima d icens q> videf ipoflibtle no fieri fo nu foitimmu ne ou babeteg quanda magnitudine eje colli fione tot corpozu x rantomm ficut fut co: po:a fuperceleftta. Supponentes autem bec * uelocits tea eje elongationibus babere confo nandarum rationes armonicam di eunt fieri uocem latronum in arcui tu aftromm. Tltic oeclarat fecudu o ictu anttquo^.f. q> tales foni fint armonici coftftentes in quada ppomo ne x pzimo facit b’:fecudo mouet x remouet ciuodda oubtu fm eosribi fecuda qm aut."£>:o euidetia pii mi fccudo q? velocitas mot° rc fonabilis x fomtu do e ca acuciei foni:? tarditas motus e ca grauita tis foni. Ultcri" fciendu5 y in fono feu phnatia pfiftir i quadappoztkmc media inter gra uirare :x acuitate x p pns intra terminos velocita tis mot" vclocioas ?tardio:i8:ejc bij's arguebat anticfpbado 9? eje motu fupceUfttu carnr queda ofonatia foni:? arguebat fie.Ubicuqs repe rif mef-veloafliin’ x tardiflfimus ibi repitur fon" armon’ftc:f5 in fupcdeftib’ e buiV-rc. maio: nota tX fuppofitis q: iter termos relocitatif x tarditati mot’ ad qs feni acuries x grauiter foni ojrepiri fo nus medi’ x .ppoittonabilie q: fut pria fe reducen tta ad mediu x mtno: p? ex occlantane ab 2lp.in littera qm a rpinquarionibVo: pop ceUftiu aliq mouef vclocifltme x aliq tarde x ftc reducuntur ad mediu. Q-uoniam autem irratioabile uide tur non coaudire nos uocem banc. Caufambuius dictum effegeneitts confeftim ejcifterefonum: quare no permanet efTead contrarium filenti umadmutccm.n.uods% filcntijcc diiudicationemr Jtacp quemadmo dum eris maleatozibus pzopter e5 fuetudinemnibil uidetur dtffcre: et omnibus ide accidere. Tlunc mouet q uoda oubiu x remouet ?m aim'/ quos oicens fi citet vep q? caref fon’ej: motu co: pojjZ celeftiu.Undecftyno pcipimueeu. Rmec dicentes q* caufa quare no audii ille fonus e quia ille fonus eft nobis conatur alis quia a principio 0ecuftdus noAre generationis fuit i auribus no Aris .Unde fi alicfd debet pdpi 7 cognofei oportet cp percipiet periim cotrariu .?ideo qufanugp peipim’’ filenu illius foni no poftum’ iudicare de dio fono .Tlam fuum cotrariu? boc declarabat ejtremplo dicentes

miLIu cotrariu cognofdf nifi pcogninone fuico trariicratio eil quia nifi cognolcif fuueotrarium non portum* oiAinguere ipfu ab illo corrado.c io flnuq* pdpim’filentitt3illius foni benefeci A ille eft q? non portum’ diftingucrcipfd afilentio ?per cone necipfa percipere "boc autem quemadmodum dictu; eft piius allideuter quidem dicunt r mutice. Tluncponit ueritaiem qonis.ettria facit ficut tripi icit ea? declarat ibi f a fj ronabilir ibi rtia velat fumru *Jb:ima in ouas qz primo pzemitrit intetvi t° probat ibi impolTibile autem. £>e prima dicit ip ficut dipit in prindpio capituli boc dictu eA alit cienterideAdebilitcr et fine rone JmpolTtbtle autej bunc habere mo dum.lRon enim folunt nibil audire inconuem'ens:de quo foluendiaftu muntcaufa:fed 7 nibil pati fine (en fuioccdlentes enim foni dedrunt et iantmatop coipos moles:puta qui tonitrui diffipat lapidee i durabtlio racozpoium tantis autem latistfo no pertraufeuuteadeam que fertur magnitudiuem multo magis necet fariumpertingetebuic? ualitudine intollerabilem elfe uio]entie. 3mpofTibile at.mlc pzobat i tentu, et uult ,pba reiAa coclo3 ex motu corporu celeAiu no caufaf fon’.* argutt.fic fioppofitum eAfet fequeref g? oc illo fono deberem’ babere aliqua euideoam per auditum vir fed nullam babemus c:go t.c. maior nota quia foni minores illis fi ibi dTent. faciunt magnas operatones quas peipim’ficut aparet oe tonitruts que oeAruut magnitudines eo:po£ i animatozu ut funtlapides 7 ligna mapia g°amulto femori fi tata cozporautfuntfrceleAia caufant fonu er cozz motu oebezet i biis iferiojft»’ fieri inapme uiolerie 7 in tolerabiles que a nobis pzectperenf. mino: aute patet ad fenfum .fntelligS dum £5 comentatorem comctaro .liii cp ejceplum g? antiqui'pro fe adduccbatde maleatoribusno ualer quia non accidit eis gmort audiant tllu fonu fed bene non audiunt Ac q? impediant ab pfuetudinem iraq’ co umido non eAcaufanonp cipicndi fenii fed cA eaufa no patiendi propr tpfu Sed oato ad buc illo oicir comenrato: .non eutra renturaliacoucniena5. Unde fupponafgrion’ no caufafnifiejcpercufioncco:poruiblidott in aere, ecquo fequif cumera fperas eeleftes no fit aercp ibi no potcaafari fon\ *bocfuppofitoargutffic fi corpora celeftia caufarent fonu 7 c, 'uc co frange ret aerem ufqj ad auditum 7 omnia bicejriAeria cozrupcnf cptremoze *i tnpetu tenj cona quia fon* tonitrui oeAruit res fomfimasg a multo fortiori fonus cozporucdeAiu cu nulla fit jpprivi cekAium ad cotpora facientia tonifruu5 i nec uelocitate mo tus nec in magnitudine. Sedbic oubitatutrus fit uerum q? fonus tonitruidi(Tip3 Iapides 7.L7 ar guif q? non quia fonus cA qualitas fccuda cata in aere ex aerie fractioe 7 talie no oiflipat ?.c/f>>nde tur cp capiendo fonu fozmalit non oifTipat lapides ut argumenru probat fed capiendo tpfu fenu mate rialit pro ipfo aere uelorit moto aut fimul cu eral arione bene oifTipat lapides ut patet, ejrperientie SedronabiUternecpaudmuif neq? patienti mdentur cozpoia uiolenta multam pafiionem ,ppter nou fona re.Sinuliter autem erj t 7 eaufa boa manifefta 7 tefhmomum dtetoium nobis termonum 6ubi tafum enim 7 faciens pttbagoiieos dictefieri fppbomani latomj nobis eritargumentuj. 3dem 4?bat p fccudam rationem:? duo facit. •fbriroo pimittit quodda.:°cccquitur ibi.qcrqp d de. £>epnmapmimtduo:primueq’ ronabilir nos ito audimur neq? patimur aliqua molentia a co:po2bus celeAib'* pp b° q> fonent p eoru moruu q: non fonanr:f$. cA q> fimu! e* oicendis erit eaufa nebis manifeAa 7 epoicta funr tcAtmo niu fermonu oicrop a nobis q» rutyeri.£t fubdtt q? argumetu erquuim 7 pdubttatu aptetagoricis per quod pbant co:po:a ccleAia caufare fonu erir. nobis argumentu. Quectmqj quidem enim fecundum feipfa fertmtunfaciunt fonum 2 pia gam.&tiecuttip autem in lato ifijca funt.autepiftuntquemadmodm in naut partes non polT:bilc eft fonare TRetp rufus nauis fi ferat in ftuuio. Zjfctf •JMobat intentum 7 duo farftptimo boc.20 re' mouet oubiuibi:quamuiarifde3.£>e p2ima frmif fio fundameto ronia cop corraeoa arguit fic que cuqj cozpoia mouenf £5 fe caufat fonu t queeurn nomoumf hn fetmpombtk eft aftra funt infira 7 no mouenmr fm fe ergo eje eoip motu no caufatur fonua mai'02 efl mi noz p; q: aftr 4 funt fijca 7 mouenf motibua ozbiii mquibue funttno quecuqj fut affijra oato 9? fmt in aliqua re mota ficut partee nauia tn naut mota impofiibile eft caufarefonu per eotum motu: etia Dum aliquid mouctur fimul cu aliquo no pot cau farefonum rbi non per femoueaf:?icut cd nauia moueatur fimul cit Kuuio» £> uamuis eifdem rationibus uticp babebit dicere q> incouemens fi no «►fertur malus t pupis facit fonum mthim tante nauis:aut iterum ipfa nauis mota. Tlunc quodda oubiu? p2imo mou:t.2~remouct ibt:q6 aut. bepttma oie q» nictu eft eg nauta tn motu ex* i fluuto: no caufat fonu nec ptea eiua.£0utra qt videmus q>pappis 7 'tm diter arbo2 caufat fonu. (D.uod autem in non' lato fertur, fa eit fonum.Jn lato autem eontinue 7 non faeienti plagam impofiibile fouare. •Rcmoiiet oubiu 7 p2imo facit boc.2* concludit quodda cotra anttquoftbtiquare bicoicendu.be p:ima prmrrit p:imo qp fi aliquid mouef t re mota ferendo violentia in tali re caufat fonu5.2° pmitat q> fi aliquid moneatur in co2po:e moto cotmue fic q> no faciat plaga in tali c©2po2C no caufatfonu5 7 ex his p3 folutio ad oubiu qt nauiaqntu adpartej anteri02c caafax fonu tn fluuio q2 faett plaga 7 vio lentiam aque: 7 Itmilirer eft de arbote nauia q: cau fat violentia in aere. £htare bic dicendum; q? fiquidem ferebantur co;po:a bo:um fiue i ae ris multitudine ejepanfa per totum fiue igntf quemadmodum oes nccef farium facere fuper naturalem ma gnimdinem fonum.ljoc ante facto 7bucpertigre t perimer. Jtaep quo niamnonuideturbocaceides neqj utioj animata neqj uiolentafertur latioenullum ipfo?. Concluditquodda cotraantiquos toicit qrii aftramouerenrur in aere per toru mundtt autinignevtqda oieebateu talis mofaftrop fit velocifTimus eje quo fut majrima «Hpozaiferreni: majrima vtoleria 7 plaga m aere 7 igne:? fic caufa reiu fonu:t talis peruenirent ad nos ? io peludie q: talia no percepimus :io oebem’ oicere qp opinio oices qp aftra eant fonu eft falra» 3elut futurum p:ouidente natura quoniam non bocmodo fe babent motu nibiluttcp erit circa bunclocu fimiliterbabens. £jc oictis codudit per tertia ronem qo afrra ep eotu motu no eant fonum 7 oidt quod q: natura fuitfollicira oeiftis inferioiibus fecit quod co:po raceleftiano/onarent quia faceret magni) fonuj 'i oeftrueret ita tnfcrt'023» Quod tgtf fperica funtaftrar q? no mouenf per fapfa dirtum cft. Tlunc epilogat oicens q? ex oictis p$ qp aftra fu t fperica 'terno mouenf per feipfa. fm 2Uic.cometo.lv|.cp oato qp citet poffibile aftra mouen' per naturam cojp ptoptiam euj fint oe na co2po?is celcfhs: rn fuit necelTario illa non fic mo ueriejcfinenebfcinferiota oeftruerenf .rideo crea to: pofuir ea ftjca tanqua ptes ozbis motui vt ifta t ferio :a Cofemarentur. Tntelligendum fecudu qp cu oidt comentatot cppqfTibile cft fmna5 aftro ipfa moueri per fe ipfa no eft intelligmdu quocuqj motu cu no fint mobilia motu recto fed intelligit folum oe motu circsppm cemru. 3ritelligendii terrio qp iftefermo couerritur loquendo oe aftris: aftra funt fijca ergo non caufat fonu 7 ecotra aftra caufant fonu ergo no fut fijca 7c£ircaoictu come tatozis cadit oubirado vtru fit veru? cx fine nc ecflariu tttgp ftelle no moueantur cx (e motu,pp2io neq? eflcntialiter necp acridentaliter:* arguit cp m *f>2imo fic aftra fut cotpota nalia g* fut nalirer mo bfliamotu,pprio:ans patet t pna tenet q2oe ens nalebabet operatione fibi ptopria 7 motu fibi pto p2iil.2°argu(f fic oe cotp’ aiatu pot p fe moueri ftel la eft buiufmodi g*7c.maio2 nota octauo pbic.et mino: paruit fupta.Zertio ficjftelle fut ftgure fperi ccg°7c.pna tenet q2 aliter na oediflet fruftra ds ta le figura:? ans fuitbabirufupza. £>eifta oubitati one fut oue opiniones.ptima e fimplicii: qua ponit oemeteplatonts oicens qp ftelle fixe 7 planete ba bet mottl pp:iu p fe nalem.Un oicit qp ftelle fijrent io oicutur fijre q2 nullo mo moueaf p fe:fed q2 i eo ru motibus feruat pttnue eade oiftantta ad inuice fed planete oicunf ftdle erratice quia non corinue feruat equalem oiftantiam adinuicem. t>einde ponit qp m ftella fipa fut ouo motus .f. mot’ p p2i'us amotus peraccidens quo.Cmouemrad motum @ccnftdus ectaua fpere in qua eft.Jn planetis aut fut tres mo tus.f.motus proprius planete 7mot'> quo mouef adpropriumot* fut orbis: rmotc quomouef ad toni octauefpere7oicunt pp cuaflerit3j&. Mas non moueri per fe non vult aliud ntfi qp ndjic mo uernur per fe pp per fe peurrat ad motu 7 genera' tionamfto#inferioru .3lia fuit opinio 3#.7 co' mentatoris q?aftra ndmouemurperfc7rdes eo rum fut fi aflra b abeat motum ppzin fcqucretur pp velocitates fuo# renrur magnitudinibus fuoruorbiumipnscft im probatum fuperius 7 pria (utc oeducta. Secun da q2*aut mouerentur motu etreungiratioms aut motu volutatidismeutro md poteft Dici -vt argu< tum fiat in reptu ergo 7c. Xertia que fumit cp caufa ftnaliifiaflramouerentur.monFpprqs tuc rone magnitudinis aftroru5 7 multitudinis 7 velo citatis fuoru motuu caufam fonum ita magnu3 qr Deflrucrent bec inferiora.Siquis tame vellet opi mone fimplicq oeffederebii f pofTet ritdere. 2ld prtmu oicendo pp ro fi aflra mouerent mo tu pprto circa medimti munditfcd non fic efltimo mom mouerentur circa propriu centrum:l? ad motu orbis moueantcirca mediu mudt. M feeudum oid poflfct qp aftra mouentur mom circi! girationis 7 cu oidtur pp non Deberet tranffern ne gamr pna qr licet non tranfferamr mom proprio trar.fferumr tamen ad mon>5 fui orbis. 3d ter tium Diceremr pp illud efTct veru fi aflra refrageret aut impellerent co2pus in quo funt:mo boc eft fal fum cumifintin orbe quem no rcfranguntneq5 im pellunt» Xenendo aut opinionem comen tatoris rndef argumetis in pzincipio factis. 3d primu cu oictmr qp oe corpus naturale b5 momm jjprium •'Refpodetur qp illud eft veru folu De corpo reiotali qo no eft alterius pars:cmufmodi no eft aftrum:3d fecudii oictmrqmo omne aitu mouef per fe: fj fSlum illud qb no eft pars alreri‘>. 3d tertium cuj arguimr ftelle funt figure fperice ergo 7c.negamr pna qr natura tribuit cis illam figura3 non vt moucnmr p fe:fed qr fut partes nobiliores celi cfbus ppetit figura nobilior q e figura fpenca. € otdiric autem ipfo:um quo q dem m odo fingula ponun tuni bec quidem e(fep:i'osi:bec au tem poftcrio2a:7 quomofebabent abmutcem elongationibus: eje bis que circa aftrologiam confideretur dicitur.n.fufFicienter: *boc'eft quartum capimlum buius tractams in quo poftcp in unio capitulo 3^oeclarauit aftra Cfuo momnoncaufarefonu nunc Determinat oe ordine ipfopadmuiccm 'i ptimo permittit interit; fecundo pfcquitur ibi fccuda:accidtt autq. be primafrtrit qp reftat videre oe ordine aftrojr adiit' utcemqudfttuantur7quomdqueda borum funt priora % queda podenora 7 fubdit qp oebijs confi deratur fufftcienrer in fctenria aftrologie. Jmd Kgendum fm cdmentato2emcdmeoto.lvif.q2 Dicit 3$r.oeo2dme ftellarum per ordinem ftellaru itel Ugtr habitudinem ea# adinuicem frn fuperiu e 7 i ferius fm que 02dinem fpera folts eft prior 7 fu pe' rior fpcra lune.Unde bicnon capitur fuperius % i ferius vt Dicuntur loca grauiumtleuium curalia reperiantur in celo:fcdcapiturfuperius p eo qoe magis propinquu fupp2cme circunferentie celi: 7 i fenus p eo qb ab ea magis oiflat. 3nte^0^u5 kcndo qr oie fe babcnt ad inuice elonga rtonibus:# cognitio remotionis aftro# babefcp cognitione quantitatis fpifTirudinis queefttnf vna fteliam 7 aliam 7 fubdit pm en raro 2 qp in bac fcicn tia cdtinenmrifta 7 fciuntur in aftrologia. Uii na' turalts 7 aftrologufconueniuntinconfideratione bo2um vj ordinis 7elongationis aftro#: fed oif ferunt in modo confiderandi qr aftrologue in ma to2i fui parte confidcrat oebijs oemonftrattoneq: 7 per ea que babentur p fenfujvrpereclipfes 7c. rea naturalis confideraroe bijs oemonftratione pp quid confiderando naturam corporu celeftium 7 fuotum moro#.£riamconfideratio pp quid na ruralis 7 aftrologioifferut qr aftrolog'* abftrabit a materia 7 mortufed non naturalis: vt fi queratur celumeftfpericlioicetaftrologus qre corpus a cuius medio oes linee recte ouctc ad ctr cunfferenna funt cquales.Tlaruralis vero oicet qr e«> co2pus neq? grane neq? leuefj nature medie. Slcidit autem fecuudum rattonem fieri umufcutufcp motus elongatio mbttspiopterbos quidem uelorio res:bos autem tardiores; Tlunc 3#.ptofequtturoe intento, t primo }per mittit oictum fuu5.r*oeclarat ibifecudam: qm.n. fupponitur. be prima intendit tftaj coclufione q> rationabile eft Dicere pp otftantia orbium 7 afrro rumjfumimrep cognitione velocitatis 7 tardita tis momu5eo#:otetrergo pp acciditMMlas orbes elongari adinuicenrpp motus eorum propter boc qo aliqui motus eorum funt velociores 7 aliqui tardiores» Guomam .n. fupponitur ejetrema celirireulationemfimplicem efle et ueloeilHmam alios ante tardtozes: Tlunc oeclarat victum futtm 7 ouo facinqr pri mo fadt qo Dicti» eft .r°!infert queda correlaria ibi 7 plures.be prima premitritiftud fuppofttuqr fu prema fpa babet motu vclocifTimu 7 fimplcilTimu ILiber itium:? qc pntimotue aliop otbtufijt tSrdiozee. Jntclltgendug’ ro buiue oictipsej: babitue fu peruiarnam fuptema fpera eft circulus majrimue mo illud rcbdua mouetur qo in equali rgc periri fit plue dc fpacto:? ex boc ena apparet ro oicti im mediate pcedenrierq: fi jtpotttonabiUrcr ficcft g» morusfpere eft vclociot quato fpera e fuperto: q: oefenbit plue oe fpacio i equali rpe g° tx cognitio nerebeiraris motum aftrop jjpomonabiliter co gnofeitur otdo aut* rarditatee momu5 attroip rnapme cognofcunf t aftrologia. & plures:nunquod enim contrafer turcclo fecundum fui ipfi” circulum tlune infert quedam cottelaria.*ptinio vriuj» t*aliud&i,‘Raaonabtle.jbep2imaoirit qt Dictu 5 eft ip fuptema fpera mouetur veloci’:* alie,tardi’ cp vnufqmfqs aliojt ozbin moueturpluribuo moti bua pg qt pter motu quo mouef ad motu fuptemc fpera Prmfqutfqj planeta mouef motu ptopiio fm ipfiuacircnlum. iRonabile iam ptepinquilTimo q dem fimplici n ptime circulationi in plurimo tempote pertranfire fuiip iius circulum majeime autem diftan ti.in minimo aliorum autem ,pptn quiafemper inpluribuf.&iftantius autem in minori. 3nfert fcrmco«elariu. *{»mofarit boe.tred dit cam oictiibi fcoa:,ppmquifluno.keptmia o» citqtronabileeftoiccrecp otbie magia jppinqu’ fupteme fpere motu j>ptio mouef tardiue alto 02 bc inferto u' * qp in matozi tpe pertranfit fuu circuli» *ettlg>02bie ab illomtmo otbe maxime oiflane rt otbia lune veloctfltmc mouetur motu ,ppu'o * in minoti tpefuu rireulu oefcrtbit:fed 02bee inter' mrdsf mouentur.ppomonabiUter fecudu oiftantil rei ptopinquitate ad ptimu. enim maicime per ualet.biftantiautem maicime omni um minime propter diffantia. Jnter media autem feeundm ronem iam diftantie ficut iam oftendunt”ma tbematici. •Reddit caufam oicti qm oicti» eft cp quaro fpe ra ,ppmqut02 eft fu terne Ibere tanto tardi’ mouef motu ptoptio *fic prirer o 'Ratio buius eft qt fuptema fpa fuo moti» magia f>ualet fupta fpera ,ppinqua o:bis faturni qui e fuperio: pia netamouetur tardius m orbis lunequi eft inferio: planeta mouerur velocius m intermedii mouentur medio mo abiliter f m eoru oiftaimama p:imo ozbe.Utru m fpera octaua i qua fut Helle frirefitoibis fupzenms fcu mobilerieifto (urit oiuerfeopintoncs.Tla3 comentato: vi dentur vellecpficq: quilibeto:bis oebet babere aliqua ftellam 1 cuius motu m operationem oefer uitrfed fup:a fpera ocrauam nulla eft ftella vt p$ g8 no naturalius orbis fuperioz.Jlftrologi aut preci pientes fpera octauam moueri motu pprto oe oc ridente in oriente in centum anis vno gradu pofue runt ipfam moueri motu Diurno oe oriente tn ocri dentem ad motu orbis (uperioris* £tbij ouierfifi cati fut q: quida pofuerut fperam nona cfTeprimu mobilem vno fimplict motu moueri.f.oiiirno* alii vero oicerut fpera nona moueri motu titubandis tanqua motu aut mom oiurno ad mom oecime fpere quam primu mobile efte vo luerunt. 3ntclligendu :#g? quilibet o:bis alicui* planetc habet ouobue motus.f.vnum quo moue tur ad motum primi mobilis ab oriente in oecideit tem:m bicoteitur motus oiurnueim alu quo moue tur tanqua motu ab occidente ui 0 rien' tem loquendo oe primo motu:quanro orbis pia nete eftppinquiorprimo mobili tanto vclocfmo uentrm quanto remotior tanto tardiusrmcaeft qr quilibet orbis planetequlto eft ppinqmor primo mobili tanto in eq uali tpe qr iri oie naturali mai” fpariri oefcribitrqr fuu circulum qui eft maior qua circulus orbis plancte inferioris: recontraeoeor bib’ in ferioribus tfcd loqnendo oefeoo riiotuefi: roruoppofiroqrmoroppzioquanto or bis plancte eH propinquior primo mobili tato tar dius moueturtm quanto remorior tato velocius? ca eft qz quilibet orbts plancte motu pprio moue tur ccontrsrio motu primi mobilistt orbis plane te ppinquto: primo mobili pus retardatur iri fno motu a motu primi mobilis qua orbis plancte re morior? ozbisinrermedtj meato mo febabent vt orbis famrni tujTjr.anis complete drculatione5 fui motus (pprij? orbis lurte quafi in menfe:orbis folis iri ano .Jntelligendu 5*

quanto planeta plus oiflat a fup:emo ozbe tanto velociusmoueaf motu,pp:io .fui o:bis 7 quanto minus tanto tardiu vt vj y ve locitas motus fararm ad velocitate* mofmafris fic fimpuofmone oifla tie fatumU p; otbe ad oifla tia mani 7ira oe al |s: boc.n.nO efTet vir veru7 i Mm ceto (ple 4 ponif,ppiquioz fupzemo ozbi qua venus attt mercurius:7 rn veloci4 mouef 7 caufa butus ':m comentaroze pot ee q: poteria folis i mo uendo eflmaiozquag veneris aut mercunf.Omid ddtriocboc, fit aflrologi quibus in bar pteefima gts credendii in fperis tale ozdine poniTt 7!tempo:a motus menfuratia ncaffi' gnantqrfiimediata fub fpera octaua ponut fjperj.gr latam: que.eeP-aniscoplet ftur ppztu motu:po(l fequitur fpera ieuis q prtcitfua circuitione iri. CU, anis oetnde ponitur fpera marxis q inouobus anis pplete rcuoluitrpoftea ponif %a folis# fub ea /pa veneris fub qua ponif fpa mcrcur|:rillerrcs fpe fere in an» circuitionem perfiriunttin infimo loco efl fpera lune que paulo minus qua in mefe etreut' tfonc complet. 3utd%«4« qrto q> ozbis plane, te ppinquioz fupzeme fpereno pluo raardaf i fuo motu pprio qua ozbis inferioz violef cu ibi nulla fit violentia fed mere naturaliter qift ralesmot’ fuc (X ronabili oefiderio ttelligenriajz mouenu. capitulii fccudi tractatus fecudi Itbzf oc celo 7 mundo in quo oeterminaf 6 figura aflro#. 3(gu rap autem itmiie auufcu af fpericam majameuticp qufe rationabiliter ejaTtimabit. 3fju4 efl terti» capitulu buius tractatusin quo pollui pcedenri capitulo 2te.oercrminauir oeoz nunc peterminar oe tpfozum figura:? i>uo %it.p2tmo permittit cocMoniyobat ibi qm eni oflenfu efl. £> optima oicitq» ronabile e epflimare vnnqocp aflr 052 e figiire fperirie. Jn telligendt! q> comentatoz cdmero.lijc.mouet quod da oubfuoicens.Uidemr capimlu fit fiuuinfmTdo aftrop efTe fperica. q? illud tan quaco22cbrm feques epoicrisrno qz pzincipaliter intenderetqe illo oeterminarerfed in iflo ca* vult ®e illo pjincipalitrr inquirere p ooctrinales rones: ? per roes naturales. Cl«om'am,n.oftmf«m efrtqtno n» ta lunt mcumper fe tpfamatttra at mcbilironabiliter necp fruftra facit palam quia t figuram talem dedit immobilibus, que minimecft moti ua: CDirnmc autem eft monuafpe ra .ppter nullum babereojganum ad motum: apalam q: fperica utiip erunt mole. "bicpbat coclufione per frcs roefctbi fecuda ad buc autem:tb( tertia ita <33. £>c pzima intedtt illa ronemrillam fi gura oebcnt babere astra que e ma tfme /enepta ad motu locale per fe fed figura fperf ca e efl nota cjtptcrie in fe eundo capitulo: vbt oicebaf q> flellis no oebetur p fie mot’ localis:io cum nanibfl faciat fruflra oebet flellis figurag ma jrtmc inepta ad motu locale qz fi ocdifTet aftag figura illa fuirtet fruflra: 7 minozpg q: figura fperica oetermtnatcozpus i quo efl ad a f:Jmeozganis admotum locale oeferutenrib’ tjre cocluditur tpallra fim magmtudinefimt figure fpe ,rice.3ntelligendufm Jtuer.qz o icit 3 22. na nibil irrattonabilirer ?c.qz fi aftra mouerenf per fe ipf* motu locali cu fint cozpoza aiata na fcdflfct ociofd tmalc cu no oedifletipfis inflrumetaad motu lo calem ejr (e vt fecit aialibua. 3ntelligendu fecun do q? fi figura fperica efTet apta ad alique motii ma jrime eet apta ad mom circulare mobilem, circula ttter 05 nfiiterbabere figura fpericafj m iter oes figuras efle majrime mepta ad moriT pzogrefTiuu. Undetalts figura oebef cozpozioio tmobiliperfe tam motu circulari qua recto. 2lducautem fimiliterquide omnia tunum. Huna autem offenditur pereaquecirca uiTumquonia? fpe rica.Tfi.n.uticp fieret crefcms tdefi ciens plurimum quidem lumbaris aut imfriticos fimul autem dicoto mos.€t iterum per aftrologica quia nonufique.elTent folis eccUpfea Iu nutares. •probat ide per fecnda ronem que fumitur ex S ductioe:7arguit fie lua ? fol 7 reltqric buiufmodt funt figure fperice ergo iLpiia renetp inductione: *i ane %p oedaratoelunafemp.n.p vifux peipi pimus ap efl (pericc figure 7 ta qn tota efl illumina ta quaqn no.tooccriam apparerp edipfim folia qz femper videmus fole3 eriipfari fpericexd femp eclipfetur fim figura eozonalem:oiatetiam boepa tereqraflrologia. £jcpone lumbarif.u maiozt' par te obfcurata *nmmo2t il!uminata:antapbimrcos iddl in ma 1021'parte illuminata 7 inminozt obfcu rataraut otcotomoe.i.equalircr illmmata 7 obfcu rata, 3wcUifcndufi5 jluer.q’ illud*q6 apparet 3UE»er oe fllUmin attoite-luite 4 pumo apparet arrual's oe idc feimrircularis 7 poftea circularis coplete figni qovidem‘, q> etiaillud qo appet oc eriipfifolie.f.q* cfl arcualis figntficat q?fol7 luna fiit figurefpericerqt ououefpere fe fe eant talis inter fecatip dlfpcrica 7 neceltario ftc figura co:onal(s aor arcualis cotenta cuobus ctr culis quopvuus ef fectio cJmunis ouab'’ fperis 7 alius crt inter (ecarto circuli qui et puepo ipere. Jtaque fi quide unum tale, plani qt •r uticp alia ernnt fperica. •Jbjobat ide per tertia roem que pcludttur ejr ra none fccuda:$ arguit ftc oc vna ftcllapcludirur ra ttonc q? cft figure fpcrtcc:crgo etiam oe otbusrans p5 oeluna: 7 piiam oeclarat cometato:, Jntclli gendu frn eft fundata fup boc q> oia co:po:a celcftia fiit etufde nature fpe «em ftaq’ fttt folum numero otffcrenttarvt oictwj fuit fuptarquarc fcqmr qriUud qoeft efletialevni fteile eit eria elTcntiaie alteriicum oebeat puenire omnibus indimduis eiufde fpei:* io ciTfignra fit 6 rebus eflennaltbus cotpoitbus ccleflibus fatam' irtara:p3 fi figura fpcrica oebetur vnt artro oebe rurettaoibus aliis. v capitnlufecuditracratus fcciidilibio ce lo i mudo i quo foluuturaliq qtieflioncs. 4. Habus autem qucfhombua entibusdequitomeritoutiq* quilibet dubitabit teutadum dicei e *boc cft fejrum 7 vlrimu capitulu buius tracta r?s in quo poft cp TiizAn quinto capitulo oetermi nauitoefiguraaftrotum.TluncmoueM: remouet ouasouefttones Difficiles.? primo pertmttt inren rione luam.r’ ejrcufatfe a Determinatione taltU5$" mouctqones quarto foluit eas ibi fecunda quod videtur oignuabi tertia adbuc aute in multis: ibi quarta:fed nos.£>e mima oie cp temptandu efl oi cere oe ouabus qrmbus oe quibus pp earu oiffi' cultatem b5 merito quis cubitare. Quod uidetur dignum efle reputat» ree promptitudinem magis imputa rtuerecundiequam audatie:fi quis .ppter pbtlofopbiam ftare:? paritas lufftciens diligit.de qutba majeimas babemus dubitationes. -Quo d videtur oignu .Tlunc epeufat fe a peter minato e taliu quonum oifficilmiq* oiceret aliquis vidrmr (p&p fitpiefuptuofus in oeterminahdo talia oiffcilia:otcit ergo q? videtur oignu3 q> repu tantes banc octerminationcelTepiomptitudincm qu anda pp Difficultatem oeberet boc magis vere cundic qp audacie imputari:? rodi quia pertracta res oe aliqua rc iit aliqua fdentiatputa i pbia 7 oe ligentes perfectam Determinatione iit ea no babet pmi.ere quefltones Difficiles in ratibus qr eifet ve recundia. 3utdligcndu fm 2lucr. corneto. \pqp ci Difficultatis baru qudlionu oifficiiiu dc corpo ribus celellibus dl qroe talib’q flionibus oe corporibus cdefltbus babemus pau eas cu:fint a fenfumapime remota* e p ma mouet ifla qonc3:cu fint mira corpora celeflta quop quodlibet mouef pluribus motibus vtdef mirabileppquacamorheacctdles quanto plus Dillant ap O2beno moucnf pluribus morbus:f$ orbes intermedtj plurtb* mottVmoucf qp oiflatef. Rationabile uti<75 uidebitur elfe pti mo corpore una tatio latione,ppm qutffimum mimis mouert motibus puta duobus .babitum autem tri busautaliquo alio tali ordine. Arguit ad partes.7primo ad vna fecttndo ad alta ibi:riunc aut. £>e prima oteit qp ronabile vi detur qp quanto fpera aliqua clf propinquior pmo mobilitanto pauctoabusmoueatur motibus: et ro eft qftqiianto aliquid dl alicut pri mo videtur q magis oebeat afTtmtlan et eicpillttd 0ecuftduo q6 effmagfs q remotumrcu g* parttu mobilemo ucfitur vno (olo motu viderat* ronabile q> (pera il b motui cotiguamoueaiad plus ouobits motib7 a ipera tmedtare fequene Ua trib* * (ic fm ordine* 3nrelUgendu fm ilucr.y audiens illam qone5 tilludqo oiccturoeea»oebetbaberc magnas fol Uarudincm in videndo mirabilia nature q fur r’u ra* Diaeriaiptpbecqoc Denumeromirabilia. 3nteUtgedufccudoyab:emauoferm6io 2ip. efl querere quare orbes remoti a primo orbe vt fo lis * lune paucioribus motibus moueni *i illi pro pmquimouenturplurtbusmqtibus cuius oppo litum 03 * clTe per rdem babita m tejetu Tfiunc autem accidit ptrariumrpau ciojibus.n.fol -1 luna mouttur moti bus quam crraticomm aftromm quedam quamuis longius a medio x pJopinquiusp:imoco:pojiiuper ipiis. Ttuc aut arguit ad alia parte qdms * primo fa cit roentr® occlarat quodda oictu in ronetbi fecu darpalam aut ,£>c prima oicit grptrariu argumeri facit flati; ps ad fenfuiqm fol * luna vidertf moue rt paucioribus motibus q> aliquis plancta rumqut magis appropinquanr primo mobili. "Sbalam autem boc de quibitfidam etiam uifufactumcftXima.n.uide muf dico torna; quide criftente fub intrantem autem altromm martej x occultatum quidem fecundum m grum ipfius.ejccuntem autem fecutt dum clarum x luridum. SiTr autem 7deali(saftrisd.cunt.qui dudum obferuaueruntfeje plurib* annis egi pti x babilonif a quibus multas ere dulitates babemus de unoquoqj aftromm: Declarat quodda oictu in roe v$q> luna efl ma gisremota in p°mobiltq?aliqiue ali* planeta:*p* 8 quantus ad slioeplanetafibi:fimtliteraur.De prima occlarat g> luna eft ifra marte:* oicit q> boc ps eje vifu: qm vifu cft aliquando luna cjrilfetc femi cbfcura ipam fuppomperpcndiculartrermartt: *6n parte eius obfcitram occultare:* ccltpfare no bis marte tpfa aut recedente vtfus efl mare effici dar’t lumofus * boc no poffet accidere mfiiuna efTet iferior mar te« SimUucrau: offendit idem oeaUjs plane ris. f.cp luna flrmfen'02 eis!? boc oemete aftrolo gorurn oe egipto 7 babilonia a quib'’ oie nos ba buifTc multae crudelitates ? experientias:? ipi oi Xerunt cp luna eft inferior plarecap. Jntclugett beqo oicebat amtoutaftrologuf.q’ luna que eft infimus planeta rumoabet tantum ires morus:? fol qut imediate fequimr luna in ordine baber plurce :? fic vitra 6 alite planetis:cuius eppofitu oeberet efleivt p5 eje habitis fuperius in textu * Jnrelligendu rfy pro lomeus 7 aftrologi moderni oieunnaltcr 6 motu lune 7 oc 0rdinc fo lis cp antiqui ponunt.n.p fol (it in medio alio» vt ad ces poflit fuum Iit menotfltmdereficq>babct tres planetas fuperio res fe? tres mferiorefmactu fuit fuperius. Dtcuc eria q> lita habet duos alios motus vitra tres no' minatos fuperius 7 ifto$t vnus oirirur otftarta ou plicata:? altjs oicif merus vcrificatiorus:? fm b* lunamoueretur pluribus moribusali(s planetie: 7 fubdit comentarot boc 0ictu ptolomet' no erat famofri tempore 34r.? cp forte ptolome’ cognouit illud ex aftrolabie vel ait)(s- inftrumetis. Jntelli gendri tertio q> qo ifta fundatur fuperbocg> ordo plancta^:?morus conflitillomoquo ordtnaue runf antiqui babilontci 7 cgipttaci. Unde oes pbi antiqui 7 moderni eoueniut in bc cp luna eft in fim* plan taru: fedDeo:dinc7.7fitualio» eft oftierfi fimiliter dc motibus lutie. €tboc uficpttaq? merito dubitabit uttcp aliquis.t .pprcr quam caufa in ptima quidem latioe tanta eftro rum mtf itudo .nt arithmetico;: efi*e utdeaf ois ordo.Jn aliffaute unam fblum fmglarc.&uo aute antplura non uidcnf in eade infijta latione. Tlunc mouet feciida qoncm:? ouo farir. primo mouct qonc5.r° redditcas quafdam Difficultatis q6"um ibi fecudaroebiffquideigirur. De prima Dtrir q> eft alia qo quare in octaua /pera e* ta ra multitudo aftrop vr videatur quafi excede ocm ordine t muiripUarione in ali/s orbibus no eft nifi vn» aftru:? neq? duo ncq? plura aftra vi dentur effit infipain aliis fpcrts. 3nteUtgendu5 fm 3!uer. eon ero.lx).# ifta qo eft Difficilior p pri ma:?ca potcffierqrnonpotfcirironecca multita dtms aftroptnec cognolct multitudo illorum qr ex cedut quafi ocm ordinem. Jntelligendu (ecddo q? propter Difficultatem buiue quefttonis %p. fo lum rocaufarusoe ifta qone vt velit inuerecome tator q? no pot perfecte fciri ifta qo :7 io oteit 3lp. cp nobis oftendit ex fuis oietts cp Itt hoc qone nui Ia caditoemonftrario* ©e igif quare bene fe ba Z.tber bct H ad eadeq pias inteligclf iam. Tlunc 2ls.oltedu cas quafda oifficultane ba rum qonu :i tria facit .mimo pzcmimt quoddaj, fecundo reddit cae:tertto cocludir ibi feciida:? 4' dem modicas :ibi tertia itnejebija. £>eptima oie qpp Difficultate bap qonu5 eap muedigario fpe' ctaret ad altioie intellectu qua fit intellectus buma nu b . 2Uiter m mtroducd f m menti comentatoas e.cponentta fraudatione antiqua 7 oicetia cp bonu eft querere oe bija qonibua q: facit ad fttbtilatio nem rirtutia mtellecriue oato q>(int Difficiles. Un cometaro: oicit q> quauta becqonea fuu Difficiles tn fi vtamur ineia p:mcipi(anaiibua non egredtef iftafpeculatio oeeta nalemfpeculatione. £t quidem medicas habentes cau fas et tanta elongatione diftantes ab bis que circa ipfa accidentibus tlunc ponit ouaa caa oifficultatia p:ima e pau citae caufap ? ,ppom'nonu oe bija vt oictu e i pn' cipto alterius cometiiq: talia fut majrime remota a fenfu nro :fcoa ca e qt accidentia taliu celeftiu iut valde otucrfa ab accidentibus ifto;pinferio£.:?iit nobil rate multum ejccedunc ea.? q eia fut pna oe illif Dicuntur equiuoce:mo ab accidentibusiferio ru fumimua cognitionem oc accidentibus fuperio rum quare ?c. SCamcn cjc bis contemplantibus ni cbilirratidabile uticpuidebiturdfe quod nunc dubitatur. Concludit 7 oicit qp oato ifle qonea fint ral' de Difficiles tn fi ptcmplabimur oebijs p nalia fit cipia no ridebitur irrouabile illud qo oubiranv\ Sed nos ut de cozporibus ipfis fo lis i folitartjs ozdinem quidem ba bcntibus inanimatis aute omnino perquirimus.i0po:tct at tanquam participantibus ejciftimare actione n uita*. Ac enim mbtl uidetur pzeter rationem dfc accidens» jbuaa qonea piius motae foluit. ? p° pzimam fc6o fecuda ibiroe oubitatioc.pzima in ouaa pmo pmttttt quodda fcoo ejeequtf foluedo ibi: ridetur aut. 6e pzima oie y noa pfideratea oe naturis cozpop celeftiu puta folia 7 lune -ic.no pquirimua oe eia abfolute rtcozpoiafutffj opoitet oeeia co fiderarertfuntaiatapticipantia actione 'trita:? fubdir cp fic perquirendo oe eia no ridebitur icon ueniena accidere nec aliquid prer ronl oe illie qd nibua. Jntelltgendu fm 2lu t.qp cognitio noftra oecoipoiibua ceTcffibue oebeteflertfut aiata: et folub°mo eft nobis poffibilia, Un fi effemusopi naripeeis tm vrfutcotpotamoeetdeefs cognitio nobis poffibtlis ?caeftq:co:po:a celeflia fut mo btlta qua co:po:a iferto:a quo$: altq iut alu:? no bilius aiato neccftario ojeffc babef cp co:po:a cdcftia fut aua ? viuetia ? babcria opi rationes aiales:exquo vltcrius fequtt cp mot* eo rii magis oebent oici ades ? voluntarij qua nales oilirtguendo nale p voluntariu. 3nteliigentiu5 fcoo q> ep motu cozpop celeftiu ? ex eo p figura oe termmata:cognommus ea b ab ere aiam ? ee vtue tia:vt arguatur ite. Oe q? eft petermmate figure ba bene per fe motu in loco eft aiarn cclu eft buiufmo di g° Tc.mato: nota q2 terminatio motus? ftgurc eft ab aia:qt tn inaimatis no eft per fe mot’ nccoe terminata figura:? fubdit qp hec inueftigario e a po fteriori:? q:.Un nalis b? ,pbare celti efTe aiatU3 eje parce corporis celeftis ?apofteriori:fed metbapbi ficus b5 boc ,pbare a priori xcpgte mtelltgenrup mouenrium. ZMdctur autem optime quidem ba benti ejriftere cp bene fme actione p pinqmrtimo aute5 perpauci:? una bis at qui longius per plures quem admodum mcojpoje.tooc qutde; neq? exercitatum benebabere. "boc autem modicum deambubns.boc atfcurfu indiget ? lucta? pugna. Tlunc exequitutfoluendo prima qoem:? ouo facit*p°oridtt cam quare primu mobile mourf vno folo motu :alie vero fpere pluribus mouctur mo tibus.:0 reddit cam quare fperap alique mouentur paucioribus moribus qua intermedie q minus oiftanta primo mobiliabi fecudaareru} aut alteri.&e prima intendit ifla pdufionem fupre ma fpera ronabiliter oebet moueri vno folo motu alie vero fic fuprema fpera eft p pinquilTima plenti et prime caufe ? alie fpere firnt remote g° conclufio vera:aris pfupponiturtany notur-rpria tenetqzprimus moto: eprimo imobi lis nec indiget aliquo motu:modo illud qo eft p:o ptnquius p*moto:i 03 participare minori actione q: minus oiftat ab eius perfectione:? illud qde rc morius 05 babere plures acriones vr perficiatur? boc oeclarat p exemplu otces:q? ita oebef imagina ri oe co:po:ibus celefttbus fic oe aialibus bic exi ftentibusma reperif bo qui eft maxime optime fanitati in fua fpe:? quida qui cfl magif rc mot’:?quidad eft maximeremot*:primus bo iu diget modica actioe vt fiat optimefanus: fecudus med 0 motterrius vero indigetmajeimo labeae et exercitio, jntelligendu q? ex illa Ira. Uidef aute optime babenri epiftere bn fine actioe:ali'4 trabut qp prima ca no concurrat acriue ad effectus q p:o ducuntur:fedfolumvtfinis.Sed tenedo oppofi fecundas rum pot Ula littera fic expoL Uidef aut optime babenri ejriftcre bn fine acrione.f.qus indiget pto pier fe * fui pfecrione:cu q ftat gp idiget actione pp aliud. 3ntelligendufecddofm 2luc.c6mento. ipg.gp exempli! 2l£.oat intelligere gp pzimu cetum qo eft nobiliftimu inter cozpoza celcftia acijrat no bdiratem C illo genere vnica actione:* qo eft valde remotu ab illo acifrit magna acrione; vel no aequi rir:* que intermedia indigent operarioe media p potrfonabiltter. Jntclligendu 3#rin 3luer.g> tfte fermo no eft vir verua fm fcienria ptolomeiiqz Pm eu lua qmaptme oiftat p*mobili mouef q ntcp mo * tibua ouobue generalib’:* trib’ fpecialib9. ZDer curiua aut 4 eft p:opinquiot primo mobili mouef none morib9./Steris aut planctis ejcccpto foletri btritoctomoribus.Scdbocbj videri in tbeoaca planerap .£t in fequendo banc fniam opoztet oice gp fucefuo co2po2u celefttn in nobilitate no 03 fumi fmeottozdineinfitu * oiftantiaap"ente:f3 foluj P3 02dme moruu co& i paucitate vf pluralitate :vt q?illo q6 monetur paucioribu’ morib’ fu nobili9: * qo mouef pluribua fit minue mobile:* P5 b° (pe ra lune eet nobiliot fpa mercurii alter .n. ect tpo iTi bile ,f.aequircrenobilitate3 optima neq? pluribua necp p3ttri02ibu8 moribua pna eft impofttbile q: fol eft nobfliot planetap:* pna tenet q 2 fiue fol po uaf imedtatefupzalunavt vfvele pbuarvd ime diatefup2a venere vt vult fut a!iq* pia ncrefupza vr fatumua iupiter * mara 4 mouef pluribua morib’:* fimftr fub ipo fi ponaf fupra ve nerem: Vt venus * mercurius:* f c ex ozdinet firn n oebet accipi nobilitas :qt tuc faturnus eftetnobi lfo2 folerfj03accipi eje multitudine aut paucitate motuum. 3tep autem aliquando neqj quan tuncp laboiantt boc uttcp adbuc ejei flet bouum.fed alterum aliquid. Tluc oftendit quare alique fpere tnferioes putafoKs tlunemoucntur pauct02ibus morib9 gr fpere intermedie:* pjimo pzemifritqueda necef farta.20 applicat ad (ppolttu.3eponit folurione qo ma :ibi fcoarboc quideribi terna rppterh°.pd mainouae q: p#pme pzima oie qz pmiftu eft gr fut multa que oiftat ab optimo fine queda illu attingunt fine la bo:c:queda pauco * queda multo:nuc aut otco cp funt multa q quatucuqj labotent nug» pofliit attin gere illu ftne5:fcd fo:te illud q6 eft illi et pseuiu ad ipfurficut verbi graria cotp’ e$p fimplr nopot acquirere oprima fanitate gxuciicp labo:<* fed acquirit fanitatem q eft oifpofiriita ad optimi: r ita i ppofito oiccf infra oe terra cu fit ifimu elcm to£cpponitviliflimueo)p *fme motu Tactione» €(l autem dirigere difficile aut mul ta aut niultoaenf::puta minas a lira galos cbtoe tacere dtfftalcifed unu; aut duo facile. Ibiemimtfcom oicens gp ceteris ptibus oiffid liue e ct riger e * p tractare plura gp vnu:aut vnum multoriens gp vna vice tantu:* oat ejreplu vtputa p:okere multa podera t vno loco eft Difficile: fcdp icere vna aut ouo eft facile» £t iterum quando bccquidejtndf guerit buius gratia operaruboc au tem alterius ? boc alterius .in uno quidem aut duobus facile adiptfei. Cluanto autem uttcp per plura dif fialius ptopterquod opottet puta re actionem elfe talem qua lis quidem animalium ? plantap. €tei«m btcTbominis plurime opera tionesmultoturnenini cotum que bene poffuntadipifcitut % mfta ope rentur r aliop gratia. O.o autem ut optime babens mbil idget acrione eft enim ipfu cp cuius gratia. 2tctio autem fepereftin duobus.et cuius gratiafir.etqj bui’ gratia, aitotum at atalium paurioref|plantarum au tem parua qdam ? una fotte.aut. n unumahqd eft quo Tornetur utiqj quemadmodum ? bo aut:? multa omnia puia funt ad optimum. •pjeimtrit tertm oices gp cu aliqd tdiguerit/opa ri grana aliqui’ finis 7 ojoparf p* gra vni' irerme dij tpoftea alteri’;* fic vltraiqitto p plura iterme dia td fiat taro opario e oifficilioz qnto at p paucio ra rato facilior Jntelligedii £5 2lue.pmeto.lpij. g* ab2euiatio ftnois Jlp.ftat i b° gp illud qo accfrit pfectione3 aliqua vna aerioe eft nobili’ qua illo 9? acq*riteande$plurib’ actioib’:*r6 eftq: illud fad lf pfecricne?: cu vna aerio fitfaciUoty plures * b’ eft figuu gp iU6 min’ oiftat ab illa pfecti onegp ft td p olures aerioes faceret, ptopt qo nue pmutit alia Icjc neceflaria:quo$£ pmu eft gp oebee eriftimareg’ aerioes fimilea actionibus plantarii t aialitf iferiop, fcom eft gp bo inf cetera ILiber aialiab3plures oparioesrq: no folii operaf pp fe fed etia gratia multor alior:tertiu5 eft qp illudio eftoppofitumabfolutenori indiget aliqua actio ne qt ipfum eft vltimum oprimu? gratia cuius oia alia fiunt. -Quartum eft p ad omnem actione? concurruntouo.f.finis gratia cuius quia aliter ac tio cflet fruftra 7 ordinata ad tllii fine que funt pre' uia ad ipfu qr aliter actio no poft? fieriperfeae qui tue tppauciotes fut acriones qua? bois Sejctu eft cp funt pauce operatoee a forte vna tantu.f.operario nutricationis. £t fbdtt q? b:e uiter eft oicere qp aut in vnmcrfo e quodda oprimu quo cuncta forriunf inter cetera inferiora maxime, bo aut qt funt multa pteuia adillud quo fotriumr ea que no babent ita pfectas operarioncf vt bomo ■bocquidcm tgit bj.s participat op rimo boc autem attingit,ppe perpa ucos motus boc sute per mttos boc autem necppartictpatredfufficienf ad ,ppe octrcmo uenire; Applicat ad.ppofitu pzedicta neceftfaria 7 tria facit primo qo ocmm eft fo oclarat pe r ejrempliuerrio concludiubi fecunda puta fi ibi terra maxime qui dem.ke prima.oicit p gregando in fuma ppoee p mifTas vt oicpmenratot7 itendit,p. folutoe qois cu qrebaf qre f mu mobile mouef vno folo mom 7 aliqua fpe ertreme paucioribus moucnf moribus q> intermcdic.ftefpondet cp illud e pp 02dine in en tibus vniuerfi in pfecrioe.qm queda funt entia per fecttftima que attingue oprimu fmefui fatis. prope 7 queda attingunt iUu fine p paucas acrides queaa per multas t queda funt que nd arriagunt aa illud epttmufed appropinquare poftut qitodamo venie do ad mediu nn igif ordine iperfectdne in entibus vuiuerfi ipfi exercerent pauciotes vel plures ope rationes.vt in oubio oecla«*abif. Kbuta (1 f anitas finis boc qdc\ femper fanum. boc quidem octc nuatum boc autc currens i ejetenua tum boc autem r aliud aliqdoperaf currendi gratia quare plures motus 2U erum autem noupotad fanari peruenirefed ad currere; folum aut extenuari:? bo? alterum finis ipfis. l3oc oeclarat per exemplu oicens fi fanitas fit. optimus finis tunc corpus optie fanum eft illud qf> no indiget actione aliq. aliud eft corpus qo eft aliq/ liter oiftans ab optima fanitate t illud indiget plu raliacrioetaliud eftqd magif oiftat'nlludadbuc pft indiget actione vt acquirat optimi fanitate fed alio eft qb ripbt ffcri optime fam pot tm venire ad aliqc* mediw roe cufmeltas fe habebit q> ante* 7 fb dtr q» taliu ewiu qr:o mo cietor- alius eft fima cp fi nis optimus pzio Datus, 0!>3pniequidem.n.illo. fortirifme optimo omnibuf fi autem nofempez meli? erit quanto uticp propinquiuf fit optimo Concludit r Dicit y in rebus optirnu eft fomri cp timo fi no pofTimr fotttri optimo falce melP eftfonirieo quod eft melius 7 optimo propinqui* 3nr.elligcndnm fm 2luer-?mento.l)ciiij. quia oi ctu q> entia attingunt nobilitatem optimam qnerfa per plurcs 7 quedam per pauciozes acnones qo at tingere finem optimu per pauciozes opera-ides co petit fupcrioztbus. fed attingere per pluref inferio ribus, 3r,tdliaendum fecundo q> entia non agut fuas actiones nili vtaflimilentur perfecte nobilita ri que efl oeus fecundum tamen q> in eozu; natura eft acquirere oe tali aftimilattone, Jnrelhgen du terno cp tangit tres ftnes.pzimus eft op rima nobilitas que non acquiritur nui per vnaj ac tionem 7 talis vni foli conuenit fccundu eft finis p pinquio: qui acquiritur oiucrfis actionibus 7 plu ribus,tertius eft finis tmperfcctusquipaucaactio ne acquiritur vt eft perfectio planecaru5 7 bruto^* £t,pprcr boc terra quidem totaliter non monetur^pinqua. autem pau de motibus non enim attingunt ad extremum fedufque quo poliunt fo tiri diuimfltmo principio, primum autem celum confefhm fortitur .per unum motum Clue autem m medio primi* dem per plures at attingunt motus; pzieTpzto paeiene qifranb; aliqua actionemeq* mouef qz e viiiftima nec pot app20piqri optio.td no idiget acroe.ad(ppo firuergocuqrifqre fupma fpavnofqlomotumo uef rndef qz ei’ita e majrie,ppinq pzio io idtgj pauca acroe?cuqrebafqre fpe ifcriozes mouef moribuf pauao:ib’qua intmedie rndef qz fut en ri vilifmu io pauca acrioe idiget cu nopoflmt artin ger oprimit fine f3 fine fpe inrmedte qz pof fur attigere oprimu fini obet 3nte'Ugedu fm 71ucr.com.fjcvj,q> qz tra marie oi ftatab optio pp ef wflitate.io no acquirif fua nobi litate? cu fit valo pauca «ifi p pauca actoc$ rinulla f5 alia elemta cu fim nobiltoza ipfa tre acquirut fua pfcctoej p motu 7 opatoej 7 majcie ea q mouef cir ctarif vi ignis 7 aer aq et acqrit fuam pfecrfonem p motu qz cp motu lunc aqua molietur % pfiotur 0eaiftdus JnteUiglddhpp inult qtrnor grad’ en'iu primus gracT clientis q6 attingit optimum finem fine aedone vt 0eusfecundus eflendsquod atrin git primu finem modica actio vt primu mobile, ter dus eft entis quod attingit optimu fine plurV ac ttonibus vtaliquefpczdnferioze. quaraiscflenti um que non pofiui illum fine attingere (ed fine imp fectioie ? bec babent paucas operatoes aut nullaf vt bruta planere ? terra. *£>ro intellectu oictotd occurruntoubitarionespzfittaevtru fttveru3 qo Dfidt actiones fintfimtles inorib’ aialiu?argiiif pp no q: in corporibus celeflibus ? eorum motibus no eft facilitas nec Difficultas cfa ibi no efl cotrartetas aliq inter irotore ?. motu (ed (n ataltbus cfl prietas ergo no efl fimilitudo op au te in fup celeflibus motu no refiflat moron p3 qr taltf refifienda eflet frit flra.cu3quelibetj>orendaru fup edeflfit fit finita P3 ouratione.Secuda oubiracto e circa aliud otetii bois fuit plures aedonibus aliop aialium ? planraru ? arguif q> ni qr tunc fequcrcf (f bo efTct ens iperfccms altj s aia libus ?planeti's ?pna p5qmaoierum efl cp illo q6 acquir/f optimu fine paucioribus actoibuf cfl nobi fias qua illud quod tpfu acquirit plurtlibus actio nibus. 31 d prima Dubitatione rndet cometaror cg refiftentia inter motore ? motu e ouplep queda ,ppnc oicta ? illa no reperii in coiTorib*cclembuf vr^pbatargumcnmquiapriappriefunt ad inuicc acnua ? pafTiua ? eorruptuia.fo mo fumif ptrane tas large pro quada optmoc q efl tnter natura eius qo efl fit acm ? natura eius qp efl in poten tia quia actus ponif potende ? tfto mo repertf conrrarictas in celeflibus tnter motorem ? motu quia, motor fm pp buf e fit actu cu otffiniaf p agere? mouere.f5 motum e in potentia eje qpiffinir per pad ? moueri £p quibus fequitpp cu ptrarietae iflo r°mo rep iatur fit fup edeflib” pp in illis quilibet inot r motu futi mobile no velociter fed rrerminata necmouet qfilibet mobile tndrnter f3 otermiaru jp pter refiflentiamobtiis ad Detminatu fic in iflis inferiorib* ? fic aliquo mo cadtr .fimifintdo Scquif vlterius o> talis prietas q cfl i fupcelefltb* fnt moto?e ? motu cfl maior q>to morii moucf pluri bus motibus qr quato aliqo corpus celefle mouef pluribus motibus tanto indigetpluri actde pp tale refifienda maiore ? quanto mouef pauciorib ? mo tibus tanto videt efTc minor refifienda cu indigeat minori acdoe.Seqmf 5°qp quanto roe tal s refifteit tieaedo fuerit minortanto motu efl facilior ?quan ro actio firerit matortanto motus cfl DiffidUor ad fiam oubttadone refpondet pmdator ponedo tale Duitftone qrbdpotcoparart ad endababeda pau riozes operationes Dupliciter quia aut ad babetia paudoresoperadones ipfoquetil pntatdngere.p illas illum opdmu fine que bomopotefl attingere qut fints e oeum mtelligere ? fpecuiari.? ifla enda funt intclitgerme que indigent pauds operardotb’ pro illo fme.alto modo porconpararibo ad babcit tia pauciores operarioes per quas no poflunc atu gere optima fine ied fo lu aliquod prcuiu ad ipfuro ? talia Iu fit animalia bruta 7 plancte. £u ergo oiric qo quanto aliquid mouef paucioribus actio nibus *c.imell!gtt foli?m oe attingentibus opdmu fine fedoumloquif oebopune? brutis loqutf taj 0eatringenubus optimu qua um ad tpfum*£)C quibus fcquif bo babet pluref operationes aliis atibue quia fit pofltbilc per illas tpfu attingere finem nobiliore alijs aialibus 7 j?:o pter boc bo cfl perfec.ioz alijs animalibus 7 no ab foluit (ed qr babet plures operationes.Sequtfea am pp eje oictis 2lp.pofTunt baberi ouo ordines f> muf efl 02do entium que agunt pp optimu fine que quanto paucioribus operationibus agunt rato fut nobiliora 7 quanto pluribus tanto funt minus no bilia.fecunduo cfl ordo entium que quato plurib"* agunt operationibus tanto funrnobiltora. 7 quait to pauaonbus tanto funt viliora? fili duo ordincf pofTunt reduci ad vnum ponendo primo enna.que participant optimo fine pauca actione 7 bcc fut no biliora.fcrinde alia que pluribus actionibuf parti ripanc propinqna prioribus .tertio illa que .adbuc plur ibus actionibus participat.? in boc gradu ro nttur bomo quarto poneda funt entia vilia queba benr paucas actiones nec pofTunt attingere. finem opttimt f3 aliqo p:eutu vt bruta 7 plancte 7 bec fuit c.rpofirio temtfbf.fedalejraitder que comentaror: imequtf voluit illos efiecuosordies oiflictos quo ru primus eflco$rqucpartiripatoptio fine7i prio gradu ponuf illa q illo pticipantpaucis actoibus t fo vero que illo pluribus actioibus pardcipat.Sc cadus ordo efl enriu in cuius prio gradu ponuf en tia que acqnirunr optimu finem pluribus aeroib* i t°vo gradu fut entia illis ,ppfnqua que ,pprer img fecdone pauca vel nulla babent operatione vt terra ?ifia non attingunt optimu fine vtoicrueflfed ali q6 preuiu7 ifte fcous ordo cfl ptrartus primo du icit q? quanto aliquid attingit oprimttj fine paucioribus actionibus illud efl pfectrintcllt git 6 entibus primi ordinis ru vero Dicit pp cu attm git pluralibus actionibus e perfectius intelligitoe cmtb’fccundi ordinis quare: £ dubitatione; auteq2 fcctm dum primam quidem unam ejnftentem latione magna mt titudo pftat figillati; unumquodqj mot’ Soluit fiam qocm 7 duo fadt <{a pVcfuit qoern t* foluitibfipp pp vult oicere oe oubitatoe illa V5 ppquide e pp prirr.u celu beat raru vnummotum?multitudinem aflrorumabf aure orbes non babent nifi vnum folum afirum cu boc pp babent plures motus SLibef propter unum quidem uttcp l quis primum ronabilitet ejriftimabtt hoc ejrtftere intdltgcre.1t.05 uite 1 prtnd pif umufcuiufcp multam epcelentii efieprime ad alias ©oluit qonem 7 tria farit ftcut tripliciter foluic ibih erit aure:ibi terrui adbuc:C>e ptima oicit qp primu celu babet multitudine Hellae q: tnt omnia corporacdefliafm ejcccIlenrtaeH p:mripiu3 vite 7 7argua.d1c.3Uud qp cHfm ejccdlentti p:inripiU3 vite vnius. cuiuHprei riumtie oebet babere magna multitudinem aHro rum fed primu celu cH buiufmoi ergo 7c. maio: eH noraqrito:bes celeftes influunt virtute fua ma)cie per Hellas qt futptincipaliozes partes o:btri vt p5 in comento.7 mmo: patet in littera. 3ntelligedu fm er. comenro.ljcviq. optimus o:bis e. caufa in oando cuilibet rei viucnti vita fua fornus quaj aliquod aliud cotpusoiuinotum cu fit perfectius cozpus 7 eje confequcnri oieenda eH oe ribus oiuinis qp quanto aliquod eH jjpmquius pri mo o:bitanro eH perfeai'’ 7 quato oiHatius tanto iperfecrius .Uno otbis Hella 0 uos ptiorcf in pofte oarc viti omniFviuenribuf :°i mo uendoplures Hdlas.£to:bes cdeHesno furit cae vite eozum que funt bienifi per Hellas fit nobilio: pars fui o:bis. quibus 2^.7 comentato: ponentes ee primu mobi' (e fecuti funt opinione qui n pofumwtnifioito f perae celeHes. €rtt aurem uticp aeddens fm: roem 'Mbnmaqtttde.n.una ens multa mo uet corporum diurnorum multe au te entes unum fobmunaquecp. €r ranttum n.unumqdcuncp plurtbuf fertur lationibus. Tlunc t°foluit qone 7 ouo fadt q: pmo pmitrit queda 2°foluit ibi :fic quide: t>eprima pmittit U'ia qttibWis oirit 21 qo illud erit, accidens primi celi f m ronem 'piemitrit ergo prio qp primuj celti cu fit vnri numero babens vnum folu motum mouet multa cozpotu fecundo pzemitrit qp cu alie fpere fint multe in qlibet eap eH vna fola Hei la tertio premittit $ erraticaruj mouetur pluribus moribus Stc quidem igitur adequat natura. n fac ordinem unilqdem Utoimfta tribuens coipora uni autej corpori multas lationes. 'f>oiutfolurione qonis Toicitfnuliter qp caqrc primu edit babetpluree Mas eHqznatrtiaredu cena entia ad equalitate optima* vbt Deficit vt nou fupplci in alio 7 io eri primu cclu moueaf vno folo motu oebet babere plures Hcllas.fedcuozbes pia netarii mounrti pluribus moribus vmiquifq? eo rri no babct nifi vni Hclla. 3ntellsgcndri h aurr* pmen.lpjc.q’ natura iuHe ferit cu fcrit q? primu cdu moueret vno motu plurcs Hellas qj opoztebat ip fum per illu vnu motu pficere plurcs operationes 2Uijsautc ozbibuo oedir pluree motus ad tnoue du vna Hella vt per illa Hclla mediantibus plurib** moribus perficerentur piares operationes ita qo illud qo farit primu celu per vnu motu cu plurib'* cozporibus moris fariunt altj ozbcs pluribus mo tibus cu vna re mora illis motibus* <£t adbncppter hoc quidem ttnu ha bent corpus alte latoes q: multa co: pora moumtque pric ultime :unuj aftrum habentis. • _Xerrio foluit quefrionem 7 ouo facit prio’ qo oi ero eHzVpilogatibiif; oe cireUlarirpria inouaspri mo pmictit folurione fo fubdtc queda facientia p:o o eclarattone fsio is ibi: in multis: £>e prima oicit qp alie fpere a prima babent vnri aftru tm q:; p:ia (pe ra mouet multa coipoza inferiora q: oes fperas in fm'o:es. 3ntdligcndrifm Jluer.com. oe clara rio ne buf folutiois qp oes otbes.tferiozes brit vnu aflru tantu 7 babent ozbe fuperioze a quo coit rinertf. 3ntdligendu5 fo qp ozbis primus mouet oes orbes inferiores fuo .pprio motu.f.ej: oriente ad occidente motu oiurno quare omuef ozbcs infz riores funt .pbibiti quaftaproprqs ipfuorbcfuper/ore qui mouet tnferioref motu fuo ideo cum fint fic probibiti non poflont mouer nift vna Hellam fed qr orbis primus no ptobibef a fuo motu q: no b3 motore a quo .pbibeaf.to pringit cp babeatplures Hellas 7 fic p; folutioad quone.friu cet q? alie fpere babent vnu folii aHru qrmouef * ab vnafpera quodamodoeas a mom p prio 7io fi haberent plures Hellas primVbie mo ueret eas cu fatigatione vt patebtt in alia corii. Jn multif.nifperis ultima fpera tnfif )ca feti.unaqueep autem fpera cozp'’ ejdftitenf.iUum quidem igif pmutre erit opus, "bec quidem. n.fingularts .ppria per naturam latio hec autem uelud apponit. Omnis autem finiti coloris ad finitum uirtus eft. Concludit quedamprofolurione 7 futqtruor 4 ru primu i qp fpc inferiores fep mouen i fimul cum fleris fuperioribus quia funt aflftjre fim uU alligare is 7 ideo omnes fimul cum prima fpera mouetur fecundus fccintcftim£llqtto vn a fiellam fcqueremr qd fuprema fpera cum moucat casmoru rhtmo no poliet moucre eas tanta velo citate ficut mouct vel no polTet omnio itiouere pne eft falfit quia ab ctcmo mouenrur illo motu v tenet pna ex otctif 2(?2,.q: fi adderetur alicui tali fpe vna ftella mne efler maioris refiftenrie q> prius t fterno tor eiue aut no polTet tanta velocitatemouere ficut prius aut nttllo mode» poflet mouere. Sed «rculariqiudcm motum Ia tie aftrfe dictum eft qualia queda Cj fubftantiam funtfm figuram ide latione ? ordine ipfop jgpilogat quo ad capitulum 7 totum tractatum oicens qb oe motu circulari aftroru 7 6 naturis eo rum quali fint fm fubftantiam 7 oe figura eorum ?oe 02dmc 7 fitu ipforum vifum .eft fufficienter in ifto tractam. £irca picta cadunt Dubitationes pria eft quo primum celu mouet omnes fperas tnfe rioresviru videlicet moueat eas tnquatu funt cor pora a videf quod no qr tunc moueret cas per con tractu pus efl falfum vt p3 eje oietis , fuperius cum corporaccleftia moueaf tanqua oefiderara -t ama ta 7 no per ipulftone. Secunda oubitatto eft rr& pumu edum moueat alias fperas virtute .finita vf infinita.£targui£q6 no infinita ejequo funt corpo ra.necfmtta cu eterno tpe moneanf. Xcrtia oit bitatio eft quo fi alicui (peraru planetarii. adderet vnu aftrum primu mobile moueret ea cii fatigatio miori velocitate aut oio no moueret 013 in fuperce leftibus no fit reftftcnna.neqi eontrarietae. jld quas oubitationes refpondct comentatoz. $dpri ma oicendo q6 ita Debemus ymaginari oe toto ce lotfcur oevno animali babcnres plurcs partes fi mul alligatas que fimul moueantur cii toto anima Uin quo tn ps nobilior vt cor priripaTit mouefteft ca motus aliarr priu.Stc in celo primus orbie qui eft nobilior prtncipalit mouef -r.cft ca tnoms aliop in motu oturno tonus ceti.eft tn inter bec. aliqhs oiuerfitas qm ptes aialie alliganf ligameto ccrpo' ralt p ptinuaricne ipfaru fed orbescelcftcs folu alii ganfiutce ligamto IpiTali 7 bcc cft virt* oifpfa ior bee ad mouedu ipfos 4 epam* moror aia celi nota tus.l3 princtpalit pn'o orbi artribuaf. 21 d oubi ratione apparet rcfpofio ex otctif acomratore in mf rie virtus q mouct ali qo corpus celefte fit finita in vigorc:fed infinita f m ourattone 7 p piis quilibet motuf eeli eft finite velo ctratl7 infinite ourauois. Uno oiuerfitaf i velocita te motutl celi eft ex oiuerfitate mouen tiuqrualiquaeftmftio2tspotemie 7 aliq minoris 7 nr inteHigcnna orbis fuperioris eftpotennor. io velocius mouet rccorra eft o tntelUgentiaorbif ife riczts gpqreftocbilior.io tardius go Diri qrfm baneponem q»U orbis faturnt tardi* coplcat circulu fuu qua orbis Ume ni vdoaue mo ttefmotnpropno qrin turnte maior circut idis fatumifit manus tempore circuitionis lune.£6menrator .tn vifus eft fuperius volmfteq’ fpera planete fuperio' rie no folu tardius circuat.fed etia tardius moue amr fpera planete inferioris quia in maiori ,pporri one fpera fuperior magnitudmefperam i feriorem quam petenuo mtelligenrie fuperioris ex cedar potentiam inrelUgcntic inferioris Concurres te etiam retardatione maiori facta a primo mobili tefpecm fpere fuperioris planete quam: inferioris vr atterit 2te.in littera. 21 d terriam Dubitationem anparcrfolurio er Dictis fupraquialicetinfuperce leftibusnon accidatlaborpprerreftftentiam 7 ve ram contrarictatem repertam inter motorem 7n o tum vrmiftis inferioribus ibi tamen reperitur reft ftentia folum propter opofirionem in natura que: e ititer mertem 7 motum pro quanto moto eft 1 actu 7 motum in potentia ira q? queeunqjpotentia mo bili eftet fupradtcta refpectu potentie motoris ma gts qua prius propter oictam oppofirione3moror fatigaretur in mouedo 7 ideo fi apponeretur alicui fpere aliquod aftrum cum potentia motorie fit fini ta 7 adderetur (um mobile vitra per epftcnf tunc accideret labor rfaigatio mo oicro 7 fic aut moto moueret minori velocitate aut oio n moueret. ■f>umuc3prm tertij' tractatus fecundtlflmoecdo n mudo i quo ponunf opiniones anttquozum oe fuu *i motu Ico quutc terre £Uque autem de terra dtcere ubt criffot polita.? utrum.qe fccnttam aut motorum ? de fi Jtiber gura ipfitts 3fteeft tertius tractat** vltme butVcSilibrio celo i quo paft& Zlp.ui pcedenrib* oetminswit pe partibus itobfltozibud celi nue oeimmr 6 terra: no vt eft elemru graue.fed roe babirudisftms adeelu * edeinet qrtuo: ca,tn p:io oefmmaro fitu 7 oe mo m feu quietererrepofledo opmtoes erroneas antt quotu.in t° ponit alias opimdes antiquo# 6e qui ere terre *3n tertio ponit opmioncppzia 6fitu t efirare:tcrtt'uibi:Tlo9 aut oica muerqrtu ib::figura at babcre;fb:imu capfm piul difin tres pres qzpuo ponit opinioee: antiqudru o e fitu rerre fo oe motu etusiterrio oefiguraipjuis, ibi fecudarfimiltr at* oemanfionenbi terttarfimilt ■ ter aut ? oe figiira:p*ia in q tuoj.prio ponit opinio nee j*ponit cas ralin pofitionu. fttopoit ro vseo# 7qWo foiutt ad eos ibi fa: no ad appare ! ria:ibt teftia.*bono2abiliflimo:ibi quartaitarcqul tmdiurpzta in ouas pzio ponit intentione fo qceqf ibi;£epofiriortequtde: Pe rehquu eft otcereo ipf4terra.p:to'oe firueiui" fo rtruftt be numero quiefcentiuVelfitmotatertio o figura eiuf ©epofitione quidem igi tur non eam dem omnes b abent opinionem fed. pluribus in medio poni dicentibus, qutomcp totum celunt finltunr.cfle siunt: . : : Tluc ponit opiniones t p:fo ponit ptimi fafy n tertio addit qnodda ibt fa:£dtraria qui eirearibi tertiatadbuc auroppofitu:£>e paamcit (pfuit bna opimo annquop ponentiu mudu eflfc finitu in ma gnitudine *i qp terra cftfituataut medio mundi* Contraria autem qui circa italtaj uo cati pictbagorici dicunt in medto q dem ignem effeinquiuntterra aute; nnnm aftrotnm enitentem circulari .rerlatam circa medium nocte t die; .facere.". : "-V/ ~ ponit fcoam opinione que eft ?2ia pjime 'M fitft opinio pbSm pictagorco# * qui oirerunt qp terra no eft i medio mundi fed a larerib’ rq> ignif efl in medio eirca que ipfa terra mouec circulant tan qp vnu alte per diius motu fit uojtt Oieo 3tdbuc ante oppofitam. altam buic a finiuntterram qua lantijctona no mineuocant Tlnncad termini fut nobi i'0?ce intmedi} 0 7 i pii 0icebat qp ejrtremihmediit fut termini 7 tuc ?cludtr21&-cy ejrcogirantes picta rocm putaucnmt in medio mundi cfle igne. 2Wbuc autem pictagoiici qdcm p:o pter majrie puenire feruari ptincipa itlTtinus totius medium autej effeta le iouifcarcerem nominant bancba beutem regionem ignem. 3tddurif fatu roem eotu qua arguebat fie pzindpa lifimrioeojpori ocbef locus mapme ?feruariu*jed media mundi dt buiufmdi g°. £t fb‘dit q> ipft pone bant iffulocu.f.mediu mundi efle carcerc ioms inc[ ponebat malefactores «d cruciandi!. 'Canquam medium fimplr fit dictu x q> magnitudinis medium -z.reiejci ftens medium r nature Tlune foluit oferas rdee cx vno folo fundamen to 7 tria ffldr.pzio pzemitritillud fundamerum. fo oeclarat illud a limilitertio pcludit.ibi h: quauis ibi tertia*,ppter banc De pria cicit qufti errabat jp tanto qr equiuocabanr oe medio qr Tumebant p mediis abfolute % fimplidr vt femp Diceret wo mo qo eft falfucuotearor Dupliciter autoe medio ma gnitudinis reiautoemeaio alicuius fm naturam que multis, Differunt toptcr bancq dem igiC cam nibil eos 05 timere circa totuj neq? addu cerccarcerem ac centu: Icd illud que tere medium quale qd % ubi aptum natum dt. Tlune cocludit folurione ronis-r primo ipfa p2e mittirfo ipfa oeclarat ibi: 3Uud quide em Dcp ma predicra cam ifti no babent etffttma req> locus medius mundi fm natura fit centp mu dinec op ibifint carceres iouisrfed bot ponere tale mediis m mundo efTe vbi natu eft cfte fm naturam * tale mediis eft in concauo orbis lune Sllud quidem.n. pneipium .q>medi umtbonorabile loci aute .medium , affimilatur ultimo magis qua prin apio q6 qiude.n.detavumtum qd autem determinans finis bonorabi lius autem eontinens n firnf quam fi nitumbccquidcmenijmateria bcc autem fubftantia confiftentte eft. de loeo quidem igit ferre banc babent quidem opinionem fine occlarat pzcdicta folurfonc 7 ruit piobare fllam cocluHorte qp media fm natura in mundo 7 n mediu magnitudinis efl locus nobilio: 7 p piif an tqm babent ibi ponere igne 7 arguit ftc ille locuf e nobilto: qui optietjoeu piinripij feu fe babet rt pa' Cipiu refpectu lori qui fe babet vt vlrimuifed. talis locus in naturi in mudo ellbuiVcfpccru lori ma «utuditus feu centi ergo ic.maioi nora qi oc q6 fe babet rtpiincipiucfl terminans refpcctu alrenus qo fe babet rt terminatu mo.nobilius efl terminar qp terminari 7 finiri 7 mino: p5 qz locus fa natura ni reriderefriTecotinens aterminas ipfulocume diu magnitudinis qui confiflit in medio tanquaru quid terminatu 7 time cocludir ons qp oc loco terre habens iftas opoimoes. £3 2lucr. edmcnro.lrrtitj.q> opinio fup qutnqs ,ppoibu8.p:ia efl op ignis efl coipus nobili’ terra f) efl cp nobilttts coipus in .nobilio ri loco tertia ei cp nobilius coipus oebet pftflere i medio.quam efl q>mediu mundi efl locus nobili oi in mundo quintarii 3» medii? mudiefllocuf ma jrime conferuariuus. JftreUtgatduni fecuudo pio foluttoneHp.qpmediu equiuoce oicit aliqua do.n.Oiciturmedium in mundo fm magnitudine 7 illud efl centrum mundi alio modo enctf mediu x in mundo oe illo loeo qni mapme eligtf a natura, 7 fubdit commcmatoi qp rale mediu efl n obiliui q 2 natura femper eligit qo melins efl. 3nrelligendii tcrtio> ejeemplo nobtliflimu mcb:o r&aialis 7 ideo oebet naturaliter fituari in loco no' bilioii 7 talis mediu pcctoiis 7 fubdit co mentatoiq? ira oebet efTe oecoidc in animali ficur. pepiincipein regno quiobet tabere locum fuum in medio regni rt fe babeat cqualtter ad .guberno dum quamlibet partem. 3ntelligendum qto qp it efl omniofimileoe animali magno puta mundo 7 oeaialtparuo generabili Ticoirupribili qm anima li m agno locus eptremus rt circunfercntia i nobiU 02 cp medio ca inrircunferefttia tpfuis fint coxpoia mobilia ndelicet fuper cclcflia 7 etia talis locus efl terminans 7 mediu mundi efltcrmtnaru foima at i terminare 7 materie terminari fed inaialiparuo locus medius rbi dl coi nobilioi rtoictuefl io mc dium aialis generabilis 'T.coirupubiiis a mdio ani malis eterni ibet Similiter autem tde manlioe-rmo tu non.n.codem modo omnef fufpi cantur. tnc Determinat 3(;p.oe mora feu quiete terre £5 op mones antiquopt ouo fac ptto pouopmoem picrago: opinionem plonisibirquida au te paam ouasq: p:(o ptnittirqo intendit, fo opinio nem ponit ibt:fedquiau£.£>e paa oicitcprecttaris opinionibus oe fitu terre fifr oicendu ert 6 motu 7 quiete ipfius qm no eodem funt opiniones anticfc re ilto imo rtuerfe Sed quicunq? qdem necp in medio poi aiunt ipfumoueri in circuitu dr ca mediummon lolum. autem banc fed 1 antijrtona quemadmodum di fimus prius. _ llilc ponit opinoem pictagoticotu 7ouo facit f> mo pmitiir opinionem fo ponit foluuoem eo rum ad quiai,qdnem.tbi:fed no foiiUpiima i tres p:io ponit oictl opinioem fo/ubdit q?da oiau ali quo2t oe illa fecta tertio penit rocm cos. ibi h qui bufdam aut videturtibi rertiatpp q6 7 Ume: £>e ptitm oidtq 6 ptcragojic? qui poniit terram firaart ertra mediil mundi oicut ipfa moneri .ctrcularirer circa medium mundi r no folii ban quibufda oe fccta pictago:ico£ videt oicendu efle y qua plures fut butufmoiterremote circa mediu miidiquem terrefunt nobis mamfeftepp terra fu per qua nos fumus que ipedit ne illas videamus* propter quod i laneeclipfef pluref quam Tolis fieri inquiunt? latorum enim unumquodep occultare ipfam fed nou fqlum terram. Huc poni roe3 iftop q volebat,pbar neceflariit ee plures ee rrao.£targuitfic pUiriefecIipfafluua cp fol ergo 7c.3ln9 ps ad fenft* 7t$ pna q: edipfis fo lis fit per in terpo fitione lune inter folcm 7 nos. fed ecltpfie lunedirper intcrpofinonefcrreinter folem 7 luna fi ergo no cet nifi vna terra fic no e nift: vna luna no oeberent apparere plures cclipfce lune q» loUs eu ergo plures fim ecUpfes lune qua folia 05 q> plures fint terre plures igif cotingit fieri eclifoes lune qui folio q? plures funt terre quapqlity Uua drculari; circa mediu miidi e nata occitarc lunam aradqs/otfs, ged no folum terra qm.ttnS cfl ter ra centp fed didar per benufpenum ipfiuf totum nibil p:obibere putant apparentia accidere. Tluc ponit folurione eo$t"ad quadi qucAoem *i pti mop:emittit folutione fo ei Declarat ejcemplo. ibi feeudaiftTr at no, £>c ptma Diceret aliqui» videf g» opinio omtquopYit falfa'qz fi terra no eflet recte t medio mundi lequeref

nibil fit nobii magtf maifeflu vel mm’oafo q» nof oinemus p medietate terre a oiametro qoiuidic fram i ouas medietates Qcentp mundi 7 cd efl oie ta da talis oiflanria efl mfenfibilis, O.uida at * pofitaj in centro dicunt ipfamreuolui % moneri circa cum q femper (latu tum polu; q ucmadmo dum intimeo feriptumeft. flue oonitopione platonicop 6 tra na opto pia rois i tbimeo fiut q> terra'eet collocata in medio mu di7tp ipa moucf circulant annue circa ipfd caurd 7 expone flatu polu tdiefl circa cius medium Siti autem t d figura dubitatur bif 0ecuftdus qiitdem.n.mdrtur.frte. fperieabis autem lata t figura timpanilis. *bic octerminat oe figura terre fim anriqs 7 pri mo ponit opiniones tVoes cop ibi.faciunt aut ar gumentu. jbe pria oidt qp oe figura terre adbuc oubiraf oeboc efl multop opinio ariquott.3Uiqut noirmint qp i figure fperice.aliqui cp ell late figu reaouobus lateribus admoduvnius rimpani faciunt autem .argumentum q2 oc cidenf t otiens fol rectam ? no etreu larem occultmdnem uidef faciens a terra tanquam oportunnm fi quide effe t fperica .circularem fieri a terra abeifionem: •f>onit roes prfo vna fio alia tertio concludit ibi fecudarfedadbuciibiterria.Teni oemotu: Obrima In oii’s prio ponit arguintil fio folurione ipfius ibi fecundam d attendentes: C>e pria arguitficfi ter ra nd efatlate figure fcqueref qp fol non videref oe cubari nobisjn ortu vel occafu fim inter fccartone rcaa qd efl cotra fenfu r p na renet eje tertio geome trie qi quadocutp ouo circuli fe interfecit interfeca rio oebetefle cu cularis vt p3 in eclipfifolis a luna na luna tnterfccatfole per lineam cirailarem TRonattendentes elogationem folif ad terra ? rotunditatis magitndine qtiomd in apparentibapamif arcu te rerta uidef longeyjpter banc q demtgif fantafiam nibil tpfos dtfcit rere oportet non rotundam molem efleterre. •fbonit foluridne argumti oicens qd ro ifiotu ni bil valet q2 no aduertebat ad puas cis talis appa remie oe fole.p2tma efi oifianrfa magna ex* a terra fecuda efl magnitudo fui droili.Tli oicit qo vrpttct ad fenftt nedu in magnis fed etii in paruis multu oillanrib’ fi ponanf valde longe apparent late figure ita ticenan eoefole qo q: mulru oiflat a terra 7 efl cotp” valde magnu ap paret nobis cruribus fup terra late figure t p pns interfecarioreracuius cppofitu oicit comentatot 05 efa oe cotpote lune celirfanre (de qm funt cor pota valde,ppinqua.Tidinffecario cop videf nob arcualis 7,ppter banc imaginatione 6 apparentia fqlis i ottu 'rcceafu 03antiquos oifccdere. ave rirate/.in ponendo terra non efie fpice figure quia imaginatio fua nibil cim otcri. Sed adbuc opponunt r dicunt pro pter quietem. neceflarium figuram bancbjberetpfam. flue adducit fiam idem que fuimf ejrquictc to- re an ipfi imaginant ipfd cfle irnobilc 7 £ p ne qp eiuf figura fit lara qrii fi elTct figure cirailaris opoztetj cp effet in cotinuo moru qt figura circularie elima jrfmeapta admotum. €tentm d motu manfioe dicti modi multi ejnfhmt. /Concludit qp 0e moru 7 mdfioe fre finr oicta illa fim opinioes magis gmeralcs 3nrciU gendu ep:ima oiett tpcl pzia faciens oubitareoe quiete terre eft ifta q: videmus q> vnaquetp particula eleuara a totali terra in aere no pdr ibt quiefeere fcd oefcendit 7 quito eft maio: tanto velocius oefcendit ooneepuentat ad totale? terra tota aut terra cu fit fubleuata no vlterius oe fcendit licet babeat majctma grauttate. ©ed adbuc uticp fi qs latis partient tpftttf ante eadem amoueat terra5 fe renturdeohiunnuHo refiftentequa re ftupere quidem merito factum eft pbilofopbia omnibus: ■ponit fecudi clm 7 oicitqp adbuc rpreqttentcs pbtam merito babent ftupere quo eft q> vna queep ‘ particula terre cadit magis infra fi. admoucaf fra q eft fub ea 7 tn rota terra no cadtt vlrerfcil nibil ci refiftat infra nifi aer vel aq. fm co mentatoze ap fudamenra iftarn caufaru ftatfup ifta regula q? ide? oebetefte iudiciu oe toto 7 partibus 7 boc itelligendu e 6 bomogeneis vt 6 tora terra 7 eius micula qo eril ftar in boc q: videm* q> nulla pocula terre quiefeir in aliq pte aeris 7 m tota tra videf ftare in medio ipl ftmft oiceref cp tot’aer babe qoepfuppofitucitfit co: pi-sbogeneu. Solutoes at 6 boc no magis tncoue nientef elTe uideri dubiratide mirabi turutiq? aliquis. Tluncpomtopinioes antiquor p folutioeqois 7 ouo facit p:io ptemitrit quodda fo ejrequif pone do opinioea ibitbi quide:t>e pua oicir qo folutoes anriquop ad qoem fut magis erronee 7 oubicqua oubitatio met.7 io quis vtiq? admtrabif "bi'q'dem. n. d>pter boc infinitum cp deorfu? terre efTeaiuntqueadmodu XenopbonesiColofonfutno nego cientor querentes cam propter qd? Empedocles fic obfhipuitdicensfi quidem infinite terre profunditates ?immenfns etber cp per multo?: bo rum linguam dicta uaneeffnfa funt modicum tot us intelligeutium. •ponit opiniones 7 tria facit fic tres opionefpo nit ibi farbi auteribi terna: ana jcimencs.be pna 01' ctt q6 aliqui oijreruttra quiefccreppbocqi ipfae infinirafic qo careat 7 UU’opiotuf fuerc fenofones 7colofonpDicetesboc'tlcp voletes mul tuinueftigare nalcscasbui0 fb*dtrpiftos 6 opi moc epedoclis oicens qo epedoclis rideo bac opio nemultuobftipiutotcens qnfi fraemfinirafine,p fiidicate tuc multo mai‘02] quarirarl eet igms 7 aer» q: oe facto mulcu ejrcellur tra 7 tuccon eludit 3tp.qd oteta tllo:u fut vna 7 bn videf q> ipfi pauca fenferunt 0 e negotiis en tui nacuraliu. "bi at in aquaporubunc.n.autiqujf fimum fufeepimus fmone que aiut dicere talem mtllefium tanquam ,p pter nationem, efle manente quem admodum lignum uel aliquid tale altept.n.borum in aere quidem .hi bil natum eft manere l ed iu aqua. •ponitfam opinione 1 tria fac q: p*o ponit illa fo ca rep:obar teto ponit cam ofecr eius ibi faitacp n: tbitcnia:fed videfioepriaoicu q? aliqui pofuerunt terra illo mo quiefeere pp aqua.q cotinetea ita qd fupnatat aque ficut lignuvel alio tale tac£ nata fup natare 7{no fupponi q’ ifta opio fuit anttqf fima 7 muenroa eius fuitmtlcfiue. Tanqu&jn no eadem rSncejddcntc 6 terra r aqua fubftmente terraj ne cpm.aquanata eft .IDanere denata fedtn aliquo eTt* •Repzobat ifta opinione tripliciter ibi fecudarad bueaut:ibi tertia:adbuc at fi quide.De p:ia oiett q? ifta ca no eft fuffteiena q: adbuc reftat oubitatio 7 qo ceaqficutorracuaq fit grauis nec fit nata lia re in aere fic nec terra q ergo eft ca oetenois aq qre no mouef vitra fic quefitu eft oe terra* adbuc at queadmoduj aer aqua le uior z terra aqua qua» quomd pof libile eft leuiuf magis deorfum poni atguiori fm naturam. ponitfam ronem 7 oicit q> etia illa ca no valet boc q> aqua eft leuto: terra fic aer e leutot aq mo no eft ronabtleq? cotpus leuius oetinet cotpus grauius eo 7 fupponaf ei vt illi oicebant* 2ldbuc at fi qdemiota nata eft rtia nere in aqua palam q: ? particula»: unaqueep ipfiusnunc autem noui dire boc factum fcd quelibet parti cula fertur iu .fundum v uelocius maior. Tluc ponit tertia roem 7 arguit fic fi tota terra fu' pemataref aque ergo pus eft p @ecuftdus fenfuqj com.comto frri jr.mouct oubidp oictu 3fp.vbi oicitq» graui* naliter 05 fupponi leuiori q: videm’cacabu cupri fu pematare aque 7 tn efl;grauio:. ‘ftefpodct pm. f ca iflius apparende l accidentalis qt illo efl pp caj accriralcm.na 02 tbiepcauitas aerefubintras 7 re plens 7 fic oetinet cscabu fupius cu aer fitleuio: a qua 7 oebeat effe fupta aqua t pp boc oicut quida gp fi p poffibile poneref nauis /upza fupficie paqci aeris ibi pofTet nautgaripg boc cocauiras effet plena igne t. ged uidetrf ufqj ad aliquid querere fed non ufep quidem tbt poffibile du bitationts; ponit cam oefcctus buius opiniois 7 tria facit ptio boc.Po ejxufat eoe tertio ifert co:relari5 ibi fe cundatoibus.n.ibi tertiarppter qo:£>e p:ia oicit q? ifltoefiriebatinponedocampdicte qois £ tanto no querebat 6 reo’ rufi vfq* ad alique terminu 7 no vfqpad iquifitiois pofftbilis o talib^reb’ bocpfuetifm no ad rem fieri qoem fed ad ptrarta dicen tem.€feiiij tpfe tu feipio querit ufip quo uticp ubi non: amplius babeat contradicere ipfe fibu Tluc eos oices qo fotte acdd(t de vt mt totiens accidit oibus nobis.q: multoriens aliquis pquirens 6 aliq qoe no vadit vfep ad fine mquifito nts illius fed folu quouftfc non videat aliqs rones pmdicattee ita oicit 31 p.qp fotte tUe bonus bo co fiderans oe illa qone tranfiuit quoufcp fuit \nfu5 ei no babere in fe aliqua rocm cotraria n tn perfecte vfep ad vltimn cofiacrauit 7in bocerrauit. Jntel" ligendu fni comentatote qp oifputatio 6 aliquo pdt cotingereouplicit aut inter ouos oifpurates aut in feipfo fi fuerit inter duos oifputanres tuc terminaf oifputatio cu aduerfarius no pdt plus pdiccre fi fu erit in feipfo tut tmiaf vt bo no b3 apiroubitatide? propter qd 05 quefitup bene infla temeife penpptiasinflantiafgeneri boc at efl oes pfideraffe differentias Jnfert cotrelariu oieens op qui vult bit termtarc aliqua qoem 05 qo babeat in fe 7 ab alqs q>tu pot oes inflantias que fut oubttatidi 7 fubdit q 6 bec bene pquirunf 7 muefliganf cu bo inuefliga uerit oes orias illius rei oe q efl queflio. Jntelli gendu Pm Buer.qd via ad inquiredd 4?pdes cintia Tes oe aliq qdneefl vtpquiramus oes Differentias cffennalee fubiettiuae illius rei oe qua cofideratur 7 tuc babebif perfecta cognitio illius 7’ca dl qt cje cognitione eflentialm fumuf cae oium fperieru illas ora£7 accidemiu illarujfpcacrum. jlntclltgendufo jp folurioe qois oe quiete terre qo ca cognitionis oe quiete terre no e mftcogmno oif ferentieeenrialie 7 jppzie ipfi9 teree que e grauitae fimptr .ita q6 ejc fui grauitare efl apta effe tn loco t ferio a 7 ille efl medium mundi. 2lnajamenes autem? ana jragoras ? demomtus latitudinem eam effe dicunt manendi ipfam uo.n.diutde re fed fuperequitate aere 4 d fubtuf ■ponit tertia opinione 7 duo fdcit p:i mo ponit ip> a Po reptobat ibi fecuda:p2imu qutde: piia in ouas q: ptimo ponit Po Declarat ea ibi fecuda:q> videf. £>e p:ima oirir q» fuit :opi nio.3lnajcimene6 7 anajrag.7 oemocriti cp ca quie lis terre in medio efl q: ipfa cfl late figure infertus ita qp jppter latitudine fua ipfa fupnatat aeri 7 aque nec valet d iuidere ipfa,pptcriilalflmuduie,, Ouod uidentur fictionem babentia corporum facere.lfeoc enim % ad ue tofbabent difficile mobilitet pioptet refifleutiam boc ipfum uticp faceret latitudineterramadfuppofitum ae rem non babentem at quo tranffera turlocu fuffiriens multo eo qd deor fumquiefcere. queadmodum in cie pfpdris aqua. qd autem poffit mul tam grauitatem ferre coprcbenfus ? maneneiaer argumta multa dicunt Tluc oeclarat opinioni pejrempla Dicens cp lati tudo rei multu faciat ad quite eius patet in .ejreplo fimili in artificialibus dc co:po2e artificiali facto fi gure late inferius tale efl mariemepni 7 aptu ad quiete quod patet per ejeperientia nam ra lecojpus p ventos no mouef imo majrte refifltt cu ius oppoITtn efl fi ect alterius figure filr Debes ini a gfnarioe terra fuper aere vel aquis na pp eius lati tudine magna inferius 7 pddcrofitateppttmit aeri inferius fibifuppofitti qui non potccderepp lautu dine terre.io pot aer ille fitflincre tora terra fic com pteffftcut fi eet vnu vas plcnu aqua 7 fup illa aqua poneref magnu podus tante latitudinis qp pofTet ,p biberene aq ejriret 7 cederet vt illud pondus oefcc deret 7 cp acr pofltt quanta efl grauttas terre p? per argumta q adducur. 3n telligenduxfm 3luer.com.lj:rri.q> ifli ponutru.is eas quietis rre reducendo ad vnap:ta efl laritudo terre na latitudine.*™? pot oiuidere aeres 3Liber qui eft fubtus.fecunda ca eft qracr oenfatus fufti nens ppponderoficatcterrera magne latitudinis occupas rom no bj locii ecterius ad quem aer traf feraf .io ppzefTus a terra fbftentat ipfa vtiqj 6 aqua pftricta in vafe fupius o icto. primum quidem fi uou lata figura terre eft .ppter boc quidem no micp quiefeet. , •Reprobat ifta opinione ? tria facit p° reptobat p vna roem fo g alia tertio gcneralit reptobat opi nionebac? fequentes ibtfargmis mafiois. ibi ma totalitaut.Oe p2ia vult ,pbare g> latitudo terre no fit ca quietis ipft’? arguit fic fra eftfigure fpiceg3 latitudo eius no eftea quieris ipffans ? pna p? oe fe.Dicir ergo q> fi terra no fit late figure fcd fpcrice jpgter illa caufa no qu/efeit terra. O-uamuifmanfioif no latitudo caejc quibuf dicunt fed magnitudo magif ,ppter coartationem, non bnf tranft tum aer manet,ppter multitudinem CDaltus autem eft acr,ppter magni mdinem multam pp:ebendi: ad fic Dicentes o quieteipirterre no e oubitarto 6 motu parttu ipfCterre nec et 6 pte fed bil eft oubi tarto magna oe tota terra. Jntelltgedu f$ 2luer. qo apud antiquos no erat oubiu qre pars terre m ferius mota ad terra quicfcir tn terra: qr videbant q>ca quietis ipfuis erat violentia facta ab ipfa ter ra refiftente tllt parri nepolTit vireri’ moucri fcd 6 tota terra erat oubitatio qre quiefcebat.ua g? oubi tabant oe ca piolenrie. 21 p2indpio.n.6termmmdum utp i aliqs corpcnibnf natura motus aut nulluf % ut£ natura qdam ud eft uio lenttaateft.quoiamautedbis dter minatu eft prius quccunqpfm eant que adderat uirtutem babuimuf ute dum ute^iftentibu8. Tlunc ponit quattuorfuppofitiones ibi fecunda fi enim nullus:ibi adbitciibi qrta;f5 adbue Septima Dicit y aprincipio buiul Itbzioetermi natue vtp ciiiiiflibet corporis naturalis fit aliquis motus nilis vel nullus et oeternuatu eft vt£ fi ali cui corpori no ineft mot° naturalis eideinfitmotuf violentus feu preter nam *rtuc 2t$r.ej:cufat fe a p!c moti oerermmaroe butus qreoiceret aliquis qre. 2ltt.ua bteuiter Determinat.? ipfe rndet q> boc fac qt fuperius ptobautt boc £5 virtute qua babere po tute p intellpctu.Tio vult bic Determinare oe bis fj ptefentem heceffitatern. St.n.tuillu8 naturalis motus eftip fo? ncqjanolentus erit, fi aute uou eft neqj natura necp.ui totahf nibtl mouebif. ©e bis.n.qt. ncccflarium recidere determinatum eft. 1bonitfam fuppfmoe3.7oicu fi nulli cotpotii eft mofnalis nec violent* 7 fi nec violent’ nec nalif tale eft oio imobile-rfubdttqtalu fintncceftaria Determinatu eft ptiusoe bis. €t adbue qa itecp quiefeere ptingit.fi cut qutde. n .motuf ejeifitit aut uiolen tia.autnaturatfic-z quies. •ponit tertia fuppofittoni? otat q> fi alicui'’ cor potis no eft morus namralis.nec It vtolentuf ei no cftinatadTe quies.? ro eqrprtuariue oppofttafut apta fieri circa ide ? io fi morus,eft natus ineftet na mralisaut violentus ita ? quies ? ecorra. Sed adbue fi quidem i motus f 5 na turam no utiqj uiolenta erit latio fo lum necp quies. •ponit quarta fuppofitione otcens q> fi aliquis moms ineft alicui fm natura ei cotrartusmeftfibi violent ? per pns ex prto fuppoftto ci no folu inerit moms violentus ? quies violenta fj et 21 £. vult i)bare q> terra no quiefeat violenter ncq> mouef violenter ad rnediu mundi vt oberunt nntiquuUnde (dendixy fuerunt fluida3 antiquid. anapagotas oemocrttus tanapmenea.qut volu erunt cp terra cjuiefccret in medio mudi vio leter q: babebat figura lata io aer ipfa fubfttncbar* 2Uia fuit opinio q2 voluit empedodea oe ea quiedf terre in medio mundi. q> erat pp velocitate? cirengirato nem motu celtqumtp ergo facit mittit opinione empedoclts.fio occlarar fpfa.re: tio tangit alia opinione qrto adbuc fpcair 6darat op» nionem cmpedoeltsquinto repzcbatiftas opimoef ibi fecudaroee emmtibt rerttatqm atubi qrra:bi at: ibi quintarquauis necprbepzta Dicit cp terra violen ter quiefeat in mediomudteftpp bocqj violenter, eft lata ad rnediu mudi ,p pter velocitatem circungi ratioie motus celivtoqrit vna opinio. Omncs.n. cautam banc dicunt eje bis que in liquidis % circa aerem ac ridentiba in bif.n.fcper ferunt maio ra i grautoia ad medium girarioiCp pter qd utiq? r terram oefquot quot celum generant ad medium. uenire dicunt. Tlunc Declarat tfta opfonem generaliter ? Dicit q> omnes auuqui ficopinates ponur qo cl quieris terre cl! fifia cae quietis oium gr.mtu cpfienruT in medio co2pozuliqutdo2u vt aeris ? aque.na cu cot po:a liquida velociter circugiranf grauioza reducti tur?,ppcUun£ ad rnediu vt p3 cpperentia, fzxp pter bocfubditq 6 oef amtquiqut pofuerutmudu$ De nouo generari, Jbjjeerunt terram ne nono ve fufie admediu mudi.mo oictoper circugiraroem 45m autem manet qnerunt eam t di eunt bt quidem boc moquoniamlo titudo r magnitudo ipfiit s caufa Tlunc tangit nliaoptntott oecaquietis terre in medio miIdi?Dia't q> fiierut aliqui qnerentes catn manente n*e in medio mudi qui oieut illo efle pp U titudini ? magnitudine ipfius terre. Ibi at quemadmodum cpedocles ce li lattoem circunpofitam n uclocp la tam terre quemad modum aqua in ciatbisiT.n boc in circuitu ciato lato mltotiens ad infe rius mtfacta tamen noferfdorfum nata ferri deorfum.,pprer eande'ca? Tlunc oeclaratfpccialius ptorvc5 emped.7 dic fp aliqnt aiiqul cp edo cieo 7 fequaces volucrutg? terra venerit a puncipio ad meam mundi violent PP circungirationeceii.fe oeci quiettf fueo icuf cp eft velocitascirciingirattois cozpo» drenudarium ca 7 Dat ejreplu ad oftendcdu iflud otcendo

eft ipoflibile. Jutel iigendum fecnndo cp omnes ifti antiqui in boc con uenerunt cp caufa eppulftonis terre admediuj fu ir drttmgtratio ceU.fed Differunt in reddendo cau' fa quietis eius quia quidaspofuerunt quod caufa quietis terre in medio eflet folum circulatio celi ficut oecotpozibus liquidis patet quidam auram Dirmmrq^eftlantudotaTC7figura. 2Uijveropo fiterunt q> eft circulatio 7 figura limul. ©nam uts necp giratioepjobibente neq? latitudine fed fuperucniente ac rc alicubi ferf ad medius quidem.n. fi uiolcntia fert? manet uiolentia fy naturam atneceflariu. cfie aliquam ipfiuB lationem bocigif utp furfum aut deotfum aut alicubi eftefie qde n. neceffarium. “bic reptobat iitas opinioes 7 pdoqulm ad caf quieti terre, fo quatu ad tlludqo otcut p motu vio lento fre ad mecfiu.ibi farincoueniens at: pua i du ae. p:fo facit qo oictu e(t fo rep2obat fpecialir em pedodestbnadbuc no:*p>2ia item i ouas qz p2-o fa dt qo oictu e fo remouetoubiu ibi:fi at: £>e ptia m redit p2oba2C gp ca quietis terre in medio no eit vio lenta. f.

aer epiftens fupra nof pp pfimiliw dine aeris in na:ergo vel nec vbi mouetur ad arcu ferentiaj velvbtqj. Si aute nibd magis deotfum quam furfumsaer autem qui furfum non eam que furfum lationes necputiqj qui fub terra ptobibebit eam que deolfum.&jfdem enim eo runde necenarium elfecaufas eifde. 'Rcmouct oubiu qt oiceret aliquis oico.y mo tus naturalis terre cfllt ad inferius:fed motVtrcu laris celi ipedit ipfdiboc remouet vult ,pba reyterraquantue*e>:pte rcfiftcntie vt aeris vel aque: r.o vltcrius moueri Idiffcre ter ra verfus vna? ptem q? verfus alia:t arguit fic aer vd aqua cireudantes terra fut eqlitq* reiiftetes ipfirg0 no magis terra moueri ad vna par tejq» ad aliamrans P5 qr talia corpora funtcircu cuacp n eqnalia 7 vmforma 7 pna tenet qr pfimili raufe oebent efte ca eff ectuu ens pfimiliu» Sldbucaute? ad empedoclemudqj illud quis dicet.fluando.n. elemen tadidabantfeozfu; a licequc caufa terre manfionis erat. IRon.n. uticp 7 tunc caufabitur girationem. TUmcfperialiter reprobat q notadu Vtp3 primo q? cmped.pofuitqttuor pnet pia mali3.f.quami02dementa touo formalia.f.U tem l amidtiarfecudo imaginatus eft q? celus efte genitu 7 & elementa preceferut eoftiturione ccli otf gregata p quort cogregattoem mudus fuit pftitut’ arguit.n.Sjt.(icj>bmdo cp fm ifta opinione circu giratio celi no pot efte ca detis terrerqr terra cu fit quartu elementiipccftir generationem celi 7p pna ante quiefeebat 7 tuc detis illius circugirario non erat ca. 3*telUgmdti c? pmetator pme.lrpjcvq» arguit p empe.q? circugirario celi magis oebeatee ca mot’ terre q> quieris videm'* corpora q fut itra corpora liquida bumida n folu oefcedut ad medui p etiam fimul CU3 illis reuoluueur. Jnconucmens autem 7 no conferre q 2 p2ius quidem ,ppter gprationem ferebantur partes terre ad medium nunc autem utiqjptopter qitajcatt famomma grauitatem babentiafe runf adipfam.Won.il. gpratio p:o pinquataditos. “bic quacuad illud qo oiaTj dc ca motus violentt terre ad mediu; pp celi cireugirarionem:! tria facit ficut tripliciter repro' bat ibi fecuda: adbuc aurribi rerriaried adbuc. £>c prima ,pbat cp circugirario no fuerit ca mot* terre ad medui a principio:iarguit fic:q: fific fequercf cp eade ,p uic fuiffetea morus priu terre ab tfertus admedtu:pna tenetg:idem efttudiciu oe toto et pribus C02p02tbufbogentf:f5on8 eftfalfuqmcclu no appropinquat partibus terre bic iferius:? per ?ns no mouenf pp circugirerione5:i: tenet pna qr vt babef 7*pbic.mouens i motu oebet fe ptagere. 2ldbuc autem 7 ignis furfus fertur «ppterquamcanfam. iR6.n..ppter grtattouenufi autem bic ferri alieu bi nafefhpala q: t terra eiflimadu 3de5pbat p fecuda roem 7 arguit fie ignis mo uef furfu motu recto 7 circugirario no eft ca illius motuerg0 nec ctia eft ca motus oeoziu ipfius terre tenctpnaq: oe prijs ifto mo idem eft iudtcm 7 ans p? qm celti no eft mfi ca motus circularis ignis iit .ppria fpera 7 nd motus recti: vt patuit p° bui\ £t fubdttq? fi ignis eft natus alicubi ferri fin nam fic ena e cpfttmadii oe terra» 3ntelligedu Sue» com.ljcjrjcvuj.q?l5 emp.videaf oarecam mof gra uis ad media ejcoicrisfuismontri pot baberi ca motus leuis a medio ca boc no poffit elTe pp circii girationem: oportet g° otcere q> illud fit pp nam le uie:? illud idem oicendum eftoe graui» Sed adbuc neqj gpratione grane? leue determinatum efhfed piius ejei (lentibus grauibue 7 leuibus. "bec quidem ad medium ueniunt:becau tem furfum conanf .ppter motum. €rat igitur ? ante ferri gprationem graue ? leue:que quodamodo defer minet erant 7 aliqualiter apta nata erant fieri autalicubi. •{brobat ide p tertia ouo fac p° bVremo liet oubiu tbuifimto.n.enre. i>cpma arguit fic illi’ motVircugirario celi no eft ca 4 eft apt’ efte 7 fi circugirario taliio ect: fcd fic eft vir oe morib* gra uiu 7 leuiu:g°oj?inio falfa maior eft notari mior p3 qm aitrecp circugiratto celi ciTec grauta 7 leuta per naturas urifecasbabebaticlinarione admo ucndufe ad Determinata loca» Secundus 3Tn finito enij ente tmpoffibtleeftee furtum aut deozfum; btermmata funt autem.tus graue ?leue pluria igi tur cj dem circa caufas bas deter minata funt. ‘f> emoucr oubiu qt Diceret aliquis Dictu eftcp grauia 'i leuia p naturas itrifecas habet oetermia tos motus ad Determinata loca f? ann'4 ponentes mundtt cfteifimtuoiccrety bocefalfil:q:fi dus eftet infinitus tuc no cftet aliqs locus oetermi' natus magis bic q> alibi. 3d bocrtldct 31^.0i cens q> fi mudus cet tfimCeuc bri eftet ipoftibilc ta lia loca efle Determinata fm nam grauibus 7 leui bus:f3 no fic er quo pcludit Q’ loca fur oeter minata grauibus 7 leuibus.-t q? mudus e oetermi natus 7 finitus vr onfum cft fup:a in p° butus. Sunt autem quidam qui pzopter fmtlitudinem dicunt ipfam mane reificut antiquoru anacintandros. £Dagis quidem enim uibilfurfum autdeozfum.autin plagis ferri eou uetuf.qrin medio collocatum t fimi liter ad ertrema fe babens. fimiliter autem in podibtle ad contrarium fa cere motum, duare ejcneceffitate manere. t>:c 3^.ponit vltima opinione oe ca detis ter * re i medio mudi 7 tria faeir.jj0 ponit illa.2° ipt obar 3°ponit folunone ad m-tiuu illo22. oe illa opinione ibifcciTda:b*autof :ibitertia:fed adbucneqj £>t p2tma oic q? fuit opinio quo2uda oe quo ru numero fuit anarimandros cj volucrut qp terra ft3ret in medio miidi pp fimiliiudinc 7 oi ftamicipfiusab oibus ptibtis ccli:tta cp ipfa no 03 magis moueri ad furfu celi cp ad oeozfu 7c .tanq? fi militer fe babens ad eptrinfeca qm fi moucref ad oem prej moueref idiffcrenteria fic moueref mori bus prgs qo e ipoftibile. 3Ptelligendu £5 3ue» corneto.KCiO? ifta opinio eminusfalfa alifs:t caq: alie pomlt terra moueri ad mediu 7 ibi defeere vi0 lenter fed tfta opinio ponit moti? terre ad medium efte nalem:l5 ponat cp ibt defear violetcr. Jntel ligehdtl 2° q? ifta opinio imagtnaf fic fi mur vnuco2pus ferrei! ipcricd iterclufu intra vna fpera adamatina: 7 illo ferreu ponercf i medio fpe rettuc.n.quiefceretqt eqliter artraberef ab oibus ptibus:vn fi moucref cu no mnio:i' rone ad rnam ptem alia fimrmouef ad oes pres:? fic nto ueretttr fimul motibus contrariis. ■boc autem dicitur per fuafibiliter q dem noit uere autem fccunditm.it. banc rationem neceffartu; onineg? cuncp ponaf m medio maere. dua re ? ignif quiefcet. dt> enim dictum cft no .ppriuni m terra. *Rep2obar ifta opimone: 7 qutnqj facit ficut per cfncp roes repuobarribi fecud a:l5 7 ncribi tertia: in conuenies autitbt qrtarfi aur n: ibi qumra: ir,trabi le aure}. £>e piimn arguit fic:ft tertia pp tale co equalitare 7 fimiluudine cius adoeepees celiquie fceret in medio mudi fcqucref cp cade roe fic Debe reteflfeoe qualiberaltere7 marrme fimplici pofi tai medio mundi: tehet pila qm talis res pofira i medio equalrfebabcretftc nuc feI>5 terra 13 puse falfurq: mc ignis fi poneret i medio mitdt ibt quie fceretqono eft veru.£t fubditty Dictu tfto;?. anti opinio ifta no b?r verttate:qm no eftet p?o pjiit terre qefcere t medio eje quo copeterct et altis C02p02'bu6 qo tn eft falfu. Jntelligendu cp come rat02 cdmemo.pcii.mouet 't remouet oubium qt poflet altqs ofcead bacroe3bcne pcedaribi qp fi ignis eer i medio ecjltrer oiftas ?c.q> no moueref ad circii fer edi imo violent ibt qefcerer pp cofimili tudinc 7c.0ed fmdemus ptes eius moucriadfu penus b° e qt no fu teqliter oillatcs a ctrcuferenria imo fur eleuaret a medio:io magis ielmanf ad ptef edi ad qs magis app2opinqaar. 3d b°oiecdme tatot cp oictu illud no valertqm itaoebem'* oicere oepribuarcrreq’ oeberent moue ri addrctlfcrenrtacui'> ad fenfu:cuni reuerranf fferi*:?p$pna 32 tuc nocqliteroiftaret a circtlfcrenda quare 7c. Sed z no necefTaritim, 1R5 erum fo lum indetur manens: fed ?lafa ad medium: Woi emro queeunep fertur particula ipfiusmeccOc ferri et to tam.^ibi'aute5 fertur fecundum na manet ibi fecundum natu ramfIRon igitur pzopter fimiliter fe babere ad ejctrema.fcoc quidemm: omnibus coune ferri autem ad me dium p:op:ium terre: Tlucreptobat eande opinione p fecuda rdem:-z arguit fic.Xerra defeit i medio mildip eP nam p ptia Titrinfcca:g°no pp cqlirer oiftar rc.pila tenet qm equaliter otftare cft a ca cois quteris oium C02 p02u:fed p nam ,pp2ii ibi quiefccre 7 illic moucri eft ,pprtum terre.? ans patet quia terra nofolu e apta moneri ad mediu f3 etia tbi qefcere naltr.q> p3 q: unaqqj cius particulaeft nata moueri ad medi Sjbei* tim H ibf qiucfcere.modo fdeeft locus naturalis totius * partis * ad qucciJcp loeu eft aliq? corpus apttim natu moueri naturalr illice aptu nata qefce renaturalr* 3nteUigedu gp cometaro: com.pciii.a lic forat banc ronem arguendofic.fi caufa quietis terre i medio eet politio eftbidCjpprer eqlif diftare a circi ferentia fcquerefgp fi terra poneretur ejetra mediu cp ipfa non deberet moueri ad mediu % po rius ad prc3 orcuferentie eft.coris cftcoirafenfu .* tenet cona cfap oppinione epit* terre medio eft ca motus eiuf quia fic pofitio eius t medio eft ca detis ei* ita epte’ a medio det effe ci motus eius .cu cotrarie caufe debeant ce eiz cotra rion. effecturi. 3ntellisendu fecudo gp da terra c£ fuerit eptra mediu no mouef ad circuferentia f5 re uertir ad mediu :boc eft euidemifltmu ftgnii gp eq litas diftantie a circuferentia * cquaiir atrabi no e caufa quietis terre imedio. £tiam no eft ucru gp dijtit temiftius fc3 gp epit* terre a medio fit caufa cf fenrialis tn medio fit caufa quietis ut pat3 ep Dictis, f m eadem caufd ut puta grauttas alit rn i aliter eft caufa mot* terre * deas ipfius. motus quide oft terra e eptra fuu loctt nam ralem non oerenra. * d«i« dueftinfuo loco nam rali.na; eade eft caufa otfponu finem * ipfius finis. 3neouemcns autem * boc quidem querere 4>pter quid manet terra in medto.jgms autem non p ter qd in eptremo.Siquide5.n. * il li natura loensejctremus palam q: neceffarium efle quandam * terre natura locum: Jncoueniens aut?. Bddaeit tertia rom * oieit gp i couenienseft qrereppr quid terra quiefdt i medio * no querere ppi tjd ignis qefcat i circuferentia. fi ergo queraf quare ignisibi quiefeie % otca (ppc na turam fua.pari rdnerimilitereritoiccndudeterra 3ntelligedu aue.q» caufa detis ignis ui drctl ferentia eft lenitas que etiaeft ca motus ci*ad tllu locum oum fuerit eptra.£um ergo ignis * terris fit cotrarta * leuitati cotrarie grauitas. * eotraria fint caufe effcctuu cotrarioru fequft gp fc leuifas eft caufa quietis ignis i drcSfertnm fit grauitas e ci quietis terre in cetro *nonequalttas diftacie 7 c. Si autem non butdfte locus fedp pterneceffitatem manet eamque fi militudinis:queadmodumde4 tri bos fmo. quidem fitr aute undicp tenferquoniaj no dircrepef: €t ejeuriente * fitiente ualde quide y. Sitr autem* ab ejcibilibas* pota btlib’ qualiter diftante. £t.n.bune quiefrereneceffanum. Querendum ipfts de ignis manfione tn ertremif. ponit quartam rationem t arguit fic. fi caufa quietia terre in medio non eft. quia talis locus eft ei natalis 1$ ppt necefluatem ocrinet epcqualitate oiftatie a celo.fic fi eltct una corda equaltt tenfa 'i eq? tracta a ouobus equalr fornb* no franget.* ficut fi eftct vnusequalitepuriens * itatur i medio cibi * moucref ad cibum* ad pom.oictt q> adbuc tfta caufa no e fufficies quia oatoy terra qutefceretneceflario ppi tilud adbuc reflat Dubitatio o e caufa qetis ignis i circa ferentia. a£~ cofirmat erones antiquo:u3per duo ejcempla ad ,pbadumg> terra quiefcati tem oiftanrie ei’a celo primum eft aliqua res equa Iit tracta a ouobusequefombus cftoe boieeq Iit famelico * fitiente oicit comeratoi gp primii epe pium non ualet ippofito.Uo aliqua re trabi a duo bus eq fomV pot coagcre duplr .uno mo qp (Ut eq foztes trahentes eqltt ad oras pnas babebatppoz tionej maiotis i eqlitatid fupta refiftetia rei traae alio mo gp potentia tUorn* ftt rnioz aut eoualis ‘fi pumo mo tuc res tracta oifcontinuabtf.fi fecudo mo nooifcotimiabf.3n ptopoflro autem quiapo tentia trabentif puta celi eflet maioi qp refiftetia fre ideo tpa oeberet oiuidi i partes fi opio eetucra * moueri ad circuferetia gp tn eft falfu:{5 ad aliud ep emplu oequqjcometatot no oat fo loj.£>icurqda qnlle equalr eiuriens * fitiens cirius moubif ad po tu quia fitis eft fo:tf i pfiua aliis fames, ubtaut cflf?famelicus Teqlit ponerenfi oiftetia ouo cibi cdfimiles pofTet t Different motori quia ad quemeunq* moueref fariare? cpillofccp alio. CDirabtle autem * de manfione qui dem qutrcrc.belatione antes ipo? non querere p:opter quamcaufarn boc quidem fnrfnm feti boc autem ad medium nullo impediente. ■ponit quintam rationem oicens gp mirabile? in ueftigare oe caufa quietis cotpotum naturalium * no o caufa mot’ ipop.quare aliq5 mou d furluj ?aliqo oeo:fu5 fi no beat i pedicns.t bec ratio ar guit antiquos oetnfuflfiricnria. Sed adbuc necp ncrom quod dicit fecundum accidensttamen bocuea qtnecefTarium manere in medio oe cui nibil magis bneqnam illuc mo neri conuenit. Sed .ppter banc ra 0ecttftdus tioncmmon manet: fed monebitur non tamen totum fed difcrepetur. Soluit moriuu antiquop tt p*fadt boc.20 epii logat ibtquccuqj ouas:q2p°foluit argumentudcoo oeclarat foluuonc ibi:eade.n.co gruit.be pamaoicittefundametu no valet ca dicebat cp qncitq? aliqo cotpuf e(! i medio pfimi lirer oiftas tc.qz illud n vir vep in otV: f? folii m bije qtte nS fut nata moueri magis ad vnu loeu q» ad aliu:fic bn cbaref oe fero poflto itra circufercn tia adamaris:fed q 2 terra cft apta 4efere i aliq loco itra circilferenfta celt;T moueri ad illu loeu t no ad alui:(5 illo mo no cfefctt.Un nato cp fgnts eqliter ponercf i medio ccliitbt no cjcfceret pp eqliter Difta re:q?eft aptus moueri ad etreuferetia:? fi poncref in medio n moueref tanrmad vna pte cireuferenttc fm fe toru:fed oiuideref fm efptes 7 vna parf mo ueref ad vna pte ctralferette fibi ,ppiq io:e: 7 alia ad alia. 3ntclligcndil fm 2luercdme.j:cv.q> vbi tota terra fit pofita i mediorljpp eqlitrr oiftare no m0ueref fm fetota ad ctrcufercnria:tn ptes ipftua Deberent moueri ad circufercnrta qmptee ipfus no haberent pftmile*fitu refpectu celi fic torama cu mlrefint fup2a cemru magif appzcpinquar vni pri fi celiieet attrahens eqliter terra cy: ot pre vt oijcerut illi anri qui:cu virtus atractiua celi eflet fo:tio: 'cp virt’’ ter re Deberet terra otfriipiC parrib'* * moueri ad circuferenriarqd tri cft falfu3. Jntelligendu fc6o cp remtfh’ voluit faluare irta opmione Dices cy anriq no voluerat terra cjefcere t medio pp eqtate attractionis a cclorq: tunc quie fceret violenrer:fed voluerut cy terra c|efceret nalit in medio pp eqlitate Diftatie ei** a celo er oi parte. £t Dicit eomentat02 q» fi antiqui babuenit bac inte tione bec opinio eflet veritari. fadem enim ratio pgruit t in igne. flecelTecntm pofito manere fimtlr quemadmodum terra; fimiliter.n. fe babebit ad ftgnop aftrotumqd euncp.f5 tamen fertur a medio que admodum tuideturlatu3.fi no ali quid,pbibeatade]ctremum uerum tamen non totum ad unum fignuj. ■boc enim neceflarium folum accide re eje ratione ea que de fimilitudine fed pzopojtfonata particula adpto poitionatum ejetremum. E>ieo aute puta quarta pars ad quartu; conti nentis partem. IReqj .n. punctum co2pus eft. Quemadmodum autej ? ftej: magno ccmucniat denfatum in mmo:em locujjftc uttcpcjcparuo mmaio:em rarius factum. Quare uttcp* terra boc modo mouereta firmhtudunf rattoriem ftnon natura terre ifte locus efict. Dcclaratfolutione 7 Dicit q> illud Iit p nam ipff terre 7 no pp equarirer oiflare p? q: fimtlir oiceret oeigneficut oeterra q> necefle ectfi ignis poncrd in medio q> ibiqutefccretppcqliteroiftare:? tam cerni eftcpfi ignis poncrd i medio moueref ad cir cunferentta:q2 ignis viderefad kn(u akcndctn ep alia qre vnaqq? illappriu magis mouebtf verius pre? circufererie cut erit magis ,ppinq 7 boc fiet Dicit earuj Diuifione 7 rarefacrione:naric ep magno coipoie p pdcnfarione ftt minus coipus qd occupat minoie loeu ira p rarefactione coipus puu fit magnti 7 oc cupatl cii maioiffubdit q> fic ignis moueref a mediorfcfilr faceret 7 terra fibi qcfceret 7 violent 3ntcUigendufm 2lue.c6mcto.pcv).qi 2te._oic q? fi ignis i medio poncrd no moneret frn totuad CTCufcrenriafed fm partes ita ,ppo:tionara par ticula ignis moueref ptecjrcufcre cieediO.ebemus imaginari oicco'metatoi yfinc rue linee pcurcnrcs i centro ignis fi ponerer i mc dio totius terminate ad circuferentiacclii ouob'’ pueris 7 tue patebit y fi tales linee trercludet qrtl pate? tottus ignis parte to tiue ctrcuferentietqo p3i>efcribedo duos circulos circa centru a qoucafone linee recte vfq$ adcircu ferentia maioris circuli.Uult g°q’,ppo:tio ignis pu taqrtapars itcrclufaiUislineis moueafad qriam paste teli cui fupponif cu fit illi 7 boc \\ poreft fieri nifi illapiius oiuidatt pol lea ra refiac vr oicit O.uecuncp quidem igitur cjcifhint d figura ipfiua fufpicata % de locis: et manfionum:? motu fere bec funt. £pilogatoices q> qcuqpo ic ra ft ab annqs oefi gura ipfCterre 6 loco 7 manfioc 7 oe motu bec fr. Xerrium capitulu tertq tractatus fecundi libit ©e celo 7 mundo in quo ©terminatur oe fitu 7 q’c te cerre fm opinione? 2lrcftotelie. os autem dicamus primum utrum babeat motum aut manet&uem admodum enim dipi 2ibcr «tua tu'quidem ipfam unum altro rom cfle faciunt, in autem in medio ponentefeam reuolut i remoueri di eunt circa polum medium. :ui ouobus pccdcmib’capitulL6 po fuit opptnionee oc fitu 7 motu 7 figura ipfine terre «e rfpzobando. Tluc in boc tertio capitulo buius tractatus circa b°pomtopiniooc5 «ppaam 7 duo fanuttimo ponit neccfTitate pidc' rationis oebgs miito tbi y aut cft. £>ep:ima oicit y Dicto oe motu j quiete terre f m oppinionea antiquo^:nuc oiccdii ejt oe terra vtru moueatur aut cjefcat 7 ci neceiVita tisefttqi aliquipolucrutipfumotericirca mediu mundi licut vnu aftru. 31 uj Dicebant y moueicir' ca Jntdligedu fm comemarorej eom.j:cv?f. y p polum medium poftumus tntelligerepjimo co:pus mediu ptinea terri circa qo ipfa reuoluitur frn anti vt aer vel aqua 7 tale co2pua oicitur ab eia medui q: mediat inter cc!ii 7 terri:fecudo p poluj mediu poftumus inrelligere quodda cozpus ime' dio mundi qefcCe circa qo apud eo voluitur terra* Cluod autem eft tmpoflibile palam fumemibue pzincipium :g> fi quide fertur fiue ejetra medium ena fiue in medio nccclfartum ipfam iu moueri boc motu. IRon.n.tpfi'’ terre cft rno tu8:?.n.uttcp particula? unaqueip banc baberet lationem. IRnneit tn rectum oia feruntur ad medium pto pter quod nou polTtbilc fepitenium tlfeuioleutumejeiftentemtpter na turam muudi atotdo fempiternnf. tlunc cxequtcur,pbando intentu p (ex roes v$ y cft impolTibile terra moueri rirca mediu mundi fen 3 jtem vel polu mediu vt oijnt piato ibi fecuda; adbuc omnia alata.ibt tertia adbuc larionbi cjrta «q: ficeta :ibiquinta:adbuc aut palaubt fejeta te ftiftcanc aur.£>c piima arguit fic y fit ipoftibilc ter ram moueri circa mediu q: fi mouere tur illo mo tue mouerei violenter pna tenet q: fiue terra fit fituata in medio vel extra mediu ipoiTibile cft ipfam moueri na!iter tali motuiiro eft q: tunc quilibeteiusparttculababeret tale motu arcula rify boc eft falfu: qz videmus oes ptes tcrremoue: ri nat ter motu recto 7 no motu ctrcularupns aut cft falfu.f.qnllo mom terra moueaf wolenttqt tuc file motus ndeftet perpetu":? p pns no effit oe ot dine vntuerft q: ojcfo Vntuerft ocbet ctTc ppettms *P5 ?na vlrima qt nullum violeum dlppettmj; ■pwbat idi p fecuda roe$ 7 arguit ficifi terra mo ueretur circulant illo pzofequeref q? terra oebercc moueri pltmbus mottVcircularibue.-pnsc falfti qt tunc ftellc fixe no viderenf nobis oziri 7 occide fp abeade ptemterre: fjboe eftfalfuqtwuTotmt ter cotinue otiunf 7 occidunt f m eande ptem terre 7 ona tenet q: oia mota drcularicer pieter pamuj mobde monentur pluribus motibus vt habitum eft fup:a pp plus oiftare a pamo. JutcUtgendu fm 3lue.comento.)cvul:q>omerfitaf motus in ftcl lis erraticis non eft pp boc q> terra moueatur: fed eft q: ftelleerrattccmouenf pluribus morib’: 7 ro eft q? fi terra moucrrf circulant tuc opotteret ipfa moueri faltem ouobus motibus, f. longitudinis 7 latitudinis Unde aut qui aftrologi bene pofuerut planetas uioucri pluribus motibus fedptolomc’ .pptertftos ouos motus pofutt circulum occliue5 abderone motus in latitudine q:fub illo moucnf planete. 2ldbuc oia lata lattoe circulari bcfi tantia indentur 7 mota pluriba una latione p:etcr pzimanu&uare 7 ter ram neceUTarium fiue arca mediuj fiueiu medio polita fertur duabus moueri latiombuf.Si autem boc ac cideritrncceflarium Iierimutatdef7 uerfioes fijto? aftrop.rioc at no ui def factum fed femper becfccundu eadem onunriocciduntloca ipfius. •Jbtobat idem per tertia ronem: 7 vult ,pbare q? terra moueatur motu rcetornaliter ad mediu fi fit extra 7 ibiquiefeatta tria facinqi pzimo ponit ra tione.2°mouet minozem rqnis ibi fecudatbec cm' vtiq? ibi tertia qm aut. Oe pma arguit fic ad eunde loeu mouetur motum 7 pars fed partes terre monentur ad mediumtergo tota terra mouetur ad medium adbuc autem latio partium 7 totia ipfia fm naturam adntedium toti a e feee.n.uticp fiejetta pofitanunc in centro dubitabit uticp aliquis quo niam idem duo? eft medium: ad utruncp feruntur grauitate baben tta 7 partes terre fecundum natura utrum q: totius eftmediumaut q: terre; fecundus ZDouet oubiu * ruo 2** remouet ibtfeaidanecefle.£>epzima oicitotccret alicjs po natur tp terra fituef tn medio mondi ftc q> ceip gra uitatis eius fit mediu mudi:* tuc qucrovtru oes ptee terre mcueanf ad illud mediu tquantU3 cft ee vtru terre aut tnquantu e mediu mundi. TRecefle itaq?ad id quod totius; €t emm leuia x ignis in contrarium ia ta grautbus ad ertremuj loci conti nentis mcduni.2lccidtt autem ide medium efl e terre x totius;fertur.n. t ad td quod medium termfed feeu dum accidcs:feeundum q? medium babet in totius medio. Tluncremouet oubiu oieens cp oebes otecre cp oia grauia buiufmodt q mouct ad tale mediu non vt mediu terre fed vt mediu mundi:* ratio e quia co2poza leuia * ignis namraltrermouenf ad circo ferentia celi vt eft cireuferentia mundt g0oia babe ria gram'tare5 05 moueri ad eentru tanqua mediu mundi:?jitbdit q accidit mediu terrecfTe medium mtmdt:i6 grauia aectdentaltter mouenfad medi§ ferre 7 per fead mediu mundi. Guon iam aute fertur x ad terre me dium flgnumiqtlata grauia ad bac noniuttaiuuicesferuntunfedad fi miles angulof.&uare ad unum me dium ferunf x q> terre. 03anifeftum igitur.q: ncceflcm medio ee terram 7 immobilem ter dictas eaufaf. £>edarat minozej * codudtt:* p2tmofc oeclarat per fignil cp pres terre mouenf ad mediis motu re cto:* boc fignu efiqrrt partes rcire fup2apofite ve niunt ad eentru p lineas rectas:* in eque oiftamer qz cottruic magis adpzopin quando*oonec peurrar in puncro.f.cer.tro ad angulos recrosrqre oes mo uentur ad vnu mediu oeinde cocludit ouo. pztmu eft q? P3 ipra rerra dTein medio:fcom eftq> ipfa cfc fcat. 3nteUigendu f5 3luer.cometo99. res terre * rota funtciufdem fpci:i5 oebentbabere eundu loeu in fpe * fifr moru tuc ergo oef mouean rurad mediu fiTr mouebinir? tota terra:? cx hoc fequtf cu morus ad mediu fit reet* * p pns finitus qp motus totius terre fit finitus ? per pns non eft circularis. 3ntdligendu:0fm3luer.edmento.c. cp terra moucrur ad medium vt medium mundi:* ignis moucrur adcircuferentia vt rircunfcrentia mudi cie qtfi terra moueref ad medio mudi n vt medio muudi fed vt mediu terre.runc ignis oebe' rct moueri ad circuferentta terre pns eft falfu pna renet qz eu ignis ? terra fint pria loeu s ad q ue tn* uerur ignis Debet efle corrariuo loco ad quem mo uef terra:* per pns firerra rr.ouer ad cemru5 vt i eentru terre igme’oebet moueri ad eircufcrentiaj oppofita ilii centro: vt cft eentru rerre:* talis e c;r cunferentia rerre * no pcauu ozbis lune quare ?c, relinquitur ergo cp terra moueturad mediu* me dium mundi. <£t quia m pzotccfa furfum grauia fe eundum regulam iterum feruntur m eundem Iccum. *f):obac idem p quarta tScy.v duo factr.pztmo bcc.2° remouet rubiutibi ? in infinitu* £>epma arguit fic.Si terra moueref circularir circa medui ir.undifequcreiurg» grauia piecra fupcriue no ca derentineodem loco aquo,piciumur:?ns dUo tra fenfu:* pfia tenet vr oeclarat comeraroz p fuiri le oe fidente in aliqua re mora vt puta naui:na5 fi piciatnr lapis ab aliquo epilTente t naui motauic lapis non cadit in loco i quo ,pijcirur. £t in infinitum uirtus p:oi'ctat ,£td 4 dem igitur necp mouetur:necp eje tra medium poif mantfcftuj eje bis. 'fcemouetoubiuqzDicfret aliquis vtdefyrail Ia nibit valet :qz olea cp morus terre valde rardtus *infenribths:*i6 cu aliquod luptus qz,p icitur ad paruaoirtatij} tra cito ocfcenaerqncna erit inter infenfibtlitcr mota :io ridef cadere meo dem loco a quo spiciebatur. 3ld qo rndet illud idem accideret fila pie in m finitu furfuree retur ,f.

m naliter qefcar. Sfdbuc nutent cp dictis palam can fa manftci8.fi cnint natura nata eft fieri er omni parte ad mediumrque admodum uidctnr x ignis a medio iterum adertremumimpoflibtlela ta cfTcquancunq? particulam ipitts %Jbet a medio rton nim paflammna enim latio unitio: fimpkjc fimplicio. (5 no con arie. One autem a medio ei que ad medium cotraria. Si igitur qua cunq? partem impoflibile latam ee a medio manifeftumquia et totam ad bucimpelTibtliuo. Jlddurit quinta i oem:7 duo facit, p* fozmatr» tione.z" pbat priam ibt:ad q6 ,n.C>e pzima arguit ftc quilibet panicula terre mouefad medium 7 ibf naturaliterquiricit ergo ec 7 tota terra: pria nota eftqzideeft motus:7ppriGloctts totius 7 parris 7 aris p5 q: videmus partes terre fuperf pofitas a nifi violenter moneri ad mediu cx oi pane circii ferentte qemadmodu ignis mouetur a medio cx oi pane ad circufercnria:t ibi qefctr:7 fubdit p3 im poflibile elTe quacuep particula, terre moueri a me dio na liter: 7 ro eft qi cantu vnus mopfimplcjc dc bec efle vnius cozporis fimplicis f m nanr.7 no mo tusprij vtbabitu,eftp*bUiUe:mot‘’ aut a medio- eftcoirariuG motui ad mediu 7 oiftihctus ab illo 7 p pnsji ps terre mouenf ad naliter ex oi parte no poftut moueri a medio mfi violent. £t eje bocfequitur cp filimpolTibile eft panes terre moue ri a medio naliter fed mouenf ad4medtu3 naliter necelTe eft ita cftc oe tota terra. 2id quod .n.para nata eft ferr i:t to tum illuc natum cft.Jtacp fiquidem impoltibile moueruneccfTarium uti qj erit ipfam manere in medio. C>cclarat pnam Dices f ca illius e qz ad eudej loeu natu eft ferri totu i qlibet ef pars:7 tunc pelu dttq» impoltibile dt terra moueri arnedio naliter: necefle eft ipfa moueri naliter ad mediU5 % ibi quic fcere.3nteaigendu qp cometatoz corneto. 103. ecoi ctis facte ouas roes ad qp terra no poffit naliter moueri a medio:prima e beeptes ter re eje oi pane naliter mouentur ad medium® 7 tota terra 7 per piis ri pot moueri a medio naturaliter. S.crida e bcc ignis naturaliter mouef a medio % terra naturaliter mouef ad mediifctperprisri mo uctur naliter a medio:aris py>7 tenet pria qz ignis 7 7 terra fut pria 7 per pris motus eozz 7 loca Debet effecotraririfed motueamedioeft cotrarf motui ad mediu g° fi motus a medio eopetent igni motus ad mediu copeter terre: 7 parifozmiter e intellige dum oe quiete. 3ntelligendu5 z8 qp tmpoftibile eft terra moueri in medio mridi motu circulartict 1*0 eft qz terra eft cozpus fimplej; 7 per pris ei oebe tur naliter folu vnus mot’ ftmplejc:cum ergo, terre oebeaf naturaliter motus oeozfufibi no pot cope tere naturaliter mot’circularis. N z°ig(U3 babet folJ vim moro narorate.f.furfmtt ergo terra babet folu vnu moro naturale.f.oeorfu:? per ?ns n mo ueror naturaliter moro ctrcularitpna tenet qr illa funt contraria:? per pns fi mu babet tantujvnu motu reliquum fimiliter babebit tantum vnu mo tum. 3ntelligendu tertio q> oia't;2l$i.q? fi oe pub*' ipolftbileeft eas ferri a medio fpofubtleeft octo' to:ro eft qr motus grauts a medio no cnift pp vir tute5 mouente q oominaf fupza rcfiftcnria grauis mo cerro eft y refiftentia totius eft mato: q? reftrta tia partis qre oportet q’ potentia no lentans totu5 fit maio: gp potentia violcntanspartejrio refpectu ton* talis moros eft Difficilior. Tefttfkanf autem btf t matbemati no dictu circa aftrologtam. 2tppa rcntiaemmaccidunttranflatio figit ra, qbuf dctermtiiafeft aftromm o: do:tanquam in medio pofita terra*- •ponit fertaroetti ? ouo facit. p° boefecudo co dtidttibiroe loco qutde igitur. £>e prima oie cp terra quiefeat m medio p5 er oictis in aftrologra: nl eje apparendis aftrop.? er ortu roceafu earum in loco apparet q> terra quiefeat. _3ntclii gendil q» comentat02 pmen.104. adducit roes adp bandum q> terra fit fituata in medio mudi:? pmo imaginaf rres lineas fe intcrfecantes in medio mu di quirupma trarifit ab vno polo ad aliTifecunda ab oriente ad oceidenrcmrrerra apuncto meridio itali ad pnnctil feptetrionalem:?p5 «T* ilfe linee fe iit terfecant in puncto medio n ibi fituaf terra: Troe qr ft efTet fituata citra vel vitra tale mediu puta uer fus orientem vel ocidentem: roc fol oeberet appa rer< maioris quantitatis in ortu q> t occafu vel cco ucrfo: retia qitfolciTetfub circulo ednoctiali no etesno eflfent equales oiebusrqr ort5cntcrre non in terfecaret circula equinoctiale m ouas ptes eqlee. 3rem fi terra no efTet in medio linee mertdiona lis t fepternonalis tunenon cotinue nobis appent fer figna ctrculi oecliuts.i.jodiad. Secunda ro principalis eftifta fi terra no efTet in medio feque retur oe loco ? quiete t motu ter re quo fe babet bee Dicta funt dc ipfis* -Quarru capituli» terni tractatus feciidi libri dc ce Iot inudo i qii ondirorq» terra cft figurefp rice. jguraautebabere fpcricam neccflarium eft ipfam. Certius buius tractatus inq poftqiid capitulo, octerminauit oc fitu 7 4ete terre nuc Determinat oe cius figura: *i ouo facit ,pnmo ,pbat terra efle p roes nalesfcco p marbematicalesibi fecuda:adbuc ar. *£>2ima in ouas p° pmtt it intentu.:0 ejccquicur ,pba doibitvnaqttccp.n.oepmapmimt illa pclufionej cp eft neceflar&i terra babere figura fperica. CS tracoclufione 3l£.po fiet argui fic terra babet mul ras fupercminenttas ?pcauitates ergo pclufio fal fa:?na tenet 7 aus eft manifeftu.'f>efpodet alq cp coclufio 2lp.o> intelligi q> terra eft figure fperice n perfecte fed multu tendens ad fpericitate:iolut:o il la no vadit ad mente l\ri. q: infra >bat pfectam fpericiratem tpfius,3Uiter foliiit comerat02 picens cp terra dVefperice figure potoupfr intelligi. Uno moquantujad illud qo eft et accidentale: fcoo mo quanw ad illud qo oebet cflefm nam .p°me terra no eft fperice figure:? boc pp fine.f.pp coferuatio nem atalum:fed fcoo mo 05 efie fperice figure. Urt oicit comenta.y terra 05 babere fperca figura* fo lidam fm nam 7 boe pzobarur cp natura motus eius % fuarum partium. particularum graui tatem babet medium « mino: ama ion pulfanonpotefl mtum cicere f; coprimi magis « confcnttre alteram alii quoufq? utiq? ueniatad mediu. ' Hunc 2l£.cj:cquitur,pbando conctufioncj et ouo facit ftcut Dupliciter jpbet ibi fecunda 7 qz oia p2ima m tres primo foimat roemtfcoo Declarat ea tertio remouet oubia:ibifccuda opo2taaut intel ligerciibi tcrtia:q? quidem igitur. £>e p:ima ad conclufione arguit fic.Unaqucq? particula mani re naturaliter tendit ad mediu cp 01' parte circunfe rettttc eqltter g° fequtf cpopozter terra efie fperice figure ansp$ ad feufu ? pm tenetqz fi terra no ren der et ad fpcricit.uem p moru cqlcm partio ipfi’vn dtq? fed vna ps fuperemineret altcri:tucer illapte medg qua illapa fuperemmerctrtcrra efiet maio" ris quatitatis 7 p pus illa ps min02 terre oeberet impellere mino zequoufcppuemret ad pfccraj eq litatem ctf parte epftente ep alia parte centri. Jntel ligcndufm Jlue.cometo .ios.circaillam partem quoufq vticp veniat ad mediu qpTlp.per boc oat intellfgere op cu partes terre ftnt actu i motu venie do ad mediu tunc f acuit illud p grauitate intrirife cam qua babent actu: fed cu puenerint ad mediu 7 ibiquiefeut no babent actu grauitarem :fed folo in potentiand oipit quoufq; 2°y grauttafpot Dupliciter pfiderariiftrra.Uno mo vt eft fo:ma abfolutc Tactus prim* ipfuts me dmntequo mouef ad:mediu:7ibi naruralir defett z mo noabfolurefed in coparatione ad actu fcom 7 operari ipfi’ fozmeq operatio eftmot*terre pii' mo tno oictucomematoae non b5 veritate: qt nue terra fit i tncdio fiue ejrtra mediii no feperaf a fua fo:ma:fcd fcoo mo bene babet veritatema folu cu terrae ejerra mcdmipfma formae i actu fecado♦ <@ppo:tct autem intelligere qo dici tur qucmadmodu5 utiqj fi tacta fe eundum modum que-rpbpfiologo rum dicunt aliquod factum effe. tdt run tamen illi quidem uiolentia cau fam ponunt eius que deotfum latio nis.ODelius autem ponere uep 7 di cereboc accidere p:opter fm natu ra babere ferri grauitatem babens adimediu.Jn potentia igiraiejciften te grani difgregata ferebantur Alrejc omni parte ad medium.Siue igitur fitr ab ectremis diuife partes conue niant ad mediumifiue aliter baben tia facient idem. Tluc oeclaratrocmfua 7 oie cp ita oebes tnrel ligereoeiftaroeficut ponebat anticjoe terra.f. cy eet generata aerfm ptee ipfiue ac etreunfereria ce eqUreroefceiidilTctad mediu mundi 7 fubdit epifti crabar q: pofuerut eam tat mofelTe violenta, f. facta per ciraTgirationeceli fcd melf eft ponere# fuerit per natura fua. fluodquidem igit fitr unumqdcp ab ertremis latum ad mediuj necef fariumfimilefieri utiq? molem ma nifeflum:equali.n.undiq5appofito equaliter nccelTc diftarc a medio ep tremumibec autc figura fperica cft. TR ibil at difFert ad rationem: necp fi non eje omni parte fitr conuenirent ad medium partes ipfius:plus.n.fe per q> ipfo minus pjopellere necefla riumufqj ad medium inclinatione baben tib”ambobuf t grauio:i,ppcl lente ufqj ad boc minus graue. tlunc remouer oubia 7 tria facit fic tria rubia remouet ibi fecuda:#.n.vtiq3:ibi tertia fiue igitur facta. Jbeptima oie q: oietu eft cy 05 terra efTe fperi ce ftgureiq: ejeoi ptecircuferentieceltptee eius cq liter mouenf ad mediu.Sed Dicerer aliquia fipree Xibcr mouerentur iequalirer fic

ejralia tucro no reptobat,2ldb0rndet2l|j.Dtces q7illa ropbat ve ritate liue ptes vemlTent equaluera circuferentia vel inequaliier: vt pi fi bn aduertaf ad illud qo 0i* ctu eltfupza in ronemioato q> ps maio: venutcj; vnaptequa cp alia pe maio: pellet minoze fic cp ti dem oiareducenfadpfecraeqliracem medio:a ro eft q: maio: ps haberet maio:e,ppo:tione grauita tis fup:a mmoterTperpns haberet mato:e ppoi' tioni ut qrendo cctru:opo:teretg* neceflarto cp ve nirent ad eqlitate p:io:c. Jntclligendum q> vt rc fert contenta. Xemiftius bic voluit reprobare aru: q: ev impolfibtli vf pcludcre necefTarifi. Tlaj vult g> ejt boc

qn vnaps oefceitdit vf

nibil refert oicerc ve toto 7 ptib us Certius g>tu ad b‘q: sate a> tetu t ptee otfferut quantu ad mole no eantu o inerunt $ ad nam itrmfeca mo oie IHp.qrmtatis no facit p®*j)fead motu fedfolum p acadensper fe at facit na intrinfeca. 3ntclligedu comctatoze com.evig.q? magnitudo * puitas mobilitinofacadoiuerfitate fpecifieamotuu:^fo lum ad maiori vel minori velocitate. 3ftacp fine tota ab aliqua parte fere baturfiue fecundum partem necef fartum ufqj ad boc ferri donec uticp undecuncp ftfr fumat medium ade quatis minoabusamaionbus pio pulfione inclinationis; Concludit oiceiis q> g° itafcoj babereoetota terra fic oe pribusfi poneret ipfa tota fuiffe mota5 ab aliqua parte etreuferentieadimediu. Siueigit facta eftboc necelTarium factam eflemo.duare mantfeftum q: fperica generatio ipfius fiue inge i tita femper fiue manensVodem mo do babet quo x genita uticp p:imu5 facta eft. Secundum banc itacp ra tionem necelTarium eft figuram fpe ricam ipfius.. Tluc mouet tertiam oubitarione.Tla oiceret ali qs vr gp ro 2lp.nibil valeat qz pfuppoit gentta * venifte ad mediu:mo U b° pcedaf oe ptib’ no tn eft veru oe totorcu terra vm fe tota fit etema. 3ld boc rndet 2lp.y illo nihil valet:q: fiue po naf terra fuifte genita fm fe tota vel ri 05 q> b ab eat fperica figura. 3utelligendu Suer.com. dic. q: vt otcttJ fuit fupza factu * eternu no oifferut qn tu? ad hcceflitate cofecurionis caufe * cati.Un oie ejriplificado £ jopofico g? nibil oiffert terra ee facta vel eterna quam ad boerpeft ipfa c(Te figurc fperi ce:qz quocu# fit e neceftaria pfecurio caufe* cati Sddbuc fecuda roem ad pclufione pncipalem f.q? terra fit fperica * arguit fic grauia tendunt ad inediuadangulos rectos p lineas? currentes i me dio * no p lineas eq piftantcs tg° pclufio vera ane P5Pe fe:* tenet pna:qz fi terra cfTct alterius ftgure puta late tuc oeberet oefecudere grauia p lineae eq diftantes:qrepcluditSp.q?03 oiectp terra fit fpe rica vel no:* fi oicat ifta ?uertunf:b°eft graue 7 boc fcom na? 05 cfle fperi ce figure :cu % terra fit grauts 03 fcom nam ee fpe rice figure nec oebet intdiigiq>cerraeftnaliterfpe rtce ftgurerficq? talis figura fit ab ea infeperabiUs: qztucper ablationej talis figure rcrra cottuperef qo eft falfu. p iflo aduerte q>figura of ctjuo cebe elementis aialibus % cozpozib0 fup celeflib'* qz in cozpozibue fuperccleitibus figura eftinfcpa bilis 7 crema:in aialibus figura eft infeperabiUf. f? no eft eternartelcmetis vero figura eft fperabilis 7 no eft eterna:l5 fit eis nalis: vn acddentiu nalium qda fut fcperabtlia 7 qdaj ifeperabilta. Jntelli gendu?og2 0icite. Opozretvnu3quodtp oicere tale qle na vult ee ca butus eft qz oe ens aut e vt fem per aut vt frequenter fubfua oifpofitionenalwn fub violentia:? oenominatto rei oebet fieri a pdo minante. 3ntdligendu quarto fitr poflitm* oi ceve oe circulari figure naliter quantu ad eius pma netia velco22Uptioneficoeterra:na fic terra eft in cozzuptibtlis 7 terra fcom fe tota 7 fcom pars e coz ruprtbilisrita eft oe figura fperica q> eft feparabllis a partibus terrefednoefeparabilis a tota terra. €tq: omnia ferunt grauia ad fimi les angulos :fed non iujrta inuicem. *boc autem aptum natum eft adna tura fpericum.2lut igitur eft fperica aut natura fperica. £> poztet autem unumquodqj dicere tale:cp natura uult efle * ejrifterejfed non q? ui ? p ter naturam. Tluc jjbat pclufione pztncipaleper rocs matbe maticas 7 tria facit ftcuttrtpFr ,pbar ibi fccudarad buc aut:? ibi tertiari: i ouas qzpzimo facit bocfecudo remouet oubiuibi rnuc emibi/s.kepzimaarguit fic eclipfes apparentes in luna femper fut figure circularis g pclufio pna tenetiqm edipfis fit per iterpofitioni terre rinter fo te 7 luam vn fi terra eflet e.cempli gratia late figure caufat in luna latam figura. 3utelltgendu fcom 3lue.comento.cjc.y illud ans no folubabet veru? in eclipfibus vribuslunefedctia mpamcularib’ anqua perficiat tota lune . 2ldbuc autem t per apparentia fe eundum fenfum.iHecp.n.utiqj lune edipfis tales baberent decifiones. TRunc.n;inbis que fm menfefigu Habet4 rombus omnes acctpit drtfosteem. recta fit r apbitritos xpcauaXirca eclipfesdt femper gtbofam bj defer minitem linea Jtacp quomr qdem iterpofirtonc terre uticp erit rotunditasfigure caufa fperka ejeidens^ Tlunc remouet oubiu q: oieeret aliquia cp illud ii accidit pp fpcririratetcrrc: f5 pp fperidtateret viie naq: luna eft fpcrica radii vimales refrangunf fpc rice:7 c? luna fit (perica p5 ppt vmb:a eius eflfe fpe nca. _ 2ld boc rfidet fi b°elTet,pprcrillam camituc fempobfcuratio lune apparet t cirdaris piis eft falfu;q: i figurationibus lune q fiut fm mc les luna aliqn apparet anfitricos .i.tota illumiata: f aliqn recta*i.feini femi illuminata que partes oiftingunf per linea recta; 7 aliqn pcaua vt qn mino: pars eft illuminata 7 maio: obfcurarq: tdcpars illuminata apparet ocaua cu g°eclipfe8 fe per videanf eflfe fperice nos 05 ponere terra ee fpe rica. 3ntdligendii fm comentatozej.q? ille appa renrie oe ejecrefcenaa 7 o e crefcentia lune fiunt er i terfecatione p:iamidif vi■ us ad co:pus lune vt vbi gratia quaro luna magis oeclinatadcapiendd oe illapiramide tato magis obfcuratur; 7 quanto mi nus tanto magis iUumiVtarurcI autafcenfus 7oe fcenius luneoicutaftrologi eecpiculos. adbite autem per appareri riom no folu manifeftu q: rotundo f5 7 magnitudo no ejciftens magna. Tlue per fecuda roem mathematica pcla pofitapquo aduerteq? 2i5t.no folu in tendit bic pbare ft» terra eft figure fperice fed eriaj cp eft quantitatis valde parue refpectu edi 7 tria fadt:qip°pmmit pdufionem.:0 oeclarat eam*5* cucluditquoddlcouelariuibifecuda: modica eni ibi trtarpp qo epftimates. f>e p* oie p adhuc p aopentias aftrojt n folu c manifeftu op tra fit fpica f5 ena

dma i ouas fic oupfr pbat p:ima pte pclufioif ibi fcoa qda5.11. 5e p:i ma 0 c y qn ftipta ra$ oe vna regtoe ad.alia (ibi oppofita puta oe feptetrioe ad meridie vt ccouerfo ?tmuo eudfo fitnoua apparetia 0:1514 , tio *bocno elTet fi terra clTet plana* tfiuedam.n.m egypto quidem ftei k uidenf x circa cyprum • Jn his at queadarticumregionib*nduideni &que fp in bif que ad articuf appa rentaftrop.in illis locis occultant Tluc oeclarat p fena; roem oictri fuu otccs q?il lud otctdetP5oe cfbufda ftdlieq apparet t egipto 7 ctpio 7 no vident vira viuspolu ar tcii:? ecduerfo eoa pangit; t b° no .puenit nifi pp fperiatatererre. CLuarenonfolumejcbis palam ro tundam efle figura terre feci et fpere non magne. IHon.n.ufiqj fic ucloci ter palam fecerat traflatis itacp mo dicunt. T£>:opterqo ejriftimantef co aptare eum qui circa berculeas colu nas locum ei q circa indicunt:* boc ittd efle mare unum no ualde fufpi cari incredibilia uideri.&icunt at ar gumentantea eje elefantibusjqm cir ca utracp loca nomffima ejnftentia genua ipfop eft uelud nouiffimue,p pter pueuiread inuicem bccpaffia.' Tlac oeclarat fcoaj pre5 pclufiois 7 oicq? ex mo dico pgrefTu fup:a terra ffut cito appiroes aftro$t 7 p pnf feqt prra paruc circulatois;q: fi tra cet ma gne circfarois n fieret ita oiuerfa apparetia aftrop lubito* 3ntelligcndu f m 2lue.com* exi*V oi «ia no folu appet fpicitas tre (5 et pua qntitas tpi* ici bui*e,qm cireuPqnto e maio: taro magi app:o pmquatreca'mdfnt.£jc4 appetcd oteti 2tp.ycJ fiat cito oiuerfitas apparitiois aftrozt eje motu fu pia terra q> b° no c nut q: circulus eT ee paru\C1n It tra eflet plana n appareret illa aftro$t oiuerfitas 3ntelligcndu i’f tra or pua p refpectu ad celuj 7 b°6moftratue p iftrumera aftro logi potuerut nos iftrue 0 qntttate ire i refpectu ad celui ifto mo:qm p eo$t iftrumenta ouiifcrut cdti i cccljTgradus 7p terra inuerunt rati» arcu i terra correfpodere vm' gradui i celo* Jn relltgendu5*g7o:t*?occafus aftro# fmmedicta ticdi eqlitr arguit terra effepue qutitatl refpccru, edi. Tla fi effet magne qntttans refpectu celi 1 fenfi b'lis;opo.ucret p eic multii fubleuaurt fic n f 5 me dietarecdi appareret nobs oit* ftellajt fed minus qua p medietate:* fubdit cornetato: qp foite %p.i tdligit oe parilitate tre p pparatione ad aitra vt oi Certius cet pod* Djoptqb cjdflimantcs tYert cozzclariu oices qp pp d qb oictu efl.f.q? rra c pue qnttraiis fi videnf tcredibilia ea q otcuf oe colunis berculie.f» q>fra fit pue qntttaric.Ufi oie y pftderata pjauita te terre no eflicouenicns oiceilla locaee 7 reddit cam buf oiceo qp tllaloca fint ,pptnq P5 q: ipa5 bntpfimilc afpectu:cu ibigeneraref elefatef 7 no aUbi.Jntelligendu fmpmetatozc com.qcij.cir' ca coliipnas berculis qp vna illap erat fttuatat vl tima pte toti’ tre bttabil vfus o:tente 7 alia vfus oc cidcntc i vltto bifpanie: oie comcntatoz fc vidiflc vna illflf fublimatflXilla q erat i fine bifpaie q po ilea fuit oeflructa pp bdlu iter barbaroo. Jml ligendil fcb3,qp ca gencratiois elefantm i altdbuf lo cis 7 noialifo eflpfumlitudo oifpofidois lo C022. coplejcibt fubdit ,qp illa pfimilitudo cit ftgnurn vicinitatis tllom5 locozum. COatbematicop 4 ennep magnitudi ne rocinari attentant rotunditantif ad quadragita dicut ee micididadef qb?argumentantib‘> n fo inm fpericam molem neceflarium fed 7 no magnam ad aliotum aftro rum magnitudinem. p vlttma roem matbematica qp tra c rotuda7pueqntttatts:*oicg?b°fic pjputcroies qtitaterre qua ont ec 400000. qb fjpaciu e valde puu5 rcfpectu celi:f5 aflrologi ont qp tra e compta, vn iuenif t U° b fpp2ietatib’ dopcp7_ipa e.4000 .miliariu.3ntcllt gcdfi com.iVdp aflrologi tuenerut co gmuone mefurerre eje cognitoe mefurc celi 7 b illif majrie fuit arcbimetdes. 3ntelltgedu i°ep qndtas rrcfumif eptiagmtudie folts 7 b° p cclipfes luaresiqiititateo at aliop aftro» a folc 7 luna ma tbematiciiuencrut p qbda iftrumtu qb c rminatu t agulo que rcfpictt v>y amet cuiuflj vfi cu of amet vnfaftri erit no.etoyamer alrt’ertt no. 7 euoyamer vnaeritnora.mfuracoeporl illt’ erit nota.7 tunc pcludtt qp cu aflrologi fiueriit mfura5 tre. 7 lue i rfpemt ad aftro ru ad lua 7 p illo iftrtimm fre ad alia taleiftrumcm intelligit aftrolabiujw £xpl(cit expo(ao fup :0li0 t>e celo edita p £aieta' nuo e tienis arttu 7 medicine ooctoze. i*apim)u {>mutractat’f>milib:i tertij oe celo 7 mu domquofitptmuatio adpcedritia. £ptimoquidem igir celo 7 partibuf adbuc autem 6 in ipfo latif aftris ejcquib'’ pftant et qualia quedam natura fiwt adbuc autem quoniam ingenita et mcotupttbilia pertranfimus piius. 3fte e ttiMiber oc cclo 7 nitido in q poftq? '&&X ouob’pcedetib’ libtio oeteriauft :oe vniuerfo:? oc celo vt oc ei’p te pziapaltott 7 nobiliozi .Tluc t b° 3* li° oeteriat oc (gnobtUoaipre vntuerfi.f.oe pte cie' metari:? b°fm opmtoeo qb t b°h’lc iifb:eut’,pceda op C altje. Xonnetat b m’ Uber qttuo tractat\i p°poit generarioes naltu attqo 7 eoo rp2obat:t fcbo iq‘ric vqt cojpo:a mobt Ita motu feto fint grama aut leuia:? qlttft mobilia nalir 7 violer: i 3°oftedit vc£ clem ta fint finita fjnu nte# ftgenerabilia 7 coMptibtlfcuin qrtoondit qlts firmodue gencrauoto 7 Vtp fit ibi:q? at nepeflfa rtu ttf tncm°icipit ibi q? aute* itecp oibue quartus tractatus' incipit pfideradu5 pm’tractat’ b? tria capitula t qp p° fit priuatio ad pcedettaponedo otdtrte iviciaieJ rponufqpmio nes cc 7 cc::uptioneco:po£ na itu: in 3’ repzobaf famofiozes qccis:ibiTco3: pmu cfde igif :ibi rtiuroe aliis ddc igtf .*j>2itnu ca.otuidtf intres gtes.i fe ad peedetiaa fcoa oecla rat qdda oictii pofitu t pnctpto pmi liba qb fac ad ,ppofitu!uu:i tria poit oidtne ioicedteubt feba qm igtf. De p* oicfep.trp tractafleoeceBp° 7 ptib’ef:?oe aftris moti i' tpo qlis ne fint:? adbuc cnfu5 fuitq? b’tco2po22 ft ige ntta 7 ico2iuptibtlia. 3ntdli0edu fm comtatote co meto.u# celu or ptimui eopatione ad alta co2po ra eo ifenozate.n.eto pzfpofitce caltratc 7 tpe. Jn telligedu viter? qp %n plptee celt ttelligit fpas cele fles :flelle atjt oe na cfrtti co2po:te fitnpltcis cirda rtr mobilis q efl alta a naturis elemeto^mobiltb’> motu recto vt fuperitio fuit oftenfii £Juoni03 autem coifi que natura di cuntur bec quidem funt fnbftantfe bec at operatoes 7 palTionesbop di co autem fubftantia6 qdem fimpii ciacoipa puta ignem terram 7 coele metata bisetqueamcp ejc.bisputa totum celum 7 partes ei” et ites ani maliaet plantas et partes bojt.paf iioes aute 7 opa motus bomj uniuf cuiucp 1 alto’,: quoiumcuncp fiutca ifta elementa fmuirtutem ipfo? ad btic at aliteratoes 7 in innice tra fmu tattones mamfeftu q:de natura bi notie plurima accidit d eotporibaee Gis,n>naturalef fubftantie aut coi %Jber pota aut cum cojpoubs generant* magnitudinibsibocatpalam epeo q> determinatus cft q' ftnafa 7 er ea que per fingulam ptemplationem. *lluc jp feta naturalis vt plurimu pfi derat 6 co2po:ib’ opattoibus 7 paJToib’ eop 7 ar guitfic.Scia nalis pfiderar 6 f3 vt plu riu res nales futcozpota opatioes vel pafldee eo» g0Tc.p3 pna cu maioa 7 mio: pbar Muctiuc in Ira qnt res nales aut fut fubftatie aut opatioes aUt paf lioes fb*e quide fut elemta 7 mijrra ex demris 7 totu celu.i.vmucrfu 7 partes iftap. Opatioes vo oicuf moc*locales alrarioca 7 fubales tralmu ratioes paflioes at fut acddeima 7 majic ef fenttalta eje qiubJ,p3 cp vt plunmu res nales fut coz po:a opatioes -rc*‘Jutelltgcndtt q» or vt plurimu p pter pmui motore 7 aiam itellectiua autet pp foras fubales 6 quib’pfiderat fcia nalis 7 tn no 1‘iit co:po raopanoes vclpalTioes ?c. E>epmo qdem igit dictum dl 7 quare quid fm naturam 7 quo niamiuco:ruptibile7 ingenitum re liquum autem d duobJ dicere lif au tem accidet d bis dicentibs 7 de gene rafoe 7 comtptidetnqutrere genera tio.n.aut q» pter oe no eft ant folum in bis elementis 7 bis que ejebis ipfum at pmum boc forte pzio pfide randum utrum cft aut uou eft. •jbonit ozdine i oicend/a t oie y 6 p° u 6 celo oictu eft qle fit fm nam t cp fit igenitu % ico 2 ruptibile.tluc autfupeftoiccrebalqs ouobnf.f.oe graui 7 Icui 7 oicendo o iftif opottebit iquirere 6 ge nerattoe 7 cotruptioe qt generatio 7 cotruptto aut oto no fut aut fut folu i elemtis 7 mijetie ex eis. Clu boc erit p2imu pfideradu a nobis .f*vtjt- generatio e vel no e 7 fili* cozrujjrto. Jntelligendu 9? celu or p mu elemtu.p2imu quide.q2 i ceris p2i'us au oictu e.£lemtu at no qi veniat nalit i ?pofitoe5 mijetoru vt faciiitalia qttuotfed virtualif folu. Jntelltgedu5 vlten’fm com.q> alia eft pfideratio 6 6 gc neraroe < libto ogeneratioe qttt bicofideraf 6 elemtis vtfutpres mndi.tllic aut vt otdinarcr i ppofitionem 6 generatioe 7 co2ruptioc fut accideria efflttalia qt tuoz elemtis cuno reperiaf nifi i elemtif.aut mistis cp ex bis illic atitfm fut effect’ caufati ab elemtis iRimi quidem igit pbilofopban tesdueritate7adquos dicima nos nunc fmones 7 ad inuicem diucrfificati funt bi totaliter auferebant generatoem 7 cozruptoem niM.n.ueqj fieri :aiunt tteqj cozrumptentinm fed fotum u;d ri nobif puta qui circa mclltll'imum t pmemdem quofaft aliqua dicunt bene fed no pbice 05 putare dicere el' fe.n.quedameutiumiugeuita ttota liter imobilta magis eft altcria 7 p:io ris quam pbice pfideratioms illi an tempter nibil quidem alio pter fen fibiliumfubftantiaj fufpicari effe ta lea atquafdammtelUgere parni na turas fi quidem erit aliqua cognitio autfciafittranftulerunt ad boc per eas que inde rationef, £api'mlu fin traccatuspjimilibti tertg oe celo n mundo in quo ponuntur opiniones aritiquozunt circa generatione 7 abruptionem co2pO£ n alium* •Jboftqi %&.i pcedetua.puuuauit k ad p cedet ia % pofuir o:dmr i oicendis .niic reettado opt onca attquop circa generatoe3 7 co2ruptoe5 co2po ru naliu.oiuidif at tftud cai qmioiprcs fic qttuoz recitat opimoes ibi faialtt at:qmde:ibt ma:oa'ude 7 alio2ttbi qrta fut ac qde.6 pAm'c qipaini pbilofo pbantef ftpoptnioea nuc pferotat oiuerftfrcimfut i generanoe t cojruptoe naliu.tn cjde.n.f.p menides 7 mellifPtotaltf auffercbat generatione i nibil generari' aut cotrupt frn veritate f3 foluft appentia i iftt i boebn ofeeft qo pofuerut a?tq entia i gilrabtlia *pem't*imobil*'a. (5 de tpfis cofiderare magia e alri0ifto£ qda remanet icor ruptibilta queda at cotruput Certius £>cind n alio?: pmipbifiologijantef biquidem omnia alia aiunt genera ri i fluere efleautem fijte nibtl unum qddamfolumfubftinereejc quobec omnia tranflfo:mari nata funt qd q dem uidentur dicere uelle alii multi: ‘reraclitttsepbefius. •ponit tria opione qui oixert oia gene rari 7 eorr upt pter vnu matiale pzicipiu qo eft igeni tu 7 corruptibile ex q alia generaf 7 i qo refoludtur 6 numero fiuteraclitus epbefius* 3ntelltge du e q> ilti pofuert mu corp’ i actu elTc pricipiu ma rerialeoium oiuerfificatifutqr 4da oixerut illud efTe igneialq aeres alg aqua 7 ali/ co: pusmediu.De bis opionibus fi vis latius videre rccurfubabcas adpztmum pbicozus* Sunt autem quidam quitoecorpa generabile faciunt pponentef r reiol uentef ad fuperficief i epfuperfideba •ponit qrta opione que fuit platots q oipt oia co:po:a generari ex fupficieb’ 7 refolui i fupfides £apfm ftiu ttacratue pmilibatftg 5 celotmun do i4 rep:obanf famofiozes t% opionib’ atiquo^ foe aUjscjdemigifalterfitfmo dicc tibus autem boc mo i omnia cotpa pftitnentibuf eje qdern alia accidit dicere co trana di fciplinis pjoptum uidere 7 quidem initum aut no moucrc ant crcdibilio nbus ipfaronibus mouercqnam fu fpitiones. fSoftg’ petdenti ca*.narrain’f opmioes antiq tu circa generatione 7 cotruptoem cozpop naliu in boc ca.pfcdt rpzobado famofiores ex eis 7 oiur difpncipaliti ouas partes i qrup2ia reprobat opi nione platots.i fareptobat opinione pictagore tbi ide at accidit.*|bzia uep i ouas.i prt reprobat opione platots per roes mathematicas i fa vo per roes nales rprta adbuc i ouas fic ouas roes matbeatteas fac fa ibi oetnde pala. Dicit 6 p*ia » 6 ali/s tribus opionibus alter eft fmo 6 illis.n.nibil or bic cu 6 cis oicatur fuffici enri.prio pbic.Scd iflandu eflp opione platonis q eft magis noua?,pbabilio2 oiceimbus atco2po ra ppont ex fupftdcbus vtpofuttplatomulta acci dut pria matbemands mfctplinis 7 cap fuppofito fubftinenda aut no f5 magis lut rcmouenda cj> matbcmatice fuppoes babendo p tpfis fupp otbus roes credibtlt02d'cp p fuis p2i/s.3utelltgeudu q fi corpoza pponerentur gmtatiue exfupfidebus vttiipt piaro cu fupffcies fit idiuifibUiemp funditate corpus effetidiuifibi kfm pfuditatemrftXitfupficicG pponereturex U neis idiutfibilib’fm latituaiem qre efTet idtuifibilis fm latitudinem 7 linea pponrrctur eje puctl fimpli eetfimpltcit mdtfibilis 7 boru pria fupponit gedetra ratpjmcipiaXUea ei oifibile fm logitudies fugftcie fslogirudme 7 latitudines 7 corpVina oimfioem g?uis forte pofTint,pbarufcta naturali rei inetbapbica ex otmnione continui foemde pallam q:eiufdemronieeft foltda quidem ejt luperfideb” ppont fupfinee autej ex tineif bas aute ex Eiunctis fic aute3 biitibus no necefle inee partem lineam efle debie aute pfideratum eftpufin bis qui de mo tufermonibuo.q: non fimt indiuil» biles longitudine: Adducit fctsroesq talis eft corpapponufex fup ficteb’? fupfides ex lineis 7 linee cx puetis rue liea non erit oiuiftbtlis i lineae tag> i pteo quatitatiuas fed foluin pueta pns eft faUu 7p ,pbata in frnoib* 6 motu qr i fexto phip vbt orifu eft neft oare lo gitudme liuelieas idifibiles 7 ex idiftbilibopofiraf* UZicun cp at 6 naturaliVanpo ribuaimpoiTibiliaacddit oice refacientibaindiuifibiles line as ad modicum pfideremus * nunc impoflibilia.n.in illis accidentia r naturalibus pfequent que aute; in bis in illis non omnia jppterbocq dem ex ablatioe dicimatbematica: pbifica autem ejcappoiifione: 'bic3Ut.ipugnatopmione platonis p rones na turales 'muidif in quiqj fm ronuni qffac ibi fa.adbttc fi 4de fupfideetibi triatadbuc fi tfde mrritudie ibiqrta:tolalit attibi qnta adbuc at 7fitpe.puainouafqr priopminitqoda £ format rdemoucendoadtcouenienriaibirmultaaut funn 6 ptia oie oia ipolTibilia que aceidut i marbe manicis ponendo corpcia pponi ex fujrficieb* acci dut in namraltb’ fed no oia que aeddut i matbeari cis cuf ca eft qr naturalia p additione fc babent ad marbemattcalia 7 matbemattcalia fe babent ad na curalia p abftractioes maria 7 qlttarib9 fenftbiUW cjb’ abftrabif corpus matbemancu ,ppter q6 queeuep ipoflibiliaacdduc platonicis loquedo de corpore matbeatice acciduc eis loquendo naturaliter? cu boc plura* £Dl'ta antem fune que indiuiTibiliba £iber non poftiMeeriftere natttraltbsau temneceflarium pntafiq d eft indi uifibtle in diuifibili.n.diuiftbileipof fEbtle eft erifterepalftocs autem dtui fibtlesoesdaprraat.n. fm lfpectem aut fm accidens fm fpem q dem pn ta coloris album aut nigrum f m ac ridens autem ficutejciftat fit dttwf tbt' le quare queeunep fimpltcia paflto num omnia funtdimftbilta bocmo ptopterqd impoiTibileintaltsconfi derandnm. 3trguirj) roem pztma 7 ouo fadt p:io boc fo,pbat quedaq fuppofucrat ibi:fsd 7 qopucm.be pzima arguit oucendo ad ouo icouenietia fi cozp° copod eje fupftcieb’ qp pzimu e fic piato pofuit cozp*oponi ex fupficicbuf taqua partibus quacitariuis itaroluit q7 fupfidcs pponc refer lineis 7 lieeerj?u:tis.erquiVfequif cplnea eft fimpfr mdiuifibtlis qipponifquatttatiueepfim piicif idiuifibiUV 7 ex ofm q> fupftciea eft fimplicit tdiuifibilis ex eade ca r ftmiUtcr cozpus. 0i ttacp impoffibtlium eft utrocp ut lam babentem grauitate,ambo ba beregrauitatemfenfibilia aute; cor pora omnia aut quedam grauitate babeut puta ira? aqua ut ? uticp ip ft dicent. fiqdem punctum nuUam babetgrauitatem palam q: uecp It nee fi autem uou be uecp fuperfictef quar necp corporum nullum: “bicpzofe# fmicoueniensifequi.f.null'’ cozpuf cfTe graueaut leue fupponendo pzio cp puctu er q cftMiuifibilenulla grauitate aucleuitate fuppo nendo fo cpppoutu er no grauib’ taqua titatiuis no e gr.me 7 lirniUr ppofitu ex no tcuibus no eft leue quibus ftatibus arguif fic nullu ppofitu cjc t no grauibuf eft graue.fed qltbet liea pnontf e% no grauibis q: er pucrtsp opinione g° nulla Unca eftgrauiftfimiUrqzqlibetfupfcies ppoif ec lineis no grautbus fequiiq? nulla fupftctes eft grauis t q* oe co:^ppond er fupcrficiebul no gr imbui feqtur cp nullu cozp’e graue 7 fimilitudo argui por 6 leae* S ed ? q> punctum non polTibik gra uitatcm babcre manifelhl graue. n. oc ? grauius ?1cue Icuius ? tingit ali quo efle grauius at aut Icuius forte no nccefle graue aut leue efle qucad modum eft magnum matus matus at no fcmpcr magnum mlta.n. funt que parua entia ftmpfr tamen maio ra altis funtfiitacp qdcuncp graue ens grauia fit necefle grauitate mat* efle ? graue oediuiftbtle uticp erit punctii aute; indiutftbtle fuppomf. "Jbzobarqueda juppodtapziuf? oiuidtf i ouas qz pzio ,pbat p:imu fuppofitu fo fm ib :fed adbuc necpernobabentibus pziaadbuc i tres ii pzimu fuppofitu ,pbat p rrca roncs ibi f a: adbuc fi graue ibi rriatfiac oc. £>c pzia,pbatpezpzima roe$$ pii ctu no eft graue qz oe graue eft alio grauiue.I3 n oc grauius alio fu graue.i.abfolute fed nullii puctu e grauius alio g° ‘rc.,pbafmmoz q: fi pucru elTetgra uius alio tuc effct eode maius 7 per pns eet otuift bile in illo i q efTet maius 7 1' illo perqoeflct maiu s pns eftfalfu 'roppofitueius fupponifadpfens.f. q? puero e indtumbile. 3ntellige do q? cu oie % q» grauius alio cft eomafno itelligir rniuerfalitqe tmozrra eftgrauiozmaiozi aq fed iteiligit in co2po rtbus eiufdi fpei r rmfozmibuf. adbuc ft graue q dem fptflum Icue auterapeft/i autem fpiflum a raro differenfeo q>in equali rnolcplj eri flant fligit eft punctu; graue? Icue eft ? ftdenfu; ? rap fed q? q'dem faif ft»5? difibile punctu; at indinifibtie •£zobat idip froam roem argu endefie oe graue aut leue eft raro rei oenfu ergo fi puetum ftr grrue aut leue erit ra$fc rei oenfu 7 p pns erit oiuifibile % 7 p? pna qz oefdueft qo i eqii molle ptaptmec 7 ra roeft ecouerfo qo ieqlimoUc cotlnetpaudoza 3n telligcndu f graue t oenfu no puerrur -r fimtlif leue 7 razz qz aliqui lapides peiofi fut oenfi 7 no graucf vt fapblr* nubef et leuts 7 non rara fed iU6 vidd inuere cocelTu a platoicis p qs arguit Si at oe grane molcautdu? neccf Certius fecit efle facile e£ bis ipolTibtle aliqd 6dncere.£Dolequidcm.n.q6 infeip fo cedens.Clo atccdcnfdtuifibtle •jbiobat ide p tertiaronem 7 arguit ficoc graue vel leue cft r up aut molle vt piato p cedit ergo fi pu ctu e graue vel leue fequif rtuiftbile 7 p5 pna qi mole i qr f adiit cedit pmemi oup aut nifficii.f 7 oe talebj .pfuditate fm qua cedit menti aut refiftit 7 p pnffe qmVur quod omne ta‘e eft r iuifibile. Sed adbuc necp eje no bntibus gra rntatem erit grauitas tn q nantia* ni accidet boc:t in quantis no quo de termmabuntnonnolentea fingere* t)ic fbatUp.fm fuppofitup ouas roef. f.y co pofitii cjr nograuib'’ taquaerpartib’ quatitariuis nd eft grauc 7 p2io arguit fic fi er non graue boc efletf m alique numejt fic itelligendo q& er no grauib’fm aliquem no fieret graue % fm altqrn altu puta maioiem firet graue. fed talis numcr’ oari nopotnifi fingendo cu no fit rnaid ro 6 vno qua oe a(io‘qunre tc. €t ft omnis grauitas maior grauita te granitati accidet: 7 unumqdqj im partibilinm g:auitatem babere fi.n* (Quattuor puncta granitate babent qd at eje fuerit eodem graui ente granius qd autem graui graup necefTe graue effequemadmoduj al bo albio album quare matounopun cto grauius erit ablato equalt quare 7 unum punctum gzauitate babebic airgutt f0 idem fic fippofim er no grauib’ eflt graue rtlc fequeref qp puetu eftet graue pns eft falfu n piius ipiobatu 'r tpfu.b.eft oiuifibile i parte eqlis grauitatie cu.a.T i parte p cu iufgrauitate excedit pars eqlts giaui tatis cu.a.rit quattuoi puctoiu ergo quitu puerum habebit granitate p qua b.ercedit.a.in grauitatet p piTs fequif q? ructu baber grauttate fiue eft graue qre 7c. Intelltgendu qi bte inuere vr q6 oe grauius alio eft grauc 'Ttnfupfoppofiru videf oi rifie; uld q& oieertdu 'Riz. bte vult q> oe cp eft grauius alio qp eft graue abfolutc e graue fupirs sut voluit no oe quod cft grauius alio graui ppa rattuc.8 becoia funt vera, 2ldbuc ft cjdcm fuperfides folum £5 lineam ? tingit ppoiu inccmueniens quemadmodum.».* linea ad linea utroq? mo pponif i fm longitudine n fm latitudinem 05; et fuperfictem fuperficiei eodem mo linea autc pot linee coponi fm lineam fuppofitam non folum appofitam fed* fi qdem x fm latitudinem ? tingit pponi erit aliqoud: corpus quid necp elemen tum necp exelenientifcopofitum eje ficcopofitis fupcrficiebus. *bic ponit 31 p. fcoam roem ad ,pbanduj5 piato Hi q> coipus no ppontf ex fupftciebus * arguit fic fi coipus coponerefer fupfiaebus fequereftp aliqd cflef coipus q6 necp eet elemm necp ex elemtte pna cft falfu ,pbaf?na fupponendp pito q’ ficut linea ouptr pot imaginari coponi cu alia linea rno mo p petu ptictualc fittextrema cando angulu alio mo per fuppofitoem totius linee ad tota Ineam fic ouplr poflum*imagtnari i ppofitoe coipoiis eje fup ficteb .vna ('uperficie alrcrt adiugi aut p peru linea lem fm ertrema cando angulu aut p fuperpofiroe3 rnfad altep fm quemodu oicebant platoici er fup fteiebus coipus pponi.boc fuppofito (tante iucoue aiens ad ructu argutf.qi oe elemtuj aut er elemris caufatubi piofuditare fed fupicfeb'’ puo aut f0 mo ppofitu nulla baberet jtfudirate ergo ni p5 pnacu maioii qi oe roe coipoiis e babere ,pfu ditate n mioi arguff qrii rue mpfiaes canres angu luidudtufed no pltituut,prndtrate.fupporite at ne coftifuut .pfudirarem ig rur. adbuc fi quidem multitudine giaui oracoipora dum in timeo determinatum eft pa lam qd babebit * linea x. punctum grauitatem .ppoitionaliter. n:ad in uicem babent quemadmodum x pii uf dirimiietSi autem non boe diffe runt mo fed in terram q'dem efle gra ue ignem aute leue erit x planos boe quidem leue boe autem grauc x line ap utiqj in puncto? filr fuperficies n. terre erit grauioi quam que ignis. Sdducit tertii roem q fpcctattr |»ccd(t ? win ot ctumpUtoiusui tbpmeo vbioijrir ynumwjpus Hiber efte grauiusalio ex multitudine fuperficierU Tla ft plures fupficies faciunt cozpus grauius tunc feqait q? fupficies b5 grauitate t fi fuperficies babj grauitate linea b$ grauitate 7 fimilit puct’qm vt oi cru eft fupta ita fe b} punctu ad linea 7 linea ad fup ficiem fic lupficies ad compunctu at baber graui' tare5 eft ipoftibtle vt fupiu s oiifu eft.£t ft o icere i (p cotpota no oriit i grauitate pp multitudne pficteru caliter. fed e?, vt q> terra non eil grauio: aq qz fue fupftdcs fint grauiozes.fed q i tra eft grauio: aq.io fuperficies terrefut grauiozes fuperficiebus aq. Jldbuc fcqueret ide qo pzf.f.y fupficies ba bet grauitate 'i fimiliter linea 'i punctu. Totalncr autem accidit nullam qde c(Te magnitudinem autpoffe.aufem' ft qdem filr febabetpunctum ad li neam linea autem ad planuj boe au temad corpa oia.n.ad iuuicem rifo luta in pma refoluenf itacp cotingit utiqj puncta folum effet corpus au tem nullum •ponit quarta roem que eft

aliqn erit totaltr refolu tu in fuperficies 7 fuperficies in lineas 'i linea in pu cta.ficut tempus erit aliqii totaliter refolutu in. jn ftantia.quarc tuc nullu erit tps vel falce fic pot efte. pns aut eft fall n.q: ftcut mo tus celi eft neceftariuf nec pot no ee fic t tempus. Jdem at accidit r ejt numeris coftitu entiba celum q dam. n. naturam e% numerif pftimuitt quemadmodum q dam pbifica quidem n.cotpo:a uidenf grauitatej babeu tu» * leuitatcm unitates autem neqj cozpusfacere eft polTtbtle ppofitas necp grauuatem babere. Tluc ipugnat opinione pictagoze oicens qb cade iitcoueruemta accidut oiceimb’ cozpoza naturalia» ?celuXmudu coponi eje nummis ftcut pictagozas pofuu.tla oia cozpoza tnfoiora celo babent graui cate aut leuiratemumeri aut cu coponanf vp, vmrad no polTut babere grauitate aut leuf tatej -rpcrpns no porerut ipfa cotpota conftituere. £apitulu pnmu fecudi rracJatus tertq liba 6 ce lo ? mundo m quo ofteditur q?co:po:a naturalia babent motus naturales. £Jodat. necefTarium ejeitere motU5 fimpltcibxorporibus natura aliquem omnibus eje bis mamfeftum quoniam, enim, ui dentur.moucri neceffarium utfi no propiium babent motum uioleima flutetur preter naturam .idem fed ifipreternaturam eft aliquis mo tue neceffeeTfe t (m naturam preter quam hictfi multi pteter naturam eum qui fm naturam unum fm na turam quidem, n. ftmpliciter pzeter naturam aure b$ mftoe unumqdcp 3fte eft fcous tractatus buiuis tertitj libzijquo narrauit ? opinioefan nquo» circa generatione;? cozruprioem cozpozuj naturaliu.TUmc in ilio tractatu inquirit wru5 coz po:a naturalia mobilia motu recto fint :r,uua vt Icuta i qlirier funt mobilia naturaliter aut violeter *i cottnet tria capimla in p:io oriditq? cozpo ra naba babent mot’naturalei in fo o fidit q> graui tas 7 leuiras furpzicipia neceftaria motVecri in ter tio oftenditqliter grauta *i Icu/a fur.t mobilia viole ter fm capituli) incipit ihi:cp aut quedarrau captm incipit ibi:qm aut namra:p:mu ca.oiuidit in ouas. ptes p«'nctpales in q£ paa ,pbatq>co2p02a nalia alia babent motus nales in fa circa boc. ponit 7 i po:bar opionea fatppqo 7 leuicipo p manouasficpouasroes ,pbar intentu fuu ibifa adbtic aut r cp quiete: be paa pa'o pmirrit intentu oicens q> eje bif q ftati ofcef erit maifeftu q? c neccfl a rid alique motu nale eje q fequif iae efte oicendu 6 cozpoub’ mips cum moucaf fm namelemti oomianus ico rtbabituj fuit t pao bufomo arguit fic.cotpoza fimp licia mo uenf vt pj ad fenfum aut ergo naturaUt aut pteter Certius naturam feu violenter quod idem ert.lt naturaliter babetur intentum fi preter naturam ergo funt apta nata moucri iecundum naturam cum nibil mouea tur preter naturam quod non poffa moucri fccun dum naturam quia motus preter naturam ert po rtertor motu naturali 7 tpfuiu prefuppomr.Uno qr corporisfimpUcis namra ert vna t fimple*. ideo ba bet tantum vnum motum naturalem morus autej preter naturam multos poteft babrre:3ntclUgedu primo fm comentaforem cdmento. 'jviijq> btc ro fundatur fuper tribus ,ppoftrionibus prima eftqo omne corpus naturale moucturifecunda ert q’ om ne quod mouetur naturaliter aut violenter moucf tertia ert cp omne qo moucrur violenter mouef na tur alit er qr motus violente no tntcU/g.f nifi i rcfpe ctuadmotu naturale.£jcbis trib** ne cellario fequif qo omne corpus naturalemouctur naturaliter, ©ecudo ad idem comentaio: argu it fic omne carpus naturale baber natura ergo om ne corpus naturale baber motu naturale tenet ?na quia natnra-eftprtncipiumorus 7 quietis etuo in q ert fo pbic. 3ntelligendumfo qo aliquis pollet oubitare circa boc quodoiett btc vult cni5 qo vnum corpus fimplepbabeat multos mot* violen tos 7 tanti! vnunaturalem.cu ergo morus violen tus 7 motus naturalis etufdem corporis f:nt pira rq fequirur qo viu funt plura contraru.cui'> oppo mu oicitur in j*#.metbapbifice ftdpondd qo co trarietate perfecta que ert ma r ia oirtantia ipforum contrariorum tm vnum vm ert corrariu 7 boc volu ir in cotrarietateiperfecta que eft oi'amia arra majcimavm plura portum con a riari?iftiid vultbic. Unum motuirerre Ampliet ter ;Oeo:fu5 contrarieracc perfecta folutn cotrariaf motus (impliciter furfucorranetarc aut imperfec ecta eidem corrarianf ples motus furfu fm quid. Mi) oicunc qp vnt motui fimpltci folum cdtrart af vnus motus fimplc£.f'cut ert oc motu furfii 7 6 motu oeorfu tn vni motut fimplici poliunt prtaria plures motus copofm ficut motus laterales. 2(dbuc autem teje qere mamfcftm t cnimqufefccrc necclTartum :autm aut fecundum naturammt autema net ubi i fertur ut:a fecundum nat» ram ubi fm. naturam quoniam igif uidetur aliquis manens in medio (i quidem fecundum naturam.palam quia? latioquebicfeeundumnatu ram ipfomm. Si auteui aliquid fer ri probibens.fi quidc qtiiefcens eun dem concludemus fermonem. necef k enim aut fecundum naturam efCe primum qutefcens aut in infinitum ircquod quidem ImpolTibfle. ei au tem quod mouetur: Ibrobibet ferri quemadmodum empedoelee iquit terram a giratione quiefeere alicubi, uriq? fertur quia in infinitum impof fibile. TRullum enim fit impolTibtle; infinitum autem pertranfire impof fibileritacp neeeiTcftaf aliaibi quod fertur i ibi non ui manere: fed feeun dum naturam fi autem eft. quies ft eundum naturam eft i motuf feam dum . naturam quiin bunclocum. latio. 3dem pzobat per fecundam rdem ptcfupponrt do p2imo rnurn quod eft mauifcftum riddiC5 vicle ter mne fcqumir aliquod e cozpus violcntans pzo bibens nc terra moucarur ad (uttm locum natura lem 'Muncqucro oc ilb pzobibenre cp quo o crine do quiefeir vrrum quiefeat naturaliter aut violent fi naturaliter babetur intentum vt pz; 11 o fi violetcr fimilirer querani petilo fcatndo pzo bibente ficut* oc pzimo iruncvc!crirpzoeefTusminfimtiHteoz pozibus fe impedientibus quod eft impofttbile vt erit ocuemrc ad mu pzimum qutefcens quod qui efeit naturaliter quare ic.£t fi oiccrctur ficut o icit empedodes q* terra quidcit molirer inmedio ir.u' dip2opfer giratione ce!i vndtq? equa iter oetincre 7 ne terra re. :dat a tali medio. Xontra quia runcfcquereturq»ft remoucrctur talis ccli gi ratio q> ter? a moucrctur i infinim recedendo a me dio cum nulli ibieflet illius motus terminatio cofe quens eft impofttbile quia impolTibilee al quid cf fe morum in infinitam ergo eft aliquid moucri in infinttum.patct quod eft impofttbile factum efte fpofttbtk eft rieri. 3n redigendum pzimo fecuudum comeiuarozem com ro.pr.q? alicui poftctcfTe oubtum vrrum terra cfc fcat naturaliter vd fit in continuo motu.cuius cati f a eft quia (i a terra fupcrioa remoucremr terra in ILibcr ferio 2 tuc rra fupcrioz mouercf ocozfu 7 fic dlocp re terre ita poiTet alicui videri ee 6 tora terra fed oe iflo i qnto buiuf. oicitur* 3 viter i*fic e oemoucnttbug 7 motis :ita eft oe quiefceab* aio ficut in motis efl ocuenire ad prtoui mobile ita i c|c (centibuo efl ocuenire ad primo qutefccns. '}b:opter qd et leucippo et democri to dicentibus femper mouert puma corpora iu uacuo et mfiiuto.&icen dum quo moueturquiffm natura; ipforum mota li.n.altdab altomo uetur uiolentia elemento?: fed et fm naturam ncceflequenda; omnemo tum umufcuiufcp pzeter quem uiole iusefteto5p:tmum monentem non ui moucre. fed fm naturam ininft mtum.n.cftlino aliquid eritfm na tur am moucnf primum fed femper prius motum ui monebit. •jbomt circa oicta? reprobatopiniocs antiquo ra7 oiaidif in ouas iquapp:iaponit7 rep:obat opinoe5 leucippi 7 oemocrirt.i fa platois ibi:idem at boc:£>c pria eje fiidameto renis pceditia arguit p 'euappu 7 oemocrtm qui pofuerunt p:ia elemta co:po2» naturalia efte cozpota arbomalia idiuifibi lia molrttudine infinita in vacuo infinito motu o:di nato cdtinae mota, na querif ab eis vtru3 talia coz po:a moueaf naturalit aut violent (i naruralitcr.vl rerius querendi? efl quis fit eozd motus fm naturi £c fi biemt vt pofuit eozum opto q» vnuqotp rummouetur ab alio p violentia tdc opoztebit cti am vniufcuiufqj eozu efTe alique motu naturalem in ozdinc ad qui fuus mof oicif violcnfvt arguru e;l p:ius.£fia in vnoquotp tomnecdTe efl p2imo mouens mouerifm naturaj q:eo ipfo q> aliqo moueng motief pzet natura mo uei a moto:e eptrinfeco motu 7 tuc quercref 6 illo vt£ mouef fm natura aut pter natura 7 fic aut erit i infinito tn mouenttb’? motis qo efl ipof fibilcraut oateniem’ ad pttmu moueng motum qo mouef fm natura qre fequif q? in pomis cozpozib* efl ponere pjirni? mouens naturalit moto 7 p!?ns no fot ifinita numero inotdinare feu violent mota* vtllli bec ro fop tribus .ppofitioibus qro pzi' ma efl q» oe motu} b3 motoze h efl q> ois moto: in loco efl cozpus tertia efl cp co:p’ no mouef nifi mo tteaf. 3nte^i^ndu fo fm pmtatorc oecozpus qfi mouef aliud fi tpfd mouef violent mouetillo ait ud violent 7 fi ipfu moueif naturalit mouet illud ali ud naturalir.ZDoucrcat aliudcozpus naturaliter pot intelligiouob’ modis vnomo vtmouere otcac actionep:imimotoris cu.n.p:imumoueng cozpo reo tnoueaf natur alit actio dus motu efl in futi na turalie.b fotte fuu moru no moueaf naltt vr esi oe celo 7 elementis na cclu mouee dementa circulant 7 tn elementa no moucnf naturalit motu circulari. 2Uio mo pot intelligi vt moucre oicat motu ipfiug rei mote a pomo motoze 7 tuc oicemus elementa mouert nalir a celo motu circulari.i. no violent ca} elementa fep moueaf motu circulari qo no pringir oe aliq motu utolento cu nullu violenti? fitppetuu vtbabitufuitin p:io priaejepo plue comenaaf. 3de autem boc accidere neceffarium uttcp fi quemadmodum iu. Timeo feriptum eft ante v dum tnoucbant elementa inoMina te necelTe.n. aut mclentu; elfe motu aut fm naturam Si autem fm natu rammouebanf necelTe mundum ef fe fi quis attendenf uelit confiderare /Cunc.u.p:imum. mouens. necelTe moucre feipfum motum ftn natu ram * mota non tuolenfer in1(ppriis quiefeentia lods facere quem quida babeutnunc ordinem Que quidem grauitafem habentia ad medium que autem leuitatejbabentia a me dio:bane autem mundus babctdif pofitiouem. Tlunc reprobat opinione platonis 7 oiuiditur in onao q? pruno facitbocfo raicrtitur ad repto banduleucippu 7 oemoerteu tbirbis aut qui tofini ta:pama itero in ouae fm qo Duas roes facit prra platone ibi faradbuc aut tm. £>irit oe pria y ide tncoucniens neceflarium accidere poictu platois quod fcnprtt intbpmeo vbipofuitclcmenta ante» mundiconflituttonem mota effc motu inozdtoato quoniam aut tunc mouebatur naturaliter aut vio lenterfi violenter ergo etiam naturaliter cum moi* violentitgfit poflerioz motu naturali ve pictum eft prius fi naturaliter ergo tunc erat mundus pzoba tur confequcnrta quia primum mouens corporeus qo efl mouens frnfe videlicet cclu mouebttfe ipfu naturalit oe necefTttatc fi ergo etta elementa mone' banf naturalirtiicmoucbaf ad fualpca .ppria in cf bug pofira quiefccbam.f.leuta furfuT grauia oeor futftts atficfe habentibus erat in ea de oifporitoe a in eode ordine que noebabent fed nue fm illum Ojtdine pfttnmcmuduergo ituefm eunde Qzdtoej Certius conftitucbsmt mudti t p pne fcquiriji ante mudu fiitllVt mundus quodcft impolTibile. Sldbucattantum queret utiq? ah' qa ut|2 poffibile aut impoflibile erat mota inordinate et mifceri talibus mijcturie quedam eje q bufdam con ftant fm naturam pftituta corpora dico autem puta oflfa? carnee quem admodum empedodee inquid fieri in amicitia dic. n.qd mftojt capita fi necernice germinauerunt. Arguit fo cotra platonc querendo ab eo vtru3 elemta an mundi pftitutioem poterat ad inuice mi fceri taltrq? crtpfis pzoducerenf mina obite difpo [ita fic nuc ou generat caro aut of q ira De alifs. Sicut et.£mpedocles Dtpt amicitia iter dementa aducmente eje co$2 mtjcttdein ptimts ntf Tine ceruice generari n fic oc reliquia p oV altum aut q eas poftea ad inuice vni ri no plus ponit Jte.oeiftaroe* trume ptertoeuttate *£onetsutfummati5 beerd fic fieri q ppleri. 3nte mundi .pductionej aut elementa poterantad inuittoebttemffcertficutnuc aut non fi fic no eft ratio qrc tunc eje cis no fiebat rnud’ p eoK. oebita mixtione ad inuice ficut poftea fattus e St no tunc fcquif tp elementa no moucbanfinotdi nate vt oipt piato qttpeftin Oidinaru e tndcrmma tu q q6 eftinderminatu eft indifferens ad mifceri rei no mtfceri.Unde fii tuc elementa no poterat mi fceri (equit q> erant Determinata ad no mifceri q fi> miltf motus eop ergo no mouebantur. tueat q infinitam infinito mota fa ciuntfiqdcm unum mouene necefle una ferri latide quare no inordinate mouebunf fi autem infinita mouen tiat latioee infinitae neceffarium ef fe fi.n.fiuiteo:do aliquie eftno.n.ct no ferri in tdem inordinatio accidit nccp.n.nunc in idem ferunt omnia fed que cinfdem generif folum. *btc 3j2.rcumtfadarguendtt cotra leueippu* Dcmocrirti q ponit ouaeroes ibi faradbuc inotdt itate. £>icit oe pzima q? illi qui pofucrut ptima dementa elYe infinita numero q indiutfibtlia q mo neri in racuo infinito motu tno:dinato neceflariu eft oiccre aut q> oia illa moucbaf ab vno p2i'ncipio aut q* mouebanf a ptinciprjs infinitis. Si oia mo/ ticbanf ab vno panctpio runefcquif f mouebaf ab illo vna fpe motus xp pnf motu otdtnato cu i vno motu fim cadit iordinata ejrcfefttmad vito I0CU5.S1 autmouebanf ab infinitis prtncipifs auc ergo moribus infinitis fm fpemaut finitis.fi infini ris tuccotingerct moros infinito s eeqdefl incouc mensTptra iplosqrponutfpeaes repdTe finitas fi vero finitus tuc in cis emaliquis ordo 7 p piis . ordinate mouebanf.Un no pp boc oicuf corpora i ordinate moucri qr no oia mouentur i cude locum fcd folu illa que futrmus lodfed magis vp, bocoi cunf inordinarcmoueK qrmofbabet inordinatos ad loca indetcrminara.f.mo furfu mooeorfu:quod no cdrtngir cu leuia fempcr moueantur furfu fm na turam 7 grau ia oeorfum. Sldbuc inotdinate nibil eft alio qua pter nam ordo.n.,ppna fenfibiliuro natura eft fcd adbuc 7 boc mcoucnt enf i impoffibile infinitum tnordina tum babere motum e.n.uatura illa rep qualem ,bent plura 7 plurio fpe acriditigif ipfie ptrarium motdttta tionc quidem effefm naturam o:di nem aute 7 mundum pter naturam quamuie nibil ut ptingit fitcop que feeundunt naturam; *£>onitfam roem cotra pdtctos tono facit prto boc r* reprobat qitodda otctu anajra. codudendo pmen.prictpalit mteta in ifto ca. ibi:'videf;autboc: £>e prima pmttdtpno qullud oicitur iord ia tu 5 qo inefta ter natura 7 boc patet ex eo q> nar» rarcp fcnfibiitueftipfiusordinisca.&einde iferc cotra illof accidere cotrartum Dictis eorum Ccilicet inoordinatidem ftue motu precedete miidu que di jcerut iordiaru eflcfm nam 7 ordiam.motuaut fa' ero p,mundi,pducrioc5 que o i jrcrut ordinatu cite p ter namjr p pns iordinatu 7 .pbaf q> qc boc fequif qr q6 coierit pluribus aut maiori tepore clt magis naleq> qo copereret paucioribus vel rpe mior? fcd primis copetebat motus p tps ifiniroi prerieo 7 p'’ mudi .pductioa folu p tps infmirJ g° mofiUop corporr. ne mundi fuit magis naturalis mu di.pductioej-rppns magis ordinarYccffergo mo tu ifinitu que oqrerut iordinatufuifle naturale 7 or pinam cu mbil fm natura fit vt p tui git td eft p acci dens 7 fine ordine 7 cp motu finitu que Dijcerut or dinaruJuifTe pter natura 7 iordiaru cum fit pterot fpofitidem motus infiniti q ,pbatacft clTc fm natu ram-r ordinata. autem bocipfitm 7 anarago rae fumere bene eje immobilib\n.in cboatm undum facere tentant autce nsbct n alipgregatrtef aliqualitet itqt mo uere 7fegregarediftantib:> a«tcm. i motif no ronabilem facere generato imn.pprer qtS-rempcdodea preter mittit eam quem amidtia.lFlecp.n. utiqj poterat pftituer celnm e% fegre gatis q dem pftruens pgregattoem autem faciens ptopter amicitiam eje difgregatta.n. eft pftitufmumfele metis itacpneceflarium fieri er uno tpgregato q6 quidem igit eft natu ralio quidam motus untufcutufqj corpopquono uimouenf necppze ter naturam manifeftum er bis. 3lpp:obar vnuDtctuanarag.no ftmpfr fcd fup pofito gp mudus fuit fact* er elemtts ipru5 pcedcri buo boc.n.oaro melius eft oicere q? mtidus factus fu erit er elementis quiefcenrtb,,T aggregans i vno cbaos pfufo p eop fcgrcgatioe5 vt pofuu anar.q ponere ipfu efte factu er clemens motis % fepatl vt p dicti Direrur.qz mudus no por fieri er elementis ipfupredenVttflipf'parationepiius fuerit Dtfpoe pria.f.inuice vmta.cit ois trafmutatio fit oe prio i priu t tn hoc et alij conucnerut vt tbalcs anapmenes 7 alij plures pp qo epcdocles t generatio e mudi oimifit amictcia cu.n.amiricia ba beat cogregare mud’atj>ftat er oiTgiegatis. io 05 fm eu elcmeta q an mudu p amtdria erat pgrega ta t generande mudi fegregenf p liti feii inirmciciaj tnrea ,pueniente.7 tucpdudit 'lip. petrem pzicipa lirmrcmaoicms q?er oiccl emaifefluq?oeco:p’b5 motu q mouef naturalit 7 no ui feu pter natura.3n rclltgendu q7 anarag.* empedocr.pofueftelementa a n mudi generanoe) fuifle vnita 7 q? er eis genera rie fintmePp feparione facra fuifle ab intellectu oiuio empedoet aut alite. C>e bis aut optmoibus fi cu pis vide latius in piimo pbop. £apituluKccundu tractatus fecundi libatertif 6 celo 7 mundo in quo oftendttur c$ grauitae t leui tas iunr principia neceffaria motus recti. at quedam babere ncccf fariuminclinatoem grauitatis 7 Imitatis er bis palam moue ri qdem.n. inquimus: ncccffarium dTe fi autem noubabebitnatura in clinaioneqd mouef impoflibile mo ucri aut ad medium aut a medio fit n:qd quidem in quo.a.no grane qt> autem inquo.b.grauitatem babenf ferat at non graue p eam que. g. d. q6 jute.b.in equalitpcpereamque gxper maiua.n.ferf grauitatem ba bensft itaqjdiuidaf co:pa babcna grauitatemmt que.g.e.adeamquc g.d.poflibilc.n. fic fe babere ad ali quid ea? quem in ipfopartiumfito tnm ferf per totam, g, e. partem ne ceflc in eodem tempote ea5 que.g:d. ferri itaqj per equale ferf no graue ? grauitatem babena qd qde (nipoffi bile eadem autem ratio tinleuitafe 3fUtd eft£m ca.butus tractatuftn qpoftq? 21&. inpredenti ca.6clarauitcp co2pa naturalia babet morus n3turalesibacca.ouditq6 grauitastleui tas sut pddatanccefTaria morus recti i pbat q> ne cefic eft co:pa naturalia mobilia motu recto baber grauitateautlemrate.oiuidtfautin ouas pres Fm mias roes qs ad boc pbadu adduc ibi fa: adbuc aut:£>e pna pmittit ruo q? ex Dicendis erit manife ftu cp eft neceflariu qda.f.co2po2a motu recto mobi lia babere iclinatione grauitarif vel lenitatis 7 tue pott pttam ronem pfupponedo p:io exibatis tpee denti ca.q>oe co2pwmobtle motu recto J?5 mo u na turale 7 cybcevlterf turalr iclinatioe3 grauitatis autleuttaris adfuu lo eo eu naturale qzalitnopolTetnaturalit mouerta medio vel ad mediu* 36 ,pbaf q: fi p aduerfartum co2p’no babens graiutate polTetnaruralir moueri admediittucfequeref q?ouo co2po2a quo;t Vnum eet graue 7 reliquit nulli? grauiratis mouerentur 6 o:fueq ipoflibile q2 illud q6 bj: i fe p2i'cipiu mot*oo2fif 05 velocius moueri6o2fuq»illudqDno b$ 7 ,pbaf pnaponm do graue qo p aduerfariii mouea£ D02fui vn«02a p fpaciit.g.d.T.bJit co2pus graue q6 moueaf oeotfu in eade bo:a p fpaciu.g.e.ruc p$ maioris ut maius corpa ad mina equale igtf no graue fertur corpus r grauitatebabens in eodem tpe boc at impolTibile. Adducit fj icoueniee q6 e fi qzoaf cozp’ mobile mom recto nec graue nec leue fe$ gp ab eade pote na mouebuf violet ouo vnu e graue 7 reliquii no 7 tn mouebuf eq velocit furfu oib’alqs ptib’becateipoffibileqz cozpus graue roe graut tatis plus refifttt eide potetie ne moueaf furfu qua cozpus no graue g°oj tpfu tardui moueri 7?na,p baf ponedo g\a.fit cozpus n graue qo moueaf fur fu violet p fpaciu.g.e.i Vnaboza fit.b.cozp’gzaue qz moueaf furfu ab eade potentia p fpaciu.g.d.i eade boza 7 tuc fecjf cu.b.tardi’moucaf q pl’ reft ftit eide poteria qz fpariu.g.d.emiuf qua fpaciu.g. e.Deino fic ps.b.ad qua fe babeat i eqli i refiftendo ei necelTe corpa oe grauita tebabereaut leuitateqd diminatuj ■pzobar pzimu tccucmes p2t\illatum.f. qp C02p* ncc graue nec leue moueref furfu violent tftnitd vc locitate qz i tpe quarucuq3 modico prrafir5 (pacid Cftnitu q6 ,pbaf qm qciiq> tpe Dato i ilb ptranfirct fpaciu maius cjp fu ahq 6 fpaciu i/initu g° 7C.p5 pna 7 afluptd arguit q: ptraftret fpaciu maiuf qua ptra firetaliqograue led qoliber fpaciu finitu ptralircc aliqb graue g° 7C.7 ruc iferr pdoem pztcipale taqua i)bata vjqz necelTe e occozpus mobile motu recto babere leuitate vel grauitatem. £aplm triu tractatu 6 fc6t libai terti) 6 celo 7 m i» do i q ondif qltr grauia 7 leuia fur mobilia violent Qoniam at natura eft in ip foejciftens motus pirndpium uirCatin alio fm cp alid mota at bic q dent fm naturam bic autem uiole tus omnis eum qui fm naturam pu ta lapidi eum qui dorfum ulbctores faciet qd fm uirtutem eum autem q pter naturam totaliter ipfa. 3ftud a friu ca.buius tract’.i q poftqua 3fp.iti pcedentt ca .oclarauit gp grauitae 7 leuitae fut pztci f>ia neceffaria mot’ rccti.nuc offendit qlir grauta 7 euia fut mobilia violent 7 oiuidtf pzicipalit i ouas ptes i qm pzia pontt oriam iter motu nale 7 violcu ru in fa aut offendit ytain motu naturali qua vio lento requiri? mediuj ibitad ambo aut: £>e pzia oicit q? natura eft principiu motus in ipfo in quo e fed virtus faciens motu violentu eft pzinciptu mo tus in alio fm qz aliud qz i trinfeco.Unde ois mot’ aut eft nalis aut violent’. £ftg° ora int motu 11 a turale 7 violentu qzmofnalis eft a pzicipio intrin feco 7 violetus a pzicipio e^rrrinfeco. Deuio fubdit qo motus nalis pot velocirari a motoze ejrtrinfeco vt ou velocitaf mot’lapidts oeczfu a virtute ipellen ris.fed mot’violent’ totalit fit a virtute motozifejc trinfici.3ntelligendu fm qo ou pleje eft motus nalis qutda e vt motuf ter re oeozfu totaliterfactus ab iiurinfcco 7 quidam eft tLi&tf mistae cjrnali' 7 Wolento fic motus terre oeoifum queimpellens velo citat fed motus violentus cum fiat folum a moroze enrincco et tanto fimplejr* 2ld ambo autem (unquam organo urit aere natus eft. n. btc z leuts elfe t grama eam qmdtm igitur que fur fum faciet lationem fm op lenis cum ferat ?fummat principium a uritu te q6 deorfum lte?r fj qj grauia ueld n .(nprimene tradit utiqj .ppter qo 7 non a fequroteco q6 mouit fert ui motum fi.n.no tale aliqd corpa ejei fleret non utiq? effet qui ui motus t eum at q fmnamuniufcuiufqjmo tum.pmouct eodem mo qdqdem i0if oe aut leue autgraue z qualiter pret naturam babentes motuaeje bia manifeltum. 1 *btc ondit ta in motu naturali qua violcn to requtrif mediiioicens q> ad abos morus, f.na rurale 7 vtoletu vtit mouens aere taqua organo re qutfito ipfe.n.aer t\\ natus ee leuis 7 grauts.afceu derc Toefcendere.T Pm cp leuts factet mora violen rufurfufmaurgrauts faciet motu vtoletu oeozfu qm Pm q> virtus ipellcns fpztmit in aere motu; fur fu vel oeozfu fic aer mouet ipfiJ violenter motu fur fu vel oeozfu.,ppter q6 celTantcp:to ipcllenre a mo tu nihilo minus mouet violeurmom ab acre moto vnde fi no efTet aliqo tale cozpus cotiguu ipli viole ter moto ficui eft aer 7 aqua qo mouef i «nouerec ceflfante pzto ipeUente no effet tuc motus violcnms cuius 3riu experimur. -7 eo de mo tmaginadu eft ip fu mediu ,pmouere vnuqueqj motu naturalem gra uis aut leuts.£t tuc codudit oicens c(Te manifertu ejcoictis ojcozpus mobilemoturecto elTe grauc aut leue 7qlit habent motus pter nam. Jnrelligen dttq?c6m;tniftocdmto facit vna oifgreflfionemq rendoveru mediu fit neccfldrtu; tn motu naturali 7 violento aut fit adtuuans tm.Uno oie t qrendu eft vtru adiuuat tpfu motu naturale aut eftneeeiTa rius i motu nalt epimatu eft.n. vt cozpVale moue af Une aere.ftlr oe motu violento % Pm hoc erit aer qfi coadiuuas no qfi necdfarius ibis ouobus mo rtbue. betnde aliquib* interpoftrif verbis refpo det 7 pzimo oe motu violento bices. Jler igitur pj q>.eftco2pus palTtuum continens eft ncceflanusin effe iftius monis,f.violenti 7 Pm tpefl: grauc a: le/ uefjdr.f.motnfariliozem 7pfectoze notp fitnecef fartus i fuoeffc.iler aut eft tuuans motu naturale etia ficut oijcit eft neceflfarfin elfe mot9 viole ri.Uutt igiturcbm.bic ouojpmu eft cp mediu % qz eft eorinens ipfil mobile paflimi 7 oiuiftbile ab eo c necefTariu m moru cozpozts granis aut leuifqm bit (ufmodi cozpus no m otici fu rfu rei oeozfu mfi pp buc fine vt oiuidat mcdiuao fi eflet vacuum nec ef fet mediu eorinens oiuidcndunofieret motus rin qz vult coitue cp mediu puta aer ve! aq £5 cp eft gra ue v ei leue. f.in refpecm adiuuattpfu motu fariedo eu veloriozerifta.n.media fi.inceperint nioueriab ermnfcco babent natura cotinuadiejc fe illos mo tus p iua fozmafubalem 7 qualitate ioc.ylir motiua que m rcfpectu motus furfu or leintas t i refpcctu motus oeozfu or grauttas 7 bpc m fperis uie. £c ipfa mota reddut motu cotemitn eis velocioiequa fi eftent quiefcentia.Uri pzo pzimo fic oie om. mu otceitdo pgrauia 7 leuia tnoucnf ad fua loca nalia p fe 7 ab irriufeco qz a fu is fozmisfbalibits cufuts ter moriuis licet ta!cs motus p motum medii pof funt velocitari.Un 3l£.ponendo oram inter motu naturalem 7 violentum oijcit motu naturalem fieri a pzmdpto inrrinreco violentum aut ab eprtnfecot pzo ifto introducunt qutda verba comentarozis po lita in bpc comento ou oteit lapis aut mouet fe in quantumeftgramsfoi artu 'rmoueturinquatum eft in ootentia inferius 7 cafua in boc qb inuemtue vnomo in actu 7 alio mo i potentia eft q: ppomtur Certius eje fotma t r.i attria.fotma igif duf mouet inquatu fotma 7 mouef fm q> efi materia no.n.eft ipote tia ad fnferf nififmg’ efi i materia. 2ld. fin aut coi ter pr a fidente iptimitur queda virtus ipfi pie tto aqua mouef ccflante jnctenre a motu que virt’ nppunaf (a quibufdagrauitas vflcu taa accidenta lio 7c6iterappcUafipetus7 bec virtus pprefifien ria mobilis 7 pepcndentia eius in conferuaria p icientc cotinue ocbilitaf atep remittif oonec no fuf ficiatapfcus moucreipfu picctu., £>e medio aut vt$t requiraf in motu grauis aat leuis oicut coitcr Dtfiinguendo ordl refpondcri oieendo eclar autt q> corpora nalta mobilia motu recto fur grauia r Icuia t qUf fur mo bilia naturalir 7 violenr.Tluc i i(lo trio tractam oit dirur rtm elemra fint finita numeru vel i finita t op funr generabilia T corruptibilia* £>iutditur au tem tflc tractatus in quatruor capitula in quorum primo premittir quedam ponendo o:ffmiricme$ de menrim fecundo offendit vtrum elemenra fint fini ta fecundum numerum vel infinita, in tertio often dtt ap elementa non funt tantum vnu in quarto oft£ dir q? elementa no funt perpetua fcd continue ad in tiice5 gmerabiliaTComiptibilia.feamdum capitu Imm incipit ibt. vtrum atitcm finii a:terrium incipit ib iquoniam autem iiecenciquarw incipit ibi: quo luam autem iufimtarpriinumcapuulum oiuidttur principaliter in ouse partes in quarum prima on' dit q> non omnium corporum i generatio neqj nui liusin fecunda ponit ordinem in oicendis. incipitn do oetenninare fpecialirer oe demenns ibi:rcliqu umautem: £>icir oeprima parte q? non omnium corporum eftgencrar/o neqs fimpkctrer nnllius cum oedaramm fit edum efle in generabi le 7 multa corpora bic inferius efle generabilia. vt fenfus offendit? tunc probat Slrifto.yert impofli bile quod omnium cornoru;ftmul fit generatio da fi omnium cocorum ftmul eflet generatio fcqucre fur# ante omnium illorum generatione: fwflet va cuumfcnaratumconfequcnscft tmpoiTibile often fum cftin quarto pbificorum ? confequcntia 4>ba turqnia fiomnia corpora generaremur in locoan q generaretur nullum .perftufiet corpus 7pcrconfc qnene fequirurquod ille locus prius fuifTet varu’ 7 fic illorum generationem prcceflifle* vacnu3 fepa ratum vnde e.r vnocofpore poreft fleri aliud cor pus in eodem loco vt igne oc aera fed fi tn tali loco nullaprecefTerit magnitudo nullum corp’ in eo ge nerabicurqutaomne corpus quod generatur in ali quo loco generatur cjr alio in eo cpftentc qood eft in potentia ad formam generari cum ens actu non fiat n»Tt cr rnrein potentia, ideo (i in tali loco non prcccflifTcr aliquid qfuod erat in potentia ad forma generari in eo tunc locus ille fuiflet vacuus ?oa retur uacuum feparatum quod eftiiiipoflTbile. ©3 bic cubitatur qr fi ponedo oia corpora firmrl generari ncceiTeCft ponere vacuu prccdTtilV cozu ILiber feneratione ridetur a pari ponentes mundo fm fe toro ftitffe generatu bnt ponere vacuuprecdTif fe mundi generatione fed boc eft impoftibtlc ergo fi oia coipoia fimul generarentur, f.c? fb’o pfuppofito 7 per motus vt tranfimitartone:tucauteok generationem fuiftet vacuo feparatt* rropnue facta oeducu.XDunduo aut no fuit boc mo a oeo jjductuo fed per fimplice creationi nullo fbo pcedente duo generat oneqb fuerit in potentia ad ipfu vel ef forma pp qo no 05 tp ante mundi .pducnone fuerit locuo etue recepti uoe neq? fpariu vacuu fed fpaciu? qo tott mundo couefpondetlduo oimeniio coipoiea que fimul cum eo fuit creata. fliquum autem dicere eft generatio quid eft.iluontam tgif m omntbnf cognitio per p;lma. aute e%i ftentlum elementa conflderandum q coipos ft elcmcta:7 p:opter quid fut.beindepoftbocquod‘1 qualia qucdam.lboc aute erit manifeftum fupp6entib"q'd eft elementi natura. 3ncipit brermiare oe elemtto. £t otuidif i tref p tco p°pom't otdincm in oicendiean febo ponit oim nitione demeti in tertia offendit nccef fitarenbi fccuda.ftt itacp demetur ibi tertia:fi itaq? Dicit oe ptima y ejr quo non oium coipopeft ge ncratio d icere quoiu comopeffgcnerario 7 pp quid 7 qi in oib'’ cogni tio babetur per piima q fut piincipia aItop:piima fut deme ta: io a nobie piiuo pfiderandu eft que eiemeta 7 J)pter4d futoeinde oeeo pfideraditm funt 7 qualia quauru ad Tuas 7 bcc oia fut mamfcfta nobis piiuo fupponenttbuo cjde3 na elementi ponendo eiuo Diffinitionem4 Si Itacp elementum co:po? ad qo altaco:poja diuidunfintus enftes potetta aut actu, 'boc.n.utroqj m o do adbuc dubitabile ipfum autem eft mdiuifibile in altera (pecte."Ca le enimeftelemcntum.omnei* unum omnibus uolunt dicere. Diffinitione elementi oiccns cp elemenm eftco:puo:in qb alia corpora refoluutur: cpifteno m eis potentia aut aetit qo aut iftarii tenendii ht e oubirabile indiuifibilein altera fpc elemcmu5.n. oicitur elTc tale fiue fit vnu ekmctu omnibus me inulta. 3ntelligaidum ey oifftmtio dem enti bic pofira eft tab o elementum eft coipos in qo alia re foluntur epftcnf in eis potentia aut actu indiuifibi lein altera fpectc:? oicitur coipuoad oifferentiatn materie que nominatur elementum fed non cftb iftio oe quibus bic inquiritur que (ut coipoia. De inde ponitur in quod alia, f.nujrta refoluumur ad Differentiam celt quod etiam oicitur elementum fedcjcipfo non componuntur micta nec in ipfum refoluunrurrpoftca oicitur eyifteno in eio potata aut actu ppotuerfae opinioneooceffe dementop mijcro oe quibuo aliquid poftcrfoicetur .Ultimo Dtdt o/uifibile m altera fpecie.i.oiuerfa ad oifferctt nam mpctontm que funt refolubilia in eiemeta fpe cie Differentia. St itaqj quod dictum eft elemen tumneceflceft qurdam talia .cozpo rum In came qdem.n.s ligno i uno quoqj talium eft potentia ignis % terra manifefta antem bcc eje illis fc gregata.In igne autem caro aut li gnum non igne; necp fecundum po tentiam neq? fecundus actum, fegre gaf.n.uricp fimiliter at neq? fumus aliquod folum effet talium neq? in illo. Won.n.fl erit caro aut os aut alios quodeunep nundum dtccndu inelTe.Sed p:econftderandnm quif modus generationis. Oftendit neeeflitatem elementorum per ouas rarionce ibi fecunda:quoniam aut 7 oiotprma iu Duas qr pumo ponit pamam rdem fecudo ponit Differentiam inter anajragoiam 7 empedode in oe terminando oeclementio ibi anajragoratibi at oe prima offendit neccffitatem elementorum per p:( mam rationem oieeno cpft elemen tu eft vt nuc ot erum eft necefte celte qda talia co;po:a.f. elcincta. Certius ex quibus mijrra copoitanturrin quorefoluatur na mamfaftc p5 cp i carne 7 ligno 7 i vno qcp mixto fut ignis 7 terra i potentia 7 fitr alia elemratqm ex illi mixtus buiufmodi elemeta fegreganr:f5 i elem tis no funr mixta neq? fecuda petentia nccp fcdm acm:qt ex elemtif fi poflutmixta fegregartex igne n.aut terra 116 fcgregaf caro vel lignu et fi cct tantu vnn elemetu vtcfda oixerifcno effetoicedu came aut os in ce illi x exilio poffe fegregart fic elemrta fegreganf ex mixtis -xqt elemeta futpuma coipop io videndu eft cj9 m°dus e generatois anreip puema ad pfideradu oe generatoe mijctop ex eif. 3ntelligendii cp cu ex elemris taq> ex ma poflmt mixta generari :id 05 qp mixta fint aliqmo ipotetia in demeris cu fp ex potentia tali fiat actu tale.13 ril mixta no fut codemo in potentia i demetis:fic elerit ta fut m potetia i mixn's:qm mixta oicuf mentis in potentia pafltua rmrfj elementa oicuf ee imixtio in potentia quodamo media impotentia pure palTiua 7 actutqe fut in ipis fcdm virtute: qtr mixta no fut i demeris: 7 oe iffa potentia loqf duoiemixta no eflcin elemctis necp fcdm poteria iteq3 fcdm actii,Sed tuc oubitat vrpclcmcca fint i mixtis folii virtuatV 7 fcdm qlirates fuasacriuas ‘X psfiuias atit vitra b°etia fozmalir fiuefcdm fuas fonnasfbales: cj: vtragpiftap oie 2\p. eflecubi tabile adqd rudet cp fifta ma oiucrft vana opina tur: voluit naq? auicena elementa manere i mixtis fcdm fuasfozmao fb*a!es fcdm efle cdpl tu:q: non voluir eas irenfioni recipere fiue fcmifltone.3lu<. aur opinat0 eft dementa efle i mixtis fcdm fuas fo: mas fbales fecudueei?pletu:cupofuerueas gra dualif remim' ou ex elementis mixtu generaf fic re mtttuf qlitates actiue aut pafliue.&usat opi nio e cp elemeta maneat in mixrif folu virtualit 7 n fcdm fuas fozmas fbales qxtunc non fp generatio vnius elTetaltenus cowuptto cufpriu ponit in p° oe generatione. Bt ide videt velle hic 2lp.ou oicit ignis rtcrrafut in carne aut ligno pomfn at oiett actu:fcd oc boc in pnmo oe generande la cius perquiratur. 2lnatago:a8 atitem cnipcdocU cou trana dicit de elcmciitis.feic. n.qui dem ignem t terra t coelemcnta bis elementa inquid effe com poni pmmaejc bis anarageuas ait tem cotrarium: omiomera enim ele menta, ©ico autem puta carnem et os:7 unumquodq? talium acrej ait tem7ignem7nu.cturas bop7 alio rom femimtnt oins efle. n. utrumcp ipforum ejc m uiftbibus omiomeris omnibus congrcgaimsipiopter qd * facta ede omma ex bio.igne mim i etberem appellat idem. Ofkndtt Dtuerfitate inter anapgota 7 empedo dem i oeterininado oe clemens oices anajrago ras dic pria empedocU oc elementis. hic ide.nX empedodes igne 7 terram 7 alia cedcmetaria bis acrej taqua oicit cite pimaelcmetaalop co:po rum % Dia alia e;c bis coponi anapagotasaut oicic c6trmu-f.co2poui omioinera.i.cdlimtliu3 partiu ficut fimt caro t os in br:i,>elTcpma(clemetaaltop igne5 ac 7 acres 71 eliq b utus clfe mijcairas illof. ejc femi nartjo oium alioip vri voluit vrrucp ipfop.f.ignem 7 aerem facruetTe ejeoibus co:po:ibus colimilib’ fcdm fpem inuifibiUbus rri pp eop mixtionem pp qo p fcgregatioaej ipfozu ab igne7 aerre in qbus pztue erant congre gata:? ipfe anajragozas igne 7 etbo:cu idejoicclfe £>eopimoiiibuf autebislatiusq e in p°pbtco:u3. iluomam autem eft omnis natura lis ccjpozis COtouum aut bi quidem fimpltcesibi aute mi pti;i mijeti q de mijctop I implicef aut fipliciumfunt mamfcftum q> erunt quidam co:po:a fimolicia.runt.n.? motus fimplices. Jta q3 palam i cp, futi t elementa ? ,ppter quid funt. Oflendii per fecunda roemnccdTitatem eleme top Dices fit acerno tus ppzius :motuu at bij qde fut fimplices bijaute mijrtumot’ c(dem mijeti fut ppaj mtjno2u: mofvero cozpopfimplicm: p pter quod manifeftu elt q? fut queaam cozpota fim plicia ejc quo fut motus fimplices qui funt p:opzif motus iplop 7 tue cceludit DicctiG q> palam itaqj edy funtdementa? p:optC2 quid iunt funt enim vteonftuuat vniuerfuranqua partes pertinentes ad eius perfectionem elTcntialcm 7 vt mixta ejeeis 7 in tpfa refoluaf. 3nrdligcndu3 eft q> p2imaro ,pbas dementa efTefumptafuittjc oif finitione clementi fj bcc fecuda fumitur ex morib’ fimplicibne numerumquinanum fccun dum fpcctcm pofliimus ptobare numera3 quina rium elementog edum inter tlementa conumerait do vtin pamo buiusfuit oltenfu. Capitulum fecundum tertii tractatus terti/ libti oc celo emundo in quooftcndtrur vtrum elementa fiut fmita fecundum numera vd infinita %Sbc r £U” autem finita aut infinita 7 fi finita quanta fm numep pfcquens uttqj eritpfiderare. 3itud eft fcdm ca.bMUs tratat° in pcedentt ca®pofuu Diffinitione clementi ondo ea ee.TUic Declarat veru elemeta fint finita i'c6m na* vdLnfiuita.£toiuidsf iouas ptes q: p®pmtttitte' tu,z°,pf:quif ibi:p:imu dde oie 6 ptima cp priter co fideradu eft oe demeris vt$t fint finita IC05 numq: aut infinita % fi fuermt finita quoqfut. •£:imuj;qdem igit q> no funt infini ta quemadmodum putant qdam p temptandum 7 panium omnia omi omera elementa facientes quemad modum 7 anacagozas. mullus, n. fic dignificattum recte fumit elemett tum.eiidem'’. n.mfta et majcimop cospop in omiomera diuifa.&ico at puta carnem t os 7 tignum 7 lapide 3tacp quoniam ppolitum no eft ele mentopmo 05 eritqd omiomep ele mentuifed indiuifibileadalteraipe cie:qucmaq3adudictum eft paus. •p>:ofequif oe intento rcpzobando opinioes ait 4 pofuerur elemeta fc05 mlritudineifinita ondo ea effe finita:-! oiuidit i tres ptes. Jn pma re pzobat anajcagozaan fcoa leucippu 'i oemocrtmj: in tertia oes fimulabi fcda:f3 adbuc necp: ibi tertia adbuc at fi vmcutqjipama adbuc oiuidit in tres fic tres roes facit fecuda ibiiadbuc aut: tertia ibi:ad' buc fi cotpus oicit oe pzima cp eft pzi* a nobis cote pladuy no futi finita elemeta fic cjda putat % tunc facit p2tma roem p anajcagoza oieens qp no oia co: pozaomiomera.i.bomogenafut elemta vtanajca go:as oijcit» Un nullus fic oignificans elemetuj cp eius na fit bomogena recte fut elemetu: cu ad fe fum appareat nobis multa cozpoza majctma e(Te bomogenea vt caro os lignulapis -tc.cu g°nullu5 cozpus mijcttt fit elemetu fe

onit tertia roem o icen s qp mu cozpus o iffert ab alio cozpoze ppztas oifferetias ipop fut qlitates p:ime ienfibiles fed tales ore jppzie coz po$& fr finite ili°6gnrattoeg necefle e pzima coipoza fiue elemtaee finitap3 pna q: elemeta numeranf 7 oiftingunf feb* numeratio ne n oiftinctione illo£

otperut elemeta e (Te numero ifinita:(cvq qntU3 ad b° qp fibi ipfis qp pdiperucrtbi fecudarftT atpztma in tres fic tres facit tres roes fa ibiiadbuc arrfi n tria ibi: adbuc at nccelTetotc oe p*qp i bis feu p iftos eft p° boc peccatu qp no fut pzima ifinita cuj caufeoium apparentiu eque bri reddat ponedo p" finita fic ponendo ifinita .put otcebai i fcoa roc fa cta cotra opinione pzecedcnte. 2(dbuc auten fi non infinite elemen toJU3 dtfFerentiepalamqz no erunt dementa infinita. •£>om't fecuda i dem arguendo vt pzC fic ore ele mentep nd fut ifinite $ elmeta n fur ifinita p3 pna 7 une occlaraf pzimc fenfibiles q fut tantu qttuoz vt fenfus offendit. 2ldbuc aute necefle oppugnare ma tbematicas feientias indiuifibilia cotpota dicetes i multa glonofomj 1 apparentium fcdm fenfum interi mereide quibttf dictum eft ptimum in bis que de tepote corra dijciflfe 7 oiuidituriit ouasficut ouas roes addu cit ibi fecuda:adbuc necp Dicit oe p:ima q» eft necef fe ipfos oicere prraria fibi ipfis qm ele metis elidentibus in oiuifibilib'’ vt ipfi ponut erit impodibile terram aqua 7 aerem Differre ad iuice folum magnitudine 7 pultate fuo» elementomm: q: tunc no effctpoffibileea lejcmuicegenerariper fegragatione qm elementa fegregata femper remanebunt majrima ncc potcrut minojari 7 per piis no poterit generari aqua ey terra: nccp aer eje aqua eius cotrariu ip! i Dicunt:aiur.it.aqua 7 aere 7 terra fieri er inuice. 3»telligendu5 q? bec ratio fiat in ifto ipfi.n.ponebant acrem aqua 7 terra fo lum oifferre magnitudine 7 eleme tozj mpiuifibiliu Dicendo elementa terre efTc mafo ra elementis aqua 7 elementa aque efTe maiota ele menti3 acris:7 rltcrius oiccbanracrem aquam 7 terraefleej: inutcem generabilia. Xunc arguit Sp.ee fecudo oeducedo opoftra p:imi qt fi aqua generef eje terra per fegregatione ekincrop a tarra aut illa elementa terre minotanmr in generatione aque aut ito: fi minotantur tunc fequit qp fut oiuifi buta 7 no indiuifibilia vt Dicunt fi no minotanf tiic elemetaaqnoerutmtnotaelemetis terre imo erut maxima r fic aqua 7 terra no oifferut magnitudic 7 puitate cui’ ptrariu ipfi ponunt: qualitercucp ergorefpondeant fequimrepuis oi eris contradictio. 2ldbuc necp fcom uidebituruticpmfinita fieri elemen tu quoniam eozpozs qnide differut liguris: figure at oes coponuntur ejcplramicUbus:recttlinea qutde ep rectilineis.Spera autem et octo par tibus IRecelfe eft.n.eflfe aliqua pzin opia fiue unuu fiue duo fiue plura t fimplicia cozpoza ta ta erunt multitudine. fecuda roem oieens cp fco5 tinem.i. opinione nccp vtiqj videbitur elementa ee tnfimtarcuiusmotrarmpofuenjtqb pbatqm fe cimdu eos cczpota ad inuice Differunt figuris: figu re aut finite funt:ergo coipou funt finita:y figure fint finite ondicunqm oes figure coponuturej: pi radimibus vinea» refoluunfcficm.n.figurefuper ficialce re&ilinee refoluuiur in rriangulunta figure co:po:eerecrilinee refoluunf m puamides 7 fpera copoiutur ejc octo ptibus ptramidaltbus eu ergo figure fint finite fequifq>pzittia pttncipia figuraru fintfiniscv qt numerus elemento efif m numqe ..pmo$s p:mcipiottfiguraru:fcqiuf clemera efTc (ini ta 7 rot fcorn qb funt p:(ma pnctpia figura rum fiue finrvnufiuc ouo fiue tria fiue fco5 alique altu numero. JntcU-gendu q> oicit Sp.qp fpa co pomrurcyoctopambusjMramidalibuefiftud p5 qm fi capiantur tres circuli equalcs qui fc iuterfe cent ad angulos rectos:q:oes terminanf ad cetru illop tujccabunturpcto trianguli 4 erunt pjincipia illius figure fperalis:7 fiMiter trianguit rectilinei futp:incipia rcctiltnearus* 2tdb«c fi fi unicuiqj q'd ? elemento rum efl aUquts p:op:ius motus i q fimplicis co:po:is fimplcp. TRo funt autem fimplices motus infiniti p:o pter neqj fimplices lationes plesee duabus necp loca infinita effenon uticperuntmj fic infinita elementa. SrguicfiTcorrapdictos ,pbando dementa ce finitatq: ejequo vnicuiiH elemmtop eftalids mot’ aptius 7 morus fimplices filt .ppiif cojpom; fim pUciu m:feqoff q> tot fur elementa qt fut moms fim plices ipfopfi motus fimplices demeto» no funt infiniti cu no fintnifi ouo.f.motus furfu % motus oeotfumedoca eo£ fut infinita:code mo g° eleme ra no fu t infinita. 3 q> I3 i genere fub alterno loca elcmeto-» 7 fifr morus fut ouo vt oi ctu efl 7 eode mo elementaXgraue 7leue m in fpe fperialflfima fut cjtruoz loca 7 quattuot motus ele v} furfujimplicitertfurfufecudn 4d:oeot fumfimprroeo:fufcom 4d:7ita elemenra funtqt tuot in fpe fpedalilTima. f.ignis aer aqua 7 terra. Xapitulutertiutractatus terrij libtt tertii oecelo 7 mundo in quo ondif q> elementa no fut ratu vmi tdoniam at neeeffe finita effe elemetareftat cSfiderareutB plura erunt ant n. 45uida.it unum folumfupponunt 7boc bi quidem aqnamtbi autem aerem: bi autem ignem .bi autem aqua fubtilius q ut dem.aer autem fpifius.q» continere aiunt omnes cetos infinitum ens. 3(lud i tertitl capitulu buius tractat’ i q poff 5» Sp.in precedenti capitulo oeclarauit elemeta no ee infinita mulutudinc.Tluc^bat q> n fut rru vnu Certius oiuiditur in ouas paites in 3{p.reci' tat opiniones ponentia cantu vnu elcmentuiln fecu da eos repiobatrquicuncp quidem igitur 6 p:ima oicit qp qm nccefle eft finita efte elemeta rcftat con fiderare vtp fint plura vno aut no 7tuc ponit opi nioues ponentiu tanti» vnu elementu oicens qp qui dam fumponunt vnu folum demcnruqut vlterius oiuerfificafi fuit q: quid5 oicut illud elementa elTe aqua quida aer eft quida ignem: quid i aut co:puf mediuj inter aqua 7 acremrfuptilius aqua 7 oen fius aere cu fit infiniti» cdrmct oes cclos. 3ntd ligendu cp aliqui otjccrut aqua efte oium dementi» qip:imuaUo£o$ccbumidu7 fltijrfbilc vt vbiq» politice ai generatione bumfmodiautefteaqua qu are 7c. 51 Ii) vero otjccrut tale piimu eft e aere paftibilitatem :7alij igne ter cf acti uitare:7 aljj co2pus mediu ppter cius mfcnfibilita tcm:7 pofucrut ipfi» infinitum vt nunqua Deficiat generationi. Gittcttncpqufdem igitur unujboc faciunt aerem aut aquamtaut aqua quidem fubtilius aere autem fpifTV’ fi eje buius fpiffitudine aut raritate aliagenerantufWlatetipfi fibt ipfts aliud aliquid pu'’ elcmefo facientef. €(l.n:que quidem epelementif gene ratio eopofitomt aiunt.O.ue autem adelemeutarefolntio.Jtacp neecffe phuf effe natura q? magis fubtiliu; partium.fltuoniam igit aiunt ofu; coiporum ignem fubttliffimum effe Ibumum utiqj erit namra ignisrdtf fertaute nibil:inecefle.n.unum ali q uid aliorum effe prtmum:7 no me dium. ’f> cptobat pdictao opiniones 7 oiuidif in tres pres in quarum p:imo rcp2bat qpno eft tanti» vnu elementi» qo fit aqua'aer vel vapoz mediusa* fecu da j?bat ap non eft tm vnii elementi» qo fit ignis i tertia adducit vnam rdem cocm corra oes pdictaf opinionestibi fecudarqutciTcp aimibi tertia coeat oibns:p2ima adbucinoiws (icat ouas ratides fa cttibi (ccada :adbucaut fpefttmdinc:oiatoeprna q> qufcuq? faciunt tantu vnu demeritu oicentes il ludefte aerem 7 aquam aurco2pus mediu aquacf dem fubtilius 7 aerefpifTius fieje butufmodi C02 potibus fpefnmdme aut raritate generant alia iftt (e/pfosoecipiutiqmfuntfacimres quoddl aliud' C02pus p:ius demeto vt aiunt generatio altojfc ft cSpodtio .i.per eddcmfatione:fed generatio q ue eJVad deme raou ejcmiftis elementa generatur eft refofurto.i. per rarifactionej ,ppter qo neccfk eft g> cotpus qo eft partium magis (ubhiiu5 fit p:ius naruralis cu itaq? oicantignem cfTe (ubtililltmu co2po:u fequit gp ignis fit cozpus ptius natura alijs oiffer at mbtl fi ifta rde fiuetalecozpus piius fit ignis fiuenoiq: necefle erit vt p3 per rdem nuc factam vnuj altqd aliop. cezpoii» cffe pzirnu clcmcnru 7 no cozp° me diu vt ipfi oictic: Jntelltgcndiim# bec ro ftat m ifto gp oat ifta opinio fcquitur ccpofira generanf ejc deme ne per pdcmpfationc 7 ecotra elemeta generantur er copofitie per rarefacrtone cu ergo c% aere aqua vel co2po:e meodioj poftir generari aliud co:p?p ra rifacrione.f.ignis vel aliud cozpus fubrtlius: fcqf fi aer vel aqua aut coipus mediu fit piimu elemen tum yoabitur coipus fubtilius turaliter p2tus ptimo clemeto * 2ldbuc autem fpefittidine 7 raritate alta generar mbtl differt quam fub ttlttate 7 grofftete fubtile quidem, n. rarum:groffttm at uolunc effe fptfu Stcrum autem fubtilitate 7 grofftete idem quod 7 magnitudine 7 parui tate.Subtile qutdej.n.quod p arua rum parttum groffum autem quod magnarum parttum.Quod.n. qcte fum in multum Tubtiletale autem quodejeparuis partibus conflans Jtacp tpftf accidit magnttudte 7 par ititate diuiderealiorum fubfiantii- Sic autem determinatif omnia aeci dttdtcereadaltquid:7nonerit fim pliciter boc quidem ignis boc aute* aquatboe autem aer.Sed ideut ad boc quidem ignistad aliqutd autej altud aer. ■ponit fecuda rdem oices qp ponere alia co:po ra generari er vno elemeto per rarcfecttone aut co dempfationem eft ide q1 gencraf ca per fubtilatoej vel grolTatione quonia fubtile oicimus cfte rarum grofto aut oicimus elTe ocmpfum:fubtiliras vero 7 grofticies ide cfte oicuntur qp magnitudo 7 par uttas quonia illud oicimus fubtile qo multa ejeten fum prarcfacttonecoponutur ej: pubus puioret $uber irttitftdffudjof grdflum qo compomTej: partib'* . oitcmeeaUa geneVari ejc vno elemento-per rarefaCttone vel cohdeiauone oeter • minant eop fbantut magnitudine rp artuta te et q v vlteituo fcqimur q? oia cozpora eruradaltqd eum >nagmi r pat uu$ 'oica nt adalt q d :-i pe? piis mbtl erit umpltctier ignis aut aer veiaqua:f3 erit adV ■ .qdiigmj:a_db'ac aer vtaq:b°ar eipofftbileqre iL qdeclemen , ta4tceitfib«6 magnitudine at % par uuate differre dtcentibue quoniam n.qiuiuodetermmacum elt unum qoqjerit quedam ro admuiccm ma gnttudmtim:0-uarebabentta banc rbemadinukcm neceffeboc quidej aerem effetboc at ignetntboc autem tcitanuboc autem aquam ptopter •uteffemmatoribua minozum rbea. 'Hepiobat ponetee plura elementa ora magni ytde; incomienicns ac cidit Dicentibus plura ejkmefa ora magnitudine! puitate qi cx quo vnuqoqj ipfozuj eft Determinare fe babebuc ad inutcem :ita vr q ej>pofmo magnitudini» ignis ad magnitudine aerie eade fit magnitudini» aeris ad magnitudine aq ue: 7 magnitudinis aque ad magnitudine terre Ii g° folu pp buiufmodi p:o pozcioriemagiiitudinii oeterniinatap- e ignis 7 aer 7 aqud7 rerra tiic fcqutt q> aer in refpectu igni s e aer f5 refpectu aque e!t ignis q:in cade,ppomohc fe i>3 magnitudo acris ad magnitudine aqueinq fe babet magnitudo ignis 7 magnitudinem acris 7 iifmlttcr.equitur y aque refpectu aeris c aq fed : refpectu terre e acr q? in eade ppoziione fe b5 ma gnttudo aque ad magnitudine terre i qua fe b$ ma gnitudo aerie ad magnitudine aq 7 et q: in maiori bus minozes 7/ppo2tioes ad eas fequif q» ignis ptinct i fe magnitudine aerie aque t terre fcdm qa Determinat 7 p pnstgnts no folu erit ignis fed etia acr aq 7 terrareje qV vlterl* fequttur vi pntts erit ignis vel aer vel aliud raleftmptr 7 abfolute 1} folu i refpectu ad aliud q6 eftmpoffibtle»- ; Qutctroep auiemignem fupponunt elemerftumtboc quidem difugiunt alta autem ipfts neceflarium tiratio nabiiiaaccidere t>i quidem.n. tplb mm figura coaptant tgiu: quemad modum-piramidej facientes ? bo^ bi quidem fimplietus dicentes: quo hiafigurapacutiffima piramis coz pop autem ignis, "biantcm perfua fibilis rocm adducentes quoniam eojpoia omnia coponuut eje eo cp fubtiliffima£ partiu5. Ligure autej que folide eje ptramidib-’. Jfaqjquo niam eotpotum ignis fubtiliffimuj jfigurarum autern piramis fubti ‘Uffima f p:ima:puma autem figura v tofini cospons piramis uticp erit ignis. 1)i it de figura mbil enuncut fubtiUfftmum autem parttbnf folu? faciunt, ©eide et boc ppofito aiunt facta effeaUa:quemadmodu5 uticp fi et tnflata piima deafione. tyfevpbait q» no ctl tm vnit demcntii qp % ignis fi otuidif i onas q: p° oeclarat opinione illojpqui illud otjrerilt manifeflado eo:p Duteriitate fccudo ru ,pbar eos ibi: vtriufq? at cade: dic oe pamaq? 4 cuqjjfupponutignefoluaelemen u bec oiffugiuc f.inconuenicntta qfequuf cj; opinione pceden: (cd rn £ necefVdriu ipfis accidere alia i zonabilia vr po fica ofledef.Ht tpfop aliq adaptat igne figura pira mfdalc:? iflop oircrutftmplicius 'i mu* ra Vionabiti' arguentes tllttd erouabus affinnanus in fecuda figura p buc modii: figura piramidalie c fimpticilTima ? accutilTima? ignis c'X coi* fim; U fimuT acciitifTimu g° ignis efl figura (5 fic arguedo nilTequir ali) at ad addit jccrut roejpruafibilptlioze pmittedo ouo q&pnm eftq> p:ima cotp’ er q alia fiut ejrfimpfictllimu, 7 fubtiltlTtmu:fc6m efl q> OU15 figuram recrihWarit figura piramidalis :e pzima 7 tuc arguilt lic.p" coi pozfbebef ptima figura vt pjrfcd ignis dl corius pzimu cu fit oium cozpop fimpUciiTiimi 7 fubtiltfii mu7 figura ptiamidalis efl ptiniap fuppofuioncj g° ignis c figure puamidalis.JUti vo 6 ilia opintie oe figura ignis mbiPoirerurfj pofu m igneiubti ItfTtmu 7 er eo fieri ppofica ppdepfatorJtc inflat feu rarap eje igne p aliquale pdlpfanone oirerut fieri gere rper aKqlit maio:e aqua:? p adbue maiote terram 7C* tltriufqj autem eadem accidunt dif fteilia fiqutdem .n; mdiuifibilc pit mumcojp'’ faciunt.iterum ueitiunt pii* dicte rationes ad.banc fuppo fittonem. 2tdbuc non couagit boc Certius dteerenaturaliter uolentibus pfide rare.Scmper.n.omne coip’ coipo ripparabilefcdm quantum: babet autem piopoitionaliter magnitudi nes que fimtlium partium adinuice 7qucelemento?.putaqueocf aque ad omnem aerem:» elementi ad cie mentum.fimiliter autem t in altjo: Ser autem plus aqua » fubtiltfTimu grofltfliino mamfcftum quoniam t elementmn minus erit aque qua ac ris.Si igitur mino: magnitudo exi ftittn maioiidiuifibileuticp erit aq elementu.fifr at » ignis.» totaliter aute fubtilifimo?. •/biobatiftos 7 oiuidtf i tres fie tres facit roce ibi fecuda. St aut oinifibileiiln tenta magnitu rudine ar oc ptiina arguit p eoe ft oicant igne ee in diuifibile q2 tuc de acctdut cade iconucnicna que corra illo e fuerut adducta. f.q> prinutt noeftet oiui bile in infintturT qp indiuifibile additu idiuiftbiU faceret oiuifibilei-rtta o alqeifed adbucp iftoefic oicentes fpccialitargutfoftendendocoe noj>offle bec Dicere na lirer; qm elemeta futadmuice copar® bili® inqnttiate7 vnu elementu eft matuf alio vt to tue ignie eft matoitoto aere'? tot7 acr tora aqua ex q gBvnu clcmciu excedit aliud in qtitate 7 oe c* cedens alind eft Diuifibile i 7 in illud per q6 excedit cp clemetu excedenealiud eft outifi bile 7 qi ignie excedit acre5 erit ignie oiuifibili® 7non indiuiftbilie. Si autem diuifibile figuranfib'* qui dem igncm:accidet nd cfle ignif par tem ignem no japter pponi pirami dem ex piramidibus. Secudo arguit p pdictoe fi oicant igene effle in diuifibil*: 7 oeterruinate figure: q: puamidaltftodu tendo ad duo icoucnientia quo£ p:imu eft qp non qltbcfjpeqntitatiua ignie efflet ignis qo eft manife fteAil(u:exq gnis cft!co:pus bogeneu:7,pbafqpil lud fecpat qm capta vna pte ignie q fit figure pira midahs cu puamienocoponaf expiramidibue. Sdbuc autem non oecoipuf eet aut elementu; aut ignis neq? ignis neqj alterum deme tum nullumq?: Sccodu ftteonuemnie eft ‘qp no q6tibet cotpue efflet clcmcta vel copofitu ex demetis qo eft mani fcftc falfu t ,pba£ fequaf q: capra medietate vnf ignis p(ram(da!i8 figure tuc illa pare no eet igni® cono fit pziamidalie figuret p pfequcne fm illo® no efflet elemento nec eoa copofitum cp clementis vt patet quare iTOaguitudmcm autem deetrmnan ttbue piius aliquid elementi elemen tum cfle.f boc infinitum ire.fiqdem omne coipus duiifibile:etiam quod minima? partium elementum* Xerrio arguit p eoe fi oicat igne effle oetermtna re certa quantitate oatamtnoao ce no pofflir oeducendo aa alia duo icouenkndatquo rupamucftq?aliq6 efflet co:pue p?tu8 ipfo eleme torqo e(\ ipofflibile: t cp fequaf ,pbaf qm fumamus vno igne fub illa oeterminata quiritate 7 fignem* eiue mcdictatcttucpj qp Ala no efttgnte p pofino n* cx q no eft Aib qntitare p igne rcjffra: nec etia c cotpue poftcrf igne vt pj erit g° co:p’ ptiue igne cf ponif p:imu elementu qre 'ic it Ac argutu eft oc il la pte ita po Au argui oe partti illote partie in ifi nitum oiuidendo quare 7C. adhuc autem ? bis accidit dicere:q> idem ad boe quidem ignis eft ad ali ud autem aer t terra. ©ccudtt icoueniene c qp tde i refpcctu oiuerfozs eet ignie aer 7 aq 7 terratprio eft ipofflibile q: ignis aer Tc.ftit abfoluta oe genere fbe % no oe genere re larionis.£t cp fequaf.pbai qm fi elementa fut orer minate qnritatie 7 adinuiec copar abilia fecudu oe vt illi fatenf ita cp tanta vel ta ta qntiraf 7 talis vel taliej>po2tio i magnitudie At ora efflentialie elcmenriituc fnmaf vnapare ignie q babeat qntitate oebira igni t p5 elementa fut perpetua fed cotinue admulce 8 nera illa -iconupribtlfa. Sf tftud eft qrcii capuulu buftractaros fit quo capitulo oecla rauitg-noet ntuvnn elementu. Tlunc oftendit 9- elemeta no funt1 fempitema fed runt ad lutee gen rabtltatcotwptibilta. £>tuidif aut pttncipaUt i ouae ptee in quaru puma pttmtmt intentu cotinuado fe ad pa cedma. i fecuda .pfequtf ibi. Sempitna qutde? C>eprimaDtcirg>qnuj: oictis eft manlfeftii q elementa non fut infinita netp tmutantumtid oncceflfeeipfaelTeplurauno-ifint ia pprer q; eft a nobis vltcrius pfiderandu 7 pttmo utrii fint fempitema vel generatatboc enim oftenfo erit vlt rius nobis mamfeftuqttara T qualia funt. 3ntdltgendu q> oicit quata quatfi ad numerum: 7 qualia quaimi ad virtutes.r ap. nonpbatbjcq» elemeta funt t «tu quatuo::qt boc oftendif in qrto 7 in feeudo Degeneratione.boc jjbatur p boe cp co binariones polTibiles quatuot qualitatn pumarum fub efte copleto funttatudquatuotXcaUditatiscu; ficcitate.abeeeftigiris.caUdit u'g cum bumidfrare ? beceft aeris,frigiditatis cum eft aque. frigiditatis cum liccitate 'i bcc eft terre. Sempiterna quidem igitur effeipof fibileiuidemus euim i ignem t aqua % unumqdcp fimpliciug corpoi: refo lutum. TReceffc aute aut infinita effe aut flare refolutonem. Siquide igit infmitaeritiTtempus refolutiois in finitu titepedpofitionis. Glnuqdq? eni i alio tpeoiffoluit i copomt ptiu quar accidet ejetra ifinitu tpf aliud cf fe ifinitu tpsicu illud qd copofitoms infimtu fit:i adbuc pifbocqd oiffo lutionis. duarcejetra ifinitu ficriifi nituiqd q‘d ipoffibtle-Si dt flabit ali cubioiflolutd:aut idimftbile erit eo: p-i quo ftanaut oiuifibile quid*non tn o iuidet uqj qjadmodu utdet £ut pedocles uidet tbile q dcigitnoentpppifdictas ronesdg titnecpdiuifibile qde nucpatdilYol uedu. facilius couuptibile fiquidc % qd mftu coziu pit fig bac couupaonc ut couupat i minozi. adbuc.ii. magis boc patira tionabtle muf .buobuo at modis ui denWonuptu igne.21 ptrario.it.co: rupit ettmctu t ipfug i fe ipfo marce fecs boc at patit minus a pluri tue loci’ cpto uttcp fit minus itacp necef fe conuptibilia i generabilia effe ele menta coipoium.’ -Quidem cemento % oiuidir tn ouas partes in quardp2tmaoftnditq>d menta nbh fut fempuernu in fectida aut ,pbat g> danent i funt ad i utce5 generabilia t ccmuptibiUa ibi Quoma auc generabilia fit ifinita:quia tuc fequeref g* cflent ouo tempo2a tot ‘liter ejetra inuicej infiuita qo eft reptobatu qrto pbificojM: patet pfequeaa qiutempus metor na %SUY rcfoluttone flue eozzuptione fit uiftmtuj fequif etiam tpa menfurae eo# ppoiittone ftu ege neratione ftt mfmitu: quare crut ouo tempoza ifinita totaliter crtra muicc.fi aut Dicatur cp talis relolutjo altquddo terminabif: vel ergo term nabif ad aliqd idimfibilc ficutoicut leucipua 7 oemocrituarvel ad aliud oinifibileificutoicit cmpedoclea.nd potefloict pzmu fppcerraftonea factae p:i’cotraipfoc.fi ergo oicof fm.f.q? terminaf ad aliqdpiuifibile: cotra cfa cozpua matozie potentie illo oiutfibtd ad qo o cis co:2Uptione5 tmtnari e co22upttbile:g°multo magjs illud q6 e minoziapotme e cotzupttbilc 7 p pna ip5 aliqn co2tupcf.£t fic tuc lequif ipfunontm na bif refolutio 7 pater p: icipalia pna q’ cozpua eleme tarc Dupliciter cozzuptf vnomo cowupit a contrario vt igiiia ab aquar-r alio mo ertingutf a f ipfo:patet tgtf q? elementa fut prinue ad iuieegenerabilia 7 coi ruptibilia 7 p pna fut femptma. 3nte^l3cn^u elemda no ee fempitna pot itelligi Dupliciter. Uno0 £5 fe tota catbcgozice fupta.2Uio mo fm ptea .pmo modo no efl .cu no poflint f m fe tota aliqu non efle: (5 bn e aboc vul „ 3ntelligendu fecudo cp cu oie t ap. qe ipofltbtle ee duo tpa ifinita tomtiterejetra iuicc: q boc oeb t itelligi oe mfinitia fimpltcirmo aut ociftnitis % 4d qz oaf fm cu tps fit ifinitu a pte an 7 fimilit tp 0 infi nirua ptepofl» 3ntelligcndu5° ouplicit cozzupif. vnomo p fe: 7 fic cozziiptf a fuo p trano’, alio mo p accides.? ficcozzupif a elpfo refolucdo mam 7 factedo ipam cuapozare:f;quc modu ca!oz nalia viuetia fdpfu cozzupit. Gm autem fut generabilia:aut eje no co:pore aut eje corpore erit generatio %ti ep corpore: aut e,r alioiaut ep Cui cem no epcoiporeqnideigif generas ©me.n.qri ffit i aliquot aut fine corpe erit i quo itgeneratio.autbebit babebit corpus.duo timui erant cor pora i eode.qd quide factu t qd pejei ftes. Si at fine corpore neceffe uacuu ee fcparafu boc aut ap ipoflibile. ofte fu e pus. S5 adbuc necp cp corpore aliquo cotingit fieri elemeta.Slcridet eni aliud corp’ pri” ee elemens. "boc aut fiquide babebit grauitatej aut le uitate erit aliqd. IRulla aut bns idinatdnc5 imobile erit i matbe maticu. Tale autjens non erit i.loco. 3n quo em'm quiefritd boer mouert poffibile? riquidem pi natura ft aut no m fm natura.Siquide igit erit uj loco 7 alicui eritaliqd Si n i loco nibtl ex ipo erit. €l6 .tt; fit. 7 eje quo fit necelTe fimul ee. ©uri at neqj eje no corpc fieri poffibile neqj eje alio corpore relinquit eje iuice fieri. TliTc$bat y elemeta fut adiuice generabilia 7 cot ruptibflia.'iarguit ftc.elemera no fut fepirna vt pto bam c.g* fut generabilia 7 co:ruptibilia:aut g0gene ranf eje no cozpoze. auteje aU'o cozpo:e.aut ep fein uice.p fuflicicnte diu fione.no er no cotpote. q: tale no cozpus effet idiuifibile.modo er ind uifibili non fit oiuifibile.ncq} etia generaf ep alio cozpozevt Ita ttm,pbabtf.g0 fequtt q? gener anf er fduice.vt ignis eracre.aerer aqua* -(Xuod no genera"tepalio cozpnjcqo no fitaltqb elemento?* tancp ep cozpoze d s pttoutp ppofitione54)batmurtipUc!ter:7pmo fic fi demeiuu'generaret er alio cotpote. tunc fequif q> oef vacuu:vd q> ouo cotpota fut fimul in eode lo corquo# vtrucp eipoffibile.? ,pbaf pna qt elemetn qo generaf i aliquo loco ge1 craf. aut ergo i illo loco cftcotpus er quo generaf. autnullueft ibi cotpus * quia aliud cotpus ibi efle no por.fi oicafgnbi efteo* pus ep quo elementu generat tuc fequtf pmu tcoue nies cp ouo cotpotafut imulin codeloco.f.co pus quod generaf r cotpus er quo generat/Si vero oi catur qnbi nulli eft cotpusrtucfequif fm ieducnies fcilicetcp oafvacuu feparatu 2lmplf q>clemetu n generef er alio cotpote adbuc arguif q: illo caro iequunf ouo alta icduenieria quo|t pmu eft cp altqo cft cotpus ptius elemen is. fmeftcp talecotpus ep quo elemeta generanf no e grauerneq? leue.fed e coz pus matbematicu nullu bns motu neqj locu nal tn vel violentimrucp e tpoffibile.? q? fequantur gjbat-r pmo ptimu.qm illud ep q altcfd gene» af cft naturaliter pttus illo ficut materia e naliter ptiot fo: ma g° fi elemeta generarenf ep dio.cozpozc fequere tur cp illud effet Ch etia fm fequa tur arguif. da cozp s ep q elementu generaf aut cfl graue velleue aut no.fieftgraue velleuc. aut ergo eft fimpier vel mirtu, ft fimplejc tuc e aliq6 quaruo: elemerop 7 no aliud ab demetis cur oppofitu fuit aflupmm.fi tmrmn tuc fequeret cp fimpler fieret ejr mijrto 7 fic mirrn effet pzC ftmplict qo e imPOltibile opo:tebit g"tale corpus aliud cr q elementu ponitur generari no ce graue nec leuedj ee abflractu a motu *i a loco.? p pns erit cojpus.matbcmaticu.T no cot pus namrale q6 e ipoffibtle.patet g° y er q elemeta generatur 7 it ep no coq?o:e netp ep alio q> ep fe inui ce generatur. 3»itelligendu $ fma ro 21 $ elementu no generef ep alio cotpote no pdudit q: SUbef P ide pofTet ,pbarf cp nulli» cozpus generaref ex alto cozpoze.? cp mixtu no fieret ex demetis.4a tunc vel eflV vacui* vel ouo cozpoza eltenc fimul in eo de loco videlic* 1 cozpus qo fit ? cozpus ex q ipfum fit. £t foluitur illa ratio negodo pnajiq: illud cozpus cp q aliud fit i code5 loco no manet cu eo qb f it (ed coiw piturificq? pzimuinftas ee illi’ qb fit e pii mu inflas no ee illi’ ex q tpfu fit.? io Sp.fubiuxitalta ronem q oeducit ad ai ud icoueni s.f.qb aliqo effttcozp'’ pz£* clemeris.hoc eni falfum e loquedo folu oe iftis cozpozib’ generalib* ? cozzupttbilib’. £t cu viti* j?5 fi icoueienticpfimplex generetur ex mixto oebet itclligi p copofirioncj f que modu pofierioza expztozib’ generatur ? ppofitioza exfimpliciozibus fed tn fimplex b i generari ex mixto parere refo lutione qm ftcut mixtu copomtu.'ex fimplicib* ita eflinfimplicia refolubtle. «Capimlupztmum tractatusquartilibzi tertg oe celo ? mudo i quo oflenditur cp elemeta no generaf ud iutce p fcgregarions nec p traffiguratione.nec per refolutionem fuperficierum. Tep igif pfiderandu q‘s mo dua ef q eje iuice generatote utra; ut Empedocles oicit a qciicp ifupficies refol uctes:aut c aU’ aliqs modus ab bis. Jfte eft quartus tractatus huius tertii libzi i quo pefty t pcedcnti tractatu occla rauit vtru elemeta fmt finita f3 numeru vel infinita ? qp fut adiuicem generab lia r coz mptibtlia. Tluc oftendit qualis fit modus genera lionie ? vtru fuit p fe figurata. Din dit aucifte tractatus i o.capla. i oftedit cp elemeta no gencranf ex iuiec p fegregatione nec per ranffigurationinec p refolutione fupftaeru:in i°p batep elemeta non funt p fe figurata ronib’ fuptis ex natura lod ? generationis in 50 ide facit ro ntbusfuptis ex palTionibus vtrtutib’ ? mozibus de mento», febm capimln teipit ibi totaliter aut teptar. Xertiuicipit ibi.fed ad hec ? ad partiones. capitttlil o’Utdif pzinctpaliter iouas ptes tqru pma pzemittit itentione fui in ibi qui 4dem itff. Dicit oe pzima cp cu demeta ex inuice gener e tur vt pzi’ oftenfu e.iter n eft a nobis pfiderandu 4s eft modus generationis eop cp iutce.Utri v ddiq generetur p fegr egatione ptiu inepitiu vt emped. oi cit ? vt otcut quicuqj fut refoluentes cozpoza i fupficies ficut plbnid. aut eft a‘-i’ modus generationis bqs. Quiquide tgit circa empedocletoe mocritu latet tpft fe ipfos: necp gene ratione eje iuice facictes f; apparente ejctftes.n.unuq o q? fegregari iquiut tdcj3 uriqj ejc uale generatione ejciftenteifj no ejc quadi materia fieri tranfmutata; •jbtofequif oe iuteto. 7 oiuiditur i ouas ptes iqp pzima pbat g> demet* non generatur ejc fe iuice per Kgregattonea feba vero ,pbatq>n5 generatur ejc fe iuice p tranf figuratione feu refolatione fupfictcrum ibi fcoa rdi4cur anr.*p>:tma i quatuo: ficut quaruot rones facit .ibi f a oeind 7 fit. ibi tertia adboc auc mtjctop.ibi quarta neceflitateaut. £>epa'maar gutt fic Ji demeta generare ur ejcfe iuicej p fegrega tione partui mejentium: tuc fequeref cp demeta gene raretur folu fm apparenriaificut fi alicfs ejetraberet flli'4d ejc vafe qb pziua latebat in co.7 no gencrarenf fm veritate p trafmutatoes p qua ep materia ejciften te i potetia fieret ens i actu boc aut e falfii qre 7i> Unde oicit 4 quidefut circa empedo. anajcag. 7 o emocritu ipi latent.t. oecipiu t feipfo 0. neq? fut faci ent- s generatione ejcinuice f i veritatem fed foufm gmerattone apparentcmaquiut eni vnu fieri ejc alto p fegregatde3 intus ejrns caucp vtlep gluttone ejenteeje vare:fcilicet p eje tractionem illius qb oicit* generari:fed non fieri ejc qda materia tra fmutata. i.p materie trafmutaroej 3ntelUgendu a? empedodes pofuit qtuo: p2i,ti* eozpoja.f.ign* aere terra 7 aqua ee itrafmutabilia f 3 fbam.fed oiuifa i paruas pces p eop cdgregationc admuicefm varias pftitucre bu ufmoi cotpota q appellamus noibus eop. Unde i quo plus eft oe igne oicit igne noiari. 7 in quo plus e oe aqua aqua 7 ita oe altjs .p fegregattonem aut factas abbuiu modi:co:ponV vo uite zpozamijcta ge nerari. ilnapig. vero pzincipia pztma cojpozum naturalia pofuit infinitas ptes bomogeneas i vno quotp reptas ?p fegregationem iftaruejr illis oijcit alia cozpota generan. £>emoc rit’ ante pofuit p:i ma co:po:a ef!e ioiuifibilia.-rej: ipfis p pgregatoej fieri ignem aerem aqua 7 terra tcjcbijs poftea p fe gregationem fieri co:po:a mijeta £jc quib’patCi o» oes initboc coueniut q> poflfutcozpoza generar p fegregatoe3 inej:ntitt illis a 4bus oicunr fieri f gre gatoej * £t cotra iftud arguit cp talis generatio nojrtTet generatio fm veritatem fed f3 ap parentiam tm. , £>eide 1 fic ntbil mm irrationabilia que acciduneade.n.magmtudo non mdrfpftrictioe fieri grautoj.TReccfTe at boc oicere otcctilrfegrcgari aqua cx aercqeiftctcm r cu.n.aqua ce aere fiat:grauio:eft. %Sbtr Secudo arguit fic fvnuclementu generaref er alio folu p fegregationej.fequeretur qr p folu motu localem otb’ alga paribus alicjd fieret grauf q> pa’ pna cft falfu.T ,pbatur pna.cja od er acre generatur aqua tpa genera ur folu p fegregatoempariiu aque pcriftentiu i aere H eoo fed talis aqua generata eft grauioz q> priu e erat u erat in aere vt pat5 ad fenfu igitur tc. C>icitgc oeinde t fic arguamus irrado nabilia q accidur er illa opinione .eadem.n.magni tudo no videt pftrictone fieri grauio: q? p2i\ficut ve Ilis pftricta no c grauioz feapa erpafa .neceflfe autej cic&iVfegregarfaqua cr aere ipa ejente i eo.boc oi cere.f.g> pfou motu locale fiat grauicrz y pzi\ cum cni er aere aqua fiat ipa e grauioz generatio de cr iutee aliqit ocficeret.ita q? aliqn elTet oa re terra er qua no pollet 'qua generari, ita oe alij.s . boc aut eftfalfu i oppofitu oemoftratu cft z° oe gna tione.7 ,pb turona qm fumam'’ vna terra pedale5 er 0 P fola fegreg mortem £5 eoe generet vna aqua pedali'3.0 inde er eadem terra ftmiUmodo generet fcoa aqua ped lis 7 terna 7 fic vTtra. 't tunc quero prrum i!i tali generatione aque pedalis er illa terra prcedatur in infinitum vel aliquando fitftarus.no poteft 0icipamum. quia cum talis g ncrario aque non fit mfi per feparationem aque pteertftentie in lila terra fecundum portionem illo:um:rt in tali ge nerarionc erter pzocelTus in'infinitum fremeretur cp i illa terra ocda!i,efteii t infinite aque pedales: quod c impolTibile opoitet ergo oicere fecundum.falicc: cp in tali generatione aque er terra cft ftarus.? per con fequens aliquando erit ocuenire ad terram er qua rton poterit aqua generari.quod erat raobandum. Vnde Jlriftor les oteit oata illorum opinione rite erit necefte oeficcre eam generationem elemcnroju queefternuicem.fiquidem in magnitudine finita nonfuntinfinita:finita fctlicct certe buanrirais't non communicantia quod fic piobatttr. £um enim er tci-ra fiat aqua ablatum eft alfqtrd terre, fi quide generatio eft fegregatione fdeft per fc ’reg tionem * 'nterum fcilicct abitum eft aiqutd terre cum er oereltcfo fit. funditer fcilicct aqua. fiqutdem igi> ur femper boc erit accidet infinita in e Te fiutto:quonta aut m boc eft impoftibile non vtiep femper fient cr inuicem ifeficet aqua 7 terra. £t tunc epil * gat 0 i censq? quidem igitur tranfmutatio clementomiti que inuicem non erit fegregatione rictum cft. Kelinquif aut ad iuicc trafmutantia fieri boc aut duplicifcr.aut.n.tranfft gurattoe queadmodu eje cad ccra fiet nticpfpa 7 circulus.aut rcfclntioe ca q ad fupfic/cs queadmodu qdaatut Certius Tlucpbat q elemta no gen eltui' tp toicp p traf fguratdcmuelrefolimdemfupficiqfc. 7 Diditur m ouasiqt pmo pmittit ireruri.fecudo ibi Sjquid igitur» £>e pma oie q ejrquo eleritta non generatur adtuies p legregatioemi reliquitur ea fic ri adinuice trafmutatia.i.p eoa trafmutatioem. b° atouptr pot irelligi:aut n.rramguratoe.i. p trafmu tattoe5 oc vna figura i alia.quemadmodu eao q ce ra fiet vriq? mo fpera 7 mo circur:aut ea re oluuoe q cft adfupficies quemadmodu q uida aiut.f.ploni ri. q> elemta generari eje iuiccj pot C tclligi mo mo.f.p trafmuratio- $ifuba. 76 illo mo no fit mrio bic:q: ell ver’ mod’fm q babetur q: IT 6 generatoeift folii6 ouob’pmifquiipiobatu» pdi cendo opionib^aticjuop. Siquidem igitur tranflfiguratione fi unt accidit e£ neceffitate idiuifibilia dicere corpora; Eumfibilibua eni eu ribue nou erit ignis pars: ignis neqj terre terra propter no elTe piramidif partem femper piramide? neqj cubi cubum: *p>:ofequimr o irnto. 7 oiuiditur 1 ouas ptes i qru pma ,pbat q elemta no generatur ad iuicej per no generatur ad iu/ce? pe refolutidem fuperficieru.ibi.Si at fuper fieiep» £>/c 6 pma q fiquide; elemta fiut traffiguratieacctdit q: necelTitate oicere co:paele mento# ee idiuifibilia qo e ipolTibile 7 pri’ ip:oba tu. 7 pnapbaf.elemetis.n.entib’oiuifibilib'’ 7 bnti buo fupplepptiaafiguras qbMermicrurvt qdauo lucrut tuc feqf q ps ignis n erit ignisv 7 ps tre non erittra ,ppt nd femp pte piramidif ee piramide. nee fpptecubieecubu.7fic feb5P6,ifigure adfiguram itafe bjpg co:pori9 ad coip.cpqffm illos corpa elcirito# certas figuras fibi oerminat. Jntellige du q illi uoluerur q elemta eentiaUrfibilunttar cer tas figuras fic mfrra fibi limitat certae foras fuba les.t oircrutfigurippzta igni dTe figura; pirami dale 7 figura,ppria tre ee figura cubici 6 cojpora oe terminantur fuperficiebus : uel aliquid buiufmo di.7 in boc errant q attribuunt rebue cotruptibili bus principia pzopinqua inco.TUptibilia.quoniam opoztet fenfibilium quidem dTe principia fenfibilia Sempiternorum autem e(Te ptincipia fempiterna. 7 corruptibi imu corruptibilia* Totaliter autem omogenea fuppo nentibus. Ifei autem propter bomm amore? ide? facere metentur bis qui pofitioes i fermoiVferuat. oe.mfub Certius ftmetaccidcf taqjuera babetce pnri pia taqui nullu opo:tuini5 indicare eje ueiettbuf r majeteeje fine.-fitus at factiefcic at qd'uidetur femper principaliter frt\ fenfum. Zotalircrau.vtripis fupponcntiVpnctpia bo mogmea ut nu er os aut tria gulo 0 .?c.b(|.f.pl6nta PP amo:e3 bop matbcmaricaltu et icoru pcibtliu; cj attribuebat uidentur facere 16 bijs cj i fermoib'\i. oifputattoib’ feruar.t. fubfttnetpofitioes falfas.ipfi.n.fuftin£t fiuepceduc oe accnf.i.oe feqns ad pones illas quaut uq? fit fal futaqua ipft ejTcntbnres fmcipia ver ♦ ettaqua no fit opo2tunutudicare6pcedentib<’ ejcpoftcrtotib'' euem'entibus:q6rameft faliutq: oepzfoztbus per pofterteta et majeie et: finercufinif fttcacaularu3.fcientieautfactiue.i.p2actice finis e opus.fedfiuis fcietie naturalis eftiU6q6 ptincipa literapparetfm lcnfum.c;c quibus oibus fcqutf q? cU3 in naturalib’opo:teat tudicare ejebis que appa rent ad fenfu.apparet aut ad fenfu oia clemeta eje in uicem generari, ergo oiaelemeta ejcmuice generari eft eoncedendu in fcientia naturali. 7 buius oppofi tu cft negandu: q 6 tamen fequif e% opione platoie. quaretc. 3ntelligmdu pzmto q> piato loquep 6 geueratioe naturaliu adtnutce no oiftigue dojntcr cotpus oe genere fubftatie:7 co2p’ oe gene re ititatis oijcir elementa ejr tnutee5 generari per re folutione eotuinfupficies. 7 in pztmae figurasrquas oicebat elTe co2poru elementa feu p:i ma p2tncipta* 3ntclligendu 2°g? figuraru queda* cft (npcrficiaUe 7 queda C02p02alie.7 quelibet ea$s eft ouplep qm queda eft rcctilmca. 7 queda eft cur uilinea.7 qutafupficics eft ptior C02p02e.7lmea re cta eft prio2 linea curua.idco inter oes figuras figu ra fuperftcialis rectiltnea e p2ima. 7 inter fupcrficta les rectilineas illa eft prtot que cy paucioribus Une is confttimt i r.£u ergo oue linee recte noit claudat fuperfieicmrneq? figuram coftituant requirutur ad minus tres.per quaru contactum fm ejetrema cau fatur triangulus .quare fequitur q> trianguluf recti lineus eft oium figurarup2tma 7 velut ptinctpmm ©uim 3ntclltgcndum f q> triangu’oru re mlineotum tres fut fpes.f.fcalcnon yfoceles 7 pfo pleuros. Scaleno n babet tria latera equalta.ffoce les babet ouo latera equalta 7 terttu inequale. yt0 pleuros aut babet tria latera cqual a. 7 quia angu lus rectus cft prtot angulo acuto 7 angulo cbtufo 7 fcalenon et yfocelee babent vnu angulu rectum, yfoplcuros vero nullu angulu rectu babet. ideo fca lenon 7f foceles fut triangulipri02es qua yfopleu neuter eft in aliu reducibilts tanqui in fi guram co prtote. 3”telligedu3 quarto cp qutnq* funtfigurecctpojeerciulares quas platotctcjnqs co:po:ibus (imphdbus aflignabant: ridelj ejc ace dron pcocedron.Octoccdron tetracedron 7 ouo' decedron. figura ejcacedron terre attribuebatque alto noje cubica appellatur qualis eft figura tajriltt 7bic toponiturejc fejcguadraris. quodlibetautej quadratu copoitur ejc qttuo: triangu is pfocelibus ficurp3ptractis qttuo: angulis qdrati.ejcbifs fequif qp figura terre eoponitur ejc vi gintiqrruor pfocelib’cu qttuo: fcjcies factant vigitt qutatuo:. figura ycocedron affignafat aque: qua ex vigiti triagultf oictis fcaleno copot volebat, figu ram ocrocedron aer i attribuebat qua ex octo fcale non coftituiaffierebat. f gura5 aut tetracedro igni copetere oiccbat qua ex quattuo: fcaleno co/ticui affirmabat. £x ee videf qy cum foh’terre figura i rnagulof piocelco refoluat 4 non futitragulos alios reducibiles.7 de mento:u refoluanfitriagulos fcaleno qui no fdtrc ductbiles in rridgulos pfoedes: q? ep terra no pote runt giiari alia demta nec ecouerfo: q: tn alia elem ta tria coicat in p:imis figuris t qs ftgure jqpc refoludtutp3 ex oictis illa tria elemta crur ad uiice gnabilia a tep co:ruptibilia.bec e fnia qmdam qui pmaginaf ptramide ca ri ex trib’ triagulis an gulos rectos i pueto medio fe vnietiV reliqs agu lis ejcntiVacuus 7qrto triagulo epbafib’ rc fulrate.Jlueroisat imagiarfuidef piramtde cariejc cocurfu triagulo?: oium agulotui equaliu acuto:ii i quos tria gulo 3 eriarefoluit alias figuras multia gulas. £x qutb°fequ:f qp I5 capie0 piramides p:i* mo octo unite adiutce i pueto medio fm agulosrc eros repleat locuco2pale.tn ad modu 3uer.jnj.ef fent opo:rue:f3 6 bijs latrifra. 2lccidit it tpfts marie tra ec elem etu 1 fola ico:ruotibile fiquio idiffolubi Ic *r inco:ruptibi!c e elementu.Terra eni fota liidilTblubilis in attud co:p\ 3d io adduc fcoa3ro5 argue3tc.fi dta gnarefeje i utce p rfolutide3 7c.feqrcf cp tra eet majcie elemtit x magi 'cp aliqo alio?:, pnse falfu. cu ip3 fit viirdem totiiettaquafejc aliop.et^bafpna.q:ej:quoterra no p5t refolui i alia elemeta ut pus pbam erfequif cp ipfa e tco:ruptibilis.aU'a ar elementa fut corrupti bilia cu cotccnti pnctptjs et fint adiutce refolubilia inco:ruptibile at magis b5 natura elemtt q co:ruptt btle.igif. Cncit g°.accidit at ipfis .f.plomds tra5 ec macie elemtu et fola cfte ico:rupribile.fidde indi uifibile.i.no refolubile i aliud eft ico:rupttbile a ele mentum.terra aurem fola fm eos eft indiuifibilis. ideft non refolubile tn aliud co:pus. Sed adhuc nibil refolucntibus enti bus triaguloru pretermiffio rattona bilis accidit autem t boctn ea que CertiuSf adinuicent tranfmutatione piopter eciiJequalibus multitudine collare triangulis: 'bicpiobat gignis aer? aqua no generatur ejc muiceper rcfclunone primas figuraf ? otuiditur in tres:ficut tres t atioes fac.ibi fcoa.d huc aute.tbi tertia. Jtdbucautem neceffie.bicitoe p:ima cp fi ifta rria elementa generaretur ejc inutce P refolutione fuperftcicru; tunc fequeretur q> in ge neratioe aeris ejc aqua vel ecotra mulri trianguli ef feut fuperfluUons ecoiraeof.?pnap:obatur.qm generaf aer ejc uno pedali aque.? CU5 fm illos figu ra aque fit tpocedron refoluetur m.:o. triagulos.? ? qmafigura aeris e octo cedro n que copomtur ejc octo triagulisfequifq? ejc illa aq generabutur duo pedalia aeris.f.ejc fejrdedm triagulis eius. ? fic fu pfluent qttuo: triaguli ejc quibus ntbtl generabitur Similit ft ejc iribus pedalibus aeris genere i aq cu$ refoluenturinviguiquattuo: triagulos. ejcvtgtnti triagulis generabif vnu3 pedale aque ? fupfluilt qe tuo: triaguli ejc cjbus utp2tus ntbtl generabif.Tlec pot Dici qp e,r illis generabtf ignis cuius figura e te tracedron quecopontfejc quatroor triagulis:q:tuc nuqua poffiet generari aqua ejc aere: vel econuerfo: quin tuc etia ignis generaref:qo tame e falfu ? ptra fenfu.Un oicit. Sed adbuc ipfis piator is entibVe foluettb’illa tria elemta adimace ptermiffiio triagu loru fupfluozu nibil pn Si ronabilis accidit aut ex illo£'opione ? boc. f. aliquos triagulos fupfluef in eatrafmutatioeque adinuice illop elemetoro.f.ae ris 7 aque pjopterilla elementa conftaf ejetriangu lis inequalibus multitudine. 2ldbucaute5 necefle boc dicentibus corporis er non corpore facere gene rationem.Cuj enim er fnperfiriebuf fiatmon er corpore erit factum. facit fecuda rone cotra boccp Dicutco:pa copo nt ejc Dato ep iUa tria elemeca genere turejcinuice perrefoludonefuperficieru 7 coponi mr ejc fupficieb\tucfequif cu fupfiaes no fit corpuf tp ex no co:po:e. boc at e falfus. igif 6icit ergo adbuc aut neceffie boc oicetibas cor pora refolui in fuperfteies.% coponi eje eis facere ge iteratione co:pis ejc no corp02e:cu5 eni fm eos fiat corpus ejcfuperftriebus: fequitur corpus critfa ctumnouejccorpote. * adbuc autem neceflfenon omne cor pus dicere diuifibile fed oppugnare certifftmas frientias. £teniminteUe ctnale quidem diuifibile accipiunt matbematice.tn autem necp fenfibi le omne lufripumt pjopter uellefal uare fuppofitionem» iReceffe.ti.qm cancp figuram faciunt uniufcuiufcp elementorum: i bac determinat f«b flandam tpforum mdtiwfibtlia faee re tpfa pyramide aut fpera dintfa ali qualiter non erit quod relinquitur fpera aut ppramia.&uare aut ignis pars non ignis fed erit aliquidpriuf elemento propter omne effeaui ele mentum, aut ejcelementis, aut non omne corpus diuifibile. 3Uducft tertia ronem cotra boc cp oicut elemeit ta fibi Determinare certae figuras quibus effientia liter Diftmgumuur ut patuit fup:a.Tlam (lio oato: fequeretur cp non omne corpus effiet oiuifibilc:q6 eft contra pzmapia matbematicalia. vel cp no que libet pars quanritatiua ignis effiet ignis, ejc quo vl tertas feqaeretur cp aliquod eet co:pus quod ncc effiet elementuminec ejc elementis immo effiet prius elemento.? quodlibet ifto:um eftimpoffiibile.igif. 7C. Unde oiete adbuc autem neceffie fi elemeti ta fibi oeterminant certas figuras non omne cor pufoicereoiuifibile:fed oppugnare certiffiimas ki enrias fdlicet mathematicas. £tenim matbematf ce fetentie accipiunt co:pus matbematicum intelle ctualeftueabftractum Diuiftbile. ergo a fortioriac opere Debemus cotpus nanirale fenfibile effie Diui fibile.t>i autem fciKcet platonici' neqj fufeipiunt oe corpus fenfibile ce Diuifibile ptopter uelle faluare fuppofttionem comrn fdltcet elementa Determina* re figuras enim neccffiario quamcunq* figuram fa ciunt uniufcuiufcpdementorum.? bancideftp bac Determinant fubftantias ipfotum facere ipfa eleme ta piramtdc: aut fpera aliqualiter oiuifa que poitur figura ignis non erit:quod relinquitur fpera aut ptramis.qua re fequuur cp pars ignis non erit tgntstejrquo non eritptramidalis figure.? e% boc vlterius requiror qp aliquid erit pzius elemento peopter no omne ee aut elementumraut ep elementis. ? ueriftcabitur 6 illa parte ignis que non eft ignis: fi ignis ponaf oi wTibilisiautfequtturftboc euitareuoluerimus cp i mis non eft Diutfibflis. 7 per cofequens cp non oe cotpuseft ouufibile: quod eft inconuenieus prius illatum. /Capitulum fecundum tractatus quarti libu’tertii oe celo 7 mundo in quo probatur op elementa no funt per fefigurata qc natura loci n generandis cor ponitur Certius 0 taliter at tetar fiplicia cojpa figurare irrationabile e pumu quide quia accidet ii repleri to tu. Jn planis quide;. n.tres figure ui det iplere loeu trigonu t tetragonu % epagonu.Tn folidis at duo foluipira mis 1 cubus i iRecdfe autem plura boru; fumere pjopter plura elemeta facere; Jftud eft fecundum capitulu butuf tra'tat’t quo poftquam 3lrifto. inprecedcntt capto oeclarautt g? elementa non generantur adinuiceper fegregi tionem: nec per tranffigurationemineeper refolu tionem fupe’ fictcro in primas figuras. q> elemeta no fut p fe figurata ronibus fuptts eje na tura loci 7gnatiois co:po#.£t oiuidifi qttuorptef fient qrtuor rones faett-ibi fecitda.oeide uidcnf.ibi tertia. fcd utdef.ibi quarta, adbuc at. De prima arguit fic.Si elemta eent rer fe figurata fequeref cp oa?*mir uacuff.pfeques efalfu 7 reprobatu quarto pbdrtt.7 ,pbaturcona.qm ifti attribuutcfncp copi bus fimplicib’ quicp figurae regulares ut raetti fu it prius.f.epaccdronfmecubicam terre, icocedron aque.octoccdron aeri, tetra cedro n fiuepiramtdale ig 1».7 ouodecedron celo, fed inter figuras fitpficta les folu tres replentlocu.f.triagulufequilaterus te tragonii fiue quadratu 7 epagofpria5: n 6 vricp ubiq3 alTcqueref figura cetinCtis: qo rame e falfu. £t fi oicat q> elemeta a corincte tr fformaitf ideft permutatur a,ppria figura ialias.tim fcqutfq? no aplius eritboeaq 7illudacr.fielementacarnali ter Differebant figura ut illi Dicebar. qre mantfeftuj gmon funr octermtnate figure ipforum demeto#. Sedutdeturipfuboc fignificare no bis:quod 1 fecundum rationem cft. Quemadmodu; cmmtmaltfs fme fpecie 1 infotme opottet fubiectuj ee £Dap’me enim uticp fic potent ada ptari: queadmodu; i timeo feriptu; e.oe recipies fic f elemeta 05 putare: queadmodu; materia cifc copofitis qcfi poffunt trafmutari adm uice fepatis bis q f3 paffioea drntits Xcrtio arguit fic. clemeta rccipiui mdrnreroem figuracorporumistorum, ergo no futp fefigurata tenet pna.qr recipiens oebet ecoenudaru a naiura recepti ut pj i° 7 5°oe ata. Unde oteit piaro in tbi meo:q’elemeta ftefunt in mixtis ficut materia pi*t ma in copofirts naturalibus. fed ce rui cft g’ maria prima no cft ce fe formata, immo eft in potens ia ad omnes formas corporu compofttoru. Dicit g°2l#. Sed uidetur boc ipfum nobis fignificare qr od cft 7 fm rattofte quemadmodu enim iit al ie illud qo eft fine fpecie 7 informe oportet ee fubiec u-. mn>:ie ent uticp ftc poterit adapiarioe rcctptens 7ipi'af for mas recipe queadmodu feriptum eft in t imeo.ftc 05 putare et elemeta ee queadmodu mam copofitie pp quod etpoftunt trafmutari admutce, 7 forma* copofiecmt 7 eoru figurae recipere fepatis bis oif fer cur q e que fur fm paflidc0.i.fo:mil fubftatiolib* copofitop* eoru »5 quibus elemeura efTenru lirer oiftingutur vt voluerunt plu ree anu'quo:um 2tdbwc autem qualiter cofingtt fieri carnem 7 os autquodcunqjcorpuf ptmuo? neq3.t1.ee ipfis elementis p tingit fipter non fieri continuum eje copofitione neq3 eicfuperficiebus eo pofitifelementa.n:generanf compo imone-r non que eje elementis qua re fi quiseerte loqui uolueriti non ejetranlumptione roes fufctpere ele mentiipfosauferentesuidebit gene rationemeje entibus: Ouarro arguit ftc fi elementa eent p fe figurata rue fequeref cpmirta ficut futcaroautos 7 alia mip ra cormua no pofTent eje demetis generari pno fal' Hii? tpfoe 7 pbaf pria qm ipfos generatio mir toxt> ex elementis fit pcogregattone fcd fi elemta fur p fe figurata 7 Debeat i mirtis faluari n poterat a % uice cotinuarireu p eo£ cotinuarione corrapanf aquibus demta eflentialir oe pendent Teppnticorrapcnf ipfaelemta in tpfie ac dementis no coriuuatis ad imiicJ.nullu er eif gene rabii mipro corinuu. £>icir.g° c aut qlt ter cotingit fieri carne autoe aut qocutpcprpue 6 numero corwuo;&.necp.n.er dementis cotingit fi eri tale corpus pp no fieri cotinua ep elementis ge neranf ergo mipta e* copofitione 7 non ea genera rioe que eft ep elementis er quo no poflut cotinua n'qre ficf® voluerit certe loqui 7 non voluerit fufei pereroes eprranfmutatdevtdebit ipfos antiquos dTc vniuerfaltt aufferentes generatione er entibus 3ld eiudenriam clariore eoru que ioicta funt in ifto capitulo moneuda5funtaliqua oubia. •fcumuj cubui!eft quomodo in figuris fuperfidalibus recti Imetsfolutrcf replet locufupficialeXtrigonu tetra gortu 7 eragonu. 3ld qo rridef pmittedo queda oe mente cdmenratorfe cdMrvf.prioquide premittit q? replere totu loeu fuperficialeno eft nifioccupare aliquod tomfpaeiu fuperfteialecircuftas aliquod punctumiflfuperficie imaginatum. Secndo pre mittit cp quodliber punctu imaginatu in fiiperficic circunftar abquodfpaeiitiii qo equiualet quattuor fingulis recris pater boc er cafu ortbogonali vnus linee recte fuper alia qua uuerfccct in puncto oato •premitur tertio qp quilibet angulus rriaguli c4 lateri valet ouas tertias vnius anguli recti. patet boc ep quo tres tales anguli valent ouos rectos ■pjcrmtrifquarte# quilibet angulus obrutos ftgurc er agone valet vno rectu * tertia vrtius rcccf patet boc quia vt onditur in geometria fer anguli cius obtuli valent octo recto9.ergo vnufquifcp eo ru valet vnu rectu 7 tertia. Q uinto p: emittitur qo quilibctangulus pentagoni valet vnu rectu 7 qum ta vnius recti, paret nam er quo quinq* eius angu Ii valent fer rectos vt fatur er geomcrria.fequirur q’quilibet angulus pentagoni valet vnu mreccu5 7 quitam. “bis ptemiflis tune fcquiltur alique co cluftortes pzia coclufio quattuo: quadtata fm qua tuo: angulos vnita in puero medio i fupcrficie ima ginato reptent totu fpacium fupcrficiale quod iliud punctum circunftat.iftaconcluiio fequif er ptima 7 fecuda toppotoionibus er quo illa qttuo: quadra ta fim quattuo: angulos rectos punau oarucircur/ ftat.Sccuda coclufio. fertriaguli equilatcri fj, fer eo$& angulos vnictiin poeto medio mtopftcieima ginato totu fpacmfupficiale replent qo punctu oa tu ctrcuftat ps er h 7 rtia illi'er anguli valet.iz.agult reett q valet qttuo: rectos ttia pdufio tres ftgure er agone fm trefean agulof ob tufos ipuero medio in fupficie tmaaiaro fi prartge res totu replent fpaciu fuperftciale qo punctu oatu circunftat p$ex fa 7 quarta fuppofitioibus er quo illi tres angulioptufi valent quattuo: rectos.quar ta coclufio. ftgurc pentagonc i quocucp numero £5 angulos vnianf in puncto medio tn fuperfiae ima gninatoaut minus valebut quattuo: rectis 7 fic re Linquent vacuo in fpacio illo fupficiali: aut valebut plus quattuo: angulis rectis ptoprerquod infpa ciofllo non poter* collocartiftacoclufio paret cr fa i: quinta fuppofitionibus quoniamfitres figur pcntagonevnianturvtoictumeft treseozum an guU fj quos in puncto medio vniuntur non valet ntfitres rectos -rtres quintas vntusreoi: qre no replent corii illud fpaciu fupficialctfed eu vactim, in pte relinquunt fi aut capianf cales qtruoz ftgure qttuo: ean anguli fm qs ipueto medio obent vni ri valebunt plus qtuo: rectis qm refultabut er eis qttuo: recti %qrtuo: quinte vniuf reccudtn talifpa cio cotincri nopoterut 7 a fomoziide fequeref fi ca peretur tales figurem numero minoa. ternario ct inaio:i quaternario. £t qo oictu eft oe pentagonis ide intelligi ox 6 feptagots 7 alqs figurieplurui an qmVotVvlrerr p3 rrifio ad oubitij.f.quo trigono terragomi 7 eragonu aliqries fupru 7 fj an gulof vnitii circa puetu i fupficie imaginatu totum fpaciu fupftdale circa ipfu repletmo relinquedo ali qo vacuurqo no pringit oe aliq aUa figura recti linea fupfidali.Secndu cubui eft quoinr figuras cozpo rales recti linea co:p02ib’ fimplicib’atfribura folii oue repletlocu.f. cubica 7 piraidaf adift6 oubiurn def pmittedo aliq omctcpm.pmittit p°cp replere Io cu co:po:ale e occupartotu fpaciu ecirca puetu imaginatu co:po:ali.i.fm logitudiejlaru %pfudu Certius •fbremttrit fecundo q> ita fe babet figura piramida Ita ad alias figuras *o2pp2ales ficut manguU* e4 lateris ad aliae figurae fuperftcialee ♦ pzemittitur tentto yftcuttreeanguU trianguli equflatcr valent Duos rectoe quadzarifira tref piratmdee valent ou • os angulos ;coipo2alee rectos figure cubice p:c . mittitur quarto qz ficurfpacium fu perficiale. etrea punctum imaginatum valet quattot angulosrecrof . Tttperfiaalcs ita fpaciumcorpozale arca tale putt • ctum imaginatum valet octo anguloercctcs cubi • co e ifh omnia patent ex geometria. -Ourbuc p v milTie ponunturinfrafcripreconclufionee. ‘p2ima > conclufio. octo cubi applicati ad vnum punctum • medium m fpacio imaginarunt utdebeet quattuor • epomnt latere replent roturn fpacium awpozalirer **• patet qma occo cubi applicamur ad punetu medi «m fecunda octo artguloe reccos cubicos ergo to tum illud fpacium corpotaluerreplef tenet cofeqn ttaex quaffo fuppofito feanda conclufto ouode • eim ptiamidee fecunduearu capides vnire in pun ero medioth fpacio imaginato replent totum fpa cium cozpo taliter patet ifta conclulio ex fecunda 7 tertiafuppofmone. Tlam exquo tref pziamidel' ; Valent ouos angulos rectoe cubicos feqmrurqd ' 12. ptiamides valcntocto angulos rccroscubicos 7 per confequcnscozpozaliter replent totuj fpactu eirca punctu imaginatu ficut octo anguli recti eu' - biri. tertia conclufto pcoccdzon octo cedron 7 ouo ccdzon in numero accipiantur 7 feaindu angulos circa punctum medium vmafttur nunqua toium fpaciuctrcunfians adequaw 'rcozpozafiicr 'replebunt pzobatur quia fecundu3 angulos appli catos ad punctum medinnunqua pzeeife valebunt Octo angulos rectos cubicos fed aur plus aut mm’ per confequenf aur relinquent vacuum m parte me illo no poterunt cen tineri ficut oe figuris qiubufda fupcrftriaUbus ot' xrn fuit. Unde otcir cmomcnraroz q? caufa quar aliqua coipoza rron replent lotucozpozale quia co ‘rum fnpficies no r p’em loeu fupcrftciale ficureau fa ,ppr qua altq eozpota replent loeu cozpozalc? eft quia eam feperficies replentloeu fupficialc. 4 buscibus paterrefponfio adoubmfmfctUcetquo cubus 7 piratnio aliquotienf fumpta 1 circa pueru in medio oefignam vnita replent loeu cozpozaluer quod no cotingft oc cozponbus aliatt ter riuoubm eft vrru elementa fint per (e 7 effentialiter figurata 7 arguitur q> ftc 7 p:i’ oe rerra qm vt pro bam eft fuperius ptef terre rircunquacp naturaliter rendutad centrucp quo motu ad ra fpfca ergo fequif q> terra cp natura pjopzii 7 p fe fibt limitat figura fpcrica.er cofirmaf qz terra eft valdeomaTcopacta? p pnstermiaf i no tanttltermino pnnenris ergo aliqua figura eft naturaliter figurata fo arguitur boc tde oe aqua q fi aspergatur fuper aliquod planum gutte eius feti nebunt fpezieam figura rr adepperimia patet qb '■ no cfTctnifi (pcrica figura effet libi eflentialie terto ■rguitur oe igne qui femper ou mouctur furfiiler uat figuram pirimidalcm n boc eft fignu q> figura, piraimdalie Iit igni clfentialte. *Rcfpondetur qo elementa no per fc figurata lic q> fozma fbalio dem n non polTit ftarc in mareriantfi habeat tale figura cii ridemuo ad experientia elementa permanere cit fuiofozmie fubaubusipfiotamenpcrmtuatie oe vnafigura ad alia figura no fu nt ergo figurata p ac . cidena.auradfigurarronecocaui cozpozm cotmert tio aut ad figuratione eprpozio mixti cufcopofitio ; ne ingrediunf Jine alio tali modo p aut aiata fut p fe figurat3 qua ala que eft fozma fubalio m eis de terminatam eligit figuram p fuis operationibus exercendis, roes auti oppofitii facta6 refpo detur ad pzima oicirur q? lyparice ten e moueatur oeozfu ad tale motii fequatur figura fpericaboc tit non eft per fc intentum a fozma fubali terre nec cfle ttalttcr requifitum pzo operationibus eius perfide dis fed per accidens contingit. 2ld confirmatione? rdpondcturquod quauis terra fit compacta? fo!i da tamen cius forma iubrtantiaUsnulism figuram elTennaluerftbilimitatfine quainmaieria perma mrenon poflir.Sd fecundam oicif q> per arddeni’ . cotingit tales gutrao fieri fpericas. Tlamipfarum artes coiraria fugientes vniuntuf inquantU3pof unm contrariis reftftant ne cozrumpamur talif.at partiu vno magis fit per fperica m figura q> per aliq» alu;ild tria rndef fiama afcedeneb paccideno fi guraf piramidali figura.cufaccidenrif bec eft cauia quia? partes flamc quarto a fuooziginefunt oifta ttozes tamo debiliozes reperiuniur ? minuo. aeri refiftentes fibi contrario pzoprer quod pluo oe cio cozrumpifqua oe partibus flemefueoziginipzopi quioribus.ioflaamaafccndens fm parteo lupert ozco eonrinuemagis ac magio fubftantiaUter t eje pnri piramidallrcr figuraliter. £apjm tertiii tractatuo qrti liba tertio e celo t mudo tqtto ondif q> clemeta no fut pfe figurata i oi buefuptio expaflioib'* virtutib’? mot;bVlemro2S Sed adhuc r ad partiones? uirtittca 7 morus incongrue figure corporibus. 2ldcp macime rc cipimtes Ac diAribuerunt puta quo ntam ignis facile mobilis eft 7 cale facriuus 7 inccnftuus. bi1 quidem fe ceruntipfumfpcrom bi aurem pira midemhec. enim.majcuite faalc mo bilia quidem ,ppter minima tange retnequaquam firmiteriacere ma cie at calefactttia t meenAua q: boc 3UDcr qmde totu c agulus t boc aut acuriflt tnt anguli. Jucendtt autej t calefacit angulns:utaiunt. 3ftud eft terti it capitulubuius tractatus, i quo pcederm' capitulo occlara , “itQ7 elcmcta no fut p fc figurata rattomV mptis er natura loci 7generatois Tluc idl .pbat rombus fupris ejccaflionib’ virturtV i moti bus elemetop* Diuidif aut bo c capitulu in ouas ptes. i quaru pma pmirritiienru. in fcoa ,pfequirur ibt.pmu qu idc igit Dicit oc p:ima qp figure quas antiq arUbucrut demetis non coueniut eis ratione palTtonu virtutu 7 moiuueoip vt ipi oijcemr.Tlafn voluerat igne elte facile mobile % icen fiuu %ppf illa dda oixerut ipfu efTe fpericu.T quida piramidalem qa lite figure reddpt cotpus facile mobile:,pptt rea q: cotpusfic figuratu minimu tangit oe fpatio nec fi gif fup eotfaciut etia cojpua adufttuu.qm calefactio a icenfto ftur p angulu. 7 majrie p angulu acutum * Spera aut eft tota angulus. piramis vero e agu liaccurifTtmi.Uu oicft. edadbuc figure quas antid att^bucru^co2po:^b', no futcogruead paeones 7 virtutes 7 motus eop ad q tu ipi majrie rcfpictetes ficoiftribuerutdementis ftguras.puta qm ignis eft facile mobilis 7 calefacriuus 7 iceltuus *bi qutdc.f.oemocruus -rfeqces fecerutipa5 fpera bq aut. f.pUto ni ci feceruripfii pirarmde. bec en15.fi fpera 7 piramis fut matfme fadle mobilia ,ppter mi mmu tangere fpada fup quo mouenf.q: fm puemj 7 nequay f rmiter iacere fup eo. Sut aut fpera 7 piramis matfe calefactiua % icenftua:q:bocquidc5 (cilicct fpera eft totus angulustqt tota eft circuflejra bec aut.f.piramis eft anguli acurtiTimi.tpi aut aiunt cp angulus incedit 7 calefadt. 3nrdltgendu cp p pafTiones 7 virtutes itclligit quattuo: qualitates pmas queiquatuad actiones iftrunma lirer actiue cocurrut ottutur eotp. virtutes inquam veropalTis iferut pafTiones appellate filtpalTtones Uel oiccre pofTumus vtvuitcometato2 q? p qualitates pmas tteUigitqlitatespdtcras. p virtu tes itelligit fotmas fbales 7 p motum inteiligit operationes eo$fc. •Jbamu quide igitur fim motu utricp peccauerut. Si.it.? furit murie facile mobiliabecfiguraru. f5 no ignis mo tu bn mobilis. Ignis quide.n.furfu5 ?fo>5 rectu.bec aut facile mobilia co qui uocatur uolutatio ; •fbzofequtf oeitcntoi-T tria farit.q: f mo offendit q» elementa no fut per fe figurata c% pte motus loca lis 7 quieris ftbioppoltte.Secudo ide facit ep parte paftioni» % virtutu epilogat. ibi fecuda adbuc aut fi calefacit.ibt tertia op qutde igif. ; p:imo arguit q> gni non copetat per fe fpericaautpiramidalis figura motu localem vt antiqui ojrerut: aut piramis fit figura mape r- cies admqm.no tn facit ad motu .ppzium igni 4 eft mot* furfu.fed fa ctt ad motu arcu'8r| qre vt ignis fit bn mobirmotu fibi ,pp2io 7 nalt no 05 9? fit fpcrice vel piramidalis figure. Un oicit pmu quide igif vtrtcp.f.ta poneres igne ce fpera cp tes ipm efte piramidepccauerut fm motu.i.pone/ doig eclTe tal s figureppi futimotuloc. lerquia 7 fi bec funt mapie facile mobtlia. no tri ignis motufut-bii mobilia. q: ignis cjde nalitermouemr furfufj reau.bec aut.f.fpa 7 piramis fut facile mo bilia eo motu 4 vocaf volutatio feucircugirario. 3ntelligendu fm cometatote corneto.Ijcjc.q? nooebctpoipiramidalis velfpicefigureppc velo citate fui mor rvalis:q: I3 fpica 7 p ramid alis figure velo citet motu rircucioze no tamen vdodtat motuj rectu: fed m gis retardant» £>ridc ft e terra cub” gp firmiter tacer n mancrcimanct aut no ubicp fcd in C)C alieno aut fert no p:o bibitat? ignis aut? alia fimiliter: pa ia q: ignis ? nnu quodep elemetozu i alieno quidem loco fpera eautprra misiin pzopzio autem cubus; 3dcm ,pbat ej: pte 4etis Ite arguedo.fi terra e eu btee figure vt plures oijca-ut q2 talis figura e lara 7 ma pe apta ad quiete, io coucmt terre vt 4efcat.cum terra no fep quiefeat h folii ou eft t fuo loco aut e i loco violeto fibi 0 educto ipedimeto mouctur ad fau loeu nalem.fequeref g eje oictis 7 ut pcedeti roe cu i boc fimtle fit oe lemeris q» oia elemeta ou eflent i loco violeto eflet fperice vel ptra mtdalis figurent facilitmoucref adfuiilocu.cuaut citent i fuo loco citent figure cubice vt i eo 4efcerent boc aut e fallis q 1 ,ppt mutatoem dem?tt oe motu in quiete vd ecotra no o: bj pmutari in ftgura/ibi efte riali. fi aliqua b5 vi ilU oicut.ficut nec pmutaf’ in fc: ma fbali»Dic g oetdc i e ira cub’ ppt firmit’ iacere 7 manere.manet aut no vbiq? f5 i fut ipfi’ loco.f.pzo p:io ex alieno.inferf in loeu fuu no ignis 7 alia elemeta fimilif fadut.pala cp mc fequif qp ignif 7 vniiquodq3 demeto^ialteo 4deloco eje q mouef eft fpaaut piramis.t,pp2io aut loco 4dcit eft cubus 3ntclligmdu f m pmetote fi figura cubica elt t ifepabilis a $etc fcqueref octo bafiu 7 cp ouodcci|bafiu 7 piramis. ©Cmo crito at i fpa i agulus qde ens ardet O.uare Differet eo q> magis i minus. t>oc at qd erit falfu mamfeftum. Tlucpbat demeti nofiguraltp fe rombVupris ejepallio ib° 7 virtutib’dcmeto$s.7oiuidif t qn<£ ficutcjnq* tones addudt.tbi fcoa fimulaut. ibirtia adbuc fiqo ardet abi quarta adboc aut rifibile. ibi qiuntaadbuc aut qm. Dcpzima adducit pzima ra none otces g> fi' ignis calefacit ,ppt angulo e q: angu luo eft c defactiuus vt antic[ oijceruttuc fequcref cp oia elemeta dTent calcfactiua qo tn eft falfu. t patet pna q: oia elemeta f m eos oetermtnanf figuris agu Ia ibus ficutpiramide cubo oct.> cedron 7c. Dic ergo ad bec aut fi ignis calefacit 7 ardet ppter agu (os oia elemeta crut calefacttua. fozte magis a'te rua tcro.qop3q: omnia elementa babet angulos* pura 7elementa cp cocto bafiu vt aer 7piramis que igni attributi ftn platonc.7 ita oe altjs. Democrito aut videf g> fpera que cftens quida angulus ardet 7 ntajcie calefacit ,pprqo ea attribuit igni*, quare feqf q? oia elemeta calefaciet.f5 oiflferent eo q? ftn magis 7 minus .bec aut cppq: no erit cft ialfu manifeflu5 3ntelligcnduf;m cometozepmetato .l):jcfjfcpquia magis Tinin’ no variat fpern.fi acuties anguli e ea qre ignis calefacit tunc figura bns angulu min’ acu tu q> ignis minus calefaciet q> ignis. £jc bgs ouo fe quutur pzimu cft cp eje q ignis majeie calefacit babet angulu acurtflimu 7 p pns indiuifib Ic.fccu u e q> aq reuufta calefacit eje q babet angulos min’ acutos q> igni,7 qz bec oia fut falfa.p5 <$ eua pzimu eft falfum ejrquofequutur. Simul at accidet * mathematica cof pota ardere 7 calcfaccre.bnt.n.t illa agulos «futi ipts idiuifibilta 1 fpere 7 piramidesrqjuis 7 I t fut idimfibilia roagnitudineifi aut bcc qutdcbcc at no oicendu 0:135 ted non fimpliciter fic oicendum ut dicunt. Adducit fccuda roc5 7 arguit fic.fi agu loscal faci .tuc fcquicur fpa oiusdaf i fpas ? piramisi piramides, bec aut falfu e* 3ncidere cjde igif 7 oiuiderr.f.fpe ra i fperas 7 ptramtde i piramides ficut i aliquid qd cft acens figure.f.fpice 7 piramidali fm roe5 c quia bec e ptingens e* neceffitate aut piramid? facere pt ramides ut fpera fpas eft penit'’ irrdnabtle: 7 e fifc que dmodufiquis otgmficetgi dtU5 eje neccfTitare oiuidi i gl dios 7 feri in feras qo e ml.fefte falfum. adbuc aut rifibile ad diuidere foluj reddere figura igni i uidet eni magis cogregare 7 cotinuare q? oifgregare. Segregat quidc.n.q noeiufdetrib'’.' Cogregatautq eiufdctnbuaii pgre gatio quidep fe e. Cotinuare. n.t uni re ignis p fe Segregatio aut p acens Cdgregans.n, omofilon feparat alie SLibCf nu5. Jtacp aut ad abo opoitebat red dere aut magis ad congregare; fbonit quarta op ignis no oebet po ni fperifice autpiramidalis figure effentialiter vt faciliter penetret in potos 7 otuidat 7 cp boc red dic rnajcie acriu’ otccs cp I5 ignis oiuidat 7 fegreget tn pttcipairfibi ppetitypgregare qm ignis agens i mam etberogenea pziopaUr pgregat bogenea. 7 co gregaudo bogenea fecudario 7 per acens fegregat etberogenea. Otcir g” adbuc Jutrtfibile.i.oeridcdu eft folu redderefigura igni ad oiuider.Utdef.n.ignif maais cogregare 7 ptinuare oifgregare.fegregat quio.n.q non fdteiufdej trib’.i. generis feu nature* cogregatautq fut etufde trib,,.7 cogregatio quidej ?tuiuare7 Vnire fut ignis p fe.fegregatio aut e ignis p acens .pgregat aut ignis orno fdonXca q fut vnius amons 7 nalir fepat aut’alienu 7 e 1 q fu oiuerfaru5 Jtam opottebat illos antiquos reddere caufas adaboXta pgregationis y oifgregarionis ipfi - s ignis aut magis pgregationis q> oifgreg tois q6 m u on fecerut 3nte!ligendd

icebat eni piato cp ignis eft puaru parti» ,ppr qo faciliter pe netrat 7 riuidit co:pa in q agit ♦ 7 f c reddtf velocis £»ctoie.frigid» aut babet ptes magn fi con firingere 7 vnire ,ppr q6 oifficiliter penetrat 7 reddi tur tarde actionis. volebat g \gp calidu 7 frigidu co trarios effectus iducat ,ppt oiuerfitate fuaru ptium in magnitudine 7puirate7 no cotrarietate fuarum figuraru. £orra bocarguit cpiftioicunc cotraria fibi ipfis q: tuc calidu 7 frigidu folii oiftin guerenf magnitudine 7p ruitate pti» 7 non figuris cui’ cotrariu tpi pon ut riide fcquif ,f* ptarmici oicut calid u 7 frigidu oifferre magnitudie 7 paruitate py ramidu 7 cp parue piramides fut gnis 7 ca pbufiio nis: magne aut lut aq 7 ca infrigidationis, vn dicit* -duida aut.f.platomci teptates oicere oe vrute ipi’ fcilicet calidi 7 frigidi otcut cotr ria fibi ipfis: aiut eni frigidu effe magnarii priupperipfu coftrmger 7 non ptranfire p petas .ZDagnifeftu igit qm 7 cali du vtiqj eritptranfienstaleautfempelubc liupnu 3taq5 accidit boc oato calidu 7 frigidu oifferre ma gnitudine 7paruitate partiu fed non figuris, ild buc aut fi oicaf calidu 7 frigidu bre piramides ineq les pquascotrarios effectus vtiq3 magni tudineptramidis no crut ignis neegcaufa fieri eius qo eftardete fed cotrarq.f.aqua 7 ca infrigidatiots parue aut erunt ignis 7 ca tuc fequif vtpzius cp c lidu 7 frigidu otftinguuntur magnitu dine7paruit ite piramidum 7n nfiguris* &o quidc5 igit no figuris differat clc meta mamfcftu eje dictis. Om aut p pilfimc dtfferetie co:po£ que fj palfi 0 nes 7 opera t uirtutefiumufcuiufcp mi ee dicim* 7 eop que natura 7 opa et paflioes et uirtutes. fb:imu5 utiq? erit de bis dicedu; ut cu pfiderauitri’ boc fumamus nmufcuiufcpad unu 3Ubef quodcp differentias: £pilogar oices g? eje otetis eff mamfeffu cp deme ta no Differant figuris X elftnti; liter qmppztffime Differetie fut ille que fu t fecudu paffiones 7 opa 7 vtrtutes vntuf'uiufqj eni eo$2. cozpo#. q funt BaturaXnaturaliuoicimus effe 7 opa7 paffi ites 7 virtutes ejbuf oeterminanf vtiqj a nobis pzimo erit ©icendu oe bis.f.operibus paffionib* 7 virtutibus qo fit i libzo oe gencraroe q‘ fequff trtum imediate vr cucofiderauerimus bec: fumamus oifferewiavmuf cuiufq? cozpozis ad vnu quodqj cozpop. 3tttcl t gendu fm comentaroze corneto feptuagefimo feptio y elemeta non oifferutad iuice nift per luas fozmas fcilicetfubffantialcs Tp fuas qualitates corrarias 7 per fuas opationes :qm vnuquodcp elemenroztt5 babet fozma ,ppziam 7 qualitate ,ppzia 7 opatione? j>pzia per quas oiffinguntur.vnde2l2Z.p qualitates fcu paffiones itdiigif caliditatefrigiditarebumidira tem 7 ficc tatem p virtutes inrelligic fozmasXfubffsi tiales.tp motus mtelligiccparionfsiTpofuitopa riones mnumerooiffcrentiaruquiafcquutur oiffc renuas que funt fozme. £apitulu ptimu tractatus p2imi Itbn quarti ©e telo 7 mudo 1 q fuppofitiones alique pmittutur. ■ £r graui autej ctleuiquid cft utrunque :etque natu ra (pfo:u5 confiderandu; et2imu0 tractatu s ptict tria pzimo Jlp.pmurit aliqua fuo ,ppo fito fccudo recitat quafda optones antique22- oc graui 7 lcui.3(n tertio offendit ppt dd grauia ? Icuia mouenf ad fua loca naturali \fecudu eaptmlu incipt ibi.Cop ttaqj 4 pzius ,tem icipit ibi Tlos aut oicimus. £zimujeapimln mmdifrn ouas ptes: na pzimo fua.fecudo p requifoc int nro ibi. oicif q2 pzimo facit q$ otcftt eff. feciTda affignar rarionej ibi,£ff eni q oe ipfis. oepzima otctt q> qz itendimus oetermnarebe corporibus fimplicib* mobiltVmo tu rectofm q> buius q fut ficmobilia p grautrar m 7 Icuitate ideo a nobis pfideradu eft dc graui 71 ui 4d fit vtruq* ipfop 7 q ftVcop natura: qua ca 3 elemeta babettouiufmodi virtui es, 3nccllis ndii pmo Pm cometatorejeomenro primo qrgrauitas 7 leuitas fut fo2me elemetop. % p formas oebemus i telligerc formas accidetales:vndefi iftcubiojcttco merato: grauitate 7 leuitate efte fo2.nas fubllariales clemeto# fic oebj epp nt cp fut forme pfequetcs for mas fubftatiales 3nrelligendu fecudo f m cometa tote cp inquirit vtrum graui as 7 l uitas firtt ateq» in4tat 4d fdt: q: ipfas efte fo:mas eft man fcfttt p fe 3ntelltgcndu tt rno f 5 pmftatore arca illa pticula.T pp qua ca* cp per caj Xp.no it« Uigit cain agente fed cam formale vel fina lem.Undegrauitas 7 leuitas fut foimc elememojs p quas babentmotiiad fuptus vclinbriusimotus aut abillis .puenieres fut fines enim eft aliquod opus ipfu eft gratia illius c pis vt finis ipfin s. £t fubdit 'cp res ctcrne no babet agens pipe fciltcet oe non efte ad ee:neq* babmt oe q tuo: caufis nif forma 7 fine:'! fi babet agens no crttntfifcD3fimiUtudmc:?fnas appellado ages* £(t etii queoetpfis cotcmplatio hia qui oemotu fermoib0 ,pp:ia.d3rauc n.oe leue i polle moucn phrftce lii Dicimus, 3 etib'1 at uoia ipiopio ponut nifi fiq fputet icliuationc ei ta le:ppatpbpficuecncgociu demo.u t»cc autem habere i ieipfts uelud fu fcitautiaqueu»otus. Omnes quide utuntur uirtutibus iplo:nm: ueruta meu no determiauerut pter pauca; 3UTignat roe3 7 ouo facit pmo boc fecudo oatoj dinein oicendis ib i. Didentes igit. oep2ima oicit q* cofidcratio oe graui 7 leui eft ,pp2ia bus lermonib* 4 fur oe motuioicutf.n.grauc ? leue leu Diffinimus p poffe moneri naturaliter a!iq iter:-! pico aliqliter q: opaticnib<> ip’of non fut ipofita noia: nifi qs oi catopa ioneeoj:cjVenclinatoc5 dmoru.£ouftdc ratio aut oe motu eft naturalis quonia nalis per fe pftd rarnatura motus, graue aut 7 leue babet i fe pneipia morus naturalis. 3deo oes naturales vtuf ipfie m r dd:do caulas apparetiu:pauca tii oe ipsis rttdonab liter ocurmtnauci ut: q tare i na ib’ conft' derandueft oe graui 7 leui. 3ntclligenduf5 com menta 02C corneto z°q> bec noia graue 7 leue oiceba rurapudcosoevtrilqj.f.oeformataedoc-rcu o.c oparionibus grauis 7 leuisno fiit ipofirano minarboc fic inrclligi oeber q6 ilhs fut ipofita noia illis fi c4uocc oicta oe fo:ma %Sm f o? opatioe.Unde tydiomaribVueniutur quatuo: moditquodda eni babcr jppiia nomcti ad opatocm i boc eft meltusrquodda babet nomeu equittocuj qo qticp ipojratfomiatqnqjopationequoddabj nomen ad fo mi 7 no ad oparionett boc raro inuc mrurcu actio fttman feftio: babttu:qm actio cop:e bendrur fenfu: 7 habitus tncellectu.quartum vero eft vtaenobabeat nomen 7babif ejequo jmenit illa actio babeat nomen l icut eft in y dio mate arabu 7 in pluribus alijs. tdidctcs igtt ptimumab illis dictu r dilquirmtcs quecuitque ad confide rationem bancdiuidereneceflariu5 Sic « q d uidet nobis dicaus de ipis •fbonit o:dine 0icens q p iderantes oe graui 7 leuipmo videbimus oicta ab alqs oifcurri do p oia que fur neceflaria ad bac ftea vero Determinabimus oceis fonq rationabiUc videbif nobis eJTe Dicendum. E>icif at bocqnidcj fimplr graue% le uc:bocant ad alterum. t>abentiu.n. grautfate dicimus boc quide ee leui’ boc aut ligno es.&e fim plicitcr quide igif dictis n tbil dictu e ab bis qui pu”. E>e bis aiitque ad al rcru no quidem dicut quid e grauet quid leue: f5 quid grauf 7 quid leui" t babentibus grauitacem. ■jbzofequii 6 intete et tria facit.pmo pmittitaliq ferientia ad\ppofim fuu.Sccudo rep:obatquofda5 a ftiquos in bac materia errates. Xertio oiffmitcjd fi t graue 7 quid fit leuc tam fimpliciter q i refpectu: ibi fcciida 3ncouemes aut .ibi ter tia.fimplicir ep:ima 3l£.p:emimt ouas fuppofitiones. pjima fuppofitio eft q graue 7leueo{cutur ouplicit iolicet f mplicitcr 7 in refpectu.Unde babentiu gra u irate, vnu o icii leuius alio ficut lignu oicitjeuf ere 7 esecouerfo o icit graup ligno roegraui 7leui fim plicicermbiloictueftab antiquis ifcdloluoe bijsq oicutur per refpectu ad alreru.7 oe bis dbucno oe terminaucrut quid eft graue ncc qd e leuc fed cjdeft grauius ut leuius i bittibus grauitate.i. fupponen trs fibi oia co:pa bre grau itate, f.fm magis 7rrt'n\ COagia aut erit manifeftu qd dicinV’ fic.tjec quide n.fpnatafuta medio ferri.toec aut femp ad mediu. "bo:u5 aut qd quide a medio fcrc-.(urfu dico ferri:&eo:lu aut qd ad medium. •Jbo nit fecudam fuppofitione oicens q oiftinctio ptedicta oe graui 7 leui erit magis man fefta fi fup ponamus qeopq mouenf queda fut nata femper moueri a medio.*7 queda fut nara femp moueri ad medtu.eaautquemouenfamcdto oitutur moneri furfu q vero moucf ad med:ii oicuf moueri ocozfii Jncouenica.n.n putare aliq d iee ce lotbocqutde furfu boc aut deotfum queadmodu quida dignifteat. IFlon eui ee boc quide furfu.boc at deozfu dicutrl iquide ad oe5 parte fimile eft % undtqj atipef erit abulas unufquifqj tpfeipfi.1Ros aut totfcjctremu furfu 7 fed m pone e furfu 7 natu rapmu.qm ate aliquid celi ejetremu 7 meduhpala qz erit 7 furfu 7 deozfu pzobat quofdam antiquos 7 oiuidit in ouas ficut 0U3S eo^.opiniones repzobat.ibifecudi 05 quide 7 multi.Oe p:ima oicit q eft incoucnieo putar in celo.umudo non effe alicfd limpliciter furfu57 ali quid fimpliciter oeojfu queadmoduv quida oignifi cant.vt fuerut ratio fuitiq: in e qo eft fimilin ptiu no eft aftignare furfu 7 oeo:fu cu fum 7 oeojfu fint cotraria t non fimilir: rntuerfum aiitad oem prem firmleefbcuf fignu oicebatee qiri dlibet ambulas p crcuitu terre pot fieri fibi amipes 7 fimiliter fe babens ad rom vniue fu. Tliie ficu p * quare no e alicfd fimpliciter furfu neq alicjd lim :Xr oeojfu: no ent eft ratio opr qua totu illud qo eft fub pedibus noftris vfq aa celu fu oeo:fu. 7 qo e fup:a caput noftru vfcp ad ce’u it furfu magis q a puerfo 3ftu auterroiem remouet &£. oicens q nos econ trario ofeimus ejetremu celi ad nos efTe furfutqj P$ eft furfu r fm natur i 7 ca iditare eft prmu: ca ab illo fit principium eltc 7 motus bgs 4 fut fub eo oeozfu aut oicimus vitium ad nos qo eft vltnnii fm. poes 7 natura poftremurq: g manifeftueftmmudo efte aliqu id ejctremu:7 aliqd mediurcu orne ipe eu> talia babeat 7 ej:rremu eft fimpliciter furfu: t: med u fimpliciter oeojfu3:mantfefttt eft i mu io dTe fimplr furfu 7 (mplic ter oeozfu. 3ntriligendd q’ ro pia tonis n5 in vmuerfo non efte fu r fu 7 oeozfum fimpliciter: 7 cu oicit q in eo q eft fiimlm pttum no futfurfn7 oeojfupcedaftfed n gafqpc s vniucrfi fint imilesiqm eirtremu 7 medrn rnuaifut cctraria qo patet eje pjopactate eis nalitcr locaro2ii 7 eje cotrarietate motutl nalium faetoa- 3d ipa.Jpfc autimagiriabaf q totuqo eft fub pedibus uris vfqj ad celu e(Tet oeoifn 7 totu qo eft fuma caput o ftru vfq* ad celu eftet furfu 7 boc eft falfu.ri to u coca.. u celi eft furfu 7 medium mudi eft oco: um. 0.6 quide 7 multi aiut uerutsme no fufftctcter.Ifoui0 aut caufa q‘aputant no fimile cflfe undtqj celu fed utui eiVe %.ibcr folii q<5 fu0 nos bcmifpi'u.Q.m quid cnfhniates % i circuitu tale i mcdiuj fimiliter bre ad oe: boc quide furfu5 dicet efle. 0.6 aut medium oeo:fum. Hepzobar altos antiquos quieocefferutin mu do efle fimpliciter furfti 7 fimpliciter oco2fu:7 q>ro 5 ad boc mjcerttrrrepzobauf aut in boc qp tpft opinati fut vt vu-gares opinant q5 ce!u no fitfpericu vndiq* circuens terrarfed qp fit folu fup:a emifpcritl noftrti fic vna fcutdla feu medietasfpcrccobopcrieeterra boc aut no eff reruamo ccltT epomni pte Circuit traj 7 totu,ce!u5> circuquac» oicit furfu terra au: feu me dm mtidi oiev ur oco:fum. Sipliciter quide igit leue dicimus qd furfum fertur t ad ejerremum. ©raue aute quod fimplicitcr oeojfum. t ad nied(it:ad aliud aut leue r leuius aut Duob” bntib'’ grauitate 'i mole equa leoeoifufertaltep natura udoci*. ■Jbonit oiffinitionc3 grauis 7laus tamfimplicit qp in refprcru oicens qp leue fimplicitcr cftqo fert fur f um fimpliciter ad ejerremu mudupura ad cocauu5 celi:vr ignis.grane fimplicitcr eff qo fertur ocozfum fimplicir ad mediujnudi Vt terra .leue aut i refpcctu oicif qp equalis quaritatis 015 altero plus baber Icui tatis 7 velocius fertur f rfu5. graue i refpcctu oicif qp equalis quaritatis cum altero plus babet grauira tis 7 velocius fertur oeo2fu.evcmpla parent i burib'’ grauitate 7 leuttatem oe grauis 7 leuis in rcfpectu t tetigi oebent. 3ntelligendum p2tmo fmcometaro:ecomento fejeto qp graue 7 leue Diffinimur p motu furfum 7 per motu ocotfu qfopa tiones ppiic in iffts rebus accipimur loco fuarum Jutelligendu z° fm co mento feptimo qp graue fimpliciter eff illud qo bab$ graitatem fine Ieuitate 7 leue fimpliciter eff illud qo babet Ieuitate fine grauirate.ft graue refpcctu babj Ieuitate admipta fue grauirati: 7 leue in refpcctu b t grauttre admistam fuelcuitati:7 boc eff mamfeffu Cmipns.fcd oefimplicibus ficurfut aer 7 aqua fut opimoes oiuerfequas iquiremus poffea. 7fubdit qy mijcta ciufdcm fpeciei f 1 fuerint equalia in quatira te raritate oempfitare 7c.r 0 oifferu t m grauitate fm magis 7 minus :fed bn fi fuerint oincrfaru fpecieru. 7 eodemodo oicendd eff oe Ieuitate I5 raro in mijero pdoniincf lautas:!* vtplurimugrauitas pdnatur. £apiru!ufecundu primi tractatus quarti libnoe celo 7 n udo in quo recitantur optones atiquo:um oegrauiflcui. €> p itaqj qui ptfuenerunt ad eam que d bis cofidera fione fereplurimi oe fic gra utbus i leuibua dijrerut Colis qutbuf cuncp ambobus habentibus graut tate alteru cft ptrafeun tes putat determinatu ectdc funpli di leui 7 graut. iRatio at ipfis it pgrtt tttpala at erit boc magts .pcedeab”. Stud eft fco3 capitulum bmus tractatus i quo poftcp ?£.tn ptecedeti capitulo pnufit aliqua.Tluc recitat opiniones antiquatum oe graui 7 leui 7 oiuiditur i tres parres.in pima re citat opinione platom'e.3n fcoa opinione oemocriti 'i leucipi.Jn rertia opinione quoiuda fcoa btjs aut non fufficice.ibi tertia.fimtliter aut accidit. ■£>’imapars adbucoiuidtf irres.qzpz »no ofte ditplatone5non fuiflc fufficient r loquutuoe graui *i leui,zc recitatopintonem eius . 50 earep:obat.ibi fcoa oicuteni. ibi tertia, fic utoeterminatis. oep:i ma pte oicit qpcop qui p:ius venerut ad ea confide rat onc que tft oe bije.f.oe graui 7 leui fere plurimi 7 maxime platonici no oetermenauerunt 0 e graui 7 leui fimpliarer:fcd oijcerut oe folis ficgrauib* 7 leui bus quibufcuq3 ambobus bnttbus grau irate: cft leuius altero:fcu minus graue.i.foluj oe graui % leui i refpcctu. t ficptranfeutesputat oetcrminarus eflc oe graui 7 leui fimpliciterifed rationatio oe illis non congruit ipfis omnino: 7 bot ent palam nobis procedentibus 7 pertractantibus opinione co:u’n * 3ntelligendu q? oum loquitur oegra ut 7 leui i refprcru oicit q> ipfis habentibus grauita tem 7 magnifudtnem equalcm vnum eft grauius al tero:autleuius:aut velocius motum 7c.bocem'3 oi cit quia vt plurimum in grauibus 7 leuibus in reipe ctu grauitas ptedominarnr leuitati: oecompofitts patet.oe fimpl cibus aut vt acre 7 aqna fut opiones 7 plurime oifficultatcs:? pte ertim oe aere.vltcrtus oubitatur vtrum in fua fpera fu magis grauis q> le uis oe quibus in oubrjs poft mouendisapparebir. &icut.n.leutus :7 graut'’ bij' qdeque admodum ut Timeo cjciftit fcriptu5 «Sratuus quidem quod eje pluribus eifdem conflans: Xcuiuo ante quod cr paudoubus: queadmoduj pium bunt plube plus grauius 7 es cre.Si m iliter autem 7 aliomm que eiufdr 5 fpedei unuquodqj.Infupabundatia enim equalmm partium graut'’ unu quodq? cfhcodcj aute modo 7 ligna plubum aiunt: eje quibuCdam enim eifde? ee oia co:po:a r unius materie alteriusuideri. Oitaftno 'fcecitatopioneplcnifoices cpquida oicutgra utuf7 leufq JcadrnOo enftit fcriptu a Dione m tbf triagulis eifde5in f. e. leufat q? ej: feu oiftin guetiS ea.f.co:pagrauta 7 Icuia mftitudie 7 pauci cate queadmod nos oicius cp plubu ma ius e minges ere. busq fr etufdefpaa fupabuddria eniptiueqliu5:pu ia e grauius alio, 7 fitr e in bis q fc alferfipei.pltibu.n.egrauiuf ligno q: eje plibuf tria giiliscopofitue.oia.n.buiiifmoico paeje altq eao eoipora bnt c)c cjb’ fur.babent enim aliquam mate riam alteram et pttorem tpfif* Sic aute determinatis non cft dictu de fimpliciter leni z grani. Iflunc eni ignisfeniper leuis etfurfum fertur. Terra aute z terrea omnia deorfum zad medium. Jtacp no propter pau citatem triangulomm ep quibuf con ftare aiunt unuquodcp ipforu ignis furfum ferri natus elb Quod quide eni5 uticp plus minus ferretur, z gra utus uticp eet ep pluribus ens trigoif THunc autem uidetur contrarium; Quanto enim uticp fit plusdeuiits e z furfu fertur uelocius.Q a furfu; at deorfum paucus fertur citius ignis multus autem tardius; ‘ftepzobat opioneplonis p ouaf rones.ibi fecu da.3dbucatqm.ke paa oie cpfic ocmrattf6 gra tu et leutnoeft oemoegraut fimptrinccoleui fim plicirreu tn ignis fit leuis fimptr ejcq°fp fertur furfu ad ciraFerentta.terra at fit grauis impfr epq0 ipfa 7 a ia frea fp ferutur deorfu ad mediu.T tunc forat 3$&.rone pma 7 arguit fic.fi fit grauiuf autleuius alio mulmudie:rrpaucitate triaguloru tueillud qd i maius cu ejepftbus triagulis copoaf: grauius erit 7 tardiuf mouebit furfu eo qo e minus 7 fic ignis mio: cu eje pauciorib’m'agults coponac erit leuior % veloduf mouebif lurfu qua ignumioz pns areflin? cetra fenfu: quato.n.ignis fuerit ma ior taro leniore a velocius monet furfu. quato aut fueritmiortato grauioreTueloci f mouefoorfu 7 maior tardius„7 per ignem intelligit ignem vel corpuf igneum. adbuc autem quonia pauciora qui dem babens bomogenea leuius elTe diamtrplura autem grauius. Zlerez autem z aquam et igne5 eje etfdem ee triangulis: fed differre paucitate et multitudine:p:opter quod bocqui dem ipforum elTe leuius. boc autem gramiis erit aliqua multitudo aeris: quegrauior aqua erit, accidit autej totum coutrarium. Semper.tt.plus aer furfu fertur magif i totaliter que libet pars aeris furfu fertur ejc aqua Hai quidej igitur boc modo de leui t graui determinauerut. £>oit fcoam rorte otcens qp fm opione tftop cor pus qb copoiturejc pauctozib’ triagulis bogcneis c le iuf.qb at ejc ptibus e gramiis. aq at aer z ignis futejreifo triagulis primis 7 bogcneis fm tpos vt patuit fupra:fed ornt t multimdie 7 paucitate eoru pp qo aliqo e leumf7 aliquod grauius. prra.qzifto oaro: feqtur qp alicis aer ealiq aq graui 02.nl magna quattras aeris cjc ptibus triagulis p mis copoif qua pua aq. Tluc at contrariu nobtT appetad fenfu5.fp.n.maior aer uelocius fertur fur fum.-z vtr qlib< rpsacrisej: loco aq moucf furfum 7 ccotra qlibet ps aque cy: loco aeris mouetur de o:fu.qremaifeftum eft q? grauius 7 leuiuf no deter minatur multitudine 7 paucitate triaguloru. fic igr quidam determinauerunt oe graui et leui. "bis at no fufficiens uifu eft fic diftin gucre.fed equidem epilletes antiqui oreseaquenucetate magis nouiter intellepcruntdenuncotctis; WAcn tur enim quedam mole quidem mio ra corpozum enria autem grauiatpa lam igitur cp non fufficiens dicere cp equaltbus conipoi primis que eque grauiatequalia enim uticp elfent mo le.lbrima aute51 indiuifibilia fuper ficies dicentibus ep quibus conflant grauitate bntia corporu icoueniens dicere quibus autefolidamagis coti git dicere maius efle grauius ipfo£. t)ic 3jz.recttat opio ne democriri et leucippi ? diutditur m tres:q: pzio coparat ea ad opione5 pio nif.fecudo onditea efle Yufficiente. tertio reprobat ea p rones.ibi fecuda. TlecciTe at appoer. ibi tertia Tleceflariu at.*f>ria in duas. q: prio facit qb oictu eft.fecudo poit opionem eorus in altignado cam le uitatis.ibt. £opofitoru ar.kepriaoicitcpqbufda aliis nouidef fufficiesfic determinatu ce de graui 7 leui. videri democriro et leucippo 4 antiqores cjc flentes eis cjfut i bacetate magis nouif.i.ccrti s di jceruiu dc graui et Uui ipfis piatomde, nam ipfi p o Ouartos itotres prima p2inetpia f02p02itm dTe puedam co: poraatbomaliamdiutfibiltafolida butufmodi fo lida uenientia in compofitioncm aliorum dijcerut elTe caufam grauiraris in cis fic cp que pta eje buiuf modicozpoubusarbomaltbus bntipfa coponetta grauiora ejciftut.q atpaueiozafunt £rcyirti certius dijcerut qua plimtci.ejcbocappet nl uidcttfqueda co?pa minoris quantitatis ejemia graui zaeequibufda aliis ejcntibus maioris qua ritatis:ricpuu3plubum grauius e maio:i ligno 7p ua terra grauio: c mato:t aq.qre appet q> nd fuffi*t enter or cp illa fut eque grauia que ejr ptnis £3 qua rirate eqlibuf coponutur.q: tuc oia eqlia fcom qua tirare eent eque grauia.q: eje eqlibus fupficiebuf in diuiiibilibus coponererur. 3fti at qui ponut raufa5 grauitatis eeco:pamdiuifibiliafolida grauttatem babentta melius pnt reddere cam quare co:pa mi noraaltqn fut maioribus grauioza qua poutef bu iufmodi cam ee fupficies idiuifibilefnulla grauita ce bntes ur in parte{fequenti ftatim parebit. £ompofito:um autem quoniam non ludetur buc unuquodcpbabere mo dum:fed multa grauiora uidem* mi nora mo!etia;quemadmodum lana es. Aliferam putant? dicunt quidem uacuu3 erum interceptus al leuiare corpora auint? facere e qua do mttora leuiora plus enn babere uacuum proptcrboceium?moleef feniaiora compofita mul otieus er equalibus folidis ?minoribus: To taUter autem et omnes caufam effe leuiort3 pluf tnefle uacuum* Biamt quidem igitur boc modo. *p>5ft opione p:edcam tn altignando cam leuita lis oiees qun co:pibus copofitis no femp co2po’a maiora funt grauioza.necjempequalia rm quanrt tate fut eque grauta:fedmultotienfmio:afc65 qua tirate fut grauiora: grauius e maiori lana.7 puii pliibii c grauius ina;02i ligno.io preter cam p2edicta dijcerut ee alia cam leuitatis.f.vacuu interceptu tnrptes folidas. £u.n.poercnt ouo p:in tpia cdpofitoznm co:po:um .f.p’enum et uacuum pienu dijcerut ee cam grauitatis. vacuu at leuiratis quod ergo b$ plus oe uleo e grautus.7 econrra qo baber plus oe vacuo e !euius..3d aliqn cdttngu: q> maiozafcom quautatefutleu oza: qtplus bentde uacuo tnrccpro.15 oe foltdo cquatr beant aut minuf 3fti ergo oe graut 7 leui oicur boc modo* Klec.lTc autem apponere fte determi nantibus nonfolum uacuum babe re plus fi fit ieuius. fed 7folidum m( 11U8.S1 enim etcedat tali analogia: non erit leuiue propter boc et ignem elTe aiunt leuiorem quia pluriniu baj babet uacuum. 2(ccidcr igitur modi eo igne multu3 aurum plue babene uacuum efle leuiue fi non t folidum babtbit multo pluf.quare boc dtcen dum. ce infuffictentc}.? ouo fac p: o boc.fccudo incidit lit narrat tnfuffic entia Hnax.7 £mpcdo.ibt. Ouida qusde igif. £>e pzia ricino fufficit dicere pr ua cuu in cotpibitseecani leuiratta maioris. £tplus foltdu ee cam grauirarts maiortsifcd necefle eft ap ponere unum aliudioicedo q?breplus deuacuo.* minus oefolido ecalatitaris.£tccotra baberepl* d: folido 7 minus ve uacuo e ca grauitatis maior] vrt fi unu corpus ejrcedat aliud tali an -logia qo no folu beat eo plus de uacuo fcd et plus de folido no ,ppf boc erit ieuius eo: qm mulru au$t bet plus de uacuo puo i ne. 7 tn no eft Ieuius eo quia pluf pro pomonabtlitcr bab tplus oefolido. Quidam qu dem igitur non dicenti um elTe uacuum nibil dererminaue runtoeleuictgraui:puta 2lnatago rae etempedoclee.Qutautem deter minauerunt quidem no dicentce au fem elTe uacuum nibil direrunt pro pter quid becquide (impliciter leuta bec aute grauta corporuj t feruntur bec qmde femper furfu. bec at deor fum. 3dbucaut de eo q> queda5 ma iora mole entia leuiora corporibus fint minoribus nibil recordati funt. necp mamfeftu qua'itcr ct dictis eo fefla appentibuf acodct dicere ipos; Onditifufficicntiailnajr.tcmpe. dices q>qda* drires ee iHnajca.? £mpcdo.mbildct m in au erut o e graut et leui . quid a a t o et n in arei d e graui?leui:fedno ponentes u acuti male dijcerut degrau; et Ieuiutpl5ntct.q2 nodtrcrut quare btc funt fimptrleuta 7 femper nata moueri urfu. bcc vero funt fimptr g'ania 7 femp nata moueri oeor fum.fimilirreco:datifuntq?qucd3 co:pa cjbu!d 15 alifs maiora ,funt eis leuiora. nec tn mifflumert qualiter eje dicriscotum bcc a, parentia ad fctifus poteram faiuari* 0aartits Beceffartum autem: 7 de ignis leni tate caufacibus multum uacuu ba bere fereicifde retieri difficultatib'*. «afeinus quide; enim babebit folidu ali(s co:poribus 7 uacuum plus. S5 tamen erit quedam ignis n.ultirudo in quo folidum et plenum epredtt co tenta folida i quadam modica mul titudineterrei *blc rewobat opionem demoentt 7 leucippi per roes,£t diditur in tres ptes qr prio 'Mp. arguit co tra bac opioneui ft pdat foltdu folii aut uacuum fo Iu ee ca5 grauitatl t leuitatl.2°arguit cotra ea fi pdat uacuu cu folido abfolure ee ea3 grauitatl 7 leu irati. Xertio arguit prra eu fi pdat vacuu 7 folidu C113 qda ,pp02tide eecam grauitatl 7 leuttatl. ibi fecuda Si at oicut.ibi ttia. Sed adbuc nec vacuu. £>e p ma oiciyd.cetib’ cam leuirarjignis ee multu uacu um interceptu fere accidut eeo Difficultates que ac ctdunt plomrqz fi ca leuitatis ignif fit multu uacuu opottebitipfubreminus oe folido 7 pl^oe vacuo qua alia cozpota. Cu; ergo cotingat eequadamma gnitudine ignis in q folidu excedit folio edtentu in pua quatirate tre tuc fertur q? magn* ignis erit gra ui'02 .t uelocius mouebitur oeozfum quam parua terrarquod eff mantfeftefalfum. Si autem dicunt et uacuum quomo do determinabunt fimpliciter graue 3ut eni per plus folidu; babere:aut per minus uacuum.Siquidc; igitur bocdicunt:erit queda multitudo ter re fic pauca i qua folidu; erit minus qi in magna multitudine ignis.Sifr aute et fi uacuo determiauerunt: erit aliquidleuius fimpliciter leui 7 lato femper furfum quod fertur femp de orfutmboc autc; impolTibile.lfimpli citer enim leue femper leuiusbaben tibus grauitatem r deorfum latis. Qi autem Icuiuf non femper leue pio pter dici 7 tit habentibus grauitate; alteru altero leuius puta terra aqua 3rgm't contra eandem opinionem fi ponat ua cuum cu folido abfolure ee cam grauicatis 7 leuita tistqnuc quereretur abiftis quomo oetininat fiue diffiniat graue fimpfr t leue ftmplh Mut.n. ppi’. foitdi; breiaut g bre min uacmuaut ccoucrfo p mi nus foltdu brc:aut p bre pPvaoiu.St leue oernue tur p bre folido.cu5 pua tra babeat minus oe folido qua majprtgnts tuc (equiturcp pua terra erit Imior magno igne cf tn e leuif fimptr 7 fic altcjd femp fertur deozfu qo tu eft laif eo qd ftp fert fur fu:qo eimpoffibile.lilr fi leue dermierur p bf e pluf de uacuo:cu magna tra bearpPde uacuo puo igne fequif qp magna terra erit Icuio: puo igne qd e ffm: q: ignis i lenis fimplr.? Ime fimplr fep e lmi° biitt bus grauitate miufmot eft fra.£t fubait 2lp. q> no femper Imi* altero eft: q:inbt;nb‘'grauitatealtcp o: leui'alrero:ut aq or leuior ferra.i.min'* grauis 7 tn terra no e leuis.t filt mo pot argui de grani qd n defmtnaf p bre pP6 folido :aut mtn’de vacuo. Sed adbucneq? uacuum analogii? babere ad plenum fufficiens foluere dictas nunc dubitationem, accidet enim 7 boc modo oicetibus fimiliter imp odibile. 3n pluri enim igne 7 mi no:i eandem babebit ratione folidu ad uacuum. fertur autem uelocius maior furfu; iguis minore. 7 deorfit autem iterum fimiliter maius auru; « plumbum. Similiter autem 1 alio runi unumquodq; babetium graut tatem.lRon oportebat autem boc ac cidereifiquide oeterminata funtgra ue 7 leue. Adducit tertia; diutdtrur tn o uas q? p* facit boc.fcoo cotra democ itu 7 leucippu add ucit ineduententta ,pptia in qutV no coueniutcu p(one ficut i feda. Jncouenienf at, £>icic de pria qp dicere uacuu 'i plenu fm aliqua ,pporiio nemeeea3grauirati0 7 leuicatis:vt uerbigra plus oe folido 7 mtnMc uacuo ee cam gr au itatis, 7 eco tra plus de uacuo 7 minus de folido ee cam leuita tismo fuffirit ad remouendu predeas dtffcultates dubitarioem i ucenresiqmtflo dato fequitur tm poflibileficut D2i\na in magno igne t in puo pleni* 7 uacuii but adinuiceeadej pportione. ? p pnsert equalit Imes % eque uelcdf lurfu mouebunf. cons at eft (Tmiqr maior ignis uelodWuetur furfu qua fitrin corpibus bnttbus grauitate queft eiufdem fpeciei confimtliseft ,pportto vacui et plei 7 tamen corpus maius uelocius defcendtt co:pcr minori: vt maius auru et plumbu5 velocius morcf deorfum auro aut plumbo miozi qono clTec Ii gra ue t leue Determinarentur per folidum et uacuum adinuicem propomonau, Jnconuenicns autem. et fi pro ; pter uacuum quidem furluni ierim Ouaftits turi £tuod autem uacuum tpfum non. Sedet fi uacuum qutdefurfu natu e ferri deorfu aute plenti, et pro pterbocaliiscalatoifutriufcp nibil de copofitis oportebat itede .ppter quid bec quide leuia. bec aut grauia de bis ipfis q‘d bocquto leue. bj gramtate. 3tdduac6tunientia ,pp:ia £>emociro 'rleucip po cotigentia q fr eft q> fi cozpa mo eu turfurfu pp vacuu 7 oojfu pp plenuituc vacuu mo uebtffurfu t plenu 6o:fu:qr pp q5 vnuqo# tale et illo magia: et tunc n oportebit qrere oe corpib’ co poftrts :qre boc e graue -7 ift6 e leuetqr boc erit mat feftti.fed magi erit qred oe uacuo: quare eft leue ct oefolido: quare eft graue quod tpfinon fecerunt * 2ldbuc at que ca no diftare plenum e uacuum. Sc6m ieouenu7: e qr tpfi i? pot eft aflignarecam qre vacuu 7 folidti q fr in corpe copofito ri fepanfab inutceejcquo futcotrariaactu ejrnrta in copoftto n oerenta p aliqua fupaddita forma, io cu babeat teli nanoe5 ad loca cotrari* vt vacuu ad loeu furfuj.et folidu ad loeu oeorfu videnf obere ab inuice fepart cu at boc r. fiat bui’05 aliq ca aftignari: qo ftn irta opione fieri n pot:qre e tfufftdee* 3ntelligendu5 q? file argumtu n jjceditoe efris coirarije mijeti copo fiuone igredr bntib’icl?atioem ad loca ptra ria.fi arg 'erct q? oebent ab tutces fepari 7 tendere *Rnderef.n.q> n ppouas cas quarum vnaeq> e emtan ff i actu irnipo fed folui potentia alia eft q: detienf vmta a fora fubali mipti ea abimeem Diflbltii.? nulla baro cap potp £>cmo cr itu 7 leuctpptt alTignari ad ,ppofiru3 fuuiqm pone bat i gramb’ 7 leuibus vacuum 7 folidum in actu, *per nibil vmta oetineri. Jrronabileat ? regione uacuo fucer tanqua no ipfu regio queda ejriftcs. Xertiu icoueniens e qr tue vacuu eet i loco fic corp’ ppofftu i q° e,7 cuj vacuu fit loc’ tunc loci erit loc’ quod cu'a5 eft falfum intelligendo per fe. TRecefiariu at fiquide mouetur uacu um dfeipffqumdam locnm e,c quo tranfmutatur i e pma oie qp eoo mo accidat difi cultatef fufe oer minat grauiora 7 leuiota alte a al teris magnirudie et puitate vl alio q°cucp raritate 7 denfitate. oum vnaj materia aiir pi 0 co trarias cam oicat efte oium grauiu ct (eum. Una cf dem fic oieutpoutes acre5autaqua:dut aliq6 iter mediuefle oium materia, •ptfes at ficoicur port tes qttuo: el mta aut et oefu ee bmoi materia. tlnaquide? n.ejciftcute no erit fipli citer grane et leue.queadmodu ejr tri gon s coltitueribus. Contrarias au tem quemadmodum quiuaeuum % plenum non erut intermedia fimpli citer grauium et lenium propter qua caufam grauiora et leuiora inuicem et eorum que fimplicitcr furit . •Reprobatpdeam op onej. £t ouo fac: qr pmo adducicouenienriaqaccidut grauiset letiis e!Te materia vna vl ptee contrariae. Scoo adducifduenientia q accidut bmoicam ee magnttudine3 et pultare: .ibi coa. XDagnimdieat et puitate. £>e p2ia dic qp fi pneiptu mariale WU5 ejcuf fuerit ca grauis er leutftputa aer vlaq. ?c.tuc ri eri graue iiptr 7 leue iptrific er accidit ploni alTig nati bmoi trtgote.ii.n. vna ma e:ec ipa fit gra uis tolletur leue fimptr.et fi fuerit leuie tollefgraue fimphqr vnu n eft p° ca ntfi vnf. Si at fuerint pfe pnctpia marialia ptraria.f. vacuu 7 plenu vt et dcnfu q ff ea grauif et leuis .tuc n6 potenit aflignar cam pp quaco2poptmcdiostmr iimptr grauia ct fimpfr leuia qda3 ft grauiora 7 qda leuiora. nec r o terut alTignar ca5 fimptr g auts t fimplr leuis:q: n oabtTr cam pp qua vacuu aut ratt e leue fimprr: 7 folidu 7denfu eft grauefimptr. necetia pot. ft af fignare caufa pp qua eo$& q lut grauia fimptrrnus eft grauf alio vtmaio: tracftgrauio: rra mioruqm mm*grauco5 f real uod aut conuenit fccun dum unuquodqj facere differentias quattuor elemcnto:u:certiuB babet ad eas que ante subitationes* 3ldducit incouenientia que accidat ponentibus magnitudine7paruitatem cecaufas grauis 7leuif £t ouo facitiq: p:imo narrat banc opionem efTe fi (tam ficuc p:ccedetes.imo et magis. Secuudo ad ducit incouenietia que ad ea fequunf.ibi fcoa. vnS sute facere materia. De p:ima ruit oicere cp gra ue 7 leue oeterminari in magnitud!'e7 puitatefup ponedo matena3 effe unam: magis fictu uidetur cp aliquod ptediaorum. Ct enim fm vnaquantp pre dictaru opinionn coringit facere drnrias quattuor elemento :um. fciltcct leue fimpliciter: graue fimpli citer.leueinrcfpectu.graueinrefpectu ce tiue ba bet ad eas.t.efl in eis que fune ante dubitationes: cpf m banc opinione aaqua3 inconuenietiamanife thus fequuntur q3 ad pzecedentcs opiones. sute fsccre naturam magnitu dinedrutium nccclfarium bocipfuj accidere una facientibus materia. £t nccp fimpliciter ce nibil leue :necp Ia tu furfuj: f; aut deficies aut eptrufu: Adducit p:imuj inconuenienf dicens qp dicenti bus vna naturam elTecaufam grauis 7leuis adtn t»icem differentiu magnitudine 7 paruitate neceflfe efl accidere eade incouenientia queaccfdut faden tibus materia vnamtque incouuenientta tacta fut prius .f. nibil effe leue fimpliciter.7 nibil ee motum furfuraut nibil ee graue fimplicit. et nibil ee motus deozfu. quoma fi otababent unu pzinciptu.oia ba bebunt inclinatione ad rnum motum, quare fi oia babent inclinatione ad motU5 furfum nibil feretur furfu naturaliter fed folu violenter, fic n pzoiecta: que oeficiedo aut ejetrufa mouent. % fimiliter fi oia babent indinatione ad motu furfu3 nibil feretur 5 o:fu nifi per violentia:ut fup:a.boc autem e incoue niens. 3stelligendii efl cp pzoiecta mouenf cerru fa fiue crpulfa a moto:e 7 oeficiendo.i. tardando motu fuu:quia eo:u motuseuiolentus d e tardio: in fine qua in ptmeipio ad Differentiam motus naturalis qui econuerfo in fine efl velocior 7 in ptmeipio tardio:» €t multa parua paucis magis graui ora elTc.Sl autej boc erit, accidet mt tum acrem ct multum iguej aqua ee grautoiefu;? terra pa uca. boc et c im pofTiblle. £lue quid e 5 igitur ab alijs dicta.bcc et boc dicunt modo* 3lddurit fecudu mconueniens quodeflq? figra ue 7 leue determinent magnitudine 7 putrate rfic cp magnu fit graue et paruuj leue eu multa parua I me conflituentia maioze magnitudine paucis magnis: tue multa pua erunt grauioza paucis magnis, quo dato ulterius fecjtur cp mulrus aer 7 multus ignis in cfbus fut multa pua f'ut grauiotes pauca aqua» 7 pauca terra in tfbus fut pauca magna, boc ait efl ipoflibile.igr. £t tue eptlogu.t patet. JntelU gendu cp comemato: corneto, magnitudine? 7 puttate intflligit fubtilitate 7 fptfTitudine quas q da oijccrut cfle eas grauitatis 7 leuitatis. ,ppterea q: cotpus graue uiaerur virofTu fpifTu 7 ocnfu. te ue at uidetur tenueram 7 rubtile. £tcotra illos ar guit cp tuc nihil erit leue aut graue fimplr. Uri oicit i fine comti h° quiorontingit eis quia ponunt den fu 7 raru eiuf6 nature ee. qpp graue 7 leue eft apo eos relatiua. 7 nibil erit graue fimplr.7 leue ftmpli citer nifiponerentdefitrte 7 fubrilitatem e(Te fubas aut poerent grauitate 7 leuitate efle accidentia, fed poere defitate % fubtilitate fubas ipoflibileefl.ficuc c(lipoflibile grauitatej 7 leuitate efle acentia. £cce qua erpr de biepoit comcntato: cp grauitas 7 Icut tas fut fube.T eje priti fut fo:me fubales elemromro £c q° fee pzima vicit premirtedo q> fimiliter e cjcirtimandum unuquodcp graue aut leue naturali ferri in eu d iptue loeu quemadmodum cdringit rir ca altas gnationes 7tranfmutationcs.Tlam cum fim tres motus fm genus, bic quidem fm magni tudinc.bic fcom qualttatcm.bic aute fcom locum, in woquotp boni motuum uidemus facta ei rraf mutatione eje contrari/s ad contraria aut media 7 r»o continges acotingente.t.7 non indrnter quodli bet eft nani moueri a Determinatum a oetcrmtnato.Un ficut alterabile 7 augmentabile q funt mobilia caltcru.fic alterattuum 7 augmentati uitm que funt mouentta eft alterum eodem modo eft epftimanduoe eo quod eft mobile fecundu3 lo cum: 7 oe eo qo e motiuum non clTe continges co tingenter fed Determinatu mobile fcom locum efTe natii3 moueri a oererminato motiuo. Jnrellige dumtynoncemobiieeft natu moueri naturaliter quocunqjmotu.mcaquocucpmotore.necejcquo cunq> termino a quo tn queeunq? termini» ad que} ©ed Determinatu mobile eft natu moueri naturali ter oererminato motu a Determinato ntouere.7 ex Determinaro termino a quo in Determinati» termi num ad que ut (n jpoftto corpus Icue ut leue eftTo lu natu moucri naturaliter moru locali recro a fua fornia fubftatiali. 7 Icuitate oe loco ocoifumadlo cu furfu uel in lecu medium. 7 fimiliter e oe graui et alijs mobilibus.? fimilte lententia babetur in piio pbiftcozum. @i igitur ad furiam Tdeotfnm moti uumquidej quod granis fscttuum. ? quod lenis factiuu. CDobile autem quod potentia graue et leue. Jneuj autem qwTuupfius locum ferri unu quodqjad fuiipfius fpeciemeferri. t>ic 2\& ponitet pzobat intentum.? Diuid ituri ouas pres:quia primo ponit.fecudo pzobat.ibi. £t fic magis. Dicit oe pzia q>(ijp quia factu grauis e motiuu ipfius ad osozfy.? factu leuife motiuum ipfius ad litrfum. mobile aute eft illud quod e in po tenti* graue 7 quod eft in potentia leue-ideo unum quodq? graue aut leue ferri in eu locu qui eft fuiipfi us naturalis e ipfum ferri ad fuiipfius fprin.i.for mam feu‘ perfectione raqua ad fine.'!' boc eft quod 3rtfto. bic intendit 0 eclarare.f, q? locus naturalis grauiu et feuiu eft finis fuoru motuu naturalium* • Jntdligendu fc6m comentatore comcnro. xpf\ q> graue et lene in poteria mouentur ad loca fua na ruralia oe poteria eflentiali a generate ea. £t ifta po tentia efientialis e in materia alterandis ejc qua gra ue aut leue gnatur.fed graue ct Icue in actu mouen tur ad fua loca naturalia oe potentia accidentali a remouente prohibens: aut a feipfis inquanruj mo uentea a quibus monetur. Uultergo comentator q> generas elementum graue aut leue:vt puraigne-j ejc terra quediciturignisinpotetta mouetip5igne furfii naturaliler oe potentia eflentiali que prefuiti terra: quia illi potentie tribuit fotmaqueeft princi pium illius morus:vide!icetleuitate. Undegnans quantiioaroe fo:ma:tantuoat oe accidentibus p fe confcqueribus fotma quoruunus emotus in lo co.fed elemenrnm graue aut leue in actu ut ignis in actu oil mouetur furfu poft quiete eius oeorfu mo ucrura rcmouerc impcdimmru quod impediebat ipfu a mota furfum. 7 boc quanru ad motus ineo b.irionem:aut a fcipfo quantu ad cius continuatio nemoe potenria accidentali: que potentia oicitur accidentalis: quia non eft ad forniam fgnisifed ad motum quieftacridens confcquens illam fo?ma5 -Qualiter autem fcom comenrarotem grauiaetle uia moueant fe accidentalttcr ad fua loca naturalia quia moucnt per fe media a quibus mouentur oe clararum fuit fupra tertio buius come^vtij0. Jntelltgendum fecundo fcom comentarorem cus eft finis motus jmrijgrauis etleuieinquantu eft perfectio moti.? no tnquatu e aerio coplemcnti quod e fozma.Unde finio oicitur ouobus modis, fcilicet oe fotma 7 0 acnoe fo:me. fed actio e finis SLiber fotme:* fo:ma eft finis generatiois, vult ergo . cp p:ima feu principalis caufa moruu ad fupuiB-rad inferius eftq‘a q6 quem !uam pfecttone5 vltima ,pp:iam que eft locus,f.fuperfic e corporis continentis. £c fic magis uticp quis eriflimabit: qd dicebat antiqui:cp fimile fert ad fi fimile. boc eni no accidit femp. lRott cni fi quis trafponat terrambi nuc lu na feret parttu unaqueep ad ipa5 fcd ubi quide i nuc. Totaliter quide igi tur fitib'’ i diffcrctibus ab eode motu necefle boc accidere; Jtacp ubi nata e una aliqua pticula ferri i totu. TUincprobatJmremum.t oiuiditur in ouas.ftcut ouas facit rationes, ibi fecunda, querere buc p2tma tn ouas qr primo reprobat vnum otetum antiquorum,ponit primam rationem ibi.quonia aurem locus*. Jbicit oe prima cp graue 7 leue mo ueri furfitm vel ocorfum ad fuum locum naturalem rancp ad perfectionem fibi fimtlem 7 ipfius conferua tiuam melius eft cp opinari vt oicebant antiqui cp fi mile mouetur ad fibi ftmile. 7 cp gleba terre mouef oeo2ftmfircu alia terra fibi fiimli. 7 pugillus ignis mouetur furfum.vt fit cum relicuo igne fibi fimi li.? cp bcc non fit canfa illius patet. quia boc no accidit femper.fi enim elementum terre tranfponeretur a lo c0 in.quo nuc eft ad cocauum orbis lune. po2tio rrc aere epftens no moueretur ad cocarum 02bis lune vbt eftet elementum terreifed ad medium mundi ad qt!od nunc mouetur:qo eft quia vniuerfaliter oib° f: milibus fmfpectem 7 Differentibus fm numerum motis ab eodem motore fiueconfimili.? eode fiue confimilt motu. necefTe eft boc accidere cp ad eude5 locum ad quem vna particula nata eft moueri natr 7 tori? eft natum mouert, O.m aut locus c cdtinetis tinet aut oia quemouet furfu ct deo: fu ejetremuep et mediu. "boc aut mo quoda fit fpccies cotcuti i eu qui ipfP loeu ferri ad fimile e ferri, Oue.n.dei ceps fifia fut iuicej. puta aqua aeri et aer igm.ccontrario aut dicere mediis ejetremis at no puta aere quide aque aqu.iautc terre. ScmperenCqdfupe rf ad id qd fub ipo ut fpecies ad ma teria fic febabent ad inuicem. Jlddurir primam rationem ad probandi! cp gra uia 7 Icuia mouemur ad fu a loca naturalia tan cp ad ftnem>7 arguit fic loca naturalia grauium n Icumnt que ruru ejccrcmn 7 medm mudi baber ftmilitudme 7 conuenicnriam cum eis ratione cuius ipfo mm fut co feruartua. rgofe uirurq7graue7leue mouenf ad ea tancp ad finem: vt fcilicet in ipfts otuttus coler uenturepeonferuarentur in alqslocis, paretconfe quentia quia omne ens naturelirer femper manere 7 ancedes pbatqtloca nalia fut vitia cozpop ptine tiu 7 vitia ptinetiuquia funt ficut fotme 7 p fectiones cotpotum in eis naturaliter locatom C115 ipfis conuenientiam ac fmuttudinem babent. Uri vlt mu aque babet fimilitudtnecum terra. 7 vlttmu aeris cum aqua: 7 vlrimit ignis cum aere.f; vltimu ignis non babet fimtlimdmem 015 terra.igitur non l eius locus naturalis rcfpcc:u fui locati fe bab3 (icut fpeciee 7 fozma.7 locatum ficut materia, ficut enim fo:ma continet terminat 7per ficit marer am fic loc’ naruralis continet terminat 7 perficit ipfum locam. 7 ex boc Dicitur cum eo coucnientia; ac fimilrudine babere.quare ficut maceria babettncltna tone; ad fo:mam ftcutad fuam perfectionem 7ficut ad fuu3 finem: fic grauti 7 leuia mouentur ad fua loca naturalia ficut ad fuas perfectiones :7 ficut ad fuos fines.Unde $ icit quonia autem locus eft terminus C02p02t's continentis ectremu autem ideft cocauum celi.7 medium id eft locus qui eft in medio mudi co tin et omnia que mouentur furfum 7 ocotfus.fciUc; fimpliciterfcilicet ejetremu 7 rnediu quodamodo fit fpecies contenti ideft quodamodo febabet ficutfpe cies 7fotmarefpectu locati in eo naturaliter, ideo graue autfieuc ferri in eum locum qui eft ipfius: e ipj ferri in fua fpeciem feu perfectioncm:7 eje confcque ti in id quod eft fimile fibi. Cotpo2a enim que fut »ei ceps.uque funt naturaliter otdinata 7 inuice5 iucra pofita:futinuicefimili'a fm vltima fm que fe rangut puta aqua aeri:7 aer igni: 7 cduenic 0ice re in clementis mediis inuicem ptojcimts. non aut in ejrtremis:puta aere quide efle fimile aque7 aqua terre* Sed non couenit oiccre ignem efle fimil * terre, femper enim cozpus qo eft fuperius 7 id quod eftfub ipfo fic fe babent adinuice vt fpecies 7foima fe babet ad materia * JnteWigedn fui cometatote comento.pjriq.q7 per ettremumtelligit cocaim edi quod eft locus namralis igni. 7pcrmediu irelli git cocauu aque quod eft locus na toralis terre.per ea aut que mouentur ad fupius mtelligit leue fimplt citer. 7 per ea que mouent ad inferius mtelligtc gra uefimpliciter pzeferuando fe a locis inter medt)7 7 ab elementis tnrcrm dqs inter ignem 7 terram. oe quibus id qo otcitnoneftitamanifeftum. 3derame Dicendum eft in iftis 7 in illis vtpofteaoeciarat:fcili cet cp tam elementa ejetrema quam media mouetur ad fua loca naturalia tanquam ad fuam fpeciem 7 p fcctionem 7 ficut ad fuum finem:cum ejuo babet co uenientiam 7 fimilirudinem. Jntelligendum fecu do cp notantur oteit * q7 locus quodamodo eft fo:ma 7 perfectio locati. 7 non Dicit

augmcntabile no in fanitatem uenit: fed in magnitudi nis ejtcefTum. Similiter autem ? bop unuquodcpbocqiudf5 iiiquali:boc autem in quanto tranfmutatur:? in loeoique quide leuia furlumique aut grama oeotfum. Adducit fecundam rationem 7 Diutdftur C ouas qui a pamo ponit ratione, fecundor mouer oubiu ibi rnfi quia. t>e pzima oirit querere pzopter quid ignis fertur furfum 7 terra oeo2fnm ide eft que rere ficur ftquis quererct quid fana bile fi mo ueatur 7 tn.nfmutetur £5 qp fanabile venit in fanitare 7 non in a bedtnem. fimiliter autem 7fe babetota a!ual erabtlia.£tadbucaug nentabile eummutef fm t aug t entabtle non.Deucniei in fanitarem fed i eyccffum magniiudmisiideftinmagfitrudincm ma iojem.fim liter autem 7 vnnquodcpbozum trafmu labilium tranfmutat le;boc quidem in quali per mo rnm alterauonistboc autem in quanto permotum augmen fi. boc autem in loco per motum augmett boc autem i loco per m tum localem. vt g? auia 7 lema que quidem ieuia «nrf.;m 1 que autem grauia oeozfum. lltgendum $ virtae iftfus ranote ftat t! ifto q> ficut fanabile per fe 'i f m q> fanabile mo uetur in faiurates tancp in luam perfectionem 7 ficut in fuum finem 7 non in albedinem rei alia qualitate 7 augmeutabile mquanritate perfecta.*? ita oe algs fic graue per fe 7f m q> graue meuetur in I0CU5 oeot fum tancp in perfectionem fuam.*? ficut in fuum fine ?leuefurfum. IRifiquia bccquidem m feipfis uide tur babere pzindptum tranimutatio nis: Euco aurem graue 7 leue. bcc a t no:f5 ab cjctra:puta fanabile % augifi rabile.quatlif quandocp 7 boc eje ipia tranfmufarc 7 paruo factoibisque ejetra motum. "boc quidem m fanita tem uenir. "boc aurem m augmen tu; ■7 quoniam idem quod fanabile 7qd lagoiis fufceptiuum fiqutdem moue arur fecundus q? fanabile in fanitate fertur, ©i aurem fecundu5 q? infirmi tatis fufeeptiuum ad infirmitatem. COagis antem graue 7 leue bo:um tu feipfis uidentur babere ptinciptum pjopterpjopinqmnimamfubitantie bom5e(i*emaiertam.Signu n autC5 quia latio abfolutotum efh?genera tio ultimus motuu;. Quare p:imus utiqj erit 7 fm fubftatias bic motus: emouet oubiu3 quia poflet aliquis credere q? fitomnino fimile oe motu fanabilie m Ianitarem migmenrabilts inquantttatej maiorem, *zo e moiu lenio furfurn? grauie d eot u m. -mcit 21 q? n 6 cft omnino fimileiquta graue 7 leue in actu moucntur per fe ad loca lua naturalia ap ncipio mtnnfeco.f, ab co:um fo:ma:l’ed fanabile 7 augmcntabilc mcue tur a principio cjnrmfcco videlicet ab alterantibus 7 augntentaribuo.3d.o oiett .Z3ene otctU5 eft q> ficut fanabile mo uetur in fanitate 7 augmentabtle i qu n titatem matoarm.fic leue mo uetur fur um 7 graue rcozfuminifi q? in bocef% oifTeremiarquia bec cfdem fcilicer graue 7 leue videntur babe e p*incipiu tranf mutandis i e iplie.bcc aut fcilicer fanabile 7 augme fabile non babent in fe p: ncipinm fl e tranf uratto nis: fed ab ejrtra tranfmuta tur.quau s quandocp co tingat7 bccrranfmutartejcfeipftsndeftab itri fcco paruo facto.idei^tinparua tranfmuta tone. riT Icuis egrttudo ab intrinfeco pdcremoaert.fed fozttf non remou turnifi concurrentecaufaqrrrfnfecars medico vel medicina:quarefubdtt gp in bge que p* 3Libef bent motum ab epra bocquidem venft fn fanftatc vt lanabile*boc autem in augmentum vt augmenta bile. ? quoniam idem eft quod eft fanabile ? quod eft ut ‘cepriuum lartgoris fiquidem moueamr ?m cp fanabile eft f. rrur in fanitate5 (i autem moueamr fm q> eft fufcepriuum mfirmirarisrierrur ad infirmitates graue autem ? leue magis ex ctpfis videntur babe repnncipiumbomm.ideft fuo:u5 mottuum localiu p:oprer materiam cotum receptam effe ptopinquif (ima cotum fubeft: ideft fo:me fubftautiali a qua ef fecriuep:oucniunt illi motus. localis fit a principio intrinfeco ifequitur y morus localis eft alqs perfectio::cuius fignuj eft quia latio eft abfolurozum ideft perfecro:u. ?eftvltimus mo tuumfm generationemrquare bic motus fcilicet lo calis vri# erit primus fecundum fubftantiam :ideft perfectionem licet fecundum generacioncfit vltimus 3ntelligendum primo <3? aliqui volunrcp in omni fllterarione ? augmentatione fiue fint parue fiue fo: tes.psorimum moucns eft ejctrinfecuj a primo mo tu .Unde in leui egritudina que curatur abfqj cocur fu medici vel medicine:memb:u fanans vtputa co: eft ejctrinfecu membro fanato videlicet ftomaco aut alio tali.?fimihter otcunt q> in augmentatione pcur rit aliquid augmentans quod tftejctrmfecumame b:o augmt ntato. 3ntelligendum fecundo q> cum idem fubiectum fit in potentia ad qualirates contra rias vt famtatem egritudtriem ?c.3deo opoztet fmo m alterationis concurrere agens eptrmfecumrncc pofTunttales alterationes contrarie fierip a fo:ma fubftantiali altcrabilis: quia ab vna fo:ma non po teftp:ouemreperfenifi vnum contrario: m.£rfitr oicendum eft oemotu augmentarionis ? oiminutio nis. oe motu auccmjocali grauis aut leuis fecuseft quia enim graue eft natum folum moueri oeozfu na turaliter: ? leue furfum. 3deo motus oeotfum gra uis a fo:ma fibi intrinfec a effectiue potuit p:ouenire ? fimiliter motus furfum ipfius leuis. Jntelltgen dum rertio augmentetur. alteratur cum augmentatio non poftit fieri fine generarione.? generatio non poftit fieri fine alteratione. quare fecf tur inter jres veros motus in eodem mobili fcos ulceratio no p:io: via generationis:? motus localis pofterio::pzoptereaoijcit ipfum eremorum p fecto:u5.eft t men ceteris moribus prio: nobilitate «t perfectione cum fit finis cotum nec infit stU per fe nifi fuerit in quanrita-e aliqualiter perfecta * 7 ejc graut lote umit irtfurfu. Simul autem elt leue et non amplius ht.feJ ibi eft; mamfcftum itacpcpporeittia eits’m actum iens uenit illuc. 7 ad ta tum i tale:* ubi endelecbia et quanti et qualis et ubi. «Eadem autem caufa ct eius quod iajejiftentiat entia ter ram 7 ignem moueri in ea que ipfozu loca nullo impediente.Co enij nutri mentum cum pzobibens et fanabile cum retinens non fitiferturconfefti? EDouet autem et quod a principio fe cit et impedimentum remouens aut unde refiluit quemadmodum Dictu; eft in ptimis Termonibus: in quibus beterminauimus q> nibil bop fetpfu monet p:opter quam igitur caufam fertur latozum unuquodq? et ferri in lui ipfius locu quid e.oictum e. Tlunc:H?&. oftend ricaufam effectui am motuum grauium ? leuium ad fua loca naturalia. ? vult q? grauia ? leuia tn potentia moueantur ad fua loca na turalta oe potentia cflentiali a generante: ? per gra uia ? leuia in actu moueantur ad fua loca naturalia oe potentia accidentali a remouente p:obibens.Ur» oicit. cum quidem igitur ftat aer e* aqua: ? leue ? ex graui: venit tale qo fit leue in furfum.fimul aure * eft leue ? furium.? non amplius fu fcilicet furfum ctJ factum eft leue.f5 ibi cft.XDamfeftum eft itacp po tentic enstfcilicet graue aut leue iens, id eft vadens i actum illic venit ad tantum t.tale ipfius loci vbi eft cndelecbia.ideft actus? quanti ? qualis.? eade* eft caufa eius qnod eft iam etfftentta terram ? aquam moueri in ei :ocaqucipfarum natura’ial !*ullo ipe dienre.? nutrimentum moueri e *: ideft ad illud me b:um ad quod aptum natum eft moueri cum ptobi bens fuerit rem * tum.? fanabile moueri ad fanitate cum retines ipfum tn egritudine remotum fuerit. ? vniuerfaUter graue aut leue in rctu mouenmrloca liter ab eo quod eft remouens illud quod a pricipio fecit impedimentum. ?boc i!» motu naturali, 2lut ab eo vnde.ideft a quo tef liuit fiue cjcpulfum fuit:? bocin m 'tu violento oueadmodu metum eft in pii mis fcrmoribJisoctauipbic. in quibus oetrmma uimus q? nibilbommifcilicetgramu;? Icuium fim pltoummoua feipfum fme eonfcnfu moto ris ejetri Cum quidem igitur fiat eje aqua aer 3U&ef Ceci ? tunc eptlogat Dicens quod 0 ictum eft propter quam caufam vnuquodep grauium ? leuium latom fertur furfum aut oeoriiij.? quid eft graue aut leue in locum fui ipfiue.f. naturalem, primo qp generans graue au leue fimul tempore oat formam fciliret grauitatem ? leuitatem cum forma fubftantiali. ? vbi furfum veloeorfum.Jdeo oicit Zp.qp cum ejc graui fit leue fimul tempoze fit leue ? fit furfum. ? cum factum eft leue factum eft furiri m. imo prius fecundum caufalitatem fitleueqp f rfum cx quo leuiras eft caufa motus furfum. dum lecuitdo q>eum ex graui fitleue vel econuerfo illud quod iit graue vel leue mouctur ad tantum ? talem locum ad quantum? qualem ipfummoueii ejcigitgrauitas aut leutas quam acquirit:?inquan to ? qualirepeittur completo motu vt quantitas lo ri non importetfolum magnitudinem ipfius fed erta eius oiftanriam a termino a quo motus .Unde fi fit leuefimpliciter mouerurfimpliciter furfum:? fi fit leuefm quid:?ita oea qs.?ad buius oeclararioe; vide comentatozem comento.vjrv.fic Dicentem:? i tellige per quantitatem ftnem loci ad queuieft pofli bile vt illud motum moueatur ? ad que mouebitur illius loci ? inrelbgo per qualitatem ficut locum p:o pzium corporis comentis ipfum: qui eft ei ficut vbi omne enim motu babetev iftis reb’ res terminatas verbi gratia .qp cu aqua fiet acr mouebitur ad locu qui eft fub loco ignis.? ad quantitate terminata fm fuam leuitatem 7 refpicit ne corporibus rotmetib* corpora enim omneqo mouetur mouctur ad queiibet locummecp ad qualibet prem loci vnius in genere necp rcfpicitoe corporibus con tinentibus quodlibet corpus ?c. £irca iftud capi tulum Dubitatur vrru grauia ? leuia moueant’ r ad fua loca naturalia a generante vel a remouente pro bibens. Jlrguirur qp no.primo fic.ab illis no mo itentur grauia ? leuia ad fua loca naturalia.que ftat cfte multum Diftanria oum fic mcuentur/ed ftat ra generans qua remouens probibens efle buiufmodi ergo ?c.naret ona cu minori.? maior colligif feptio pbic.vbi ofteditur qp i omni motu projrimu moues ? motu funt fimul.fecudo ab illis no mouentur gra iiia? leuia queftatefte corrupta pfis fic moris, fed ftat generans ? remouens probibens elTecorrunta oum cr iuia ? leuia mouentur ad fua loca naruralia ergo 7cparet iterum pua ? alTumptu pro vtracp pte eft manifeftum. Xerrio illa que mouentur a prin cip 0 intrinfeco non mouen ur a generante vel remo uente probibens .fed grauia ? leuia oum monentur ad loca fua naturalia mouentur a principio mtrinfe co ergo ?c. patet confequeriacumaiori.quia tam ge iterans qua remouens probibens 'u t motores ejc rrinfeei.? minor colligitur ab 3te.m littera ou oicit nift quia bec quidem in ieipfie videntur babere prin dpium tranfmutarioma. ofco autem graue? leue* bcc autem non fed ab ejctra puta fana bile ? augmen table. 3dem fentire vi_detur commentato: comento quarti.? comen. jrviti).? evprcffi e fcoo pbtc.comento p:imo onm oicit 'qp non inuenif corp* fimplej: quod alteretur ejr fe.aur quod generetur ejc fe. ficut inuenttur corpus fimplejc quod tranffertur tnloco ejc fe. r comento tertio oum oicit. Ouontaj non oubitamuo q> ift? mouentu-evfenon cx moto reejctrinfecofcilicetquaruo: e ementa 7013 cotpo ra ejcfe.£toctauo pbic.comcnro.jcjcvig.vbi loqu n do oe graui ? leui oicit. 3fta em'3 videntur moucri ad fua loca naturalia ejc fe 7 ad loca oppofita fuis locs naturalibus cjcalijs .Ucrbigratia griapis adifen* mouctur per fe naturaliter 7 ad fuperius p violentia 7 econrrario ignis 7C. Jn oppoiirum 7 p:o parce affirmarim oubq videtur elte jkp.in octauo pbic.i illo capttulo.XDoufnrtu gicur 7eo$r que mouentur vbi in fine concludendo oicit, eojrautej que natura iterum que a feipfis mouentur ab aliquo.? que a fe ipfis vt grauia 7 leuia aut nim a generante 7 facien te leue autgraue:aut ab impedientia 7 prohibentia fofuente.? idem alTerit in ifte capitulo in i fla parte * eum quidem igitur fiat.OLeenegraue aut leuemouc ria generante aut remouente impedimentuj quead modum ictu eft in Termonibus in quibus oerermi nauimus qp nibil bop fcilice- grauium 7 leuiu feip$ monet.? idem afTeritcomentaro: in pluribus locis •Jbro iflo oubio pzemirtendu primo cpelemeca ou plicirer capi poffunt.CIno modo in poteria ♦ alio mo do in actu. verbi gratia ignis in potentia 7 ignis i ac tu. ignis in potentia eft corpus ejc quo pot fieri ignif in actu.? fic terra otdru! ignis in potenria.Jgnis in ac:u eft coipus babensacrualiter ignis fo:ma5.*p>:e mittendu fecundo (youplejc eft potentia fdlicet e(Ten tialis ? accidentalis, potentia eitcntialis eft poteria que eft ad elTentiam fcu forma queeft pzinctp u opa tionts. Sed potentia accidentalis eft potentia babe tts formant ? non operantia.que ideo Dicitur accide non eft ad formam fed ad operationem q eft accides confequens forma.cjc quo fe quit vireri’ q? oupleje eft motus fcilicet dc potentia eftVnriah 7 de potentia accidentali. moro: qui tribuit forma oicif mouere oe potentia dTentiali. vt generans ignem eje terra oicitur mouere terram que eft ignis in potetia fuperius oe porenria eftentiali: quia tribuit fibi fo: mam ignts ? Ieuirare3 que funt principia mot’ furfu Sed moto: qui babenti forma tribuit tantum opa tionem Dicitur moro: De potentia accidentali. ficuc fiignisin actu efT t oetentus ocorium ?aliqd remo ueretipfdimentum ,ppter qo mo ucretur furfurraU remoues ipedimentu Diceretur mouere ignem fur u De potentia accidentali. Ouibus babms poimc alque conclufioncs.prima conclufio grauia ? leuia jL&ef k actu moumrur a fuis locis ficut a fine 3(U conclufio patet in littera. Secuda conclufio grani a ? leuia iit porenriaeffectiuc mouemur ad fua loca naturalia oe potentia efTentiali a generante. pa tec quia ab ipfo recipiunt fotitiant que cft pticipiunt motus eo£.Xenia conclufio graulfa ? leuia in actu affecttuc mouentur per fe x imediate ad fua loca na ruralia ab cotum formis fubftanrtahbus cum fuis qualirattbuslocalitermotiuts.probatur quia oh talis motus eft naruralis.ergo cft principaliter a na tura. x non a natura que cft a materia cum tpfa fit pure pafT.ua.ergo a natura que eft forma fubftanrta lis grauis aut leuis.x cii forma fubftarialif no opere turfutdnftrumeto eritinftruinentaliter agrauttate aut leuitatequarefequitur cp ejeforma fubflanriali grauis aut leuis x ergrauitare aut leuitate fiet prin cipium per fe x imediate producturum morus natu ralis grauis aut leuis. x banc conditionem volunt omnes auctoritates Tlp.xcomentat na.que Grauia x leuia d eunt moueri eje f x ab intrinfeco ad fua lo ca» coclufio grauia x leuia in acm effecti ue mouentur oe po* accidens x mediate quantum admo.us incboationemadfualocanaturalia a re mou ntc probibens.probaturquiagraueaut leue in actu fi Debet incipere moneri ad fuum locum nale oportet cp prius quiefeat in loco violento.? boc erit ab aliquo ocffnenretpfum x pro bibente ne moneat ad fuum I0CU5 naturalem.quod probibens oporte bit remoueri.fi illud graue aut leue oebeat naturali rer moueri. tremouens tale probibens oiciruracti' ue mouere graue aut leue.oe per accidens tamen x mcdiate.fiaic aperiens feneftram oeper accidens x mediate oiettur effe caufaeffeatua illuminationis romus Xcejciftaconclufionebabetur intellectus 3ht.? aliorum oicentium grauia x leuia no moueri per fe fiue a feipfis. enim cp non moue tur a f ipfis per fe.ideft fotum x abfcp concurfu mo toris errrinfed: modo nunc Declarato: tamen mo u en tur ad fua loca ns tur alia a feipfis per fe.ideft na ruraliter x a principio intrinfeco vt prius oicebatur x ifta non repugnanr. prime: quia magi: na turaleeff graui ? leniquiefcerein fuis locis natura libusiymouertadeatcum non moueantur ad ipfa mfipolfviolenci m eorum. ? in talibus Diffinitioni bue ponuntur operationes locorum oiffe:enriaru5 quia oifferentie latent * Jruel feendum vlrerius fecundum comentatorcm qp graue ? leue fimpliciter eff illud in quo non inneniunf oue potentie in fimult fcilicet grauitas? leuitaefftaitreperiuntur in aqua % in aere. Uult ergo qp graue fimpliciter babet gra irirarem tantum.? leue fimpliciter babet grauitare* tantum. fed graue ? leue in refpectu vt funt aer ? aq babent grauitatem ? leuttarem.? quia eje boc aliqs poffer credere qp tn elementis medtjs fint gra ’• ius ? leuitas adinuicem mijctc fub gradibusremiffis. fte inouendo boc oicit qp ex boc non eff inrelligcndum qp tn elemenris medtjs fint oue potentie infimul fcil$ grauitas ? leuitas quem dmodum album ? ntgru* epffunt in rubeo: quia fi ita effer tunc aqua? aer componerentur ejr igne ? terra quod eff fal um/ed eff tntelligendum qp oue potentie infimu! epffunt jit eis fecundum comparationem fcilicet grauitas ? le uitas in rcfpectu.rnde aqua eff leuts in cop ratioe ad terram quiaejciftensm loco terre afeendit ad lo cum fuum.ied eff grauis tn comparatione ad ignem ? aerem.quia a loco ignis ? a loco acris oefcedtt ad locum fuu5.? boc facit non per oiuerfas qualitates mottuas.fcd pervnamfimplicem qualitatem: que aliquando mouetfu fum ? aliquanao oeorfum. vt otetum eff ? boc oicitur grauitas ? leuitas in refpectu. ? fimiltrer oicendum eff oe qualitate locali ter mortua ipftus acris: que in loco ignis mouet oe orfum.?in loco terre ?aque mouet furfu3.1euitas autem ignis eff leuitas fimpliciter. quia folu mouec furfum ? nunq’oeo:fu.? grauirasterre eff grauitas fimpliciter quia folum mouec oco:fum.?nug>furfu 31iteraute graue?Ime quibus abo eriftunt.Cteni Iit perferuntur quibuf dam ? fubftant queadmodum aer et aqua, simpliciter quidem eni neutp bom leue aut graue.Terra quidem, ambo leuiota. Supereminet eniipfi queeuep ipfop particula igne aut gra uio:a.Subftat eni ipfojz quatacuqj ufiqj fitparticula.ad feipfa aure fim pliciter boc quide graue boc autej le ue.2ler quide eni quatufcucp fit fupe minetaque.Squaaut quantamnep uticp fit aeri fubftat; tvc Determinat oe graui n Ictti' in refpecm i fimpliei bue:ponedoeof Diffinitiones vicce qp alttcr oictit Ouartus graue 7 Ime :qb* epftut aboXfubce *7 fupemmere. £r eni q’bufda fubftar fapferufa qbufda queadmoo fut aer 7 aq quide? enim neutp boiu efl fimpUciter leue aur. graue ficur funt ignio et terra, fed folumfe eundum q ud.quidem cmm ambo funt leuiora ter ra.OLuia quecunqucfpforum particula fuper mi netipfi terre, igne autem funt grauiora. Oj iia que cunque tpfomm particula fupereminet ipf. terre fubftatigni. enim quantacuque utique ipforu? par ficulam ad feiplacoparatafimplidter. ideft vmuei faliter boc quidem graue fcilicet aque refpe ctuacrte.boc autem leue fcilicet partium aerio re fjpecru a que. aer quidem enim quarumcuuq5utug iit fupert minet aqua.aqua autem quantacunqj uti que fit fubftar aeri. jfntelligendum q> ftcut ignis ert leuis fimplicucrtcmia omnibus fupereminet. et terra eft graut s fimpliciter. -Quia omnibus fubftat fecundum naturam.Sic a r et aqua funt grauia *.i leuia in refpe. tu. quia cuidam coipori naturaliter fubftant vt ignt.a cuidam naturaliter fupereminet: vtterre.7 i comparentur adinuicem: aer refpectu aque eft leuis:quia fibinaturaliter fupereminet. 7 econrri refpectu acris eft grauis .quia fibi naturali fer fubftar.7 fmuluer oiffiniri poftcntper motum: vt per alicui naturaliter fupiaferri. 7 alicui naturali terfubferri. elementorum grauium. vel eeonaerfa erunt dc mt mero coiporum compofitomm.becquidem leuia. bec autem grauia. Ouare illisudeft ab illis antias oicendum:quiaalia fcilicet co:po:a compofita fe quuntur prima e]C quibuf compouumur ingrauittr te7 leuitate. Otuod quidem oicebamus oportere facere dicentea co2pus e;Te graue propter plenum 7 elte leue propter vacuum fciiicet affignarc caufar* quare plenum eft graue. % uacuum eft leue: quod tamen nonfecerunt.tdeo infufficientes fuerunt. accidit utiep no ubiq3 bec grauia ui deri e/Teet lenis propter primorum differentia .©ico aut puta i aere qui dem grauius erit talenti lignu pium bo uiuareo tn aqua autem leuius 2X)ouet oubitt - ritum. £c oiutditur in tes.quiapzimontouet. Secundo foluiubi. £aufa autem. £>e pztma ruit, quod licet co:po:a luit grauia: aut leuia fecundumq?plus babent;oe ele menae grauibus quamleuibus: rei econuerfo.ta men ali rna funt cojpora compofita fic fe babert lia quod in uno loco vnum eft grauius alio.&iti alto loco eft eodem l utue feu minue graue, Ut uerbigraua. IDagnum lignum in aere eft graut. ue paruo plumbo, i tn eodem relociue oefcendit autem eft econuerfo: tp paruum pium, bum cft grautue magno ligno. Quoniamparuu plumbum oefcendit inaqua, 7 magnum lignum non oefcendft: fed fupernatat. 5icit ergo qd utique accidit non ubique bcc corpora compo fica rideri efte grauia. £t bec c!Te lema pzopter differentiam primorum, ideft fimplidum compo nentium. 6ico autem: puta in aere quide5 gra uiue erit lignum valorio uniue talenti:ideft ma. gnum plumbo uiuareo: ideft ralorie uniue obo li:fiue paruo.tn aqua autem erit leuiue. £anfa aure quia oia grauitate babet preter igne % babere neceffariuiaqua auteubtq? preterqj in terra aere aut nbicp preterqua tn aqua et terra.In ea em' que iplius regtoe ornma graut tate babet preter igne ebam aer. Si gnum aute quia trabit plus inflatus uter uacuo. jtaqj fi aliquid aeris ba bet plus q? terre et aque.tn aqua qui Bonta at % altoru bec qutde babet grauitate.becat lcuitaee:maifeftum q: bo$2 quide ea oium qneicopoitis differetis. Secudu.n. illa fortiribuf quid plus.bufat niin’ enlt bec quid leuia.bec at grauia corpaJ quare de illis dicendu. alia eni fequutur pria quod quid dicebauf oportere facere €c propter plenu graue dicetef % pro pteruaeuumleue. Tlunc 2lrifto.determinat oe oifferentij8bgratti um 7 leuium mtrtorum. £t oiuiditur in duae, qa p2imo facit boc.Secundo remouet rnum oubiu*. ibi. iHccidic autem utiep. £icitoep:ima.0.uo. niam autem 7 aliomm.quia corpotum compofito rutr bec quidem babent grauitatem.bec autem le uttatem. ZDanifeftum quidem quia omnium bo rumcaufa eft diffcretia que e in ipfis compoitif er parte fimplicium componendum .fecundum enim illa fctUcet compofita fo mri.buius quidem plue .f. elementojum lenium.buiuo quidem minue fcilicet 0uartus dent co tingit leiuus cfTc quoddaj in aere aut gramus.aeri quidem enim nonfiipfcrcur.aque at iupfertur rientiap3tct.7id?arguereturoe aqua epfimloco fuo granitaretnatates qui fub ca fubmergurur ei* poderofirate perciperent :quod no videmus.? fimi lirer argui poflctoe terra. _ 2ld partem affirmati uam ar ruttur.quonia lignu in aere eft grauius plii bo.? in aqua eft minus grauc.quod nonufdecur jp alio cottngere nifi quia aer qui in ligno ©ominata r in aere grauttat 7 in aqua leuirat :quod etia confir marurp experientia 2lp.de utre pleno aere qui in loco aeris plus grauicat utreconfimili vacuo. 7 fi militer oicendu$ videtur oe aqua que naturalit rra btt ad locu$ terre deduuore:qu 'd non eet nifi i fuo loco grauirarct .7 terra etiam e oenfior prope ceit rrum qua in circuferentia: quod no uidetur ex alio p:occdere:nifiq: partesterre circuferetiales graui' ranr er copnmunt cetrales ucrfus mediu mundi. Jniilooubio funtdueopiones oppofte: quastan gitcomentatorc6mento.xxx°Unae 2lp.qua3 co mentatoz infe4tur:que eult vt tactu rft circa Iram: q> oeelementu5 grauitetin fuo loco naturali preter igne.minus tngraimat iufno loco naturali: qua fi cer in loco fupioti ad fuu locu naturale. Un aer pl’ grauieatinloco ignif quaiu,ppaafpcra.£texboc foluutur rones in oppofitu facte.qm ille bn ,pbat q> elemera in fuis fperis no multu fiue intefe graui anc quod e cocelTum.fed cp nullo mo gr uitent no coui cunr. 2Uia vero eft opinio Xbemifti} qui iu boc loco vtafferir comriato: 2lpabncgauir.Uoluit.n. nullu elemecu in’fuo lo 0 naturali gramtare:aut le ufrarc trabcrefurfuuel oeorituficut facit i locoui olento.quodliber.n.dementu ou eft in loco fuo na rurali appetit ibi cjefcere 7 permaere. ou aute fuerit ertra fuii locu naturale nppait adtpfiim ueri Un aer fi fuerit i loco rre uel aq leuigat: et furfu moucf ad fua fpera.fi at fuerit i loco ignif grauftac 1 moue tur ©eo fu.i.ppao at loco qefcit no grauitado necp leuimdo. 11 ad oictii 2lp.oe magno ligno 7 par uo plubo rndetoicedo qp ca quare magma lignum in aere e graui’ puo plubo no e: qz aer 4 onatnr t U gno grauitet i fuo loco e.Sed q: rra 7 aqua q fut in magno ligno lut maiora rra et aq que fut in paruo plubo.? cu boc aer q e iu ligno no ipedit eiuf ofcen fii in aere.ipedit at cius oefcefu in aq. 3u puo aute plubo no e aer qui poti it impedire ems oefcefu i aq ejrquo t ipfo p:edliatur terra que t loco aq e grauis ideo pa? uum plubu im aq e grauius magno ligno. 2ld ejcpcrtmenmm aut pleno acre. 7 oe utre uacao :iUud expertin ntum negat Xemi ftius.? oteit fe expertum futiTc: et inuentfte buiuf modi vtres equaliter poderare. buiufmoi autej 0» uerfttatis cam aflignat commentator dicens boc potuilTe euenire. quia utres in quibus fecit ex perimentu fuerunt fubtilions 7 ficciode corii qua utres in quibus Xemiftiuseppcrtus fuit, ego etia putoqriivtcruvpicrciur aere vaporofo; aut grof Soluitoubiu oicens: mea eius oteru eft de magno ligno et paruopiubo effcquia omnia ele menta babenr grauitate pzercr igne. 7 e neceflariuj aqua vbicpbabcregrauita:eprererqua in aq ia mo f 6m commentatorem commeto .xrix*q> aer 7 aqua in fuis locis untitiagis grauef qua leues: quod per boc fignum oeci arat, qioniam acr in lo co fuo faciif ejcpellirur ad inferiuf qua ad fupenus. 3mc^i3cncJumfeundo fe cundu cdmcntatotcm cp quia terra eft grau s in 01 buslocis.ideomixruinquoterra oominatur alijs elemcnrif eft graue in ommbuf locts vt plumbum, et mixtum in quo aqua oominatur ali/s clemetif e graue in tribuf locis tarum, fciltcct ign s aerif 7 aq 7 mijctum tn quo acr oominatur alijs elemeris ft graue in ouobus locis tantu fcilicetignis et aeris: lignum. £x bis paret folutio ad oubium 21^.na nam magnum lignum eft graui’ in aere paruo plu bo.quia acr aqua 7 terra que funt in magno ligno: funt maiora 7 pl’ poderatia in aere qua aer aqua ct terra que funt in puo plubo 015 ftnt pauca.tn aqua aute eit conrrariu qpparuupluburn eft grauius ma gno ligno.qzacr qui oominatur in ligno c \ leuifin aqua.trcfiftitmotuioeotfu ipfus ligni:quod no contingir in puo plubo: cu in ipfo no douunct aer: fed terra que in oibuslocis eft grauif. Bx quib’vlte l ius fequitur qj illa cona non ualct. plus eit 6 aqua 7 trrra in magno ligno qua i paruo lubo. fed par uum plilbum ocfcenditin aqua, ergo magnu lignu defeendit tn aqua.acaufae rquiainmagno ligno plus eit deetementio lenibus refiltcnubus mo , tui deo2fn m in aqua qua de elementis grauib’ tra bennbue deo: um.? contrarium eft in paruo plii bo. Sed oubitatur.Utru quodlibet elementum infuoloco naruraUbabeatgi qua gra uiter igne excepto qui eft fume leuis ut velle uiden tur 21 f .et idmentato:. £t arguitur q> non: qt fi aer gi auuaret in^fpera fua cu upra nos multu5 aerem babeamus.butufmodi aernoncomprmer 7 eius grau.tatem paapercmuo.Cuius oppofiu adexpc Ouaftus fis erbalarfonibuf permixto: aurpzeternaturaliter condenfato 7 grauefacto: cp redderetur in aere gra uio: felpfo uacuo. 2ld aliud aurem cp oicebaJur de aqua

eft oandu5 cor pus fimpliciter graue. icozpue ftmpUcuerleue: et cozpus gzaue aur Ime in refpectu. Vlonia autej clt (impliciter le ue * fimpliciter graue: cp bi(8 elt mam'feftu,E>ico autem fim pliciterleuequod femper furfu;.gra ue ante quod femper deozfum natu; eft ferri no p:obibitu. talia enim fut 7 non quemadmodu putant quida; omnia babere grauitatem. 3ftud e fecudum capitulu l rnuo tractatus: t quo poftquam 3lp.lnpz cedenti capitulo oerermtauit oe differendis graulu-rleuium. nuc oltcndit qoeft oandum cozpus fimpllcirer graue t cozpus ftmpli citer leue 7 cozpuf'graue aut leue In refpectu, £t ol utdltur In duas partes, qz pzimo pzobat op eft dan dum cozpuf fimpliciter graue 7 co:pur ftmpltriter le ue.0ecudoq?efldandum cozpus graueautleue i refpectu.lbl fecuda. £ft autem aliquid tntermedm 1!>rimi tn duasrqz pzimo pzemtttlt Intentum fub» {ungendo alias diffinitiones grauis 7 leuis flmplict citer.Sceiido pzobat ibu 6raue quidem enim. Chtartos probat tntenntm. £toftudruri« euae: quia primo facit quod ©ictum cfl. Secundo ©eclarat quoddam fuppoltrum in ratione fua .ibi. Sed ad buc quia De prima ad pzobandum

rima iterum in ouae:ficutouae rationes adductt.ibi fecunda* Deinde ad ftmtlce. De prima adducit primam rati onem probando q> medium ad quod fertur graue fimpliciter efl finitum 7 finite oiflans ab cp remo fi ue concauc* celi arguendo fic.Si medium ad quod graue ftmrltcucr natum l ferri otflarct per infmituj ab eptremo fcqueretur cp nullum graue fimpliciter moueeetur oeorfum ad medium.coris efl falfum* 7 patet confcqaenria:qma nibtl mouctur ad I0CU3 ad quem impofTibilc e ipfum peruenire. modo ipof ftbtle efl aliquod graue fimpliciter peruenire ad lo cum d flantem ab eo per infinitum. Dirit ergo: fedadbuc quia efl medium ad quod lario babenrf bus grauitatcm.7 a quo efl lario co2poribufleuib‘> eflmanriefluep m altis primuqutde fi tale mediuj diflaretab eptremo inmfinita5 nou conting t ferri nihil ad tale mediu.7 fuperTuir negario queadmod enim non e nullu impofTibile iteru fuperfluu ncga° fic ncq3 6't.latio aut tdefl motus localis e generatio Undequo.t.eptens oe termino a quo 7 tendenf ad terminum ad quem. ©etndead fimiles uidetur angulos tgms quide furfum latus: terraautc deorfum ? omne grauitate? habens €luar< necefle ferri ad medium, boc aute utruaccldit ad terre medui aut ad toti'’ quoma tdc e alus fermo. Adducit fecundam ratione arguendo fic.graufa mouenraroeozfuaeoncauo edi per eqles angulof ©efcribendo lineas continue minue 7 minuf ©ifla tes 7 fande concurrentee in centro rnudi. ergo fccf turtpmedtummudinonotflat ab eptremo mundi per infimtum.patet coii a. 7 ane flarim ©eclarabif. Dicit ergo.Dcindcignie quidem videtur furfum U tue adftmileerideflequalce anguloe in circiiferen riaterre Defcripros.7 terraoeorfu 7 oem grauitate babeuf.quare nccefle e ea ferri ad medium finite ri flans ab eptremo.bocautem vtrii accidit ad medi um rerre:aut ad mediu totius: tdefl mundi:quoni am idem e mediumtfcilicct mediu terre 7 m dium mundi-alius cflfermo. c6m comen tatorem commenro.pppiij1’ qrieuia mou ntur furfu 7 grauia oeozfu per oiamctroe cauiantee in fupcrfi cieconnejra terre angulos equa’es.quia fperaief re ctoe.7perconfcquce oefcribut lineae que quanto fut centro p:opinquio:ee: tanto minue oiflantcjcq* vlteriue (equitur q» concurrunt in centro. 7 qr me dium mundi: in quo eft concurfus Diametroium foUrni per finitum mflat ab eptr mo. Otuia l ncc recte ♦ non autem pararelle non poffunc in in Tltmcptobat quod fupporueratp2»us fcilicetcp medium eterminarum (tue finitum. 7 oiuidttur in Ouaftixo fnvrnrn ptofrabi' verfus eandem Differentiam pofi nonis: quin prius concurrant. £t licet idem reali ter fit medium grauitatis terre: er medium mun di.tamen oiffcrtfec ndumc(te7 onem .et gratia mouentur ad illud medium :non ut medium terre: fed ut medium mudi:ut in fecundo bniusfuit ofte fumtquonias figrauiamouerenmr ad illud ut me dium te* rertunc ubicunqjefTet terra: grauia moue ren tur a i illud quod eft maifefte falfu. igitur 7C. dium: ptopter boc eft aliquid etiam aliud graue et leue:puta aqua t aer.' Tluncoftendir refpecru leuis fimpliciter: eft graue.7 rcfpectu grauis fimpliciter eft leue. qm illud quod eft int rmediii amborum eptremem co trari02um eft mediu et eptremu fcilicet comparati ue:fed no fimplidter. 7 p20pter boc p2etcr graue et leue fimpliciter eft etiam aliquid aliud graue 7 leue fcilicetin refpectutputa aqua 7aer. 3nre,l£cdui f m comentatorem q’ quia loca enrema fcilicet me diu 7 circunferentia funt contraria, ncc poft utadin uicem mtfceri. ideo inter ea non poteft efte unu me duimtantu:quonia5op02tct urnufqa eptreminatu ram faluari in me iio.cu ergo non falucntnr in uno faluabumur in duobus medijs qu02uunus magif atrinet unt eptremo:7reliquu3 magis attinet alteri eptreo.epquo fequitur qp inter I0CU3 fimpltciterfur fum 7 locum rtmpltciter deozfum runt nuo loca me dia fcilicet furfum fm quid 7 deorfu fm quid. 7tn ter elemmra eptrema que funt ignif 7 terra fut duo elemta intermedia, fcilicet aer 7 a qui. 7 aer qui eft leuis fcom quid locatur in loco furfu fecudus quid 7 ac ua que eft grauis fccundu quid locatur in loci) 0eoi fum fecundum quid. Quomam autem omne fubftans fer tur ad medium, necelfe oibus quod fuperfertur ferri ad ertremum regio nis tn qua fadunt motum comrariu enim medium eptremo. Subftans mite fupereminenti. Ibiopterquod n rationabiliter graue et leue duo fut €temim loca duo: quod medium :t quodejetremuj; *bic pjobat qp eptremu eft finira:feu finite diftas a medi'0.7 intendit banc rationes medium 7 ertre mum funt contrariafed medium eft finitum, ergo crtremu5 eft finitum, tenet confequenua: quia quo ad finitatem7 infinitate idem * ft iudicium contra rio2um.7aflumptum patetepdictis. birirg°:quo niam aute omne fubftans ibus fertur ad medius necefte eft illud quod fuperferrur oibus ferri ad ep tremu regionis in qua ambo faciut motum taqua ad loeu conrranum.medaim enim eft contrariu epvmo 7 fubftans fimpliater fupereminm fimpli a'rcr.7 ep bijs infert dicens: pzopter que d 7 ro no biliter graue 7 leue fimplicr funt duo: quia eotum loca naturalia funt duo.f.illud quod eft medius: et illud quod e eptremu. Jntelligendu fcom comeit tarorem comcnto.pppiufqp quia motus fimpltcrer furfu$ et motus fimplicitdeorfufunt contrarfj.Tle cefieeft loca ad que terminatur fint contraria.» t q? mota naturaliter illis motibus fint conrraria: fi cut funt ignis 7 terra. 7 q> ignis 7 terra fint cotrarta pater per diffinitione cotrariotum que eft mapima diftatia contentotum fub eo de genere, modo ignis 7 terra mapimedtftantin efte: ideft in perfecttoeef fentialt elememifatrributaret in lo 0:7 ca pzopter qnam maxime diftanr in efte eft :quia mapie diftat in locorquoniam locus 7 mapimem cojpozlb” fim pliabus eft fo:ma et perfectio locati ut fupcriuf oc tiaratum fuit. aute continens fpecicicf fc:contcntum autem materie. €ftait tem in omnibus generibwfeadej dif ferentia, etenim i in quali i in quan to eft.boc quidem ut ipecies magis, boe autem ut materia. €t in bijf que feeundunt locum fimsliter . Quod quidem furfu determinati, quod au tem deorfum materie; 'Recapitulat queda5 rupenus dicta. 7 otuidtrur (n trcf partes, in ptima oftendit quod biuufmdi coz pozum ftmpltctu5 continens fe bubct vt fotma. 7 co tentum ut iwateria.3n fecunda oftendit materia: t eft vntus elementozumbabere confimtlem habitu dinem ad feipfam ut eft alterius elemctotum in ter da ep dictis conc udir qnandam differentias elrmg to:um.ibi fecunda. OUiarcamtpfa.ibi rertta. t>a bcns quidem igitur, £>cpumaoiar. Tlosautem €ft mitem aliquid intermedium bo rum: quod et ad utruncp tpforum di ritur alterum. €ftetu'm ut ertremu5 i mcdturtnquod ambo$z cftmterme Qvtattm mq timui 8 (ontiWns non:p:imo q? non detur elementa leuc aut graue fimpliciter ficut picitur 6 tgne quod eft leuis fimpliciter. 7 terra qd eft grauis fimpliciter: quia illud no eft leue aut gra ue fimpliciter quo poteftdarileuius :aut grauius fed quocuncp igne oato poteft dari leuio2.7 quacu que terra data poteft dari grauto: ergo Tc.patet co fequenria cum maiori.'! mino: declaratur, q: quo cuncp igne oato poteft dari maio: qui uelociuf mo ueretur furfum. 7 pcrconfequens eflfet leuio:fimi liter qtiacuncp terra data poteft dari maior que uelocus moueretur dec:fu5.? per confequens eet grauto:. Oftendit materia b ab ere cofimile babttudtnem ad feipfamrur cft vntus clcmti et ut eft alterius :fic illa elementa babentad fdnuicem dicens, quare et in iqfa materia ea que eft granis:et ea que eft leuis inquantu quidem ipfa efl tale potenrta.f.deorfum ma eria eft grauis.et babet rationem materie inqua tum ra!epotentia.f.furfum ipfa eft leuis et babet roc3forme. ipfa tn materia fcos fe fupta eft tj !e eadem fcom iubiectu grauis et leuis.fecunduj elTeautetr6ne3no fteade5 qtieadmodu5 fufceptt bile langoris: et fanabile funt tde3 fecudu fubtecm efteautejnoidej propter quod nem mfirmab leef fe7 fanabile elTe fut idem, matta fco3fefuta eftca6 fccundu fubicctuet natura 0M5 formaru genera biliu et coiuptibiliu p priuationem diftinenonis fozmaltfcu nulla} fomia in fe babeat que fit 6 ecnria fua cu fit fimplejc natura: ut tame in f :maturalia ?altafomta eft alia talia fcbmefte: quia a diucrfafo:ma duierfucffe in actit fufeipit: 7 a perfecroa fozma fufeipit peifectiuf ee.-r ab imper fcctiommperfecttue.idco cu3leuitasfit perfectior JLibct deinde arguifep non oatnr elementu leue aut graue in refpecru ficut oidf oe aere 7 oe aqua qr fumo leni non oarur leuf fed aer eft fume leuis g aere non oaf leuius 7 p pus eft leuis fimpliciter x uon in refpectu cp aer fit fume leuis ,pbaf qt cum fit cotpus fimplcr habet leuitate fiue grauitate 7 p prts leui' ate i urnam 7 ftmilimodo pot .pbari qp aqua babj fuma grauita tem 7 p pus q? eft grauis fim liciter. £t cofirmafqz ititas eft forma fnbftarialis leuiu. fcil5 ignis 7 aeris vt fepe afTeritpmentat02 ergo (edtv r cp ignis 7 aer fut eq iter leues. P5 pna qr forma ubfta tialsno rcapit magis 7minus fed equaliterptiri parurab i’lis quo?t e forma fed ignis e leuis fimplr ergo ae*- eft leuis fimpliriter. £r fimiliter argui pofTj o e aqua qb eft grauis fimpliciter. 3« opp ofitum e i Iri qut ponit igne leue fimpliciter 7 terra fim plicuer grau?.aerem leue fm quid 7 aqua grauem f} quid.ppr qpin fufs heis nalibus taliter firuanf q? in loco f moliciter furfu.f edeauatio celi firuaf ignis.in loco furfu.fm dd.f.cdcauo ignis firuaf acr.i loro oe orfu n fm dd.f.cocauo aeris fituaf aqua, in loco ane oe. rfu fimpliciter cuiu modi eft cdcauil a que firuaf terra * tbw ifto oubio pmo eft pmittcndu q> cu m elcmeta fintcorpora fimpliria ipra fm fuas naturas limrtantfibiqualiratesfumas non pmijctaa cu ptra rrjs tam alterariua cpfm loeumotmastvrignis ca!i dirate fumam.7 fimilier ficotare7 leuitareiaer bumi ditate fuma 7 fimiliter calid race 7 :7 ita oe alqs.£ 115 ira riima f t’euirasaei*is n fi»a fpede fic len tas ignis in 'ua.tn leuitas oicif leuitrs fimplicit qrfm natura ruafo ttmouctfur u7adlocufimptr furfn terminu vltimate inrntfi:leuitas ante aeris oicif leuitas in refpecru feu fm cfd:q: na; fua non folumouetfurfu fed aliq a eria mouct oeor um vn p eande qualirate numero p q» aer afccndit b loco terre 7 oe loco aque ad f feoido cp l; lenitas aeris p quato mouer furfum a loco terre vd aque: otcaf leu tas in refpecru:7 p quato mouet ©e orfu a loco ignis oicaf grauitas in refpecturqr tamen in plunV demeris mouet furfu cp ©eorfu abrolute lenitas 7 non grauitas oenoiat.7 qiporrionabilif oi catur oe grauitate aque 7 ©e grauitate terre, cp grauitas terre grauitas fimnlicirer :qr fm fuana luram mouct folu ©eorfii 7 ad loen fimptr oeorium: grauiras aut aque e grauitas in refpectu.qr fm fu35 natura non folu mouer ©rorfu fed aliqn etia mouet furfu. Tla p cande q itate numero pep aq oefcendit ©e loco ignis 7 ©eloco aer s ad fua fpera p eandem afeendit ©e loco terrennouet eria ad locum oeorfum fit refnectu cutVmodi eft focus mcdf inter fuerant aeris x fpera terre ranepad c erm nu viri mate ttentu$ eje quibus fim ilia correlaria pr cedenb’ elici polTut videlicet qb grauitas terre 7 grauitas aque oifferut fpecieqd grauitas aque pro qunnromouetrurfuFit 0 loco terre oicatur leuitas in refpecr .7 pro quato mouet oeozfum a loco ignis vel aeris oicatur grani tas in refpectu.tri abfolute oebet ©ict grauras x no leuitas q qr oarent ex oicris oe leuitate non aliter oe cl aranrur. Quibus taliter prcmiffis i frScripte fub iuguntuf coclufiones* *£yima oclufio non io cicit aliquod elementu gra teant l uefimplicirer quia no babear gr auius aut leuius feipatet quia pua ps rre e graws fimpliciter x rn babetgrauiusfc :x pua pars ignis eft leuis fimplicirer:7 tamm habet leuis fe:qa maior terra e gr au 02 mino 21 x maior ignis e leuioz minori Secuda coc ufio non io ©icit aliq© deme tu grauea-t leue fimpliciter q2 habet grautrare? fme leu-rate vel econ ra:aut quia a?iquod pdicaro rum graueleue verificaf oe eo fme add’to:quia aer habet 'euirate fme grauitate x aqua babetgrauitari fine leuitate x aer ©icitur leuis x aqua grauis x tam ueutru eoip eft graue vel leue fimpl citer * Xerria pclufio io aliquod elemetu oicif leue fimpltciterda inalijs trtbns e emetis efta tu natu foluafccndere n eia fup emincre.7 id oicif aliqb elementum graue fimpliciter q2 in alijs tribus elemeriee aptu natu fo lu oefcendrre x eis fub elTe.patet ejcoefcriptionib* grauis 7 lenis fimpliciter ab pofitis -Quarta pdufio io aliqb elementu oicif graue a iit leue fm 4 i qt eft aptu natu in aliquo elemeto oefcendere 7 i ali quo afcenderetfiue alicui elemeto fubeeT al cui fup emineret arer ex ©eferiptionib'* g anis x leuis cbm dd. Q utnta pclufio eft oandu aUqf elementu le ue fimplici er: x aliq 6 graue fimprr: t aliqo leue in refpedu:7aliqb graue in refpecru. p? ep oicris. S5 fotrecd radters inftarct a iqs pbado qp aer eft leuis fimplhqtno folu in terra x aqua eft surus nat’ arce dere fed eria in igne qm fi fpa ignis eflct vnu vas ple nuaere7 fupra otiftciu ponaf aqua.aqua oefccnaet adfundu vafts 7 aer afcedct. 7 fimlrpoftctdsargu ere qp aqua eft gr auis fimptr q2 in fpa terre eft apra nara afccndere qm fi cfTct fbrame vfcp ad cenru; 7 fu perius poneretur aqua ipfa oefcenderetp tora femi dfametru terre. Hefpodef ad prtmu cp aer pofitus in fpa ignis noeftaptufnatusafcendcre fupra ignem imedtate id no eft leuis fimpliciter: fi aur t fpa ignis in cafu pofito afcenditboceft vnt aerii qui erigit vt graue non fit imediare fur2a leui* fe. 2ld fco3 oicif qp aqua no oefcender ad centru^ in cafu pofito er natura .ppria fcd er natura coi Obi 7 algs qui vacuum a bo ent. quibus habitis p? rnfio ad ouas rationesfacras in principio queftionis.frd ad confirmationem fecunde rationis oiccbarur q> grauitas 7 leuitas fut forme fubftantiales clnue TLibet torumrrefpodef boc negando quia nulla forma fub flaniiaiis efl imediatu principium oparionis.f5 fem per indiget aliquo inflrumeto: grauitas autem 7 le uitas fuc principia inflrumetalia 7 imed ata motui* elemento?: ad lua loca naturaliaudeo grauitas 7 le uitasfunt forme accidentales fupadd te formis fub flanttalibus elemento?:.£t iflud poflet multis ratio itibus confirmariprimo quia forme fubflatiales ele mento?: non funt per fe fenfibiles eje quo fut fubflan lie: grauitas autemtleuitasfunt qualitates per fe fenfibiles fenfu tacrus.Secudo quia forme fubflan liales demeto?: fm coem opinionem non manent i imjcrisrgrauitas 7 leuitas eo?: manent licet fub gra dibns remiflis. Xerno quia forme fubflantialesde mentorum non funt contrarie quia fubflantie nibil e contrariu grauitas aurem 7 leuitas contradantur. quia forme fubflamiales elementorum non f ifpiciunt magis 7minus grauitas autem 7 leuitas fufeipiunt magis 7minus:quarc 7c.2ld p meta tore aut qualiter fit glofendus patuit fupra. TDihi tame ad prefens videtur q? pmetaror futrit illius opioims $?grauiras 7 leuitas efTent forme fubflantiales de mentorum 7 quia funt valde iperf cte t propinque accidentalibus formis adeo cum illis coueniut i boc q? fu nt|tnfenfibiles 7remi(Tibilescontrarietate? ba bentes 7 fenfibiles per fer propter boc vitra tactus percepuuos contrarietatu calidi frigidi bumidi 7 fic cripofutt tactu perceptiuum grauis 7 leuia: vt patet ejcoictis eius fccudo oe anima cemento, c.vitj. oum oicif: Sed cou raria tactus non videntur baber genus qued oicarur oe eia niTt equiuocerquale eni 5 quod Dicitur oe calido 7 frigido 7 gi aui 7 leui non Diciturmft pureeqniuoce.7illudqoDictum efl dc equiuocarione reperitur in bocnoie quale qo oicif vefapore7,colore frigor;' 7 calore 7odoreoia eni5 bec nominata funt in predicamento qualitatis 7 gra lie 7 leue in predicamento fubflantie 7c ♦ £cce q? fomentator oicit q? graue 7 leue funt in predicameto fubflan ie 7 <$ funt fenfibilia tactus :quod non oicit pro alio nifi quia vult quod grauitas 7 leuitas fint forme fubftanriaics elemento?: iL S'e eft rmtus tractatus quarti Hb:i oc celo t mudo in quo poftq? 2l£. in ptecc denti tractatu oetcrminauit oe oifferen tijs grauium7leu umoftendendoqde cojpus fimplicitcrgraue: 7 corpus fimpliciterlcuc 7cozpus graueautleueinrefpectu. Tlunc,pfequi£ Declarando numeru elementorum 7 probado ea ee quatno:7 nonplura:cum bocoftendendo quomo figura eft caufa motus: 7 quomodo non 7 continet duo capitula: in quo$r p:imo oftendir nnmerum cie 7 probat • a effc quatuor 7 non plura .in r° oftendir quomodo figura eft caufa motus 7 quomo non. ibi fcom capttulum.figura aut non caufa. ‘Jb:i mam caufim oiuiditur in tres partes in quaru pma .concludendo cjc oictis oftendtt elementa efTe q tuor 7 non plura.3n fccuda oclarat quoddam lupe ruts poftrum.f.q? orne elementa in fua fpcra graui tatpreter ignem.Jntertia reuerrirurad iprobanduj opiniones opinionem oemo. 7 leiicfptj oicenttum co:po2a e(Te leuia ,ppter vacuu5 7 grauia fipter plenu.ibi fc6a.3n ea quidem igitur ibi terria.quod aut adbuc i ouas quia primo facit quod otcrum eft.fecund probat q tuo2 elementa baberevnam materiam comune tate quantitatisquateipla funt.ibi quare neccfle. £>e p2 ma ejroicits ptobat elementa efle quatuor 7 non plura oicena quonia aut eft vnii elementum fo'u5 quod omnibus fuperfertvt ignis 7 folum vnum quod omnib’ fubftat vt terra necefTe eft folum efle ouo alia que fubflant cuidam 7 fuoer feruntur cuidam: vt aer qut fubftat igni 7 fupcrferf terret aque .7 aqua que fubftat ignita ret fuper fertur terre. 3nterigendum q? v detur bic in nuere bauc confequentiam.tantum duo funt eleme ta extrema.ergo tantum funt elementa intermedia 7 per confequcns fequirur qp elemeta funtrm qtuor fimilem con fequentiam oe locis elementum quia proportio nabiliter o icendum cft oe locis 7 oe locatis.vidcUcj tantum ouo funt loca eptrema elementorum fcilic5 medium t ejrrremum etgo tantum ouo funt loca inc mediarquoniam fi loca extrema c emento» fut ratu ouoquoiumvnus eftficut fo2ma t reliquus fiema teria vt fup2a oftenfum fuit .£t opo2ter naturas con trariorum e)crremo2um faluari in medio ergo locus medius babet rationem fo:me 7 rationem materie Sed becouononpoflfunt vni foli loco competere nec pluribus qp ouobus vt inferius oftenderurergo funt tantum ouo loca media quo2Um vnus fe bab* vt fotma 7 aliius vt materia quare 7c. £r rue ep numero quaternario loco uni naturalium clemfro rum poterimus argnerenumerum quaternarium elementorum* £apttulum primum tractatus tertq libri quarti oe edo 7 mudo in quo oflendttur numerus elcmen ea efle quatuo: 7 non plura ?c. Sonta aut c unu folum qd oibus fupferf :7 unu q uod ommbYubftat necefle ouo alia cfTcrquetfubftat cuidam:* fup feruntur cuidam %ibtf GitarenecelTV 7 materias cfTetantas quata quide bec quaruor. 0ic autem quatuojiut una qutdcommu cocm. 2tlitercp t fi fiue eje tuicem 15 ee altero ntbil cni .pbibet ? trano;: clfe iterme dium t unum 7 plura queadmoduj tncoloabus. Oftendit quatuo: elementa babere vnam main eis comunem quante ipfafii't, oi cens quare necdfeeft materias quatuo: elenrtom efTe tantas quanta quidem fune bec quatuo: eleme ta quod patet quia etTdem otmenftoiubus e xtendii tu r p:opue materie 7 tpfa elementa .tpa autem elementa funt quatuo: vtbabeanr vnam ma teriam communem omnium. £t boc poreft offendi aliter ideft per alibi oicta fciltcct in primo oe genera ttone .£t fi p:o quia elementa fiunt eic inuicem t oia talia babent vnam mater am eis comunem fecudu fubiectum.fecundum elte cius eft alterum vt eft fub alia 7 alia fo:ma.£tquia fecerat mentionem oecon trarijs 7 medio fubiugit qp nibil ptobibet contrario rum efTemedtum inter medium 7 r nu5 7 plura, q ne admodum in coloribus. JnttlligendU) cp oupleje cft materia fcilicet prima 7 fectmda.ftue remota 7 p pinqua.materia fecunda fiue p:opinqua in oiuerfis clementis oiuerfificatur per oiuerfas oifpofirioues Determinabiles ad oiuerfas fozmas fubftanriales a quibus recipit oiuerfa e(Te .fed materia p:ima fiue re mota eft indifferens ad omnes fo:mas generabiltu 1 co::uptibi!ium ,7 p pterea oictrur elfe vna fccudu fubftantiam omniuj habentium ad inuicem trafmu tattonem. 3ntclltgendum fecudum conternatote* comento.jcjrpiay Rp,videtur cotradicerc illi q6 fuperius oijrit ou oemonftrauit elementa media effc ouoiquoniam btc oicit boc effc pofTib ile fed ncceffa rium. vel fozte Rp>. bic mouct queftionem qua* no fo uit. oum oicit q? ntbil ptobibet contrarium ec me diu vnu5 aut plura. 7queftio fic fo:marur interdia uo extrema contraria inter que ejrtftit medtu poftf bile eft vtmediu fit vnum aut plura vno fed ignis t terra funt ouo extrema contraria inter q exiftit me dium ergo poffibtle eft vt inter bec ouoco:po:a fit vnum cotpus medium aut plura vno .qued aut ifto rum fit tenendum bic non oeclarat vt locum otfpu rationis alqs relmquat.?mtat02tamenfoluedo ad iftam oubirationem p:emirtit etiam oiftcrenriam in ter contraria que funt in loco 7 contraria que funt t alqsp:edtcamentie:quontamin alqs p:edicameris contraria funt duo in fo:ma.fcd poffunt elfe vnum in fubiecto.fed in loco contra ia neccflario funt duo in fo:ma in fubiccto iquia ergo in alqs p:cdicamen ris co ntrarta poffunt elfe vnum in fubiccto poterit i cis inter extrema conrraria reperiri tm vnu medtu quod erit duo in fomtarpio quanto ptidpabit cjctrc nue conrrarijjs erit umm vnu in fubiecto * 3n lo co autem quia contraria non poffunt cite vnum in fubiecto 7oportetertrema contraria faluari iri me dio licet fm oiminutioncmnccefTariu critmtdium efTe ouo fm fubiectu ficut efl ouo rin forma. 3u boc ergo flat refponfio q>quia albedo '7 nigredo pofTut efTe ftmul m eode fubiecto Ijfub gradibus remiiTis ideo polTibile efl cp in tranfitu ab albo in nigru5 fiat tranfirus folum per vnu medium qo I5 fit ouo fcom formam tamen ell vnum fecundum fubiectum: fed quia idem non potefl fimul efTe furfum 7 o<’o:fum io fi inter loeu furfum 1: locum oeorfum efTe medium quod participet oeeje remis contrartjs oportebit quod illud medium ficut eft ouo fm formas c ntra rias ita fit ouo fecundum fubiectum fic qp illoni fub lectorum vnum fit fub vno corrario 7 aliud fub alto quare inter ouo loca intermedia pridpat oeloco fimpliciterfurfurmoiminute tamen: t otcif locus furfum fecundum quid:? alius pticipat rc b co fimpltciier oeorfn m otminute etiam 1 oicicur loc* oeorfumfmquid.tejcbge oictiscomenta.o mo flrari potefl q? ficut loca extrema elementorum fut ouo tantumitta loca media eorudem funtouo fatu j 7 ejccofequenttquod.loca funt quatuor 7 non plura: 1 quia tot funt locata quod funt i corii loca fequitur qp elementa funt quatuor 7 non plura, cjcquib’vlterius patet erro: temiflq quioiritcper Determinatis hic no numerus qtcrnarr folu quali tam pmaru:qo ptinet ad libru oe generatione. *p>of femus etiam bic probare numeru eje nu mero motuulocalm’ tmpliciu5:eis naturaliter attit ad fua loca naturaliaivt patet quare 7c. Jn ea quide igit que ipfius regioe ba bentiu grauitate i lautatej ttnuqdqj babet grouitatem.Terra aut ioibus lenitatem non babetmtfi iquib” fup fertur.1b:optcr qd ? fub difiraette q dem feruntur m ea que deinceps deot fum. 2ler quide in ea que aque regio ne5: aqua aut in eam que terretfurfu aut in eam queignis. diuifio igne no fertur aer nifi ui queadmodu t aqua trabit cu fiat fupfidef una 7 uelocius trabatquis furfu latioc qj ferf aqua decttfum.IReq? aqicaq' aeris nifi ut nue dictu e.Terra at boc n patif qm nunafupficiesppqdaq qdein uas ignitu diftrabitur terra autem non; lUIXi Tlurte declarat quoddam fuperiue pofitU5 ? duo f.cit primo boc .fecundo oftendit quod cft dare le mentum quod in nulo loco baber grauitatem ? ele n einum quod in nullo loco babet leutratem .3bi» quemadmodum autem» £>e prima declarat quod libet elementum pzerer ignem in fua fpera grauitare dicens vnumquodque elementorum grauita em? leiutatcmfiattftmtacr?aquamca que rpfius regi oneni baber grattitarem ideft gratiitat terra autem in omnibus regionibus clementommbabcc graui taremileuttaremaiTrnon babet aliqod elementum nifiin illis region businqu bus natura iter fup*er tur.p'opter? elementis inferioribus ubdiftractis ideflrectis fecundum partem a fu> erioribus ferun tur quedam elementa? fuperiora graui ta te baberia in regionibus 'uis in ea que funt deinceps deorfum Vt aer quidem in eam regionem que efl aque.aqua ar tem in eam regionem queefl rerrc.furfum autem in cam regionem que efl ignio diutfo igne 7 retnoro fecundum partem non feretur aer nifi vi ideft violen ter quem admodum? aqua trahitur violenter fur fum a propria fpera cum eius fnperficies fiat vna ideflconrinua inmcdiare coiirrabcndo aliquid cor pus eum quis velocius trabit furfum illud corpus lacione ideft motu loca!i quia fertur aqua deor fum iii proprium locum Unde aqua neque pronem fertur in eam regionem que efl aerie mfi vt nunc die tum cft.f.per vioientiam.terra autem boc non pati rur.f.quod non violenter trahatur furfum ad regio nemaque per afcenfitm alicuius corporis eam tan gentis quoniam eius (uperficics non eft vna ideft continua propter quod aqua quidem in vas igni tutu fibt fupcrpof tum ? fecundum eius orificium applicatum diftrab tur feu rarefit? per ipfum vio lenter afccndit: terra autem non 3nfcWse|td m primo quod comentaror comento trigelimonono tangttvnum modum faluandiquod aer ?aqua in filis regiotb0 fr magis graucs qr leucs licet rame iil lis nongrantrenr.dicene quod imo talia dicuntur quia fu lute regionibus faciliuf impelluntur quia fur fum. 7 cum inceperint ab exrrmfcco mouert cominu ant motus tl os ey fe al quod tempus* 3ut*lli£cu du fecundo ariftotilcs declarat per quedam ey perimeta quod longe facilius aquat abirur furfum qira terra primum eft de corpore plano luppofi o aqua quod fi furfum trahatur fecum trabtnr aqua fi autem terre uperponarur ? trahatur furfum non trahitur fecum terra. cuius caufacft.quia fuperfi. cies aque efl vna ideft cotiaua. ? propter eius humi ditarem facit cum fupe fide corporis fibi contigui quodammodo fuperfic em vitam quare fimul tra bnnrur boc autem non accidit de terra que quia I ic caeft babet fuperficiem dCconmiuam que eom fu pcrficic? corporis ftbicon igut non facit vnumimo non trahitur fimul fecundum ejeperientus eft dc va fchabentia oriftciuftnmmt cpfiinfJamentr ab igne ? fecuudum orific utn in aqua fubmcrgarur afeendit aqua uerfue fundum vafis terra autem non fic facit fi tale vas fibt fimilircrfupponatur illius aurem aq alccnfus tres caufe a comenratore affrgnarur. 'Jbri ma efl quia acrin vafe inclu us ad naturam ignis eonuerfus afeendit ad fundum ipfius quem mfcqui tu aqua cum eo contigua modo fupertus dicto, fecunda caufa eft quia a^rfgiditare aque aer ejciften f 111 vafemfpiffatur % iuminori dffcirur loco propter quod afccndit aqua ad locum replendum ne vacuuf rclinquatur.tercta caufa efl quia aqua poftquam at tracta fuerit mouctur per amplius tempus ab,itrin fcco quam fiat attractio verfus corpus attrahens ipfum condempfamdo.?pzima caufa prcceditfecun dam n fecunda prccedit tertiam ? fi argueretur gp ii fuppofiro ali vafeipfi rerre nen afccnde er rerra cu tpfa frigida fit? babet acrem in vafe inclufum coti demrarctunc fcqucretur quod in vafe vacuum re maneret .'Refpondeturnegando onfcquetma quia acr.cvtenor per poros rerre mgrediene aut etiam iit ipris poris inclufus afccndcrct ad vas replendum vclfortevtfepeinfimilibusaccidit va* ipfum frem gerur.pofTctctiam artrabens tam forte e elemetum m nullo loro baber Icuiratcm dicens quemadmodum aut m ne que terra fertur ''urium ita neq; ignis ferrur dec2fu fublatoaeremTt vtquta ignts nullam baber graui tatem neque m ea ue ipfius regione quemadmodu neque rerra babet Icuttatcm m fua regione duo sute elementa media feruntur deozfum fubdiflrac* ts e!e mentiT inferioribns vt dictum efl. £i caufa dteto rumefl quomam boc quidem fcililicet terra efl: frm plicirer graue quod omnibus fubflat boe auteih fcilicct aquacft ens graue ad aliquid ? m.re«rpcccu» Quartus quta in ordine ad ea quibus naturaliter fubftat'? tn ordine ad eam regionem que ipfius e,aut leue i ne ad ea quibus, naturaliter fuperfertnr propter f milirudinem materie.7 propter babere'materianti aliquo mo fiintledifpofua cu matia fimpfr grauis puemr.n.aq at terra i frtgiditateq e ca grau tatis:. £rp2opo:rionabtltter eftoicendum oe leui fim pliciter ct odem fccundu n quid. eprima cdr q’ eft manifeftum cpeft necelTariu n facere riffe rcntias motiuas elementorum ad fualocacquales numero i-fis elemenris fctltccr quattuor vr pictum en:m elTct vna materia propinq oiuj elementorum ratione cuius moucrcntur ad fualo ca puta aut vacuum autplcnu.aur magn tudo. aut trfartguli fecundum variae antiquorum opiniones fimcaur omnia elementa ferent!1 rfurfum. aut ota ferrnmr autem Iarto non erttp'0 rume! metorum.£tbocficreclararor:quia fioitt n*a oeci na t magia uerfue neerfurmeo y c% mito ribrs co2po:ibtte vtal qui oijccrunt. aut quia ex pluribus triangulis vt ali) aut quia plena: ut ait/* rmcnibil erit fimpliciter leue.boc aurem uidemus falfum elte.quoniam oftenfum eft y fimiliter ftcut eft corpus ouod femp r 7 vbiq? fertur oeorfum.ftc n 'tirfrm Si autem dica rur vacuum aut aliquid ra le efle illud propter quod co2pus femper mouef fur fum non c ft tunc corpus qu d femper mouetur oe orfum.7 elementorum intermediorum queda erut udocius mota deorfum tpia terra: baber aliud pancipiu motus qua aliatri 1 el menta.quonia fi crar vnu punaptt» motus ad ambo.f.aerem et aquay aut ouo ad abo ut vterq? erut ouo piincipia per eozu mijetionem vt antiqui 0 icebant: tunc utriufcp erit aliqua mulrttu do ad deorfumrquemadmodu oictum eft multoti ens ita q> magna quantitas aeris uelocius rnouebi tur oeorfum qua parua quanritas aque. 7 no folU5 magna quanrirasaque .-rpercofumlem camtftfr nrgutpofT t oe motu furfum: q> magna quamiras aque uelocius afeen -erer pua quatt ate arris: que omnia funt falfa 7 contra fenfum. q1 er oictis fequitur ipfum velle q7 ficur eleme ta funr quatruoz eo2U principia inftrumentalia :qui bus mouenturad fualoca naturalia otoeclaramj fuit p: tu 9.7 non unu tantum aut ouo:vt plures ari ttquorum noluerunt. luteiligendu vltertus q>(i aliquis oiceretv' ledo rcfpodereraj toni 3l;p. elementa media bnt figura» media» inter irta» pp qua»inueniutur in oifpone media in graui late 7 leurarejrto.n.oertrujrit 31 f .in f ondendo elra no bie figura» p fe nedu q? beant ftgur:» que ft ca grauirarl «utleuitati» ieis.7t6biccofifat onde do q? fignra n c ca mot’f3 uelccitatlaut tardiratlipf. ©ubitatur enim nunc propter quid lata ferrea: 7 plumbum amplius m aqua, alia autem minora et minorif grauitatis fi funt rotunda aut longa puta acus deo:fum feruntur .ft qua requedapjopterparuitatem ampli us 7 alta terrea 7 puluerca utique in aere. *f>:ofecftur 6 itento.£t oidif in tre» q: nit ouas oubitattoee.fcoo rndet ad ea» fm demo rndet fm intemioem.ibt fecuda. £>e b|» at.ibi rtia.-Om aut.oicit 6 pzia :q> oubitafnuc ppter quid C02pa ferrea lata 7 fubrilij. 7plubu? fi mtlir apliue motatur in aq.7 no oefcendut alia aut cozpa mio2* 7 minori» grauitati» :fic rotuda 7 lon ga.puta aeri» deozfii ferutur. 7 qre queda cozpora grauia.ppf puitateapliu» mozatur inaq 7 n oefcen dut fic fur fu re». 7 alia cozpa pua terrea 7 puluerea utiq3 moza ur 7 no oefcedunt in aere ficut corpora oicra atbomalia per aerem volitantia. £>ebi8 autem omnibus putare qui dem eaufam efie: quemadmodum demoentuenon recte babet. JUe.n inquiteleuata calida eje aqua furfu; pellere lata babentium grauitatem. ftricta autem decidere, pauca enim elTe contra pulfantia ipfis. £>po:te batenim in aere adbuc boc magis facere quemadmodum initat et ille ipfe. Sed initas foluit debiliter; ait enim non (n unum impetum facere fion dicens fion motum eorum que furfitm feruntur cozporum. 3ldduar rnfionc d rnocrirt ad irta» oubitatoc» oiccne y n recte b3 6 bi» oibu» putare cam ee que admodu? oemocritue.ille.n.fncftmulta e\! a deua ta ex aqua tfcendenm pellcrclfurfu3 cozpa lara oe nliero biTriu grauirate.cozpaat ftrtcco oeddcr pau ea enico tigitefTeejc vaporibus ab aq afccndmbuf cotrapulfaua fiuerefirtentia ipie.Bcd cor ra boci fta ur queadmoo 7 ille irtat co*tra fcipm. qm opoi tebitbmoicorpaafcendetiaiaereadbuc boc ma gi» facere quam aqrcii in aere ples arcrdat vapore» qua in aq.fjoemocrttu» ifta» obilitcrfoluit. air.n. non fiue vapoiem motu oe nuero eo:um corpomj q.furfuferufurnoiaeref cere impetu invnu.tdefl vnitum ficut facit in aqua fed oifpergitur 7 rarifica rur pptcr aeri» fubnlitatem. quare minus refirtit qua faciat in aqua.io in aqua pot aliquom eozpozu oefcenfu: quoru defcenfii in aere no potp bibere. 3ntelligendu fm comcntatorc commento jeliifg? cozraptio fermois oemocriti ert manifefta. quonia fi ex aqua afcendunt uapoice neceflfe eft cp vapoze» quiafcendut jc aere beant maiore? conti nuitatcmqua afcendente» ejcaquar qutaeoru afce fui minu» refirtit aer qua aqua.7 fi habebit maioze cotinuitatem in aere qua in aquabnt minore ejrpd fionem:7C02pibu9 oefccndentibu» magi» occur runt?ei» magi» refirtentin aere qua in aqua* Ca tu» oppofiruoijcit oemocritu0.quare.7c. Quonia aut funt bec quide facile di uifibilia continuoru. "bec aut minus diuifma autceode modo.bec quide? magis.bccaut minus bas efle puta dum cas. facile diuifibile quide; igi tur quod bene tcrminabiie:7magis quod magis.aer aut magis aqua ta h's:aquaaut terra et minus urien m unoquoq? genere magis de facili di uifibile et diltrabiturfacilius; Undet ad nubirattoe» motas fcorn pzopjta inte donem. £toiuidtf in piemirtir vnit qued fadtad ortendendu.Secundo foluit Dubitationem pdma.Xertto foluit oubiratioem fe eunda. OLuarro epilogat. ibi fecunda. t>abentia e primo P2emft ritq>oenuero cozpomm 7 conttnuozum quedam funt oe facili oiuifibilia vt igni» 7 aer que 7 quedam oe Difficili ut aqua et ter • que funt oett fa.7 fimiliter quedam funt faciliter oiuifa: vt oura magi» grauia et acuta.7 quedam Difficulter ut mol lia minu» grauia tUta.Undeoidt.Onucniam aut cozponmt 7Continuozum funr. bec quidem facile oiuifibilia.bec autem tmnus.Vommua code* mo do funt aliqua magi» 7 aliqua minu». £c aer qui dem eft magi» facile oiuifibiUs aqua: et aqua Oiiartus terra t vriq? (n'vn oauoip gne bom coipoza m'nuf e magis 6 facili oiutubile i magis facile oiftr«bir: qua maius quiaeft mineae refiftette. Ifoabentia quidem igitur lattfudtncj propter multu cdprebendcrc femper manent propter non diftrabi quod pluo de facili,<£contrario aut baben tia a f guria propter pauca compre bendereferutur deorfu propter diui dere facile. £t i aere multo magia :cp to magia de facili diuifibilia aquae; Soluit Dubitatione pztma dices q1 corpa ferrea aut plubea fubnlta et lata no defeidut in aq q: mul ra aqua coprcbedut q cie reftf tt:7 ,pbibeteo£. oe fccnfu fua defit a re roruda at aut obloga modicam cdpzcbendut aquarq fue dmiftoino porreftftere pp qo m eade oefcctdur.Un oic.bntia qutde igr ;latiru multu coptebider deipfa aq femp manet ,pprq6plue edeaq no diftrabt.i.diutdi de facili, corra ioar.mdbimafiguras.f.rotudas utoblogaf pp in'a pauca coprcbedcrc 6 aq ferutur d orfu pp oidrr tpm facile.tbmotcotpa miro magi oefccdut i aer qn o aer e magi oe facili diuifibilie ipfta aq. ©.uonta argrauttao b5 quanda uir tute fecudu qua fertur deorfu t couti nua ad no diftrabf. Ibec iracp adiui cem coparetur.Si eni ejccedatutrtuf granitatis que i cotinuo ad diffracti enem etdiuifione trafibit deorfum udoci*.fi at debilior fit fupernatabfc Soluit dubitatione dices m oebeue copareadi uice potentia corpfe g? 03 mediu Didere t p ipfu de fcender 7 refiftetia medij q rfilit ne diuidaf tftpote tia cozp(e‘didetis fucritmaiorrefiftma medij :tuc oefccndtt i eo.fi at fuerit mior fupnatabit .fincit g° qm at grauitae qnda virtute fiuc potetia : com qua f.rr oeorfu didcdo mediu 7 co:pa corinua q ft media motibue recde bnt qnda potentia ad no di flrabi.i.diuiditfi volumue u id er e an graue i medio pottiTdcfcedat.bcciciq?adinutce coparetur .f.po femiagrauis diiitfiua7rcfiftma medif. 7 fi vrrtue grauifatie diuifiua eycedit ea: q e in cdttmio.i.m 9 ad 7 dtitifione tiic graue trafibit de zfu 7 rato velocius qitato magis ejcc dit.ft at fit debili 0’ fupnarabtr. 3ntel!igeducre]cbi|(j ocisapperfo lutto ad ccudaoitbttarionc.Tli cit qrebaf oeq’buf da cotp bue grambus qre oefcedut in aere 7 nc tu aq vr furfiirre.70 cjkufda alife q in aer no ofccdiit vtfut queda cozp fcula que in aerea fole illuinata fupnatare uiderur.ttndef ad prau # a er pp ci'* fub rilirate minus rciiftitdiuidcu quaaque quae gro fa.io eugrautras furfuris ftrpocetior refiftende ac ris.7minus potes refigenda aq. bececa qre 6fce ditia re7fupnatarinaq. JldfaudujatofgMl la corpufcula pp eoru puttate ft adeo pauce porerie n fufiriuraeris refiftcnrii fupare. 7 q: co Vqucti: neq? aere Didere 7 p tplu defcenderc. 16 in ipfo fup natat, 3ntelhgmo vlterius q> eje deis in folutioni bus iftaru oubitationuj oeebrafg? in ifto capto pn cipalitimeditur.f.quomo f gura e p fe ca motus, ei quomo no.pj.n-# figura no e p fe ca mot’: cu non fit 6 uirtutibusacriuis fiuemotiuis. pot tnp acens eeca morus p quaro aliqo corpus i aliq mc°moue rurreu vna figura i q° no mouet cu alia figura ur p5 ex ods^por.n.eflef;gura ca ueloci:atis aut tardira tis i6 mobile in duicrf tptbus motU5 per ide mediumicum vna figura moueretur uelocius. 7 cum alia tardius vt patet ad fcnfun» ©egraiuqmd ig tetlcui' et circa ipa accntib°6termutu fit itobif boc mo. £pilogat cotinuadofeadlibpfrqucte iftu.f.re giiatioe 7 cczruprioe oice e 6 graut dde igr ? Irui.et 6 acentibus circa ipfu detmmatu fit a nobis b°mo oe generatioe autem 7 corruptione eorum que naru ra %erit oiceus i a0lt°imediate iftu fequente cj e ttiuf i ordie libro$& naturaliu. 7C, £ateranf vineentiniphi pftattflVmi inlibzos 3l£. oe celo 7 miido eppofitio eu tpfo ve nat|e impfla ano a natali cbriiUiofWcccdjejrp(if°