GABRIELIS FALLOPPII 
MEDICI Μ V TINE N SIS 
OBSERVATIONES 
Anatomica. 
AD PETRVM MANNAM 
medicum Cremonasfem. 
Cum Priuilesio Siupmj Pontificis* 
Regis PhilippLl>enatus<jue 
V cnilib 
V E N E T I I S. 
Apud Marcum Antonium Vlmum 
M D L X I. AD LECTOREM. 
V M mul- 
ta: eaedemq; 
fatis graues 
reperiantur 
caufae, qui- 
bus fcripto- 
res adeden- 
dos libros in lucem,quos priua- 
tim fcripferint impelli folent: 
grauiores tamen duae, utilitas, 
atq; honor, quae ad idem indu- 
cere homines ualent, potisfi- 
mum extant. Namq; utilitas 
(fipriuata fuerit)ita fcriptoru 
animos aliquando concitat, ut 
ipfi maioris,fedalioquin turpio 
ris quaeftus caufa labores fuos peruulgent,eorumq; uilcm mer 
caturam faciant,non fine aliqua 
ipiius fapientia!, e cuius uberri- 
mis fontibus fcripta illa mana- 
rintinfamia. Exhorum tamen 
numero illos plane excipio, qui 
dura opresfi paupertate, u t fe ip 
fos,acconiuges, liberosq; hone 
ile alant, quadlus hoc genus fa- 
ciunt,- Cum ii non folum non 
infami dedecore, fed maximo 
potius honore fapientiamipfam 
afficiant, utpote illam, quae fi 
animo difciplinarum ornamen- 
ta,corpori quoq; alimentum,ac 
comodum prarftare queat. Sin 
autem publica fuerit haec utili- 
tas , eo etiam magis fcriptores 
urget, ut publici commodi, otn 
niuma; hominum ufus ratione habeant; hiq; ab hac perciti la- 
bores, & lucubrationes luas per 
pendentes, fa:peq; ac fa?pius (ut 
dicunt) ad lydium lapidem re- 
uocantes, fi illas reliquis homini 
bus ufui futuras omniumq; au- 
ribus dignas efle nouerint, in 
uulgus libenter edunt, ne auari 
uel illiberales erga genus homi 
numfint, ne'ueefle uidcantur. 
Maxima uero,ac propemodum 
infinita eftin hac re publica:exi 
ilimationis, uel communis glo- 
ria: uis, & efficacitas. Quoniam 
cum maior pars illorum homi- 
num, qui plurimum lucubran- 
tes arterna mentis fenfa, & con- 
cilia fcripds explicare rentant, 
non folum pulcherrimis arti- 
bus, acdifciplinis ornatum, fed etiam optimis,&iandisfimismo 
ribus fidum, atq; ab omni uitio 
rum, praecipue uero auariria: & 
arrogantia: labe carentem ani- 
mum habeant. Cumq; fibi nun 
quam tantum tribuant, quod 
exiftiment ipforum feripta eius 
efle audoritatis,ut ahos docere 
ualeant; Ideo neque a priuata, 
neque publica utilitate impulii 
liios libros no exponut; quod fi 
.tandem eos aliquando edunt,il- 
lud profe&o faciunt, primo ut 
omnibus aliis pareat, eos otio- 
fam aetatem, & fine ullo labore 
quietam minime traduxiiTe; de 
inde ut qua: fuerint ipforum ftu 
dia,& quantum in iislaborarinf, 
profecerinfue pariter indicent: 
liq; aliquid quod laude,ac glo- ria dignum fit effecerint,ut inde 
honore plurimum libi acquire- 
re ualeant. Nam fi ea,qua? edita 
funt auribus dodiorii digna effe 
non fint reperta, uituperium po 
tius, quam gloriam audoribus 
fuispariut. Quare qui honoris 
caufa libros edut, hoc primum 
optime animo uoluere debent, 
praecipites iftas editiones no effe 
ullam laudem ipfis allatu ras;fed 
fi talia,qua? alios docere posfint, 
una cum illis edita fuerint haec 
ornamento ac fummo decori ip 
fis erunt. Deinde timide quoq; 
fi tales fuerintlibri (cum iudicio 
dodisfimorum hominum eoru 
confilia pendenda exponantur) 
ipfos emittere debent: Quod 
.quidem ufq; ad finem obieruan dum elTe cenfeo : cum uideam 
dodisfimos homines plurimos 
qui graxe, uel latine, uel itahce 
quoque fcribentes adexcremu 
ferme uitae libris aliquot editis 
tota ea gloria, di digmtatequa 
primis aut alteris fibi acquifiue- 
rant,penitus extinxiile. Atque 
adhucpluresaliosnoui, qui cu 
diu praeclara dodrinaefama flo- 
ruerint, confcriptis tandem ali- 
quot, editisq; libris eam totam 
amifiiTe, aut potius abiecilTe mi 
hi uifi funt. Huius autem fadi, 
ratio di caufa cfl in promptu; 
Quoniam natura nobis eftinfi- 
tum,utiis in rebus, quas ualde 
ac diu profitemur aliquando e- 
tiam errare posiimus,atq; fimul 
erremus . Quanquatn autem ut dixi priuata, aut communi 
utilitate,uef gloria ipfa commo 
ti fcriptores ut plurimum labo- 
res, ac lucubrationes fuas aliis 
hominibus communicent; neu- 
tra tamen me hcec caufa impulit 
do&isilmele&or, ut tibi libel- 
lum hunc exponerem. Non 
publica aut priuata quidem uti 
litas r Quoniam femper ita im- 
munis fui ab omni auaritia: rubi 
gine, ut fi non liberalis , tenax 
faltem communi etia teftimomo 
minime dici debea, neq; rerum 
egeftas ita me oppresiit,ut ta dif 
ficili,ancipitiq; ratione uita:com 
moda fuerint mihi paranda. 
Neq; praeterea ita impudens, 
arrogans'ue fum, ut mihi per- 
fuadeam debile meum ingenio- Ium in hae arte a clarisfimis ui* 
ris exculta ea efie'pariturum, 
qua? in uulgus emiiTa uniuerfo 
hominum generi ufui eiTe de- 
beant. Et quanuis quocj; ne- 
gare minime posiim, me non ita 
eiTe gloria? appetentem,uel lau- 
dis auidum,utoes alii, quifapie 
tia? ftudio, & reliquis nobiliori- 
bus artibus funt penitus dediti. 
Huius tamen rei ergo libellum 
huc no peruulgaui, cum optime 
nouerim ab omnibus,qui ipfum 
legerint, laudis palmam no efle 
obtenturum; Cum tyrones in 
artem minime introdu&urus, 
aut ueteranos quoq; perpauca 
fu do&urus, totusq; paradoxis 
Tcateat, quar admirationem po- 
tius parient, quam quod libro dignitatem addant. Sed quonia 
quamplurimi reperiuntur, qui 
aut fcribedo, aut publice,priua 
tim/ue profitendo, multa inue- 
nifle, qua? ab aliis minime uifa 
fintin hac artefibi arrogant, fe- 
feq; alienis plumis ornantes, uti 
Aefopeus graculus , ea qua? ab 
aliis, aut a me ipfo, uel potius a 
meis difcipulis audientes male 
didicerunt, pro fuis edunt, & 
uenditant;& aliquado ita fibi ar 
rogant,ut eadem diftorta & cor 
rupta exponant. 
Praeterea quoq; cum audiam 
aliquot ex meis amantisfimis au 
ditoribus, quos in hac arte fum 
tnacum diligentia erudiui, uc 
didis fuis audoritatem, ac pon 
dus aliquod addant fefe mihi op ponere,ac fententiis meis aduer 
fari, easq; aliquando diftortas, 
& falfas (quales ne quidem fom 
niarim)referre . Ideo ne deci- 
piaris candide Ledor libellu huc 
tui gratia edo : ut fi quando in 
Anatonae horum mentio inci- 
dent, habeas unde hxc collige- 
re, uerosq; ipforum audores 
agnofcereposfis. Librum hunc 
ante quatuor annos fcripferam, 
rogatus a Qarisiimo uiro Petro 
Matina philofopho , ac medico 
dodisfimo, antequam de uita 
decederet; Cui quidem rogan- 
ti nihil negare unquam potue- 
ram ob fummam illam audo- 
ritatem,ac exiilimatione in qua 
apud me erat, & merito qui- 
dem . Quoniam fi externa, at- que fimul interna hominum or 
namenta alienos animos fibi con 
ciliare poiTunt. Tot & tanta in 
hoc fandisfimo uiro erant, ut 
non folum meum atq; omnium 
dodiorum, qui ipfum nouerant 
animum fibi conciliare, fed ar- 
disfime et deuincere potuerint. 
Is .n. ex nobili ac latis diuite fa- 
miliaCremonenfi oriundus, in 
dodisfimum philofophum ac 
medicum euadens,atq; obid ul- 
timo Mediolanenfium Duci ma 
xime carus (medicus.n.familia 
ris ipfi fuit) plurimis in hac arte 
medica honoribus perfundus 
nunquam a ftudio literarum re- 
cesfit; Cumq; adhuc quafi fe- 
nioconfedus effet literas gr#- 
cas Catonis exemplo didicit, in plantarum hiftoria femper dili- 
gens, ac asiiduus fuit,· Sedpra?- 
eeteris ita Anatoma? incubuit, 
ut nil magis, neq; unquam le- 
gendo, meditandoq; nifi mors 
jiluminuaiiiTet defatigatus effet. 
Hunc ergo librum , ut tanto 
uirofatisfacerem fcripfi, tibiq; 
nunc, ne in iis, quir dixi decipia- 
ris,communico. Quod ii mihi 
tandem iorteobtigerit, ut qua? 
inipfo continentur tibi fatisfa- 
ciant, dignaq; do&orum auri- 
bus efle uideantur,non leue pro 
cui dubio honoris, & laudis lu- 
crum inde faciam; quanuis non 
hac, led ea, quam dixi caufa in 
lucem edam . Tu uero meum 
hocinrtiturum a?qui boniq; fa- 
cias quarfo, & Vale. luditio, corrige, audatior pag. i· b, uerfult’ 
diiti, diito, pag. 2i. a, uer. n. 
cauitatis, cauitas, pag. a+· b, uer. 3. 
os> bos, pag. 33. a, uer. ult. 
medico, medio, pag· 43. a, uer. ij. 
uteri, uerti , pag. 47. b, uer. 26. 
coccygxcm, coccygem, pag. 48. a, uer. ao. 
fecum, fecum, pag. 4!}. b, uer. 1 
noftri, roftri, pag. 52 b, uer. y. 
labores, laboris, pag. 53. 3, uer. Ί. 
qua, quar, pag. 53. b, uer , 1. 
que, qua:, pag. 61. a, uer. 1. 
anguftio, atigufto, pag. 63. a, uer. 10. 
quoanim, quoniam, pag. 66. b, uer. mi. 
mufculi, mufculis, pag. 68. a, uer. 18. 
procefum, procefuum, pag. 72. b, uer. y. 
inferuntur, inferuntur, pag. 7}. a, uer. 4. 
inferitur, inferitur, pag. 77. a, uer. ult. 
donans, donari* pag. 79. b, uer. 6. 
boc, hos, pag. 8<>. a, uer. 23. 
amicus, amicos, pag. 86. b, uer. 5. 
circulare, eiaculare, pag. 89 b, uer. 2. 
ortus, ortos, pag. 92. a, uer. 22. 
implantatus, implantantur pag. 93. a, uer. 23. 
ufq;, feq, debet, a qui deficit, ideo addatur,pag.97.a,uer 4 
tota, totam, pag. 104. a, uer, 6. 
• obferuaui ebferuarit, pag. ioy. a, uer. j'o. 
interiores, interioris, pag. 106. b, uer. 8. 
fmt, fi tu, pag. 117. a, uer. 16. 
tunico, trunco, * pag. 117. b, uer. 9. 
temen, tamen, pag. 120. a, uer. 18. 
uertebraru, uertebram, png. 121. a, uer. 1. 
tunico, trunco, pag, 122. a, uer. 17. 
infignis, infignis, pag. 123. a, uer. 3. 
quadam, quandam pag· 12J. b, uer. 14. 
immitatur, immutatur, pag. 125. a, uer. 1. 
felle, feila·, pag. 131. b, uer. 14. 
diilemiiUtur, diffeminantur pag. 134. a, uer. i 2. 
fccui, fecui, pag. 138. a, uer. 13. 
caluariam, caluaria, pag. 140. a, uer. 6. 
feliam, feliam, pag. 141. a, uer. 17. 
fibras, fibris, pag. 163. b, uer. 9. 
tui ‘ "'** '' ut, pag. 163. b, uer. 10. apQpot corrige apQpoy pag. io. buer.io 
ita.AivY\Srau £'iamvh&ou pag. i 3 . a UCr. Z 
£ΐ<ιρ%ρωτίθί iidftpatjicofpag. I $.a UCr. 10 
fAiT&Tidv μυππ&ν pag. 13. a ucr.2 z 
ϊιαφυσίοί Χιαφυσιωξ pag. 13. a uer.2 5 
ftdfipajiot fiapSpa Jias pag. Iq, b ucr. 8 
ffiasdpKUJH συατάρκωτίί pag. ij.b ucr. 4 
συνώρω7ΐ{ συν&ρωσις pag. ucr. 2 3 
exornare exonerare pag. 177. a uer. 14. 
eandem eadem pag. 179. a, uer. 17. 
uena uenas, pag. 179. b, uer. 11. 
diuerfae diuifx, pag. 180. b, uer. 7. 
aliquatifper aliquantifper, pag. 180. b, uer. 20. 
{anguinis fanguis pag. i8r. a, uer. 11. 
ocultisfimum oculatisfimii pag. 18 r. b, uer. 12. 
Ii nunq, fimulq; pag. 182. a, uer. 1. 
atteruntur atterunt pag. 182. a, uer. 14. 
experimentum experimentu pag. 182. b, uer. 1 j. 
erata crafla pag. 182. b, uer. 15. 
uagine uaginx pag. 184. b, uer. 12. 
abdomino abdomine pag. 191. b, uer. j, 
temento tomento pag. 195. a, uer. 6. 
clytroukn pag. 195. b, uer. 1. 
ueram uerum pag. 196. a, uer.ult. 
fparmatit* fpermatic* pag. 197. b, uer. j. 
cramine carmine pag 102. a, uer. 14. 
ueniat uenit pag. 209. b, uer. 5. 
amem autem pag. 211. b· uer. 8. 
pareat pereat pag. 212. a, uer. 4. 
irmfcuioj inufculus pag. 21 j. b. uer. 6. 
albugnieus albugineus pag. 21 j. b, uer. 7. 
uufa uafa pag. 217. a, uer. ?j. 
dufturn duituum pag. 217. b, uer. 10. 
fxluato falutato pag. 222. b, uer. ulc. GABRIELIS FALLOPPII 
OBSERVATIONES 
anatomicae 
AD PETRVM MANNAM 
medicum Cremonenfem. 
ECREVERΑΜ 
iam multo an 
tea,quam hxc 
ad teicribere, 
do 0t illime Ma 
na , me nihil 
vnqua, quod 
ad anatomen 
pertineret icriptis eife commenda- 
turum: Ad quod quidem genus in- 
ftituti non leui impellebar ratione, 
dum abfolutiffimum Andrcg Veia- 
lij opus anatomicum legerem : in 
quo mihi videbatur nihil poiTe deii 
derari, quod aut ad copia partium 
explicatarum, aut iitum, aut magni tudinem, aut fubftantiam, aut fpe- 
ciem vel vfum, aut deiliq; quod ad 
integerrimam humani corporis hi- 
ftoriam peftineret 4 Hinc enim col- 
ligebam diuinum hoc Veialij rao- 
numentuiri perpetuo duraturu elTe, 
neque vnquam ex animo, aut me- 
moria poiterorum elapfurum:meq; 
vel quofcunq; alios fruftra enixu- 
ros , ii vellemus eandem hanc pro- 
uinciam optime,ac integerrime ad- 
miniftratam rurfus aggredi. Quo- 
niam alterum e duobus necceifa- 
rium videbatur; aut vt eadem,& for 
taife ineptius referendo,fcripta no- 
ftra ne legerentur efficeremus; aut 
vt contraria, vel ialtem ab ijs, quae 
in eo volumine reperiuntur,diuer- 
fa tradentes,ab omnibus, & merito 
irrideremur. Hac igitur de caufa in 
eadem fententia plures annos,ne di 
cammenfes perftiti,donec aliquan- 
tiiper grandior in hac arte anatomi 
cafa&us* atque etiam iudk»au- 2 
dentate ipfius Vefalij reditus5cuni 
quafi folidiores animi mei vires 
perfentirem: primum difquirere ce 
pi3 atque etiam iudicium meum in- 
terponere teiitaui inter Galeiium 
& Vefalium ipfum3 quis nam illo- 
rum magis ad veritatem acceilerit 
in maximis illis ad- 
uerfarijs lentendis j qiise inter ipfos 
vel(vtredius dicam) inter vtriufq; 
feda? anatomicos verfantur. Nofti 
enim plurimos reperiri dodiffimos 
viros hoftrorum qui o- 
mnibus viribus Galeni partes tuea- 
tur : alios Vero3 qui & adhuc plures 
funt3 ita Vefalii dogmata defende- 
rent ne per latum quidem vhguem 
ab ipfis recedere audeant; In hoc 
itaque indicio* quamuis non nega- 
rim,me illud vnum obferuafTe;nem 
pe quod optimus anatomicus An- 
dreas Vefalius, veluti exercitus vi- 
doria? ardore ac impetu adus3fa?pe 
aliquid tentat3quod minus 3 aut ad gloriam propriam conducit, aut op 
timis Ducibus ac Imperatoribus fa 
tisfacit, Galenum aliquando in ver 
bis potius, quam in iententijs ca- 
pit, aliquando mutilum (quod fa- 
cere debuerat) minime excufat, ac 
f£peindignius,quam anatomicum, 
philofophum, ac medicum tam in- 
iignem deceret,carpit,& accufat.In 
hoc tamen (inquam) iudtcio,vt in- 
genue veritatem illam, quam mihi 
videor,longa exercitatione ailequu 
tus fatear, non dicam in maiori,led 
in maxima aduerfarum fententia- 
rum parte pedibus etiam ipiis ego 
in fententiam diuini Velalij veni, 
atque nunc periifto. Quod optime 
femper mihi ceififle video; Quo- 
niam cum in publicis gy mnafijs Pi- 
fano fcilicet, & Patauino, vbi tot 
praeclari philofophi, atque medici 
profitentur, vbi tot diuina audito- 
rum plurimorum ingenia excollun- 
tur, magis femper Vefalij,quam Ga leni partibus fauerim,nunquam ali- 
quem virum dodum, autprobum 
inueni, qui hoc meum inftitutum 
accufarit. Plurimos equidem (ne 
inficias eam) reperi, qui ob exerci- 
tationem optimae iuuentutis,Gale- 
ni partes tutati difce 
ptarunt, at tandem ex his nullus vn 
quam a me inuentus eft, qui iugu- 
lato propemodum fenfu,veritatem 
iplam fateri noluerit, hacque adus 
relido Galeni placito,ad Vefalium 
non acceiTcrit. Pofthoc autem iu- 
dicium confirmatis adhuc magis a- 
nimi v iribus querere cepi,an in hac 
arte,in qua Hippocrates primum, 
deinde Ariftoteles, praeterea Erafi- 
ifratus, Marinus, ac Herophilus, & 
tandem Galenus errauit, folus Ve- 
falius reperiatur, qui nihil vnquam 
dormitando, nonfoliimhos ciiui- 
nos fcriptores, fed etia Homerum 
ipfum aliquando (vt fertur in ada- 
gio) dormitantem,fuperarit,feu po tius aliquid fit ab ipfo 
fum,uel no fatis integre enarratum, 
feu aliquid diitoitum, uel ab hifto- 
riapartium corporis humani difere 
pans, in illius uolumine anatomico 
reperiatur. In hoc multum re uera 
uarias ob caufas fudaui; primum, 
quia tetaui rem per fe dhhcilimam; 
fecundum,quia in uerba magiftri 
iuratus; atque illius audtorirati plu 
rimiim tribues non audebam ex iis 
carceribus, quos ipfearti impofuit 
egredi;tertium, quod & grauiffi- 
mum eft,quod publicam nota perti 
mefeebam, momosque etiam ip- 
fos auribus meis oganientes iam 
tum audire uidebar .H<ec tamen o- 
mnia fatis ftrenue fuperaui. Nam 
rei difficultatem fummo ftudio, la- 
bore, & uigiliis plurimis uici. Ma- 
giftri reuerentiam, & timorem ip- 
iius exemploleniui. Quoniam uti 
Vefalius non in icholis quidem ui- 
use uocis auditor , fed in mufteo . 
( quia librorum omnium, qui ab ip 
fo fcripti funt eluo eximius fuerit) 
Galeni difcipulus fadus non ipiius 
audoritate deterritus eft, quin plu- 
rima arti adderet, quas a praecepto- 
re eius erant: Ita & ego 
in illius fchola (quia eius fcripta di 
ligenter legerim) uerfatus allacrius 
in hoc pariter artem iuuare tentaui. 
Poftremo tcftimonio integerrima: 
confcientiae nixus, ac plurimorum 
dodiifimorum hominum, qui mea 
haec praefentes uiderunt, atque ma- 
nibus etiam tradarunt,aperte co- 
gnoui, momos iftos ueluti futiles, 
umbras, ita eife timen- 
dos, quae per fe diifolutae in fumum 
abeunt: cum praecipue in his con- 
trouerfiis nullus alius iudex confti- 
tuatur, quam homo ipfe, atq; par- 
tes illae, quibus humani animi orga 
num conflatur. His haerens, ac in- 
nitens fundamentis quadam reperi 
( etii non plurima) quibus tanquam nouis inuentis ars hsec noftra orna- 
ri , atq; aliquantulum ( abiit faftus) 
augeri poteit.Qug cum obfcruarim 
itatim mutata priori fententia fcri- 
ptis notaufac difpofui,& commea 
tarios mihi feci , quos decreueram 
nonum vfque in annum premere, 
antequam alijs communicarem, op 
portune tamen editurus, ne publi- 
ca; vtilitati inuidere,nc'ueDei opti 
mi munus fupprimere, aut meos la- 
bores ,iiicloresque merita apudpo- 
iteros corona, ii qua digni forent 
defraudare vi cierer. Quam vero ma 
gni poderis apud ingenuos quofq; 
iit veritas,ex hac tota hiftoria, qua 
tibi retuli, non folum noui, fed fen 
fu etiam ipfo percepi cum grauiffi- 
morum hominum auctoritates, pra; 
ceptorum doCtiiTimorum documen 
ta,communemq; apud omnes fcri- 
ptorum exiitimationcm, quali ne- 
gligens veritatem ipiam rerum an- 
te oculos tatum femper habuerim, illamq; folam colere aufus fim,mul 
tos alios in hoc dodiffimos viros 
imitatus. Quare,qui fcribendo no 
ftram hanc artem,quam fapientiam 
vocamus,aut voce grxca φιλοσοφίαν 
illuftrarunt,haud grauiter ferre de- 
bent, quado adhuc fuperftites iint, 
ii qui illorum fcriptis dodiores fa- 
di aliquid arti addant,quod verita 
ti,quam ipii fenfu,autradocinatio- 
neinuenere, omnibus numeris re- 
lpondeat. Neque illi,qui poftremo 
loco fcribunt,nimia audacia,vel pe 
tulantia adi priores accufare de- 
bent, eoq; minus,cum illorum fcri- 
ptis adiuti, tales in fapientiam pro- 
greifus habuerint, quibus fadi do- 
diores artem illuftriorem reddere 
potuerunt; ni velint ingrati , aut 
impij animi notam fubirerquoniam 
vtrunque hoc veritatis ipiius leges 
didant. 
Hoc meum inftitutum (vt ad ip- 
fum redeam) dodiifime Petre ad vl timum vfquc calcem,nifi tu impedi 
mento eiTes,perduxiiTem. Verum 
au&oritati, ac exiftimationi, qua 
apud me plurimum vales, deeffe no 
potui quin ftatim, cum de volunta 
te tua certior fum fa<5tus,arrepto ca 
lamo partem aliquam eorum ad te 
fcribam,quibus carere artem anato 
micam,vel potius aliorum anatomi 
eorum feripta obferuaui.Hoc liben 
ter(mihi crede) fubterfugerem,fed 
nefeio quo vultu philofopho fapie 
tiffimo,mcdico expcrientiiIimo,ho 
mini aetate, ac moribus grauiffimo, 
& de me quoque optime merito,ti- 
bi inquam patri amantiffimo hoc 
officii genus negarepoffim. Quare 
feribendum eft,lubcnsque feribo. 
Sed antequam ad enarrationem ve 
niam, ha?caudi. Primum cum ifta 
ad te fcribam ea fynceri animi puri- 
tate hoc facio, ueluti ii Patauina? 
fchola? medicis,ac philofophis, uel 
adGalenu,autad Vefalium ipfum 6 
fcriberem. Quare ίΐ quid erroris in 
his lucubrationibus erit deprehen- 
fum, id nullo dolo, fed integra con 
fcientia Teias fuiiTe patratum, meq; 
in nominandis aliis anatomicis, ac 
praecipue ipfo Vefalio, & in iis ex- 
plicandis rebus, in quibus ab his 
didendam, nulla unquam petulan- 
ti oratione,aut accuiatione turpi ef 
fe uiurum, ciim nullam aucupe glo- 
riolam ex dedecore alieno,fciamq; 
neminem gratis eiTe pungendum, 
oifendendutrfue. Quamobremin 
te uno uellem omnes anatomicos 
contineri, ut ab illis hoc exorarem, 
quod nunquam iibi perfuadeant, 
me aut uana ambitionis cauia, aut 
ut illos offendam fcribere,fed ut po 
tius tibi,ac ueritati,qii£ mihi patuit 
fatisfaciam. Poftremo a te quoque 
peto,quod mihi liceat uti breui ora 
tione,& quaii per capita ha?c recen- 
fere: prsecipue ciun uolumen ana- 
tomicum moliar, in quo anatomen integram comple&ar, atque minu- 
tiifima qua?q; ad hanc artem perti- 
nentia . Illud erit quamplurimis fi- 
guris exornatum,qua? corpus huma 
num, & fimias etia,.vt Galeni dog- 
mata faciliora fint,exprimant.Neq; 
ha? imagines folum eiufdem gene- 
ris partes,ac fimiles inter fe contine 
buntjied etiam diuerfis ex clailibus 
inter fe fimul complicatas,vcluti in 
ipfomet corpore humano conne- 
damtur,indicabunt. Sed ad Rhom- 
bum tandem redi ens,ac ad praten- 
tem inftitutionem, in ipfa talem fer 
uabo ordinem, vtprimum qua? cir- 
ca offaobferuaiim icribam ; fecun- 
dum , qua: ad mufculos pertineant; 
tertium 3 quas circa venas, arterias, 
& neriios a me vilia fint; quartum, 
qua? in vifceribus abdominis, aut 
thoracis fint obferuanda; vltimo 
vero,qua: circa capitis partes nota- 
rim explicabo. 
Difputationem fatis longam in fcholis inilituere , atque eandem 
etiam perficerefoleo de natura, & 
de caulis oilium, ac reliquis omni- 
bus 5quts ad ipfa pertinent. Qute 
quoniam a me luculenter deferipta 
ell in opere anatomico, cuius men- 
tionem feci, cumque locus hic eam 
minime requirat rideo ipiam prae- 
termitto, atque ad oilium partes de 
icendensproceiliis fcilicet, ac ap- 
pendices, vnum quod obferuaui, 
referam. 
Plurima funt oilium partes,quas 
ab anatomicis proceifus vocari le- 
ges,aut audieSjCum tamen appendi 
cesiint,velutiin fecunda ceruicis 
vertebra tuberculum illud , quod 
dentis formam exprimit, vnde & 
nome tota vertebra accepit ab ana- 
tomicis proceifusvocatur, cum ta- 
men appendix fit. In icapiui. quo- 
que interior proceifus appedix eft, 
non autem, vt dicunt anatomici, 
proceifus, in femore ψοχα,ντνρ ma- ior fecundum anatomicos procer- 
ius dicitur,cum tamen appendix iit 
& dici debeat. Osquoq; illudacu- 
tum,quod iuxta mammillarem pro- 
ceifum in capite prominet <?υλο{£γΐς 
proceilus ab anatomicis vocatur, 
cumre vera appendix fit. Neque vt 
aliqui opinati fiint, ha? oiliiim par- 
tes proceilus appellata? appendices 
poiteaadiundashabent,fed ipfa?- 
met tota? appendices funt, quod 
etiam in quamplurimis alijs,pl*a?ter 
has,quas dixi,ego obferuaui. Nam 
cimi anatomicis confentio , Pro- 
ceilum effe olfis partem legitimam 
non adnatam, ied ex ipfomet oiTe 
enatam, ac prorumpentem, qua?q; 
nihil ab oife differat, vti in maxilla 
inferiore apparet: At cum illa a me 
didain foetus formatione olla fint, 
aut cartilagines diftindee, & tales 
aliquot annis poft formatione per- 
durent, procul dubio no proceifus, 
fed appendices appellandse funt. 8 
De vfu autem appendicum non lo- 
quar, cum ad anatomicam ipecula- 
tionem, quam in opere maiori per- 
ficiam,pertineat haec tra&atio. Sed 
vnum hoc tibi promitto,me ibi eiTe 
verum appendicum vfum proditu- 
rum, quod i do- 
&o anatomico3adhuc fa&um eit. 
In olTium commiiTuris explican- 
dis,fcriptores parum inter fe cocor- 
dcs reperio. Neque eorum diuifio- 
nes,aut claifes, in quas oiTium com- 
pages difponut mihi arrident.Quo 
niam aliqua addunt, qua? non iunt, 
& quadam alia, qua? adfunt, praeter- 
mittunt i nec praeterea nuda capita 
proponunt vnde diuifiones ha? or- 
tum ducant > quare ego „ ut habeas 
quid cum aliorum fcriptis in haere 
conferre poliis, quanaam partitio- 
nem fubiungam , quam οόίο annos 
ante in fcholis meis auditoribus ia 
communicaui,ex hac cognofeere 
poteris,non folum anatomicarum vocum, quse ad articulos pertinent 
vim, fed etiam veras ipias differen 
tias5 quibus vari£ compagi- 
num ipccies condi 
tuantur. 9 
ARTICVLI IN OMNiiS 
iiias ipecies diuifio. 
TRes funt Manna manifeftiores differentia*, 
quibus ilruchirarum varietas in osiibus contine- 
tur . Medium per quodolfa committuntur. Pro- 
portio eorum inter fe. Et finis ad quem a natura 
funt fadae. Inter quas medium,quo iunguntur,& 
ipfa cLycthoyict primum locum, mea fententia,ob- 
tinere, ac veluti commiffuratn totam formare vi 
dentur. Sirie enim vtroque,aut horum alterutro 
nunquam offa committi poliunt. Nam quod ad 
medium attinet nunquam coftae osfibus pedoris 
optime copulari poterunt, cum nulla adiit pro- 
portio, nifi intercedat media cartilago vrrilque 
maxime refpondens. In capite vero tanta eft ana 
logia tum osfium inter fe, tum cauitat um,fpicu - 
lorumque, vt fine ligamento etiam fimul iungan 
rur. At coxae cum femore magna ineftfimilitu- 
do, ac proportio 3 cui tamen additur & medium, 
quoconiunguntur. Quare his exemplis adus 
ad articulos componendos medium & propor- 
tionem maioris momenti efle exiftimo ( cum ip- 
ia fint, quae offa iungant) quam finem ipfum,ad 
quem fuerunt a natura deftinati. Tropterea ftru 
durae differentias, quae a medio fumuntur pri- 
mo loco ponam,fecundo, qua* ab analogia, ter- 
tio eas, quae fumuntur a fine. N ec reliquas mi- 
noris momenti praetermittam, quae vel ab effi- 
ciente caufa, vel a numero, aut partibus osfium 
colliguntur. Osfium co 
miiTura, $ 
grxci fcV»- 
ffiv,TvvQt<nr 
σύνταξιν t 
«μ1λία.ν,ν& 
ctia Hippo 
cratica yo~ 
CCJU^tlιξιψ 
▼ocanr, fk 
cu ipfa iun 
guntur fi- 
Mul, vel— 
Per coalitum nullo diuifionis reii 
<ftoveftigio,in quacoiun&ioni* 
fpecie ita fimui coaleicunt oifa, 
vr rnum tantu ede videantur,ac 
prjtereafiat. Huiufmodi eomif 
fura ?υ'μφυ<ηί,& ΐναης ab anti 
quis grarcis, Galeno tefte voca- 
batur, eo quod oiTa fimui coale- 
fcerent, quod triplici dccaufa 
fieri iolet, vel 
Eftaut obfcnundnm Hippocra- 
tem varie vfurpare voces iltas 
νυ'μφνην,α νυμφυ'ί&αχ . Nam 
aliquando proprie vfurpat,vt cu 
tertio de fra&uris textu tertio 
vulnera, que coalefcut ξυμφυ' t 
<Srcu dixerit,pariter di Si coniun 
&ionetn in maxilla ξυ'μφυσιν 
vocarit,fecudo de articulis tex- 
tu$$. Vfurpat etiam minus pro 
prie vocabula ifta articulum ex 
pIicans,vtcii$.defra&.ff.oi- 
fiii brachii coiunftione ξυ'μφυην 
vocat, & cum 4· de Artic. z 9. 
commiifuras manus digitorum, 
ac pedis ξυμφυ'appellat. 
Sine coalitu. K natura ipfa generante, atq; offa fimul,dum ip 
fa perficit coniungente. Quod genus in appen- 
dicibus omnibus osfiu apparet,pro exeplo etiam 
addi potefl συμφυσκ vna in offe frontis,in maxil 
la vna,in occipitis offequaternse,in ofle, quod a 
cunei forma a gratcis vocatur bina:, 
terna: in qualibet vertebra, excepta fecunda cer 
uicis, in qua quaterna: infunt, in vtroque aurium 
foramine vna proponatur, in ofle pe&oris plu- 
res, terna: aut quaterna: in Ilium ofle. Et vt vno 
verbo dicam, in his, & reliquis osiibus tot funt 
ξυμφυσίκ & coalitus,quot appendices. Nam in 
humero,qui furfum & deorfum appendicem ha- 
bet bina: infunt, in femore quaternae, quia vnica 
donatur appedice in parte qua iungitur cu tibia: 
altera circa caput fuperius: tertia eft τροχΑντηρ 
μάζαν vocatus:quarta vero appendix eftTpe- 
χανηίρ μα'νν, vel μικροί dittus . 
'Natura priftinam vnitate reftituete,vt in osiibus 
fradis,quae ferruminantur: Nam in his aliquado 
ipiius calli coniungentis veftigium nullum appa. 
ret,quod coniht in caluaria? frafturis ferrumina 
tis,& in osiibus infantum tenerrimis. 
Natura, qua: non ex intento, fed necesfitate ma- 
teriat coafta, in fymphyii opere fuo abutitur,velu 
ti fit dum ofla capitis deletis futuris ob feniu con 
nalcuntur,vel cum prima ceruicis vertebra capi- 
ti coniungiturob hanc vel aliam caufam: pariter 
cum duae vertebrae inter fe, aut radius & cubitui 
( quod fsepe obferuauimus) coalcfcunt. ne coalitu, 
rllaq; fa&a 
litate,ita vt 
ffa diftinita 
ip maneat, 
z vnumqtfq; 
ia naturam 
;ruet. Hatc 
ommiffura 
vocat 
ano 
Iris veroar- 
,iculus(qua§ 
traque ha?c 
rox aliud ma 
[is proprie fi 
nificet ) in 
uoiungutur 
ffa vel 
'Nulla interuenica 
te copula,aut me- 
dio, quo offa colli 
getur, fed fuo mec 
corpore ac mate- 
rie inter feipfaco 
mittuntur.Hscco 
politio <τυ vcLpQpao-ti 
ab antiquis gi 
di£ta eli,quequi- 
de duobus fit mo- 
dii veL 
Per fe iunftis osfibus,cum eil 
trema.f. fua fubftantiacone-l 
ftunt. QuccoiunftioadditJ 
analogia fit in modu vel —-| 
J>er accides .i. p alia comiffi» 
ra.ln hac.n.fpecie offa iugurn 
tur inuice finefigameto, veru coiun&a feruatur, 
no iuamet fubftatia,fed merito alterius comiifu- 
rar, & hacc addita proportione, q linea refta, aut 
circulari, aut copoiita quadret, coftituut mvcipM 
q άρμονία- a di&a eft.Huc etfpeda 
re videtur coniuftio illa,q aliqn,quauis in vnguaj 
fiat in capite,vel in facie ita laxa eft, vt aliis hind 
inde apertis futuris p fe dehifcat. Per linea reftfl 
armonia manifefta eft in nafo Per circulare aua 
copoiita in fecundo oiTe malaru, quod in intcrnol 
oculiangulocollocatur, ilfl 
aliquado in parte fquamo* j 
fa osiis teporum reperitur. t 
Aliqua intcruenie 
te copula. 'Duaru ferraru,q aduerfis fpiculis iungantur,ob qua 
ferratae coiun&ionis fimilitudine, haec commiifura 
πριονοειϊάί a graecis vocatur,atq; inter capitis ofta 
faepe ac faepius reperitur. 
-Vnguiu ac peliculam illaru,quae a graecis αρ'ΫΨ91 
di&ae vngues circundant,vnde ortu ducit comiflli 
ra συμπηξις tif όνυχα, ideft in yngue difta,cuius 
exemplum etiam in osfibus capitis inuenitur. 
Mannorum fimul confutor um. Atq; hec a graecis 
ραφή, ideft futura vocatur,qua maxima ex parte 
in caluaria videmus,quaquam nomine futurae & 
eam,qu5 ad vnguis,&: eam, quae ad ferrae fimili- 
tudinem fit au&ores faepe nominent. 
Claui atq; excipietis ipfum cauitatis, qU£ comifTu- 
ra in detibus eu Tuis alueolis apparet. Talisq; cofti 
tuta <ruvciftpa<r:i a yopoans vocata eft. Qua 
qua hoc genus et inter ea, q medio c0iugutur,videa 
tur conumerandu.Na in alueolis malaru(vt teftant 
anatomici) eft vel uti quodacarneu gluten &cir- 
cuquaqj iniunt gingiu?, quibus detes illis validius 
agglutinatur. Tamecu illa caro ita pauca fit,vt vix 
. oculis fit manifefta, cumqj glgiu$ aliqfi fint hinc in 
de ita errofa?,vt detes minime tagant, ipfiq; nihilo- 
minus in alueolis fuis cotineatur, nec cadat j poftre 
mo, cum plurimos detes ita fixos malis ac maxillas 
videamus, vt etiam in cadauere aridiori glutine ac 
gingiuis corruptis, difficilimelocomoueatur, aut 
auellantur, fub hoc genere potius talem coniunftio 
nem colloco, quam fub illo,quod medium habet. Cardinis more cfi al- 
tero c6iungitur,vnde 
ilruilura ipfa 
u.ohS'ttf vocataeft : q 
quidem fit aliqn inter 
quooffa tm,vel vnoi 
articulo in- 
ter tria,vel duobus in 
articulis 
N eruca eft,a qua 
tzlisSt&pSpcojtor 
fpCS fiwdjpafli 
di&aeft :quie ob 
varia adiunftam 
analogia,qua in- 
ter feoiTa copula 
tur, in varias di- 
ftinguitur fpecies 
aut enim alterum 
cs — 
Aliqua inter 
tienietecopu 
la,vel medio 
quocolligan 
tur offa,meri 
ro cui9 medii 
fit comiffura 
ab antiquisfi 
mis feriptori 
bu$(vt exiiti 
ΒΙΟ ) £ΐάρ9ρν 
«■/fdi&a.Qd 
aut ita appel 
lari debeat i 
feri* patebit. 
Hsrc pterea 
dearticulatio 
nofemperca 
de vnitur co 
pula,fed ali- 
quando — 
(fcxis more in alteru i 
I ferit,quod vcluti rot£ 
ronem habet, addito 
ipiius in gyru motu et 
manifefto,veluti ficir 
ca axe rota mouerer; 
Qd in prima & feda j 
ccruicis vertebra ap- 
paret, cii fuperior ad 
proceffum fccudc ita . 
alliget, veluti rota ad 
axem. H ec comiffura 
proprio deftitura eft 
nomine, veru imita- * 
tionisgra i 
appellari poteft. 
Carnea &c. A 
•Cauu valde &c. C 
Cartilaginea, 
vel mixta &e.B 
Cauw. leniter &c. D 12 
'Inter duo oifa t;h,cu alteru ex hishet aliquod cauu rc 
cipies & procefsd alique receptu: ac vice verfa alteru 
os pariter cauu recipies & proccfsii recepru posfidet. 
Quod quide fieri por aut in vna eadeuc osfiii parte cu 
magno,ae manifeilo motu,veluti ϊ cubiti articulo, vei 
in fecudo & tertio quo ofifa digitoru coiungiitur. Aut 
in variis,diiHdlisq; horu duoru osfiu pattibus cu fatis 
infignimoru, veluti in radio cubito fimul iundlis. 
hoc genus articulationis vltimu yiyyhu- 
uotihi vere no fit appelladu,cu in iplb vnus no fit tan 
tii articulus,fcd gemini,alter quide fuperior,alter ve- 
ro inferior: quorii vterq; ad fuu genus arriculi referri 
debet: ideocp nos in obieruadis iftius differetiis,aut 
proferendis variis exeplis non immorabimur. 
Inter fria vero offa fit. Cum illud, quod mediu eft rc 
Icipitur ab vtroq; extremo οίΓε, veluci in forihus'anti- 
quorii cardinatis cardo mafculus appellatusrecipie 
batur a femina infra fupraq;. Huius cardinatf copa- 
gis exeplii adeil in maxillaicu vtrunqj ipfius extremii 
caput a cauitatibus vtriufq; osfis teporum excipiatur. 
Hac de ca Celfus huc articulu cardinis mo fieri dixit. 
Fit etia inter tria ofia, cu illud, quod eil mediil alteru 
ex extremis recipit,ab altero vero recipituriveluti fit 
in ipfis vertebris,quas 8c per ginglymu con 
iungi dixit Hippocrates 3. de Artic. tcx. 34. &r Gale- 
nus in lib . deosfibus. Coiunftiones has auftoritate 
Celfi & Hipp. ad cardinata comifiuram retuli: cura 
tamen rc vera, fi vellimus vnicam osfis cum ofic con- 
iiundionem, & non geminas fimul obferuare, nihil 
cum catdinc fimilitudinis habeant. Διάρδρωην vocat Galenus comifluram, qua» 
habet ivctpy» κίνν<ην . Cuius au&oritati tantum 
tribuo,vt hoc verum eile credendum iudicem. 
Neq; id,quod di&urus fum,velim quanuis aduer 
fum hanc iententiam feratur, quod audacia?, aut 
potius, quam indicanda? veritatis defi 
derio adfcribas.Nam ego adduci non poifum vo 
cem hanc ratione ipfius motus fuifie huic generi 
articuli impolitam.Rationem aute audi. A‘pSrpor 
frequenter apud Hippocratem Galeno etiam 
tcfte , alterum tantum atque rotundum co- 
harrentium inter fe osfium fignificat. A liquando 
non rotundum,fed illud,quod cauum eft,atq; ro- 
tiidum excipit: raro vtrunq; fimul, vel integram 
commifturam notat. Ab hac voce α,ρΟρωπς de- 
dufta eft, coniundlionem,atque commifiuram ip 
forum ctpSpav fignificans, qua? coniundlio fi ardle 
&fine vinculo medio fiat vocanda 
eft. Quoniam vox illa cru v, osfium ipiorum ma 
ximam, firmisfimamq;, qua? fuomet corpore fiat 
iundhiram figuificat. Quod fi laxior fit ifta arti- 
culatio,neque offa fuomet corpore coiungantur, 
fed ad hanc confcruandam ligamentum,vel me- 
dium quoddanecefiarioaddatur,tuc hctpQpairtt 
mea fentertia eft vocanda. Nam cum ApSpvnt 
vt dicebam,fignificet per fe coniunilionem osfiu 
addita pra?pofitione, opus eft, quod talis fi- 
gnlficatio augeatur,Vel imminuatur, vel in con- 
trarium muterur,aut motus aliufue rei modus er 
primatur,aut(quodrarisfimumeft) eadem peni 
tus fignificatio maneat. Verum quanuis <W, in 
mixtione fenfum imminuar, vt apud Hippo, j.de fraft. tet. f r. in vo&ϊΐΑκινψ*πί 8c in verbo 
liA/jvir&cu apud eundem lib.x.deartic.tex. ix. 
qnefiguificanfmotumimminutum, vt Galenus 
ipfe lib.4. deartic. com. tex 44. teftatur. In hac 
tamen voce non efl dicendum,<T/&, diminuere,ita 
vt c paruum articulum fignificet. Deinde 
auanuis ϊμφατιν, atque intenfionem,aut modum 
perfe&iorem fignificet,vt apud Hipp. x .de fraft. 
rex. 62. in yerbo biATtivtiv, tamen in hac voce 
ftApSpareff vti opinor id non facit,cum haec, nec 
perfeftior,necetiam folidior fpecies fit articuli, 
quam illa,qua: contra diuifa appella 
rur.Quod autem nihil agat,nihilquecumhac vo 
ce ctpQpaj! fignificatum immutet, haud credide- 
rim . Quid igitur dicendum ? cum aliquid agat 
inhaccompofitione,neqi fignificatu corrumpat, 
nequeeundem imminuar, augearue ? Non obid 
ego dixerim motum manifeflum,3ut non manife 
ilum adiun&um exprimere, fed potius in hanc ve 
niam fenrentiam, quod in hac voce eandem vim 
ieruer,quam quafi propriam extra copofitionem 
habet. Nam vox ifta quandam veluti utAetmAv 
notat,quod etiam in aliquot aliis vocibus copofi 
tis facit,vt apud Hippocratem in z. de fra6l.tex. 
37. in voce apparet, dum loquitur de 
appendice fuperiori ipfius tibia:. Na per £ιάφυ<τιτ 
intclligit partem quandam offeam procelfus mo 
do prominentem in ipfa appendice,qua: inter ca- 
pita media femoris inferiora inferitur- Hcec eade 
vox etiam apud Galenum in s · de admin. anato. 
explicat lineam quandam neruofam, qua: media 
inferitur, ac diftinguit inter mufculos abdominis re&QS,& fextum illorum,qui thoracem mouent 
Quamobrem «T/ctpSpar/s: etiam erit couiundio 
osiium per medium aliquod compsda & laxior, 
quam fit ipfa;rv:’e£9pa>37f·. Quod etiam hac ratio 
ne confirmare pofifum. Nam in $. de artic. com. 
tex.3 7 .inquit τρο£ίΐ/>3ρ»«θ·α< quod eil quafi per co 
mifiuram appenfum effe, idem fignificare, quod 
firpQpuS-a* > prsetcrca Hippo. x. de artic. tex. J. 
f/npSpaS-pu & uTt>pQpv&eu pro eode pofuit,quod 
«tiamin comento Galenus teitarur . Vnde ex his 
colligere pofiuraus fidis vocibus ά,τάρδρωπν 
irpsinipQpvriv & eandem colligatione, 
jn qua os ab ofie dependeat exprimere. Etfi de- 
pendet cum non alteri fua fubftantia affigatur: 
opus cfi aliquod medium ligamentii reperiri quo 
id fiat. Sicq; hdpSpujii erircommifiura per /ue- 
r«T/etr, vt dicam mediationem alicuius fada.Vl 
timo addamus,quod Hippo.loco dido,tanquam 
oppofita opponit PtHpSpa&au & rvvnpQp£b&t. 
Nam inquit. Mala quidem immota manet, quia 
0υνηρ9ρντα/ quafi fua fubilantia,nec per aliud ar- 
de infixa eft capiti. Et fubiungit, non autem 
frtipSpaiTcu, ideft laxa compage, &r per aliud li- 
gamentum coniungitur,neque in his vocibus mo 
tum fubintelligendum celeo, quoniam abfurdum 
hoc e fiet. Mala immota manet,quia iungitur im- 
mobili commifiura, & no commifiiira motus ma 
gni,acmanifefti,naeflet idem referre variis ver- 
bis. Quare rationibus his & ea prajcipue quod 
nullibi ( quod meminerim ) legi apud feriptores 
grarcos «Γ/λ, motum manifefium, aut magnum fi- 
gnificarc. His inquam rationibus colligam «Γ/λ» 9pa>mv comiffuram osfium cffc intcrucnicntc me- 
dio vel copula fa£tem,quam tandem motus ma- 
gnus & manifeftus, aut paruus ac immanifeftus 
fequi posfit. Nam dubium minime eft offa liga- 
mento coniungi,vt articulus moueri posfit. velu 
ti illa in quibus motus non requiritur nonliga- 
meto/ed fuamet fubftantia copulantur. Harcque 
fententia in quaplurimis articulis intelligeda eft, 
quonia aliquot ex ipfis reperiuntur,qui ligamen- 
to nexi,motu deftituuntur, veluri in pube,atque 
in lateribus osfis fiicri, 8c fortafle etiam in fibu- 
lare tibia. Paruum, aut non valde m a 
nifeitum,veluti articulatio 
feptimi cum fecundo & pri 
mo osfibus carpi. 
C 
Cauu valde eft,al 
terii vero multi! 
prominens, quod 
in profundam ca- 
uitatem in feritur, 
indeq; comiflura 
prouenit,quj ter- 
tia eft 
/pedes,vocaturq; 
*νάρ9ρ»ο·/ί3φ)ζ ha 
bet motum aut— 
■ Magnum valde & manife- 
ftum, vt in humeri articulo 
cum cauitite fcapulf ,quam 
κοτύλην vocat Hippocra- 
ttSjin tibia ac talo,in primo 
ofle a<l iun&uram manus, 
&■ radio. In prima etiam 
articulatione pedis & ma - 
nus. Sed omnes iftae evAp- 
Spcimf leuiores admodum 
funt: illa autem,quae repe- 
ritur in femore & coxa per 
fe&isiima & cxquiiitisfi- 
macft. 15 
Magnus vti inter primum, 
& fecundum pollicis os. 
Ώ 
Cauu leniter cft, 
alterum vero le- 
niter prominens, 
quibus iimul co- 
pulatis fit ea SUetp 
Spurijf fpecies, 
qu£ tLpSpcSfoa. di- 
citur . Sub qua va 
riant etiam arti 
culi ratione mo- 
tus, qui 
adeft aut 
'Paruus & manifeftus, vt 
in articulis osfium meta- 
carpi inter fe, & cum qui- 
bufdam etiam ipiius carr 
pi. 
v Nullo aut faltcm paruo & 
immanifcfto, vt inter pri- 
ma pedii & tarii offa, ac in 
multis aliis articulis cum 
tarii, tura carpi, quae ita 1ξ- 
ui apSpayiA lunguntur, vt 
nec tantillum moueri pof- 
iint, &r quaiiper harmonia 
coni unda videantur. k 
Carnea, a qua quidemfpecie vinculi lpecies> 
quoqjfit fricteQpaig-ioi ,qu£ ννοζάρΥΜαις vocata 
eft. Vnum autem eft notandum, quod ifta 
rlwcipwjtf duplex eft, vna de qua loquuntur 
Chirurgi medici, qu* eft reftitudo folutc con 
tinaitatis quodammodo in integrum, in qua- 
cunque corporis parte,quae fit crefcente carne, 
atque cauum explente. Altera eft , de qua lo- 
quuntur anatomici, qu* nil aliud eft , quam 
colligatio osiium extremorum fimui carneo 
vinculo facta. H3tcquedearticulationisfp&- 
cies eft :quanquam Galenus improprie hanc 
interfpecies ad illam Chirurgi^ 
camfortafte fucrtrucxariv, qua: re ιιεητυμφυ 
rit eft refpiciens connumeret. In qua anato- 
mica σνασάρκωτι illud etiam eft obieruan- 
dum,quod carnofa» partes ad exornandos po- 
tius articulos additae funt, vel ad iuuandas ve 
ras ac nerueas copulas, quam quod ipfg per fe 
primo articulos coniungant. Haec pariter di 
uiu poteft in quatuor lpecies ratione analo-, 
gia osfium , quemadmodum diuidebatur & 
tu; tup&vif veiuti in 16 
yiyytouov cuius exemplum reperitur in ip- 
iis vertebris,cum mufculi illi dorfales ipfas 
limul colligare videantur. Aliud exemplum 
eft in radio & cubito, cum mufculi, qui pro- 
nam,aut fupinam reddunt manum, pratter pri 
mum mouendi munus: coniun&ionem etiam 
hanc cardinatam aliquantiJper conjungant. 
7ftyj>nSiT, cuius exemplum non ita ia 
prompru habemus,niii dicere velimus, mu 
fculos illos, qui feptimo in loco a me enu- 
merantur inter mouentes caput, vim etia 
habere conjungenda: primf vertebra: cer- 
uicis cum fecunda, inter quas talis dearti- 
culationis fpecies continetur. 
iraptyuriv, cuius exempla fint in articu 
lo femoris & coxa:, nec non in illo, quo 
humerus & fcapula iunguntur: cum hi z 
carnibus tefti colligari etiam quodamrao 
do videantur. 
ipfytttW, cciuj exemplum in promptu 
non cft. Β 
Cartilaginea vel 
mixta copula ex 
nerui fubftatia & 
cartilagine,q mix 
ta materia vevpo- 
χον tyaftif vocat. 
Cuitaq; acartila 
gineiungit articu 
lus σνγχο'νί'ρωσΊί 
vocatus eft, cuius 
iuxta analogia va 
rijeilcpofsiitipe 
cies, veluti 
ylyyw^di, cuius ob par- 
titionem ipfam mentionem 
fcci, non <juod exemplum 
inuenerim. 
, de qua ide 
dicimus, quod de cardina 
ta ipecie. 
iv&p9pane cum par uo 
motu qualis reperitur in 
articulo peiioris, cum 
iugulo . 
dfiptchet cum motu iiu- 
nifefto, vti in articulo acro- 
mii &tuguli, vel in articulis, 
quibus vertebrarum tantum 
corpora inter fe Jigamcto car 
tilaginco coniunguntur,qua- 
quam harmoniam tales arti- 
culi quo ad proportionem e- 
mulentur . Sine motu vero 
tipSpafricL erit,coniun&io illa, 
αιΐξ eft inter os facrum, & of- 
fa illium,& quf inter offa pu- 
bis reperit, & fi ifta pofterior 
harmoniam quoq; emuletur. Iam ad offa reuertamur, & primu 
aacaluariam ipiiim , cuius formam 
naturalem fatis do&e explicarunt 
anatomici omnes , atque vti harc 
etiam variet, monuerunt. Verum 
aliqui reperiuntur,qui quartam de- 
prauatae figura in caluaria fpcciem 
dari afferunt, eandemque proponi 
ab Hippocrate affirmant, a quibus 
ego libenter exorarem Hippocra- 
tis locum,in quo legere poffim quar 
tam hanc figuram. Nam cum Gale- 
no confentio dari non poife, cre- 
doque me pariter vidifle Venetijs 
puerum quendam ftolidum , qui 
pro exemplo quarta? huius figuras 
proponitur , ciim tamen fui capi- 
tis figura ab hacmuitum,meo iudi- 
cio, diflaret. 
Quare a tepeto; cum fis in hoc 
genere obferuationum valde verfa 
tus, vt fi quam aliquando figuram 
huicfimilem videris, mihi fignifi- 
ces 3 aut iftud a Iohanne Baptifta Capredono anatomico (vti noiti) 
exercitatiflimo quadras, &: locum 
Hippocratis, ii in illum vnquam in- 
ci deris, mihi demonftres,nam inge- 
nue fateor ipfum ignoro. 
In fagittali vocata futura obfer- 
uaui. Quod in omnibus puerulis, 
quos non paucos vnius anni fecui, 
vfque ad narium offa femper pertin 
git. Ita vtin omnibus puerulis, qui 
tenerrimi funt,frontis os ex duabus 
conflare partibus reperienm. In 
aliquot quidem vfque ad primum 
feptenarium: in aliquot vero infra; 
raro in aaultioribus reperi, iemper 
aute ac perpetuo in ijs, qui annum 
vnum non excefferant. Neque ad- 
huc obferuare potui, an vera iit ana 
tomicorumregula:quod futura fa 
gittalis producatur vfque ad nares 
in ijs, quibus lata admodum & an- 
gulo fa iit frons. Vti falfum effe op- 
time noui, quod ha?c eadem futura 
fagittalis aliquando in infantibus 18 
occipiti/ os vfque ad medulla? fpi- 
nalis foramen diuidat. Nam ego 
plurimos puerulos & vnius anni, & 
fex meniium, & duorum , & vnius 
quoque tantum ab exortu fecui. Se 
cui etiam & non paucos ante tem- 
pus maturitatis editos, qui odo, 
autfcptem, aut fex meniium fpa- 
ciuminvtero impleuerant, neque 
vnquam hoc miraculum in his repe 
rire potui. Cum tamen in omnibus 
ferme5qui nodum fextum vita?men 
fem attigere, viderim occipiti/os 
in extremo appice fuperiori quan- 
damdiuifionem continere, qu£ ad 
fagittale definit. Veriim nunquam 
hanc ad medulla? foramen pertin- 
gentem infpicere potui. Hocque 
illud vnu eft,quod aut me,aut alios 
anatomicos (quod magis arridet) 
decepit. Quare hoc ita conftituto 
ab errore miqime vindicari pof- 
funt, qui afferunt os, quod a lamb- 
doide futura defcribitur, ex quin- que, aut feptem aliquando offibus 
conflare. 
Sa?penumero etiam miratus fum, 
quomodo fieri potuerit, vt propor- 
tio illa futurarum, ac prominentia- 
rum capitis tradita a magno Hippo 
crate , ita probata iit ab omnibus 
anatomicis, quorum ego notitiam 
aliquam habere potui. Quod om- 
nes vno ore afferant. Quoties ante- 
rior capitis prominentia perit,perit 
& coronalis futura. Dum perit po- 
flerior prominentia, perit quoque 
lambdoidis futura . Cum autem 
utraque protuberantia deletur,am- 
ba? etiam delentur futura?,atque ha- 
rum loco una reperitur, qua? mediu 
caput per longum,& altera,qua? mc 
dium per tranfuerfum fecat, inui- 
cemq; fe fecantes χια,σ-μον faciunt, 
quem noftri decuffationem appel- 
lant. Qua? opinio quantum a uero 
declinet,omnes,qui uti ego feci, in 
hac re laborare uoluerint,aperte co 19 
gnofccre poterunt. Nam primum 
Ferrariae,tum Florentiae, ac praete- 
rea ubicunq; locorum mihi licuit, 
ingentes ofnum aceruos, ac ftrues 
maximas euoluere, hacpotiifimum 
de caufa,plurimas caluarias,qu£pe 
nitus rotunda eiTentuidi cum om- 
nibus futuris. Vidi infinitas prope- 
modum fine hac uel illa prominen- 
tia, in quibus tamen no deerat h3c 
uel illa futura. Vidi in aliquibus 
obi iterata coronalem,& tamen pro 
minebat frons. Vidi oblitcratam 
lambdoiden& nihilo feciuspromi 
nebat occipitium. Vidi etiam ca- 
pita fine ulla penitus futura,nullaeq; 
deerant prominentiae.Gloriari non 
poifum me unquam uidiife decuila- 
tionem illam in caluaria,neque ho- 
minem alloquutus fum, qui ipfam 
uiderit. Praeterea ut ingenue fen- 
tentiam meam tibi aperiam, nun- 
quam obferuaui aliquam futuram 
obliteratam, ac ex toto deletam, ni fi in caluariis fenum, fi re&e fenum 
caluarias cognofcere potui, affum- 
pto ueritatis argumento, a cralfirie 
olfis,ac duritie, atque ab ipiius cal- 
uaricC amplitudine. Cum igitur ob 
uetuftatem tantum ipfius animatis 
haereant futura?, quod fymptoma 
procul omni dubio non accidit in 
prominetiis capitis,non uideo hac 
neceifariam elfe confequentiam: 
Occiput non prominet, ergo uacat 
futura,uel uice uerfarDeeft ha:c lu- 
tura, ergo & prominentia. Meque 
fummopere cofirmat in hac fenten 
tia,quod uideam in regione tempo 
rum, in quatantiim abeft, ut adfint 
prominentia!, quod ibi maxime cal 
uaria? omnes funt deprefla?, adelfe 
futuras manifeftilfimas,&fatis per- 
uias. Neque datur locus obie&io 
ni,quod futura ha? non fint, neque 
futurarum nomine ab antiquis,pra? 
cipue ab Hippocrate donata fue- 
rint,quod in 9. de ufu part. notauit 20 
Galenus. Quoniam potiilimum 
futurarum ufum habent, cum liga- 
mentum & uaia, quibus <z&.zpciv/cv, 
& dura membrana cerebri iungun- 
tur,admittant: atque ab Hippocra- 
te (ii liber de locis in hominibus 
Hippocraticus eft)futurg uocantur. 
Quamobrem ennixeate peto,atq; 
ab omnibus alijs dodis uiris, ut 
quid de hoc dogmate ftatuendum 
iit, quaerant, ac publicis in monu- 
mentis librorum collocent. 
In quinq; ipiius capitis proprijs 
futuris confentio cum aliis anato- 
micis . In fexta autem ab aliquibus 
propofita diilentio . Primo,quia il- 
la futura non efl, fed potius narmo 
nia quadam,etii hoc quide lene iit. 
Secundo, quia ciim os illud ad cri- 
bri imaginem formatu non tantum 
capiti,aut cauitati caluarise infer- 
uiat, fed etiam narium amplitudi- 
ni ea fui parte, qua ipongiam expri- 
fpongiofum obia ab Hippo. eft uocatum, ac iimul cauirati utri- 
que oculis cotinendis deftinata? fa- 
muletur,ea parte,quam diuinus Vc 
falius opinatus eft, eiTe os diftin&u, 
ac pro tertio malaru recenfuit, cum 
tamen re uera iftius cribri olfis com 
munis iit pars. Nam ciim multiplex 
iit, cribro fa parte ipil capiti, fpon- 
giofa narium cauitati, plana uero ac 
lata oculorum fedi inferuit.Quam- 
obrem ii futura diuidens os πολύ- 
μορφον uocatu a reliquis oifibus non 
inter proprias capitis,fed inter com 
munes futuras connumeratur, pari 
ter hccc pro fexta propria no eft cen 
fenda; ciim os uel rectius partem of 
iis defcribat,quod capiti & maxillas 
communecft. Si quis autem iftius 
oifis ueram imaginem cognofcerc 
uoluerit, non ipfiim perpendat in 
adultis tantum, in quibus cum diffi 
cile a reliquis auellatur, frangitur, 
fed in puerulis unius annivnam in 
his iuce meridiana clarius cogno- 21 
fcct. Et tertium malarum os di dum 
& fpongiofum,& illud quod cribro 
fum appellamus efie unius, atque 
eiuidem ollis partes,quod etiam in 
adultis percipere poterit ,fed ma- 
gna opus efi diligentia, uidebitque 
quantum decipiantur ij, qui nitun- 
tur oftendere auo olla ipogiofaab 
hoc cribro diftin<fia,qu£ aliquando 
a carie Gallica exedantur, cum par- 
tes annexa? & conata? dicyiolfifint. 
Occipitij os tribus ex partibus 
confiare proditum eft.Vna quidem 
qua? a foramine medulla fpinalis in 
cipit, ac definit ad fines bafilaris uo 
cati olfis. Quod autem reliquum 
efttotum,afagittali futura diuifum 
confiat in puerulis duabus ex par- 
tibus. Alij publice in fcholis aliqua 
do afferunt hoc os ex quinque par- 
tibus,uel ex feptem in puerulis con 
ftare. Quod utrunque,ni decipior, 
a ueritate alienum mihi uidetur. 
Quonia in omnibus puerulis quali vfque ad integri anni finem , qua- 
tuor tantum partes reperiuntur.Ne 
que ex pluribus, aut paucioribus 
natura debuerat hoc os compinge- 
re, vtapertiilime conflabit: cum in 
opere magno vfum diuifionum & 
appendicum ipforum oifium, qua* 
poilea obliterantur leges. Didbe au 
tempartes haefiunt. Prima eil tota 
ea offis amplitudo, cui ha?ret cere- 
bellumyguafiue a veris lambdoidis 
cruribus continetur. Ha?c femper 
vna efl, neque vnquam in duas par- 
tes diuifia.Quanuis in fiummo apice 
aliquando fiedtio quadam, fied bre- 
uis admodum appareat. Huic ad- 
duntur fecunda,& tertia, qua? fora- 
minis magni latera efformant, & 
κορώνα, uocatas eminentias cotinen- 
tes,ab additamentis lambdoidis fiu 
tura? deficribuntur. Quarta, ac ulti- 
ma pars ea eil,qua? fecundam,& ter 
tiam copulans forame anteriori in 
parte perficit, deferibiturque haro 22 
ab extremis additamentis lambdoi 
dis,atque linea illa,qua? additamen 
tadidtaconiungens occipitii os ab 
axillari diftinguit. Ha?c ab aliis ana 
tomicis difientiens obferuaui. 
De mammillari capitis proceiTu 
gemino loquetes anatomici,in hac 
communem ueniunt fenteniam. 
Quod faCtus iit non folum pro infc 
rendis mufculis quibufdam, qui ca 
piit moucnt,fed etiam ut fua ampla 
cauitate,qua infculptus eft organis 
auditoriis inieruiat. Quodultimu 
non undequaque a me probatur, 
cum in puerulis auditus organum 
(iicuti reliqua fenfuum inftrumen- 
ta) integerrimum fit,quod probant 
prima, fecunda,& tertia cauitas,in- 
cus,malleolus,& ftapes oificula mi- 
nima, qua? partes omnes integerri- 
ma? funt,neque per tranfuerfum pi- 
lum in puero unius diei difiant ab 
iifdem in fene decrepito. Cum ita- 
que integrum&perfe&um fit orga num, atque mammillaris proceffus 
tunc temporis ferme nullus fit, nec 
cauernas habeat,no dicendum eft, 
quod concamerata: ilice cauitates, 
quae poftcafuccedunt, ob audito- 
rium organum fint fa&ae .-quoniam 
neceiTario antequam di<% cauernae 
infculpantur, ipium organum im- 
perfectius fuiffe fatemur, quod ta- 
men minime fateri debemus. Qua- 
re fequetur eundem ufum has habe 
re, que reliqua cauitates pofiident, 
quae in bafilari ofie, atq; malis poft 
ortumfenfim fculpuntur, cum ea- 
dem ratione atque eodem tempore 
ferme fiant. De hoc autem ufu ali- 
bi dicam. 
Prope mammillares proceffus, 
fcio quod obferuaris geminas,uelu 
ti acus offeas, quas anatomici fer- 
me omnes proceffus uocant, atque 
πληροί a calcaris effigie, uel 
a feriptorio calamo,uel ς-νλo«- 
a columnae figura, & reCtitudi- ne appellant. Quanuis non defint 
inepti,qui ς-υλοκΑ'«fe icriptorio ftil- 
lo fimiles interpretentur. Has acus 
βίλονο&ί$£ις etiam didtas no eiTe pro 
ceiTus (ut iupra quoque notaui) af- 
fero,ied appendiculas. Naminnu 
per natis pueris oiTece non funt,ied 
cartilagines, dumq;augefcunt cor- 
pora,ipfas etiam creicuiit,oiTea?que 
nunt,atque ad quartam ferm e anno 
rum feptimanam ufque per diutur- 
nam elixationem, ut accidit in ap- 
pendicibus tenerrimorum offium 
dehifcunt,feparariq; poliunt,quod 
nunquam in ueris proceffibus acci- 
dere reperies. 
Inoflibus teporum plurima Tunc 
antra & cauitates, inter quas tres 
funtprarcipue, & magni momenti 
fiidie a natura, ut auditus ipiius or- 
neruum anatomicorum ex- 
panfum,purioremque innatum,aut 
complantatum ab iitis uocatum ae- 
rem contineant.Hae ab aliquot ana* tomicis fatis imperfe<fte,ab aliquot 
vero falfo deferipta? lunt. Igitur 
quales fintaudi, & vti collocata in 
fe organa contineant. Incipiam pri 
moab exterioribus, atque ab illo 
meatu,qui οτοροςάχουςΊΜ.ς 
dicitur. Hic meatus (loquor de par 
te oftea denudata a perioftio,atque 
a cartilagineo auricula canali)dum 
formatur a natura oifeus annulus 
eft diftin&us a reliquis fubiedtis par 
tibus ollis teporum, qui vt ego ob- 
feruaui in caluarijs puerorum fer- 
me vfque ad feptimum menfem per 
co&uramfeiungi poteft. Quoniam 
cartilagine (vtmulttealise appendi 
ces) reliquo oili incruftatus eft. Hu 
ius reicaufam fuifte opinor mem- 
branulam tympani, qute in intimo 
meatu, primaq; cauitatc reperitur. 
Nam vt illa in formatione mollius 
aliquod haberet principium, vnde 
texeretur: natura hoc iuterftitium 
cartilagineum inter os reliquum & meatum, vel annulum didum appo 
fuit,cui fubliniretur membrana. Ex 
tenditur au te ipfe, non per tranfuer 
fum, ied oblique , veluti fi fcripto- 
rium calamu ea parte, qua deraium 
& atteperatum dicitur, tenia mem- 
brana obitruamus, haec enim non 
pertranfuerfum, fed oblique cala- 
mum claudet, idem fit a membrana 
in hoc naturali meatu, qui poftea 
obiiterata crufta vnitur reliquo ofli 
&crefcit,canalisqueoiTci effigiem 
integram exprimit. Caufa autem 
iftius obliquae politionis membra- 
nae eit (vti opinor) primo, vtmem- 
brana magis reda refpiceret cauita 
tem primam,qu£ ipfo meatu elatior 
eit,deinde ne illius aer,aut aqua,aut 
quicquam aliud, quod meatum in- 
grediatur reda hanc membranam 
petat, ipfamque laedat. Idus enim 
obliquus minus laedit, quam qui re 
da fertur. Ab hac itaque membra- 
nula, quas myringa auris vocatura barbaris falfe credentibus, ipfam a 
tenui cerebri meninge oriri inci- 
pit primacauitaar, maiorquealijs 
duabus 3 qu£ tympanum femper a 
me vocabitur, ob eam, quam habet 
cum militari tympano fimilitudine. 
Locus iftius praecipue eft inter radi 
ces mammillaris proceiTus, &fede 
illam,cuicaputmaxill£inieriturad 
articulum. Atque principium pro- 
ceflus illius , qui petrofus vocatur, 
magisque in interna caluaria con- 
ipicuus eftjinfculptu in intimis prx 
cordijs hoc tympanum continet. 
In tympano tria iunt obleruanda. 
Primum officula tria. Secundum fe 
neite geminx.Tertium canalis qui 
da, veluti aqua? du&us; quibus tan 
quam t&dptpyov quarto in loco addi 
pollet corpus quodam,quod veluti 
nerueum filum videtur. Tria autem 
ea oificula funt admodum parua, & 
inter fe duobus articulis compara, 
in quibus incruftatio cartilaginofa 25 
eadem adeft, qux in reliquis arcicu 
lorum generibus reperitur.Hac am 
tiquis anatomicis (ii eorum icriptis 
fidem pneftamus) ignota fuere, pri- 
j musque, qui in lucem produxerit 
i fuit Iacobus Carpefis,primus 
que procul omni dubio anatomica 
i artis , quam Vefalius poftea 
cit,reftaurator,Nam in iiagoge ana 
tomica, & in commentarijs in Mun 
dinianatomen lueuletam duorum 
oificulorum mentionem fecit,quo- 
rum hiftoriam poftea diuinus V eia- 
lius expoliuit, atque alterum quod 
prius eft malleolum, alterum vero 
incudem a fimilitudine appellauit, 
fimulq; optime defcripfit. Tertium 
(fi nolumus debita laude quedam 
defraudare) inuenit, ac 
uitprimus Iohannes Philippus ab 
Ingraflia Siculus philofophus, ap 
medicus dodlilfimus, dum Neapo- 
litano in gymnafio publice anato- 
men doceret , atque etiam theori- cam &pradicam (vtaiunt) medici 
nam proficeretur. Nam vir ille, vt 
patet ex ipfius fcriptis editis, ita in 
omnibus artis noftra? partibus exer 
citatus eft, vtconfumatifiimus me- 
dicus cum fit, merito etiam haberi, 
&dici poilit. Qua autem ratione 
tertium hoc officulum poftea diuul 
gatum fit audi. Anno Domini mi- 
lefimo quingentefimo quadragefi- 
moodauo, quo egopnmum Pifis 
profiteri cepi,ciim neque a Vefalio, 
qui multo antea, neq;a Columbo 
ciue tuo,qui anno proxime iuperio 
ri anatomen Pifis tradauerat nulla 
fuiiTet fadamentio iftius oifis,dum 
eam ego celebrare ad me venit qui 
dam auditor meus iuuenis dodim- 
mus;qui (fi rede memini) dodora 
tus ornamentis iam infignis erat,In 
affinitateconiundus (no- 
men nunc memoria haud retineo) 
hicqueme monuit Iohannem Phi- 
lippum tertium officulum in tympa 26 
no inueniife,quod ftapedis nomine 
ob figuram appellarit. Ego hac re 
commotus adhibito maiori ihidio 
oiliculum laetus inueni,ftatimq; pu- 
blice protuli omnibus admiranti- 
bus. Atque praeterea Bartholomeo 
Madio fandiffima? memorias medi- 
co dodiilimo ac celeberrimo per e- 
piftolam comunicaui, fcripii etiam 
de hac re quibufda amicis,qui Ro- 
ma? erant , de qua, vt refcripfere a 
Columbo, qui paulo ante anatome 
tradarat nihil audiuerant,neque ab 
vllo alio, cum in Italia tunctempo- 
ris5vno excepto, IohanneBaptifta 
Cannano medico & anatomico ce- 
leberrimo , nullus alius praeter di- 
dos reperiretur, quidode anato- 
men publica docere potuiiTet. Ha?c 
veraeft diuulgati inuenti hiitoria. 
Et quanuis aliquando meum hoc 
dixerim,ali jque illud idem de fe af- 
firmarint.Deus tame gloriofus icit 
Ingraffia? fuiRe inuentum. Atque cum ftapedis, aut ftaffa? noftrorum 
patrum effigiem geftet merito ftape 
dis nomine ab eodem fuiiTe dona- 
tum. Nam fuperiorum temporum 
ftapedes erant veluti triangulares 
orbes fine alio diftindo foramine 
i>erquodpofteainnoftris additum 
orum traduceretur, fitus iftorum 
oificulorum eft talis.Malleolus,qui 
prior eft caudam vel pediculum in- 
fertum membrana? interna in facie 
habet, caput vero furfum tollitur 
verfus anteriora. Huic capiti inii- 
det incuSjVel dens fecundum officu 
lum ea fui parte,qua? latior eft,& le- 
ni quadam cauitate tuberculum di- 
<ftum excipit.Cumque incus gemi- 
na crura poifideat,altero quod bre- 
uius,craifiusque,& elatius eft 
parieti ipfius tympani, ea in parte, 
quaaquce du&us labitur: altero ve- 
ro oblongiori, gracilique,ac decli- 
ui coniungitur cum ftapedis api- 
ce : qui quidem ftapes fua bafi alte- ram5qu£ eft fuperior, tympani fene 
ftra claudit. Extrema vero horum 
offium, quibus in articulum coag- 
mentantur cartilagine, vti dixi illi- 
ta funt, ac mollibus quibufdamem 
branulis ligamenti vice colligatur, 
mobiliaquefunt. Namagitata,vel 
concuffa myringa malleolus moue- 
tur,& incus,&ftapes, aut aperto ii- 
nu acu quadam vno ex his officulis 
agitato, reliqua duo iimul etiam 
confentiunt. Si locus hic mihi con 
cederet, vt poiTem fentetiam meam 
defono diffuse & clare explicare, 
quis iit vius iftorum o ilium, & for- 
taife verus proponerem: fed nimis 
logum effet & ab inftituto alienum, 
ideo alibi hocicriptum reperies. 
Secundum, quod in hoc tympa- 
no obieruare debes,gemina funtfe 
ne/tne. Altera elatior & quaii in me 
dia concameratione tympani collo 
cata3quam ffapedis baiis claudit: Fi 
guraiitius oualis penitus eft, qua? aperta definit in fecundam cauita- 
tem,quam labyrinthum nominabo. 
Altera vero humilior eft,rotundaq; 
& ad pofteriora cauitatis declinans 
quicper os penetrans in geminum 
canalem aut viam finditur, quarum 
viam vna in didum labyrinthum, 
altera in tertiam cauitatem cochlea 
rem,vel cochleam a me didam ten- 
dit, haec fecunda fencftra nullo oife 
clauditur, ciim tamc prior ftapedis 
bafi femperclaufa maneat. 
Tertium, quod ego obferuatio- 
ne dignu exiftimo, canalis quidam 
offeus cff, qui redo huius cauitatis 
quafi fubtenditur,exitque extra cal 
uariam poft radicem clarius inter 
illam, ac mammillarem proceffum. 
Principium aute ipfius eft intra cal - 
uariam. Nam ii rede infpicias, vi- 
debis quintum parneruorum, areli 
quis anatomicis ita vocatum,exten 
di admediu ferme proceffum oflis 
temporum,quem internum atq;pe- rrofum appellamus,illiic tefiim hoc 
par ingreditur in canalem quendam 
iniculptum , in quo latens in duas 
finditur parces, alteram quidem ma 
gnam, alteram vero paruam & gra- 
cilem valde, durioremque. Ha?c po 
fterior perforato oife occulto quo- 
dam canali verfus anteriora capitis 
1'erpit: deinde reflexa,tympanumq; 
ingreifa proprio hoc canali oifeo 
deorfum &pofteriora verfus ad pin 
nse ipfius auricula radicem errum- 
pit, St diifeminatur, vt fuo loco di- 
cam. Via igitur iftius nerui canalis 
hic eft, de quo loquor. St aqua? du- 
&um a fimilitudine appello, quem 
mea lententia non bene norunt reli 
qui anatomici,ciim tortuofum, vel 
capreolarem , vel cochlearem ali- 
quando eife dicant, aut quod peius 
eft,cd:cum meatum etiam appellent 
non fine errore. Cum fciant cxcum 
vocari intcfiiniim,quia aditum ha- 
beat,exitumque minime. At fic mea tus exitum habet manifeftiorem ίρ 
fo aditu.Quod fi tertiam cauitatem 
cochleam a me didam caecum mea- 
tum (cum nullum veluti cochlea- 
rum tefbeexitum habeat) appella- 
rent,rede quidem facerent, verum 
ab ifto meatu nullus poftea neruus 
labitur ad exteriora a quinto pari,, 
vt fit per didum aquse vel 
canalem Ha?c curato mi fuauiffime 
pater,vt Capredonus nofter, qui al 
ter Herophilus inanatome mihi vi 
detur, fumma diligentia deteda ti- 
bi exponat, quoniam voluptatem 
non leuem hinc percipies. 
Quartum, quod <zr&ptpyov appel- 
laui, cum ad offa minime pertineat, 
quodque in hoc tympano obferua- 
dum videtur, eft filum, vel chorda 
quadam tenuiifima,qua? per mediu 
tympanum percurrens incumbit, 
vel attenditur illi articulo tantum, 
quo ftapes cum altero crure incudis 
copulatur. Quidam neruulum id effe opinati funt. Ego quid fit aper 
te fateor ignoro. Aliquando arte- 
riola,aliquado neruus videtur, pro 
neruo quidem oiiendi,veriim,vt di 
xfhasfitans, atque pro neruo in po- 
fterum indicabo, donec in melio- 
rem fententiam animus inclinet i 
Tu pro acerrimo tuo ingenio enite 
ris veritatem difcutere, atque di- 
fcuiTam mihi communicabis . Haec 
uero latis fint de tympano. 
Sccundacauitas illa eft, qute la- 
byrinthus poteft appellari in radice 
petrofiproceiliis infculpta. Ab hac 
tres cuniculi in eandem 
redeunt circulares penitus, a qui- 
bus nomen accepit ipfa cauitas. 
Quoru unus eft inferior, qui ab an- 
teriori parte cauitatis diuertes uer- 
fus exteriora, ac deinde reflexus in 
eandem cauitatem per pofteriorem, 
angulum recurrit. Alter cuniculus* 
oritur ab eodem anteriori cauitatis 
angulo, furfumque elatus, quafi ad cp&oyavjov fado femicirculo iterum 
jn cauitatem per angulum pofterio 
rem regreditur. Tertius oritur & oc 
cidit, aut finit in pofteriori angulo 
cauitatis . nam inde ortus perfora- 
toque oife circulari quodam canali 
exteriora verius, illuc item reuerti- 
tur. Cum igitur hreccauitas valde 
minor priore tot habeat meatus & 
cuniculos,merit0 labyrinthus dice 
tur,in quam profpicit fenefira oua- 
lis clauia a ftapede,& altera orbicu- 
la, qua? etiam in coecam cauitatem 
tendit, de qua iam loquar. 
Eft itaque tertia di&a cauitas val 
de minor duabus fuperioribus,atq; 
infculpta reperitur in eodem pro- 
ceiiu petrofo in latere ipiius ante- 
riori, interque hanc & canalem illu, 
in quem primum quinti paris nerui 
gemini durus fcilicet,& mollis inte 
*gri ingrediutur,tenuiilimum quod- 
dam interftitium offium cotinetur. 
Na in eodem iitu pares funt, verum canalis in medio proceftu, cauiras 
vero in anteriori ipfius latere eft coi 
locata,qua? duobus aut tribus gyris 
in morem cochlea? conftat,neq; exi 
tum habet. Vnde cochlea, vel co- 
chlearis cauitas, vel coeca etiam eft 
dicenda. Ha?cin intimafuperficie 
veluti etiam fecunda cauitas & cu- 
niculi eiufdcm,& omnes etiam den 
tium naturales cauitates membra- 
nula quadam moliflima ac tenuiili- 
ma ueftiuntur.qua? an iit neruus ex- 
panfus,an aliud,non refert. Hoc ta- 
men certo fcio tria,aut quatuor re- 
periri foramina,minima,qua? in ter 
tiam hanc & fecundam cauitatem 
pertingunt a canali dido, quem pri 
mum nerui quinti paris fubingre- 
diuntur per hos meatus paruos ner 
uuli a quinto pari dida? membrana 
communicari,aut ipforum facultas 
& uires poifunt,uel quod uerifimi- 
le eft,a didis propaginibus mem-> 
branula ortum ducit. Summa uero diligentia & arte ifta veniunt trada 
da. Quoniam meatus didi ita par- 
ui ac exiles funt,vt vix capillum ali 
quando admittant. Principium ve- 
ro ccccx cauitatis oritur a fecunda 
illa feneftra vel meatu, quem fecun 
do in loco in tympano deferipii, 
quique bifidus effedus in labyrin- 
thum quoque declinat. De vlu ve- 
ro & cauiis horum omnium alio in 
libro dicam. 
Ad odauum os capitis ita ab ana 
tomicis vocatum venio, άθμο&Μς 
agraris didum, quod mutilatum 
fuis partibus, ciim commune iit ca- 
piti & maxillf,tantum inter propria 
capitis rcccnluerunt.Nam,vt fupra 
quoq; a me didum eft,parte ea,qug 
cribrum foraminibus emulatur cal- 
uaria? cauitatem explet. Illa vero, 
quie cnroyyo&iS'ης vocari poteft, & a 
quafbrtaife Hippocrates totum os 
azroyyo&£is appellauit, ad narium 
cauitatem formandam cocurrit,at- que etiam oculi cauitatem, quam 
orbitam appellant. Nam os illud, 
quod a diuino Vefalio temo in lo- 
co recenfetur inter illa, qua? malas 
explent,perfe diftin&um os no eft, 
fea pars ipfius fpongiofi , ipongio- 
fum vero totum additamentum eft, 
vel pars coli: quemadmodum etia 
proceiTus ille medius, qui defcen- 
dens partes narium fuperiores di- 
fcriminat;eiufdem coli pars cenfen 
daeft. meridiana luce cla- 
riora funt,quavtprobatione egeat* 
Quamobrem totum os νθμο&όίς- 
quadruplici partium genere confta 
bit.Prima fit proceiTus ille fuperior, 
qui iacet inter papillares cerebri 
proceiTus vera odoratus inftrumen- 
ta.Secunda pars illa,qua? cribri mo 
do perforata eft, fufiinetque mem- 
brana ijfdem foraminibus peruia, 
a qua parte totum os cribri vel coli 
nomen fibi acquifiuit.Tertia fit pro 
ceiTus alius in inferna parte fitus, qui priori ex aduerfo refpondet, 
partemque narium fuperiorem di- 
ftinguit. Quarta eft fpongiofa pars, 
atque cauernulis prsedita, a qua to- 
tum (vtdixi) os etiam 
fuit vocatum,quafue vtramque na- 
rium fuperiorum cauitatem explet, 
oculiq; intimam orbitam perficit, 
quod os diftindum omnes anato- 
mici numerarunt, atque etiam indi 
carunt in publicis diffe&ionibus, 
ijs exceptis, qui a meadmoniti,aut 
a meis auditoribus errorem agno- 
fcunt,maleq; praeterea erga me gra- 
ti funt.Ciim igitur colum tot parti- 
culis conftet,etiain tenerrimis pue 
rulis,totq;eiformandis partibus in- 
feruiat, inter communia offa erit re 
cenfendum,non autem o&auo in lo 
co inter offa capitis tantum. Vfum, 
{itum, & compages didi ofi pra?- 
fens locus non requirit, eoque mi- 
nus cum a Vefalio ha?c optime ex- 
plicata iint.  os defcribentes anato 
mici pnetermiferuntj quod in gene 
ratione ex quatuor partibus coftat, 
quae fenfim pofteaitaconafcuntur, 
vt cu infans ad feptimum menfem, 
poft ortum fuurn peruencrit,vix di 
ilin<5tse appareant. Partes autem 
hae ita defcribatur.Prima atque ea- 
dem craflior eft,quaE quaii uera ba- 
iis totius offis videtur, mediamquc 
propemodum bafim capitis occu- 
pat, & tranfuerfa linea dirimitur ab 
extremo additamento offis lamb- 
doidis. Huius tantaeftlongitudo, 
quanta eft magnitudo fellae, quam 
infculptam habet ad continendam 
glandulam,quae ex infundibulo ce 
rebri pituitam colligit fecundum 
anatomicos. Eadem cum fecunda 
parte copiofa cartilagine copula- 
tur,quae quidem fecundapars ea pe 
nitus eft, cui viforij nerui iimul co- 
pulati primo haerent, atque difiun- 
<fti,dum oculos petunt foramina in- tirunt. Haec velati alas geminas of- 
fieas poffidet dextram & finiflram ri 
mam efficientes , quae maxime om- 
nium in intima oculi cauitare appa 
rent, atque traniitum fecundae ner- 
uorum coniugationi, dum oculos 
petunt, atque aliquot alijs tertiae, 
quartae,& odauae propaginibus mi- 
niftrant. In hac eadem fecunda par 
te in pueris (quanuis fpongiofa fit) 
nulla adeil cauitas , aut finus vique 
ad integrum annum. In adultis ve- 
ro geminus reperitur & fatis am- 
plus , qui poft primum exadum an- 
num fieri incipit, & pro offium in- 
cremeto magnus, aut paruus adeil. 
Hic quoque finus vellitur tenuiffi- 
ma quadam membrana,aut pellicu- 
la,veluti veftiuntur etiam cauitates 
geminae,quae in oife frontis & malis 
contentae fiunt, quaeque pariter in 
nuper natis caluarijs non reperiun- 
tur, fed interea dum adolefcunt of- 
fa fiunt,Jn didis fphenoidis finibus quadam anatomicorum lententia* 
non placent. Quarum vna eft,quod 
in ipiis pauca & mollis admodum 
medulla cotineatur,hoc autem nun 
quam videre potui, fedfemperaut 
vacuos inueni, aut pituita quadam 
vifcidaimbutos . Aliaiententia eil 
a quibufdam publice promulgata, 
quod iinus hi cum finibus ijs, qui 
gemini in offe frontis fupra oculos 
& nares continentur, fint continui, 
qiue fententia falfa eft; quoniam,vt 
illi in 
rium cauitatem declinant, ita hi in 
eadem amplitudinem pofteriorem 
prorumpunt, fpatiumque duorum 
tranfuerforum digitorum in adul- 
tis inter hos iacet, quod totum ab 
oiTeipongiofooccupatur.Tertia& 
magis fufpe&a fententia eft quoru- 
dam aliorum,nempe quod aer attra 
dius per nares ingrediatur cauitates 
geminas frontis, ibique tandiu fer- 
uetur,donec fluat ad/os finus a qui- bus ad cerebrum idem aer attrahi- 
tur pro materia fpirituum.Hanc fen 
tentiam coarguit, & ridiculam indi 
catdefedus didorum omnium il- 
nuum in pueris per integru annum, 
& aliquado etiam diuturniore tem- 
poris lpatio, in quibus tamen fpiri- 
tus naturales recreantur Jix his ego 
colligo licere cuique piiilofopliari, 
at non femper iine errore. Verum 
redeamus ad fecundam partem di- 
di offis4. In hac,qua refpicitpalatu 
quidam clauus, & ceu palus oileus 
ineit, cui affigitur os latis longum 
ac latum in ortu cartilagineum,uo~ 
meri uel cultro potitis in aratro uo- 
mer prseeunti fimile, quod ab ali- 
quot anatomicis negledti magnam 
operam m diftinguenda narium ca- 
uitate dextra & ilniftra proflat. Suc 
cedunt poftea tertia & quarta pars, 
qux inuicem iimillimse funt, una 
■dextra,alia iiniftra, in his lunt pro- 
ceifus alati, & quicquid inter illam rimam oblongam in oculorum'caui 
tate poiitam, atque pife temporum 
continetur.In didis qtio.que parti- 
bus funt foramina illa per quae quin 
ti paris ncruorum propago minor* 
fecundum diuinum Vefalium defer 
tur.ad temporum mufculos, item il 
la, per quae fecundnm eundem ma- 
ior portio tertii paris & totu quar- 
tum par deferuntur ad linguam & 
palatum (quanquam hiec aliter mul- 
to fe habeantjUtrn explicatione di- 
dorum nemorum audies). Item ilT 
la,per quae re uera ramuli arteriae fo 
poralis per membranam duram di- 
ftribuendi feruntur. Hae partes una 
a dextris*& altera a iiniftris cartila- 
gine colligantur cum prima tatum 
parte,acfolidiore totius cunei for- 
misjdeinde uerfain os cartilagine 
ita connafcuntur3ut ex tot partibus 
unum tantum os πολύμορφον merito 
didum refultet* cuius profedo ii a 
me didis ea optime a re liquis anatomicis tradita iunt de ip 
iius figura, fi tu,atque ufu, integram 
hiftoriam habebis. 
In oflibus capitis,& in futuris il- 
lis, quibus iungitur aut proprijs, 
aut communibus, quaedam alia ad- 
dere poffem, quae cum non fint ad- 
modum magni momenti praetermic 
tam,atq; ad malas ipfas defcendam, 
uno hocinterim obferuato, quod 
frontis os in pueris femper geminu 
eft a fagittali diuifum per integrum 
annum, & aliquand o etiam ufque 
adfeptenium diuifio haec apparet, 
quae poftea coalefcentibus offibus 
obliteratur, atque rariffime in adul 
tis reperitur. 
In numero oifium malarum (lo- 
quor de proprijs) primo a reliquis 
anatomicis diffentio.Nam diuinus 
Vefalius tertiumaddit in utroque 
latere pofitu in oculi orbita, quod 
pars coli eft, quare his demptis de- 
cem tantum erunt deferipta offa ab ipfo. Aliquot alij funt,qui ut numc 
rum augeant, actrefdecim offa nu- 
merent, fpongiofa illa duo addunt, 
quorum mentio fa<fta eft in cribro, 
feu collo :uerum uti conftat deci- 
piuntur,cum illse fint comunis offis 
partes,non autem propria malarum 
offa. Quare ego certo affero unde- 
cim tantum efle offa malarum, Pri- 
mum,fecudum,qiiartum,quintum, 
& fextum Vefalij obliterato tertio, 
qua? poftea ingeminata decem iiint 
hisque addatur illud, quod uome- 
ris figura conftat, ut undecim fiant. 
In futuris etiam malarum diffen- 
tio, primum a Galeno, quoniam fu 
turarum enumeratio, quam ipfe in 
libro de offibus facit,falfa eft no fo- 
lum in hominibus, fed etiam in fi- 
mijs, canibus, & brutis fere omni- 
bus,qii£ ego uidere potui. Quanuis 
ab aliquot anatomicis falfa in horni 
nibus,at in fimijs,& canibus uera di 
catur. Praeterea diftentio ab ijs,qui publice- teftantur reperiri futuram 
fub palato per tranfuerfum ad vtru- 
que caninum pertinentem, qu£ in 
pueris patet,in adultis vero ita obii 
teretur^vt nullum ipiius relinqua- 
tur veftigium. Namreperio hanc 
potius eile, 
quam oiTemon 
feparet,nequein exterioribus appa 
reat, velieum os cumoife non con- 
iungat,'quod Maturarum munus eft, 
ii liib articulo cotineri debent. Pra* 
tereanonmihi videtur.hxc diuiiio 
magis eonfpicua in pueris,quam in 
adultis,in quibus pauciflimis, atq; 
• ijfdem fenloribus uidi hanc eife ob 
literatam, yltimo addam in quar- 
to,fecufldum Vefalium3malaru oife 
reperiri cauitateminfignem, &ita 
amplam aliquando,vt in illa articu- 
lus vitiatus?pollicis ipiius manus 
delitefcere poiht.Hsec in pueris nui 
la reperitur, illis crefcentibus po- 
itea fit,atqu e tenuiiTima pellicula in terna i n facie veftitur5& faepe ac fae- 
pius miico repletaeit. Quis autem 
iit vius huius & alioru canitatum, 
quarum mentionem feci,alias dica. 
In maxillae partibus maximam iU 
lam controueriiam legifti, quae in- 
ter Vefalium& Galenu ipfumver- 
fat $ Hic enim ex duabus partibus 
conitare affer it, ille ex vna tantum; 
quid ego obferuarim dicam. In om 
ilibus pueruk>rii cadaueribus, quae 
ego fecui,an,num non excedentium 
reperi maxillam femper conitare ex 
duabus partibus oifeis copiofa car- 
tilagine medio in meto coniun&is, 
ita vt cultro molliter per medium 
currente feiungi potuerint. In ijs 
vero,qui annum exceiferant magna 
adhuc iftius diuiiionis partem repe 
ri. In aliquot etiam,qui feptcnnes 
erant veftigia adhuc quaedam ine- 
rant. Ide mihi accidit fecanti cau- 
datae iimia? pullum, hic in Italia or- 
tum3 nam diife&a maxillam in men to repcri. In omnibus autem alijs 
caudatis & no caudatis fimijs, quas 
plurimas iecui* integram femper re 
peri, vti feci in omnibus homini- 
bus vitra feptimu annum mortuis* 
Quamobrem pro Galeno dici pof- 
fet, ipfum de tenerrima maxilla lo- 
quutum fuilTe.Quod ii aduerfarius 
refpondeat, no decere dogmata de 
imperfeCtis partibus aifumere, fed 
de perfedis eiTe tractandum. Ad- 
das hac quoque cauia, erraiTe om- 
nes anatomicos, qui de appendici- 
bus ita difuse loquuti funt, cum il- 
la? in imperfectis tantum oflibus, 
non autem in adultis reperiantur. 
Sed vellem ut mecum obferua- 
res mi do&iffrme Petre mira alueo- 
lorum in malis & maxilla quoq; na- 
turam,qua? ea eft, ut cum offea fint, 
cerea tamen propemodum uidean- 
tur, nullamq;ftabilem formam aut 
numerum habeant.Nam ex his qui- 
dam renafcuntur, quidam pereunt & obi iterantur, quod fortaiie i nere 
dibile uidetur. At fcias me ha:c 
haud finxiife, fed in quampiurimis 
fedtionibuspriuatis ac publicis dili 
gentiflime obieruata meis oculatis 
auditoribus indicaiTe. Talis autem 
eft iftorum alueoloru natura. Quo- 
tiefcunque aliquis dens euellitur* 
neq; nouus alueolusfta- 
tim ille conftringitur, atque confoli 
defeit, nullumque ipiius ueftigium 
apparet. Immo ii cadat dens unus 
ac nouus pro ipfofubrogetur, no- 
uum pariter priori obliterato iibi 
excauat alueolum Ex quo ego colli 
go ,quod uti ufque ad extremum 
jfenium in dentibus remanet uirtus* 
qua crefcant deforma capiat:idem 
etiam in malis de maxilla accidit * 
ideoq;circafeptuageiimum annum 
aliquando errumpetibus genuinis 
dentibus noui formantur alueoli* 
de in ultimo quoque fenio cadenti- 
bus ipiis3 alueoli occecantur> quod non fieret3nifi viuifca illa vis forma 
trix, adhuc in oiiibus viuens, repe- 
riretur. 
Addentes venio, in quibus di- 
mittam difputationem de numero 
ipiorum, & de radicibus,quibus hg 
rent, fed defeendam ad formatio- 
nem, in qua vnum obieruaui,quod 
omnes dentes in fe habent cauita- 
tem magnam, aut paruam pro ratio 
ne molis ipforum,qua: cauitas lini- 
tur quadam membrana tenuiflima, 
exadiffimoque fenfu prccdita, quse 
in caufa eft,vt detes fentire videan 
tur. Hinc eft, quod caloris & frigo- 
ris fenfum habent: humidi aute vel 
iiccinullum,neque etia folutione 
continui dolent, niii ha?cad mem- 
branam pertingat. Rationem puto 
hanc efle, quoniam duri aut mollis, 
autfrcci vel humidi qualitas ftatim 
non communicatur membrana?, & 
ideo nullus fenfus adeft.Atfpiritus 
qui infubftantia dentium contine- tur a calefacientibus,aut refrigerati 
tibus paties,ftatima parte poft par- 
tem altcrationem membrana com- 
municat,& inde lenius fit,quiame- 
brana patitur. At in foluta vnione, 
in attritione-,j& collimatione, ciim 
nil patiatur membrana nullus do- 
lor,aut ienfus adeit. Aliquot repe- 
riuntur anatomici, qui afferunt(vti 
audio) membranam hanc conflari 
ex arteria,vena,& neruulo ilmul mi 
itis, quas tria vafa ad iingulos den- 
tes pertingunt. Verum ha?c fenten 
tiapenitus fimilis illi videtur, qua 
anatomici aliquot antiquiores aflfe 
rebant ex neruo, cute, & carne,atq; 
oifibus iimul mixtis vngues confta 
re, vtteftatur Galenus in fecundo 
de Adm. Anato. Quod ad radices 
dentium neruuli, venulaeque,& ar- 
teriola? perueniant, nomeit negan- 
dum . Verum qua ratione ij, qui di 
uiiionem tenerrima maxilla? in me- 
to non viderunt, poflint vaforum ita tenuium mixtionem Lynceis o- 
culis perfpicere non aifequor, di- 
cant quicquid uelint. Nam fi in in- 
tima cauitate dentes uidetur pul- 
fare, dum inflamationem patiun- 
tur, utdiuinus Galenus aliquando 
expertus eft,id accidit,quia ad radi 
cem dentis pertingit arteriola, qua; 
fortaiTe minima cauitatem ingredi 
tur, (quanuis oculis hoc non affe- 
quamur) non autem, quia ha?c uafa 
iimulmiita membranam pariant. 
Quoniam forma arteria tunc cor- 
rupta eifet, &perconfequens pul- 
fandi a&us. Sinus ifte totum occu- 
pat dentem, ea excepta parte, qua; 
gingiuis denudata eft,qure foliaior 
ob cibos atterendos requirebatur. 
In hoc quoq; caries dolorofa fubna 
icitur,uermesque aliquando colli· 
guntur,qui hominem mirum in mo 
dum excruciant. Quare optime ip- 
ium obferuabis. 
Sed hoc unu audi in ijfdem deti- bus,quod minime placet. Anatomi 
ci quia uident in puerulis aliquan- 
do euelli dentes,qui in extremo im 
perfe&i funt,atque molles3& quaii 
cauati, in hancfententiam uenere 
dentes appendicibus donari, qua? 
cadant fubcrefcentereliquo dentis 
cuiufqueexordio. Quod re uera 
minime dixiffet diuinus Vefalius ii 
in perficiendaarte (quod genus lau 
dis minime illi detrahi poteft) dili- 
gentiilimeobieruaiTetpuerolorum 
caluarias, & praecipue eoru,qui per 
abortum imperfedi adhuc nafcun- 
tur. Quare ut rem hanc optime co 
gnofcas,de detibus tibi pauca quae- 
dam differam. 
Dentes duo habent tempora,qut 
bus gignantur. Alterum quidem in 
utero poft malarum generationem 
quo tepore duodecim numero for- 
mantur in malis, & totidem in ma- 
xilla 3 fex fcilicetin utroque latere 
dextro,& fex in utroque finiftrojac quibus quatuorfunt inciforii voca 
ti3gemini canini3& fex maxillares; 
tres icilicet in vno quoq; latere coi 
locati3qui omnes dentes3fcd imper 
fe&i3ac iineradicibus latitat in luis 
alueolis3qui pariter duodecim iunt 
fub integris ipiis gingiuis., vt ego 
pluribusin cadaueribus obleruaui. 
Notandum tamen eft, quod femel, 
aut bis ad fumrnu in hac prima den- 
tium generatione in maxilla, aut fu 
perioribus malis quatuor tantum re 
peri maxillares geminos vtrinque, 
qui quatuor colle&i additisque re- 
liquis fex denarium numerum tam 
in malis,quam in maxilla explerut. 
Dentes hi dum nafcitur puer diuer 
fa ex materia confiat, altera oifea 
& dura3altera molli.Nam prior pars 
qua erupturi funt3ofTea & caua,po- 
ilerior uero mollis admodum & hu 
midaeft; atque pellicula quadam te 
nui uefiita uidetur3quod etia in ori 
gine pennarum dum adhuc tenera? funt apparet. Quoniam pars illa, 
qua? extra cutem prominet, cornea 
& dura eft,illa autem,qua? in alis la- 
titat mollis,humidaffie, & ceu fan- 
guis, uel pituita concreta apparet. 
Ita in his dentibus; quod primum 
eft durum ac oifeum,quod medium 
aut ultimum latet illud molle, & ue 
luti concretum phlegma uidetur. 
Hoc erumpentibus ipiisfeniim, & 
fenilm obdurefcit,ofteumque fit,& 
intus excauatum in radices forma- 
tur. Quamobrem accidit, quod ii 
nos elixemus caluariam nuper nati, 
fed perfedi pueri,per codura diffi- 
pata parte pofteriore ita molli,ea ta 
tum, qua? oifea gingiuas exceifura 
erat,relinquatur,& pro dente agno- 
fcatur.Quod ii cruda caluariaiece- 
tur, pars etiam pofteyo.r nulla diffi- 
cultate poterit cognofci,qua? invi- 
uente animali feniim& feniim ob- 
durefcit,& oifea, uti di dum e ii, fa- 
da fpacio plurium annorum forma- 
40 tur. Quareaccidit, vt circa fepti- 
pum annum, aut paulo vitra citra- 
ue euulii dentes,aut a iiippullulanti 
bus expulii imperfe&i, & quaii ap- 
pendices quarundam radicum, quse 
adhuc relide iint, videantur. Quo- 
niam lacerato dete pars mollis cum 
pellicula ipfa relicta iit in alucolo, 
autaiupplatanre alio, qui priorem 
extrudit,iit corrupta. 
Alt erum vero tempus, quo den- 
tes signuntur,eil:poftquam in mun 
dum venerit foerus antefeptimum 
annum. Namlatentibusquibuida 
ieminarijs generationis in malaru. 
oifibus decem gignuntur dentes in 
vtraq;, fuperiori fcilicet,& inferio- 
ri, quinque in latere dextro,& qui n 
que in iiniilro. Ex his,quatuor iunt 
incilorii duo £anini, & quatuor ma 
xillares i quorum maxillarum duo 
funtilli, qui proxime caninos fe- 
quuntun duo quoque illi funt, qui 
a philofophis di (τρφρονης-νμς* & a noftris genuini vocantur. Ex 
iftis fex anteriores dum erumpunt, 
primores extrudunt, atq; in eorum 
loca fuccedunt; quod ii accidat ca- 
fu,vt occulta aliqua de caula,aut ne 
gligentia nutricum primores mini- 
me vellantur,aut per fe cadant; po- 
fteriores hi nihilo fecius ftrata iibi 
via per nouos alueolos in malis qui 
dem vt plurimum extra, in maxilla 
vero intro erupunt. (Quanuis etia 
variet ratio ha?c) videturque nouus 
dentium ordo exortus, qui hiftori- 
cos pariter & anatomicos faepe de- 
lufit. Ex reliquis quatuor, qui ma- 
xillares funt; duo vltimi genuini 
nunquam alios fua e fede exturbat; 
cum circa tertiam annorum fepti- 
manam, & vlterius etiam vfque ad 
decimam exoriuntur. Alij Vero duo 
aliquando primores maxillares ex- 
pellunt,aliquando (quod frequen- 
tius cft) ad latus eoru exorti nume 
rum omnium augent, Loca in qui- bus primum crefcunt fecundi ordi- 
nis dentes funt. Genuinorum qui- 
dem extremi malarum fines.Maxil- 
larium vero locus immediate fub 
radice illius maxillaris effqui in ge 
neratione foetus primus poft cani- 
nos fequitur; quique aliquando a 
nouo expellitur(vti di&umeft) ali- 
quado autem non ; fed inter ipfum 
atque caninum proximum nouus ii 
bi ledem collocat. Caninorum au 
tem fedes eft fub extrema radice 
vtriufque canini veteris, qua? cum 
in malis ipiis iit valde alta, inferio- 
rem quafi oculi ambitum, ac fora- 
men illud,per quod tertii paris ner- 
uus ad faciei partem illa emittitur, 
tangit. Inciforioru praeterea illoru, 
qui in vno latere funt (na duo funt 
dextri & duo finiftri) alter,qui exte 
rior eft inter caninum & inciforium 
fubie&um; alter vero inter hunc& 
illum pariter inciforium, qui inte- 
rior eft,locum fortitur. Qui omnes poftea dentes, diffipato oife, erum- 
pentes in auras veniut extrufis, aut 
cadentibus ijs, qui prius extabant. 
In ipiis autem generationis modu 
hunc obferuaui. A viuifica faculta 
te agente ipiritu (vti opinor) exca 
uatur,os fimulque gignitur folicu- 
lus membraneus, qui geminum api 
cem poffidet, alterum pofleriorem, 
cui neruulus, & arteriola, & venula 
applicantunalterum vero priorem, 
a quo veluti cauda quadam pendet 
neruea,qua? per foramen ollis angu 
ftiffimum ad latus illius dentis, cui 
nouus fucceifurus eft,vfque adgin- 
giuas egreditur.In hoc foliculo co- 
crefcit materia quadam alba, te- 
naxque,& tandem dens ipfe in prio 
ri tantum parte oifeus, & in pofte- 
riori ex materia di&a coftans; quod 
etiam in iis,qui in vtero geniti funt 
accidit. Erumpit autem vnufquifq; 
dens per id foramen dilatatum, per 
quod antea anguftiilimum exiitens tranfmittebatur foliculi cauda a me 
di&a:Atquefoliculus difrumpitur, 
& dens nudus,durusque extat,tem 
porisque fucceiTu in partibus pofte 
rioribus perficitur. Hax multo fu- 
dore,&longo teporis fpacio,adhi- 
bitaq; omni diligentia vera effe ob- 
ieruaui,neque dubito ii tu laborem 
huncvna cum Capredono noftro 
fubire volueris, quin iis hiftoriam 
hancaprobaturus. 
Multa funt foramina in offibus 
malarum, atque ipiius caluarije, in 
quorum numero , & vfu, a reliquis 
anatomicis difcrepo; fed quoniam 
fortaffe,quse maioris fint momenti, 
cxpe(5las3ideo alibi de his tranabo. 
Afferunt anatomici os, quod a fi 
militudinedicitur, habere 
additamenta fuperiora, quibus iun 
gatur cum procelfu ftyloide; quaj 
additamenta nunc tribus,nunc qua 
tuor ofliculis & quaii incernodijs 
conftet, quorum vtrunq; nunquam ego videre potuhfed ferme femper 
reperi additamenta ha?c vnico oiTe 
& fatis breui ac gracili conftare, 
quod ad ftyloidem proceifum ne- 
quicquam pertingeret. Verum illi 
per ligamentum nerueum fatis lon» 
gum adnedabatur. Sa?pe ac fepius 
etiam reperi corpora mollia, qualia 
funt foeminarum, habere os ύο&£ίς 
iine his additamentis fuperioribus, 
ipforumqueloco adeife ligamenta 
eadem longiora,quf ab hyoidis of 
fe medico,vfq;adftyloiden vtrum- 
queperuenirent. Vellem vt hoc in 
oife diligenter vfum peculiarem,ac 
potiffimum perpederes,de quo ego 
a reliquis anatomicis diifentiens, 
alibi tradabo. 
Sub oife dido collocatur larynx 
conftans ex quatuor cartilaginibus 
prima quidefeutiformi, ita ab ana 
tomicis dida; altera, qute ab anuli, 
quam habet iimilitudine, χρίζουνς 
dicipoteft,quauis ab anatomicis Ci ne nomine fit dimifia; tertia ex dua 
bus confiat,quas pro una tantum re 
cenfent anatomici, & 
uocant. Hacque ratione quatuor 
funt.Ex didis primam & fecundam 
reperi aliquandoin ualde fenibus 
ofieas fa&as,neque folum in decre- 
pitis,fed etiam in primo lenio con- 
ftitutis.T ertiam ueio, uel ut rc&ius 
dicam, tertiam & quartam, oficam 
nunquam uidi.Neque poflfum illo- 
rum opinionem probare,qui laryn- 
gem ofieam, non autem cartilagi- 
neam efie uolunt. Quod fi aliquan 
do cartilaginea reperitur,imperfe- 
dara tunc efie afferunt. Quoniam 
naturadefiinauit partem hanc, ut 
ofiea efiet, non autem cartilaginea. 
Quiefentetia, fi uera efiet,fequere- 
tur homines integrum uocis orga- 
num ufque ad confiftentem aetatem 
non habere; quod minime concedi 
potefi.Deinde,fi illud corpus carti- 
lagineum , quod temporis fuccefiii oiTeum fit, dum cartilagineum eft, 
ii imperfedum dici debet, procul 
dubio cartilagines ilice, qua’ coftas 
cum offe pedoris iungunt,imperfe 
da dici debent. Quoniam in uetu- 
ftiifimis animalibus fiut,quod 
tamen minime dici debet,ciim ual- 
deperfediores iint,dum pura carti 
lagines fiunt; quodexuiu ipfarum 
facile patere poteft. Vnumnotaui 
in prima laryngis cartilagine, quod 
quando oilea fit, primum obdure- 
fccre incipit in partibus lateralibus 
lineaque illa media prominens,ue- 
luti angulus cartilagineus relinqui- 
tur a fummo ad imum, qui tandem 
& ipfe offeus fit. Hoc poffet quibuf 
dam non ualde exercitatis impone 
re, dum crederent iitam cartilagi- 
nem geminam effe,non autem uni- 
cam.Verum fi rem in fenioribus ual 
de qu2efierint,reperiet omnia offea, 
erroremque facile agnofeere pote- 
runt. Quamobrcm te unum oro. Quod Capredonu meu admoneas, 
vrgea$q;vt omni adhibito ftudio 
hsc obferuet,& ii quid contrarium 
adinuenerit, mihi quoq;fignificet· 
Ad dorfum venio & totam me- 
dulla? fpinam, iu qua ab anatomicis 
diiTentio, cum ipii afferant maiora 
effe foramina vertebrarum fuperio 
rum,quam inferioru, quodfalfum 
cit, vna excepta prima: niii magni- 
tudinem hanc metianturcum ampli 
tudine totius v ertcbra?.Nam maius 
eft foramen fecunda & tertia ccrui 
cis,refpe&u magnitudinis 
ipiius , quam iit foramen fecunda?, 
aut tertis lumborum eadem ferua- 
ta ratione. Verum ii conferantur fo 
ramina inter fe, quod ipii anatomi- 
ci faciunt,dum medullam cotinuo, 
cum deicendit, magis diminui, & 
ob hsc foramina anguftiora reddi 
afferunt, non poffum ego artes ip- 
forum tueri,aut ab accuiatione vin 
dicare. Credo praeterea, quod a Capre- 
dono noftro audiueris, me opinari 
una cum reliquis anatomicis,verte- 
brarum corpora appendices habere 
fupra,infraque. Quam fententiam 
diligentius poftea ruminans,reperi 
aliqua ex parte falfam.Nam reuera 
appendices non funt, fed extrema 
ipfius ligamenti cartilaginei uerte- 
bras intercedentis, qua? in ambitu 
exteriori,femilunari quodam circu 
lo duriora, atq; oifea fada iuperci- 
lium dirorum corporum, anteriori 
tantum in parte augent. Verum in 
media aut poiteriori parte, vbi fora 
men medulla? adeft, nihil tale repe- 
ries. Hinc accidit, quod in duriffi- 
mis vertebris codis aut crudis, cu 
ipforum corpora nudata funt a liga 
mento,adeft quidam veluti colis fe 
milunaris,qui ab anteriori margine 
ad pofteriorem vfque partem decli 
uis eft. Hoc verum experimentum 
confirmat praeterea ratio, quoniam 5 fciamus verum appedicum ufum, 
aperte cognofcemus nullum in his 
oihbus ipfarum eiTe opus. 
Verum in his vertebris unum ob 
feruato quatio, quod ego maxima 
cum animi uoluptate fortaife pri- 
mus obferuaui. Ipfas ex tribus par- 
tibus oifeis du oritur puer, & qua- 
ii per integrum annum coftare;qua- 
rum una eft corpus ipfum, geminae 
reliqua? illa? funt,qua? foraminis me 
dulla? latera efformant.Ha? corporis 
lateribus dextro & imiftro, & inter 
fe ubi fpina eft, cartilagine ligatur, 
qua? poftea oftea fada um&uras de- 
let.Hoc in omnibus verum eft,excc 
pta fecunda, qua? ex quatuor parti- 
bus conftat, corpore uidelicet, 8c 
duabus pofterioribus , quas latera 
conftituunt, & quarto dente, qui 
quanuis proceifus uoceturab omni 
bus anatomicis,eft tame re uera ap- 
pendix,nuclearis figura?,qu£ poftea 
ita ligatur conueriis omnibus carri lasinibus in os, ut pars uertebra? & 
proceiTus, potius quam appendix 
efle uideatur. De prima uertebra 
tecu libere agam, doctiffime pater, 
(ingenuitatem qua?fo agnofce)ha?c 
me decepit, quoniam in pueris,qui 
mature orti ftatim mortui funt, mi- 
hi uifa efl conflare ex quinque par- 
tibus,in aliquot uero aliis ex tribus 
tantum. Cum ex quinque confla- 
bat tales erant.Prima illa erat, qua? 
anterior loco corporis collocata cu 
dente ligatur. Secunda & tertia la- 
terales erant,in quibus cum inferio 
res, tumfuperioresfinus infculpti 
fnnt,atque ha? di&a? partes fecunda 
& tertia aliquando mihi uifa? funt 
pura? cartilagines. Quarta pra?terea 
& quinta illa? erant, qua? reliquum 
totum foramen perficiebant. Cum 
igitur fecunda & tertia pura? cartila 
gines effient, tres tantum partes ofi* 
fieas reperi,primam ficilicet, quarta, 
& quintam. Sed hoc aperte fateor me ob tenuitatem no ita certo eius 
hiftoriam,ficuti reliquaru omnium 
tenere. Verum mihi parcas, quonia 
non omnia poiTumus omnes.Alius 
fuperueniet, qui aliquid adens hac 
mea perpoliet, aut ego, ni vires de- 
fint, idem in alio opere perfaciam. 
• Deeapoiterioriparte vertebra- 
rum, qua fpinaconftituitur, fcias ip 
fam totam cartilagineam eiTe, ac de 
inde oiTeam fadtam appendicis mo- 
do reliquis partibus adglutinari. 
Trafuerii proceiTus vertebrarum 
thoracis antequam durum fiat ani- 
mal multa in extremis donatur car- 
tilagine , qua’ deinde oiTea fada,& 
tuberculum, & cauitare, vel linum 
cui inferitur,cofta efficit,videturq; 
&eftappedix didoruprocelTuum. 
Thoracis vertebras vndecim nu 
quam videre potui, duodecim fem- 
per reperi, duobus cadaueribus& 
maribus quide exceptis, in quibus 
ob adautam numerum a duabus coftulis ita paruis,vt rudimenta co- 
flarum potius, quam cofta? videren 
tur, trefdecim reperi uertebras:ve- 
riim in lumbis quatuor tantum nu- 
merabantur. Atque coarticulatio ii 
la, quce in reliquis hominibus in 
duodecima effelblet, in his cadaue 
ribus nihil variabat. 
Antiquiores anatomici,quod di 
xerint os facrum ex tribus,aut qua- 
tuor conftare vertebris, accufantur 
acerrime a recetioribus. Quoniam 
iftud os conftet ex vertebris fex,ali 
quando autem ex quinque, vt ipii 
afferunt. Ego autem obferuauifre 
quentius ex quinq; partibus, quam 
ex fex conftare; vnumque aliud no- 
taui,quod quotiefcunque in corpo 
ribus a me diffeilis , reperi os facrii 
ex partibus fex conftare, κόχζνξ ex 
tribus tantum fadum erat, & in qui 
bus reperi xojtzvyA ex quatuor con- 
flare , in ijfdem facrum ex quinque 
tantum inueni. His praeterea addas, quod in nu- 
per natis puerulis, partes facri oifis 
vti reliquse fuperiores vertebrae ex 
tribus conflat particulis; corpore 
fcilicet,& duabus, quae latera pofte 
riora conftituunt, foramenque me- 
dulla perficiunt: quae etiam partes 
ita vniuntur poftea,vt nihil diuiiio- 
num appareat. 
De coccyge,qu£ habeo dicenda, 
haec funt. Ipfum totum, dum oritur 
pucr,efie cartilagineum,& quatuor 
ex partibus conflare, ii facrumex 
quinque, vti di&urn eft, offibus fa- 
ctum iit,ex tribus vero tantum,ii fa- 
crum ex oflibus fex conftiterit. Car 
tilagines iftae vfque ad feptimum fe 
re annum natura Tuam feruant,prae- 
cipue tres extremae, poftea incipiut 
in offium itaque foli 
dari,vt non tria offa, fed vnum tan- 
tum (cum iimul connafcantur) fiant. 
Figura harum partium non rotun- 
da, fed lata eft 3 totumque os in ro- ftrum veluti acutum definit. 
At magne admirationis mihi da 
ruroccaiio ;cum videam a Galeno 
propofitum coccygem 5 qui neque 
humani, neque fimiarum dido offi 
reipondet.Quoniam ex tribus offi- 
bus a Galeno defcriptis: tertium, 
quod& vltimum eft in fimiis non 
caudatis3a me non reperitur perfo- 
ratum3neque per illud medium me- 
dulla* extremum egreditur3vti ade- 
rit Galenus. Nequeetiaminterip- 
fum&fecHindu oritur tertium ner- 
uorum par,ex iis tribus, qua? a coc- 
cyge prodire idem teftatur. Talisqj 
praeterea eft iftorum trium oifium 
ftrudura3vt potius (fi mihi liceat ab 
antiquorum placitis recedere) di- 
cendum fit, eftealteram offis facri 
parte,quam coccygem; quod qui- 
dem facrum os in fimiis quoque ex 
fex partibus conftet, careatque coc 
cyge, ciim illo minime eguerit hoc 
animal. Primo, quia vt fine cauda eflet,a natura eft confti tutum, cuius 
cauda? pars , vel cuius loco coccyx 
in quamplurimis animalibus repe- 
ritur. Secundo, cum iimia habeat 
nates praeter modu graciles, immo 
fine natibus animal iit,idco n5 ege- 
bat tanta dorii produdione. Nam 
coccyx in hominibus eft vcluti ad- 
ditamentum dorfo additum ob ip- 
fum podicem tantum. Quonia pro- 
pter amplitudinem natium intefti- 
num redum erat producendum, ali 
ter incommoda fuifte ibcum cge- 
ftio : cumque natura ad hoc egeret 
oile,cui mufculum ani3totamque fe 
dem alligarenquoftie inteftinum ip 
fum fulciret,hac ratione, vti ego o- 
pinor,in hominibus additus eft coc 
cyx. Quare cum iimia non caudata 
minime egeret coccyge,merito na- 
tura,parte hac illam mutilauit.Diui 
nus autem praeceptor Galenus ciim 
coccygisfadan* mentione legiflet 
in fcriptis HerophiiifbrtaiTe,autai terius,vltimam offis facri partem in 
fimia illi aicripfit. Haec mi pater co- 
iedura fit,non autem lex lata,con- 
firmataffie. lam vero in caudatis fi- 
mijs quomodo res iftafit coftituen 
da,non ita mihi copertum eft: Non 
ob eam quidem rationem , quod o- 
mnia apertis oculis non inipiciam, 
mihique tota res nota non fit, led 
quoniam reperio vertebrarum ma- 
gnum effe numeru(od;o enim funt) 
per quas medulla extrema tranfit,& 
a quibus ncruorum vltima paria o- 
riuntur, ultima excepta, per quam 
mediam extremum medullae elabi- 
turinneruum fimpiice formatum. 
Ex his autem offibus quatuor funt, 
quae maximam connexionem,& fi- 
gurae proportionem inter fe habet. 
Haec eade fuperiora & maiora funt, 
quorum duo priora cu offibus iliu 
conneduntur. Ab his quatuor ner- 
uorum paria prodeuntia, ueluti ab 
oife hominum facro ad anteriora $que ac ad pofteriora feruntur.Pofl: 
hgc lequun tur alia quatuor,per qu£ 
media fertur medulla, neruique in- 
de exorti ad latera poftoriora,vti in 
vertebris dorfi tantum diifcminan- 
tur, per finus a proceffibus afceden- 
tibus,& defeendentibus factos eia- 
pii. In excremo autem illorum reli- 
qua medulla?, vt dixi, finiunt. Di- 
ctorum vero oilium connexio,& fi- 
gura tantam analogiam inter ie ha- 
bent, vt vnius claifis profedto fint. 
Quare ego dixerim, aut omnia hsec 
offa,quae oCto funt numero, facrum 
in caudatis limijs explere, & quic- 
quidoifium vitra hsec eft additum 
ad exornandam caudam,pro coccy 
ge illud totum fuiffe adiunCtum. 
Aut priora quatuor facrum os ex- 
plere,& reliqua,quae fubfequuntur 
quatuor coccygem; quod confen- 
taneum erit fententiae Galeni, cum 
in 12.de viu partium cap.i 2.facrum 
os ex quatuor conftare partibus di- xerit. Hxc de ofTe iacro & coccyge 
tam iimiarum, quam hominum fa- 
tis dicta iint. 
De collarum numero quid dica£ 
nihil aliud habeo,quam quod nun- 
quam vndeciminuenerim, duode- 
cim ferme femper,bis aute ad fum- 
mum vnam fuperadditam reperi, 
credoque maiori ex parte illos,qui 
undecim fe vidiife teftantur, inter 
coquendum duodecimam autami- 
iilfe, aut nimia coCtura eliquaife. 
Addam caput illud fummum, quo 
vertebrarum corporibus haerent co 
ibe,appendicem eife, veluti appen- 
dices quoque funt reliquorum of* 
iium capita,quibus inuicem articu- 
lantur. Idem affero de proceifibus 
illis, quibus coibe iunguntur cum 
trafuerlis proceflibus vertebrarum, 
nam appendices re vera funt, non 
proceftus. Si aliquado legeris apud 
aliquem anatomicum fcriptorem, 
quod coftarum partes, quas verte- bris alligantur, fint duriores,ac foli 
diores reliquis iftius rei memor iis, 
me contrarium penitus rcpeniTe, 
cum medias ac laterales partes in 
ijTdem longe duriores uiderim. 
• Mirum fortaffetibi uideri pote- 
rit ; quod ego afferam omnes, quos 
hucufq; legerim fcriptores, in offe 
pedoris deicribendo negligentio- 
res,quam par erat fuiffe. Verunta- 
menfententixmea? poftea acquie- 
fces, fi primo obferuaueris Gale- 
num loquentem de ofTe pedoris fi- 
rmarum , dixifTe in libro de offibus 
ad tyrones, illud ex feptem tantum 
oilibus conflare, fynarthrofi co 
haereant; Quod ego faifum reperi 
in omnibus fimijs, quas adhuc fe- 
cui. Nam in illis (de non caudatis 
loquor) odo femper offa inueni, at- 
que illud,quod odauum praetermit 
titur a Galeno, quodque re ucra 
ob cartilaginem mucronatam fa- 
dum eft y longius reliquis omni- bus uidi; quod etiam negligentiar 
crimen auget. Deinde ii in memo- 
riam reuocabis ea, quae a recentio- 
ribus de his partious dida funt 
(tres enim uel ad fummum quatuor 
eiTe afferunt) eos negligentiores 
fuiffe reperies. Kam ii de numera 
oifiumloquuntur, quibus conflat 
totum os pedoris quado formatur 
foetus, errant, cum dicunt quatuor 
uel tria eife;Quoniam uno excepta 
primo reliquae partes penitus carti- 
lagines funt. Sin autem denumera 
illo uerba faciunt, quo conflat os 
dum puer oritur,aut dum unius me 
iis eft3adhuc errant ;Quoniam odo 
tunc numero funt offa, cartilagine 
multa inter fe diftinda, quorum fe 
ptem pro cartilaginibus coftarum 
compaginadis,& odauum pro mu- 
cronata cartilagine fuit fadum. 
Quod fi de adultis & perfedis cor- 
poribus loquantur; tantum abeft ut 
uerus iitpropoiitus numerus,quod unicum os, ut plurimum repentur. 
Quamobrem quid ego obferuarim 
audi. Generatur hoc os & neceiTa 
rio ob articulos coftarum ex pluri- 
bus cartilaginibus , qua* poftea offa 
fiunt,funtq; odo numero, ut etiam 
in iimijs apparet, tot enim funt offa 
pedoris, quot funt integrarum co- 
darum paria, at in homine funt fe- 
ptem ifta paria. Septem ergo erunt 
& partes iftius offis. Et quoniam 
mucronata cartilago fundametum, 
cui haeret requirebat, ob id oda- 
uum eft additum. OiTa autem haec 
quotidie duriora fiunt, & per inte- 
grum ferme annorum feptenniutn 
diftinda manent. Hoc exado con- 
jungi ftatim incipiunt, & pauciora 
fieri, ita ut fex tantu appareant uno 
fado ofTe ex quarto & quinto, & 
alio ex fexto & feptimo. Praeterea 
uero unio h,ec magis crefcit, & qua 
tuor tantum reperiuntur offa fado 
coalitu inter tertium,quartu,quin- tumJfextum5& fcptimum,ita vt vni 
cum os catum appareat. Nam quod 
Jatius ac primum erat os,in hoc cen 
fu adhuc integrum manet. Idem ac 
cidit fecundo, & idem vltimo, cui 
haeret cartilago mucronata. Reli- 
qua omnia media in unicum os con 
flantur, numerusque quaternarius 
refultat, qui etiam temporis curfu 
ac durefeente corpore obliteratur; 
cum fa<fto coalitu inter fecundum 
& tertium, tria tantum remaneant. 
Accedente autem homine ad uiri- 
lem aetatem os ultimum unitur fe- 
cundo ex pluribus fa<fto,& duo tan 
tum remanet,primum fcilicet illud 
quod latius genitum eft, & alterum 
quod ex illis feptem eft conflatum. 
Verum poft cofiftentra annos, quo 
tempore etiam capitis futura obli- 
terari aliquando incipiunt,accidit, 
ut articulus, qui inter duo Irae offa 
continetur, per coalitum deleatur, 
& unicum os tantum fiat. Hsec ego in multis cadaueribus uariarum a?ta 
tum diffedtis fumma diligentiaob- 
feruaui, qua? fi uolueris poteris cer- 
to cognofcere maxima ex parte ue 
ta effe. 
In i capularum hiftoria a reliquis 
anatomicis in hoc primum diilen- 
tio :quia afferunt officulum inter- 
num, modo prominet 
prope cotylen, proceffum effe, atq; 
aliquot ex his afferunt ipfum appen 
dice donari. At ego teilorprocef- 
fumminime effe, fed appendicem 
penitus, neque noua alia appendi- 
ce donari,cum tota in generatione 
cartilaginea fit, atque offea deinde 
fiat, & appendicum modo {capula? 
per cartilaginem ad feptcnniumuf 
queadglutinetur. Hocexa&o car- 
rilago media in os uertitur, oificu- 
luroque ipium proceffus &non ap- 
pen dix apparet,hacqu e ratione ana 
tomicos decipit. 
Vellem mi pater, ut cum dabitur otiu*n,mea caufa tantillum fubires 
laboras in inueftiganda ueritate. 
Quid iibi noluerit Hippocrates in 
primo de Artic. ftatim in initio ubi 
pluries mentionem facit αχρωμία 
& ιττωαί poftea iignifi- 
cares3quid per has uoces intellexe- 
rit bonus ille fencx. Quoniam ui- 
deo anatomicos minime inter fe co 
cordes . Nam (ut apofterioti uoce 
incipiam) Vefalius & alij anatomi- 
ci ab ipfo fumentes afferunt mufcu 
lu deltoiden ί7τωμϊ£α vocari; quod 
ego apud nullum fcriptorem uete- 
rem adhuc reperire potuiXegi qui 
dem apud Galenum huc mufculum 
τν\ς ζ<πτωμίό ος, vel <%γ>ος vei 
mufculum τν\ν ί<ζο·ωμι$ct 
uocarij& apud Oribafium 2 5. colle 
dorum iimiliter appellari obferua- 
ui. Deinde legi apud Ruifum Ephe 
iiuna in primo & fecundo de appel- 
latione partium hominis hxc uer- 
ba. Tei απτό των τίνοντων 'ffo τας OjUhc TtcL&iiz:vr& fen 
tetia eade penitus cu ientetia Gale 
ni eit, qui inprimu de Arti.Hip.co. 
tex.4. ait ίττωμίς Ji}ro r£ ωμα 
μζρος ζτπτεινόμζνον &ς οτη τον 
λον.Εχ quibus colligere poflumus, 
quicquid vitra humerum ad cerui- 
ccm vique continetur, illud totum 
ζττωμι&α, vocari, quod contrafal- 
ium uidetur eiTe ex fententia alia 
Galeni in eodem libro in coni. tex. 
61. & alibi vbi de deltoide mufculo 
loquitur.Item ex fententia Oribafij 
loco di&o,quonia vti fcribunt mu- 
fculus epomida occupat. 
Si ergo deltoides,vt in anatome ap 
paret, no cft in regione fupra hume 
rumad ccruicem vfque; fed infra 
acromium, atque epomida occupat 
ex authoritate horum: fcquetur in- 
conftanter epomidis locum eifeafll 
gnatum. Hanc varietatem auget 
Polux,qui lib.2.ait κλ&δ'ων Λ ro/uSfi 
<πφος ω μοΎτλατζς ζ<ζ& & paulo in fra fubdic. Tojdtyj v7rzp{%ov rSβραγιό 
νος , αχρωμία, yjuj ωμχ χζφα,λη Ϊ7τω~ 
μίς &c. Vt ergo colligamus, fi uox 
ifta ί<τΰ·ωμ)ς eft mufculus deltoides; 
uel eft regio, quam occupat hic mu 
fculus; uel illa eft, qua? inter ccrui- 
cem & humerum iacet; uel eft claui 
cula? pars fcapulis coniun&a; uel ta 
dem brachii ipfius fummum caput. 
Merito dixi,anatomicos ipfos inter 
fe minime conientire; atque lucis 
loco maximas huic parti tenebras 
infperfiiTe. QuidigiturapudHipp. 
per intelligedum fit,penes 
te iudicium efto. Ego hanc conie- 
ituram,ne tacitus difficultatem pro 
pofuiife uidear,in medium afferam* 
Ciim ωμός apud Hip.duo fignificer, 
& articulum ipfum humeri, & bra- 
chii etiam caput, quod in articulo 
continetur, Ιπτωμί&αuocari autu- 
mo externum illud caput,ac minus, 
quod partim ab appendice, partim 
uero a brachii oife, qua iun&um effc appendici formatur.Quanquam Vc 
falius totam appendici aicribat, 
quod tamen nihil refert. Tubercu- 
lum hoc paruus ueluti humerus eft, 
maiori ac uero humero fuperaddi- 
tus, vnde ί<τσωυ!ις, di&a efl:. Hoc a 
deltoidemufculo occupatur,atque 
digitis ipiis in uiuentibus quoque 
hominibus tangi poteft,& quemad 
modum 'tdnyxvk vocatur a quibuf- 
dam patella, ut teftatur Galenus in 
fecundo de officina Medici com. 
tex. 14. Velutre&ius dicam; ciun 
ab Hippin lib.de Artic. 
cetur in genu tuberculum illud acu 
tius,quoda patella formatur, ita 
etiam ΐττωμίς dicitur tuberculum 
hoc acutius ab Hippocrate,uti ego 
opinor,totaque etiam regio,qu£ ab 
ipfo occupatur iub nomi 
ne cognofcitur.Conie<5turam hanc 
tibi propono,ut ipfius iudex fis,at- 
que etiam feuerus uindex,fi a ueri- 
tate aberrare uideatur. Dc acromio loquens Galenus in 
libro de oiTibus ait,quod ab anato- 
micis quibufdam οίκρωμιον vocatur 
articulus ille, quo iugulum & ipina 
fcapularum iimul iunguntur,&quo 
tieicunque mentionem facit didi 
articuli ap- 
pellat,&aliquado etiam α,χρωμιαζαν 
vt in quinto de Anat.admi.cap.ter- 
tio fecit. Alij fuere,qui dκρωμιον di- 
xerunt eife quodam officulum ter- 
tium , quod inter iugulii &fpinam 
fcapularum collocatum iit. Huius 
fententia? fuit Eudemus,ut teftatur 
Ruifus Epheiius in primo de appel- 
latione partium corporis humani* 
atque Galenus hanc eandem opi- 
nionem afcribit Hipp.in quinto de 
Anat.admin.cap.3. &in 13. deufu 
part. cap. 11. Quanquam in poile- 
rioriloco no uideaturipii ieni hoc 
adfcribere, fed potius in hanc fen- 
tentiam loqui. Verum,qui uiderit 
•priorem locum cognofcet ex men~ te Hippocratis in hocpofteriori ef 
fe loquutum, neque tantse incoftan 
tia?,& uanitatis eiTc redarguendum 
Galenum.Quoniam in libro de oifi 
bus variam quorundam anatomico 
rum opinionem proponit in quin- 
to de Anat.admin. Hipp.fcntetiam 
explicat, in 13. vero de viu part. il- 
lius ollis tertij, quod ex au&oritate 
Hipp. & aliorum quorundam in ho 
minibus reperitur vfum difquirit. 
Quamobrem haec inconftantia dici 
minime debet,eoqj minus cum ipfe 
articulum iuguli & fcapularu αχ,ρω- 
μιον fere iemper appellarit. Ab his 
diifentit diuinus V cfalius,& fchola 
anatomica, quas ab ipfo fumpiit, cu 
aperte afferant oixpaiuiov eife procef- 
fum ipfum,qui fpin£ fcapularu m ad 
ditus cumiugulo in articulum iun- 
gitur,hancque Hipp.mentem fuiiTe 
in primo de Artic. plane teftatur. 
Alij quoque fuere anatomici, qui 
per άχρωμων intellexerunt ligamen tum iuguli & fcapularum: Huius 
fententia? fuit Rufius Ephefius, at- 
que diuinus Hippo.a quo Ruffus 
accepit, nam legimus in primo de 
Artic. tex. com. 16. ha?c verba de 
acromio, poftea Ephefius de- 
fer i p fit. E ςτι di τούτο 6 συνά'ζσμος της 
xAnidος, %cy της ωμοπλάτης, ex qui- 
bus verbis aperte colligimus,Hipp. 
per ipfum acromium, aut ligamen- 
tum,quo articulus i ungitur,aut arti 
culum ipfum fcapularum & clauicu 
\x inteliexiffe. Quoniam ego repe- 
rioduas voces apud Hippocratem 
ακρωμιον fcilicet , & το τον ακρωμίου 
og-soMn eodem primo de Artic.quas 
mihi videntur res diuerfas fignifica 
re, proboque hac ratione. Si enim 
pofterioridefignificaretcum prio- 
re,os acromij, fecundum Hipp.eflet 
ligamentum, quod non eft dicen- 
dum. Quare duo funt,qute his vo- 
cibus explicantur,cumque duo fint 
ego quaerens quod nam iit hoc os acromij,nullu aliud inuenio,quam 
fcapuiarum proceiTum, cui mandat 
Hippo, in quadam humeri prolapii 
reftitutione pedem imponi,ac deor 
fum propelli.Si itaq; hoc eritazpa- 
ος-tov procul dubio ex mete Hip 
pocratis άκρωα/ον nihil aliud erit, 
quam ligamentum di&um,aut arti- 
culus inter clauiculam & fcapulas, 
qui quanuis etiam reperiatur in fi- 
mijs,humano penitus fimilis, ob id 
non accufandus eftHipp.quia dixc 
rit in hoc articulo variare naturam 
hominis ab alijs animalibus. Quo- 
niam eorum infinitus eft numerus, 
quaeiugulo& articulo hoc carent, 
atq; excepta fimia, ea etiam anima- 
lia , qua? hoc articulo prodita funt, 
ita variantem ab humano pofiidct, 
ut merito Hipp.naturam humanam 
•diftare a reliquis animantibus,pra?- 
cipue domefticis, ac communibus, 
nullo excepto,dixerit. Quare ex 
his colligens, dicam Hippocratem 57 
pev άκρωμ/ον ligamentum, quodipi 
ngappendicem & iugulum colligat 
intellcxiiTe, aut cum Galeno fuifTc 
in eadem fententia (quanquam ip- 
fc Galenus non animaduerterit) 
quod iit articulus inter (capulam & 
iugulum conftitutus. Tu haec, quae 
dixi,perpendes: vna cum loco illo 
Hippocratis,& poilea per otiu fen- 
tentiam tuam ad me fcribes. 
In humero vel brachii oiTe , prae- 
ter alia anatomicorum praecepta ob 
feruaui,inferiorem parte ipfius dua 
bus appedicibus donari; altera qui 
dem,quae totum tuberculum inter- 
num exornat; altera vero, quae tu- 
berculum externum, cui radius iun 
gitur occupat,&partem etiam caui 
tatis,quae trochleam imitatur.Inter 
has duas quaedam cartilago colloca 
tur, quae vitra feptimu annum oiTea 
fa&a, & eiufdem cauitatis partem, 
atq; fupercilium exterius perficiens 
pro tertia appendice ai curiofo ana- tomico addi poiTet. Quanuis om- 
nes ha? appendices,longiori tcmpo 
ris fucceiiu,ita tandem οίΓι vniatur 
vt nullius appendicis,ne dum tripli 
cis veftigium aliquot relinquatur. 
Item anatomici aliquot iuperio- 
rem partem cubiti appendice defti 
tuunt, aliquot proceilum pofterio- 
rem quadam parua appendicula do 
nant. Ego vero totam illam partem 
fuperiorem cubiti cartilaginea efte 
obferuaui,dum oritur foetus,pofte- 
riorem fcilicet & priorem procef- 
fum ζορωην vel κόρωναν a Galeno di- 
<ftum,vna cum media iigmoide caui 
tate. Atexhispofteapriorproceft· 
fus vna cum cauitateipfacitiifime 
in os vertitur, & appendicis vefti- 
gium ftatim deletur,pofterior vero 
totus,ac extremum illud,quod ολζ- 
ζρα,νον a quibufdam5 ab Hip 
pocrate,tefte Galeno & Ruflfo, vo- 
catur,vfque ab feptimum annum ap 
pendix cft, & quafi cartilagineum uiiitur, poft feptimum autem dure- 
fcere incipit , ac oifeum penitus fa- 
dum reliquo offi adglutinatur. 
OiTa carpi, vel primg partis ipiius 
palma: per fynarthroiin coniungi 
afferunt anatomici, a quibus ego 
didendo; cum videam primum or- 
dinem di&orum oilium coniungi 
cum fecundo eiufdem laxo quoda 
articuli genere,in quo aliquis adeft 
motus,&fatis manifedus, praecipue 
ad pofteriora. Praeterea omnia oda 
interfeita colligata video,vt per 
diarthroiin potius,quam per fynar- 
throiin fintiun&a, quanuis motus 
non ita magnus adiit, ut in genu & 
cubito. 
Prcetermifere anatomici, quod 
omnia iftaoifa dum nafeiturfoetus, 
pon offa,fed cartilagines funt, quae 
poftea odea? fiunt fpongiofa fubda 
tia pradita, vti reliqua omnia, qua? 
ex cartilaginibus olla fada funt. 
Exemplo addantur appendices. & -oila pedoris & coccyx,atque limi- 
lia. Sed quoniam ex his omnibus 
odauu politum a Galeno, vltimum 
elt,quodfiat olfeum,& diutius car- 
tilaginofum, quam reliqua vili cur, 
ideo a vertebris, vt opinor,cartila- 
gineum eft vocatum. Huic ofli qui- 
dam Galeno imponentes id, quod 
ipfe nunquam fomniauit3afcribunt 
in limiis linum quendam, cui vlnae 
procelfus ftyloides didus aptatur. 
Verum in limiis hoc non repentur, 
neq; Galenus linum hunc vnquam 
in dido olfe fomniauit. Verum ter 
tio primi ordinis olli alfignat, uti 
plane in limiis repentur. 
In digitorum olfibus nihil quod 
non iit a reliquis anatomicisprodi- 
tum reperi,hoc uno excepto, quod 
primi & fecundi internodii olla ap- 
pendices habent fupra,infraque fa- 
tis inlignes.Tcrtii uero articuli pha 
lanx tantumodo habet lupra; cum 
caput extremum carni, aut ungui iungatur, nullaque ideo appendice 
egeat. 
Sa?pe ac fa?pius miratus fum,qua 
ratione antiqui fcriptores in oiTe 
ilium illud fecerint, quod in omni- 
bus alijs erat praetermiiTum. Nam 
non memini me vnquam vidiile ali 
cuius oifis, quod vmcum fit, partes 
propria nomina habere,oifaque di- 
itin&is vocibus appellari; led aut 
fpina?,aut capita, autproceifus, aut 
appendices,aut cauirates huius vei 
illius oifis appellatae funt.In hoc ve 
ro eife video vnam ipfius partem 
os Λαγόνων, ideft ilium i alteram os 
Wm>V)ideft coxendicum ; tertium os 
'ίβίΐς, pubis fcilicet vocari, totumq; 
ipfum os,tefie Galeno in lib. de οίϊϊ 
bus nomine eft deftitutum. Quan- 
quam praeterea ab eodem Galeno, 
& ab Hippocrate 3. de Arti.tex.96. 
aliquando nomine totum ap- 
pelletur,atque etiam ab EphcfioAa 
yomvoToWy &aCelfo:>cox2enomi- ne totum fit uocatum. Omnis enim 
regula aliquando fallit. Rem iftam 
no fine ratione ab antiquis fadam 
eiTe credebam,ciim tame eam igno 
rarem; neque apud aliquem anato- 
micum fcriptorem reperirepoifem. 
At natura olfis diligentiifimea me 
obferuata rem manifeftauit. Nam 
inueni hanc partem oifeam ad fepti 
mumvfqi annum ex tribus oifibus, 
qua: fimul in ipfa cotyle multa car- 
tilagine iunguntur,conftare. Quo- 
rum maius tota amplitudine ilium 
in fe continet,& cotyles etiam par- 
tem fuperiorem format. Minus il- 
lud clt, quod ad pubem pertingit, 
& partem anteriorem tantum cotu- 
la edicit; necnon dimidiam quaii 
partem illius foraminis, quodmaxi 
mum omnium uifitur in hocoife. 
In parte enim inferiori fimul & an- 
teriori didi foraminis cartilagine 
multa dirimitur a tertio. Quod qui 
dem tertiu quo ad magnitudinem ipfam medium cft inter dida, to- 
tamque huius partis ilium pofterio 
rem, & inferiorem regionem occu- 
pat , & acetabuli inferiorem ac po- 
iteriorem,& quaii etiam totam me- 
diam continet. Vndefadumeft,vt 
cauitas hxc ]%iu potius &cox2e,qua 
ilium aut pubis dida iit. Hoc item 
tertium os magni foraminis totam 
fuperiorem,ac pofteriorem, & fer- 
me dimidia inferiorem periferiam 
in fe habet. Igitur cum hxc ego in- 
uenerim, mirari deiij; eoque magis 
cum caufam, cur ita a natura forma 
tu iit hoc os, optime nouerim, quae 
a me alibi explicabitur, dbique in 
praefentia hiftoria fatis iit, quam vc 
ram procul omni dubio reperies. 
In femoris oife, & tibia, 
nil reperi,quod multa dignu iit ad- 
miratione , in quo ego ab alijs ana- 
tomicis differa: Cum quibus etiam 
confentio patellam cartilagineam 
penitus eife dum oritur animal ta- lemquc pluribus menfibus perma- 
nere,atque ofleam poftea fieri & du 
ra valde, qualis in adultis apparer. 
* In pede omnia olla tarii in ortu 
pueri5& ad plures menfes etiam vc- 
luti carpi ipiius offa, cartilagines 
funt 3 excepto calcis oiTe, quod eo 
tempore nefeio quid olfei in me- 
dio continere mihi uifum eft. Cur 
autem natura oiTa carpi, atque hxc 
tarii pariter prius formant cartilagi 
nes,quam offa,locus hic non requi- 
rit, vt ego indicem; cum & vfus,& 
caufas reliquorum oifium, de qui- 
bus loquutus fum,pr£termiferim. 
Pedii praeterea & omnium digitoru 
offa fupra,infraque,appendices ha- 
bent. Excipiuntur extrema,quibus 
h cerent vngues,quoniam in fuperio 
ri tantum parte appendicibus pro- 
dita funt. 
De feifaminibus,quod cartilagi- 
nes fint, & perdurent vt plurimum 
vfquead cofiftentiar annos, exce- 61 
ptisillis duobus, qu| in pede fub 
policis primum articulum reperiun 
tur,affero.Quoniam ea multo citius 
obdurefcunt, & offea euadunt. In 
vfuiftorumab aliquot anatomicis 
diffentio,fedde reiftain hoc libel- 
lo minime tra&abo. 
In genere cartilaginum verarum 
quae fcilicetfemper cartilagines re- 
manent,pauca funt, in quibus a reli 
quis anatomicis diffentiam, eaque 
potius vlum & collocatione,quam 
naturam,aut numerum ipfarum re- 
fpicunt. Quare, vt ad ea, quaegra- 
uiorafunt deueniam, cartilagines 
praetermittam, hoc vno tantum ad- 
dito, quod nullus anatomicus hu- 
cuique ita defcripfit afperae arteriae 
cartilagines,vt illas noffe, aut figu- 
ram , aut nexum ipfarum videatur. 
Sed de his ego fuo loco dicam. 
Nihil,quod auribus tuis dignum 
fit habeo in ligamentorum hiftoria, 
quibus offa inter fe colligantur,eo- ήιιε minus cum quicquid ab anti- 
quis, &quicquidadiuino Vefalio 
proditum eft de ligamentis, ii opti- 
me, atque attente legeris:totum ve 
ritatirefpondereinuenias. Quare 
ad mufculos venio. 
In hoc capite, niii hiftoria me re- 
traheret,vellem quod difputatione 
quanda legeres,qua conftituo quid 
fentiendum iit de vnitate,aut multi 
tudine mufculoru; cum in hoc ana 
tomici valde inter fe difcordes fint; 
addoque canonem, quo vnufquif- 
que mufculus cognofci poteft an al 
terius pars iit, & an potius perie di 
ftin&usconiiftat. Sed quoniam in 
ea tra&ada prolixior fum,quam hic 
locus requirit, ideo difiun<5tam ab 
hac hiftoria,ciim notium dabitur o- 
tium ad te mittam. Mufculosque 
nunc aggredior,inter quos illis,qui 
occiput tene,tprimum locum aferi- 
bam. Secundum muiculis aurium. 
Tertium frontis, acpofteareliquis 62 
ilium feruato eo ordine,quem Vefa 
lius fequutus eft. 
In occipitio gemini mufculi re- 
periuntur,a reliquis omnibus anato 
micis praetermitti; vnus dexter, & 
alter finifter.Qui tenues admodum 
oriuntur ab illa linea tranfuerfa in 
occipite, in quam definiit mufculi, 
qui mouentes fcapulam & caput ip 
ium, in ceruicefunt collocati. Ab 
hac itaque linea fibris reda furfum 
afcendentibus didi mufculi mani- 
fefte inter fe difiundi oriuntur, qui 
breues admodum funt (nam longi- 
tudinem non excedunt,quam tranf 
uerfo pollice metiri poifumus) fed 
ita lati, vt unufquifq; quafi auricu- 
lam fui lateris tangat. Ifti definunt 
in cordam unicam tantum latam,ac 
tcnuiifimam,quae ex panniculo car- 
nofo fada uidetur,totumque caput 
occupans,&mufculos aurium ante 
riores,&frontis quoque perpetuos 
mufculos fimul cum didis copulat. Dixi frontis perpetuos mufculos. 
Quoniam vti illos in omnibus3 
fecui cadaueribus femperreperfita 
vice verla hos occipitij mufculos, 
aut aurium anteriores di&os fa?pe, 
ac iepius non inueni.Hinc fieri opi 
nor, quod plurimos repetimus, qui 
totum capitis corium mouent,ciim 
tamen maior hominum pars motu 
iftodeftituta fit, aut itaparuum ha- 
beat, vt feniu dignofeiminimepof 
fit.Munus horum duorum mtifculo 
rum eft,cutem capitis ad pofteriora 
diducere. 
Auricularum mufculi tres aliqua 
do reperiuntur5atque in illis 
pu e,qu i dum viuerent manifeftifli- 
me aures motabant.Horum primus 
qui in anteriori parte collocatus eft 
oritur a fine extremo & fuperiori 
mufculi frontis eius lateris, in quo 
eft auricula ipfa5in qua definit. Mu- 
fculus hic valde tenuis deicendit 
verfus aurem,& fuo fine inferi tur in eam ipfius partem, qua? άντιλόβΐΜ> 
& in principium illius,qu£ ξΰς-νρ au 
ricula? uocata eft. Munus ipiius eil 
ad fuperiora ac anteriora auriculam 
trahere.Secundus mufculus,non ut 
aliqui opinati iunt a mamillari pro- 
ceilii, fed fupra ipfum ab occipitio 
oritur, ubi definunt mufculi poite- 
riores, qui icapula & caput mouet. 
Hic anguftjo principio exortus per 
tranfuerfum fertur defcendendo,& 
parum latior fa&us,ueluti ii in tres 
digitos diuideretur,pofl:enori auri 
cula? implantatur,ut illam ad pofte- 
riora, & aliquatifper altiora trahat. 
Tertius muiculus ille eit, qui pri- 
mus inter mouentes genas & faciei 
cutem connumeratur, πτλάτυσαα 
μυω£ζς di&us. Nam hic aliquando 
itacarnofus fit, itaqueafeendit, ut 
in partem inferiorem auricula?,qua? 
fub fibra latitat,inferatur , hancque 
ad inferiora trahat.Mufculos hos fae 
pius uidi,atque alijs ipfos indieaui. Verun tamen fa?pe etiam accidit, vt 
non repedantur. Qua? varietas po- 
tiffima fortaiTe fuit caufa,quod ho- 
rum veluti neque illorum,qui in oc 
cipite lunt5nullaab ali js anatomicis 
faitafit mentio.Vnum autemin ip- 
iis obferuaui,quod quotiefcunque 
priores in occipitio politi reperiun 
tur, femper& ifti auricula? omnes 
manifefte apparent. 
In mufculo frontis,aut vnus, aut 
gemini fint,quod non magni facio, 
a diuino Vefalio diffideorquoniam 
mufculum elfe atque ad id a natura 
faitum credo i non autem pannicu 
Ium carnofiorem redditum,& fibris 
pluribus auitum. Ciim motus & du 
itus omnium fibrarum penitus fimi 
lis, qua? duo in carnofo panniculo 
defiderantur, hoc indicent. Ortum 
huius mufculi non ab inferioribus, 
fed a fuperioribus partibus eife cen 
feo,cum illuc attollantur fupercilia 
& cutis fimul totius frontis.Neque ab hac fronte tantum media oritur, 
fed ab ea fuperiori parte, in qua ca- 
pillorum finis adeft. Aliquado etia 
ab vlteriori vfquead coronalem fu 
turam exortum vidi. Neque ob id 
cum illis fentio,qui dudu fibrarum 
huius mufculi obliquum eiTe cre- 
dunt3non autem redum. Quoniam 
fuperciliorum motus redus ad fu- 
periora, & dilfedio met ipfa contra 
rium indicant. 
In mufculis palpebraru?qui ocu- 
los tegunt ac detegunt diu erraui, 
vna cum Galeno & diuino Vefalio, 
atq; fimulcum tota anatomicorum 
fchola. Quoniam femper exterio- 
rem illum,qui totum oculum ambit 
ab interno angulo ortu in duos dif- 
fecui3unamque ipfius partem aperi- 
re, atq; alteram genas claudere opi- 
natus fum3mihiq; ipfi pluries itqiie, 
ac alijs in publicis diifedionibus Sc 
Eriuatis impofui.Poftea cum in Ori 
afij locu incidifse in lib.de diifed. mufculorum ex Galeno cap.29.qui 
liber eft 25. colledorum, coepi du- 
bitare de haere, neque ob idfcie- 
bam a nodo me extricare. Locus 
Oribafiihiceft. Naturos quidem 
in palpebris fabricandis artificium 
inueniiTe,ritcque expoiuiife(vt mo 
do diximus) optimi diflecandi pro 
feifores vifi funt.Ego vero ipfis uti- 
que omnia crederem,fi mihi ipfi ma 
gni anguli mufculum exade ac cer- 
te vidiiTe,perfuaderem. At neque 
adhuc manifefteipfum vidi: Et du 
manuaria opera vitium illud, quod 
egilopa vocant,curatur: locus ille 
non iolum plerunque exciditur, ve- 
rum totus etiam adeo exuritur,vt a 
fubiedis o ilibus fquammg exiliant. 
Neque tamen propterea palpebrae 
motus vlia ex parte vitiantur, quo 
circa res ifta confideratione egere 
mihi videtur. Locus hic fufpicio- 
nem iniecit in animum,atque ita di 
lig entem me fecit, vt tandem veri- ratem inuenerim, fed videquara- 
tione. Armo ab ortu Chriiti mille- 
fimo quingentefimo quinquagefi- 
motertio, quartokalcndas JLanua- 
rias, dum hic Patauij in publica ana 
tome totus efse, Matthias Guttich 
medicus Germanus (virnonfolum 
philofophorum ac medicorum di- 
fciplinam, & latina, ac 
hebraic* lingua; cognitionem do- 
<5tus verum etiam inpenetradis me 
dicamentorum medullis per ignis 
vim, atque fublimatione vocatam 
ita excellens, vt omnes, quos ego 
adhuc nouerim penitus fuperet) ad 
mirabili quadam ratione Veneti) s 
medicinam faciens, ad me mifit ca- 
put phocg in foro pifcario emptum, 
detulitautemRubertus Phinch tue 
auditor meus,acveluti filius aman- 
tiffimus, qui poftquam in excellen- 
tem philofohpum & medicum eua- 
iit,artem medica nunc exercet fum 
ma cuin laude & gloria apud Sere- niifimam Sarmatia, vel Polionis 
Reginam, Ab hoc diuino propemo 
dum ingenio plurima ego experto 
aeternitatis monumenta, ii diutur- 
nam,vt fpero, Deus Optimus Maxi 
mus vitam illi conceiTerit.Hoc acce 
ptum caput fecare cepi,atque fccan 
do obferuaui animal hoc vtramque 
palpebram mouere, & oculu vnde- 
quaque detegere. Inftrumeta erant 
quatuor mufculi rubri admodum 
in oculi orbita vna cum reliquis o- 
cularibus mufculis latentes,& cum 
ortu illorum, quimotuuredorum 
oculi opifices funt connathunus in 
parte iuperiori;alter in inferiorhter 
tiusin interno angulo; quartus in 
exteriori iitus erat. Hi in quatuor 
chordas deiinebanrquarum una in 
fuperiorem tarfum,altera in inferio 
rem,tertia in internum angulum, 
quarta in oppoiitum inferebatur, a 
quibus oculus vndequaque detege 
batur tradis mufculis. Quam itru- 66 
duram publice in theatro oftendi, 
atq; inde admonitus,ftatim in boui 
no oculo iimile inftrumentum,quo 
fuperior tantum palpebra tollitur, 
difqmrere cepi, illudque vnicu in- 
uem. Ab hoc exeplo dodiorfadus, 
etiam in humano oculo reperi mu- 
fculum parim & tenue admodum, 
cuius principium ab eodem peni- 
tus loco oritur, vnde etiam manat 
principium mufculi oculum reda 
ad fuperioraattollentisitfHic paruus 
rnui culus in chordam admodum la- 
tam deiinens totum in palpebradu 
perioris tarfum inferitur, atque pal 
pebram attollens oculum detegit. 
Vnicus autem eft,quoniam hsec io- 
la palpebrafurfum attollitur. Mu- 
fculu ipfum maxima animi mei vo- 
luptate in eadem anatome publice 
oftendi. Gloriorque,quod primus 
in Italia fuerim,qui nodum ab Ori- 
baiio propoiitum diiToluerim.Nam 
neque cum ego anatomicum opus Valuerdas nuper hifpanica lingua 
Romae excuifum lego, ullam huius 
a me promulgati mufculi mentio- 
nem fadtam reperio, quo argumen- 
to adducor, ut credam anatomicis 
etiam ex fenten- 
tia plurima noua profert V aluerda, 
mufculum hunc ad hac ufque diem 
eife ignotum. 
In mufculis nafi, buccarum & la- 
biorua Vefaliohac ratione diffen- 
tio.Qu©afiim5uta fexto pari ab ip- 
fo propofito,quod in narium ampli 
tudine locatum eftincipia, in hoc 
minime mihi iatisfacio,neque quid 
aperte afferam, aut negem habeo. 
Aliquando enim adeife uidetur; ali 
quando non. Audio ciuem tuum 
Columbum plane aiferere mufculu 
hunc figmentum eife.Ego mi Petre 
non audeo ita aperte hoc negare; 
quoniam in aliquot nafutis cadaue 
ribus(ut dixi)mihi uifus fum uidif- 
fe,in aliquot uero non.Quare opus habeo praeceptore, atq; donec ad- 
uenerit, qui rem patefaciat anceps 
ero,aut potius in Columbi fenten- 
tiam inclinabo.Du tertium par de- 
fcripfit, nouum mufculum praeter- 
mifit carnofum totum,fed gracilem 
atque teretem,qui oritur a cauitate 
illa,quae malis fubijcitur,& in labrii 
fuperius, uel potius in frenum ipsu 
inleritur. Hic mufculus multa pin- 
guedine obuolutus in omnibus ca- 
daueribus a me repertus eft. Quin- 
tum par ego tale reperio, quod non 
membraneum, fed carneum uide- 
tur; neque a malarum oife tantum 
oritur, fed etiam a tota cauitate, 
uel a canali illo offeo, qui circa na- 
res eft. Hoc par narium pinnam ex- 
teriorem occupat,& in labium fupe 
rius inferitur. Quadam etiam car- 
nofte fibrino paucae a medio fuper 
cilio, &fpina narium exorta, qua? 
obliqua defcendunt,pnrdi&o mu- 
fculo adduntur,atqj pinnae implan- tantur, ad hac furfum reuellendam. 
Has poffer aliquis pro pari mufeulo 
rum recenfere, quod nares dilater; 
poifer etiam quinti paris partes affe 
rere,quod nihil refert modo cogno 
fcatvfum, quem in reuelendapin- 
na habent. Alium praeterea inuenio 
mufculum carneum., ied paruu, qui 
circaradicem pmnanarium exori- 
tur , atque illam afcendens per trafe 
uerfum,vfque ad fummum fere dor 
fum nah afcendit, vt contradus ad 
fuum principium depreffa pinna na 
res claudat. Hic ab ipfopratermif- 
fus eft. Vltimo in loco addenda eft 
moles illa carnea,muiculofa tamen, 
qua vtrunque labium format.Nam 
& hac in duos mufculos diuiditur, 
quorum alter fuperius,alter vero in 
ferius labrum efficit, fuosq; motus 
diftindos a motibus aliorum mu- 
fculorum habet. Ex hoc fequetur 
nouem effe mufculorum paria, qui- 
bus narium pinn£,labia,& totius fa 68 
ciei cutis mouentnr. 
Primum fcilicet traditum a Vefalio 
Secundum ab eodem defcriptum. 
Tertium, quod ab ilio pariter ad- 
diun&umeft. 
Qu artu m,prope hoc exortu,quod- 
que ab illo eft 
Quintum, quod ab ipfo, quarto in 
loco recenfetur. 
Sextum ab ipfo,quinto in loco nu- 
meratum,quod vti di&um eft, in 
duo diuidi poteft. Sed pro vno, 
cum no multum referat cefeatur. 
Septimii,qd ab ipfo eft prgtermifsu 
Odtauibqd ille fexto in loco recefet 
Nonum,ac vltimum illud eft,quod 
vtrunque labium efficit. 
Omnes , qui de mufculi/oculo- 
rum hucufque fcripfere,aut publice 
profitentes(quodegofcia) loquuti 
funt in publicis difte&ionibus, ma- 
le plane illos enumerarunt. Nam vt 
a diuino Vefalio incipiam; ipfe no- 
bis feptem mufculos enumerauit, qui quidc in bouc repcriuntur,qua 
tuor lcilicer motibus redis,& gemi 
nos circularibus inferuientes, non 
rede tamen, mea lententia, ut lunt 
in boue collocatos. Septimum ad- 
didit,qui magnus ad radicem ocu- 
li litus eft. Verum odauum pratter- 
milit, qui munus habet trahedi me- 
branam illam cartilaginolam, quee 
ab Ariitotele 2. de Hift. Anim.cap. 
12. uocatur A?puct qm rS zctvQx. hac 
nidantur animaliabruta eu aliquid 
ne in oculos incidat timent,& σζ&ρ 
£ttuvrretv tunc dicunt ab eode Ari- 
ftotile . Mufculus igitur, qui hanc 
trahit,a Veialio practermiilus in bo 
bus, qui iplo donati funt, odauus 
erit; uel faltem pars illius, qui ocu- 
lum ad exteriorem angulum trahit. 
Qua autem ratione oriatur, quodie 
in loco litus, & uti membrana: illi 
alligetur,quasque iit didae membra 
n£ ftrudura,collocatio,&ufus a me 
prirtermittuntur jcum in humano oculo minime fint.Iam addatur Ly 
cus antiquiffimus anatomicus , qui 
uoluit quinque tantum eiTe oculo- 
rum muiculos,cuius Ro- 
manos etia anatomicos eiTe ex Val- 
Hifpani libro colligere pof- 
fum.Ex his quaruor redis motibus 
prieiunt,uel etiam circularibus,nec 
non fidendo oculo cotinendoque, 
qui motus omnes a didis quatuor 
muiculis, mea etiam fententia, fieri 
pofiunt, vno illo excepto circulari, 
qui utopinorab his mufculis fuc- 
celfiue motis fieri non poteft. Quo- 
nia fieri nequit,ut ex refradis duo- 
bus uei pluribus motibus redis re- 
fultet circularis ; cum inter redum 
& curuu nulla detur proportio. Sed 
rifumcotinere aliquando nequeo; 
cum uidea in humano oculo adefie 
circularis motus opifices mufculos 
hosque ab exercitatiflimis anatomi 
cis minime uideri. Quintum adduc 
mufculum,in quo quid fibi uelit do dus Valuerda ingenue fateor igno- 
ro.Id autem fortaiTe fit,aut quia ni- 
mis breui oratione eum deficripfit, 
aut quia Hifpanicum dialedu non 
ita ego poffideo,vti in eo intellige- 
do loco requiritur. Quare,vt vides, 
cum omnes negligenter de his mu- 
fculis tradarintiynceram ipforum 
hifioriam, vti fe habent,in humano 
oculo fic habeto.Pofteaquc iundis 
ad fydera palmis Deo Optimo ac 
Maximo, qui humanos oculos tam 
infigni magifterio ornarit, hymnum 
laudis canito. 
Sunt itaque fex numero in ho- 
minis oculo mufculi a me ex plican 
di, fique aperientem oculum elata 
gena adiungcre voluerimus 5 lepte 
numero erunt. Veriimhoc vltimo 
pr*etermiiTo,iex tantum nos trade- 
mus.Ex his quatuor fiunt,qui redis 
motibus prgfedijira fiunt collocati, 
eamq; originem &infertionem pia 
ne habent,quam reliqui anatomici adfcripfere, quique fi omnes fimul 
agant,intro oculum trahunt &fi- 
ihmt.Alij duo in gyru fle&unt,quo 
rum prior, qui & longior & graci- 
lior reliquis didis eft in interno an 
gulo collocatum, oritur ab eodem 
penitus loco,vnde is incipit,qui re- 
0ta oculum ad internum angulum 
trahit:hic non in hominibus folum 
fed etiam brutis ipfis,cum ad angu- 
li interni exteriorem fere margine 
peruenerit,cui lacrymalis caruncu 
la fubie&a prominet,& vbi vterque 
lacrymalis meatus vnitur , in chor- 
dam teretem, gracilemque defines, 
eam trochlea obuoluit,qu£ chorda 
reflexa ad angulum re&um verius 
regionem fuperiore oculi in illam 
inferitur.Inter implantationes duo 
rum illorum muiculorum (fi re<5te 
memini)quorum alter furfum, alter 
vero ad angulum exteriorem re&a 
oculum trahit. Trochleam veroap 
pello cartilaginem quandam, qua? canalem habet, per quem currit di- 
dtachorda, & ligamento membra- 
neo itaab angulo pendet, ut tro- 
chlea? penitus imaginem in fe conti 
neat. Qua?ciimin oculis bouinis 
ualde magna iit, & in humanis non 
minima, miror quomodo heri po- 
tuerit, ut ab anatomicis non fuerit 
obieruata,aut ii notata fuerit5qua ra 
tionealijs non communicarint. De 
ijs loquor, qui libros anatomicos 
ediderunt. Mufculus hic quintus 
dum intro ad principium trahitur 
chorda fua circulari quodam motu 
oculum ipfurn ad angulu internum 
obuoluit: cui opponitur fextus,qui 
in parte inferiore orbita? oritur ab 
ea rima, qua? ceu futura apparet fa- 
itaab illa l'quammaoifea}iub quala 
tens neruus tertij paris ad malas ex- 
teriores per fatis amplum foramen 
tranfmittitur. Aliquando etiam or- 
tum obferuaui, quaii in exteriori 
margine ab ea futura? parte, qua? in 71 
orbita inferiori apparens , coniun- 
git primum os malarum cum illo, 
quod maximum omnium a Vefalio 
quarto in loco numeratur. Ab alte- 
ro itaque ex didis locis parum in- 
traambitum exteriore carnoioprin 
cipio ortus hic mufculus gracilis, 
& teres per trafuerfum ad angulum 
exteriorem afeendens, oculumque 
trafuerfum amplexatus breui chor- 
da in ipfum inferitur, ita prope in- 
iertionem quinti, ut aliquando il- 
lius atque i ex ti iftiusuna atque ea- 
dem chorda uideatur.Didi mufeu- 
li munus eft,ut dum deorlum trahi- 
tur uerfus principium fuum in gy- 
rum ad angulum exteriore oculum 
uoluat. HuichiftoriseCapredonu 
noftrum teftemaddo, cui primum 
inuentum hoc monftraui, dum una 
mecum Patauij cadauer quodadif- 
fecaret. Quoniam autem hic mufcu 
lus fextus tranfuerfus latitat inter 
oculum, & chordas duorum mufeu lorum, quorum alter infra, alter in 
aguloexteriori collocatus eit; ideo 
anatomicorum mentem ita pertur- 
bauit, vt aliqui dixerint iplum ab 
oculo ortum in eundem inferi. 
Anatomici omnes, quatuor tan- 
tum mufculorum paria maxilla? ad- 
fcripferunt,quintumq; ignorarunt, 
non fine magna contumelia: 
cum tamen &perfpicuum inter fe- 
candum fit, & proprius vius ipium 
etiam prodat.Minime enim negan- 
dum eft (nifi veritas ipfa fit iugulan 
da) quartum par mufculorum a Ve 
falio deferiptum os aperire.Tempo 
rales vero os claudere, & maxillam 
malis ualide adftringere. Maifiteras 
etiam tum ftringere, tum ad latera 
maxillam diducere,vnde maifiteres 
didi funt.Latentes quoq; in ore cu 
a cauitate proceflus aliformis orian 
tur, & ad anteriora parum decliues 
in maxilla interna in facie citra an- 
gulum inferiorem inferantur pro- du&am maxillam retrorfum reuoca 
re. Quod fi hxc vera fune, vellem 
ego vtpar illud, quo maxilla ad an- 
teriora producimus , proponerent. 
Nam maxilla? morus iimplices fex 
funt,&vnuscopoiitus. Simplices 
furfum & deorfum, dextrofum & 
iiniftrorfum, antrorfum & retror- 
fum. Compoiitus vero ex dextro & 
iiniitro, & eo, qui antrorfum & re- 
trorfum fit, ille eft quo uidetur cir- 
cunduci maxilla. Si igitur motus 
furfum temporales, deorfum quar- 
tum par,ad dextram & imiftra maili 
teres, retrorfum uero latetes in ore 
opifices funt. Requiruntur neceila 
rio gemini mufculi, uel vnus falte, 
qui antrofum hac eandem partem 
protrudat. Scio mi Petre,quod ta- 
lem argumentadi rationem, falfam 
eife dicere poteris; cum tibi liceat 
una cu reliquis anatomicis hoc mo 
tus alia ratione diftribuere. Verum 
ne uerboiis rationibus litem hanc finiamus. Sed gladiolis ipfis, aufe- 
ras temporales mufculos, auferas 
malfiteras, & diligetiilime auferas, 
quoniam fub his (fatim nouum par 
mufculorum videbis, quod diftm- 
dum eft: ortu , dudu, &infertione 
ab ijs,qui latentes in ore vocantur. 
Nam ilii oriuntur ab intima cau ita- 
te , vel canali proceifujm aliformiu; 
ifti vero principio partim ne ruo fo, 
& partim carnofo exordium ducut 
ab ala vel latere exteriori ipforum 
proceifuum, & a facie didi lateris 
externa,quae afpera & ingqualis eft. 
Aliqua etiam exparte oriunturab 
apice illo olfis fphenoidis alperio- 
ri & acuto, qui in temporum cauita 
te ex adueriumos iugale refpicies 
rimae imminet amplifiimae, quae ab 
eodem fphenoide & maximo mala 
rum oifc eft formata. Illi praeterea 
antro funi declinantes inferuntur 
in maxillae regionem didam.Ifti ue 
ro fatis carnofi pro ratione magni- tudinis fa&i,&-ad pofteriora vique 
oblique didu&i in maxilla cerui- 
cem,& capitis eiufdem internam in 
faciem inferuntur.Munusque,vtlu 
ce clarius videbis, hocimpoiirum 
habent, vt maxillam antrorliim tra- 
hant. Vide quam multa fine 
prattermiffa a diuinis anatomicis, 
vt poftea nos inuenientes h #c, pla- 
ne cognofcamus in hoc organo di- 
uini animi plurima etialatere, qua? 
fortaifeDeus gloriofus noitris ocu 
lis nonmanifeftabit. 
Cummufculos hyoidis offis re- 
cenfentanatomici quatuor tatinn, 
paria conftituunt, qua? os iftud mo> 
neant; atque aliquando fecundum 
hyoidis par cum primo monete lin 
guam ita confundunt, vt idem pro 
duobus depingant. Ego autem a 
natura rei cdo&us fex paria mufeu- 
rum,qua? hypiiloides moueant effe 
dico,quafue omnibus acurate diffe 
catibus plane apparere poliunt, ea- ήιιε hoc ordine rccenfebo. 
Primum par illud iit3quod a fum 
mo pedoris oiTe ortum in didum 
os3vtalij afferunt anatomici3inferi- 
tur: hocque primum Vefali j iit. S e- 
cundum parquaii cutaneum (quia 
immediate fub illis 3 qui maxillam 
deorfum trahentes os aperiunt cu- 
ti fubiicitur) ortum afummo men- 
to5atque eius lateribus, & obliquis 
fibris deorfum declinas, in os hyoi 
des inferitur. Munus ipiius eft,vt al 
tero trahente mufculo oblique fur- 
fum feratur os,vtroque vero trahen 
te reda ad appicem meti furfum ac 
antrorfum vellatur. 
Tertium par illud iit3quod tertio 
in loco a diuino Vefalio numeratur 
ortum a calcari3& aliquando a quar 
to mufculo os aperieteperforatum 
in latera hyoidis ea fane infertione 
qua? ab ipfopropofitaeil: inferitur* 
Quartum gracile admodu a fca- 
pula ortum, ac in hyoidis latera in- fertum ipfum deorfum trahit,quod 
quarto etiam in loco a Vefaiio col- 
locatur. 
Quintum a nemine proditum, & 
redis fibris ortum a medio,interno 
que mento in os hyoides inferitur. 
Hoc reliquis anatomicis ignotum 
eft, aut inter partes primi mouentis 
linguam collocatum; cum tamen 
nullam cum lingua communicatio- 
nem habeat. 
Sextum par efficiunt geminas car 
nes mufculorum effigiem gerentes, 
qua? ab eodem mento orta!, aliqua 
ex parte comixtae apparent cum pri 
mo mouente linguam. V erum vlte- 
rius ad inferiora procedentes infe- 
runtur in latera offis hyoidis, mu- 
nusq; habent hoc vnum5vt ad mens- 
ium ipfum os trahant. 
Multum ac diu laboraui in diffe- 
candis linguas mufculis, neque vn- 
quam humanas aliorum anatomico 
rum placita quadrare inueni. Vefa- lius diurnus nouem mufculos aili- 
gnat, qui motuum linguas opifices 
Tmt. Valuerda decem efTeafTerit. 
Ego vero tot reperire nequaquam 
potui; quanquam fummam diligen 
tiam, atque ftudium in his inuefti- 
gandis adhibuerim. Quot igitur a 
meinuenti fint,audi. Primum repe 
ri par ab afperitate quadam in inter 
no ac medio mento poiita ortum, 
principio fatis angufto,a quo deinr 
de latius fa&um in mediam fere lin- 
guam inferiorem implantatur, atq; 
maxima ipfius pars verfus radicem 
lingua?, minima vero e regione di- 
to verfus anteriorem apicem fer- 
tur; ita vt eiufdem mufculi partes 
•contrariam fubeant operam. Nam 
eum maxima fibrarum portio agit 
ad exortum tra&a exerit linguam 
extra dentes & labia. Ciim vero mi 
nima munere fuo fungitur intror- 
•ium eandem reuocat.Di&orum au- 
tem mufeulorum aliquot fibrae ali- quando ofli hyoidi comunicantur. 
vt idem ad mentum attrahant. Pri- 
mum hoc par moles illa carnea vi- 
detur, quae pro nono mufculo a Vc 
ialio numerata eft. Cuius etiam pri 
mum par linguae arcriptum,niii pars 
iftius iit, vti in homine reperiatur, 
ego plane ignoro,meque nunquam 
vidiifefateor.Secundum par ab of- 
fis hyoidis lateribus oritur, atque 
in radicem, & latera ipfius linguae 
inferitur. Hoc in homine fimplex 
eft,quanuis in bobus reperiatur ge- 
minum, idem Vefalij etiam fecun- 
dum dici poteft. Tertium par ab ex- 
terna calcaris facie oritur, non vti 
in bobus carnofum & craifum, fed 
gracile,atque inferitur no ad finem 
'implantationis fecundi paris, ied 
circa ipfam mediam,ac vlterius pro 
cedens quafi ad apicem linguae fum 
mum peruenit * Hoc Vefalij tertio 
pari relpondet. Quartum, quod & 
faucibus aicribi potefl:, oritur ab in terna facie calcaris gracile admo- 
dum .>.atque ad anteriora declinans, 
i-n membraneum veluti delinit ten- 
dinem,qui prima? laryngis cartilagi 
ni, achyoidis lateribus, necnon & 
extrema? lingua? inferitur. Huius 
munus eft linguam & partes didas 
retrorfumac furfum attrahere, Sc 
fauces in deglutiendo conftringe- 
re. Ho c a?qu e i n ter fauc i u m m u fc u - 
inter lingug motores enu me 
rare poilumus. Quare fi lingua? aferi 
bemus, quatuor. erunt paria,qua? ip 
fam moueburit,fin faucibus, tria ta- 
tum; Sciasque plane nullos alios 
pra?tcrdidos mufculos reperiri in 
homine, fi quis rede fecare vo- 
luerit. r 
Veriim mirari iam define. Quod 
ego videas ho- 
mines in accufando Vefalio auda- 
ciores eunda eius veftigia fequi,ni 
hilquequodab ipfo iit pra?termif- 
fum addere.Nam Vefalius faucium mufculosleui quadam negligentia 
(quoniam non omniapoilumus om 
nes) pnetermiiit. Qui pofteriores 
fuere quique Galeni & Oribaiii li- 
brum de diifedtione mufculoruaut 
legerunt,aut legere debuerunt, ita 
horum faucium mufculorum obliti 
funt,veluti ii non adedenti, aut fal- 
tem a Galeno indicati minime fuif 
fent.Vcfalii enim opus editum erat 
antequam ciuis meus Auguftinus 
Gadaldinus medicus do&iffimus, 
& de ftudiis noftris communibus, 
quam optime meritus, libellum Ga 
leni de diifedione mufculorum la- 
tinum a fe fa&um in lucem dederit. 
Vt igitur omnes anatomici,qui poft 
editum opus Vefalii fcripfere, hoc 
nomineaccufandifunt, ita ille ab 
hac nota liberadus eft. Sed ad rem. 
Galenus in eo libello duos 
bit mufculos faucium,quorum alte 
rumin dextra, alterum in iiniftra 
parte collocat, acreliquos praeter- mittit. Quamobrem quomodo fe 
habeant hi mufculi in homine, & 
quot lint,audi,difcasque quam dili 
gentius anatomici veterum icripta 
debeant obferuare. 
Triafunt iftoru mufculourm pa- 
ria,qux faucibus dilatandis,aut con 
ftringendis inferuiunt. Quorum pri 
mum(vtab hoc artificiofo incipia) 
oritur neruofo, atque tenui princi- 
pio ab apice quodam cunei formis 
ofiis, qui vitra foramc illud paruum 
eft,per quod arteriola per membra- 
nam diipergedaincaluanam ingre 
ditur,quique apex articulum maxil 
\x cum oife temporum quali tangit. 
Ab hoc igitur principio ortum, & 
gracile admodum per cauitate pte- 
rigoidis internte eius alte, vel lateri 
attenfum defeendit, ac delinens in 
.tendinem nerucum tenue quidem, 
fed latiufculum, tranlit per mirabi- 
lem quandam rimam,qute in exrre- 
ma didi pterigoidis ala infculpta cft, atq; inferitur in cauitatem illam 
palati partem,a qua gurgulio 
det.Munus iftius paris eft,quiarefle 
ditur ad didam rimam, vt Turium; 
atque antrorfumquodamodo gur-, 
gulionem3& extremum palatum tra 
hat. Siqueipiius alter tantum mu- 
fculus agitjOpus eft3vt partes didas 
trahat ad illum latus3in quo iitus eft* 
S ecundum par neruofo itidem prin 
cipio ab eade propinqua parte, 
de primum oritur, atq; deorfum de 
clinans ad faucium latera in partes, 
qua? amygdalas vocatas continent* 
inferitur3& quaii totam partem fau 
cium lateralem,ac pofteriorem am- 
pleditur. Munus iftius eft, vt amyg 
dalas Turium,ac ad latera trahat,to- 
tamq; faucium cauitatem in diuel- 
lendo quafi dilatet* Tertium ortum 
ab ea parte,qua bafis capitis ceruici 
iungitur,tenue admodum tota fau- 
cium pofteriorem * ac lateralem ca- 
uitatem veftit* &defcendens in/eri tur in hyoidis latera, & in primam 
cartilaginem laryngis,& aliquando 
in radicem lingua?, obfcure tamen. 
Munus iftins eft fauces anguftare, 
atque ( vti opinor) oifa? deuolutio- 
ni vel deglutitioni inferuire.Siquis 
etiam velit,poterit per me quartum 
lingua? par his adiungere, cum ad 
idem opus conferat, & quatuor fau 
cium paria conftituet,quorum duo 
ad dilatationem,atq; ob motum ci- 
bi vel humidi alicuius in vomitibus 
ad fuperiora propulii,ne ad nares fe 
rantur,funt fadi. Duo vero reliqui 
ad coftringendas fauces, guturque 
attolledum ob deglutitionem funt 
deftinati. Mi pater ciim ha?c obfer 
uaris, certo fcio,quod ita placebuc 
vt ii nihil aliud noui indicarim,tibi 
tamen hac vna in re fatis iuperq; fa- 
tisfa&um eife fatearis. 
Ili mufculis tamen laryngis qua- 
dam etiam habeo, qua? tibicommu 
niclandafunt. Etprimum circapro- 78 
prios vocatos, in quorum primo pa 
ri atque fecundo Galenus fe ipium 
decepit, acfimul etiam Vefaliums 
ciim in feptimo de vfu part. cap.ii. 
& in lib. de diifeft. organorum vo- 
calium cap.5. quatuorhos dicat ef- 
fe mufculos5quod falfum eft non fo 
lum in homine, fed in larynge etia 
bouina, cum vnum tantum fit par, 
quod exortum a cricoide cartilagi- 
ne in fcutiformem inferitur. At prse 
terea excufandus eft Galenus, ciim 
in libello de diifetft.mufculorum ta 
cite fe ipium caftigans,pro vno pa- 
ri tatiim numerarit.Quod in fecun- 
da editione minime fecit Vefalius, 
neque Valuerda, qui cum aiferat ta 
tam diligentiam ac ftudium adhi- 
buiife vna cum ciue tuo Columbo 
in indagadis laryngis mufculis, no 
viderit fe par vnum tantum bis re- 
petitum pro duobus proponere 
(unum etenim re uera eft, non duo) 
neq; pneterea animaduertit locum Galeni a me citatum .-Verum hi quo 
que excufatione digni funt; cum 
alios anatomicos excuiemus,a qui- 
bus maiores adhuc errores, quam 
hi iinr patratos videmus.Nefcio au 
tem quo oculos intentos habuerit 
ciliis tuus5atque fimul idem Valuer 
da du mufculos lary ngis fimul diffe 
carent. AiTeritenim hic in opere hi- 
fpano nunquam in cofpe&um ipfo 
rum veniife quintum par mufculo- 
rum inter proprios laryngis a 
lio defcriptum,cum fortaiTe nullum 
aliud ΐίΐο magis peripicuu iir. Hoc 
tamen Valu erdae dono, quia poftea 
fuit Valde.diligens in obleruando 
quarto pari communium, quoniam 
re vera in homine non adeft, egoq; 
tantum in ruminatibus reperire po 
tui. Sed adhuc ipfum Fuiitediligen 
tiorem vellem in difeutiendo fexto 
pari a Vefalio inter proprios laryn- 
gis deicripto,an \ nus iciliceffitmu 
iciilus, an duo i quodque munus ha beat,an dilatanda? coftringendafue 
ligula. Nam vnus mihi videtur,qui 
ligulaepartem dilatet. Ha?c tantum 
habeo de mufculis laryngis 
da, in quibus ab alijs didendam. 
Deicapularum mufculis taceo; 
quia optime omnia a diuino Vela- 
lio funt prodita. Idem minime ob- 
feruare poiTum in illis, qui 
rum, vel brachium mouent. Quo- 
niareperio omnes recentiores ana- 
tomicos in hac eife fentcntia; quod 
fecundus meuens humerum Δέλ- 
di&us ab au&oribus gra?cis 
Ifsrcouk vocatus fit,quodfalium eft, 
HippocratiSjGaleni, Ruffi Ephefij, 
atque tandem Oribafij au&oritate, 
vtfuperius probauij ciim in acro- 
mio tibi fententiam meam aperi- 
re. Quare admonendi erunt omnes 
vt auctorum verba diligentius per- 
pendant. Rurfus Vefalius,ac Val- 
uerda in defcribendo quarto mu- 
fculo, qui humerum eundem deor- fum trahit, prsetermiferunr, mufcu- 
liirn hunc aliquando ciim ad angu- 
lum inferiorem fcapularum perue- 
ncrit,inde plurimas carnofas fibras 
recipere,& quafi nouo alio,fed mi- 
nimo principio donapfe;quod non 
in vno}vel altero tantum cadauere, 
fed in quamplurimis obferuaui. 
Quamquam minime negarim, ali- 
quando hoc non reperiri, Verum 
maioris momenti mufculus eft,qui 
ab ipfis praetermittitur, ciim tamen 
multo antea ηδ fuerit praetermiilus 
in fimijs a Galeno 98.cap. libelli de 
differt, mufculorum, neque etiam 
in fecundo de Anat. admin. cap. 
primo. Nam in hominibus quoque 
reperit, & a tertio fibi proxime ha:- 
renti omnibus notis diftindus eft, 
chorda fcilicet, infertione, tunica, 
& ortu, cumque ita fe res habeat,vt 
omnibus patere poteft, hic o&auus 
merito erit mufculus, qui in omni- 
bus hominibus, quos fecui,oritur a 80 
parce fuperiori coffoe inferioris fca 
palarum, qua? ceruici iungitur, bre 
uisq; cft admodum, fed non excar- 
nis, a reliquis omnibus manifefte 
feiun&us,qui neruofo fine prope fe 
ptimi mufculiinfertionem, in hu- 
merum implantacur, cumq; huius 
munus ipfo vix confpedto ftatim 
pateat, ideo illud praetermittam. 
Quando autem mufculum hunc re- 
quires,videto quaefo, an pars tertii 
a nemine dici poffit, meque admo- 
neto . 
Iam ad capitis mufculos venio, 
doleoque, quod in his minime iim 
concors cum reliquis anatomicis . 
Quoniam nunquam ita rerum no- 
uitatem affe&aui, vt gratis ab alio- 
rum fententia recedendum efTe iu- 
dicarim.Neq; illam laudem, quam 
cx alieno vituperio mihi acquific- 
rim,veram aut folidam effc cenieo. 
Cum illud vnum femper mihi fatis 
fuerit in fcholis pofle fideli dille- ftione aliorum ,ac praecipue vcte-* 
rum anatomicorum placita ita ex- 
plicare, vt ab omnibus meis audito 
ribus aperte intelligi, ac memoria 
mandari potuerint, Quamobrem 
nili vrgeret veritas ea,qu£ mi hi per 
plures annos perfpedta videtur, cer 
to icias,me nunquam a Vefalij dog 
matibus eiTe receifurum, quod m 
muiculis capitis facere cogor; cum 
ea diuifio, qua? ab hoc fummo ana- 
tomico fadaeft i ubi ectae rei minw 
me refpondere videatur. Quare 
audi qualesamereperiantur, Pri- 
mus mufculusmouens caput, ori- 
tur neruofo principio a fpinis pri- 
ma?, fecunda, tertia?, quarta?, quin- 
ta?,& iexta? vertebra thoracis. De- 
inde afcendens oritur etiam carno- 
fo exordio a ligamento illo medio, 
quod per fpinas ceruicis vfque ad 
occipitium medium currit, ita vt 
principium di«5li mufculi perduret 
4 i exta thoracis, vfque ad tertiam ceruicis vertebram,qui mufculus 
inde oblique carnofus fa&us ad ca- 
put afcendit,atq; ab illa parte, qua? 
a thoracis fpinis oritur duas mem- 
braneas chordas produces, eaidem 
in procelTus tranfuerfos primae & 
tertia? vertebra? ceruicis,vel fecun- 
da? & tertia?,& quarta? aliquando in 
ferit. Altera vero parte carnoiiori, 
qua?,utdi&um eft,a ceruicis ligame 
to oritur,ad occipitium ufq;aicen- 
dit, atque in ipfum implantaturea 
fane ratione ,qua? adiuino Vefalio 
prodita eft, quadam neruofa parti- 
cula excepta, qua? in mammillarem 
proceifum inferitur. Vfus iftius eft 
ut circunducat caput, atque eas cer 
uicis partes,quibus adne&it.Quod 
ii una cum coiugefuo seque ad pro 
prium principiu uellatur,re<fta dum 
abnuimus retrorfum caput ac cerui 
cem trahit.Secundus mufculus ori- 
tur triplici principio,primo fcilicet 
(quod aliquando, fed raro deeft) 
81 afpinafeptimae ceruicis uertebrae* 
& aliquando a prima ucl fecunda ta 
tum thoracis fpina, altero uerona- 
fcitur principio a tranfueriis pro- 
ceifibus primae3fecund£,tertie,quar 
tae, & quinta thoracis uertebrae. 
Quod ita uariat, ut aliquando neq; 
a quinta,neque a quarta oriatur3fed 
a primis tantum tribus, aliquando 
etiam loco quartae & quintae oritur 
quodam tenuiflimo initio a pro- 
ceiTu tranfuerfo o&auae. Tertium at 
que ultimum huius mufculi princi- 
pium eft a tranfueriis proceinbus 
quinq; inferiorum uertebrarum cer 
uicis. Ex his itaq; tribus locis,con 
tinuatamen ferie, exortus mufcu- 
lus, (dicant quicquid uelint alij de 
mole carnea) atq; afcendendo unus 
ita effe&us,ut minime diuidi poffit 
comparique fuo quafi connatus in 
occipitium ratione tradita a Vefa- 
lio inferitur.Neque ut aperte uide- 
re poteris portio illa quarta defcri- 82 
ptaaVefalio huicadiudicanda eft, 
fed potias pro tertio mufculo eit 
numeranda Jfto agete caput retror- 
fum ad latus trahitur, agente uero 
toto pari reda retrorium uellitur. 
Tertius mufculus no admodu gran- 
dis,nec craifus oritur neruofo prin 
cipio a tranfuerfis proceifibus fex 
priorum uertebrarum ceruicis (ad- 
de quod etiam aliquando incipit a 
proceifibus trafuerfis primae,fecun- 
dae,tertiae3quartae, & quintae thora- 
cis3fed hoc raro admodum) carno- 
fusque leniter fadus neruofo fine 
inferitur in radicem pofteriore ma- 
millaris proceifus.Huncpro quarta 
parte fecundi mufculi tradit Vefa- 
lius; cum tam£ exadd diftindus fit 
mufculus.Atfibraealiquot cuiufda 
dorfalis mufculi, quae cum princi- 
pio huius commifceriuidetur, er- 
roris caufa fuere. Munus iftius eft, 
ut ipfo agente retrorfum trahat ca- 
put, & ad latus; adiuuante uero fuo compari retrorfum tantum leniter 
ducat.Quartus mufculus is penitus 
iir5qui tertio in loco a Vefalio cen- 
fetur. Quintus fit quartus ab ipfo 
defcriptus. Sextus fit quintus a Ve- 
falio enumeratus, in cuius uiii ego 
ualdeab ipiius fententia diiTentio. 
Quoniam huic afcribit munus mo- 
liendi caput in gyrum una cum mu- 
fculo fexti paris; quod mihi peni- 
tus a ueritate abhorres in hoc quin 
touidetur. 
ueri caput in gyrum niii ad motum 
primae uertebrae, quae circa dentem 
fecundae obuoluatur; neceiTarium 
erit ut ab hoc mufculo prima mo- 
ueatur& ad motum ipfius caput pa- 
riter uertatur: hoc autem fieri non 
poteft,ergo fequetur non eiTe iftru 
mentum motus capitis in gyrum. 
Videamus enim ortum, atque inier 
tionem: fi uertebra eft circunduce 
da ortus erit in occipitio , & infer- 
tio in proceiTu tranfuerfo di£tx uer tebrae.Iam agat hic mufculus, fi in- 
terea caput moueatur,agere non po 
terit,quia opus eft quiete ipfius par 
tis unae oritur,fi trahere debet. Si 
igitur detur, quod caputquiefcat 
mufculo agente circunducetur uer 
tebra,at ad motum ipfius circundu 
citur etiam caput: ergo accidet ut ii 
mul & femel moueat caput ,& quic 
icat. Sed demus caput moueri dum 
agit hic mufculus. Quadro iam, an 
motu contrario uel eodem moueri 
debeat ? Si contrario moueatur,co 
curfus proculdubiofiet, atq;itaad 
motum uertebrae n5 mouebitur ca- 
put,quia uertebra dextrorfum, ca- 
put, uero finiftrorfum motibus con 
trariis agitantur, per quos concur- 
rent. Verum fit idem motus,ut fini- 
ilrorfumutrunqueferatur. Quaero 
iterum quodna ex ipfis in motu prae 
cedat, caput fcilicet, an uertebra ? 
Videtur eife relpondendum uerte- 
bram praecedere, quoniam ipfa per femoueatur, caput vero per acci- 
dens ad motum illius. At a capite 
adeft motus principium, quia inde 
mufculus oritur, quiipiam trahit, 
ergo fequetur a capite vertebram 
moueri, & non a vertebra caput, 
quod eft contra dogma ipiius. Ali- 
quis tamen refpodere poliet, quod 
circunducitur caput ab hoc mufeu- 
lo a vertebra exoriente atque inoc 
ciput definente.Verum fi hoc dare- 
tur, fequeretur, quod ifte mufculus 
moneret caput per fe,& no permo- 
tum & in proprio articulo, 
qui articulus fecundum Veialium 
eft ineptus ad motum circularem. 
Quare fi cocedimus mufculu hunc 
fextum, vel Vefalij quintum infer- 
uire circulari motui, neceifario fe- 
quitur aliquod ex his incommodis, 
quod verum dogma, imo veriflimu 
de capitis motu in gyrum per acci- 
dens deftruat.Decepitautem iftius 
fexti mufculi politio diuinum hunc anatomicum, quas quafi contraria 
politioni videatur mufculi feptimi 
paris. Verum ii ad hanc politionem 
oculos valde intentos habuiifet,po 
terat facilime deceptionem vitare; 
cum iftius fexti paris mufculi ab oc 
cipite orti quali reda deorfum incli 
nantes intranfuerfos prima? cerui- 
cfs vertebra? implantari videantur, 
non autem oblique declinare,vti in 
motu circulari requiritur, & quem- 
admodum feptimi paris mufculi fe 
habent.Si gitur in gyrum non mo- 
uet hoc par,quis erit fuorum muicu 
lorum vfus £ ille profedo erit, qui 
aferibitur a Galeno in lib. de dilie- 
dione mufculorum cap.9. vt fi inte 
grum par trahat, faciat quod reda 
leniter abnuamus. Sin alter tantum 
mufculus, vt retrorfum caput in illa 
partem inclinet.Septimus praeterea 
mufculus ille fit, qui fextus a 
lio deferibitur verus opifex iftius 
motus in gyrum dum vnicus tatiim agit. Quoniam fi integrum par aget 
aut fiftet caput , aut illud retrorfum 
uix trahet,ad motu fcilicet ac quie- 
tem uertebra?; cum ha?c capiti ob ip 
fam accidant. Odauus & penulti- 
mus ille fit mufculus, qui fcptimo 
loco ab eodem explicatus eft. Huic 
nonus mufculus,uel par nonum mu 
fculorum addatur aliqua ex parte, 
fed non integre a Galeno propofi- 
tum, quod in anteriori ceruicis fa- 
cie fub gula collocatum oritur ner- 
uoio principio ab omnibus fere uer 
tebris ceruicis chordis quibufdam 
originem a principio proceiTuum 
trafuerforum ducentibus. Nam a 
feptima, fexta,quinta,quarta,& ter 
tia quoque uertebra hac ratione en 
natum,&carnofumaliquatifperfa- 
dum afeendens inferitur fine car- 
neo in capitis bafim inter utruque 
procciTum,quo cum prima uertebra 
articulatur, ad hoc ut manifefte ca- 
put ad anteriora fledat. Vltimoia loco notandi funt muiculi duo ad- 
modu parui,qui a proceiTu tranfuer 
fo primae uertebrae orti, ualdc graci 
les afcendunt ad caput, & in illud in 
feruntur prope mammillarem pro- 
ccifum,uideturque particula? illius, 
qui a me tertio in loco numeratus 
eft.Horum mentionem feciife uide 
tur Galenus in lib. de diifed.mufc· 
dum loquitur de undecimo mufcu- 
lo uel pari caputmouente.Tu nunc 
meam hanc fentetiam fub incudem 
ponas, utcognofcerepoilis, quod 
ίςΊ κόμματος ut eft in ada- 
gio, haecque de mufculis capitis ti- 
bi fatis fint. 
Sequuntur abdominis mufculi, 
in quibus penitus cum diuino Veia 
lio,ac reliquis anatomicis idem fcn 
tio,hoc uno excepto, quod redis 
Circa principium adfcribuntquan- 
dam parte carnofam a pube ortam, 
quae nulla ratione illis adfcribenda 
eft, caufaspofteafubiungam,cum 
85 prius partem hanc defcripfero. In 
inferiori itaque abdomine inter li- 
neam illam albam,in quam concur- 
runt chorda? omnium fere mufculo 
xum. atq; principium neruofum re- 
dorum,oritur mufculus quidam to 
tus carnofus principio non admo- 
dum lato ab oife pubis quafi a parte 
ipfius exteriori, qui oblique aicen- 
dcns verius lineam didlam in acu- 
tum definit,totusque obliquo fibra 
rum dudu in ipfam inferitur. Lon- 
gitudo illius mufculi no admodum 
magna eir?ciim no pertingat ad vm- 
bilicumvfq;, nec fpatium quatuor 
tranfuerforum digitorum excedat. 
Vfus eil ipfius mea fentetia vt obli- 
que deorfum lineam illam nerueam 
atque agente fuo coniuge alterius 
lateris reda eadem deorliim trahat, 
ita vt ad copreifionem fubie&arum 
partium ad inferiora faciat. Nam ii 
adhibita diligentia mufculos obli- 
que alcendentes obferuabis, illos 86 
iuxta anatomicorum placitu afum 
ma ilium fpina initium ducere vide 
bis. Sique dudtu deinde profequa- 
ris chordam vtriufque, dextri fcili- 
cat& ii niftri parum infra vmbilicu 
concurrentem rcperies. Qua ratio- 
ne fit,vt mufculi illi obliquddeorsit 
comprimant omnia,quae in abdomi 
ne funt a fuperioribus vfque ad vm 
bilicum,aut parum infra.Atquaein 
lumine continentur vifcera, ea ab 
his nequicquam comprimi poliunt. 
Quare hac ratione fequitur iniufta 
elfe naturam; cum oblique defcen- 
dentes, &tranfuerli, & redi omnia 
comprimant;oblique vero afcen- 
dentes ea tantum oblique deorfum 
trudant,quae fuperiora funt,inferio 
ra vero minime tagant.Haecque tan 
tum a redis ad dorfum,atq;a tranf- 
ueriis comprelfa elidantur. Quare 
natura aequitatem fuam feruans ob 
illorum defedum duos ho£ mufcu 
los paruos & obliquos in inferiori abdomine collocauit, ut quicquid 
infra umbilicum eft,oblique deor- 
fum trudant, atque defeCtum obli- 
que afcendentium corrigant. Au- 
dio quofdam, qui fe mihi amicas 
profitetur, publice hac opinionem 
aliquando irridere; atque rationes 
etiam aliquot afferre, quibus pro- 
bent auditoribus fuis hos non eiTe· 
mufculos diftinCtos, fedpotius re- 
ctorum partes. Nam afferunt,Parti- 
cula* mufculorum definitionem 
minime habenti ergo mufculi di- 
itinCti non funt. Secundo,Carnes 
ifta* aliquando nonrepenuntur; er- 
go quintum par mufculorum a natu 
ra inftitutum minime faciunt. Quo 
niam fi hoc eflfct, femperreperiren- 
tur. Tertio,Nullu habent ufum pro 
prium; ergo mufculi non funr,con- 
firmatur autem ab his nullum habe 
re ufum carnes iftas.Prim0,quia no 
faciunt ad priapum ipfum erigen- 
dum; quoniam nullam cu ipfo con- 87 
iundionem habent. Secund0,quia 
nec uefica5nec aliquod aliud uiicus 
in inferiori abdomine contentum 
ab his coprimi poteft,cum fatis uali 
de ab omnibus odo reliquis mufcu 
lis comprimantur. Tertio,noncre 
dendumeft, quod redis opem fe- 
rant, cum ita magni ualidique ij iint 
ut nullo adiumento praecipue iitaru 
minimarum carnium egeant.Quam 
obrem ex his omnibus fequitur (ut 
ipii a/Terunt) carnes has quintu mu- 
fculorum par minime conficere;fed 
eife potius redorum particulas.Do 
leo ego,quod ifti uirium fuaru non 
lint aequi ceitimatores; quoniam no 
ita libere in alios anatomicos lo- 
querentur, fed per me liceat quic- 
quid in me uelint; amicitiae enim 
noftrae illud dono; atque cotentio- 
nis lftius occafionem laudo. Quo- 
niam ayotOyt i ait 
Poeta, femperque ex huiufmodi li- 
tibus aliquid in comodu illorum, qui addifcere volunt cedit. Sed tu 
audi,<|fe ipfos decipiant, quamde 
rationes iftsE iint, quibus in- 
fringere par hoc mufculorum nouu 
tentant. Nam cum primo dicunt, 
quod definitionem mufculi mini- 
me habent,ingenue fateor me igno 
rare quid iibi velint per definitione 
mufculi. Quoniam fi definitionem 
intelligunt,qu£ tragelaphum nobis 
exprimat,ha?c procul dubio iftis mi 
nime competit. Verum fi illa agno- 
fcut,quam ego,& ante me Galenus 
in principio primi de motu mufeu. 
agnouit.Mulculum fcilicet effe im- 
mediatum motus voluntarij orga- 
num.Dico hanc definitionem fum- 
mopere ipfis quadrare,eifeque vo- 
luntarij motus vera organa, atque 
fuminis partes voluntaria com- 
preifione oblique deorfum trudere 
&c0fecutioni certa mufculos efie, 
atque a me ideo appellari. Ad fecun 
dam vero rationem, quod aliquan- 88 
do carnes hx non reperiantur, atq; 
ideo nifi fint partes redtoru muricu- 
lorum nullum parnouu conftituant 
nullumque proprium vium habeat, 
refpondeo. Primum hanc obierua- 
tionem dicipoiTefalfam.Quoniam 
& ego plurima diiTecui cadauera,n£ 
que hos mufculosaliud quidquam 
vnquam paiTos vidi, quam hoc fo- 
lum,quod ita inuicem conati eiTent 
vt ex duobus vnus tantiim appare- 
ret fadus : hoc veroiemel vidi.Sed 
demus iftos hoc obferuafife. Nam 
fieripoteft, utmufculiifti fint ali- 
quando a natura prtmrmiffi, ut fit 
inmufculo latefcentis tendinis in 
manu,cuius aliquando obliuifcitur 
natura,ut ipii optime norunt,qui ta 
men quando adeftpro muiculo ha- 
betur, & munus fuum fubit. Quod 
fi ualeret iftorum ratio,hic quoque 
dici potfetmufculum non enejquia 
aliquando defit :& ideo numeran- 
dum pro parte primi,au tfecudi fle- &entis manum, quibus adnafcitur. 
Hoc autem, ii nunquam dicere au- 
dent, nec in his didta ratione idem 
audeant. Ad tertiam vero rationem 
quod ufum no habeant refpondeas; 
vfum potiiiimum habere,vt vifccra 
in fumine conteta oblique compri- 
mant deorfum, atque confirmatio- 
nem iftius rationis primam ita con 
futo. Quod non ita facile ego ad 
priapum recurro, neq; unquam di- 
xi, quod ab his muiculis pars ifta 
moneretur. Neque vnquam anato- 
micus fuit ita ftolidus,qui in homi- 
ne recenfuerit aliquem mufculum, 
qui in abdomine collocatus,colli in 
feruiat. Concedo igitur mufculum 
hunc colli non inferuire, atq; iimui 
confequentia nego, quod vfum no 
habeat. Secundam vero confirma- 
tionem tollas negando ve/icam, & 
reliqua fuminis vifcera oblique de- 
orfum per fe ab aliquo ex odio mu- 
fculis abdominis trudi. Nam obii- qui defcendentes hoc non faciunt, 
cum iurfum oblique trudant. Recti 
vero minime aut tranfuerii; cum ad 
latera & ad dorium propellat. Obii 
qui quoque afcendentes cum origi 
nem luam altiorem habeant,atque 
parum infra vmbilicum in lineame 
diam chorda? iplorum inferantur, 
non poliunt efte opifices iftius ex- 
preflionis, niii ciim trahut deorfum 
viiccra fuperiora, atque his medijs 
illa qua? infima funt, trudat, qua? ex 
prefiio per accides eft, vndepoftea 
iequetur,quod veiicacoprimi nul- 
la ratione poiTitperfedeorfum,niii 
fuperiora vifcera quoque illuc im- 
pellantur; quod minime dicendum 
eft: ciim in nobis met lpiis quotidie 
experiamur veiica ipfam copreifam 
lotium reddere abfque vlla reliquo 
rum vifcerum copreffione dum min 
gimus leniter. Atque aperte cogno 
fcimus abdominis mufculos ad hac 
a0tionem,niii violetaiit, nunquam cocurrere.Nam cumualide lotium 
ckeutectentamus totum tunc ab- 
domen manifefte ad inferiora con- 
trahimus; Si igitur uerum hocelt, 
neceffarium erit aliud dari inftru- 
menrum pmerdidos maiores mu 
fculos, quo leniter uefica deorfum 
exprimatur. Galenus in lib.de diife 
dionemufeu. hoc munus parti in- 
feriori redorum adferipiit. Ego ue- 
ro, cum fciam mufculos redos non 
deorfum, fed ad fpinam propellere, 
aiferui obliquos illos paruos iftius 
leuis motus eife opifices.Neque mi 
hi uifus fum abfurdum protuliife; 
cum a regione ueiic£ minime diftet 
fed potius immediate illi hxrentes 
tangant. Deinde etiam, cum no ita 
parui fint,ut munus hoc explere mi 
nimeualeant. Quoniam primo cum 
lotium aperto ceruicis uefica? mu- 
fculo quafi per fe effluere pofitde- 
fcendendo: Secundo cum fubitan- 
tia uefica tota carneis fibris cotex^· ta fe ipfam contrahat, hancque ex- 
preffionem adiuuet; merito requi- 
rebantur parua inftrumenta exterio 
ra,quae rem iftam perficcret.Neque 
magnis egebat natura ciim nihil fru 
itra agat.Hi itaque erunt,qui mode 
ratas expreffiones ueiica? efficienti 
uiolentis uero inferuient una cum 
his maiores abdominis mufculi,ip- 
fum totum & una ueiica exprimen- 
tes. Ad tertiam uero rationem, qua 
probant mufculos hos, nullum ha- 
bere ufum, quoniam crededum mi- 
nime iit ipfos redis mufculis ma- 
gnis admodum,atque ualidis opem 
ferre. Reipondeomenuquamhoc 
fomniaiTe , quod redis opem ferar. 
Quonia redi thoracem reda deon- 
fum trahunt, atque in fe ipfos con- 
tradi , qua? in abdomine continen- 
tur,per accidens ad dorfum propel- 
lunt . Ifti uero parui oblique deor- 
fum partem illam tatum in qua iunt 
deprimunt. Verum quid deinde fe*· queretur incommodi,fi opem affer 
rent meafententia redis , validiffi- 
misque mufculis ? hoc ne fortafle 
eifet praeter confuetudinem naturae 
humanae? Conipicias mi Petre ter 
tium Veialij& 
qui pedem mouet, atque conferas 
quaefo cum primo,fecundo,& quar 
to,quonia videbis illum multo mi- 
norem tribus his pofterioribus va- 
lidiffimis mufculis,quam fint hi par 
ui in abdomine ad redos relati, & 
tamen ad eundem vfum penitus fa- 
dus eft ille paruus mufculus,ad que 
reliqui tres didi,ad extefionem lci- 
licet ipfius pedis. Poffem quoque 
aliquot alia iftius rei proferre exem 
pia, quae breuitatis caufa nunc prae- 
termitto,atq; fimul colligo hos non 
ita facile mirari debere, fi quis ali- 
quando dixerit,naturam iuuare ma 
ximaorgana, illiscjueopem afferre 
minoribus aliquot, immo minimis 
organis adiundis. In hac cotrouer* fia iudicem te,atque vna tecum Ca 
predonum noftrum conftituo, quo 
iententiam ferratis vtri noftrum ve 
ritatem protulerint. Sed prius audi 
rationes,quibus ego adus,hoc dog 
ma publicarim. 
Prima eft, quoniam ego viderim 
mufculos hos mebranula quadam 
tenuiflima a redis efte diftindos * 
Secunda, quia iftorum fibrae nun 
quam cum fibris redorum commi- 
fcentur, neque in aliquam illarum 
tranfuerfarum linearum, qu£ in re- 
dis nerueas i unt, definunt. 
Tertia, quia redi mufculi redas 
penitus poifident fibras,ifti vero o- 
bliquas habent. 
Quarta, quoniam definunt fcm- 
perin illam mediam lineam neruo- 
fam,nunquam autem in redos mu- 
fculos. 
Quinta,quia video illos necefla- 
rio illic requiri,cum obliqueafcen- 
dcntes in Epifio,vtplurimum ope- ram fuam minime nauarepoifint3vt 
oblique deorfum partem illam ex- 
primant . Dixi autem vt plurimum; 
quoniam aliquando accidit ( hocq; 
a reliquis anatomicis minime eft a- 
nimaduerfum) vtdi&orum mufcu 
lorum principium non incipiat pri- 
mum a fpina ilium,fed inferius a li- 
gamento illo valido 3 quod ab ea- 
dem fpina, vfque ad oila pubis per- 
currit, atque tunc temporis fecun- 
dum hoc mufculorum parea, qua; 
funt inferiora in fumine etiam deor 
funt trahit. Verum hoc admodum 
raro accidi t. 
Sexta & vltima ratio eft, quod 
horum a&u manifeftiiiime non ego 
folus, fed plurimi ali; aperte in fe ip 
iis agnofcunt.His de cauiis ego co- 
nlotus geminos mufculos & non 
partes re&orum eife dixi. 
Ad teftium mufculos defcendo, 
in quibus aliam fane originem repe 
rio ab illa,qus ab anatomicis prodi 92 
taeft. Quoniam manifeftiffime eos 
femper video ab oiTe ilium,vel ab il 
lo ligamento, cuius mentionem nu 
perrime feci initiu duccre,fub chor 
da mufculorum oblique defeenden 
tium, atque vna cum peritoneo & 
vafisper foramen chorda? egredi. 
Aliquando etiam obferuaui a parti 
bus anterioribus oifis pubis aliquot 
fibras carneas didis mufculis com- 
municarfita vt geminus aliquando 
ipforum obferuetur ortus, qui ciim 
in fimijs ferme perpetuo geminus 
fit,& exquiiite diftindus3& manife 
ile carneus/uit in caufa vt Galenus 
cap.27.lib.de diifedionemufc.aife 
ruerit geminos mufculos habere 
vtrumque teftem,qui pofteacoeun 
tes in vnum definant.In mulieribus 
quoque femper hos mufculos (fini- 
plices tamen)reperi ab eodem loco 
ort|s, atque per foramen chorda? 
obliqui defeendentis vna cum cre- 
mafteribus vteri egredientes, bre- ues quidem atque decurtatos, ne- 
que vllam cu teftibus foeminarum 
coniun&lonem habentes. Haec de 
mufculis teftes attollentibus. 
lam ad thoracis mufculos venio, 
in quibus cum ita uaftus fit nume- 
rus, miru fortaflfe tibi videri poliet, 
ii nihil a reliquis anatomicis diifen- 
tiam. Ego vero no libenter ab alio- 
rum fententia recedo,eoque minus 
cum in re maximi momenti illud 
agendum fit,qua? aut me fu mina? au 
daciae,aut alios anatomicos, praeci- 
pue diuinum Vefalium,qucm velu- 
ti miraculumaliquado admiror, ne 
gligentiae maximae arguet.Sed ciim 
haec in publicis Scholarum theatris 
a quamplurimis probata viderim, 
non erubefcam eadem tibi comma 
nicare, vt iudicium tandem, quod 
de ipfis feceris audiam. In primo & 
fecundo, atque tertio thoracis mu- 
ίculo,cum re&e ab alijs anatomicis 
deferipti fint, nihil addam, praeter- quam quod fecundum libentius in- 
ter fcapula?muiculos, quam thora- 
cis numerarem. In quarto vero no- 
tandum hoc eft , quod illius partes 
non inferuntur in omnes coftas,fed 
tantum in lex inferiores,ea quidem 
ratione,quam tradit Vefalius i mo- 
uet tamen non has fex tantum infe- 
riores, fed etiam reliqua fuperio- 
res fex. Vide autem qua ratione. A 
duodecima & vltima cofta prope in 
fertione didi mufculi oritur qua- 
dam chorda, qua? carnofa efficitur, 
atque iterum excarnis fada afeen- 
dens in fextamcoftaminferitur, & 
mufculi gracilis effigiem habet. Ab 
vndecima item cofta pari ratione 
vna oritur chorda, qua? inferitur in 
quintam. A decima item vna, qua? 
in quartam,& a nona alia,qug in ter 
tiam inferitur. Sic quoque ab oda- 
ua & feptima geminae, qua? in fecun 
dam & primam implantatae, om- 
nesque iite chorda? mufculi diftin- di videntur; ita tamen inuicem, & 
cum prodicto quarto in fupcrficie 
complicati Ttpartes ipiius videan- 
tur,ciim re vera non iint. Dum igi- 
tur quartus mufculus fex inferiores 
coftas deorfum trahit, reliquas eti3 
fuperiores fex prodictorum addita- 
mentorum ope mouet; cum tamen 
re vera vfque ad primam minime 
afeendat. In fexto thoracis mufeu- 
lo obferuaui,quod ab omnibus ana 
tomicis qualis potius in canibus re 
periatur, quam qui in homine lit 
deferiptus carnofus totus3tenuis,at 
que ieptem coftaru integrarum car 
tilagines occupas.Quo notovtplu 
rimum in hominibus non inueniun 
tur. Nam mufculus hic potius ner- 
uofus eft,quam carnofus,ita vtqui- 
bufdam in partibus neruofa tella vi 
deatur carne infarCta. Neque vn- 
quam v ltra fecundam coitam vel ip 
iius cartilaginem afcedit,quod ego 
obferuauiin omnibus cadaueribus 94 
qua? adhuc fecui. Accidit etiam ali 
quando, vt ad fecundam ipfam co- 
ftam non pertingat. Quare mihi cre 
das,quod neque totus carnofus eft, 
neque omnes integrarum coftarum 
cartilagines occupat. Reperio dein 
de tres alios mufculos, quos ego 
thoracis proprios eiTe opinor,quiq» 
nifi addantur, no adfuntinftrumen 
ta,quibus ad fuperiora thorax ipfe 
elleuatur. Nam primus mufculus 
thoracis a reliquis anatomicis huic 
muneri dedignatus, cuma iugulo 
oriatur,iugulum vero ipfumofli pe 
ttoris,atque acromio, quod thora- 
ci innititur copulatum nt, non po- 
teft valide omnium coftarum eleua 
tioni inferuire.Tertius deinde tho- 
racis mufculus eleuationi coftarum 
ab anatomicis prapoiitus, quanuis 
illas attollat, tamen quiaparuus at- 
que obliquus debilem infertionem 
habet,folus hanc muneris fundlio- 
nem integre obire non poteft. Qua obrcm ab furdum minime eifeiudi- 
carim, ii pro feptimo thoracis mu- 
fculo addatur ille, qui neruoio prin 
cipio ortus ab interna facie pro- 
ceiTuum tranfuerfalium tertia?,quar 
ta?,quinta?, & fexta? vertebra? cerui- 
cis,carnoiiorque fa&us iuieritur in 
primam coftam,vt illam ac totum ii 
mul thoracem attollat, hic a nemi- 
ne eftdeicriptus . Cui o&auus ad- 
iungitur, fecudus fcilicet inter dor 
fales a Vefalioconnumeratus, qui 
oritur ab omnium vertebrarum cer 
uicis tranfucriis proceifibus (qua- 
quam prima & fecunda aliquando 
excipiantur) atque inferitur in pri- 
mam coftam, & aliquando etiam in 
fecundam thoracis :&quanuis or- 
tus iftius mufculi neruofus iit,infer 
tio vero carnofa cum vice verfapo* 
tius eife deberet; hoc tamen impe- 
dimento minime iit, quoniam par- 
tis ratio vnde origine ducit hoc po 
fiulat. Deinde idem facere confue- uit natura, vt plane apparet in pri- 
mo, fecundo, & tertio mouentibus 
caput,& in aliquot (capula? mufcu- 
lis,& in tertio huic parti,thoraci fci 
licet a Vefalio afcripto.Hic attolle- 
do thoraci inferuit. Nonus iit ille 
mufculus, qui ortus a proceflibus 
tranfueriis quarta & quinta verte- 
brae cefuicis in fecundam coftam in 
feritur, & aliquando etiam in tertia 
carnofohne. His ego tribus pofte- 
rioribus atque illi,qui in ordine om 
nium tertius eft, laboriofam elle- 
uadi thoracis operam afcribo, cum 
mea fententia ab vno tantum tertio 
perfe&e id fieri minime poflit . 
Ad intercoftales venio mufcu- 
los,in quibus omnes anatomici pe- 
ne lapfi funt, primusque fuit Gale- 
nus,qui cum in lib. de differt.mufc, 
cap. 23. re&e dixiffet mufculos hos 
in vnoquoq; latere viginti& duos 
eife errorem eeminum, ifatim fub- 
iunxit i alterum quidem dum affe- ruit omnium iftorum mufculorum 
fibras vmformes efte vfque ad ex- 
tremum inter coftas nothas,at inter 
integras vniformes tantum eflfe vf- 
que ad cartilagines. Quoniam cum 
illuc peruenerint vniformes, tunc 
mutant ordinem,atque duCftu prio- 
ri contrario feruntur,qua? fententia 
fuit in caufa, vtAuicena prima pri- 
mi cap. de Anat. mufculorum tho- 
racis deceptus hac fibrarum muta- 
tione'dixerit in vnoquoquefpatio 
inter coftas integras quatuor mu- 
fculos contineri, quod ita veritati 
alienum eft,q quod alieniifimum. 
Alter uero Galeni error eft,ciim in- 
tercoftalium mufculorum exterio- 
res thoracem dilatare,intimos aute 
contrahere aflerit: quod falfum efte 
patet, fi quis voluerit animum ad 
rem ipfam reuocare. Nam quanuis 
aliquot noftrorum temporum ana- 
tomici fibi ipfis atq; alijs imponen- 
tes in diifedionibus uiuorum hoc opus odendere tcntcnt, illis tamen 
nonfuccedit, tucque fide maxima, 
qua omnia illis credantur magis q 
oculis opus ed.Nuilus enim mufcu 
Ius intercodalis vti inftrumentum 
voluntarium potcd codarum fpa- 
tium, in quo cotinetur dilatare,vel 
codam a coda feiungere. Ea autem 
ratione, qua ligamenti munere fun 
gitur}quo coda? inter fe i unguntur, 
ac ligantur, per accides facit ad di-. 
lationem.Nam exempli caufa, dila 
tatis codis inferioribus deoriiim a 
mufculis extrinfecis,aut eleuatis fu 
perioribus a mufculis extrinfecis : 
reliquas media? fequuntur coda5,at- 
que fpacia media dilatantur, quod 
opusmufculoru intercodalium ra- 
tione fit,quoniaipfi codas trahunt: 
& hac ratione per accidens dilatat. 
Quod nifi adedent indrumenta ex- 
teriora ab ipfis minime fieret. Pof- 
funt etiam alio modo intercodales 
mufculi ipacia media dilatare, fi illi, qui collocati funt inter primam & 
fecundam, attrahant vnam ad alte- 
ram,exempli gratia, fecunda ad pri 
mam i quoniam hoc pado dilatabi- 
tur fpacium, quod inter iecundam 
& tertiam cadit,cum illa verius pri- 
mam feratur. Hjec tamen dilatatio 
non fiet per fe,nec a muiculo in ipa 
cio dilatato exiftente, iedab illo, 
qui ipacium fuperius contrahit, & 
idcirco per accidens.Sed de hoc lis 
minime inditura eft. Quonia quae- 
rimus an mufculus collocatus inter 
primam & fecundam & exterior has 
contrahat coftas, huic vero fubie- 
dus & magis intimus an eaidem di- 
latet.Hoc Galeni, atq;omnium ana- 
tomicorum pace dicam, mihi non 
probatur,neque etiam diuino Vefa 
lio, aut vili dodo viro,qui ab omni 
paifionum genere fit immunis. 
Doleo praeterea Vefalium in hac 
deuolutum eife opinionem , quod 
in fingulis ipatijs coftarum integra 97 
rum contineantur quatuor interco 
ftales mufculi,cum duo re vera tan- 
tum exterior , qui incipit 
in parte’pofteriori 
tranfuerfo uertebra?,cui aclneditur 
cofta atque oblique antrofum de- 
clinantibus fibris pertingit ferme 
tifque ad cartilaginis initium, qua 
cofta ofll pedoris iungitur, ibique 
finit. Alter uero huic fubiedus non 
aproceflu incipit,fed a parte illa,in 
qua fleditur,curuatur/ue cofta, & fi 
bris antrorfum oblique afeendenti 
bus ufque ad os pedoris peruenit, 
fpaciumque inter cartilagines ipfas 
contentum replet. Hocautemno- 
tatu dignum eft,quod quanto exte- 
rior ulterius oritur in pofterioribus 
partibus a proceftii fcilicet ufque, 
tanto etiam citius finit in anteriori 
bus5& uice uerfa,quato interior tar 
dius a flexura cofta? incipit, tanto 
etiam tardius finiendo ad os ufque 
pedoris pertingit.Tota hxc pars fe eundi mu fculi, qua? explet fpaciurrt 
inter cartilagines contentum, ciim 
aliquantifper elleuetur ad exterio- 
rem illius ipacij f uperficiemjocum 
queipiius exterioris mufculi, qui 
non adeft occupet, fuit in caufa, vt 
ipfam nouum eife mufculum Vefa- 
lius iit opinatus; qua quidem abla- 
ta cum adhuc fibra? carnofa? contra- 
rio du<5tu pofita? ftatim appareant, 
has idem opinatus eft eife quartum 
intercoftalem mufculum; cum ta- 
men Deo Optimo Maximoque te- 
fte, fint partes fexti mufculi de quo 
fupra locuti fumus.Quare pace tan 
tiviri aifero in vno quoq; coftarum 
integrarum fpacio duos tantum re- 
peririmufculos,interiorem fcilicet 
atque exteriorem; tertiumq; ab ip- 
fo aefignatum eife fecundi interio- 
ris partem; quartum vero fextfqui 
in cauitate thoracis continetur por 
tionem. Ex his fequetur, quod in 
vndecim vnius lateris coftarum fpa 98 
tijs viginti tantum& duo cotineati 
tur mufculi, non autem triginta & 
quatuor, hocque omnium oculis, 
qui perfidiofe iecare noluerint5ma- 
nifefte patere poterit. At fortaife 
minus hde dignum tibi videbitur, 
quod Vefalius vno ia&u viginti- 
quatuor mufculos addiderit3qui in 
hominis thorace non reperiantur, 
quodque partes fexti mufculi pro 
intercoftalibus recefuerit. Hocide 
ego quoque fateor, mihique ipii & 
alijs quammaximi anatomici aucto 
ritate fretus3per plures annos impo 
fui, neque trigintaquatuor tantum 
in vnoquoq; latere oftendi,fed etia 
tot,vtoftenderefeci. Veruntamen 
cum Deus pofteaaure uelleret^non 
Eo tui veritatem fuprimere,aut tene 
ris obfcurare,credoque Vefalium 
ob eam ingcnuitatcm3quam in alijs 
etiam deiiderat, non folum ha?c gra 
uiter non laturum, fed potius mihi 
immortales gratias eife habiturum, fi unquam ad illius dodtiffimas au- 
res hxc noftra peruenerint.Sed h;ec 
fatis de mufculis thoracis,quos dor 
iales fequuntur. 
Dorii totius mufculi ita uarij St 
complicati funt,ut non iit mirum fi 
anatomici fcriptores inter fe cocor 
des no erunt. Nam ut quid lentiam 
ingenue profitear indigefta moles, 
atque cofufum chaos mufculorum 
mihi uidetur, in quo praeceptorem 
deiidero , qui diftin&eante oculos 
hos mihi ditfecet, ipfiusque partes 
ad certum numerum ac ordinem di 
ducat. Minime enim in his mufcu- 
lis explicandis,quod in pauciifimis 
alijs accidit, mihi fatisfacio, eoque 
minus cum uideam,quod ii ego uo- 
luerim meliorem initituere diuifio- 
nem ob rei difficilem naturam,alius 
fortaffe anatomicus eam aifequi no 
poteritob infinitam fibrarum & ori 
ginum,&infertionum, quae in hoc 
chao continentur, multitudinem· 99 
Eft enim ueluti plurimarum uiarum 
labyrinthus,in quo tamen coram te 
quid obferuarim libere dicam. 
In fex paria mufculorum totam 
hanc molem carneam fatis commo- 
de diuidi poiTe,mihi uifum eft. Quo 
rum quidem parium primum illud 
iit, quod primo etiam in loco a Ve- 
falio eft connumeratum. Nam ni- 
hil,mea fenrcntia,huic addi debet. 
Cui addatur fecundu par triplici or 
tum principio,priore quidem a pro 
ceifibus tranfuerfis prima?, 
& tertie thoracis,uel apro 
ceifibus tertia?, quarta?, & quinta?; 
nam aliquando ab his, & ab inferio 
ribus ufque ad odtauam deriuatur 
principium hoc.Secundu uero prin 
cipium fubminiftratur ueluti pars 
quinti mufculi dorfum mouentis. 
Nam ab extrema illius parte portio 
qua?dam huicmufculo admifeetur, 
qua? aliquando non inde, fed a co- 
fta feptima/exta, quinta, & quarta orta apparet, hocq; fecundum a me 
dictum principium tranfuerfispro- 
ceflibus primae, fecundae, & tertiae 
uertebrae attenfum, ac afcendcns 
linitur cu priori,& tertio,ultimoftie 
exortu, qui eft ueluti portiuncula 
extrema mufculi illius,qui inter mo 
nentes thoracem quarto in loco ab 
anatomicis enumeratus eft. Hac ra- 
tione coiun&um unum in utroque 
latere format mufculum,qui in pro- 
ceifus tranfuerfos feptimae, fextae, 
quintae, quartae, & tertiae uertebrae 
ceruicis,& aliquando in omnes pe- 
nitus inferitur. Hoc par mufculo- 
rum ita uidetur mifceri cum tertio 
capitis pari,ut impones Vefalio pro 
nno eodemque tertio dido ab ipfo 
lineatum iit. Tertium par illud iit, 
quod totam ceruicem occupat, in- 
lertum non foliim in fpinas ipfius, 
fed etiam in proceifus tranfuerfos, 
& illorum radices uariis uariisque 
modis.OriturhocparapiOceffibus tranfueriis vertebrarum thoracis in 
cipiens anona,velabo0tauavfque 
ad primam. Oritur quoque ab om- 
nibus proceflibus tranfueriis verte- 
brarum ccruicis vfque ad fecudam, 
atque inferitur,vti didtum eft.Vfus 
ipiius uti reliquorum fatis patet. 
QuartG addatur par, quod fub quin 
to nuper dicendo occulitur, & ad- 
modum carnoi um exterior ab eaca 
uitate,qua? inter os ilium & fpinam 
facriiacet, atqueafeendens uariis 
principiis auget ab omnibus tranf- 
ueriis proceffibus vertebrarum Ium 
borum;cumque ad thoracem perue 
neritab illius pariter vertebris au- 
getur variis principiis, quse tria vi- 
dentur. VnumeJatius ab extremo 
unius cuiufq;proceifus tranfuerii: 
alterum inferius quali a radice eiuf 
dem proceifus: tertium uero a fpi- 
nis lingulam uertebrarum incipit, 
ita ut tria mufculorum genera iimul 
mixta eife uideantur. Vno quidem exteriori fibris longioribus coflan- 
te. Alterouero intimiori exiftente, 
quod fibras breuiores habet. Vlti- 
mo etia adhuc breuiore, quod a fpi 
nis ortum eft. Vnus tamen mufcu- 
lus, meafentetia,cenfendus eft,qui 
dido multiplici principio incipiat. 
Hic plurimas chordas emittit, qui- 
bus inferitur in omnes lumborum 
ac thoracis uertebras multiplici in- 
fertione,alia quidem exteriore,alia 
magis intima,atq; alia etiam in fpi- 
nas ipfas,aliaque inproceftus tranf- 
uerfos,& ultima in fedem inter has 
didas geminas cotentam inferitur. 
Huius mufculi cognitio ortu,ac in- 
fertione,ufus ftatim patet. Quintii 
uero par illud fit, quod maximum 
omnium dorfalium eft, ueluti pars 
illius,quod mouens thoracem, quar 
to in loco numeratum eft, oriturq; 
neruofo principio a dorfo olfis fa- 
cri,atque ab ofte ilium parte in po- 
ftcriori,qua iungitur facro, necnon afpinis omnibus uertebrarum ipfo 
rum lumborum, fub quo neruofo 
principio tanquam iub tegumento 
quodam aliud fumme carneu exor- 
dium lati tat. hocprincipio exor 
tum par illud robuiliifimumque fa- 
dum, interea dum afeendit tres in- 
fertionum fpecies habet. Nam pri- 
mo quibufdam chordis paruis ad- 
modum inferitur in omnes collas, 
quo inferuntur etiam chordse quar 
tiparis, acpropri/ iplius thoracis; 
accidit tamen ut quadoque non in 
omnes5fed in odo tatum collas im- 
plantetur. Secudo quibufdam alijs 
chordis inferitur in omnes procef- 
fus tranfuerlos uertebrarum thora- 
cis. T ertio uero implantatur in fpi- 
nas vertebrarum eiufdem thoracis, 
incipiendo a decima atq; afeenden 
do ad quartam vfque5aliquatido ve 
ro a fexta tantum vfque ad tertiam. 
Haecq; infertio fit neruofo fine. Ab 
hoc extremo pari principium quo- dam oritur,cuius in fecundo pari fa 
da eft mentio. Sextum atque vlti- 
mum mufculorum par illorum iit, 
quiadiuino Vefalio quinto in lo- 
co funt enumerati, quofque inter 
4 όας a Graecis vocatos mufculos co 
tineri ailerit, non fine aliqua nota. 
Quoniam re vera mufculi \ocu ab 
Hippocrate,Galeno,& ceteris didi 
& aquibufdamaliis vivpounrop%t & 
άλωπηΜς appellati : duo illi funt, 
qui a Vefalio numerantur fexto in 
loco inter femorum motores . Et 
quauis Clearchusaudore Polluce, 
vel Clitarchus audore Ephefio dor 
fales mufculos exteriores his nomi 
nibus vocari dixerit,in errore tame 
tefteeode Ephefio fuit. Legas Ga- 
lenum in libro de diifedio. mufcu. 
cap.25. & quinto de Anat. Admin. 
cap. nono vbi iitos explicat. 
Quibus dimiffis adVefalii re- 
deo , qui fextum par dorfalium ex- 
plent,itaque ab ipfo rede explican- 102 
tur, utnihilamedefiderent. Ha?c 
eit ratio muiculoru dorfalium, qua 
nifi ipfis talis ordo imponatur,re ue 
rautiiintdiiponendi me ignorare 
ingenue fateor. 
In mufculorum numero, qui cu- 
bitum, atq; manum 
in brachio & vina continentur, pe- 
nitus VefalioaiTentior. Quoniam 
omnia, qua? ad horu hiftoriam perti 
nentdiligentiffime explicadit, ni- 
hilquealiud addendum cft, quam 
hocvnum. Quodlatefcentischor- 
da? mufculus aliquando geminus re 
peritur in vtroque brachio & ab eo 
dem loco penitus uterq; ortus,quo 
rum vnus in chordam latam deiinit 
alter in ligamentum tranfuerfum in 
carpo inieritur;’quodego ter, aut 
quater ad fummum obferuaui. Ve- 
rum in illis mufculis, qui in fumma 
& extrema manu continentur non 
ita concors lum; Primo, quia in vo 
la?parteilla;>qua?ab Antiocho Ti- bertio Luna? mons uocaturreperio 
in panniculo pingui ipiius manus 
carnem quadam, qux muiculorum 
effigiem habet,fed mufculorum te- 
nuium fatis ac breuium,qui duo fre 
quenter iunt,& aliquando etia tres 
ortaque hxc caro in lylueftri ac in- 
feriori illius montis parte,ubi o&a- 
uum carpi officulum iitum cft,apan 
niculo carnofo per pinguedine di- 
fperfo, uel a mebrana mufculum Iu- 
nx monticuium formantem ueftien 
te, atque in interiorem & mediam 
uolam per tranfuerfum lata ad chor 
dam ufque latefcentem peruenit & 
implantatur,tota penitus panniculo 
carnofo ac pingui complicata. Mu- 
nus huius eft, mea lententia, ut po- 
tius cutim illius partis corruget, q, 
quod extendat.Hoc equide meum 
inuentum non cft,fed Iohannis Ba- 
ptiftx Cannani Ferrarienfis medici 
uiri uti fine ulia controuerfia inter 
antefignanos anatomicos collocan di3ita omni genere do&rina?, & mo 
rum probitate comitateque nemi- 
ni fecundi.Hic celeberrimus anato 
micus, cum ego Ferraria profiterer 
(agitur ferme decimus & tertius an 
nus) fuum iftud inuentum mihi co- 
municauit3egoquepoftea Piiis, at- 
que hic Patauij ita publice propala 
ui3ut ad omnium aures facilime per 
uenirepotuerit.Primus autem, qui 
publicis fcriptis mufculos hoc coin 
mendarit3fuit Valuerda in anatome 
fua3hifpano idiomate fcripta.-quan- 
uis non fatis rcd:e3cum unu tantum 
mufculumeife3 atque adextenfio- 
nem fa&um dicat. 
Secundo diifideo ab eodem Ve- 
falioinhismufculis. Quoniam du 
tradit infertionem & ufum illorum 
quatuor, qui parui admodum in uo 
lahctrent chordis fecundi mufculi 
tertium digitorum internodium fle 
&entis5aiferit hos mufculos impla- 
tari in primum digitorum os3atque munus hoc fubire, vt digitos intro 
agant,& aci policem adducant.Qu 9 
res valde diuerfa a me reperta eft,at 
c[ue etiam (agitur ferme decimus 
annus) dum adhuc Piiis effem in vul 
gus edita, teftemquehuiufceinuen 
tionis habeo anatomicum ac medi- 
cum clariffimum Antonium Ponza 
nellum, qui in academia Pifana tuc 
teporis auditor erat meus, pofteaq; 
mihifuffe&us eit dum inde difccde 
rem non fine magna nominis fui ce 
lebritate, atq; infigni animi mei vo 
luptate, ciim illum aque ac fratrem 
ob eximiam ipfius virtutem valde 
diligam. Verum ad rem rediens,di 
comufculoshos non inferi in pri- 
mum os digitorum,fcd potius deii 
nere in chordam pofteriorem, qua 
omnes digiti articulos extendit,at- 
que infertio hac circa medium pri- 
mi internodij fieri folct i ex qua pa- 
tet primarius iftorum mufculoru m 
vfus. Quoniam ipfis ad principia co 104 
tradis extenduntur digiti,non in te 
gri tamen , fed fecundus tantum & 
tertius illorum articulus, in qua re 
deceptus eftValuerda. Nam cum 
aliquid de extenfionefa&a ab iftis 
mufculis audiuiifet (per tota enim 
Italiam ab auditoribus meis hoc 
dogma ia multos ante annos diiTe- 
minatum erat) neq; diligenter fua- 
rum chordarum infertiones infpe- 
xiifetjin anatomico opere vbi iftius 
reifada eft mentio, dixit, mufculos 
hos digitos extendere, cum potius 
eifet dicendum alteros atq;poftre- 
mos digitorum articulos ipfos erri 
gere. Et re quidem vera ciim chor- 
da? iftorum paruorum vitra primum 
articulum coniungantur cum chor- 
dis extendentibus,n5 poliunt eun- 
de primum dirigere, fed potius fle- 
deredebent. His adde quod cum 
dida? chorda? in traniitu ad exterio 
rem digitorum regionem colligen- 
tur cum ligamento laterali primi ar ticuli,id accidit, vt mufculi ij leni- 
ter etiam poiTint primu internodiu 
digitorum quodam leui motu ad 
policem adducere. 
Tertio ab eiuldcm Vefalij fenten 
tia recedo.Quia locutus de mufcu- 
lis illis odo,qui inter offa metacar- 
pi continentur,atque fingulis didis 
oiiibus gemini diftribuuf, ait quod 
mufculi ifti chorda fua inferuntur 
in latera prima offis digitorum,atq; 
hunc vfum habct,vt digitos fledat. 
Quod in ipfa rei hiftoria minime in 
uenitur. Quoniam chordse iftorum 
odo veluti & aliorum quatuor,qui 
nuper a me didi funt, colligata? ali- 
quantifper ligamento primi articu- 
li digitorum, perlatera ferunturad 
exteriores chordas, qua* extedunt, 
atq; in illas inferuntur ad vfum ex- 
tendendi fecundi & terti; articuli 
omniu digitorum; neq; quicquam 
variant ab vfu pra?didorum qua- 
tuor, fed potius iftorum tendines 105 
cum illorum chordis ante infertio- 
nem aliquando coniunguntur. Mi- 
ror autem quomodo Vatuerda, vel 
qui illum docuit,admonitus ab illis 
primis quatuornocognouerit quo- 
que iitorum vfum,& ii vnquam no- 
mine viderit,a quo ob vulnera me- 
tacarpo exteriori inflida primi digi 
torum articuli extendi non poifint, 
non quam cito,& quam 
valide fecundus & tertius articuli 
extendantur. Quodfiobferuauit, 
cur praeterea non animaduerdt ita 
celerem &vehemcnte,aut validum 
tnotum ab illis folis quatuor gracili 
bus mufculis fieri non poife ? curq; 
hos non inuenit,qui didis opem fe 
runt ? fed non omnia poifumus om- 
nes. Valuerdae etiam non leues ha- 
bendae funt gratiae, quod anatomi- 
cum librum ita facili breuitate con 
fcripferit, & venuftiifimis imagini- 
bus ornariravt non parum omnibus 
qui hiipanam linguam calent, pro- defle poflit. 
Quarto in loco numerum,aut or 
dinemtlloru mu fculorum non pro- 
bo , qui policem mouentes, ab alijs 
anatonucis iunt deicripti. Nume- 
rii quoniain plures pofliint 
diuidi,quam ab ipfis iit fa&umrordi 
nem vero, quia ab aliquot ita con- 
fuse vna cum illis, qui collocantur 
in vina funt ii quis mu- 
fculos paruos in volapofit.os, poli- 
cemque mouentes quadrat, difficili- 
me,longoque labore inueniat.Suiii 
enim ego iftius fententice, quod (I- 
mul omnes hi parui mufculi,qui po 
liciinieruiunt iintiimul explicandi 
maiores facilitatis gratia. 
me ita explicentur. Primusqueille 
iit quo indici polex adducitur,eftq; 
vigefimus quartus Vefalij. Hic car- 
neo principio,partim etiam neruo- 
fo. oritur ab ofle metacarpi, quod 
indici fubijcitur, atq; carnofus im- 
piantaxur in totum primum articu- lum poliris. Neque ego vnquam in 
uenire potui nerueum illum tendi- 
nem,quo (uti traditum eft ab aliis) 
infecundi ollis radicem inferitur. 
Secundus iit decimus quartusVefa 
lii,ortus & infertuSjiit optime ab ip 
fo traditum eft.Tertius iit eiufdem 
decimus quintus cum eadem peni- 
tus origine3atque infertionc. Quar 
tus fit decimus fextus propoiitits 
ab ipfo, cui hoc tantum addendum 
eft,quod etiam neruofo quoda prin 
cipio oritur ab oife metacarpi mini 
mo digito fubiedo, ubi cum carpo 
iungitur. Atq; iimul notandum eft, 
quod hi tres mufculi, quartus icili- 
cet,tertius, & fecundus delinunt in 
unam tantum, atque eandem chor- 
dam,qux attenia feiamino ofliculo 
interno inferitur in latus fecundi 
olfis eiufdem digiti. Quintus mu- 
fculus fubierius his tribus proxime 
diriis &carnoius,oriturab ofteroe 
tacarpi, quod fubditur indici infra medium vfq; ad iun&uram cum caf 
po, & iungitur eadem chorda, qua 
tresdi(5tilecudooifiipfius policis. 
Hic eft ab anatomicis. 
Quidam tamen intuitus omnes hos 
quatuor pofterioresmufculos vni- 
cam chordam habcre,atque hanc la 
teris interiores fefamino 
in os inferi, fortaife diceret vnum 
tantum efie mufculum,atque eo ma 
gis cum iiti quatuor a me enumera- 
ti omnes in eadem partem policem 
trahant, differ atque motus iftorum 
per magis & minus tantum, quod 
per me quidem licebit. Nam vt ho- 
rum difficilem diuifionem cuitem, 
libenter ex ipfisvnum conftituam. 
Verum fi quis aliorum au&oricate 
fretus priores fecundu fcilicet, ter- 
tium , & quartum tres effe voluerit, 
neceifario etiam quintus erit diftin 
guendus. Sint igitur omnes hi aut 
quatuor aut vnus, non multu refert 
modo quantus fit 3 &vnde oriatur 107 
optime pateat. Sextus paruusmu- 
fculus eft, qui neruofo principio or 
tus partim a metacarpi offibus indi 
ci ac medio lubie&i, vbi cum car- 
po iunguntur, partim etiam ab illo 
oiie,quod in brachiali fubijciturpo 
lici ab eo propemodum loco, vnde 
ligamenti tranfueril pars inferior o- 
ritur,atque inde afeendens in chor- 
dam definit, qua? ita amplexatur fe- 
faminum internum fecundi articuli 
policis,veluti chorda feptimi,& o- 
<5taui, & noni mufculi extendentis 
tibiam amplexantur patellam in gc 
nu, atque deinde inferitur in latus 
internum,atq; anterius ipiius fecun 
di offis policis ad illud fle&endum. 
Septimus oritur a ligameti tranfucr 
ii parte fuperiore,atque fatis excar- 
nis deiinit in tenuiffimam chordam 
qua* in latus externum uerfus pofte 
riora fecundi offis inferiturad totu 
abducendum policem ab indice, ut 
opinor. O&auusmufculus oritur a media {ede ligamenti traniuerii, 
atque priori feptimo continuus , & 
admodum fimilis eft, deiinitque in 
chordam pleniorem,quamfitfiepti- 
mi chorda, ac inieritur in latus ex- 
ternum tantum didi fecundi offis, 
prope eiufdem feptimi infercione. 
Coniundum habet mufculum pra?- 
dido. Verum ii quis voluerit hos 
duos mufcuios pro vno numerare, 
iftudperme iine vlla controueriia 
facere poterit. Nonus oritur par- 
tim a i ede infima ligameti traniuer- 
ii, partim ab offe carpi , a quo dida 
pars ligamenti prodit. Principium 
aute ipiius eit carnofum, & partim 
neruofum,totusque mufculus fatis 
carnofus in duos,ii quis vellet diui 
iibilis,fedvn usta tinniit, &inchor 
da m latiufculam finiat,qii£ exterius 
fefaminum amplexata, inferiturin 
anteriorem faciem offis fecundi po 
licis. Munus habet, νζ fecundum os 
didu fledat, & vna cum primo oife 108 
policem totum ad mediam volam, 
& vitra minimum digitum ducat» 
Nam primus & quintus ad indicem 
adducunt ; fecundus ad internum 
latus medi j i tertius ad internum la- 
tus anullaris; quartus vero ad latus 
internum minimi; at hic nouus vi- 
tra minimum etia adducere poteft. 
Decimus oritur a fede fumma & 
media ligameti tranfuerii3ac afcen- 
dens in os primum policis latere in 
externo implantatur, atque etiam 
obfcure inierit aliquod fibras in fe- 
cundum os eiufdem.Hic refponde- 
repoiTet duodecimo a Vefalio de- 
fcripto, qui latitans fub feptimo & 
o&auo abducit policem verfus lu- 
na? montem. Vndecimus, quideci 
mo tertio Vefalijrefpondet, oritur 
a fede infima ac media ligamenti 
tranfuerii3& ab illo oiTe carpi,a quo 
didum ligamentum manat.Hic mu 
fculus latens fub decimo & nono in 
feritur in primu os policis in inter- num lacus externum uerfus. Infer- 
no uero eft a radice huius didi oilis 
uique ad extremum ipiius. Munuf- 
que habet adducendi policis ad uo 
lam. Si quis tamen nollet ita curio- 
diiHnguerCjpoiTetpoftremos 
hos duos mufculos pro uno tantum 
recenfcre.Quamobrem iiitaplacue 
iit, tu poteris ad breuiorem nume- 
rum omnes hos redigere, ita ut fex 
tantum numero iint:primus icili- 
cet,qui primo loco eft enumeratus* 
fecundus, qui fecundum, tertium, 
quartum, & quintum contineat,ter 
ttus, qui fextus eft deferiptus; quar 
tus, qui feptimum & odauum con- 
tinet; quintus,qui nonus eft; fextus 
qui ex decimo & undecimo coftat. 
Hxcde mufculis paruis in fumma 
manuconftitutis latis iint. 
Ia ad mufculu ueiicx uenio,cu in 
mufculis penis ab aliis anatomicis 
minime differam, excepto ufu ipfo 
rum, de quo poftea licuti & de aliis infinitis rebus, quas hic praetermit- 
to, alibi tra&abo. In hoc veficannu 
fculo video omnes anatomicos in 
magnum fatis incommodum deue- 
nire.Quoniam ii ipfum conftituanc 
vti faciunt,infra glandulofa corpo- 
ra, nunquam poterit egredi femen 
fine lotio in coitu.Nam fi debet fe- 
me egredi,opus eft,quod mufculus 
cum infra fit, dilatetur,ipfo aute di- 
latato egredietur etiam lotium, aut 
faltemaliqua eius ftilla. Quoniam 
eo tempore & ani,& abdominis mu 
fculi cotrahuntur, & per confeques 
vefica quoque premitur: praeterea 
in diuturno feminis profluuio cum 
femine etiam egrederetur lotium, 
cum fit ipfo valde tenuius.Tertio fi 
hoc eifet, lotium femper verfaretur 
circa meatus illos per quos ingredi 
turfemein canalem, atque eofdem 
corrumperet,ac perpetuo femen irn 
purum exiliret. Qux tamen incom 
modacumnonfuperueniant, aper- 
109 to indicio funt mufculum didum 
no infra glandulas, fed fupra in pri- 
ma ccruice veiica: effe collocadum. 
In quo non expedes integram mu- 
fculi,& a fubiedo canali diftindam 
iubftantiam in partibus exteriori- 
bus fita,vti in ano,aciimilibus par- 
tibus apparet. Sed eft ceruicis iub- 
ftantia carnoiior tranfuerfis pluri- 
mis fibris texta, quibus hoc agit, vt 
fe ipfam conftringat. Fibra: autem 
iibe latent inter redas in ipfacerui- 
cc. Nam cum redas exteriores de-· 
traxeris, poftea apparet mufculus 
tranfuerfus, vel fibra: dida:, & fub 
his alia: adhuc reda: continentur. 
Quare mihi crede, in homine nil 
aliud eft ifte mufculus, quam quod 
a me didum eft,atque inexercitatis 
diftedoribusnonadefte potius, q 
adeife videtur. Sed adeft tamen ea 
ratione,quam dixi,fupra glandulas 
collocatus. Quoniam vero in cana 
li infra glanduloio paraftatas appa- 110 
rentaliquottranfucrfsefibrae, ideo 
has anatomici noftri decepti, mu* 
fculumeffe opinati funt. Verum (i 
muiculum veficae,qualem ego expo 
fui cognoficere volueris, vt elixes 
oportet aliquantiiper veficam, nec 
penitus coquas. Quoniam tunc fa- 
cile in prima ftatim ceruice ipfius 
inter fibras redas tunice exterioris 
vt dixi, reperies muiculum hunc Ia 
tentem tranfuerfum,& cum glandu 
larum corpore connatum . Neque 
(ficias) unquam alia ratione infpi- 
cere poteris. 
In mufculis ani miror cur anato- 
mici non obferuarint locum Gale- 
ni in lib.de diflec. mufc. cap.30.vbi 
primo in loco enumerat muiculum 
quendam cutaneum & circularem 
in extrema iedis ora collocatu, qui 
ita cuti impadus eft, vt nonpoflit 
ab ipfa feparari, quod illis quoque 
accidit, qui in palpebris, fronte, & 
iimilibus partibus reperiutur.Qua- re cum in homine hic quoq; mufcu- 
lus fit,iuftumeft,vt quatuor deleri- 
bantur ani mufculi, non autem tres 
tatiim, vt ab anatomicis fa&um eft. 
Ad mulculos mouetes femur ve- 
niamus,in quibus penitus mihi non 
fatisfaciunt huius artis magiftri. 
Quoniam pro quinto mufculo ita 
inligncm, atq; ita variam carnis mo 
lem proponunt, vt in ipforum hirto 
rijs non mufculorum diuilionem, 
fed potius vnionem mihi affedtarc 
videantur. Eft enim didi mufculi 
principium, & fibrarum du<ftus,& 
infertio ipfa ita varia & multiplex, 
vt faltem plures habere partes (ii 
vnus eft) videatur,qua? mea fenten 
tia erant deferibenda?. Siquelice- 
ret ea, qua? ab alijs tradita fiint pe- 
nitus euertere, ego plane tot elfc 
mulculos dicerem,quot iuntpartes 
iftius quinti,cu interfeortu,fibris, 
iniertione,tunicis, atque etiam ali- 
qua ex parte vlu ipfo varient. Sed demus vnum efTemufculum, tu ta- 
men audi quales fint ipfius partes, 
& quot numero, ac reliqua, qua? ab 
ali js pratermiifa funt. Inter qu£ hoc 
principem tenet locum, quod huic 
quinto debuerat etiam o&auus mu 
iculus a diuino Vefalio defcriptus 
adfcribi. Quonia ita iftius pars eft, 
vti reliqua omnes a me explicada?. 
At hoc minime fa&um eft.Scio,ne- 
que reuocare tento, fed voluiilem, 
quod cum ex totpartibus quintum 
conftituantmufculum, vt contra- 
dior, &ideo facilior enumeratio 
mufculorum femur mouenrium fit, 
(nimia enim rerum multitudo ex 
omnium fententia confufionem pa 
rit) ita etiam vt adhuc breuioreifet, 
o&auum huic quinto adiunxiflent. 
Quoniam ita cum ifto quadrat, vt 
reliqua? omnes partes, qua?o&auo 
ifto excepto quatuor numero funt.. 
Atque harum prima a Vefalio mini 
me defcripta oritur ab oife pubis a linea fuperiori nerueo principio3ac 
delcendens inferitur in lineam fe- 
moris afperam fuo fine. Huius ta- 
men pars vna definit in quandam 
άττονιυροσιν, quae vniturcum tendi- 
ne quarta? partis iam dicenda?, atq; 
inferitur in alterum femoris caput, 
quod internum ac inferius genu ip- 
fumconilituit: hazcquepars ftatim 
fubiacet, & quali quoque coiun&a 
eft cum mufculo odauo. Secunda 
pars quinti, vt ait Velalius oritur a 
rota ferme linea, qua offa pubis fi- 
mul iunguntur. Hac fatis carnofa, 
& lata obliquis fibris defcendens, 
implantaturin partem fuperiorem 
afpera? ita 
uario fibrarum genere conflans, ut 
geminus mufculus uideatur(nam 
qu£ fuperiores funt fibre quafi traf- 
uerfa?,inferiores ucro plurima obii 
quae funt) oritur ab appendice co- 
xendicis,atque a toto coxendice in 
gyrum circaforamen latum 5 quod 112 
nonus mufculus occupat. Princi- 
pium autem carnofum > & aiiquan- 
tifper nerueum eft, a quo mufculus 
delcendens vel pars dnfta inferitur 
ftatim iub minore rotatore in tota 
lineam afperam. Quarta pars & viti 
ma,quae tame prima eft V efalio, ab 
appendice coxedicis neruofo prin- 
cipio orta, defcenditac definit in 
chordam teretem, quae fibi adiun- 
<fta aponeurofi fatis tenui partis pri 
mae,de qua fuperius locutus fum,in 
feritur in internum tuberculum fe- 
moris inferioris.Hae quinti mufculi 
quatuor partes, vel quinque potius 
addito o&auo ita defcribendae atq; 
ordinandae mihi videntur. 
Afferunt praeterea anatomici re- 
centiores decem effemufculos mo- 
lientes femur, neque vident, quod 
vndecimupretermiferunt, qui ori- 
tur ab ifchiopofteriori breuis, fed 
fatis carnofus,&inferitur in rotato 
rem maiore in parte pofteriore fu- pra infertione decimi,vel inter fpa- 
cium illud medium inter rotatorem 
maiorem & minorem ad hoc mu- 
nus,vt in gyrum femur rotet ad po- 
fteriora. Ha*c de mufculis femoris 
fatis iint. In mouentibus tibia non 
habeo aliquid auribus tuis dignum 
nili velim de vfu,& magnitudine,& 
loco, & copofitione diiTerere, qua* 
ad prsefens inftitutum minime per- 
tinent. 
Ad mufculos itaque pedem mo- 
lientes veniam, in quorum enume- 
ratione ego apud reliquos anatomi 
cos eum ordinem no reperio,quem· 
ars fortalTe requireret. Sed quonia 
hoc ad hiftoriam non neceflfario per 
tinet, ideo ad aliud me conuertam, 
quod magis animadueriione dignO 
fit. Illud autem primum eft, quod 
cum natura principium primi & fe- 
cundi mufculimouentispedemfu- 
mat ab illacauitatepofteriori, quse 
ftatim eft fupra tuberculum vtrum^ 113 
que .in inferiori femore, cumque in 
cruris diredione tubercula illa ge- 
mina retro valde ferantur,& ad po- 
fteriora quali conculcent,ac compri 
mant principia didorum muiculo- 
rum, ne quid mali inde accideret, 
eadem ualde prouida appoiuit fcfa 
minaoifa,atque inferuit didis prin 
cipijs iingulum iingulo apponens, 
ne atterantur,aut lacerentur, quod 
a nemine notatum eft(quoa fciam) 
.prreterquam a Vefalio per trafenam 
in adminiftratione didoru muicu- 
lorum.Hoc in ilmijs ita freques eft, 
ut in illis perpetuo repericrim, in 
■homine uero accidit.ut frepe & ire- 
pius alterum dedciat,nuc internum 
nunc quoque & externum,quod in 
iimijs, ut dixi, nunquam uidi. 
Quintus & fextus mufculus in- 
ter motores pedis, quanuis optime 
defcripti iint a Vefaiio,illud tamen 
notatu dignum continent, quod ut 
plurimum ea in parte,inquaiub tar fo ac pedio refie&utur infertam ha- 
bent cartilaginem, atq; fefaminum 
ofliculum ob attritione ibi magna 
induftria a natura collocatum. Sed 
haec fortafTe leuia, illud maioris mo 
menti eft. Quod extremos quatuor 
mufculos,quos inter motores digi 
torum pedis delcripiit Vefalius,re- 
perio eadem ratione, qua in manu 
iuis chordis implantari in chordas 
-exteriores,qua? extendunt,atq; ho- 
rum munus eileaiTero, non flecten- 
di, aut adducendi, fed extendendi, 
non equidem totos digitos, fed fe- 
cundum tantum,& tertium illorum 
articulum. Reliqui vero decem par 
ui mufculi, quorum quatuor collo- 
cantur inter media oifa pedij, qua- 
tuor vero in planta fub ijfdem oili- 
bus, & duo ad latera, vnuin fcilicet 
policis, & alterum minimi, non ita 
manifefte delinunt in eafdem chor- 
das extendentes digitos ,vt in ma- 
nu > fed potius videntur delinere in 114 
ligamentum primi articuli ipforum 
digitorum,fadti ad hoc,vt magis de 
dant, quam quod extendant. Ex- 
tendo enim non ita neceilaria in di 
gitis pedum eil,veluti in manu. 
De venis, atque ortu ipfarum fa- 
tis difuse tractaui in ea difputatio- 
ne,quam adtefcripii aduerius Ari- 
ftotelicos pro tuenda medicorum 
fententia. Nempe quod venarum 
fons iit hepar, & no alia nobilis cor 
poris humani pars. Quare ne bis ea- 
dem repetam,cumque non ita ad in 
ilitutum faciant,omnia hsec praeter- 
mittam,atque ipforum loco nouam 
aliam controueriiam addam, qua? 
quanuis extra carceris mihi propo- 
fitos contineatur, cum ad vfum per 
tineat,tibi tamen nequaqua difpli- 
cebit: hacque decaula nunc imma- 
turius fortaffe de ipfa tecum ago,vt 
maturius fententiam tuam audire 
poiTim. Aderunt anatomici vena- 
rum fibras re&as attrahere,traniuer fas uero exprimere,atque obliquas 
retinere iuccos,qui in illarum caui- 
tatibus continuo funt, cimi ex hoc 
triplici genere fibrarum membrana 
ipfarum conflet; quod dogma mi- 
hi quafifigmentumuidetur. Quo- 
niam fibra? in hac membrana ita la- 
tent,ut potius in potetia fint,quam 
in adu, neque moueri loco poliunt 
ob connexionem,atq; deniam,mu- 
tuamque inter fe texturam. Nam 
cum omnis attradio,qua? fit,fit du- 
plex; Vna quidem uera & uniuoca, 
de qua Ariftoteles feptimo phyiic. 
tex.io.loquitur,eitquefpecies mo- 
tus localis,in qua motum ab alio,& 
nonafeipfo mouetur, cum hac ta- 
men lege,ut mouens non quiefcat, 
iedmoueatur, uelocioriquc moru, 
quam motum uel tradum ipium, 
neque unquam ab eodem moto fe- 
iungatur. Altera uero fit tfquiuoca 
& non uera attradio, de qualoqui- 
tur Aucr.in com.illius io.tex.didij in hac trahens quiefcit, & non mo- 
lietur, tradum uero tantum fertur, 
& ifta eft fpecies motus localis pri- 
ma propoiitaab Ariftotelein eode 
loco,qua motum feipfummouet,& 
non ab alio. Sed quoniam fe ipfum 
mouet ad aliquem determinatu mo 
tum,aut fcopum: ideo dicitur trahi 
ab illo, ueluti fierru trahi a magnete 
& alimentum a membris ipiis dici- 
tur ; cum tamen re uera no attrahan 
tur,neque uera iit haec attradio,fed 
analoga, quia motus iftelocalis no 
fit ab alio, fed a uirtute intima, qua 
ferrum uel alimentum mouet fe ip- 
fa ad determinatam magnetem, aut 
membrum. Praeter has autem duas 
fpecies attradionum nullae ad- 
duntur,quas ego fciam.His itacon 
ftitutis ciim dicat anatomici uenas 
fibris redis fanguine attrahere, uel 
alios humores,ab ipiis ego quaero, 
qua nam fpecie attradionis illud fa 
ciat priori uidelicetan pofteriori ? Prior equidem conftitui no poteft, 
quia opus eit ut fibra? reda? mouean 
tur loco,& uelocior fit illarum mo- 
tus , quam fanguinis uel humoris 
tradi,cuius motus exemplum,luce 
meridiana clarius apparet in fibris 
redis ftomachi uelgulx. Quoniam 
didtx fibra? carnofx, purxque & na 
implicata? locali mouentur motu, 
dum cibum, potumque attrahendo 
tnoucnt, Atin uenis ita textx fune 
hx fibrx cum obliquis ac tranluer- 
fis, ut nullo modo moueripoifint, 
eoque minus cum carneuacent, & 
in potentia potius, quamadu eiTe 
uideatur,nifi dicamus miraculo di- 
uino moueri,quod philofophus na 
ruralis non concedet.Quod autem 
pofterihri attradione & xquiuoca 
fanguinem attrahat fibrx redx,pro 
cui omni dubio cocedi poteft, cum 
ipfx quoq; alantur. Verum animad- 
uertendum ethquod neque hac fpe 
cie attradionis priuadx fiunt cranf- ucrfa,neque obliqua, cum omnes 
alantur, uel ad ipfas alimentu aque 
feratur. Quare ego colligam ullara 
tione fieri poiie,quod reda: uenaru 
fibra faciant ad ueram humorum at 
tradionem. Idemailerode tranf- 
uerfis expelletibus.Quoniam fi ex- 
pellere debent, opus eft ut loco mo 
ueantur, quanuis poftea(tefte enim 
Ariftotele deficit expellentis mo- 
tus) ipfarum motus defedurus fit: 
motus autem iite adeife minime po 
teihquoniam ita contexta, implica 
taq; i unt, ut potentia potiu$3quam 
aduineiTe uideantur, ac praterea 
quod maioris mometi eif, excarnes 
iunt. Sin autem expellunt aquiuo- 
ce ita ut illud3quod expulfum dici- 
tur feipfummouens illas tanquam 
contrarium fugiat,idem fcias com- 
mode de redis etiam dici poife. In 
obliquis praterea quaro, quomo- 
do retineant,an aquiuoca, aifue ue 
rg retentione; in aquiuoca confen- timus, quia fanguis feipfum mo- 
uens ad illas illic fe etiam ipfum ii- 
ftit, atque principium huius reten- 
tionis in fanguineintrinfecum eft, 
at in veradiifentimus, quoniam o- 
pus eft fibras iftas, ii quid agere de - 
bent,fe ipfas cotrahere,quod ii con 
trahantur in fe ipfas cauitatemcon 
tentam per obliquum anguftiorem 
reddent, & per cofequens oblique 
exprimendo expellent. Quare ifta- 
rum motus ad expreifionem potius 
faciet,quam ad retentionem. Qua- 
obremhis exploiis ufibus,fcias nui 
laaliadecaufa triplici hoc genere 
fibram venofam membranam a na- 
tura eifefada , quam ob £υαιτά.Βϊά,ν. 
Nam cum fanguis aliquando nimiu 
redundans extendat uenas uiolcn- 
tis extenfionibus, aliquando redis 
& aliquando obliquis,opus fuit, ut 
membrana ad politiones redas, & 
obliquas diuulia extendi poifet,no 
aute lacerari, quod illis accidit ob 117 
diuftum re<5tum,trafuerfum,& obli- 
quum fibrarum latentium in ipiius 
iubftantia.Tu qui in dialecticis op- 
time vcriatus es, rem iftam perpen- 
das quasfo,mihiq; fententiam tuam 
communices. 
In vaforum coiundione, quce fit 
in hepate, videntur anatomici hoc 
fentirc,quod venaru extrema Otfeu 
la ab illa vena, quas dici- 
tur orta ofculis illarum, quas a caua 
funt,fimul iungatur,&fibi inuicem 
refpondeant, quam rem nunquam 
potui fatis aperte cognofcere,quari 
uis fummam diligentiam, ftudium- 
que adhibuerim.Quare iifl vnqua 
hoc infpicere poteris,mihi fignifica 
to, atque iimul etiam modum quo 
idemaifecutusfueris. Verumhoc 
audi, quod fortaffe problematis ali 
cuius non inutilis ocafionem tibi 
fubminiitrabit. Aliquando reperiu. 
tur rami uenam ii portas trunco per 
hepar diffeminati3 qui ab extremo apice finiftras fibra? ex hoc uifcere 
egrediuntur,&perligametum,quo 
in illo latere hepar aliquando iepto 
tranfuerfo iungitur repcntes5atque 
ipfi fepto communicati, deicedunt 
perpofterioraad dorfum ufq;,ibiq; 
iunguntur fub pancrco cum quibuf 
dam alijs uenis ab eodem portarum 
tasKco extra hepar obortis, ad que 
uero ufum meander iile fit fa&us,fa 
teor ignoro. Adde,quod aliquando 
rami aliquot ab eadem fibra extre- 
ma finiftri lateris egreifiper ligamc 
tum quodam intermedium in lie- 
nem deciinant,atque per lpfius fub 
itantiaiufl^cmfiiantur3 vel uti fa- 
ciunt illi, qui a vena caudicis per 
mefenterium dud:i in eundem lie- 
nem inferuntur. Aliud item obfer- 
uaui, quod ramuli vena? caua?, qui 
perforato diaphragmate illi propa- 
gines fubminiftrant, non iolum ad 
cordis inuolucrum pertinent, fed 
etiam ad membranas £ί&φράττογτας. 118 
didas3in quibus itaiungiinturciim 
illis venaru ramis, qui a iugulo fub 
olfe pedoris per eafdem membra- 
nas defcendunt, vt eadem vala pe- 
nitus alcendentia & defcendentia 
uideantur. 
In uena line pari plurima adnota 
ui, quas(ut mihiuidetur)ab alijs aut 
falso erant addita, aut negligentia 
nonleuiprtEtermifla. Addita qui- 
dem hxc erant.Nam Amatus medi 
cus Lufitanus (utab ipfo incipiam) 
in prima curationum medici :cen- 
turia5in fcholijs curationis 51. com 
probare uolens in pleuritide eiuf- 
dem lateris affedi uenam in cubito 
fecandam quod in prin- 
cipio uena? iftius line pari adfunc 
membranula? feu oftiola, uel oper- 
cula dida, qualia in orificijs uaforu 
cordisapparent,quasingrdTum lan 
guini concedunt, egrellum uero in 
cauam uenam minime; unde fequi- 
tur,quod feda uena in cubito quan tumuis cuacuet caua, nil tamen fan 
guinis educit a uena fine pari.Quo 
niam oftiola illa regurgitatem ian- 
guinem in cauam egredi impediut. 
Teftimoniapartim uiua, &partim 
necifubiedaadiungit. Namtefta- 
turhoc fibi oftenfum fuiifealohan 
ne Baptifta Cannano nobili anato- 
mico, atque in duodecim diifedis 
humanis,& totidem alijs brutorum 
cadaueribus idem penitus fuiife co 
pertum. Vellem mi Petre,quod Io 
hannis BaptiibeCannani integerri 
mos mores, atque folidam dodri- 
nam optime, utego facio, cognofce 
res Quoniam hominem ad quamli- 
bet aliam operam potius , quam ad 
fingendas fabulas aptum eileiudica 
res. Neq; credas hoc dogma ab ip- 
fo unquam(nifi ut fortaiie per iocu 
aliquot, qui cum Amato adeifent 
deluderet) efic proditum. Nam re 
uera opercula hae non reperiuntur 
in hominibus, nec etiam in brutis, qua? ego fecui. ]qeq> ita ineptus eft 
Cannanus,ut fecando patentem at- 
que amplam uena? fine pari in exor- 
dio cauitatem optime confpicere 
non potuerit. Quare ego in Ama- 
tum, uirumalioquin dodu, potius 
culpam huius criminis reicere,quo 
niamnon ita rede omnia , qua? ad 
anatomen pertinent,aut uiderit,aut 
intellexerit, ut rede funt a Canna- 
no explicata. 
Addidit idem Amatus, quod ab 
axilla prodit uena qua?da cum axil- 
lari ipfiaconnata, qua? ad thoracis 
exteriora deficendens in plures ue- 
nulas diuaricatur,qua? poftea iungu 
tur cum internis illis, qua? a uena fi- 
ne pari orta? odo inferiores coftas 
nutriunt. Hoc equidem partim tie- 
rum, partim etiam a nero alienum 
dici poteit. Quoniam ab axilla ue- 
na ea prodit cuius tres, uel ad fiurn- 
mum aliquando quatuorrami iun- 
guntur cum tribus aut quatuor pro paginibus vena? fine pari. Quorum 
vnus inter tertia & quarta coftam, 
alter inter quartam & quintam; ter- 
tius vero inter quintam & fextam ; 
atque vltimus,qui quartus eft inter 
fextam & feptimam perforatis inter 
coftalibus mufculis iungitur cu va- 
fis interioribus. Neq; vnquam ego 
potui talem conexionem, aut infra 
feptimam,aut fupra tertiam reperi- 
re.At vice verfa, ac impius vnu 
tantum aut geminum connexum lo 
co trium5aut quatuorinueni. Qua 
rem antequam Amati Centurias le 
giifem, ipfe quoque meo labore, ac 
Marte obferuaui. 
Additum etiam a diuino Vcfalio 
eft, vena? fine pari refiduum per dia 
phragmatis foramen, vel diuifio- 
nem ad aliquot lumborum verte- 
bras defcendere,quod nunquam in 
fpicerepotui,quanuisfummumfi:u 
dium, ac diligentiam in hoc inuefti 
gando adhibuerim. Vtplurimum 120 
autem vidi, atque in publicis thea- 
tris auditoribus meis oftendi, ex- 
tremam vena? fine pari partem dex- 
tram & iiniftra ad latera corporum 
ipfarum uerteb rarum fub diaphrag 
matis imam infertionem ferpere ad 
in feriora,neque ipfum vnquam per 
forare, aut per rimam arteria? dica- 
tam progredi. Vidi quoq; has par- 
tes vena? line pari admirabili qua- 
dam ratione cum alijs vafis inferio- 
ribus copulari.Nam vt a iiniftra in- 
cipiam ha?c circa tranfuerios verte- 
brarum procdliis defcendens, ac 
fub diaphragmatis & fexti mufculi 
mouentis femur origine latens, ad 
emulgentem venam iiniftri lateris 
inferitur,vario tjfrnen modo. Ali- 
quando enim in partem fuperiorem 
iplius in aduerfum feminaria? 
Aliquando in partem pofteriorem 
ita vt huius infertio non appareat. 
Aliquando vero accidit,vt ab emul 
gente ipfa in parte, qua dorfum re- fpicit oriatur qusedam vena,qua? ad 
inferiora corpora nutrienda decli- 
net. In hanc itaq; cum ab emulgen- 
te exorta eft, inieritur vena de qua 
loquor. Aliquando etiam accidit, 
vt hxc pars vena? iine pari tribus 
aut quatuor ramulis luperioribus, 
pofterioribus, ac infimis emulgen- 
tem adeat. Frequentius tamen in ip 
fam immediate unico ramo implan 
tatur. Quamobre fi aliquando per 
lotium expurgari pleuritim videris 
no amplius dicas per venam finepa 
ri materiam, qua? inflammationem 
fecerit ad cauam, & ad cordis dex- 
tram auriculam, ac tande per emul- 
gentes ipfas ad renes tranfmitti, 
cum immediata \£ena ad renes pa- 
teat . Dextra vero pars reliqua la- 
tens fub membranis circaprocetfus 
tranfuerfoseiufdemlateris, &fub 
dextro principio diaphragmatis, & 
fexti mufculi femur mouentis, de- 
fcendit vfq;ad tertiam lumborum 121 
vertebram», ibiqueiungiturcum 
ramo vena? non ab emulgente,feci a 
caua parum infra emulgentem ort£, 
& inde defccndens cum alijs qui- 
bufdam ramulis venarum iuxtalum 
bos ab eadem caua iubortis iungi— 
tur, prsecipue vero cum vno iatis in 
iigni, qui erumpens iuxta vltimam 
lumborum vertebram a ramo ma- 
gno ipiius caua?,qui femurpetit/ur 
ium ad latera alcendit. Hunc con- 
nexum, vt plurimum in dextro late 
re talem obferuaui, raroque admo- 
dum reperi in hoc eodem latere ve- 
nam ime pari cum emulgente con- 
iungi.Ex his iacoliigas,an inpleu- 
ritide incipiente vena in poplite fe 
dapoilitnonleueadiumentum af- 
ferre ipfi fanationi, ciim tanta iit co 
iundio vena?iinepari cum illis,qug· 
infra vmbilicum funt. Has con- 
iundiones tanti momenti,vfusquc 
inter illa,qua? dixi a reliquis anato- 
micis eife pretermiiTa numerabis. In humeraria ucna hoc notato, 
quod axillaris uooata? propago eil 
in hominibus,atque omnibus, qux 
iugulum habent. In ijs uefeqme iu 
gulum non habent, ramus eil oriun 
dus a uena iugulari externa. Quam 
rationem ortus nunquam (quanuis 
(ludium addiderim non leue)inho 
minum cadaueribus inuenire potui 
Vnum addit diuinus Vefalius in 
uena iugulari externa. Nepe ipfam 
maiorem eiTeinterna, quod obfer- 
uationibus meis ualde repugnat.. 
Quoniam ut plurimum internas iu 
gulares externis maiores ac latio- 
res reperi; exceptis aliquot femi- 
nis, in quibus uice uerfa hoc muta- 
tum uidi. In his autem unum aliud 
obferuaui,quod ramorum diuarica 
tio illa tradita ab alijs anatomicis 
no ad amuiim tota a me reperta eft. 
Quare utiunaquseq; ex his uenis 
afcendens diflribuaturaudi ..Exte 
rioriugularis uena, unacuminte- 122 
riori,atq; vna cum illa, qua? ad axil- 
lam tendit, oritur fub mufculo ca- 
put ad thoracem adducente,ab alte 
ra duarum illarum partium, in quas 
tota uena caua diuiditur,cum ad iu 
gulum peruenerit.Haec itaque exte 
r i o r ft a t i m o rta ram u 1 u m a fe di mi t- 
tit, una cum axillari quafi connexu 
& fub iugulo reptantem ad nutrien 
dos muiculos, qui fub icapula lati- 
tant,& ad acromium,& partes circa 
humerum collocatas. Ab hoc ra- 
mo ftatim orto aliquando dentian- 
tur uena? aliquot, qua? defcenden- 
tes ad mammillas feruntur.Sed iftce 
aliquando defunt,mutatoqueloco 
oriuntur ftatim a ttfc&co magno,un 
de iugulares,& axillares ipfe nafcu 
tur. Quare fub initio iuguli,ubi iua 
gitur cum ofle pedoris, perforatis 
mufculisadmamillas deorfum de- 
lcendunt.Ipfa deinde uena iugula- 
ris fupra didum mufculum afcen- 
dens collu uniuerfum, ac partes ip- fius cutaneas vfq; ad mammillarem 
proceftumvixfenfibilibus venulis 
nutrit, ibique confiftens diuiditur 
tota in duos ramos; Quorum alte- 
ro,qui anterior eft, coiungitur cum 
alio ramo iugularis interna?, cuius 
iam ego mentionem faciam,fa&aq; 
ex his duabus,vnica vena diilemina 
tur vti ego dicam. Altero vero po- 
fteriori perreptat per partes pofte- 
riores ipiius auris; atque per illas, 
qua? circa mammillarem proceiFtim 
funt, ibique finit. 
Interior vero iugularis a di<fta fe 
de, vnde & exterior, & orta, & vna 
cum foporali arteria coniun<fta(qui 
bus etiam attenditur fexti paris ner 
uus)fuperiora petens,ac fub mufcu 
lis latitans,varias a fe promit venas. 
Inter quas prima illa eft, qua? adgla 
dulas inferiores tranfmifta mufcu- 
lis ibi collocatis,atq; fubie&o a?fe- 
phago propagines diftribuit.Secun 
da eft illa, qua?adfuperiores difta- rum glandularum partes peruenies, 
mufculos pariter laryngis fu pedo- 
res nutrit* Tertia, qua? fatis injgnis 
ac magna vena eft, atque in plures 
alias diuifa tendit uarijs ramis ad di 
uerfas partes.Nam primo irrigat po 
fteriores ac laterales laryngis mu- 
fculosiSecundo vena alia ad mufcu 
los hy oidis peruenit,qua? partim ia 
illos inferitur, partim vero cutanea 
afcendens ad meati mediam regio- 
nem illic difpergitur.Ha?cq; eadem 
fub mento medio vnita cum coniu- 
geoppoiitilateris venam vnicamgi 
gnit, atque eandem cutaneam, qua? 
vfque ad iugulum defcendens, ibi- 
que diuaricata articulum iuguli v- 
triufque, ac membranas circumpo- 
fitas nutrit. Tertio ad mufculos lin 
gua? laterales ramu immittit. Quar- 
to magnam fatis vena ad angulum 
maxilla? inferiorem,ac pofteriorem 
fundit: qu# vena in duos diuiditur 
ramos. Quorum primus afcendens 
123 per genam ad angulum oculi inter- 
num ucnir; ied antequam illuc per- 
tingat, ramulum propagat uerlus na 
rem lui latens,qui in duas partes fe 
jdtus, altera radicem cartilaginisip- 
irus pinnae fubit, altera uero ad me- 
diam fere pinnam afcendens in in- 
ternam narium tunica deiinit.Haec- 
que uena eft,cui hirudines applica- 
dae funt interna?. Prior autem pars 
eft, cui exteriores applicantur pin- 
nae, uelfibrae narium. 
Cum igitur prior didus ramus 
ad angulum uenerit, quapiam inii- 
gnem partem de fe in cauitatem mit 
tit,quae per oculi mufculos,& mem 
branas exteriores fpargitur. Aliam 
quoq; emittit particulam adfuper- 
cilium,que cum coniuge alterius la 
teris coniun&apcrnafi dorfum cu- 
tanea ufque ad extremum tubercu- 
lum defcendit. Huicq; applicandae 
funt hirudines, quae a medicis ali- 
quando fummo naio apponuntur. 124 
Tertiam fundit poftea propaginem 
ad frontem, qua? cumoppofiti late- 
ris compari, uel coniuge uena con- 
iundafolet formare illam, qua* ab 
Hippocrate reda uocatur. Sed ut 
plurimum utraq; difiunda manens 
ac per frontem afcendens diifemi- 
flatur. Secundus uero dida? quarta 
uetff ramus plures de fe propagines 
aicendendoproducit.Quarumuna 
fubingreifa, maxillam per laterales 
lingua* mufculos dilpergitur, iimul 
que uenulam per maxilla* foramen 
una cum neruo & arteria ad dentiu 
radices tranfmittit. Altera maifitc- 
rem petit. Tertia cu arteria ad tem 
pus afcendens iuxta auricula* radi- 
cem anteriorem per rotam illam re- 
gionem temporalis mufculi diffe- 
minatur. Quarta uero cum ramo il- 
lo iugularis externo (cuius fada elt 
mentio) coniunda duos ftatim pro 
ducit ramos, atque priorem mittit 
ad articulum malarum,& ad maflite rem latentem,omnesq; ad illas par- 
tes, qug fummis in faucibus latitat; 
pofteriorem vero ad auris regione 
pofticam,vbi totus difpergitur. Vl- 
timo totum, quod reliquum eftip- 
fius vena? iugularis (quod quidem 
totius ferme dimidium eft) afcen- 
dens ad capitis baiim pofteriorem 
per proprium foramen infculptum 
partim in additameto lambdoidis; 
partimq; inoflepetrofo in fontem 
ipforum finuum membranae durio- 
ris cerebri terminatur. Quorum ii- 
nu um veram & certam niitoriam in 
ferius audies. Quando igitur iugu- 
laris interna maior eft, quam fitex- 
terior(quod ferme perpetuo reperi 
tur) in corpore bene venofo tali di 
uaricatione pradita femper a me vi 
fa eft. Capillamenta vero ipfius ex- 
trema ac minima non fum profecu- 
tus, quia id fieri a me commode no 
potuit. Sin autem (quod raro acci- 
dit ) extrema maior,interna vero an guftior iit, aliquando ra 
tio , & faciei ven;r ab hac exteriori 
originem ducunt.Quod tamen per 
raro (vt dixi)ego obieruaui. 
Succedit tertio in loco , qua? per 
tranfuerfos vertebrarum ceruicis 
proceifus afcendit. In hac non labo 
res, vt infpicias introitum vna cum 
adiun&a arteria in caluariam3quem 
illi diuinus Vefalius adfcribit.Nam 
aiTerit,quod ciim ad fummam cerui 
cem venerit h«£c vena,reiiduum ip- 
iius vna cum coniuge arteria traniit 
pcrforamen fub capitulo vtroque, 
quo caput cum primauertebra arti- 
culatur contentum, ad iinus mem- 
brana?.Quod tu nunquam reperies. 
Quoniam primo arteria ipfa non in 
feritur in aliquem iinum dura?;dein 
de non ingreditur per di&um fora- 
me in caluariam,fed per latiiTimum 
ampliflimumque illucfper quod me 
dulla ipfa ad fpinam defcendit; ter- 
tio vena ipfa per prima? vertebra? proceffus una arteria minime 
traniit, neque per pracdidum fora- 
men ingreditur: fed uti feratur au- 
di. Statim cum uena hasc in iugulo 
orra feptimae vertebra proceifum 
fuperarit,inde ramu infignem mit- 
tit in iinum ceruicis ; deinde fupe- 
ratafexta idem facit: alium enim ra 
mum in eundem iinum emittitjitem 
iuperatiis omnibus uertebns vfque 
ad fecundam idem penitus facit. 
Nam cum ad primam peruenerit, 
quod reliquum ipiius e it parti m in 
dictum iinum definir,partim inpo- 
itenoraceruicis diifeminatur, neq; 
primam vertebram attingit.Non fo 
ium autem dum afcendit communi 
catramos iinuiceruicis, fed etiam 
ex aduerfo venas tranfmittitad mu 
fculos ceruicis poiteriores . Quas 
venas inuicem, ac fimul cum quibuf 
dam alijs colligatur,qua: ex finibus 
durioris per foramen di 
dum extramittuntur.Quonia mul- 126 
tx funtuenae, qase a dura membra- 
na & per futuras , ac per foramina 
propria ad exteriora capitis propa- 
gantur. Quatquidem cum iungan- 
tur cum aliquot exterioribus anfam 
erroris anatomicis praebuerunt. 
Quoniam ipii credunt atq; afferunt 
cife uenas exteriores5quae per illa fo 
ramina ingrediantur ad mebranarri; 
cum potius iint interna*, egre- 
diantur, atque copulentur cum ex- 
ternis ipfis. Didae autem ucnae furit 
diligenter obferuandae in ipfo capi 
te,ciim duces iintfacuitatum3quaea 
medicamentis iincipiti appoiitis ce 
rebro communicantur. 
Sed quoniam mentio fada efta 
'meiinuiun ipfius ceruicis, merito 
hic quaerere poifes, qui na ifti iinus 
fint.Ciim neque apud Vefalium,ne 
que apud alium quenquam mentio 
nem fadam legens. Scias duos eflfe 
iinus, qui a foramine capitis maxi- 
mo alter dexter, & alter iiniiter inci pietes vfque ad finem ceruicis per- 
ueniunt,eadem ratione duram me- 
ningem perforantes,v ti faciunt ali; 
finus in intima capitis cauitate.Sed 
de his tradabo difufius ciim dereli 
quis finibus inferius loquar. 
Illud quoque obferuatione di- 
gnum cftj quod tu, fi fummam adhi 
bueris diligentiam, reperies venas, 
qua? per mufculos redos afcendunt 
ita vniri cum illis, qua’ dcfcendunt 
a iugulo fub offc pedoris vfque ad 
cartilaginem mucronatam,vt vnica 
penitus vafa eife videantur, non au 
tem a duobus locis, ijsque aduerfis 
orta. Ratio autem qua iungutur du 
plex eft.Nam ab ijfdem venis afcen 
dentibus videlicet & defqendenti-' 
bus comunicantur propagines qug- 
damipfi cuti fuprapofita?, quae inui 
cem concurrentes connafcuntur & 
vniuntur manifeilifiime rem hanc 
intuentibus oculis ipfis.Alia etiam 
rationeide fit. Quoniam didarum 127 
venarum extrema?partes circa hy- 
pochondria in extrema ac fumma 
rectorum mufculorum parte in fa- 
cie ipforum interna inuicem iugun 
tur. Ex hac gemina coniundione 
apertiilime cognofces magnam effe 
fympathiam inter ccruicem uteri & 
mammas. Nam vena? afcendentes 
oriuntur a ramo, qui orginem ha- 
bet eandem, quam ille, a quo vena? 
ad vteri ceruicem ac iinum propa- 
gantur. Defcendentes vero per ipa 
cia media cartilaginum, qua? coftas 
pedlori vniunt,propagines manife- 
ftiffimas vnacum arteriolis (quan- 
uis de his dubitet Vefalius) mam- 
millis communicant. Quare magni 
illius,qui adeft cofenfus h&c poteft 
dici potiflima caufa. Si tame aliqua 
poteft reddi caufa ipforum con fen- 
iuum, qui inter partes corporis hu- 
mani reperiuntur. 
Magnum etia ob ha?c vafaagno- 
fcimus confenfum inter nares ipfas & abdominis partes exteriores3que 
in hypochondrio cotinentur. Quo 
niam vena? defcendentes nafcuntur" 
circa iugulum ab ijs ramis maiori- 
bus caua?, vnde & iugulares ipfae e- 
rumput,a quibus pofteanarium ve- 
ortum habent. Quamobrcm 
non inepte praecepit Hippocrates, 
quod fluente nare dextra impona- 
mus cucurbitulam hypochondrio 
dextro, & iiniftra, fluente imiftro. 
Quia litorum vaiorum ac coniun- 
dionum opera ianguinis fluxio ii- 
ftitur. 
Sed poftquam in mentionem in- 
cidimus iftarum coniundionum'y 
hoc minime prccter inftitutum ne-* 
cotium erit,fi addam omnes uenas, 
quarper coriu dineminatur vniuf- 
cuiufq; partis oppoiitas tandem in- 
ter fe copulari5ac coniungi. Veluti 
in capite,qua? iiniftri funt lateris cu 
dextris magna ex parte copulantur; 
in facie etiam aliquot adfunt exem plarveluti in refla vocata uenafron 
tis, inTpina narium , fub mento, ac 
iimilibus aliis locis. Idem appaset 
in mammis, & in hypochondriis, 
uti didum eft, atq; in lateribus ab- 
dominis, ac thoracis. Nam uena’, 
quaeaiugulo ad mammas delcen- 
dunt, cum aliquot aliis erumpenti- 
bus a cauitate pedoris ita uniuntur 
ut unica uafa ex duobus faciant. 
Similiter uenae cutaneae, qua? ab 
utraque axilla erumpunt ad,inferio 
rapercutim ita fuis extremis con- 
iunguntur cum illis, quae ab ingui- 
ne utroque afcendunt,ut unus tan- 
tum uafo rum dudus appareat. In 
cubito atq; fumma.manu axillaris 
dida vena, & humeraria ita iimul 
iunguntur,vt aliquando nil referat, 
aut hanc,aut illa fecemus. Idem in 
crure accidit, cum extremae propa- 
gines venaE,ab iftis faphena? appella 
tae, ita in pede, ac fura cum ramis 
Ifchiadica? didae copulentur, vt 
128 no a varijs principijs,fed ad eodem 
omnes exoriri videantur. Eadem 
coniundio etiam datur inter exte- 
riores atque internas.Nam iinuum, 
qui in membrana durioris ipiius ce 
rebri funt, vena? cum exterioribus 
fa?pe coniunda? apparent.Iugularis 
interna atq; externa aliquot ramis 
inuicem nexis copulantur.Que per 
cutira ad mammillas feruntur, cum 
internis pedoris fa?pe videtur con- 
iunda?. Quemadmodum & propa- 
gines aliquot ab axilla deiccnden- 
tes (vt didum eft) copulanturcum 
illis,qua? a vena fine pari per fpacia 
media coftarum feruntur. In abdo- 
mine etiam vena? ab inguinibus or- 
tf, ac per cutim diffeminata? ita fre- 
quentibus venulis iunguntur cum 
illis, qua? interiores per mufculos 
ferpunt,vt miru iit.In cruribus quo 
que ipiis a tribus,aut quatuor in lo- 
cis neduntur vena? cum cu 
taneis manifeftiilimaratione.Qua- 129 
obrem veram teftemur efTe fenten- 
tia Hippocratis, ciim ait in libro de 
alimento, ui&.%vu7rvo/ct ριί λ. 
ζνμ7τα,ΰία·^τάντΛ, Sed ad hiftoria. 
A vena illa magna,qua? per ingui 
nacrus vtrunque petit, antequam 
ex inguine penitus exiliat, gemini 
nafcunturrami. Quorum alter exte 
riorvna cum arteria adiucia verius 
fpinam oiBs ilium fertur per cutim 
ipfam ad partes illas larerales nu- 
triendas. Alter vero magis anterior 
furfumperabdominiscutem ante- 
riorem, ac lateralem etiam reliqua 
ex parte propagi- 
nibus totam hanc partem exterio- 
rem nutrit, atque extremis oculis 
iungitur cum illis cutaneis venis, 
qua? ab axillari ortis thoracis latera 
lem partem nutriunt,deicendentes 
vfque ad abdomen. Venas has &co 
nexionem ignorarunt anatomici, 
aut faltem non defcripferunt: uelu- 
ti etiam non uiderunt ramum,qui a faphcna ftatim in initio ipiius ortus 
ad abdomen & ad pubem diifemi- 
natur manifeftiifimis propaginibus. 
Dum anatomici explicant uenas, 
qua? umbilicales dicuntur,afferunt, 
quod in interna membrana foetum 
inuoluente, quaζάμνιος dicitur,par- 
uulaeuena? continentur, quas ego 
nunquam uidere potui,adeffe tame 
non negarim, in ea praecipue parte, 
quae prope placentam eft. 
Aliud etiam umbilicales uenas 
atitequa ad umbilicum perueniant, 
coire in unam ucnamfolam, cuma 
duabus arterijs & uraco ad umbili- 
cum peruenire. Quam rem uellem, 
quod uti intelligant, explicarent. 
Nam ii de brutis loquuntur. Ego 
refpondeo, quod gemina? femper 
funt uena? atq; geminae arteriae,qua: 
ufq; ad umbilicum una cum uraco 
perueniunt. Venaetjue ftatim ante- 
quam abdomen ingrediantur in u- 
nam coeunt, quae ad portas iecino- 130 
ris pertingir,vt in ouibus,capris, ac 
vacis omnibus, quorum foetus fe- 
cui,obferuaui.Sin autem contra de 
humano foetuloquiitur: affero me 
aliquando geminas arterias vmbili 
cales non uidilfe, fed unam tantum 
arteriam, atque unicam uenam una 
cum uraco ad umbilicum afcenden 
tes, ubi iterum arteria in duas fcin- 
ditur, quas poftea ad offis facri late- 
ra permeant. Hac in uenarum hifto 
ria habui, qua tibi communicanda 
effeiudicaui. 
In arteriarum hiftoria illud pri- 
mum in memoriam uenit, quod no 
leuem admirationem excitat. Qua 
ratione faftum fit, quod anatomici 
fere omnes tam negligenter obfer- 
uarint partem illam canalis uel arte 
ria,qua iungituruenaarterialis cir- 
ca bafim cordis ipfi aorta;cum in 
foetu tam aperta pateat, tantusq; fit 
aditus ab aorta ad uena arterialem, 
per quem totus fanguis uitalis fer- tur ad pulmones formandos,& nu- 
triendos,dum foetus in utero ferua- 
tur. Et quanuis poitea ficcetur, tan 
tam tamen craifitiem in fe habet, ut 
nulla ratione fenfum effugere de- 
buerit. Nam fi umbilicaliu arteria- 
rum mentionem faciunt 3 cur hanc 
pmermifere, cum ipiam notare de 
buerint,Prim0,quiafatis magna eft 
particula,ftatimque dum originem 
aortce, atq; arterialis uensdu&um 
quaerimus ultro occurrit. Secundo 
quia a Galeno in decimo quinto de 
ufu partium cap. 6. aliquot (pau- 
ciffimis tamen) uerbis defignatur. 
Tertio,quia multum facit ad ueram 
cognofcendam hiftoriam uaforum, 
quse a corde oriuntur. Tu itaque di 
ligeter in foetu tam humano, quam 
brutorum obferuato canalem nunc 
per quem ab aorta ad arteriale tran- 
fitus fanguini datur.Nam tantus ti- 
bi uidebitur, ut cogites aliquando 
arterialem ab aorta potius, quam a 131 
dextro cordis uentriculo originem 
traxiife. 
Abartcrijsduabus, qua!fubiu- 
gulo ortae ad mucronatam cartilagi 
nem fub pedoris oife defcendunt, 
propagines manifeftas ad exteriora 
tranlmitti, & ad mammillas praeci- 
pue fe ignorare aiferit Vefalius; cu 
tamen admodum confpicuae iint. 
Quare obferuato has quaefo, & ui- 
deto an principis anatomici(qualis 
ipfe eft) nifi neglexerit,ienfum late 
re potuerint. 
In arterijs, qua? foporifica?,uel fo 
porales,uelfoporarise ab anatomi- 
cis noftris dicuntur, & a griecisjca- 
funt dida?. Non multa nota 
tu digna reperi,interea dum per cer 
uicem difleminantur. Verum poft- 
quam ad caput peruenere, tunc a di 
uino VefaliodifTentio.Quia non re 
perio ni ii tres ramos arteriarum in 
uno quoque latere,qui ad membra 
nas cerebri pertingant. Quomodo autem ifti ferantur audi. Prima ar* 
teria illa eft,quae orta unde ait Vefa 
lius,atque eadem feri e per tranfuer 
ios proceflus uertebrarum ccruicis 
duda ufqu e ad caput, membranam 
duriorem, qua? medullam fpinalem 
ueftit, perforat in latere altero inter 
caput ipfum, & prima ceruicis uer- 
tebram; atque caluaria? cauitatem 
ingreifa fub medulla origine fere 
media iungitur cum fua coiuge op- 
poilti lateris, unaque fa&a arteria 
repit fub baii mediaipiius cerebri, 
donec ad felit regionem,in qua gla 
dula continetur,pertingat. Ibi di- 
uiditur iterum in duos ramos, quo- 
rum alter dexter repit ad dextrum 
latus fella? vfque ad fecundum ner- 
uorum par; idem facit alterfuoin 
latere,eumq; illuc peruenerit uter- 
que in infinitas propagines,diuifus 
inter primum & fecundum parner- 
uorum diifeminatur,complicaturq; 
molifoerebri membrana? his propa 132 
ginibus, qu£ propemodu infinita: 
ad formandum plexum choroidea 
tendunt. 
Secunda & tertia ex tribus didis 
arteria a foporaria magna oritur,ca 
pitiquecommunicatur,ratioautem 
ortus atque communicationis hazc 
€&,χαρωτις uocata, arteria ifatim cG 
in utroque latere orta eft, uti opti- 
me docuit Vefalius, atque coniun- 
da una cum iugulari uena ad partes 
faucibus propinquas peruenit, ra- 
mum quendam ad Laryngis glandu 
las tranfmittitper ipias 3 ac partes 
alias uicinas difpergendum. Dein- 
de ramum fecundu effundit ad eaf- 
demglandulas, fed in luperiorem 
ipfarum regionem,& ad omnes mu 
fculos laryngis, aliquotque etiam 
ipiius hyoidis.TertiQ poftea gignit 
ramu, qui quaii dimidia totius cau- 
dicis pars dicipoteft, cuius uarias 
arterias,uariis quoque partibus di- 
(tribui cernunrur. Prima enim non admodum magna ad offis hyoidis 
mufculos fertur.Secuda uero, qua? 
& maior ualdc efl>ad maxillam infe 
riorcmtendit, a quauarij ramidi- 
ftribuuntur ad glandulas ibi pofitas 
&ad mufculos hyoidis & lingua?ip 
fius, & ex his unus fatis iniignis ad 
alterum menti latus emiiTus, ac in 
duos furculos difiin&us; altero in 
labium oris fupcrius;alteroq; in in- 
ferius diftribuitur. Poii: fecundam 
tertia arteria ad eofdem lingua mu 
fculos,& ipiam met linguam perue 
nit. Quarta inferiturin mufculum 
fuperficialem, qui caput ad thora- 
cem adducit.Quinta autem ad par- 
tes,qua: circa mammillarem capitis 
proceffum funt,defertur.Sextaquo 
que ad eundem mammillarem re- 
ptans partes aurium poiferiores fi- 
nit. Quod pmerea reliquum eft to 
tius dn5ti rami afeendens aliquot 
propaginibus in lingua? radicem & 
in maflitere, & aliquando in maxil- Ia? foramen, atq; aliquot ali js in in- 
ternam faucium cauitatem,& in na- 
rium amplitudinem pertingit. Ali- 
quot etiam furculos tranfmitcit ad 
latentes faucium ac maxilla? mufcu 
los, ex quibus vnus, qui grandior 
exiftit, afeendens per proprium fo- 
ramen in oife cuneiformi iuxta fo- 
ramen tertiae partis paris tertij ner- 
uorum cerebri, fadoque ilbi canali 
in duriori membrana per illam infi- 
nitis furculis diftribuitur, atque in 
caufa eft,vt ipfa ha?c membrana pui 
fare videatur. Refiduum vero vJti— 
mum huius tertij rami iuxta radice 
anteriorem auricula?, & articulum 
maxilla? per tempus reptans vfque 
ad frontis latera peruenit,ibiq; ter- 
minatur. Poft tertium atque ita in- 
iignem ramum arteria? diftributum 
tota reliqua arteria, qua? paulo mi- 
nor dimidio caudice totius fopora 
Jis eft, quanuis etiam aliquando ma 
ioripfius pars fit, afeendens inte- 
133 gracjue manens peruenit ad pro- 
prium foramen, quod in petroio of 
feinfculptum eft, pcrque i plura in 
cauitatecaluaria?, &ad feliam di- 
dam afcendic, ubi fub dura mem- 
brana adhuclatens in brutis anima 
libus infinitas propagunculas afe 
dimmittes, rete mirabile eiformat, 
in hominibus ucro non infigne hoc 
reticulum,fed ipfius potius umbra, 
ac imaginem quandam producit. 
Has autem propagines dida arteria 
de fe mittit, eopadoutipfa tamen 
femper integra maneat,minimeque 
in has propagines ablumarur,quod 
in alijs uafis accidere folet.Ipfa ita- 
que tandem perforata dura mebra- 
na erumpit in cauitatem fub cere- 
bri bafi interprimum & fecundum 
neruorum par, ibiq; in duos ramos 
tota diuiditur,quorum qui interior 
eftiungiturcum interiori coniugis 
arteria: oppofiti lateris , fadaq;una 
arteria ex duabus,diftribuiturac ab 134 
iumiturin plurimas arteriolas, cir- 
caq, initium primi paris nemorum 
difpergitur per tenuem mebranam 
& ipiius cerebri fubftantiam. Qui 
vero exterior eft ramus infinitas ii- 
militer producit arteriolas,quarum 
aliquot vniunturcum arteriolis, il- 
lius5quc prima per baiim capitis fub 
cerebro, vti didaim eft,ad hanc ean 
dem fedem peruenit. Aliquot vero 
didunto per tenue meninga difte- 
minaftur,vti illce,&per cerebrum ad 
plexum choroidem formandum· 
HcEc vera eft arteriarum ad caput in 
ternum pertingentium hiftoria,qua 
ego ikpius obferuaui,neq; quod ali 
ter fe habeat vnquatn videre potui. 
Galenus in lib. de Admin. Anat. 
nono3& in otouo de vlu partiu ve- 
nulas ac arteriolas per cerebru difte 
minari teftatur. Verum in verboru 
progreftii videtur aflerere, quod hu 
iufmodi vence atq; arteria cum me- 
ninge molli femper texuntur ac li~ gantur , itaque texta diffunduntur 
peripfum cerebrum, quam fenren- 
tiam anatomici imitati,afferunt ua- 
fa potius cerebro attendi, atque in 
membrana contexta acciibere, qua 
peripfumdiifeminari. Quoniaper 
cerebri liibftantiam ulice neque arte 
ria, neque uena didud:a apparent 
Quod ego haud cofirmare poflum. 
Quoniam & uenulas & arteriolas 
capillares plurimas per candidiffi- 
mamipfiusfubihtntiam diffemina- 
tas uideo, atque confpicuas in thea 
tro aliquot iam funt elapii anni,qui 
bus auditoribus meis quotannis 
oftendo. 
Dolco, &miruminmodumdo- 
leo,quoddiuinus Veialius, quem 
amo, atque uti praeceptorem colo, 
uenerorque, aliquando dum acrius 
accufat Galenum ac alios anatomi- 
cos, ipfeerret;quod ipii accidit in 
uaiis defcribendis,quaad finus ip- 
iius membrana durioris cerebri per 135 
tingunt. Nam accufat Galenum,ac 
reliquos anatomicos, qui non uide 
rint linus di&os pulfantes, cu illud 
manifeftiflime faciant. Deinde non 
inuenerint arterias una cum uenis 
adeofdem finus pertingentes. Quo 
rum utruque mihi uidetur aliquan- 
tifper ab hiftoriae ueritate recedere. 
Nam quauis finus & membrana pul 
fent,non id tamen faciunt alia ratio 
ne, quam quod difieminatas arte- 
rias,atque eas frequentes peripfius 
iiibftantiam habent. Rami enim ar- 
teriae funt in caufa5ut tota membra- 
na pulfet, ipfaqi agitata, caufa quo- 
que eft ut agitentur finus.Poftiimus 
etiam & adiungere, quod haec du- 
rior membranapulfat, quiainfini- 
tas aliquot in locis habet fubie&as 
arteriolas pertenuem membranam 
diifeminatas, quaru motu agitatur. 
Huic rei argumento eft, quoniam 
• fubftantia ipfa finuum pullationi 
inepta eft, & quanuis concedamus arterias (quod ipfi fenfui repugnat, 
neque concedendum eft) delinere 
in hos (inus,tamen quia ipforu fub- 
ftantia,vt dixi,non eft apta pulfatio 
ni, nam vena* fubftantiaferme eft, 
ideo non poteft pulfare. Quod ii Hc 
ret, fequeretur etiam venam cauam 
cum cor adiundam habeat ac con- 
natam pulfare. Item & arteriam ve- 
nofam,qu£ tamen vafa non pullant. ■· 
Sciasque omnes rationes, qua? pro 
aftruendahacopinioneadduci pof 
funt,efte leues,vt facile cognofcere 
poterit , quicunque difputationcm 
illam legerit de natura arteriae in o- 
pufculo contentam, de natura par 
tium iimilarium, atq; communium 
corporis humani a me confcripto, 
quod propeaie editurus su. Quod * 
autem nulla arteria ad (Inus mem- 
branae perueniat ita fenfibus mani-" 
feftum cft,vt ne verbum quidem de 
re ifta dici debeat. Quare his ita c5 
ftitutis colliges primam anatomico 136 
rum arteriam minime ad imus dura? 
meningis pertinere; fecundam ue- 
ro a me non reperiri, multoque mi- 
nus lateralibus finibus uniri; tertia 
praeterea adeifeatq; diftribuiea ra- 
tione,quae a me dida, atque deferi- 
pta ultimo in loco efbquartam atq; 
ultimam eam efte, qua? a me fecun- 
do in loco eft enumerata, quafue di 
fpergiturperipfam membranam . 
Arteriam cicpairvv in lumborum 
regione diuidi in duos ramos inii- 
gnes notato, quod omnes aiferunt, 
non in illa quidem parte unde inci- 
pit os facrum,fed in eapra?cipue, in 
qua eft ligamentum cartilagineum, 
quo tertia & quarta uertebra lum- 
borum colligantur, ueluti etiam ue 
nacauanon diuiditur in principio 
oftis faeri,fed penitus fupra corpus 
quarta? lumborum uertebra. Profe 
quaris deinde hos ramos iniignes 
arteria? quoufq; ad inguina pertin- 
gunt, ibiqiuidebis propaginem ab alterutro ipforum ortam fatis infi- 
gnem,qua: cutim petens non folum 
partes cutaneas,quce ad pubem, fed 
etiam illas, quae ad ilia & abdomen 
pertinent fouet. Hanc ab anatomi- 
cis negle&am fcias. In reliquis arte 
rijs, quod aut nouitate, aut alia de 
caufa,tuis auribus dignum iit,nihil 
dicendum habeo. 
Cum igitur omnia,quaeobferua- 
rimin hiitoria venarum & arteria- 
rum,aut faltem ea,qua: maiores mo- 
menti mihi vifa iinr,tibi communi- 
carim. Iam ad neruos venio,in qui 
bus primum probare non pedum 
anatomicorum illam fententiam; 
Quod nerui vfque ad extremu dua 
bus tunicis cerebri modo induan- 
tur. Nam quanuisindifputatione 
neruorum afferam quemlibet ipfo- 
rum ex triplici illa iubftantia con- 
flare i hsec tamen ratione potiusque 
ieniu diflinguuntur, neque excep- 
tis viforijs alicuius nerui durius, 137 
molliusque iimnl indumentum per 
anatomen indicari poterit.De traf- 
miffione vero ac fluxu fpirituQ ani- 
malium per neruos, an fiat, nec ne, 
deque viu neruorunx, quo alij mol- 
les inferuiantfenfui,alij vero durio 
resmotufnon requirit hic locus vc 
agam 5 cum alibi difuiius atq; opor- 
tunius de hac re tranaturus iim. 
Proceilus cerebri mamillares de- 
fcripiere anatomici omnes, quos 
etia olfaciendi organa appellarunt. 
Verum ita negligenter aut obferua- 
runt,autexplicauerunt, vtneq; or- 
tum , neque formationem ipforum 
docuerint.Equidemin hominibus 
horum cognitio fatis difficilis ed, 
quia nimis tenues ac parui funt,vn- 
de accidit nos reliquis animalibus 
in hoc lentiendi valde eife in- 
feriores.Atinbrutis vtibobus,ca- 
pris,ouibus, ac iimilibus alijs haud 
difficile ed videre oculis apertis, 
quod proceifus idi ab extremis ven triculis anterioribus oriuntur, atq; 
foramen manifeftum e venrricuio 
quoque in quemq; proceiTum per- 
tingit . Illi meatum habent ab hoc 
foramine vfque ad colarorium os, 
qui meatus pro ratione proceflus 
magnus aut paruus eft. Nam in bo- 
uino proceifu magnus, inhumano 
vero anguitifiimus eft,arque ita an- 
guftus,vt niii in recentiinmo,atque 
integerrimo cerebro tradlerur, nun 
quam patere polfit. Quod fortaife 
in caufafuit,ut reliquis anatomicis 
horum proceiTuum hiltoria minime 
cognita fuerit. Per eofde proceilus 
ac canales ipforum aerem & vapo- 
res ad cerebri ventriculos deferri 
opinor mi do&ilfime Petre. Sed in 
his non amplius immoremur, cum 
ad reliquos neruos fit deueniendu. 
Horum Vefalius primum par di- 
uino quodam modo explicauit,ne- 
que qui equam ad illa, quae ipfetra- 
aidit addi poteft, nifi quod cerebri fubftantiam mollem in fe cotinent, 
quas per expreflionem in lucem ve- 
nit, indicatque hoc raram efle ifto- 
rum ftru&uram,non autem manife- 
fto canali perforatam, per quam fa- 
cilime fpiritus, atque ijdem copio- 
iitfimi refertim aci oculos meare 
poifunt. Vtinam autem hic diuinus 
magifter ita adamufim reliqua ner- 
uorum paria delineaifet,vti hoc pri 
mumfecit. Quoniaegoadalianuc 
declinarem. Sed cum in ijs homini 
bus,quos ego f#cui,rem iftam mul- 
to a prasceptis Vefalii alienam repe 
ria. Ideo iine aliqua ipiius,aut alio- 
rum cofutatione,vti!nerui iiti orian 
tur, atque diifeminentur, tibi ex- 
plicabo . 
Secundumitaqueneruorum par 
prope originem primi ortum neruo 
utrobique vno qui relatus ad vifo- 
rium valde gracilis atq; tenuis eft, 
per proprium foramen optime ab 
anatomicis defcriptum vna cu qui- bufdam alijs n eruis, quos poftea ex 
plicabo, ad cauitate oculum ipfum 
continentem delabitur attefum vi- 
iorio,ftatim cum os perforarit. In 
ifto autem primo veftibulo iecun- 
dum hoc par ramulum a fe mittit, 
qui fupra uifonum afcendens,diife 
minatur in muiculum illum,qui pai 
pebram attolit, oculunfue aperit, 
atque in illum etiam, qui reda ocu- 
lu ad fuperiora vellit. Reliqua pars 
iftius nerui fub viforio contenta,ali 
quot infignes neruulos de fe fun- 
■, diti vnum quidem valde confpicuu 
pluribus propaginibus in mufculu, 
qui oculum reda ad internum angu 
lum trahit diffeminandum i fecun- 
dum pariterconfpicuum, qui bifi- 
. do ramo, ac pluribus libellis inferi- 
tur in mufculum oculum reda deor 
fum trahentemi tertium etia adhuc 
infigne emittit, qui inferiturin mu- 
fculum fextum, cui ducedi oculum 
ad exteriorem angulum in gyrum 139 
onus inditum eft. Aliquot praterea 
iftius paris funt fibra tenues, qua; 
viforium comitara in membranas 
oculi exteriores, & in intimam quo 
que venam diifeminantur. Ha?c ve- 
ra eft fecundi paris diftributio, qua; 
ad omnes mufculos oculi non per- 
tinet, fed ad quatuor tantum, & ad 
illum, qui attollit palpebram , neqj 
ad temporalem mufculum tranfiriit 
tit propagines, vt aliquot imagina- 
ti funt. Vnumauteicias,quodniii 
maxima adhibeatur diligentia, ae 
in fecando iimulmultu adiit otium, 
quod tanta eft complicato iftius 
nerui cum aliis defcribendis,vt non 
foliim ad mufculum temporalem, 
fed etiam ad dentes defcendere vi- 
deatur . Si quis tamen patientia,in- 
fenio, atq; manu pollens fecuerit, 
xc qu£ dixi vera omnino reperiet. 
Sed ad tertium venio. 
In tertio pari toto coelo diftideo 
a reliquis anatomicis. Quonia illud quod ipfi pro gemino pari tertio fci 
licet, & quarto recenfent, ego pro 
vno tantum enumero. Nam quan- 
uis origoiftius nerui videatur plu- 
ribus chordis, aliquot quidem mol 
iioribus,& aliquot magis duris con 
flare; Tamen cum vna iit,atque vno 
ex loco orta, & vnica tantu in fede 
duram membranam perforet, non 
eft quodipfam nos diftinguamus. 
Quintum enim,& fextum, & fepti- 
mumparneruom ex pluribus pro- 
paginibus originem ducit,atque fe 
xtum praecipue fibra quadam ab ori 
gine ipfius valde diftante augetur. 
Tamen quia vnitae i ftae fibrae, ac fi- 
mul colle&ae vnico ex foramine du 
rae membranae exeut, fingularia ifta 
paria non autem gemina, aut multi- 
plicia dcfcribuntur. Praeterea cum 
paris quinti portio, una mollis ual- 
de fit, altera durior, utraque tamen 
fimul colle&a pro uno pari,& meri- 
to cenfetur.Ergo cum una iit origo tertii, fibra? fimul iun&ae 
per vnicam viam ex dura egredian- 
tur,, pro vno tantum pari ego defcri 
bam. Sed fortafle dixerint,neruus 
hic ftatim cum extra membranam 
eft,antequam ex 
in duas partes diuiditur, quarum 
vtraque per proprium foramen de- 
lata haec tertiu, illa quartu par edit. 
In neruorum paribus diftinguendis 
foramina mea fentetia, no 
funtobferuanda. Quoniam fi hoc 
eifet,cum per vnum atque idem fo- 
ramen fecundum par, & tertii por- 
tio, & totum quartum, & odauum 
quoque ad oculum ferantur,omnes 
hos neruos vnum par eife fequere- 
tur.Nam fi haec duo paria iiint,quia 
per duo foramina,haec quoque qua 
tuor vnum funt, quia per vnum fo- 
ramen ducuntur, quod mini- 
mediccndumeft. Sed potius di- 
ftin&ionis occafio prouenit ab 
origine atque vnione, vel diuifio- ne intra membranas fato; quibus 
addatur etia earundem membrana- 
rum meatuum vel foraminum vni- 
tas. Quod ii dito diuifioni extra 
duram membranam fato, obftina- 
tequis a#Iiuc haerere voluerit, atq; 
ideo diftinguere; addas tu neruum 
hunc non in duos diftingui, ied in 
tres potius,videlicet in vnum, qui 
ad oculum i in alterum, qui ad faci- 
em; atque v.ltimo in tertium, qui 
ad lingua & ad cccteras partes, quas 
audies,fertur, qu;e manifeftiifima 
diuiiio cft. Si ergo diuiditur in tres 
neruos, & per tria foramina elabi- 
tur,cx caluaria tria erunt proculdu- 
bio paria: tertium nempe,quartum, 
& quintum, quod minime conce- 
denddeft, ii quintum illud eife vo- 
lumus,quod ad aurium labyrintos 
fertur. At mi Petre in hoc contro- 
ueriianonconiiftit. Quoniam fa- 
cile meum hoc ius illis cederem, 
dum haec duo paria facientes re&e 141 
vti diuaricanturdefcriberent. Sed 
cum hoc minime faciat deiurefuo, 
quodcunque fuerit difturbati ce- 
dant velint nolint, atque vti hoc 
par tertium diiTeminetur3audiant. 
Tertium igitur par fatis ampla 
origine vitra fecundam exortum a 
media fermeipfius cerebribaii mul 
tis ex partibus fimul tamen iundis 
conftans, atque ad latus olfis decli- 
nans, in quo glandula continetur, 
duraq; membranavnico duduper- 
forata, in medium ferme plexum 
retiformem in animalibus, in qui- 
bus adeft,incidit,vel in coniundio 
nem duorum illorum finuum mem- 
branae durae,qui in bafi capitis ad fcI 
lam uniuntur. Hocpar cum extra 
mebranam eft,ftatim in tres propa- 
gines diuiditur. Quarum illlaprima 
eit,quae ad anteriora diuertens vna 
cum fecundo pari, & cum quarto & 
odauo, vel fi de more alioru loqui 
voluerim, vna cum fecundo pari,& cum propaginibus minoribus ter- 
tii, & quinti paris tranii t per forame 
fecundi in illam, quse oculum conti 
netcauitatem. Quo citm peruene- 
rit reliquis cum neruis & arteriolis 
venulisqj ligata ftatim in duas par- 
tes fcinditur; quarum maior ac craf 
lior iupra par fecundum per oculi 
partem elatiorem ferpens inter pe- 
rioftiumac pinguedinem, quamu- 
fculi oculum mouentes plurima te- 
guntur vfque ad palpebra? fuperio- 
ris terminum procedit, ibique ma- 
nifefte induosfurculos diuifa (q~ 
quam diuifio ha?c in primo ftatim 
exordio latens inceperit) in alte- 
rum,qui exteriorem angulum refpi 
cit, & per proprium canalem,vel fo 
ramen aliquando oiTeum in fuperci 
lio ad frontem afeendit. In hoc de- 
ceptus eft diuinus Vefalius ratus 
eifegermen minoris propaginis ter 
tii paris. In alterum vero furculum, 
qui internu relpicitangulum,quiqi 142 
prope di&um angulum egreditur 
inmufculum oculum claudente & 
in frontis mufculos diffeminadus * 
Hic autem furculus infculptum ali- 
quando canalem per quem feratur 
habet in ambitu offeo, aliquando 
ueronon. Minor pmercainfupe- 
rioribus didg diuiiionis pars ab eo 
dem fecundi paris foramine proce- 
dens,inter ramum primum & fecun 
dum ciufdem paris fecundi fub mu 
fculo,qui attollit oculum furfum,& 
fub illo,qui attollit palpebram qua- 
ii per tranfuerfum lata,ad eam caui- 
tatis regionem accedit,qux refpon 
det angulo oculi interno, cumque 
illuc peruenerit comite fibi adiun- 
&a arteria, qua? e caluaria una cum 
uiforioneruoegreifaerat, &uena 
quoque,qua? ab ciufdem anguli ex- 
terioribus uenis in cauitatem pro- 
dit, in duas fibras diuiditur,qu£ qui 
dem perforato oile ad duram mem- 
branam ubi colum in interna capi- tis cauitate veftit, feruntur & per 
illa diiTeminantur. Membrana aute 
ipfa per meatus, ac futuram colato- 
rijpermeans neruo admixto inter- 
nam narium, atque oflis ipongioii 
tunicam efformat. Tria autem no- 
tanda iunt; Primum,quod dux iibe 
vltima’fibras folent elfe aliquando 
tres,&aliquandovna tantum; Se- 
cundum,quod minor iita pars, quas 
nunc delcriptaeft, quanuis iit pars 
prima propaginis di£tx tertii pa- 
ris, folet tamen aliquando oriri di- 
ftin&a vfq; a prima totius paris ori- 
gine, diftinttaque femper manet ab 
altera parte, etii per idem foramen 
feratur,eademque tunica veftiatur. 
Tertium notadum eft, quod ab hac 
eadem propagine cum per tranfucr 
fum declinat inter didos mufculos 
aliquot tenuiflima capilamenta dif* 
feminatur per pinguedinem, quas 
tunica viforii ambir, quorum qua:- 
damiuxta neruum ipfum percurut 143 
vfq;ad dura ipfius oculi tunicam. 
Htec de prima tertij paris propagi- 
ne dida iint. 
Secuda tertij paris propago, vel 
truncus pluribus ex fibris, veluti 
neruis conftans ad foramen pro- 
prium peruenit contentum in oife 
cuneiformifub rima vel foramine 
fecundi paris vocato, perquod fa- 
tis craifa, acinfignis, pluribusque 
membranis inuoiuta, & pinguedi- 
ne latens propago hxc procedit an- 
teriora verfus & iimui per rimam 
quandam in oculi orbita fatis con- 
fpicuam inter cunei forma* & ma- 
ximam malarum os iuxta extre- 
mos maxillares contentam. Quan- 
diu autem in hac rima latitat plures 
neruulos de fe in temporalem mu- 
fculum mittit, atque fado veluti 
reticulo quodam ex pluribus fibris 
afcendentes arteriolas amplexatur, 
quas per palatum, narium cauira- 
tem, malasque, &permufculos ibi latentes diffeminatur, ac deinde ab 
eodem reticulo aliquot minimos 
neruulos ad oculorum fedem diftri 
buit. Pofteaexhac rima exiliens 
propago in oculi orbitam, latenfq; 
fub duplicato illo oife, quod futu- 
ra fpeciem ementitam exprimit, ad 
eiuidem orbita ambitum inferio- 
rem, & ad foramen in mailarum of- 
fe maximo contentum peruenit,in- 
deque egreditur vna cum arteria, 
quamfepeacfa?pius huicneruo at- 
tenfam reperi, & diifeminat per om 
nes faciei mufculos. Sed antequa 
per foramen didum ad faciem egre 
diatur ,neruum producit, qui in 
partes oculum inferiorem ambien- 
tes diftribuitur,deinde nouum aliu 
dum prope didum foramen eft, an- 
tequam elabatur,producit neruum, 
qui tendens verfus angulum exte- 
riorem orbita?, ruptoque oife de- 
fcenditad cauitatem illam vacua, 
quse in maximo malarum oife lati- tat; atque membranae illam cauita- 
temveftienti implicatus, vna cum 
arteriola quadam iibi aliquando di 
ftributa recurrit verius angulum in 
ternum & nares fub foramine dido 
repens, per quod eruptura eft ipfa 
propago maior. Cum igitur neruus 
hic per cauitatem didam lapfus ad 
nares peruenerit, perforato iterum 
oflepartim inferitur in membrana 
intimam, qua: extremas nares illi- 
nit, partimque radices dentium an 
teriorumpetit.Hoc ignorarunt ana 
tomici ciun diftributionem hanc 
minori tertii paris propagini adfcri 
bant. Ipfa autem propago dida ex 
foramine praeterea errumpens per 
faciem diftribuitur, vti ab aliis tra- 
ditum eft. 
Tertia propage, vel truncus ter- 
tii paris, qui craftior ac pofterior 
duobus aliis didis eft per proprium 
foramen ad exteriora vna cum ve- 
na quadam caluariam aliquando in grediente fertur. Hocque foramen 
in cuneiforme offe iniculptum eft 
inter illud, per quod fecundapropa 
go didta elabi tur3& illud, per quod 
in caluariam incedit arteria per du- 
ram membrana difteminada, quam 
ego inter caluariam ingre 
diuntur fecundo in loco numeraui. 
Hic itaq; truncus ftatim cum extra 
foramen eft multa membrana ob- 
uolutus,inplures diuiditur ramos; 
Quorum primus ftatim ad mufcu- 
lum temporalem delatus, atque per 
ipfum deorfum ad anteriora decli- 
nans plurimas illi, & latenti mufcu 
lo quoque aliquot fibras communi 
cat,poftremoque perforata in par- 
te laterali ipfius temporis chorda, 
vel (quod aliquando accidit etiam 
no perforata) prope latus eiufdem 
ad faciem fertur, in qua buccarum 
mufculis propagines diftribuit, & 
tandem ferme totus difpergitur in 
fecundum di&arum buccarum mu- 145 
fculum, & in fubie&amcutim, & 
gingiuas, & in extremum palatum, 
faucesque vbi amygdala? collocate 
funt; tantusque eft huic neruo ne- 
xus pra?di&o mufculo fecundo, at- 
que cum fubnata cute,vt inde auel- 
li minime poifit. Secundus ramus 
ortus ab eodem loco vnde primus, 
cui craifitie nequaquam cedit, in 
eundem temporalem mufculum in- 
feritur, ipfoque i uxta maxilla? arti- 
culum perforatOjdefcendit in inter 
nam faciem maifiteris exterioris, 
totusq; perdi<5him mufculum diife 
minatus,tandem in ipiius chordam 
definit. Conne&itur autem neruus 
hic,dum illae tranfitcum ligamen- 
to articuli in tepore. Tertius a?que 
magnus, ac fecundus labens per 
priorem mufculum latentem in ore 
&ex fe veluti reticulum conftitu- 
ens,amplexatur venam & arteriam, 
qua?ibi funt, atque procedens ad 
partem fuperiorem, aepofteriorem articuli ipfius maxilla?, vna cum ar- 
teria & vena illae diduda ad ante- 
riorem radicem auricula? pertingit, 
multisque propaginibus in partem 
temporalis mufculiibipofitarq,& 
in auriculam diifeminatur,fed prae- 
cipue in ipiius radicem anteriorem 
vel in άντιλόβιΜ a Graecis didum. 
Quartus didis tribus maior defeen 
dens per exteriorem latentis mu- 
fculi iuperficiem, peruenit ad fora- 
men internum maxillx,vtper illam 
diiTeminatus radices dentium infe- 
riorum adeat i huiusquenerui por- 
tio per eiufdem maxilla? foramen 
exterius, atq; anterius elabiturad 
mufculos,& ad labium, & ad cutim 
ibi collocatam. Notandum autem 
eft, quod ab ifto quarto neruo ante 
quam maxillam ingrediatur,folet 
oriri neruulus quidem validus, qui 
longus admodum, ac gracilis iub 
maxillam ferpit,donec inferatur in 
quartum maxilla? mufculum,qui os 146 
aperit, & in illos quoque, qui iub 
mento pofiti,partim in os hyoides, 
partim in lingua inferuntur. Quin- 
tus neruus quarto aliquan 
tifper minor ( quamquam maior 
aliquado etiam reperiatur) per mu 
fculos latentes in ore tranhens ad 
linguae latus infernum peruenit,at- 
quein totam illius dimidiam par- 
tem inferiturvfque ad iiiperficiein 
fuperiorem. An verotunica3vel cru 
fta ipiius linguae exterior ab his ner 
uis fiat, adhuc cognofcere non po- 
tui. Ab eodem praeterea confinio, 
vbi quinque hi nerui a tertio trun- 
co dido oriuntur, tres aut qua- 
tuor alij neruuli dedudi diitribu- 
unturpermufculosinore latentes. 
Ha?c vera eft mi Petre terti; paris in 
vno quoque latere diftributio, mul 
to longoque labore, ac ftudio a me 
cognita, quam nullus vnquam affe- 
quetur,niiiihidium idem, ac dili- 
gentiam cum labore iilndam adhi beatjfimulq; etiam calcat mechani- 
cam fecandi peritiam, ime qua ana- 
tomicus quicquam nequit. 
Nam folent aliquot anatomici dif- 
fedo neruo quodam, eodemq; tra- 
do infpicere an aliqua iimul mo- 
ueaturpars, cumq; uidenttres, aut 
quatuor iimul moueri colligunt in 
has omnes didum neruum inferi, 
cum tamen latis commode fieri pof 
fit,quod aliquot ex his moucantur, 
quia fint colligata? quadam alia ra- 
tione cum illa parte,in quam folam 
neruus inferitur3atquc ideo ad mo- 
tum iftius moueantur, cum tamen 
neruum non admittant. Accidit 
quoque,quod nerui membranis ali 
quot in locis obuoluantur , qua? 
multas etiam alias partes colligent, 
unde fit, ut tradis neruis omnes il- 
la? partes confentiant didarum 
membranarum , ergo cum ta- 
men neruum communicatum mi- 
nime habeant. Quamobrem opus eft, cum anatomicus fit artifex fen- 
iatiis3ut ad extremum ufque proie- 
quaturneruos ipfos , atque omnes 
minimas particulas, fi uoluerit cer- 
tam ipiarum infertionem, dudtum- 
que cognofcere; quod fine labore, 
aut ftudiq,aut3ut dicebam,fine peri 
tia mechanica fieri no poterit. Sed 
ad quartum par reuertamur. 
Quartum par neruorum a qui- 
bufdam anatomicis proponitur re- 
centioribns ex audioritate Vefalij 
fub nomine minoris propaginis 
quinti paris5maleque etiam ex eiuf- 
dem fententia defcribitur. Quo- 
niam in his difficilimis rebus ( qua- 
quam omnes profiteantur fc pofie 
pluribus notis diuinum Vefalium 
inurere) a praeceptoris fcripto ne- 
quidquam diicedunt, cumque infe 
ri neruum hunc in temporalem, & 
latentem mufculum apud ipium le 
gerint, conceptis ijidem ferme ver 
bis eadem hiftoriam reiferunt. Sed 
147 multo aliter res fe habet. Cum igi- 
tur ex tertio & quarto unum par 
ego coilegerim,neque reliquis pari 
bus nomina mutare uelim; cumque 
quinti & Texti ita crebra fubinde ha 
beatur mentio, ut nil in arte anato- 
mica crebrius repetatur, ne fedes 
uacet inter tertium & quintum par, 
appoTui quartu illud,quod alii ana- 
tomici minorem propaginem quin 
ti appellant. Hanc fi inipicies, cer- 
to cognofces parneruorum diftin- 
dum efie, neq;poifepro alio quam 
pro quarto pari cenferi. Igitur par 
iftud a media penitus bafi ipfius cc 
rebri oritur, &quafi ab incipiente 
origine fpinalis aliquan 
tifper fub cerebro ferpens, ad ante- 
riora & lateralia ucrfus,perforat me 
branam inter fecundum ac tertium 
pardidum,indeque aliquado cum 
quada arteriola adnexa, & aliquan- 
do non, per foramen fecundi paris 
in orbitam oculi ingreditur, &to- tum ferme in illum inferitur mufcu 
lum,qui reda ad angulum exterio- 
rem oculum trahit, neq; vllum ma- 
nifeftum confortium habet cum 
temporali, aut cum latente mufcu- 
lo. Vide quam differat hxc infertio 
ab illa, qua? ab aliis prodita eft; vel- 
mi Petre, quod Capredo- 
num cogeres, atque impelleres ad 
diftedionem duduum iftoru neruo 
ru. Quonia aperte cognoices nulla 
alia, quam a me dida ratione ferri. 
Sed ad ulteriora procedamus. 
Quintum neruorum par ortum 
ab ea fede,qu£ etiam reliquis ab ana 
tomicis explicata eff,duabus parti- 
bus,uel potius neruis conftat,ante- 
quam e membrana egrediatur. Al- 
tero quiae,quo nullus neruus mol- 
lior eft, exceptis uiforiis, hicque ad 
auditum deftinatus eft. Altero ue- 
ro, qui quinto pari etiam affigna- 
tur, quia nafcitur ab eodem peni- 
tus loco cum molliori dido,&cum 
148 eodem ad os petrofum uenit; fed 
reiteradiftindus eft neruus & du- 
rior priori,atq; seque durus, vt reli- 
qui ncrui, qui tertium & quartum, 
ac reliquaparia efficiunt.Neque vi- 
la ratione videtur pars mollis diifti'. 
Sed quoniaalij anatomici hoc aife 
runt, ne ab ipiis in omnibus diilen- 
tiam,paricer & ego quintum par co 
ftare ex parte dura atque molli , vel 
neruo duriori,molliorique dicam, 
ac iimul vtrunque,quo ferratur, vel 
diftribuatur, deferibam. Scias aute 
quod ii qua in parte anatomes Jabo 
raui,acinfudaui, hsec illa fuit, vta- 
pertis oculis cognofcerem audito- 
rijorgani itru&uram, atque huius 
quinti nerui du&um . Sed ad rem. 
In oiie petrofo in cauitate capitis 
contento, atque in facie eius, qua; 
pofteriora refpicit,ineft quodam fo 
ramen,vcl meatus fatis iniignis,qui 
re&everfus exteriora aliquantifper 
os di&um perforat,parum aute pro cedit,quia ftatim occecatur. Sinus 
hic in puerulorum oflibus breuior 
eft, & cuiufdam fornicati antri, vel 
porticus etialpeciehabet, in adul- 
tis vero adaudo oife , mu tataque 
priori fpecie meatus ac cuniculi for 
mam penitus recipit. Ad hunc igi- 
tur vterque neruus mollis icilicee 
auditorius a me vocatus, & durior 
etiam venit,atque vtrique meatum 
vfq; ad extremu vbi finit fubeunt. 
Tunc durior reperto proprio canali 
(quem meatum coecum falfo ap- 
pellant) in latere didi antri, quod 
partem cerebri anteriorem refpicit, 
per os petrofum perforatum fertur 
fub illa iiiperficie, qua* anterior 
eft, ibique aperto aliquantifper ca- 
nali comitem admittit arteria, quse 
oritur ab illa, qua? per membranam 
duram diiTeminatur,po{tquam cal- 
uariam ingreifa eft.Neruus hic cum 
prius per petrofum verfus anterio- 
ra iuerit, tunc admiiTaarteria,refle- 
149 xoque du&u per idem os ad pofte- 
riora recurrit5fed ita oblique vt in- 
feriora etiam atque exteriora iimul 
petat, ac defeendit in cauitatem il- 
lam in oireccntentam,quam tympa 
num fupraego appcllaui,perque il- 
lam labitur,lates 1'emper in proprio 
canali oiTeo,veluti in fiftulaquada, 
quam ego aqua?du<5tu, cum tympa- 
num in fuperioribus deferiberem, 
nominaui. Quo quidem artificiofo 
du0tu fit, vt ifte neruus tranfear, & 
non tranfeat per tympanum, tran- 
feat quidem, quia per canalem qui 
in tympano eit, i ter facit, non tran 
icat vero,quia non in cauitate, 
fed in proprio canali continetur; 
hoc tamen nullius momenti eft. 
Cum igitur ad tympanum defeen- 
derit neruus, aperto iterum canali 
proprio arteria; comitis parte emit- 
tit membranee, qua? veftittympa- 
num diftribuendam,ac partibus re- 
liquis ibi contentis,ipfeque neruus 150 
adhuc integer cum reliqua arteria; 
parte, quaii perado femicirculo,ac 
circumluftratafeneftraouali ipiius 
tympani manens femper in fuo ca- 
nali, ac adpofteriora magis refle- 
xus per os mammillare vocatum ali 
quantifper currit,ac tandem perue- 
nit ad illud foramen,quod medium 
eft inter bafes mammillaris procef- 
fus & calcaris. Sed antequam egre 
diatur comitem dimittit arteriam, 
qua; per os labens in alteram, ac op 
pofltam partem in cauitatem calua- 
riae, perforato eodem oflfe petrofo 
dabitur. Na in facie anteriori oflis 
petrofiingreifa erat canalem nerui, 
in pofteriore vero ex ofle egredi- 
tur. Neruus igitur hic dimifla a fe 
arteria,vnicus femper exiftens di- 
do ex foramine elabitur, perfora- 
tisqjquibufdam carnoiis partibus, 
quae mammillari procefliii haerent, 
fub auriculae radice ad anteriora fer 
pit,cumque ad maxillam venerit ia plures diftinguitur ramos, quorum 
primus, atqi omnibus inferior,per- 
maxillam didudus inferitur partim 
in maiTiterem5partim etiam in illum 
qui ex panniculo carnofo(ut aiunt) 
factus primus inter mouentes facie 
numeratur.Secundus,qui etiam me 
dius eft, & capillaris, diifeminatur 
per partes glandoias,ac membrano 
fas, qua circa auricula? radice iunt. 
Tertius, qui eft maior ncrui portio, 
ac duabus reliquis elatior iub auri- 
cula: fibra percurrens in illam, atq; 
fimul in totam eiufdcm auricula? ra 
dicem anteriorem,inferiorem, atq; 
fimul pofteriorem difperit.Notan- 
dum quoq;, quod neruus hic quin 
ti paris cimi extra foramen elapfus 
eft, capillamenta quadam in quar- 
tum maxilla mufculurn,qui os ape- 
rit , & in tertium hyoidis perfora- 
tum a dido quarto,in utrosque fci- 
licet a calcari ortos fundit. 
Altera quinti paris portio, qua? 151 
. 
mollis eft, & neruus auditorius a 
meuocatur,una cum dura ad extre- 
mum illius antri peruenicns quibuf 
dam anguftiflimus foraminibus me 
dijs in cauitates diftribuitur gemi- 
nas , atque illas quodammodo fub- 
linit,quarum una labyrinthus,alte- 
ra cochlea,uel cochlearis a me inter 
oila uocata,atque defcripta eft,neq; 
ulterius procedit,ullurrfue neruum 
afedimittit ad exteriora. Neque 
tu, neque alius quifquam (ut mihi 
perfuadeo) aliquam ab hoc 
to pari neruofam propaginem, qua? 
ullius momenti iit, praeter a me di- 
<ftas,inuenire poterit, magnacp com 
mendatione dignus erit,h inuenict. 
Frufta uifa eft fortafte explicatio 
quinti huius paris, cum etiam a reli 
quis tradatur,fed ii illorum fenten- 
tiam cum hac cotuleris, fruftra non 
efte cognofces. Ad fextum par ue- 
nio,quod cum ab alijs etiam aliqua 
ex parte,non omnino tamen in ipfo diflentiam, quale a me fit obferua- 
tum,tibi defcribam. 
Sextum par,quanuis intra calua- 
riam ex pluribus fibris conftare vi- 
tameneruus in vtro- 
que latere ob di&arum fibrarum 
unionem habitus eft, Quae quidem 
fibrae non eo ufque uniuntur, aut 
mifcetur, quin reueraduo femper 
uideanturnerui fub uno inuolucro 
tantum contenti, eodemque ex fo- 
ramine prolapii,atque ego pro dua- 
bus partibus, qua! unum fexti paris 
neruumformet, femper recenfebo. 
Sextum igitur par ortum,atq; egref 
fum perforamen, vt omnibus ana- 
tomicis notum eft, cum fub mem- 
brana latentes duos neruos didtos 
habeat, alterum quide anteriorem, 
ac ualde minorem,alterum uero po 
lteriorem,qui ualde maior anterio- 
ri eft, ex his minorem anterioremq; 
partem ego prius defcribam. Mi- 
nor ha?c portio, uel neruus ftatim 152 
cum extra caluariam eft,reda deor- 
fum tendit ad mufculos linguae & 
ad illos, qui fauces veftiunt, maio- 
rique ex parte in os diifeminatur, 
quaquam etiam propago quaedam 
in raaicem linguae finiat. Haec fexti 
portio anatomicis alijs ignota vide 
tur,quanuis reuera adiit: egoq; iam 
praefentia gemina cadauera habeo, 
iecoque, & in vtroq; maxime con- 
fpicuam video. Maior vero portio, 
ftatim cum extra caluaria eft, emit- 
tit ramum in illos mufculos diffc- 
minandum,qui ceruicem occupan- 
tes a Vefalio in defcriptione fexti 
paris numerantur. Deinde defcen- 
aens ramum alium ad mufculos la- 
ryngis tranfmittit, ad illos praeci- 
pue, qui internam laryngis cauita- 
tem occupant, hi funt, qui quartum 
par efficiunt,quinto in loco enumc* 
ratum. Aliquot etiam tenues ramu 
los quandoque geminos,quandoq; 
vero plures a dido feiun&os, aa faucium mufculos tranfmittit, fed 
ex his infigniorem in mufculum a 
larynge ortum,gulamque ambien- 
tem propagat. Quod autem reli- 
quum elt iilius nerui fub fubiugula 
li uena, atq; foporali arteria latens 
ad inferiora deicendit. Veru unum 
notetur,quod maximi momenti efl 
in hoc lexto pari, quod tunica, vel 
membrana illa, qua veftitur, dum 
per foramen elabitur , aliquando 
inanifefte abforbens aliquot fibrel- 
las iilius nerui, aliquando etiam im 
manifefle, cum extracaluariam eft, 
producit quodam corpus oblun- 
gum oliuaris figura?, aliquando fim- 
plex,aliquando geminum in vtroq; 
latere, quod colore carneum vide- 
tur, at fubflantia nerueum durumq; 
admodum eft. Hoc corpus oliuare 
in quadam definit fibram nerueam, 
qua? per ceruicem declinans propa- 
ginibus quibufdam neruorum, qui 
aceruice oriuntur,a primo fcilicet. & fecudo pari,& quarto, & quinto, 
&iexto,velaprimo,fecundo,quin- 
to,fexto, &feptimo copulata eft,& 
veluti reticulum, aut complicatio- 
nem quandam eiformat,quceper to 
tam ceruicem in vnoquoque latere 
anteriori defcendit,atq; in ifta com 
plicatione noua alia corpora oliua- 
ria aliquando concrefcunt, incerto 
tamen numero, qute nulla alia i ub- 
ftantiaquam neruea, & quafi in ca- 
lumconcreicente conftant, Cum 
ego primus talem neruorum copu- 
lam obferuarim,primus quoque no 
mine impoiito plexum fexti paris 
appellabo,a quo plexu plures nerui 
ad cordis baiim feruntur,vt fuo lo- 
co dicam,atque ab hoc eodem fape 
ac ftepius neruus, qui ad feptum 
tran fu erfum fertur,in vtroque late- 
re ortum ducit; quanquam incre- 
mentum accipiat maius a quinto & 
quarto pari neruorum ceruicis. Ab 
hoc item plexu principiu ducit ner uus ille, qui defcendens per thora- 
cem iuxta codarum radices ad mei- 
fenterij origines venit,quanuis ad- 
dat Veialius, quod didius neruus 
principium ducit a propagine traf- 
mifla ad prima thoracis vertebram 
a neruo magno fexti paris per lugu 
lum defcendente. Sed relido hoc 
plexu, ad ramum fexti paris maiore 
reuertamur; in quo praeter illa,quce 
optime a maximo anatemicoruma 
giftro dida funt, illud quoq; notan 
dum eil,quod ciim in iiniitro latere 
ipfra caput arteriae deorfum flexae 
venerit,produda propagine recur- 
rente,quae aliquando multiplex eft, 
adhuc aliam pariim infra producit, 
quae reflexa ad corpus vence arteria- 
lis ad plexum quendam neruofum 
fub bafi cordis contentum fertur. 
De quo fuo loco dicam. In dextro 
vero latere ftatim ciim hic neruus 
recurrentem dextrum fecit, quan- 
dam propaginem a fc producit,que coniundacum alio neruulo a ple- 
xu dextro eiufdem fexti manante 
fub arteria,qua? ad iugulum afcen- 
dit, declinat ad cordis bafim,defi- 
nitque in eundem plexum nerueura 
ibi conterttum,cuius luculenta me- 
tionem faciam, cum de neruis cor- 
dis tradabo. Idem nerui fexti paris 
vtriulq; lateris cum fecundum pul- 
monum radices tranfeunt,multas fi 
bras non ad huius vifceris membra 
nam exteriorem tantum communi- 
cant, fed etiam ad ramos afpera? ar- 
teria?, quae fibris didis ramis quafi 
connata?, per totos pulmones diftri 
buuntur. Addendum pra?terea eft, 
quod dum didi nerui ftomacho hae 
rere incipiunt,aliquot etiam furcu- 
losipficommunicana. Pofteaq;ad 
os ventriculi defcendunt & diffe- 
minatur, vti optime tradidit Vefa- 
lius. Animaduertendum tamen eft, 
quod ab ea oris vetriculi parte,quae 
dorfo incumbit,vna5& aliquado ge mino* propagines a didis neruis o- 
riuntur,quae in vnam coniunda? fe- 
runtur in plexum nerueum mefente 
rij,neque vnquam ego infpicerepo 
tui (quod volunt quidam ) ncruos 
ab iftis fexti paris ad renes & ad vte 
rum pertingere.Sed iam tempus eft 
vtreuertamur ad neruorum origi- 
nes , atque ad leptimum ipfum par. 
Septimum hoc par ortum, atque 
ex caluaria elapfum, vti docuit Ve- 
falius , integro conflans neruo non 
mifcetur, fed colligatur cum fexto 
pari. Nam feruato luo corpore, ac 
filo rotundo ac integro,ad linguam 
deorfum fertur, fed antequam a ne- 
xu cum fexto pari recedat, ipli com 
municat minimam quadam fui por 
tionem,qu£ vnica aliquando fibra, 
aliquando v ero gemina conilat, at 
cum ad linguam peruenerit neruus 
hicminori fuaportionedifunditur 
per illius atque oflis hyoidis muicu 
losi maiori vero propagine tota in- 155 
feritur in lingu£ fubftan tiam,ac per 
currit ufque ad extremum apicem; 
huiusq; fibras aliquot confundi ac 
commifceri indentur cu fibris quin 
ti nerui > qui a tertia propagine pa- 
ris tertij ortus fimiliterper linguam 
diifeminatur. Hasc vera feptimi pa- 
ris diftributioeft. 
Vnum adhuc fupereit neruorum 
par ex ijs quas a cerebro uel medul- 
la intra caluariam oriuntur, quod a 
diuino Vefalio ob modeftia ne nu- 
merum ab alijs anatomicis pofitum 
& confirmatum turbaret,pro diftin 
ito pari non eft propofitum,fed pro 
minori propagine tertij paris enu- 
meratum. Qug fi ita defcriptaeifet 
ab ipfo, uti in homine reperit,a mc 
etiam probaretur; fed quoniam ni- 
hil commune habet cum tertio pa- 
a regione cerebri ualde diftan- 
te ab origine tertij oritur, deinde 
etiam quia plurium propaginu ter- 
tij paris amefa&a elt mentio, ideo ne nouam pariam confufionem,eIe 
gi pro o&auo pari numerare,cu ex- 
tra feriem omnium aliorum nafca- 
tur,eoqueaudacius a Vefalii placi- 
to declino, ciim ipfe quoque in eo 
defcribendo neruo ab hiftoria natu 
rali diuertat. O&auu igitur par ner 
uulo perexiguo oritur ab infima & 
pofteriori fede uel bafi illorum cere 
bri proceifuum,qui nates ab anato- 
micis uocantur. Neruulus hic inde 
ortusad latus bafis ipfius cerebri ue 
niens,atq ue in dura membrana lati 
tans ad anteriora fertur, fecudum il 
lam regionem, per qua ex dura me 
brana egrediuntur fecundum,& ter 
tium, & quartum neruorum paria. 
Itaque neruulus hic in di&a mem- 
brana latitans peruenitad foramen 
fecundi paris,llludque penetrans in 
cauitate oculum continente, totus 
inferitur in mufculum quintu in an 
gulo interno collocatum,qui ad tro 
chleacartilaginofam reflexus,ocu- 156 
lum ad angulum intcrnu in gyrum 
trahit. Et ueluti anatomicorum ne 
mini quinti mufculi poiitio& 
infertio patuit.Ita neque iftius ner- 
ui ortus,ac implantatio potuit pate 
re. Ha?c fatis iint inter illa, qua? ad 
origines neruorum molliu pertinet 
In medulla fpinali illud notato, 
quod quanuis anatomici omnes fe- 
re afferat in exitu caluarijceam effe 
pleniore, ac craifiorem: deinde fen 
iim & feniim ufq; ad extremum of- 
fis facri femper attenuari,!n illis ta- 
men partibus,a quibus ori untur ma 
gni nerui craffior,ac plenior eft,qua 
in reliquis inferioribus,aut fuperio 
ribus.Nam in illa parte, qua? conti- 
netur ab ultimis uertebris ceruicis, 
quaque origo & magnorum illoru 
neruoru, qui per brachia feruntur, 
pleniorem proculdubio medullam 
reperies, ac craffiorem,quam in par 
tibus paulo iiiperioribus aut infe- 
rioribus.Ita quoque in lumbis craf- fiorem eam partem medulla* inue- 
nies3a qua maximi illi nerui oriun- 
tur,qui ad crura defcendunt,no au- 
tem tenuiorem,quam iit in regione 
fuperiori dorii uel thoracis. 
In Peritoneo unum notant ana- 
tomici,quod fimpliciifimum fit cor. 
pus, nullasque fibras habeat; quod 
dogma hiftoria* repugnat. Nam 
quauis carnofas no habeat, aut ner 
uofas ita inter fediftin&as, ut pri- 
mo afpe&u fiatim fenfum feriant; 
tamen fi parum ipfius tella diftraha 
tur, difrupta aliquantifper textura,, 
ftatim omnium generum fibra? appa 
rent. Praeterea in omento uix tan- 
tu eleuato in humano cadauere, ita 
aperte apparent fibra*,ut nihil aper- 
tius ; at hoc peritonaei propaginem 
eifenemo n egabit, cumque a fimpli 
ciifimo corpoiecompofitum nullu 
proucnire poifit,nifi aliud addatur; 
fequctur,quod fi in omento compo 
fitio fibrarum adeft etiam in perito- 157 
naeo,a quo oritur,falte latitat. Aliud 
addebatur a diuino Vefalio, quod 
in peritonaeo fceminarum non ad- 
funt du&us illi,aut meatus ad ingui 
na,qui funt in uiris (de iliis loquor* 
quae uafafeminariaambiunt)atcon 
trarium ego reperio, nam in foemi- 
nis quoque funt, & deferunt crema 
fteres uteri ad pubem ipfam, ut fuo 
loco dicetur, &adfunt fufpenforii 
tnufculi, & foramina illa in chordis 
amiculorum oblique defcendentiu 
yeluti etiam in uiris ipfis,cund:isq} 
qui diligerer ea loca infpexerint pa 
tere pouunt.Quae niii adeifent,foe- 
minse herniofae nunqua euaderent* 
quod genus morbi faepe & iaepius 
itapatiuntur,ut inteftina copioiiffi- 
ma in inguen defcendant, ipfeque 
per fe&ionem antiquorum etia te- 
ilimonio fanentur. Quod indicat 
eafdem uias in illis reperiri, quae & 
in uiris. Circa peritonaei ortum in 
hanc communem fententiam anato mici ueniunt,quod ipfum oriatur a 
ligamentis, qua? lumborum uerte- 
bras copulant; ego uero geminum 
principium illi aicribo, utrunq; fci- 
licetmefenterij exordium. Nam a 
plexu illo nerueo gemino,& non a- 
liunde oriri mihi uidetur. De hoc 
autem principio nerueo mefenterij 
dicam fuo loco. Qua? uero me mo- 
uet ratio heceft; Quoniam dum fe 
paro peritoneum ab omnibus parti 
bus exterioribus ipfum integru to- 
tum feiungo a uertebris lumborum 
& ab illarum ligamentis, ita ut ma- 
num aut digitos a lumbis dextris ad 
iiniftros iub peritoneo tranfmitte- 
re poifim. At principio utrique me- 
ienterii ita annexu eft, ut integrum 
indeauelli minimepoflit. Tu uide- 
bis, iudexque eris in re tamen,que 
non magni momenti eft, quoniam 
hoc faci Ume illis etiam concedo ac 
dono.In eiuidem peritonei forami 
nibus aliqua eiler an tot iint 158 
quot tradita furit ab aliis . Deinde 
an illa,qua? ad inguina ueniiint,{mt 
foramina, an canales : & ii canales 
funt,an peruii fiftuloifue lmt,uel po 
tius pleni ac denfi, quae cum primo 
afpe&u patere poiiinr,a me cui fatis 
eft digito haec indicare dimittutur. 
Huius farinae quoq; funt vafa quae- 
dam,quf in ipfo peritonaeo duplica 
to canales habent, £ quos permeat 
adfualoca, ita ut in ifta duplicatio- 
ne contineantur, talia funt «ραχος, 
vcna,& arteriae vmbilicales,ven£ & 
ac pori feminales,atq;.etiam 
meatus urinarii. 
uel gulam uenio, in 
qua tunica? aliter,quam ab aliis tra- 
ditum eft, funt obferuandae. Nam 
duas habet,quod omnes cpfirmant, 
alteram internam, alteram uero ex- 
terioremrinterna tamen talis eft uti 
a me femper reperit,non uti ab aliis 
eft deferipta. Eft enim diifimilaris 
fubftantiae,quia in intima iiiperficie veluti quodam habet velum, fibris 
redis3camoiis,tenuiiiimisquecon- 
ftans,quod totam illam fuperficiem 
veftit; reliqua vero iubftantia tuni- 
ca tota neruofa eft omni genere fi- 
brarum donata veluti tunica ventri 
culi & inteftinorum interna,nihilqj 
carnis in ifta eft. Primahaec tunica 
ab illa oritur, qua? neruofa exiftens 
fauces intimas veftit,& vique ad os 
ventriculi elatius fertur. Qutequan 
uis ieiugipoffitab illo interiori vel 
lo veluti cuticula a i ubie&o corio, 
pro vna tamen vtramque ego recen 
feo,ciim mihi fatis iit varietate fub- 
fiantix noife. Exterior autem tuni 
ca gula? carnofa admodum ac crafia 
veluti fi eifet mufculus perforatus, 
ortum ducit a fecunda laryngis car 
tilagine, qua? chricoides ameuoca 
ta eft,ab illa prxeipue linea percur- 
rere per dorfum ipfius cartilaginis, 
quo ceruicem fpedlat,inter muicu- 
los laryngis fecundo in pari conten tos. Atque inde defcendens ambit 
totam gulam apriori tunica forma- 
tam, ipfamq; amplexatur vfq; ad os 
ventriculidi&um. Tunica hxc fi- 
bras habet trafuerfas maiori ex par 
te,fuperficiem vero totam exterio- 
rem veluti quodam velo reClis con 
ilante opertam; fed pro vna tantum 
tunica ab alijS, & a me quoque tota 
ha?c cenfetur,quanuis in duas diui- 
dipoifit. Si tu crudum oefophagu 
manu arripias, atque fecare tentes, 
videre integre minime poteris. 
Verum iialiquantifperelixes (cum 
elixatio ilia nimiam partium humi- 
ditatem terminet,qua? certam fibra 
rum diuifionem impedit )-&poftea 
diife&ionem tentes,omnia,qua? di- 
xi, ineife luce meridiana clariora 
confpicies. 
In verriculum definit ftomachus 
vel oefophagus, v t optime nofti: lo 
cus aute eft vndecima thoracis ver- 
tebra. Nam in homine ibi colloca- turuentriculiosfuperius. In quo 
ventriculo primum fcias falfum eife 
illud dogma: Quod fundus ipfius 
carnoiior ac craffior iit reliquis par- 
tibus. Quoniam illa?,qua? circa 7rv- 
λορον, velos fuperius, & circa dor- 
fum fita? fiunt, carnoiiores,craifio- 
resque apparent.Tun icarum ventri 
culi naturam pra?terea cognofcas, 
cum valde ab ea diftet, qua? ab ana- 
tomicis explicatur. Tribus tunicis 
conftat vna a peritoneo, & duabus 
proprijs interna, exterioriq;, quod 
omnes quoqueaffirmant.Atpoftea 
ita exponut, vt nihil expolitio cum 
re ipfaconueniat. Quare dimiilis ip 
forum fententijs, vei res fe habet, 
explicemus. 
Interna vetriculi tunica tota ner 
uofa eft,& per ipfam ducuntur vafa, 
atque in ipfaetia terminantur. Om 
ne genus fibrarum habet re<5ium,o- 
bliquum,& tranfuerfum; fed intex- 
tum , neque fine diftra&ione appa- rens,veluti in reliquis nerueis mem 
branis, ad hoc vt optime continere 
humida corpora,ne tanqua per col- 
lum e fluant,vtque etiam extendi ad 
omnes politiones poilit. Verum in 
intimalupcrficiequadam donatur, 
veluti crufta,qua?neruea non vide- 
tur, fed carnea potius,habctq, mea- 
tus & veluti fibras non per redum, 
vel obliquum, aut tranfuerium du- 
das,fed quaii a centro ad circunfe- 
rentiam, veluti in panno illo herici- 
no, uel bombicino patere poteil·, 
que uelutum uocamus.Nam in hoc 
duo cognofcimus, primum fcilicet 
tellam ipfam uarijs filis redis, traf- 
ueriis, & obliquis optime textam. 
Secundum autem,partem illam uil- 
lofam, qua?filameta habet ac fibras 
a centro ad fuperficiem du&as. Si 
igitur ex hoc panno fieret canalis, 
atq; texta tella exterioreflet iuper- 
ficies, huiusproculdubio partis fi- 
bra? omnium generum efIent,uillo- 
160 Γχ vero partis rede, 
nequeobliqu£,aut a 
centro ad circunfercntiim duda? vi 
derentur.Itaquoque in hac, quam 
dixicruftam5meatus velbreuiffima! 
fibrae feruntur a centro ad circunfe 
rentiam, vel ab intima fupcrficie, 
qua refpicit cauitatem ad fuperficie 
exteriorem}qua conafcitur cum ve- 
ra neruofaamedida.Taliscompo 
iitio vel fubftantia gemina interio- 
ris tunics ventriculi manifefte ap- 
paret in brutis animalibus 3 vti in 
boue, & cane, atque in hominibus 
etiam manifeitiffimeffi aliquatifper 
per elixationem ventriculu coqua- 
mus, Nam in crudo nimis difficilis 
eft ifta feparatio 5 in femicodo au te 
crufta ha?c dida tota optime fepara 
ri aneruea tunica poteft, veluti ii di 
ffiindum effiet inuolucrum. Sciasq; 
h oc ita fe habere, certamque hanc 
effie dida? tunica? compoiitionem. 
Quod ii a me natura in- 161 
cruftarit internum ventriculum hac 
villofa tunica,quanuis hoc minime 
apraefentiinftituto requiratur (de 
vfii enim partium non tracto) tame 
vt tibi fatisfaciam reipodeo , quod 
ad eundem vfum inftituta eft,cui & 
huic iimilis in tota lingua inferuit. 
Nam linguae fuperficies iimili cru- 
fla veftita eft, quae quafi villis con- 
flat. Primo, vtaiperior & minus lu 
brica,qualis eft neruoia fuperficies 
facilius arrepta cibaria, ac liquores 
cotineat, & per os ipiiim obuoluat; 
deinde vt humores facilius imbibi- 
ti per meatus di&ae cruftae retfta fe- 
ratur ad veram linguae fuperficiem. 
Haec enim veluti fpogia eft,quae fo- 
ramina omnia verfus fubftatiam lin 
guaeconuerfahabet, quaeftiefucco 
guftabili turgens reda ftatim illum 
trafmittit ad intima ac lenem eiufc 
dem lingua fuperficiem, Poftremo 
inferuit crufta hgc,veluti ii ftupa.uei 
goftipium ob tutelam impolitum cfTet5ne in loga elocunone,aut per- 
petua comeilura,tandem calofa aut 
durior fiat lingua? fuperficies, in 
quafumma requiriturmoliituao,ii 
ilatim faporis ienfus excitari debet 
ob vitam hominis feruadam,ne no- 
xij fucci ipib minime confcio in ve 
triculum ferantur. Ita quoque & in 
ventriculo adeft ne a plurimo inge- 
ilo cibo , potuque, ac diutius inibi 
contento calloiiortandem & den- 
iior fieret neruea illa tunica, atq; ne 
inde capillamenta venaru, qua: pro 
fugedo chylo ita neceiIariafunt,oc 
cecarentur. Namdubium non eft 
quin dum chylus conficitur in ven- 
triculo fenfim etiam a venis eiufdc, 
qua: porta hepatis funt, aliqua ex 
parte fugatur i aliter citiilimce refe- 
ctiones, qua: vino odorato,iufcu- 
lisque,atque eiufmodialijs alimen 
tis riunt minime conflarent, fi nihil 
fugerent vena: ipiius ventriculi.Ita 
que ii diiflce vena: fugunt,neque im- 162 
mediate cibaria tangere debent, ne 
temporis fucceifu caloiiores fa<fta? 
obcecentiir,merit0 tunica ifta fpon 
gioia veluti, ac villofa appoiita eft, 
quas prior fua raritate chylum & hu 
morefuitum redaiubminiftret ve- 
nis ipiis fugentibus. Tertio etiam 
dum ha?c tunica neruea ventriculo 
ie ipfum contrahente cibum colli- 
fit,minime requirit lubricam iuper 
cie ne cibus facile labat,ideo cru- 
fta huiuimodi appoiita eft ad mode 
rata quanda retetione.Ifta aut circa 
internam vetriculi tunica fatis iinc. 
Exterior eiufdem tunica totacar 
nofa eft pluribus fibris,ijsq; carneis 
conftans.Nam tota ab ore fuperio*· 
ri ad pyloron vfq; veftitur traniiien- 
fis,ita inuiccm contextis, vt ex illis 
folistunicafadavideatur; quse fi- 
bra? ftatim detrada tertia,qua? a pe- 
ritonaeo nafcitur tunica, apparet & 
carnofa?, fub quibus aliud genus co 
tinetur,qua? obliqua? funt, carnofac quoq; ac fatis crafla?,quae ortae a re- 
gione circa os elatius, atque ab illa 
dorfiipfius ventriculi parte,qua? fi- 
niftra eft,inde feruntur.-aliquot qui 
dein ex ipfis reda uerfus pyloron 
per dorfum eiufdem ventriculi dcx 
trumjreliqua? ver0,qu£ plures funt, 
oblique aci fundum verfus eundem 
pyloron defcendunt. At ha? fibrae, 
qua? obliqua? a me appellantur,non 
milita admodum funt,fed pauca?,ia 
tisque plenae ac carnofae, neq; cum 
tranfuerfis permifcentur,fed jub il- 
lis iacet. Praeterea circa os fuperius 
ventriculi fub origine didaru obli- 
quarum aliae carnoiae fibrae fuboriu 
tur circulares penitus atq; eiufdem 
generis cuius funt illae, quae in oefo 
phago tranfuerfae appellantur. Hae 
diduosuentriculi ambientes ftrin 
gunt,clauduntque:tranfuerfae vero 
totum ventriculum per trafuerfum 
ftringentes, fi moderate illud fa- 
ciunt, cibum amplexatur,fin autem 163 
ualide ftringant ipfum, exprimunt: 
ita etiam obliquae mediocriter con- 
tradae per obliquum eunde cibum 
ample&untur. Sin uero robufte 
agunt per obliquum expellunt. Ifta 
aute eft uera exterioris tunicae uen- 
triculi conftrudio, uerusque fibra- 
rum ufus.Na ut tibi mentem meam 
atque animi fenfum aperiam, icias 
quod exceptis»«arterijs, quae uitali 
potius, quam uoluntario fe motu 
agitant, nulla alia particula mouet 
fe ipfam,motu uoluntario, qu£ non 
habeat fibras carnofas, niii iit mo- 
tus conuuliionis,aut palpitationis, 
uel alterius generis,quod praeter na 
turam iit. Nam in particula, quae ie 
ipfam mouet, quatuor haec obferua 
mus. Primum nempe motum, quo 
mouet fe ipfam fecundum faculta- 
tem intimam, qua illud agit. Ter- 
tium cum facultas haec non iniita iit 
partibus fe ipfas mouentibus,fed k 
cerebro tanquam fonte defluat k nobis obferuandus eft ifte faculta- 
tis defluxus. Quartum eft apta ,ac 
propenfa partis natura ad hanc con 
cipiendam facultatem,qua fe ipfam 
mouere poffit. Ha?c quatuorfunt 
obferuanda, ut dixi in omni parti- 
cula fe ipfam mouente, qua? haud 
cofiftere poifunt, niii particula ipfa 
fibras pra?dita fit, atque illis peni- 
tus carneis. Nam#■, amotu inci- 
piam, in hoc requiritur fibrofa na- 
tura ipfius corporis moti; quoniam 
quicquid mouet fe ipfum ( ut expe 
rientia docet) motu contractionis* 
aut extenfionis illud facit. Exem- 
plo, adfint mufculi, qui aut fe ipfos 
cotrahunt, aut extendunt. Cum 
autem in unaquaque particula mo- 
tus hic certus fit, & determinatus 
ad aliquam pofitionem,ideo necef- 
fariiim fuit,ut tota fubftantia fubie 
Cti corporis difpofita effet, &dire- 
Cta ad talem pofitionem,nc cu 
pus contrahitur,aut extenditur in- certo motu agitetur. Talis autem 
difpoiitio fubftantra nihil aliud eit 
mea fententia, quam coordinatio 
minimarum panicularum ad ipfam 
poiitione diCta. Cu aut minima ali- 
cuius corporis ad aliqua poiitione 
coordinentur,duoneceiTari0 cofe- 
quunt,alteru q> dentur meatus ordi 
nati ad illa poiitione, alterum yero 
quod fibras habeat illud corpus. 
Nam fibra nil aliud funt,quam mi- 
nima illius fubftanthe aliqua ferie, 
& ordine compaCta. Si igitur mo- 
ueri debet corpus per contractio- 
nem , aut dilatationem ad aliquam 
certam poiitionem,pariter neceiia- 
riumeft, ut ad eandem politionem 
fibrofum iit. Rurfus ii obferuemus 
facultatem mihi uidetur requiri, 
quod iit per uniuerfum corpus mo- 
uendum diftributa>& ita continea- 
tur in proprio fubieCto. Proprium 
autem uoluntarra facultatis motri- 
cisfubieCtum dicitur: ipirituSjfpiri- 
164 tus autem hic du latitat in ipfo cor 
pore mobili, neceiTario requirit mea 
tus in quibus fedeat. At quemad- 
modum corpus requirebatur fuis 
minimis particulis difpofitum ad 
motum certse politionis, ita etiam 
neceiTario requiritur, ut fpiritus,in 
quibus cocepta eft facultas,conten 
ti&difpoiitiiint ad eandem poli- 
tionem motus. Quoniam f? inordi- 
nate locati edent,inordinate etiam 
& indiipoiite ipfa facultas unde- 
quaque agitaret corpus, ipfumque 
indiipoiite agitatum inordinate ic 
ipfummoueret. Ne igitur hoc fiat 
fpiritus hi ordinata locationem re- 
quirunt . Hoc ita conftituto patet 
pro iplis lpiritibus ordinatos requi 
ri mcatus,at ordinati meatus in ali- 
quo corpore neceiTario efficiunt fi- 
bras. Fibrofum ergo ratione ipiius 
facultatis mouetis requiritur,quod 
iit illud corpus,quod fe ipfum mo- 
uere debet. Tertio ratione tranf- 165 
miflionis. Nam excepto ipfo corde 
nullam aliud corpus fe mouet per 
inii tam facultatem,fed aliunde reci 
pit. Cum autem facultas ifta aliun- 
de fluat,& per totum corpus mouen 
dum ftatim & copioia fluat,necefla- 
rium eft, ut meatus adiint difpoiiti, 
quiperdi&um corpus percurrant, 
qufuc fpiritus contineat, utpoftea 
in illis fpiritibus ita coordinatis fa 
cultas fpiritualis, ueluti illuminato 
quada & irradiatio a parte poft par 
temj momentaneo quaii in inflanti 
fiat,& fluere uideatur. Na ii ad uni 
cam tantum corporis partem perue 
niret, & non ad totum perhuiufce- 
modi meatus, tunc pars illa di<fta fe 
ipfam moueret tantum, reliquu ue- 
ro corpus moueatur tantum, non 
autem fe ipfum moueret. Quamob- 
rem ego colligam ob hoc, ut facul- 
tas ad uniuerfas corporis mouendi 
partes ftatim defluere poflit, ne- 
ceflario requiri, quod illud quam maxime fibrofum iit.Quartu, quod 
dicebam eife obferuandum cuiusq; 
caufa requirebatur fibrofa fubltan- 
tia atque eadem carnea ad hunc mo 
tum ; eil neceifana propeniio atque 
apta natura corporis fubie&i ad hac 
(concipiendam facuitatem5qua? qui 
dem propeniio a carne dependet. 
Quoniam ego uideo corpora qua?- 
dam fibrofa, & qua? habentadiun- 
dos neruulos, a quibus facultatem 
habent communicatam,& tamen fe 
ipfano mouent. Alia aut fe ipfamo 
uet cu tn negari minime poifit prio- 
ra illa habere tranfmiilam faculta- 
tem. Nam cum eadem uis tranfluxa 
perneruos faciat & ad fenfum ta- 
dus & ad motum, neque ipfa fa- 
cultas uarietfpecie,quauis effedus 
fpecie differentes edat fequetur, 
quod cu di da corpora uim lentien 
di habeant,habeant quoque motus 
facultatem, & tamen non mouen- 
tur, quod exemplis plurimis patere 166 
poteft. Er primum paniculi carnofl 
cuius aliquot partes mouentur, & 
fen tiunc: aliquot vero fentiunt tan 
tum,& non mouentur:& tamen oes 
funt,omnesque tranfmiifam 
habent per neruos facultatem.Mo- 
uentur enim partes , quae in occipi- 
tio in fronte, atque etiam in collo 
ipfo anteriori fune, & in brutis ani- 
malibus plurimae, quae circa dor- 
ium. Reliquae uero his di&is con- 
iun<5tae,uel alibi per corium difper- 
fae ulla ratione mouentur. Sed hoc 
manifeftius apparet in ipiis mufeu- 
lis,quorum cum gemina: fint partes 
altera quidem, quae mufculi corpus 
carnofum cotinet, altera uero chor 
dam, ex his duabus corpus tantum 
mufculi feipfum mouet, &contra- 
hitrehorda uero tantum trahitur,ne 
que feipfam mouet,uti in uiuis cor 
poribus manifefte cognofcere pof- 
fumus. A t in chorda ijdem funt ner 
ui commixti cum ligamento, qui & in corpore mufculi reperiuntur; ip- 
fa pariter fibrofaeft, & habet mea- 
tus difpofitos, atque per illos facul 
tas seque transfunditur, hocque in- 
de patet, quod fenfu prsedita fit. 
Cur igitur fi omniaadfunt,fe ip 
fam non moiiet, ut mufculi corpus, 
fed potius ad illius motum contra- 
&a mouetur ? Profe&o nil aliud re- 
• fpondere poifum,nifi illud Ariftote 
licum de vifu fenum. Nam illi ine- 
pte uident, quia ineptum polfident 
organum. Quod fi fcnex oculu ado 
lefcentis haberet, uti adolefcens in 
fpicere poteft,cum feni facultas ip- 
fa minime defit, organum autem fit 
ineptum.Idem pariter genus caufas 
adfcribam huic rei,dicamque fubie 
da ha?c corpora, quas fie ipfa mouet 
apta eife ac propcnia ad concipien- 
dam talem facultatem, qua hoc mo 
do agant.Illa aut,quse nequicquam 
fe ipfa mouent,ineptiora efie inftru 
mentaiftiusadus. Si quis autem 167 
quaerat vnde proueniat hxc propen 
iio,obferuemus quf fo differentiam 
di&arum particularum, vt inde eli- 
ciamus caufam hanc. Corpus mu- 
fculi praeter fib ras neruofas 3 atque 
(vt dicam) ligamentares, carneam 
quoque fubftantiam infartam his fi 
bris habet3quae in chorda deiidera- 
tur: iimiliter & paniculus carnofus 
aliquot in partibus carnem admix- 
ta habet, in quibus agitat fe ipfum, 
in quam plurimis autem abfolute 
nerueus eft, atque motu orbatus". 
Cum igitur hoc videa, colligo ego 
carnem ipfam fibris nerueis com- 
mixtam illud eife, quod iubie&um 
organum aptum ad concipiendam 
hanc facultatem motricem reddat. 
Hac potiffimum ratione, quoniam 
facultas ea3quce facit fenfum inten- 
iior & magis viges requiritur ad mo 
tum.Vigor autem facultati addi po 
teft a caliditate ipiius partis,cui fub 
miniftrat,at corpus fibrofum,quod carne infartum eft,calidius procul- 
dubio eft,quam illud idem carne de 
ftitutum i ergo fequeturin corpore 
mufculi,atq; in panniculi partibus 
mufculofis carnem efte,qu£ corpo- 
ra hxc apta ad hanc facultatem con 
cipiendam reddat. Non inepte igi- 
tur afterebam nullam partem motu 
voluntario fe ipfam poife mouere, 
niiiprimum fibroia iit, deindeetia 
carnea. Hoc idem pluribus exem- 
plis cofirmare poiiem; fed hoc vnu 
mihi fatisfacit: omnes fcilicet mem 
branas, quse fe ipfas mouent, fadas 
cfle carneas,& vt ventriculum ac in 
teftina dimittam, in quibus aliquis 
pofTetairerere membraneas illas tu- 
nicas carneas eife fa<ftas,non ob mo 
tum, fed ob alimenti coco&ionemj 
Venio adoefophagum, inquo tota 
exterior tunica cralfa & carnea fa- 
<fta eft, & intima quoque interna fu 
perficies carnea, nbrofaque eft, cur 
non tota neruea ? cur ita carnea? 168 
nullus erit,mea fententia, ftolidus, 
qui aliam afferat caufam prxter mo 
tum. Sed quid dicam de veiicavri 
naria? vt devtero &ipiius ceruice 
taceam , nonftie in hac videmus tu- 
nicam exteriorem carneam manife- 
fte? non'ne inipfaciim aliquando 
intromiifa eft fiftula argentea, vt fu- 
preifum lotium educatur,manifeftii 
perfentimusmotum5 quofeipiam 
conftringit,& veluti,fi quadam ma 
nus eifet,ipfam fiftulam arripite' No 
nepoteratnatura, velutiintimatu 
nicaex puroneruo texuit, exterio- 
rem quoque formare? proculdubio 
mea lententia potuit; cur igitur ik 
lud non fecit? dices ne mi Petre, ut 
carne lotium foueret:hoc equidem 
non eft dicendum,fed potius utmo 
tu uoluntario, aut faltem mixto fe 
ipfam moueri poftit ueiica Ntc ra- 
tione iftius carnofa? tunica?.Hi s ex e 
piis adhuc magis confirmatus ue- 
ram hanc eife fententia allero.Nub- lam particulam in animali fe ipfam 
mouere, niii fibrofa fi t, ac carne ad 
mixtam habeat, & per carnem non 
inteiligo iubftantiam fui generis, 
( quia in neruis etia caro hec adeft) 
fed veram carnem inteiligo, comu- 
nem icilicet illam fubftantiam,que 
in mufculis tometi modo fibris ner 
ueis impadta fenfu ipfo a neruea ma 
teriadiltinguinonpoteft, quaque 
in vulneribus ac vlceribus expurga 
tis pura cocrefcens, fenfui etiam pa 
tet. Dequehacindifputationepar 
tium fimilariu diffuse tradaui.Hinc 
manifefte apparet,qua de caufa offa 
cartilagines,hepar, lien, cerebrum, 
atque fimiles particula feipfas non 
moueant, quia fibrofe non funt. 
Patet etiam cur membrana: cerebri, 
&fuccinges coftas,& peritoneum, 
& nerui ipfi, chorde, ac ligamenta, 
nec non & commune corporis in- 
uolucrum panniculus carnofus,ubi 
nerueus eft,ciim fibrofa fint corpo- 169 
ra fe ipfa tamen non moueant; quia 
fibra? illorum minime funt carnofa?, 
ideft non iapiunt naturam fibra? mu 
fciiloia?, qua? mufculofa fibra pro- 
prium (vt opinor) organum eff mo- 
tus voluntarij. Hoc itapofito colli 
gere poteris internam ventriculi tu 
nicam (de neruea loquor) quanuis 
texta fit ex omni genere fibrarum, 
quia tamen carnem non habet,nul- 
laratione ieipfam mouere.ldem di 
cas de venis, idem de neruofa tuni- 
ca inteffinorum, idem de tunica ve 
fica? orinariae intima; qua? quanuis 
fibrofa? iint, tamen quia carne ca- 
rent , ideo mouere ieipfas non pol- 
iunt. Quare iam patebit non eiTe 
manifeftum,aut certum ufum illum 
ab anatomicis afcriptum fibris re-* 
dis uenarum, & tranfuerfis,& obli- 
quis quoque, ut priores attrahant, 
& altera expellant, poftrema?que re 
tineant. Qua enim arte id facient fi 
feipfas mouere nequeunt ? ergo uq nepriuantur tribus iftis facultati- 
bus c* nequaquam,immo venas attra 
hunt, retinent,& expcllut,fed sequi 
uoce (vt dicam) non vniuoce; vni- 
uoceenim attrahit interna fuperfi- 
cies oefophagi, & vmiuoce expellit 
externa tunica eiufdem, & externa 
tunica ventriculi,vniuoce quoque 
retinet πτνλωρος, autceruix veficas, 
&vteri 3 & (TtpiyKTYip. At venas vti 
offa quoq;,& reliqug animalis parti 
culas tria hasc efficiunt,fed asquiuo- 
ce non fe ipfas mouendo, fed quie- 
fcentes iimilitudinis aut diffimilitu 
dinis ratione, veluti magnes attra- 
hit,vel retinet, vel expellit quoque 
ferrum fine aliquo motu ipiius ma- 
gnetis locali; de qua re(vt fuperius 
etiam memini) tam manifefte & cla 
're loquitur diuinus Aueroes in7. 
phyfico.com. tex. 10. in aurea qua- 
dam digreifione,quam fi quis lege- 
rit, hac mea explicatione minime 
egebit. Extergas igitur ex oculis 170 
caliginem hanc anatomicam Man- 
na mi, tibique certo conftituas nul- 
lam heri atrra<5tionem,aut retentio- 
nem ab interna tunica ventriculi, 
neq; ab interna inteftinorum, quia 
tota? neruohe funt, carneque dedi- 
tura?, idem de venis afferas, atq; de 
omnibus alijs membranis nerueis, 
addasque in ventriculo adeffe tan- 
tum motum expreiIionis,cum exte- 
rior tunica fe ipfam per trafuerfum 
vel obliquum, aut re&um cotrahit: 
quia carnofa,& fibras quales requi- 
runtur habet: ventriculum aurem 
tunc continere dicas, cum pylorus 
feipfumconftringit, atque tunica 
exterior ipfum leniter amplexata, 
fupra cibum quiefeit. 
Expurges quoq; animum tuum 
ab haeretico illo dogmate anatomi- 
co, quod fibra? obliqua? facian t ad 
retentionem (loquor iam de carno 
iis,qua?ieipfas cotrahunt) &quod 
traniuerfa? ad expuliionem, quo- niam, mea fententia, omnes expel- 
lunt, &intranfuerfis quidem con- 
cordes fumus,in obliquis idem pro 
bo. Nam ego quaero ab anatomicis, 
an retineant dum agunt, uel dum 
quiefcunt (a&um uoco motum con 
trad:ionis,ueldilatationis:quietem 
uero relaxationem illam dum non 
moucntur) Si refpondebunt ex ana 
tomicis ij, qui craiTiores funt, for- 
taife dicent,fibras has retinere dum 
quiefcunt: cui refponfo fequetur, 
quod dum quiefcunt agant, maxi- 
mum quippe abfurdum; aut refpon 
debunt quod retineant aequiuoce 
ratione iimilitudinis, non aut quia 
fibrofie iint fubftantiae ad motum 
deftinatse, quam refponfionem 
fteriorem ego concedam. Quod ii 
refpondeant prudentiores, fortaife 
dicent fibras has retinere dum agut 
ac contrahuntur:at tu dicas dum fi- 
brae obliquae contrahuntur,dubium 
non eit , quod illud idem per obii-» 171 
quum faciut,quod per tranfuerfum 
agunt, dum cotrahuntur. 
Iftceuero duo haec faciunt, primo 
coanguftantcauuper tranfuerfum, 
& fecundo per tranfuerfum expel- 
lunt-.ergo & obliqua? per obliquum 
coanguftatfpacium,&per obliquu 
expelluritrergo uelint nolint non re 
tinent.Quod ii iterum refpodeant, 
quando i% retinent,dum non 
ualide contrahuntur, fed moderate 
admodum, ita ut uix amplexentur 
cibii,& ita retineant, aduerfum hos 
dicas, quod idem faciunt tranfuer- 
fae, cum moderate agunt, quoniam 
& ipfae uix amplexatae cibum, illud 
quodammodo retinent.Quod in ip 
iis manibus etiam apparet, quando 
lutum digitis, aut aliud corpus mol 
le corripimus. Quoniam ii illi mo- 
derate contrahuntur, retinent; iin 
uero ualide agunt,exprimunr ac ex 
pellunt. Quare colligamus in uen- 
triculo retentionis munus non eife obliquarum fibrarum,fed pylori ip 
fius,qui ftringitur,exitumque impe 
dit,atque ad hoc opus prawea co- 
currunt fibrae tam tranfiuerfe, quam 
obliqua?, fed(ut dicunt) quafi nega 
tiue, quia fupracibum quielcant, 
non autem exprimant. De hac au- 
tem re diflFufius in difputationepar 
tium fimilarium tradaui. 
In omento nil habeo,quod refe- 
ram,nifi ignorationem eam atrefter 
qua in hac parte ita mentis oculi ca 
liginecrafia mihi obdudifunt, uc 
uidere nequeant ad quem ufum na- 
tura omentum formarit.Loquor de 
parte illa,qu£ libere uaga eft,n0 au- 
tem de illa, qua? colo inteftino pro 
mefenrerio inferuit. Scio equidem 
qui dicant alij, & non acquiefco. 
Quare tu qui plurimum in naturali 
ipfa fpeculatione potens es, fi quid 
inueneris, quod ualidis rationibus 
firmare poms,mihi communices 
qua?lo. Ad inteftina cx uentriculo de- 
fcendo, diuiiionemquein crafladc 
gracilia, atque ufum & collocatio- 
nem ipforum probo,nihilque hifto 
rise, quam fcripiit diuinus Vefalius 
addi poffe exiftimo. Atcompoiitio 
ni aliquid addam. IncraiTointefti- 
no concamerata illa inuolucra,& ca 
uitates additas efte nofti,ut diutius 
feces detineantur, neftie fubinde fa 
cile egredi poflint, quod fit in mul- 
tis animalibus,prgcipue auibus qui 
bufdam,quorum inteftinum forni- 
ces has minimehabet.Gracile uero 
inteftinum cauernashuiufmodi mi 
nime requirebat,quonia ii adeflenc 
in ipfo feces,facile retinerentur, ac 
retentas chyli di&ributionem impc 
direpoftent. Ideo leui fuperficic 
erat formandum inteftinum hoc, 
ita tamen leui,ut lubrica penitus n5 
eifet; cum chylus ut abforberi a uc 
nis commode poflit,neceftari0 mo- 
deratam quandam in gracili hoc in- teftino mora trahat, aliter quidem 
ad oralium inteftinum & ad feces ip 
fas ftatim Hueret.Mora ha?c uolun- 
taria minime dici poteiffed coada 
& ni oleta,ob internam inteftini gra 
cilis humani tunicam, qu?e ita for- 
mata eft(hocque notato ab aliis prg 
termiifum) ut moderate ipfum chy- 
lum retineat. Nam plurimas ruges 
tranfuerfas habet, qua? ad modera- 
tam retentionem faciunt, neq; uio- 
lenter chylum cohibent. Ruga? au- 
tem ifta? adfunt,quia longior multo 
eft tunica ha?c interna, quam exte- 
rior fit; & ideo crifpatur, rugafue, 
vti apparet etiam in virili pudendo, 
in quo cutis exterior: quia interna 
neruea fubftantia longior cil. Nam 
deifidente ipfo femper rugas con- 
trahit . Ita quoq; & ha?c tunica cum 
valde exteriori longior iit rugas di- 
das contrahit & crifpat, qua? qui- 
dem ruga? veluti in penis cute ftabi 
les minime fujit, neque huic vel illi 173 
parti adnexa?, fed mobiles facile ex 
hac fcde in illam propelli poliunt, 
quod ad moderationem & minime 
violentam chyli retentionem facit. 
Rugae iftx nonfolumeucrfo intefti 
no apparent, fed etiam non euerfo 
digitis ipfispercipiuntur,duminex 
terioribus inteftinum ipfum com- 
primimus. Si quoque intefiinum fla 
tu turgidum luci exponatur, appa- 
rent tranfuerfseilla? duplicationes, 
qua? rugas faciunt,quas ego aliqua- 
do deceptus eife venarum dudtus la 
tentes opinabar. Ita autem frequen 
tes aliquot in locis ruga: ifta? iunt, 
vt ii interna tunica ab exteriori ex- 
corietur iliis expanfis finibus non 
duplo modo,fed triplo etiam exte- 
rioris dite longitudinem excedat. 
Hoc primo in interna gracilium in- 
teftinoru tunica obferuabis, quod 
in craifis non ita apparet, cum ruga? 
in cauernas & recefius illos fint 
panfa?. Aliud etiam in hac eadem tu nica interna obferuabis, quod cum 
neruofa penitus iit, & omni fibraru 
genere conflans, non autem tranf- 
uerfo tantum (vt opinati iunt ana- 
tomici) cumquecapillamenta vena 
rum extrema in fe contineat,habet 
quoque cruflam illam, vel tunicam 
internam parti uillofse uelluti feri- 
cini affimilatam, quam etiam inter- 
num uentriculi inuolucrum adada 
pofhdet.Ha:c crufla,ut opinor,eof- 
dem ufus habet,quos & in uentricu 
lo (ut didlum efl) pradiat, atque in 
dyfenterijs illa eft fuperficies inte-* 
fimorum,qua excoriata aliquando 
egreditur. Si rem diligenterinfpe- 
xeris uidebis inteftinorii gracilium 
tunicam internam parum, aut nihii 
differre ab eadem interna uentricu* 
li. Externa autem inteflinorum tu- 
nica crailior efl,quam interior (qua 
quam contrarium aiferat Vefalius) 
eitquecarnofa. Huic fibrae maiori 
ex parte tranfuerfa funt ob motum expreffionis,uerum in exteriori fiu- 
perficie habet,ueluti quoda uelum 
integrum ex fibris redis textu,quas 
ita iundasfunt,vti in oefophagi fu- 
perficie,vt integram quafi tunicam 
eiforment, neque ratas funtiftas re- 
das fibras (vti afferunt anatomici) 
fed crebra velumque fpiiTum effi- 
ciut, tenuiffimu tamen, atq;ego ob 
didam tenuitatem non diftinguo 
partem hanc a fubieda, fed vtrum- 
que pro vna tunica exteriori recen- 
ieo, cui poftea obuoluitur neruofa 
a peritoneo membrana, vti omni- 
bus notum eft. 
In Mefenterij hiftoria multa do- 
cent reliqui anatomici partim a Ga 
leno, & partim a Vefalio affumen- 
tes. Verum( quod miror) principiu 
vel primam originem ipfius non ex 
plicant.T u igitur fcias,quod mefen 
terij duplex eft origo, vna quidem 
fuperior,altera vero inferior.Supre 
ma eft circa primam lumborum ver tebram; infima autem eft circa ter- 
tiam eorundem lumborum. Atoc- 
cafio fuperioris principi) oritur a 
geminis arterijs, que erumpunt ab 
aorta fupra regionem emulgetium, 
atq; ab ea quidem aortae parte, que 
ut dixi, prime lumborum uertebre 
herct. Circa has igitur arterias fta- 
tim fit quida neruorum plexus ma- 
ximus ac robuftiflimus,ita ut origi- 
ne ipfarum ualde occultet, qui ner- 
ui uarijs ex partibus ibi iimul com- 
plicantur,atque a plexu ipio infini- 
ta neruorum maiorum ac minimo- 
rum propago arteriarum dudtum ad 
omnia ufque uifcera cocomitatur. 
Ab hoc eodem principio membra- 
na eiuidem fubftantie cum perito- 
neo fuboriens uafa hec ueftire inci 
pit,ibiq; principium mefenterii fu- 
perius eft conftituendum. Plexus 
autem ifte originem ducit a triplici 
neruorum genere.Primum quidem 
ab illis geminis neruorum du&ibus 175 
qui oriuntur a fexto pari, uel a ple- 
xu eiufdem fexti paris in ceruice,& 
fecundum coftarum principia fub 
membrana fuccingente per uniuer- 
fum thoracem, defcendentes cum 
iingulis exortibus neruorum a uer- 
tebris thoracis erumpentium con- 
neduntur,ac inde incrementum ali 
quod mutuati iinguliin utroque la 
tere fubfepto trmfuerfo, & fub mu 
fculis, qui fexto in loco femur mo- 
uent, uocanturque agrecis, 
perlumbos unde & aliquid incre- 
menti a neruis, qui inde fcatent ac- 
cipiunt, ad hanc didam regionem 
perueniunt,ubi utrinque concurre- 
res iimulqueconnati plexum hunc 
circa arterias exordiuntur. Secun- 
dum uero genus neruorum ab illis 
eft, qui a ceruice exorti, atque cor- 
dis inuolucro adherentes defcen- 
dunt ad feptum tranfuerfum, ac per 
ipfum diifeminantur. Ab his igitur 
iimplex neruus aliquado oritur,ali- quando vero gemini, qui defeen- 
dentes ad hunc plexum ira validum 
in ipfiim inferunt, 
Tertium praeterea genus eftab ore 
ventriculi fuperiore,qua dorfum re 
fpicit,nam duo ibi nafcuntur nerui 
vnusabvno, alterab altero ex ijs 
geminis, qui a fexto pari ad ventri- 
culum veniunt,qui duo nerui circa 
dorfum fub ventriculi parte pofte- 
riori vniti in vnam propaginem, ad 
eundem plexum deueniunt,fimulq; 
mifcentur.Neque ego vnquam po- 
tui ita hos geminos neruos fecan · 
do profequi, vt illos viderim ali- 
quot propaginibus in reues, aut in 
veteru inferi,quod anatomicis qui- 
bufdam placet. Ex hoc igitur tripli 
cineruorum genere conflatus ple- 
xus primam originem mefenterio 
prsebet. Nam ex hac pendet maior 
ipfius pars robuftiflime fufpenfa. 
Inferioris vero prindpij occafio 
oritur ab arteria vnica circa finem 176 
tertia? vertebra? lumborum ab aor- 
ta erumpente. Ha?c enim nouo alio 
neruoio plexu itatim circundatur, 
qui varijs neruis illam comitatur 
per totum redum inteftinum vfq; 
ad iedem & per partem coli. Plexus 
autem hic originem ducitaiuperio 
ri dido. Quoniam inde in vtroque 
latere propago vnica neruorum, ac 
fatis craiTa defcendit,qua? a paribus 
neruorum ,qua? e lumbis fcatenta- 
dauda & ex aduerfo cocurrens ple 
xum hunc minorem parit, indeque 
gemina membrana fubftantia? eiuf- 
demcum peritonao exorta totam 
hanc mefenterij partem inferiorem 
veftit. Tale itaq; obferuabis vtriuf· 
que mefenterij origine, in quo col- 
locata funt gladula? plures, quibus 
vfum hunc adfcripfere anatomici, 
vtiint veluti ligameta vaforumne 
difrumpantur,autlacerenturin ma 
gnis,ac violentis motibus, qui vfus 
nullus mihi videtur. Rationes au- tem in alio opere audies3tatumque 
in pratentia verus tibi hic propona 
turvius, vt impediant ne vaiorum 
du&us comprimatur, vel a repletis 
inteftinis,vel a prono decumbente 
animali, vel compreilo abdomine 
aliquo alio modo.Nam fiipii com- 
primerentur chyli diftributio com- 
moda minime fieri poiTet. Aliud 
etiam non minus incertum addunt 
anatomici,glandulam 7rctyiipictr, di- 
btam ob fulcimentum ventriculi fa 
btam elfe afferentes.Quod ii verum 
eifet, inutile penitus reperiret hoc 
corpus in brutis, qua? prona ince- 
dunt. Quoniam in iitis fu 
pra ventriculum iacet, non fub ven 
triculoiverus autem ipiius vfus eft, 
vt infculptum canalem habeat, per 
quem vena illa iniignis, qua? a por- 
tis iecinoris ad lienem tendit tuto 
feratur. Illi namque veluti pului- 
nusinfternitur, atque ab omnibus 
comprimentibus defendit. Sed 177 
hatc nihil ad inftitutum. 
Anatomicum dogma cft, atque 
ab omnibus receptum, quod 
*οΛ« cTo^o/3qui per iecur diileminant 
omnes colle&i in vnum meatum re 
&a ferantur in ceruicem viiica’ fe- 
lea? vocata?. Quod dogma minime 
concors eft cum natura rei. Nam ii 
quis ftudium adhibere voluerit cer 
to cognofcet ττόρας iftos per re&um 
meatum feni in inteftinum duode- 
num,re&oque tramite,ac continuo 
in iilud bilem llauam ad vius opor- 
tunosexorare. Sedquoniafem- 
per commodum non eit, dum 
jus copioius & recens reperitur in 
inteftino gracili,ut lubinde ex ipfo 
inteftino a bile proritato,ac fe ipsfl 
contrahente exprimatur, quia non 
fieret fu&us, aut diftributioeiuf- 
dem chyli ad hepar oportuna Ideo 
natura magiftra omnium pulcherri- 
marum inuentionum infertionem 
iftius meatus per quem fertur bilis In inteitinum artificiofe ita conftru 
xit, vt dum extendituripfum inte- 
ftinum, atque tunica tunica con- 
ftringitur,non poflit hoc excremen 
tum in cauitatem duodeni exone- 
rari . Hoc autem iit dum inteitinum 
plenum chylo in operediftributio- 
nis quafi turget, atq; eo oblectatur. 
Ne autem excrementum in hepar 
regurgitaretdiuerticulumfecitna- 
tura,inquo colligeretur, veiicam 
fcilicet bilis quam huic meatui me* 
dio in duCtu ceruice implantauit, 
vt in illam ad tempus regurgitas bi- 
lis recedere, ac colligi poflit. Vnde 
poitea aperto meatu duodeni re- 
fluens in inteilini cauum fe exone- 
rat.Egreditur autem bilis tunc tem- 
poris exveiica, quia vas hoc ita efl: 
hepati affixum,vt ab illo femperle- 
uiter comprimatur in reCtis animan 
tibus, in brutis vero comprimitur 
a ventriculo,qua ex leui compreifio 
ne fit,vt aperto duCtu bilis facilime 178 
viam inueniat in -inteftinum. Si 
hoc obferuabis,veru manifeftumq; 
efle illud quod dixi inuenies, ac ii- 
mul agnofces vanum eife iilud ana- 
tomicorum inuentum in facultate 
triplici huius veiicas, qua attrahat, 
& retineat propter oble&ationem 
quandam ipfum fel, tandemq; idem 
expellat, cum neque ipfa veiica at- 
trahat,neque retineat, neque expel 
lat per fe,ied omnia efficit ea ratio- 
ne,qua dixi: & ii quid attrahit,illud 
elt alimentum, quod per venas ad 
illam,vt alatur & conferuetur,fluit. 
In hac autem re decepti funt noftri 
anatomici a iitu ipiius veiica.Quo- 
niam ciim viderint fundum inferio 
ra refpicere,& quas ad ceruicem per 
tinent ad portas hepatis afeendere, 
ideo opinati funt meatus re&a in 
veiicam ab hepate ferri. Verum ii 
obferuauerint, quod ceruix prope 
portas quaii duplicata refle&itur, 
atqi ipiius pars altera,quas cu meatu coniun&a eft, quod non furfum ad 
portas, fed dcorfum ad duodenum 
jefpicit, fimulque diligenter infpe- 
xerint du&um ,acinlertioneiplius 
in meatum, no dubito quin αταλm 
Mclv mutata fententia canant, ac ue 
rumuefic£ufumrecognofcant. In 
cuius hiftoria quaedam tecum dif- 
putarem libenter de concretione la 
pidis copiofiflimi, atque maximi, 
quem ego faepe & faepius cum in ip- 
fa, tum in meatu ab hepate ad intc- 
ftinum lato reperi,fed locus hic 
nimeiftud concedit. Quare ad hi- 
ftoriam. In qua ultimo addendum 
cefco,quod bis aut ter ad fummum 
obferuaui meatum hunc, quo exo- 
neratur bilis, cu prope duodenum 
eft, diuidi in geminum canalem, & 
litrunq; paruo interie&o fpacio in 
idem intcftinum inferi, feruatain 
Utroque artificiofa ilia iniertione. 
Nunquam autem uidi meatum ali- 
quem ad uentriculum deferri,quan uis illud minime fieri pofTe nega- 
rim aduerfus teftimonium grauifli- 
mum antiquorum, atque diuini Vc 
falii, qui hoc uidit,hom inemque in 
quouideritatteftatus eft. 
In lienis hiftoria nihil eft traditu 
ab eodem, quod penitus mihi non 
fatisfaciat,nihikiue habeo, quod a 
me fit addendum, nifi quod hic Pa- 
tauii publice cadauerfecuerim, in 
quo triplicem lienem reperi, unum 
iufta? magnitudinis, alterum dimi- 
dio minorem, tertium uero magni- 
tudinis oui columbini, atque unuf- 
quifq; iuas uenas & arterias & ner- 
uos poflidebatjfedesque omnium 
finiftrumhypocondrium, eaedem 
omnium fubftantia, & eadem tu- 
nica & ad fummum eadem erant 
omnia. 
In renibus hoc obferuaui, quod 
ab aliorum placitis difert, meatus 
re&os in fubftantia ipforum eife, 
atque per omnem renum carnem i circumferentia ad iinum medium 
ferri, qui fub oculis omnium patet. 
Hoeeonilituto neceiiario etiam fe- 
quitur in illis dari corpus fibrofum 
cum omne corpus quod frequen- 
tiflimos meatus habet,atque logos, 
& ordinatos neceiiario fibris con- 
flet. Qua? lententia reliquis anato 
micis minime placet. At qua? nam 
fint fibra? iila? n eruo ia? nec ne, an 
carnoia?, uel utriufque generis po- 
tius, tibidifcutiendum relinquo. 
Obferuaui quoque, atque publice 
hic Patauij auditoribus meis indi- 
cam geminos meatus urinarios, ac 
geminos finus medios in unoquo- 
que rene in quodam corpore hu- 
mano,in quo multa alia a ilata natu 
rx confuetudine recedentia nota- 
ui. In hoc eodem cadauere gemi- 
nas.infignes emulgentes uena/, & 
geminas arterias ad Unumquemq; 
renem ferri , uidi. Locus autem 
in omnibus fere cadaueribus > quas ego fecui> unde oriantur uena* & ar 
emulgentes eft,ubi fecunda & 
prima lumborum uertebra ligamen 
to medio inter fe copulantur. In re 
num fubftantiam,ac corpus diffemi 
nari uenas,& arterias ufq; ad extre- 
mum , atque una cum arteriis ner- 
uulos per totam fubftantiam ferri, 
non autem in exteriorem tunicam 
unum tantum neruum delinere ocu 
lis cuiufcunq; paterepoteft. Nam 
in hominis renibus no reperioego 
linum illum perforatum & exterio- 
rem a Veialio proditum , per quem 
ferantur u ense,ac arteria: fed uideo 
manifeftaipfauafaper totam horu 
uifcerum carnem didu&a, & in arte 
riis, ac uenis hoc obferuaui 5 quod 
in renibus ita attenuatur ipfarum 
fubftatia3ueluti in illis ualis fit,quse 
per cerebrum feruntur. Hcec tenui- 
tas fortaiTe cum iit aptiilima ad lace 
rationem, efficiatque ne uafa tam fa 
cile fenfumferiant, fuit in caufa ut 
180 hoc ab anatomicis minime litani- 
maduerfutn. Sinum etiam illum fe- 
cundum, & interiorem ab eodem 
Vefalio traditum non reperio 3 fed 
alium huius loco politum. Nam tn- 
teruenas & arterias, qua? in duas 
partes diuerfr diiTeminantur aliae 
per fubilantiam renis pofteriorem, 
alif per anteriorem prope renis por 
tas (portas appello limam illam par 
tem, per quam ingrediuntur uala 
& egrediuntur meatus urinarii)uel 
parum intra fubilantiam iplius, fi- 
nus quida eft fadus ex neruea mem 
brana, qui plures poilidet du&us, 
uel filtulaSjUeluti ii digitos perfora 
tos haberet,in quibus fiftulis extre 
mis lingulis opcrculu eft carneum 
ueluti uerfuca qu.xdam acutum, 
quod aliquajtifper in fiftulam in- 
Ereditur, lllamque obturat, & lotii 
ilicidium contHtuit. Nam oper- 
culum hoc ex fublhmtia renis con- 
fiat,qua? ad illud foramen,uel fiftu^ lam pertingimur in cauitate lotium 
percolet. Etaliquado in unoquoqj 
renis finu reperiuntur odo, ud de- 
cem dida?,qui 
bus huiufmodi caruncula? aptans 
tur,qua? ipfas operculi ingredietitis 
modo obftruunt. A ucnis igitur,a<* 
arterijs transfunditur omnis fan- 
guis aquofus ad renes , huic fimili- 
tudine fubftantia? confequitur fe- 
rum. retinetur pro 
nutri tione, qui quia parum ob te- 
nuitatem alit, multus fubindeattra 
hitur, atque ideo multum feri con- 
tinuo fubfequitur,quod reteto fan* 
guinetanquam noxium per carun- 
culas didas expellitur,&inftillatuf 
in iinum,ibiquecolledum in latio- 
re finus parte fluit ad meatum, qui 
oritur ab eodem ilnu & vrinanus 
uocatur, deorfumcjue latus definit 
vtroque in latere in ueflcam. Vera 
ha?c eft renis humani conftrudio, 
non autem canini,aut caprini.Nam in capris, aut canibus illa minime 
funt explicanda, quod utinam ani- 
maduertiiTet prorceptor meus Veia 
lius.Quoniam neque in larynge,ne 
que in lingua, neque in oculo ita fa 
cilelapfus eiTet, deceptus potius a 
bouinis,uel aliorum animalium par 
tibus quas humanaru loco aliquan 
do fecuit, ac delineauiti quam aut 
negligentia, aut ingenii crailitie, 
cum in minutiifimis, quibufdam rc 
busipfum oculjtiffimum, maximi- 
que diligente, ac peripicaci/iimum 
fuiiTe uideamus. Nimis enim in re- 
num hominis anatome pinguedi- 
nem , non ita tamen timendam, ti- 
muit, atq; indemanauit defcriben- 
di renis brutoru occafio. Si autem 
uelis mi Petre iinus didi certam af- 
fequi cognitionem, aduertas ne fe- 
dionem moliaris in dorfo, ac giba 
renum parte, fed impoiito fpecillo 
in meatu urinarium fecando ufque 
ad linum illum gladiolo aicendas,ii &iqipsuin fima parte diuidas per 
longQafuperioribus ad inferiora. 
Quoniam hae ratione,apertis reni- 
bus, uidebis totu finum, & meatus, 
ac foramina illa extrema, fimulq; & 
carunculas, uel ftillicidia haec obtu 
rantia. Sed de iftis fatis. 
Ad ueficam iam uenio,in qua no 
seque diligentes fuere anatomici, 
ac in multis aliis partibus. Qiionia 
non obferuarunt fubftantici ipfius, 
quaepartim neruofa,partimquccar 
nofacum fit,ipfam tame totam ner- 
ueam efie afferunt#. Scias igitur 
ueficam tres habere tunicas,uti uen 
triculus&inteftina habent. Vnam 
aperitonaeo comunem, & duas pro 
prias. Alteram quidem, quae tenuis 
admodum eft nerueam,lucidam, & 
eandidi/fimam, omnique fibrarum 
genere neruofo denfiifime textam, 
a natura inftitutum ad cotincndum 
lotium neextra excolet Haec tuni- 
ca facilime fi aliquantifper vefica in fletur ab exteriori feparari potefty 
ita ut ego aliquando ferme totam 
fepararim fine aliquo negotio, q> 
magni fuerit momenti. Alteram 
etiam habet exteriorem,carnoiam- 
que:dum autem carnofam dico, no 
ita rubicundam carnem uidere ex- 
pertes, quale in mufculis,fed iubal- 
bidam qualem in uentriculi,ac inte 
ltinorum tunicis uidere potes. Ita 
tmim carnofam hanc tunicam repe- 
crudam, & femicodam; nam 
opus cftutomne experimentu ren- 
tes. Ha?c eadem dum uefica diffidet 
fatis rfraffa eft,ipfauero extenfa te- 
nuior fit diftradis ualde fibris, per 
quas nifi interna adeffet tunica faci 
le egredi lotium poifer. Fibra? qu;E 
ipiam conftituunt, funt fatis craflai 
perlongum & tranfuerfum uefiese 
maiori ex parte, ac per obliquum 
etiam aliquot collocaro? ad hoc, ut 
undequaque commoda fiat uefica? 
contradio, atq; lotii expreifio,non 183 
ut retineant attrahant, & exprimar, 
ied ut expreffioni tantum , quod in 
uentriculo etiam dixi, incumbant. 
Artificiofaucroilla meatuum uri- 
nariorum infertio,quam fieri tradit 
Vefalius illis perreptantibus inter 
tunicam a peritoneo, ac propriam, 
fit re uera inter duas has proprias 
exteriorem fcilicet, atq; internam. 
Hoc diligeti fedione a te facile co- 
gnofeipoterit. Quod cum feceris, 
uiderisque hanc tunicam exterio- 
rem carnofam, & ab interna peni- 
tus diffindam, confirmabis profe- 
do iententiam meam, ueramq; effe 
dices; quod nulla pars fe ipfam mo- 
uere poifu nifi fibras habeat,ut fecu 
dum illarum du&umfe ipfam colli- 
gat , contrahatque,atque nifi etiam 
eafdem carnofas(exceptis arterijs) 
poilideat. Nam cumueficafecon- 
ffringat motu quafi uoluntario,ha- 
buit a natura fecundam hanc tuni- 
ca carnofam; quae qua ratione fieri potuit, vt reliquos anatomicos la- 
tuerit i? De veiicsemufculo fupralo 
cuti fumus, quare defcendamus ad 
partes generationi dicatas. 
In teitium tunicis illud primum 
obferuaui maximam eifecontrouer 
iiam inter anatomicos. Nam alij 
tres tantum conftituunt. Alij qua- 
tuor: Alij quinq; vel fex etiam nu 
merarunt. In his tamen illos magis 
probo , qui quatuor ede dixerunt, 
duas fcilicetexteriores,ac commu- 
nes,duasque proprias & interiores. 
Na qua ratione adi proprias vniuf. 
cuiusq;teftis tunicas quidam tres 
eife dixerut,nefcio:potuerant ii uel 
lent non tres tantum, fed quatuor 
etiam efficere. Veriimfummimagi 
ftri diuifio mihi seper placuit,quod 
quituor iint,& vtinam ipfe nomina 
ita opportune his impofuiffet a feri 
ptoribus,qui de his fcripfere affum 
pta. Quoniam nil in hac hiftoria am 
piius deiiderari poffet. Nam o%iov uoeauit exteriorem tunicam ex cu- 
ticula & cute conflatam, ferotum a 
noftris didam, & optime quidem, 
quia a Galeno fimiliter & a reliquis 
Grecis omnibus vocatur. Secun- 
dam vero commune innominatam 
reliquit , cum tamen a Ruffo Ephe- 
ίΐο Αάρτος» vel Jetproiplurium uoce 
appelletur,atque etiam a Paulo Egi 
netalib.d.cap. 61. Ha?ca panniculo 
carnofo ortum ducit5&cTa/)rocUoca 
tur,quiain exeoriatione maximeap 
paret, & quia facilime ab externo 
icroto,internisque aliis membranis 
excoriari poteiEuel cum illa iit,qug 
externum coriu (ut ait Paulus) glu- 
tinat cum internis mebranis, opus 
eft ut ipfa excorietur, ac fccetu r, ii 
externam ab internis ue- 
limus. Tertiam quoque optime de 
icripiitjOrta a peritoneo,ueluti etia 
Paulus confirmat, atque hanc uere 
nominauit, nam «λυξο&Μς uocatur 
a Galeno,Ruffo,& Paulo,quaquam  pafTim legatur voce cor- 
rupta,quae in ζλυ£οα£*ς verteda eft. 
Nam cum difinentia lftius vocis 
tpvQpo&ify; fimilitudinem fignificet, 
quae fit ifta fimilitudo cum rubore 
non video, a quo tunica ipfa rubro 
vel rubori fimilis fit diceda, potius 
ipuQpa debuerat vocari, quam ipv- 
θρο&ϊης: fed quoniam nulla adefi: in 
ipia rubedo,neque etiam ipvBpa di- 
ci potuit. Quare optime ίλυζο&£νς 
vocata eft a graecis ob & in- 
uolucri fimilitudin5. APauloctia 
vocat iλυκο&$ης, quia ab illa mem- 
brana oriatur,in qua funt ϊλυκζς ve- 
narum & arteriai um; immo per hac 
etiam dilieminantur, vndecapreo- 
laris,vel capreolo fimiiis vocata eft, 
Vnum praeterea notandu eft ex Pau 
lo,quod huius tunicae illa pars,quae 
fimaeaepofteriori teftium faciei hae 
ret, vocatur οπτοσ-βία, Quar 
tam deinde atq; vltimam tunicam 
optime male appellat 185 
& immerito alios anatomicos nuga 
ces vocat. Nam verum iitius cuni- 
cae nome eft<Ta/m>c ex Galeno3atex 
Rufio Epheiio ύμ\\v VivpaStig 
*rv7rr,g appellanda eft. Quodautem 
£ί£υμις vocari debeat ha?c tuni- 
ca (vtiopiiior) talium eft, Quod 
ego ita probo5atque au&oritatepri 
mum. Nam apud que primum nos 
legimus vocem iftam, fuit Galenus 
qui etia huius-pluribus in locis me- 
minit , At ipfe teftatur in primo de 
femine cap,i5.& i6.eiTe corpus aut 
particulam quandam corporis capi 
ti ipiius teftis impolitam; ergo non 
eft membrana vefties teftem.Quod 
autem non poflit Galenus intellige 
re membranam hanc,prcbo. Quo- 
niainlib. dedeffec. vteriait, teftes 
foeminarum habere Sdprov, vti ha- 
bent teftes virorum, qua? eft tunica 
veftiens fubftantiam teftis; in i4.ve 
ro de vfu part.teftes mulierum non 
habere %&Μυμί£ΰΐςΜ9 aut fi ha- bent efTe ita paruas,ut v ix appareat, 
hoc certe no poteft intelligi de mc- 
brana teftium,ciim dicat non appa- 
rere in tefticulis foeminarum,qu0d 
non dixiiTet fi per vocem 
tunicam innueret. Praterea 
aiTerit in primo de femine cap. 15. 
ivnS'ι&υμιδ'a aliquando plenam fe- 
mine reperiri,quod de tunica mini 
me dici poteft. Quare ex his ego 
colligo Galenum nunquam hac vo 
ceappellalfetunica di<ftam. Quod 
ii ab ipfo primum promulgatam ha- 
bemus vocem hanc, atque etiam ip 
iius explicatione, cur nos abufi no- 
mine volumus tunicam teftis im- 
proprie , ac immerito ίπη£ι$νμϊ£'α 
vocare $ non uideo equidem huiu- 
fce rei caufam. Sed demus Galenu 
aut non explicaife vocem hanc, aut 
cumipfam legerit apud Herophi- 
lum,vel alium feriptorem non re&e 
intellexifte. Probo ego iam a ver- 
bi ipfius vi non poife tunicam hanc 186 
fignificare. Quoniam &η£ι$'υμ)ζ 
vox compoiita eit ex duabus, alte- 
ra quidem’^i3quaein, autfuprafi- 
gnificat3altera vero £ι£υμί£οςΡ qua» 
cum definetiam των χζοΌκορις-ιχων'ύ. 
lorum habeat, quseiniVfub foemiT 
neo genere definiit, ac pari ratione 
formetur3neceiTari0 inter eade vW 
diminutiuahaec nomina idem aut 
natura, aut fimilitudine quada, aut 
vfucum prototypo fignificet dimi 
nutum tamen ac tenuius,ideo cT/cTy 
μ)ς dedu&aama 7-8 <Γ/<Γνμα fignifica 
bit quodam corpus,quod aut natu- 
ra,aut fimilitudine,aut vfuidem fit 
cumtefte, ied tamen diminutum, 
idque erit tefticulus. Iam videamus 
an hoc dici poifit de tunica hac, de 
qua tra&amus.Proculdubio non ea 
dem eit natura huius tunicae cum te 
fte, nulla fimilitudo, aut figura,nifi 
in rotuditate illa ouali, nulla ipfius 
vfus communitas, cum haec ad am- biendam fubftantiam teftis, ipfe ve 
ro ad generationem feminisfitfa- 
$us.Quamobrem fententia mea di 
cendum minime eft tunicam άρτον 
dictam vocari pofte vnquam h£v- 
fjufrcti fed potius vox ipfa corpus 
quodam paruum quod teftem reife- 
rat notare uidetur, ac poftea addita 
illud idem fupra tefte, aut aliud 
corpus, de quo mentio habeatur in 
fidere fignincat. Hoc comprobatur 
fimilibus quibuidam uocibus, qua- 
rum crebro meminere anatomici, 
‘earumque una eft ΐ@η$%ρμίς., qua? cu 
ticulam natura,figura,atq; ufucum 
cute eandem, tenuiorem tamen fi- 
gnificat. addatur, qua? 
corpus paruum figura tamen idem 
cum lingua, qua? di<fta eft, 
fignificat. Idem confirmat ’ύΊημοώς 
uox Hippocratica,qua* molam par- 
uamgenu affixam notat, quam par- 
tem 'ffoywiQ etia uox apud eundem 
explicat. His uocibus anatomicis fatis clare patet3quod per iftam uo- 
cem &η£ι£υμί£α debemus intelli- 
gerealiquid 3 quodaut fubftantia, 
%ura,aut ufu (paruum tamen) tefti 
fit fimile j iliique poftea infideat, ut 
ipfa 'Gn requirit. At quires quifna 
fit ifte tefticulus. Refpondeo,quod 
eit corpus illud oblungum utrique 
extremo teftis in parte fima alliga- 
tum capiti fcilicet,atq; fundo. (Ca- 
put autem Arifto.& Galenus uocac 
partem teftis fuperiorem protube- 
fundum 
uocat Pollux inferiorempartem)at 
que in medio feiu&um, in quod fe- 
minales uena? & arteria? magna ex 
partedefinunt5&a quo canalis fc- 
minarius ortu ducit.Particula enim 
ha?c male obferuata ab anatomicis, 
quanuis in homine uideatur in fu- 
perfide ipia neruofa3tamen re uera 
in intimis plandofa eft5 & fi fecetur 
ex minutifiimis quafi glandulis5ue- 
luti etiam & gurgulio conftat, for- mari videbitur, quod velim obfer- 
ues in crudo coftoq; tefte,quoniam 
hoc certum eflereperies.Glandofa 
autem huius fubftantia folidior ali- 
qUantifper videtur quam iitfubfta- 
tia teftis, illud eft quod Ga 
lenus, aut diuinans, au t forte ab He 
rophilo aflumes dixit 
quoadfubftantiamcfle mediam in 
ter teftem,ac vafa fpermatica, mol- 
liorem fcilicet his,& duriorem illo. 
Cum itaque in hoc corpore eadem 
iit fubftatia cum tefte, idemq; vfus. 
(Nani in ipfo femen heri conce- 
dit Galenus & refertum femine fa*- 
pereperitur) neque varia adiit figu 
ra, merito tefti culum appellare po- 
ttrimUSfcilicet, cumque 
ipfi tefti adhaereat etia 
Vocabimus, atq; illud praecipue cor 
pus eft,quod in quibufdam homini 
bus ita laxo nexu cum tefte iungi- 
tur,vtdiuifi tefticuli parui fpecime 
praebeat > vpde aliqui ΐριορχ&ς vo- 188 
canturob hocfymptoma. 
Quoniam autem natura mirum 
in modum appetens conferuatio- 
nem humanae fpeciei non quafdam 
flatas conftitutiones, aut tempora 
ordinauit,quibus vti multa alia bru 
ta, ita homines turgore veneri affe- 
di liberis operam darent, fed om- 
nes tempeftates, omnesque horas 
aptas, ac opportunas efle voluit ad 
veneris vfum, atq; ad procreandos 
liberos, cumque hoc minime fieri 
poifit, nifi perpetuo apta fubmini- 
ftretur materia, ideo quoque eiuf- 
dem naturae inftindu teftes & uafa 
reliqua generationi feminis defti- 
nata ipsu continuo producut,quod 
deinde a teftibus per 
meatu feminalem perpetuo ad cer- 
uicem veficae, & ad penis originem 
fertur,vt hoc medio in vterum tan- 
quam in feminarium ipargatur.Ve - 
riim in veneris negotio homo mul- 
tus eife nonpoteft,neque perpetuo illi incumbere. Quare ncceiTarium 
eifyit femen hoc colligatur &acer- 
uer, donec opportuna luperuenien 
tehorafpargipoilit. At in homine 
multi feminis non fatis erant mea- 
tus,neque epididymis,aut fubftan- 
tiateftium ad continendum femen, 
quod duorum,aut trium,& aliquan 
do etiam plurium menfium fpacio 
coaceruatur. Quamobrem natura 
prope implantationem meatum fe- 
minalium , quos <τδ·ορας αττίβιιατικχς 
uocauit Herophylus & Galenus, at 
que etiam dyy&ia, li- 
niuntur iimul, ut femen eifundant 
in canalem, ad latera ipforum circa 
ceruicemueficseappofuit geminas 
quaii ueficulas, unam in uno latere, 
aliam in altero, qua ueficaneruea® 
funtjiatisque iniignes ac magna,nc 
que una habent cauitatem, ut alia; 
ueiic£,fed multiplicem & anfra&uo 
fam, uidenturque uaricum compli- 
cationem formare, & nihil in huma 
V' · * 189 
no corpore rcperitur? cui magis aili 
milcntur quam uaricofo uaii.In has 
ueficas, tanquam in caftellum quo- 
dam aquariu exoneratur femen co- 
tinuo,quotiefcunq;apertos meatus 
quibus in canalem influat, minime 
repcrit.Ne autem copioium femen 
totum in unica cauitate cotentum 
corrumperetur, ideo natu rapi ures 
canales ac meatus in his ueficis effin 
xit, in quibus femen integrius fer- 
uetur,atque praeterea uoluit plures 
eife & anfTa&uofas,ne ftatim iemen 
totum uno in ueneris congreflTu af- 
fatim ita copio- 
ii humoris impetu (fi totus fimul e- 
flueret) ne aut meatus nimis dilata- 
rentur,autne (quodfirpeacfaepius 
in alijs uafisaccidit)ex plenitudine 
quadam obfiru&io ftatim fieret. Se 
men igitur ex illis uaricibus fenfim 
fe explicans tutius ac moderatius 
cxit.Veficae autem hae,quanuis ma- 
gnae fint, latitant inter ligamenta re &i inteftini & veiic# vrinaria?, fem- 
perque copiofo femine ita turgent, 
vt quandoque demirerqua ratione 
diurnus Vefalius has non viderit, 
nobisque potius feminaria vafa ca- 
nina, quam humana defcripferir, ni 
hilque pro ipfo refpondere poifum 
nili,quod aliquando bonus dormit 
tat Homerus5neque hoc illi turpitu 
dini, aut dedecori mea lentetiaeft. 
Veficas praeterea iftas aut vafa non 
dubito illaeife, 
<®·αρα,ς-οίτα,ς κνρσ·οει£έίς VOcauit He- 
rophylus in humanorum corporum 
diifeilione valde exercitatus,quan 
quam Galenus extremam meatuu 
feminalium parte iit interpretatus. 
Hos igitur uaricofos adftites obfer 
ues mi Pctre,quia pulcherrimum in 
fe continent natura artificium. 
In penis hiftoria a Vefalio tradi- 
ta hite defideratur, qu£ etiam apud 
alios anatomicos defuntrNam qua- 
uis reperianturferiptores anatomi- ci,qui vt Ariftarchi videantur,libe- 
re inuehuntur in Vefalium, & quaii 
femper immerito i in rebus tamen 
difficilimis ab illis dogmatibus,qu£ 
ab ipfo traditalunt nec perlatum pi 
lum recedere audent. Talis eithi- 
ftoria haec,in qua nihil a Vei ali j pia 
citis recedunt,niii forte dum aliqui 
negant neruos & venas ad pene de- 
riuari. Sed adinftitutum noftrum. 
Penem in intimo canali non cauum 
fed fpongiofum effe conftat fungo- 
fa quadam materia repletum no car 
neaquidem (vti ipfeex Ariftotele 
aiferit) fed neruea,ac ita dura vt qua 
ii nerui duritiem excedat. Per hanc 
fpongiofam materiam vfq; adfum- 
mam glande uafa feruntur iniignia, 
arterias nempe, qua? ita aliquando 
confpicuaefunt, quam quod maxi- 
me confpici poteft. Ad penem duo 
genera vaforum feruntur. Alterum 
cutaneum quod non curo. Alterum 
vero illorum vaforum, quae per cor pus nerueu {piius penis diftribuun- 
tur,deq;hisego loquor. Sunt enim 
gemini nerui, qui per inedia illam 
bifurcationem,a qua originem tra- 
hit penis, aicendentes ad doriiim 
ipiius, & per dorfum idem curren- 
tes, propaginibus non paucis fubie 
<fto ncruo communicatis tandem 
in glandulam ac totum extrcmu co 
leminfcruntur.Neruifuntinfignes 
ac ualde manifefti,ita ut niii luicio- 
fos latere poifint j ijqueiunt, in qui 
bus, ac iimulin ipforuminuolucris 
iiunt ganglia non dolorofa,uel gla- 
dula: uocatse ab empiricis, qua: po- 
ftea funt in caufa,ut du pudedu eri- 
gitur ueluti arietinu cornu intortu 
turgeat,& no diilendaturjquod ge- 
nus morbi, mea fentetia, propemo- 
dum immedicabile eft. Sunt praete- 
rea geminae arteria: intra neruos ip- 
fos ufqnead glandem delatae,a qui- 
bus uaiis fatis iniignibus propagis 
nes manifeftae ad fungofam penis 191 
fubftantiam feruntur. Ha? pariter 
arteria? per bifurcationem mediam 
didam una cum neruis afcendiit ad 
dorfum. Poilremoadfuntgemina? 
Uena?, qua? ut plurimum cum ad me 
diam bifurcationem peruenerint, 
in unam tantum coalcfcunt: a qua 
quidem uena fub oife pubis propa- 
go qua?dam iniignis ingreiia abdo- 
men diffeminatur per ligamentum 
quo urinaria ueiica oflibus pubis 
uincitur. Ha?c itaque uena ex dua- 
bus ut plurimum coalefcentibus or 
ta,currit per medium dorfum exqui 
iite ipiius penis inter utrafque arte- 
rias ufq; ad glandem. Horum uafo- 
rum neminem ego reperi, qui uera 
originem nobis defcripferit.Quam 
obrem tibi hanc ante oculos pona. 
Cuuenacaua& arteria aorta in 
duas partes receiferint a quar 
ta lumborum uertebra uerfus ingui 
na, antequam iJluc pertingant ramu 
iniignem ac craifum utraq; ii fepro- pagat ad cauitatem illa,quas ab oife 
facro,& toto oiTeiliu in infimo ab- 
domini format, qui ramus in duas 
propagines , in exteriorem fcilicet 
& interiorem optime a Vefalio de- 
fcriptas ibi diftribuitur. Harum ex- 
terior, quas & maior eft, tota quo- 
dammodo (vt praeceptoris verbis 
utar) inter facrum & coxendicis os 
qua maximus neruorum crus peten 
tium ducitur, in exteriora tranfuer 
fa prorepit, & numerofa ramorum 
ferieinmufculos varios difpenfa- 
tur, vti optime ab ipfo proditu eft. 
Ab his itaque tribus particulis ue- 
nas fcilicet,atque arterias propagini 
bus&neruomaximo, ftatimdum 
egrediutur per fpacium illud inter 
os facrum & ifchium, rami fatis inii 
gnes oriuntur, neruus fcilicet a ner 
uo maximo , & venula & arteria ab 
alijs duabus propaginibus. Qua* 
tria vafa reptantia & quafi circun- 
du&a ad inferiorem coxendicis am bitum,procedunt ad anteriora viq; 
& ad illam partem afcedunt in qua 
pubis oflaiimuliungunrur, & per 
bifurcatam penis originem penetra 
tia ad dorfum ipfius feruntur. V eru 
hoc accidit, vtfermefemper vnius 
lateris ibi in pube coniunga- 
tur cum oppoiita & fiat unicum uas 
uenofum,quod medium inter arte- 
rias ducatur ufq; ad glandem,quod 
quidem unionis genus in neruis 
iftius partis fieri nondum obierua- 
ui. Vera hac efl (ut opinor) uaforu 
origo, qua per penem diffundutur, 
neq; unquam alia a me inueniri po- 
tuit , fatisque tibi iit hac inter illa, 
qua pertinent ad inftrumenta femi 
ni in uiro ipfo dicata. Nam ad mu- 
liebria uenio. 
In uteri ceruice mihi uidet,quod 
anatomici noftrorum temporum,fe 
re omnes, qui de hac re locuti funt, 
aliquantifperlapiiiint. Quoniam 
partem illam, qua uereceruix non 
192 eft> ceruicem appellant, veram au- 
tem ceruicem ignorant. Nam totus 
ille meatus,in quem virilis penis in- 
ditur ab iftis vocatur ceruix,cum ta 
men ab antiquis anatomicis Gale- 
no fcilicet, atque pra?cipue a Sora- 
no in trad.de vtcro vocetur αίσιον 
yvvcuzeioV) necnon etiam κόλπος yv- 
vyj-κέίος nunquam autem ccruix, nifi 
improprie loquantur. Scito igitur 
partem hanc unum, vel pudendum 
femineum eiTe vocandam, veram 
autem ceruicem vteri eam eiTe par- 
tem,in qua eft oftiolum illud angu- 
ilum,in quod penis non ingreditur 
quidem,fed tantum attingit: femen 
vero per ipfum in fundum vteri pro 
cedit. Sed ha?cleuia,grauiora,qua? 
fequunturfunt. fen 
ai. circa finem meminit cuiufdam 
partis in pudendo muliebri iitam, 
quam virgam vel albathara vocat. 
Hanc Albucaiis lib. 2. cap. 71. tenti- 
ginem appellat, qua? folet aliquan- do ad tantum incrementum perue- 
nire, vt mulieres hanc habentes 
coeat cum alijs, veluti fi viri eflent. 
Partem hanc granei voca- 
runt, vnde verbum κλητορίζ&ν ob- 
fef num diductum eft. Anatomici 
uero noftri penitus neglexerunt,ne 
que uerbum quidem de ipfa faciut. 
Particula hasc eadem uirili peni re- 
fpondet, &ex duplici neruo coftat 
intus fpongiofo,atqueatriori craf- 
fioriquefanguine referto,utiin ui- 
ris. Oritur bifurcato principio ab 
oife utroque.pubis,atq;in utroque 
principio didto mufculum fatis ma- 
nifeftum,paruum tamen pro magni 
tudinepartis habet, uafa per dor- 
fum curentia adfunt quemadmodu 
in uirili membro,definitque in quo 
dam extremum, quod ceu glans ui- 
detur contenta quadam pelle uelu- 
tipreputio, quas pellis iungitpu- 
dendi exterioris gemina illa corpo 
ra,qu£c a grascis, prascipue a Sorano nfipuya)ut&*4, vocantur; Totum hoc 
pudendum,quia paruum eft, & lati- 
tat in pinguiori pubis parte,ideo a- 
natomicos etiam latuit, atque ita la 
tuit,vt ego primus fuerim,qui fupe 
rioribus annis idem patefecerim,& 
ii qui alii da hac re locuti fune, aut 
feripierunt, fcias quod ipfam aut a 
me, aut a meis auditoribus accepe- 
re, neque tamen obid rem iplam be 
nenorunt.Extremam glande iftius 
penis ftatiro reperies in parte fupe 
cioriipiius pudendi exterioris vbi 
iungunrur,velvnde incipiunt di- 
•ita 7jTipvycdUCtT0L . 
Aliud etiam notandum in hoc ii 
mi mulierum eft, quod anatomici 
aliquot reperiuntur illos deriden- 
tes, qui hymen ibi collocat; Verum 
mea lententia non funt ita deriden 
di,quoniam re vera tu videre pote- 
ris in virginibus membranam quan 
dam nerueam,non autem carneam,' 
quae immediate poft bpnBpzv (Hta .n* 194 
vocant graeci canale,per quem miri 
gunt foeminae, vel re&ius collumip 
dius & claudit linum 
pertranfberfum. Attamen non eft 
integra haec membrana, fed inme*- 
dio perforata tanto foramine, vt mi 
nimus digitus manus fuo apice in 
adultis facile ingredi poffit,hocque 
virginale clauftrum eft, ac perfora- 
mcn ipiius facilime egrediatur me- 
fesrhoc noluit Soranus eiTe mem- 
braneum , fed potius effe ipftus fi*· 
nus muliebris anguftias fadas ex 
-quibufdam rugis coHe&is?q-in;aea va 
iis ex vterojlluc prodeuntibus con 
trahuntur: cumque di<ftx rugae 
extedunturin ftupratis virginibus, 
atque dum vafa ditfta difrumpuntur 
dolorem pariunt,& fanguinem ve- 
luti fi manata elfet vidtima effun- 
dunt . Pace tamen ego tanti viri di 
xerim, quod mihi potius videtur 
membrana non admodum craffa, at 
que in medio anuli modo perfora- ta, qua? poftea laceratain ftupro, ac 
pmer modum diftenta dolorem in 
cutit, & tandem uelutiin uirisfit, 
dum laceratur glandis frenum eua- 
nefcit. f.*. - : r 
Ad.uterum iamuenio, in quo fi 
aperte fententiam meam explica- 
bo,dubito ne hanc irrideas, cum ea 
didurus fim, quae non folutn anti- 
quorum & recentiorum hiftoriam 
redarguat,fed etiam funditus euer- 
tant dogmata quaedam, autfaltem 
titubare faciant. Non defiftam ta- 
men3neque ita modeftum rifum do 
di uiri pertimefcam, quin id,quod 
oculis ipfis faepe ac lsepius 
alijsque etiam oftendi palam, enar- 
rem. Scias igiturfoeminarum ute- 
rum geminos habere 
unum dextrum,ac finiftrum alteru, 
qui ipfum in foeminis fufpendunt, 
ueluti in uiris teftes ipfos.Hos opi- 
natus eft Vefalius efie mufculos utc 
ri, atque fatis male depinxit, cala- 195 
mc/ue delineauit. Mufculiipmm no 
fnnt, quanuis aliquado rubri & car 
nei uideantur3fed funt gemini pro- 
ceflus neruci ab uteri lateribus orti, 
atque aliquando oppleti quodam- 
carneo t#meto3ita ut rubri reddun4 
turj qui afcendentesad inguina, ac 
perforantes peritonitum ,Ίϋ eluti in 
uiris uafafeniinaria faciunt, per fo-i 
ramcchordamufculorum oblique 
defcendentium 
cum his ffcatim ex tra ab do meodifh* 
guntur raufculi fufpenfori/φ uieluti 
in uirisjfod parui admodum; (Nam 
his inufculis fosminos quoque do-» 
nairtuti; ) ProceiTus iili cum extra 
abdomen fiint, parum uergunt uer- 
iu$piibem,ibiq; finiunt in pingue- 
dine latentes, neque unquam inui- 
cem funguntur, neque ad tentigi- 
nem pertingunt, fed femperab ipfa 
dutim; digitorum fpacio diftant .In 
extremo autem ijdem proceflus fit 
peita oaui fuiit, utinfculptam.mem branam referant, 
cauitas aliquando pinguedine in- 
ferto repentur, atque fcdeshjtc il- 
la efb,in qua foeminarum ramex fie- 
ui foiet,qtremadmodum in viris ip- 
qipod tcin foc- 
nnana otqnes partes adedent,, quae 
fiant iamiro, ideo pro cremafteri-· 
&us; «(«tunicis uaginalibusa nacu- 
Etfa&iihnrt hi proceiTus gemini, O- 
ltmesiaxiattomici uno oceaflerumin 
fieri,<i<So 
qtlddfieipineiireferti reperiantur, 
quod £go nunquam uidbre potu i, ί 
quinwipoon 
<wgitofcei£,adlubuerirm Vidi qui: 
dem iwipiis quafdam udu tiuefkas 
aqua uel humore 
alia&uerolympido turgenatesr Secf 
mlnquamiemen uidi>m fi .in uaiisrip.· 
ikfpekflaqcis} uel delato niisuoca- 
c&. aiTerqiir jquod uaiaifta 
fpermdticaoriuatur n teftibus,arq; 
iumilii^omnittbcopulanturjbciio 196 
finuntin coiinuaipiius vteri ita ap- 
pellata, quod minime plaget; quo- 
niamnunqua obieruate potui jnea- 
tus iftos feminarios cuiuUdpscum 
teftibus ,.ηΐϋ yterus male aftedus 
fuerit ; in.omnibus autem aliis, aut 
virgines fuerint, aut uitiat£Uiulie~ 
tes, qel ediderint coceptum fatura 
aut non/emper diiiundos uidi, te* 
ftes a didis, meatibus , neq; ulla apti 
paret anguftu ma- 
gnum, quod a teftibus ad hos mea* 
tus tranleat, 1'olaq; adeft membra-* 
nula tenuiftima a perjton<£o, qua·, 
cum omnia ibi contenta uafa uena$; 
fcilicct & arterias uinc*ut,hos quo-% 
que meatus & teft es iimul copulat, 
ita tamen ut non fe inuice tangant. 
Nam inter ipfos ipacium 
midii digiti tranfuerfi intercedit, 
tantumq ue abeft,ut iimul conafcan 
tur.Si igitur non connafcuntnn, ut ii 
re uera non faciunt,neque ua£a me- 
dia intercedunt, iiidean uerjtrailk Hid fit, quod dixerim dogmata ali- 
quot, qua? ad generationem femi- 
nis pertinent ualde ne titubent la- 
borare. Teftes enim mihi adfuere 
plurimi fide digni fpedatores, fa? 
pius in his meatibus femen exquiii 
tilfimttm repetierim, nunquam au- 
tem in quod 
meatus ipfos nunquam cum tefti- 
bti&coniundos,iiili in male aflFedo 
indicare potuerirmNam 
ii in uno latere adfuit tumor uel ca- 
cer, einidem etiam lateris tertis ita 
eoritradus &<olligatus cum dido 
meatu apparuit, ut connati fimul ui 
derentur. At oppofiti lateris fani 
ficilket teiflis non ita fe habere fem- 
per uifutfeft i Sin autem utrumque 
latus erataifcdum uterque meatus 
pariter coniundus cum terte a me 
reperiebatur, hocque bis aut ter ad 
fummumuidi. 
. Meatus ivero iftefem i narius gra- 
cilis & anguftus admodum oritur 197 
nerueus ac candidus a cornu ipiius 
uteri, cumque parum recedent ab 
eo latior feniim redditur , & capreo 
li modo crifpatfe, donec ueniatpro 
pe finem, tunc dimiifis capreolari- 
bus rugis,atque ualde latus reditus 
finit in extremum quodam, quod 
membranoium carneumque ob co 
lorem rubrum uiaetur, extremum- 
que lacerum ualde & attritum eft, 
ueluti funt pannorum attritorum 
fimbria?5& foramen amplum habet, 
quodfemperclaufum iacet conci- 
detibus fimbrijs illis extremis, quas 
tamen fi diligenter aperiantur,ac di 
latentur tuba? cuiufdam xnex extre 
mum orificium exprimunt. Quare 
cum huius claifici organi demptis 
capreolis, uel etiam ijfdem additis 
meatus feminarius a principio 
ad extreiflum ipeciem gerat, ideo a 
me uteri tuba uocatus eft.Ita fe ha?c 
habent in omnibus,non folum hu- 
manis, fed etiam ouinis, ac uacinii cadaucribuSjreliquisque brutorum 
omnium, qua? ego fecui. 
Vena? & arteria? fplrmacica? (qua 
uis teftenturanatomici vti in viris, 
quod antequam ad teftes veniant, 
mifcentur)feiun0ta? aliquot vitra te 
ftem feruntur, atque ita confpieue 
ad ipfum vterum & ad meatus lemi 
narios, quos plurima? ambiunt ten- 
dunt, vt ab omnibus diilingui pof* 
fint. Cum autem ad v,t,crum d-uplex 
venarum & arteriarum genus perti- 
neat, alterum feminalium a iu peri o 
ribus defeendens: alterum illarum, 
quas a lateribus varorum offis facri 
oriuntur. Has in iinum vel < vt vtar 
ipforum voce) in ceruicem vteri, U 
i as vero in vterum ipfum vel fundi* 
propagari dicunt. Aticiendumeft, 
quodifta vafa fuperiora antequam 
omnia difundantur per vterum iun 
gutur cum aliquot ex inferioribus, 
& ita iun&a inferutur in partem fun» 
di prope ceruicem vel iinum ipfum. 198 
Quod fi aliquando inconitlftidaiiiUi 
feruntur j ab illis inferi 
per aliquot ranti afeCftdtmit-ito ftiiiai 
dum qui fimul at queunt 
fubitantiam uteri' ingreifi 
pulatmnfy ac di~ ’ 
dis*fuper.itiribu#iieflis. Qiiarc 
p etua i em p er a deft coniundi imq 
extra uternm, aut 
uteamsai ipq 
. HaffiPcotiiunin 
dianemab anatomicis ticgle&am s 
ut foetationis ifefafi 
poie c ο p Ιαφ $ Mensi? 
iiadis uaijs^delatus (quod inaliquor 
prcegnatttibtiis ntartifeftum eft) pofq> 
fit per{*as 
muliebre metiq 
ihuae phtgation cs reda: per uteri 
fuiidurp expttrgetitun biollem irti* 
ckii|ab anatomicis, fi dixerim ia 
fiibitacraiiplius met uteri Ιιοημη* ua? 
forum dextrorum ac finiftrorum aii> 
quot propagin esuriam ioaiung&ut; unka 6flnt'tiafa,n <3 omnes dixi, fed 
aliquot·* jatque ideo confenfum in- 
ten sfir* fi n jft ra uafa dari, &ad 
festini) “utroque uaforum genere 
materiali franfmjttiiquanuis umbi 
lienes pjqpag&csi®? un o tantum la 
ieeerint;. ; Vnuiu 
poftremOiO.bferuaui ;in omnibus,: 
quas fefULf^minis,aut in partu,aut 
po.ft parcwip teatim.y au tante ipfum· 
moeni ilJiamvqu>F placent 
tadrael d iei tu.r* Icmpeor όε <ru pare £ 
uddb serere al teri tan tnmrute$ipteus> 
piam!,/!nqua definitiaranjignd mea 
tu, fipnmario uenieos, atque illud 
quoque notaui Wc eiTe 
quate eentmtn totius ipadj,quod a 
no xs ihch r! <1 rn 
iiin i lH$f attibti quse ad .foetum 1 
pemnent aliquid habeo* in qua di*i 
fcsepeiua rei i qp i s-auacoimr is $ pr i4> 
rnumqneilkided,-quod diixr dumi 
dfcarterijs Umbilicalibus tranarem,; 
roapg&nDBJ perpccuo.g eminas effip , 
arterias, qua?cumuenaumbiiicaiii 
& uraco ferantur ad foetum, fed fa?- 
penumero unam tanthm3qua? uti ex 
duabus maximis arterijs chorij fi- 
mul iunitis conflatur,ita quoq* pra? 
umbilici foribus ftatimin duas 
uiditur, ut ad offis facri arterias fe- 
rantur. Secundum eft,qUod piacen 
ra illa carnea, qua? pro uaibnim fe- 
curitate utero Coaluit, nequaquam 
inter inuolucra foetus eft connume 
randa. Quan u is q u i d a afleran t hanc 
a Galeno uocari corion, quod fal- 
fum eft. Quoniam Galenus hac car- 
nem optime nouit y non in homine 
quidem j fed in alijs brutis, Sc car- 
nem concretam circa Uaforiim orifi 
eia appellat3non autem chorron, Ue 
luti in primo de fcm.cap.7. & in ϊ 5. 
de ufu part. cap. 4. neque creden- 
dum efteum ita ftultum fuifte,ut cu 
millies dixeritchorio n efte mebra- 
nam ex femine fa<ftam, poftea car- 
nem hanc craftam, turpemque con- chorion etia 
appellet ,u Idan c vnicatn in homine 
& multiplicem in cornigeris con- 
cretamyaUqu i v ο 1 ebant eiTe cotyle- 
dones , d-c quibus Loquitur Hippo- 
cratem 5- Aph. 45. fed ii.caftiganrur 
a.Galeno in eodeiiildcoj νφΐ atque 
etiam in lib> de difleCt. vteri aperte 
carnes hasjion ciTecotyledonas ai- 
ferit, fedipfa ora, qua? in 
vtero purgationum tempore aceta- 
bulares qUafdam eminentias: inna- 
tas habe.nt quales etiam In ha?mo- 
rhoidibus eiiefolent, veras cotyle- 
don as eiTe probat ex auctoritate 
Praxagorae,cuius uerbaetia adiun- 
git* Sed quoniam incidi in mentio- 
nem acetabulorum duo-uerba5cum 
nihil de his in hiftoria vteri dixe- 
rim3addam» Repedo cotyiedpnas 
nominatas a,quamphirimi&, atque 
in vtero collocatas5verum non om- 
nes percotyledonas eadem corpo- 
ra intelligunt.NamDiocles vtiha- 200 
bemusapud Soranum in tra<fta. de 
utero , Χφ\&Ζήοΐυλγι£ονΆ:ς, qiias & 
ατΛικτάνας uocauit, efle quafdam 
νκφν'τ&ςϊη fpacio medio 
uteri collocatas , latam, 
ac extremum acuminatum habeat, 
ut foetus dum eft in vtero ab his adi 
fcerepoflit,quomodo papilla iit tra 
heda. Alij uoluere carnes illas,qua? 
adnata? oiculis vaforum foetui iunt 
vt ipfa habiliora reddant 
να,ς efte, de quibus fupra dixi. Alij 
appellaruntχοτυΜ&όν&ς ora ipfa ua- 
foru vteri, qiise acetabulares quaf- 
dam eminentias menftruarum ex 
purgationum tempore habent,atq; 
in horum numero fuitPraxagoras, 
quem fequutuspoftea Galenus eft. 
Alij fuerunt, inter quos connume- 
ratur Arift. qui in tertio deHifto. 
Anim. cap.i.aiferuit in folis cornu- 
tis animalibus, aut altera tatiim par 
te dentatis,quibus etiam adduntur 
ab ipfo <Γ & mures, & ue- fpertiliones vtrinque dentati vte- 
rum hab ere acetabula, atq; eo tem- 
pore tantum,quo foetus in vtero co 
tinet, a quibus acetabulis embryo 
per media vafa pendet.Reliqua ve- 
ro omnia"qua? vtrinque dentata,pe- 
dibusque hserentiaanimal pariunt, 
aiTerit habereyterum interna in fa- 
cie leuigatum,a qua embryo fufpen 
diturmedijs ipiis vafis, non autem 
cotyledonibus, quoniam non ad- 
funt. Qua? vero lint cotyledones 
iite idem Arifto. in 2. de Generat. 
Anim.cap. 5. declarat, aitqueeife 
corpora quadam infculpta, quoru 
pars caua refpicit foetum & inter- 
nam vteri amplitudinem,pars vero 
giba refpicit vterum,iliique conna- 
ta eft, atque videntur veluti paruse 
(vt credo) κοτυληδόνας 
funt dito, quia κοτύλης effigiem ge 
rant. (quid autem fuerit menfura, 
aut uafculum illud ab antiquis κοτυ 
ληappellatum, qualfueeonftiterit figura quod noueris credo) quibus 
umbilici venas copulantur, atq, in- 
de alimentum trahunt. Quoniam 
autem non adlunt cotyledones,nifi 
dum in vtero foetus continetur, ac 
poftea obliterantur, immo & ante- 
quam foetus nafcatur obliterari in- 
cipiut, dum iam perfe&us eft, & ad 
exitum tendit, tefte eodem Arifto. 
praecipue in 7. de Hifto. Anim. cap. 
8. merito quaererem ego,qua ratio- 
ne oriantur ifta acetabula, nafei hoc 
modo refpondct Ariftoteles, quo- 
niam natura feniim ac fenfim tan- 
quam ad mammas tranfmittit ali- 
metum fanguineum ad capillamen- 
ta extrema venaru, quaefparfa hinc 
inde funt per vterum. Hoc autem 
alimentum plurimum ibi coacerua- 
tum facit veluti ιξάνθημα & pAeyw* 
αίαν hoc eft tuberculum, in quo con 
tineatur,atq; iftud κοτυληϊόνοζ cor- 
pus eft, a quo poftea aperto effluit 
alimetum ad embryonem, quo de- fidente, aut quia totum fu&um fit, 
aut quia no amplius a corpore traf- 
mittatur cotyledones omnes obli- 
terantur ac euanefcunt: & vt vrat 
Ariftotelis verbo σννττίπτασι, ideil 
concidunt , cauumque delitefcit. 
Ha*c ex Ariftotele acetabulorum hi 
iloriaeft. Vltimo in loco aliquot 
fuere, qui zowAhJovz; illas figmen- 
tum efleafirerut,ueluti Soranus,qui 
de illis loquens ait, οίφνσιχ,ός ίς-ιν 
tctkx αίντων &<rcLyonj.ivoQ Aoyo$. In hac 
fcriptorum atque lentendarum va- 
rietate quid ego fentiam,audi.Duo 
bus modis loqui poflumus de aceta 
bulis , proprie fcilicet, aut impro- 
prie : quod fi improprie loquamur, 
infiniti erunt modi, atq; fententia;, 
quasdeipfis proferri poterunt: fin 
cotra proprie loqui voluerimus, ne 
que per figmenta, aut metaphoras 
progredi,opus erit vt intelligamus 
velimus nolimus,quadam eiTe cor- 
pora infculpta&caua, quas cotulas 202 
effigiem gerentia in vtero repedan- 
tur . Nam queeeunq; no 
mine donata funt, ea omnia cauita- 
te quadam cotula imitantur, quod 
in coxas articulo patet, cum cauitas 
illa oiTea3in qua ingreditur caput fe 
moris *&τυληίων ab Ariftotelecap. 
13. primi ,&cap. 7. tcrtij.de Hifto. 
Animal, vocetur, quas cauitas ab 
Hippocrate in libro de locis in ho- 
minibus5atque in libro de Artic.vo 
catur nomine etiam ap- 
Eellata eft ab Homero in 5. Iliados 
occiamine. 
Ενν$α π μγ\ρος 
ίνς-ρζφίΤΣα,κ,οτυλχν ίίϊτζμιν %&· 
λίαοΊ. vbi Euftatius in com.ait, co*· 
tylen vocari a fimilitudine χοτυλνς 
vafculidomeftici, quo haurire, ac 
perfundere liquores folemus. Ad- 
damus &κοτυλι^ονα,ς, quibuspoly 
porum pedes ornatur, ita enim Ari 
ftoteles vocat cauitates quafdam 
in pedibus polyporum coiiftentes, quibus arripiunt corpora ipfa,maxi 
maq; vi eadem retinentrtantii enim 
eftiitorum cotyledonum robur, vt 
aliquando repertus fit polypus3qui 
ipfis folidiffimafalfamentorum do- 
lia Helianotefte in 13. fregerit. Di- 
&a? autem funt κοτυληδόνες a fitnili- 
tudine κοτυλης,νί aiferit Euftathius 
in 5. odyfea? in huius carminis Ho- 
merici interpretatione. 
Προς κοτυληδονόφιν TirvKVeu Xctiyyif 
ίγονταΛ. Eft etiam planta quadam 
apud Diofcoridem libro 4. κοτύλη* 
δων appellata a figura κοτύ 
poffidet, vt do&iffime explicat Mar 
cellus Virgilius in com. illius Dio- 
fcoridiani capitis. Huius planta? ve 
ram effigiem (vnde etiam addifce- 
Te poffis3qu£ fit κοτυληδόνων reliqua 
ru figura) videre poteris expreflam 
in diuinis illis commentarijs, qua? 
do&iffimus Petrus Andreas Mat- 
thiolus philofophus ac medicus Se 
nenfis celeberrimus, patria?, atque etiam totius Italiae decus & orna- 
mentu,non folum ad explicandum 
Diofcoridem , fed ad illuftrandam 
eundam plantarum ac metallorum, 
ne dicam animalium quoque hifto4 
ria, dodiflimeac elegantiffime coti 
fcripfit. Cum igitur omnia, qux le-* 
gimus apud probatos audores xoru 
appellatione infignita ob fi-? 
militudinem κοτυλα c,quam geftanc 
eo nomine fint appellata merito coi 
ligere polium, ii proprie loqui uolti 
mus,quodχοτυλη^ονίςifhr in utera 
erunt corpora, quaeneceifario ace- 
tabuli figura conflabuntfimulquc 
etiam colligemus ueram tatum eiTc 
iententiam atque opinionem Ari-* 
ftotelis, qui cum femper fuerit gra- 
uiffimus audor,uere etiam atq> pro. 
prie,ut feriptoris grauitatem tuere 
tur, de his corporibus loquutus eft 
fub nomine χοτνλν^όνος, quod qui- 
dem non obferuaruntalii; ut inci- 
pia a Praxagora & Galeno, qui im* proprie & immerito vocarunt κοτυ 
ληΜνής capillamenta venarum,ciim 
in his non adiit vlla huius nominis 
gccaiio. Multoq; adhuc minus ob- 
ierUaruntilli, qui mammillares ge- 
minos procedus vel carunculas, a 
quibus lugendi normam difeeret, 
embryo acetabula appellarut. Quo 
niam non reperiunrur, neq; ii adef- 
fent illas fugere poifet, ut 
firataduerfus iftos Ariftotelesin 2. 
de Gene, Anim. cap. 5. Praeterea ii 
etiam repedantur nullam cum ha- 
beant figuram cotula: non funt co - 
tyledones appellande. Quemadmo 
dum neq; carnes ilice aut plures iint 
autunatatumzone uel cinguli, aut 
placenta* figura conitans3qiiibus ua 
ia ftabiliuntur, &quaii ad uterum 
picantur: ulla ratione 
poifunt dici ; meritoque huius len- 
tentia* au&ores a Galeno caftigati 
funt. De*Soranoucro,qui figmen-* 
tum acetabula eife dixerit,nihil ad- dam,neq; in ipilim inuehar,cum cer 
tofciam ipfum ioquutum fuiiTe de 
vtero humano,in quo no reperiun- 
tur. Acetabula igitur ea iint, de qui 
bus locutus eft Ariftotiles, quas 
re vera non inueniuntur in matrice 
humana, neque in canina, vt docet 
anatome,fed folum in cornutis ani- 
malibus,aut illis tantum,qua? recen 
fet Arifto.neque etiam veritate ip- 
fa rem hanc indicante perpetua ad- 
funt in his brutis, fed tantum dum 
embryo in vtero continetur, quod 
ego Lepiffime in bubalis, vacis, ac 
ouibus vidi, plurimisq; aliis etiam 
oftendi. Loco autem ipforum ace- 
tabulorum in vacuo vtero promi- 
net tubercula aliquot fatis iniignia, 
quxinenixis vacis, atque etiam in 
illis, qua? nodum taurum admiferc, 
neq; conceperunt,apertiflime con- 
ipiciuntur. Hoc ita conftituto quid 
dicedum eil de Hippocrate, qui du 
de humano vtero loq etabu lorum meminit? Mihi parcant ma 
nes canti uirfqui numen artis medi 
ccefuit, dicam ego,quod falfaora- 
tione uera teftatus eit. Nam ii quis 
dubitarit(mea fencetia) crudos aut 
frigidos humores, uel mucos ipfos 
in utero contentos, efle caufam ab- 
ortus,re uera in medio lumine cecu 
tiret: quod praeterea humores hi in 
cotyledonibus cotineantur falfum 
eft,quia hi non adfunt. In oculis au 
tem uaforum cotineri poifent hi hu 
mores,abortum tame ideo minime 
facient. Quoniam inibi retetus mu 
cus obitrudtionem pariet, ob quam 
foetus alimento deftitutus neceffa- 
rio abortu peribit: non autem quia 
difrumpantur ligamenta, p5dus fer 
re minime poifint. Neceflariu enim 
meafententiaeft, ut mucus ifte illi 
adiungaturparti, cuius munus eft 
colligere uafa umbilici cum utero 
ac foetum fufpendere, fi laceratio- 
nis iiiius caufa eife debet, haec aute 205 
caro placenta? eft, qua? fi imbuatur 
muco ita laxa fit,ut facilime difrum 
patur, neque embryonem amplius 
fufpendere poflit.Hac itaque ratio- 
ne patebit Hippo, improprie locu- 
tum fuifleiub nomine acetabuli de 
hac carne,qua? quonia in brutis cor 
nigeris in acetabulis continetur,ne 
que proprium nomen habet, ab ip- 
fo breuitatisaphoriftica? leges fer- 
uante,utlungas circumlocutiones 
uitaret, κοτύλη δ όνος, uel acetabuli 
uoce eft explicata, & cotinentis no 
mine cotentumipfum per συνίκδο- 
%nv eft appellatum. Quod ii illi,qui 
κοτυληδόνας carnes has interpreta- 
bantur, tantum ut Hippo, mentem 
explicarent id dixerunt non funt re 
prehendendi: Sin autem abfolute 
κοτυληδόνας carnes has efte dixere, 
nulla funt digni excufatione.Quod 
autem Hippocr. intellexerit carnes 
iftas nomine acetabulorum patet, 
qua in Aphorif. ipiis aflignat mu- nus fuftinendi foetus, atque aitipfa 
lacerari, quod dici non potefi:, neq; 
do oiculis vaforum vteri, neque de 
continetibus cauis,etia fi adedent. 
Nam vafa vteri non habent hoc mu 
nus,v t fuftineant foetum,ideo de il- 
lis nonloquituncauitates vero fia- 
defient,quanuis faciant ad fuftinen 
dum foetum, tamen ipTae nunquam 
difrumpuntur aut lacerantunq uare 
de tomento hoc carnofo intelligen 
dum eit, quod figurata oratione fic 
explicatum,neque mirari debemus 
fi Hippocra.non ualde in hominum 
anatome exercitatus per allufione 
ad illa, quse in brutis nouit, de re- 
bus, qua? ad hominem pertinent, ali 
quando locutus eft . Iam 
reuertamur, in quo illud tertiu erit, 
in quoabalijs difcrepo,quod gemi 
na? tantum funt membranee, quibus 
ipfe inuoluitur, quanuis antiqui & 
recetiores tres ede dixerint, illasq; 
etiam numerarint, qua? ia aliquoc 206 
bfutis, ut in oue, ac iimilibus rcpe- 
riunt,gemina? quippe qua? ambiunt 
totum foetum, & tertia, qua? fecun- 
do in loco eit, continetque lotium, 
uocata a gra?cis.Nam in 
illis animalibiis,quorum uterus ha- 
bet acetabula , uena? umbilici funt 
diiperfa? per totum chorium, nulla- 
que eft ipfius pars,in qua non iit ali 
qtia uena & arteria, hacque ratione 
chorion in his brutis inferuire mini 
me potuit ad continendum lotium. 
ut opinor, uafa diu fe- 
rentia ipii lotio refrigerata nimis 
fuiffent, ac pra?terea cum continuo 
arteria? dilatetur, femperq; aliquid 
dilatata? attrahat acircunfuiis cor- 
poribus humidis, ii feiiifent lotio 
procul omni dubio inde aliquid fe- 
roii humoris aut uaporis attraxif- 
fent.Ideo natura cum in his totum 
chorion iit refertum vafis addidit 
(ut opinor) quendam faecum ac no 
uam membranam, qua lotium con- tineatur ne corpora uaforum ac prae 
cipue arteriarum tangat. At in ho - 
minibuSjin quibus χωρίον totum no 
citplenum vaiis, fed tantiimin illa 
parte, qua placenta: haret, totaque 
reliqua membrana, aut nulla, aut q 
minima vafa pro fui nutritioneha- 
bet, natura coa&a minime fuit for- 
mare nouam lagenam pro lotio,fed 
iplum transfundit inter χωρίον atq; 
άμν&ον, non quidem in regione vbi 
funt vafa difperfa per χωρίον, quo- 
niam ibi quantum fcilicct durat pia 
centa ita conata funt ifta membra- 
na inter fe, v t ieiungi difficile pof- 
iint, (ieiun&a tamen aliquando re- 
periuntur.) At in reliquo ambitu 
quanuis pariter coniun&a iint,non 
tamen is adeil coalitus,qui ab auge 
fcente lotio feiungi facile poffit. 
Abutitur itaquein hominibus na- 
tura parte ipiius chorij, atque hinc 
iit quod gemina tantum adiint me- 
branaaexterior, qua vterum totum 207 
{ublinit,&χωρίον ab omnibus voca- 
tur,quanuis falso aliqui in homini- 
bus hac appellarint,qua! 
ue femper in exteriori fuperficie,& 
ii neruea iit tota,habet expafam gla 
tinis modo fubftantiam carneam, 
qua toti vtero agiutinatur.Ha?cque 
carnea fubftantia vnguibus, ac no- 
uacula facilime abradi poteft, qua* 
niii deradatur eft in caufa, vt mem- 
brana ha?c neruea non ita lucida,vti 
eft,appareat. Interior uero ex his 
duabus membranis ad continendu 
foetum, atque iudoris excremetum 
apta ά,μν&ος di&aeft. Neque mi Pe- 
tre aliam in hominibus videre expe 
&es, quia re vera no reperitur, at in 
brutis cornigeris, vel omnibus ha- 
betibus vteri acetabula, tertiam ve- 
luti farcimen inuenies inter χωριον 
&aiuv&iov collocatam. 
In ventre inferiori nihil ad ea, 
qua? di&a funt poteft addi a me qua 
re ad medium thorace fcilicet iam venio,in quo duo tantum obferua- 
ui praetermifla a reliquis anatomi- 
cis,quae mihi alicuius momenti eiTe 
videantur. Horumcp illud primum 
eft, quod ad neruos cordis pertinet 
qui nerui fecundum alios anatomi- 
cos vnici funt in lingulis.homini- 
bus a recurrente neruo fmiftro ob- 
orti , quae fententia ita difert ab eo, 
quod ego frequentiffime vidi , atq; 
infinitis propemodum auditoribus 
meis manifefte oftendi,vt vera dici 
non poilit, tantumcjue ad audorita 
te iftius nobilis ac ita necelfarii vi- 
fceris detrahit, vt ipfum quali ftupi 
dum reddat. Cum enim in 
ventriculum,in lienem, atque in he 
par tot nerui a fexto pari, & a plexu 
illo mefenterij ferantur, vt illorum 
ope laefiones proprias cognofcere 
poifint. Iniuftaprofedo videt ha?c 
nouercanatura appellata, ii in cor 
nobiliilimum omniu vifcerum vni- 
cum tantum neruulum diftribuat. Deinde fi a confequentibus argu- 
mentari licet,videmus in hoc vilce 
re ita magnum, itaq; exquifitu fen- 
fum adeiie,vt nullam poifit neq; in- 
temperiem, neque folutionem con 
tinui quauis minimam ferre,fed fta 
tim valde inges fuccedit dolor, qui 
homines iugulat. Si igitur magnus 
dolor,magna etiam vis fentiendi a- 
deft,ha?c autem cordi communicari 
minime poteftvnico eodemq; mi- 
nimo neruulo. Neceflarium itaque 
eft, vt aut vnus maximus ad ipium 
pertingat neruus, aut parui ac plu- 
res. Cum ergo dogma hoc receptu 
a iuftitise legibus recedat, atque ab 
oculata anatomes demonftratione, 
ego ipfo deleto tibi quot quales'ue 
fint nerui cordis referam. 
Sub bafi ipfius, vbi arteria- 
lis incipit ad finiftrum latus fled:i,at 
que vbi adeft meatus ille infignis ar 
terialis in embryone,qui coniungit 
uenam di&am cum arteria aorta,eft 
208 plexus quidam aut complicatio ner 
uea, qualisetiainmefenterioame 
defcripta eft3ied minor, robufta ta- 
men ac folida, a qua abundas copia 
neruofe materia totam cordis ba- 
iimamplexatur, perq; ipfam plures 
propagines paruorum neruorum in 
de difperguntur,ac per to- 
tam ipflus fubftantiam,quauis illas 
minutim proiequi nequeam. Hoc 
anatomici ligamentum fortafle rati 
neglexcrunt,hacque ratione non vi 
deruntquotnerui in cor ferantur. 
Nerueus autem ifte plexus origine 
ducit a quinque neruorum propagi 
nibus,quse quanuis aliquando qua- 
tuor tantum fint,quinque tamen uc 
plurimum reperiuntur, harumq; pri 
ma illa eft, de qua in fuperioribus 
locutus fum, dixiq; oriri a ramo ma 
gno neruifextiparis iiniftri parum 
infra exortum recurrentis nerui,at- 
que inde delatam & reflexam ad ve 
nam arterialem iiniilram in di&um nerueum plexum afcendere. Secun 
da ucro& tertia propago in eodem 
latere iiniftro oritur a plexu illo , 
quem ego in ceruice deicribens ple 
xum fexti paris appellaui. Ab hoc 
igitur plexu in iiniftro latere gemi- 
ni oriuntur neruuli (aliquando etia 
unus tantum eft) qui defcendentes 
ad cordis bafim per eudem plexum 
diftribuuntur. Quarta etiam propa 
go & i pia iiniftra ea eft, qua: ab alijs 
proponitur a recurrente eius lateris 
neruo exorta. Ha?c ftmul cum tertia 
& fecunda defcedens in didum ple 
xum difteminatur. Quinta uero pro 
pago,qu£ ultima in dextro latere ii- 
taeft, geminum habet principium. 
Nam a plexu fexti paris dextro ner 
uuliis exterior, qui reda tendit ad 
cor: iimiliter quoque a neruo eiuf* 
dem fexti paris, qui recurrente dex 
trum facit ftatim cum thoracis caui 
ratem ingreifus eft, alius neruus no 
admodum paruus emanat, q ui cum 
209 priori dido iungitur, vnicumq;ac 
fatis craiTum nerim facit. Hic quin- 
tus a me uocatus duplici ex princi- 
pio manans fub arteria, quse iugulu 
iiniftrum petit latitas ueniUtad ean 
dem complicationem, ac in ipfa fi- 
mul cum alijs quatuor cofunditur, 
vnicumque fitprincipium folidum 
acnerueum, aquopofteavelutiri- 
uuli ad cor non pauci feruntur. 
AltcrG,quodobferuaui hoc eft. 
Omnes anatomicos dum loquutur 
de cartilaginibus collocatis in afpe 
raarteria, illis aut anularem figu- 
ram adfcripfere3aut ihquod 
quidem verum eft in parte ea arte- 
extra pulmones apparet,& 
in principijs quoque illorum duo- 
rum ramoru, in quos ipfaftatim di- 
uiditur. Verum ciim in anguftiores 
propagines diftribuit,ad extremos 
vfque pulmones non obferuarunt 
anatomici cartilaginofa illa corpo- 
ra no anularia efle aut <n^oeicTw,fed 210 
teiTelarum more varijs figuris con- 
flare, alia enim funt , alia 
quadrata, alia triangula, & ytvno 
verbo dicam i quot iunt figura ea- 
rum laminarum ferrearu, quibus lo 
ricata capitis tegumetanoflris rena 
poribus formantur, vtiub pileo la- 
tentia capitis verticem tueatur*; tot 
funt facies iftarum cartilaginum,ex 
quibus veluti teflelatum conflrui- 
tur opus in his afperse arteria minu 
tioribus ramis,vt ipii nuquam dum 
contrahuntur pulmones ualida ctia 
compreifione ftringi,aut conniuere 
poflint. Nam fi conniueant,neque 
fuligines,neque vapores calidi, ne- 
que etiam pulmonum, aut thoracis 
excrementa (vti aliquando fit) ex- 
cerni poterunt. Quoniam iflas car- 
tilagines appofita? funt ipfi arteriae 
ad hunc vfum, ne cadentibus pul- 
monibus conftringatur, non autem 
vt arterie materia fint,quoniam ve- 
ta tunica ipfius membranofa eft ,ta- lisque etiam requirebatur, ut aer fa 
cilius per ipfam egredi & ingredi 
poftet.Nam ii ex cartilagine confta 
ret,facilis traniicus non dareturper 
ita durum ac folidum corpus,quale 
eft cartilagineum. Igitur arteria ex 
membrana fa&aeft, cartilagines au 
tem funt appofitx ueluti fulcimen- 
ta ad di&um ufum. in thora- 
cis uifceribus obferuaui, qua? illis 
adiunges a me de uena fine pari,de- 
que oefophago fupra explicatis. 
Ab afpera arteria afcendamus ad 
fauces, in quibus anatomici men- 
tionem luculentam glandularum il 
larum,quce πταρί&μια. dicuntur fece 
reruerum de tunica neruofa,qua ue 
ftiuntur nil dixerunt, quod propriu 
harum eft, non autem comune cum 
reliquis glandulis. Aliud etiam 
termiferunt, quod maximi eft mo- 
menti,tunica fcilicet di&arum gla- ; 
dularum perforatam elfe uarijs in 
locis foraminibus fatis amplis,qu£ 211 
fi aliquando moderate intumeant 
glandula: imponere noftris medicis 
iolent(quod aliquando notaui) ita 
vt vlcera eife credant, partemq> ip- 
fam, ceu vlcerata eifet3curant: ciim 
tamen re vera vlcera non adfint, de 
fidenteque glandularum tumore fe 
eundum natura penitus fe habeant* 
Quoniam foramina ea,vt dixi3natu 
ralia funt. Quare chyrurgos tibi fa- 
miliares admoneto,ne in iftos craf- 
foserrores incidant. 
In ijfdem faucibus 
eft3 quod palatum, quod cofpicitur 
non totum oileum eft,fed huius di- 
midia ferm e pars pofterior in fau- 
ces definens a latere ad latus tenfa 
glandulofa conftat carne, quse fatis 
craifa eft,quanuis in inferiori fuper 
ficiea palati membrana fupra vero 
a narium tunica veftiatur. Ab hac 
glandofa palati parte media fere de 
pendet aliud glandoium, no autem 
carneum corpus, quod yctpyctpima vocant gnrci, noflri gurgulionem 
laxa quadam ac molliffima pellicu- 
la verfitum.Hoc pendens fupra 
ac laryngem illa mediam 
aliquidquequodlimpidiilimum fit 
femperinftillans hume&at. Nam ta 
lis eft huius penduli corporis vius, 
non atf tem ille,quem ad temperan- 
dum aerem, autcommoderandam 
vocem adfcribunt.Et quanuis qui- 
dam experimenta fua in morbo gal 
lico in medium afferat eorum com 
probata exeplis3quibus uox depra- 
uata aut corrupta eft ob gurgulio- 
nis abfumptione:fcias tamen,quod 
uox tantu deprauatur in illis,in qui 
bus gallica vlcera no gurgulionem 
folum,fed magnam etia illius glan- 
doii corporis partem, quod extre- 
mum palatum complet, exederint: 
aut palati os & membranam perfo- 
rarint. Quorum tantum gurgulio 
exeifus 'eft,certo fcias nullum vocis 
detrimentu ipiis iuperuenire,ego(J;· 212 
huius rei plurima habeo exempla, 
atq; tu ii hoc re&e obferuabis,aper 
te poteris cognofcere, quod niii cu 
gurgulione pareat fubftantia palati 
nequidquam ladicur vox, dicant 
quicquid velint alij. 
Ad oculos ipfos ex faucibus e- 
grediens venio, in quibus primum 
pr^termifereanatomici duo forami 
na parua in angulo interno pofita 
(quorum vnum eft in palpebra fupe 
riori,alterum in inferiori) in viuen 
tibus adhuc hominibus, fi quis in- 
fpicere voluerit apparentia.Qusfo' 
ramina habent meatus, qui fub ca- 
runcula tykavQi«ΡοςΊίνΙ Ώιχ,ανθίΑβξ 
didavniunturinquendam commi* 
nem finum in narium cauitatem de 
finentem per canalem proprium ii* 
oflfe fquamofo, quod internum an- 
gulum occupat infculptum.Perho* 
meatus maior lachiymarum pors,vt 
ego in fletibus mulierum obferuaui 
ad oculos emanat, ipforumd; fimis aliquando exulceratur, fitqiie colle 
da lanie fpecies illa viceris, qua? fi- 
ftula lachrymalis dida eft . Hac la- 
nies, fi dum colledia efi: exprimatur 
finus , ita manifefie excernitur per 
meatus di dos in internum oculoru 
angulum, vt nihil manifeftius con- 
fpicipofiit. Meatus ifti,lachryma- 
lia vocatur a recentioribus chyrur- 
gis,atque iemper a me eodem nomi 
ne appellabuntur. 
In oculorum cauitate, maior ana 
tomicoruft) pars,niillam ponit glan 
dulam i quidam funt, qui duas ad- 
dunt, fed neutri placent. Quoniam 
vna tantum rtranifefta ac perpetua* 
& fatis infignis a me reperit in par- 
te fuperiore oculi prope angulum 
exteriorem,·prater hanc vero nulla 
alia adeil, qua? perpetuo appareat» 
ita ut.momenti alicuius eile videa- 
tur. At in reliquorum brutorum o- 
eulo,quae nidari videntur,& praci- 
puein bouino repemur qua?da alia glandula callofa,ac durior in inter- 
no angulo collocata,que ob lachry 
mas ibi (vt reor) minime poiita 
eft, fed ratione illius mebranas. qua 
ni&ant. Nam in di&is animalibus 
membrana quasdam latitat interno 
in angulo vngui fimilis, quas cu car 
tilaginis, vel cornea tunica natu- 
ra fapiat,tenuiffima tamen eft. Hasc 
moueturmotu voluntario ad angu 
lum extremum, & oculum apertis 
etiam palpebris,operit.De hac Ari- 
ito.in fecundo de Hifto. Anim.cap. 
12.locutus eft, vti fuperius dixi, 
quas circa radicem habet membra- 
nam quanda validiifime dito glan- 
dulas calloias hasretem, ad hunc pras 
cipue ufum (credo) ut dum trahi- 
tur cutis ad oppofitum angulu,ten- 
daturglandofum iftud corpus uelu 
ti cornu ipfius arcus, ftatimque re- 
miiTa cute recurrat, atque ipfamin 
proprium angulum retrahat. Duci- 
tur autem hasc membrana ad oppo- 
213 iitum angulum duplici chorda, alte 
ra quidem fuperius, altera vero in- 
ferius fub adnara membrana laten- 
te,qux a mufculo quodam oritur in 
exteriori angulo collocato, qui mu 
fculrfs a me pro parte illius,qui totu 
oculum ad exteriora trahit recenie- 
tur.Sed vt ad rem redeam,praeter di 
£tam glandulam in parte oculi iupe 
riore prope angulum extremum coi 
locatam, in humano oculo nullam 
aliamreperio, quaefenfu facile, ac 
perpetuo percipi poilit, dignaue 
cognitione habeatur, cui poftea in 
brutis adiungitur illa durior de 
qua dixi. 
In oculorum tunicis paru ab alijs 
diiTentio,atq; i js praecipue,quae non 
valde magni morneti funt, quorum 
primum eft membrana κρατοειΑνς a 
graecis dida. Quoniam non polium 
ego mihi perfuadere ipfam eile du- 
rioris partem , quae a dura cerebri 
meninge oritur, cum non foliim 214 
fubftantia, fed & craffitie ac figura 
videam differre. Quoniam ha?c cor 
nea per fe fola quafi fpherica aliam 
cauitatem coftituens extollitur ex- 
tra fuperficiem dura?, &velutino- 
uum tuberculum efficit, quod in 
viuentibus hominibus facileappa- 
retjitaut no ob oculum uniuerlum, 
fed ob humorem albugineum tan- 
tum fadta uideatur. In ciliari cor- 
pore illo, quod inter vueam & hu- 
morem cryftallinum ac uitreum 
intercedit, a diuino Vefalio difere- 
po . Quia tunica minime eft, fed po 
tius nexus autligamentu,quo vuea 
iungitur extrema membranas cry- 
ftallini: ideo non eft dicendum tu- 
nica, neq; pro tunica numerandum, 
fed potius pro ligameto, quod nos 
ciliare uocabimus. In tunicailla, 
qua? ambit cryftallinum non placet 
quorundam opinio,qui afferunt ef- 
fe eandem cum tunica uirrei«Quo- 
niam ha?c ualde folidior eft, quam fit illa vitrea tunica,deinde ipfe vi- 
treus humor in cauitate etia,in qua 
latet criftallinus propria habet tu- 
nicam. Quare cum huic nulla ratio 
ne inferuiat, dicenda noneftipiius 
tunica, fed cryftallino potius adiu- 
dicanda,atque 
uti ab omnibus anatomicisfit. 
Verum enim uero tunica, qua? ui 
treum humorem ambit, & in illa ca 
«itate cryftallo dicata, & in reliqua 
totius humoris iuperficie a Vefalio 
pra?termiiTa,procul omni dubio ad- 
di debct.Et quanuis ha?c no cuiuis 
patere poifit,teftimonio tamen dili 
gentiorum anatomicorum femper 
probabitur, hancq; tunicamuelim 
connumeres inter illa,qua? difficili- 
ma plures iam iunt anni elapii a me 
fuere inuenta,quam poifem ex Ruf- 
ii fententia fed lo- 
cus ille,in quo de tunicis ac humo- 
ribus oculorum tradat ita corru- 
ptus eftjomniaquc ita fimul confu- fa ibi leguntur, ut nihil inde, quod 
folidum iit ac diftin<5lu abijci poifit: 
ideo ne fiupraarenam aedificium eri 
gere uidear hac dimiifa appellatio- 
ne, uitrei tunicam appellabo. In hu 
moribus autem hoc notaui, quod 
quauis Vefalius affirmet humorem 
efffe utraque in facie de 
preffum,lentisque formam (a Gale- 
no aifumens) exprimere: in parte 
pofteriori tarne exacte fphericus eft 
in humano oculo, in anteriori uero 
depreifus, ita ut haec facies parum a 
plana diftet. Superficies autem has 
neceifario inter fe hac ratione uaria 
re fi opticorum campos ingredi lice 
ret,probarem,fed non licet. Quare 
nudahtec tantum ueritas tibi nunc 
fatisfaciat. In aqueo etiam humo- 
re quaedam adfunt,quae quanuis 
gramaticen aliqua ex parte lapiant, 
a me tamen tua caufa non praeter- 
mittentur. Primum eft,quod ana- 
tomici afferunt humorem hunc ita 
215 tenuem vti aqua eife;cgo vero fem- 
per aliquantifper craifiorem reperi, 
nifi forte illud accidit3quia refrige- 
rato corporeconcrefcat. Secundu 
eft,quod Vefalius negat graneos co 
tulifle hunc humorem oui albo, a 
quo quidem albugeieus vocatur a 
recentioribus, quanuis Galenus il- 
lud fecerit in io. de vfu partium ca- 
pite 4. his verbis . άμα As- 
77?0V t(cy tLCLTCtpoV T0 CV ΤΟΙζΟύοΊζ 
ίς-ι. Aetius etia idem fecit, qui lib. 
7#cap.i.&25.vocat hunchumorem 
ωο&ς neque vnquam ego legi 
(vno excepto introdu&orio) apud 
aliquem fcriptorem graecum vocari 
humorem hunc J<JWo«<T>i,fed fem- 
per apud Galenum reperhquod ap- 
pellatur, aut λί7ΐΐη3 aut vy>ov 
λίΎΤίον tyy καθαρόν 3 aut xara tLuj 
κόρην, aut fimilibus vocibus3&quan 
uis tenuis vocetur humor3id ob re- 
lationem ad reliquos humores fit, 
non autem quia ipfe aqueus fit, nec 216 
ita tenuis, vt aqua eft. 
Afcendamusad fuperiora, & ad 
caput ipfum, in quo illud primum 
notadum eft, quod membrana,qu# 
«fejMpcLvtcQa Graecis dicitur,non fo- 
liim ofta capitis veftit,ied etiam mu 
fculos temporales vfquead iugalia 
ofta vocata, quibus in locis valde 
craiTaeft,ac dura;quae quanuis ab a- 
natomicis tunica temporalium mu 
fculorum vocetur,pars tamen eft pe 
ricranei didos muiailos amplexa- 
ta ob maiorem ipforum cuftodiam. 
Nam ii haec eftet propria mufculoru 
tunica, eos eundos vfque ad infer- 
tionem indueret,neque ab ipfis vn~ 
quam recederet, quod tamen facit, 
cum prope os iugale defcendit.-quo 
niam ibi inter membranam ac mu- 
fculum vtriufquelateris pinguedo 
aliqua inuenitur,ac fpacium in quo 
latitat. Aliud etiam obferuandum 
eft, quod idem pericranium veluti 
dura cerebri membrana aliquot in partibus capitis poteft (difficile ta- 
men ) in duas partes feparari, in al- 
teram, qua: cuti ha?reat, atque alte- 
ram,qua? offi connafcatur, utraque 
tamc pars unum tantum corpus effi 
cit,quod pericranium eft : totumq; 
ortum ducit a ligamento intercur- 
rente per iuturas,neque diftinguen 
du eft pericraniu a perioftio, quod 
aliquot noftrorum temporum ana- 
tomici faciunt. Quoniam idem pe 
nitus eft in capite pericraniu, quod 
alibi perioftium: caueantque anato 
mici ne aliquado panniculi carnofi, 
qui ueluti chorda a mufculis fron- 
tis ad mufculos occipitij & aurium 
quadoq; percurrit, partem aliquam 
fccen t, & pro pericranio accipiant, 
uerumque pericranium pro perio- 
ftio , nam hoc facilime fieri poteft. 
Quemadmodum autem pericraniu 
olfibus capitis in exteriori fuperfi- 
cie pro perioftio adeft, ita etiam in- 
terna caluaria? fuperficiei perioftiu fubeft, membrana cerebri durior di 
da, autfaltemexterioripiius pars. 
Nam dura ha?c meninx facillime di 
inditur in duas membranas, qua- 
rti, qua? exterior eft durior minuf- 
que texta,& quaii tendo quidam la- 
tus huic membrana? expanfus ac co 
natus videtur: qua? autem interior, 
aequalior, atq; folidior viiitur, ac in 
ipiaiinus infunt, vt aperte anato- 
nae indicat. Pro perioitioigit huic 
ofiiinferuitpars dida exterior ip- 
iius meningis. Quod autem mcm 
brana ha?c duplex quaii iit, maiori 
ex parte ignorant anatomici. 
In membrana eadem dura, cana- 
les quidam funt, quorum numerus 
ab alijs anatomicis traditus illi non 
refpondet, quem ego obferuaui. 
Conftituendum autem primo eft, 
de quo generecanaliumloquimur, 
cum geminum ipfum iit in membra 
na hac. Vnum per quod currunt vn- 
ia veluti arteria?5qua?permembra^ 
217 nam diifeminantur.Alteruin quod 
delinunt vena?, hocque genus cana- 
lium loco venarum eft, & fangui- 
nem in fe cotinet,veluti in vena ip- 
fa reconditum, & ab hoc vafaqua- 
dam oriunf,quae venae penitus 1'unt 
per cerebrum,au t per futuras ad ex- 
teriora diftribuenda?. De hoc igi- 
tur pofteriorigenere canalium vel 
dudtufm loquor, qui £ιπτλοαι , vel 
Sιπτλωσ-ας ipiius membrana? vocan- 
tur a Galeno, neque horum nume- 
rus integer propoiitus eft, nec ipfa 
etiam conformatio.Nam veteres 8c 
recentiorum aliqui aiferunt venas 
per has duplicationes ferri, quod 
ego nunquam potui videre, quan- 
uisnonleue ftudium adhibuerim: 
at femper vidi venas in has duplica 
tiones delinere,atque cum iplis iun 
gitanquam ii venae & ipfa?elfent,ui 
diq; du&us illos , quos οχετούς etia 
vocat Galenus diifeminandos per 
varias partes ab his duplicationi- 218 
bus exoriri, veluti a vena aliqua ma 
iori,neque vnquam potui venee tu- 
nicam a meninge duplicata ieiun- 
gere,meritoq; iitud a natura fadum 
eit, cum meninxipiaeandem fub- 
ftantiam ac tellam, quam venae ha- 
bet, poilideat. Quare fruftra fuifiet 
tunica vena?, aut duplicatio ipia cu 
alterum ex his oportune munus ide 
perficere poifit. Nam quicquid phi- 
lofophatur Galenus de fecuritate 
illa venarum in 9.de ufu partium ca 
pite 5. illud totum ob ingenij foe- 
cunditatemcommentatus eft, non 
quod duplicationes iftae, quas finus 
uocant noftrorum temporum anato 
mici,quatuor tantum ab ipfis nume 
ratur,duae pofteriores,tertia media, 
& quarta pre&um inter cerebrum, 
ac cerebellum tendens:at reliqua; 
omnes, qua; fub bafi cerebri funt, 
praetermittuntur. Quare ut horum 
omniumfinuum certum numerum 
habeas, ita a me defcribantur. Cum uena iugularis, qua? defert 
ianguinem ad cerebrum,a me fupe- 
rius defcripta,perueneritad calua- 
riam, uelados illud, quod petro- 
fum di&um eft,ftatim ingreditur li- 
num infignem partirn in ofle petro- 
fo,&partim in additamento larnb- 
doidis exculptum,ibique delinit in 
mebranam duram,quas totam hanc 
cauitatem perioftij more ueftit. Ab 
hoc loco tanquam a perenni aliquo 
fonte omnes tinus unius lateris me 
branas didit fcaturiunt, atque ideo 
a me cauitas ifta, fons & origo ii-* 
nuum femper appellabitur, a qua 
primus oritur dudus, qui per dupli 
catam mebranam fub bali cerebri, 
in infculpto canali olTeo in addita- 
mento lambdoidis ueluti lates,fer- 
tur ad anteriora ufq; ad os illud, in 
quo eft glandula,quodque ego a fi- 
militudinc feliam uocare foleo, ibi 
duecoiungiturcum fecundo eiuf- 
dem lateris linu,de quo iam loquar> Ab hoc itaq; primo fiiui antequam 
ad finem perueniat, aliquando ue« 
nuke aliquot oriuntur, quas per mol 
lem meningem ibi fuperpontam di 
fperfae apparent. Ab hoc eode fon 
tis principio oritur uena, aut cana- 
lis quidam, qui ad pofteriora labes 
perforato olle poft illud tubercu- 
lum,quo caput cum prima uertebra 
copulatur, partim definit in linum 
ceruicis a me quarto in loco deferi- 
bendum, partim etiam diftribuitur 
per ceruicem& copulatur cum ue- 
nisibi difteminatis . Fons prnerea 
ipfe duplicationum poftquam pri- 
mas has foboles a fe deriuauit per 
infculptam fedem in ofTe temporis 
uerfus pofteriora aicendit uique ad 
fummum offis petroii dorfum, inde 
unica, & aliquando 
tres'ue oriuntur uena;, qua? per fu- 
turam lanibdoiden poft mammilla- 
rem proceftum erumpentes ad po- 
ileriora aurium per cutim difiemi- 
219 nantur,partesq; ibi collocatas, atqj 
aliquando cum exterioribus afcen- 
dentibus uenis coiunguntur. Cum 
itaque ad iummum dorfum offis pe 
troii perucnerit fons didus, tunc 
anguftaturatque definit in duos du 
dus, in fecundum fcilicet, ac ter- 
tium. Quorum prior perforata me- 
branafub bafipariteripfius cerebri 
deorfum ad anteriora ac media ca- 
pitis fertur per ide dorfum didum 
petrofi offis,donec perueniat ad fei 
lam, ibique iungatur cum primo. 
Ab hoc dum prope feliam eft,oriun 
tur uenulse,quce per membranam te 
nuem prope arterias anteriores dif- 
feminantur, atque ab utrifq; fimul 
iundis his finibus,primo fcilicet,ac 
fecundo venula? oriuntur, qua? ad 
cauitates vanas offium diftribuun- 
tur,& v fque ad oculi orbitam etiam 
pertingunt. Pofterior vero finus, 
qui tertius eit,afcendens perpofte- 
rioraad occipiti; medium coniun- gitur cum Tuo oppoiito, veluti opti 
me traditu e a diuino Vefalio,apud 
que hic tertius primus eft,integre<}; 
defcriptus. Quare ego de hoc nihil 
aliud addam, fed ad quartu venio, 
qui in ceruicis latere vtroque collo 
catur.Nam cum meatus, vel potius 
vena illa,de qua fecundo in loco di 
xi, orta a fonte, penerrarit extra os 
poft capitis tuberculum;tunc refle- 
xa fupra primam vertebram cerui- 
cis membranam in canali ceruicis 
contentam perforat, iinumq; vnum 
efficit fui lateris in ea par- 
te,qua? corporibus vertebrarum ha? 
ret. Hicque flnus ufq;adfeptimam 
ceruicis in vtroque latere fatis am·*· 
pia cauitate iniignis pertingit, ac 
multolanguine rcfertuseft. 
niam cum vena,que per tranfuerfos 
ceruicis proceffus repit,fuperarit fe 
ptima? vertebra proceifum, ftatirn 
immittit magna propemodum fui 
partem in hunc iinum,quodque re- 
220 liquu cft afcendens, ac fuperata fex 
ta nonam propaginem in eundem 
finum infent. Idem fuperata quinta 
ac omnibus reliquis facit ufque ad 
fecundam : cum enim illam iupera- 
rir,tota in principium dieti iinus de 
finit,vnico excepto ramo,qui ab ip 
fa exories per exteriora latus,in po- 
fteriores ccruicis carnes difiemina- 
tur. Per proceifum vero tranfuer- 
fum prima? vertebrae, nunquam ve- 
na ha?c, quod ego viderim, tranfit, 
fed arteria tantum. Ab hoc autem 
finu vnius lateris oritur meatus,qui 
in alterius lateris finum pertingit, 
ita ut his nexibus obferuatis,ac va- 
forum complicationibus, cum Hip 
pocrate dicere pofiimus ξυρροΐΑ μ ia 
%VU7TV0JCt HiCt jrvu<zira9i& 7TAVTCt.Cum 
itaque quatuorfint hi finus in vno 
latere,fi addantur totidem in oppo- 
fito, οόΐο erunt omnes, quibus po- 
fteaadiungatur nonus, quilubfa- 
gittali vique ad frontem peruenit,  in loco a Vefalio defcri- 
ptuseii:. Addatur quoque & deci- 
mus , qui quartus alioru eft, quique 
inter cerebrum & cerebellum re&a 
ad gladulam in extremo tertio ven 
triculo cerebri contentam, atq; pe- 
ni iimilimam fertur. Ab omnibus 
iftis duplicationibus venas oriun- 
tur, quas ad plexus χωρο&£?ΐζ for- 
mandos tranimittuntur, ac diftri- 
buunturper fubftantiam ipiius ce- 
rebri, quasse neruos cerebri, ac me 
dullas ipinalis committantur,ac tan 
dem,quas ad varias partes extra cai- 
uariam alendas diftribuuntur. 
In tenui meninge ita fe ftrenue 
geiferuntreliqui anatomici, vt ni- 
hil ego, quod ab illis non iit prodi- 
tum,inuenire potuerim, veluti etia 
in cerebro ipfo, in quo vtinam ali- 
quando videre licuiifet motum co- 
tra&ionis, ac dilatationis,quem pri 
mus ipfi cerebro adferipiit Galenus 
& noftrorum temporum anatomici 
221 aliquot approbarunt. Quoniam 
ratio mihi contrarium penitus di- 
ctat,neque argumenta illa, quas affe 
runtur a Galeno in libro de inftru- 
mentoodoratus, &inlib.devtili. 
refpirationis, & in duodecimo de 
vfu partiu tanti funt momenti (par- 
cat mihi magiftri, cui omnia debeo 
au&oritas) vt vnquam perfuadere 
potuerint motum adeiTe in hoc ui- 
fcere, cui motui obftet tota ipiius 
fubftantia, quodque pulfansfenfu 
i pfo (quod magis eft) nunquam af- 
i equi potuerim, neque in viuorum 
brutorum anatome,neque in maxi- 
mis capitis vulneribus, neque vlla 
alia euidenti, quam fenium fu bini* 
niftracet ratione, quanuis fummum 
ftudium 5 ac diligentia hac in re ad* 
hibuerim. AdeiTe auda&er non ne 
garem,fed aut ob ipiius paruitatem, 
aut aliam ob caufam me nunquam 
hoc ailequi potuifle affirmo . 
. Ad calcem iamperueni, mi do- 222 
diflime pater, enumerationis eo- 
rum,quae ego nullo didante, nccla 
boreleui in anatome deprehendi, 
atque vtinam ita vera iint, vti mihi 
fiintviia, tibique ita fatisfaciant, 
vtego inferibendo dum voluntati 
tuae obtempero (alioquin minime) 
mihi met ipii fatisfeci. Atque vti- 
nam neminem ex ijs,ad quorum ma 
nus libellus hic peruenerit noftra 
(quodfummopereexopto) offen- 
dat oratio, cum in ipfo nihil a me 
feriptum iit, quod alios anatomi- 
cos laedere valeat, ii iuili aequfue 
rei ipiius aeftimatores eife velint: 
Omnes enim, qui adhuc viuutamo 
ac colo,& illorum quoque,qui mor 
tui funt, manibus optime precor, 
nullius illorum glori£,aut laudibus 
inuidens, cum tam vallus iit opti- 
mae exiilimationis campus, ut inde 
unufquifq; maxima ornamenta iibi 
colligere poifit iine detrimento alie 
nae gloriae. Quod ii aliquando di- inno Vefalio, aut alicui alio anato* 
mico non lubens, fed infciens po 
tius, ucl inuitus vulnus aliquot in- 
flixi, oro ut hoc antidoti loco a me 
accipiant,quod aut imprudenter er 
raui, aut fi uera protuli, omnia ipfis 
prsefertim Vefalio accepta refero. 
Quoniam ita mihi uiam ftrauit, ut 
ulterius licuerit progredi, quod nu 
quam certe hac ope 3eftitu tus face- 
re potuiifem. Vale, & Iohannem 
Baptiftam Capredonum, nomine 
meo plurimum falujkto. 
F IJN I S. i 5 6 1 
V E N E T I I S. 
Apud Gratiofum Perchacinum.