O£rardo boldezio Qleronenfi tacp 
patri obferaadifltmo lacobus De 
vitalibus )bzixiefis.f,p.O. 
taueram ego antea xt ingenuefa 
teaz lingulare medico2um oecus 
Berarde Ueronenfis Bartlxslomeum montagna 
nam pzeceptozem tuum quem tantopeze tibi 
imitandum fufceperas.quemque Platonis moze 
altero pene quoq5 verbo miris in edum laudibus 
extollere conlueueras.eruditum quide5 atq3 appzi 
roe expertum medicum extitilTe, Herum quoniam 
gzattlTimnm te in eum nactus elTet oifcipulum,g 
oiuino ingenio Doctrina ac medica glo2ia claras 
Velut alter ‘bipocratea bac tepdlate colererisiaci 
le inducebar vt exiflimarej id Bartbolomeo tuo 
vfu euentlfe qt5 D gzeds imperato2ibus a Crifpo 
memo2ie pzoditum iegimus.£o?2 cm'5 inquit ge 
fta tanta apud polleres habita funt quanta fuere 
eo2um ingenia qui illa fcripfere,t>oftea vero cum 
pzeclara quedam oe medendi rattonea Bartbolo 
meo edita volumina pe2legttfem* atque illud in 
J)2tmis qD innumezisconftlue refertumvmuer 
am mediane fetentiam fumma claritate ccmplec 
tituncepi tanta viri illius veneratione fimul 7 ad 
miratione Detineri, vt non modo tibi tan$ verifft 
ma oe eo piedicanti atfenttcndum ee cenferem.ve 
rum etiam ceterozum pace plane concede 
dum alTererem nullum futlTe medium poli p2inci 
pem fflboalt quc3 femper excipio qui lingulas me 
dicinecuratiue parteeccmpediofius apertius cu 
mulatius attigerttaperaerit 
namq5 omnium eg2itudincs ta3 comunee p20 
p2ias omine rimatus.cuncta que vel ad integ2a3 
conferuandamaut nutantem vd tam labefactam 
erigendam reuocandamq5 conferunt calli 
gatillime plcnt(Timcq3 aoco complcxuf dl vt ntbil 
iam excogitari polle videarur.quo aut Doctus ex 
ptTtusq5 medicus Delectari iuuari aut Dilccdt flu 
diofus erudiri 7 ad medendum introduci facile po 
fir.qd non a Diuinio Bar tbolomei ingenio cogni 
tum longa quoq3 experientia compzobatum eius 
confilia Docte Dillucideeopiofeq5 olledant. Ira vt 
fiueDe.eg2itudinibus earamve caulis fiueDefig 
nis aut curis tfDontagnana5 Dilputantem audire 
libuerit.nibil ab eo p2etermi(Tum nibtl Diminutu 
nihil ieiune aut incommode Diiudicare pof 
lia.Bmus itatg viri lumrno Ddiderto accenfus cu 
antmaduerterem p2edarilftmum illud confilio2u 
opusqD multos annos apud paucos abditum la 
tuerat. fi in luce5 p2odii(Iet Bartlxjlomeo quldc5 
non fpernendam gloztam.medicis Vero omnibus 
Vtilttatem maximam allaturum.operc pzecium ee 
Duxi nauare operam vt eius confilia omnia vti in 
p20p2to exemplat i reperta citent ftdditertmp2i 
merentur. atq5 ita impzimerentur vt qq multa 
oe fimili plerumq5 mo2bo inferipta confilia efi’et. 
quoniam tamen illis nihil preter mferiptionem 
comnne erat.eo2ii5nullum peniais omitteretur, 
ne ftvno aut altero tantum tmp2dTo ceteta rele 
callem maucbi atqg imperfecti operis curam fufee 
pilTe otindicarer.3fa oiutna annuente clementia 
factnm.nibil additum nihil oiminutu3 p2eter oz 
dinem quem adtecimus,3ple namq5 fibi calus 
medicam a fe opem implo2antes eg2oe obtulerat 
ita falub2iter confulens que confulucrat confcribc 
da airauet at.iJtuo factum erat vt pafli'3 ac fine vt * 
Io ozdfoe quaft vagantia confilia non equo fpecio 
fum opus intcQzmnt ac fi fuis queque oigefla lo 
cis confpici poffent.ifccedebat pzeterca vt non fa 
cile inuentu legentibus etTet qD cuique mozbo con 
filium refponderet,*bozum igitur gzatia cum ar 
bitrarer ozdinem operi qutdc5 pulebrituditug no 
exiguam .lectozt vero rerum inuentionem factllt 
mam pzeftitunmfcconfiliozum omnium fumam 
tres in partes oifltnxi.£Luani5 pzima De regimi 
ne fanitatis.altera oe pzop2iis vmcuiq3 memb® 
paffionibue a capite vf que ad pedis calcem, f oe 
toticemunibus erit.nb nulla tamen oepzopzits 
cgzitudinibus nuperrime inuenta cbftlta vftimo 
loco addita claudens.&uibus quo completius nui 
loq3 extrinfecusegens opus reddatur. Jfddcmus 
40locobzeuesquofdam verum pez utiles 
tbolomei noflri oe balneis tractatulos. SSuccedct 
q5 bis vltimo loco alii quos Oe ooia 
D052 adminiflrandozumq3 regulas 
edidit Vna cumantidotario. qua$ nefeio quis vt 
ferf illosfibifalfopofl Bartbolomeinoftrimote 
afcripferir,£rititaq3 vniuerfum opus in quinque 
partes Dillribufum.toec autem omnia fecimus q° 
ad potuimus pzincipem imitati .cum quo merito 
Bartbolemeuf noflez Dicerpotefl,Yl6 eaiitbonu 
vt plurimum huius operis non fit apud vnu3 que 
45 qui buius nomine ooctrine vocari 7 per eam 1« 
crari oefiderat.2t3inimum namq3 qo medico ne 
ceflarium efl autem fupcradduu 
cfl incompzeixnlibile cfl.Clale. 
_ ‘ 
lErarduebolDriuspbicusfUerenc 
m accutilTimo Ooctozi 3acobo Oe 
ycitalibui Bzixicfi. bp.o. Superi 
oiebus litteras tuas mihi 
VfX quidemg2atiftimasaccepi.ex qui 
bus i amoz in me l ingularis 7 nb mediocris tua 
Dicendi facultas oftenditur.ln quibus pzeterea q* 
modo quaue femitamiroq3 ingenio confilio2U5 
opusBartbolomei monragnanc pzeceptozisno 
ftri bine inde oifperfum vagante ac abfconditun* 
tua arte opera induflria atque ingemi accumine 
non modo in lucem reddidifti intellexi* verum etj 
maxima tua Doctrina fummis vigiliis lugubzati 
onibusq3 tta compoftte ozdinafli. ac inoiuerfas 
partes luo ozdtne oiflinxifli 'ft a viris in faculta 
tibus noftr is non mb eruditis,(3 appzime confua 
ti(Timie.te vi£ laude Dignum atq3 bonarum Oilei 
plinarum imbutum effe iudicent 7 teneant. Sed 
ne iUiu8mo2talt6 intelligentie Bartbolomet md 
tagnane nrt' imemoz ee videar aliqua meozie Ot 
gna acalftdue periplummaximis laboztbus con 
tinuo (ludio accurata Diligentia atq3 incredibili 
fdeitiacompofita ozdtnata atque fuo ingenio p 
fpicaci in lucem oeducta atq3 confecta aperire nar 
rare,atq3 etiam verum tefltmonium reddere inte 
Do.quo tale confiliozum oiuinum opus quibus efl 
equum laudibus exoznetur magis magisq3 Bar 
tbolomei montagnane noflri Doctrina incredibtT 
q3fcientia non modo in rebus comunibus 7 vni 
uerfalibus vtriuique partis medicine in regimine 
fanitaris ve DiUucidetur.veTum etiam in iimpli 
cibus nominibus Qzeci& ebzaicis atq3 latis, 0uo 
zum virtures pzopzietates lingulares inumeraf 
q3 nature Dotes mtbt non modo publice legendo 
Difceptando. fed continue ipfum pedes peditem femper infequedo cdocutf atq5 aperuit, fodette d 
verus fimpliciutn fua incredibili 7 innata quada 
cognitione tpib2nm oifcretiua unicus erat.qut cii 
De eozum aliquo fermonem quouifmodo 7 
bet faciebat.ceteri omnes fcilentio Ducti gzatis 
acquiefcebant.i >0tfa experientia confirmabatlle 
queo pze tempozt9 anguflia quantum Deceret er 
tollere admirandum illud conft'lt02um opus iau 
ditum atque ab eo me interdum feribente cu vnt 
ucrfi rtudti tota caterua fcolsrticacbpol itu cbpila 
tam in regiminefanttatis inpzop2tis vntcuiq5 
mcmbzo partionibus ac mozbif particularibus in 
curandis febzibus in digezendif materiif in dear 
ticulandis egzttudinibus in pzonofticadis bonis 
malifq5 Difficultas quantu5 fub 
tilis ardua atq5 cognita Difficillima fit 
mi fuis in codicibus ortendunt pztncipee.Tlcnne 
magtrter alfabeti medicine qDert anarix)mia vul 
go Dicebatur p2ofccto.11am quotiens in cafibus 
arduis fiue colegiaiitj ftue in palertra aut extern 
poze bis occulis 7 auribus baufi.vna tamen cum 
turba plurima fcolaftica.buc patrem nortrum rtn 
diofilTimum ac memo2iofitfimu5 vitra q fatis Di 
cipolTitconucnientemcum 3fntbonio cirmifoni 
v'iro quidem gzauifftmt fenfus 7 fani iuditii.qui 
etate fua inter equiualentcs indicationes alterna 
tim fibi aduerfanres electionis libzafutt.ifce quo 
plana erat lententia q pio fuisgzatis confozmt 
busque inrtrumentis verus opifex et nature ad 
iut02 futt.ac etiam cum folertilfimo Olgone Ben 
tto faencnfe accutiiTimo qutppe.lpu tamen parer 
btc nerter co£ dicta logis fmotbnf 7 copiofiflimis 
auccozitattbus vallata curiofeflatt ad vnguem et 
fuoo2dtne refumeret rcfpondcdo confutandoca 
fumq3 egzttudinum 7 complicatozum accidentin 
in terminis rtabiliret cu5 caufif qmbui libet figntf 
q$ p2op2us Dilcrenm'6.tnferrctq3 pzonofticuj er 
bis VnC?cuq5 adumendum.poncretuj tandem fnte 
tt enes cura tinas fuo ozdine cum inrtrumentis p 
poztioraiibue.Jfcue pzop2ie pzcpzia fepius iuu 
pzopofitis accomodabat. bine inde collecta er codi 
cibus ilf medicine veterum pzincipum. quozum 
fepulta feze erat apud fuperftites memozia.Kpfe 
autem tanquam ex fono refin gere faciebat.Srecu 
enim continuo erant vigiles vt Plinius T>aulits 
Xteodczicuf *P>2ifcianuf Cozndius celfue. 7 qda 
volumina non vulgata Balient 7 aitozum pluito 
zum q illi altantes college g etiam De pzincipatu 
medicine tuc tempozis altercabantur 7 contende 
bant.l3oc patre noftro Bartbclcmeo vifo 7 aud» 
totanf rtuptdi oefferebant facile credebant fibi 
plurimum Ixmoris veri tbeozici textualis •vccm 
Fozmis p2actici cdmittcntes.Jfdbucnomplurcs 
fccult qui ipfum fepius fic 7 tempoze pzop 
te compofiteq5 allegantem colluerunt. 0uam gte 
tion reafuma arbitratus e cofitcri fe babutrte p2i 
cipium eius 7 elementa a Diuo pzeccptoze fuo Dig 
tulTimo/? luminari maximo facultatis nortre.viro 
quidem omnium eiectifltmozum optimo |t3azii 
lio patauo D fancta 25opbta cuius pe2emnif fama 
quam p2toz etaf 7 memo2ta famat.£5ic i metibuf 
Jacobi fozliuienfts fui pzius emuli. poftea vero 3 
uotirtimi filii ccfo2 fuit q nd eius iinceii animi i 
teg2itas q bonarum litterarum fplendor ac dcc 
trina tnferioz fucrit.1bzctcrea5 ne cirugie fcienti 
am cuius fcicntic 7 artis bic Bartljolomeug mon 
tagnana nofler pace omnuim Dixerim antiquirtt 
mozum omnium veterum inuentozum atque pzi 
cipum folus verus atq3 fidelis operatoz ac inter 
pzes fua tempertate fuit. XD.uid p immoztales De 
osinntrandisegzitildinibus Digntus.quid tapo 
llematibus incidendis aptius.quid i extrahendis 
oifibua coraodtus.quid in applicandis Vntcuique 
mozbo remediis vcilius.,pfecto nemo.95olus eni 
intot Ixjminum cozona huius ciru 
gie fcientie atq5 artis merito locum pztmum nun 
eupabat. quam partem a teneris annis pzimo 
pzofertus eft.3Iltto vero quid in compolitis p ani 
mantiumvita tuenda non fecit, nonne antidota 
rium in tot annts congertum compilatumq3 terti 
monium nobis pzebet.Cutus vtilttas non tantuj 
latinis fed etia3 barbaris p maxia extitit.0uare 
gzatalo2 gaudeoq3 De tantt talt'6q3 DignilTimi vi 
ri meritirtima fama Vt ea que ab ipfo fummo rtu 
dio in legendo maxima folertia in dtfputando* 
XidilTime in Docendo ptlTime in pzaticanao.miferi 
cozditer ac Diligeutirtime ineonfulendo fingulis 
dtebus tantotepozeartidue vtua voce audiuimus 
tliic me fuperrtite merito pzo pzefentium abuti 
dantilTima atq5copiofirtima Doctrina et vtilirate 
maxima ac porter um et’na memozia fi non in to 
tam faltim aliqua in parte non modo in lucem oe 
Ducta fed fculpra pzopta atqg infignita pczperuo 
maneant. Hale. 
montagnane mcdtci pzedanltims 
medicinale opus cibus egzi 
tudimbus comuntbue n pzopztte i quinque par 
. tes oiftrubutum feliciter incipit. 
d ! frars pztma Oe conferuatione famtatis» 
\£>ars fecunda De eg2itudmtbtme p2opziie Vnicus 
q3 mcmb20 a capite vfque ad pedes, 
i ubars tertia De eg2itudtmbua toti ccmunibus. 
I para quarta Dc balneis. 
y De regulis componendi Dofandi n admi 
niftrandi mcdicinasvnacii antidotario. 
rpars p2ima continetconfilia trta. 
ConTilium pztmnm oe conferuanda Ianitatec02 
caput •? ftoaebus p augmeal buidit* 
tis Declinat a medio continens capitula lepte a 
carta pztma* 
C2.De regimine traffretantium-r cura accidenti 
um eis contingentium a. cj?. 
C.5’Dc pzefcruatione co2po2um Debilium in ac 
re iubtili a. *c. 
(*&ar3 feciida continet vigiti 1 vnu tractatus 
•ttractatus pzimus De partionibus cercbzi edtinec 
confilia $7* 
C.p2i. De foda a materia calida qui doloz capitia 
appellatur per efTentiam quide parti capiti ap 
p2iatus.parti mo per colligantia5 a ftomacljo 
Dependens a i ,c. .<f. 
€.2. oe foda colerica p comunitate5 epatte.a.c.7i 
C.5.O mala complexone cercbzi calida 7 fic.D ma 
tu cozdis a ftomaebo qui faltus nomina 
tur.D mala complexione calida 7 ficca in toto a 
cozde comumcata.a .c, .7, <T*t5 fritate cdFbzi 7 diffiertate abelituf. debilitate 
Otgcdtc dbaebi cu paucitate 
C.de m3la cbplexione fri,7 buida 
C.de mal3 complexione fri.7 bu. .c. .1*4. 
C.de mala complexione fri 7 bu.cum multitudine 
flegmatice maciei mucillagiofe ptt aquofe.c.t> 
C.dc mala complexione fri.7bu.cereb2icumma 
la complexione totius calida 7 ficca naturaliter 
0eq3 eius caufis fignis 7 cura vcriufq5, .c. 21. 
C.de mala complexione cereb2i fr.7 bu.cum mul 
ta materia flegma t i ca aquofa 7 mucillaginofa 
multotiens .aliquando autem falfa et acetofa.q 
quandoq5 defeendens ad pectus inducet tuilim 
cum rafcatione 7 mala complexione ca.7 fic.ip 
fius epatis ex quibus pzouenit i toto capite do 
I02 g2auatiuus 7 frequenter multarum ventofi 
tatu 7 vapo? t eodem motus 7 cbg2ega°. c. 23. • 
Cdelapfufri7bu.cereb2ip2opter quem fcqmt' 
nocumentuminopcrattombus virtutum cog 
nitiuarum imaginatiuarum 7 mo2aliu* c. 2 5* 
C.de mala complexione fri.7 bu.cereb2i materia 
li 7 de opillatibe ipfiuf ccarrat02ia ccplicata cu 
vertigine cum debilitate virtutis mottne 7 fu 
ftentatiue fcotomia impotentia ad motus exte 
fm'02cs doloze cruris 7 pudularum periodica 
apparitione in tibiis 7 manibus. .c. .32. 
C.de mala complexione fri.7 bu.cerebzi per afeen 
fnm vap02um a domadx). .c. .35. 
C.de mala complexione cereb2t fri.7 bu.compltca 
ta cum mala complcxioc fplenis cu nocumento 
memo2ie 7 debilitate domaebi. .c. .34. 
C.de mala complexione cezeb2i ft i.7 bu.tf tulfi cu 
ex creatioe 7 dbilitate oigedte 7 appetitie. d ru 
gitu gurgulatione 7 extenfione fplenis x,6$. 
C.de mala complexione fri.7 bu.cereb2t' dcmacl3i 
epatis 7 renum cum metu co2dis. ‘ .c; .66. 
C.de mala coplextone fri.7,bu.cerebzt* .c. 70, 
C.de frigiditatem bumiditate cereb2t' 7 remida ca 
Uditate domaebi. .c* .71, 
C.de mala complexiowecerebzi frigida 7 bumida 
mariali a flegmate falfo 71? ard02e V2ie.c.z2. 
C.de mala complexione fri.7 bmcerebzi puimcts 
7 pect02ts a flegmate mucillagiofo 7 vitreo ad 
quam fcquuntur accidentia fufpecta difficultas 
anhelitus tudis fo2tis 7 oefcefus rnatiei ad pec 
tus. ~ *c. .74« 
Ide cbfo2tatibus caput abfq3 euacuatbe.c^ptf. 
Confo2tantia cereb2um. .c. .406. 
iDe cura multe bumtditatis capitis, c. .t537* 
Cconfoztatiacaptris. .c. .57* 
t)e mala cpmplexione fri.7 bu. ,c. *zi* 
IDe mala c6pLexionecerebzi.fri:7bu.7'eiuscu 
ra* «c. .i <32. 
Ide mala cbplexionecereb2ifrigida7bumida 
7 cura eiufdem. .c. i96. 
tx mala complexionecereb2tfrigidaetbumi 
da materiali; .c. .201'. 
Ide mala cbplexione cereb2t frigida 7 bumida 
7 eius cura. .c. .205. 
t>zo rectificatione cerebzi fri 7 bu. x. zis< 
1\ectificatio dtfpofitots cereb2i fri.7bu ,c.2<32 
Ide fignis cercb2ifri:7.bu; x. .590* 
C*oe dolo2e capitis a materia colerica cttrina p 
ueniente partim pe2 colliganttam ab epate 7 p 
tim per edentia noctimctt ipfius cerebzi .c.iu 
C. de monopagia periodica a colera vitellina.de 
ablattoneolfatue.de fcotcrma* 0eco2zupttcne 
dtgediuc.de doloze rcnum.de epate calido 7 fic 
co.de condricttonc fluxus emo2oidalis.d motu 
tremulo co2dis de omniu5 caufif 7 cuns.c.24. 
£>c cura 00I0216 pungitim' capitis.c. .5SS. 
fcet>olo2e capitis colerico* .c. .3534* 
£‘Deodo2C capitis a materia flegmatica mixta 
» cum colera partim per dTenttam in capite par 
ti'5 'fo p colliganttam a demacbo.de naufea do 
macbali cum diminutione appetitus 7 coz2up 
■ tione cibo2u 7 potuum.de opillattone domaebi 
de lippotbomta.motu tremulo co2dis.7 de ven 
trisftipricitatemagna. .c. .8. 
£*de foda a materia fri.7 bu.de conturbatione in 
fomno.de co22uptione in fenfibus tntert02tbuf 
d diminutione n co22uptione audttus.7 dema 
teria raimatifanteacapitead diuerfas co2po 
ris partea.et De debilitate quafi in omnibus ar 
ticulis. c* .59: 
Ct5 Dolo2e g2auattuo capitis per eflentiam a ma 
teria frigida 7 bu.cum debilitate vifus.fibilio f 
auribus.*) reumatead nares interduj ad pectuf 
defcendentecum tufli Dolozc extenliuo doma 
cbt.i cii doloze cdpzeflio cetris inferi021'f.c. 47 
C.de oolo2e capitisa materia flegmatica per coi 
ligantiam membo2um inferio2um complicato 
cum debilitate ftomaebi co2dts 7 totius cozpo 
2is renum laffitudine dolo2ofa 7 matricis 110 
cumento. .c. Jt* 
C.de foda flegmatica proueniente per etfentiale 
nocumentum in cereb20 7 per colliganttam do 
maebi ad caput CU5 applicatione dtuerfo$r acci 
dentium.f.multitudine lacrimarum .dtfficuira 
te madtcationts.7 nocumento dentium 7 aliis 
nocumentisstriftis fenfationis in partibus in 
teriozibus 7 exterioztbus capitis accidetf.c« 5t. 
C.de foda a mater ialrigida 7 bu.compltcata cum 
giauitate 7 tenfione inmufculis colli 7 fpatu 
laru CU3 lafiitudme a impotentia earum ad mo 
tum.dolozc renum.p2tuatione fecunditatis et 
difficultate antelitus* .c. .53. 
C.de plenitudine capitis ex multa materia fleg 
matica ex qua paratus ed in currer dolo2es iuc 
turarum p2ecipue a alios dolo2es. *c. .25« 
3d plenitudine cerebzi a totius capttis.c.257* 
fo: agg2egattone ffatil tn capite, .c. .598* 
Md emig2anea cu cepbalea a ma flegttca.cj6. 
C.de dd02e capitis a materia flegmatica circag 
tem dextram p20tenfo cum contunctione dolo 
v zis manus partis eiufdem. .c. .75* 
C.de doloze capitis a materia flegmatica mixta 
cum colcra.dominante tamen materia flegma 
ticij* *c. 75. 
Jld antiquos dolozes capitis* - .c. .57« 
Ide caufis fode fri. etbu. a cura ciufde. c.i>?4< 
Ide bis que antiquum dol02em capitis remcue 
repoliunt. ,c. .342^ 
ix rcctificattone nocument02$2 capitis* c. <3 8* 
C.de mala complexione fri.a ficca fixa in cereb20 
que fuit a pztmitia caufa pzoducca.f.3 vebeme 
tt tridttia anime* , .c. .tu 
|de modo confoztandi cereb2um inftfgtdaturo 
. aexiaatum* ,c. .574* 
C.de foda a materia melancolica contenta in am 
bobus panniculis cereb2i. *c. .74* 
C.de foda a materia melancolica. .c* 7S* C.De foda a materia melancolica que p20p2ie De 
nominari Debet cepbalea* c. 7^ 
C.De co22uptione in operationibus imaginatiue 
% cogitatiuc potentie ab immode 
rata ca.a ficcitate ipfiuf ccreb2i. c. {5. 
C.De nocumento Diminutionis et co22uptionis 
imaginatiue potentie a cogitatiuc qb p2op2ie 
Difipientia Dicitur. c. 7^ 
C.ad co22uptionem fenfun ititert'052. c. 7^ 
C.De nocumento in optationibus anfmaliu3 vir 
tutum et maxime De conturbatione in fom 
no. c. 20.' 
fce co22uptione i fenfibus interio2ibus.e. 46 
2De nocumento Diminutionis i operatione me 
mo2atiue potentie. c* up* 
■Remedia app2op2iata ad nocumenta 
ric. c. 125.' 
JDe Diuerftt3tibusco22uptionis operationum 
fenfun interior cufignisa cura, c* 22 J* 
C.De apoflcmate vlcerato in fummitate capitis 
a materia mixta ex fagutne 1 melacolia.c.79* 
C De mala Difpofitione capitis complicata ex ver 
tigine ftrepitu vel fragoze in auribus* c.t‘80; 
JDe cura g2auitati3 capitis. c. $7* 
*Remedium3dg2auttate5captti8. c* 383. 
JDe curag2auitans capiti amotus vetofitatis 
icraneum. c. 5.9U 
C.De vertigine.be motu tremulo cozdil.oe mala 
complexione ftomaebi frigida a iicca .de multi 
phcattone materiei melancolicc in fplene.a De 
ma2afmodea Difpofitione totius co2pis* c.80. 
JDe caufis vertiginis. c. $9 
tx cura vertiginis* c. 6z< 
fcc caufis et Varietatibus vertiginis et 
mie De lignis a cura. c. 224* 
C.De opillationibus ccrcb2i ad quas feqmmtur fe 
fuum exterio2umco22uprio.materierum i pec 
t02c collcctto.oo'102 in collo n fparulis cum bti 
miditate mfta ftomaebi epatieq3 caliditate no 
tabili a varicofa Difpofitione. c* si* 
JDe mala coplcxtone cerebzi* c* $8* 
tOc cura opillationis cereb2i* c. 6 u 
JDe p2ePuatide ab opillatioibus cereb2i.c.588* 
C.De cpilenfiaautoifpofitioneadcpilcniiam re 
ducibilt a materia flegmatica mucillaginofa 
mixta colere rubee flegmati iuncte. c* St* 
d. S5+ 
C.De epilenfia. c. 8S* 
C.De Debilitate cereb2i* a pect02ts non quidem g 
eftentiam in memb2is p2edictis fed per oepen 
dentiam ad invicem. c. 87* 
JDe cura Debilitatifcereb2i. c. 128. 
fcebilitati cerebri fubuenietia potet'. c,i$c>i 
IDe Debilitate cereb2i. c* 57U 
‘Jntcnttorectificatiua Difpbnu cereb2i.c. 405. 
C.Demelancolia. c. 89* 
fce moleftia in foni. c* 3p* 
toeconturbatione in fomno. c.. 
3fdjocandum Ionum. c. i87+ 
JDe execeffu i vigiliis. c. i 87* 
P20 iftantiavigilia2U5. c. 410* 
IDe immoderatis vigiliis Debilitatibus cere 
. bzum. c. 33I, 
. " . 8 • , * 
faTractatus fecundus De paftiombusneruozu. 
Coe paralifi. x, 
C,De paralifi. c, <30. 
fce medicinis piefmiattufs a paraltft. c.5y. 
Ddc cura mcmbzozum molifficatozum. c.62. 
fce paralifi caufiseiufa cura. c. 35!. 
Ex caufis paralifis. c. 331. 
jC.Oet02tura 0218? faciei cum paralifi totius oejc 
tre partis* c .93* 
C.oeto2turao2isavniuerfali paralifi ocxtrila 
teris Tcura per xii.modos., c, pt. 
C.oetozturaozts* c* pi. 
C oe toztura 0210. c. <32. 
C.De impotentia motus p20gze(f{mquc neque ve 
reparalifisoicipoteft. c. 532* 
C.detremo2e capitis bzacbt052 e?: fuccefTionc ad 
cefaleam frigidam. c. 535. 
C.0etremo2e caulis*?cara. c. 334. 
C.De ilupo2e oigiti mino2is Dextre n finiftre ma 
tuis cu5 aliqua cbtractione 0052 vcrfu6 oomcftt 
cam partem manus. c. .95. 
C.De ftupozc in ertrcmitatibus oigkoru manus 
7 tiemozc totius b2acbiicumfpafmofo motu 
eiufdem 1 capitis ablatione fermonis a opera 
tionum fenfuu interio2u tulTi n aliis, c.345. 
C.De (Tupo2€ in maio2t parte pedis 
JDe caulis ftupo2is i fupeificie cutis facie % bza 
cbio apparentis* c* S6. 
JDe caufa flupozis accidentisinfomno in par 
te fuper quam Decumbit. c. 58U 
1 Jlditupo2em. c. 385« 
fcKiuetionefrtgidiiad i partibus «ucbe.c.up.1 
JDe cura vehementis frigiditatis in partibus 
nuebe* c. 124. 
fcecurafpafmu c. 336. 
pefpafmo. c* 40/. 
( Iractatus tertius De occulis.' 
C.De Debilitate vifus cum imaginationibus eom 
plicata a mala completione cerebzt fri.7 l3umi 
da materiali pecedentc eum mala ftomaebia 
epatis oiipofitidc 1 fpecie bernie compotita eje 
2upmra a ventefa. c. 976 
JLoe nocumento Diminutionis in vifu. c 98* 
C.Oe ablatione vifionis. c.103- 
fce cura nocumenti Diminutionis a co22uptio 
«is vifus* c. 3J. 
fcccaufa nocumctii opatbe vifie potetie.c.48* 
fce cura nocumenti vifionis. c. 74. 
fce nocumentoco22uptiontsvifioni0..c. t'02. 
%x nocumento Diminutionis vifionis et cu 
ra. c* 2ii. 
E>e nocumento ficcitatis i oculo. c. iiu 
C.De imaginationibus oculo2u3 (tue De cozrupti 
one fenius vifus a materia fkgmatica 
te p colligatis a toto ri a ftoaebo p2ecipue.a tS 
Dolo2e fciatico cotincs tria apitula.c. iccT. 
C.ad imaginationes, c* 108. 
fce caufis imaginationum Vel C022upte vifioif 
JDe cura eiufdem. c. 50. 
zpodus cure imaginationum a aque oefccnde 
tis. c. iis4 
iDe mala Difpofitione que cft imaginationum 
inftantia. c. 120* 
■Remedia cbferentia ad imaginationes.c.123. * 
2De caufis imaginationis. c. 2». 
Md imaginationes. c. 213.' 
IDe caufis imagtatos oefitad ea? a otraxozf,' motus eius cum fignts 7 cura/ c. 224* 
2Jd pullum cozdis7 cius malam 
nem c, 25^. 
De cura Debilitati C02dis 7 totius cozpts* c.fu 
<Tonf62tantia C02* c. I74 
Deconfo2tantibusco2. c* 78. 
(Tonfoztantia C02. c. t>8- 
‘Remedia co2dialta cofo2tatta C02. .c. 221*, 
Dcconfo2tationeco2dis. c. 374’ 
*Remediu5 ad Difpolitione C02dis. c* 599* 
De cura Debilitatis co2dis. c. 391* 
C.oe oifpofitione lipotomtea que non raro reuol 
uitnr ad veram fincopiro; c. tss* 
i /Tractatus indecimus Ve Vifpofitionibus ma 
Viutlle continens confilia.5. 
C.De Doloze in-regionc finidra mamille. c. (89, 
C.oe cancro in mamilla. c; 190, 
C.De extenuatione mamillarum7 omnium alio 
2ummemb20$r. c: .90. 
| tractatus Duodecimus De Difpofitdibus meri 
V3 domaebi continens conftlia. 19* 
(.Oe nocumento Deglutitionis partim p edentis* 
ptim per colligantiam ccrebzi 
ad meri: c. 191, 
(.De nocumento domaebi a mala ccmplexone fri 
gida 7 bumida cum materia mucillaginofa et 
fecundum aliquam partem vttrea 7 
to ccrcbzi a firnili materiali complexione De 
peetozis nocumento 7 renu 00I02C, c. i92* 
(.oe mala Dii politione domaebi frigida et humi 
da complicata cum opillatione epatis 7 mala 
complexione calida renu 1 Doloze capit}, c. 195* 
C.De mala complexione domaebi fri.7 bu.a logo 
tpenetia a Qcnemone cometa. c. i$>$. 
(*ad malam complexionem frigidam 7 
domaebi co2dis 7 cercb2i ac epati6 7 per 9us to 
eius 7 tremozem capitis 7 bzacbiop 7 co2dis 7 
bumo2ofitatcm domaebi 7 co22uptione5 villis 
ac oiminutionem nec non Dolo2cm lpatuloru5 
fpinecnirium7coxarum. c. 2ii 
(«De mala coplexioncfri 7 bu. demaebi De catar 
ro imaginatione g2aucdie lingue almate ;rugi 
tu cructuatione 7 laffitudine ad motu p20g2dt« 
uum C. 212* 
C*ad malam complexionem domaebi frigidam 
materialem p2incipaliter.lccundo ad malam 
complexionem frigidam 7 bumida3 materiales 
cereb2t' tuffes 7 Dtfficultate3 anhelitus tertio ad 
herniam. c. 196. 
C.De cura quattuo2 accidentium.quo2um p2tmu 
ed mala complexio frigida *-* bumida demaebi 
fecundu3 ed multa capitis bumiditas. tertium 
ed frequens optUatio epatis 7 lplenis.quartum 
ed permutatio epatis ad frigiditate, c. i97 
De mala cbplexione fri.7 bu.dbacbi. c. 
De medicinis curariuis lapfus frigidi 7 buml 
di domaebi. c. 3y* 
De mala complexione fri.7 
Rectificantia domaebum in quo p20pter 
piam bumtdttatem eiuf perviam iDigedionia 
materiefrigidegenerant. c, <59. 
De mala complexione fri.7 bu.dbacbi.c, 97« 
De rectificatione Dif)pol itionis dbacbi.c. 98* 
De mala complexione domaebi magis ft igidt 
tati q’ caliditati attinente c, t>cf. 
De mala complexione frigida 7 bumida multi 
plicatiuaventoliratum. e♦ i 87. 
i$e immoderata bu.ftbacbi.7cura. e* zti* 
De cura male capionis fri.7 bu. e* 257. 
De lignis male cbplexois frigide.7 bumide do 
maebi .e, 296. 
De cura male Dtfpolitionis domaebi per quam 
Debilitatur Digedio* e. 296. 
De fignie flomacbi fri.7 bu. e. 390* 
2Jd domaebum calefactum. e. 70. 
De mala complexione calida 7 ficca p20uenien 
te a materia calida 7 acuta* e. iz, 
fccmalacbplcxioncca.7.fic. e. iri, 
C.Depzeferuationedomacbiquied rare texture 
7 epatis calidi 7 ficci a pectoris extenuati facile 
recipientisalterationem* e. 214. 
•(.De Debilitate appetitus pzoueniete ex Dbilitate 
fplenia non potentis attrahere mclancoliam 
ab epate7 purificare iaguine ab ea. c. i <?7. 
C.De modo rectificaudiappctitiuam 7 oigediua5 
virtute! doaebi 7 cozdil ibam 7 renes, c. 203. 
>C.aiiud iter um pzo eodem adrectificandu5 bige 
diuam eius 7 ad iducedu c. 204* 
De rectificantibus domaebum ad appetendum 
Digerendum 7 educendum Vctofitatee. c. 154.. 
De vigozationo appetitiuc domaebi. c.374. 
De Debilitate doaebi cu appetitu vomedi.c.iip 
De cura Dcbilitatif domaebi. c. 244« 
3id Debilitatem appetitus. c* 410« 
De cura Debilitatis domaebi* c. yi* 
De nocumentis domaebi. c* 49. 
De app2opziaci3 domaebo; c, rif* 
■Rectificanria domaebums c. i>p« 
P20 rectificationc male Difpofttionis doma 
cbi. c. 2ift 
Ut fubfidium afferatur domaebo. c. 255’ 
De caulis Diminute oigedionie doaebi. c. zri. 
Decuraeiufdem. c. 50. 
De cura Debilitatis Digedie doaebi. c. 6 6". 
De nocumento oiminutionis 7 co22uptioni3 
Digediontscibi in domaebo* c. (02* 
De caulis oiminutionis vel co22uptioms bige 
diue in domaebo. c. 132. 
De cura nocumenti Oigediue et appetitiuc do 
maebi. c* 137« 
De cura nocumenti oigedionis. c. 135?« 
De cais nocumeti oigedionis doaebi. c. i$0., 
De cura nocumenti domaebi c. 127. 
De Debilitate oigediue-dbacbi 7 epatts.c* 571 
De doaebi Debilitate i Digerendo, c. 598. 
D20 Dii poitionibus doaebi 7 capitis, c. 598* 
De*confo2tacioncDigedionis* c. 374* 
De Debilitate domaebi. c. 
3fd nocumenta domaebi: c. 585« 
De nocumentis domaebi. c. 588* 
■Remedia cbferetia flbaebo. c* 39.2. 
Daonfoztantibas domacbum< c. 59 y. 
De remediis domaebi. c. 404. 
DzoOifpofitionedcmachi. c. 406. 
(.De Dtfpolitione apodemola domaebi pendeti 
te a flegmate cu colera mixta eo tamen vincen 
te complicata cum aliis quinque cgzitudinibua 
f.fluxu ventris cacefia 7 mala complexione cali 
da renum mala complerione cere&2t fri*7 bu* 
7 vniuerlali cozpts Debilitate, c* 204« C.dcapoflematcftomacbt genito ex melancolia 
per adullioncm (anguinis a; colere vitdlinc jp 
ducta que eft caufa bo£ quattuox 
accidenttum.f.pulfus co2dis qui p20p2ie faltuf 
denominari dcbet.conftrictio anbcltrus.tuffisi 
tcrpelara.a fcbzis infeparabilis. c. zotf; 
C.de naulea 0 rugitu a ventofitate flomacbi ri de 
mala oifpofitione capitis frigida et bumida.et 
debilitate vifus. c. zop. 
fc>e naufea flomacbalt. c. 53, 
IDe cura naufee* et abbominationis flomacbi 
carta* 
fce cura naufee cii appetitu vomedi. c. 124. 
fceabbomtnattone. c. 187. 
C.contra ventofttates que generantur i flomacbo 
•t inferio2i venrrc.a ad confo2tationcm oigeflt 
ue flomacbi n epatis. c. 20pi 
£>c caufis multiplicationis metud. c. 212. 
ild rugitum eructum. c. 215. 
IDe medicinis p2obibentibuo generationem ve 
tofitarum et matcricruroflegmaticarum i flo 
maebo. c. 341. 
C.p2eferuat!uum ab opillationibuo et a tenfione 
magna tn flomacbo. c. 210. 
IDe opillatione flomacbi. c. <3. 
JDe remotione opillationu ftbacbi. c* 374« 
Ibe caufis opillartonis ftbacbiciite'fibe.c.404. 
Jbc caufis tenfionis in regione media floma 
cbt. e. 378. 
fcecuradolo2isflbacbi. • c. 20. 
fce mala difpofitione q c imot5rata fitif.c. 120. 
■Remedia fitis co22ectiua. e. t2cT. 
M iubueniedu liti. c. 408. 
pzo imoderata fiti. c. 410. 
C.pzo faltu in fundo flomacbi n C02dis feb2e colli 
quatiua k p2iuatiua exiccatbc 2to* 
C.de conualeicentc a fcb2e tertiana neta cui fucce 
fit vomitus fluxus ventris tenfio ipocundrti fi 
tnflri cn dclo2e fplenis. e. ziu 
dkmctztm dccimuftertius dc dtfpofitionibua 
Repatis contines cbftlia. *?. 
C.de debilitate epatis pofl diaria n difTinteriam 
de vlceribus in tibia * de dolo2e et tumo2e ti 
biarum. c. 214* 
IDe bis q co*fo2tat epar laxatu. r. *><&. 
€ofo2tantiaepa2. e. 
■Rectificatiacpar. c. i><?* 
tx remediis a(pp2tatis epati. e. i «>4. 
Specialia remedia debilitati virtutis fubucni 
entia. c. 221. 
*Rcs qucrcctificatcpar. c. 2332. 
c. ip6* 
IDe canfis debilitatis in tiutritiua virtute me 
b202um. c* 40z* 
intentio qua epatj difpb curari »3. c. 403. 
Ide quibuldam nocumentis que parata funt fu 
peruenire epati. c. 5833« 
foecura. ' c* 3pt. 
C.de opillatfonc epatis a materia flegmatica per 
viam indigefliomegenita. c 214.’ 
C.ad opillationes epatis ad malam complexione 
frigidam a bumidam materialem flomacbi et 
de catarro fallo def cendente ad diuerfas partef 
capitis cu dolo2tbus f02tibus. c* 215* 
C.dc opillatione concarnatio epatis 1 pozzi fellet' 
ad fatcftiua defendentis complicata cum ma 
la complexione frigida et bumida flomacbi. 
carta. 217. 
C.de opilUttoibue i gibbo epatis o reibus.c.ztcf * 
Ifcecatsoptllattonu epatis. c. is%* 
Ide cais opillationis i epate i venis et i viis vzi 
nalibuse c* 555. 
fce cura opillationis epatis* c. $u 
fce opillatione epatis a renu, c* 404 
Tbzo medicinis que necetfarie funt pzo difpofl 
tionibus epatis a renum. c. 406". 
j0.de caliditate epatis a renum cu optllatiombus 
in renibus ab barenulie. c. zicf • 
IDe fignis calidi a ficct epatif. c. 214« 
IDe fignis caltditatis epatis. c. 152. 
Ide fignis aduiliue calidttatis epatis. c. t'58 
iDecuza. c. 15.9* 
iDemalacbplexdneca.ific.epatis. c* 27« 
ix cura male complexionis ca.a 
IDe regimine caliditatis epatis a bumiditate 
ftomacbu c. 82. 
Ide mala coplcxionc ca.a bu.epatis. c. 6>. 
£>e mala coptonea cbpofitoe eius. c. i8cT. 
• fce rectificattone complexionis epatis permu 
late ad frigiditatem. c. i <37. 
3ld puetionem a caliditatcm in ipocudzio dex 
tro. c. 21 y. 
Jnftrumenta que 'malam difpcfitioncm epatia 
co22tgerepoflunt. c. 321'. 
II.de cacefia a mala difpofitone frigida a bumida 
epatisper colligautiam matricis et immode 
rato fluxu menftruo2um dependente. c.zi>. 
C.aliuddecaceiia* c. 220« 
C.ad cacefiam ardo2emvrinc cumexco2iatione 
<? vlceratione veiice. e. 267. 
ite cauiie cacel te a cura eius. c, 20S* 
jDecaufiscacefie. c. ,z6^„ 
dlXractatus dccimufquartus de oifpofitiombu3 
\Jfplem'6 continens conf ilia. 4* 
C.ad malam dii politionem fplcmsexqua p2opt 
infectum fanguine3 generabantur pufluie a lea 
btes. c. 222. 
IDe contoationc fplenis. c. 
fceapp20p2iatislpleni. c* cT*. 
3nflrumcnta rectificantia fplene, c. 39Z. 
jl.de duritie 7 opillatione fplenis. c. 222. 
fce cura opillarionum I plenis* c. 
fce cura opillatidis fpleis ? epatis. c. i.97* 
E*de quibuioam accidentibus euenicnttbus capi 
tt co2di i flomacto p2ouenietibus a debilitate 
<i opillatone fplenis. c* 222. 
gl.de duritie apoflcmofa fplenis. c. 222. 
tx. mala complexione fplenis non pzcciie lin* 
plici Imo complicata cum CQzitudinc compofi 
tionali. c. iscr. 
fc>e quibuldam nocumentis que pa2ata lunc 
fuperuenire I pleni. c. 58j3. 
d tractatus dectrmifqmntusdc paffionibus ver? 
fjtris infertozis n inteflino2um. 
jt.de dolozibus cxtftenttbus circa regionem vm 
bilici tam fuperius cp inferius n extenduntur 
etiam ad latera quibus etiam quadoq5 fucccdiC 
vomitus fatis magnus n folutio ventris nb mi 
002 iftoqui etiam oolozes extenduntur vfque JDccauftsimaginattonuto# c* 
$e bis que fcotomie? imaginationibus confe 
runt. c. 542* 
ite quibufdam app20p2i"atia ad 
nes. e. 5884 * 
Jxcaufisfcotomie. c. S9* 
tbe inrtrumentis a.ppziatisad fcctcmta.c.c>2. 
(f.Oeiirtula inoculo. e. io9* 
f.Oe“palbeb2a inuerfa* c* iio< 
Cad optatmiam acutam; c. iicj 
lOecurfu lacrimarum c. 537* 
jDccaufte c* 52; 
Jbe cura lacrimarum* c: J3. 
fce multitudine laaimazum* c* 102« 
fcc faltu tn oculo* c. J6. 
fld faltum in oculo* c. »« 
3ld mollificationem 7 extenfionem cutis palpe 
brap. c. • 215* 
Ifcractatus quartus Oe auribus cotines cofilia.r 
Coe vicere in aure cu exitu virulentie, c. ito* 
C.Oe nocumento auditus ? fonitu in aure CU3 ext 
tubumiditattsco22upteabea. c. lio. 
C.ad oiminutionem co22uptionem ? ablatione5 
fecundum partem auditus aim recitate confir 
mata vnius oculi ? nocumento oiminutionis 1 
co22uptionis in operatione vifiua alterius ocu 
li ? oe oiferaiia cerebzt fri.? bu. c* 112*. 
fce co22uptione in operationibus, fenfus audi 
tus. c: 13. 
fcc oinutde aut co22uptoe fenfs 
JOe nocumento oiminutionis ablationis ?co2 
2upttonts auditus. c* iiz* 
3De cura nocumenti auditus: c. ii U 
toc cura audttus. e. t'28. 
Jtc inuertigatione caufarum p20p2iap co22up 
tiouis ri oimimitionis auditus. c. 20U 
3n fublcuationc co22uptionis auditus,c. 23^ 
C.oefibiUo. c. 118. 
C.ad fonitum 1 fibillum auriu. c+ iis* 
C.Oe fonitu vel tinitu continuo tn aure pulfu coi 
dis eructuatione fo2ti ri cbtinuo tumo2e vctrtf 
<i fonitu in parte fuminia tumo2e pedis ri oebi 
litate magna* c. ii<$* 
d.oe vndecim malis Oifpofitiontbus repertis iti 
nobili viro 21ntbonio p020.qnarum p2ima crt 
inflantia fibillationis in au2ibus .feda crt reua 
tis a capite oefcenfus n cet}.vt babetur per 02 
dinemtpzfncipioconfiliu - c. iip. 
ite caufafibilli. c. 4V.' 
Md tinitum aurium. c. 
ite remediis (onituf auris* c. '388* 
(J Zractatus quintus Oe nafo contines confilta x* 
C.Oe catarro falfo oe oefedatione faciei 1 oe nocu 
mento anhelitus* c* 130. 
C.oe catarro: c. 15^ 
C.oe catarro complicato cum Difficultate anbeli 
tus nocumentoappctitiue ftomaebi opillatione 
renum ooloze iuncturarum 1 immoderato flu 
xuemo2oidarum. c. v&* 
C.oe catarro* c. 138* 
C.oe catarro* c: 130* 
C.adoefcenfumcatarrt acuti. c. 1337. 
C.oe catarro a mala complejctce fri.i Itu. cercbzi 
itottus capitis. c. t'42i 
C.oecatarro falfo Detendente ad pcctna n ad na 
fum cum exco2iationectpurtulie in parte cxtc 
riozt. c. t'43 
ite reumate ad narce 1 interdum ad pectus oe 
fccndente. c* 48. 
iDe reumate a capite Detendente* c; ii9 
fcecura. c. 122. 
fce materia a capite ad inferio 
ra. c. ipi. 
Jfcecura. c. ipu 
JJ* caulis co2ifc; c* 112« 
fcegime p2cferuatiuu n curatum cutmUMfr 
Jfceoiueritsfpcctdwscatarri* c. 38I 
fce regimine catarri* c. 388* 
foe cura catam falfi. c. 412, 
t>2ooelcenfu materier urna capite ad partes 
0213* C* 585. 
fce obturatione r< conrtrtctfone c. icT. 
JDe caufis ablationis olfatue. c. 2/. 
fce cura eius* c. 237* 
fc>e nocumento olfatus. c* 537* 
C.oe iepbiroe non puro C nafo icura eius .c.izs* 
C.pzo polipo circa finem cure* c* 150« 
ipTractatusfextusoeozect maxilla continens 
xconiilia quattuo2. 
Coe vndimia in gena partim per effentiam par 
tim pcrxerebzi ge 
nita continens tzia capitula. c. 443. 
C.Oefiftula in maxilla. c. 144* 
<f.adfet02C302i& c* 14^ 
Coe fetoze 02 ia. .c. 14 S* 
l|Zractatu3 feptimusoeoentibus. v 
Cad gingiuas co22uptas 7 ad Dolorem Oentinm 
ad faciendum partem Dentis putridam cadere 
ecqua O0I02 aiiquado caui atur. c. 
C.Oe cura reumatis ad oentes. c. J3 
| tractatus octauue oe egzitudinibus memb20 
xrum gutturis continens conlilia quinque. 
C.oe elongatione vuule a materia aquofa a cereb9 
ad vuuUm oefcendente. c. 147* 
C.oe aportcroacegule nominato Bocio.? pzuno 
oe inuertigatioe bocii percauias ? iigna.c.48. 
C.£>c pffocatione a flegmate aquofo ? muciilagio 
fo imbibito i partibus gulle gutturis ? colli pe 
, dente a mala complexione frigida et bumida 
ceieb2t complicata cum Dolo2e 
compofito ex renali iliaco ? Umbilicali cum no 
cumento Oigerttonisrtomacbt rtipticitate ven 
tris ? emo2oidarum conllricttone continens 
lectiones Duas. c. 14 <7. 
Coe rti angulatione ab oppillatone aut ab aperte 
mate in partibus gule. c. 04* 
Coe aportematibus gutturis que Vulgo Dicuntur 
O2agon5elli. c. iSS. 
ite reumatifmo ad partes faucum amigdala? 
palati et colli* c. iS 
ite cura reumatis ad maxillam. c. 
ipe caulis impedimenti plateis £1:1010.0.243. 
Jecura. c. 244, 
ite cura impedimenti pferedi fmoe3. c. 20. 
3ldg2auitatemlingue. c 213« 
t>20 amaritudine 02is. c. 410. 
ix Difficultate roarticarionis* c* fce cura fquinantie. c. 39 p 
llTractatus nonuscomuntsDifpofitionibuspul 
a pectozis continens confilta. 20. 
C.De mala complexione parttum pectozis materi 
ait a flcgmate colericomucillaginofo vl’ vitreo 
in partibus pzedictis tnuento ad quam fequi£ 
02tcmta cum fputo (anguinis. c. i$$i 
C.D apodemate i partibus pectas ,pfudo.c.t/3< 
C«ad pleurefim. c. iSS* 
C.ad plcurefim. c. i$9* 
C.De regimine conualefccntts a pleurefi ne reci 
diuet. e. <59* 
f.oc plenitudine pcct02tf n anhelitus coangudatf 
one p20uenienttbus a materia flegmatica mu 
ctilaginofa fecundum mata partem 7 vitrea 
fubdomindte. c. i 60* 
C .De multa materia flegmatica contenta in pecto 
2e ri in pulmone que partim Defcendebat a ca 
pite. .c iCo* 
repletione pecto 2ts ex moteriebus ad ipfuj 
a capite catarri5antibus. c* si* 
C De afmate. c. iCu 
afmate pp pleitudtej pect02is. c. icTi. 
. JDccuraafmatis. e. i*>9* 
'M afma tempoze indantie ipfius. c, i't'5. 
caufis afmattf. e* *>99/ 
fcecui*aafmatts. c* 401* 
C. ad Difficultatem anhelitus* c. itfz< 
$ ,D’ Didicultatate.anbelitus. c. 1^4. 
iOo caufis Dotas pectas. c. 599* 
toe nocumento i abelitu. c. 45?. 
t>e caufis Difficultatis anhelitus. c. 54* 
fcecura. c. 55* 
fbc caufa Difficrtat) anklitus n cura cim.c66* 
ix caufis nocumenti anhelitus. c. 152. 
fcccura nocumenti anhelitus ex Defluxu mate 
ricpacaipite. c. i3z< 
Md alieuiandum anhelitum. c. i8z« 
fce nocumento i antelitu. c. 2ccT. 
fcc cura nocumenti in anhelitu* c. 208; 
fbc caufis Difficultati aiMitus. c. 212. 
fc>e parato icurrcre Oilficulrate i abditu.c.2i4. 
fee Dcfcenfu materiei ad pectus, c. 5.94. 
fce caufis Difficultatis anhelitus. c. 38U1 
iDe Difnia vel 02tomta. c. <6 
fce Difnia. e. 3zz. 
fce catarro fluente ad pectus. c. icr. 
iDe Defluxu a capite ad pectus.c.4z* 
toc reumate ad pectus. c. 49. 
cura fiuxuf matiqz a capite ad pcctuf.c.ta 
jfd materias que iam catarri3ando Dcfluxerut 
ad pectus. c. 585« 
C.Del puto fangutms pzouenientecx ruptura ve 
neinpcct02e. c. i<55* 
C*De bis que p2obibent aptione. c. iz9* 
Coe fputo (anguinis, c. <79* 
C«oe fputo (anguinis emiflfo a pect02e cum tuffi 7 
rafcatione. c. iso. 
(T.ad fracturam vene in pcctoze coniunctam cum 
. febze -7 marafmodea ctia5 oifpofitbe. c. iso* 
C.De-percudione facta in pect02e cum lancea ex q 
(ecuta fuerunt plurima a p2aua accidentia illa 
.. c. <76* 
C.Depttfi. c. i65* 
C.D ptifi in quadaj muliere. c. icr/. 
C.De fuf pecto ad ptift5.’ c. i70* 
Md confo2tatione pulmonis a pectas. c,5z* 
Confoztantia pulmonem a pectus. e. izCu 
JDe cura tiilTie cum excrea tionc. c. 65, 
fcetuflt. c. zq<j* 
loc culti catarrali cum fcreatuflcgmatice mate 
r it. e. 45 u 
$d factandum fputnm* e. 34z* 
Ifce caufis nocumenti in pcct02e et cura etuf 
. dem. e. ipi. 
fbc cais gibbofitatis a arcuatote 545* 
intractatus Decimus De DifpofitiombuS' co2dts 
Veontinens confilta. 9. 
M&c mala complexione co2dts et partium ei ad 
iacentium pendente a colcra citrina ad quam 
fequitur interdum fubttus cafus virtutum cm 
tiium line manifeda caufa ourans per fpacium 
bozevniusvelmedie. c* tsu 
>C.ad malam Dilpofitionem frigidam a bumida3 
C02die 013 vniuerfali co2po2is Debilitate ac ex 
. tenuatbe Debilitate demaebi oiferafia renum 7 
epatis calida 1I icca a impotentia ad motus ,p 
gzetfiuos. c. 1S4. 
fac mala coplcxione calida a bu.co2die.c. tzcT* 
5Eignamaie cbplonie firtV?(ic.cozdis.c. 3C 
J&fignisJri.Tbu.cozdis. c. 3.90. 
C.ad motum exedis* c. is 5* 
C.ad motum tremulum cozdis cum Difcrafta fru 
*i bu.pectas demaebi capitis a oolo2em in 
genu a cauilla. u is5< 
(C.oetremo2eco2dts De vertigine et Debilitate 
Digcdtue domaebi. c. is/. 
t*ad motum tremulum cozdis a Difficultate abe 
litus cum mala complexione (plenis a opillati 
one epatif cum reni ione a opiliattone canalis 
felltsDcIcendeutis ad intedtna cum icteztaa 
ct mala complexbne calida renii. c. is 5* 
C.De tremo2e co2dt's a mala complexione fri. et 
hu.cum afmate a vigilia I uperfiua abbomina 
tionecibi‘?arefacttoneco2po2is. c. isz* 
C.de tremoze cozdta. c. iso. 
2t>emotuco2dis. e. z* 
fcemotu tremulo etufde. c. io. 
JDe caulis tremo2isco2dis. c. zz. 
&e cura eiuidem. c. 51. 
fce cura metuo tremuit C02dis. c. 55* 
£>e cura motus rremulkoadis. c. cTcT. 
motu co2die'doacbali cafacba noiato.c.Oz* 
JOe mala Dilpofttdne q e trcmo2 C02dis.c.t20* 
fce cura trentas cozdis. c. izy. 
fce cura trentas cozdis* c. 18.9. 
fce caufis motus tremuli co2dis ct cura.c.ztt. 
fcctremoze co2dis et mala complexione doma 
cbneura. c. zzu 
fce motu tremulo co2dts a caufis etus.c. 5zz* 
fce remediis ad pull um vei motum tremulum 
co2dis. c. 588. 
fce caufis metus tremuli co2dte. c. 402. 
ttegtme Dii pol itioni cozdis a,ppziatu.c.405. 
fce motu tremulo co2dtf. c. 404. 
. fce remediis cozdif. c. 404. 
, fce pulfu co2dts. c, 3p. 
fcecura pullus co2dis. u iis* 
fce (edatione (altus co2dis. ' c. zos* 
fce cais 7 varietatibus (altus cczdif 1 tremuli ad renee 1 fpina3. e. 22; • 
Coe Ooloze tentrie a vetofitate. c4 22CXi 
De caulte oolozie a tumozte fub regione vmbi 
lici. c. 302. 
De motu in ventre percepto ac fi inteftina con 
traherentur. c. fo. 
De modo pzcferuandi ab euentu coler ice palTto 
ttif 1 oc cura. c* i$9. 
C.oe imederata fttpticitate Sfentrie ab mfltno2u 
fngiditate oependentj fiF a trafttul 
colere ad imeftina. c. 223. 
C.oe flipttcitateventrtscdplicatacufaltu'» 
mulo motu co2dtf cu vtigtne.fibctomta cu ima 
ginibue n co22upttone operationum fenluum i 
terio2um. e* 224 . 
De caufie ftiptfcitatis vetrif. c* i$0. 
De llipticitate magna ventrie 4 c. io* 
De llipticitate magna. c. i98 * 
De vehementi llipticitate* c. <87 . 
De cura. c* isr* 
De bie q vetre fltpticu leniut • c. 134 . 
2ld flipttcirate ventrie * c. 394« 
De caufie llipticit arie ventrie * c. 399. 
c. 200. 
Demote'itgeniieleniedivetre. c. 250* 
De bie que flipticitatC3 ventrie curare lolcnr* 
carta 342. 
1>20conJlip3tione ventrie* c. 410« 
C.oe fluxu ventris bumozali * c. 227. 
C.oe fluxu epatico. c. 227. 
De cauf fluxue vetrie 1 eiue cura. c. 204. 
De md retinendi vetrie flux»5. c. 574 • 
&Cractatue oecimuefextue oe oifpofitoibue ani 
C.oe cmo2oydib3 continens fecrionee ouae. 
4 Sectio pa capttulu lingulare oe oilpoliftontbg 
quibufdafequetibuead emo2oidae? oeoibue 
Ipefiebue c. 228. 
C.ad fluxu emo2oida£ cu dolo2e ibide ? d fornica 
miliari i ii ellio feto 1 etj d ficu i ano. c. 231. 
C.altudaoemo2oidae. c. 234. 
De fluxu emo2oidali. c. 39. 
De cura fluxae tmodrati figtnf. c. t'27 • 
Decuratmodratifluxufeo20idar:. c« 137. 
De cura coftrtctionie c. 2i. 
De cate fterdte fluxue emc20tdaf. c. 27* 
De cura. c. 30. 
3nHrumenta que cmozoiday fluxum flrtngerc 
poliunt. c. 221 i 
3n(lrumentum fedandi oolozem in fiteri 
c. 236^. 
C.ad a poflca pdiloa X ficu i ctrcFo ai. c. 236. 
C.,p apofleate i fiteri qd of fiene c. 
De bif q opotua ft1,p cura apollcad c. 233". 
De cura apoftematiei fiteri. c. t'27. 
De apoflemate i fiteri. c. 37^ 
Decuraeiufdem. c. 381. 
t> 
* Tracratue oectmuffepttmueoeretiibue; 
C.oe mala cdplexione fri.i bu.renu a materia fTa 
ttea cu pauca colera comixta ad iuice imerfa in 
vete cireuflatib3 retb3 ? i Iba coy. c. 237. 
De mala coplexide frt.i bu.rcr.fi. c. 67. 
De mala complexione renu3 fri.7 bu.cu rnatia 
flegmatica multa. c. 28i. 
De caie mfe cdploie ca.t iStc.rnu • c. ip3 • 
Remedia renibus ap20p2tafa * c. i94 * 
De cura male cdpfdie ca.reniT. c. t'37. 
De mala complexione renuj." c. iscT. 
Denocumeroicura. c. {93. 
Denotificatoe renu. c. 1353? j 
Coe 00I02C fpine loco fpondtliu renu cu pfeueratt 
tta mictui V2ia£ babctiu trubos 1 muccof flati 
cof dpcdete a mala cdplce est f.rnu. c. 257. 
De ooloze renali 1 mala coplexfonc ca. eo2um 
? cura vtriufq$. c 205. 
C.Oc ooioztbue renu qui .puentunt a mala copfoe 
cu p2efentia ri laptlc£ getto£ 
ab imodrata caritate tpfo£ renu. c. 242. 
£ .0 e oclo2e renu oitufu i ouaf ptee.p9 pare iucfli 
gat boe ooloee. c. 240« 
C.oe ooloztbue lubo£ renu ? alcbati 
a mala coplexide fri.i b.cu materia fiatica mu 
cilagtofa a aliqFr vitrea imerfa i mufcFie lubali 
b5 tftdtb3 ?,ppzie i locil rnu a alcbati. c. 237 
C.d ooloe rnu a laptl 1 ab oppiUtoe c. 243 . 
C,oeDolo2e renali. c. 243* 
Cad variaeirenu oifpofitionee. c* 243 * 
C.oe vlceribue renu‘jvdice. c. 244. 
Decaulieoolo2terenu5<iili055, c. 3.93. 
De dolo2e i renibus. c. i7. 
De cau' ie oolozum renu5. c. 27 * 
De cura. c. 30* 
De caula oolo2if exrtefiui irenib3. c. H* 
De cura oolczie reim3. c. 33. 
Decaufieoolo2tetlltaci nrenat, c. 
De caufte ocl02ie i rembuo. c. 359. 
De bie que renum oolo2i cbferut« c. 542« 
De oppiUatdtbtiB n oolo2tb5 renu. c. 3S9 . 
De opptllatoib3 euentail^t zetbj, c. 374« 
De bte que opilant renee. c. 1X4. 
Hd recttftcarione renu. c. 2<?tf. 
DemraOiTpolitdeqedbilitaffnu e. iip, 
Confo2tantia renee. c. 37. 
De cura laflitud inie renum i c. 5i. 
Jnftfenta oifpoibj renu a,ppztata c. 3.92 • 
Cura Dtfpofmonu renu3 * c. 35)7. 
De cati mFttplicsrdil 1 lapiF.c. * 
fluxiliu ad ccnunntde; lapis fnu c. 383 . 
De pzePuatoe ab barenut ri lapilli c. 394« 
Tractatui oeeiufcctauuf d Difpdtbj vzie n veftce 
Cd ardbe V2iepuetcte a qcuqj ca. c* 243". 
C. oe ard02C vztnc p20ueuiLi.ee ab Vlcertbua m 
collo vel tce. c. 23 8.’ 
C. oc ardoze vzine p2oueniente ex potu cantari 
darum. c. zjs* 
Decuraard02teV2ine. c. 73. 
De cura ardo2te V2inc. c. 139. 
De pzePuatoe ab ardoze Trine. c. 
De caulis ardozievztne. c. 393. 
De cura rctentiomT vzine. c. 21. 
C.oe nocumentis vzine. c. 2cT8« 
Coe vifa nigra appente ex nocumeto renu opptl 
latde ipfo$z * pozof V2.tido£. c. 273 * 
C.oe vicere vefice ? anexie eUottfuria 'i ooloze i 
partibue llio2um. c* 239 < 
C.oe Tlcerib5 i collo Veficc 11 rentbj. c. 2X3? 
C.oe ftragutria a qcuqj ca pnenicic. c. 233) • 
C d Otfiuria 1 ftragutria ftl,puemeub5 ab acuicate 
tzme ? ab excoziattone tum tlcertbua in ccllo 
tfeffcc. e. i. C.oe oifluria cum ardore* t» 16il 
C.d oiiTuiria 7 llranguria; c Z7f. 
C d ftrangutria 1 dilTuria* r. 274. 
C.oe mictu faniei 7 puris a rcib3 p2f 
ripalY< c. 264^ 
Demtctufafei7 purif^pueiedareib5 c. 264 
MYactafua oectmufnonua dmebzia generatote 
fn mafculia. 
C Oe gomo2ea paflione cotinena partea tree pzf 
palea. c. 274. 
Md gcmo2Cam. c. 70. 
De frigiditate meb2t genitalia’, c* 33?. 
De medicta rdficattb5 meba gnatoia. c. yS 
De caufia fterilitatia t viro. c. 34. 
De motu 7 tenfione a ventofttattbua in femore 
faette. c. iip. 
De mala oifpofitoe q e ocfcenfua bumozum ad 
teliiculum finilirnm. c. ii<5* 
De cura bumezia oefcendentia ad teliiculum ff 
nilirum. c. ii$. 
De ooldibj i ptib3 femoia 7 i oleo* c. <24 . 
De mala coplexione cai mguinibj pcepra cu ttt 
flamatde 7 mozdicatione. c. 278; 
De cura ffupozia vel Diminute fenfationie in I 
guinibua. c. 278.it 
De Duritie 7 grolTitie ncruo? 7 coda? in inguf 
nibua exiflentiu5. c. 278 * 
% d apoifeate ouro i radice virge* c. 27C». 
jC.oe exituris iguinia 7 cottet tractatue ouoa .tra 
ccatua pzimua cddnet capitulu lingulare igreg 
edentia egritudinia. c.277 * 
C.oe apolfemate in inguine. c. 279. 
C.oe apollemare teliicuio?* c. 280« 
C.d tuor t teliiclo cu ouritie 7 oolde. C.Z79. 
f .oe iten litate feu impotentia ad generandum 
carta. 2 79* 
| tractatus vigeftmna oe mcbzis generatoia in 
* mulieribus contmene confilia.22. 
C.oe mala coplexione fri.7 bu.matricif cii oppilU 
tot fnu 7 eo? mala c. z80 * 
3fd cofemandu3 fecuj in matrice* c. 
jC.pe mala cdplexidefri.7 bu.materatli matricia 
7 epatia 7 materie? alba? a matrice cdtinno 
fluxu mixto CU5 menftruif interpollate quadocg 
fluentibus * c. Z97 • 
C.odlerilitate. c. 282 a 
C.oe fierilitate,puenientecx tociua co2p02ia re 
plettde 7 maxie i ferto? partiu 7 ex menflruo? 
retentione. c, 285. 
C.oe pzobibitiOnc abozfua. c. 284.' 
C.oe pzderuanone ab abozfu. c. 287. 
C. oe pzeferuartone ab aborfu fn muliere que ante 
aboztiuerat puella 7 d [moderato fluxu mertru 
ozumalbozum. c. 287* 
C.oepzobibitioneabozfua. c. 300. 
TDjU9 vigozadi mrice actu prgnad c. 
C.pzo quada oiia que frull? carnif emifft magnu 
lpongioiu7femiputridn; c. 288 * 
C.oe tmcderaco fluxu meftruo? 7 dabiidatia ma 
terie? alba? flatica? a matrice. c. 288 * 
C*oe fluxu mag° a matrice ab imode23ta ipfius 
Imitate q efficit vt i:ec oiia Herilia fiat aut non 
cdcipiena. ct 283. 
C.oe Huxu materie? acuta? 7 d oolpze fpatula? 
7 colU 7 w mala mTpofitoe ftomacbi cu multi 
tudine ventofitatu 7 oe mala coplexione cpatif 
cg.i fic.i oe mala coplexione reuu 7 oe 'magna 
ftipticirate. c. zpf ♦ 
C.t5 nocumero matricis cu fluxu materie? alba? 
7 oe ooloze renu 7 Debilitate epatia a mala cd 
plexoe.f.7.b.7d ooloze capitia. c. zpj ♦ 
C.oe remotione menllruo?. c. zps. 
C.ad fluxii materie? alba? a matrice oefcedetiu 
q multiplicat ,ppc partu ,pueniente ,ppt' lapfii 
fri.7 bui. epatj lldcbi 7 macie. c. z<?o. 
C.oe oefcclu materie? alba? a mfice c. 2,94. 
(C.oe buidiratibj albia fcmico22uptia ejc aptoe co 
tilidonu matricia vel vena?. c. 294 • 
De cura paucitatis menftruo?. c. 60. 
Decauftamenftruo? albo?. c. 288« 
De fluxu coti0 mat'ir? al.a mrice. c* zpy * 
De cura ea2undem. c. zs?8 * 
C.ad cozuptoe3 ex abofu c. 22.9 
De cura nocumenti matriciaab oppillatione 
carta * c. yf. 
Confoztantia matrice.. c. $7 * 
Simplicia medicamina que lapfua matricia 
C022lgUnt. c. 2.95 < 
C.oe exitu matricia* c. 2.9.9* 
C.oe apollcmate matricia. c* 300. 
C.oe pzrioomonc matricia. c. 302. 
(toe motu cdtractiuo in-inferiozibua ptib5 7 pze 
locatione matricif 7 d ipotentia motua iferio? 
pttu 7 oe nocumento ftomaebi. c. 502« 
( tractatus vigefimufp2tmuaoe egritudinibus 
appeutib3 in ejcmitatib3 contines cdfilia. 
C *0e mala p°e ca.7 fic.magni pe difpu p clTetfti 
pii p colliga mia epatia iaguine coiericu ad pc 
dea effundentia a qua nccuentu coruptdie i opa 
tioe taettua p20uc/t. 7 cotinet partte ouaa.pzi 
ma aute pare contmet omnia ver 
fantur ca cognudem egritudinia. 
C.oe Ixrnia 7 otbue fpcbua eiua. c. 504. 
jj.oe herma oleati 7 oe motu cdtractiuc4iue fpaf 
molo m rettiiulo Imiilro ab ofeo in iupertdi pte 
vius mirae beleuaco. c. 30.9. 
C.ad herniam. c. 310 * 
C.ad berniam. c. y.L 
De hernia in inguine fintffro • c. £7. 
De hernia 7 cura eiua. c. i97« 
De herma ofeali • c. t>3. 
i De curande ad hernia aliata, e. 200* 
De p2eruatoe ab hernia tuta Heri. c. 213. 
Iniirumeta ad hernia c. 58.] 
C.oe ingenti tozeura IpondUiuiu fine oe gibbo-; 
fitate • c. 312 • 
jC.d gibbolitate cuiufda pueri. u 51J. 
C.ad varices. c. 31 J. 
C.ad varices * c. 51}, 
C.oe vari&buei finiit ro crurec. jfjr. 
jC*«d vai icee feu co22uptoe3 cruria * c. 317 • 
De cura oifpofitioml varico. c. $5. 
C.ad elephantiam; c. 517• 
f.oe ooiozibua mnctnra? quo patiena eoa 7 a de 
tcriczilain p2elernart 7 a pzcfenticura ofiedid 
continens fecnonea ouae. c. 318. 
C.oe ool02tbue arteticia,puenietib3a materiebul 
flaticta mucilagiol if 7 aquofia ohantibj 7 mem 
bzia coffcil luWriantfty ad tuice mixti c. 523 C.De Dol02ibus tunefura?. c; 326 * 
C.De Doloribus c. 327. 
C*De ooio2ibus functura? pedu5. c. i 
C d Dolce 7 pzi.ipaiY i geu. c. 537. 
C.de Dolo2e genuu n peduii cu i 
potentia n furterateis tonui co 
poifa matris gde ffattea mixta cii colera acuta 
p20ueniente. c. 337. 
C.d Doloe 1 renu 7 cap;d fcotboia 1 ftoebi 
fubuerfioe 1 vetrte ftipticirate. c. 388. 
C.oe Dol02e in genu ex vulnere facto ex lancea xl 
enfeoe tumo2c Duritie eiuldc. c. 
C.De Dolo2e artetico. c. 538. 
C oe paltde artbetica vntuerfali. c. 32^. 
C.oeartbetica. c. 528. 
C.oe artetica oifpofitione n De [moderata ficcita 
te 1 Duritie n partiu3 fibi confifiu5 et 
De Difporitione faltuofa memb202um motue 
carta. c< 332. 
fcecura Debilitati c. 21. 
JtccatsD0I0216ifimllrocrure. c. do: 
Oc Debilitate i iuncruris. c. 7. 
ile inflrumentif ap20p2iatis ad debtlitate5 pe 
dum 1 braebio^. c. d2. 
JDe inite umentis conferentibus ad Dolo2es cru 
riu5. c. 
2De cura Oolo2U3 functura'?. c. iy* 
Cura lalTitudinie functurarum. c. 214: 
&ebtsqueoolo2e pp materias ad 
eas fluentea mitigant. c. 542 * 
C<De accidentibus. c. 334. 
2De cura triu actidenttu.f. Digito? contr actioc 
D0I0219 fiomaebi r<ancba?« c* 412* 
C.De nocumento Digito? marius. c. 543. 
C.ad impotentia motus Digito? maus pp icildej 
factam in manu cum enfc. c. 545. 
CoeipedtmetomotusDigifo? rafete c. 343. 
C.De ipotentia ad motu ,pgrettiuu5 que remanl it 
pofi D0I02C9 podagricos. c. 347 < 
De caufis impotentie motus b2acbio2u ac cru 
rium. c. fi?. 
De caufis trcmc2is bzaebii. c. 345: 
De Debilitate i motu pzogrelTiuo. c. 333. 
Delaffttudine vel ipotentia ad motu 01113 peiu 
fpatularum a fpine. c. /4* 
De cura eiuldem. c. $5. 
De impotentia motus ad omnes Differentias 
pol itionis De caufis n cura. c. 53 {. 
De impotentia ad motC\pgrelTiuu c. 381 # 
‘ftemedium ad laditudinem mcmb202um lutt 
cturaliu5. c. 583 * 
“Remedia rectificatiua manuum contractarum 
carta 5 c. 407. 
Signa hominis parati egrota egr ituaibus 
neruo? 7 iunctura?. re c. 385. 
Dc cais ffupois i iuccurif icura c. 334* 
1 Defciatica. c. 547« 
Hd fciatica3. c. 348: 
De Doloe ancbaru3 7 fciatico inuicem cdmixtia 
carta, c. 347 • 
De Doloe acbali 7 fciatico 7 alcbati c* 348- 
C.oe tumoze pedu interdii vlcerofo interdii non 
Vlcerofo p colligantia epatis 7 fplents a quibus 
materie raefice 7 interdum adulte ad pedes dc 
legantur* c. 3J0 * 
De Debilitate potemic rctentiue 7 fuflenwtme 
coiporfe* c. $9* 
De cura fpotctte fiiftetatois mcbB? c. 35>. 
De caufis exiccatioms 1 ubffantifice membzo? 
motue. c. Z32. 
j De caufa faltuofi metus i lucturis, c. 232. 
De faltu 7,cura. c. 33I., 
De cura Duritiei i mcmb2t8. c. 5 6. 
De cura Delo? fpatula?. c. 20. 
Decaulfe grauitatis 7 oolo2t8 grauatiui i collo 
fpatulte7 partibusadiacmtibue. c. 54. 
Ipc fgie Dolo? fpatula? 7 colli. c. 82. 
De cura D0I0216 mufculczum colli 7 fpatuLru3 
carta. 1333. 
De 00I02C fpatula? fpme .totiue C2urtum 7 co 
larum 7 cura. c. zii. 
De cura oolots tebemetj fpatula? c. 2.9d. 
Decuraoolbiecollifpaila?7nucbe c. 38S 
Ibars tertia De pafioibus coibuf nulli meb° a,pp2i 
acte 7 p°oe eis que no fut feb2ee cotines coillis 
C.oe mala cbplexdeca.7 fic.totius. c. 569* 
De mala cbplexione ca.r< ite. i toto c. 7. 
C.D: mala cbplexione fri.7 iic.rotius al Debilitate 
Digefticftocbi 7epatis7cd2uptice in fen ibus 
carta. 371* 
C.dc mala cdplextde fri.7 bu. totius c. 37*. 
C.oe mala cbplexione fri. 7 bu.tonus 7 maxime 
cozdts 7 cerebzi 7 motu tremulo ipfiue cii reioe 
fiomaebi 7 nocumeto anhelitus. c, 377 * 
CoefuperabundamiaUcgmatia. c. 3ei. 
C.oe nocumento totius a mala cdplexione biiida 
materiali cil exceffu caliduatia complicata cum 
apoflemate in fiteri. c. 378 * 
C.De neutralitace Dccidentie pendente a tonus co 
pozis bumidicate aropliffuna CU3caliDitaie co 
tuncra 7 De egritudimbus i quas paratus cii cd 
pus tale neutrii cadere que Id ccr.oppillatio ca 
picte nuebe fpatularu3 et colu D0I02 ttniius xt 
fonitue imaginatio catarrue pul us cozdis lio 
maebi epatis (plenis 7 1 enu3 notumeta 7 ftbrcf 
7 com inet lectiones quact U02. c. 383. 
C.De neutralitate Dccidentie vt multti fecundi 7 
tertii fignificati Dependente p2tnciparr ex nocu 
mento.lplenis in Vu tute Digcftiua 7 expulfiua 
ipfiue ad qua5 fequunrur nocumenta tn capita 
corde epate Itocbo 1 plene 7 reib5. c. 58i?. 
C.De egritudimbus ad quae paratus ell bd ceteri 
cus epatis vehementer calidi que funt febziico 
lericamala coplexiocalida sicca totius Diaria 
colerica D0I02 centris acutus ardo2 xzinc mul 
tiplicato barenularu foda colerica fquiuaria co 
lerica oelluxue materiemum ad pectus ? conti 
net capitula tria. c. 5.93. 
C.De vmuerlali lalTitudtne extenfiua complicata 
cu ardo2e V2ine oolo2C rcnu3 < 1I10211 cu multi 
tudine barenularum et lapillorum genito? tn 
renibj. c. 3^4. 
C.De cacbocbima Difpofiii.ne .i.oe plenitudine 
cozporis a malis bumo2ibus. c. 5.97. 
C.De vntuei fali lailitudine extenfiua complicata 
. cu Debilitate fiomaebi 7 aggregatione flegma 
tu in capite. c. 3339. 
De cau: is Debilitatis tniuerfalis cczpozia et 
cura. c. 20*. 
De inflrumentis confo2tantibus virtutes tori 
uscozpozis. c. 78 * Cd: mararmo i mata eomplertdefrfgida 1licca 
coidis pulmonis rtomach' t epatl c* 36 <j. 
C.De marafmo complicato cum fltpctctcate tend 
*\ co2zuptfone potentia? inrerio? e. 599; 
be marafmo e. 187* 
br cura eius. e. t'87. 
Coe marefacrione coipozt®. e. 400 < 
be initantis fudozis. c. 408« 
befeb2ibue. e. 400, 
Coe febzcrerttana contmua, c. 400. 
Cao febzcm colertcam cum afmatei ooloze et 
ad mattas catarn'5'itj ad pectus, e. 400* 
Coe oupltci tertiana nota 1 mala completione 
epatte euro tenfionc eme 7 Debilitate Digeltiue 
7 retetteipfiuscu tremor co2dis. c. 4001. 
Coe fcbze colertca continua De opilationeftoma 
cbi 7 oe tremoze cozdis. c. 404 < 
be feb2e continua bumozalier materia mitta 
<x melancdia faginea 7 cofrica. c. * 
be modo pzoutdendt feb2ibue quae paratui 
eit aliquis incurrere . c. 38.9. 
C ad inquietudine; in feb2ibus • c. 4(0« 
Coe caufone cum opillattone epatis frenum et 
parafrenefi complicato . e. 404. 
(£.ad quartanam contiua. c. 40J. 
Cad ethicam CU5 tebementia fttie ericcatiore p 
tium 02ie et gutturis. c* 407 * 
Cf.dcputridacuethica. .. c. 408. 
Confectio rftauratia 7 fecrcta. c. 405?. 
Coe regine pzeferuatiuo pefltlette. c. 40«?. 
Coe fcbze pcfltlentiali 7 antrace 1 fet accideutt 
b5 q folent feg febzcj peltileriale. c. 410. 
Coe fcbze firnili peftilentiali. c • 410« 
be paltionibus cutaneis 3 apofteattb5 7 puftuf 
Coe rubedine apparente i fuperficie cutis totius 
co2ports ad fimilttudinem rofarum rubearu3 
recentium complicata cum aliquaii cowractce 
Digitozum manuum 7 pedu5 catarro falfo mo 
tu contractiuo a oolozibus anebarurn 7 fptne 
cbtincs capitula quinqj. c. 4». 
oefedatione faciei. c. 412. 
be co22uptione colozis 1 fubflantie pomozum 
matillarum cu$ ccnuerfione ad eius rub dine 
intenfam. c. 151*. 
f nftrumenta que fcdum colozem abfeindere 
pziTunt. c. 22t. 
be cate dfcdarote cufJ i crurib5. c. cTo. 
be remotione oefedationts cutis in manibus 7 
pedibus. c» 63. 
C.d fcabtc q pedet er ma geita er aduftoe faguis 
cu admijttioe trt ffatj no adulti. c. 413. 
Coe fcabie antiqua 1 fe* c. 413. 
Ct5 acuta fcabie uiuerfu copuf abiete, c. 415. 
Cad fcabie acuta * c. 415. 
C.(p apolteate t collo in uno puero« e. 414 • 
Cse pullulis 7 eruitis que fuperuenerunt meb2if 
Debilibus fcilicet bzacbiie 7 cruribus 7 (cdib5 
poft partum mulieris p20pter mala; eius mu 
dificationem. c. 414. 
C.De pullulis ulceratiuis puero?. c. 41C» < 
Cad cruftasfrupturas. c. 416. 
be pullulis in facte euenientibus a flegmare 
falfo. c. 382. 
be cura earum. c. 385. 
becuraferpigis, c. zsp. 
pdfc Difpofitfone Deboneflatefozmofttatem bu 
mani co2p02is. c. 414. 
|C.ad omnes fpecies lcp2e magis tame ap20pna 
tum ad .elefanncam oilpofirionemcp ad ali 
aslepie Difpoftnoncs. c. 41^. 
C.oe lep2a leonina • c. 42Cf. 
C.oe lepza elcfaotici; <jCract3tns mtreu8 tte conferuanda fanitate 
pozu quo£ caput a rtomaebus per augmentufn 
bmditatisoeclimtamediocbtines capttfa vti; 
Capitulum p2tmum p2emittit fundamentuj 
regiminis fanitatis illozumct totius 
cozpozts, - 
\ no pzecipuo Oomtnq generofi 
fTtmoatq5reucrediffimoixpopa 
1 tri ono Donato fumi pb 
/V / ttficisp2otbonotarioconoigmlfi 
j i mo Bartbdomeus oe motagna 
ita pbific02»m minimus falutem 1 etufdem coni 
nationis canones Oirigtt, Cupiens canones cb 
feruandi fanitatem atq3euitandt' nocumenta iti 
nerandi velcommozandi Domino p2efcripto oi 
ligenticbfideratione Dirigere p2cmittonecelTa 
1 ium elTe.ad cuiuflibet membzi conferuattonem 
intendere,verum magis ad ea que fibi in genere 
mcbzozum magts lapfa vidcuntr.(£u3 igitur ip 
fiu3 caput et rtomaebus ab equali Declinent ad in 
tenlam bumiditatem fatie.ea p2opter elte conf 
cribendumregtmen. et fi alio2um mebzo2u cb 
feruattonem intendat.erit ramen cxcdTus IWZU3 
Ouozum pzopzic 
autem fundamentum rtabtlicndum circa fex illa 
fine qnozum applicationecozpus humanum na 
effe nec perftrtere poteft.quc res non naturales a 
medicis numero fex fiit aer.Ci 
bua ct potus.Cxercitiu a quics.lnanitto n reple 
tio.Somnus et vigtlia.Jfct anime accidentia.Tte 
q5 etiam ittneranti vobis \xc regimen folummo 
Oo VC£ etiam perfirtenti ipfum Oiligcnti affecti 
one tenendum.lpfum autem infeptc5 fecui par 
tes banc.f.pzimamqueconfulendi fundamentii 
eft venata.Secundum capitulum ponit caufara 
conferuandt (animem per regimen aeris.Xerti 
U5 p fgien cibi n potus.lUuartu per regime mo 
tus ct quietis:0utntu5 per regimen inanitionis 
et replettoms.Sartum per regimenfomni ivi 
gilie. Septimum per regimen accidentium ani 
mc.lois enim attentis facile fanitatem guberna 
re poteritis. 
«Capitulum fecundum oe conferuatione 
fatis per elationem 1 rcctificationem aerts. 
0uia fecundum ioallicuu5 terapentice nonale 
rem velimus fiue nolimus vnicuiq5concedtmus 
igitur merito ab tpfo tncohandum.Jlligatur igi 
tur aer ctuttatts vel loci vel camere ycmali ten» 
p02e ad caltditatem notabiliter vergens.reliqutf 
autem tempoztbus incaloze fit equalts.Quouts 
autetu tempoze anni fernper ad notabilC5 ficctta 
tem oeclinare,oebet.£uitetur igitur camcre vf 
loca antiquis muris condita tertudinales etiahi 
cooperturas babentia mucoze etreumate 'plena 
aquis etiam pzopinqua et fole 1 ftellt'31 aeris fe 
renirate pziuata.vafta etiam Mimula vento et 
occidentali aipectm aqutionar i expofita repzobe 
tur. habeant autem camere oztentalem afpatu 
1 meridionalcm.Ucet non totaliter meridionali 
exponi Oebeant< £tquia vertes aliter et alttcr 
aerem modificantes 1 occurrere pzobibentes ae 
ri connecfuntur.3deo pzius generofi capitis ve 
ftrt tecture ftnt ex btretis vel infulis fcailctinis 
coloze 'kcfmes Diligenter intincte aut fibt fimi 
lea.laudo etiam permaxime )Vmalt tepoze bir 
wtum Fulciri Debere #t 02um Dozfibus.tleqtit 
etiam tn fola capitis tectura leui perfiftendum 
quinimmo i conlumptione bumiditatts que con 
tinue perauget vtgtiandum.eft eni tn tpfo marco 
2te capitis caniciet n reltq cbftmtlm caufa.£rit 
igitur capitis cooperimenta fibt' occenter applt 
cata et ipfum nullatenus coftrtngentt'3.Tleq5 eti 
fim relique vertes collum n pectus rtrigere oebet 
ftomaebo autem et ventri vertes Occentius ac qfi 
conrtringendo copulate feruentur.in vertibus eti 
#m ventris crocus lignum aloes i amb2a feruen 
tar.£ft eni5 odoz bo£ cercb20- vigozem addens 
tCDufcum autem vobis multa fui euaporatione 
non laudo.ltincrantt autem vobis Diligentius C 
nocte muniatur caput vtfimplict fcarlctino bir 
reto fuperponatut aliud p2cfato modo fuffultura 
3n oie vero caput btitarteo capello equitando te 
gatur.qui fui amplitudine non folum caput fcd 
collum ‘i bumeros abundanter operiat.Bliter ei 
Oe nocumento nuce ifilio2um fuo2iim p2optcr 
humiditatis et frigiditatis cxceffum timeretur; 
ZDanuum etiam optimam coniicruatiouem oprt 
ma tectura p2ocurare opo2tet,2Demozia etiam 
non excidat oeffenftone5 attendere pedum.tpfos 
caligulis omni fero permutatis vel exiccatis 
cxftltro factis ambit e.J£tqnta iter agentes opoz 
tet frequenter loca fetida aerif nebulofa pertifera 
vel caliginofa tranfire.3deoad bozum pzc(ezua 
tionem omnium iuuat pomum boc odo2are fre 
queter.Bi laudani 
D2e.3.f.galliemufcate rto2acis calamitcana.3; 
i.J.fiat pomum cum aqua rof mulcata, £t fi bu 
ic oeferiptitioni addatur camp!x>ze.3.t.melius 
elTec in p2obibendo pertifet i aeris impz€ffione3 
Loco etiam pomibuiusconucniretodo2 mato 
M ne ferptili ro2ifmarini faluie et fimtiw5.33di 
tes autem habentes aerem male qualitatis tpfu5 
C022tgerepoffnt.1fc rto2acis calamtte laudat ana 
Jj.tburis gumofi. J.t.ligni aloesa.tiiatpruts 
cx quo medium coclear ignitis fuperal pergatur 
pzunis.talis enim fumus maliciam aeris rep2t 
mit.Optimum etiam eft accendere ignem mag 
Itum tn camera cii lignis iumperi laurt cupidTt 
vel ftmilium.rectificat enim ignis talem aerem 
v regalia meb2a confo2tat.et bcc perfepe ncceffa 
rta funt iter agentibus 1 pertifera loca pertranfe 
untibus 1 colentibus, vel ea in quibus Oe pcrttlen 
tte oubitatur euentu.Ut conflantie ciuttas i qua 
conftltum p2o facre fancte crtrtiane fidei.qua5 De 
ns influat vntone ano gzatie xpt miUefimo cccc0 
celebzatur vbt me iudice baud pa£ De pertile 
cie eafu verfus finem Dominii germanozum a D 
inceps Dubitatur. Similiter quoque ct pzcfate 
fuftumigationes vtiies exirtunt tranfeuntibus ‘i 
habitantibus bcfpitta vel immunda loca.aut ea 
in quibus p2eoi pirati fuerunt pertifera 1tmroun 
da loca colentes. 
/ Capitulum tertium D conferuatione fanitattf 
per electionem a recttficationera cibi ? potus, 
Cibo2um autem 1 potus regimen exequendo ali 
quos ficutct in fequentibus capitulis pzemtttaj 
nunq> comedendum ert nift fa 
mes naturalia infurgar.i cu acuerit tlitco come 
dendum.qiioniam tolierare famem rtemaebum 
putridis replet bumozibus vt59p2imtVcapt 
rtante tntenfa fame non eft come dendumvfq3 ad faturitate.immocibus accipaf 
famis rilquits 3dbuc i ftontaclx) manetibus.Xcrr 
tius cano nb c comedendii.nifi Du pceptu fuerte 
primum cibum a llomacbo ad tntdlina 
dtfle et tn Ixx litoitatio temporis habeatur vt in 
ter primum ct fecundum cibum bore interce 
dant octo faltem.ljluartus non dl comedendum 
Dum in llemacbo fentitur fafltdiu5 n proprie cu 
fuerit fallidium ex groffis nutrientibus, quonia 
cum fallidium p20uenertt ex groffis nutrietibuf 
facit hereditare Dolores iuncturarum renum et 
©tfniam podagram Duricicm 1 plenis epatis 1 
morbos melancoltcosctflegmattcos 59 primi 
ijLutntus fubtiles cibi femper preaffumarur gro 
flis.qut autem fint infra videbitur.Scxtus cano 
menfura cibi talis exiflat ne ftornaebus grauitet 
et potus etiam ne tn llcmacbofluctuet. Deterior 
cll comdlio que flomacbi grauitatem facit, ficut 
Decertor potus dl qui temperamentum egredif 
et in ffomaclx) natat vbi fupza.Septtmus 
eepta flomacbi Debilitate partiatur cibus refpcc 
tu S oliti.ita # portio que in vice Vna accipi folt" 
tui dl t Duas partiamr.fic enim mdtus Digerit 
In cibt3 igitur in pane exordium capiam ct me 
rito cum fit fer e totius cibationis fundamentum 
vt i5aiienns alimentoru5prtmo.£uitctur tgit 
panis omnis factus ex frumeto male mellis aut 
in pdlifera regione coilccto.&orrumpunt enim 
mortalttatesvegetabiiiaet plantas eteorrum 
puntur aialia eis vefcentia.Jfuitctur etiam pais 
non bene coctus bumtdus ct fermenti et falis pa 
rum reciptens.ftt igitur panis De puriori parte 
farinequaha fimila vocant factus.ccmunt' mod» 
cum falitior ct eo fermenti amplius recipies no 
per coctionem Denig2atus.fcd candidus manenf 
et partibus ccmburtis fi contingit vel crullofis 
abieetts trium vel quatmo2 ad plus Dierum cta 
tem etiam vobis bifcoctum pane 
cum granis feniculi ex eo aliquid ante cibum fu 
inendo.ntTi ventn'3 conllipatio prohiberet, ipe 
carmbusautcm videndum quoru ani 
malium carnes que De nu 
mero paitium animalium laudabiliores extllat 
Xertio quis cognitionis vl’ preparatbnis modus 
3n animalibus primo ttei*um De Domdlicis.r* 
De filudlrtbus ex Domdltcis. 
primo ocquadrupedibus.fecundot? volatilibus 
tranfeundum.ifx animalibus autC5 quadrupedi 
busconueniuntcarncs vituli lactentis natiuita 
tt non valde propinqui per Duos menfes ab ea 
Diflantis.et annum vnum non valde tranfeiites 
Conueniunt etia3 capretine fuo tempore per xx* 
Dies a fua natiuttate Dillantes.Callr3tine etiam 
iuuenes et non maere conueniunt.lborcinarum 
autem carnium vfus clongetur.ntfi 
crarum.vtlongieet humerorum recentium fuo 
tempore et allate potius 5 elixe probantur. M 
gnine etia carnes ci non conueniunt.vaporofum 
enim et flcgmaricnm Dant fanguincm.$3i tatne 
aliquando pLaceant eligatur agnus a natiuttate 
Dtllans ct cum fuo gzegc excrcitandoDegens.nu 
tiriti autem in flabulis agni et farinam lini pin 
gues tendi (ludio comedentes cuitantur.4x qua 
drupedibus ftludlribus eligatur cames cap2co 
line leporine ct aprine cerutne etia$ fumi pcflut 
f&iqpc autem quia neu funt in vl u fcirMlczfi 
tt finitlin reptilium carnee Dimittantur.fcc va 
latiltbus autem Domedicts cenueniunt pulli non 
tamen parui qui lolum fi habeantur imriazibne 
abfentbus allati feliri meliozes.^audaturgal 
line capones pauones iuuenes ct columbini lalte 
per xx Dies a nattuitate et nondum perfecte pen 
nati.t>02um tamen omm'u3 foltde i antique car 
ties Dimtttantur.Snares autefi luerint iuuenes 
non valde pingues laudantur.raro tamen vfu ct 
rarius anfcree.Bnatce autem aflemdiorescrut 
Xlnferes vero elixe.iDe volatilibus vero filudlrt 
bue.taudamur (lar ne perdices fafiani g2ues et 
parue aues in dumetis ct nemo2ibus Degentes f 
tuzdi merui i fincbicardueili mufcardelli betucit 
pbilomeneficcdule alaudecaude tremule ttures 
ct relique fimtlcs./$Lualec vero Difficilis funt Di 
gdltoms ? naufeatte llomacbi.tbaflcres aut irun 
dines pice et rdiquorum no vfualium carnes Di 
mittantur.Jfnimaltum vero volatiliumi aqua 
Degentium vobis in vfu non cxiffant.Jlt fi quan 
doq5 accipianturiiant cum aliquo fapozum ifra 
fcrtptorum condimcma.laudo etiam cdumbof 
liludlree iuntores tame ex eis. (tonueniunt eri 
am vobis in vfu accipere falitarumcarotum ali 
quid elixarum in cibis que maere fint quia ftoma 
cl5um confoztant.2pe partibus autem animaliii 
pzemittendum primo CIU3 aialiu3 quo£ nun*i 
mentum gzoffum frigidum ct vifcofu5 oppillati 
uumet vapo2ofum eftcarnes Dimittatur. 2xcii 
dus canon animalium omnium anteriora calidi 
orafuntetDtgefliom leuiora. poflezioza vero 
cconn*a.Icmus ft caput llcmacbum collum alte 
grefft et vifeofi nutrtmctt partes affumere libet 
intentione remittendi calozemumtexcuandi ap 
petitum mcltus cfl pzedicta aceto premacerata 
fuiffc.2| capite igitur inicien3 inqua cuiufcunqj 
cerebzt complexionem frigidam effc et humtdaj 
et die mali ct vifeofi nutrimenti generattuura. 
Ideo cum jpccicbus ctlale bene condiri Debet.ra 
ro tamen ragattf. remollit ent'3 flomacbtl .rat de 
Digerit .appetitum Dcictt.laudabilius tame ce 
ter is cfl cerebrum cDt a ut tuli ct pullorum ctin 
fumma omnium naratillium volatilium ccrebzu 
tt maxime montanorum quadrupedum cercbzo 
laudabilius extat.Capitis aute partes alie Dimit 
fantur pzeter oculum,mamillc autem ficcc ccm 
pLextoms exillunt.Jfc fi iuuenis fuerint ammalif 
collaudantur,2Dcdulla licet calida fit ctbumida 
Deuitctur.flomacbum enim conturbat ct moUtfi 
cat et appetitum Delct.pulmo accidentali cbplb 
ite frigidum eflct bumidum quia flegmattcus. 
CompTone vero radicali calidus dl ct I tccus 7 no 
ellmalus.Cor licet calide ccmpfonis etlicceftt 
quia tamen Difficilis Digdlionis nil i fuerit ime 
itts et mollis animalis no valdefrequetet. £par 
ca lidum dl et bumidum tarde Digeritur fangui 
ne3 preb3 grdlum.et i venis tarde penctrat.De 
volatilibus tamen melius dl epar galline et ana 
fis.De quadrupedibus epar edi porci et vituItVI 
Splen frigide complexionis dl ct ficcc mali nu 
triUteti tan5 Dtgdlionis.melius tamci eodc5ge 
nere cfl jplen porci.laudatur fua 
fliptiettate conftrrc.Tkncs incaliditare non mf 
funt eleuantur fed tn liccitatc valde.3dco qr nu 
rrimentum paucum exibent et g2offu5.mdiores 
tamen renum funt porcini ct edini ct non miti vfus.Ilentres vere funt ccmplerionisfrfgide ct 
ficce nutrimentum paucum *\ gzofftl Oantee.latt 
dabiliozes vero funt ventres auium q quackui» 
Dum.comedanror tamen cum aromatifcw8.£>alU 
ne autem flomacbus ‘imarime eius interiox pd 
licula ftomaebo confert fi bene 0igeratu2.Cauaa 
calida di. et coieram generat.ct laudatur, quia 
in faliidium reddit liomaebo non fit i multo vfu 
marime fi fuerit valde pinguia.Pedcs vero licet 
vifeofum oent nutrimentum; non tamcu valde 
vituperantur eozum tame nutrimetum e pauca 
rum fuperfluitatum.funt etiam boni cbimi 7 fui 
ventrem leniunt nutrimento.Cauendum tamen 
ne comedannir cum Diu in aceto macerati fuerit 
Zelitcult calidi funt 7 bumtdt laudabile nutrime 
tum cxibenr.crtoqs tuni02um animalium eo me 
Itores funt.£,rquad2upedibusautem mdt02cs 
luut vitulo2um et yrc02um.De volatilibus pauo 
num pullo2um et fafiano2um perdicum vel l imi 
ltam.itt diri etum mdiozes q alto pzeparati 
onis modo.3le animalium omninm iuuenura 
laudabiles funt.Caro autem rubea 7 fine pingue 
dinevtmufculictpulpe animalium laudabilis 
eft.generat enim bonum fanguinem paucaru3 fu 
pofiuitatum. et mdius nutrit q pingues ant 
rnalium partes.Pinguedinis namq5 nutrimen 
tum vapo2ofum eft et vncruofum et multarum 
fuperfluttatum.Ca20 autem fibi commictam te 
bens pinguedtnemvtrgulatam vocata fatis eft 
laudabilis.nili (alita fuerit 7 racida. Cutis vero 
nutrimentum frigidum eft et ficcum vifeofum et 
oppillatiuum ideo De pzeparatio 
nis aurem modo nunc Dicendum p2cmittendo ca 
nones. Pzimus# omnium animalium habenti 
um gzolTa ct macra co2po2a carnes mdio2es fut 
dite q altate et i I ap02ibus macerate q finc.££* 
awdus q carnes virtutem acquirunt eo2um qui 
bus coquuntur ct pzeparanrur.ct fi cum fabis ct 
fafeolis et in fumma cum leguminibus omnibus 
ventofe ct g2dle fiunt.23i vero CU3 ouis rilo bci* 
bis et foliis calidis odo2ifcris econue2fo.Ieittuf 
g?3ltit02umfuperficiesindurata non comedat 
CLuartus canon fummoperecauendum eft: ftan 
do vd itinerando maxime comedere carnes alta 
tas.que poft coctionemcalide fuffocate fuerint, vt 
inde elaiarus uapo2 fuper eas rcflectatur.parua 
ent3 vencofitate participant vt c>a quarti collige 
dum.Caro animalis laudabilis dixatione fuffici 
snter cocta p2e aliis vobis eft eligenda.immitta 
tes autem comunern confuetudincm concedimuf 
in mane magis dixum. in fero vero affatum .eft 
enim Difficilius Digeruquare in fero laudabilius 
cum melt02 in nocte-oigcftio cdeb2etur.Caro ve 
rofupci pzunis coctaotfticif oigcftionis extftit 
ita q nunquam bene tota Digeritur et fola come 
di Debet nullo ea pzecedente vel fubfequete cibo 
et poft eam parum bibatur.fi tamen bene Dige 
ratur multnm nutriens c02pus robuftum reddit 
Caro vero cum pinguedine frixa faftidium 7 nau 
(eam gene2at.et g2auio2 eft q cata fuper 
vero CU5 oleo mo2e farracenozum vel 
Diligentium oleum mdi’02 et leuioz dk Dicitur 
Caro vero in furno cata ceteris eft laudabilioz 
ct multum bene nutrit.non tamen ex ea magna 
fit replerio» Caro autem i veru affata laudabilis 
difed iam nunc Dicta minus.Caro omnis conf 
mia ct falfa vt farciminum lanDutulozirm vm 
02umnon valde pinguium eft laudabilis.eytccai 
cnimetconfumitfupeifiuitates.Caro vero ccc 
ta cum lagancllid et parilibus cibis aliis 015 fru 
mento cum boldonaciis et fimilibus g2offis ma 
la diCazneeautem cum aceto condite laite efta 
te laudantur, ltmilircr cum agzefta iucco arancf 
ozum limonibus.5uccaro tamen bis omnibus re 
tificatis.vigozant enim p2eparationcs tales fb 
maebum et cpar.Dieme autem iftis addant' aro 
mata.Carnee vero cu gelatina fucctda foffritis 
canieliino a fimilibus permaxime vtiles.Carnel 
etiam 015 cuis caleo et aromatibus laudabiliter 
pzeparate lunt vtilesiimiliter cum plantis 7 fo 
Itis odoziferis De quibus infra. (fOtuia vero fiD 
libus legem colentibus non femper in carnibus 
liceutia Donatur, vt in quadzagelima .ideo poft 
carnes ad pilees fermo pertranfeat.Ibimus ca 
tionin ptlctbus. omnes quicunque funt molliozu 
carniu vttincecefalietlimiles quanto mat02ts 
co2pozis tanto mdiozes.3n habentibus (olidas 
carnes aontra.vtrobtque ent'3 exccflfus ctate.Spe 
eundus omnes pilees acrualiccr calidi comedant 
Zertius eft ex nullo pilcium genere fiat repletio 
ita q minu8 er eis fumi ogijpex camibus.iduar 
tus canon non multum inliftatur vfui pilcium 
0uintus tempo2e quo necclTitas ebibet eozii vfii 
comedantur cum aromatibus anilo feniculo 7 fa 
p02ibus infra Dicendis, fligantur igitur er eis 
llumales fontales aut lacunales non flantium aq 
rum immo currentium.Conueniunt etiam mari 
timi folide carnes vt ozate varioli marfionef Ile 
riliones r umbi menule fluriones et fibi fimiles 
quof Diu confuctudo pzobauit.Similiter er aliti 
t022entine carpiones lucii capedani et fibi pard 
Omnes autem lacunales et lutofis et flantibus 
aquis comcrantes maritimi molies 7 am 
pie cantis emeentur vt reginetincc anguille? 
kardulle.3n (alitis autem eligatur fluriones car 
piones lucii et regtnc.accefalisveroct murenis 
fall te non vrendum efiCancros vero fluutalef ra 
ro tamen et cr eis modica alTuptione laudo. Ca 
m vero maritimi paruuli laudabiles funt. Dua 
vero quouilmodo conueniunt.mclioza tame fut 
in aqua cocta fale ct aromatibus condita et agze 
fla fuotempoze.friris, autem raro \tendil ouis 
et fi placeant pzeparentur cum petroldlino feni 
culo menta et 1 imiUbus.£5int 155 oua.galline no 
anferis*vd aliaXactis vero vfum omnino vobis 
repzobo.et 1 imilitez lactiniozuj vt coloftre cafct 
recentis Vel mollis.Caf eum vero inter et 
antiquum medium laudo.fitq5 folidus non vifco 
fus ct ialicdine magis q Dulcedine participans 
leguminum autem vt fabarum vi us fafeolo2U5 
cicerum albo2um cuitetur.Ciceribus autej rube 
is feniculo aut petrofcllino conditis vtf poteft ia 
Spimilitcr riso pannicojet farre.frumento autes 
coctoetD02dlanequaquam.De oleribus autem 
laudo feniculum petrolef ferptUum faluiam me 
tamrofmarinum cerefolium bletam bozaginej 
matozanam ct rdiquas calidas piatae.Caulibus 
etiam rationali tudicio i bzodto pingui cocti vti 
poteftie.cucurbitc angurie et cucumeres re 
p2cbcntur.2DeloneautemVtipotcftis fed non 
c»3 cibo quoque vt mos e bodie plurinm.et mdi 
Ud c comedere ipfu folu I31 cofuetudo cotradicaf polf cibum lecundumBmcene pzeecpnnm.2De 
lo autem ed tazde Digedionis nil i quando come 
diturcumeoqdcd interms.ct cius bumoz eme 
lioz. opoztet pzeterea vt pod cibum fequatur 
alium. Qui aute3 concellerunt ipfujante cibum 
non querunt ey eo multu et timent 
longa eius in domaebo m0za5.fi Detur pod cibi? 
pzoptez qc5 putzcfactionem er ipfo fieri iulpican 
tur.fDIera aute frigida vt lactuca endiuia poztu 
taca bletones crcfcioncs que in fontibus crefcunt 
attriplices et fimilia vobis non conueniunt. ma 
gni tamen edus tcmpoze in ferculo vel lalatitio 
cum aceto vel agzeda accipi podunt. et melius 
eztt ei commifcere calida vt mentam petrofelli 
num faluiam.4>e radicibus autem laudabilis eft 
baucia.i.padinaca fecundum omnem pzeparatio 
nis modum.3llleum autem cepc pozzum et bul 
bus.liceterparte complerionis calide conueni 
rent. fac tamen omnia quia inflatiua domaebo 
motiua ct mali lunt bumozis generatiua oimtt 
tantur.fkape autc'5 ac napi.qz*frigide funt 7 bu 
midenonconuenirent.quia tamen pzouocatiue 
funt et fuperfluitates aquofas a cozpoze educunt 
laudantur cum pinguibus carnibus in igne coc 
te cum fale et feniculo comede.<fompode autem 
non valde acetofe fufTicienmr meile et bonis fpe 
ciebus condite funt autC5 que 
comedtqur quandocg vobis concedi poted,maxie 
pod cibum.et licet inflatiua fit tamen eius itu» 
mentum ed multiplex.quia aperit fubtiliat relol 
uit et ericcat.fit tamen eius vius non multus.qz 
oculis nocet.llocude autem valde laudantur.calt 
de enim funt aperitiuc rdolutiue et boni bumo- 
zis gencratiue.lDe ferculis autem laudatur pan- 
nata rpianozum cibus bzodiumlaudabtliu5 car 
nium ius cicerum 7 caulium et blctarum folia et 
radices petrofellini ferculo condite cum gzania 
et oleribus omnibus fupza concedis, Spparagi 
quoq3 ct bzufcandoli fuis tempozibus conuemnt 
conditi fecundum confuetudine. In fructibus au 
tem pzimus canon ed q fructus omnes bumtdt 
ct aquofi vifeofi euitandt funt.nibil enim ita va 
pozofum ficut fructus f tertii capitulo De cgzf 
tudinibus om- 
nes fructus recentes Dcteriozes funt ftccie. Zcv 
tius fructus lenitiui vetris fuper aliis ab eis cm 
nibus pzemittantur.condipatiui econtra.Quar 
tus f ructus pod cibum fumptt plurimum mclio 
zcs funt cocti q igitur euitentur et 
maximus eozum vfus.melioza tameu lunt cocta 
et5Uccaro confparfa.mcliozat enim ipfa 3uccaru 
et Defcendcre facit.eligatur igitur ex eis apida 
Dactilicacalimanagaliola.cttn fumma citrina 
vel rubea boni odoziset Dulcedine participatia 
pira vt eaquefancti Tticolat 
cognominantur.ct reliqua Dulcia non valde foli 
Daetlintpod cibum coctaanifoconditaconfpcr 
fa.<Tibum enim in domaebo vniunt ct melius oi 
gedionipzeparantctcaput a Vapoze lccurant*. 
deliqua vero terrea pira calculolas partesi fub 
dantia babentia oimittantur.fimiliter fuo tem 
poze laudantur mulcata pira iuniola glaciola et 
fimilia.fccrfica vero quia frigida et bumida et 
aquofa renuenda fozent.verum quia fut eudoma 
ta et Diuretica eligantur ex eis citrina permam 
rationem non valde mollia.ct fecundum 2futce 
ne p2ecepfum Deberent ante cibum accipi, poti 
iplum enim pzopter eozum bumtditatem mfta 
prona funt cozzupttont.ad quam et reliquum in 
cbnant cibum. va*umctrca.boc dandum cft con 
fuetudini et quantitati pap 
enim er cte non tanta minatur pericula.ct quia 
cibus etiam alius pzeacccptus laudabilis eozum 
nocumenta quoque quia frigida 
et bumida non piacerent.gzatia tamen mundtft 
cationis domaebt' et ventris 7 edus tcmpoze lau 
dantur qutnqne vel fer et fint citrina magna re 
centia et bene matura et ante dbu capiantur fuo 
coztice ocnudata l icca non nil i medicine gzatia 
conuenirent.ficubus autem vti poteftis et meli 
ozes funt albe citrine et magne recentes et bene 
mature et comedantur ante cibum. Jfcts eni indi 
lenificatio vitima can.z° pzopzio capimlo.pzcp 
ter qtf poft eas conceditur aqua vt lenificationc5 
augearit.meliozes tamen vcbis exiftut ftccc.ape 
riunt enim opillationes epatis et fplenis.ct ven 
trem mutant, verum quia babent partem acuta 
epati ncciuam.laudauerunt lapictes vteu amig 
dalis Dulcibus comedantur.Cozzigitur enim ps 
illa acuta coleze rubee generatiua et eas etia an 
te cibum lumere melius, tactili autem quia cali 
Di conuenirent Vobis.at quia fanguinc3 gener at 
gzolTum oppillatiuum.tdco non multus I it C052 
Vius. etiam gzana calidafunt 7 bona 
citent, verum non laudo, funt eni oe rebus doma 
cbo nimia vnctuofirate nocentibus if ca° De 
iuuantibus et nocentibus domacbo.5idict autem 
autemcalidifuntetficciconfcrunt dcmacto ct 
epati valent appetitui etnaufeam pzobibentct 
pod cibum capiantur.JImigdale vero Dulces I1C5 
temperate ponantur cum 5uccaro comedatur.tuc 
enim lemus nutrimentum eribcnt.taudo tarne 
magis iufcula er eis facta ytalicozujmodo. Hue 
lane calide et ftcce funt tarde Digedionis vomitii 
eritant caput gzauaut ideo 
facte veroct 3uccaro conditcepati conferre Dicun 
tur 30 i4a oe bis que epati confcrunt.laudauit.au 
tem eas pcritifftmus 3pocras quia icerebzo aug 
mentum faciunt.£iixozum vius bienon babet 
ct Dimittantur quia valde frigida.nifi vadi edui 
tempoze.tunc enim pulpa in centro cridens calo 
zis cd potenter 1 emiltia et frigida 1 ftcca,£czu5 
vero ccztey calidus et bumidus valde cozdialis 
ct capitalis.ienien autem calidum 7 fictum 7 fut 
a natuza Dotem babentes cozzigendt pcdifcru5 
aerem cius a natura occulta cadigando malitia3 
SOelle vero ipta confecta quadeque tangi pdTut 
ct fecundum 3mccne pzeceptu5 quando ante ip 
fa nibil nec podea comeditur.Ceraiis autem no 
vtendum.frigida enim ct bumida funt purrefac 
tioni valde parata .qd odenditur quia tertia fere 
Die in cis per femitam putrefactionis vermes in 
autem er eis remittendi fer 
uozis alba vel rubicunda folida cbpacta et pau 
ce bumiditatis recentis ab arbozc lecta etpod ci 
bum licet pauca capiantur. Crifomilla frigida 
funt 7 bumida febzibus bomines inclinantia qz 
bumozes velocis putrefactionis generantia ante 
cibum etiam accipiantur.et podea vini magnift 
ci potus addatur.Comedioanifi conditi reetift 
cat ea.cadance vero frigide funt et ficce permari 
me ventole ct oifiiallimeoigedioms ct mmtru^ qz [pectes glandium fimt.ct funt er bis ctni que 
nonoigeruntu r. quare Dimittantur.q1 fi ipfas ca 
peze contingat comedatur cd poft eae antium. Ju 
tubas iterum vobis cuttart Debere enuncio* frigi 
de enim funt in pzimo gzadu i bnmiditate a fic 
citate ambtguc.Dc quibus J5alienus inquit: tlon 
reperi iuiubae in confcruanda fanttate a eg2itu 
dineremoucnda aliquid ope'rantes.$3ed Difficit 
Dtgeftionisa pauci vero fi be 
«e matura fuerint ad caliditatcm Declinant.a an 
te cibum fumpta ventrem lenitmt.tlon perfecte 
vero matura ftipticitatem babent.ideo fluru bu 
mozum ad ftomaebum pzobibent.a poft cibum 
conuemunt.&auatatriumfunt fpecterum Dul 
cia q frigida i iit a que frigida a fic 
fapozts inter pzimam comple 
rtonem mediam obtinentia.&ulcia fibi aliquid 
habere videntur.non efl tamen eozum vfus vtiE 
Sfcetofa vero gzatia p2eferuationie a putredine 
magis q cibatiouie via pzobantur.2Du53 vero 
vtrifq5 bozum ettremozum virtutibus appzo 
bantur.it fi gzanata omnia fint vzine pzouoca 
tiua.magis tamen acetofa foze talia compzoban 
tur.mirabilem babent etiam pzopzietatem coz 
zuptioni cibi inftomaebo-vt Aaetois 5° colliget 
qdfanetnteiligi Debet oe cozzuptione a caloze 
prouenibiii.(£ itonta frigida funt a ficca que ante 
cibum quouifmodo pzeparationis alTumpta ven 
trem ftringunt.poft cibum vero compztmendo 
larant.omnes igitur eozum fpecies tam Dulcium 
$ acrium conuenire videntur.ftomacbu5 confoz 
tant appetitum emtant a vzinam pzouocat.flu 
ces autem quia calide funt a ficce et boc conuent 
re DcbiTent.fed quia flomacbo gzaues Digeflioni 
Difficiles vomitiue funt a capiti a pectozi nociue 
ideo Dimittantur.Cozztgitur tamen earum ma 
licia eas permifeendo ficubus. impediunt autem 
fermonan.aquialingueparalelVm faciunt Dete 
ftantur.2Pefpilavei*oafozbe frigide ftrntcom 
plerionts a ficce.ct ante cibum ventrem ihjngut 
Digeflioni funt Difficiles.fed quia excitant appett 
tum.ideoquandoq5poft cibum tangi poflnt.CIue 
autem penS iles a albe magis nigzis accipi pofTut 
a pofl cibiinifi ventris cbflipatiopzopofitumn 
tarct. £c fi renu3 aut vefice nocumenta percipe 
renmr oimittantur.nam vua omnis nocet reni 
bu3 a vefice canone z\1\dique vero terre nafcen 
tia vt fungi boleta a fpongiola quia venenofa (iit 
a apoffemata terre Dicuntur, ideo fugiantur.ini: 
tpla tamen fpecies queda tartufoie nominate mi 
nozem babent maliciam.licct a ab ea non euacue 
tur.&e fapozibus autem vti poteflis. finapifmo 
ad acutum magis q> ad Dulce vergente, connenie 
tioz tamen efl comcftio 013 gzoftis q> leuibus car 
ttibus.zlieatam etiam quandoq5 laudo.fit tamen 
pzecoctum aileum a cum gzanis feniculi pipere a 
lalecondiatur.<$3alfa etiam vtendum cum foliis 
feniculi petrofcllini menta agariofiT facta et CU3 
maio2ana a etia3 amigdalarum 
que5 camdinu3 nocmt laudatur Vobis.£t ttcruj 
er amigdalis succaro fifticis agzefta a croco fit fa 
poz bonus. Udhuc er mica panis agzefta croco 
paffulis a vitellis oui fit fupoz bonus carnibus af 
pergendus.£t condimentum fact«5 CU3 aceto 511C 
caro paffulis pipere croco collo pedibus ftomacto 
a epate gallinarum eft laudabilis. in fumma 
35ap02cs omnes qbus ruitcia futfcomimtur acc 
tof is cum pipere 5in5tbcrc a galanga a reliquis 
aromaticis collaudantur,Ite conditis vero com 
petunt oliuctcalcfacicndo eniin criccant aperiunt 
ventrem leniunt os ffomaebi virile factiit. Ilapt 
etiam conditi cum bonis fpccicbus vt fupza lau 
dantur.Cepevcrocondtti et cibi melliti omnes 
non bene laudantur.quia ventofitates adaugent 
dapparesaut fecundum comuncj pzeparattoiug 
collaudantur,<$alfamenti genus omne coi 
laudo. p2ctcr anguillas et nifi repugnet aliquid 
Vt fcabies pzui itus caloz epatis a fimilia. 3ucca 
ratos autem cibos accipei e etiam bonum.SEapa 
etiam et conoimentis cr eo factis vti potcftis.fc 
num vero vel gzanatozum fuccus non concedan 
tur vobis, verrtofum enim eft frigidum a ffipttcu 
SDleum oliuarum Dulce a non annofum vobis elt 
gatut.Species autem quibus vobis i cibis vti cb 
fert.funt omnes calide a I icce.vt fal cinamomu5 
gariofiTgalanga5in5iber macts cardamomum 
feniculus anifum pctrofellmu5 crocus lignu3 alo 
es piper trium gcneru5.f.album longu5 a nigzui 
ciminum carni leuirtici oziganumferpillum me 
ta a etiam vfualia aromatica foztia in byeme.Dul 
cia vero in effate.Jtgo autem pzo cafu veffro bas 
ozdino pzo byeme cinamcmi piperis 
albi<inigziana.5.t.5in5iberis electi gzanozum 
paradificroci garicfilozu3 ozt 
gani calamenti ana3*it.fiat puluis cibif afpcrge 
effate vero bcc cbucniur.Tk piperis aL 
quattuoz Di 
es in aceto infulnoeinde puluif 
fubtiliflimus.donfcctiones autem i effate lauda 
biles et cibales magis fiit iftedOinacbca fauonea 
i,mar5apan.^iffadx,a amigdaleconditeque fut 
calide non valdc.f rigide vero folum magni dful' 
tempoze capiende funt.citrum conditu3.5uccaru 
poma arantia tota confecta citonia et manus rpt 
cu3 perita a reliquis melius eff coziandzii cbfcctii 
IfDcdicinales autC5 magis a effate conuent entes 
futbe.Cbfectio Diarodo vales epati a ffomadx? 
fuper calefactis a cbfcctio tria fandalozum.Cofec 
tiones autC5 cibales magis in byeme conuenietef 
fut bauctc condite iringi conditi tragea maioz a 
cipzcniis.SDedtcinalcs aute3pzobyeme magis 
fut 3in5iba' coditum qD viride Dicitur cinamo 
mum a anifu ccfcctu.a fut cozdialcs a ffomaeba 
Ics.Diacinamcmum. a elfrm De gemis.letificanf 
3imanfozts.arcmattcum rofatum Defcriptione 
j5abztelis/Laudoquoq5 maxime mizobalanos 
‘kebulos coditos a accipiatur cx cis Vnus per qn 
q5 bozas ante cibu fine potu a mirabiliter ccfer t 
ftomaebo epati a capiti.eytccat ent flcgma Digefft 
uamcbfoztatcerebzumvtgozat ct memoziam 
acuit.Cofcctio adlxc cmnia per me pluries exper 
ta nobilis galange cafTie lignee calami 
aromatici croci cipcri fpice nardi garicfilozum 
cinamomicofficardamomi carpobalfami ptpts 
aUni.a lomaflari 3in5iberis fe.mirti ana.34.ma 
Ifici8.5.v.fiat cofcctiofolida a ponatur. f.i,fpect 
enim iffarum pzo lib.i.3uccari DifToluti cum aq 
mente.et fiat in rotulis trium.3.a accipiatur, ex 
eis vna per bezas quattuoz ante cibu5 fine porn 
onfcctio alia ad ea que Dicta funt fimiliter ccn 
ferens.ee pzo effate magis et accipienda vt alta 
Vsi occari aUmanne ana.f.iiuca liquirieie Dza gagati fc.poztuLicefandalozum cftrfnozmtt gu 
mi azabici ana.3.y.amidi.5.ii.fpodii.rofaru ana 
5,iii.fe.cucumeris anguric cucurbite aua.3.ii.ma 
flicis ligni aloes ana.5J.cr0a' cardamomi ana.3 
i.fiat confectio foltda cum lib.iJ.5uccari albi Dt 
fioluti cum aqua regimine autem 
petuf cano pzimus.potus cuiufcunq5 vini et ma 
Xtme fumofi euitetur iciuno ftomacbo.immo pzi 
us cibi notabilis qtitas 
fi i pzandio vel cena excercitit caufa aut fitis pluf 
De vino fumatur q confueucrit cibus notabiliter 
potus vini fumofi pofl come 
ftionem fructuum bumidozum inconuenicns eft 
faltem fi mira fructuum quantitas pzeatfampta 
fuerit.tuc enim vinum eozum aquofitatem in ve 
nis penetrare facit et fanguinem putrefactioni 
Dumex fructibus mo 
dicum comeditur, vinum optimum pofl eos bibe 
re magis conuenit.cozzigit enim et 1 ectificat eo 
zum malitiam.0uintus bibentibus vinum lim 
pbatum conuententius efl antecp bibatur per Du 
as lx>zas limpidare q in menfa.Sfjcxtue q fi in 
vim' potu malitia artificii vel quantitate caput le 
deretur comedantur pcft ipfum fex vel octo g23 
na mirti.Jft fi pzopter boc caput non alleutard: 
pzouoceturvomituscumbisque in 5° capitulo 
vidcbunmr.Saepttmiis fi poft cibum valida fitis 
tnfeftet vinum Dimittere melius eft.36ibatur au 
tem5uccarirofari.J.i.cumciatovno aque cocte 
in byeme autem Iit 5uccarum album cum pzedic 
ta aqua.vinum autem vobis pzccetcris eligendu 
iit albu5 vel coloze rubicundum in fubftantia fub 
tile clarum aromaticum ftipticitate magif q Dul 
ccdineparticipans.Dulciacmmqz epatis opilla 
tiua ventofa ct vapozofa funt.7 qz impinguant 
non laudatur vero 7 cfluofa vina 
Dimittenda funt. ifczatia tamen cxiccationis bu 
midiratum 7 confumptionis ventoft'tatu5 laudo 
parum vini Vinofi ante cibum fumpti vt felauo 
ilici gzeci vel maluatici.licet in vobis femper fuf 
patam babeam malualism. pzopter gipfum CU5 
quo artificiaturqucd e ftemaebo capiti Valde no 
cinum 7 cctera.2lqua Vero qua Vtimini cu vino*? 
reliquis fit liberi fontis celo et aeri Detecta non 
ftans immo fluens odoze vel fetoze ozzibilibus 
Denudata.inqna etiam attona cozpnfcula non 
natet.** ii no talis habeatur, tunc eius Decoctio 
malitiam coz2tgtt * caftigat.pzopter qDadcau 
tcllam itineranti cutq3 melius eft aoua qua vefet 
tur pzecoctam fmlte 7 pcft cius refiacntia3 Ocpr 
fio panno collatam.Uqua vero qua fercula condi 
untur a fuo fonte vel puteo per Duaf bozas pztuf 
hauriri oebent i vafe ligneo quiefccrepcrmitta 
tur.lbofl boc leutter accipiatur ne fupcifluitas q 
iam fiiudum petierit fue iterum fubflantie eucr 
tendo cbmtfceatur 7 capituli tertii finis, 
i "Capitulum quartus De 1 egimine fanitatis per 
elattcnc3 metus 7 quietis. 
Pzo regimine vero per motum 7 quietem Dicen 
dum.pztmo quietem vel otul maxime Vobis ini 
mica fo2e.conuemt tamen poft cibi a(Tumptione3 
quiefeere per Ixjzas tres magis q exeercirari fal 
tem excertitio fo2ti.£xceratium autes maxime 
ve bis collaudandum di£rom't enim cmntu5 fe 
re Digeftionum 1 uperfiuitates calozem naturales 
rcbo2at.vututce emnes reficit et cozpue agile 
n roburtum reddit, vnde z* De regimine fanitatii 
' 2® capitulo. JtxaTcittum eft motus vebemeus in 
tantii vt alteret in matus vel mtnu6 velotius vF 
Ipifttus.Sdipifamtur enim exexecrcitio ea que 
Dtcta nunc.ctquia iolidantur mcmbza* p20ptcr 
qb labo2ibus impatfibilia fine nocumento reddu 
rur.augmetatur caloz naturalis melt02atur mu 
tatio que Digeftionum omnium perfectionem pr 
fuppontt. aperiuntur cozpo2if po2i.Depurantur 
q5 fumolts euapo2ationibus fpiritusqui cmntu 
funt inflrumenta virtutum.Specicsauteextcri 
02um eycercttio2u et fi multe fint laudabtlt02es 
tamen vobis exiftunt.vtexccrcitium equcftre ac 
pedttando aliquantulum per folem fefline p20ce 
dere.autaliquo veloci curlu currere ludere aut la 
pidem vel ferreum aut ligneum iaculu5 agitare 
aut ludo pile quem bodie tolli et manda vocant 
inter alios ? vobis idoneos folatiofe ludere. £(l 
enim \xc ercercitii fpccies.in qua partes omnes 
fuffteienter et equali fer e motu et no fuperfluo fa 
ttgantur. Caput eni inferiora ? intermedie par 
tes omnes fi Diligenter attenditis; Debacexeer 
citii fpecie coni tdcransvtilitatcm J5af lib£ edi 
dtt quendam oe exccrcitio parue fpere.i.ptle inti 
tulatnm.J62atia ctia3 ercercitii capitj eius frica 
tiones ? pcctmationcm laudo.fbedum autem et 
aliarum partium fricationes ? ablutiones que lo 
carcerarii tenent collaudatur.Circa tamen ta 
lia iuuenilis etaf vigili (ludio ? occupatonibuf ar 
duis aliis nb Dillracta mo2bis.q2 bec lalfiuiam 
potius oftendunt nb multum inflare Debet. "SOa 
ne quoq3 altis verbis moderato tamen fermonc 
loqui. Vi lationem vel pfalmos eleuata voce can 
tarc bonum eft exccrcitium.bas autem omniunt 
fpccies fieri conuenit p2ima tam ?fe 
eunda Digeflionc completis.? efl tantum cxecrci 
randum tcmpo2c tetii3 co2ps nctabiliterca 
Icat etiam viq5 ad alicuius ladtmdinis fenfatiV 
nem qua percepta illico ab excercitio Deitflendu5 
£c i i inexccrcitiitcmpo2efuda2e vos contingi 
flet panis iam bnmefactis abiatis mcb2is q5 fu 
fficienter exiccatis alios induere pannos p20cure 
tis omnino. 
/ Capitulum quinta De regimine fanttatis per 
y elationem inantionis et repletionis. 
JSuarta res nb naturalis i 02dine fup2a p2emi 
(Ta fuit inanitio ? rcprf.ctio.IDe qua p2imus canon 
repletio omnis vitanda.? maxime cibo2um 
mido2um ? vapo2ofc£ Valde actu ? potentia. Dc 
quibus tertio capitulo vifum eft.Secundus ex ct 
Do nb tantum ad repletionem perueniatur vt pe 
nitua fatur fiat.immocomcdendum eft reliquiis 
appetitus adhuc in ftcmacto manentibus vt ett 
am fup23.Icrtius cibus amplio2 efle Debet i p23 
dio qp in cena cum alio2um paritate.0uartus ca 
non in fanitate veftra melius eft ad latus inaniti 
onis aliqualis.i. abftinentte# repletionis Decii 
nare.Obferuetur igitur i cibis 02do talis.# poft 
5 mane furrcxeritis intendatis mundtficarioni 
ventris ct V2ine.£einde ad narium Demucatio- 
nem et excreationem fputi.trft loccfi lx>2a cibi 
atfumptioni confueta paxeperitis i flemaebo vd 
in capite g2amtatcma p2andioabflinendum eft 
Si aurem non p2emiflo vtfup23 mille fere pa 
(Tuum per falam exccrcitio p2andendu5 e.Si an 
tem poft cibi aftumptione ? naufeape rfpfatur tn ffomacbo.auf cibimftaaffup 
f ioncm.vel p20pter cibi qualitatem mala3 illico 
p2ouaandus efl vomitus.tllcenimfubltmts efl 
htedicia.vnde 4a p2imt capitulo 15%% 
vomitus quidem atacuat flegma *i coieram nrn 
dificat (lomacbum.et remouct g2auitatem que ac 
xtditcapiti.clarificat viTum.*? aufert faflidium.et 
confert laffitudini.ct dl medicamentum malitie 
tdozie.ct fccurat ab cuentu eg2itudinum 
carum, quinimmo curat eas cum accidcrint.iSd 
buc iterum nulla dn ftomaebo pcrceptagzaui 
tate quandoq5 conuenien3 efl vcmitumfacere.ip 
fo enim p2eciptt Ipocras vtendu5 ce fingulo me 
fe Duobus continuis Diebus vt tn fecuda Die edu 
catur qd per vomitum in p2t'ma Die agitatum % 
non cducaim fuit.laudo autem nift aliud repn 
gnct.cy fingulo faltem vere vomitum p2auretis 
$Bi c2go vomere tcmptarctis.aut ad illud neccfft 
fas induceret p2emittendum p2tus filt buiufmo 
dt canones.£>2imusg> fi vomitus fine medicina 
rum adminiflratione fieri poteflmelius efl y ip 
fum cum medicinis imn'rarc.<£camdus fi 015 
mcdicinisfiat a leut02tbus ineboandu De quibus 
fla tim.Zertius # tempus vomitni couenientius 
efl eftas. Deinde ver.tUuartus fi expediat aliis vo 
mere temp02ibus annieligaturbozaDtcicalidt 
02. Fututus $ nunqna3 fiat vomitus flante ven 
tris conftipatione.fed p2tmo venter lentatuz. Vt 
infra Dfcetur.SEcxtus fi libet vomitum p2aura 
re.capianrur in p2andio cibi et multi et oiuerff 
fn fubllantta vtg2olli ct fubtiles in cdo2equian 
fetidi et leuis aromaticitatis i fapo2C.quia Dulcef 
acres acetofi falfi tnfipidi. vnctnofi fimiliter et 
oleaginei ct calidi et frigidi fimul vt carnef et pt 
fces:cx tanta enim cibo2u Dtuerfitate llomachus 
faflidiois vomitui paratio2fit.23cptimus canon 
tcmp02e p2ouaatidt vomitum.cibus non bene 
mallicari tcmp02e vomendi mo 
ueatur ct excercitetur co2pus motu magnifico fa 
fts.motits em'3 magts facit vomere 4a p2tmi ca 
pituloiiM1onuscanonbo2a vomendi ligentur 
oculi nc recipiant fumos et bumo2cs.lDccimuf ca 
no pofl voitulauet facief tota aqa. ro.Qlndcimus 
canon pofl vomitum eft leuiter cohicdendum.qz 
ftomacbuaexillo motu et cuacuatione rebilt'02 
factus elcctio2es cibi poft 
vomitumfunt leuis Digeftionts ct affatimaio 
2C8 cf dxuMhuc fi poft vomitum fentiatur i fto 
maebo mo2dicatio fnpcrponatur lana oleo camo 
millimo calido tnfufo.Zfmpltus fi poft vomitum 
fuperuenirctfingultus.bibatur fepeaqua calida 
£t fi non confert p20uccetur ftemutatio cum in 
fufflattcne pulueris piperis in naribus et fo2tiuf 
boc non valente eft adminiftratio pulueris elebo 
ri albi naribus infuftlati vel cum penna impofiti 
213cdi autem vel inftrumenta vemendi funt. vt 
poft p2cdt'ct02um cibo2um affumptionem per bo 
zam Digitus imponatur 021' vfque ad lingue ra-* 
dicem ct ibi titillatio cum tpfo fiat et p2oucca 
bitur.0t5 fi non intr emittatur penna anferis lo 
ga bene inferius aut ipfa tingatur oleo ccmuni 
fimplici aut oleo et aceto commixtis, aut fumaf 
ciatus vnus aque n quarta pars aceti fo2tis n mix 
fi totum tepidum bibatur. Jlxoluunt enim fepi 
da omniarcbur vcnms.i.ftcmacbi iT.ferapcntt’ 
cc.bumfmodt vpmendi m:d. Icucs fune et (ccurf 
SBt autg per 00 vomitus «onpMuccareturftat 
cum hac mtbi experta medicina fepe.B* fucet ra 
dtcum ttlio2um albo2um.J.i.pulucris falis gem 
me pondus g2ano2um fex 02det\ bibatur totum 
tepidum cum aqua.2Wliud.Tk fucci co2ticis radi 
cum fambuci. J.i,mtfceatur cum ctafo medio aq 
et totum bibatur.toee vemmua p2imie 
*liquaU'tcrfuntfo2tio2a.ltcetctiam fecure fieri 
poffuntXlurima autC5 mibi experta fo2tt'02a Di 
mitto.3fd intentionemiterum mino2andi pleni 
tudinem vtendii bis clifteribus.fCliftere p2ocfla 
maluc mcrcurialis folio2um stolarum ana 
sfo.i.folio2uhT biete,4M.coquantur infiala vna 
aque vfque ad coni iiptionem medietatis. Iteindc 
edentur et exp2imantur n ex bac colatura accipi 
antur tres ciati i quibus mifceatur olei comunis 
ciatus vnus meoius in vere et tautundem viola 
cct tn cftate falis coclear vnum cafTie fifhile 5ucca 
ri r ubei ana.J.ta fiat cltftere in mane.£t fi gzs 
uitatemJcapitis fentiret adiungatur p2edictis ye 
re pig2e.J.i.$5i autem intcflinis ventofitatum 
topia fentiretur cuius fignuj rugitus et gurgula 
tio in eifdem tunc p2edicte Decoctioni addantur 
anifi cimint feniculi ana.J.t.et fiat vt fup2a. Cii 
Here p20 byeme.B* foli02um blcte.ao.ii.fmfuris 
malue ana.do.i.coquanmr vt fup2a. et colature 
adiat bcc mixtio.fk yere pig2e benedicte cafftc 
fiftule rubei ana.JJ.olei De camomilla ? 
Oc aneto ana. J.i J.falis coclear vnum fiat i fero 
fi frigus intcnfu5 fucrit.Jfctadbuc ft ventofitates 
apparant melius eft loco olei comunis ponere ta 
fundem olet De ruta et loco falis ponere falis ge 
me.5.i.et fiat vt Dictum e. laudo etiam p20 eua 
cuatione leuifftma vt vtamini faltem a menfe no 
uemb2ts inclufiue vfque ad menfem tunti exduff 
ue capere pillulam alefangina3 Defcriptione tOc 
fue ante cenam per b02am Vnam et i ebdomada 
femel.verum fi capitis inflaret g2auttas. laudo 
magis eius affumptionem per b02as Duas poft ce 
nam.aut fumatur pillula.i. affaiaretb Defcrtptio 
neifuicene p2imatetrtiibo2a iam nunc Dicta 
mundificant enim ptllule tales ftcmacbu3 caput 
ct inftrumerta fenfuum. tleque aliquid anxicta 
tis includunt.ite inanitione quoq5 fup2a Dixi.qp 
flante fanitate ad latus inanitionis mediocriter 
oedinareconuenicntiuseft vobis q repletione 
in euacuando tamen ficut et tn replendo euttenf 
excelTus in exrrcmts.fuperfluitas eni et,DcfcctU8 
ad eafde Ducut caufasfcciido 0 tegni J&iltenus 
$ CapitulumfcxtumDeregimine lanitatisper 
fomnum et vigiliam. 
XDoderantes vigiliametfomnu p2cmittamuf 
ficut mediaris fomnus.f. 
tionp2olixusetnonp2ofundus virtutes fo2tes 
effiat.itaeeontracontrariu0.quia cereb2um bu 
mectat ri totii co2pus et reumatifmos facit, 5pe 
eundus q> D02mttio Diurna vitanda eflnifi repw 
gnet vigilte p2olixitas tn nate p2eterita.1n Die 
enim D02mire malum ad malas p2cparans cg2t 
tndines .generat enim mo2bos bumectantes ct 
reumatifmos .co22umptt f plene 
layat ncruos et efficit pig2itiam tertia p2tmi ca° 
tiono.ZDelic2 autem fonmus efl natumus.ipfe 
eni virtute fo2tiftcat.nift fupcrfluat.Zcrtiul ca 
ttonnon efl Do2miendtt5 pofl cibum.ntfi poli lal 
tem per Duas bo2as«0uarnts caucdum ell D02 mtre meb* aliquo remanete OtTcoopcrfo.&tiitus 
canon non eft D02miendu5 refupine.pzeparatet 
co2pus ad Difficiles cg2itudines maxime ncruo 
rum quia fupcifluitates ad pofterio2a Declinare 
facit, textus naturalis fomnus in eftate no tra 
feat octo teas inter nocturnum ct Diurnum, et 
non excedat Diurnus team.t byeme fufficit ooz 
mire bo2is noucm. 35it igitur ozdo talis, vigila 
te adminuspez Ditas teas poft cibum. Deinde 
vos lecto exponatif p2ius fuper latere Dextro vbi 
pe2 p2tmum fomnum eft oo2miendu5.poftea fu 
per finifti o poft qb iterum et fuper Dextro reuol 
uendo reuertendum.In omni quoque, D02mitio 
ne caput fufficienter elaiatum feruetur.?D02mif 
autem fuper ventre Digeftioncm vigozat fed ocu 
lis nocer.Amplius non eft D02miendum ftema 
cbo vacuo. 3n vigiliis autem reliquum tempozif 
expcndat.ctabexcdfiueis fuperflue 
namque vigilare valde Debilitat at fpiritus refol 
uttfroft autem excitationem a fomno intendat 
dum eft expuli ioni fupcrfluitatU5.Vt capitulo pf 
cedenti vtfu5 poft q omnia fit occupatio fermoni 
bus rerum animam Delectantium et conuerfati 
one pzudentium.aut locutione Vel narratione by 
fto2iarum etnouo2uiuDelectabilium.ee co2um 
que fpiritus Dilatant leui et modezato motu.vn 
de ad fubtiltoza fpeculari p2ocedendu5. 
£ CapitulumfeptimumDe regimine fanttatis 
\ocr electionem accidentium anime. 
Ultimum autem p2Cpofit02um expediens ,tam 
nunc ad anime menlurandum accidentia tranfe 
undum. Uucendu3ergo talia fo2C vtlettctam tri 
fticiam iram folicitudinem anguftiain mdancclt 
am ct fimilia.Jft quia i omnibus bis pafiionibus 
motus fiunt in fpiritibus inc2dinati.aut fubito 
De centro co2pozis ad circunfcrenttam.aut ccon 
tra quibus violenter ct importune motis accidit 
et in virtutibus magna mutatiocum fpiritus ip 
farum fint inftrumcnta.talia cmnia cuitari oe- 
igitur canon, accidentia omnia in 
quibus iubitus et fo2tis fit motus oe cctro ad cx 
tra lummcpcix fugiantur.nam in bzeui tempof 
vt frequenter extincacni fptrituum p2eparant 
regalia mcmbaa.loec autem fut leticta maxima 
que gaudium ptntenfu a modicil nucup3tur vehe 
mens rifus ira et anguftia 
econtra ea in quibus fit motus maximus-oe cir 
cunfcrentia ad centrum euitari Debent.fecffus 
tamen iftozum cqualitate minus malum eft q i 
aliis, poftponatur igitur cmnia ifta vtJ5alieno 
placuit.JCxtcrmimt ri mutant bec cmnia co2pus 
ab ea que fecundum naturam confiftcntia tertio 
tegni. SDenuo Vero quia aput bec accidetia coitus 
anecti folet. ideo eius cxceifum inquam tancf ve 
nenum priliferum fugicndum.ita etiam q nam 
ra ad iplum ftudiofe nullatenus innitetur.immo 
enim ct exanimat cc2pus fup 
fluus eiu3 vf us.1ncttarte igitur vos natura ad 
coitum et non aliter fiat in fepttmana bis vel fe 
mel.licet minus in Itt in mane p2ima 
iam ct fecunda Digeftiene completis.f. ftomacbt 
ct epatis et fiat fuauiter non cum impctu.et poft 
ipfum modicum t502miendum. Tleque eade3 oie 
exceixitandum valde.Hec mirandum ex bis que 
oe coitu oixi.&us enim cxceflus.vltunos mcdulE 
fmitit aculeos.vt accedente fenio incurabiles et 
effehumirtespafitones quite mezs pzedfgcn 
da fbzet adducat.cft igitur ab cius ftcut et alteri 
U8 cuiufcunquc fup2adict02um cxccflfu 
£texpulft9bisfrenofob2ietatiset reliquis ani 
me accidentibus intellectis libza recte penfatis 
felicem iocundam et fofpitem vitam agetis.qus 
vobis annuat cunctipotens ille Zteus qui cuncta 
regit alieno minime motu vi’ f gie vectp Siucn* 
ijConfilium Dc regimine traffretantium et cura 
accidentium eis contingentium. 
*wt W braiercnditfimuminxpbpatre 
Met Dominum Dominum Bbbatcj 
camarafcenlcm De pzouincta an 
glie.confilium p20 traffretando 
|| in terram fanctam yerofolcmit j 
ad fepulcrum faluat02t's noflri Demini 3hu£pf* 
Oir DeuotilTime atque benignilTime pf accide 
tfaque traifretantibus acddercpcflunt plurima 
funt; quidem eft fo2tts naulea 
conturbatio ftemaebi ct immoderatus vomitus 
fecundum eft fluxu6 Venti is vt plurimum Dia 
ricus-Iertiu5 eft Doloz capitis ex agitatione ma 
terierum adueniens st in pluribus. Ouartum e 
valida litis.iUuintum eft vigilia immoderata* 
5£5extum eft Debilitas virtutum omnium p2cdic 
ta accidentia necdTario ccccmittans. S5cptimu5 
eft abbeminatio cibo2um omnium aut appetituf 
ablatio vel co22uptio.tDctauum et vltimum eft 
macrefactio vel immoderata extenuatio.4t P215 
quidem accidens fiue contingat p20ptcr agitatio 
neminbumozibus pzouenicntibusab invndati 
onibus et fluctibus aquarujdiuc p20ucniat ab ac 
cidente animi qb eft ttmo2 magnus omnino Di 
fficile eft et magni nocumenti indigens cita et cb 
ucnie'ti pzocurationcj(j t>zcmdcat itaq5 p2imo 
huic accidenti antccf eueniat accipiendo poft cibu 
coziandzi conditi cum bono 5uecaro coclear .aut 
et mcliis accipiantur poft cibum fruftra Duo vel 
tria otacitcnitcm fine fpcciebue.£go vero mulcf 
gallicis qui vifitauerunt terram fanctam folui fa 
cere confici confectionem cbfczuc citem 
02um abfque fpecicbus lib ,$ .mafticts.3.t.g2ano 
2um mirti amccs co2iand2i p2eparati 
t02utn ana3,ii.inco2p02cntur limul cummiua 
citonio2um et fiat confectio felida ct eft multum 
cfttcax.Cuius vius p2eferuat ab euentu accidenti 
um pzedictozum immo curat cum iam euencrit 
Cum vero accidentia p2edicta ivaluerint ad fub 
ueniendum cito p2imo ligentur bzaebia ri genua 
fuper iuncturas per quattuo2 Digitos Do 
lo2cm aliqualiter facientibus.ct fi contulerintbo 
nu3 e.et fi non contulerint tunc bonu3 eft qpoai 
ventofa magna i medio ftomacJ;t ab!q5 fcanfica 
tione.Sxcundofiatci fuppol it02ium fi non fue 
erit fluxus complicatus cum molle aut cum cande 
la De pinguedine inuoluta cum medico pulu.re 
collcquuu.aut fupponatur radix blcte fpica alci i 
voluta -cum modico pulucre fcamonee. ct fi non 
fuerint fedata acciocntia infundantur fubito pc 
Des in aquam frigidam.poft boc autem invngaf 
ftomaebus boc vnguento.Bi olet dc maftice olet 
De mirto ana.J. J.olei Dc citomis.J.i.£mb2c mu 
fci ana.g.i.laudai purilTimi gallie muf ligni alo 
cs ana.3,i.refine dccte. JXref coiigdzi pf parati I podii ctpcri fqmtiantf mente ana.3 
lucere quantum fuffictt fiat unguentum bene giu 
tinoftm et applicetur ftomacto pluries in oie.£t 
(i foztius oeliderares fiat ccrotig tale.fi* refine 
3.vi.pifcis nauali3.5.J.laudani galltemuf:ana.3 
ipoquifttdostburis fada 
race ana.54.cere quantum fufficit fiatcerotu5 flo 
macbale et eft elegans medicina. Sexto itehiro 
fi non quieta fuerint accidctia accipiat.34.fyru. 
tf berberis aut tf ribes aut tf g23natts.aut oticae 
caram aut ftrupt De menta aut miuam cttonfo£ 
aut fy.oc fucco fructuum cum aqua Decoctionis 
coziand2i p2eparati aut gzano2U5 mirti aut ma 
Ilicis autgzanozum ribes aut cum berberiset fi 
milibus.Cuinsaqucpo2tioffr Dupla aut tripla 
ad firupos pzedictos tf quibus omni mane et plu 
ries in oie accipere poteft.JSt comedat cibaria fa 
cilia oigeftfonis vt pullos carnes vitulo? caftra 
tozumiuuenum edozum columbozu3 omnes cb 
dit? eum aceto et melius cum fucco arantiozum 
aut agzefta vel vino gzanatozum. Confectiones 
vo i cafu illo cbueictesfut co2iad? pfparatu aud 
lane affate citoia coditapiracoditamirobalanof 
‘kcbuLconditof.toec funt quibus ftbacbo pzouide 
ri pbt.f t>zo regimie vo fccudt acctdctf fc3fiuxuf 
verris conferunt oia pzedicta flomacbalta. Jtc cb 
fert ixv cliftcre.fi* mirti cupula? gladiii 
acatie ypoquifttdos tburis cipert fadazace balau 
ftic ana.toa.coquantur omnia mltbzis octo aq 
vfque ad confumptioncm medietatis ct expzimi 
tur foztiter et oe bac colatura.fi* lib .{.mine cito 
niozum fy.oc mirto oe tbure 
?.i.olei citoniozum olei oe mirto ana.f.i.y.Oi 
Abluantur omnia fimul et fiat cliftere.P>2oifto 
ctia confert invngere nentrem inferio2ecuboe 
vngueto.fi* olei rof.olei oe mirto ana.fd.trccif, 
oe fpodio De bolo ar.oe balauftits ana.3 ii.cere q. 
fufficit fiat vuguentii molle qtf bulliat in.J.iii.fuc 
ci plantaginis vfq5ad cbfupttone5 fucci.Pzo ifta 
intentione cbfcrt fepe apponere ventri Vetofa3 
magnam inter vmbiltcu a pectine fine fcar ificati 
onc.Suftumigiu bonu ad fluxum vetris.fi* coz 
ticii gzanatozu balanftia? colofonie ana,5,t'.tbu 
ris ftozacts calamite gallie muf.acatie gzanozu5 
mirti coziandzi pzepazati ypoqniftidosana.3«5 
boliar.fan.Dta.ana.f.i.y.fiatpuluis fubtilis er 
quo p2oiecto fuper carbones ignitos fuffumtge 
tur fiteri a partes inferiozes.Confei t etia5 ad b° 
bic potus.fi* electuariioetbnre.34ii.miue cito 
niozum.fj aque oecoctionis coztandzi pzepara 
tibina oetur in potu in auroza tepidu. Sedaf 
aute3 ooloz capitis accipiedo oe fy.pzedictis qui 
etantibus agitatione matcric?.1temcu Oiuei fio 
nibus antepofit}*£t iterii potus bonus ad illud. 
Btfy.tfpapaucre.34. 0xi3acare.34u.a3 occoc.co 
21 and 21 p2eparati.34i.oet in potu poft cenam p 
Ouas bonii ad Oolo2cm ca 
pitis.fi*.ofi.oe nenufare dei rof ana.34._f.fe.lac 
tucc feniculi ana 
9.i.rof fief memite an3.34._f .thuris acatieypog 
flidos ana.3.i.cere quantu fufFtcu fiat vnguentu 
molle qtf bulliat papaueris vf 
mc ad cofilprionem eius a eft medicina cbucnies 
tf Curatur a quartum accidens fc5 fit} cum fy. fn 
perius poftto in fedando fluxum a agitatione flo 
roacbt, 3pp20p2iati?s potus bonus ad illuo IM 
Fy.tf nenuFare .3. J.fy.actfeftots effi i.3*t.aqtte 
Oecoc.malua? aut fubltmaticnis ca? vel aque 02 
dei Duplum a bibatur oe boc fepe ipotu.ZDeltoz 
autem e bic.B* fy.oc limonibus.34i.aque fontis 
cil cft valida fttis.tantundcm.Comuni02 aute5 a 
mdi'02 cft tulcp viola? aut rola? fimul aut Oiut 
pondere aque 02 
dci.ipld banc intentionem v3 retinere i os fac 
culof paruos rotudos.fiat cx p2cdictts mucillago 
cui addantur pulucree tfti.fi* feminu lactuce pa- 
paucris al.fucet liquiricie fe: fcartole et acctofe 
ana.^j.conficiantur fimul a impicatur ex eis fa 
culi qui femper teneantur in iulep rof a Vnus eo 
2tim i os teneat' permutando iplij Icpe.f Cu23 
tur autem aliud accidens Ic5 inflantia vigiliarii 
p2imo cu I y.tam pzcdtcto oe papaucrc. 3tcmcil 
linimento fuper fronte cu po 
tu ifto accepto t fero per Ouas bo2as poft cibu.fi* 
fy.Viola?fy.tf ncnufarefy.tf papaucre ana.3. 
aq oecoc.papaucris aLJdit.a accipiatur a cetj.Cb 
fert ad illud abluere pedes in fero cu bacoecoc. 
fi* flo# nenufarif folatri folto2u 
vitis a coquanf 
omnia I aqua ex qua mediocriter calida abluan£ 
pedes vfq5 ad coxas ri manus n b2acbta per bo22 
ante catam.Confcrt ctia5 ad banc intetione odo 
rare fepe poma mand2ago2e et flo2es violarum 
aque nenufaris extrcmo2um vitis n falicif 
'Jlimiliafugida l:umtda. 20 curatione fextt 
accidentif fc5 Debilitatis virtutis conferunt b20 
aqua buglof et 
modico vini aromatici oulcts n luauis fepe bibi 
ta.lrc3 aqua fubltmacioms caponu vel 
JJtem electuarii regis ex quo in mane ante cibu5 
affumat coclear vnum ri in Dic pluries.3tc3 optia 
cft confectio De iacincto oefcrtpttone M, $° cano, 
fuma cofectio Dtamargaritb oefcrip 
tione Tlicolai bee omnes cb 
ferunt maxime quando Debilitas conuenit euft 
gnis frigidatis.&ttando vero Debilitas complica 
tur calidttaticonferuntp2imo condttu5Derofis 
tfflo2ibus buglof autbo2agints aut 0 violis qui 
fepe in potu accipiat cu aqua fublimattonts pulli 
aut aqua buglof.aut aqua recenti a modico vini 
fnaluatict vel alterius Dulcis aromatici a fuauia 
Confert ctia5 ad mtcnrione5 tftam fepe odozare 
pomum boc.fi* nenufaris fan 
daf.al.boli ar.ana.54’. campbo2C3.t.fe. bafilico 
tus g.*kdm:s fe.acctcf coimdii pzepara 
ti ana.5J.macis.5 omnia cu 
aqua rcJ mulcata a.3 S laudani purifTimi fiat po 
ma que fepe O2do23ta potenter vtutftcat virtute 
vitalem a ammalea tn cuacuationtbus a in acci 
dentibus etiaad bac intentione 
accipere pulucris Oefcrip.p2cdicte.54'i.aque bu 
glof aque rof ana.f.i.y.mufci ambae aua.g.i. ca 
pbo2e.g4ii.accti vim maluatict ana.f.t. piften£ 
Dmniatnmo2tarioaexeofepe madefiat ftoma 
cbus facies a nares a vole manus a pulfus bzaebi 
G2p cauille a piante pcdum.a cft vtile valde a cet. 
Penulttmu vero accidensquod eft ablatioappeti 
tus a abbeminatio omntu fi benecbfidere 
tur facile remoucri pbteft cu bis que fedat cbt'bs 
tione a vomitum fuper bis factiscu fuccis aratio 
cum vino citoniop.a aqua rofata nuifcata. Vino 
maluatico.a modico aceti,bonus em odoz excitat appetituram ftomacbi tt pzopztc cum fuerit m 
nutritiumhia7 tertii colligent, C linimentum 
bonum ad illud eft bocdfr mtee pdnis altate et in 
fufe per quattuo2 bozas in tino cttonioz? <i aceto 
ana.J.ii.poftea teratur in'mo2tario vlttma con 
tritione et recipe cum titia. Bc retine Diflfelute 
cummino maluatico«f.t.fumac gzanozum mii ti 
ameoa cczia ndzt p2cparatt 
ana.5 j.tnco2po2cntur timui in mozta 
rto vtq5 ad bonam glutinofitatem a Itomacbo fu 
cura ultimi accidetis fc5 ma 
crefactionis et refolutionia obferuentur omnia q 
Dicta lunt in regi mine vi.accidentium fc3 Debili 
tatia omnium.4(Compoftta vero Ououiic elega 
tia feribenda funt.p2imum eft boc.B* albumina 
ouo2um recentium numero Dece lib. 
i.aque buglcf.f.iti.conquafTentur fimul omnia t 
caceola oiiigcnter.octnde luper cineribus calidtf 
abique flamma cum I patula agitando coagulent 
et in ftnelupc2 afpergatur modicum vini citoni 
compotitum ad hoc.% pulpe pul 
It' pinguia a iuuenia bene cocti lib J. fpecterum 
dectuarii regia.34J.troc.De violi'6.5 J .amtlt.3; 
J.5uccari alja.gzanozum pinearum infufozum 
in aqua calida per trea lx)2ae.5.iiii.incozpozent 
fimul et fiat eiectuarium.ipe quo omni fere tem 
poze accipere poteft coclear vnum bibendo poft il 
lud vtnu aibu oTce rt fuaue commiytu5equali qn 
titate aque fontia electi et cetj. 
( Debilium 
in aere fubtili. 
OOcniam aer ciuttatta flozentie 
multa fui fubtilitate facile 
trando in cozpoza alterat ea fi fu 
a it in Diebus frigiditatis vel ca 
lozia occurrens cozpoztbua faci 
pTealtcrabilibu3.aut ratione raritatis eozum.aut 
ratione Debilitatis totius co2pozis que Dilponit 
cozpoza ad valde facile alterari vel ratione oebi 
litatis quarundam partiu5 cozpo 
zis.it quia viregzegius Dominus ’&aptt'fta ali 
guamine valde paratus eft ledi fecundum totum 
cozpusp2optcrDtbtlitatcm que eft ineo etiam 
pzopter texture raritatcm.4t tertio iterum qrp 
tcrea quia caput eius et pectus frequeter labozat 
laplu frigido cy materia fuperiozt ad tpfum pec 
tus ftemaebus etuf 
eft Debilis. Ideo 05cidealtqt5pzefcruattuu regi 
me fecudu ratione prparari.CSidet itaqs mibt’ 
viriftevtatur quattuoz infrafcrtptis remediis 
quozum vius fit a pzictpto mefis marctt’ per totu 
mcnlc fcptebzts.Dctnde aliis quiq5 remediis vta 
tur a pzincipto mdis octobzts per totum mefem 
febzuarti.pzimu3 itaq3 remediii quo vtt poteft 
fecundu pzimu ozdineiamDtctu eftbMValoca 
infuit in luceo endiuie per quinque DiesJ.i. ma 
Ilicis tlour ts cozallozum ambo$z cubcba£ ana.3. 
5 .cyiccetf aloes cu fucco illo tn fole vd fub regula 
fcctnde luperaddanf pulucres pzedtcti cum.J u 
1 eubarbari electi a fiant pillule ey omni.3. Vi. De 
quibus in feptimana ter pa£ ante cenam acciper 
pot fi caput cius notabiliter gzaue per 
cipitur accipiat altam per Duas bozas poft cenaj 
vt otctU3 di mltotiens.fecundum vero remedt 
«3 eft cofcctio ifta qua fepe accipiat faltem i fep 
timana quater pacante cenam vel ante pzandiu 
rotulam Vnam Cuius Dclcriptio 
dl fpecierum elcctuarii De ligno aloes fpe 
cies? Diambze ana.B.u.ltquiritte anifi violarum 
ana3.i.5uccari albi libzam.y.fiat ccfcctio cum 
aqua mente in rotulis iam Dictis. Xerrtum vero 
remedium pztncipale eft hic puluis De quo falte3 
tn feptimana bis boza oozmittonis fuper afpcr 
gat commtlTure fagitrali capttis quantitas gza 
tiozum ozdci qumqiic.Bi ligni 3I0C8.5.1. gariefi 
lozum.5.y.fandaracc rolarum ana3.ii.violaru5 
3.i.fiat.puluis vero inftrume 
tum eft illud compofitum Oc quo aliquando acct 
piat tnbus Vel quattuoz Diebus continuis cuius 
oefcriptiocft bec.fa aque mente aque abfintbit 
aquectcozee.ana.J.ij vero re 
medtozum quibus vti Debet a menfe octobzis vf 
que per tetum meniem febzuarii funt pillule ille 
De quibus acctpczc potefl ftcut De pzedictif Dictu 
elife fpecierum ycre abfqne aloe.5,i.aloes irfufi 
tn fucco Vi in aqua maiozane per.viu.Dtcs.J.if. 
yfalis tndigzana.vircubaibari dectu5.L5.rt 
fozmctur pillule 0:3 fucco De fticades q: cmni.5* 
vii.Saecundum vero remedium pzinctpalc cfl vt 
Dcfcriptioni pulueris capitalis fupza politi ad" 
dantur folia amcos amomi ana g.v.ambzeg.iu 
et fiat puluis cuius vi us fit vt De pzedicto Dictus 
dl.Jcrttum vci*o fpcciale remedium dl dectua 
rium. Ixx De quo accipiat omni tempoze Dicto fal 
tem tribus vicibus in feptimana inauroza n tar 
detur poft tpfum cibus loozis quinque aut faltem 
quattuoz.Tk Ipccieru5 pltrifarcoticon.5.iit.fpect 
erum Diarricnpipereon.3.ii.capillozum veneris 
liquiririe violarumlambzufcefcliozum nenufa 
ris.^i.feminieendiuieacctofe fcariole 
fy. ccnfcruaticnis 3in3ibcris hbzam.i.pentdia 
runt.5,ij.fiatdectuarium.4iuartum vero fpe 
ciale remedium eft puluis iflequi ligatus in fin 
donc frequenta cdozctur.TV ligni ga 
liemuicate.3 i.flozaciscalamitebecnalbi et ru 
bd 3edoarie cuKbarum3.ti. cozallozum rubeo 
zum landalozum albozumcoziandzi p2eparatt 
rolarum lambzufce ana.3 t.y.feminif bafiliconif 
macis ana.3.iii,fiat puluis vd cx eo cum decto 
laudano fiat pemrm.Quintum vero fpcctalc re 
medium quo vti Debet dl vt fepe i Dicbuf biemif 
faciat gargaril ma cx bac mixtione bis Vd ter in 
feptimana per vn. ni bozam ante cena3 cuius De 
feriptio dl bec.Bi aque fubltmationis maiozane 
j.iii.fy.oe calamcnro.f .i.oximcllis fquillirtci.f. 
5,miice totum ct calidum in os gargari5ando te 
neatur et luftictt quantitas ifta.p Duobus aut trt 
bus Dicbus.ibe regimine aute5 per cibos ? potuf 
cbleruando per applicationem fex rerum no m 
turaUum teneat; ozdincm quem alias (ei mone 
meo Dedaraui libi et in feripturam redegi* 'Bd 
laudem Det' amen. - (n&irthdomci mbtagnatia Vtrip2XclartlTimt\fce 
'egzitudinibnf cuique memb20 app2op2iatif a ca 
p>'te vfque ad pedes confilia feliciter incipiunt 
£t p2to quidem De foda a mat'ia calida qui 00I02 
capitif appcllatur.per effentiam quidem partim 
capiti appropriatu3.partim verogcolligantiant 
a flomacbo Dependens* 
fangume et maxime per tertiam rationem.f.pcr 
commixtionem gzcfft flegmatiscum ipfa coler# 
£fd talem enim commixtione? generatur colcra 
nota et Famofa Vttellina Dtcta que et fine Dubio 
g2o(Tio2 efl q rubea et cttrtna cokra.Pzemftteii 
dum vltimo q omne epar tn quo Vttellina colcra 
multiplicatur valde paratum efl adoppillationef 
n piemiffisfolnatur p2obtem* 
p2imumoiceniocp temp02€ ieiunii fanguis er 
colertca materia facile ingzoffatur.f.que dl tnve 
ta i cpate.magis q quando homo non (etunat.fed 
ad talem mg2o(Tanonem fequitur oppillatio l co 
cauo et gibbo epatis.g pxobtbitiotranfttus confw 
cte quantitatis colere per vias V2ine et per vias 
ventrts.g colcra ifla retenta retrocedttct multi 
plicatur per canale a cbtflt fellia ad p2cfundu3 flo 
maebi. et per claufioncm gibbofe partis epatts i 
ferio2ta materia colcricamultiplicatur in vena 
clnli afcendente.ergo potent ad caput cum maio 
zi quantitate et poteftate fua afcendcre.p2obatur 
cofequentta bcc quia materia multiplicata in flo 
frnaebo ad ipfum Delata facile potefl euapo2ando 
Dolo2ea efficere et intenfo3 in capite, et multipli 
cata.per concauum cbilia afeendentie co2po2alif 
poterit fluere ad caput per venas a cbili afeenden 
te ramificataa n caput interius 
me autem rationis mat'02 fubffentatur er fuppo 
fittone quarta cum fuis p2obationibus.mino2 ve 
rop2obaturer fuppol itione quita.ergo fequitur 
veritaf confeqneutte.f.q? ,pp£ taleoppillationem 
D0I02 capitis intenditur in bcc viro. Contra qr 
Cata illa refponfione fequitur q in Die ieiunii no 
minus Debet oolere caput q in Die fequcnti.p20 
foatur confequentia quia in Die ieiunii nb minor 
potefl accidere opillatio i Oie fequente teiunm 
Jed ad talem oppillationem fequebatur cuap02a 
tio vel pelatio colere ad caput vt conceffum efl. g 
etiam in Die ieiunii bic vir Debet magnifice Dole 
re caput.confequens antem repugnat erperientie 
buic viro nunquam mantfcfle Dolet caput in Dic 
ieiunii.et in oie fequente ipfum fo2ttffimo Dolor 
moldlatur.SD boc motinnm refpondendnm efl 
negando illa quidem ad 
confequentiam Dicendum efl q Dato q in Die ie 
iunii intendaturcaliditasinflomacbo et tn epa 
te et etiam multum refoluatur De aqueo aereo * 
vnctuofo (anguinis et colere.ct adbuc Dato q fan? 
guis et colora tngzoffctur magis q tempoze ci- 
bationts.non V5. tamen confequentta.caliditas re 
foluttua efl intenfio2 materia attracta inventa e 
notabilis g2offitudints et quatttatis.ergo ab eis 
mat'02 fiet opillatio.Hla confequentia fallit nore 
enim fit opillatio mcmbzozum p2ectpue a mate 
ria vt multa vt gzoffa a adhuc in vits pofita. fed 
oppillatio p2inctpaliter fit p20ptcr impotentia? 
Virtutis materiam a vits expurgare non potencj 
cumenimfo2tio2fitvirtus tempoze ieiunii ad 
pzobibendum oppillationes quia non efl aggza 
nata fimnl a cibo ct materia bumo2alt fequitur q 
ipfa p2obibebit oppillationes.oie autem fequen 
teieiuntuta? a Dupltcicaufagzauaturvtrtusvi 
delicet a materia in flomacbo inventa attracta 1 
ing2o(fata.<? a cibo qui De nouo acceptus efl. ergo 
ipfa vtrtus tunc mino2em habebit pzopoztione? 
ad refiflendnm fiendis n inceptis oppillatiotttbuf 
q quando nouerat aggzauata cibo vt in temper 
~3r bumantflimus et 
eximiustecoi Dcctoz 
Dominus .Sfntontus 
Xmolouf oilcctiTTt 
muf gener mcufmo 
lertaturDifpcfitione 
que apud arabes fo 
da apud g2ecostam 
cepbalea Dicitur et 
e D0I02 capit? caiprjit 
totum 
dena ipfum fatis intenfua tempoze quo pcry 
cdicat.nam eft affligens tpfu non femper fed quo 
dam Determinato tempoze vt inferius appare 
btt.quare poryodicus.i. reuerfiuus Dicitur talis 
Dolo2.£ft autem talis Dclo2 partim per efTentts 
app2op2tatus capti.partim vero per colliganti 
am a ftomaebo Depcndcns.£t pzimum quidem 
Declaratur p2opter fixionem D010216 licet no mt 
tum intefi a quo non euacuatur in magna parte 
fue vite et occupationum eius, fecundum vero 
declaratur eo cp iflc D0I02 reuoluitur De intenfo 
ad remilTum fecundum varietatem Difpofitionif 
ftomacbi.£t mirabile quidem Dictu nouu genus 
accidentis eft bcc.llam cum vir ifte ieiunat ficut 
fepifTime fua Deuotione confueuit illa Die parum 
aut ntbtl moleflatur a Dolo2e. fed Die fequenti cu 
cibat fiue parum aut multum Vel quo 
q5 ctbo accepto quacuq5 qualitate participet Dolo 
2em tante intenfionis incurrit q? ipfum vix tol 
lerare poteft. £t ad fotucndn5 bc: p2oblema qua 
re.ifte D0I02 intenditur Die fequente ieiunium? 
non eadem Die opo2tct parumper pbifice cctem 
piari. Supponatut igitur p2imoquta ifle vir a 
generatbe fanguineus eft. Supponendi! fecundo 
q maxime epar cius fanguineum cfl.1>2cmitten 
dum tertio q faguis buius viri notabiliter g20 
Itus eft.qrf ex multis Declarari poteft. p2imo quia 
comp2effts venis eius tumefeetibus fanguis eiuf 
pigza curfibilitate mouetur in eis. t° p2obatur 
q2 p2opter amplam bumiditatem flomacbi mul 
ta flegmatatmicillaginofa per viam inDigeftiotf 
generantMmmiditas eni memb2i mai'02 q Deb5 
reddit et ced.Sldbuc idem p2obatur tertio quia 
fanguis eius ing2o(Tatur a flegmate Defluente a 
cercb20 eius.£t 4° iterum q2 pzopter nctabilej 
caliditatemepatismagna pars vnctuofitatiset 
acritatis et calide partis fanguis refoluitur.ergo 
reliquu5 remanet fpi(Tius.£t 5° iterum p2obatur 
q2 p2opter caliditatem renum et amplitudinem 
Viarum v2tnalium magna pars aquofitatis educi 
tur per vias V2ine.ergo reliqua malTa (anguinis 
remanet fpilTa. 1b2emtttendu5 ergo q i epate bu 
fus viri vel in cbifli fellts eius colcra que reperif 
etiam notabilit crclTa cft.qd facile p2obari poteft 
per fex rationes quibus pzobata eft g2o(titudo in iettmtC it exfundamentoconfidcratt «5 pulchre 
fdutio ad pzoblcma fecunjii.f.quare bic vir ma 
gis Dolet caput in Die fequente ieiuntum q in ea 
dc5.3l3 2* pzincipaltter q fcquclla illa nihil pote 
rit concludere nam talis fequela non ,pbat bunc 
Dolozem nifi in virtute con 
fcquende led Dd'tructa confequentia Deftruitur 
ct fcquela.quontam.ad Deftructionem confequend 
iequitur Dcftructio antecedentis vtt fermonibus 
loycis apparere peteftJfct ej: fundamento ite 
tum fcquitur tertto q bic vir nricy fere a leui Da 
tota bat* 
tudo eius et epar notabiliter fiitcaltda.ex pzima 
et fecunda fuppofitionibus. et in eo invenitur co 
l ra multa euaporatiua ex fuppofitione quarta.et 
in eo inuenttur prefentia oppilationum aliqua-- 
rum tn concauo aut in gibbo epatis exfuppo 
fitione !a.ergo fcquitur q colera poteft euapora 
do ad caput illum Dolore5 effrccre.JEt ex Dato fun 
Dament0 iterum fcquitur 40 q Dolor in aliis te 
poribus Diuerfis a Die fequente ieiunium eft par. 
uus et lenia pbat correlarium.quia Dato q i bis 
temporibus adbuc multa colcra feratur et euapo 
rct ad caput tamen non poteft in eo grandem eftt 
cere ooloron.ppterea quia virtus non grauata 
cibo fortior eft ad rcfiftendum tmprdTioni mate 
rterumetrectificattoni earum .fortis enim vir 
tus omnia cbtcmpntt et fubfttnet.tmbcctllis *7.De 
bilis ab omnibus cono iftatur xi° tberapetice.cti 
am forti virtuti nihil rel idet e poteft in cxpellcn 
dts v® afforilmoium comcnto, i 5°. 3dbuc ex 
prefato fundamento fcquiturquintumcorrdari 
um q talis egntudo in looc viro e partim per efte 
tiam Difpofitiocapitis.partim per colligandam 
.ftomaebi cbtftis fdlis et epatts.jEt fcquitur penut 
rimo 1 ventio caufc materialis egzitudtnif 
cft enim tpfa edera vttdlina vt patuit fupza 5® 
et 4® fuppofitiontbns.JEt fequitur vltimqq? I:ec 
bifpofitio in boc viro non leuiter eft virenda 
cft enim egzitudo Duozum mcnibzozum pzinci 
cipalium.f.cerebzi ct epatis ct Duozum notabili 
um membzozumquozum vnu3fcruit toti ferui 
tute pzepazatozia ct latozia vt ftomaebus qui.f. 
tranfmutatcibumincbilumet Dcfeit ipfum ad 
epar per meferateas eft Difpofitio alte 
rius mcmbzi feruientis cp.iti ct toti virtute lato 
zia ir.qntum trabtt cola*amabcpate purifican 
do fangutnon ab ea .ct Defert partem eius ad in 
teftina in vigozando folutionem ct ad fundu5 ftq 
maebi Vigo2ando quibus tandes 
Vltimatc concluditur q cpoztct bunc viru5 folcr, 
tem elTe ct alTtduum in fui curatione et fclicttabi 
tur opus eiue.3gitur regimen huius viri in Duo 
fitula partiendum cft. 1 
lapitulum fecundum Dc regimine per Dieta5 
p2imum auidem capitulu fex continebit par 
ticulas fecundum nume2um fex rerum non natfa 
lium que conuenienta adminiftrari opoztet. it 
p2ima particula erit De regimine pcrconuenien 
tem applicationem aeris et fic De altis.&uatum 
autem ad p2imam particulam pzemittendum 
cft q opoztet eligi aeromciuitatis loci vel camd* 
inclinatum ad infrigidationem et bumectatione 
gzatia confcmandi naturalem Diipolitioncm q 
calida eft notabiliter vt 1'upza pzcban m cft eria 
quia tcnuffacalidifao 1 emittit intenian; caitdita 
■tem igitur er ceteratfJIVrgtmen vi .refum no* 
• naturalium queratur i illo conftlto qo incipit ‘ttc 
iwensmea. 
£ Capimlum tertium Dc regimine per medici- 
\jialia. 
tP2o regimine vero ccpbalcebuius viri jriiti.mt 
H occuz2unt inftromenta obferuari Debere nece 
tfaria.£t pzimum quidem e vt fi contingeret pp 
Varietatem occupationum fccularium hunc viru5 
cfte remotum a pzefeutia medico2U5 faltem per 
-Duos annos ftarimin fme menfis. febzuarii aut 
in pzincipio marcti faciat fibi fieri purgatioius; 
Vniucrfalem per huc modum. ‘Pzimo quidem Di 
Hanter a pzealTumpta cena per nouem bozas i au 
roza accipiat i tae ptllulas.lk pillularum aurea 
r um et cocbiazum ana.B.turefozmentur pillule 
cum 3ucco rof et Dozmiat poft eas et cet}. %ic ve 
ro immediate fcqucnti per bozam vnam et medi 
- ampofto2tumfoUe fiobotbemetur fibi bafilica 
fub cubito oextri bzaebii inventa per quam edu 
.canturfanguinis.J.v.Jerttavero Die immedia 
te fequente bo2a pillularum p2eccdenrtmn accipi 
at bunc potum, aquarum cicozce fcariole et eu 
accipiantur conti 
nuando eas per fex vel feptem Dies vfqueq0 i ftm 
do V2t'nalis apparebit ypoftafif alba piuctacqual 
Diafana-et ftgurc piramidalis.3flitcr non Dimit 
tatur potus nifi apparente aquacum maiozi par 
te conditionum pzedictarum .Cum ezgo ita fue 
rit tunc iterum purgetur cum iftif pilliilis.Tk pii 
lularum cocbiarum.3.i.pillularum aurcarum.3.' 
i.fozmcntur pillule vii.cum fucco rofazum et ac 
cipiantur vt p2?dictc obfezuatis et 
dum v:ro pzincipale remeatum ab boc viro ob£ 
uandu3 cfl boc.TC aloes abluti.?.! .pul pe ccllogn 
mollis et fubalbidi.3.i. fozmenf 
pillule cum fucco rofarum De quibus omni tertia 
Die accipiatur vnatcmpoze quo alTumit Dtgeftt 
uum pzcdictum.pzacr qt5 no accipiat ipfam Die 
immediate pzcccdcntc purgationem vltimo fac-' 
tam,£t nota q iftis piiiulte Vtt poterit per 
tetam vitam I uam accipiendo De cis vna3 vel Du 
as immediate ante cenam fecundum maiozem % 
mtnoze5 ventris ftipticitatem.£t fi contingeret 
ventrem cius non effc multum ftipticum et mato 
2cm in capite percipi gzauttatcm tunc accipiat 6 
iftis pillulis vnam vel ouas poft cenam per boza 
cum dimidia et fpero q multum felicitabttur cu 
ra per eas. Jerttum inftrumentum pzincipale qr5 
cft neccffarium eft q ifte Vir iterum in menfc fcp 
tcmbzis aut in pzmctpio octcbzts purgetur per 
bunc mcdu5.t>zimo namq5 vnc mane in aureza 
in !x>za purgationis veris accipiat boc. Ik caflie 
nuper Dc<anna pzeparate CU5 aqua cicozee.5. vit. 
reubarbari clecti.3.ii.fpice nardi.gzana.v. falis 
gcmmc.g.i.mifce et totum accipiatur 015 medi® 
ciato aque Decoctionis calide feminum qmndccij 
melonum contritozum.t>tc vero immediate fc 
quenti bo2a pzeaftignata accipiat buc pctum.Bf 
firupt rofarum firupi dc endtuia ana.5.vi. aque 
abfintbii et cicozce an a.J.ij.ct ipfum accipiat 
boza pzedicta calidum totiens q in vzina videa 
tur ypoftafts circunftantiis fupzadictis menfura 
ta.Iunc ergo Die immediatefequenti purgetur 
cum bcc.Tk pillularum aurearwn.3. i. 
coebtarum, 3, tiozmcnmr ptllule vti.vd.vtH. cfi Itijcco rof et accipiatur hoza v conditionibus cbf 
nandis que fupza Dicta funt*v ccti.£t attende qi 
purgatione autumnali non feci mentionem oe 
fiobotbomta.aut quia foztalTts vernalis flobotloo 
mia cxcufauit ab illa.aut quia dliuo tempoze non 
ita multtpltcatur fanguis.fed materie acute far 
maco educende conuemcntiue funt pzefcripto.at 
quia autumnus inimicatur fangutni fecundum 
cotrarietatcm o°nts eius fi tamen in hoc tempor 
perciperemur iigna repletionis ct exuberantie 
iangutms circa fuperiozes partes tuc laudarem 
ita in autumno poli minozatiuum pzealfigna 
tum Die immediate fequenti applicaretur flobo 
thomia cephalice in parte fuperiozi cubiti inven 
te aut inter pollicem a indicc5 per qua educerent 
fangumis.j.iiu.ad plus.3fmpl.ioz em fanguinis 
quantitas educi porell a bafilica 7 nigza venis c£ 
a cephalica vt notum ell intelligenti caufas. £t 
nota in illis purgationibus veris et autumni 
fubllentatur pzincipium eradicationis fuarum 
egzitudinum 7 pzeferuationis cozpozts ancctt 
mentis epatts 7 llomacbi n adime conleruationis 
famtatis huius vtri.£Q.uartum pzincipale inllru 
mentum dl vt .inter alftgnatas purgationes hic 
vir vratur hoc electuario accipiendo Oe eo omni 
feptimana ter vl’ faltem btstpantitatem.J. J.D* 
gluttendo ipfum mane ante pzadtum per hozas 
iiti.ljuins oeferiptio dl bec.fa feminum quattu 
ozcomuntum frigidozum en 
diuie acetofe fcariole adianti politrtci ce 
trac capiUozum ve.bcdeguar ana3.ii.fpodii 
fure ebozis ana3.iiii.r0f fandalozum ambozuj 
eozallozum ambozum ana.5.5.croct3.i.ctnamo 
mt electi liquiricie ana3.v.macts3.uii.phtllico 
zum mundatozum.5.u.5Uccari ferandecocttomT 
J.iiitVoximellis ccmpofiri.f.iii.tnfundantur per 
Otem naturalem pbifhct in aquam fcariole. Dein 
De coquantur fimul et oxtmd in qutbuf 
tncozpozenturphillici vltimata contritione con 
triti et tandem velxmenti contritione et longa 
addat' alie fpectcf 7 fiat eleetnariu ffuadu i vale 
vitrearo llrtcti ozificii.hoc em'5 medicamen mag 
num iuuamentum facit in vigozando Digelli 
uam llomachi ct epatis et aperit oppiUationes eo 
zum oiuertendo motum colere ad fuperioza 7 pr 
cipttando tpfam 013 flegmatibus per vias vztne 
ct ventris.et tu confidera ex virtute ponentium 
i&uintum pzincipale inlirumentum c cb 
ferue citontozum 5uccarine.3.it.fpodtt ct cozallo 
zumru.inathomales refolutiones rcductozum 
ana3.ii.iacincti fmaragdt' faphiri ana3.|.(emf 
nis acctofepuluert3 fumach ana3.ii.3uccari can 
5uccarum cum firupo De meta 
et vltimate conterendo inco2pozctur oiacitonite 
cum aliis fpectcbus.ftant ezgo fozmule in rotulif 
5.m.vel.tiit.oe quibus accipiat femper i fine pzi 
dii et cene vnam bibendo vel abllinendo poli ip 
fam fuo libito.23cxtum vero inlirumentum pzi 
cipale dl flozum vi 
darum feminis endiuie acetofe et poztulace ana 
5. i. m acis. 5. i. campbo2C3.i.ligm' aloes3.t!. 
terantur omnia lubtiltlfime per fe.Dctnde ligenf 
Cn findonc retozta bene tcnfa 7 fepe odozetur hic 
pulm'6.confo2t4t entmcerebzumab eo repelleq 
do impzelTiones colcricas et aliozum calidozum 
teumutai5<£t fi Defideraret rem hanc folidiot e 
tfticezc fime atrtpfatrtnr reftne electe et Isudiuii 
purilfimi ana.$.v.et oifloluta invicem vel per fe 
incozpozentur cum aqua ref mufeata et modteo 
aceti cum p2cdictis fpectebus ct fiat pomum qtf 
odozctnr vt p2ius.®epttmum pzmdpalc mftrq 
mentum e boc.fif aque Decoctionis folio2um ble 
teviolazummercurtaUe et furfuris ana ftmul 
coctozu5 ltb.t.5uccari.m.ca(Ttcfiflule benedicte ye 
re li'mpiict'8 ana.5.ii.olci violarum.$.iiii.tnOie 
bus calozt3.et olei Diebus frtV 
gozis falis comunis.f J.mifce totum fimul etft 
at ex eo cliflere per bo2am vnam CU3 Dimidia an 
te ccnam.£t neta $ huius clilleris vfus oebet fie 
ri poli purgationem veris per totum mefem ma 
dii omni fcptimanafemcl et poli purgationem 
autumni per tctummenfemoctobztsittTuom 
ni ieptimana femel. iDctauuln inlirumentum cfl 
Vt poli purgationem veris vfque ad autumnum 
emni menfe bis Diebus intermedii! alTumptiom 
dilicris per vnam vel Duas bozas ante cenam ab 
luat pedes a planta vfque ad inguina <015 aqua ca 
iida huius oecoctionis.Bi foliozum falicis vitia 
violazum rof camomtlle et foliozum populi ana 
to.ucoquantur t aqua quoufque fiat bene viridia 
fcoli purgationem vero autumni faltem in mc» 
fe femel pzedictam faciat ablutionem cum aqua 
Decoctionis foliozu lauri maiozane faluie rofma 
rini et fimilium calidozum.tionum vero inlirn 
mentum eli hoc.Wt fandarace3.tu 
ligni aloes fpodii ana3.t\maflicis.5. 
tur omnia per fe.oeinde commifceatitur et calua 
rie capitis cum fetula Diligent pectinata in fero 
cum vadit ad lectum cum hoc pulucre ad quanti 
tatem quinque gzanozum frumenti afpezgatur 
inter capillos faltem t Ieptimana bis cum letula 
Deponendo pzimum puluerem quado Vult pone 
re fecundum. JDccimus vero inlirumentum efl b° 
q ille vir fepe ante pzanaium vel cenam faltem 
bis i feptimana comedat Vnam radicem petrofd 
lini recentis longitudine Digiti medtt' cum Dimt 
dio minutifftm cmallicando eam etb° falte3per 
mediam tozam ante pzandium et cenam. Unde 
cimum inlirumentum pzincipale eft vt ille vir fe 
pe ante pzandium vel cenam faltem bis in feptt 
mana aliuefcat malltcare quantitatem gzani cice 
ris rubei De electo agarico nihil oegluttendo 
De eo.ct ell mirabile ingenium in attrahendo fle 
gma aquofum mucillaginofum vitreum et falfus 
etfuperfluitarcsetiamcolcrtcasa capite erradi 
cando ccpbaleasantiquas fi non timet' eius ama 
ritudo nihil ocgluticndo oe eo Vel D humiditate 
inventa in ozc. et adhuc fi oeglutiretur non cflet 
eius nocumentum De quo curandum.Z3>uodecimu 
inlirumentum ell hoc vt Diebus intermediis pul 
capitia affeuefcac hoza intrandi lectu5 
Deglutire vnum vel Duo gzana mallicis electe ec 
clare.confoztat enim llomachum repzimit fumo 
fitates et aperit vrinc via3.Ieraumdeamum in 
ftrumenrum pzincipale ell hoc vt ille vir quantil 
potellcaucata Decubitu relupino.ee faltem infep 
timana femel vel bis rotam ifpinara invngi faci 
at ex oleo nardino 7 citontozum equaliter mixtif 
leniter calidis ct fuperponat pannum ficcii5 no 
valde calidum. OUttmttm vero inflrtmietum pzi 
cipale ell boc.& oxtmellis ro* 
iozane aque,lauri a«a,§.i. j«,mifce ct cx hoc acm calido falfem omni menfe ter colluat os fmmj 
et gargarifma etiam cum cofaciar.ct pzopzie qti 
do per cipcrct ftbillum vel finitum i auribus gza 
ijttatcm in palaro ct oppillationcm in fuperiozt 
parte nafi.tollcntur Iscc cmniafacile per ablutio 
nem et gargarifma auxilio illius qui fanat acetf. 
2id laudem Dciamcn1 
fiConfilium Dc foda coicrica per comunitate epatf 
I - Onozabtlis vir Bntlxinius De 
fancto 3obane labozat Dolozc ca 
Mpitisa materia colerica per mo 
*£ dum cuapozationis ad caput De 
U lata et pzopzie per 
epatis et l enufn ad ipfum caput;que materia cole 
rica pzopzie viteUina d\si non facit bunc Dolozc 
iolum in capite fuo per modum euapozationifdj 
per modum fubflantialis Delationis cius ad 
put p cbilim afeendentem a gibbo epatis.qz epar 
eius notabiliter calidum dl.ldeo bic Doloz Diud 
nusefl.etcum etiam fecundum complexionem 
luam vergat tn aduflum no efl mirabile fi Doloi 
capitis dus cum acuitate notabili ledit euin. 
£>20 regimine igitur ipfius I3 multa Dicenda et 
Declaranda ellentdeptcm tamen modis Kiictvir 
hn'W ftbt confulendum modus c 
vt in cibariis fuie euitee calida ct itcca ct accuta 
euapo2abilia oppillantia caput ct vetofabilia i ip 
fo velut funt vnctuofa bzodialia falfa omnia rru 
te fallcdinis ct acuta,velut allcum ccpe po2zum 
finapis oliue condite raphanus et fimilia ifltf.fc 
effugiat vfumvino?2 Valde potenttumet adlxre 
at Vlui vini magis ad Debilitatem q ad fumoft 
ratem vei'o modus cfl.vta 
tur iflis facientibus lub2tcum ventrem fuum. ct 
Difh-abcnttbus materias ne rapiant ad caput. 
aloes abluti CU5 fucco endtute.j.ueubaibari dcc 
tt' reupontict ana.5.iii.Diag2idii3*i.violaru5»fpi 
ce maflictf fe. endiuie ana.3.viii.falis inai 
5.5.aim fucco rof. fiant pipule De cmni.5.vi. 
(Ta tius modus efl vt iftevirtn tempoze calo 
2ts 1 altem tribus vicibus in feptimana lauct fe 
ab inguinibus vfque ad pedes, cum aqua Dcccctt 
onie violarum folatrirofarumfoliozum falicts 
tn vna fitula aque ponendo De pzedtctts Ixr bis 
plenas manus et bene coquendo.et fic boza ablu 
tioms vna ante cenam*? fit aqua calida.Duartus 
modus efl vtifle vir afTuefcat frequenter facere fi 
bi fricationes cum panno afpero incipiendo a p2i 
cipio fpatularum apud collum tralxndo inferius 
vf que ad finem mtiii.| Quintuf moduf efl vt ip 
fe afTuefcat fepe pectinare caput fuuin cum fctuU 
fetricare ipfum cum pannis mane ieiuno flcma 
clx)(J Sextus Vero modus cft.vt ipfe faltem bii 
in feptimana quando vadit ad lectum, ponat fup 
sntcriozi parte capitis fui a fummitate eius vf q 
ad frontem Dc boc puluerc quantitatC5 quattuoz 
gzanozum frumenti fpargendo iplum intere*' 
pillos per latitudinem qnattucz Digttozu5 a Dex 
tro in fintflrum.Cuius 
5.ganoftlo2nm .3.i.rofatum flozum nenufaris 
ana.3Ji.Ugni fiat 
vero modus efl vt ipfe pzocuret apa ire fibi emo 
zotdes fricando ipias xum recentibus foliisfici 
suit confolido ma.vel medie* fi non poflet pzo 
nocare em02bidaa faltcm tn menfe marcti ct lep 
tembzisDucbusannis fuccefTiuis.faciat Ubi ap 
pom' ventof as fupcr natibus aim bona fcartfica 
tione.2fttcndnt autem q fupzadictis ptUulte vti 
potefl femel in menfe accipiendo Vti.ex ct6 i auro 
raoozmicndo parum pofteao.'? tardando cibus 
boztsfaltem fex. quibus pillulis etiam vti pbt 
accipiendo oc dater in feptimana vnam quando 
q5 immediate ante cena3.quandoq5 vero per Ou 
38 Ixizas pofl cenam a cetera ITmcn. 
fconfilium oc mala complexione cercbzt ca.ct; 
fic. JDemotu co2dis a llomacto g faltus 
e nominatus.fccmalaccmplextonc ea.*? ficiroto 
acozdecomumcata. 
\ ttiplcx eft nifpofitio qua bic tutie 
M Iknisvzbisticentinc bonozabilis 
m lciuis labozat.£t pztma quidem 
9 dl mala complexio ccrebzi tpftiri 
J ad caliditatem inclinata aficcita 
tem. licet maioz fit ad caliditatem q ad ficcitate 
lapfus in co.quam tamen caliditatem accidentale 
credo magif citie p20uententcm a caliditate co2dtl 
que in eo mulriplicata e Vt paulo pcfl 
ter quam comimicantur cercbzo a cozdevapo2ef 
igniti male qualitatis u modi fubltatie inflammi 
res cerebzum.quod facile oeduci poieft ex continu 
atione cozzuptionif tn femno* eo quia fomniatur 
terribilia lomnia % furicla velut rixae ci contumc 
lias iplu5 impecuoie excitantia <1 magnifice time 
re facientia. Apparet etiam hoc pzobari poiTe ex 
partetotius cozpozis in quo coloz apparet melj 
colie adufle iteium boc D 
duci potcll per maciem et extenuationem cozpo 
rie totius n maxime faciei.Jfluarfo per oculozum 
ebeauttauem folito maiozem que confecuta efl cb 
f umptionem pinguedinis buozum quozumg? 
fentia emines redditur acu lue r< magnus.(/5§e 
eunda oifpofitio efl motus cozdis p2etcrnaturaC 
qui non eft icctigatiuus. eo quia ille efl motus no 
tabilit paruuSilleque cll motus tremulus pzopt 
eandem tremulus motus om 
nino frequens c.fcd.tftc cozdis motus e 1 ai 
tus nomtnatus.co qz ille metus vicilTibili reuolu 
tione fua notabiliter magnus eftpzoptcr qD do 
gatur a iectigatione, ct cu5 fua magnitudine nota 
bilem habet raritate pzopt 911451cccdtt a tremu 
lo motu.j£fl aute bic metus fpede nominatus p 
pzie caffacan eo qz efl motus cozdis per colligati 
tia 5 ozfs flcmacbi ad ipl um vt colligcndu dl xia 
tertii capitulo De tremoze cozdis a pam'5 if ter 
tii capitulo De egzitudinibus flcmacbi. it ex 
hoc fundamctocozzeUrieconcludimr tertia Dii 
potitio que in boc viro apparet que efl mala com 
plexio ca.a.fic.in toto Dcminans pzincipalitcr a 
pzedicto lapfu cozdis pzoueniens. JJndc non efl 
mirabile cbcludcrc q bic vir cxiflat Debilis t ope 
rationibus omnium vi rtutum eo quia egzitud# 
tn eo eflvtis toti a efl cozdi tariq pzt 
mo pzincipio cmniu virtutum et cpcrationu.Jf t 
ex boc fundamento concluditurfecundo banc Dii 
pofitionem ciTc feuam ct JEt fequit 
tertio ad ipf iue remotione tnrcndcdrm dTe qci 
tius efl polTibiic.alit ent videt dTe parata JxrcDtf 
pol itio ad tranl mntationcm ipfius i ethicam aut faltc t t bec qutcfc5 cf! huius viri Dii' 
politio taliter cbplicata fuis caulis /? l ignis aper 
te manifefta.Cffrzo huius itaq5 Oifpofmonie cu 
ratione canonica rt fi fermone prolixo opus dfet 
Jpuo tamen p2incipalia buic curationi fuffitictta 
expedire percurram4f efl aliqualiter oif 
currere per regimen rerum non naturalium* 
fecundum e quinque utilium medicinalium ad 
ponere.lraquc ,p expeditione p2t 
mi euitet btc vir mani ionem in ciuirate loco vel 
camera fri .et biuantiquozum edtficio2um vel bj 
bentem tefludtnalcs reuolutiones vel pzopinqui 
curftbue aquarum.25imiliter bic tuuenis euitet 
omne excercitium fo2te p2op2ie poft cibum fac 
tum.£ffugiat materiam omnem clamadi vocife 
randi vel rixandi vf vehementi ire trirtirie aut fu 
riofitatie.dtem effugiat multam ciborum affup 
tionem in quacunque fui ctbatione.immo conuei 
entius eft ei partius accipere cibum completa 
faturitate cibare k,itita oe potu Dicendum cft 
“Item effugiat omnem materiam notabilter vigi 
landi.tmmo vigilia omnis efl valde verenda.ita 
q> Declinari abequali per augmentum D02mien 
di eft ei conuenicntius q per multitudinem vigi 
landi.In cibis veroita Ic oiferete regat vt euitet 
cibo3g2offosopiUatiuos vifcoloset Difficilis 01 
geftiom'a.33ir itaque eius cibus panis recens vili 
«e vel Duo2um Dierum puriffimus et candidiffi-' 
mus.et carnes eius ftnt velut pullo2um agnine 
edine vituline * cap2ioio2um iuuenum. reliquas 
autem Dimittat, pilcium paruo2um recentium 
•clumetcancro2um fluuialium laudo ciXacttci 
nia cibaria ex lacte cap2ino vel oe vituloiuuene 
accepto.Cf aleus recens fine faie eft ei optimus et 
tneli02 eo e ei recocta.CEolaflra vero que eft lac cd 
gelatum non eft ita conueniensei.i j fercula ex 
bxta Ipinacbiismaluisl3ctucisp02tulaci8 crifo 
locanna cucur.et limilibus lute tempo2ibus funt 
conuenientia. tbtifana 02deacea cicer rubeu3 cd 
tritum et panicum cum lacte eft fibi conueniens 
evall a autem cibaria notabilis I alfedinis ec aceto 
litatis Dimittantur. Cerafa luo roopozc funt fi 
conuenientia.HueUaneamigdale ct pira mulca 
ta et rnellones oulces ct fimilia talia collaudanda 
funt ei. vino vtatur albo l ubtili no valde fumofo 
ad mediocrem Dulcedinem inclinato qd lemper 
fit Umpbant? cum quarta vel tertia fui parte aq 
buglof vel bo2aginis.lvc De cibis et potibus, 
ibe rebus vero medicinalibus p2t'mu e # vfq5 Ou 
os vd tres Dies in auro2a accipiat l?oc mino2att 
uum cum.Jiii.aque lactis calefacte et tardet pofl 
tpfii cibu bo2is vi.a pofl quitam p2edicrarum lop 
2arum accipiat ciatum aqueo2dei calide et lex-' 
ta fequenti bo2a p2andeat. Cuius oelcriptio.TV 
caffieftftule oe fua canna extracte cu aqua bugta£ 
3.X. reubarbari electi. 3.iui .fquinanti 5cdoarte 
ana.g.vialisgcmmc.g.i.mifce.C Secundu me 
dicinale inflrumentum cfl btc fy.que incipiat aff» 
mere oie immediato fequenti pofl minozatimm 
et continuet ipfumxoiebua continuis in auroza 
calid accipiendo.Cmus oefcrtptio.TV fy xe co2ti 
citri fy.oe bi3antiis fy.oe endiuia ana.f .ju* 
ctco2ee aq capilF.ve.ana 
i|.t.mifce4T4crtium inftrumemtum medicinale 
funt piUuleifte d quibus temp02e quo affumit Di 
geftiiwm accipere oebet vnam omni alterno fer® 
parum ante cenam gzatia Oiuerffonts mtarfep 
Dummodo ipfam non accipiam fero immediate 
pzecedente noctem aifumptionis fequetis purga 
tionie.be gbp etf piifie accipe pofitpoft purga 
tionem omni quarto Vel quinto fero vnam imme 
diate ance cenam pzopter confumptione refidut 
materierum.iEfl autem Ocfcriptio talie.1V fucci 
mdiuie fufci buglof fucci fumi t’re 
barbari dectt.5.1'J aloee 
mi epitbimi armeni lapie labili pr 
parati ana a.iiii.l picenardi capitum rof ru.fe.d 
tri foliozum auri ana3.t.pulueri5entupcmma *i 
infundantur in pzedictis luccie et conqualTentur 
Diligenter et exponantur f oli vfque ad confump 
tionem fuccozum et ita ter fiat renouatio et exic 
catio.et Pe bac materia fiant piltule pzo omnt.5. 
vii.etaccipiantur vt fupza.<| Quartum pzicipa 
le tnflrumenmm efl follitius hoc qo accipiat xta 
immediate oie fequentt allumptioncm fy. C auro 
ra eodem modo et conditionibus cbferuatis que 
- Pe pzccedente minozatiuo feripta fuerunt fupza 
fit e eius oeferiptio talis.TV trifere perfice 
reubarbari electi. 3* 5*caffiefiftulc extracte cum aq 
, ;cicozec.5.vi.fquinanti rof fpodii ana.g.ii.fiat 015 
mictio conucniens et accipiatur st iupza. m1 
timii remedium et fpeciale eft vt facta purgattee 
Fiam pzedicta hic vir oe electuario infra feripto 
iccipiat omni mane boza fy.5.iiii.oegluticdo tp 
ium et bibat poft ipfum.f.i.aque buglo£ cum co 
deari vno malual ie vel alterius vini boni aroma 
tici.Cuius oefcriptio.1V limature auri et foliozii 
eius aua3.t.olIis oe cozdccerui oozonici iacinc 
ti fmaragdi fapbiri femis 
bafiliconis gario.5.iii.flozum bozaginis buglofr 
mellif rof violarum ana.5.i.pul.tntcriozum vel 
exteriozum cozticum ct 
fpecierum Ictiftcantie Simanf; i.5. gzanozunt 
pbifticozum. J. iii.5uccari canduj.iiii.cinamomt 
folii gariofilozu macie bteen al.ct ru.ana.B.i te 
rantur igitur mineralia et omnia alia per fe. et 
infundantur pbillici per ouos oies naturales in 
l.iiti.fucci buglof ct.f.ii.vini al.Oulcie et aroma 
tici.oeinde extrahantur et vltimata contritione 
teranturetcoquatur5uccarum candi cum lib.i; 
3uccari tabeat cum aqua buglof .Cu3 igitur per 
coctionem receperint mediocritatem fpiffitudt 
nis tunc apponantur aliarum rerum fpecies oili 
genter commixti et conterantur longa contritio 
ne vfque ad oebitam elcctuarii fozmam. 'poc eni 
compofitum fi bene confideretur in fe aggzegat 
pzinctpatum omnium medicinarum cozdialium 
igitur eiuf vfp fecudu fozma5 
et modum pzenarratum.4nfh'saccj feribat oi? 
pofitionem fui ftatus.et pzouidcbitur -vlterino 
pe localibus et aliis opoztunis fm q melius coit 
.tienire videbitur. 
onfilum oe ooloze capitts a materia flcgmatt 
ca mixta cum colera.pam'5 per dtentiam incapt 
te.partim vero per colligantiam aftomaebo. be 
nauiea flomacbali cum oiminutioneappetitus* 
et co£ ne cibozum et potuum, be lipotbomiii 
cum motu tremulo cozdi8.be,ventris ilipticita 
Mmm* ('*V _ 
J ' OniuncMmud Mofcee Ciber 
di tinus De marino filiali mihi ydo 
4bconiunctus qu.idzuplici laboz3t 
j Difpoiitione in quoamquc vcrcn 
JiS ' da. maxime autem i adolefcentta 
vbi virtus in vigo2C fuo potetiffime teere folct 
£>2imnm iraque bozum accidentium cft D0I02 ca 
picis vel cepbalea pertodtee moleftas ipfii. 
cft naufea ftomacbalis 015 Diminuto appetitu n le 
fionc Diminutionis ct co22uptioniscibo2U5 a po 
tuum i eo immo quandoque perducitur ad vomi 
tum intente ct extente magnum.Zcmum ve 
ro acctdcf c lipotbomica Difpo vC t5fectuf animofi 
tatis et virtutis cu5 tremulo motu cozdis.tp.nnr 
tum vero p2inapale cft ventris ftiptictras valde 
magna.JEt bo2um quidcm'accidentium caufe in 
veftigande funt.videtur eni rationale omnia ifta 
accidentia radicem babere et Dcpendenti'35 a ma 
la complexione ftomacbt.&ft eni ftomaebi fui ma 
la complexio materialisflegmatica mucillagino 
fa ct aquofa Dependens a matcria.cm etiam p20p 
ter viarum latitudinem inter ftomaebuin <1 epar 
cius qo cft valde magnum n colere multe genera 
tinum commiiceturbuiuscolercquantitae nota 
bilis cu5 pzedictis flegmatibua.quare labo23t fto 
maebus mala complexione frigida a bumida fleg 
matica Dominante et mala complexione colerica 
fubiominante.multiplicatur autem in ftemaebo 
eius flegma Dupler p2edictum per viam in Oigc 
ftionis p2ouenientisap2edicta mala complexio 
ne qua nb Dubito a generatione cctr actam.co q2 
genitrix eius que fuit mihi cofo2s DilcctilTima la 
bozauit a confimftiDifpofitione ftomaebi ex qua 
tandem Ddait.flon igitur mirabile videtur f( 
bec materia femper in ftomacl?o fuo inventa nau 
feam facit et inclinationem ad vomitum .etiam 
fi Diminuit-appctitumremollicndo ftemaebum 
£t tertio itenim fi Diminuit Digefttonem mino 
no2anio calidum innatum ftomaebi. £t quarto 
(i eo22umplt oigcfttoncm p2Cpter colcricani ma 
teria tali flegmati cbmixtam cuius cft efficere no 
cumenrumco22uptionts.p2optcrqricibaria i aq° 
fitates vt in pluribus conuertuntur. quandoque 
vero in ventofitates. non raro in materias ac 
cutas D0I02CS pungitiuos et extcnfiuos efficien 
tes in ftomadoo tante intenfionis q op02tct p2et: 
naturaliter moneri ftomaebum ad vcmitu5 cmiif 
cunq5 rei que reperitur in ftomacbo.ijd locc jute; 
accidentia ftomaebi notabiliter intendenda non 
parum muat fttpticitas ventris ipfius tnfenozfe 
que poteft contigere pzimo p20prcr multe colere 
augumentum in ftomadoo p2opter latitudinem 
p02i fellciacanalli cbiftis feilis afccndentis ad 
fundum ftomaebi pzopter qua etiam vie amplitu 
dinem infelices- ab £ltucena nuncupati fum qut 
talem Difpofitionem patiuntur. Cum ergo mate 
teria colerica Dtftrabitur ab inteftinis que fui p2C 
fentia expulfiuam eo2um ftimulabat ita q p cius 
Diuerfionem ab in tcftinis ad fuperio2a Debilita 
tur expuli iua inteftino2um vigozaturrctcntiua 
ipfc2um.1>oteft ct 133 fecundo Ixc ventris ftiptici 
tas in boc vi'20 contingere p2opter Debilitatem i 
tcftino2um aqmfitam ineis pzopter colligans 
tiam ipi02U5 a ftomadxi patioite.lbcteft itei u 50 
ftipticitas in boc viro contingere pzopter brimi 
ditatis p2tuationemacmino2ationemque folct 
repenrt in glandofif carnibus mefcnterci g2arta 
finis pzoptcr glandofas carnes ibidem multipli 
catas aquofitate replctaf a qua irrorantur in tefti 
na vtlubziciozafozent.Cum ergo talis aquoft 
tas nor? abundauerit in carnibus glandofis pze 
dictis co qz per frequentatof vomitui educitur fe 
quttur ncceffario fequi fttpticitatem in iutefti" 
nis.cmu9enun pzdentta tanquam agentis pofi 
tiui aliquis effectus induci dolet, eius remotione 
eiufdem effectus cuentus pzobibetur.Jfct fic appa 
ret ftipticitae ventris buius adoloicentis cari mf 
tripliciter. 2tt vero iterum non eft Difficile vide- 
re cauias Deffectus aio!itatis vel lipctbomice Pii 
pol itionis que non eit aliud fozmalifcr q vitalis 
Virtutis caius. quis enim Dubitat q pzoptcr ma 
lam completionem immo pzopta' mala3ccmpo 
fitiouem.V3oppilUtioncm ipfius ftomaebi non 
ledatur coz.potcft em'5 per ccmpaffioucm abfolu 
tam fimplet nocumentum ftomaebi comuntcari 
tozdi ab ipfo ftomaebo iterum materia flcgma 
ttea commixta cum coierica fubftanciaFr afeende 
re poteff ad coz et ab ipfo ftemaebo pzetematu 
raltter incitato pzopcllt ad ipfum coz.ct q ireru 
vapoz aut ventofitas ab bis mcmbzis Delegari 
cozdi et tunc complebitur in eo etccllentia nocu 
menti.!, per Duplicemcolligantia abioluta ct Dif 
curfu pzimo et non abfolutam cx Difcurlu z° coz 
di ccmumcatam.4t quia, bec Difpofitio in ixx vt 
ro cronica eftcumDuraueritmenfibu8ct annis 
non cft mirabile concedere i cozdefuo contracta 
effe Difpofitionem male completionis frigide ec 
bumide fracte a coierica materia pzedicta. ergo 
iterum in cozde eius affignabitur nocumentum 
tius per effentiam f5 nullum fere videtur nceumc 
tum maius q id qt5 eft per effentiam ct per omne 
modum cdiigautie fimul.ezgo in bcc viro non e 
mirabileaccidentia prdicta Sk intcnfiuemagna 
etettenfiue quidem quia multo tempoze Duraue 
runt. "ffurfus item5 facile cft utdere caufas ccpba 
lee buius addofccntis-Cfficiens enim vd pzocK 
tiua caufa vel fpccics male completiones incei e 
bzo buius viri et panniculis eius per 
a ftomaebo Dependens vtruncg.f abfolutam 
abfolutam vt pzcpzie De co2oc Demonftratum e 
4t iam quidem opo2tet concedere in ccrcbzo acq 
fitam effe fpeciem male completionis fixe frigit! 
et bumide que generat malam completionem fi 
entem fccutam ad pemutantem a Dolozis effcc 
tiua5 ita q Duplici mala completione labozat ce 
rebzum.pzimapcrDependentiam cius a ftoma 
cbo.za per effentiam acqutfitam in co ternpozis 
DiuturnitateXaufa vero efficiens materialis bu 
ius ccpbaiee eft materia flegmatica Dominanter 
ercdezica fubdominanter ct pzopo2tionale ei vt 
aquofitas ct ventofitas in cerebzo multiplicate, 
(faufa vero pzoptcr qua bic Doloz non e affiduus 
eft qz materia non eft in panniculis cc?*ebzi et ve 
rits et arteriis eius contenta fcd in inferiozibus 
effnfa et comunicata.Jft quo apparet facile folui 
pofte quare bic Doloz periodice rcuoluit aliquado 
oi fero a beza motus flegtis cuius e intriti 
fece fingula Die periodteare. quadoq5 vero bic do 
loz ttiana circratoc reuertitur.? boc ,pptcr Domi 
nium colere pctcftatiuum quidem ct non quanti 
tatiuum vtfupcrius Declaratum eft.llon raro ve 
ro ccpbalee periodice molcftant ipfum Dc quarto t quartum quoniam materiebus 
flcgmaticc et colcrice permiteentur aliquando po 
tdbtiunm mdancolice materiei.que Dato q non 
fit efficiens caufa 7 materialis pzediaozum acci 
dentium tamen p2opter vehementem agitatione 
i lipotlxnnia i nanfea fubuerfione 1 magnifico vo 
mitu flomacbi comnnicatam ipfi (pleni effudi po 
tdladllomacbu aliqua materia melancolica que 
commifcebitur pzcdictis potcftate. igitur cuiua 
totum moucbitur ad affligendum De quarto i cjr 
tum! icut De f legmate et De colera 133 fieri oemb 
flratum cfl.ifx hac igitur contemplatione tbeozi 
ca inferuntur plura q radi 
calis caufa egzitudinis buiusviri et p2incipa 
lis eff mala Difpofido flomacbi 
dum cozzdarium q dficienf caufa bozum accide 
rium dl mala complexio flomacbi compofita ex 
frigida Dominante et calida fubDominante. ?er 
tium cozzelarinm q nb euacuatur floraadws ab 
cgzitudinecompofitionali.f.ab oppillatione tuf 
carum flomacbi 7 ,pf>2ic intrinfece magts.tfluar 
tum cozzdarium q fi bcc eg2itudo pzocederet b 
compofitbnali egzitudinc facile permutari poffet 
t compofitam V3inapoflemaoequononraroitj 
boc adolefcente Dubifaui.illuintumcozzdarium 
q materialis caufa harum oiipofitionum efl ma 
teria mixta ex flegmatica materia aquofa et mu 
cillaginofa Dominantibus et colera ab epate effu 
fa pzcdictis commixta fubdominanter.Spcxtuni 
cozzdarium q naufea Diminutio appetitus 7 Di 
gdlionts pzincipaliter pzoueniunt a materiebuf 
illis frigidis.2?eptimum cozzdarium efl q coz 
zupttoDigdlionisineo pzincipaliter pzoucnit 
a materia cderica in flomacbo multiplicata a ca 
nallicbiflis felite effundente ipfam ad fundu eiuf 
J&tanum cozzdarium q flipticitas vetris buiuf 
viri auget 7 extedtt nocumenta pzedicta.flonu3 
corzdarium q flipticitas talis ventris huius vi 
rt p2ouenit ex Diftractione colcrice materiei ab i 
tdlinis ad ipfum flomacbum. ,pucnit z° a Debili 
tate virtutis expulfiue inttflmozum acquifita g 
colligandam ipiozum aD 30 
bec flipticitasper mtnozationcm aquofitatis in 
glandofis carnibus cuius pzcfctia trrozata inte 
tdlina tubzicioza reddunt et eccntra.itvcimum 
cozzdarium q nocumenta cozdis in eo pzoueni 
unt a mala complexione a flomacbo comunicata 
cozdiper colligandam abfdutam et non abfoln 
tam.Uudcdmum cozzdarium efl q iteru5 i coz 
de acquifita dl fpedes male complexionis frigib 
ct bumide Dominantis ,ppter qD bic adoleicens 
e factus pufulanimus ct e facta conuerf io colozis 
De rnbicunditatc ad fqualitate5.$>uodccimu5coz 
relarium efl q nocumenta cozdis in eo pzoucnt 
unt a mala complexione a flomacbo comunicata 
cozdi per colligandam abfdutam a nb abi oluti 
ZertiumDccimum cozzdarium dl q caufa mate 
rialts l»zum accidentiu5 dl materia vel pzopoz 
tionale mateinebus flegmaticis Deminantibus et 
colere fubdominanti.ihecimumquartum cozzda 
rium l q cafus virtutisautlipotlximicaDiipoit 
tio huius viri pzouenit a magno nocumento per 
eepto in partibus cozdis pzopter cuius fuga5 mo 
uetur coz motu contractiuo ad q fcquitur multo 
zum fpirituum qui f olent inueniri in finiflro ve 
mado citis expulfio aut foztaffis aliqualis 1 ma 
fria refdutio.fiaitergo multoztrm vitalium fpt 
tttuum pzefertta petens eft ccz ad operationes 
eius.ita e02um euanefeetia refolutione aut fuffo 
ratione debilitatur necctfario. 7 fut termones pd 
cipi8.rta tertii capitulo ce fincopi in Diffinitione 
eiusJDecimuquintum efl q cepbalea buras viri e 
mala 7 verenda fatif.quontam e i ccrebzo oifpof* 
tio per effentiam 7 partim per colligantiam CDe 
cimumfertum co22elarium e q fi bec cepbalea p 
ozganum au 
diras vifus aut olfaras lefione oiminutionis aut 
cozzuprionis pzopter Dilatationem 7 multiplica 
tionem matenezum vel ventofttatum in ozgals 
pzedictozum ien!uum.£e quibus omnibus Deci 
mufeptimi1concluditurg> magna fagaettas 7 fo 
lercia Debet dTe butc viro ad ,pcuranduDe fanits 
te iua recuperanda. 
({Regimen per feje res non naturales dl in tUo 
toni ilio magnoqD incipit. Oir in figi iis eyimiuf 
vtriuftg legte doctoz Dominus Sntbonius D par 
gamo. 
Confilinm Deregiminc per medicinalia. 
Cura autoiipbnii buiuf virimftipltcit varianda 
eft fecundum varietatem egzitudinum ct accide 
tiumfupzadtctozum.Htaq5pzimo ponam regi 
men male oifpofitionia ftomaebi complejcionalif 
2° vero ponam modum curationis opilationunt 
ftomaebi et aliozum mcmbzozum que conlequut' 
bas oifpofittonce.30 pona aliqua infliumcnra fc 
tificautia malam Dii politionem cozdis et confoz 
tatiua eius.4° vero ozdinc nb nuUa ponam reme 
dia ftipticitati ventris conferentia .5° ponam ea 
3ae conueniunt a d oilpofitionem renum ad pze 
icta coniccutam.O8 loco ponam tnftrumenta cb 
ferentia ccphalce tupzadicte. £% quibus tandem 
apparebit ccplcmetu5 regiminis oifpofittonu5 
buius viri per i tv capitula oiftincta. Itaque pzo 
rectificattone male Diipol itionif ftomaebi nccelTa 
rium videtur mibi q tfte adoleiccs purgetur fal 
tem per Duos annos in vere et auramno.P'20 ve 
ris purgatione bime obfcructmodum,verfusfinl 
enim fc bzuarii a.v.otclunaris tfqucactA eius 
vno mane in auroza accipiat hunc p0tu5.IV aqne 
melliite et abftntbu ana.5u.yere iimplicis £>»lu 
5.vii.5uccari albt.5.vi.calcliant aque 7 ccmilceaf 
cu clectuarto. et totum catidu per vnem bozam 
vel Duas ante Die5 bibatur et poli ipfum iwme 
diate per ioozam Dozmiat ct tardet pzandium. v 
bozis ct cet} in quarum fine accipiat ciaram vnu 
aque 5uccarate calide aut ciaram bzodii macri pf 
It per qdbzodium iterum tardet pzandium per 
Nwambozam.&ievero tmmediatefequenti aed 
piat I xjc oigeftwum.IV oximeUil cotnpofit» mdf 
eupatozii ablintbii 7 cicozce 
ana. §.t.milce et totum calidu5 accipiatur Diebus 
octo continuis poli qtf tardetur pzandium bozis 
ad mtnua-quattuoz. f tono vero Dic immediate te 
qucnti purgetur cum boc.1V pillularum De yera 
compotita pillulaniro aurearu5ara.5J.rdb2rae 
tur pillule.vi. vel. vii.cum meile ref ct accipiatur 
bo2a et conditionibus omnibus obleruandis vt 
lupza.0zopt:r purgationem autem in autumno 
celebzandam modus oblcruatar talis. IV piilula 
rnm .refozmerar pillule. vi. vd vii 
cumelecraariorof et accipiantur omnia in eis 
cb,ei nando et cetera, Dei vero imedim fequcrf «eripiat Id* dtgedtuii.vttt.r.x.Dtebuf tctptedo a rx. 
Die feptcmb2ts cuius Dda iptio e bec.1V fy .oina 
rti vdD: violarum 
fcariole abfctntbii accipi 
at tardado cibu bo2is 'i cetj.Cil ergo acceperit ip 
fumDicbu3 totcy appareat V2ina i fublbnrta et 
ced.tuc Die imedtate fequeti acciptatbuc pctu.TV 
aque bcoctbnif mete s nuctf mufeate ftf.J.tii.elec 
tuarii De epitbimo .5.1'uy. electitarii rof 5.i.y.\ 
vtruq3 equalis ponderie.cdmifceaf g° cu p2ojicta 
aqua actu calida eiigedo bo2a n alias regulas iam 
obritatas tfolutiuis p2ecedetibus. {T Sxciidii ve 
to p2tdpale remediu jp rectificada mala cbplext 
one flomacbi e bMV aloes epatici 
flteis fpice nardi tuaris rof ferninu endtute aceto 
fe v fcariole ana3.t.falis indici, y. 
oia per fe.Detnde comifeeant’ a infundat' in fucco 
mete a exiccet' fub radiis folis.oeinde ttcrit reno 
netur fuccus Duabus vicibus a exciccet'. dc bac g’ 
materia fiant pillule De quibus ifle vir oi fine.v. 
accipiatpermedia lx)2a ante ce 
nam quado in flomacbo eius perceperit naufeam 
*i anguflia.aut pzedicta pillula accipiat per Duae 
ho2as pofl cena quando magis moleflabit a Dolo 
2£ capttia.Jlt itC2tl attendat q? in Diebus t quibus 
accipit ftrupos ante Dictos fi veter eius non cflet 
bene fluxtbilis b iflie ptlfis pot accipere vna par 
ua5 pacante cena imo t magna parte 
vite fue erit fufficics rectificare flomaebu caput 1 
ota meba p2cdicta que lefa fut47 lerttu pzicipa 
te inflrumetii e vt ifle adoldces omni fepttmana 
falce femd i anro2a Deglutiat coclear vnu xilobal 
fami ent vig02atiuit Difpofitionis floa 
cbt' carminat ventofitates a oigeftione p2ocurat 
n capiti n co2di magnum affert iuuamentumj(| 
jUuartu pricipale iuflrutnctum e vt ifle tuuenis 
longis Dicbusi finefuarucibattonu comedat:J. 
y.foUde confcctionisfacteDeco2ficibu6 came 
citri i c fubltme remediu ad da pzedicra4TOul 
tu3 tnflrumetii p2tcipalc e boc.lkcinamomi dcc 
ti.f.i.aloef fpice nardi m ini ana3.i.plueris mc 
tc folii ? leucoptperts ana.3.1. pulueri5cntur da 
per fe.Detnde comilceant' *? iflis aromatibus vta 
tur tn omnibus fere condimeutis fuia.CJ ScxtuJj 
remedium p2tnctpale e vt aliquando ante_p2adi 
um faltem per Duas lx>2as comedat Duo gna car 
pobalfamt bene maflicara et DeglutttalJ Scpti5 
pzincipalc remediumefl boc.1V laudatti electi.5. 
ii.refine clare et munde. J.i.fdii xiloaloes ameof 
calami aromatici cardamomt mato2te aua.3.t; 
mente.5.ii.Diffoluarur refina cum fuffictenti qua 
tttate cere albe fimul cum laudanoet coquantur 
vfque ad bonam glutinofitatem,£x bac quidem 
materia fiat extenfio fuper panno De g2ana figu 
re fcutalis magne amplitudinis ita vt comp2elx 
dat medietatem ipocund2io2um ct applicetur a 
pomo granato vfquc ad vmbilicum et ibi p mul 
tum tempus po2tctur renouando tpfum jfi opo2 
tucrit ct p2op2iecum a calo2e naturali fuerit Dif 
folutum.<|Xlltimum fpeciale remediu eft vt ifle 
adolefcens faciat fibi fieri pulmatiolum De fufla 
neo et impicat pluma Vulturis aut faltem minu 
tiflima pluma anferis ct ipfum amplexatum ma 
gna parte noctis fuper flomacbo ipocundriis •? to 
to ventre retineat bene calidnm.7 p20ptcT boc rc 
tificabtmr Difpofftio flomacbi fui. 
(TSecimduro capitulu Dc cura opiflatbis flendi 
0piUarioiies in flomacbo foluenmt acctdcreco- 
artat02te vt in pluribus a materia genita tn eo 
per viamtndigeflionis.et quandoq3 aliunde p20 
pulfa ad tpf U5 vta capite pedente epatc fplene ve 
runtamenvt in pluribus oppillationes fuccccfut 
male complexioni Debilitati virtutem Digcfliu35 
vnde fupcrfluiratee i fundo flomacbi et i 020 eiuf 
infcri02i exiftentes etiam tunice eius t interio2t 
invifeate infertus 02tficium frequenti dmdCit.it 
ii contingat eas ede fubtiles imbibunt in tunica 
flomacbi per fe .et fi flegmaticc fuerunt comtxte 
cum colcra acquirunt penetrationem a fubtilita 
tc ipftus.ifccquo fundamento intentio 
inearum cura cflcjd2Uplex.pa eft euacuatio mio 
zatiua carum.2a cfl Digeftto dl erradi 
xariua eductio tpfarum.4a efl confumptio et ex 
tccatio eius cum medicinis confo2tatibus floma 
cbu5.|/jbe rebus vero comunitnm magni iuua 
menti ad omnem materiam p2edictamc(Tctbic 
potus.Bcjci-efiplicis.JJ.reubarbari electi aga 
rid ana, g.xv, fpice 5in3tbcf ana.g.ii. falis geme 
g.i.mifce et totum in potu accipiatur aim.J.ttV 
aque Decoctionis alTari calide, ad hanc 
intentione5vtilesdTcnt \x ptllule.1V pi'llula2U5 
De yera maio2i pillularu3dcagarico ana.3.t.bo 
ni poderis fiant pillule vi.cu5 dectuario rof et ac 
cipiant' cu ebditionibus cbferuandis.a cetera.Cf 
®ecunda intentio complet' per admintflratione 
huius fy.TV fy compofiri acetofi fy.De calamento 
ana. feniculi et affari ana.J.i.y. mtfce i 
totum accipiatur calidum obfemando vt De aliis 
firupis. <f omplctur autem intentio tertia erradt 
candi materiam cum bacinfufione.lVaque cupa 
tozii aque alTari ana.J.i.y.agarici electi.5.1.y.reu 
barbari.3.it.5in3iber3J. Iptcc nardi §,V. falis 
gemme .g.ti.3uccari albi.J y. om 
nia ct infundantur in aquis p2edictis calida per 
naturalem Diem.oeinde calefiant etcolentur cuy 
exp2dTione vehementi quo2um colatura bibatur 
tnaurozamemo2ando regulas. 23t' quis autem 
Dcftderaret babere folutiuum Delicabilius accipe 
re pote(l.3.iiii,y Dc clectuario inoo aut.5.iii. elec 
tuarii b oatilis vel Dia finicionis. quod ide e cum 
Vino calefacto cbferuando.ffituarta vero intentio 
compleri potell per ea que p2ctacta fuerunr in pr 
Dicto capitulo, et p2op2ie per adminiflrationcm 
Duarum confectionum et ceroti ibide Dcfcripti ct 
dectuarit De xtloaloes que p20 bac intentione op 
tima edet. JJeixmtamen tria ponam inflrumeta 
Debilitatis et laffitudinis flomacbi remottua et 
materierum in eo exiflentin3 confumptiua.0uo 
zum p2tmum efl.1V olei oc olei nar 
dint et abiintbii ana. J.y.fpice calami aromatitt 
yilobalfamt' xtloaloes ameos 3113.5. y.mcnte.5.t# 
y.cipcri ror fpodii ana.f.i.conquartentur omnia 
in mo2tart'o Diu et De bcc linimento 
faltem per.xv.Dies ante p2andtum et cenam ca 
lefacto ftomacta invngatur ct luperponatur flu 
pa canapina Diligent calcfacta.3xcundum vero 
remedi tm cfl boc.TV dectuarit Dtacalametu5.it. 
aque altari et aque mente ana.f .i.mtfce et accipis 
tur inauro2a calefactum boc totum.v.vel.vi.Die 
bus. Jcrtium vero remedium fpeciale cfl vt tau 
ro2a quibufdam Diebus vt.x.vel.xii.conttuuts b 
glnnat.§.iti.madicis clare ct electe, bec quidem remedia facere poterit quado perciperet maioze 
effe tel tone l fldacbo q l capitc.itcct etiam ipa cat5 
vtilia fozent quado fimt floacbus 1 caput egza et 
Debilitata perciperet. 
C Capitulum tertiu Ce regimic itocnmcti cozdtf 
Rocuraetu cozdistn boccomedatiflimo addefee 
te nb e et egzttudo per efTentta fed per colligatis 
etus ad caput.Cu ergo ipe percipit ca 
liditate totius cozpoztsperTefciutione que aflb 
ctat fibt motus quali (incopales a Ccffectus quaft 
animofttatistuc pztmu rcmediozii e fzequctare 
affupttone xilobalfamt conditi Duobus capitulis 
pzeccdenttbus pzctactif.Secudu pzlcipale iftm 
mentu e vt tribus vel quattuoz mane 1 auroza bi 
bat.5.t.decte tirtace Hndzomact etatis ad minus 
cu. Jj.aque rof mulcare teptde.Eerti 
U5 tnflrumetu pzincipalee vt fepe accipiat Ce cd 
fectioneciamufci oulcis cftitatem Vntus nucis 
mulcate bibendo poft tpla.f .t.aque fubltmatonis 
foltozz bafiltconis gariofilati.Ouartu remediu e 
vt qfi femper poztet appcnfu5 collo fuo fruftrum 
fmaragdi electi at falte radtce.t. ru elec 
pztncipale remediu eft 
ru.que nondusexpanfe 
flo? falteis ana*3.t. ben albi et ru.flozu5 bafilico 
ms ct feminis eius ceczdibant maiozaneana 
5.t.meUiffe.5.tj 5.capbozr3.t.ambze electe. 3. f. 
mufet gzana.ii.pwluert5enf omnia per fe Deinde 
Itgenturln findoneretozta ce gzana et fepeodo 
zcnir.23t aute iterum per boc non alleuiar d C02 
dis Debilitas n lipotbomia que mihi Valde fufpec 
tafunttuctteruetdcm cu Ixv epitbt 
matc.Bc aque melltf lib.i.aque rof mulcate vio 
la? flo? falicie a lambzufcc ana Itb.y .fpodii ro? 
fandalozum ambo? offis cc cozdc cerui folio? 
1 fenttnis baftlicontsana3,ti.mufct §.ii.amb20 
g.v.vtni maluattet met redam vnamfpectesom 
nes altquaoiubultantcu aquts et vino per quar 
tam partem boze in quibus infundantur quadza 
tum fruftrti5 panni ce g2ana ct calidum medio-' 
crtter applicetur cozdt omni lx>za quater vel qui 
quics.Et fi tn pzedictum liquozc5 iterum infuti 
deret'fruflni5fpongie mollis et fepe odoimi 
etia gzandi tuuamento cdferet. Jdbuc iterum (i 
cozdia nocumenta pzcdicta non tam facile ctce 
Icritcr alleuiaret’ quantu opozteret tunc accipiat 
f.tt.fpecientmepttbimatisimmediate antefert 
pti n cbmifceatur cu.f.it.farme 02dei 13.1.croci 
'i bulliant cu fufftaeti quantitate vini atiqui aro 
matict vfq3 ad cduentente fpiffitudino;. Deinde i 
moztarioconteraturcu.ttit.folitf attrt et.5.i. pul 
neris margarita? nb victataru n ce bac materia 
extendatur fuper panno Ce gzana p2edicto et ca 
lidum appliccf fuper mamilla fimftra. mirabifr 
emmomne5refolutioncmet Itpotlxmtcam cif 
pofttionem cozdts per ipfu alleuiari vidi i fpacto 
mtozi octaue partis bo2e. 
g Capitulu quartu ce regte abfddctc ftipticitate 
Caufe ftipticitatis Vetris i b8 virol p® butus ope 
rtscapitfot5claratefut.‘vl5fltpttcitasl tpb mf ti 
pltcitf n mfe rmeditf abfcidt pciTit.iiii.tamc me 
lioza n fecurtoza tftrumeta Cdcrtba/ Ibzimum 
itaq5 tpfo? e b° cltflere.Bt radteu altce,'? ltltozu5 
albo? blete mercurialts ana; 
/to.iJ.fcmi'3 fentaili pen*ofdlim' carui ana.4% 
vm’usttrtia5 pertcbulmt t lib. V.aquc Vfq5 cbfiip 
itone medietati! * tx colatura cii expzeiTionc tpa 
ru accipiat lib.i.ori comunt'0.5. 
j*5UccarC.ni4taflicftMc ana.jati.mtfcc n totum 
accipiat per lx>za anteccna.35ecudu vero reme 
dtu e cy accipere pet per media boza ante cenam 
fruftru wucalTieftfhilclongttudieDtgiti indicis 
extra cana cofracta fugendo medulla etus.f ler 
rtu vero pztctpale remediu e q acciptat3.t.fene 
pzeparate Cefcriprtonemca imediate ante cen35 
CU5 medio fcutellino bzodtt carnium vel vmi elec 
ti calefacto?.;* Quartuj vero pztncipale reme 
dius e q pa? ante cena 
Ce epitbimo Cefcriptionemea.l Duintum et vf 
timu5 et melius otbus-aliis e vt ante cena imedi 
ate cegktttat cc electuario Ce pftlto quatttate.5. 
ii. vel trium aut quattuoz fecundu5 ftipticitatera 
matoze at mfoze.remeorado tame i boc ca° q n b 
minus vtileelfetvtiptllulisfupzacbpofitis i ca* 
©e purgationibus verisetautunt fecundum mo 
dum ibi Catum. 
ce pzeferuatione ab opptl 
* iatone apoate lapide cxcoziatoe vefice vf renu 
5n boc s° ca0 parumper contcplandu5 e ne adolef 
ces tfte incurrat opillatione apoftema vd 
excoztatione vefice uel renu5. nam plcrtq3 eueni" 
nnt Colores eide i renibus otftefi a etia per fptne 
partes {feriozes qui no fut i lumbis cxteriozibua 
fed i partibus interiozibus pzedictis.£t boc qui 
de3 veriftcaf per fignu3 fumptu5 ab excunte mu 
tato qtf eft pleruqs poft Colozes ftba 
cbi a ventris inferiozis fuperuenit ei mictus vzt 
ne inquatitatecifcretaide5frequef 9 
modernos furia nominat vel ciftillatio vzine. 
Etiam in qtitacc cotinua qz mfta5 fingula vice 
emittit vzina5 que iterum coturbata e flegmate 
muciUaginibus trumbis barents n pctalotdibus 
romixta cymukts.et boc qutdem perfeuerando p 
«enire non pbt ab altera parte a renibus a vzt 
nalibus viis. 1 funt 2futcene fermones xviti8 ter 
tit colligendi ca* ce egzitudmibus renum, cum 
inquit. Et cu aliquis bab5 Cifpofttb5 ppt' qua ad 
migendu3furgitmftociesriml’tu3. tunc fetae q 
renibus etus e egzitudo.p5 aute ttdligctt 9? mate 
ria falte3 gzoffa facile poflet opillationes efficere t 
viis vzinaltbusi tpfa eadem mrtiplicata leis et 
reteta leuit apoftemare poterit pzodictas partes 
Et fi ibidemmateria putreret abfque apoftema 
te valde facile poflet ppter accuitatc5 fua5 pzedic 
tas excoziare partes n vlcera in eia cfftcere.<Tum 
aute materia taf nbntftu5 gzoffa e a caloze ex 
coquit t barnas cbuertif maxie quado tpa no oiu 
retinet' in renibus ante colatoztu5 panniculu5 eo 
rum.vbt' econtra quando retinef gzcffb flegma 
ti maiozicocttone adburitur i lapides 
cbuemt fi contingat illos ooloze efficere i ps 
tiiculo collatozio non raro ppi ipul 
fione a vir tute facta non folu5 Oebilitabit pozos 
colatozii veruntame etia fragitur r( fctndif ab cif 
ltantu5 q renes a vztrides n no raro veficam ad 
mala vlcera perducitfrequetiustcurabtlia q fana 
bria.pzopf q ate q bic mozalilTimuf adolefcef g 
ducat ad bee acctdetia Vit.rcmediis eide' puiderc 
pztmu5 pzlcipale e vt CU5 ille p 
ceperit colozes i 1 pina a i yliis tunc flati'5 accipi' 
ct Ixmc p0tu5.Bc caffie nuper atracte cc cana cu aquamtlct fd{0.5.vu.r€ubarbart dectt'3. t\fpte 
rurdt .g.v.faF gcmc.g.i.mtfce n totu5 acciptaf in 
potu cfi.jMi.3cj tjcatbteQuoy fcbeile calefacte et 
obfuct oia i fdutis oito 02diata. fj p2icipa 
le remediu e aq fparagi.f.ti.aq apii fy.tf fe 
belle ana.5-t-m{fcc ri caltdu5 accipit' ftcutfupza 
ructu e altis fir upis cbfuado.<tXcrtiii p2icipa 
le remediu e vt eu accepit buc potu p vna feptia 
1135 tue oie tmedtate fequeti euacuct' ma tiei refi 
duu cuj.tii.elFrii indi tffcrtptbeffldk iUnti 
dotario cu.f.ii.aq apiuCiQuartu fpeciale reme 
dtu c Vt ille vir fep recipiat ante p2adiu ? cenam 
coclear vnii buius tragee t5glutite.fk feim cdtuie 
acetofe fcartole calameti polttrici ca.ve.aua.5J. 
gno£ mtlei folt 3.3. ii ii .orobt' .3* i. y *3uccari triplu 
porris 013 pFuen'5c£ oia p fe.Dcide cu 3uccaro cd 
rmfceat\{t Quitu pztcipalc remediu e b°.*B< olet 
uardim\3.ti,oFi tfft 
famosiJ.butin no faliti.Jd croci fpice nardi 
ana3.ii.cere albe gtii fufttcit fiat vnguetu molle 
De q° ptes yliozr oes a fpine a furcula in 
ferius bene calefacto ivngat' mane a fero ate cibii 
fupliget cu lana molliftcatatf Sextii Vero pzi 
cipale remediu e nardi fe 
minis apii feniculi n petrofellini ana3.it.antfi li 
quiricie milei folis ana3.iiii.cere albe cptii fuflt 
ctt *? fiat vnguetu molle n i fine coctbis cbfpgat cu 
aceto fqm'Uitico<roitimu vero remediu evtifle 
Vir frequet'alfuefcat bibere ciatu 5« aq Dccoctcis 
rubee rictor recctj calefacte cu.?J.penidia£ per 
Duas Ixi2as ante cena.qbus vero ex tali pcmcctt 
git naufea fdeo Dare ad comededu radice vim pf* 
oicteplantereccttslbgitudineoigiti medii pze 
feripta bo2a ad ccntcdcdu ante cena.4? fo2tc q in 
opillattonibus renu medicina huic parc5 ivenief 
f5 nifi cu magua OifficFtate melieze no repiceJLt 
cct pFima tmo fere remedia oia q i gnq5 antecede 
tibiis capris pofita fut tam ex pte purgatienu vft 
U5 q er parte oigerctiu a tnuertctiu a ec£ q con 
f02tat mcba pclfct cbferre i b° capitFo nibilbcmi 
nus hic pona octo iftrumcta q multu ap,pp2tata 
erfit a ccfieretta ccpbalce id e magno Dolozi capid 
buius adolcfcctis.a cu b° pcft vFia p2edtcta leuiuf 
a cu miozi occupatoc aporiari pct'unt.£ t p2t'mu 
gde evtet feptimana bis ai:t falte fef ante ccna3 
p cbplcta 1x23 abluat fibi extrema iferioza ab in 
guinibus vfq3 ad pedes cu bac txcctcne caFa a fu 
pt02ibus ad tferio2a tralxdo cufricatone ebueien 
ti.Tk folt'052 lauri calameti mcntaftrt' edere a cu- 
pat02t'i ana.d3.t.rof.iiii.a ictdaf a ccqnt cu 
mi.fcitulisaq vlq$ ad cbfiipttoue medicrat: tfqua 
fiat vtDictu e.4[Seciidu p2ictpale remedtu e q 
Diebus itmedtis it' ablutdc5 p2ia3 a fecuda afliud 
cat fibi fieri frtcatcc3 pzcdtctis extremis a lupio 
2ibus ad iferto2a tralxdo vt Dictu e.a fi no babet 
tepus occupadil i frtcatbnibus cj idigeret tempoze 
bo2e falte medie tiic loco ea£ faciat fibi fieri liga 
furas fuperclauicta pedu p DuosOigttofbenecb 
flrigcdo cu cozdina vl’ fhiga. Jllta aiit vice factat 
cas fieri fup genu p Ouof Digitos.a melius dXct vt 
altquaocrappltcarct Duas vetofas i carnofa pte ti 
bta22 oomcflica vF itrtnfeca quas ibi teneret falte 
p medta3 bo23 abfq3 (aliq fcartftcatbe. £talfa vi 
ce applicaret illas vetofas i ocmefttca pte coxanl 
i loco ligature.iEt 5a vice applicaret cas i ife 
riozi parte natuj etitarcuciuendo ,pccdcrctap 
pltcado vetofas t5 tibiis ad coxae *i 'o eis ad nates 
reuoluedo Ixc gde iftrumerta mclio2a 
fo2ctqua ablutbef 3 ltga?c pzedictcXt fi pzedic 
tas vetofas feF aut bis i anno i vere n i autiino ap 
plicaret poli purgartone t illo tep02e facta CU3 fca 
rificattone oio cct et fue curatois illrumetuj dtgi 
pztcipalc remedtu c vt ille Vir i 
fepttanafemel aut bis mallicet elccri agarict qtt 
tate vntus gni fabe expuedo totu qrfattralxret a 
capite *i nibtl Dgluttcndo t5 illo.JEt ft Frct ex ama 
rttttdtneagartcituclocotlltus mallicet radicem 
vrta calami aromatici aut Duo vel.itt.g.carpobal 
fami vel totid gna falte p quarta pte lx 
ze.([ Ouartu tHrumctu p2tncipale e b°.Bc ligni 
edere llicados fpice nardi ana.5. 
t.mactf maio2anc ana.54*1' altari 02tgam' ana3. 
ti.lab2ufce.5.ij.pulueri3et' oia p fe.Sinde ccmtf 
ceat' Jiget' i Itndonc rcto2ta gna n fepe odoze 
tur4r&ptt5 pztcipalc remediu e vt cu ille vir q 
rit ablutione capitis tiic faciat ipa3 CU3 aqua ctne 
ris i qua p2tust5coquat affari panis p02ctni ligni 
aloes 3 extremitatum edere ana.d3.i.maio2ane, 
d3.it.3 faciat ablutione cu fapone i cuius, jd.tcoz 
p02et'.3J.puluerie>Teos4JSexru p2tctpale re 
mediu e aloes ana.3a.r0F 
lab2ufcc oia p 
fe.oet ndcebmtTceat’ ct De b° pulucre i tempoze ve 
ris ci atunt poli ocfcrtptas purgationes vtat fup 
afpgedo pti antcrt02i capitis a fumitate eius vfq 
ad frote cxdufiuc p medietate capitis p quattuoz 
Digitos ita vt ampiccrat loeu comilTure fagittaF 
rt co2onalis cbttnuado buc modu puluert3adi fal 
tem p vnu mele ita tame fepa’ pecttnado tXpo 
nat p2imii pulucre quado vult apponcr e fct5m. et 
fo2teq? ixc tflrumetu melius eflet ei q ablutioca 
pitis.l3 etia ipa nb fit rep2obada.C Septimum 
p2tctpale remedtu e b°.lk in 
dt.J.Lj.ftat elcctuartu tx.f .t j.ponat in Itb.t.ti 
coctionis blcte mercuriaiis ct violarum 
tn oiebuscalozis quibus addanturalTari mat'023 
ne llicados ana.d3j.in Diebus frigozts.ct Ixc to 
ta materia mixta poli purgationes veris ct autu 
ni accipiat clilleria quattuoz in quattuoz fepti 
manis vero inllrumen 
tum cll vt fi per Ixc particularia remedia non 
tnvenit manifeflum iuuamentum in erradteatto 
ne fue ccpbalee tunc omni tempoze anni vti po- 
tcll pillulis fupzafcriptts accipiendo De eis vna5 
vel Duas poli cenam p Duas bozas.JCt ft quererer 
habere remedium particulariuf appzopziatu tuc 
vtatur tHis piilults.Tk ptllularum alTaiarct Def 
pzimatcrtiicapttuio Decano 
ntbus curationis capt'tis.5.iJ.pillulanim dc far 
cocola Defcriptione Suicate quinto canonis fum 
ma pztma sacratu tJpilluliej. i. incozpozcntur 
fimul et Fiant pillule De omni.3.vi.De quibus ille 
commendabilis vir acapcrc -pordl vnam bis in 
feptimana per Duas Ix2as poli cena5. eradicabut 
cuim materiam fue ccpbalee que mtxta cll ex cole 
ra et flegmate rcpzimcndo ct pzobibendo cornu 
ntcattone vapozum ad cerebzum qD fibi fua mtfe 
ricozdia concedere Dignetur altiflimu3 per infi 
nita fecula benedictus ad laudem Dei limen. tfConftlmm De foda a materia colertca citrtna p 
parttm per ab epate.? par 
tim p cflentiam nocumenti ipftus cerebzi. 
y 1c nobilis adolcfcens monentis 
i a. egrotat foda ideft Dolozc capitis 
■magno qui apud grccoe cepbalea 
jp nominatur ? c D0I02 medietatis 
JL H.' ancerioris capiti ptingesufq5 ad 
frontcm.<fp2oikmt autem D0I02 ille ptim per 
colligantiam ab epatc ad caput.partim per elTe 
tiale nocumentum cerebzi in quo inualuit mala 
complexio calida ai Dominio coleze citrine facte 
ex mixtione flegmatio aquci cu colera rubea que 
materia fiue in cerebzo eius generetur per via5 
mixtidis colere Delegate ab epate ad caput.? fle 
gmatis aquet in venis panniculozumcerebzt 
babudanris.2uue bec materia plus in epate ge 
neretur ex cdmixtione Duaru5 materierum pze 
dictarum ad iuicem.nd tollit' ex boc tamen quiit 
egritudo fit per 7 per elTentia5 ce-- 
nominanda.quod etiam appet Demdftrari poffe 
quonia5 qn e difcrafia epatj.ppter cibos uel alias 
caufas notabiliter intenditur Doloz in capite. 1 
econuerfo dum bene difponttur epar mantfefte 
remittetur oolozcapitis.ppter quod apparet 
q cura buius difpofitionis dependet ex rectifica 
tione epatj 7 mundificatione cerebzi et confozta 
tione eozum ambozumfimul Signa autem 
vlterioza hanc difpofitionem notificantia nd eft 
necelTarium bic adducere quoniam res eft per fe 
nota fi diligenter perquirantur figna a tactu ca 
piris ? epatis accepta.? a pulfu magno.ueloci.et 
frequenri.etiam in tempozibns percepto* £t ad 
buc a vigilia.fituamantudine ozis.? fputo.aliqp 
do ad falfedinem licet leue5.aliquando ad ama-- 
rimdmcm tendentem ? fic De aliis, pzopter qt5 
regendus eft ifte vir regimine conuenienti vt in 
fequentibus nunc apparebit. C~£uitet ergo flati 
onem in locis calidis ? vehementer ftcrie.fed aer 
cius declinet ad leuem caliditate ? cuentatus ex 
iftat ? elongatus a curfibus aquare ? conualim 
? a locis rheumaticis terraneis ? edi 
ficio2U5.? caput eius in nocte faltem leui cooper 
tura tueaturcaueat a ftatione aquilonaris 
venti.p20pterea quia recludit pozos ? materia? 
in ccrebzo confirmat 4TTugiat etiam bic Vir ci 
baria rebus acutis condita, velut rbafanu5.cepc 
alleum 7 confimilia. 7 dimittat omnia que bumo 
zes cozpozis exacuunt ? inflamant.velut crocus 
piper ? reliqua aromatica calida. 4Et caueat ab 
vfu rerum fua multa euapozatione replentium 
cerebzum.vdut fut legumia.lac.brodia pinguia 
7 fructuum multitudo.? Dimittat etiam vilcofa 
7 oppillantia epar ? venas pzopter que intendi 
tur caliditas in membzis ppter enen 
tationem. SDalfa etiam cibaria multum nd funt 
ci cduenientia. In reliquis habeat licentiam fuo 
modo.dimittat etiam quantum poteft excercitia 
7 foztes motus tam animales q cozpozales ? p 
prie luper cibo.imo cduenienrius eft ei qniefcerc 
faltem ufq5 quo erit fanitati reftitutus quod cito 
erit ei.Cf3n modo autem fue cibationis mozofe 
comedat.? non impetuofe oeglutiat cibos ? po- 
tus abfq5 congrua mafticatione. ftt quia coleri 
cus eft non confert ei abftinenria longa ne infla-- 
metur epar.fcd couementiue eft et ter comedere 
in me inter cenam ? pzandiu3 aliquio aaipien 
do circa tozarn vigefimam q abftinef («perflue 
aut $ bie ftomacbum multo cibo replere ? potu* 
oozmtendo tempus expendat condeccs ne 
]ppter multas vigilias Debilitetur ? cere- 
bzu eius ad exiccatione3 perducaf que (it ca at- 
tractionis materierum ab interiozibus mebzis 
ad fe ipfum. .ppter qt5 tepoztbus condecenttbus 
lauoo (ibi oozmitionem p octo bozas in natali 
Die ft'enOa5 magis q pauciozi tempoze I abozet 
Dozmire.CJlDe partionibus vo ammc.quomam 
ifte vir complexione colericus eft et babet mate- 
rias humorales facile acetofabilcs. 3deoeuttet 
anime accidetia quibus velox ? vebemes motus 
ponitur in (piritibus ? bumoztbus.ut (ut ira.fu 
roz.tracundia.vdocitas ? foztitudo conturbati 
iermonis. J|Et in fuma omntu bozum accidetium 
vuitet q coz ? pectus uebe- 
menter inflamentur ? perducant' ad anhelitum 
magnum velocem a frequentem.,ppter qt5 cozze 
larie concluditur.lfte vir parcus exiftat i altum 
ptione potus vini (alte fumofi ? valde potentis*'! 
adbuc temperie in multitudine ponat 7 frequen 
tiacoeundi.becenimfoztafle pezducerent ipfu5 
ad antiquam fodam vel cephaleam tneurabile5. 
7 malozu acctdentiu 'Regimen 
itaq5medicinale buius cepbalee completur per 
octo remedia cdgruis tempozibu3 admimftran 
da vt nunc (cribitur4 15zimu5 itaq5 bozum eft 
q ille Vir adueniete medietate (eptembris pur- 
getur perbuncmodum*decipefyrupi rofati. 
*|.i.fyrupi cdpofitt acetofi.f.y.aque aceto(e aque 
ctcoree 7 abfintbii*ari*5*i.mifce. Item recipe pii 
lularum 7 de rcubarbaro ari*3*5'* boni 
ponderis cum eleuario rot.Fozmcnt pillule*Vii. 
€t accipiantur vno mane in auroza Dozmiendo 
pofl eas per bozam vnam 7 poli qutq5 bozas ab 
atfumptione bibatcyathum vnu aque ozdei 
5uccarate calide poftea pzadeat p bozam vnam 
pofl iftam illud minozatiuu acci- 
piat Digeftiuum fupzafcriptum eadem boza cali 
dum feptem Diebus continuis.? pofl tpfu3 tardet 
cibum bozis quattuoz.Mumpto ergo dtgeftiuo 
octaua fequeuti Die purgetur p bunc modum* V* 
caffie nuper pzeparate cum endiuie. 3*vit * 
reubar.electi*3*i*(picc nardi g. vialia gemme g 
•V.aque lactj.f iiii.mifce.? pa$s calidum accipia 
tur obferuando pofl tpfii conditiones que feripte 
(iit pofl pillnlas 'fo prin- 
cipale remedium eft q adueniete vere ctrca fine 
febzuariu.pzincipium marcii purgetur p bunc 
modum* l&elecmarti r0farum.5i.eini indi*5* 
.iii*vtruq5 auari ponderis mifce 7 bibatur cum 
tertia pte ciatbi vini albi aromatici 7 calefacti. 
7 pofl hoc obferucnf conditiones q fuperius Dicte 
fut obferuari debere pofl pilfas* Die vo fequentt 
accipiat boc digeftimi5 boza 7 modo Dicto De Dt 
geftiuo rofati fyrupi compofiti 
acetofiyrupi De aWintbio.atif .I.aque betonicc 
f.ij.aq cicozee. J.it.mifce4j i$oft iftud vero Di 
geftiuum mane imediate (equenti purgetur cum 
tftis pillulis.tfc pillularum oc yera maiozt3.it. 
pillarum cocbiarum3.i.fiant pillule.vii.cu fyr° 
compofito aceto*? accipiant' obfuado coditidea 
i altis piiris narratas. CfZerriu vero pzicipale remedium efl bic.lft aloes epatici 
barbari elei 7 agarici ana*3.i.Dyagridii*3.y.ma 
Ilicis rofarum fe.acetofe enDiuie 7 ctcoree.33.fpt, 
ce ana.a.y.fal' indt’3.i.puluericentur omnia per 
fe.oeinDe cdmifceatur 7 infundantur tn.f.iii. fuc 
ci endiuie 7.f.i.fucci maiorane 7 comifeeantur et 
ponantur fub radiis felis ufq5quo exicccntur.dm 
dc iterum fuperaddantur fucci 7 permittantur 
exiccari vt Dictum efl tribus vicibus renouanDo 
Dc hac igitur materia fiant pilulle d omni.5.vi. 
vel.vii.oe quibus tempozc quo afTumit Digeflia 
7 aliis tempoztbus omnibus tn fepttmana bis vf 
ter accipere potefl vnam parum ante cena 7 f 35 
per Duas boras pofl cenam continuanDo eas fccu 
dum q viderit neceffitate maiorem Vel minorey 
cum capitis allcuiatione aut grauitate eius. £t 
non Dubito q bee pillule funt potentes ad eradi 
candum Dolorem fuum 7 pzeferuandum tpfu5 ab 
incurlu in ipfu5.7 funt folemnes ad mundtficadu 
Homacbu epar 7 caput eius mundtftcatione tepa 
ta.tfOuartum pzincipale inflrumentu5 efl boc 
trocifcoru oe violis 7 De fpod io. ana.5. t, troctf 
corunt dtarodon.3.it,3uccari aUtbraJ.cum aq 
cicoree fiat confectio in rotulis magnis De qua p 
totum menfem iulii acciptat.J.y.ante pzandium 
7 tantundem ante cenam tmedtate.£t fi nd time 
ret expenfam laudarem q vteretur ea per totu5 
menfem feptcmbzts faltem quater vclter in feptt 
mana accipicnoooexa quantitatem pzedicta bo 
ris tam pztnctpale remedi 
um efl boc.1% (podii coralorum ru.lab2ufce cozi 
adri pfpati ga 
riof.3.1.7 omnia per fe.Dcinoe co 
mifceantur.7 De hoc puluere faltem bis in feptia 
na quanoo vadit ad lectum pza ca 
pitis eius imediate per latitudinem quattuoz Di 
gitorum a fnperiort parte fronttf vfq5 ad fumita 
tem capitis.ifSextum pzincipale remedium e 
boc.ftc fucci m'02fus galline habentis flores rube 
os.|.t'.fucci radicis blete.f.y.aq mi 
fceantur 7 calefiant.7 impleto oze aqua fria leui 
tractu trahitiat per vtranq5 Dextram 7 finiflra 
valoe fuauiter fel’ tn fepttmana ante pzandiu5 p 
Duas horas per totum menfe3 
ptimu pzincipale remedium efl boc.# pofl# ille 
vir fuerit purgatus vere 7 autuno vt pzedictum 
ell. remaneret grauttas in capite fronte et 
circa oculos.tunc in naribus eius ante pzandiu5 
per Duas Ixizas bis in feptiana inter 
purgii fupzafcriptt tnfuftletuz tn nares eius 013 
vna penna De boc puluere ad quantitatem vniua 
gni frumenti.puocabit enim flcrnutattone Otia 
tanoo 7 mundifteando meatus cerebzt. pulpe 
mgelle.3.i.floru5 rorifmartni3.i,pulueris fxlle 
bori al3.y.fubttltter 7 cdmtfcean 
Dctauum 7 vltimu vo pzincipale remedi 
um efl hoc.Bi conferue rofaru3.f.it,coTerue bora 
gints 7 violarii cicoree endiuie 
7 fcariole ana.5.i.violarum florit nenufaris ana 
.3« t.y. coriandri pzepatt3.tit.vini gnatoru.f.t. 
.y.5uccari.al.$.iit.fiat elru5* vfus e cocle 
ar.t.vel medium Diebus 7 hortsquibus hic vir fi 
tit amaricatum habet os 7 fenttt calltatcl ypocu 
driorum et flomachi 7 pulfatione 7 faltum in tpi 
bus De eo pot fumere ter vl quater tn die ad libi 
tum fuum bibendo pofl ipfum cyathum aq ozdei 
‘bene 3uccarate fi oefyderat bibcre4j£t bis fme 
diis ita diligenter obferuat} non Dubito qz faita 
tcm ,pfpcre obtinebit 7 confirmabitur in eo qua5 
fibi mifericozditer concedat altifTimus per infint 
ta benedictus ad laudes eius perpetuas, 
(Eonfilium De mal3 coplextone ca.a ficc.fixa i ccv 
D20 que fuit a pzimitiua caufa pzoDitcta.f.a 'ccbe 
menti trirtitia anime. 
etofyocranti Diligenter appere 
)t q egritudines quib5 molefla 
r fer 3oannes De mediolano t 
fmus mftu3 ferende 7 molcfle 
t fiue ipfas plurcs egritudines 
:oncdTerim.fiue vnteam dicam 
etiam eiTe egritndine que afTociat fibi alia ab ea 
Dependente.nibil ent Defectus in theoria mcdicie 
neq5 in ope apparebit quecuq5 ifla£ Duarum via 
rum teneatur.quelibet cim difpou3d quibus pau 
lo pofl dicetur pp vetementiam lefionis ea$z pfe 
aduocat curatione ita vt remota vna.non tame 
apta efl remoucrt altera cii non fimpliciter Dcpe 
deat ab ea* (flzil au te pzima buius viri oifpoft 
tio mala coplo fixa in cerebzo eiuf que fuit a pzt 
mitia ca pzoDuctai.a vehementi triflitia aine qj 
confccuta efl moztc filie eius.fiuc agitur pp veloe 
mente refolutione fpuum fubflatic ccrebzt' 7 ma 
laudabilium in co que fucrut cofccuta oia 
aut ppter vebemente cuacuationc in effufione la 
ccntingentc.autppter imoderatifTimu5 
motu in fpiritibus 7 humoribus cefbzt acquifita 
fuit in capite, eius inflamatto in mater iebus et a 
cuitas in eis.que virtute expulfiuam cerebzt irrt 
tauerunt ad materia expellenda.Pnoe ex boc fu 
dameuto Deduci pot cerebzu cius eg20tare mfa 
complexione frigida 7 pziuatiua Denominanda 
tali.eo qz confccuta efl refolutione euacuattua fpi 
rituu 7 materiei laudabiliu vt ia Deductum efl 
£t qz in bumoribus 7 fpiritibus tam in fubflatia 
cerebziq panniculis in venis 7 arteriis eius in 
ventis remanfit motus inflamatiuus nd cft mira 
bile fi ite23 inuenitur alia fpectes male complexi 
onis calide Denominanda.ad qd videtur iuuare 
innata cerebzi coplo qua a gencrattoe creDo fuif 
fe cafam.vt in altera egritudine in ipfo p me cu 
rata ia vep inuem.<J2fd pzima aute egritudie5 
tnucmcnda plura motiua pfuadcrc videtur.pzt 
mu quiDem ell fuptum a pzimitiua caufa que fu 
it palTio in anima valoe foztis que pezduxit ui$r 
hunc ad paucificattonc innati Scdm 
motiuum efl vebemeus pfeuerantta in vigiliis q| 
mafinafr infriant. «p ertiu vo efl grauitas ca 
pitis ipftua*<T0uartu efl fubflatic materiei que 
Defcendit qua 01005 elTe fubflanttale.argumento 
fumpto a velocitate Dcfcenfus Duintu efl 
qz caput 7 aducentes ptes tangenti non repnta 
tur cu caliditatc imo cu percepta ff itate 7 fic De 
aliis, aut Vo materiaf iflas flegmaticas 7 fluxibi 
les caliditate pticipare plura argumenta conclu 
dunt, fl£t pzimu quide efl q tfle viz confueuit 
ciuilibus occupationibus agere capite oifeoopto 
femp reuerentia confuctc boneftatis.JEx cafu aut 
filie fue opoztuit ipfii capite coopto excercitari 
7 maxie cu magna caputcof vana gfia fic hodie 
moris efl.CTz0 vo dducitur boc ex velocitate ma 
terief 7 refolutioms cm'5 dfccndunt ma 
serie p venas pofl aures latalcs colli 7 arterias eius per murculoe coadas 1 nerttes a cerebzo p 
diernes ctto impzimunt fenfatione trifte.quoD ar 
gutt potentia materiei in penetrando 7 imp2i 
mendo.ftluo ent'3 materia frigida 7 groffa P0IT5 
tancito Dolore ingente efticere.C/Xertiu moti 
uum cft velox remotio Doloris 7 abfentia 
eucm't.n5 enim materia frigida vel grofta qitu5 
cunq3 multa tancito Dcfcendere pofTet n5 poft et 
tts Defcenfu ita ctto abfolucretti2 a mcb20 7 cefTa 
ret Dolo2.2ft ,vo itep nonlentter dducut acuita 
te materie Duo motiua, penultima.f. q> tam ma 
teria que Defcendtt exc02tamt lingua eius 7 fecit 
fciflitra magna exiccmt guttur 7 partes 
02t's que omnia a acuttate 7 caltdttate 
concedendu e apuD:eos qui aliquid veri 
tatis guftauerut ex pbia 7 medicina, apparebit 
autc itaz boru veritas ex inftrumetj curatots .q 
fcrtba infen’us a quibus nd dubito tpfu fanari fi 
ne mag anxtetate.7 bec De Dtfpofitione p2ta dcl 
fuffictant.ffz3 vero butus viri Dtfpd eft circa Pto 
macbil cotuterfa iuxta opinione patientis eft fri 
giditas imoDerata ftomacbt.qd minie credendii 
e.imo ftomaebusetus egrotat mala cdplextde ea 
lida 7 ficca pofitiue ,puem'ente a materta calida 
7 aatta qd oftendunt motta 5pluria 
q2 q> diftpantte egrttudinales iuuentur a contra 
rite altis pibus.boc tame non femp eft ve$z pp ac 
ctdentia cdfequcntta egritudis, enim 
q? cum ifte vir Deglutit altgd actu frigidu fiue a 
qua fit fiue vinu vebcmenttfTie lcdttu2.7 vtdetur 
ei boc concluocre lapfu frt«5 02tf ftomaebi 
feD in veritate in ftomaebo inuenitur lapfus cali 
dus ia deue qm' intenditur ex afTumpttone reru3 
ftbi contrartap.fiue conttgat q2 mala cd 
pTo calida 7 ficca tn 02e ftomaebi vtgoratur i fto 
maebo p anttpariftafim. fiue accidnt boc q2 tn or 
ftomaebi inuenitur materia fubttlis 7 acuta q ve 
bcmcntiue a ff itate qua refugit, fiue 
itqp contingat illuD q2 materia actita inoze fto 
maebi exiftens ibi fecit excoriatione <Jdam cuiuf 
nocumetu auget res frida .ppterea q2 de frigidu 
co2ptts nocet vlcertbtts 7 omni folot continuitati 
v aSoriftmp fmoe illo (Hlceriba fridu moadax 
7cetj.t)anc ante excoriatione inefTe 021 ftomaebi 
pfuadent accidentia in eo tnuenta qne etf pfuadet 
Upfil 7 cafii materialem etus.lt p2tmu eft fttf, fe 
cundu amaritudo 02is.terttu eft punctio tn 02e 
ftomaebi pcepta.quartu eft excortatto lingue.qui 
tum eft fciflitra labioru5 7 plura alia mottua ad 
ducere nift longitudine timerejCJ £x quibus dni 
bus p2imu co22elart'u5 auecttf q> poffibile c tene 
re vna fuifle egrttudtne in viro iftoXmala cople 
Xione calidam tn cerebro eius tnuenta a quo ma 
teria Defcenfus habuit ad ftomaebu 7 ad altas p- 
tes 7 fic fuiflet per colligantia 
eius ad caput Segtur 20 q> egritudo bu 
ius viri eft coplicata ex egritudine ccrcbzi 7 fto 
enim i pzinctpio ftomacbt eg2i 
tudo eius fuit ad caput.tame fca eft in ftomaebo 
fixa non remouibtlis oto remotione egritudis ce 
reb2t’;C'Segtu2 5* q bec egritudo ronabilitcr e 
per colliganttam 7 per eflentiam Vtriufq5 boru3 
meb20f ftnl. .pbatur a° q2 fi egritudo ftomaebi 
fuerit per ad cereb2u 7 ftdacbus nd 
mius leDere pot cereb2um q ledi ab eo.ergo eti 
am egritudo ccrebzi pendebtt ab egritudine fto 
macbi.flftrum ante be due egritudtnes in btf Du 
obus meb2t8 inueniantur 7 non tn aliis crcdedu 
eft q non.ftaro eni’5 ftomaebi egritudince pcrfe 
uerant aliato tpe gn ledant epar 7 lefii epar no 
tet ftomaebo vt pot colligi z° tegni.7*5° can.ty* 7 
t4a.tertii 7 tn confyoera.Jfx gbns fequit titiate 
in cnra ba£ bnins viri necdTariu efle at 
tendere ad epar 7 ftomacbu.7 nnne (equitur 4f 
lam ante difeurrendu eft per adminiftratione v 
gimis rc# non naturaltu huic tiro c6nenientiu5 
confequent ante luitet igit' vir 
ifte manfione in loco 7 camera vehementi cafitad 
imo aer in eo fit ad Validitate mediocriter Decii 
nas 7 ad lene ficcitate imo fere non fenfibile neq5 
multum tntenfe calefaciat 7 caput teneat medio- 
criter pztnctpalitcr q?to magif po 
teft triftitiaim ab atafua excludat.ppter qniD.n. 
05 occupare anima circa pa°ne rei amtlTe cum v 
cuperatio cft tmpofltbilis.lft enim addere ftimu 
lum ftimulo quoD cft incurrer vitiu officiperdi. 
ita q memoriam fuam voluntate 7 aiam oio con 
foamet voluntati altiffimi. luditta enim Dei a 
bifltts ml’ta .fo2tafle em'3 vir ifle mato 
rem valde reccptlTet er loga vita filie fue q ab bu 
manis piculis fere infinitis non erat tuta 7 ma- 
Xtme in Ixx: tempore nre infelicis etatj fubiccte 
tribulationibus infidi&p odii belli 7 ali'052 Difcri 
miniLJf quo itaq* aio tollerandu eft qd 7 .pnifum 
7 factu euenitiptiter em'3 pertculu fue Vite gra 
De valDe p2eparat fibi vir tfte ex fo2ti pafltoe at 
me.Xalcs enim paftiones exterminat et mutant 
co2pus ab ea que eft fm natura cofiftentia f tc- 
gni.SBimiliter 7 30 in cibo£ aflilpttone ex parte 
qtimie menfuram habeat vt ter aut quat' pau- 
latte cibetur in die naturali magis q femel aut 
bis. ftomaebus enim ,ppter fuf Debilitate nd mul 
tam tolleraret cibi afTumptionc.nl ,p2fu8 fpar- 
gere cum Debilitate virtutis eft fecurius p2ima 
qrti cae De4 cibatoe febrtcttanttu ,ppt qd etia no 
multum temporis inter Vnam cibatione 7 aliam 
tnterueniat ne noettmetum inferatur ex in anito 
ne nimia.opoatet enim vt n5 in vno Die venas i 
aniri pmittas ,ppterca qi Deteri'02 eft fertilitas 
in tempo2e Iterilitatis q ftertlitas tn tepoze kz 
tilitatis.5a p2imi capitulo de regimine per cibii 
Ctuarto p2tncipaltt vir ifte fumope occupari d 
bet tn D02mtenDo ,pltxe.p2tmo vt cefTet motus a 
nime a triftitia .ita vt quiefeat co2pus 7 02g*na 
7 inftrumenta.2e vt intercipiatur fluxus q2 fom 
tius fluxus omnes preter ea que p fuoorem. feda 
p2tmt capitulo De bis que fomno f5 
multitnDo fudo2is eftet et conueniens DtuertcDo 
lapfum g° 7ced.®SeD vltimu remediu inuetat 
(ibi 7 confulo q in omni cibario ponat emulfiois 
feminis 'papauerts al.fcutellam vnam Vel me 
diam ad mtnus.3tcgfa huius inftanttbus vigili 
is per boram poft acceptione cene accipiat banc 
mixturam tepidam.TV emulftonts fetu papavis 
al.fce cum aqua 
•3.t.aut loco ftrupi neunufarts apponatur.f .uf. 
firupt De papaucre al.7 erit melius fontfef Dare 
fecundi! I3 minus extinettuii. pzimu tamen ma- 
gis e exttncttuu 7 mius & fi *ftfydra 
retfomnu inducere abfq5 re pot abiit conferente 
ex Defcenfu eius vt iam oefcrtpft tunc falub2e re 
tnediit eft vt bo2a pzefcripta Deglutiat.3.t. Dia- firctieccffariu e.1tiiq$ potiantur inflrumeta rnc" 
applicabo capiti 7 flo 
macto. 1taq5 fi cdflat vtus bmus Viri pzincipiu 
curationis eius 7 fecurus modus opattonis eflet 
Vt fieret flota vene cephalice per qua educeretur 
fanguims.f.iii.aut p*£ plus tollerante virtute 
3 ‘io remediu eft vt poft factam floia5 Oe cu 
tue applicatione non 05 effe tio2 ex parte etatia 
fi tollcrat ea virtus.? fi non tclleraret vtrtuf ad 
buc flota poft floiam pzocedam cu applicatione 
flota oidie p 
horam vnam poft oztum folis Vnu5 applicetur fi 
bi clifterre boc mo factum.1V Decoctionis malue 
blete mercurialis libzam.i.? fiat bec Decoctio ta 
Diu q aqua vtrid is fiat.1V biere fimpltcis .?.y. 
biere 3uccari rubei 
lei vtoF.f cdts.5. it i. mt fcc et 
totum accipiatur in Vna vice faltem tribns Dieb5 
£t illos tres oies fufficiat illi accipere omni oie 
folum medietatem 
remedium e vt ,p2a antert02ts partis capitis c 
ius omni fero inter capillos eius oe boc puluerc 
fpargatur ad cytttatcm fex gnorum femper cum 
pectine Deponendo puluere pztmfi quanoo ponit 
(ccu^.tfQuartum fpale remediu eft vtteneat fe 
per bunc puluere ligatum in fidone oe gna retoi 
ta in manu fua 7 oooret ipfmn.(\Quintu fpccia 
le zemedtuni eft per fpatium vntus feptiane orni 
mane per ouas boras ante cibum faciat Ixjc gar 
garilTima. IV aque maiorane aque ireos 7 artba 
nite ana.5.i.biere rufFini al.f.y. ca 
lefiant oia folum vfq5 ad ex b* 
impleatur oa 7 oiu teneaturpoft fiat cum eo gar 
Sextum pzincipale remediu3 c boc 
IV oFt Deczoco 7 De camemilla ana.f .t.y.olei oe 
myrto 7 De maftice ana.|.ii.gaIU3: cupzetfi fpo 
dii 20(352 7 granorum myrti ana.f.y.coriandri 
pzcpatt 7 fubtiliter ii.farine vola 
tilis molendini qtii fufficit fiat linimentu3 bene 
vifcofum.oe boc igr actu caFo extenfo fuper pano 
extendatur fuper jfpatulis 7 fuper partibus omni 
bus per quas 00I02 extendatur.qrSepttmu et 
vltimu remedium eft boc.1V linimenti [mediate 
feripti. Jai.olei oe myrto 7 De croco ana.f.i.mu 
fci abze ana.g.ii.pulueris artbanite veUiclamif 
.f.i. y.terantur fiF in mo2tarto fubtilifltme Dein 
oe cum omnes partes capitis omni 
fero Diligenter invngantur excepta parte cormf 
fure anteriozis fuper q puluis fup2afcrtptus ap 
2Dodus vo 
bus ftomaebi fui conitftit in bis remediis. 
eft boc.lV.firupi ii 
aque mente.J.i.? fi abbomtnaret' fvrupus. IV aq 
farfare 7 mente ana.f.i.y.vint mi 
fcc 7 Detur ei in potu actu tepidu per ouaf boraf 
ante Diem 7 ,pocrit ei foicntter continuando lpfu 
faltem. 8. vel.x. Diebus jtf Sct5m ‘io fpale rmedi 
um eft lxic.1V conferue vioUf.f.iii. conlcrue bu 
glolTe.J.i.y.trocifcof ftclle.£y.trocifco52 Dc vio 
lie.3.i.y.Vini mu5ornm 7 0ulciu5 ana 
al.3j.ii.fiat elcctuarium oe quo lemp 
p bora5 cu Dimidia ante pzandium 7 cena 7 ime 
diate poft pzaudium 7 cena oeglutiat qtitate V 
mus nucis maioris.Cj Zcrtiu vo fpale remediu 
e b°.1V aq pbtulace 7 lactuce.ana J.i.dragagati 
gui arabtei febeften.|.i.y.3uccari 
papaucris oefcriptfone JltcoUt 1 erit ei iuuame 
tu excellcs.tf y° ‘io p2incipaliter confozmitez lo 
quenoo p2cdas abftinere 03 a motu cozpozis VF 
exccztto fere omni."Si eni mai'02 fit i tozpt bu 
mao agita0 pp ale excercitia cyto maioz fit i C02 
pore agitatio ,pptcr m<3tu co2pts 7 partiu eiue 
qre loco excercitii falub2e remediu erit omni ma 
ne p tres boras ante p2andtum exbibere fricato 
nes a geibus vf5 ad pcDes.29rio abinguimb3vf 
q3 ad peDes.3° a fpatults vf5 ad nates femper tra 
benoo inferius Vf5 quo mcb2a caleant 7 rubeant 
7 eft confiliu bonu in alleuiando caput dtftraben 
Do matertas.47^0 vero p2tncipaliter in qualita 
te ciboru agendu eft ita vt cibaria eius lema fit 
ta ex pte quantitatis vt in 40 capitulo deum e q 
ex parte qlitatis. q2 Digoni valde facilia a boni 
cbtmt generatiua contrarietate babetia ad lap- 
fus p2ed ictos vt in fequetibus exeplarit vit5ri po 
teft in aqua Decoctois vel emulfionis feium* p2io 
femium p02tulacc.fct5o feium qttuoz coium frio-- 
rum .tertio fe'tum lactuce.qrto 7 vitio feiu5 papa 
uerie albi.p2imu enim 7 Duo vitia fufficientia ft 
ad fanandii ipfu.*? fiant bec iufcula cu b2odio pul 
lof 7 caponil mediocriter pinguiu 7 cu emulfidi 
bus pzeDictis aut cu mica panis macerata in ilF 
emuifiombus aut cu vitello oui eode mo pzepata 
7 magnu fecrctu inueniet fi fecerit fibi iufculu cu 
p2edcis emulfionibus 7 pulpa perdicum vel pul- 
pa pulla$2 iuuenum Diligenter Decoctis.7 fi bene 
coniyderae bec omnia conferunt lapfui cae mate 
rialis 7 accidentibus confequentibus. lOegluttat 
et| vitellum oui in aq nenufaris vel papaucris al 
bi longo tpe infufu qD remedium cu pzcdtctis e 
mulfiomhus erit fibi vtilifitmu.j£t fimiliF iufcF3 
d farina oidei cu fc.papaueris.adbuc etta fcrcFa 
facta cum b2odio Decoctionis bletaxz 7 fpinaebia 
rum ftlt ei aq carnis accepta ex pul 
pis fafianof pdicum vltimate contritj 7 violent’ 
exprlTis.adbuc ct| 7 vitellus oui ai mica pais ma 
cerata vt Dictum eft 7 cocta in aqua lactis cuiuP 
cunq3 vfualis laudabilis ertt.lld multum ampli 
us in abis me extendo quemi fpero q cu bis dic 
tis facile fanatione potu aute eiuf 
odm nunc q potus eius fit aqua cocta cu juccaro 
multo abf5 oideo cum aliatis gnis papaucris fe 
cundu bunc modil.xdccipe aque Vert fontis libras 
.x.juccari fecunde coctionis lib,ii, §11032 papavis 
al.J.i.buliant pzius in fimul aqua 7 papaucr vfy 
ad confumptione3 tertie ptis Deinde fiiperaddat 
5110:392 7 itep fupebuliant in vafe lapideo CU5 co 
cleari Diligenter Difpumado VI5 quo cadat quar 
ta ps tribus remanetibus ipftus.bcc pmittatur t 
fridari 7 edetur totum per panu bis fptlTumet 
bibat bunc potum fimplice 7 extra ipfa ctia. 
fi Dcfyderaret aliqd extinctiuum magts tunc.1V 
buius potus ptes gnq3 firu.vel iuleb nenufaris p 
te. vi. 7 bibat fimul.3?i aute confuetudie5 
aut etate non pofict oto Dimittere vinum 
aut q2 ex p2CDd potus aftilpttcne Debilitate Vtut} 
incurret tunc eligat vinum colore albu fuba Dya 
fanum odore fuaue fapore vo dulce nobiliter vt 
funt vina De feleto Del montello 7 mifceat p2edca 
vina cum altera medietate fupzafcripti potus et 
felicttabitur eius cur a.7 bec oe regimic lex reru 
non naturalium luiTiciant vo De regi" 
mie ex pte tnftrumentoio medicinalium per tran  omnia ftmul titia 
ta contritione 7 fiat locb oe quo cotinue inoze te 
neat ad iftitate vntus fabc ita Vt pmittat oefcen 
dere pauiatie ad inferiora.^jQuartij fpcciale r 
medium eft olei Oe nenufare 7 cytonioru 
ana. Jj.olei De menta vt 02t'gano. J.i.galiemuf. 
nenufarisfe.cufcute 
zoiarum fpodii mete mafticis coraloru ru.gario 
filof ana3.iiii.cere al.<f tum fufficit.ftat vngue 
tum molle oe quo quadruplicitcr in Die naturali 
actu calo liat ftomacbus ab oze eiue vf5 ad Vm- 
biltcil 7 fupponatur ei pannus Duplicatus calida 
a fuftuigatus cum puluere galliemuf. 4J "Quintii 
*t vitimu remeotum efl boc.lfc mane elce.J.t aq 
lactis capzini .J.v.Oiffoiuatur mana i aqua lactj 
calefacta.Deindecolet a bibatur totu bene cafm 
boc em' erit vtile valde multum poft a(1uptionc5 
fupzafcripti oigeftiui p qttuo2 vel gnq5 Dies acce 
pri vbi appareant figna oigonis 7 mo 
bilium.l5 ego credam q non erit opus euacuan- 
di materias altera fpc euacuatoif q per differta 
fupius Defcripta. Ipfa eni5 per fe elcctiue attra- 
hendo 7 diuertendo materias connenient euacu 
aut a capite 7 ftomacto mudificando.35i tamen 
pzetei* loec omnia tardaret aduetus fanitatis rc 
feribatur De flatu fuo 7 .puidcbr oe remediis foz 
tioribus fi erit opus ad laude oei.3fmen. 
[fconfilium De cozzupticne in opationibus imagi 
* natiue 7 cogitatiue potentie puenientibus ab in 
modepatacaFitate *7 ficcitate ipfius 7cet}* 
Xlperflua vigilia louius nobilis 
viri puenit ab imoocrata ficci- 
- ] tate organi pzimi fenfitiui.7 efl 
/V J ventriculus antcriozcercbzi.qui 
I5 rcfpectifmedii generis a gene 
ratione Declinet ad caritatem 7 ficcitatcm.qz btc 
vir colertcue fuit 7 efl tamen pofitiua ficcitas in 
uenta in cerebzo cius toto 7 maxte in anteriozf 
pte multiplicatur ibidem a vapozibuscoTicif po 
Stiue 7 per fe exiccantibus.7 qz fimul 
cu aliis ab vntuerfa mcbzof tfer cogerie m£ 
tiplicantur etj in cerebzo inducunt in ipfo pziua 
tiua ficcitate p Via5 rcfolois.iSdde pzetera pze- 
dictis cp epaz cius quod efl notabiliter calidum 
non cuacuat ab aduredo materias colericas pp 
qua aduftione tranfmutatur in mericas.it ifte e 
illis qui per Decidentia i etatep augma 
flica tranfmutant in mdacbolicitate. 3uxta iUt5 
fcdi tegni Dcctdete ■fo calida 7 ficca crafi. JCt \xc 
totum Dcmofh*ari pot er pluribus 
qz tactu percipit caliditas 7 cii acuitate notabi 
li.z0 qz bituoine macer efl 7 extenuatus^0 er ve 
locitate 7 frecytia pulfus eius in quo no feruatur 
magnitudo ,ppter Debilitate vtutis eius.40 quia 
coloz eius efl 2ubtcundus cum claritate.? ex' in 
moderata fiti ,cr9 ex ventris ccnflipatione ? fic d 
aliis. 8Jnd non efl mirabile fi Vir ilfe aliqualiter 
in operationibus imaginatiue potette 7 cogitati 
ue cozzuptionc bet.quonia l?cc omnia que oca fut 
minantur fibi non leue ptculumcozzuptionis 0- 
perationu interiorum fenfuu.fflnde 05 tflum vi- 
rum dTe folicitum 7 bene attentu in euroe fui ait 
ter non bene termiabit res eiue.(f~Occuirut g* 
mibi Dcce fibi confcnbenda.it pzimu qutdc ho- 
rum efl vt abftineat a cibis falfis.z0 ab acutis vt 
arotibus omnibus pzeter q a czoco 7 ab aneto 
que futtt Due medicine cum fua calidifate fdnum 
inducentcsJtem abflineat ab aceto.lte abfHeat 
i rebus valde pinguibus a ppiie cdmixtts cu pr 
dictis mediocriter .bzodtaiia non funt vituperi* 
da p2eter ifta. aliis cibis Vtatur ad ltbttil$tm1 
'Cero eius album fubtile Dulce non valD fuofu.£t 
fi non effet bene Dulce Dulcoret cu occaro aut cu 
aq Decoctionis radicu ligrttie Tai 
de fumofum tunc frangatur cum aqua boni fotis 
aut cum aqua ciflerne q melt'02 dl,(J5xt55 iflru 
mentum dt q> ille vir procuret bfe ventrem eitif 
mundu 7 pp2i‘e cum vfu clcuarti De febeften fm 
bunc modudfcelcuari De febeften libil J. elcila 
rii De pfilio.?.iii.inco2porentur fimul longa con 
tritione.De hoc accipiat femper ante p2andiil et 
cenam cf titatem vnius nucis mufeate aut faltem 
De eo accipiat pay ante cena ytitate p2edictam 
Duplicata.(jZxmu inflrumentum efl q> ifle viz 
a fero cum vadit ad Icurn fuper tota caluarie ca 
pitie fui ponat q?titatem.Vi.gnof frumenti D h* 
pulucrc.fe florum nenufaris. 54 J.le.lactuee fca 
riolec2ocico2ticu papaucris ana.5J.fiat oium 
per fe puluis Deinde cdmtfccatur.fjlXuartum in 
flrumcntum efl q? ifle vir omni fero cu Vadit ad 
lectum tota fpina inVngi faciat cx boc linimeto 
minus calido cf tepido.fe olei oe feibue lactuce 
olei viol’ a De lifamo ana.5j.0let De ncnufaf.?; 
.t.troctfcorum De viof.5.1'J.cere al.q:tu5 fuBicie 
fiat vnguentum molle a poflea bnliat in libj.e 
mulfionis papaueris al.vf5 ad confuptionem illi 
us.<JjQmntum p2tnctpale remedium efl boc.fa 
co2tt'cu mandragore fe.tariole lactuce 7 p02tula 
ce ana.5 J.florum nenufaris co2tfcu5 papaueris 
omniu per fe puluis Deinde comi- 
fceatur 7 confpergatur 7 tnbtbat cum fttcco folio 
rum papaueris al. Deinde exiccetnz fub radiis fo 
lis renouando fuccum 7 eticcando ipfu5.btc ergo 
puluis ligetur in findone De grana ret02to 7 fep 
aut cpmultum olfaciat tpfum 0ertu 
p2incipale remedium efl boc.tfe foliomm malua 
rum violarum fcariole 7 lactuce ana manipulos 
.ii. mandragor foliorum nenufaris 7 papaueris 
ana manipTos.iiii. buliant bec omuia in Decem 
fitulis aque vfj ad confiiptione tertie partis 7 cu 
ifla Decoctione tepida omni fero per Inoram ante 
cena abluantu2 extreme partes inferiores a pe- 
dibus vf5 ad inguina 7 a natibus vf5 ad bumerof 
7 facies tota 7 Septimii remedtu5 efl 
boc.lk fe.aucti croci florum liliorum al. violarii 
ana.5.i J.florum nenufaris lactuce anaji.pul- 
uerisfoliorum mandragore.5.ii. puluer tuentur 
omnia per fe 7 cum fucco foliorum papauenffiat 
pillule De omni.j.vii.vd.viii.De quibus ifle vi'2 
omni fero vel nocte quando Dormire non poterit 
Oeglutiat Duas vel tres continuando eas.fjXfc 
tauu5 remedium efl bccJft locb De papauere.?.i 
pulueris florum narcifci pulueris florum lilioru 
citrino$z qui nafcuntur i Valtbus ana.5.11.7 fi nd 
repertuntur pzed ictorum flores tunc accipiat fo 
lia ipforum locoTlorum papaueris ii. pi- 
nearum mundatarum.?, iii. pomorum mandra- 
gore nuero.i.fiue maturum aut inmaturum fiue 
recens fiue ficcum babeatur amtli.?.i.fe. lactuce 
<1 florum nenufaris ana.? J.macis capilf vene. 
ana.3.v.ligni aloef.5.i.meir viof lib.i.3uccari aL 
,?.iiiiiat electuariii De quo patiens ifle accipiat ante cibum coclear medium 7 tantunde5 pofl tp 
fum imedtate.frangit eim caltditate epatis 7 co 
lerc 7 pbibet aduftione 7 cuapatione acuta ad ca 
put.facit bucctationc conuentente.7 ingro(Tatde3 
in vaporibus 7 cerebzo.4T\lonCi remediu efl vt 
bic vir attendat 7 pzocuret fibi aperire emoroi- 
das fricando ea3 frequeter cu felle tauri vel ga- 
5elli.aut C115 panno alpero bifello vel De terltfio, 
i£t fi puocatc fuerit emorotdee pmtttat eas flue 
re medtocriter.nullum eim remedtu co felicius i 
«ciri pollet. £pi at fupuencrit bemozofagia 
tue cdilrigat eplrando eas ciilluptstfufis i ace 
to 7 expfilis vel madefactis i albuie out coqfTato 
cum pulucf turis maflicis fan.dra.boliar.7 coral 
lorum ru.7 ematitis ana. fpccialc re- 
medium ell Vt Ii' in boc viro non poffent cmoroi 
des apiri per ingenia pzedicta tunc temptetur a 
ptio tibiarum in locis a quibus aquefitas 7 vim 
lentia emanare folebat.7 Ixc quide fieri pot fup 
ponedo emplallrum factum De foliis apii ranini 
quoi in ripis fluminu reperitur bene conteredo 
7 fuper cruribus applicetur taDm vt fiat ibi ex 
tccatto.Cu Videris tibiarum aptione intendatur 
earum mundifteationi cu boc vn- 
guenti bafiliconis 7 apollolorum ana.?.i. litbar 
gyri farcocole iandarace ana3.ti.incozporentur 
iimul 7 bis'Vel ter medicetur mebzum paties cii 
fic tadem no c Dubitabile q res eius tiabi 
tur ad bouu.ftue ad falutem fi continuetur Ixc r 
media qt? no fpero ipfu ec facturu ficut foluit ad 
laude Dci.Z-fmcn. 
{tonfilium De Difpofitione mala capitis fri.7 bu. 
materiali ipftus 7cctf. 
U{ Jjnerabtlt9 in cbriflo p"* 7 facrc 
tbeologie ooctoz magr faierony 
* mus Dc ozdine fci auguftim labo 
rat Duplici Difpoe oio vereda ml' 
eim pzia mala coplio fria 
7 bumida materialis a multo flegmate aquofo et 
mucilaginofo ifluD flegma in capi 
te eius multiplicatu fuerit a mala coplexione pf 
cedctequod ratdnabiltus efl .fiue flegmata tfla a 
liunde ad caput ,ppulfa generauerit ibide mala5 
coplexione frigida 7 bumidd ,pptcr multa mora 
pzedictoru flegmatil in capite fuo. |:t qlitercun 
q5 concedatur nccelle eit q cum egritudo eius Id 
ga fuerit q ambe cae ifle reperiantm* ibi. quaru 
vna ell effectus alterius 7 C3°.ita q r ccipzoce fe i 
meem efficiunt 7 augmentant.pp qd non efl mira 
bile fi vir ifte byeme nup pzeterita paffus eft toz 
tura enim flig aquofum infufu i mu- 
fculis 7 neruis fufpendentibus 7 fubftetatibuf offa 
maxillarum ad offa tporu fuit fca moilificatio. 7 
cu ps materiei in altera contraria parte groffa 
mota fuit in pzedictts mufculis 7 neruis etj gena 
rum 7 factet pars ifta contracta futt.7 foztaffifcy 
tunc laborauit Duplici egrttudtne.f.fpafmofa i v 
na parte.7 palittca tn alta parte qD tamen nd cf 
do.quonia egritudo ifta non ita facile curata fuif 
fet nili cura tpfius egritudinie fuerit ca fubttT jp 
niDcntia fapientu Dcctonlqui pcrtractauerut tp 
fu5. Herififius autc eft argumeto fupto ab etate 
7 complexione eius q materia ifta flcgmattca fu 
erit groffa 7 effufa ad mufculos 7 neruof faciei ge 
naru5 7 tcpozu3 i etfde3 imbtbtta 7 cotraxertt pf 
dictaspartes fm longitudine abreuiando.7 fm 
Iatudine cxtendcdo.tta q fpafmusaccioerit g fo 
maliter non eft almo q actuah'9 cotractio ptium 
mobilium verfuo pzincipiu fuum cii impotentia 
Dilatationis vel expanditionis ptiu5 
Dfpaftnoinfieri intellndotantubarumDcfcrtp 
ttone.CTOnB bcc toztura fuit egritudo folu fpaf 
mola.ita q per contractione partti! vbi erat fpaf 
mu3 tn altera parte contraria oe neceffitate con 
tingit tractus a extenfio ad inferius pp qt5 pare i 
fla apparet 7 magif egra.7 ta 
men non eft.Cutus apparentie mollificationis ef 
f itiens ca fuit attractio tozti vt Ifaltter colligit 
za tertii capitulo De toztura fubtiliter intelTn 
do contra opuu'65 Zflexandri pipatbctici que M 
uicena ibidem allegat.fi bene intelltgtturjCffczo 
pter quod ex pzedtctts non Valde anguftiofu eft i 
telligerecas euentus fe male oifpois buius viri 
q efl fonitus in auribus repzcfentans ei auditu5 
aque Dcfcendentis et tmpetuofe fluetis.aut collift 
one reuerberatorum ad parietes monti 
«m vel filuaru 7cetf. ffST g° oifpo buius za ver- 
renda multum.eft enim cozzuptio in opatione fe 
fus auditus.nullo et5 obtecto Vel ca in medio ce- 
teriori exiftente talis fonitus cffecttua peipit ex 
tcrius fonattm! eiTe.qd non fonat qd efl forale in 
coz2uptione operationis auditiue potentie. Jf ft 
aut buius Difpo imediata ca mala coplcxto in to 
to cerebzo 7 meriga auditiua.daufa vo materia 
lis vel eide (ppoztionata efl vapoz vel venrofttaf 
groffa in meriga pzedca.7 neruis venientibus a 
f pari neruozum ad ipfam. ZJuditus enim fun 
dat i ya pi fic guftus fundat in 40 vt pzi 
ma piimi colligendi! eft in capitulo De anatbdia 
149 a medulari fubftantta cerebzi ozien 
tium.Cum ergo contingit q vapoz ifte mollif efl 
7 fluens repzefentatur fonitus confiTis impetuo 
fo Decurfu autc contingit ventofitate 
ift-i groffiorem ee.7 vdxmenter adpzedca ozga 
na coilifa ec tunc accidit fonitus agitatione veto 
rum confimilis.£x quibus omibus cozzelarie co 
eluditur q Ixc oifpo huic viro minat ingetia pe 
ricula.fPftiplicata enim materia litorum vapo 
rum 7 ventofitatu 7 ca extftens in venis 7 rimoft 
tatibo cerbzt miat fibi appria3 fi fecerit opilato5 
copleta 7 epilepfia fi fecit tcdpLcta.mrttpltcataVO 
illa matia t ozgats pzi fubetb,pm!ci 
at ei.In pollen ori vo pte mfriplicata illa maria 
Ittargicam ,ptcndtt et fufpecrione ficut fi materi 
a aquofa fuerit 7 fabrilis 7 apollcrtori parte ccf 
bzi oeflues per nueba fufpicanda palefim ,ptedit 
cUzt cufixa fuerit materia illa in ozganis audi 
tus cdpletam tbi efficiens opi'105 neceffario ,pnu 
ctat ei farditate foztalTe icurabtlem.7 ,ppztc qui 
do fuerit confirmata.vt colligendum eil 4* ter 
tti tn pzopzto capitulo lfaltter.</1$zo regtnue 
autem curatiuo pzedtctarum Difpou3 multo qdc 
7 acurato fermone intendendu elfet .Mt pzimo q 
dem opozteret dirigere regimen oillictum 7 co 
uenientei* elcu3 circa omnes fex res non natura 
Ice vfr 7 particulariter confyDerandas.fr2* no 
ta q tdc5 modus De electione inftrumetop 7 tnte 
tionum curatiuaz? extendendus effet. verum qz 
Vtz ille religiolus efl 7 officio Diuino tnftatcr ob 
ltgamf.7 adbuc etj qz Difpo eius ad melius pzom 
pta dl.tmo fere ad perfecta curatione ex pte toz 
ture ozis I3 remanferit libi ilocumentum cozzu- pfionts fnopcratfonibus auDftiis Vt Declaratus 
eft.3dco Viclctur mihi vt nunc Micer fatis ofert 
bcf regimen eius in octo particulas Diuifum Vt 
nunc fcquitur iflbzimo quidem vir ifte eftugiat 
vfu ciboru5 ommii caltditate a biitdttate fua ni-* 
miii bo£ e alleu.cepe.bulbus 
leguia oia a .ppzie eltxa a pinguia.oia bzodiali 
a a fic oe aliis.Item effugiat vfum rey acutan# 
nimiafua euaporatione .pmouaiii materias ad 
caput a facientiu eas a captte colliqrt.velut e ra 
pbau3.fiapifmus a alia.-Cuttet etf cibaria oia fri 
da actu a potentia vt bleta.fptnacbia.poztulacas 
lactuca.cndtma.feia coia.a cdfifia. J£ftiigiat etia 
uifeofa a opillatiua fua euapatione capitis gus 
ttua.velut lae.a lacticinia cibaria* a pifces a pzo 
pzie elixos.a paftilia oia.a fimilia Digdni Dinici 
lima.a a fria» generati 
ua. vt antique carnes omnes.panis a3tmns aut 
non bene coctus.a fimtlia.<jf Scd5 Vero pzicipa 
le in eo obferuandu eft vt caneat cytum pot a ml 
tttudinc potus.a ,ppzte vini Dulcis grofTi a coni 
bati.imo ree loquendo bonum riTet et vt oio V1U5 
Dimitteret faltem per tota bveme futura a vtef 
tur aqua mellis inYrafcripta. 25i autem argume 
tum aliquoD inclinet ipfu ad potum vini, velut e 
tas.confuctudo.a Debilitas ftomaebua non bona 
tollerantia aqne mellis.tunc (altem cltgat vinus 
colore fubrubeum.aut albu Dulcedine oio pziua- 
tu5 a cdmixtum cu medietate fue dicte aque melf 
facte rm buc modu.ttt aque fontis vel flumis elcl 
aut faltem aque cifterne que melioz fub 
t ilitatem Itb.xv.floru rozifmartni.5.ii.buliat fif 
lento igne vfq3quo aqua ifta oooze flo£ conuenie 
ter parttctpabit.tnnc ergo addat' pzedtctis melf 
electi lib.ij.mcdiocrtter continue cum 
cocleari Difpumando vfq5quo cadat ja pars Dua 
bus remanentibus .a tunc coletur p pannum fptf 
fum bis aut faltem fcmel a reponatur in Vafis vi 
trets bene mundis a vtatur ea.C/ Zcrtiu Vo pzi 
cipale remedium eft.vt vtatur medicinis per ter 
tiam operationem eai? mundificatis.a confozta 
tis ozgani auditus.quc et} pzonu a expurgatum 
confcruent fpiritum animalem.qui eft tnftrumcrt 
tum auDitionis.tamen ifte medicine Debent effe 
calefactiue fubtiliatiue uebemcter.uclociter pene 
tratiue abfterfiue a exiccattue vtaru pzedictarus 
2pe numero autem bozumfimpliciumfunt ficut 
aftazum ctnamomu lignum aloes.amomu.ameof 
fticados.pulegium.calamentum.amaracum a De 
Dzolibanu3.f(lDe compofitis ellect} ad iftuD funt 
fotiza Defcripta 5° canonis fuma pzima .£t cdFe 
ctioafkekegi magna ttriaca metridatumain 
ter reliq electuaria eft electuariu JEfora intitula 
tum Defcriptum a tlieolao in antidotario eius.a 
fimilium pzcDictornm ufus etiam Debet accipieti 
do ex eif omni feptiana femel vl’ bi6.5.i.cu.f,i.acj 
faliite ul’ rorifmarim' calefactep Duaf bozas pofl 
eenam.boc enim electuarm a alinD fottra Oiau3 
gentes q>pLurimas ab antiqua furditate fanant 
p logii vfu3 eius.licet boc aouerfetur fententie M 
uice.4a tertii’ in capitulo pzopzicxvbi oix. q» an 
tiqta furditas non recipit curatione.4ttam ego 
intelligo Iram illam.f.non nifi cu magna Difficul 
tafe a tempozis enim e 
contradictoriumlfe ut patet in fratre 
Xboma anglico in conuentu beremitarum fanctf 
3fitgufhm De 1>ato.g fanatus cdtx RirJitatt 
Xti.annozum. |f Duartnm pztnctpale remedii# 
e q> ifte Vir fcpe afluefcat fupponere aurem lefam 
aut amba3.fi nobiliter lefe funt fuper tabfa De U 
gno cupzeiTi uebementer calefacta in fero quado 
vadit aD lectum.feo fi vellet remedium elegan 
tiu8 boc eiTe.tunc ifti tabule calefacte fupponat 
bona5 qtitatem pulueris foliorum origani, bce 
enim eft rcmediu5 fublime pzeceteris.a e illd qt? 
illufh cs uiri nominauerunt fatenegi ignoratus 
a mpluribus a fere ab omnibue.CJOuintum prl 
cipale remedium a fonitus predictos t an 
ribus reprefentatOB er fractione vl’ collifione me 
Dii intranet' eft ut applicet auribus fuis mae ab 
auzoza ufc$ oiftantcr a prandio per bozam vnS 
ter vel quater faculum infzafcziptum a eundem 
fupponere per Duas bozas ante cenam.Gutu80e 
feriptio eft \xc. Vk .affari calamenti pulegii fttea 
dos ana manipulos, tti.fpice naroi a 
rozifmartm folioru bafiliconis.ana manipulum 
Vnum.Jiigni 
puluer icentur omnia per fe fubtiliter a fiant fac 
culi ijtitatia vo peoalis a calefiant fuper tabula 
in 40 remedio feripta a fupponat toti medietati 
Dejecere vTfiniftrc capitis aut utriufcjj fi ambe au 
res egzotabunt.tf Sextum remedium'pzincipa 
le eli q? ifte vir affuefeat mane ante pzandium a 
ante cenam etiam infundere auribus eius aut al 
teri tantu unam vel ouas gutas De oleo infzafcrl 
pto.obfuatis tamc regulis medicandi aures que 
funt tnfraferipte. $>zima q> nullu mcdicamc au 
ri tmpdatur nifi vnivfali cozpozis euone pzemtf 
fa a particulari capitts.z8 zegula nunq? auri im 
ponatur aliquid nifi venter conuenienter a feci 
bus expurgatus fuerit.3a regula ut auri mbil l 
ponatur nifi premtfla mundificatione a abrterit 
one foraminis auditus.a ,ppzte in pzofundo emi 
cdfractuofo a toztuofo multu5.4a regula ut nihil 
auri imponatur actualibus qualitatibus uebeme 
ter apitiuum.quare liquoz auri imponendus oin 
ms Debet eile non uebementer calidus actu 
nec frigidus.a feqmturex boc q? d3 effe actu tepi 
dus .licet liquor omuis poftit cite vehementer ex 
teaftuttB.3 funt fermones.jc.tractatuum.a fccudo 
terapentice.fDzganum enim auditus vebement' 
paffibile eli tenuitate raritate a fubtilitate fui a 
vebement ficcum eil naturalitate ficcitate ccn- 
feruanda per plura ut Deducit ibi JfkUemie. ff 
ia regula q> meoicamen quoo imponitur auri 
non fit multe quantitatis.pp enim impletionem 
fozammis auditus jobibetur expulfio fuofitatus 
ab intus aD eXtra.adbuc receptio fpeciern5 audi 
bilium ab extra aD intus.C|l5efcriptio autes pze 
dicti olei talis cft.'& olei nardini facti fecundum 
artem a non per infufionem.|.iii.olei dc oztgano 
«S*V.pulpe colloqmnttde fubtiliter 
♦3.X.Ozigani ligni aloes.ana.5.iiii.omm'a in nafe 
uitreato Diligenter conmixta buliant lento igne 
ufqj ad confumptionem tertie partis.Deindecum 
expzefnone condecet i colentur bis per pannum 
fpifiitm a reponantur invafe vitreo expofito ra 
Diis foiis.boc enim medicamen eft fubiime val" 
De.In eius enim laudibus conucnertmt omnes il 
luftres viri. $ ipfa eft oe melioribus meoictn 
ts aD omnes egritudines frijgi'D43 materiales vE 
tu materiales ozganonam auditue.C &ptfmu pztiictpalc rcmcdiu c.q tftc Vt2 alTuefcat accipe 
oi mcfe piirazii De farcocola in. 
anrora.7 tazdct pzandti! horta aD minus fex cn 
conditdntbus fepc i afluptione obfuan 
dis.qs Dimitto longitudo ctfugtens.legant aut 
ptirc ille a SDelitcd cofolatone ca° oe 
aut viz tfle haberet ventrem non 
bene flurtbtbe 7 materte ppter tlluo inclinaret 
aD caput.tuc pot vti ptlfis alcfagtnis Defcztptte 
a oefcriptdne.s9 capttfo p’ 
«Stomachi! ei caput 7 iftrutrteta fcnfui! mudtftcit 
vt ibi fer ibit alti concordes cuco 
De gbns tame pcepta guttate flomacbi acciptat.t 
vLtt.paf ante cenatu illate vo capttj guttate ac 
ctptat eae p Duae horae poli cena5.ijttt'timum 
remedium ell ille vir affuefeat fuperafpergerc 
pra capitis per toti! fpatul etfenfiome cdmtlTur 
fue fagtttalte in fero quado vadit ad lectu cu tfra 
feripto pulucre epettate fex frumenti bie 
vel ter in feptimana.(£uius Defcriptio efl.fk flo- 
rfi roztfmartnt,Htcadof«matorae 
lon!.5.iti.afpfio 013 fup ,p2a captef oe5 
malam cdplextone ffiammaterialevel imateri 
ale emendat vt fcripfit ?fue3oar in fuo tbeifiz.li* 
7 capitulo aure omnes medf 
cine per fe a fubtiliter Deinde conqffcntur in mor 
tarto.laus Deo. 
tfconfiliii De mala cdplextone cefb2i frigida 7 hu 
mida 7 cctf. 
©1 mentis acuitate pfimda.fi (In 
dii coteplatione fublimi copidis 
in Immani cozpoztf oifcrimte vf 
langoze fuma cu affectione cote- 
plandu e .maxte tamen illis opo 
f tunu hoc elTe videtur qui funt langozcs feut' 7 pe 
1 riculofi adhuc 7 nuero plures St iteru quado ac 
cidunt illis quoe videmus nobi6 Dilectione beni 
gna cdiuctof.7 ce d nuero bdefttflio$z 7 mo 
ralium quoru pauci repertuntur hac nfa etate * 
ppterea g° nobilis 7 moraltlTimus vir fer $Qar 
cus De cuius quadruplici 7 ingenti Valttudie la 
borat cui non folum aflitio2.feD tantu ei copatio 
qftum amicue amico edeedere pdt.lo itaqj ma- 
gna mec mentis honerofitate calami! alTupfi pzo 
pter D0I02C amtct.fcD ex altero vehementi auidi 
tate ccntcplatione aggrelTue fu vt eide5 fubuenta 
fideliter 7 op02tiie, hic vir p° mala cd 
ploe frt.et hu.cereb2i fui que magis in eo reperi 
tur tpe a gene2attone contracta.Credo C15 ccf 
b2u eius refpectu tpati cereb2t' a generatione dc 
clinautlTe ad ficcitatem vel ad Valde reilTam hu 
miditatem 7aliqttalemcaliditatem. plafmaeni 
parttum capitis, venazii ipftus multttudte 7 ma 
gnitudinc. viarii aperttone.factci coloze 2ubicti 
do fatis.imo velocitas in opezationibus interio 
rii fenfuum 7 mobilis perfectio in eis ad actones 
actualis caliditas in omnibus partibus capttj ta 
ctu pcepta.7 foliditas.7 grolTttudo. hec 
.X.ftgna caltdttate capitis arguunt magis cp op 
pofttum. <SeD immanoru3 actuum occupationes 
ad magna negotia 7 plurima expedienda ppter 
necelTitate operationi! fenfunm 7 exteri 
orii et} funt dc permutationis cdpldu3 radicaliu 
ad ff idas ppter vehemetem rcfolutocm 
in fpiritibus7 humo2tbus 7fubllantia cefbzi ad 
«ementem ex eis. ad que ei} cdcurzcre pdt regte5 
ex parte fex rezz non naturaliu pmutans ad biti 
ditate 7 frigiditate. CpTn fuma igit fine cotigat 
pptcz Otfpoe3 cercbzi per edentia frigida a biit 
dam multiplicatiua.fiue ctta 
magnificetur bec ppter colligantia inferiorii p- 
tium i ppzie flomacbi a epatts.oe quibus Dicet: 
paulo poft. vitas efl q buic nobili viro accidut o 
ptllationes in meatibus a ventribus cerebzi.non 
pptcz quas clauduntur vie cuctationis cerebzi. 
partiu aurium ctus.vnd no 
pdt couenienter anlxlitum cdplere.a matie ifpi- 
ratione a refpiratione per partes nafi a palati'. 
j£t ex boc fundamento intelligeze pdt bic vir caf 
pTium accidentuum que fuperueniuntei.pzio ap 
paret ei q claudat pars nafi fupioz ita q nd be 
ne attrabat aere uec perinde aligd a caliditate 
euacuet'.2|3ateria ei3 pzedca oppillans loca cere 
bzi apud carunculas eius cft ca buius accidentis 
SBegtur z° q bic vir cogitur vehementer infulfla 
re per nafu p5 qz natura conatur mouere aei*etn 
fpiritum a ventofttate vt reuezberet ma 
tezia oppillante.a (pargant ipfa.Onu et3 d iuna 
mentis ventofitatum eff vt reuerberent in facie5 
fecu fpargendo eas pa pztmi fialfcapitro collige 
du.<£5quttur 50 q bic vir percipit quadoq5 ma- 
gna grauitate in capite.p5 ppter materia ifufa5 
in panniculis facietem in eis Doloze extcnfiuu 3 
uatiuu. Equitur 40 q bic vir quadoq5 percipef* 
05 in aere aparitione vapore lineap; a figurarum 
per aere S° q bic vir quan 
doq3 percipit laczymas Ddcendentes ad oculoe. 
P3 quonia materiei pars fubtilioz a aquoftoz fer 
tur ad anteriore parte capitis, 6° q 
ifte viz quadoq5 pci*cipit punctione in nafo cu co 
n’3a.vel oefcenlu matrridz ad ipfilp5 .p 
pter oiuerfitate qp alique partes acu 
te pelluntur per eande parte, ©quit* 7’ q ifte 
Vir quandoq5 percipit pondus a guitatem in eoa 
cauo palati.p3 ppter Dcfcenfii materiei ad cola- 
tor tum. ©equitur 8°.q bic vir pezeipit tumore 
a punctione in glandofis partibus a fine 
a partibus vuule. p9.q quadoq5 bic vtz 
percipit oefcenfu a Dolore in mufculis colli pofte 
riozis partis eius a gule.33equitur io.a vltimo 
q bic vir non raro incurrit difficultate anhelitui 
ex parte pecto2ts.7 non folum ex parte infpirato 
nis a refpirationis p partes nafi a colatozii dc g 
bus Deum eff.JEx quibus omnibus vltimate cdclit 
ditar q bic vir non leuibus periculis efl paratuf 
que bic feribere non curo.fcD magis eius vtilita 
te intendens aut ad remedia ptranfibo.CfCil g° 
bic nobilis vir perceperit aliquod Dc nocumentif 
iam pzetactis flati ei pzouidendii eff fm ifrafert 
ptu modtl.Dece inffrumeta eide 02dindao vt nfic 
fequttuz. Sf i igitur apparet in ipfo vehementia 
accidentm pzcdcop a fubito a ipetuofe euenietiu 
tunc 05 oc neceffitate concludere materia ee mul 
ta. M pzia ezgo Die pzincipii motus cius ventre 
xxiftcte mediocriter lapfo fiat eide ftota De cepba 
lica vena bzacbti contrarie parti ad qua materi 
a Defcendit.OSi aute venter effet ftipticus tunc 
ante floia5 adminiffretur boc cliffcrc £5 hunc mo 
aque Decoctionis malue.blcte.mercurialis 
a furfuris libza.i.olei J.iii.caffie fiftule 
3uccari rubei et falis cois ana.f.J.mifcc rotu et fiat cltftere (alte per tres 1)0239 *mteTldia3.t>ofl 
q ergo fca fuerit fldia tunc flati applicetur febm 
remediu qd efl boc.Bc Decoctionis maluaf .bletc 
mercurialis 7 furfuris lib.i.cu expzcfTtone coru5 
Diligenter rubei.caltie fifhile.biereft 
plicis 7 benedicte dc fifamo 7Vt'or. 
ana.?.i.y.mifcc 7 totum accipiatur in aurora.ct 
hoc etia clifterc piecedere 05 floi‘35 cui 1'uccedere 
confueuit flipticitas Antris vel (pptcr euacuatd 
ne ab ea;Vel .ppter oiflr actione ipfaru 
De centro ad circuferentia.<TZertiu vo fmediu 
fpcciale 7 memorandi! efl vt lubiungant* Diuerft 
ones que I5 multis inflrument} 7 viis admtflrart 
poflint.fex tame Diuertendi inllrumcta in Ixsc vi 
ro fecuriora 7 meliora videntur vitra fldia5 7 di 
flere pzctactu que etj Duo euacuando DiuertutiJ 
fczimu itaq* ipfo£ efl aptio cmoroydaru quaru 
euentii in hoc viro fparc effe optimi! inflrumetn 
curatidts omniu fua$2 egrttudinii. aperiri aute 
pofTiit emoroides multis tnflr umentis. De quorii 
nuero p2imu 7 leuifTimu efl fomentatio vel enca 
tifma factum fepe in aqua fluuiale bene calida4£ 
iBcdm 7 fo2tius illo efl vt fiat Decoctio eius cum 
radicibus feniefi.cjrertiu 7 adbuc foztiuf efl vt 
fiat Decoctio ex radicibus lilio?? al,7 e notabile r 
medium 7 Duartu remediu efl Decoc 
tio radie, ireos reccntttl. <fQmtu adbuc meli- 
us efl Decoctio radicu ciclamts rccetiu.CfSextu 
7 p2incipatu b3 fuper alia.efl Decoctio radicu5 d 
lebozi alff&ptimu efl fztcatio emo20ida$z CU5 
panno afpcro vt foliis fici aut foliis confolid ma. 
4)ctauum vo efl eas confricatio cu oi felle 7 p20 
pzie cu5 taurino. IJTIom! vo efl fri- 
catio 7 leuis excoriatio cum vngue.C£*ainu 'to 
efl apricatio lagmfTugaf fuper cie4J Ondectu5 
efl ventofarum applicatio fup fiteri.<jlDuodau5 
7 vltimu efi fectio earum cu acuto fldmo poli tue 
fcentiam earum in alicj p2ima£ Dccoctionu q po 
(ite funt.tfCum ergo eger perceperit pondus et 
grauitate in alcbati 7 ylliif appebit tefio 7 podus 
qd magnu percipiet. i fitezt tuo2 7 excrefcentia. 
p2edictarum venaru p2uritus.in eo loco tunc fla 
ti applicet aliqd De p2cdds inflrumdis 7 pmit- 
tatur exire fanguis cu altczo ouoru modorii co- 
gnofeendi fufficientia p2tmua 
efl cum perfeuerantia allcmatioms 7 robo2is v- 
tutis.3D:cundus q euacuata fuerit materia* nig 
mfica fimplex aut comtxta.lertius q fiat pmu- 
tatio exitus afanguine p?edco ad fanguine rubi 
cundu leuiter purpura! 7 caltdu.cuius euacuatd 
nis Debilitas ergo tunc conflringe 
tur a virtute regulante femp cu materiem fluc- 
tuatione cil fui potentia tunc bonum efl. 23inaiit 
tunc tranfeat operat02 ad conflringenda emoro 
fagta ipfarum cum aliquo triu coue 
mentiu.<J73.uo£ p2t’mu efl bce. fk mtclete.3.ii. 
aque Decoctionis fuacb vel feia mirti vel fe.plait 
taginis.J.ii.mifce Detur in potu tepidu flati cum 
fuerit opp02tunu.tamen conuemetius operabit 
quando llomacbus 7 venter erunt muda. &ll au 
tc midete electuarium multorum iuuamentoru5 
colligendu a llicolao in antiDOtario a 5arpellan 
tibus medicis nominatum micbileta. C[Bcd5 ve 
ro inflrumentum efl vt in potu Dctur.3.ii.ptllu- 
larum Dc bdellio q Defcripte fut a fcafc Hma 
foris capitio. <r£ertiu vero p2icipale oi 
tfiuii matfie£ e carnoTis p 
tibus tibiarum 7 crurium.nunc vero natibus.alt 
quando vero fpatulis applicata2il fm q cmcrgtt 
intentio fupcri02tbus inferiozibus 7 intermedi 
te ptibus q applicantur. aliquado cu5 euacuatde 
infenfibili.veru fine fcarificationc.aliquado vero 
o° cum fcartficationc.lTQuartum Vero pztcipa 
levDiuerfiuum materierum efl Diflractio earil ad 
cutanea parte cum fricationibus aut veficanoni 
bus De quibus ,plixe fatis in altera materia fi! Io 
cutus iq magno tractatu compilato ad xti.acci- 
dentia ad fpectabtle milite florentinum noie ‘5u 
lianum dc bafatis (JDu(ntu5 vo Diuerfiuu e ma 
Diflractiuum per vrinales vias 7 efl fecu 
rius 7 feliciffimus modus Dtitertendi materias q 
compleri potefl qnq3 inllrumentie.0uoru p2iu5 
efl vt exhibeantur patienti.^.v.aque litofpmatts 
cum 5Uccaro calefacte in aui*ora.95cdm 7 fo2ttui 
illo efl vt in potu Dentur.?, iii.fucci fcnicli fic efl. 
Jertium vero efl vt in potu Detur.?.ii.fucci apii 
vt fup2a.<JiQuartum vo compofitu5 7 adbuc me 
lius efl vt in potu Dcnter.?.V.aque fublimationis 
co2ticu interiorum aiiclanarum. C Ctuintii5 vo 
compofitum elegantius oi altero efl vt in potu d 
tur.3.i.borum gzanorum 020bi 
nardi.rubee tinct0rn5.fe.apii 
7 fcoxdeon.fifcieos fu.7 7 fiat 
troc.cum fucco vel aqiia fu.7 efl valeriana4jQuf 
tum uero oiuerfiuum De aiitcnticis efl Vt in potu 
JuHini cu3.?,ii.aque apii.efl 
enim Ixjncflum laudes conferze illuflribus qui ,p 
nobis tnfadauaumt affidue conteplando in 
inuentis 05 adbibere 7 melius 
Diuerfiuum materierum per vias V2ine efl vt in 
potu oetur.J.y.eiectuarii dc femibus dferipti ab 
Ifuicena Sa cande fuma p2ia 7 a yPduetjntido 
tario Diflinctione p2ima capttulo.CjOiti 
mii p2incipale Diuerfiuum efl per viaf 
ventris.715 non nlla eonmi que Dea funt 7 inferi 
«s DDa oiuertere pollint materias p2ecipitando 
eas per vcntrem.%0 tame fcio q inflrumentu5 
optimu cft dare m potu.?.iui.cal’e aque Decoctio 
nis libonotis 7 efl in rei veritate planta i magno 
;vfu medicorum feze continue applicata.13 multi 
ignorent dc ca coniplexione 7 locum etj vbi dc ca 
fcribitur.%0 at adeqtum Dc ea capitulum inne 
ni a fefo ab Ozibafio 7 a Diafcoride. Stuarti! 
at inflrumentum complere D3 intentione qrta q 
efl rectificatio regi6ex parte fex rerum non natu 
qua intentione 7 eius inllrumentif vir 
7 particulariter ponendis fiat fcurfus ad vitiis 
eapt’5 buius ipfo naq5 ponetur doc 
trina conucniens regimis omnium Difpofitionu5 
buius viri per fingulas res non naturales. (Uni 
tum vero inflrumentum p2iucipale complet inte 
tionc quinta V3 Digonis matcrierum.Cum enim 
materie fuerint euacuate vlz vt fup2a p lloiag a 
etum efl. etj cum fuerit per intentione fedam eua 
cuata materia comunis 7 aliqualit ap 
p2opztata vt patuit per clilleria ia poftta, Cilqg 
etj fuerit fca materierum Diuerfio p regiones fex 
vt apparet in 02dine 3°.7 tactus fuit modus fgt 
tnis p res non natnralcs vt aut inmediate appa 
mt€f5k 03 fubiungere quinta intentione digdif 
materierum.7 q2 in p2emiiTo capitulo ia dductu 
efl materias Dominantes i capite etj flegticas ei a dnlo.15 cifde atigd De materia colica fit cornix 
tii.loeo Dcfcriba btc Digcftiua que inibi conucni 
entio2a videntur ad materias, leue igitur Di 
gefttuu poteft effe p2tnul ba.le aque faluie.aque 
lauri.ana.f.i J.aque C15 Due aq 
funt Digcftiua capitalia calida.15 dc faluia non i 
ucnia mirabilia que Dicuntur a Docto2t'bu8 
dei*m'9.3luicca.cnLDc ea 2°xaone non facit aliqd 
captmlil.15 fcnbat Duacapitula-De faluia 02ts. 
15 ea legi pot 3 iDiafconD 7 a &*apidel ca# 
De eliliffago. (j vo Digeftiuu 3 fo2tius illo 
cft aque ro2ifmartni.aque maiorae ana. J 
.ii.aquc erit valde melius p°|JTer 
tiu Digeftiuu 7 adbuc melius illo eft ba. fir.d 
calamento. J i. mellis rofati cocti. |j.aque tfopt 
.f.ii.aque mcitbe.J.i.mifce.C/Quartii Digeftiuu 
iterum elegantius eft 11r.Dc fticados .3.1. 
aque endiuie. 3.1'J.aque betonice.f.ii.miice.CT 
iQuintum Digeftiuu fublimius oi alio poterit ee 
boc.lx firupt' Decalameto.firupi De ifopo ana.5. 
vi. fcartole.f.t J.aque rute.f.tt.mtfce. ictis 
Digerer poliunt materias clcuaria queda.VcluD 
eft metridatum cuius.3.i.tn potu Data cu.f.t.aq 
betonicc per tres Inoras poft cena niagnu3 affert 
iuuamem. 5 vo remediuj eft Di 
arnb2a Defert ptum ab 2mcca S° caonduma p2i 
nia.vcl a fQtfne in antidotario Diftincrionc pzi 
ma qd exhibeatur vt p2eccdcnsX|Xerttu vero i 
terum remedium non minus elegans aliis c elec 
tuartu Diamufct Dul.Defcriptu3 vbi fup23.7 eode 
modo in potu Datu .Ibcc enim ellectuaria etiam 
fi Darentur mane in aurora fubitmiue iuuamen 
tum afferunt vt cottidiana experientia comp2e 
bendere potut<jfCum ergo lac oia Diligenter ad 
miftrata fuerint 3 appuerit remiffio egritudtnis 
3 accidentiu eius.7 vrina fubftatta mediaritate 
fuerint victna.3n cuius fuudo apparuerit ledime 
album coniuctum 3 eqle m fubftatia fatis, tunc 03 
fubfcqut intentionem fextam euaatado. Ozimu3 
indi.3. ii.agarici elci3. 
.t.boni pdderis.553j.aque Decattonis ameos 
ani.vel feniculij.iii.totu calidum Detur in potu 
iSecundii remediu5 cradicattuu5 7 melius eft b° 
¥< bicralogodionjj.3 Det in potu cil.J.ii.aque 
betonice.eft eim foluttuu equale fatis De mdio2t 
bus 7 (ecurio2tbus que fuerint vfitata ab antigs 
S5i aute volucris folutiuu equale in potentia tuc 
Det' in potuj.i.biere.fiafi cu aqua rute vel 
ri calefacd.Toec oia electuaria cu magno fuo iuua 
mento ctia fut abbominabilia .ppter ipfof ama 
ritudine,3dco modus cuacuandi cii abtomtnatd 
ne leuio2e e cut pilfis ofi dfc2iptio e bcc.Tk pilfa 
ru De hiera fimplici 3.iiti.7 exhibeatur in 
aurora cu ia cibus a ftomadx) Defcenderit. 3flie 
pillule fo2tio2cs iftie funt pillula$z De far 
caola. De agarico ana.3J.fiant.Vii. 
3 30 pillule fo2tio2cs iftis funt lae.fk pillu 
laru cabiaru.5 dc farcaola inuenta 
ru in capitulo De ea3.i.fo2mctur pillule.vi.cum 
elcuario rof.fi intentio eft ad colL’33 aliijt35 aut 
cum electuario indo li intentio verteretur ad fle 
gma magis.3 fi fiat intentio ad materiam paru 
p ad bu.pticipante.tnnc fk pillularu 
.i.pillularu J.fozment pillule .vi.veU 
vii. exhibeantur boza p2edca,3 D02miat p lo- 
ra cii Dimidia poft eas 3 non amplius 7 tardrur 
cibus gnq* b02is.tunc ergo accipiat cyathus vnj 
«que cale poft qua per b02am accipiat 
p2andulneq? fup bis cuacuatibus fiat excercitiu 
aliqd.{[3aiu vo fequitur inftrumcntu feptimum 
qd complet intentione confumcndi rcftdml mate 
igitur religas poffunt paima iftrumcta co 
iumere,7 oe cqualibus meltoztbus cft vt ifte viz 
p.xv.oies accipiat yilobalfami conditi calear,i. 
3 tardet comedere per qttuoz lozas. $3eciindu5 
remedium eft vt comedat mtrobalanu.tykebulu 
conditum faciendo poft tpfu vt Deum 
xp 3 foztius illo cft vt mafttcct a Degiutiat radi- 
ce vna vero a no- 
bilius pzedictis cft fpqt oiambf a oiamu 
fci oul.a na.f J.fpc£ electuarii d ligno aloes.5*ii 
$uccari al.f.tm.coquat cii aqua maio 
rane a cii fpeciebus illis fiat eiectuariu De quo bu 
ic nobili viro per ouaa boaas cu vadit ad lectti5 
accipiat parate medie nucis muf.in auroza vo 
De ipfo accipiat eptitate vnius nucis muf.Deglutl 
endo ipium omni mane per .xv.Dies.ct ab inde 
omni quarta Die in auroza a pzincipio menfts 
octebzis vfque ad finem menfis feb2uarii. et in 
bx fiat fundamentum fanitatis cius, i vero 
fequitur 8a intentio q cft confo2tadt caput huius 
viri.licct pinna imo fere oia que in pzeccdeti ca 
pitulo funt polita fint ad buiue intentione co nuci 
cntiiTima.lria tame piacuitmtbi tftrum cta con 
fcribef que cdplexionis a fubilatie ccfb2i velame 
ter funt p2t'mu eft boc.lfo pulue 
ro2tTmarmi.3.m.folti,ligni alocs.53.a- 
na.3. j\gariofilo?3 J.radicu ligritie munde.3. 
•ijouccari al.J.tmV? cu aq rozilmarini fiat co 
fectio in rctuUB.ii-5.de quibus femp comedat.u 
fine cibationis oia.l Scdm remeditl eft 
a(Tari.pulegii.02igani.fticados ana.3J.f0lu ligt 
aloes ana3.u.macts.5.i J.violajr fpeciqj nenu 
faris al3.ii.pulueri5cnt oia p 
fe.Deinde comifccanmr ad inmcc.a oe ba puluef* 
oi fero cu vadit ad lectum.falte oi fcptianap tota 
byeme ps anterio2 capitis f m inccf 
fum cdmiiltue fagittalis p tfs vel qttuo2 Digitos 
logitudis VI5 ad lumitate capid.<jfZertiu5 remc 
diu ad bac intctoe5 e maiorae folii ro 
zffmart.affart ana.5.i.fiat 01U3 p te puluif 7 liget 
in findone De grana a odoret (cpe.<j3a vero feg 
tur nona intentio que cft rcificatio meb20£ man 
dantium.*? q2 in ioc viro mcb2a mandantia vt 
certiftie video funt tria.vidcltcet renes.epar. et 
flomacbus.ldeo fp rcificatione renum fiat recur 
fusad ea que fertbentur in capitulo 40 fubfqueti 
vbi erit fermo dc oifpofitiombus renum Cj Se 
cudu vero meb2u mandans eft ftomaebus 
cuius rcificatione lege ea que feribuntur infertus 
capitulo 50 ad tftud.CjXerttti vero meb2fi man 
das eft epar.quod fui caliditatc euapado vl' traf 
mittendo colera notablr altat cereb2um eiusiP 
&20 cuius rcificatione prima tangentur in regi 
mte p res non naturales, ctf fupzapofita fuerunt 
Duo tnftrumenta nobiliflia V3 xiloaloes 
ci mirobalani ‘kcbFi.£go tamen fcio q* cu peipit 
calitas in epate cu infra euapatione colica ab co 
fca.tunc fanu rmediu c comcder ante cibu fex vF 
octo auelanas tozrcfcas cu no apparuerit lapfus 
ad calidu valo intefus. fit It apparuerit ille.tue 
fecretum magnum eft comedere a.xJiqaJX.gua rtbes aut loco illo# grana granatos.**, acritum 
conminutis? maflicatis Diligenter eorum arilf 
? Dcglutttis.Crnunc vero feqmtur intentio ra 4 
efl co2rectio acctdenttum.funt aute accidentia q 
confueucrunt bunc mdeflare p2inctpaliter 
quattuor ab eadem 2adtce eucnientia. € fet pal 
mumgdembo2um efl obturatio? «Mlrietio rt'5C 
vel partium nafi radicalium. iJSBcfy vero e ma 
terieru5 rbcumatifmus aD ptes colli faucu amtg 
Dolarum ? palati. C Tertium ve20 accidens e 
catbarrus aD pectus Defluens. C| 0uartu vero c 
Difnia vel o2tbomia.que oia quattu02 accidentia 
ab eadem radtcalt ca futpuementta V5 a materi 
a flcgmatica in partibus cerebri vt in p2io ca° 
Diftufe ? aperte Demonflratum efl.CJCum g° ma 
terta Defluxerit aD rigatu opillando ea.tune p2e 
miffis mino2atiuis euonibus ? otuerfiuis ubi ma 
terta fuerit multa flatirn applicetur nigella tor 
refacta i findoe ligata que fepifTime 0002et\at lo 
co illius applicet:’ puluts matorane ? fepe modteu 
fupafpcrfus ? ficcatus.aut 50 loco illius applicet: 
puluis ligni aloes.folii affari cum gnts fenicult 
torrefactis, aut cum aqua calida fubltmatioms 
maiorane per nares trabtetatur leutter.C| 
accidente vero 20 apparet q? huic viro aDmtnt 
liretur gargartfma tepidum remtrte fccudu huc 
modum ,!V,aq o2Dct.5,tii.rob nucii.f.i.mifce ? 
fiat cx co gargartfmu8.£t leutus illo efl vt gar 
garifmus fiat cum aqua 02Dei ? electttario d,mo 
rteXollo vero ? partibus gule euapa0 fiat cum 
aqua Decoctionis camoille ? 5a parte rofaru3 pi 
tiis lenibus vel fpongiis ibibitis in eis ? ctrciiplt 
30 vero accidente intendatur mudi 
ftcattom' pectoris cum excreantibus Icuibus.vert 
efl in 02e tenere locb ifluD.fk/loch Diapenidton 
locb De papauere ana.J.y.inco2porentur fimul ? 
teneatur in 02e quafi femp Vclut locb.{JSeciidu 
remediumeflvtmane? fe20 buic viro Det' hic 
poms.IV penidiarnm.J.y.loch De pmo.5.tt.aq 
ordeiXtiJ totum boc in potu tepidum exbibea 
tur.4 r1b20 remotione vltimt accidentis qd fuf 
pcctius efl p20uidendum efl ? contemplandum 
fubtilius.lDmne eni'5 nocumentum anlxlitus leni 
ter perducere pofTet bunc virum aD empima aut 
aD apoilema partim pectoxis ? finaliter aD pti- 
fim. Jtfl enim Difnia nocumentum in anhelitu cd 
tingens in infpirattone ? refpiratione fimul. fS>z 
tbomia vero efl tante malitie nocumentum q? co 
git hominem rectum flare fi Debet anhelitus opa 
complere.? quodlibet torti pxouenit ut plurimu 
a mala complexione materiali a multo flcgmate 
mncillaginofo ? vitreo replentibus canulas pul 
mdis.Unde V3 aeris fytiras nccefTaria conueni" 
enter non attrabitur.necg fnmofitates ? vapores 
in pectore cong2egati conucmentcr expclluntuz 
p2optcr quod crcfcit caliditas i co2De ? t toto pe 
ctore que efl caufa putrefactionis materierum m 
co ? tractus ipfarum aD apoflemardu5.0uaf cu 
ifle vir pcepit nocumentum in anbelitu.oolorem 
in pectore.?'in partibus poflcrtoribus fpatulara 
pcrfeucrantem tulTim.? multitudinem fputi .aut 
faltem incitationem ad tlluD tunc flatirn accipi" 
at boc medullecafTiefiflut’?mii 
cillaginis febcfle quorum utrumqj fit preparatu 
cu aqua 02dei ana.J.y. reubarbari ekcti.5.y* 
agarici tertiam partca.fpice nardi.^V.^.g.ii. 
miTce totum ? bibatur cu medio cyatboaqttfoz 
det calide ? bene 5uccaratc ? pofl illud tardetur 
cibus per toras fer aut qutncg. ifSecudum \*o 
p2incipale. remedium efl boc.ffc ficuum piti" 
guius liqutricte 2afe capilLve. 
anifi ? fe.feniculi ana manipulum,$.g. febefle nti 
mero.v.yfopi manipulum,i.palTularum nigzaru 
i5.vi.buliant omnia in lib.x*aque vfctf aD cofump 
tionem medietatis oe qua in potu octur apuD fd 
nu5 cyathus vnuf.? in aurora cyathus feciidus.et 
ante cenam per horam cu Dimidia tatude .? fi d 
ea biberit aliQD pfies in die bonu elfet ei. dige- 
rit ent'5 materias Dillatando pectus p20uocado 
fputum a Diuertendo materiam aD inferi02a. 
Xertiu fmediu e b°,Tk locb d pap ave d 
pio ,f ,i.ico2porct" ftT i mortario.? De ifto paties 
quafi fernper in 02e fuo tenens pezmittat ipfum 
lub2tcando oefcendere aD inferiora.CTQuartiri; 
vero fpeciale remeDiu3 e b°fk olei De tifao.7 amt 
gdalarum Dul. C20ci.3.i. violarum enuf 
farfare ireosfen.anifi ana,3,t.cere futft" 
citiiat vnguentum molle,quo qnatter in Die tuit 
gatur pectus vt in auroza paru ante prandium 
? tora.xx.? hora introitus in lectum preponeit 
Do magnum fruftrum lanc pectinate vel coti vel 
ftupe molitTime Diligenter ligando cum binda. 
tDtuintum vero remedium efl boc.fk Diapenidi" 
onts Dcfcziptione tlicolai rotulam vnam.aoe ea 
femp teneat in ore fuo alternattm permutando 
ftcut dc fuperiori loco Dictum vo 
remediumquantumad hoc memo2etu2 in ciba 
riis eius fernper accipere aliquiDc2oa' ?d enula 
cocta comedere aut oe b2odio eius bibere,? per 
hec iilrumeta fi bene perpendis potefl fimul com 
pleri cura omnium fpecicrum Difnie 7 mate2teru 
que catbarrt'5ado Detenderunt ad pectus euacua 
do per fputum faciliter. £t er olbus illis appa" 
ret cura conueniens ? completa nocumentorum 
capitis ? pect02ts huius nobilis virt\(T3am vo 
vf infla2e tempus Declarandi fecundam Difpoft 
tionem huius ingeniofifTimi viri. £fl autem ipfa 
mala coplexio frigida ? bumtda flomacbi per q> 
Debilitata efl Digciliua comunis in eo.f.ipfo2uni 
ciborum?potuum.?non folum ipfa.feD etia$p 
p2te eius Dtgellio que cll nutrimenti in p20p2ia 
Jubilandam fui conuerfio. p2opter que multipli" 
cantur in eo fuperfluitatcs comunis Digeilioms 
que funt flcgmata per inOigeflionem genita.? 
aquofe fuperfluitates.? er mala conuerfione fan- 
guinis bppziam fubllantiam flomacbi nafamtur 
opillattones in tunicis eius ,Dolo2es extenfiut.? 
quandoque pugitiui ? mordicatiui er C02rupti0" 
ne p2cdictarum materierum aduenientes.ietcrc 
do q1 ifla mala flomacbi Difpofitto fuit p2ima2t'a 
caufaegritudinil cius i alterando?nocendoca 
piti ? pectori De quibus Dictum efl in cap° prece 
denti.que etj flomacbi Difpofitio nulla efl caufa et 
fcctiua ? conferuattua omnium nocumentoru3 bu 
ius viri. (J Cum ergo ille vir percipiat in floma 
cbo fuo frigiditatem lenitiue pddus tenfioncmt 
eo multi faliualis aquofitatis aut mucilaginofe.? 
pulfus in eo inueniatur paruus tardus ? rarus. 
ct vrina fubllantta ? colore aquofitate vtcina.tiic 
flatirn Deduci potefl flomacbi lapfu efTe a flegma 
rica bumtditate ,puemcnte5.<£i aute ab boc vt" 
ro percipit fitie. amaritudo.aut ftccitas in ozt caliditas a inflamatio in flomacbo.lingue (teettaf 
punctio a mozdicatio in zegionc ftomacbi.pulfus 
vclocitas.aut tinctura a citrangu 
lari vf5 ad ignea.tunc concedendu eft ftoaebi lap 
tu efle calidu.<73n p° ergo cafu fepte inftrumentl 
eide ,puidcndu eft.3n z° fex mihi vident fuffl 
ccre pofTe pzincipale f me 
diu a coueniens in pzeniiiTo lapfu pzio ftomacbi e 
cltftere Defcriptu in precedenti ca° qd mane aut 
fero boza maiozis alleuiationis exhibe a f ad lei 
ficandu ventre.a oiuertedu materiaf a ftomacto 
g3cdm remediu eft boc minozatiuu.1V aque eu- 
patozii.aque abfintbti ana.J.iJ .agarici clcii3.i1’ 
turbit al.leuis et gumofi .5,5.533.1. Diagridii 
g.i.infundantur oia in pzedcis aquis calefcis per 
die naturale.Deinde calefiant a coletur cu expref 
fionc velamenti a colature addantur caftie firtuE 
|.iiii.a totu bibatur calidu obferuando regulaf q 
in pzccedenti capitulo feripte funt in aliis foluttf 
lertiu vero remediu eft vt ifte vir i cibis luis ac 
ctpiat femp radice feniculi vel petrofef et coedat 
fercula ex eis fca.a bzodiu cauliu a al.a ru. 
a panicu3 in bono bzodio.a capparcs.a carotas I 
fuis tpibns a limones in bzodio.a ficus ficcas ate 
cibu a auellanas modicu tozzefcas poft cibu a fe 
mina fentefi a anifi.a nigeile.a meta 
faluia.rozemariU5 a edfifia vegetabilia calida.a 
carnes a vituli. vi 
nu bibat albu vel rubeu bone potetie abf5 aq. £t 
efTugiatblcta.fpmacbta.portulaca.cucurbita.lac 
tuca.endinia a oia frigida.et Dimittat pifces eli 
xos.falitis aute vti pot mediocritentf Quartu 
remediu eft boc.lk firupi cdpofiti acetofi.J.i.firii 
pi dc euparozto.fj.aque ifopi a eupatozit ana. 
J.i.y.mtfce et calidu accipiatur in auroza tarda 
do cibu bozis ad minus QLutntu eft vt 
ifte vir poftij accepit Digeftimi adeo q appuit re 
etifteatio ftomacbi vzia in coloze afubftatia me 
diocritati Vicina cu yportafi alba coniuncta equa 
li a i fundo fedente .tiic flati purgetur cu irtis pii 
lult3.tk De agarico Dcfcrtpttone dOduc 
in antidotario,3.5.pillula$J pii 
Iule fex cu electuario ro.ct exhibeantur obferuan 
do regulas (criptas in aliis 23extu re 
mediii eft boc. IV oiaciamdi Dtfcriptione 
2Der al.f.iii. 
fiat confectio cu aq abfintbti in rotults.it.5.DC q 
feper rotula vna ante oc ctbariu comedatur.C 
Septimii remediu ert l50c.IV olei oe menta olei 
DeoziganoaDe czoco folii 
Oitgani ana3.i.ligni aloes.galiemuf ana.3J.ce 
re aibe qm furttcit fiat vnguentu cu reda bene te 
nax.a extenoatur fuper panno De grana et feper 
ftomacljo appiiettu teneatur.et bcc dc pztma rto 
maebi frigida oifpofitione fufttciant.CT^n 
fpde ftomacbi calida paru ante notificata pzimu 
adiutoziu c boc.1V cafTie nup pzepate cu aq ctco 
ree.3.vi.rcubarbari electi.iii.autj.i.fpicc nar 
di falis gcme.g.i.mifcea totu in potu accipiatur 
cu medio cyatbo aque calide 3iiccarate dcoctidis 
fe.comuniu.< Scd3 remediu eft vt ad inferi 
us materia Diucrtatur cu boc clirterc.IV Decocto 
nts malue.blete.a mercurialis Itb.t.cafliefilM. 
biere fimplicis i 5uccari ru.ana.JJ.falts geme, 
3.i.olci vtolay.J.iii.mifce.'? ex tota ifta materia 
fiat vnu clirterc mane vel kzo l?ora maiozis alie 
tifatfom&qudd continuetur ot Die faltep feptima 
na vna. (JXertm remediu eft boc.1V ftr.Dc enDi 
ttia.f.i.firupi fiplicts acctofi.f J.aque cufcntc et 
cndiuic ana.f.ij.mtfce a Ixx: Digdtiuii accipiat 
v.vel.vi.victbus cu5 conditionibus obferttandtf q 
dee funt in lapfu frigido ftomacbi pzcozdtnato. 
iQuartu remediu eft boc.1V De reubar- 
baroa.ii.pilluUf cocbia£3.i.auari pddezif fo 
mcntur ptllulc.vt vcl.vti.cu fuco rof.a exbtbeaii 
tur obferuatia conditionibus deis in aliis folutis 
gluintu remediu crt boc. fV oiamo2on 
3.i.fpeciqz abfqg capbo2a.5.t'J*5uc 
cari aqua angurie a fiat confectio i ro 
tulis.ti.5.De qua fcmpcz ante cibu accipiat rotu- 
la vna a alia poli ctbu.lfSexfu remediu eft boc 
IV olei dc mafttce a oe mirto ana.J J.dei citdi 
galiemufeate ana.5J.cere al.cjtu fufftcit.a cu fuf 
fictenti refina fiat vnguentu mediocriter Vifcofii 
Dc quo ftomaebus quatter totus inungatur a fup 
ponatur pannus triplicatus calidus.a cu tbur fuf 
fumigetur. Sligozat eni fluxii 
ad ipfu.a exiccat materias in eo conte 
tas remittedo ctf caliditate a acuitate 
Jertia vero egritudo pzefati xizi crudcU'02 in 
renibus eiufde.cuius I3 polTint alTignari q?pluri- 
me cae particulares.vna tamen generalis a vft's 
ca omntu accidentiu etufdtcft mala coplcctto e- 
iub que notabiliter calida eft,l5 bumiditate acci 
detalt et| coniungantuz.f t modus eius eff vt qz 
ppter multa caliditate attractio fit foztis a cir 
curtantibus partibus ad ipfoe zenes.a ,pp2ie ma 
teriqz que inaeniuntur in illis meb2ts.<£2fdbuc 
a z° .ppter debilitate que confecuta ert mala com 
plexione fuo$s renu generantur eni materie fleg 
tice per indigefhone a acumulantur i reibus..£t 
tu adde irtis q fi fnczit in renibus acquifita Debi 
litas ab exteriozibus cais.Vt multitudine coitu3 
ri fre$tt oecubim fuper fpina et vebementi ftric 
ta illiop a vertibus 1’ rtrictura fca a lubaltbufp 
tibus.tunc plures alTociate cae Debilitatis pluri 
mu dent generatiue a congregatiuc. 
t&ualitercucg igr contingat fiue vna fiue ples in 
ucniantuz caufe Debilttatts.05 De ncccffitate coce 
dere q materie ille Diu permanentes in renibus 
a caliditate magna amplius cocte conucrtunrur 
in fubftantia liquide in angurtis parti 
bus illa contineatur ab aquofitate vrinali lauate 
a abrtergente Ducantur ad extra.turtc p3 q erit 3 
rena$r generationi at ampliozi tpe remaneat 
a vehementius excoquantur cu looc q non euacua 
tur a Vtfcofitatc a flegmatibus etj viteofis cdmifce 
atur genitis per via indigertionis in rembus.p5 
q oio in renibus in loco ante colatione generabu 
tur eni afne inuifeate a liipezflue 
cocte funt materie efficiens caufa 
ertealiditas cgrelta a tpamento i8a tertii ca° De 
caufis generationis lapidii in irtis 
fermombus fequunt cozflaria pla.C fbzimu q 
renes irtius viri femper funt egri egritudine co- 
plcxionali.SBeqmmr z° q etia egrotant egritu- 
dine cdpdnali.p5 qz opillatione babct.5$jequit,5a 
q egritudo cdponalis ert in vtanequit 4* 
q egritudo compdnalio ite$r ert in numero.,pba 
tur qz ert lapis in $* q patua 
eft ifte viz pmutari facile De cgritudmrcdpdnsli ad compoftta3 cor cltfio oz materia epil 
lans valde facile tranftre pcCTct ad apoftcandti5. 
$£cqutcur 6° quafi feper in renibus brnus viri 
tnueuitur dolo2 grauariuus.p* .ppter 
retentione que poderofe funt. <35ccjtur 70 q Dolo 
res in eo non raro inueniuntur extenfiui.p5 
materia replente a extendente' meb2a. Nequit 
8° q Dolo2es in tfto viro cu hoc q funt fixi etj nd 
raro fiunt mobiles oe loco ad locu.p3 ,pptcr ma 
conucrfione in uentofiratee a ipulfione ea 
2u a virtute fca3.23equttur <?° ca aduentus do- 
I0216 cxtenlmi.7 in renibus magis qui eft talis. 
Cii cni retinentur lapides a arene groffe extede 
tes ipfu colato2iu faciunt D0I02C8 extefiuos a ma 
gnos quo£ ecf caufa eTt fo2tis conatus virtutif ad 
eo$2 expuiftone.CfOuo eni imaginari pdt q la-* 
pides notabiliter grolTi Delccndere pofftnt ad po 
ros vritides nifi velamenti ipulfione virtuti fra 
gatur paniculus colat02i'us 7 perDucit ad vlcera 
Valde raro curabilia.aut expellitur lapis per co 
lat02iu eo q2 ipulfione fca a virtute cu grauitate 
a ventofitatibus ampliantur poai co- 
lat02ii p quos amplitudine ocfcendunt lapidei a 
rene 7 triibi 7 petala.£t ex Ixx: fundamento ite$s 
fequitur q non eft mirabile fi mictus fanguinif fe 
quitur eductione lapidis a renibus, frupto em'5 
paniculo criipuntuz vene 7 artte in code cotexte 
£t vitio er boc oeducitnr vificatio appe 
re.Cu eni fracto collat02i'o Dcfccndit lapis aa ve 
ftca.apparet in latere fpinc Dolor co2dofus.ac fi 
ciTet co2da tcnfa inferius Diftracta.7 Ixxeft q2 la 
pie Dcfccndit per po2os V2ttt.quifut canales val 
de angufli.7 quando D0I02 apparet flans in fupi 
021 parte natis ,ppe fpina.illic cni terminat pc- 
1*032 vritido$2 extreme partes tnferiozes.pp qt5 e 
tia non raro contingit materias i vefica .ppulfos 
a fuperioribus Derineri.7 opillare collum vefice 
fimul cu humo2tbus.lapillis.arems.7 lapillo2U5 
fractionibus.cx quibus in collo vefice putrcfccnti 
bus non raro excoriatur vefica.quare afptciedu5 
eft qtie 7 quot periculis fubtccta fint C02p02a e- 
grotantia Dotobus renu a lapiU 
7 arenis. In quo$2 cura ,puentendu efl cu idrume 
tis couenientibus 7 velocis iuuamentu (JlOop i 
gr cura conucntenter fieri pdt fex intentionibus 
adminiiirandis circa taliter egrotantes.&t p2ia 
quide intentio ell mtno2atiua euacua- 
tto.Sfcecunda vero erit Diftractto ad alias 
partes.Xertia adequatio.4a eft parti 
cularif ipfaf eradicatio .fa efl rcificatio regiinis 
5Bcxta efl copleta vrine mundificatio cu re 
ctificatione coponis ea$2.X3gf p2ima intentde5 
coplere poflunt fere oia tnftrumenta euacuatia.q 
in Duobus p2ecedetibus capitulis pofita fut.fller 
fcientifice magis locf do 05 inflrumeta non folum 
materiebus educendis cite app2op2iata.f3 03 ea 
de ad paecedentia mcb2a bre per opa 
tione a virtute 5a ,pucnientc.a patie 
te cni particufi.feper 05 p2incipiu curatiois aflii 
capitulo plcoUigendu. 'bzopt qd 
tria bic Defcriba remedia a renibus le 
medo euacuatiua.Ciuos p2imu eft boc.1V mucil 
laginis mucbete extracte cu aqua iublimatdis al 
ree caiTic pzeparate cu aqua captlF.ve.mifce 7 to 
tu in potu accipiatur cu medio cyatbo aque tepi 
de Decoctionis mcrcunalie. fpale reme 
diii-eft boc.1V bmedee fimplicfe.f.y. que latiter 
mundificat reneo 7 vefica caffie nup extracte d ci 
na cu5 aqua paritarie.3.vi.7 totum accipiat' in. 
potu cu.^.iii.aque farfare vel agrimonie. CXcr 
tium remediu eft boc.lV agarici elei bermodacti 
I032 7 rcubarbari ana3.ii.fpicetiardi.g.v.333. 
$.infundantur ota Diligenter in tri 
bus. J.aque capilF ven.p Die naturale.tunc ergo i 
4uro2a calefiant 7 colentur cu exp2effione foztf, 
7 colatura illa Detur in potu bc2a 7 conditioniba 
omnibus obferuandis in fazmacando que in caa 
p° pa2ticularitcr 7 cdplete feripta funt.lf 2a vo 
p2inctpalis intentio copleri pdt per inlhumeta 
Diucrtcndi cpprima que tacta funt in p° ca\et tu 
reddi ad illud.qttuoz tame p2tncipalia mco2te 
rduccndo ibide tacta.£>2imu e oiucriio cu clifte 
ri ibi eft Diftractto cu medicina 
folutiua imediateante boc capb> Defcripta. Xer 
tium eft .puocatio Vf aptio em02oidap cuius ibi 
de plura potes legere inftrumcnta.Ctuartu e Di 
ftractio a renibus ad fupioza p vomi 
tum.vt in eode ca° legere potes.7 eft De meliozt 
bus 7 fecurio2ibus a renibus Diucrtcndi materi 
as.i tu lege 4a p2imixapitulo De iuuamentis q 
aftert vo nunc tertia intentio ad 
miniftrart oj.quc eft materie adequatio. Cu eni 
in renibus materie fpe Diuerfe congregent' 7 De-' 
clinent ad eos 7 i eis generentur per via indigoif 
05 Digerentia materias multas refpicere velut i 
boc.1V aque cicozcc ad calidas materias.aq cii' 
pat02ii ad frigidas.aque iris ad groSTas 7 ad vi 
fcofas ana.3.i.3.mifce 7 cu modico 5uccari al. 
®cdm rmediu eft lxic.1V aque capillo.ven.J. 
iii.aque gencftre.?.i,3.mifce.<JXertiu remediu 
melius illo eft boc. IV firupi copofiti 
que fuJ.i.mifce.<V oxiellis co 
pofiti.f ,i.7 ad materias Difficilis eradicationis 
lirupi eupat02ti.3 5 aque apii.I.iti.mifce./XLuar 
tum Digeftiuum ad materias vitiate refiftentie e 
boc.IV oxiellis fquillitici.f. i.oxiellis De 
y.aque pitarie 7 milii fo'i pia 
potuiffem Defcribcre DigefliuaieDlxc bene pofft 
fufficerc ad omne Digerenda materiam fi bene tn 
fpiciantur eop virtutes. vero intetto 
que eft materierum eradicatiue euacuatio p plu 
rima pzedictorum in antccedentibuscapitulis. 
7 etiam per ea que in boc capitulo De lenitic eua 
euantibus feripta funt co'plen pdt.fi oofis eof a 
liqualiter augeatur. Md materias aute5 plurias 
magnum iuuamentum affert Dare in potu.f J.c 
lectuarii De pfilio mer 
curialis calefact|4['£c6m remedium 7 fo2tius 
illo eft Dare in indi Dfcripto 
ne SDcfue in antidotario.€\Zcztin vo e ad ma- 
terias refiftentie fo2tto2is Dare in potu.3.i.pillu 
larum fetidarum// Ouartum vero non ita po- 
tens conferens materiebus Diuerfis 7 Diuerfe co 
zuptionis eft boc.1V electuarii De cpitbimo.5.tu 
dcctmzii elefcof.3.1 J.caffie paulo ante De medu 
la extracte cum aqua capiir.ve.3.iii.mifce Det in 
potu cum aqua lupulorum.aut cum aqua parita 
rie calida memorando canones in qualibet pur- 
gatione pofitosjfJ' Duinta vero intentio pzemif 
fa eft'rcificatio regis 7 circa ipfa3 non extendedo 
fermone.q2 finali ca° huius tractatus lxc matia 
ampLiffime pertractabitur illuc. ideo recurre niti qz oportet rememorare ty vfus aq tactis imo 
? lactis omni a cibo£ cum eo condit02um babet 
magnam intentionem ? ,pp2t’etatem aD coforta 
dum renes Debilitatos.lacti enim ouino nlla me 
dtctna compa2 eft in Debilitate renum iaLtertii 
fa° 58 g?- renum eg2itudines pluzimu fiunt 
ab opillationibus aut complicantu2 cum eis. $d 
(ecurius eft in vfu lactis comifcere aquam capilf 
te. aut alton.et eft fparagus. ?n oifcrafia calida 
velut aquam vtola$z nenufaris ? fcariole .Jn Dif 
crafia vero fria apponere aquam eupatorii fu.? 
meu. In friori wo apponere aquam aptt.mtlit 
folis ireos polii montani.? faxtfragte aiit 
nunc videt ur bora aOmmtlhandimedicmafque 
cdplete mundtficet renes ? vrinales vias omnes 
? erit bec mundificatd completa .pbibitta rcgene 
2attoms noue materie ineifdcm.Jfcgoitacg bac 
intentionem foleo complere tribus folemntbus ? 
approp2 tatis medicinis.tbrima eft p electuariu 
litontpon.2a eft electuarium efl elec 
tuarium Duets que omnia tria dcfcripta reptunt 
a tlicolao tn anttdotarto.faltem Duo prima vt 
in pluribue.fcrimu aut electuariu aperit, lauat 
? abftergtt fnes.cducit arenas 7 frangit lapillos 
,ppter quoD Utondpon noiatu5 eft. a tripos quoD 
eft contritio vel peuffio 7 litos quoD eft lapis.(J 
5J5ccundii vo luftinii nominatum quia a 3uftino 
imperatore compofitum iftts egritudtbns cui ro 
mana fcola compofuit boc compofitu3. ? fimiliter 
tertium electuariu5 oucte.Ducts compofi 
tum futt.ex fpetiebus ergo alicuius cu 5ucc° 
fiat confectio 015 aqua capiir ve.milii.folis aut fa 
jcifragic aque.oe qua femp ante cibum omne5 pa 
tiens comedat rotulam.t.Dua£.5.aut ex eorum 
fpeciebus cu oximelle compofito fiat electuariu3 
q fi velis efficere fortius fiat cum tribus J.medii 
Ile ? cum oximelle compofito aut cu oxi 
meile fquillitico.fi tpfu3 poa fere vittmate efficere 
volueris. £go autem expientia certe fcio q fi ne 
frctici ? circa veficam Dolentes vtantur tiriaca 
andromaebi poftcp tranftutt Decimum fue etatis 
annum curabuntur ? fccurabutur ab cuentu ? rc 
cidiua egritudinum renu5.Itriaca em'3 talis con 
fert Dolo2tbus ? egrttudinibus renu a pluris cau 
fis vLjLjanjMeJumap0 ca° t5 fub 
limitate tyrtace legere poteris.Confectio ed al- 
‘kckcngi magus Dcfcripta eode loco 
to non Decidat a memo2ia tua. CLdcucp at iftoru 
Delegeris exbibe ipfius in aur02a.3.t.vel.i.cu.yi 
dado in potu cu me° cyatho acj rubeo$z.bte 
.n.mots gete curaui.? pff uaui a pfdcis 
SJltto vo ff adde iftts q oleil fcu3 ex oppoponaco 
molli refina 7 pice fublimatj exterius inunctum 
calidu mirabile iuuamentu efficit in renu oifera 
fiis frigtdis.ficut oleu oe nenufare ? De flo2ibus 
eucurbite confert in calidis.? tu cofydera. bec De 
tertia egritudine qua vir ifte molcftatur fufficer 
poffunt,CpLuarta vero egrttudo buius Viri ite 
rii vertens ad fecura tn boc viro eft multiplicitaf 
Dolo2ts exten'02 in oiuerfis partibus coipis bu 
tus Vtri.CluandocE eni apparent Dolo2es i fpatu 
lis buius viri ? afeendentes u% ad collu eius.quo 
rff qutde caufa pot dTe mala coplexio parttu pcc 
t02is ? capitis vebemenri comutatione comuica 
ta p2edictis partibus.etia* materia per via Deflu 
xus aut paulatie congcftionio ibide multiplicata 
bolozee iftos efficere pot alterando fubtto vel o* 
pillando in quo$z cognitione tactus pnentre pdt 
it bo£ gdt5 doIo£ qui plurimu fiunt a materi* 
flegmarica comto languini. (Tura fit per ea q 
tacta fuerunt in p° ca° buius tracratus.<Jt5e lo 
calibus at appzopziatif ad illos Dolozes efl lx>c. 
'SBC olei oe violis cttris.J.i.y.olei oe coflo.f.i.fpo 
ambo£ ana.5.i.amtli.?.i.y. 
czoci;3 .y. vitellos out me 
dicine fubtiliter a tncozporentur cu aliis loga cd 
rzitione in moztario cnco cu fuo 
cundii 'fero locale conueniens ad illos oolozes.7 
.ppzie quando participant caliditate a fauguine 
vf a coleza Dominantibus erit mucillagi 
nis pfilti.amili .ana.f.i.y.croci3.i.rofa£ fc.pls 
taginis acctofe 7 fcariolc ana.5.y.vitelli ouoru5 
n°.u.fiat linimentu in moztario’vt fupza 7 apii 
cet teptdu actu cu fricatione leuiiicut pzecedes 
applicat caf5 actu 7 cu fricatione magna.7 cdfe 
ruut bcc localia Doloribus etia totius fptnc 7 re 
nu.{[ConftTr ed a pzedds cais no n raro eueitifit 
Dolozca in ypocundriis.7 in toto ventre anteris 
ti*£t fi fuerit cdplicati cu Hipticttate vetris tuc 
remoneatur fftpticitas cu cliileri 7 medicinis Io 
lutiuis.quo$& multa fuerunt tacta.p°z°7 50 capi 
tulis antecedcntibits.Jlt fi 115 remoueantur p iU 
la.tunc triplici inllrumento ei ,puidendu efl. £t 
pzimu cd vt Dolentibus partibus.7 etf fitualiter 
contrariis fepe applicentur ventofe ozi 
abialiq fi non conueni 
enter abfeindantur Dolozes per eas.tunc fiat b* 
euapatiuu ftccu.ttf furfuriagrolTi Icutellas qttu 
oz magnas.milii non confracti fcuteilas.it. cimi 
J.ii.camomillc.do.vi.calcfiant oia fupezcieribuf 
calidis in fudo caldariole ftcce pzeter camomtV 
la que d5 poni verius fine.tunc ponantur in faccu 
lis magnis 7 sicta bene calidi fepe applicentur to 
ti ventri.(JCu autc Dolozes tales itqz rmotf no 
fiierinr per pzedicta.tunc fiat bec fometatio but 
da.que non folct mibi Deficere in iuuamenro. 
artbemifie.matricarie 7 rute recentiu ana.do.it 
edere arbozce ucl muralis.do.ii.camomille.do* 
vi.cozticu papaueris nuere.*. radicu5 peucedai; 
do.iti.incKicntia incidant 7 relicj contundantur 
7 buliant in tribus ficui’ aque leto igneuf5 ad cd 
fiiptione tertie partis. Infundatur ergo in banc 
Decoctione calida magne fpogie que inter Duo trt 
cifozia magna erpzdle 7 actu calidis toti ventri 
applicentur 7 fepe pmutentur vf5 ad cdplcta Do- 
lozis fedationc 7 felicitate eius cure auxilio piif 
fimi faluatozis 7 mifericozdia fua buic viro fulv 
uenire Dignet.ad laudes eius imo2tales. Smen. 
Confiltum De mala coplejtione cerebzi frigida et 
bumida cu multitudine flegmatice materiei mu 
ctlagtnofe et partim aquofe. 
11 ipolefcens quida d ciuitate Vicett 
I na famofa fatis Difpofitione qd.15 
W' ffi multum verenda 7 fociata pluri 
jm bus accidentibus non minus tio 
JB rofis molellatur.J£H autc Difpd e 
tus mala edplcxio cercbzi frigida 7 bumida cum 
multitudine flcgmatice materiei muctllagiofe et 
pti'3 aquofe que tn capite cius multiplicata efl 43 
pter mlta euaporationc a lloacbo eius capiti co tmtmcatamcttm iuuamento multe euaporati- 
onis ab epate et ab alite membzis tnferioziba 
,pueniente.alia vero ps materiei tn cerebzo *? fu 
is concauitatibus genita eft ,ppter Debilitate Di 
geftiue eiue.&uc qutde abe materie i capite mE 
tiplicate caufe fnnt pluriu accidentiu non minus 
moleftantiu ipfu q faciat pztncipalts egritudo. 
que ppzie foda vel Doloz capitis guts *? attquus 
Denominatu' folet ab aucto2ibus vel cepbalea. 
Ibzimuigr accidens cft ipfe Doloz capitis ia dic 
tus ab illa mala coplexione gemens. (jScdm 
accidens eft nocumentu in operationibus ariu3 v 
tutu ficut"conturbatio in fdno ,pueniens.<[Xertt 
U5 eft nocumentu in fermonis conttges 
/Suartii e rbeumatifmus quandoq? ad pectus.a 
liquando ad fauces *? ad rt'3a non raro .puemens 
i&mntu eft Doloz grauatiuuf*? extenfiuus in fpa 
tulis i bzaebiis fepe .pueniens.*? aliquando i mu 
fculis pectozts apparens. {JSxxtu eft nocumetii 
in anbelitu cius Diminutionis *? cozzupttonte ad 
ueniens4jS5epttim1 veroeft genuu.a vir fereo 
mu Debilitas inmotu *7 fub 
ftentatione cozpozis apparens.cjtoctauu vo cft 
mala dtfpd ftomaebi qua.p nunc credo efte magis 
accidens a nocumento capitis .pueniens q nocu 
mcnttl ca pitis ab eo pueniret.licet foztaftis no- 
atmentii capitis p2ius a nocumento ftomaebi ici 
ptendo (pucncrit.£gritudines cni per colligati— 
03 euementesTrecyter lunt caufa vt vna eueiat et 
intendatur ab altera *? econtra.quare*z? pzimi 
Doctria pzima-Slca0.*? eft cu focietasipuentt ad 
cafu queadmodii cu cercbzum egrotat aftociatur 
ei ftomaebus. Debilitatur eni tunc Digo *? madat 
ipfi ftomaebo vapozes malos*? nutrtmetu nd Di 
gerit.*? auget ipfius cerebzi egritudine. *? fic ex 
bac egritudine pueniunt patientes ad Debilita- 
te *? circuitione.4t alia Ira bj,*? fic bec focietas id 
eft colligantia cadit miuditiu pmanentie *? circu 
itionis.*? eft Ira igitur nocumentu 
cerebzi a ftomaebo pueniat *? intenda 
tur.fiue econtra contingat.tamen non videtuz i 
boc acceptanda elTe-controuerfiam.cu ambo£ me 
bzo2? nocumentu fixionis euidenter ap 
pareat ab eade caufa materiali *? efficiente ,puet 
re.ita vt non Diuerfificetur curatiomfmodus.ne 
cg ratione bumozis.n3 inftrumenti nifi paru5 vt 
apparebit. t\eliqua etia accidentia rton nulla ap 
parent in boc aDolefcente vt Debilitas renu q p 
uenit per colligantia a cerebzo que eft medus coi 
ligantie per tertiu.ftcnes eni colligantur cereb® 
.pptea qz colltgatia bnt cu epate.*? epar colligi 
tia babet cu cerebzo.*? ita ccrebzu renibus colli- 
gat rppt epar ttz3. pzimi ca° 0 cdplendia Dtfpo 
nibus apparet in c>Q0 colligantie ibide legendum 
iffliud aute accidens eft ventris rugitus vel gur 
gulatio ,*? ftipticitas.*? aliquado emorot 
alicytulu tumefeentia que oia ab eade radi" 
ce tanq ca efficiente pueniunt vt confyderati fati 
facile apparere pot.Jft ne ea que Dea funt gratis 
n voluntarie feribi videantur eo$z aliqua rationi 
bus *? auctozitaribo vigorare bonu aut 
pzimu accidens foda vel cefalea nominari D5 ma 
mfeftu eft ex coi auctozz *? Doctos concozdia,*? coi 
ligi pdtpa tertii tractatu z° capitulo 
aute ,pueniat a mala cdplexione totius capitis ,p 
bat fixio nocumenti grauitatis *? offenfionie ua- 
pite appsrcnfiu.&tuod verc materialis ci fit fle 
gma apparet er accidentibus que fequuntur ad i 
pfilet] q2 egritudincs cronicc.igritndo eni Im- 
ius cu tempus p2olongatu eft. eft frigida £5 oent 
crtentia.i.ta frigida effentialitcr $ materialiter 
pajertii tractatu z° vitio capitulo cdligcndcuH 
lio» aute accidentiu cis pariiper reddere vtile 
Vidctnr.2Dateria eni flegmatica congcfla in cer 
b20.fiue fuerit in ipfo aliunde rccepta.fiue per Vi 
35 Debilitatis Digeftiue ipfius multiplicata p ve 
tias 1 arterias per ncruos cozdas *? pozos a ccre 
bzo .ppulfa vel ocfcendens elemcntaliter.Vt fua 
grauitate vel fluribilitate recepta in mufcuf fpa 
*? pcct02is.ibide Dolozes ertenfionis folue 
do continuii aliqualiter facit.Sflttmo generat in 
ipfo malacdplexiouc frigida qne eft 1II02? Dolo2ii 
ca 2a.3llte2a vero materiei pars in cereb20 f te 
ta quibufda acutis vapo2ibus vel bumo2ibus co 
mirta fpus inficiens efl caufamocumeti in opera 
tionibus virtutu eminentis.*? eft etia ca 
conturbationis •? co22uptionis in fdno p20uenie 
tis.&uale eni imp2eflione receperunt fpu3 tale f 
p2efentant 02ganis fenfuu no eft 
Difficile videre fi quandoctf in do2miedo murm» 
rat bomo.conqueritur *? alias co2ruptas operati 
ones fenfuu babet.*? vt fepe b 
ttitii 't fibilii in au2ibus bfe Videatur *? C02ruptd 
ne in fenfu vifus.vt imaginationes *? fimilia babe 
re videatur Xy quo fundamento clare videri po 
teft,q> fi materia ifta Dominans aquofa eet *? fub 
tilis facile videtur q> iffe patus eiTet palifi5 incito 
re.bec eni materia Ii multiplicaretur in pofterio 
zibus ptibus cereb2i facile Deferri pollet per co 
cauitate fpdiiliu •? in nucha recipi *? palifi5 effice 
rc.eo q2 nueba a pte polferio2t' cereb2i 02imr ct 
ci feruit latorie *rp.atcrtit2° capitulo.Tlucbae 
*U5 eft vicariuacecdi2i incurfu D02fi ibi collige 
du.#t er bof omniu fundamento leuiter Deduci 
pdt ca alto£ omniu accidentiu que qz pa2ua fut 
omittantur, cum adfapicntes fermo ille oiri- 
gatur.Jlr quibus omnibus vltimo butus Difpois 
timoz *? grauitas apparere pofTunt. £ft em'5 vir 
ifte paratus egritudinibus repentine finale ter 
minationis ficut fgnatiis fi materia in partibus 
gule Detiueretur.aut fuffocationis fubite fi mt’ta 
materia *? cito ad pectus efflueret.aut D0I021' iu 
£5 materia ad Diuerfas partes efflue- 
ret.*? ita D0I021S genuu.quod eft vnu De aliis ac 
cidentibus caufa facile apparere pbt,£&uc oia co 
fyderanti oimitto.pp quod regimen eius peura 
tiuuu folicite multu % fine moza obferuari 
in Duos tractatus oiuidendii effe cofyderaui. kt 
p2imus erit oeregimic eius per fer res non na- 
turales.35cdus vero dc curatione Dtfpofitioms 
ipfius per medicinale regimen. Vt inferius vide- 
ri poteft. 
KfPzimas itaq? tractatus fer capitula continebit 
Xfon numerii fer re$2 non naturaliu facile pcur 
rcndu.3n p2t'mo igitur capitulo menfura aeris 
regionis *? loci eligi vy&it igitur loci vel came 
re eius aer ad ficcitate *? caliditate actualiter in 
clinatus .magis tamen per ficcitate ercedere De 
bet q> per caliditate.ne per ipfu perneniat ad in 
f laniatione argumento lupto ab etate que confi- 
Ifentia eft .etia q2 naturalis eius coplerio ad calt 
ditate infallibifiter inclinare videtur.fi etj non poffet haberi aer ita notabiliter ad ficcitate tndt 
natus liipplcri 05 cu electione ab arte pzouenten 
te vt inhabitet camera edificio pietibus condru 
cta.vel dufla Cicca in Ce babcnte.aut 30 cu magno 
ignc.aut cjrto cu ftiflumigationibue Cicci 
tium aer exiccationis tnclinetur.vt conburendo 
ligna iunipi abietis lauri a fimiliu.aut cu pulue 
re lx)c carbonibus ignitis Cepe afperfo cameram 
fuffuigando.lfc laudai Horaeis calamite ana.f.y 
ligni alces.fandarace.mirre.gallie muCcate ana. 
3. ii. alite muCcate.5.iii.fiat pulme«(53i Vfue fie5 
byemie 7 autunt frangatur cu altera medietate 
pnlueris gallarum cip2e(Ti atit nucis mufeate 
3Cd bac complcXione5 conferunt ccmbudio (lora 
cis calamenti pulegii origani metadri 7 Cimiliu5 
quorii ficcitas cum aromatiettate fua lapCus cere 
bri conuenicntcr eil rcificatiua. 4Et iteru predic 
ta£ puluis i findone colligatus 7 Cepe 
odoratus magne utilitatis exit.Jit Ci aobucex 
predictis formentur poma que in manibus Cepe 
odorentur vtillimum erit.tsurfus bonum e(l ta 
lia conucnicnter limitari.Caput igit bene muni 
atur birreto notabiliter et multum calido fufttil 
to pellibus vulpinis aut Caltem oe oolTibus vari 
0£ vel de pellibus nigris a fimtlfum. JIt 
velles oorfo 7 ventre aoiacentes predictis pelli 
bus muniri Debentvppter quoo etiam functure 
ab bumiditate promoeri Debet 7 calciametts no 
tabiliter calefatientibus. Jit ex bis facile cdfyde 
ranti apparere potert q euitari oebet aqe Decur 
rentibus .ppinqua 7 ventis feptentrionalibus ex 
pofita.££imiliter 7 manfio terrena 7 antias edifi 
tiis murogcondructa.bec De aere 7 Cibi anexis. 
oe motu 7 quiete. 
2n non inllat butc adolefceti paroxiCmue 
ru5 aut alfo$z accidetium prohibentium motum 
corporis.nflo mb c Cibi laudada qufes.ed em’3 ca 
fixionis 7 pmanentie materteram in iunctnris 7 
capite 7 reflectionis Vapof ex cdmixticne 
cum Cpitibus laxitudinis Cpecies aduenire poffet 
in functuris 7 toto vt colligitur za primi capitu 
lo De bis que ex motu 7 quiete. Cxcerct 
riu5 itac$ vniuerfale.vt motus progrefltuue equi 
tatto mediocris 7 Cibi fimiles multum vtiles Cut 
ei.q2 functuras confortant excutiendo materias 
laxitudinis 7 Doloris et omniu accidentiu Cupra 
pticularibue autc5 excercitiis optia 
funt ei frequens capitis fricatio abllcrtio vel pe 
ctinatio.fimiltter 7 materieru a capite abdracto 
per Denuntiatione eleuattone vocis pa 
no$2 applicatione 7 frcc|te3 externutationem re> 
gulariter adminidrata po(l vies euacuationes 
7 pauca repletione capitis Cefata.que per abfetia5 
Ddo2is capitis cognofci pot.3gitur mane 7 Cero 
Clomacbo non grauato cibis pzouocetur Clernuta 
tio cu puluere boc naribus infufflato vel attracto 
Cuius quatitas non tranfeendat quantitate gra 
ni frumcti.7 fiat leuiter eius attractio vel ifuflla 
tio.Jlfl autc pulueris bec cofli pipis 
albi da pbifagrie artbanite piretri ana.3. j.elle 
bo2t al3.i.ptes.n,pulueri5cnter 7 fiat vt deum 
ed.feercitiu etj fpeciale ad oefendeit 
du eas a fixione in eis ed fricatio leuif 
ea$z 7 ,pp2ie facta cu bis q calefaciendo reColuen 
do 7 exiccando mediocriter materias a iucturis 
excutiunt ficut frequens aiperlio eay cu aqua fal 
fa maritima vel artificialiter tali.? cu fricatide 
ea£ factahl oleo 7 fale contrito.quare breuiarii 
4° ca° dc pzeferuattoe a Dolo2iba. iit 
cx cis que cuflodiunt Ivinine ne accidat ei poda 
gra eft embzocatiocii aqua falfa.quando fundit 
(iiper Duos pedes femper ? fal tritu quando agre 
gatu2 cu oleo.? fiat ex eis emplaftru in pedibus 
vel fuper fricatio.bec De motu 7 quiete 7 annexis 
(fT (Tapitulu tertiu De mefura foni 7 vigilie 
P20 menfura itaq? bo2um pzemittendu.# coit 
uenientt'02 boza DOimiendi eft nox<y Dief.15 p20 
pter contingendas non paucas-Donnitio et}* Di-' 
urna interdici no Debeat.vt cu contingeret laxi 
tudine fuccetfiffe motibus co2po2ie.? aialibus fo 
tibus.quaf 2a pzimt ca° vt 0. Tlaturalis ei'3 D02 
tuitio eft 7 £5 curfu nature fca que nocte non eftti 
git 7 Diem non impedit.flJbi autc adolefcens ifte 
non multu ex laxitudine Debilitatus eflet.? 
gna in fpiritibus animalibus refoiuttone non ba 
reftaui*ationis gra pti'5 inuentus eft 
fomnus.non conuenit ei aliquo mo Diurnus fom 
nus.iDmare fecunda pzimi Doctrina fecunda fd" 
ma quita ca° t'50.3n Die Dozmire malu e 7 ad ma 
las p2epans egritudines.generat eni egritudtes 
bueetates 7 rbeumatilmos.co2rupit coio2e.? in 
flat fplene.laxat neruos 7efficit pigritia.ix qba 
concludi pot.q? 7 fi lonus gra Dtgefttoms 7 fftau 
rationis almm fptrituu butc iuueni conuenics- ef 
fet.tutius tamen eft ei a tpata D02mittone rcced 
re parup.per remediu q ccdtra. Jraqj 
Oozmtendu eft ei capite notabiliter eleuato.tfis 
eni p2eparatio materias ad caput cuaporare mi 
nus inclinat.eoq2 non fit tanta meb20£ vtriufqs 
ventris inferiozis inuice copula. lOio aute euita 
re Debet Do2mittone refupina .quonia materias 
vt ad nuebam neruos Declinare fa 
cit vt fecunda p2imi allegato capitulo colligedu5 
iit li oia eque bene in opere ficut in vbo liberari 
poffent.p2ius quide fuper Dextro.oeinDe fuper fi 
niftro latere D02imendu effeta tertio ite$r fuper 
Dextro latere accubitus fieri ocbet.Ialie eni do 
miendi modus 02gana Digeftionis oia conucnie 
ter rectificat aliter vigoiat/llj attendendi! e q 
frequenter a multis Dicitur q D02miendu fit fug 
lecto pleno coto ant fimilibus ei.talcs eni;pbanta 
fie.n3 a pofteriori.n5 a p2iori veritate babe‘t 
go eni tales Cibi Dimitto pbatafias 7 lectu ex plu 
ma molli cligo.q2 vtilius. 
4 Capf3 qrtu dc regie accidentii! aie. 
ttifi aliqualiter .pmoueret me argumetu ab cta 
te;fiiptu audacter conuenire Debef bu 
ic iuueui oes aie paffiones per quas fo2tis 7 fatil 
velox fieret in bumo2tbus ? fpibus motus.i&uap 
aliquando iracundia incidere boni! effet.$5imili 
ter etia 7 fozte 7 longa meditatione circa 
bilia 7 triftautia.vt frequenter conuerfari in 
cis vbi bifto2ie Delectabiles pzoferantur.ad rifu 
notabiliter inclinantes.aut rep triftantiu memo 
ria adducantiir.i£x quibus omnibus facto in fpi 
ritibus 7 bumo2ibus notabili motu 7 vapo# Vel 
ventofttatu eclumpt io.? bumo22um Digo 7 excuC 
fio"melius fieret.qr tamen hoc facilius Dici q ad 
miftrari fecur ius eft.raro ira5 7 fimilea paflides 
aie vehementer agitantes incidczc 7 maxime in 
perfeuerado in eisXxtermiant eni bec oia.*? mu 
tantco2pusabea que eft natura cofiftentia.5® tegai. At qz apiiD illnftrcs pbyficoe vt i pluribul 
fub accidentibus aie coitus collocari folet. p20pt 
vebemete aie affixionc ad appetitu eiusfepe* aut 
pzopter Delectatione ingente que in eo contingit 
3deoq$ De ipfo paulifper igitur mlto 
tiens appeti D3 coitus. 115 etj eius ludo frequenter 
infiflcndu eft.tlibil enim eft q co2pns extermtet 
magis a exanimet q coitus.a nibil etia eft quod 
D0I02C8 a icurabiles egritudi 
nes biiano co2po2i inradicet q coitus multus vt 
clare colligi pdt vigefia tertii capitio d nccumen 
tis igftur ab boc iuuene cceundu3 e 
a p2op2ie vf3 quo non plene curatus fucrtr.tj2fd 
officiu igitur coitus nemo accedere D3.ml1 piius 
incitatione ab appetitu naturali inclinante Dcbi 
te facta.n3 naturaliter p2omoueri D5 ab obiccto 
extrinfecus frequenter ocairrente.fiatq5 p2ia ii 
Digeflione cdpleta.a lecunda etia qd videt effe te 
pus auro2e in Diebus byemis.a ab bo2a Decima 
vf5 ad.Xti.in tcp02C Vt p2etactu3 e 
ad coitu inuitante appetitiua virtute trafiri pdt 
femel aut bis in feptimana ad plurimi! expedien 
do actu eius abfcg magna concuffione.fj motu fu 
aui co2po2is Delitia eius vitiate exequendo. poft 
que actu eius D02mitioni acubandu isi ab excer 
citio abftinedu falte fo2ti.a per interuallu bof ad 
minus cozpus cibariis facilis a boni nutrimenti 
cii menfura rationis affupti reftaurari 05. 
(jCapitulum oc regie p iamtoe5 a rpletoe5 < 
'luuenis ille repletione omne euitare D3 eo qz ca 
I0216 naturalis fuffocatiua buo2ali at re" 
pletione nibil ad p2efens.q2 in regimie medicia 
li De eo aliquio aute bic intelligit 
De repletioe ,ppter cibos a potus eneniente.t>20 
qua alique regule b2euiter 
eft q nuncy cibi! aut potu accipiat liante rallidio 
aut ablx»miatde ftomacbi.tucei3 n3 cu Delcatoeaf 
timetur nec bene DigerentunCf a3 regula nunq> 
accipiendus ell cibus flante verris ftipticitate (at 
te magna vel retentione aliap fuperfluitatu.ff 
Zcrtia regia q nu§> affumet ciba nili fames aut 
appetitus ad ipfu inuitauent. CN-a tegula eft cy 
nun$ affumantur cibaria ex pluribus a Diuerlie 
cibis a potibus regula q leuio2a ci 
bana aliis pzemitti Debet De quibus inferius.Cf 
SDexta regula q non 05 in cibatione longu tepus 
expendere ne diucrfitas oigeflionis in nutriente 
Septia regula q cibus ois antecj> 
Deglutiatur conuenicnter p2emafticari 05. <JD 
ctaua regula q nunq1 a potui! tata qtitas 
accipiatur.vt ex ea grauetur flomacbus.Detcrio 
cni5 cibatio eft que in flomacbo grauitate efficit, 
ficut Detert'02 potus eft qui in flomacbo fluctuat 
CHltima regula q enitentur cibi qlitates malas 
ratione intenfionis gradus habentes vel veneno 
fa qualitate participantcs.ficut fungi oes a filia • 
Utaqj cu contigerit aliqua De cais factam ee re" 
pletione ad ipfa enacuanda fnbito feftinandu eft. 
*J3i et5 cibof co22upto22 in ftoadx) figna apparii 
erint cx odo2e vel feto2e ipfo» eructua tione Div 
fa.aut alio figno cognofctbili falte cibus ille vomi 
tu educi oyi laudo et} Vomitu non foltl gfa eua" 
cuandi co2rupta cibaria.feD etj gfa mt'no2andt a 
eradicandi mate2ias egritudinu5que naturalit 
longe funt.lDe egritudimbus eni Dignio2ibus vt 
in eis fiat vomitus funt cromcevt yoropifts ept 
fia.melancolia.lepza.podagra a tciatica 4* pzt 
mt ca dc vomitui 2a tertii.a 22a eiiifdc TI5 eri 
35 iftatia eft conuenicns.q2 “vir ille non appareat 
habitudine a coplexione colericus.quonia regule 
ille intelliguntur oe operatione regulari.Tnftan 
te ante neceflitate vomitus D3.femp non 
exiftente magna Diftractione ad oppofitu et ma" 
Ximc in iuuene ifto.cuius colli! pectus a ftomacta 
inTuo plafmate videntur foztia fatis.fce meliozt 
bus aute inflrumentis ad eft 
looc a leue.Bc aque Decoctionis vel carno 
fitatis fimplicis acctoli' .5. i. 
totu tcpidu.a ii non vomuerit poft 
illud p Vna3 bo23 intromittatur Digitus vfqi ad 
radice lingue.aut penna inuncta oleosa fiat ibi" 
de titulatio acuomet.ifn aute vomitiutl fo2tius 
facere volueris Decoctioni granozz rapbai quado 
fiat addantur grana Duoellebo2i nigri.a fiat vt 
Dictu efl.S|5i aute repletionis in ventre inferio2t 
figna apparuerint euacuadtl eft cii clifteri.CTuius 
dfcriptio.lV oecoctidis foliqz blete malue a mer 
curialis lib.i.olei cdi8-5.iit.be 
nedce.5.iii.5uccari tepo 
re aute byemis p2edco clifteri addantur hier pi 
gre.3.vi.aut bieralogodion tantude.a melius eft 
impedimentu qd quandoq? contingit ei in 
iermonis.a pdt etia multiplicari oofis 
benedee a me° feptcbzis vfj ad p2incipiu ap2ilis 
a loco olet cois p2edd elideris in tpe cftatis poc 
poni oleu violaf. fjptuantu vero ad inanitione 
euitet omne inanitione luperfluente ,ppter oebi" 
litate virtutis que neceffario fequitur 005 euactia 
tione fozce.bcc De inanitione a repletione. 
([Capitulum De regie p cibil a potil. 
fce cibis aute a potibus nunc vltimo Dicendu5 e. 
25it igitur panis eius plus fermenti habens a Ia 
lis q cois panis a conucnienter coctus.a fi tpe ve 
ris vteretur pae 02deaceo aut de fpelta fcd meli 
02 elTet ei p20pter mat02e exiccatione.£uitet at 
do pane non bene coctuiimiliter etia 
effugiat cibaria oia De palla ut laganas vel d fa 
rina frumenti fca.nifi p2t'us fuerit in furno bene 
cocta.farina aute 02dei non eil ei vitupabilis «3 
tufeuia ptiiana De ea aute vta 
tur que non habeant fuperfliia bumiditate actua 
le5 vel potentiaie.feo magis ad exiccatione indi 
ttetur.vt funt carnes ga5ellt a ap zi a oium 
auiti filun'u5 in aqua non Degentiu vt funt colilbi 
a p2op2ie filufes.rurtures fafiani perdices a Ii" 
miles.iDefqusdrupedibu8 vt fut carnes vituli la 
ctentis etia annualis carnes edtne.Yvarius aute 
diurnantur carnes agnine et callratine.Carnitl 
vero non valde vfus valde conue 
niens eft ei.fiue fuerint elixe velaltter cocte. 3n 
fuma igitur in pluribus adbereat carnibs pul 
lo£ et colubo|z a maxime qz Digellio in eo videt 
effe fo2tis.et fi non effet ita non laudaret ei vfus 
carniu eni tarde Digcllionis a loge 
mo2e in flomacbo i3fU£tdU5 litures colubi imo 
et omnes carnes tales fint melio2es oomcfticts q 
re 50 ca°52 carnes mdio2es 
exiftunt.et fanguis ex eis genitus paucas b$ lup" 
fluitates.caro etj magne auis que b5 Dentes i luo 
palato que folet inueniri fepe in uicenti 
nis eft fibi vtilis et indigene aue illa vocat plde5 
1>iTciu aute vfus nullo md conueniens eft ei.,a me a.n5 Derotab.a funt termtm* quibus eognofcutur 
tame fit.fiuein ficcitate pa£ a nota 
biliter eleuentur non conuentunt ei ,ppter ea que 
D*a funt! £Do2a vero celft vel parui a crifomil 
ia non placent ,ppter bumiditate eo£;<J6rana 
ta vero Dulcia aliquando fibi conuenire poffunt. 
pontica vero a nd fit ei in vfu.ntft gfa leitt 
onis ventrie a extinettonis caloiio aut fedatiois 
fitisjCfbc fapozibus aute vti pot aceto pzetercf 
tpe poximi.ipfu enF nocet neruie pzio capitulo fe 
eunda tertii. Jfgrefta aute mediocriter falfa 
it'02 eft aute funt ei limones pp cali 
ditate a fqlla acqfita.iBucas etia.citrangulo$z fi 
bi conuenire poffunt.CTbe conditis aute vtatur 
3in5ibere condito a pzincipio mefis octobzie vf5 
tn finc.ftfr accipiendo De eo radice vna bie in fe 
ptiana.a tardetur poft ipfii cibus falte qttuoz bo 
zieXf Citonia vo condita aut qlia funt non pia-' 
tent.eo qz Debilitant iuncturae.vt p5 fecundo ca 
none.qz tn flomacbo notabiliter conuentunt. pot 
ex eis aliquando accipere poli cibu5.a pzop2te iti 
mane. CT Coztices etiam citrangulorum a ci' 
tri conditi, a fecacul conditu oia fibi vtilia fut. ac 
cipere aute bis in fcpttana mtrobalanu vnu5 ‘kc 
bulu conditu effet fibi vtiliffimu. oliue cd condite 
cappares a rape a napi optie funt ei4T£>e grats 
aute Dicendu pzimo q ois leguinu vfus abbozze 
dus eft. fplenes eni incurrunt Debilitates ncruo 
rii pp comeftione leguminum, vt fecunda aftb£ co 
meto iz0. iDe leguibus aute quibus vefei pot. fiit 
cicera rubea.a ppzie ius radteiba 
apitiuis.tale eni neruis a iuncturis laudatur .eo 
qz materias ab cis Diftrabit.vt tertio canone ca 
pitulo De cura palif.a non dberet comedi tn pz£ 
cipio n5 in fine cibationis feD in medio vt fcDo ca 
none capitulo DecicerelCf Panici etia vfus mihi 
placet.ipfu eni .ppter fua ficcitate pa$z a bene nu 
cr it.a opter fua lenitate I5 frigidi! 
a ficcii fit in fcdo .vigefimo pzimo continentis ca 
picto cetcfio nono.a colligi pot fcdo canone ca° oe 
autc conuenienc eft ei qz calidu 
ficcu in p2io.vigefio pzio continentis capitulo cen 
tefio vigefto fexto.et qz etia conuententer nutrit 
a exiccatmon tamen comcndaturcum ftipticitate 
co qz aliqua ftipticitate bab3 8° oe fimpiia medi 
cina capitulo fuo.lentes aute falte abiccta pzia 
Decoctione aliquando comedi poliunt pp exicci" 
catione qua habent. <£5i vero anumantur cil pzia 
Decoctione magis apitiue funt.eaf tame vfus nd 
multus fiuftabe vero fafioli a cicera alba Ditm 
tur.eo qz ca put a neruof ledunt a iuncturasbcbi 
ittant.bec De cibis Dicta furficiant accif.€ £>e po 
tu aute paulifper agendu.pzemittedu pzio q vi 
tu' vfus abfeindedus efl. a pzopzie tpe inftatie do 
lozis capitis a iucturap i quo tpe couenics cft ei 
vfus ydromellis facti ex xvi.parttfo aquc.a xvii. 
mcllis.Cuius Decoctio fit vf} ad confuptione ter 
tie pmie.&t fi pp nocumentu flomacbi noceret 
b me Ile bibat aqua 3uccari cui admifccatur fexta 
ps fuci vf vini fuis tpibus. ftcliquo at 
tpe bibere pot vinilet argumento fiipto a nocu 
mento capitis a flomacbi conuenietius cfTet ei vt 
nu albu.eo q2 Digcflibilius a mcnte.i.caput miuf 
pcutit.z°tegimie acutof pzopter maiore 
apertione cius per qua materias adiuncturas in 
clinat non oernr eidc.quare vini! eligendi! e fuba 
liores forent falitt' q recentes.a frixi q elixi. *Ra 
ro igit cis Vti Debet.ft fi accipiat cx eis 
fiut ficut lutii.marfioncs torretine a files. angui 
lias autem tenebas a cancros Dimittat aliis. (J 
lactis aiit vfus omnino reprobabilis e qliffzcu 
q iiius ani mediocrit falita 
folidus a p incifioncm fragibilis fibi concedi 'pot 
a ceriXfDc oleribus autem euitentur omnia fria 
a buta potetia.vt blcte fpinaebie portulaca endia 
cucumeres cucurbita a pepones faltem mfti vfus 
iDlera vero minuta vt faluta rofmarinus et 
petrofilinum fcniculus apium buglofTa ferpillu5 
yfopus meta caules.omnia fibi conucnientia funt 
H>- radicibus autem vti poteft aliquado raphano 
a cepe fub cineribus cocto oleo meile a fale codito 
et bulbo. 3fllcu vero a po£ a fi ratioe caliditatia 
conuenire videretur.Dimitti tamen d5 pzopter 
mftitudinem ventofitatis puenictis et eis.allei! 
enim ftfam fcit 4°.oe regimine acu. Cf ftape aiit 
a napi omnimodo preparationis fibi vtiles funt 
Similiter paflinace filueflres et Domefltce. et in 
fummaradice8 omnes caltditatem a ficcitatem 
libentes notabilem abfcg ventofitate 
fructibus autem euitentur omnes horarii vt fut 
ecrafa vfus ,ppter fupflua buiditatC3 eozil 
non placet.nifi raro a gratia mollitionis ventris 
accipiantur.|fpnD autC5 ttalos quedam fpeties 
tnueiuntur que acetofa funt amaralia no 
minata a aliqua inueiuntur folida Dura q vtracg 
frequentiusei concedi D3.eo qz minus buia funt 
immo aliqua ficcitate participantia. ,pptcr eMe 
etiam caufam non mibi frequens vfus 
iutubap apiu a fimiliu.f ructus vero oes 
notabili Dulcedine participantes a foltdi fubflan 
tia pzofunt ei.vt fiit fifcus a vue bene mature, po 
ma a piza notabiliter Dulcia.auelane amigdale 
Dulces.etia nuces fibi conucniunt.fTaftanec Vo 01 
no oimittanrur.b; eni caflaneas in nutriendo qi 
pares frumento z° capi— 
tulo 5cr0.quod qnide intelligi D5 eaf co‘perado ad 
alios filures fructus.qz tamen nutrimentu3 
ventofu cft copactu grolTu a vifcofu Dimittatur e 
a£ vfus4 ‘J5rana vo licet coi fe 
tentia neruis videantnr bfe iuuamentu.tame qz 
parua caliditate fua a vnctuofitate multa remol 
litiua ftomaebo nocent vt 15* tertii colligitur ca* 
De nocentibus ftomaebo.Io oimittantur.et in t5 
tu fcripfit Jfuicena z° canone.qui voluit ipfa inftl 
di Debere in aqua calida.a condiri c«5 meile ad 
boies frigide cdplexionis.cu 3uccaro vei*o ad ca 
lidos4piftici aute qz ponunt calidi a ficci in z* 
22°jcontinentt8 ca° auxtozxtatc Bimafti.coue 
nientes funt ei.eo qz aperiunt meatus ventris et 
expurgant canales pulmonis 8° oe fimplici 
dicina.*/ Dattili vero non videntur efTe 
entes eo qzi ventre conftringunt a 
02C flomacbi inferunt .a Doloze in capite faciunt 
et opillationes in epate et fplene Z30_eontinentis 
De palma.I5 etj calidi ponatur in p2io 
fec fecunda Vero qualitate palTiua fuit Difco 
dia apud fapiences vt p5 in agregatoze capitfo 
<££° noiat eos inter medicias calidas a 
uicena vero De eis fcripfit vt p3 capitulo oe 
palma fcdo canone.vbi Dicit q p2eteriit fermo d 
eis capitulo oe Dattilis.15 i multis volumibus ne 
tnuenerij capitulu Deoattilis.njdfenrki *ton valde fubttle coloze ccrc folii fapormcdtoae 
aut ad aliquale ponncttatc inclinatui ad rcmtf 
fa Dulcedine, habens ri oDoze Dclcabile.qD quidej 
ii non fuerit vehementer vinofu bibatur fimplex 
m at fuerit potens valde frangatur cu aq fricta 
in Diebus calozis a cruda.Cocta vero in Diebus 
frigozis.bec De cibis a potibus a cetj. 
Cpactatue fcdus p medicinalia. 
Expedito ttaq? prio fgimie huius adclefced p me 
fora re? non naturaliu ad regimen medfcinaliu 
tranfcundil eliJtt erit bic tractatus in tot capi" 
tula ptiendus quot funt intentiones in regimine 
oifpous intentio erit ma 
euacuatio erit Diuerfi 
o vero materia? Digefliua narrabit 
/Etuarta vero materias eradicandas cuacuabit 
tDuiinra erit accidentiu cozrectio.£5exta vero i 
vitima erit mebzof recipicntiu confoztatiua ct 
mandantiu rcificatiua. 
(TCa p?3 p floia5 n euacuato£5 miozatiua. 
3n huius capituli materia opoztet extcnDe 
2e fermone.eoqz eximii ooctozes.qui paulo ante 
hanc DiTpdc54mag° rois ferutinio pa 
la ell ea a quibus vTr incipiendu efl optie ,pcura 
iritteMc? qz bominu Dtfpoes non funt fixe rt per 
manentcs.tmo maxie mobiles.*? frccytcr contigit 
renouare repTones.aliqua circa>intentione5 banc 
gf a pulcbritudinis.opufculi leuiter percuzratur 
Jfpparentib? igitur iignis vl'is plectozie fldmet 
bic iuuenis De vena nigra Dextri bzaebii educen 
do plu9.£t fi viderent 
fignalapfii epatis oftendetia flomet eius bzaebii 
bafilica fub cubitu inuenta.aut ramus eius falua 
tella noiatus inter auriculare et anulare Digitos 
apparens.a extrahatur fanguis vt DC1I3 ell. «2lpp 
entibus aute fignis plectozie non necelTitantif ad 
flo*ia5 euacuanda erit materia cu farmaco electie 
educente materias qua? Dominiu appzelxrnDet. 
a qz vifimile efl 1 oeducibile De bis que pofita- fu 
erunt in capitfo pzio buius opufculi oomiari ma 
teriasflegmaticas notabiltter.colere Vero paruj 
7 multo minus apparere fignis. Ideo euacuetur 
loce materia cu boc appzopztato farmaco. Vx pii 
lulaf oe hiera elci.3.t.53-s*u11. 
refozmentur pillule.Vu.veUx.cuelcctuario fuci 
exhibeantur in auroza.a Dozmiat poli e 
as per boza vna.a boza quinta poft affuptionem 
ea? bibatur cyathus aque cocte cu 5uccaro.a tar 
detur cibus p boza vna.CIXDeliue aute minora 
tiutl materiep clfet boc.*B< pulucris bermo 
dacttlo$2 agarici ana.5.i.turbitb elct.5. y. 
cici ana.3J.falis tndi .g.ii. 
aque vel 1 capiir.vc.ana.|.ii. 
fiat omniu boru infulio per Die namrale.oeinDe 
calefiat totu •? coletur % expzimatur. ? Detur in 
potu.*? obferuencur oia qne oe precedentibus >pil 
Iulis feripta funt.Jfcgo vo inter reliqua minorati 
ua magi3 laudare apertione emoroida$z.eo quia 
133 confueuit habere qz earu euatio ma 
gnu aftert iuuamentu oibus cronicis cgritudini 
bus.vt p3 iza tertii.ldeo cu opoztunttate tote a 
periantur fricando eas cu foliis ficus, aut cii pa 
no afpcro.aut fricando eas cii radice artbanite f 
centcr.aut radice ircos.vel cu pauco puluere 
fozbii.aut fldan0 eas.aut fanguilTugas eis appli 
xando.q2 magis tumeres apparebunt,*? erit mo 
dus facilis fatis. Jft folct ea? euacuatio vna vd 
twabiislcptianis Durare.Demde per fereftringu 
t«r Vt in pluribus. t>ac ctia intentione complet 
feo in longio2i tpe abfhnerrtta a quantitate cibo 
ru5.qz tpfa exiccat co2po2a,7aaflo? aft'2/. y r>0. 
$5iTr achmmftratio clillcrto? 7 vomitus que h 
p2a fcripta bone ad minorandu5 
materias fi accipiatur ex eis oi oie vel falte ttia 
ante ccna.1V aloes fuccotrini.f.t.agarici 
bcrmodactilorii turbitb electo? ana.f.y.ma Ili-* 
cis.53.fpice cinamomi electi ana.g.v.fundantur 
oia in.f.iiii.fuci folio? ireos.7 expo 
nantur folCVt extccentur.Detnde tteru fupadda- 
tur iuccus.7 ita ter renonetur.7 fiant ex eis pillu 
le ex omni.3.vi.quc exhibeantur vt fup2a. 
CfCapl3 dc mooiuertendi materias* 
apparet ex,p2emitfts in pecedenti ca° eiTe oiflt 
cile imaginari pofle cp aliq finr inflrumenta ms 
terias euacuantia mmo2atiue gn eas oiuertant 
Itaqj ps buuismtenttoms in p2ecedenti ca°> fub 
inclufa videt et maxie vbi oe emo2oidibus actii 
■eft.fl5i aute oiuerfioni ['oztiozi magis eflet opus 
inflante neceiTitate fldmet: fapbena oextri pedis 
fuper cauicula illius;pofita.a extrahat ex ea miitf 
oe languinc cp oe aliis 0043 ell.eoxjzftdia vena? 
inferioru3 magis Debilitat q fupcrtorii.4fl pii 
capitulo etia conferunt veittofexu 
fcartficarionenatibusappofite aut fpatulis fm 
exigetia oiucrlidis diflati02is aut ,ppinquio2ts. 
qucMeri 05 p plus q p vna minuf q 
P Duas vt 4d pzi ca° p2io colligendu. f f qns etia 
7 fo2tis extremo? fricatio.'? eo» ligature odo-- 
rofe materias a fupio2tbus ad inferioza.7 a ccn 
tro ad circiifcrentia conuenicntcr mouct.KmpU 
us ? 40 medicine rubificantee,? oeficcantes cxcre 
mis mebzie appolite.conuementer materias oi{ 
tere poflunt.licut appofitio emplaflri cti fermeto 
7 aceco 7 cozpozibus canta2ida? fci vt fup carno 
fis ptibus tibia? •? coxa?.aut fuper natibus "vel 
fpaculis applicari 05 £3 q Videret opus oiftrabe 
cu ab vna pte magis q ab'alia.7 hoc remaneat l 
comectura exercitati viri.iDomellicu at omerfi- 
uu5 pbt eiTe boc. Recipiantur recentia folia fiam 
mule vel apu ranim.7 Diligenter conterantur et 
apponantur vt fup2a. 
(Capi'5 DeVcgimie per rtcctl 
fee Digerentibus'autc coia funt ficut gcleniabim 
7 oximcl vtriiqj •? iyrupus oe llicados 7 oe cala- 
mento 7 cdpoktus acetoius 5uccarmus. jDe oome 
Ilicis aute cdpolitis eft i>oc.'& aque mellifle q ad 
uerlamr flegmatuJ.v.Jfxfozttus illo aque 
mclli1Te.3u1.aque 1n6.3uu.m1ice.J6t ite? fo2tiuf 
iilo eil boc.'fe aque iicidis.aque iris ana.fui.y. 
4Et ite? fo2tius illoellfyrupus DeTticadoe.lir. d 
abiimbio ana.5. vt.aque mellife.aque 
na.3ui.m1lce.Jtt fiTppter etate5 timeret ex ullis 
caliditas epausUrangantur Digelliua p2edca ex 
cdnuxdone aque cico2ee vel endiuie ad epar et 
Iplenc.aaque tupulo? 7fimiliuad renes 7 lic. oe 
ad materias flegmaticas. 
qo eil ttomacbale cereb2ale.iucturis 7 oibus. me 
bzisxonueniens.De qna magna inucni vtilitate5 
7 p me mellifle pulegii faluie ro 
21'lmart betoice ana.do.ii.berbe palifis peuccda 
ni ameos aflari fncados eupat02ii ana.dou.ga" 
lage nucis mulcate grano? padifi baebaru lauri granoru pconte ana. totJ.infundantur omnia 
tn iib.viii.aque per Duos Dics.Deinde coquat len 
to igne vf5 ad cofumprtone medictatis.poflea co 
lentur 7 foztiter exp2tmantur.7 colature addat' 
3uccari lib.t.5.aceti fgllitici.3.iiti.Detnde leuiter 
buliant.m qua Decoctione bultant fpes ille in fin 
done ligate.Bi ambze mufei ana.g.iti.amomi 5 
noru3 paradtfi radicum pcome.aco2t.calamenti 
galange ana3J.7 omnia fubtiliter puluert'3ent' 
7 fiat ex cis fizuptts longus De "quo aiTumlt.f.v. 
in auzoza ct fit calidus.7 tazdetur pofl cius allii 
mptionem cibus quattuor autem velis 
ipf 3 facere complete Dccoctiois accipiant* et eis 
3.1'uum tribue. aquemaiozane aut betonice 
vel mdliflc vel faluie.bec De intentione 5*. 
CCapl’3 De euacuatoe eradicatiua 
JEradicantmateriasomnia mtozattua fupezius 
tacta fi Dofis illozu augeatur in fcyquialtera ma 
gis q> fit feriptum aut frn tenorem viztutis com 
prebenfum ab eo qui fuerit Doctrina 7 explentia 
Doctus.C bc euacuantibus autem materias fleg 
maticas fecuris a conueientibus fut pillule De faz 
cocola Defcriptione 2De£. maiozi a minozt.qzu 
Dofis fit a3.ii vfqj ao.iiii.feD medium tenere §> 
complete euacuare tutius elUtej pillule biera 
Defcriptione 3fuice.T canonis» bone et 
fecure ao banc intentionem fut bec.Tk artbantte 
agarici electi ana3J.turbit3. 
Vnius partes .ii.55.amfi Dauci ameos.ana.g.tt 
formentur pillule cum fucco maiorane 7 exibeat 
7 (unt Vna Dofis a meDiocris fatis, d Eradicati 
uum vero liquidum a conueicns poterit elte b° Bc 
biere fimplicis .f.y.agarici electi 3X53.5.1«. 
totum boc Detur in potu cum aq Decoctionisma 
cis aut fublimationis faluie vel maiorane. In oi 
bus at folutis iflis obferuent canones g fupzapoE 
ti Inerunt tn primo ca° De minoraturis, 
vero fortiora bine inde plurima ab auctoribus 
eligere potes Jed non funt bec fecura 
{[Capitulum De accidentium correctione 
l3cc itaque accidentia correctione indigentia pfi 
ma funt.flluo$2 pztmu cft foda.2xb5 
tio in fono. Jertiu efl impedimentu ferendi fer 
mone expedite.0uartu efl Doloz a grauitas i flo 
maebo non raro apparens.£tumtu efl D0I02 fpa 
tulsg.SDextu vzine retentio.2?eptimu efl emo" 
reflrictb.JDctauu 7 vltimii fer 
omniu manifefla Debilitas 
{ Capl*3 De cura Dolozts capitis, 
tbztmii itaq3.f.Doloz capitis extenfiuus 7 graua 
tiuus toti capiti cois.7 maxie pofteriozi parti q 
ab arabicis fodos.a grecis vero cepbalea noiatuf 
efl.7 f5 q> in altera parte magis nocet in aliis 
monopagia notari pdt.Sbi totu caput iuadit .ga 
lea ab antiquis Dictus efl .oes tnqp bee fpes doIck 
zis per ea que poftta funt in qttuOz capitulis an 
tecedetibus curari pofTunt.na5 7 minozatiue eua 
cuatones Digefltones 7 eradtcatiuc euacuationes 
conuenientes funt imo neccffarie4Jbe 
partiefibus aute exiccatibus materias aD caput 
7 Dentes 7 foluetibus eas funt pillule afTagaret 15 
feriptione 3fm'cenc pa tertii ca° vitio 7 ,ppzie fi 
eis addatur tertia pars agarici 7 fiet ex eis ptV 
tila.i.magna que exhibeatur g Duas bo2as pofl 
cend.Cf be exiccantibus vero no refolutis funt ftc 
tiriaca tormetj et metridatu5,7 aurea alexadrt 
•na.cx quibus cxbibcrt pbt.5.t.p Duasbozas vel 
tres pofl cena cii modico aque maiozane.£go vo 
libentius exhibeo talia p.vii.bozas poli afTuptio 
m cibi. 'Locale bonu ad Dolore capitis atiqtiu. 
n leue efl Ixk.Bc rute recentis .cVMiii.folatri ree 
tt8.43.uy.croci.54.falis cois.Lyiarine ozdei.3 
i.cu albiiic vnius out.a applicetur calidu Dolenti 
tus caput vel toti capiti.£t foztius illo e boc.Bc 
radicu bzionie recentiu lib.i.abfintbit calameti 
ozigarn recentiu ana.dLi.farine cro 
ei.5,iicamonee.5.iJ.olei liliof abf.iiiiiat cpla 
ftru oibus minutiffime contritis.? calidu appltce 
tur Vt lupa. 
De cura conturbationis font. 
Cozrigatur aute accidens Pmi.conturbatio i fo 
no cu electuariis fupzapcfms.a pzopzte cii tiria 
ca ‘faermetis.ifctfi appareret agitationes in fom 
no magne.melioz efl aurea alexandrina exbibt- 
ta cu Decoctione granc£ papaueris. £go aute ta 
les conturbationes fepe remoui Dando in potu.J. 
ti.firupi oe papaucrc Diftlllationts 
flof camomillc.aq et] Diftillationis recentiu flo- 
ru5 croci mirabilis eft.fi Dentur ex ea 
iiii.eunti Dozmitii.Jft Digne quide.qz crocus efl 
De medicinis calidis fomnii pzouocantibus.vt p5 
20 canone capitulo De croco. 
H Capl*3 De cura ipedimenti ,pferedt Pmoe5'. 
3rertiu3 vero accidensX impedimcntu,pferendt 
fermoneeozzigiturexbibendo bis m feptimana; 
3.t.y.teralogodion cu aqua Decoctionis, rozifma 
rini.lte cum ozis collutione fepe fca.a excoctioe 
tfla.Bc pulpe collogntide.3.i.berbe biflozte q vo 
catur fula.34i.33.elci gaiange corte padi 
Ii ana.5.3.(foquantur oia in lib.iii.aque vfq5 ad 
confuptione medietatis.Deinde colentur a foztit 
expzimantur.Dcinde addatur oximellis fquillitt 
ci Ub,y.a alujDiu buliat. £x irta igitur De- 
coctione calida fepe retineatur ut os.'? fiat ex c$ 
collu0 a non fallit. 
fJCapl’3 De cura Dolozis flomacbi. 
iBuartu3 vero accides quod erat Doloz flomacbi 
extenfiuus vel*grauatums cu nocumento Digeftte 
eiufde etia3 notabiliter cozzigitur per ea que in 
quattuoz imediate pzecedcntibus capris petta ft 
iDe expertis aute ad illud efl boc.Bc pulueris ga 
riofilo523.ii.aque Decoctionis ozigani.J.iii. 5UC 
cari al.J.t.Detur calidu in potu in auroza et tar 
detur cibus quattuoz bozis.a folet fedare* floira 
cbi Dolozes a fingultii a frigido fpuem'entes. be 
coctio etia alTari a calamenti vtililTime funt. £t 
quicla laudant fucu recente camomille.fi ex eo ea 
lido.f 4’i.Dentur in potu.f be bis ante que lau- 
dautt #utcena efl puluts ameos.a pzop2ie Datus 
cii aqua mente be localibus aute erptis 
ad illud efl vt inungatur flomachus CU5 calido 0 
leo De enercidcn.oeinde cmplallretur cu empla- 
ftro ad Doloze frigidu fldacbi Dfcrtpto a f\a{i no 
uoJEUmanfL capitulo De Dolore flomacbt verfus 
finc.JBi aute inflaret Vehemens in flom *:bo Do- 
loz pp cuitare apoilema eius periculu5 matus ne 
cede cd quandoq5 tranfire ad opptata.Dtur ttaq5 
tiriace cii modico vini Dulcif 
pzecalefactt. J6t fi non babes illa 
bene fermetati f 3 canonef cii eode vio vt dcu5 e. 
4 Capl’3 De cura D0I052 * 
qui fuit quintum accidens Cttpis tnctn5 015 bis qucde triuerfiomTn» veneo- 
fis rnbtftcanttbisd 7 vcficantibus Dea fut facile eu 
rari poliunt. £t fi vehementius initaret tntingan 
tur fepe fpatule unguento arogon calido Deferi 
ptione tlicolai in antidotarto.et foattue illo eft 
Miguentu5 martiaton ibi bonii 
7 equale4magie cit boc.*ft< olet De croco olei vulpi 
ni.pinguedinis Dabaon 7 eft taffus ana partes e 
quales calefiant/i fiat ex eis vnctio.4go autefcio 
3 pofteriori experientia Ductus q oleu5’De pire- 
tro a oleum De eufo2bio omnes antiquos Dolooef 
fpatulqy potenter curant. 
(jCapT? De cura retentionis V2t'ne. 
Recides mo fextu q me tudicc Difficilius e .fuit 
furta.i.vzine Denegatio. Jft ipfu5 quide Dtfcreta 
multum 7 feftina juratione indiget, ac 
cidens plurimis 7 oiuerfis indigeret inffrumetif 
£3 Diuerfttate ca$t a quibus .puenit.ajidetur ta- 
men in adolefcete ifto a Duplici puentre ca. t>2i 
ma eft multitudo obturl 
tiu5 collu5 vefice adurentia a vifeofitate fua.7 fo 
te ctia contingit a materiebus oppillari 
vias tranfitus aquofitatis ab emulgentibus ad r 
ncs.aut a renibus ad vzitidea v£ ab eif ad vefica 
£t fcida ca pot effe pbibitio tranfitus Debite qua 
titatts aKu5 fptrituu per quos Dilatari 7 coflri 
gi d) vefice collu,que oia adeo Difficilia fiit q no 
fubiacct rcc cognitioni nifi cu contectura magna 
vc pt za pzimi Doctrina pa 8° ca°. i$i igit’ looc 
accidens ab hac vel ab illa cl .pueniat .patretur 
cu bis Decoctionis miltifolis 
litontripon DcfcnptioneTIicolai.fr: 
i.Detur totu calidii in potu. 31ltud 7 foztius illo 
cfl hoc.f< radicis rubee fptee nardi ana 
a.ii.Detur totu caltdu in potu cu.|.iii.aq Diftil- 
lationiscaptU ve. 
jfTCapDe cura conftricticms * 
Accidens veroffeptimu.f.emozoidaf conftrictio 
copletur ex bis que fupaa feripta fuerunt capitia 
Deeuacuantibus mino2ariue.7 tu lege ibi. 
(T De cura Debilitatis 
ilStauu iucturaliu Debili 
tae vniuerfalis cozrigitur ex bis que fup2a par- 
rt'3 ex cibis in p2tmo tractatu babita 
ex euacuantibus 7 Diuertetibus q feripta fueriit 
j£t p20 coplemento bof videtur mibi falub2e /o 
k qp anno ifto vere 7 autuno exponat fe balneis 
n|turalibu3.p2cmi(Tis cuacuationibus 7 cu confi 
, Ita fapicntii.CfOltime vero intentionis finis ac 
qutrit p ea que tn gnqj altis intentionibus tacta 
fuerunt. vnu5fuperaddendo tantu.qp vfus confe 
ctionis De ocoro mirabilis eft ad rcctificandum 
raebza mandantia.7 ad f02tificandu recipientia 
ad laudent oet.3fmen. 
De mala complexione ccrcbzi frigi 
da et bumida occtdentaliter cum mala com- 
plexione totius calida 7 ficca naturalf.Deq? eius 
cais (ignis 7 cura utriufqj. (papl5 p2tmu De cau 
r ilis 7 fanis. 
| \ '3 Diligenter confideretur Difpd 
venerabilis pris 7 ferufoei fra- 
Xbome bononiefie De 02dtc 
. Wtt facra religione vitf 
rs bitur q duo funt principalia pue 
'ta in eo confyderanda.&uof p2imu eft vfis eiuf 
cdpio.que indubitanter Declinat ad calidiia ftc 
t«5 p k a notabt'Utcr.£Etf55 vero punctu cft mala 
tercbzt dus oifpd ad frigiditate a bumtditatem 
jccidentaliter conuerfa. £t pztmu quide ex mf 
ti-3 ocduci pollct*05 fuPficit argumentu fuptu5 a 
tactu cahditate in toto perctpiente.£Bc$oejcg' 
cilitate babitudinis.Xertio cx conuerfione colo" 
213 eius ad citrmu cu$ aliqli opacitate cdmixtil 
pp alicuiuf ptfcolerice mafrci.Quartu 
fignu eft caltditaa a patiente percepta que 
lpfu Vtrlongo tpe Vino a reliquis infrt 
gid antibus. Quintu argumentu cft vzina:p inte 
fa citrinitas perfeuerans. SDextu eft velocitas et 
frequentia pullus eius.£peptimu eft palfibilitas 
cius a caloze.f acile cni cx applfcatide aeris et a 
lioqz inflamatur ille vir .a13 Trequcntcr 
ledatur ex applicatione ad tpfu hoc con 
tingit pp raritate fubftantic eius magis 
frigiditateVdplcxionale.£t qd confirmat totufe 
q cx applicatione potus Dulcis a aliozz calidozu 
ffatt'3 inflamatur ille xirjTz*1 vero _p2incipalis 
tJiipofitio cius eft mala coplexio cerebzi fui fria 
n bumida.qua credo magisfce accidentale q na-' 
turaleiiue permutatio cerebzi pmencrit ex 
lo regimine non bene coopiendi capita exponen 
di ipiu ad extrinlecus infrigidantia.fiue contige 
rit,ppter vehementiae longitudine ftudii ad qtf 
fequitur refolutio fubflantialiscerebzt fpirttuuin 
a buo£ laudabiliuime buidi conucrfto cerbzi fa 
cta fit .ppter longa a .pfunda oozmttione repeti 
te caput* 3fut 40 buidi mala coplexio frigida a 
bumida in cerebzo acquiri potuit ,ppter vcbeme 
tes vigiliae.que I5 pzimo occurfu calefaciant et 
exiccent.ftnaliter tamen pp longitudine vigilia 
rufit refolutiofubftantialis incerebzoadquafc 
quitur multiplicatio per via 
tndigeftidis. £tia vigilie calefaciendo ponunt ec 
caufa attractionis ad caput.<£iTr ctia 
aflilptio cibop ipotuii frigtdcq? a humi 
dosz.a coitus fuper repletione a capitisoetectio. 
n rara eius ablu0 a biictatio abl5 exiccatide.Qua 
cunq5 igitur ba$t vel conlimiliu catrlapoata fa-' 
die peipi pot totumcaput eius a maxie cerebzti5 
bumidum dic bumiditate infufiua que eft aquefa 
a mucillaginofa in omnibus partibus cerebzi iit 
fufa.a maxime in anteriozi.ift nifi efTet eleuatio 
Vapof ab inferiozi regione ad caput, 
que eft caufa refbluendi parte p2cdicta2? materie 
rum at aliqualiter rectificandi eas in moTubfti 
tie*a faciendo eas penetrare magif q 
per fc pcnetrarent.nccefTariu effet q ille Vir coti 
nue pleueraret a affligeretur magna efMone et 
fluxu a capite per n'5am p palatum p 
aures a oculos. fpEx boc igit 
deranti elici polTunt cozrelaria 
q bic vir non euacuatur a nocumento 
imaginatiuepotentte interiozis.ps pzoptefa qz 
aliquando b3buit cozruptione in Idno terribile* 
,ppter qua clamando timere faciebat aftantes et 
focios excitationibus valde cozzuptis*a adbuc a 
liquando cozrumpuntur operationes etiam nue 
imaginatiue potentie pp nocumentum comuntca 
tum per neruos fcdi a tertii paris dfcendetes ad 
maxillas.? ad gigiuas.fiue buiufmodi nocumetil 
fiat p colligandam abfoluta.Vcl p /iin 
plicem condolentiam.fiue accidat ix>c per colligi tii non abfolutam vt aliquid vapozeum vel buo 
rale feratur ad gingiuas inferius.p5 qz mirad* 
fpcciefnocumenti percipitura fenlitiuajpotentia 
gingiuarum ct ouozum oentitl anteriozum in fi 
nillra parte fuperiozi.et videtur eo3 efle Diuifos 
raros in quozum medio imaginatiua potentia! 
fui operatione cozrupta percipit rem fixa5 obi® 
gam in medio ouozum Dentium pzedictozu5 fta 
tern et Fixam quaiyclTct neruns in medio illoznm 
effubtiliter et :fubli 
miter opoztet virum fapientem contemplari caf 
mirabilium effectuum in cozpoze hominis 'appa 
rcnttum.Quod vero ledatur iterum lelione coz 
ruptois opatione imaginatiue potentie.iteru5 a 
pofteriozi manifefte Demonftrari potdl per coz- 
ruptam operatione fenfns vifus compzebcnfamji 
imaginationes et Diuifioncs oculozum.Siue ei5 
Defendit' opinio pictagozicozum que ponebat -ft 
cri extramittendo lx>c Facile 
ritus enim vifibiles cum vapozibus fecum cdmi> 
Xtis extra pulfi ab oculo.rectpiuntiir in medium 
tmpzimcntes in‘ipfiimi'dola vd fimilitudinef ma 
tenerum ex qmbu3 funt geniti vapozes qui,funt 
comixti fpiritibus vifibtltbus.£pt vero Vapoz Fu 
erit denatas a colera fubtili acuta 7 leui mouebi 
mr talis fpirmiamotu recto furfu5.et apparebit 
linea vd punctus colozata colozc citriuo que pa 
rum Durabit.et refoluetur.ct fuccedentc alio va- 
p02C cum fpiritu perfetierabitbuius oifpo ilongo 
tpe cozrupte oimdicance 'imaginatiua potentia 
cozpoza taliter colozata et mota elTe tn aere.que 
nccj j crunt.£x quoTundamento contemplat pi 
tus in feia quare quandoq3 apparebit in imagina 
tionibus cozpoza extra ferri motu circulari afee 
fus vd Defcenfus vd ad latera.et quare quando- 
q5 ifta cozpoza apparent biangularta.trtangula 
ria.citrina albaiubrubea ct fic De aUis.CScds 
cozrdarium eft q bic vir eft paratus ad rrencti 
cas Difpofitiones.per freneftm intdligendo cozru 
ptione factam in operationibus imaginatiue aut 
cogitatiuc potentiarum, aut per freuefim intelli 
geTtdo verum apoftema pamdozum cerebzi / 
Jertium cozrelarium eft q bic vir c patus ad Vi 
giliam compofitam cum fomno cozrupto. P5 qz £ 
eo inuenitur augmentum Flegmatis facientis do 
mttionem pzolixam ct pzofundam opillando et 
mixtum materiei colerice facientis vigiliam ca- 
lefaciendo et rcfoluendo.quare erit oilpofitio :co 
polita ex oozmitione vigilatiua Doz 
mitiua.iJQuartum cozrdarium cil q talc3 oi 
fpofitiones minantur huic viro cecitatej Facile vc 
turam.p3 Q2 aqua Ddcendens multiplicata i odo 
facile congelari poterit.ita vt*fiat ex ea panus ce 
citatis inductiuus.fi Quintum cozrdarium eft 
q bic vir non euacuatur a fufpitione cozruptidis 
operationum auditiue potentie.Vj a fibillo. tini 
tu ct fimilibns.p5 ppter malam complexione pf 
dictam cum fuis vapozibus cozruptiuam tozgai 
auditus et fpirituum cius.(fSertum cozrelari 
um eft q bic vir paratus eft ad nocumenta cozru 
ptionis olfatus et ablationis eiu3.tbzimu p5 per 
pzefentia vapozum colericozum qui babent coz- 
rupere ozganum olfatus et eozu5 fpiritus ita vt 
fetidum percipiatur aromaticum 7 econucrfo.Cl 
Septimia cozrdarium eft q buic viro iminet pi 
culum repentine luftocationis.pp qz materia ml* 4 
tirpltcata tncerebzo 7 ventriculis cius Facile-pote 
•terit Dcfccnderc ai tozcular vel lacfu5 ccrcbzt % 
•tnfundfitt retbe mirabili’ fuper lirato ofli petro-- 
fo quod eft bafis tcflc hominis. iKcinfumavi- 
detur elTe Difpofitio huius viri ce tatis periculis 
agregata pzopter que concluditur virum iftu op 
tere elTe valde Diligentem in regimine fuo f iriq 
tn pollerum Declarabitur, 
v / Capitulum fecundum De intetiombus 
Rabendis in cura baf malaf Difpdu5. 
3taq5zt pzcmiflTe apparet q regimen bmus- vi 
ri 05 adminiftrart circa tria in ipfo pzutcipalif 
cozrigenda.tbzimii cfl circa nocumenta in ccre- 
'bzo pzefentia’ etTutura Fieri a materia in ven- 
triculis eius congregata lefiWoperationum ite 
riozum eius.itSctnn pzincipale eft circa no- 
xumenta cozruptionts operationum vifiuc poten 
tie.Cl£ertium regimen 03 attendere ad egritu 
dinesrolencas.*? etiam ad augmentum nocume 
toznm cerebri 7 vifus pp magnam euaporatione 
ab epate ad caput comunicatam.#X quozum fun 
damento apparet q illud regime Debet eiTc com 
plexum ex bis que calefaciendo xxiccando refolue 
do 7 fubtiliando cozrigant Lapite llomacbi a ccr 
bzi in quibus augmentatur flegmatica materia. 
a etiam ipfum opoztet eile cdmixtum exregimie 
infrigidante 7 Imectante 7 cozrigcntc iapfu5 epa 
tisfo colericam materiam in co mucntam.it qz 
longe maioz eft lapliis Frigidus a bumidus mate 
rialiter 7 elfectiue in ccrebzo 7 ftomacho q fit U 
•pfus calidus in epate.do 03 omnia iftrumcta mo 
Serare F5 iuris bic oftendimr fapietia pi 
ti viri qui omnia inftrumenta medidalia admi 
itiftrare Debet cx bis que funt calida 7 ficca in pzi 
ma manfione tertii gradus.*? cx bis que funt Iri 
gidaa bumida in pzima 7 fecunda manfione fccu 
di gradus.Vt;omm'a talia Deducantur ad mediti 
qz ad fcoam mvinfionc fcdi gradus.£t colligatur 
bi fermones 50 Si Dece quide5 nue 
ris.7 comcnto illius partis ab baly rbodea 7 pluf 
q comentatoze.7 adbuc 49 pzimi ca° z\ (Jurati 
onis malarum fi fa 
tiatiua complexto.lxc tamen funt mibi Diifialta. 
Dato q illa creda elTe leuiiTima viro magne vcili 
tatis 7 edeberrimo Doctozi Domio Bernardo ti 
gai*5onibus.qui valde facile omnia coplere potu 
it.cum ia omnia bcfpcria ftudia lua pzofimdiiTia 
fidentia oecozauerit acet|. 
I Capitulum dc regimine aeris fomni a 
XXeliquarum rerum non naturalium. 
Mt nunc vero paulifper otfcurrendo Dicamus q 
aer climatis regionis duitatis 7 camcre qua ha 
bitat ifte vir occliet ad caliditate 7 ficcitate.qlis 
7 quanta eft caliditas 7 ficcitas que inuenitur in 
pzima parte cftati3 copata ad vitima parte ve 
ris. ct quanta eft caliditas que inuenitur in 
lluna ficca remtfie calefca.cdpata ad eande intefc 
calefactam. £t qz in venire tale 301x5 non eft vbi 
q5 locof bene poitibilc artificialiter pzepareruz 
accendendo in camera igne non valdenuagnu.et 
fumigando loeu habitationis cu tbure aut coloFo 
nia vd ligno alocs.quof altcp fup car 
bonesagnitos.a coburantur in loco ligna abieris 
iuniperi pomo£ lauri 7 confimilw5;7 teneat vir 
ifte velles ftomacho Decenter applicatas panum 
magnu dc grana fuper ftomacbii; poztando. aut jplumactolu De pelle vutturis.aut cerotfi factum 
Dc.5.i.refinecu a gariofilos*. £t 
caput fuu quantii ell poffibile teneat munitu tnfu 
lis calidis oe grana vel altero De lana Duplicato 
vel oe pellibus agninis bene artificialiter factis 
£t conlyderet bene munire pedes fuos reto 
bene calefacientibus, if t>zo altera Vero re non 
natalt.btc vir gcfcat ab oi exccrcitio poli cibu ti 
cozpozali q fpintualt afi ex parte pzoficiedecd 
teplationts in llndio.a hoc falte p .4.1x1238.15 ex 
cercttiu ozadt pfalmodias ledef legendi a leuiter 
vociferandi non noceret ei.ab aliis autes excei*ti 
tjis omnibus quiefeat. 
(jZcrtio i fle vir euitet Ddmittone poli cibu fubito 
fc.l5.cu5 eni pp rectpzocatione calozie in fono fi 
at angmentil in eo.tunc fui a vapozes groffi a ru 
des a cibo eleuantur qui replent caput repletioe 
non bene cozrtgibili.elapfi8 igr Duabus hoztf ab 
affuptione cibi oozmiat capite fuo bene cooperto 
notabiliter eleuato.recubendo fuper Dextro late 
rc pzius.Deinde reuoluendo fe ad latus finillrm; 
7 tmde fup fpina. Mt examiatis Diligenter omni 
bus circuffantiis non effet inconuentens ipfu fac 
q>tcr voimiv refupine magis q tncuruari fuper 
latere Dcrtro.vt euitetur caliditad augmentu tn 
epate.a colertee materiei. 31 oozmitione aute fu 
fxr facte a pector oto fugiat velut ab tgne ne ma 
tcric inclinentur ad oculos.lDenfura aute fomni 
huic viro ell fatis conueniene a fex vfj ad octo bo 
rae.conuententtus tamen dl et Dozmire.vtit. Ix> 
213 q pzecife fex.vt meltoz fiat tn cerebzo Digd 
a a reifteatto conuenicntioz.ali 
a vero tpis pte vigilandu ell .ppter confupttonej 
n Dillractione q fequuf .ad vigiliaf. 
vero pztnctpaliter.llle Vir euitet anic 
accidentia contrillatiua.vt anguffti mcTtaj tri 
flttia5 a meditationes pzauas a hozrtbiliu billo 
ria lectiones repzefentantes martirta fiue mbtef 
7 etia omnes impetuofas aie paffioeo 
p quas foztis a fefltnus ponitur motus in fpiriti 
bus a buc2tbus euitande funt. velut ira foztis a 
furo2 magnus ad vindictas magnus appetitus, 
per bec eni ota Debilitatur cerebzii a materieruj 
Dfgellio pzobibetur. aaugmetu caliditatis t eis 
acquiritur aceti. 
IJlam vero quinto loco hic vir effugiat malum 
regimen penes repletione cibof a 
naq5 nun$ cibu accipiat ntfi verus ad ipfu acci-- 
piendu inducat appctitua.a* nunij accipiat cibu 
ntfi pzecedente afliiptum cognouerit a llomacbo 
expulfu. quoD p eius alternatione percipiet.}* ve 
ro nullu accipiat cibu vel potu fubito vel ingluui 
pfe Deglutitu.duarto ois cibus calidus actu me 
lioz erit ei q frigidus vt cius actualis caltdita® 
7 potentialis cotepet frigiditate potus qui comti 
ntter accipitur non accipiat ctbof po 
tentta fapoze a fubllantia multtt Dtuerfos.^0 noti 
accipiat cibop fpe coloze a fubllantia Dtuerforu} 
multiplicitate.^0 non Degluttat ctbit ntfi optima 
malltcattone pzecedente.p0 tn comedendo no ex 
pendat tpis multiplicitate qd folet effe pzopziu; 
facerdotibus qui multu tpis expendunt in’ come? 
velociter Degluttat qz illud eH 
,ppziu5 falconibus a gulofts.ift ide De pottbuf df 
cendtl eliln fuma igitur cibo$2 a potuit menfura 
D5 effe tanta vt per ea non peiptatur in (lomaeho 
'grattitas tenKo i flucttiatto.Colligtmtnr bi Pms 
nes 3a pztmi capitulo oe regimine bominu5 per 
cibum et potum. 
tp>20 'Citima wo re non ttaturalt.f.per cibii a po 
tu in eligendo Debita qvitate in cibis a potito et 
qualitate 05 pzcmittere.q> q2 materia egritndt 
nu huius viri videtur effe etberogenca in fpecie 
ann fubllantia.Dico aute infpc.qz oato q maio 
pars eius exillat flegmatica a mucillaginofa a a 
qtiofa,tamen ei comifcetur aliquid materiet cole 
rice habentis gradu aduftionis a caliditate nota 
bili epatis huius virt.,ppter qt5 05 ota cibaria p 
ticipare caliditate non valde intenfa.3n ficcitate 
tamen poiTent effe magts eleuata. femplu bof 
effet velut panis bene coctus.a quantitate ferme 
ti a falis habens plufq> panis comunis.pp que ota 
cibaria De farina a oe palla enitanda funt ab eo. 
Carnes antique Difficilis oigelltonis a groffi nu-- 
trimenti Dimittantur, et adlxreat carnibus oe 
pullis De perdicibus a fafianis merulis a turdis 
a auibus minutis.a capzeolt lepozes etia funt et 
vtilcs.CJarnes pulline a colilbtne placent mihi et 
francolmi a llarneaf Mees vero oes fere Dimit 
tendi funt maxie in vfn multo a ttnebe a anguille 
cancri a molles a vifeoii ptlces oes a atiqui oimit 
tantur.a meliozes ei fozet faliti pifces a frixi ma 
gis q elixi.t>zopter que ftfr oio Dimittere Debet 
lactucasfpmachtas blctas poztulacas a crifoltca 
tii cucumere a cucurbita a citrullu.2Delomto at 
mediocriter vti no vitupero.JDmmu at legug v 
fus a pzopzie elixos Difplicct mi'bt.13 affuptio le 
gumtnu cu bonis carnibus cu faluia a roremarto 
no mihi vero calida? a (ppzi 
e ocuiiila? vfus mihi pl}.vt funt fentculus oziga 
itu ferpilluf betbontca menta yfopus a confimilia 
Caules vero oto Dimittantuz a caputii qz obtene 
bzant vifinCFl actis aute a lactictnio? vfus oto 
fugiatur, fiutiru etia p cddimento non mf 
cht placet quonia oculo3 a fpiritus multa vapozo 
■fitate replet.feo melius ell oleu oliua? avDe amt 
gdalis Dulcibus. Iteoleii oe nucibus non mihi Di 
fpliceret. 25ifaminu vero non mihi placet ppter 
magna vnctuoftcate a hutditate eius. Cafeo aute 
Vti pot falce habete etate plufcf fex 
lie aute cafeus a coluffra a recota Dimittenda filt 
fructus aute conuenientes funt ficus recentes et 
ftcce ante cibu comellc a Vue albe bene mature rc 
£ entes a exiccate a amtgdale a fiffict a poma gra 
nata Dulcia a mediocris fapozis tpe fuo non vitu 
perabo.it amigdale ftcce mihi placet 
7 caftanee cocte poli cibil non funt vituperande 7 
Vti quandoqs piris Dulcibus coctis poli cibu cum 
antfo a feniculo bonu e ei.a carobe a patlinace re 
centes a condite mihi placent.et oliue condite. 1 
tcru funt ei laudabiles sinsiber conditu a miro-- 
balani indi a Itebult conditi funt fibi vtiles. CJ 
3Dc peregrinis vero fpeciebus conueniunt ei vt pi 
per vtruq5 crocus galanga ciminu macis 
a conftFia fiue fint ftmplicta fiue condita cii succa 
ro vl’ melle.l] Uinu vero coctu habeat' tn paruo 
vfu.a acetu rarms.feo agrefla a vinu granatoru 
7 arantio? fucus placent.4 De potu aute oicedu 
ell q eligat vinu remiffu in potentia albii vf fub 
rubeu cla? a fapoze habens que Diligat gullus et 
ftomaebus eins.a fi effet in locis in quibus via no 
repermnmr ntfi valde potetia a fiiola.ttlc laudo q comifceat cu? aqua eufragie aut faltem coquat 
aqua? cum fl02ibus eufragie a bene colatam mi 
fceat cu vino p tertia vel qrta parte f? q ei vide 
bitur op02tunu ,pptcr fiicfitate vim.2J3cfurave 
ro potus a cibi tanta fit vt ex ea non percipiatur 
in rtomaebo grauitas n3 tenfio fluctuatio n5 gur 
gulatio multa. Ibec fut in fuma que videntur mi 
bi huic viro opoztuna pzo regimine 1 ex parte e 
ius obferuando in rebus non naturalibus r<cctf., 
«1 Capr? oe regimine p medicinas. 
iUeniamus ad quarta parte ,p regimie pur 
getur in tpe huius byemts per hunc modu/fbzio 
qtudecircaho2a.xi.a pzincipio huius menfis.f. 
dccbzis p totu mefe iauarii accipiat irtas pillas* 
Tk De hiera cdpofita3.ii.pilfa?2 De farco 
cola3.i.pillula?2 pillule. 
vii.cu electuario rof.*7 accipiantur in auro2a do 
rntedo port easimediate p hoza cil Dimidia n nd 
amplius, ibeinde fedeat et expectet euacuatione? 
vfqj ad bo2ae.<? tunc accipiat cyatbu vnu 
aque cocte cu granis feniculi bene 3uccarate t ca 
de.*? port illa tardet comertione ad minus per bo 
ra Vna.C7£>ie vero fequenti hoza pzefcripta acci 
piat bunc potu calidu. ipfum comedere tar 
det etj per.iiii,lx52as port que potu etccrcitetur 1 
D02miat vt’pl3 fibi. fcuius at potus Defcriptto c 
aquea2tbanite.3.ii.aque feniculi. 3. i .aque 
eufragie.3.ij.mifce. fi;Defyderaret hfe potus 
maiozts imp2effionis capiat irtu3* Bc firupi copo 
fiti acctofi.f nenufarisj 
tj.aque igitur artu 
menda fiint huiufmbt Digertiua vt appa2eat V2ta 
colo2e <i fuba fatis mediocriter reducta.a fit i es 
fedimen in fundo fedens albii coniunctum s equa 
le.‘? tunc purgetur cu hoc.Bc ieralogodion.5.vi.a 
que feniculi a eufragte ana.5.i.3uccari fcDe Decoc 
tion{6,5.vi.mifce ? totu accipiatur vt fup2a obfer 
liatis canonibus qui Det funt port mtno2atiuu5 pf 
alTnmptum.(TCum ergo fuerit purgatus p hunc 
modum tuc vtatur irtis tribus remediis vfqj aD 
medietatem menfis februarii primum c 
boc.Biiucci feniculi Depurati p refidentiam .3.1. 
(iicci fpentariequam vocant yar0n.3J.et 
ell illa cuius folia afTimilantur figure fagitte bar 
bulate De qua materia irta f uus Deilalte quatter 
in Die in aurora ante prandium p toram a feante 
cena bif cu vadit aD lectu3 liniat oculos fuos inte 
rius n exterius n erit ei prefidium 
fecundum remedium ert hoc. Bc aloes epattei 
3.ti.puluenZentur fubttliter a cum fucco rof for 
metur pillule ex omnij.vi.s a.quarta Die purga 
ttonis ocinceps cum 40 fero recipiat vnam cum 
vadit aD lectum4J£erttum remedium e thoc.Bi 
ligni aloes.3.1 j.folii.5.t.macis.3.ii.viola?2 
endiute a acetofe.ana.3.i J.puluerifentur omnia 
per fe.ketnde comifceantur bene ccnquafTan°.lbe 
indeDeh°puluere hic vir fine martii cu 
vadit aD lectum puluert5Ct et anteriorem parte 
capitis per medium eius per quattuor Digitos fu 
perafpgendo cptitatem fex gno$z ordet a cum ap 
ponet fecundum tunc cum fetula confricando oe 
ponet prtmu5. hec quidem inrtrumeta vident 
latis conueientia vfcg aD mcdietatC3 menfis mar 
tii velfmemeius.C|tum autem aouenerit me 
dietas menfis martii tunc ifte vir omni mane in 
aurora cum condition ibus euacuandi fuperio tac 
tts accipmt*tti't.5*bicre fimpltcis galtei cumit.5. 
aque maiorane calefacte a obfnctport ipfu5 ftcut 
De altie cuacuantibus DC1I5 cft. (JXerttum vero 
fpettale remedium e hoc.Bf. peucedani artbaitc 
wiuf? arirtotolo. bacba£ lauri ana.eto.i.bulia 
nt in bona cytitatc aque vfque aD confumptionc? 
medietatis a cum hac aqua calidap boram ante 
cena5 abluat omni Die pedes fuos a genibus vfq$ 
aD, plantas.tfXertium remedium ert Vt memor 
ftt apponere capiti pulueres Vt in ca° trecedenti 
Dictum crt folum omni 4a Oie femd.l| Tertium 
remedium principale crt vt cum accipit irtu5 pul 
uerc fuper caput temp accipiat vna oe pillultfan 
te kripti9j(f remediu eft looc. corti 
rtapbiiagrie piperis albi calat' aromatici a cube> 
ba$2 anaj.i.liquiritte mundate a minuti incile* 
3.i.piretri bene triti.3.it J.buliant in.vi.lib. aq 
vf? ad confuptione medietatis.a er bac aqua cale 
fca accipiatur cyathus'cum.3. i. 5uccari Dua£ coa- 
ctionum. a tunc patiens accipiat oe ea in.02C fuo 
bis bene lauando tpfu.a 5a vice gargarizet .a fic 
reuoluat opatioue a collutione ad gargarifmu. 1 
econuerfo vf$ ad confupttone Dei cyatbi.ec ita faci 
at p Ima et Dimidia ante cena folu mediu cya" 
tbu5 illius Decoctionis confumendo vf3 ad cdplc" 
mentu totius oecoctionis.et \xc furticiant ei cottu 
at a vf3 ad pztncipm geminof vel medietate ma 
ii.4} CU5 ante aduenerit ertatts p2tncipm vtat 
quinq5 remediis infraferiptis. pzimu. Bc aque 
berbene aque eufragie ana.5.i.aque feniculi.3.tu 
mifce fi accipiatur in‘auro2a mediocriter caicfce 
port qua?: fuptione imediate oeglutiat pillula3 v 
ita facta oe aloe abluto.a.vi.(p.3.cu fuco2of.£" 
rit cni modus Digerendi materias a attrahendi 
•eas a iuperiozibus ad inferioza medio tractu di 
uerfionis aced.f HScb 3 remediu? crt boc.B* fuci 
artbanite.3.ii,aquemdlis.3.iii.calcfiat totu a $ 
eo actu tepido vel mediocriter calido circa bo2a 
jcxi.oi Dic fcmcl a fine mati p totu menfe fiat tra 
ctus leuiter p nares ter er Vnaquaq? ipfaf in fpa 
xio vnius boac.£t attedat q quado attrabit bac 
aqua habeat fep os pleim aqua tepida et juccara 
ta.vt mclio2 fiat illius caputpurgii ingflTus ali 
ter nihil faceret.fTertiu remediu crt vt cu ad" 
uenerit pzincipiu? menfis iniit 01 fingulo vel ter 
iio mane oeglutiat coclear vnu rilobalfai codttt. 
J6t fi ,ppter necertitate celebzandi non potiet reci 
xrc illud in mane recipiat ipi'115 in fero per tres 
ante cena.<j 0uartu5 remediu3 ert.B< fel 
is ga5dli vel, capzioli fellis fabotb pifcis.et ert 
lucius fluuialie ana.3.ii. fellis capzim.3.iij.a 
que mellis lib2am.|. eufragie ligni aloes ana 
.3.i.|.pulueri3entur omnia puluenZanda etxmi 
fceantur bene ad inuicem in ampulla bene grof" 
fa.et circundctur ipfa argilla bene eplartrata ad 
groflitudme vnius Digiti.oeiude ponat in furno 
port extractione panis.et ibi Dimittat tota nocte 
Deinde extrahatur ab apulla argilla illa.?, refer 
netur colliniem fua apulla bene foe 
trto ent port fine menfis iulii incipiat mane ante 
cibu3 ponere in oculis cuilibet oculo vna guttam 
Decumbendo fup fpina in antro obfcuro.a hoc coi 
liriu5 erit fibi fep vtile oi .pcertu vite fuc.*7 ert re" 
mediu5 magne vtilitatis4f Quintu3 remedium 
ert boc.Bt granos feniculi aifi carui leutrtici ana 
3J.fe.gaUttrici vel pzepati. 3.1 .falis geme.5J.cu3 fuco rapa£ fiant 
pillule dc quibus hic vir a p2incipio menfis augu 
fli vf5 ad mcdiu5 octob2is accipiat vna pap ante 
cena 7 alia tertio fero pod ipfa p Duas boas pod 
cena.7 ita rcuoluendo .pcedat ab illa que ante il 
la qua pod cena accepit vf3 ad mediii octobzis 7 
cctjilCu ergo ia aduenerit medietas octobzis. 
tunc incipiat vti tnbns remediis inf2afcript| cd 
tinuando ea vf5 ad mediu nouebzis.7 tunc incipi 
at vti remediis Diurms.que pofita funt in fuperi 
02t ca° regis aute indru 
mento22 cd boc.Tk refine electe bene 
amcos amomi ligni aloes ana.5 J.abze.g.vi.mu 
fci.g.ii.niacis^.iJ.violaf flop nemifaris ana* 
3.ii.Di(foluatur refina cii luco rofaf 7 cu fufficien 
ti quantitate cerefiat ce20tu5 bene tenax be quo 
extendatur fuper panno De grana latitudinif me 
diocris fpafe.7 applicetur rafis pillis fup anteri 
ozi pte medii capitis.et ibi continue adbercat .7 
fi Deponeretur crefcetibus pillis reiteret rafura 
et apponatur ccrotum.<rSed5 vero reme- 
ed bcjc.TV oppoponacis ferapmi ana .3.1’ J* 
reline.3.iii.eufo2bii.3.i.calami cobudi auripig- 
menti ana.5.ii.inco2po2cnt fimulcum aqua falif 
armoniaci.et fiat cerotum longitudinis lubmif- 
fis et applicer poderiozi pti que Dr alteraten.et 
ed locus vbi coniungitur finis colli cum pzlcipio 
ergo cerotum illud tanto tpe 
vt pte exornet ita vt educat virulentia ab ipfa. 
et tunc curetur cum vnguento apVo2Z p fpatium 
vel trium menfium.€|Xertium remcdiu5 
ed boc vt.f.bdt tpe ide vir oi feptimana ter vf fal 
te bis madicando Deglutiat vnu mirobalanu3 cd 
ditu.7 fic rcuoluendo cura per tepo2a anni fpero 
q mia clementilfimi iefu Ducetur ad Ianitate5. et 
pzeferuabitur ab euentu accidentiii ad 
que paratus eft.£t Ixc ad laude oipotentis fuffi- 
cerc poliunt ad recuperanda fanitate qua fibi i» 
ptiri Dignetur miferico28 Deus qui ed benedeus 
in fecula • 
( Confilium dc plenitudine capitis ex multa mate 
ria flegmatica ex qua paratus ed incurrere Dolo 
zea iuuetura# pzecipue 7 alios Dolo2es. 
'23tenobilis alamanus egrotat 
i $ plenitudine capitis a multa ma- 
teria flegsnatica Defcendente ad 
partes inferiozes que recipitur i 
mufculis 7 quadoq5 mt 
tipliem tranfit vl'5 ad lumbos renales.7 recipit 
ecia in renibus.7 ed ca D0I0218 extenfiui 7 graua 
tiui m p2cdictis partibus. £t bec mate 
ria multiplicata 7 iu renibus retenta a calor po 
tenti epatis 7 renu conuertitur in multas arenaf 
ex quibus fatis p2eparatus ed ad generationej 
lapidis in renibu3.7 li erit bomo mTto coi 
tu v:en3 7 multitudine vini albi 7 valde fumofi 7 
multitudine aromatu 7 fozti equitatione fup ccjs 
labo2iofe incedentibus. £x quibus etia omnibus 
facileedviderequaliter ide ed p2epatus ad Do 
lozcs iuncturaf.7 ia apparet in eo pzincipiu fu- 
fpcctionis taliu D0I052 in eo. qz ia pluribus ante 
Dieous padus ed Dolozes in coxis vi’3 ad genua. 
regimine igr eius euitet vfus cibo$2 
7 jppzie pinguiii 7 lafiiamo? padiltTi leguminu 
t vcntbfop vt cepe allei rapbant cnulc 
7 itmiliu.Jfcuitet etia vina fumofa vt tac- 
tu 5 cit i coitu 7 fozte cxcercitiu <7 ,pp2ie pod cibu 
Pzocuzet purgare fc a tpe p2efcnti p totu5 bunc 
menfe.aut falte vf$ ad medietate maii cii boc mto 
elcctuarii indi.3.iii.3garici dcctt.5.5* 
falis geme.g. i i. 55. g.vi.accipiatur totu calidum 
cu aqua mellis in auro2a.i tardetur cibus eiufp 
fex bo2as.accipiendo tamen pod quinta boza v- 
m fcutella bzodii macri cu J al. 3fccc 
pto mino2atiuo accipiat boc oigediuu qd contui 
et fex vel fepte vicibus vtendo toto boc tpe regie 
laudabili abo$r 7 potuu.1V firupi De eupato2io. 
firupi De calamento oximdlis cdpofiti ana.f J. 
aque betbonice aque abfintbii a faluie ana.J.i.mi 
fce accipiatur calidii a poft ipfu tarDtur cibus cjt 
tuo2 bo2ie4T£fccepto Digediuo mane in auro2$ 
accipiat boc (olutiuu.TV DeTarcocola 3. 
De reubarbaro.5 J.boni ponderis re 
fozmcntur pillule, vii.cu electuario fuci rof7. St 
ante Diebus quibus afluit Digefliuu venter eet fli 
pticus accipiat oi fero vna De pillulis ii1ie.1V a- 
loes abluti cu modico aque maio2ane calide.f J 
tnafticis cubebaf ircos ana.g.iii.falis indt.g.v. 
refo2mentur pillule cu fuco ro£.ex 01.3. vi.7 acci 
piatur ex eis oi fero inmediate ate cena.(ft>oil 
9 Vero fuerit purgatus Diligenter oi mane cum 
furget a lecto lauet fe ab inguinibus vl'5 ad plan- 
tas pedis cu fozti lixiuio in quo cocte fuerint nu 
ces cipzeiTi vfqj ad.xl.7 lit calidu.-tc tep02e 
quo fe abluit accipiat femper ante p2adiu 7 cena 
per media bo2a rotula vna idtue 
fpqz elcctuarii Deaco20.5.ii.fpeciqz plirifarcbo 
ticon.5.i.5uccari al.libj.cu aqua mai02ane fiat 
xonfectio in rotuli'3 medie.5 {TUdpletis me iftj 
fi remanebitfanus boml ed.fiautc non expoat fe 
ad balnea que tnueniuntur in Diocefi duitatis pa 
due in quibus balneet fe bis in 02tu folts.7 in 23® 
bo2a.7 non det in balneo infufus amplius qua5 p 
inedia bD2a.£t caucat fibi a potu oi du cd in bat 
nco.7 poft illud p bozas ouas,7 etiam a coitu 7 a 
ludomuiief. 
{tonfiltu De m3la cdplexioneceifoi frigida 7 bui 
da cu multa materia flegmatica aquofa 7 mucil 
laginofa multouens. Jliquado aute falfa 7 aceto 
fa que quandoq3 Defcendens ad pectus inducit tuf 
fi'5 cu rafcatione 7 mala coplexione calida 7 ficca 
iplius epatis. &x quibuspuenit in toto capite do 
L02 grauatiuus 7 freq?ter ventofitatu et 
vapo$z in eode motus 7 cogregatio. Capl’3 p2iu5 
d '' \ Wpofitio buius nobiT ragufei p2i 
M Wk cipalis ed mala cdplexiotercbzi 
m frigida 7 bumida cii multa mate 
W ria flegmatica aqnofa 7 mucilla- 
\ x 7 ginofa vt in pluribus J\aro aute 
falfa 7 acetofa.Jfcx quibus pueit in toto capite do 
ioz aggrauatiuus 7 freif ter ventofitatu 
7 in eode motus 7 congregatio.Onde non 
raro materie pzedicte catbarri5antes ad pectus 
multiplicant in eo Iputu cu multa rafcationcfre 
cytius 7 raro cum mfli.i q° qde fputo qiiq5 acf do 
repzcfentatur.qz pp multa eiufcftitatem 7 frigi 
ditate fapo2 talis acquiritur.CjfCaufa vero ppt 
quaj in eo frcjjtms falfedo acredo repitur e p 
pter materia colerica in epate fuo qtf a generbe valde calidu cft multiplicata que colertca mate- 
ria potuit capiti comunicari p modu euaporatd 
«is.aut qz fiT per venas cu languine in,pp2ia fub 
dantia ad caput oclata cd.pp qua cam etia i eiuf 
oculis citrinitas continua fp apparet.7 totius fa 
ciet coloz ad citrinu in ozgano auditus et 
ue quandoqj; tinitus pzcfentia non abfced it.3Int5 
7 facile videri pdt.pp gd ante oculos cius Dclufio 
nes apparent mteriof 5-7 f tertii tractatu 4* 
imaginationes appellate.*#:* quo£ itef funda 
mento aperte Deduci pot cuiufda Difficultatis an 
belitus interpollata exacerba0 que ad fpe5 afmatl 
cfda ad qua patus ed ex Dflu 
xu Deduci pdt.vtcoIligitur,ioa tertii tractatu z* 
ca° Joce eni egritudo quidoq5 reuolui 
tur p periodos in exozdio capituli illius legedu. 
Icuiter igitur pot concludi infup frequens opptl 
latio in eius epate adueniefeu tenftone aliquanta 
a ooloze non lem moledas ipfil. Qualiter ei5 ma 
terie ab epate ad caput delegari poffimt. taliter 
7 facilius flegma a cerebzo ad epar facile effundi 
poffe non videtur Difficile. CfColligitur igitur i 
fuma lapfii idu coplicatu effe ex mala coplexione 
frigida 7 bumida materiali ipfius cerebzi.mala 
coplexione calida 7 ficca epatis.que ambe Deteri 
02e laplu efficiut inter tertii ca° rfxau 
fis catarri in Ira colligitur. 9But aute lapfus idt 
variis accidentibus fuperius tactis concomitati 
vt grauitati ventofitatibus capitts.Xtnitui aurif 
7 imaginationibus multitudi (puti exer 
attui 7 rafcatii. tenfionibus 7 opillationibus epa 
tis 7 Dolo2ibus eius que oia valde facilcfignis p 
pziis mondrari poffunt.que qz in enarratioe ci 
ru virtualiter includuntur Dimittantur ad pze- 
fens.CjfColligcndu igitur ex pzedictts g? Dtfpofi 
tio talis Difficulter 7 cu magno labor curari pot 
6 indiget regimine p res non naturales 7 medi 
cinales mftu fcictifice menfuratas.fliuoD apparj 
qz ea que caput calefaciendo 7 exciccando cofercc 
omnia fere talia epatis Oifcrafiam predictam De 
teri orem efficerent 
(TCapitnlum fecundu De regie p Dieta5. 
degatur igitur primo duitate regione camera 
vel loco habitationis aerem habentibus palper 
ao caldum et ficcum t'nclinatu3 7 non excellenter 
(Quare fugiat locum ventofum bumidu fubterra 
neum antiqua 7 tedudtnalta cdifitia habentem 
7 ppe aquas 7 flumina 7 reliqua biicctatoe mfta 
nocentem.Similitcr euitet caputcos 7 vedes ml 
to fudore infufas caput pectus 7 corpus aD opilla 
tiones preparantes.tfibimittat etiam cibos va 
porofos vt funt pinguedines omnes legumina et 
aquofa cibaria omnia vt fructus recctes.vt «ra 
fa 7 fabas. Effugiat ed fria cibaria Valde vt lac 7 
fibi fimiliaJtem 7 vifeofa omnia cibaria vt pifcef 
cutes ventres neruofas 7 vilcofas almm ptes.lbi 
mittatetia acuta cibariavaldevtalleumcepe- 
bulbum raffanum'finapifmum.7 genera omnium 
reliquis autem c ibariis preter 
kc genera regatur (uo modo.€, De vino autem 
vtat vino no valde acuto vel fumofo oppaco gro 
ffo vel vifeofo. vinum autem eius fit colore albu5 
vel cerefoleum Dictu fubdatia fubtile nilo0 
groffum 7 fit diafanum 7 non turbidumJn fapo 
re aliquantam Dulcedinem non tamc excellenter 
feo mecfiocrfter eleuatum, aut fit mediocriter 
ponttcum i brufcum.l5 non ita mihi placeat boc 
fecundum ftcut primum £Pmne autem tale arda 
ticitatem habeat notabilem. 4J9qua wo cius 
fit ex bono fdte vel fluuio accepta Diafana fubdi 
tia (ubtilie vnctuofitatie7 limofitatis ptem oe5 
excludens.aut cx puteo electam mineram babeti 
te. aut oedfterna accepta.2&b aqua falcedo ornis» 
excludatur qlte folet hzl falfedo i ctdernis citatis 
venetiaf vt in pluribus. filExcrcitio aiit; vten 
dumed a nobili iftomanem rcccntiori oiei pte 
n boc i diebus caloris vt a principio aprilis vfqj 
sd medium Octobris.fteliquo vero tempore cx 
cercttari magis-conueniret in fero a ante cenam 
autem excercttium ed paffim mediocri 
frequentia ambulare aut equis fuperfedere cj? na 
uibus vebi 7 curribus. CJJDulta aute cibo$z ina 
«itione euitare 05 7 matfe in Diebus calozis pp 
Debilitate 7 inflamatione ad que paratus ed ar- 
gumento accepto a Dideperie epatif fup2afcripta 
I5 ad abdinentia inclinare magis ad cibo» 5 
titate multa libi conuenientius-videret ppt ma 
la coplexione frigida a bumida fupzafcripta. 1« 
fiima igitur ab abdinentia Difcedat folte frequeti 
Altatur aute qtitm cduenienti qua doma 
•cbus non grauctur.n5 in eo potus fluctuare per 
ctptatur.Jfcx quibus vires co2po2is redauratas 
pfeuerare percipiat.itt li a mediocri ci 
£052 a potuu fcccdendii contingeret ,pba 
Miter Defendi pot qd minus malu ed ad menfu 
ra aucta afeendere argumento fupto abetate qz 
confidens efl vt a Digediua flomaebi que conucni 
enter Ic I55.7 a tpameto epatis fuperius affignato 
3n fdno aute ficut a in cibo£ menfura non minus 
fapienter ager D5. 35o’nus eni logus parup equa 
li aph'02 Videtur conuenire magis $ bzcuioz.vi 
uificat eni virtutc.lapfu5 cerebzi cozrigit 
materiasfrigidas Digedioni Difponit.Digedidcs 
pzima a fcdag melius pfici facit.nj ex eo augme 
tu flegmaticu in cerebzo 7 reuatifmuj ad pectus 
timenda funt a non aplioz.capitc conuenienter c 
leuato a tecto.fuper oextro latere pzius. Deinde 
fuper finidro Dozmiendo. ftefupinas aute oomi 
endi figuras a alias pzeter idas euitet ,ppt cam 
notadj Hccidentiu5 aute aie tridantiuj timef fa 
rientiu a occupationes melicas ipzimcntiu cuit5 
occurfu.a maxie oe5,ppter que a a fdno a excercitt 
0 a bo2a conuenicnti afiuptiomscibi fepct.altter 
«on fibi Icuis periculi onus incubct. 
iCapitulii terttuj dc rgie p medicinalia. 
Ibe regimine vo mediciali follicitus clTe 05 ex fecj» 
tibus.'3gitur Die Decia quinta buius menf mane 
Duabus Ixuis ante oie accipiat boc minozatiuuj 
cu medio cyatbo aque calide cu juccaro cocte cd- 
mixtil.poil cuius affuptione imediate oozmiat p 
boza Vna.Demde vigilet bozis quattuoz pod qs 
bibat cyatbii magnu aque ozdei cocte cu juccaro 
poltquapbo2a accipiar pzandiu. (7£d aute mi 
nozatiuu tale. Bc manne electe. J.i.j. reupontict 
anifi ana.c5.tu 
aque cicozee aque eupatozii ana.^.i.f,remaneat 
tnfufa per Die naturale, ocinde colentur a conuet 
eutcr expzimantur 7 bibatur totu vt lupza.C" 
$od minozatiuu pfdictii accipiat boc Digedmu 
quoufqj videbit in vzina nube alba in fundo 7 ic 
dente comunta5 7 tranfparenre.7 accipiat boa p? 
dicta calida 7 pod eius affuptione tardet cibu qt tuoz bozis aD minuo, firupi Dc ediuia.$,i.fi? 
De fticados JJ.aque cicozec pp epar.aque abfin 
tbii ,ppt ftdacbu.aque melitite ,ppt cerebzu ana 
J.umifce.Ooft illud aute Oigeftiuu eradicet' ma 
teria cu bocfolutiuo.Bt pillula? Dc biera ma.pil 
luia? oe ratbarbaro ana3.t.pillula? t5 farcocol 
la.3j.refozmentur fex cu modico caflte.? accipi 
antur boza ? conditionibuf vt De minozatiuo fto' 
maebi DC1I3 eft obfnari.f ca eradicatione matie? 
tranfeat ad confoztattonc pzedco? mebzo? aim 
boc electuario cdplicante virtutes ccrebzales fto 
macbales pectorales ? flo? antbos. 
Xh.ii.tgicoms faluic bctbonicc fticados pulegii i 
fopi liquiritie cinamdi electi ana.5.t J.rofa? vio 
ia? fpodii flozu eupatozii ana.3.ij.ic.ediuie fca 
riole cufcute ana3.i.|capilL vcn. pzaflii arifto*. 
ro. fu.meu.ana3 J.grano? fiftico? per Die na 
tnrale infufo? in aqua maiozane &UiL 3uccari 
alj.iii.mellis ror.colatt libjiiat electuariu oe 
quo ot mane in auroza accipiatur >(3 ad cjtitatc 
3 J.? in boc ftat fundamentu curationis 01U5 oi- 
fpofitionii pzedicta?,Sdbuc etj fi poft pzedicta5 
purgatione ftipticitas vetris iualelceret. aut gf a 
edpiete abfeifionis reliquia? materie?, vtat' iftis 
pillulis ex quibus accipiat vna vf5 ad 
Duas bis in feptimana ? paru ante cena.aut acci 
piat ex eis bis in menle in auroza d mi 
nozatiuo ? eradicatiuo dcu5 eft ? funt alo 
es epatici electi.3.vi.infundantur m.3.v.aquect 
cozee cu iftis fpeciebus.Bt mafticis reupontici a- 
nardi 
ponatur folt vf5 ad confuptione aque.Deinde ite? 
remonetur.? ftc fiat ter.? fozmentur ex eis piilu 
le ex banc etj intentione confert ta 
lis confectionis vfus.ex qua p tota ifta eftate vti 
pot accipiendo rotula vna fmediate ante pzadiu 
? ccna.B< tmik0? De viol’ Defcriptione 
{antidotario eleumi De xiloaloes 
uicene 5° canone fuma pa ana.5.i.fpe? Diarodon 
vfualis.5.J.juccari al.libj.fiat confectio folida 
fn rotulis puis.Confert infup freqns vfus abluto 
nis pedu cu aqua Decoctionis vior.ror.folio? fa 
licis ? nenufaris ? camdille in eftate gbus addi 
tur folia faluie lauri ? rozifmarini in byeme ? fi 
at ablutio Ip ante cena5,2l!;ile etiam multu eft fe 
pe caput fricare ? pectiare,3fblutide au 
re capitis non vtatur frcqfter f3 fufficit bis in me 
fe caput abluere.facta fep illtco ipfius exucatione 
conuenientiXponfectio bona ad ca 
tbarros a capite ? facicdu expuere ? excreaf ma 
terias vifeofitare ? frigiditate in colatozio guttu 
re ? ifofago inuifeatas. penidia? J.iit. pzalTii 
ifopi oppoponacis artftolo. ro.ana.3J.ireoe.fe* 
Xitice ana3.i.liquiritie aifi capilLve,ana.5.vi i 
croci piperis al.? lon,ana3.ii.3uccari al.f.iiii.a 
que fublimationis pzaffti fufficit.? fiat confe 
ctio folida in rotulis puie.foec funt que iudi° me 
0 vtilioza fieri poftunt in cafu confiTi.^fmen* 
Confiliu5 De monopagia periodica a eolera Vttd 
Ita.lDe ablatide olfatus.lDe fcotbdia.iDe cozrupti 
one Dtgeftiue.?De Doloze renu.JDe epate calido ? 
ficco.iSeconftrictionefluxus emozoidalif.lDe mo 
tu termulo cozdis ? De omnibus caufis ? curio. 
0£ mena mea otiofa foztafle vt cr 
do Delitus Vilefceret.Yle quoque 
fructuofa mibi ? confuera cdtepU 
tio in labilibus ? opcrabilibnf fa 
pientie medicinalis ab lxkft& ct 
cerettattone oefifteret.*fte5 nubi nuper ardua cd 
teplatione Digna bumane fpecici pendula fragili 
tas condonauit.J£fl eni nobilis quida 3tliolus oe 
Vzfinis ? cdmendatiflimus adolefcens variis Di- 
fpofitionibus et anXiofe fatis affligitur.ex aliqui 
bus quo? neuter Decidentie ? tertii fignificati 6 
«ominari pot.non nullis vero egritudinibus la- 
bozans Dici pot.41 eni vir ifle labozat foda pyo 
dice affligente tpfu aliquando poft.xx.Dies.aliqit 
eft cu boc Doloz ille capitif i an 
teriozi parte eius vf3 ad oculu eueniens a perdu 
rans non raro.xv.Vd.xx.Diebus qui non folii eti 
#5 fenfu tactus intrinfecusieo in exteziozi parte 
etiam vero pzincipalis Di- 
fpofitio ipfius eft egritudo fimplex feper in eo exi 
flens*? eft apta permanere pp fixione fua.nifi ali 
ter eide Diuina ,pmdentia.aut medicinale benefi 
ciu fubueniat.que quide eft odozatus ablatio per 
qua a cuiufcuq3 odozabilie perceptione pziuatus 
eft.C/Zcrtiu vero pzincipale accidens eft oifpofi 
tio fcotbomica.que etia coniuncta eft imaginatio 
nibus que non aliud ipoztant q cozrupta ee opa 
tione vifiue potentie.ita vt eide appeat in aer ex 
terius percipere fenfata vel fozmas Vel colozes q 
neqcf in aere reperiuntur.velutjunt «ebule a3«- 
rino ? rubeo coloze colorate.a quibus cu contigit 
ipfu remanet eide in toto capite Doloz.CTOuar 
tu vero accidens eft coplicata Difpofitio ftomaebi 
ex Diminutione ? cozrupt ione opationis Digeftie 
ipfiuf, Scribit et q Dimtute Digerit.? fentit i fto 
maebo fuo ardoze qui non aliud ipoztat q cozrti 
ptione Digeftionis p qua obiectu.qz cibus i quod 
Debet opari potentia e ad 
inflamationc vel aduftione.ffDuintu vero acci 
dens eft Doloz in renibus inspoliate affligens i 
pfii ? non aiTidue4f35extu vero accidens eiufeft 
epatis ipfius a ,ppzio tpamento pmutatio ad ca 
lid itate ? ftccitate notabiliter intenfas.p qua eti 
ajnotabiliterfolct?pluriescolerice febzicitare 
GSeptimil vero accidens i eo eft foztis ? fixus fln 
Xusemozoida?conffrictio.quetamen ineo non 
raro fluere folebant ? multu.(f Octauu vero ac 
cidens eft motus tremulus ctozais ,pptdr que vir 
ifte frecf ter conducitur non folii ad defectu aiofi- 
tatis feD lipotbdia.? etj ad vera && f 
fuma eft buius Viri Difpofitio aggfgata.in qua fi 
xonteplatur quifpia fubttliter meditari D3*appet 
q Difficile fatis erit inuenire modii laluandt eae 
tu I0055 aecidentiu an ab vna ? eade ca pueniant 
an a pluribus ? in Dubio non minus 
videtur effe Difficile curationis inftrumenra coue 
nientta repire.ppter quod circa ea videtur mibi 
contcplandti effe vt nunc fequitur. 
lectio feda narrat eas illo? aecidentiu ? Decla- 
rat ea per figna conuenientia ? continet octo ca- 
pitula fanume? aecidentiu pzcdco?. 
(fCapfm pzimu De ca monopagie piodice* 
t>zimu capitulu inueftigat caufas pzimi accidet} 
•f.Dolozts capitis bnins vtri.quonia nemo intro 
mittere D5 manu fua ad medicina nifi Doceatur t 
pztmis vt fcripfit gajfgj£ ca°.3deq antecy enuntte3 aliquio Oc ntd curationis ba$2 Di 
fpofincnu,o5 vt in p2tmis Doctus ft'3 oe efientia i 
pf4£.£ft itaq5 ooloz huius viri,q2 elTetiale nocu 
mentii ccrebzi ipfius a per colligantia ipfius 
pitis ad coz 7 ftomacbu a epar pzincipaliter. qd 
quide facile intclligi pdt.quonia in capite huius 
viri ppvia indigeftionis multiplicata funt flegma 
ta acctdentalitcr groffa magis q naturalit. quo 
nia vir ifte bj epar a renes notabilit calidos. 13* 
p02 ergo a fanguine a colera a pzedictis mcbzis 
clenatua occurrens flegmatice materiet in ccf b° 
tuuente p modu refolutionis reddit flegma grof 
fius q naturaliter cxiftat.tt quonia vir ifte bal- 
bet ex naturali copofittone cerebzt vias attguftaf 
vt ex fenfu vifus pot.JEt etia boc 
paret eo q2 per comuncs vias eflufionu nihil eu* 
cuatur.aut pa£ oe eo quod in cerebzo babundat 
ideo materia bec flegmatica; comixta coleze val 
de facile mebzu.vel vias cerebzt naturaliter flrt 
ctas opillare pot cu non ocficiat ex pte mebzi VE 
ex parte materiei, toec igitur materi* 
in cerebzo multiplicata n in panniculis eius 
lozes facit vtplurimu extenfiuos a grauatiuoa 
cx parte onti 7 pugitiuos ex parte mi 
xtionis coloze.<|Unde ex bis concluditur q loee 
eft foda a materea flegmatica grolTa 7 
colerica inuice comixtie, kqt c% illo qpbic 00 
loz eft a fequitur 5® 
q bic eft 00I02 anteziozis partis capitis. £t kq 
tur 40 q bic doloz 03 oenomiari monopagta v 
nius fequitur S° q bic eft emi 
graneus ocnominandus.quonia I5 ifte ooloz fit 
vntus medietatis anteriozis.f.oiftincte a pofteri 
02i.non tamen eft cmigranea.eo qz cmigranea i 
poztat ooloze vntus medietatis capttts.f. oiftm 
cte a finiftra Vel econucrfo Vt fcripfit Coznelius 
celfus pzio pzactice capitulo oe emtgrauea.JEt fe 
qui tur vitio q bic ooloz eft piodicus nominanda 
eo q2 reuoluitur reuoluttone afflictionis per nue 
2u inter Vna pyodu5 7 alteri interpofitajt. 
2ft,vero ex pzedictis occlaranda font 6trt* 
C>zimu quide eft quare 00I02 ifte magis anterio 
2C pte3 occupat q alii capitis, fcucendu itaq3 q 
caufaxft ouplex.Oua quide alTignida e.vt bic 00 
I02 eueniat partt'5 per colligantta3 ftomaebi aut 
miracb. 1)ec enim ouo membra talem Dolorem 
faciunt t anteriori pte .vt -prima tertii tractatu 
2° ca° 70 oum ao illuo.i.foda quidoeg- 
figntficatur ex pte Doloris .que cum fit cum coit* 
te ftomaebi plef$ incipit in anriori pte capitis 
et infra ,pa£ .et que.f.foda fit caufa miracb oecli 
nat ad anteriora valde. <J £c ex Ixjc fudamento 
foluere potes facile quare Dolor ifte occupat ocm 
partem frontis aD medietatem coifTure fagi 
talis OU3 Dixit Xfuicena aD anteriora valde.i.ao 
totam anteriorem partem Declinat talis Dolor 
tdoffunt autem preoicte partes.f.ftdacbus et mi 
racb comunicare magis anterioribus partibus 
capitis q aliis ,pptcr plura.imum eft q fi 
talis foda fieret per colligandam nd abfoluta ab 
anterioribus partibus ao anteriorem aliis pari 
bus facilius potcft eleuari vapor vel materia aD 
anteriorem partem capitis cy aD alias ,ppter re 
ctitudinem afpcctus.Cftt fecundum motiuum e 
qz vapor vel materia maiorem * 
rectitudinem., babet aD anteriorem partem Dum 
«loiatur a ftcacbo vd mtracb.cf ao poftcriorem 
vel aliam partem capitia.probatur qz venaz»5 
ct per quae a miracb et a ftdacbo tzau 
fire potcft ao capnt velut vapor vel materia ma 
ior eft rectitudo ao anteriorem q ao aliae ptes 
capitis igitur acetj.confequen9 patet a antecedes 
arguitur eo quia a luperiori parte cbilis afeende 
tie ramificancur vene que inmergutur in panicu 
ioa cerebri interiores ct ej:tcnoree<JXcrtia ro 
eft qz cum boc q \xc membra funt ratiora a ,ppt 
quioraao caput, vene tamen predtete ct arterie 
ite? latiores 7 apertiores cxiftunc.<T £t 4a rd 
eft euidens eo qz CU5 ftomaebus fit fba a prednto 
ttezuofuscomunicat in natura cumfubftantia pa 
niculof cerebri, immo i le maiorem fenfationem 
babetquantum ao oe fuum q habeant panniculi 
ipfius cerbri. <j£t.ya.ratio efl qz aliis paribus 
quoolibet vere leue nocumentum illatum ori lio 
maebi ledere potcft caput vel panniculos cerebri 
magis q nocumentum ejciftens in renibus epas- 
te ct fplene poientius.tj Ultima ratio et ao huc 
euidentior eft propter colligandam ftomaebi ao 
ipfum caput n maxime ao panniculos cerebri ee 
maiorem alicuius membrozum inferiozum ao 
ipfum cerebrum.co qz os ftomaebi colligatur pa 
mcurcerebn et cerebro p neruum reuerfiuum in 
Voluentem os ftomaebi circumquacjj ramificatu5 
Ccxto pari a medulla cerebri fcruicuttum 
vt pat5 prima primi Doctrina.5a,fua^a aca° z* 
t>er bas rdnes aut ipk? pluref appet q ra 
tionale eft p colligantia ftomaebi a miracb ad'tp 
fu5 cerebzu nocumentu in pzedictie exiftens faci 
le poffe comunicari anteriozi pti magis §■ 
ziozi.C £t (i argueret contra boc qz laltc no vi 
det teneri poffe ooloze in anteriozi pte capid ,p 
uenire falte p nocumentu miracb.cu miracb ipfii 
non habeat tata colligantia ad cerebzu a panni 
culos q ftomacbusjCjiDuic motiuo oieendu e q 
I5 ipfii miracb non babeat ad cerebzu colliganti 
as tanta qta babet ftomaebus ad ipfu.n3 ita tV 
mediate,tamen nocumentu ipfius miracb facile 
coicat ftomacbo,a exinde facile puenit ad ccfbzu 
35cd5 vero pzincipale occlarandu in materia b" 
eft quare ooloz ifte pyodicus eft, videt emj q oe 
bet efte manliuus.co q2 in cerebzo inucnit mala 
cdplexio accidentalis ffida -i buida a multitudie 
flegmatu contracta qz fixa eft in cerebzo. igitur, 
continue ab eade puenit ooloz.3te materia comi 
xta ex flegmate 7 colera fep repit ibide vt Dictu-* 
eft,'? panniculi funt mebza feniibilia.7 materia e 
conuenientcr applicata.ergo fep tbi oebet effe 00 
lo2.p5 cx altiozi fcicntia.co q2 tbi eft a 
genf paffo oifpofito fufficicntur applicatu cu tpia 
circuftantia igr‘icetj.ifXfmplius materia illa m 
panniculis eft cftitatie 7 pzetnaturalitcr aucta 
ergo falte in panniculis cerebzt 05 agens facere 
extenfiuu ooloze.conletjs repugnat fozmali rati 
oni'Oolozis pyodici 7 expientie igf aceti. 4}£>20 
foluttone bo£ Vificandus eft pzio rndus 
quo oolozes pyodici m cerebzo fianr.ocinde fol" 
nende funt rationes pzedicte a tales coniifes.iex 
illo fundamento fupponendu itaq3 pzio.q? pyodi 
accidunt in egritudmibus Ouplz pze 
fenti ipectat,Pzio quide ratione fpeafice ppiie ■ 
tatis muente in buoribus.a banc intellexit Mui 
cea pzia quaiti tractatu 40 ca° oe febzibua apo tlematu Dii inquit.# Vnicuiq5 biiozi ineft pyoduf 
que libi conuemt.<T0upponendu z° q itqz pyo 
dicatio a materiebus .puenire repit cpt #tita 
te aucta 1 pp modii fubftatte 
eas grolTitudine vel fubtilitate.fluxibilitate.vel 
vifcofitate.J£t funt fmones £>alxicdo De Driis fe 
bztu penultio capitulo. £t intellexit banc fenteti 
35 p2inceps pzia quarti tractatu allegato capitii 
lo dc fcb2e fextana Du inquit q meFia generat qr 
tana.non .ppterca q ipfaxft meria.imo ,pptea q 
eft pauca grofla.Uide qd vult Suicena pyodu qr 
non folu fequi fpecifica.ppzietate mefie 
imo ctia cytitate pauca 7 grolTitudine etus.7 per 
boc conat ,pbare aliqua materia pofTelfacef fexta 
na 7 feptena febzes.0i ent'3 materia Determiate 
7 g20iTitudmis facere potpoxiu3 
nariu quid repugnet;# materia mino2is quanti 
tatis 7 mino2is grolTitudinis q pzedd poftit fa 
cere poxifmu tardius eueniente.feD p2ia facit po 
xifmu quartanariu ppt' aliquanta actiuttatc ex 
pte quantitatis 7 modo fube tpfius ergo feda faci 
efpoxifmu tardius3eueniente.p5 
fic ex augmentatappoztione actiuitatiscu aliis 
pibus puenit velocitas pofitif po 
nuntur conclufiones rfponfiue ad quefitu. t p2i 
ma conclufio eft q D0I02 capitis buius viri quan 
doq3 eft pyodicus pyodo .ppzie dea que confcqmt 
bu02is.,pbatur conclufio quia 
talis D0I02 confeqmtur tancy cam agente colera5 
vitellina .ergo D5 peryodicaf pyodo De tertio in 
tertiu reuoluta.feD talis eft 02dinata aliis 
bus igr 7 ced.C 0cda conclufio q contingit btac 
Dolo2e in boc Vi'20 elTe conclufio* 
q2 fic a cole2a vitellina ext2a vafa mota vl’ ext2a 
neata fit Dolo2"te2tiana2ius.ita ab eade 
contenta mota vel altezata puenit D0I02 contiu 
us.confequentia p5 eo q2 m atezia inluenisl conte 
ta.aut fui multitudine aut maio2i fua caltdttatc 
vel acuitate.aut q2 panniculus ce2eb2i ,ppinqut 
02 eft pot continuelin eis fubita alte2atione indu 
ceze q cu mate2ia fue2it ext2a venas po 
fita.(p£c bac conclufione potes folue2e Duofpble 
mata." !P>2imu eft qu.32e bic D0I02 quandoq5 folii 
intenditU2 De te2tio in te2tiu.7 ia appazet eius 
caufa ex p2edicU8.{ ScD5,pblcm3 qua2e>bicpo 
I0213 fit pe2yodicus quandoq5 0u2at t2ibus vel 
quinq5 non plu2ibu3.caufa ent accipitu2 
ex pa2te obedientielmateziei ad Digeftione 7 rfo 
lutione.7 exipazte fubtilitatis 7 
fequitur'ex boc foto rpblematie.te2tii qua2e quan 
doq5 bic D0I02 Durat pezyodice tamen 2euoluta 
XV.vel.xx.diebus.boc enraccipitu2 ex p32te mul 
titudinis gzolTitudinis ipfius mateziei. 7 in obe 
dientie eiu9 ad viztute5.Jfct folui pdt q2tu5 
.pblema.quare quandoq5 bic D0I02 apparet pun 
giriuua inflamatiuus 7 pzuritiuus.totii ei'3 b°,p 
uenit ex parte caliditatis intenfe materiei 7 ex p 
te fubtilitatis cius. £t ex rationibus aduerfis foi 
uitur quintum pzoblema quare bic D0I02 quando 
q5 eft grauatmua 7 exteniiuus.lbzimu eni folu fe 
quiturad magna flegmatis fup2a co 
lcra.0;d3 vo Iquitur aDuentoiitates ex tZi ma 
teria fequit vlterius Declarari pof 
fe.pblema fextu.quare bic Doloz omi‘oie affligit e 
gru.fic eni ex Dnio poteftatiuo colerice materiei 
fup flegmatc pyodice 
ex poteftatiuo Dmo flegmatjf fupia colcra pyodt 
ce .puenit cotidianarius.confeijtia p5.qz non mi 
itus fpecifica ppzietae flegmatis Facit pyodu co 
ttdiana q coler tertiana 4j0olucf#vo (pblema d 
continuitate Dolozis apparet facile ex pzcdictia 
la 5 ttep apparet necelfarm elTe foluere oifiiculta 
te tertuique eft-quare bic ooloz quandoq5.xv.q1i 
que. viii. quandoque pluribus Diebus Durat. 
7 quadoq5 accelerat magis euentus eius qriq5 vo 
tardatur.(T£>icendu igr pzio q ca miozis 7 ma 
tozis plixitacis eius pdt elTe multiplex. t>zia qz 
virtus aliquando inucnitur potentioz fup maf ia 
in vna pyoao q in altera.eo q2 ipfa non fuit 
bilitata ab cxcelTu 7 regimie fex ref non natura 
Itu vel alio?2 plurimu voxa 
pauce Durationis eft materiei paucitas 7 fubtilt 
tas.7 econtra vero maiozis Durauonis4j£ertia 
Vero caufa pdt elTe et via52 expulfiois ma 
102 aptitudovna vice q altera.<74a caufa ee po 
teft ppinquitas materiei ad vias expullioms pp 
qua feqmtur velocitas expulfionis eius ad extra. 
7 moztalis refolutio ficut ad materiei fitu. oppo 
fitti feg i egritudis bas itaq5 cas 
apparet q vbi materia fuerit pauca 7 valde g°f 
fa.tunc pyodu faciet eueniente De leptio in feptt— 
mil.De octauo in octauu.7 fic De aliis.lt econtra 
variata factetpyodu velotio2is euentus. Jfppa 
ret etf z\q vbi materia fuerit grolTa 7 mlta n\Z 
to tpe Durabit peryodus 7 econtra.7 fic De aliis 
cozrelariis que per te concludenda Dimitto intel 
Itgendu etie.i[£t ex oibus iflts tnutce collcif Dtli 
gens confyderat02 eligere poterit figna fpecieru 
buius fode Diftincta.quandociiq5 eni in "vitellina 
colera inuenitur quantitas 7 acuitas eius valde 
potens fup frate.tunc Dolo2 ille peipitur cu infla 
matione faciei pulfatione capitis inflama 
tione tpfius punctione.7 medicatione eius cu vi 
giliis fiti amaritudine ozis appetitu ad iracun-- 
dia 7 rixa.conturbatione in fdno velocitate mobi 
litatis in opationibus.7 fic oe’aliis. Cu autecon 
tingit flegma multii colere cdmifceri.tuncTaciut 
oppofita Jigna.Tbzimu grauitas 7 poderolitasca 
pitis.2?cD3 fdni .pfunditas vel ,plixitas.Xerciu3 
cozpop in oo2mitione apitio.iCtuartum 
ozis falfedo vel infipiditas.ijiutntii vifcofe mate 
rie in palato inuente/spextu faciei paliditas ali 
quali fubcitrinitate ffracta 7 pulfus non magna 
velocitas \tf frequentia vel magnitudo.ficut econ 
tra Dominante colera cu aliis paribus De caifco' 
tentiuis pulfuu5 7 cet?. 
I caufis 
f ablationis odoratus buius vir 
licet nocumentu buius viri in oifacucdpletu fit 
q2 ablatus eft.buiufmdi tame olfatiue peretie qri 
q5 Diminuuntur quandoq3 corrupuntur iicut 7 01 
«3 virtutu ope2ationibus triplex nocumen 
tu ia dcu3 accidere pot4 t>20 conuenietio2i ita 
q5 intellectu pzemittendu q mcbzo;$z que ol 
fatus operatione cdplcnt.aliqua oca fut attrabe 
tia,aliqua vero Defendentia.altera recipietia v£ 
colltgentia.reliqua vero perficientia.bzimii ita 
q5 iplo$z eft lacertus fparfus per (ubllantia panni 
culi interiozis partis nafi velantisqui.qmde mo 
uetur per aiaie fpiritu Delatu libi ab anteri02t p 
te cereozi p panniculos cooperientes ipfu.izt bic 
quidem lacertus muat aD olfatum attralxn0 aer em ab extra at? interiora nafi qui aer necdTariua 
cft aD Deferendum fpccies odorabilis vel fetidi 
vel vapores ab eodem eleuatos quoniam fie aere 
tancj> medio nihil contingit olfieri.hic etiam 
lacertns cft ille p quem fit aeris et vapo£ ifpira 
tio ab extra et eosdem aD extra ab intus expira 
tio.4T0ecundum vero membrum olfatus pfecti 
(limum cft os concauum cum inferiori cartilagie 
nafi p que duo Defert' aer vel fumus aD cerebra 
2Tertium vero membrum colligens illum aerem 
vel fumum Detinens vel confuans ipfum funt car 
tilagines nafi fuperiores nominate zi5e multipli 
cibus foraminibus concauate in quibus aer vel 
fumus receptus conferuatur in quo aere obtecti 
odorabilis fpccies recipiuntur abfque neceffitate 
alicuius vaporis a corpore odorabili vel fetido 
denati.izt hoc £3 opinione3 que tenet q aD ha q» 
odoratus perficiatur non eft necefiarium ab obie 
cto odorabili eleuari fumum medii organi et po 
tentie olfatiuc opinio pluriu5 
fit illam euapationem e(Te neceffariam et maxte 
illo£ q dicunt q odor e fiialis euapatio.i.q> odo 
ratio fit p ftlalem euapationem. itt colliguntur 
bee fpeculationes r° De anima et 40 De accidenti 
*i morbo et $a tertii ca° prio.Qualitas vero cdp 
ratus iam Dicta cft in ca° virtutum fcd odoratus 
fit in aere.i.p aerem Delatum aD cerebrum cum 
paffione ipitus.f.aeris a fpecicbus odorabilis in 
aerc5 impre(Tis.3lut fupple odoratus fit propter 
vaporem qui refoluit et qui eleuatur a corpore 
odorabili.wide q has Duas opiniones in puo fer 
mone intellexit Buicena Determinans has Duas, 
quefltones q*tum aD pertinetJnqt q 
medicus recipiat q odoratus cft aut perficitur t 
radice.f.in principio fenfuum tnmediate quoD e 
cerebrum ,ppter conuerfionem aliquam.i.impre 
itionem in aere factam fiue a fpecicbus liuc a va 
porca corpore odorabili eleuaro fm vias Dela 
tionis.f.ipiius acris aD caniculas mamillares iit 
mutanti3 cas et potentiam olfatiuam que fudat 
tn eis. membrum olfatus per 
fectiuum funt duo additameta fifia papillis rnail 
larum que nominantur ab auctoribus caruncule 
mamillares qne in rei veritate funt De iuba ccre 
bri in quibus mediantibus poris recipitur 
aer cui conmixtue eft vapor ab odorabili cozpe 
eleuatus.aut quia aer a fpeciebus odorabilis alte 
ratus eft abfetf neceffitate alicuius vaporis t eode 
aere conmixtiVfoic igit' aer recipitnr in poris ha 
rum tranfiens per foramen pannicfi 
cooperientis illas carunculas quem oportuit ce 
perforatum .ppter hanc caufam £ t itep propter 
aliam caufam que eft vt fuperfluitates in ouobuf 
anterioribus ventriculis cerebri congregate val 
de facilius a cerebro .ppulfe aD extra expelli pof 
fent. dum atractione igf buius aeris inmutanti 
organa pfdicta.f.carunculas et fpu3 afe5 a cereb 
zo aD eas prouenientem inmutatur potentia olfa 
tiua ibidem raDicata taliter q exit in actu3 fenti 
endi fenfatione.f.olfatiua nominata.£t potes oes 
illos f mones colligere puleberrimeja tertii pre 
allegato capitulo cuius lfa5 in alio tractatu De 
hac materia per me pticulariter expoitam confy 
derantinunc Dimitto. ex bo?z fundamenta 
plura potes foluef ,pblcata quiD 
infriati aut opilati prcoictaa vias ncq$ odorat 
odorabilia neep percipiunt fetida aut Diminute 
ba faciunt 23icut enim parua exiftete opillatioe 
pa:;z odorat a oinntc.lta coplcta exnte opillatoe 
nullo0 odorare poffunt. {TSccundum probieua 
cft qre quidam boinum praue odozant.2flit vero 
non ita praue odorant. iDuidis enim ct repletis 
in anteriori parte cerebri malus eft odoratus vt 
patet De colericis comparatis aD flgematicos et 
oe rneficis aD fanguineoB.Ucet em'3 (anguineo pp 
augmentum bumidttatis Deberet e(Te impfectio 
olfatus.ln mfico vero perfectio eius ,pptcr ma 
torent expurgationem et exiccationem organa 
zu5 olfatus que t cis eft. tamen qr virtus fortior 
eft in fanguinco q in mfico ipfa cum maiori aug 
mento bumiditatis perfectius odorat q virtus 
que Debilis eft cum minori cftitate bui 
tatis ex collatis in b° ca° Diliget elictf 
q nocumcntil in odoratu contingere pdt ex para- 
te fex naumento2Z Diuerfas ptes concernentium 
i&uoztl primtTcft ex parte virtutis. QBcty eft ex 
pte inftrumentt.Jertm eft organi principalis p 
fittentis olfattl. Ctuartu3 eft ex pte mebri fufeipt 
entis ■7 colligentis aere imixtu vel informatu fpe 
ctcbus vel vaporibus ab odorabili corpore del- 
uatis. 0uintu eft propter naumem inuentu in 
mcbzo attractiuo aeris.93extu n vltimtl cft ex p 
te mcbrof vel via$z p quas pred ictus aer Defert 
ad organii olfatus, £t primu quide ho2? Declara 
tur quonia cu virtus totius mebri Debilis fuerit 
tunc mebza non poffunt opationes ,pducere q ne 
eelTarie funt ad bene elTe indiuidui. Qlnde a p b° 
in fenibus n in Debilibus a generatione n 
tis in longis egritudinibus.a in fortibus euacua 
tionibus odoratus vt in pluribus aufert.aut fal 
te vt in pluribus Diminuitur.Cp0:d5 nocumen 
tu ex pte inftrumenti.f.fpus alis qui Defertur a 
cerebro ad carunculas maillares Dcclaratur.qua 
mi potentia olfatia non exit in operatione fuam 
autppter penuria fpirituf predicti.que continge 
re pdt ,ppter opillationes cadentes i pari neruo 
ru qui oriuntur ab anteriori parte cerebri. £5i 
igf in principio co$z ortus a cefbro.aut in medi 
0 in altera extrema pte ipfof termiata 
in fubftantia contingit opillatio. tiic 
aut erit copleta.a negabitur oio tranlitus fpuu5 
predictoru.a accideret inde ablatio olfatus ficuc 
credo in ba viro contingere.33i autc opillatio (e 
micopleta fuerit.tnnc accidet Diminutio in opa 
tione fenfus olfatus.vt p5 intdligenti.Contingit 
etta quandoq3 penuria vel paucitas fpirttuu pro 
pter fortes euacuationcs a capite Diftrabentes* 
iBifr ctj quandoq5 contingit nocumentu i olfatu 
ex parte qualitatis fpiritus vd oiftcpcrici in cd 
plexione lua.a non pot elTe inftrumentu opatidu5 
conueniens qr non bene mobilis.nec penetrabilis 
in fubftantia ,pptcr frigiditate fua5* 
eo qr fine calore.f.actuali vf potcnttonali fentirt 
non conti'ngit.50 De aia ed fi coit 
tigit fpiritutn fui cdplexione valde Difcrafiatum 
efle in calore.tunc Dato q expellat a cefbzo cu d 
bita fui non poterit elTe conucnici 
inftrumentu potentic olfatiue.aut qr in via tratt 
fitus cius a cerebro ad carunculas ia fccptus prt 
us infcnfibtliter exalabit q recipiat a caruncfis 
tpamentu olfatiua opatio.4t 
fifr contingit nocumentu in permu tafione fpirttas tn fubfhmtia.vt qz nimiu gzofltif 
7 vapozibuf turbulentis cdmixtus non poterit d 
bite nrandificari a fora caruncula^.ita it fiat i 
flrumentu olfatui conuemens.£t ct} poterit b° co 
tingere ,ppter permutatione fpus ad magna fub 
tilitate 7 euaporatione.CpBx quibus nocumetis 
in olfatu apparet q> contingef pdt ex pte illrume 
trValde pauci fubtilts 7 tranfpirabilis.ficut ccon 
tra quando contigit fpiritu5 efTe grofTu 7 frigidis 
vapozibus cdmixtu.l (Cfop aute opatio olfatiua 
noceri poffit per augmentu g-titatiuil eu Debita 
ipfiits coplexione 7 modo fubdantie.qd eft que nd 
indiget DifculTionc,f5 credo ego q flante tpamen 
to ipiritus in qualitatibus pzimis 7 fis, et ft qti 
mine augeatur fpirttus.non pdt tamen operati 
0 olfatina per ipftus augmentu ledi aliqua lefidif 
fpecte I5 aliqui crediderint oppofitu efTe veru5.<J 
Xertiu vero De pzemtffts Declarandi! efl 
nocumentu contingens in pzincipali ozgano ol- 
fatus [perficitur operatio ipfius. U>e boc aute bu 
iufmodi operationis olfatiue ozgano, varie funt i 
vente opiniones. tfUiida eni crediderunt tale oz 
gaiiu ciie duos ventriculos anteriozea cefbzi po 
nentes additamenta mamillaria cerebzi non efTe 
pzinctpale ozganu olfatu0.f5folufceptiuuaeris 
vel obiecton.co qz aut ille caruncule ma 
miliares funt De fuba cerebzt.aut non.fi Dicitur 
pzimfi habet intentu.eo qz illa additamenta fut 
partes cerebzi que comunicant cu eo noie 7 Difti 
nitione. ergo erunt pzoductiue operationis cere 
bzi cu fint cerebzi partes.® $0 Dicatur q tales 
non funt De fubilantia cerebzi.tunc appet neceffa 
rio collocare eas fub Denominatione alicuius me 
bzoy ftmpliciu aut cdpofito£.£t non poterit aftt 
gnari boc nifi q fint De efTentia meduile.£t tunc 
neceiTario pzobabitur q erut De cade medullari 
fubilantia que in cei*ebzo cfl.i tunc flabit veritaf 
Dilcurfus pzecedentis.7 bec operatio olfatiua ap 
pzopztabitur cerebzo Vt pzius Deductu efl. 55i 
aute Dicatur q reponende funt fub Denominatio 
ne alio|Z limpliciu.tunc boc videtur im 
poiubite.quoma caruncule maillares non funt ca 
ro.nd neruus.nd os.nec cartilago g° 7 cctj. £t pa 
ri ratione non poterit Dici q fit mcbzii cdpofitu 
qz nec bzacbiu nec pes nec coz nec epar.*? fic d ali 
is igr 7 cetj.t\:linquitur igr f 5 banc opinionej q 
pzindpale organu olfatus'ell cerebzu quod erat 
Deducendu.£t pdt aliqualiter trabi ex lententia 
Xfuicene quinta tertii ca° pzeallegato Du inquit* 
q odozatus ell in radice.i.in cefbzo qd dl ozga 
nu5 mamfdlatiuu5 fenfuu3 a« 
te opinio ponit q pzincipale olfatus (iit 
carucule maillares.eo qz aer 015 fpcciebus 
odozabilis vel vapozibus eius dfertur ad eas ta 
cito ct inllantanee fit fenfatio. feo non tacito 7 in 
llantanee Videtur aere tale Deferri polle ad cere 
bzu.ergo non poterit fieri ta fubita vel inflanta 
nea odozabilis obiecti fenfatio.confequens autej 
repugnat experientie.Igf relinquitur q i carun 
culis tundatur vis vel potetia olfatus. it claf te 
tigit banc opinione in quinta tertii p0 ca° vbi in 
q.ut.Jtt anotboa mllzumcti! quo fit odozato fup 
ple cdpzebendit anotboa nafi qz nafus tcludir ca 
runculas in fui anotbota.a fubiungit.Illud quide 
.f.inllrumcntu odozatus funt Duo additamenta 
mamiiUria que funt in antenozi cerebzo.7 exte 
fatar.i.cxtra pminent 3 Duobus ventriculis a 
teriozibua cerebzi. CjXertia vero opimo pofutt 
cr pzincipale ozgam! olfatus efl cerebzi! fiT cil pr 
dictis carunculis mamillaribus.Credidit bec 0- 
pinio in carunculis maillaribus pzcctfc non pof 
fc jpdnci opatione olfatiua abfcp aliis ptibus Du 
02Z ccrebzi.flXt clare ex 
pzeffit banc opinione Ilniccna-pzeaUegato capi 
tulo quinta tertii vbi ingt. Jtt ex Duabus extrmi 
tattbus ciusrecipiunt cercbzu.'? Duo additamen 
tai.maillaria nata ex eo.f.cerebzo odoze.iipem 
odozis cu attractione acris.<7«£go aute credo q 
in ptibu3 maillaribus ia pzedfictis radicalit futi 
detur opatio olfaftua.,ppterea qz velociter pote 
tia ipfap exit in actu olfandi cu Debitis circuflatt 
tiis ad opandii requifitis Jtep olfatus dl poteti 
tia exterioz fenfitiua,f5 oes alie potentie fenfitie 
exteriozes babent mebzu adequatii in quo funda 
tur igr 7 illa D5 babcre.Ite qz ftciit in Determta 
tis quibufda aliis ptibus cerebzi effentialtbus fu 
dantur oiucrfe virtutes opationii ,pdu 
Ctiuc. Ita non inconuenit in carunculis que funt 
elTentiales ptes cerebzi fundari potentia olfatia5 
feD pzia ps antecedentis efl va.eo qz in anterio- 
zi ventriculo fenfus cois 7 fantafia in medio ve- 
ro ventriculo cerebzi virtus imaginatiua 7 cogi 
tatiua locantur.In pofteriozi vero meozatia igr 
7 in ptibus maillanbus fiTi ratione poterit olfa 
tiua potentia coliocari.Hmpltus ex iola caruncu 
lefione coplexionali copofitionalt 7 vnitatis 
abf5 aliqua ptiu cerebzi lefione leditur opatio ol 
fat tua.a non econuerfo.f.cy per lefione .partui ali 
cerebzi neceiTario ledatur opatio olfatta. igr 
in carunculis maillaribus pzincipaliter poteti j 
olfatiua collocatur qd erat dducendu. £t nota q 
mottua pzia fatis pfuadendo,pbant.‘fooc vero vl 
timu motiuu videt et a pztozi 7 a pofteriozi 
bare fatjfi bene confoderas. C £t ex bc£ 01U5 feti 
tentia concluditur fi leditur opatio olfatiua lefio 
q talis 
lefio confequi pot 065 fpccie*; male cdplexioms in 
moderate.pot ei'5 nimia caliditas frtgiditasftcci 
tas 7 buiditas inmaterialis efle caufa Dimtnuen 
di cozrupendi 1 auferendi opationes olfatiue po 
tentie.&uoma ois imoderata Difcrafia oeicit ac 
tu5 ppzie virtutis aftbzifmo$t za corneto. In mo 
bis minus peztditatur. £t adbuc foztius ois fpe 
cies male cdplexionis boc nocumentu edicere pot 
vt intelltgcnti appct.i q olfatiue potentie 
opatd ledatur per fpes male copofitionis acctded 
fupcrficiei in figuza a in pozis eius ozgani.velut 
cu accidunt opillationes cla£ efl videf et} egritu 
dines cdpofite ite$z vt apoflcmata in nafo vel ca 
runculis euenientia vt emozoides polipus cacer 
noceant olfatui vnufgfcg expientia concedtt.£c i 
te$2 q folutio continuitatis cafus pculTio attritio 
cxcoziatio a foztibus caputpurgiis' facta olfatui 
noceant ab oibus vmuerfaliter concelTu dl. C3a 
aute ex pzeminis facile confyderanti patere pot 
quo nocumentu in opationc olfatiua contigef pof 
fit ex parte mebzi concurrentiVad banc operati 
one per modu fufeiptendi 7 colligedi aere ia ifpi 
ratu que foramia multu angufta funt.? fuit 
multitudinis fozaminu caufa vt aer ia infpt 
ratus in multas Diuidertur ptes. 93t ei5 multu5 
vnitus aer oefereretur ad caruculae ad paniclof a cerebrum tunc nobiTr lederet tpfumppf fui Frt 
giDitate at Iubitu5 impetumduit uero anguftoril 
horum foraminu caufa.ut ibiDem aer in anguftis 
partio: Dctieftur.ita ut aliqualiter fmitteretur 
1 frttate fua a fubtiliaretuz fi groffuf fuerit aut lal 
tem paulatim aufercftur a attraheretur aD cere 
bru5. fdatet autem q fi foramina illa pauca et a 
pia fuiffent et aer unitus magis uelocius ad cere 
brum perueniret et nd ita conuenienter rcllaura 
retur.bec uioentur effe multiplcitati3 borum fo 
raminum et ftricture ipfozu3 caule neceffarie aD 
boc ppofitum alie ipforumforamiu5 
poiTint affignari caule er parte fuperfluitatu que 
in eis detinentur.ut non continue oris et rtafi ope 
rationes impediant DiftillanDo aD ea (T Dnoe 
er omniu bozu5 fundameto apparet q lapfns cd 
plerionales frigidi diminuunt 7 auferut operati 
onem olfatiuam. ut patet in infrigiDatis cere' 
bi*u5 maim.it fortius bii lapfusbanc operati 
onem impediunt C115 fuerint materiales. Simili 
teretia lapfus componalesutpredictorumfora 
minum coangufta0 a generatione ucl a tempoi\p 
ueniens 7 iplorum cralperatio et tanquam rece' 
ptaculum repletio et apoftemata et loluta con- 
tinuitas eorum in olfatu nocumentum Dimimi 
tioms ablationis aut cozruptionis efficere pol' 
er omnium fermonum confydcratde 
infimul apparet q nocumentum in olfatu contui 
gere poiTit cr fer caulis fuperius enarratis, fbria 
quidem er Debilitate virtutis impotentis ad,pdu 
crionem operationis olfatiue ut p3 in debilitatis 
logis et fortibus egritudinibus (JSccunda vero 
er pazte inftrumenti qz fpiritus in quantitate et 
qualitate variatur {[Xertia vo er pazte nocume 
ti pzincipalis ozgani qd eft cerebrum aut cazuu 
cule mamillare! uel vtzuq3 fiT.C[Ouazta er par 
te aduementio accidentis in offe radicif nali n'5a 
nommati4Cp2mta er parte membri attractiois 
aeris qd eftiacertus predictus. 23crta 7 vitia er 
parte viazu5 que deferre Debent aere3 iam attra 
ctu3.utqz foluteclauleuel erafpate funt.C[Et er 
iftis vltimo ad perfecta 
binus dilpolitionis neceffe eft cognolere ul' 
partes er quarum nocumento contingat Icfto in 0 
pcrationc rcctifitatio in vera cura 
tionecil necellaria. 
CCapitula tertia lectionis feoe de cauli! 
imaginationu vel cozrupte vilionis. 
Ia3 vero er pzedictie videtur eifc fuda 
mentu verificationie Difpofitionuddmagina 
tionu.eo q2 in cerebzo buius viri 7 toto capite ei 
ius ppeer Debilitate generantur 7 congfgantur 
vapozes multi.qui comifeentur fpiritui aiali 7 d 
feruntur ad ozganu vilionis quod eft criftalloids 
? l?5 q contingit 1x38 vapozes turbulentos eite vel 
opaco3Vclcolozc habentes fubcitrinu vel fubru 
beu.lta contingit potentia3 Vifiua cozrupte iudi 
care De Ipecicbus vilibiliu.lta q quado 
q3 vifiua iudicat vel appzebenDit colores illos g 
comifeentur Ipiritibus obicctop eje 
tcrius.Dato q in aere nullus talis coioz eriftat q 
is reprefeutatur ozgano 7 potenrie viliue a p2e 
dictis vapozibus qui comirti funt fpiritui vilibi 
li 7 colozati talibus colozibus.Xt er iftis ledario 
concluditur q fili modo potetia vifiua cozrupte 
indicat vel peipit quandoq3 cozpa in aei*e erteri 
us moneri circulariter vt later aliter vel F5 alce 
fu 7 Dcfcenfu vel pfozata vel i modii retbis £5 q 
contingit vapozea pzedictos fpiritui vifibili con 
mirtoB in tptritu pzedicto efficere motu rotatio 
itio vel altc2? De pzedictio.a P3 q contingit iplos 
vapozes variie firibus limari qui cdmirti fur fpi 
ritui ia pzedicto. £zopt quod appet q voleti ca 
nonice curare operationes pzedictas neceffe e bu 
ius nocumenti caulae pDuctiuas conuenienter co 
gnofcerc.'? bo$z lententia colligere tertii 
tricatu 40 ca° ptK oc imagina tionibue Dii inqt 
Imaginationes funt colozes qui fentiuntur coza5 
Vifu.7 liquide longo tpe tales vapozes in cerebzo 
pmaneant tanto tpe vel p via infrigidationis cd 
uertantur in aqua que Defluens ad ozganu vifio 
itis ipediat receptione fpecie# ab obiectie.tuc p5 
q patus eft eger De imaginationibus tranlire ad 
aqua querll catarata.i.oeflujcus Denoiatur.? tau 
de oe aqua ad pannii ad cuius confirmatione fecj 
cur cecitas.£t bos lermones intelleritj&ncena 
aque eft egritudo opillatiua flans. 
mJ Gtpimlu quartu lectionis fccude Declarati' 
uu3 cauhp oiminutdis Digois a llomacbo. 
■Licet caule Omiinuentes Digellione a cozrupctes 
illa plimc poiTint eiTcdco ego tamen eas tangam 
caufas que videntur mihi ad ppofitii magis con 
ucnientes.®na igr caulaf nocumenti Diminutio 
itis Digellionis in flomacbo bmus viri eft mfcitii 
do biiiditatis pn'5 a capite pti'5 ab epate cornum 
cate llomacbo que etia lui frigiditate Diminuit 
ealoze naturale ftomaebi. </2xda vero ca e pau 
citascaloziscomunicatillomacboa mcbzis cir 
euilantibus quo$z iuuamento pficit ftoaebi Digo* 
S?r.n.mufcuii vetris logitudiales a latitudiales 
pauce carnolitatis.a miracb ctj ell erile vel tenue 
pauce piguedinis.a e par eius I5 Iit ad caliditate 
aTiccirate lapfu.tamen qz in eo multe agregatur 
bumtdttatce p modu indigdlionis;ab boc lapfup 
«enientis que attinent nature flegmatisJo ppt 
bec oia llomacbus Diminute DigeritX7 De cautis 
verop eifentiale nocumentu (lomaebi Digellione 
Dimmuenribus.fczima a coioz eft mala cdplerio 
frigida a bumida ipiius ftomaebi cu multitudine 
bumiditatu Voell mftitudo ve 
tofitatu que ut eius llomacbo generantur.que lut 
caula Diminute Digellionis inquietando a Iparge 
docibu qui D5 in liomacbovmtus acongregatus 
pmanereli 03 conuenienter, DigcriXfDc cais vo 
accidentaliter Diminuentibus oigcftionc funt ml' 
titudo potus a eibi.Xcrtia vero eft frequens cibo 
zu affuptio vt indigcftufupcrueniat indigelto. 
Quarta ca eft motus per ercercitiu foztc poft ci 
bi affiiptione.j&uinta ca eft frequens a multuf co 
itu8( Serta ca eft freques cuacuatio’p vcntrc5 p 
fluru (anguinis a per euacuationes artificiales . 
&ptia ca effc pdt paucitas Dozmicndi a mltitu 
do vigilandi liue l$ctaua ca affignari 
pot er pte cibo$z Difficilis Digellionis oe quibus 
oibus inpoftep videbitur. Inter quas ornes cas 
quinq5 pzmcipaliter in boc viro Diminuta3 Dge 
itione mibi videntur affluere.!,vna eil effcntialis 
que eft Diminuta caliditas ftomaebi. <fxda er p 
te pauce coicationis calozis lldacbi a circullatibo 
ntebzis. Xertia vero ca a quarta paulo ate Dee a 
krta eej videntur in boc viro Digellionis efficere nocumcntu ia pxedicftp. (|3t vero ite? cl C02-* 
ruptionis Digeflionis in eo mibi videtur efle mF 
titudo Delegationis colerice materiei a ‘kifli fcl 
lia ad ftomacbu5 ipfius.eo q2 in boc viro non Du 
bito cile amplitudine canalis ramificati a ‘kifli 
fellis p que po2tatur materia colerica ad fundus 
flomacbi.quod perfuaderi pot ex 
4?pter multitudine materiei colerice i flomacbo 
eme quandoq5 percepte.Stdo ,pptcr velocitateg 
tncurfns ardo2is i flomacbo. Si eni materia eec 
pauca 3 tranfiret p angufla vi'33 non ita cito 7 eqj 
magml efficeret nocnmentu.3te5 5* q2 alie vie fa 
tis ample copiebenduntur in eo 7 ,pp2ie fup ven 
tre.(JScda Vo ca coiruptiome Digeflionis i flo 
maebo ipfius pot efle mala coplexio calida epatis 
ipfius flomacbo coicata adbuc fine materia coleri 
ca. Sic eni vt in pluribus opationu Diminutio 7 
ablatio ,pneniunt a fritate.ita 3 ipfa? comiptio 
caliditate.vt pzla tertii 7 20 tegnt colli 
efl ca co2ruptionis Digefltue flo 
maebi 7 ardozis in eo pot efle materia faifa a ca 
pite Defluens ad flomacbti ficut in eo quadoq5 cd 
tingft.({nuarta vero ca efle potefl ex 
bo? pluriu qui in quoriida I00LU3 flomacbis C02ii 
pi confueuerunt.vt p315 ouis 3 fiFibus.itt ad bac 
c.73 edruptionis concurref poffunt pFime oe caif 
que aflignate funt in Dimiutione Digeflionis 7 tu 
confydera illas.CUnie necefle efl Debente curare 
talia accidentia X5 canones cognofcere cas illczii 
p2oductiuas. 
(Opitulu5quintu fectionisfecundeDc cau 
fis Dolo? renii. 
Uontingit ante in renibus buius 'Oiri nobilis Do 
lozes ab intcrio2i ca ,ppter opillationes in reu| 
bus factas.3 maxie in p2incipio p020? 
zu.vnde qz ab eis aquofitas bumozalis non eua 
cuatur conuenienter 3 cyato opoztet.imo retine 
tur circa partes rena fimF cu materiebus qns cit 
ea confueuerunt euacuari.accidit in eis D0I02 (p 
pter fubita a materiebus 
frigidis vel calidis.3fut eueniunt in bis polo2es 
40prcrca qz materie ibide retente ventofant et 
faciunt folutione continuitatis per modu extenft 
oms. 3fut ite? 30 D0I02 i renibus ipfius euenire 
pot q2 materie f legmatice aut mixte cii colera 3 
flegmate ppt opillationes in renibus longo te 
poze confeimatas excoquantur a fozti 
Clude ex eis generantur barene vel lapilli qui v 
tenti in colatono panniculo renu caufe funt Dolo 
iis Vebcmenti84jhatura eni teptat emittere ba 
renulas vel lapillos illos.7 non efl ei poflibile ni 
fi p2opter vebemente extenfione vel Delationem 
pozo? colatozii que non poliunt fieri abf3 vebe-; 
menti Dolo2e.fiSnde in viro illo fepe eueniunt do 
lo2es a mala coplexione frigida vel calida a folu 
tione continuitatis ia p2cdce.(1Cognofcunt aut 
Dolc2es a mala coplexione frigida p vzina? al 
bedine 7 coloze aquofii ea?. £t cognofcutur opii 
lationes per ipfa? tenuitate vel fubtilitate 
«ia Vzine opiltationu funt tenues clare.£t cogno 
Icuntur barena? 3 lapillo? Diuerfitates.quoniag 
barene rubee aa oppacitate tendentes fiut ex fa 
guine adufto ffati comixt0.7 rubee dare vel ci- 
trine fiunt ex colerica materia flegmatibus coit 
mixta ficut albe fiunt ex flegmate velamenti co 
edone in renibus putrefacto* £c ex lignis que in 
ea copzcbendi.Dbloiesrenii emaTunt ab 
tiombua 3 ab barcnnits a mala complexione cati 
da 
i 'Capitulu fextii fcctioms fecunde 
Ijpmplexioms calide a ficcc epatis ipfius. 
Complexionem epatis binus viri ddinare ad fic 
citate 3 caliditate multa motiua Declarant. £t 
p2io quid j caliditate cius Declarat tactus.eo ga 
tangendo totu cozpus 3 jppiie ypoctidriil Dcxt? 
percipitur ibide manifefta calidit38.$5u5o vero 
Declarat illud fignii ab opatiombus qz 
totu5 co2pus calefit caliditate fanguinis a 
ritus naturalis ab cpate toti coicata. 3fppet eni 
in eo vefligiu caliditatis intenfqsuementis ab e 
pate magis cy a cozde.quonia n3 aiofitas Vel au 
dacia non furoz n3 pulfus magnus velox 7 frecya 
notabiliter.Tlon efl pilo? multitudo fup pectoze 
115 alia figna cozdis calefacientia verificantur in 
eo.3gr caliditatj augmentu in boc viro in totum 
coipus ,puemt magis ab epate <J a C02& iHmpli' 
us colo2is rubicunditas viine tinctura notabFr 
fupfluitas indigeflionis atteftantur caloii aucto 
epatis eius. ([Siccitate vo epatis Declarat pau 
citas carnis.7 vena? amplitudo non multa.7 fitif 
7 0213 amaritudo.a V2ine tenues acute 7 tincte. 
3 vFr totius coipozia babitudo gracilis vel ma 
cra.tbicterea naturale vero ficcitate5 7 calidita 
te arguit fre$s cuentus,cgritudinu colica? 7 vi 
giliaru5 inflantia nili oppofitii cdtingat pp eua 
patione multa a flomacbo Delata capiti ,ppt fle 
gmata in eo congregata per via idigeflionis. 
plura alia figna buic ,ppoitto conuenietius addu 
cere poiTe5.nifi timere logitudine. KI3 etia dficit 
g i in boc viro frejter multe bumiditatef in epa 
te ipfius congregcnmr.tla pzopter lapfu calidu 
7 ficcu notabiliter intenfii per via Dcbilitatif epa 
tie cbilus in multas partes aqas cduertitur .tld 
eni conteplanti cxterio2a Difficile videntur concc 
dere in eode mebio Duos lapfus contrarios vF v 
nu 7 eunde lapfu Duo# vel pluriu contrario# ef 
fectuum pioductim$.M caliditate eni 7 ficcitate 
tpfius per fe ,paenit m.icics.7 extenuatio 7 p2iua 
tio bamiditatis.7 ab eo per accidens oebilitado 
Digeiliua5 pzoucmre pot bumiditatie augnetuj 
ficut in viro ifto oe facto contingit.£par eni eiuf 
efl lapfu ad caliditate 7 ficcitate pofitiua3 7 nata 
te 7 fup2a ollenfu efl.£t ad bumiditate multa in 
fuliua per via indigeflionis etf e permutatu. 
«rapituluj feptimu lectionis fe inuefligans 
caufas retentionis fluxus emozotd alis, 
Sicut ex ois que 02e eius 7 aflantiu fibi familia 
riu5 accepi.la alias vir ifte {olitue efl bfe ape2ti 
one emozoida? pyodica5.ita (j quandoq5 euacu 
atio per eas pdurabat a fpacio.xx.Die? vf$ ad V 
nu men(e.3l tpe vero.y.veLtf.anno? citra ia efl 
facta retentio ea?.7 non Dubito magna ca gra 
«itatis capitis 7 alio? accidentiu efl ipfa? reten 
cio.Sicut eni p ea? apertione educitur languis 
vel alie materie cu eo conmixte que poliunt gra 
«are caput Debilitando flomaebu epar 7 oia alia 
mebia DU5 retinent.et pot co2pus fecurari ab e 
«entu p2cdicto? accidentiu.imo et De fcd curari 
ab eis fi 133 cuenerint.ita no Dubito ea? Hctae5 
in boc viro maxima C35 fuide prdicto?5 accidctiu 
fiue qz maila fanguinea retenta per modu altera 
doma calefaciendo vel infrigidando grauaucrit epnr renes 7 ftomacbu.fpwe materie pzedicte r 
tente cop2tmendo mcb2a nocuerint.fiue materie 
pzedicte retente per nvodu euaporationis fecerit 
foda ventofa Vel vapozofa3.7 tremoze cozdis 7 a 
lia tam prcdicta nocumenta potuit in eo fieri re 
tentio cmoroidap multis ex caufis.-tt pzia qui- 
de ca pdt cite Debilitas virtutis cxpulfiue. 3xtJa 
vo ca ex pte lapfus poteft e(Te frigiditas 7 ficcitas 
contractiua vel claufiua venajz.Xertia vezo cau 
fa pot ce paucitas fanguis etuf 7 grolTities cu3 ze 
milfa ipfius biimiditare.ftiuarta ca poteft efie Di 
uerfio ipftus faguinis ad fuperiozes ptes pp Dolo 
re3.0uinta 7 vltima ca poteft e(Te claufiua extre 
mitatu quandoq3 que Dcfemiate reperimi 
tur tn inferiori pte iteftint rei fiue fit claufio a frf 
giditate 7 ficcitate.Vel a rebus fttpticantibus.vC 
ab cuenm apoftematu in inteftino 133 Dcd.JInde 
.ppter banc claufione necdte eft materias fupiozi 
bus ptibus nocumenti! efficere vt m oictu3 eft. 
d Capituli! octauu5 7’vltimii fectionis fccude eje 
® I plicas cas tf mois cozdis buiuf adolcfcetj 7 cetf. 
Diligenter ex pzedicris facile vide 
bitur inuenire cas motus tremuli cozdis.lboteft 
em'5 mala coplexio bumida 7 remilTe calida 
dis ipfius clTe ca tremozis.f.ipfius.fiue p via 
bilitatis virtutis motiue cozdis boc efficiat, fiue 
qi multa bumiditas reddit C02 inconftans 7 flu 
tdu3 .fiue pzopter Debilitare calozis rnftus vapd 
Vel vcntolitas in cozde generctur.ficut in ifto< iu 
«ene credo contingere.cu creda coz eiuf frt.7 bu. 
magis q alia cdplcxione coplextonatu.f f>dt i 
tqz fecunda caufa buius tremuli motus afTtgnari 
cx pte colligande mebro# que in eo lapfa funt ve 
ftomaebi epatis 7 rem! ipiius.lj fit no 
cumentu boc codi venerit .ppter retentione laguf 
nisqui folitus eft euacuare per cmozoidales vi 
as.7 erit colligantia p tertii! Denoianda.quonia 
vene babent ad coz colligantia mediante epate 
a quo oziuntur./Uualitercuqj em'5 contingat rd 
nabilius eft concedere bunc tremulu moti! cozdif 
per nocumenti! eiTentiale cozdis.7 et} per colligi 
tia3 q per aitep ipfop tantii.CfSt ex iftis oibue 
concluditur q non leui follicitudtne 05 attedi bii 
tc tremulo motu cozdis.cn a multiplici ca 
at £c itep qz eft eg itudo Vel accidens valde tre 
mendn.quonia ille qui I03 tremoze3 cozdis libi cd 
tinuu cauere D5 ne iubita intercipiatur mozte5a 
pzimi ca° De bis que,pnofticantur egritudines . 
Jtt bec fuificiant $ verificatione pzedictozu acci 
dentiu octo.que moleftant bunc nobile vip 7 ceti. 
tertia De regimine bop accidcnttii conti 
nens duos articulos.lbzimu a rticnlu ponit regi 
men per conueniente adminiftratione lex rerum 
non namraliu.0ecundu vero articulu p admini 
ftratione intentionn 7 medicialm 
articulu5 continet fex ca pitula nueruj 
fex rep non naturaliu. 
#|Capitulu5 pzimu De regimie aeris 7 ei anexis 
Capituli! pzimi! ponit regime eius per aerem 1 
annexa.i£i Diligenter confyderetur lapfus epat} 
huiu3 viri 7 renu ipfius 7 etia Doloz 
ens a colera vitellina.vt pzimoca0 fecimddcctio 
nis vifu eft.2Jppet q aer 7 01U5 aliap rep non na 
ruraiiu applicatio fieri Deberet cu infrigidatioe 
% bnectatione eop.qd etj confirmat ex etate eius 
q i adolcfccns eft.7 ex btfudte emo qi fatfe macer 
towufmodi autc macredo caliditatc 7 ficcitate ar 
guit magis q frigiditate a bumiditatdvep q2 i 
co muenicur ftomaebi frigiditas 7 humiditas et 
motus tremulus cozdie aYrigiditatc 7 bniditate 
.pueniensJnuenitur 730 in ipfo multap buidita 
t u augmentu quod confccutu eft remilfione caidil 
tnnati.que iucceitit retentioni euacuattoms cofue 
te vt fupza vifu eft penultio ca! fectionis fecunde. 
Ideo ,ppter bac Pa5 cofyderatione op02teret ad 
mmiftrari rea non naturales in caliditatc 7 ficci 
tate eleuatas.ln eo vero q2 tales augerent lapfu 
epatis 7 renu 7 oolo2C3 capitis.7 ex altera frida 
7 bumtda augerent lapfu ftomaebi 7 cozdts.ldo 
necclTarifi eft mediu tenerc.tta vt adminiftreua 
lefacientia 7 exiccantia p2tmi gradus et remifle 
Dofis.Xfia em ffpcctu caliditatis 7 liccitatie epa 
tis 7 renu que intenfa eft p paularia3 adminiftra 
tione cnmt remilTiua lapfus illop ineb20p.7 eft 
contraria lapfui ftomaebi 7 cozdie.quare vident 
ci conuenientia/lgitur acr loci vel habitationis 
eligatur ad leue caliditatc cleuatus.et notabilit’ 
ficcioz q calidi02.minie autc frigidus 7 bumtda 
loomus itaq3 eius habeat afpectu orientale. 7 fit 
camera tabulis condecentcr munita a flatu venti 
7 a curfibus aquap vel a ppinquitate fontiu eld 
gata.iet fi non eifet in ea acr naturaliter taf.tuc 
fepe in ea accendatur ignis culignis ohuap laii 
ri iuniperi abietis 7 aer ipftue fepe fuf 
fumigetur cu fandaraca colofonia tbure ligno a 
ioes.aut cu ftozace calamita ,pp2ie.vei cu boc co 
polito. pulueris mente fto2acis calamite ligni 
aloes ana.3.ii.tburis colofonie laudat' ana .3. itu 
fiat puluts groifus oe quo afpcrgantur carboneo 
igmti.7 luftumigetur locus falte tribus viciba in 
feptimana.cu quo puluere etia fuffumtgenmr ifu 
le 7 btreta qua3 in capite tenet. Jtt attendat q ca 
put eiu3 conuementer Defendat' a frigoze CU5 bi 
retis de grana lufftiltts pellibus agnop 7 vartop 
7 aliop aialiu notabiliter inferentiu caloze 7 au 
gmentanuu3 tplii in capite. 
JJCapituiu pticule p2te lectionis tertie De ad 
T miniftratione Ioni et vigilie. 
lOozmitio in viro ifto non D5 clTe bzems.imo lon 
gioz q confueuerit anteq eg2p:aret p2edictif Di 
fpofittonibus.eo q2 per tale vigozabttur Digeftio 
ta cibi cf bumop in ftomaebo et in capite pp mc 
Itoze applicatione Digerentis ad Digeftibile q fit 
in idno.quonia ipfe eft caufa reditus 7 congregati 
tionis fpiriruu3 ad interms.XlOenfura igf Domi 
endt non Iit in eo mino2 q fepte bozap.7 effet ei 
melius Declinare ad octo l?02as q ad fex.3?i aut 
contingeret q»in eo accideret vigilia pp latione5 
materiep 7 vapozu3 calidop vt fup2a vifu e.tuc 
jpuideatur eide cu altero ifto2U3 triu remediop 
vzimu q in cibis cius quandoq5 coquantur gna 
papaueria albi.7 fif cu cibo comedantur. JEecun 
du vero eft.vt quandoq5 comedat lactucas elixaf 
cu aliis cibis.J ertiu3 eft q ante cena p vna bozi 
faciat ablutione pedu 7 cruriuivf3 ad inguina ct 
manuu3 7 bzacbiop 7 faciei cu calida aqua buiuf 
oecoctioms.Ri flo2U3 falicis vel flo2U5 violap ro 
faru nenufaris 7 folio2u lactuce 7 folatri ana.tto 
ii.ailari.4t>.i,camoille.et).ii.coquantur oia in fi 
cula vna aqne vf3 ad;confuptione tertie ptie. 
sute in eo quanooqs fupfluerit fdnus.tunc atnr ei triplfct remedio. fiant fibtFri' 
cationes a fpatulia vf5 ad nates 7 pedes 7 bzachi 
3 vf5 ad manus cu pannis calidis cute rubifican 
tibus ad tnferioza trabendo.2?ct55 ell Vt abluat: 
caput eius cu5 lixiuto fatis acuto.7 cum fapdc ai 
bo.i Diligenter extccetur.Icrtiu remedium e vt 
accipiat in antique 
rorifmarini calcfce.7 tardetur cibus hozis quiqj 
Dozmiat itaqv elapfa hoza cu5 Dimidia poft cibu 
capite notabiliter eleuato fup Dextro latere pzta 
Dozmitione.Deinde reuoluat fe ad finiftram pte 
Ooztttonc feda. 
{fDemotu et quiete. 
OTiTi ciTet tremulus motus huius viri videreF q» 
excercitiu5 paulo foztius mediocri buic viro con 
ueniens eiTet.argumento fiipto a nocumcntoXapi 
tis Uomacht epatis renu5 7 alio2itm omm'u3 aed 
dentiu5 materiali ca ipfozu5.eo q> per excercitm 
tale qualis elTet motus pzogreffiuus.7 ;equitatio 
fuper gradario equo effet fibi conucniene.quonia 
p talia cxccrcitia confumeretur.aut falte miorar 
tur materia illop accidentiu.7 Diucrteret ad vi 
as cxpulfionis velut ad pozos ad via5 Vzine vel 
ventris aut fputa 7 qz pzopter mo 
tu5 vel cxcercitiu5 materie ponuntur in fluxu .et 
mote comuniter fluunt vel expelluntur ad Debili 
a mcbza.ldeo Dubitanda ed.ne pzopter motu5 
vel cxcercitiu5 materie p'modu5 fluxus vf euapo 
zationie tremoze5 cozdis adaugeant, quod gde5 
facile pot expiri hic adolcfcens in fc ipfo. eo quia 
poft excercitiu5 fozte augmentatur ille trmoz cd 
jdis.7 fit Icfiuus magis.lta q> Diligenter attedat 
q? ab omm' cxccrcitio fozti oio abftineat.7 jppiic 
ab equitando inconuenicntis incelTus.7 ve 
bementer agttati.dte caneat ab omni excercitio 
7 pzopzie pod comeftionc facto.ficut eni mota 3« 
te comedtone ell fanguinis coferuatiuus.ita poli 
comeftione eQzitudim5 iuenitur genera tiuus 4* 
3imanr z° ca°.3n fuma igr conuenientius efthu 
ic viro ad primu getar 7 raro 7 paf excercitaru 
<pe inanitione et repletione. 1 
i&uomas accidentia octo pzedicta oia ,pucmunt 
ex plenitudie totius cozpozis 7 mebzo:? que lefa 
funt.Id eo appet repletione ce5 euitanda eite. et 
quoniam materiales repletiones augetur in copo 
re pzopter multam cibozum et potuum 
ptionem.7 inozdinatu modu vfue vir 
ille a cibo? 7 potuu repletione olo fibi cauere D5 
exifllt cibales.tame mUtitudo 
eo? Dupliciter nocere pot.aut ent augent materi 
as qXitatiue.vd qz pzopter eo? multitudine ca 
I02 naturalis p modu fere fuffocationis miuif et 
augentur materie per VU5 indigdlionis genite* 
Igr tn cibis 7 potibus fint regule tales obferuan 
de.tbzia q nunc? comedat ntfi vezu 7 naturale5 
appetitu eucniffe pcepit. 35ctfa regfa q» $cito ta 
lis appetitus euenerit cibari 05.1ertia q i ciba 
tione leuioza pzeponantur grolTiozibu8.quo2U5 
notitia vitio ca° huiuf articuli bft poterit.ffltuar 
ta regula q menfura cibozu5 7 potuu5 conuenief 
fit p qua ois grauitas tenfio 7 fluctuatio a Horna 
cbo excludant.Quinta regula q> mnq accipiat 
cibu 05 potu.nifi cu fenfit p2ealTuptu5 cibu a ftoa 
cbo 0dcendilTc.35exta regula q nunc? cibet' cum 
pzefentta abbominationis fadidii acredinis vel 
naufee que in llomacbo pcipiantnr. Ctu aute neu 
fru adfuerit tlltco ctbart ticbwt* 
(]tx palTiontbus anime. 
t>aflionu aiecontrillantul 7 mente 7 co2pus att*- 
guftiare facicntiu ois applicatio euitari D5.quof 
»5 fpiritaa aut fmlocatus Detinetur et coartatur 
in iftiB.aut p:r continui! 7 repentinu motu refot 
uitur 7 confumitur.aut qz motu fpirienu magno 
inozdmato ai Diucrfas Drias pofitionie rnatie 
nunc oe itus ad extra. aliquando vero ecotra ai 
ftrabuntur.quare fepe 3 magna cozruptione coz 
rupuntur.<£iTr ctj paffiones aie per quae tn mo 
tu vebcmentiozi ponuntur fpirttue i bumozalea 
materie euitari Debet.velut ira vehemens fuzoz 
r4 confil'ia cae allegatae,! ma- 
yie q2 ,ppter tales vehemens fit motue in fptrttt 
bue 2 bumozibus.flflnde augmentatur necelTario 
motue tremulus pzeexiflens 3 fixus. 33t eni ira 
oindia magna in hoie fano nullii habente C02dis 
motii5 pzeternaturalc. talia eni cucnire poffuut 
\t fenfue oftendit.quato foztius talia continge? 
poHlmt inhia que 135 lefi funt 7 cgrotantes.quar 
oia euitania funt ppter vebemente cozpozie 
gitattone qua erfictut. Ipfa eni exterminat 7 mu 
tant cozpue ab ea q ell nata5 ofifletta 50 tegnf 
f Cx cibo ct potu. 
(onfozmitcr p2edictie fermone faciendo De fgt 
mme hmua viri p ad miniflratione a potu 
U5.£fpper q regimen eius p cibos pzopzie 
iea oictos conuenicntcr fieri Debcrct.iales cm'5 
tibi initii operantur pzecipue a materia no au 
gerent lapfura totiue nee partis alicuius. Sleruj 
qz raro 3 pauci tales inueniuntur cibi 7 potus.q* 
ma nutrientia quibus huanus actus vefeitur plu 
rimu funt opantia a qualitate 7 a materia fimul 
3deo oe taliu cibo? applicatione Diccndu.q> oea 
tales cibi 7 potus huic viro funt conuementesg 
lime a materia operantea.7 habent qualitates re 
miifas vt caliditatc frigiditate bumiditate 7 fic 
citare.7 q> inter reliquos conuenicntiozef crut d 
oee qui non tranfeendunt qualitates p2imt gra" 
dus aut pzime malidis ledi gradus. £t fi cibi ta 
les raro imieniantur aut pauci.tunc 05 alte? con 
frangere cu altero.Vt frigidu cii calido.ficut lae 
tuca conmi iceremus coq do 7 infundendo 
rt5ando cu carnibus pullo? colubo? vel fil'1115.7 
xinamomti vel aliuD aroma cdmifcere cii acribus 
vel acetolia cibariis.7 fic oe aliis.ln difeurrendo 
aute facile p fpecies pzedicto? eligat ab eo pata 
Oe vera fimila vel polline farine factus parti fer 
menti recipiens plus q cois panis 7 pa? fal’ etii 
£t fit bene coctus non abimus 7 aduftus.nec fcus 
cx frumento ex locis malis collecto etate fua Duo 
ru Die? vel triu5 ad plus terminu non tranfeeit 
Dens, r De carnibus aute oe quadrupedibus vf 
tuli lactentis 7 capzeti iuuenis et caflrati iuiien 
culi bene pinguis.7 aliquando iuuenu pozcellozu 
Domellico? carnes.et pzopztc ptes eo? non val 
de ptngues.quoma inter alias nutribililTime fut. 
Xi° tapencicc ca° pXCarncs et} agnine. 3,pp2te cu 
fuerint d aiali bene nutrito non tranfeendete an 
na ecia laudabiles funt et. tleqj timeatur oe bui 
ditate eo?.quoma ea lunt bom nutrimenti et ve 
locis Digcihoms.jpe quadrupedibus vo filuribus 
laudabiles funt carnes capziolo?. ipfi CU15 inter 
filures caz:t:a mdiozes cxiflunc.7 fanguis ex eia 
geitus paucas b3 fupfluitatcs 50 j&Lmw&ytl ca* Caro cm'5 lepozis conuenire potppter augmetu 
ficcitatis que aduerfatur mlTipltcatiom flcgmatj 
a pzopzie q?i conditur,cu cinamd croco a 
conditur ctia conucnicnter cu pinguedine remo 
uente pzepa tione cius ad generatione fanguinis 
mefici.Caro aute iuuenis pozci filuris conueni- 
ens cfl ei.quonia augmentu humiditatis eius re 
frangitur ab exccrcitio velamenti quo venat ci 
bu plurimi! eft cx giandibus nucibus et 
radicii olezz caliditate pticipantiu.£tia eide con 
ucnirc poifunt ccruosz carnes ,ppter elongatidc5 
ea$z ab excefTu bumiditatis.a .ppzie cu fuerint* 
nimaliu iuuenu quo$z carnes facilis Digeflidis ex 
iftunt .ppter augmentu bumtditatis inuente in e 
tate pueritie vel patria 
a .ppzie non in carcertbns.feo in ruri" 
bus oegentiu eide conuenire carni 
bus aute volatiliii.a ppzie Domefticof. laudabi 
les funt pulli non multum pui.imo bene adulti et 
capones.etia a galline,ppzie. Caro naq5 gallina 
ru df orni alia carne melioz Z40 continentis ca° 
prMaudabiles etia fimt vobis carnes colubozu5 
iuuenu iplctas pennas Ibulli eni colu 
Dantur in cibo illius cuius cozpus euacuatu 
cfl fanguine aut infrigidari! ex longo mozbojt.4* 
continentis pzeallegato caD<jCarnc9 etiam fune 
ni! pauonu vtiles fnnt cu bene 
vero a anati! vfus non fit vobis nifi valde raro. 
Caro eni anatu I03 fupflm'tates.a faflidiu 
facit 30 capitulo zpMSarnibus ftlurtu 
al'iu5 volattliu5 vt pdictl coturnicis a fra 
colini.25ifr a carnes attii! in dumetj De 
gentiu vr ficcdule menili turdi cardelli a libi fiM 
Uj.iHolaniiii vero filuf quando nutri 
untui* in flagnis et paludibus.non fit vobis vfus. 
SDe plantis vero vtiles fnnt vobis oes piante caU 
de Decoquendo cibaria 015 cis a condtcndo.a p20 
pzie cu ex eis accipitur.vt funt feniculi! pet? 
kt apiu menta faluia rofmarmu ferpillu a fifia.i 
rppzie quando coquuntur ci! fria vtirefranganf a 
refrangantabeis.vdutfuntfpinachia bleta lac 
tuca endiuia cucurbita a fibi be granis 
vero vtile eft vobis ozdcu a condimenta ex ec/ca 
a ri5u cu multo lacte factura far ‘et( 
a5 ftTr pzepatu5.a cicer ru.a al.a panmcu etj cum 
lacte amigiar pzepatu vel aialiu. Mobilia io fa 
be fafeole a oozelle Dimittantur. Jbc radicib5 io 
laudantur vobis fpagi locuftc rapuncioli et napi 
a baucie a ‘karote.lvapis etia vtt' poteftis a pzo 
pzie in igne coctis vel cu bzodiis piguibus. 3ue 
aute radices.velut alleu5 cepe po$z a bulbus Di- 
mittantur.lkaffano etj non vtamini nifi raro.Ua 
ctis vero a qppzie coagulati vfu3 non e vobis lati 
dabilis ppter caput a fiomacbti pzicipaliter. (Ci 
baria vero cu eo cocta a pzepata non iunt.vitupe 
randa. t>otellis ante vtt cafeo non molli 
nec tener odeo aliqualiter frangibili.36uti$z etia 
in vfo vfu non placet mihi. #leii vero recens oli 
nap in cibariis oibns couentens eft vobi'0.15 p ali 
q’tii tpiis VI5 ad Duos vel tfs annos. In vlu vero 
magis placeret mihi olcu amigdalaqz Dul. 3fro 
matu vero vfus cinamdi gariof.gala 
ge a fimiliii multu3 non eft conuenies. f5 
croci vfus in oi cibario vobis conucnies.a fimilit 
macis qd tpatu5 eft capitale cozdiale a flomacha 
le. 4}be lalUticiis vero laudantur vobis cappa- 
imlte extremitates a cicozea buglcffa 
endiuia fcariola crclToncs fontales a lecufte vt fu 
pza oictu vero a lactuca no coeda 
tur fiplictJ nifi comixta eu locrbta calidis fupzs 
tactis.lactuca eni cu hoc q multa (ut' frigiditate 
fhipcfacir.etia opillat a vifui nocet.multus enim 
vfus eius obtenebzat vifii vt z° canone in ppzio 
capitulo.alii laudant 'dii cius qz tpata. £t ruta 
etta qz cozriipit fanguinc.id Dimittenda cfl. fit 
ftTr poztulaca qz cfl Difficilis Digcflionis. (Jbe 
(uccis vero quibus condiuntur fapozes. laudabit’ 
cfl fuccus a limonii non valde falitozm; 
granaroqz a agrefta non multi falis, a aceti! medi 
ocris acuitatis.£t vinii coctii cu apitiutl 
refrangentibus ipfii ab aptitudine opillatdtfqua 
b5-Succus Vero cirri non cfl vobis vtilts nifi te 
poze magni cftusXfbc conditis Vero placent mi 
bi pineemapi conditi a oliue non multii falite .et 
cit$z conditu a cucurbite a mirobalai ‘kebuli-a xi 
lobalfamus vero condito non v 
tamini pazz alTumendit cfl De eo. (Jito 
ru'a au te condita non placent mihi.ntfi po!t cibu5 
a in pauca aute a napi conditi a 
pira condita pofl cibu oio laudabilia funt. f] tx 
confectionibus vero placent mihi pinee confecte 
aratgdale.feo pinea? vfus D3 efle vt infundatur 
in aqua calida vbi flent p vna Oie naturale reno 
uado ea bis.fiflici aute conditi magni funt iuua 
menti ad>o:e fere Difpofitiones vcftras.£t cozta 
dru pofl cibu etj conueniret Vobis.Hnelane vero 
condite a ppiic cu fuerint Depillatc a bene tozf* 
facte mirabilis laudis exiftunt vobts.eo qz conue 
niunt cerebzo in tanti! vt augmenttl efficiant tn 
eo.a funt ftomacbales a mirabilis laudis Dignifi 
cantur ad epar.Cinamomu ctta cu 5uccaro confe 
ctu5.Vt cucurbita confecta a eitru.a ,ppzie cu $uc 
caro albo laudabilia funt vobis. (Confectio io oe 
oleo amigdaf oul.cu 3uccarc a amilo fca qua ml 
ti italtci vocant mar5apan non eft vobis laudab( 
lis.eo qz remollit a naufeat ftomacbii.15 reflaura 
tione crticiat cozporibus c jctcnuatis.fi bc confcc 
tionibus vero que intentioni medicinali fubfcrtti 
mt magis # cibali erit iferius fmo. vbi cumfcu 
accidentiu pticulare regimen cofcri 
baur.bcc De cibis ita fufticiant.lfTbotus autc3 e 
tus exiflat vini! albi! vel cla$z colore ccrcfbleu no 
minatu vt nullo md ntg$z valde.fuba vero fit te 
nue a fumofitatibus limofis a terreis ptibus Deu 
dati! odoze fuaue a bene aromaticu.fcD fapof nd 
valo ieo leuiter Dulce aut ad leue pdticitate iclta 
tu.Ooftea vero fatis fumofu magis q aquofu.£t 
fi tale hfi non poterit bibatur pu? a nullo modo 
aque comixtu.35i aure inucnirct vinu fumofu et 
ab his conditionibus tunc frangatur 
cu aqua laudabili ciflerne.aut falte cu aqua pute 
ali vel fluuiali pzecoctis a Dcficcatis.Jft ii cu pze 
Dicta aqua tpc hiemis coqueft cftitas ouo$z gno 
ru3 frumenti laudabile fozet cu pzedictis ags co 
quere.3 j.dc feminibus cicozee in quaUfyfiala. 
vero vfus vel 5uccari in Decoctiombj aq 
ru potabiliu non cfl mtbi Dilectus multu.l3 5ucca 
ru in cibariis laudabile fit non i multo tamc vfu 
mcl aure nequaij mihi placet in eis.focc in fuma 
De fecttonc za lutficiant. 
za fectionie tertie oecura accidentiu fupe 
rius oiuiditur in octo capitula Ict^ numqt tllo£ octo 
j Capitulu5 pzimu d cura fode peryodice bunc 
ituonia igr pzimu accides erat foda pyodtca af 
fligens ipfu5 a colera vitellina pzouemens.36 ca 
no curationis ipfius licut ? accidentiu figu 
lariter efl ponedus. Itacg cu acciderit Doloz ille 
cu5 vcnaf tepo2? ? faciei extenfione.? pleitudine 
cum rubicunditate colozis ad citrinitate inclina 
ti.cum pullatione ? aliata punctide ? caliditate 
receptis in capite.? pulfus.magnus a velox appa 
ruerit.? vzina grolTa in tinctfa notabiliter eleua 
ta fuerit ftatt'3 flometur eiulde cephalica Dextri 
lateris in manu ? educantur fanguinis.J.iii. vel 
qttuoz premilTa tamen ventris lenitione cogrua 
naturaliter aut artificialiter admiftrata.CSe 
cundu vero eft vt poft fldia3 Die tnme 
diate kqti venter eius fduatur cu3 boc medicat 
ne."ft caffie nup De cana extracte cum aqua lupu 
agarici ana.3.i.fpice 
nardi.55.ana.g.tiii.falis cum 
calefce.? tardef cibus p bozas 
fexpzemittendoalTumptione bzodii pulli macri 
ozis cu5 3uccaro calefci poft bozas qttuoz.CjCer 
ttu5 inftrumentum efl vt mane inmediate fcqtt 
accipiatur boc Digeftiuu5 calidum.a tardet cibu5 
poft ipfum falte p Ixjzas firupi Dencnufa 
re firupi De endiuia ana.5.vt.aque falute aque be 
tbonice cufcute boni 
fce.et continuet ipfum Dtebus.x.ftouartttm '$o 
lingulare remedium eft vt fronsettepoza eius I 
fero et mane Diligenter liniantur boc linimento 
exptiflto. Y< t're figillate.3.viii.tucie prpate.;.ti« 
3catie.5.vi.pulueris cozticis papaueris.5.v.fuac 
croci ana.B.iiii.vitellos ouo$2 nue 
ro.iii.et aque bec ofa p 
fe et longa contritione infptfiando tpfa cu puluef 
amiti ad remedium efl ftn 
gulare vt in fero quando vadit ad lectum puiue 
ruetur caput eius p inceffiua comiffure fagittaltf 
Vf3 ad fumitate capitis cu hoc puluere iter capti 
los ficeto ad qtime qttuoz ozdef. Ifc 
pulueris af. 
3.ii.cozttcis mandragcze.g.V.fe. plantaginis fu 
mac acatie anaa.ii.? cdmifceantur.<[ Sextum 
remedius ed q lep ante cibatione accipiat cltftef 
hanc aque Decoctionis vior.maluap 
ficle lib.i.olei viof.f.iii. electuarii oe pftlio.f.i. 
falis geme.3.i.mifce ? accipiat fcmel in Die boza 
lemozi8talleuiatiom’8.<J Septimii zemcdiu5 ite 
ru eft q fep ante cibatione oe5 fiat extremitatu5 
fricatio trahendo vfus iferius.Cu eni cibas habe 
te Doloze capitis frica ei extrea p9 tertii tracta 
tu p° in U.{f Octauii remediu e vt poftcy accepit 
Digeftiuii ite$s reuertatur ad accipiendu folutiuj 
fupzadtctum minorando vel fubduplando calTia 
cii aliis conditionibus ibide tactis. 
C Capitulum fcdm De cura ablationis odozatuf 
In cura aute fcdt accidentis.f.ablatione olfatus 
conteplandum cft.Si eni nocumentum boc ,pue 
nerit a Debilitate virtutis aialis in cerebzo q co 
tracta fuerit a pzincipiis gnatois Vel poft illa.? 
fuerit boc nocumentum fixum coniunctum pauci 
tari I'pirituu3 aialium.aut inDifpofitioni eop pp 
cruditate et grolTitudine eop.4pct ad buc etia5 
q bec duo coniuncta fuerint 015 nocumento par 
tis ozgattice fuientis ad opczationc qttccfl cere 
b2u n caruncule mamtllare8.p5 fi bcc nocumenta 
confirmata fuerint non recipient curattone.ct fi 
recipe pollent illud fieri non pollet nifi cum 
gna Difficultate et p2olixitate tepczis.&uomo e 
nt'5 pedunt faluart operationum integritates et 
reduci.quando fimul nocumentum concernit vir 
tute 02gana et indrumenta.£t fozte q hoc e qt5 
a fapiemibus feribitur q odo23tus ablatio con-" 
firmata non recipit cura.confirmato aute nulla 
pot effe fo2tio2 q ex*pte nocumenti virtutis iflru 
menti ?02gani .puenientie cum tpis piolixita-- 
te.p2opter quod intentio in cura talis ablatiois 
olfatue effe 03 pzto ad vtgo2andu virtute. x° ad 
reffaurandu fpiis a qtf eft 02gantcu p2tn 
cipifi buttis operationis4ffet p2tmu gde cople 
tur cu cibis velocis Digedionis a boni nutrimen 
ti app2op2iatis capiti velut funt aqua carnis vi 
telli ouo$z cerebella 7 tefficuli gallor a Vinu3 al 
bu fubtile mediocris fumofitatts.a carnes pullo 
ru 7 carnes pullop a caro perdicu et fa 
fiano$z.et lac lactentis vituli et oua fo2bilia 7 ,p 
p2te cu vino albo fubtili cocta et conquaffata. ii 
baria ota cocta cu andacocba faluia mat02ana be 
tbonica a rofmarino.et cerebp lepo2t's qd [53 in 
looc p2op2ietate.et auellane comede que in cere-- 
b2o augmentu faciunt 7 oia filia £a ve-- 
ro que ventriculos cercbzi et po203 carunculam 
matUariu 7 vena S7 arterias eay expurgatae d 
titient funt pzcdtcta ota.Jft oc medtcinalib5 ma 
gis fut amb2a rofmarinus cinamomu gariof.li- 
gnu aloes 7 nigella que Duo odozata oes opillatt 
ones cereb2t aperiunt 7 ruta et? et p20p2ie ficca 
et camedreos et camepitbeos calamenti! 7 021’ga 
nu.Ct demutatio fca eff infpiratione ligni aloes 
pipis al.et dafifagrte.<l£oe numero p2edcdzum 
ed gargarifma bac Decoctione aperten 
te opillationes cereb2i ocs.Bc radicu fco2aeo ca 
ft02ei ferapini Dul.dafifagrie ligni 
al.piretrio2igai.ana3.u,co2ticis agar ici.5. ii* 
liquiritte amfi peucedani colloquintide 
falis indi.g.i.coquantur oia mediocriter contufa 
in lib.it.aquevf3 confumptione tertie partis. 
Deinde colentur et fo2titer exp2imantur. Cu g° 
bac colatura calefacta fiat oi mane in mediif ter 
tus gargarifma quattuo2 vicibus.et ite# ate ce 
na p bo2a vna continuando ipfu5per integra5 fe 
ptimana.C beferiptio odo2amenti bona ad ilU5 
ed.Tfc nigelle t02rcfce.p2ius tamen in aceto infii 
fe.?.i. cado2ei nucis mulcate al. 
7 ru.galange pipis al.02igani calamenti ana3. 
tt.codi ferapini rute fe.baftliconis ana.f.i.pulue 
ruentur oia per fe et ligentur in findone retota 
et fepe odo2entur.Jfct conferunt bec oia nocumen 
to odo2atus a mala coplexione frigida materia 
li cu opillationibus vel line eis eueniente. C 
aute i odo2atu cotigeret nocumctii ex pte vi 
a$z per quas fit attractio et Deletio fpecief odo 
rabiliu vel aene babentis impotentia fpccte odo 
rabile.tunc neceffe ed q aut in p2edictis ptib3 fit 
opillatio aut apodema aut caro addita aut 
da aut vicus aut cxco2tatio.23i aute in odo2atu 
nocumentu contingat ,ppter opillatione. tuc ant 
erit bec opillatio a natura contracta, autaduen 
titia. Si aute effet p2io mo inuenta (icut cctigit 
in multis melicis aut multu frigidis cozpoztbj fit pfundu i ,ppt Yvp magis fcnfu vifus effugies 
aut fit inferius in via manifefttozi 7 fenfu vib Di 
fccrntbile.a quoalq5 contingat illud apoflea .erit 
illud q noiant aut polipil aut canczu 
Vel emozoides nafi.cT25i aute boc apoflema eri 
ftat polipus vel emozoides 7 extrinfecus appens 
tunc cura eof facilioz eft .ppter multa. C>zio eja 
natura taliu apoftematu vt i pluribus e(1 faguis 
aq°fitati flegmatice cdmixtus.l5 fiat ex 
flegmate falfo fanguini comixto.tales autcmatie 
funt obedientes ad cura magis q melice vel acu 
te.Jte qz bec apoftemata nonrfunt ita qrfunditus 
mcbzo inmcrfa.vt 30 tegni.quare facilius 7 coue 
nientius poflunt eifde applicari localia remedia. 
tEtuarto qz opatio maualis ad caput ea con 
uenientius puenire pot, £t quinto adbuc qz tf ia 
apoftemata funt elongata magis a fuperiozibus 
ptibus rt'5c 1 circa quas cu loca 
iibus a cu opatione manuali ,pcedi non pot fine 
magno laboze 7 timoze.((3taq5 cu talia apofte 
mata medico occurrerent cu repletione cozpozis 
totius notabili.flometur balilica lateris oppoft 
ti nari patienti.aut falte vena m'ga vel media, fi 
fuerit repletio maioz.fi aute non tanta fuerit re 
plctio fufficit flomare cephalica aduerfi latis ex 
trabendo fanguinis.J.iiii.vel.v.fm coniecturam 
viri in fcia 7 ope periti.<jyacta Vero floia fcque 
ti Die Digerat materia cu boc compofito.T& 0x153 
cbare firupi nenufarini ana .5. vi. aque aceto 
fe % feniculi ana.J.iJ.mifce et exhibeatur in au 
rora.vt oe aliis Dictu eftX( Siipto aute firupo 
octo vel Decc Diebus euacuetur cu looc medicami 
ne.1V fucet rof.f.i.cafTie cu aqua nup 
tracte.J.t.y.totu boc cu.J.ii.aque ozdei pa 52 
lide fumatur.7 fiat pofl ipfu obferuatio que 
De aliis euacuantibus fcrtpta funt. 'froftij aute e 
uacuatusfuerit tunc pcedatur ad cura cii trtbuf 
localibus que per me vtilia repta fuerunt pzea 
liis.(|EXuo$z pzimu efl linimentu boc De quo to 
tus nafus exterius ? partes adiacentes a ptes in 
termedie frontis p quas extenditur vena rca< in 
eo inter mediu fupcilii.cuius Dcfcripto e 
. fucci vermicularis fucci plataginis a burfe pa 
Itozis ana.|.i.albuia5 ouo$z capboze lubti 
lilTime trite. 3. i iit, tuete pzepate ac acie fumacb a 
na.5.i. cozallo$s cdbuHo$r ‘karabe ana3.ii.ami 
li.J.i.5.terantur oia fil vltimata contritioe i md 
tazio plumbeo cu fuo ptftello.a ter .vel quatter in 
Die renouetur eius applicatio. inftrnmc 
tu efl vt fepe falte in Die quatter per nares traici 
atur fuccus folio? virge paftozis.a e cardus ma 
ioz vocatus a quibufdd feper fi timefs 
audace infrigidatione eius.tunc eide 
tur f vel 4a ps faluie vel betbonice.tfXertium 
copolitu efl bo? apoftematu conueniettter exicca 
tiuu3 cu quo magnu Decus in pluribus acquifiui. 
V* tucie pzepate zie cu vzia ifatj an052.ii.ee 
rufe.3.ii.y.plumbi vfti.5. iii.litargiri fpumificatt 
5.i.carnpboze.3,i.|.fucci fpuiue.J.v.terantur bec 
oia falte tribus Diebus logo tpe in moztario plu 
beo cu luo piflello.et exponantur foli. cuq3 exicca 
ta fuerint bis vel ter renouetur fuccus.ex quo me 
dicamine ter vel quatter in Die liniantur apofte 
mata pzeoca.#t boc medicamen cft tante nobili 
tatis q cu eo multitudine bomiml babentiu can 
cru •? polipil vlcerata blandiendo pduxt vfqj ad 
tuite ipfius curatio peifici pot 013 bis que paulo 
amc Dea funt aperientia opillationcs ccrebzt. 
£t ite? fieri pot bun opillatidis ca aut a frixate 
para vel fil’ cii materia ,puementis.tunc curatio 
fieri D5 cii illis gnq} inftrumcntie. quo? pzimu5 
cft Defcriptio huius firupi. pulegii cardamoi 
ma.a mi. grano? padifi betbonicc i(opi fticados 
gumi arabici ana.to.i.flo? nenufaris a viola? 
rozifmarini acozi peu 
ccdani calat aromatici ana.to.i.y.fe. peonie ex 
cozttcato? ligni af ana.3.vi.galagecinamoi nu 
cis mufeate ana3.ii. ambze mufei ana.g.ii. bec 
oia buliant in Itb.x.aque in quibus fteterint infu 
fa per DiesDuos.acoquantur Vf3ad medietatem 
Deinde cii vehementi cxprftione coletur, huic ita 
qj colature addantur aceti 
Difpiianti 7 5uccari al.ana libj.in ftT lento igne 
coquantnz vf5 ad conueniente infpiffatione arda 
cade cu mufei 7 ambze ana.g.i.Dc b° ita 
q5 firupo oece Diebus continuis i auroza exbibe 
antur.fat.cu aque rozifmarini 7 faluie ana 
y.calcfactis.a tardetur poft ipfu cibus falte bois 
quattuoz.Cfndecimo vero fecpti Die mane foluac 
venter cu boc copofito.TV pillula? cocbia? 3.1. 
pillula? ftdaticba? pii 
lule.viii.cu aqua maiozane Vel rozifmarini.'* ft 
vald folleaes qz pille ftdatbicc arkidi cu fua eua 
cuatione fenfus oes 7 eop ozgana confoztant. 
S0cd5 remediu lingulare cui nullu inueni par in 
apiendo opillationcs cerebzi anteriozis. et cola 
tozii eius efl nigelle tribus Diebus in ace 
to aaitilTimo infufe 7 exiccate,5.ii.agarici cici li 
gni af.caftozei oppoponacis ana3.iiii. laudant 
oia a infundant' i.J 
1 ii.fticct maiozane.aut falte aque fubltmationife 
tus.ita q fub radiis folis vel ad igne exiccentur. 
4Ex bac igf malTa mifceatur cii.J 
iii.aque fublimationis maiozane.7 oze pzius im 
pleto aq trabteiat leuit per nares.bec mixtio ter 
vel quatter per finguia nocte cu viciftitudine 7 in 
terpollatione altata fca. videbis eni mirabile t5 
ipfojC/Quartu inftzumentu eft vt fero 7 mane a 
liquando nares liniantur cu boc linimento. 0 
let j.ambze.g.ii.conterantur fil 7 cu pe 
na liniantur nares De boc tepido.CfiQuwtu5 cd 
pofitu quod continuatu non eft minozis efticatie 
eft boc.Tk radicis bzionie ligni al paza 
difi ana.3.i.maiozane gariof.ana.5.ii.caftofi fic 
tiozis.B.i.mufct ambze 
oia per fe 7 mifceantur.Jtt oe boc copofito int ca 
pillos a fine Vf5 ad fumitate capitis con 
fpergatur Ozdei per inceftu5 
fagittalis cdmifture p quattuoz Digitos ot fo qif 
vadit ad lectu cu pectine Deponendo pzimu pul 
uere quando vnlt poncre nota q p bec 
inftrumenta ia paulo ante tacta facile curari pot 
ois cerebzi opillatio ta a tpe q a natui*a contrac 
ta.QUnde ex iftisjnftrumentis app3 fufticient eua 
cuari pofte nocumentu olfatus a Debtlt 
tat e virtutis cerebzi.z0 ex Defecm fpiritus aialis 
qui efie Debet eius inftrumentu.5° ex dfectu lacer 
ti ad attrabendu aere ozdmati.a fuerunt trs oe 
cais nocumenti olfatus pofite fupza fectione feda 
capitulo z° in fine.<TCu5 aute contigerit q n<y 
cumentu in odozatu accidat pp apoftema in con 
cauo vi'352 exiftens.tunc nccelTe e q illud apoftea fine vite cozruptiones frecfter fpentes .pbiben* 
7 remittendo.ittu confydera virtute fimpliciu 
ex fententiis illuftrium virc2um accepta a Vioe 
bis veritate.<|4° itey p2eDcis fuperaddendu? e 
q? fi p2edca apoflemata mollia fuerint/? nomobe 
dirent curationi p p2edicta inflrumenta. fapien 
tes fcripferunt curam opatione manuali triplicit 
fieri Debere, if £t p2imus quide modus efl cum 
acutis illa carnofitate a na 
ribus incidendo.oeinde pol! eius tncifione refidu 
um confumendo cu vnguento viridi quod fic 
poitur .&mellis.3.ii.accti.3.i J.farcocole armo 
niaci ana.f.i.buliant oia lento igne fuper carbdi 
bus ignitis abfqg flama vf5 ad conuenientis gluti 
nofitatis acquifitione;£t oe roc liniatur tenta/t 
ponatur in nafo 7 efl efficax linimenti! f m Defcri 
ptione 'RaL4°iHlmanf z°ca°,(F Sitim p mo 
dus operationis manualis efl. vtpzedcis ia non 
valentibus cauteriantur apoffemata illa cu cau 
ter io ignito plane figure p canula erea 
rcntialiter madefea? aqua rof inmiffo vf? ad cd 
fumptione apoffematu.i pluries reiterato 
oeinde locus inungatur cu recenti butiro vf3 ad 
cafu efcare.fcoftea curetur cu equali permixtide 
vnguenti bafiliconis a oe cerufa vel cu vnguento 
frto ate operationem Xertius mofif 
Deponendi pzedicta apoflemata efl per via fectd 
nis.a modus efl talis vt accipiatur feta d cauda 
equina.cuius vna extremitas in nafo p f02amen 
eius in os trahatur A extra Dentes.a alia eius ex 
tremitas extra nafu fit tendens.Xale ergo filum 
furfi! a:Deo2fu contrarias extremitates trabedo 
latera pzedicti apoflematis amplectatur ifla 
continuetur operatio vf? quo per filu apoftea ra 
dicitus complete fecetur.Cu ergo fectu fuerit re 
fingatur faguiscu bocpuluere.Tkmirrefarco 
cole boli ar.fan.D2a.ana. 5.i.tucie 
puluen'5entur fuper loco vel inuoluatur in ipfu? 
tenta cu albuie oui 1 impouatur.Cu ergo reflric 
tus fuerit fanguis curetur cu vnguento ante ma 
nuales opationes ia vero ite2U3 
fi pzedictis locis fcliroticu fuerit apoflema vi’ fe 
pbiroticu vt ia tranfiuerit menfura fex menftum 
nun$ vidi illius perfecta operatione.ieb melius 
efl blandiendo cu ipfo p20cedere. £t oe meli02t 
bus infirumetis ad illud cu? rectificatoexegimif 
7 Digefhuis a euacuatiuis mefie efl vt fepe fiat 0 
2ts collutiocu oleo amigdaf Dul.fimplici vel 
polito cu aqua viof vel ana.DC quo etii 
lepe per nafu interius trabiciatur vf5 ad ri'3am 
ita vt etj per os Cu aute contigerit 
tn p2cdictt's locis cancrofu apoftema.tunc fiue fu 
erit vlceratii fiue non.nunq» ipfius curatione vi 
di.neq? ab.altquo fapientu inuent.feD,omniu 
pientu comunitas comuniter conco2diter conce 
dit cura ipfius paliando 7 
datur cu fldmits melagogis, i.euacuatiuis mefie 
7 oigeflmis app20p2iatis.que bic bzeui-' 
tate omitto. 7 tu require in aliis confiliis que oe 
bac materia non raro compilani.^Xfppet infup 
ex fundamento q> nocumentu ablatio 
nis odo2atus pueniens pp exco2iatione vel vul 
nera vel vlcera p2edicta$2 parttu nafi eode fuda 
mento curari pdt.quonia p2emifTis euacuationi 
bus p2et actis interius in nafo pzeponat vngue 
tu quod ante manuale operatione feriptu fuit.qd 
oia-talia tfeera cu rectiftdtiotieregimts tiltus 
in b2cui tepozc curabit 7 cet}.<\'tlunc aute tria 
lingularia remedia ad nocumentu odozatue De 
feriba vt nunc itacp De exptif 
mihi fepe efl caputpurgiu hoc quod virtute fui a 
perit Dilatat vias odo2atus. abflergit 7 educit 
materias in eis contentas.refoluit 7 contuit; eas 
7 confoztat 02gana omnia olfatus 7p20p2ie cd 
tinuatum ter velquatter in feptimana actu cali 
du5 fex vicibus viciffim intectu ieiuno flomacbo 
cuius Deferiptio e.Bt fucci cucumeris 
faf armonia.fubtiliter J.y.mtfceanf 
7 ponantur in ampulla 7 infundatur aqua vf5 ad 
medium ampulle. 2De bacagr aqua fepe trabicia 
tur tn nares mo Dicto. (J Scd5 vero e fuccuf 021 
gani 7 pulegii anteq exponantur ad fole a ad 
cuq3.J,eo£ addantur mufci.g.ii.7 Fiat vt De alio 
dictum ert.CTXertiu compofitu cfi b°. pulegii 
021'gam calamenti padifi.5. iiu 
fiat puluis a ligetur in panno a fepilTime odoret; 
£t fi bene confyderas ia apparet fuffictenter effc 
pofita cura omniu nocumenti olfatuf qp 
uenire polTunt ex fex cais.f.ex parte Debilitati 
tutis olfatiue aut cereb2i aut carunculae mamil 
laritl aut vtriuf3 fimul.aut tnflrumcnti quod efl 
fpiritus, aut ex parte nocumenti in ofle ri5e conti 
gentis.aut $° ex parte lacerti attrahentis aere? 
Vel fpecies odozabiltil.vel <j° 7 vltimo ex pte vi 
a£ ad hoc oeferuientui.7 fic apparet fufficienter 
7 labo2iofe fatis alTignatum fuilTe modii curatotf 
fcdi accidentis quod erat ablatio odozatus vt fu 
pzavifumcft. 
i Zmiu capitulu p2tncipale fectionis fede t5 cu 
%ra fcotbomie 7 imaginationum. 
Spiciit Videri pot ex bis que leguntur tertii m 
capitulo De imaginationibus .et ex bis que intel 
ligi polTunt ex p2ima tertii tractatui0 ca° De v 
tigine.iDmnes bee Difpofitiones V5 fcotbomia 
tigo 7 imaginationes fiue Delufiones comunicat 
in boc q> lunt nocumenta cozruptioms fenfus 
fus.oitTert tamen pariip Vertigo a ouobus prdi— 
ctis.cj Dato q? in vertigine afltgnetur nocumetu? 
cozruptioms vifus.tamen in eo et| efl nocumctu? 
motiue potentie.q2 apparet in eo co2po2a cjefcen 
tia5 circulariter moueri.7 efl in ea nocumentii di 
minutionis fubflentatiue vel retentiue potentie. 
q2 apparet bomi quandoq? cadat.7 per boc fuf 
ficienter apparet oria inter vertigine cx vna 
te fcotbomia a imaginationes ex alia pte.tamen 
a fapientibus poteft colligi Dria ctj effenttalis in 
ter p2edicta.eo q2 ca nocumenti'in vertigine po 
nitur in cereb20.q2 motus in fpiritibus in vetri 
culis aut in rimofitattbus cercb2i contentis rota 
tiuus vero nocumenti fcotboie 
ponitur in fpiritibus contentis in neruts obticis 
Caufa vero cffentialis imaginationi! ponit i cri 
fialloide a in 02ganis actione ccreb2i,q2 tamen 
bec Dria ex parte aiTignata leuis a parua 
non efl magna oria curationis intentionibus a t 
ftrumentis medicinalibus ab auctozibus affigna 
ta.7 maxime q2 oia p2cdicta accidentia conuent 
unt in genere cae efficientis.f.materie bumo2alif 
flegmatice vel vapojs vel ventofitatu ciir,.(J3o 
circo non video ,piixe multii occupandi! ee a mul 
ttplicatione inllrumento£|Curatiom's ap.n ii q2 
qutnq5 lingularia remedia pona per me Ireqtcr cxpta.(7 Ouog pztmum cfi electuariu fotira no 
Secundti vero ell electuariu De am 
b23 maius Dando ex boc vel illo.3.vi.in mane bo 
2a firupo2U5 p menfern continuu pzemilTis fuffici 
enter vero remedium 
et micbi magis vfitatu5 efl confectio 'bermeiff oe 
feripta ab Xluicea 22a tertii ca° De cautela a Do 
lozibus cuius modus et Dofis fit vt Dictu 
ell oc predictis.4|0uartum remedu5 effvt orni 
fine.x.Diqt accipfatur.3.t. infraferiptaru pilfa£ 
et tardetur poli eas cibus bozis fex obfuando re 
gulae in alTuptione fafacott 02dinatas. quozu De 
feriptio ell bec.tfk De farcocola pillarum 
fetidaru5 ana.5.i.artanite3J.fiant pillule cum 
fucco foliozu bzionie De quiba Quitum 
remedium tpfe vfus pzeoictorum medicamina 
efl vt alTuefcat faltem tribus Vicibus i feptimana 
ponere in oculo cuilib5 0utta8 Duas huius collini 
ftxcci rof.I.i.fwcci artbanite et ell pozeinus pa 
ptfeis faboth et ell lutius fltmialis 
3.iii.fucci violarum.5.vi.ponantur in ampulia et 
exponatuz foli faltem p Dies xv. Deinde fit ex eo 
vius vt Dictum ell a ccd, 
JffCapitulu quartu De cura nocumett Digcllionis 
Jam pzo nocumento buiue.x.tanguntur. quozu5 
qdlibet aD Diminutam et ablatam Digellione con 
fert imo aD cozzupta3 notabiliter iuuat.<T‘£>zi5 
meozabile ell q longus vfus firupi De abfinthio fo 
lemnitez iuuat et ,ppzte fm bunc modum, firu 
pt dc abftntbio.J.i.aque Decoctionis gnozum pa 
difi cimini.p.ti.mifce.iT SSecnndti inflrumentu5 
fimplex ell frequenter dcgluttre duo vel tria gna 
carpobalfami ieiuno ell cois 
vfus 5in3iberis Viridis faltem ter in feptimana 
inllrm e vt fepe fiat iunctio 
ftomaebi cum deo De menta facta cum malltce ga 
rtofilozu a inllrm ell freques 
vfa ellectuarii oe ligno aloes Dcfcripti ab Xfuicea 
$ canonis fuimpzima illa electuariu 
oe xiloafiT Sextum remediu efl freques calefcio 
flomacbi et euapa0 eiufdem facta cu cimio a gnia 
ozobi menta et lambzufca equalibus paztibus ca 
lefactis in caldariola licca et politis in lacculo. 
|T Septinm3 vero ell Deferd :re komaclm cu boc 
«roto poztato fup ipfo.fk refine ij.mafti 
cis .5.i.gaf3.ii.Difloluat refina cu bono aceto et 
fiat cerotum Icutale fup panno oc gna.|TOctauu 
remediu a cu lignis etia fzigiditatis a vetofitatif 
f. vt poli cibum cu moico aromatici vini bibat’3 
i.pulueris amcos dc quo Dixit Xluicea qd eraum 
rabile a eft remediu efl vius confcc 
tionis oiacitonite cu aromaticis fpecieb3.que coi 
liguntur a in antidotario %ab Xfuicena 
Su canoneiTlDecia a vitia medicia mfallibil’ iu 
uamenti ell electuariu al ke kcngi Defcriptione 
Suicene s° canones accipiatur ex eo omni alter 
no mane in auroza.5.i.a taroct cibus falte bozis 
Qnq3.nullu eni llomacbu quafi cdplexionc 
tatu efle vidi ex vfu eius non fuifle fanatii. 
0[Capi’5 Qntu De cura D0I052 renu buius viri.1 
% vero luperius apparuit colozee in remb5 bu 
ius Viri conlequi opiilationcs ventofitatu congre 
gationes in eilde canone igr curatio 
nis prmittendu pzimo.Q’ abflinendu e a fze 
cptia a maxie inllantia frequentiu D0I052.Z0 q 
uitetur fuopere Itipucitasventns.cui fi euenerit 
ai enematc fuperius tacto.aut cu pii 
luite pofitie in ca° dc olFatu.50 q euitet frequens 
equitatio.'? ,pp2te fup equo finiftre gradationis. 
4° q fuope euitet' Decubitus fup fpina ta vigilati 
do q D02mtendo 7 p2edictis Dolo 
zibus fubueniendu eft cii tribus remcditsCjQuo 
ru p2tmu eft q tempor Dolo2ts accipiantur olei 
nardini.J.v. paritarte recentis vitiate contrite 
lib.i.coquantur ambo fir in fartagine (up carboi 
bus ignitis abf5 flama.a tn fine apponatur croci 
J.t.7 extenfis fup panno calidis actu fiat 
ft$z fup renesiedabit eni Dolo2e fere tn inflanti. 
£!3cd 3 remedtu eft oderiptio huius tragee £> qua 
ta tpc poxifmi Doloais q gtia p2eferuandt. acci 
piatur coclear vnu ante omne cibu.apit eni opii 
lationes foluit ventofitates puocat V2tna mundi 
Picando materiae.tV granof milii folis.f A, gra 
no£ lactuce endiuie fca 
riole ana.5 J.grano$2 papaueris al.J.t J.jucca- 
r i al.Dttplu pondus omniu terenda tc2anr.‘? 
fidenda incidantur 7 comtfceantur ad inuice. 
Cpfittu remedtu 7 infallibile eft q fepe paties fal 
te in feptiana ter tiriace adro 
maci c1l5.ij.aquc fubltmationis milii folts.et e 
nobile medicamen.feripfit eni Xlmccna 5° cande 
q tiriaca andromaci confert Dcl02tbus renu ex 
pftbas cais a cetf. 
iTCapitulu5 fertum dc euxa male complexionis 
vepatis huius viri. 
m bene 7 Diligenter confyderent inftrumenta/i 
intentiones curattue in p2ecedcntibus capitulis 
pofita intelligi poterit q pfa illo£ malicta cople 
Xionis epatis huius viri fuptus pofita 7 
ta curare poterunt.Jfc vero nunc meo2anda fiit 
octo inftrumcnta que ptt'3 a natura comunt Difte 
perie epatis co2rigere poiTunt.C[2Deo2andu g° 
p2io q oes endiuie fpes cdpetuntnocumento epa 
tis ftue eaf pulueres Decoctiones fubltattones et 
firupi 7 confectiones Scd3 fpale 
xfl limatia$t vfusj funt codie que mueniunt i ru 
bis qua$rcarnes elixe comedantur.'? ,ppzie fecu3 
Decoctis radicibus fcartole taraxacon.(T Xertiu5 
Vero fimplex eft vt falte-in feptiana ter hic vir ac 
epatis lupi abluti cu aqua eti 
diute 1 in furno caecati.-? accipiat al5.it. aque 
endimcJbecqmde tria alTumt oebent tpe 
ttonts Difcoiczaticnis faciei -? extenuationis ciuf 
de.-? eni in inftanti Dolo2e3 -? tenftone in epate fe 
dant.-? colliguntur bec tria a p2inctpe S tertit 
-ca° De iuuantibus -? nocentibus epaa.CTQuartu 
vero famofu cdpcfitu -? appaobatu ab oibus fere 
eft elcu5 oialacca maiu3 cii 5uccaro reductu in fo 
ma folida.Dc quo fep ante cibu rotulaj.it.3.7 p 
p2ie fca5 cu aqua cicozcc Quintu5 co 
politu eft vfus pillulap al kindi De 
lcripta$2 ab 2miccaJ° canone fuma pa tractatu 
9°,1f feaextu medicamen eft confectio De xiloalo 
es fupius nominata infh'5 
eft vius fuffuf obede cuitus plueris Det in feptU 
na bis vel eupat02ii cuio lau 
des -? Defcriptiones collegi ilcanoneiuma p2taL 
ttaxtatu^. •? vltimu expertu eft elec 
tnariu politu ab Xfuicena gnto canone fuma p2i 
ma illa cofectio ‘kimia medici que facit ad 
malitia complexionis •? apoitema epatis -? foieo 
Vtt ea Dandonoe ea ante abii rotula ,54! d Capitulu fepttmu oeaira 7 inflrumtntis ape 
I riendi emoroidaeconllrictas. 
ifeuonia alias vir illecmoroidales venaffluetes 
7 apertas bfc foltto e non ell Dubitabile ex retett 
tione curliis ea? pia De nocumentis Iup2a pofitif 
cuenilTe.aut falte augmentata fuifle.l\cllrictio e 
ni curfus ea? ell ca pFiu5 nocumento? quare i?a 
tertii ca° 30 # in (anguine qui currit ab e 
mo20idalibus 7 cx ano ell fecuritas ab berpdlto 
meno 7 mania 7 melia.eplia melica 7 berifipiU 
7 ex aliis que funt ficut miliu 7 cancro 7 exco2ia 
tione 7 fcabie 7 lepra 7 pleurefi 7 piplcumonia 7 
frenefi.7 quando retinetur fanguis ex eis cofuetj 
timef altq ba? egritudinu5 fttple predicta?.7 ti 
metur ctj ydropifts pp illud qd accidit i epate d 
apollemate malo 7 ouro.7 corruptdne male com 
plexionis.7 timetur ptifis 7 Dolores 
pt cxpulfione (anguinis mali ad ipffi.Cu; g° vir 
ille aliquod accidentiu ia inciderit c pof 
fibile infillendu ell apioni vena? emoroidaltu5 
quefepte infraferiptis ingeniis 7 inllrumentis a 
piri poliunt a lenioribus ita 
q3 ell vt eger fepe cu Digito Vel cu candela titil# 
tione faciat in circuferentia intrinfeca inteflini 
53ct?5 vero parup fortius illo ell vt confricet lo 
ca predea cu foliis adbuc fortius 
aliis eft vt confricet eas cu cepe fquille circu inci 
fo.C&wartu e qp fi predea non apirent fiat plu 
riu illo? occatio 7 in aqua5 calida fedeat peide 
lao extllente bene calido actu fiat cofricatd ea? 
cum aliquo De vero ell qd 
fi ex predictis igeniis tales vene aptri nd polTut 
quod tamen apud me nuncp contingit.tunc fiat i 
teilirn cdprdTio ad cxtra.7 cu fldmo apiatur ua 
vel One oe p2edcis venis q grolTiores fuerint, i 
d Capitulu vltimu oc cura tremoris cordis vi 
® v ru3 bunc moleUantis. 
ftsgimen tremoris cordis in ba lao't Duas di 
uifi intentiones.1>rtma quide* ell refpiciens tpuf 
poxifmt 7 augmenti tremoris illius qui tuuc ma 
xie'oebilirat.28 vero ell regere ipfu tpe quo non 
ita freqpter expeditione vero 
pzte quinq5 pona ingenia.,p complemento fecud 
pona tria 
tu prie intentionis ell vt cu medicus acurrit C" 
grq molellato a refofde nimia confecte velae 7 
forte motu fpirituu 7 humo? De 4circuferetia ad 
ipfu cor Ilatt5 follicitus dfe 05 De augmento refo 
Ultionis illius pbibendo.quonia fi perfeueraret 
valde facile poliet eg? ad copleta cxtinctione fi 
ducere iuxta fetentia ypo.afTo? feda fermoe illo 
fiiui exfoluuntur 7 fortiter fine manife- 
fta ca repente moriuntur.1taq5 primu inllrume 
tu ell vt flati facies 7 extreme partes irroretur 
cu bac mixtione actu frigidat aque rof&iiii* 
aque mente.j.ii.rof fpodti fadalo? al.7 ru.ana. 
B.ii.mufci ambre orientalis ana.g.ii.aceti.J.ii. 
vini malnatici.B.iiii.predca? fpe? pulueref p fe 
contriti cu liquoribus vebementi contritione co 
quaficntur in mortario.bec eni irrora0 virmtej 
vitale refoluta ta in febribus cf in aliis Difpoliti 
onibns referuare folet.7 colligitur ex fermonib; 
feda primi in f me capituli illius in arena fepelif 
S5cd5 inllmmentu ad boc ell illud. vini arda 
tici aq buglolTe oiamufei Dul3 
i.milce 7 octur in potu calidu. CjZcniu iiUurni 
tu ell boe.B(folto? bafiltccme ficco? rcfe vtolai 
ru (podii clTis De cozdc cerni ana.3.t.capbof 3. 
ii. amb2C ana.g.iui.fandalo? ambo 
ru coralio? ambo? ana.5.t.pulucri5entur pk<% 
mifceantur 7 ligentur in findone oc grana i odo 
ret tpfu eger qi continue. (jQmr tti inllrumetu 
ell boc.T* oiamufei DuUpe?electuani De gemit 
fpe? letificantis 3flmanf ana.54.vini aromati 
ci maluatici. J.iiu.aquc buglolTe aque acctofe 
corce i viof ana.$.i.fragmento? iactncti fmara 
gdi 7 fapbiri,an*3*J.margarita?3.u.conquaC 
femur oia in mortario.ocindc leniter calefiat et 
intingatur in eia pannus qui applicetur fup ma 
milia fimUra eni 7 rdlaurabit 
virtute in breut tpe<,r Ouintu remediu 7 fo2ti 
U8 aliis fi frecf tarctur trcmo2 7 refolntto vtrtu 
tis ell puluis ille De quo Det' in potu.;.5\cu aqua 
rofa? buglolTe 7 vini maluatici 0(115 triu 
cuius Defcriptio e bee.ft coralio? ru.iacicti fma 
ragdt' fapbiri ana.g.v.limature fubtiliffime auri 
in potu fup afpgen 
do prdcts aceti albi coclear.i.7 nota remedia ta 
lia.<Hbzo feda vero intentionei.pzeferuantn in 
tpe minoris moleilie qr vir ille non euacuad ab 
aliquali motu trculo co2dts.1deouon ell Defille 
du ab applicatione remedio? preferuantiu. De 
modo ergo eo? primu ell meorandu q> in oi ci" 
bario fuo fp ponatur aliquid croci cj*u efl granii 
Vnu frumenti.7 in cius cibariis buliant fep folia 
buglolTe recentis 7 comedat ea.aut falte puluerc 
ipfius exiccatu ponat in cibis.JSfl eni preceptum 
2luicencxi.temi oe curatione tremoris cordia. 
du ingt.Sup buglolTa vero fis audax 7 non tteaf 
malitia cius 7 vtere ea in oi quod in potu tributi 
7 in cibo oas.^JJScd; vero remediu ell elcuariu 
boc oe quo falte ter in leprtana accipiat coclear v 
itu in aurora 7 tardet cibu falte boris quattuor 
7 fi cogeret' bibere poli ipfu bibat.J.y.vini arda 
tici cu aliquali cftitate aque rof mixte ad inuice. 
£ft aute buius electuarii Defcriptio. V* fpe? leti 
ficantis Blmanf fpe? oiamufei oul.i fpe? eleua 
rii oe gemis 1 coralio? am- 
bo? ana.5.i.fpodii ofTie De corde cerut ana3.it. 
Viol rof ana»3J.firnpi rof firupi acetofitat} ci" 
tri firupi fimplicis acetofi ana.f.v.juccari al.f; 
iii. firupi cu jjuccaro vfs ad fpilTitudte; 
7 poli infrigidatione pdant' fpes.tf Xertiu remc 
diu efl facculus ille que fp contutu portet 7 f nou5 
ipfu reuoluendo fep De latere in latus.£t melius 
elTet vt haberentur facculi Duo qui alternati f no 
uarentur.lfc fe.bafiliconis flo? buglolTe boragie 
02igani capitis rof corall’ 7 fandal ambo? ana.' 
5 J.tacincti fmaragdi fapbiri ana.$.v.capbcr 3 
i.lab2ufce.5.ti.macis.5.t.5.terantur oia ftl 7 fiat 
facculus in findone oe grana retorta. J£t Ipero q 
remedia bec beneficio fumi 7 DulcilTimi faluatoif 
curabunt ipfu; ab inflantia predeo? accidentiu; 
7 pzeferuabunt ipfu a tranfitn in Difpofttione oc 
teriore quod totu fibi mia fua concedat oipotens 
altiflimus ad landreius fepiterna.2fmen. 
De lapfufrigtdo 7 burnido ccrebn' propter que; 
(equitur naumentu in operationibus virtutum 
cognittarum imaginatiuarum 7 meor alium. — tB L SbtltQ humane naeurc copago multif 
q5 lapfibus pzdptiffia re mihi magna 
fpcculatione Digniifima nup obtulit. 
V, Olir eni gda De bis qui nfo latio floze 
f tiiltmi extrfunt. Spectabilis miles legiictf peritia 
a pbie mediocriter eruditus, alio vero nomie p 
nunc occultandus e. videt' plurimis accidentibus 
ci / a Difficilibus moleflari. Cft>zio in operatiombuf 
virtutu Vel meozaliu.quonia ipfotar 
dius appzebendit ea que per opatione appzebeti 
ftua celeriter appzebendere folebat.SifrJct} non 
cft beneDifpofitus in opationibus imaginatie po 
tentie cdponendo a Diuidendo.a adbuc foztius q* 
nia meozabilia non conuementer nec Diu retiet. 
Sedo cd vir ille fdno pofudo moleflatur a quo 
non nifi Difficulter excitat.etia in Dozmiendo fd 
niis corzuptas fantafias rpzefentantibus agitat 
£t adime a I5 raro cu timoze excitatur a fdno. 
50 pzincipaliter in vifu eius nocumentu peipit Dt 
minutionis notabile.ita # non nifi cu magna Dif 
ficultate legere pot.<T4° pzincipaliter in oculis 
(bis multitudo repzefcntat aquofitatj ita # quafi 
fp madefacti funt.£x quo percipitur lapfus cerc 
bzi ad buiditate.a guonia retenta ell multe aquo 
fitatis pzefentia qua facere folebat. pzLctpa 
liter vir tfle moleflatur Debilitate oigefliue flos 
tbi. OT vir ille quafi pziuatus efl opatione olfa 
tiua.obiecta eni odozabilia aromatica vel fetida 
fere non pcipit.ifz* vir ifle in operationibj mo 
tus .pgrriTtui manifefti percipit lefione a lapfitu 
dine in tantii # genua eius non videntur bre po 
tentia fubflentandi conuenienter cozpozis molle 
8* infup vir ifle moleflatur fluxu emozoidali bis 
vel ter in menfc.c/y’ adbuc vir ifle percipit pul 
fatione in pte finiflra cozdis fub mamilla qua Di 
cit dfe tremoze cozdiscu aliquali grauedie i an 
belitu.i/to.ingenti moleflatur accidente quod e 
multe frigiditatis fenfatio in toto genitali mcb* 
a maxie in burfa eius ita # ad vcnercii actu Val 
de raro a Difficulter incitatur.a ipfu non nifi 015 
magna Difficultate coplere pot.CUieda alia itep 
in eo accidentia apparent que tame a radice illo 
rii accidentiu pzcdcop Dcpedet. Tocc in fuma vi 
detur efTc oifpofitio buius viri pzcdcis.x. accide 
tibus cdplicata.que oia fui abfeifione velociter fic 
dam intelligenti facile manifellant. 
QCapitulu5 fecundum oe inuefligattone 
a Diuerfitatu accidentiu a cetj. 
tx iuelligatione egritudinu a accidentiu 
05 aute parup conteplari tbeozice in caufis pze-- 
dicto$2 accidentiu ante# curationis inflf a expzi 
mantur.ln opationibus eni pzius qnide co2po$e 
Difpofitio.a accidentiu cognitio et 
. falubziu caufa$z inuentfo p° tegni.quomodo em’5 
tnflrumenta curationis a pzeferuationis eligi et 
cognofci polfunt fine pzecognittone caufa$t egri" 
tudinii a accidentiu ea£.®portet autc fundame 
tu bic accipere.# omniu pzedcop accidentiu ua 
a fuificiens ca efl mala coplexto frida a Immida i 
toto cozpoze Imius viri multu aucta.lDoc aut ex 
pfibus fignis deduci pot.lbzio quide ab inberen 
tibusTube qz p tactu in quacunq3 pte eius mollia 
ities repzefentatur a frttas etta.15 fit remiffioz # 
bumtditas.llapfus eni buius viri-ad bumidteate 
magis efl # ad frigiditate incliatus.quod appa 
ret ex vehementi omniu ptiuj cozpozis mollitie 
7 remiffa tn cis rubedini carnofitatts augmento 
cu magna ipftus mollitie ex pluribus aliis nunc 
refecandis. Ifitcp pzedtctus lapfus Demonftra" 
ri pot p figna fupta ab opationibus. Pzlo qutde 
virtutis pulfatilis q2 pulfus crt mollis a tardus* 
I5 ent bumiditas bfet arterias reddere molles« 
multitudo tamen cius indifponit ad motum vt 
p5 in paiefi.Jfctia elVpuus .ppter rcmitfa calidita 
te 7 aucta buiditate.a pzopter boc non eft velox 
feD ad frecptia inclinatus.fru ent virtus fue neccf 
fitatt p magnitudine 7 velocitate non fufficienter 
fatiffaciat lupiet cu aliquali eti 
35 boc percipi pofTe per nocumenti! anhelitus bu 
tus viri.qd in veritate efl anhelitus conflrictio 
2Dulta eni bumtditas copzimendo mebza anbe 
litus eft ca anhelitus conflricti ita q viDcat' pa" 
cienti eu Dillatare ozgana anhelitus copztmentl 
banc Dilatatione impedirecCfct ex boc fundame 
to Declarari pot ca alterius acctdcntif.f.mo 
tus tremuli cozdis.vtrtus eni recopcnfans nccef 
fitatt' cozdis non pot facere Dtaftole magna ppc 
tpfius Debilitate 1 in obedientia.quare buitaf au 
gmentata latitudine heiet in ptibus mobilibus 
cozdis.qre accidit motus tremulus cozdis.quoti 
ens eni virtus mouet coz ad Dtaftoladu mTta bu 
miditas.7 eius vapoz impediendo motu lapfitu 
dine 1 Debilitate qua5 facit efl ca motus tremuit 
cozdis.7 efl accidens Valde vcrcndii.an,pp2ic fi g 
feueraret.iHnde qui b3'motu cozdis tremulu coti 
tinuu3 caueat ne fubita intercipiat' mozte ja pzi 
caloe ftgnts pzonoflicantibus egritudinesjf \JZt 
adhuc a 50 mala cdplexio frida a bumida cozpoif 
Declarari pot et multo a ,plixo fomno qui reduci 
turad operationes aialcs. £t itep boc appet ex 
nocumento mozaliii vtrtutu3 contingente in boc 
viro.cu Difficultate eni apprehendit a imaginat 
n meozat vt fupza Declaratu eft.lnfup talis ma 
la cdplexio ab operatione appetitiue ftomaebi co 
gnofei pot.quoma appetitus efl a multa bumidi 
tate fopimJiue ,ppter opillatione amate ria ta 
li cadente in neruo reuerfiuo oztf ftoinaebi p que 
Defudere 03 aialis Iptritus acT pari neruop ce 
rebzi appetitus Sil’r ed cx Dimi 
nuta ftomaebi Digeflione excelfus frigiditatis ct 
bumiditatts Deduci pot.tarde enia non nifi lon 
go tpe Digerit 7 fluctuant in co cibaria ita q eo 
ru Digellio in ventofitates pmutatur.fdzetea pr 
dea mala cdplexio Demratur facile ex notitia et 
operatione generatiue potentie que in eo Dici 
• potft nocumentum Xoiminutionis quia pap ap 
petit 7 minus pot in operatione vencrea.Jfctiam 
potentia tranfmutatiua fanguinia tn fpia in opa 
none fua cozrupta eft.Jfctia Debilitata e expullia 
Vafop feminaliu. qz femen effundere non pot nifi 
cu tpe longo 7 cu laboze magno.a bec oia ozdtna 
tur operationibus vegetatiue potentie.# fzt rur 
fus ites augmentu frigiditatis 7 bumiditatj pul 
ebre Demratur ex magno nocumento in motiua 
potentia huius viri apparente.fiue motu .pgref 
Ituo qtu ad totu cozpus.fiue ptiali mebzozu Vt 
capitis quod non bene fuftiocri pot et 
peDu quof motus ad oes Drias ponis efl in Vi" 
ro boc valde Difficti. </£t videt bac Dilpofitidej 
in Iboc viro non folum ede a tpe contractam feD a 
principio generationis maculata, ftefert enim 
genitoze cu in tali pte etatis edet in qua ipfe nuc constitutus ett a bmditatc cu 
macwa Debilitate fuitfe moleftatu.|j£t adbuc i 
tenfa frigiditate in mebzis genitalibus Vald ma 
gnifice fuiffe paffu3.pzoptcr quod huius Vin e-*- 
gritudo hereditaria Denoiart poteft.a eft peiocjr 
fi '(Tet a tpe pzecipue contracta aliis paribus • 
3ldde ite!? q longa a freques cuacuatio cmozoi 
Oay hunc vi£ perducit ad Difpofitionej 
magnifice augmentanda, lEmnisem euacuatio 
tntcnlme magna a longo tepe Durans pducet ad 
lapfitudine a Debilitate motus a Deftrtt 
etioneinitaticaloztsaaugmentufritatis pzopt: 
qna Diminuunt a corrupuntur operationes 
vt i'4a tertii ca° dc quo£ orni 
U3 fundamento ia manifefte apparet q huius vi 
ri Difpofitio eft mala complexio frtda a buida to 
tiuscozpozismaterialisque euinuadtt magis 
in capite ftomaebo a mebzis genitalibus eius vt 
ia Dcductii eft. z® q egri Difpofitio cum 
fuis accidentibus eft valde vcrcnda.ijt legtur 5* 
ad eius curam citilTime pzoperandu eft.#t fe 
quitur 4* q cura accidentiu vana eet 
a pauce vtilitatis fine permutatione eius ad fub 
tractione fritatis a huitatis materialis De q Di 
ctus; eft. Sequitur f° q cura huius viri fundari 
03 fup Debito regimine menfurato multu acura 
te a oiferete p ree non naturales a medicinales 
Vt nunc (equitur a cet]. 
d' Particula za huius tractatus t5 coueiett regi 
mine huius viri per res non naturales. Cuia 
I pzimucapitulu5eritDebabitationeet loco 
\fibiconuementibus. 
ffluionia huius viri Difpofitio vt apparuit in p? 
cedenti ca® eft lapfus ad fridii a humidu 
liter tntenfus.ldeo indiget regie reductio ad Di 
fpofitione melio2e quod per contraria fieri D5 
ergo locus vbi habitare 03 eligendus eft ad calt 
ditate a ficcitate Decliuis.feD Ixjc regimen huic 
viro non nifi cu magna Difficultate erigi poteft. 
quonia tpfe ,ppter magnas italie oifcclias 
tozte Dignitate vel officio Diuerfas vzbes a loca 
neceftario cogitur persmbuiare.gcqutd tame cd 
tingat eligat fibi habitaculu a vento a curfibus 
aqua? elongatu.£t caueat moza contraire in 
habitaculis appzte pulucrn 
lenta a frigiditate magna 
ppter quod eligat loeu fatis conuemenfer ozna 
tu a munitu in quo etj ignis accedatur no exttcar 
bonibus feo ex lignis abietis quercus lauzt 
mo£ iunipi a confimiliu.ln quo etia fepe fuUumi 
gatto cii puluere rtozacis calaite fup afpfo 
nis ignitis aut cii laudao thure ligno aloes fan 
daraca colofdta refina bene Dura vel cii trocifcis 
iftis.Be gallie mu/.laudani cld 
calaite.3.vi.ligni 
ueris folio? cupzcflt.3.v.pulucri5entur oia per 
fc a mcozpozentur cu fucco folio? lauri. 1 fiat t* 
cifci poterit fecii poztarefuf 
fumigando ex eis camera veftes caputeos a bire 
ta.Silr etia <Jtii ad annexa ftet veftibus in noc 
te conuemeter tectus.imo a adhuc i cftate capuc 
eius pellibus fuftultis a Doftibus vario? aut pel 
libus vulpinis conucnienter tegatur.freQter po 
mu istud Die noctucp in manibus odozando teat 
■fic rozifmartni fticadoffolii 
J, floa 
cte calamfte lattdatrf I xc Duo 
in tino aromatico et fiat pomum vt dictum eil 
ffCapitulu fm De regie eius p'exccrcitium. 
JfEtccrcittu cquedre a meltus pcdedrc fibi conuei 
entidimu dTet.quoma tpftl ed calefacttuu a mate 
r ief confuptiuu infenfibilitcr a q 
co2poza plena materia fria a buia multa no fine 
fufpcctione excercitari poffunt.ntfi p2ceuacnetur 
quonta ex motu materie in fluxu ponerentur ad 
niebza vt ad caput domaebu genitalia a neruos 
Idcirco excercitiu qd nunc ei admidranefu e D5 
effe leue.gradario etia fuauiter abulare aut paf 
fibne lentis per tria bo2a incederent melius cf 
fetlocoexcercitii tt adminidrarentur fibi frica 
tionee ad extremas partes incipiendo a genibus 
vft ad ab inguinibus vfs ad 00.5° a fpa 
tnf vfa ad nates cii fricatitoe c(5ucicti tl5 q° mai 
fede rubeat,#t p imeruallu boie pod illud pecti 
netur caput eius a furfu in deozfu a econtra.et a 
nertro in cu pannis mediocrit 
lidis confoztari I5 fuauiter a non violcnter.Hau 
do ante ego boc tge magis q excercitiu5 
vfe Q«o euacuabitur tt in *,* particula fczibetur. 
(JCapf5 terttil dc regie cius p fdnu a vigilia 
IDaoptcr iuuamentu quod aequatur ex longitti 
dtne que coipus exiccant a calefaciunt 
magis q infrigident pp motil C02p02ts qui ed l 
eis.quonia5 ficut fonus quieti attinet.ita vigilia 
motui tt appet feda p2tmi ca" De bis que piient 
unt ex fono a vigtlia.ldeo buic tiro conuenit in 
clinari magis ad augmentu ttgilandi q ad fom 
itu plixu a eius perfeuerantia.,pptcr illud 
do q tir idc non tranfeat in nocte fex bo2a?z fpa 
ttu aut fepte ad plus.fit melius cd tt tpfe nullo 
modo in die D02miat nifi gfa recuperandi fdnu 
que contingit perditu ede in nocte ,ppter occupa 
tiones mundanas a cetj.(T>e tuo tero 002mien 
di ponuntur aliqui canones.t>2tmua canon cd q 
mm$ exponat fe ad oo2mitoe5 pod ctbu nift tra 
fiuerit ad minus bo23 tna cu Dtmidia.Specuduf 
canon q incipiat p2ius D02mire fuper Dext® 
tere.oeindc reuoluat fe fup finidro in feda oomi 
tione.l5 mtno2C5 moza contraire 05 fup finift® 
q fuper oextro ,ppter trco2e5 cozdis q ex tfi De 
cubitu Xcrtius canon ed q doz 
miat capite conuenienter eleuato a nullo mo De 
citut. Quartus canon q 010 caueat a Decubitu 
refupino.talieent pzepat ad malas egritudines 
•f.fpafmu epifiaj paUft5 a nocumentu anbelituf a 
maxie in boib5 pzepatis ad boc in frttate a biiitg 
ce.et multa materia replente nernos habentibus 
ficut cd in boc vtro.Q5umtus canon ed q fugi 
at Dozmittone fuper ventre.15 Videat’ altqtulu5 
iuuare ad oigedtone domacbi.inclinat tame ma 
tertas ad ventre a rnedtii cerebzi a ad 
oculos.GJnde facile icurret rbeumatifmos cecita 
te aut Debilitate ttfus ad qua notabiliter ed p2e 
paratus, pzopterea qz nocumentu tifns in eo ed 
notabiliter auctii a ielu lefione Diminutionis et 
cozrupttonis vt m pzio ca9 Declaratu cd. C <5e 
Xtus canon eft q» idc vir in Dozmicndo qtu5 pot 
euiret agitationes reuolutiuas De latere in latuf 
a,pp2i'e,ppter (oni interrupttone.ln modo autc 
gdeendi fe babeac £5 figura iacendi aut iedcdr fe 
cundu Debitos modosTuperius tactos. - — - 
I Capituluj quartu oc accidentibus anie. Modicus excdTus malfquali' tVacundia 7 pfcue' 
rare altcftulii t'n padienibus anime voce exaltati 
tibus effet buic viro Valde conucuicne.tales ent'5 
motus refolutionis 7 confuptionis Dtfponunt Imo 
2C3 frios 7 buios Dumodo non fupfluant. Irduce 
tia lericia fibi conueniunt vt fonus 02ganc>52 7 tu 
5352 7 023t0£.fugiat palTioncs generantes angu 
fha 7 triditia antme.quonia exterminant co2pa 
a naturali confiflcntia vt 50 tegni. 
f Capitulu gntii De inanitione 7 repletione, 
3n bac re non naturali mediu tener D5 ita q ad 
nullu inclittctur,l5 in.pce comedendo7 
ptius bibendo fit ei Data licentia aph'02 q reple 
do.3n modo ergo comeflionis obferuetur \xc do 
q accipiat cibu nifi cu na 
turali appetitu incitante ipfii ad Ixsc. Comedere 
eni fine conuenienti appetitu Difponit flomacbu5 
ad abboiatione que ed co2ruptioni6ca 
Documentu5 ed q comedendo optia madt 
catione Dcglutiat 7 potu paulatine. qui contrart 
«5 facit odit vita fua za p2imi,{IZertiu oocume 
tu5 ed q non multa mo2a contrahat in alTuptioe 
ne p2imu cibii fuptu Digerat vltimil 
recipiat.7 ita co2rupat Dccume 
tfi ed q non accipiat cibaria puira 7 Diucrfoy fa 
in Vno p2andio nec acetofa cu Dulcibus, 
duintu Documcntii ed q vitet cibaria in fubdait 
tia multu Depfacu cibis fubtiltbus cu grofTis 
fcofis 7 fluxibilibus. 4l<£extu occumentu3 ed vt 
euitet cibaria grauia cu leutbus.diptica multum 
cu5leuibus7 vetofabilibijp. faciat q Icuia no fu 
pnatent feD p2Cponant4T Septimu Documcntii 
edej1 Difcedat a menfa cii aliquali appetitu {3 nou 
cii ddaebo fluctuate pp nimiu potu fcu cibu 7 cet| 
fcxtU5 dc elede 7 potuu^. 
3am vero videtur tndare tepus 02dinandi regi 
men buius viri ex pte 7 potuu5. it quado 
q5 buic Viro fienda ed fubtractio matenqz f21352 
7 buia52 Vt patuit fuperius in 40 ca° p2ecedenti, 
Ideo Diccndu p° q bic Vir non ed regendus regi 
mine pzcctfe cibaliii «diales eni cibi q lut 
cpantes folu a materia non conuenicnt caleface 
rent 7 extccarcnt 3 op02terct.Cdndc ipfi fpfc 
comifcendi medteinis cibalibus ad calidii 7 ftccu5 
notabiliter incltnatis.licct eius co2pue nd indige 
at regimine pzecik p2eferuatiuo vel rcductiuo 
folu3 Icd curatiuo (pp2ic quod p cdtraria fieri D5 
Ita q panis buius viri effe D5 ex frumento Deb» 
te medie factus 7 plus fermenti 7 falis rccipcr d 
bet q comunts pam’6.3;fit vnius vel DU052 oieru 
ad plus conuemcnter coctus abf3 adudione ipfiuf 
q pam'6 a5imus bumidus 7 non bene coc-' 
p euitart D5, it ido fi vir ide fepe vterer pane 
bifcocto 7 ,pp2ie artificiato cu granis feniculi vt 
anift aut limilitllaudandus edet,7 gfa buius oia 
condimenta padilia qualitercuq5 cocta 7 p2epata 
Di mittere D3carnibus aute Diccndu p2to 
q conuemens edet ci comedere carnes Dc volati 
libus Domedicis vt carnes omniii quacun 
q3 p2Cpatione coctas 7 ,pp2ie 7 fregtius affatas 
q elixas.Iales ent carnes Vt fi fubitatifice nutri 
unt magis ctl bene Digcruntur.qualitatiue tame 
minus buracctando alterant 7 p20p2ie quado co 
quuntur CU5 Diureticis calidis 7 ficcis vt feniculo 
petrcfcl’ fpillo cinamomo mace 7 
unt eni ei in ter cetera carnes pullo5Z in 
.xoplete papp pod cqt moztc 
conferuent.Xales em caltdttatc C052 7 ficcttatc ce 
■reb20 neruis 7 oi lapfuf frigido materiali 7 ima 
teriali conueniunt ei.pulli etia Dant' in 
tibo illi cuius cozpue euacuatii fuit a fangnie aut 
(nfriatu5 ex longa egritudine 240 continenti ca° 
6 p°.Q3nde I5 omniu colubofcarnee conucniant 
maxic tame filuriu De qutba apt? fimpliciftas Dn 
plex erit opio.JHuidam eni credunt p tales itel 
ligi oebere magnos coluboe in ruribus babitan 
tes magna voce murmurantee 7plurimu arbo 
ribus nidificantes qui notantur palubi in medi 
cina ,pp2ic.3dii eiiuDicunt per idos intelligi De 
berc colubos <f titate fui C02p02is minoaea doc 
Ilicis 7 p2edcis in volatu fuo IcmlTimos qui rube 
'08 habent pedes 7 raro pariunt in turribus 7 ru 
•ribus babttantes.7 bec via teneri D3 q2 mcli'02 7 
verio2.<Carue8 VC20 anatu5 non placent mihi, id 
Dimittant.generant eni fupdiiitatcs inducas et 
fadidiu3 flomaebt s8 Slmanf. ca° xlSEiIr carnes 
anic£ filttf 1U5 7 euitart Debet.fut eni 
Difficilis Digeftioms 7 bumoze generant fatis bu 
midu 7 grcSfu4ff5c filufibus vero volatilibus* 
laudant carnes fafianos 7 pdicu ppter laudabi 
litate repletionis €052.7 q2 generat fanguine ad 
xxiccandu pzdptu5 7 ppter cc2dialitate que iuei 
tur in eis.appter eande cam omniu autu carnes 
ft’luriu5 que cibii fuu5 queritant 7 venantur cii Vo 
latu 7 labo2e magno laudabiles cxtdunt. XFefm. 
.ex numero a Capientibus ponunt carduelle pbilo 
mene alaude 7 paderes etj.rliqua vero p2et iflas 
Dimittant.Conueniut etia cotnices cj multu5 ba 
bundat apud ficulos 7 francolim copia e 4 
pud tridentinos 7 ftarne que multu5 babundant 
in dioccfi aglegdt.ftuc p flarna aial fpe Diiliitctu 
a perdice intclligas fiue pdice.vtraqp C052 einfdc 
copidis fcribitur.7 ideo tales vtiles funt buic vi 
ro.quonia caro pdicis auget fanguine valde 7 cb 
.ueniens eil fi ea vtatur conualefcena cuius co2puf 
fuit infriatu5 7 fanguine Diminutu 25°co«tmentf 
ca° p2caUcgato.#t cade ratione laudantur fafia 
ni vt dictu5 ed.quonia caro cop ell mdi'02 carne 
pullop z"xanQeca!-De DuragLCaro vero volati 
Iis qua lobardi Dicunt quatula, greci aut vertigi 
ne Dicunt 7 ianuuenfes vocant fqmfcala raro acci 
pi D5.quonia generat fanguine bumidu7 vetofa 
bile 7 fua pinguedine faciente lapfitudine in ner 
uis 7 naufea in ftomacbo.7 ideo vfus eius fit pau 
cus 7 cu aromatibus condita,|TZDe carmbuf qua 
drupedu laudantur cap2etine ,pptcr inclinatio 
ne cdplexionis eop ad leue fritate cu augmento 
ficcitatis.bone etia funt vitulic.Carnee vo caflra 
ti 7 p2oprie valde pinguis 7 iuxta valles nutriti 
Dimitti Debent.I5 eni ca 
videatur p2eferre carnibus 
cendu ell q intellexit dc bis que 02iuntur in clia 
te vel regione magne caliditatis 7 ficcitatis qlis 
cfl rgio bifpaop, vri 02iudus fuit.erat eni cordu 
benfis vt in feripturis muenio.iCiTr etia intelle 
Xit De caflratie qui nutriunt plantis calidis 7 ex 
iccantibus vt meUicloto andaeboeba tbimnlo tri 
folio 7 liTibus.ppter quod 7 carnes iti 
montibus vicentinis 7 in confiftty ,ppt 
caliditate7 ficcitate a nutrimento acqfita ita coi 
laudari Debet ficut carnes piatis frictis 7 buidis 
nutritas rep2obarc conuemens verq agnf .ppter bumiditate dus no lxaf 
in viu nili raro 7 cum fpebus aromaticis calefaci 
cutibus 7 exiccantibus condita. Mt adbuc conuci 
entto2 cfl ei affata q elixa. Caro vero Domefhca 
po2ci recens oio Dimittatur.generat eni mollitie 
in neruis 7 cercb20 7 iuncturis.i[lDc quadrupe 
dibus filueftribuB pofTunt ei conuenire carnes ftl 
«ris pozci.raro tamen 7 in pauco vfu 7 mdio2es 
erunt ei carnofe ptes in pinguedine minozate et 
pzop2ie condite cu aromatibus 7 plantis calidif 
7 UccisMCaro vero cap2ioli efl ei valde lauda 
bilis bonitate fui nutrimenti leuts a fupfluitati 
bus cxpurgati.ipfe entminter ftlufes carnes mc 
lio2es exiflnnt.7 fanguis ex ea generatus paucaf 
1)3 fupflmtatcs 3°;3lmanP ca° p°.Caro Vo lepoif 
conuentcs efl ei roc pauce bumiditatis 7 ml 
te bccitatis que inuenitur in nutrimento eius 15 
ratione remiiTecaliditatis non videret' aduerfa 
ri frigiditati fupaucte.lnuenio tamen fi artifici 
aliter p2eparetur cu pipe croco 5in3ibef 7 firib5 
erit valde conuenicns.tunc ent per ambas qlita 
tes aduerfabitnr gnationi flegmatis.Carncs 
quo£ magna copia ell apud romanos 7 i 
vfu babetur ibi non efl muitu difconuenicns 7 rp 
p2te cu aromatibus condite, (faro Vero cuniculi 
omnino rep2obanda efl.3flie vero carnee filuref 
non fint muitu in vfu pzeter V2fo:z quof vfu5 ab 
fcindtte a vobis pzopter grofTituoine 7 vifeofita 
te 7 rcmifTam caliditate fanguinis geniti ex eis. 
In fumma igr omniu autmaliu carnes a medio 
in fpe fua muitu elongate p augmentu fritatis 7 
I)umtditati8meli02eserunteifalite7 afTate q 
elixe. (TQuia vero pzopter facre legis reueren 
tia5 non fp licet comedere carnes, fcucendu pzio 
generaliter q omniu pifeium vfus repzobandus 
eil 7 pzopzte in quantitate multa. -Ct melius ell 
vti falitis pifeibus q rccentibus.7 in oleo frixts 
vei altatis q in aqua elixis. £Pint tamen pifces 
minus mconueuientef eligendi.f. illi cdpfo 
caliditati 7 ficcitati vicinioz efl 7 eof fuba Duri 
ctci.jDc numero elegantiozes funt carpidcf 
in coitatu veroncnfi bzixienfi abundantes. z° etj 
funt tozrentine fluuiales vel pzinctpio maris vi 
cute ftcut iit extremitatibus attafis 7 padi mare 
attingcntibus.i$iTr etia pifces alii vartoli nota 
ti oe quot? numero efl fperefolis femilunarc figu 
ra in lquamts eius babens.Ctia conueniut ei mo 
ze dco lucii in aquis non limofis inuenti.Ct 
quando g vocantur capedani.Huriones 7 temali 
boni funt 7 ozade.lbe maritimis funt rubi meno 
le lardelle 7 alii omnes carniu inuenti 7 
in mare nutriti a limofitattbus 7 duitatibus elo 
7 oilracbe qua£ pp lafciuia magis 
q pzopter vtilitate 7 iuuamentu nris tpibus ci 
batto libet non placent nec vobis vtiles funt. ?a 
l ia eni animalia genita funt ex limofitatib5 7 fe 
caltbus partibus in fundo maris 7 ripis innent} 
magis per modu putrefactionis q 
fcmintVDe quibiia alias feci ratioi 
bus 7 auctozitatibus repzobantibus aFta tFia vt 
p5 in cdfilio feripto ad anglicu abbate camarice 
fc3.p>zopt quod anguille tinebe 7 oes pifces mol 
I1U5 carniu 7 magnof non funt aedpten 
di.clnde et cancri abbozreatur in vobis 
les et marini filr quos mafanctoa vocat. CX ac 
vero 7 lacticinia ota confilr euitentur.vfusenim 
top fcnftbua tnterioztbus nocfttuus efl et amett 
c generattuus et augtuentu molltctet et otfpofud * 
tiis paltfie augmentattuus vt colligitur z° canoe 
in ,pp2to ca° vbi oixit.lac eni ,ppter Declinatio 
ne eiu3 ad frigus aliquod%ocet flegmaticie quot 
85 cop caliditas non cduertit tpfu ad fanguinem 
fient 05. £t i aureola oculi.Dicit q lac facit eueni 
re teneb2ofitate vtfus ad caligine.,ppter qt5 cti 
85 cafeus mollis 7'recens euitari 7 buti 
ri vfns oio cfl ei tnconueniene ,ppter magna mol 
litie5 7 relaxatione fiomacbi 7 neruo^.ffl tame 
calidu 7 bumidu in p2io.bumiditae tamen eius 
cfl ampU'02 caliditate ipfius.01nde,ppter boc cd 
nenientio2 cfl ei vfus olei oliua$z bene matura# 
fifl eni caltdu in p2io a bumidu in fine etus.pzo 
pter quod et conuenientius efTet oleii 6 nn 
«ibus foleniter app20batu ad Difpofitiones ner-* 
uo#. &t oleu oe amigdalie Dul.ct adbuc conuet 
tutius efTet oleu De pbiflicis.pbiflici eni 
Vt infra patebit dc fructibus. 93tTr etj ct mellis 
vfus conueniens efl in cibariis 7 cetj.SDel eni po 
center aduerfatur flegmati Vt colligitur, 20 cano 
ne %£lpc regie fanitatis.vnde ct mcilita cibari 
8 conuemcntt'023 funt q 5uccarata.3ucca2215 eni 
fn palTiuis tpamentu obtineat.ad caliditate 
tnen parup inclinatur.ppter quod non efl fufftet 
ens vfus feo gra lalTiuie cu aromatibus calidis. 
£a 'cero quibus condiuntur cibaria que attrahe 
tia funt.l; in multo vfu non conueniunt.minuf ta 
men nociua funt vobis q acetofa.#cetu eni pote 
ter nocet neruis vt p5 2" canone 7 2a tertii ca° p! 
Ctoicft oc eo Serapio auctor gaf q valde noc5 
tteruts vt exgientia Docet.it fi bene confyderaa 
acetu qto magis acre et minus acutu tanto 
nus nocumentu erit vobis. ( Dua infup laudati 
da funt non valde Dura quocunq5 md coctio p2e 
paretur pzeter q frtxa.ifDe aromatibus vero 
quibus fercula condiunt conueniut vobis calida 
7 ficca.Ialia eni capiti C02dt 7 llomacbo (nnt vti 
Ita.lDnma eni aromata Diligunt a mcb2is p2t« 
dpalibus vt 4a p2t et iia tertii colltgedu. %jJa% 
Vero De leguibus pa#p agendu efl. foiemittedu 
p2io q ommu taliu vfus abflinendus efl a vobis 
£>pter eo# Ventofabilttate et ventofatione que r 
plent nernos euap02atione eo# ad caput ,pp2ie 
velut pifa fabe fafeoli 7 cicera alba.Ginde elenef 
.i.greci incurrerunt nocumenta 
tomellione multa5 eozu.23i qua tamen conueni 
re pofTt funt ciccra rubea que calida ft et ficca et 
conuementer aptttua et pzectpitatiua materiar 
flegmaticaru g vias V2ine non tamen fint in mt 
to vfu.eo qz inflatiua funt 7 non Debent accipi in 
p2tncipio nec in fine cibi fco in medio folu 20 ca- 
none ,pp2io capitulo Jlaudo vobis panntcii vfu5 
I5 eni fit frigidu 1 ficcu5 q2 tamen paru nutrit.7 
,ppter fui leuitate et ficcitate conueniens cfl.et v 
xuontinentis ca° 990. 35iTr ed con 
ueniens efl vobis rifu5.cn eni ca.in p2io et fic.in 
fcdo zi continentis capitulo 26 conuenieutcr nu 
trit 7 exiccat.7 confo2iat etia q21)5 aliqua ftipti 
citate 8° d fimplici medicina p2imo capitulo.B 
lia*aute legumina non placent mibi pzopter alie 
gatas casjf[t)e oleribus aute Dicendu p2tmo q 
nullu cfl conueniens vobis frigide coplodis 7 bu 
mide.ncc babens bumiditate multa facile ebuli 
Meet putribile.qlia ft fpiaebia bleta p02tulaca lactuca cucurbita 7 endiuta crcfloes 7 cofitia zz* 
continentis.&tf fi aliquod tfto£ ole£ contigit ac 
ciperefrangatur cu calidis 7 ficcis vt menta fer 
pillo feniculo petrofel' 7 aliie.Hut falte ifta ante 
affupttone accipiantur, ktcendu 30 q 
olera conucnientia Vobis cu looc q fint calida et 
ficca Debent elTc apittua mediocriter vt materiaf 
confumat 7 p2ccipttent p vias V2ie.lDe nue 
ro c faluia fepe laudata 30 canone ab Suicea.licj 
fpale capitulu non fecerit in z° canone. 
deflero ca° Dcliliffago videtur aferibere opatio 
nes a cafitate 7 ficcitate eius 
non gradttct ficut n5 aliquod alt'052 fimpliciu nift 
valde raro.Ioannes vero fap.in agregatof fim 
pltdu ca° 4p° enumerat ipfa inter medicinae ca 
fidas 7 ficcas in z° 7 Dicit q> eft calida caliditate 
manifefta 7 paf ftiptica. ?Dc bac piata multi mo 
dernop ampla Dicunt in egritudinibus qtJ tami 
non ita auctcnticu tnucnio ab illuftribus antigs. 
laudo ctj vobis feniculi vfu non tamen i magna 
cftttatc.cft eni calidus in 50 7’ficcus in p° 8° Oe fi 
pltci mcdtctna.tamen p2optcr eius iuuamentum 
ad nocumenta vifus que grandia funt in vobis e 
tia q2 calefaciendo Otuertit materias a remotis 
ptibus p vias V2ine educendo conuenit recens in 
cytitate maio2i.iiccus Vero in mtnori.SEiTr et} 7 
2a fpes apii petrofclinu notata conuenit vobis.e 
ent calidu 7 ficcu in 30 8° Oe fimplici mcdtctna.15 
aliqui ponant ipfu in tertio gradu caliditatis et 
in fct>o ficcitati3.gcquid tamen fit eft conueniens 
43uocando.caput confo2tando 7 ftdacbu Vt a plu 
ribus colligit .I3 fvuftits Dixerit q nocet ftdacbo 
attrabendo ad ipfu materias acutas aliude.255 
fi bene confyderetur intentio eius fuit Deapio vt 
eft p2ia fpes.ambo eni ponutur eiufdc fpcciei vt5 
fcdo canone p2to capitulo 7 octauo 15 fimplici mc 
dicina pzeallegato loco 7 210 continentia capitio 
fimplici cT4°. Jfliter aute ad 
Tfÿ3 Dici pot negando fua.non eni c 
argumentatio bona pctrofel' trahit materias 
cutas aliunde ad ftomacbu.ergo nocet ei.(Tu boc 
eni q attrabtt eas abftergendo 7 apiedo cito edu 
cit eas.ita q in eo non contrahant mo2a tantam 
vt polTint ledere.iDente vero cm'ufcuq5 fpei vfu5 
laudo vobis.ftue igf p i pia intelligatur fpes eius 
cuius foliu rotunditati attinet 7 ftipes eft 
fttbrubeus 7 pltis femipedali a terra cleuat' 
ct eius odo2 eft fuauis 7 amenus.7 talis ponit ca 
Itde 7 ficce coplexionie ut2° canone 7 lege tbtde5 
cfi confoztat ftomacbu calefaciendo ipfu5< 7 fedat 
fmgultu 7 Digerit 7 vomitu flegmaticu5 
Mc fi per menta intelligatur alia fpes fifimb2tu5 
notata que apud venetos menta reputatur.ctia5 
bec planta conueniens eft vobie.quonta eius calt 
ditas 7 fteettas pueniunt vf5 ad tertiu 
ue aute p mente intelligatur tercia fpes eius que 
balfamita vocatur etia conuentt.eft eni in aftatia 
caliditatis 7 ficcitatts ftcut fcDa.7 eft capiti 7 ner 
uis conucnientiffima.qt5 cius aromatiettas ame 
na oeclarat.pp quod 7 qD eft eius fpes 
agreftis etj cpnfilr laudandu eft vobts.Tleme ite 
ru qt5 3fuiccna z° canone fptllu nominat 7 DiV 
lco2ides berpillii vocat conuenit vobis. JLticena 
pdit ipfu calidu 7 ficcu i fctfo 7 olc ipfu ardaticita 
te in fuo ftomacoo 7 capiti conueniens eflie 7 puo 
cat V2ina.l3 3cer.jpipenumeret ipfu inter medi 
emas calidas in terto adbuc 7 fagetatmanaqul 
rofmarinu Serapio noiat laudanda eft vobis jp 
pter caliditate 7 ficcitate eius in tertio gradu.et 
conueit ftomacbo c apiti neruis 7 oculis. Cinara 
cos etj que maiozana vocant pptcr virtute cius 
attenuatiua 7 Diflolutiua a caliditate 7 ftccttate 
tertii gradus octauo dc fimplici m 
dtcina conuenit valde.7 eo foztius quonia aperit 
opillationes cereb2i 7 colatozii.7 conuenit colo" 
zibus capitis a flegmate 7 ventofitatibue pueni 
entibus vt fcdo canone luo capitulo colligendum 
meb°£ capitis, etiam conuenit.feo illud 
magis quod aromaticitate bj; fimilem gariofilis 
7 magna folia extenfa 7 minus et ia quod aroma 
ticitate amena I55 fimile garioftT conueniens e ei 
calidu 7 ficcu in iccundo VL3cu£3eraptooc bcge 
refen.ppter quod Dicendu eft q I5 multa ftnt ole 
ra preter illa que vfui bominu5 in cibis confueta 
funt vt oztganu calamentu oaiKus 7 fimilia. ota 
tamen aromatica quo£ aroma emanat a 
tate 7 ficcitate 7 non a fritate 7 ftccttate velut in 
capbo2a laudantur vobis in vfu.JDe aliis aute 0 
leribus cu ia etcluf im ea nihil ad pzefens rufi d 
rebus qua$z comunis efl vfus.pzio oe caulibus. 
t>zima ent appentia videntur couenire vobis q® 
calidi funt in p2io 7 ficci in fecundo maturant let 
unt.f.ventre exiccant 7 p20uocant fecundo cande 
capitulo ,pp2io.lic5 zi° continentis capitulo 64i 
fcribatur auct02itate J6alieni 7 Bimafii fanguif 
generatus ex eft ozribilis 7 mali odo2ts 
quare melius ell ab eis recedere. Bo2ago etia I5 
fit in vfu multu mibi tamen non placet ppt ven 
tofitate fua p qua nocet oigeftioni ingetando ci" 
bu in ftomaebo etia qz non caliditatj cj> 
tu vobis op02tunu cflet.t>onit eni tpata q2 e fpc 
cies bnglofte vt colligendum eft fecundo canone 
p2io capttulo.cu fpale capitulu dc ea non beatur 
aute tpate ad lapfu fridu 7 but 
dii notabiliter intenfu non babent Metente ac" 
ttuitate.quonia a pp02tione nn'no2is inequalita 
tis non puentt actio fufliciens.Cerefoliit etia qd 
eft in vfu non puo qd calidu eft in p2tticipio fecu 
di 7 ficcu in eo conueniens eft vobis fubtiliatiuu5 
Diureticu 7 confo2tattuu5. t&z vo con 
fuetudo erat numerare inter olera citrullof cucu 
meres angurias 7 pepone6.Dicendu eft De eif pa 
rup.£t p2io quide angurie cucumeres citrulli g 
ui oto a vobis cuitandi funt. J$115 fit cois vfus v 
tendi vfus cius apud V03 oto eu i 
tari c>5.quoma generat buo2es frtdo3 biiidos et 
crudos 7 male fube vt appet fecundo alimentop 
capituio tertio.tamcn f5 q ibi tangitur pot arti 
ficialiter ita coponi q ipfa inclinetur ad genera 
tione laudabilis buozis.ppquod confuctudo fer 
cois artificialiter faciendi ipfa cu modico croco 
7 cafeo vobis eflet laudabilis. Cu agf fta vero no 
Similiter 7 p02tulaca fpinacbta 7 bleta 7 crifo 
locana oia Dimittantur.ibe melonibus vero oice 
du q pari ratione Dimitti oebent q2 funt fridi 7 
buidi q2 tamen eo minus fri funt q to maio2t ot 
cedine pticipant 7 fui fuba foliditati attinentes. 
Ideo magis vtilee videntur efie 7 ex eis comede 
re poteftis 7 ,ppzte ante cibu 7 bibendo poft cos 
laudabile vinu in ijtttate conucn tenti abl5 aqua 
vt colligitur fecundo capitulo quinto 
Mup itqp vicedu pariip q omnes fructus actu ? potentia friabumid i Dimittendi funt.p20pter 
quod cerafa non placent mibi.Dulcia aute I5 ctia- 
fint lenitiua ventris tamen funt nocitiua ftoma 
cbo.acria vero I5 flomaclxi videatur vtilia a ali 
qualiter incifiua.non tamen funt vobif laudanda 
qz ventre retinent vt jbiafco.3n fuma tamen ali 
quado poteflis accipe oc illis que funt fube cdpac 
te a grofTe.fapozis medii inter Dulce a acre5 que 
vocantur marafebe. Perfica etia p2opter fritate 
C02umin pzimoabnmiditatem infecundo non 
funt conuenientia.licet enim ftomaebo fint bon& 
a appetitus incitatiua vt fecudo cande.tame non 
fit co? vfus multus.a eligant cdpacta Dura aro 
m3tica a citrini eolozis a fandis ad Dulcedine 
eleuati ab oifibus non fepabitia nifi p incifionem 
ft cadi ratione oe pomis Dicedu eft q eligant 
que aromatica funt colo2e rubea a citrina fubfta 
tia folida fapoze Dulcedine notaliter pticipatia 
a raro Vtatnr.p20ptcrqt5 a pira minus Difconue 
nire videntur p20pter ficcitate que aduerfa 
tur buitati.funt eni fria in p2imo a ficca in fecun 
do2i! continenriQ ca! p*,£x eis tamen eligatur 
vt oe pomis dcu5 eft.fee ficubus parup 
randu.funt eni ficce excie ca.in p° ficce in p2ind 
pio fecundi.bumide vero ex eis non tanta calidi 
tate a ficcitatc babent.fcD magis nutriunt 5 fie 
ce.l5*non ita conucniant ftomaebo vt ficce gcquid 
tamen fit coiiucnientio2es funt vobis inter alioa 
fructus.funt ent melio2C8 altis fructibus in 
ris a regionibus tn quibus elTe cottfueucrunt ter. 
tia p2tmi ca° oe regte p eibu a potilfunt eni fida 
cbo fplcni renibus a epati vttlcs apiendo abfter 
gendo a mundificando.in eis ent'5 eft lenificatio 
vitia a nutricatio mai’02 q in aliis fructibus 
eundo canone p2op2io ca°. t>alTule vero ftoaebo 
a pecto2t app2obantur a enumerantur a fapieti 
bus inter ea que funt calida ad calitatc Ddinan 
tia.ln fuma„igf ex eie meliozes fnnt vobis ille q 
babent arillos a quando comeduntur Debent vU 
tiate mafticari.talie eni pars arillofa terrea eli 
a ficca frangit eap vnctnofitate3 a bumiditate5 
fupflua .ppter qua funt nociue lapfibue bumidia 
Unces aute numerantur inter edulia a mediciaa 
calidas a ficcae vobis conucniunt. 
q2 ,ppter vnctuolitate multa naufeant 
cbu a grauant caput a pectus .ideo non cdueniiit 
Caftaneaf aute vfus I5 ratione ficcitatis videre 
tur tamen nutrimentu q2 eft grolTum 
a funt Difficilis tranfmutatioie a bumiditaa 
eft in groftae ventofitates conuertibilis non pia 
ccnt.a adbuc q2 funt nutrimentu b2ut05c.tracta 
tur eni oe eis in ca8 oe glande vt colligitur zlca 
none. Crifomilla vero que non nulli antcpftca ct 
falfe vocant.quonia antepcrfica funt pua que ma 
turefeunt in menfe iulii non conucniunt Vobis qz 
fride a buie coplexionis funt in 20.generant cni5 
febzes malas velocitate putrefactionis eo$c.a pf 
cipitur a fapientibus q fi aliquando comedant' 
accipiatur cu eis anctu vel lemen ei 
de ed caufa non laudo vobis frie fint 
tn p° a tpate in pafliuis.vt Dicit oekis j&aL non 
reperi iuiuba3 nec in conferuando famtare a i re 
mouendo egritudine aligo conferentes, feo repi 
eas Difficilis Digeftidis a pauci nutrimeti a ma 
las ftomacbo.a in graduationc eft Difco2dta 
magna inter aucrozcs qua btc Diiputare non cu 
ro/IEto aute bene matura a'Auleta Acclinant 
ad caliditate i bumiditate.q2 tamc ftomaebo no 
ccnt Dimittantur.illa tamen que dc eis non fune 
matura ponuntur frie a ficce coplexionfe.a d eie 
aliquando comedere poteftie q2 confo2tant fida 
cbu.ante cibu tamen fumantur. Ipattili bene ma 
turi vniuerfa bominu conco2dia ponunt calidi i 
p°.in paiTima tamen De cio ditedant fapientea 
fere omnes.Serapio eni in agregat02C cnuerat 
eoe inter medicinae calidae a ficcae in p° gradu 
vero fecundo canonco*0 Depalma paf 
De eie oicit.f.# pzeteriit fermo De eie.fco in plu 
ribue volumib? non inucnio De cie capitulu.neqj 
fub faica Dattili ns Defenikia nec$ De i££abj£“ 
continentia capmilojse palmafk fcribitur.Dattt 
li maturi calidi funt in iecundo bumidi in 
mo.HuctozitateJ&imafu' octauo De ftplici medi 
cina legitur q cii boc q abundanter nutriunt ve 
tre fttpttcant a inferunt oolo2e pungitiuu5 floa 
cbo a opillationce epati ifplcni quare Dimittat 
fcc pineis itep oicendu q in pafliuis grana 
tpata funt pa£ ad caliditate Dcclinantia.ideo no 
multu curandu eft De tamen accipere pia 
ceret aut in couiniie neceflartu.tunc meliore 
funt cu infunduntur per nocte in aqua calida et 
fic remonetur ab eie acuitae acrimonia a mo2di 
catio a efficientur optie ad nutriedu a,pp2ie me 
gie condite cu meile a ealcfce cu 3uccaro. >e pbf 
Ricis oicendu.ponuntur eni calidi in fine fecudi 
a eft in eie bumiditas non limitata.ftaf 22 coti 
netis fimplici $5 auct02itate #rcbigeis a Bima 
Cu' ponuntur calide a ficce in 2 t{3n fuma igr lau 
do vobis cos.apiunt ent meatue nutrimenti et 0 
piUationes epacis expurgando tpfu a canalef pul 
monie octauo oc fimplici medictna.3a dc grana 
tisoicendu.triu fpqz inueniuntur,ppter qd non 
raro et paf eo» cdplexio oiucrfificad.oultia fut 
fria et bumida.acria vero fria et ficca in fecudo 
ct mu3a tenent medtu.Dulcta eni a bene matura 
comedere poteftts.conucniunt ftomaebo pp ftipti 
citate fubttie. (fOmonia vero pa» oifterut fpee 
alimento}? inter fe fupte ex carnibus ,ppter ptee 
aialiu5.1deo oicendu eft De eis parup.ict p2imo 
q omniu ammaliu meb2a vel partes fua poteria 
li vel actuali buitate nimiu3 molles et lapfitudt 
nis mcbiop politiue euitande funt.oe quo$c nue 
ro funt cerebau medulle partes medullares a pt 
guedines omnes.multipiicitcr eni ledunt aut ml 
ta euapozatione implente cercb2u,et nimia eo$z 
mollitie ledendo ftomacbu a neruos.4|£5cdo cq 
q omnes partes ammaliu vifcofitate babetes no 
tabile Dimittende funt.vclut cutis mebzana vel 
partes cutanee et neruofe et ligamentalcs. 
pzemittendo tertio q omnes partes que lubfla 
tia eo£ Difficilis tranlmutationis et grolTi nutri 
menti ponuntur Dimitti Debent. <Eicut caro C02 
die epatis fplenis renu a fere omntu inteftinozu 
ppter quod inferendu efl q fole et laudabilio2ef 
aialiu partes cxtftut carnes mufculofe nd multu3 
pingues fube folide mediocri colo2e rubee De <y 
do2e fuaues.etoe tuuembj aialibus accepte poff 
pccifione aialiu nd Diutius q per Diem vnu3 vel 
Duos coferuate/toec in fuma De regimie cibatoie 
(ufficere polTut.{T 3am aute vt cducniens videat 
bo2a Dicendum eft De potir(ecudu5 cduenietiam. 
iPzenutteoo p2iroo$ vina fumefa fua vinofdate a fubtilia in fuba actuali vel potentionali qz 
miu5 penetratiua euitari ocbent.lic5conueniant 
flomacbo rectificando Digoe3 eius.tamen qz ml 
tu5 replent caput a neruos maius elTet nocumeu 
tu co£ # iuuamentu.pzepant eni aduetu non fo 
lu palifis feD et| appoplic a tenebzofitatis vifus q 
re Dimittenda funt.Jlmplms cu aliis que rectifi 
eant ozgana Digeffionis a generationis nd mius 
puideri pot vobis # vino.plurimi eni medicina 
les potus funt vobis vtiliozes vino vt ffati'5 Dice 
tur.£E3i tame no placeret Dimittere vinum argu 
mento fupto a confuetudine bibendi vel incurren 
di nocumenta ex potu aque cmufcuqs.autppt la 
fama que efl argumentu accufadi fere omnes bo 
mines .ppter blandittc magis # ,ppter veritate 
3o cdocfcendedo Diccndu q? vinu coueientius elTe 
D3 odoze fuauc fuba Diafanii coloze rubeu a vino 
fttate fua mediocre Declinatu magis ad pua cali 
tate cj multa.&d fi tale vinii nd inueiretur pze 
dictis circuffatiis condicionatu permifcendil e(l 
cu aqua fontis accepta liberi acris a Decurfus ce 
lo a aeri exfpofita a lacunif a limofis ptibus Denu 
data in qua nd inueiatur multitudo ranap vf fa 
vel piante fetoze3 babetes.velut aggi 
nenufar Icticula tribulus a filia. JjEt fi talis aqua 
pzecoquerctur a,pp2ie quado fcaturit a montib5 
a Decurrit per riuulos laptdofos valde melioz a 
fet.pptcr quod vltimo cocludendu # aqua ciffei* 
ne melioz effet vobis q altera aquatico autem 
cdfilio falubziozt vtens q? melius elTet vobis fpa 
tio integri anni vti mellicrato fimplici aut copo 
ftto.quod non nulli vetep laudant.trie eni potus 
fua conuciente caliditate a ficcitate 
Diureticus eft.a itep qz mundificatiuus cft capitf 
ncruof a infffop fenfus.a adbuc q2 fatis conueni 
ent eft nutritiuus.ldeo oio eligendus elf vobis. 
d'u igf querif babere firupim Defcribatur p bunc 
aque fupzafcripte lib.xxv.mellis cirri— 
m' odoziferi cu fuaDuJcedinc habentis altqd acu 
itatis Ub.ii.coquatur fiT in lapido Vafe vf5 ad co 
fuptione tertie ptis fpumtftcando fucceffiue a con 
tinue abiciedo.Deindc coletur bis p flaminu fpif 
fu5.a cu infriatu fuerit reponatur in vafis lapid 
ts.a vtedu eft co ad libitu.a poterit coferuari p 
menfe5.Cii aute Deiyderauerie efficere tpfu copo 
ficu.cunc qutdc accipieda eft Dcfcriptio qualit rc 
pttur in receptariis.fco copofitio eius fundari tf 
bet fuper vtutibuf babetiu contrarie 
tate ad effe calide a ficce.a babeti 
U5 elcde5 ad cerebru p virtute tertia^,quales fut 
galaga nux mufeata macte peonta a filia. Jac ite 
ru; que babent calefacere a confoztare doma 
cbu velut mactslgarioftl mallix ptp aUa limilia. 
fit ite$z recipe D3 bic potus .virtute mcdicinaru3 
p tertia opattone refptctentiu neruos.velut acbo 
rus grana peonie cardamomu vtriictf.ftecipi dc 
bet medicine confoztantes mcbza generatidif ve 
lut Daucus petrofeltnu crocus ambza mufeus ar 
tbemifia mricaria feia baucie a qd 
eligendu effet vobis boc copofttu magfale qd oes 
pzcDcae aplectttur virtutes a opationes.cuius d 
[criptto ell ambze ozientalts.3.5* mufei. 
mecba nucis mufeate galage cofti Dl; 
pipts al.ana.3,5*ciamomt fubttlis a acuti.3.i.5. 
cubebay grano$2 peonie fe.baucie liquiritie ana. 
|.u.maltici8.3*5*ganofil.3.i.aque laudate lib. 
rl.mellis pzdcuf.xlv.coquantur adeonfum 
tione tertie ptis Difpumatione fca corwenienter. 
7 eede fpee ligari Debent in pano raro 7 paiue iit 
aqua modicii coqui antecf ponatur mei.? poft rc 
feruetur vt Dcu3 eft. 
(particula tertia buius tractatus oe regimie ac 
cidentiu buius ■viri que conttet capitula, vit. 
Capitulu pzimu De regimie vniucrfali per 
cuationes vies appzopziatas tpa ani. 
(Capr3 fm De eleoe cozrigetiu3 iapfij 
fridu 7 biiidu5 cerebzi. 
Capitulu5 tertiii De medicinis conuenientib5 no 
tumento Diminutionis 7 cozruptionis vifus. 
Capitulu quartu5d medicinis curatis lapfus frl 
di 7 bumidi ftomaebi ?<rectificatiuis eius. 
Capitulu3 quintu De medicinis pzeferuatis a pa 
ralifi ? confoztatiuis neruo^. 
lextu3 De medicinis rectificantib5 me 
bza gnatdts 7 Di(ponentib3 ea ad venereu actu. 
Capitulu5 feptimu De medicinis 7 inftrumetj coz 
rectis quorunda que in boc viro per 
feuerant 7 curatione ad te vocant. 
f| Capitulu5 pzimu De purgatione in vere 7 cctf 
3taq5 p oedaratde capituli pzi pzemittende fut 
medicie ncceiTarie ad purgationes regulare que 
fieri Debet in vere iuxta fentetia fumi ypo.cra af 
afib0 20 ibi. diuibufcuq3 farmatia aut 
floia neceffaria eft bos in ve farmacare aut floa 
re conuenit.Jfct ex boc fundameto apparer# eua 
cuationes in autunocelebzate 7 fi vtiles extftat 
non tame funt ita regulares ficut ille que in ve fi 
unt.?gf a pzincipio menfis marcii vi3 ad ad me 
diu3 apzilie conuenicns eft vtilfe vir purget bif 
,f.oi.xxa oie pbunc modu.Tia mae in auroza ac 
cipiat banc infufione cal’a3 poft qua Dozmiat per 
vna boza copieta.? non Dozmtat fuper ipfa5 nifi 
fpatio pzie boze.? tai'03 dbii fuu vf5 ad oozaffex 
% S* pzecedente boza fexta accipiat cyatbu5 vnu 
aque cocte cu«5uccaro 7 calefce. Jtft eni ifufionis d 
Icriptio talis.Bi turbitb elei pulueris bermodac 
tilo$r ana.5,i.agarici albi leuis fragibilie ? non 
noddi.5.ti.55.cinambi anifi Dauci fpice ana.3.5 
falis geme.g.ii.aquc mellis.J.iiii.calefiat acj ? i 
fundantur in ea pulueres ita 
conleruetur per Dic nacuralc.boza vero fupiufta 
cta calefiam oia iit’ ? Diligenter colent 7 
mantur.a bibat De colatura illa calida obferuatf 
conditionibus ia paulo ante Deis. CU5 ergo 
rit bac mmozatiua euacuatione mundificata 
#ti imediate Die m mae accipiat bunc firupu ca 
liduiupzaicripta boza.cuius ocfcriptio elt bec. 
V* firupi dc fticados.5.i.firupi acetofi cdpoiiti.j 
f.a que betbonice faluie 7 eupatozii 
ice ? totu accipiatur calidu.? tardetur cibuf poft 
tpfu bozis ad minus quattuoz.ffCu ergo tipk' 
ru boc oigeftiuu fex vei fepte Diebus aut totiens 
# in vzina eius appeat medioezitas in fuba 7 in 
coloze citrinitas 7 ypoftafis in fundo vafis alba 
coniuncta ? equalis.tunc mae imediate fc#ti pur 
get eu iftis pillulay fetida».3.5.7 d 
fsrcocola Delcriptione 2Ddue.3.f.fozmctur pii 
lule.vii.cu fucco ror 7 accipiatur in auroza gb5 
acceptis poft eas obfuetur regule que in minoza 
tiuo Dee iunt.|'Xu autc tranliucrit ipatium.icf. 
aut 20 oie$z.ite$2 purgetur cu'bac zu purgatioe 
que virtualiter a pzedicta Differre D5 aliatum. l>zto qz non Debet effe fecunda purgatio in gra 
du 7 potentia fua eque foztis 7’calefacicns Vt*pzi 
ma.qz tuc virtus erit pasp eleuata pzopter fub 
tractione ptis materiei.ltc qz caliditas contine 
tis tunc eft maioz 3 potenttoz ad mobilitandum 
materias.-Ctia qz vie euacuationis funt patiofs 
«ppter q p minozatiuo recipiat boc.ft eleuarii 
indi.5.ii.agarici eki3. y.medulle cartami 3. y. 
53.anifi cinamoi ana.g.iiii.mifce 3 accipiat' boc 
totu fublimationis radicis acozi ca 
lcfcc.7 tardetur cibus vt De minozatiuo dcu5 eft. 
£t nota agaricus 7 cartamus vebementer coti 
ferunt in Difpofitionibus Ixx: 2* 
temi.ca°.p° in.fipe.<pboft illuD vero 
uu5 mane imediate feqnenti accipiat boc 
firupi De ro.co.f.y 
aque abfintbit feniculi 7 cicozee ana*?Xmtfce et 
accipiatur vt ad opatione bone Digefttonts ficwt 
fupzafcriptu5 eft in p2imo ergo ce 
pit boc oigeftiuu5 mane fecyti euacuetur cu$ boc 
medicamie.l& agarici eki.3.y.medulle cartami 
EM.caffic fiftule firupi viol' ana.J.y. 3in3iberis; 
g.m.aceipiat cu cyatho medio aque 02dei calefa 
ctc 7 fiat poft boc ficut feriptu fuit poft 
De purgatione vero in pzincipio 
autuni fienda fic pcedat.ln fine naq5 menfis 
ptebzis vel in pzincipio octobzie vno mane i au 
roza accipiat boc tiriace 
metis Defcriptione Suicene zz 
rii indi.3.iii.y.aque ozdei 5uccarate 7care.3.iii 
mifce totu in 3 accipiatur obferuatis condito 
nibua in minozatiuo DdsXf t>oft boc aute oige 
ratnr materia fex vel octo Diebus cu boc lirupo. 
Bc firupi oe bifantiis mellis ro.co.firupi d cupa 
tozio mellifle lupulof 3 cicozee a 
calidu accipiatur vt fupza oe alitfdt 
ctu3 eft.£t fi bene cdpzebendes boc oigertiuu co 
ueniens eft ad materiasTrias 3 calidas.7 aliqua 
liter ad materias adbuftas qua9 eft rationale fu 
iffe rderuatas 3 genitas in conftftentia eftatis et 
excercittis fo2tibus 7 firibus.Jfcccpto itaqg oige 
ftiuo accipiatur boc benedee 
cis.yiii.caffie fiftuf.3.iiti.elcuarii fucci rof elciia 
rii indi ana.5.i.totu accipiatur cu cyatho medio 
aque ozdei 3uccarate calide condicionibus oibuf 
obferuandis que in aliis folutiuis occ inntM no 
ta q boc folutiuu educit eleiue materia calidam 
a iuncturis virtute eleuarii fucci rof.7 materia3 
fria5 ab'eifde.3 a remotis locis virtute eleuarii i 
di.3 materias flegmaticas 7 aquofas a ftomaebo 
3 neruis virtute agarici.3 educit etj materiafco 
lcrica8 flegmaticas 3 ptim aduftas a ftomaebo e 
pate 3 venis virtute caffic tbzedcie aut 
fupaddenou eft qp fi tpe iftay purgationu quado 
accipit oigeftiua venter non effiet bene fluxibilis 
intuf mittatur aliqo cliftere in auroza co*pofi«5 
boc modo.Bt foliof blete malue mercurialif ana 
40.ii.polipodii cartami be 
ne cribellati.to.ii.coquantur oia in lib.iiii.aque 
Vf3 ad confupttone ptiu.3 oe bac colata be 
ne expzeffa accipiatur lib,i.benedce caffie fiftule 
5uccari rubei ana.f.y.olei 
3 totu mediocriter calidu 
piat.3 qmefcat poft eius affuptione 7 calidof pa 
nos fup ventre freq*ate.£>d Ii viififte aut aliter 
abbommaretur clifterioK alTuptione fteue mos e 
pluriu i orni 
oie aut (alte tertia Dic pacante cena accipiat v 
na De iftis ptllulie.JEt placet mihi magia ppter 
afpcctii que habent ad ftomacbu neruos caput et 
genitalia meb23.qua£ Defer iptio eft bec. lucina 
nucis mufeate radicis peonie a 
na.3.yJalt8 tndt.5. ij.radicisfentculi3.it* aga 
rici elrf.5.iii.bermodactilo£ turbitb ana.3. i.y. 
croci liquiritie ana3 .y.aioes epatici pE 
«crisentur oia p fc r infundatur in.f.v. fucet ma 
iozane cicozee. et 
Diligenter cdmifceantur 7 ponantur fub radiif fo 
lis vfq? ad cofuptione itap renoue 
tur fucci 3 exiccentur.7 i'ta'59 fiat vt Dci'15 cft.vitf 
bis eni opatione Diuina in euacuando materias 
pzedcas a p2edds locis a confo2tando ea 7 ced. 
4j[ Capitulii fecuudu De cura lapfus cerebzi 
gidi et bumidi materialis. 
Cu vir ifte fuerit euacuatus Vt fup2a Dictu cfi,p 
cedendu cfl ad confiiptione flegmatica 
ru que in cerebzo eius pzincipaliter abundant .■ 
£t p° quide cu medicinis fimplicibus. £t De leui 
ozibua fimplicibus eft fpica nardi t5 qua foleo Da 
re in fero quando eger Vadit.ad lectu pillulaf Du 
as fcas cu pluere eius a modico tiriace foermeff 
p Duas bozas poft cena .eft eni pottffima ad pze 
dicta Vt’fcripftt filius Serapionis in fuo ca0 OU5 
ingt.Spica naroi extccat bumiditates in capite 
agregatas confoztat ceretur imbibet rbeumatif 
moa.(p5cdm fimplex pzedcis appzopziatu cfl 
ambza %pp2ie ptiba patietibus apoftemata.d ea 
eni accipio.g.iii.a cu.f.ii.firupi De calamento co 
mixta exhibeo in auroza cu.J.iii.aque maiozanc 
calefce.3mbza eni afTupta confoztat cereb# 7 co 
robozat ipfii 3 fenfus omnes 3 coz ctj 3 pzopzie i 
fenibus 7 fris fimplex cfl ca 
putpurgiu fciim cu mufeo p bunc puluc 
ris mufci.g.ii.aque abe 
fimul.7 in mediis tertiis aut p boza ante cenam 
oze pzius repleto yDzomellc tepido plea palma 
manus De pzedca mixtione leuiter calida trabici 
atur p nafu leui tractu p vtranq5 nare bis in fpa 
cio medie boze.ltft eni remedtu valde efficax. 
tfluartu5 fimplex valde conueniens cfl comedere 
fex vel octo auelanas tozrefcas poft cibil. fertbie 
eni oe eis zlononia in p? 
unt in compofitis autc medicinis 
mirabiliter confoztatiuis cerebzi 3 cxiccatiuis 
bumiditatu abundantiu in eo 7 oe confcrentib5 
neruis eft electuariu ab Muicem oeferiptu gnto 
canone fuma pzia.7 Denominatur fotira magna 
.t.faluatrix.igo eni mirabiles effectus cognoui 
oe ea exbibendo oe ipfa.3.ii.cu.J.i.y.aque fubli 
mationis berbe-rozifmarini exbibendo in 
auroza modo pzedcd4/Scdm compofitu ad e 
afde intentionesa eode modo exbibitu effelccm 
ariu ibidem Defcriptum felite ab Sbicena nomi 
natum quod tame ab faaliabate x° 
pitulo nominatur felpbe.7 mirabiliter appzo 
bat ipfu.cf Xertium compofitum eft xiloballamu 
conditum.3 funt virgule 3 arbozes balfami rcce 
tes accepte 7 condite cu firupo 5uccarino 3 modi 
co mufei que in mane accepte 3 bene mafticate et 
Oeglutite mirabiliter cerebzo 3 neruis conferut 
vt elicf po't ab auctozibus ca° oe ligno balfami 3 
Uuartu compofitu vfuale it raizobalai dcrc ctbu5 vt Erupto in dgregat02e fcrtpftt in 
efl maftix oe quo falte ter t 
Septimana fcio Deglutire,s.u.vd.ui.eft em medt 
cina ftomatbica epar 7 ventmxfcctos cozobdat 
n ad inflationes eo? iiuiat abf3 molcftia vt 
pfit foiakoiidcQppiic ca°.3d bac etj itettone cd 
fert electuartu5 oiacinimu 7,pp2te oefcriptum a 
Tlicolao in antidotario accipiendo rf tpfo ante ci 
bu5 rotula a nobiliori 
bus aute medicaminibus ad vigozandu5 Hornae 
cbum a confumendu5 materias duo funt mibi ex 
pta eft electuariu De ambza 
Defcriptione #Defue in antidotario ocllinctione 
pzia odcriptione 20* 3,eft medicina fublimis cer 
b? confortans a coz rtomacouy a oia meb2a 
tricationis.Digefttonc .peurat 7 Utente ea 
cat.couenit feibj 7 fris natura a mulieribus 7 ad 
egritudines mncis.oofis eius eft vtfcnbitnr ibi 
S.iii.tn auro2a cu.J.ii.aquc mentegfa ftomaebi 
eum aqua melliiTeppter coz.cu aqua abfintbii pg 
epar aut 0U15 aut pliu5 iif cu intendit ai oia lil’ 
aut ad plura cq?.|] S:cundu3 c6pofitu3 exptus 
eii electuariu dc aromatibus ct\ a ODz 
fue ibide oifiwctione pa 7 ca° p\3 oebet oari ex 
eo .3di.cum 'Pio odozifero in auroza catefcd.aut 
cum aquis ftati ocis.foic etia adduco duo medici 
nalia (implicia 7 pti‘3 etj cibalia. {|£>2t mu fut ca 
rice.i.ficus ficce.13 Diafcozide ftomaebofunt vti 
es accepte atecibu5.| Secunda iuntfillici pofl 
ctbu accepti q etj ftoaebo eduemetea exiftunt auc 
t02itate 2>ialc02idi8. (}£>lura etia medicinalia 
p2ecer oca inueniuntur confoztaria ftomaebum 
£t p2imu5 qutde eft cerotum iftud quod fug ftoa 
cbum continue p02tetur.Bc laudai etci.3a1.rdte. 
3.vi.galie mulcate ftozacis caiaite ligni aloe6 
abfintbii an3.3.i.malticis.5.y.Dif 
(oluanfur gumme cum modico aceti vini citonio 
ru5.7 fiat mada bene glutinola 7(pbiciatur fuper 
panno De grana Fm figura fcutale cu3 extenfione 
conuenienri 7 iug ipf«5 pulueri3Ctur puluis gari 
ofil’ afpfione leuiM&i quis aute Delyderaret ba 
bere medicina Icuiozis applicationis 7 faciliozif 
pmutatioms coponat fibi bunc facculuy in lindde 
oe grana retQ2ta 7 po2tet ipfum fuper llomacbo 
maiozis tpis pre.Cuius dlcriptio eft bec.Bc ame 
os carui fileris montani cimini ana.tto.y.mente 
02igani abfintbii ana.cVo.ii.ligni al’ folii ana.5* 
li.rofa? Ipodii mafticie ana.5.y.pulueri5cnt oia 
p fc.Demde mifceantur 7 mittantur tn facculo lo 
gitudinaliter 3 latitudinaliter.C -fcidouc ego ex 
pientia certa fcio ifftomacbus inungatur mae 
7 fero cum fupzadcd oleo De balfamo actu calido 
3 poztctur lup eo pannus calefcus Mumigatus 
cum pulucre galie mulcate m bzeui tempozc vi 
g02at lfomacbu5 Debilitatuj.dbcio etia q po2ta 
re continue piumaceoluj magnu3 luper ftomaebo 
plenu3 pluma vulturis mirabiliter vigozat rtoa 
cbu3 7 rcificat ipfum. *• 
Capitulum quintu5 De medicinis p2dcruaria 
* a paralifi 3 confo2tatiuie ncruost. - 
In l)oc capitulo Diligenter contcplandu5 cfl.opo 
tet cni medianas que homine paratu ad cnerua 
tione vel pa2alifi3 p2eleruare babaic.Jttia fi 135 
egrotet poftent curare.mco2ando pc cy 03 p2em 
telligere ea que oca lunt in regimine per cibos 3 
potus ita vt ea que ibi coneelia lunt accipiantur 
1?cbuli conditi quo£ vfus m Iero 7 in auroza ed 
bonuo.l) Difficile fit inuenire ipfos elcds.quom'35 
oia fere medicamina ab arbo2ibus paganis afpo 
tata cozrupta funt 7 fopbidicata.y £go aute ex 
pientia certa fcio g> iunctio 01U5 fpodiliuj a pzin 
cipio colli v(5’ad fiteri fca cu infraferipto, oleoca 
Udo potenter confert locis laxatis nerucais 7 pa 
Uncis. Cuius oeferiptio ed bec.flt olei Decodo 0 
lei liliof albo;$r ana.y.ii.atnbze ozientalis.J. y. 
terantur fubtilitcr in moztario.Deinde tncozpo 
rentur 7 ponantur in ampulla ftricti ozifitii be 
ne obturata faltc.xx.Dicbus teneantur fub radiil 
foiis.caiefcd cocleari vno ex co 7 fca inunctione • 
videbis re tibi valde grati, 
i Capituluj tcrtiu5 oe cura nocumenti oiminu 
" tionis 7 cozruptionis vifus. 
ffiuonia aute in vifu buius viri Diminutionis et 
cozruptionis notabile nocumenti! confequtu e ad 
mala cdplexione fria5 7 b 11135 ftomaebi 7 cerebzi 
buius viri.ldeo in boc ca° leuius tranfeundu efl 
7 iuccinte magis.lDia medicamia que cefbzo ner 
uis 7 ddaebo Icripta ft 7 oiceitf vilui eius nobile 
iuuamentu afferunt. ZlOateria em'5 flegmatica 7 
vapor eius fpiritui vifibili 7 neruis opticis 7 bu 
mozibus oculi comixta 7 imerfa nocumentu pze 
dictu5 in vifu efficiut vt fupza in p° ca* Deductu 
ed.,ppter quod bic quattuoz folu poni ilfrumeta 
Duo quioe,pbibftiua lapfus 7 ouo pzobtbitia no 
cumcnti eius.fflbzimu itaq5 oe pzobitims e via 
pillulaf in pa ca° tertie pticule quas Du 
volueris edicere efficatiozes.cdmtfcere oet>ee cuj 
tertia fui pte lucis Defcriptione 2Pelue 
in antidotario.JSt accipiatur ex eis vna per 
as bozas poft cena 7 .ppzic quar do ex.5a.fex pii 
Iule fce 0ecundu tndrumentu ed pec 
tinatio Icuis capitis p Duas bozas poli cena, poli 
q iupafpergatur toti medietati antertozi capitif 
3.y.pulueris gariofif.ln boc eni medicamie ma 
%m mua mentum pofuit p° tbefir capi 
tuio pzio.flXertiu inflrumencum dc abicindeti 
bus nocumentum Diminutionis 7 cozruptidis vi 
Ius cd vt fepe oculi lauentur cu aqua cineris capi 
tali 7 medietate fui aque maiozane.Cf Quarcus 
mdrumentum 7 elegantius tllocfl.fic baifami C' 
Ici.5.y.aque maiozane.j.ii.nulce 7 pone in apbo 
ra obturati ozifitii.7 exponatur radiis folia faite 
p octo Dics.De boc ergo liniatur oculi intus 7 ex 
tra 7 cll notabile medicamen. 
« Capitulum quartum De medicinis curatis 
pfus frigidi 7 bumidi lloacbi 7 rdficatis eius 
Conueniene efl nunc eligere tniifa curationis la 
plus iri 7 bumidi domaebi que 7 confumendo ma 
ferias in eo inuencas ipfu confoztare poflint «fee 
numero igr illo$z cd fuccus abfintbti aifumedo vc 
e0.5-i.cum aque mente 7 melliffe ana.J.i.y.7 con 
tinuetur falte Dece Dicbus.f Sct?5 conferens do 
maebo et} cuacuando materia ed hiera fiplex Jfoa 
lieni accipiendo De calamenti 
7 ed valde eilicax obleruando poil ea conditionef 
fupius tactas in folutiuis.4ptertiu5 valde conuc 
niens domaebo calefaciendo ipfu confumendo fu 
pflmtates carmiat etia ventofitates.7 ed femc ca 
rui.De quo facio patientes in mane madicare.5.1 
vel.y.p bozas tres aute cibu5.j£d eni benu 
dx> calefacit 7 cozobozat 7 facit Digeri cibtl 7 nu 
trit in confectionibus facientiuj tffcc reliqua vero #bibfta Dimittantur jCJ Ibzernitte 
du z° q talia inftfa que Dicentur felicius, opanf 
pofl euacuationes in vere 7 ijautiino celebzatas. 
JDe numero ergo alique funt in" 
terius alTumende.non nulle ■tfo exterius applica 
de.be bis vero q applicande funt interius no nt 
le cibales 7 mcdicialcs.ficut of De cereb* 
lepozis 7 oc andaeboeba 7 pfibus aliis in za ter 
tii ficut oe carne colubof 7 ,ppzie filufium.come 
flio ent co;z confert relaxationi 
omniii 7 treozi totius 7 codis 7 trabetibus pofl 
fe crura 7 pedes 7 mebzis pztuatis fenfu 7 motu 
7 interfectioni loqle pY|tbeifir p* ca*. Tlon nui 
le vero ba$z funt medicinales penttua.oe quaznj 
numero cois efl acozus conditus accipiendo d eo 
in maneVadice vna vel efl fotira ma 
gna dc qua Deus fupza.Iertiu c tiriaca *ber 
metis etia ibi tacta.&uartu fpalc efl confectio « 
«acardia oefcripttone, Jfuicene canoe fuma pa 
n oofis eius cfl ab vno.a.vfs ad.5.t. /Etuitu 7 fpa 
le oe foluentibus efl cdpofitio pillula?z almarafee 
ni que oeferibuntur ab 3luicena tertia ter-txi_et 
pillule fetide 7 pillule De farcocoLa mundificant 
neruos 7 7 materias frias attrahunt ab 
eis aquofas 7 grofTas.fJTEgo auteexptusTu fepe 
deuariu boc faciendo boine Vti ex eo p integrum 
amm accipientc.s.ii.in auroza fublt 
mationie andaeboebe 7 tardetur pofl ipfii cibtis 
bozis quattuoz.loommes plures relaxatione ia 
ccre coactos vidi rellitutos effe ad pgrcffiuu mo 
tum ? ad altas opationes vigorofe fatis. Cuius 
Defcriptio efl bec.ftcflozz rozifmarini faluie 
n maiozane ana.54ii.fe.rute berbe palifis radi" 
cis aco2t ana.s.v.cinamoi elci.54i.galage.53.tri 
um ptpu5 nucis mufcateana.54’.y.croci.5.y.flica 
dos arabici.a.iiit.radicie pedie3.v.mufci.g.ii< 
ambze3j.pulueris cercbzi lepozis cobuflt.j.y 
badami dcE.5.1. y.mdlis Difpumati lib.ii.yxai' 
ri lib.i.coqitant’ fif 7 mcl vfj ad conucnie 
te infpilTatione.7 cu incepit infriari imponantur 
puiucres aliaf p fe pulucri5ataru q 
tame conuenicnter conquafTaudo icozpozent Diu 
7 vlui ref uentur in vafe vitreo bene obturato. 
£>e bis aute medicinis que exterius applicande 
funt paliticis 7 patis.coi omniu fama .fut 
aque balneo$z naturaliu non tamen omniii feb e 
ligcndc funt fulfurec 7 ciericie 7 etj afpal" 
tme.Hiuminofe vero pp flipticitate 7 attramen 
tine confilr 7 ferree aque 7 que fcaturiut p riulof 
calibeos Dimittende fimt.«fCu ergo oefiderius 
fuerit intrandi balnea eligantur futfuree aq aeri 
celo 7 aflrie conuenicnter oifeoopte 7 a paludibj 
7 vallibus fetidis elongate que recipiuntur in al 
ueu arenoiu vel lapidolu naturaliter vel artifici 
aliter ventre conuententer mundificato 
a cibo 7 potu vacuo.ln oztu folis fiat introitus i 
balneu. 1 conucniens erit fricatio cu luto inuento 
t aquis a pzincipio nuebe vf5 ad fine fpi 
ne. z contrahatur moza in balneo vf5 ad tolleri 
tia que excludat oebilitate.tunc ergo cozpoze Di 
iigenter coopto fiat exitus a balneo 7 introitus'» 
lectum vf3 quo reducatur caloz ad pzillina tepe 
rie.7 tunc accipiatur cibus Tmotfrata qtitate oi 
minutus magis q coplete facietatis.t>ofl$ aute 
tranfiuerint boze fepte.7 in Die fiat in bal" 
neu introitus cu fricatione pzcdca 7 introitui in 
fccfti3 et alia Vt ia Dea funt. €u ergo ingreditur 
lectum tota fpina eius a fine vf5 ad pzincipiu nu 
cbe leuiter confricando inungatur cu oleo dc am 
bza cafo vel cu oleo De andaeboeba aut oleo pbi 
lofopbo$z.£u ergo taliter ptranfiuerint duo Di" 
es accipiat aqua fup capite fuo cadente a vafe cie 
tiato a capite p quattuoz pedes quod vas impica 
tur aqua balnei virginea vel a p° fonte (capiente 
abf5 contactu toniinii vel alio$z.Canula ergo (it 
groflitudinis Digitalis a laterali pte exterius a 
pud fundu pofita aperiatur 7 cadat fup pzoza ca 
pitis fronte eius 7 aliis ptibus circuquaqs cozoa 
tis panno lineo fatis grolTo.oeinde voluat fe a jp 
ia ad Dextra 7 a Dextra ad fimflra 7 De finiflra 
ad poflerioze vfi$ quo pctpiet caltditate aque i(p 
fundo cercbzi conuenicnter puenilTe.7 poterit etj 
cozpus cu conuenientia tollerandi tnfufum flare 
vf$ ad fpatulas vel medietate cozpozie. £>oft b* 
aute cu ia balneu acceperitfuper capite aliis gn 
<35 vel fex Diebus laudo 7 bozisconucnicnttb5 Di 
milia balneatione ot ingrediatur ftufa ppebaU 
neu fcam vt coiter ftt.a cum eade aqua balnei et 
non cu Dulci tn qua permaneat boza vna ta mk 
q fezo.foec in fuma cfl balneandi fozma conuei 
entioz que obfuari 15ofi(J ergo a balneo 
DifcefTerit necelTarium elVvt quibufda Diebus ite 
dat ad fubtraettone materiep que oilTolute fut H 
De bis que trahunt materia a cerebzonppzte efl 
caputpuzgium lxx.Bt puluerts nigelle que p cjt" 
tuoz oies infufa deterit in acet0.5n.aquc maida 
fit’ 7 calefiant 7 trabiciatur 
per nafum f’m modu fuperius Dcum.(J bc bifve 
ro que materia abicindunt a nueba neruis 7 mu 
fculis cfl oleum dc piretro De quo calefacto fiat 
inunctionpfum ent tozpidos 7 paraliticos iuuat 
6 De fimpUci medictna.p° ca°{f£m conueniens 
efl oleu oe caflozeo 7 oleum De czoco. Ite conuei 
ens extccatiuu 7 confoztatiuu ell 
gdaf Dul.5u'ii.fandarace baccarnjlauri pipiem 
gri cofli ana.5.t.y.terantur Diu in moztario.De 
inde calefiant 7 applicentur vt Dictum efl.$>!ura 
alia oeferibere potuifle que Dimittunt" .quoniam 
illa melioza 7 elegantioza funt. 
«Capitulum fextum dc medicinis rectificatibj 
mebza generationis. 
explicentur inftfa curationis actus vene 
rei 05 inquirere cis bop nocumentop.n5 cni fer 
moeop rationabiliter adimpleri pot fine illis * 
.ppter quod pzemittendu pzimo q caule 40 pt qs 
contingit homine ledi in actu coitus Duc pzicipa 
i iter cxiflunt caufe.bzima icludit caulas pzimt 
tiuas vel extrinfccas cozpozi applicabilee.if?:cii 
da verocauia buic oppofita a lapientibus partit 
in octo modos caufaf efficientium boc.dDiuaf pa 
«dignatur jppicv pzmcipale nocumentu i virga 
ipfa.&cda vero allignatur ex parte Defectus in 
mebie fpermaticis.Zertia in mebzis pzincipaii 
bua.jgUarta in mebzis que lequmit pzincipalia 
0Uinta ex parte nocumenti aducnicntis mebzis 
que funt intermedia inter mebza pzincipalia et 
mebza pzopter nocumentum pzo 
pzium in mebzis que lunt vicina mebzis coitus 
Septima ex parte paucitatis ventofitatum i to 
tocozpoze imiente.ij£>zo oeclaratioe itaejj pzi 
mejeaufe exteriozis.jlDicendum pzimo q queeun 
q5 caufa pzimitiua Data que applicetur cozpozi affiduc finaliter pductt ad pmutatione coapis ad 
lapfii coplcxionale vel copofitionale.z0 q2 non fp 
caufe tt a pmiitant co2pus.imo rcmanenbtcnctes 
fc ex parte aie aut ex pte agentium que cozpi- ap 
plicata alterant ipfum.imo impediunt ab opera 
tionibus naturalibus.7 dc numero eo£ Dicuntur 
venefice incantationes maleficia fafeinationes ct 
confilia-velut pluries inuenttl eff viros 7 mulieff 
ab operatione coitus efTe p2iuatol in tantu q fpe 
culationcs 7 pbifica inffra ntbil valuerunt in cu- 
ratione eo$r,feD opo2tuit applicari non nulla in 
flrumenta ab occulta ,pp2ictate pmutantia C02 
pus vt fepe cotigit me .vidilfe audiuiffe 7 curauif 
fe.7 funt tres caufe conceffe a fapientibus De gbuf 
paulo polf Dicetur. Blique etta Denumero baru5 
dtp tenent fe ex parte aie vel ,ppter anguffia vE 
triffitia que pbibet bomies ab actu venereo. (Td 
tingit etj Defectus iffe quandoq5 ex parte timo2tf 
in quo fit velox 7 fo2tie retractio fpuu5 a mebzis 
in quibus elabo2ari D5 feme.fiertio itep ex paa 
te verecundie in aiaj tmp2effe ficut contingit ali 
quc5 verecundari a contactu mulieris vt pufil- 
lanimibuscontingit bominibu8.40 itef contin- 
git bof cx parte imp2efTiom's in aiaj 
abbomtnafione que quandoq5 repitur in actibus 
coeundi.frequcnter et aliquis videns aut audies 
rnbonclftl medii fodomitice coeiidi aut mor b2u 
abbominatione recipit in aia ob qua non fO'' 
lum.coitus Dimittitur feo f2eijter illo p2iuatur 
7 ipotcoUigiocioia^o9 tertii./0 itc£ boc contin 
git ex parte impaeffionis in aia facte per amoae 
calf itatis ex lege vel ex religione fcu Dcuotoe pf 
optata vt contingit fas viris in lege oei militan 
tibiis 7 in beremo Deo feruientibus ,pptcr Deuoti 
one non folii caftos feo quandoq515 raro virginef 
pmancre in tota vita fua.tf0 boc contingere 
pot ,ppter nocumentum in anima remtnifeitta fa 
ctum .ppter longa Diltione eni me 
b2a generationis paopter longa abflinentia a co 
itu in tantu Debilitantur q anima no mco2ar 05 
follicita eff De generatione feis.ficut contigit mu 
lieri que oblactauit puef 7 Dimittit ipfu incurre 
re nocumentii lactis.fit oes bi fmo 
nes pulcherrime cciHigfitur.2aa tertii 7 vald fub 
tiliter ca° oe Diminutionccoitus Du ingt. fit dc 
eis que Debilitant coitum 7 virtute cius funt res 
memtatiue ad actum imaginatiue poten 
tic.vei ficut ozribilitas coeundi.aut wecundia 
eius Cfmm ad actum ccgttatiue virtutis.aut ate 
ceffio tntellectus ad co2.i.actualie opatio tntelli 
gendi que intelligentia.imo ois operatio interio 
7 exterio2 ponitur in co2de ab Mg VLp5 p° Dc fe 
fiLnienfato.qua etj operatione in parte bac fecutj 
eif calp0 in fine.vbi oicit.fit a 
pud me p2incipiu eius.f.operationia eff ex co2t5 
fic fubiimgit q oes tales imp2cfTiones i aia Debi 
litat a cotm.t.Diminuunt.imo faciunt Deficere vE 
abfcindunt.7,pp2ie quando fine aduertentia vt’ a 
cafu contingit bomine incurrere bas impreifides 
tn aia.fiair fi aliquis inopinate videret alique in 
boneffe vel fodomitice coire.fit fenfit Ixjc fubtilit 
&uiccm Du inqiut.fit ,pp2ie cu illud aliqua boa 
cafu accidit fupple Decurrere, tunc quotiens eueit 
iteratio afTimilatur illud m mente.i. reiteratur 
impaefTio in aia p fpecies tn 02gano meo2te 
uatas.tales fpes veiut fautafmata monent aiam 
fhtettectfua ad bteredu 7 fugiedu coitu, fit itcp 
fubd it. fit fit ca in illo.f.nocumento oimimmontf 
vel ablationis coitus DimifTio.i.abff inetia 7 q a 
nirna obliuifcitur eius.ppter quod fubfcqmt con 
ftrictio.t.paiuatio meb20£ coitus ab eo.fit itef 
fubdit $015 ad vltima ca5 paucitas p2epatdif 
nature in generatione fpermatis ficut accidit in 
Deuott3 7 religionis cft ca vt non generetur feme 
nec moueantur meb2a in generatione tllius.imo 
n5 ad appctitum.ficut natura non cft follicita 'in 
generando lac in mailla remouendo filiu a lacte 
Side quantu fpeculationis 05 bfe in intelligcdo 
p2imitiuas cas que Diminuere aut auferre pofit 
coitu, deliquas aute cas p2imitiuas que nocume 
tu boc efficere poliunt non curaui ejetendere bic. 
quonia oes eode modo curationis fere abfeidi po 
terunt.fFDe cais aute C02p02alibus paio 02die 
Dicendis poterit effe nocumenti! efTentiale in vir 
ga contingens.7 tpfu pot e(Te lapfus cdplcxionaE 
Tcbpofitionalis.7 De natura edi lapfus cdplcxida 
lis pot efTe caliditas 7 ficcitas.fritas 7 ficcttaf.Ca 
liditas 7 bumiditasiritas 7 bumiditas materia 
les in ipfa virga tnuente.Tlec tamen volo negaf 
q lapfus cdplexionales fimplices 7 materiales in 
eo accidere pofTunt.feD q2 ibi raro contingunt et 
ctia q2 curantur curatione cdpoftt022 vel materi 
aliu lapfuu in quos facile permutantur.De eis 
pincipaitter tractatum c.filuomodo aut cogno 
Icantur iapfus calidi 7 ficci facile elf videre et ca 
liditatefcnfus tangentis repaefentata aetjp cg$2 
percepta et rubo2e virilis mebzt extenfione vea 
ru 7 partis, et iuuamento percepto et 
applicatione rep 7 ftc oealiis.fritas vero 
7 bumiditas virilis mebai peipit et actuali fri" 
giditate anguilia.7 paruitate 
bai. mollitie 7 ipfius ponderofitate.7 ipfu iuuari 
a calidis 7 noceri a fngtdis.dbri tarda 7 Difficili 
fcis emifTione per canale fuu 7 fic De aliis. Si- 
gna lapfuum 7 humido# cognofcunt per 
ligna contraria bis que nunc Dea funt.7 ita figna 
l apfuum 7 ficcof per figna oppofita la 
piibus caiidie 7 bumidisc 'frdt ite$r in virili me 
D20 mueniri lapfus copofitidalie fimplex vt opii 
latio venata elfentialiu illius mebai.aut opillatd 
cu palitica oilpolitione cbplcta.licut quando coti 
git apillari venas tranfirus fpiritus aialis fenfi 
bilis 7 motiui tntantu q nflo mo erigit ncc mo 
ueri pdt.fit ii fiat claufio via$r per quas fit tran 
fitus Ipiritus fenfibilis tantu. tunc mcb£ rnouct 
7 non fentit vt aliquando vidi.7 cconuerfo.li fiat 
claufio viay p quas m virga recipitur fpus moti 
uus tunc fentit 7 non mouetur.7 tifud fepe contin 
git in multis in quibus mcb$z fentit obiecta tagi 
Eiiia omnia fibi appiicata.non tamen mouctur 
ad aliqua Dria5 pofitionis nec erigitur.Und vo 
nerui ramificentur quibus in virga Defert aiaE 
fpiritus fenfibilis 7 motiuus.p5 q veniant a fpd 
dii ibus caude vt colligitur fecunda tertii p° ca* 
paopefine.iaccrtt vero p quos virga mouet qt 
tuo2 funt.Duo quide in ipla laterales in Dextra 1 
finiftra parte inucniuntur.qui cu Deiccndunt lut 
ca Dillatationis cozpozis virge et apertionis ca 
nalis per que facile femen cu V2t'na effunditur ex 
tra.Slii vero Duo lacerti a femo2c°exeunt 7 f m 
tranfuerfu per virga incedimt.quo$i contractio 
(u cfl verfus liiperioza virga erigunt fm illa pte 7Ccomierfo,£t ex boc cozrelarie concludere po- 
tes queda cozrelarta apparentia.t>2imii eli qua 
re in quibufda hominibus virga contrahitur 
cfaim.? in aliis vero verfus miracb.tn quibufda 
verfus Dextru.in quibufdam verfus finiliru.Cum 
enim contingit contractione fieri in mufculis v- 
nius partis .tunc inclinatur verfus. 1II35 7 
econucrfo.93ct5m cozrelarium quaf in quibufda 
hominibus Virga repentur tetenofa. *fooc eni cd 
tingit pp fpafmu in vtraq5 parttu mufculo£.(Tu 
enim fuerit tanta potentia ad contra 
bendii vcrfus/upza ficut verfus infra.7 tata vis 
in materia fueritlad contrabendu ad oextru fic 
ad finiflru necelTe erit mebzu remanere rectum 
7 extenfu.7 bec cfl fpes fpafmi tetanus nominata 
za. tertii ca° oe fpafmo qui oft a pztapifmo Vel a 
fatinafi £5 alioe.15 eni i oi pziapifmo fit imode 
rata mcbzt Diftenfio.in illa tamen non eli fpafmo 
nccelTario ficut n5 in fpafmo inucnimr multitudo 
ventofitatis que cft effectiua vel materialis pzia 
pifmi ca.3fmpliu8 euenire pot nocumentu copo- 
fitionale virge confequens apolTema cuiufcuq5 ge 
neris 7 fpei qdlibet impedire pdt,imo pzi- 
nare a vencreo actu.vnde loec oia meozare opoz 
etj folutto continuitatis tligametalib5 
partibus neruofie arterialibus 7 venalibus geni 
talis mebzi poterit e(Te ca impedienduimo aufe 
rendi venereu actum.fiue folutto continuitati fue 
rit vulnus fiue vicus longu latum pzofundu sbia 
gulare triangulare 7 fic dc aliis.3lt vero iterum 
x* ca nocumenti actus veneret contigere pdt ex 
pte mebzof fpermaticoz? vel ellentia 
liter aute bec mebza duo ef 
fentialiter.f.recipientia 7 generantia fperma oe 
gba eli Difcozdia no pua iter pbtlofoplooa 7 medi 
ccs illuftrcs .%u13q5 4°dpttbo aialiu crdidit 
fperma generari in vafis inuolutis mediate cali 
ditate fpus gtngnitiui pzouententie ex agrega- 
tione fpus vitalis aialis 7 naturalis.ita q pund 
p3 fanguinrs elabo2ati in vena cbtlte 7 in aliis Ti 
bi ppinquis p vafa fpermatica Defertur ad oleu5 
7 recipitur in illis vafis inuolutis vbi mediante 
influxu cozdis fanguis illa ps in vafis inuolutis 
vltimo elabo2ata fpermatis fozma recipere po- 
terit.? q tefticuli ad generatione/pmatis eftecti 
ue non concurrut nifi coadiuuatiue ad effufione5 
fpermatis in mfice.pondera eni ipfo» 
oiftenfa ? apta magis redduntur talia Vafa vt p 
ea Uberius femen e«1’undamr’iu mfice.IllulTriffi 
mi vero medico» plurimi Vt J6aUenus i libello 
De fpmate noue traflationis 7 fDaliebas collega 
cius fideliifimus 7 baly roioa (up 2°tegnt poiue 
ruut in telhculi0‘tepamcntuTcu5 a gingnitio fpu 
exedmixtione fpuum,f.vitalis aialis 7 naturalif 
iDixerut ergo q materia fanguinea pura ia pze 
tacta recipitur in Vafis inuolutts.7 ibi Detinetur 
cii ergo fit copula viri cu muliere materia talis 
expellitur 7 trahitur ad telTiculos 7,ibide medii 
te tpamento agregato ex pzedcis conuertitur in 
vc£ bec veritas autentica eli a pzinci- 
pe zoa tertii pzio ca° in exozdio Du inquit.£Bub 
limis Deus creauit duos teliiculos fic fciuilii g in 
ter mebza pzincipalia in quibus gcneratu2 Iper 
ma ex bumiditate Delata ad eos De venis fuperi 
ozibus vel in ventsXfms que eli quafi fupcrflui- 
tas cibi inVozpoze toto.? eli fanguis magis oige 
fhts n magis fubcilis.£x quo fundamento appet 
iffiue teneatur opmto aut alia fecunda nocu 
mentu in coitu cdt ingere pdt pp lapfu cdplcxioa 
ie a cdpofitionale a vnitatis tnuentu ta in vafis i 
uolutis q in fubftantia 7 panniculo ve 
fliente eos.&uid aute intelligendii fit p Vafa iuo 
luta.p5 q ipfa funt extreme partes vafof fperma 
ticof .De quibus paf poli Dicetur. Xcrtia ,raufa 
nocumenti oc C02p02alibus alTignatur ex p 
te nocumenti in mcb2is p2incipalibus inuenti.,p 
pter quod intelligendii eli q I3 Mp fpmaariate 
rialitcr non Decidatur a p2incipaiib5 meb2ts ci 
bus.tamcn q2 a coade principaliter a a cereb20 
7 ab epe Delegantur fpiis/ex quop comixtoe gi- 
gmtiuus fpiis fit.tdeo £5 ptem vir tu ale fperma tf 
ciditur ab oi meb2o principali. SJirtuale aute p 
te intclligo virtute imp2eni in teliiculis vel va 
fis inuolutis a fpu gingnittuo ,pductog eli ilifm 
aie ad Dandii virtute p2edcis mebzis in genera 
tione feis nece{Taria.l5 iDipo. J&al' a ‘balie.colle 
ga eius pofuerint fperma materialiter Decidi a 
cercb20 a Delegari per venas que funt poli auref 
ad vafa fetaria-qt? .pbabat quonia fcctio ou 
,pbibet generatione 7 perducit ad lie 
rilitate. que opiniones tant02u viro£ I5 Difcolia 
habeat cdtradictozia.conatus tame fuit Buicena 
tale oifcolia confiliare caute in bis fermontb3 ou 
tnquit.imo 03 vt fit ei.f.fpmati 7 cii meb20 p2in 
tipali fons.7 vt fit ex meb2is aliis dc fudatio etj 
ad ilias radices. C Ctuicgd tamen De pzedictaBo 
pintone fibi tenere pl5 concedendu eli ta a cozd 
q a cerebzo vel epate influxu nccelTario omniu5 
triu meb20f pzinctpaUu concurrere ad genera 
tione feis ad coitu 7 ad fecunditate,'? funt fermo 
nes collecti 20a tertii p° ca°,ppe fine ou ingt* JEt 
fcias q virge accidit virtus erectionis 7 ventofi 
tatis a co2de.7 aduenit virtus fcnfuu e,r cerebzo 
7 nucba.7 aduenit ei virtus fanguinis equalis et 
fubtilie •? oefyderiu naturale ex epate. £t ex boc 
fundamento facile pdt intclligi q 05 pzolificti (e 
men ad generandu 7 ad coitii neceliariti efic fani 
tatis pzinctpaliu. £t fegtur etj q fi me 
bra principalia funt oiftpata aut non fana non e 
rit polfibile veru femen ? .plificii generari,££cg 
tur 30 q ca multa» egritudinii que a pzicipio ge 
nerationis contrahunt valde facile aiugnari po 
teli ex nocumento 7 egritudmibus pzincipalium 
mebzof 4° q non eli mirabile bic 
vir eli impotens ad coitu a generatione, tto orni 
cni3 pzincipali mcbzo iplius Deputato ad confer 
natione indiuidui muemtur laplus frigidus •? bu 
midus materialis, Sequitur quinto q non c mi 
rabile q coplexio mebzof geueratiomf huius vi 
ri tranimutata eli ad lapfu trigidii 7l)mdu.oifti' 
cile eni eli imaginari ? oiificiUmu iueiri mebza 
generationis eucrata aut fana cum Difcrafia egri 
tudinu mebzof pzincipaliu.tpamentu eni meb’ 
ru generationis Dependet a tpamento pzincipa 
Itu mebzops 7 non ca pzin 
cipalis ,pprer qua contingit nocumentum in. coi 
tu a generatione etj affignabatur fuperius ex pte 
nocumenti que loquuntur pzicipalia me 
bza.? boc intelligere multu necelTariii cii.cu fpuf 
7 virtus fenfibilis oeferatuz a cerebzo ad mebza 
generationis nccelle eli alTignari vias p quasalle 
fpiritus Deferatur.dum ergo Delatus ipiritua 7 virtutis fenfibtlts 1 motiue fit neruus vel nucha 
aut alia mebza ,ppo2ttoalia iftis vt co2,p5 # ex 
nocumento taliu Deferutentiu cereb20 f 
uitute latozia necelTe erit variare tpamentu fen 
fua in mebzis genitalibus g 
de ft erit lapfus fridus tn meb2t‘s pzcdtctie quan 
tucuq5 effundat Iptritum aiale fenftbile 7 
mortuum in cpto 7 quali conucntente ,pptcr frita 
te5 tllo$z mcbzop Delatio illo$z Ipiritu 
um ad 02gana generatiouts.t>2imo qz fritatj eft 
imobilitare.daliditatis vero mobilitare.20 quia 
fritas illo$z meb20$z remittit caliditate fpirituu 
per qua conflat tpamentu eop.f qz fritatts e co 
artare pozoe p vias 7 tranfitus eop fpirttuu.4® 
itep qz fritas ingrofTat fuba3 Ipiritus atalis qui 
fubttlioz eft altts.,ppterea qz tranlit per fubtilio 
res vias.d0 7 vlttmo fritas aduerfatur potentie 
bas itaq3 cas vide q*a teperies 
coplcxionalis 7 cdpofitionalts necefTaria eft i me 
bzts que leruiunt cerebzc virtute Dclat02ta. Si 
aute contingat cu Diftpameuto mcbzop tl'r 
ferutenttum cerebzo,et}*efTe Diftemperatum cere 
bzum lapfu frido 7 bumido materiali.tunc necef 
fc eft concedere magnu5 nocumentu in mebzis ge 
ncrationis 7 coitus qttantu5 ad fenfatione necelfa 
ria 7 ad venereu5 actu3 qui inuenttur in mebzis 
generationis ppter Dependentia a cerebzo 
vt Dictus eft.cT£t ex boc manifefte app3 quare i 
viro ifto inuenttur Debilitas fenfus in mebzis co 
itus.boc contingit ,pptcr inmoderatu lapfu5 fri 
gtdu 7 bumidu materiale in cerebzo eius magni 
ficata. pari ratione Dtcendu eft boc nocumetu 
itt membzis generationis et coitusinbocviro 
Dependere fcdm magna Diftepantiam nuebe ner 
uo?z rena 7 alt'055 a nucha ozientiu per quos ata 
lis Ipiritus fenft btlis 7 motiuus ad mebza 
rationis Delegari D3.Sifr ct} conteplari 03 per 
alia mebza que fequuntur pzincipalta intelltgef 
pofTe ftomacbu5 epar fplene artarta adozti afeen 
dente clMlis 7 Ddcendente.Si ei nocumentu3'con 
tingat in ftomaebo Diminutionis cozrupttdil aut 
ablationis operationu5 que ,ppzte funt libi attri 
bute.f.appetitiue 7 Digeftinc pzimi alimenti quo 
modo poterit generari languis laudabilis ex cu 
ius puriozi parte generatur femen.fpSx 
mentis ei ftdacbt 7 pzopzie pziuationis ffttmbf 
eius acquiruntur egrttudines numero pluree et 
male.tmo oes q2 nocumentu Dtge-' 
fttonts matere 7 fundamentu fere omniu5 egrttu 
dum corpozis t'5a tertii ca° oe nocumento Digefti 
onte.Ht ex boc fundamento facile eft intelligere 
quomodo nocumentu5 epatie fit,ca nocumenti co 
itus.£t li potentia Iplents non4 conuenieter 
mundificet 7 Depuret meri'33 a fanguine.tunc p5 
cp languis non erit conuemens generationi Iper- 
matis.q2 languis eft fridioz 7 grofTtoz q 03 ftue 
fuerit fpumolus.aut qz non erit virtuti tranfmu 
tatiue .ppoztionatus vt ex eo fequeftretur pars 
purtoz lubtilitate aeritate cafitate 
te eiu9.( fBdbuc et} 40 babens nocumenta cople 
xionalia Vel cdpofitionalta vel in natura coi rnti 
non pdt conuenienter generare Iperma 03 cantu 
cafitatis influere mebzis generationis 7 coitus 
cptu3 opo2teret.iDclydcrtii et naturale.l.coeundi 
quandoq3 ei ,puenit tn mebzis generationis ca r 
nu 20 tertii ca° p° in finc,% boc fundamento vo 
Io ce mamfeftu «j pp noeumeta cdplexionalta vd 
nate cois exiftentia in vena ado2ti Defcendente. 
ct lifr in vena cbtli non feo excellens et 
magnu5 accidit in mebzis generati 
onis 7 Quinta ca p2incipalis nocume 
ti coitus afltgnabatur ex parte nocumenti tuenti 
in mebzis q It intermedia inter pzincipalia me 
bza generattonis.Saut aute mcb23 bec que ferui 
Mnt mebzis coitus feruitute latozia jppzic ifta q 
Ipermatica vafa nuncupantur.que Duplicia funt 
.f.Dextru5 7 Iiniflru5.fcextf vero vas 02ttur ab 
emulgenti vena 7 Defcendit inferius vf5 ad ofeu5 
vellatii extrets mferiozibua partibus 
vellamentu a lapientibus Didimus notatu e. £t 
boc quide fpermaticu vas a lapientibus pofituj 
eft Deferre materia generationis fpcrmatts.f. la 
guinis iam Depurati in vena cbili 7 aliis ramifi 
catis ab ea a quarum concauttate continuatione 
eap ad inuice languis ille Delegatur ad emttlgcn 
te ergo ab illa 0213 tur vas pzedtctti 
lequttur cp conuenienter Deferre poterit materia 
tale que p2ius recipitur in inuolutie valis in ole 
0 inuentts in quibus Bp pofuit tale materia i fp 
ma conuerti.l5 pvpo.3102X 7 polii 
erint Iperma illud vltima fua pfecrione acquiret' 
in tefticults vt lup2a4TScD3 vero lpermaticu5 
vas eft fintftru quod ozitur a ramo arterie adoz 
ti Dcfcendentis.a boc quide tale a lapientibus po 
nitur ad mebza generationis Deferre obtectum 
quod tenet loeu fofalitatis magis 7 e ipiritus vi 
talis ex cuius tpamento tn met>2is coitus 7 gene 
rationis.Dcfertur vtrtuafof alitatis fpermattf in 
meb2a generationis fpermatis.8lt$z aute per b* 
vas fpermaticu ad mebza generationis Deferat 
pzecipue fptritus vitalis aut lif cu iplo languine 
arteriali.eft qd $ pauci fapientu3 agreift funt et 
raro De ea inueuitur bene <£redo 
tamen ego qp lient per oext$z vas fpermaticu De 
fertur languis 7 Ipiritus naturalis ad meb2a ge 
nerationis.ita per vas linift$z lpermaticu5 Defer 
tur Ipiritus vitalis 7 languis artertalis.jDico 2* 
non elTe necelTariu5 languine arteriale ad mebza 
efle oelatu5 ita materialiter tranlmutari tn iper 
ma ficut languis venalis tranlmutatur in iplum 
quonia tranlfertur in vas oext$z.l3 et}(pbabiltter 
teneri potfet iwcd.cp languis arterialis pollet ee 
materia Ipermatis.In fuma ergo ex boc funda- 
mento pulebre intelltgi pot quomo ex otflepezic 
lpermatico$z accidat in coitu 
? Sexta ca p2tnctpalts nocumen 
ti coitus alfignabatur ex parte nocumenti inucn 
ti in mebzis vicinis meb2tscottu9.2Deb23 aute 
talia plu2a fpeOtftinca intclligi po(Tunt.Quo2u 
p2t'mu5 (imt Ipondiles caude.Sco*3 efl fiteiu' vel 
circulus ani.3ertiu5 eft mufculofa vel carnofa pf 
fiteri circu3 appofita.Quartu5 eft vene emo2oi 
dales in extremitate inteftini rei imbibite. Clui 
tuj etta eft attractio conquaflatio vel oiftocatio 1 
fpondilibusp2edcis.magnu5ei inde nocumentii 
nudje contunic32i pdt 7 co*fequente2 coitui eo qa 
a fpondiltbus al katim 7 caude 2amificantu2 32 
tezie Ipt2itu5 aiale3 7 fenfibtle3 po2tantes ad pf 
dictas pa2tes 7 mebza genezationis vt porlegt 
{12imap2imi Doct2t'na quinta fuma qua2ta ftna 
ica°.2fdbuc etia li contingat apoftema in ctzcu 
lo ani 7 pazttbus cdproc5 fca$ in Vafta fpmaticis pot fieri tmpedimentu iit 
coitu.doloz etia magnua in circulo ani a emozot* 
dalibua ptibua magnu nocumentu5 efficere pot i 
coitu .pfternendo virtute a facit fluere materiaa 
ad pzedca loca. <£nfr a inmoderata euacuatio e 
mozotdalia tdc efficere pot.pptcrea q2 11 ufculo 
ru g fut mouentee circulu5 ani continuitaae ma 
gna cu mufculia virge.vt pot videri pzirna 
mi doctrina quiotaJuma tertia ca8 if° a 26°. 
ditia vero ca nocumenti coitna pofita fuit quati 
titaa ventofitatu5 iu toto cozpoze a i mebzia coi 
tu3.du5 enim in actu coitua necefTaria fit erecto 
p efficiente5 cam cafitatis que fufficienter pofTit 
oillatare a ampliare ptea virge fubatialee et in 
bzeut' tpe mouer cam materiale5 aut fibi,ppoztd 
natam q J.e fanguia arterialia a venalia fpiritti 
wm am'maliu5 naturaltu5 a vitalium multitudo 
a ventofttaa notabilia quantitatis. CU5 ergo qtJ 
libet iftof a naturali cafitate mebzia pzedictia 
influxa a cozde valde facile moueri rarefieri et 
Dillatari polfit.p5 q necdTarie funt concauitacea 
in quibus talia cozpoza recipi contineri 
ri a dillatari poftint.talea funt pdzofe ptea vge 
ipfiua ampla concauitaa a mi ti 
tudo in qutbua cu talia recipitnrventofitaa a fpi 
ritus eo$r rarefetone fit virge tenfio. 
ergo ventofitatu in magna pte ambitus cozpdis 
inuenta in ptibua etj que funt ppinque mebzifco 
itus eft ca coitua a confecpter generationia. e 
comterfo defectus ventofttatu in ptibua remotto 
a .ppinquia mebzia generationia eft ca defectua i 
coitu a gcneratione.£t oea tfti fermdea pulcher 
rimecolUgi poliunt zoteruixa0 p° ou 
ga ei eft meb$z inftfale generatum ex mebzia Ii'- 
gamentofia venofta a carnofta.£t pzinctpiu ozi' 
g;ma eiua eft cozpua oztu ex carne peetta 
mentali.'? eft plime concauitatia late fit ge 
nerafu5 in pluribus difpofitiontbua cooptu. *? 10 
cu tpfii impletur verofitate fit erectio. Mt ifra in 
eaie feiuu°.De DimiaudMe-COttuaioquit.iit fci 
bq q ercctionia ca eft ventofitaa pcedena a Iper 
mate aut non a fpermate fed fupie a toto cozpof 
7 ptibua pptnquia ta dcclaratia.ln ixx aute tra 
ctatu non curaui oftendere quo in coitu 7 genera 
tioic nocumenta contingant .ppter egrituimea 
vcfice 7 colli eiua. toec ei in alto loco p me bti ia5 
declarata fucrunt.£t p5 etia q fi nocumcntu ac 
ctderc pdc in mebzia generationia p colligantia 
ad remota rnebza maifeftu erit q» ppter nocume 
ta cifentialia veitee magnifice ledi poftitt tncbza 
cotcua.quonia vefica eft eia colligata non foiu coi 
ligantia lima vel ppinquitatia.feo colligantiap 
ueniente a Ugamcntalibua neruolta 7 mufculofta 
ptibua.vt5 intelligenti per ea que feripta 
quof omniu fundamento ia appet quanta 05 bre 
fpcculatione in declarando 7 explicando nocume 
ta coitua 7 generationie.que oia in pzedca pticu 
la declarata fut. £tppterea nibil fpeculabile ba 
beri pot quod non fit in pzcdcia conteutu aut ad 
ea fducibite 7 ruc e fima pttculc buiua tractatu® 
pe rectiftcattone coitua. 
Spoztec inqua oifcurrere p regimen ad rciftca— 
tione coitua cuiua declaratioc pf 
mtttendu p8 q cu lapfua fit fridua 7 bumiduf ma 
tertalia vt in pztma pticula buiua peclaratu eft 
neceife eft vt intendatur ad iplma regimen per e 
«amantia materia digerentia tpfa.7 roficantta 
niebza generationia reducentia ipfa ad tpameti 
til fatis cdueniena.ftzcmittendo z°q ta candes i 
(nftfata euaaiandi materia q digerendi ipfa pa 
tet fup2a in ca0*vbi deferipte fuerunt euacnatdea 
tpe mia 7 autuni conucnientea.fczcmirtendum 
5' q regule a inftra rcificationiamale cdplexdi® 
mebzo£ generationia poliunt accipi ex bia q nuc 
dicentur 4°q> aliqua fut 
que euitari debent a quocunq5 babente diminuti 
one coitua fiue ,pccdat a cafitate fiue a fritate fi 
uc ab aliqua de numero fepte ca$z dimtnntoia coi 
tua que in boc ca° feriofe declarata £t 
pzimu quide eft q babentea diminutionem 
coitua dimittant multa rpletione flomacbi a nati 
featiua facietate que .pitenit ab ea ad boc q ftoa 
cbua reddatur alleutatua a ad conucnientiua di 
gerendu.lJScd5 pzincipale eft potua aque frid 
eft et reanoctbilioz eia zo tertii ca6 deJatra oinii 
«utionia coitua.Xertiu pzincipale eft q eutten£ 
ota nutrimenta vehementia caritatie 7 ftccitatia 
talia ei .poucurn vehementer refoluendo cozpua 
ad vebemente ficcitate fanguinia bene cocti g de 
beret eiTc materia fpmatts.7 refoluut 7 extccant 
(pua 7 ventofttatee que debebant concurrer ad e 
rectione. 2Jalia at funt ftc ruta maiozana ruta ftl 
uria marmaco2 a eft gallitricu vel faluia 
ftica ciminu femen agni cafti a fi!ia.l\0uartnm 
pzincipale eft q cuttentur infriantia vebemcntif 
exiccationia qz congelant fptia a materia fpmatif 
7 claudunt viaa tranfitua 0055.7 ,pp2tc quando ii 
exiccatina.tunc ei contrariantur ouobua pzinci 
piis vite a augmenti coitua qui vtgozatur p cali 
du a bttmidu.ialta aute funt ftcut lentea 
rate a funt carubte fumac tniltu folatru5 a fiTia. 
jQuinto cuttentur acetofa quonta fuit fria a 
rimu exiccatiua ,pptcr caa dea dimit 
tatur fttptica oia.aut qz talia funt vebement ca 
lida in atramento aut vehementer fria vt5 i 
galla cjjrcu cupzeiTo a balauftia.aut qz funt vehe 
menter exiccatiua vt5 in fandaracba.ant qz bnt 
ftipticitate valde potente refolutiom' comuncta5 
vt5 in calidis a ficeta in fine tertii gradua fubfta 
tia terrete 1 folidia4j>° euitentur ct} oia ftupe 
facientia inftra fiue fint fria a ftcca ftcut opitl eam 
pbo2a tufquiamua a mandragoza fiue fint fria et 
bumtda ftcut nenufar pftliu a lactuca.a ,ppt bae 
cam papaucr I5 fit de ftupefactenttbua qz tamen 
lemter boc facit non ciua applicatio. 
z° ite$2 qz in eo eft pinguedo queda ventolabtlta 
que iuuat ad erectioue.dindc zatertit pzeallega 
toxa°.l5 in feie papauerta fit pa$2 ftupeiactionia. 
tamen eiua pinguedo a qtiod ipiu comouet vento 
(itate fuccumt ei.f.coitut dimiuto a addit fuper 
8" euitetur multua vfua fiue 
qz diuertunt materiaa a mebzia coitua fiue q a 
cuunt a extccant eae a fpua.vcl qz debilitat ozga 
na delationis fpmatia^Ip0 euitari 05 coitua cii 
muliere egra fiue egritud? fit cdplexionar calida 
neduj refoluendo a exiccando oebiiitatiiue egri 
tudo fuerit fria a debilitet congclando.fiue egri 
tudo fuerit cdpofitionaUavtfoztia opillattoct 
apoftema in mrice vel collo etua que debilitant V 
ga rcfiftentia fui.aut qz fuerit egritudo cdpofitd 
mt Vt excoziatio mficia a ptul etuf.aut raga die 
•i.fillure vlcerofe in ea.aut alia vlcera que virile  inficere poffunt.Jlt ppter banc CI5 tfef bo 
mines euitare Debent copula cu ei 
contactus ea$z Debilitat virile mcbp. 25tTr ,pp£ 
ide fundamentu effugiant ifh' tactu que 
nundu puenerunt ad etatis cdplemcntil.anguffia 
ei via$z in talibus Debilitatur meb$z cius qui coa 
tur 7 fludct fepe Deuirginare eas.QJnde etj coire 
cu muliere q nondu venit ad etate pfca5.7 adbuc 
efl virgo Deducit ad Debilitate mebzi virilis vt 
ia Dci'15 efl.Jldbuc etj habentes Diminutione coita 
euitare Debent afpcctu5 eo$z qui inmundc 7 inbo 
neffe aut contra lege coeunt aut coire folttt ff.im 
mo etia effugere debent eos qui fermocinant 7 g 
Icribunt De inboneffo 7 vitupato cocudi mo 01U5 
ei taltu impzeffiones fce in aia mouent abbomia 
tione coitus in tantu q> quandoq3 impzcffioni 
bus talibus in aia receptis multi Deffiterunt coi 
re 7 fuerunt mebza coitus tadiu ab eius excerci 
tio p2iuata q> aut non nifi cu magna Diffi" 
cultate Deinceps coire potucrunt.fDcc’'cia in fum 
ma euitari Debent ab eo qui babet Dtminutionej 
coitus a quacunq5 ca contingat ipfu p20ucnire. 
£>2emtttendu $* q? infffa quibus vigozantur I?o 
mines in coitu Diminutione babentes funt oiuer 
fa.aut ei funt cibi cibales aut cibi medicialee aut 
medicine aut 40 funt infffa a fpccifica 
bcc efficicntia.Jf t De numero infffozz melio 
za 7 magis eligenda funt ea que tenent fe ex pte 
cibof ctbaliu fi p ea cura copleri poterit.talia d 
conueniunt multipliciter<p>zio qz vtgo2ant vtu 
te que non confifttt 7 conferuatur nifi in nutrime 
to bono.z0 qz tales cibi reponunt pte materialej 
.f.fanguine laudabile qui eff materia fpermatis. 
f q2 ex eis generatur amplt02 7 melioz fpirtruu 
qtitas. 40 qz no tollitur ab eis multitudo vento 
fitatis que efl erectionis mebzi ca fufficiens vt (u 
p2a Declaratu cff.Ialia g* infffa funt que penita 
in bumanu cozpus opantur a materia nullu gra 
dii qualitatis pzie vel fede manifeffii reponentia 
Inanis laudabilis 7 vinu fubtile Dulce cducnicnd 
potentie.£t carnes laudabiles vt fafiano 
rn pdicu 7 caro vituli lactentis capzeti annualia 
agni 7 teneri caffrati 7 vitelli ouo$z.£t reliq que 
fupertus declarata funt in regie p cibos 7 potus; 
23c<3i vo generis infffa funt fic illa que multa p" 
te5 fanguinis 7 nutrimenti reponunt cu pauca ta 
men altcrattone p qualitates p2iae ab eis fca fic 
effet panis ozdeaccus 7 aliqualiter 7 Vinu fcticu 
acre acutu vel notabiliter fumofu.7 carnes lepo$s 
7 7 eff alteratto 
cu fritate vt lepoie.cii biiiditate multa vt agnus 
7 cuntculus.cu caltdttate magna vt pulli coliibo" 
ZU3 7 fic De numero vero inffru" 
que funt in 30 genef 7 magis alterant $ 
nutriunt magna Dtucrfttae a faptentibus inferi" 
ptis altque funt medulle alique coz 
tices altque fucet altque gume alique radices aliq 
aq altque funt fructus alique funt olera 7 aliq fut 
aialiu5 partes. &ue vero in p° loco pofita fut au 
gmentant coiru5 multis De cats.aut qz funt veto 
fitatu5 materialiter gcnerattua vt femen napt lu 
pinus cruca baucia femen melonis 7 fifia.z0 efft 
ctunt boc qz apitiua fpermatis Dilatati 
ua vt fparagus femen rafani vzttce apti petrefer 
aut 3® iuuant qz Diffoltiunt materta 7 fperma in 
viis igroffatuj 7 cogcilatu vt grana al kerua ca 
rut 1 piper lon£p5.vel 4* tuuant ad illud aetua 
It vel potenciali lemfieatione ea£ ,pptcr qui ma 
tertae 7 vias fluxibilitati patas efficiunt vt feme 
lini fenugrecu grana ajelint 7 confilta.foec igif 
tn fuma conteplanda funt vt vnuqt5q5 tpfo2U3 ad 
fua cam contraria remouenda conuententer ap" 
p20ximetur.7 fic De omnibus alite feif tibus itel 
ligendu efUDc grante vero eff granu ben a fapie 
tibue appzobatu3.calidu ei efl 7 bumidu in 20 xt 
P3 in agregatoze Sperap.in ,pp2io ca° fcribendo 
ben p fimplex e 7 non per ouplex.grana eff 35eli 
tti xl §na canapis 7 cicer 7 fabe ac fafeoli funt bu 
iue generts.Coztices vero quibus vtimur funt fi 
cut macis.ln oi fere oifpofitione ,ppter 
fua tenet eMocu cozttcie ficut coztex in recenti a 
uellana.7 ctnamomu in oifpofitione fria 7 buia q 
lis efl vfa 7 fic De altie.&ue vero tenent loeu fru 
etuu3 7 funt ficut pbtffici 7 grana pini et 
grana viridta.7 funt fcia albotin 7 amigdalc ot*. 
7 tribuli marini 7 confimilia vt lingua anis 7 efl 
femen fraxini 7 relique medulle iffis ppoztiona 
lesr JoCmc vero vel fuca' fut ficut alta fetida i Di 
fpofitione fria 7 buia.Dragagantu 7 gumi arabi" 
cu in oifpofitione calida 7 ficca 7 fic De aliie. *Ka 
dices ad banc oifpofitione vtiles funt ille pzind 
paliter que di fua caltdttate materialiter funt etj 
ventofabilee ficut efl tefliculus Vulpis.i. fattrton 
cu fpcb$ fuie 7 ,ppzie radix eius que mollis e. 11 
la ei que ficca efl fp efl oiminutiua i coitu 7 cottui 
aduerfatur.*Recens vero efl velamentis potetfe 
ad facienda erectione.7 De meliozibus tfto$z efl 
fecacul 7 efl yrigus fpef potens Valde ad e 
rctione virge 7 napi 7 baucie oomeffice 7 cepc af 
fatu3 7 radix cardi ma.7 piretf recens.7 oes fpef 
bermodactilo$z recentiu3 funt ad oia pzcdca con 
uenientee.lDe aquis vero 7,pprie medicinalibus 
laudantur aque ferree.7 boc intelltgendii efl vbi 
contingat in coitu venire ppter la" 
pfu5 bumidu5.tales ei aque bibite vT exterius ap 
plicate potenter exiecando ad banc intentionem 
iuuant.£fqua aute fublimaticnis baucie Domefli 
ce radicis frigi 7 omniu3 fpqz fatirionis in cibo 
7 potu pofite mirabiliter iuuant, f ructus luuan 
tes ad banc oifpofitione pte tacti funt fupius • 
Seo amigdale pbiflici pinee auellane 7 confiTia 
feo inter reliquos ficus recentes vtiles exiflut.et 
Datttli bene mati nifi aduertar opillatio7 vue 
recentes 7 albe et Dulces conucniunt. fDle 
ra vero conuenientia fut ficut eruca fciculus ber 
ba baucia Daucus filamus fenugrecu5 fccs 7 ixr 
ba tribuli marini vel fontalie.Seinde itqz inue 
niuntur inflfa coitu3 vigozantta que fumunt' ex 
aialt'bus.7 oe bis queda que exterius mimftrant 
et cozpozi appenduntur velut (cribitur a &afi g 
Dicit q> fel vzli alligatu5 femozt bois facit ipfum 
coirc.ktr etj q> cauda lacerti ab Ixiie poztata fa 
cit coire potenter et nodus fpine flinci fptne lx)ia 
alligatus reddit ipfu vigozofu5 ad coeundu. fci 
ranides aute fubdit g> lapis inuentus in Dextro 
latcrunculo fttei appenfus collo excitat'coitu.95i 
militer extremitas tellicult vulpis appcnfa facit 
tenfione vcbemcnte.Jfct feribitur mirabile g> a fi 
de Digno habui q> fi inungantur aures yrci cu3 0 
leo potentcr.fi ergo'colligatur fp 
ma illud et ex eo inungatur virga bois tenfione 
facit in expugnabile a muliere quaq5. Kuicca vo io* tertii t5uo mirabilia fcripfit ad bancintxitti 
one eof .f.que currunt curfu ,pp2ietatfs i augme 
tando coitu. pzimu3 eft vt accipiat \*ga tbau 
ri a cxiccetur in tegula calefca.oeinde 
tur a huius pulueris iytitas ponatur fup oua fo2 
bilia a eft res vificati tuuamenti a jppiie quado 
quis vtitur eo vero mirabile e ty 
accipiatur coagulu camelli mafculi tuueculi a Dif 
foluatur De eo cftitas ciceris cu Duabus tertiis a 
que velj.vui.a bibat Duodecies ante voluntate} 
coeundi que quide ouo ViDentur cu kappiietate 
comienientius trniare coitu ifta q exterius ad-' 
oe numero ptiu aialiu ifte con 
umientius iuuare videntur que opantes a mate 
ria in humano co2po2e fanguine multu vnctuo- 
fii Vcntofabile generatiafunt. velut pifccs parui 
afp2atiles noiati qui habent fquamas folidae vt 
carpiones lucii tozrentine varioli a confiTes et 0 
ua recentia galline pdicee a colubi a cerebza pul 
lo£ pinguiu anatis arietis a filmm et 
genera lactis fupius noiata a laudata a oua fox- 
bilia fref tata a ppxie cu fale ftinci ant cu pulue 
re carniu eius In bis quide oibus eft 
potentia magna excitandi a vig02andi coitu5. 
fcc cdpofitis tria funt mihi expta a fnblimi023 i 
ter cecera alia que nunc fcribo.t>2tmu eft iftud. 
Dactilo$2 pinguiu numero xxv.fenugrccij.it 
coquantur in Ub vi.aque vf5 ad DilTolutoej 
Deinde extrahantur olla a Dactilis a terantur fif 
vitiate cu fenugreco a libj. mellis Difpumati ct 
bene cocti fiat electnariu.in cuius fine apponere 
foLeoJ.i.pulueris radicis fatirionis.De boc ergo 
electuario exhibere foleoj J*p Duas bo2ae ante 
cena a tantude ex eo p Duas bo2as poft cena cum 
cyacbo medio vini al.Dul.a eft medicina efticax a 
coplete icaintatis.4l/'Sct55 eft confectio De merfl 
lis oderipta ab 9iucena20a tertii vbi iquit. £t 
oe medicinis bonis eft confectio oc medulf a cd 
ligatur ibi. f< exco2 
ticatap granop a naregtl qdapud vo 
nenfes vocatur futrafmu pinee grano2u 
alkekil grano? a5clim granof viridiu3 ana J. 
J.ncberemifcb pipis Ion 33 ana.5,ii.tcrantur om 
ma vltimata co‘tritionc a cu3 Diftb 
luta? a cu vino al.Dul.fiat electuariu3.De 
tilo ergo electuario ante p2andiu5 a ante cena co 
m-datur ad cf titate oui vnius.a eft in eo iuuame 
tu3 efficax 1 une piculo.OXertiil medicame a co 
giiitiue Defcriptionis exptu a bene eft eleua 
riU5 Diafatirion qd rndioze Defcriptfone inue 
tu5 eft politu a Tbcolao in antidotario fuo cj> i a- 
liis lo:is.cmua vius ee 05 ficut p2imi p2ecedetis 
De numero iftop triti loec funt que melioza a fecu 
rioza repiri potui inter cetera. 
g | CapiruluvltimuOe meo2ia quoruda medicai 
nu ad Divfa meb2a lefa a acentia coferentiu5. 
licet ex bis que fupza tacta limt in pticula 5a ca* 
p° oe regimine huius viri per cuacuatioues i ver 
a auttlno fiendaa.a cx eis que vfr vifa funt in gn 
q3 capitulis pzecedentibus polfit bfi ingeniu3 # 
uidendi accidctib3.xr.que in p° ca° buius opis po 
fita moleftare lolent vif iftu.tamen in boc ca° fi- 
et meozia inftfoss fimpliciu a cdpoficozu 
que laudata funt a lapientibus conferre ad Diuer 
fa accidentia que in boc viro appent.4] kt p2iu5 
quide inftfm eil vt elee a li 
fjm af 4a p3a.vmu8 txqutbus perfe Diltgenf 
tritis cu vino aromatico foimcittur pillule $ oS 
5*Viu.be quibus oi fero p Duas b02as ante cibum 
oeglutiantur oue.£ft ei tneis iimamentum ma- 
gnu p me exptum ad confoztandu a vigo 
. randum ferifus omnes a ad acuendu virtutes eo- 
vero eleetuarium ad boc eft.ele 
ctiiarium oe ambza Defc2iptione fcd in anttdo 
tarto Oiftinraone pa oe quo accipiat in aurozaj 
ij.cuj.i.aqne maiozane calefce a tardetur cib3 
poft ad minus bo2is quattu02. 
4TDe moleftia injp2ofunduate fomni. 
Ifnemedium accidentis qtl 
eft moleftia in pzofando Idno eft boc.ttt caftorcie 
lecttj.f.ftapbifagrie cofti anas.S.acetiqi.f.a* 
cumeris afinimj.ii.terantur ftT minutiiTima co 
tritione.it De tflo actu cai’o inungat totu caput 
in fero quando vadit ad lectum.<J Sctfm reme- 
dium app2op2iatum ad boc eft vt mae ante p2§ 
dium a ante cena p boza.i J.a poft cena fiat fri- 
catio fub lingua eius cu modico metridato atiq* 
hx ei Diftrabendo mattas a capite a fono ,pfudo 
excitat a fecurat arpp2ie fi eius vfus frecj>s eyiftit 
i rbe curfu lacrimarum, 
iertio accidenti.f.curfui expta baibeo 
bec duo remedia.fczimu eft mirre.3J.la 
pidis ematiti.5.i.fucci ptium rubi a ex 
tremttatu piante rof ana J.i.mifceantur fimi* in 
ampulla a aaufo ozifitio eius bulianc in caldori 
0 aque bulientis vis confuptione medietatis. Dei 
de coletur a ponatur gutta vna actu fria falce cjt 
tuoi vicibus in Die in oculis. IjScdm remedia 
eft vt frons a tpa eius fepe liniantur aut faitej in 
fero a leniter fricentur cu fucco rofato. 
if De nocumento olfatus. 
Ouartu accidens cui .putdendu eft.Jlft nocumen 
tum olfatus cui confcribo duo app20p2iata reme 
dia.lbaimu.ft fucet mai02anej.i J.ambzeelce 
5,t.artbamte.3 J.terantur fif in mo2tario fubti 
lilfimea ponantur in ampulla ftricti oziftttt a ex 
ponatur foli.a De ifto fucco actu tepido mane a te 
pzandium fepe attrabatur per nares.agit ei po 
tenter vias olfatus a Vig02at ipfum.({ i£ct?m re 
medium eft vt frccfter olfaciat puluere mat02ae 
eum quarta pte pulueris De ozigano. 
SEX Debilitate in motu p20greiliuo. 
uintu accidensXoebilitas in motu 
fundamentum accipit curationis ex bis que feri 
pta ft fapia ca° 5“ bmus tractatus a ca° 20 a 3°.f5 
bic apponit boc remedium leue a multe vtilitatj 
a eft vt eger fepe lauet crura fua cu lixiuio oecoc 
tionis bacca? lauri a granof pedte cycbticatojs 
De fluxu cmo2oidali. 
5Bextum accidens erat multitudo fluxus emo20 
idalis cui pzincipaiiter eft ,pmdendum.eo q2 in 
ftatia eius pducit ad augmentu omi’43 pzedcop 
nocumentof.(ppterea q2 refoluit a educit fangui 
ne laudabile a fptis q fut inftfa Vtutu 0U15. t)uic 
ergo accidenti .puideatur tribus ifraferiptis re 
medu8.f}C>2iiml eft boc. ofliu mi2obaf indo 
2ucdbufto52.5.iiii.fco2ieferri p2epate.5.ii. lapi 
disematid.3.1 J.gipfi.3.ii.teranturfiT in mota 
rio vltimata contritione cu fucco plantaginis.et 
oe boc fepe liniatur circulus ani exterius et inte 
inftfm fi pzed ictum non val5.tunc 
cmplaftretur totu fitenai boc vnguento.ft fucci cxtfmttatu Duop ouo£ pulueris 
gt pii. 5411. terantur ftT in moztario 7 fiat cmpU 
ftp vt DC1I3 cft.<]Xertiii remcdiu efl vt fi p2edcS 
Duo non valent, tunc p octo Dies continuos accipi 
at oi mane in auro2a pillulas oe bdellio 
Dcfcriptas <? UlmanP 7 poft eas tardetur cibus 
bo2is ad miuus fi venter fli 
ptteus valde ,pmdeatur ei cii aq oecoctois 
curialis cui c6mifceatur.?.i.olei recetis amtgda 
larum Dulcium, 
pulfu co2dis. 
Septimii accidens emendari pot cu boc expto r 
medio quod e tale. V< lapidis fmaragdi elci ka 
rabe iacinti ana3.i.fiant 
pillule oe quibus Deglutiat quiq5 tpe quo pullus 
co2dis vehementer molcftat eu. 
| befrigiditate meb2i genitalis.' 
£go autc fcio q octauu3 accidens quod efl fritas 
mcbzt' genitalis fuit tn viro derepito cu 
frccfti linitione illia mcbzi cu fucco foliof 021'ga 
ni.Tkliquia vero accidentibus vigentibus in boc 
viro oto 7 coplete fatis pot p ea que feri 
pta funt particulariter in lex capitulis tertie pt| 
que oia in falute huius fpcctabilitftmi militis 7 cc 
leberrimi oocto2is Dirigat altilTimus ad laudes 
eius perpetuas #men. 
Confilium De'foda a materia fria 7 buia. be con 
turbarfone in fomno ,be co2i*uptione in fenfibus 
interio2ibus .be oiminutione 7 co2ruptione au 
ditua.be materia rheumatisme a capite ad 
Diuerfas co2po2is ptes.7 oe Debilitate quafi Coi 
bus articulis .£t continet fumma 7 duos tracta 
tus.ffima De cais 01113 accidetiu 
jjg I \ 3fxima clementia 7 amplifTima pie 
I' § tas venerande meo2»e cxcelfa beni 
i r gnitae 7 generofa il- 
„ At— patrii p20genies.^er 
niiTimi ac illTCrilTimi pzCctpiB om' Ducis Hcdouict 
comitis palatini renefis grauiaq5 7 numero plu 
ra accidentia que in ipfius illuflriiTima 
tione videntur me cdpulcre cptu ex ingenio colli 
gere potui vt regimen Debite cdmefuratu in non 
naturalibus 7 medicinalibus fibi confcriba q° Di 
uina interueniente gfa tantis 7 tot aileuiari pof 
fit accidcntibue.Glidentur ei numero fex acctden 
tia p2i'ncipaliter ipfu molellantia.lbzimu efl do 
I02 efl conturbatio vel cozruptio i 
fono.aertiu efl cozruptio in fenfibus interio2ib5 
JOmaral elt.nocumentu Diminutionis 7 cc2rupti 
onis in fcnlu auditus vel eius opationibus.&uin 
tu efl Defluxus flegmatu5 a capite.quandoq5 
cibus.quandoq5 ri3C.quandoq5 pectori rheumati 
5an3.®cxtu efl Debilitas fere in articulis oibus 
maxic tamen in infertobus articulis ab anebis 
vf$ ad pedes.Sdpi qua autc accidentia alia his tue 
niuntur cdplicata vt pote raucitas.appctitus Di 
minutio.Digcfliue Debilitas 7 ventofitatu in omi 
bus vifceribus magna <jtitas.0ia hec ab eaDem 
videntur pendere radice 7 eifde ingeniis curari 
aute accidetiu 01U3 7 fi pticularca cae 
aliqualiter Diuerfe affignari polTet.ab vna tame 
generali 01U5 tpfo£ cffectiua ca .puenire videtur 
vt a mala cdplcxione cerebzi fria 7 buia que fiue 
a p2incipiis generationis fiue a tpe talis exillat 
Valde facite primis ex fignis fteclararfpdt. t>2i 
mo quid e tactu in pttba capitis a anexis frigidi 
tas cu mollitie notabiliter peiptuntur. t vo ex 
bis que a capite occiduntur fupfluttatibus.Eft et 
que aquofe a mucofe funt 
a grofftozes continuus a fuo capite fer 
Defluxus. Edbuc etf ex coloze faciei a captilc? et 
tpfo22 tenuitate paucitate a religa boc videri pdt 
Smpltus ex opatiombus aialiu virtutu a 
ex paucitate carnis a cutis raritate 
a fubtilitate cranei marie in caluaria looc liquer 
pot.Jfdbuc etj ex nafeatiuo fmone vel voce. 3te5 
cx capitis grauitate ventofitatibus a plibus ait 
genere figtio£ aduptis ,pbari pollet 
rationibus. Erit igr illa mala coplexio cgrttsdi 
tiis a otu5 accidentiu cffectiua cau 
fa.tla ex Debilitate in ceretuo ipfius vel ex ma 
la coplexione fine materia qd no credo aut raro 
contingere poterit Doloz in toto capite 
ens aut ex mala coplexione cu materia fria a bu 
tnida vel fibippo2cionatis vetofitatibus a vapo 
ribus in medulla cercbzi a in vtrilq5 panniculis 
aneruis a ccrebzo oztentibus credo caput eia ot 
uerfis ooleze ptibue.Cu ei in aliquo fepte partu 
neruof a cereb20 ozicnttu materia vel vap02 i 
funditur D0I02 in fundo cereb2t notabiliter, pet 
pitur.Cu autc a medulla cerebri ad eius conue 
*um a vtruq5 panniculu cerebzt materia vel va 
poz impellitur 00I02 in concauo cranei magnus 
pciptmr.Et fi verius conmiffuracozonale tmpel 
litur vel fagittale monopagia facit. St vero in 
magna aut oi cop extenfione raatia 
D0I02C capitis otu3 a fapientibus nota 
tu5 facit. 2?i vero p fufpenforta inte 
ri'02? ccrcbzi in mtrtnga conuexu cranei vellare 
ad exterius materia Doloze in cute ca 
pttis a exterius veilantt panniculo vle3 vel par 
ticnlare facit.que manus lenfu tactus oemonltra 
do fentit.JEc quibus liquide Declarari pot quare 
O0I02 in capite buius fereniffimt p2tncipis quan 
doq5 .pfunditue quandoq3 exterius quadcq5 pti 
bus intermediis peiptatur. 3Dateria et ad oes 
Delata ptes tale efficit Dolozem que veteres foda 
vocant.*tocc igr mala coplexio conturbationis in 
fdno euenientts effectiua ca affignari Debet, fuo 
fitates ei tpe fomnt interius conclufc cx colifione 
calozis notabiliter ignite fpirtttbus conmifcent 
a tale in 02gants fenfuu imp2effionc faciunt qua 
le in fe ydoiii babucrunt.t>2efentata igf potctic 
fenfitiue alicui fenfationc trtfti virtus motu ipas 
partibus mobilibus cercbzi ipfus a fdno excutit 
quandoq5 clamoftl quandoq5 vclut a bello a rixa 
fugiente qu3ndoq5 ilupidu a imp2elTtombue fer 
meficis agitatu .3fdbuc autc non pa$z conferre 
poiTunt impreiTione0*mcl’tce aut alia ai accidcn 
ria triflia a cais p2tmitis 021'gine habentia vt a 
mifftone cenfus animum amico» vel filiop q oia 
per ferentHimu p2tncipc moderari Debere cu bu 
militate a patientia confulo.Exterminant ei bec 
a mutant co2pus.ab ea que £5 naaua confidetis 
5* tegni.% bis igf elici pdt ca fcdi accidentis .f. 
co2ruptiom's in fomno.a ite$s tertii.f. cozruptio 
nis in fenfibus inter io2tbus.Erquib5cd Diliges 
confyderato2 facile Deducere poliet quare a qua 
liter nocumentu3 quandoq5cott'ngat in opatdib5 
fenfus cois aut fantaiie quandoq3 imaginatie qri q5 cogitato 7 aliquado meozatto potetie. W% 
qz aliojt fcnfml interiozu opationes ozdinatur 
ad cogitatius velut ad fine ex cozruptione topa 
ttone cogitato potentie accidens vel egritudo 
Defipicntia noiata.&t eius vero Diminutione ftf 
ticia.er ei«s ablatione Dementia facile fequi pol 
fct vt f Dcaccidenti 7 colligi po 
tefl ferende quide 7 oio effugiende oifpofitioes 
bce quelibet lapiente ad eap remotione pmouer 
Debcnt.3Tccidentis vero 4® loco (upza tacti fac» 
le cae patere poffunt. toala ei cdplerio fria a bu 
mida aut fria tantii aut bula tantu facile in di" 
fponere poffunt ozganu auditus ad oebite opatt 
du.cii tpfa fuerit poffidens pte anterioze cefbzt 
in Duobus eiu3 lateribus i i loco ozigis gnti pis 
neruof in quo ponitur pzinctpiu audito pote 
tic Vt p? 5a 7 ca° z“ coi 
ligendu.vnde ibide auditus in quinto.f.pari ner 
uop i pa£ fupza.Cui quide ozigo eft a Duobs cc 
rebzi lateribus. igr ab bac mala coplerto 
ne indifponantur nerui gnti paris vel ozganum 
auditus er pte qualitati» pzimazz vt qz nimium 
bumcctentur calefiant infrigidentur 7 exiccctur 
filr er parte qualitatu fcdap vt qz indurentur 1 
erafpantur a aliter indifponantur. fiue ,ppt pau 
citate fpus fenfitiui ad ozganu auditus tranfire 
Debentis fiue ,pptcr indifpofitione eius.pp cople 
Tione a ut e alia efficiente contingeret faci 
le in opatiombus auditiue potentie nocumento" 
zil fpes oiuerfe Demonffrari poffunt.€u,ppt' ficci 
tate pziuatiua vel pofitiua ozganu auditus red 
datur magis fono£ Debito pceptiuu5 leuiter tini 
tua 7 fibiios ad bec fequi Deduci pot. du a mala 
coplexione fria vel ab buitate vel fpirituu5 oefec 
tu obtufii redditur ozganu in fenfu audituf oimi 
natione euentre 05.CU aute bec ota aut bo2Z plu 
ra multum augmentari contingunt ablationis 
auditus cae facilime compzcbenduntur. /Dis 05 
imoderata Difcrafia tficit actu.ppzie virtuti Mm 
pboztfmo£z?.1boft bec infup quinti accidentis fi 
ue ipfu tale fiue egritudine noiare velis qz curi 
ad fe vocat ficut 7 De aliis itelligi pot nouufi ma 
gjio laboze affignari poffunt cae. $5i et mala co 
plerio fria abuia anteriozis ptis cerebzi in Di" 
gcfttua fui Debilitando leuiter rheumati 
a lapientibus cozrtsa noiati Deducetur ca.5$5i Ve 
ro bec mala cdplerio anterioze in fui fine 7 medi' 
am pte cerebzi poffiderit catarru efficiet bzancii 
noiatu.fi ceciderit in fauces tuffes vero afmata et 
Varias Difficultates anhelitus in pectus oectdeti 
do generabit.Sll aute maxie fufpicandii ne mate 
rie ad poftcrioze parte cerebzi ,ppul(e ibide cu" 
mulentur 7 ad nucha Deferantur 1 palifis7 filiu 
egrttudinu generatione efficientes cie fiant, aut 
ibidellantes ad obliuione aut fozte ad litargia5 
Difponant.fbosierioz ei cerebzi ventriculus mea 
tu non b5 fingulare feD anterioz oculos 7 naff vt 
io tertii z!m° colligendi». $5exti aute accidenti 
er pzemiffo /undameto leuiter cae elici poffunt. 
tbd t ei pzcdca mala cdplexio fritate a buitate co 
munteare nucbe.vndc t virtute fubftentato mo 
tiua 7 aliter opatiua neruof oiuj ab ipfo ozientt 
um Debilitas generabitur.quale ei a cerebzo iflu 
rum recipit tale oibus mebzis fenfus 
Delegat, Jfft ei nucha vicarius cerebzi incurfu 00 
fi pzima tertii z° ca°. 35/ue igf oifcraffietur fiue 
opiUetur a mala cdplcxtone ccrebzt facile i 01(75 
meb2ts ad que g tpfu fenfus Delegatur 7 mota no 
eumentu contingere pot tn p2cda'0.£x quibus 01 
bns dare Deduci pot Debilitate omniu3 pedu ma 
gno? que in feremffimo piincipe 7 illuffriffio do 
mtno in ciuitate venetia? apuit ozigmc builTe a 
mala cerebzi coplextone p2edcl.0d ed a pofte" 
rio2i apparere pot.lla ex calefacientibus leutf 
n exiccantibus calidis capitalibus conferentibus 
puluertbue firupis 7 clifferibus iuuamentubuit 
funt accidentia 7 egritudinesBcj 
in1 feremffimo pzefato p2incipe longa mtbi inuc 
ftigatione appuerunt 7 conteplatione.qutbns cuj 
bo? qt5ltb3 7 oifficillimu fcizi 7 Valde circa ipfu5 
opari Difficilius puideri pot leuij 
7 fecurius ex claro fmone 02dinandi Duxi bo2U5 
regime in duos partiendu tractatus.fbzius erit 
De regimine ciu3 p admimffrattone fex re? non 
tero medicinalis opatois mo 
du 7 02dine inftfo? apte<</tb2imus 
igr tractatus in fex oiftinguitur capitula 7 ceti. 
«Capitulff pzimu oe regimine feruando p ad" 
miniffraiione aerie 7 fibt annexo?. 
/Eluonia igr co2pozibus pa? ab eucrafia ppna 
lapfis aere 7 liTia pa? oiffantia in cdplxxionibj 
sammirtrari 05.it irte lapfus ad frigiditatem 7 
foumidttate notabiliter Deductus cft.05 aere non 
omnino in fimile.feo in eis opoftte q 
lificatii admimffrare.Zfr enim co2po2a ad Dcg 
dita ianitate reduci poffunt. maxime aute aerem 
moderari 05.'©t enim in egritudtmb5 pedii 
Amentia obferuamus a contrariis vtp! Xheilir 
mactatu octauo capitulo 24* colltgenlu q?to ma 
gts in Dtfpoftuone pzefati pzincipts tot acctden 
tibus 7 variis cdplicata. Jcligatur aer ad 
calidiutc 7 ficcitate notabiliter inclinatus natu 
raitter.fiTr Domus locus 7 camera in quibus ha 
bitat.JEc fi non fuerit aer in qualitatibus ita na 
mralttcr oiipofitue artificialiter Difponarur ma 
gno igne in camera acccnfo aut ffufa ficca vel ali 
is ingemis mundi ficato aere.8cre cm'3 ffufe b«i 
de actu 7 potentia omnino Dimittatur.3fmpliu3 
etf aere Diuerfas figura? impzeffiones babentef 
vt motu3 circulares in aere cdpzeljcnfoa cuitet • 
£5d'r etta aere ncbulofu caltginofu magna vento 
ru turbine variatu fugiat.tales em'5 in aere ini" 
pelliones vertiginis magnyua alias mole flata 
fuit poffunt Cile cae faciliter./idhuc etia aer igne 
calefiat acccnfo in arbo2ibus bonos odores emit 
tentibus vtYunipcri lauri abietis tamarifei 7 fi-* 
bi filium.££u'aute ligna talia non funt p2efentia 
odo2C in aere camcre ex fuffumigationibus in ea 
factis impdaraus.£puffumtgiubonu in effate qii 
ppter aeris frigiditate vchtlta C35 05 in aef ea 
mere cdmozari. IV ffo2ads calamite.J.t.galitc 
mulcatc.|.J.capbo2e.5.ii.pulueri5entur 7 fiant 
trocifci eu aqua rofata pondere.5.ii.7 exiccentur 
in Vmbza.7 cum opus fuerit puluis eo? carboni 
bus ignitis 7 a fumo piiuatis afpergatur.cx quo 
diligenter camera vel ffufa fuffumigetur.iSurfu 
migiu bonu in autuno.TV fto2acia liquide.j.fia 
dalo? aLfpodii ftozacie caUmite 
anj.5.viiant'trocifci cu aqua mellis ffiat ex eis 
fuffumigatio vt fupza cu vino maluatico vel’ fibi 
fifi 7 adminiffretur vtfup2a.®uffumtgiu bonu 
m vere.ft viola? flo? bozagts capboze ana.34. "ligni alocsjt J.laudani fl02acie anaj.tu ftanx 
troctfci cu aqua violari admiflretur vt fup2a. 
&uia et aer non pa$z camere vel alterius habita 
bilis loci varietate recipit ex varietate afpectus 
ad Oiuerfas modi plagasjdeo eligatur locus a 
fpcctum habens 02tentale aut meridionale paru 
vero occtdentale.Sttq3 locus a Defluxibus aqua 
ru fluuto» paludti notabiliter elcmgata 
»5 babeat flufa vel camera tefludineas reuolutio 
nes ex muro ex lapidibus antt> 
quifTimo magf0 labo2atis ediftcits. £t qz aeris 
applicatio ad co2pus bumanu .ppter velles mul 
tis mois variari pdt.3d velles fub Determinatio 
ne aa*is reponi folent.fi>2io quide infigne caput 
fercmflimi p2tncipts cti occentibus coopturts op 
time muniri D3.eo q2 efl aie ronalts Domus. p2i 
mo q2 Debile 1 qz p2edco£ accidentiu 
omntu Videtur dTe p2tnciptu effectiuti vt antece 
denti ca° Deductu elljn ellate igi tu nocte infui’ 
n biretis ex D02ftbns pellibus bene fufful 
tis cullcdiatur.£t fint tnfule habentes appendi" 
tia vf5 ad abkecl.i.locilvbi collu cu fpatults cdiu 
gitur.3n vei*e autc muniantur tnfule ex pellibus 
bfeme vero ex pellibus agnof lano" 
litate bene ptnguibuo.CfSt fi equitare contigerit 
p2efatu3 p2tncipe tnfule fint ex pellibus vulptu5 
bene munite vt capello De lana bene cooptoxbn 
autumno Vero eligantur pelles remilTius calefa" 
cientes vt oe medtoc2tbus agnis marttribus 1 a 
IU8.H5 platet'q? infra pelles tales p02tetur infu 
la De panno De grana facta.fco melius ell pelles 
illas cuti capitis imedtate 
q5 ramen contingat tnfule oes dbent fepe pmuta 
ri 1 calefieri vt oeficcet vnctuofttas ets adberes. 
StTr etia relique ptes c02pts conuententtus 
Ilibus notabiliter calidis fuis tpibus muniri 
bent fcis ex panno tincto ex ‘kefmes.t. grana vt 
Decet p2tndpe 1 aromatizatis tn fua capfa cum 
mufeo 1 amb2a ligno aloes.aut fponantur in ca 
pfis pulucrcs Defcrtptionts pomo$z q fu 
ple cdpofui que in boc ca° infra 
tes aute inferio2Cs vt crura tpc byemali caligis 
ex pelle vulpina fete bene muniantur aut ex pelle 
lepo2tna.l£il et confo2tatiua vLSac-5oar 
pD n3 pl5 vt fotulares p02tcnt ita llringe 
tes cauillas 1 peos vt venetits 115 cali 
ge tanta applicatione llringentes po2tari Debet 
i>cc et fangutne 1 fptritus ad p2cdicta 
mcbza i determinata ijtitate Diffundi. tSlz vero 
f5 Determinatos co2po$z celelliu 1 iflu 
xus 1 coniuncttones nf is tpibus pellilentie mite 
multiplicantur fiue ,pptcr boc fiuc q2 fumus opi 
fex bomtnu contagtofas labes vltione puniat ctt 
Ideo aligd D.c p2cferuattone ab imp2elTtone epi. 
dimia nareus.4ffet aute opus bene comeplanri 
ponef candes paeferuandi ab cpidtmia eflma Di 
llinctos ab cpidtmia vernali byemali 1 autiinali 
vt altas fermene cdpletu fatis in bac materia co 
fcripft.f fQuicqd at cxcolbuscontra pellilcntiaz 
0C5 valentibus ex fentertis illullriu habe 
ri pdt ell vt ad multii in vfuco£ que nunc feriba 
redactu.J&uitetur igr nume2ofa repletio fanguis 
1 alto$z fuma p2cferuationts 1 curatio 
nis ab epidimia c exiccatio pa qrtti trac 
tatu 40140 £fmanP z? ca° colligcndii. (To2po 
za igr zcbulla cralTa 1 fanguinea notabiliter re 
pleta conucntentcr euacuari Debent p floii vcne 
nigre.i.cois vel faluataUcSn vero altis fuerint 
repleta bumo2tbtts oiuerfts couententtus farina 
tue purgentur.Gomune tamen farmacu quo i g 
bufda peftilentiie vfus fu5 tn cottate gentiu quod 
euacuat fupfluttates colere flegmatts 1 meFie ad 
ullas i (anguine clarificat i coz i pzictpalta con 
fo2tat e boc.fr: fucet' fumi terre bozagints vel bu 
glolTe vini aromatici albi fubttlts ana.?, iti. reu 
barbari dd.5.itti.agarici.5 ii.aloee fuccotrtni c 
lecti.?.tt.capbozc boli ar.margaritarum ligni a 
loes fmaragdi taetneti omntu ana.34.fe.citn' .5. 
nardi malficts croci nitri ana3.1i.pF 
ucrtzentur oia in predeis a exicce 
tur folii fic fiat ter.oeinde fiant magdaleonee 1 
referuentur.Cu autc opus fuerit.fr p2edce copo 
formentur pillule et 
exhibeantur in mane 1 tardetur cibus ad minuf 
quinq5 bozis p2emtttcndo bauflii aqtie 02det ca 
lide cu 5uccaro pbo2a vna ate p2andtu. % ciba 
rite vero,vertatur vfus ad acetofa 1 acria ad car 
nes laudabiles non valde pingues ad plurimtl af 
fatas.fipffus etia bo2aginis buglolTe ferpilli mete 
faluie 1 aliof aromatico» ole» conueniens e.GJt 
nii etj vtend 1 albo aromatico fubtilt claro aliqua 
liter pontico minie oulct. %t optimu3 eil vt con 
fucui facere Vtnu lipbart ex aqua fubliationis bu 
gloffc bo2aginis vel acetofelle que ppiicmc ba 
bent in boc.2?palta vero medicinalia quo$z vfus 
ab illullribus auctoribus app2obat funt pillule 
ex aloe mirra 1 croco que ponuntur p2t'ma quar 
ti 1 fuerut pillule 'frutfi.JSx quajz vfu Dixit fruf 
fus. J|>io cozp02a a peflilcntta pzeferuarrvuz0 
cotientj 30 ca° colltgendu.23iFr ecj metridati vfa 
conueniens efl accipiendo oi mane in auro233.t 
vel.5J.c1l modico vini fubttlts 1 tardetur cibus 
quinqz boais.Sfdbuc et} 1 ttriaca aflumedo ex ea 
bozaeade ot mane.34. vel J.cu vino eode optia 
elicui ei vtitur ea fccurus erit ab egritudmib5 
pefttlentie tn J° canone tractatu p° 1 p° ca0 colu' 
gendii.FDe fimplicibus vero valet puluis marga 
rita$z Dando ex ets in potu 1 in cibis qcunq3 oie 
iimpitciter.fiTr Itgnu aloes.3te gari 
oftT.fimiliter femen citri q2 contrariatur veneo 
omnt vt fexta quarti tractatu 50 ca° z° colligcdu 
$dt aute ommu3 bo$z (impliciti fingula Die exbi 
bcrt.34.vel J.cu vino aromatico fubtilt.Uarien 
tur aute oofes r§ etates coplexiones 1 virtutes 1 
alta libito tuo.lmtum et} armenu Dando ex eo ot 
Die3.i.cu vino p2efcripto optimum efl auxilia 
6* De fimpitei medicina 117° continentis allega 
to ca° 1 canone 2° p2io capitulo.QJnde Serapio 
fimplici yS quando Datur ex eo in potu cum vto 
fubuliiTimo mediocriter Upbato confert feb2t'b5 
peltilentialibus valde.itt qui affuefcit potui eius 
tpc pcfttlentiali p2eferuarur a nocumento 'pelli 
lentte.iionferunt etia fuffumigationes fec in eae 
ra cu aromatibus fimplicibus vt thure fldace ca 
lamita laudano coiofoma mirra 1 ligno aloes . 
5£ntiiumigtum vcro.fr colofonie vfnen 1 cil lanu 
30 in £02tictbus vetufliflima$z arbo$z tueta mtr 
re fto23cis,calamite ana.5.i.capbo2C mufei ana* 
3.ii.colofonie laudant ana.? et 
fiat t°ctfci pddere.? J.cu vino paeded 1 exiccent 
1 cii opus fuerit vnus cop 1 carbdtb5 
ignitis appcnauin Qcnicit etiam odo2arc lepe aromatica fimpltcia vt o;fmu ruta menta capbo 
ra abza mufeu a (tmilia. £t copofitu5 in fozma 
pomo£ tranfmiflum vfe fercifati cuius t5fcrt'prto 
cfl talis.Tfc ftozaeis calamite graop lauri fanda 
ra ce gartofif croci fqutnanti.53.ana.5.y.ligm a 
loes capboze nucis mulcate ffine pini macis ana 
3.5". laud at .3. i i i i. fcie ba fil iconte. 3. ii .mufe 1.5. i r. 
5.ab2e.5.y.puluen'3entur a fiarpoma cum vino 
maluatico vel cum fucco baliliconis vel CU3 aqua 
rofata t5 Oamafco apoztata vel bicrofolomitana 
a fepe odozentur.flx cop pulucre fuflumigia fiat 
Vt dictu5 cfl. t>2incipaliter aute a coitu a majeie 
ab vfu eiuf in aere peflilentialt fugtedu efl.qz ina 
tum caloze Debilitat fupfluitate Vltimt alimenti 
a fpu3 euacuando. Similit etia a cxcercittum fo 
te euitandum qz anhelitus magnitu 
tudinc a frccftic>3 facit per que multus a fepe aer 
tnfpiratur etia a pifccs euitl 
di funt qui non conceduntur nifi cum fuerint afla 
ti fuper carbones vt quarto 3-manf allegato ca 
pitulo colligendum.£t vniuerfaliter oia cibaria 
ad veloce cozrupttone pzona habitantibus i aere 
egidimio euitari Debent, *bcc oe aere. 
J Capitulii fcd3 dc regula 1 menfa i cibis a po 
* tibus obferuandis. 
Cibof conuenientia5 omntu in regimine Dtfpofi 
tionu pzcfati fercifTimi pzincipis eligef 03 aliqo 
pzemittendo regulas obferuatione Dignas, 
ma nuncj? comedendii nifi Vera a vTis farnes afiu 
crit.p3 qi fi fic alTumantur cibi fine naturali ap 
petitu aut fignificat cibu pzealTuptu3 non Dige 
rtu.aut ftomacbu plenu elTe bumozibus matura- 
tione indigentibus.©ct5a regula non tardet co 
medio du verus appetitus aduenerit.p5 qz tolle 
raze fame ftomacbu putridis replet bumozibus 
Xertia nullu cibarium actu vel potentia fridum 
fit vobis in multo vfu. p5 tndicatdc fupta ab bu 
nuditate a notabili Debilitate domaebi vri^4a 
Du appetitus fuerit intenfus nuncp cfl vf3 ad fatu 
ritate cdpleta comedendu.p3 qz flomacbus non e 
tante potentie ad Digerenatl qte frequetere ad 
appetendu.tOuiinta regula nunij comedendii efl 
nifi peipiatur pzeaflupturo cibu a flomadx) ad i 
teltina oefcendifie.a in hoc confyderetur tepus q? 
titatis a qualitatis pzealTumpti cibi. 25ecu$t au 
te ed vt inter vnu a altef cibum interueniat bo 
re octo vel ad minus fepte. s£etta regula nuncp 
comedendii efl Donec lentitur in flomacbo faflidi 
um.quonia generat mozbos melicos a flegmatf 
cos.&ptta fubtilia cibaria groflis fep pzemtttt 
Debent que inferius appebunt. fDctaua menfura 
quantitati in cibis ct potibus talis et tanta fit'vt 
ex eis non grauetur domacbus.fcctcrioz et co- 
medio ed que domaebi grauitate facit.ficut Dete 
rioz potus ed qui tpamentu3 egreditur a'in doa 
cbo natat.tlona quoufq3 ex alTumptts cibis a po 
tibus fentitur in domaebo grauitas a cibo abdi 
nendu ed Donec (equitur leuitas.pj qz adiunger 
tur Debilitas Debtlttatt.fceaa Du peipitur in do 
maebo Debilitas a comedione abdinendu ed ml 
ta.ee} fimultus fuerit necdTarius cibus.p3 vt pf 
cedens.OJndecia dante neceflitate cibationis cu3 
Debilitate domaebi cibus a potus tn pluree fut p 
tiendi ptes.fpargere ent.i.oiuidere cibum i ptes 
plures cu Debilitate calozis optimu ed.kucdeci 
tuu dante Debilitate domaebi cu necelTitate cibi 
di cibus 7 potus Debent dte medicinales ita vt fu 
is qualitatibus comtcmenter debilitati flomacbi 
7 fue cde.faec oia legi poliunt tertia pzimi dc re 
gimine eius qd comeditur a 4* Blmanf ca! qrto 
ip0 pzacticc zo 7 iz' capitulis 7 zi° continentis 
p“ ca*.£ ligatur igr panis de frumento bene mu 
do conucnienti melte foleniter eia- 
bozatus 7 determinata fermenti cftttate fpumt 
ficatus mediocriter coctus non aflatus.eoloze ca 
didus ponder lenis. fuba non copactns mediocri 
ter falitus Duo?z vel triu tn'e£ etate non tranfee 
dcns.4t fi accipetur panis leutter opi 
rus.i.furfuraceus conueniens etfet.talts ei non e 
multi nutrimenti 7 vifcofi.i eft facilis dcfcenfus 
*i° continentis carnibus aute3 
Vtdendii eft.t>zio atalium carnes conueni 
unt.<£cdo quo» mcbzop.Tertio qs pzepationif 
modus vel ccctionis.ln pzio aute oe Domcfticis 
®ci5o de ftluribus carnibus tranfeudii. iocncra 
liter aute euttentur carnes oes DifTiciT Digcflidis 
grdTi 7 vifeofi nutrimenti 7 multu fupflui vt bo- 
uine Vaccine ouine anferine 7 aqtice fere oes 7 ai 
maliti5 ptes vifeofitate habentes it capita collii 
aialibus aute Domcfticis quadrupedi 
bus conuenientes funt carnes vituline non mFtu 
itatiuitati a Diebus quinqginta vfcg 
ad centu limitate.SiTr carnes cdine non tranfe 
untes oies quadraginta.Conueniunt etia agno- 
ru 7 carnes fuis tepozibus.Carnes vo 
pozeine falite maere tamen aliquando conticniut 
toe filnrtbus aute conueniunt 7 bone funt capzio 
line.ipe et inter filurescarnes meliozes eriftunt. 
7 fanguis er eis genitus paucas b5 fuperfluttatee 
vt tertiaBlmanf 3zcapitulo.(Taro etia lepozis 
laudatur qz vtraq5 qualitate aduerfatur fritati 
7 buitati capitts.ponitur ei calida 7 ftcca canone 
fcoo capitulo dc carnibusXaro aute vzfi cuntcti 
li 7 ericii 7 fimiles Dimittantur, fye volatilibus 
aute Domcfticis conueniunt pulli non valde par- 
ui capones 7 gallme.Caro naq5 oi alia 
carne eft melioz vigefio quarto continentis capi 
tulo c>c>e)*Migmur etia carnes ftarne 7 cotur 
nicis que tuter reliquas volattliu filuf 1U5 carnes 
ponuntur laudabiliozce tertio 3lmanf capitulo 
quadragefio tertio.laudantur etia carnes iuuecu 
lo$z colubof cdplete volare incipictiu 
£>ulli etia ccliibo$z Dantur in cibo illius cuius co 
{3U9 euacuatum eft De (anguine 7 infriatu; eft er 
ongo mozbo vigefio quarto continentis vbi fu- 
pza.(£aro aute anatum non pl3 qz multas babet 
supflmtates 7 faftidiu multum generat tertio M 
manf 5.9 capitulo.£5il’r caro anferis ,ppter Difti 
cultate oigeftionis eius oimittatur.iDe volatili- 
bus aute liluribus magis laudatur pnices qz ad 
caliditate 7 ficcitatc Declinant 7 conueniunt coti 
ualefcenti cuius cozpus fuit infriatum 7 fanguis 
Diminutus vigefimo quarto continentis allegato 
capitulo in fine.£)ptimi etia fut faf(ani.eo$z em'5 
caro eft melioz carne pulto$z ledo canone capitio 
De ouracb.Sfues etia minute in filuis vel Dumeti 
Degentes bone funt vt turdi meruli finci carduel 
It pbilomene ficedule alaude caude tremule 7 qii 
q5 pafleres.oes et nutrimentu fupfluitatibus er- 
purgatum 7 ejciccatum reddunt. Caro vero arti 
ginis vel quatule videtur effe conuentes cii fit t fu 
ptia ad caliditate 7 ficcitatc inclinet vt colligit «C-Oc ingenio fanitatis capitulo ante penultimo. 
■Relique vero auea vt pice picus yrundies 7 ftur 
nelli’oimittantur4p2z vero ppter facre legis 
reuerentia non I5 feper comedere carncs.3deo 6 
pifeibus pzemittendu # continuus eo? vtus nd e 
vobis conueniens.fi quo vero mdeonuenire pofft 
eligantur ptfccsfuba mediocriterfolida Imitate 
fupflua 7 vifeofitate pziuati vt funt tozrentie au 
rati pilees vd varioli marfionce petrini tbema- 
li lucti ftelliones capedani carpioncs ozate rubi 
menule 7 tibi fites. JDdioz aute eo? pzepatio e 
vt coquantur cu oleo oliua? cu petro leltnomd- 
le folio menta anifo feniculo 7 fifibusijSnguille 
ve20 tince regine cepbali graues 7 oes groflaru5 
7 molitu carnium ifto? falitozu5 
vfus eft melioz q recentiu.jCanczo? etj vfue non 
eft valde conueniens nifi coquatur in vino aut li 
Xtuio aut in aqua mediocriter falita cu menta pe 
trofelino 7 reliquis ardaticis cafis 7 
ceps aute que ataliu ptes conueniunt tranfeundu 
eft.tbzeinittendii p* q 01115 mebzo? carnes frtgi 
du groiTum vifeofii 7 opillatiuii nntrimentu exbi 
betes Dimittantur.!0 q fi tales aialiu ptes qnq5 
placet melius cft conditas clfe CU3 fapoze aliquo 
incifiuo fubtiliatiuo aromatibus a aceto copofito 
q fimpliciter acceptas elTc.Iertia regula q orni 
um aialiti anteriora calidioza fut 7 Digeftioi me 
lioza.pofterioza vero econtra.Colltgitur boc in 
Dictis vfibue 7 alimento?^0 p° ca0. Cereb?\%ii 
aialiu non fit vobis in vfu multo quonia5 f toaebi 
nocittuu frtdi groH! 7 vifeofi nutrimenti genera 
tutu i altmeto» 7' ca°.2lOdiu8 tame eft filuf iu 
aialiii cereb? q ooeftico? 7 maxie cefb? lepo2is 
qd maxte 7 mirabiliter laudatur ad neruos/j£t 
adhuc volatiliu cereb? eft fupfluu minus q pedt 
tantiu '7.vmiqdq5 taliu melius eft cu aromaticis 
conditum q fimpliciter acceptuxZDedulle vo ui 
uerfaliter q! ftomacbu pturbant 7 mollificam ec 
appetitu5 toliunt.Dilficulter etia Digeri pofliint 
ppter vnctuofitate que ipfas leuigare facit male 
tamen mala eft medulla fpinalis q 
alio? ofttum.oes tamen cu calidis afTumi Debet, 
mdius tamen eft eas ofmittcre.j2Jbcr friu3 poni 
tur 7 ficcu quo tamen quanooq5 vti poteftis vt ca 
liditatc continentis accepto cx aiali pigui lac ba 
bente 7 cu aromatibus condito4p>ulmo fridns c 
7 bumidus 7 non boni nutrimenti id Dimittatur 
£oz aute calidii eft 7 ficcu Difficif Digcftidis pau 
ci 7 grolTi nutrimenti id Dimittendu.Jtpar I5 ca 
lidii 7 humtdu fit tard: tamen Digeritur id non 
tamen inter alia eft epar galline et 
anatis p02cdli 7 edi.Sjplea fridus eft 7 fico ma 
li nutrimenti 7 grolTi 7 tarde Digeftionis. 2K)d( 
02 tarnen mter cos ponitur fplen po2ci. Jbr d cd 
fe re ftomaebo ponticime 7 ftipticitate 
nes aute in cafirate I5 equales cxiftant.tn ficcita 
te tamen excedunt 7 nutrimentu exhibent paucu 
n groiTum 7 funt DifTictTis DigdTiom'8.T]Delio2Cs 
tii ft po2d et edini ex quibus poteftis accipere I5 
non multo vfu.Stomachus 7 inteflina aialiu fri 
de coplcxionis 7 ficce funt.3deo pauci nutrimen 
ti flegmatici 7 grolTi. Si aute accipiantur 
tibus condiri Debent.SJentres tame autu magia 
laudantur q aute gallo? 
7 gallina? fi bene Digerantur ftdacbo conferunt 
nuxie mterioz pellicula ftoaebi ,in vino ardatico 
pluries abluti i mfumoexiccata 7 
magnu ftoacbo p2ebet iuuamentu.iitaltu cauda 
calida ponitur % colera generare 7 m fldaclDO fa 
hidin5 facere ideo Dimittarur.3lialiu5 pedes nd 
multu a lapientibus vitupantur qz nutrimenti! 
«bibent pauca? fupfluitatu 7 bumo2 ex eis gei 
tus cft laudabilis 7 funt*boni %non multi nutri- 
menti licet vifeofi. ideo eis vti poteftis fimpltci 
ter 7 quandoq5 in aceto;maceratis.Zefttculi ata 
I1U5 calidi funt i bumidi.cptu3 vero aialia grolTi 
C2a funt 7 matoza tantu5 eo? tefticuli Digeftiont 
Difftcilfozes exiftunt .primi tamen nutrimenti (t 
bene Digerantur.Jfct melioz tefticulus cft iuucnif 
«ialis.Jlt inter tefticulos volatiliu3 meliozes fut 
gallo? pdicu 7 fafiano?.&uadrupedu5 vero ala 
liu5 tefticuli melioies lunt vt agno? vitulo? 7 e 
do? annualiu.mclioaes tame tefticuli funt diri 
qz nutrimentu5 pzebent laudabilius q alio pze 
pationis modo.£Dmniu3 vero aialiu5 alie % nota 
bili excertitio excercitate ptes 7 oebitu3 influxu 
babentes {anguinis ab epate 7 fpirituu5 a cozde 
laudabiliozee inter alias ptes extftunt.Caro igr 
mufculofa rubea oib; aliis melioa exiftit %ppzic 
CU3 non fuerit multa pinguedine confufa nec ab 
ea oenudata. Oingues aute excellder carnes nu 
trt'mentu3 bumidu3 exhibent 7 inulta? fupfluita 
tu3.3lnde caro virgulis pinguibus lub Dominait 
tibus 7 carnofis pzedommantibueccnfufa nutri 
mentu5 exbibet equale fatis 7 conueniens. Caro 
vero ofiibus 7 meb2ie fpcrmaticis .pptnqua grol 
(115 7 Vifcofu5 nutrimenru3 exbibet I5 fapozolum 
magis, foec oe aialiu3 prtbus fuccincte tacta 
ix modo vero coctionis 7 pzepationis pa?p Di 
cendu3.p2cmittendo pzio quatmoz.fczmui q oc 
«3 aialium habentiu? cozpa grolfa (olida macra 
carnes dixe meliozes funt q aliter pzepate. t* 
q volatiliu3 auiu; pinguiu carnes aiTate funt me 
liozesip elixe.maczo? aute econtra. tertium# 
carnes oes CU5 cibis grofTis vifeofis fris 7 cozru- 
pribilibue cocte oio euitari Dcbent.j5xcplu3.pzl 
mi vt carnes cocte «15 cozpc legumina vt fabe 
risi 7 fil'iu5.£xcplu5 fecundi vt carnes cocte cum 
neruis cutibus 7 paltilibus.J5xeplu3 tertii vt car 
nes cocte 013 lentibus 7 De pdis vi 
tupabile quo vtuntur alcmani 7 (iTtu5 frio?. Jfx 
emplu; quarti ctbi OC8C113 lacte p2epati cu Dulci 
bus 7 acetoiis vel acribus 7 ponticis rebus.iSml 
W5 q iupficies altato? cibo? cu fuerit tozrcfactt 
onc candes nullo modo comedatur.fHumtu q nl 
lo modo comedantur carnee affate poftcj> fuerint 
in vafe p moduduiiocattouis conferuare.tunc cni 
reponuntur tnKpe vencofo? victiquard collige 
du.lnter reliquas tgf carniu5 pzcpatioms elixa 
fnfticientcr cocta pzealus eligi ocbent,(£aro aut 
in veru allata couuenies eft fi bene Digeratur qi 
ramen tarde Digeritur non 05 ex ea fieri repleto 
Caro vero cu5 pinguedie frixa faftidiu5 generat 
(ldacb«5 naufeat caput grauat 7 neruos emollit 
7 oigeftioni grauioz cft q altata fup pzunas. Ca 
ro aute fup pzunas altata fi bene Digeritur mul 
tu5 nutrit 7 cozpus robuftii reddit .qz tame a fa 
pientibue adeo Difficilis oigeftionis dTe ponitur 
q nump tota oigeritur.ideo fine aliis altumi ci- 
bariis 05 vt ftdacbus potentioz reddatur ad bit 
Digerendi! ipld.Carnea vero in foznace vel fur- 
no affate vd fup craticulas p2epate I3 oigeftioni granee extflant.tamen qznutrimcntu3Dant foli 
du3 non I5 paucu5 fi bene digerantur 
laudabiles fant.&arncs vero conferuate in mo2t 
olis C115 feniculo 1 aliis Ipebns condite farcimina 
vel lanductuli notate bonu laudabile cxt'ccattuu5 
pzcbcnt nutrimenti^. vero carnes cum 
canabit.i.caulibus capuciis noiatis n reliquis ci 
bariie a laganellis De pafla ftlufibus n ruriculis 
condimentis Dimittantur .Carnes vero in aceto 
condite almofos in arabico n gellatina in ytalico 
ydiomate notate conuententes funt.coleras em'5 
rcpzimunt epar ccnfoztant appetitum incitant 
n bonum nutrimentum exhibent conuenienter ac 
cepte. <35ubetda Vero vel falfa noiata fapoz aceto 
gariofilte amigdalis pipere a petrofelino cdpoft 
tus conueniens efl.Caro et| CU5 ouis fpebus mica 
panis et cafeo codita conueniens eft.fi calo nd fti 
erit excedens in quo alamanozum vfus peccare 
folet .et maxime Dum fuerit pinguioz cafeus.g 
Via nutrimenti Dctcflabilioz efl feD 
oz.Carnes aute5 comixte cum conDtmeto ex alie 
0 nucibus ct mica patiis confecto, quandoey lau> 
dari poffut.fi gzauitas capitis aut ventofttatum 
moleflia non ,pbibeant.3fUeum enim fifani.i.Ven 
tofitatefacit acutozu5.{J De ouis 
paulo Diccndu bzeuius.CHia enim licet ad equa> 
litarem tendant in pa2ttbus tamen eo2um Dctv 
mutatas habent opcrationceffCTitellue namque 
in caliditate temperatus efl.nutrimcnmm facC 
permutationis conucnientis qualitatis Delectabi 
ie et multum affert (TSlbnmen Vcrofrim efl Dif 
ficilts oigeftionis nutrimentum exbibet vifeofum 
et (anguis ei eo genitus non efl benus 30 Rimati 
.8p* .CHia Vo inter reliqua meli02a fut 
cx animalibus galtumum et falianozum.Deind 
anatum peioza vero funt anferum.flt fecundum 
etiam pzeparationis modu Diuer fif icantur. 
bilia enim a trcmulcfitate remota minus nutzi 
unt et ventrem magis lubzicant. et afpitatc vo 
cis in canna pulmonis leniunt, Jremula vero.i.p 
coctionem aliqualiter infpiffata magis Vt in ma-- 
nu tenentis in co2tice fuo confecta tremere vidci 
tur melio2a funt alue.Dura vero p coctione3 fa 
cta ao Digercndu funt Difficilia et nutrimentum 
exhibent gzoffum et tarde penetratiuum.3fdbuc 
cum fuerint in aqua Durificara et fozttus cum fu 
crint cum cineribus cocta. £Dmniu5 autem peffia 
funt frixa .peffimil et generant alimentum, tii' 
gatur igitur tremula et fozbtita.relique aute5 eo 
zum p2eparationeB Dimittantur .lege De bis a 
Umento2um 50 ca8 zi°.4| De lacte vero paultfg 
Dkcttdum.nulltus enim lactis vfus vobis conucni 
ena eft.quoniam ,ppter Declinationem fuam ao 
frigas aliquod nocet flegmaticis .quoniam cali-' 
ditas co2um non connertit ipfum ad fangmnem 
bonum et vniuerfaliter iconueniene eeig indi 
get regimine fubtiliattuo.Jlmplms non efl 
ueniens habentibus fodam vertiginem et tinitu 
ct capita debilia.vt can.2* ,ppzio ca" colligendu 
et 30 autem quandoque 
lactis placeat vius eligatur caprinum lac 
mina iuuene per quattuoz falcem fuo p 
ru.Diflante ct menf xvi.a fuo partu non tranfeu 
te,£t fit ex capza rubea velut ex ianguinea lapfu 
fuefpeciei cozrigente in monticuloiis pafcuis 
aut laxeis nonpaludofis mtzkm. neque Ut lac 
i temp02C fue mullioma nobiliter dongatnm.& 
coctum magis if crudum eltgt Debet.Similiter 
tt cafeus Debet etate non multum gzautB ncc tn 
uentute mollis ct vifcofus multum fcd m parte® 
ieutter lepcrabilts non multa Vifcofitate et conv- 
paettate rcfiftentee.$02tc autem eligibilio2 eflet 
cafeua quem 3* alimcntozum ca* icT* no 
minat oxigalaeticum .i.cx lacte acctofo factum 
Battcicue autem cafeua eft qui De lacte 
Fit.quo zomam oiuitea in fuia Dcliciia Utuntur 
kge ibidem tt fupza .Butirt tero vfus vobis nd 
cft conueniens.,ppter multam eius bumiditatem 
ct qz ftomaebum Debilitat et qui vtitur eo in co 
meftione flegmaticae patietur egzitudine 0. t\e 
mollit etiam neruos et caput euapatione replet 
Hecocta autem poft caieum accepta poteffis 
vti.quta ad equalitatem tendit. Colollra autem 
qz tarde Otgemome et gzoffi nutrimenti no mt 
tum habeatur tn vfu nifi cum 5in3ibere feniculo 
petrofelino anifo et multa 3uccari quantitate fup 
afpergatur.Cafeus vcro,ad falfedinem aliqualit 
licet non excellenter eleuatus conuenirc potefl. 
Olei vero diuarum vfue bene maturarum cor 
ueniens efl «licet calidum fit in pzincipio pzimi 
et bumtdum in pzimo.fozte autem couententtus 
efl oleum De nucibus quia calidum cft in z° et bu 
midum in pzincipio .licet caput aliqualiter gza 
uet quare primum eligatur. 2SDd autem vobis 
comedendum efic uidetur quia calidum efl et Iit' 
cum m 2* et nibil viDctur flegmaticieco ccnue 
mettua .\$c>0 oe regimiaclamtatis colligenduj 
£5t taen dominiu coler peipet i flomacbo iti ma 
gna amaritudine czis aut aliis caufis Dominati 
ttbus eius remoueatur vfus.pdromel vero ex eo 
factum et 4?pzie cum Decoctione fpecierum cspt 
tabum et liomacbalium inter reliqua mibi fume 
placeret .fcoteff autem ydromcllis Defcriptto V 
tilis tripliciter affignan.fk mellis al.vel ci trini 
mediocriter fpiffi boni odozis a non valde anti 
g iib.f .ameoe.jj.flop zozif marini galage alta 
ri fticadcs paldis ana. 5. i. X. bene ciamomi 
electi ana.5.tit.gzanozum paddi.5-i.aque fontis 
lib.v.coquatur viqj ad cofumptionem tertie ptis 
fcmper oelpumaneio. Deinde coletur per colatozt 
um Ipifium vna vice et vtatur eo.3uccari etiam v 
fus quoms modo conueniens cll .quia calidum in 
fine pzimi aut equale tn pafTiuis vel ficcum in eo 
fecundum quofdam et confert flomacbo ct abfter 
git fiegma.$° canvpp2to ca° colligendum. (\ De 
condimentis autem et iapozibus conucniunt ots 
compoiita ex Ipeciebus aromaticis vt piper vtru 
quecmamomumgzoifum ct flubtilc crocus nux 
mulcata gariofilt 5tit5ibcr cardamomum vtrum 
que galangacarui cmamomum feniculum pe 
trofeiumm ameoe menta oziganum caiamentuj 
? fimilia.bee igitur fpecies cum aceto cum agze 
fla cum 5uccaro meile amigdalis Dulcibus nuabj 
fiflicis pallulis n auellais et mica pais i Divfos fa 
pozes a perito coquo condtanturifHjapa etiam 
cum talibus fapozibus conueniens e fimiliter lue 
cusaranciozumetlimonu .Deconditis autem 
pzio placet 3in5iber conditu ex quo bis vel terjf 
feptimana radice vnam accipere poteffis et coti 
fert capiti et ftomadx) et renibus Jit conuenien 
tioz efl eius vfus a meoietate aucuni vfqp ao me 
dtetate verte .Cduenwnt ctia5 mirobalai cdditi cflare magie et fecacuU'pulpa txtcrt'02 citii 
conditi in altera parte verie n autumniilflucee 
etia condite optime funt capiti et flcmacbo coit 
uententee. Dliuc etia5 condite placent n napi co 
etiam n lupuli conditi conuentc 
tes funt fecundum et tempue. ([ Huc 
aute aD legumina tranfeundu5 efl.non tamen De 
eie fmo ,plongandue eft.cu non fit apud 
pee imo vero apuo germanoe eo2U5 vfue.g2atia 
tame Dict02U5 opezie premittendu.# leguminu 
cmntu genera ventofa et inflatiua funt. Ideo Di 
mittantur aD plurimu.2* q inter reliqua fafeoli 
fabe et cicera alba caput et neruoe ledunt et iun 
aurae oebilitant.idco Dimittanturepcere 
men rubeo et eiue bzodio vti potcflie.qz 
ca.eflct fic.in p2incipio fecundi conuenienter nu 
tritiuum aperitiuu5 et lauatiuu3ft materias 
Diucrtit aD trine viae t non comedatur in p2in 
cipio neque in fine cibi .feD fn medio eiue can.2* 
pprio capitalo.colligeodu3.J8t meliue efl fi coqn 
tur cu raaicibue feniculi petrofelini Dauci i tepe 
byernie. aut endiuiea 
cicoree n fim ilibo in temp02e cftatie.lbanici eti 
«5 vfue placet mibi licet em'3 fit in pzio 
ficcum in 20 2t° continentie ca°i <xp°.ipfu5 tamen 
pp fua ficcitatem pa$t et bene nutrit .et ,ppter fu 
a lenitate vrina ,puocat ibide5<ffti5u aute caliti 
efl in p2io ficcum in 20 21° continentie ca. iz6* 
licet enim babeat aliqua flipttcitate3.8° De fxplt 
cijmedtcina in ,pp2fo caD non conueniret ftante 
ventris conflipatione. q2 tamen conuenienter nu 
trit et exiccat.ideo placet«1>apaueze aute3 albo 
a nig20 cum fit ftupefactiuu5 fenfuu3 *io1 
gano2um a fpiritibus maxie contrarietur 
nullo modo efl vtendu.imo rcq5 olei ipfiue et ali 
02um mucilaginofop vt lini fenug2eei 
fifami Dozelle et fimiliumXentee autem abiecta 
pria Decoctione frigide a ftcce cdplexionie ponu 
tur.ideo euitari oebent.Cum p2tma vero Decoc 
tione quandocB ex eie accipere poteftie.c/ De ole 
ribue vero p2emittendum pzio # olep filueftriu 
non bene cognitop vfue omnino fugiendue efl.et 
Debet efle apuo p2incipee bec cautella cu fepe con 
tingat eoe Diuerfa perquirere climata cu exccrci 
tibue et fimilibue.€T23eeundo ey multueet con 
tinuue vfue ole2um frig(do2u et buidop enitar» 
Debet.Iertio ty partee omnee oleru antiquo2U5 
in paluoofie et vmbzofie locie orientium et in ca 
uernie mo*tiu3 Dimitti ocbent.&uarto y omniu 
ole2u calido? et ficeo?et aromatice? vfue con 
uenicnecfl.S£aluieigitur bolue conueniene efl 
vobie De qua licet apud modernoe magna fit fit 
opinio iuuametieiue adcereb2um et ad ner 
uoe .non tame ab auctozib auctenticatum aut 
paru5 oe ea fcziptum eff.qz tame ca.eft et fic. vt 
rapiimpltci 14«?° Du Dicit q efl calida caliditatc 
mamfefia n paru ftiptica.JfcUDyafcozideeJcrip--' 
fit capitulo De eliliffago. ideo placet eiue vfue. 
2fuicena vero 20 can.3 ftafie ? continentie vf 
que ad vigefimu quartu inclufiue nibil t5 ca ferip 
ferunt.feniculue aute calidue in 50 ficcue in p2io 
laudatur vobie.q2 confert capiti et vifui et mate 
rtae ad vrine viae Diucrtit 7 aquofitatee a floma 
cbo Deducit et ventofitatee. ideo placet.Petrofeli 
num vero calidu efl 7 ficcu5 in 20 8° oe fimplici 
medicina in fuoeapitulc.licet Huicena ponat ip 
fu ca.in p2io.ftc.fn 2\,ppter tame fua .puoc at to- 
nem exiteattonem et qz ftomaebo 7 capiti confert 
conuenies eft vobis.it licet Suffito oe eo Itrtprit 
q> nocet Homaclx) attrahendo materiae ao ipfu; 
aliundemon oe petrofelino feo oe apio in 
tellcxit .fi bene confyderetur Ira fecundi can.ca 
pitulofc0 oe petrofeltnu; eft (pectes 
apff a oe eo ffmul fit mentio cu capitulo oe apio 
tt z*canonie7 8° oe fimpjja medicina* allegatis 
fgfal in aggzegatoze 2?crap. capitulo 274* et 
25* continentie capitulo vero 1 
omnif fpeciei eius vfus conuementifTimue 4eft vo 
bts.qz ftomacbu; coz 7 caput 1 vifcera fere oia cd 
foitat a eft calida 7 ficea in fecundo^;0 contincn 
tie 7521 fecundo canonie ,pp2to capitulo. Ser 
ptllu etia q2 calidu51 ficcu in fecundo vt fecundo 
canonie capitulo oe nemen.licet in aggzegatoze 
numeretur inter medicinae calidae iliceae in 3* 
qz tame fua aromaticitate 7 cozdt pe 
ct02t 7 ftomaebo 7 capiti conueniene eft vald pia 
cet.laudo etia3 vobie 20ze marinu .qz caltdu5 
et iiccum in tertio vt agregatoz capitulo oe lage 
ralmarten et quia capiti et cozdi pectozi et ftda 
cbo conueniene et ao confo2tandum neruoe mag 
nam babet ,pp2ietatcm.£13aiorana etia; vobie 
vtillima eft calida enim eft et ficca in tercio et ba 
bet virtutem attenuatiua oifloluuua5Vtrs° oe 
fimplici medicina (uo ca° colligendu3.apcrit cm‘5 
cpillationes cerebzi 7 confert oolozibue capitia 
8 flegmaticie ventofitate vcnicntibue.vt fecundo 
canonie in aerola mcbzozuj capitie colligendu 
fcpe igitur ipfa; cibie in mifcendo ipfoe modera 
do puluere etue fagittali conmifTure fupponendo 
veftce ex ea ardtfyindo omnino vti oebetie. f 
Opimii etiagarioftT folemter laudo.qz capitale 
cozdiale et calidu eft 7 ficcujm fecundo vt in a 
gzegatoze capitulo oe berengemifeb frequens tfi 
etue vfue non bene placct.qz comeftio nocet vifm' 
vi 3a tertii tractatu^0 capitulo oe nocentibus vt 
tuiu&netu aute3 qz calidu e i gzadu z° longo aut 
in 30 bzeui .rficcu5 in z° in pzincipio aut in pzio 
in fine eius vt fcxto oe fimplici mcdiana.quia ta 
me maturaturo; eft buo? frigid02u fedaiiuu3 ct 
cazmmattuu3iboc placeret. nifi qz afTiduatio 
comefttonis eius nocet vilui nocet etia; ftomacho 
Imo femceiue vomere facit vt fecundo caonis fuo 
capitulo colltgcndus.Blete vero compotita? lut 
uirtutu3 ille namqp que cclozie aliqualiter exif 
tunt opaci maculie rubeie colozate ao caliditate 
1 ficcitate; oecltnant.3llbe vezo ao frigiditatem 
1 butditatc.qz rame in oibue eft aqueitae cu; qd 
nitrofitate 7 lenitiue funt 7 apitiue opptllationu; 
epatie bene cocte placet 7 ,ppzie 015 petrofelino. 
Caules qz calidi fent in pzio ficci i fecundo ut q2 
maturant et leniunt oeficcant 7 ,puocant conuen 
re vident .licet 23° continentis capitulo, dj i° au 
ctozttate t>aLiem 7 loimaiii feribatur q* fanguts 
eje eo genitus eft malus et ozzibilis odozis. Ccf 
foliuetia5qzftomacbaleaperitiuu5 7 lubtiliati 
U113 eft placetcBozagine etia; vti poteftis .quia 
teperataponitureft.em'5fpesbuglolle.oe ipfatn 
pa? autenticu; babetur et fingulari capitulo ab 
atictoztbus traditu;, lactuca aut et endiuta fpin 
acbia ct poztulaca creffenes ftrinebiones tnbulu 
epatici et reliquas frigidas et buanaf plantas in 
fontibus vallibus vel ftagniscdmozari foletee a continuo vfu veftro Rogare Dcbetis.ftaro ita 
ex eis accipienda eft vt tpe caumatis lactuca 
7 poztulacam aut gratia fubueniendi appetitui 
fenationes et creiTiones. aut gratia confoztan 
oi epar vt endiui'35 et cicozeam aut alterius in 
ternionis meDicinalis gratia accipi po(Tunt.$5e 
curius tameu eft eas menta feniculo et petrofelio 
comifeere <| fimplices accipere .fox De oleribus 
1>oft bcc autem quia non parum Dictandi vfus co 
fuetudims in cibis accepit vtedi radicibus ex pia 
tts acceptis parum De eis tudCtio rationali q? c<5 
ueuiat oifcernendum eft .ftaffanum igr omnib? 
fere comunius in eduliis De Domcftico tutelligen 
Do calidum eft in pzimo bumidum in z' id pp b* 
et quia aperitiuum Dtffolntiuum et flegmatis p 
Vrinam eductiuu e melius e tpfu5 comedere poft 
cibum contra comuuc; vfum.et folia valde melio 
ra funt $ radix. Suibus autem cepe paruii fcalo 
nia nominatu; apud ftalicos quia ftomaebo con 
ucniens eft et facit Digezi cibum conueniens eft 
tamen in paruo tfu quia nocet oculis.3fllcum ve 
ro licet calidum fit et ficcum in tertio no c vobis 
laudandus .et licet contrarietur flegmati et ma 
rime quia gzauat caput vifum Debilitat et caput 
et ncruos fuofitatibus implet Dimitto feto2C3 ei 
us pzincipibus non conuenientcm vd copetente 
*ft aut cepe calidu; in 5* quoD licet babeat biiidi 
tate; fuperflua;. tamen quia incifiuu; aperitiiw 
vfubtiliatiuu; eft conucnire peteft • tfDelius 
me eft tpfum coetu; ct cu; meile aut ;uc 
caro et aceto q fimplex accipi .Similiter et poz 
ru licet fit caliDum 1 ficcum tcrtio.qma tamc ca 
put gzauat et facit videri mala Ionia et ncruos 
fumofiratibue implendo relaxat et vifui nocet 
Dimitcatnr.fi tamen libeat ex eo quandocg come 
Dere accipiatur cu; meile. *Rape irenmt quia fup 
flua; buiditate babent et Diflicif digeftionis funt 
non laudantur. iDemocritus Damnauit eas taq> 
cozpozinociuasettnflamationuin ftomaebo ex 
citatiuas pzedicauit. cfuts JDyocles 7 bieniftus 
oppofitum lentiant, <Bi tameu condite foret 015 
aceto meile 7 fpeciebus eonfuetis non Videntur re 
.pbabiles elTe. Carotis aute quia calide funt i pzi 
mo aperitiue 7 conuenicntes ftomaebo et pzecipi 
tantesflegma vti poteftiscQ5aucia aute;.!. paftf 
aeba .quia calida eft 7 cxiccatiua fiue per k fiue 
per accidens Diuertica et mundificatiua 
niens eft.Hapi ctia; idc iudicium videntur bre 
queo De rapis 7 .ppter tamen eo2u bu 
iditatem fuperfluam non eft multu ets vtendum 
quareTzequeuscibuseozurnet modus pzepara 
ttonis tn bzodio eauliu; apuD alamanoe 
tiis.licet fit minus malus non tamen laudatur; 
fee bis aute partibus plantarum Vt extremitati 
bus fnperiozibus fpagi vniuezfaltter a Salieno 
notati fecundoalimentozuxapitulo_jL3L'.vti 
teftis fiue fuerit fpagi Ve vf Iparagi.i.extremita 
tes a plantis aromaticis calidis aperitiuis a fto 
maebo epate et neruis materie;? fiegmatiearu at 
tractiuis vt fpagi lupulozu et accepti 
qui ponuntur teperati ab agzegatoze capitulo D 
balion. Similiter cappares conditi quia calidi 
funt 7 ficci in fecundo Diuretici et abftergunt fleg 
ma conuementes funt.df *bee vero ex quibus fi" 
mulcum radicibus folia comedunffunt ficutlo 
ufte .i.raponcioli.quia cglidiaperitiui 7 bene mt 
triti furit «toto placent.toe fructibus wo 
raliter p2emittendum $ fructue omnes quia va 
poroft ventofi 7 buidi 7 cozruptibiles vt in plu 
rtbue Dimittendi funt.Secudo q> fructus omnes 
buidi oeteriozis funt $ tpfi ficci.5* # fructus le 
nitiui ventris pzemittendi ftsnt aliis cibie.conftt 
patiui vexo econtza.4* vt plurimu fructus qui 
comeduntur poft cibum cocti meltozcs fut cj? cru 
di.Hb bozariis igitur fzuetibus incipiendocera 
fa quanto magis Dulcia tanto videntur nutriti" 
ua magis, nimia tamen mollificatione 7 relaxa 
tionc ftomaebo nocent .3cria vero cerafa amari 
lia uocata apo ytalicos.l; fit teifiua aliqlit 7 aliq 
liter apitiua et ftomaebo alioualiter vtilia quia 
tamen ventre5 conftipant .3deo neque pzia neqj 
fecunda in vfu placent. Perfica Vero frigiDa funt 
in pzimo 7 bumida infecundo Dimittenda funt 
quia tamen ftomaebo videntur conuenientia 7 ap 
peritnj ejccitantia.ldeo eis vti poteftis et meliuf 
eflea ante$ pcft cibum aftumere.toe pomis au 
te.Dicendu # poma quando bene matura fuerit 
t folida aD caliditatem Declinare videnfuz.3" 
cria vero VT pontica.quia ao frigiditatem incli 
nata funt neruis conuentre non polTunt.tdeo Di" 
mittantur.Miduatio em'5 comcftioms fa 
cit euenire Dolozc neruozu; zaxan.,pp2to capitti 
lo.Similttcr 7 pira.quia frigida funt in pzimo 
1 ficca in fecundo.licet frigida fint (ppter terrd 
trem aqueam vero aD equalitatcm 
inclinantur a ppzie Dulcia .Vt a* De (iplici me- 
Dicina.iDeoeis coctis cum anifo feniculo 7 ;ucc* 
r 0 vtf ooteftis.7 tteruj melioza funt dita q> cru 
Da.3fdbuc etta a auellana.licct ex parte qualita 
tum pziaf conueniens vtdeacur.quia calida eft v 
ftcca in pzio gzadu non tamen fit multus et fre 
quens eius vfus quia euerttt ftomacbu;7 eft tard 
Digdlionis .Zozrefaeta igitur in pzunts et come 
fla non multu; vituperabilis cft;JSxiftimauit eni 
ypocraa q ipfa facit augmentu5 in pt 
Vero amigdaie que in caloze equalitati vicie fut 
quia 7 boni nutrimenti et aperiunt et abftergiic 
conuementes funt.fi bene Digerantur.melius dl 
caseatas vel crudas cum ;uccaro comedere ne 
gzauent(lomacbu5 et impedtant.Snint aut fici 
ficce calide in pzimo ficce in pzincipio fecundi.4? 
ideo albe et citrtrtc bone mature ex eis collauda 
tnr.quia conferunt ftomaebo aperiunt oppillatio 
nes epatis renum et fplenis xt eft in eis lenifica 
tio vltima et nutricatio maioz # in aliis fructi 
bus vt fecundo camcolUgendum ideo placcnt.Cf 
loumide vero.i.7 recentes ficus magis nutriti 
ue funt ficce.licet ftomaebo non fint ita conue" 
nientes.poftunt tamen accipi .feo caueatur alTum 
ptio fumofi vint poft eas.ppter aptitudinc; coz 
ruptionis earum%t>a(Tule ctiamplacentqutae 
pati ftomaebo pectozi laudantur.7 tet boni nu 
trimenti quocumque fumantur modo.7 licet nu 
merentur inter equalia.videntur tamen aD cali 
Ditate et ficcitatem aliqualiter inclinare, quare 
placent .Amplius nuccs.licet numerentur inter 
fiuctus calidos et ficcos.tamen quia funt ftoma 
cbo gzaues aD Digerendum vomitiue pectozi 
et capiti nociuc Dimittende funt.et eo marie qz 
impedimentum fermonis et lingue palefi faciut 
Caftance iterum frigide fnut 7 ficce in primo g 
du et fua pauca Dulcedine parum nutriunt co" medi peflunt vel cum 5uccaro .et maxime quia 
C02um nut2tmetu.ou beue otgerunf fatis cogztj 
um ert lomniatmebza confo2tant fecundu Suice 
ne fnta5 licet in nutriendo Balienus tpfam quafi 
pares frumento oixerit altmento^fecundo ca- 
pitulo tamen intelltgendu c’compazan 
do eas ad alios filuertres fructus.qz tamen eap 
nutrimentum gzoffum ert Ventofu5 cdpactum et 
viCcofu5.ioeoDimittantur .Crifomilla infup que 
funt perftco$z fpecies frigide funt et bumide in 2* 
quia tamen funt velocis cozruptionis non habes 
tur tWn.fi tamen quandoque accipiatur 'fit late 
cibumetportea comedatur ant(ucddttu5et bi 
batur vinum boml/J52ana. ve20 pini teperata 
fnnt in palTiuis Declinantia atfparuas; caliditate 
1 ideo’multum fua uctuofttate remollitiua et flo 
macto noctua vt in 15* tertii capitulo oe no- 
ccntibus rtamacto.quare infun 
dantur in aqua calida et fine condita 013 meile 
ao homines frigide ve 
re albo ao homines calidos can.fecundo fuo capf 
tulo colligenduoSirtici vero calidi funt in fine fe- 
cundi 7 habentes buidttate non g2aduatam.funt 
g* conuenioitea quia aperiunt meatus nutrimen 
tt.expurgant canales epatis et pulmonis^6 oe (l 
plict mdtcina,£t aobuc magie.quia 22* contine 
tis auct02ttate Btmafii pduntur ca 
fidi ct ficci in fccudo. lOattili.vero line maturi 
et oulccs calide funt tn p2to .licet oe fecunda qua 
litate eap fit oifcolta inter 
gatoz capitulo itomtnar cos inter 
nas calidas 7 ficcae in p2io.2fuicena verocapitu 
lo oe palma Dicit parum 7 q p2cteriit De DatttT 
fmo.ltcct in libro meo non inueniam ab co capi 
tttlum neq? Dc dacttlte ncc# De fcni’k ia neque de 
rctab.fcDZ3° 'balaut capitulo oe palma auctori 
tatCfBmiafii Dactili maturi recentes calidi 
mnuur in fecundo bumidit pzto. quia vero cum 
boc# abunditer nutriunt 
ct inferunt punctione3 in oze flomacbi ct Doloze 
in capite faciunt ct optllationes in epate et fblc— 
ne nun# aaipiantur nifi raro ct port 
be amem frigioc funt in p2io tempezate in bum 
iditate 7 quia male fut ilomadDO pauci 
nutrimenti vt Balienue fcripftt De eis # nen in 
ucnit eas vtilcs in conlcruanda fanitate ne# eg2i 
tudine remouenda. ideo oimittantiir<£Do2a 
cclft quia calida funt ct biiida cu funt bene matu 
ra quando# accipi pofiunt ante cibu3 aD confoz 
tattoe5 quainrtomactofaciunt.nonfittame fre 
quens cop vfus rppter bumiditate5 p2eparante 
eas ao co2rupttone5 facile.fce g2anatie vezo Di 
ccnou # Dulcia que ponuntur frigida ct biiida in 
P210 et rtomacto conuenientia accipi pofiunUf 
3fcria vero frigida et ftcca non placet mfi eozuj 
fitccus in fercults cu aliis condiatur .XDu5a ve- 
ro.i.medii (apo2t's ccnuemre poffunt 
ctbis.t>2una vero frigida funt et bumida .7 ioo 
quando# vti poteflis eis bene maturis gzatia le 
nicridi ftomacto5 ct incidendi et aliqualiter p20 
uocandi ct ftnr citrina vel rubeaa fuo,coztice De 
purata.Citonia ve20 licet frigide complexionis 
et ficce ponantur .tamen eonuentre ponunt port 
cibu3 accepta.Cocta vero cu3 3uccaro vel cu mei 
le condi ta.non tamen in magno vfu. multitudo 
emmcccrtionis eojr ledit iuncturas vt fecundo 
can.cdltgcndu;. ante cibti tero accipi nem debet 
mfi gratia confoztanDi ventrem et remonendi 
lenitate3 vei rtoebi lijbzicit atc3. *h5cc De cibie pau 
m Metant a t>ort bec oe potibus cong2a 
te Dieendu5 efUT Immittendo pzio # vmu5 vo 
bie conucnicntiue Debet die colore albu fubftan 
Cia clarum et Dyafanu5 potentia fubtiltatiuu5 er 
tccatiuu5 et aperitiintm. fapoze vero aliqualif 
Dulce non et vero odo 
re abominabile g2oflu3 turbidu5 non bene oefeca 
tu5 omnino euitari Debet.©ini vero operatio nd 
parua Diuerfitatem accipit a loco vnde oztu ha 
buitcXDeliue eft vinum ex montibue vd piante 
«cceptu3 a paludofis 7 vmbzofie locis 
£t fi Du copomtur vinu5 cu aromaticitatccalidi 
cate 7 ficcitate 7 apertione valentibus artificia 
retur bonum iat igitur vtnu3 cuiue vtue itt 
edate meo tudicio conucntcne crtt.fk murti lib. 
centu5 flozu zorilmariai flof faluie ana lib.y.fc. 
fenicnli.f .iii.paffularu5 mg2aru3 lib.i.fe.acetofe 
fe.cico2ecana ltb.5.mellis elati lib.v.ponanrur 
omnia ao buliendu fuo modo (t>zo byeme vero 
placeret mtbi vinu3 boc modo flc$2 
litcadoe flozu zorifmarini flozu faluie ana lib.t. 
galange gzanozu3 padifi ana.f J.paf 
Marum lib.y.fiat vt fapra.lterum yorcmel tot 
ufmodi Dcfcriptiome i yeme comiemcns cAM fpee 
nuc ultio Dekriptae aque fonrie electe lib. ouce 
tae mcllie electi Itb.zy.coquantur ftmiil lento ig 
ne vf# ad confumptionej ocraue partie.oeinde p 
ftltrwj bene fpiiT«5 collcntur.Oofiet etiam btc po 
tue in ertate cfle conueniote Duplicato pondere 
aque reliquis remanentibus. quomodccuq5 tame 
fiue bis potibus vel vino vti libet in co aliqui 
cari obferuct.l>zio # fi ,ppter ertum vel excerci 
eia inualefcatfitis et.mnlta potus quantitas ne 
cdTaria fit .tunc parum oe ctbo ailumendum ert 
fecundus cah.g’fi vinuj limpbazi opozteat fi 
at p quattuoz tozas ante# bibatur cZcztio # i 
ertate limpbetur eum aqua Decoctionis anifi et fe 
niculi vd cinamomi in byemc.3n ertate vero cuj 
aqua fimpliciter cocta vel decoctionis patfularus 
vel fcmi«U5 cicozee.&uartus # non D5 bibi vtnu 
port cenam vd p2andium CU3 tam cranfiucrit 4® 
E ars boze aut media toza ao plus. quare non c 
tudandue vfue qut apuO Ionum bibunt, tat 
enim potus otgerttonem ftemaebi tmpcdtt fptri 
tus rudibus pcrmilicct vaporibus caput etiam 
ventriculos cabii et oee neruce uapcztb 7 fup 
fluitatibus implet et laxitudinem i articulis et 
Dolozcs iuncturaru toreoitare facit. U Quitus 
cano bibere Vinum ieiuno flomacto.e 
enim De rebus maxime ncciuie aD ncruoe et ao 
iuncturas .et iterum non accipiatur vinummfi 
pzius De cibo altqufD notabili tez fit aflumptum 
Irabitur ent'3 faciliter ao remotas partes ante 
§> Digeratur bene et in neruis accetat et ao plu 
ra nocumentapductt C/53extue canon,# potus 
vini non ert conueniens port comerttoncm fruc 
tuu5 recentium et bwdozu5 .facit enim eo2U5 a 
quofitatem in venas labi .quia pcnctratoz ert bo 
nus. ( Septius cano.# fi ex tempoze caput le 
oeretur ex afiumpttonc vini.bonum ert polVctbu 
comedere quattuor vd fex gzana mirti .maxte e 
nim conferunt ao nocumenta talia 
CQctamts canon.# fi aobuc notabile nocumctu cx affumptc vino pci cipcrciur et perfeucnms 
poft ipfum Ai icc jocandus eft vomitus, vc feque 
tt capitulo cdligendu. JDc aqua tero fimplici re 
gulae non pono .quia ipfa5 non laudo vobts.toec 
oc potu otcta fufttcianc. 
41 Capitulu De mcnfa repletionis et inamtiote. 
Duoniam itaque Diligenter inmodczatam ple 
nitudine5 cibo£ et potuu5 .imo 7 ommu5 alt'02115 
humorum euitari opoztet .j£ft enim boc pinei-- 
piuj omniu5 egzituainu5 materialium i vEuitef 
g° repletio ex cibis omnifo et maxie malas qlita 
tee babentibus .De quibus fatis tifu5 eft. imoop 
timn5 comedenti reliquias famis telut rbcfau 
rumconleruare fibi.tunc enim potentior eft Ilo 
maebi caloz ao bene Digerendum .ex faturitate 
tero tel repletione fuffocatus Detinetur.In come 
dendo igitur fepe potu5 accipere et pa$2 melius 
eft $ r aro ct multum bibeze .Hmplius CU5 
tris conftipatione 7 tniuerfalitez cuiufcumque fo 
lite euacuationis reteutione non eft comedendu5 
imo pzius manecozpus a comunibus fuperfluita 
tibus ventris ettrinefputoetnariu5 mudiftca 
tionibu8 7 leui cxccrctcto euacuari Debet4jT3oft 
bec autem comedcndu5 ita tt nulla ex potu et ci 
bogzauitastelfluctuatio in ftomaebo percipia 
tur vt fupza tactumeft. £J3i in 
ftomaebo ex cibis et potibus tel naufeam vel ali 
am oolozis fpccie eucniifc contingeret. illico to 
mitue .puocandus eft .maxime em'3 confert egzi 
tudinibus, crcnicis .tt quarta pzimi capitulo De 
tomitu. it cgzitudines que fant otgniozcs tt in 
eis fiat vomitus funt cronice tt ydropifis epfia 
mdanedia kpza podagza fciatica. idej etiam 
feribitur fecunda tcrtii.ifmpliue etiam laudare 
tur vobis Vomitus CJtumcuque magna5 aut nui 
is 5 geipetie in ftemacto quoniam co 
plexio veftra eft De illis q non‘lut fufpecte aD to-' 
rnitu .(Unde quarta pzimi capitulo de iuuamed 
vomitus.iJt ille qmciem cui maius tuuamentum 
affert vomitus .eft cuius co*plexio pzima eft cole 
rica 7 eft macer .$3i aut liberet jyuocare vom 
tum modus eft tt accipiatur fruftrum coti et fup . 
ponatur oculis et ligetur aoixrenter cu vitta 
poft aute Digito in oze pofito et titilatione facta 
cu eo in radice lingue vel cum pena oleo pzius 
tncta vclfme oleo 43uocetur vomitua.2Peh'u0 
enim eft taliter quam cum medicinis vomitus; 
puocare. Sunt aute canones in boc obferuandi 
Ibztmue conucnientius eft vomere in fine 
ris vel eftate cp aliis tempo2ibus. Secundus q> 
nuncp fiat vomitus ftante coftipatione ventris. C 
molcp ante leniatur venter. lertta ty fi fuerit ne * 
cciTazium cu medicinis jocare vomitum funt 
leutores pzemittende. Quartus q? fi vomitum 
puocare op02tct inbyemedtgatuzboza fexta 
Diei vdcalidioz .Quintus cano.qp ante vomitu 
replcatuz ftomacbns cibis multis in fnbftantta 
odoze et fapoze Diuerfis et gzoftis fubtAibus ven 
tofis vnctuofis Dulcibus acetofis et acerbis. tali 
bus enim faftiditus ftomacbns aD vomitum faci 
lius inclinatur jf Cu icitur taliter faftiditus e 
ftomaebus excercitari’Debet cozpus .tunc em'3 f* 
cilins euomet enim magis facit euome 
re et quies minus.quarta pzimi capitulo De vo- 
mttu.{TSextus eanon.cp poft vomitum lauetur 
facies cu aqua rofacea 4 \ Septius poft vomi 
tum non Fiat repletio ex cibis neouc cx potibus 
et maxime euitanda eft aqua frigida,Octauns 
canon ty poft vomitum quiefccndum eft per Du*- 
as Ixjzas ante cp cibus accipiatur 4fl~llonus ca- 
non $ poft vomitu5 comedantur affata leuisDi- 
geflionis vt funt perdices aues minute et fimilta 
Jbectmuscanon.cp fi poft vomitU3 remanferit in 
ftomaebo mozdicatio fercula ping 
«ia .poztetuz lana infttfa in oleo calido. 4f] CTLtt 
mus canon.Q>fi poft vomitum remanferit fingul 
tus bibatur aqua calida fepe et paulatim et pzo 
wocetur fternutatiocum tractu pulueris pipe 
ris p nares. JDe medicinis tero vomitiuisfe 
curioz eft bec et famofioz vfitata.1V firupi aceto 
U albij.t 
Detur boc totu5 in potu tepidu non calidu. exfd 
«iit enim omnia tepioa zobur ventris .i. ftoma 
cbi xf accipi poteft acetl 
.£ y.et tepide bibatur * 
2H’ aute5c«5 iftis lembus non tomi 
tus accipiatur bec mibi fepe experta medecina 
■Recipe fucci radicum liliozum albozum 
olei comunie. ana J.y .(alis gemc.g. ti.aqudfont} 
J.i.btbatur tepidu.vi’ fumatur fucci ra 
dicis fambnci.jX/. ct tepidum bibatur ub 
tuitiua verocum debozoftenda 7 rdiquiefoztio 
2tbus omniaeuitari Debent.Si autem continge 
ret repletionem exfanguine vl' altis bumozibzs 
facta3.fpuidendii eft vt in fecundo tractatu vide 
bitur.ih redetioues vero cx fecibus mucofte 
fuperfluitatibus ct aquofitaribus in ftomaebo ct 
inteftinis et vicinis partibus tolledae laudo pzi 
«s aD bec coauenientia clifteriaiyCltftef bonu in 
ditate fiendu. folio$z violarum .43.ii. foltof 
blece 7 mercuriar aua.d0.i.5uccari rubei.J.t.5. 
fatis comunie viola dc camo 
mtlla.J.i.mifce cum lib.i. Decoctionte 
folio2u.3lliuD temperatu bzodtt pulli 
iib.i.5uccari rubei.f.ii. vitellum vnumout fa" 
lis et fiat vdfupza.(TCliftere 
boniirp blete.kb.u.viola?j 
mercurialie ana.datjuccari rubeij.i. benedic 
ctc fimplici8.3.ii.faliscomunis.3.itii.dei 
J.ii.fiat diftcre.Siiuo conueniens magis cum 
adfunt ventofitatee et eodem foliozu5 
camomille uV).t J.foliozu3 bletefoliozu malue 
De baccis UuriJ.i.dciviolarfi 
5uccari rubei anaj.i.y.falis geme.5.t.eum lib.i. 
pzedicce Decoctionis fiat cliftere.Cliftere bonum 
43 foliozum malue et blete ct foliozu 
camomtlle gzanozum anift et feniculi 
ana .ito.y.dei De fifamo et amigdalarum Dulci 
«m geme.3.iJ.mifcelfCliftere 
fecundum p eodem tempoze cum aofunt vento 
fitatea et gzauitas capiris.TV anift fentcnlt ame 
os fe. ancti ana.do.i.bzodib pulli vel cappome 
vel galli antiqui quoD meltus eft lib.i.falts nitri 
oliuarum.f .ii.olei.oe anctoj.ii.fiat cli 
ftcre.Cliftere bonum 43 tempoze vezts.Bi bzodti 
pulli lib.i.olei DecamomiUa olei liliozu3 albo?? 
anaJ.i.y.3uccari rubeiJ.i.vitellos ouorum du 
03 butirij.i.falis vt fupza.Bli 
«0 ftmtlc butc feo minus olei oe ftfa 
mo dei amigdalarum Oulcis ana J.ii.vitellos 0 
«i nuero.ii.butiriJ.iJ.croci.5 i.y. bzodti pulli 
vel decoctionis maluarum vel viciarum .lib.i. fiat vt fup2aiCcr.fcruitt etiam aDminc2attdae 
materias 1 repletiones mebzopnutricattonte -i 
capitis etiam et partiu3 clcctuaria ijpt 
ria ab 3uct02ibus *binc tnde tradita .vt electu 
arinm De ligno alas Ocfcrtpttone Xfmcenc quin 
to cancuts fuma p2ta .3tem electuarium De pipe 
rtbus acceptum a J6alkno in fccred ao 
um oeferiptiene fecunda p 3(lbucafe rcligiofo 
vidi tbt magnas laudes eius .et dl mihi Domclli 
ea medicina.ltcm cofectio byamufei Defcriptioe 
Jluicene quinto canonis fuma p2ia.vl UOcfue in 
attdotarioDillicttone p2ia.1tem cofectio aroma 
tig 20.referiptioue a ZDrfuc ibidem 
Itan Defcriptio tragee fernitati vfetranfmif 
fc que talis.!V ligni et fucci e 
tus antli ana.5.i.y.vtola2nm fandalo2tim 
ambozu ana.5.it.macisgalangenucifmulcate fo 
lii amcos g2ano2u padili ana ele 
ctf 5. it.fe.bafil iconis .5.1'. $. marga2itaru5Contri 
taril ficut folio2u auri numcro.r. 
juccari a!bt(f('mi'Duplum pordus 0mnu13.De bac 
accipi potdl femper ante poli cibii 
*3.i.3D banc etia3 intentionem confert electuari 
um ferenitatt vfe Defcriptio c 
taf et accipiatur cx eo coclear mcDium per duas 
bozas ante Diem omni fieptimana ter et D02miat 
fuper eo. IV flo2u fgnanti fpicc amcos galange d 
namomt cimim feniculi antTt 
pfpcrts m'g2i et longi calamenti aua.j.v.folii 
cipericrcci affari caffie lignee fc.apii gancfilo 
cardamcmi ma!02is et minozie cubcbarum 
nucif mufeate maciscarpobalfami xilcbalfsmipi 
retri ana.3.1.5'. mellis Difpumati quantu3 
cit fiar electuarttnc ita q pro lib.i.meir ponantur 
aD eandem tntcnticne5 
fert elegans mea confectio tranfmiffa ferenita 
ti vfe .Cuius Defcriptio dl talis.TV galange calff 
c lignee calami aromatici cipcncrat fpicenar 
di gartofilori mcardamomi maio2isc2aicdli 
Dulcis cinamomi carpobalfami amcos affari am 
orni fc.mirti cinami triu 3113.5.i.rrallicis 
♦5.ii.pircfri fe.rute }*periconis 
faluie et ro2if marini ana.5.1'. al.quan- 
013 fufficit cu aqua bctonicc fiat confectio folida i 
rotulis magnis. Confc2imt enim bee Defcriptio 
reo tres muamento m agno omnibus cg2itudim' 
bus De matC2ia frigida confumcndo eas et Dige 
rendo carminat ventofitates capitis pect02ie flo 
maebi et cmniu nutricationis 
ne5 cibu5 penetrare faciunt.fpiritus cla 
rificant nertios confo2tantet opptllationes ape 
riunt et examinat. Ddcriptioncs eap ex tbcozi 
ca medicine Deduci aut regib Du 
cibus et magnis pzelatis ao et fi milia copo 
fita aDiungfmieralia .vtJacinctus et 25marag 
dus Sapbirus limatu23 auri et fimilia que qua 
liter et quantu5 fint necdfaria no vitupero ,nec 
talia multe necdTitatie dfe credo.(JXlD mineza 
das etia5 repletiones plurima repezimt inHru 
menta matcriasYxiccantia ab illullribus auct02t 
bus bine inde colecta.vt pillule. De ;ycra liplici 
Defcripte a Salicno feptio terapentice xi° capitu 
quibus in feptimana potdl accipi.5 J.pap 
ante vel bis tn mcnfe in au 
rora tardando cibu per fex boras pzcmittaido 
per vni bora3 ante p2and tus abfierfiuuj ex vno 
ryatbo aque 02dei rub. olfdinrs m 
aut pilluT moder mores no nulli ad 
dunt agart'cu5 fubtrtp!u5 cius .aut fubqdruplnj 
cum eis copcncndo.vtTV pillularuj Oc ycra fim 
piict.3.t.agarici electi3.t.fccundii pumu modii 
aut gzana.xv.iuxta fccundu; 5iU5tbcris gzana.v 
refozmcntur 015 mcllc roP *i accipiantur st p2t3 
Conferunt etia5 at» hanc intenttonC5 pillule aiefi 
gfe Ddd*iptione#3efue.£go vero (erenitati vfe 
tranfmtfi pillulas in bunc modu Defcriptas que 
caput ncruoe et ommu5fenfuu5 ozgana et mcbza 
tiutrttiua emundando confortant nec magna ea 
fiodta indigent .fV aloes epatici electi.ii. aga 
rtet electi in fuc 
<0 mai02ane.vt ab eo bene fint cooperta et erpda 
tur foli Vel conferucntur in loco calido bene vfcg 
aD confumpticncm fucci tertia vice facta5. poft 
boc.TV ameosflozuj 2021f marini flicadoe affari 
miciY mulcate galange J.nitri g.vi. mafli 
cis erat ana.g.viit.fo2mentur pillule cum aqua 
maio2ane.*? De cie pefiunt accipi vnavf Due vel 
tres ante ctbu5 n poli cena3 po* bo2as aD li 
bttu5.3fo banc ctia3 intentionem confe2t puluts 
ille De quo aedpi pctdl.5.t.aut.3.5. ante 
cena3.IV turbitelecti •5.11. pcsli ped ii.5.1. y.foltcti 
I02U3 fene.5.tt.Y.5in3iberis amcos etnamemi 
ittcult ana 3.i, anili .liqtur icte 
.ij.ftat puluis fubtilie vero p 
ttale5 replctionc5 capitis conferunt pillule alta 
garct ab Saicena oderipte pzta tertii capitula 
De canonibus curationis capitis.'? accipi poffunt 
Due vT tres ex cie p Duas tozae poft cena.if3na 
ntticncm vezo inmoDcratam cx longa cibi ab 
fltnenna fimilitcr a vobis nutanda confulo.(f 
IJnde longa temnia aut fo2tia valde vc pancct 
aqua celeb2ata xt fi .ppter rcuerentiam legis 1 
Deuotionc a,pbari debeant, ipfa tamen loquendo 
pbiltce omnia uobis Debent, perduceret 
enim vos aD Debilitatem non facile recupabiUg 
quare Dimittantur.Snmtliter inanitiones p oia 
loca tnmoDcrate factas cuitarc opcztct vt pna 
res per vomita p vrinsm per fudationc5 p veti 
trem et per eino20pas et limilia loca.fccc d re 
plctionc et inanitione Dicta fufficiat. 
Capitulu quartum De cdueniend mcnlura aD 
mimftrandi exccrcitiu3 <? gcte3. 
Quia in p2cferuatione a Difpcfitionibue fbpxt 
fcriptis et caru5euacuatide completa cjcccrcitiu 
non modteu vioetur afierre iuuamentum i 3dco 
paultfp Diccndu3ell€?T>2emitredo p2io q flante 
notabili Dolo2e capitis aut iuncturarum crccrci 
tium equitandi aut peditandi non dl conueni 
ens .fcacetquia ponere materias in flujcu ao ma 
I02a nocumenta inducit JJvtilttatem afferat 4f 
fecundo q flante notabili plenitudine cozpozif 
ab exccrcitio iter um abflinendu5 ell.imo quiefee 
du patet vt fapzat Xertio q? menfura cxcercitit 
tanta debet efle vt bomine5 pcrducatao laffttu 
dine5 exdufiuef Quarto q cu5‘contingeret p20 
pter exccrcitiu5 laffitudo abflincndu e ab eo iux 
ta illuD famofhu.ln omni motione C02p02is wctj 
Quinto q confueta cxcercitia conuenientia funt 
et minus naumeutu5 adducunt cu maio2t etia5 
facilitate tolleranda.imo ctapuODebilej. iux 
ta illuDfamofu fermone ppo. Macti aff.etoe ferr 
labozee q fecunduj Diuerfitatem par  Dtucriificantur excercitia.Uniuerfale autem 
exercitium omni alio mdius eft ietuno cdpoie 
longo tempde mediocriter peditare autg2ada 
rin5 equuj equitare aut fricationem toti C02p02t 
apricare incipieido a pedibus Vlq? aD genua et 
a genibus vfque ad radices coxaruj a manibus 
vfque ad bumezos cumficco panno aut manibus 
inferius trahendo et mediocriter meb2a copiis 
mendo.vfque quo notabiliter rubedine partfei" 
pent .tales enmvfricaticnes materias conuenien 
rer a fuperion' ad inferioia et a ,pfundo 
its ad eXtcrioza Dcducunt.iDe particularibus au 
te excercitiis tranfeundu5.mane expulfis commi 
bus fuperfluitatibus vrina fputoetfaibus fieri 
poffunt p2edicte fricationcs.poft ipfas autc5 ca 
put pannis calidis mediocriter fricari opo2tet 
vt pectine pectinari fi nd fcntitur in eo D0I02 ca 
pitis.ftanteem'mDolo2CC9ptti8 eius fricationes 
non conueniunt fed purnc conucietiozes funtaf n 
tali enim capitis pcctinatione non Debet multu 
caput Difcooptu detineri' in ouo non paru5 errat 
ferenitas vfa vt venctiis vidi.imo frequenti pan 
noni coopertura muniri Debet.£t adl:uc tcmpcK 
2e caliditatis .cum cm'3 in nocte caput fuerit cd 
uenienter Ifulis bene calefactum ex cius Otfccep 
tura a matutinali vel noctiuna frigiditate faci 
le peutitur .quare ad nocumenta multa perducit 
fcoft aute excercitiu3 conucnicns oculis eft appli 
cari mediocre legedo Ira. rmota nd vald obtecta 
flpicere a flama ignis ocules cldgarect reliqua 
ftmiliu? faccrc.C,r Uoces aliqualiter alte fublcui 
do jrmnos Deo et pfalmos cantado pcctue excerci 
tantifuncture aut cxcercitio fibi conucnienti fa 
ttgentui vt non fupfluit.quonia excercitium fup 
fiuu5 excitat podagza n odo2C na 
tertii .tteqj igf* laudandum eft vt calige multu3 
coxas et crura ct iuncturas ftringant vt eft mul 
toiu alamano2U5vfusi/0imilitereti3 
ras genuii et pedu vf atubarum longo tempoze C 
curuatas Detinere nocet enim boc mati 
caloiis fanguinis et fptie Debitam quantitatem 
aD iunctuzas influere .quare coplexio eo$r Debili 
tatur et ao Dolozes ct ad reltqua nocumeta p2e 
paratCtfnd Itcet Deuotts frequenter conteucfo 
ut longo tempoze flexis genibus 02arc quod apd 
tixologos a fcolis tamen pbiiico 
2U) non videtur a.pbandum.imoomnino fugien 
enim verus theologus non c 
a que p falute anime Detremetum C02p02is indu 
cuuc fi euitari poffunt .et tu confydcra.loco autc 
exeercitii iuncturarum conferunt fricatioes pze 
fcripte et embzocaticnes ct fricatioues cu 
aqua et fale aut cu deo fali comixto fuper functu 
ras facte.quare bzeuiarii quazto Sgerapio fcri 
pfu| Jtt ex eie auc cuftodtunt bominej ne acci 
dac ei podag2a eft embzoca cu aqua falfa.quando 
funditur fuper dues pedes femperq£t fal iccru 
quando aggzegatur cum deo et fit ct eo cmpla 
ftrum in pedibus vel fuper fricatio l Quiete aiit 
vtendu eft maxime fup cibu5 et tempoze 
dinis vel Debilitatis vel neceffiratie oozmiendt 
et reliquozum “bec De motu iuffitiat 
| Capitulum quintu De conucnienti menfura fd 
" ni 'i vigilie. 
Pzo quibus pzemittendu pzio.q» conucnientioz 
bo2a Dozmiendi eft nox q Diee.llaturalis enim 
DoimCtio tt fecundu oirlu nature facta eft epr 
noctem non effugit et oiem non impedit 23e 
eundo $ non eft DC2miendum inmediate poft d 
bi affumpttone5dmo Dtftant ab eo falte per fpad 
«5 Duaru bozaru5 vd vnius. {lif. q nullo modo 
t50zmienDu5 eft difcoopertoxxiftcntc • [j Quar 
to q Fieri poteft euitari Debet lonus 
nus.3n Die eni'5 dormire malu3 et aD malas pie 
parans egiitudines.generat enim egiitudmcs 
bueetantee et reumatifmos. coirumpit cdoze 
et generat fplencm laxat neruoev efficit pigritia 
tertia pzimi Doctrina fcomda fuma piima capi 
tulo nono 1 jQuinto q denato capite Dozmiendu 
eft.tal* enim (itus caput minue aD repletione) va 
poj: Difponit. f £k%to q non cfi rdiipine D02" 
miendum.&uoniam materias ad pofterioia vt 
aD nuebam et aD neruos Declinare facit, # £3ep 
timo q natwalie fomnus menfuram bozaruvii. 
viii.vd.viiii. non tranfeat Af Octauo q voimi 
tio fuper ventrem Digeftionem zobwat ,feo ocul 
nocet. (|55it ergo cano talis .quia affumpta cc' 
na vel piandio occupetur tempus in lectionibus 
fanctoium patrii narrationibus yftdiarum per 
tractationibus ncgocioium comunium Ducatus 
Vri vfque aD fpatium Duar«3 boza$z.Deinde fubi 
to exuto coipoze lecto Difponamira. tlon enim 
laudo vt Dikalciando pedes 
put detegendo pectus et coipus idiquium itrot 
tum lecti tardetis vt venetits vidi.£aiie*ni5Jiio 
dus coipus veftrum ad malas egiitudincs pieg 
at iubito.lgitnr vt-pzeractum clVlcctum nigredt 
Debetis, caput altum conuementer dc cumbcdo 
tenere piius fup Dextro latere primu fonnm 0ccu 
pare .beinde fuper iinillro vos metrcuolnercd 
betis .T>oft bec autem fup Dcxrcro retrocedendi* 
cft.fi opus fueiitilalis enim ooimitio ozgana 
DigeftionisaDbene Digerendum optime 
mt.Ileque fit ftratus ex rebus actu vei potentia 
fris artificiatua.imo oc molli pluma vT bene car 
Gnato cocto conftructus linteolis feriet velmol 
)us fecundu puncipatum veftrum Decenter 02 
natus .mulco ambi* ligno aloes garioftlo2U3 ga 
langa nuce mufeata foliis lauri mellilTe mente 
rute Decenter aromatuatus .que omnia aut ipfo 
lum plura in loco conferuatiouis linteaminum 
ct rdiqnomm pannoium reponi Debent .1 max 
jime pulais vel materia pomops Ddcripto2ii3 fu 
pia capitulo De menfura aerie 41 Cfigilie autes 
que et fi ppter exiccationcm qua indncnnt alent 
43ficue quia tamen multum zefolnendo fpiritus 
et humdcs laudabiles multum Dcconuenire vt 
dentur emeande funt • Cum igitur.viii.vd.viiu 
boiarum fpaefum in Die naturali conuementer 
Dcimiendo expenfum fusrit reliquo tcmpcie vi 
gilandu laudabilius a,pbat. 
SCapitulum fextum oe continenti menfura acci 
dentium anime. 
ellcm igitur tam Dulcius meddari poffe ani 
mi paffioneeveftre q Diligentius optare.&uis 
enim eft qui pbifica iouftria qui ornato fermone 
qui acuratiffima Dilatione accidentia animi pri 
cipum metiri pofletmunc enim et frequenter cie 
trifticia et frequentius q Dulcia q Delectabilia 
ex nouis huius fragilis mundi cafibus earrata * 
ptractata pozrigumur .at quia cptum potui pbi 
fteo? indoiria Diligenter ifpiccre ex palTionibus animi qndccy motus ftutrepettnilbti02ibu8fi 
fptritibus De centro aD circumferentiam vt iam 
i foztt rtfu vel gaudio tales euitari Dcbet.<Eccun 
do q motus ctia5 oppofiti repentine facti vt in 
timo2e fo2ti verecundia tt fimiles euitari Debet 
30 q accioentta anime tantu metiri op02tet cum 
ferutimo rationis vt eo?z excellentia motus iam 
Dictos .pbibere polTiti"Tleq3 igitur conliliantes 
no fecretarii neque familiares biftoztas autnoua 
magne triftftie indnctiua p2tncipibue Debent ex 
plicare.nec cum percipient eos mediocriter in in 
telligenda Difpolitos contenta mete excercitatos 
expientia et Doctrina reru attractos 
et eruditos .et maxime cu contigerit eos elTee 
grittdtnibus Dolo2tbus et fimibus co2pus afflige 
tibus impeditos, fit licet illunrm3 fnia 
De coitu fermone3 faciat quandocp Fuper capitulo 
De excercitio jpter agitatione3 C02p02is et mo- 
tii3.quo excercitantur bumana C02p02a cum fua 
mife2ta Delitiam illa3 affectantia.Similtter 7 3 
Iit fub capitulo inanitionis tpfu3 repofuerunt 
j»pter euacuattcnem laudabilis materie in ccy- 
tunecelTa2iam aut placuit fub accidenti 
bus anime colocare jpter jpter De 
litiam magna5 que (equutur aD ipfu.lleque tgit' 
multus affectandus cft coytiis .imo neque coeudu 
cff.£fleminat enim fuperrluus vfus coytus et ex 
animat co2pus.et nibil eft quoD magis 3fcbias.i* 
anebaru Dolo2es et incurabiles egrituDinee bua 
no co2p02i irradicet. Tlunquam igitur ad coytu 
accedenDum nifi cum incitatione a natura intrt 
fccus abfcy exteri02i iuitatione pDucatur co2pus 
Xunc cnim ft fuerit p2ia Digeftio completa cum 
fecunda quoD videtu2 e(Te tempus aurc2e in Die 
bus byemte et b02e none vel Decime in Diebus ef 
tatis .aD ipfu iam irritante natura cxequenDu3 
tranftrt poteft bis inebdomoda aut ter ad plus 
eius actu5 expediendo non magna conculTione in 
tpfum clabo2ando feD fuaui motu C02p02ts eius 
Delitiam acquuendo .et poft cius tempus in doz 
mitione occupandum eft .7 poft illuo ab excerci 
tio faltem fozti abftinere cp02tet.fr cibis conue 
mentibus cum menfura rationis accepttsopo2t5 
nutriri co2pus.lDec De tractatu p2imo. Cf 
fceclarato igitur regie penes (ex ree non natura 
les j> co2rccticne male complexionis frigide et 
bumide cereb2i et accidentium fcquentiu5 aD ip 
(amquoD obferuandum eftp illuftnfTimu prefa 
tu p2incipe tar$ p2tncipiu3 curationis iilo2um 
accidemtu3. Jam reftat ponere canones curatio 
nis illo2um £t cum ia in jbemialt 
capitulo precedentis tractatus Deductum fuerit 
omniu5 p2cdict02um accidcntm3caufam p2inci 
palitcr effe malam complexionem frigidam et bu 
mido) ccrebzi .Ridetur curatiuum regimen p2t 
cipaliter aD ipfum Dirigendu5 efTe .poft bec aute5 
fiqua baberi poffunt remedia accidentibus prefa 
ti ajp2tata illa 02dinate Icribenda funt ct quali 
ter obfcruari Debeant particulariter Declarantf 
efU/£>artict igitur regimen in Duo capitula vt t 
feqnttbus nuc legenDu. 
/ Tractatus fecundi capitulum p2imu De regi 
\ mine male edplextdt© frigiDe 7 buiDc cerb2i. 
Jtaq? in regimine male complexionis cerb2i p2C 
fate .p quoDconuententer curari peffit ab ea p2e 
fatus Fereniftimus p2incepe et ab accidetibus ip 
Ium ccnfequcntibue.fcx pznTcrpafcs 'm 
tentioncs obfcruari ocbcrc. Ibzin intentio eft en» 
cuatto mino2»tiua matertq? flcgmattcarum m 
cereb20 abundantium et m nutrittuis meb246 cS 
geftarum .23ecunda eft Digeftio p2cdtctaru5 ma 
.0uarta eft meb202u mandantium vcc" 
ttficatio Quinta eft cezeb2i tancy fufcipicnt} me 
bzi confo2tatio.®exta et vlttma eft 
tn cereb20 fixap et m alita mcbria exiccatio.l/ 
igitur intentiocompletur p Ixc inftrumc 
ta materiaa a capite neruia pectoze 'et mcb2is 
nutritiuia educentia.4{ fcolTunt antC3 etfe tnftrtt 
menta bec medicine foztea Debiles, aut dbiles 
fo2tea nuncupate.fcztma igitur medicina fo2tis 
Debilis erit attrahens materiam vifcofa g2ofla5 
tt multe refiftcntie in cezebio exiftentcm De coibj 
vfualibus.vt ptllularum Dejera fimplict galt 
agarici electi ana3.t.33.g.V.refo2metur pillule 
Vi.cum fucco maio2ane et exibeatur Jn ipfis aut 
accipiendis et quocirmque alto farmaco talea 
gule obfcruari Debcnt;lr1>2tma q accipiantur i 
auroza a pzeaflumptacena Diftanter noucm bo" 
2te autialtem fup eas Doxmiaf 
per mediam bo2a.fupa* Farmaco vero fozti com 
pleta b02a D02mtendum eft .$* q excercitiu poft 
* b02am p2cdictam Debet efle leue ct non perieue 
rana vt leuia ambulatio. 0uarta vt applicent 
panni Frequenter mcDiocr i ter calidi fuper toto 
ventre inferiO2i.0mnta q non funt Fiende Frica 
cionea alique faltem fo2tes.S3exta pcftqutn<$ 
bozasabaftumpttcne pzedtctarum accipiat.f. 
.vi.aque ozdei calide in eftatei 
byeme vero tot.f .bzodii pulli macri cum p2cdt 
cto juccazo. Septima q poft afiumptum bzcdtu 
vel aquam non accipiatur cibus mft tranfcat vna 
b02a 4? Sccundu vero mi02atiuum comune po 
tdlcfle hoc.&agarfciclecti.5.ii.aque faltric.J.u 
.f. aque maio2ane vel 
infundatur agaricua in predreta aqua per diem 
naturalcm.Dcmde in au202a calefiat totu3 et co 
letur et exp2imatur et colatura illa Detur calida 
in potu Vt fup2a fc2tptumeft.q5a vero medicina 
Fo2tia oebilie oe mihi expertis cfi vt Detur in po 
tu3.i.aut.5J.pillula2um Dcfarcocolla mat'02u 
Defcripttone.fUefue. ©i autem velia Facere mc 
Diciuam Debilem Fo2tcm et ap2op2iatam aD cdu 
tendum flcgma liquidum 7 muctlaginolu poteria 
Defcribcre fticados yfopi ana.3J.prue 
2ia 33 FI052 rozta 
marini ana.g.vi.3gari3.u.tarbitb3.t.aque fal 
uie aque yfopi ana.J.t J.J>ulucrcs omnea in fun 
dantur fimpfr in aqua.ltfrmodactilus vero aga 
ricua a turbit ligenter in findone a infundantur 
in ea p die3 naturalem pofl bec autem calefianc 
colentur et exp2imantu2 a rofati 
colati bec aqua tn potu exibeatur. S5;cunda vo 
medicina buic confimilia poterit cfle talis.l*’ ye 
re fimplicts.jj.agarici electi3.i.53.g.tm.sque 
faluie betonicemat02ane Vel 
vt Fup2a.2fD banc etiam mtenttotug fuiunt oea 
Diuerfionea materierum a capite vt lotiones pe 
Dum cum aqua Decoctionis maio2ane faluie mei 
lifTe jpullcgii fticadoa calamenti folio2ii lauri 021' 
gam antboa 7 fimtlium .fimilit 7 ligature extre 
mia partibus applicate vt fuper cauillia genibus 
maibua cubuj 7 aoiuto2iia ao buc etj fricationes fnpcr cifdem.3tem cttamfpatRlarumfricattonca 
cum furfuribus puluere fticadoe matozanc pulc 
gii 7 fimiltum.ltem ventofitatesfinefcarificatio 
ne fuper fpatulis factem fimilia ingenia gratia 
b2euitatj omtffaifbec oe itetione pzia leuit tacta 
l <0cquitur intentio fecuda otgeredi materias 
©cquenti vero Oie pofl pzemife5 xuacuatiuum 
Digeratur materia aflumendo omi maeifraferip 
ta vd ipforum aliquoo bo2a nona pofl cibum et 
oozmtendo pofl ea bozts ouabue 7 tardaoo cibis 
bozis quattuoz (altem euitando fozte excercitiui 
vt currendi equitandi clamandi rixandi et irafee 
di.ctquinta conditio eft in oigeftiuie obferuanda 
Vt totiens affumatur vt appeat rectiftcatto vrina 
rum tncdo2cfubllantia cum nube alba cquali cd 
iuncta in fiidofedente igit digefliu02U5 
pztmum potcfl effe tale Ocfcriptione coitatis 
firupi oc falute betomee ana. 
mellifle.j.i.y.mifceetcaltdnm exibeat' 
in potu. <J5;ecundu3 vero 7 incifiuii 7 (iibtiliatt5 
magis effe copcfiti.J.i. 
firupi oc flicadoe.J.j\aquani3 vt fapra.llXcrti 
nm vero poterit cfie b° fubdliatiuu magis abiler 
fmu3 7 materieru$ oifTtcilis eradicatdis extirpa 
oximellis de yfopo 
5* J.aque iauri.J.i.aque 
<[0uartum 7 melius efl hoc materiezu5 flcgma 
ttcaru3 7 vifcefarum 7 g2dTaru5 7 vcntofttaiuni 
in capite firupi oe calamento 
oecoctionis ma 
Aelius autc3 pzeter bec omnia 
7 magis expcrttt5 efl oigefliuu3 hoc compcfirom'3 
mee.lkflomm ro2ifmarim' (1052 faluie melliffe 
pulegii betomee .berfcc paralefis peuce 
daniamcos affari fticades cupat02ii ana.do.t. 
gallage nucis mulcate gzanozu paradift 
lauri gzanozum peonie 
omnia in iibf.viti aque p oues DiCs oeinde coqn 
tui* lento igne vfque ao confumptionc5 medietatf 
Deinde colentur cum fozti exp2eflione 7 colature 
fuperaddatur 5uccari l b.i.aceti fquillitici.J.iui. 
7 leni ebullitione coquantur,7 in bac oeccctione 
bulliant bee fpecies in fmdonc rare am 
bze mufei ana g.iti.amomi gzanoru5 padifi radi 
CU3 peonie acozi calamenti galange .sna.Bj. 
omma fubtiliter pulucri5entur .7 mixta cu pzc 
dictis fiat firupus longus oc quo affumanmr .5. 
*v.vt fup2a .placebit enim inter cetera rectificat 
enim ccrcbzuz Digerit materias in co abnndatv 
tcs.foiuit ventoiitatesconfoztat ozgana fenfuii3 
omnium interi02ii 7 exteric2um.7 pzincipaliter 
cum tpfo iepe auditus nocumenta remoui .tfbec 
Oe intentione aut intenrioncj 
complent eradicantia materias iam Oigcflae ,oe 
quo» numero elegantiezes funt pillule oc farco 
colla iam pzctacte.oando 
.3,11.et non tranfeendens oofim quia foztee funt 
3tem pillule oe yera cornpofita oderipttone 2fui 
ccne S° cananis .Xbcnum etia3 foluttuu5 et 
inuent bcc.TBt pulueris aztbaite 
aganct ana .3./. turbit.3.t.parte6.ii.3tn3ibert8 
amfi macie oauci amcoe ana.g.ii.fozmentur pii 
Iule cum fucco maiozane vel falute .7 totum exi" 
beatur in potu .<p3liuo vero eradicatiuum bo 
num fec up ct liquidum potent effe boc.ft yerc fi 
plici8.|J.agarta dccua.t.zm^iberis.g.ui.mif 
te et ocntur (n pota cum Decoctione mads oli 
menti vf alterius capitalis.$02t£023 atfcriboe 
non curatu' 015 multa ftnt .fco non ita fccura MT 
Uluarta intentionem complent omnia inftrumcts 
ta rccttftcantia coz.qd frequenter in ieremfTimo 
pzinctpe leditur ventofttate iectigationem in ip 
Io faciente dimiliter rcetificantia ftomaebum but 
dii multam oigeftionis in 
p2efato pztncipe exiflentjx fBmplitie etiam 
fo2tantia epartn quo facile cozrumptrareMue 
ex indigeftione in tpfo ,ppter frigiditatem et ait 
caliditatej aoufliuamtneo afez 
ttbus excerattie et paffionibue pzcdtcde mcbzts 
poterunt elTe plura .vt troci.De camptoia oeferi 
pti nono 3flraanfo2tecum aqua ctcozeeao 
ditate epatie v( acetofe ao caliditatem ftomacb* 
ct C02di8 vel cum aqua abfintbii aD frigiditatem 
omnium pzedtctozu.Jtcm clcctuariu 
in nono ilLmanf ao caufa5 frigida eu aqua De-' 
coctionis ligni aloes aut fimtltu Jteelectuariu5 
De ligtio aloes in pzecedenti tractatu 7 tcrtioca 
pitulo Dcfcriptuj .Item firupus ifte mirabilis tu 
uamcntt ao oifpofmoncs pect02tsflomacbi epa 
tis pulmonis (plenis et cepe fquil 
le minntim tnfcife lib.i.fe feniculi amfi petroleli- 
ttt piretri yfopt feminis a(Ta 
ri ana piptecimtm oauci a 
meos leutfhci raufsmcozdumem ana «3. ii. folio 
2u 03tmi gariofiL$.vt. aceti lib.ii.y. mellis Ub 
.ii.fapcitb.ii.J.Xerant omnes medicineetinfun 
dantur in aceto piedtcto per Dies tres coquant 
cum p2edtcto aceto vfcfc aoronfumpticne3 medie 
tatis .7 .tunc fup effundatur fapa vfift ao confiip 
tionero medietatts,ocindeeolentur et fortiter ex 
primamur.etcu fuerit infrigidatum tottl fug 
addatur meLoeinde coquatur vfrjj ao fpiflttudtej 
JDe iooc tgtt recipiantur tn potu.J.ii.y.cum tri 
Vo lapfunt 
ealidn5 mcbzojz p2edict02um cfie pdTunUtc tro 
tilci De campbo2a odc2iptione ZIJdue-7 Muicc" 
ne S° canonis. 1tC3 trccif.oe violis oderipttone 
llicolai 'ite firupus rof.firupus acetofitatte ci' 
ri .firupns oe berberis firupue oe ribcs.ltcmco 
pofitu3 bonu.fic violazum refaf (e.endiuic lactu 
cefandal02umalbof et rabcc£ fpooit fnacb ber 
beris fe.acetofe fcariole.cdie.ce co2oe ccruiana 
bugloile .aque cicozee. a que mcncc ana 
ltb.tt.c2oei ambos macia (e.baftUcoms ana.5.5. 
Jnfundantur omma per tres otes. ocinde coqua 
tur vfq} ad confumpttonem ouarum paru'j pre 
aqua$z .poli bec aut colentur et fortiter 
exp2imamur et colature addantur vini g2anato 
rum firupi acetofitatiecitri ana Ub.f ai 
bt lib.it.jT,oeinde coquantur et aromatizentur 
CU3 puluere et oent 
* ex eo in bugloffe.Jfo bac 
etiam intentionem conterunt facceiiattones Vncti 
enes linitiones embzoceemplaliza epithiata et 
reiiqua fimilia oe quibus non curaui gg faftidim; 
pzetacus facile co 
poni pofiunt et conlydera. {TQumta vero inten 
tiofupza pzemnfacdpleripoteftpcrea que tac 
ta funt in intentione pzcccdenti 4 3tcm ec meli 
us per omnia que tacta funt fuper tractam pzt 
moca°3° oeelcctuariis confectionibus trageis 
pulue2ibu3 et reliquis ibi videndum, f Mo qua eti'33 intentione magnificeconfert vTns tyriaee 
maiozis metridati. iDomcflica aute magis funt e 
lectuarium Dyantbos et letificans iJHlmanfozis 
? multa talium queferibere non vidi opus.cu3 fuf 
ficiant ca que fupza tacta funt. i Ultimam inten 
tione5 complet omnia faciliter fuperius tacta 30 
capitulorum tractatus .Ite gazgazifmata coi 
lucides caputpurgia fkrnutatozia ablutiones ct 
pulucree capiti bonu5 pofl 
pzcmfflas euacuatioucs poterit elTe tale. aque 
Decoctionis maiozane.? fquitli 
tici. J.i.y.mifce ct ex ipfo cato fiat gargarifma. 
Secundum poterit efTe ex occatione rute flica- 
dos pulegii calamenti betonice ? artbanite.Xerti 
um et melius enim pzedicto cft boc. & zadicum 
aztbanite yfopi calamenti folii ameoe pulegii fit 
canos ana.5.y.ptrctri.3.i.yrecs3.iiii.aque fond 
lib.iii. mellis oifpumati lib.i. coquantur omnia 
fimul ct"oe boc calo ieiimo flomadx) in mane ct 
vcfpefiat gargarifma.ex lxvetia5 potefl fitri coi 
lu° abfqa excercitto 
comune potefl effe maflicarecera fruflru ligni co 
rii glutinis et maflicis .3Pcli02a autem maflica 
tozia.licet nen ita Delectabilia fut Vt maflicatio 
yreos artbanitcco2tictsagarici galange g2ano 
zum paDifi ct plurima talium j jCaputpurgtum 
aut optimfi ex aqua maiozane calioa cum 3ucca 
ro in ea oiffoluto attracta per nares mane ct vcf 
pere ozc pzius pleno aqua 5uccarata.lte attrac- 
tio aq mellis CU3 fubtriplofucci raoicie blcte.3te 
attractio aque mellis cii modico piperis ? pulue 
re"agarici fimiliter voco 
munia fut infufiatio pulueris piperis vel attrac 
tio cius per canula vfqj aD ri5am facta, vel ifufU 
tio pulueris elebozi vf pulueriffe.vitice aut gza 
nozum paradili vel euapatio facta fupez aceto ca 
Itdo in quo cocta fuerunt fl.ipbifagzia.53.galaga 
gzana paDifi et fimilia.ita Vapoz per nares at 
trahatur»![tx ablutionibus Vero bona cft ablu 
tio cii lixiuto facto ex aqua Decoctionis maioza- 
ne rute fltcadoe yfopi pulegii calamenti ameos 
baccay lauri et fimtliu.Hte ablutio aliquando fa 
cta cum vino azomatteo fubtili.ltcm ablutio in 
Diebus frigozis ante facta cum aqua vitis calida 
£go vo inftindcf foleo cinerem in aqua yrie calt 
da .et ex ca facio lauari caput cum fapone albo i 
quo pa£ mufci ct ambze fuit incozpcratum. 
neres vero capiti fnperafpgendi fieri pofTunt ex 
omnibus fupradictis.SDelius aut quoD fieri pot 
efl fuperafpfio pulueris fuper cdmifTu 
ra fagittali.vtfcripfit tn fey- 
lir.<3tem puluis tflc.T-W pulueris maiozane.|.y, 
flicados betonice zozif marini galange ana 
.3J.fandarace?.5.ii. fupcrafpergantur capiti vt 
fupza 
tfSeeundum capitulum fcdi tr actatus critoc 
feribens remedia lingularia fimplicia et compofi 
ta remonentia accibentia fex.quo? De articula- 
ta expzefTio facta fuit in ,pbemio huius opezis. 
Hc quo? numero pzimu fuit D0I02 captris. Duo 
ponantur fingularia medicamina per mefepms 
experta .ffltuo? pzimu efl.Bt aloes 
fundatur in tribus.J.fucci cauliu5,et exponatur 
foli.\% aD confumptionem fucci.? ita fiat bis. 
Deinde ex eo fiant pillule ex vna.5.vi. oe quibus 
accipiantur vna vel Duc per Duas bozas pofl ce- 
ttam ct mirabili tuuamento conferunt Vt exprrl 
potefl.<2?ccundum efl locale exterius applicanda 
boc.f.fit foliorum zute rcccntie.4o.iiti. foli'02115 
betomce.40.iii.croci.5.i.far te- 
ratur omnia fimul cum albumine oui reducantur 
in emplaftmm ex quo frons et tempoza ? pzoz* 
capitislintantur et remoucntur Dotes omnes 
a caufa frigida facti iuuamento foleni. CjSecund 
icero accides malam eomplexionem calida5 et bu 
mtda5 cerebzi confequens erat conturbatio in 
fomno cozrupta pue amplius fcriptura non exten 
dftur.fre bis g° que expta a lapientibus Ructa- 
ta funt c aDamantem lapidem anullo vt 
colo aut alteri parti fufpenlum babere et fub ca- 
pite Oozmtendo tenere, aut aliter quolibet ,ppe 
ic geflare. (tompofitum bonum aD banc intentio 
nem exptu efl boc.ft mirobalano? ‘kcbulozum 1 
nidozum ana lib. {.folliculo? fene libj tnfundan 
tuz in aqua violarum ? bugloffe ana lib.iii. p qui 
que Dies . Deinde coquantur cum pzedicta aqua 
vfqiad confumptionem medietatis. f>cft bec aut 
pzeoictisapponantur fpccies tfle. fV ambze ele 
xte3,i.gzano? peonie et paDifi amomi amcos cu 
bebaru flozu rozis marini ana.rto.i. gzanozuna 
papaueris albi .J.i.violazumficcarum.f.t. croci 
le.aneti altari caiTie lignceana.3.i. £>uliat bec ena 
eum pzedictis vfq3 aD confumptioncir, medietatf 
xemancntis-ocinde cum albi ct fi 
at firupuo plene coctionis.De quo per Duas bozaf 
pofl cenam accipiantur.$.ii.cu .f.ii.aque Decocti 
onis macis 5uccaratc. 4 {Tertium aut accidcns.L 
cozzuptio in fcnfibus intcriozibue rcmoueri pot 
eum bis que pofita funt in pzimo tractatu eapitu 
lo tertio et in fecundo tractatu.vbi De confortati 
tibue cerebzu ct.oe exiccantibus materias in ip 
fo vifumefl .%o aut experientia certa fcio.q» ma 
fticatio bo? trocffco? facta flomacbo iciuno om 
nium (enfaum interiozum opezationem follentter 
rectificat.tk agarici dccti.f.y.muici ambze ana 
3.J.cubcbarum ligni aloes ana 3.i. infundant 
omnia in aqua fublimationis radicis yrie vlque 
ad exiccationcm aque.Deinde fozmentur trocilci 
et exicentur in fole ct fiat vt fupza.So banc in- 
tentionem valet anacardina confectio.De qua om 
ni (eptimana bis accipiatur in mane.5.5.013 mo 
dico vini maluatici calidi et quiefeat pofl quattu 
oz Ixzis.Qlalet etiam aD banc Dyamufcue Dyam 
bza confectio de lacinto fotira et fimilia ab aucto 
ztbus bine inde colccta.if&uartum vero accide! 
erat nocumentum oiminutioms aut cozruptio- 
nis in ozgano auditus eucniens .cuiuf quide3 coz 
rectio Duobus copicri potefl inflrumenq. Ibzimu 
e.Btolei amigdalaru amara? .$AiiUiicci rafta 
ni qui comedttur.§.vi.pulucns mufei elccti.j.f. 
35uliant omnia fitnul in fiala bene obturata fuf- 
penfa in aqua buliente vfque aD euandtentia3 fuc 
ei et influent in qualibet aurem 
gutte Duc looza eundi aD lectum.? efl medicia po 
tens,S?ecundum compofitum efl Ixjc. fic foliozu3 
edere recentisiet muralis .40.ii.cepc quod comc 
ditur lib.y.coquantur in ydromelle fuiiacnrer.d 
inde terantur vltiiuate in moztazio et dc Ixjc ca 
lb bis vel ter in feptimana pofl pzemiffas euacua 
tionefet purgationes emplaflrentur auree foza 
mie tamc paius cu iidone coopto.auc fiat auriu5 cuapc2atfo cum aqua neceettema .f.y.cufo2bii 
et quattucr.J.maiozanc €1 Ouintum tero acci 
dene vt nefluxus ma tenerum a capite ct an pcc. 
tu© rcmouentur per niucrtentia que fupenue tit 
hoc tractatu ut pztma intentionefunt tacta .et fe 
eunda ftmtlt ter per confortantia et cxtccantia.4(, 
Compcfitum bonu3 an illun. Y* laudant puniti 
mi. nigelle, i, y.ambze mufei ana gzana.iii. 
to22cfiant omnia fup patella ferrea et ligentur I 
findone et fepe odorentur* fcSccundii an tjluo et 
conucmene cft.TV turi'0.3. nandarace.f J.macio. 
.34'.puluen'5cntur omnia fubtiliter ne puluef bcc 
fuperafpgatur p202a capitio b02a D02mmcnt© • 
et optime confert .Xcrttitm an illuo eft 
giimofi mafiicta 
rafuf ebo2i0 amomi flozu ro2tf martnrcubcbaru 
lauri ana,3.t.alumini© crudi vitrioli ana 
3.i.fapont0 fclidi trccifci penderis 
♦5.1'i.cu quibue et lixiuio calido fiat capitio abiit 
tio tn feptimana femel n omne© catarri3antcs 
materiae etflcgmafa in capite flantia confutuunt- 
textum xero accidene.f.ncbiiita© in articuli© fe 
re omnibue et maxime infcric2itu0 rcmcuctur 
per regimen fup2alcnprum per euacuticncs ccm 
ioztatoee et exiccatoca.St fumepe providendum 
ell vt poli cuacuattoue© feremtae vfa exponat fc 
balnei© fulfureie tn qutbue m02amfaltcm.vtit.ni 
erum vel contrahat co2pue omni oie ab 
chia vfctf an planta© pedu tn tale© aquae infunde 
do et cum eo2um luto articulos emne© niltgeno 
ter cenfricando.lWtue vero totum co2pue in e 
is infundendo .quon tamen omni nie tertia fieri 
potcfl&t ficin functuri© fo2titudc niuina gra co 
cedenda acquiretur ct foltditae.ljcc funt ferenti 
fime p2infep© que ne regimine vfo et canone tuo 
rationi© ntfpcftrtcr.um pzemtlTaru cum folerti cd 
fuerat tone ex illuflrium euctomm fententit© et 
experientia quottidiana accipere potui ,0ue cm 
nta in falutem vfa5 ille fumue et clementtlTtmua 
faiuaror ntrigat.g cuncta nutu fuo gubernat ame. 
| Conftlitim ne nolof guatiuo capitj per dTcntii 
a materia frigtda et bumtda cum ncbilitate vi< 
fu© fibtilo in aurtbue.ct rcumate an narce iterdu 
pcctue nelccndente cum tulit. Oolo2e extenfiuo 
ftomaebi et cum Dolo2e copzefftuo ventri© infert 
021©» 
0£ laudabile manfuetum et 
nerofum excercitiu5 ottpfe quietif 
argumenti© molcllari poflit.ct 
ne etiam ego ferree menti© etsab 
omni manfuetudine elongate acu 
leis Octefiari poffim nccreui potius vclutbu© fa 
plentium tn contemplationibus pbificie labc2tta 
ingentibus tempu© expendere.# # mibi quiete 
bladtc© ab opere tante nobilitati© et vtilttati© d 
ftfiam.&uiD enim viro pzeclaro fublimtu© quin 
ve comodius indigentibue et quid fructuofu5 ma 
gis # languentibus opem afterre ccng2uam .et 
maxime bte qui valitudinibu© ingentibus logo 
temp02e afflicti funt .et ,pp2te magi© illis qui co 
temptationi inopertbuediutni cultu© furnacum 
affectione intenti funt.£a pp fi cui pia atc$ 
fucta affectione condolenoum efl,? non miu© aux 
liandum maxime reor id tribuendum effe viro 
butc imo vni pe cultozibu© facre fanctc fidei ferue 4 
tjjffimo animo tab02anti.fl.Dcmmcepffcopo fri 
figtenfi M enim huius viri uruendi modus tan 
ta manfuetudine tatuque Deuota caritate ct mo 
2U3 venuflate oznatiffimue jq nedum ego fcD g 
libet .animi cptumcumqj ouzt'(Timi copes moueri 
DeberelpEgo itaque vt neceffitatibus huius viri 
opere fructuofa magis qpfermonum 02natu com 
placere pofltm.lbzlo enunciabo valitudinee ct t 
arum accidentia.quibus ipfe molcllatur a capite 
initium factene.oemde ao alta oefce-ndendo me- 
b2a infup aliquio pbificecontemplationis aOitia 
quo valituotnee eius varietates ct carum caufe 
cognofci poffint. landcm illis aOicientur auxilia 
fecundum oportunitatem .Ibzimuitaque meb20 
2U5 omniu5 efl caput in quo gzauattuum perci- 
pit Doloaem et maxime tepoze Declinationis eiuf 
A. incuruationis fecundum vero meb202u ca 
pitis ell ozgauum vtfus.quoD efl totus oculus vd 
ambo oculum Dicit q viiiis cius efl tepidus ct in 
terDum apparent ei res mote. Zemu3 meb2um 
Dc partibus capitis funt aures in quibus Dicit p 
cipereiibilum veiud aque currentis. (n eis etia 
titillationes peipit et lonus in cis pzdcntaf.ac 
fi aliquio in eis moue2efur*s£r cum accidit fibi 
lus fit cum cdlitutione virium co2po2is.tD.uar 
tU3 eilnafns per que Dicit reuma Defluere quan 
Doque ao pectus .quandoque ao ftomaebum ctp 
tim ao D02fu5tfe?ubiungit ctia5 Pcr nafum ei 
us Dcicendit flcgma pfpicuum .et cu3 pcr ipfu be 
Ddccndcntt flegmate gzoffo ? 
non bene pfpicuo .bene flat.fiUuntum De mebzis 
lefiedl pectus in quo Dicit fupvcnire tulTim altu 
pto 3ucearo per qua5uifii5 pa# aut nihil educit 
UIud vo quoD educitur per eam tenax ell et da 
rum .et Dicit q in iacendo.anbditueetus g2aui 
cr fit .et imuluer in motu ,pg2effiuo.ScxtU5 De 
mebzis lefiseft ftomaebue m quo repletionis te 
poze extentionis fcquitur ooloz .ct Amilitcr i pe 
£tmc vel wb eo et cum ille OOI02 intenditur ac 
cidit in toto cozpoze virium Debilitas. Subiun 
git etiam q tempore uacuitatis flcmacbt naufea 
percipitur.que tamen afiuniptoabo pa£ conua 
lefctt in quo cep02e eructua acnes ct gzaucs non 
raroeuenire folent.£5ltimu5 meb202U3 efl vent 
.f.infeno2 in quo Dicit appazere ac 
fi vifcera conilrtngerentu2.t/foec in fuma efl viri 
btuus oifpofirio variis et g2auibus Valitudinibuf 
et accidentibus non leuio2ibus complicata 
93up iflisataque accidentibus conteplandum ell 
fubttliter vt recti fimus confilii ao 
p2edicta3 Difpofitionesctaccidentia .Accipiam 
itaque mibi tria fundamenta quo£ venficatione 
ommap2cdicta accidentia oemfabuntureueni 
re.tb2tmu3 itaque bap eliqp complexio huius vi 
2t Vniuerfalis Declinat a medio per augmentum 
frigiditatis et bumiditatie ,icccj.Sccundu3 q cc 
reb21 complexio etta* notabiliter ell frigida bu... 
mida. licet amplius buiditatis exillat i eo q fri 
gidttatis .Zertiuni ell q fiomaebus eius notabi 
liter frigidus ell et bumuju8.lp5zia aut p0 p2o 
bada fic multis motiuis Declarari potcfl. 4jf>2i 
mu5 q co2pus boc tactu rep2elentatur frigidus 
et buidu3.Secundum motiuus ell quia fubilatia 
meb202um eius ao mollitiem Decimat notabiles 
feo mollities maior equali arguit frigiditatis au 
gmentum. et ell illius caufa ct econuei lo ctiam frigiditas tntenfa efl raufa augmenti bumtdtta 
tis.vt prima pzimi capitulo oc complexionibus 
colligitur pafo illo frigiditas maioz q oebet 
reddit cozpus frigidius q opoztct.loec fut ligna 
a lubftanrialttcr inbereneibus accepta* Ij Zer 
tium pzincipale motiuu3 cfl fuptu5 ab operattde 
virtutis vitalis *Vt pulfus cius Declinat ao pazut 
tatem tarditatem et ra2itatem relpcctu etatie ei 
us .et fimiliter anbelitue.25co bee ofie ,pueriiut 
ab augmento frigiditatis vt colligendi! dl io? ? 
vndccimarcrtiifms locis.? fecundo tegni capitu 
loillcJSnffrigidozi vezo cozde ?cetj, Scopitur e 
tia3 boc ex operationibus animalis virtutis mo 
tiue.motus enim ,pgzeffiuu6 ? omnis alia mebzo 
ZU5 Declinat ao tarditatem et ao Debilitatem in 
excercitiis et in pfeuerantia in eti 
am boc Deducitur ex operationibus virtutis na" 
turalis vel vegetatiue.pp enim augmentu5 frigi 
ditatis ? bumiditatis in toto, btc vir exteuatus 
et aD macedinem oedinans g* ex 
operationibus triu5 pzincipalium.f.co2 
dis a quo puliatilis oztginatur virtus et cezebzi 
3 quo animalis motiua Dependet et epatis quoo 
elf p2inciptu3 vegetatiue potentie.boc dducatuz 
ex figme fiiptis ab operationibus eo$z que funcy 
cmdcntioza aliis generibus fignozum .vt fccuda 
pzimi De lignis complexionum patet mamfdle 
f$Te‘per fubllantialia ligna opezationum cius, q 
cius complexio Vniuerfalts frigida et bumida. 
Xertium pzintipale motiuu3 eil fiiptu3 a cafibus 
CToloz enim omniu mcbzo$t buius viri ao albe- 
dinem declinar.amplius ide5 inuenitur in colozi 
btte Declinantibus ad albcdine5 leui ci" 
trinitate refracta.ct iterum paucitate? 
cop eria leitie ? planitie. JlmpUus Ixc tedarari 
poteli ex efluficmbns a capite et exitus 
materiei aquole edmucilaginofe per palatum ? g 
itafum et per emiflionem vrinarum.quarum co" 
loz efl infra citrinum.? omnis talis color frigidi 
tatis augmenrum Declarat fecundapzimt capitu 
lo dc lignis vrinarum fuptis a coloztbue.J(t;itc$: 
cius vnne tenues et aquole funt.fimilitez fupeiflu 
itates ventris vd ffomaebi funt (putamina multa 
aquofa et mucilaginola.jet ventris etiam inferio 
risTupcrfluiratcs cxiflunt molles et Difcolozate ? 
omma talia figna fumuntur a cafibus ficuti tntcl 
bgentt patet.Cu g° ncnlint alia genera fignozu 
q ea que ftmiutur a fublfantiaUtcr inbcreiitibue 
ab operationibus et cafibus et per ea Deductum 
It buius viri complx.cnum vmticrfalcm aD fzigi 
dttatem ct bumiditatem Declinare, vt cx ftngulis 
tnducenDo Declaratum efl. Ibatet pzie ccnclulio" 
ms veritas q cdplcxto buius viri tota Decimat 
ab equali per frigiditatis et bumidi 
tatis.que quiDem ccnclufio vigozari poteli per e 
a que fumutur ab extrinfecus alterautibns.<|lDic 
enim vir ab ocuzfu re$z frigiditatem ct bumidi" 
tatem impzimetiuu5 notabiliter leditur.ficut iu" 
uamentu3 recipit a calidis ct ficcis cenuenienter 
applicatis^/Secunda vero pzincipalis condufio 
paribus argumetj Dduci potell.l.q- cezebzi buius 
viri complexio frigida e et bumida.tangcnti;eni5 
tibi omnes capitis partes reprefentatur/rigidi" 
tas vel faitem remifla calidiras cum bumiditatc 
? mollitie.? in operationibus fenfuum intcriozu5 
non dl ille vir valde pzomptus ao apprebenden 
d«5 'muginandum cogitandum ct romcmozastS 
imo magis occlinat aD tarditatem i cfectettic 
longi forti multe etiam cffufiones a cerebzo' fiunt 
magis q pauce.Jfct capillo2um fubflantta ct co- 
loz et planities Ixjc Declarare poffunt.et non Di 
ligere applicationc5 tnfrigidantiumetbuectantt 
um fuo capiti fie lelioe nobili .et ledi catar2ofie 
Defluxiburet in oculis bumiditatis augmentu5 
n i palpeb2ts inuifcatio mucofa.rvmuerfaliter le 
Di a frigidis et iuuari a calidis.*foec omnia aug 
mentum frigiditatis et bumiditatis Declarant i 
ce2eb20 buius xih.it tu quidem conlyoerando 
ex pzedicmoeouccrc potes dominari b umidi" 
tatem fuper frigiditate magis q econtra. 
(JZcrtia vero p2incipalis conclufio etiam intelli" 
gi poteft et ex pzedictis veriftearti.# complexio 
ftomaebi buius viri frigida eft <t bumida .,ppter 
q licet in l*x virofaluetur vt in pluribus appe 
titue bonitas .non tamen in eo eque beue faluat 
Digeftiome comunis vel $pzit pfcctio.ncn enim 
eque-bene Digerit et tranlmutat cibum (kilum 
ficut appetit ipfum.ucq? etiam' fanguinem in p 
p2ia3 fubrtantiam tranlmutat 5 tum eflet ei opor 
tunu.ppea quia fremaebue frigidus appeter £>0" 
itus. Digereze vero non eque aliis fecudo tegni % 
tomeap! De nocumento oigeftionisiegt pot 
tDollities etiam et remifTa caliditas fuper Ito" 
luaebt regione pc2ceptact paucitas carnofita" 
tia tljpdem et piiiulorum nuditas et gurgulario 
tiia aut rugitus pfeuerantia in ftomaebo cum e" 
ructuatiombue .bcc omnia augmen ti.5 frigtdita 
tia et bumiditatis in eo Declaaant. tarditas Di 
gemoms vel longa moza cibo2um in ftcmadxj 
plane oemonllrant ftomaebi buius Viri complexi 
©nem irigiDam elle et bumioam.Jlx quibus om" 
mbus apparet furdamentum p2cditto2u trium 
eondufiomij latis,aperte oedaratuj etfe..J£t quis 
loquor ao lapientes non curaui btc pttculari fmo 
ne q-tum materias extendere Ion 
gicudmejmtans.jfccbccitacg fundamento ve 
2ificari poliunt omnia accidentia in boc viro ap 
penna que p2emiiTa fuerunt.t>zimo enim non c 
mirabile ii v»r ille Qzmitatcm babet in capite fu 
o/lla5 gzauitas capitis uon eft aliuD q g2auati 
une 00102 emldem.lcD talis (puaii2e potelia ms 
Ia complextoncXa frigiditate cercbzi Imius viri 
ppea quia frigiditas et alie qlttates funt obiects 
lenfus tactus .vt patet fecundo oc animae (eciids 
p2imi capitulo De caufi6 D0I02U3. quaze frigidi 
ias interda m cczebio buius viri poteft efficere 
Dolezcm g2auatiuum.ltcut enim frigiditas et, s 
Ite qualitates pzime fcnfu tactus peipi pclTunt i 
ta ec ounties et lenitas g2auitaeet leuitas gei 
pi poiftmtkt |>p2ie quando tales laplus prelents 
tur cummebztsgrauitatiseftectiuis.licut cum 
flegmare oiuerfa$t Ipene2um .quale ct quantum 
Dominatur in ccrebzo buius viri quantuj ao pt| 
fenfibilcs eius in paniculis neruis et fimilibus. 
ilndecx lx)c fundamento plura colligi poliunt 
cozrcUzU in Ixx viro ms 
fiuus eft et quali femper quiacu 
bic 00I02 fit effectus penoens a mala compiexide 
fubito pmutanteet a multitudine matericrum 
que ventolate extendunt etco2pulentia lua cum 
pondere g2auitant a caule buius 00I0218 bcerb2o 
femp atftftanret D0I02 p2edictua abWDepdicac •in fieri aronferuart fagtur cfmunqtiam erit nepi 
re bunc virum nifi cum nocumento pzedicti dolo 
ris .eonfequentia tenet ppea qz i effectibus a futs 
xaufis Dcpcdcntibus remanentibus caufis cozurn 
meceflc eft effectum continue remanere. ij£kcm 
Dumcozrelarium eft q hic Doloz intenditur a re 
tmttitur.patct quia fecundum# intenditur fri— 
£idttae cerebzi aut remittitur cu motu materie 
rum pzedictarum aut quiete neccfie efl 
accidens boc intendi et remitti .CjXertium coz 
relarram folufe apparentiam que eft in eo.vide- 
(icet q tepoze inclinationis capitis gzauaf ma 
gis a Doloze # quando non inclinatur caput djf 
fcuius acctdenttecaufa multiplex cft.quia quan 
do inclinatur eaput.i.aD inferioza curuatur.tuc 
moucntur materie motu recto Deozfum magis q 
pzius mouerentnr. kD materie magis nocent 
mobilitare quam quiefcentj. vt- patetL fecun- 
daintertozum igracetf. 4jSccunda caufa eft qr 
fit tali motu materie pluribus partibus cornum 
camur q g° fequitur Q1 ooloz in tali? 
curuatione maiozftet faltem extenfiue.C[Iertu 
caufa eft quia materie in tali motu magis jpfom 
dttus inmergunturmcbits fentireparatis .er- 
go ooloz in tali motu 
caufa eft qutajn tali motu matericrum 
pars ventofatur q magts pzepataeft ventofatoi 
icd tn tali motu extenduntur paniaili ct alia me 
bia fenfibilia magis q quando quiefeebant. # 
Cu$ g* extenfio pzeter naturam fit fpecics folutf 
onis continuitatis que eft fecunda caufa 
palis oolozis t.benc fequitur q Doloz talis inten 
ditur tepoze incuruationis capitis qD ezat Dedu 
cendum 4jfCum ergo in capite butus viri inue- 
mantur Due caufe pzincipale6 omniu5 Dolozum 
effectiue .videlicet mala complexio fiens vel Div 
ia et (olo cdtttnuttatts.ncn erit mirabile fi ifte 
vir femp grauatur caput fuu3 gzauitate etta mf 
tiplicata tempoze incuruationis .quoD fuit pzf- 
mu5 accidens incapitc hmus viri exiftens etfei 
periue pzemilTu. € jSecundum vero nocumcntu 
huius Viri eft in operatioe vifiue potentie.Cupt 
ens g° intelligere caufas buius potent facile itt 
teiiigere q mala cdplexioccrcbzi frigida et bi* 
mida De neceftitate comunicatur oculis qui funt 
mebza gemta ex fupfluitate nuterte generstbif 
cerebzi. ®unt etiam ccrcbzo ppinqua fitualiter 
vt fenfu9 oftendit tn tertio funt ei p 
pinqua percolligantiam efientiale.videltcet ner 
uozura DUOZU5 qui exeunt a pzoza I 
teriozis ventziculifet funt D materia eius.Jtt 4* 
iterum qui a funt nerut fatis gzoffi magne imo 
maiozis concauttatis q zepiantur in toto cozpor 
£t quinto adime continuitatem babent cum cere 
bzop paniculos tnuoluentes neruos opticos a p 
vena s et arterias que zamtftcantur a venis et ar 
tertie paniculo?: cerebzi.ifQuiD igitur mirabi 
le apet Ci pzincipale mebzum quoD eft cerebzum 
notabiliter leditur a mala cdplexione victa.qetl 
oculi qui funt Debilia mebza et tanta ppinquita 
te et colligantia ccrcbzo ledi Debeat 
ex qua Debilitate accidit nocumentum tepiditatf 
•i.Debilit atie;vifionis in ipfo vifu,Simplius et fe 
eundo confirmatur.qucma cum in cercbzo abun 
Det flegmatica materia aquofa que facile tefcen 
iere poteft pconcauitatem pzedictozum mcbzo 
«arteriarum et non cft wfmbfk 
fi oculi citis madefacti molles vt in pluribus et a 
liquando lacrimantes efficiuntur.it rurfus 
arguitur quia talis aquofrtas etmucilaginofa ms 
teris vias traiffttuB (pus animalis ao oculu; val 
•de facile opptllareportunt.kop negationem tri 
(itus Debite cptitatif animalis fpiritus accidit it* 
vifu tepiditas pzer-icta quare icet}. {j£t iterum 
-quinto arguitur fic quia talis materia fptrttut 
vifibili prnodu cuapationis conmixta contbat ip 
fum.Cmn ergo animalis fpue ingzolTacus et con 
turbatus a virtute criftaUosdtsrecuficari non p® 
tefi .(equitur q obiecta vifibili a quozum fpecie® 
in criftallotde recepte funt perientur fub mode 
eepiditatis et Debilitatis vd Diminutionis vifio 
nie.3 'froteft aut bec tepiditas vf Debilitas vifio 
«is a te imaginari Diuerfimode. fcnmo vt obiec 
ta vifibilia non videantur a tanta Difiantia qta 
pzius folebant.ltcct enim obiecta vifibilia p me 
dium extrinfecum.quoD eft acrejctcrioz et pf me 
dium intraneum quooeft aer etiam limitata mf 
ttpUcent species fcas vfq$-aD ozganum vifidis qd 
cfl crtftalioides.tamen quia fpcciesillc abozgao 
noneonucmenter searticulantur ',ppeer Dcbilt 
tatem et ,ppter Defectum ex parte fpirituf vifiM 
cowtingentcm qui tam conturbatus eft.patet q 0 
pozcebit obiecta viftbilia nonappzebcndi nifi d 
ppmquaquoo erat deDucendum CDztbanc tepf 
ditatem intelligere petes ex parte varietatisob 
iectozum Vifibiltum.vt qma ipfa non appzcben 
dantur tante extenfionis qte (itnt.neque cozurn 
tolozes Determinati et Diftincti peipiatuz a pote 
eia vito.ncque etiam taliter fituata fecundum e 
leuattonem et DepzdTionem obiectozum qualiter 
fituatafunt et fic De aliio.-Ct boc totum cfl expzs 
mere tepiditatem .1. Debilitatem vtfionts ex par 
te oifhwtie confuetc ex pte cptitatis ex pte colozd 
et fituattonum et figurarum et integeritatie et 
Diminutionis eozu que funt Differentie vifioni at 
trtbute.vt fpeculandum eft tertia tertii capitulo 
De Debilitate vifus et tertio De accioenti et moz 
botn capitulo de nocumento fenfus vifus et pk 
ries alibi fic apparet fozmale tepiDitatis vi 
fus et apparet que fint caufe efficientes huius. qz 
complexiondes vt frigiditas et bu miditas cere 
bzi p teter naturales et complexiones caufe ejvid 
licet oppillationea pzcdicte et materiales caufe 
qm* fubiectiueXcruciatio neruozum opticozum 
in qua fit vifio fecundum opinionem quanda5 aue 
cnfialloides et fpizitus animales iam vifibilee fo 
£ti fi tenetur politio q criflalloydcs et fpizitus 
illi fbzmaliter fint animati, aliter tenedo 
non elTcntfubiecium Denominationis talis ‘cgzi 
tudinis.,ppterea quia lubiectum oenominationif 
«mufiibet oifpofittomsfane neutre velegre pmi 
k eft mebzum et fpiritus copulat me.S|3i 
nerctfpiritum efle animatum tunc concederetur 
opinio pimn.lq fpiritus effet fubiecmm Deno 
minationis huius nocumenti viiioms. ,ppterea 
quia effet cozpozis humant uiuens particula cui 
accidere poceft Unitas egritudo aut neutralttas 
et aliis partibus non. quia .fanitatem et 
cgzttudincmjmpoffibile eft accidere carentibus 
vita pzimo ve fenfu a knfato ,ppe pzincipium.l{ 
Quod vero fubiungitur fecundo q cum tali tegi 
ditate apparent res mote ed indiget fpeculatoe non leuf ftue teneatur' appttio rertim quemoucn 
tur tn exteriozibue fiue i tnteriozibne n vtrumcp 
bozum concedi Debet apuD fpcculatozee.Xknendo 
enim viftonem fieri intus fufeiptendo vt cotra pi 
tagozicoe pulchre,pbau it fcnfu n fe 
fato non cd Difficile concedere etiam fpeciee :ob- 
icctozum vtfibi I1U3 q mobilitantur extra multi- 
plicare fpeciee fuae; per. medium vfquc aD cri 
fUloidem.i/ £t adbuc fubttltus Dtcerdo imagi- 
nandum cd.q’ licet obiccta que pztue moucbanf 
euanuerint Vel remota fint tamen fpeciee ab etf 
Decife pziue in medium referuate pez ipfum oe- 
fczri podunt ao ozganum vifionte pzcdictum.it 
(t potentia vifiua peipiat obiectozum motus vtfi 
bdium tantos et tales et a tanta Didantia et fitu 
attone quanta De facto funt non erit aliud q adi 
gnare pectionem viftonte.Si aut obtectozu3 mo 
tue peiptantur fub maiozi velocitate tarditate 
Didantia ct fituatione q oe facto fit. patet q boc 
erit adignare nocumentum in operatione poten- 
tie vtfi aiit contingat i ccrebzo generari n 
in oculo multiplicari vapozee et ventofitatee que 
conmifceantur fptritui vifibili.tunc patet q vapo 
ree ab intus in medium exteriue et fpiie 
etj cum cie in aerem figillabunt tdolum fue ftmili 
tudinis.Cum g9 aer tranfmutatue erit ab cie p 
iteru fpccierum a pzedictte per 
mediu3 Deferetur aD cridaloydem.Cu g* potetia 
non exeat in actum nifi fecundum q1, nimutabit 
ab obiectie et indrumentte qui funt fpiie.patet q 
potentia vifiua oilludctur et Decipietur in Bppze 
betiftone obiectozum appazentium -exfcriue que 
tamen oc facto non funt tbi.et boc ed fozmalc no 
cumentum vilionie qtJ.cozruptto nominatur.€T 
iduare non inmerito bec odpefitto a quibufdam 
antiquozum Delufio vifionte nominata ed. (TdU 
ge igitur cfpulcbre potee mtelligere nocumcntus 
tepiditatie vifionie ex apparitione reru5 que mo 
uentur aut mote fuerunt .quoD tamen- tetu mi- 
mme conuentcnter cape potee nifi peritus in na 
turali fcientia.et in fpeculabilibue .tlxozice medi 
cine.et tu fuperadde idis vt libet 
Xertium nocumentum in fupcn'02ibue pzcmiduj 
quo moledatur bic pzclatue.videlicct itbillue et 
reliqua nocumenta auriunr abfqj anxietate mfta 
intelligi poted ram fuie caufie.SDulttttido enim 
vapozunt et ventofitatum que generant et cogze 
gantui* in cezebzo ,ppter ipfiue Debilitate5 a ma 
la connexione frigida et bumida eiue 
ed caufa nocumentozum tante varietatis in auri 
bue aicnicMtmm.tTO.uie enim babet oubttaze q 
rnala cdplexto frigida et bumida auribue a cerc 
bzo comunicata ed caufa ventofattonie matezie- 
I U5 tn ipfa aure que cum fuerint eleuate a materi 
a terredreitate aut acuitateparticipante reuer- 
berate ao ozganum auditue quoo ed tcnuiflimuf 
paniculus fuperextenfue olTi aurie mirifice ‘i tor 
tuofe compofitue fonitu5 tn eo caufantcum collifi 
one etiam medti intranet ipfarum 
quoo cozzelarie concluditur <Tfb2imoqucd s ta 
li materia rerredri et acuta caufatur ioitue fibil 
lus ppzie Dtctus.« Secundum cozrclarium q 
U vapor ille prtteipane fuerit natura aquea ac 
tu et potentia reuerberatur ao ozganum p2cdtc 
tum in co caufabit fonitum fimilc3 aerie fractioni 
facto a Deouii aquaru.et fi talie vapozncum pze 
dicta vcntcfitate arata conmifceatur.tuc cadabit 
fonttu compofttu ex Cibtllo ct fonitu aquarum pe 
cuircnttu vt' collifap 'a itttozc mane vel fluuio- 
ZU5.S1 aut vapor uk gzofliradine participaue- 
rit in lubftantia fui ct vebemeti tmpulfione frati 
gat acrem intzaneumct reuerberet tn paniculus 
auditus.caufabtt ttt eo fonttum confirnties coUTidt 
Ventozum m aerraut reuerberattonu eorum 
ao pazictee montis filuaip vel ediftcio2U5. $ 
4x quibud 4* concluditur veritae apparentie q 
ed q quibutda lx>mimj repzdentantur in aurito 
fimui fonitue fibilli oecurfue aquaru et fractioce 
cozreUruLquia talce oportet pet 
pi fonitue 1 effectus qualee zeperiuntuz in intuti 
plicitatc ct potentia caufarum efficientium.fco co 
tingit caufae efficientes ede comtttae ex Ventofi- 
fate terredri vel acuta a ex vapoze aqueo et g2o( 
io fimui agitatio ct agitantibus medium intrane 
«m aurium etj miringa auditus, quare cozzelari 
ttm verum. C £t tandem igitur concluditur q» 
in anribue egzotantium.et buiue viri pez 
cipitur quandoque motue aque becurrentf.et hoc 
totum veru ed quando aquofitaa aliqua fubtilta 
multiplicatur in venie et arteziie ozgani anditj 
ct partium £>pinqu arum.que aquofitaf oerarrea 
ct agitata motum flurtbilitatie repzefentat i oz 
gano auditue.ita# hominibus apparet in eo2u 
auribue aquofitae Defluere ct per eae .que iteruj 
aquofitas it a concaiio venarum ct artertaruj et 
pozrtepantculiauditudefundacur ad fozamcti 
vel concauitatemauriunonraro Dirtillabit ao 
extra .ct erit aquofitatie Det luxus ab auribue. 
£t ex Ixic fundamento apparet iteUtgi pofTe cau 
fam titilationie antemitte, {fCum enim aiiqmo 
vcntofitatte tenuie vel vapozte includitur ct vc' 
tinetur in pozie miringe auditue aut in vente vT 
arteriie.tunc cum in talibue ventofitatibue ifit 
naturaliter mobilitas et aptitudo ad exitum et 
ao eleua ri fuzfumvt vic vl' pozri funt clauli k 
quiur.q* talie motue ao partee lateralee et 
•non furfum vel Dcozfum :zepzefentabit1 parti 
bue fenftbtltbue fimilitudinem motue ao pzed ic- 
tae Diftercntiiae pefitieme. fcD bcc cft fozmalc 
titilationie .igitur tn auribue buiue Viri quando 
que apparent titilationee et raticnabilitez If 
jUuoD vo vltimofcribitur q fuperuemt oeflitu- 
tio virium cozpozie cum accidit fibillue. non cfl 
credendum, q fibillue perfe podit edecaufa tate 
Debilitatis in vinbue cozpozie cuanentte. fco 
intelligi oebet.q* cum mouetur materia vel va- 
coz fibilum faciens per agitationem tpfiue refo- 
lutio iit in fpintibui ct lubftantia edozi ao qui 
(equitur Debilitas m virtute iubitentatiua mc- 
bzozum.ita q apppareat patienti caput'ct me 
bra cadere et Detineri non pode.C72?imiltter ec 
accidere poted in virtute vitali 4j,ppterea quia 
patiente ccrebzo nocetur etiam coz ct cdfquctcr 
vitalte virtus q radicatur in-co. Jtt ida ed caufa 
Deditutionie .i.magne Debilitatis virtutis vitaC 
et fubdentatiue et motiuc totiue cozpozie vt pze 
midii ed.*bec in fuma cd vcrificatio tertii nocu 
menti appazentie in boc Vcnerado pzelato.tff 
iDpoztet a u tem iterum reddere caufae nocume 
ti appazenttf in quarto membzo nocito quoD ed 
nafue 4f .Cum ergo materie aquofe et mucil 
laginofe fuerit m ccrebzo .congcde pp Debilitate incitata virtus a nocumento mater ter qttemo 
te funt fpargit eas 7 expellit p vias expulfionis. 
Cum ergo nafus fit via et meatus expulfiois fup 
fluitatum cczebzi expellitur inde flegma aquofu 
qd efl pfpicuum.i.claru5 reuma vclut fcribtt .pe 
autem huius materiei fertur per medium ventri 
culu5 ccrcbzi ao cdlatoziu5 qd efl fozamett offis 
bafillaris in medio fupcrioztspallati innentum 
illuc ergo ppulfa materia violeter tmpulfa p fpu 
tum extra seducitur .nd nulla pars huius ma 
teriei ab oze oefcendens p trachea5 arteriam tn 
merfa pulmoni tufTes efficere potefl otfniam afma 
v oztomia5 7 alias fpectes Difficultatis anhelitus 
£t fi contingeret materiam aemtate ptictpare 
Vel falcedinc non effet mirabile ifli viro incumbe 
re piculum tranfitus i ptifim aut epima 7 .ppztc 
fi materia groflioz efTet ao concauitate pecrozis 
.ppulfa vd Defluens. 23i autem materternm pars 
fertur ao flomachum vt fepifTime contingit.tunc 
non dl mirabile.fi ab cade5 materia remollde fii 
a cadit appetito.ipfe em'5 fic vigozat fteco ira dbi 
litatur humtdo.fiuoD vero ab eade materia 
geflioms accidat impedimentum pbatione non i 
digeeppeer ipfius frigiditatem que contrariae 
calozi vd calido a quo fit omnis digeflio que dl 
perfatio a ,ppzio et naturali caloze methauzozu 
quarto.fcars aut matcricrum a cereb20 ppnlfa 
per venas et arterias oefcendentj aut p pezes 
carnifozmiu mebzozu vel p ncruos dcfccndcntes 
ab eo fi retineretur in viis intermediis et in loco 
colatozii minatur huic viro autc5 
pclleretnr aD poflerioza minatur ei a 
pollema i vuuls a in amigdalts menientia. et fi 
paulo magis Oefcendcret materia et Detinere t' 
in mulculis gulc piculum dTet euentus quinantie 
finautie aut fqutnantie iDaru g°materierum 
aliqua particula ft contingent' expdleretur p iri" 
teriozes cezebzi ptes aD nucham minatur huic,, 
viro euentumpaUlts complete et cumma 
taia'aquofa fozet vd multa. 25i g° matezia illa 
a cerebzo pelleretur per exteriozes partes i fpa 
tularum mulculis et fpina rccepta.patet q tn eis 
Citiciet Dolozcs extenfiuoe aut compzcfTiuos vd a 
liazum lpecieru5 fecundum OiuerfitatC5 illarum 
in ipecie (ua et in modo fubllantie <f£t 
(1 contingeret huius viri virtutem cxpulfiua3 po 
tentt02C3 eile.tunc huic viro iminet piculum cue 
tus oolozu iuncturaru5 vanarum fpecierum DO" 
lozis f pine ancharum genuit aut pedum fccundu 
Diuerfti raptu5 aD illaf partes.tf £t cx 
fundamento intelligenti apparet valde facile pof 
fe reddi caufas quas cu euacuat flegma p 
nafum gzctfum aut fubtile ille vir melius fehab3 
patet quia ficut retentio huius flegmatie efl caufa 
incitationis virtutis ad expdlcndu ipfum per Va 
rias regiones pzedictas.ita euatio illius flegma 
tis per nafu eft caufa aleuiationis et fecurationis 
huius viri ab euentu pzedictozum accidentium 
et egzitudinu.et tu confydera quia hcc efl ocmd 
flrabile a.priozi et apoileriozi 7 fic apparet veri 
ficatio nocumentozurn quarti mebzt fupius pze 
miffi ffiSuperiue pofitum fuit qutntu5 mebzum 
tn fxx viro Idum fuilTe pectus et iam in pzeceden 
tibus inmediate Duobus capitulis apparuit quo 
modo materia oiuerfos raptus habens fecunda 
partem expellebatur ao pectus et quas quales et 
quantas facere poterat egztotnes.vt vartas Ipe 
cies nocumenti anhelitus apollemata in pectore 
cmpmta et fic De alits.£x quibus facile mtdligt 
potefl quare alTumpto 5uccaro incitetur tuiTis. 
Tboc enim non potefl elte ,ppter aliuD nifi q25uc- 
caru conmtxtu materiebus quibus obuiat lenie* 
do et abflergendo mobilitat eas fine fuerint infu 
k fubflantic pulmonis et canne eius fiue fuerint i 
Vifcate fuperficiebus concauis eozum. ergo 
materie effunduntur aoconcauitatcm pzcdictop: 
mebzozuj necelTe efl virtutem moueri ao expelle 
du5 cas.ao lx>c vt pofitt conuenienter euctatio fie 
ripulmonis etcozdis.flanteenimpzefentia pze 
dtctaru in trachea arteria et in caultf 
pulmonis no pollet ingzedt cftitas aeris fufficies 
aD refzigezandum . quare intenderetur calidi 
tas in toto pectoze.Jlt iteru5 flantibus materie 
bus t concauitatibus predictis non conuenienter 
expelli pollent fumus capinofus et aer iam factuf 
invtilis a pulmone fcd per recepttonej taliu fuo 
rum ttcnderetur.tfplmpUus 7 tertio fuperexcref 
cete caliditate nd natali crdccf t,ppo20 colliqtdts 
et refolutionis aliarum materieruj in pectoze. i 
gitur fieret zepletto maioz q pzius efiet.feo fi a 
iiquanta repletio incitabat virtutem aD expulfio 
nem replentium ,g° repletio magna 
magis incitabit et fic apparet mamfefla caufa q 
re suctarum aiTuptii incitat tuiTim. CfContra qz 
3uccarum tollit et (edat tuflim famofitate omniu 
temperatum exiflens aut tempa 
mento ,ppinquu5 remittit caliditate factam i pec 
toze ,£c tertio iterum quia lemen0 tollit ficcita 
tem pectozie.jSc adhuc quarto quia ipfum abfler 
gedo vias anhelitus liberiozes efficit .et p hcc om 
«ia Vioetur fedare tufTim et non indtare.ergo cd 
eluditur contradictoziu3 eius quoo oicebatur.f. 
q 5uccaru incitat tufl't5.tfif2(D Ixc omnino Diced 
eit pzio quia 5uccaru p occurfu3 eius aD matertaf 
leniendo et abflergendo et effundendo materias 
in concauitatem neceiTario efl caufa tuuis.<Iu5 au 
tem materie prcdicte pez tuiTim expulfe fuerint 
Jlatim ceffat g° Diifoluendo et le-" 
«tendo materias efl caufa tuffis modo pzedicto. 
2fccidentaliter ergo fedat tullim in q’tu5 eftcau-- 
fa vt moueatur virtus ao evpuiiiones materiqs 
quibus expulfis cefTat tulTis.So motiua ergo faci 
le refpondetur. Huctozes g0voluerunt 3uccarum 
fedare tuiTim preparattue.quia pzeparat vel Di-" 
gerit materias vt pzopte fint ao expulfione ea£ 
cum iam pzeparate funt. {p£x quibus facile iti 
tclligitur quare expelluntur materie fubllantia 
dmerfevtaquofe aut mucillaginofe ex quarum 
eductione aleuiatur pectus et anbditus.&Nmiiit 
apparet caufa quare quandoqpp tuffim nihil aut 
parum educitur oe materia. 'MuO enim contin 
git quia materia aut ell imbibita aut ell inuifea 
ta multum parietibus intrinfecis pulmonis, qd 
apparet.quia illuo quoD educitur dl tenax et vif 
cofum fi fuerit indigeflum incitat virtutem fitbo 
matice ao fui cxpulltonem.fi autem fuerit aliqua 
liter Digeftum acquifiuit tenacitatem.quia fuit d 
Ductum ex aquoiitate ao gzoffitudinem fubllatie 
enim aquofamm otgcllio eft 
aliquantulum ingzoilatio. Duod vero fcnbic 
quandoque in anhelitum nocumentum continger 
in ,pgzciTiuo motu efl facile videre .motus emm  aut calefaciendo aut fpargendo Vel Dt 
uidendo materias facit eas .pfundari magis i cd 
cauitatibue pulmonis et mcbzozum anhelitus.1 
Cu5 g° in quiete cozpozis 7 anime materie non t 
ta fundentur aut afpgantur aD plurimas angi* 
flas partes anhelitus.fequitur ncceffario aleuia 
tio i anhelitu tam infpirando q cxfpirado.7 ftc c 
Declaratum nocumentu quinti mebzicu eius cau 
fis varietatibus et fignis quoD fuerat fibi fup2S 
premiffu. ({ Contemplanti fup pzedictis appere 
potell verificatio nocumentozum ftomacbt. quis 
enim oubitaze Debet ,pptcr mala3 complexione 
ecrcbzi magnifice ledi polle ffomaebum et ecovfo 
llullu enim meb20$z noftri cozpts fere tanta bet 
colligantiam cum cercb20 babet ffcmacb 
Iflo enim q ftemaebue fit De natura neruofa.Ce 
rcb2um vero De mcdullari.non tame tollitur, ex 
boc quin flomacbus magnifice colligetur ccre 
b20 ,ppter fubllantiam panicularem pie et Dure 
matris.Seciido iteru talis colligatia oembllrat 
quonia5 a c>° pari neruc# refcedit neruus aD cs 
Ilomaebi eioe circuuolutus. 7 iteru reafcendcns 
aD iplum cei eb2um.,ppter quoD neruus reuerfi- 
ttus nominatus ell.illEnde enim tanefa p2t'ncipio 
Defcendcbat ao cs Ilomaebi ab ipfo 02e flomacbt 
alcendcndo reucrfiuue ncminatus.lt ex boc app 
et erro2 illo2um q credunt illos elle Duos neruos 
III enim folus vr»us neruus cuius partes omnes 
continue funr.feo continua funt quo2us extrema 
funt vmi3.e>° pbicof g° hanc caula 5 
infertur q? non raro leditur flomacbus a cereb20 
per conipaflione3 ablolutam ct econvfo cereb2U5 
a llomacbo.lanta enim Vtziufqg meb202um 
colligantia per p2cdictum ncruu3 q’ fenfartoe tri 
fli ente in cereb20 Dolet naufeatur et aionitt llc- 
macbns.vt patet in cepbalcis ct pcrculliombus 
capitis et econuerfo vt apparet in lingultu vomi 
tu et Dolo2ibus 0210 Ilomaebi, tlullo ergo corpco 
vel vapozeo Delato a ce2cb20 aD flemacbum.nec 
a llemacbo aD ipfu cei eb2u patiente tamen 
alrcro vel vtreque nocumemum efl Dictum p coi 
ligantiam ablolutam p2ima tertii tractatu fecun 
do et p° capitulo quare 7cetj.<| It (i tu concedis 
vtrunjqj bo2u mcbzozum pdTe ledi alternatur* 
per colligantiam 133 pzcdictam.tunc qua opinio 
r.e vtt potes aD negandum bec Duo mebra alter- 
natim nccen poffe per colligantia non ablolutam 
SIDarta g° Ixx vel illa.aut vapoz vel ventofitas 
; b vno lx)2um mcb202ti aD altet u Delegata et e 
convfo potentio2 eft ao nccendu3 q’ fimpicx con- 
dole ua aut Difcraflia.,pptcrea quia materia ali 
bi ta nocent qliratib eo2um actualib 
aut potentialibus limpltcibus Vel compofitiscali 
dis vel frigidis.et ftc oe aliis alterando fubtto 
aut nocent materie futs qtitatibus et mcoo fub- 
flantie comp2imcdo conculcando g2auando ct 
fic De aliis.lcD boc efl fo2male ccmpanionis vf cd 
Dolentie non abfolute vt p2ima tertii p2callega 
to capitulo vbi fup2a.Species igitur male com 
plcxionis material vel inmateriaf queeiique fue 
rtt p2etnaturalis 021 'Ilomaebi applicata magtf 
noccbit.ita q appetitus comunis vel Diminuitur 
aut cori umpitur aut auffe2tur.7 fi fuerit inuenta 
in ptundo (tomaebi talis mala complexio nocebit 
Digeltiue ccmuni et ,ppnc 1pfm0.ee fi tam in fun 
do ore ilomaebi repenatur mala complexio 
«ttraqtte barum operationu nocebitur ita q quan 
doque Diminuit appetitus in tantu q laturatur 
vno vT cmobue bolis, aut cozrumpitur appeti— 
tue aoeo q* non appetit mfitaranea et valde cd 
traria. cj etta nonfunt cibazia vT potabilia.IpEt 
quanooque in tantum mucnitur bec difcrafia itt 
tenfa q omnino eger pztuatur omni appctitu.et 
bec pprie contingunt quando flomacbus molliit 
eatue lenitus et bumcetatus efficitur a multo a- 
quofoet mucilaginofo flegmate. Similitcrctiaj 
contingit vt Diminuatur operatio Digeftiue pote 
tie taliter q non tranfmutet cibum nifi valde oi 
minute aut cozrumpatur operatio eiue taliter q 
cibaria et potabilia tranfmutet i ventofitates fu 
ofoe Vap02es et aquofos.aut quandoque in tantii 
augetur virmtf oigeffiue nocumentum q nulla- 
tenue tranfmutatur iple cibus a flomacbo. etiam 
fi notabili tempoze Detineretur in eo.et accidit 
oifpofitio lienterica nominata a lapientibus.Cf 
25i ergo contingat bec nocumenta reperiri cum 
inuenttene frigiditatis in oze et fundo Ilomaebi 
et omnibus partibus eius cu multitudine fputa- 
minis faliualis cum nauiea abbominatione et faf 
tidio.fignificant bec omnia mala complexionem 
frigidam et bumida3 flegmaticam. Si vero flo- 
maebi regio tactu percipiatur calida cum fitt cu 
amaritudine ozis incendio et amazitudine eius 
et lingue rubedine cum, fciffione et inflamatio- 
ne.patet lxc omnia puentre a lapfucolerico in 
flomadx) multiplicato. Si autem frigiditas in 
flomacbo percipitur cum 'teifione aliquanta Du- 
ritie ozis acredie paucitate fputi kmulla emiffio 
ne cius cum ventofitaribue et gurgulationibus 
lapfus melici erunt figna p 
pzia.llemries aute ilomaebi cum caliditate in eo 
multitudine faliiialis bumiditatis et Dulcis et ac 
tu calide, venam Ilomaebi rcniionefignificat do 
miniu materiei Janguinee. Ix quibus foic paties 
niulra cozrclaria elicere potell. 4] t>zimu eflpp 
quiD quandoque Dolozes repente in ffomacto e- 
uemut pugiciui 7 mozdicatiuie3 quia fiunt a lap 
fu cderico. I fSecundum ppter quio in boc vi- 
ro multum et (epe pcrleucrat litis.bec enim ab c 
aoem radice vpuemunt. quio 
repente quandoque in boc viro fit naufea et lutrd, 
fio in llomacbo cum liti et amaritudine et cau- 
mate magno parnbus<oftarum et ozis flomacbt 
pcepto.focc enim omnia Vpuemunt a raptu mate 
rieru5 colericarum adfuperioza. {( Quartum 
cozrelarinm ,ppter quid talia accidentia quado 
que bunc virum molctlant femper inddinenter/ 
Ciuintu/n co2relariu ppterjqmd quandoque acci 
dit interpellatio in ilii6 accidentibuf et q- aliqua 
do affligunt et aliquando non.tooc enim contin- 
git quoniam materie effule funt et natantes i;llo 
macbo.tlon eni5tunc applicantur tunicis floma 
cbi cum potentia fui nocumenti. Sicut econuerfo 
contingit verificazi dc imbibitis materiebus qj 
cum femper fint applicatrpallo parato pati.femg 
efl earum nocumentum ipium infeperabile.ColQ 
gi poliunt Ixcomniaiet alia Mplura que p2etez 
mitto Decia tereia tertii gtim capitulo De egzi 
tudintbus llomacbi.et par um capitulo De moia 
fignificacionis cgritudinis ipfiua.,ppter quoD vl 
timate concluditur q non eft mirabile fi bme vi 
ro aliquando fuperuemt oellitutio viriii cozpif ideo ppter nccnmcntnm flomaebi vehementer 
colligati cercbzo co2di et epart vehementer noce 
tur omm’iJ3 pzincipaliii operationes si 
talis et animalis metiua fenfittua et naturali! se 
get.itiu3.que funt fere omnes cezpozis humani v 
tutes a plurimis fapientu lipotbomic et 
que vero fincopes nominate, et ,pp2ic cum 
rtnt a,pp2tare C02di. Jaceo hic Decafu alterius 
virtutis videlicet generatiue nominate. 2R3ultis 
enim Ix?mmu5 habentibus longam flomaebi 
biiitatcm inuentum ell b3nc virtute feminis 
neratiuam ita Debilitari q> p2iuati funt coytu et 
confcqucnt’ gcncratione.et loee poliunt eolLigLii* 
xaxuiapitulo Dg (knlitate m tu legcibijtfEx g 
bus apparent caufe nocumento2u liomachi ccm" 
plexionalie huius vtri.Ximui autc hic extendere 
\ monem oe lapfibus complcxionalibus fimpliciba 
vt oppillariombus extentionibus et confumptioni 
bus liomachi que vocantur marafmoDcc ct ccnfe 
quenter dc egritudinibus copofitis eius que app 
temofe funt.ct tu fuperadde iliis fi tibi libet, if 
"Jam vero tempus eli inueliigare ct reddere cati 
fas nocumenti tertii mebzi et eli venter tnferioi 
in quo vir ille percipit motum ac fi vifcera co'tra 
herentur qui motus ,pucmre potdi ,ppter multi 
fiipticitatem ventris ,pptcr qua feces in colon i 
imdlino 2Ccto multiplicantur et cong2egantur 
que .pprer extenfienem ct g2auitatcm in illis iit 
teliinie factam funt caufa contractionis a’io2um 
intCuino$z Verius ea. (\ Secunda caufa huius po 
teli elTe multitudo ventofitatum que ccng2egate 
funt in illis inteliinis. t>2Cpter g® vehementiam 
Dolo2ts confequentis aD illarum vemefitatu* ex 
reniionem (equitur tractus fpirituum i bumc$s 
verius illas partes et De circumferentia aD ,pfun 
dum C02p02is.ita vt percipiantur inteliina illa 
contrahi et comprimi.iJTerria caufa huius coiv 
tractionis pefiet dte apoliema in aliquo illo2um 
qt5 fieret contractio 3I1052 aD 
apoflematum locu. fTQuarta caufa potdi cite se 
ternos er toztuofus motus a ventofitatibue imer 
fua in ilion intdlinii. Cum ergo illuo intcflirium 
pluribus rcnolutiombus in ventre infcriozi 
uoluatur ao omnes Oras pefitionis Vt fenlu in a 
notbomta Difcernitur g° ventofitates in eo vehe 
menter implfe aD omnes p2edictas partes factut 
triflem fenlationem in Diucrlte q 
cum impellitur ventofitas a Dextro in finiUrum 
peipit fenfus taetns quaft motum intdlino2um dc 
Dextro in fmiftrum latus et econverfo ct dc 
fu m Deo2(nm et De ante et retro et econuerfo.tf 
Mt quinta caufa huius contractim motus intdti 
no2um potell dTe etlic ell oe facto mala ccmpTo 
fiens calida vel f2igtda a llomacbo comunicata 
intdlints inferi02tbus .quomooo enim non. cum 
inteliina fine omnino De dTentia liomachi et eitf 
continua .vt i6a tectu piimocapitulo coiligoitf 
ell. tf>fres caufas ao vcrificatione huius acciden 
tis adducere potniflem.feD ille fufficiant tanq po 
tio2es .De quarum numero penultim3 et 
non folum banc veritatem pfuadent.leo edam oe 
monSlrant .et tu confydera. “foec i fuma ell huius 
venerandi p2elati et variis accidentibus compli 
cata difpofitio.quorum invelligatio et verifica 
tio non cum paruo lab 02e innent a ell et inuemri 
potell et qui incellt git oiiudicet * (j Cum gc bee 
Oifpofitfcnee hoc viro qmaxfmc fint timo 
2ofe opoztet etidem ingeniis attxiliatricis Ia pie 
tic medicine ,puideri. milio ttaq:; fgie.vi 
ref no naturaliii qo aD calata te Xt ficcitate nobi 
liter eleuatam Declinare Debet huius viri cg2itu 
tunibus ac fuis accidentibus fnfcucnirc temptabo 
cii quindecim inllrumentis vel aoiut02tis medici 
nalibus cannementibus* I (Quantum vero ad (e 
eundum opo2tct i cura fua2um cg2itudinu facer 
euacuationes i vere et in autuno cj e 
runt p2eferuatiue ciu8ap2edtctis.lic enim pzo 
cedendum ell in C20nicis eg2itudinibus .que fm 
plurimu5 reuoluuntur 2euolutionc veris et autu 
m vt claudit in fniie ypocratf etioaLaflo2i(mo$2 
CTOuibufcuq lloia aut (armati 
a-xonucmabos vere fTomare et farmacare con 
u£mt.*na5comcntat02ibi oieitfe multa co2po 
ra p2cfcruan’e ab cuentti talium egntudtnum e 
uacuado ea in fine yemte at principio veris et fi 
militer oe igitur medi 
etatemenfis fcb2uarii hic vir V110 mane in au 
1023 accipiat hanc infufienem calidam. & aque 
eupato2ii et abfinthii dco2ce.J.t* 
sganci reubarbari ana 
3,it.3in3ibcn83.y.fpice nsizdi gzana fex falis 
geme albi.j.i.y.pemdiarum.J.y.ca 
Icfiant aque et oifoluantur cum eis juccai um ct 
pemdie ct remaneant ita per totam noctenu au 
102a vero calefiant et exp2imanttir et colatura 
illa actu caltda tota bibatur ct poft ipfam DC2mi 
at per bozam vna aut per hoza.t.y. et qutdcac 
Vfque ao bo2am qumtam lepe applicando panos 
calidos toti ventri.{pCum ergo tranfiuermt 
zc qmnq bibat fitulam vnam b2odii pulli mat2i 
'i poli ipfump rranlita bo2a p2andeat.41Dane vo 
inmcdiate fequenti accipiatur ba digciliuu.fkfi 
rupi c5 
Ixtomcc aque mellifie ana.J.i./.calefiat totum a 
accipiatur per nouem hczze poli cenam tai tan 
docibii i .0216 a D minu6quattuo2.couanuetg° ip 
fum vique aD leptan Dies aut toties vt videat v 
rmas coioze ri fubllantia 1 ectificatas et babeutes 
ypoiiafun vel fedimen in fundo album cquale co 
iunctu5 et oyalanum. lunc g° purgetur cu ifus 
pilluiis.TV pullularum oe farcaolla ocncmma 
uone tnuenta a 'dQdue iiicapituio De ea. pilluU 
rutn De yera compotita vel mai02i (02 
mentur piUule.vi.cum ycralcgoDion ct exibeant 
in auro2a fuans conditionibus ommbus in mi 
iiozatino p2ecedenti Ddcriptis .if Secundum 
vero p2incipole inllrumcnrum tale efl.q fiat ei 
cuacuatio autunalis. JfDueniente igitur medieta 
te vd fine meiis auguili euacnecur cu$ illis pii 
lulis.tk pillularum cocbiarum.3.i.pillularum D 
agarico comuni Defcriptione3.ii.boni ponDeris 
fo2mcntur pillule.vii.cum elcctuario rofaro 1 ac 
cipiantur bora'et conditionibus in mmoratiuo v 
naii odcriptis.ilDane vero iequcnti.V* firnpi co 
pofiti acetoii.J.i.firupi De endiuia.J.y.aque fui 
terre aque cicozee ct faluie ana.f .i.mifce. Jtt fi 
velis Digdlmum leuius et Dclectabilius.lc aque 
Bbiintbii et fumitere ana.J.i.aque eupat02ii.3.ii 
nnlce et accipiatur boza et Diebus omnibus 
obleruatis deferiptis i Digdliuo veris, (fum g° 
viderit reccificationem vrinarum in fubllantia 
colore et contentis, tunc fequenti Dieeuacuetur efiboe potu.1V yeralogodicn.3.iii. clectuartba- 
mecb .3.ii.y.mi(ce et totum accipiatur cum aqua 
feniculi calida et 31tccarata.it Diligentibus cua 
cuattonem cu5 pillulis tunc.1V ptllularum aurea 
rum pillularum ana.5.5* inc02p02c 
tur cumfucco et accipiatur limitando mo- 
du'cum bis que dicta funt De euacuaticne veris, 
flon timeat aliquis exhibere yeralogoDion quia c 
fazmacu laudabile et fecurnm in tantum q tllwf— 
tres antiqui nullo fere farmaco utebatur nifi ip3 
vt legere potesquintocan.fumap2ima in Dcfcri 
ptione. Tlequc moleftare me Debet aliquis, quia i 
Digeftiuo et cuacuatiuo autumni pofuezim medi 
ctnas colere et adufte materie eductiuas. IfTales 
enim materie multiplicari (olent in autuno ,ppt' 
reliquias impzcfliomfeftatis.ijXertium inftru- 
mentum medicinale eft boc. IV aloes epatici ele 
eti lib.y.agarici electi candidi ct leutlTimi et a no 
Dofitatibus mundi .J.iii. bermodactilo2um.?.t. 
turbit al.plani canuloft' et mundati 
.3. i. J*5tn5tber is .5.ii.fticaD06 yfopi abfintbii eu- 
patozii fcolopendrte ana.B.i.falic indt.3.iii.iucct 
cico2ee.fucci fcariole et rofarum ana lib.pulne 
omnia p (e.Deinde infundantur in p2e- 
dictie (necis mediocriter calidis Diligenter agita 
do et exponantur radiis (olis vfcy ad (uccozum 
confumpft’onem (epe agitando.Deinde iterum bis 
renouent (ucci pzedicti. Cum g° materia illa fue 
rit indurata ex ea fiant pillule cum opus fuerit 
De omm.3.1vii.De quibus omni tertia vel quarta 
Die Vnam accipiat pa$r ante cenam fecunda ma 
t02em ct minozem flnxibilitate.et boc tempoze 
quo affnmtt Digeftiua pzedicta fi ventez non 
dfet bene etiam pillulisvten 
Dum eft ab eo in omni tempoze anni et vite (ue 
accipiendo Vnam omni quinta vT (exta Die paru 
ante cenam et .ppzte cu pceperit ftomadmm eius 
gzauatum abbominatione habentem et ventefita 
ttbus plenum.Capite Dolente g° vf gzauato reu 
matifante accipiat cx eis vnam per ouas bozas 
poft cenam .£go enim aedo magnam parte5 re 
cuperantie fanitatis eius fuftentari inallis pillu- 
lis.llam (i bene conlyDeras virtutem fimpliciu5 
cx quibus componuntur videbis q Diftraber pof 
fum materias a capite pectore ftomadx) et epate 
et a toto pzedicta mebza confoztando et ventoft 
tates refoluendo et teneat eas fccrctae 4J Quar 
tum vero pzincipale remedium eft a quoiton Dif 
cedat vt cclebzatis ia3 euacuationibus pzedictis 
ftatim in mane Deglutiat coclear vnum xilcbalfa 
mi conditi ct tard3 cibum (uumaD minus bozte 
tribus.Credo enim Ixv efte potentiftimum inftru 
mentum confoztandi caput pectus ftomaebus que 
pzincipaliter in boc viro lefa funt ct continue per 
menfem vnum.<fOuintum pzincipale remediu5 
eft .IV fpecierum Dyambze.5.ii dectuarii 
De xiloaloes Ddicripti 5° canone fuma pzima.3.v 
(pecierum dyacimtni oeferiptione tlicolai m an 
tidotario.5.ti.3uccari fecunde coctionis libj.g- 
nozum .?.iiii. infundantur 
pbiftici minutim incifi per duos Dies naturales i 
lib Vna aque mente.Dcinde extrahantur et vitia- 
te contezantur et coquantuz cum 3uccazo et lib. 
(emis mellis rofati cum foliis conditi .Uffundan 
tnr autem poftea ad mo2tarmm et incozpozent 
fecum alie (pectes et fiat electuarium De quo co- 
wedat <7 Deglutiat quantitatem Duaf 
bozas ante cenam et tantundem p Duae bozas 
poft cenam et e\\ optimum rectificattuu5 
meb20$z. <iSextum meDicinale inftrumen 
tum eft.1V fpectez? dectuarii 
rum Dyactnamomi.5.t.3uccan' albi 
vtfup23 lib mediam coquatur 
3uccarum cum aqua mente et fiat confectio i fru 
ftulis velut pineata.fctf bac g° confecttoe bic p2e 
iatue venerandus feper poft omnem cibum come 
dat vnum v( duo fruftra bibendo poft ipfum vi- 
tium non valde fumofum. medicina 
le inft2umentum eft .IV ambze 02icntaT.3.i. 
ligni aloee.3.ii.mulci.g.i.quia timeo fumofitate5 
cius ftoracie calamitc (podii fandarace garioftlo 
rum melliiTe betonice ameoe 
flo$z ro2ifmarii.3.it.3uccari albi lib.i.coquat 3110 
carum cum aqua mente et fiat confectio. Cum g° 
tfte vir fuerit vfue confectione tnmediate ante 
(cripta per quattuo2deci'3 diee .tiic dimilTa illa p 
mutet le ao accipiendum De ifta b02a eadem .De 
tnde itepoe ifta reuoluat fc aD aliam fic contimi 
ando$mat'02iptefaf regiminis.Cj Octanum 
medicinale inftrumentum eft.!V laudant electi a 
romattd et bene mollis occludentis fenfibilcm a 
cupzdTi malli 
cis co2allo$2 ambo?? (podii ana.B.ii.rcfine electe 
.5.vidi(Toluantur Itmul laudanum et refinajl Vi 
«o antiquo et coquantur vfc$ aD vifcofitatem bo 
nam. omnibus g° (imul inc02p02afj fiat cerotum 
latitudinis quattuo2 i logitudinis tan 
te vt cooptat p2incipium conmiflure et finem et 
usvfcyaD laudam incluftue .JDepofitis g° capilts 
cum nouacula Ixx cerotum extenti fuper pano ti 
cture ‘kcfmes locis p2cdictts(emper affixum cou 
(eruetur.antiqua enim reumata et cataros in p£ 
rimis hominum iam confumpft. Cj11cnu3 inftrii 
mentu3 eft.vt eu contigerit materias per motu5 
Defluxus reumatupre aD mcbu. 133 pzeafitgna- 
ta factis euacuationibus per Duas Inoras poft ce 
na5.btc dominus et pater venerandus deglutiat 
Duas De fequentibus pillulis.1Vco2iandri p2epa 
rati g2ano$z mirti cupularu glandiu (podii ana 
cuprefti co2allof ambo£ ana3.J. 
mafticis.3.i.5.cu miua fo2mentur pii— 
Iule De omni.3.vt.De quibus Deglutiantur Due.itt 
tercipiunt em'3 et exice ant reuma frigidn3 excel— 
lenter confortando cereb2um. {T Ocimum 
tnftrumentu5 eft.cu adbucmaterierum fluxus a 
capite et (putamina multiplicata fuerint a ftoma 
cbo vitra confumptiones et Diuerlioncs quas faci 
unt pillule confectides et electuarta (upzafcripta 
Diurnatur matcria.t>2imo quidem confricatio 
«ibus vtrique magno pedi ante cibunrper Duas 
bozas applicatis et iimiliter manibus magis eu 
pano afpo calido trahendo inferius vfcp quo rube 
ant partes .Jft (i vir ifte non eifet Delicatus Vald 
conuenientiftime Diureterentur materie per ap 
plicationem ventofarum abfq3 fectione (up canto 
iis Domefticis partibus tibiarum coxarum et (up 
tnferiozibus partibus natium et (patularu5. (J 
Xertiu5 aut inftrumentum Diuertendi optimum 
eft vt in boc viro vere et autumno aut (alte5 fel 
in*anno puocarcntur n appi2ct ei emo2ovdales 
venc .Tlon enim folum per eas Defenditur cozpa ab egritudinibus melancoltcis tel adbuftis .(3 etf 
a flcgmaticis tam Diflinctis et parte fap02t’s q’ 
mooi fubftantie vt clauditur in fmis felient S* 
comento tUtus Jbnozoydae fanari an 
ttquae.et legitur pukrcxtiitertitoe iuuamentj 
fcqtibus emozofogiam emozofdalemX fUndcci 
mu inflrumentum dl.1V Dcd2olibani mai02ane 
ligni aloes folii melliffc 3.ii.pulue 
ruentur omnia et ligentur in ftndcne a20ttca n 
fepe odorentur.et eff bonum recttficatiuu5 cere- 
b2i et viarum anhelitus, f uuamenta enim mellif 
fecolltge fecundo can.vbi voluit q tpfa confert oi 
bus cg2itudtnibus flcgmaticis cereb2t nctl.iJ 
Ituodecimii tnflrumeutum dl .IV fpecierum elec 
tnarii oe ligno aloes.5.t.flo2um buglofle melliflic 
folt02um bafiliconts iaetneti fmaragdi oflis 15 C02 
de cerut been al.et rub. croci ana.3 ii.macis.5,i. 
margaritarum virgtnearum.3.ti.pulucri3en 
tur omnia per fe fubtilifiime .Deide cor.mifccant 
et ccnfuantur in ftndone ret02ta 320tica 
culo*ente quadrangulari et apedientur fuper ma 
milia fimftra cum capite vno fuper medio 
cis applicato et altero verfus latus tranfuerfalif 
X24necimu medicinale inflrumentum efl boc.vt 
cum ifle vir pceptt materias in pcct02e fijcae ejue 
non conuenienfer et cito expelluntur cum tufli 
tuuc accipiat De boe ellectuario.quoD fepe in 02e 
luo teneat cnm lingua reuoluenoo per ce abfqne 
maHicattone quantitatem g2ant' fabe*et pezntit 
tat Diflilando iD qnoD colltquabitur in 02e.boc e 
nim leniendo meb2a pecto2ts eqnando materias 
et prepando eas eductieni per fputum confert eti 
aleuiando anklitumXuius Defcriptto g2ano 
2um pinearum.5.5". gzanozum febcHen nume20 
.XX. pallularum nig2arum .3.vt.liquiritie rafe.5. 
.ij.capiir vcnens,3.ii.tfopi .3.i.g2ano2um fifti 
g2ana et febeflen in aqua5 
Decoctionis liquiritie per Diem et noctem. rcin 
de coquantur cum ca tfq? ad ccnfumpttoncm aq 
tunc ergo abicctt'0 cfTibus febeficu vltimate conte 
rantur in mo2tario et inco2po2cntur cum.f.iii. 
fecilde coctionis et fiat 
lectuarium vlrimate conterendo.Touic enim si" 
ro neceffarium efTct brcfecnm De hoc electuario 
femper .4?pter enim mutationem quali 
tatum aerearum et varietatem cibo2um 
et potuu5 et excercitio2um mouentur et fluctuant 
materie que frequenter in pulmone et pect02e f 
cepte pariunt accidentia valde Difficilia a qmbus 
buius electuarit vius feliciter preferuabit ipfu. 
ffituartuDecimu inflrumentum eft.Tk reline elec 
aloes gallie mufeatea 
na.5.i.mcnte balfamite garicfilate ana.3J.ma'' 
cis gariofilozum ana.3.i.ctmini ameos carui a 
na3.t.H02acis calamite.3.ii.DilToluatur 1 coqua 
tur gumi cu vetuHo vino potenti et cum fufficien 
ri quantitate cere fiat cerotum bene tenax quoD 
extenfum fuper panno De g2ana fperteo et 
benemagno.ita vt app2el?endat 2egionem a g2a 
nato vfque aD vmbtlicum et medietatem ypocun 
Drio2um potentur rectificat Homacbum epar et 
inteftina ifOltimum vero infcumentii ell vt |j 
in Ixx viro quandoque prefentarentnr vrine al 
bcfubtiles velut aqua aut ferum.tunc Dubitand 
ert ce euentu D0I0216 in renibus eius De quibus 
non habeo leue3.tunc g° fiat linimen a 
pzincipio fpatularum per totam fpinam vfql in 
finem cu boc vnguento actu calido ter vf quatter i 
Die fupponendo pannum lineum Duplicatum cati 
compofitio eft bcc.*& olei oe violif 
citrints.J.tt.olei e 
diute fcariolc anaa.u.fpice nardt.5.1. violarum 
flozum nenufa2te flo$r eupatorii ana3.11.cere al 
be quantum (uffiett. fiat vnguentum mediocris 
mollitiei in cuius fine ponantuz campboze g2a. 
•v.boc enim vnguentum Defendit renes ab agita 
?tione matenerum refoluendo materias et fedan 
do Dolozem.quoD totum et omnia fanitatis eius 
complementum concedat ei altiflime mif icozdie 
faluatoz cunctipotens Dominus nofter Ibefus 
criflus aD laudes eius inmoztales amen. 
i Confiltmtfoc Doloze capitis a materia flegma 
ttea per colligandam mcbiap inferiozu complt 
cato CU3 Debilitate fiomaebi cozdie et totius coz 
p02t8 renum lalTitudinc dolozofa et matricis no 
•cumento. 
Jt % fio nobili vezo n generofa ootna 
f confoztepzefati fpectabilis viri 
jt ipmdendum vtile vtdi cum.v.re 
mediis quibus accidentia quiuqj 
quibus meicftatur connenienter releuari pcflut 
itaque eft capitis Doloz ino2dinato pio 
do affligens ipfam 4) Secundum Vero di Horna 
cbi Debilitas i Digerendo cibu5perqua5magna 
cibi quatitas in ucntofitatespezmutatur et fleg 
mata, Xcrtium vero eft cozdis et totius coz 
pozts oaulitas. {jOuartu eft renii et totius fpi 
ne laditudo Dolozofa. Quitum vero et ulrtmu 
■efi mala oifpofitiomatrictectus quernee a mul 
titudine que ccngczuntnr in ea. (J 
£t pztmu quidem accidens cdtingit in capite p 
colligantiam eius aD flomaebum et fecudario aD 
quibus partibus matezia et vapo2 
multus comunicatur cerebzo et paniculis eius. 
Vndc in toto capite gzauatiuus et ertenfiuus ac 
Detoz. 4t£t buic 
et ,pmdendu omnino credo cuiflis tribus reme 
due.Quo$2 pzimtl eft electuarii indi.5. 
dit.bencdicte fublimatdis 
matricarie st aztbemifie.f .ii J.mtlceatur totum 
et calidii in potu Detur in auroza.et tardetur ci 
bus loozts quinque ao minus .CfSccundus Vero 
inftrumentu eft facculus ifte que calidu fepe tene 
at ftomacbofuo appiicatu5.lx rute camedreos ca 
mepitbeosmete abfeintbii ana.dt.ii. agarici ci 
mini macte ana.f.i.gallie pulueri 
jentur omnia per fe et fiat facculus magnus am 
plectens ftomacbu totu3 et partej ypocundriozu 
Xertiu5 vero inftrumentu eft vtatur pillulis if 
tie De quibus aedpiat omni quarto fero at <j0vna 
inmediate ante cenam qua$t oeferiptio .V* pii 
iularu3 alefangiaru5.5.i .jf.agarici coloquintide 
ana.5J.falis indi.g.v.refozmentur ptllule cum 
miua citom'ozu5azomati3ata.i:cetj. 
vero fecundo pzincipali.f.Homacbi Debilitati 135 
bene fuflidenter putiTum eft per remedia fupza 
fcripta.qmbus mbil aliuD mibi videtur addenti 
nifi % afluefeat fepetnfmane accipere zotula5 vna 
huius fpectq? electuarii oe ligno 
electuarii oe fcmimfo .3M. 5uccari al.5.iiu.cu aqua abfcintbti fiat confccrio i 
rotulis.5.m.et vtatur Vt Dictu cH. <J*Xertiu vo 
accidens fuit cozdis Debilitas et totius c02ports 
,pucmcntes pc2 compalTioncm non abfolutam 
cozdi tpfius aDHomacbum renes et matricem. 
ftt buic quidem acciDenti ,puidenDum eH per re 
media duo .quo2U5 oozemei been al 
bi et rub. ofits De cozde ccrui ba 
filiconi6.5.t‘ . j.iacincti fmaragdi fapbirt3.i. ma 
cis folio2um bafiliconie ana.fj.ltgni aloes gari 
cfil02um cinamomi anaa.ti.margaritarum el" 
Iectarum.3.tii.puluert3entn2 omnia per fe et con 
fuatur in lindone retorta et fiat facculus am 
plitudtnis femiflts et po2tetur fub mamilla fini" 
fira continue adherens. (j Secundum vero ifiru 
mendi buic ,ppofito fuies e electuariu Ixx.lk fpe 
ru clcctuarii D ligno electuarii 
eozdial' Defcriptj & ftaf p0 Hmanf capitula De 
egritudinibus fapbizi iacin 
ci et fmaragdi firupi 
de calamento .J.t^uccari albi .J.iiii. coquantur 
fnrnil 5uccaru3 7 firupus vfqg aD bonam glutincfi 
tatem.oeindc ponantur fpecics et totum Diliget 
inco2p02etur cum.x. foliis auri et accipiatur ex 
eo mane ante p2andium per I:02as quattucr.f. 
.y.Degluticndo ipfum ct bibat poH 
cti maluatict vini vero Difpofitio 
ni confert boc vnguentum De quo fepe fpina eius 
rota a furcula (patularum vfctf aD caudam tnun" 
gatur calido medicer iter confricando vfque aD 
Suem fpine ct fuppenatur panus calefactus et fuf 
fumigatus cum pulucze Horaeis calamite. Jfet eft 
cius Defert ptio.fe olei De vioF citrinis.J.tiit.muf 
ci amb2e ana.g.ii.rofarum fpodit feminis plan" 
tagtnis ana.3.i.fptce nardi ccfft xilobalfami ct 
carpobalfami ana.3.i. cere quantu^fnfticit 7 fiat 
vnguentum mediocris glutinofitatis cum mcDt" 
co refine electe et applicetur vts.<|jDifpcfitiom 
vero mat2icis eius que ,pucnit ab oppillaticne 
venarum emoroidalium a mebzis g20ffis et vif 
ccfis in eadem multiplicatis ell du 
plici p2imu eH .*& feni mete 
altari caflie lignee anltologie rotunde calamenti 
02tgani ameos ana.5J.fpice nazdi.J.i. mirre.5. 
•Vi.bulliant omnia in fitulis Duabus aque \fquc 
aD ccnfumpttoncm tertie buic Decoctio 
ni actu calide infundatur lapis albus rotundus t 
flumis inuentus calidus.exfumoilltue fuftumi" 
getur bcc domina tali fituatione vt matricem in 
gzedi vero fpcciale remediu 
buic Domine opertunum eH boc.lkrubec tincto" 
2um iifdeos enule Aii pulegii 02igani ana.5. 
*y.feminis apii ct petrofclim amfi ana3.ii. fpice 
nardi.3.ii.croci.3.i.mufci.9.i.alccs ifufirper quat 
tuor dies in lucco matrtearte vl’ anbemtfie. j.ii. 
coquatur alces lento igne vfque ao conlumptione 
pzedtcte aque et tnco2p02entur cum co fpccies fu 
p2afcripteperfcpuluen'5ate et fiant pillule De 
omni.3.vi, Jccipiantur g° ex eis omni menfe bis 
3.mi.in au2ora et tardetur poH eas cibus per 
bozas.vi. t bis obferuatis felicitate5 fue termi 
nationis habebit ad laudem Dei omnipotenti. 
De foDa flegmattca p die 
ctale nocumentum in ccreb20 7 p cclligantia3 Ho 
maebi aD caput cum applicatione acci 
dentmXmultitudine Difficrtate malli 
rationis 7 nocumento Dcntiu37 altte nocumentis 
triftts fcnfattonie i partibus cxterio2ibus aintc 
riozibuo capitis accidentiba.Jtc continet fectoncs 
tres. Sectio p2ima efi vnu3 vificas 
etfentiam Dtfpofitionis 7 cHcndcns nccef\ttatc3 fe 
quelle accidentium aD ipfam 7 varietatis ipfo2u 
/ J \ 3ltgentcr examinatis omnibus q 
J I p info2maticne cx f rnoe <1 feriptu 
iracdp2cbcfafiit oifpoiitio gene" 
I Froftviri oomini .Hndree bernar 
* / do cft foda p eflienttam nocumenti 
in cereb2o 7 panniculis interi02i 
bu6 et eyteri02i panniculo etia3 comunicata.que 
quidem non ita ,pprie eft p elTcntiam quinctiam 
per fiemaebi aD caput magnifice ite 
Datur 7 foueatur 7 q2 flomacbus euapo2at mfti 
tudinem fumo2nm aD caput vt paulo poft VtDC" 
£H autem materialis caufa buius fode 
flcgmatica materia locis pzcdictis infufa CU5 p2C 
fentia multo2U3 fumo2um qui fumi licet fccundu5 
ptem aliquam eleuentur a materia in capite con 
tenta fecundum tamen maio2em ptem euapo2at 
a flegmatibus in ftomaco contentis quo2um qui 
Dem pare maio2 tamen fpirat ifenfibifr 
p p020s cranct 7 ccmiiTuram fagitalem pp calidi 
tatem naturalem 2C(oluentem 7 eypellente3 tpos 
et ,ppter raritatemcranei in loco bregmatis etj 
banc cxpulficnem iuuantem <&uc quide5 omnia 
facile videri pellunt fi Diligenter ad feripta et in 
fo2mata infpiciatur. feifpolitio enim tfta mmus 
nocet tempeze quietis et iuuatur ab ea .et necei: 
ab cxccrciuo.eo quia motus C02p02is vapatione 
ao inferius ao caput excitat, materias etiam iit 
capite cdtentas euapaf facit. <Cu g° icipit cxcerci 
tium incipit nocumentum augeri adeo q caput 
coeptum Detineri fubtilta nocet ci .imo necelTe 
e ip!ii3 dtfeoopiri vt melius tranfpi2are poltit qd 
cuz}pac.(fl2iiQD vero materia in capite continea 
tur Denotat nocumenti pfeucrantia.Jf t q etiam 
p colligandam fe babeat bec Dipofitio a Horna" 
cbo ao caput appet eo quia tcmp02e quo Horna" 
cbus non bene Digerit ct quando ventofitates in 
eo et intertime congzegantur.tunc pzimo efficit 
bic mozbnc. 3lDbuc etiam quia poH afTumpttone 
cibi alleuiatur.licct in pincipio aliqualiter infla 
etur caput que tame inflamatiocito remouetur. 
Ctluco autem materia huius mo2bt flcgmatica 
exiliat apparet ex priuatione fenfattomelitis 7 a 
maritudine 02is vel Dulceoinis aho2um fapozu 
calidas materias fignificantinm.£t iterum fleg 
ma falfuj frequenter fpuit.cuius quidem falfedo 
ex fumo a materia colcrica eleuato vel a 
mixtione modice quantitatis colere cum predi" 
cto Hegmare.iJdbuc etiam q materia flcgmatt> 
ca fit appet ex frigiditate gramtatect rcumate 
aD oculos Dentes et maxillam finiltram pceptas 
i&uoo etiam iuuamentum peipiat bic nobilis ex 
mo2a in aere frigido et tempore anni frigido fa 
cile Declarari poteildicet enim roozbua ille mate 
rialiter fit fztgidus.cum actuali tamen calidita 
cc fociatur.que ,pucnit a multitudine vapozum 
qui generantur in cczeb2o.et qui etiam ciiundut 
ab infeno2ibu8 partibus aD g* 
vapozes tales exiflunt actualitcr calidi percipit patiitte tnflamationem et caliditatem 'augmenta 
tas.cum Vero vap02es.1Hi refoluti funt.certat p2C 
dicte caliditatis fenfatto ct 2emanet effectus a 
materia flcgmatica p20uem'ene cogens et incitas 
ipfum ad tecturam capitis cum caputco vel bue 
to.«(£r quibus facile Deduci poteftjquare iuuad 
ipfe ex mediocriter calefacientibus caput et noce 
tur a vehementer inflamanttbue et 
bus.ilXDedtocris emmealiditas a virtute Diri 
gitur melius aD Digeflioncm et expul 
vero caliditas nocet magis va- 
p02um #titatem augendo # confumendoi £x 3 
bus iterum facile concludi potefl Difpofitionen? 
iftam eflie complicatam ex malitia complexionis 
frtgioe et calide vnius potentialtter et alteziue 
vero concluDt potefl qua 
2e nocetur a cibis et potibus calidis. Ouarto 
quia legumina nocent eo quia ventofa. crDutnro 
intellegi potefl quare et motu capitis ad diuer- 
fas Differentias pofttionis nocetur .eo quia ex tali 
motu agitantu2 materie et cuapant magis.S5ex 
to quare calet frons .quia fumi illi funt huius eff- 
etus caufa * (pEt feptimo Videri potefl quare nd 
fudat caput, eo quia vap02es illi p2tmo infenfibt 
liter tranfpirant q> in aquofitatem fudo2ale3 con 
uertanfur. CpEx quo» etiam ftldamento facile in 
tclligi potefl fricationem capitis effe iuuatiuam 
et pecttnationem .Similiter etia intelligi poteff 
q> vap02 materialiter aD hanc egritudinem con 
fictendam concurrat pp2efcntiam iectigationis 
in fuperftcic cutis copzebcnfe.Cf £t vltimo facile 
tntdligi potefl tuuamentum fequt ex potu pillula 
rum De mirobalanis* educunt enim materia5 mt 
no23tme ct fua fltpticitate Vaporatione? .pbibet 
Accidentium ante que fibi cueniunt reddere cau 
famnon cfl Dtfftctlc.cum enim materia multi 
plicatur in capite comunicatur in ,p fundum eius 
a frigiditate continentis pte fttpertorie eius ex 
pulfa aD oculum lac rimas accidere contingit. < 
$um Vero non nulla eius pars pellitur ao maxil 
lam mafttcatio conueniens.Cffix par- 
te vero materiei que confert aD Dentes nocumen 
ta in cis contingere efl nccerte.aflbalam igitur v 
plicando Difpofittonem videri potcfl.ij 
buius nobilis efl foda.i.lefio rl oftcnfto in mcb2is 
capitts.vt in cerebzo in panteuf interi02ibus et i 
exteriori' et cuti3 capitis et cfl eg2itudo per eflen 
tiam magia in p2eaictis pa2tibus.licet non leui 
ter per colligandam flomacbi aD caput talis Dif 
pefitio foueatur et tnteuoatur vt fupra pzcmilTu 
e Jft ex boc vltimo colliget) efl .q cura vnius dif 
pofttionis compleri Debet ex conuenienti regimi 
ne per fex res non naturales et per conuenientes 
me dicinarum exhibitionem vt Deinceps fequtt 4 
'Sectio fecunda ponit’ regimen bufus Difpo 
fitionis p*comienientem aDmim'flratione5fexrc 
rum non naturalium .et continet capitula fex* 
fCapitulu p2imii De regimine buius Difpofttio- 
nis p aerem. 
Igitur bumectatio eius conuerfatio etmo2a erte 
deb31 climate regione ciuitate loco ct camera ao 
caliditatem mediocremamo cd parumper a me- 
diocri caliditate aD intenfam eleuatis Siccitas 
vero in omnibus bis Debet eflie caliditate intenti 
qupD conuerfatio influpbis ficcis et fi- 
milibus .loca btfmida loca terranea bumfda fri 
gida et ventofa fumoperc euitandoauxta qu02il 
regimen ctianuaput.et,pp2ie poli cuacuationc 
conuententez caltdu conferuari Debet tecturae ei 
«e babendo fuffultas pellibus et cortibus variojs 
autdcpellibus agninis et fimiltbus. 
£ Capitulum fecundum De regie ipfius per mo 
*[ tumet quietem. 
fce motu autem Dicendum.# motus rt) nunc et 
cprcrcitia non lunc eidem ccmnenientia et pprie 
quia aflumit nocumettum ex eie.g0 qutefcere meli 
tis eff ei Donec materie eius,eg2itudinie conueni 
enter Digerantur et euacuentur.tunc enim excer 
citium fibi conuenfentiffimum eflet aDr excitanda 
caliditatem inatam.et mater ferum 
multiplicationem et aD confumendum et diuerte 
du vapozes qui cotttdie aD caput eflundutur. 
Capitulum tertium De regimine p fom 
n nu et vigiliam. 
fctatmitfo medioc2ts fn#titatcconuemens e ei 
cum ipfa rigoret virtutem animale et fpiritus ei 
dem ftjtentes.ee faciat aD bonam Oigefttones ma 
terierum que in capite reperiuntur et in meb2ts 
infcrio2ibus.longa autem D02mitio rt excedens 
menfuram feptem vel (ex b02arum non videtur 
mihi eidem erte conueniens nifi aD oppofttum jp 
mouerctmeconfuctudo quam etiam carigeie 
vellem interpellatis fubtraettombus oozmitdis 
longe, longa enim oozmitio materias in ca 
pite multiplicat .ppter attractionem carum aD 
ipfum que fit ex reupeatione et vnione cal02ts tc 
poze Dozmitionis. tteltquo autem tempore p2ed 
mcnfuramjMctam vigilare melius eft eUfDebet 
autem D02mitio eius femper fieri capite notabi 
liter deuato et inchoari fuper Dextro latere p2to 
a quo fiat permutatio aD (iniflzam pofl fomnum 
p2imu.et ab eo iterum fuper De*tru5 latus reuo 
lutio fiat. CfRefupinus autem Decubituaomnino 
non conuenit. Decubitus autem fuper ventre ante 
ziori factus conueniens effet ei.et .ppzie quando 
flomacbi lefionem in appetendo Digerendo et vc 
tofitates multiplicado pctpit. 
| Capitulum quartum De regimine buius (ode 
■i p cibos *? potus. 
Cibo2umetpotuum laudabilium qto 
magis contrarium multa quantitates omnino 
euitare Debet, palam eff# naturalem caliditate 
flomacbi furtocando minozant et extingunt,2De 
fura igitur ciborum et potuum canonica eff que 
efficit non in flomacbo g2auitatem vel extenfionc 
faffldtum naufeam abbominationem vel fimtlia 
iient potus menfura conueniens eff que in floma 
cbo non natat fluctuat vel eff caufa rngttuum.59 
p2imi De regimine per cibum et potum* 
etiam tempoze quo verus et non mendofus i fur 
git appetitus a cibi affumptione Defiffendum eff. 
iollerareenim famen ffomaebum putridis re 
plet bnmoitbus vbi fup za.fiue fit eo quia tempe 
famis intenfior facta caliditas bumo2es aliunde 
nociuos attrabat aut illos qui i flomacbo iueniu 
tuz extzaneet et cozrumpat. 
a Capitulum quintum De regimine eius pcz ac 
f cideniia anime* 
minime etiam accidentia faptenter moDerario 
portet, licet enim aDuentu melie vel incurfu in 
tpfam aut in iram vel indignationes copzehedit aliquando innamenttim fequi vtretulit.hoc tame 
fieri non videtur foze 2ationale nifi qz tentpoze 
partionum ebulitioncquada5 in humoziba 
fact3 fiat Vapo2um confumptio vel Diminutio vel 
4phibitio afcenfionis eozu5 aD caput.maius tame 
nocumentu5 ex talibus palTionibns 
fequi Decet pp aD quam fequitur eua 
poratio 7 extraneatio btio2U3 q pp confumpti<5c5 
ipforum.3n fumma igit fi qua funt anime acctDc 
tia p que fiat fpuu5 motus oc circunferetia aD ce 
trum que non valce repente 7 foztiter poffuntfie 
ritalia iuuamentum afferunt vt pzedictu5 ert feo 
longe melius ert niti vel inffaK anime pafiiomba 
lettficantibus confdantibus haliter anima letau 
tibus q oppofitis. 
| Capitulum fextu3 De regimine qualitate cibo 
« jp 7 potuu5 7 qtio0 et qlid funt aDminirtrandi 
tf>ort'hccautem in aDminirtratione cibozum 7 po 
tuu3 amplius fpcculanDu5 ert qurqualce qualiter 
7 quando conueniunt.fi Diligentez infpictaf fun- 
Damentu5 in capitulo pzimo rtabilitum videbit 
confideranti q 03 cibos 7 potus efie mediocriter 
calidos amplius autem cxiccattiios apitiuos ma 
teriezuao inferioza Deriuatiuos.25imiliter etia 
p operationem vel Virtutes tertiam vel quarta5 
ftomaebum 7 caput relpicerc Debent tales cibi et 
potus omnes.3gttur vtatur pane puriffimo conue 
nienter cocto 7 habente fermenti <|titate5 ampli 
ozem q comunis pam's.f£t fi quidem quandoqj 
pcepta fortitudine flomachi acciperetur pania 
oppirus.i.pazumTui furaceue couemcs efiet/fra 
nem autem a3t‘mum antiquum bumidumexnflii 
aut non bene coctum omnino vitet.Carmbus au 
tem vtatur pulinis vitellims cartratinis iuue- 
mbus et non antiqm'3 et mediocriter pinguibus 
(Utatur etiam carnibus filucftnum aFtum.vt 
p02um apzi et fimilium.omnium enim animaliu 
carnes fuu5 utetnm longo laboze venantinm fiue 
dc ped itantibus aut volatilibus fint.omnino cd 
ueniunt. bis vero que elegantiora funt ali 
ts .funt ficut carnea ga3elli.i.capzioli vel Deme-' 
rtta capzctt.i£x volatilibus carnes fa5ianozum p 
dicum rnerulozum et minutarum auium aliaru 
quas confuctudo bfe victui condonauit humano. 
‘tgpiie carnes colttmbcp Domerticozum vC 
filuertzium qui meliozes aornniu5 
animalium in aqua Degentium euitandue ert vfus 
indicando a materiali caufa egritudinis etiam a 
porteriozi .quia nocumentum percipit et vfu CC52 
fipi tamen quandoque opoztunum efict vti eis cd 
placentia nobiltu aut ex pzecepto legis nreitt pii 
cium vel limilium vius alTatozum magis $ elixo 
zum.quicum aliquibus aromatibus medtocrit 
cddiantur cum feminibus Vel foliis vel pFueribus 
plantarum rtomacbalium vF capitalium vt men 
te feniculi pctzofelim' maiozane betonice faluie vF 
fimilium.Sint autem pifces omnes foliDaru car 
nium et non fint antiqui vel ctate 
pua Degentes.feo medioezes inter p2imam et fe 
eundam etates Dictae. &e meliozibus autem fiit 
tozrentine ozade mcnulc zombi De maritimis 
lucii aut 7 fibi fimiles D fluuiievel lacurna /Jde 
ra autem inconuenientia eidem funt omnia 
frigida et humida vt lactuca endiuia fpinacbta 
portulaca citruliaicumercscucurbite.et pepo- 
num vfus et omnium aliozum fructuum materia 
liter ctdfectuiefangmnemaquofmn generanti 
uni vitari Debet.licet erum tuuamentum aliqd 
pnpiat c% talium ole£ vel (ructuu$ vfu. eo quia 
ventrem eme emolliunt et lubzicant <8o2tius 
tamen nocent ei materias frigidae multiplicado 
et vapezes multoe effundendo ac caput 7 ,pp2ie 
in fructibus boc attendi Debet .flibil enim eque 
Vapezofum ert ficut fructue ya teztii capitulo d 
catarm colligendum J3>e oleribus autem illa que 
conucniunt funt ficut tacte du De ptfcibus efict lcr 
mo et alte et ia fimiles 7cetj/?ftape vel bozago q 
multum ventofe funt.non funt ei conucmentia. if 
Caulibus autem aliquando vti potell .ct aliis fer 
culis herbas recipientibus .legumina ett‘a5 ota 
Dimittere eozum vapationem. licet 
bzodiis eo£ aliquanDo vti his autem 
melioza (unt ficut cicera rubea confzacta 
far et pannfcum et fimilia.Ctiam pafliles cibos 
euitare opoztet.et maxie recentes. 3Jti vero mi 
nutellis et fimilibus cibis partilibus folerti indu 
flria cu fermento laboratis et exiccaris falteni v 
ti potert quales funt ht» qui a regione ftculozum 
ao nos aut DimittamurII 
$£>e fapozibus autem vti potcfhs aceto ct agzcrta 
ct fuco azantiozum raro tamen.limonu aut fuc- 
cus ct fubrtantia mihi placent magis ,ppter exic 
cationem et aptione quam babet.fclacet ctta mi 
bt er ,pp2ie poft mundificationc; finapifmi medi 
ocris vius .JDiiue etiam mihi placent ,f\ape aut 
condite aiam conuenientes funt et maxime argu 
mento fumpto a condimento ca$z Coztex autem 
arancti etiam conuemt. Cucurbita vero confe- 
cta etiam Dimittendaeft.Cibaria lactictnia oia 
omnino fugiat.Cafcus vero mediocriter exiccatp 
et mediocriter actquus conueniens ert ei 7 ,ppzie 
port cibum ctta in condimend alTuptus.et ft Decii 
naucrtt ao aliqlem falfedinem melioz erit q fi 
fuerit dulcis vel falfcdtne prtuatue.&c confectio 
nibus funt Jtcut confectio De phirticie fiue pineis, 
eo quia grana pini nocent rtemaebo tertta tertii 
capitulo De iuuanttbue ct nocentibus eidem. Cf 
£tta audlane condite placent mihi ct confectio d 
amlo et anamemo et cu.33.et galanga et tragea 
grolia ct imperialisconueniunt ei /jCoziandri 
vero confecti vfus non placet ,pprcr frigiditatem 
eius et ,ppter nocumcntu qucD infert rtupefaciedo 
mfi bene cozrtgatur. ct Difficile ert ipfu bene cozi 
gi ab apotbccanis.Xilobaifamu vero conditu.55 
et fimilia mihi bene placent.et pipzie mtrobaU- 
no$2 viu in mane laudare5 accipiendo vnum ta- 
men Dando ctbu port ipfii p gncp bozae. 4j 
fyc potu autaque vfus multus enirari Dcbct.7 fi 
couluetudo longa duceret ao oppofitum melius 
efict aquam ellc pzccoctam et panlatine qtita' 
tem etus minozari.tleque enim aliquis conucnit 
et potus qui infrigidando ct humcctando rugi- 
tusct vencofitares generando noceat rtomaebo 
igitur potus eius fit vinum colore album vel au 
reum fiue cercfole«5 non valde nigzum fubrtantia 
fubtile potentia medioeziter fapoz leuiter dulce 
uon ponucum vel acre. Quantitas aut aque 
•conmffcende (ibi fit quarta aut tertia pars fcdm 
regimen a dilcrcta cognitione ,puemena 'zcecf. 
i©ectio tertia De regimine huius fode p medici 
nalia contines capitulu vnu in quo oiucrfa ponutf tnftrumenta medicinalia ,p cura huius Difpofttio 
nie neceflaria 
fce regimine wro'eop que per medicinae fieri 
opoztet vioetur mibi fic efle. p2to 
q> omni vere et autumno conuententer purgetur 
euacuatide vniuerfali .caput tamen et ftomaebum 
magis refpicicnte.it modus purgationis terna 
ite talis ene Debet. 2Dcrtfc apzilis Vel martii ■bo 
23 a fexta Diei tfcp ao vigeftmam cerciam nout 
lunaris accipiat hoc min02atiuum.IV agartet t' 
lecti.5.ti.553.i.aque faluie aque mente ana.J.ii. 
reubarbazi infundaf 
omnia ftmul per vnam Die naturalem.Deinde ca 
lefiat in auro2a et conuenienter exp2imatur ■? co 
letur et colatura illa incozpo2etur cum.3,vt.yere 
friHi Defcripte 70 terapetice capitulo De cura 
plenitudinis malis flomacbi.et tardet ctbu5 pod 
alTumptionem Imius p fex bozas p2emittcdo pof! 
quintam Ixizam alTumptionem vniua cyathi ma 
ni De pullo cum 3uccaro calefacti tempoze 
byemis autem Debilitatis pezcepte. Icmp02e 
vero edatis et fintitudinie domaebi loco eius ac 
cipiatur aqua ozdei CU3 3uccaro tantunde3 et fi 
militer tardetur cibus quic® bo2te.(Jdtfaucrur ip 
fum octo Diebus continuis.ltem tepoze quoaflii 
it digelliuumfi effet ftiptienevent' accipiat pa 
rum ante cenam Vnam pillula alefanginas Dcfcri 
ptiene 3Defue at loco eius accipiat clider boc.1V 
Decoctionis malue blete et mercuriaT lib.ij.olei 
comunis. rubei calTie fiftu 
le 303,5. v.yere fi vellet vti boc 
difleri tempore calo2t'e loco olei ponendum ed 0 
lei loco yere.J. J.elcctuarii oe pfi 
lio vel alterius fibi fimilis.Sfcceptandi itaque*oi 
gediui Defcriptio ed talis.1V mellis 
rupi De calamento.?, y. aque abfintbii.?.t.y.3que 
betonice faluie ana ,?.i.mifce et calidum totum 
itaque ofgcdtuo tnmedtate 
pzedtcto euacuetur mater ia cum iflis pillulis. 
TV pillularum De yera maio2i3.u.pillularu5 
cbiaru53,t.refo2memur, pillule.vt.c113 aqua vf 
firupo De yfopo et Detur i auroza obferuado pod 
eas omma.que in aflumpttone minozatiui fupza 
feripti obferuari oebere fupzafcripta funt.Jfuacu 
atio vero tempo2e autumnfficnda poterit effe ta 
lie.1V firupi acetofi cdpofiti.?.i.firupi De dicadof 
,?.y,aque violarum betonice abfintbii ana.J.t. 
mifce et accipiatur calidum et obferuetur pcft ip 
fum ea que fuper alio firupo feripta funt oblerus 
ri Debere Mezum fi tempo2e autumni geipezet 
plenitudinem domaebi capiWaut vtriufque ft-' 
mul vel totum.bonum effet ante Digediuum pze 
dictum p2emittere minoratiuum tale*Tk electua 
rii oyafinicoms.5.i.electuarii indi.5.y.accipiaf 
cum aqua faluie calefacta obferuatts bis que 
ta funt in alio.it Ii velis mino2atiuu5leuius ac 
cipere.2fccipe3.ti. De yera compofita 
cu3.y.pillularum aureay. Accepto itaque Dige 
diuo pzedicto accipiat boc piis 'eradicatiuum 
.IV? pillularum De yera compoftta3.it 
auari ponderis reornentur pillulecum firupo tf 
fticados,et pod eas obferuentur omnia que tn pri 
mo mino23tiuo feripta funt. itaque 
bis euacuattombus tempozanet'e.,pcedatcu5 bis 
it p2imo vtatur confectione bac accipiendooe 
ipfa.JJ.pa52 ante cenam m fcptimana.1V fperu 
Dyamufci Dulcis fpeciezu Dyambze ana. j.t,fpccfc 
rum 3 ijuccari albi.|.v.fiat con 
fecrto folida cuni aqua mente.ltem vtatuz boc pT 
uere ex quo bis faltem in feptimana 
locii bzegmatis quando vadit ao lectum ponedo 
De eo quantum, effent rquattuoz gzana fruenti. 
ligni gzana'. v.floraciB calaf 
te fandarace rofarum laudani flozum 
roziB marini3.ii.fiat puluis (ubtilie. 3tem fepe 
odozet bunepuluerem quem in findone ligatum 
et funt gzana tincto$s 
.5.1 J.maiozane ficce rofarum ana.5.ii.ligni 
cs folii ftozacis calamite ana.5J.f1at pulmo fub 
tilis 4; 3tem fi abluit caput quoo oebet elTe ra 
ro .fiat lixiuium eius ex aqua in qua pzius buli— 
ta fuerint ifta ante pofitionem affari 
calami aromatici ligni aloes moiozane ana.3 J. 
et femper fiat eius ablutio cum fapone aromatico 
et exiccetur condecentcr caput eius .4] 3tem ao 
confoztationem capitis et flomaebi Vtatur fepe e 
lectuario De ligno aloes Defcripto ab 2fwccna S* 
cande fuma prima et accipiat exeo in 
J. abfque potu et cibo per tres bozas.ff fit ao 
banc intentionem etiam optimus eflet vfus.j.i. 
optimi metridati et confectionis De tribus pf 
peribus .20i rabiito aut Defcriptio et multu5 lau 
data ponitur in libello aD &montbeum et eft cd 
fectio De tribus piperibus oeferiptione tertia qui 
vide ibijricationcs etiam et ligature inferioxii 
partium et bzacbiop ftricture interiecte frequeit 
ter conuemunt.3?imiliter et ablutiones extremi 
tatum inferiozum facte cum fzodibus faluie be 
tonicerozifmarinicalienti pulegiiet ftmilium 
conuenientes funt.Bdbuc etiam fi aliquando 
putpurgitl fecerit trakndo aquam maiozane in 
qua prius Decoctum fuerit aliquio De ligno alo 
es calefactam per nares eius boza vefperarum ef 
fet ei vtilejomentatio bona ,p maxilla et auribz 
fuis ftenda tempoze quo zeuma DefcenDit aD 
paztes illas e.Bc calamenti pulegii ftteadoe ara 
Dici betonice yfopt feminis aneti ameoe 
om 
nia et calefiant in tegula leui igne et impleantur 
facculi eius et fuperiaceat ipfis. |] Compofititm 
bonum ,p reumate aD oculos et lacrimas eozum 
bi fief De olibano.5,ii.lt’gni aloes rof.ana3.i.acj 
celtdonie aque berbene rute ana J J.fiat coliriu 
De quo in oculum eius vtruque ponatur gutta v 
na vel Due ter vel quatter in die.4|1bzo 
te vero aD dentes eius fluente fiat nec Decoctio q 
reuma ,pbibebtt et collectum refoluit et Dentes 
cozticts radicis capparozum cor 
ticis radicum mozi balauftiap ana.3.ii.55. cala 
mi aromatici peucedai piretri ana.5.i.fe.iufquia 
mi al.cozticis mandragoze ana3.i. flozu roris 
marini3.iiii.coquantur omnia in vino mediocri 
rubeo ftiptico vfqj ao confumptionem medietatif 
4t oe bac Decoctione calida fepe in oze teneatur 
et collutio ex eo fiat et erit ei tuuamentum fubli 
me.ao pzedicta,*fc)ec funt que mihi in difpofitione 
buius genezofi vizi melioza vifa fuerunt que om 
nipotensaltilTimue aD fanitatem eius feliciter 
Dirigat ame 7cetJ. 
| Confilinm De foDa a materia frigida et bu 
mida complicata cum gzauitate ct tenficem mufcults colli et (patularum cum laffitudinc 
ct impotentia earum aD motum ,Dolo2e renum 
priuatioe fecuditafj et Difficultati antelitus. 
s, * n. / r 
__ \ Vectabilis vir quidem De milt- 
tari et celebezima pgenie nobi- 
K** oe 95abzognano oe patria aq 
lagenfi Dominus Urbanus rnulq 
V 9 oiuezfis et g2auibus moleflatur 
egritudinibus et accidentibus quo£ 
Vzimum eft capitis gzauitas vel gzauatiuue do 
loz totius capitis et majcime pofteriozis partis 
fecundum vero accidens efl grauitas et tenfio 
in mufculis colli et fpamlarum et omnium aoia 
centium partium. CJTertium vero efl lafTitudo q 
dam vel ipotentia aD motum omnium partium 
fpatulazum et (pine vfc$ aD finem eius intantum 
q cum conatnr excercitari fe" 
dens fuit notabili tempoze.efl ei Difficille multu 
ezigere fe ipfum et flecti aD Differentias pofitidt3 
in motu neceffarias. {[Quartum ve- 
ro accidens efl renu$ extenfiuus Doloz et gzaua 
tiuus qui quandoque comunicatur etiam vfque 
aD anebas. fT Quintum vero nocumentum 
efl inepritudo aDefte fecundum ctia? cum mulie 
re .pliffea nedum q cum flerili {[Sextum vero 
accidens et vltimum efl Difficultas anhelitus qua 
fi femper aliquante moleflans ipfum dato q non 
raro habeat intentiones periodicas quibus ma 
gis ingenter moleflatur. et ,ppzie in ambulando 
fcalas vel montes afeendendo a fic De aliis. (I 
licet iflis accidentibus non nulla alia fint com 
plicata accidentia velut multitudo (putaminis*# 
bilitas Digeflionis multitudo Ventofitatum con- 
gregatazum in flomacho ct toto ventre inferiozt 
t>cc tamen tria et alia accidentia eundem modu 
habent theozie cognitionis et curatidif eozu3 cu 
Dependeant fere omnia ab vna pzimaria et zadi 
cali caufa.vt inferius Demonflrabif. foec in fum 
ma videtur efie huius generofi viri Difpofitio con 
g2Cgata et coppulata accidentibus iam p2ceftctf 
®t aut pzedicte Difpofitionis aliquid fcientifice 
haberi pofTit .pzemittendum pzimo q cerebzu5 
huiust viri Declinatur a medio generali et fpeciffi 
co iDefl cerebzo per augmentum humiditatj excei 
lenter ct frigiditatis quam credo in co accidenta 
liter acquifitam efTe <jSt pzimu quidem hozum 
ex multis Declarari potefl fignis oemonflratiuis 
-tt pzimu quidem efl mollities vellcnitas cutis 
capitis colli et omnium paztium faciei. CfSe- 
cundumvero efl ex fuperfluitate humiditatum 
que generantur in cerebzo eius ,pptcr frigidtta 
tem acquifitam etiam ex multarum humiditatu 
Dominio et quia ifla duo inui 
ce5£eciproce fe aDunantCjJzigioitas enim mai- 
oz q Debet reddit tpfu humidius q opoztet.ficut 
econuerfo bumiditas maioz q Debet reddit coz- 
pus frigidius q opozteti^8 teii ca° de complodo 
ntbus .Apparet autem humiditatum augmentu 
ex abundanti expulfione earum per (putum p 
nares et per oculos ita vt etiam valde facile ao 
lacrimandum pzomtus Xertium fignu 
pzincipale Deducitur augmentum humiditatum 
.PPfer ipfum valde facile pati et permutari a ca 
liginofo et pluuiofo aere.,ppter facilitatem tranf 
mutationis a genere ,ppoztionali. (T £t quarto 
boc ,pbari potefl ex .pfunditate ct longitudine fd 
ni et inclinatione ao ipfum.tpE't quinto iterum 
cx inuentione et fractione ventofitatum in capi 
te fuo que multiplicantur inter concauu? cranei 
ct conuexum Dure matris .ficut etiam inter am 
bos paniculos ct inter concauitatem eorum i con 
uexa5 cerebzi partem .ita q etiam per venas ct 
artarias oilTemiatas t cezebzo et per rimolitatj 
cius multiplicantur ventofitates vfqj ao ozganii 
audituset caufant in eocozruptionem operatio 
nu et fomnitum tinitum fibilum et fibi fimilia 
£t texto et vltimo Dominium multarum bumidi 
tatum in inferiozi parte capitis et lacuna et co 
latozio que non facile poflunt effe caufe oppilati 
onis aut claufionis colatozii.<ppter quoo non le 
ue incumbit fibi periculii apoplexte et aliarum 
Oifpofitionu5 fibi ,pximarum.1blura alia potmlle 
adducere figna augmentum bumiditatum ut 
fuo cercbzo oemonflrantia. fco ifta fufficiunt fi 
beneppendis .quoniam aliqua ipfozum fumpta 
funt a lubflantialiter inberentibus alia ab opera 
tionibus ,et non nulla a cafibus {JQuoo vero i 
Viro illo natura cezebzi complexio fuerit cali 
da ex pluribus oeduci potefl ftgnis. qz bene 
carnolum efl caput facies et omnes partes eiuf 
Sfccudo quia bene colozate fut partes.Iertio qz 
efiufionee cum fua bumiditate calide funt actu. 
jQuarto quia valde facile fudant partes capitis 
filuinto quia etiam tactu calide pcipiumuz.licet 
remilTe. isexto ex mobilitate in opinionibus et 
opezattonibus wteriozum fcnfuum.vnde ex iftis 
obaretur augmentum caliditatis in cercbzo 
oferum quia luperius oixi et iterum affirmo 
complcxfiDne cerebzi eius frigidam elTe faltem p 
mutat lue .ppter augmentum bumiditatum in 
co.Jdeo facue pofTunt folui motiua iam Dicta. cr 
JDicendo ao pzimu licet fit in co carnofitas 
non tamen ell vera carnofitas. feo a fangnie mt 
to flegmati comixta genita. 4f £t ao fecundum 
negandu5 efl q coloz eius fit verus ct viuaximo 
mixtus ex eo ct fubalbido .tf it aO tertium oi 
cendum ell.cp caliditas repzcfcntata per bumidi 
tatee efl valde remifla et agzegata ex caliditate 
innata % aduentitia a mulus.vapozibus ao ca 
put eleuatis ipofita.Jf t fi fudat non efl quia mate 
rta fit calida.feo quia fubtilis et aquofa cui pa- 
rum colere cdmtxtum efl.i(fj£t ao quintum iam 
dictum efl q remiiTa caliditas potius argu- 
it frigiditatem $ caliditatem,ppter tertiaj me 
furam calozis mucntam A\ i-t ao fextum oicit 
q mobilitas in opinionibus et operationibus fen 
luuj mtcriozum ,puemt a multitudine bumidita 
tisozganozum et fpiriruuj et multazum ventofi 
tatu pzefentia. /Cluar ex omnibus congzegando 
videtur fecurius ei (e oieendu q cerebzum buiuf 
viri oeclinat ao frigiditatem ct bumiditate5 mf 
tum tntenfam zefpectn fue fi iuue 
nilis intellectus fubtiliari vellet pollet dicere 
# cerebzum eius cflet frigidum frigiditate acci 
dentali iam Declarata et caliditate naturali./pe 
bumiditatis autem augmento eius nullus babet 
Dubitare it ex bozum fundamento facile falua 
rt poliunt omnia accidentia que in boc viro appa 
rent.£t pzimo quidem gzauitas capitis .puenit 
a multa bumiditate gzauitate.£tiamquia frigi 
ditas debilitando calorejj innatum et pmutado completionem et fubftanttam fptrfam; cft cati-' 
k vt guitet caput eb magis cp leue fiat,&t 
facile eft videri caufam gzauitatts ideft 
tirn' Dolozis parttum colli (patularum et aoia 
centium. SDateria enim frigida et bumiDa in 
merfa mufculis paniculis et ligamentis cft cau 
fa illius accidcntis.Xertii vero accidentis caufa e 
Debilitas in omnibus ozientibus neruis a fpodi 
• libus colli vf<$ at) infimas fpine ipftus pa2tes 
< JfDaterte enim cum hoc q infrigidando fubito 
alterant etiam humiditate fua laxant mufculos 
et neruoe a nuca ozientes per quoD non funt 02 
gana conuementta virtuti at) motiones 
das fecundum op02tumtatem.*fturfus ite2um n5 
eft Difficile intclligere caufam nocumenti in Veni 
bus eius C[2?unt enim renes eius multo flegma 
te plent cp quandoque caufa effe Debet Difficultati 
mictus ,pprcr frigiditatem ipfius et ventofita 
tem ,£t iterum mala completio frigida cu$ fleg 
mate illo cft caufa Doloris extenfiui et 
ui rap- 
tione Decurfus ctatiui nen Dubito q in renibus 
eius genite funt arcnule multe .imo et lapilU'4 
Caltdttae enim vincens agens in materiam illa 
frigiditateet vifeofitate fua aptam indurari 
valde facile terminat ipfam ao lapideitarem.vt 
colligendum eft exis® tertii capitulo De genera 
ttonc lapidis in exozdio eius .ct bcc poteft effe 
accidens aliuD confecutiuu3 aD Dilpolitionem vl' 
nocumentum quartum fuperius 
te2 bec autem intellige q fi materia illa Diu 
geretur in renibus Dcl02cs extenfiuos faceret et 
tam fecit in ets.lft fi materia illa a venis et arta 
riis effufa colligeretur in cannofa parte rcuu5 et 
po2ofitatibus eo2U5 valde facile apoffema gene 
rarct in eie.biis em'3 modis apoffemata generat 
vt colligendum eft tertio tegni parapbo illo.picu 
lum eft effundi in medias regtenes.tjBi autem 
materie tales a putredinali ealiditate euerteren 
tur tunc valde facile CU5 boc q generaret feb2es 
pmixtas in renibus et in p02ts V2inalibus exeo 
2iatione3 vefice efficere pollent,Olide ex iftie quot 
et q arduis piculis bumanu3 genus cxpofitu5 eft 
3lt vero iterum circa fextum accidens p2inci 
pale non leuius fpcculandti eft .itft eni De fecretis 
nature indiutduu non effe fecundu3,opo2tet enim 
fecundttate3 ccfequi Debitam Difpofit6ne5 comple 
jcionalem et ccmpofitionale5 mcmb202U3 que ge 
«erant inffrumenta 7 materias gcnerationis,p5 
autem q inftrumentu3 generationis p2incipale 
effcctiuu cft fpiritus gignitiua aggzegatue ex ani 
mali vitali 7 naturali fpiritibus. JEpoztet igit' 
bec meb2a effe Debite Dilpcfita filicet q cerebzu3 
et epar fi Debent generare fpiritum vitalem a ia 
le3 etnaturale5Cxquo2ucmniu ccmixtione fit 
fpiritusgignitiua nominatus fiue huius genera 
tio fiat p ocurfum et comixtione3 vtriufque triu3 
ao invicem fiue fiat p alteratione3 ipfo2um in 
fimnl fiue fiat p ccnucnicntem ccmtxtione5 7 traf 
mutationem fubftantialem vtriufque illo2i1 triu5 
p quam co2rupantur 7 tranfmutctur in alterum 
ficut in qualibet vera ccmixtione neceffarium eft 
fieri.Co2rumpuntur enim omnia que ccmifccnt 
fuple vera ccmixtione p2imo De generatione in 
fme.ct tu confidera quia ifte eft punctus eximie 
fpcculauoms.Ccceffo em'3 cpcztet Dari quar 
tum fptritu5 in cdpczc humano pfecto.ct non 02 
baro generationis 7 pductionie fui fimilia .cntt 
apto tamen non elTet valde Difficile tenenti tres 
effe fpiritus neceffarios aD indiuidui bumai colit 
tutionem.quartum uero fpiritu cffe aD fpecici co 
feruationej.et p2tmi quide5 tres vitalie anima 
iis et naturalia fpiritus nominati funt. quartns 
vero gtgnitiuo mlcupaf .ffltrum autc5 hic gigniti 
uus fpiritus generetur incozdeficutipiritus vi 
talis generatur in eo que5 pipatetici tenent effe 
quodammodo materiam animaliset nattualfc 
aliter tamen 7 aliter mcdificatoru in cerebzo et 
epate vt fimul concederent Xlriffottles et philo 
fopbates medici non eft bic magna cura. £Dmneo 
concozditer concedunt q aD Ixx vt fpiritus fiat 
infirumentum conueniens anime fenlitiue et mo 
tiue neceffe eff ipfum recipere p2ima perfectione 
in cercbzo et ita Dicunt De naturali fpiritu q ipfe 
recipit vltima5 perfectionem in t ita con 
cederet q gignitiuus fpiritus Vltima5 recipit g 
fectionem m vafis inuolutie fecunduAiffotileg 
et m felliculis medicos licet oziginalit’ 
habuerit p2incipiu5 fue i quolibet 
tnebzo p21nc1palt.ee boc quidem colligit expzeffe 
ap2incipe3txutertiica°Decaufis fpermatis cu3 
Dixit q opoztet vt ei filicet fpermati et gignttiuo 
fpiritui infit ex omni principali membao fons et 
qt5 ex bac materia videt confcqut 
co2relaria plurima. q fatui ametes Ilo 
lidt et melancolici raro generant et \xc pp Dtffe 
periem in ipfis eg2ttudtbus neceffaric inventam 
i cereb20.2kcundu co2reUriu5 q traciidi furibu 
di trilles 7 anguillam habentes magnam raro 
generat.ppea q2 tlle cgzitudtncs arguunt mag 
nam Diffempe2tem co2dis.pp q etiam caufa3 fre 
quenter refoluti lipotbomici 7 fincopifantes non 
bene generat immo raro nifi in muliere Viragie 
afertiii3C02relanu3 eft q? tdzopici timpanitia Id 
coilegmatici et afeimet niicp generat et fi gene 
rant c02rupte cffkmt. Propter qucD vltimare co 
eluditur q quicffque intendit ad generatione ec 
fecundus effe vitam fuam regulare Deberi accido 
cibus anime.et operationibus virtutu3 vitalium 
ctnaturaliu5 mediu5tenere q magis clt poiTtbi 
lc.ee bec quidem tam in viro in muliere eff ne 
ceffarie veritatis conclufio. 3lt vero qVucunque 
conceditur gigmtum Ipiritum in quanto et i qii 
pfeccum reperiri nifi Ieminali3 materia criucnie 
tiam haberet ad generationem nu$ fieret couci 
enter generatio.Siariantur enim effectus i fpera 
actiuo2U3 et pafftuo2u multum excellenter pp in 
difpolitonem aut Dilpofitdem materieru3 i quito 
agut enim celeffia co2po2a et 
fp2cffiones aeree que generant boiem perfe bene 
dilpofita reperiretur Ii faguis meffruus effet ni 
miu3 aquofus fluxibilis nd Debite retetiuus ip2e 
ffiois i ipfum facte aut nd effet illius ip2elfiois re 
ceptiuue popter frigiditate ipfius g2offitudiem 
aut vilcolitatem.nequaqm effet ad memb202um 
fetus generationem oifpoittus.JCt fi fupueiret ei 
fperma aquofum frigidum pauci fpiritus nequaij 
poliet fieri generatiois receptiuum.ficut em'5 fer 
metum nimium aquofum antiquatum g2offum 
et femteorruptum farine et aque mixtis ad iuice 
fuppofitum nd bene fermetar eam et ecouerfo 
quado femini Viri mifeet fpma mutae fi babec fperma pzoliftcum negatum ab 2f$ aut pmifcet 
ti fjnguis menftruus nimiu frigidus 7 extigmt 
femen utri aut cxfcluit tpfum aut nimiu bumidp 
7 facit ipfii fluxibile 7 incoftans. nequaqp poterit 
Vera 7 jueniens inueniri pzoliftcatio. £x qutbp 
omnibp tanqua ex fundameto intelligi pot caufa 
generationis i boc viro. (Tum enim 
amplifitma inuematur bumiditas in ce2eb20 et 
aliis p2tncipalibu9 vt p2cdictum eft. non appet 
mirabile fi hic non eft bene fecundus quatiicuncg 
eius confo2s 7 VX02 bene fana exifterct. cp ergo 
affirmandum effet fi VX02 eius etiam tn p2edictj 
Oifteperata exifteret.£x quibus omnibus collige 
cptum eft Difficile intelligere caufas fterilitatis i 
viro 7 muliere. Collige 20 qwm & Oifftcile red 
Ducere ad fecunditatem vi'52 7 mulierem fteriles 
Collige 50 atra ciaryellides medicos q? no e Data 
Vna medicina tpregnatioms 7 feciiditatj effectiua 
caufa ficut Dicitur mangdrag02a a qmbufdam. 
illud affirmatur 7 ridiculofum credit ce nepita 
q? fcripfit 3Dacer capitulo De eallameto Du incjt 
fertur q? caftas imp2egnat odo2e fuoljUltimate 
concluditur verificatio quiti accidetis videlicet 
buius viri ineptftudo ad generationem Jam \*o 
apparet fatis facile 7 intclltgt pofte caufas fexti 
accidetis videlicet Diffiailtatis anhelitus 2131’te 
naque materie flegmattce a capite ad pcctp cip 
effufe canulas pulmonis 7 vias cius anguftae cp 
pilauerut 7 totum pulmone oebtlitaueriit a cdue 
nienti Dilatatione 7 fiftole qd cu no 
recipiatur Debitaquatitas aeris euetareoebetj 
crefcit caliditas que facit ad neceffitatcm magni 
ficandi aut velocitandi motum pulmoms.7 iam 
fumofitates 7 materie recepte incitant virtutem 
7 cogunt ipfam ad magnificandi! aut uelocitadu 
7 frequetandum fiftolem Cum ergo caufe 
pfcuerant tunc neceffe eft nccen' anhelitu magni 
tudinc velocitate frequetia tardttare 7 raritate 
7 paruitate fm q? caufe ba:$2 ,pdi:cue 
Dominatur 7 fubdominat aut aliter variantu2. 
£t boc totum nd eft aliud % clTe in 
anhelitu ita vt quadoq? no poffint bene Dilata2i 
pulmo 7 pectus quado facta eft caliditas intcnfa 
in cozde Debilitas virtutis 7 tnobedientia C2ga 
no2? anhelitus ,ppter multitudine matcricrum. 
7 Dtfrepcriem ea£. Unde quadeque tn lx?c vt'20 
anhelitus eft pa2ttue velox 7 frequens quadeque 
vero magis tardus 7 rarus ,ppter Debilitatem 
virtutis inobedientia 02ganc£ 7 frigiditate ma 
teric£.£t quadoque pa£ aut nil moleftans quan 
doque vero multum. Jtt boc e illud qd intellexit 
p2incep8 Decima tertii capitulo De afmate Dum 
iqutt q> bec egritudo quadeque 2euoluit p paro- 
Xifmoe. £t ite£ ex boc appet facile itelligi pofte 
,pptcr quid ifte vir grauetur magis quando poft 
quietem longam incipit ambulare, et quando p 
fcalas vel montes afeendendo eni 
in motu dilatant 7 extendutur materte 7 magis 
infundunt in rncbrts Vnde magis canales 7 mas 
2eplendo pulmonis funt caufe nocumett maiozie 
in anhelitu CEt cade ratione cu5 infundat mate 
rie i mufculis 7 meb2is volutarits 7 aialis motp 
magis nocent 7 fic appet quomodo eft leue qrcre 
3ultn5 cizca accidentia 7 egritudines oiuerfas. 
iDifiicillimu at e Declarare 7 foluere eas.quom'35 
loluere vinculum no e igno2atis elencoy p2imo. 
£x oium igitur bop fundameto colligit q caufa 
cium accidentiu 7 buius viri e mala 
completio frigida 7 bumida cereb2i 7 C02di8 et 
genitalium mcb20£ ipiiue. Cdcluditur fecundo 
q> materialis caufa buius cft flcgma 
ginofum 7 aquofum quibus ccmmifcetur aliquio 
fcrofitatis cole2e licet pa£. Nequii tertio q an 
tecedes ca ba£ Difpcfmenum cft ccteta in 'fenis 
ccreb2i pect02is 7 genitalium. Segi 
quarto q aiuncta caufa eft ime2fa p02is cereb2t 
pulmonis 7 meb2oy anltflitus 7 generationis • 
5Sequi£ quinto q nd videt' aliqd meb2U5 tn boc 
Viro 2emanfifie auenienter fe babens magis qua 
cpar argumento fumpto ab oponibus comuitibp 
attributis ei filicet auenient' attrahendi alimetu 
primu filicet cbilum i quatuo2 bumo2es p2imos 
2etinendi auerter.di ipfum 7 virtutem babesex 
pellendi vel Depurandi bum02cs quatuo2 a 
fluitatibus 7 Delegandi ipfos ad loca nutricatois 
apponendo vntenoo7affimilando. itquoniam 
bcc accidentia predicta vident efie fufpecta 7 ti- 
mo2ofa multum apparet in boc viro necefiariu 
efie 2egimen fefiine 7 folicite ,pcura tonis eius qd 
nue fequendo Declarabit particulariter. 
i *&egimcn fex rqr non naturalium continetur in 
illo confilio quoo incipit vir egregius 7 iniure 
canonico liccntiatus. 
4 (Capitulum De regimine g medicinalia. 
( £xplanato itaq? regimine huius viri per res no 
naturales medicinale regimen eidem oeclaradu 
e.1>2cpt cuius fundamentii p2cmittedu p2imo. 
q licet accidentia nouem moleftet huc generofu5 
vif .p2tncipalis tamen egritudo eft maUcoplcx 
io frigida 7 bumida totius C02p02is 7 maxime 
cereb2i ipfius.quc fiue fuerit a generatione talis 
fiue a tepo2e no e modo oifcutiedu CU5 appareat 
in viro ifto multitudo materiei que 
funt aquofe 7 mucillaginofe immoetia5fmptc5 
funt flegmata vitrea que nullo moDo generari et 
multiplicari poliunt, vera generatione in epate 
fuo aut cquiuoca gcncratide in cercb20 ftomaebo 
7,tn aliis locis mii complexio naturalis aut acci 
Dentalis Declinaret a medio g augmentu5 frigi"* 
Ditatis 7 bumiditatis.Gum igitur bcc omnia in 
boc viro nobili funt mamfcfta vt in p2imo p2in 
ctpali capitulo oemdftratum e.iDpC2tet regime 
cmniu tnftrumetojr lubftcntarifug 
boc fundamento. p2cpter quoo in applicatione 
q aduerfari Debet male complexioni 
7 materialibus caufis p2edictis feptem videtur 
mibi necefiarie intentiones curatiue penes quas 
Diuerfificat regimen omniu 
cinaltu. it p2ima intentio erit minoratiua ma 
euaciiatioaSScda uero erit 
Xertia erit ipfa£ rectificatto 7 oigeftioiJtt qrta 
erit 2egiminis i qualitatibus p2imis 7 fecundis 
quorudam fimplicium conferentium 
aD pzedicta acciocntia elcctio.£tLmnta vero erit 
cradtcatiua p2edicta£ euacuatio. it 
fexta enunciabit plurima tnftrumcta co2rectiua 
male complexionis frigide 7 bnmide huius vi2t 
Septima vero follicitabit completa afumpttde5 
p2edicta$2.lT>ctaua vo 7 vltima pcnec qdaiftrumetaeozdftcerebzd ftomaebo7rentb<j 
sternentia in qua etia3 no nulla fimplicia 7 com 
pofita mcdicaia fm fntam illuftrirm auct02um 
afcrtbentiu qne vi£ 7 mulierem De fterilitate ze 
ducunt ad fecunditatem 7 tandem eritopufculi 
fints.lJ152o intentione pzima exeeuttoni 
dada pzemittendu.q? opoztet tnftrumcta mino 
zatiua materias bre virtute attrabedt 
ttcas materias pzedtctas a capite ftomacto a 
pectoze 7 2enibus 7 a mufculis 7 tuncturalibus * 
pttbus. cu ifte nobilis non leutter fit pzeparati) 
ad nocumenta tuncturam. (Tum itacp vno mane 
i auroza fuerit Diftas a cena prealTumpta p notie 
bo2as accipiat bas pillulas cocbiaru 
ptllnla?2 De farcecolla Dcfcriptfone SDelue mca° 
fiio ana.3.V.tnco2porent’CU5 yera ftmpltct 7 fiat 
pillule. vti.7 afTumantur omnee.poft qru afliim-- 
pttonem qnta boza accipiat ciatum vnu3 plcrtu 
aqua ozdei 3uccarata. et poft per vnam bozam 
accipiat pzandium iffteque fuper eam Dozmiat 
nifi valde pap quia Debiles funt. Si autem non 
Diligeret accipere pilulas.tunc accipiat bac 
dicinam.Bt mellis zofati.?.i.y. agartei electt.5. 
t.puluerisbermodactilo?z.3.t.3in5tberi0Vtolap 
cinamcmi ana gna quattuoz falis geme gnii unu 
5ucazi.?.y.incozporentur oia ftmul 7 accipiatur 
totu3. £t fi adime propter amaritudine abbemi 
naretur banc medicina accipiat hanc tertiam Vi 
cllectuarti tndi.5.t.5 benedicte.? J.bermo Dacti 
Io?t.3.t.3tn5tbertB macis ana grana tria mtfce 7 
accipiatur cu medio ciato vini albi fubttlts et 3 
zomattct.jfct de numero ba?t medictarii 
accipiatur poft eam obferuande funt conditiones 
que feripte funt t afTumpttoe ptllulay fupza feri 
pta£ obferuari Debere. Jtt bcc De minozatiua e 
uacuatione fuffteiat. i &Da vero intetio eft ma 
tcrte?2 Diuerfio $ qua pzemittendii fi 
ifte vir in etate adolefcetie Vel pueritie foluit ba 
bere fluxum emoioyda?? nulla mclioz pollet in 
veniri fpcctcs Diucrficnis q aperire eas vf frica 
Do tpfas cum fclle tauri aut cum foliis fici rccen 
tibus vf ftccts vt* tertio cii foliis sfoltde maioris 
et quarto cum pano btfello bene afpero. aut gnto 
pugendo eas cum fetis pozetnis vel cu 
mo.antvlttmofuperponcdo paruam ventofam 
circulo ani. tx. aperiatur pmtttat 
exire fanguis vfque ad Debilitatem virtutis ex 
clufiue.Si aut ut frequeter atingtt fluxus faguis 
fupflueret tunc fuperponat boc medicamen $ 
catte lapidis ematitis gumi arabici oragaganti 
fuliginis inuenti ante faciem furni 
ncrifent" omnia fubtililTime 7 Dquaftentur cum al 
bumine oui cum quo cbtu vel ftupa De lino prius 
t aceto mgro infufa 7 bene expzelta madefiat De 
inde cum eo emplaftret fitert. #t fi iteru5 pfeue 
raret earus emozofagia tuc cxbtbeant ei pillule 
De bdelto Defcriptione tVafis nono Zflmanfozia 
capitulo De cmozoydtbus zagadits 7 fiftulis in 
ano t5 quibus patiens femp ante pzandiu et cena 
p Duasbozas accipiat tres. 7 in aurora accipiat 
d eis.vii.vr octo 7 felicttabit eip cura.4/Scds 
modus Diuertendi materias eft CU5 puocatibus 
vrinam.De quoztl numero tria funt inftrnmenta 
fecura 7 clegantioza. pzimum eft boc Vi 
aque milii folis. |.v.7 bibantur t auroza calide • 
it fi volueris foztb illo dfccipe aque apii zubee 
tirtctop 7 fu ana.J.i J,Accipiatur tctu vt fupra 
€t fi itcru uolucrie medicamen foztine tunc Vi 
zubee tinctorum fptee nardi granozum o2obi ftt 
7 meu.femtnis apii anifi feniculi ana.3.i.pulueri 
5entur omnia per fe Deinde comtfceant 7cu fuca 
apii fiant ex cie pillulc De quibue in auroza acci 
piantnr.9.tiii.aut.3.ij.£t Decio et accipiatuz 
ante pzandium 7 cenam per beza cum Dimidia 
quatuo2 vel gitq?. £t funt vtilco n magne puoca 
ttonio 7 fecurc.Jf t credo ego q poft Diuerfionem 
per emozropdao nulla eflet fpeciee Diuerfionts 
melior 7 fccurio2 q vzine ,puocatio. Si quio at 
Diligeret magio materteru Dtuerfione p ventris 
tik pofTct fieri hoc cliftcre folio?? 
malue mercuriaf 7 folto£ altce: 
ota 
i quatuoz fitults aque vfque ad cofumpttone 
Dictationi De tali colatura cii expzeffione bona 
accipiatur Itb.i.olci De fifamo olei liliqz albozii 
7 De aneto ana.?.i.jr. folis cois ?.5". bcncdtcte.5» 
vi.*ucm rubei fiTitilc arta .?.y.mifce oia a 
cu eis mediocrit' calidis fiat cliftere.Cduenict et 
per ventre-* Diuertcrent materias bcc pillule ‘fic 
aloes epatici ponderofi 7 bene ptngute.?.u. ma 
fiicis feminis apii feniculi 7 aneti 
gztDti. 5. y. macis cinamcmi ana. 3. i. falts 
indi.B.ii.tnfundanf cmta fubtiliter puluert'5ata 
in lib.j.fuct’ lupulcp 7 ponantur fub radiis folia 
7extccentur.pcftea aute3 bis zenouetur fticcus 7 
cxtccentur.7 De materia remanente fiant pillule 
De 0mni.5Xi.De quibue accipiantur ante cenam 
Duc vf tres. 3fperiimt enim uentrem aucnienter 
7 mediocriter edueedo materias fecales 7 alias 
in venis inuentas Cjpbfiitnt et quarto 
Diuertt materie p fricatices admtftratas a peDi 
ba vfq* ad genua et ab illis vfq ad iguina dc gba 
vfqt ad nates 7 t5 natiba vfq$ ad fpatulas 7 t) ma 
nib vfq ad bueros fuoluedo fiat fricato cu pano 
afpero fempez ad inferioza trahendo vfque quo 
fricate partes efficiatur zubee 7 bene calide actu 
Quinto iterum Diuerti pofTunt materie per ap 
plicatiencm vetoforum abfque fcartficatione que 
apponatur Dcmcflicis partibus cai nofis ttbta?2 
7 coxarum aut ponantu2 fuper nates aut tertio 
fuper fpatulas intclligcndo tpfas femp appltcazi 
Debere abfqj fcarificatice.it figs Defiderar5 ma 
terie$2 euacnatone cu etiacuaticc maifefta nullu 
ect buentes admiflrare fkbotcmta i hera electa 
De vena nigra purpurea vel comunt' fn bzacbto 
Dextro vel fintflro i curuatura eius aut De vena 
bafilica ibtdc5 apud cubitum inferius inuenta p 
quam extraherentur quatuc2 vel quinque.?, lati 
guime/3n viro enim iflo multiplicatur fanguis 
notabiliter ,ppter bonam Difpofttionem epatie.7 
fcec oe intentione Diuerfionts mater tqt suenient 
Mtcere videntur 4! tertia vero intentio p2e 
mifTa labozabat ad materieru Digefttone3 q cu| 
infrafertpris tnftrumette compleri pdt .quo?2 i j 
$>2imum eft bcc aque capillozum veneris aq 
milii folis aque yfopt ana.?.i.y.mifce 7 calide af 
fumantur in auzoza poft que tardetur cibus bo 
zie qtuoz.Captllus enim veneris refpicit peettis 
coz 7 vias vrinales.qui licet exiftat* 
tame eft tante .puocationie q dc eo feribit Zfuer 
rots gnto colliget q erat prouccattuue in tertio 
gradu ZDileus folis aut refpicit epar ftomachu fptene 7 vfas vrinales otgezcndo materias i eis 
yfopus efl oe mdio2tbus medicinis capitalibus 
pectoralibus ftomacbaliba epaticis 7 fpleneticis 
7 aduerfatur flegmati cduenient in Digerendo 7 
Dtflrabcndo ipfum a memb2is illis. flSecundii 
vo Digefliuu5 Delectabilius illo eet boc Y< firupt 
De yfopo.?.t.firupi copofiti acetofi.?.y.aq fenicK 
abfintbii 7 apii ana.?.t.mifce 7 totum calidu5 ex 
bibeatur 41 lertiu otgelliuu coueniens e boc 
Diacinamomi ellectuarii d ligno 
aloes 7 Dyamufci Dulcis ana.3.1.3uccari fecunoe 
coctionis quia calidius efl ?.v. cum 
aqua betonice fiat confectio in 20tulis Duarum 
.3.Deqbu8femper vna inmediate antecibu3 et 
altera poli ipfum,7 tertia in auroza accipiatu2. 
Jales enim cofectiones licet non fint liquiditate 
fua adeo facile penetrates ad remotas partes.nd 
minori tame virtute Digere2e poflitnt materias 
,ppter moram quam trabut ea que cito penetrat 
kt fo2talTis illa fuit caufa fppter quam tlluftrea 
viri veteres materias digerebant cu dcctidibus 
ellectuariis trocifcis 7 pulueribp. quos pulueres 
arabici veteres nominat viur 7 greci at noiant 
eos fufuf.llos uero ytali medici nominamus eos 
trageae.£t iterum qua2tum oigefltuum efl boc 
trocifcorum De fpica Defcriptione HVaft'8 nono 
Hmanfozis De eupato2t'o Defcriptione 
JJiuce.qnto canonis ana.5.1'. cnm fucco abfintbii 
fozmentur tzoctfci 7 exiccentur in vmbra d gbp 
cum extccati fuerint potu poli vltima? 
cotritionem eornm cum.?.ii.aquemai02anc vel 
betonice.f t fi patiens timeret abbominationern 
vel amazitudinem tunc cx eis puluerijatis 
ment pillule vel fex 7 acciptanf in aur02$ 
&go ante ex eis exhibere foleo pillulas tres'pez 
boza3 vnam ante p2anoium 7 ante cena 
7 qnque exeis offero i auroza 7 ita comientent' 7 
fine nocumento Digero materias feb2iu 7 omtu5 
egritudinu. £Miter et Digeri pcfTunt materie 
3uenienter p admiflrationc electuario?2 molliu3 
fient erat antiquo?: qd optima 
efTent electuariu3 Dyamb2a nomiatu Diamufcum 
Dulce Diacinamomu aromaticum 2ofatu 
ptione Diacalamcntum Diayris 7 cU 
lectuarium Degcmmis7eUectuarium oe ligno 
aloes Defcriptum aIi3uux.gntocanoni8 fumma 
p2ima.bec enim omnia Duenientia funt ad Dige 
rendum materias flegmaticas 7 frigidas alias 
imerfas t funditate membro?: quo2ucuque 7 a 
romaticitate fua vigo2ant membra illa 7 a mnl 
tiplicatione fupfluitatu3 Defendunt at 
ego in auroza ex eis exhibere.? J.fimpliciter oe 
gluctitam aut faltem cu aqua |calameti betonice 
vel falnie calefacta potatam. Ileque timeo d eis 
exhibere quatitate caflanee vnius inmediate vl' 
parum ante pzandium 7 cenam. Jf t video omia 
7 jucient’ mihi fuccederc ..3ltiffimi tame 
,puidcntiam magis q induflria mea.7 bec De in 
tentide Digellionis 1 inflrumetis eius talia fint. 
X/Ouarta intentio labo2abat ad inueniendum< 
aliqua medicamina accidentibus buius viri con 
uenientia capitis grauitati 7 opilatioib ccreb2t 
7 fpatula?: 7 pecto2is 2eplcctoi couenientia funt 
bec omnia innrumcntajifP2imu e xilobalfamum 
conditum De quo coclear vnu in auro2a Degluti 
endo comedat,£t etiam aliquid oe eo accipi pot 
{nmedtate poft cibu.ShTitcr etia huic itomoni 
confcriit cubcbc.tii.vd.quatuor i mane maflicate 
expuendo fupfluttatcs Diffolutas per eas. £t ra 
Dix etiam gentiane mafltcata optima efl fi ncn 
timed eius amaritudo 7 nux mufcata Diu in ozc 
retenta magnifice confert capiti 7 omnibus oppi 
lationibus cerebzt.it ofectio oe acozo pp cibu5 
comefla vfque ad mediam.?, it calamctu recens 
tn pzincipio prandii 7 cene comeftum cum yfopo 
7 fine illo e valde :ucniens.25patula?: at tcfioni 
7 grauitati fert fomentatio facta cum foliis be 
tonice calameti lauri 2ofmarini 7 fiTiu5 caltdo2u 
7 tnvnctio ipfarum cum oleo yrino calefacto vel 
cum oleo De violis citrinis.2lut cum oleo De an-" 
dacocba quod adhuc melius efi vel cum oleo d 
piperibus 7 De c20co.fc>ec omnia aut ipfo?2 aliq 
vel fimpliciter aliquod ex eis accipiendo folenit 
oferunt.7 madefacere pannos d lino in aq vini et 
bene exprelTos calefactos apponere fpatulis tol 
lit oem earum lapfitudinem .fiue p ea intclligaf 
nocumentu5 in fenfu vel in motu inuentum. Ht 
vero fi Imius vizi pectus conflipatum pciptatu2 
qd apparebit per aliqua fpectem Difnie idefl no 
cumenti anhelitus eidem efl in fero 
apud fomnu5 Degluttendo.5.t. cllectuazii De 
lamento Defcriptione tlicolai in antidodario.£t 
fi rauca peipiet vox eius eadem boza oegluria£ 
ellectuarii Dyaris.5 i.dfcripta Vbi fupza aut falte 
bibatu2 DilToluta cu modico Vini albi Dulcis pre 
calefacti. dilatat ent bec talia pectus aperteoo 
oppilationes cius Diitoluendo materias 7 pzouo 
cando fputum.St Vero fi motus tremub co2dis 
adeffet tunc accipiaf pulueris 5edoarie.5.i. 7 DtX 
foluatur cum aqua Decoctionis croci 7 fiat ex ea 
linimentum fuper mamilla ent 
ofert tremori co2dis vehementer valde 7 ppzie 
a frig02e uel frigiditate facto.25i aut flomacbp 
cius mukamuz 7 abbomiationem haberet tunc 
conferunt eidem ptlluie fupzafcrfpte in tfentione 
oiuerfionis 7 ocxilobalfamofup23 
flatirn pofifum.7 optinul tnllrumctum efl ad bac 
intentionem tnvnctio ex oleo nardtnociipuluer 
ameos facta in qua et infundatur cotum vel lana 
7 flomacbo actu calida fupponantur. Si autem 
gctperentur in epate oppilatio p tenfione ibide5 
2ep2efentatam.tunc coueniens inflrumentum Dc 
localibus ad extra e eupat02iu5reces calefactu? 
fometado ipfu5 epar fub ypociidrto oextro. 3f ut 
Detur .?.vna trocifco?: De fpica cum.?.i. aque ab 
fintbii pzccalefactis aut faltem eidem exhibeat! 
in auro2a ellectua2ii De ligno 
.ti.aque yris aut capillo?: veneris calefactis 41 
BDolozt vero renu5eius fi fupueniret e 
fometado eos «5 paritaria recenti caicfacta.aut 
cu furfu2tbus 7 milio. 4t melius illis efl fometu 
factum cum fpillo recenti calefacto 7 rembo ap 
plicato 7 e oe expertis mets.Xt feto cti'35 q> 
tales Dolo2cs auenienter aufert cfferre.f.qtuoz 
aque captllo2U3 veneris calefacte cum medio3. 
croci cu3 in auroza exhibentur.£t expientia ccr 
tificatus [115 q exbibere.3.i.tyriace Hndromaci 
cnm.J.i.y.aquc eupatozii e valde meniens .t'pfa 
cni afert oolo2t'bus renum ex pluribus caufis ad 
uenientibus 7 pluribus etiam modis tuuamenti 
in quinto canonis fumma pzima dc laudibus ty 
riace colligcdil ,faec i fuma videt inibi fufficere pzo intentione quarta eligendi medicinas non 
nullas menientes accidentibus cf pluribus mo- 
leftontibus hunc vi£ neque exiftimandum eft. # 
hec omnia vel eo2um plura fimul jfundi Debeat. 
£3ed fapientez tntclligendum efl.tlequaqua ent 
effet poiTibile tot 7 tanta medicamina edfufa ad 
mtmftrare.Cum neque virtus pati poffet C02um 
operatione nec illa auententer aetnare pollet 4J 
£>20 quinta vero intentione pzincipali aperteda 
Ddcrtbatur pztmo boccompofitum 
albi leuis a 
gumofi.5.5'.3tn3tberi63.i.£alts geme grana .itu 
Diagridii grana duo bec omia per 
fe 7 mtfceantur in.f.iii.aque cupatozii per Diem 
naturalem, poft bec calefiat 7 cdmtfceatur 7 fiat 
eo;s colatura cu exprefiione fozti a illi colature 
addatur $ucm.totum boc caltdu bibatur 
obferuando poff illud regulas in p2tmo minoza 
tiuo oefcriptas.£n VC20 eger abeminaret banc 
tnfufionem tunc exhibeantur ei pillule ifte *& pii 
lula$2 fetidarum De agarico 7 be2mo- 
dactilis pillule. vii.vF octo cu fucco 
zofartmncxhtbeautur omnes. Xcrtiu eradica- 
tiuum poteft clTe pluis ille, turbit electi pnl 
uerts granuj 
vnum anifi ameos liquiritie ana gna 
qttinqj pulue2t3entur omia per fe 7 comtfceatur. 
«t totus hic pnluis bibatur aque cupa 
tozti 5uccarate 7 calefacte obfcruanDo poft boc 
modos in alite euacuantibus obferuandos et De 
feriptos. £5i autem eger Defideraret accipere e 
lectuarta tuc auentes erit clectuartu indu electu 
artu De Dactilis 7 e Dtafintcon notatu elcctuartu 
elefeof oeferiptione SDduei antidotario.-St plu 
ra alta que bic ,pprcr bzeuitatem pertranfeo cu 
pzcdtcta bene vo tntetice 
expedieda pzemittcdu.Pzio $ plnzima illo£ q 
fcripta funt in intentione pzima De 
in intentione 5a Digeretita i ttetice 4a oe afe- 
rentibusaD accidentia Diuezfa ad bac intetione 
adaptari poffunt. dluis enim Dubitat q mino- 
ratiua Digefttua correctiua accidentium 7 eradi 
catim medicamina fuffteient cozrtgere pofiunt 
malam coplextonem frigidam 7 bttmidam but9 
vtrt.ve$2 adbuc tnuentunt' plurima a fapietibua 
laudata.p2t'mu eft vfp tyrtace 
multas caufas 7 ,pprie quia ipfa afoztat calozem 
innatum quinto canonis Vbi fupzai,fecundum 
vero eft vfus metridati. Xcrtiu e vfus electuarti 
Dtantce. tUuartum e fotira magnu3 tdeft electu 
artum nominatu fotira ideft faluatrix. £ t qntu5 
eft eicctuartum alcbecbegi magnum. & t fextum 
eft electuarium Otalacca.£t feptimu e clectuariu 
oyacurcuma notatum. Ut ectauu eft electuarti 
Diambra notatu quof omniit accipiat a.3 .i. vfqj 
ad duas Degluttendo tpfum aut DtlToluendo 7 bi . 
bendo cum aqua calida Diftillationts maiozane 
vel zofmarim ,ppter cerebzum. Xt buglolTe vel 
mclltlTe.ppter co2,£t yfopi vel pzalTtt ,ppt' pecta 
7 abfintbii 7 mente ,ppter ftomacbu 7 eupat02ti 
7 apii ,ppter epar 7 ramarifei vel fcolopendric 
propter fplenem 7 fu meu 7 captllozum veneris 
renes que omia aut tpfozu5 aliqua tepida 
aut parum caltda exhibeantur cu3 aliquo De pre 
dictis electuariis tn auroza vel per tres bozas 
ante cibum iDec enim Wcienter coplcxme$ bo 
HitVm a” temperameto lito elongata a frigiditate 
2cdduccrc potet Ducnienter ad temperiem coit 
fuetam.£t tu didera virtutce pzias 
fecfidae tertiae quartae 7 inuentee bo£ veritate 
7 hcc de fntentione feyta. fcpttma vero iit, 
tentioc pzincipali tam apparet manifeftu eflfe cp 
omnia indrumoita que polita funt tn intentione 
leyta pzecedentc jfumere poliunt 7 exiccare 
tertae in pzedictie mebrie remanentee. Olerum 
tamen fcitum e # galanga cfl oe medicinte coli* 
mentibue materiae frigidae in cerebzo abudait 
tria oegluctita boza ooz-* 
mitionie multu etia3 ferunt ad boc f j£t flozes 
zofmarim comeftt poft eibu3 mirabiltt' ad boccd 
ferunt, n odoz maiorane licce 7 reccmie etiam c 
valde vtilte 7 fupafpergere parti anteriozi capi 
tie fero 7 mane aliquid ce puluere gariofilozum 
eft potene medicina ad afumpttone fupfluttatum 
capitie ficut placuit Kuenjcar pzima 
tlx}iirjC3pitulo pzimo. 5go vero non minue iu 
uamentij inueni in pzcdictc ptie 
cu5 puluere oe electo ligno aloe facta, ftraflii at 
yfopi enule 7 calamenti vfue tn cibie confuniunc 
materiae frigidae tn pectoze babentee. Cozdia 
autem fupfluttatee exiccat 7 educit (ucaie enule 
melitite faluie maiozanc macte croci 7 5edcazte 
puluie \o camcdrcce metaflrt ftoracie calamite 
7 ferpiUi mundant ftomacbu5 a (uperfluitatibue 
frtgtdie.fplenem vero expuzgant adtantu cortex 
capparo2U5 tamarifcue fcolopcndria 7 ftTia.epar 
aute3 munidificat 7 in co materiae exiceant 
lamue aromaticue opobalfamu3 carpoballamit5 
7 xtlobalfamus 7 fu mcu 7 ariflologta longa 7 ro 
tunda.ftembue vero coferunt grana milei folia 
Oeglucttra femen apti znbea tinctozu radijc liqui 
rute camepittece oapneta 7 veuen pprie 7 e ma 
tricaria oe qua in oifpcfitiombue 2enum vide 
laudee fecudo canonie capitulo oe vcuen.S5t en? 
bcc ftmplicta condiuntur cum cibie 7 ex aligbaa 
fiant oecoctionee firupi lulep trocifci afectionee 
7 tragee 7 oentuz ad ccmcdendu vel ad bibedu5 
non cll Dubitandum talee polTe ,pducere oponea 
rectificantee pzedicta membza afumenteemate 
rtae in eie abundantee 7 tu aftdcra l:ec e(Te vera 
per quaternae virtutee tn medteinie inuetae vt 
fupza tactum efl 7 bec oe intentione feptima be 
ne lutficcre potet, 
I Confilium ad Snitgzaneam cum ccpbalea; 
nobtT flaudatiflimc 
m 7 loomie vjcoztecelebczrimibaptille 
foe valle marana Ii Diligent' ilpicit* 
H f abfque oubio cfl emigranea. quoo 
facile oedttei poteft ex accidentibp 
multum acurate notat ie 
tnucftigatie per clariflimoe ooctozee tbetrum 
@almonenfe3 7 Baptiftam vicentinu.qui butua 
Difpofitionie veritatem acurate multum rimati 
funt. £t pzincipalie egritudo t ea mala coplcxio 
frigida 1 bumida fubdatie cerebzi immo totiua 
capitie cum materia flegmatica paniculte intrttt 
fecie imerfa 7 fui multttudine per comilTurae ad 
extra em'5 7 tot accidentia nd bene 
faluart potet vt pzecife fiant a mala coplexide 
cerebzi 7 .tntrtnfecozum^pterquo^ colligantia cxtczioz paniculus patfatnr et qnfa 
egritudo longa fuit lapfufqfl magn <3 irronabilit' 
coicatamalacdplexio partibus extertoztba fuit 
7 potuit effe caufa generatiois materiep flegma 
tica$z per viam tndtgellioms exterior cogefta$5 
poffibile etiam efl plurimu materiei effuffam eflc 
abintus 7 extra.licet nd videat' neeeffartu ,ppter 
tneptitudine tranfitus materiei p vias anguffaa 
eum fit ipfa grotfa 7 vifeofa 7 tozpidi motus.3fd 
buc egritudines etiam p colligantiam cum 
feuerant tranfeunt in eas que p effentia notantur 
quare Doloz perceptus inmufculis madibularti 
7 paniculis partiu faciei 7 in tepozifo 7 fundis 
partibus a mala cdplexione p2edtcta cu ,pfimda 
ta ventofitate in eis inoubie accidit. £fl aute in 
fuperficie cutis faciei flupoz ,ppter opilationem 
cadentem in z° 7 40 pari neruozu ozientiu a ce 
reb20.<ppter quod fenfus in illis viget partibus* 
S?tupo2 aute in bzaebio apparens nd pzecife no 
eumentu5 in cerebzo factu arguit.fed et coicatuj 
p° z° 7 30 paribus neruojz a tribus pzis fpondilt 
bus Vementium.cX quo facile Deduci poteff caufa 
Difficultatis motus b2acbti 7 manus 7 tremozis 
eius altquado 7 nonuef nocumenti eius i capiedo 
7 retinendo pzouenientis. 3lt Vero falt? in oculo 
pzincipaliter a nocumento 7 ccrebzi 
otingtt.jbeinde per cocauos neruos facile 
fttas ad oculum pellitur.licct ex motibus non na 
turalibus cerebzo 7 eius panniculis aduemetiba 
faltus in oculo abfque aliquo vapozeo cozporeo 
contingere pofftt.£t infup videf accidentiii 
Difpofitio fixa finillrc pd magis cj? Dextre.£t ita 
p buc terminu emigranea tmpoztatu vt 
tn oiuifiombus 4* capitulo colligendum, lin Vi 
atico abfolute ca°z° legi pot. mirabile gd videt 
quare in oponibus fcnluu exteriozz nocumentum 
Dimtnutionis cozruptiois vel ablatidis quadocg 
vmuerfalit' cdtingit. 'In fenfu quide vifus oponis 
Diminutio vl’ cozruptto pturbatione impoztare 
vioetur.ln fenfu auditus cozruptio per tinnitu 
7 fragozem intellecta. 25dbuc et forum 
non videtur per fe confequt' Dtfpofitionem hanc. 
CU5 ad ipfa no fiat neceffario nocumetu i ozgano 
pzimi fenfitiui aut zetbe mtraculofo.3fdbuc etia 
quare nocumetum vtrique oculo conuenit 7 auri 
cu5 Diflincte funt abinnice Dextra 7 fimftra pars 
capitisperlineam fecantem cerebzum in Duas 
medietates cu ventriculis eius ptientem pztma 
tertii capitulo z° tterio$z 30 capitulo 8°.Det'miat 
et alterutraq5 parte cozpozis Dextera 7 ftmffra 
Diamet|Z que fm longitudine extendif que inter 
offium lineam que mediu3 Diuidit ozdi" 
nata efl.ad qua vtiqne puenit Diflinctio ftcriozu 
Duo5? cerebzi (ppter qd foztaffe oif 
pofitioue banc no pura emigranea3 creoc.fed ex 
emigranea 7 cepbalea copofita. terreri ent‘a rtre 
pitu 7 actibus fere omibus 7 a luminolitate fere 
quacucf. 7 ab bis Dolozem excitari tenebzae et 
lolitudine Diligere 2efupinatone 7 taciturnitate 
et Ma accidentia omnia que patit' bec generofa 
Domia vident' potius fub capitulo cefalee 
collocari emigranee vo 
eide 4?pzia fut.feac igit’ Difpofitione ex 'kautari 
7 ex emigranea copofita credo, vt De bis legi pdt 
3a pzimi tractatu z° penultimo J7 vitio capitur 
7 mteriozuj tertiacapitulo. Tlcc obllat g? ouum 
tueatur quia copzebedat caput tctu.ga Decopzc 
benfiene aptttudtne 7 non actu tntelligitur vt fc 
tpfu5 SmciLDeclarat.tDec pauca fcrtpft clanUimt 
Doctozee vt vcbifcum aliquid tbcozicc agerem. 
£t quia nos ipft fublimius vefiro ingemo iflam 
Difpofitioue inuefltgando cognouiftis ne<$ in bis 
mirandum.cum oifpofitones valde raro ita fim 
piices rideantur vt per auctozes capitulanf. kt 
quia difpofitto bec valde uerenda videt ga longa 
7 foztia crt.7 pzincipali membzo (ppria 7 accide 
tia multa 7 fufpecta ,libi coplicat.7 lapfui natali 
atraria. 3deo in regimine ipfius accelerare ma 
gis q> amplius tbeozice indulgere oecreui» £t 
fi regimen ipfius in Duo capitula fc5 
non naturalium pzimo Deinde medicinaliu3 ad 
mtmftratione cdgrua pzimiozdis expediendus 
Decurram.cum lapientibus no fit opus extendere 
capitula. Cum ttaqs Difpofitio ifta fit mala com 
plexio frigida cum materia flegmattca in toto 
capite neruis 7 pluribus adiacentibus partibus 
ccicata 7 coicari apta. Ideo aeris cibi 7 potus ex 
ercicii 7 aliarum regimen inclinare Debet ad mo 
derate calefaciendum 7 audacius exiccandnm in 
termis tame inftrumeto» no tranfeuntiu fecudu 
ficcitatis gradum 7 caltclitatis primum, itaque 
aer cibus 7 potus artificialiter pzeparct\2fdbuc 
et cu i bac Difpofitione multum inuemat' ex Vapo 
zibus fieri nocumentum. In omnibus talibus ex 
terminandis 7 carminandis virtus imifeeatur 
moderato Vfu. kt ex bis que non funt in gradu 
eleuata multum, bec enim talia grauant caput 
multum fiue calida fint fiue frigida. jppterea qz 
apperiunt viam vapozum ad pzimi 
tractatui capitulo feptimo £ Tois itaq; mten 
furatis ad medicinaliu3 regimen accededu Duxi. 
Cum ttaq5 in particula patiente 7 in Difpcfitioe 
ipfius vtractf materiali rame auentamp vt alias 
infimili Difpofitione7nobili quadam 02dinaui 
Domina vtinenfi erit i.8.intentiones Diuifu5.# 
Ibzima e ad cotrarium Diuerfio.* fza 
eft ipfa$2 minozatiua euacuatio 4] Xcrtia earu; 
Digeflio.COuarta eradicatiua euacuatio.i' 5a 
accidenttu cozrectio.l Sexta reftDui 
ofumptio.»- Beptima emadantiu particulare 
zectificatd fi qfnnf.fi Dctaua capitis 7 neruozii 
eofo2trtio.£>2ima intentio fulcitur p Diuertetia 
abfque mamfefta euacuattone. vel cum bis que e 
uacuando Diftrabunt. tbzimu genus completur 
per fricationes ante cibu factas iuxta 
illuo tertii tractatu pzimo ca° vltimo CCuque 
cibas patientes egritudinescapitis materiales 
frica extrema.7 incipiatur ab inferiozibus cum 
mediocri fricatione afeendendo que tanto leuioz 
efie Debet qnto capiti vicinioz.95cdm i i ieiunio 
facta.Xertiu e fola fricatio pedum fJDuartu etl 
effufio aque calide fuper eis.loec ent affidue facta 
frequenter refoluit iodampzima-teitii tractam 
fcdoxa0 x°. duintum eft calidop fuper 
extrema pofitio.£5extum et foztius eft ligatura 
cum ftrictura.2>eptimum e ventofajs 
abfque fcarificatione pofitio fuper DQmeftica pte 
carnofitatis tybiaru crurium 7 eni 
omnia maximu afferunt iuuamentu caput guatf 
a materia.immo plura eozum oferunt Dolozi in 
materiali 7 in oi Ioda cui non coniungit reuma 
kt fi eo? aliqua in reumatica foda vtilia fozent Que vero cum euacuatione manifefta Diuatunt 
fequentt intentione ponetur fpScda Vero pzinct 
palie intentio zemouendi materias completuz 
pluribus inftrumcntts i 1>2tmu eft vt afentiente 
viztute cum habitudine couenienti. fiat ei flebo 
tomia.nec erro2 cx‘ca. 7 fi non appareant ligna 
Dominii fanguis mantfefta. quonia quadotft 
mores occultant.Scdo quia alleuiat plenitudie5 
Xertto quia otuertit fi menienter fiat. Quarto 
quia eft euacuatio cois bumozes etia a fanguine 
Diftinctos euacuans aut euacuationi Dtfpcmens. 
Knde tertio pratice vitio capitulo4J£t fi alii et 
Domtnet' bumo2es.tameab ea incipimus quonia 
flebotomia eft euacuatio cois bumortl. Sit aute 
i bac flebotomia aflderatio.quonia fi fufpicamuz 
aliquid De membzis inferio2ibus fua Difcrafia I 
nocumento coicato adbibendo vel alterando ma 
tcrias in capite.fiat apertio vene illud membzu 
afpitientis.7 no D3 erfe flebotomia 
quantitatis.in qua etiam infpiciatur cdfuetudo 
euacnationie afucte iuxta quale 7 quantum .ni fi 
foluerit luis tempozibas Debite menftruari. 7 ac 
ctdtc varietas in tempoze 7 in quantitate euaoi 
ationis.flcbotometur ppe tempus confuete men 
ftruatiouie De fapbena fmiftra.f.iiii.fangmnie e 
ducendo fm iudicium Doctozu5 aut 
plus aut minus,Similit fi epar aliquid coicer in 
caufa. 7 itep fi fplen aperiatur laluatela Dextra 
aut finiftra.Si autem nullum infezi‘052 
coicet.flebotometur De ccpbaltea aduerfe 
Vt maioz fit in fanguine motus 7 in buiroztbp 
Dtftractio. etia3 quia Debilitas partis ftntftre in 
nitat ad illud.Si autem euitet flebotomia. aut 
fapientiba non placet qmbne credere Debeo, tunc 
ad alia oeueniatur Diuerfionts inflrumcta.,puo 
cetur igitur menftrua fi iuuamentu5 fperatur ex 
illis.7 ne magna fiat alteratio. CU3 medicinis le 
uiozibus fiat nartale ex radice ctclamts recetis 
Vel yreos Vel peucedat.if Hut fiat ex foliis mer 
curialis cu5 mufeo croco 7 mirra ana grana.iiii. 
7 interponatur pod mediam noctem, fozte aute 
flebotomia excufabitur abidis 4 lertiumin 
flrumentum eft facta cum 
fricatione ficus aut panno btfello aut feta 
tamifii aut alia re afpera.aut cu vngue fcalpcdo 
sut coznua vel ventofas apponendo (uper fiteri 
ablque fcarificatce ([ tnftrumentum e 
cu fcarificatoc pofttiofuper Dcmeftica parte car 
nofa tibiarum vel crurium aut fuper nates vel 
(patulas bac vel illa parte uel partibus fecnndu 
iudicium Doctozum pzefato^A.Quintumiftru 
mentum eft cliftenoy admimftratio 7 parteeea 
pitalcs euacuantiumquefunt.t08. fed taltum;in 
bibemus vfum Vx coloqutntide ciclamis ana.3.i, 
blete falute fticadcB malue violarum 
ana.cto.tt.fx bac Decoctione V* lib.i.biere 
eni.?.5.bieralogodium • 5.11. bencd ic te.5. tt i. olet 
yrim.?.(i.olei liliof al.?.u*falis"coi8*|J. mifce 
7 fiat cliftcre 4.) Sextum inftrumentum eft per 
euacuatta ebibita vt pillule De biera maiozt.ftm 
plex enim bieza bic non menit .Soleo aute3 bic 
facere De fcocolla maiozi aut 
cum pillulis lucis 7 oe biera Dando ana.3i.21nt 
cum infufione bac aque bctom'ce.?.iiii.agarici 
electi.5,mt.nttri maneat 
per tree Dies,Deinde coletur 7 cu.?./. penidia? 
colatura tribuatur cu oWeruattoite in farmirife 
conuententi 4f"bige(lto matcrtqz fiateuiuiep 
aliquo vclfyrupo caput 7 orta 
fpictcntibuo ut fy. Dc yfopo De calamento De 
cadoe cu aq falute 2ofmartnt mat02ane betonice 
7 fimtlibue AjSpectale tamen in Ixjc eft frrupua 
ffte folio2um edere lauri betonice zolmartni 
rutbe ana.*to.i.02igani yfopi pulegii calamenti 
altari ana.do.it.acozt fticados artetice ypfcoms 
palilte ana.to.iii. macie faturegte yreos ana.3* 
i.fqm'llc.3.y.granof peome ameoe 
leoe ammomi a na. 5. i. Infundantur bec omnia 
per Diee quatuo2 in Ub.x. aque. 7 oeinde coquat 
vique ad medium* poftea fo2ttterexp2tmantu2 
«colature addatur puluert8.3ucc.ltb.ti. aceti fgl 
littci.Jj.coquantur 7 aromatizent CU5 galanga 
7 ftatfyrupus Jongue ex quo Dentur.? *ii. Si vo 
fiat plene Decoctionis Dentur ex eo.?, ii. cu aqua 
yrie falute betonice. btgerunt etia materia bac 
cOfectionee magne ut dyamulcus DyambzaDya 
olibanu oyacinamomu Dyamacie 7 fimtles. 2fd 
buc etiam non parum iuuat quiee ab excellentia 
motuu co2po2eo2U3atalium.3ueniene D02mttio 
etiam bo2a 7 quatitate cduenientibue 7 letari et 
bonam babere De falute fpem 7 Deo es 
«non naturaltu omiuj rc£ admiftratio cogrua. 
(f| fUmarta p2emi(Ta intentio fuerat eraditatio 
euacuane materiam ancedente que copletur per 
mediae per tertiae 7 quartae virtutes bic faci-* 
entes. pa$z vero 7 raro fperando Reducat mate 
riam coinnetam mfi in longo 7 fo2ti vlu.fcd hoc 
cduenientiue educeret m intentione (exta *4! £* 
numero autej cuk fut pillule tam 
Dicte, a infufio iam Dicta, que vbt p2iue erat 
biles couertantur in fortes 7 ecduerfo additione 
Dofis penes utrtutes cum leuitate conueniunt.et 
maxie pilluf 6 fcocolla p2eciofe fut bec.ut vide£ 
finaliter. Si.at plurima 7 ex parte 7 antedictia 
medicinis ut yeralogodu5 qua multas cronicas 
extirpaut D0I02C6 capitis 7 yera pbaneligoris 1 
buficus cx quinto caoie tractatu 20 7 Do eae cum 
Decoctione feinum peonte.4f3nfufio folntiua do 
roeftica fatis acozi peonienucta 
mufeate colocjn 
tide.5.t.Diagrtdii granu.i.fubttliter omnta bene 
trita infundantu2 M.3.U. aq mulfe per Diem na 
calefiant 7 colentur 7 exp2imad 
7 additis succap al.j.X.totum caltdii exhibeat' i 
potu leuie eft 7 conuentes. Pillule et aliefangine 
conueniunt aucta Dcfi 7 2eltqua (imilt'a.4 
dent tu aute banc Dilpofitione acottattu correcto 
p admiftrattone acquirit, vep quia 
frequeter Debilitas partium naturalis uel acci— 
detalis e ca fixonis7 augmenti acctdetiu. bonu 
vmemque fuo conuenienti ,puidere auxilio«De 
coctio maiozane camomille cu£ nuce mulcata cu 
fpongia optima 7 Dolozibue mufculogz lacertop 
7 panniculozum faciei 7 tempozu 4] Tlocumetu 
autem vifionts cozrigitur per comeftione eufra 
gie in omni cibo 7 potu, madefacere etia oculu5 
omni mane cum aqua cineris eft vttle valde. et 
fimiliter cum vzina uero oecoctoia 
coloqnttde auditum zobozat actualtd aurtbue 
calida inftillata 7 fuperponere facculum l:eyl et 
peonie factum cum maiozana.vigorat autem in 
ceriozes lenfus tyrtaca imioz pazum cum, ea inglutiendo ;'(j Confectio etiam anacardina at 
plirifarcoticon optima funt |f Xfuferunt eti'35 
g2aucdinem capitis fomni .pfubdttatem Doloris 
firionem lotiones odozameta faccelli 7 plurima E 
tribus fcquentibus intentioutbus tacta. Xinnitu 
autem aurium comtenienter tollit fuccus electu 
arii nigzt mane 7 fero calidus in etfdem 
tus.(/Saltumuerooculiconuenientcr amouet 
madefacto bis in Die facta cum lixiuio infufiois 
ligni aloes 7 campbo2e i fubduplo.fj Difficultati' 
ampiius mota bzaebii 7 manus fubuenit functio 
facta fupcr fpondilibus quatuoz p2tmis colli cu$ 
oleo Oe lauro De rutta vel ce cinamomo. 2Dibi 
autem expertum eff oleum fpice per fublimatde5 
factum.Jnffantte Vero Dolo? multum fubuenit 
exhibere in fero oiffanter a cena fatis.9.1'. auree 
alexandrine aut fotire magne aut tyriace. nec 
timeatur in iffts.7 lixiuium factum ex Dccocttoe 
peonie bztonie antiquos capitis Dolozes auferte 
ablutione cum hac facta* (f£go antem in fozti 7 
longo oolo2e capitis vltimam inueni linitionem 
factam ex Dialtea ad quamlibet.f.eius incozpO" 
rando Duo grana mufci fubtiliffime triti 7cetj. 
4 Sexta vero intentio pzemtffa reftdui ?mate 
rierum confumpttoquammultiplicibus adim 
plebimus inflrumentis. ‘baimum eff flebotomfa 
vene frontis q in cafu tffo p2edicto mtMplaceret 
confenticnte virtute. Secundum eff flebotomfa 
Vene finiflre partis pofl auree cum euacuare et 
Diflrabere intendtmus.Xertium efl fectto venans 
temp02um finiflre partis que omnem antiquam 
fodam eradicat, duartum efl pofitto ventofaru 
fuper loco coniuctionu colli cum capite 7 cum fca 
riftcaride.&utntu e gargarifma ex bac Decoctoe 
factum mane 7 fero per mediam toam Bf arta 
nite coloqmnttde agartet ana.5.1. ffapbifagrie pi 
retrt colli yris piperis 
inlib.x. aq 
vfque ad confumptione medtetatis.Deinde expzi 
medo colentur 7 colature addatur mellis miidi 
lib.i.aceti fquillittci.J.y. 7 coquantur vfque ad 
medietatem </De bac aqua accipiatur pars vna 
aque Decoctionis paflularu7 matozane ptes.iit 
7 fiat gargarifma.ad boc et cofert gargarifma* 
factu5 ex met2idato cum aqua p2edicta. p5extu 
e collutio ex Deccctce.yrts 015 meile fepe facta et 
calida. Septimum efl mafficatio fepe facta cum 
maffice aut piretro 7.53,(11’. aut cum galanga et 
bcyl./Dcrauum eff caputpurgiu cum modico mu 
mte 7 aque maiozane calidum, aut cum fucco ar 
canite.aut cum fucco blete 7 aque maiozanc, fed 
p2imum melius eff* .f (Tlonum eff linitio fuper 
nafum7 tempo2a in fero facta cum tiriaca vel 
mctrtdato. Deciniu eff vfus electurto? magno? 
ut tyriace 7 metridati * Jfgo vero experientiam 
magnam babeo tn confectione anacardina fede 
Defcript ionis Suicc.quinto cano.fecunda etia ibi 
pofita optima eff ff £>e fimplicibus ad exiccadii 
materias capitis optima eff pillula vna facta ex 
ligno aloes per Duas bo2as pofl cenam accepta 
7 inco2po2etur cum fucco mai02ane. (f&cnultia 
intentio erat rectificatio membzo» mandantiu 
fi que funt. Difficile tamen in cronicis egritudini 
bus reperiri aliquod mebzo? quin i caufa morbi 
vel in augmento accidentium non cotcet. 3gitur 
fuerit meb? Icfuj malicia coplexionis 
naturalis regatur fit)» appzcpziato regimine Di 
7 euacuanttit? Vt piuribus locis ab au 
ctozibus coltigcndu5.fcoft mundificatioej atteri 
dat' afoztationi Vt pulmoni 7 pectozi cu enula 7 
yfopo 7 croco cu Dyaifopo Dyaealameto Dyairis 
facta ameoe abfintbto amomo mace 7 menta cu 
diacinaomo oiamacetf Spleni et cu fcolopcdrta 
tamarilico coztice capparo? Dyamace Dyacurcua 
*!£pati CU5 fpodio endiuia cipero fqnanto. CU5oy 
rodon Dyalacca confectione De feminibus 015 aq 
radicis 7 emozufiatCozdi vero cu iacincto fma 
ragdo ofTe De cozde cerui margaritis 7 croco cu 
letificante oiamufco trocifcis Oe croco electuario 
Dyambze confectione De iacincto. SJDatrici cum 
artbemifia.matricaria betonica. cu3trifarama 
gna tbeodoricon anacardina confectide D femibj 
benedicta.electuario De gallia mufeata 7 fifibua 
stlftembue aut lumbis aut fpine fubuenimus cu 
fpica Dauco comeftione renu5 aialiu5 lacte ouino 
7'reliquis cum nuce condita Dyarnace confectide 
De feminibus benedicta iuflino 7 fimilibus cum 
oleo fcozpionum nardino 7 fimilibus. I Ultima 
itaque intentio erat confoztare caput; f. ipfiua 
ptie uirtutes. £t licet Ixc itentio ex fupzadictia 
juenetius adipleat, aliq tamen vtilia pzetacta I 
intentione ferta bic apponere mibi vtile vtTum 
cficonfoztat itaque caput 7 viztutee eius femen 
melliffe capiti fupafperfum comeftu 7 bibitum.et 
fpica nardi confoztat cereb? 7 ,pbibet reumatif- 
mos fecundo ca. vt Di cit 2|uicen. et ia 
cereb52 7fenfus confoztatutfupzalfSimiliter 
ambza confert cerebzo 7 fenfibus. £aflozeu3 etj 
in fero Deglutitu5 quantu efl granum ciceris efl 
mirabile tn cafu ifloXinamomtl etia in cibis efl 
huic Difpofitioni valde vtile.mundat em' cereb? 
attrahendo fuperfluitates er co 7 ponituz i 
dicinta aureis Jfuicen.Suellana tozrefacta et co 
mella poli cibum caput confoztat. tec rebus aute 
ad ertra approrimatte bonum confoztatiuu3 efl 
fufttmugtu factu3 ex laudano ligno aloes floracc 
ficca 7 er Decoctione camomill’ que fpecialis efl i 
boc cu lepe caput fuper eius fumo 
tnie etia cdfert capiti et puluere 
gariofilo? cdmtilure coronali 7 fagitali facta. 
Sacculi etia ex fpeciebus Dyamufci Dyambze et 
Dyariloaloes mirabiliter caput confoztat. Odo 
rife? bonu3 ad tUud Bt origani folii ameos ana 
3.f.ligni aloes.j.i.J.floracis calamitemaflicia 
cipert ana.3.y.abze.3.y.fiat pomu cu5 .J.i. boni 
laudani vel ligentur in panno De fyndone.lotio 
bona capitis confoztatiua ex Itrtuto facto 013 
camo. 7 foliis edere er liriuio CU5 
fapone. Xrocifci boni cum quibus illmiat' caput 
7 poflea ericcetur valde cofoztat ftc maflicis flo 
racis calamite grano? catapucie piretri gypfi 
ana.5 j.eufoz.3.i.fp»ce gariofilo? laudani flo? 
rofmari cubeba? ana.3.11.7 fac trocifcos cu fuco 
tnaioiane ponderis.3.ii.7 ex eis vnus accipiat 
Omnipotens aute faluatoz bec Dirigat ifalutc 
anime 7 cczpozie buius Domine* Jbe mala cotuplexdc frigida i htimtda materiali 
tcrcbzi <i De opilatione ipfius coartat02ia copiis 
catacum vertigine cum Debilitate virtutis mo 
tiue n fubftecattue Skctboia impotentia ad mo 
tus eyterio2ee Dolore c2uris <i pufluiay piodtea 
apparitione in tibiia % manibus. 
('Capitulum pztmum continet fermonem 
uerfalem De p2edictis narratiuum. 
A | £>02 ictis Decoloreto vir notabilis 
Diuerfis accidentibus labezat iget 
M 71 fiue ipfe egritudinee aut accidetis 
| nomiare volumus. fc2imu itaque 
J| hop eft mala complexio frigida et 
tmmtda materialis cereb2i illius. fiue ipfam a 
generatione aut a tempoze cotractam itelligere 
velimus, fecunda vero ipfius Difpofitio cfl cere 
bzi fui mala cdpofitio.f. in uia cadens vel i pozis 
n cfl oppillatio coartatozia vel impletozia ,pue 
utens a multitudide muciUaginofi flegmatis in 
p2edt'ctis locis.Iertium aute pzincipale accides 
eft vertiginofa Difpofitio alternatis vicibus eide 
eueniens. Quartum vero p2incipale nccumetii3 
eft Debilitas in conrcnriua vel retentiua vtute 
que etiam includit in fc fpccicm cozruptionis in 
operatione motina % fubfeatiua. ita q> ei apeat 
quandoque inclinari ad caderc.Ucet non cadat, 
quadoque tamen euenit nocumentum abiatbms i 
operatione fubftentatiue potentie. ita vt nedum 
inclinetur timendo cadere.fed Defacto cadit. £t 
eft locus ille puetus altiitime fpeculationis vt vi 
debitur. ifeuintu accidens pzincipale i fcotomia 
Diipofirio. per quam ei apparet quadoqs, volates 
mulcas rt ftmilia aialia in medium percipere vo 
lantia vel mobilitata variis Differentiis, q tama 
nequacp inueniunt' in medio. 2?cxtum nccumetu 
pzincipale cfl impotentia ad motus intertos i 
bzaebiis eius foitme i in omnibus cruribus mi 
nus eueniens. $?epttmu p2incipale accidens cfl 
D0I02 extenfiuus 7 cdtzactiuue in finiftro crure e 
ucniens magis tamen in mufculis tibie appares 
Utaaua vero Difpofitio p2incipalis cfi periodica 
pullularum cu ruboze n infectione cutis tibtarij 
,1 manuum apparens Deterinato tamen temp02C 
anni 1 non omni.quonta bcc ei accidit pzecipue i 
vere % in autuno. focc i fumma e ipfius Difpofitio 
ex ta variis nocume*tis cdplicata oifftcilibus.nd 
nulla th alia accidentia frequeter i meb2i8 aliis 
appent.ut aliqii leuts tulTis cum facili anhelitus 
allrictioe.-j quadocg flomacbi Dtfcrafia cu dbilita 
te oigefttc.'* non raro fnu Dolo2es exte 
•lUi.ad quos quadoque leuiter confegt Difiieulras 
vzinadi. 93ed Ixc vltima quatuo2 accidentia et 
quia leuia funt n quia ab eadem radice pendentia 
in fieri n in jferuari a qua pendet pzemilTa octo 
accidentia.ideo no funt multu mente moleftatia 
egrotantts neque medicantis* 
Capitulum fecundum pzincipale Declarans et 
ve2ificans p2cd ictarum Difp©fitionu5 per ea$s 
“ caulas ‘i figna. 
fQuonia impoffibile uidetur alicuius DiTpofitioTe 
rationalem ollendcre curam fine ipfius Diftincta 
ccgnitione.qbaberi Debet p2imo excaufis Difpo 
Titionis . it fecundo iterum 
ex fignie vnivfalib 1 particularttoDeracftratis 
emuflibet egrifndinis. JEt tertio ite? ex acciden 
tibue coibus 7 Vnamquac£ egritudtnem 
cocomitantibue. ex quibus egritudines omnes 
fpectficantur <Pdeo in pzemi(Tis Dt (politionibus 
Declarandis parumper e tbeozicc cotemplandu 
it rationibus 7 auct02itatibus Differendum, eo 
quia iiuftum eft vni pzcaltte credere Demonftra 
ttone alimento? p2imo.? capitulo p°. T>2ia igit' 
huius viri Dilpolttio erat mala Difpolito frigida 
n bumida cereb2t.que aut eft a generatone talis 
aut’a tempo2e.quonia3 loee Diffinitio cuiufeuqne 
egritudime elTentia3 euacuat.CJidetur autem q> 
cereb? eius a generatione non lit oilcraliatum i 
frig02e 7 bumtditate «jftzimo quidem ex lignis 
a cafibus boc Declarari poreftiaciee enim Imius 
viri 7 tota cutis capitis ipfius mamfefta rubedte 
£olo2atur.S5ecudo capitis capilli 7 plurimi lunt 
7 fatis grofii'. licet ad mollitie tendentes 7 lunt 
manifefta rubcdinecolo2ati. Jertto vero cutis 
cius ex parte efientialiter inberentu# tactu per 
cipitur calida notabiliter ? leuts. ite? eftultonea 
que ab opone Digeftiue potentiecmittunt medi 
ccritcr lunt Digefte i lubftantia latis adequate i 
col02e luo albedine mamfefta participantes. it 
vtin pluribus actu calide, licet multa in actu ex 
pulliome percipiant' accidentia ex quibus boc fa 
«ile Declarari pcteflex parte tamen epationum 
aialis potentie fenfttme fenfibus exter itabus a 
per te offenditur. Jit # obiecto? tangibiliu 01115 
i'mp2eitionee 7 facile 1 couententer percipiunt % 
biltingutur 7 referuaut. limtlitcr in fenlu vihis 
naturaliter futt bene Difpolitus (n cdpzelxdtda 
obiecta omnia vfque ad Diftantiam magnam in 
fuo colo2€ vt alba et 2ubea in fui quantitate, vt 
magna vt' parua in fui figura vt loga vl’ Iperica 
in eo2ii litu vt inferius vl' fuperiue fituata t eo? 
fubftatia vel partium continuitate vel fepattde 
Kt folida vel perf02ata in eo? fe babendi modo 
vt mobilia vel quieta a Ite De aliis, q omia argu 
«nt bonitatem 7 pfccttonc vifiue potentie. Mo 
buc etiam 7 gudatiua potentia exit i actu5 cdue 
nienter percipiedt Dulce ama? ponticu 7 acumc 
xlic dc aliis 7 Diftinguendi inter illa. Jit iterum 
filfatiua potentia obtectum omne Debiliter aut 
potenter lub modo Delicie vel trifticie tprimens 
•pzebedtt 7 pezcipit.qr inter illa Diftinguit.2?i> 
militer etia exteri02es motus Diuerfos lonandi 
modos libi allectantes lub Ipccie acuitatis vt 
linnitus lub fpecte guttatis Vt tonitruu magnii 
s fic De aliis couementer perdpttJgit apparet. 
£ in oponibus exterio? lenfuum 7 cito 7 audent 
eerebzum tpfiuc eft bene Dilpcfitum £ Amplius 
iteru3 oifpcfmo caliditatis in cereb20 bm>virt 
slfumi poteft ex parte opationu interi02um fen 
luum.fenlus enim cois operatio velox e 7 uenies 
tn Dilccrnendo vel Diftinguendo operationes ex 
teri02um que ponit 
in poftrema interio2i parte antennis vetricult 
cereb2t 7 facile fpecics a fenlu coi libi Delatas 20 
cipit 7 modificat. 7 ite? imaginatiua potentia 
velociter exit in actu copzelxndendi componedt 
7 DiuidendilJSimtiiter etiam alutas potetic 
que ccgitatiua eft operatio 7 feftina eft.? aucnies 
in eligendo n boc in cuitado 7 fugiedo 
aliud.23tmilfter 7 facit memoratiua potentia ct 
Detinet Ipccies eidem odatas. 7 cppximum eft ef! tiecdTartum remtntfci oe pzeteritis .taj cito 
rememozat omniu que iam per fpeces in cellula 
foa referuata fuerunt.foec aute omia videtur at 
tcftari iudicio caliditatis 7 butditatie i cerebro 
fuo.vt fecundo tegni pceflu multo 7 feciido com-- 
plexionum 7 pzima tertii tzactatu pzio colligi 
potell i radicibus tbcozie medicine que oia fatis 
nota funt.ix quibus otbus Videtur cereb$r bui> 
viri nullatenus Debere poni frigide complexidi 
naturalis fieut fupza pzemtflum fuit.tleque eni 
ell altus modus oemonftiandt alicuius membzi 
cdplexionem naturalem cffifitudd fuperipfam 
ex ftgnts ab opattonibua a fubllantialiter 
rentibus allumptis 7 a cafibus. 7 tu iam vtdiftt 
omnia bec qrc aceti. 4 ■ tlunc aute opoztet fumer 
pzinciptum aliud Declarandi lapf«5 cerebzi bui* 
viri ad frigiditate 7 buiditate cuius 
Declaratione pzcmittedu pzimo. q omnes caule 
pzimitte infrigidantes 7 bumcctantcs CU5 lua ex 
cellentta applicare membzo cu5 Diuturnitate ap 
plicationis eat? 7 oifpofitione membziad pati 
ab eis De nccdTitate inducet infrigidatione 7 bu 
meetattonem. fed cerebzo Imius viri potuit ap 
plicari vebemes bumiditas ab aere vel aqua cu5 
frigiditate agens in ipfum </£3if it' 7 multitudo 
cibo^,talium 7 potuum.7 infrigidat* 
tui 7 bumeetanttu; foztis et Diuturna applicato 
£t palliomimam’maliu5multitudo.7 tmpzeflio 
foztis.uttrifliiia vehemens cogitatio 7 timoz 
magmis.7iteplongitudo 7pfeuerantiaindoz 
miendo.ut e confuetudo nobiliii.quoma fupfluus 
tamnus infrigidat 7 bumectat.ficut vtgilie mfte 
calefaciunt 7 exiccant. ut fecuda pzimi capitulo 
De bis quepneniunt ex fomno 7 vigilia,3lmpli> 
iterum excdlus in altera re non naturali fc5in 
multa replcticrtc.quoma qui ingluutofe comedut 
7 cibu fine mcnicti mallicatide Dcglntiut 7 potu 
voracilTime hauriunt .omnino calozem natuzale 
flomacbi Debilitando pducunt ad augmentum 
generationis bumiditatu q poflea 
in ‘fcilo remauetes caufe funt generationis aq°f< 
fanguinia qui poflea in cerebzo frigiditatis 7 bu 
mtditatis augmentum geuerat.Jtt facilius 
7 citius materie frigide 7 bumide in ftomaebo 
genite per modum euapationis Delate ad caput 
7 ibide retente propter frigiditatem cerebzi in 
grollantur 7 in aqua conuertunf que per totum 
ccrebzu m fparfa 7 coicata malam cdplexionem 
frigidam 7 bumidam efficiunt in eo pariter etia 
exceffus in fupfluitate motus 7 exercitii per vta5 
refolutionis elTca vt in cerebzo acquiratur mala 
cdplexio frigida 7 bumida materialis/ffrro q°$2 
enimpzefcntia aliquod effentialitereflca 
lidum 7 bumidum.pcr eos? zemotionc efficitur 
frigidum 7 fecum, fed per pzefcntiam fpirituu5 
7 fanguis in cerebzo ipfu3 zeddit caltdu 
crgo.ppter zemotionc ipfc2Z ipluj efficit' frigidu 
lupfluu exercitiu ipfum e ca confumpcioms 
fpirttml in tpio cerebzo p modum refolutionis 
fpirituuj 7 bumozz 7 innati colozts igitur 7cetf. 
p3ifiter etiam aa boc adde, q una De 
caufis notabiliter, infrtgidatibus e mul 
titudo coitus 7 fupeifluitae in co* Coytus enim 
multiplicatus perducit ad infrigidatione tetius 
cozpozis ad Debilitatem innati calozis ad nioz 
tificationem virtutis a4 Debilitatem fenfuum 
ad epitenfiam occultam ad calmttc 7 Debilitate 
iuncturazz que omnia pueniunt a frigiDitate et 
bumidttate cerebzi materialibus; tt20.ajmit 
tractaiitprirao capitulo De nocumento ex coitu 
colligitur.quare op02tet q plurime bazt eaufap 
poterunt in boc tiro augmentu5 frigiditatis ef 
ficcre.7 ipfe oebet cite afideratoz ci rea illae cae. 
n iuenient ueritate i eie ex preterito regie}fuo;de 
duceda.£x gba oibue fatie leuit' acludit' q mala 
cdplexio frigida 7 bumida materialis in illo ac 
«dentalis eff.7a tempoze ppter inconucniene 
regimen ex parte pzedictop 7 male obfcruatu5 
£t ex boc titio apparet Declaratio pzime Dtfpo 
fitionie eius.f. q ifte tir egrotat mala coplexide 
frigida 7 bumida cerebzi 7 accidentaliter in eo 
acquifira. Jtx quo$r etiam fundamento afiderans 
intelligere poterit.# bec mala complexio e fita 
magie q fiene. qd arguit longitudo ipfius, licet 
etia i eo pofTit altignari aliqua fpeciee male cd' 
plexionie fientie per colligantiam i fieri 7 in co 
leruari Dependes a mebzis inferiozibue tt fto" 
maebo epate vl' aliie.tt i poflef utderi potent 
foce in fumma e pzime Difpofitionie ipiiue apta 
Declaratio 7ced. 
| Capitulum tertium Dcclaratiuum male copo 
1 fitioniscercbziipfiue. 
tflunc aute Declarandu dl in boc capitulo tertio 
nocumentum cerebzi buiue ex com 
pofiitone non naturali fui ccrcbzi<j£ft aut mala 
cdpofitiocius oppillatio coartatozta qutdc jpue 
niots a multitudine materiei vias 
cerebzi.per quas intelligo arteziae 7 tenas i pa 
niculis eius 7 medullari fubllantia DilTeminatas 
in quibus 7 circa qs mucillaginofa materia mul 
tiplicata p indigcllione coartatione fecit .ad qua 
(equitur matertep intentio 7 augmentatio que e 
aggrauatiua. Unde caput eius Doloze grauatfo 
molellatur magi s aut minus fcdm augmentum 
qntitads extendedoeas.7 quia et int' paniculos 
cerebzi 7 in fubllantia eo£ Detinent,ideo ledam 
fpecicm Dolozis efficere pedunt cxtcnftuu noiati 
itfiatingat buic materiei admixticuem fieri 
materiei acute aur falfe.tunc cum pzedtctis Dolo 
zibusccplicari poliunt Dolozes pungitiui 7 mor 
dicatiui 7 fcomjpccie materiei cj cdmifcet flegti 
mucillagincfo.Jet itepfi magna pars Imius ma 
teriei continetur in edeauitate ad ipfa 
feqmtur pulfatiuus Ddoz 7 fic D' aliis f m mate-- 
rte£ otuerfitatem.£x q* fundameto valde facile 
tntelligi potell quare uir ifte quandoque percipit 
cum grauitate capitis cjttenfionc ac fi magnifica 
retur caput eius, aut punctionem ac fi pugerent' 
paniculi cum fpina ucl acu. 7 pullatione magna5 
in tcpozibus et in toto capite/ft iterum ex Ixv 
fundamento concluditur, q fi materia illa non 
fblu5 i venis 7 artariis aut pozofis cerebzi ptiba 
Jtinetur.kdetiam t originibus neruofDe fepte5 
paribus qui oziuntur a ccrcbzo. tunc nccelTario 
contingent nocumenta Diminutdnis i opatidiba 
illop membzof. fi oppillatio illa fcmicomplcta 
fuerit.aut nocumenta ablatonte opationum in 
pzedictis membzis.fi oppilatio completa fuerit 
quo fundamento itqz fubtilip et pulcre 
cularius Deduci poffunt nocumenta opationum 
fenfus tactus, fi eni femicopleta fuerit oppilatio 
in neruis qui expanduntur per cute$ capitis, tuc nocumetum Dtmtnuttoms in fctifn tactus fcntit 
C rota ente capitis ei*tcrn.£t iftc ed ille dup02 q 
in cute capitis pcrcipitur.ltt fi cotingat iterii q 
bcc oppilatio accidat m ncruis oifperfis p aitim 
totius co2po2t’s tunc in toto percipietur dupoz. 
ficur paret in tota fpina ipfius<TSi autem huic 
materiei comtfceatur aliquid ventofitatis vt va 
p02t's petentis exitum ad extra.tunc patet q cu 
dupozc uel diminuta fenfatione i cute ipfius p' 
cipietur motus ide tere cfl ille 
motus vel fenfatio pzeter natura5 qua bic Vir 
fornicationem nomiat in fua fpina pfeuerante5 
Ylon curo bic extendere que 7 qualia nocumenta 
contingant i opatiombns alt'052 fenfuu?, quia boc 
facile intelligi poteit ex boc fundamero 7 maxie 
a viro perito in noticia 02iginis fepte pariu ner 
uo£ a cereb20 02ienfitl.7 tu p te conftdera.quia 
talia no funt multum De ido.7 a me fepe 
tn aliis cofiliis Declarata fucrut.loec oe accidere 
fecundo pzemilfofuperiuspertranfeat. 
i Capitulum quartu mamfedatimi vertiginis 
* buius vi2U 
OJidctur necelTarium ellc oeclarari modum 
euentus vertiginis tn boc viro<I«£d aut vertigo 
tfta p qua homini babenti ea appa2et ut mediu5 
7 res alttozes fuper ipfum evidentes voluantur 
tn giru5 ita vt appareat ee20 ccreb2U3 ipfius re 
uolui adeo vt (c a cafu continere non potfit immo 
aliquando cadit.t>20uenit aute5 bec Oifpcfitio a 
multitudine vap02U3 vel ventefitatum que in an 
terfoi parte cexcb2t commifcentur fpui animali 
7 reuolutione giratiua moitcnt fpiritum. cu 
ius motu potentie fenfitiuc fenfu tactus apparet 
q cercb2um 7 omnes ptes capitis rotatim moue 
antnr.tlecE enim aliter potentia fenfitiua fenttre 
potefl CJ ftbi offertur ab obtecto vel fpcciebus eis 
tale auce5 obtectum ed vapo2 vel vetofitas circu 
larit mota q fpirituii eade fpecie motu mou3 cir 
cularitcr ex quo mouentur in fpiritu taliter mo- 
tu facto 7 imitantur 02gana motus .vnde poten 
tia etiam fenfitiua tnmutatur.ex motu em'5 obiec 
t02um mouentur indrumeuta quo£ motu moue 
tur 02gana ex quibus inmutantur 
de licet obiectum 7 ipfius inmutatio Iit tnteriue 
potentia tamen fenfitiua indicat motum in exte 
ri02tbu8.JEt ideo apparet q? in bcc ed co2ruptio 
in fenfu tactus peipientis moneri exterius quod 
nequaquam mouetur. Unde ex boc fundamento 
apparet q vertigo ed Difpofitio p2ectpue fenfut 
tactus app2op2iata,3(pparet 20 q poted efTe ta 
lis Difpofitio intcri02i fenfut etiam app2op2tata 
f.imaginationi.25i enim boc nocumentum et fua 
caufa commifcentur anterfot pti ventriculi ip 
fius cereb2i fecundi tunc patet q nocumentu acci 
det imaginationi Vt iam dictum ed.JCt fequitur 
exboefundameto q Declarari poted q ver 
tigo ed nocumentum abruptionis eueniens vifie 
potentie. 23 i enim vertiginofus intuitiuc tnfpi 
ciat medium pp mctu3 a ventofitatibus factum I 
fpiritibus vt Declaratum ed peipiet vifiua poteit 
tia C02p02a in medium pofita circularitet moue 
rt eo q2 fpiritus vifibilis tali motu p2ealteratus 
qui refert ad cridaloidem rep2efentautt in eo mo 
tum ctrcularem.<$rrane ergo potentia vifiua pei 
piet moueri in extert'02ibus C02p02a que gefcut 
vt iam paedictum efl./Ctuarto iterum ex boc futi 
damento apte colligito fy bec Difpofitio fena 
et terenda eft.eo qz vt in pluribus nocumentum 
eius in vifiua potentia tactiua 7 imaginatiua coS 
catur.£t adhuc boc ex boc fcrmoe ap$ q bec Dii 
pofitio cum plicuerat potefl enuntiare epileniiam 
sut appopfia5 multiplicata materia ipfius ita vt 
non folum euapozando noceat fco incomplete aut 
complete oppillando ventriculos cercbzt vt itelli 
genti bcc etiam confiderandu5 
eft q bec Difpofitio a pzimitiuis caufcs non razo 
incedit ficut apparet in pueris aut tn alita fuper 
luum caput giratiue tnuolutis. £t ficut apparet 
etiam bomini qui Diftrabitur a fono circulari et 
ficut contingit etiaj q bomo fe ipfu5 giratiue re 
uoluit in tantu3 q cu a motu tali celTat ad terraj 
cadit. £t ficut apparet in cerebto bominis refer 
uari motu5 Difcurrentiu3 aqua que i filuis aut 
fn montibus apparuerunt vt nauiganti contigit 
23petice enim ab obtectis Decife 7 recepte 7 re 
feruate in ozganis fenfuuj repzefentat i eis ima 
gines confimtles que fi longo tpe impzeffe Detine 
antur facinnt apparere accidentia confimilia.£t 
fimiliter bec Difpofitio contingere potefl pp afpec 
tum cozpozu? que rotatim mouentur ficut in ro 
ta fabzi a molendini peipi potcfl.Jtt l?ec oia pulce 
rrie fcnfir pzincepe pzima tertii tractatu DU5 
inquit.£tbecquidc5 vertigo quandoqj accidit 
bomini pzopter quod reuoluit leipfum.l. inferio 
zes ptes eleuando 7 caput Deponendo giratie pp 
quem motu5 reuoluuntur fpiritus 7 vapozes in 
ipfo.f.cerebzo ficut reuoluitur vas plenum aqua 
poli qua ctrciiductil fuerit a ab impcllete oimilTu 
vas enim mouetur dimifTa fupple impulfione.itt 
quando reuoiuutur fpiritus. f.a vapozibus fibi 
cdmijctis imaginatur bomo q res voluanturX 
exterius. £t pzopt boc fupet ius Dixi q nocumen 
tum illuo etiam contingit imaginatiue potentie 
J6t fubdit oe ratione buius rei oernoflratiua 
cens.namequale.i.fimtleefl fiue Diuerftficetur 
partiuj fpiritus ad partes mundi.i.ad 
cozpozaqueinmedio inveiuntur vel ad partes 
mudtxaa partes ipfum fpiritu continentes.#* 
parte fpi ritus, f. moti circulariter fiue omerfificc 
tur illud.i.nocumentum illud contingat ex par 
te m udi. i. ex parte cozpozum que exterius i me 
dio mouentur cum pzo quando fuerit felibilttas 
per easXpartee mudi.t.res in medio politas fac 
ta fuerit fenfibilitas.i. tmpzeflio. #t funt fupple 
tales reuolutiones que funt pzopter oppofitione 
nam cum p quando fentiens mouetur lupple cuj 
fpiritus fenfibilis mouetur 7 mouct ozgana 7 po 
tentiam pmutantur oppofita.i.a potentia fenfiti 
na percipitur obiecta pmutari ficut CU5 p quan 
do fenfatum mouetur, uquando obiectum impzi 
mit i inftrumcnta 7 ozgana moucndo potentias 
et fubdit.it bec qutde5 vertigo fit pzop 
ter confiderationem aD res que reuoluiitur.l.cort 
tinuatam 7 ftxam ita vt infigatur.i.tmpzimatur 
fozma illa fenfati in antma.i.fpecies ab obiecto 
infixa inllrumento 7 ozgano moueat potentiam 
vtiam Dictum eft.fcec littera magne fepeulatto 
nis in fumma plus non labozat oilenoere qq a 
fpeciebus exterius in mundo giratt'5 re 
tn fpiritibus 7 in ozganis potell ipzimi 
7 remanere ipzelTio vertiginis eftect tua caufa fu 
fficiens ficut fi contigat giratiuu motu i fptrirtba ab intcrtozibua vctdfitatibus 7 vap02tto factuj 
permutare oigana potentias vt p2edictum efl. 
<Etuare iterum fubiungit p2tnceps,ft ppter boc 
Dicitur q omnes opationes fenfibiles pendent ex 
tnftrumetie co2po2Cis cdpattetibji.quop pzimii 
7 dignius efl fpiritus fcnfibilis.7 remanet i tpfo 
ab oi fenfato fo2ma.i. fpecies ipfius pofi eius fig 
obiecti feparationem cum ,p quando fenfatu5.t. 
obiectum fuerit fo2te.i. potens ad ip2imendum 
iDmne enim fenfatu5 non efficit i inftrumemo fen 
fibili nifi fo2ma5.t.fpeciem vel actione5 que eff fi 
bi fimtlis Deinde confo2matur fozma illa in ala 
pp qd confo2matur etiam Difpofitio pp fpeties in 
ozgano referuatas 7 retentas 7 euanefeit .i. Dato 
q remoueatur obiectum vel eius imp2effio i qua 
titate. i.cum vehementia vel Difpofitione recepti 
onis tnffrumenti.f.fpiritns 7 fo2titudine fenfati 
f.obiecti vehementer imp2imetis.*bec qutde5 fut 
puncta fublimie fpcculationts.pp qd fubiungit bu 
iue vero.f.fpcculationis expofitio continetur i fci 
entia narurali.CJide qntum fubtiliter contempla 
do opo2tet ad intelligendum otfpoftttonee buai 
co2po2is efTc medtcu5 fpeculantcm.JEx boc fermo 
ne notabiliter apparet q licet \xc Difpofitio i boc 
viro a pztmatiua caufa fieri potuerit .tpfa tante 
aDbuc pofi fue caufe efficientis remotionem ffer 
uata 7 fixa remanfit.Juit autem ipfius caufa ve 
bcmens 7 fubitus motus in fpiritibue afaltbus et 
in cerebzo facto a fubito 7 vebcmetiffio motu pp 
qd ad terram pff ratus notabili tempozc pman 
lit.7 maxime verificatur boc quom'33 excelletie fc 
fibiliu cozrumpunt fenfus 2!romma. 
M (Eapitulu5 qnintum De Debilitate retentiue pfl 
8 tentie facta mmufcults 7 mcmbzis mollc3 coz 
pozia fuffentatibus. 
Spi Diligenter confiDeretur p2ccedcntis capitu 
li fententta apparebit fatis leuiter oeduci pofTe 
Debilitas fubflentatiuc potentie.Cum enim in ce 
reb20 qd eff 02gamcu3 p2incipium motus 7 getif 
cffecttuu5 in fpiritibus 7 02ganis motuu iponedo 
quietem fuerit multitudine vapozum 7 
ventofitatum que etiam mulcut 7 neruis toti; coz 
p02ts contingat ab illis vento 
litatibus motu5 fieri girattuu vel inclinatum ad 
Dextra5 tuc potentia fenfitiua piefi cafus pceptia 
conatur erigere 7 figurare co2pus ad Differenti 
am pofitionis oppofitam. %Et fi quide5 petentia 
vl’ aettuitas ventofitatu perfeueret 7 ccntinuado 
refiffat ita Vt vincat fubffentatiue potentie 
tatem tunc patet q virtute victa neceffe efl cqiu 
cadere.Jf t fi quidem virtutis actiuitas vel rcfilfe 
tia tanta fuerit vt cafum pbtbcat falte5 ex actiui 
tate vel perfeuerantia motus facti a ventofitatl 
bus fit inclinatio co2p02is vt moueacur ad Diffe 
rentiam ad qua5 inclinat vcntofitae.Jit ex pzio 
fcquitur cafus 7 eff ablatio operationis fubffenta 
tiue pqtentie et ex z° fequitur Diminutione5 opatf 
onis autem contingat q motus in fpi 
ritibus factus a vcntofitatibu6.no fit valde exccl 
lens neque manifeffe inclinatiuus cozpozis ad 
aliquam pofitonis fed per modu5 in» 
pzeffionieeius nocumcntij peipiat fenfitiua poten 
tia ac fi inclinaretur ad cafum tunc nocumenta 
tffud cozruprionts Denominari Debet.per poten 
tiam eim fenfitiuam peipitur qualiter non eff et 
qlc ei non offeratur fed boc eff dTc cozruptionem 
ttt operationibus fenfttfue pctcnttc ftue tpfa fue 
rit imaginatiua vel tacttua igitur 7cctj .Jfit ex 
boc fundamento apparet q bec Dtfpofitid iterum 
menda cfl cuj patet q valde facile pducere pot 
ad epilenfiam pzopter qd pzima tertii tractatu 
S° ca° De eptlenfia inquit pzinceps .3lut ftsplc fit 
rpilenfia pzopter vcntu5 gzoffum retentu3 intra 
fttibue fpiritibue fecundum q vifum eft pbilofo 
pbo magno Sriftotili 5t vidit ipfam elTe vna5 ca 
rum epilenfie quare leuiter De Ixx tiro timendu 
tft ne talem incidat egzitudinem infelicilTimam 
CCapitulu5 fextu5 verificatiuum fcotbomie i b® 
viro apparentis. 
jBcotbomiam appellauerunt antiqui nocumcn 
tumcozruptioniein operatione viliue potentic 
ex multitudine vapozum qui fpiritui 
viftbilicdmifcentur.ficutenim bii vaporee fpiri 
tui cdmixti i rotatim moti in anteriozi cerebzo 
pzopter neruoe opticos vertiginem faciunt ita n 
bii vapozee fpiritui vifibili cdmixti in concaui 
tate obticozu <i interpolattm moti aut 
pp paucitatem aut pzopter fubttlitatem eozu in 
02gano vifionie impzimunt fpetie5 conlimilem 
motui mufcaru3 volitatium vel pulicum.fcotetia 
ttaque vtfiua pzopter impzctfione5 interius fac 
tam videtur appzebendere obtecta exrcriue mo 
ta que nequaqua ibi funt nec mouentur vnde me 
rito bec nominatur cozruptio t opatione imagia 
tine potctie.*bcc De accioente f°. 
f Capitulum fcpttmtl ocm6(lratiuu5 caufarum 
nocumenti vf impotentie motus bzacbiozum 
et crurium 
5Ei noe recte contemplando bttiue nocumenti cau 
fas alTignare velimus necefle cfl concedere q boc 
nocumentum ,pucmat aut ex parte Debilitatis 
virtutis motiuc pzcdictartmi partium aut ex p 
te tnflrumentozu5 qui funt fpiritus animales .a 
ex parte ozganozum que funt nerut vl’ fibi ,ppoz 
tionales partes .vel mufculozum qui funt volu 
farti motus inrtrumenta.aut faltem contigit boc 
xx parte omnium pzedictozu?. Ilon quidem rd 
jiale videtur noc Deduci polle ex parte Debilitati 
virtutis.eoqma vir ifte in etate confiftcntie pofi 
tus e complexione a generatione /anguineus ne 
quealiquefoztes caule Debilitatis virtutis ipfi 
applicate fuerunt velut refoluentee ex multo 
cercitto potu medteinaru calefacientium cuacua 
tium niui acuitate fpiritus n laudabiles buitatef 
confumcntium.neque aliqua euacuatio ab interio 
ri caufa vt fudoz fluxus (anguinis emo 
xoydes Diaria n confimiles £t pari ratione non 
videtur atterendum ette nocumentu5 tflud contin 
gere ex parte paucitatis fptrttuu p confumptionc 
tpfozum fubfequentis.fllidetur igitur q caufa De 
bilitatis fubftentandi molle5 cozpozis contingat 
n ex parte oppilfattonis cadetis iu neruis octaui 
paris De biisquinafcuntur a cerebro .fimilitcr 
ex parte opillationis euenientis in neruis fepti 
me fpddilis colli ct pzie n (ecunde De fpddilibus 
Dozfi a quozum ramulis ad brachia r< fparulas cd 
catis pertranfit fefibilis fpiritus n motiuc.Jacta 
igitur aliquanta oppillatioue iu ozigimbus pre 
dictozum ncuozum a cercbzo -7 a nuca venientia 
neccllc eft potentiam actiua5 pzopter necdlttate 
inftrumentozum motus debiliter operari, tx fi 
contingat pp oppillauoncm tale oinnte £ trafire fpirttum t<13 motiuu tunc tiCcelTe erit 
affignare Diminuta; paralefim quandam.ict fi vl 
tertus oppilUtto magnificaretur a completa fic 
ret fequeretur completa paralefie pticularis t bz3 
ebite aut pedibus.it fi opillatio talis fieret in al 
tera medietate nuce tunc iam fieret vntuerfalis 
palefis vnius medietatt'9 C02p02is vt za tertii C3 
pitulo De paralefi intelligendum efl 
|rCapitulum octautloe altignatione caufeDolo 
\ zis in finiftrocrure buius viri. 
iLicct ooloz in crure buius viri apparens fieri 
polTtt a mala complextionc frigida partis illius 
tamen rationabiliusefl concedere ipfu fieri a fpe 
tic folutionts continuitatis cxtenfiua que ,puenit 
pp multitudinem materierum que in mufculis in 
merfe funt extenfionem i tpfts facietes.iJnde erit 
accidens fimul a mala complexione frigida et fo 
lutione continuitatis euenicns.£t fi materia ifla 
i actiuitate fua mFtiplicaret ita vt nocu 
mentum imponeret nuce et cerebzo tunc patet 
# vir tfle fpafmu; incurrere pollet, ft fi materia 
illa adauncturas mfciplicata oefcenderet tunc in 
fundendo ligamenta iuncturarum valde leuiter 
in eis multum moleftantes. 
CCapitulum vitimu; oe altignatione oefedatto 
nis cutis i cruribus n manibus eius eucnientis 
llocumcntum Dcfedationis cutis quod manibus 
buius viri tempoze veris et iu pedibus ipfius in 
fine autumni accidere folet cu; pzuritu pzedicta 
rum partium omnino contingit a materia falfa 
flegmate aquofo multo in venis eius reperto con 
mixta, piodice autem in'tempoze veris materia 
illam virtus ad extra ppellit fui fortitudine adi 
cuius expulfione adiuuat aptio que in tpe 
veris facta efl a caliditate in continete vigozata 
que etia adiuuat ad attractionem barum materi 
erum oe centro ad circunferentiam.Caufa vero 
pp quam tempoze vehementis frigiditatis iterii 
bee materie multiplicantur efl.q2 cum partes ali 
que fubtidoze; et acutiozes materierum cotinue 
a virtute expellantur De cetro ad extra frigidi 
tare continentis oppillantc pozos tales in ptibus 
fubcutaneis Detinentur et neq$ 
infenfibiliter necp fenfibiliter expelli pollent ad eje 
in fubcutanea.3gitur pti retente pzuritu; Doloze 
n rubozem efficiunt fecundum elTcntiam ipfarum. 
£x quo apparet q talis Difpofitio in extremis ap 
parens eit per modum erilis facta que nequacp co 
biberi Debet vt inferius apparebit.ifx quibus oi 
bu3 tandem vltimo apparet pzedicto 
2um viri Declaratio ex fuis caufts fignis et Diuer 
fitatibus alTignata.reliqua vero accidentia fabule 
ta leuiter ex fundamento Declarationis pzedicto 
z.i baberi poreft et tu confidera.Jfct ex fundameto 
omnium pzedictozu; confideranti apparet q ad 
pzedictarum Difpofitionu5regimen pzefuatiuu 
ne augeantur et curatiuu feftinanter accedenda 
efl ficut mox fequitur 
i Capitulum Decimum De modomuetionts regi 
\ minis obfuandi circa pzedictas Difpofiuones. 
JEft igitur regimen buius viri partiendum in 
Duo. bzimu; quidem in electionem adminiftrati 
onis rerum non naturaliu; f m oebita; eozum 
conuenientia5.53ecundu5 vero in electione inten 
tionu3 et inilrumentozu; medicinaliu3 a modi ad 
mmiilrattoms earu vt nunc apparet confequendo 
fczt'mu5 bo2um Dti02u ptit tn fex capitula 
fccundu5 nutncru5 fex rerum non naturalitt5.C>2t 
mu5 autem bo2U5 efl 0: electione aerio 
et loci habitationis ftbi conuentcntium.£ligatur 
itacp aer et omniu5 altaru reru3 menfura ita vt 
fint caliditatis et ficcitatis tnductiue. veru$tame 
amplius Debent e(Te exiccatie q calefactiue.lap 
fas cm'5 huius viri licet fit ad frigiditatem et bui 
ditatem tamen efl intenfiue mai02 ad bumidita 
tem q ad frigiditatem, quoo manifeflilTie appa 
ret ex lignis in 2° principali ca° p2t'me partis fu 
perius pofitis.£t ideoeptum tbeo2ice Dici poteft 
aer et relique res non naturales Debent admiflra 
ri ita q? inducant menfura5 p2imi g2adus calidi 
tatte.p talem cnt'3 menfura5 naturalis complexio 
que calida ell confcruabttur et per frequente5 ad 
miftratione3 taliu3 co2rigitur et Delebitur frigi 
ditas tam inducta,Jit confimtliter op02tet q res 
non naturales ita menfuretur vt in co2pus indu 
eant ficcitatem fecundi g2adus aut paulo mino2e 
illa vt frequens earii applicatio co2rigat lapfu ad 
bumidii qui trafccndir g2adu3 fecundu % fo2ta(Tts 
complete attingit ad finem tertii qt5 apparet ex 
conuerfione cozpozie eius ad vebcmente5 bumidi 
tatem lefiua3 operatione mottue potcntie.qtf nd 
accidit ntfi pp remolitione5 multa 02gan02il mo 
tus et pp oppillatione viarii per quas motiui lp» 
ritus ad meb2a penetrare Debent in qntitate eia 
qlitate conucnictibus.bec tamen longe facilius 
fermone q opere copleantur et idiget 
Viro in fcientia et operatione canonica non medi 
ocriter erudito .Jtc clauduntur bi f mones in feu 
tentia tertii tegni ibi.33i vero regere a permuta 
re volueris iteru in altero loco et quidem et cetf. 
£t itera; inferius magis curato vero vnii babet 
modtl .£t fubllentatur etia i fmontbus fluiccne 
4d pzttni ca° z° illo.quome fi fanatura cdplexio 
et pluries alibi.ltacp eligatur ab eo locus babita 
rionis eius vniuerfalis et particularis vt camere 
eius babens afpectu3 021'entalem vel meridionale 
£c fit a terra eleuatus nctabiliterclogatus etia 
a oecurfibus aquaru3 valitu vel flagnozil non ba 
bens cdificia vel parietes antiqu tate femi putri 
dos et co2ruptos I5 tabulis De abiete vel larice 
conuenicntcr fuftulta/fErfi non poterit inuemrt 
naturaliter talis artificialiter fiat boc accenden 
do ignes magnos et frequenter in camera qui re 
linquent vcfhgtu et potentt'35 caliditatis cum ca 
Icfactionc et exiccatione confo2tariua reruo2ii ve 
InteiTet ignis factus ex iunipero abiere larice 
lauro quercu pomis auelanis et fimilibus aut fal 
tem fuflumigetur eius camera frequent tuo tbu 
ris laudant Itozacis calamite colofonte mirre lig 
ni aloes reline ftccc cedrie a fimiliu. (Eompofitum 
bonum ad tllud.fa ftcracis calamite ligni aloes 
ana-3.i.laudani thuris fandar ace colofo 
mc.J.i.cum terbentina fo2mentur magdaleones 
a exiccetur a cum opus fuerit ex eis 
Vnue ct carbonibus fuperafpergatur igneis ,&e 
bis autem que annexa funt vtatur vcflibus fuffal 
tis pellibus agninis vel vulpinis a caput eius tec 
turis bene calefacientibus muniatur,etiam a frt 
g02e fumope cuilodiat a fipzie i nccte.Jtt adbuc 
atccdat q iter rcltcj fibi neceflaria oprimtl eflet vt 
maio2i parte fui tempo2is habitaculum cdtrabe 
ret in lluplia ficca Diligenter a fepe fuffuigata vt p2<*dtctum eff.Pars 2® fecunde ptts fte regtmi 
ne buius per exercitiu5 -7 quiete5.iuies longa bu 
ic viro omnino euitanda eff ne per tpfa5 fiat aug 
mcntu5 in materiebus que euapozando capiti et 
remoliendo iuueturis 7 neruis magnifice noceret 
Sicut eni exercitui et ,pp2ie poff euacuatoes vni 
uerfales iam ftbi applicatas conuentens eft ad cd 
fumendum fuperfluitates que per Digeftione fccti 
dam 7 tertiam multiplicari Uet.tta Dtmiffio illtd 
cftcaufa augmenti fuperfluttatu5 illaru5.ncn qui 
dem quia ottu57 quies pofitiuc bumcctcnt fcd qz 
ad eo2um longa5 applicationee3 relolu 
tio 7 confumptio eo2nm que confumi Debent per 
exerctttu3.quare 2a p2t‘mi Doctrina 2a 7 fuma pa 
ca° i2° inquit Z*fuicena.Quies femper eft infl igi 
dans pp p2tuationcm viuificattonis calo2ts 7 ,pp 
ter coffricttoncm que eff fuffocans a bumectat pp 
rcfolutione3 fupfluttatu3.‘5n b° tame attendat cp 
cxexcitium omnino quo exercitari Debet excludat 
omne3 potentiam bumectandi ficut effet exercitiu 
pifcandi a circa aquas negotiandi vel nautgardi 
Sed vtatur exercitio equitandi per montes afcc 
dendo a Defcendendo fepe peditadi vfc^q0 co2pns 
cius perDucatur ad augmcntu3 rubicuudi C0I052 
7 cahditatis perducentis ad anhelitu magnu ali 
qualiter velocem a fpiffu.4/Tertia pa s fecunde 
partis d adminiffrationc fomni 7 vtgilie ccnueni 
entiu5 buic viro confozmitcr loquendo p2emilTts 
longus fomnus ab boc viro fugiendus eff 7 adbe 
rendum eff cxceffui vigiliaru3 magis qiia3 f°ni K 
opo2tucrit illud efficcre.Sicut cui per ottu fup 
fluttatcs multiplicat ita 7 per fomnii longu.ict 
ficut per exercitu' connementis mefura naturalis 
caloz vig02atur 7 fupe2fluitates confumut ita et 
per vigilias.Yiu \xc videntur \xc i fuma habere 
conuementiam quare 2a p2imiiffma pa 150 ca° fd 
nus quieti vebemeter firufis extffit fupple effecti 
ue.7 vigilte valde funt motui fil'ee.2l3elura iracy 
naturalis foni eft vt vir iffc D02mtat falte3 bc2is 
adminus leptem ad octo quolibet tpc .licet 
D02miendi menfura ampli'02 couemat et i hieme 
$ i effate 7 in vere quam in autuno.tunc enim p 
tantam D02miedi mcnfura5 nauualis calo2 vi 
g02atur et eius operationes fo2tificantu2. eo qz 
non tanta fit calo2is exalatio in fomno q in vigl* 
lia. 2Denfura uero vigilandi amplt'02 effe 
tcft q Doxmtcndi quia licet altqd per 
refoluttonem nocumentu acquireretur in vigili 
do iuuamentum tamen maius effet confumendo 
fuperfluitatem q in refoluendo naturalem caloze 
Quarta pars I rcunde partis dc 
conuenienti electione repletionis 7 inanitionis 
bac pte nd intendo aliquid Dicere De repletioe 
bumo2aliu5 euacuatoe earum 
quoma5 iUud pertinet ad regimen medicinaltux 
magis q non naturalium De repletione 
per cibos et potus bic pertractanda eff.dUt tgit 
vir ifte omnino fugiat ffomacbu3 eius replere ci 
bis et potibus imo remanente operatione appeti 
tiue potentie naturaliter fe habente adhuc minus 
cibi 7 potus affumere Debet q omnino eide3 come 
dendo vel bibendo plene fattffacere .quare tertia 
p2imi.Conferuato2 fanitattscum Dcftderio vel 
appetitu tantu comedere vel bibere Debet vt rcli 
qute famis vel ficte adbuc in ftomaebo remaneat 
igitur cibi et potus affupti menfura 
talte cxtftat vt omnc5 gzauftatcm et fluctuatio 
nem a flomocbo excltidat.tunc enim conuenicnti 
ug cibis et potibus applicatur ftomacbus calcfacf 
endo rarefaciendo refoluendo 7 Difg2egando et 
vmendo vel conmifccdo cibi 7 potug ptcs g2oflas 
cum fubtilibus calidas 015 frigidis molles cu bui 
dis vt ptifanaria malla que cbilus cfk equalt'02 et 
couenietio2 generet, ex qua vclut mate2ia quat 
tuo2 p2imi bumo2C6 in Iua fpecie conucnictes gc 
nerentur 7 a fupcrfluitatibus conucnientcr fcpc 
rentur 7 illas fuperfluitates potens cxtftes calo2 
ad loca fuarum expulfionum connentcnr inclinet 
7 ab eis a cozpo2e conuenient cxtraducat qd to 
tum conuenienter videtur effici pcffe ii no afluat 
menfura cibi 7 potus ampli’02 q 03JSt tu confide 
ra fermones ifti a pofterio2i verificari Debent 
7 p2op2ie per effectus poff cibationem confccutos 
7cct|*CJftars fecunde partis De clectee palTi 
onum animalium.iTmnes motus et alterationcs 
tti bumanum co2pus inducte a pafltcmbus aialiu 
p qs innatus calo2 fuffocetur euitari Debcnt.#t 
,pp2ie ille que iDucunt ad exui etione innati calo 
216 celcriter.velut timo2 et fimilit omnes paffio 
nes anime que lente et paulatim perducunt ad ex 
tinctionem innari calo2ts eiutande (unt «fixut eit 
triffitia vehemens quare 2.1p2imi vbi fnpza ca° 
t motus quidem ad exten'02a aut fit lubiro 
ficut fit cum eit ira fuple magna.aur fit leuiter 7 
paulatim ficut contingit cuj adeff triffitia. ? fuffo 
catto quidem et refolutio p2edicte nuuej? fccunt 
nifi illud qo fubito euenit.Diminutio vero et pti 
fis.i.confumptio nature nunq? lecunt nili id qd le 
uiter et paulatim et non fubito.f.fit .et p2cpter 
boc tertio tegni Jcrtbinir.q> paffiones atales mt 
tum exterminantes innatum calo2em refoluendo 
Vel fuffocando exterminant et mutant co2pus ab 
ea que eft fecundu natura5 confiftentia.lerari ac 
7 bene I pera re De falutc Iua fummo oipetente coti 
tribuente multu5 adiuuat ad ipfam rccupanda5 
refttmoio fumi titppocrane Icctida fer 
xuone. illo.3ii omni eg2itudincconfQ2tart mente 
c»a fecunde ptts d admiiffrattone 
et potuum in qualitatibus conuefenttum ,£x bitf 
que in capitulo De aere Dicta fuerunt apparet q 
cibi conuentctes buic viro magis Debeant effe cibi 
medicinales aut medicine cibales q cibi abfclute 
quia virtus in ipfo non eff aDco Debilitata vt cp 
teat intendere pzectfe ad reffaurationem cu cibis 
cibalibus.fcd 05 ,pccdere in ipfo cum cibis q ope 
rantes a materia nutrientes relinquant gzadu5 
remiffccaliditatis et notabilis ficcttatts.qd ncqcp 
in cibalibus cibis inucitur cum fint pzcctic a ma 
teria operantes.led boc eff bene reperibiie in cf 
bis medicinalibus aut in medicinis cibalibus nci 
natis De quibus inpoffcrum apparebit.Eligatur 
igitur panis qui De fermenno et falc palper ali 
go magis babeat q comimis panis.et fi effet mo 
dicum vel leuiter furfuraccus elfet ftbi conuentcti 
tio2 q? panis oe pura fimila. quoniam effet maio 
2ts cxtccattonts cffectiuus.Sit etiam eduement 
coctus non adultus vel torrefactus.Panis autem 
abimus non bene coctus.ct farinacei vel partiles 
cib. omnino Dimittantur.&e carnibus autem di 
gantur omnes leuis Digefticms et boni nutrtme 
ti et virtualiter exiccaiioncm accipiant cum ap 
tione viarum vrinc ftbi Data ex oecoctde fentd i jSrtrcfcF falnie r02if marttii fer pili 7 fimtlium fo 
rte facta t>e quibus cduententee funt.fce volatili 
feus DOmeflicte. carned 
7 melidzes funf eaftiee 7 ,pp2te i tur 
ribtts tegentium quibus etiam melioics funt fil 
tteflrium columbozu3 ones.Hnferuloitim autem 
7 anferuni carnes 7 Vttiuerfalira omntu auiu car 
nes in aquis Degentium non funt laudande. £e 
filucflribus autem conueninnt ei fere' omnes car 
nes volatilium vftti humano confuetozum velut 
antumminuta2um 7 coit 
fimilin3.fce Domeflicis vero quad2upedibns lau 
dabiles funt ei carnes vitulo2nm vfq5 ad vnum 
annum vel ouos.it caflratine etiam boneliint 7 
meltoies illis iteromnes funt carnes capzettne 
7 carnes agnine et ,pp21'e affate et CU5 exiccatimf 
fapozibus condite funt ei conuetentee.Carnes *b 
pozco2um oomeflico2U5 7 jjppzie valde pingues 
non comedantMitfi valde raro et parno vfu .Car 
nes autem quadrupedum ftlucflrium ficut 
li lepozis et apri funt fibi vtiles.omnfu3 enim ta 
lium animaliu5carnee CU3 fua conucnientr nutri 
ratione folidu5 et eyiccatiuu5 extbent nutrmem 
IDe carnibus autem falitie Datur eis licentia am 
plifTima fine fuerint affate vel eltxe.fcifaum aut 
vfus recentium omntu5 Dimittatur immo ra 
ro valoc accipiantur.£t non nifi conditi fuerint 
pipere cfnamomo mace anifo petrofeF et fimilibui 
S£3allito2itm autem pifciu vfus laudabilis efi quo 
cunq5pzeparatioms modo ,ppter accidentalem 
nutricationem et nutrimenti pauct 
militer lactis et lacticimo2n3 cibozum vfus omf 
no fugiendus ell fpter amplifltma infrigidato 
nem et bumcctationem qua$ efficiunt in toto coz 
po2e et remolitione5 in neruie etta3 qz lac nocet 
gzauatis caput vertigtnofis et fcotomicis vt patj 
X canone in ppzio qD fimilit oi 
cendum q> cafeus recens et mollis omnino Dimit 
tendua efl.falito aute3 cafeo et jppiie foltdo fran 
gibili vtt potefl.JDlet aute5 vfus oliuarum vT mi 
cum cotmemcnrefUet fimtltter deum De amigda 
lis ©ulcibu8*expzeffu5.!5utiW autem vfus no mi 
bi placet ,ppter naufeam flomacbi et rcmclitdnc 
quam facit in ncruis et in roto cozporc.tDua 
roomni modo pzeparatiouis cdueniut et' pzeter 
cy frixione cocta ,ppta nimia eua 
pozationem fuam vertigini nocent et labozanti 
bus cgritudiiubus oculo2u.3Dellis vero 7 melli 
vfus omnino fibi vcilte efl «ppter 
caltditatem et extccationem fuam per quant ccrt 
fert cozpozibus amplilfime bumectatts 
etiam vfus eidem laudabilis exiffit.tte aromati 
bus vero et .ppztc calidis omnino Dicendum ipfa 
effe conuenicntta velnt 5in5iber ctnamomu 
galanga macie nux mulcata ciminum gzana pa 
radifi oleribus verexuitet, ota 
que infrtgidannVct bumectantia funt et iunctu 
rae et neruos remollientia velut funt p02tulaca 
bleta fptnacbia lactuca cnDtuia et conumtlta.£$ 
De ozartis fructibo effugiat cerafa recentes ancla 
nas pira mollia cucumeres cucurbitam anguria 
et confimiles.peponibuf aute altquado vti pot pp 
apertionem fuam et murlmentu qt5 minue c lau 
dabtle in eis $ in pzcdictis. ite fructibus vero 
Dimittat pira et poma mollia et multa aquefita 
te participantia vt perfica 7 iuiubae et gzanata 
sfutcta multo vfa.Tveliqua wo Fere omnia tm 
olera 5 fructus videntur elTe eidem contieniett 
tia prter ifta.,pptcr qtfmenta fifimbztum faluia 
rofmarinus fenicnlum petrof ferpillum ruta tar 
con et cofimilta placcnt.£t De fructibus ficus et 
amigdalc recentes vel ficcier g2anata mufaeide 
conucnientia funt.ke radicibus autem laudatur 
eirbaucie cicozce raphanus bulbus rape et ,ppzic 
napi fiue dixiftue in pzunis cocti fm cofuetudte5 
non placet ,pprer gzauitate quam i capite 
facit. (Tepts autem quandoq3 vti potcfl et jppzie 
conditis cum meile et fpettebus.Sparagi autem 
et cappares iterunrfunt fibi connemctee fuis fem 
pozibus et fm confuetum alTumcndi modu3* te 
partibus autem euitent' pinguedines 
medulla et cauda fimiltter et ventres nift t raro 
vfu.Cerebzum etiam vitandum eft nifi rarilfie <i 
cum multis aromatibus conditum .fed cereb2u5 
lepozis cum quam habet ad caput et 
neruoe e fibi valde fplcn et 
renes er neruofe Valde animaliu5 partes non pia 
cent.£par autem ct mufculofdpartee penitus clt 
gede< fiit.3fccti vero vfus ,ppta nocumentum qD 
efficit in nanis non placet mibt.fcd loco cius vte 
dum cft ag2effa et ,pp2tc falita ct fuccc 
et ,pp2iV Itmonum addito falc.OTinum aute3 gza 
natozum in pauco vfu cfl babendum.lbcc in fua 
De cibis cbfcruart.Debcnt4/fcotue antes eius e e 
Debet vinum rubicundus Diafanum terreis par 
tibusetuaro2ofi6bcne p2tuatt.m arcmaticum 
fapoze laudabili nen ualde Dulce fed pernicitate 
quadam aut leui Dulcedine partictpans.JEt fi qui 
dem faltem a pzincipio menfts octobzis ufque ad 
finem febzuarii comitatur eidem ydzomel 
nue ait eidem ualde conucmens.$umofa autem 
trina omnino cuitet et ,ppzie teiuno llcmacbo at 
in pzincipfe cibationis ne penetratione multa at 
ueloci intrent in neruis.melius autem .effet ei ut 
frangerentur aliqualitez utna cum aqua pzecoc 
ta fi non placeret ei yd2omel.2?3 omnino crede 
re oebet q> pota ydzomelF excellent 102 effet ei $ 
uinum et j?p2te facti fm hunc modum. & aque 
eleertffimi fontis Ftb.xxV.mellis electi rib.i./.ci 
namomt macis gariofir g2ano2u paradificimtni 
anifi ana.3 J.fiat omnium per fc fubttlis putata 
r< ligetur trifindene rara fiat ergo decoctio ufque 
ad confumpticnemtertie partis oifpumando fe 
pcr,£t bulliant cum co pzcdicte fpeties Deinde 
collentur per pannum fpiflum uel facculum. 25tt 
crgo.etde5 potus huius compofitus ftplex aut fal 
tc5 fiat eius comixtio cuj reliquis ‘potibus fccun 
du tertiam ucl quartas parrej.looc urfuma c re 
gimen huius turi per fex res non naturales. 
4 frarticFa 3*et eapftr5 pz.15 De electione inflra 
W. triro2U5 medicinalius* 
3am quidem vf reflare p2edictarum Dtfpofttto 
num affignare regimen per inflrumcnnra me 
dtcinaliai£rit igitur in hac materia per 
nouej capitula feu partes ,pcedendu5. fn rp2imo 
naqs ponentur inllrumenta euacuandi uiru5 iilu 
indeterminatis partibus anni f.uere et autuno 
«juenietiaifJn z° vo ca°ponet iflfa iz mala apFo 
one cerebztfrt.bu.natale cozrigctia uirture eia 
n (enfua n mota oes cofoztatta.3n 3cucro capitio 
quinque ponentur inllrumenta opillationes oi| parttum ccrcb2i et neru02U3 remouentia et maf 
tas frigioas a pzedictie metais cducetia.ln 4* 
vero capitulo ccnabo2 eligere medteamia expta 
vertiginofis a flcgmatica materia laboaantibus 
fiplicia vel. cdpolita .In f° vero capitulo eligam 
medicamina non nulla relaxatis et mollificatts 
conuenientia fimplicia que ad parale 
ft'5 a faptentibus funt app2obata et cottidiana cx 
pertentis verif icat a. Sexto vero loco tria ftngu 
Laria copofita Dcfcriba3 que ad llomacboe coleri 
coo electio2a funt vt apparcbitJn 70 vero capi 
tulo Debilitati motiue virtutis et b2achio2U5 et 
cxtremo2U5 oppona5 cu3 x.ftngularibue et copo 
fttis expertis medicaminibus.dn 8° autC3 ca* qui 
q\ ponentur medicamta ad Dolo2ee cruriu3 a fa 
ptentibus bine inde nono vero ? vitio 
capitulo ponentur can.et inflrumenta curationif 
Defedationts cutis vel impetiginof: Difpofiti :nis 
tn cruribus ct in manibus peryodtee cucmentiu 
et bic terminabitur butus operis finis. 
(TE- 20 expeditione vero punit ca pituli vir tfle 
acluentcnte fine menfis fetauarit vno mane acci 
piat iftas pillulasJV ptllulap De fazcocola mato 
zi nefcriptde IDefucdn antidotario. 3. ii. pillula 
ru5* aurearu33.i.boni ponderis fiant pillule.vii 
cu yera BaluUt pofl afTumptione3 ca£ D02mtat 
per bo233 vna5 aut Vna3 cum oimidia.fceidc fur 
gat paucis et lentis pafTibus raro ambulando p 
tranfeat vfq5 ad’bo2a3 quinta51jc ergo accipiat 
ciatu5 vnu5 aque 02dei 3uccarate calefacte et per 
bo2a5’ifla5 accipiat p2andiu5fnu3. Sequenti ve 
ro mane inmediate accipiat boc digdliuu 
du5 et continuet ipfu3 viii.Vicibus. fic firupi De 
calamenno copofitj firupi Dc flicados ana.jj.aq 
falute aque rofmarini ana.3.i.aque abfintbii.J.i, 
S mtfce.llona vero Die fequeti accipiat boc erra 
eo 
pillule viti cu3.firupo De 
flicados et capiantur bo2a et conditionibus oe 
p2eccdeti mtno2atiuo Dictis obferuandis.3(ttett 
rfendo ctta5 q fi Diebus quibus afTumunt Dige(li5 
venter eius non efTet bene fluxibilts tunc omni fe 
ro ante cena3 paru3 potefl accipere vna3 de tfra 
(criptis pillulis.1V pillularu3 alefagiaru Defcrip 
tione ?Dxfue3.iifiantvi.2fdueutenteaute ftne 
menfis (eptemb2t0 vir tfle purgetur per biic mo 
du5.IV clcctuarii Diacaflo2ei oeferiptione Ultra 
lai.5.tlicre J6alltei.5.vi. accipiatur cuj.J.ii. aq 
fjlnic bo2a et conditionibus obferuandisque De 
mino2atiuo tempo2e veris Dicta funt.Sequcntt 
vero mane accipiat Ix>c Digefltuu3 calidu5 qo con 
timiet viti Diebus .IV firupi copofitt 
rupi De ci 
cozec et accipiatur fm q Dc p2edie 
to oigefliuo in vere fcriptu5 efl. Sumpto vero 
Digefliuo mane inmediate fequenti euacuetur cii 
boc.1V cocbiarti3 pillula22 De farcocola 
ana.3.y.refo2mentur pillule vii CU5 iera fimpltci 
ct obferucntnr poli eas bo2a et canones oe aliis 
folutiuta Dictis.€r memo2 fit tteru3 q fi tempo 
2e quo affumit Digefliuu3 venter, cius effet flip 
ticus piouideatur eidem CU5 pillutis fuperius po 
fitis ct code3 modo affumendts *7ccd. 
Capitulum oe regimine male complexionis 
cereb2t frigide a buide per tflrumeta mcdrcialia 
JDateria buiue capituli ponenda fut viii fimpli 
cia ct quattuo2 compofita que fua ealtditate ct fic 
citate malam complextonem p2cdicta3 corrigiit 
ct 4?p2ie per operatione et virtutem tertiam tn 
cercb20 effictunt.foec funt.T>zimu3 quidem cfl 
Xtloaloce qo cR ca.ct fic.in 40 fm Xkicena licet 
alii otxerunt audarius ipfum e(Te calidum et fic 
cum in 5°.£fl autem xiloaloes radix arbo2is que 
recens ab eo colligitur et fepclttur in terra 
quo co2tex extert02 putrefiat ci ab eo cxco2ictur 
et tunc obferuatur ita vt JCxtccctur et licet habe 
at pluree fpeties fm Diuerfitatem loco2um a qui 
bua colligitur melius tamen ert xiloaloes indum 
qc5 ponderofum efl vario colo2e colo2atum fubet 
trino refracto ab opaco qo p2oicctum ad aqua5 
ftattm fubmergitur in p2ofundum. Cuius Vius 
aput me cfl facicdo pillulas ex pulucreipfius cu 
aq maio2ane De quibus treftranfglutiatur bo2a 
introitus lecti aut faltem ex puluere ipfius fuffu 
migetur caput ipfius et infule que p02tat. ScD5 
vero fimplex cfl (pica ticriden vel nardus norrJa 
ta a loco"vbi colligitur et cfl calida i p2t'mo ci fic 
ca in i* aperitiua ct refolutiua et p2obibet rala 
tifmoe et confortat cercbuum jt 20 camfuo ca° 
colltgcndum.Xerttum fimplex p2tncipale co2rec 
tiuu lapfus pzedicti et ,ppzie expurgando caput 
et (pp2ie att2abcndo ab eo materias efl flapbife 
g2ia et efl feme piante nominatum vua lupina ca 
lidum et ficcum in 50.cuius femen fi mafltcetur at 
trahit a ccrcb20 materias per colatozium et na 
res.&uartum fimplex efl flicados planta quidc5 
calida in pzimc ficca in z° que refoluit ct fubtili 
at amaritudie fua ct aperit opillationes egaitu 
dinum frigidarum tn neruis.quare optet vt affi 
due vtatur eo qui debiles habet neruos et qui ex 
frigiditate in ipfo patitur tt 20 can. p!j:a° colli 
gendnm in areola tuncturarum.&mntum fiplex 
efl ruta et tntclligo oe oomcflica que calida cfl et 
ficca in 2* oum fuerit recens et calida ct ficca in 
50 fi fuerit ertccata et cfl inciftua refolutiua car 
mtnattua valde et nmndtfitatiua Venarum ct cd 
fert paraltft t02ture fciaticc et Doloribus iunctu 
zarum bibit a et modo cmplaflri fuppofita et CU3 
meile cont2ita.Scxtum fimplex cflacoruset ell 
planta gladiolus nonfinatacubradice vtimur 
calida quidem cfl et ficca in z° vfque ad mcdiu5 
eius aperitiua incifiua ventofitatis ct inflationu 
refolutiua ct confo2tatiua que 
tante exccllentie'ab auctoribus ponitur q 
dice eius elcctuario De ipfa exiccata facto coftdut 
auct02cs De co2recttone cuiiifcunq? male difpofiti 
onis frigide ncruop et iuncturap et .ppzie fi fre 
queue fuerit eius vfus. Septimum fimplex c am 
b2a oe qua non leues fabule in medicina Diciit.q 
dam enim Dicunt q ipfa cfl fpuma maris cnlozc 
Tolis et terminata.et indurata.no* nulli vo 
Dixerunt q cfl fperma cctt et cfl pifcts maio2 q 
mq natura .pduxcrit.f ftudttur ergo ab anima 
li illo femen fuum qd in aqua congelatum tande 
ealtditate continentis induratur. Jllii autem Di 
xerunt q amb23 efl flercus animalis manni.ile 
rioz tamen (nia que ab illufhibus dc ca reperit 
cfl q amb.2a cfl (tumiditas g20lT3 pinguis et vif 
cofa a fontibus in mari exiflentibus cmiffa que 
tandem ealtditate continentis ct ealtditate falce 
dtftis maris congelat ur.foec ergo a veris vndas 
maris agitantibusppelliair ad ripas qu.15 icole fottigunrfubftantra quidem Denfa quaft telue ce 
ra,colo2e vero gipfea odo2C tero aromatica oe 
lectabilie fap02C vero altcftulum acuta percepti 
bilta calida tamen qui’dc5 et licca in 2° babet calo 
2em fubttlem quo cereb2u confotat et fenfua om 
nea interi02ea vel exteri02ea.£t ,pp2ie quando 
ex ea cum aqua auricule murta Decocta frequens 
facta fuerit collutio 02ta aut in pillulaa redacta 
boza fomni Deglutiendo ex eia Duaa vd trea et e 
medicina illa De qua auct02ea Dtuerfa compofita 
fcrtpferunt caput vigorantia vt"in pofteru5 vtde 
fimplex ef! cafto2eu5 qd i rei veri 
tate non eft aliud q> tefttculi biffali marini vf ga 
3dli ma2t'ni.qd quid calidus efl in fie fcii vfqs ad 
quarti et ficcu5 in 2° quod quidem con 
fert mirabiliter neruoa calefaciendo et confert 
trem02t' et fpafmo bu. et alaifem bumido 'T (lupo 
21 etparalifietconfertobltuionietlttargieet l 
fubtiliatiuu et fo2tiua dni alia re que calefacit n 
exiccat.lxge z° candna2eolia De nat'a et De iuc 
turia et oe mebzis capitis et videbis eiue laudef 
quare De eo taliter egzotantea:fepeconfulooe 
glutiri pillula5.i.bo2a D02mitionta et efl mira 
btT tuuamenti. (j De compofitie autem quattu 
02 inueniuntur inter reliqua pbattffime laudata 
(Huo2um p2imu5 eft electuariu5 oiabze oefcrip 
tum ab Huicenna l8 can.fuma p2t'ma. 3lut velis 
accipere illud qd SDefue feribit in antidotario 
Diftinctionepztma.Secundum vero *compofitu5 
eft electuarium De mufeo Dulce et qd valet vt p2e 
dicta.Iertiii vero eft electuarium indu5.CLuartu 
p2tcipale e Vfua ce 
Debet poft euacuattonea ter in leptimana accipi 
endo ereo aur.i rofmarini 
calefacte.3Hio2um vero p2ecedenttum medteai 
nus vfua eft faciendo ex eia C115 succaro folidaa cd 
fectionea aut electuaria CU5 meile difpumato et 
affumi pofTuntex in aurora. £t 
per ouaa bo2aa ante cenam et aput D02mtttonc5 
£t omnia electaazia mirabile iuuamentuj in ce 
rebro ftgillant et tu confidera. 
d Capitulum tertium de regimine male cople 
xionia vel opillationta ecreb2i per medicami 
na tpfumexoptllantta; 
IDala vero cerebzi compofitto vel cpillatto vt i 
5° capitulo pzicipalt vifu5fuitremoueri poterit 
per ca que exoptllandcereb2um et vias pzedic 
taa attrabendo materiae ab eia que tamen fecn 
riua adminiftratur pfmifTia cuacuationibue vni 
nerfalibua d quibus i pzimo capitulo buiua tertii 
pzinctpalia vifumeft.fconentur etiam 45 buius 
capituli complemcmto tria fimplicia que aperi 
nnt p2edictaa opillationea.Jft p2tmu5 gro3 bop 
et fecuruscft maflicatio aga2ict' tnB mane facta q 
potes eft in attrabendomateriaa flegmaticaa et 
mdacolica a a capite et pp2ie fi pluribus Oiebuf 
fiat.Secundum vero pzincipale fimplex e caput 
purgtum factil ex fucco artanite et altera equali 
po2tione yd2omellia qui\attrabitur leuiter per 
vtramque nare alternatim temp02ia inter pol 
latione aliquanta facta 02e etiam p2ttia extPe ite 
pleno aqua calida.Scrt ium vero pztctpale e gar 
gartfma factum,cum aqua calida Decoctionis ma 
i02ane que fimiliter aperit vt Dictu5 eftdimu 
vero et pp2iedecompo(itfa eft electuarinm q> 
felite Denominat Zdmcenai°can. fuma pa« SI ia 
bas vcroj® piaciice 6° ca8 vocat ipfum fctfe.SJr 
cundu3 vero compofitu5 eft electuariu5 fotira no 
minatum qt5 exponitur faluatrtx et merito quia 
fanat ab omnibus fere eg2itudinibus eereb2i ma 
tertalibus frigidis.Cuius electuariu5 ficut p2ece 
dene vfus efle oebet in fero boza introitus lectt 
accipiatur ex eo.5.i.oeglutita fub 
limationis maio2ane calefacta.Jlt fimiftr De eifd 
accipi Debet mane in auroza vt Dictu5 eft.Jltfiit 
tam excellentis virtutis g? eo2um Vfus fanat om 
nes p2edictuerb2i Difpofitiones tam materialef 
complexionales $ opillat iuas foec De ca° 30. 
| Capitulum quartum oeinftrumentis curatio 
V nis vertiginis 
3n boc ca* intedo ponere nouem medteamia a,p 
p2tata ad vertiginem materialem ct’fpp2ic ftv 
gidam et ventofa3 vel vap02ofam demittendo 
piimo quofdam can. obferuari Digncs.quop p2t 
mus eft g> euacuationibus Vniuerfaliba p2emilti3 
non p2etermittat gn fiat flebotomia vena 52 poli 
aures.ipfa enim cfl optima in curatione omnium 
fpetierum vertiginis materialis p2ia tertii trac 
tatu S° ca°.p\23ecundu6 can.q> frequens appofi 
tio ventofaru5 fuper fumitate5 capitis abfctf fcar» 
ficatione optima cfl in cura p2cdicte vertiginis 1 
jppiie quando efl ventofa magis vel vapofa. Jcr 
tius can.q? in Diuturna vertigine fiimu5 remedt 
nmefl applicatio cauterii potentialis fuper loco 
coniunctionis comilTure fagittalis cum co2onali 
Iber tale em'5 cauteriu5”longo tempo2e vigilans 
materias confumut omnes in cercb20 fixas cwc 
nouo adducentes materias pmitrit fieri fixas et 
vap02cs et vetofitates exalare facit 
S*foiis p2emilfis ponunt' quinq5 fimpliciadi3 
lignum balfami conditum mirabile efl in ;bac 
Difpofittone fi De eo fepe accipiat eger coclear me 
dium oegluciendo ipfum in mane et fero n tarda 
do cibum boxts ad minus tribus.35ecundu5 fim 
plexad eandem intentione5 vfus mirobalano2U3 
Ikebulorum cum optima maflicatione oeglutito 
2um vt melius euap02ent ad,caput et bo2is p2e 
dictis alTunu' Debent, AXenium fimplex e freqnf 
odo2atio feminum anili et euap02ato 
facta:cu5 eis calefactis in tegula circumapplicata 
capiti in faeculis in p2edicta vertigine mirabili 
ter confert. £uapo2 a tio enim e tus et odo2 ipfiuf 
naribus attractus fedat fodam et vertiginem.!. 
frigidas.Jfcft enim calidum et ficcu5 in tertio gra 
du!teftimonio et 
plex efl qt$ in talibus fpetiebus vertiginis cdfert 
vfus co2iam'd2i poli cibum aflupti cum5uccaro 
conditi.et ,pp2ie cum fuerit p2eparatum et infu 
fu3 in aceto Decoctionis mai02ane.3;crtpfit cm'5 
De ea 20 can.in‘areola memb20f capitj 
confert vertigini facte a vapo2e flegmatico vC 
colerico et epilenfie facte ex boc.et eius 
efl .pbibere vap02cs ad caput .Quintum fiplex 
efbcaputpurgium factu3 ex (ucco cucumeris afini 
ni.&QQ enim foleo ipfum admintflrare CU5 aqua 
mellita Decoctionis maio2ane que omnia mixta 
inutcem attraoantur per nares 02e p2ius pleno 
aqua vt fupza et ,pp2ie Defcribendo fic.fct cucue 
ris afinini.J.i.idzomelUs facti cum aqua Decocti 
onis maio2ane.f .ii.mifce et attrabatur vt p2iuf 
SBextum medicamen et p2imu3 De compofitie efl 
confectio anacardina De <5,3.1 .pluribus cdtinuat) Diebus afTumatur i auroza cum.J.iJ.Jquc fublf 
mationis maio2aue ct tardetur pofl em cibus 
bo2ia quattuoz .35:ptimum remedium et efl fe 
eundum de compofitis efl yeza iDermetis et pzo 
pzfe que po titur ab ccnazz3 tertii in capitu 
10 de cura fciatice Pm hunc modum. TV camcdze 
os getiane ariflologte ro.f.ii.fe.rute 
fib. i.teratur omnia per fe et cribellentur et cum 
r.rib.mcllis d fpumari et conuenienter cocti fiat 
eLcctuarmm.lOxcmmelectuariummultu iuuit 
ep rationes m:as in omnibns dtfpofitoibue fri 
gidis flomacbi ec cerebzi et neruozu5 quando ex 
eo cum cocleari Dcglutito.3.ii.in mane 00 pofl 
e i tardetur cibus horis quattuor.Xertium medi 
camen De compofitis efl electuarium De ambza 
magnum cuius vfus omnem mala3 cerebzi Difpofi 
tiotK3 frigida3 ct oppillatiua3 abfcindit.JEt fi p 
pzie er eo cu5 ai lcctu5 vadit Dct.3.i.Deglutiedo 
affupta.ct tantunic5 er ea in mane omni alter 
na vel tertia Die.£t nota q i compofitione ipfius 
folco quandoq3 fub duplare oofi’3 iufquiami 7 opii 
imtcnta5 in compofitione fua.timeo em'3 illoy flu 
pefacttone5 auiacc5 et ppzie in hominibus cere 
b2ti3 a generatione vel tempoze Debile babettbj 
21 ibuc etiam attende q ppter pcnurta3 dei DC 
balfamofut contentus t Defcriptoe illa locomag 
balfami acciperent. balfami cum.iii-5. 
terbentine.fic em'5 a faptentibus preipitur in per 
mutationibus medietnay cbferuadu effe.3lmplia 
m’m 02 m fu5 ell q elecruariu5 ifluD et reliq anti 
dota mi&2 D:fcziptionu5 nd Debent erib-Ti nec 
in vfti haberi mfi poflaipfoy fermcntationem.dEt 
boc cfl q voluerunt intelligere fapientes pleriq5 
De confmtilibus medicinis feribentes non Detur 
nifi pofl fer menfes icctj. 
€ Capitulum quintu5 De'electione 
cbucietiu mollificatis 7 paliticie mebzis 7ceq 
XDulta bine inde a lapientibus iueniunt feripta 
medicamina que relarata et mollificata mebza 
cozpozis reflaurare Dictlr.%0 folu5modo tagi 
re uedia mihi quottid 1 ana experientia vtilia et 
vera effe compzobata.ft pzimu5 quide5 er bis c 
q frequens invnctio mcbzo22 eneruatoy 7 confri 
cu5 calefacto oleo dc pirctzo facto fm arte 
collecta a ‘iDefue in anttdotariol capitulo De ole 
is mebza illa fortificat ct fanat a relaratione et 
adhuc notabiliter fira.£t colligitur er fententia 
Gallieni 8coefimpUd medicina in pprio ca° 05 
inquit q oleu3 De piretro torpidos et paraliticos 
tuuat .et per tozpidos tu intellige flupoze5 babe 
tes.eo q flupoz et torpoz nomina finonima funt. 
£p:cundu5Verocopofitu5efl.Wpiperiscofli fan 
darace lauri ana.5.i.olei amfgdalas Dul 
cfu3 Xiiii coquantur in fimul vfq5(ad,confuptio- 
ne5 medietatis et oc boc calido invngaturfpina 
tota.ie tiu5 ct adbuc efficatius illisefl 
boc. IV vnguenti marciatonis Defcriptione Tlico- 
De croco. J.i.i. oe cinamomo facti 
f3 et incozpozent in fimul 
ct er eo fiat in vnctio totius fpine ct re- 
.£t,iarru5 cdpofitu5 efl De expertis me 
is et longo tempoze continuet fa'tcm oiebus rv 
afTuprto.g.i mitridati electi cu5.f.i.3qiie rofmari 
ni.loac el3 elfrium releuautt multos ia5 paraliti 
catos vt patutt in bonozabili viro fiSurgcfio no 
tario qui adbuc viucns cll.Hluintuj inflrumcntu 
et rzmitis; De fimpTicibus cfl q aqttc tcrmap boi 
nce rclaratoe ad fanitate*; reducit ct ppzie pofl 
euacu3ticn:5 et pofl adminiflratione conueniete 
per fer ree non naturales.lntelligc tame per aq 
aqua naturalius actu et poten 
tta calidoy que fiit aq fulfuree cnee cinericie cal 
cie attramenttnc et cenfimilcs et mirte er eis. 
95eaiudu5 dc fimpltcibue med cinale ett'35 cibale 
fimul cfl frequens comeflio coluboy filueflrium 
Confo2tat ent'5 relaxatione 7 trem02i to 
tius co2po2is et trabentibus»poft fe crura et pe- 
des ct habentibus p2iuationc5 fenfus et motus et 
iterfectionc3 loquelc.fcripftt Suescar thcqdiir U* 
er ra° p2tmie.Xcrtiu5 fi m pier eft patientes fe- 
pe fe .abrotanl.f.ii.ydzo 
meir calefacti in fimul in auro2a et tazdet cibum 
tii.bo2ts.Ct efl De expertis in ag2cgaroze capi- 
tulo De ab20tano.l£luartu3 fimplex efl q patien 
tes feoc factant caputpii2giu5 er nigcla que flete 
rit infufa per ouas bo2as infuftletur in naribus 
mundificat enim cereb2um ct pbibet raptu5 ma 
tenerum ad neruos. 
iTCapitulum fertum De inllrumentis app20p2t 
\ atts ad fcotbomiam. .. 
Cr bis que i tribus p2ccedetibus capitulis ferip 
ta funt apparere potefl q omnia remedia in ipfif 
pofitaq a capite materias euacuant et exiccant 
eas ct coufumunt ventofitates et vapozes in cere 
b20 inuentas vtilia fint in cura cuiufq5 fcotlaomie 
Tria tamen compofita ponentur bic que experta 
funt et iuuamento mirabili app2obata.<bzimu5 
e yera Jfrcbigenis et ppzie illa que feribitur ab 
2fmccna f0 caniuma pzima et tractatu z° ct ca* 
zUph C13 cofert ad vtigi'C5 ad epilefia 7 ad icep 
tionem eg2imdinum vifus omnium.Ct ppzie fi 
er eo omni feptimana eribeantur auy .iii. vcl.5 
iit. e.cum dccoctioncgzanozum feniculi facta. 
BBeeundum vero compofitum et fublimius pzimo 
e(l tbeodo2icon.i.medicamen adeo Datum collec 
tum ib'dem Defcriptione nona et Datum f m eun 
dem modu5 Iertiumcompofitu3 efl boc locale. 
Vt liquozis qui emanat ab epate byrci Dum aflar 
in farcocole nu 
trite in aqua ana.3.i.mifceantur inuicem et tene 
antur fub radiis folis et De boc colltrio vna gut- 
ta in quolibet oculo quattuoz vel fer Vicibus ac 
tu frigido imponatnr.ft quiefeat eger fuper fpia 
Decumbens in aere tenebzofo ct oculis claufis fal 
tem per octauam partem boze. 
a Capitulum feptimurDe inflrumcntis a,ppzia£j 
® ad Debilitatem pedum et bzacbioy. 
tlon minus videtur vtile in looc copitulo confert 
bere mcDicamina qucda3 que vtilia funt ad Debi 
litatcm i bzaebiis et pedibus magnis remancteg 
Ozeter plurima vtilia et jppzie ea que 
feripta funt boc capitulo pzcccdenti fcribant bic 
quattuoz fimplicia a tria compofita que vtilia fut 
ad Debilitatem pzedictam.Ct pzi5 qutde5 De er 
percisuris cfl q accipiatur fuccus bucuen in que 
infundantur 01 mi aut lamina De fpongiis 7 efl 
meliusct calidus actu conucnicnti adherentia 
circunLigctur pzcdictiVmembzis. Jf il enim bec 
planta calida in 30 et ficca in z°.4t fi bene perle 
geris efl illa planta quam non nulli noi 
nant matricariam.Jllii vero mozcllam et non 
nulli matricalem oicut dc qua lege byflo2iam cu muliere arabica habitam a p2fcipc tllo vtficato 
re medicina?! Cimone ianuenfe. %c 
ctmdu vero fimplcx ad boc vtile c vt fepe mcbza 
pzcdicta lauentur conuenienter fricentur cum 
calida aqua cineris bene accuta quam iralici 
Itxiuium Yocanr.Xcrriii vo fiplcr rt p2tctpiu iter 
ifla efl vt ex oleo antiquo fepe melua con 
fzicentur actu calido et cpro vetuflius erit tanto 
mdtus.0uartu5 vero fimplcx efl oe exper 
tie mibi Vt patientes fepe ocglutiant ptllula vna 
factfl5 ex caflo2eo pingui ct ,pp2ie ho2a introito 
lecti factedo ex vna.3.caflo2ci pillulas/Vii.&mtu 
vero adbuc conferens et p2imti De compofitis efl 
vt meb2a Debilitata fepe embzocentur ex bac dc 
cocrione.Hi artctice b2ionic peuccdai bif 
to2te filipendule genriane flicados ana.4o.iii.co 
quanrur in magna quantitate lixiuii capitalis in 
qu totu C02pus aut falte5 b2acbia n pedes 
fepe infundentur aut ex eo fuperfufo emb20cent" 
2o:cundu5 vero cdpolitm efl vt meb2a fepe lini 
atur ‘ct confricentur ex lAompcfito.B* caflo2ei 
3,ii.gall322 cupzeffi l*ibJ.terentur fimul vltihaa 
ta contritione cum fib.xx.vltime aque capitelli 1 
cum eo fepe conf2icct mcbza vt Dictii e. lertiu 
vero compofitum conuenienter exiccatiwii et ccn 
foztatiuu ncruo22 efl Ixv.lfk fucci mctaflri Ttb.it 
flicados camedreos centaureo minof ana.3.1.y. 
pulucrts pecnie ct bcrmodattllop ana.3.iii.ter5 
turi mo2tario longa contritione 1 ex eo'actu"cali 
do fepe fricentiu, 
» Capitulum octauu3 De inflrurncnris confezett 
V tibiis ad oolo2es crurtiim. 
5n boc capitulo non intendo ad Dolozes cruris 
pzovt boc completo termino includunt oolo2es C 
iucruris pedii (ed intedo hic ad dolores 
in, carnofts’ vel mufculofis pa2tibus crurium vel 
eucnientes qui a mala complexi 
one fiente tmparrtbus p2ed ictis que’potefl ibi cd 
feruari ,ppter pzefentiam que in Vemf 
mat02ibus ct partium in 
merfeet coartate remanent.£t poffunt bee mate 
rie fpetie caliditatis extranee alterari fine putre 
dtne et CU5 putredine et erunt Dolo2ts caufa effec 
tiua in p2edictis locis fi erunt qn 
tiratis notabiliter aucte tunc pat3 q? extendendo 
facient fpetiem folute continuitatis et fic erut Due 
caufc D0I0218 velxmcntez alterando ct continui! 
foiucndo.£x quibus apparet q? opo2tet intedere 
ad altcrationem et co2ruptionem illius male cd 
plexionis et confumptione ibidc5 uner 
qd bic ponetnr tria inflrumeta curati 
oms.fb2imu3 ttaq5 ifto£ efl vt fi materia 
rcret notabilis et fupercutanee magis 
pofl p2emifTas euacuationes in Domeflicis vf pof 
terioztbus partibus carnofitatts vel coxa 
rum apponantur ventofe cum fcartficatione per 
tres feptimanas,p qualibet in bo23 
augmenti luminis lune.taliter enim poni Debent 
ventofe 4ap2imica° 2i°.23ccundu5vero inflru 
mentu5 vt fi apparuerint figna caliditatis i me 
b20 tunc emplafleret ipfuj cum Ixic 
fucci vermiculares maiop et ana 1’ib.y. 
ri tpfa quidem e femperuiua Duplcx.farine 02dei 
J.it.farine faba£. J.iit'.albuia ouo?2 Duof 
cupzelTi pcrfo2ata?! an mete rccet} 
vel p02tulace loco iplius. 341 i.fpcdti rofay gumi 
«rabiet C&agacsatitf tozrcfatfoztim ypcqmflidos 
«na.5.1. s .fiat emplaflru5 fug omnibus calidis vf 
q3 ad bonam fpiiTitudinc3 fp agitando cum fpam 
la vehementi contritione conteratur i moz 
tario.tv eo igitur cmplfcr meb2um bis i oie et 
efl efficax vero compofitu adbuc 
vtile ri ,pp2tc CU5 fignis frigiditati e looc.fk ablci 
tbit eupat02it ana.4?.itti.rute rccctf .to.ii. ca 
momtlie mcllilott farine 
Vitellos oui numcro.ti.croct.5.i.ftat omntu3 em 
plaflru cum Dccocrtonc minutilTime coti 
tricionts et ex eo emp' aftret' 
d Capitulum vltimum De remotione Dcfedatio 
s nts cutis in mambu8*et pedibus buius viri p 
yodice euententis. 
E>2emittendu5 pzimo p20 intellectu buius capi 
tuli q fi loee cutis infcctiua Difpofjrio p20uenerit 
per modum crifi'3 nullomo cooibenda e imo ma 
dantia mcb2a vig02anda et vie p2eparande ad 
expulfionem talium materictt.Cum autem conti 
gc’2tc meb2a pzcmudificata fuifTc tunc p20ccdat 
ao refolutionem et confriptones talium materie-* 
rum.£t q2 materie tales non euacuant acuitate 
per modum falfedmis aut per modum adufliois 
vel per modum pc2mixtionis materie 
rum C113 aquofa materia ideo remedia localia oe 
bent ede compofita et ex bis que refranguut acui 
tatem refoluunt et confumiit materias cum tali 
acuitate Duo ponent com 
pofita.$>2imu5 eft boc et ,pp2ic adminiftrandum 
CU3 fignis caliditatis intcnie.fk fucci folio?! cnu 
le vel radicis eius-J. iiii.fucci 
tui.vitellos oui numero. 11.plumbi vlli.j.iii.ceru 
felitargiri fpmficati ana.f.i .tbu2ie farcocole 
ana.3.i.olei onfancini.J.ii.terant omnia fimul i 
mo2tario plubeo fubtililTtnia contritione er fiat 
linimentu3 quo totu5 mcb2U5 Diligenter circunte 
gatur.9Decundu5copofitu3'et ,pp2ie cu fignis fri 
giditatj e olei d granis frumetiJolei d itlipo 
ana. ii. thuris d farcocola faJa2ace ferapini ana 
3.1. y.plfibi vili.J.iiii.alburnma ouo?2 duof croci 
i.teramur omnia fimul in mo2tarto p2ius 
ne pifla vfqucq0 acquirant cenuemcnte gluttnofi 
tate3.tunc ergo ex eo liniatur meb2U5 tepido vel 
calido actu et fanabitur tnterueiente cmnipotett 
tisnntfericordia amplilTima.Jtt Ixc funt que in fu 
ma/t curatioudoifpofittone buius viri nobilis 
colligere potui.lDmuia autC5ea clementia falua 
t02is in Yfiliratcm eius erigere Dignetur ad lau 
dem eins fempiternam amen. 
( Confili'45 oe m ila complexione frigida ct bumi 
da cereb2i gafccfu bapo?z a ftoaebo. 
V Ifpofitio IfatilTirtii adolcfccntis 
— »3lmbonii de rifi dc “Janua efl ma 
M cdplexio frigida ct bumtda cc 
W relui fui non a gneratione fed a 
tempo2e contracta .quoniam ar 
gumento filpto a/ubicuditatc faciei notabili car 
nolitate vcna£ amplitudine ct ea?z repletione 
videtur naturalem coplexionc5 ccrebzi eius ad 
caliditate3 naturalit inclinata5 fuit aute5 in eo 
multiplicata materia flgmatica per modu3 cua 
po23tiom’s a ftomaebo eius qui fatis bumidus efl 
fcapozce igtt illi uerebzo lucccffiue mltiplicati conucrfi fuerunt in ITa muctllaginofum fatis <7 ab 
boc ftegmarc generara fuir in cercb2o accidenraC 
compFo frigtda er bumida que p2erernaF eft.licet 
eius naturalis Difpofstio totius ct ccrcb2i caltda 
et bumida fuerit a generatione. *Pultu5 aute; 
ad banc Difpofittone; acquirenda5 adiuuit calidi 
tas epjtis eius notabiliter intenfa que multipli 
caccolera5 et ipfa eade5 coler a vap02ibus pzcdic 
tis et flegmati comta reddit mai02ie actiuita 
tis qua3 per fc fo2cnt .quonia5 materia cole2ica 
fFa reddit qmfluxibile magis ct fubtiliatet pe 
netrare facit ipfu5 in rimofitates et p2ofundas p 
tes cereb2i in quas pa fe penetrare non poffet 
&uoufq5 igitur boc fFa remanebit mucilaginofii 
bec Difpof tio tranfibit fecundu5 hunc modu3.Si 
aute5 (legmati tali fupadderet multitudo aquofi 
flcgmatis cui comifceretur colerica materia De 
facili generaretur in eo flegma falfu5 qt5 effet i eo 
fufpectu3 magis ne Decidendo inferius pecto 3 flo 
macbu3 aut alia mebza exco2t'ando vel vlccran 
do Icderet.lfQuod aute5 i boc viro tale flegma 
mucilagtnofu5 abundet, ex multis Deducitur.^0 
ab exeutibo quoniam materia q a palato Decidit' 
ct nafo vifeofa efl notabilirUJXt itef V2ine eiuf 
coroie fu5 ad paliditate5 tendunt cu; leui citrim' 
t ate a pzcdicta colera ,puenience.£t adbuc cou 
tentu5 in V2inis eius appare 19 in fundo refioec 
vdut mucilaginofu5 in pluribus vF quali femper 
boc Videri potcfl quia pulfus cius ad 
lenitate3 tendit qtf ell fignu5 bumidi lapfus com 
plonalis totu3 eria5 co2pus cutis capitis ct adia 
centiu5ptiu5tactupercipitur mollis. Mt plura 
alia figna bis adiungerc ficut De longi 
tudine et funditate fomni De frigiditate 
tis et fic dc aliis.SJnde ex bis omnibus recollige 
do confideranti apparere potefl. q bec Difpof* 
tio fatis efl Difficilis eo quia ipfa efl lapfus ad co 
trarium compFoni ctati regioni tempo2i anni 1 
f c dc aliis.SJnde ad ipfius curationes accelerant* 
ell per bunc modus oifeurrendo per regimen re$2 
non naturalius.et 30 tangetur regimen per medi 
ctnalia fibi conueniens. 
SCapitulus fecundus Dc Dieta. 
20 expediendo igitur p2imus p2ctmttcdu$ p* 
q ommu5 ref non naturalius inclinatio fieri De 
bet ad calida et ficca eo quia talia aduerfantur 
Duabus qualitatibus flegiuatis quibus necet ei 
nccqopterficcitatcm et caliditate; multiplicari 
ct inflamari potefl colerica materia quomalap 
fus ab ea ,puemens efl naturalis qui conferuatioe 
indiget per fua fimilia.JCltgatur igitur aer 
duset ficcus notabilis gzadus ficut ymagiamur 
acres effec iue calidus et ficcus vfqs ad fmcjfccun 
di gzadus. Similiter cti'45 ides ct dc cibis irirci 
ligi debct.Cibaria 0115 cius funt cffcctiuc calida 
et ficca in 20 qt euitari Debent frigtda ec 
bumida notabiliter vt lac ptfccs bleta fpinaebia 
p02tulaca atriplex viole malua cucumeres cucur 
bita anguria melones faltcji multo vinu 
eligi oebet ab co mediocre ad leuem ponticitate 
tendens ncqua$ vero Dulce.£t omnino euitctur 
ab eo potus aque et quocunq3 modo afiumptionif 
adbuc 30 effugiat quantum potefl D02mitione 
longam et imo melius efl ei breuibus et 
Cterruptis D02mittouibns agere q longis et p20 
fundis inliflere .Similiteret 40 otiu; paolixum 
enitare Debet imo excertius palTi'3 tactu; pzoltV 
xo temp02e in iciuno vclut ect per barenam ince 
dere potens et fcalas Diu et frequeter afccndcre 1 
veloci padu incedeze .ft)e quinta vero re non na(f 
ali in accipiendo cibu; ita p20cedat q femp in q 
titate eius parcus cxiflat ita vt 3 inenia recedat 
CU3 altqunlt appetitu conferuato magis 
completa iaturitate p20ccdendo.-£t qopter b* eti 
am omnia anime accidentia timo2ofu5 folicitum 
et angnfltofum efficientia tpfum euitare Debet, 
toec oe'regimine per res non naturales. 
(TCapitulu tertium De cura per medicialia 
Qft autem regimen eius p medicialia cdg2uum 
alTignctur Decem remediis eidem p2ouidendum 
ce decreut .(JXuop p2tmu5 eft vfus ifla$2 ptllulap 
De quibus omni menfe bis auro2a 
et non Dormiat fuper eas vitra bo2am.t. et pofl 
quintam 150235 ab affumptione ea£ bibat ciatu; 
vnu5 aque 02dei calide cum et pofl per 
fx52anu.p2andc3t.0u3f ptllwLa- 
2ti aurea» pillulaf cocbiaf et t5 farcocola ana3 
t.refo2mcntur pillule vii.cum elTriofucci rof.Se 
eundum remedium efl vt Diebus intermediis ter 
vel quater accipiat I50C elidere g2atia Diuerfionif 
a capite Decoctionis facte ex furfuribus bleta 
malua flicados 1 artamita rib.i.olei violaf et De 
aneto ana.filialis geme3.iiii.yere 
Diacaflo2ei.5.iii.5uccari.3.i,mifce totum et fiat 
didere mane per bo2am pofl 02tu3 folie.Jertiu; 
vero pzincipale inflrumcntu3 eft vt femper ante 
q affumat pillulas fup2afcriptj bo2a eadem acci 
piat oe tflis aquis ter vel quater ante eas.fic aq 
betonicc aque ypcriconis et mat02ane an a.J.i.y. 
calefiant cum modico 5uccari.iEt pofl eas tardet' 
cibus bozis quattuo2 aceti. 0uar tum inflrumcn 
tum efl vt ille vir in fero quando Vadit ad 
fuper comfflura fagittali fpargat g, v.buius 
ueris inter capilF.B? betbonice pulegii 02igani 
calamenti flicados puluerifatof ana.3.i. macis 
ligni aloes ana3.i y.maiozane gariofilof ana. 
3.ii. fiat omnium perfe puluis et cdmtfceatur 
flQuintu inflrumentu5 e vt vir ille (altem bis t 
feptimana quando vadtt ad lectum 
buiuselectuarii.fiifpetief diatriupipereon fpc 
tief pliris arcoticd an a .3. i.mrtr id 3 ti. 5.1 i i i.fi. d 
modico 3uccari fiat elcctuariu; 
et bibat ipfum aque mai02ane.4l Sex 
tum Vero inflrumentum cil vt Diebus 
diis quibus affumit p2edictum eleetnarium bis i 
vngatfibi interio2a naft cum modico electuarit 
oiacaflorei Delcriptione Micolai acctj.l/Septtm 
inllrumentu5 efl vt ipfe po2tct in manu puluere 
iflum in findone ligatum quem frequeutiffie odo 
2Ct cusus Defcriptio.fit gariofilof ligni aloes 
ana.3.i.macis maio2ane ana.3 .ii folii rute 
dos nucis mulcate ana3.iiii.amb2e mufei ana 5 
tii.pulueri5entur omnia per fe et cdmifceantur. 
| fOctauu inflrumentum efl vt ipfe faltem in fep 
, timana femel in mediis tertiis caput fuum lauet 
cumbae radicis artbamte ferpen 
tarie et peonie ana.3.ii.foliof edere lapidee ma 
i02ane betbonice rofrnarini.ana.tai.coquant i 
fitulis Duabus aque vfq; ad confumptionem ter 
cie parcis oeiude fuper adiungatur emeris cribd 
lati fcutclla vna vehementer agitando Deinde co 
letur diligenter.J£t pofl# caput fuerit ablutum tfiltgcntcrcxtccctur* lenonum inffriimctum eff 
ut affuelcat facere (alte in feptimana bis gar 
garifma fquillitici 
maiozane Diligenter calefactc.Cf XOecimum ul 
timu inftzumcnru eff ut falte in feptimana femd 
apponi ftbi factat uentofas fuper caznofis parti 
bus fpatulazu lateralitcr 1 teneat eae falre5 p bo 
ra.yitne fcarrificati6e.23i aute contigcrct q loca 
uetofata denigzarentur notabiliter bonu5 effet ei 
per totu menfe feprembrie fcmcl facere eas fcari 
ficari ab octaua Die lunari vlque ad.xiti.quoniaj 
illud eff tempus augumenti luminis lune in quo 
uentofe apponi debet quazta primi capitulo.xxu 
toec funt que nubi melioza uifa fuezunt in bac di 
fpofitione. 
jConfiliumDemala complexione cerebzi fria ct 
buia complicata cum mala cdplexione fplcnts cu 
nocumento memozie* et Debilitate ffomaebi. 
L/ 3cct vm'cuiq3 languentiu fiima cu 
L ? affectione ct caritatiua multu fit 
* ptiffimu puidere .reoz tame ego 
V, bis pzccipue ingenti 
lO utdendum cfie qui non folu} deo 
altilTimo fe Dedteaucrunt fed etiam tett mundo 
conferunt vtilitatC3 et ,ppzte bominibj 
quo$z animae Dirigendo ad complacendu altiffio 
et bene agere et beatificari factunt,‘3d etreo viro 
manfuetiffimo ct dc pia religione fancti $rancifci 
fratri J&cozgto mihi nunc Decrctu3 eff fubuenire 
auofda Ungozes facris medicine fubfidiif fubleua 
do. pzimii eff mala complexio frigida et bu 
mida cerebzi buic .ppter q eugerunf i eo flegma 
ta mucilagtnofa et aquofa in operattontbus eum 
multu5 infeffantia.it pzimo quidem bic vir 
bet Defluxu nunc quide ad palatu 
qd frcqucntiffime leditur ct ad fpuendu3 incitat: 
q materia cu3 fua mala complexione eff caufa vt. 
magis multiplicet tempoze fermocionandi q qc 
Icendi ab opere vocali.cum eni in expzimedo fer 
mones per voce3 laboret antma.eo quia vox eff fo 
itus aeris infpirari et collifi ad artarta5 vocale5 
cu5 imaginatione ftgmftcandi aliquid vel aliqua 
$1 De anima.idcirco in tali motu Defluunt mate 
riepluree q i quiefcedo ab eo.Jtt fcquitur fecudo 
ex boc fnndamanto polle intdligi caufa ppter q? 
bic vir frequent] efficitur fequit tertio 
poffc folui ,pblema quare quadoq5 funt Dolozes ct 
inflationes in partibus faucalibus.JSt fequttur qr 
to mueniri caufa5 quare quadoq5 gzauat imanbe 
litu fcquitur vltimo reddi caufa5 quare 
doq3 moleffatur a tuffi.Ht vero iteru3 quia bic 
vir a generatione epaticus eff et ad caliditatcm 
collcrica3 lapfu3 eff eius cp qt5*ex multis argume 
tis Deduci poteft vt ex faciei eius citrinitate n ca 
liditate actuali percepta in ypocud2io"Dextro.1d 
circo eff facile intelligere caufa3 q fputum 
buia viri quandoq falfu5 eff.qtionia5 mixtio mate 
ricicalideterreffriset pauce 015 multa aquofa, 
matei ia eff caufa falfedinis Vt patet pzia pzimi < 
capitulo dc generatione biio£ parapbo illo 1 
nis vero falfugints caufa.et colligitur etiaja-pbi 
lolopboz0 vbtxffiermo De falfcdine 
ex boc fundamento fecundo Deducitur 
periculofitas buius viri 7 pzeparatto eia ad egzi 
twdmcs pcctoza!f0 valde vcredas.quts cmjDiiW 
tat q Ii materie falfe effunderemur ad pulmone5 
tbide5 permanentee cxcoztare pofiet et pzepara 
re ad pttfi5,4ffuiTe vero ad concauu pcctozis per 
ducere pollet ad cmpima.kcff boc aute5 iterum 
fubmngendu5 eft q btc vir pzeparatus eff ad fple 
netteas egzttudincs.eff cni3 in eo fplcn notabilit' 
magnus et magna5 Q’titate3 mfie in fe Detinens 
licet ad magmtudie3mebzi fequatur potentia illi 
us vt in pluzibus.ppterea quia in multitudie ma 
terie plus eff De muititudine fozmc q econtra 
n .pprerca fplen ipfms magna5cj’titate melacolte 
ab epare trabit.non tamen De ea Digerit i 
evpellit Q-tii atrrabit.ldeo apparet buius viri co 
loz fiilcus in facieet ambitu toriussintelligendo p 
coloze5 lufcum illum qui cofurgit ex nigzp Domi 
nante et albofubdcmmante.jftexboc fundante 
to pmra pollent Deduci cozrelaria plurum accide 
tiu in boc viro mamfeff atiua.'frzimu3 eff qre bic 
vir iu ffudio et contemplationibus iuis non raro 
mobilis eff.bcc cni3 eff ,ppter fpu3 iplius factum 
quali filueftre5 ad opera fcnfnu5 vl'3 fen 
fus comums fantafie et imaginatiue potentiaru 
,ppter quas bomo mozalis et rationalis Dicitur 
Xi.fpb[cinatu3 vbi querit pbilofopbus ,ppter gd 
fapientiffimu3 et pzudennffimu ell animaliu 
mo.i&jquitur z° ex lx>c fundamento folui ,pblea 
;pptcr gd ut boc viro eff mcmozie Debilitas Dato 
q ozganum memorauue petertie cfi eft ccrc" 
bzi ventriculus poffcrioz exiffat (iccii 
et bumozes ecia31IU3 parte5 nutrientes fint faff 
cucrati in qito et in quali,non tamen fequttur ac 
tus memozatiue potentie Dbere efle benos.quont 
am iperficiuntur ex nocumento factoiiffrumcn 
to qt5 eff fpiritus animalis illi ozgano et iffrume 
to neceffarius.i&rquitur tertio ex boc fundamen 
to tam Dicio q bic paratus eff ad opillatioes 00 
lozis et renfionel m Iplene quia mate 
rie m eo mltiplicate talia accidctia facere poffut 
et multiplicare. <£iequitur $° q fi natura buic ,p 
uidiffet De apeznone vcna$r cmozoidaliu3 ipfe 
longeuus fanus et in omnibus operationibus per 
liceretur egzcgie.£$Ld vero adbuc in boc 53. nocti 
mentum in operationibus ffomacbt’ in appetedo 
et Digerendo fatis eff facile Deducere ex multitii 
dine matme£ que Defluiit a capite ad ffomacbu 
et ,ppter malam complexionem frigidam et Ite 
cam a Iplene fuo ad ftoaebum 
nis eni immoderata Difczafia ledit actum ppzie 
virtutis.i.operarionis za circa illuj 
affo2ifmu3,3n mozbie minus piclitantur egzota 
tes.neq5 etiam omnis frigiditas et ficcitas e cau 
fa pftaendi appetitum imo frequent cozrupendi 
et auferendi et iu confidcra.focc igitur in luma 
eff buius ferui Dei complicata Difpofitio ita ad cd 
pendium Declarata quoniam eius Difpofitioncs 1 
accidentia minantur ei terminationem anguffio 
fam vt ia m pbarum eft.id circo eifdem 
dum effe oecreui.£t p° quidem male complexio 
m cerebzi fui ,pujdcbitur per vii.remdia. Sjccu 
do vero male Difpofitiom Iplcnis per 
vi.opoztuna remedia.Jertio vero .puigozatioe 
memozie feribentur tria a fapientibus appziata 
lUuarto vero Debilitati ffomaebi feribentur Duo 
follemma medicamina. 
|jTCapu.ulem fecundum De cura p Dictsm* Quartum aute3 ad expeditionem omnium tflcp 
opoztet oifcuzrere generaliter per rectificatonca 
fex re$z non naturaliu3 .Igitur argumento fupto 
lapfn vtriufq3 [membzi qui frigidus ed et bumf 
dus opoztet Tti calefacientibus et cticcantibus.q 
zc tam ex parte aeris q alia$z re$z non naturaliu 
vtendu5 ed eis.f>zimoquidem aere5 eligendo 
et cameze et Icci habitationis calidii et ficcu5 fiTr 
eti33 in cibis oicendu5 ed.£t fi qutdc; baberi no 
polTet cibaria calida et ficca naturaliter artificia 
liter cozrigcnda fut coquendo cum cis feniculu 
pctrofellinu5 anifnm betbonica5faluia5yfopu5.at 
falte5 eis comifcendo puluere3 piperis et pprie 
albi qd confert domaebo cerebzo fpleni et 
riebus peccantibus in intelligend 
ed oe aliis rebus non naturalibus vt quia excertf 
tiu3 eius oebet effe mediocriter calefactiuu3‘ 
lut oelcenfus et afcenfus montiu3 gzadatus et 
m'8.7 vti quandoq3 aliqua re caliditatts excitatfa 
ficut fubttli'33rt in ftudio rc:$z pzofunde fpeculati 
onis erit ei vtile jp pafTtonibus anime.quoma ani 
mi in tali excercitio fatigat non folm fpirtrue fed 
etia3 mebza calefaciendo et exiccando. Jlmplius 
opoztet potu3 idius elTe calidum et ficcum velut 
ed vt'nti3 fubtile claru3 aromaticum bene potens. 
gzodii3 aut conturbatu3 infipidu5 fumofu5 acer 
&113 et ponticu3 omnino oimittantnr.®i autem 
bic vir pio naeniis occcbzts per totu3 ftC5 
ianuarii Vteretur ydromclle facto ex xv.lib aque 
et vna lib mellis oecoctie CU5.5.ii rtnamomi 
tilis e(Tet ei vtile valde ad omnes oifpofitioneo 
eius.£t fi permutaretur multum in operationtbj 
ex potu bnius ydzomellis fimplicie falte5 ipfnm 
permtfccndu5 cd cu3 vino CU5 alt'a medietate fui. 
£r bec Metant circa regimen non naturali 
lijui 
4] Capitnlu5 tertiu3 oe cura per medicinalia. 
iSe medicinalibus connenientibus capiti.Ozimil 
c vt falte a medietate vf fine menfis octobzts vfqj 
ai pzincipiu3 febzuarti caput cius teneat bene ca 
ltd«5 infulis et cooperturis bene etTito 
operturas capitis baberet ex pano oe gzana fup 
renouato ant abluto multu5 vtile fozet fibi.fcein 
de conuenienter purgatus’ed pzimu5 re' 
mediof ed q omni fero aut faltem alterno fero 
puluertuetur pars anterioz capitis eius per 
rectu.fagittalis cdmtffure ad capitis cu 
boc pulucrc. macis. y.folii. 3. i,ligni aloes.5. 
ii.matozane rorif marini 
ruentur omnia per fe oeinde cd nifceantur. 
cundu5 vero fpetiale ad ccreb2U5 e boc 
oe farcocola que tnueniuntur in„ capt 
tuloetus a altataret Oefcrtp 
tione auicene pzia-temuractatu pzto finali ca* 
3. it. formentur pillule er omm'.5.vt.cu5 clfrio ro 
fazz oe quibus omni fine vi. Ok$ oeglutiat vna3 
quando vadtt ao lectum ita Vt fit temp ue vntus 
boze cum oimidia pod cena5 eius.tales pillule ca 
put mundificant optllationes aperiunt et Icut qua 
dam dipticitarc confoztant cerebzu5 exiccando 
bumiditates flcgmaticas et otdra}?endo eas.Ier 
tiu3 vero fpetiale indrumentum ed boc.1V fpetie 
rum pltrtfarcoricon.3.f .$ oiatrtonpipe 
reon.5.i.y.5nccart albi lib.y.cum aqua maratri 
fiat confectio t rotulis magnis oe qua bic vir fig 
nato tempozefemp in bieme accipiat ante pzan 
diu3 rotulam Vttam.5.ff.ei? antt cenam tantnn 
dem .patet C15 in ea maxima virtus confoztandj 
qt5 interpzctat: 
plurium iuuamentof.Quartum tero fpetiale re 
mediu ed boc.TV ttriace Hndzomaci trafeenden 
tis etatem.x.anno£ metridati confimiliter antfi 
3 ti.fpecicf confectionis anacardine oeferipre $% 
canonis fuma dfrium cum firupo 
oe calamento oe quo ide vir onni fine tt oiep p 
bozas.v.pod cenam aectpiat.3.i.cum ciato medio 
ydzomcir oeferipti in regimine re$z non natura 
tium et totuiruftt calidum.Jlgo enfm in confozta 
ttone cerebzi no inueni medicinam buic parem 
et fimilit’ in reparatione fenfuum 1 non 
cd mirabile fi confiderabis tirtutem eo$z er qui 
bus compomtur.dutnrum fpetiale remediu e b° 
IV orimellis fquillitici fizupi oe calamanto 
t.y.dicados galange tfopt' ana.d.i.yreos piretri 
ana.3.y.pulueri3entur et comifeeantur adtnuiccj 
et oe cdpofito accipiat quarta pars ctati et mifce 
arur cum ydzomelle ante feripto et oe ipfo actu 
calido fiat gargarifma omni oie per bozam cum 
Oimidia ante cena per totam fepttmana3 tna in 
illo menfe.tidebis ent'3 in eo magnu5 tuuamentu 
in attzabcndo materias a capite et confortando 
ipfu3.fertum fpeciale remediu efl boc. IV ligni 
aloe8.3.i.y.maci8.3.t!i.folii.3.ti.capillo?2 teneas 
cozticum citri ana.3,impluerentur omnia fub 
tiliter deinde cdmifceatur et ligetur in findone 
retozta et teneat bic feruus 0ei in manu frequen 
ter olfacienoo.SIlttmum efl tt ifle Vir a pzinci 
pio melis febzuarti vfq3 pez totii meufe mait vta 
tur ptllulis alefagints.t.oe fpetiebus odoziferis 
oeferiptis a |Defue in anridotario oeferiptione 
pzima Oe pillulis vtendo eis quandoq3 vna vel 
ii. ate cibum accipiendo et ,ppzie quando doma 
cbum eius gzauatum fenttt.pod cibum vero per 
bozas.ii accipiat vna vel Ouas et £piic quando 
caput eius fcrrtit gzauatum magis, tata eni i iftil 
pillulis efl potentia q mnndificant caput doma 
cbu et omnia indrumenta fenfuiS Vt fcripfit IDc 
fue oe ipfis et tu lege ibi.£>ratia puidedi Oifpo 
tiorn' fecunde pzincipali buia pzemittendu q mul 
totiens egzotat fplen cgzitudinibus cdplerionali 
bus et non minus vel rarius egzitudinibus ofTi 
cialibus .oato q bec fententia fecundum parte 
fit aduerfa medicis oe fccta‘3frcbiftrati g volue 
ruut mebza no oici infirma nifi ,ppt vlaiera auc 
gzoffities vel apodemata euenieutia in eis qd gd 
tanq alienum a veritate fupponendu5 ed .multi 
tudo enim materiei mclancolice congzegate in 
fplene poted complerione5 frigidam 1 fic 
ca3 in eo generare imo in epate et mebzis balito 
ad qne colligantiam babet.quoma agentia appli 
cata palTiscum oebita circundantia tempozis et 
Oifpofitione pa(To$z agunt in eis fecundum natura 
lem potentiam tpfo$z fed materia mclancolica e 
agens infrigidans et cxiccans qd applicatu pado 
quia ipleni cum fidicieti qvitate tempozis agit i 
ipfu3 labi ad frigiditate et ficcitatem pzeter na 
turam Jtt ex boc fundamcnto*33 facile oeduci po 
fle quomo domaebus cpar,xerebzum et coz p coi 
ligauttam fplenis ad ea noceri pofTut .quo$z pzis 
33 in appetitu canino mFico .fecundum patet in 
fluribus epaticis mficis .tertium vero 35 in egzi 
ttidiocmTica facta in cerebzo per colligantiam fplents ad tpfu3.€tquaztu3 apparet fn tremozf 
bus cozdis et mFicis pafTionibus i eo factis a fple 
ne cu5 conugat vt in pluribus fplets 
,puentre a mala complexione materiali melenco 
fica patet cp in boc viro opoztet magnam babere 
p20curatione3 ad fplene5 eius et polTunt bi fero" 
nes colligi tja tertii oe egzitudinibus fplenis et 
pulcrius p° 2Dodus autem p 
utDendi Difpofitionibus fplenis buius viri talis e 
t>zimii omni menfe femel in aurora ifte accipiat 
3. v. electu arti oiafene oeferiptione Tltcolai in an 
tidotario luo cum.j.ii. vel .iii. aque buglolTe ca 
lefacte et 3uccarate et tardet pofl alTumptionem 
eius comcrtione5 faltem per bozas.v .®ecundu3 
fpetiale remedium eft boc.fit veneris fe 
minis acetofe et plantaginis 3na.5J.flop bozagi 
nis buglolTe fcolopendzie tamarifei cozticu5 ca pa 
ro2 anaj.t. 5uecari fecunde Decoctionis J.v cuj 
aqua tamarifei vel fcolopedzie fiat confectio i ro 
tulis. 5.iii.De q femper ate pzandium pap accipi 
at rotula5 vna5 continuando ipfa3 a pztcipto me 
fis per totu5 menfc5 febzuarii.lerttum remediu5 
eft boc.fit armoniact pinguis et mollisti, tama 
rilci ffolopendrie feminis agni cafti ana.3J .cii 
firupo compofito acetolo fiant'piUule De omni.5. 
vi.de quibus poli purgatione3 pzedicta5 per oief 
viii.continuos accipiat omni lerovna5 pap ante 
cena5 .Intelligo aute5 purgationi pzefcriptam 
electuar io Diafene. Quartum eft boc. fit 
aque tamarifei fcolopendrie et cicozee anaj.ij 
aceti fqmllitict.5 ii.5uccari albiJJ.mtfce totum 
et accipiatur in auroza pofl altumptione5 pillula 
ruimediate pzefcriptaf De armoniaco conrinit 
ando bunc potum Diebus ad minus x.Tloncnij 
eft mirabile q» bic potus cum pillulis immediate 
pflcriptts ftnt duo remedia efTicacilTta ad curatio 
ne5 fozte cuiufcuqjmaleDifpofitionis fplenis. 
Quintn5 vero eft toc.fit armoniact molliozts et 
bene pinguis.J.i.bielii mollis et fnbalbtdijit fe 
minis agni cafti cozticum caparop tamarifei (co 
lopendzie ana.5J.femtnis piantagint'0.3.t. cu fn 
fficicnti quantitate cere fiat cerotu5 fuper panno 
lineo et cdfpergatur aceto fquillitico et fit figurc 
fdlunaris qd fpatto vi.menfiu5 ad minus poztet 
applicatum regioni fplenis in ipocundzio fmiftro 
opjztebit enim Vt fplen eius magnifice confozte 
tur.CIfltimu eft vt ifte vir falte omni feptimana fe 
mei per quattuoz bozas ante pzandiu5 comedat 
vnum mirobalanum indu conditu et eft potes re 
mediu in omni fplenis cg2itudie materiali. 
reparatione vero memozie qo fuit vltimum tnte 
tu5 pzemittendu eft pztmo q* electuarium De 
rtaca et dc metridato ante feriptum in regimine 
Difpofitionu cerebzi valde vttllimu eft. fecunda 
vero fpetiale remedium eft vt ifte vir vtarur elec 
tuario Defcripto ab 3fuiccna.v.canonie luma pzi 
ma.et vocat confectionem pbos cuius vfue effe 
D5 poft cenam per tres bozas accipiendo dc eo $ 
titate.5.i.ctjm modico vini aromatici bene poten 
tie .iertiu vero eft vt ifte vir vtatur ooc remedio 
mtbi expcrto.fi* fmaragdi elecri.3-t.ltgm' aloes 
3.1 J. limature fubtililTimc auri3.i.flo$t rorifma 
rini .3. i J.cum fucco affari formentur pillule ex 
om ti .5.V. De quibus ifte vir falte qmnq3 vicibus 
omti mefe accipiat vna quando Vadit ad lectum 
per toaa.ii.poft cmmtt confideras virtutej ii 
pWcfum ct quibus copomtnttir qttop omnm$ opi 
rationeeet vir tues fint in falutcm Difpofitiomim 
buiue viri. t>2optcr Debilitatem aute ftomacbi 
fui pzcmittendu cft q? omnia fere remedia que ca 
piti buiue funt conferentia ctta erunt ftomaebo 
tuuattiia.,pptcrea quia nocumenta ftomacbi buij 
Viri fecundum maioze5 parte Dependent a ccrc" 
620 oer colligantiam.qnoma cercbzum eius mul 
titudine que abundat in eocomunicat 
ftomaebo per viam Defluxus. £t ideo p2Cter ea 
q tacta funt duo obfernanda funt fingularta re 
media ftomachmi vig02antia.1>2mui itaq5 ipfo 
zum eft vt multis vicibus bic vir poft ctbu Degln 
ttat.ti.vel.rria gzana mafticis aut faltem rburis 
gummoit electi fecundum vero remedium fpe 
ctale eit vt quandoq5 bic vir poftq1 cdebzauit per 
bozam ocgluttat coclear vnum xilobalfami con 
diti et eit potens medicina in rectificaudo ftoma 
cbu"et caput buiue viri ad laudem Det omntpote 
tie Unem 
Conftlium De mala complexione frigida et bua 
eereb2i De tuiti ctl excrcattone ct Debilitate Df 
gcitiue ct appetitiuc dc rugitu gurgulatione 1 ex 
tenfiOne fplenis. 
Ofts altero fuo Dei Domino 2Dar 
co veneto De p2ediett 02dinis p 
fcitore fiimope tntendend eit iri 
adminiltratione quo 
ntam difpofttio eius in armonta 
z videt eite perucrfa.daputet eiuf 
tam in coplexione cj> in copofitione eft fri. et 
bu.lapp vero in viis et apertum in pozis ita vt 
facile labatur ab exceffu cutufcunq5 qualitatis.al 
terantts fiue calefaciendo fiue infrigidando fiue 
bumectando4 Amplius caput cius effundens 
multam ad pectus ipfius implet pulmo 
ne5 eius incitando ad tuffim et excreattone fre 
quentem 1 non raro pars illius flegmatis in uen 
tolitates conuerfa pectus cius inflat et in coarta 
tionem fepe Deducit.Kt vero iterum non nulla il 
la$2 pars a capite in (tomaebu pzectpf 
tata appetitiuam aufert in eo frequenter et Dtmi 
nuit frequentius aut oigeftiuam eius impediendo 
perducit ipfum ad laffitutinem quandam poft ci 
bum acceptum vt appareat ei fe non poffe bene 
mouere et fi appetere .ppter qd et ventofi 
tatum pare multa per venas intermedias fpleni 
comuntcata rugitum gurgulationee et extenfi05 
in ipfo facit .vnde a Debita operatione anhelitus 
vociferandi et cantandi tpedituri fczopter bec 
tgitnr omnia iam manifeftu eft q> op02tct omni 
bus iftte fublimi tngento pzouidere et ozdinatt'3 
applicando remedia xtt.permutattmetfucceffie 
ficut nunc fequitur quo£ tria capiti pzincipaliter 
applicabuntur. qutnq5 vero Defcribentur app20 
p2tata pectozi De quo maxime oubitand .tria ve 
ro ftoacoetvnum fpleni applicanda criit vt nuc 
fequitur.t>zimum ttaq3 De bis q capiti etus con 
uemunt eft electuartum Ixx De quo omni maue tn 
aurora accipiat quantitatem medie nucis Degln 
tiendo ipfum et tatudem accipiat in fero quan 
do vadtt ad lectum omni Die bis continuando tp 
fum per totum menfem illud autem 
fufficiet et accipere De eo quatter in feptimaua bis in mane et bfs in fero altcrnattm permutando 
ipfu5 oc mane er fero cuius oefcriptio.1V fpetie? 
plirifazcoticon fpetic? clcctuarii oiatrionpipere 
on rof ana.5.i.co 
rallo? ambo? ana3. y.mellie rof^Xi. 3uccari 
J.quinq5 coquantur fimul mei 13ucca? 7 fiat elec 
tuariu54|Secundu3 inftrumcntu5 pzo capite c 
vt vtatur pillulis iftis oe quibus falte5 bis in fep 
timana iniero quado vadit ad lectu omni 4a oie 
accipiat vna5 qua? oefcriptio.1V pillula? affaie 
r er. 5 .i. pillula? alefangina? oefcriptione 30e? 
3.ii.fiant pillule p2o omm.5.vii.cu5firupo oe cala 
mento.XertM5 inftrumentum p20 capite eft q? p 
totu5 menfem maii p02tet fuper capite fuo per os 
r-.ctu3 comilTure fagittalis et eft locus vbt 
rec linea fequens capillos in Dextram et fintftraj 
parce5 que vocatu2 femita.1V amb2e3 .i. mufci 
g.v. ligni aloes ftoracis calamite laudant' electi 
ana.3.i.macis c02al.ru. ana.3. pul 
omnia p fe-rpoft cdmif;eat\|]lQuar 
tu3 mftrmnentu5 in ozdine et p2tmu3 oe bis que 
comieniunt pectori eius eft q? poft me 
fis apztlie fiat ei pu2gatio kfy biic modu.1V pt! 
lui 3? oe agarico3.ii.pillula?2dfarcocola.3.i. 
refozmentur pillule vii.cu electuario indo et acci 
piat eas in auro2a et non oozmtat poft eas nifi 
per vnambo2am cum. y.et poft ea ftet ieiunus 
bo2is quinq5 oeinde accipiat ctatu.i. aque 02dei 
calida5 bene 3uccarate et poft ipfa3 tardet p2ati 
di«3 per eft vt 
poft$ fuerit inino2atiue cuacuatus accipiat boc 
oigeftiuu in aurora caltd qd continuet viii.oiebi 
|V ii.oe p2aftio oe yfopo melf rof colati 
aque mcllif farfare. J. ii. mifce. flXertiii 
inftrumentu eft q? oie fequenri viitt.fcs poft affiip 
ttone5 otgcfttm' accipiat boc electuariu3 .IV elec 
tuarii indi.3.iiit.Diffoluatur CU3 ciato.y.vim al* 
Dulcis- calidi et bibatur in auro2a poft qd obfue 
tur follemnitates (eripte fupza poft pillulae obf 
mnde.Mt attendat q? fi oiebus quibus accipiatTi 
ueut eiuf non e(Tet bene fluxibtlis tuc omni f oie 
pa? ante cena accipiat vna oc pillulis fup2afcrip 
tis poi(pofitionecapitis.i!3»uartu5 inftrumentii 
eft iftudpoftq>fue2it cuacuatus tuncvratur boc 
electuario odquo omni fero quando vadit ad lec 
013 per oies.)c.acciptat.5.i.cum modico aque 
pi calide cuius ocfcriptio.IV locb oe pino ocfcrip 
tione >JDe(ge.5-i.electuarii oiairi8.$.i.y.a 
po2entur fimul.cum modicofy.oeliquiricia.,CT 
iGuintu inftrumentum pect02i a(pp2tatu3 eft vt 
pofttf.ifte vfus fuerit electuario p2edicco tunc te 
neat in 02C fuo mane et circa vefperas et quando 
vadit ad lcctu5 modicu5 oe ifto locb 7 permittat 
tpfum oiffolm a calore naturali cuis odcriptd.1V 
locb oe fquilla. j.y.locb, oe pino .f.i.eleetuarii 
Diairis.5,iit.inco2po2entur fimul cum modico fy. 
d p2aftio 1.3. i. penid ia?, c inftrumetu5 
in 02dtne et p2imu oe a.ppiiatis ftomaebo eft b* 
IV gemis ocfcrip. Huicene 
y0c:inon.(iina plirifarcoticon 
3.i.3uccari fecunde Decoctionis ltb.y.cu5 aq mei 
liffc fiat confecto in rotulis magnis De qua per to 
tu5 menfe5 mati accipiat fruftulu5.5.ii ante pzati 
diu5 et ante cena5.II Sextum inftrumentu5 et fe 
eundum oe conucntcnnbueftomacboeftboc. IV 
cmamomi electi .$.i.jedome g2anop paradifi 
galange ana.s.ii.amfi fc.rute ftfclcoe leuiftict a fi 
jj.fiat puluts dc quo femper aliquid ponat in ci 
bis cme.4rOctauu5 tnftrumcntu5 Dc a,ppzt3tis 
ftomacbo ch i cerota eoe quod femper oebet ba 
bere applieatu5 flomacbo fuo ct ppzte cum perci 
pit rugitus gurgulationcs ct inclinationes ad vo 
mitum et bumidttate in ftonpcbo natantC5 cutj 
Odcriptio.W refie electe.5.vwaudani.3.i.g irtofi 
lo$J nucie mufeate galage ar.gallie 
mufeate ana.34.0 ffoluantur guecu3 modico ace 
ti montani et infundantur fpcciee et fiat ccrotti 
fuger pannu oe gzana fecundum figuram fcutale 
fjultimuinftrumentumn(ppztefplenieius ap 
pziatum eft cerotum boc quod fiat ftguze femiiu 
naris et applicetur fub ypocundzto finiftro cuius 
longitudo attingat vfq5 ad totumilion inclufiue 
ct latitudo vfq5 ad vmbilicum cuius Ocfcrtptto. 
Tfcfe. agni cafti tamarifei fcolopendzte fe.planta 
gtnis cicozce et cufcute molf 
3 v.bdellti molf et fubalbidi 5.ii.y.fe.rute .9. ii. 
cere giie cum aceto foztiffimo 
et coquantur firnul cum cera et cum ceperint tfri 
gidari fuperaddantur fpecies et cffuudantur fup 
cozio fecundum figura5 fuprafcrtptam.<|*foec eft 
fuma omniu inftrunrntozu q pzo fuis Otfpcfmo 
nibus eligere potui, £fttcdat autem q fi percepe 
rit aliquando rtomaebum moleftari magis q ca 
put tunc incipiat vti remediis ftomaebo a.ppzta 
tis.et cconuerfo otcenDum eft. et fimilit 
fi nocumenta pectozts maiora efTe perciperet vta 
tur remediis q ozdinata funt p pcctoze et 
uerfo fp eje fundamento fcientiftci babitus tntelli 
gendo q quando in eodej cozrelarie plurcs eg2i 
tudinee et accidentia complicantur incipiendum 
eft curare illam qfufpectioreftetmoleftioe fine 
cuius curatione altera curari non poteft. 
i Cdfiliu De frigiditate cercbzi ct Difficultate an 
beiitue Debilitate Dtgeftiue ftomaebi cum pauci 
tate mcftruojt. 
♦—.——* 
i ©bannes De venettis vir comcn 
H dabilia filiam babet que grauiba 
accidentibus et numero pluribuf 
molefta eft iamDiu.Cffbzimu qui 
r_Jp de5 eft cercbzi oifpofitto frigida 
4>pter quam per viam indigeftienis in tpfo gene 
ratur materia flegmatica aquofa multa q aDco 
intenfe frigiditati ejctftit q cum occidit per 
toziu5 in os quandoq3 fenfui tactus repzcfctat ve 
lut glaties.it bec qmde3 materia raro Decidit p 
vtam nafi nifi poftq> beneficio medicinaru vie ri 
fe aperte fuerunt.it buic quidem Difpofitioni ia 
pzemiffis vniuerfalibus digeftionibus et euacua 
tionibus tria follemnia adbibui medteaia q mag 
nifice contulerunt rectificando oigeftiua et ,pbi 
bendo tante materiei generationem et ejciccado 
eam. (f &uo$5 pzirnum eft puluie irte De quo om 
ni fero a pzincipio capillo? vfq5 ad fummitatem 
per inceffum comiffure fagittalis per quattuoz Di 
gicos latttudinalitcr per capillos fp3rgi Debet vf 
«33 ad quantitate5 Vi.g2ano? ozdei cuius ocfcrip 
tio.Btfolit indi cubebaf ftozacis calamite bacca 
rum lauri aloes ga? ana.9.iiii.fiat 
omniu per fe puluie et poffea mifceantur. Se 
eundum pzincipale remedium eft boc compofitu De q° actu calido ipleatur manus n 1*35 pzius oze 
fuo pleno aqua lenirer ipfe trabictat per narem 
Dexteram.ieindcper finiftram aliquanto tem- 
pozis interuallo facto et ita per omnem narem 
tribus Vicibus trabiciat Demutando materiam 
q De capite Dcfcedtt et b° faciat falce quattuoz vi 
cibus in feptimana per Duas bozas poft exitum 
a lecto .(Tutb Dcfcriptio.Bc aque fublimationis ra 
dicis ireos aque maiorane ana.51.aque mellis.? 
i.y.mifce.lJXertium pzincipale inftrumentum e 
boc electuarium cuius vfus oebet effe faltem Dua 
bus vicibus in feptimana per.ii.vf.iii.bozas poft 
cenam dc eo accipiendo.?.i.cum 49 parte ciati vi 
ni al.calefacti cuius Dcfcriptio. auree alexadri 
ne metridati ana.J.y.firupi De calamentorum, 
ligni aloes3.i.incozp02cntur fimul.2aecundum 
pzincipale accidens buius iuuencule eft anbdituf 
Difficultas que ,ppzie afma Denominari Debet 
et ei conuenit boc accidens ex opillatione pulmo 
ntsfactaapzedictaaqucfitateqdiftilUt a capi 
te fuo et maxime Dozmtendo.q aquofitas etia5 
in cozpoze pofuit fpem male complexionis frigiri 
et bumide ad qua3 fequitur via52 anbditus coan 
guftatio.et buic qutde5 Difpofitioni Duplici ,pui- 
dcndu3 eft remedio.quo52 pzimu eft.B* locb De pi 
no ,?.y.locb oe fquilla.5.ii.incozpo2etur fimul et 
Dc boc mane et fero quantitate5 vnius g2ani fabe 
in oze fuo,teneat ita vt DiftillanDo per canna5 pf 
monis recipiatur in concauitate pectozis. SESecii 
dum remediu3 eft cum moleftatur boc accidente 
vt tribus vel quattuoz mane in auroza accipiat 
buncfirupu5caliD actu.Tk firupi oe 
aque vngule caballine aque yfopi 
et poft eum tazdctur cibus faltem bozis quattu- 
oz. (JXertium pzincipale accides eft ftomaebi oe 
bilttas in digerendo q conuenit ei 3 mala comple 
xione frigida et bumida materiali ftomaebi fpe 
confimili Difpofitionibus capitis et pectozis 133 
pzedictis.,ppter quas etiam oilpofitiones omnef 
bec mulier marafmodea facta di adeo vt a pluri 
bus Dubitatum fuerit ipfa5 labozare etbica prie 
fpeciei.tuius tamen nd apparucrut figna.ftt buic 
quide3 Difpofitioni Duplici .puifum eft inftrumen 
to et mirificum itaq5 iftru 
mentum eft admimftratio buius dectuarii De q° 
in aurora accipere Debet quantitatem nucif muf 
cate Deglutiendo iplum et tardet cibum poft bo- 
zis quattuoz cuius DefcriptioJft mufd.3.i. fpice 
inde caf.lig.folii lacce ab.ute reufeni ana.5.11. fi 
rupi ameos feminis apii mafticis ana .5.1111. gen 
tiane.5.ii.cinaoi piperis arifto.ro.ana.5.iii.ltgni 
aloes ga52. ana.3.1. y.terantur omnia per fe 1 Di 
ligenter cribzentur et fiat electuarium cum mei 
U oifpumato cuius quantitas fit Ub.iii.3f3olco ego 
buius dectuarii medietatem conficere ,ppter eui 
tare expenlam et eft mirabilis operatdnis ad oia 
pzedtcta fi confiderentur fimplicium virtutes et 
ex Ddcriprionibus Jluicenc 5°-can Juma pzima 
Ddcnpnone fecunda confectionis De mulco lege 
ibiuL|S3ecundu3 remediuad ftomaebi Difpoliti 
onemeft boc cerotum quod fuper pano De gzana 
factum bene tenax fuper ftomaebo fuo qfi fp fuften 
tet.cuinaodcripriodBUaudani refmc elcctozum 
ana J.y.mirre m iftias ligni aloes folii ga52.ame 
os abfmtbu cubeba52 mente ana.3.t'.nuas mufea 
te .3.i.y.ie.ruteammi piperis al.anaa.t.ftoza- 
tfs calamttc.5.vi ptfcts naualtscocte cum vino fu 
mofoet aromatico.5.i.colofonie.3.i.y.cere quan- 
tu fuffrctt fiat cerotum fcutale inagnu5 ct ftoma- 
cbo applicetur cum piramide cius fuper pomo 5 
nato pofita.ifluartum accidens pzincipale in bac 
Domina inuentum eft motus tremulus cozdif qui 
Valde verendus eft in ea ct maxime qz coutinuul 
eft.quomam ille qui tremozem babet cozdia libi 
afftduu carcat ne fubita intercipiat mozre tertia 
pzimi capitulo De bis q ,pno,dicant egritudines 
et huic quidem DiTpofitionf Duo conferunt follem 
nia remedia.<Td>zimu5 qutde5 eft confectio oe 
mulco iam immediate ante fcrtpta. 4|~Sccun 
dum remedium eft facculus buiufmodi. cuius Del 
criprio. Bc elcctuarii ollguo aloes Delcrip 
tois Jfuiccne f° caniiinia pria rubzica illa.£iec 
111452 dc ligno af.J.y.fpcciq? elcctuarii oe gemis 
5.iit.fc.03imi gario .3.1'it foliozz roP ru. 
ana.5.i.milce ct in findone De gna rctczta fiat fac 
culus quantitati femilTis et fp fuper cozde eius ap 
penius teneatur.tHittma vero Difpoficio' fcu acci 
dens buius iuuencule eft paucitas que 
indubitant puenit ex paucitarc fui in ca iouenti 
cum bec mulier iam marafmodea eft vt fupza pr 
milTu eft.Jfct poteft etiam ,puentre ,ppter Debili 
tatem cxpufiue potentie cum gzolTitudtnc fangui 
nis 1 alta# matertqz f1bi.cdmixta52.ftt huic qui 
dem Difpofitioni .puidend eft Duplici inftrumcto 
fczimu5 eft (cmtcupm iooc in quo fedeat fepe infu 
fa vfq3 ad vmblicumct fitcaliau ifr mricarie.dp. 
tiit* artbamifie .dO.ii.fe. rutbe recentj.to t.coqn 
tur in aqua Diu m fiat ex eo vt Dictum 
dum inftrumcntum eft vt fi buic mulieri cotingat 
retentio foztis accipiat ipla ,ppinqua 
eruptioni tribue Diebus in auroza.iii.vd.qtuque 
d iftis pillulis infrafcripris Oillule bonc.Bc oppo 
ponacis pinguiozis.J.iJ.fcrapini mollis.3.i.;ca 
ffieiigneecroci ru. fucco ru 
te refozmentur pillule ex omni.j.vii.et admiftra 
tur vt fupza Dictum cft.Kbftineat autem bec mu 
lier abomt cibo opillatiuo vifeofo frtdo •? gzoild 
exemplum eft lac cibi oes lacticinii paftil 
les et partes neruofe et panniculofe ataliu et le 
gumin3 elixa et pais a3imus vel male at 
combuftus pira citonia mepila et talia fifia.ftftu 
giat potum vini nigzi gzclTi conturbati ftiptici 
er pontici vel bziifci 1 aque frigide potum lumo 
Ipsre fugiat.focc funt meltoza q accipi poflut ex 
ententiis illuftrium virozum bine inde collectis 
jfconf ilium De mala complexione frigida et bumi 
da cercbzi ftomaebi epatis et renum cum motu 
cozdis .Incipit capitulu. 
d \ lr nobtlisSIagnolus de mote fac 
M I to De marcbia anconitana ,ptnn 
|9 cia celeberrima variis a multis 
accideriba a egzttudinibus ifefcat 
Vftt pzimum quidem 1:052 eft Dif 
crafi3 ccrebzi fui ad bumiditatC5 notabiliter c.e 
uati a ad f rigiditatem.eftimandum tamen eft ce 
rebzum eius a gcnerationc*rcfpectu medie fpeti 
ei failTe caltdu magis q frigidum.il fecundum 
autem in eo eft mala complexio frigida ,ppt mul 
ticudtnem vapof flcgmat 1X052 ab mferiozi cozpe 
*i jppue a ftemaebo dcuat052 ,j£d aute augmetu bnmiditatis cxtTtat tn eo ex multis De clarari po 
teft fimiltter-afrtgiditatif quide5 
q tangeti repzefctarur cutis capitis 7 pa2tce eia 
adiccte remilTe caliditatts et notabilis mollictei 
S:cundo Vero qzex parte vifuo C0I02 cius ver 
git ad aliqualem paliditate5 immiTte valde rube 
dim' confractam.iertto cx operationibus natura 
ralium virtutum ccrcb2i boc apparet quia Otmt 
mite Digerit ct fuperfluitates pigzitant expellit 
Quarto cx operationibus fcnfuu3 q2 
Vifiua eius qutbufdam imaginationibus quando 
q5 co22upte operatur .et iterum in fenfu3 tactus 
qiiandoq3 Diminute percipit obiecto^lip2e(Ttones 
ipCertio ex boc q2 olfatus eius dimtnu 
tus cH claufione viap per quas Vapo2 ab odoza" 
bilibus vel fetidis clcuatis obieetts ad cerebzum 
vel ad carunculas mamillares Deferri Debet et 
adbuc quia in fenfu guflus in operatione cadit Di 
minutio,.ppterea quia panniculus in fuperficie li 
guc contentus multis bfiiditatibus infufus et lio 
fis lupcrfluitatibus efl vellatus.lnfuper ctta5 i fe 
fu auditus qtiandoq3 in eo apparet cozruptio in 
operationibus 7 diminutio.perciptt enim non ra 
ro Diminute fonos ct llrepitua tn acre exillentcs 
et quadoq3 eius apparet fonitue et motus ventofi 
tutu velut agitatui aquam qdefl tn fenfu audituf 
cozruptio nominatum.^Quinto pzinctpaltter 
ccrebzi ipfius lapfus ad ampliiTima5 bumiditate 
cc ad remiiTilTima frigiditatC5 intclligi poteflltg 
nie filpria ab operationibus virtutu5 cogm’tiua$2 
intertop quas pbilofopbt mozalles apcllat.JEft ei 
in opezattombua fenfus comunis imaginatiue po 
tentie et fantafie ct cogitationis quandccg nocu-' 
mentum Diminuttonts.quandoq5Cozruptionis vt 
inductiue cx fingulis facile Deducere 
em'5 comunis Diminute appzcbcdit.et fimilit fan 
talie ipeties a fenfu cornum Delatas non conucnie 
ter occinet ct moderatur ppt qo imaginato eiuf 
oimm .ica efl in componendo et Diuidendo quare 
pocemta cogitatiua non conucmcnt eligit ex fcnfa 
tis.Olude non miru3 efl fi in operatione meozatt 
uen:cumcntum‘aiTiguarur.23pctics enim cbicc 
non conucnient m ozgano memozatiue reci 
piuntur nec autej omniu caufa efl 
mfeitudo flegmacu3 in cerebzo eius q cum iooc q 
infundunt ozgana vel ventriculos cercb2i tettam 
Diilemperant mllrumenturn fc5 fptritu3 animale 
permutado in complexione ad frigiDitate5 
a bumidita tc5 et in modo fubftantie ipfu5 gzoflu 
et non bene mobile3 et pcnetrabtlc3 reddendo q 
do ct quare opoztet.vndc et potentte interiozes 
rpptcr inDifpofitionc5 quibus opera 
tur ct in quibus locantur nequaq1 conue 
nient operari pc(lunt.£t clare colligi pdlufbop 
fermonu5 fnie pzima_pzimi Doctria,cfa ca° i5 vir 
etJtcrtio Dac 
ademi et mazhaet vbiamque 50 colliget .ct vir 
tualit trabunt oztgine3 ex bis que a 
cometatof etus (diptaiutin 30 oe anima.|T!23cx 
to pzincipalitcr lapfus ad bumiditatC3 ct frtgtdt 
tetc3 in cerebzo cognofci potell per lignum fuptui 
a tuuantibue co quia per applicationem calidop 
ct iuuatur et iteru5 a nocentibus quia ce" 
rcbzum eius per occurfum ad infrigidantia 7 bu 
mcctantia magnifice leditur4ff lapfus enim no 
naturales iuuantur a cotrariis.llaturales vero 
notabiliter cleuati facilcnoccntur a fimilibus eo 
quia conucrfio in genere ,pp:rttonali facilioz efl 
zapzimt ca° dc ftgnts pzt 
etpalker itc£ l?oc etiam apparere potcfl per fi$ 
fupta abexeunttbu0.fi enim contingit ccrcbzum 
eius mouerfaut naturaliter aut fintbomattee ad 
expellenda aliquid pc2 cong2uas regiones mate 
ria q expellitur abeo per palatum per nares p 
oculos' fubftantia.xtcoloze efl flegmattca aquofa 7 
mucillaginofa et hoc apparere poteft 
eo'quia tmpcdimetum aliquoD i ligna iplius affia 
natur idebite mouendo tpfa3 et fcrmocinando.<£ 
Tlcque enim aer ab ea conucntenter frangrpoteft 
ad Voces oea2ticulandas.,ppterea quia virtus pi 
g2itata efl ab augmento bumtditatis.et mufculi 
lingue infufi funt ab eadem ita q non poffunt co 
uenienter moneri quanoo et quare opoztet.£c co 
firmatur Itoc lignum «13 multa fit lenitasfeuU" 
nitto in fubflantta lingue per tactum percepta 
etcumalbedineet mucillaginofitate ibitf appa 
rente4j11orto iteru3 p2edicta cereb2i oifpofito 
intclligi poteft per ftgnum ffrptu qui inter anima 
les operationes enumerari folet.,ppterea q2 vtr 
tus animalis motiua retrabit fpirftns ct innatu 
calo2em oeVircunferentta ad centru3,et etiam qz 
virtutum fcnfitiua22 exteriop 7 interio£ operati 
onee Detinentur et ligantur in fomno fecundum 
plurimum eap.ifl enim in boc viro fomnus ,pli 
xus et p2ofundtts a quo non facile exitari poteii.7 
fignificat augmenum bumidttatu3 ,ppter qd va 
po2cs ab eifde cicuart fut rnlu' ct pzofudita! tpiwf 
fignificat g2oiTitudinem 
vapo2as gzctfos qui non mfi longo tcp02e a vir 
ture refolui poliunt. Jit vero vltimo mala comple 
xio bumtda materialis a multo flcgmate pendes 
Deduci poteft cx lalTitudine totius mottuc virtuti 
et impotentia non folum ad incipiendum fed eti 
am ad continuandum motus ,pgzefliuoe et alios 
incboatos.fimiliter etiam ct i mufculis colli 7 fpa 
tula$z p2cfcntantur in eo Dclozps extenfiui ex mC 
ta materia ab eifdcm infufa ,pucmctes.£t ex bis 
facile p2obari potelt eius cerebzt mala complexo 
iam pzedtcta q videtur effc caufa magis fuarum 
Dilp0liti0nu5.ee clarius apparebit infcrius.f/ Se 
eunda Dipeftttc pzincipalis buius viri c mala cd 
plexio ftomaebi ipfius frigida et bumtda ppt qua 
flcgma multum per via ioigeflionis in eo cong2e 
gatur.ltcet enim vt plurimum in fundo fiomaebi 
reperiatur flegma VU3? tertii' ca! De egzitudinf 
bus ftomaebi apparct.ln b° tame viro.Smplu d 
flcgmate generatur ,pprer pzedtctum *lapfu3 'q i 
.bcc tamen fleg 
mata funt magis non naturalia ir.q tu; non funt 
vere Dicta cm'3 efl vcru3 flcgma d 
nomtnandu5nifiilltidqd2a Digeflione gtnerat 
tn epate. Jlta vero flegmata equtuocc talia dicta 
funt.JJx boc autem flcgmate contingit intendi pf 
dictam mala5 complexionem ct confirmari m Ilo 
maebo et ipfam eandem effc generationis ipfius 
caufa5.Cffndc dfectus efl fue caufe augmentattuus 
et econuerfo.fi Idcc fui fiomaebi mala com 
plexio a me creditur e (Te radicalis caufa omniu5 
mala$z Difpcfitionum ali'052 mcmbzop dc quibus 
paulo pofi Dicctur.lDanc igitur mala5 cdplcxio5 
fignificat Debilitas appetitus et Digelliue ipfius 
4?pter augm entum bumiditatum pzccftcta^s. fecundo vero ftgmYic.it tpfa perfeuerans flema 
cbi leniricsad tactus pcrccptibilis.Iertio figmft 
cat ipf.13 facilitas lefionis ab afliiptione bumccfct 
tiu5.Quarto oemoftrat eande5 iuuamcntu5 con 
frques ex afliiptione cuiufcunq3 rei calefacientis 1 
criccantis fatis notabiliter .Quinto cognofcitur 
ipfa per tnucntioue5 rugitus gurg ilatoie vl’ frac 
tionis vcntof:tatU5 in Aomacbo.23exto figmficat 
ipfam multitudo iTctus.<25eprimo figmficat fali 
ualis bumidititatio multitudo que tamen in co 
non multum perfeuerat .ppterea quia caliDitas 
epatis minozat bumiditate et exiccat eam.Oeta 
uo figmficat ipfa ventris lenitics aut faltem pzi 
uatio flipticitaris.fuperfluttatcs enim pzime Di 
geflionis multa bumiditate comixte Unitionis 
ventris et pzinationis flipticitaris funt caufe.reli 
q figna Dimitto aliis quia bcc meltoza fut.4 £er 
tia.Dipofitio buius viri efl motns preter natura5 
cozdis qui non potefl efle tcctigatio ipfiue .ppter 
fui magnitudinem q repiignat icctigationiipTcc 
efl bic motus tremulus quia non efl paruns neq5 
multum fpilTus.neq3 efl efl bic motus faltuofna ab 
auctoztbus nominatus,quonia5 ifle efl mtnoz illa 
ncq3 babet augmentum Diaflolis magnu5 notabi 
liter interpollatum fuccedcntj vel p2ecedentibus 
quieti autifloli. £fl igituz bic motus C02dis noia 
tus flomacbalis quem $mecna-xia tertiua! pzo 
pzio cafacan noiauit.potefl autem in boc viro bic 
tremoz p20ucnirc,ppter mala5 coplcxionem flo 
maebi per coUiganti35 abfolutasmbil cozpozeuj 
cozdi comuntcantis fcd continuatio buius motus 
p2etcrnaturalis facit me enidentius credere cp 
pzouenit a flomaebo p colligantiam non abloluta 
£g2itudines cni'5 mcb20p per colligantiam Dic 
rc abfoluta3 et fi quandoq3 fiant raro tamen per 
fenerant quin tranfeant in colligantiam nen abfo 
luta3 vt coligi potefl 1? pzimt ca° De complendis 
Dilpdittonibus.iJt arguitur ratione pariter quo 
nia omnis egzitndo per colligantiam abfolutam 
Dicta Debilitat naturale complcxione5 mcbzi i q® 
ipfa efl. 3fmplius et foztius videt' Debilitare nat 
aU’5 coplcxtonc3 meb2i a quo ipfa comunicat ai- 
tezi fcd ad debilitatC3 mebzi comunicantis leqnt 
tur generatio materies per vi'33 indigeflionis 1 
mfriplicatioms in co.Ygttur ab illo membzo bcc 
materia vel ciu3 vapoz ad coz Delegari pot fcd 
illa efl ratio fozmalis colligantie non ab folutcpa 
tertii tixtatu capitulap0 colligendum/jgitur 
intenta conclufto vera fc5 9 cgzitudines q per cot 
liganriam abfolutam pueniunt in aliquo mcbzo 
raro perfeuerant quin tranfeant in cgzitudines p 
colligantiam non abfolutam qd fuit ccnclufio De 
mdflrandaifffcn efl aute5 bcc cozdis difpofitio le 
uiter confideranda ppter plura.pzimo quia no- 
cumentum cozdis omnibus aliis mcbzis co2po£ 
quia fpiritus Vitalis qui efl 
generale tnflzumentu3 omnin3 pau 
cificatur et in complexione et modo fubflantie fil 
ueflris efficitur .Zertio quia bic motus 1 ppzie cu 
perfeuerat a pcrtiozibus medicis fufpcctus efl ba 
tutus et pp2ie cum efl qui babet 
tr emozc5 cozdis affiduu caueat ne fubtta interci 
piatur Oefigmspnoflicantibus 
egzitudtnes.Quarto itcru3 qz motus pzetnat'a3 
cozdis frequenter folet aflociare fibi lippotomia 
aut fincopij fed omnis cafus pluri«3 virtutu5 at 
maiozfs partis eap efl faldc Tereti dus fgitur co 
clufio pztnctpalte Difpofitio eiu® 
efl mala coplcyto ca.ct bumida epatis. licet 0115 
ego creda5 q> Difpofitio epatte etue a gcneratioe 
contracta fuerit ca. et fic.tamcn ipoflep couci fa 
efl in bumiditate matcrtalc3 
aute3 boc contingere in boc tiro pluribus et cau 
fis.pzirno et pzimttiuie co qz bic vir babuit con 
tufione3 notabilej fuper finibus pcctozis et ipocu 
dziis fed ad ipfa5 ppter per Tiam in 
Digcflionis multiplicata fuerunt flcgmata que na 
turalem coplcxionc5 euerterunt ad bum id 25.*? \ 
Secundo vero buius permutationis caufa potuit 
elTe mala completio fri. et bu.flomacbi pzcdicta 
q per colligantia5 abfoluta3 vel non vel 
per vtraq5 fimul permutauit coplexione* epatis 
tertia caula effc potuit vfus reru5 infrtgidantiu 
et bumectanttum longus, Quarta caufa De remo 
tis tamen efle potuit mltitudo Defcenfus materiet 
flegmaticc a capite ipfiue quod receptum in floa 
cbo permittti5 fuit cbilo reddendo ipfum fri,*? bu 
£par ergo cum non potuerit reetificare diminu 
tam oigeftionem flomacbi permutatu5 fuit ab il 
la et i bumiditatem conuerfum.Quinta caufa po 
tuit efle perfeuerantia oppillattonu3 in epate bu 
ius a materiebus iam pzedictis.bumozales enij 
materie citius et foztius permutant meb:of co 
pletiones quando in eis fixe permanent fcd opii 
lationes funt caufa fixionis in epate fuo 
f-t fi bene cofideras bce quattuoz caufe tnuiccm 
connexe buius rei veritatc5 manifefle aperiunt, 
fcotefl autem aliquis in buius lapfas cognitionc3 
Deuenireper multa. quia tangens ipo 
cundziu5 vt plurimii percipit in co frigiditate 
aut rcmilTam caliditatcm cum manifefla molli-' 
cie,£pecundo quia in co babundat fanguis multfl 
aquofus .tertio quia coloz in cozpozeprouenies 
ab aquolo fanguine cu3 remilTa rubedine ad pali- 
ditatc3 tendit vel remilTam citrinitatQ. Cluar 
to quia totu3 cozpus molle et lapfum efl.Quinto 
quia in eo apparet multitudo vzine vt 
crude et aquofe aut faltem leut tinctura tincte et i 
itenitur in ea nubes pendula in medio et fupzemo 
vafts Diuulfa ad colozem aque vfq* 
to quia fuperfluitates intcflinales mucofe et aquo 
fe vt plurtmu5 ipccurdzi 
um Dextcp pilis efl Denutatu3 ppter augmeutu 
bumiditatis.Cctauo quia colezc rubee paucitas 
in ea reptrur et paflioues et accidentia ciue.Ho- 
no et vltimo quia in toto fere co2poze apparet 
Difpofitio quafi cacefia.bec autem affignari nd po 
tefl pzopzte Dicta fine nocumento epatj plurimii 
contingente ab augmento bumiditatis in epate 
Ctex omnibus iflts inuiccm ccngzcgatis et pzo 
pzieex virtute vltimi figni concludit q vir ifte 
facile paratus efl ad idzopem afclitem nili' Difcre 
te pzouideatur vt infza tangetur ,bec De epatis 
ipfiue odpofitione. ffQuinta Difpoficio principa 
lis efl mala complexio in renibus cius q efl fri.et 
bumida fiueipfafuczitpereflentiamin renibus 
incipiens fine ipfa fuerit per colligantiam fecun- 
dum partem ab epate et a flomaebo cifdem com 
municata.£t vertfimilius efl 9? bcc Difpofitio in 
renibus eius fit magis accidentalis et tempoza 
nea cp naturalif et iterum per colligantia3 oeno 
minauda talis per cflcntiam quaUtercuuqj cu§ contigerit videtur q be c Difpofitio frigida fit 
7 bumida in renibus pfeuerans.qd p multa Decia 
rari potefl. pzimo per fignum fiiptu3 ab operato 
nibus virtutis naturalis Digeffiue eo quia ,ppzie 
Digeittua ipfo$s multas fupcrfluitates cong2egat 
in renibus ppter Debilitatem, cj fupcrfluitates 
cognofcuntur quia in aquofitate V2t'nalt fedimen 
apparet 7 nubes g2o(fa quanDoq capillaris no ra 
ro crinoydalis vel berbina et aliquado furfurea 
fed bec contenta figtvificat renu5 tcra 
tertii ca°£3tcmvzina mingiturvt plurimum 
multa in quantitate continua et Difcreta Vt pzeai 
legato iococolligendti3.-ft ille qui mingit vzina 
,pptcr quam multotiens ad furgtt in 
renibusetuseflegzitudo.lEtfimiliter qui babet 
vrinam in qua dl fedimen carnof 3 ber 
binu3. z° illud Declarari potefl ex fubftamia 
na£ q vt in pluribus aquofa dl et perfeuerat fre 
quenter in ea remtfla vel fubcitri 
na.omnes autem g2adus coi qui funt infra ci- 
trinum figmficant pzi 
raicapttulo De figmsVolof vzine.l f Cdtra quia 
vrine buius viri non raro offendunt' no 
tabiliter eleuatam ita Vt quandoq5 intenfe citri 
ne ruffe aut fubruffe videantur, fed omnes bi colo 
2es caliditatis augmentu3 fignificant 2? p2imi 
vhi fupza. (pem V2tne ille frequetius fut gzoffe 
nubem gzoffam in medio vafis pendentc3 et 
loze citrino colozata.fed multitudo nubis arguit 
potentiam caliditatis fcperamis et g2offitudo 
arguit materiam calida5 et complicata cii 
colozecitrmo igitnr in rembus eius caliditatis 
iignificatur et non frigiditatis. 4jZcr 
tio ad idem in renibis cius apparet generari no 
raro multitudo arena$2 vt ab effectu i vzina conf 
picitur fed ipfe figmficant caliditatis aug- 
menti! ic>a tertii capitulo De lapide rcnum.caufa 
em'3 vinceus in gneratione lapidis ct bazenaru3 
eff Validitas egzeiTa ab cqualitate £t per eafdem 
rationes et confimiles pariter ,pbazi poffet q? t 
epate eius vincit caliditas et nd frigiditas cub 
oppofttn3 apparuit poffe colligi ex pzecedenti ca° 
M bec omnia refpodetur.fJ£t pzio ad vlti5 Dici 
tur q ex fignis in pzecedenti ca° tactis omnibus 
vel ipfotf aliquo no bene concluditur i epate bub 
Viri Dominari frigiditatC3 imo pzincipalis coci o 
inueffigata in pzecedenti ca° luit q epar eius 
eratlapfu5 ad ct bu.veru5 caliditas in eo 
eff ita notabiliter ab bumiditate ipfius fuperata 
q apparet maifeffa omnia bimnditatj epatie fig 
na occulte vero caliditatis refpectu illius figna p 
cip.iunt.Hicet enim in aliquo cozpoze caliditas 
vincat frigiditatem ipfa tamen remiffa refpectu 
bumitatis eff caufa generationis et multiplicatio 
nis plun'113 flegmatu5.TDec igitur flegmata calidi 
tatis naturalis actus fua bumiditate oppzimut i 
tantu5 q non apparet manifeffe caliditatis impr 
ffiones.,ppter qD ad motina p2edicta facile foiut 
£i pzimo ad pzimu3 Dicendu3q non fp 
ex tinctura vziajr neceffe e arguere caliditate epa 
t/s aut renum.contingit em'5 materias que funt 
tincture efficientetes caufe aliude Decidi 3 
adv2tna3 effundi licet in membzis vzinalibus 
nullum caliditatj augmentu3 percipiatur. Jfd foz 
mam igitur argumenti cum Dicebatur q vzine 
buius viri funt notabiliter ttncce conceditur illud 
ct fimiLit conceditur q tmetura illa fignftcat aug 
mctu5 caliditatis i ei loco vbt ipfa offendit pztnct 
pi'115 effcctiuu 3 materiale .led negatur confequen 
tia quom'33 ncq5 in maiozi neq5 in nnnozi conclu 
dttur oiffempcramentuj dTentiale in epate nec in 
renibus cffc.fcd eff quia colerica materia mFta qn 
doq3 Detinetur in cbifh' fcllis ct in vente epatie et 
renu3 circunftantibus ,ppter aliquae oppillatto 
nes.cum ergo aperiuntur ille effunditur materia 
colerica adfvtas vzinalaeet tingit aquofitatem. 
/Et fimileeff De bac materia accidentaliter tinge 
te vzinae ficut accidit in creticis tranfmutatiom* 
bus completis vel incomplctis.£t fimtlit' ad rno 
tiuu3 fecundu5 foluendu5 eff.qz Dato q multitudo 
et gzoffitics vziap cum tinctuza atteffat calidita 
ti non tamen concludunt caliditatem illa3 invalu 
ilTc in renibus neque in Z(d fertiti aurem 
licet videatuz Difficilius Dicitur q et la 
pidis generatio fiunt a caltditate cgzcffa tempe 
rameum vt pulcre argucbatur.non tamen conclu 
ditur in rembus effe aucta5 caliditate bar enaret 
lapis gcnerattua3Xdttgitei ad ipfa$z gencran'05 
foztius concurrere caliditatem circunffantiu3 me 
bzop ct caliditate3 accidentalit in rembus geni 
caliditatj .ppzta ipfo$? renum. Jtxemplum 
p2imi ficut multoues-ab epate a fanguie in arte 
ria ozitbi oefcendete et in vena cbili frequenter i 
tcnfa caliditas in renibus pzoduct'tur,£xcpIu5 fe 
eundi ficut cum perfeuerant oppillattones et mul 
tiplicantur circa renes intendit caliditas et ml 
ttpltcarur i cis. Jfd fozma5 igitur argumett' a re 
nibus expellunt lapilli et barene qui generantur 
a caliditate egzeffa ergo illa cali 
ditas eft necellaria a rembus.patct q s>a fallit ex 
pzedictis.(J incudo pzincipalitcr bec renu3 Dif 
pofitio peteff pzobari ex nocumento in operatio 
ne cobitus contingente. Debilitatur enim fpptcr 
frigiditatem et in rembus venereua 
actus ita q quandoqs non folum Diminuit led eti 
am aufert quare ialtemi ca° pzealiegato 0 cgzt 
tudinibus renurn inquit p2inceps'Jft comitatur 
quidem Dcbilitate3 renum qualttercunq5 Deffcctuf 
in cobitu ,£it autem fubtiliter commedzadu pp 
quid renum Debilitas fit caufa Defectus coitus.fci 
cendum ttaq q actus Venereus a virtute gignttia 
perficitur multipliciter. Idztmo ex parte conueni 
entte materie feminalis in cpto et in quali Debite 
oifpofite.SEcdo ex Debita Dilpofitoe ozganof i g 
bus vltimate perficitur femen.30 ex Debita Difpo 
litione fpirituum qui neceffarii funt ad illius ma 
teriei generattonem.quarto ex Debita oilpofitide 
viarum per quas effunditur materia femtme.qm 
to ex Debita oif politione mibiy in quibus femia 
lis materia generatur.Jtxempluj p2imi ficut ma 
teria feminalis mediocris quantitatis et conue 
nienter complexionatakeffufaad tefficulos fcipit 
ab eis temperamentum quo ad Delectationem et 
generationis aptitudtiem recipic.ncq5 enim aliq 
materia per canale tertium m membzo virili fp 
maticum nominatum effula Delectationem tn coi 
tu et fecunditatem efficere potefl nifi temperame 
tU3 prdictum a felliculis accipiat.,pptcr qo C02 
relaric concluditur q multotiens exit aliqua !g 
matica materia aut fiui confinulis a memb20 gd 
tali fme aliqua penitus Delectatione vt patet tn 
multis gomo2cis .£t l?oc eff buiue viri Difpofitio qui babuit longo temp02e fpcrmatice 
materiei eductionem multum vt in pluribus abf 
05 aliqua Delectatione aut C115 eade5 remilTe vald 
.ijccmplu3 fecundi multiplices babet Dubitatione 
fecundum multiplicitate5 meb20?.qmda em'5 po 
fueruntfpermatica5materia5generari in vena 
cbili 'f/ibi .ppinquis temperameto epatts et renu 
ad illius generatione5 concurrentibus vt collige 
dum ;eft 28a tertii ca° De caufts fpermatis et ali 
qualiter 2ia tertii ca° p2imo .£t eandem matia 
per p2cdictas venas effundi per vafa fpermatica 
quo? alte? quia 02itur ab emulgenaba 
limftru vero.ab arteria ozttbi. loec igtt materia 
per p2edicta vafa effunditur ad tertie au 
tem voluerunt banc feminalem materiaj genera 
ri in vafis inuolutis circa tefticulos a quo? tempe 
ramento fan.cffufus Dealbatur et in fperma con 
uertitu2 n eft opinio impofita JSriftouli s> aiali 
um ca° Ddpermate. Ilo nulli aute3 volucrut ma 
teriam illam p2ecife in tefficulis generari vt 133 
vifum eft.ft ii bene confideras facile iter illas ap 
paret" Diftonas opiniones confiliari poteil. Spper 
ma enim complctiue generatur in 
teria vero illius aliqualiter remota temperame 
015 recipit in vafis 
tam magis necefte eft .p2ediiponi a membzis fu 
perio2ibus in quibus Digeftiua virtus potentioz 
cftff. in epate et in renibus.fcatet autem q tmpo 
ffibile eft fperma verum generari nifi 02gana vel 
mcb2a pzedicta fint Debite complexionata et 02 
in cdplexione et vnitate eo?.£ertiu5 pr 
dictor ite? neceffariu3 eft.nifi enim Debita quan 
titas fpirituu vitalium animaliu3 et mialiu3 co 
curreret et.eo? coplexionale temperamenta quo 
pollet talis materia generari.fxemplu3 quarti e 
vt fi bene vafa fpermatica et vie iam p2edicte p 
quas feminalis materia effunditur et recipit" nd 
elTct bene Difpofitc nequacf poffet fperma gcne2a 
rt ,Jfvemplu3 quiti 135 apparuit Declaratione ba 
buiffe in Declarando mebza ad generationem fp 
matis neceffa2io concurrentia fcbis omnibus 
Diligenter confiDeratis apparere pote II caul a pp 
quid hic vir a copula venerei actus eft pziuatua. 
Xertio p2tncipaliter bic renum Debilitas ap- 
parere pot crDebilitate motus ,pg2effiut fulte 
tatione totius C02p02is fuper cruribus. renu5 eni 
Debilitas multotiens perducit ad eg2itudines tuc 
tura?. et boc quidem eft fatis raticnale.quoniam 
fupfluitates ab epate ad renes valde facile Dele 
gari poftunt per vena renibus ab epate aduenien 
tem vt i8a tertii capitulo p2imo pzope 
militer edam a renibus ad iuncturas inferi02cs 
valde facile oeclinaze poftunt materie fluxibilita 
te et Qzmitute ea? et ite? per ramu5 vene cbilif 
oefcendentis in Duas partes ramificate et Delcen 
dentis per coxas et adbuc etiam ,ppter colligan 
tiam fituaUg ad nucha et ad fex pta ne2uo? oefce 
dentium ad alcbattn qui odiuntur a nueba Valde 
leuiter materiearenibusadpredicta mebza De 
legari poftunt.iHnde et habentes Debilitatem i re 
nious in motu pzog2eftiuo funt lefi. Mt plurimu5 
aliquam fpetie3 Dolo2is iunctura? inferio? inct 
dunc plura alia ligna Debilitatis 2enu5 Demoilra 
tiua q adducere potuifte.fed bec CU3 bis que fupert 
us Dicta fune oe nocumentis in V2ina contingeti 
bus fufficere poftunt.ft ex omnibus in boc capi- 
tulo n in precedcntibus Declaratis fumatim colli 
gi poteft buius viri Difpofitto ita q cdplexto cis 
ex omnibus agregata particulis Decimat ad iri 
giditatem et bum id i ta tem. ma gis tamen ad bui 
dttate3 ij.ad frtgiditatem.temperametu entjna 
tnrale epatis non fufficienter pbt contraoperari 
frigiditati ftomaebi capitis et alioy.et cum bumi 
ditate intenla fiat augmentum fuccedere frigidi- 
tati vt 5p2ima p2tmi capitulo oe complexionibus 
bumiditas cm'3 mat'02 q Debet reddit cozpns fri 
opoztet.23ecundo ex pzcdictts cozrcla 
rie concluditur# ops buic.viro conuenienter et 
cele2tte2 p20uidere eo quia refpectu cdplexionis 
eius a generatione contracte 7 refpectu etatis bic 
lapfus e fibi ad contrariu et omnis talis vt t plu- 
ribus e(i terendus 7 male termiationis iuxta (er 
monem fumi tereris aftb2tfmo£ za .in mo2bis 
minus periclitant eg2otantes. 
f [Capitulum P215 pe cura per Dietam. 
iVegiej aute eius i Puaf ptes Dtdit.fr p2ia gde 
rectificauit rc$2 non naturalius admimllratid) 
»a teromedicinaliu5 exibitd3.<3Tp2tma autem 
ba$z lectionum fex continebit bxeuia 
fano? p2imu De loci habitabilis electione, fli- 
gatur igitur clima regio ciuitae Domus tl’ came 
ra ad caliditatc3 et ficcitate3,tendentia magis ta 
men ad ficcitatem # ad calidimtcyi fit locus eia 
partiat’ 02ientali et meridionali aere Detectus a 
tentis bumtdis bozealibus et occidentalibus eld 
gatus et a oecurfibus tel tallium reorna 
in quo frequenter ignis accendatur ex lignis lau 
ri abietis pomo£ iuniperi pini 7 frondtbus.ber 
quo etiam fepe fufiui- 
gium fiat ex colofonia toace calamite refina pi 
ni iadaraca tbure Uudano 7 cofimilibus.ft523 
tia aeri velles eius fine bene calefacienti 
ec rnebais adherentes conucnientis llrictureCpt 
in yeme ex cdueiencibus pellibus Dipploide muni 
at et caput eius bireto agninis pellibus fotfulto i 
yeme ec ieuio2ibns in eflatc regendum eft.f.caput 
fcp3 De fgimie per repletionem et ina 
linitionem 3ncipit, « 
jDuontam buiue viri Difpofitio a multa repletio 
ne oepcndet.3deo cibo# quantitates mediocrem 
accipere Debet.melius eft ei a Dieta comut media 
eque oiftanti Declinare ad latus fubtilitati # ecoti 
uerfo.quare cibo-52 ct potuum quantitatem accipi 
at nec appetitum excludete5 immo Decens efl et a 
menfa furgere reliquiis famis et fitis in itomaebo 
remanentibus vt cum Decentius amplectente Ito 
maebo cibos et potus oigeftio perficiatur et lau 
reple 
tione fuifie accepta ad eo# eductione pziufq- coz 
rumpantur ,pperand efl vomitu aut fubDuctione 
per inferius.f t p2imum quidem bozus perficit 
imponendo Digitum aut penam oleo invncca vfcj 
ad p2incipium meri titillando.et ii non vomeret 
per bec faciliter tuc accipiatur ciatus aque dccoc 
tionis radicis raphani et eide addantur.5ai.ace 
t i et totum boc bibatur tepidum poft# plenus fu 
erit floacbus cibis in fubalitate 7 g20iiitie Dulce 
die et amaritudine acredine et acuicate vanacii 
£E>i autem per bec conuenienter evomuerit bomi 
efl.fi autem no fiat ei cdiiere cgnuemetis attracti 
onis ad infe2i02a.Bc Decocti quattuoz piatarum 
rnaiue.1. mercurialis blete et violari# liba.olei viola£. J.im.lalts yerc 
i£>aliei ana ru.calTie fiftule 
mifce et totum boc accipiatur boza conuenietio- 
zl vt apparebit. 
fCapitulum tcrti'115 De regimine per quietem 
ttexcercitium 3ncipit. 
ercitiu5 exiens a mediocri buic viro conuenies 
cftet ,pprcr neceffttate confumptionis fupfluitatii 
que in tpfo abnndaut.veru5 qz in ipfo laliitudo no 
tabilis apparet ideo ,ppter boc non vt 
detur elTe conuciens .leuiter ergo incedendo aut 
gzadariumequuequitando ftomaebo exiftente a 
cibis vacuo exercitetur aut motj Diftantia aliata 
afeendendo vel Defcendedo ita Vt cadat in eo actu 
alit et in mebzis caloz auctus perapiat\£5i aut 
ex boc tali exercitio laffitudine incurrat oefiftat 
ab co fermone veteris. 3n omni motione cozpoztf 
7cet}.4Et loco exercitii fricationibus cozpozis vta 
tur a genibus V(q5 ad.pedes .Deinde ab inguibus 
ad eosvet afpatulis vfq5 ad nates et ab bume 
ris vfq5 admanus inferius trahendo cu5 fricatio 
nibus rubedinem aliqua in mebzis iduceraibus 
fcoza quide5 q ia5 pzima completa eft oigcftio e,, 
venter a fuperflmtatemudificatus fuerit. t\eliq° 
aure tempoze conuenientius e ei quiefeere q excer 
citari co quia motus oigeftione3 impe 
dir zza tertacapitulaDeiaolozibuatuncturay., 
C quartu3 oe regimine per fomnii3 et 
vigiliam. 
£x bis que in pzecedentibus Declarata funt pat5 
buic viro ncceffariu3 eiTe recedere magis ab equa 
li parumper per Dozmiendi q vigi- 
landi vt melioz in eo fiat oigertto vrriufq3 mate 
riei et infenfibtlis eap expzeffio.7 licet in ipfo mt 
wj materiq? augmentum extftat q exiccatione i 
Diget et per vigiliam exiccarentnr magis, tame 
quia per ipfa3 maioz fiet in bcc Viro 
refolutio q opoztet.ldeo ppter b° am 
plioz fomnus eiconuenit q bzeuis. domnus 
itaq5 vel Dozmitio competit ei Diftantez a cibo g 
bo2am .i.vel Duas fuper Dextro pzius Deinde fug 
finiftro latere figuza cozpozis mediocriter erec- 
ta, Jf dc cubitu fuper fpina omnino caueat imo 
conuenientius effet ei fuper ventre q fuper fpsna 
Dozmize.caueat Dozmize i camera antiq cdltruc 
tioms habente reftudinalcs reuolutiones i quam 
etiam radius lune uullomo pertingat.nocent em'5 
vebement capiti eius et reumatifmu3 faciendo fa 
guineum vel alte$z za tertii tractatu pzimo, 
0 Capitulum quintu3 De accidentibus aie 
(SalTiones animales et maxime contriftantes omi 
no euitari Debent.foztaftis enim et ita credo i h° 
viro trifticia magna fuit caufa cozruptioms fan- 
gumis et alia$z materieyr in co.Mnt per viam cd 
gelationis que fucceftc fuftbcationi innati calozis 
et in membzis acentratis aut per viam aduftioif 
pzima cauia3 a pofteriozi. vi 
deri verificatam magis quoniam ifte vir . expulit 
materia3 mftc33 fan.cdmixta5 cum fignis fzigidi 
ratem teftificantibus magis q caliDitates.fuit 
em'5 illa materia nigra 7 obfcura peitus ablq alicj 
luciditate. z° fuit fecundu3 partes omnes compac 
ta multum.3° vero fuit alfociata fetori bozribili 
40 non habuit fecu5 cdmixtas fpumofas partes ait 
quas neq3 coloze citrino colozatae.et omnia ifta 
extinctionis caliditatis oemoftratiua funt 
ficttc iftis oppoiitacaliditatt8 3ugmcntu3 fignift 
eant feu oftendunt.lgitur omne accidens anime 
per qd moucantur materie et fpiritus ab extra 
ab intue erunt cauta pzedtcte furfocationis innan- 
ti calozis ftcut furoz iracundia e(Tet cauta inftam 
mationie et adufticnis ea£ ,ppter veloce5 n et foz 
tem motu5 in fpirixibus et bumoztbus contingen 
tem iracundis et fimtlibus .£r fozte ii bene cofi 
deras innati calozis oiminutio q per modus fuffo 
catonio cotigit potuit eiTe vna 0’ caufis q fecit l:uc 
tizu5 ad tencrcos actus q cauta 
copleretur tatis numerus cauta$r Diminutionum 
in coitu 3taq5 ncccffarium eil buic vi 
ro bas paffiones a fe ipfo foluat ? illaris et iocun 
dus cxiltat vt confoztata anima potentioz fit ad 
talutcj inducenda3 bene regendo materiae et me 
bza cozpozis. 
fextum oe ct potuu3 
conucnienrium Incipit vt fequitur. 
Hunc aute5 in boc capitulo paulifper fubtilius jp 
cedendum eft.ttidetur enim Difficile tatif poffe eli 
gi cibaria fuis qualitatibus et ,pp2ie medicinali 
bus vnicuiqj mcbzo lapfo conuenientia ,ppter co 
trarietatem lapfuum in Diuerfis mcbzis eius Jn 
pztmo pzincipali ca° vero vt ra 
tionali iudicio modus Dictandi in cibis eligatur 
pzemittendum eft pzio q? cibaria penitus cibaria 
Dicta taltem alicuius q?titatis no effent buic viro 
conuenientia eo quia augmentum efficerent i ma 
teriebus et tteru3 quia non conuement aduertare 
tur lapftbus pzedictis. Cibi enim tales et poms 
penitus a materia operant' n non a 
q? tales cibi Debent effe aut medicta 
lef at medictalibus comixti fi cibales fuerint. C>ze 
mittendum tertio q tales cibi Debet effe leuit ca 
lidi non tranfeendentes pzimu3gzadum aut pzi 
ma3 manfionem fecundi quia lapfus ad frigidum 
in boc vizo eft qr 
to q tales cibi Debet effe in ficcitate notabilit ele 
uati vt in Iccundo gzaduet adbuc in pzima man 
fioue-tertii. Ozobatur quia lapfus ad bumidum 
in boc viro efttamplioz t ouplo maioz 1 amplius 
q ad frigidum quare ‘icccj. </Dis pzemiffis fiat 
butc viro panis modicum fubtilts furfuris babes 
De fermento et tale magis recipiens q» comunis 
panis et fi comederet aliato tempore panem ex 
farina fpelte factum effet ei vtile magis aut talte 
in quacnnqj cibatione femper comedat ante cibu3 
et poli toztellos Decem et eft bis coctus pams.ftt 
autem bene coctus panis etatem babens DU052 at 
trium Die$2 ad plus.fce carnibus autem eligant 
capzeti bene adulti quo$: carnes exiccartue funt 
magis q eo$s quo$z etas menfe3 non tranfeendet 
fint etia3 vituft adulti 1 carnes gajelli ? ftlucftris 
porci et lepozis ct cerui.Zfgni aut caftratt et 00 
meftici porci Dimittantur .|De volatilibus autem 
vtatur omnibus Domefticis et filueflribus pzeter 
c?maquis oegentibus.JIndcpulli perdicesfafia 
ni coriiices ? minute aues couenietes fut.&e me 
li02ibus autem quibus vti poteft funt columbi iu 
uenculi.eojz vero carnee conueniut ei cuius cozpa 
inf eft ct fanguis eft paucus.flffnde ex 
continentis ca° e*£p°.fc>ulli columbozum Dant" i 
cibo illi cuius cozpus euacuatum fuitDc tanguie 
aut infrigidatum ex longo mozbo. SBimiliter ct 
capzioline carnee.ke quadrupedtbns optime fiit ei ipfe eni t ter filucftree carnes mcltozes extfliit 
s fanguis ex eo genitus paucas babet fuperfluita 
tes 3flmanfozis 50 ca° 5z°.Carncs vero animaliu 
multe bumiditatis velut funt agni caffrati et re 
centis pozci dc quadrupedibus.et anates a 
res et oztigiones .i.quale oe volatilibus non con 
ueniunt nifi coquantur cum piantia et exiccatiuts 
non multe caliditatis velut faluia ipicon aut cum 
azomatibus notabilis exiccationisDe quibus 
men pauca quantitas apponatur ne ppter calidi 
tatC3 ledant.ppter qd gzatia buius falite carnes 
butc viro funt conuenientes et fimiliter cazncs in 
mortariolis condite ct in ventribus conferuate. 
Jdc plantis conueniunt ei faluia menta rura 
pillu5 ,ppzie maiozana feni, petro. Daucus.i.bau 
cia filueflris ct Domdlita .Caules'etia; conueiiit 
ci ec i fuma omne vegetabile cuius caliditas non 
efl excedens et ficcitas efl notabilis lauda 
dit3 efl ei.pptcr qd lactuca pozfulaca bleta fpina 
cbia Viola tnalua cucur.cucu.etcitruli a anguria 
omnino oimittanlr.mli.in pauca valde qvitate et 
raro vfu.De fructibus vero orariis vt cerafa Dit 
tantur et auelane recentes .ficus vero folatione 
vel fabationefet amtgdale recentes et pira ad no 
tabile3 inclinata et pepones bene Dul 
cea conueniut ei. De ficcis fructibussconueniunt ei 
ficus ficce pbillici xilocbarate.i.Wrobe aucllane 
callanee elixe ct ppzie ppt renes a amigdalc fic 
ceconfimiles et vue recentes bene etiam mature 
etiam vtiles funt ei nifi quia non fit vfus eo? 
quens et multe qrtttafj.De radicibus conueniunt 
ei rape ct napi ppzie eo quia mundtftcant renes 
etexitant coitu5.£tcepcetiamct ppzie coctum 
conucnit ei a ppzie bulbus cu cofoztatone floi 135 
efficit. J(Ucu5 vero ct po? DimittantVkarotis au 
tem euiufcunq5 fpetiei vti potefl et quouis pzepa 
rationis niodo.35paragus et lupulus a cappares 
cum mundificatione et extccatione fua etiam funt 
landabiles.fl De coitditis placent ;mibi oliuc et 
baucte et napi conditi et ppzie fecacul,i. iringus 
conditus ppter renes,et citonia cddita poft 
eibu fut ei bona.De pcregzinis cdditis conueniut 
ei inter zeliqua.cxtremitatee baifarm' coditi.a Di 
citur confectio xilobalfamu conditum 53 eria5 con 
ditum qd viride Dicitur bcc Duo funt in quibus 
magna fue curationis vis confiffit/kcbuloe etia3 
conditos erit omnium iffozum canon 
admintftrationis in regimine medicinali Declara 
dus .De bis vero quibns caufa Delectationis cibi 
condiuntur placet vfus aceti acutiffimi et agzefte 
conuenitnterlalfeet etiam vfus cum ap 
tione incifione et exiccatione fua conucniens efl ff 
vero et acrium vfus non e 
ei conuemens.fuccus autem et Dulciu gza 
natof omnimodo adminftratioms' placet.jDleu 
bene matura? non multu3 placet eo am 
bumidum eff in fine pzimi. inf tu5 vero calidum 
efl in pzincipio pzimi conueniret fed fi erit in 
fuoarrtificio conueienter falitum conueniret ei 
Xbntiri vfus omnino Dimittat ppter amplt'ozc5 
cifc iui eo bumiditate3 q in oleo oliua?.$i aute5 
bic vir vellet vti oleo conucnienti non eligat oLcu 
pzeter factum De nucibus.3pfu3 em'3 CU5 exiccatto 
ne calefactione et apertione luis ffomaebo epati 1 
om nibus vzmaltbue viis conucnientius eli q pze 
dicta.ipleum etia amigdala? Dulciu et dc liiliaf 
fumme conucmtmt ci ;®leum De pineis et De ftfa 
mo omnino Oimtttan£.2|3el vero ct condita om 
nta cibaria laudabilia fuut .cum enim calidum fit 
ctficcumin fecundo ct potent' adverfet' flati vbt 
cuq5 reperiatta con!umendo tpfum et pzccipita 
do per ventrem et per vzinam non cuacuatur ab 
euacuatione conuenicnti ct ,ppzic in vigozando -i 
mundificando.ppfqdopoztebttiy viz ifte vtat' 
non raro idzomelle cuius Defcriptio i modus via 
eius in fequenti capitulo occlarabtf.lDe potu aut 
eius conucnit ei vinum fubftantia puri! vel Diafa 
num colozc album vel citrinum odoze fuaue pote 
tia fua mediocrem fumofitatem babens qd tame 
fi fumofum fuerit aqua confrangcndum erit fecun 
dum tertiam Vel quartam parte5 ciu6 comixta q 
menfurari poterit fecundu Dilcretioncm patientif 
et vim' fumofitatcm.ctdir aqua ab electo fonte coi 
lecta qui fit celo et acri Difcoopeztus a vallibus ct 
limofisfuperfluitatibuset cozruptibilibus plan 
tis in eo nat| denudatus.in quo neqj rana? neque 
fanguifuga? vel pifctus multitudo reperiatur. 4\ 
illtgibilioz aute aqua eid efiet aqua ctfternc q cuj 
velocitate fue penetratbnis a fubflantie tenuitate 
penetrabilioz efl ct ppzie fi cum 5uccarocdmifce 
atur et cm'5 et ppzie tertie d 
coctionis taberet nominatum a medicis conueit 
ei cum eo quidem nutrit calefaciendo et cxiccado 
Jf ft enim calidum in fine pzimi ct ficcum in eo et 
confert ftomaebo abftergedo ab eo ffa ? a mebzis 
nutricationis« 
’ A Capitulum tertium De regimine ba? Dipofito 
® Jnum per inflrumenta medicinalia, 
fn electione autem medicina? Difpofitionibus bu 
tus Viri conuementium pzemittcnd pzimoq? 0i 
fficileeft eligere inltrumenta omnibus oifpofitio 
nibus fimulconuenicntia ppter vazietate5 ipfa? 
qd enim effet conferens Difpofitioni renum et epa 
ti eius non vidererur vttlc ad oifpofiticncs 
cbi capitis et ncruo? ipfius Ideo fecurius cft inte 
dere ad recttficationem alicuius De numero bap 
Difpoiitionum et maxie ei q fufpectioz eft.Dcinoe 
tranfire ad regimen alta? fm q ma 
gis videtur infeftare necelTitas. iffczemittendus 
efl fecundo q regimen buius viri per mcdicnalia 
permutandum eft fecundum reuolutionem parti 
um anni.lDa? autem queda3 magif 
infeftare folent i Vere q i eflatc n fic d ali ts.ldeo 
pzemittendu5 efl tertio q rcfpcctu eius in p2inct 
pio veris fiat eductione materie? a quibus bec 
Difpofitiones fieri et augeri folent vt nunc fequit' 
%[\c d aliis tcpozibu6.‘5taq3 in pzincipio menfis 
marcit circa fextu3 vfq5 ad.x.Diem lunarem eius 
admtniflreturbmc viro Ixic pzimum mtnoza 
ttuu.Bt agarici electi bermodaettou 
3in3iberis anifi Violaru5 ana.3j.falis indi g.iit 
aque eupatozii aque viola? ana.|.ii.aque abfein 
penidiarum.5. vi. infundantur fpccies 
pulueri5ate in pzcdictis aquis per vnam Die5 na 
turalem.Deinde calefiant onmia et bene mifceait 
tur et colentur collature illi admifeeatur clectua 
rii indi.3»i.y.et totum calidum in potu exibeat 
et poli ipfum Dormiat per boza3 vnam a tranfac 
tis bozis.Y.accipiat ciatum vnum aque calide oz 
dei cum 3uccaro et poli tardet cibum per bo 
zam vna3.1t Accepto igitur looc minozatiuo Die 
immediate fequenti accipiat boc fecudu remedium firupi compolitf acetofVf. f.ffrupi De eupattP 
2io.34.3que mente aque abfeintbii ana.f.i. aque 
cico2ec.|.i.y.mtfce ct accipiat ipfu3 vfquequo ap 
pareat in etWvzina ipoflafia alba equalia coitic 
ta et in fundo fedena. 4]Xertiu inflrumentum efl 
vt Die immediate fcqneti pu2getur CU5 boc medi 
caic.1V iere J.J.calTie fiflule paulo ante 
De canna extracte cum aqua eupatozii.J.i. agari 
ci elccti3.i.5in3iberia g.tii.mifce et obfezuetur 
pofl ipfum boza et conditiones omnes q dc mino 
2atiuo fupertns pofite funt. i 1 tnflrnme 
tn5 efl vt poflcy ifle vir p2efcripto modo purgtuf 
fuerit itendatur ad mundtficationem capitia eia 
cu5 boc gargazifmate.Bt co2ticu5 agarici coloqn. 
ana .3 J.cofli piretri flapbifagzie cina 
momi ana.5.i.pulueri3entur omnia et bulliant in 
lib.in aque vfq5 ad confuptionem medietatia.lDe 
bac igituz cotione colata accipiatur lib.y.ft fug 
addatur eide oximcllia fquillitict. 3iJ. electua 
rii Diairis oeferiptione Hicolai.5.iii mifce et 015 
boc actu calido poftcf paulifpcr fuerit in 02e rete 
tu3 fiat ga2garifma mane afero per bo29.i.y.an 
te cibu3 oiebue fex vel octo ccntinuia.C Ouintu5 
tnflrumentnm efl vt pofl illud 
tia confoztandi caput ct cereb2um Vtatur omni 
bua iflia inllrumentia fimplicibua acdpofitia.CT 
0iiO£ p2imu5 efl fptea inda q fuper b2egmate pl’ 
confo2tat ccrcb2imi.Undc i .agg2egato 
ze 3o.?ap.in fuo inda exiccat bu. 
in capite congzegatoa confo2tat cereb2U5 et ,pbi 
bet rcumatifmos Item ad banc intentionem c on 
fert excellenter anto fuper bzcgma 
te Unde ibi fup2a capitulo oe ambza .ambza fup 
pofita capiti confo2tat ccreb2U5iet co2rcbo2at ip 
K13 et fenfus eiua et co2.3tC5 ad candes intentione 
confert comeflio.ipfe enim 
efficiunt in cerebzo 20 can.auct02itate ypo..ca° oe 
atiellana.(fS3extii inflrumentu efl vir ifle 
vfus fue2it p2edictia per aliquos oiea pez vnam 
completa5 fcptimana3 omni mane 02e eiua pleno 
squatrabiciatper.nareaeiua oe bac mixtione. 
¥* aque fublimationia maio2ane.5.iii.mufci Vlec 
ti g2ana.v.tepefiat totum et adminiflretur vt fu 
p2a.£go cm'5 tota ctate mea nullu3 tueni remedi 
um melius celerius et cflicattua cerebzi et neruo 
zum confoztatiuu.l)Scpri3 illrumctum efl vir 
ifle alTuefcat fepe coedere xilobalfau3 coditu no fo 
pbiflicatu5 qt5 fit ex rccetibua virgulis ligni bal 
fami CU5 5uccaro conditum et accipiatuz in mane 
copleta iam pzima oigcflione coclear.i. ex eo et 
tazdet cibua faltem bozia Oetam 
comunicat iuuamentu5 magnii 
omnibus fere oifpofitionibua eiua efl vfua fotire 
magne pofite ab.SuiceimS° can ifuna pima q 
fotira.i.faluatrix interpzetatur licet Hiabas 40 
pzactice ca° vi° b electuariu nomiauerit felfe. Mt 
accipiatur cxeo.3.i.y.in aurora cum aqua maio 
zane gratia cerebri.et CU3 aq rofmarim ,ppt' ner 
uoa et CU5 aqua abfeintbii vel mente ,pptcr floa 
cbu5,11onum remcdiu5 efl et magia infcriozibua 
conferens meb2ia flomacbo pcctozt et epati eiua 
et cu3 apparuerit in pzedictie vel ipfozu3 aliquo 
nocumcmu3 mar/ifeflum incipiat fibi .puideri et 
pzimo lippotloomite a ocbilitatibua cozdie et oe 
fectm animofitatie cum boc oigefliuo.fk aque fub 
limationis raellifle et biiglolfe ana.J.ii./.iDe coz 
tfctbuB citri. J.t.fy .De btfantuaj. 5. Detur .boc 
actu calidum in attrora per viii vcl.x.cuce cotinu 
ea inflrumentum efl vt bic Vir acci 
piat boc euacuattuu oie immediate fequcti.ft fub 
limationis foiio2Z baftltccnia aque radicis cnule 
ana .rcubarbari agarici'ekcto$r 
(pice nardi.ana3.5.falis gemeg.iii.i 
fundantur omnta per oiem naturale3 i pzedictie 
aqutsoeinde calefiantetcolentur et exprimant 
<\ colature ad mfia5 foluti 
ui oeferiptione virihua cozdis ca 
pitulapenultimoetobferuetur pofl iflud totum 
qd pofl alia. folutiua feriptum cft.£t attende q 
p2efcriptum 0igefliuu3 imediate et looc 
cdmunicant intentiones fuae materfebus aut lap 
fibue calidis et frigidis.Unde fi tua intentio i cli 
naretuz magia ad aduerfandu cole2e q flati tuc 
multiplicetnr oofis reubarbari.a ecouerfoadfri 
gidaj mtendedo caufam addat' in oofi agarici fe 
cundttm cdiectura5 tuam .Undecim inftrnmetu5 
fpcciale et vltimu3 efl boc aque mei 
lif r3eooarie.3.i. vini aromatici.5. 
ii. mifce et quattuo2 vel.v.oiebue calidu exibeat 
in potu et fuit oe expertia vetuflifTimi auctozia 
3H'kafia.fcripfit enimmlibzofimpltcium.3edoa 
ria confo2tat C02 letificat ipfum et valet fincopf 
ml’ie ettrem02t co2dia et multu5 co2robo2at ip 
fu ? epar.5go vero Doctrina iOyafcoridia et expe 
rientta ab eo babita fcio Ii quibufdam oiebue cm 
ni mane in potu Dentur g.iiii.electi mufei CU5.3. 
ii. aque fublimationia foli'052 aut flof croci mira 
bfr rdeuat et refolutoe omnes a qua 
cunq3caufa contigerit ipfos oefeciiTe fiue calida 
fiue frigida.Unde Dias.tn fuo ca° mufeua potatj 
confo2tat coz et omnia mebza interio2a fiue fug 
poitus.Unde efl Dana vig02cm omnibua mebzis 
vel vt babet alia littera fozitudinej ciuf 
augendo4| Duodecimum tnflrumcntu5 oe bia cjj 
coidi cerebzo et omnibua p2incipaltbu8 vtilita 
te5 affert efl clectuarius oe gemmia oefcriptu3 a 
SDelue t Hitidotario fuo Diflinctione p2ima ca° 
tertio.a fuit dc medicinia £>a. collectis ab eo i U® 
X.tractatuu oe quo exibeantur omni 
et fi volueria ipfum cerebzo appzopziare magia 
Detur cum.f.ii.sque fubliationia betonice vel fal 
uie i frigida caufa.in calida cum aqua rof vel vt 
clap.et cum intendia ad lapfum frigidum cozdtt 
cum eo Detur cum aqua enule vf mclltf.ad caltdil 
cozdis lapfu Det CU3 acj acetofe vel flo$2 faltete vf 
bugloP q teperata efl.et refpectu lapfua calidi in 
frigidatiua efl eo quia remiffum additum itenfo 
remittit ipfu5 vt ex pzincipiia tteozie Deductum 
efUimilit' etiam fi boc electuario volueria vti ad 
Ilomacbum calefactum Detur cum aqua 
fcevcl Decoctione eiua veUicczce vel flo?s falicis 
ct ad frigiditatem eiua cum aqua abfintbii men 
te vel bctonicc.JEr quando volueria cum eo vigo 
zare epar calefactum octur cu3 aqua endiuie epa 
tice velcicozee licut ad ipfum infrigidatu cofert 
aqua euptozti ypcriconis 7 fimiliuj.t Xcrtium 
oecinum inflrumentum efl rectificans flomacbu 
in q° ,pptcr amplam bumiditate3 eiua per viam 
inoigellionis materie frigide Qcneiani ct eoa- 
gzegatur cniue odcriptio.ftc puluerie 
maflicie 3. J.oetur in potu cum.J.i.aque dccoc 
toia g2amf piperis lon.Jtfl enim inflrumentum magne cfficattc qd in JJplurimis hominum et m 
me tpfo vidi vt ex cdponetiba vtdri por. €]jdhde 
Diataides ca° De mafttce.C/XDaftix euftomatica 
eft epar et ventrem Defectos cozobozat et i actoes 
cozum iuuat abfq moleftia.fcc carui vero t aggze 
goiozc rapionis ita fcrtpfit.Carui bonum eft flo 
maebo calefacit et corzobozat ipfu3 ? facit Digeri 
cibu? ct intrat in confectionibus facie 
ribuo Ddcendere cibum Piperis longi vfus ad flo 
macbu3 in cibis eius eft optimus4| 
S)ecimquartu5 iiirumetii efl ad ftomacbu5 calefac 
tu5 experimenta boc.ftc i 
potu acetoP actu frigide.£go etia5 
experientia certa feto q? fi.3.it.rcfate nouelle oef 
criptione Tlicolai Dentur in potu aque 
acetofe mirabilir inftrume 
tu5 di et ,ppzie oe bis que ftemsebo cozdi ccrcb0 
et epati mirabile afferunt tuuamentu5 vt vir tfte 
frequenti vfu accipiat in auroza coclear vnu3 fifli 
C052 fecundu5 modu5 De eis ab 
bus innentum.tgo vero fine multa anxietate fo 
leo exibere mudtficatos CU3 fubDupla quantitate 
5uccart albi.470ea3fextu infirumentu3 a ,ppzie d 
bis que appropziantur epati in quo multu5 op02 
tet ponere attenttonc5 eo quia forma butus viri ft 
ne Dubio cozrupta eft.fiue p fozma5 colozcm aut 
babitudme5 intdligcrc volumus.e 
ex cttrino et albo compofitus.fozma eius eft cace 
tica vt videnti apparere poteft.vnde talia et pzo 
pzte fi perfeuezarent vcntura5 idzope3 buic viro 
.pnuciant. (t«5 igitur ad epar eius calefactum in 
tendens admimiiret ei boc digeftiuu3 quod conti 
nuet per plures oics.ft aque epatice aque cufcute 
dc firupi De eupatozio 
ana.5.vi mifce ? rotu5 Detur in potu paf caltDum 
4 inftrumentum eft educens materiaf 
calidas ct cozruptas ab cpare.Bc trifere perftee 
Defcriptione 3De(ue in Bntidotario .5. ii .reubar 
bari g.VLDctur in potu cum 
medio ciato aque lactis capzint et fiant poft ipfu 
omnia que De pzimo mtnozatmo funt fcripta*Oc 
rauu3 inlirumentuje vt intendatur ad epatis con 
foztauone3 poft ipliuf euacuattonc5 cum boc com 
politor fe.culcute cicozee fcartole fpodii 
eiectuarii oialacce Defcriptione Suicene 5° can.J. 
ii.vim fiat elee 
tuariu5 De quo omni mane in auroza accipiat.5.v 
CU3 aqua cicozee et confert valde ? tardetur cibuf 
poft tpfu3 l:ozis quattuoz £t ft volueris epar CU5 
bis que a conferunt rectiftcare cdgzue 
Da et in potu quibufdam Diebus.* J. epatie lupi 
extccatt cu5.f.t.aque cicozee in materia calida.cn 
aqua eupatozii i materia frtgtda.ipar eni adip 
enumeratur inter res epar confoztantes a 
etate fua q funt tres Ddcriptc t'4atertit ca° oe cd 
foztantibus epar in fine.et funt omnes fpettes en 
diuic.Caro limatia? et fut codte q repertunt in 
Dumetis.? epar adip.lege ibi.C Dccfyionu inftru 
mentum ad epatis intende cum 
boc oigeftiuo.flc aque eupatozii aq abfeintbii ana 
J.tJ.ff.Diarodon Defcriptione XDdue in 2fntido 
tario.f.i.fy.oe et Detur in 
potu pluribus Diebus cum apartttone tpoftafis fu 
pza limitate.! Oigefimu inftrumentu3et 
mundtficatiuum frigidarum ab epate 
eft bo c.bi eiectuarii decti3.it 
Detur totum 
in potu cum Decoc.extert02uni cozttcum firttcozu 
ct.13 conditionibus in folutie obferuandie vt fupza 
*c fi volueris adminiftrare pillulas tunc.fcc pilltt 
larum aggzcgatiaru5 Defcriptione 
lularum De reubarbaro.B.i.cum fucco endtnte re 
fozmentur pillulc viii.et Dentur i potu4)Oigcfi5 
p2imii. tnftrumenuum et pofi pzedtcta rectificati 
uu5 cpatte cft boc.tV elcctiiarit Diacurcnme Defcri 
ptionc «Hutcenne eupatoziin 
i.y.fpicenardt fgnanti xilobalfami carnei ana3 it 
fy.De eupato albi ana electuarm 
De quo omni mane auroza 7 taroet 
poft ipfum cibum bozie quattuoz.Sai autem in b* 
viro appareret raierfatio i neruis vel i iuncturis 
ficut facte in eo fufpicoz et apparere poterit per t 
pcdimcnta in motn p20g2elTiuo contingentia tunc 
Vtatur bie remediis fimplicibus a lapientibus coi 
laudat ie.ijUiorum pztmum eft et cetj.(]Oigefim 
fecudueftfrejucnsvfus cGmeftionis pullozum co 
lumbozum Buen5oar enim mirabilia Dixit De 
ets ita q comeftio pullorum columborum et pzo 
pzie liludirium cofert relaxationibus menbzozii 
omnium et tremozi totius cozpozis et trabetibo 
poft fe crura 7 pedes.7 pziuationi fenfue et motus 
et interfectioni loquelle. Item gzatia buius a pze 
dicto auctoze collaudantur ‘aque tcrmarum.t. 
balneorum naturalium et p20p2ie fulpburcorum 
Sinde et bufe viro bis Diebns libenter balneu co 
ceffilTem nifi multitudo bumiditatum i eo De qua 
rum putrefactione Dubitaui et menbzo2um p2tn 
cipalium Debilitas obftitifliet.quare cum per regi 
men p2edictum fuflmenter rectificatus erit i me 
dio antumni fummo iuuamento credo balneum 
fibi colaturii. 4ftligefi5tcrcium inflrumcntum cft 
experimentum nobile mundificans cereb2um et 
a neruis materias infufas attrahes. Cuius Defert 
ptio. fk puLnigdle que per quattuo2 Dies natura 
les infufa fteterit in aceto acutoni.fucci rad fide 
J.i.ydzomellia et tepefiat et De co fiat 
caputpurgiu3 ItaK De alio fuperius feriptum e Dc 
bere ficri.4 Decimum et pzopzie De 
compofitis eft vfus continuufelectuarii De acbozo 
aut faltem conditum De acbozo et cft radix eius 
bnmtda vel tenera cum meile condita, vt p varia 
Volumina bine inde colligi poteft.quorum alterii 
vel quodlibet accipiatur in auroza Vfq3 ad quati 
tatem.f .y.tazdando poftea cibu3 bo2is,quattuoz 
CUigefimgnrum inftrumentum eft vt qui babet 
laflitudinem in neruis et iuncturis affuefeant ivn 
gere fpinam fuam frequenter ex oleo De piretro a 
ctu caltdo.quare 8° De fimpltd medicina.oleii dc 
piretro tozpidos et paraliticos iuuat4| Uigefim 
fextum iftrumctu pzincipale 7 reliqua gnq5 leque 
tia funt oe app20pziatis ad oifpofitiones renum 
buius viri ct boc quid confert ad gomo2cam‘ que 
multum moleftauit ipfummtantum % pezduxit 
tpfum ad ipotentia venerei actus.vnde alTuefcat 
in aurora acciperent, pulueris flozum nenufa 
ris cum.j.ii.vim nigzi ftiptici. J8go vero maius 
iuuamentum expertus fu i radice nenufaris $ in 
fl02e eius.7 tu elige ficut t(bi-pl5.C Utgefafeptis 
inftrumentum e boc.lWe.portulace*? lactuce ana 
3.J.fucct extremitatum cane bumtde .i. recentia 
j.iumike et repidu i potu oct i auroza tardado 
cibum bozis quattuoz et Dozmiat poft ipfum ad lifntus.ft bec Duo licet a pp2ietate conferant fit 
ontni gomozrea excellentius tamen iuuant l cali 
dj.tfOigcfimusoctauii inftriimentu5 a ,pprie ad 
gomOzrcajfrigidam eft boc IV feminisBagni calli 
3.ii.aque mente.J.ii.Detur in potu totii vt fnpra 
Dictu3 eft.<TUigefimunonu3 inftrumctus 7 ,pp 2ie 
ad cmufcunqs fpcciei-gomozreas conferens eft boc 
IV fc.roff co2iand2i p2eparatt mafttcis acacie 
fpodii De 
canna rute ct agni cafti 
et confpcrfoqz CU5 aceto mente macis 
tri ana.3.ii.co2allo?z ru.5.iii.miue citoniorii 3UC 
cari electuariu ct accipiatur ex eo. 
xxx.ofebus omni Die in aur02a.3j.cu5 aqua fub 
limationis cipzeffi vel Decoctionis 
ti.et tardetur cibul poft ad minus bo2ts quartuoz 
<f Irigefimum inftrumentum eft De bis q 
pziataiunt viris effemiatis qui coire non polTuut 
et ad vizge ezectione impotentes fut.IV rad irin 
gi mildificatoriiccnuenient lib.i.fe.po2ri baucie 
Domefticeet filueftris fe.cepeana.3.iii.radicu3 fa 
tirioms recentiusJ.viit.macis beben al.et ru.ra 
dicis liqui? irnid ana.3 J.cauda;$z 
reb2o$z pzlTcjz al. libj.co- 
quantur radices omnes in lib viii.aque fontis vfq 
ad confumpcione medietati eius lento igne facta3 
Dcmde fuperaddatur lib.t vinffDulcie tribiani De 
monte fancto.coquantur igituromniai fimnlmi 
nutim incifa vfq5q° Diligent conteri poffunt tunc 
addat’ ei Diffolutus et coctus cu aqua cruce 
Deide addat fpeties fubtiliffie puluezisate.boc eni 
electuariu3 mirabiliter confert ad coitus 
caudo 2cncs ct omnia mcbza ad feminis genera 
tiones conuenientia.i|£rigefimup2imu iflrume 
tus eft boc et bzeuius et maxime efficatie ad boc 
vt omni mane t2cs vitelli ouo$z coquantur lento 
igne C113 libj.vini Dulciffimi p2efcripti.m/ine at 
coctionis addantur pcnidia2u<3.vi.pulucris 
zionis.3.i.macis3 J.mifce et boc totum bibatur 
in auro2a et D02miat poft ad libirum.eft enis coi 
tui bonu 015 quo-gentes multas ad vencreus actu 
impotentes fepe Deduxt.4|Xrigeftmusfccundu in 
ftrumentu et vltinul funt pillule queda5 qua$z vfuf 
confert cereb2orco2di epatt et meb2is generat tois 
et vzinalibus mundificando flata ct matiae cm 
nes mixtas ct expellendo ventofitates ab eis ap 
iunt ctias opillatioues quaqz Defcriptio. IV fuc 
ci abfcintbii.J.iiii.fucci endiuie fncci rof ana 
y.aloes epatici electi libj .agarici al.leuis fine 
nodis bermodactiloqz cartami ana.3.1. ma 
fticis.5.i.d.33.Daucramfi cimitii ana.3.i. fe. bafilt 
conte fpicenardi xilobalfa.fe.apii ana.s.J.falis ut 
di.U.omma per feet in Diebus canicularibus 
infundantur in pzedictis luccis et exponantur fo- 
lifepc agitando vfq5 ad, confuptione etfic 
fiat ter permutando fuccos.cum ergo tota maffa 
exiccata fuerit plueriset 7 ex ea fiant pillule p 01 
3.vi. vel.vii.a d eil accipiat vi’ oue ate cena. 
7 pdt etia ex eis oi medietate mef accipt.5.1.vfqj 
ad.a.iiti.ct cbfcruando ea q Deminoratiuo fupe 
rms funt Dicta.et fi bene confideras materiam cd 
pofitionis ca$z videbis in eis includi iuuamenta 
multiplicia ad bas \\l alias Difpofitioncs pluriaf 
ad laudes oci oinntpotentia. 
</Confiiium oe mala complexione fri.et bu.cerebzi 
O‘3fpofitio nobitte viri fjutdcnfe e 
mala coplcxio frigida et bumida 
cereb2t a materia flcgmatica aq° 
fa 7 vifcofa q cu mrtiplicat i capiti 
fuo neceffc efl vt Dcfcendat p altcp 
tiam expulfionum materie$z.alitcr immineret ei 
pcriculu3 aut fuffocationte aut alterius male Dif 
pofmonis ccrcbzi.ct CU5 materia talis in cercbzo 
et in venis cius multiplicata eft incitat virtutem 
ad fui expulfionem et virtus incitata traffert rna 
t criam per locum non valde fufpectum quado od 
cendit ad palatum et ad os» “Inqtum vero fecun 
dum partem tranflata eft ad pectus materia ma 
io2em Dubitationem oftendit.fi enim permanfiua 
fieret ibidem foztaffis V1YU3 iftum perduceret ad 
empima aut ad aliam pect02is Otfpofitioncs non 
leuiter verendam .iUuod autem fertbitur oecau 
fis buius Difpofitioniscffcctmis.f.Dozmitione cu5 
veftibu8 non eft neceffarium credere fcd longa vi 
gilia aut interruptio fomni aut mTta cibop aftup 
tio plus in cena q in p2ar,dio Vt comunit' fit. aut 
foztes motus et veloces poft cibum et ventris cou 
ftipaticfeut, ftipticitas et Dormire in locis bumicJ 
l mftitudie frondium et caput in D02miendo De 
cliue te nere et non bene coopertum funt caufe fo2 
tio2cs ad intendendum Difpolitiones fimileseiq 
patitur.t>2ima itacg intentio eft caput rectificar 
ne materias illas ita fuccedcndo multiplicet. 33e 
eunda intentio eft materias Diuertere. lertia eft 
pectus mundum et apertum tenax efficere.4 
ma autem intentio completur abfeindendo Vel Di 
minuendo cibum in fero De quantitate confucta 
,$taqt pa$z comedat ct cmnia fercula et b2cd talia 
euitet ct vina valde fumofa effugiat et non D02 
miat poft ceii3m nifitranfeat boza.t.J. et caput 
cius in Do2miendo fit bene coopertum pannis ct 
nullonio Decliue imo clcuatus oozmiendo teneat 
initet Dozmitiones in vmbzis et frondibus arbo 
zum et jppiic in locis ad q radius lune perucnire 
pofftt.et caueat a cibis acutis et falfis vt cepe alleo 
rapbanoetlimilibus.euitctlacet omnia cibaria 
lacticinia et vinus qD bibit in fero in cena oio lim 
pbatum fit.4ffc20 cdplcmento vero fecunde inten 
tionis multa neceffari a fiit inftrumcta buic mag 
nifico viro it p2imus quidem bo$z eft vt mae 
boza electa.f.pcr vnam bo2am po(Vo2tu folis ffo 
metur Dexcpbalica vena Dextre manus inter pol 
licem et indicem pofita ct educatur 
vel.v.ventre eius exiftente fluxibili.et bec eft cura 
tionis eius p2imum pzinciptu5 omnino pzcaiiid 
eligendum ct pzemittendus .euacuat enim mate 
riam et Diuertit et fubtrabendo ipfam cercb2um 
fo2tius efficit.4|Secundum inftrumentus eft Vt 
mane fcqucntt (Tomiam in auro2a accipiat vi.De 
iftis pillulis poft aiTnmptioncs non Doznu' 
at nifi per bo2am vnas imediate et tardet cibum 
bo2t'svi.etcomanecibusinqtitatefit aliqualit 
miii02is qtitatis q foluerit qua$z Dcferiptio. IV 
abluti .3.ii.ireos arta 
nite fandarace ana §.vi agarici colloquitu5 ana.5 
J.ftozacis calamite.3.i.fozm:tur pillnle ex omni 
3.ix .cum miua 4T Xenium inftrumen 
tum eft vt poft Diem euacuutionis imediate Dicte 
omni mane abluat os fuum ct gargarizet 015 boc 
garga rifmatc.lV aque Dccoc.amfi ciaumi.i.mcll’ rof ca J.i.f.milce ettepidu3 acetpfaf w os ct 015 
eo fiat gargarifma M 0uartu5 inftrumcntu5 p2t 
ctpaleeft vtvir ifte femp in manu fua teneat buc 
puluerem in findone pul.imediate in 
frafcrtpti .f.5.nigelle t02refacte.5.vi.mifce fimi! 
et odozetur if inftrumcntu5 g» omni fc 
ro quando ponit fc ad lectu5 tota pte 
anterio2e3 capitis imponendo cftitate3 vi. 
frumenti oe p2edicto puluere et continuet boc ad 
minus xv.Diebus et cum ponit fecundu5 puluerej 
abftergat p2imu5 CU3 pectine vf alit cuius oefcrip 
tio eft bec.lK fpetieru3 capi tali«3.3. i* fpod ii C02al; 
ru.mafttcis ana.g.vi.fandaracc laudani ficci ana 
5.1. puluen'5entur omnia per fe oeinde mifce. 
textum inftrumentu5 et falub2e eft q> faltc3 orni 
f nocte quando ponit fe ad D02miendu3 Degluti 
at ouo g2ana mafticis electi cptitatf g2ano£ cice 
ru.Cf Scptimu3 et vltimu3 iftrumentum buius i 
tenrionis eft cp femper poft omne3 cibu5 comedat 
tria vel quattuo2 fruftra buius confectionts.fa Di 
acitoniten cum maftice lib.y.f/ Ultima vero in-- 
teneto fatis facile complebit obferuando eaqiti 
Duobus p2ecedentibus capitulis funt Dicta tamen 
ne in bac intentione fiat tranfttus abfcp r. mediif 
Duo funt ei obferuanda remedia .02imu5*eft vt 
fepe in 02e fuo quandocunqj placet ei teneat D bac 
confectione non mafticando ipfa3 fed permittendo 
ipfam DilTolutam infertus oefcendere.Dtlatabit ei 
anhelitum aperiendo ct liniendo vias et babilita 
do materias ad exitu3.B< Dtapenidioms rotula5 
Vna3 in lib. 5.1 [Secundum inftrumentu5 p2t’nci 
pale eft q> ipfe in memo2ia habeat accipere omni 
40 vel 5* fero quando vadit ad D02miendu vna5 
De feriptj pillulis .in bis em'5 modis fundat" inten 
tio fue curationis et reductionis fanitatj 
ei concedat altiftimus qui omnia fanare et benedi 
cere poteft 3d laudes eius perpetuas 3men. 
| Confilium De frigiditate et bumiditate cereb2i et 
remiffa caliditate ftomaebi continens tria 
tula'.(Tapitulu5p2imuoe inveftigatione oifpofi 
tionis buius viri. 
\ 3frltnus t51t02inberga vir come 
JFdabtUs ct p2udens neutrali Difpo 
«jl c—s. fitione labo2at in Duobus mcb2if 
* % f capite et ftomadx) (uis.ift aute5 
* becneutralitasDecidentieper q5 
facile paratus eft labi ad eg2ttudinale Difpofitto 
ne3.cereb2U5em'3 eius licet creda3a generatione 
fuifte caltD et bumidu5 tamen vt ex fignis appa 
ret ad p2ei‘ens frigidu5 eft aut remilTa valde cal» 
ditate calida excellenti autem bumiditate humi 
du./2it5 autc veftigia caliditatis in eo remanferit 
oftendunt caliditas tactu in capitj pte pcepta ca 
crifpitudo aliquanta et mg2edoeo$z et co 
I02 cutis et faciei ad rubicunDitate notabilit ele 
uatus et alia figna q Dimittunt.lOultam autem 
cius bumiditate3 oftendunt primo lenities totiuf 
capitis magna multitudo effufioms materieru3 a 
capite facilitas mobilitati i operationibus fcnfuu 
iten'052 a fimtlta.lGuJ autC3 caput eius non fit cg$2 
vere Denoiandu3 oftedit p2imo leuitaa nocumenti 
jueternaturaits 7 paucitas eiufdem./ClD atmg le 
lio fit p2eternaturalis apparet ,pptcr multitudi 
nemventofitatujet vehementia perfeucrationis 
eapper oculos nares et per palatum et aliqua ca 
pitiegzauitas q quandoq? fatis notabtltf impedi 
nneeumet cogunt ipfu5labo2are in vehementia 
expulfionte fuperfluitatujq tamen nd 
funt nocumenta eg2itudinalia.2n enim ,ppi cu 
tufcunq? nocumenti in cozpore euenientts corpus 
egzum oenoiari oebj periculum effet fempiterne 
pafiionis arripere Dogma nullo cozpoze habe 
te optimas operationes cozporis vniuerfas#0 teg 
ni.lSari etiam ratione Deduci poteft Difpofitione5 
ftomaebi ipfius laborare neutralitate oecidentie 
et pzimo qutde3 argumento fupto ab opezatione 
appetitus emacius nota 
bilit eft remidusdimilit etia5 ab operatione coi 
q eft Digeftio cibof qui non bene neqj perfecte p 
mutant imo per viam Diminute Digeftionis mat 
ie flegmattce equiuoce Dicte De flegmate generan 
tur in eo &x quo etia5 apparet q> rationale eft ip 
fum eite lefu3 in altera eius .ppzia operatione q e 
fozma chili Debita et conueniens mtroductio.cu5 
emacibus non'eft perfecte fubtiliatus calefactus 
cdmtnutus et coiiqtus non;pdt elfe materia conuei 
entis fozme chili recepria.ct cum Digeftio j.a q eft 
epatis non poffit conuenient cozrigere nocumert 
tum Digeftionis pzime.f. ftomachi relinquitur q> 
in vniuerfo eius cozpoze multa generabitur hui 
ditas que pzetnaturalit innatum c.:lozem a fua 
operatione Diminuit licet infenfibiliter et nd val 
de manifefte ,&x quibus apparet q ifte vir para 
tus eft facile labi in egzttudinem ab excelTu -humi 
ditatj innatum calozem in fuis operationibus im 
pedientj ,ppter qd folicitus fit i fui regimie ccnuci 
ent obferuando ei adminiftrato. 
i Capitulum fecundu5 De regimine bap Difpofitt 
| onu5 per conuementcm applicationem vi* reni 
* non naturalium. 
fxegatur itaq3 vir ifte p conucmeute mefuzam vi. 
non ita vt q>tU5 poteft euitet equi 
tare vel cxcercituh tempoze pluuie ct moza3 mC 
ta3.contrahcrc in locis antiqucqz edificiozii3 que 
.ppinqua fuit fontibus et Dccurfibus aquazum.ltt 
comodia q> poteft effugiat cdmozari fub flatu veti 
leptentrionalis et valde frigidi.? vcfti 
bus conuenieter Defendentibus ipfum m applica 
tione frigiditatis et humiditatis fe muniat et cd 
feruet et caput fuumconucnientibus infulis et bt 
retis bene calidis coopertum teneat et in 
nocte-et omnino caueat ipfum madefactu3 habere 
poli ablutionem vt aput plurimos germanie ineo 
las confuetum eft.et male.quta exeunt a ftupha et 
cum capite bumido per ciuitatem D.fcurrimt aut 
alia loca Jn cibis vero et potibus fimiliter ,pce 
dat vt euitet cibos omnes actu ct potentia valde 
bumidos imo omnino fit eo$z affuptio parua 7 val 
de rara velut fut mucilaginofe carnes antiq3 vald 
et Difficilis Digeftionis et pifciuj multituDo faltC3 
elixatof .frixie autem vti poeell quandoq3 et pzo 
pzie afperfis cum g2anis feniculi vel anili. 
autem anguillis et tenebis vti non Debet. ®ifr 
euitet lac ? lacticinia cibaria omnia ? cibos pallii 
lesvtlaganas et fibi .fimiles. J&fugiat etia pia 
ta£ vfu Vt funt lactuce poztulace fpina 
chia attriplex endiuia nifi agzefti que cicozea Di 
citur.l&eta autem quandoq5 vti poteft et ,ppzie 
cum ieniculo.pctro.et itepcucur.comeder e poteft 
in bzoctio coctas carnium et cafeo faltto confictas Peponibus aute aliquando vti potefl.Cucumeres 
aute3 et augurias nullomd tangat. Jfceto autem 
et agzcrta falita et limonibus vtt poteft.lcguml? 
aute?-vfu? apud fe non babeat nift cicep rubeozuj 
reliqua vero non placent.Xmttru? etia5 Dimitte? 
Debet.licct fit contra comune5 fere vfu? germano 
2n5.fed meliussei eft oleu5 aut oleu? oe nu 
cibus Carnibus aute5 (alitis et cafeo falito aliqn 
do vti poteft.fcoma vero et pira cerafa crifomil 
la perfica et fimilia valde bumida putribilia faci 
le euitet nifi fuerint 013 5uccaro croco cinamomo 
et aliis/peciebus autem rapbani 
vti poteft et ,ppzie poft ctb»3. Cepas1 aute51 poz 
ros et alleu5et fimilia effugiat.1bzeter aute? bas 
res q fibi pbibtte funt vt in boc capitulo apparet 
vti .poteft quibufcunq? aliis carnibus plantis femi 
nibus ?fpettebus et radicibus ia? virtualtt tactis 
(Sino aute? vtatur claro bene fumofo et aromati 
co albo aut falte? rofei colozie et non valde nigzo 
vel opaco cut fi opoztuerit aqua? adtungere $pt 
confuetudine? vel alia caufa? omnino fit pauca et 
De bono fonte vel cifterna collecta.dTCirca tertia 
autem ze5 non naturalem'caneat multop cibozus 
et potmi? aftumere quantitate? CU5 eni3 calor tn- 
natus a materie?: multitudine noceatur in actio 
nibus fuia non eft Dubium q multitudo cibo?: efl 
caufa oifponendi ad maiozem ipitus calozis natn 
ralts nunq? comedat ncq3 bi- 
bat vfq3 ad ampla? vel completa? faturitate? a ci 
bis et potibus.fed potius a menfa furgat coti 
(eruatis .adbuc t ftomaebo veftigiis appetitus ad 
cibum et potu? altatis.4J*C>zo quarta vero re nd 
naturali vt perfcctiozi Digeftione cibi et potus et 
materie flegmatice inipfo augmentate Digeran 
tur conuenft ei Dozmftio confucta.altqualit ampli 
oz vt fi confueuerat Dozmire bozie vti. inf Diem 
et nocte? conucntt ei Dozmftio viii.bozarn? .neq? 
ai Dozmiendu? ingzediatur ntft poft cibu? rran 
fiuerit boza vna aut Vna cu Dimidiae caueat Do» 
mirione? refupinam cptu? poteft et incipiat do» 
mire pzius f Dextro later pzo pztmo fomno 1 re 
uolutione in fintftro p Dozmtttone fecunda 1 do» 
miat capite notabiltfdeuato.cumatio em‘3 capiti 
fluru? inclinat ad ipfum.reltq* aute? re 
poze vigilandu? efl*4 Circa quinta? re non natu 
rale conueniens eft fibt exccrcttiu? non (blu? medi 
ocre led amplius notabtiit tpfo fine fit ipfii? excer 
cttiu equellre fiue pedeftre qb ta me iuxtapofTibi- 
le fieri non Debet poft cibu? immediate neq? cum 
magno conatu et ppztc cquftando*qri tamen e co 
tza comune? almano?z mod g pmpri 1 feftinantef 
funt ad ,ppcram equitationem.per excercitium d 
talit celebzatu? calo» naturalis augetur et Ipote 
tioz fit ad materias Digerendas et fuperfluitatef 
excutiendas et vltima vero re 
non naturalt.f.De accidentibus anime, dicendum 
eft q omnia animi accidentia q in fpiritibus n bu 
mozibus notabile? efficiunt motu? conuenientia 
funt ei velut cantandi modus mediocri vocife2a 
tione tamen et ozandi vel pfalmi?andt CU5 vocis 
eleuatione notabili et paffiones anime vehementi 
imaginatione cogitatione er cotemplatione mouc 
tes fpiritum n innatum calozem. 2(dbuc etia? ali 
que paiTtones tt mediocris ira non tamen valde 
perfeuerans ei conuemre potefl.ln mom em'3fpi 
ritnw 'i bun.cp qui pzmic utuzfu fit $ circuntere 
na ad centrum ttl feciido bc centro ad circtmfe 
rentiam babtlttantur materie ad rcfolutione5 et 
confumpt(one3„£t virtutes naturales expulfiue 
maiozem babent‘potent(am ad bumozalee fuper 
flmtates expellendas fenfibilit vel infenfibiliter; 
M fnpcrfluo aute coitu qui inter paffiones anime 
enumerari (olet ppter appetitiuj, imaginatione} 
et oelectationem cj.in tpfo necciTarie funt fibi om 
nmo cauere Debet ne materfef oecurfue augume 
tetttr ad rcnee.cum etiam ad Difpofitdee renales 
paratus exiftat velut ad generationem lapidis et 
opillatione ineisficutfacile videri potefl et cog 
nofei per contenta que in eius vzinis frequentant 
velut funt trumbi petala crinoides barena n fimi 
lia* 
g Capitulum tertium De regimine medicinaliuj 
i per ipfumobf nando per iz.medicamina con- 
".ucnicntia• 
fituoniam Difpofitio ifla vt in pzimo ca° apparet 
complicata eft ex neutrali lapfu oiuezfof 
2U5.f.capitis flomacbi pectez s et renum ideo jp 
regimine tali tidet mihi fibi xii.iflrumentis me 
dicinalibu® e(Te pzimu efl vtd 
vere faltern vlq5 ad annos tres purget fecundum 
02dincm infra feriptum .£t purgetur etiam in 
autumno, femel. Scio enim q cu illis purgationi 
bue et cnm obfeznatione eozum q De rebus no na 
tulalibus funt Dicta fnperius vir ille ad bona} fal 
tate3 follemnit reductus etit.Itaqj ,p purgatione 
veris a medietate menfis marcii incipiendo a qn 
ta oie lunaria illius vfqg ad quintam lunarem et 
vfqj' ad medietate5 menfis apzilis purgetur fbt$5 
bunc mcdum.accipiat i auroza pillulae iflas poft 
quas oozmiat boza vna et tardet cibum fuu} bo 
2i8.v.et tunc accipiat ciatum vnu aque calide eoe 
te cum 5uccaro et ozdeo et pofl illam a<fc adbuc 
per Ixjzam vna} tardet accipere at 
funt tfle.8t pillulap cocbia$r aggze 
gatiua£,3.i.et tertiam alterius 
v.vel fex cum oximelle compofito.pofl illas autej 
pillnlas accipiat boc Digefliuu3 qd continuet falce 
viii.Diebus.W ff.acetofi compotiti mellis rof iy. 
oe flicados ana.J.y.aque falute abfantbii ctcozee 
oigeiliuo accipiat hoc me 
electuarii indi.3.iii.elecmazii facci rctf 
3 .i.y.et accipiatur cnmciato.5 vini albi bene fu 
mofi calidi et poli ipfum obfemet .totum qd Dictu 
ell pofl mino2atiuu5 obferuanoum. Secundu5 
vero pzincipale fnllrumentu ell Defcriptio purga 
tionia in autumno fuflictentj.ltactf ex .Decima Die 
menfis feptembzis vfq5 ad finem illius mefis vno 
mane in auroza accipiat illas pillulas.& pillula 
rum ptllulaf De reubarbaro ana.3.ii.re 
formenturfpillule viii.cum elcctuario facci rof et 
accipiantur ctf pofl ipfas obferuetur ea q pofl pze 
feriptas purgationes veris Dicta funt obferuari 
Debere.tofl iflud minozatiuu5 incipiat afiumer 
hoc Digefltuu5 qd cont innet, s.oiebusiet tardet ci 
bum fuum poli ipfins alTuptionem bozis falre.iiii 
Vi iy. oiarodon fy.compofiti acetofi fy.oe eupato 
210 ana.3.5.aque cicozee .f.ti.aque abfctntbii fal 
uie ana J.i.mifce 4 fcofl iflud vero Digeflmum 
fequenti immediate Die accipiat boc crradicati-- 
unm. fi pillluap oe iera copofita vel m aiozi pii 
lulap aurea$2 cocbiap ana.3.i.boni ponderis re 
tornentur pillule viii vel vii.cu eleetnario ftteet rof et accipiantur cum conditionibus et modis 
pofitis in pzecedentibue purgationibus. ijXerti 
um veropzincipale inflrnmentu efl oeferiptio ba 
ru5 ptllula2? oe quibus Vir ifle accipere potcfl om 
ni oie vel alterna die vnam pai$z ante cena5 tem 
pozibus quibus afTumit oigdliua pzedicta. 25t 
vero venter eius fuerit flipticus aut non bene fla 
xibilis et illis ptllulis etia3 toto tempoze fui regi 
minis vti jpotell pod purgationes accipiendo oe 
eis vnam fcmel vel bis in leptimana fecundu ma 
iozem vel minoze5 fluxibilitate fui- ventrie.et efl 
ocfcrtptio talis.lfc aloes electi agarici ana.5.t’.y 
et ifildant in.?.ii.fucci endtuie CU3 maflicis et 5? 
ana.3.y.et rcfozmentur pillule cx 
bac maflfa podep fuerit exiccatus fuccus a loIe.C] 
Quartu5 indrumentum pzincipale efl electuariu 
boc quo vti oebet ille vir accipiendo Oe eo omni 
mane per xv oies continuos pofl purgationes et 
efl in* eo intentio mundificandi ftomaebum pecu 
7 caput a fuperfluitatibue et carminat ? confutuit 
ventofitates in eis congiegatasiTR elec 
tuarii oiatrionpipereon.?.J.fpetie$zelectuarii6 
gemis.?.! .fpetie$2 clectuazii de ligno aloes n aro 
matici roP ocfcripttone febztdis ana.5.vi.mdE 
ro.co.libj.aceti fquillittci.?,i.5uccari fecunde oe 
ccctiom8.?.itii,coquantnr fimul 3uccaru5 et mcl 
vlque ad conuenicntC3 glutinofitate5 et cum infri 
gidari ceperit oent fpecies er fiat electuaziu5 bc 
ne contritu3 et quantitas q oebet fumi dl .5 .iii. 
<J Quintum vero inflrumcntu3 pzincipale efl pC 
uts ifle oe quo per.xv Dies omni fero afpcrgcre 03 
ftiper capite fuo cozonalts comilTure vfcg ad fine3 
fagittalis quantitatis v.vel fex g2ano£ ozdci, 
ligni alccs.3.t.macts.3.i Jiandaracc gas ana.5. 
ii. llozacis calamite ana3.i1. 
tur omnia per fe ocind- inutce5 
aute5 per xv.oics vfus fuerit pzcdicto puluere et 
pzedicto electuario cis ambobus vti potcfl falte5 
Duabus vicibus i feptiana bozie et mois pzedictia 
{j Sextu3 inilrumentu3 pzincipale e vt podef bic 
vir fuerit purgatus et acceperit clectuarium tue 
omni mane faciat gargarifma CU3 boc.ft oximel 
lis fqmllitict.?.ii .aque oeccc.ratf ireoe.5-iiii.cale 
fiat tctu5 et impleatur os et CU3 fuerit in os pa$z 
fiat CU5 eo gargarifma omni mane et fero ante ce 
nam falte5 vicibus fex.t>odq? autC5 pzcdcctu gar 
garifma fecerit per feptima Vna5 tunc omni ma 
ne per ouas bozas ante pzandiu3 maflicet vnam 
De illis pillulis.fk oragaganti gui arabici ana.3 . 
ij. dapbifagzie colli 
gie lon.liquiricie ana-3.i.pulucri3cnt omnia oein 
de incozpozent CU3 aqua tn qua oilfoluta 
t.armoniact. ffSeptimu3 indzumentu p2tncipa 
le efl vt pofl$ ite$r ga2gan'3auerit per feptiana5 
vnam omni fero per Ouas bozas ante cena3 
at caputpurgiu5 eu3 bac medicina.lfc fucci radictf 
ireos3.J.aque mei 
lis.?,uii.et pleno p2ius 02e ex aqua frigida accep 
to boc medicate in vola manus leui attractione 
attrahat' per nare3 oextra5 pzimo ct modico 
po2ts interpollatione facta iteru5 fiat eius attra 
ctio per finiltram nare3 et iterum p2ocedat reuol 
uendo ab vna ad reliqua3 per quamlibet nare, tri 
bus vicibus4 Dctauu vero in(lrumeutu3 pzinct 
pale efl vtpoftj viride bas follemnitates tn me 
dicando obieruaucrit tunc vno mane inboza elec 
t a faciat fibi fieri fIebotomta3fle bafilica Pextre 
partis in Domeflica parte bzaebit aput i 
uenta ct extrahantur fan.?.iii. aut.v, CJ Honum 
fnftrumentu efl vt vir ille pp oifpolitioncm fuc2u 
renu3 pp quam videtur mtbi paratus efle ad cuc 
tum lapitf iit eo faltem omni menfe quattuoz vici 
bus in auro2a pulucrie cum.?, 
iii.aque calefacte oecoc. radicis et poli 
illu3 puluerc3 tardet cibum fuum bo2is quattuoz 
vitri combulli.3.y.lapidis fpongie lapis iudai 
ct radicis ftafifagzie ana3.t. pulucn'5cntur orn" 
nia per fe pollea cdmifceautf.Cf kecimu5 inllrumc 
tum eft vt vir ifte pp oifpofttionc5 renum iterum 
vtatur bac confectione oe q fepe ante cibum accipi 
in feptimana fecundum comodf 
t atem quam babet.Bt 3uflini lito 
tripon ana.5,ii.5uccari fecunde Decoc.?.iiii.cu3 aq 
faxifragie fiat confectio in Oltimu 
tnftrumentu5 eftvt vir ifte temptet iuxta pofTibi 
le aperire venas emozoidales in ano extfteies cir 
culum ani interius fricando fepe cum panno afpe 
ro vel foliis confolide maio2is vel cozticibus radi 
cis ferpentarie aut cum felle tbauri.fi enim aperi 
rentur emozoidales vene nullu3 in eo inveniri po 
flet £5 mei iudiciu remedium magis pzeferuatiuu 
ipfius a Decidendo in egzitudines pzedictae a ad 
conferuandum immo ad reducendum ipfu3 ad fai 
tatem melioze.5;unt iractf bec inflrumeta efttcati 
oza q reperire potui pzo regimine buius viri per 
ree non naturales et medicinales i nomine eiua 
qui omnem remouet langoze3. fimeti. 
i Confiltum De mala.cdplexione cerebzi fri.et bu. 
materiali a flcgmate fallo et De ardoze. 
Jfmuel bebzeue oe reuozedo Du 
plicem egzitudine babet molefta 
latis et lufpectam .bzima efl ma 
la coplexio cerebzi fui frigida et 
bumida materialis pp quam in 
fpfo congeruntur fuperfluitates flegmattce cfplu 
rime que vt in pluribns acquirunt lalfediucm m 
capite luo.ftue illud contingat ,ppterca quia ille 
materie opillantcs partes vena£ et arteriarum 
capitis ,pbibent Debitam euentatione3 pp qua5 fu 
per excrefccnte ealoze excoquiit ille materie at 
lecundum partem putrefiunt adeo q falle cfticiut 
flue materie ille falfedinem acquirat pp mix 
tione3 materieicolerice cum eifdcm et non oubt 
to q ambe ille caule falfedinem efficiunt in flegti 
bus inuentis in capite.hoc igitur flegma falfum 
retinetur in nocte et non euacuatur pp q fonus eft 
caufa euacuationis omnium 
pzeter eas que fiunt per fudozem.cum g° in auro 
za vel verfus mane expergefit tunc materie tales 
incitant virtutem ad expulfionem fui.quare fit in 
eo multiplicatio fputi falfuconcedendum etiam eft 
imo non folum vertlile q pars aliqua ba?z mate 
cudit in pectus pp q incitat* in eo tuifis ? ex 
creationis multitudo.ct aliqua etiam pars bo$r 
flegmatum non raro oefccndit ad flomacbumet 
cozrumpit in eo oigeflionem multas etiam vento 
fitates m eo generando qt5 apparet ex multitudi 
ne ructuum et rugitus in ilomacho eius perfeue 
rantium.Jtt circa curam buius Difpofitioms oebj 
cfle valde (ollicitus quoniam pzauaefl vt apparj ex Dictis.Sectmda vero p2incipalis egiitudo eh 
ert ardo2 in V2ina qui licet poiTit a multis pueni 
re caufismiaterialta tamen illius caufa ertflegma 
falfumfalfedineacquifitain epateex comirttone 
multi flegmatis aquofi CU5 colera rubea que mul 
ta in eo generat' quonia ert homo epatis notabilt 
ter calidi.Sd hanc etiam faUcdinc5 augmentada 
concurrere poteft flegma falfu5 in rtomaebo multi 
plicatu5 per Defcenfu5 ipfius vt fup2a Dictu ert qt5 
flegma cibis cdmfrtu a ‘kilo ct, cis generato red 
dit ipfum Difpofitu vt bumo2alis maffa que ex eo 
generatur in epate falfa cfficiatur.-ffxquo funda-- 
mento colligende funt tres caufe falfedtme flegma 
tis.p2tma ert efficiens.f.cafttaa epatis.z* materi 
alis vt flegmata pzcdicta.§a foimalis prouenies 
ex amba$2 applicatione adinuicej acqutfmone mo 
di fubrtatic 7 fap02is i pzcdicto flegmate.&uaW 
tercunq? igit contingat V2inalis aqttofitas que cf 
fentialit' falfa ert moioxem acquirit falfedinem ab 
boc enim virtus feperatiua 
venap et fequertratiua panniculi co 
latozii 2cmi5 ftt potens ad colandum aquofitate; 
V2inale3 a mater tebus fibi ante cdmixtie non 
men ipfa ert potes ad coUndu mudificadu cande; 
aquofitate5 a qualitatibus vzinalibus impxcffis i 
cande5 aquofitate? a flegmate iaj pzedictc.b' tgif 
flegma per p0208 vritides ad veficam Delatum 
ppter acuitate3 fua5 in collo vefice pofuit.fpeticm 
male cdplexioni6 que ert [mediata caufaDolozis 
mozdicmui in vzinande apparet’ 7 ipfa etta ma 
terta efficit |oluttone3 continuitatis in fuperficie 
colli vefice fntrinfeca que ert caufa imedteta Dolo" 
iis iam pzedictiXuj ergo vzina tam effentialit' 
ct accidentalit’ fit acuta mozdicat collum vefice.et 
foztius eo quia ipfum ert paffibile magis pp foluti 
one3 continuitatis in eo ipfo ab illa V2ina factam 
0d aute; in eo talis exirtat folutio contmnitatis 
in-collo vefice fuperficialis tamen et nundu5 pzo 
fundata 35 ct gzauedtne in tnfertozt parte femo 
210 et in loco inter radicem terticulof et fiteri [iit 
termedio.cum actutate quada3 et punctione ibide 
Secundo apparet boc ex V2t'na frequenter micta 
qpeito ent'5 ipfa offertur collo vefice tamlefotam 
cito mouctur vefica ad expulfione5 eius ob 
tecti triftatis 7 ita expelltt.Sed bec ert ratio foz 
malis frequetie mictus nominati DilTuria.30 
apparet boc ex ardoze tn actu V2inandi et poft ip 
fum referuato. palper,40 itejt apparet boc ex fur 
furcis refolutionibus et minutie co2ticibus multif 
m vzina appa renttbus qui a collo 
ce excoztato terttmonio ipocracj 4a illo 
fmone [in vzints furfuree refolutio 
nes apparent bis vefica fcabit. £t lege cemetato 
rem ibt.et ex boc fundamento appara cp irte vir 
molertat Duabus pzauis egrttudtmbus que no fut 
curabiles nifi magna Difficultate et follicitudie vt 
nunc fequitur.Sb aere igitur incipiendo ciuttatis 
habitationis et camere aer calidus 7 ficcus conuei 
ens cft loca omnia tfia ei cduenictia.ppter qd nec 
laudo ei babitaculu3 moza5 m rtupba 
dum confuetudtncm rouerentiu3 et (ppzic in q ua 
Dozmiunt comedunt et bibunun talibus em'3 ftu 
pbis aer vapozofus et plurimu femi fetidus 7 coz 
ruptus rperitur et .non bene euentatns vel eucta 
bilis.talts igitur aez (uo capiti valde nociuus ert 
Caput etiam fuu; birretts et eaputeia bene tectu 
conferuare Debet ct pzeconfuare ct ,ppzic tnncc 
te cum birrcttB bene calefacientibus tt oe pellibj 
vulpinis agninis ct iimtlibus.lotioncm etiam ca 
pitis Dimittere Debet aut faltem raro facere ipfa 
ct ,pp2ie cujjlixiuio bene acuto et cele2it’ exiccare 
ipfum.frequens autem pectinatio capitis ct frica 
tio cum pannis calefactis et fuffumigatis tbure i 
Horaee calamita eft fibt..valde conueniens.fce cibif 
autem p2imo euitet omnia acuta naturalit vt ar 
tificialit' tt fepe alleum pozru finapifmus rapba 
num oliuas valde falitas erucam tarcone5 7 ruta 
ct fimilia.Similitcr euitet emuia (alfa et condita 
ex eis vt notu5 ert in oifpofitione fua.30 euitet b2o 
dialia valde pinguia niu cum oleo rond ita. 40 eui 
tet cibaria fumofa et Vapozofa multu5 velut legu 
mina ct condimenta mellita J° effugiat /minia ci 
baria que ml’ta fua buntiditate aquea a vifeofa ca 
put gzauant et replent velut lac 7 omnia cibaria 
eum eo condita et fructus mollea jtt bumidoe et 
,pp2ie non lenitiuos tt cerafa auellane pira muf 
cata cucumer anguria cucnrbita ct fimilta illis. 
Sexto Dimittat cibaria oia g20lTitudie fubftatie 
opillatiua invifeatia et mateziepnotabilif ing20 
fiatuia vt funt partiles cibi omnes frumentu5 coc 
tum fabe confracte neruofe ligamentales 7 panni 
culares partes animalium ct ,pp2ie antiquop et 
piices coniimiles tt cancri ticbe anguille 7 fimtlcs 
luceos vero tbemalos capedanos carpiones rece 
tes bene laudo fibi 7 etiam omnes tales leuiffime 
falitosvt funt carpiones p2ime frixiontsin oleo 
abfcg fale multo, piper autem generis ji 
3tber cinamomu galangam nucej mulcata;mana 
gariofil ct confimilia a2omata in paruo tlu 7 qn 
tttatelin cibariis appofita laudo et adbuc magis 
leuirtici femen a omnia fimilta p2et apium qb[eui 
tare Debet vt ignem ne Difponat ipfum ad epilen 
fiam vel appopf ia ad que fo2tartc*paratua exiitic 
fPleum vero oliua$2 electum bonum ert ei 
vero et recentem cafeum omnino Dimittat.'? ft gf 
cafeus eft ct laudabilis ert anni ctatem habens fra 
gibtlis aromaticus et mediocriter falfus cuius ta 
men ititas iit agrerta3 fuccum 
aranti02u aut limonu collaudo fibi ? g2anata of 
cia et mufa bec omnia ter vel quater in feptima 
na accepta aut ipfop aliqd 0ltnu5 ante3 buic viro 
conucniens cite Debet albuj vel cerefolen5 vel gau 
2U3 fubrtantia fubtile et bene cla$z aromaticum et 
mediceris fnmofitatj Hina vero rubea g2offa val 
de fumofa et omnia Dulcia euitare Debet 3fque ve 
ro vlu5 Dimittat et (pp2t'e eius que reperit in ro 
ueredo omnis em'3 talis fcaturit a montibus mul 
ta calce et gipfeis lapidib5 plenis vt Icnfus ortedic 
et ideo nocent capiti ftemaebo epati et renibus in 
frigidando oppillanoo invifcando materias i cif 
et alias malas qualitates Dimittendo ,pptcr qb i 
fimilibus locis fume laudo vfu5 aque cibalis et po 
tabilis per arenam bene oirtillatc.'? ert eb2eo2um 
ferrarienttum et plurium hominum coniuetudo 
vbi opo2tet.Xaudo ifuper buic viro vt mane ante 
cibum excercitetur motu calefaciente ipfum ec ad 
leuem ludationem perducente vt paffim ambula 
do collef montium afccndcndo aut equitando per 
miliaria ouo.rcliquo aurem temp02equiefcat cti 
am Diligent attendat in cibationibus luis vt nu 
<| comedat nec$ bibat nifi natu2ali utriufctf appe 
titu inducente ipfum nectf in cibando fe complete faturet necy in potando imo a menfa t>tfcct>at ap 
petitu ad cibos et potus adbuc aliqualit referua 
to magis q complete victo.fooc attendat 
ne poli affumpta cibaria immediate Dozmiat fed 
poltea expectet fpatiu5 Dua£ boza# aut faltem 
Vnins et tunc Dozmiat in Oie non amplins q per 
bozam et femper capite eius notabiliter eieuato 
et effugiat oozmitione5 refupin?3 nocturna vel ot 
urna3.ite paffionibus aute5 anime effugiat iracu 
0135 fnrozem et motus confimiles materias i flu 
itu i vapozatoe ponetes.bec D rebus no natalibuf 
(Tura autem pzedictarum oifpofitionum concoz 
diam babeze poteff in medicinalibus tnftrumeii 
tis q ambe conueniunt in fozmalitate fua .fut ent 
complexionis frigide a bumide capitis et zenum 
Conueniunt etiam in caufa materiali quia in 
vtrtfqj multiplicatur flcgmatica materia falfa. 
2?i ergo i in ftr umentis medicinalibus conuenirc 
peffunt intentiones curatiue in calcfatiendo exic 
cando incidenda fubtiliandoet aliqualiter reroic 
tendo calitate; accidentale a flegmatc polita a ca 
liditate extranea via materia colcrica videtur 
q talia omnia confracta effe Debent ab infrigida 
tibus et bumectantibus licut effet comifcere liru-- 
pu3 De endiuia CU5 aqua abfeintbii tfcpt et fimiliu 
et ,ppzie quando talia Vtra3q3 particula3 pacien 
te5 refpiciunt per cperatione5 (puentcntc3 a virtu 
te 3a mcdicinap ficut in cdpcftto 0 cto Jlqua cnij 
ifopi afpicit caput aqua abfctntbii ftomacbu3 firu-- 
pus oe endiuia et aqua FentctU' epar et renes.et ell 
in eo confractio ex infrigidante et bumectante cii 
calefaciente et cxiccante vt nctu$ cfl.quare regies 
Difpofitionu3 in Duo capitula partiri Deere 
ui.P2imo quide3 tangendo ea que mibi vtiltoza 
vifa funt ad Difpcfitionem capitis Iccundo ea que 
ad oifpofititionem renum pzincipalius conue 
niant licet vtrunq3 fit cdplicandu5cu3 attentione 
ad alte$s et econuerfo Pzimo it£iq5 ,p Difpcfiti 
one fui capitis fepte3 pono remedia.quozii pztmu 
ell q imedietate mefis febzuaru pzelentis ani bic 
Vir in mediis tertiis a 4a Die lunans vlq3 ad vi 
gefima5 fecunda3 facit libi fieri flcbotomt'33 pe ba 
filica Dextri bzaebii fub cubito pofita per qurcdu 
cantur fanguinie.J.v.qz fatis plectorico efl. ffSc 
cundu3 eflvtDieimcdiate fequenti accipiat hoc 
euacuans min0zatiutt3.pt De yera maio 
zi cocbia? gemrne Dtagzi 
dii ana.§.i.cu5 fucco ctclaminis fiant pillulevii. 
quas accipiat noue3 poli cena 1 poli eaf 
Dozmiat boza vna et poli qui nta5 boza3 accipiat 
ciatu5 vnu3 aque ozdei calefacte et 3uccarate pii 
q5 comedat per boza5 vna.(j Xertiu5 ell vt mane 
imediate fequenti accipiat hoc Digefliuu5 calidum 
in auroza qd continuet per oies viii.et tardet ci 
bu5 quattuoz bozispoll 1pfu5.pt ftrupt compoliti 
acetofi.$.i.firupi De ilicados.3.vi<aque milii folis 
aque cicozee et melliffe J.mifce. (J Quar 
tu3 inllrumetu* e vt nona Die imediate fequeti ac 
ctpiat boc erradicatiuu3 poli affuptionc3 oigelliut 
oe farcocola et cocbiaps aua3.ti.cum 
(irupo violato et accipiat eas boza et modie om 
mbus obferuatis in minoratiuo fupzalcripto.{[ 
fcnintuni ellvrpoft# purgatus fuerit vir ifle» 
feptimana ter quando vadit ad lectum fuper rota 
caiuarie fut capitis afpergat buins pulueris qti' 
tat3 fexgzanoy frumenti inter capillos cu3 pecti 
ite mmtdificando p2tmu5 patuere cu ponere vult 
co2allo2U3 ruJpodtt rof ana.3.1. folii 
ligni aloee ga$z ana.3.ii.macte.5.ii.fandarace.5. 
iii.puluerie betonice.5.ii.pulueri3cmur omnia p 
fe et mifceant. <JSextu3 ell vt ille vir poli pur- 
gattone5 per xv.Diee omni mant a fero per bo2i 
ante dbu3 faciat boc gargarifma aque Decocti 
onis vel fublimationie radicu5 ctclammie ciatum 
vnu3 oximellis 3.i .flafifa 
g2ie colli ana.3 J.mifce totu5.et calefiat et 
.2.victbu8 per bo23 Vna l 
ille vir per totU3 mcfc3 mati omni 4a Die acci 
piat vna oe infra fcriptia pillulie a p2ima incipi 
endo poft Duas boras poli cena.fecunda vero acci 
piat per media5 bo2a ante cena et ita reuoluat fe 
De vna ad alia.ttc pillulap; alefaginarum ‘Odue 
pillulaf alTageret ana.3.iii. puluerie colloqmnti 
De malaxate cum oleo 0ulciu3.5.tJ. 
pulueris artanite 
la$z fiant pillule ex omni.5.vi.et confulo iterum 
y quolibet mefebi0aecipiatexei0.3.itii.p totii 
menfe5 maii obferuando poli eae que i folutte fup 
io2ibu8 Dicta funt.fcro ardo2e vero in V2inado 
eueniente p2omdere'oebet qmnq3 remediis infra 
feriptis ,t>2imu3 ell boc.IV olei onfancini vel cru 
di. J.iiii.olci nardi.5.ii.g2ano2iim alke kengi cu 
p2edicto oleo vltimate contrito2um numero xx 
ponatur omnia in ampulla cuiue orificium argtl 
la vel palla fit bene obturatum et fulpendatur in 
aqm buliente3 bene fubmerfa vfq3 ad medietatis 
oleiconluptione3.tuncergoremoueatur et exeo 
omni Dic lemel a furcula vfq5 ad cauda 
calida rota fpina vnguatur quando vadit ad lec 
vo illrumetu e b°. aq parirarie aq 
milii iolis po2tulace.|.ii.calefiat eunt 
3uccaro et vtatur ete falte i feptimana ter in au 
ro2a accipicdo ficut $ firupo fup2afcripto Dictu e 
Zertium ell boc.fk juccari al.libj.fe.lactuce po2 
tulace ana.|.i.g2ano2U5 papaueris al.f.ij.g2a 
noxum pinearum minutim tncifoaum.f .ii.fiat ex 
illie tragea De qua accipiat ante p2adiumet cena 
imediate coclear vmun per tres menfee aut faltcj; 
omni oie iemeLCtuartu iuftrumctu5 ell boc.Bi g 
no2umfebellen numero xbradicu Itquiricie mun 
datarum.3.ij.2adicum iringi et oo2onici ana.3 
i.lauentur p2iue febellen cum aq calida Ddde bul 
liat in Ub.v.aque cum aliis 2cbus minutim inci 
fi3 ad confumptionem medietat10.De bac ergo d 
coctione quatter i feptimana bibat ipfe ciatu vnu 
tepidum per b02am et mediam ante cenam. Ul 
ttrnum ell folio2um cup2efli C02tuum int 
medtC2um cakanea2U5 ana.5.i.pulueri8 liquirici 
€.3.1.5.fe.lactuce po2tulace endiuic et acetofe ana 
3.i.co2ticu5 papaueris al.3.ii. pulucrie lufqami 
madrag02e ana .3.5.puluert3entur omnia per fe 
et mifceantur et cum fuperuenerit magni ardorif 
inflantia omni nocte accipiat.3.i. buius puiuerta 
Decoctiouie immediate feripte et calefac 
te.efl enim mirabilie ad banc intentionenret p20 
p2ie aput non eftrenitantes in coitu.1n quo ille 
bomo valde auarus elTe Debet icet}. 
i Confiltum oe Dolo2e capitis circa pa2te3 Dextra 
4?tenfo cum coniunctione DOIO210 manus par 
tis eiufoem.'- C[^\/ 
_ 1 inceperam 7 no mfnue necceflariu 
1 fuiffet in accidentibus huius Dne ca 
1 lamum erigere 7*accuratc multum 
I eo quia accidentia que patitur fatis 
' valida fut.t>zimu5 et enim accidenf 
quod eff Doloz circa Dextram partem capitis p20 
tenfus et mufculos colli et (patularum vfq3 ad ad 
iutozium oppoztet materia multam a capite De 
riuatam ad illas partee.£t quoniam multiplicat 
Doloz in manu eius illius parris adbuc maiozis 
Dubitattouts cxtffit pzopfea quia coniungitur cii 
ffupoze manus illius paztis etiam impediete mo 
tum ad conftrfctionem manus .$3 eo minus Dti 
bitandum eff eo quia oeficiete Doloze zemouetur 
etta ffupoz illius partis.fed i boc edtrartetas ba 
benda eff non leuisf Quia fixio Dolo2isinlo 
co adiutozii fufpicatur euentum apatts i eo.et ad 
buc oppoztet materiam in cerebzo que fuccelfiue 
funditur ad inferioza pzopter quod apparet i re 
gimine fuo attendend efle ftmul cerebzo 7 partib5 
lefis 7 doletibus pzedictif CU5 quattuoz. ‘bzimu 
eff vt abffineat a cibis calidis et vapozofis multu 
vt funt bzcdia pinguia aromata vinum albu po 
tens et fumofum et Dulce et falfa cibaria et acuta 
vt alleii eruca rapbanus et fimtlia ct abi paffiles 
et lacticinit et pilees elixi et confimilia.f Seeud 
eff vt pzocuret orni Die babere benefitium vetris 
faltem bis cu cliffere babente yera fimplicem be 
nedictam ct 5ucca.ru.Jfut faltem cum iffis pilluf 
que micbi placent magis De quibus accipiat omni 
tertio fero.5.vnam per Duas bozas poff cenam.Bi 
fpecieru3 yere fimplicis.5.i.aloef ablu 
ti.3.ii.pulpe coloquttit5.3.i.bdellii mollis 7 fubal 
bidO.y.fozmentur pillulc De omni.3,vi.cum (uc 
co maiozane vel faluic$ Zcztium eff cy bec Domi 
na omni Die poff pzandtum et cenam in fine acci 
piat fruffrum vnum Imius confectionis fpeti 
erii aromatici rofa£.3.i.mafffcis,3,t,cozianD pze 
parati .5J.3uccari albi.J.iiii.cu aqua acetof fiat 
confectio in rotulif.J.yi Quartum remedium e 
vt incipiat invngere collum (patulas et totu bza 
cbium cum boc vnguento mediocriter fricando et 
poff fuperponat pellem agnina calefactam 7 bene 
olei d’ coffo De piperibus et De cro 
co 
giiis Dza.acatie ypoquifftd ana.5.ii.cere albe.q.e 
fiat vnguentum mediocris tenacitatis et cetj. 
«Capitulu pzo contractione manus 
trimum remcdiu5.Tk medulle cruriu bo«3*5.t 
pinguedinis, taffi butiri recentis pinguedinis a 
natis ana.5.11. fcnugzeci fe 
beffen et ana.f.ti olei ltlio£ eeleffiu5 olet De 
croco olei violare cttrtnarum al. 
q.s.fiat vnguentum molle 6 Secundum remed 
eff.Bt radicum altee lib . J.rad faponarie maior. 
Itb.t.fenugzcci gzanozum 
tur in quattuoz fttulie aque vfp3 ad confumptione 
quarte partis. Xerttum remedium eff.Bt yfopi 
bumidc.f.iu Quartum remedium eff.armo 
niaci bdellii oifioluto# CU5 aceto foztiana.J.i.y. 
emplaffri De mufcillagtnibue.J. tiii. amurce olet 
2ccentia.f.v.cere albe.q.s.fiat Vnguentum molle 
I Quintum remedium eff.Btpul.De 7 
Diuidatur in .xxitii. partes equales. XDcdus 
pzocedendi in(upzafcriptis eff iffe.1>2imo pecto 
Dies continuos faciat ablutocrn cum aqua calida 
pedum et manuum feripta in fecundo capitulo 
deinde mcnbzis bene exiccatis fiat invnctio cc$r 
cum Tuguento tepido Defcripto tn tertio capitulo 
£ ranfaetts tero octo oiebue Dimittat tnctionem 
p2efcriptam et alite octo Diebue fcqtientibue inii 
gat p2edicta memb2a cum unguento feripto i pzt 
mo capitulo ct teneat membza cooperta cum lana 
molli »eu fuccida calefacta. ( deinde tranfactie a 
lite octo Diebue Dimittat fecundum tnguentum 7 
inungat' mebza omnia cum tnguento feripto in 
quarto capitulo. &t completie illis tltimieocto 
Diebne zeuertatur itu ad ablutione3 mcbzozum 
cum aqua pzedicta et tnctionem poff ipfam et fic 
tranfeat De illis octo ad tngendumcum fecunda 
tnctioue et aliis octo Diebue cunuertia.Jf t ita co 
tinuet iuxta pcffe per totum iflum annum $ Ulti 
mum vtero oi fine. ti. Dierum parum ante cenam 
accipiat partem tnam De puluere'feripto in titio 
capitulo £t ita continuet per totu5 pceiTum fue cu 
re et cefj 
De Doloze capitii a materia flegmatica 
mixta cum colera.Dominante tamen materia fleg 
mattea 
&bijte tir 3acobue De zoma mole 
Itatur D0I02Ccapiti a materia fla 
I tica cu3 colera commixta Dominate 
tamen materia flegmatica fuper 
~ ~\iplerica.ita tamen q non Denomina 
tur colera Titellta.toec autem materia facit egri 
tudinem iv cerebzc ipius fer cfTentia ct partim 
p cclligantia3 ftomaebi ad caput.i ftcadx) 
multiplicatur flata mufcillaginofa que euapezat 
ad caput eme ct iterum eadem materia cdmifcci 
cum cbilo aufrefrangit tpfum in qualitatibus luis 
Tnde fanguie redditur a flegmate notabiliter al 
igitur bec aliquando euapozaf 
capiti fertur ad ozgana auditus et ibidim facit fo 
mtus extraneos .qnq5 Tero panniculis cerebzi im 
merfa Dolozes efficit cxtenfiof i etf.7 ft talis Tapcz 
fpiritu Ttfibili eomifceatur. quandoq3 facit ei illu 
Itoiice 7 imaginationes in Tifu.Jfmplius fi contin 
gat ba6 materias inferius per arterias Tenas et 
neruos Deferri motus non raro faltuolos extefiuof 
et contrac.in cruribus facit apparere. Tnde 03 q[i 
iflie Difpolitiomb3 pzcuideatur cum biis que pzo 
bibent Hegmatis 7 illius multiplicationem;! Iloa 
the et capite cum cibie 7 euacuattonibus oppoztu 
nis.Tt nunc fequitur.CJ 'bztmum ttaq5 bic Tir t 
«itet omnes cibos et potus actu potentia flcgma 
ticos Telut efl panis abimus pifeis cacri antiqui 7 
carnes molles bleta fpiaebia 7 cet| que non accipis 
tur nifrin zaro vfu. Dimittat etiam Tfum lactis 
et lacticiniop ciborum et partilium ct multu Tfu 
fructuum frigidop et pzopzie in quibus non eft 
potentia mundificationts Telut in cerafis Dulcib3 
£fuellanae molles pira mufeata poma mollia et a 
lios fructus fimiliter actu et potentia bnmidose 
uitare oebet faltem ad annum TnunuOmmno eti 
am Dimittat multe aque frigide potum fimplicis 
vel Tio conmixtc.bibat Tinnm rubeum tcI album 
non Talde gzofiiim clarum azcmaticum Tinofita 
tc participans et no acuitatc. nec fit Talde bzufcu 
aut Talde ponticum.Oltra pzedicta acciptatciba 
ri a omnia ad libitum fuum.t De medicinalibuf 
autem quattuoz fibi conuenientia cdfcrtbo. ftzi eftq> ipfe accipiet vna5 De ifraferiptis pillults 01 
fine vi.Dief imediate ante cena5 et vn33 aliam ac 
cipiat per bozam.i.vel.ii.poft cena3 et ita in cura 
tione lua Vtat intentione reuolutionis ab illa que 
fumitur ante cena5 ad illa3 q fumit poft cena5 et 
econuerfo.talit eni3 ftomacbir fuu3 mundificabtc 
eteapnt .er noua3 generatione5 effugi 
at.£3ut aute pillule ifte.lV agarici electi.3.i.tur 
bitb pul.pulpe colloquintide ana g.viii.53. electi 
3. i. aloes pzeparati.j.y.falis nitri g.viii.fozmen 
tur pillule 015 3UCC0 rof pzo omnir.vt.ljSecun 
d«3 inftrumcnnr pzicipale eft boc q? vtat bac. co 
feciione dc qua accipiat imediate ante pzandium 
rotula 3 vna3.et fimtlif ante ccna3 excepta'Dic qua 
accipitur pillula ante cenam et bibat poft ipfam 
vini electi vfcp ad tertia3 parte3 ciati .et 
faciet boc vfcp ad medietate3 menfie 3umi.Cuius 
dfcriptd.&' Ipetief el’rii d ligno aloes Dia 
bze ana.3.i.3uccari fecunde cum aqua 
mellUTe fiat confectio in rotulis.5 .ti.4J£ertiuro 
pzmcipale tnftrumenureft q ter in feptimana p 
Duas bozas.ante pzadm5 mafticct vna5 De infra- 
lcriptis piir per quarta5 parte boze.fk Dragaga 
ti gumoli et electi.J.J.piretrti cofti dulcis ftapbi 
335210 33 electi ana.5J,Dificluantuz 015 modico 
aceti et ,ppc oifibiutionc3 eius inco2pcxetur cum 
pulueribus et fiant pillule ad mcdu3 aucliane et 
fementu2 in pixide ficca cu3 modico puluere nucis 
mufcate.ffDuartu3 pzincipale inftrumentu5 e q 
vir ifte accipiat purgationc5 infrafcripta3 a Decio 
Die menfis feptebzts vfqj ad xx eius et fimiliter in 
menfe apzilis futuro fecundu3 bunc modu3. V< pii 
cocbia$z ana.3 refozme 
tur pillule V11.C113 firupo De fticado3 7 accipiat eaf 
in auroza et Dozmtat per boza3 poft aftuptionem 
€352 et tardetur cibus poft per bo2as Vi. poft aut 
iftud miozatiuu fcquenti Die accipiat b° Digeftiuu 
V* iy.acetofi cdpofiti.J. J.fy.De fticados.f i. 
acetof mellif et violaf ana.J.t. mtfce iumendo ip 
fu3 calidu5 in auroza vii. Diebus cdtinuis qd fi te 
p02e afluptdnis buius Digefttui venter eius no ee‘t 
Iub2tcu6 tunc omni alterna oie accipiat vna5 De 
pillults fupzafcriptis in pzimo capitulo.4TfOita- 
ua vero fequenti Die imediate accipiat bas pillu 
De farcoccla De yera com 
polita ana.3.i.refozmentur pillule vii cu fucco ro 
tajz et accipiantur boza Dicta De minozatiuo 7 ob 
feruentur conditiones que circa ipfu5 Dicte fut, £t 
fimiliter eu5 eifde5 medicinis purgettirjn vere ni 
fi quia in fy.fupzaicripto vio 
lap et loco pillulaK De yera copofita ponatur3.t 
3n aliis aute3 obferuet omnia q 
Icripta funt 3fmcn. 
I Coniiliu3 De mala copleytone frigida et bumida 
cefbzi pulmonis et pectozisra flegmate mucilagi 
nolo et vitreo ad qua fequutur accidentia fulpecta 
Difticultas anhelitus tuftis foztis 7 Ddcenfue mate 
riei ad caput. 
UJlrenda multu3 eft Difpofttio nobi 
lis viri ‘foierooymi oe ponte ,ppte 
rea quia tpfa e Dipofitio mebzo$2 
pluriu3 nobtliu3 partiu3 cozpozif 
jiumani.eft eni5 mala coplexio fri 
gida 7 bumida cerebzi cilenciaUter pzeueniene a 
multitudine mucillaginoft flegmatie cui ctta 3 non 
Cubito comixta5 dTc partc3 vitrei fiegmatie ,ppr 
vebemente3 frigiditate? in exteriozibns et interi 
czibus partibue cereb2i' percepta3 imoetia5i p 
fundo.eft etia3 bcc Difpofitio eg2itudo pectozts ip 
fiue quia fpaciofitae cius a multo flegmate pzedic 
to zcpleta eft .magna etia3 pare flegmatum 
imerfaeft pulmoni et ciafragmati futsqd cecla 
ratur ex vehementia Difficultatis anhelitus et ex 
tuiTi CU5 ex puitione multa vt in pluribus Didici’ 
ter quod impolTibile eft nocumetu no 
tabile non cfte comunicatu3 cozdi .fimiliter etiam 
ftomaebo et epati eius. Sinde nd e mirabile fi ille 
Vir ex fozti et vniuerlali Debilitate factue e Debt 
lie.ex quibue apparet Difpofitione3 tpfa3 genere ce 
vna5 quia lapfu5 coplexicnale? frigida et bnmid 
a flegmate muciiaginofo Dominante et vitreo fub 
oommante Depedete. apparet fecundo que fit lo 
ca patientia quia cerebzu3 pulmo oiafragma et 
pectus totuj. Jfpparet tertio que (tt accidentia fuf 
pecta vt Diilicultas anhelitus tuflfie foztis Defcen 
Ius materiei ad pectus et ex illis facile et vltima 
te Deducitur caufa mollificationis vel elongatiois 
vuule ,ppter tpla3 repleri a flegmatica materia 
molUhcante ipfa5 wde vltimate cocludil q opoz 
ret ipfu3 elie Diligenter foiltcitu3 ad p20curatione 
lui ne materia pectc2i immerfa vertatur in fame 
,pptcr qua3 fiet empicus et De empimate tranleat 
ad ptili5 ad qua5 fatis e(l paratus .ppter maciem 
pectozis et reliqua figna gfa bzeuitatis obmilfa 
0zo regimine itaq? oifpofitionis butus comenda 
tiflimi viri attendat pzimo q vtatur tufculis fac 
tis ex farina 02dei C113 altera medietate farinea 
mili CU5 bzodio galltne vel caponis.Vtatur etiam 
ouis recentibus et pipionibus 7 panatellie et mfcu 
lis factis in pzedicto bzodio et alterato cil 
foliis V10U52 malue blete fpinacbie et atriplicis.7 
vtatur carnibus pzedictis et capzetinis etiaj.a vi 
nu5 bibat albu3 lapozc Dulce ctl altera medietate 
comixtU3 aque Decoctionis quattuoz femintl cornu 
mu3 aut falte3 CU5 aqua Decoctionis lig 
ricie rale incife.aut tertio cu3 aqua dccoc 
tionis in omm cibario luo 
feper ponat quantitate5 gzano$z frumenti 
De croco.eli €1113 optimus in hac Difpoiitione et ell 
De fuma conferetis nocumento anhe 
litus jf tertii apparens.conuenit etia5 fibi quado 
q3 accipere pa$z eius i aq lactis infuit Carnes ca- 
pzetme 7 ga5eUmc eflent fibi vtiles 1 melius ellet 
ei vt cibu3 acciperet paulatine oeglutiendo et in 
quantitate pauca quattuoz vicibus in oie comede 
ze magis q Duabus Ipargere ideft partiri ctbu cu 
Debilitate virtutis pzozfus melius e pzimaquar 
ti capitulo d cibatione febricitantm3.£uitet ctia 
neruolas et cutaneas partes et ptfces et paftillef ci 
bos et fructus omnes pzeter ficus qua$z tres aut 
quattuoz comedere poteftante cibu lemp.Caueac 
etiam Dozmitioncm vrmo2a3 contrabere in loco 
frigido et bumido maxime aquis et ex 
polito flatui venti feptemtrionalis et turbidi et 
vapo2ofu$aueat etia5 abomni excercitio vfcp ad 
octo Dies vel Decem et maxime poli cibu5 intatu? 
q excercttium animale etia5 euttare Debet vt ftu 
dii p2olixitatem et reru3 fpeculatione 
imo iracundiamet criftitiam et omnes anime pa 
fiiones euitaze oebet.Jiwtet Dormitione imediate pod citimo elongetur ab eo per horam vnam 
laltc5.ct Dormiat capite mediocriter eleuatofup 
Dextro latere.minime vero fuper fpina5 iacendu3 
propterca quia grauat anhelitu fecunda primi 
colltgendu3.et bec De regimine buius viri rep nd 
naturaliu5 fuccinte pertranfeant. 
4IIS20 regie vo p medtctalta I5 mfta 7 Diuerfa medi 
Icamtna necelTaria forent ad cura5 buius Dilpofitt 
otiis et accidentia eius.tamcn quia in cura egritu 
dt5 ct accidentium Variop cifdcm ccmplicatoru5 
oportet attendere bis que funt fufpecttora fine q° 
ru5 cura talia feliciter curari non potfunt/Jdcirco 
fex pona3 remedia omnino necelTaria in cura buia 
Difpofitioms. neq5 em'5 omnia indrumenta que in 
fua£ oifpofitonii curatoe pricipio vfcftad fine foret 
necelTaria ita Dcfcribi polTunt vtiliter propter va 
rietatern egritudtnu5 ct tntcrcidentta5 
ct multop quesemcrgunt.fi qua autem 
bcc fex medicamina erut auxilia oportebit 
ea adminidrari fecundum tranfmutationem que 
apparebit in boc viro cx adminidratione fex idru 
mentop totu3 boc complebitur fccu 
dum q pci fealamu5 fiet noticia De predictis bo:$2 
initrumenr0524 j 1drimti5 cd boc. radic«3 altec 
feminis lini fcnugreci ana.4?.i.blete malue ana* 
4?.ii.ccquanfurommatnltb.v.aque vfcp ad ccn 
fumpttonc5 medietatis buius exprelTe 
Decoctionis libram vna5olci violas et Decarno 
benedicte 
falis gemme granum vn«5 rntfce totum et clideri 
5ctur omni fero per bcram vna5 ante cena.|i Se 
cundu3 indnmicntu3 fd boc.1V manne decte.%.ii. 
electuarii De pft lio,3. t i.infundantur in.J.tiTT .aq 
lactis caprini per noctem vna5.in aurora vero ca 
ieffant colentur et exprimantur et cifdcm addan 
tur aque Decoctionis granop fcbcdcn.J.ti.ct totu3 
pap calidius tepido affumatur.et tardetur cibus 
horis ad minusquinqi.fTZcrttum indrumentum 
ed boc.1V oiapemdicms rotulam ct fi babe 
ri non poterit locoxms accpiat penidiaru3 .f.i.y. 
Didoluat i lib.y.aquc ordei calide in qua3 infunda 
tur xxv. vel xxx.grana febeden prius lota.cum er 
goturgefeet teneat femperexcis granum vnu5 
in ore leuttcr comprimendo ipfum vt ocfcedat ex 
eo micillago lentendo mebra anhelitus matcria5 
Difponet ad expuitionem ct facilitabit anhelitus 
m Quartum indrumentum cd bcc.ttt aque fublta 
tteme radicum alteeaqueangurie ana.j.i.y.firo 
pi dc Uqmncia fu upt violati ana.f.v. mifce et to 
tum in aurora accipiatur omni mane et tardetur 
pod ipfum aduptio cibi per horas ad minus tres 
| Quintum tndrumcntu5 ed boc.Tk aloes p2epa 
rati.3.i.croci liquiricie tfopi vngule caballine ana 
3.|.coiloqmntide bdellii mollis ct fubalbidiana 
3*i.falis indi grana quinq? cii firupo De ifcpo fo2 
mentur ptTlule ex omm’.3.vti De quibus omni fero 
accipiat vnam per Duas horas pod cenam. (} 01 
timu3 indrumentu5 cd boc.fa coralio?: rubeoru3 
fpodti rofa$2 ana.3 J.fandarace.5.ii.fclit.9.5 .lig 
ni aloes3.i.macis3.tiii.fiat oninium per fepul 
uis Deinde conimifceantur.Dc boc ergo puluerc oi 
fero tota prora capitis caluarice nominata plue 
nuetur femper primti puluerem CU3 pectine D po 
nendo quando fecundum vult appon re. 3fccipe 
igitur 5efanti ‘karitate mi ‘foicronymc bcc p2CDic 
ta auxilia follemmora .Cuuqp horuj vfwn pcr.iiit 
enes eontfnuaueris accipe calame et ne fis piger 
in feribendo datum tuum.tantum eni tibi 'karita 
tis odendam fcio ab optimo amico tc cre 
dere polTe ad laudem Dei iHmen* 
ijponfilmm De foDa melancolica contenta t ambofo 
panniculis cerebri. 
1% tc adolofcens egrotat tfoda me 
lancolica que efl Dotor capitis pro 
ueniens a materia mfica que con 
tenta in ambobus panniculis cere 
bziTua mala complexione et g2a 
uttate Dolozem in eis facit extentam ct grauatt 
uum.cuins tamen maior pars i anteriori ventri 
culo continetur q m podcrio2i4j £t Cigna quide 
buius funt Dolor grauatiuue compreffiuus et ma 
gis quidem in finidra q in Dextra parte fixuf. I5 
quandocp augeatur in Dextra magis ,pprer calidi 
tatem que influitur fibi ab epatediue ut caliditas 
fimplex iiue a vapore colerico eo quia 
compfo cius a generatione videt dfe colericaad 
adudtonem tendens que reddit materiam mefica 
acutioris actiuitatis per accideus q effet per fe fo 
la.ScD’3 fignu fumi pdt a copToc totius q ad meri 
am per adudtonem genitam Xerttum 
fumi pored a Dilpofitione fplenis.quoniam propt 
exercitiu3 ple£q5 materia mefica agitata vel ven 
tofata Dolorem facit in fplene etus.i £t quartu3 
ftgnum ed Defcenfus fputi acris vel pontici a capi 
te £t quintum fignu fumi potcd ab 
habitudine q ad ficcitatatem videtur efle inclina 
ta et non quidem Eliciente a fimplici ficcitatevf 
a materia colerica.igit a Sextii ftgnu5 
ed Durities pulfus fine velocitate 7 frequetia 7 abf 
q5 fpafmo et a podemate Duro in aliquo membro 
igitur videt cite a ficcitate mefica. Septimum 
fignnm poted ede aparitio tridan 
tium Ddectantium.et plura Mia ligna,fubiunge 
re potmiTem que figmficarent prefentiam mate-' 
ric£ in capite.fed ilia fudiciaut. T £x his clare cd 
cludi poted q ide iuncnculus paratus edegritudi 
mbus mefie.Si multiplicaret aut tra 
firet De panniculis etul ad ventriculo! et medulla 
cerebri ita vt permutaret compfoc5 cius et fpiri 
tuum temperamentum tunc neccflario incurreret 
mefiam que ed permutatio extimationum et cogi 
t ationum a cur lunatur ali ad corruptionem 7 ma 
litiam ,ppter compl’ce3 meficam faciente filuedre 
fpiritu3 cerebri interius et facientem ipfum timi 
dum ,ppter tenebras ipfms,£c ex hoc concluditur 
vltimate q necclTarium ed ci fubuentre celeriter 
4j ftegatur igitur bic adolefcene hoc reg*mie.pri 
mo quidem euitet manfiones ct loca valde frigi" 
da et excellenter calida ct ficca et tonetur contra 
here moram in aere ad caltditate inclinato et bu 
nuditatem, j [pEt euitet exccrcitia et labores fup 
fluos faltem vfq5quo curatus erit.quiefcat inq tu 
poted.et fummopere conet euitare iracundiam fu 
rorem cttridiciametcogitationes malas et 111 
loco tenebrofo comorari lolus.f(£tcaueat a mf 
ta q>titarecibo$2 rcplentium.licet tamen credam 
[ibi melius dTe aliquatulum magis Declinare ad 
ctbo$z q1 ad multam fubtractioncm ipfo 
rum 7 potunm.Itmeo enim q augmentum ficata 
tis in ipfo perducet ipfum ad aliquam melaucclie adhuc etta5 .ppter hanc caufa3 effugiat multitudi 
ne vigilia? imo opo2tet tpfu pa? amplius Dozmi 
re q cdfueuertt ad boc vt i eo mdioz fiat otgeftio 
ct cozpus bumectatione conueniente5 accipiat.f/ 
In cibis aute3 ita fe regat vt omne genns acetofo 
zu5et acriu5 cibo? qtu$ poteft effugiat .vntuerfa 
liter em'3 vfus aceti nocet mericis fecundo regimif 
acuto2U5.£uitet ett'35 c^os wldc calefacientes Vt 
funt aromata et vinu5 valde potens a vegetabilia 
calida fioit ruta5 rofmarinu5 petrofelinu faturegi 
35 menta3 calamentu3 et fimilta. Effugiat etiam 
vap02ofa multu5 et calida velut alleu5 po 
Z115 cepe bulbu3 et rapbanu54[bimittat etta5 fa 
cientia ventofitate5 velut legumina et fa- 
bas fafeoios lentes caules et fimilia.cftugiat etia5 
inuifcantia et ingzoftantia materias velut cibos 
paftilles cute3 a partes 
ite? caueat ab vfu omniu5 reru3 acucntiu5 humo 
zes velut falfa finapifmu5 et 
igitur pane recenti bene fermentato non multu5 
cocto «3 cobufto a carnibus bene pinguibus facilis 
Digeftionis et boni nutrimenti.{J £t vtat 
bus pinguin3 pullo? caftrati agni et edi et rccen 
tis jpozcelli.et vtat bzodits medie piguedts. XOa 
cras vero antiquas et gzoffa6 carnes oimittat.JEt 
comedat De ptfeibus fontilibus habentibus carnes 
non valde molles nec fettdas elixis vf i Dulci oleo 
oliua? alTatis.et placent etia54cancri non.multe ta 
men confuetudinis.et placent cibaria ex lacte 
to pzeparata fi non percipitur ex eis g2auitas ca 
piris, iEt cafeus mollis mediocris pinguedinis 
placet De ferculis vero placent blete fpi 
naebia po2tulaca a triplex etbozago et buglofla 
CU3 quibus ponunt fpargi pauca folia petrofet’ et 
faluie feniculi et fimiliu5 ediliuj.a placet mihi om 
nia cibaria condita eu$ fapa et fucco pomo? Dulci 
U5 7 5uccaro <f£t t5 fructibus cocedunt ei cerafa 
auellane et recentes amigdale pira 
ta et poma et ficus recentes et vue tame Dulces 7 
pepones et cucumeres et iuiube et fructus omnes 
quo? caliditas aut frigidttas eft pauca cu augme 
to bumiditatis aut ad cerebzu3 velut 
amigdale et De conditis vero vti po- 
teft 3uccaro violaceo fed conucmentius eft ei condi 
«5 cuj buglofla et bo2agine equaliter mixtis De g 
bus accipiat coclear in mediis terciis aut in vel- 
peris4[4 Oino vero vtatur Dulci aut fibi vicino 7 
Iit albu3.ipfu3 cni$ mente3.i.cereb2U5 per 
cuctr fecundo regiminis acuto? textu et comento 
p2imts.et Ii qutde5 tale vinu etfet mediocris fumo 
litatis pu? aute vinu3 eftet valde po- 
tens ficut folent effe vina bzixientia tunc franger 
Debet eius porentia5 cu3 bona aqua fontis fecuntf 
oiicretionis menfuzaj.et boc de regimine non na 
turaliu34/ De bis vero que per medicinales ad 
miniftrationes neceftaria lunt ei.t>zimu3 quidem 
et pzincipalius c vt 0U3 fuerit Domi quietus a 4® 
Die inftantis menfis vlq3 ad 20 fiat libi fleboto- 
mi a de cephalica Dextre partis inter pollice5 3 in 
Dtcc3 pofit35.et extrahant iangmnis.3.ui.vfq5 ad 
quaituoz.^t facta flebotomia licet per infigne ooc 
tozej magiftru3 baptifta3 fuerit conuenicter pur 
gatus.tamen ,ppter vebemente3 agitatione in bu 
mozibue facta a balneis eti'33 quia V2ine eius fuba 
et contenta notabilit arguunt repletione3 .et ter 
tio quia pulfus affirmat ipfa5.ee 40 iteruj quia ua 
habuit altaifotfott; ct p2cccdcitttbu0 feiifibtTtbuf 
euacuationibus.fdco videtur omnino mibi cpo2 
tunu5 vt poft flebotomia5 accipiat boc Digefttuii t 
auro2a calidum et continuet ipfu3 x vel xti oiebuf 
aque bugloiTe.f.iii.aque melltiTe.J.ii.et eft Val 
delcue.lj volueris oigeftiuu3 potentius vel 
cfficattiis firupi Dc-epitbimo. Ja.firupi vi 
olati buglolTe a capiir veneris ana 
f .i.j.mifce.Jfct fi Defiderares cu5 oigeftiuo matia 
educere;acuitatis aliquid babentej vel aduftionis 
Bc firupi oe tbtmo et De fumo ter2C 
viola? et nenufaris ana.3.ij.mifee.$?i autej Di 
cbus intermediis quibus dcgeftiuu5 affumit ven 
ter eius e(Tet llipticus accipiat vna3 De iftts pillu 
lis.Bc aloes electi per tres Dies infuit in fucco bo 
viola? epitbimi fdiailozu? 
fene falis indi ana.s.y .fo2mentnr piliule CU5 fuc 
co bo2aginis ex 0mnu5.vi.cx quibus accipiat vna 
omnialterna Die pa? ante ccna54J Hccepto igit 
Digelliuo purgetur CU3 altero eo?lfo pillala? in 
dazz pillula? orlaptDe lajuli 
piilule vi.cu5 firupo viola? et accipiatur in auro 
*a D02miendo poft eas per et tardan 
do poft cib«5 lex bo2ts poft qua? quinta5 accipiat 
vnu3 02dei calide juaarate et in alte 
ra comedat poft purgatione5.itaqj fcquenti 
Die tercia fiat fibi appofitio ventofaru in fpatulis 
medtocri.<pldbuc etia5 omnt 
fero abluantur pedes eius vfq5 ad inguina cn5 bac 
fou'052 viola? nenufaris falicis et fo 
latri ana.4o.ii.fio? camomtile.4o. i.coquantur l 
fcjfiicienti quantitate aque et abluantur cum aqua 
calida p2eciicta extremaU'a.3tac$ fi per boc caput 
eius a 00102 sbue curatu5 aut notabilif alkuiatu} 
a it tunc vtatur bac cdmixtione oe qua accipiat 
omni mane bo2a qua fumebat firupu3'eoclear vnu 
tardando poft ipfa3!lcibum per tres bozas.B* eonf 
ue viola? bugloffe et b02aginis ana. f.i .inco2po 
zentur cu5 meile roftfSt (i velts.ipfunrattdtali 
us a cereb2ale magis tuc adde fibi fpecie? Diamu 
fet Dulcis et oiamb2e ana.3.t.et conuenit etiam fi 
bi boc electuarium fi non fuerit curatus ex p2t'mif 
inftrumentis4r fi infteterit D0I02 
tunc fiat erboc gargarlfma.Bc oximellis fqutllitt 
ci.|.ii.electuarii Diairis et oiacalamenti ana.5.5 
inco2porentir fimul et accipiantur ex coetui. et 
miiceantur cum aqua Decoctionis radicum blete a 
cum boc benecalido omni mane et fereiiat gar 
garifma per ouas b02as ante cenam. <f Confert 
etiam ei tempoze Dolozie capitis ablutio talis.Bc 
folliculo? fene.4o.ii.flo? nenufaris violarum bu 
glotfeana.40.i folio? maiotane.40J. coquantur 
conuenienter in aqua et addito ei cinere fiat lixi 
uiura ex quo caput eius conuenienter abluatur oi 
alterna oie«f(£fdbuc etiam confert ei capntpur 
gium boc.Bf aque aque fublimatio 
nis radicum albi.Jj. oiifolua 
tur> fimul et ,pbictatur ex eo calido leuiter p vtra 
C£ na2em omni fero per bo2am ante cenam quat 
tuo2 vel quinefc vicibus cum aliata temp02t's tnt 
poilatione et p2ius os impleat aqua ne p palatu5 
oefcendat in 03.4} Si autem per hec omma com 
plete adhuc non eftet curatus laudo q bis in fcptt 
mana per Daas b02as poft«cena3 accipiat3.ii.au 
ree alexandrine cum.J.i.vini oulcis calidi aut tu 
auroza accipiat vt pzedtctum reccoj c«5 "tino 135 pzedicto .25cto ctia$ q ft natura vel 
azs pzoutderct ei 0e apertione emo2oida£ omi 
no curaretur.lDcc fnnt que in Difpofittone illa me 
I1023 colligere potui et eetj 
| |Confiliu3 oe foda a materia mclancolica. 
I fluentia bonitas 015 copia boncp 
jp nia$: ? boneftilTimc 
M1 I* cifcue bdoei Deduxerut me ad eri 
" I gendu5 quincp remedia $ fna 
X \jieftifiima confote vel vxo2C necef 
faria.pzo mala Difpeftione capitis eius queefo 
da melancoltca ab eadem materia cereb2i pannis 
culis tmerfa que licet ineboatiue fuerit tnpofitio C 
ccrebzc per colltgantiam a fplene buic boncftilTte 
Domine .tamen .pptez Diuturnitate temp02ts nd 
ita nunc fe babet per colligantiam quinetia5 infit 
cereb20 per elTentia5.1taq5 .puideat fibi per bunc 
modu3.ifl1b2imoqnidem abfltneatab vfu carni 
U3 et ,pp2ie plaudefhtnj.? Dimittat om 
nia legumina et ,ppzic lentcs.et Dimittat vfu5 mf 
ti falis et fuc2t'nt carnes vel cafe 
us.ct inter reliqua.Dimittat lentes caules cepe al 
leu5 po2rti3 et multi rapbant vfum et aque frtgitf 
fimplicis potnm.et vtat vino albo fubtili Dulci et 
claro et nullomodo b2ufco vel pontico.#/£5ecunt5 
vero p2tnctpale efl boc.Bc cpitbimt cre 
tcn(ie.$.t.polltpodti foliculo2ti fene tbimi agar i 
ci ana.3.y.55.cinamomi macis ana.g.itii. 
falis iudi.g.viit,cu3 fncco apii fomentur pillule 
cx omm.3.vii.De quibus bec Domina omni fine 
xv. Di er 115 per bozam ante Diem accipiat vi.? tar 
det cibum accipere quinq3 b02te De quibus etiam 
piUulis omni 4a Die accipiat.i.i fero quado vadit 
ad lectum. CJXertium p2tncipalc remedium cft 
boc.ft conferue rof ? viola 
rii3 ana.J.i.iacinti fmaragdi D020nici offis De‘cc2 
deerui aU.tii 
fiat elcctuanu3,n cutu9 nc ponantur folia auri 
numero octo .De boc electuario bec bumtlif 
Domina omni mane aut (altem alterno mane per 
tres bo2as ante p2andium Degluttat $tttate3 vni 
us nucis mufcate.|[Quartu3 remediu5 p2tnctpa 
leeft boc.Bi letificatis Hmanf.3 J.iacin 
ti fmaragdi fapbirt ana.3. 
al.lib. y.fiat confectio i q bec oomt 
na femper in fine cibi comedat fruftra Duo aut fal 
tem vnu3.||Duintum et vltimum remedium efl 
boc, flo2? buglolTe et bo2aginie folii lig 
m aloes ana.3j.r0f fpedii fandarace macis ana 
3.i.fiat omnium per fe puluis ex quo fiat faceuluf 
capitalis in findone ret02ta.bec Domina bunc fac 
culum femper p02tet fuper capite fuo quando mo 
leftat velamenti Dolo2e et fic beneficio miferati 
onis Diuine fanitatem confequetur quem fibi fua 
largitate concedat altiffimus Mmen. 
I Conft'liu5 De fpDa a materia mclancolica^ 
/C \ £>da buius viri ,pp2ie Debet De 
mjjjSSm nominari cepbalca (ecundum fente 
tiam vetep .co quia efl D0I02 cro 
nieusfo2tie et manftuus et totum 
4» caput comp2ebcdens infamm# 
non folum buius materia mo2bi continetur in ce 
rcbzo et panniculis ctua tmo et multiplicata per 
venas paztiuin p2edtcta$2 p comiffuraa 
effunditur fecundum partem ao pantculu5 cranet 
exterius inuoiuente3.Jfcff aute3 buius mozbt mate 
ria fanguie meficua cui multum flegmatia admtf 
cet et q apparet er colo2e mixto ex albo et fufco 
plubeo nomtato. Jlpparet z° ex magna capitj g2a 
uitatc. Jlpparet 30 ex owtnttate eiua et fixione. 
3fpparet 40 ex Dolozc qui non folum interms 15 
etia exterius cute5 capitia tangendo percipitur et 
eff rnaioz vfus oolozia para in finiffra parte fixz 
apparena.qd contingit per colligantiaj (plente ad 
illam partem melicum fanguine3 effundentia vel 
concomitati! .aut falte5 quia male cdplexi 
onia augmentat in cerebzo per comunitate5 pzin 
cipaliternon abfoluta5.ltcet etia,pbabtliter ocffc 
di poffet ipfu3 fplene5 nocumentu5 in eade5 parte 
capitia augmentare pcdpaffionem abfoluta3.(ed 
boc raro contingit faltc3 in cronicia egzitudiniba 
£x iftia facile concludi poteft q bec egzitudo oiffi 
cilia e’*? parata vt ex ea apoffema i capite genere 
tur.et (equitur fecundo q opoztet ad ipfiue curati 
onem feffmantius accedere vt nue fequiruz.l 
flineat itactf vir iffe a cibis infrigidantibua op 
pillantibua et materia3 in capite vifeofam multi 
plicantibua vt funt cibi paftillee cafei mnltitudo 
et,lactia cruoi vfue et lenimina et falite carnee et 
animaliu neruofe ? pannicularee partes et vinum 
rubeu3 et vinum gzoffum et acrium omniu3 vfu3 
euitet. aceto autem fecuriua vti poteff.ff £t caue 
at a motu et excercitiia fuperfluia et .ppzie poff ci 
bum,£t fomnua ,plixua conuementioz eff ei q vi 
gilia.caueat tamen Cubitam poff cibum Dozmitio 
nem .et caueat fe replere cibis multe imo 
parce comedere eff fibi vtile magia q vfqj ad-fat' 
ttatern et nullum cibum oeglutiat nili optia maffi 
catione contritum.et effugiat ffationem fub radiif 
folia mozari tame in aere calioo folia 
vel ignis pertingente ipfum eff fibi valde conuei 
cne.ict effugiat ventris fiipticttatem imo fluxibi 
lis fiat per ea aue inferius ponunt.Xt euitet tri 
ffteiam iracundias ? reliquat animi pafiionee buo 
zum inflamatiuaa et colliquatiuaa. 4] De regimi 
ne vero medicinali octo videntur nubi inffrume 
ta neceitaria. itluop pzimu5 vt circa fepttmum 
Die5 menfis madii fiat buic viro flebotomia De fal 
uatella fintffre partis inter anularem et auztcula 
rem oigitea pcftta.et extrahantur faguima.j.iiii 
ad plua. <T£5ecundnmi vero inffrumemnm eff vt 
poff iffa5 flebotomia5 accipiat boc minozatiuum 
cum ciato Vno aque calide Decoctionis bozaginis 
in auroza et cibum fuum tardet falte5 bozie fex 
cuiue Defcriptio eff bec.1V electuarii dc pfilto elec 
tuariXoiafene ana.5.iii.boni ponderis mifce et to 
rum accipiat vt Dictum eff.lfXertium iuffrumen 
tu eff vt poff minozatiuu pzedictu3 fcquentiDie 
bo2a pzefczipta accipiat boc Digeffiuumet ccn 
tinuet ipium Oiebua octo boza pzedicta acci 
piendo calidum cuius Defcriptio eff bec.1V iirupi 
compofiti acetofi.^.i.iirupi De 
bugloffe melitite et betoice ana. j.i.mtfce. </Quar 
tum inffrumentu3 eff vt poff oigeffimmi nona fe 
quenti Dic in boza pzefcripta accipiat lx>c erradi 
catiuum.1V inda$z dc lapide ia 
5uli ana.3.i.ptllularum De farcocola.vi.boni pd 
deris refozmentur pilluie vi.cum electuario rop et accipiatur bo2a qua pzimum mfnorattufi ac 
ceptum crt et pofl ipfas obferuentur conditiones 
ibidemYcripte omnes. 4j0utntum inltrumentu e 
Vt accepto cradicatiuo per tres Dies poftea buic 
tiro fiat flebotomia De cephalica Dextre partis % 
extrahantur fanguinie.5.iti. vel quattuor 1. 
textum mftrumentum eft vt temp02e quo affuit 
oigeftiuum et etiam fuerit purgatus vtat' 
iftis pillulis De quibus accipiatomni quarto vel 
quinto fero vnam pa$t ante cena5 et alia vice fecu 
dam per Duas bozas pofl cenam et ita reuolueti 
do ,pcedat ad vfum ea£ ab ea que eft ante cenam 
ad e*5 que eft pofl cena5 et continuet eas toto tem 
po2e vfq5 ad medietate iunii Detceps vero vfqfad 
pzincipiu5 feptebzis rariue Vtat eis et tunc pote 
riteisvtitototeporeani fe:undu5 p2imu5 02di 
nC5 Defcriptu5 cuius Deferiptio eft hec.ttf aloes pf* 
nig2i.g.viii.tbimi epithimi fa 
lieidi ana.3.i. Diag2idii.§.ii fozmet ptlfe De om 
nu3.vif.cu5 fucco rof4]T&ptimu3 inftrumetum 
ert vt poftcp fuerit purgatus fequeti oie i fero qui 
do vadit ad lcctu3 omni Die totu3 caput fuu5 pzi 
us abrafii5 ab auribus fuperiue liniatur hoc lini 
mento.Bt radicu5 b2ionie altari flicados betonice 
calamenti pulegii 
nucis mufeate gariofilof ana 
3.t.,f.fandarace.|.i.falie comunis fubtililttme tri 
ti.3.v.fucci folatri fiat linimentumec 
adminiflret vt p2ius.€fDctauu3 vero et vltimii 
inflrumentu5 efl vt tempoie quo vtit pzedicto 
nimento omni feptimana ter.f.pofl Duos Dies ini 
poli atoe inter mafttcet vna5 De infrafcrip 
tts pillulis i mae nihil Deglutiedo ex eis nec$ deo 
qtf Diltoluirur ab eis imo exterius expuendo qua 
ru5 Deferiptio eft hec.lfc mafttcis .5.1 j .piretri.;. 
iii.D2agaganti giii arabici glutinis pffciu5 ana.3. 
ii J.macis galage 3edoarie ligrtcie anili ana.3.ii. 
DilToluantur gue et glute3 CU5 aceto et CU5 infrigt 
dari ceperint fo2mcntur pillule g20fte fient aud 
lana quaf xfus fit vt p2i'us Dictu e. t)ie actis fi fa 
nus fuerit laudetur Deus altilTumus.li autem non 
fcribat oe flatu fuo et ftbi ad laudem 
Dei Bmen. 
= tractatus De lefionibus Ienfnu3 interiop 
f Confilium De nocumento Dimtnntiome et coz 
ruptionis imaginatiue potentie ? cogitatiue quod 
pzop2ie Difipientia Dicitur. 
V 1btare3 Vt fo2tuna ia mihi adDu 
M ~ | - xiffet acceptabiic5 et Dilecu5 q*til 
y ardua3 et Difficilis cdfiderationil 
W materia5 mihi nuper adduxit. Jit 
cnt'5 ex mihi 3elarifTimis amicis g 
ia5 adolefcens Variis paulo ante moleftatus c ac 
fidentibus vir qutdc; cdplexione a generatdne ca 
lidus fecundu3 epar.frigidi tamen c02dis et humi 
di et cerebxi confimilit quibus nifi fieret ab epate 
contraoperantia p2tuatiua fieret in eo i vniuer 
fis meb2is male cdplexionis fiigtde et huide aug 
mentu notabile.lDic vt'2 etiam fplene3 habet mag 
nu5 fatis et Debile3 in virtute fua non conuenient 
attractiuu3 et mundificatiuu3 melancolie que De 
legat cu3 fanguine per vmuerfu; co2pue pe2muta 
bit ipfu5 ad mericitatej.et fi tanta fuiffet in epate 
Ino potentia aduftionis fanguinis et colere conuer 
teretur tfle vir m coplextonc5 tn ctatcm p 
augmaftica3 per oecidencia3 acqutftta3 0mcqut‘d 
tamenjtt multitudo meTie babundantis in venis 
,ppter cauia3 pzedictaj et etia3 ipfius mefie pare 
notabilis co2di comunicata per comunitate5 abfo 
luta5 vel per fimpltce5 alteratione.fimilit ? ad ce 
reb2u5 multiplicata accidentale3 fecit permutati 
one complexionis cozdia cerebri a fpuu5 vitaliu 
et animaliu5 in cereb2o vnde permutate funt ope 
rationee a ccrebzi ad accidentia md ie.ipDozuj 
aute3 f monu3 Declarare veritates non effet Didici 
le ii non timeret ,plixttas fermonis.poted ent'5 ca 
liditaeepatie Deduci ex fenfatiene caltditatie in 
ypocundrio Dextro percepta.iimilit etia3 ex mag 
nitudine ypocudrti illius et ex amplttudt 
ne notabili.et 4* exttnctura notabili irinis ap 
parentc.co2di6 vero frigiditas Deducetnr remiHi 
circa mailla5'finidra percepte.lrc 
inclinatione pulfua ad paruitate5 tarditates.'? ra 
rifate5 adbuc etia5 quia pectus totu3 fatis ed nu 
du3 pilis,([£t ex eode5 fudamento oeducef etta 
cerebzi coplexio per figna fubdantialia a caftbuf a 
ab operatdnibns lupta q bic Dimitto.flid vero ac 
cidentaliter permutata fit coplexio buius viri ad 
accidentia niTic ex multis apparet.'f>2imo quidc 
quia operationes imaginatiue et cogitatiue pote 
tie lefe funt lefione oiminutionis et co2ruptionia 
cusenis imaginatiua potentia conuerti Debet ad 
aliquod imaginabile Diminute app2ebendft fpeci 
es illius a fantafiafibi Delatas et labo2at in actu 
Diuidendret cdponendi notabilit qd non ed aliud 
q nocumentus oiminutionis in operatione fmagi 
imaginatur inct 
dias rixas contumelias et offenfas nunc? tamen fi 
6i factas et peri tdit circa illud tunc adignandum 
ed nocumentu5co2ruptionis ede in operationeip 
fius potentia non 
elicit mfi Diminute ex fenfatis tunc patet q c nocu 
mentu5 in operatione cogitatiue potentie Diminu 
tioms nommatu5.cu3 aute5 Dicit et in iudfcium 
exit non qualtt quando 3*015 et vbi Deberet patet 
q illud ed nocumenta co2ruptionis in operatio 
ne cogitatiue potentte.et fi contingat fimul afig" 
nari nocumeimg in operationibus ouap potenti 
af p2cdicta? tunc patet q illud efl verenDuj ma 
Xime et ,pp2ie -quando co22upte funt operationes 
Dua» potcntiau.Cum eni5 bomo cu; boc q> 
C02rupte imaginatur co22upte etia iudiciu aftert 
bzuto$2 opera 
tionee effe conltmiiee. fient enim bomo per conuet 
ente Dua$z efl p2uden 
ttlTimu5animaliH5 nominibus et ratione Degens 
|ta cconuerfo per co2ruptionem ipfap virtutum 
reponeduf c iter alia bzuta.pp qd plurimi illuflri 
nm viro2um talem Difpofitione5 et merito Deno 
minauerunt oifipientiaj tercioDe acctdett n mo2 
bo fecundo ca° colligendum. Jlliqui autem tale5 Di 
minutionem nominauerunt iloliditatem etp2ia 
tertii tractatu quarto colligendum efl.hee autem 
Difpofttiones frequenter contingunt a caulis acci" 
dentibus q co2pozales nominate fut |I£t moouf 
imaginandi euentum fupponendo pa 
q potentie interiozes non exeunt ad actum mfi cu 
Debita oifpofitione organop in quibus adignacur 
imaginatiua ergo et cogitatiua potette no pollue 
conuenienter operari mfi per Debitam Difpofitdj complevfon3lc5ctcopofitionalc3 medii ventricu 
li qui rfl fedes ca# vt fex- 
taxap? S* dc virtutibus animalibus cdp2ebende 
tibus litteraliter eafde5 operatio 
nes? line illius vetriculi teperameto Debito poffilt 
conuenienter efficere pzimo fextt naturalium capi 
tulo p2opzio.C>2em-ttendu 28 q potentie fupza 
Dicte adbuc non pofTunt opcrarionC3 conuenienter 
efficere «15 tepore 02gano# nifi cum Debita quanti 
t3te et qualitate inftrumcnto# qui funt fpiis alce 
mcDioc2it' fubtiles Diapbani clari *i Debita qualita 
te calidi et bumidi fttic fpiis tales non fmt effentia 
liter Diflincti a vitali fpiritu a c07.de Delato ad ce 
rcb2U5- fcd folu? accidentaltter Diflincti caliditate 
et fubtilitate aut aliquali Dearttculatione limita 
tt vt tenent peripatetici fiue illi fpiritus animales 
acerebzo cum fuo temperamento geniti fint ex 
tenut et temperato vapoze (anguinis in ccrebzo 
tnuctt' vt itifti galientfte tenent ta 
rnen contingat imaginemur fpizitm' p2edicto co- 
mifceri a multa melancolia que ba 
bundat in iffo viro.#t patet q neccfTarium efl fpi- 
ritu? reddi filueflrcm.i.inconuenfenstnflrumen- 
tu3 ad opera pzedtcta.et eo foztius quando a me 
lancolta non folu? in fpiritu ve# etia31 cerebzo cd 
pfo mclancolica srqtttfita eft.lboc igitur concefTo 
patet q fpirirus permutabitur ad frigiditatem et 
contrariam coplexioni fue ct tam 
efficietur turbidus opp3cus contra conucmetiam 
cius in modo fubffantie et claritate.qualit ergo p 
mutatus erirfpirttus tali permutationem :pcr 
mutabit a ozgana (5 poteric nd pcflTit opari nifi fe 
cuiiDum q fmutatur ab ozganis ci tnflrumentie cx 
fuppofitione p2tma ct fecunda ergo fi fpiritus ct 
ozgana 133 funt cozrupta vt Dcclaratu5 e patet q; 
neceiTariu? cfl cozruptas efTc operationes amba# 
potentia#. <JSt ex boc fundamento Deducuntur 
co2relaria plura.Trimum # fi imaginatio et cogi 
tatio cozruptas faciunt operationes abfcp faltu ri 
Xa furo2e a oemoniacie operationibus talis Difpo 
fttto ppzie melacolia Denomiari Debet.51 ,pueit 
a mala cdpletionc mclancolica naturali materia 
li vel inmateriali.fi ante5 fuerit CU5 rixa inturi 
10 faltu et fic De aliis talis Difpofitio .ppzte Denola 
tur manta cum fute fcquacibue.f.Demoniaca lupina 
et canina.et pueniunt bee a mala coplextone me; 3 
colica in cczcbzo acquifita a melancolia genita ex 
aduftionc colere. IfHt vero fi tales cozruptiones 
in pzedictis operationibus contingant cu rifu ma 
fuctudine et mulceb2ttate omnino fiunt ex mclan 
colia genita ex aduftione fangutnis que minus ma 
la e ceteris iuxta illud affozifmo# bifcp/etia.gd 
cu5 rifu facta ct ced.£t fi contineat bas Difpofitio 
nes confequi impr Itionem a n elacolica materia gei 
ta ex aduftione tales qutde5 fpccies omnibus aliis 
Dereriozes exiftunt et tales omnes operationes p 
ducunt maniacas et Demoniacas vt trahitur ex fe 
tentia pzincipis pzima tercii-tractatu 40 capitulo 
De melancolia mcdicozu 
a Demonio.Jlt ca 
dem fentenria colligitur capitulo De mania in ex 
ozdio DU3 inquit.Sxpofitio manie eft Demonium lu 
ptnum.cantna vero eft fpccies pofTut bi f 
mones magno fundamento colligi ab vt 
fupza.-€t Dicitur melacolia mutatio extimationu 
ct cogitationu a curfu naturali ad cc»2iupiiciiem 
et cetf vide ibi quia pulcher fcrmo efl ct 
<1 £x lx>c fundamento ite# Diligens ccfidczatoz 
potent iwelUgeze caufas et fo2m.ditate5 cmniu 
nocumento# fcnfuum tnrcrtc# que per xii.ticsi 
po2tata colliguntur in variis voluminibus fapien 
tum.iUtJO# pzimus eft permixtio vel Icffo fenfus. 
©ecundus eft Di/ipicntia.Xercius cfl ftolliditas. 
Quartus efl amentia. /Hutntus cfl infantilis Dtf- 
pofitio.SBextus efl crafileoe. Septimus efffrencf 
vT ‘karabitus. iPctamis efl melancolia.tlonne cfl 
5ibare.lDecimu0 cfl mania. Undecimus efl cutbu 
butb.flCuodccimus efl iliftbi.Jft fi non timere5fcr 
itionis ,plixitate3 aperire3 quid itnpoztatur omni 
bus iflie termis otffinitdne maftaliidfoee autccol 
ligi pofTunt ex pzedictis quia omnia quafi Declara 
ta nocumentis vero memozatiue pote 
tie nibil ad pzefens (ppoftto meo pertinet.fcd De 
nocumentis contingentibus in operationibus ali 
o# ouo# fenfuu5 incerto# videlicet fenfus cdmumf 
et fantafie.non intromitto mc ad pzefens in mate 
ria talis fpeculationie.relinquerunt eni? boc om- 
nes auctozcs medicine.nibil tamen dc ets fermcci 
nantes qt5 mirabile cfl .llon leuiter autem potuit 
auctozibus boc contigere quia viderunt Idos duos 
fenfus et eo# operationes ozdinatas etTe ad fubli 
miozes potentias et 
et eogitatiuam et tu confidera.JEt ficut ia? paulo 
ante Dcclaraut Diminutasac cozruptas operatio 
nes imaginatiuc et cogttaiiuc potentie conringef 
polle a caufa co2pozali ita facile Deducerem ipfas 
fieri poffe a caufis pzimitime vel exteriozibus.p* 
ex parte anime fe tenentibus.amma eni eil aliud 
a cozpoze ergo cfl pzimitiua caufa fecunda pzimi 
Doctrina fecunda et pzimo capitulo. Xante enim 
impfffionie fum pafftones anime in cozpus q vxt 
minant ec permutant ipfu5 ab ea que ell 
natura3 conitftcnria terci0 tegni tractatu pzimo 
colltgendu5.*7 Quis etiam tioz 
et occurfus fefliuus ad tcnebrofitatctu magnam 
cozpus exfrant et pcrmufant jimilit etiam q cibi 
et potus melancolicas impzeiTioues efficiant ,pp 
ter vfum co# longu5 permutante cozpoza ad me 
lancolicam complexione? vt Dictum eft.CJ £x qui 
bus omnibus vltimo colligitur quid (peculandum 
efl dc bac cgzitudine.cft eni5 Diminu 
tiomseteozrupacnis in operationibus imagina 
tiue potemie.z0 pzincipalirer ex illo infertur cog 
mao caufa# interio# ct extC2io# ifta# Difpofitio 
num.Sequitu2 tertio politas inuentionie figito 
zum fignantiu3 bas Difpofitioncs.Sequitur 40 q 
neccfTarium cfl huic viro feflinanter pzouidere q 
magis efl poffibile ne nocumentum illud comuiu' 
cet parti pofleriozt ccrebzi ita vt fiat infipicusl 
fic ad regimen cius Dillinguendu nunc tranfeo 
41 'Regimen itaque Difpofitionum buius viri per 
applicationem re# non naturalium menfuret fx>c 
modo.quia iuclinetur ad lemter calefaciendum ct 
bumcctandtl.necp ,ppter boc molcflari Debeo 
cum fuperius Dixerim epar buius viri Decimare 
a medio generis per augmentum caliditatie.nam 
illa caliditas aut repentur tante imenfioms in- 
tra tios fue fanitatis et tunc indiget conferuatone 
Si autem notabiliter fit lapfa et parata vlteri 
ue labi tunc indigeret reductioncct boc per con 
traria fiendum eftet fcd medicina pauce caliditatf 
lapfut intefo applicata remittit ipfu tenendo via3 medietate*; et erit ei fecurius et ppzitin diebus 
calozte aut vna3 parte5 vim' Duabus parti 
bua aque comtfcendo CU3 intenditur ad 'Virtutem 
magia Ou3 Debilia efict ,ppter aliquam euacuatto 
tte3 aut ,ppter vigiliae multae que funt accidentia 
tnfeperabtlia irtte'Cg2itudintbu8.fi aute alit cfifrc 
ititaretur in potu q vt Dictu cfl tunc poffet perdu 
tere ad multtplicata5 per modum re 
pletionie capitis a fumofitatibue vini et fic tnctiz 
reret Difpofitionem fupratacta3 que craftlece niicu 
patur ct non ert aliud q ebzieu( vticripfit comen 
tatoz 4a aff02t[Tmo$5 momento illiue fmcnie.Si 
ineb2tatu8 aliquis et cetj.fJDe ingenite tamen ,p 
bibendi nocumentu3 cofecutup i ccreb20 ex bauflti 
vini ,ppter moderamen ipfiue ex parte 
bonu3 e 'vt frangatur CU5 aqua cirterne.minus eni 
noceret vtnu3 fontalis aque pauca quantitate cd 
mto3 eo quia faceret ipfum penetrare et ad infe 
2i02a Defcendere fubtilitate et fuis.ta 
Ite ent aq Duplice3 habuit expurgatoze fufficiente 
et fubtiliato2C3.0uop p2imus fuit veltfmens agi 
tatio et collifio eius a ventis confrangentibue et 
exp2imentibus ab ea fuperfluitatee. fecundus 
mundator eius efl tranfitue eiue per rimae terre 
vehementer cop2elTe et crepate velut ert argilla 7 
arena fecundu3 modum cog2uu3 conficiendi citler 
nns.f}2ft vero femen co2iadri p2eparatt fe 
men caulie femen acetofe po2tnlace et nenufarie 
infufa ct in mufeo bullita oifponunt vinum ad rd 
faciendum eb2tetate?.et Dicitur etia De lapide ga 
gate et oe lapide calaminaii et De margaritis re 
centibue.t. virgineis non maculatis q omnia hec 
aut ipfop plura infufa in vino non permittunt ip 
fum eb2ietate5 inducere.et plura alta oicto huic p 
pofitoconuenientia .pltxitatem aute 
ftomaebi appetitus et inclinatio adbt'bcdu3 aqua5 
,pmpttiis reperiretur laudabile quidem fo2Ct et 
jjpzium quando biberetur aqua ctrterne cum mnl 
to 3uccaro et albo comto aut faltem eu 
3uccarocandi aut 015 Decoctione radicu liquirtete 
mudatap.£t fi t fte eftatis vt a medietate augurti 
vfq? ad medietate3 feptemb2te biberet aqua$ fub 
limationis bugloffe 3ucca20 comixtam vt 
ert non eifet tnflrumentu3 fue curationi conucnieti 
tius.inquit em'3 p2imcepe 2a tertii ca* dc canoni 
bne curatdnie co2die.Super bugloffa vero fie au 
dax et non timeas admtnirtrare eam tn omni re 
Imo et >n cibo et potu.et becce pzima re non natu 
rali fufficerc pofTunf et cetf.tffDe medo vero excer 
citandi non Videtur mihi huic viro f02e vtile ex 
cercitium pedttandicquitandi vel nautgandi.fi 
tamen ante cibum leui excercitio pergendo moue 
retur per plateam oomu3 vel falam aut leto pafiii 
afeenderet templtt5 fanctc marie De monte faltem 
in feptimana ter placeret mibi. loco aute excer 
citii Vniuerfalis fiat excercitium particulare leui 
ter pectinando caput aut eleuata voce 
eant adi aut tn plalmodete 02ationibj 
aut excercitium imponendi anime cum armoicie 
omnia fume conferunt 
melancoltcte omnibus*viri enim pauci non multii 
languentes non rarius curati fuerunt per exteret 
tturn anime per exccrcttiumrco2po2ie vt ferip 
fit.Jbalienua in libello De excercitio ad epigenem 
ppe p2tnciptumjn funia igitur qutelcerc cozpue 
a mottbuf a animam excercttari in p2cdtctie Ubi 
philofoph atiu5 qua5 q remilTu ap 
plicatum intenfo remittit ipfum. tgitur fi lapfuf 
eifet ad calidum ttortto gdu medicina calida 
in p2tmo reduceret ipfum ad mediu5 igitur eet 
conueniene.ltaqj omnium regimen ex parte rc2? 
non naturalium inclinetur ad leue calefacienda 
et multu5 humectandum.talta eni fuffteienter eoz 
rigent'complexionem melancolicam huius viri 
{f£ligat itactf pane d pttrio2i pte farie que Dici 
tur limila benecoctm ct qui non trl 
fcedat etatc5 triu Duop.Caueat etia5 ab 
omni cibo partiit velut dc farina facto. (JCarni-' 
bne autem utatur laudabilibus etate et nullo* 
veturtie que fint bene pingues, pinguedo ent'3 e in 
rtrumentu5 conuenientie curationis harii Difpofi 
tionu5 i° intentio faptentu5 fere no labo23t ad ali 
ud q ad ipingandu5 talia co2po2a.igttur carnee 
vituline agno£ et 
pulli galline capones erunt ei valde vtilce.-ft De 
filuertrtbus conucniunt ftbi anates etiam Domerti 
ce et caro cap2etine trium vel 
02 mefiu3 et ga3ellt bene pinguis.et infuma onv 
nes carnes Domerttce Vel filuertrcs animalium its 
uemt3 et bene pinguiu5 laudantur De oleri-' 
bus aute3 cotuienientia fut ci fptnachia bleta poz 
tulaca endiuia crifolocanna.Jbt de fructibus cpti 
me funt ei amigdale et auellane recentes cerafa be 
ne Otilcia et pepones ett cucnrbite et angurie Dul 
ces et ficcue rccentcset vue et pira et poma bene 
Dulcia recentia vel f(cca funt ei conucntcntta. Me 
K5 etia3 et amigdala? rul.et De fifamo m 
Diebus reuerencie legis funt conuententia ftbi.35i 
militer etiam butto fcd in pauco vfu habendu3 
ert ,pptcr aptitudine fue fspo 
2tbus vero caucat ab aceto tncf tu5 potert aut fi ad 
mintrtretur fragatur cu5 multa aqua et 3uccaro 
f5 mclt'02 e ci ag2crta etia Dfcozata ctl ;uecaro 7 ci 
tzanguli etia5laudantitr fibt’ raro tamen limofs 
accipiendi funt nili multo 5uccaro Dulcozati 2Del 
lis aute5 vftt3 non laudo fed fi aliquo Dulci fapori 
3anda funt fercula cius non eligat fupza fapa3 et 
ert Vinu3 coctu3 ct q to dulcius erit tanto melius 
# De feminibus vero quibus condiuntur ex fpeet 
ebus conueniens macis et coztex citri et captll’ ve 
neris hec omnia temptata funt .feniculum autem 
pet2ofellinu3 ciminu5 talia inde calida ro po 
nantur in cibis nifi raro et in pauca cjtttatc et p 
P2!g quando accipiuntur refracta cum feminibus 
frigidis ficut lactuce endiuie acetofe fcaricle ct cd 
fimilibus.<TSalfa vero cibaria fiue De carnibus 
fiue De condimentis intelligatur Dimittenda funt 
omnia quonia3 efficiunt augmentu3 materie mefi 
cectDifponunt fanguinc5etcolera3 ad adurtione 
qt5 non portet et Deterius vt fup2a Declaratum ert 
C/De potu aute3 huius Dtcendu5 q> eligatur vinu 
alb«5 colore fubrtantia tenue et bene Diapbanu5 et 
fapo2e Dulce qd magis efle potert velut ert vinu5 d 
tbiennis et confimtlia fibi.tale em'3 Vtnu3 mentC5 
*i.cereb2U5 minus percutit q reliqua vina.conuei 
entius autem erit ei fi confrangat ipfum cu3 aqua 
electi fontis clara ct ab omni fet02e purgata ita 
q in alueo non inueniattu multitudo ranaf lima 
tia? fang et viparu5 neqj habeat alueus 
mulcttudine5 7 putribiliu3.Velut 
mntogivel gladiolus et firoilia.cum bacergoaq 
frangatur fumoiitas vini Vtruncjj partiendo per valde vttle.4| Ht vero ilfe nobilis adoelfcens i mo 
fue cibationis auertat p2tmo q nunij alTumat ct 
bu3 nifi CU5 verus appetitus infurrexertt .fi autem 
mendofus et vorax appetitus apparuerit ei ftcut 
foluit.credendu5 cm’5& quando vi2 iffe CU5 appe 
Citus voracitate tanta et tantU5 comedat illu non 
fuifTe fibi ve$& appetitu3 fed nd naturale aut foeta 
Ifis p2eternatura3.puentebat em'3 tn eo a multitu 
dine materiet melancoltce que effundebatur a fple 
ne ad os ffoebi per vena3 magna5 a fplene ramifi 
cata5 et 021' ffomaebi circunuoluta3.£t fi talis ap 
petitus ineomultipltca2eturetperfeueratet om 
nino perduceret ipfu ad appetitu cantnu3 qd auer 
tat Deus ab eo.Cu ergo apparuerit talis appetio 
fummum remedimj eff vt bibat bzodtalta pinguia 
cu5 tertta parte vim' Dulcis et ntg2i vt trabirur 
ex fermontbus comentato2te corneto illius fermo 
ms '£>otus indigentiifoluit parapbo illo.Qmmu 
velociter et multu5 tmt2ientiu5 eff vinu? lege ibi 
De expertis ad boc e vt bibat in mane.i* 
S olei recentis Dul .CU5 altera medie 
tate vini Dulcis fa5 Dicti .# fSccundus canon in 
boc capitulo al fuperuenerit ei appetitus naturaC 
illico olidus eff cibus 7 no oifferedus.tollerare ent 
famen ffomacbu putridis replet bumozibus.^[ 
Xerttua canon hic adolefcenf nullu3 vel potu 
accipiat ingluuiofe et repentine fed moderate De 
glutiendo et tarde.l j Quartus cano in mefa vna 
non accipiat mulritudt'ne3 fubffantia 
poze ac virtute vart'022 imo fit contentus ferculis 
Duobus .vel tribus ad plus.f( Quintus cano nX 
lu5 cibu3 Deglutiat fine mafficatione optima.qut 
em'5 odit vita3 fua5 cibu3 Deglutiat fine illa4]Cft 
timus canon eff mefura cibi buius viri Debet effe 
tanta vt in ffomaebo non percipiatur tenlio g2a 
uitas ct Dolo2.ct potus mefura Debet effe tanta vt 
non fluctuet in ffomaebo a furfu3 i De02fii 7 a oex 
tro in finiftru3 regurgitando.coUigim£ur bi rmo 
nes tertia p2tmi ca° De regimine cibi et potus et 
ZS° coutinentis -ca0 p° 4|t>off bec menfuret iffe 
vir D02mitione5 ita vt longio2t tep02e D02 
miat q in fanitate fua facere folebat.ftc cm'5 
rabjtur virtus Digelfiua ffomaebi et epatis eius 
que plurimu3 co2rilpitur in bac eg2i'tudine fc2ti 
ficabitur et virtus animalis cereb2t' et Dtgeffiua 
tpfius recttftcando materias in iuuatiuo et nociti 
uo ct ,pbtbebitur 
eff magna neceffitas in eg2itudinc iffa in qua fiU 
ueffres efficiuntur ad operationes vt in p2eceden 
ti capitulo Dictu5 eff.4JJDodus aute5 talis D02 
mitionis talis eff q poff a(Tumptione5 cibi per 
233 cuj oimidia Dormire medio 
criter coopertus capite eius eleuato fatis notabili* 
ter fuper Dextro p2imu5 latere quiefccnoo Deinde 
reuolutiofiat adfiniffru3Ct tande5 ad oex-' 
tru$.f alis ent'5 002mitionis figura laudatiffima e 
|ta pzimi ca° oe bie-que pueniunt ex fomno avtgt 
lia et p2i'ma tertiitractatu 40 tangitur ca° oe cu 
ra er fabara et t'5a tertiiiractatu2° .ca* 
oexura nocumenti DigefftQnie.DecubitU5 aute5 2e 
fupinu omnino fugiat velut ignem ,ppterea que ta 
g«ntu2 fecunda p2t'mi pzeallegato capitulo verb 
fine5 parafo illo.refupino vero O02mire malu5 et 
ad malas p2eparat eg2t'tudines. i j 1>20 reginae 
vero ad fextaj rem non naturale3.f.pcr accidetta 
anirne 133 fatis Declaratum eff in p2ecedentt ca“ 
q omnia aie accidentia per que velox et vehem ce 
ponatur motus in fpiritibus et bumoztbus euttan 
da funt.ct m illo capitulo vbi 135 De excercmo Dif 
putatum eff app32et q omnia anime acctdetia fu 
auitate3 odectattonej et mulcebritate5 tn anima 
ponentia funt butc Viro applicanda caufas 
itotas.looc t fuma c regime butus viri per fex rfs 
non naturales Debite menfurandas.vtde q 
magno latere et fpeculanti fit optimum medico 
menfurare inlfrumenta conuenietia ad lapfus C02 
p02is humani coprbetfe potes ex p2cmt(Ti8.4fUt 
autem regimen medicinale conuetenf adminilfre 
tur buic generofo adolefceti p2emittendu5 p2imo 
q bec egzitudo fzequenf reuolmtur periodice vt 
colligitur p2ima tertii capitulo oe melacolia Vb 
hnt$A\t>zemittendn^fecundoq fuppofito 2egte 
conuenienti fi ille eg2itudines periodicant earu5 
periodus frequentius tn vereetverfus fine3au 
tumni folet euenire q aliis tempozibus. < f lSzia 
pars verificatur eo quia CU5 materie tempoze te 
misg2olTefint minus mobiles et in ,pfundts par 
Cibus c02p02ts immerfe remanftflent aduemente 
caltditate veris materie oifgzegantur colliquan 
tur et per p0208 et vias exterges que iam funt 
raro a caltditate continentis et aperte conuenien 
cius effunditur co2di et cereb20 .quare accidunt 
bee oifpofitioncs in eo a fut fermones cometatop 
affo2i(Tmop tertia comento illius can.Qfcre quid 
manie melancolieet cet} (fJEt fecunda pare butus 
fuppofitioms arguitur tn effate p2ecede 
te materie melancoltce fuut generate et 
multiplicate per viam adufftonts cum fuperuemt 
autumnus per complexionem eius alfimilari 
complexioni materie mouentnr materie ta 
lea.quoniam fimtle additum fimilt facit tpfu3 fure 
re aucto2ttate.Diocri0 affozifmo? 2a comctoJn 
mozbis mimis periclitantur et cet|.<jrercia‘fup 
pofitto q omnes tales egiitudmee cronice funt.os 
cm'5 eg2ttudines oe frigida materia funt cronice 
(ed iffefunt tales.ergo <? vera.patet cofquetia cu 
maioxi et mino2 eff comentat02ts 2iaffo2ifmo2u 
tant.Cf Quarta fuppofitio q materie talium eg2i 
tudinum non funt oigefft biles vt in pluribus vni 
ca Digefftone fed plurificata.p0 patet pp fo2te5rc 
fiffentiam materies frigiditate compacitate et 
etberogeneitate fttppoft cio q? ficuc 
talium eg2itudtnu3matene(unt vnica DigefbV 
ne Digdfibiles.ita ncc$ vna euacuatione couentet' 
euacuabiles (ed plurificata. Sexta fuppofitio q 
nuncp Debet relinqui cura iffap eg2itudinu quouf 
ty appareat materias fufficienter eraDicatas 
cffe.,pbaturcdclufioquiaex oppfito veritatis eb 
polfet frequeter talis eg2itudo periodicare motu 
4a2io pp Dtfpofitd*5 tntrinfecam talium materie 
rum ad talem motu3.|[3lfis pofttis elici poff mo 
due curationis et regiminis huius viri per inten 
tiones et inffrumenta medicinalia, «f Tfoima em'5 
intentio Debet elfe ad complete eradicandum ma 
tertas p2edtctas ex fuppofitione 6a fed tales ma 
terte nd polTut cduetet 7 cdplete euacuari nifi p ite 
ratas euacuattones et fuppofitione $a fed freque 
tata euacuatio bap materiep non conuenicnter 
fit nifi per reiteratas Digelffonee ex fuppofitione 
4a eo q tales materie funt fo2tts refilf entie et 
facientes eg2ttudtnee longas ex fuppofitione reta (figitur ex pzemifTts pzima intentio eft ponere 
regimen vltimate abfcifionis materiqz.z9 intetto 
erit Defcribere Digeftiua reiteranda frequenter.? 
tertia erit aperire tnftrumcta conuenientia taliu 
eradicatma.49 intentio erit i cdfoztan 
do virtutem totius co2po2is./a erit Defcribere qj 
da5 inflrumenta cozdi appzopziata.vltima inte 
tio erit tangere queda3 expezta ad rectiftcandu5 
et confoztandut cerebzti5 et tande erit huius trac 
tatua Unie.4jt>r ima intentio copletur tribus in 
ftrumentis. quo2nm primum euacuat materias 
abfcg agitatione fozti oiuertedo eas per vias vzi 
ne cuius Defer ipto.ftt epithimt' poltpodii 
fene centauree mi.ana.5,i.lapidis armem' pzepa 
nig2t'.3./.Diag2idii3./. miro 
baf flozz nenufaris buglofTeet 
mellifTe cinami electi macis fe.bafiliconis been al: 
omnia perfeet incozpoze 
tur cum.?.ii.paflulla$2 vltimate contrita 
ru5 C115 firupo conferuatioms mirobaf indo£ .et fi 
haberi non poterit loco illius ponatur firupue De 
cozticibus citzi et em'3 elcc 
tuarum e fccretu5 in euacuando matertaf 
melaitcolicas tpoftafiuas q ex aduftione geni 
tas.ct Dofis eius lut.5.v.per noue ho2as poft afup 
ta3 cena5. bibatur cu5.5.iii.aque lactis cap2tni et 
tardetur cibus hozis ad minus fex non Dozmiat 
poft ipfu5 nifi per em'3 lactis et ,ppzie 
a qua extractus e cafeus ? butiru ineft virtus mu 
dificandi abluendi et aduerfandi materiebus me 
lancolicis imo poft mudificattcnes cibi lacticinei 
in fua Difpofitione valde conuenientes erunt et ca 
feus mollia leuiter falitusetia3 ei 
vero inftrumentu3 eft vt euacuetur ma 
terie cu3 tftis pillulis fi eger ab hominaref pota-" 
bile Defcriptio eft bec.Tk 
fene 
dii ana.5,i.lapidis la3uli et armem' pzeparato 
zu5 ana3.tm.czoci et nenufaris et fe.ace 
tofe aua.B.y.falis indi.?.i.fozmentur pillulecum 
fucco ror et De eis mollibus extbeantur3.tm. ob 
feruatis conditionibus in precedcnti farmaco 
fnftzumentu5 et optimu iter alia 
eft vt folltcitudo fit circa illum vi'22 in aperiendo 
fibi emozoidee.fpleiicticis et melancoltcis 
2oides innate bone aftb2ifmo^j^e42Dodus aute5 
aperiendi eas multiplex eft.etpzimo faciendo 
eas CU5 foliis confolide ma.aut ficus 015 panno bi 
fello bene afpero. et fi ifta non fufficerent tunc 
fricentur CU5 felle thauri imo fel omne conuenienf 
e.? fi per hec no obedirent apertioni tunc fiat en 
'katifma.i.fefTio in calida aqua Decoctionis radicu 
filipendule arthanite et fanguiarie.eft autem hec 
planca a terra eleuata per bzachia fere Duo cuius 
rtipesnodofus eft et folia Omnino foliis perfici fi 
milima funt.quia Dempfioza ad obfcuritatem ten 
dentia et maculis nig2ts trafuerfaliter maculata 
p jucens flozes minutiftimos ex refractione 
rubei et albi colozatos.hec itaqj piata fricata emo 
roides aperit et inflrumenta et fangutne5 etia3 a 
naribus educit.Cu3 ergo Diu fccfertt eger t tali tf 
coctione fi non aperirentnr vene tunc voluntarie 
copzimac intefttnu3 ad extra ? flobotometnr Vna 
Vt Due ex eis vFnere vald admiftrat 
fuper inteftinu5 ventofa5 ignitam notabilit' f3 mi 
bi non placet pp vehementiaj D0I021S quej femper 
tncfocft ipSecundaj vero intentione* complent 
inflrumenta quincg quo£ tria funt fimpliefa et 
Duo ergo fimplex oigefliuum e 
•ot eger pluribus Diebus in auroza afTumat.J.iti. 
fucci buglolTe.tempore cni ? ,pp tietate fuie multii 
aduerfatur melancolie vnicuiq,1. IJSecundum vo 
Digeftiuu3 fimplex eft vt lup 
pulo$2 Depuratum eo em'5 non Depurati innem t 
tirtus folutionis lenittuc.cum aute5 per relidenti 
am Depuratur non ita mamfeftc lenit.quia moza 
non contrahit penetraudo.f/Xerttum Digdliuuj 
fimplex eft vt infirmo omni Die i auzoza et in me 
diie tertiis et ante cenam per Duas bozas exibea 
tuz coclear vnu5C02ticu5 citri et inueni 
es ipfu efficatius omni aUo.ifQ.iimw pzicipale 
De copofitis eft firupue De cozticibus citri Factus 
De quo eyibeatur.Jat.cum.f .tii. aque vngulle ca 
balline fecundum italicoe et ipfam in aggzega 
toze Serapio Denominat farfaram vide Ibi. (f 
2Iltimu5 DfgeHiuu5 cfl aque fublimationif 
H052 crociCU3 foliis et fructu aque bozaginis ana 
J.i.j.firupi dc tbimo et de epithimo et De cozttci 
bus citri ana.f J.mifce et totum tepidum aut pa 
32 calidum exhibeatur in auroza tot Diebus quotif 
appareat vzinam in fubflantia mediocritatem 
tenere et in coloze rectificatam dfe.et i fudo eius 
imerfa ridebitur ipoftafis alba coniuncta equaliu 
partiu3 Diafana et figure piramidalis .tunc.ergo 
apparebit fecundam intentionem fufficienter cite 
compietam.nullo em'5 argumento euidenttozi De 
ducere potes a pofleriozt perfecttone5 Digeftionif 
q cum predicto.f/Xunc ergo patet q tempus eft 
tranfeundi' ad tertiam intentione reiterandi eua 
cuationem Vt nunc feqmf.23cleo aute5 ego gzatta 
huius exibere patientt3.u.pulueria lapidis lasu 
to*3» /.lapis armei prparato$2 cu.f .ii.aq buglo. 
eu?./. Vim' albi fubtilis aromatici et bene Dulcis 
lapis em‘5 la5uli ? lapis armenue exhiberi polTunt 
cum fecuritate ficut elebozus albus et niger cum 
cautella et ttmoze pzima tertii ca° De canonibus 
curationis vero et mihi do 
mefticum cft b0. eltctuarii De epithimo Defcrip 
tione mea facti in altero tractatu De melancolia 
j.V.aque lupulozum.f.iii.exibcatur in potu in au 
fnftrnmentum eft mirabile com 
pofitum Defer i ptum _ab Xfuicenaca pi tulo oe vi 
ribuscozdis finali capitulo et cft electuarium fo 
lutiuu5 ad melancoliam cuius Dofib fint.5.v.cu5.? 
ii.aque fublimatiom'3 flo$2vicla$z purpurearum 
3?i quis aute Oiligeter farmacum nobile et exper 
tilTimum inter alia facere Defideraret.Tk Decoctio 
nem De epithimo Defcriptam a ftafi nono £fl 
raanforie capitulo De melancolia De qua exhibere 
potes ad.iii.De elebozo nigzo nmq 
Dedit nifi vfque ad3. /<0am vero reflat tranfi 
re ad quartam intentionem.f.confoztandi virtute 
totius cozpozis que vitalis et aialis intcl 
ligi Debet.Oluzibus itac$ inflrumentis confoztan 
tur totius cozpozis virtutes. f/l5ztmo quidej p 
conuenientem electionem nutrientiumin qtime 
et q ualitate Debite menfurat02um.et hec quidem 
perficitur partim per capitulum pzeceDens in q° 
fuit fact a Determinatio cibo$s et potuum fibi cou 
uenientium.quare aput illa nihil fere addendum 
eft nifi q deferibatur electuarium qddam virtutu 
confoztatiuum modis pzedictis qo eft tale tenet ex fententta p2tncipff p2t'rm pztmi ea® d mer 
b2is in fine.mebza autea; fo2tia fuperfluitatea eo 
2um expellunt ad Debilia .et ,ppterea tnuentus e 
tertius modus confo2tandtmeb2afaciendo ipfa 
non e(Te receptiua (uperfluitatuj p2edtctaru*,et to 
tum Ixx completur cum ftipticis vt colltgttuz 
tegni aucrcntico fermone.repellunt enim a 
fe fuperfluitatee fuple vafa confo2tata flipticts 
farmattie.lgitur in confo2tattone cordis quattu 
02 tanguf experta medicamina.Ouo inquam fm 
gulariaet Duo eopoftta< (De finguraribus ezgo 
eft sedoaria potens farmacu5 in confoztandocoz 
et ,pp2te fi fiat ex ea CU5 aqua fublima 
ttonis 05tmi gariofilatt fuper regione5 co2die. j a 
matU) etiam eft per omnes iliuftres q puluis felit 
3abaragi in potu Datus cum vino electo p2edicto 
mirabili iuuamento fubleuat Deperditam virtta 
tC5 cozdts.eft autej felu5abaragi (maragdus virt 
diselectilTtmaafrXbe compofitis autej ad xigozk 
elu3 coz.pzimu* et lecti(Timu3 cft electuariu3 letift 
cans Dcfcrtptione B&ftauono Hman(o2taxa° dc 
melancolia De quo exhiberi vel quat 
tuo2 CU5 aqua fubltmationis mellifie et buglofle.fj 
fecretu5 maius efl Dare tn potu cuj aqua fab 
limationis co2t icis citri.ff Secundum compoftft 
eft Defcriptio electuarii mirabilis pofita a condita 
t02e <Jtu app20bat ipfu lege ibi 
de5 et boc fuit qd odcripfit gentilia i 
confiltts fuis et Dicit q accepit ab vno foeto fideli 
eft antes Dofts eius ijtitae.f .iiii.in auro2a cu pr 
dictis liquo2tbue.er ioec De itetione quarta et 
fimul.nibto complemento vltimc itentioms pr 
mittendu3 pzimo q inftrumenta mplura que po 
fita funt tn fecundo capitulo per regimen fex raz 
non ad banc intentiones adduci peflut 
plurima etia? tmo fere omnia inftrumenta in mc 
diate ante pofita in quarta et quinta intentioni 
fcttts buic ,ppofito fiit conuenientia.tvaro em'5 inue 
nies aliquam meoicina3 cozdialem que no fit cere 
b2alis t eodem genere co2dialitatieMuecunc$ ri 
medicamina frigida et ftcca funt C02dialia contra 
ziando lapfui calido n bumido cozdt8.eadem ftrnt 
cerebzalia et cotraria a butdo lapfui cereb2i a ftc 
De quecuqs inueniuntur cozdialia pez 
ope2attone3 a tertia et quarta virtu 
tibus e?dc$ funt cerebzalia .ppter il 
lud.fi enim aliqua Datur medicina per .ppzietate 
co2dts vigoratiua vt cozalus iacictus fmaragdus 
margarita been album et rubeum 05tmum garto 
ftlatu3 et C02tex et femen citri et lignum aloes po 
nantur confo2tatt'ua cozdis per <pp2ietace5 fpectfi 
ca5 ipfo£ non repugnat tmo ita De facto eft q ta 
lia pier eande3 ,pp2ietatem cerebzo funt confere 
tia vt mufeus et amb2a melitita et ftc De fimiltbus 
per olfatu3 inlpirata cerebzu5 fimul confortant et 
pzedicta aute? dc famofts eft elec 
tuarium Diamufcum Dulce electuarium Dtambza 
Defcrfpttone £Delue tn antidotario et electuartu 
Diantbos Ddcriptione tlicoUi in eodem et electu 
artum oe xtloaloes et electuarium pbtloloplxj2U5 
que ambo Defer ipta funti0 can. fuma ct tractatu 
pzimts. Scio autem ego q fi tn potu Dentur3 
ii.ubtiltfTimt pulueris De electo ligni aloes cum 
auricule muris virtutem cerebzi refdu 
tam melancoltcis impzefltonibus miro tuuamen 
toreftaurat et ad vera fanitatem perducit que fi 
iarniu5 pcrdtcu3 fnfftctenftr coetap lib.i been at». 
flo22 bo2agtnis er bugloffe 3edoarie ana.5.i.czoct 
capilf veneris ana3.it'. iacincti fmarag 
di fapbiri oftie De co2de cerui ana3.y .limatuze 
mtnutitfic auri.5.5* auri numero.iit. mar 
g aritap non recenti 
U3.f.iit.g2ana pini et carnes prdicte per vnu5 Di 
e5naturale3“permaneantinfufe tn.f.iiii.Vtni oul 
cis albi et fubtilis et tn.f.ii.vint .omnia 
aute5 vlttmate terantur per fe et cu5 
cara al. cocta CU3 infufione pzedictdp fiat electua 
riu5 vltimate contritionis et Detur oe eo ,ppe Di 
coclear vnuj bibendo poft illud 
bugloffe et De eo medietas Detur ante p2andium 
et cena3.eft ent'3 vtiltmis mibi expertis in vigo 
rado viztutes.4|Secundo vero pztncipaliter cd 
foztantur virtutes cozpozie abfcindencfo caufas 
Debilitatis De qua£ numero e exceifus n effre 
nitatio in coffu.cft emutante potentie ad Debilita 
du3 virtutes hominis et Di(foluendu3 compagies 
et ponendum mala5 coplextone3 tn omni 
pzincipali meb20.nihil fere buic cczp02i Deteriuf 
eft tpfc coitus n. melancoltca Difpofitionc 
labozantibus ppter qd Determinat epicurue ip 
fum omnuno fanitati heminis et longitudini vite 
e(Te nocitiuu3 vt legitur tertio tegni capitulo illo 
&Tenereo2U3 vero fpeundu? nullus eft falu 
bzt's vfus. Amplius Demoilratur b° ratione pala 
qbcuncp em'5 t02p02t humano exbibitu3 .ppter qt5 
euacuctur vltimi alimenti vttlis fuperfluitas eft 
copaginis humani cozpozie Deftructiuuj.Sed co 
itus efTillud ergo conclufto vera.patet confequett 
tia cum maio2i,pcr cuius p2efentta3conftat huma 
nrcozpozts copago et armonia per remotiun? il 
Itus Deftruitur ct mino2 colligitur zoa tertii (Joi 
tue cm'3 nen eft altud.quam copula cum muli 
ere per quam educitur fperma qd eft fuperfluitas 
vltimi alimeti vttlis.fi ergo talis lupemuttaf edu 
citur per coitu3 q, moderate et ruoialit 
regulatu3 tuc que opinio negare poteft q pcr«eflre 
nitatur cottu3 non Dilfoluatur humanum co2pus. 
Hmplb omne illud vires bumai C02p02ts Deftrn 
it et Dilfoluit perqd cuacuantur p2tneipia vite q 
funt calidu3 et bumtdu3 in concreto fi per coitum 
euacuantur fperma ct fptritus quo$t vtru5cp eft ca 
lidu5 et bumtdu5 igitur et cctj. fj 2fge igitur in 
fignis adolofcene imboc actu cuj moderamine mo 
xali agendo femel i ebdomada. Si ent'3 ter 
ud buic verecundo actui non eft complacenduj fal 
eo Difcedendum eftppter puftllammttate 
et infamia? que acquiritur in eo.gd enim vilius et 
Deteftabiltus mo2alt viro imponi poteft q k ip 
fu3 fubicctu3 muliercule per lafTtuiam et De 
in momento tempo2ts euanefeente ,3t 
ve ro itqz tertio mcb2C22 et totius C02p02ts Debi 
litantur vires ,ppter multam frequentC5 et labo 
zi ofam agitatione3 tn fpiritubus et bumo2ibus. 
Cu5 ergo ppter tnftantiam ppter coz- 
ruptas operationes imagtnattue potentie et ,pp£ 
locale5 motu3 co2pozts bine tude otfcuzrctts agi 
tentui* fpiritue et bumo2es et confuetudo motus 
eft q ipfe inclinantur magis rnoueri 
ct De facto mouentur ad mcbza debilia q ad foz 
tt02a,£t tn hac eg2itudine Duo pzincipalta mem 
bza videlicet cerebzu3 et coz magnifice fint Icfa 
ergo erunt receptiua mater.te2u3.tlla confequetia bi Donare Dignetur folum ille omnium opifer 
qui cuncta fanat 1 benedicit ad laudes eius i moz 
talesSmen. 
(JCcnftltutDe apollemate vlcerato in fumitate ca 
picis a materia milia er (anguine 7 melacolia. 
A | X bis que mibi per nuntia illum 
j narrata fuerunt De Difpofitione 
generofi adolefcentia. fpectabilis 
v| k I Domini poteflatts Vicetini filii ap 
' 1 paret $ egzttudo illa non leuiter 
ell verendlefl em'5 apollema vlcerolu5 in fuma fui 
capitis pazte.qD enim fit apollema patet quia ell 
eminentia magna tn pzedtcto loco.vlcerattoneait 
tC5 illius Demdllrat folutio cotmaitme ia vetulla 
cu continua virulente materiei effufione et multa 
3ft vczo ipftus tremoze5 oHendit partis ouritief 
C113 fimilitudie veruce qd nullomd alteri caufe ap 
p20pziari potell materiei melancolice c«3 fan- 
guinc Dominiu3 habenti.omne aute tale apollema 
et maxime vlceri coniunctu5 paratu3 ell vt facile 
permutetur in cancru.neqp itep tollitur rei huius 
timoz eo quia in apollemate et 
reatmollicies.contingit em'3 fllud quandoqj ,ppt 
rctentione'3 virulete humidttatis er 
Debilitate virtutis Digelliue et cxpulfiue partis. 
du3 ergo foztificatur virtus et expellitur ab vice 
rata pa2te materia viruleta tunc remouetur mo- 
licies et remanet apollematis fubflantia folida 'et 
compacta.et hoc e fozmale ipfius egzitudo leuiter 
conllituenda.ix pzemilTis apparet quis Debet elTe 
buius egzitudinis curationis modus.opoztet.eni 
patientC5 hunc euitare cibos gzolfi faguinie 7 me 
lancolici generatiuoa velut efl omniu3 leguminu 
vlua multus et panis non bene coctus 7 caznes an 
tiqueetcafeu8antiquus.euitare etiam Debet res 
accutas velut funt falla omnia nuces cepe rapbana 
alleu3 et fimilia fimiliter effugere Debet omnia ct 
baria multu calida velut fpecies omnes bzodialta 
pinguia et reliqua cozruptibilia velut erucam .et 
effugiat fumofa et potentia vina nificum magna 
aque quantitate.#!De regimine ante* 
li tria ,p nunc videntuz mihi libi applicanda ee 
fSuop pzimu5 ell q> omni tertio fero per Duas Ix? 
238 poli cena3 accipiat vna5 oe tnfraicriptis pii- 
Iulis Defcriptio e bec.Bf lapidis armeni pr 
parati aloes 
refozmentur pillule oe omni.5.vt.cu5 fucco 
If Sccundu3 vero pzincipale remedin3 ell vt fu- 
per loco patiente omni Die ter apponatur oe hoc 
vnguento.leuiter tangendo parte5 nonerp2imen 
Do CU5 violentia imo cu3 coto vel fubtiliffimo pano 
abrtergatur ab eo Virulenta tota materia ct fuper 
ponatur vnguentus 015 filis fubtiliffimis.7 ell eius 
Defcriptio talis.ftf mellis Itb.y.florie eril.3J.vt 
trtol i combulli.3.ii.aceti.f .ii.thucie pzeparatej 
t.litargiri.5.mt.terre figillate .J.i. coquantur It 
mul leui igne mei et acetu3 vfc$ ad eonuenientem 
glutinofttate3 Deinde permittatur in mo2tario in 
frigidari et tunc fuperponatur alie medicine pul 
longa contritione incozpozentnrm 
moztatio et apponatur Vt iam oictuj ell f? ler 
tiu5 remediu3conuemense et circa locuapofle 
mofu3 incipiendo apud radice3 eius fiat iunctio p 
quinqj Digitos circunquacj cum hoc vnguenro.fr 
boli arment .J.ii.fangutnfs Draconis terre ligitla 
te ana * turis ipoquillidos 
cupzellt ana.5.1 j.amili.J.t.albnmina duo$2 ouo 
2115 et fiat ommu5 fimul longa et fubtiliffinsa coit 
tritio Donec babucrit vifcofitate5 bonaj.oe hoc er 
go fiat omni Die ter vt Dictum eft.&p 
tet igitu2 per quofda3DtC6 egzitudinej 1II35 oili 
gentcr pzecurart vt ell et terminabit 
ad ftue5 laudabile5.tunc ia5 habebitur intentum 
Su au te aliter ,pcedere dideretur tunc confulo q> 
tunc et nunc adpocef eximius Doctoz petrus fui 
monenlis qui huius egzitudiniB figna et acctdctta 
fecundu? babitu3 phificu5 7 fcientificu cognita con 
feribat tuc ent5 aliter ei pzouideretur q’ 105 factu 
fit 7 fepe Difpofitione videat 7 ,pfundifTima fcientia 
fua extimet tpfuf; et .peuret vt fi non fniffet a nuti 
tto illo ignaro fetentte bene infozmatus poterit pr 
fatua Doctoz. 
i Confilium ad cozruptionem fenfuum interiozum 
A .% -tfideranti mihi quiete habere ab 
l&excercitio et maxie circa rea otflft 
?| cillimae nunc foztuna obtulit mt 
W bi fpeculandi in fcibilibua medicie 
materia3 ardua5 et non minue Di 
fficillima34 Uir em'5 quida nobilia Dilectione re 
ligionia captus et facro lancte fidei cultu jelattTfic 
anhelana inciditinocumetacozpoziain fenfibua 
interiozibna .4(1 em'5 in eo nocumencu3 in opera 
tionibua fantafie.neq3 enim per ea apprhendit re 
ru5 vel obiectop fpeciea niii lub modo cozruptioia 
offertur ab artantibus gzatia placadt 
iplu3 et quietandi in operationibua intcn'052 fen- 
fuu3 et exterioyfub fozma contrarietatj recipit 
aut Doli vel fraudis qd non efl aliud c? fantafie 0 
perationes eiTe cozruptas.*? ficut cozrupte recipiu 
tur i eo fpeciea obiccto? ita.cozrupte Deferuntur 
ab vltima parte anteriozia ventriculi cezebzi in 
que locatur fantafia ad pzima3 partej fecundi Ve 
triculi cerebzi in quo locatur tmaginatiua poten 
tia.SBpecies ergo tales cozrupte et Delate et re- 
cepte in ozganu5 imagiuatiue immutant tpfu5 q 
liter ell eia impotentia et jppzie quia ia3 Debilita 
tum ell ozganu3 illud a caulis tnfza Vtoendie .et 
fi fpecies ille poliunt immutare ozganum tunc ne 
celte ell concedere q imutantur inllrumenta que 
funt fpintus animalesXum ergo talttf fe habeant 
potentie ad operationes educendas qualiter fe ha 
bent ozgana et inllrumenta ipfa? potentia$z.7 il 
la Duo tam cozrupta funt vt oictu5 elUgitur ne 
ceilarium ell ipfius imaginatiue potentie imagia 
tiones ,pduci cozruptao.cum igitur altiozie pote 
tie ftlicet cogi tatiue non fucantur operarionea 
ab anima nili mediante ozgano fuo qd ell fecunda 
para ventriculi medii ct mediantibus inllrumend 
fms que funt fpiritua animales in quibus iam fac 
ta ell alteratio feu permutatio vel cozruptio ne- 
celfe elt cogitatiue potentie operationes iecundu; 
fozmas cczruptop ,pduci .et Ixc omnia poliunt 
colligi in exeplis aiiafiiatia .0nida eni erat q 
omnes ipfu5 vifitantes cozrupte repzebendebat et 
inimicos ei ede ,pnnnciabat et iubebat explli .ope 
ratio eni fantaiie in ipfo cozrupca erat 7 cozrupte 
appzclxndena.operatio tamen cogitatiue ttegza 
erat quia preipiebat erpciledofefle eoa vt iimico f Ulter cuftodtens vafa Domini fui vitrea 
et ftans ad feneftra5 vocabat trafeuntee an Vellet 
illa vafa babere et .pbiciebat ea ad terra3 et frati 
gebantur.cozrnpta em'3 erat in eo operatio ima-- 
ginatiue potentte quia non imaginabatur illa va 
f a vitrea e(Tc fragibilia*Hlter autc Difcolus a dog 
mate patrie fugiebat pater autem infequeba 
tur ipfum.ipfe autej retrocedes verberabat patre 
patez aute5 acriter repzcbendebat eu3 et tpfe re-- 
uoluene fe ad patre5 venia5 pectit ab eo. operatio 
ern’5 fantafie a imaginattue cozrupte erat quia nd 
cdp2ebendebat tpfit3 elTepatremfcdpofteaapa 
tre monitus cognomt‘erro2e apparet q 
tntegza erat operatio cogitattue potentie etmul 
ta exemplaria tftis fimilia adducere potutffe. %i 
mile accidit huic viro in quo Icfa eft operatio fata 
fie et imaginatfue potentie.tmsginatur enim Deo 
nes alTiftere ei querentes martiriu3 eius et lefione 
Sfnde timoze illo conatus verba ttmozts jpfert 
a multis cedule aftantibus et in fe tpfo cozruptos 
fermones frequentilTime pfert et ttmozts magni 
fimilttudtnesexpztmit et cozrupte elicit 
ftandu* et eundu3 elTe ad loca a quibus fugienduj 
e a econuerfo. vnde ex bis concluditur q oifpcfird 
huius viri eft valde enim buic viro 
fuccederet nocumentu3 in operationibus memoza 
tiue potentte fecundu3 Diminutione3 tunc fo2ta(Tis 
ingzederetur capttfj caliditatis a amette aut oif 
politionis infantilis CU5 {35 tgzeffue fit nocumetu 
co2ruptionts triu5 virtutu3 ima 
ginattueeteogitatiue 3tac$ collccada 
eft eius Difpofttto fub capitulo De pmixttone feftie 
p2ima tertii tractatu 4! et fub ca° De ftolid ttate 
et amentia poft capitula tllud in qutbue vt ex pr 
dictis apparet fubtiliffime contemplandus effec fi 
bene (ubtiliter et accuzate confideret' ea que ferip 
ta funt ibi et 30 dc acct.ct moz.in capitulis appzo 
piatis et tuJege tbidLem.fl‘foozum autem nocu 
mcnto$2 licet caufe alTignentur Mplures a faptett 
tibus i plurimo tamen contingentie caliditas a fic 
citas imoderate aut in cerebzo funt potetioze» 
pzealiis .aut quia immoderata calidttas a ficcitae 
cerebzo eft oifpofitio Difpzopoztionalisvt ab om 
ntbus conceditur.CfSuc quia intenfa caliditas 
nimius mobiles reddit fpiritus animales vel qr 
ipfa multus refolueudo fpiritufeonfumit fecunduj 
partem magnam atque ipfos efficiendo fubtiles 
exaUtiom' Difponit.aut quia eadem vetriculus 
cerebzi nimius exiecando tDifponit ad operatonef 
aut foztaffe quia vehemens caliditas Difponit fi 
bi velxmentem ficcitatem ad quam fequitur vete 
mens ficcitas ad quam fccuntuz oppillationes per 
parttus cerebzi edeidentias fiue velis eas attenua 
tozias fiue coa2tato2ias Dicere opillaticnes. Zlut 
quia Diftemperies talis bumidus fubftantificus cd 
lumit et bumidum nutrimentale contentum in ar 
tertis et venis ebulire facit vel quia lapfus ille fpt 
ritus et bumozes cereb2t* conuerttt i Vap02es coz 
ruptos vel nimius aliunde attrahit >fapo2e0 ad ce 
reb2um que omnia alterando rnedtns et alterado 
et permutando fpiritus et 02gana neceffarto tm 
mutant potentias t operationibs Cuts fed cozuptd 
in operatdntbus vt plurimu fit a caliditate et fic 
citate ficut ablatio et otmtnutto a frigiditate ec 
bumiditate pzima ta tiixa0 De fignis lumptiaab 
operationibus mo2alium virtutum cuius princi 
ptu5 bas operationes mgzedftur tefio.SEpectales 
caufe ba$z lapfuum fant ficut imederatus cxcerd 
tium vehementer confumptiuus fiuc fuerit co2po 
rale fine animale longa et fubtili et acuta contem 
platione.f 02tes etiam euacuationes cozpoza ex 
terminantes et vfus ci'bo£ et actu 
et;potentia n frequens aflnmptio aromatu calido 
2um et ftcco£ et immodarata vigilia jppzie <i cd 
mozari in aere calido et ficco vebemeter % freqnf 
balneatio in aquis terrnaticie velut fulpbureis et 
attramentis. et retentio euacuationu5 folitaru5 
ficut menftruop in muliere et emo2oida$z i viro 
ex quibus accidit ebulitio vel co2i*uptio inbu 
mo2ibus .et frequens comeftio fungo$z et aliaru5 
vegetabilium medicinarum ficut Dicitur Deiuf 
gamo 'i bengi.bec eni omnia potTut ee caufe aequi 
rendi fpccic3 male complexionis ca.et licce i cere 
b20 exterminantis 02gana ec fpirii ue et irnutatj 
operationes 02gano£ intertojz vt ia? 
Dictum eft .quare ce cieomnibus ab aftatibus cd 
fiderandum an alique vel plures De numeto p2e 
caufa$z in boc viro applicate fuerint ex g 
bus apparebit fundamentum inuentioniseg2itu 
dinum eius.tfCaufas aut ex parte alia$z qualita 
tum bic p2etcrmitto tanq’ no multum pzop2iaf 
eg2ttudtm huius viri et timendo magis longitu 
dinem fermonis q inquifitionis veritatis <3E5i igi 
tur vir iflc in facte et babitudie teta extenuatus 
efl.et oculi concaui.et 50 fittens e. et 40 amarttu 
dinem babet 0210.etf lingam aduftam vd Deni 
gzatam.et fexto C0I02 eius conuerfus eft ad oppa 
citatem.et 70 afperitate er foliditate participant 
mcb23 fua.s0 multum vigilans e.y inquietus et 
agitatus .to° rixa faltu et agitationibusco2po2if 
moleflatus .it° frequenter et multu5 abunde loq 
tur et co2rupte .k° euomit co.ru,vel viridem vt 
opacitate participantem .13° appetit potus et ci 
bos frigidos et bumidoe velut aquam .i4°vetrif 
eius flipticue eft et ftipa que a vetre fuo educun 
tur folida funt et adufta. ti0 pulfus eius e velox 
et frequens ad magnitudinem tendens, 0 V2ia 
eius e t tinctura notabiliter eleuata velut crocea 
aut ignea ad oppacitatem aliquantam tendens 
velut C0I02 rofe nuperrime expanfe tunc no rema 
net aliqua Dubitatio quin ifti mo2bi ,puene2int a 
caliditate et ficcitate temperamentum 
excedente et materiali magts q tmmaterialUf 
ffiuibus iam compzcbenfis applicent’ inftrume» 
ta curationis vi.intenfionibus complenda. 4{ 
1>2ima itacg eft euacuatio vniuerfalis ita q huic 
viro ftati'5 flobotometur cephalica Dextre manuf 
tntez pollicem ei indicem polita et extrahantur 
fan. J.iin.vel.v.fecundum q p2efentabitur pulfuf 
magnus vf paruns et fiat boc mane ,ppe 02tum 
folis ventre tam mudiftcato et ftomaebo eua 
cuato a cibis a vocatur bec tora electa qlqnxmi 
capitulo De aute apparerent fig 
na repletionis vniuerfalis tunc fecurius effet fle 
botomare nig2am.et fi oifpefitio per colliganti 
am Dependeret a fplene vel epate tuc flebotome 
tur in p2tmo faluacella liniftra.ln z° faluatella 
Dextza que inueniunt’ in oozfo manus iter Digi 
tum medium et anularem Item # bac intentio 
ne foluatur venter eius fcquenti mane tmmedta 
te cum Ix>c potu.lfc aque lactiscapzint .J.iii. mi 
ne.J.i.DilToluaiimr et colenf et colature addat' fpftbimi g.f.mifceatur om 
nia et totu5 acctpiatuz actu caltd et tardetur poft 
cibus bozis ad minue fex* CfCextiu; inrtrumentu 
in bac intentione eft vt attendatur lenificationi 
ventris cum clifteri comuni t quo apponatur. J.u 
$. calfie firtul&aut falte vir ifte accipiat ante cena5 
pillula5 vna5 facta5 DC3j.alocs abluti cu; Duo- 
bus gzanie lapie lajuli p2eparati.4(fSectida Ve 
ro intentio pzincipalta eft regiminis ex parte vi. 
in aere 
bu.etfri.et vtatur lactuca poztulaca (piaebia blc 
ta cucu.cucur.et ftmilibus.ee non bibat vinu5 nift 
albu3 et Dulce et multa aqua permixtu; .et* euitet 
cibos omneemellitoe et multo 3uccaro conditoe. 
et ponatur in compedibus elegando ab:ipfolapt 
dee fortes gladios omnia cu quibus ledre poffit 
fcipfu; aut alios .frequenter eni? interficiunt fe 7 
artantes aut acriter percutiunt et vuluerant.(ppt 
qd femper afirtant eis viri bonerti mozales 7 ma 
fueti cozrigentcs ct oiflrabcntce ecs a cozruptis 
operationibus intantu3 q opoztet egzotatcs irtif 
Difpofittonibus frequent a lapis 7 verberibus mo 
lertari ct percuti ita vt redeat ad ipfas ratio et 
ppztc cu3 virtus fuerit foztis et eo? cerebza non 
fuerit aportemata vt pa tertii capitulo d cura per 
mixtiouis fenlue .Sifiter vir irte abrtinere Debet 
a motibus cozporets ita vt no occurrat et aliquis 
verbis timozofie et libi tng2atie moleftas iplum 
£t oc bis cibariis oue virtutem iuftetare pofTut 
conumientius eft vt bibat aqua; carnis que Dirtil 
iabitnr ab allaturis antmaliu; tuuenu3 et, pingui 
um.et fimiltter bona ert ei aqua fublimatioms pul 
li.3fqua vero conlumpttoms carniu3 qua5 vniuer 
fa gens veneto? nominat confumanu; non placet 
mihi ct ,ppric quando cu; ca Dirtbluuntur medul 
le et neruofe partes led fi puza caro exconaref ab 
clTibue ct incila coqueretur in fiala vfque 
ad confumptione; et Difiolutione5 carniu3 tunc il 
la melioz eet.JCt modus vfus eius e vt De ea pona 
tur medius eiatue i omni ferculo aut bibat De ea 
cu5 vno vitello cui fecu3 eirtoluto ct.J.i. aque lac 
tuce aut papaueris.aut bibat ipfa5 cu; medico vi 
m Dulcis et aqua viola?.aut nufceat aqua illa 015 
medietate aque nenufa2is 7 quantitate Dupla bzo 
Dii galline pulli vel capcms.auc teratur ipfa cum 
cerebellis pullo? aut terticulie eo? et Detur t po 
tu cu;bzodio et modico vini Dulcia in quibus ot 
bus feper ponatur aliquid De minutiiTimo puluere 
folio? auri aut limature eius tenuillime aut cu pt 
uere margarita? quas amftciu; aliquod non »m 
cuiaueritfed nouelle et purtihme fucrint.([3ntc 
tio vero tertia ert Dtgeftio materie? pzo qua po- 
nuntur remedia tria omnibus eleganttoza.&uo? 
V0U5 ert boc.fr firupt De cozticibus citn.J.t. iucci 
citoniozu5 vt vim buglofle §.ui. oe 
tur in potu. at£5ecundu; et leuius ert vt oi mac 
bibat J.v. aque buglofle imo De ea femper ponat 
in omni potu et cibo fuo.C|Xertiu3 eft boc.fr fy. 
De ffzupt dc coztiticibus citri ana.5. 
vi aque flo? viola? et nenufaris ana.§.f. f, milce 
ct $ltbet bo? Detur in potu in auroza actu frigi 
du; bis Diebus. 4 Quarta intentio ert acciden 
tiu3 cozrecto et De numero comunius 
et magis verendu5 ert inflantia vigilia? cui mul 
tiplicit\puidendu3 eft pzimo quide; vt omi 
mane coitante virtute fiat ei ablutio capitis cum 
bac fcecoc.fr viola? C02tttu papauerfe fe.lactuc* 
ru3flo? nenufaris fe.malue et altee rad.mandra 
goze omniu ana.cto.i.camo. .bafiliconis. 
to.i.partee .ii.coquantur omnia C Duabus fitulis 
aque vfqp ad cofuptione; tertie partis et d bac aq 
actu tepioa cmbzocetur caput ante cibu5 per vna 
bo2a3.ClSecundu5 vero remediu5 ad bocevt 
femper odozet puluere; tftu5.fr cozticu; papaue 
ris al 3.1'i. viola? nenufaris fe.p02tut.lactucaru; 
«t fcariole ana.5,f.J.co2ticu; mandzagoze vel pl' 
Meris pomo? e1u03.ii.ligm' aloes.j.y.croci fe.a 
neti ana.g.v omnia per fe et lige 
tur in findone et odorentur,*[Xextiu; eft vt in ci 
bis eius coquatur altgd De papauere al. €Quar 
tu; eft q femper CU3 cibariis oibus aut ante bulli 
ant folia lactuce et comedat ea.fl Quintii ert vt 
madefiat pannus in linimento infra feripto et cir 
eunligentur tepoza actu tepido.fr fe.lactuce ne- 
nufaris et papaueris al.ana.J J.terantur vltima 
te C115 aqua nenufaris ita q vertantur in ea.Deid 
addatur ei8amili.f.ii.lactisiumente.J,iii.et iti 
mixtione bac tmergatur pannus vt oictu3 ert. 
SSextu;' ert vt iteru3 omni Die ante cibu3 omnem 
abluantur manus et pedes eius cu; Decoctione fen 
fata CU5 qua caput ebzocandu; ert.iTSeptimu; 7 
vltimu5 inrtrumentu5 eft vt conftante virtute pr 
dictis non valentibus Detur ei poft pzandiu; 7 ce 
na; per media; boza;.; J.antiqui philcnii cu;.?. 
f, aque fubltmationis eamofl.per remotione; eni 
butus accidentis rertautratur virtus naturalis ? 
vitalisetnonfolu3 animalis cuius refolutionis 
reftauratone efficit (onus vt colligitur pzima ter 
cii tractatu quarto ca° zi* pztmo. € Quinta vero 
intentioeft materie? Diuerfio que conuentent fie 
ri potert cu; cuacuatiombus ia; pzeminis diligen 
ter adbibii is.et iteru; De meltozibue modie e vt 
huic viro .puocentur emozoides et cu; fri 
catione facta CU5 foliis fi.fellis thauri aut CU5 mo 
dico euiozbii aut cu; leui flobotomia illa? vena? 
aut apponendo illis locis fangutfugas electas fecu 
du; fententias iapientu;,ct tertio Diucrtendt mo 
due ert foztis fricatio oomcrticc partis crnriu;.et 
quartus ert attractio fanguinie ad 
nae cujfozti attractione facta CU5 vetofisigni 
tis abiq; cariftcatione.XDelacolicis 
acis varicce innate bonu; affozifmo? (eptimana 
'touic etiam intentioni fublermre potert frequens 
ventofatto cum ftarificatione facta fuper oomerti 
ca parte tibia» fuper natibus et fpatulie. f £3cx 
ca 7 vltima intento eft Vt vigoretur virtus vitat 
ct animalis .que licet vigozari portet perinrtru 
menta tacta in intentione fecunda.tamen 
tria follemnta remedia ad rertaurandum virtutj 
pzedictae.Ctuo? ifrafcrip 
tum dc quo fepe tndie Detur coclear vnum et me- 
Dium patienti ,ad oeglutienduj.Cuius Defcriptio 
fr comerne viola? conferue buglof et bozagmif 
sna.J.ii fragmentozum fapbirt iacincti fmarag 
diana.;.i.Dozonici .offis oe cozdecerui fpedti 
5edoaneana3.t.mufct electi abze ana.g uii.ci 
namomi gariofilo? ana.g.v.fy.ifufionis miroba 
lano? ‘keW’o.|.ii.3uccan 
puriiiima?.5.iuncozpozent omnia fimul et con 
frangantur in eis folia auri numero .xdpero eni 
q ex boc habebitur tuuamentum • i Pecudum 
vero eft vt ctde omni mane in auroza exibeatuz 3.iJ.leufic5tfs Defcrtptia capitulo &mela 
colia ct tanrunde Detur ei cizca media5 nocte5 cu3 
aq flos nenufaris lactuce vel papaueris.Scio aut 
ego experientia notilTima q patienti exibere t Die 
Diamulco Dulci in molli fubrtantia 
facto fccundu5 fententias auto£ ct ,ppzie 013.3 J. 
aque rofap mulcate et 015.3 J. vini Dulcis clari et 
bene aromatici animale3 vitale5 et vir 
tutes viuificat qd libi' concedere Dignet altilTimu* 
qui per infinita fecula viuit Hmen. 
\ Conliliu5 oe mala Difpofittonecapitte complicata 
cx vertigine ftrepitu vel fragoze in auribus. 
A U Ccidentia que apparuerunt in no 
I bili viro ©er.Crirtopbozo De mu 
ij 1 3300 omnino arguunt Difficultas 
\ 1 teycatife a qua .pueneruut ct e cau 
/V fa illa Difpcfitio coplicata ex vtigie 
i.rtrepitu vF fragoze i auribus q abo in fpc fua fut 
egzitudines vt accidetia Dirticilia 1 ,plixe curatio 
niset femper oifficilis.eomaximeqz apparuerut 
in viro foztis virtutis et bone complexionis quia 
calide 1 bumide fecundu3 vniuerfa3 habitudinem 
mcbzop. ve^tamen qma in tpfo inuenit excelTus 
bumiditatis luper caliditate non multu? cleuatuf 
et ,pp2tc tn capite cius in quo videtur Dominium 
colice materie argumento ftipro a tinctura vzina 
ru5 eleuata etflegmatice materiei que iudicatur 
ex multitudine fputamtnis et ex aliis gzatia bzc 
uitatts obmtlTif.Ideo ex omnibus colligedo appa 
ret q necertartuj ert q?fertmantcr ert portibile tnet 
pere curatione5 eius et incepta?; fedulo continua 
re circa fex inrtrumenta attendendo vt nuc fcquit 
aliter res ingentia pericula minatur cide^-rt-pa 
teniuractatu £° ca'.oevcztigine et 4a temiea 
pitulo dc forntu et libillo et pluries alibi colligcn 
du5.<TC>zimu5 itaejj mrtrumcntu3 eftVt iple eftu 
giat vfu3 omntujcuaporabiliu* impiem IU5 
bzus multitudine fumofitatup limolitatum et hui 
ditatum oppillatiuaru^a0 eiiugiat vfu3 oi 
U3 vt alei cepe raphani et cruce ppzie,3° oimit" 
tat omnia acuta.acuitatc lalledmts.40 euitet vi 
na fumola acuta et eligat vmu3 albu5 fubule nou 
fumofu3 Dulce et atomaticu5 refractu5 tamen (alte 
quarta pazte aque ab electo fonte accepte J° 
giat vfu5 coitus lalte3 frequentis ideo nullus ert ei 
Dieta3 fua3 vfq5 ad aliquot 
Dies Ialte3 abfeidendo quartaj pazte3 eius qd acci 
peret vel confueuit accipere. < feccundum inrtrn 
mentu5 ert 
De larcocola.5.y.fozmentur piUule.vii.cmn electu 
ario rofaf et recipiatur in auroza non multu ooz 
miendo poH eas et tardet comedere vfcpd lexta5 
bozam Ou3 tamen in gntaboza acceperitciarus 
V11U5 aque 3uccarate calide4f Xertium inrtrumen 
tuj ert vt mane tepcltiue mediocribus partibus ex 
cercitetur eundo et zedeundo vfq? ad pozta3 lanc 
ti Jbartbdomci Deinde reuerlus faciat fibi fieri 
flobotomiam De cephalica luper manu polita iter 
P0II1CC3 zt indicem Dextre manus per qua educat' 
languinis.J.ad minus Quartum inftru 
memu5 ert Itoc.VW firupi De calamento qui optima 
ert ad ventolitates firupi c e Infantiis ad materi 
«5 mixtam ex cola et Hegmate firupi ccmpoftti 
atetoli ana.3j.aquc betoice pzopter caput 
ctc02ccppt' epar cius aque veneris ppf 
,puocarionem ana.J J rntfcc et omni mane in au 
roza accipiatur calidum totieus vt rideatur vzi 
nam cite rcmiffam in coloze rectificatam in fubrta 
tia C113 tpodafi alba commicta cquali n in fundo rc 
fidente omnibus aut pluribus ba$r circunrtantia$s 
acceptis. fCum ergo talia apparuerint 
ueniatur et cum inrtriimento 5° qd ert boc.Bc icra 
logodium.3,v.iere J&aliicnt.3.v.y.mtfcc et totum 
calidum in auroza accipiatur cum Duabus J.aqiie 
laiuie calefacte et obferuentur poft illud regule po 
fite in altero folutiuo.Tlo miretur aliquis oe Dofi 
buius folutiui ipla enim crt equalis quoniam iere 
£>allteni oofts er ieralogodicn 
Dolis attigit ad au£ tii.ct itii.ncc aliquis credat 
ieralogodion cite farmacu? fozte imo ert Debile fa 
tis et omntu3 teflimonio ,pbatifTimu3 in 
tantum q veteres nullo0 alio*fazmaco vtebantur 
pzet idud.et non Dubito q fi Vir iflc omni feptia 
na lemel vteretur boc farmaco fanaretur perfecte 
abfc$ alto Cp3e*tu5 et vltimum inrtrumentum e 
boc.ttc colli piretri rtapbifagzie ligni aloes 33.nu 
cis mulcate ana.5.i.radicum artbanite et Dzagu 
tee aita.5.1 J.mctdantur minutt5 ct coquantur tn 
vi.ltb.aque vfcp ad medietatem Deinde omni ma 
ne ex Ixic materia colccta accipiantur.J.v.oximel 
lis fquiilitici firupi De calamento ca 
lefiatct ex eo impleatur os et fiat cum eo gar 
garifma faltem omni mane Dccics in fpatio vnius 
boze .ct Ii iterum per vnam bozam cum Dimidia 
ante cenam fimiliter faceret effet ei conucnientiuf 
Idcc itaqj funt nubi vifa melioza que fieri pollent 
in Difpoltuombus pzemiffts re quibus non leuic 
befitandum ert et maxinie quia cgzitudo contra 
ria ert virtuti coplcxiont et etati vt fpeculanti pa 
tere potert.t)ec ad laudem Det 2me. 
f jConftlium De vertigine. De motu tremulo cozdis 
dc maia complexione fk macbt frigida et iicca.DC 
multiplicatione materiei melancolice m fplenc.et 
De mazafmadea totius cozpozis. 
" "if... nusBmbzotius contareno pluri 
j\ bus molertatus fuir egzitudmtbuf 
1 etpzima quidea$2 fuit vertigo 
/ quam percipiebat obiecta 
Viftbilia moueri motu circulari cii intuttiuc afpi 
ciebat aerem extra ct iequebatur illud capitis ta 
ta Debilitas vt vix tollcrare portet multaf genti 
um conuerlattonem et afpectum 41 Secunda ve 
ro pzincipalts Dilpolitio ipfius fuit motus tremu 
lus cozdis qui erat caula magne Debilitatia vdut 
fincopalis tn eo.4i Xertia vero pztncipalis egzi 
tudo eius erat mala complexio rtomacbt frigida 
et ficca ,pptez quam cozrumpebatur oigertio cibo 
zum et potuum m eo cum conuei fione ipfozum ad 
fubrtantiam melancolicam ad quam non pa£ m 
iubat mala complexio calida a renibus eius cornu 
nicata rtomacbo.#jQuarta vero Dilpolitio pzinci 
palis erat multiplicatio materiet melancolice in 
fplene eius que confecuta ert retentionem emo 
zoidalis fluxus quem.lolebat babeze ingentem 
vnde et ,ppter multiplicationem materiei meian 
colice in fplene fuo non raro etfundebat ab eo ma terta mclancolica ad 00 fiomacbt que tltum tn eo 
intendebatur y finaliter erat tn otfpofttione tra 
litue ad Iptuinta vero Dtfpo 
ferio eft vniuerfalis totius cozpozte arefaetto vel 
confiiptioa mala complexonc frigida ct ftcca tn to 
to cozpozeetua multiplicata ,pptqt5 non eft mi 
rabile fi vir ifte Debilis czat t operationibus mo 
tinis fefitiuie ta$ i ttericzi q exteriozt fenfu vt ia 
oeclaratU5 eft quando notabiliter Debilitata erat 
operatio nutritiue porentie.igitur neceffarco con 
eluditur q fi bce oiTpofitionee in eo perfeuezaf/et 
Dubiu3 erat extinctionis eius in bzeui tempoze fu 
ture.C licet igitur bce fuerint Difpofittoncs pze 
tornatura butue viri generofi non omnes tamen 
tn eo remaferiit.pluriuie namq? tplaf longo labo 
ze et ingenti excercitio fuerut ab eo remote, verti 
ginofa eni5 Difpofitio qua labozabat curata efl et 
motus eu'35 tremulus cozois fecundu magna par 
te5 abfeifus eft.3fibuc motus materiet melancclt 
ce in oze ftomaebi curatus efl.fames ett'35 que i ip 
fo intendebatur abfeifa eft fere tota.et mala cdple 
Xio calida renu .ppter qua3 labozabat in polluttde 
(ecundu5 magna3 parte5 curata e.33olu5 igitur vi 
Detur mibt tria remanfilTe nocumenta in eo ,pcu 
ratione indigentia.&uo£ pzimu5cit mala coplc 
Xio Ibmacbi frigida ct ftcca notabiliter tamen mi 
norata relpcctu pzeced entis. 23ccundii3 vero c ex 
tenuatio vel macrefactio .Icrttu eft Debilitas que 
in renibus remanfit .ppter quam adbuc labozat 
in pollutionc.licet raro valde.(u igitur bce Difpo 
firiones tres remanferint in eo eis attendcdn3 eft 
fecundu5 q nunc fubfequitur.pzimo quide3 pcrcur 
rendo regimen ab ipfo obferuandu5ex parte fex 
reru5 non naturali^,Secundo vero quozundam 
ponet mcmozia que itpollate admi 
mftrari Debet. 
Capitulu3 fecunDu5 De Dieta. 
fbzimo itaqj qtu$ eft pof/ibile abflineat ab cxcer 
citio cozpo2is ct (ppzie poft cibu5 nili tranliuerit 
boze quattuoz ad nnnue.tunc fi opoztet ipfum ct 
cercitari faciat qduauius pot et maxime fedendo 
anon ambulado neqj recte ftado.Swtnliter caue 
at a manfione vel quiete fub flatu venti et ,ppzie 
ozientalis vel occtdentalis.nec 010235 contrabati 
cameris terrancis fed notabiliter ab aqua eleuatis 
et pectus fuu5 ct fbmacbu5 Diligenter cooperta cd 
fuet cu Difplcide luftulta pellibus aelinis bene ca 
lidis et fzigiditatej pedu*! extremttatugto ma 
gis poteft euitet et in cibatione fua expedat tepus 
notabile bene maflicando cibu5et non velociter 
Degluticndo et flomacbo coplaceat accipiendo me 
fura3 cibi tamen vt ex ea nd repleatur ftomaebus 
et tenfus fiat .necjj fluctuet in eo potus et regurgt' 
tet, et ,pcuret quantu5 potefl.Dozmire pzolixe .et 
a vigilia caueat poteft.p2imo fi in Die na 
tali oozmirct Decem bozis melius edet q vigila 
re pzeter illas .imo cxceilus in oozmiendo longe 
nieli02 erit.Jtffugiat etia3 quantu3 potefl immode 
ratas animi agitationes velut 1135 triflicia3 n an 
gurtia5 cibis vero fuma fu vt vtatur lauda 
bilibus quanto et quali Vt pane recenti vnins Diei 
et carnibus De vitulo et cafirato bene pinguibus a 
pullis colubinis mollibus pullis et galia 
ru3 ri fafiano$2 et bene anima 
I1U5 quadrupedu3 partes frequenter comedat vel 
peaozalcs ct mamillares et confimilcs bene pin 
guea 1 no nmtolas neq? cutaneas ex quo£ bzcdttf 
faciat fercula Velut ciccra rubea et iufcula De 02 
deo oe amilo et dc amigdalis et blctis etia?.et fpt 
naebiis quadoqs vtt' poteR licet raro fercula etia 
De rapis ct napombus placet mibi et panatella cu 
ouis "facta ex pane (up2afcripto vtilie eR ei .et 
oua ctia5 omni modo Reparationis mibi placent 
fercula vero paRilia ? oelegumibus omnia Dimit 
ctia5 015 pingui b2odio et amigdala 
ru5 lacte coctu3 placet mibi.et fercula etiam facta 
CU5 oleo oliuap electo bona funt.accti vfus Dimit 
tatur ab eo.fed g2anato£ Dulciu5 a medii fap02tf 
fuccus bonue Isi ag2eRa non multu5 falita n fercu 
la omnia C113 fapa vel vino cocto condita bona fut 
et g2atia falatitii vti poteR ‘karotis et IccuRis q 
rampuntioli Dicuntur.et oliuis etia5 conditis vti 
poteR in feprimana ter.et rape condite funt eti'35 
ei bone.vinu5 aute5 fit albu$ conuenient aro 
maticu 1 dulce quod puru5 bibat fi non fuerit val 
Dc potens aut falte5 comixtu5 013 quarta vel ter 
tia parte aque cfia carni 
115 p2edicta£ elixe vel affate placent, licet affatis 
frequentius adbercre Dcbct.2tfu3 omnia ci 
barta C113 lacte condita a bene cocra fut 
t’i vtilia.a falfedine autc3 poteR effugere 
Debet, looc in fuma cR 2egtmcn ab ipfo obferuan 
dum et inter reliqua attendere Debet q per tottl 
menfe5 futuru5 non exercicetur in coitu pluries q 
in fepttmana femcl.Deinccps aute poterit abunda 
tius expendere. 
i{ Capitulu5 tertiu5 De cura p medicinalia, 
fce regimine cx parte videtur mibi 
ab eo obferuan Debere .#fl>2tmu5 eR q non dc 
feRat ab applicatione fut remedii Romacbalis. 
S?ecundu5 eR q vtatur fuo C02diali .per to 
tU5 futuru3 rcrti'113 cR q a fpatults tnfc 
nus omni Die mane 7 fero faciat invnctdnc fuper 
tota fpina cu5 t'Ro vnguento quod fecu5 p02tat.<J 
i®uartu5 eR q frequeter vtatur falte3 tn fepttma 
na ter facere ablutione3 f 11052 pedti5 cu$ aqua Dccoc 
tionie nenufaris et cR q 
vtatur confectione fua De xtlobalfamo ficut facere 
folebat fi careret illa loco ipftus accipiat ter in fep 
timana ante p2andiu3 per ouas bo2as radicem 
vna3 55 cdditi nominati viridis a vulgo4fi£>ex 
tu3 eR vt omni tertio fero ante cena3 accipiat 
coclear medium electuarit qd fccu5 p02tat poR cu 
ius alTiiptJone5 immediate ccnct.i] Septimum 
et vltimueR q>affuefcat vti confectione tRa Deq 
femper poR p2andtu3 et cenam accipiat fruRruni 
Vnu3 cuius tefcnptio cR g2anq2 pbifltco 
lib.y.viola» maRicis feminis endtute fcario 
le et acetofe ana 
i.g2ano52 papaucris albi.^.y.infundamur fiRtci 
mmutt3 inctfi in aquam bugloffe per diem natu 
ralcm Deinde vltimate terant" fimul cum femini 
bus comunnibus et papauere predietts et coqui 
tur in,lib.i.|.3uccari albi electi et aque buglolTe.f 
iti.cum ergo ceperit ing2offart et tepefieri ruc ad 
dantur relique Ipectes et fiat confectio in fruRu 
lis velut pineata et erit ei valde vtilis per que tn 
Rrumenta non Dubito plenam obtinere faniratem 
Dummodo advtfatum me faciat omni feptia fel’ 
De re ad laudem Det Mmexu (Confilmj cpptllattonfbue ccrcbzt ad quae fecu 
tur fenfuu3 extertop cozrupto in pecto 
re collectto.Doloze in collo fpatulie 015 
te multa ftomaebi buidttate epatifq? caliditate 
notabili et varicofa Difpofttde <£apirulu5 pztn^ 
| Querendus in tpo pater Domtnuf 
/ pctzuB Dc monte facro (acte eccfte 
1 . ,ptbonotama collectoz coOtgntfli 
% mus pluribus oifpofittonibue i Di 
JPL V. uerfis mebzis moleftatur que licj 
t'pfu$ in zei veritate no reddant manifefte aut no 
tabtltter eg2U5 nunciant tamen ei foztalTts 
menta non leuia .puentura vt ex co$: Difcurfu 
bert potefl.lfpIabozat em'3 oppulattombue 
bzi que viciiu'3 augmentat nocumentu* otuerfum 
in operationibus capiti appziatie et commibus. 
{(Secundo quada5 pectozts Difpofitdne mo 
leuat p q5 no raro pueit ad matieru i pectoze coi 
lectione q fi pfeuerarent tnDubitant ipfu3 ad empi 
ma ,pducerent aut ad oppillattooes vel apoflerna 
ta eiufdej.ffitepettcrtio non raro molefiatur 
Dolozibns qutbufda3 in collo eiue fpatulie Dozfo 1 
per parte3 extcnf!64T£t quarto ttqz 
cdplicatione5 habet caliditat} epatis notabilis ad 
bumtditatC5 ftomaebi etus que bitmiditas 
fi a pzedicta epatts caliditate notabili non conuel 
ent' cozrtgcretur frequenter ipfu ad variae p dti 
cezet egzttudincs.<|fcuuto ttcp moleflat quada 
fua varicali Difpofttione licet nunc meliue q tem 
poze pzeterito (e babebat,*bec in fuma efl eiue Dif 
pofttio taltt congzegata. 
ttCapitulu5 fecundu3 verificatio pzimi accidet 10* 
/Haod aute3 p2imu nocumetii i eiue capite extflst 
licet ex multis Dembltrart pofTtr bis tamen valde 
facile motiuie aperiri poteft quonia3in operatio 
ntbus fenfuu3 aliquale nocumcntu5 appr 
benditur.ita vt in vifu eiue quandoqj vehementi i 
tuitu aere3 afpicientie et linea 
ru5 i aere apparentiu3 et non exiflctiu fozme per 
cipiantur.bec qutde3 cozruptto in fenfu vifue not 
natur.vel mutatio a curfu naturali vt imaginet* 
bomo q nou inuenitur exterius pzima tertii 6* 
ca° litteraliter colliget?. JImplius etia5 boc Decia 
ratur ex nocumento Diminutionie in operetioni" 
bus auditus, contingit em'3 q cu3 augmentatur cp 
pillattones etia3 circa quintu5 par neruo$z oztert' 
U3 a cerebzo fieri nocumentu5 Diminutionis audi 
tiue potentie.fimiliter etia3 quandeqj in eo odoza 
biliu3 (pectes non conuenientcr recipiuntur in 
runculie ctrj&zi in quibus ponitur olfatiua poteit 
tia.vnde olfatus Diminutione3notabiliter percie 
pit .ffcut fane operationes fenfuu5 figntficant cere 
bzi falute3.ita fenfuus operationes lefe ftgntftcant 
lefconc3 in cerebzo pzima tertit ca° quinto, fozti 
us aute3 ccrebzi nocumentu5 Demoflraretur fi 
tabilit' lefio perueniret in operationibus auditus 
et guftus.l deliqui autC5 fenfus quando fuis ledu 
tur fenfatis fignificaut nocumenta in ipfie cali 
ditat} et ficcitatis non pucnientiu5 ad boc vt vir 
tutem pflernat.Hudttus ctta3 ct gullus 
figntficant q tfla complexio eII tn 
bzo.pzima tertit capitulo 6° et 9* oe acci* n. moz. 
autC5 fpecte$z Debilitatis i cerebzo figniftca 
ta funt q omnino cozruptio in operationibus (en 
fuuj tajexterio? q interior figmficat caltdttatts 
aute$ et ablatio in operati 
onibua fignificat frigiditatis augmetu. <J5er 
moeni vmuerfalist figntficationtbueoperationu 
ed q otmiuntio et Dedructio fiunt ppter frt 
gue et g2otfitudine5 fpiritue q q non 
fiunt ex calid itate nifi magnificetur et pezueniat 
ad boc vt Dciciat virtutem.pe2mutatio autem.t. 
co2ruptio operatione et que motui operantur fi 
unt ex calTtate et fiunt ex ficcitate vt piima tertii 
qmtaapituloJicteraliter fcripfit ex 
boc fundamento Diligens contemplat02 intelltge 
re poterit qualea fint lapfua in bomine puenientef 
Oemddrandt ex fpeciebua lefiomi5 que aducniunt i 
operationib5 fcnfua interiop q etteriop.Zt z° ite 
ru5 ex boc fundamento Deducitur modus ccgnol 
cendi nocumentum i Determinata capitia parte p 
ueniena .C113 enim in operationibus fenfua vifus p 
uenit nocumentum Dimimmonts fignificatur lapb 
antm'0218 partis ccrebzi a frigiditateet bumtdi 
tate et fpiritmun vifibilium g20lTitudine.IT 
Cuius quidenvnocumenti curatio pedet ex pluri* 
bua p2imu3 ed vt CU3 illud no? 
cumentum perfeuerat euacuetur caput CU5 idis pii. 
Iulis. K t5 iera compofita pii lui 322 De far 
cocola ana3.i.fo2mentu2pillulequtnq3et accipi' 
atur in auro2a et tardetur p2andium qutn<$ bo< 
2ia accipiendo in bo2a quarta ciatum b2odit' pul 
li calidi cum muccaro tempo2e Debilitatis aut frt 
g02te aeris.ln Diebus vero catos accipiatur aq 
ozdei vc Dictum cd.*70ecundum vero indrume 
tum ed Vf eo tempoze fricationes fiant a fpatulis 
vfcg ad nates retralxndo mane et fero per bo2am 
ante cibu54} Tertium vero e vt Digerat materia 
cum boc.ft aque falute et bctonice ana.f .i.aque fe 
nicult.J.it.Tmifce et accipiantur qufnc$ vel fex Vi 
ctbus.iJQuartum vt eradicetur materia cum pf 
dictio pillulis fuperaddendoeis3.t.T ambarum 
p2edicta52 accipiatur.5.i.cb 
pleta ex ets.4J£iuintum tnfirumentum ed vt fup 
comilTura capitis eius pod purgationem omni fe 
ro fpargatur De boc puluere qtitas quinq5 g2ano 
2um 02dei.Bt ligni aloes.s.t.garioftlop galange 
ana3. Tmacts3.it. fiat puluis fubtilis.4[0cxtu 
ed vt oculis imponatur fepe altqutd t? aqua tda.Bt 
aque rof.?J.aque feniculi cufragie 
p2eparate3.t. falis gemme.g.v.mifce et fepe CU3 
laoc abluantur occuli .et fi velis aquam leuiozem 
ida accipias ltximt'.J,i.ct ponantur tn ca.g.vi.faf 
gemme et fiat vt Dictum e.(Taueatur autem tem 
p02e buius nocumenti a comedione multe falfedis 
a rapbano cepe aleo et aliis acutis a lacte padili 
bus et rebus vtfeofis a coitu et vebementi motu et 
Pp2ie pod cibum.quare nocumentum boc 
gentibus edet nalde verendum.et euitet aqua3 frt 
gfdametvina valde fumofa.melic2 itaqm potus 
effet vinum album fubtile boni fapo2is mediocris 
vinofitatis exceptum pt15t.fi autem vinu edet Val 
de fumofum frangatur cum aqua Decoctionis flo 
2um eufragte.et bec De nocumento vifui continge 
te vdut vtilioza fulficiant. 
I Capttulumterttumoereplettone pectosex 
* matertebus ad ipfum a capite 
St vero nocumentum q pecto buius veneranDi 
patris contingit cd quia materie multe a capite 
fpfius effunduntur et per fe etiam Defluunt per ar 
terias et venas intcrio2C8 et profudi02CS. adhuc etiam non raro radit a capite materia per fb23> 
men colatozii qt5 ert i concauo palatt.et bec quide 
materia recepta in (pacioiitate pecrozis tenfionej 
7 guitate; facit i medtaftio paulo pect02is.vnde t 
medio toracis vfque ad poftertoze; partem Ipooi 
liu; extentos 00I02 et g2auatiiuis pe2ctpitu2i 
partibus illis .et fi coutingat materria5 ilia; oiftu 
di in oiafrag non euacuabitur a nocumento anbe 
litus et tuiti bumida et ,pp2i'e cu* fuerit materia 
flegmatica.fi aute; fuerit materia colica non eua 
cuabitur afimiliinflamationeet pungitiuo Dolo 
re in pectoze perceptis, et erit vt in pluribus 
tuitis (tcca.co q materia lui fubtilitate memb2is 
pect02is imp2elta non faciliter per fputum educi 
pot nifi p2enimia fui multitudine virtute; ad ex 
pullione3 Vehementer incitaret ficut patet in pleu 
refi in cuius pzincipio materia euacuatur licet ot 
no indigefta.ex quibus facile apparet q op02tcc 
medicu; effe intentu; circa paciente; ad feftinam 
bap eductione; vt in pcct02e mozantef 
apoflema aut vicus efficerent in eo.cuius cura fiet 
vt nunc (equitur. Cf 3taq? peuratone buiue oifpo 
fitioms omnes bee intentiones et infirumenta ne 
celtaria funt.-ft p2ima quide; intentio eft per abf 
ctfione; a capite ad pectus catarri;anti 
um.ablcinduntur aut materie i fle pcz inftrumeta 
euacuantia Diuertcntia Digerentia et confumentia 
fuperfluitates ccrcbzt que omnia in pzccedenti ca 
pitulo videri pofiunt. ff£3ecundo pztncipaliter 
ablcinduntnr materie per gargarilma iftud.lftt 
locb De papauere.|.i.mallicis tozrefacti.3.i,aque 
Decoctionis capitu; 1*0(352 ciatuj vnu; mtfce ct ro" 
«13 tepidu; gargarizetur omni mane per Duas bo 
zas ante pzandtu; et fimiliter ante cena3. et fi ve 
lis gargarifma foztius pzedicto adde pfdtctj rob 
nucu5.3 i.puluerie fandarace.B.i.et erit efticacitfi 
mu5.#7Xe2tio itc£ abfeiduntur materie a capi 
tecatarri;antc6 per affuptione; pillula» 
mirre ftozacis calamite croci ana.3.t.opti.3. vni 
«s partes Duae 013 topo roP fiant pillule.oequi 
bus tres aut quincp accipiantur per Duas bo2al 
poft cena; et mirabiliter conferunt in abfeindede 
catarros. nec oe opio in eis Dubitanda eft.quonia 
modicu3 eft et bene cczrectu5.CfZDacerie ia; ad 
pectus eftnle educuntur cu; hoc medicamme.Tk oli 
coquantu2 fimul mei et fapa vfq> ad fptlTituOme; 
deinde addantur pulueres iubtilidimi 
et fiat locb De quo teneatur inoe multo tem 
p02e,et oe ipfoetia;oeglutiaturfepe cj>titas vni 
us gzani fabe.fpfliud medicamen ,et leuius tfto 
eft .V* fucet caulis.j.iii. mellis.J.iii. coquantur fi 
mul vlqj ad fpiffttudine; et fiat oe eo vt dictn; eft 
tn p2ecedenti.7 funt medicine ambe fecurilTime et 
vules ex fermone Suicen£iad teztuxa0 De medici 
ULB42gftQ2(s.4pld banc etia; intentione; multu; 
confert locb De pino oderiptione IDdue i antido 
tario et locb De (quifta.et ,ppzte CU3 matia 520113 
fuerit invifeata in mebzis poctozis ,pfundata.(? 
Confert eti'35 ad banc intentione3 acceptio ftcuu; 
ante cibu3Comeftioenule et crocus femper 
in cibis acceptus et vinu; albu; oul.et fubcile cum 
aqua leuie Decoctionis flop ifopi.et abftmcrc a re 
bus paftilibus pifubus et leguminibus elixis a re 
bus valde falfis et gzolfis et vino pontico et aceto 
fo vel b2u(co et ab aq frigida 7 rebus omnibus ftip 
licitate babcnttbue JEt brc De ttccmreto pcrf <?2if 
A [Capitulum quartn3 De regimine Dolo? fpatu 
xlla? et colit. 
Sit autem accidens faciliter rcmoucrt po 
ffit qtf erat fpatula? colli et ad t acendum 
Dolo2.4fjT>2mittendu5 pztmo q vanus cd curan 
di modue ex varietate caufa? que Dolo2cm effici 
unt 7 q2 D0I02 i bac parte euemens vt i pluribus 
fit a folutionc continuitatis que extenfiua Dicitur 
et non feperatiua buic D0I021' ,pui 
dendum ell cu$ inflrumentis que buic aduerfatur 
qualia funt mollificantia et lenitiua cum tempera 
mento caliditatie aut pa? ab eo oidantis que ma 
tcriam conucnienter abfq5 fuperfluitate refoluere 
potfent.et talta omnia tndrumenta funt complexi 
onis mutatiua et materie? refolutiua per que cd 
pletur curatio per Duae fpectes Doloris Xt>er flu 
pefatietia ncqcf confulo i boc viro intromittendi! 
ce quoniam talia falle fut Dolo2e3 fedatia 7 no ve 
re eo quia fenfum a meb20 auferunt et non caufa5 
Dolozis effectiuam. £t funtfermones p2 incipis 
quarta pzimi pcnultimo capitulo D115 inquit<j£t 
ad fumu3 id qd Dolozes fedat ed aut illud qt5 com 
plexionem mutat aut qd refoluit materi’35 aut llu 
pefacit.ct.dupcfactcns quidem remcuet polczem 
quoniam Dedruit fenfum meb2i.2!3odua igitur k 
dandi oolo2ce cx multis canonibus Dependet et 
inftrumentts. <j£t p2imu3 quidem ed vr ft fuerit 
Dolo2ie indantia gzandie pzitie incipienda ed a 
fcdatione eius q ab euacuantibue ct Diuertentibuf 
iuxta illud quarta flfomqj ad oi 
uerfum trahere voluerie mebzi a quo ptrabie do 
lozcm prius feda.£d autem mdrumentu3 bonum 
ad fedandu3 Dclozem Vt meb2U5 fomentetur cum 
fpongia infufa in aqua Decoctionis ba?.ft eamoil 
le melliloti ana.4?.iai.fe.aneti.4t.ii.et fi velio ip 
fu3 lcnifiuu3 facere magie buic Decoctioni adde fe» 
lim.4o.iiu.fi aute5 Veiis ipfu5 magie rcfolutiuu5 
ct fubtiliatiuu5 facere adde ei fe.apii amigdala? 
amararu5 an3.40.iii.dCu3 ergo meb2U3 fuerit 
quinq? vicibus fomentatio cum fpongia ab bac oe 
coctione Diligenter expzeffa extccettir Deinde m 
vngatur boc Imimcnto.Tk olei amigdala? duU 
olei oe fifamo ana.JJ.olei De camomilla.J.i. con 
quatientur fimulcu3 vuo vitellooui et limatur ex 
cie meb2U5 4p*(Uud vnguetu conuenietius e boc 
hi olei oc camomilla olei De aneto ana. J.i.olei U 
lio? al.5.vi.pinguedime anatie.J J.croci3 J.cc 
re luffictt fiat vnguentum molle, ct bec 
quidem remedia oolozem fedant mutando com 
plexionem ct refoluendo autc ,pp£ 
magni oolozie indantiam opoztcret tranfire ad 
flupefatietta nullo medo adminidref ea neqj val 
depurafed pzedicto vltimo vnguento addenda 
edet. 3J.opu er tunc elTet efficax et fine aliquo pe 
rtcnlo vel nocumento. 
CCapitulum quintum De regimine caliditatie 
epatie et bumiditatie domaebi et pzimo doa 
cbi. 
<pzo intentione vero remonendi quartu3 accides 
opoztet fubtiliue contemplari ex eo q ipfum com 
plicatum ed ex bumiditate fuperflua domaebi et 
laplu epatie ad calidttatem mtenfam nonfolum 
refpectu domaebi fed comparatione ad medium 
generie .lleque enim bic oifputandum ed anflda 
cbue eiue refpeciu medii generie lit buioz^epar refpectu illius fit calidtoz.fatts em*5 facile 
ranti apparet bop oeclaratio.eo q bonitas colo' 
2is faciei et totius cozpozis habitudinis Difpofito 
mediocritate; tranfccndcs a generatdnc 
plafmatio gzandis venap magnitudo et extenfio 
et fanguinis multitudo fignificat epar no ce mag 
nifice lapfu; ad calidi tate; quonia; ad ipfa; fcque 
retur macrefactio rt fangutnie paucificatio per vi 
a; exiccationis a refolutionc .puenientj qua; facit 
caloz.Xarditas igitur Digerttonis flomacbi molli 
cies ad tactu; percepta multitudo faliualis buita 
tis ventofitates in flomacbo a multitudine fuper 
fluitatu; p2ime Digeflionts et reliqua ftgna pza 
uioza iflisquemmcpptcr bzeuitatem abfeindo 
fignifteant augmentu; bumtditatie in epate ma' 
gie q ct fignis fupzafcriptts Deduci poffit in epa 
te lapfus ad caloze;.Tlect1 itep fpeculatio ifla im 
pedit medicu;, a recta curatione eo quia i contra 
opezantiis 1TI022 mcmbzozz maxima babetur vti 
litas et non iperfectio .vtactur eni; flomacbi ope 
ratidee perfici et rncliozari a caliditate epatie pr 
dicta magis q impediri. 8Jt tamen vtztqjtllo 
2um conuenicntibus inflrumcntte ,pmderi poflit 
pzemittendnm pzimo q caufa lapfus coplexionaF 
ad bumiditate; cxiflat cp02tct ncceffario aut q 
materia inflomacbo contenta fit in tuicis eius i 
bibita aut fuperficiet concaue ipfius adherens aut 
in eius concauitate; effufa et natans .llecg aliter 
imaginari pofTumus materia; in flomacbo fe ba' 
berevtcolligendu; efl litteralitcr if tertii capi 
tulo De egzitudinibus igitur con 
tingerit materiam effufa; elTe ad regione; floma 
cbi inferioze; pectozc tunc flati; minozatiue eu3 
cuada ell cu; Ixv medicamine.lk aque Decoctionis 
fe.ameos.f.ij.iere fimplicis.;.x .milce totu; cali 
du; et exibeatur in potu.®i aute; contingant te 
indigere cuacuationc foztio2t eo ga materia ma 
i02ie elTet rfiflentic tunc educenda e cum electua 
rio electuarii indi. 5.ii.5 .benedicte fim 
!pltcis.;.ii.mifccct Detur in potu cu;aqua Decocti 
onis macis calefactant fi velis adbuc folutiuum 
melfozis pillulap De iera compo 
fita.;.i.2efo2mentur pfilule.vii.et accipiantur vt 
fupza capitulo De euacuantibu6 a capite Dictu; efl 
it fi itep ,ppter minozatiuu; non totaltY edu 
ceret materia quin opo2teret ipfa; adbuc eradica 
rt tiic Digeratur b° fecundo inftrumeto.Bt mei 
lis rofati colati.J.i.firupi De abfcintbio.J J* aque 
eupat02ii abfeintbii ct cico2ce ana.J.i.mifce et ca 
Itdum Detur in potu in auroza ‘i tardetur p2adiu 
bo2is quattuo2.®i autem velles oigefliuu; leuia 
illo tunc accipiatur abfcintbu' aque 
betonice et cicozee aute; mate 
rtam ce Digefla; apparuerit tunc eradicetur cum 
floaticbap Defcriptione Juicene S° 
caniiima pzimatractatu 9 lege eas ibi.lSut fol 
uatur venter cum bis pillulis.ftf pillulap De far 
cocola pillulap De iera compofita ana3.ii. refoz 
mentur pillule.vii.et fiat ex eis vt Dictu; efl. 
aute; materia iam eradicata fuerit tunc 
attendatur ad flomacbi confoztationem ct p» 
p2ie cu; confectioneifla.Mpcctqz dectuarii De 
ligno aloes Defcriptione Xfuiccnc X° canduma pzi 
ma tractatu.;0 fpeciep aromatici rof fccundu i5a 
in atidorarzo Diflinctione pzi 
ma ana.;.ii,5uccari albi libj.cum aqua abfcitbii 
fuit confectio in rotulis. 5. v. et vna ex cis accipiat 
per bozam Vna; ante pzandtu; fine potu alicuius 
ltquo2ie. 3d banc intentione; confert linimen 
tu; flomacbo fuperpofitum confectum per hunc 
modum.B< olei nardini.J.itii.cere J.alo 
es maflicie ana.;.i.y.incozpozentur fimul et in fi 
ne fue Decoctionis ccnlpergantur CU3 agffta.boc ei 
medicamen fuperfluae flomacbi bumiditatee exte 
cat et ipfum ocfTendit a receptionibus 
et fuit oe compoitticnibue Gallieni in libzo Dece 
tractatuum auctozi;atu; ab 11 tertii ca 
pitulo t5 cura Debilitatio flomacbi.lxgc ibi quia 
Domcflice fatis rcttftcauit Defcriptone illaj.CTRe 
gimen fcrificatiuu; epatis.C\ "te Difpofiticne te 
ro epatie que Declinat ad calozem licet cum eo fa 
nitas eia cbuciene exiflat.opo2tet pzio pzcrnittef* 
q ree conucntcntee epati funt ficut amara omnia 
et cta aperitiua cum aliata fltpticitate ficut mir' 
ra abfctntiu3 eupatoziu in Difpofitiombne frigi' 
die ipfiue.cicozca clitropia ctperue et citom'u5 et 
fimilia.aut Debent e(Te medicine aromatice ficut 
fqmnantu cinamomu; etconfimilee.aut Debet ce 
abflerfiue et mundificatiuecum arcmaticitate fi' 
cut crocue et confimilee.aut debent cfle medicine 
velocis penctrationie *i mundificationie aromati 
titatem babentee velut vinu odoziferu; aut paiTu 
le CU3 arillie ficus et fimilia .et quando in vna et 
eade; re aggzega ntur i fle tunc illa c<5 
uemettoz efl et ,pp2ie fi non fuerit recipies putre 
facticncjfacile velut auellana tozrcfacta ataraxa 
con et endtuia campellrie et oztulana.-tt De reba 
etia; eide; maxime conferentibus pprer aromati 
citate; fua; et fltpticitate; cu; penetratione cbfoz 
tatione et mundtficatione viap funt vt&ribit i$* 
tertii xa° dc rebus conuenicntibus epati. flDe re 
bua vero compote conferentibue epati calido cd 
feruanttbus ipfum in fanitate fua et .pbtbentibua 
lapfum eius intendi funt ficut electuariu; boc.fk 
Diarcdd Defcriptione llicolai in ant tdota 
rio.f J.fe.acetofe cicozee al.ct.ru.ana.;. 
i.firupi De ex omnibus electuari 
um albi De quo accipiat omni 
mane quando a lapfu moleftatur aut faltem omni 
feptimana bis tcl ter coclear vnum quando lapiuf 
non ita moleflat.tf f ®ccundu; vero inflrumentu; 
buic conueniens efl electuar lum De fcozta ferri De 
quo loco pzedicti electuarii accipere potefl freque 
ter.3.iiun aurora vt pzcdicrum ell.Cfkomcflicu 
remedium cft vfus iftius fpecieru; 
Diarodon.;.i.|.fpodii iubtilifTimc triti .3.1. fe. en 
dime.B.ii.fe.acetofe et fcariole ana3.i.;uccari al. 
J.iii.fiat confectio in routlis.J J.cum aqua cico' 
2ee et ex ea femper ante omnem cibum accipiat' 
rotula vna.fj Gltimil vero mflrumentumepatia N 
calidi conferuatiuum et vigozatiuu; ell vnguctuj 
boc.ft olei De abfeintbio.? J.olei De maflice.3.1. 
rofap fandalop ambop fpodtt maflicis fe.cicozee 
ana 3. $ .mirre flep Iqumanti vel extremitatu; 
eius cafTie lignee ana. 3. ii. cere cptum fuflicit fiat 
vnguentum molle ex quo vngatur ipoamdrium 
Dextrum ad vmbilico 1 oze llomacbi trafuerfalit’ 
ricjj ad fpinam m3ne qnando furgit a lecto et fup 
ponatur pannus bene liccus pzius bene fuffumiga 
tus cum laudano cazbonibus ignitis afperfc.1 bec 
De cura quarri accidentis complicati tt fupza otc 
tum efl fuflicianr. c- I' Capitutu$ fextu3 de cura biTpoftttotitevaricofe 
lilttmu5 vero accidens huius venerandi patrie 
ell pzirrcipiu5 varicofe oifpofittoms.oe cuia quioe5 
regiminelicetaltas fccert'5 tractatu5 
te5*T!uc aute d nouo placet mihi ouo experta con 
(cribere medicamina.vbi contigeret varices illaC 
augmentari et maiores fiezi.iSuof p2imu3 e em 
plaflru3 illud oe quo tota pars oomeflica 
et tibte mane ct fero cplalhada ert cuius oefcriptd 
efl farine lupino» lib.i Ilcrc02ifcap2arum 
exiccati lib.iti.aceti nigzi non valde acuti in quo 
extinctu5 fuerit calibts fruflrum igniti quinqj vi 
cibus ££015 fufficit ex ipfo aduenientem foimam 
emplaliri ct liniatur ex eo meb2U5 vt p2cdictu5 e 
(TSecundu5 vero inflrumentu? cll cmbzocatto i 
fraferipta oe qua mane et fero mediocriter calida 
CU3 tpongia a p2incipio inguinis vfq< ad cautUam 
pedta fiat embzocatio.i efl eius oeferiptio 
cnprlTi galla? perfo23ta? ana libj.(c02tc 
ferri macerate per octo Dies in aceto partem.!* 
Ozagaganti gumi arabici to2rcfacto? ana J.i J* 
bulliant l*c omnia in aqua pluuiali longa bulliti 
one oeinde ex eafiat vt oictu3 e(l.|J bec aut 
fcrtbenda funt remedia quattuo2 quibus vioctur 
tpfu5 vti debere per tranfitu3 fui itineris.et iteru 
bec talia remedta quouis tempo2C erunt ei vtilta 
4j£t p2tmu5 efl ba? pillula? vfus ex qui 
bus accipere pot omni 3a vel 4a oie vna3 parum 
ante ccnas-et ft contingeret ipfu5 permeare regio 
nes epidimiis infectas bonu5 eft vt ex eis omni 
Oie accipia t vna3 mane in 02tu lolia aut falte5 i (e 
ro ante cena.£11 aute ea? oelcripto talts.Bc malli 
cte.5.i.croci mirre ana.3J.fe. citri. 3. i i. tacincti 
fmaragdi cozalo? rubeo? ana. B J. infundantur 
omnia !n.f.uit.(ucct endmie et otligcnter agitent' 
Oeinde exiccentur ad folc3 ri ttc? fiat fucet rencua 
tio CU5 cius exiccationc vlcp ad quattuoz vicce.oe 
materia igitur illa fiant piUuie que oentur vt oie 
tu5 dl47<§ecundu vero i(lrumcru5 e vfus buu co 
fectdis 0 q fep ate cibii accipiat rctula vna aut fal 
te5 in fero ante cenam.Bi Ipecic? elcctuarii oe lig 
no aloesj.i.fpecie? oiacinamomi troctlco? d ro? 
Oelcriptione mai02t' albi.J.V.fiat 
eonfettio 015 aqua abfintbii in rotulis.3.iiii. | 
Iertiu5 inllrumentujefl vt fi contingeret iplum 
moleilari 00I02C capitis g2adt accipiat ba? pilu 
la? vna5 per ouas bo2 as poli ctbu3 qua? oelcrtp 
fio ell bec.Vfc f pecte» oe tera fimplia.5,1. pilluia? 
aurea?.5J.rcfozmentur pillulexex omni.5.vi* 
eu3 fucco rof et fiat ex cis vt oictus ell. 4 Qua2tii 
vero inllrumentu5 ell ba? fpecie? vfus de quibus 
accipiat in cibis futa et ferculis qvitatc5 idoneam 
ad libitu5.qua? oeferiptio ell bec.Bc cinamot elec 
ti.3.t.flo? nenufaris rof lamb2ufce 0na.3J.crcc! 
54 j ,fpcdii.3.it.fiat pulms omniu3 per fe fubrili 
ffimus. *bee C fuma funt que mibi vtilioza vifa fut 
et omnipotens ocus in falutej eius perfecte Diri- 
gat tqxta optata ad laude5 oei ifmcn. 
# Confiliu3 oe cpilenfia aut Oifpcfitionc ad epilenfi 
am zeducibili a materia flcgmattca muciLaguio 
(a milia cciue rubee flegmate mnete. 
J V (Uper mibi oifpofitio fcutlTima cb 
■ laca cfl.eff em'5 feruua oei ouida5 
W oeoidielxremitaf lacu xiugmii 
titlabozana inozdinata periodo ea (11115 virtutis 
eius fccundu5 modu3 infrafcriptu;.na; aliquando 
exiftene in fermone CU5 aliquo fibi coniuncto foeto 
qutda3 modus Defectus virtutum crnniu; accidat 
ei ita vt non folu5 in operationibus Ccnfuu5 exteri 
052 fed etiam interiozu fenfuu5 nocumento. ncDu5 
Dimtnutionis imo ablationis moleftilTtme vexa£ 
SDimilitcr etia? boc accidit et non folujfermoctna 
ti fed etiam ozanti.et quandocy faczattlTima milTa 
fuauilTimecdebzanti.etcum bac quidem 
Difpolitione multis iam menfibus vexatus 
perrranftuit et ced.nunc aut Denuo ree ipfa p mu 
tationem ad Detcrio2em conucrfa e tribus modis, 
pzimo quia oifpofitio tfta valde frequentius inva 
dit ipfu3 q folebat.z0 quia ipfa eft intenfiue ma-' 
ioz eftccta eo quiavebementioz lefto operationibr 
virtutum interio?2omntu; nunc apparet magis. 
q (olebat .et qz nocumentum boc extentie ma 
iue factu3 cft.f.quta contentia potentia ol; 
U3 et maxime cercbzi aoeo Debilitata eft qdneti 
foluj leditur in operationibus interior et exterio. 
zum fenfuuj et motus ctia5 imo violontta Difpoft' 
tionisilliue ad terra; cauerecoartatur.*bec quid 
in fuma eft huius viri collecta Difpofttio circa qui. 
opoztet contemplari Diligenter in eius exquifita. 
cognitione ft confilium eidem fapienter ozdinarC 
Debet vt nunc (equitur. 
dc mueftigationc effette buius mozbi' 
iteet ttactf plures cgzitudines a fapientibus peu 
ftte cognctcantur a quibus operationes fenfuuttf et 
motuum auferuntur ficut patet dc apcplefia coge: 
latione litargi a fubctb fozti pzefocattonc 
cis lincopi gzandi et epilenfia faltem in flatu eius 
Videtur tamen mibt hanc difpofttioncm nunc re 
duci non poiTe mfi ad epilcnticoe poxiTmos.Soube 
tbico enim non accidit pziuatio fenfuum et motu 
um mfi pzccedente fomno ,plixo nec etiam boc 
accidit ei mfi cum magna cercbzi permutatione 
complcxionali ct eopofitionali pzeccdcntibus i Id 
go tamen tempoze.ipilentico autem pp2itt3 e au 
ferri operationem fenfuum et motuu in bzeui tem 
poze mtantum q fere cognitio ipftus gtum ad 
pzincipium et augmentum particularia occulta 
eft valde etiam viris pfunde et longo tempoze in 
medicina periti(Timisi|Hpopletico autem accidut 
pziuationes fenfus et motus fere inflantanee ct 
nullo pzecedente figno euentus eius patienti cog 
nitio.nifi fuerit fignum illud qd fcribituHab Mni 
cena pzima tertii et eft q appopleticus clamat.cu 
enim materia que facit appopleftam fit multa qd 
apparet quia complete oppillat ventriculos ccre- 
bzi etiam cum ipfa valde fubito moueaturcPdeo 
,ppter vehementem et velocem motum eius om 
nes ventriculi cercbzi et neruo$2 02igincs fubito 
claudunt et Diflendunt .vnde necclTariu; efl ad 
Dilienticnem talem et tantam fequi aolo2em mag 
num (pptcr quem appoplicus clamati jHmplius 
appoplia non efl egzitudo poxifnialie ficut cpilen 
(ia.omnino enim ipfa vel interficit Dum foztis fu 
erit vel in paralifun conuertiturfi fuerit Debilia 
fed epilenfia vt plurimum efl multis poxifmis re 
uolubilis. et itep fanabilte eft .et tertio quia po 
Xiiniue eius raro f 
quare non potert creoi talem oifpoitionem appo 
pleftam Dicendam e(le et cftiicunqj minozem. 17c 
q; etiam in hoc viro aliqua ligna lucrut eimciatia apeffema polleri 0210 ventriculi ccrcbzi 
cii nominatu; nec en i 5 lente fcb2tt et continue, ne 
cjjin operationibus memozatiuepotentielefus p 
manet ante poxifmu5 luum vel poit folutdncm eius 
ab eo.XIdbuc etiam non videt ipfum congelatum 
effe Dicendum quoniam mala complexio cereb2i 
ct frigida et ficca vt in pluribus .aut fzi 
gida et bumida materialis non babuit figna ,pnij 
nantia eius euentum.3dbuc etiam cum ifle icur 
rtt poxifmu3 fuum oitierfis figuris a fituationibuf 
totius C02p02is et mcmbzop permutatur.hoc at 
ell lmpoffibite vei ificari De congelatione .conge 
lati enim ooiloe apertos tenent ct fixa remanet to 
tius co2po2ie et mcmbzo2U5 figura eo modo quo 
reperiebatur cum pzincipium congelationis ince 
pir.&uare opo2tct ncceffario Dicere banc Difpofi 
tionc clTe nominandam vel ad illa ee re 
ducetiJ:i3 it fi bene confideras ex boc fundamen 
to fclut peffunt ardue DifTtctiltatce.ec differentia i 
ter litargiam ct congclatiene3 appcplcliam a fub 
ctb ex \na parte et epilenfiam ex alia parte, it 
funt fermones colligendi pulcrc tertio De acciden 
ti et mo2bo er tertio interiof ca° De nocumentis 
contingentibus operationibus virtutu3 fcnfuu3 in 
terio£ et a motuum ipfo£.£t dc bis ctl 
am lege nono t beor ice et quarto colliget et funt 
fermones pzinct pis p2tma tertii tractatu J°capi 
tulis oe epilenfia ct appoplelia et Differentia int' 
eas et tu lege ibi quia pulcrum efl.3(t vero tteru5 
quia altera Difpofitio reperimr per quam fenfuum 
pzcdictop operationes auferuntur et maxime 
cum foztis ell et confirmata vt patet in flatu cius 
et e fmcopis foztis nominata a Dicta fincopis a fiit 
qd ell fimul vel inflantanee eueniens et cope qd efl 
Defectus ideo magnam videur babere vicinitate; 
fincopis foztis ad Diipofitionem buiue viri .Ideo 
parumper contemplando an bec Difpofitio fit oh 
cenda fincopis an appoplelia .fi eni in licopi Deffru 
untur.i.auferuntur operationes motiue virtutis 
et fenlibilis ,pptcr Debilitatem co2dts fupple non 
potentis expandere fpu3 fenfibilem et motiuum 
ad memb2a .neceffe ell a mcbzis auferri operati 
onee fenfus et motus.potentie namqj tales no mo 
uent ozgana fpductiua talium operationum nifi 
cnm pzefentia inllrument02um talium que fiit fpi 
ritus fcnfibiles ct mccttii. ifdbuc etiam fpirim 
vitali pauco exiilente auara eft virtus. C02dis ad 
Dclcgaiidum ipfum ad exterioza imo Detinet 
fum in ventriculis cordis g2atia eoferuatioms tp 
fius.3mplius et Dato q Virtus co2dis fo2tis exif 
teret et vitalis fpiritus in eo multus reperiretur 
fi fupcrucniret caufa oppillationis coartationis \C 
p2efocatiom's fpiritus in cozde quomo pollet fpi 
ritus talts ad exterioza Delegari quia incarcerata 
efiet.OInde videre potes tres caufas pzopter quas 
p2iuantur menta operationibus fenfus et mota 
Cum enim aufertur fpiritus vitalis tranfitus ad 
ipfa pztuamur operationibus illis 
fiue contingat boc quia animalis fpiritus refoluit 
a mentas et euapozat fublato in fluxu c02dte.fi 
ue accidat boc quia Ipiriiuaauimalis fenlibilis ct 
motiuue adbuc remanens in mcmbzis abfoluit 
a temperamento fucqdcfl per Dependentiam fe 
babene ab influxu eo2dte.fiue contingat bcc quia 
fptrituB animalis ibidem inuentus C021 umpatur 
aut a complexione fua vel modo mlffaniic permu 
tetur a completione Dtuerfa parttum membtotu 
plurtum.quozum aliqua frigide fut complexiontf 
et ficce vt fpcrtnatica reliqua tero frigide cople 
jciome et kismtde vt pinguedines ct fic Dcalus.lit 
tu confidera q alter fere modus affignari 
non pot pbifice lubiti cafus operationum tirtutu 
fenfus er motus ad que tt in pluribus cum perfe— 
uerant fubfequitur mozs tt fcripftt magnus ipo. 
aftcmfmfl2uyv2a (r?.mnnr illo./Clui exoluuntur 
frequenter ectaiter fine manifdla caufa repente 
commoziuntur .et lubilentantur etiam fermonef 
ifti et fententia comcntatozie tbidem.pulcrius at 
collige talia xia tertii capitulo De fincopi in exoz 
dio o u Dicit 25incopim clTe cafum tcl oeftructi 
onem plurium tirtntum motiue? ct fenfibilis pp 
Debilitatem cozdis aut cong2Cgationem fpiritua 
ad ipfum factam aliquam caufam moueu 
tem ipiritum ad intra aut (ppter caufam p2eloca 
tem ipfum (piritum interius .3ta q non inuenit 
refpiraculum.i.euenrationem fufficientem.aut ,pp 
ter paruitarem ct fubtiliratem fpiritus vitalis qui 
refcruatur i co2de ,pptcr ipfum nd ec fufficiens ,p 
mcbzis etteri02ibus lege ibi et qd 
et fententia fermonum pacfcntmm Diligens confi 
derat02 concedere poffet q Difpofitio fui Dei buta 
eiTct complicata et cafu virtutis .pueniente in po 
tifmo epilentico et et cafu vututis fuccedente mo 
tui fmcopali iam p2cdicto .it ,pp2 ie hoc vltimuj 
concedendum elfet fi p2ecc(Terunt cuentum 
pis caule fufficient p2cductiue. ct iterum Ii acci 
dentia folita comitari fincopales motus conco 
nutentur banc oifpolitionem velur eiTct pulfus pui 
tas tarditas et raritas in p2incipio fmcopis piu 
rimum apparens ct anbelttus nocumenta illis cd 
fimdia pulfus velox et foztis ,pfn 
datio et anhelitus apparens ablatio. Xercium eft 
pulfus Diucr fi tas 02dmem non feruans et ita oe 
anbeUtu Dicendum./Quartum efl omnium exteri 
02um mcmbzozu infrigidationis euentus velox 
Quintum cotas faciei ct totius co2po2is ablato 
et conucr fio tn cclo2em mo2tuo2nm C0I021 fimili 
mum .Sextum crt pullus cozdie in pzinciptocuc 
tus Upottaiie magnus .Septimum e tremulus 
motus ciu8.£Dctauum efl plurimum interiorum 
fenfuum operationum ablatio ct fimiliter exterio 
2um et ,pp2ie in confirmatione fmeopis.Ctum ei 
bec accidentia p2incipium cafus in lipotbomia bu 
ius viri p2efentata fuerint cum aliis accidentibus 
epilenticum motum inundantibus neceffe ell cd 
cedere banc Diipofitionem complicatam cite ex ca 
fu virtutis tmccpali et epilentico quonta acciden 
tia inlcperabilia Imcopis omnia vel ipfozum plu 
ra neceilario abfoluuntur et Dillmguntur ab acci 
dentibus que motus epilenticos concomitari 
folent et cconuei fa.Olnde ex l?oc fundameco 35 bac 
Difpolitienem maxime periculofam Debere conce 
di a maxime Ii complicata e vt iam Dictu3 e fupza 
verum quia ex relatis non apparet mibi figna pr 
fentia eiie totidem ct tta foztia que ftgmficent im 
copaleo motus co2dis ficut apparent figna motui 
epilcntici ideo potius affirmo banc Dilpofitione 
fub capitulo De epilenfia collocandaj effc g% fub ma 
teria De fmcopi reponeda.Similiter etiam fi go 
De nocumento cozdif concludi potcll rationabili* 
ell ipfum nocumentum tale in co2de 2cperiri per 
eolligantiam cozdis cum cerebzo q cconuu io. gjnpcreft antex, buius 
Dtfpofitionis inucfligarc qua? credo eiTe mate na 
fleginac*ca3 mucillaginofa5 Dominant' que tame 
aetiua multti5 redditur mobilis et impzeffiua p 
comixt 1011x5 alicuius colere rubee que in tale flcg 
ma ebuIitione5 facit et multu5 abfcp putre 
factione tamen flegmatie illius.non em'5 videtur 
rationale motu5 tantum et tante velocitatis .et no 
cumenti polTe attribui flegmatt fimplici ppter fri 
giditate vifeofitatej et eius.Jtt fi ite 
ru* illi flegmati cdmixtus e(Tet fanguis Deberent 
in cozpoze buius viri c(Te pzefcntia figna motus 
cius et multitudinis eius ollenfiua velut venaruj 
extenfiocolozis rubedo cozpozis tozpoz et gzaui 
taa ad motus etteriozes et ad operationes inte 
rio? fenfuu5 et fimilia que non videntur in hoc vi 
rc pzcfcnria ,£t fi iceru5 boc flegma actimus red 
deretur per materiei melancolice cu; 
(anguine mirabile videretur q in operationibus 
incci fenfuu5 non appareret cozrnptio vel Di 
minutio que vfq$ nunc non apparuerunt fjfrzopt 
qd repetendo concluditur q materia buius cgzt 
judinis eifectiua caufa que flegmatica efl mucilla- 
ginofset aliqualiter aquofa calefit oiltoluitur a ra 
zeficet mobilitatur vt facile poflit ingzedi Vcntrf 
culos cerebzi incomplete oppillando ipfos vt pa 
tet ex oifpofitione ipfius pzima teztii tractatuj* 
vbi inquiLij Epikrtfta efl egzitudo pbibens ani 
mata a fcnlu et motu et erectione non integze.i. 
complete et illud .ppter oppillationcmcontingen 
te5 Xincompleta5 in ventriculis cercbzi<Dnde ex 
omnibus inuice5 collectis mamfefle Deducitur q? 
Oifpofitio buius viri adeo verenda cil q vel tpfa 
incurabilis efl aut fi curabilis nonmifia viro iit 
fcientia et opere excercitato Vt nunc 
fcquimrcJPracE regime buius viri accelerando yv. 
inllrumentis medicinalibus c(Tc oe- 
duxi.fcollilla autem leue fiat capitulum vbifuc 
cincta memozia per res non naturales pertracta 
bit 
d Capitulu3 pzimuT De regimine per medicina 
f lia continens i$ inflrumenta 
|bzimu5 itactf d pzcdictis inflrumentie e vt cu vi 
ro ifto appareant manifolia vniuerfalis repletioia 
figna anteq? pertranfeat medietas futuri menfis 
«patiis hat ei flobotomia De bafilica bzaebii Dex 
iri fub cubito pofita toza electa colligenda quar- 
ta pzimi ca° zo.et educantur per ipla$ fanguinis 
vero inflrumcntum efl vt 
Die immediate fequm cuacuetur mino2atiue ma 
teria pzedicta cum agarici clcc 
colloqumtide .31. reubarbar electi 
a.uii.lpice laf geme ana.5dii.53 oaucianifi ana 
g.im.mfundantur bec omnia per fe Diligenter pf 
ner33ts tn.j.iiii.idroroeUie calidi per oi€3 natu 
ralej.oeindc in auroza calefiant et collentur cum 
expzefftone notabili et tota colatura accipiat in 
potu bene calida Dozmiendo 1 pofl ipfa3 per boza 
tantu5 Deinde permaneat in camera bene calida 
pannis calidis vcntre3 calefaciendo et leui et raro 
motu pzogzeiTiuo excercitetur et cu$ tranfiuerint 
boze quinqj bibat aque ozdei calefacte ciatu5 vml 
cu3 5uccazo et poli vna3 bo235 pzandeat* Zeit iu3 
inilnimcntu5 efl vt Die i mediate fequenti incipiat 
accipere boc oigefliuu5 qd calidu3 continuet &cbj 
io mmus.xan auzoza et poli ipfwj tardet cibum 
bozts ad mtmis qujttuo?J& orimellis fqudfittci 
firupi De flicados et dc calamento ana aque 
buglof vel mellifTe.J.i.aque fubltmarionis rad pe 
ome aut fala'5 Decoctionis eius.J.ti.mtfce et tetu 
accipiatur.Ctuartu3 remediu3 efl Vt nona Die int 
mediate pofl adoptione? Digefliut eradicetur ma 
teria CU5 illis pillulis.lV pillularnj De farcocola 
pil- 
Iule vii.velvai.aimfirupo acet0(0 compofito 1 ac 
cipiantur in auroza et pofl eas feruentur conditi 
ones omnes De fupzafcripto minozatiuo oicto.Ht 
tende aute5 bic q pillule oc farcocola mmozes no 
intelliguntur a quibulda5 in medicina fciolis et vt 
verius Dica5paru5excercitatf.93i enim aliquan 
do fcripferim pillulae oe farcocola maiozea auc 
lozttate 3Ddne non intufle et fine (cientia oictu5 
efl.kege entm ab ipfo oe confolationc medtetnaru 
fcetione fecunda in fuo loco vbi merito pillule talcf 
maiores nuncupari polTunt.et quia in fua Dcfcrip 
tioue recipiunt medicinas elegantio2ie operatio- 
nis a iuuamenti Dicit em'5 2Qdue illas elTe mira 
biles ad Dece5 iuuamenta que ibide5 ab eo collige 
re potes .educunt enim materiam crudam gzolla 
et Difficilis eradicationis et 3 remotis locis et fu 
xrunt compofite a quoda famofo fene.lDinozcs at 
pillule De farcocola legantur a te in antidotario 
Ddcriptione*xa.que funt multu5 Icuiozes ad omia 
pzcdicta.,pprer qt5 non opoztet calumniari De re 
incognita et mtuentes ad pauca refptci 
emes oe facili enunciant pzimo oe generatione n 
cozruptione jfj Quintum inffrumentu efl vt pofl: 
q bic vir fuerit particulari euacuatione inaniiul 
per oies pofl ipfam iterum fiat libi flobo 
towiia De ceplnlica Dertrt lateris et ,ppzie fuper 
cubito eiufdej in fuperiozi parte vel ,ppzte filuel 
trern •? educantur per eam quae 
tuoz. vt ad itelligentes alloquar fi apparet 
materiam que mouetur ad caput et que continet: 
circa regioue5cozdis tunc conuenientius effet fie 
ri flobotomiam oe faluatella ftniflri cubiti fub cu 
bito licut enim bafilice oextze flobotomia cuacit 
ac repletionem materialem ita et finillza euacuat 
repletionem vapozofam x* tertiica0 oe canonibuf 
curationis cozdis* 4 (Sextum vero inflrumcntil 
dl vt fi vir ille Diebus quibus afTumit Digefliua a 
etiam pofl euacuationes ventrem babezet fltptt 
cum intendat facere Ipfum fluxibilem et 
cum pillulis infraferiptis oe quibns accipiat om 
ni tertio fero aut faltem omni alterno fero 
vnam parum ante cenam Defcriptio cft.lBe 
pillularum alefanginarum Dcfcriptione ®efue.j 
i.pulpe colloqumtide ana.3.5*sgarid clecti.3.ii. 
falis indi gzanoy peonie ligni aloes fifclcoa ana 
5.1.plueris offis cranei bumani.3.d.fiant pillule 
cum fucco vel aqua maiozane oe omni i.et fit 
earum vfus (altem per anuum integzum accipien 
do De *-is omni feptimana bis vel ter vt Dictum c 
I Septimum vero infl2umenru3 et r-e Dtf 
tralxnabus materiam ad uilioza mcmbza et pr 
(eruantibus ab euentu poxifmi ell lx>c.l> gnozuni 
et radicum peome ana.47.ii. uifci quercini qt5a 
quibufoam lignum crucis nominatur.d-.iii. gza 
nozum paradtfi ligni aloes flozaas calamite ana 
3.it.€onferanturomnia fubtiliter et coquantur tu 
lio.c.aque vfcg ad confumptionem tertie parcis ec ctiir Decoctione tali omni fero per anft tc 
n.13 al luant’ extrema inferi02a n fupcrt'023 n. ma 
nue et factes eius iDcra 11115 mflrmnentum efl vt 
iftevir ot mane et fero p 110235 ante cibu5 fa 
ciat fibi boc gargartfma.TV ierdus et efl ferpenta 
ieralogodion Dccoctdnis peonte 
J.iii.calefiantomnia ct fiat gargartfma faltem iit 
Decem vicibus confutuendo bo2am vna5 .tlonum 
inflrumentuj efl concedendo rcucrenttam tlluflri 
bus auctoztbns vt fiat cantila argentea in qua fuf 
pendantur radices peonte et aliqui Dicunt q pona 
tur femina eius. Alii vero videntur inrelltgerc oc 
peonia mafculc.ego autem ad euitandas omnes 
difcoltae folco facere ligare in canulam argentea 
radices pconie non facienti femina ct facientis ca 
cu5 feminibus ct patet q peonia que non efl facies 
lemtua e enim fcrtpfit J6alli 
euuaDepcomaet maxime cxperimentaliter cum 
Dixit q volens experiri iuuamentu5 eius fufpen- 
dit cam collo pactcud ct nnncf euentt ei ponimus 
cum autc5 Depofuit cam ab'co rcua fus efl poxif- 
mus .ct ego Depono me banc experientiam 
occulo meofepe vidilTc.1h.2inc£p&vcrcfecudacsu 
boc idem affirmans laudat etiam mirabiliter co- 
xalium rubeum collo ct lauda 
tur lapis fmaragdus n plurima tali«3 que ppter 
b2cuitarem omitto.Bbeeimu5 vero inllrumemum 
efl vt vir i de femper in findonc rcto2ta ligatum- 
poztct bime puluerem feptlfimc odozando tpf«5 
'Bt puliicris rute et ,pp2ic montane .%.S. fifdeos 
3.it.ll02act8 calamitc.3.i.y.radicum peonte.3.111-* 
omnia per fe ct commifccantur ct fi 
at vt Dictum dl cx cis. 0Indccimu5 inflzumentus 
dl elcctuarium boc cuius cxp<Ticutiam apud Deu 
reftoz mtlliCy nicvidiffcfanauilTclxjmtncsab epi 
Icnfia.et fi non vis mibi crcderc;qucrc fcruu5 Dei t 
loco beate magefalene in padoa foetum Dommi ar 
cbangdi.poxifmus entm cpilcnticus tntiadebat di 
quartdoq5 necics in Dic .ppter qd minabat’ ci 11102. 
temtuxta f;rmone5p2tncipipp2ima terttt- trac 
tata J° vbi Dicit.(Cum frequentant poxifmt cpilen 
fic tunc fetas q ipfa intcrftcit.5ll aute5 buius elee 
tuarii Ddcriptd tatis.1V piretri fit cados coflt ana 
5,x.agarici .j.v.carm' femts sneti alfc fetide ani 
tof ro.ana.5.ii.y.fucet fglle mellte electi ana lib.t. 
ct fif fquilla 'ct tncl lento igne vfqt 
ad bonam vifeofitatem .Deinde fuperuddttie fpc 
ctebus fiat elcctuarium cuius Defis fit omni mane 
5.tM.cr tardetur pofl ipfum cibus bo2te ad minuf 
quattuo2.duodecimum inflrumentu5 dl vt ifle 
vir faltem tribus vtctbua in fepttmana CU5 vadit 
ad lectum inungat fibi nares interius cum modi 
co De bcc vngueto leuiter confricado eas ita q iqn 
titas eius non fit mat'02 vno g2ano milii.lV fellif 
taun.5.ti.amtli.5J.m'gelle,3.yimat02ane.g.vi. 
debo2i al.g.v.eufo2bti.g.iti.terantur ftrnul vitta 
ta contritione ct fiat vnguemum molle .Itecimu5 
tertium inllrumemum efl elcctuarium looc oc q’ 
Vir ifle omni Dic in auro2a quando fumit Dtgefli 
nu5 Deglutiat pofl ipfum quantitatem vnius nucis 
mufeate .quando vero afTumit elcctuarium aliud 
tunc Dimittat illud fcd dc illo affumat per bo2a5 
vnam et Dimidia m ante cenam ct p2andtum qua 
tttatem vnius nucis mufcatc.(£utus talis c Dcfcrtp 
tio.1V 02311052 ftflicoy; .D02omci 
ollis De cozdc cerui flo2um botaginis ct bugloffc 
rof at1a.5at.becn al.ct 
conis co2slio£ et fmaragdi 
et fapbtrtsna. 3.1.folli ligni alece g2ano£ para-' 
difi ana.3.ii.fl052 nenufarte rafurc cbo2ie ana.3. 
itii.folio22 auri numero, v.mufci amb2e ana.g.v. 
mcllie rofati ct firupi cc co2ticibue citri 
5uccari aL3.iii.fiaf elcctuarium quod poli ca bul 
liat bugldfe vl’ bozaginie vfqt ad co 
fmnptioncnvipfiu9.ZDcctmilquartn5 c b° 
IV elecruarii oc gemmie fpecics letiftean 
tie Almanf an a. 5. ii.macie. 3. i. 02iga ni folii ligni 
'aloes teacis calamite ana.3. om 
nia per fe Deinde milcccahtur et confuantur in fac 
culo facro oe findonc rcrc2ta ct p02tetur facculue 
fuper mamilla ftmflra et fudo2 extccetur fcpe.1f 
SJltimu3 vero inflrumeutum c vt trte vir pofl vni 
uerfalee cuacuationee faltem in fepttmana femel p 
totum menfem tulit in auro2a alTumat. 5.i. opti- 
mi m:tridati cum.5.ii.aqne meliinea permaneat 
in lecto poli ipfum Dc2miene I>02i6ad minus.iiit. 
er quando accipit boc vttimtt5 illo mane Dimittat 
omnium alt'352 adoptionem .continuet 
itaqj modum iflum permutado fe oc vno remedio 
si aliud fecundum 02dmem p2efignatum et obti 
nebit famtatem cuj auxilio faluato2ie. ( D20 re 
gimine vero per ree non naturales obferuado eui 
tet ciuitatem ct locum frigidum et bumidum ven 
refumapud valles ctDecurfus pofitumec 
eaueat a cibie frigidis et bumidie vifeofie a opilla 
tiuie velur palltlee cibi lac pifcee cucurbitam lacrn 
cam blctam fptnacbiaj p02tulaca5 cucumeres. £c 
C3ueat ab vfu carniu3 et bzodtaltu5 valde pingui 
um.et effugiat acuta et acria cibaria vclutfunt ce 
pe aleum po22tim bulbue rapbanue.ct cdugiat cti 
am fumofa et cuapo2atia cibaria vclut caulee eru 
ca3 legumina elixa ree falitae et aromafu 
imode2atu5 vfuj. £fce potu vero edugiat aque frigi 
de VI113 et cuiufcunq5 vmi al. fiue nig2t potentis 
viu5ct valde oulciletp2op2te giofTi •? turbidi.vta 
tiir autem vino lubdancia fubtili colo2e ru.vd fub 
rubeo minime nig20 vel obfcuro [jpoze leuiter po 
tico cum aqua buglofTe aliqualiter ccnf2acto vel 
faltC5 cum aqua leute Dccccttonie g2ano& pconic. 
(faueat etiam Itbi a multa ctbof alTuptione i me 
fa vna s a ueloci ctbozum oeglutione fine maflica 
ttone ccng2ua ct affumptionc cibop frequeti ? nu 
5 comedat nifi ftomaebum fenferit p2ea(Tupto ci 
bo bene alleuiatum.etiam exccrcttiu nd e ei couei 
ene qtfcunqt fuerit et ,pp2ie ante mundificationC) 
co2pozis reiterata3 imo quicfcere c ei omnino ne 
cdTarium.effugtat etiam ommno D02mt'tone5 om 
nem .plixam et maxime pofl cibum imediate facta 
et a D02mitionc Diurna etiam (ibi eaueat ita q 
menfura D02mitdnie eiuf non tranfeat fpaciu3 bo 
2352 vii.aut.viii.ad plue et p2op2te cum fenferit 
fe Dcbilitarum.Accidentia vero anime omnia fut 
ci euitanda ct p2op2tc ca quo£ applicatione vcbe 
mens ct velox in bumozibus et fpiritibue ponitur 
agitatio.materie enim mote inclinantur ad motu 
ad partee Dcbilioree .ficc funt que oc p2cdicta 
Difpofitionc veaenda mibi taliter collecta funt do 
minue aut omnipotens Dirigat ad falutemeiue 
Amem —- S Conftliu pzO cpflenttco 
- m h *8‘nicn obferiiandu3 m bis qui 
molellantur poxifmo epilentico i 
W Duplex ante poxifmu3.f,et in poxif 
ll mo pximu3 completur variis in-* 
v * flrumentis pzimocumclilleri acu 
ito/ft radicum artbaniteelectuarii nigzi centau 
ree miozts Ixzmodactillozum recentium ana.3.i. 
cartami bene contriti.? J.coquantur in lib. aque 
tribus cuius colaturc.Bc lib.i. ieralogodion ,?.i« 
olei oe eufozbio idi.5.ij.fiat clillere po 
tenter Dillrabens mateztam que moueri Debet. z° 
coxarum interiozibus carnofitatibus applicentur 
Ventofe magni ozificii bene ignite in inferiozibus 
partibus natitm.3* oianacardini.3,i.electuarii 
Diacaflozei cum aqua maio- 
zane calida et oeipfa ante poxifmu abluatur os 
et trabiciatur per nares ter vel quater.fepe enim 
.Dtuertendo materias inclinat extra cozpus n eua 
dunt a poxifmo.<7Kcgimen obfcruandu3 CU5 taj 
incipit poxifmus XV inllzumeutis completur pzio 
cum ligaturis foztibus.z* cu3 fricationibus 
poze ligaturarum. 30 remotis ventof pzcdtcris fu 
per locis ventofap fiat fricatio cum oiacaftozeo 7 
auripigmeto.4* cu5 coliziis Idgtozibus Digito me 
Dio et inuoluantur fale gema fubtilillime pulueri 
3ato cdmixto. 7® fi non poterit retineri collinum 
vt lepe contingit violent et cetj vel cum candela cd 
fimilis gzofficiei intincta in Dtacallozeo titilletur 
anuf quantitas magna rute ctrcunponatur 
fucci artaite vel ciclaminie que vere/ut idc5 
fe.rute coaguli lepozis ana.5.ii. conquallentur m 
nioztarto i fozma electuarii et De tpio in nalu3 in 
(udleturcum penna vidi 
cula.s* auribus eius flrepitus bozzibiles omnis 
generis.*)® aperto oze.vi lintatur palatum ana- 
cardino.x* eleuato cozpoze a erecto capite aperttf 
palpeb$2 fubito offerantur luminaria magna, xi*. 
maiozane flozu5 rozifmarini ana.?.J« 
ligni aloes.?,t.bof puluie per fe factus Diligenter 
conquaiTentur in moztarioeneo cu3.?,iii.vini aro 
matici et in fine incozpozentur omnia cu3.?.fari 
ne ozdei et.?.ii.farine amili boc emplallru5 exte 
datur fuper panno oc gzana et rafo capite appli- 
cetur bene caltdu5 pzo re capitis incipiendo a ca 
pili frontis vfqne ad poflremum commtffure co 
zonalis et fagittaf circunquaqp per tres oigiros- 
mirabili eni5 confoztatione folet rdeuare De po 
jhfmo.xiiVifcolei rutini De calloreoet De piper» 
bus ana.?.i.colli Dulcis piretri 53 albi galange et 
fe.zute ana.3.i.J.fiat linimentum in moztario oc 
quo omnes fpatularum partes coptofe liniatur (ac 
tu caltdo ,13® De potentiozibue fi per pzedtcta neu 
relenetur tunc accipe cozdulam De cozio arietis 7 
cu5ea mediocritez flricta ligetur burfa telliculojs 
apud radices ifalibile e. i'4®.Bi electuarii albi.5.1 
caflozei ficciozis artant te folii ozigani ligni alcef 
ana.3.i.fiat puluie infufflandus in nares potenter 
agiuy.Bt foliozum tt fe.baliliconie ozigani flo 
zum rozifmarini maiozane ana.g.y.iacincti fma 
ragdijapbiri ollis oe cozdecerui 
rte .3.1. amili farine pui iozia 
frumenti.?, ii.cum aqua rofata mulcata beccmnia 
leni coctione coquantur et oe boc medicamie actu 
caltdo pectoris medietas limlha st ren 0 et DiU 
genfer cmplaflrefur cum rtnffet fn b ac cgiffudfc 
magnifice lefum cfie coz cui boc medicamen appo 
3fulo ante a d me venit Difpofit to 
■M “ |4 tn puero vno etaej annozum.v.que 
| / qmo Difpofitto ad tria capitula re 
duci poteft J J £t pztnm quid e 
'pl — _becDifpofitto magi(lerpucro$r vo 
cari potefl.{{ g;ccundu5 cft quia oici poceft cy.eft 
vna Ipcctcs epilenfie fincopalis.TjTcrttU} cfl q ip 
fa ell Ipeties epilenfie que pzopzio nomine analcp 
(ia nominari pzimo quid declarari 
opoztet cu aliis vt oifpiitatiue oifcernat’ad De 
numero baruni oifpofitionum reduci Debet tUa De 
qua nunc tracrand e.iJlt igitur cizca bunc comple 
yum terminu5 mater puerozum bine inde ab auc 
tozibue oilcolia reperta, quidem cnt'5 p matre} pu 
erozum penee noticiam termi intelligunt Difpoft 
ttonem illam que ell fpecies epilefie cucnicne pue 
rm ,ppter qd et ipfe infantilis mozbus nominatuf 
ert vtpatet ab ypo.cT epidimiazu? capitulo Ou 
inquit ,£pilefia ell pzopzie mozbue pucrozum,et 
pzopzie nominatus mozbue infantilis et mater 
puerozum.et tdem fere littcraliter colligitur pzi 
mo continent} capitulo pzimo quare ide ftafis pr 
allegato capitulo fic inquit 3nuem in quodam li’ 
q mozbue qui appellatur matez puerozu5 efl fpaf 
mue et cetj.et eadem efl ciufdem fcntentia in hbel 
lo De egzitudimbue puerozum capitulo 8° Dum t 
rubzica inquit oe alia cgzitudine que Dicitur ma 
t er puerozum bec egritudo accidit puerie:in pzia 
eozum etate frequenter .Jit bac fententiam etiam 
colligere polliis r°bzeutarii capitio 8 0113 inquit 
£piiefia e facra que accidit pueris et infantibus.vtf 
de bunc fermone5 in Deferiptione que nommaf 
“ftebiigeni et ell confectio perfica vnde pziroa ter 
tii tractatu, y® ca# oe caulie epilefie et illa que apd 
quofdam pzopzio nomine Dicitur mater puerozu$ 
interficit muitum.ex quozum ommu fermone coti 
cozditer apparet q bic terminus mater puerozti 
vel mozbue infantilis impoztat fpeticm epilefie 
pueris non multu5 a natiuitate Diftari 
tibus. In <0 vere q impoztat per terminu mag 
na ell tnfcolia inter fapientcs.quidam cmm vtden 
tur udtere per matrem puerozu3 fpafmu5 pzoue 
mentem a materia calida aduila ct ficca factentc5 
fe.acuta CU5 qua inuenitur Vzina alba 7qcx faac 
egzitudine Uberentur pueri ,pptcr multam humi 
dttatem exHlente3 in eo$z ncrms.fi enimJxc otlpo 
ficto accidat pueris quozum etas efl annue fepti- 
mus eil ets mozbue oiilicilie et non liberantur et 
fune Termones KaP pzimo continentis capitulo 
S° auctozitatc loeozgii.et iterum in eodem capi tu 
io Inquit cmm ‘ftafie explicado banc Dilpolitione 
clarius Inueni in quodam libzo q mozbus qui ap 
peUatuz mater puerozum ell fpairnus fuperuenief 
ex ficcitate 7 no Uberantur ex eo.mfi pueri et pati 
ens ipfum plozat mulru 7 erit cum boc mozbo fe. 
acuta ec ficcitas cutis et nigzedo lmgue.bozu5 aut 
fcrmonum contradictoziujfereibidem reperitur 
a 3Wi allegate ypo.i U° oe mozbo Dei quem nod 
vidioum inquit Q' bic mozbus accidit ex bumidi 
tate madefaciente cereb$z et manifeiiatur per pe 
cudes «Cum enim accidit eis bic mozbus fi aperi retur eozum cerebzum inuemVetur bumidftate 
multa plenum.clarius autem pzeallegato capitu 
lo quinti continentis collige pzctcritt fermonis co 
firmationem auctozitate ypo.tnlibzc epidimiazz 
fupzafcripto in capitulo f° Dum fquit t)ic mozb? 
Vt pluries accidit pueris ex bumiditate tantum n 
nd omnino ex colera et quando bic mozbus e Diffi 
cilie fup.pcnee intentionemet accidetia multi pue 
ri moziuntur ex co.£t tagit moztis ca5 fubiunge 
do Dicens ex eo quia eozum venc funt arte et non 
poffunt recipe multum flegma currens. CU3 enim 
in cercbzis puerozum multiplicatur flegmatica 
materia et a virtute impellente vel conante tranf 
mutare a cerebzo per venas non poteff 
materia talis et tanta i venis recipi ,ppter agufti 
am compofitionalej earum quare accumulata ze-' 
manet in cerebzo et fuffocat innatum calozem.tffi 
de qstu3 apparentis contradictionis accipi poteff 
ex auctozibus pzeallega tis. (Jft autC5 bec appazes 
contradictio non remaneat ambiguitatem faciens 
collige ex fermonibus pzcdictis q Duplex eff fpes 
epilenfie nominate matez puerozum vel moz 
bus infantilis.JJJna quide5 fpecies eff que e fpafma 
ex inanitione pueniens a materia calida et ftcca 
et adulta confumete bumidu3 fubffantificu5 neruo 
zum cercbzi quam contrabutur verius pzi 
cipium fuu3 et bec quidem coniungitur cu5 fe.acu 
ta quia matcria.ca.eft ct in mebzo pzincipali inue 
ta et accidunt in ea vigilie pzopter ficcitate n plac 
tus multos ,ppter nccumentu5 in cerebzo pcrcep 
tum fenfu tactus.ct lacrimarum multitndo adite 
nit eis ,pptcr eliquationem bumiditatu3 tnuenta 
rum in cerebzo .Accidit ficcitas ct mg2cdo ligue 
ab aduftioncfozti ct bec eff illa fpecies mala fupe 
rius allegata auctozitate pqua fpafmarr 
tur niaxiile puerozu3 ita vt Dilatari ct claudi non 
poffunt ct fame cruciati moziuntur vt occulne me 
us vidit pluries q quingenti vicibue.et non eff mi 
rabite (i mozbus ille cum eff intentus vt plurima 
eft mo2talie.eo quia eff mozbus valde Di(ppoztio 
nalis etati puerili que buiffima eff inter alia&4J 
Alia vero eff fpecies epilenfie Dicta mozbus infa 
tilia que a materia fri.et bu. implente ve 
triculos cercbzi fcmicomplete et oppillante tranft 
tus Ipirituu3 fenfibtltu5 et mctiuo2U3 ad 02gana 
fculue et motus ppter qd fit contractio bozu5 ver 
fus pzincipiu3 er bec eff illa quam aflirmauit ypc. 
in libello oe mozbo Dei et 6° 
gatis capjtult6.£t affirmat bacfpecte3 pzinceps 
pzima-tertii tractatu y°ca° p2€allegato-OU3 inqt 
ue20 plurimum accidit infantibus pzo 
pter bumiditstes eozum et plerunq5 apparet in 
cis (Jprimii nafcut ? quado<$ poft pubertate eozii 
SXertia iteruj inueniturepilenfie fpecies que Di 
ur mozbus infantilis p20uenieus ex cozruptto 
ne lactf in ffornaebo ,ppter qua3 per colligantiam 
cius ad cercbzu3 fiue fimplice5 codolefcetia 
liue ppter compaffione5 non abfolutam contingat 
contrahuntur nerui ad pzincipiu5 ct cerebzu ver 
fus centrum ipfius ita q accidit fpafmus. £t banc . 
quid tale5 fpcciem confirmat IWis i libzo oe egzi 
tudimbus puerozum pzeallegato capitulo OU3 in, 
quit bec cgzitudo accidit pueris in pzlma ctate 
frequenter.et fignu3 buius eff plozatus multus ti 
moz tn fomno vigilia augetur calo2 et ab crc 
cgzcdiiur calpz fetidus .ct caufa huius eff acccptd 
lactis plufif Digerere poffunt quare corrumpitur 
et facit fpafmuj 135 pzedictu .£x quibus in vnam 
redigendo fumanrpatet q-nto2bus infantilis cfl 
triplex eft fpafmus De inanitione p20uci 
ens vt iam Dtctujeft. (JSccundui eft fpalmus oe 
repletione ia5 Declaratus.flTcrtiue eft fpafmus p 
colligantiam capitis ad ftomacbum ex 
cozrupticne lactis in eo.et bec quidem fpecies ma 
gis pzopzie analempfia nominari Debet vt infezi 
«s DeclararaDum eft.(T!0ecundu5 pzincipale eft, 
q mozbus infantilis Denominatur epilenfia finco 
palis per quam quid non poteff aliud intclligi ni 
fi aut q crt fpecies epilenfie vna que coniungitur 
cum fmcopl qurtamen non eft accidens illius epile 
fi e. aut quia e!l vna fpecies epilenfie a cuius caufa 
efficiente fimul ,puemunt epilenfia et fincopis .aut 
tertio q reperibilis eff vna fpecies fincopis ad q5 
fequitur epilenfia.et fentit looc pzinceps pzeallega 
to capitulo Dum inquit.ft eff quide5 epilenfie mo 
dus compofitus cum fincopi quem fozeitan medici 
exrabunt De capitulo epilenfie.verii tn ipfoeff et 
eft fpecies eiue.2Dodue aute} quo faluari poteff q 
fit quedam epilenfia cui coniungitur fincopis non 
tamen .pueniens ab ea eff vt fi exiftit epilenfia per 
elTetiam nocumcti cercbzi ipfius aut pe2 colligari 
tia5 ad aliquod membzuj et materia tlla que mo 
ta facit epilenfiam pztus tempoze moueatnr ad 
coz facere fincopim poterit .patet boc q bic 
erit complicatio fincopis aim epilenfia .quozu3 ta 
men nullum ezit alterius caufa .z° vero facile 
imelligi poteff q bomint' folcat accidere epilenfia 
i cuius agitatione magna atccp confirmetur ccn 
tigit materiae iuxta coz flantes ppinquas vf eld 
gatae ad coz moueri.neqj tamen ifta erit accides 
epilenfie immo contingit ppter Debilitatem coz 
dis aut ppter jpzcparatione3 materieru admotu 
ad ipfu3 coz.< feecunduf tero modus inrelligedt 
epilenfiam fincopale3 eff facilis imaginanti q ma 
tcrie in aliquo membzo mote fecundu5 parte5 de 
nent ad cerebzum et ad coz 1 faciant nocumenta 
adeo intenfa q ex p2to fiat epilenfia ex z° fincopil 
et patet ex boc q fimul et femd bee oue 
nes vel accidentia fieri poffunt aut q epilenfia pr 
cedat ficopim ficut quado pzius et foztius matia 
mouetur ad cerebzum q ad ftomaebum aut ccon 
tra.iJXeT tiua modus intelligendi fincopis copli 
.cationem cum epilenfia eff q? fiat fincopis per no 
cumentu3 effentiale cozdis vel per colligandam 
ad aliud membzum tunc ,ppter nocumentum coz 
dis ipfius ledi poteff cerebzum ita vt fiat in eo epi 
lenfia et ezit ipfa accidens ad fincopim fequens vt 
intelligenti apparct.itt apparet q? bee fpecies epi 
lenfie et fincopis valde facile faluari poffunt mul 
tis modis.licet frequentioz modus eazum euenien 
di fit per colligandam ftomaebi ad cerebzum ex 
pzefentia vermium in ftomaebo repertozum .i# 
pzie magis quando cozrupti funt .aut frequenter 
valde euenit bec oifpolitic ,ppter co*. 
ruptionem in matrice et aliis locis.dnde prima 
tertii vbi fupza.fx b° aute capitlox epilenfia que 
accidit ,ppt vermes aut afcarides.et infra paru5 
aut ,ppter oifpofitiouem matricis.et vitra boc no 
minatur pzefocationjatricie.et eff vt mulieri acci 
dit quando eius mcnftrna retinentur non in boza 
fua aut conftringantur cum retinentur ab ea jppt 
t»ffionc3 balnei conucrtiiur id m matricem fuam ad calffatem veneofa3.et adfunt et metus et vapo 
zationes aut CU3 periodis aut fine periodie.cum p 
iodis quid tertianaritf fcd reteta materia vera co 
lericitatis participet et fic De Decia - 
ratione vero eius qd tertio pztncipalitcr p2emif 
fu3 e q triplex inuenitur huius Difpcfitt 
onis Denominatio .pzima quid Dicitur epilenfia* 
za analcmpfia Y catbalenfia appellatur.ift aure 
epilenfia fecunda illa p2opzie que fit p 
nocumentu; cffcntiale I cereb20 qd p20ucnit i plii 
ribusi a mala complexione frigida et bumida cum 
multitudine materiei flegmatice incomplete opii 
lant| ventriculos cerebzi et ozigines neru02U3 ab 
eo 02ientiu5.licet etia3 ipfa quandcqi fieri ponit a 
multitudine fan.in cc2eb2C contenti modo p2e- 
dicto.&t etia 30 fieri polTit a veto vel vap02e g2of 
fo caufato i viis tranfitus fpirttue vt vifu5 cft mag- 
no pbildbpbo Xfriftotili vt p2tma tertii capitfeid 
epilenfia fcripfitXfuuena. (]Quarta vero fpecica 
cius poteft fieri a materia melancolica in locis pr 
dictis conteuta faciente opillationc3 eo modo quo 
De aliis Dictu5 e. jfftc quide5 fut quatuoz famofe fpc 
cies epilenfie per effentiaj ex nocumeto ccreb2i ,p 
uenientis.et omnes tales merito Denominant cpt 
lenfia Dicte ab epi q eft fup2a et lefis qd eft lefio q 
fi fuperiozis partis lefio que cft cereb2U5 inter ali 
as partes boc nocumento labo2ane ffSecutt 
da fpectcs eft analempfia nomiata qua5 fapitnces 
Dicunt puentre ppter mala3 complexionem aut 
matezia3 i ftoaebo reteta cj nocumctu3 eius cereb* 
comunicatur et efficit bunc Dictus eft 
IjXertia fpecies eius nominata eft catbalenfia £j 
.puenit ex nocumento cereb2i tn co recepto per coi 
ligantiam totius co2porie ad ipfu5 cereb2U5 aut 
Determinati partes ad ipfu3 ficut miracb matricif 
(plenis epati6 et fic De alite.Jit modus quide3 in- 
telligendi vna3quaq, fpecicm fpafmi aut De inani 
tione vel dc repletione facientis epilenfiam vclut 
eft quilibet fpalrrue ex Defectu materie .vel eius 
babundantia p20ueniens.vcl fpafmus nulli mate- 
riei vclut eft a veneno inficiente ae 
rem interius infpirato.velut a potu alicuius me- 
diae fpafmu3 efficietis ficut fpecics elfrii. Vel a me 
dicis veneofis ficut napellotufqz0 er fimilibus,vel 
a venenis fic abfolutc Dictis ficut accidit cx punc- 
tura ab animali venenefo facta et fic De alue.qcti 
q? enim barum effictentiu3 caufai U3 applicata ulc 
nocumentu3 cerebzo imp2effn3 a potentia fcnfitia 
eius pcrceptu3 mouet exppulftua5 virtute5 ad fu- 
ga5 illius nocumenti.contrabitur igitur ccreb2U5 
in fe ipfu3 cuius etia5 contractione nerui ccntrabd 
tur verfus 1pfu5.ee fi quidej iteru3 materia vel fu 
mus gzoffus Dilat3 cerebzu? et neruos tunc conue 
nit elongatio et Dilatatio neruo2u$ a cerebzo 7 cu 
iteru3 mat ia claudit vias ita vt contractio fuper 
ueniat tunc fuccedit Dilatationi ncua contractio 7 
econuerfo*4j£t bec eft caufa alfrgnandi foztC3 agt 
tatione5 in pedibus et bzacbtis factam et tozftone 
mandtbulap oculozu5 colli capitis et aliaru3 par 
tiu3 que omnia ramDm pezdurant q-Diu epilenfia 
eft fpafmus in fiezt .cum autem ipla 133 trafiuerit 
fmem augmenti et per ducta fuerit ad ftatum 
tunc ipfa eft fpafmus i facto ee 7 tiic mcb2a omnia 
pziuantur motu non integze.i.ccmplete ,aut pzt- 
uatnr fenfu non integze.t.ncn complete cum in ali 
qua particula cozpozis remaneat quandoqj fenfu® 
tactus, aut mebza omnia piluantur erectione nott 
quid integ2e.i.totalitcr ficut patet in cpiienfta rc 
uoiubili per plurea parortfmos a quibus eger eri 
gttur et eleuatur.et potcft etiam totu5 co2pus pzf 
uari completa erectione vt patet in epilenfia moz 
tali cj eger DtfTicit i titio parcxtfmo.it pulcre om 
nee ifti fermonee clauduntur i Diffinitione eius Da 
ta a p2incipe pzeallegato capitulo Duj tquir .5pt 
lenfia cft egzttudc quia mala 9 
rimu5 frigida vel compofirionalis quia oppillatta 
pzobibes mcbza animata fup. que funt inftrumen 
tua; fenfus et morue eo quie ilia ledantur lelione Di 
minutdnie aut co2ruptioni8 a p2tncipio includo 
vfq? per totum augmentu3 ciue .et ,pbibene etiam 
mtbza fup.ab erectione fup.cum non in 
tegze.i.non complete qutn polTit eger iterum rele 
uari.ct illud quid totu5 contingit ,ppter oppillatt 
one5 contmgente5 fctltcct in ventriculis cerebzi et 
in panniculis etueet in ozigintbue neruozum ozi 
entium ab eo. £t legi potcft b° totum infza parum 
Dum inquir.Ht 013 fuerit buo2 opillane aut 
ventus gzoffus bocetia5 contrahi 
tur vt expellat illud qd impedit.ficut accidit ftoa 
cbo ex fingultu naufea.et ficut accidit ex trcmoze 
015 p quando eft contrac* 7 compzeffio pzincipiu3 
teilicj effectiuu5in 
fa expellunt fup.matcriei vel nocumentu5.et cum 
cerebzum contrahitur motus eius Diuerfificatur 7 
fequitur contractio neruo? in facie et in aliis 7 Di 
uerlihcantur motus ipfop.et b° totu3 intel 
ligi poteft ta3 oe epilenfia per effentiamq' per coi 
ltgantia3 facta ijix quibus omnibus pulcre intel 
lectis poffunt compzebendt figna epilenfie in fie 
ri et in facto elTe .et itcru5 ex illis potefl reddi zd 
quare accidit i eptlentico fpuma i oe cius.ppter cl 
claufionc3 partiu3 eius colatorit incompletam a 
materia flcgmatica facta3 incitata virtute ad tpfi 
us expulfioncm fozti agitatione in materia5 illaj 
facta cdrnifcetur cum ipfa aer vel vapo2 vel ventui 
aut fpirttus.et cu3 materia fit notabiliter vifeofa 
inclulu3 tenet aerem vel vaporc5 et neceffario effi 
ctturampula et multe ampulle inuicc3 mvilcate 
faciunt Ipuma5 quaze .{J £t ex bis omnibus vitia 
concluditur Difficultas huius Difpofitionis eo quia 
fi compleretur oppilatio tunc ex epilenfia fieret 
tranfitus in appopleiiam que magis pcrtculcfa eft 
et fi multiplicarentur materie qtttate ct actiuita 
te ita vt frequetarenr poxifmi iplius effet mozralif 
iuxta fermonc3.2f.Dtccntis.4t quando continuat 
poxifmi epilenfie tunc ipfa interficit.JEx quibus ot 
bus ia3 concluditur feftina neceffitas curandi hac 
Difpofttioucm vt nunc fequitur 3raqj pzo re 
gimie huius tremende Difpofitionis pzenuttendu 
pzio q opoztet regimen ordinari fecundum cetra 
rietate5 ad caufa3 ipfius mozbt qd ecia3 habet pzo 
p2ierate3 rectificandi particulas lefas. CU3 igicur 
mozbus ipfequi eft mala complexio fri.et bu.ftda 
cbi 7 cerebzi I1C5 aplius Iit buida $ frigida vtra 
qj conuententiam babet cum materiali que eft fla 
ticus huoz in ftomaebo multtplicatus 7 per colli- 
ganttam eius ad cerebzu3 Delatus patet q omne 
regimen eid conuenicns Debet efle ad calitatj 7 fic 
citate inclmatu3 magis tamen ad ficcitati q ad 
caliditacj.&t CU3 mebza hic cg20tantia fit fioma 
chuset cerebzum qd magis per colligantia ipfius 
«d ftomaebum leduur q per pzopziu$ nocumctuj ab tpfo«reb20 patet $cmnfa mcdicialia fnfiru 
menta flomacbu; et epar relpicere Debent ta; per 
operatione; cop pzouemcnte; a tirtute medie» 
nap q quarta .quare pzius Difcurrendu cR per re 
gimen ex parte rerum non naturaliu;.z# medici 
naliu; tt nunc fequitur. 
IfCapitulu; fecundu; De cura pez Dictam, 
teneatur igitur bic puer in camera bene caliDa 
tento taporibuo ct nebulis 7 bumiditate Denuda 
ta.cuius aer ficcue fit potentia magni ignis in ca- 
mera facti.et fepe fuffumigetur CU3 ligno aloes flo 
race calamita et colofonia .et fimilitez pellibus tf 
pinis aut oe Dozfis tariozum flcmacbu; cooperie 
tibus aut falte; fuper ftomaebo fuo teneatur qdru 
plicatu; pannu; in optima gzana intinctu; qui ffo 
maebum fuum in laterales partes Diligenter am 
plectantur qui pannus fepe calefiat 7 fuffumigetur 
cum pulueregaf ligni aloes 1 galltemuf. JDe mo 
do tero cxccrdtandi ipfu; bonu; efl q mane ante 
affuptione; cibi motu p20g2effiuo cvceicitctur fal 
tem.p boza.y.et caueaf a regentibus ipfii tt no p 
mittant ipfum equitare tel nauigare tel in curru 
tebt faltem tfq? ad fpactum tnius anni quoufque 
fuerit fanitati plene reflttut}. %\ autem pzopter 
aliquam contingentia non poffet ambulare tt Dic 
tu cR tue fepe fiat eide; fricationes a radicibus coc 
xarurn vfque ad plantas pedum afeendendo etta; 
tfq; ad nates eius intantum q per fricatione; me 
bza ipftua rubea fiant.reltquo aute; tepoze fedeat 
et qutefcat et faltem ab omni metu pzobibeatur 
pofl cibum.cuitet etiam omne excercitium per qd 
caput eius incuruatum Detineatur .et fi ,ppter ex 
ccrcttiu; calefieret puer ifle tt fudaret 7 cx z° fudo 
re bumtdus fieret pannus que fuper ftomaebo poz 
tat tunc femper calefiat ille pannus ct cxtccctur 7 
fupezponatur flpmacbo .et melius effet q baberen 
tur Duo panni tales \t\q De tno fieret permuta0 
ad alium et econtra.opoztet ettam tt butc puero 
adbtbeatur regimen conuentens ex parte quanti 
tatis cibozum et potuum ita q non pmittatur co 
medere tfq; ad plenam faturttatem imo bladicite 
agendum efl tt a menfa recedat cum tolunfate 
amplius comedendi q cum plena faturitate floa 
cbt' iui.Utfimiliter etiam potus eius in quantitate 
pauca affumatur et fepe magis q multum ex co 
et raro, imodo 002miendi non permittatur 
bic puer Dozmire nifi poflquam tranfiucrtt hoza 
ij.ab affumpto cibo et Dozmiat capite bene eleua 
to fuper Dextro aut fimflro latere occumbedo.Ca 
ueat omnino Dozmire fuper facie fua imo conueni 
enttus effet ei Dozmire fuper Ipina q econtra.2JDc 
fura tero Dozmitionie eius non tranfeendat fpati 
um bozaru; tii.et melius effet q Dozmiret tempo 
ze minozi bozaru; tii. q amplius eafdem excede 
re.3n fuma itaq, melius effet ei Declinare ad excef 
fu; in vigilia q in longitudine fotu' quonia; fdnue 
materiam eliquat et infundit in ozgana fcnfuum 7 
eae a toto cozpoze ad caput effumare facit cum fu 
erit .plixua. wpzo fexta re non naturali fc; p ac 
ciden tibus anime Dicendum q ci conuenietioz eec 
leuis ira et conturbatio animi q foztis triflicia 7 
tinioz ppterea quia in ira leui excitatur et inten 
dttur caloz ad q fequitur materieru refolutio et 
iptitudo ad infenfibtlem et fenftbile; cuapozatd; 
f 'bafftones tero anime trillantee (ppter quas 
ealozis naturalis retractio De centro ad circii» 
ferentiam magis funt fuffocatm: innati calozfs 
Deinde fequitur materierum incrudatioet augme 
tat io. Ilie md tero regendi eum penes cibos et 
potus paulifp magis opo2tct Dilatare fcrmonem 
p2emtttendo p2tmo generaliter q omia cibaria 
frigida et bumida actu a potentia eidem funt tal 
de nociua ,ppter caufam fuperius tacta;. C{£5c*5o 
q omnia pinguia et tnctuofa cibaria et cozrupti 
bilia tclut lac omnino funt euitanda,|| Xertic q 
omnia tapozofa cibaria et tentofa ab eodem clo 
gazi Debet telut legumina omnia a p2opzie elixa 
et maxime fubftanna cop omnes fructus recentes 
et bumid t.ljf Cluar to q omnia cibaria Difficilis 
Digefldis cmtart Debet ab eo telut fut carnes gzof 
fe panis a;imus tinum gzoffum et conturbatum 7 
fimilia.et caufa cft quia bec Difpofitio efl mater pu 
erozum analepfia Dicta (pueniens a colligantia flo 
macbi ad caput xt fuperius Deductum efl .Itaq; 
particulariter oefcendcndo euitet carnes omnes 
nimium bumidas bumiditate connatali tclut fut 
ana tui i anceruli et omnes in aquis tiuentes et ge 
nite carnes.er etiam carnes bumidas bumiditate 
etatiua tclut funt natiuitati pzoptnquemultum 7 
etiam animalium carnes euitari De-- 
bent in quo$z ttrifq3 exilltt fuperflua bumiditas p 
indigefhonern cong2egata. llSccundo etta euita 
ri Debent omniii animalium partes.cofimiliter bu 
m;dc telut bucirum lac et pinguedines omnes.ta 
pozofa etiam omnia multu5 effugere Debet telut 
legumina fructus recentes iura pinguia et ppzie 
pinguedine rancida tel anttqua.noccnt etiam fibt 
acria cibaria omnia.acetofa tero aliquando tt ter 
tn feptimana accepta et ,ppzie confracta cum calt 
dis Ucut mace nucemufcata cinamo galanga 1 pau 
co:pipere fut ei iuuatiua.£r oleribus effugiat cau 
les pzincipaliter et bletas fpinaebiae lactucas en 
diuiam poztulacam cucu.cucur ccrafa et maxime 
talde mollia.folidis tero ccrafis et pepoibus tti 
porci?• filate eidem conucnietcs a quibus cibaria 
lua non Debent elongari funt menta lapillum ozi 
ganum tfopus maiozana betonica tbimue anetu5 
petro.fcmculumrutacttniterfalitcr piante om 
nes ca.et fic.ffomacbum et caput apte confoztare 
er eae aperire.ilromatica ei conuenientta quibus 
cibaria fua condiri pofTunt funt macis nux muf. 
einamomum 5; galanga piper album gzana para 
dift ga$z ,ppzie antofali et eonfimilia.4jfructus 
tero qui poffunt eidem conuenire funt amigdale 
et auellane que augmentum in cerebzo efficiunt et 
ccnfo2tant ipfum et pp2ie t02refacte pofl cibum 
fumpte.fce rebus CU3 quibus codiiltur fercula pl5 
mihi oleum oliuap antiquum magis q recens et 
conueniret etiam ei melius oleum amigdalarum 
Dulcium et pinguedo pozci medioezis quantitatj* 
alie tero pinguedines Dimittatur. Eoe modis pre 
parationis cibozum euitet cibaria omnia multe 
bumiditatis et euapozationis 7 ,ppzie ftcut frixa 
que funt caput talde ledentia .ppter qd affata et jp 
piic in fero meliora funt ei q elixa, effugiat omni 
no cibaria omnia que cocta et prparara unt in ta 
fis crels immo talia pzeparentur in tafis lapide 
is et non iit aliis.| »De conditio tero optimus dl 
finapifmi tfus et oliue condite et rape condite et 
napi conditi et cttonii pofl cibum ct pira condita 
et Diacitonitcn fine fpeciebus optima funt ei.fcaif 
tero cius fit bene fezraentatus falis ha bens amplius tamen q comunto panis.et multu3 
placeret mibi q panis quo vtttur fcu vti eet 
factus CU5 aqua fublimationis radicu5 peonie rece 
tis.ciban'a mellita aliquando fibi concedi pofTunt 
licet 3uccarij fit ci melius cj> mei argumento fupto 
a materia etabetate fimul Dotus quo vti Debet 
fit vinum albu5 fubtile et trafparens non valde fu 
mcfu5.aut fit vtnu5colo2ts g2anatini vel rubicu 
di non fptlfu5 necp gzoftu5.et multu placet mibi q 
vinu5 illud comifceatur femper cu tertia parte aq 
fublimationis peonie aut falte5 aque Dccoc.pul.co. 
ru.laudarem etta magis q eg2otae ifte a fine me 
fis feb2uarii vfque per totu5 m?nfe5 apzilis vte 
retur boc idzomelle quod nunc (equitur De quo ac 
cipiat parii aut Ialte5 CU5 qua2taptc vini (ccuj co 
mtxtt.eft aiitcj illius Defcriptio talis.Tk radicum 
peonie minutt'5 tnctfe.f J,corallo2u ru.g2ofIo md 
in lib.ttit aque fontis at 
flurni bene clare et ab omni fetoze mundate vfque 
ad confuptione3 tertie partis.deinde cid fupadda 
tur mellis elect i Jxti.et coquantur infimul lento 
igne C115 Difptlationc continua vfque ad confumptt 
ouc5 tertie partis,Deinde coletur per pannujbe 
ne fpilTu5 et vtatur eo vt oict^eft. 
(|Capitulu5 oe cura per medicinalia* 
De bis vero que mibi opo2tuna videntur .De 
gimtne medicinali xviii.apparet mibi obferuan-' 
da remedia.£|D2imu5 itacj b02um e vt puer ifte 
per totum menfem maii omni tertia oie paru3 an 
te cenam accipiat oe pillulie infrafcitptis 4Q & 
eundum remedium eft vt g2atia lub2(cationis vc 
trts qualibet feptimana faltem tribus vicibus im 
mediate ante cenam accipiat vna5 De iftis fccudis 
pillis.et fi congeret q veter eia cer magis flrictus 
pofTet oe eif accipere frequentius Vt ci Die aut fat 
rem omni alterna Die .23i aute3 venter eius nimt 
um fuxibilis redderetur tunc eas Dimittat aut ra 
ro oe eis accipiat.quaru5 aque 
iozane aque fublimationis peonie aque mete ana 
epatici peonie fticadof 
folii maio2ane ana3J.ligni 
xii. falis indi3.X.Diag2idii.g.xv.infundatur oia 
per fe in p2edictis aquts per vna; Di 
em naturale3 .Deinde exiccentur fub tegula medt 
ocris caliditatf fepe agitando et comifcendo .ppa 
tteru3 renouetur tnfufto aquaru; et ite 
ru5 exicceturet ftc fiat quattuoz vicibus. De illa 
itaqg materia.fiat ptllule oe afiuma 
tur vt fupza. Jit nota q quado bee ptllule fe exibe 
tur ci tunc pillulas p2imaf aftumere Debet per Du 
as bo2as poft cena3* remediu5 eft puU 
uis ifte De quo fuper comiltura fagittali a pzinci 
pio frontis vfq5 ad fnitatem capitis omnt fero qn 
do vadit ad lectum ponatur quantitae.g.mi.vel 
v.frumenti .et quando fecunda vice fuperponitur 
tunc fiat ei p2iue pectinatio bona Vt Deponat' pul 
uis p2t'mo fuperpofitus cuius Defcriptio.tk ligni 
aloes.5.i.fto2acis calaite galliemuf .ana.3j.f0li! 
3.i.maio2ane betomee peonie elec 
te 3.i.pulueri3entur omnia per fe a vtatur eis vt 
Dictum eft M Oiuartu3 remedi eft odo2iferum 
boc qdquafi femper p02ter ligatum in pila oe fin 
done reto2ta oe gzana cuius Defcriptio. rute.3 
021'gani 
ameos mente ana.3 J.pul.omnia per fe Deide mif 
Ouintu3 remediu3 eft vt femper tn ci 
bariis cius buliant quattu02 vel.v.g2ana peonie 
ab extcriozi cozttce pmata. (JfSextu 2cmedumi 
eft vt i vino quod Datur ei i potu femper infufe te 
neantur radices peonie .f.in libzts quindecim 
vini ponentur peonie mi'nutt'5 inctfe %.iX\ £5ep 
timu; remediu5 eft vt collo ciue teneatur appcnfa 
radix vna peonie CU3 fruftro vno cozallt ru. electi 
(JOctauum remedia eft vt falte5 ter in feptima 
na quando vadit ad lcctu5 mvnguatur fibi intrin 
(ece p32tee nafi cu gzano vno buiue vngucnti.Bt 
oppoponacis .g.v. ftapbifag2ie cofti peonie folii 
artaite ana.s.i.fellis tauri jij.fucci maio2ane 
Vel folio2um lauri vel betonicc^.ii. incorpo2ent 
fimul i mo2tario minutiffima contritione et fiat 
ex eo vt oictu3 eft.*ttonu5 rcmediu3 fpeciale eft vt 
ingeniu3 fiat circa ipfti5 ita vt omni mane 
<et a tribue vfc$ ad.vi.De feminibus fifcleos.ljDe 
cimu3 remedii etiam vltimu3 eft vt faltein trtba 
vicibus i feptimana ate p2andium per tree bo2as 
fricetur palatu eius cu boc electuario.ttt metrida 
ti electi .5J.liquiricie anifi polip.ana3J.g2ano 
2U5 peonie piretri caftorei ana3.i. 
fimul in mo2tario vltimata contritione cu firupo 
De calamento et «5 gzano ciceris ru.fiat fricatio 
vt Dictum eft.|]Undecimum remedium eftgar 
garifma boc De quo per tres bo2as ante p2sndiu 
omni quarta Die gargarizet calide.cuius Dcfcrip- 
tio.fc artanite piperis al.rute peonie piretri cof 
ti ana.3.i.ftapbiiag2ie aco2i ircos peucedani ana 
s.i J.coquantur omnia in Ub.ii.aque vfque ad con 
fuptione3 mcdictatts.Detnde colentur et colature 
fuperaddatur oximellts .coquantur 
vfque ad confupttone5 tertie partie.De bac igitur 
Decoc.accipiantur.J.tiii.acetifquillitici.ZJ.calefi 
at tot«5 et fiat ex eo gargarilma bc2a p2edicta. 
C Duodecimum remediuj eft vt iterum bis in 
feptimana mafticet vnaj De iftis pillulis.Bf 
gaganti gumi arabici ana.j.t'. inundantur in .J* 
i. lauri.Deinde remoucatur ab cis aqua et in 
<02p02entur cu bis fpeciebue.Tk ftapbifagzic cofti 
Dulcis ana.5 J.ptretri.3 J. fifelcce fe.rute altari 5 
no2U3 paradifi ana.5 J.inco2p02cntur fimul et fi 
ant ptllule p20 0mmt5.iii.et mafticetur vna ,p fin 
gula vice femper expuendo totu qt5 eliquatur a ca 
piteper mafticationej 111354 Decimn5tertiu3re 
mediU3eft vt ifti patienti Duabus vicibus in fepti 
mana ante cena3 Pcr b023 vnaj fiat ablutio pedu 
cu5 bac oecoc.Bc fe.fifeleos ipericonis rute ficce ar 
tbanite baccarum lauri peonie.rt). 
ii. in ficula vna aque magna vfque ad 
confumptione medtetatis.de illa ergo aqua calida 
fiat ablutio pedum vt Dictum eft.<fDecimu5quar 
tu3 rcmediu3 eft vt puer ifte continue fuper mail 
la iintfha ipfius p02tet facculum buiue Defcriptio 
nie.Bt 0020nici foliorum baliliconis flo2um boza 
ginis et buglolte ana.3.ii. iacincti fmaragdi gza- 
natioftts Deco2de cerui ana.5*S«foifop auri nu 
mero fex margaritarnmjuii.rof ga? cinamomi 
ligni aloefcozal.ru.7 al.ana.3J.maci0.54j.puL 
omnia per fc et fiat facculus qmdzstm vel rotun 
dus ficut boftia et ponatur fuper mamilla fimftra 
confutus vel appeufus. IDectmuquintum remedi 
um eft vt hic pa.fuper ftomaebo fuo poztet femper 
iftum 02t'gam' mente abfcintbii folii 
betonice ameos ana.404 J.galange g2ano2U3 pa 
radi fi cinamomi fifeleos feminis rute ciami apii aiia.5.iiti.macis.J.iJ.ftat omnium puluis per fe 
eteonferuetur in facculo quantitatis fpafe bene oe 
pzelTo De quo fiat vt Dictum ed. i fDectmufextum 
remcdiu5 cd vt idt puero Detur fepe ante cena? bu 
infmoi puluis quatitatj gzanozus quin# ozdei vel 
frumenti mente vel fublimationis 
radicis fe.atriplicis cimi tozzefacti 
fe.fanctt ana.j.i.mufci.g.v. fiat oim puluis per fe 
et vtatur vt otctu5 reme- 
diu3 elT vfns bntus confectionis oe qua accipere po 
ted «ante cibu5 et poft cibum vfque ad cptitatj.jj; 
V< g2anozu5 pbiiTicozum minutis inctfo2um.§.iu 
3uccari al.lib.y.ciamoi clecti.3.i.fe.atriplicis.3.iii 
mufci.g. vi. infundantur pbilitei per Diem natura 
lem tmaqua oecoc.ratf peonie.oeindc conterantur 
vltimata.contritioneetcoquatur 5uccarus pzcdic 
tum cus aqua mente et fiat confectio ficut pineata 
et exibeatur vt dictum ed.| |Decimusoctauu3 
medium cd vt puer ille vfque ad duos annos pur 
getur feper in pzincipio veris n in fine edatis fecu 
du54modu3 tnfrafcrtptu5 qui talis ed.3n,vere ita# 
inmane vno*ex feptimana Die lunaris vfque ad 
vigcfimasiecudl eius accipiat bas ptllulas g2atta 
euacuationis minozatiue.Bi pillulay De iera com 
pofita.3.|.rcfozmcntur pillule.iii.cum fucco Vt’ aq 
maiozane et accipiat eas erpod ipfas tazdet ctbu 
bozis quinqj .quinta autem boza accipiat fcutella 
d.bzodii macie calidi cum ve- 
ro mane incipiat boc oigedtuum afTnmere et con 
tinuet ipfum octo Diebus.Bc aque iris aque maio 
fublimationis ratf peonie ana.3.vi.mif 
ce et cum modico 5uccari Detur in potu[ et tardet 
cibum bozis faltem Digediuo fe 
quenti mane accipiat pillulas tdas.Bi pillularum 
cocbiaru3 oe farcocola ana.3 j. refozme 
tur piUule.iii.cu aqua maiozane % Dentur ficutroe 
pzimis Dictum cd et obfcructur oe bis ficut oe tl- 
lis.JSuacuatio vero conncntcns ci in fine mefis fcp 
tembzis fit ida.Bc pillularum oe fazcocola pillula 
rnm aurearu5 ana.3.y.rcfozmcntur piUule.iii.cu 
electj vel indo et oenter fibt gzatia mio 
zationis .®equenti;Oie'accipiat boc aliud oigedi5 
et continuet ipfum aliquibus mane.ffc aque cufcu 
te aque betontee ana.f .i.aque et 
accipiat eaf calidas cu 5uccaro.£$equeti oieaccipi 
at3.i.pillularum cocbiarum De quibus fiat.iii.cu 
firupo violarum ct pod eas tardetur cibus et fiat 
omnia que De p2is Dicta funt.lffcod boc at atten 
dat patiens ide elongetur ab omnibu6ifrafcrip 
ab etcercitio vel curfu fuper cibo.z0 a 
datione vel manfione in aere.vapozofo et nebulo-- 
fo.3°Wafpcu inundationis aque faltem a vento no 
tabiliter agitato.40 ab afpectu ab alto ad oecimu 
locum.50 ab afpiciendo radium folts et cozpoza 
valde luminofa ficut fpccula vel alia ad q fiat ra 
diozum folis reflexio foztis.tf0 eu itatur ab incur 
fu odozis reru appzopzietate agitantium materi 
as in cerebzo fient apparet miirre galbani cado 
zei alTefetide et fimilinm.T0 elfugiat fnmopere ne 
comedat epar ircinum ,£t in luma melius ed ip 
fum abdinere a comcdione cuiullibet epatis. 8° ve 
roTntcr cetera edulia euitet carnes lentes fabas ? 
fafiolos. <?° et vltimo caueatur ne puer aliquod fa 
ciat excercitimt» reuolutionis cozpozis ipfius ct ca 
pitis fui. *bec funt vtiltoza m fuma que bine inde 
Diuerfis voluminibus reducere potui.;- 
Conrit{«3 Debilitata cezebii et pectoiia no quC 
dem per effenriam in mcbzis pzcdtctie fcd per De 
pendentta5 ad matricc5. 
wL Vj {Jctdentiu5 que gcncrofam ct egze 
IjtlliUfrJg giasbcrajiftammolcftant redde 
re canfas (at 10 mibi videtufrfacile 
1 eje bis que pzefenti 'anno dc (u3 oif 
J . " poftttonc multie applicata nocume 
tie (cripta fuerunt .funt enim bec accidentia fiue 
capiti liue pect02t' contingentia non quide per 'effc 
tiajln rocbzie pzedictie euenientia fcd per oepen 
dentia5lc habent ad matrice5 per ip 
ftus ad pzedicta mcb2a imo ad quasplurimas fer 
buncani cozpozie pazticuhe.<Biue igit bec accide 
tia faluentur per compatfione abfolutam vt’ (impii 
ce3 alerationc5 a matrice comunicata3 pzedictif 
mebzis liue per aliquod vapozeu vel materiale a 
matrice ad illa mcb2a comuicatu qtf;fuerit at (per 
ma iVmatricc cozruptum vel in venis adiacenti 
bus et vel fuerit in menftruo (anguine qtf in omni 
vera et naturali impzegnatione retinetur coirup 
tio Tuperaduenicne p20pter qua3 tranfmutetur i 
materia5 mala3 qualitatu5 p2t'maru3 mali* vd 
fecudaru3. et quia fanguis medruts i« quafda5 ve 
nendas partes conuerlue fuerit totum l:oc (atia fa 
cile pzobari potefl effe cam I50ZU3 fudi 
cienter induettuam neque tamen btc moledari vo 
io vt ego credam banc Difpofitioncm fimplictf re 
{jerirOn matrice quin per eius etiam nocumcntu 
pecies male complecttonie pzopter .Diuturnitate 
et foztitudinem accidentium acquifita fit in doma 
cbo in cozde et in capite et foztalTte eti* in epate 
eius accidere potuit co2i*uptto in eiue fubftancia 
aut i anguine tpiiue qd apparere potefl et demonf 
rrari cx permutatione coloziseius ad (qualidunt 
bumidum citriuum vel fubuiridem et etta cx per 
mutatione habitudinis eiue ct pzopzic fi fuerit 
epatis complexio ad frigidu5 et ficcu5 co2rupta.‘ 
41 Hut etia3 boc videri potcd ex tumozc et in fla 
tio ne faciei vel conuerfione babitudinie ad ca5Ctf 
caj (imilitudtne3 qualis eueniti epaticis ita tioia 
tis oe quibus (peculandum efl i4.tertii;in capita 
lo De egzttudinibus epatis intertop 40 a boc figil 
latis capitulis ct oe accidenti et mozbocapria 
fecundo et tertio in antiqua tranflatione fccundu5 
quotatoe3 mcaJSIt vero iteru neque credo malaj 
complexiones vel compofitioncm in epate floma 
ebo cozde vel capite quibufeunque bozum qualit 
cuiiq5 contingat efle magnam intenfiue quia cum 
accidentia in bac edate fuerint extenfiue ec inten 
fiue maioza qua5 pzefcntia fi lapfus in pzedictis 
membzis fuiifet notabiliter intenfus non polTem 
ego credere q?bec Domina impzegnata fuifTet.ee 
fi ad buc conceptionemet tmpzegnatioue icidiflet 
non fuiifet feltcitacf fetus propter Difpofitionem 
mala5aut in matrice pzeinuentam aut agg2ega 
tam ex mala complexione pzedictozum membzo 
2um et matricis ipfius .ex quibus omnibus i vna 
fententiam cogzegatis apparet q modus regimis 
huius nobiliflimeDominependetcx curationeet 
rect ficatione ad membza fuperioza nccelTazia ec 
ad matricem pzincipalitcr inclinando fecundum 
# inferius mibi regularitet videtur per xtv .in 
ftrumeuta pzccedcnium effe quozum pzimum ed 
tt nunc ferbitur 41 [ £d itaqj ipfu ozdine cdueieti pzmm5 admimflrandu; elidere boc i beza electa 
qndo nudu parcxtfmaTr affligitur 1 cfTct ab boza 
i.vfque ad xxi.aut in mane in pzinctpio Diei elige 
da.veru; conflante virtute non timere ego pzedfc 
tu3.adminiflrare elidere cu3.indantia accidentia 
paroxifmi fubduplicando tame vel aliter rninoza 
doctus actiuitate5.et Defcrtbitur per bunc modu; 
■ftgzaozujfifamifenugzeci radicu; alteeminu 
«5 incife'fcmim'8 lini ana.cto.i.J.camomille melli 
loti fe.anctt feni.ana.cto.i.y.feminia malue et al 
teeana.<1?.ii.coquantur oiailib.aquciit vfq5ad 
confumptione; medietatis et colentur cum cxpzef 
fione fozti .et butus Itquozts accipiatur lib.i. olet 
violaru; citrinarii olei De fifamo 
y.faliscomunis.5.iJ.3uccari rubei .J.ii.afiat cltf 
tere,£t fi quiecildideri oefideraret conuenientt 
us attrabere ventofitates pzedicte Decoctioni ad 
dantur cimini carui ameos ana.cto.i. $acto vero 
pzedicto cltderi nocte fequente vel tertia pzetez 
illa foluatur bec Domina cu; boc fecuro medicatui 
ne in quo ed intentio in mundiftcando.tntedina a 
pectore et a matrice Diuertere cuius 
aque bugloffe aque capillo;: veneris ana.j.ii.reu 
barbari electi.;.», manne electe.f.t.J.croci dozo 
nici flozu; bugloffe feminis aneti et cimini. ana.3 
S falis geme gzana.iii.penidiaruj.l.i.y.fquinantt 
g2ana.rv «fiat omnium bozum tnfufio que ita 
remaneat per Die; vna; naturalej ct in auroza fe 
quenris Diei calefiat totu; cu expzelTione conuenie 
ti coletur et addatur albi et caltdu; 
bibatur.£t fi contingeret q novoluttfct accipef 
elidere pzcdictu; ante hanc medicina; falte; ante 
q accipiat ea fiat fibi fuppofttozia De mile'duo vf 
Vnu; vfque quo fecu; collectio fuerit educta.nequc 
tamen ex oblatione buius mediae vel elideris 
befitandu; efl eo quia pregnans pzoptcr Duae oif 
pofitiones pzincipales ,{J£t pzima quia ipfa efl 
tn menfibus pzegnationis in quibus Data ed eua 
cuandi licentia p ipocrate; libzo affozifmof fcfg 
natefpurgareLiiconuetttt.£tfecundc iteru; quia 
Datoq> adbuc efiet pzegnans in aliis tempozibj 
bec tame inD fht vereda pzopterea quia fut medi 
cine Debiles et non violente et fententie auctozum 
no excludunt Debiles imo foztee medicinas .P>od 
q vero Domina preuacuata ‘fuerit qt? ominone 
ceffariu; eite videtur tunc pzocedatur circa ipfa; 
faciendo oiucrftonee leuee que materias a matri 
ce fuperioxibus partibus comuntcatas Diuertere 
poliunt leui tame tractu pzoptcr periculu embzi 
orns .4j£t indrumentu; tertiu; conucniens vt fi 
at leuis cruriu; fzicatio a genu inferius attraben 
do verius pedes vfquequo aliqualiter mebra eius t 
gzoiTentur et rubefiant.et Debet bec fricatio fieri 
cu; pannis mediocris afperitatis actu calidis et 
cetera 4f Quartu; vero indrumentu; fuperadde 
du; e fi mulier non fuerit per pzecedentia alleuia 
ta ed q fuper cauilUe pedu; eius per mefura; qtu 
oz Digitozu; fiant ligature cu; inditis laritudts 
Duozu; oigito2U5 que mediocre faciat compzelTio 
ne; et frequenter vfquequo appareat qtJ Dictu3 ed 
per fzicationee fieri.tlCtuinru; indrumentu; efl 
vbi pzedicta non conferant q? fiat applicatio ven 
tofaru; fuper carnof partibus inter 102 ibus tibia 
ru; et frequenta* fine fcarificatione vfquequo ali 
quid oe iuuamento per eazu; applicatione; fubfeg 
videatur .pzedictae aute; ventefas et ligaturas 
nequacjp tntelltgo applicari Debere coxis fecunda 
q fieri confueuit ne pzoptcr foztcm agitaticnem 
in fetu et in bumozibus matricia fiat dc abozfu 
fufpito. 4]Sextu; vero indrumentu; iteru; conuc 
niena ad oiuertendu5 vbi pzedicta non beue con 
tulerint cft dtuerfio que magia confert acci 
dentibus cozdie et capftis.et ed q in adiutoztia 
apud pzinctpiu5 fpatularu; inferiua fiant ligatu 
re 013 flrictura ad leue5 oolozej pzoducentea.fl" 
2?eptimu; vero ad hanc intentione; ert 
fine fcarificatione applicatio in carnofia partibus 
lateralibus colli fupza olTa fpatularu; 
&ctauu; vero ingeniu; et fublmite operationia c 
vt pzobibeatuz matricia fuperafcenfus et vento 
Citat u; ad fuperioza eleuatio cu; medicinia inter 
politia int' domaebu; et matrice; in quibue fit vir 
tua frangndi ventofitatea et repellendi eafde3 CU5 
Virtute carminationis et ftipticitatis que omnia 
fudentur in medicinia reminecaliditatia babenti 
bua aliqualiter fetoze leui fadidiu; et abbomina 
tione3 imponere matrici vclut cft oefcriptio cero 
ti buius.tt: fumac ga'lazn3 cupidi maflicis acatte 
feminis plantaginis ana.3.iiCimtm modicum toz 
refacti carui feniculi ana.;.i.5demime petro.5.1. 
coziandzi pzeparati.5.ii.refine 
5.V .offfoluantur gumi C115 aceto citcmonl et hui 
dificentur a fuperfluitatibua per colatura; Dei 
De cu5 infrigidari ceperint apponantur Ipcciea pr 
dicte et fiant cerota Duo fperica quozu; vnu fuper 
ponatur vmbilico et ibide referuetur n aliquando 
permutetur De ipfo ad alteru3fecundu5 opoztuni 
tate;. tfflonu; vero indrumentu; cft vt fi fupza 
Dicta mulier nollet pzedictu; acceptare cerotum 
fiat boc linimentu5 ab vmbilico fuperius per om 
ne3 regione3 domaebi et ipocudziozu;* V* olei oe 
'kciri De mirto.J.ti.laudani elec 
ciperi cala 
mi aromatici fpodti ana pzepa 
ratt.34i.cerc quantu5 fufficit fiat vnguentuj molle 
et calidum applicetur vbi pzedictu ed.4(l5ectmu 
Vero indrumentu; et magne necdTitatia efl vt fi cd 
pzebendatur in flomacbo eiue cozruptam cite ma 
terta cibalem et bumozalem que multum incli 
netur ad fuperius flomacbi qd cognofcitur ex nau 
(ea et appetitu ad vomitu; tunc educatur materia 
illa cum leui et coniueto vomitiuo boc.fk fy.fipli 
cis acetofi.f.ij.aq putealia gzolTe et vifcofe.|.iii 
fiat boc totum tepidum et detur in potu et fi poli 
ipfiue aflumptione per bozam vna3 vel Duae non 
euomuerit imponatur ozi Digitue aut pena cum 
quibus titillatio fiat in pzinctpio ifopbagi et ma 
terfa educatur.SDi autem cotingeret q cozpuleta 
materia ad ftomacbn; non aficenderet imo inferta 
pe2ciperetur tunc temptetur eius fubductio cum 
boc leui lenitiuo et abikrliuo. aque Decoctio, 
mifceet Da 
totum in potu caltdil b° liniendo infeidedo et abf 
tergendo domaebum conuenieter mudificare pdt 
ffllndccimu; vero remedtu; dl Vt fi caufa nocti 
menti illatiua in flomacbo percipiebatur efle ml 
titudovetofttatumqdeognofettur extenfionc flo 
maebi cum gurgulatione et rugitu et multitudie 
cructuationum tunc fubueniatur ei cu; elcctuario 
Dcfcripto ab Ziukcnna zi.tcnii ca° oe appetitu 
pzegnantis fnfine fecundum bunc modu. V* cimi 
tnfuft tn aceto per triduum Deinde exiccati 1 toz refacti oztgant dltbani omnium ana.f.i. cafl02ci 
j.ii.gelemabin lib.t.fiat electuarii De quo in ma 
ne ante cibu3 et ante eena5 in fero Dcntur.3.ti. vel 
IU.CU3 aqua Dccoc.ga£ et indubitanter iuuamen 
tu5 excellens percipietur.#[Decimi Iecundu3 ve 
20 n magne necemtatie p20pter fincopt 
n pulfu3 coxcfis eius cd epitbima irtud quod calid 
CU3 panno De g2ana applicetur fub mamilla ftntf 
tra ipftue ante p2andiu3 quattuo2 vicibus et pofl 
p2andium per vnam boram vlque ad bo2am ce 
nc falte3 viii. vicibus et erit in eo iuuamentum re 
p2imendi fiiofitates a mafias ad pectue.cub e bcc 
Defcriptio/fV aque acetofe aque cicozee et melltlTe 
d cozde cerui fragme 
t02um.iacincti (maragdi et fapbiri ana3.i. mar 
garitarum.5.i.folio2U3 auri CU3 pzcdictis contri 
top numero vi.macis ligni aloes ana. 
3.t.croct.3 J.aceti.?.i.vini maluatici vel alterius 
bene fumofi et antiqui.?.iii.mifce totum et inuice 
bulliat quibufoa ebulironibus ctTiat ex eo vt tam 
Dictm efl.|jrtoectmi!3terciu5 vero remediu5 efl vt 
fi generofa Domina bec non vellet epitbima et ite 
rumDato# ipfum applicaretur bo2i's iamp2e 
dictis itermedio vero tempo2c fuper regione coz 
dis eius continuo teneat bunc facculuj collo alliga 
tum cuius Defcriptio.1V fpecieru3 electuarii oe ge 
mis .5.it.fpecieru3 electuarii De ligno aloes 
cinti fmaragdi et fapbiri ana.9.i.offie De cozde 
cerui.5. ii.omnia pc2 fe fubtiliter pulueri'3entur a 
coufuantur in facculo de findone De g2ana quanti 
tatis femilTis et applicetur vt p2edictum ed.|/De 
Vero indrumentum conucniens ad 
mundificandum flomaebum et pzobibendum afee 
fum fumofitatum a matrice et ab?ipfo ad C02 et ad 
caput ed mundificatiuum fiomaebi ei adminidra 
dum fecundum bunc mcdu.1V.mellis rofati colati 
|.ii.ligni aloes puluen'3ati ,9.i.Detur boc totum 
in potu cum.?, ii. aque acetofe vel buglofle et cfl fe 
re oe remediis 3foiccae oderiptis ii. tertu' capi 
tuloiDevntuerlali regimine p2Cgnantie. Deci 
mu3qm'ntu vero inft2umentu3 e q Domina bec fp 
ante ctbu5 accipiat rotulam vnam vnius confecti 
onis per b02am ante.Tk fpecierum electuarii De 
margaritis oefcripttone iyiccne ca*flatim allega 
to.3.ii.5uccari albi libj.aque mente quantu5 fuffi 
cit ad coquendum 3uccarum et fiat confectio in ro 
tuli'8.4 ffeecimu5fcxtum vero infirumentu* ad in 
fentionem omnium p2edicto2um et rectificattdej 
fiomaebi confumpttoncm materierum ed vfus tiri 
ace Hndzomaci cum rertiaTui parte De electua 
rio De feminibus quo2um ambo2U3 comixt02um 
accipiatur.5 J.aut.9.i.in mane aliquando cum.?, 
ii.aque grano2um Decoctionis mirti et inueni in 
eo tuuamentu5 notabile vt apparcre poted ex vir 
tute componcntium.|/Decimu3feptimu3 vero in 
ftrumcntup cd vt bec Domina continue pod cibum 
omne3 accipiat frudru5 vnu3 Diacitoniten facti fe 
cundu5 idu3 m0Du5.IV pulpe citonio2um conferua 
te libj.do2omct madi cis macie ana.3.i. gartefi 
I052 ligni aloes ana.9J.fiat confectio in rotulis.? 
!5ecimu3octauu3 vero inihumentum ed vt fe 
per in manu fua teneat puluerem idu3 in findone 
ligatus; quc5 fepilTimc 0d02et.IV coziandzi no p2C 
p8rati.5.iii.cado2ei,3.i.feminis nadurtii feminis 
eruceana.9.i.laudam.3J.fiatomniu puluie De 
quo fiat vt fupza .feccimunonu vere indrumentii 
eft q Domitia ifta fuper caput cius teneat faccnlu 
<rtu5 a pzmcipto capillo? Vique ad ccnit capitis 
fuper extcnfii.TV amb2c gzana vi.mufci g2ana.1t. 
mellifle feminio baftliconie ligni aloes maio2ane 
affari flicadoo aoa.3 J.garicfilo?.5.t..f. rofaruni 
3.ii.fiat puluis fubtiUe omntu per fc et cofuantur 
i iacculo dc lidone d gna facto babae qt 
tuoz Digit02um .IfUigefimii Vero tnftrumcntu5 
cft vt locus matricis cius a fpondtltbus renum vf 
C0 ad fine fpine fepe inungatur boc linimento. 
olei oe violis citrtnts olei dc ratito sna.J.i.y.tro 
cifco? De rofie.3 i fandaraccgallicmuf fquinanti ci 
pert ana.5 melliflea.it.cere quantu fuffi 
cit ffat vnguentu molle et liniatur locus ille cu ip 
fo calido.|TUigefimup2imu vero inflrumentu eft 
Vt Domitia’ifta fepe maflicet folia mente fubrubec 
in ftipite fuo aut faltem mente aquatice in ripis 
fluuiozum inuente que a quamplurimis fapienti 
bus balfamita nominata efb*7 Uigefimufecundu5 
inftrumetii e vt aliquando falte in Die femcl \t co 
X*e eius retineatf2uflrum coti magnii calefactu5 
et fuflumigatum cum puluere gallicmufcate pzo 
tecte fup carbonibus ignitis4TCIigefimu3tertiu5 
tnftrumentum eft vt genialia cius vt’ inguina aU 
quando ivngatu2 cikalido oleo ita compofito.Bt 
olei dcmafltee et Demirto 
3,i.tcrantur ftrnul vltimara contritione et ex cali 
doipfofiatlinimc*tu3 vtpzcdictue.f/Cligefimu 
qua mi vero infUtimcntij eft vt mulieri ilii omni 
mane ante pzandiu fiat pedii infufio et eozu ablu 
tto vfque ad medietate ribie cu aqtfa calida hutuf 
oecoctdms.rarofa? mirti coztadzi prpa 
rati recentis vel ficce.*to.ii. 
coquantur omnia et fiat cx eo vt pzcdictu eft.(j 
Bligcfimuquitttj inflrumcntii eft vt boza 
mi cu apparent et accidentia pziuationis fenfus 1 
motus fuper capite eius effundatur oleu5calefac 
tu dc matozana aut olcu3’nardinu aut oleti lilio? 
albozu et cdmiflura fagittalt vlquc ad locum con 
junctionis colli cu fpatulis vt fccuretuz a tranftm 
i fubctb vel appoplcfta vl’ altera pifpofiticnc3 ma 
I35 *CfCJltimu vero fuperaddendu3 omnibus 
dictis eft q in regimine ex parte cibozu3 et potus 
bcc generofa Domina potefl euitet omnia 
vina multu fumofa calida et aromatica, ipfu enim 
cuitare Docuit auiccna zi. tertii ca8 De curatdne pf 
Jocationis et gzatia buiue aflirmautt Ipccrae vi 
nu3 nigzii efle in bis cafibus conueniens et non al 
bum ad Ixjc vt aliqualiter confoztet matricem et 
cotilidones et fit capiti 7 fupiozibue minus effuma 
tiuU3. et omne tale conueniret ei et pzoprie C143 aq 
extinctionie calibie.fimtliter etiam erntare Debet 
caznes et cibaria gzoffa oifftctlieDigcfttois 7 effii 
giat etia5 iuza omnia pinguia valde et vnctuofa 
ct aromatum effumantium capiti 7 ve 
tof.tates vfum.fteliqua autem illis fuperaddenda 
ct bozum omnium canonicam applicationem reli 
quo peritiiTimopbicofuoquitanquam fapientifli 
mue bozum omnium regimen ct maiozum guber 
nare poflct.fJEt bis ita regulariter applicitis al 
tifTimus omnipotens buiue gcncrofe Domine fani 
tatem reflitnet et iam a pertculof accidentibus pr 
feruabit qd fui mifcricozdia Digneur facere q cuc" 
ta bene facit et/cguladamen. 
4 jt>zo vxozc fnpzafcripti Domini £alalii dc piis poft confilium factu3 tranfmtfla fuerunt remedia 
tfta fepttmo ianuarii p2C conferuando partu5 <* fe 
licitando ea5 ne pcriclitctur.1V fpccicru5 Diamar 
garitonie.?. J.fpecieruj electuarii oc ligno alces 
3.ti.5uccari roP 
foliozu5 auri numero vi.margarita£.3.i.fiat elec 
tuariu5 CU5 firupoDe C02ticibu8 citrt.TV fpecieru5 
rofate nouelle.5.i.y.trocif.De albi 
j.viiat confectio in rotulis.s.iii.fc aloes abluti 
5.i.yj3aliiemufcate.9.S'.mafticie corallozu3 tbu? 
ana.g.vi.fiant pillule 015 succo rofaruj et oeaure 
tur.ftt galla£.5.ii.mafticis rube 
02U5 acatie ipoquiftidos fucci rof aque 
plantaginis li- 
nimeniu3 in mo2ta2ioj 
l Confiliuj De melancolia. 
ejfptifta tfncentinus aDolcfcens De 
bono2anda familia cripie condo 
lendu3 eft.labo2at eg2itudine .que 
pzopzie melancolia Dici Debet.eo 
—— quia eft c02ruptio in operationiba 
virtutis imaginatiue et cogitatiue.imaginatur ei 
co2rupte fe e(Te p2elatu3 et feruum Dei oeuotifti- 
mu5et catolice Iegiflat02e3magnu3cu3 neque ba 
beat Difpofitione5 ad hoc neque ingeniu5 neque ex 
cetcitium ad 'talia potentem p2omoucre ipfum. 
Ileque ctia3 folu5 co2rupta eft i eo imaginatio vt 
Dictu5.fed cogitatiue potette operationes i eo coz 
rupte p2oducuntur.ex falle em'3 imaginatis fpeci 
es talium imaginationu5 co2rupte Deferuntur ad 
02ganu3 cogitatiue et permutant ipfius copfones 
et fpiritus etj qui efle Debet inftrumentu5 operatio 
nis ipfius cogitatiue.vnde ex permutatione 02gai 
et inftrumeti cogitatiue potentie op02tet ipfa3 co 
gitatiua3 co2ruptc exire in operationes eligendi 
et eliciendi.3gitur potentia talis elicit et; exit i ac 
»5 02andi p2edicandi et De lege Dei fermoetnan 
di qd totu5 in eo apparet elTe fccundu5 fpectc5 C02 
ruptionis in operationibus ambaru5 virtutu5 pr 
fcil3 imaginatiuext cogitatiue. vnde oe- 
teri'02 eft l>cc fpecies q fuerit illa qua5 narrat £>a 
iienus oe iDqui cozruptc imaginabatur tubiccnes 
e(fe in camera fua et iubebat expelli eas. imagina 
batur ent'3 qt5 non erat, ferebat tamen tudiciu5 qd 
afferre Debebat.eo q pullationes inftrumento2U3 
expelli Debent a cameris in quibus funr homines 
tales lefione5 cereb2i babentcs.eft aute3 bec mrie 
fpecies pzoueniens a materia mfica fecalfeo q ex 
eludit omne5rixa5 furias vel querimonia que fut 
accidentia infeperabilia manie et fuaru5 fpecieru 
fc3 canine lupine et Demoniace.d quibus tribus nd 
ad ,pp2olitu5 ing2edi oebeo quia adolefces bic iftif 
non moleftatu2 egzitudinibus .neque eni’5 vncf ali 
quis Demoniacus aut maniacus Dicif nifi cu egzo 
tat per melancolia3 per adufttone3 genitas .quare 
p2t'ma tertii ca®-4° calDe melancolia. €uq? meli 
coliacomponiturcu3 faltu et rixa et fintilltsp 
mucatur nominatur manta.et neque Dicitur meli 
colia aliqua fpecies nifi illacuius euentus eft a 
colera nigzanon adufta.bec antes melacolie fpeci- 
ee partim pzocedit per eltentia3 male 
nis fri. et ric.in cezebzo multiplicate parti3 p fpe 
cies wale completionis fri.et fic.multiplicate i C02 
Oepzopteroominiu3 melancolice materie mul- 
dplicate in fplene que ab eo no conucmetcr Digeri 
tur refoluitnr vel expellitur ad mcbza ad que na 
turalit' expelli folet.35muTtter cttaj epar eius no 
fabiliter Debilitatu? efl in expellendo melancolia 
et Depurando ipfa a fanguine.ifct fplcn tpfc iteru? 
Debilitatus eflin attrahendo melancolia? ab epa 
te quare per vmuerfu? cozpus et ad tpfu? coz me-' 
lancolica materia multiplicatur que inficit ipfum 
C02 permutando complexione? eius et fptritu? ip 
fu? faciendo ad operationes co 
uenientes.cu5 igitur tpfc vitalis fpiritus hac mala 
edplexione coplexionatus Delegat ad cerebzu? nc 
celte efl permutari complexione? cercbzi ad mela 
colica? oifpofitione? et filuellrc?.licet cni? in eo fit 
fixa mala complexio fri.etfic.vt pzedictu? eft.pa-' 
tet tamen magna? parte? huius Difpofitionis pen 
dere a nocumento epatis et fplenis et ,ppzte in De 
purando (anguine? vt pztma tertii ca° pzcallega 
to.et vniuerfaliter quid colera nigza multiplicat' 
et generatur quandoc# caufa mebri operantis nu 
trimentu? qd ell epar cu? Debilitatur ab expulfide 
fupfluttad toelancolice. i.quandoqj multiplicatur 
melancolia caufa mebzi quod efl euacuatiun? cote 
nigze et efl fplen,quandoc$ Debilitatur in Duabus 
rebus qua £ Vna e attractio fecis fang.*? cineritatj 
eius ab epate.et altera efl expulfio lupcrfluitatunt 
que ad ipfu? ex eo trahitnr ad loeu? qui efl et pze 
paratus. (J£t ex boc fundamento intelligentt ap 
parere potefi hanc Difpofittone? ede gzauem fatis 
et verendam quoniam tpfa (equitur nocumentu5 
epatis (plenis cozdts et cerebzi vt Declaratum eft 
Qd aute? Difpofitio ipfius Dependeat a matia me 
lancolta fecali ex mebzis apparere potcfifl*Ozt 
mo ex permutatione colozis ad liuiditate? qfi piu 
beam4/Secundo ex habitudinis extenuatione q 
euerfaeflm marafmiivel confumptione? totius 
cozpozt'04 Xertto ex fixtone imagtnationu? c( 
timationu? tozruptarum tn quibus continue labo 
2at Delufiuc ozando pzcdtcancfo et ftc De alite. 
4] Quarto ex ventris ilipttcitatc.d'Qumfo ex fu 
perfluitatum pztme Dtgcfttonts tranfmutattone 
ad colozem liuidum vel oppacum.CfSexto ex fd 
ni paucitate qui tamen .pfundus ell in tempoze iti 
quo Dozmit.ljSepttmoquia vzineeius Itmptde 
vel aquofe cum remilTa albedine cum altquali Itui 
ditate apparent et tenues et clare cum contento 
crinotdali vel cineritio ad liutditatem tendente 
4] Octauo ex Diminuta ipfius oigefltone quacunqj 
hoc videri potefi. 4 jllono ex.timozif inflantia et 
Decimo et vltimo ex luctu eius tn quo 
fzequenter labozat.Ho Dico De pulfu quia notum 
efl omnibus q efl paruus tardus et rarus cum du 
ricie et ficcitate repzefentatus.CJnde ex omnibus 
coadunatis ad invicem Deducitur banc Difpofitio 
nem efTe verendam fatis et ad ipfius curationem 
tranfeundum. 
Capitulum fecundum oe cura p Dicta?* 
Wgimen itaq buius iuuenculi per res non natu 
rales fuccincte tranfibo.quoniam eidem ct aflanti 
bus fatis oifTufe per tractam' illud. Itaq? omnino 
omnium rerum non naturalium operationes ab 
eis calefaciendo et bumectando ,puenire Debent 
vt fiat ad lapfum contrarietas.quoniam ipfe e fzi 
gidus et ficcus .habitet igitur in loco et in came 
ra mediocris caliditat} et humiditatj et pania eh 
fit puriffimue nullo'modo furfureus non habens ctatcf mfi vmus aut D1102U5 plus.ciunes 
ctta3 carnee quibus vtitur fuit multu pingues vt 
pulline agmne*vitulliecapziolie ?fibi fimilee.£t 
vtatur fepe lacn'cmt'10 cibis et p2op2ie De recocta 
et afeo recenti abfque falc.JEt dc berbis comedat 
bleta3 fptnacl*ia5 maluaj crifolocanna5 cucur.cera 
fa mellonee amigdalas et auellanae recentee et pi 
ra Dulcia et.reliqua iftis fimilia.£!5alfa 
ria et acria ? acetofa omnino euitetur et cibos paf 
tillee opillartuoe vifeofos n Digeftioifom 
nino euitet.vino vtatur albo fubtili aromatico da 
20 et Dulci comixto femper 015 tertia vf 4* parte 
fui aque buglof er melius elTet eidej cibu3 in qua 
tuoz vicibue in oie partiri q vna5 cibi menfura5 
in Duabus ficibus exiberi omnino enim fpargere 
cu Debilitate vututts e ei meltus.CfCaueata ven 
tris ftipticitate imo p20uideatur ei cu5 inftrumen 
tis infra oiccndis.et extendatur mo23 eiue in fom 
m' p2olixitate et nullo medo in vigilia.omninoat 
in eo p20cedatur ad Diucrtendu3 eius cozruptas 
imaginationes inducendo eide5 omne3 con 
folationis et leticie.ita q conue2fefur aput ipfum 
cantites ct Diucrfis muficalibus inftrumentis con 
tinue labo2ante9.et narrentur ei bift02ie 'Delecta 
biles ct p2op2ie dc bis que negotia mulicp concer 
nunt.omnino aute5 euitetur aecetfus monacbo2U5 
ct ad eu$ et p20p2te eo2U3 qui pannos 
induunt m'g20s ct rero2to capite triftantes et luge 
tcs.focc De regimine 2eru3 non b2eutt 
expedita fuffteiant. 
(]tapitulu5 tertiu3cura P^r mcdicialia. 
fDuic aute3 penes rep adminiftrsti 
one5 xii inftrumentts mibi vifu* cft p20uidcri De 
bere.Uiuoppzimii e butc puero fiat bec euacuatd 
qua3 facere intendeba5 fi tempus cxpectaffct.tV 
aque lactis cap2im.3.iiii.epitbimt.5. ii. poltpodii 
indi Diag2idii ana.g.iii. 
pcm‘dia2U3.5.t.infundanturomnia in.J.itit. 
dicte aque per Die5 naturalc5.oeinde colentur et 
exp2imantur et p2edicte colature fuperaddat' dec 
tuartt Diafenc Defcriptione Hicolai .5. ii i. et totum 
calefactu5 in auroza bibatur ct poft D02miat per 
boza5 vna3 et poli quinta3 bora3;accipiar aque b« 
calefactas.? poft per bo 
233 Vna5 accipiat p2andiu5.tfSupto mino2atio 
adminiftretur fibi boc fecundu vi 
olap fy.oe tbimo ana.5.vi.aque buglof.f .ii. aque 
mellif.J.i.mifce et accipiat ipfu3 Dtcbue.x. cotimi 
is can.et bozain p2ecedenti mtno2atiuo Defer ip- 
fa4jrertiu3 inftrunientu5 cfl boc q fi Diebus g 
eius efTct ftipticue 
itatur iftie pillults De quibus omni fero accipiat 
V1135 vel Duas immediate ante cena5 continuando 
i.Yel.ii.fccundu5 q conuenientius operabuntur q 
rum Dcfcriptio.Bt epitbimi polipo.agarici ana.3. 
J.falis indi.g.vi.lapis.armeni lapis I05UU p2Cpa 
rato$z ana3.i.aloes p2eparati CU5 fucco endiute.3 
ii iozmentur pillule p20 omni.3.vii.cu5 fucco ro 
fajMfJ Quart«3 inftrumentu5 eft q poft Digcftiui 
affumptione5 euacuctur cum medicina parti foztt 
021' vel audatiozi q fuit p2eccdcne ficut cu tali.Bt 
pillularu5 indaj;u.5 J.lapts armeni3.i.Diag2idii 
g.tt.falis mdi.gXfiant pillule C113 fucco rof et exi 
beantur boza ? conditionibus in p2tmo medicate 
Defcript}.Duttum tnftrumentu3 q fequentfbua 
jc.Diebua poftminozatiuu3 accipiat boc Digefttuuj 
p2Cdt'cto param foztius.Bt ftrupi Dc cpitbimo.f. 
i. firupi ve co2tidbus citri.Jj.aquc melliffe bu- 
gloffe ana.J ij.mtfce-et accipiatur vt in pzcccdett 
Digcftiuo Dictum eft. (fScxtum inftrumentum di 
vt poli fecundum digeliiuum euacuetur cii boc me 
dteaie.B*’ dectuarii fotutiui ad melancolia ocfcrip 
tione Buicene in fecundo De viribus cozdis. 3.V. 
lapis calidum vt fup2a De 
cuacuatiuo Dictu c.c|£3cptimum tlirumetum efi 
vt poftij ifle vir fuerit fecundo euacuatus vtatur 
boc electuario De quo omni mane in au202a acci 
piat ad quantitate3 micie Deglutiendo ipfu3 7 far 
det cibum poli ad'minue tribue bo2ts.7 foleo etii 
ex ipfo exiberc quantitatem auellane immediate 
ante pzandium et ante cenam vt in cibie eiue figil 
letur Vie confo2tandi C02 et ccrcb2um 7 purifican 
di fanguinem et Defendendi fpiritum ab imp2effi 
onibue qualitatum melancolicap.cuius Defcriptio 
■fit flop bo2aginie et buglof fc.acctof Icario!’ entf 
Violaru adiantbi politrici capilf ve. ana.3.ii.g23 
no2um pbiliico2um infufo2um in fuccoTxigloP per 
Duoeoiesnaturales.f.iiii.pinearum firnilit p2C 
paratarrnn.f.iii.co2tic.mirobalano;piudo2tim.J 
(.taciti fmaragdi fapbiri De co2de ccr 
ui D02onici 3CDoarie armeni lap. 
Ia3uli p2eparato2um ana3.ii.3uccari fecunde De 
coc.iib.i. j.folio2um auri 
electarum. 3uccaru lento.igne cum 
lib.t.fucci pomo2um apio2um vd aliozu5 Dulciffi 
117022 vfqt ad/ucci fpfius confumptioncm. Deinde 
cum ceperint tepefieri fuperaddantur alie fpcciea 
minutiifime pnlucri3atc, per fe et in fine ponant 
g.ii.muktet.g.iiii.ambze et fiat electuarium. b* 
enim electuarium di efficaciffimum.Diligcnt eius 
Defcriptio exa minet.Octauum inlirumcntum 
et pzincipale ef! Defcriptio buius emplaliri De quo 
fep fup mamilla finilira po2tet petiam vnam qua 
d2agulatam latitudinis fpanfe et fit calefactum 7 
lufficicnt fuperligattncuiue Defcriptio.Bc capilf.ve 
floi? bo2agim'9 buglof et acetor recentium aut fic 
C02um ana cto.v.rof recentium nund apertarum 
complete libj.farinc czdei.J.iii.terbentinedaril 
fime.f.u.been al.et ru.ana.f.t.D02omci offis oe 
c02de*cerui flo2um rofmarim violae ana.3.1'i.y. 
croci.B.ii.fucci bozagimms hbj.coquatur fimul 
fuccud cum terbentina et farina 02dei.Deinde aliit 
fuperadditis Diligenter incozporentur et fiat em 
plalirum et applicetur vt Dictum efi. i Tlonum 
(nlirumentum eli vfiig pu.uerts quem fere cotinue 
olfaciat.Bc ctnamomi electi fe.bafi 
liconie ligni aloes ambre ana.g.i. 
3.fiat pului8 et ligetur in findone oe g2ana rctox 
ta et continue odo2et ipfum.tf Decimum tnliru 
mentum eli vt poliij tenuerit fuper co2de fuo em 
plalirum immediate Dictum tunc faciat illud epi 
tbima per alios xii.Dies continuos infundendo in 
ipfo pannum ve gzana duplicatum in mane ante 
p2andium tribue vicibus et per b02am poli pzan 
dium vfque ad cenam faltem qutnqg vicibus ct 
iterum poli cenam apud fonum aliis Duabua vici 
bus et fic ilie pannus tepidus aut pauce caliditacj 
cuiug oefcriptio.Bc aque buglof tudltf ana lib.i. 
aque zofmarini maiozane ana.libj.mufci ambze 
ana.g.ii.been al.et ru.fe.bafilicoms c02al.ru.3na 
5.ii.iacinti fmaragdi fapbiri ana.g.iii.Vini mal 
Manci vd alterius vini aromatici ciatum vmim «0« poflet bibere tinu? rubea; et inclinaretur ad 
fllbu5.tunc eligat vinu? albu? panciferu? limpba- 
tujctt; aqua Decoctionis Duo? 3201101115 paradifi 
pofttozs in vna fiala confiiptione facta quarte par 
fts tribus remanentibus.1j 3n qualibet cibatione 
taueat a potu et cibo replentibus ftomaebum cu; 
extenfione grauatiua et pondcre.vtatur quiete de 
cxccrctttu? co2po2ale Dimittens. 
CpCapitulu; feeundu; oe regimie per medfdalia 
ipe regimine vero medicinali in fecundo capitulo 
Defcriba que videntuz mibi nccdTar ia. £>zo euacu 
ationibus eiue p“ itaq? hic Dominus oi mae bibat 
§.V.oc aqua rolmarim calida in auro2a per.v.oi 
ee et taraet cibu5 adaninus bozas quattuoz. fexta 
Die fequenti euacuetur 015.3. iiiiaeralogodton ac 
ceptj cu.f .ii.aque eupatozii calefactem tardet pzk 
dere per fex boras.aut ad minus per quinque.ltc5 
ent'5 pillule fetide buic viro et eg2itudi ni conueni 
entt‘o2ee eflent.1V agarici electi.3«ti,afTe fetide. 3 
pillule cum fueeo 
apii et omnes exibeantur in potu.tffroftij’ ergo 
fcmel purgatus fuerit tunc iterum reuertatur ad 
accipiendu? boc Digefltuu3 continuatum per Dies 
octo boza fnp23fcripta.cm'us oderiptio. IV aque 
Diftillois eupatozii ireosct abrotoni ana.J.i ./.? 
calide accipiantur cum modico juccaro* quan 
tum enim \xc tria Ctnt neruozum mundificatt 
na legat a Serapione JBuicena et ab omnibus ait 
Digefla fuerit materia bis Diebus 
tteruj euacuetur CU3 aliqua pzedtctaru3 medicina 
ru5 et ita fiat i fua cura rcuolutio De Digefliuo ad 
euaaians et econtra.tales ei egzitudines p fe ali 
ter err adicari non pofTunt pbiCtco beneficio.Si at 
Diebus quibus accipit Digefliuo intermediis ve 
ter eius non efTet bene fluxibilis tunc omni fero ac 
ctpiat vna5 De infraferiptis piUulie parum ante 
cenam. IV pillularum De fpeciebus que Dicuntur 
alefangine.5.i.plpe colloqwnttde et agarici ana 
a./.falis indi.s.v.fozmentur pillule cu fucco apii 
De omni.5.xi.et accipiantur Vt Dictum efl. 
I t Capitulum lertiuj De quibufda5 medicinis, 
iertium capitulu; expztmit quafdam medicinas 
materteram confuroptiuas.et funt quattuoz. 0ua 
rum pzima efl q btc Dominus accipiat omni ter" 
tio mane per ouas bozas ante Diem.3./.confectio 
nis anacardine cum.J.i./.aque rute calefacte et 
tardet comedere ad minus per quattuoz bozas.. 
(TSecundum fpeciale et melius efl vt boza pzC" 
dicta idem Dominus accipiat tres De iflie pulul 
et afTe fetide ana.a./.lignt aloes elec 
ti.3.i.formentur pillule De 0rnnu5.ix.cum electu 
ario metrtdato.(]Xertium fpeciale remedium efl 
boc.1V metridati vetufltozis q baberi p0tefl.3d.et 
bibatur boza pzedtcta aque faluie cale 
facte.gt fi aqua illa efTet Defaluia filueilri longe 
melioz efTet. tDec eni'3 medicamina omnia ab orni 
bus illufiriozibus appzobata funM £go autem 
experientia certa fcio q ft eger affuefeat omni ma 
ne accipere. J.iii.De aqua roftmrini cum tribus 5 
nis pulueris piretri rmzabilt iuuametoei cdferet 
Capitulum quartum De inflrumentis localibuf 
Ctuartum vero et vlttmum capitulum oefcribit q 
dam inflzumenta localia, ftzimii itaqj e q fi eger 
balneetur aut membza fepe infunderet vt embzo 
eet in aquis termarum fecurant hominem a prius 
tioHefenfue et motus fed omnis paralihs eflpzi 
mffecantur omnia etlenibns buliticnibue btiliant 
Deinde cuj leui panno fuperponantur vt dictu? efl 
I i Decimum inflrumentu? efl pulute btc Dc quo vir 
ifleomm' fero quando vadit ad lectio afpergat a 
p2Mcipto captlf vfque ad fumttate capitis per me 
diu? tpftue latitudinis quattuoz Digitozu? poneit 
do De eo ad quantitate? gno? vi. ozdei cuius oef 
criptio.lV macis cozticu? citii ana.?.i.ltgni aloes 
«.i./.flozacie calamite flo? rozifmarini flicadoe 
bctonice pulegii ana.3.f.puleri?entttr omnia fub 
ttiiter et Diligenter omnia ponderata mifceantnr 
i aitimu5 inflzumentu? efl vnguentu? boc oe f 
flomacbus et omnia ipocund2ta imo vfque ad igui 
na iuvngatur tpfo calefacto n fuperponatur panuf 
calefactus et Duplicatus pziufet fuffumtgatue cu? 
puluere ligni aloes cazbonibus ignitis fuperafper 
fo cuius ocfcriptio.1V olet oe maflice olei De men 
taana.J.i./.oleioeruta olei oe croco ana.3.vi. 
ga?*3 .i.k.leuiflici carui fifelcos et rute an3,3,ii. 
g2anozu? paradifi.5./.cere al.quantu? fufficit fiat 
Vtiguentu; mediocris tenacitati et fiat vt Dictu efl 
fcec funt que mibi vtiltoza et magts neceflaria in 
bac difpofitione apparuerunt. 
! ConfililiujOepaldL 
» 3cct in bac Difpofitione paralttfca 
X fermo plixus necefTarius efTet vti 
litate? afferens buic Domino qz ta 
I °Pcra5 03r e non P°^u^fecon^ 
q det nectffariu3.3deo Quantum 
fomodius potero ea que mibi vtiltoza videbuntur 
emlctabo quattuoz particrartba capitiis cnuctado 
4 Capttulu5 pzimu5 oc regimine paralefis per ad 
f, mimfl2atione3Dcbtt3?cibictpotu8. 
0uozum pzimum efl boc q btc oominns vta 
tur cibis virtualiter calefactiuis et exiccatiuts 
abfeindendo omnia tnfrigtdattua et bumeetatfa 
cibaria .panis ergo eius plus fit fermenti et falis 
habensijcomunispants.Xtcarnibus vtatnrper 
dicu3fafianozu3 et am'ti3 mtnutarii.Caz 
nes vero caflrati et Vituli non funt ita conuenten 
tes ei nifi cocte C115 rozemarino ferpillo menta fal 
uia et ft milibus. Carnes vero pozcfne falite funt fi 
bi vtiles.recentis vero pozcelli caro non comeda 
tur nifi C115 pzcdictis berbis et raro 
pifeis vfus efl et conucniens nifi pzeparatus cum 
pzcdtcttsberbis.pifctbus tamen falttie vti potefl 
tac et lacticima cibaria omnia Dimittatur afruc 
tus omnes pzeter ficus et amigdolas n aud 
Unas et pbillicos.omnes aute alios fructus omni 
no Dimittat. Caicus non conuenit nifi falfus ct an 
ttquue.Caules biete rape fptnacbie Dimittantur 1 
omnia legumina pzeter cicera rubea .que comede 
re Debet CU3 menta ferpillo ifopo ruta petrofell et 
feniculo.JSutiri vfusomnfo Dimittatnr.fed 0UU3 
oltuaru5 .ppzte ant(quu3 efl fibi valde vttle, omia 
aromatica calida funt fibi vtilia.Vt 53 cinamomu 
galanga crocus a fimilta4f Uinu5 Dimittat omni 
no $tu3 potefl.fi aute5 ,pptcr ctate5 aut confuetu 
dtne5 boc fieri non potefleligat vinu5 rubeu? an 
ttqtm5 qt5 tamen femper limpbatu? bibat «13 ter 
tia aut quarta parte aque rofmarini.Jfct fi abbeia 
retur ex mixtione tali falte5 femper ante pzandin 
ct cena? bibat ciatu? vnu oe txcoctde aut aqua zof 
marini.Si aute? .ppter confuetudinem nollet aut natio fenfus et motite igtttiret fed.lfSecundum 
locale eff boc/fe pulueris pizetri.j.i. bultat cum 
lib.i.clei oliuaru5 vfqne aa confuptione tertie par 
tis.it De oleo iffo calefacto mebza omnia Icfa qua 
ter aut fafte5 ter.tn Die naturali vngantur magni 
fice cofert.? feribitur boc a Serapione capitulo d 
piretro auctenticatu; abalieno 8°De fimplict' me 
dicina lege ibi.<JXertiu3 remediu3 eff vt mcb2a 
tnvngantur ex oleo cucumeris aftnint calefacto. „ 
qjOuartu remedtu5 eff vt mebza eg2a liniantur 
et fzicentur CU3 verntee liquida et eff pzeftdtu? fin 
gulare.fcrtpfit.en15 Serapio q confert fluxibtlita 
ti neruofozu5 meb2ozu5 ,ptiententi a reprone fri- 
gide et bumde materte.|j3i tffis tamen iffrume 
tis 02do teneatur q? ante appltcattone5 ipfoztl me 
bza euapozentur CU5 vapoze fumofi vini pzotecti 
ad laptde3 molare3 bene calefacta ita q fumus tl 
le recipiatur fuper mebzis omnibus lefts.cu3 ergo 
memb2a Diligenter fuerint cum pannis extccata 
tun; inungantur ex aliquo p2edict02U5 linimento 
zu3 caltdozu permutando femper vnum linimen 
tu5 poft aliud.na ex cdttnuata applicatione vnius 
mejtctne.fuper mebzo non fequitur tmpzeffto ex 
op:ata.,pprcr qdfquarta pztmt pzcciptt Srnccna 
inmedicattoncnonefleffandu5 in vna medicina 
immo permutandu5 ab vna ad altera5 non tame 
Virtute Differcnte5.0u5 ergo mebzaffucrtnt Dcceti 
ter linita tunc ffattn cooperiantur 015 pelle vulpi 
na bene calefacta.ijt fi baberi poffet pellis Daba - 
on tunc longe melioz effet ad laudc5 oei 2lmen. 
tl eodem De 'paralefi .IV radicum peonie ber- 
modactillo2U5 artantte rute ana.cVD.i. coquantur 
in Duabus fttults aque marine vfque ad confump- 
tione5 tertie olei dc caffozco.f 
ij.olei De eufozbto J.t. ariitoF ro. artantte ab 
rotant ffteados et andacocbe ana.5J.ltgm’ aloes 
5.i.mufci.g,ti.cerc albe q'tu5 fufficit fiat vnguentil 
medtoczts IV olei nardimj.itti 
piperis albi camepttbeos camedzeof cetauzec nuo 
zif ana.5.ii.croct.5J.cere albe cptii fufficit fiat Vti 
guentu5 molle.eTSupzafcripta t ia remedia ap 
plicata continuentur per.x.otcs boc modo.pztmo 
omni mane ante cibu5 infundantur fpongie mag- 
ne tn fup2adtcta3 Decoctione5 bene calidam.ct ap 
plicctur oibus ptib ffupidis et Dolentibus ct vnt- 
uezfaltter omnibus tuncturis Icfis quater renoui 
do tpfas mcbzte bene appltcatas.<ptC5De fecun 
do vnguento Diligenter invngantur p2edtcte par 
tcs.|jilte5tertto De te2tto vnguento extendatur 
fuper pannisfet ponatur calidum fuper omnibus 
mebzis prdtctte et fep boc pofl applicatione fpeti 
gtarum mane et fero per duas bozae ante cibum 
continuando per.x.oiea ia; pzcdictos. 4fCu ergo 
continuauerit Dece5 Diebus pzedtcta remedta.tuc 
reuoluat fe ad fequentia p alios d:cc; Dies 
moquide5acctpiaturfruffru5lapidts molaris fe 
ramentozu5 et calefiat in igne et tunc illf lapidi 
fuper effundatur fiala vna vel lib.t J.vini albi fub 
ttlis et antiqui et bene potentis paulattm fuper il 
lo lapide ff illati mebzo femper Diligenter, cooper 
to CU5 fclauina quando ita fuffumigatur.|7Cu5 er 
goita fuffumigatusfuertt exicca bene mcb2u per 
Decima; parte5 boze.poff illud invngatur cuj boc 
oleo Diligenter calido poff cuius vnctione5 mebza 
involuantur et ligentur cnj ffupa canabtna bene 
4alfda.£ff aute Itnimetu dei De cufozbfo 
f.iiu.olei oe ptretrt triu5 ptpe$s 
J. conquaffentur fimul in mozta 
rio et applicetur vt Dictum cff.x.Dtebue.ct pofl tl 
lud reuoluat fe ad altera remedia per alioe dcccj 
Dics.ct oc b;s aci tfta remedia reuoluende fe n eco 
tierfo vfq? ad medietatem menfis madit. et fpero 
q babebitconualefcentta5eg2cgia5.(f Ut aurem 
fupza Dicta remedia falttbzius ccfcrat vtatur hic 
Dominus confectione fcquentt dc qua femper poff 
cibum accipiat fruffrum fpecterum Diaco 
2t.5.i.xilobaUamt liquiricie anifi ana.5 J. 
ri al.l1bj.cu5 aqua peonie vel acczi fiat confecto 
in.rotulisjj. 
IfConfilium De toztura ozieet faciei cum paralefi 
totius oextre partie. 
| / bnius viri mu! tua; veren 
mg efa cft.quoma3 ipfa non eff fimplet 
W — | eg2ttudo.imo cfl compofita ex ge 
| nere egzitudtnu3 male complexio 
l nts et male compofitionio.Jtd enl 
mala coplexio frigida et bumida in parttbue om 
nibua cercbzi fui et in parte cerebzt pofleriozi a q 
oziunt nerui motus et ad plurimum *? in parte ait 
teriozt cercbzi a qua 021'ut nerui fifue qui exiffiit 
ibi a pzedominto.ltc; in eade5 anteriori parte etf 
innent antur vili neruozu5motu6 .ftcut in parte 
pDfterio2i multi inucniuntur vili neruozu lenius, 
licet imixti cu alite. 4j£ff ergo bcc egzitudo foz 
tis quoniam eff paralefis que eff compoftttonalia 
egzttudo ,pueniens ex opptllationc neruo2um ozi 
entiu3 a nueba et parte5 ipfius nuebe; 
£ff enim verenda egutudo ,ppterca quia ipfa co 
plicatur CU3 fpafmo mufculozum faciei mouentiu5 
vel mouerc mandibulae in quozum ozi 
gine mufculozu3 et neruozu5 immerfa eft materia 
Dilatans eos Utu5 et abbzeuians fccund 
longtij.vnde facta eff toztura que e m02bus offi 
officio motus vel fermeio motua 
cozrtlpens vel permutans faciem huma 
na5 a fozmofitate fua per qua5 mandtbule contra 
buntur furfu5 verfus p2inctptu5.f.cerebzu5 ct reo 
uetur per e?3 bonitas obuiationis DU02U3 labiozu 
f.in parte contracta.(Eum*enim labiu3 fuperius cd 
trabttur.ct inferiusXontrabttur verfus latera ac 
cidit ex illo q? ambo2U5 labiozuj fupcrficies non 
bene appodtantur adinuice5. itaqj in extremitate 
tllozum labiozum apparet quafi fo2amen inter ea 
ita vt eozum lingua ab afpicientibus videri poffit 
f t fequitur etta5 ex boc q> eger exfufflare non po 
teff abintus ad extra.it fequitur q itcru5 pomu 
maxille partis contracte tuberolu5 fir.it fequitur 
fexto q factes Difcolozatur pzopter pziuationcm 
tranfitus fptrituum et fangutnts ad fupcrfictcj ge 
narum.it fequitur feptimo q fuperctltum inferi 
us concidit verfus pomum maxillc.fuperiue autej 
labium eleuatur vezfus tempus Icfmu. Inferius ei 
labium Declinat et concidit cum a virtute non cd 
uementer fuffentetur .non quia moueatur motu 
recto oeozfum.quia immobile eff.fupcrcilium aut 
fuperius eleuatur quia contrahitur a fpafmo tem 
poralium partiu5.rppter q fequitur octauo q4 ha 
bentes tozturam habent oculum to2te partis qfi 
femtapertum. it fequitur nono q* habentibus toi turam remonentur rttge que Coluerunt apparere 
in fronte. i(£t quibus omibus fpeculat02 colliger 
poteft q t02tura eft moabue coplcxionalis et off» 
cialts per qua5 co2rumpitur.i.permutatur buma 
na factes a fo2mofitate fua.et contrahuntur labia 
fupeziue verfus latera .et .pbibetur bonitas obuia 
tionts ouo2uj labio2em fimul ita q exfufflare no 
poflunt patientes neque expuere per illa5 partem 
et fenfus vifus percipitur eo£ lingua Detecta 1 po 
mu} maxille tubo2olu5fit et fuperciliu5 ifertus co 
c dit et fuperiua eleuatur et remouentur.aut Debi 
liter apparent ruge frontis et tempo2um. £p£ft 
aute5 buius viri paralefis eg2itudo compTonalis. 
quia a mala cdplexione.cereb2i frigida i bumida 
,pueniens et compofitionalis quia a multa matta 
in cereb20 multiplicata contingit ntft virtus ce 
reb2i fuilTct fo2tis ad percutiendu5 et expellendu 
materia5 fuiffet q bic vir ftrilTet factuf 
appopleticus mai02i ma 
terie2U5 ad anteri02e5 parte3 cczebzi et pofterio 
2e5 eius arguit fo2titudine5 vtrtutis.et multitudi 
ne5materieru3.paucaeni3materia non potuiftet 
Duo replere loca et virtus oebif ipfa3 expellere nd 
potuilTetU \ £ft autej ex boc bec paralefis verenda 
Duplicitenp2imo quia eg2itudo foztio2ts partis 
quia Dextredecundo quia eft vniuerfalis quia toti 
us oextre partis ablatio fenfus licet nd motus. Id* 
igitur in fumma eft fundamentu3 intelligendi foz 
male baru eg2itudtnu caufas et figna earu3-pp qD 
ad curam eft potTibile feftinandum e, in 
cipiendoacurato2turequemo2bus eft oeterio2* 
etia5q2 bomines afpectu reddit 02ribtles.£c ter 
Cio quia vt in pluribus plene curabilis eft CU5 non 
fuerit confirmata.bominu5 ei multos perfepe ab 
bac t02tura cdplete fanaui.bcc aute5 valde rarius 
euenit in paralefu£ffc>2opter qd bic p2imo incipi 
«3 ponere regimen Dicendo cp ifte vir bona3 babet 
«pfperitatem fue fanitati acquirende eo quia nd bf 
bic qd in potu fuo vcatur aqua melC 
per hunc modum fluuialie lib.xxv. 
flo2U3 rozifnjarini.JJ.buliant fimul per mediam 
bo2a5.oeinde fuperaddantur meLTlib.ii.et coqua 
tur lento igne vfque ad confumptionem tertie par 
tts eu} cocleari ligneo fp abiciendo fpua?. tunc g* 
referuet in vaiis vitreis colacu3 et bibat oe boc ad 
libttti5 ec non eius funt vitulline 
cap2ioline # maio2i parte et cap2etine fi inueniii 
tur et leporine plurimu3 alTate in veru vel fuper 
g2aticula cu3 rofmarino faluia 02tgano et calame 
to menta pulegio faturegia et ierpillo bis Duobus 
p>p2ie in omni cibario poiitis.et comedat in feren 
iis cicera rubea far et rtfum caules et rapas recen 
tes cu3 foliis fnis et oua quouifmodo p2eparatioie 
tf lac aute3 cafcu3 et omnia iuaxondimenta n paf 
tilia et nerues et cutes effugiat tanqm 
igne3 et fructus omnes.et in iumma regimen eius 
fit attenuariuu5.iipauce quantitatis, q Qutcfcat 
aute5 et non eXcercttetur et DC2miat non valde p 
Itxe eius capite femper eleuato in aere vei camera 
bene calidis et p20p2t'e in camera vbi ligna *abietj 
02ni iuniperi ec fimiliu5 plantarus calidar«3 incc 
dant/JCaput muniatur btrero facto dc pellibus 
vulpinis omnino aut falte5 oe agninis .1 bcc De re 
gimme penes generalia et cetj. 
r tegimen aute5 circa medicialia i bac p2tma fcptt 
mana confidit m occem inftrumentis confequenti 
bus. CjE>2imu5 c q apparente mn.ibcnccoloza 
ta fiat ei fiobotomia vena faluatella i manu Det 
tra intienta inter Inulare5et Digitos 
per qu33 educantur 
tnllrumentu3 eft boc.Bt pillulap cocbtaru5 
laru5 oe farcccola et De bermodactiT ma.ana3.u 
Oiag2idii.$.ii.fo2maitur pillule.vii.cu5 fucco 2U 
te et accipiantur per Duas Ixuas ante Die5 et 00* 
miatmodictt5pofteas et tardet comedere vfque 
fet inflrumcntn3 efl <| caput eij 
totit5 rafu5 aut tonfu3 cum pannis calidis bene fri 
cetur leutcer tamen vfquequo parum rubeat cutis 
mane et fero.CfDuartum tnflrumentu5 efl boc 
fucci artanite et efl panis po2cinus 
cados pulegii calamenti tfopi an.i.5.ii.violarum.5 
iiii.inco2p02entur omnia in mo2tario vltimata 
contritione fimul?cum fucco De quo totu caput abi! 
de liniatur poft f2icationem Dicta5.if;Quinfum 
inflrumentu3 efl q ifie vir femper in manu fua; ba 
beat ruta5recente5 odo2ando ipfa5.et fi De ipfa in 
cibariis et per fe comederet valde optimum effet 
ei^ifSextum inftrumetu3 eft vt ifle patiens fem 
per in 02e fuo teneat mediam nucef mufcata5 vel 
Septimu5 tnflrumemu3eftb* 
feoleiioe Deeufo2bio.JJ.calame 
ti fe.rute fticados pulegii ligni aloes ana3.i./.o 
lei oe cafto2eo.f.i.cere albe quantum fufficit fiat 
Vnguentum molle afpergendo ipfum cum aceto fgl 
litico.tf quo quatter in;d temnatur ali totu5 collu3 eia 
a p2incipio occipitis Vfque ad finem actu calido i 
ungatur inftrumenru5 efl boc.Bt ar 
tanite 
/.buliant omnia in vna fiala aque vfque ad cofup 
riene medietatts.bic itaq? patten$ impleat os fu 
um aqua mellis aut 3uccari tepida.oeide impleat 
manu3 fuam Decoctione p2edicta actu calida et le 
uiter trabiciat De ea ter per narem Dextra5 7foti 
ens per ftniflram et hunc modu3 medicandi faciat 
tribus vicibus tn dic V3 apud oxtum (olis in meri 
die et per b02am ante cenam.et pendet bic mag 
num fundamentu5 lue curationisif llonum trtru 
mentu5 efl vt ille virialtem in Die femel ante pza 
dium vel cenam fubieiat fibt fuppoiito2tum vnum 
factu5 De raDice panis po2cim zecentis ad quanti 
tatem vnius et vltimu5 reme 
dium efl vt bic patiens omni fero per Duas bo2as 
ante cena vel per.iii.oeglutiat Duog2ana mirre 
bene pinguis 7 citrine et fic pzocedcndo 
bet ingenia et inflrumenta curationis tam parale 
fis q t02ture fi peritus in medicina bene perpen 
dat. autem feptimana vna opo2tet Icire 
De flatu fuo et tunc.(puideretur ei oe opo2tum's 
quonia tales eg2itudines magnitudine fui 
cat medicum (emper abdentem eis et tu cdlidera 
ijConfiliumDct02tura 02ts et vniuerfalt paralcfi 
Dextri latens et cura per iz modos. 
A/ ' buiue viri p fc cognitae 
I ioeo non cp02tct muuum lubttlia 
m' " I # do .pccdere tn tbeo2ia .verumta 
W II men in ea accelerare remedia con 
uementia fjwagis efl pofiibile .qa 
niam eg2itudo'valde (eua eit.Jbll enim cornpcfita 
ex fpafmo et paraleli et eft pare fpafmus partitu 
laris in mufculis faciei et mandibularum p2opt que ta? fuperueit ei tortura ozis 1 cfi Vnfurrfaf p* 
raleP Dextri lateris. loztura ei ozis magis e i M 
■ttilira parte ,ppter qdcocludit tniuerfalif magna 
partc5 fuilTe repleta? cu? ab ipfo capite ma 
teri3 fecundu? parte? pzopulfa fuerit ad Dextram 
fecundu? terojalia? parte? ad fimdram.iEdetiam 
eg2ttudo bec oifiicilis cu? {pfa fignificet materia? 
in multa? congeda? eo quia ipfa per mefl 
Deflut«0 tempoze quafi idataneo pzopulfa fuit ad 
pzedictas partes pzopter qd non opoztet btc blan 
diri.fed op°*ter conari attrahere materia? et eua 
cuaze per d partes.fi ei mozaretur Dubita 
bile eflet q multum De materia multiplicaret ad 
parte? toztam et paraltttcam.non eni e rationale 
credere tota? materia? a cerebzo ad pzedictas p 
tes futlTe tranflata? immo riliqutas multas ipfa 
ru? adbuc i cerebzo remanfilTe ex quap 
pzefentia Dubitabile eflet De permutatione ad epi 
ienfia? aut appoplcfia?que fuperuentre polTent pp 
qd fcllinanter p20utdeatur ei fecundu? jfit.modos 
4]1>zimus igitur modus curationis comuntcana 
paralefi er t02ture fudentamr i regimine per rea 
no naturales.i£t p° quide vtatur bzodiis cicerum 
n farre et bzodto cauliu cu petzo.fe.a feie ancti .at 
altq*ido2 coctor i bzodto gallfe Vf capois at pdi 
cu.at fi potens ell. quibus etia? carntbuf 
vti potcll et pzopzie altatis et etia? elixts.f x qui 
busctia? fiant iufculacu? farre vei ciceribus coit 
fractis.et conferunt etta? fibi vitelli oui in pzedic 
to bzodto cocti et atiud no comedat falte? pe2 pzf 
ma? feptimana?.!n potu vero omino abilineat a 
vino 1 vtatur aqua cocta per tftu m0du5.IV flozu 
electiItb.t.aque fotis lib: 
XV coquantur omnia lento igne tit vafe lapideo be 
ne oifpumando.flozes tamen ligentur m pano ra 
ro Donec buliant cu? nltis.4 Secundus modus e 
vt in fequenti nocte tn auroza dentur ftbi pillule 
ide fuper quas paru? oozmiat imedtate et tardet 
eibu? bozis fer et per media? bo2a? an te acctpte 
do fcutella? vna? macri bzodit carniu? fupzafcrip 
Defcrtptio cfl.1V De farcocola 
pillule fex 
eu? iera Jbari.coiiuenicntiiis eni? operabnnf mag 
ne exidentes q parueMZertm modus regimia 
cd vt Die immediate fequenti in auzoza accipiat 
bile potu que continuet Diebus ad minus vt.1V fy4 
De aque betonice rofmarint 
totum hoc calidu? accipiatur in auroza et tardef 
cibus bo2is quattuoz.<j Quartus modus e vt Die 
immediate fequenti accipiat idas pillulas. tV pii 
ponderis fiant vii .cum 
clectuario indo et obferuentur pod eas omnia que 
Dicta funt oe pztmts.4 Quintus modus ed vt Di 
ebua intermediis quibus fumit finipu? tactu? orni 
Dic paru? ante cena? prt' vltima? Die? qua accipit 
firupu? accipiat pillula? vnam De pillulis idis.B* 
aloes abluti ?.i.agarici ferapini colloquintide ana 
9.t.fiant pillule De omni.?.vii,cu? iera pigza.CT 
Sextus modus cd vt ide vir femper in oze fuo te 
neat media? nuce? mufeata? et teneat ibi quafi fem 
pcr.f Septimus modusell vt fuper capite fuo a 
pzincipio frontis per medietatem capiti e per 
quinqj Digitos vfque ad pzincipiu? fpatularu? pr 
ticri?entur omnes ide pa2tes cu? tdo puluere i bo 
na quantitate leutter dicadas pu 
legii calamenti betonice ana.?.i./.piretri colli fla 
pbifagzie maiczane.?. J.fa*’ em 
m'u5 pe»* fe puluiset poRea edmtfccamur. t(Cctas 
uus modus eR vt tota fpina tpftue a pzmcipio fpa 
tularu3 vfquc ad fme3 tpftue tribue vtctbue in Die 
naturali invngarur cu oleo De coRo calido bene cd 
frtcando et toti fptne fuperafpergatur puluie 
pzafcriptus.<[Tlonue modus eR vt tota pari fimi 
tra capitia et tcpue illiue partis omni mane et fe 
ro eplaRretuz 015 boc medicamine rationali cale 
facto/ft betonice recentis libJ.Ricadoe azabici.f 
«.calamenti mcntaRiri pulegii oztganiana.f.i. fa 
rine ozobi.J.i.i. farie 
tur berbe omnes recentes in bono tixiuio.oeinde i 
cozpozentur CU5 aliis et CU3 iRie oleis. olei De 
caRozeo olei De piperibus et De ruta ana.J.m |{ 
fcecimue cR vt iRe vir fcper in manu fua teneat 
ttiagna3 cj>titate5 rute et olfaciat ca.tlUndccimuf 
vero modus cR vt ipfe feper ante cibu5 per vna bo 
za? accipiat rotula vna buius confectionis et poR 
tpfa bibat ciatu5 vnu? fui potus Dtctt i pzimo md 
regiminis cuius oeferiptio eR fpectcru5 pii 
rifarcoticon triupipereon fecunde 
Decoctionis.?, v.cu aq rofmarini fiat confectioiu 
rotulis.3. iit. Duodecimusc eR vt poR fecum* 
da5 purgatione? fupzafcripti iRc Vir omni mane 
boza firupop accipiat.?.y.electuarii De acozo 
bat poR ipfu? ciatu5 vnu? medtu3 fui potus calidi* 
faec fuut remedia fublimiora que in bac 
dine fieri poKunt falte? pzo pzta feptimana ct fecu 
da.poterit tamem pati bpzocef et feribere de Ratu 
fuo fi fuerit opoztunu? foztafTe Ubi jpuideref vbe 
rius.ad laudejDei 2Jmen« 
i (Conft'Uu3 De toztura ozis. 
It! viro iRo opoztet De necelTitate 
concedere fuiRe multu De materie 
1 bus contentis tn cerebzo iftum ad 
poRcrioze parte5.vnde motiui ner 
ui 7 ferti paris <? feptimi p rare ab 
fis ,puentctCR effudunt animalc5 fpiritu5 qui d3 ce 
inRrumentu? motus quia agita* 
in matiebue in cerebzo facta no fuit foztis in mi 
dtbults neq? in mubulis materia illuc jp 
pulfa fuit vntta nec tante petentte vt faceret t02 
turam fozte5 Ideo 03 d neceRitate cocedere vir m 
tem innttentem contra matezias eRe foztem 
ct materiam paucam, et expulfione infenfibili 1 
fenfibili per os et palatu fuiRe cuacuatam et a pzo 
fundis cerebzi partibus fuiRe inclinatam ad exte 
rtoza.quare bcc Diuerfio fecurabit virum iRum a 
fozti toztura fpafmofa et foztaRe etiam a toztura 
paralitica.Jfct quia non eR rationale materias in 
uentas in pzincipali membzo frigido cppillabili 
et Debili velutcercbzum ita conuenienter et tota 
lif cuacuatae fuiRe ideo exiRimabile eR q> partes 
que remaferut iterum poRent facere vna recidiui 
paralcfis ettoztureautepilenfieet appoplcfic fi 
contingeret materias multiplicari i cerebzo Dtu 
permanere.vnde ,pptcr boc apparet mibi buic vi 
ro cfrittus eR poRibile fubuenire Debere foetidum 
triplicem modum q* abfein 
dat a fe vinum faltem per menfem futurum a quo 
Vino fecedat feu omnino Dimittat tpfum et bibat 
De idzomellc iecundu5 bunc modum.ftt. aque fon 
tie lib.y v.pulueris foliezum rofmarini.3.u.melT, electi.lib.f.buUant fimul paulatina Deccctdne vfcg 
ad confumptionero quarte partte Deinde coletur i 
vtarnr illo. 4] Secundo principaliter mane ante 
Die5 per bozaro alTumat bas ptllulae.minozatmaf 
Diffrabentes materiae a capite.T* De far 
cocola Dcfcriptione HDefue in deconfolattone.j.yi 
cocbiarum3.i.fozmentur pillule fex cum 
electuario indo et poB eae tardet cibu>per bo2ae 
fexi} Xertto principaliter itendat DigcBicni ma 
teriei cu boc.Bt aque iris betonice ana.J.i./.aque 
rofmarint.J.i.mifce et caltdu5 in potu recipi 
atur totu5 per quinque bozas ante prandium p Di 
ee ad minue Quarto principaliter in tem 
p02e quo aflumit boc venter eius non 
effet fluxibilis paru.ante cenam accipiat vnam dc 
irtie pillulis.ft agarici bermodactilozu ana.aj. 
33 eletti falis indi ana.g.v .pillula? De fpeciebue 
3.y.fozmentur pillule De omni.3.vi.cu5ftrupo De 
Bicados. 4] Quinto principaliter poB alluptione? 
DigeBiui foluatur venter CU3 boc.fo ieralogodion 
5.1 i. electu ari i De pftl io. 5. t i. y. m ifce 1 alTumatur to 
fuj cu? aqua fua idzomellis4( Sexto pzincipalir 
marticet fepe per boza5 ante cibu3 omne3 fuBrum 
vnu5 nucifmuf.expuendo qt5 Septfo 
principaliter pulueri3etur tota caluaries capitia 
eius CU5 boc puluere.Bc Bicados betonice artanite 
ligni aloes 5352 omniu per 
fe puluid fubcilis et pectinando abBergat' primus 
c«3 ponitur Octauo principaliter vta 
tur bac confectione De qua femper ante cibu5 
piat rotula5 fpecieruj electuarii De ligno 
aloes fpecieru5 Diambze ambo?: Dcfcriptione SOe 
fuc in antidotario albi lib J.cu aq 
betonice fiat confectio in rotulis trium.?.*! tlono 
principaliter memoret fepe ante cibu5 fuu5 facere 
ablutione pedu3 fuc$? vfque ad inguina cum aqua 
Decoctionis edere bene calida/i Ultimo ve 
ro effugiat omntu3 pifciu5 vfu3.nocent ei 
cerebro et neraisz0can.in areola mcbzop capitj 
meliores funt et pifces falitt recentes. £t caueat 
a leguminibus et propne elixis a cibis paffilibus 
tt lacticini is omnibus et proprie ab omnibus vni 
tierfaliter actu frigidis ad laude3 oei #men. 
4 j Conftltu5 oe tortura oris. 
Ultra alia remedia altaB ordinata 
pro bac adolefcentula occurrat mt 
bi lex alia remedia pro oifpofitioe 
fua admintffranda que curabiit ip 
fam coplete ab illa pauca tortura 
02t8 que libi remanfit.et preferuabut ipfam ne tra 
feat et permutetur ad peius.£5ed tamen prio pze 
mittenda q> abffineat a cibis valde vnctuofis eua 
porofis multu3 vt cepe alleo eruca rafano et fimili 
bua et ab illis que Ventofitatibus replent caput et 
vapozibusabfque acuitatevtfuntlegumia omia 
vt lac et omnes partes lactis preter cj> recocta que 
eff fibt vetita et cafeus mollis et recens et caules ble 
teljpinacbie et omnes fructus valde bumidicoz" 
rupttbiles velut ccrafa criffomiUa cucumeres an-' 
gurie oimittantur.et ad vltimu5 omne cibariu ad 
qd acctptendu neceffaria fit maBicatio fortis et Id 
ga oimittenefus eff.Ootus vero eius fit vinu5 rube 
»3 bene clara? non valde potens et adbuc refractu 
cu? medietate aque De ciBezna.ommno autej cane 
It a $ino fibt Valde fumcfo qt5 non Debet fangore, 
fce remediis aute5 medicinalibus.primuj cd g? of 
tertio fero per bozam ante cena abluantur pedes 
tibie co e’manue*bzacbta collu5 factes et gula cu; 
bac folio? lauri«ctoii.fdliozu3 tuni 
peri.cto.iit.coquantur in magna quantitate aque 
vfquequo fiat bene aromatica et 013 ipfa calida la 
nentur partes p2edicte4]Secundu5 remedia e 
boc q omni iero quando vadit ad lcctu5 ponat cd 
U13 et fpatulae fuas fuper tabula De ligno cupreifi 
bene calefacta et fuper veltita panno (ubtilliiTimo 
et teneat C0UU3 [11115ct fpatulae fuper ea vfque quo 
tepefiat et tunc vngatur cu; boc linimcnto.fe olei 
torto olei yrini ana.3J.0lei b fifao.f.i.ofi De Ili 
cados peonie rute abrotani ana.J .i.conquaiTentur 
fimul in moztario et accepta quantitate conuenie 
ti oe boc calefacto Diligenter vngatur collu5 ct ipa 
tule et fuperponatur pannus ficcue leuiter calefac 
tue fuper quo oeciibere Xcrt IU3 vero fpc 
ciale efl q poli pzedicta vnctionefj fuper 
parte anteriozecapitieafuperiozi parte frontis 
per quattuoz digitoe longitudinaliter vf<$ ad fu- 
mitatej capitie ipargatur oe boc puluerc 
tae quattuoz.g.ozdei inter capilloe et fi non cura 
ret interponere pulucre$ capillis tunc fiat facculuf 
De findone d gzana retoztoqui fit logitudinie vni 
U3 femitTie et latitudinis quattuoz oigitozu in qa 
ponatur.34.bmus puluerts.Puluis autC3 ille e W 
gzanozu3 peonte.34t.mact0.34ii.gartofilo? ligni 
aloes rofmarini ana.34.fiat omni 
U3 puluie per fe.oeinde cdmifceantur4 Quartum 
vero remediu5 fpeciale efl boc.Tfc auree alexandzt 
ne falte; e tatis annozu5 quinque mitridati ana J. 
5.peonie maiozane nucifmufcate feminu5rute ana 
9.t.incozpozentur Diligenter oeinde poli pulueri 
5attone5 Iupzadicta5 vel poli facculu3 oeglutiat d 
boc electuario quantitate5 vntus fabe.ilQuintuj 
remediu5 Ipeciale cil vt omni mane ante pzandiu 
et cena3 ctia5 per Duae bozae impleat oe fuu5 oe 
aqua Decocta CU5 5uccaro.Deide i nianu fua accipiat 
D oecoctoe tfrafcripta calefacta 7 trabiciat d ipfa 
leuiter per nafu3 fuu5 ialtC5 quattuoz vicibus per 
qualibet nazem ct ita continuet oiebue ad minua 
octo.fcecoctio vero qua trabei*e Debet per nares e 
(fla.fa folii ligni aloes flicadoe arabici radicu5 cu 
cumcrie alinini ana.3.i.maiozane.5.ii (e 
eunde J.coquantur omnia ilibzia 
vi.aque vfque ad confumptione5 Duaru5 partiu3 lc 
toignc.Dcindecolentur et releruetur collaturai 
vafe Vitreo expolito radite (olis et cum opus fue 
rit oc pzedtcta coctione accipiatur ciatu3.t.ct cale 
fiat et per narce trabiciatur vt Dictu; ed.4J Sex 
tu3 zemediuj pzincipale dl q illa adolofcentula le 
per poli pzandiu5 et cena5 accipiat fudru; vnum 
infrafcripteconfectionie. fpite? Diamufci oul 
cis fpecieru5 Diambzc fecunde oc- 
015 aqua maiorane fiat confectio 
in rotulie.34 J4/ Ultimo vero, bet adolefcentula 
vti Debet infraferiptie ptllularu3 alefa 
ginaru5 oefcriptj fflcfuc in fuo 
bdelit mollis pulpe collcquintide ana3 J.fiat pii 
Iule cu; firupo De fiteados oe omni.34.7 cizcunau 
retur.Defcripto alia? pillula? dl bec.Bc aloee ab 
luti.3.i.agarici electi 3,1.53 ligni aloes ana. g, it i* 
fiant pillule 013 fucco roP oe omni. 5.X. Sic autem 
baruj pillularum vfua illo modo quia De piUults aureatis accipiat Vim per ruar bcias pefl ceram 
quado fecerit fementu; cii tabula cttpzeiTi r< vncrne 
pofi ipfa? et pulucn'3anotiC3lupcr caput et CU5 ac 
ceperit electuariu3 fupzafcr iptu5 tunc illo fero non 
accipiat fcd tlla3 ncctptat Duobus ticbus 
fequentibue et quando accipit illa pillul »5 
tat clecttia2in3 ia 3 p2cdtctu5.(T0uarto vero fcqn 
ti fero per media5 bora5 ante cc«33 accipiat vna5 
te aliie pillulis ita rcuoluendo res fla quam acci 
pit ante cena3 ad illam quam accipit poft ccna5 co 
tinuardo modii ita q quando acceperit electuari 
um timittat pillulae et econtra et erit perducens 
ad (amtatc5. 
(fconfilium dc [petentia motue p20g2cfTiui quenc 
paralefie vere Dici potefl. 
V ©bilte vir tudouicue De garjoni 
BL bus labozat Difpofitione que efl im 
«jl B petentia ad motu5 p20g2e(Tiuu5 q 
* neque paralefie vere Dici potefl.cm 
]m~— veoa paralefie aufert feufum 
et mct«3 n maxime 015 ipfa fuerit vniuerfalis.i.al 
tcra* n?cdietate5 co2po2ie Dextram aut liniflram 
inuadcne.Tlequc etia3 l?cc Dtfpofitio potefl Dici pa 
r defis in fenfu C113 experientia fit t oppcfitu eo qz 
vir tflc in fenfu tactus medietatie Dextre que 
raliftca fuit vt Dicit' fch3 babet conuenienfe? omni 
um tactus pcrccptiuu3,33imilitcr reque 
Dici pocfl paralefie in metu eo quia mcb2a moue 
tur vt fenfue oflendit.opojtet igitur De necclTitate 
concedere q Ixc Difpofito c ipotentia ad p2Cg2dTt 
umn ext nfiuu5 et contracttuum que cft acci 
dens paralefi'3 cotifcquene.po cft autem butue acci 
dentis vertficatio baberi vt remanferit aliqua op 
pillatio in neruis 02ientibus a fpondilibus C02dif 
vel colli pC2 quos fenis bilis fpt2itus et motiuus ad 
bzaebia Deferri follebat.fimiliter etiam potuit re 
manere aliqua oppillatio i neruis 02ictibus afpd 
diltbus rcnu3 alcbatin *t caude per quas fpiritus 
motiui Deferri Debet ad pedee 
caufa potefl efle Debil'tJ6 que remanfit in neruis 
fenfus et motus totius Dextre pa2tie.p20p2ia cm'5 
Debilitas illaru5 partiu3 abfque aliqua oppillatio 
ne cadente in nucha et in neruis ab ea 02ienttbus 
potefl efTe caufa Debilitatis et impetentie ad motu 
p20g2dTiuu5 vel aurem ego q vtraq? 
iflarum caufarii in bcc viro concurrat ad impedi 
endii5 mot«3 bzacioii ct p2ogeffiuu3 etia altqri co 
firmari potefl latio .ppter 
tiis.quoniam a fex annie citra molellarur bacegzi 
tudine.fecundo etia3 Ix5c confirmari potefl a pcfle 
ri'021 quia remedia que fuerunt eidem applicata a 
p2inctpio colli vfque ab caudam notabiliter ,pfue 
runt ci vnde in motu bzaebii Dextri ct p20gzc(Ti 
uo fcamdu5 pede3 totum manifcfta5 babutt alcui 
att'one3 .ppter qd bene fpcrandu5 efl q fi 
in cura fua conuenicnter et Difcrete notabilem ba 
bebitconualcfcentia5Vtnuc fcquif.( ZDodus ita 
qj regiminis eius pendet ex Debita elcctioncrqs 
non naturaltii p9.2" cx Debita adminiflratione iit 
Declaratione itaqj 
p2inii pztmo eligatur aer ftbi 
gtmen vero medicinale buic viro cotuicniens xii. 
remediis mibt complenda efl. Q.ucp pzimum efl 
vt ille vir purgetur omni vere a principio menfis 
marcu vfque ad medietate? due tt a xx.Die fcpte 
bzts vfque ad pzinctpiuni octobzie per bunc mod 
1>2tmu itaqrremedut5cfl boc min02atiuu?qd m 
trtenlc marcit recipiat in auroza cu.3.iiuaque.mel 
Ita calefacte et tardet cibum fuuro pofl afTumptio 
nem tpfui6rper horae fex accipiens in quinta bc23 
ctatum vnu? aque ozdei 5uccaratc calide •*/ pofl vi. 
ho2ae p2adeat.IV clcctuaru 1 nd 1.3.1 i. agar ic i elec 
ti.3.y.reuponfici3.i.53 fpice nardi ana.s.v.falie 
gemmc.g.i.mtfce cum aqua pzedtcta.ct fiat vt Dic 
tum efl.&cudu remedium efl vt fumpto mino2a 
tiuo iam Dicto accipiat in auroza hoc Digefliuum 
calidum et continuet tota vna feptimana ipfum et 
tardet cibu5 quattuoz b02ie.IV ftrupi Dc calamen 
to firupi oe flicadoe oximellie compofiti ana J J. 
aque acozi bettonice et izeoe 
tium inflrumentum eflcp Digefliuum pzefcrtptu5 
octaua fequenti Die in mane purgetur cum iftie pii 
lulie.1V pillularum De farcocola pillularum fetida 
rum pillulc vti.cu? meile ro 
fato et accipiantur vt Dictnm efl./Etuartum rerne 
dium eft vt i fine feptembzie accipiar lx>c minora 
tiuum et pofl ipfu obferuet conditionee vt De p2io 
mtnozatiuo lam fcriptnm ell.1V pillularum De 
agarico pillularum De hcrmodactilie ana.3J.b0ni 
ponderis refozmentur pillulc vit.cum electuario 
fucci rofarum.dtuintum inflzumcntum cfl vt pofl 
affumptionem p2efcripti minozatiui accipiat hoc 
Digefliuum qd continuet feptimana Vna IxDzaet 
medie obferuandie i firupo pzcfcripto in purgati 
cne verie.TV aque betonice aq faluie aque yae ana 
iflru 
mentum cfl vt poflcp acceperit Digefliuum jpzcdic 
tum octaua fequenti Dic in mane purgetur cum if 
tie pillulie.lV pillularum De bermodactilie3.it. 
pillularum fcttdarum3.i.refozmetur pillulc. vii. 
cum fucco rofarum et accipiantur b02a et conditio 
nibue feriptie et obferuandie i purgationibue.f 
Septimum pzincipale inflzumcmn5 cfl vt tempo 
zc quo affumit Digefliuum femper tota fpina eiue 
invngatur bie in Die.f.in mane quando fargit ct 
fero quado vadit ad lectu cu hoc vngueto icipicdo 
a p2incipio colli vfque ad finem fpinc leuiter cotzt 
cando.fV olet irini et De collo ana.3.t.olet De pipe 
rtbue.5J.mtfce.lDctauum remedium pzincipale 
ell vt tcmp02c quo affumit Digefliua prdicta fi ve 
ter eiue foret flipticue vtatur l?oc puluere oc quo 
omni tertio fero parum ante cenam accipiat. 3.1. 
cum medio ciato bzodii vel aque ozdei 5uccarate 
cuiue Defcriptio e hec.1V turbitb electi.3.1'. hermo 
dactillo2um. 3.ti.polipodii.3 J.folliculo2um feue 
3. ii. cinamomi electi macie 5in3tbm'e viola 
rum gariofilozum ana.3.i.tartari3.it.fiie indi 
5.i.pulueri5entur omnia per fe oemum commifce 
entur Diligenter.llonum inflrumentum e vt poli 
q ille vir purgatue fuerit vtatur confectione Dia 
co2i aut elcctuarto De aco20 De quo omni mane p 
quattuo2 borae ante cibum accipiat coclear vnum 
Dcglutiendo ipfum.ftcut padue facere folcbat.IDcct 
mum inflrumentum efl vt poli pzedictae purgati 
cnee (alte ter i feptimana accipiat omm' fero cum 
Vadit ad Icctum.J.i.huius mixttonie.1V fpecieru5 
Diambze fpccierum plirifarcotici ana.jj. oximel 
lie compofiti.J.iiidnmpi dc 
cari albij.iii.coquatur 5uccarum cum firup e et 
<um infpiilatum fuerit fuperaddat fpccice pf Dicte conturbata Dozmitio et comotio a forio cogens i‘p 
fti5 mittere materfaj melancolica5 cum tuffi rafca 
tione cxcreatione violentis expellendo materiam 
f ilfam multam et vehementis vifeofitatis etceffaf/ 
tfXuc qutdc5 oifpofitio fi diligenter a viro in fcicti 
tia excercitato confidcretur apparebit efie et cog 
nitu er operatione oifticilUma.i>2imo quidem efl 
Difpofitio etati et comploni oif,pp02tionata fatis 
fecundo quia arguit ouo2uj mcb202U5 p2t'ncipa 
liuj vt cereb2i cozdis notabile nocumentum .licet 
etia5 epar fit excellenter qO arguit oifpofi 
tioquafi marafmodea quam iueurrit.£t tertio ite 
ru5 quia bcc oifpofitio immo Difpofitiones fotiata 
funt accidentibus que non funt verenda minue q 
oifpofitio que fuit illo$s caufa.cu3 ego creda5 bo2u 
cf plurima fixa efie et amplius a cau 
fa no depederc .Quarto bec oifpofitio feua eo 
quia innenitur t viro p2iuilegiis p2eparantibue 
ad ptilij infignito.eft en15 vir longe flature babt 
Cadmis macerzime cerebzu5 babene bumidu5 ct 
vias ad ipfu3 notabiliter latas vel apertas vtfut 
nares et alieJlrictura babet in rifa tepora fatis tu 
trimento p2iuata ccllu3 longum et g2acilecdpofi 
tione3 pcctozis adeo longa5 q finis collaru eius q 
fi p2incipiu3 ancbaru3 attingiuCflqj pectus eius 
a diametro ab ante ad poft notabiliter anguflum 
et carne p2iuatu3 humeros excarnatoe et clcua- 
tos habens CU5 vetrie ilipticitatc notabili a cruriu 
g2acilitate et excarnatione babens.et continuum 
babet matericru3 falfa2u a capite oefluxum ergo 
ad ptifi3 paratus efl.confequcntia neceffaria efl tn 
telligenti terminos. 3fdbuc etia $° bcc oifppfitio 
Difficilis efl eo quia p20lixttate fui Videtur efie fub 
tecto infixavelutconfuetudinariafacta.talc6 aut 
non faciliter remouentur quare et cetj.tfk2opt 
bcc itaqj omnia fi conuenienter curatiuu3 regime 
admimllrari oebet opo2tet inuefligari plura.Ct 
p2imu3 quide5 efl que fit eg2itudo pzmcipalis oi 
um aliarujeffcctiua caufa.*0 que fit cgzitudinjf vf 
eg2itudinum fpecies.^0 qO fit meb2um cui oigni 
us et p2incipalius intendi oebet .4° a qua Difpcft 
tione incipiendum fit exigere curationcmeoq2 
plures funt iuice co*plicate vt ex p2edictis appar5 
Uideuir aute5 mibi omnino alTercndu$ effe q pii 
ma omniu3 oifpofitionu3 eius que fuit aliaruj effcc 
tma caufa fit mala compfo frigida et burnida c«5 
multa materia flegmattca i pect02c fixa rt jppiic 
in parte pofterio2i pect022is magis q anteri02t 
na) in venis oifieminatis per pleurettde3 pannis 
culu3etia5 in vena cbili ocfccndente.3ldl:uc etiaj 
tertio in fpaciofitate pect02ts continet' multa ma 
tena flegmatica cui us parte5 patebit efie mucilla 
ginofaj parte3 vero vitrea5 que ambe effe poffunt 
veri bumo2ee in epate geniti.'? pofiut cite flegma 
ta eiia3 bic equiuoce oicta talia per via ioigdlio 
ms tn pcct02e congenita.omnie enim bumozalis 
materia alibi q in epare genita equiuoce Dicitur 
oe fua Ipecie vt patet z° colliget capitulo oe iuua 
mentis extimare pofiuj q matia 
lx’c contineri pellit in Digitis et in manibus fupra 
tactis.quoniam in eis tumo2C3 face» et.Jfabuc etia 
fi talis materia tnucniretur ibidC3 mirabile vide 
retur q tanta et in tam b2eui tcp02e pollit m cc- 
reb20 efficere nocumenta que fup2a tacta lunt.it 
tertio quia etia5 CU3 Digiti manus colligantia) ba 
beant ad fponiillea colu et oozfi vt pacet mteno 
2113 capitulo penultfmo.fi materif bec cotinerctur 
in Digitis et manibus qre no appareret nocumen 
tu3 manifeffum in fpondilibus colli ct 002fi quan 
do talis materia pcriodicemoueretur.Rationale 
em'5 dl vna* parte5 alteri colligatam citius ab co 
pati et condole2e q aliam parte5 no ita immedi 
ate colligata3.fed nc2uo£ Defcrentiu5 fpiritu5 (en 
fibile5 et motiuu5 ad Digitos p2edictos manuum 
colligantia immediata efl ad fpondilcf colit magif 
q ad caput igitur i talibus fpondilibus nocumen 
tu3 p2ius et maius apparere oebet.confequcns at 
repugnat expertentie in viro iffo .igitur et funda 
mentum ex quo fequttur.£Dp2tet igitur hac eg2itu 
dine3 intelligi taliter quia CU5 mouetur materia 
in locis venaru3 pect02is contenta per colliganti 
am abfoluta5 compatiunt’ Digiti manus ad pcctuf 
et non ccontra.f.q? pectus compatiatur Digitis vf 
mantbus tancf 1IU3 continentibus.pzius enim te 
p02e mouetur materia et nocet pccto2i ,2ario ve 
ro nocumentu3 in Digitis manus tanq’ in pa2tiba 
Obeiliozibus apparet.Cu igitur nocumentum per 
feuerauerit tepo2C aliquanto in manibus et in pec 
t02e poflea per abloluta5 vel non ab 
foluta3 leditur caput fpeciebus lefionis fup2atactj 
Contra quia materia que mouetur in pecto2e pzi 
us nocumentuj ool02is faltem extenfiui efficere 05 
in pectore q tn manibus.partes em'5 ille non funt 
mtno2is fenfationis et materia continetur irneis/? 
non in manibus.igitur nocumentu3 ineis et ooloz 
p2tus apparere oebet.confequentta tenet eo quia 
agens rationabilius p2ius agit in p20pinqua pa2 
te3 q tn remota5.(jfouic motino refpondendu3 e 
negando confequentia3 illaj.Ucct ei matia nocume 
ti illatiua fit partibus pecto2is p2opinquio2 ne- 
ceffario contenta in eis. et partes ille non lint mio 
2is lenfattonis vt bene arguebatur quia cetera 110 
funt paria ex parte fo2titudim's virtutis Joeo in 
manibus vel Digitis tanij in meb2is Debilibus no 
cumentu5 apparebit excellentius q in meb2is fo2 
ttbus. Recolligendo igitur ex p2cdicto fundamen 
to valde facile faluari pofiunt omnia accidentia fu 
p2atacta p° fenfuam iterioru5. ,pptcr Diftemperi 
em comunicataj 02ganis fenfuum extert02um et 
interio2U5.et etia5 pp permutatione3 temperame 
ti fpirituum qui funt inffrumenta p2cdtcfarum 
operationum fiet in operationibus necefiario tiocu 
mentuj. virtus enim adbuc fo2tis non poteff con 
uenienter operari flante Diftemperie in 02ganis n 
inflrumentte immofo2tius quando contingit in 
vtrifqj Diftemperamentum. iTOodus aurem fal 
uandi oolo2em capitis eff fubitam permu 
t ationem temperamenti capitis aut .ppter oiften 
tionem panniculo2um cerebzi que efl fpeciee folu 
te continuitatis.fc>olo2 em'3 omnis ncceffario $\xt 
nit aut a fubita alteratione aut a folutione 
nuitatis fecundo tegnt. Ilocumentum ablatiouis 
Vifionis ,puenire poteff aut ,ppter fo2tem Dift2ac 
tionem fpirituum a crtTfalotde ,ppter qoci tllalloi 
des in omni natura bene temperata 
non potcfl operari .ppter carenttam inftrumcnti 
3fdbuc etiam facile Delendi poteff q vapo2 mul 
tus a materia in pecto2e contenta eleuatus cela- 
tus ad p2tncipium 02igtm's neruo2um optico2U5 
ibidem opillationem completam efficere paeti eo 
quia g2ofius et vifccfus cfUed b* Dato fubito annt 
teret' viiio igitur et cctj.JEt pari fundameto Uuc Defendi pofff!roctmifnm?Mmfnutfo«fe fC?rttp 
tionie et ablationis veniens in operationibus ta; 
olfatiue q guftatiue potenttc.0uod vero nocume 
tu5 accidat c022upticnts in operationibus fcnfuu 
tntericp ita vt alienando cozrupre krmoetnetur 
imaginetur et cozruptuj iudiciu$ ex fenfatis elici 
at facile itcru5 ex pzed icto fundameto Deduci po 
tell.1de3 etia5 concedenDuj efl d nocumetis Dimi 
nutiouis et ablationis in operationibus interfe? 
fenfus etiam fe 
iim3 omniu5 non efl credendu ita fieri pzecife per 
colligantia; ia3 quin etiaj nccumemu5 
male compfonie in cercbzo acquifitu3 fuerit. *boc 
quidej facile pzobari potefl ppter fixionem nocu 
menti in capite qd ncce(Taziu5 e(Va(Tignari pxopi 
continuu Dcflujatg a capite 
tiu5 ad pectus. €t etiaj quia talia nocumenta per 
euactiationes et abftinentiaj non remanent, pluri 
mit) cm'3 nocumenti ipftus.f.cerebzi qd purgatio 
ne n complonis comenfurstionc non remouetur e 
cxcercb20.£x quibus omnibus facile tntclltgi 'po 
teli que fit cgzitudo pzefens tfiius viri.£ft ei ma 
la compfo frigida et bumida materialis 
cens tn pectoze et in capite.Patet ett'03 ex bis cd 
piteatio Difpofittonu3 inuice3.ipfe em'5 fe ip' 
fas recipzoce intendnm.&3afcrieem3 queeuapo 
zant a pectoze ad caput implendo et alterado no 
cent cerebzo et eerebzu5 fui frigiditate no bene Di 
gerit materias illas.imo in eode multiplicate Def 
cendunt ad pectus et pectozis egzitudtnee augme 
tant.JEc fenfit bec pziceps jLa tertii capitulo oe ca 
tarro Du5 inquit .Cercbzu3 ent'5 frigidum non Di 
gerit illud qd peruenit ad ipfu3 ex nutrimento et 
non refoluitur qd ad ipfum afeendit ex vapozibus 
conucrtuntur ergo luperfluitatee nutrimenti n cd 
tiertuntnr vapozee ficut ccmtmifur in alembico 
id qd afeendit ad ipfu3 ex cucurbira.t>arer (ternij 
tertio ex p2cdictis qd fit meb2um vel mcb2a qui 
bus pzincipaliter in regimine fntcndedu3*c.fut et 
pectus et cercbzum.f t iterum ex pzedtctis facile 
videri potefl que et qualis fit materia huius egai 
fudime.ffl em'3 flcgma mucillaginofu5 fecundum 
magna5 p8rtej qd eius vifeofitas Deci arat.e etfa 
aquofu5 tandu; notabile; parte; qd eius fluxibi 
litas oflendtt.et efl flcgma‘bcc notabiliter falfum 
falfedine in eo acquifita per comixticnc; pauce co 
U2C 015 multo flegmate aqucfo.llcc moleflari De 
beo fi fiegma illud vt nunc gzofTu3 valde1? vifcofu 
appareat.quom'85 pars aquofa eius notabiliter cd 
fupta efl Diuturnitate actionis caldis naturalis i 
ipia5.£x his finaliter includitur quartu; fupza tn 
vefligari pzomi(Tu3.f.a qua egzitudine et mcbzo i 
ciptendu; fit in cura.na5 canonice pzocedendo iit 
ctptcndu; efl fimul cerebzu; ne materiaf 
continue ad pectus eflundat.et cu; hoc etia5 pecto 
xi attendendum efl erradicando materiam que 
in ipfo continetur et fixa efl.qd Doloz oflendit con 
tinuue.£t gzatia quidem huius intelligendum q 
materia hec continetur in partibus (upzatactis * 
in panniculo mediaflinoDiuidentepectuf in troae 
partes oextra; a 105 apoflematie pzi 
cipiu5 in*o fecit.Doloz eni3 perfenerans in medto 
tozacis ficut tactus oflendit ipfu3 arguit materia 
ibide5 apoflemantC3cdtineriVtfumitur x9 tertii 
tractatu 4* capitulo Dc pzicipiis fpeculattonis fci 
entie apoftematu3 paztiu; pectozis pzeter ecz. 
Gfltfmo tero ex pudictfe f.ictlc faluarf potfit om 
mu alio? accidctiu euctue.f.vmucrfelie Dcbilttad 
totius cozpozis cenfiipriome et extenuationis tl 
lius.ledttur 0113 potenter vitali© virtus n natura 
Ite quare memb2a comtententi nutrimento d pau 
perata mazafmodea; Dt(pofttione3 incidunt. If 
eodem fundamento factle reddi pdteft caufa vehe 
mentii Qtprttitatte rerime.materie en 13 que uro 
aando inteftina fluxtua reddere (olent exuccate 1 
confumprefuntetvirtuscxpulfiua Debilitataeft 
etia5 quare 1 cetj bec fut que d Difpcfittone huius 
•ciri mrtipliciter complicata tbeozice piemtttt op 
tebat.vnde ad regimen illitis tranfeundu3 eft 
(J Capttulu? p2imu3 De aere. 
■ftegimen itacg huius oifpofitionis partienduj eft 
in debita; c6menfurationc3 rerum non naturaliu 
fecundo vero i debtta5 mcnfura5 rerum medicins 
ltu3 conuenienter 
partitur in fex capitula fecundum mmienj$ reru5 
non 4|T>20 expeditione ergo aeris et 
fibi annexozum euttef aerem frigidum et humttf 
cuitet cttas fpfum et ficcum.et adhvcem 
enitet aerem in calidita te et ficcitate notabiliter 
idc3 d regione climate ciuitateica 
mera Dicendum eft.55it igitur locus babitatiomf 
eius ozientali et meridionali plage Detectus medt 
ocris caliditatis et ficcitat ie.excellentias enim qlt 
tatum virtus Debilis non pateref ct camera etuf 
a terra eleuata neque (it antiqua habens edifficia 
neque tcftudtnaics reuolutiones lapidum a oecuz 
(ibus aquarum a flatu venti et nebnlofi aeris fecu 
ra.Jft fi locus naturaliter talis haberi non potfit 
artificialiter pzeparetur tabulis et ediffictis ali 
is ctta3 in quo fiat ignis fepe ex abiete lauro et iu 
ntpero a fimilibus odo23ferta etiam 
fufTnmigetur cum puluere landani colofonie tu 
ris fandarace etjConfimilibus.et.ppne etiam I bie 
me fi potens e anexis vero aerifit veftibue co 
decenter mtwitue et ppzic cti5 fuffultis pelbbus 
agninis in Diebus frigozie ita vt omnino caneat 
ftbi a frigozc pedum pectoiis et capitis qd conue 
nieuter Debet cife munitum birretis fnffulne pze 
dictis pellibus aut Dotfts variozum vel confumli 
etiam ad hanc intcntione3 vt veftes eij 
fuffttmigentur aut confementur in capfa vbi nota 
bilis quantitas xiloales recondita fuerit ex eo q2 
ccrebzi et pectozis efl maxime confoztatiuuj.bec 
De aere 
[Capitulum feeundumDe motn etquiete* 
U>c eo autem qd pertinet ad excercitium et quiete 
Dfcenduj pztmo <5? huic viro quies magis $ excer 
citium eft necelTaria.eo quia virtus eius fatis Debi 
lis eft.etiam quia cozpus eius notabiliter reple 
tum cft.pzopterqd excercitium et motus omnis 
faltem fo2tis magis ctdem nocet materiae i flu 
Xu ponendo q eafdem rcfduendo.fi autem eidem 
aliqd videatur cfle ecnuemens exetreit tum erit fi 
cut lenis Deambulatio vel equitatio fuper gzada 
rio equo facta ante cibum. &e natura enim motus 
eft $ quando ante comefttonem fit cal#2em accref 
cere facit inatu5 cj?obze3 et cibus calo2e5 tnuenic 
acccnfum,{.aliqualiter auctum etcc2pus tame.i. 
ppter illd excercitium gzoflitutinem.i.potcntias 
ad refiftcndum et tollerabilicatemXad patiend 
et vires acquirit fuple ad agendum.1boft ctbti? at 
olo qutefeere Debet ftcut ei motus a te comeftionem etttfc-5 tfpHflt.#n<!cctnni3 c{\ vt Di 
cbim illio intapollatie aliquando hieifeptimana 
tn aitroza bibat 013 aqua (atuie calcfacta.j.i.ccfec 
nonis temetis poft# tardet abii Ixjzte ad minj 
quattuo2.H>uodetimu5 vero e vt i fcptta 
na vicibus lalte quattuoz collutione ozis fui faciat 
melli? anacar 
dine inuicc5 mixtis et calefactte.boc enim erit fibi 
fingulare remediuj ad ipedimentu? fermonis (tcut 
ad impedimentti5 motus oigito$2 in fcribendo no 
ctt02U3 fingulare rcmediu3 erit frequens ablutio 
facta 015 libzis.x.aquc cineris et libza.J. fulfurio 
viui becoctts vfque ad confumptiones tertie parttf 
fpero cnt'3 per boc tale remedii manus eius ad < 
laudabile5 oifpo(mone5 reduci oebere fiettt et to< 
tu5 cozpus nt5 alite remediis fupzafcriptis ad bo 
«35 conualefcentta5 reditui Debere qd totum altiffi 
mua mifericozdia fui concedere Dignetur ad lau- 
des perpetuas 3men. 
f Confiliu3 De tremozecapitis et bzacbiozujejc fuc 
cellicnc ad cefalea^frigtda;. 
tkmozquomoleffafuriffenobilif 
% \ xtr mozbue Difficilis valde et 
i miatur eipericulu5 ingens adven 
f tus egzitudtnu3 neruozuj vt pa- 
ralefis et foztaffte fpafmff? egztta 
di'nu5 cercbzo appzopziataru5 vt epifia et foztaf 
appoplefia.Cu3 cm'5 lftc tremozfeciiduj partej fit 
egiitudo capitis ftmiliter etiam (it cgzitudo Dex- 
tri bzaebii opoztet q materia que facit bunc freo 
ze3 facile potert rffc caufa epiTie aut appoplefie.mf 
tiplicata ent'5 ipfa in multis partibus cercbzi pp 
alique$ De caufis mrtiplicationis eius facile pctcfl 
complete vel incopleteopillareomnee vcntricu- 
loscerebzi et taj fuit ille vir epilcticue 
pFicus.Jfct caufa quida multiplicationis eii$e facile 
intelligentiapparet vduteft fuperfluitasinpcui 
et pzopzie vini fumof dulcis et vinofitatej baben 
tis Velut etia5 immoderatus coitus et excere* 
tiu3 fuper cibatione et comozari in aere fri 
gtdo et excercitari excercitiie per que opoztet ca 
put jncHru3tu3<tenere et veftibus cdlu5 valde (Iri 
gentibus vefhrt ct fic De altts.ppter cm'3 bec omia 
multtplicamurrrnatcria qnefi fluxibilis et aquefa 
perfeueraret moleftando vtrtute5 ad expulfionem 
fui ad ozigine5 nuebe Delata vniuerfaliter paralefi 
in aliqua medietatu5 totius cozpozis oppillandp 
efficeret. 3t vero iteruj fi materia5 ifta5 continge 
ret et adbuc quantitate non multiplicatam ftue in 
mod fubftantie gzoffiozc5 fieri incitante virtute5 
ad illius expulfione per neruos pzoculfa extededo 
eos (ecundu5 latitudine5 facile poteft effe caula con 
tractiui motus et lacert02um verfus cere 
bzu5 icurreret fpafmu3.£fmpltue iterum opoztet 
concedere hanc egxitudincsnccdTario effe verend 
ex nocumento cercbzi et neruozum qd apparet ex 
tremoze ambaruj partiu5.3dbuc iteruj et quar- 
to opoztet banc egzitudine3 effe fufpectam quonia 
ipfa dl facta fucceffion : ad cepbalea) frigidam que 
non fuit canonice curata concluditur in 
ccrebzo non folum remanftffe reliquias materiei 
huius egzitudinis ied etia3 Debilitatem cercbzi,q 
eft caufa continua generationis baru? matertera 
per viaj inDigeiliom's.Cu3 ergo mali* buius egzi 
tudinis inuentatur p2cf:s i venis et neruis 7 caufa 
generationis tpfius continue fixa permaneat ncccf 
fe eft concedere egzitudfnc; ipfa* ingentis periculi 
effe neccffitatiim nifi alit’ p2cuideat' ei.veru5 quia 
res ifta longa cti5 accurata mulrii inqutfttione in 
Digeret et i33 non inftat tcpozts ccmoditae i par 
ticulariter Defcribenefo regimen quod effet conucni 
ens et p3rte rc£ non naturaltu* et medicinalium 
Ideo non nulla puncta regiminis eius a* parte re 
giminis non naturalium et medicinalium fuc 
cincte percurram retentans intentionem ad fup 
plendum ia fi in pofterum fuerit nec (Tartu.3gitur 
vir tfte non abftinerc Debet ab vfu cibo2um 7 eo 
2U5 que funt f.et b.vt ptfccs omnes et'p2op2tc elixi 
cancer etJ$ngm'UMEt longe meliozee ei funt ptfccs 
faliti q recentcs.e t enitet fpinaebias bletas cncu. 
p02tti!a.et ffmilta ct caucat fummopere a rebus 
g2offitudme et vifeofitate fnaopillatiuis vt file paf 
tille panis 05(013 non bene coctus effugiat etta3 le 
gumtnu? omniu5 fubftantiam.fcd b2cdto cicerum 
ru.et alb02U5 fgrro rifo amigdalato vti pcfcft.et 
panis ei md/oz eft modicum furfuraccus falis et 
fermenti mocftcuj babene q comunis pamWcome 
dattarnes tempore fuo vitulinas cap2ettnae 7 mi 
nue frequentC2 capzetinas.et caro falita non pitt 
guis eft ei vtilis fructus recentes omnes vitare De 
bef .Umonibus aute3 et arandis a citro condito cu 
fpecicbus vti potcft.lac vero a lacticinioe cibos nui 
lo modo tangat nec cafeu5 0itlcc3 fed cafeus falitue 
crctenf omnino melio2 eft ei.feniculu3 vero et pe. 
tncnta5 et rofmarinuj faluia omnia talia 
Itt eo2um radices in multo vfu habeat paftinacbie 
Turote cappares 7 confimilia bene piaccnt.lDe po 
tu aute3 cfus Dtcencfu5 omnino ipfuj Debere Dimic 
tere vinu u e Dtlectoz fanitatis eius.(pptcri pia 
ceretmibiifume vt vtcrcturifto potu 
accipiat dc aqua bone ciftezne lib.25.flo2U5 rczif 
marini aqua 013 bis flozibus vf 
q? ad cortfumptionej tertie partis eius .Dcide fup 
addantur ei melf cirrtnt decti lib.ii.et tterum m 
fimu l bulliant fucceffiue bene oifpumando eunt co 
deari vfquequo quarta pars confiiatur Demu? co 
letnr per ft2amen bene fpiftu5 et rcleruetur bec ne 
coctio ( vafis mundis vitreis bene cooperta.De bac 
autem ad libitu3 fuu5 loco Vini.fi aut 
4>ptcr aliqua3 caufam recipere non valet falte mii 
ceatur ci tertia pare vd quarta pare vini rubei 
dari non valde g2offi neque fumcfi.fMDc regimi 
nevero medicinali inctpendo curamrationabi 
liter Dece3 videntur mihi ab eo obferuari Debere 
t>zimum e q ab bac Die prefentf sa marcit vfquc 
ad Duodecia5 eius vno mane vetre eius vacuo fiat 
flobotomia De bafilita oextri bzadnt' fub cubito at 
ramoffiuefaluatella eius in manu tnuenta inter pi 
gitum anularem et auricularem ct educantur fart. 
J.iiii.vd.v.et non miretur aliquie.flobotomia en» 
ifta in dicationem accipit a repletione cozpozie et 
' pzop2te epatis a materia flegmatica ctcdcrica 
fubdominante qd app5 et pulifu eius magno veloci 
et f requenti et colo2e cozpo2is verfo sd citrinita 
tem et t Ictura vzine ad igneitatem cum g2ofTitu 
dine ipclinata5.Cplerica igitur materia illud fles 
Diffoluens et fubtiliane facit ipfum vdocius et ma 
gis penetrare in p2inciptaneruo2umetaddcrci 
nocumentum buius egzitudinis magnifice, i Se 
cundnm fnftrumctnm c q facta flobotomia fqntt Mm paulo ance difpofttio qttcdaj 
e 7 fctri Difficilis 7 quo ad>opue Difff 
cilima ad manus meas perucuit. 
3fdolcfccns cm‘3quida5 fptncta rnl 
cupatue bonozabtlte ctuts 
tinus ab anno citra bis accidentibus Veft 
aculeis fpiuie moleffatue cfl.t>2imo quidem in Di 
gito minoji Dextre manus vt in pluribue.ltcct etj 
in eodem Digito finiffre manus imo ct in omnibus 
manibus ftup02C5 babuit cuj aliquali pzcdiccozii 
contractione verfus Domefticum manus 
plus tamen i dextra q in finiffra manu.Cui cum 
talia accidebat tantu5 nocumenru fere inflantanci 
Oclozts capi cius accidebat vt fcnfuu3 exteriorum 
operatione fe2e cpplurimu5 pziuabatur.ftcmm 
auditiua potentia 'olfatiua guffatiua et vifiua ope 
rationibus fuis pziuant omnino.ln fefu et? tactus 
adeo magnifice ledebatur q mfi fozri concuflione 
et.oiffentione partiu3 agitatus effct infenfatione5 
obiect02U5 tactus oebtta5 exire non poterat, 3fd 
de quocg q in operationibus etiam fertfuti3 interi 
02U3 nocumentu3 notabile contingebat ita q neq/ 
fenfus comunis fantafia imaginatiua ct cogiratiua 
potentia (ibi Debite feruiebant ad opera fua in g 
buc etia5 virtutibus inferiozibus operando C02- 
rupte ledebatur ita q mwrmurado extraneos fer 
mones pzoferebat et k ipfum neque affames bene 
cognofcebat.tbcrfcucrabat autem odpofitio \xc in 
eo tempo2e longio2t q 0uaru5 bo2arum affligedo 
ipfu3,Cum aute5 pollca tnualefceret vi2tue i ma 
tcri'33 taufam huius lefionis De qua poftea in 
veff igatio p20ccdet remanebat eide3 foda gzauie 
que merito a iumo2tbue galeata pallio nuncupat 
co quia totu3 caput ingenter moleflabat per vna5 
Oie 5 ttaturalem.Jf t cum bac quidem exacerbatiua 
Oifpofitione permanfit fere anni circulo completo 
moleflatus.cui quide5 Difpofitioni virtutis Debili 
tas Vniuerfalis in operationibus vite p20g2e(Iiui 
motus fupzavenit, ct etiam nocumentum nutriti 
«e porentic tanoi5 incidit q extenuari et notabili 
«s macrefieri cepit vbi in mcb20£ habitudine me 
diocritate carnoi itatis tranfeendere folebat.Pofi 
looc autej circa pzmcipium ap2ilie p2efcntis anui 
i455,incepit ab eius capite catarrus Defluere ma 
teria falf3 que femper eide3 fuperabundat per gn 
qucvel vi.teas poft allnmptu5 huius qo 
materiei pars multa catarri5amt ad pectus et ibi 
dc5 in medio'to2acis eius adeo eff collecta qtf do 
lo2e5 in mediaffino panniculo latis g2ande5 conti 
nuum et infepcrabile3 efficit.cuius ett'33 materiei 
particula non nulla cozdi Delata eff ct i code5 tre 
mulum motum efficit adhuc perfeuerantem fiue 
ita fit q vapoz pp mat’iei illius nocumentu5 in ccz 
fecerit fiae iofuj coz per compalfionem 
pect02i conaolendo nocetur inde cfl q 3 tremui 
io motu C02 eius non oeferitur pzopter eandem 
in pulfu eius oiuerfitas apparet vni 
U8 Diaffolis que mai'02 cft q altera poli quattuoz 
vel quinque pullationes et eadem oialloles que ali 
is comparata nuno2 cll.cciam notabiliter freque 
ti'02 elf .et ita etiam ryallolcs cozdis cum confide 
ratione bona tactu percepta oiucrlitatem leruanc 
inter magnttudinc5 7 paruitatem velocltate5 tar 
ditatcm.ibcc in lumma videtur huius viri oifpofi 
tio aggzegata cui etiam pzedicta accidentia con 
/equuta funt vc infonmetas.i.oozmiediDifficultaf 
mane (oluatur venter f itis cum illis 
pillularum cocbiarum De farcocola Delcriptione 
2!Dcfue ana.3.y,fo2mcntur pillule vti. cum fucco 
2of et tardet cibu5 poli bo2is lex p2emittendo qui 
ta ho23 potus ctati vnius aque calide 5uccarate. 4* 
Xertium q in Dic immediate Icquenti poflfoluti 
one5 Dicta3 accipiat continue bunc potu? que3 cd 
tinuet ad minus per aque DiffiUationis 
andaeboebe betonice rorilmarini ana.f.i.firupi De 
Ihcadoo oximelf fimplicis etcalitf 
in auro2a accipiat et tardet cibu5 b02is quattuo2 
ifOuartu e vt oi fine purget' eu bis pii 
Iulis pofl a(Tuptione3 Dtgefliui p2cccdentis,tk pii 
lularum fetidaru33.ii.pillularu3 cocbiarum3.i. 
fo2mentur pillule.vi et accipiantur bo2a pzcdic 
ta et conditionibus obferuatis que in alifs pillulia 
Icripta lunt.Cj Quintum p2tncipale eff vt vir ille 
omni fero 013 vadit ad lectu accipiat coclear vnu 
r a .11015 aco2i conditi et bibat poft ipfum cfatum 
mediu3 aque andaeboebe calefacte et 3uccarate.C| 
S3extum inffrumentu3 eff vt iffe omni fero bo2a 
ffatim Dicta 7 omni mane antccp furgat a lecto ap 
plicct pannos calefactos ab 02tgte nuclee per total 
fpatulas vfque ad fine3 coffaru5 et cum lenient pe 
netrafTe in mcmb2a tunc invngat ea ex oleo De att 
Dacbocba bene calido oiligeter confricando.babet 
enimincu2a bitius eg2itudtnie mira 
bilem vt fecunda tertii capitulo De cura tremo2is 
colligitur^TSeptirnu3 eff vt iffe vir omnino pzo 
curet vti frequenter puluere cerebzi lepC2t's com 
buffi cuiue*3.>' .an omne5 cibum per bbzs5 vnam 
fcp accipiat cum yd2omelle fuo aut 013 aqua anda 
cbocl* vel matricarie. t (Octauum inffnmien.um 
eff vt iffe vir femp02e affumptionis Digefltui et te 
pozc intercedente inter purgationes faltem omni 
tertio Die parum ante ccna5 accipiat.i.Vcl.it.De if 
tt's pillulie que fubducendo ventre3 aligdl 
De materia antecedente huius alo 
eo electi infufi et conf uati per Decem Dies in aqua 
maio2ane.5.u.aga52electi.3.5.colloquintide3.J 
53 electi.5J.fo2mentur pillule Dc omni.3. vi.cum 
aqua r02ifmarini.fi Tlonum inffrumentu3 eff vt 
poffq iffe vir bis purgatus fuerit alTucfcat omni 
Die ante cenam per bo2ae.ii.facerc fibi apponi vc 
tofas fuper fpatulis vci fus nuebam que ftnt vehe- 
menter ignite abfque fcara ct permutetur Diucr 
fis locis afeendendo et Defcendendo4 f Decime e 
vt iffe vir omni fero cum vadit ad lectum faciat fi 
bi puluen'3ari totam poffert'02e3 parte3 capitis a 
fumitate cius verfus collum cum puluere iffo p2i-* 
us tamen CU3 Digitis leuiter madefaciendo cutim 
abrafam 015 aqua vitis. £ffaurc5 Defcriptto pul 
neris bec.ft artetice berbe paralef ligni aloes ire 
00 fficados ozigani calamen 
ti ana.3,i.folii.g2ano2U5 p32adifi rute ana 
3.i.pulucri5entur omnia per fc Deinde commi te 
tur.Tbec infumma funt remedia inelt'023 que fibi 
fieri polTtint que omnia in futvtilitate ct fanitati 
fummue faluatoz dirigere Dignetur ad laudem 
cius fempiterna Bmem 
I Confilum Dc ffupoze Digiti min02t> Dextre ct fimi 
tre manus cum aliqua contr actione eozum verfus 
Domeff icam pane$ manus. iamtatis efl coferu.itoz ita poft comeftionem cg2i 
tudinu3 inuenit’ generatiuus quarto Hmanfoztf 
pzimocapitulolitteraliter calligendu5.33i aute3 
nccelTitate vzgente cogeretur excercitari foztt ex 
cercitio poff cibu3 aut alto tempoze bonu e vt pcc 
tus eius fafeia bene aoberenti circunligetur et ta5 
Diu teneat illa; ijoiu excercitatus fuerit. Simili 
ter et caput eius iuftita leuis adherentia circunli 
getur ne pzopter cxcerctciroir materie in eo vebe 
menter agitentur ne cti'33 caput ad receptione va 
P02U5 et materient aliunde 
Si aute5 quereret fupfluitatu5 qrte Digdltonie cd 
fiiptione5. locoexccrcitii poteff fricari conuenien 
ter mane vel fero per Duas vel vna5 boza5 ante ci 
batt0nc3.ee mundificatis comunibue fuperfluttatt 
bus incipiat fricari a genibus vfque ad pedes tfra 
tratendo.Detde oefcendat fricatio ab inguibus vf 
(5 ab pedes.Deinde 30 iteruj a pztnctptts natu Vf 
q ao pedes infra trabendo.fricatones aute5 par 
tiu5 pectozts ante ri poff fufpectas babeo.falte nue 
flante plenitudine pzedictarin; partium.acqutret' 
em'3 ex eis plus nocumenti q iuuamenti pzopter 
agitationc3 matcriezu5 in eis membzis facta.Si 
militer etia5 et fricattonc5 omne circa caput.facta 
vel ftenda3 oeteffoz .ppter eande caufa.quare pec 
tinare caput et pannis fricare.adbuc Jf tucunqj le 
utter non eft laudabile quia per leuem pectina tio 
ne3 vel frtcationc3 capttie agitarentur materie 1 
non confumercntur cuius oppofitu5 per motus in 
tendttur.laudo tamen excercitiu3 boc fiue 
nominare velie.qd eff anhelitus retentio ,ppt: que 
ex aucto calozemeliozfit 
et adequatio.Tn fumma ergo ex pfdictis apparet 
q quiefeere melius eff q excercitari fiue excercitiu 
vniuerfale fiue particulare intelligatur De exccrti 
tio et quiete Dicta. 
( terriu3 De fomno et Vigilia. 
De modo aute5 vigilandi et Dormiendi pzemtttc 
dum q caneat fibt adclefcens iffe vigilare multu3 
eo quia Debilis eft et refolurus fatis ct per vigiliaf 
amplius conlumeretur ? Debilitaretur.vigilte ett 
am dcbita3 materteru5 Digeffione3 et co 
Iera5rubea3 furere facumt.oe q mftn3 timendum 
eft in eo.co quia effet caufa augmenti falfedtme in 
materia febzicitandi acute qd omnino in eo Vald 
timozofu? ei (et. quare 4” £Umafozts capitulo ter 
tio ita fcribitur.vigilie multe calore5 incendunt % 
fo2ma3 coz2umpunt corpusctf Deficcant atc$ cole 
ra5.rubca5 tn ipfo augmentant qd pzectpue opera 
tur cum cozpoza (ut macra, opoztct itaque vt 
anima vigilare non cogatur 013 Dtfloluta et ffupi 
da fuerit,£x quibus facile inteligt poteff q buic vi 
rofomni menfura fatis ampla concedi Debet.traq3 
eidem melius eft a temperata Dozniticne reccdef 
per augmentu3Dozmiendt5 vigilare equalitbr 
vt foittue e aut plue folito.3taque Dozmiat per bo 
283 poff affumpra cenaj pzius fuper dextro Dcind 
luper ftniltzo latere decumbendo captte 
cleuato. omnino Dozmittoncm effugiat refupi 
na5. Do2mitio vero facta fuper vetre3 ctta5 vitet' 
licet minus mala fit ei q refupina contraria fibt. 
Diurnus vero fornis per Vna5 hoza5 factus faltej 
in temporibus longiozu3Diern5aliqualiterefffi 
bi vtilie.cu5 vero noctes Icngiozcs fiunt Diurnus 
fomnus euitandus eff nifi neceffitas aliqua noctur 
«33 quaj faplef 
epoztct cu 3 CJOimttionc Dturna.ommno aute* ca 
ueat ftbi Dozmire reuolutionibus pluribus vt"agi 
tationibus De Dextro in fintftru5 aut econfra fepe 
factis.talee ent'3 funt caufa eruptionis cibi in flo 
niacbo et in ventre toto et faciunt augeri fuperflu 
itatee.ec .pbibent materiae Debite Digeri ei ad lo 
ea expulfionuj Deriuari.t)ec autc buic 
viro funt ingenia conuemcntia valde et De fomno 
Dicta fufticiant* 
i JCapitulu3 quartu5 De accidentibue anime. 
Sccidctia anime omnia que velocie n foztis mo 
tus in fpiritibus et bumozibus in pcctozc conten 
tie eiTent effecriua foztalTie p2ima confideratione 
Videtur ei conuenire ficut ira velox et futcz.et in 
fuma accidentia omnia per que fieret caloris et fpi 
rituum reuocatiooecircunferentiaad ,pfunDum 
cozpozis.vcrumqmainmotibus talibus magia 
Dubitabile eft q mate2ie pzcdtcteputrefeant ma- 
gis q rcfoluantur et Digerantur.Ideo bec acciden 
tia foztium et velocium motuu euitanda fut.iEtue 
cni5 animi accidentia triflart faciunt omnibus fa 
ms nocumentum efficiunt exceptis bie qui carnis 
mwozatide indigent.Cum ergo boc co2pue no fit 
lanu5 nec carnis mmo2ationc indigeat.immo fit 
extenuatus vehementius q oporteat non conueni 
unt ei accidentia animi trillari facictia.neque foz 
tes motus efticicntia.lfccidentia ergo animi gau- 
dere facientia c;nueniunt libi eo quia robur tri- 
buunt et nunc vires excitant et ea in fuis rationi- 
bus adiuuant 40 £Umanfo2ie 9' ca°J6tta5 conuer 
fari 013 viris venerandis et Dilectis vbi biffo2ie 1 
fermonee Delectantes in mediU3 aduocantur omni 
no iplu3 eligendu3 eft.Cf De coitu autem qui et ,pp 
ter Delectatione5 et concupifcentia5 ad anime pa 
Ifiones reduci folet.Dicendum q omnino euitare d 
bet. eo quia per ipfu5 euacuatur materia laudabi 
lia cuius conlumptione non indiget ipfe pzopter 
extenuationem.ctiam fecundo ,ppter labo2iofum 
morum qui in tali opere necelTarius eff.ex quo feq 
retur agitatio f02tie in fpiritibus et bumoxibus 
it tertio fo2te quia talis extenfio in coitu neceffa 
ria pzeparat ad apertionem venarum in pect02e 
vel Iputum fanguinis exconp2eflioue vel refudatio 
ne contmgetie.nequacj’ igitur Danda efl opera coi 
tui immo loztaffie fcientifice loquendo non eonuei 
ret aetns eius femel in menfe expeditus. Dee 
De accidentibus anime Dicta fuffictant. 
<f Capitulum quintu3 0 inanititione et replettoe 
ibe quinta autem re non naturali que eft repletio 
et inanitio pertranfeundum eff ieuiue .nam De 
repletione et inanitione relpicieute materiae buo 
2alcs Dicetur inferius in regimine medianalt.De 
illa at repletione que ctbozu ri potuum menfuram 
refpicit Dicendum q omnino talem repletione euf 
tare Debet ,ppter plura.pztmo quidem quia Debil 
efl eius oigeftiua.z* quia talem fequitur Diafrag 
matis comp2tfiio et confequenter matericrum m 
pcct02e conculcatio ct nocumentum in ankelitu.et 
tertio quia p2eter Ixc omnia augmentantur ma- 
terie bumozales.'? licet eidem fit necefTaria reffau 
ratio non tamen ccnucmt ei alimento2um rc- 
pletio.immo (i quandeqj contingeret repletionem 
futffe factam ad euacuationem ipfins fubtto feftini 
dum cft.£t p2imue modueet fccuri02 elTct cum 
aamimffrattcne teuuiffime Dicte aut falteni cum 
illa que eft.libi viciRa.f pecutidus autem medu eftet vomftus i ,ppzte quando «plene materia rc 
prziretur in (lomaebo. vc2u; fufpectu; habeo vc 
miru; co quia .ppter agitatione; foztc5 que in ip 
fo ncceffaria eft cozruptiom' Difponentur materie 
et mebza etia; pcctozta p2eparent' ad Defcentione 
et fozte ad eruptione;.£t tertio etiam quia Horna 
cbue replet caput qtft viro iflo cfl valde repletum 
JEt quarto etia; quia Debilitat ftomacbu;.babet etj 
bic vir conditionee vomitu; negates. qz pectue ba 
bctflrictum a Diametro que efl ab ante ad pcft 
etia; nocumentu; babet in anhelitu et aptus e ad 
fpuendu; (anguine; p20pter multa; materia; i pec 
toze c0ntenta5.ee collu; babet longu; et gzacile.ne 
qi ctia; vomitui affuetus efl.2?ed iftejunt 
ttones propter quae cuitari Debet vomitue «t 4* 
pzimt z° capitulo eligi potcfl.igitur vir i Re vomi 
tu; cuitare Debet ,&i ergo in flomaebo eius tnue 
niretur materia cibalie aut altera conuenientiua 
erit ei Diuerfere ipfa; ad inferi02a 015 cltflcribue 
De quibue in regimine medicinalium Dicetur, aut 
ad illa; repletione; mtno2anda; p20ccdetur cum 
p2etacta attenuata Dieta et fricationibus.Simili 
ter etia; adolefcens ifle abftinentia; cibozu; et po 
tuu;multa; cuitare Debet ex parte quantitatis.fu 
fticit eni; fibi abftinentia; facere ex pazte qualira 
tt0 vt,in fequenti capitulo vidcbitur.tt credo q it 
minozaret cib02u; qtitatt*, ita q parte; tertiam 
fubtraberet cibi et potus quibue vtebatur cum fa 
nue erat cflct bec electiua et canonica oietatio iibi 
CQnueniene.lDec de De Ja. 
(f Capttulu3 fextu; De cibie et potibus. 
Be cibis aute; et poribue paru; oiffufioz fermo vi 
detur effe neceffarius. itacg ctbus i qualitatibus fi 
bi comiemens Debet e!Te calidus et (iccus et fubnli 
atiuus apcritiuus materier» confumptiuus abflcr 
fiuus et mundiftcatiuus.tales eni; virtutes et ope 
rationes cap neccffarie funt vt aduerlentur lapfui 
qui frigidus efl et bumidue.Similiter et 
rientur materiebus que gzofTc lunt per fubtiliatio 
nc;.Iertio vt vie reddantur aperte que.opillate 
funt a materia vifcofa.itt quarto mino2ande funt 
materie qo per confiiptiua efficitur. £ t quinto a g 
te cui ifixe funt vf adherentes ftlt abiciende qd co 
uenienter per abflerfiua perficitur. £t 6° etia; q2 
opo2tet canales et vias in quibus retinetur fuper 
fluitares ab eis cuacuari.toec quide; efficitur per 
virtute; aperitiua; incifiua; et abflerfiuam ct ex 
pulfiuam in cibis exiflentcs.ifcc,quibus apparet q 
cibus huius adolefcentis et potus magis medicina 
lis q cibalis Debet effe pzopter bas intentiones 1 
mediate p2edictas.£t quia etia; ipfe notabiliter 
Debilitatus et extenuatus efl videtur q i cibis ref 
tauratio magis q medicinalis intentio fit neceffa 
ria. &x quibus vl teriue fequitur Difficillimum effe 
adminiffrare eide; Debita; regula; cibationis ni' 
fi p20uentat bec ab accurata multu; et folcrtt ,pui 
dentia ta; ex fcientta q ex parte medicine educta 
lenius eni; verba cantantur q operationes mani 
feflentur.flfferu; vt mihi 1 legentibus complaceam 
videtur q pztrtcipalie intentio in p2inctpio fue cu 
re in cibis effe oebet magis ad qualitates medici 
tiales comparata q ad reflaurandi neceffitate.He 
q; eni; ipfe adbuc cfl ita oebilis.ncc ita extenuat; 
4’ reflaurandi intentio in cibis vincere Debeat qlt 
tates pzetactas.ltaque cibus eius fit panis bene 
coctus fermentatus De pura farina non quidem (i 
mila Dicta fedparum furfuris virtutem habens. 
Carnes vero cius fir»t ficut lactentis vituli a agni 
et cap2Cti et tuuemo pozcelli et caffrati mutuis le 
po2ts ga?elli et fimiliu?.lDc volatilibus vero fint 
carnes pullo2U5tuuenu5. antiquas cni? gallinam? 
carnes aliqualiter fufpectas babeo.eo quia excitat 
p2cfocatione5 rtifi fuerint acetofe vt legitur feciido 
can. capitulo De carnibus .klacent etia? mibi car 
nes columbo2um pazuozu? Domefficozu? a fffuef 
trtu? .it De filucffrtbue fafiani perdices turtures 
iuuenes et aues minute Degentes in rubis et caro 
tuuenis pauonis et paronis qui eff animal habens 
Dentes in palato inuentu? iu montibus vicentinis 
et non tn alia ciuttate marcbie tarmxine.ft tnjii 
maomniu5animaliu?carnesquenon funt valde 
antique Dure vtfeofe Difficilis Digcffionie a mali nu 
trimenti placent mibi.toe p2eparationibus aute 
carnium elixe placent mibi magis q affate.neque 
etia? vituperande funt affate fi fueriut molles per 
coctura? et animaliu? iuuenu? Vt pinguiu? non q 
de? pinguedine pozci falita.fed colatura eius aut 
recenti adipe vituli aut caffrati perguttate.}nxi 
ozes vero carnum non mibi placent pzopter naufe 
35 et vnctuofitatc? qua5 efticiut.£e fap02'bus aut 
placet mibi fuccus g2anatozu? Dulciu? ct mufczu? 
non quide? acriu? ,pprer ff ipticitatem eo2U5 et fri 
giditate?. humiliter Dulcis citranguli fuccus.lio 
nem vero acecu? acutum et agzeffa? fnlfa? et valde 
pontica? oetcftoz ec continuu? vfu? ifto2um triu5 
<2pi aute? fieret agzeffa ex vuif manifeffe maturen 
tibus et abfque fale no effet at 
vfus omnino fibi conueniens eff quocunque p2epa 
rationis modo.3fddc quoque q cum talium ctbo$r 
p2eparationibus femper imifeeatur aliquid oe ra 
dtcibus vel feminibus plantazum fubtilt antium a 
peritiuaru3 et mundificantium ficut funt feniculuf 
et petrodparagus b2ufcus ducus et bozum femina 
vel fimilium eis p2opter caufas (upcrirs Dictas, 
fc&conditis aute?; non placet mibi oliue neque cap 
pares laltti.Tlapi aute? et rape condite et nucee i 
iringi et paria eis placent mibi.cu? mibi non lint 
acuta et acetofa multu?.jDc ferculis autem placent 
mibi caules a rape a omnia olera leuis caliditatif 
Bleta vero poztulaca cucurbita fpinaebia a omia 
(millia frigida nullo modo placet mibi fimplicia. 
titft fuerint refracta cum calidis ficut faluia meta 
ferpiilo rofmarino a aliis pzedictie.kefructibus 
vero placet mibi amigdalc auellanc ficus recctes 
*i ficce vue bene Dulces a moza etiam comedere po 
teff bene mata a poma Dulcia apia Dactilica vf fi 
milia et paffule cuiufcunque mancriei exiffat f ruc 
tibus aute frigidis et bumidis ficut perficis cera 
fia piris i melonibus vti poteff a valde raro.ftcli 
qui aute fructus vt putribiles buidi a ffiptici om 
nes Dimittantur vt funt cucumeres criiomilla cito 
nia fozbe,mefpile a fimilia.pzums aute Dulcibus i 
bene maturis vti poteff a ppzte a cozttce munda 
tis rpptcr acetofitatem frigiditatem a ficcitatem 
que ei t in eisXacte autem cocto vl crudo vti noti 
Debet nunc fed in pofferum bene fibi conueniet.Ca 
fco autem recenti leuis falfedinis vti poteff fatis 
abunde.CKcum autem non placet mibi a pzopzie 
antiquum a miri lalis.licet recenti oleo oliuazum 
maturarum aliquando vei pofftc.&fus aute? bu 
tin non (aliti fibi conucmcntioz eff et fi poteff it cetera m omni fere ccbario vtatur oleo recenti et 
amigdalie Dulcibus exco2ticatis omni cbdomada 
facto.Jfce leguminibus aute5 placent mibi optime 
cicera rubea quocuq?m° vfus ct etia alba et cibus 
omnis oe 02deo factus veloe Ipelta vel De D02ela 
far vero fafeoli lentes et rifum non placent mibi’ 
tpprer vontofitatej frigiditate5 et ficcitatej eozu5 
pannici aurc3 vfus placet mibi it fuerit tamc cum 
pingui b2odio bene coctus.ttobilia autc3 et piia ? 
bis fimilia non videntur mibi vtilta. fce pifeibus 
aute5 placent fluuiales non mfre vifeofitatis iicut 
lucii torzcntinc capedani fquali roarfionee n alit 
coniimiles bene conditi.tince aute5 et anguille nd 
placent mibi mfi vfu valde ait 
quando vti poteft ct ,ppzie bene coctis eo quia luc 
Difficilis Digeffionis.fce fpeciebue aute vtatur cro 
co in omni fere cibario fuo mediocri vfu.pipere at 
ialtc3 frequenter et multe quantitatis non vtatur 
«une fed poOcf fuerit euacuatus vfus eius erit fibi 
conueniens eo,quia confert capiti i pectoziaduer 
fando materiebus fupzadctis et eas per Vias vzie 
pzecipitando.ifinamo0 aute5 maiozi 1 minozi vti 
poteli.fimiliter et nuce mufeata et cozticeeius qui 
macte appellatur.galanga autc5 5in5ibcre etrebuf 
acuti02tbus nd vtatur mfi raro a t pauco vfu.lDec 
De ctbie Dicta luftictant.Cibandi aure3 boza relinq 
ttir confuetudini aut falte3 bo2e in qua bic vir per 
cipit fe magis aleuiatu5.aut fapientu3Doctozu5 cd 
filio vtatur circa bec.CTDe petujit eius vtatur vi 
no albo vel fubzubeo coloze gzanatino fimili pote 
tia mediocri magis tamen ad virile Vinu3 q Debi 
vero Dulce et Juaue medio- 
criter ,ppter iuuentute3.£)doze vero aromaticu5 
ec Delectabile fubffantia claris et oiafanus fumoii 
tatibiis et g20ifis ptibue expurgatum.et bibatur 
omnino fimplex abfque aque cdmixtione. verum fi 
Vinu3 fuerit in potentia mmtu5 audaX fccundttjcd 
fuctudme3 fue V2b;s opulentilTime frangatur ipfuj 
cu5 aqua clara fubtili et electa turbiditate et pza 
uttate odo2is Denudata que fit fimplex aut faltem 
cu3.r.vel xv.gzants feniculi bene cocta et pofl infri 
gidatione5 eius bene colata et boc pzopzie in hie- 
me. <£i< etia5 a pzineipio menfis octobzts vfquep 
totu3 menfc3 fcbzuarii vteretur idzomelle facto ex 
xx.partibus*aque et parte electi mellis 
vfque ad confilpticnem quinte partis.quatuoz re- 
manentibus valde vtile fibi fozet et elTicact(Timu5 
remcdiu5 in cura fua et ppzie fi in pzcfcripta qti 
tate coquerctur.5 J.electi cinamomi minuti5 incili 
loce lunt que oe cibis et potibus mibi melioza vi 
fa funtet fufficere videntur De bac re non naturali 
| Capitulum oe cura per medicinalia continens 
octo intentiones. 
tvegimen aute3 oifpofitioms huius adolefcentts p 
medicinalia complenduj opoztet partiri in octo i 
tentiones .Jft pzima quidem e materierum buius 
mozbi euacuatfo minozatiua4a eff ipfaru3 Diucr 
(io.5a efl earu3 oigeftio.4a eft materieru5 erradi 
catiua euacuatioJa efl materiei U3 in pectoze con 
tentaru5 velox et prompta conftlptto.tfa elf capitf 
rectificatio.7aelf pectozis confoztatio.89 et vitia 
acctdenttu3 cozzectio. 4 fbzima igitur intentio cd 
pletur per euacuationej mino2ariua5. pzimo per 
flobotomia3 facta3.ee Dato q fimul capiti mtenden 
du3 fit et pectozi pricipaltter tamc pzopter inllan 
tia5 Dolozia floboromia fieri Debet que 3 pectoze 
cuacuet.cf hec qm'dc5 eR flobotomia balilice if eua 
enat Directius et immediatius ab omni parte pec 
tozia vt patet fecudo regiminis acutoznj textu cd 
menti.x.ec ibidcj a J5altcno pulcherrime Declara 
ce hoc et extrahantur beza electa 
£ft aute5 electa bo23 quando flobotomia fit paru5 
poft ozeum folis et cdplcme ntu5 expulfionis fnper 
fluitatu5 comuniu5 vt quarta pz imi capitulo lectui 
do legendu5.2?i quis aute5 vellet per flobotomia 
immediatius a capite et p2optnquis partibus edu 
cere floboromarc pollet cephalica que euacuat a 
prdictis partibus vt patet 4® p2imi allegatojoco 
mihi tamen magis placet balilica Dextre partis ia 
Dicta q cephalica eo quia per ipfa5 facilius a capi 
te poteft euacuarimareria pzopter fluxibilitatem 
et gzauitate5 fui q per cephalicam euacuari polTit 
materia in pectoze contenta.lConcra quia floboto 
mia bafilice euacuat illud qd eft a parte fumis veti 
tris inferius.igitur per ipfa3 non habetur in pecto 
re notabile rcfpddctur oupltct£ 
pzimo quia licet flobotomia balilice euacuat a pte 
fumis vc Dictuj eft per tale$ euacuationej poteft fu 
fficienter Defcendere fanguis a pectoze et hoc fuffi 
cit medico vt a parte patiente oiueriatur mate'- 
ria ibidem contcnta.{Jk>iccndu3 fecundo q flobo 
tomia balilice euacuat Directius a pectoze q a fu- 
mie licutex ypocxt J5ali° Dictum eft fup2a.Zex 
tua aute Buiccne videtur pzo ifta parte facere ma 
gis eo quia fi flobotomia bafilice euacuat a parti 
bus fumis tanq% inferiozi parte foztius et facilius 
euacuare oebet a lu periozibus partibus .faciliuf 
cm'3 eft materias oelcendere q ahedere. facta igi 
tur tloboromia pzedtcta cu5 his que necelTario. fie 
ri Debet ante ipfam.f.lenttione ventris fequett ma 
ne niateria euacuetur cu5 cum hoc minozatiuo. 
agarici electi.3.i.y,reu.j.i»533.ndpice nardi ter 
tiam parte.3.i.puluerie 
omnia in.j.ui.aque faluie et.J.uaque tlopt etcaffie 
m et 5uccari 3113.5. vi.et ita per vna Diem natu- 
ralem remaneat et in lequenti mane foztiter cale 
fiant et foztiterexpztmantureteolatura illa in 
potu accipiatur et poft iplam Dozmiat eger p vna 
oozam.Deinde vigilet et iciunue permaneat vlque 
ad quintam h02am.ee tunc bibat ciatum vnu aq 
ozdet calefacte et 3uccarateet poft illud per vnaj 
lx>za pzadium acctpiat.<£iequentt vero oie in ma 
ne iterum g23tia minorationis accipiat hoc clifte 
re.V* foliozu5 blete malue mercurtalia 1 ilopi ana 
-do. i.furfuris bene cribellati./to.ij. coquant om 
nia vfque ad conlumptione mcdietatis.et dc hac co 
latura accipiatur ru.benedicte fim- 
plicis aua.J.i.olu' UU021J3 cc De falis 
geme.3.iiuiiat cliftere.Jbt fi timeres eius calidi- 
tjte5 loco pzedictozu5 oleozu ponantur.J.iti. olet 
violaru3 et pzopzte in diebus calozis 
iDecoe intentione pzima. C. 'Pzo fecunda v«- 
ro intentione filicet oiuertcndi materias appa- 
ret q omnia que in preedenti intentione poft 
ta funt cu5 hoc q euacuat minorado materias eti 
am Diuertut cae.&iuertcntia aute3 reliqua vitra 
hec videntur eiTe conucnientia excludendo vomitu 
qui mihi non platet vt lupza eft capitulo tf* 
isecurioza autem Oiuertentu efte poliunt p2tmo 
per fricationes ve quibus fupza vita eft capitulo 
tertioiecundop pzouocantia vzina mihi melioza 
videntur <0 quia niateria pectozis frequentius retfcat per viae V2ttie q per ventrem vt patet 
io9 tertii oe clilleribue pleurefie Jgitur repeto q 
bonu5 cll.vt feper in cibie fuie coquantur radiccffe 
niculi petrofef in oiebue frigozie.Jn Dicbue vero 
calo2i8 fecum ponantur radicefendime vl’ cico2ec 
citrine.p20 bac ctia3 intcntionelaudovtlcpe ac 
cipiat firupu3 iflu.1V radicu fe.petro.fparagi b2uf 
ci Dauci e't apii ana omm'u.cb.i.g2ano2u milii lot 
capilf vcne.ana.cb.ij.le.endiuiecufcute acctofe 
cr cicozce ana.cb J.fcmmuj comuniu3 frigido2U5 
omniu quatu02 anai3.ii.fu et n-.eu ana.miii.ccqn 
tur omnia in lib.viii.aquc vfque ad conliiptionem 
medietafie.Deindecolcntur ct colature addatur 
5uccari al.lib.i.vf pulucrte eiue lib.i.J.et erit me 
liue et fiat frupue plene Dccoctionie et clarificat) 
De quo detur in potu in auro2a.f.ii.cu5,§.iii,fcn* 
et efl bonu5 Diureticum 4tDiuerfione3cu ventofie 
in boc cafu non multu5 Diligo.co quia talee magis 
partC3 fubtile3 fangmnie Dillrabunt q g2dTam et 
niagie attrabut a cute cy a pzofudie 
materie buiue cg2itudinie funt g2ofle ct p2ofur,d 
Vc fupza vifu3 eft igitur et cetj.laudo etia5 magia 
in cafu iflo Diuerlionc3 per emozoidae fi natura fi 
bi concelTilTet illae.Si autem ccITiciunt ex opere 
nature fuplcndu5 cu? arte p2ouocando eae punge 
do loca fiteri exteriue vel copzcflio cum fetie poz 
cinie vel fricando eae 015 bifello panno vel oe far 
tia vel CU5 fetatio vel CU3 foliie ficue aut confolide 
ma.aut ad vltimu3 CU3 felle4tauri vel u alite acu 
tie ita vt fanguie itidc educatur cuius euacuatio 
continuare Dimittatur et vfque ad euentu5 DebiU 
tatie virtutis evcluftuc.l; Drgeruttt autc3 materi 
ae pzedtctae oigeretta mfta vt firupi iulebDccccti 
onee et elcctuaria et fublimatiouce.oe quozum nu 
mero pzimuj et laiillimu ell bcc.IV aque farfare 
faluie.J.i.milce et cali 
duj bibatur in auro2a tardando cibum bo2te qua 
tuoz.Secundum oigcflmum ct foztiue illo ell boc 
IV aque betonice aque ve.ana.J.u. firupi 
Dellicadoe oxtmellie fiplicie ana 3.vi.bulliat 
nia fimul cu5 modico 5uccari et clarificem ur ct oe 
tur in potu vt pztue.lertium Digclliuum et fo2tt 
ue illte ell firupue ifle.1V firupi oe yfopo.f J. firu 
pi oc farfa 
Detur in potu vt pziue.tfiuammi 
Digelliuu5 ct meliue omnibue potefl cite bec Deccc 
t io. TV betonice faluie rozilmarini maiozane edere 
ana .rtM.yfopi pzaffii feniculi ana .cb.i. piperis 
al.liqmricieanifi capillozum partes 
Duae coquantur omnia tn lib.v.aque vfque ad con 
fuptioncj mcdictatie oe colatura in potu oe 
tur.|. vi. digerunt etia materiae talce elcctuaria 
mfta ficut electuariu Diamufcu Diabza Diatricpi 
percon Diairie DiapzafTium et fimilia.£go etiam 
ad bae intentiones vtoz mixtione tali.IV electua 
rit Diairie Diam 
b2e.3.ii.trocifco5z De viof.3.i.fii upi violati 7 peni 
diaru5 ana.3.i.fiat De quo in medite t 
tiie ct per Duae bo2ae ante cena3 et pofl ccna5 De 
tur coclear medtu vcL3.tii.cr ell medicina follenis 
fi vellie bac mixtionc3 efficere ma 
gis fiat ex illie Ipcdcbue confectio folida in.v.J pf 
uerie succari et tfopi ronfmarini vf maiozane aqj 
Detur ex ea bozie pfdictts 3.5.111 vfque ad.V.lDec 
De intentione tcrtia.|J"Bd erradicandu3 materi 
as pofl eoau Digellicnem.licec multa inveniantur 
mcdtcamfa fiplicia et copofita per aucfozce.foltm* 
tamen illa fcribam que mtbt lecurioza er -vtilicza 
co,pbaui experientia cotidiana, trimum quidem 
efl ptllule ille. IV pillularu3 De fareocola ct inaiozt 
Dcfcriptione IDcfue in antidotazio Diflictione io9 
3.ii.pUlularu3cocbiaru5 oefcriptione ftafie <? Mi 
manr capitulo p2imo3.i.inco2po2entur fimul.cu 
firupj oe tTopo et fiant.ti.vel.met accipiantur in 
illoetl boc.TV 
pillularu3 oe agar ico.3.iiit. renouc tur pillule.viii 
cu5 firupo.oc flicaooe et Dentur omnee.Iertiu er 
radicatum* poterit e(Te boc.lVclecruaru indicii, 
agarici inco2po2entur CU3 liru* 
et Dentur in potu 013 aqua oecoctionie liquiricie 7 
maiozane. Cluar tu erradicatiuii poterit ee infulio 
fuperiue icripta in intentione mmozationie 7 p2o 
pric fi augmentetur eius oofie Vniuerfalie et par 
riculari6.£)mne8 3ute5 be medicine limitari oe 
bent fecundu5 v irtutte eg20tantie memo 
rando.tf feper mcliue efl euacuaticnce iterataf fre 
quentare in omnibue mozbie et ,ppzie in cronteis 
f"' in vnica euacuatione ad oucere. 
tern3 poli iflae medicinas afluptae obleruentur 
omnia que fuperiue (cripta (unt obfcruarif Debere 
poQ erradicatiuc mino2a 
tiue vt mcliue ea$z euacuatio feliciter ct tu vide 
ibi ."bec oe intentione quarta fufficiant. licet 3 
capire buiua materia continue ad pecius eftimdaf 
maioz tamen oebet elTc intentio ad materia i pec 
t02e congefla3 cp ad illam que continue effunditur 
coquia materia ibi dane facile putrere poflet ct 
ad ptifi3 perducere ficut fuperiue ell oflcnfum.qua 
,ppier ad eius eductionc5 efl poffibite p20 
peraudu3 ell.bec autem materia non intelligitur 
de omnie materia in pcct02e inucnta.fcd folu5 il 
la que e comuucta caufa oolozie apollcmdi.fatie ei 
per intentionce cuacuacionuj Diuerfionu37 Digellt 
onu3 que Iup2a polita funt ad matcria5 antecedat 
tem videtur efk intentum Ctuapzopter (olum btc 
intendo educere coniuncta5 materia.et licet firupi 
ctpzedicta excreantia baclecunda5partc3cduce 
re poliunt conucnicntiue tamen cii bil que no ponu 
tur materia p2edtcta educi potell.< J 1>2imu3 qui 
dc3 efl oelcriptio buiue locb.1V locb De IquiUa. j.i. 
De papauere.j.J.mifceantur cum modico oximel 
lie compofiti et incozpozentur I imul et oe bac me 
dicina fepe teneat in oe non mallicando ipfam im 
mo conducendo per oe adeo vt Diffoluta tranfeat 
per meri et canna5 pnlmonie vfque ad pectue.ild 
banc et} intentione3 feruiut omnia clectuaria reci 
pientia enulam ifopum liquiritiamcrocum piper 
ireos pzalTium gzana feniculi ariflologa ro.oppo 
ponacu} ficue pallulae et capiir ven.ee linulia.iDel 
criptio bona electuarii facienti ad intentione} illa 
efl Ixc.TV g2ano? pinearum amigdalaium Dulci 
um ana.j.i.gno2um pbiflico2um.f.ii. 
radicum ireoe recentf mmutiffime incifarum.jj. 
anifi ana.5. vi.croci.5.1.3 
piperie dopi pzallii ana.3J.radicum enule-mv. 
ficuum pinguium et oactiliozum ana numero.vi. 
pallularum. fecunde coctioni? Itb.i.pf 
momevulpie paepazati fecundum artem fape 
ItbJ.coquatur limul juccarum cum fapa vfqj ad 
conuenientem fpifTituoinem 7 additie religuie cd 
tritione longiff ima fiat electuarium De quo mane 
taa iirupozum inmediif certiie 7 per boza3 are cena et quando vadit ad lectu3 accipiat ctrctfer.3* 
it.vfus enim huius electuarii oeglutiti ezzadicat 
omnes materias que in pect02C contineri lolent et 
vifcofas.Jfctfi quis timeret dus 
caliditate5 que rameu non efl valde intenfa potert 
refrangere tpfu5 CU5 tertia vel quarta pane 
violacei.2Demo2andu5 etiam p2ocbplemento bu 
ius intentionis q1 decoctio fuperius feripta capitu 
lo oe intentione oiueri ionu3 elt equalis huic electu 
ario. (tc memo2 in omni cibatione fua feper 
ponere oe croco quantitate vnius vel OU02U3 g2a 
U02U3 frumenti. Dcc oe intentione ,fa 
cantia vero caput multa cfTe poltunt bine inde coi 
lecta.tria tame pzicipalit fcriba5 que mibi vtilio 
u videntur.£c pzimu* ell odozife2u bcc cuius pE 
ms fepe in findone oe g2ana ligatus odoactur.BC 
ligni aloes.3.i.maci0.3.ii.amb2e3.i.velj.p2opt 
expenfa5 flo2u rofmarini mai02ane llicados nigel 
Ie%ana3.ii.pulueri5entur omnia p le et fiat vt Dic 
U15 dl.&ecundii vero capitis confo2tatiuu efbgaz 
garifma bMfc m;cil mulcate galage ligni alces cu 
bebaru3 ircos piretri ana3.i.maio2ane betonice 
flo? rolmarini ana.3.1 J.rolaru5 violaruj ana.3* 
{.bulliant omnia in lib.ii.aque vfque ad confuptio 
ne3 medietatis ct Oe bac aqua calida cum putuere 
3uccari fepe teneat i oze aut fiat ex ea gargarilma 
calida facta.aut fiat ex ca caputput gtu3 aliquio b 
ipfa leuiter trahendo per nares leiuno llomacbo 
Xeruum principale elt puluis ifle b quo omni fero 
quando vadit D02mitu3.t.ad lectu5 fupponatur ca 
pitiapztncipiofuicipttie vfque adlumttatc3 capi 
tis quantitas g2ano2U3.iiii.frumenti 1 fpa2gatnr 
intus capilloe.flxfcriptic butus pulucris e 
cubebaru5 nucif mufeate piperis lon.betonice fiica 
dos ana.5J.ligni aloes rof 
2anclandaf al.ana.3.ii.fiat omn»u3 perfc puluis 
Sequenti vero fero cu Debet reapponi puluis cu 
pcctmc mundificetur cutis a putuere pzedicto et a 
(uperfluitattbuscutanei6.'bec De intentiene lexta. 
(f&2o feptima vero intettone tria fcriba3 
dia pectc2is confo2tatiua. J8t p2imu3 quidc efl fac 
culus cozdialis talis.fk bbeen do 
2onici ligni aloes ollis oe co2de cerui crcci anaj, 
t.flo2U5 bo2aginis buglofle amlx>e rofaru3 viola? 
ana.5J.fragmento2um tacincti fapluri fmaragdi 
«na3J.margarita? fe.baftticonis 
gariofilatianajii.liat facculus infmdwneDeg 
na quad2atus aut'longus qui femper po2tetur fup 
marnilla fimllra vero fpeci 
ale ellcerotu5 boc.fk eplallri b mucillagimbusJ. 
ti.crocf.5 J.ligni aloes fpice nardi II02U5 ifopi 
dicu5 enuteana.3J.oppoponacisrefine electe ana 
3.1 J.oiffoluantur gume cu vino aromatico.et m 
C02p02cntur 013 emplallris et additis fpeciebue fi 
ant cerota Duo fuper panno oe gzana l ongitudmif 
mat02is expanfa et latitudinis oigitozu quinque. 
quo2U3 vnu5 po2tctur feper in Directo tbo2acis a 
furcula pectozie fupcriozis vfque ad pomu3 
tiatu5. Bliud vero in parte pclleriozi oppolita ii" 
militer fituetur.Iertiu3 vero remediu3 c02dis cb 
foztatiuu5 efl oeferiptio electuarii politi in nono 
Simanfb? capitulo oe tremoze cc2dis qb incipit 
£tectuariu5 Diamufcu3.vide ibi qb c«3 juccaro al. 
factuj in fo2ma folida exibere foleo vlque ad quart> 
titat e,5.i,ante et poli cibu feper aut maxime. t>ec 
os intentione octaua vero inteii 
ttcnc quinque videntur mibi acctdcrjtra indigen- 
tia co22ectione.t>2imu5 e opiilmo cdktozii.iBe 
eundis ell claufio viaru5 nafi in loco 
• ell Difficultas anbelitus.llluartu3 ell Debilitasoi 
geftiue.0uint«5 ell antris Ilipticitas.Jfd oppil— 
lationcj colatozii,E>2imu5 quidem accidens cozzi 
git intentio quantitatis vnius g2am frumenti oe 
anriq tiriaca in 02e facta.<E?ccundu3 vero efl exp 
tu5 maflicatio croci cnteg2i. 2cr 11115 vero et fozti 
ne illis quantu5 ad operatione3 efl retentio aq ma 
t02ane calefacte in 02e patientis.C]£fd opptllatio 
nc nariu5.Secundu5 vero accides remouetur tra 
bicicndo per nafu5 occocttone5 lup2apofita5 in ca* 
De confo2tantibus caput.23ecundu5 efl vt (epe per 
nafum trabiciatur aque maio2ane et aque iris cale 
factarum per nares patientis leui traiectione.Ier 
tiu3 efl odo2atio fepe facta non roz 
refacte cu.5.ii.laudani purilTimi.CjBd gzauitate, 
anhelitus. 2ertiu5 vero accides remouetur ex vfu 
electuarii pect02alis (up2a oeferipti in capitulo t 
mediate pzecedenti.Jtgo aute5 feto q Ii quis accipi 
at mediu5g2anu5 mufei 0153.1. puluene croci et 
bibatur 013 medio ciato vini al.aromatici et cale 
facti Difticulratcj anhelitus potenter abfeindit a q 
cunque caufa p20uenerit nifi a caumate vehementi 
(time* ffibId Debilitatem Digelliue.Uiuartu5 vero 
accidens qb e Debilitas Digefliue rectificari potdl 
eu; electuarto De.mufco ex nono Klrnanf allegato 
capitulo imediate p2eccdenti.£go aute; feto q fi 
Diuturno tempo2C invngatur llomacbus ex h° vn 
guento potenter omne nocumentu5 fzigidicatis ta 
a bbilitate virtutis cf a raritate texture a frigidi 
tate et bumiditate conuenienter olei b 
ma Ilice olei oe croco olei De pice anaj.i. laudant 
purilTimi mirre electe ana.3.1J.macis mente ab 
fcinthii ciperi ana .3.1't J.rofa? fpo 
dii mallicis ana.5-tj.cere #015 fuificit fiat vngue 
tu3 bene vifcofum et applicetur vt fup2a41 Bd fli 
pationem ventris. Quintum vero et vltimu acci 
dens.f.llipticita8 ventris remoueri potetl cmj illis 
Duobus inllr umentis. Jfct p2imu5 ell btc puluis. 
polipodti.5. t t.folicuLozum fenc. 3.1.1. a meos tarta 
ri amfi liquiricie cinamomi macis ana.3J.bl10 in 
di3.ii.fiat puluis fubtilie.b q° accipiatur imedia 
te ante cenam C113 modico bzodti vel vini calidczii 
SBecundum vero pzinctpalc eil boc.Bf pemdtaru5 
3nccari J. pulue2is bermodactilo2um 
folliculo2u fene 
cinamomi anifi ana.3.i.macis nucil mulcate gario 
filo? ana3.i,coquantur limul penidie cu 3uccaro 
ct mucillagme pulti leui Decoctione.Deindt C115 eis 
Icozpozemur fpeciea alie ct fiat conuc 
nientis conglutinofitatis oe quo ante cenam tmme 
diateomm alterna Die accipiatur a.5.iii.vfque ad 
V.fecundum mai02em ct minoze5 ffipticitatem cd 
tinuando'et tntcrpoliando ipfuj.tfcc funt que cum 
laude omnipotentis melioza mibi apparueruc in 
Difpofitionibus huius aut 
omnipotens faluatoz omnia ipia Dirigat ai finem 
optate falutie Bmen. 
«Xractatus tertius rc occulis* 
0onfilium oe Debilitate vilueeum imaginationi 
bus complicata a mala complexione cercbzi frigi 
da etbumida mattali pedente 015 mala ilomaebi 
fccpatis Dilpcfitione et Ipecie hame competit* J ruptura ftvetofa cotfnee duae fectonef 25cctionfa 
pzime pzimu5 inueftigat caufae n (tgna 
UUida*> curialis Vnue ex amicti noi 
trie mibi oilectilTimus tripltct Dt f 
pofttdne g2auatm\ (Tutus etia par 
ttcnla3 aius mcue non paru molef 
tcgertt.ftp2imaqmdc5cft Debi 
Iftaf vifus imagiaticnibue cdpltcata.** vero e ma 
la Difpofitto fiomacbi ipfiuf per quam oigefliua no 
cetur nocumento Dtminutionie et coz2uptiome.qn 
doq? ett'03 epati fuo-comunicata.Tertia vero c ber 
nie fpecics non leuts fcd gzautoza ? futura accideti 
tta pzonuticians eiJEt pzitna qutde? Dtfpofitio Dfc 
ta cft mala coplexio fui ccreb2t frigida et ficca ma 
tertalto Dominanter.ltcet ctta_3 Iit refracta ab bui 
dttate flesmatte.CTcrebzi aute Difpofitto talis cog 
nofcttur ex g2auttate capitis eius et f2tgiditate 
in partibus eius percepta CU3 extccatione et 
ca carnofitate eaf et modica etia5 effuftonc per au 
res nares et reliquas vias cuacuationis ,ct fo2tio 
23 fierent bec omnia accidctia nifi quta flegma cui 
tali materia in uenie cdmtfhi* fua bumtditate re-* 
fragendo cotempcrat accidctia pzedtcta.ftue illud 
flegma p2opter oebilitate3 Dtgeftioms i capitege 
nereturdtue illud fit veru3 flegma tn epate genitu 
aut non veru5 in ftomacbo cong2egatum que capi 
ti effumando vel fluendo ccmumcentur, £t qualtf 
cunque concedatur ,pprcr frigiditatem in cerebro 
eius inualcfcentc5 etta3 .ppter anguftt03 Viap cius 
mmo2atur et refrangttur fpiritus animalis in ce 
reb2o et tranlire in quantitate Debita p 
neruos opticos ad 02gana vtltonis quia apparet i 
eo nocumentu3 oiminurionis vifiue operationte.et 
e ft fpecics mala qua3 3obar nomtnautt Debilitate? 
vifus ex penuria vifibilis fpiritus 3fd 
buc etia5 quia caloa innatus cereb2i talis Debilis 
elf flegmata in eo in multos conucrtuntur vapo2ef 
&U02U3 etia3 vap02U5 particula nd nulla ab infe 
ri02ibus meb2iscereb20comum'catur jppter qt5 
vapo2 ifte (piritui viftbtli cdmixtus CU5 talis fpirl 
tus Defertur ad criffaloide? rcp2cfcntat tu ipfnm 
fpreies colo2u motus n figurazu fibi ,pp02tdn3lm 
vnd reeptf fpeba vifibiltu i criftallotd ia talit' pmu 
tata potentia viftua percipit et indicat in med« 
U5 exterius figuras fozmaa colo2es ct motus effe 
q neq |ua3 funt.,ppter qd ab illuflrib5 itiquis Dif- 
pofitto talis nominata fuit Delufio vifus intantum 
q> pat iens qtiandcq? cum manu teptat capere nrnf 
cas vel culices quas imacre credebat effe .Deludit 
ergo quia nihil venaturit bec Dtfpofttio itC2U3 fo 
Ict nominari imaginatio vttertia tertii tracta 
tu quarto OU3 inquit Bufcena Imaginationes funt 
C0I02C8 qui fentiuntur C02a3 vifu. Jf x quo colligif 
q? fi \xc Dtfpofitio perfeuerabtt et augebitnr mina 
tur ftbt pannu3.Sfap02C6 em'3 flegmatici in capite 
multiplicati tande couertunt i aqm 1 aqua illa De 
fluens ad occule tbt congelata conuertttur in pan 
num vt legendum efl p2eallegato capitulo ab 2\ 
utccna capitulo De aqua Dum inquit. Dcfcenfus aq 
efl eg2ttfrdo opillatiua ct aqua congela 
ta conuertftur in pannu3 ct facit cecttatem.quare 
bcc Dtfpofitio minatureiablatione3Vifus.*bec De 
Difpcfitione buius viri pa. {fflt vero itcru5 inucf 
tigari opo2tet fecunde Dilbolitionts f(Tent!#5 Vari* 
etatea er accidentia eius.J&l em'3 fpk Homacbi fuf 
mata complexio frigida et bumtdacu maffa flcg 
matica mucillaginofa et aquofa que generantur in 
tpfo per V135 inDtgeffionie a pzeDicta frigidita 
te puemcntt.ct edet egzttudo per efientia3 que eri 
03 epatt luo per comunicata cff.quoni 
«5 non eff poffibile autfaltc3 oifficilimu? carttatc5 
epatts complete pofle cozrtgere frigiditate 5 (torna 
cbi et maxime CU3 fuerit Diuturna 1 manfiua.,pp£ 
banc igitur caufa3 epar eiue fangume 
generat in eo remitfiue calidu3 et aquofum magia 
q fcciffet a generatione faa a qua epar eiue videt 
contraxilTe caliditate5 latie aucta3 refpeau medii 
generis. t>2cpter bae igit Duae Difpcfitioncs ma 
las epatie et ffomaebi non eff mirabile fi multipli 
cantur in inteffinis eiue flegmata mucillaginofa 
et aquofa que in vap02ee multos conuerfa ventre5 
eiue non raro extenfu5 rugitu et gu2gulationibue 
plcnu3 efficiunt, toec De Dilpofitione fecunda er De 
accidentibus ea3 confequentibue.4fiXertia vero bu 
iue Dtfpofitio eff bernia in inguine fimffro que CU5 
bene confiderat non eff relaxatio vel Dilatatio p? 
cife fed eft ruptura vera in parte fifacb fuperpofita 
fozaminioffisfemozio.(Tu5 igitur in ventrebuiuf 
viri generentur 7 congzegentur vetofitates cfplu 
rime que partibus inferiozibus ,ppulfe fecundum 
parte5 magna5 recipiuntur in oidimu5 non eff mi 
rabile fi tales ventofitatce per Dtdimtt3 Defccndcn 
tes per fozamen iam Dictum recipiantur in 
cfcum et faciant in eo tumozem et extenfionem cu 
Doloze quadoq3*vnde apparet q bec e fpes bernie 
compofita ex ruptura et ex ventofa ficut ia Decia 
raui3 cfl pzcptcrqb meritobie vir in fui guber 
natione folicitua effe Debet.ne pare Didirnt' in con 
cauitatc otTei tumozofa facta tandem conuertatur 
in apoffema quod periculofum effct.J$x quibus om 
nibus tntelligentibue apparet q quelibet barii oif 
pofitionum in boc viro non leuiter eff fufpecta et 
,pp2ie i etate fua.vnde aligd d regimie fuo qtfmc 
lius eft et ab eo obfcruandu5 ftbi conkribere Defis 
ut' per modum qui nunc fequitur 
J Capitulum fecundum oe cura per Dictam. 
Quoniam autem egzitudines buiuf viri tres p2fn 
eipales Differunt tnuicem ratione patientium loca 
zum.ettam tertia Differt ab aliis Ipecte quia ipfa 
cfl folutio continuitatis f-.pbac in parte inguinis 
cooperiente inteflina videretur aliarum egzitudi 
num curationes Debere effe Dtueriae.qdqmdemcd 
ceditur fecundn5 partem.vcruntamen q2 omnes 
ille Difpofittones conuentunt inuicem in caufa ma 
teriali et ftbi quia vtrtufque illarum 
materialis caufa eff flegmatica materia ct vapa 
2ee vel ventefitatesabea eleuati.ideo in canone 
curationis videntur babere conucnienttam fatis 
tam penes regimen rerum nen naturalium q me 
dicinalium. itBi quid autem oiuerfitatf in curario 
ne baberi fit neceilarium.videbitur infra in regi 
mine bernie fue.Hucendum itaqj q regimen bub 
viri per Debita menfura fex rerum non naturaliu 
fundari Debet ita q omnes ree non naturales De 
bent ec calefactiue exiccatiue aperitiuc et conluptf 
ue vcntofitatum.Jfcligatur itacj ab eo locus babl 
eattonis notabiliscaliditatis et ficcitatis.Jftfitca 
mera in qua poffit fieri ignis eloogara ab acze 
aquilonariet aboi bumidttatefupflua.t|Caput 
fuum tecturis conuemet|ti pelle fuffuld tueatur. 
£c venter etia eius et pectus oiploide bene calida ruflcdiatur.&e cibis vero effugiat pzfmo laetici 
nia omm'a.3te5 cibos paltiles falte5 elixatione fac 
tos.Iertio Dimittat cibazta omnia ventofitatum 
excicatta vclut fuc legumina omnia cepe aleti poz 
rit5 bulbus rafanum et fimilia.&uarto Dimittat 
fructus omnes frigidos et crudos.&uinto oimit-- 
tat valde pinguia cibaria quacuncy pinguedine con 
dita pzeter oleu3 oliuazii5 qt5 no ell fibi fpzobadu 
Jbimru5 vero adeps p02ci et limilia non placent 
mibi.SEimiliter ena euitet fpinacbia5 bleta cucur 
bita5 poztulaca5 anguria5 cucumeres citrulos n fi 
milia.3fceto autC5 cum aliis condito agzeda lucco 
limonu3 et aratiozu3 vti pctcd.4t cafeo ctia3 vtt 
potell oulci et falito non multu3 tamen molli n vii 
cofo. Piperis autc5 croci.53 cinamomi vfus ed fibi 
vnlis.vinu5 autem eligat fubdantia tenue et bene 
potens fapoze mediocri inter Dulce et acre.Dulcia 
aute3quia multum ventofa et oppillatiua fut ei Dif 
conuenientia ficut et acria et acerba frigiditate ct 
oppillatione fua funt ei rcpzobanda.3qua3 autem 
onmio Dimittat etia i edate.Siuperflui motus bu 
ic virondcduemut 1 maxie poli cibti quonia agita 
tione (ua materiaf ponut i fluxu ad Debilia mebza 
domnus longus buic viro conueniene ed ,ppt vi 
gorare Digellioue5 que a mala complexione d.ms 
cbi frigida et bumida Debilitatur.33i tame caput 
eius reumaubus et catarris moledaretur.vigilar 
fibi conueniemiuG eltet cy pzolixe Dozmirc (fu aut 
vir ille fuum cibu5 accipit ab ingluuiofa 
ne fe abdineat ita vt cum aliquali appetitu furgat 
8 rnenia magis q a (aturitate completa. JEtcaueat 
Deglutire ctbu3 mfi bene folemniter pzius madica 
uent iplu3.J6t ita potu3 fuuj accipiat paru3 et fepe 
magis q nmltr.5 et raro bibendo. Padicncs aie 
ct it<?ru5 tridantes mclancolice afllictiones agudi 
ofe et furo2 vel iracundia ab eo cuitari Debent pp 
eXtmiatione3 magna3 et motu.quej ponut i bunio 
2ibus.Tbec oe regimine non naturalinj. 
IJScctio Secunda. * 
XDodua aute3 curationis p2ed;ctaru3 trui5 Difpo 
luionu3 pametur in tria capitula.<fapuulu3 P215 
erit rectificatiuu3 Difpofiticnuz llomacbi 
cundu3 capitulu3 nocumenta fui capitis rcmouere 
4xurabit.lertiu3 ponet mlli umenta ad 
bernia3 fua3 app2op2iata./£uonia3 tgitnr Drlpo 
ficio fui domacbi ed mala complexio frigida et bu 
mtda c«5 p2efentia multi flegmatis mucillaginoli 
ct aqucli in eo tam per via3 iDigedioms ccng2ega 
ti q cranfmiifionis eo2u ab epate op02tet p2ius b8 
p2ecognofcere.1gitur leuis caliditas aut 
tas m regione domaebi percepta fenlu tactus guz 
gulatioet ventofitas in co perfeuerans lenitus p, 
tiu5 eius tarditas et Debiiitas Digedionis fuperllu 
itatu3 ventris mollities et lenitae eructuationesi 
accide vet ifipide multitudo Iputaminis ablcy tulTt 
pala3 fignificarc pedunt llomacbi frigiditate rt bui 
quaru5 Difpolitionum regime lau 
do q ide vir fslte per tres annos omni mele mar 
cii ct feptembzis purgetur Iecundu3 q inferius-co 
tcriba3 fibi.facta vero purgatione vtatur idis quin 
que remediis infrafcriptia. 
i Capituluj pzimu5 lectionis fecunde 
uum dilpolitionis domaebi. 
$>2imu5 ed boc. hi pillularux alefanginaru3 vel d 
Ipeciebue in 2Dcfue oiftincticne pzia 
3«ii.fpecieru3 oiacalamenti odcriptione llicoUi.3 
$Me (ndi.g. (111.015 firnpo copoftco acetofo fiant 
ptllule tf.ot j.vi.d gbue ide vir p totu menfe apzi 
lie omni quinta oie accipiat vna5 per cctaua5 par 
tC5 boze ante ccmi$.33eaindu5 inllrimjentu3 ed b8 
TBi fpecieru5 electuarii oe ligno aloes fpec(eru5 Dia 
bzc ana.3.v.fjpecteru5 Oicalamenti.5.iii.gzanozu5 
mellte rofati.f.v* 
Ugnt aloes electi.5.i.infundantur fidici in bono vi 
no montano caleracto per tres otef.oeinde vltima 
te terantur et tncozpozcntur 013 meile et 5uccaro 
benecoctie vlque ad vifeofitatem terendo in mo2 
tario.oeinde additis ipcciebus fiat clcctuarium n 
accipiat oc eo pollcj- fuerit purgatus ter in feptia 
na i auroza qntitate medie nucie et pod ipfu5 tar 
Oet cibu5 per bo2ae quattuoz.Zerttu3 remedium 
ed vt ille vir Diebus intermediieelectuario faltc5 
bi0 in lepttana oeglutiat boza prdicta iii.g. malli 
cie.itt uartu5 zemediu3 e boe.Bc laudani' electi gal 
lie mufcatellozacie calamite ana.3.ii.reline elecre 
gumi CU3 vino fumofo et 
fiatcerctuj Vnu5 figure Icuralio qt5 femper aut in 
pluribus portet luper llomacbo fuo.flluintu3 vero 
Ipei ule remedium cinamomi electi. J.i.mii 
pipep ana.5.111. galange ligni alcee g2snc2U5 pa 
radili 53 ana«5.ii.pulueri5cntur omnia ct nulccan 
tur.oc boc putuere vtatur lemper in cibariie fuia 
ad quantitate; que repleret coznce auellane et l:cc 
remedia etia3 tuuamentu5 non leue ccmunicabut 
capiti. 
| Capituiu; fectionte fecunde rcctificatt 
" nocumentozum capitia* 
£>20 oifpofttione vero capitis eius ct nocumenti 
cozruptioms et oiminutionis vdus opoztet ei ad 
mimlcrare zemedia (ex.t>2imu5 eft boc.Bl foliozw 
rolmarini calamenti oztgani pulegii ana.5.i.ligni 
aloes.j.ii.maiozane macis ana.5.it.amb2e mufei 
aua.g.it.fiat omnium per fe puluis et comifceatur 
et ligetur in (mdone oe gzana retozta et odozetur 
lepu lime, fecundum ell boc. Bc ga$r.3.ii.lignt ala 
es betomee landarace Ipodii flor acis calamite ana 
3j.bat puluis oe quo lepe afpcrgatur luper pzo 
2a lui capitis a hne capillozu; vique ad fumitacem 
per quamoz Digitos per medietatem capitis.£t 
lemper cum apponitur puluis Diligenter pectinet 
caput. Jertiii vo illrumctu „e vt ille vir ouab vi 
ciba Imefe qndo vadtt ad lectu .y.cdfec 
tomi oiabze oeicnptione &)efue teneat iplu5 i oe 
fuum vlquead oilloimioncm oegluticdo ea. &uar 
tnm pzmcipale ell vt omni fine occem oier um ou 
obus oiebus continuis mane et iero per bozam an 
te cibum faciat b° garganfma. ftf aque Decoctioni { 
maiozane ct liquiricte ciatum vnum yere fimplicif 
3.11.cald tat aqua et incozpozetur cii ea yera et ex 
eo calido fiat gargarifma circa octo vices in fpa-- 
cio vmus boze.&uiMum ipcciale remedium e vt 
cum iple attendit ad caput ,pp ter molclltam qua; 
infert ei magnam, poli GU13 accipiat femper ro 
tuiam vnam buius confectioms.Bc fpecierum 013 
bzc.5.1.). eulragiecelidome feniculi berbeneana 
3u.»e. rute fifeteoe aua,3.y.3uccari al.3.Vicum aq 
eufragte fiat confectio in et 
vltimum remedium ell.Bi aque rute cclidonie eu 
fragte feniculi iucci bci bene ana.J.i* 
teine iucii.3.iii.ltgm aloes fubtilidime trici.3.5 de* 
rute ceUdonie matozane ana.5.1. ponantur omnia 
limul bene cum pzedictie aqua ? feile in vafe vitreo c,t5 Diligenter 'OCperfatur etcbtti 
retur cu3 pafta mollt.reinde ponatur i furno poft 
extractione pate bn calt'dc.$3cqucntt vero Dic ex 
trahatur De furno? miidificetur a pafta ? oztftcio 
bene claufo exponatur foli pcr.x.Dttfvcl.xtt.fcoft 
illud aute5 per pannu3 fpifTu; coletur fine expzcffi 
onc ct reponatur in vae 0bturatu5.De 
hoc ergo collirto omni fero 015 vadit ad lectum t 
mane c«5 furgit imponat gutta; vna Vtiicnicy ocu 
lo et quiefeat refupinue. videbit enim /etilitatem 
ad nocumenta fue vifionie notabile;. 
| Ca pitulu5 tertiu; ponene inftrumenta ad bernl 
33 app20p2iata. 
iWoilpcfitde vo berntaca p2cdtcta qrtuC2 vidcf 
mibi necclTaria rcmedi8.cu;em5 vir ifte moleftare 
tur a oefccnfu magne quantitatis ventofitatu3 im 
plenriu; ofc«5 tunc ftatt'3 intendat ad earu5 refotu 
tione3 «13 boc cuapatozio tota5 burfa; tefticulozrj 
notabiliter furfurie frumenti bene 
cribellati fcutellae Duae cimint Dauci ana.;.i.anifi 
feniculi carui ftfcleoe ana.fJ.buliant furfuree in 
Duabus fialie vini nigzi bene potentis ? (fine iipi 
ffationie earu5 fupcraddatnz farine ozdei.J.i.f .1 
Dcmii finaltter aliaru5 fpecieru; puluis fuperpoa 
tur et fiat cmplaftru5 $ calidum applicetur ficut 
Dictu; cli.£3ccundu5 remediu; peltis oztctf 
que minuti;lincifa'et Depillata in aceto nigzo* fte 
terit infufa pcr.x.Vel.xii.Diee azmoniaci (erapim 
oppoponacis ana. J.y.pifcis naualie colcfcnie ana 
f.i.y.gallaf fandaracc ipoqui 
ftidoe acatie cozallozu ambozum fpodii ana.5.11. 
mumie.3.v.rcftne bene cttrine.3.i J.glutinie pilet 
u; et carte ana.?J .gtiroe Diftoluamur in aceto ni 
gzo.Dctnde incozpozcntur CU3 glutine et tandem 
cu; pelle arietina et additie alite fpeciebue fiat ce 
rotu; foztie tenacitatis.Jfxtendatur ergo De co fu 
per co2io figurelcutalis cu; parte lata ? piramtd 
inferius inguiniDue lateraliter applicetur n fuper 
eo poztetur ligaturaconuenientiscdpriTionte.boc 
em'5 remediu e d vltimie t hac Dilpofuione.Xertiu 
vero p2incipale remediu; cft boc.fV gumi arabici 
D2agaganri to22cfactof glutinis carte ana.;.!, 
gallazu cupzelTt mumie fpodii feminis rofaru ana 
;.ii.fiant pillule cu; fucco plantaginis De omni.;; 
ix.oe quibus vir ifte aHuelcat affumere lalte omni 
feptimana bis ex cis.iii.per octo bozae poft cibum 
!Cuartu; vero pzmctpaie remediu; e boc.lk puU 
uerie viticellc pilofelle ana.;.iii. rofarum fpwfit 
mirtillo? coriandzi pzeparati et (eminieplanm 
jinie ferri pzeparate.;.iii. ;ucca 
ri al.f.iit.mdlie ro.colati lib.y.coqnrur mei 7 ;uc 
caru; fimul vfque ad bona; fpiffitudine; et additf 
lipeciebue fiat dectuarium De quo vir*iftc a medio 
menfie apzilis vfque per fotu; menfem feprembzia 
Duabus vicibus omni feptimana t auroza accipiat 
coclear vnu;.et poft ipfu tardet cibu; quattuoz bo 
zit.lDec tn fuma funt remedia mdio2a que ,p iftts 
Difpofiriombus mtbi apparucrnnt.iltiftimus 
rigat omnia in falute;eiue 
JfDodue purgationis in vere talis eft.fa pillularii 
j Deyera fiat 
vii cu; ycra fimplict. ct obferucnrur que Debent cb 
feruari i aftuptione quo vti De 
bet Dieba vii.capiedo e b*.Bf firupi t5 fticadoe firu 
pi De abfeintbio ana.5iVi.aque abfeintbii betenice 
sia meti purgetur cu l?cc.lV 
flmuarit indi.j.fii bcncdtVfc fipticte.5-11.1 pta 
tur c» modico vini albi potcntie ct calefacti ctij co 
ditombue Debitio j(f Iburgatto vero facieda t au 
tuno a medietate fepteb2ts vique ad finf5 ctus.Tk 
electuarii De pfilio.j.iu.yere cu$ 
aqua cicozee accipiatur Vt fupza. JXigcfUuu? e hoc 
V* iirupi d bilantiie.J.i.firupi cico 
zee cufcute et abiciwbii milce feptem Diebus vt fu 
pza pcft purgetur cu b°.TV electuarii 6 
et accipiatur cu$ aqua ozdei Diebus quibus accipit 
Digeftiuum.fi venter eiletftipticus vtatur pillulis 
Dictis lupza ante cenam 
4 Confiltum De nocumento Diminuttcnis in vifu. 
3cet nccumentu in Vifu confinges 
\ cx pluribus caufts cuenire poltit et 
teriozibus et interioztbue. quodlf 
V* betemmnocumetuvifuse triplex 
I videlicet Diminutionis cozzupti 
poteft aut pzopter le 
Itone adueniente tuntce oculi.z0 nocumetu 
adueniene bumczibue.j0 iu fpiritu viftbili.4* itt 
viis per quas fpiritus viftbilis a ccrcbzo Ddegaf 
adxjculos.vlnmo vero quando nocumenti caufa il 
latiua omnibus pzedictie comunicatur partibus* 
£t bcc quidemocumenti (pectes' peffima cft. quodo 
enim potentia vifiua vifione perficere poteft cum 
fpirituuvilibili viis tranfitus eius ad oculu et tot( 
oculo nocumentum contigerit ppter qt5-in fozti 
bus contufionibus ct percufltombus capitis 1 i traf 
mutatione multaru materiati a cal ia itare findxa 
marice Deriuantiu adocculumet impetuofe none 
mirabile fi fubito a vifione pziuatur lx?mo vt fepe 
contingere vidi vt patet in altero tractaculo, per 
me cdpoftto ad notabile quandam muliere ;oc mo 
naco cimtatefamofa alamanie cuifcre tnftantance 
ablatus fuit vifue ex oe fluxu'materierum a capi 
te ad occulu.ri£Drtipfr autej ex parte tunicaruj 
noceri poteft vifus.£t pzimo quidem quando coti 
gerit coznea3 pzopter fpeciem male complexionis 
frigide aut calide 1 ficccun fui (ubftantia reddi 
non peruiam vel Diafanam opacam et tenebzofa$ 
neque enim fpecics obiectozum per medium ab ea 
poterut conuententer recipi. Similiter aute fi coti 
tingat in pupilla efle claufionem fpecics non coue 
nienter Deferri poterunt ab ea per araneam ad 
criftaloidem.£t idem etiam inteliigi poteft tf coti 
turbatione etobfcuritate aranee.it nocumcta ifta 
rum trium tunicarum fozttoza funt ad ledendum 
vtf nocumenta fimilia contingentia fclirotica 
fcamdina et rettna.kato etia q nocumcntn; tfts$2 
trium tunicarum poftcrtop vifum imperficere po 
ffit amplius etiam nocumentum vifioni contigit 
rx parte Diflempcrantie bumozum occuli in quait 
tttateet qualttate.quie enim Dubitat q (i paucifer 
tur g2onus et turbulentus fiat bumor albugme 
us non erit conucnienrer fpecierum rcceptiuus ne 
cp earum Dlatiuus ad pzincipale ozganum vifiots 
qo e criftaltnuebumo2. 2?imiltt etia paucificatio 
paruie vel Diminuta Diafaneitae eriftaUoidia 
magnifice faciut ad nocumentu vifionis fient mag 
na ipfius (pfundatio et ad exterius eminentia cum 
tenebzofitare ipfius iemper magni nocumenti i vi 
fione e efteettua caufa £c eodem modo oe nocume 
tis contingentibus ex parte humoris viter#. Jf ius cit'3 turbulentia panettas et fptiTttudo eaufe fut no 
(umenti magis in vtfione eu ementis. %lbuc ctiaj 
cu5 fpiritui vifibili accidit oiftemperics aut in qui 
to aut in quali et fi multitudo fpiritus Vifibilis nd 
femper Iit vifui nocitiua tamen ppter ipfius nocu 
meutu3 in quantitate p2eetpue poteli ita imodera 
oculus calefieri vt fiat in eo bumo2U5 infpilTatio 
aut nimia rarcfactio rifolutio vel otfgzegatto fpe 
cicru5 obiectozu5 vifibiliu5 tn tunicis er bumozt" 
bus tamen nocumenti n .freqn 
tiufeuementj in vifiene ex parte vifibilis fpiritus 
ell quia ipfe paucificatur aut rarioz vel fpilTi 
02 fit q opoztet aut turbilenti'02 ,ppter quod noti 
ell fufttciene vifionis inflrumentuj perfeci immo 
tmpcdttij 3c vero iteru3 nocumentuj in vifu con 
tingere ex parte viarum et totius 
occuli ia3 bductu ell. aute occulo 
nocumcntu5 contigat vt quia Diminuatur aut coz 
rumpatur vifio erit aut per nocumentum clTentia 
le partibus 
per nocumenta accidentale vel per colligantiam 
Dictu5 aliude p2oueniens vt a cercbzo a neruis op 
ticie pulmone llomacbo et fic De aliie.CfSi aute* 
nocumentu3 cft accidentale tuc pzouenire poterit 
acaufisexteriozibus vttab aeris intemperantia 
quia nimiu3 g20lti caltgtnofi frigidi eytccantts Vel 
rdoluentiequialederepoterit tam panniculos# 
bunto2es oilleperando et fpiritus aliter aduemre 
potent ex fupczfluo motu sl imoderato exccrcito 
et p20p2ie pofl cibum aut ex multa balncatione 
et pzop2fe poli replettone5 aut ex immoderato co 
ituvdalTftptionecibozu3fua frigiditate calidita 
teexiccatioe gzoHitudme vel vifcolicate aut altera 
mia qualitate De venenof fpiritu3 vi 
fibitC3 bu. et tunicas velut accidit Vrentibus come 
llicnefungozum et alio$2 cibo2U3 medicinalium q 
babent aptitudtne3 conuerfionis ad co2ruptioncm 
Similiter etia5 accidit hominibus iracundis fe 
pefcandala incurrentibus aut bis qui multa 
233cdtrabunMn afpictendo motu5 cozpoy rotati 
De numero etia5 efi frequens afpec 
tus ex alto factus ad concawtatcs valliu3 iter mo 
tes pofitarum.fce bis ett'a3 qui excercitia faciunt p 
que eozu5 capita conluetudine non bona aut necefli 
tate opcranonu5curuantur et curuari opo2tet vt 
multo vfu feribendi cu capite v alde Decliui.Jfa ve 
roque vilui nocent oe interiozibus contingetia fut 
licut male complexiones frigide et bu.imatert ales 
vt a multo flegmate mucillaginofo vitreo et aquo 
Io m llomacbo vel ccrebzo multiplicato et in 
b2is aliis que b umozales materie nocere pellunt 
Ipiritu3 infrigidando in groHando oppacu3 et obf 
curuj faciendo aut vias tranfitus eius oppillando 
aut ,ppter nocumentu3 qd ellictunt i tunicis vt coz 
nea pupilla et bumozibus pzedictis.ftcut etta3 coti 
git in bis qui etatiuo Decurfu pcrucnerunt ad pau 
fpiritus vifibilis et oiflcmperantiam cius 
in frigiditate et modo fubflantte vt quia g20ffus 
velconuenienti Dtafaneitate pztuatus cfl fpiritus 
fr fozteq’ illa cfl ,pP2ia caula netumentt viftoms 
bntus nobilis viri, ffcll ent vir crate g2amlquia 
fere feptuagenartus .ct etia3 bomo bumozolus val 
deqd arguit habitudo eius mediocritate tranfeen 
dens per augmentu. ell etta5 vir in cuius flomacbo 
? capite nd abudar matte mucillagtnofe vitree 
« aquofe quantitas etefl ineo penuria ipiritus 
vifibilis que poteft ab etattuo tfcnrfu necdTarfo adl! 
ueniens ailign.jrt.et 135 tn eo tnuemtur numerus ca 
rum ,pmouentium ad augmentu3 matcricru* fleg 
mattearum jjptcrea quia fuit homo vtens cibariif 
groffis multum vapozof et oppillatiuie vt iicrtbi 
tur.SInde ex omnibus iftis in vna5 veritatem 
dactam infertur p2imo q bec Difpofitio buiue viri 
eft mala complexio frigida et bumida materialis 
flomacbi ccrcbzi ct occulozum.S3equitur fecundo 
q materialis caufa buiue fpecici nocumenti vifiomf; 
ell aggzegata vel comixta ex flcgmate 
nefo vitreo et aquofo.JBequitur tertio q bec Diipo 
iitto non facit fiplex nocumentu5 viftont fed eftag 
gregatum cx fpecie nocumenti Diminutionie ct coz 
ruptionis .Nequit' quarto q bcc Difpofitio mina 
tur ftbi p2cpinq> cecttate3 ntfi oeue fubueniat ei cu 
beneficitto medicinarum De quibus infra. |J£t fe 
quitur vltimo q res curationis eius magis affert 
ambiguitatem q curationis vero bozti 
aliqcalilpniama mozdenttbus accipiant 2ationa 
le elt aliqualiter ca ratione Demdllrare.SPl titudo 
namqjflcgmatie Deducitur a Diminuta oigefiione 
flomacbu.quomodo enim llomacbue perficere 
teli Digeliionem cum Diminuta cafitate.ct fi calidi 
tae eme Diminuta e vt patet a pcflcriozi cx inuitt. 
ttonc muito$z flegmatum i ipfo ergo Diminuta coc 
tione generabitur cbilus.igitur ex eo Diminute coc 
to generabitur flegma qD ell materia fanguinte Di 
minute oceocti.et cum Digcllio fecunda epatj fufli 
cientcr co:zigere non pofltt nocumentum i pzima 
Digdltone euemens ergo fanguts frigidus vel re 
nui le calidus tranfmitetur ad cercbzum.et cum ce 
rebzum etiam fit infrigidatum et bumcctatum fe 
quitur neouj poterit coz2igcre nocumenta in fan 
guine et flegmate muentu3 imo potius augmenta 
re ipfum.boc igitur flegma iua ccmpfonc ct fubfla 
tta poterit oppillare vias tranfitus mgzoffare ct 
conturbare ct bu. et tunicas oculi oifcratiare 
mcomploneet cdpolitione.igitur facere nccumen 
tu3 Dinnnutionis vifus/? Ii vapoz a flegmate eleua 
tus cdmilieatur fpiritui vibbili imponit in iplum 
Ipetics cozruptioms conturbando fpiritum et tr,o 
bilitando iptu variis Difieretus ponis ita q> mia 
gmatiua potentia coziupte ap pzcbendit cozpoza 
exterius linealia Ipenca vel triangularia m ac 
re moueri.que nequaqplunt.et ifla ell cczruptio in 
lenfu vilus euen;ens vt patet tertia tertii tracta 
tu quarto capitulo De imaginationtbue.igit a ma 
tcria vna et cadam Ipccie lecundum tamen Diuer 
fas menfuras Duplex nocumentum in vifu ccnttn 
gere potcrit.Ltnminuttcms et cczzuptic nie vt tf 
moltzatum cll.ec quandeqj materia cum aliquan 
ta quantitate oppillando vel aliter Difcrafiado bec 
nocumenta edicere pctcfl.crgc illa eadem multa a 
Vcbemetiue DihraLara poterit facer rctuntmu5 
(Xielictius pzedictts.fed pzedicta nccumcta erant 
ruminationis et cozzuptionie vifus ergo nocu 
mentum excellentius illis erit ablationis vilus oe 
nomtnandnm qtffozmalit efteeatas. Quare tam 
apparet fuffictentcr Demoflratas e(Te fpecics nccu 
menti viftoms buius nobilis vu i que etiam pia' 
nius aliqualiter oemonllrabuntur pzedict0zu3.no 
cumemozum Ipecice tangendo ligna inleparabi 
Uavt nunc lequitur. 
pmvaccidit uccmtientnm vuue per cfTemiatna mata cdplcyionccalida.Sngna fiipta a fubffantia 
liter inberentibus funt bec.pzimo quia tactu occu 
li et totu? caput percipitur calidu;,2* 015 aliquali 
foltditate xl Depfitate repzefetatur cutis.;0 $ Par 
tee p2edicte magis ad m acredine; q pinguedine; 
funt inclinate.# cafibue vero figna funt quia pa$s 
fnpeifluitatis in angulis lacrimalibus occulozum 
apparet nifi lapfus fuerit valde magnus.3te; ta-* 
les fuperfluitatee magis fpiffc funt q' fluide. Item 
fatis mozdicatiuc funt.ltc occuli tales paru5lacrt‘ 
mantur ct adhuc p2uritu magno moleffantur ct 
i coloze ad citrinitate tedunt notabile;. 93igna vc 
ro fiipta ab operationibus funt quia in fubffantia 
tuacrcfacti magis q pingues appazent.Item qz 
mobiles funt valde tales occuli.lre; quia vifionem 
babent acuta; fadin oifcernendo obiecta De longe 
0d pzope nifi laplus rvltimcf. Per figna vero con 
traria pzedictie poteff itdligilapfus capitis? ce 
rcbzi frigidret bumidi.ln lapfu 'foro calido et bu 
mido percipitur i occulis caliditas mollities mag 
tiitudo pinguedo cozu; rubedo ipfozu; et mobili 
tao et vtfus ebetudo aliqua lis 015 augmento ? mul 
titudinedacrimam3 et aliazu3 fuperfluitatB3 in i 
gulis occulozu; abtmdantiu; cu invifeatione palpe 
bzaru; et aliquali gzauitatc eleuationis et claufio 
nie earum.fcer figna iftie oppofita cognofci poteft 
lapfus frigidus et ficcus CU5 ixjc q occuli tales cum 
fuerint quattuoz pzedictie fpeciebue lapfnu; Difte 
perati nocentur a fimilibus et iuuantur a contra 
riis cu5 applicatione conuemcnti.Sn autem tales 
laplus fuerint non multu; elcuati fient Diftcperati 
Diffeperantia fibi naturali tunc conferuantur a fifi 
u; applicatione ficut nocentur appzoyimattone 
contrariozu3.et bec quide3 cadunt fub cognitione 
virozum in canonibus ct otuturno opere peritozu 
ctia; quia ifli lapfus mafiui et fixi fiit. S23i vero cd 
tingat nocumeta vifue effe per colligantia; ab a 
liis mcbzis pzouenientia tunc patet q non eff ne 
ceffariu; nocumcntu; efTe feper permanens pzepte 
rea quia ipiu; Defiiciet aut falte; notabilitez mio 
rabitur cu; teperie mebzi qd mandabat vd mino 
zatione lapfus illius mebzi notabiliter minozabi 
tur.£jccplu;eft vt fi ,pptcr 
multa materia flegmatica mucillaginofa aquofa 
vd Vitrea lederentur occuli et contingeret ftoma 
tbu3 mundificari vomitu vd farmaeia aut mino" 
rari ffomaebi per abffinentia; vel Dieta 
renue; aut cibari bcmine; cibis in fuie qlitatibus 
contrai iantibusflegmati ct Digerentibus ipfum 
necefTc edet aut*nocumentu3 vifus abelfc aut falte; 
notabiliter minozari.per pzefentia; in 
aliq6 meb° poit nccumcrtu; ? cidit remo 
tde; vl’ remilTtdc3 ncccfTe c noermetu reouert at 
laltj reitti ,bc ei necefTario kgf tx 02dfe dpedetie 
effectus a caufie.dil igitur nocumeta vifionie per 
colligantia; inuenta Dependeant a mebzis mada 
tibue fequitur q illo2u mebroru3 cozzcctione coz 
rigetur nocumenta pzedicta vt Deductu; cft.et bi 
quidc; fermenes vcritatc3 continent ta De colliga 
tia abfoluta q non abfoluta Dictie.dum autem ia 
Vifu nocumenta contigerint per lefionc; in aliis na 
tup eueniente; tunc fi fuerit nocumentu; in vnita 
fe eueniens aut erit (oluta; continuitate cox 
nee in altera vd pluribus De quattuoz C02ticibua 
eius in cuius cura ,pfunda fpcculatio neccftaria eft 
3fut etia; Muta; continuitate; in vuca pan 
nfculoeuenfentC3Diflantervclt cfrcufcrcntfa pa 
pille ita q ffrictioz fiat q opoztct ,ppter folutam 
continuitatem contrahentem ad centrum aut la 
tioz l(t pupilla q erigat Difpofitio naturalia eius 
0 centro adrctrcunferentia5 ita q etia5 eff curatio 
nie Difficilis intantu5 q Suiccna fcriplrt q 015 cfl 
confizmata non recipit cura5 tertia tertii t 
capitulo fuo colligentf.SSimiliter etiam fi accidat 
folutio continuitatf in tenmdimo paniculo aranea 
crirtallotdi ante pofita q noceatur rifio non eft &u 
bitabile fed ad cognitiones eiue et curam 
cH ita Difficile q 'Ciri quicunq? fuerint illuftzce De 
bac cura valde modicu tractauerut qd credo eif ac 
cidifTe pzopter rei Difficultatem fub fpeculatione et 
operatione cadcntem.ft fi 
tirnmatie trium panniculozuj pvdictcy neceflc e 
noceri vifionem tunc que erit opinio tua Denocu 
mento vifui contingente criflalloidi fi tenef me 
bzum.quia pare animata cczpozie vt plurimum 
pbilofopbantum fpecnlando concelfcrut .£t qualit 
cunqj concedatur tuc er folutione partium cius nc 
ccffe ef! noceri Viffoni.fi enim altcuiue mebzi noce 
tur operatio ,pprer nocumentum adueniene parti 
bus-que non (unt ozgana vd inlfrumenta rppria il 
liue operatonis neccffe e cu paucitate caufap ered 
letij noceri opatos illa p nocumeta ozgai.r.iffrf 
illiue opaatdnis argumentu5.cn necdfarium. £0 
(fremo autem iteru3 er nocumento tertie nature 
compofirionalie poteff noceri vific nocumcto t paz 
tiu5,creatura afftgttato vt in figura fuperficie via 
ct receptaculo fiueetl noceretur vifio ,pptcr inoc 
bite locari partes occuli ozganice vel mflrumett 
taliter vifionie perfectiae fient fi in fumo multum 
poneretur criflalloidee vd in .pfundo vel afpera 
vel torta fieret cornea in fuie partibus et tuconfid 
ra quia fpeculatio eff follemnis cuius Diffinctam 
ctclaram Doctrinas pertranfiui longitudinem effu 
gt ens.i icet er pzedicto? fundamento elici potefl 
modus intelligendi talia.collige er pzedictie quan 
tum Difficile fit intelligere materiam nocumento 
xum t vifu contingentiu3.(ppter qt5 cum anrietate 
Dolendo Doleorct querimoniam facio pe imperitia 
idiotarum et vulgi qui fidem adbibent viris imp 
itis et illitteratis mundum trufatozie circuetibus 
qui acceperunt licentiam medicandi egzidudmet 
occulorum penitus incognitas eis. 
(Capitulum tertium pzincipalc De curatione oif 
politionum pzcdictarum per regimeadmini 
Arandum fibi ex parte fer re? non nafaltu. 
tiulq modi curationum egzitudmum huius vi 
ri aflignentur ncccfTarmm eff zectificare admini 
Arationem fer rerum non naturalium non er.im I 
(frumenta medicinalia conuenieter operari peffet 
in eo nifi Debita menfura fer rerum non naturali 
H5 pzemitteref. 13taq p electione loci habitati 
cnie cius generaliter pzemiftcndum eff pzimo q 
aerie intemperies queqp poffet nimia frigiditate 
aut caliditate nebulofitate vel flatu venti acuti et 
Ipctuoft in tunicis occulozum 1 bumozibue et fpi 
ritibuseozu efficere permutationem loiuendo cd 
tinuu nimium congzegando vd oiTgaegando aut 
rpiritu8Ctbu.rcfoluendoet congzegando euitarf 
Debet, pptcrqdcaucat habitare loco vd camera 
valde frigida ventofa et vbi caliditatis et bumidi 
ratis excellentia Diffemperetur aer. Ouare babi 
tet Iccum a terra deuatum ct Diffantem a flurib; aquai U3 vel lacrunarrj xt euitet (nlo< 
co particulari vbt effet rcuolurio tefiudinalis et jp 
p2ie antiquo2U5 edificio2U5 et lapidofo2t15.ee fit ca 
mera eius C2ientali et meridionali plage expolita 
bene claufa et fenefl£ p2obibcntibue tng2cff aeni 
fri.et nebulofi fulcita.quo2um etiam g2atia caput 
eius bene teneat coepturis pelle agnina 
aut vulpina aut De varicp Dcfiibne Duplicarie, et 
vtile multu3 efiet ei quandeqg fuffumigatienem fa 
cerc in camera fua.Tk flozu; eufragie fen.matC23 
ne ana.|.y.pulucp ligni alces.3.i.tbu2te.3*vi.pul 
uementur et «13 opus fuerit fuperafpergatur co-* 
ciear vnum carbonibus ignitie..ct multu vttle eet 
ei cameram fua3 calidam reddere accetiderdo in 
ea ignem ex lignis abietis lauri iuniperi rede et fi 
milium ai bo2U5 arcmaticaru. t{De medo vero ex 
cercitadi p2emi ttendu3 p2into ~q exccrcitt‘u3 
pC2is magnu5ncn rffet ei ccnuenics nifi p2t‘ue coz 
pus cuacua2etur fecundu3 q inferius 02dinabitur 
ip£xcemtiu5 em'3 fuper repleticnc3 factu3 magtf 
cfi caufa vt materie liuart ed cereb2U3 vel faltem 
per modu3 cuapo2aticnie augeatur i eo fctlicct ce 
rcb20 ct cccuHs.lcce tsmen cxcerciiii m motus $ 
g2efiiui iciuno fiemaebo factu3 per cancri 7 Uutr 
afccndendo ct Defccndcrdo per fcalae efiet fibi vt< 
Dt'ucrficne3 ad infer 
maletameexcercittu302ldo moralit' fmcciando 
f mones pzofercdo et confimilia ccfert ei.Jft iter u 
g2atia excercttii particularis laudo ci leue3 capit} 
frtcatione5 et pectinatione5 CU5 pectine vel vnguH 
bue medtccritet fricando cutc; vt fumefitates ca 
pttis libertus tranfpirare pcfltnt.pcficuacuatio 
nes vero pfdicte fricationes capitis melius ccnuc 
mrent et fc2ti02cs ifite. (J£c medo Vero ft mni 7 
vigilte p2cmirterdu3 q excefiue in n ulro vtgilan 
do et fimiliter Do2miendo euitandus cfi. quia pzf 
mus motus agitando materiae augme 
taret in capite et oifpcnem fluxuj ad ceulce.iecu 
dus vero auget 7 generat ca tarres 7 rctmattfmof 
7 matertaf i fluxu ad ecculoe cp du 
q pcfi cibaticne5 D02miat nifi tranfeant ad minuf 
bo2e tue et tunc D02mire incipiat capite eiueele 
nato coucnicnf vt Dictu cfi bene tecto.7 p2ius Coz 
miat fip Dextro.Deinde fcalda reuoluticne reucl 
uat lc luper fmifiro latere.et euitet D02miticnc3 oi 
uturna5 peteft nifi vigtlauifkt in 
nccte.et caueat Dozmirc in locis ad que radius In 
ne tn nocte peruenire peffet. multa cni aeris 
noficae multu3 Difg2egando fpiritus 7 bumezes et 
trahendo eoe ad loca ccbilia et facicndc.bufluere 
ad occulce efiet fibi valD ncctua.ficut ccotra nimia 
ten eb2ofitas et fiatto in ea et in aere cal ginofo et 
permutatio De ipfa ad aerc3 lumincfux cfi caufa cc 
citatis in b2cui temp02e future.p2Cptcr qb 
fiue tirar.m e inimices punire volenf 
faciebat ec6 Diu in carcenbue tencb2ofis valde tc 
tineri. Deinde fubito permutabat eoe ad aula; val 
de lumtncfa5ct multae I:abente3 fencflrae vitreas 
et fiebant ccci.jJlSc anime vero acctdeubue Dtce 
du3 pzimo q omnes anime pafiicncs p2Cprt r quaf 
vehemens et multus ponatur in fpiritibre mcius 
et in bumo2tbus maxime rcciuc funt. p2cpte2 cfi 
euitet iracundta5 fui tcfitate5 et vclxmentia31 tfus 
fimiliteretecontra anime paffiones per quae fpi 
ritue etbumo2C6 multn3 accentramur vt fut trifii 
tii vehemens imaginatioreru^cftctu^tembi 
It«3 ftiftari Dcbet.talibus enim metibus fn anfroa 
facti© p2cpter fubiia3 ct n,ulta3 retractione} fpirl 
tuu3 a crtfiallcidc ct a toto cccu!o ncn folum acci 
Dit Diminutio immoco2ruptio 7 quandoque abla 
latio viftonie.exteiminltcnim talia 7 mutant ccz 
piie ab ea que efi fecundum naturam ccfifientia. 50 
tegm.multi ett«3 pcrfepc cx longo fictu fucrut fac 
tt ceci ficut etiam fepe contingit ex multitudine U 
crimaru5 fient actus earum per 
fepe colltquando ct refoluendo fut caufa fubtte tc 
Lanonif mafieru ad ncruce cbricoe .p20pter qt5 iit 
infiauti bcmoommnoipztuatur vifu. < pam vero 
tc quinta re ncn naturalf.f.inamticne et zepletio 
ne parumper pf mittendu 
p2imoq bic ncn erit fermo oe inanittone fienda 
poli repletione3. bec enim materia inferiue refer 
uatur ad capitulum tx canombue et infirumcntts 
cuacuandi bunc virum.fed bic efl fermo De medo 
applicationis cibozum ct potuum in qntftafe exee 
dentite et oimtnutozum et in modo afiupticnis eo 
2um,'Jtaque omnino caueat iile vir a Deglutitione 
ctbo2U3 nifi bene ct conuenienter msflicatC2U3. p 
nullo modo accipiat citum mfi prucncrit in eo ap 
petitus conuenicns.)0 CU5 venerit appetitus ad ci 
bu3.cibum accipiat non contrahendo mo2am pof! 
p2cfentatum appetitu; aliter eni5 impleretur fici 
cbus matenebue C022uptie et co2ruf tibilibue.4' 
non multam p2olongct mo2sm in comcdendo.tf 
fluunto vero lemper cibaria leuis Digcfiicnis 7 lu 
bztcattua pzemitrat bie que funt 0uri02a Digefiioi 
et leniticne pziuata. effugiat aflumpticne3 cibo 
zuj Ipecie Duterfo2um 1 Dtuerfis ferculis per muta 
t02U3.r°effugiat omne3 ctbo2tmi affumptione3 pez 
qua ftemaebue percipiatur extcnfue 7 gzauttal ab 
eo aput vmbtlicu et tpccund2ia percipiatur. 8* ca 
neat afiumei e potum tantum vt in fiematbo eius 
cfiiciat rugitum ct fluctuaticne.p20pter qt5 meltuf 
efl et pcfi cibationem quiefeere q ambulare vel 
aiiter cxcercttart.<f De 8vcrc re no naturali.f. 
De cibo et petu fci mo otfiufioz e ncce(Tarius.p2cp 
ter qb p2t mittendum pairoo q omnia que natura 
lit aut artifietalit funt acuta multum vt cepe alie 
um pc2i U3 raphanus Imapis et bulbus amanda 
funt.ifci militer emugiantur cibaria nimia fua cua 
po2attcne caput replentia vt lac nucee pigucuinca 
et limilia.}t cuitetuur crnrna frigiditate et bumi 
ditate lua participate vifccfitate notabili vt funt 
pilae et pxcp2ie auguille tincbe cancri et vniucr 
laltter en nte hmof paludibus iututi.4" cuitenf 
ea que nimium calefaciendo madent pungunt et 
exiecant et multu3 faliti vfus et carnium et pifcfu; 
(alit02um.que vero funt cuapo2ofa miUujii meta 
et ventofa vt legumina cmnia et cua fr ira et fruc 
tue frigidi et humidi.fimtltter euttart Debet 441 
eaufam neta**<f3taq panem eligat bene fet meta 
tum 7 coctum non tamen adufiu5 De purtozt fari 
na factuum quo fit aliquid Delet mente plurcy 
in ccmuni pane recens vnius aut Duo2um Dierum 
ad plue .et ft pcfi cibum IUU3 acciperet vip:-3 pa$s 
per tcz2efactam De pane bilcocto m vino 1 ubeo 3 
aliqualiter bzufco facti optimu efiet ei .panis aut 
a5imu6 aut non bene coctus emutatur, fmuliter 
cibi omnes De pafia facti p2eter q tri q non vide 
tur tnconuemene p20pter ejctccauonem fui 7 p2i 
nationem a fuperflua bumiditate 4 f De carmbuf 
autem conucmunc ci vitullmc cafiratine capzetie et edubep par uep 1 maxime rtlud!rfu;.carnr* vc 
ro anferu et anatu3 7 dc agno no mltu placet mi 
bi.fimilite2 cartratie non funt multum laudabiles 
et ,pp2te valde pingues et anttquc.carnce etta om 
niu3 volatiliu3 in aquis Degcnttu3 non 
funt ei laudabiles mfi affate et raro aut elixe et p 
p2t'e p2Cparate 013 fapozibue et fpeciebus infra Di 
cendis.!/ De carnibus vero quad2upcdu3 cti&3 cd 
ueniunt ei vitulline et De filueffri po2co rarius ta 
mcn.lcpo2tne vero carnee bene placent 1 ceruine 
apud confuetos non funt tnvtilce.ficut etia5 omniil 
animaliu5caro fiue volatiliu3fiuepeditantium q 
multo exccrcttio acquirunt cibu3 fuu3 landibilis e 
;ppterea q non babent mftas fuperfluitatee.£toa 
vero omni modo p2cparationis fut ei vttlia pzel: 
q frixa, lac vero Dimittar omnino quia facit vei 
re teneb2ofitate5 vifuo et caligtne3.l1 De legum 
nibus vero placet mibi far et ri3um qd eff caltdu5 
in p2imo Iiciu5 tu fecundo et conuenienter nutrit 7 
exiccat.fimiltteretiam et paicumlaudabtleeflei 
4?pter (tcc(tate3 et ape2tione3 aliquanta.fabe vero 
et faxiolt cicera ru.pifa et ftfamue omnia Dtmitta 
tur ct cceU f De oleribus effugiantur caules cmnl 
no ct bleta ct fpinaebia cttruli cucurbita cuaimcr 
7 p02tulaca et omnia talia mfi 2aro et in pauca q 
time et p20p2te comixta CU3 calidis et aperitiuif 
infra 0iccndts4i fceponis vero vfu3 non vitupero 
DU3 fuerit beneiolidus Dulcis 7 
tas vero calidas fieut fentculu3 eufragiam cclidoni 
a» petro{elltnu5 rofmarinuj mend fpecies omnes 7 
ferptllum ec fibi confimiles bene commendo ip(ie 
vtendo folts aut pluribus tnuicc5 comtxtiB et etta5 
cu3 aiiis.f/De fructibus veto laudo ftbi reccmea 
ficus et etiaj ficcas et vuas fuie tempozibue bene 
maturas penfiles nomtnatas.amigdalte et auella 
nis et p2ppzie tozrefactts et eifd etia? recentibus 
vti poteft.conueniunt etia5 ei ccrafa bene Dura et 
folida amartlia nominata 7 p20p2te no valde ace 
tofa Jlcribus vero vti non eit fecui U5 mfi valde pa 
ru5.1>4'ra vero mufeata pauca pofl cibu$ fuis tepo 
2ibus accepti ct conuenienter matura poffunt ei 
conuemre.ft poma apia vel cttrina Dulcia er mag 
ni oD02ie potefl etia5 accipere .et frequentius coc 
ta q cruda et raro 7 nd mag cjnttrate.fcira vero 
ccnuemcntio2a funt ei aromatica bene Dulcia 7 me 
lioza fimt cocta q crudaCItluces aut caflattce 
fo2be mefpile oia dimittantur. Eadices vero pia 
taru5 quibus comunis cft vfus vt cepe alleu3 p02ru 
bulbus a raphanus oimittamur.paffinaca vero 00 
meflica et filueffri vti poteff.radtx alba que rapta 
1» fpecies e 7 ideo rapidus nominata ei vtilis e pp 
hoc quia Declinat ad caliditatcm ct conuenient nti 
trit CU3 aliqli apertione qua3 babetuf/De condttif 
vero conueniunt ei rape condite et paff inace et 
cacul vel tringue ctia3 oltue condite fecundum cen 
fuetum meduj ppter apertione5et exciccaticncm 
fua3 CU3 viruite fcm.notabtliter tmpofita eis 6mt 
(ibi vero que conueniet i vfu fuo 
sdminifirari peffunt funt ficut macie nuxmuf.ci 
«amomum gslanga garicfili 53 piper 
femen petro.et leuiffici femen anifi apii cr aneci nd 
Dimittat.et m fuma omniil aromatu5 calidorum 
fubtiLiauuo2U5 apitiuor 113 vfus mcdiccrise et cd 
«emens.omnia em'5 talia Itomacbo co2di ccrtbzo 
et occulis funt conuenientia minozando flcgmata 
r/i p2cdicuu meb2te ct Depurando ct namuifuaa 
(So ab cie ? meatus cczebzi ct occuloinj purgatos 
efficiendo. i\3a* vero dfap02tbuG 3gitur i fuma 
acetu5 acre valde arantia limonee crudi ct fuccuf 
gzanat02U5 ct pzop2ie acriu5 non conuenit ei fed 
acetum acutu3 notabiliter ct ag2cffa CU5 fale limo 
itee infuii ct fuccue g2anaro2U5 ct oulciu 
C113 fapa er fine fapa conucnicne eff ei. ( De parti 
bue tero oicendu5 q caput ventres pin 
guedo cauda ct cofimilia omnia vituperanda funt 
et cereb2U3 etia3 occulue ,ppicr frigiditatC5 fuam 
licet generali conuenientia mebzt ad meb2U3 coi 
laudandus fit occulue 7 p2opzic no val 
de quia omne meb2U3 videtur confo2ta 
re fibi fimile alterum Jl De bie vero qbue cibaria 
condiuntur pinguedini animaliu5 abicicndo fut 
et butiru3 etia3 p20pterea quia replet caput fumo 
fitatibue obtenebzatiuis.fed olei vfus e ei conueni 
entio2.et pp2ie fi fuerit factue dc oliuie non vald 
maturis nec multo temp02e maceratis.* De mo 
do coctionis cibaria omnia affata in vfu frequenti 
melt'02a fut q elixa licet elixa femel in die no fmt 
fibi rep2obanda mfi valde pinguia et in vafis mf 
tuj cooperti conferuata cu bumiditate que emanat 
ab eie.bec De cibis et adherentibus eis.i De potu 
vero oicendu5 pzimo q vinu3 qd potcll ei effe con 
«emens Debet e(Te iubffantia cla$z ccnuement aro 
maticum colo2e fubrubeo non obturum potentia 
fua mediocriter vinofu3 cuius tamen vfus modera 
tus effe Debet 7 non fuperflue.multis ent’5 modis 1 
canfts videtur ei tale vinu3 ccnuentre.p2imo gde 
quia mediocriter nutritiuu5 eft.p2optcr qd virtu 
te3 reftaurat et confuat.fecundo q2 aromaticitate 
fua co2di et ccreb20 conuenit.p20pterea quia om 
ne p2t'ncipalemeb2U3 Diligit aromatica .5° quia 
non efl valde euapo2atiuum recipit omi'5 mino2a 
tionceuapatonie ab arilis 7 racemis vua£ 4* q2 
vapozee ab eo eleuatt fubtiles 1 rofiiptibiles fut d 
leui4 Otuinto q2 cum qualitate fua virtute exf 
catiuam recipit ab arilte et racemis p2opter qd 
conuenit ad exiccanduro fiegma et ccnfumendum 
vap02ee.tf* conuenit huic viro ratione Decurfns 
ctatiui.licct ent3 fueritbomoa generatione fagui 
neus vt ex info2matis accepi nunc vero in co facta 
efl conuerfto ad fngfditate3 aut ad bumtdi 
tate3 notabile5 remiffione cal02is facta ppter eta 
te5.calidttas ent'3 naturalis poli tempus confiflen 
tie incipit oinui p2tma p2imi capitulo d eiatibns 
jra ratio ell quia tale vinum conuenit ratione opii 
lationum in cereb20 que funt accidens infeperabi 
Icfcnibuset p2op2ie oecrcpitie.83 ro qmavimi 
magnam conuenitniiam habet ad virtutem bomi 
nisrarioneaptitudims facilis conuerfionis eius 
in fanguinem ct ipiritum.p3rationeconuemcntie 
eius cum fanguine ertpiritud* fubllantta.£ll emt'5 
Vinum calidum et biimiduj.licet vtnu cu racemis 
factu minus bumtdum fit q abfque eis.io3 et vitia 
ratio efl fupta a confuctudine.fi enim bomo confue 
uit vti vino Difficile effe tranfmutare eum fubtto 
ad oppofitum.Ticquc enim nanua repentinas tol 
Ierat tranfmutationcs ftne.nocumento magno ter 
cio tegni ,ppter qd vituperandus efl medicus ille 
ciculus cuius nome tgnozo qui imp2obabat affup 
tionem vini in vna Domina cicula babente imagi 
nationes .Decrepita enim erat et melancolica 7 Ia 
bozabat complexione frigida cerebri cum fiegma 
ticis vapoztbus fpiritm jniibiU cdmtflis. neqs 05 terreri argumentis per eum tnOuctie Hrifloftlee 
em'3 p2imo oe ler.fu et fenfato SOdue Hmccnna /1 
omnes viri illnflree cptiicuncp et quicunq? fuerint 
non imp2obanerunt vinu3 in curis eg2ttudinu3 oc 
culo2U5 nifi CU5 vinu5 contingebat efle calidu3 val 
deg2cHu3et vapo2ofumcum magna repletione 
in quantitate non moderata acceptum 
lique rationibus crededu5 c quia ipfu3 c vap02of 
vapc2ofitas em'5 vini fubtilis ct aliqualiter fumofi 
non multa efl nec multo temp02C permanet quin 
tranfptrando exeat aut refoluatur imo notabiliter 
valde confert calefaciendo aperiendo confo2tando 
et mundando fpiriruofs3 fubftantia5 bu.et pannicu 
los occulo2U5 .ppter qd melius fuifTet buic viro ta 
cuifTc q CU5 p2auo lumine fcientie app2obanda re- 
darguifle.euntes em'5 intuen tes et ad pauca refpi 
cientes facili enunciant p2opter qd fiunt motiua 
equitant] et non bene confiderantf et quieti bominif 
ficut oe fe ipfo Dicit. Sedendo eni et quiefeendo fit 
anima p2udens *° pbificozw5 et non vacillando 
et vagando* <JT5ofl bec autem fi qua videtur aq 
conueniens efTet aqua cocta CU3 3uccaro nullo mo 
do CU3 02deo.,ppterea auta comunt 0 aqua ozdet in 
flatiua et vap02ala ell.led coqui oebet CU3 5uccaro 
taber5Ct vfquc ad Oulcedinc3 conucmentfy? fit aq 
accepta ex fonte aeri 1 celo Detecto no a locis xm 
bzof nec inter magnos montes inclulis.et ,pp2ie 
CU3 aqua ab inferio2t parte montium fcaturit.i fit 
Oiapbana multujomni odo2e p2t'uata 'ifapoze ex 
traneo a limolitate vel a putredine plantarii impo 
fito et vel ab intentione et flatione ranaru3 fangui 
fugaru5 et i ea inuenta? aut co2ruptione 
C02U3 vel ali02U3 cadaueru3 que aliquando in ags 
co2rupta mala5 co2ruptione3 in ipfa 
ter qd et hudabiU'02 fieret aqua ciflerne aut falre 
petrofi fontis vel arenofi oztcmalt et meridionali 
plage expofitis.Si aute vir ifle cet d illis g p2ude 
ti regimine fe gubernant (pprcrea quia p2udentia 
efl recta ratio agibiliu 3deolaudarej 
ei potuj infra fcriptu3 CU5 quo gente3 
a teneb2ofitate vifus ab imagmatombus alcotoia 
vertigine Defendi et p2eleruaui vt patet ex 
te fimpliciu5 ex quibus componitur que talis efl.Et 
cufragie fileris montani rofaru3 que nondum funt 
expanle A02U3 celidonie rute ana.3.ii.radicu3 fen, 
celidonie et berbene et rute ana A J.femtnis fen. 
flo2U5 ipcricoms macis omnia 
in lib.aque Joa vfqq0 columat ccztia pars Duatir 
manentibus .Deinde 015 vehementi exp2efftone co 
lentur et illi collate apponant meli' citrini mudi 
odoziferi et valde Dulcis lib.ii J.et lento igne ite 
r«3 coquantur conuenientj Difpumando vfqucq0 ite 
ru5terria parte cadente remaneant Due.et in bac 
fccuda Decoctione aromati3entur cu iflis fpeciebuf 
ligatis in panno raro et laffo De ftndone. tunc er" 
go coletur totu5 per flame fpilTum et refeructur m 
vafis vitreis vel vitreatis vel lapide<e. et fit eius 
vfus in potu folius aut falte3 medietatc3 eius cum 
Vino mifcendo.efl em'5 oiuinu 
aute3 CU3 quibuearomati33ri rebet Defcriptto talif 
efl.Bt ligni aloes.5.1 J.g2ano2U3 feni.et anifi ana 
3.ii.macis.3.iii.puluept eufragie.3.ii J.pulue 
ruentur non per fe Deinde comitantur in nioz 
tario conqualTando et fiat eis vt oiernj efl* 
Capitf5quartii5 d regie teneb2ofitatis vifus btt 
tus virigincenticneeet inflrunieta meduialia 
3m vero didetur inflare tcmpj bC23 eonuemens 
fubueniendo buic viro CU5 inedicinalibuaCfOnde 
cura huius oifpofittonis coiupletur fex 
e in eo fuperfluentiu cua 
cuatio mino2aflaa .fecunda efl earuj Diuerfto.|a e 
02gan02U5-ct infl2ument02U5 vifus ccfo2tatio •? to 
tius co2pc2t's.4a efl materieru3 otgeflio Ja cfl ea 
ru3 erradicatiua euacnatio.tf 9 et vltima c acctden 
tiu3 coucctioif foima itactf itetio cdpleri potefl 
quattuo2 inllrumcntte medicinalibuG.p2iiuoquid 
euacuare per farmacu3 folutiuuj.i* wo per vomi 
tiuu3.5° per aperttcne5 emo20idaru3.4* vero per 
euacuattone5 per vias V2tne facta5.ee quonia* 
teria oifpofittonis buius viri oominanter flegma 
tica efl adbuc pp etat<3 non curo bic aliquid oe flo 
botomta tangcre.et tamen videretur ille in Viriu5 
fo2titudineconftanselTeetcolore rubeus et bene 
carnofus et e(Tet folitus babere euacuatione3 fagui 
nis per nares aut per emo20idas n V2tna eius cet 
g20lta cu Declinatione ad tincturam non in conucE 
ret ei adminiflrare flobotomiam dbafilica vel oe 
cephalica Dextri b2acbii per qua educerentur fati 
guinis.J.iiii.vel.v.bie aute non apparettbns at a 
cuetur mino2atiuc per bunc modu5.& pillularu5 
cocbiarum pillularum Oc larcocola oeferiptione 
-fDefue in Sntidotario ana.5 J.fczmentur pillu 
levi cum electuarioindoet exbibcatu2ei i auro 
za per bo2as ix.pcfl cenam et tardetur-affumptio 
ctbi per fex bozas accipiendo ciatum aque calide d 
coctionis 5uccari per bo2am.i.ante 
Jacta bac euacuatione fequenti oie immediate acci 
piat bunc potum.fit aque eupat02ti rofmartni et 
betonice ana.f.i.oximellie fquillitici J.i.melf rofa 
ti.Jj.tomm calidum accipiatur in auro2a et ta2 
detur cibus bo2is quattuor conrinnando boc oige 
ftiuum per oies octo completof.oic vero nona feqn 
tt accipiat bunc potum.TW electuarii indi fecundu 
<SDef.5. V. accipiatur in auro2a fal 
uie aut 015 tertia parte vini aromatici 
et obferuetur totum in bac euacuatione qd oictum 
efl obferuari Debere pillulia immediate fup2afci ip 
tis et omnino p20curet face2e banc euacuationem 
bis in boc vere.f.femel in menfe marcii et fecundo 
(tt mefe ap2ilis buius anni Similiter ett 
am p20curet facere euacuationem in autumno bis 
fecundum bunc modum.quia femel i pzincipio fep 
temb2it5 et fecunda vice in menf pillu 
larum a ur earum et oe pera compofita ana.3j.rc 
fozmentur piilule vii.et fiat oe eis ficut feriptum 
cfl oe aliis. &ie vero immediate fequenti accipiat 
boc oigefliuum calidum et continuet octo oiebus 
Ifc firupi oe eupatozio firupi oe flicados firupi vi 
olati ana.3j.aq J.aque faluie.J.ii.mif 
ce/ 1>oll afTumptionem buius Digefliui nona oie 
immediate fequenti accipiat boc euacuatmum.fit 
iere electi3.ii.333 J.mifce 
ct totum calidum in auroza bibatur obleruando 
cum ipfo ea que Dicta fuerunt d aliis folutiuis. Mi 
banc etiam tntentiouem min02andi materias per 
farmaeba conueniunt piilule ifle.fft aloes epatici 
§.iiii.agaricielecti.3.i.turbitb.5.ii.oiag2idi3.i. 
macis3j.53.croa' ana gxvi.falis indi g.xii.pul 
ridentur omnia per fe .Deinde infundantur in lib. 
5.aque otflillationis maitane in vafc vitreo et 
ponatur in furno poli extractionem panis ab eo 
to,iiene q equa extccctur que iterum bis rcmcuet ct cticcetur ettxmaffailh fiantpHlulccxcmi 
.3. vi.de quibue omni alterna Dic accipiat vnam 
parum ante cenam .immo fi vtetur ilii® pillulie 
toto tempoze vre fue tuam accipiendo orni quar 
ta Die bora p2cdicta mirabile iuuamentum per 
cipict ex cie in uidendo. Secundum vero in 
ftrumennum minozandi matcriaB conueniene c 
bcc vomitiuum .Vk fy.fimplicie acctofi. .ii y. 
aq tepidum poft affumptd 
nem pzandii per vnam bo2am ita q in p2andio 
acceperit ciboe multoa in fapo2e et fubliantia di 
uerfoa liomadDum aggrauantce.ictfi vir ille c et 
de illie qui nou facile eucmunt.tuuc accipiat hoc 
vomitiuum quod eli paululu fortiue p2tmo. Bc 
oximelf fquillmci.3.i.aque Decocticnie radicum 
vel g2ano2um rafani. §.iii. bibatur totum tept 
dum pofl p2andium bo2a pzcdicta t5inde per.i. 
I:02am poli p2andium imponat Digitum me 
dium in 00 fuum ufqj ad radicem lingue aut faltj 
imponat pennam in pzcdicto loco tinctam oleo 
ibi titillando ufqj quo vult pzouocare vomirusj 
liget oculoe fuoe cum globo coti.ct cum inflita U 
ganDo eoe et ell e* remedium fingulare £\ Zer 
tium vero minoratiuum vel mftrumentum e ut 
iflevirpzocuretfibi aperire emo2oidae fiteri 
fricando cum foliie fici aut cum pano bilTello aut 
cum co2ticequercuevelcum modico fdf tauri 
vfq5 quo apcriantur.efl enim in eie iuuamentum 
magnum minozandi repletionem a toro .et bo 
num elTet ei q banc cuacuationem efficeret bie i 
anno poli euacuationee verie et antumni fup2a - 
feriptae ita q illae euacuationee et illam effice 
ret ouobue vel t2ibue annie j(f Ultimum vero 
minozatiome inflrumcntum eft per vrine pro 
uccationem.et bec quidem fiet conucnicntcr 
mefliene radicum Dauci feni.pet0 in cibie eiue 
Sed p2cuccatiuu3 congruum ell.Bc aque milii 
folie.f.v,bibatur calida.v.vel.vi .Dicbue in au 
roza ct non comedat poli eaj nifi tranfeat bo2C 
quatuo2.bcc quidem omnia optima funt i mino 
rando materiae fTtcae ct aliae Diuerfae fi bene 
ppedie t5 virtute pzedictar u 4jzQ itentto. Diuer 
tut aute materiae a capite ilfrumcnta quamplri 
ma dc quo numero aliqua in p2eccdenti intentio 
ne immo omnia que ibi Dicta funt materiae a 
capite Diuertere poffut.&e Diuertentibue autem 
p2eter illa p2tmum potell effe clifkre hoc. Bc 
folio2um blete paftinace violarum 7 mercuria 
lie ana.ctoi.feif lini feni.recetie aut femtnie eiue 
ana.to.tincccy t i li.x aque ulq5 ad confumptionc 
medietatie 7 buiue Decocticnie accipiauu $.xii. 
olei violarum et oefifamo 
nie .Jj.iere fimplicie.J.i.mifceantur omnia fi 
mul 7 accipiatur in mane ccuuemenicr calidum 
cmni tertia vel quarta Die. Secundum vero 
Diucrtene eff vt fiant fricattonce icipicndo a ge 
nibue vfq3 ad pedee et ab inguinibus ufqj ad eof 
Deindealpatulieufq5ad nateeinfame trahen 
Do adeo vt membza rubeant 7 leuiter tumeant 
et boc in mane per bo2am vnam et mediam ante 
p2andium et fimiliter ame cenam. Zcrtium 
mflrumentum Diuer linum eft frequene appefuio 
vemofarumablq3lca2ificaticne Mia Die apfdi* 
tarum natibue.altera quarta Die applicaiarum 
fpatulie p2iue tamen meliue effer eae applicare 
carncf partibus intrinfecte tibiarum Iccundc co 
jartim tcrtto natfbtiD quarto Fpatulie ita flo 
cie fcmper applicatio permaneant faltc p bora. 
4[QuartuOtuerfiuu cc pot freqne applicatio li 
gature bene ftringentie in lupcrio2t pazte adm 
t02ii apud oiuerfiuum 
alte poteft mafttcatio antcp2andtu plurtbufote 
bue facta cum coflo aut maflice aut ftapbifagria 
ct melior etfet ftne comparatione mallicatio (u 
per fruftulo agar ici fi non timeret amaritudine 
rtue.ego enim eyccllee iuuamentum in eo iiuteni 
i £5eytnm conuenicnter dtuertene ciTe pctcftboc. 
aque oecoctionif fquillitid 
$.Uy.QecaUmct.miftie omnitmf7 bene ca 
lefactie fepe fiat ev bie coluto£*£5cptimu iftru 
mentu5 Diucrtendt vt luper fpatuf 
frequenter fricatio fiat 013 radice ferpentarie cu 
radicibus flamule vel pedte C02uint 1 xc enirubt 
ficantia materiae conuenienter a capite oiftrabe 
repotfuntdj pdt 
adminiftratio vcficanti'113 luper par 
tibue carnof fpatularu3 infra collu3 lateraltter 
(j tlonu5 oiuerftuu3 potefl eflc applicatio po> 
tentialie cauterii luper fpondilibue in loco alea 
tin et eft locue ubi ftnte colli coniungitur CU3 pzt 
cipio fpatularu5 circa tertiam vel quarta3 oe 
fpondilibue colli u(q3 ad quinta3 .potcfl auti’3 po 
tentialecauteriu3 efle t&le.Bc arfcnici cttrint 1 e 
auripigmentu calcanti cobufti .argeti 
ti (ubhmati .3.1 .inco2pcrcmur ftmul bene pul 
uerijata CU3 lapone nigro et fiat cy bie ptltula 
magna que comprcffa captat fpacium alec CU3 q 
luditur et etreuntegatur coto Diligenter lupcrli 
gato 7 ibi fnpcrpoitta dimittatur per fpaciu du 
aru5veltriu3bo2aru3 ufq5quo nigram fecerit 
tfcaram. tunc ergo inderemoucatur ct fuperpo 
natur butiru vfqj quo cadat efcara Deinde curet' 
cu vngueto egipttaco equaltt mirto 7cet. t>e 
nulttmu5 vero Diuerliuu eft vt circa pzincipiu5 
prime oe (pondilibue colli appltceturlaqueua vF 
fetonue eleuandocuti3cu3tenaculie perfezatis 
ct cu Hilo acuto accenlo perfo2Ctur cutil per que 
imponatur co2da De ferico .Slliud aute Dtuerli 
uu3 potene ert vr 2ubiftcatoriu3 vcficatiuu l po 
tennale apponat luper tepora et erit 
conueniene ad Diuei tendum et intercipiendum 
tranfituj materieru5 ad oculoe.7 pzop2ie quan 
do alique oc venie que ibi iueniumur cauteria 
te fuerint. Olttmu5 Diuertendi 
eft vt fuper b2cgmate capitis 7 eft locue ubi i no 
utter nat te craneu3 eft incompletum apricetur 
potentiale cautertuj perueniene ulq5 ad paniculu 
eyclultue 7 pzocedatur luper efcara lua 7 curatoe 
eiue fteue De alite cautertie adminiftrandie Di 
ctum eft ita tamen q vlcue illud non confolidet 
ufq5 ad Duoe meniee F tree memorado icet} M 
tu3 illa Dtuerfiua applicantur in C02um admtni 
ftratione.obferuetur 02do a Icui02tbu8e02um i 
etpiendo ct ad intenlio2a tranfeundo ftcut ozdt 
nate feriptum eft 7 fiat permutatio De vno ao re 
liquu ita Q1 non p2etermittatur bie medue cura 
riome quin omni feptiana bie vel ter altqtf ifto$z 
Diuerftuo£ applicetur .eft enim in bie tuuame 
tu lubltme .$ji tamen materia ad oculoe ita flu 
yiffet ut feciftet panu nominatu cataracta paru 
conferunt bec Diuerteotia et p20prie cum tam 
pannue confirmatuf efiet. Ijcc dc intentione ' fectmdaifTtfcta vero intentio ecifotandi ocu 
loe ec vifinn multipliciter compleri peteft pre " 
mitteudo p2imo q confortatio multipliciter i 
telligi poteft.p2imo naturaliter p20 omni alicui 
ationccapitte a materiebue que ipfu5 ad oculos 
grauare confucuerunt fecundo vero accipitur 
confo2tatio pzo Diftracttone materierum a capi 
te ad oculoe ftuc fluxerint fiuc iterum fluant uW 
p2imu6 moduf inrelligf folum t5 materiebue que 
tam fluxe fut. lertio vero *v ptcp2te magie acri 
pitur confo2tatio p20 vig02atione oculorum per 
quam redduntur inepti ad recipicndii materiae 
aliunde fluentes.'? bec quidem intentio compleri 
potefl per ea que flipticttate fua memb2um red 
diit vnitiVet cdpactu ita q oio fit fupfluitatu vce 
priuu imo expulfiuum tuxta illud tertio tegin 
rpelltt a fetie vafa confo2tata flipitie farmaciis 
it Duo quidem p2imi modi conlo2tatiome ccn 
lorum in pzccedentibus intentionibus completu 
tu2. toni ortam ur cuie3 cculi rcmcucndo ncccti 
tia mulnpliciter.p2imo quidem cum bte que fu 
meas oculorum obflergendo clarificant et Dyafa 
nae cfticiunt.tando vero cu bte que bu.cculi cie 
roe efticiunt et fuperfluitatee aqueae ct vaporo 
fas ab eie expurgant.tcrtio vero cum bte que fpi 
ritum vifibtlem augumentant et confci uant et 
clarum ct lumincfum efficiunt.quarto cum illis 
q fubflantia eiue conlcruant et a nocumetuoru5 
imp2effione Defendut it pximil quide bozuj cd 
pletur medicinis cyplunmie ftmplicibue ct ccm 
peluis .$amoia autc a experta limplicia funt fu 
cus feniculi a relidentia Depuratus .feunduj xe 
ro e fuccus piante que nominatur cartapbilago 
etta5 oepuratus.tertiumcfl fuccus gallitrict quo 
vocatur ccturum galli.aut fecundum aliquos (ai 
uia fiiueflrie.co quia magna5 babet conucnicntii 
ad e fuccus rof etia3 Depuratueg 
etia3 mirabilis e.quttuj fuccus celidoie.et adhuc 
memite Depuratus /fre5 fcptimu3 efl fuccus Der 
bene et bec Duo magis in lapfu calido, octauu cft 
fuccus rute et pzcpzte in lapfu frd infliii 
mentum eli abluere oculu5 frequenter cum vria 
infantts.Decimu3 efl ablutio eiue CU5 lixiuio capi 
tali Jfct bec Duo vltima licet fit Icuia (atacn mul 
tu5 vttlia funt. vndecimu5 efl fepe aliquid ipcnd* 
oculis dc felie ct p20pzte volatile fic 
\ultu2t8 accipitris ec Iimiliu5 aut C113 felie ptfcif 
nominati iabotb qui fecundii qucfdam efl lucius 
fed verius cft q e pifcis fluuialis variolue nomi 
natus.Ducdecimu fimplex efl ballamus qui mira 
biliter abftergendo lubtiliat et oce tunicae oculi 
Diaffanas efticit Ite compofitie autc et illultr tb5 
plura pcfita It' collina £t primu e De luc 
co feni.Depurato CU3 tertia lui parte mellii electi 
que coquantur ad muicem et lepe ponatur in ocu 
lis. isxcundu3 efl collirium De fellibu6 et pro 
p2ie Delc2iptum nono XUmanfcrie cl De imagi 
nationibus in quo inueni iuuamemum 
Xcrcium efl ut accipiantur lutei granatorum 
meditu 
limul Demde fuperaddantur tucie p2cparate cil 
aqua ref ,3.v.et Diligenter cdmilceantur et po 
nantur invale lapideo Detecto lub radiis Iciteg 
Duos menfes expofito et De l?oc imponatur oiuf 
ct eft medicamen bonu5 £luai 11:3 medica 
men cbpolitu5a ucruj bene cenuemene eliboc.Bi 
aque ellecti pzepara 
re .5.i.conmifteantur fimul Diligenter ef exponi 
tur raitio folio per Dnoo mefee pofl adminiftre 
tur oculio ex eo modicum quartuor vicibue i Die 
<|Duartu5 ccpcfitu5 ct bonu efl colttu; eum fel 
libue cdpoficu3 fcriptu3 ab 3fuuci tia tertii tra 
' ctatu quarto c°Dc cura Debilitatiovifue collectu 
ibi medicamen Dcquo 0icitu2 quod cfl tanti 
iuuamenri vide laudee eiue ibi. ccmunicat enim 
iuuamrnta cpplutima tei3 in abfkrgendo tuni 
eae q mundtficando bu.et (piritu5 Vtubile5 illu 
minando ? cor.feruando £a Vero medicamina q 
vifut conferunt vap02ee et fupcrfluitatee expur 
: fando abbnmo2ibue qplurima pofita funt 
a faptcntibuo.Jlt licet pluria p2cdicto2U3 ccnfe 
rant ad hanc parte5 fpecialia tamen collaudan 
; da funt plurima £t p2tmu5 bo2U3 efl colfiu3 d 
antbimoiopuluerigro quod meline cfl Dicere 
ccbol q colliu5 vero efl vt aliquacfo 
in oculo apponat’Dt; fucco ailari Dpurato.cJIer 
tiu3 vero cit aqua rofmarini fublimatacu5 flori 
bue fuie tf Ouartu5 efl aqua H02U3 yperteonie. 
(T OutmtH efl puluie flozu3 feniculi lubtitiffine 
’ tcculie infufflatue <7 £extu5 vero et mirabile 
cfl vt accipiatur qtltae electi ligni alece ? fub 
'limetur tnalcmbico vitreo et dc aqua illa fepe 
imponatur oculo efl fecrctum magnuj JDcdica 
• mina vero cbpofita q bu. oculi diligenter expur 
gant licet qplurima ftnt.vnum tamen 
tualcrcpcruur cr dl liquer qui emanat ab epa 
te cap2 no aflato fecundu5 ane5 coilectu3 a ttaf 
nono 2llnmf lege iplum ibi 
£go autem experientia fcioq fi accipiatur 
aque rofmarini calida i oilToluatur in ea. 3 .ii. 
clanflitm falio gemine pluriee in Die De ea po 
natur in oculie mirabiliter clarificat bu.oculi in 
tantum q» etiam mirabiliter confcrttad imagi 
nationee et p2tcipiu5 aque ka vero que fpiritii) 
vifibilem confo2tant et augumentant funt ficut 
cibi conuenicntco quibus Determinatio prccefiit 
buiul tractatuf capirulo tertio pzicipaluQuaphi 
rima etiaj medicamina ab iiluflnbue auctcii 
bua copzobata reperiuntur poeter plurima p2e 
dictorum que etia5 in bac parte conferiit it pzi 
mu quidem e vt CU5 aqua fem.fiat colfius cx pul 
uere fuper lapide pozftrico Diu con 
fricando comedo quo pictorce colo2ee ec2um 
conterendo ccponut *i D bcc puluerc fepe oculie 
imponatur $d banc etiam intentionem mirabi 
liter confert comeflto carniu5 viperarum que 
p*cpa2ate fmt eo modo quo m tiraica. ponutur 
£t fi velie habere medicamen valde conucmene 
. lege C0IIH15 pofitu a TWi nono 2flmaf rca° De Dc 
bilitate vilue. littera illa confectio alcohol q val 
de acuit vifu3 et admimflra ipfum ut tbi Icrtbi 
turejConleruant autem fpirituofam fubflantia 
in oculie Mpluria medicamina. fce meliorib5 
aute que repe2ire potui e boc.fk mircb«lano£ i 
dei um.J.iuutie cxtincte aut p2eparate cum 
aqua fanluci .5.i.fuci fenudepurart .j.iii.pulucri 
3cntur medicine ficut alcobol ct conquaiTcntur cu 
luceo 1 exponantur (oli per duce mcnlce Deinde 
imponatur oculie et elt medicamen diuinum. 
gbao autem et q’ fi accipiatur fucue feni, depu 
ratus et miiceatur cum altera parte fuci rof re 
ccnuum et rota lumma fuerit qntal J.ii.iqbf, ponatur.j.i.dcctibalfamf 1 radtte fo 
lis per Duce mcnfce Deinde colli3f tur in oculum 
ter vel quater in Die gutta.i.parna l?o mine tace 
te rcfupmoper fextam parte5 boze intantum 
conferuar fpiritue cr eoe efficit claros ct lumino 
fos q reftaurat vifu5 fere in decrepitie ifttiroo 
vo 0 electis e b°.lv mafficie electi pnluerie eufra 
gie ana Duplum ponderis omnium 
ex bac mixtione in onmi cibario ponatur n ante 
cibum et pcft sapiatur et eft in eo fecretum ma 
gnum .41 Duartam veroitenticne3 pztncipalcj 
complent Digerentia que fufpzafcripta funt i ucn 
tiotte pnma.'? iterum Dr lembus p2tmu3 eff bcc* 
IV aque betoniec abfintbii rofmarini ana. %A,$'. 
mifce et accipiatur .vi.vel.viii. Diebus calidum 
in aurora vt Dictum eft .Sliud et fo2 
tius illo eff boc 
fcecc aciipiatur .vi.vcl.vm.Dtbue calidu3 in au 
rora ut Dictum eff.#liuD Digti5 et Fo2iius illo c 
boc.IV oximelf Ccpofiti.f.i.fy.DC calknto .3. S* 
aq cupatozii er betonice ana.J.i. J.mifce. Tcrtiu 
Digti'31 melius p2cdictis e bc'.TV fy.d 
.t.y.aq lauri ypericonis ct abfintbii ana. mi 
fcer» accipiatur calidn3 in auro2a totiens 
ens tn vrina videatur recrtfica0 in fubflamta me 
dtoert et ypcflaf in fundo alba equalie vnita ct 
mediocriter oyafana.tunc ergo tranfeatur ad in 
ternionem vnam. Completur atite3 intentio Vna 
per ea que materiae cenuententcr eradicare po( 
11 nt que fupzB fueriit tacta tn intentione pnnm 
£t iteru3p2cdicttl peffunt addi Ixc tria eradica 
tina.p2imu5eff bcc.1V agarici electi puluerum 
bei mcdattillc2U5 ana .5. S • tui bitb B ,$ .jin 
5tberie. amfiana g; v.falisnidi g.ii.Dyagiidii 
g.i.y.fozmcntur ptilule. vii.vel .viii.cu3 elfio 
fucet rof. fecundum vero euacuatiuuj p oteff cc 
boc.tk piliulai um fetidarum3,ii.pillularum co 
cbtaru5 3.i.bom ponderil fozmentur pillnlc.vii. 
cum fucco rof. Icrttu5 vero cuacuatiuu3 quod 
mibi placet magis eft boc ,IV yere u 
ellrti tdi.5.i.f.rmfce <\ totu3 accipiatur «13.5.11* 
vel .ni. aque laluie calefacte -Ct pcft ifta euacua 
tiua et in eo2U3 (Tumpt ione obferuemur omnia 
que fupzafcnpta funr Debere cbfei nari in miro 
ratiuistn p2ima intentione pofitie.iTUltt-' 
ma vero intentio eft per qua3 co22igi Debent ac 
ctdemta que Difpofttionce p2edictas conccnu 
tari foler.lunt aute3 accidentia fctltcct epatif opi 
latio ftomaebi tenfio rt rugitus in ftomaeboe 
uenientes nccumentu5 Diminuticnis Dtgoie ct 
C021 uptionte etue .iEiuaztu3 uocumentujcft ma 
tcria a capite ad inferiora catarri^as.i|0uitu 
eft capitis D0I02 grauatiusj(|"£*extum eft lacri 
maru5 multttudo.p2imum autem 
preuemt a multitudine matcricrum tficaru3 q 
p recipitat a ftomaebo aut ccmifccntur cbilo aut 
etiam materie tales peffunt in epate generari p 
viam indigeftionis et bcc cmnia facile remoue 
ri pclfunt cum boc mcdicaie. IV radicum feni • 
pen oJpargi apii et bzufci ana i.ccquat bec 
l adtces bene mundate in aque fontis librae tree 
ufqj ad ccnfumpttonc3 tertie partis Deinde cclc 
tu2 et cx de catiore tali accipiantur .3.V. calcfa 
cte cum.§.i.3ufbari a continuetur Dtcbi e. v.vel 
•Vi>‘< eft mtotcamc ncbile.f Secundum vtro ac 
cidata pzouemt a multitudine materterumfleg 
mattearum que fitnc mulftpltcatc m (tomaclo \’i 
flegma aqucfu5 <? niufiillaginofum que an bo 
ibidem ventofantur et quardoq? bcc ventclt 
ta» multiplicatur inter tunicae ftcmacbt aut in 
concauo etue oolozes cxtcnfiucs efficiendo. ct bcc 
quide3 remouen poteft cu boc medi 
caie.tVameoe lignialoee galange aiw3.t.biba 
tur cu3 modico vini aromatici acci 
dene .f.nocumcmii Dtnutiomect co22t?ptiom« 
cibi in ftemnebo remoneri potefl per bcc Duo re 
mcdia.fczimu? eft comedendo per Duae vd tres 
bozae ante cibu5 .5. J.confecticme Dyatrifi pipe 
reti odcriptsbe tiOd i midetario Dtftwcttctte 
pztma nihil bibendo pofi fpfa aut faltctn btbedo 
modicuj tini fubrilie u aromatici (ifuerit cppoz 
tunu3<Jiiecundu3 remediu ad hanc 
eft vt fuper fteroaebo apponatur hoc Vttgucmum 
IV refme albe et munde cdo2ifere. Ji.gallie mul 
cate .3 .i. garioN.macie galange gncru3 paradi 
(i piperis albi et longi ana.B.i.laudai. 3. it ccre 
quantu fufltctt fiat vngucntuj bene tenax et appli 
cetuz flomacbo rencuando Diebus pluribus* 
Ouartum accidens .f.ocfluxue materterum 
$ capite ad pcctue rccttficari peteft cum bte tuo 
bue Ulrumcntie. fc2imu5 eft ut quando vadit ad 
lectum per bozas tuas pcft ccna5 accipiat.a.ii. 
auree alexsnarmc CU5 aque maiczane.f.i. 5 .cate 
facte ambobus Diffolutte ad inuicc3. 
Vero 2emedtu5 eft vt fuper loco bzegmatis omni 
fero ponatur oe boc pulnere quantitas fex gra 
nozum ozdet Ipargendo tpfu3 a ccnuflura cozo 
nali ufqjad fmejIagtttaUe imer capillos p qua 
tuoz digitos Urcralitcr .IV macie .3,1 J. landa 
rate. 5 .m. ipodu.34 maftieie flczu3rcfmannf 
ct maiorane ftteades affari ana3.i.pulueri5en£ 
omnia per fe Deinde omnia Diligenter cdmtfcc* 
tur (pQuintu5 accidens.f.ooloz g2auattims ca 
pius remouen pdt per ftatt5 dicta remedia Duo 
Jte3 per euacuauonee minozatiuae in intentoc 
p2ima et per euacuationce czadicatiuss in ite 
tione quuua oelcripcae CptC5 per Oiuerffoef 
CU3 venrcf a aliis tactio in ttentione fecundant 
adbuc bonu ad illud.IV cxiniclf fquiilt 
ttci.|.i.aque Decoctionis piretri ct ftapbifagire 
fimul et bene o.floluar,tur.£t CU5 
mixtione calida omni mane per borao Duas ate 
p2anriiu3 q omni Iero per bo2a .i.ante cena fiat 
ccluao k 216 ri garganfma eicicndo tamen ca 
donfert ctta3 boc remedium recipe flozum Uu 
ri faiuie ronlmarini ftteades et allari ana 
coquantur tn magna quantitate aque ufqj quo 
bene aromatica lit aqua 1 in hanc aqua5 bene ca 
Ufactam per borae Duas ante pzandiuct ante 
cena3 infudantur pedes ulqj ad genua et brachia 
vfqj ad cubitos ct ibi teneantur per horam una 
aut Ialte3 media5.(J vero accidens crt 
multitudo lacbrimaru5 que pzouenit a frigidtta 
.te n multa fpietiene cerebri a flatibus aquofis 
D nantibus. et ttia3 a Debilitate contentiue. Vir 
tutis eius?boc quidem accidens vehementer 
aduocat ad fe curam quonta3 folet dTccaufa tra 
ctus materieru5 mulcarum ad oculos et ad buc 
etiam frequentia et multitudo Debi 
luar cenbzum et nocet vifui tertia tertii tracta 
tu quarto capitulo p2tmo colligendum eft £t 
buic quidem nocumento luccurcrc poiltit cique paulo ante dicta funt f bac tntenticne.7 ecnfert 
d boc rcmcdtu3 pctenter.TV lapttf ematitie pul 
ucri;ati 7 conquafiati in moatario marmoreo 
cu aq frtda oecice rnouata.j.ii.rof fpodii cozal 
loru5 ambozu5 karabe mircbalano2u; citrino 
ru;ana.;.i .fuccicxtremitatu; rubi .J.tuucon-' 
quaffentur omnia fimul i mo2tario lapideo 7 ob 
turata conferuentur.De boc ergo colfio fepe in 
oie imponatur oculis et lauentur palpebre 7 ma 
defiant oiligemer et boc rcmediu5 erf ei congrn 
um inexiccando lacrimae et Offendendo 
lu; a receptione i fumma fut 
que in oifpofitiombue buiue viri meliora et fecu 
rioza eligere potui, bec autc; omnia in falute 
buiue viri benedicat 7 oirigat altilTtmue qui cu 
cta lanare et benedicere pctefl ad laudem Dei d 
potentis Hmcn. 
( Con(iliu5 oe ablatione vtficnie 1 
jj \ Bligeremifignietoctoz egrf 
m — tudtne5 buiue bonefte oomine 
m tam facilto effe curattoml cf 
m facilis eft cognitionie. £ ft eni 
V Vifionis ablatio que creticam 
> r tranfmutationcm materiem 
* i capite latentiu eftconfecuta 
partim p20pter earu; multitudine; partim p ta 
pter indiferetam et irregulare; narcoticozu ap 
plicatione;. itum eni; flante materieru; i capite 
multitudine notabili et in teto quod facile con 
eluditur ex figme Diligenter feriptie fcilicct coti 
ti°capiu8 oolof 7 ifdnietate vomitu confltpatbe 
frenefi et fudoubue virtus materieru; Digde; 7 
victo2tam temptaret vbi cum leutbue oiuerfioi 
bue et oigefhme adiuuari oebuilTet nen folu; tm 
pedita paupercula natura verum etiam a pzo 
p2iie operationibus p2tuata maxima cbmctide 
maceriam vibzans auxilio <5utdr5 oiuino potiue 
quam medicinali tranfmutauit materia; ad Vi 
as oculo2um non folu; per neruce concauce fed 
per venae etia; et arteriae oilTeminatae per pa 
ntculoeobticce neruoe tnuoluentce. colligantur 
em; ocnli cerebro per paniculoe ut tertia tertii 
in pztncipio Du; inquit. (fu; ncrui et panniculi 
qtu cie altcciantur licet fo2tiue colligantur cerc 
620 peri neruoe Dictos q per paniculoe. cum 
nerui (int ncbtlio2ee ominibus altis ncruie ca-' 
pitis vt iefus baly in primo capitulo («Acolliga 
tur etiam cerebro mediantibus venie ct arteritf 
tn paniculis illie ccntextie.Cu; eni; ex f02amie 
quod in ofie eft oculo2um egrediuntur nerui. f * 
obtici egrediuntur que circa eoe vene et arterie 
Xertio tbeortee per bae equidem vias potuit ma 
terta pelli vfq? ad extremitate; ncruo2um et pa 
niculo2u; pzedictoru; terminata; cxclufiue vfq? 
ad bumo2em vitreu vtrtufq; cetiliXx quo edli 
Itgitnr cecitatie buiue Domine eaufa p2i’ma 
teft iterum fecundo bec materia contineri in tfl 
ma parte Duo2n; ventrtculo2um antcrio?u; ce 
reb2i apuD carunculas mamilaree vrde czultj 
predicti obtici.vbi cpilationem faciens erit ceci 
tatis caufa.Dato ettarn q in obtecte et cculte nui 
lum genus egrttudinu; per elTcntiam inucmaf* 
Inter banc autem caufam cernatis et p2ima; l; 
fciiWltmum fit per fijgita Diftinguerc et feztafp 
faptentta noncompzebnfiDile.aliquarr eft ricto 
cinari pofi’ibtle.93i cniitt cifet i fo2imtnibus ner 
ti02um obtico2um contenta materia mirabile vi 
detur qp aliqua eme q>titas tanto tempore non 
fuiflet cum citreo et glaciali bumo2e comixta.qr 
oculum conturbauiftet et tunicae et varietatem 
colorie indutidet fecundum fpeciem bumo2ie 
peccantis ,#dbuc etiam ocuUTad calozem frt 
gue ficcitatem et bumiditatem pimetionej mo2 
dicatione5 Icuitate3grauitate3et magnitudine 
vel paruitatem permutafTett|£t 
tur quia quanto Diutius materia in oculo per 
manet tanto magis i digerendo ipfu3 Debilitat 
fed maicz Debilitas eft caufa multiplicationis 
materierum in tpfo igitur Debent figna cocomi 
rantia materias apparere.confcqucns repugnat 
cxpericntie.quia oculi funt mundi clari a macut 
et reliquis quare et cetf.Amplius ut ctia? virtua 
liter cactu5 eftfi materia in concauo neru02um 
ipfo2U3 multiplicaretur igitur eos extendere De 
beret.Cum tgf iint magne fenfationis igitur Do 
l02e ejtcnfiuo Dolebunt rurfusfi extenduntur 
igitur intra oculos in 02bitam trahunt.tgtf ocu 
li p20fundi02es apparere Debent it fi argueret 
conrra.quia fi materia optlans non flat in neruis 
Dictis fed in medula cereb2i ante oziginem ipfo 
rum obtico2um pari ratione Debent aD ipfam 
lequi omnia accidentia p2edicta.neganda eft con 
fequentia it ad p2imu3 Dicett 
dum cp materia in cereb20 ftans a glaciali et vi 
treo bum02ibus e Diftantio2. quare nen eft apta 
cdmtfceri eie.Jfct ad fecundum Dicendum q quia 
Oilrantior eft ideo non cdturbauit oculos .et pzo 
pter ide3 non variauit oculo2um colozee neqj 
etiam eoe ad aliquam fpecicm male compFois 
permntauit.fimiliter D0I02 ibidem non percipit 
cum medula cerebri non fit fenfitfoa.Jlt ad viti 
mumDicenDum q fi materia flaret imbibita in 
iubftantia obtico2um et neruo2um fecudi paris 
ita vt extenderet eam perlatum .quia 
(a bene fieret eo2um abb2euiatio et confequenter 
pzcfuudaretur oculi.fcd quia eft in mcduUa cere 
hzi non eft neceffarium ut fiat talis p2Cfundato 
Heq5 etiam bec materia continetur in neruis fe 
eundi parie.net in mufeulie fex per quos mouetf 
oculi tlon enim in neruis fecundi paris quia tuc 
neceftario impedirentur oculi in motu fuo* jSc 
eundum em'5 par neruo2um ita folum mouet la 
certos oculo2tim ficut a p2imo pari fenfus vifus 
mandatur interiorum quarto capitulo 20 TI3 er 
bec materia in mnfculis continetur oculo2U5 Vel 
ineozum cordis.Tlam apparet neceflario natu 
zalie fitusoculo2um variatio verfus aliquam 
Differentiam pofitiouie p2eter naturalis vt pul 
cb2e legendu3 allegato ftatim loco ix quibus ot 
bue micbt videtw q? fi bcc egritu 
do eft materialis continetur materia in loco 135 
Dicto.f.in iftma parte Duo2um ventriculo2um 
anteriozfi cereb2t vnde nerut 02iuntur concaui 
vel cbtici.&ucd etta3 a pofterio2i Deduci facile 
poftet upzimoquia rationabiliter materie per 
nafum et palatu5 abundare Debent SEeciido q2, 
potentia olfatiua l operatione fui rationabtlit 
Debet eife impedita Diminutionts co22uption(8 
vel ablationis nocumento aliquo fcare cm'5 ifta 
cerebzi a qua nenti duo oziumur obtiei df parti in qtia petentia locatur dfatiua. p2imt 
nanq5 paris ncruoium fcilicct a ccrcb20 cziltiu 
p2incipium eft cx fundo Duorum ventriculorum 
ccrcb2i antecedentium apud Duo2n} addttamen 
to2um vicinitatem mailla2um extremitatibus fi 
milium quibus fit odo2atuf p2tma p2imi Ooctri 
na quinta fuma tertia capitulo fecundo Jfduerte 
aute3quia Diri fi e egritudo materialis pollet ent 
mala compfo frigida abfq3 materia in partibus 
p2edictis intendi adeoq> obtico2um vie claude 
rentur Jfct ttcru} p20babiliter Defenderetur oe 
mala cemplextone ficca pura.licet boc fit a meti 
bus quo2umda} Diffonu} .tlon tnt'5 concederent t 
memb20 p2incipali tante bumiditatie qtc eft ce 
reb2um malam coplcxtone} ficcam pura3 adeo 
magnificari q fequeretur ad ipfa3 obtt'co2u clau 
fio itante vita, pollet etiam tbtde3 fieri attritio 
ct apoftema. 33ed bec omnia excluduntur bte p 
abfentiam fuaru} caufa2U3 efftetentm3.(Tu5 enim 
mulierem bac repletam eflfeccgncfca} lapfusin 
materiales excludo. Dixi iterum fupenuf q ma 
terialte caufa huius mo2bi contineri pollet in Ve 
me arteriis et paniculis inuoluentibus obticos 
primu3 autem non videtur.apparent enim ocu 
lo2U3Vene plene Unguine fplendidofi mifceret' 
CU5 colera.fub albido It cum flegmate .obfcuro fi 
cu mfia.r purpureo fi purio2 cet fanguie Smplt 
ul caltditae mollicief puetio grauitae et cetj i ocu 
lis perciperentur.li autem i arteriis contineret 
materia calida in oculis a partibus adiacentib} 
perciperetur tntenla pulfattofozrie rubedo aced 
autem in paniculis inuoluentibus continere 
tur mirabile fo2et tanto tempore ftetifte materi 
as ibidem abfqj fignie coVoiratibue eae.fi autem 
materia in vno iolo contineretur obtieoet effet a 
qua non multtl grctfa tunc facta ccmp2effione no 
tabili (uper oculo patiente oiliataretur pupilla 
fani 2?i uero fuerit opilatio a materia non curfi 
bili facta ied fixa tunc cytumcunque comp2effiof» 
eret non fequeretur Dilatatio aliqua vt tertia ter 
cii tractatu vltimo capitulo .ce aq 93i aure opi 
latio caderet i cruciatibe neruo2um pzcdtctozu 
tunc fubito ambo oculi vifione priuarentur £t 
ex boc multum admirantur medici fed non e ad 
miratio illis qni fciunt anotomiam vt }oar p2io 
tbeiftr tractatu octauo capitulo vtgeftmoquarto 
XDtbi autem videtur q materia buius egritudif 
non fit in neruis pzcdtctte fed i cereb2t loco pxe 
dicto Vt fatis perfuafum eft fup2a * toiftinctiota 
men buius vf efle Difficilis ffcrralTie fapientia 
non comp2ebendf tertia tertii tractatu vltimo 
capitulo antepenultimo ♦ fllualitercunq} tamen 
contingat cura buius rei fi pofTibtlis efl eandem 
habet pzocedcndi feitam ftcut Dtfc02dia. tcc ali 
qualiter Difficilia ex illuftriu auct02U} fententiif 
aggregata tbeozicis placet mibiconferrevobif 
cum infignis Doct02 et qtum clarius colligef po 
tui.Quibus ate miff regimen pzocuratiuu Duoa 
tractatFos continebit.pzimus rerum non natura 
liu3 regimen fuccinte rranfibit.quia loquoz ad pe 
ritu3 virum.fccundus vero p2olixio2 par«3 me 
dicialiu feita Difltctiuf enuciabit,p2imt' tractatus 
capitula erunt fex fecundum rerum non natura 
I1U3 a medicis vocatarum nuerumdccundi vero 
tractatus capitula erunt feptem fecundum nnme 
rum feptej imemienu} quibus ad cura} procede 
dum eft. 
d/Capifnl 113 Dc mcnfura serie 7 anncxtaimiti 
Jierem igitur et cmne5 alia3 rc3 non naturale5 
cpoztec in hac Dilpofitione maxime a cctrariie 
c(Te .2?i eni3 in cgrttudtmbue pcdu5 
abfhnentiam feruamue a comrariieijto magte 
in ifta cutue fanitae tantum neceflarta efl p2tmo 
tbeifir vbi lupza .DtmiiTa igitur imperitorum 
Oecept02um ionueiTanone lapientie medici con 
filio eft adbcrendu ribaldo2u p20 
pulfata verfutia .Jtligatur igitur aer ad caitdu 
ct ficcum notabiliter inclinatue naturaliter talif 
vel artificialiter cum igne accenfo in camerie ex 
lignie lauri iunipcri tamar tfct pomorum 7 fimi 
liu3.fit etiam clarue nebulie vapoiibue grolTie 
p2iuatue vt fpirtue dc centro moueat ad cculoe 
ftrq5 orientalis priue Deinde feprcmtricnalie.oc 
cidentalie vero non.auftralie vere ncquacp 3(cr 
eni3 meridicnalieoculorum cgrttudine5 facit 5* 
2Um3nf.2j .capitulo.3de De ventie meridionali 
bue mtelltge.fttqj Domue babitationie eiue ab 
aquie fluuue 7 lontibue elongata folarata non 
in camera babitet antiquo2U3 mn 
rorum tefludinalee tecturae babcnftum/ neqj fit 
camere aer turooiue puluercfepetu2batue lacu 
nie 7 fetidte vaponbue ifectue.SEed in byeme b* 
puluerc aroaticue factue.TV cclofonie fandaracc 
gair. muf. calamite rburte ana 
.f,/.fiat puluie g20(Tue d quo ignie afpergatur 
ct fufiumtget camerea.ln eftate tero gallia muf. 
fuftumgemur vt confozterur vtrtue ct Dillatenf 
fpiritue ad extra et ira De infulis eiue Dicendus 
Calorem igitur capie excitet birretiede oofftb5 
Vart02U5 factie vel de pellibus martirie vel pan 
nie in tinctura De ‘fteimee pofttts <7 altis que i 
medicinarum regimine ponuntur inferiue 7ceri 
I Capitulum fecundu3 De regimine per cibos 1 
\|pO£U6. 
De numero autC3 cibo2U5 euttentur cmnee Diffi 
cilte Digcfticnte grolTt vifcoft et flegmattci nutri 
menti exiftentee.euitet igitur panem a3imu3 nb 
bene fermentatujet coctu antiquu et afTu3 Jflt> 
gat 0 panej fermenti plue q babeat cornute 
panie Spttqj a luo fermento conuenfef 
f pumificatue ad ioliditate3 conucniente5 fine pb 
dere per iua5 oecoctione5 perductus obfcuro can 
doze aur oppacitate p2iuatue fit fi fieret De fa-* 
rina modicum furfuracea meli'02 eflct lalie cnl 
non multi nutrimenti et vifeofi e 7 e facilis defcc 
fue .2i.continenti8 capitulo .21.23al nancp fer 
mentu3 et bona coctio remouet ab eo vifccfitatc 
et reddunt ipfu3 Digeftionie factltozte MT 
De carmbue autem euitentur omnee oifficilte Di 
geftiome vt boumc vaccine pozeine ouine cap2i 
ne anferine anatine et partee vifeofi 
tatej babentee vt capita cc C0IIU5 C0IIU5 em'31 
capita p2op2tetate5 babere probantur t factedo 
cecit3te5 vt 5oar capitulo De Debilitate vifue Jfli 
gantur itaq5 carnee gallinaru3 caponu5 et puj 
loxum iuuenu5 (taro nanq5 gallinaru5 eft omni 
alta carne mclioz c6tientie.24.ca0.c>dpjEliga 
tur etiam carnee ftarneet coturntcte que inter 
reliquae volatilius itlueftriu3 carnee ponuntur 
laudabiliorel tertio Mimant capitufo.43.Uuda 
tur etia carnee perdicum que aD calidttate3 De 
clinant et etiam valde cbucniete» ei ctifuf coipttstfngfdatu e 1 Ggutfl pattctfiVatiif 
vigefimoquarto continentis allegato capitulo 
(Taro etiam fafiant buic Domine conueniens efl 
C115 fit melt02 carne pullozum fecundo 
tulo oedurat Columbi etiam tuuenculi comple 
te pennati volare incipientes laudanctu VobiS'1 
p2oprte filucftre6.p20p2ietatcm enitete pofutt 
joar ad Debilitatem vifns cx penuria fpiritue vi 
fibilis et maxime fi coquatur 015 raptf t\ape eni 
non moiica5 p2op2ictatcm oculis habere p2oba 
tur allato tractatu capitulo Dccimoncno 
Caro autem anatu5 non placet quia multas gene 
rat fupcrfluitatee et fafttdiuj 
pitulo trigefimonono 4fuce autem minute ccs 
et in dumetis Degentes placent vr fincit filome 
ne carduelli turdi meruli ficedule alaude caude 
tremule <7 pafTeree.flo2nelli vero irundines pi 
cus a ptee non placent. ifce quadrupedibus vero 
laudatur vobis caro edi vituli lactentis 1 annua 
lis agni licet raro 7 rarius cafiratinc.mtn# vero> 
poicine.Jbe filuertribue bone funt cap2ioline.tple 
eftim inter filuefiree carnee meli02esexillunt.fi 
guis ex cis genitus pancas habet fuperflui < 
tatee tertiou#lma£ mgcfimcfedo capitulo Caro 
£tiamiepo2is ccnuenienf dt vobis. 
C ce pzeparationtbus vero carnium elixe cum fc 
ntculo retenti vel ficco cum rapis et prop2ic cum 
eufragia femper accipiantur Sfiate etiam pia 
ccnt.frixe vero 015 piguedinibus 7oleo Dimittaf 
Jbe pifcibj at Dimittat oes 33i g tn coueir poffet 
quadeq? ,ppter reuerentia5 legis fut licut haben 
tes fubftantiam mediocriter folida3 bumiditate 
fuperflua et vifeofitate p2tnati vt funt toiictnie 
variolt marfiones temalji lucii et (imilee.fintta 
men femper calidi actu et fpeciebus 7 aromatibj 
conditi.ipmnes alie pifeium fpccief Dimittantur 
licet De falitis aliquid quandeq?1 et nd multo vfu 
accipere poteftis .Lactis autem vfue omnis oi- 
mittatur.facit em'5 euenire tcneb2ofitatem vtfua 
et caligine3 fecundo canone in fuo capitulo 3?tmt 
liter cafeus ctcafcata omnia cibaria funt mala* 
<£ua vero recentia trementia DU3 fut cocca igne 
vel aqua bona funt vebis frixa autem 7 Dura 
mittanturi.&e condimentis autC5 et fapo2tbbue 
placent mihi omnia condita cu3 aceto.agrefta vb 
granata arantia 7 omniu3bo2um fuci non pia 
cent.limonibus etiam vti poteflio ct eo2um fuco 
25peciee quibus condimenta p2eparare poteftia 
p2ealiis funt puluis feniculi eufragie mai02ane 7 
ligni aloes bec quatuo2 ccfcrtant cerebzum 7 fpi 
ritu3 vifibdc3 acuunt et abftergunt vias Sldbuc 
et cmamomum quod confert panno et teneb2of< 
tati fecundo canone. et crocus qui abftergit ■vifij 
et p2obibet fluxu5 ad ipfu3 et 3i5tbcr quod abfler 
git tenebzofitatom oculi omnia bec in fecunde ca 
none.7 2uta qui vifum acuit ibidem. fre meile 
aut quia calidum eft et ficcuj in fecundo 7 quia 
abftergit oculuj canone feciido placent omnia cb 
dica 3dbuc oleu3 oliuaru3 efl vobis 
magis q> oku5 nucum et butirum <DUu namqj 
oliuaru5 7 bene maturare calidu efl in pzfcipio 
p2imi bumidu3 in fine eius JDlca enim omnia 
ex ol tuis bene maturatis facta confortant co2pa 
et ex oleo antiquo fi t coUtrtum teneb2ofitari .no 
ituue igitur interius aflumptu3 confert autfalti 
non nocet, JDleum aute5 d nucibus calidum efl iis 
fecundo bwu/duj fn primo etcaput grmtat. Ba 
ttru5 autem calida et bumtduj in pzimo.crudu 
autem non placet.qma faflidiu5 facit et fupcrius 
ad oe lloniabi afcendit tertio JUmattf capitulo 
iterum non laudo .quienim in ccmc 
Ilione vtitur eo flcgmattcas patiet egritudines 
ibidem capitulo cti£i3 quia 
in fine p2im» ct cquafe in paffiuie aut paru3 fic 
cum placet nubi 7 p2op2ie 3ucbaru5 non labo23 
tU3 nominatu5.tale enim caltdiuf 
clt 7 non minue potens in abftergendo ct mundi 
ficando q met 7 tale oculo impcfitu5 abflcrgit eil 
de quo infra .In fuma ucro placet mibi amplius 
mcl.Jfflie at (pectes qutbus vtt potertta ft’ macta 
gariofilt nuxmuf. cardamomu3 maius 7 minue 
galanga carui petroHef amcos 0213311115 ferpit 
lum calamcntu5 et reliqua e leguminibus aut 
Dicendum p2imo q leguminum omnium vfus eui 
tari debet.b2odiu5 tamen cicerum rubco2U3 otz 
calidu3 c(l ct fiau3 in p2incipio fecundi et oiuer 
tit materias quia e 11 poteftis vti eo 1 
p2op2ie 015 radicibus et iemine aut herba fent 
culi cocto ctt'35 placet nam licet fit frt * 
in p2imo ficcum tn fecundo Yigefimopiimoeoa 
tinentis capttulo.ipjj.tanicn quia ppter fui leui 
tatemetficcttatesvrinam p20uccat laudat vo 
bis autem licet fit calidum in p2mo fic 
cum in fecundo Yigefimopzimo continentia ca 
pitulo.izc>.non tamen placet quia aliqualf flipti 
cu5 efl .s°.de fimplici medicina fuo capitulo, fa 
bas aute5 ct fayiolce ptfa lentes cicera alba oio 
fugiatis .ifce oleribus aute3 vtamini omnibus 
oleribus calidis et ficcie aperitiuie et facilis 
Digeflionis que materias a capttc Diuertant et 
ei ap,pp2tcmur.d quoru3 numero efl faluia Dc q 
multi moderno2U3 predfcant mcdici.licet pa2u 
De ea in pafitombus capitis et oculo2um ab 
jut02ibns inueniatur. fecit em’3 Df ea foyzkozi 
des capitulum De eliliffago.7 in fuma exeo tra 
bitur q e valde fliptica.ln aggregator vero H 
pionis capitulo t'4.9. nueatur inter medicinas 
calidas 7 ficcas in fecundo.7 totii Dicit quod oya 
fco. fcripfit et nihil oe'ea capiti aut oculis apzo 
p2iat.i-fm.Ycr0 canone fecundos ftaf Yigefimo 
primo vfq5 ad vigefimumquartu q ctia famofus 
efl vfus feniculi. licet 0013 fit calidus in tertio 
ficcus tn p2imo .8°.oc fimplici medicina quia ta 
men roaximuu iuuamentu3 p2ebet vifui ct efl Di 
ureticu3 placer.fcctrcif ctia3 competit Yobif qa 
calidum 7 ficcu5 in fecunde .8°.De fimplici medi 
cina ZDenta etiam quia calida et ficca in feciido 
placet et efl flomacbalis .£Dcrptllum quia calidu 
et ficcum in fecundo quia etiam capitale placet. 
ftofmarinu5 calidum et ficcum in tertio conueit 
capiti 7 oculis placet. ZDaioaana etia vetite efl 
vobis calida c et ficca i tertio ateuatia Diffolutia 
.8*.De fimplici medicina.et quia aperit opilatio 
fies capitis et confert Doribus eius a flegmate 
et vcntoftratc factis canone fecundo optima efl 
Bafiltccacmautem vitet.licet fiualidus 7 ficcus 
fn fecundo tamen comeftuj nocet vifui ttttia’ter 
fit tracratuqumto oe nocentibus Yifui vbi Dicit 
slbederogi.Sfrituliter euitare op02tct anetunt. 
aleum PO22O0 cepas oliuae et caules ibi mdendu 
lactuca etiam tenebmt vifu5 quare Dimittatur 
bletc eciatn cum, iua bumfduate non placem Boraginevtfpoteftislicetbecb paztim abatt 
ctozibus habeatur Xerefolium etiam placet qz 
Diureticux.JSllias autem radices vt rafanu fcalo 
nias paftinacas autC5 in cibis 
coctis femper vtamini.omneo em‘5 auctores in b# 
conco2dantq* oculis ct vifui magnifice ccnferut 
et fimilttcr condite rape mcliozcs funt /karotio 
autem quia calitf in primo et aperitute fut vti po 
tcftis Sparagi etiam fuo tempoze placent quia 
temperati vt ferapio capitulo De balyon aut ad 
paruam caliditatem inclinantur, fiapparee etia 
conditi,placent qz Diuzctici et gbftcrftui flegma 
tis ct caliDi 7 licci in fccundo.tbe f nutibus vero 
euitentur omnes frigidi ct bumtdi vt cerela .Dul 
cta enim cx cis ftomaebo funt nociua Seria Vero 
licet fint incifiua flcgmatis tamen ventrem reti 
nent ideo neutra placent.Ri dica quia frigida i 
pzimo bumida i z° Dimittar. 1bira vero quia fri 
gtda in pzimo ftcca in fecundo non placent. licet 
eia coctts cum puluere feniculi et aniTt quandoqj 
vttpoteftis poft cibu3. Suelane etiam non pia 
ccnt quia caput grauat pzeprer fuam vnciuofita 
tem.li tamen quandoq3 accipiuntur fint tozzcfce 
et cum 5ticbaro p2epa2atc fecundti3 vfum JHmig 
dalas vero quia in caloic equales quia abftergut 
aperiunt et funt boni nutrimenti laudo vobis • 
f icus vero ficce calide funt in pzimo ficce in fecu 
do conueniunt vobis p2ealtis fructibus a pzo 
pzie ante cibu5 conueniunt enim epati ftomaebo 
ct renibns aperiendo abftergendo et mundifici 
do et in eis cft Icnificatio vlrima fecundo canone 
3>ccentco magis nutritim funt .licet roo itafto 
macbales poteftis tamen vti cie Cf&affulc etiam 
placent quia boni nutrimenti ftomaebo 7 pcct02i 
eonnenienteeaepati aperiendo cqualtter qz po 
tiuntur inter equalia .1!uccs autirmlicct ind res 
caltdaa 7 liceas ponantur quia ramen grauant 
ftomachum in digerendo pcctozi 7 capiti nociue 
funt Dimittamur Xaftancc ctiam.licet frigide 
ct ficce fint quia ventofe 7 groffi nutrimenti Di - 
mittantur Xrifomilla etiam fugiantur quia frt 
gtda ct bumida in fecundo et caput implent fu 
mofitatibus .J>inee vero quia tn pafliuis tepera 
te ad aliqualcm calorem tclinantce infufe i aqua 
calidam per noctem ct condite cum meile adi 
frigidaios et CU3 3ucbaro ad calefactos bone fnnt 
TUm tollitur ab eis acuitas ct 
vero calidi funt in fine fecundi et eft in cis calidi 
tas non limitata .funt ergo vtiles .na aperiunt 
meatus nutrimenti expurgant canales epatts et 
pulmonis.8°.oefimpUci medicina .JDatili vero 
Dulces calidi funt in prtmo.De l.cundts qualtta 
tibue Dilcozdant auctozee Serapio nacp ponit 
cos calidos 7 ficcos.2fui.vcro capitulo Dc.palma 
Dicit pzeceriit eozumfermo.Ucct i libzo meo no 
mueniam. 8°.vero Dc fimplici medicina tcribi 
tur q Cum hoc q babutidanter nutriunt ventrej 
ftipticant punctionem in oze ftcmaibi ct coloze 
capittsfaciuntctopilatio: cs in epateet fplene 
Dimittantur crgo.3uiube etiam frigide funt in 
pzimo.quia tamen in ccnfcruanda f anitate ct re 
niouenda.egritudincoixit J5aii.cyr.on inucnit 
eas vtiles immo Difficilis Digcftioms Dimitttad 
IDora etiam quia ftomaebo nocent et facile coi 
iupuntu2 non iunt milia.£>ranaia vero Dulcia 
quia frigida et bumida in pzm.o quia ftomaebo 
tomienietitia accipf pofTunt * 3Urna vo 
frigida er ficca in fecundo non placent 'SDivp 
quandoq3 tangi peffunt. fcaMce etiam omnes 
Dimittatis cibos et opiUttuos. JDuia infuper a 
mmaliu5 carnce non pazu3 oiuerfificanfex pte 
membzozu id euitande iunt omnes animalium 
partes quarum nutrimcnruj grofftim eft Difficti 
Dtgefttonis Vt coz pulmo ftomaebue rcr-ce et \e 
tofum et naufeatiuu3 xt pinguedinis et mamilla 
2U5.Cerebzum aute lepozis capitale eft,cereb2ti 
aut columbozu5- vifu5 acuit et fcnfue fo2tiozes 
efficit .3tem animaliu5 anterioza calidioza funt 
er ad Digerendum facilia.poftcrioza vero econ 
tra .fce meliozibus autem partibus ammaliu It' 
carnes rubee mufdofe pauce pigucdtnif no multu 
extremis ammaliu vicine. tales namq? melius 
omnibus exhibent nutrtmcntu et pzopzte cum 
fuerint ex alis coxie elixe in mane affate in fero 
frixa vero caro omnino non placet Xaro vero 
omnibus aliis melioz et pzcbaean agiscilq 
in veru et fuper craticulis coquitur. Caro vero 
falfa in pauca quantitate pauce falfcdinte et raro 
non nocet .Caro infuper feniculo et quituidam 
azomatibus condita t vcficis vel intcftime ferus 
ta non nocet mft luent multun» falfa 1133 em - 
nia cibaria falfa acuta vapozofa et oe Ito 
machi mozdicantia funt mala vt fupza tactu 
ettertia tertii vt fupza coU1gcndu3.be'. oc cibis 
fceincepe autem dc potu otce»du3.p;.cniitiendu5 
pzimo q vinu5 eligatur albu5 fubule clarujaro 
maticu3 contienientcr vinoiuj .ZIDelius 010:3 crt 
vt bibatur feper cum aqua fublnnattcms tuira 
gie vel feniculi mixtum et affumatur in q tuate 
oiferetione gubernata .repletio enim vim e una 
De caufie efficientibus cecttatcm Xcruixia aute5 
De ozdeo facta non placet quia caput Dolcre facit 
et inflat tertio Uflroaf capitulo v.gcftmolcxto. 
duc vero de vinulo fit minus mala eft fed non 
placet potus vero vltimus elTet talis nulioz fi 
bi quam aque font is libzas .x.mcll mu 
di libra V1135 feniculi .? J.lloznj cufragie .3.vi. 
ligni aloes .3./.coquantur mei et aqua 7 bene Dif 
punientur Deinde addantur fpccice er buliat vfqp 
ad confumpttcncm tertie partis et vtatur potu 
tali et bene erit ei ut (pero . 
(TCapttulum tei ttu5 De motu et quiete. 
JExerciciu3 ante euacuationes infra Dicendae no 
eft bonti3 quia agitat materias et effumare facit 
ad caput.poft iplas autem conucnicns em omni 
mane media beza leftine fatis per Domu3 ambu 
lare 2iut fiant tepe fricationes pedibus et tibiis 
pzimo.Demde cruribus letundo .rertio coxie et 
natibus ufq5 ad (patulas vt rubefeat partes %c 
pe etiam utatur capitis peainaticne que efl ual 
de iuuattua immo cmm dic mulictj quoniam at 
trahit vapozes ad fupenoza et rem. uct eoe a p 
te oculi tertia tertii occura Debilitatis vifue.ge 
fcat autem ad plrm et maxnne afiipto cibo 7utj 
CTCapitulumquaitu3Dc inanitione e repletee 
£uacuationcs loztcs omnes ventris mcniti ualcf 
emozoydales et per vomitu ct fluxu3 a nazibus 
omnino vitemur et maxime ille que fium cu me 
dicimslaboziclefolucntibt.6crp2Cpzic fine Di 
geftionc pzcmiffa.mhil ame5 ipi«3 ac melius re 
ducere pcterucy euacuationes regulariter ad 
mimftratc tf qIj iira/ftcplccicnc aute cibozu cio ffugfatfmo 3 comedendo DifceDat reliquiiVfamfs • 
adbuc (n flcmacbo exiftentibus .neq5 'Cttquam ac 
ciptat cibu3 rufi appeti tue fnfurgat et t unc come 
dat et non tardet et accipiat cibu3 bene mafltea 
tu et tantU3 vt ex eo g2auetur flemaebuf 
B#tert02 enim cibatione eflque fiomaebi gui . 
tatq facit.ficut ccter 102 qui in floma 
cbo natat et fluctuat tertia p2tmi et quarta.Sl 
matos quarto capitulo et quinto continentis 
p2tmo capitulo Accipiat itaqi potu lepe et parii 
vt meliuo cum cibo mifceatur. 3fbfiineat etiam 
a ventofattone frequenti quia attrabit fubtilem 
bumo2U5 parte5 et grolTam firmari magis facit 
(TTapitulum quintum De fomno et vigilia. 
S?upe2fluu8 fomnue omnino vitandus quia bu 
mectat et flegmata p2op2te in capite multipli*-' 
eat. 2Delius igitur eft aliquantulum ad excefTu 
in vigilia quam ad fomnu3 Declinare. Sfigtlie 
igitur fecundum confuetudtnem naturalem mo 
derate co2pue 2cbo2ant virtutes animales cxci 
tant 'i memb2a calefaciunt. Scmnus aute 1’ doz 
mitto naturalis fecundum nature curfil facta e q 
nocte5 non efugitet Dichi non impedit, nec D02 
miendu5 tmediate Difianterabeo 
per Duae bo2ae aut vna tantu5 fupe2 ftrato mdl 
It' odo2ifcro fup quo multa fpa2gatur ruta n me 
lior crt maiozana.fitq{ De pluma coto uel ferico 
D02micndcc|j p2tue fuper Dextro Deinde fuper 
finiflro latere capite multu3 elleuato ei melius i 
efl.rcfupine D02mire fuper faciem autem verti *i. 
capite inclinato ut ab igne fugiat caueatqj D02 
mire in loco ad que3 lune radius penetrare pd" 
fit et cetb 
i[Capitulu5 fextum De accidentibus aic. 
iSoft euacuationee Di cedas fuper inducere aliqo 
iracundie vtile erit.aliquando yfloziao Debibi 
let que Dillatent fpmtuset mcueant materias 
conferret tn cura.Jllternatim igitur fuper ipfi 
ab ira ad gaudium et eccntra permutatio fiat. 
2Dultaa aurem padtones et affixionem in trifli 
cite afferre malu3 efTet. flDeliciofam autem fenfa 
tionem coitus et maxime fuperflut omnino fugi 
at. eft enim De rebus cccitatcm inducentibus et 
confirmantibus.quia animalej fpizitum a cere 
b20 extrabit. quare tpfum exangue rcddit.lWo 
igitur in ipfum nitendum nift iam potenter inui 
tante natura .ct CU3 tam cibus in ftomaebo Dtge 
Ituecreditum 015 virtus ad coytus complemen 
tum ime multo labo2C potens eff et poft eius ct 
ecuttoncm fentitur co2pus fc2te et non laxatu5 
aliter enim cecitatej confirmabit .t)ec De rerum 
non naturaliu adminiflratione pauca fut (cripta* 
(j tractatus vigeftmufnonue continebit capitu 
la (eptem fecundum intentiones feptC3 curam Di 
uino auxtiio complentes. Sunt autc5 tfie ifuacua 
tiovniucrfalisJnclinatio materieru3 ad oppo 
fitumfrtgeftiomaterierum n app20 
p2ieta2um£uacuatio eradicatiua caru5.£xicca 
tio partiarie earum.confo2tatio capitis CU5 aper 
tione mandan-v 
tiu. 
I Capitulum pzimurn De cuacuatioibus 'Cniuer 
\ falibue. 
Co2pue,butus Domine vmue2faliter e(Te repletu 
ea que feripta (unc aperte Demendi ant et cgrttii 
do tpfa teftatur.Hen enim a pauca materia pot» 
ilTet m fubtto fieri cecifae.licet illtuscarifa pzm 
cipalis indubitanter penes confcicntW5 mea3 fu 
erit narcottco2ii5 applicatio ,bec ent matcria3 fui 
frigiditate i p2cfundoco2pie cobartauerunt et cd 
gelauerunt fpiritue.quibus a tota fpecie contrari 
antu2 .Titillus ct vifus e qui narcoticis uteretur 
quoma incurreret eoz2uptionent ffuu5 tntcn'052 
et incurreret ,3deo cp02tct ea Diligent’ 
euacuarc.t>2ima igitur huius capituli intento cd 
pletur inflrumentie quatuo2./Duo2U5 p2tmuti3 e 
vt per Dies octo omni mane accipiar clifiere tale 
TV maluarum blete vicla$2 ana. ctt. i. 
camotlle .dMi.ani. fen. ana y.ex bac dcccg 
tione accipiatur libza una olei de liliis. 3.ii. 
olei d comunis.J.y.vitcllcs ouo 
rum Duo2um cadiefiTtj bcncdictcierebermctts 
Vel logodton. et fi neutra babetur accipiat' iera 
ftmplex galteni omm'113 ana.3.ti.fiat <icetj.4f Se 
cundn3 eli q? cmnt fero parum antccena5 accipi 
at Vna5 ex bis pillulis.fcc alces fucccmnt.f. 5. 
aque fontis .J.tti.agarici.5.it.3in5tber3.ii.DifTol 
uantur agaricus et 3in3ibcr in mo2tario «15 p2e 
dicta aqua calida et ccnquaflcntur Diu Dcindeex 
p2tmantur et in aqua illa infundatur alces per 
Deinde coletu2 abea *? addatur ei mafti 
in mcztario agitando reducatur i pti 
lulas ex omni fex 
nientu5 efl vt pift illa octo clificria l:023 vtgefia 
p2tma Die fequemi flemetur De fafena fimflre 
partis et extrahatur d fangutne vfqs ad.5.iiit'.ne 
Debilitetur. quia flcmta venai 113 ifcric£ magis 
Debilitat cy fuperio2um quarta p2tmi vigefimo 
capitulo .3teru5 pofl banc IToa3 accipiat omni f,a 
Die b02a tam Dicta vna ex p2edictie ptlluf ufq5 
ad oiee octo fcquctt utro die aperiat libi i mane 
faluatclla Dextre manti6 ct extrahantur fangut 
Ouartum.tertia vero feqticntt Die ac 
ciptat.jj.cllni indi Dcfcrept ice SQef.i tardet 
cibu5 fex bozis accipiende ctfiu5 aque 02dci 311 
cbaratc pofl qmnta3 bo2a et fi non haberetur el 
leetuarut) illud accipiat has pillulas .1>’ pillula 
rum cccbiaru3 et De ycra ccmpofita ana. a.i.ft 
aut «met dentur ut Dictu3 efl .£t attendat inci 
pere bae cuacuaticnes circa menP fe 
b2uarii quia tepus erit ydoncii5 valde ad fequen 
tia et non tardet quia fibi maximu3 in 
eubit. f c partiatur illis et fequcnttbus euacua 
ttcntbus tepuf.3taq3 accipiat a coniunctide luna 
ri Diflantcr per tres faltc3 Dies ante et pofl. 
fCapitulu5 fecundu3 De canone inclinandi ma 
terias ad infertus, 
)atertas in capite flantes ex p20pt«quo fiimo 
pere deber intendere medicusad contraria De 
ducere £t ft quide3 fluentes fuerit a matrice ad 
caput mcnflrua multiplicare vt dando iere fim 
plicis .3. i. croci .BJ.et efl nubi fecretuj ,3fut Bf 
piUularu5 De oppcponaco 3.ii.mufci3. T.fiant 
cum fucco apti et tardet ctbu3 fex bo2ts. Si 
ab epatts gibbo et renibus fluerent CU5 Diurni 
cis Diuertantu2At lkfy.de radicibus fine aceto 
•3dJ.grano2U3milei bec.v. vel 
Diebus fex .St autem flomacbus mandaret mu 
dtficetur cu5 iera fimplici vel ptllulis de ea. Si 
vero a concauo epatts trahatur per clifiere iam 
fcrtptu5.fce comunibus autC3 Diuer tentibus funt 
fricationes oe qmbne fupza tractatu pzimo ca° tertio tifu5 cfl .2fut ligentur extrema p2imo p 
pe clamcutiio mn 1111115 ct fu pia ge 
uua et adtut02ia et tertio apponant 
Domcrticie coxarum parum fnpza genu venrofe 
Titrce aut lapidee aut co2nee ignite potenter fi 
ne fcarificatione. Hx tractu autem matericru 
tn capite infra erit canon capitulo quin 
to.loae etiam Diuerfionee iuunnt (Tomic pzeml 
fe ct clifieria piecedenti capitulo tacta. 
Capitulum tcrtiu5 intentionie Digerendi tua 
tertae. 
Im enim pzecefierunt euacuationee vntucrfa > 
lee que euacnatfone5 mtn02attua5 matericru5 
p20priaru5 refpiciunt (i bene conuenirct. Debet 
igitur digeri materie bigertione app20p2iata 
plect02iam p2imo viem * fecunde particulare 
rfefpiciente.ifcigeratur igitur cum boc mee inuen 
tionie Diuino lumine experto fyrupo ad bcc et fi 
milia.1V flozti3 flicadce tfcimi epitbimi calamcn 
ti pulegii 02igani berbe peralifie fpice neride$ 
flozu buglofle bozaginie 2adicu3 iringi miroba. 
M?ulo2umenulefen.cufragieirco0 rute maio 
ranc nigelle ana.f.ii.feie et radicum pconie folii 
ameoQ cardamoi mat02ie flo2um antboe ana.J. 
.i.infundantur in aqua foutie per dica quinque 
Deinde extrahantur a Dimittatur exire aqua p 
diem medtam.ponantur itaq? in alembico ct CU5 
fapietia fublimentur.ct buiue fublimatdie.1V aq 
li.ii.mellisclecti.ltbj.aceti fquil itici . J .ii .co 
quantur et cum bulft lie fepectce in findone *li 
gate fetu? buliant JEt fi uelie longu3 facere fyru 
pumut foleo Dentur .3.V.VCI fexinauro2a cali 
dc.fi tero coplcte coquatur Dentur ex co.3 .ii.cil 
maiozane 1 tantunde3 aque feniculi. 
species funt irtc.1V macie nucie muf.ana.3Xy. 
galange grano2um paradifi cubebarii 
cufragte feniculi ana.5.ii.amb2e mufei ana.g.v. 
fiat ct ccd.3flia Digertiua cpplurima accipere po 
tertie ex iilurtrtu3 auct02U5 fententiie ur fyrupi 
fquillitict ornnee et p20pric Dcfcriptione ocmo' 
criti. 33irupne dc calameto De rticadoe fccanta 
bi De ‘fccifim ct fyrupue de yfopo ct De lilio. fro 
mcrticu5 vero ct bonu Digefiiuum ert boc.1V aque 
mat02ane feniculi eufragie rute ana.J.i.y.mifce 
et caltdts3 Detur ut fup2a. 
| Capituln5 quartu5 De euacuatione app2op2ia 
' Jta eradicante; 
3fpparente Digertione conucnfenti cx nebula al 
ba uel yportafi in fundo ledenti iuncta equali Dya 
fana piramidalie figure ct rcctificarione coloztf 
ct fubrtantie urine .lllico foluatur venter CU3 bis 
pillulie .IV pillularu5 lucie .3.i.pillularu5 d far 
cocolla que mirabilee mibi experte funt in fimilt 
bue octo cum fucco feniculi 
et Detur ut fup2a.et teneatur modus in p2imo ca 
pitulo buiue tractatue pofitue.Sn nero abo22e 
rct pillulae Dentur iere fimplicte .5 .x.cum aqua 
feniculi.33cribunrurctiamquinto canone fiima 
p2ima nactmi nono pillulc flomatice alkindi q 
multu utilee funt.ct dof ea2um. 3.1. J.pillule ct 
line quibueellcnolo nicolaibcne funt .meltwea 
tamen fuut pillulc auree citifdc.placent autc mi 
bi magie fup2afcriptc p2imo. 
f ] Capitulum quintuj oe exiccationeparticularf 
V materierum. 
facta purgatione ad cxiccattcnrm 
fleuemendu5 que completur inftrumentfe none 
•fcztmu? efl gargarifma lx>c TV piperis albi cdlt 
ftafifagric agarici piretri ireos ana.5. i.y. buli 
ant in Duabus librie aque viq? ad confumpttbne? 
tertie partis Deinde cjcbac colatura accipiatur 
medius ciatus n tantundcm ydzomclf et calefiat 
et fiat gargarilma mane et fero.Sbecundu? e ma 
flicatto cubebc longo temp02e ucl ueruofi alicu- 
ius cozpo2ie vel radicis ireos uel agarici quod 
melius efl omni alio.ct fiat bo2a ia Dicta.IJXer 
tiumeft caputpurgiu$factu5cu5 fucco ciclamis 
autcu3yd2omelle.3BiautC5 non habetur ctcla 
men accipiatur fuccus radicis blit?.<7Quartum 
cft f02tts fricatio facta in fine colli cu pulpa fqutl 
le ucl cu? fricatione puluerum cufoibii .{j Qui 
tu? efl veficatio fupcr iam Dicto loco facta CU3 pe 
de corutno uel oleand20 contritis ucl cum canta 
ridibus contritis cum aceto et fermento(THota 
non calentibus aliis poli veficationcm apponat' 
partt po(lmo2t co2da vel fctonus cum cauterio 
(f Sextum efl cauter 1113 potentia!e facnt3 ibide 
eu? capitello uel cum camcrio Se 
ptimu5 efl cautcrtu? potentialc factu; fupcr com 
mtffuraru3 coronalis ct fagirtalfs copula vel CU5 
cauterio circulari tali jfj Oetam fi materia vi 
deretur finalitrr in arteriis remanfilTe efl arte 
riotoia ipfaru5.£t efl ut rafo capite afpiciatur ar 
taria que mat'02 efl ct facta fuper ca fcilTione ele 
uetur cum Duobus uncis paru n apud Vncos Itge 
tur ct tunc tn medio incidatur ct ibidem cauteri 
3etur et filum extra pendens Dimittatur ct cure 
tur locus cum baftlicu? ct fimilibus. £pi autem 
materia continetnr in venis fiat applicatio fait 
guifugarum venis tempo2U3 aut fTomemur uene 
angulo2u? Domcflico2U3 oculo2um.2ttettdendu 
eg femper toto tempo2C quo patiens affmuit Dige 
fliua ct quo pofl purgationes fiunt ca que in Ixv 
nono capitulo funt pofira Debet venter effe fluxi 
bilis naturaliter uel artificialiter cum prediet) 
clifleribus ct pillulis .Tlon potui ooctoz infignis 
particularia becomnia multu3 accurate pcrcur 
1 ere quia multis ocupationibus Diilrabo2. et q2 
loquoz ad faptentem.fed legantur bec tertia ter 
tii .Dcctmote2tio de ingemo fanitatie infine.£t 
i tooc capitulo dat veritas curationis quam tfus 
pedet. 
I) Capitulu3 fextu3 De constantibus 
3n genere conferuantiuj quedam relpiciunt 
put.quedam oculos cu fpiritu vifiuo. Alia utrucg 
limui.ilic pinus ergo plura funt.fczirou? odo? 
omnes calidi ut macis nucis muf.galange-gario 
filo2um folii amb2e mufci.Sccundu? funt Tacuit 
cx bis facti et faper pro2a capitis po2tati aut 
pulures ex bis fuper cbmitfuris 133 Dictis afperfi 
£tplacuit3032 p2tmocapitulo cbeifir interce 
cera cum gariofilis et efl efficat 
valde ut milice vidi X f Xertitim efl maflicatio 
cubebe vt fup2a.Quartu5 acceptio modici metri 
dati in fero cum modico aque lauri Quintum 
efl confectio Dambra mefue fiat folida et teneat' 
tn os multotiens (Elue ucro oculu3 et vifiuu5 con 
fortant fpiritum funt ficut eufragia fepe come-* 
fla.didi enim bomines a Decrepitos fere ad ceci 
tatem perductos fore integere vifioni rdlitutos 
et*5 hoc pulnere .IV macfe.JXcufragic .f.iiii .f 
it puluie fubcilis ve quo coclear mediu Tempe 'ante ribn$ Decutiatur '3fem feuiculup Tepe mi 
fh'catu0.1rc5 fucaie eiue oculie imeetue,3te odoz 
maiozanefrequcne fecretu3 cfi .3te3 coi 
ltri«3 De fclltbue ammalinj .i! 
cft infectio balfami in oculte. <4 efl fuc 
cua celidouie coctue cu3 ydzomelle ct cet? A \Oc 
tanu5 efl pulute mirabilie inuamenti que babni 
ab uno feruo Det et ego rectificaui ct fepe 
tue fum.et fpero videbitur eiue in bac Domina in 
fileris mo'cani cinamoi cinami ana 
eufragie anifi S *flo2U5 
antoe macie grano2U5 
paradifi per fe terantur peflea be 
ne tnco2p02entur et Detur er eo.5.1.5'.omni mac 
ante p2andiu5 et modicu5 er eo ante 
fo2tautia vero vtrunctf fiit ficut vfue tiriaee ma 
gne in mane per quinque bo2ae ante cibu3 Deglu 
tite.ccnfecrio oyamufei Dulcie tiriaca Diatefero 
ct reliqua / 
CCapitulu5 qutntu3 rcctificane mcmbza madi 
:tia . 
3am aliquid De boe e"f fecundo capitulo hu 
iue tractatue CU5 dc Diuerteutibue fuit Defrrtptu 
3d nero C02 rectificamtie eu cdo2iferie ut citro 
melifla mufeo ct faculis er iflie et elleccuariie ut 
Dcgemte ct etiam De iacinto quinto canone .ct le 
tificante 3flmafo2ie.£par uero CU5 Dyarcdon in 
frigida.triafandar in calida cu3 fpedio cico2ea 1 
fimilibue.StomacbuVerocii abfintbialibue con 
fectionibue oibue oyacfnamomo Dyamargarf 
ton cu3 fagetiea et felite et fimilibue .{Bplem ve 
ro cu3 oyacaparfe fquinanti fcolopcnd2ta tamarf 
fco et fimilibue ZDatricem uero CU5 trifera vtra 
cp confectione De feminibue artemifia matrfca 
ria-melilTa et metridato et ccd.Sulmonem vero 
CU5 Dyaifopo oyagalanga ct fimtlibus.*bec furj-fl 
gnie oocf02 que in Difpofitiene buiue mulieris 
occurr unt.voe autem clara fapientia vfaetacf 
detis ubi Dtnute fcripfi ef regetie et gubemabi - 
tte ut folerria grandie vfa monflrabi t .2fmen. 
f Confiltnm De imagtnafionibue cculo2U5 fiue 
Deco22uptione fenfue vifus a materia flegmati 
ca p20ueniente p colligantia a toto 1 a fletu ac bo 
pzccipue. it de Doloie fciatico ccntincre tria 
capitula. 
Capitulum primu3 de caufie imaginationis. 
f *Rater 3ac6bue bzirienfie t5 religio 
I ■ . ne Taneti Dominici multie labozat 
accidentibus. que tamen funt Duo 
p2incipaliter ponderanda p20 
uementia tamen ab vna et eadem 
eaufa J ffTicfentc et materiali <flSunt autem 
eiue accidentia p2tncipalta bcc. £2611115 imagi 
nationee OCUI02115 X[fecundus veroefl D0I02 
fctaticue.pzoueniunt autem in buiue feruo Del 
imaginationee a mala cemplcrtone frigida et 
bumida tottue.et p2ineipalit’ qua 
in epate fuo generatur fanguie flegmaticue mul 
in ccrebzo eiue p2cpter Dfnuta3 Digeflionc 
generatur et congregatur flegma multu5. cuiue 
v«po2ee fpirftui vifibili permirti permutant ip 
fu5 in complerione naturalitcrffriando fpiritS 
et in lubflantia tngzcflando ipfu3 ,ct fui g2Cf 
fitudine 1 turbulentia reddunt fpiritu viftbilem 
acfbucftiajj pare sqncfa flcgmattsDe 
fcendit a cereb20 per uti nerti02U5 cbtico2U3 et 
tenaru5 et artcriar«5 *d criflaUoide5 ct aranea 
ufet? ad ctC02nea3- £t bnttfo 
quidem aqua Defcendcns fi Deuo non itmabit ip 
(ii ingroffata frigiditate continentis p2cdncrt ip 
fu5 ad perfecta3 cecitatc5.£t trahuntur bii fer > 
moneo a fententia p2incipio tertia tertii quar 
to capitulo Dc aqua vbi inquit. iDcfcenfns aque cfl 
cg2itudo opilatiua et ced.vidc ibi .Cm; ergo per 
maet vapo2 ille p2edicfuo fpiritui vifibili pmty 
tuo cii Defert ad criflalloidc5. percipit potentia 
■CtTtua imp2e(Tione3 eiuo in 02gano .p2opter qtf 
afpiciendo acrem eytra co22tipfe iudicat vapo2e 
illu5 in aere imp2clfu3 .cum tamen interitis le-- 
dat 02ganii uilionie totaliter et part‘alitcr.£f c 
modus facile tntelligendt nocumentu5 operatoio 
in potentia vifiua operatienecontincntio. tene 
do etia$ 'adhuc q uifio fiat itusfufiipiedo.na 
fpecies obfect02U5 viftbiliuj per medtu5 exterius 
recepte in fpirttu et 02gano vifionte permutati 
tur ad ror2uprione3 vifionio ,£t ex hoc funda 
mento pocerit btc vir (oluere plura p2cblcmata 
I|lb2imu3p20pter quid quando ct quanto ma 
gts Dolet caput.tanto foatio2C8funt imaginaro 
neo .paret hoc p2opter maio2em Debilitate5 in 
oculo tunc eyiftrnte3 4f fecundo pzcpr quid 
imaginationes fo2tto2es efficiuntur tempore re 
plettome q vacuitatis .patet boc p2opter Dcbi 
Iitate5 ec2U3 multttudtnc5 Vapo2U5 .iTTcrtiil 
p2opter quid .cu3 alteratur caput a frigidis in 
tus et eytra crefcnnt imaginationes .patet p20 
pter augeri Difcrafa tunc magis .et 
fubllantiam permutari magis A1 Duarttim p 
pter quid inuigtltaiabilinenrta minuo male fe 
babet.CjjQutntu p20pfcr quid ftiprico cute ut 
t2eDeteriusTe habet, patet quia tunc augetur 
maaiseu3po2atio#4f2:extuT pzopter quid'de 
tertus cfl ci tetnpo2C}'cmte q trmpo2C efiafia 
confpicerc obiccta.paret quia illo tempore auget? 
Difcrafta^fScptimu5 propter quid Aerine fuc 
cefiue femper De anno in annu5 cozrumpitur ci 
vtfto.patet picpter Debiltrate5 etatiuo recurfu 
cnt5 ctae eius in fine conhnentfe < 
Vbicalo2 nobiliter incipit minui p2ima p2tmf 
capitulo De etatibus Oeta uti 3 p2opter quid 
linee uel vapo2es aut alie figure reprefentatur 
Yiftom fub fpecie albedtnte .paret quia vapo2 st 
ijue p20ueniens ab albo flrgmare rrp2clbitat 
Vtfiom fimilitudine* |uani.Cpicnu5 p2optcr gj 
quandoque in bac vificeccnupra apparet fo2 
mas et figuras illas aliquando ferri furr(u5 ali 
quando deorfum.1batet p2tnu?tn qtioma fpiritui 
Vifibili edmiTcetur vapozualde Icuie cuius cfl 
moueri motu recto furfum. ct econtrario quado 
ei comifcetur aqua aut vapc2 grauts .quo2um e 
moueri intrinfece motu imo Dcozfum.fy qmb5 
eoncluditur q ii tantum vapor rneuene fui fum 
5 aqua meueret dco2fit3 nccdTe fo2et imaginato 
nes reprefentari feciindm figuram motus circu 
larfe £t quo fundamento vMmatc foluitur p 
blema magnum uidelicct .quare i bac Difpofit oe 
percipitur quandoque in capite motus circulanl 
abfcp hoc g> homo afpiciat acrem uel aliaobie 
rta eyterioza .multotiene em‘3 homini qmlfcenti 
rcpzefentatur vertiginefus morus in cerebto fuo.p2optcr quem bo indicat q oia C02pa exteri 
02avoluat' giratione .nullo talium co2po2u uifn 
percepto exterius .Bt buiue oifpofitio eff verti 
go ocularis, ut poteff pulebre ct fubtiliter cop2e 
bendi ab Suicrnna p2ia tertii i 30 tractatu quito 
capitulo octauo in cxo2dio dcrtigo eff ut babe 
ti cam appareat ut res mundi voluantur i gi$z 
cum em*5 in ucntriculis cereb2i ucl inter ipfum 7 
panniculos multiplicatur vapo2 .qui fecundu fi 
gura5 loci fpiritut vifibili conmixtus mouet ipfu 
rotatim.tfluie babet Dubitare q fpcctes illius 
motus circularis percipiatur a potentia tactiua 
partiu5 ffibtliii3 paniculo2U5 et,neruo2um oztert 
tiu3 ab anteriori parte eereb2i .qui (unt tnffru " 
menta fcnfus.lft q fpcctce illius motus recepta 
in fpizitu per mediu5 intraneu5 delata ad 02ga 
na ei motu5'cir 
cularc3.boc tde5 omnino rationabile et ncccffari 
umcft.quia motus eff fenfibilecomune pluribus 
q uno fcnfu perceptibilis cuius rpectes percipiun 
tur 0 potentia tactiua et a potentia interiozi fen 
fititta videlicet imaginatiua.p2optcrea quia fpe 
cies fenfate in fptrCtuj et in mediu5 recepte 7 i 02 
gano mouent potentias que operantur Kcunduj 
tmpzcffione3 ab obiet ris et fpccicbus tn medio et 
02gano facta5.et funt fermones Xlutcenne in p2C 
allcgatocapitulo pofiti aperiendi per bunc mo - 
du5 .&i loee fundamento collige pulchre Dtffcrett 
tiam inter fcotbomiam Vertiginc3 et imaginato 
nes oculo2U3.t fC>2ima eni5 Difpofitio p20ttmtt 
pzopter co22uptione5 in operatione imaginatio 
potentie imeriozis.alia uero non eiiatur a r.ocu 
mento in fenfu uifus contingente, et tu confidera 
B\ boc quidem mamfeffat buic viroeaufa5.quare 
caput cius non raro percipitur moucrt circulari 
ter .£t fegtur ulterius cxJ:oc fundamento .q btc 
Vir contmgcnttr Difporitus eff ad epiria5 et 
cnit vap02 ille in aquam eonuei tere 
tur .et materia ex qua generatur multiplicaret 
intantu5 q uentrieulun cercb2t oppillaretur i 
complete faccrcr cpiTia5. fi uero complete fa 
ceret appoprt'33. que omnia colliguntur in Dif 
finitiomb5 cptTic 7 appoplVc collectis pzima ter 
f ii ubi ftipza ,&t quarto (equitur tx lxv fuadame 
to .q no-i eff mirabile. fi uiius Imius viri cb te 
nebzatue eff .intelligendo per teneb2ofitatC5 ui 
fue impedimentu* eme in app2cbendendo obie 
cta vilibilia non clare et Diffincte.neq5 ufq5 ad di 
ffantiam tandcjqumto conclu 
ditur.q pcrfeucranubus butoi nocumcmie.iffe 
feruue oei cito priuabitur vifione. aut quia va 
p02 ille ingroffabitur.et aqua tngroffata totalit' 
oppillabit panniculii aranca3 ante pofitu5 criffal 
loidi .aut quia vapoz tllc in aquam conuerbif.im 
plebit ipfam pupiUa3 .aut ille ide3 ct aqua ex q 
generatur ing2offabttur ante et conucr 
tetur in pannu3 complete cecitatis eftectiuu5. Bt 
funt fermonef pztctpie tertia tertii tractam quar 
to capitulo De aqua.ln exozdio ftc incipiens .ite 
fcehlus aque eff egritudo oppillatiua flans inter 
cozneam quantu5 ad fupcificic5 ultime cozticis e 
ius.et inter pupillam quantu5 ad fuperficie$ 
conuexam etus.ifx quibus omnibus in unu5 colle 
ctis iffeuir indiget reginccuratiuo 
multu3 accurare eligendo ct aminiffrando qciti 
us eff ei poffibile ne cadat in peius. — - — 
((Capftulu; fccundts; dc cura per dieta$* 
3ta<$ regime buius viri utiliter adminiffrandu 
Deincepe Diuidetur in Duo capitula.quo2U3 altu 
7 eff kcimduyn per adminiffra 
tionc5 fex reruj non naturaliuj.XIliud uero quod 
efherttu3 in 02dine Declarabit per me 
igit p2imi Difcur 
rendo per cibaria et potabilia prcmittendu5 pii 
mo.Q’ omnee cibi tam medicinalee q medicine ci 
bales Difficilis Digeftionis aut quia Difficulter. 
aut non nili in longo rempoze tranfmutabilcs a 
Virtute feponendi lunt .patet quia cuj lapfue bu 
tus viri in ffomaebo et in toto exiffat a frigidita 
tc et bumiditate .patet Digeffione5 in eo ocbile; 
cffe.f J£3ecundu3 promittendum talia omnia ci 
baria Debent effe calida et non frigida .patet qz 
calida C022igent lapfu3 vbi frigida augerent ip 
fu3 fPXertia <?° premittenda eff.# talia neqf 
Debent effe excellenter bumida.p5 q2 talia cornu 
tabilia fiit in aqua et vap02e ml tu.3tc5 qz talia 
augerent lapfu3 .p2obatnr quia burmditaema 
io2 q Debet reddtt.c02pus frigidius q op02tet* 
IEremplu5 p2imozu3 eft.velut carnes laudabiles 
Vinu3 mediocriter bonurn. Exemplum feciido2u 
eff.uelut fructus omnes bumidi potentia et actu 
vt funt pira poma non bene Dulcia citrullt cucu 
meres perfica ct Itmilia..4fQuarta <? talia ci 
bana non Debent effe multu3 bumida macerialit 
ut lac pifces aqua multa et vmu5 aqueu et b20 
dialia multaiilrim-macra ,<T Quinta <?° q ta 
lia non Debent effe bumida bumiditate cffcctiue 
tali nec materialiter .Jfxcmplu3 (icur P022U3 ale 
um cepe bulbns raffanus. omnia eni3 talia ba 
benr bumiditatc3 multam et euap02abilem n ba 
bent calidtratcm potentialiter cuapo2ar.tc. 9zt 
Xta 9. q talia non oebent effe vifcofa in iftu 
eff poffibile .patet q2 talia genezarent bumoze 
valde facile gluciabilcm et utlco(u3.if&ptima 
<?° q talia non debent effe materialiter 7 effe 
criuc bumida ct C022uptibilia lac et 
fimilia. patet quia effent caufa cozruptionie 
nutrimenti boni et fubffantie (pirituole .*|Dc 
taua <?° q talia edulia Debent effe per operato 
nem a tertia virtute p20ucmentcm calefactis 
operatiua et confumptiua fubttliatiua ct ultima 
te vifus iuuatiua.t>2imu3 patet.quia talia oculu 
tt fpiritum continentis confcruabunt. £t fecun 
dum Declaratur quia aperitiua faciunt euapozaf 
luperfluitates ab oculo.£t tertium apparet cum 
quarto .quia fubtiliatiuact exiccatiua Ipiritum 
ingroffatum a vapo2tbus ad medium Deducent 
et ab bumiditate fuperflua expurgabunt.Dona 
«p* eff. q p2edicta omnia Debent effe babentia 
operationes et uirtures vifui conferentes 7 ipfu 
eonfo2tantcs .fiue tpfum eonfo2tcnt (t iritum vi 
fibilcm fubftcntando et a refolde pzobibcndo.ve 
lut co2allus et margarita ct lapis armenus lo 
tus fiue Ipiritum claric2em efficiendo etmiagis 
Diafauuvelut fuccusrutect feniculi7 eufragie 
Sbiue fpiruuum vilibilem a mag refolutioneet 
frequenti p2obibcant.uclut fuccus rofarum 7 ber 
bene .quam quidam frigidam ponunt .fiuc/alia 
conferant uifui abffergendo paniculos velit fd 
la omnia et bumiditas coUiquata ab epate capzt' 
no fecundum ooctozcs conucnientcr affato.tois 
quidem ommbus oilligcns contcmplato2 deb? talia cibaria diligenter coquere comiTcere et prt 
paraf ut oculus reddat' uifui coucies iffrumetu 
£)ccima cy quia be virtutes ct operaticce nu 
quam aut ualde rariffime tnueiuntur i ftmpltct t 
ftrumenfo uel medicina.3deo oportet medicu; 
effe cognitorem mcdicinarti3 fimpliciu3 .que bas 
operationes prcducerc poffunt ifbarticulariter 
autem quedam ipforn3 pcrranleundo. £>anie ta 
liter ergotantiti5 Debec effe plus fermenti et faf 
aliqualiter habens q comunis panis.bene coctus 
non antiquus fed duoru aut triu3 dieru ad plus 
et cuius farina enitentur laganect coctionesin 
aqua et placcntule fine fermento. £ t fint carnes 
corn5 velut vituli lactentis caltrati iuuenis pin 
guis capreoli caprcti Domellici leporis ct iuuen 
culi apri licet raro .£* uolucribue uero domeflt 
cis funt pulli galKne capones a columbelii et pro 
prie filufes.qui magnam pTOp2iefate5 babent i 
confortandocercbru^. perdices n faliani meruli 
turdi et confimiles probate et laudate carnes uF 
coturnices et francolini in dtflrictu brixienfi. 
ct tridentino et flameet cobbugi in regione ficu 
la .fme frixe fiue elixe accipiantur l)e 
fcinm aute5 ulus rcccntiu3 et elixior U5 n proprie 
lacunarum in aquis flantibus Dcgentiu3 nen pia 
cet mihi (altem in frequenti ufu.doaritimi aute 
pifces et proprie affati vel frixi «13 pipere et 31'tt 
sibere feniculo aniro et petrofellio et confimilib5 
calidis et ocultffis plantis preparati uelut fenicu 
lo berbena eufragia rura bene placent prerer ane 
tum.quem omnino uitet .quia facit oculczu3*calt 
.Cancri uero anguillc et tincc et omnes U 
mofi pifces omnino Dimittantur. iDua vero cl 
modo preparationte mihi placent . licet frixa 
no fint ita laudabilia. ILac autem 1 lacticinia ci 
barta cmnia dimittenda funt .Cafcum Dico Di" 
mittendus effc.nifi fit habens etatem ampliore5 
$fex mcrf u5 ac aliquid falfedinis babcat-sucari 
uero et mellis ufus omnino mtbi placet. HcctU3 
antes propter fuam punctionc3 fit in raro ufu. 
ntfi cum ponitur 015 oculiflis medicinis. Sbed a 
gria uelut agrefla limones et citraguli placent 
mihi.£>ranata uero et eorum fuccus non multu5 
mihi placent .ntfi ctnamomo pipere et 5ucaro ue 
bementer condiantur .ffXera vero omnia et pro 
prie actu et potentia frigida et bumida Dimitta 
tur .velut endiuia bleta fpinaebia portulaca cu 
cumeres cucurbtte et olera 1 ,ppric caules quop 
dl obtenebzare uao calide aperitie 
fubtiliatiue cerebrales et ocultfte apitie funt ue 
Ittt faluta menta n dcdrolibanu5 calamentu$ pule 
gtu5ifopuset(aturcgia et ftmilia.lte radicibus 
uero Dimittantur aleu ccpe bulbus y°raf 
fanus raro accipiatur.*Rape uero ct napi come 
di poffunt .y° magnam babent proprietate5 ad 
oculos intantm; cjf femina condi 
ta notabiliter fnnt utfue confortatiua.Carote at 
et radicula que dicitur rampunceolus in cibariis 
eius uti potell. JDmnium uero leguminu3 ufuf oio 
ab boc viro dimitti debet.proptcr ipfoz«3 euapo 
rattooem multam qua replet caput,*? propterea 
babent ledere tuncruras efficiendo dolorem i eis 
ut patet a gafo colligenda fecunda afforifmoruj 
tomento ubi Dixit q elenes propter comefticne 
leguminu5 incurrerunt Dolores 1unctuaru5.fi q 
aute5legumiui9 fpeciea ei concedi potdl. videtur 
boc rationabiliter ‘fcfcipofledcpanmco n>o et 
farre condro nominato ab ypccrateffructus at 
et actu frigidi i bumidi dimit 
tantur titft paruue ct rarus ft eoru5 ufue.ct pro 
p2ie illi conueniunt.qui fuut Dulces no ualdc mol 
Ico uelut poma apia Dactilica et calamana mufe 
ta et gayolica poma famofo nemine in oiflrtcm 
teruifino tnucnta.quc fua Dulccdic omnium fere 
aliorum fructuum fap02eo excedunt. Ccrefa 
•cero et pira mufeata poffunt conccdi.quia paruo 
tempore Durant nifieo2U5 fiat crapula magna 
Jicus uero recentce ? amigdule placent mihi, et 
iterum auellane.quia in cercb20 efficiunt augme 
tum 'cilicet virtuale refoluendo. fiffici etia5 ft 
et conuenicntcs .et caflanee ftccc cocte poli cibum 
comellcct laudari poffunt Mue autem paffcet jp 
prie albe minute in iralia inuente .et a romani 
a exportate quasuocat 2lutceiiua ardaniaci ces 
conucnire uident.jDleuj vero quo cibaria condi 
untur bt olcuj oliuarii aut De nucibus aut amig 
dalis Dulcibus faetuj tOSutiro at;te3 uti potcfl 
liret non ita frequenter species uero et femina 
quibus uti porert et condire cibos funt ftcut pip 
omne galanga garioftle nux muf.macis 3in3iber 
cinamomu5 uirunqj grana paradili et alo 
ee crocue er femina rute ct oaucue et fi 
milia .et bec uidenter fatis conucnienter inclu$ 
re regimen conucnicns ex parte ciboru.ln potu 
uero eligatur vinu fubllantia fubtile aromaticu 
claru5.boc enim inter reliqua uma mcntC5 ct ro 
nalem parte5 bomtnis minus per;utit fecundo 
regiminis acut02U3 Debet effe potentia 
diocriter vinofu5.cx quo tamen non fiat magna 
repletio. n5 in vfu eius oelitia.lleq} timeantur 
argumenta fi qua funt vinti5 no cd 
petat in egritndinibue quidc5 nega 
dumefl.Dumodoufueeiue fuerit mediocris ct 
fapieiiter rcfi ruarus ct proprie in hominibus cd 
fuetie ad ipfu3 complexione et etate frigidis fe 
cunduil uniuer [113 corpus ct maxime fecundum 
caput .bis enim abfq5 Dubio conferret tini ufus 
ct non noceret. 23i quie autem ocfideraret babe 
re potu3 bis difpofitionibus confcrentc5 et no cet 
confuctus vino .imo careret eo etia5 inflitutione 
legis .tuucvpoterit uti potu iufraferipto omnib5 
Diebus uite luo.et proprie a principio menfis oc 
tobris tfq5 ad meduu martii.Cuiuf Defcrtptio i 
b« florum ud femina bci bene cclidonie rti 
te et eufragie 9na omnia in cen 
tum libris aquefluuialis lubtilis et Dyafae vfqj 
ad ccnfumptioncm tertie partis. et tunc abfq5 
colatura fuperaddantur mellis citrini bene mu 
di lib.xx .et leuiter omnia buliant ufq5 ad con 
fumptione5 alterius tertie partis .(emper CU5 eo 
clcari conucnienter Difpuando ipfa. tunc ergop 
faecum mundum et bene fptlTum coletur bte.o( re 
feruetur in uafe vitreo et bene opturctur.bicer 
go fit potus eius fimplex. Jfct (i Defidcraret eger 
potcfl fecuj commifccre quintam ucl fextam par 
tem uini fupertue electi, fflidi ego multos ad 
magna3 tenebroiitatcj perductos etiam in fine 
primi fenii ab ea fuiffc complete fanatos. ct tu 
confidera fimphcium cx quibus confi 
citur btc potus n potens iuenire Veritate.* ♦33 
enim tempus efl confumendi tertiu5 capitulum 
buiue regiminis anucwdoiftrumett medicialia que comtcmre uidentur fit quo capitulo bcc ferus 
bo.quta pztmo ponam in tpfo ea que uidentur co 
ucnirc in toto tempoze yemie et erunt inftrume 
ta quattuoz.JSecundo aeclarabo ea que conuenf 
unt [in ucre et erunt inftrumenta quinque.Xer 
tio ponam ea que conuemunt in edace et erunt tn 
ftrumenta tria. Quarto uero tangaj ea q uidet 
conucnirc in autumno et erunt inlhumenta duo 
Ultimo uero Defcribam tria inftrumenta fciati 
ce conuententia et erit buiue tractatus finie * 
Capitulum terttu oe cura p 
V>zo fatiffactide vo ad pzima pte buiue capituli 
adueniente Fine menfie nouemb2ie aut principio 
DccembzieufcpadDecemdtee bicuir purgabit 
per iftum modu*. T>ztmo quidem uno mane in 
auzora accipiat pillulae infra (criptae et poft.eaf 
oozmiat perimam bo2as CU5 Dimtdta.ertta ieiu 
nue permaueat ufq3 ad bozae .v.et tunc accipiat 
(cntcllam vnam bzodit maczi De pullo CU3 
ro calidi et poft (pfu3 pez bozam pradeat*$5ut 
autem ptllule tfte .1* pillularn5 De fcocolla3.il 
pillularu3 ‘cocbiarum3.i.fozmcntur ptllule. vi* 
cum fucco rcfaru. be enim ptllule trahunt poten 
ter a iuueturie et maxtmeab aneba propter fco 
colam et trabunt a ftomaebo cap(te et oculte pzo 
pter cocbiae .Dic uezo fequenti immediate ac ei 
piat Digeftiuum infrafcriptu5 boza preferipta 
calidnm et tardet comedere per quatuoz bczaf 
poft ipfum.Bt fyrupt Dfttcadoe f yrupi compofitt 
acetofi ana.s.Vi.aquc feniculi .54'J.aque apii et 
cupatozii ponderie mifce ct cali 
dum accipiatur totu5 tottene ty appareat aprina 
in fubftantia mediocriter gzofla ec coloze aliqua 
liter ci trino colczata babene tn fundo eiue ypo 
ftafim albam equalc3 et coniunctam que cu appa 
ruerit euacuctur cum boc cdpoftto.Bf benedicte 
fimplicta .3.iti.ieregari,5.s>. tera 
aut equalif pdderie.mifce totum cu ciato medio 
aque feniculi cclcfacte et quattu02tcoclcarite xtn£ 
albi fubtilte .£t poft alTnmptionem buiue obfer 
uet modum et regulae que pofite funt in minoza 
tiuo pzecedcti.0ecunduremediu5 pzincipale e. 
ut pcftQ’ fuerit vfr et particulariter cuacuatue 
oeincepeoiofejctoet 4* oie accipiat unas t* in 
fraferiptte pillulie paru3 ate ccnam.alt’a vo faj 
ex eis accipiat p duae bozaf poft cena.Quaru 6 
fcriptio .Tk piUularum de farcocolfa pilluUru$ 
dc iera compofita anas.u aloee ablutt .3,ii .pii 
lularum lucie .3 J.cum fucco feniculi fozmentur 
ptllule De omni.5.vii.Sic em'5 a ftomaebo capite 
et a iuueturie mat£2fae particularibue euatio-' 
nibue eradicabit .Xertius inftrumentum eft .ut 
ifte vir omni mane per tree Ixjzae an ctbu5 acci 
piat radicem unam 55 conditi et erit utilie ad 
omnia predteta. Quartum pzincipalcremediuj 
e.ut tfte vir femper in fine pzadti et cene coedae 
.JJ.buiue confectionie. fpecterum De ligno 
aloee Defcriptione Suicenne quinto cano.er fu 
ma pzima .3.iii.fpecierum Dtacinamomi.3.t.cu3 
aqua feniculi fiat confectio in rotulis rnagme.£t 
boc pe regimine yemie.Bducnicnte autem vere 
Vir ifte p20pe finem menfie febzuarii per octo*ds 
ee continuos omni mane in auroza accipiat.ff. 
aiii buiue Decoctionis .Tk ptperie al. 
7.calai ardatici ana.5.i.flozu eufragte macijctlo 
balfat ana .5 ai. fxrmodactileru ellectoy muda 
tC£ nucro.tt {.Ierat' ena ftmiliteri coquat: trt.v. 
lib.aque vfctf ad ccnfumptone5 duazu5 parttum 
Deide colentur et referuentur in uafe vitreo n ac 
cipiatur ante pzadm3 per quattuoz bcrae ,£5e 
eundum remedm eft boc.Tk fucci 
ctnerte aq eufragte ana.J.i.mifce et teneantur i 
Vafe uttreo fufpenlo ad folcm ct per totu5 tepue 
Terte bic uir omm' Die per Duae bozae ante pza 
dium et cenam madefactat oculoe fuoe. Ierttu3 
vero fpectale remedium cft.ut uir tfle in tota 
latituaine uerte ante cenam per vna5 bora5 uel 
Duae accipiat medium coclear jttlobalfami ccn 
diti. 7 fi non potfet iplum babezetunc locoil 
liue accipiat medium coclear acozi conditi.fed 
primu3 meliue eft. Quartum pzincipale reme 
medtuj efl.ficgallaru quercue mafltcie terre fi- 
fucci rcfa$z 
quantu5 fufficit.Xcrantur omnia fimul in mozta 
rio ultima contritione et fiat linimentum bene 
uifeofum oc quo bic patiene omni tertio fero 015 
Vadit ad lectu5 leutter confricando cu co actu fri 
gtdo frontej liniat et tempcza.Quintu5 remedf 
U3 pzincipale efl boc.Bt macie eufragte ana. 3.i. 
$. ligni carui ameoe ana. 3. 
.y.carabe 3.ii.et ponitur propter eitccattone5 
fua3 etpzobtbttione3 curfue bumozu3 ,£fl aute 
carabe tde5 quod cacljabre.et efl gui acceptu3 ab 
arboze que dicitur populue ft lue fler ud populue 
alba.Ht multe incole marcbie terutftne nominat 
banc arbore3 albaru3;aliter arborem fluitaret e 
magna etue copia apud eoe in nemozibue et ,p 
pzc uallee.ctcfl gui coloze aureu5 et aromaticu 
qd durefciruclut lapidee. £x pzedictiQ 
bue cum lib.iii.aque feniculi fiat Dcoctto vfqs ad 
confumpttone3 medietatis oe qua Decoctione ca 
piantur .§.tm.calefacte cu 3ucaro ter uel quaf i 
leptimana ante cibu3 per tree teae *l3ecDe regi 
mineuerie .*£>zo regimine ueroeflatte pzimu5 
inflrumentu3 efl.q’ btc yir meoret accipere De 
pillulte anteferiptie in regimine frequentando 
eae ut ibi fcrtbitur.aut rariue accipiendo pzopf 
calidttate5 continentie .&cundu$ uero pztnci 
pale rcmediu3 efl boc.Bc fucci rofarujj fucci feni 
culi fucci celtdome fucci rute ca 
di lib.j.penidiaru.J.itiii 3ucari al .lib. J.gno? 
feni.ltqritie' vfolay eufragte 
rum fifltcoru5 in aqua5 
eufragte tepidam per quinqj diee Deinde extra 
kantur et permittantur ficcart t umbza Deinde 
terantur ultimate et incorporentur cum alite. 
De quo btc patiene omni mane in auroza Deglu 
ctat coclear unum.£t fi pzopter reuerentta3 le 
gie et propter neceflttatem uacandi cultui Diuio 
non poflet tpfu5 recipere in mane. recipiat tpfu 
per Duae bozae ante cena5 et fufticiatVi .lertiu 
fpectale remedium efl boc.Tk fucci verbene .5. 
•it. fucci rofa .f .i.aque feniculi facte CU3 Decocto 
neradicie liquiritie rafc .J.ii.fellie fabot ,54* 
mikeantur fimul ct i ampulla exponantur Icit, 
aut falte5 teneantur in llufa ftcca lalrcj pez. xv * 
Diee Deinde i fubttliozi pazte ifliue madefiat p 
boram ante cena 7 pzandiu3 femel uel bie.et efl 
colltriuro ualdc conucntens ec fccurus. Cum er 
go peruencrit tempus autumni memozandum 
fczimo de pillulte anrcfcnpae . Secundo 
De eketuarioiam odcriptp.XertiodHinimeto frontis et tempto 113. £t quarto de fpectcbue e« 
pici fuperponendi0.que fune ifte. Vi tigni aloef 
eufragie fcrptUt faturcgic yfopi fttcadoe ana.£ 
,i. macie. 3. vi. pulueriynf ota 
perlc .deinde commifceantur.etcfe boc puluere 
omni fero per duas bozae poft cenam fuperafp' 
gatur anceriozi parti capitie quantitae vnius 
3.per cdmtfluram fagittalc5 a cozonali comi(T« 
za.vfa ad 3enit capitt8fecundu5latituDine3qt 
tuozcugttozu5.itatamen$ pzimne puluie 013 
(etula oeponatnr quando fuperponitur fecundus 
et boc falrem omni tertia uel quarta die.i eft au 
jcilium difpofitionibue fme.Sxcun 
dum tero fpeciale remedium cft boc.Bf extremi 
tatu5 edeze arboree feminis uel fotiozu5 gallitri 
ci ameoe ligni aleoe flicadoe 9na.5.i. calamenti 
oztgani ana.5. i. $. radicum faponarie .J.i.ra 
dicu5 altce.J.J. bullant omuia fimulin dua 
biia fitulie aque ufq5 ad confumptione3 tertie par 
tie Deinde fupezdfundatur cinis fnbtilifttmc czt 
bracuf.2De bac igitur aqua cincrie.bie uel femel i 
feptimana lauetnr caput leuiter confricando cu 
fapone albo .£?iccat enim materiae et uapezes 
attrahendo eoe ad extra et uigorando cerebri 
(ubftantiam et oculozu( I OJltima nero pare buiuf 
capituli declarat inflrumenta doltot fciaticoco 
nentetta .Ouozum p2imum eft boc. Spicie na 
ualie bene fera 
pini oppoponacie 3)13.5.11', farcocdle fcordeon pe 
cnie et bermodatillczu3 ana. 3.ii. coquatur ota 
CU5 facco rofap ? cera.et fiant bene et conuemen£ 
gluttnofa.be bac igitur materia fiant cerota ro 
tundafuper panno De lana.quozu5 tnu; applici 
tum feroper portetur fuper fcia. et continuatum 
folet eradicare ab ea omnem dolozem frigiduj. 
Secundu5 uero fpeciale remediu5 eft. q iffc vir 
faltqj in feptimana bie ponat fibi unu5 collirium 
factu5 de recenti radice dclamintead quantita 
tem glandis fi fnerit inhabitans loca in.quozu3 
monrtbne reperitur copia magna ficut werone 
Brtxie Utcentie Xridenti et fic de aliie.OUttmu 
vero remedium eft .ut fi per bec omnia non con 
uenienter rcmouerctur Doloz fcie .tunc clifteri 
jetur eger in feptimana ter de 
coctionis calide.Tfcradicis artanitbe recentis 
minutim incife .|.ii. peonie bermodactilozum 
fcocolle agar ici ana. J.i.faf .coquat oia 
in lib. V aqu e ufqg ad (cdfuptione5 medietatis ? ac 
cipiiturut dictu5 eft. £t per bec omnia mtferi 
cordia et benignitate cunctipotentis dei et Dulcif 
fimi faluatozis noftri icfu crifti Ducetur ad falute 
Ccnfilium ad imaginationes. 
195te nobilis ttir in oculis fuis egretat 
• diTpolitione multum verenda que qtf 
fecundum fententiam fapientu3 nomia 
. tur imaginatioues.et funt apparetie 
quarumda5 figurarum que quoniam i aere ap 
parent linee uel utlt aut ficut culices vel mufee vo 
lantee que tamen in aere inueniuntur nequa$ 
pzopter quod a lapientibus plurimis tales appe 
tte iilufiones denominate funt. eo quia paties ab 
eis fepe illuditur ita vt pzoiciat manu3 temptas 
capere quod credidit videre et tamen non uide 
bat quia obtecta illa in medio non erir.contingit 
autem bec btTpofttto ab bumiditatc multa cere 
bitqueconuerttturtn vapo2ee qui formicentur 
fptritui vifibili et* imprimunt in ip‘115 figurae 
iam pzcdictas et fpecies colozum variozum k 
eundum varietatem materierum inccrebzo fup 
abundantiu. £t bec qutde Difpofitio tiozok cfl 
ficut iam Dictum eft eo quia ipfa poztcndit tra 
firum eius in aquam Defcendentem cum vapo21 
cerebro n ozgano vifionis Dominatur i perfeue 
rat ibitf frigiditate cereb2i tng2offatue et cogela 
tusconuerttturi aquam que a cerebro oefcedes 
per niae nerudum obtico2U5 aut per Viae vena 
ru5 vel artcrtaru5 in oculo recepta recipitur int' 
fuperficiem concaua5 panniculi co2nee et 
neram vuee et p2oprie ante 10013 perfoza 
tioniseiusqui nominatui puptlla.£t iterum bee 
Difpofitiominatur cecitate5eoquiabec bumtdi 
tae congelata quadocpita tngrolTatur ut fiat 
quafi paniculus cum in ueritate non fit pannictt 
lue fed efl aqua congelata et ingroflata in figura 
panniculo fimilem conuerfa3 er necdTitate conti 
nentis.eo quia ipfa congregatur inter Duas fup 
ficiee planas co2nee ct vuee iam pzedicrae. JjEt 
ex boc fundamento manifefle apparet $ bec Dif 
politio nd recte nominatur pannus r»5 cataracta 
cum non Iit pannus utpredictu5 efl. led Dicitur 
fuperfluitas taliscatarata.eo quia per Defluxu} 
ad oculu3 genita efl qui nominatur catarrus.ffa 
tarrus enim in greco defluru3 importat in latio 
er boc ultimo concluditur q necelTe efl patie 
tem efle multum follicitU3 et fapientem in inten 
dendo ad fui curatione} ut nunc fequtturCpnoi 
ra at Difpdis prranfeundu edpediofe per fer ref 
non naturales p2imo quidem per conuenientem 
menfuram er parte aeris.unde euitarc debet ae 
rem climatis regionis ciuitatisuelcamere.f. 
* bmmde.et totn3 co2pus eius uefltbtie bene cali 
dis omni -fere rcmpo2e teneudu5 et pzop2te ca 
put cum biretis pellibus vulpis vel aliis betie°ca 
lidts Diligentur muniri Debet .ct etiam flatum 
bumeetati uenti nebulas ct caligines Defleretis 
euitarc oebet.et frequentem afpectum aquarum 
er pzopne quas uenti impetuofe agirant.lbenes 
anct'3 bec follicans fit ne pofl cibu5 exercitetur 
motu aliquo quantu3pofftbtlc et prop2ic 
f02tis nauigaudta per aquas per curfns uel per 
equos immo tunc omnino qutefcere Debet itanti! 
q fi pofTibile fo2et etiam abltinendum dTet ab 
erercitio feribendi ufqj ad.flt.bozaf pofl afluptus 
cibu5 .*£i autem illud non eft pofTibile figurari 
oebct.i melius quid cflet ut feribendo fe uolueret 
fuper altero tempo2um Dcrtro et ftniflro q ate 
fuper faciem incuruatus fe inclinet</£>20 certia 
re non naturali fcilicet circa menfnra cibi et po- 
tus ita fe babeat q faturitatem completam eui 
tet quantu efl poltibile.immo melius efl fibi a me 
fa furgere reliquiis appetitus adhuc i flomaebo 
remanentibus magis q a multitudine ipfius fe 
pultus.25i tamen contingeter quadoq5 in cibis 
«quantitatem conueniete excedendo dlinqucrct 
e pofTibile procuret eozum a floma 
cbo Depolitione accipiedo puluere tarta 
ri cartai folliculo2um fene ana.3.i.anifi feniculi 
eufragie cinamomi ana iib .i .fiat puluts d quo 
cum modico aque vrnue folliculi fene calidfl C po 
tu oetuz.3.J.9uC33,ii.4 f£tjratia emudand* f!omacbu3 afuperfluitatecibozuomntnoeuitef 
vomitum quonia ipfe nocet oculis ut quarta p2t 
mi capitulo oe nocumentis uomitus.et tertia tv 
tit capitulo De rebus nocentibus oculie.2?t aute 
sbbozzcret pul.affumpticne3 tunc conctur acci 
pere elidere fatif attractiuum ut factu ex decoc, 
comuni adtungendo eide3.?.i.iere fimplicif galie 
ni aut faltem ad co22tgendu3 fuperbabundan " 
tia5cib02U3 in flomacbo ,et abflineat a cibo uno 
die naturali copleto.et fit ad bcc folicttus4J'£>20 
quarta re non naturali fcilicet p20 accidenribus 
anime effugere debet omnia que uebemete motu 
et colltquationej in toto C02p02e ctp 
pzic in capite efficere pofftnt.uclut effet ira vebe 
mens et furiofus impetus et f02tis anime contri 
flatiua paffio et logus fetor immo quilibet talis 
talia enim materiei effluentis motu5 fuperauget 
maxime lefiuu5 .fEluita uero res non naturalis e 
fomnus et vigilia .CBrtdc omnino abexceffiua vi 
gilia difcederedebet.licetemmad ipfa5 fequa£ 
exiccatio fuperfluitatu5 in toto co2po2e. fortius 
tame noceret vigilie nimiu oebtlitado calidttate 
etrefoluendo animale fptritu5 q exiccado ma 
teriaeJtaq accepto cibo pofl vnam .y. b02am i 
cipiet Dormire capite ipfius Decenter eleuato fup 
fpina Decumbendo ad finillru3 k rcuoluendo et 
caueat oio fup facie fcurue domif.i fpatiu Domi£ 
di t eo roblr edeedi pot no miuf. vi.bo2if i,no pFe 
bo2is .vmi..&>e modo aute3 regiminis circa fex 
tam re3 non naturalem bine inde difcur2endo fci 
licet penes cibo2um conuemcntia et electionem 
■p2imo qutde cuitarc debet panem a5imu3 mul 
tam bumiditatem et ufl/65 recipientem coctione 
fuam et diminutionem ab ea .et fit panis eius 6 
puriffima farina frumenti fermenti et fof ampli 
us habentis paru3 c£ comunis panis .In quo etia 
non nulla feniculi grana comifceantur DU3 confi 
citur melius quidem CIT5 ft puluis granorum 
feniculi cu3 eo inro2pozetur.3Dc carnibus uero ac 
cipiat omnes que boni fut nutrimenti et Icuis di 
geflionis ficut carnes pullornm columbo2uni qui 
in bocfpecialem babent pzop2ietatC3 fecundum 
lententiam auen3oar.conucniunt etia5 ei carnes 
anatulozum non tamen in aquis ocgctium.Jbe 
quadrupedibus bone funt ei carnes edi lactentis 
Vituli caftrati .iDc filueflribus volatilibus conue 
niunt et auicule minute fafiani perdices iuuccule 
turtures .Item carnee lepozis ga3elli,i.capzioli 
p02jci et omnes in fumma que fangutnej reponut 
pauce bumtditatis vifeofitate vaporofitate ct uen 
tofitate pztuatum .toe ferculis vfus raparum e 
vtilis et naponn3 et oua tn bzodiis iflius fpcrfa 
cu5mica panis fentcur et petzo .menta ruta fal 
ttia oziganu5 rofmarinum ferptllum et in fuma 
filante ones calide.etfic.non uapo2ofe.\ffegetabi 
ia .f.et.b.uelut bleta fpinacbta bozago. et 
edtuia Dimttantur omnino et pzopzte lactuca «t 
ius vfus obtenebzat V1TU5 fecundo canone capita 
lo p2op2t'o .et fimiliter caules fut nocitiui nimia 
eozum vapozofitate .IDe radicibus fugiat rapba 
num pozzu aleum cepas hulbu5 a fimilia.Lactts 
et ufus ualde nocitiuus eft. Cakus vro frangibif 
fapoze fuo ad falfedine5 tnclinatus conuenit ei et 
fimilit oliue. cappares napi et rape cbdite et oua 
omni pzeparattonis modo pretercy frixa .£t vn 
ctuofa omnia cuitm debent pzeter q oleum oU 
nartt3 vel dc micibj uel t5 amtgdalie Dulcibus.1? 
affata omnia cibaria et elixa 
at frixa. fre lcguinib3 at cduciut ei rifu 02t5u 
cicera ru.lentee i b2edio pingui prepa 
rata.Mia uero legumina Dimitantur.lDc fructt 
bneuero ccncedi peffunt caftanee pdl ctbu 
cu6 ftcce poft cibum auellane tozicUctc amigda 
le pbifttci.Tlucce uero Dimittatur ct.#nte cibus 
conueniunt ei paffule .1 proprie nigre et omnes 
vue ficce .piris uero et pomis raro uratur et fcp 
coctis poft cibu5 cum 5ucarocondttis.2De fap02t 
bus conueniunt ei acetum et agrefta falita et li 
mones ,vinu5 uero g2anat02U3 et citranguli Di 
mittantur ,ie confectionibus optie funt ei auel 
lane condite cum 3ucaro prius tamen t022cfacte 
et confectio De amigdalis et de pbifticis facta et 
et ar.tfum condttu5 et tragea omnis C113 fpectebuf 
a2omaticis uero de granis pini 
omnino dimittere debet„£t De expertis confecto 
nibus funt grana feniculi confecta ficut anifum . 
£t mirabile tuuamentu5 innem tn confectione 
facta De feminibus raparu5coditislicut anifum 
fce potu autem dicendum p2imo q cdue 
niens Debet effe album coloze fubftatia fubtile.et 
bene dyafanum potentia fua Vinclum magis q a 
quofum .immo nullo modo placet ftplicis aque 
ufue.ZOodus tn i potu quo !e regere debet e ut 
obferuet regulae quinque.t>zima ut enitet ornis 
tini potu temp02e quo ieiunus c ffomacbue.2ae 
eunda regula q in cibatione fua frequente2 bibe? 
Debet magis q raro et in quatitate multa.eo qr 
per talem modu5 conuenientius cibi et potus 
commifcentur adinuicem neque contingere 
poteft motus et fluctuatio cibo2U5 in flomacbo p 
quem caput multa vapozefitate repleaf.Iertia 
regula q cum acceperit cibu3 caueat a bibitione 
p2ecedente ipfum .immo aliquam cibi quantita 
tem prius comedat q bibere tctpiat. tUuarta re 
gula q uinum fibi conueniens melius eft purum 
q aliqua aqua cdmixtu.&uinta regula c q fi pp 
confuetudinemaut reuerentiam aftanti'u3 non 
poffit biber uinum purum melius elV commifcer 
ipfum CU3 tertia parte aque per tres uel per qt 
tuo2 bo2as antecy bibatur q prope tempus po 
tus ipfum permifeere .£fci autem neceffitas urge 
at ad bibendu3 et p20p2ie ficut in Diebus cantcu 
laribus tunc fit aqua illa exciflerna uel laudabi 
li fonte uel flumine accepta et cum 5ucaro cocta 
r.cbmixta fic eet a medietate iunii ufep ad medi 
etatem fptcmb2is .2fliis autem tempo2tbu8ul 
tra bec fi Defideraret aqua3 n Dibere cogeret' tuc 
melio2 effet potus aque buius decoc macis.5. 
•i feniculi extrcitatu3 cufragie ana.3.t.y.aq 
cifterne lib.xxv.mellis electi lib.i.coquantur in fi 
mulomma.pulueretame feniculi et cufragie in 
fubtiliflimo findone ligato laffa ligatura.fDcin 
decoquantur inuiccmfeper abiciendo fpumaj 
mellis et coquatur ufq3quo remacat partes rref 
Deinde per fpiffum pannu3 coletur et rcfeructur 
vfui et bibat ex eo fimpliciuel commixto uino 
ad placitum fuu5 .efl cni3 medicina que gentes 
multas liberauit a cecitate cui propinq erant 
quare bec babeat i mco2ia.lDcc de regimiepez 
res non non naturales Dicta (ufficiant ||P20 
regimine autem intentiomi5 et in 
ftrumcnt02it3 in cura buius Dtfpofitidie ozdiate afTignada f molatis pltxuf afltgnandus efTet.vcp 
quia difpcfitto bec iam in flatu efl ct fixa uel con 
firmata.Ideo generales intentiones quibus inte 
di dicunt ad materiam antecedentem mino2atie 
euacuando ipfamdiuertendoet eradicando, bic 
non uidentur effc magne necefTitatis.Slidetur at 
mibi q> fufftcit buic Difpofitioni attendere folum 
cum dece3 regulis de .xv.inflrumentie medicina 
libus curam buius difpoftttonis complentibus. 
1>2ima itaq3 regula efl ut ille uir bis in ano puz 
get fe cum refpicienttbus totum et p2incipalirer 
caputvrt eligat pzime purgationis tempus a me 
dictate menfis martii ufq5 ad medietatem maii 
Secunde uero purgationis conuenientta5 eligat 
per totum menfem feptemb2is .ita.<y complendo 
p2imam purgatione3 pofl quintam diej lunaris 
renouati ufq3 ad vtgefimam eius vno mane in 
aur02a Diflanter a cena per nouem b02as gratia 
euacuationis mino2atiue accipiat iflaf quinqj pii 
lulas .Tfc pillularum De larcocolla.5 J. ptllularu 
cocbiaru53j.refo2mentur pilluie quinq5 uelcu 
fy.de liicados et pofl# acceperit eas immeoiate 
D02mtat per mediam bo2am deidc pmtttas eas 
euacuare per bo2as quinq5.Deide accipiat cyatu 
aque calide cum 5ucaro aut totidem brodii ma 
eri pulli ct pofl illud per unam bozam p2andiu 
accipiat .Accepto ttaqj mino2atiuo fequenti ma 
ne immediate bo2a defignata accipiat boc Dige 
fliuu3 .Bt aquelublimationie feniculi eufragie et 
rofmarini ana.f.i.oximellie compofiti. % .$ ,fy. 
de flicadoe .f. i.mifce ct calidum accipiar et tar 
decur cibus falte3 bo2is quatuor ct continuet ip 
fum .pluribus diebus cydtu apparuerit nubes 
uel ipoflafis in fundo.fedens comuncta equalis et 
alba.Zunc igitur fequenti mane foluatur venter 
eius cum iflis pillulis.Jfc pillularu5 lucis de icra 
copoTita De farcocola ana3.unum refo2mentur 
piilule.vu.cum fy.tfflicados et accipiantur obfer 
nando pofl eas canones ficut de mioratiuo dictu 
efl «et bec quidem purgatio erit ei conuemens 43 
tcmp02e veris. P20 purgatione autem conueni 
ente' pro p2incipio autumni attendenda q? no 
oportet vti medicinis tam audacis caltduatis 
argumento fumpto a caliditateccntincntis que 
p2eceffit et tunc adefl.etiam quia flegmatica ma 
teriaqnanritatepauciorefligitur erit mino2ts 
refifientie ut etletur a uirmte. lertta ratio e q2 
flegma in temp02e illo aut efl magis digcflu3 
vel ad Digeflionc3 magis p2cparatum et fimifr 
ad euacuatione3 .quare digefliuaet euacuatiua 
poterunt elTe leuio2a uelut iflud • W aque faluie 
et feniculi copofitii.mifce 1 
accipiaturtotiensquotiensde p2edtcto dictum 
boc tempo2C conueniens erit b* 
V< pilfaru de tera d'rubar3.i. 
cu geleniabin fo2met piire.vii.et Dcnr b02a p2e 
dicta .et obferuetur.pofl eas quod De aliis dicct/3 
dl,4Eradicatiuu3 boc temp02e conueniens erit b* 
Btpillularum de iera cdpofita. 3 it. pillularum 
cocbiarum3.i. fiant pilluie .vii.ut dictus efl. et 
attendantur de eis omnia que in fuperioztbus 
Secunda regula obferuauda efl ut omni mane 
aut falte5omni altera die per totum tempus efla 
tisutmailicetunu3granu3mailicis aut faltem 
maiticet unu3 fruflru ner ui exiccati.aut maflicet 
(altem cubebam unaj • Pofl pu2gationem ucro 
autumni mafltcetquandoq3calami aromatici, 
Hliquando uero fruflril \'ml nucis muf.quadoctf 
Ve20 modicum galange.et quandeq5 De agarico 
maflicet quanticatC3 vnius grani fabe. per i5as 
omnes maflicattones equide3 fempe2 fpuendo 
totU5 quoD eliquabitur et nullo modo Dcgluttedo 
fllnd.$* regula obfukla e ut tniratj frequetibuf af 
peccib5 fpeculo2ii a feneflraru uitrearu notabilif 
Dyafaitatis 4a rgfa e ut ieiuno floac bo afTuefcat 
lembus pcctinatiombuGcapttieet fricatkn bua 
Ctuinta regula cfl ut afTuefcat frequenter ante ce 
nam pedee fuoe lauarc 015 aqua calida Decoctos 
foliozu5 lauri faluie betoniccfltcadcs pulegii ozi 
gatti et reliquozu3 aromaticoru pretercy aneti 
et apii que ambo euitari debent. <Sexta regula 
efl ut temptet omni uere et autumno uenae 
cmo2oidae aperire pofl purgationes factas pun 
gendo eas cum p02cinie letis aut fricanDo eas cu 
foliis rubee tincro2um aut bo23ginis autconfoli 
de Septima regula efTut 
gra diucrfionu3 fumolitatum et uapo2ts fepe af 
fuefeat ficcis uentofis ieu nates ucntofa2e infra 
medietate earu3 .fDctana regula efl ut frequent' 
fncattone5 factat a p2incipto colli ufq? ad finem 
fpatularu5 inferius trabendo cum panno ’afpe20 
actu cafo tlona regula efl ut pofl purgationes 
ia5p2eoicta8inappcdic!isaunu3i parte cccul 
ta uerfus collu5 applicet 015 flaula vE 
perlicariautueficatione3pe2ctpiatfieri in par 
te illa que p2ius rumpatur 3ta ut aqua ibidem 
contenta eiTlucre poflit .3Jltima regula efl ut flu 
deat euttar omnia p20uocattua tu(Ti5 ftcut occur 
fu ad puluere ad loeu fuo plenu .aut ad flatu ue 
ti multu3 feptentrionalis. it eadem ratione pa 
riter cuitare oebet occurfu C02U3 q frequenter <1 
multnm flernutare faciunt uelut cflet fubitus oc 
curfus faciei ad fplendo2em folis et (ubita infptra 
tione aeris in/02ti qualitate acuta, uel odo2 pi 
peris g2ano2ii paradifi ftnapte et fimtltu.irnilc 
autC5 p20 complemento operis ponenda funt.xv. 
medicamina fecundu3 quottidiana3operationc5 
non foJum mibi utilia imo ct experta iunt vifa, 
p2tmu3 itaq5 teu? cfl puluis ille ligni alo 
ce ganofilo2U3granoru3paradifi ana.3J.am 
bK.fcropulu.i.cufragie feniculi flo2um celido 
nie capitu3 non expandtda2n5 ana. 3. i. 
macis .5,i.fiat.pttlui8 fubtilis. oe boc itaq5 pul 
nere frequenter pulueri5etur caput eius a p2inci 
{)toco2nalt8 comtffureufq3ad fine5 fagttalisp 
atitudtue5 trtum oigit02U5 fiat quado uadtt 
ad lectum ponendo De co cytitatcm.vi.granc2H5 
02dei ct cum ponit fecundum puluerem femper 
cu5petta abflergat primum. Secundum reme 
dium efl frequens odo2atus pulueris maio2ane 
in panno ftndoneoltgati. lertium remedium 
cfl frequens funigatio pannorum liue 
capitis facta 013 puluere ligni aioes fuper carbo 
nibus afperfo .jOuartum rcmediu3 cfl frcqiicnf 
ccmeflio mentis feniculi eufragieet luminelle 
ii.carufilago .Quintum remediu3 nebile efl b° 
ex cuius vfu diminutam magnifice viftone 2eflaii 
rari uidi et p2op2ie quaudo de ipfo accipitur 3. 
Xante ctbum.Bt eufragie.lJ.maciejit, fiat oi 
nm puluis fubtilis a mtlce.f/Sextum remedms 
efl ut ante confirmationem et conucrfionem eius 
in pannum bie in feptimana accipiatur.3.i.yere archigcnis in aurora cu.f .i.aque deccc.grancp 
feniculi calidus .7 tardetur poff ipfam cibus faltf 
teas quattuo2 Septimus remedium laudatus 
eff frequens comeffio rapar u$ 7 naponus in ctbif 
et feminis eius ufus vt fup2a tactum cff.fDctauu 
remedium funt pillule iffe de quibus omni fepti 
mana femel accipiatur una poff cenam per Duae 
ho2as M fpecierus iere fimplicie3.t.aloes infu 
fi per tres dies in fuccus feniculi 
tur iimul ct fiant pillule ex omui .3.vii.de qutbs 
ter in mefe accipiatur auro2a feruado cari 
fupertus pofitos de folutiuis .Tlonus remedium 
eff ufus iere fimplicio oe qua faltim omni menfe 
cum aqua feniculi obferuando can fup23 
ut feriptum eff .et non timeas illam Dofim quia 
Debilis eff ualde .ifcecimus remedius eff frequens 
vfus centauree mino2is De qua in potu cum aqua 
feniculi omni feptimana femel accipipoteff.3.5* 
vfqs ad3.ii.et tardetur poff eas cd*10 boxis.vi. 
Undecimo loco funt alie quattuo* medicine loca, 
les quarii aliqua applicari no debet nifi poff eua 
cuationes vfes in anno fieudas que pofitefuert 
fuperius etiam poff euacuationes particulares 
que fieri Debent ut immediate ante fcriptus eff • 
Pzima itaqs medicina localis a fapientibue lau 
data eff ut aliquotiens in oculo ponat' gutta tna 
pinguedinis uel Itquoxie qui difloluitur feu ffilla 
cur ab epa»e irci affato Iccundum Doctrinam que 
talis eff fani byrct accipiatur epar reccs 7 poff 
cf ablutum fuerit conuementer vulneretur plu 
ribus perlationibus 7 impleatur granis pipe 
ris et feniculi et eufragie foliis et ponatur in ue 
ru ad affandum lento igne quoufcy conuenienter 
coctu3 Iit, cum igitur coquitur fubffcrnatur eide 
caceda cnea*ut colligatur in ipfa humiditas gque 
Diffillat feu cadit ab ipfo *et de hac ocul us coit iri 
3etur ut eff.Dictum .fecunda medicina localis 
eff ut fepe in oculo ponat’ lixiuiu factu cu cineri 
bueffipitum feniculi.Icrtiamcdicina localis c 
vt cum urina pueri non poluti fepe colirisetur 
oculus .Uluarca medicina et fpecialis cff.ut ac 
cipiatur fuccus feniculi in fine meiifie apztlte et 
ponatur in uafe uitreo longo 7 ffricti oziftcii et p 
mittatur fub radiis folie quindecim diebus ut be 
ne deficcetur .7 tunc accipiatur leuiter ita g? a fc 
ce non conturbetur .ponatur itaqs in alteru vas 
et ad quamcumquc .y.Ub.etus imponatur .3 .i. 
fubtiUiffimi pulucrif ligni aloes 7 itertl aliif. xv. 
Diebus fub fole Dimittatur. tunc igitur accipias 
ipfum et coletur bis per pannus fpilfum er repo- 
natur in uas vitreum bene obturatus 7 collirise 
tur oculuf in eo 'Wltimus medicamc quod exptu 
Dicitur ab auctoribus eff iffuD. IV cineris capiti 
yrundinifcombuffi.5.ii.mcllie electi.J.iii.fucci fe 
niculi .f.i.mifceantur et ponantur in ampulla ui 
trea 7 claudatur 02ificum eius.Scinde coquatur 
in caldario pleno aque huliemte quoufcp una me 
Dietas cadat et altera rernaneat.itaq; colliriset 
oculus m mane tempeffiue et parum ante cenam 
et quando itur ad lectum ex eo guttam unam in 
oculis ponendo .ex quo et aliis mihi utilioaa int 
alia uila funt perumuerfj vollumina collectis* 
furnini omnipotentis faluatons clementia ad op 
tatum perducat #men. 
f fConltUum t>e fiflula in oculo* 
/ r Bcnerofa domina Biancba ms 
</~"X lipctro cgrotat egritndir,e in an 
W \k gulo domefltco oculi (mtflri que 
■ _ ilgarab dicitur «S tcrria ter- 
~ et cft fiflula in lacrimali illo 
Cuius quidem vltimata et perfc 
cta curatio fieri debet magis per cauterium et 
auro uel ferro nX calibe Werumtame qz ftfiula il 
la non uideturrffe antiqua multuficut patet ex 
na2zatione fua.tdeo fatis venfimiie cft aut $ in 
ofle non fit co22uptio cuius oppofitum credo efle 
vcrum.aut fi qua cft ibi cc22uptto no cfl profun 
da tmoleuis et fuperficialie multuj.et ideo in ip 
fius cura Videt icipiendu efTe a leuiozibue pztus 
fj? ad cauterium tranfeam .1>20 cuius quidem le 
uiset temptatiue cuzc acquifitione rectificetur 
2egimen ex parte cibozu ec potuuj primo.Dcidc 
purgetur caput ec cozpus eius. SBecundo p20ce 
dendum eft cum localibus patienti particule ap 
plicandis que habeat uim attrahendi materia5 
ex pzofunoo et exiccandi ea et cu fua ftipticitatc 
confoztandi loeu nefit receptius matericrum in 
pofterum . quod quidem regimen videtur 
mihi Debere cife infraferiptum .t>zo p2imo igtt' 
abfttneat bec domina a rebus ualde eu?p02ant{ 
bus et cibis pinguibus. lacticiniiset legumini 
bj et fructib5 l?uidie.25imtlit’ abftieat a rebus a 
cucisut funi cepe aleum bulbus finapis eruca et 
valde fallis equariis ommbus.3fdhuc eti‘35 abfti 
neat ab omnibus que fua caliditatcet vapozabi 
litate caput replere confueueriit ut (unt a20atica 
omnia tumofa utna.et cito pofl cib«5 oozimrc.ee 
fo2t< exercicio et reliqua De numcao talium 
(ecudo vo principaliter cuacuet' C02pus pziue, i 
argumento fumpro a coplce 7 habitudine pzs 
ns cft cozpue euacuanduj vniucrfilicer. Deinde 
canbice p20:cdendo tranleiiduj cite ad partiat 
capitis eiuaiationem.verum q2 talia omnia feri 
bi facilius calamo et uerbo comendari poffunt 
q operi ideo apparet mihi cu partialib5.ee repe 
litis euacuatiombus facile fupleri pofle vnincrfa 
libus euacuatibil>5.3git p2tus c02pus miozatie 
euacuetur CU5 bis piliulis .V* pillularum de iera 
maio2i fmecompofita. 54. rcfo2mentur pillule 
•vii.cum fy.oe calamento uel alio eidem p20poz 
tionato et exhibeantur cum feptem condittomb5 
que fuper omni farmaco exiberi Debent, fpai fim 
colligendis quarta pzimt' capitulo tertio ct deet 
mo prattee aditabatis et ab ufu comuntter opera 
tiu. £uscu*toc miuozatiua p2emifia Digeratur 
materia cu hoc oigeftiuo ct fatis Icui.Bf aque be 
tontee. J.ui aque rofmarini. J.ii. mifce JDyaol» 
banum cft medicina potens in exiccando mate 
riae et p20pzie capitis 1 neruo2U5.H>:gcftimmi 
efficatiua pzcdicto potcfl efle hoc. fcf fy.de cala 
mento .?.i.oxtmellis compofiti .J.y.aque dccoc. 
fi timeres epatts caliditatej fran 
gantur hcc oigeftiua CU5 aliquo remittente eo£ 
calidi tatem uc aqua cicozee et fimdibus.er accipi 
atur hoc oigeftiuu p ieptiana cbpleca.£t fi tepor 
ftipticus accipiat 
omm Iero aut aUcrnatiue pillulaj Vna5 allcfan 
gtnam aut de aloe abluto parum anre cenam. 
iDigeflione roatericrum apparente cuacucmr materia cutribfe pitlnlie M pfllularu; de farto 
colla 3.if.cocbtaril.3.i.refcrmcntur pillule .vii. 
cu eleccuarto fucet rofaru ? exibeantur ut iupra. 
factie euacuationibue iam pzecUctte omni mae 
bta coltrt3etur cculue cum collirio immediate in 
fraferipto Duae ucl tree guttae imponedo 
illud autem imponatur vna petia buiue fequentf 
compofitionie luper angulo Dcmeftico oculi et li 
getur firmiter et adberenter cum plumacccio 
lacrimali angulo fuperpofito cum Debita adhere 
tia .ifcefcriprio coltrtt prenominati eft bec. fit 
antimonii tbutiepreparateana. B.i. farcocolle 
in Lacte nutrite fecundum doctrina; 3. iii. licii 
fan.dra .fpodii dzaganti tozzcfactt fcozie ferri 
p2epazate fecundum artcm.3.iii.aquc rute fola 
tzi et celidonie pulueribue (upzafcrip 
taru reru .Fiat fief cu fucco rute i exiccctur.bide 
cum pzedtctie aquie fiat ccltriu fricando luper 
cotc .Ddcnptio empfi fuperponendi loco eft taf 
fic mumie boli a r. a cade fan .ora.tburie vjpoqui 
ftides mafticie ana.;.iii.cuputarum nu 
ciecipzcfTi gallaru5 perfozatat U3 ana.f.i. glutti 
pifetum oraganti gumi .ra.ana. i. oitfcluatur 
gluten cum aceto nigro foztifTimoct ceteris ad 
ditis fiat emplaftru folitffubftantie.lDec mtbiuf 
fa melioza pzo nunc fuerunt 2fmen . 
(IConftUum de palpebra inuerfa. 
S v JUtiene igitur purgetur cu; bte 
i ptlluhe pzto et tardet ctbu per 
bczaf.vi.i fumat mae.fi* ptllula 
M ~ J rum aurearum 3.ii.cocbiarum 
ljV_ 3.i.fiat .vi. Sequenti uero dte 
m fumat boc Digcfttuu; per totam 
una acetcfi cdpcftti.JJ. 
aque feniculi ctcozee poft comple 
mentu; uero Digeftiui fummat iterato pillulae 
fupzafcriptaeimmediatectpoflea omni quinto 
Die confulofibi fummat unam de fupraferiptia 
pillulie per duae bozae pcft cenam. Super car 
nofitate uero palpcbzeinuerfefiatlinimentum 
pluries in Die cum fucco appii ranini pecto dies 
Dinde per altos octo dies madefiat locue leniter 
cum aqua faf armeniaci et femper pcft pzimu; 
(uccu3 et aquam vltima3luperponatur carni ad 
dite boc vnguentu T* emplaftru mucilaginibuf 
crudi uitriolicombufti ana.3, i, di 
folue emplaftru; cum uino antiquo et incozpore 
tur cum eo pulueree et fiat unguetu; bene glutia 
tu; oe quo ungatur palpebza.ut Dictu; e. 2Ime* 
Confilium ad cbtalmiam acutam • 
J BbtalmiabuiufgencrcfeDcmfe 
M \ tudttto meo pendet a materia cd 
Imifta ut fan.fle.falfo.Tlcq; credo 
ipfam materia efte ccmixtaro ex 
co.et fan.£t mcuent me ad illud 
VjL' plura motiua .primum eft longi 
tudo buiue obtalmie que pzolixo tempoze Dura 
nit. colertca autem obtalmta non cfet tante lon 
gttudte pzopter acuitate materiei cuiue pertO" 
due p fe no rrafit deamu qz tu Die.Secuero 
motiuumcftuebcmene prurituecu mozdtcatio 
ne commixtae qm ambo ftmt accidentia matid 
falfe ftcut pungfttuus Oclcz efl accideris celeri 
ce .Zertium nero cft expanfio uel otiata 
tiobuius materiei ad frontem ct ad factem.ccle 
rice autem materiet ucbemcnttus exalant et citi 
fixe permaneant mcbzie.fiiuar 
tu5 uero motiua efl cy pare huius materiei eo *- 
muicata e pectozt et facit vlcerationee tn mamtl 
lie.materic autem colerice pziue euapozant iy 
in fame couertatur.it plura alia motiua ad bk 
intentione3 fi non efugerem longitudincm.Tlcq5 
iterum<redo buiue cbtalmie longitudo pztci 
paliter pzoueniat ppzctetionc5 menflruozum 
paopter ipregnationem. quoniam frequenter vi 
demue p2olixae obtalamiae in uirie et mulieri 
bue non pzegnantibue.ct adbuc iterum quia cui 
menftrualte materia fit multiplicata pzopter Id 
gitudtnem tepozieimpzcgnationie mirabile eet 
q ipfa non fcciflct in oculo coizuptionc3 magna; 
in uuea cornea uel contuncttua aut falremtifut' 
magnu5 fecilTer nocumentum. quonia3 indemus 
obtalmiaf a quarta ufqs ad feptimam diem quan 
doq5 auferre viione.£tualitercuq5 rame cbtigit 
oifpofitiom pzouidere quine# remediis ifracrip 
tie .ftegtmen uero pez cuacuationce ct oigeftio 
nee conuenidee non Dubito efTc conuenicntcr ad 
miniftratu5 ficut conuenienter fieri potuit.Scio 
tamen in ea que de boc regimine necelTaria 
fent non potuerunt eidem conuenienter admtnt 
ftrari pzopter impzegnattcncs pzopter qua bcc 
egrituao otfficilioz eft reddita §> ft no futfler pze 
gnas. licet tamc bk oifpo!‘itione magia czcda ce 
per ci/entiam cp per colligantiam matricis pzt 
cipaltter ut fupza pzemifium cft ifRegimen per 
illa quine# rcmcota ita adminiilrarem ego fi 
cflem patiens. £>2tnul itaq3 b02um remedio2U5 
cft puluie tfie quo mane et fero ca 
put eius a pzincipto cbmilTure co2onalie u(q5 
ad fine; lagi talie fpargendo de eo inter capillos 
ufq; ad quantitatem fex grano2um 02dci cum k 
tula femper afpergendo p2tmum pofttum pulue 
rem deponendo quanoo poni debet Iccundua et 
cft eius oefcnptio taltaf/Bc florum nenufari® 
.3 .i.co2ticu3 ro.ana.3.iuanfor 
grana tria ligni aloc6.3.i.ftat omnium per (e 
puluie fubtihe et conmifccatur uero 
remeor fpeciale cft linimentum boc de quo ma 
gnu in cbtalmtte et fluxibus matericru; ad 
loe iuuamentum inueni matus $ in aliis fere re 
mediie omnibus .et liniantur cx coTrons et tem 
po2a bts in oie actu frigido ucl tepido «ft amiW 
.3 ,i.$. tere ftgtUate.3 vt.tucte preparate. J. J. St 
ef memite.3.i.20. /podii lan.ru.acatic tpogfttdce 
ana.5.ii.gummi arabtei tor2cfactt.5.i.fucet pia 
taginis fucci confolidc unguen 
«13 in mortario plumbeo longa contritione cum 
fuo piftello et fpero y ultimu5 eft.Ierttum remc 
dtu5 fpeciale e remediu iftud. B< ftef albi facti cx 
mucillagineoragraganti. 5 .ii.farcocolle nutri 
te .3.i.tucie p2ep arate 3. J.fucci ro. 3 J. aque 
violarum. f. i. collineentur omnia fuper co 
te et de boc faltC5 fex uictbus in die naturali coi 
lineetur oculus./Duar tum fpeciale remedium 
buic oifpcfittom conueniene eft epitbima hoc .Bt 
aque folatri aque uiolarum ana libj.papauerif 
albi ,|.ii.terantur fimul ultima contritione ufq; 
quo papauer fere itatur in aqua oeidc p2edicttf addatur ifti pulueree .IV 2fmili de ozdeo.? .itu 
ficf memite.§.ii. fandarace .3.5. conquaiTentur 
omnia fimul et infundatur in eapannue qui ex 
pzeiTue fnperponaf coulo fronti et temporibus 
0m'ntu3110 fpcctale remedtuet vlrimu5 cfl ifle 
puluie de quo bte in Dte namrali oculo imponat 
ad quantitatem uniue grani milei et per duae 
b02ae aut faltem per unam i loco opaco teneatur 
ocfue claufue dcide oculo tponat gutte Due colit 
rtt fuprafczipti ita cdttnuetur i opatione ,pccde 
do et non dubito fanabitur^' 
? Xractatue quartus de aurtbue.it p" t>e ulcere i 
aure cum exitu uirulentie (Eonftltum. 
I-t- ' . 
£c domina babet ulcue in aure 
V cum exitu uirulentie et cum foni 
■tu quodam 7 diminutione audi' 
"tue.vn a3 q babet nocumentum 
V (jfpinutidtg et co22upticme i opatf 
one fenfue audi tue. pp quod opo2tet confidezare 
magnum in ea effe periculum tranfitue in comple 
ta [urditate ctn fic pzoutdeaiur.CJ l>rimo igitur 
abflincat a fuperflua quantitate ciboru 7 potuum 
gzauantium flomacbum 7 caueat comedere ciboe 
d pafta lac 7 lactictnta omnia 7 pifcee elixoe et ,p 
prie tinebae 7 angutllae.£t legumina omta 7 cau 
(ee etia5 dimittat 7 omnia fezcula bzodialiatfe 
ro maxie. Similiter effugiat uinu dlce albu grof 
fum nirbidil 7 valde fumcfilfed bibat tpfu cu aq 
recenti cdmixtu imponedo de ea quazta partem 
At caueat fortia exercitia 7 labozee fuper cibo et 
effugiat femper caput tenere decline. 2De medicia 
libue uerofex fibi funt ncccffaria. t>rinul e q con 
liante nirtute 7 reliquie fiat fibi flobotomia fupez 
manu dextza de vena cephalica que efl inter polii 
cem et indice a qua extzabantur fanguie.J.iiii.uE 
vezo remedium efl q? vno 
mane in auroza comedat.f.v.diaturbiib cfi reu-* 
bazbaro pofl q dozmiat per fx)2a 7 tarder come 
flione pofl ciue a(fumptione3 per bozae admtnue 
quinque aut fex.cjZertium uezo remedium e q 
factat fibi facculu unii plenil t5 pulucre redicu afTa 
ri 7 fit latttudinte fpafc vndeqq5 7 calefactat tpfu 
femper fnp una tabula ligni tf ladice aut cipzcffo 
bene calefacta 7 fuperponat aure infuma faltem 
per quazta pazte aut per mediam bo2a ca 
lefactendo ipfam.deinde quiefeat per quazte paz-- 
te boze.4|Ctuartu principale remedttl efl q om 
m'die namrali quaituozuicibue imponat iame 
fua de boc medicamine duae uel tree guttae tepi 
dae tacendo fuper aure cont2aria per ataua par 
te lx)2C 7 femper mundificando aure cum una ten 
ta facta de panno lini fubtili <JTV olei de pice.J.i* 
olet de cofto.f J.olei albi 
3,t.armoniact.3.tj.oppoponacte ferapint ana 
aloee3.t.macie3.i,paztee duaf pulue 
ueri'3entur omnia pulucrijanda 7 terantur fimul 
in moztario ultima reme 
dium pzicipale cfl q pofl afTupttone fupznfcrtptc 
confectionis bec domina uno fero paru3 ante cena 
accipiat una de infraferiptte pillulieieciida uezo 
ex cie accipiat per boza pofl cena cdttnuando bue 
medu acciptedi eae de quazto i quaztu ufquequo 
fanata erit. IV pillularum cocbiarum .j.ii.piU' 
lularu aurearu.j.i.fozmentur piUulc.viuex.3.ctt5 
fucco rofaru.lj 0extu 7 ulcuttu remedium eft ut 
poflq> medtcauerit aureper.x.dieecii p2edco vn 
guento.tunc alite.x.dtebue imponat auri quate* 
(n die natuzali trce guttae de iucco ciclaminie t 
panie pozctni teptdo.dctndc reucztatur dcfucco 
ad unguentii 7 ccoucrio femper medicando aure 
7 ftc continuando ufquequo (ana erit, ad laude det 
omntpotentieamen ♦ 
(IConfilium de nocumento audttus 7 fonitu i aure 
Tcu exitu buiditatie cozzupte ab ea • 
mrA Jc reucrendue in cbrtflo 'pater n ge 
B k Vir de pzogenie £>ar 
# 1‘ libaro ficut nuper accepi egzotat nocu 
W mento aurie triplici "Primu qu( 
jMm. 1iQ dem efl nocumentu dtmthuttonte au 
ditue.lt s5ecundu cfl fonttue preternatura in au 
re perceptus. IjXeztium uezoeft fluxue uel exi 
tue bumiditatie ab aure cozzupte interpollatim 
eueniene.i bec quidem nocumenta licet non appa 
reant ejccellentia funt tamen verenda multu. mi 
nantur cni coplcta (urditate (ubfecuturam ad ea 
ipfa quoque nocumenta pzcdicta inuicem funt de 
pendentia unii a reliquo ficut nunc defccdendo ap 
paret. Tleccffe eni efl omnem buitate preternatu 
ra uel corrupta emanante ab aure aut efte prop£ 
nocumentu pzoprnl auri aut per colliganriam.fi 
cni erit pzopter pzopzium nocumentu auris aut 
materia id coz2umpitur in vente i aztariie mf- 
tiutifTimte diflemtnatie per panniculu veftienSem 
ce anfractuofu aurie interiue.£t hic quidem md 
tue exeundi exime bumiditatie raro contingi] fi 
plcx.ct ell bumiditae valde paueiilia.a paruo eni 
mcbzo non potefl multa pez fe cmanaze buidttlf 
et cdp2ebenditur bic motue pez bcc figna.l (feri 
nnl cfl paucitae 7 fubtilitae bumiditatie exciitie 
t raritae euentue eiue*] JSeciidu efl fenfatio ma 
le cdplexionie calide cu tittlUtoe pulfationc f pru 
ritu in ea/psecundue modue defcenfue bumidt 
tatte ab aure et frequentiue euenienf efl ab ulceri 
bue i nentis in paniculo ta pzedicto que potuerut 
fubfequt foluttone continuitatis facta a prtmitiua 
caufa ut tpina acu artlla 7 conftmilibue.aut fubfe 
cuta fuerunt ulccza ifla ad apoflcata cclerica pze 
dicti paniculi 7 bec frequeter eueniut. At uemtur 
in cognitione bozu ulceru per bec figna.prtmum 
q precelTerunt doloree et febree ad quae cofccuta 
fuit lubica eruptio cuj eduettone materie faniate 
uirulentc fetide Vel cozzupte.7 bec qutde materi 
ei corrupte emanatio fzcqucnter multo tepore p 
feuerat.ita q\x.uel.xv.anno2u fpatio vtx bene cu 
rat nili a viro fciftia 7 epe bri 
it buiufmoi materiei pzefentia quadoq5 ad nocu 
mentu diminurionte anditue.aut quia ipfa 
lat uiae tzanfttue (ptzitue atalie a cercbzo ad oz 
ganii auditue prcdtctu.aut quia pzcdicte bumidi 
tatee mala complexione cozzumpunt cdplextcne 
panniculi auditiui.aut qa pzopter infufione ple 
dicti panniculi a mebrie illtefpeciee fono2u non 
bene recipiuntur in ozgano uel panniculo iflo.nj 
in medio intzanco audituf 7 pzopter boc diminu 
te audiunt taliter patientce.potell etia ab bte ul 
cezibue genezari nocumentum cozzupttoma au 
ditus.uapoz eni uel fumue qui eleuatur a mebrie 
predictie receptus in panniculu tftum repzefetat tf nirfoe mottsd fecudu qtsintftatc fubtfUtste uti 
grofiitic acmtatc punctione vel mo2dicatoem iw 
ozgano auditus facta a uaporibut illie.lx boc fu 
damento concluditur ttellectuf pluriu apparctinj 
fi eni uapo2 ifle acutus multuf fuerit i paris pani 
culi iftiue motus ? ne2U02u venientiu ad ipfu a ce 
rebro percipiet auditiua potentia metu fimile g 
cuiTioni aeris armorii uel aliaru reru ualde fbna 
tiuaru .1 hic motus talis a Capientibus tinnitus 
aute talif vapoz eft multus ? gzof 
fus ? aque nature participans fuerit ? vebemeter 
agitatus 1 Cubito reprefentat auditiue potentia 
motu aque fluentis. Qd ft predictes uapozescon 
tingit uehementi collifione reuaberari ad panni 
culii non uehemenrer tnfufii reprefentatur auditi 
ue potentie motus confimilie collifionis ? rener' 
bezationis aeris a flatu uenti uehementer collifi 
ad! iluas uel parietes uel ad alia,') bec omta a vi 
ris illunibus nocumenta co22Uptionis auditus 
nominantur.talesemmorusin medio tntzaneo 
paniculis 'i nauis caufa reprefentant fe ipfos ce 
exterius in aere inuentoe uel in medio ejtti infcco 
in quo nequacj? iunt.lx quibus omnibus tanqua5 
ex fundamento concluditur q bec nocumenta ta$ 
diminutionte q co22uptionie in auditu contigen 
tia facile perducere poiTunt ad defUuttionc audi 
tus fiue p2opter maiore cozzuptione in mate2ia 
compicxionali cueniente fiue p20pter oppilatce® 
uel apoftemata uel alias eg2ttudmee cdpofttiona 
lee vel lubfcquetee.fiuc pzopter magnificat* foltt 
tione continuitatis in pzcdicrte paztibus. folutio 
enieontinuitatismcb202u eft maxima ca debili— 
tatis meb202u.ut fecunda primi capitulo de cais 
debilitatis mcbzozij.? primo de accidenti ? moz 
bo coliigendii fiue p20prer talia ulcera contingat 
in auribus multiplicari fozdirie que p2cbibeat re 
cepttonc fpiritus atalie in 02gano auditue.que et 
fo2dities p2obtbeat receptione fono2ii in ozgano 
auditus declarato.aut contingat pofl talia utceza 
remanere cicatrices magnas tn 02gano auditus 
ex quibus ipfu fiat non bene Conorii.aute decla 
rare op02tet q nocumenta p2cdicta auditus con 
tingeze poffunt per colligatis a medullari futfta 
tia cercbit' cu paniculis eius ut p5 i lufem Team 
bito in litargia uel congelatoe tn fubet apoplexia 
epta?confimilibus.etia contingere poliunt predi 
cta nocumenta per colligantia ozgano$2 auditus 
a toto ut in febribus ? aliis pa2tibus.ut pectoze 
pulmone ftomaebo fplene renibus matrice *i fic de 
quide nocumcnrcru inuentio habet' p 
conuenientia figna deducentia in cognitione nccn 
mentoru totius aut aliaru pa2tiu cczp02ie.f5 q2 
bcc non mdentur multu ad p20pofttu facere tam 
refecaui effugies etia longitudine.23i quod aute 
de inferi02ibus mebris frequentius c caula auge 
di nocumentum in auditu illud faluatur euidenti 
us ? frequentiuf a ftomaebo p20uenire q ab aliis 
membrie.3n cuius quidem nocumenti cogniicem 
coicati auribus ex pa2te ftemaebi pernenuur per 
inuentione fignificantiu nocumenta reple 
tionis dolo2ts tcnftome aut alterius nocumcu flo 
macbi.quonia terminus diferettuue bo2U uocuml 
tozu eft fefibtT lefio in op£2aticmbue mcbi i tue' 
niens a quo per colligantia leditnr altu fui 0n fu 
ma igitur difpofitiobuiue rcuercndiflimi patris 
Semini prcibcnctarii bazbazo reducitur ad no 
nimcta fj oidtne declarata $ faerfit ulcera aut Id 
lutionea continuitatis in ozgano auditus exiften 
tia.ln cuius quide curationis difpcfitione.xii.mJ 
hi uidentur necelTaria obruar i ut nunc in pofteia 
frrimo itaque pcrcurredu eft regime 
fex reru nonnatuialii! abreuiate. licet multu dif 
fufe opozeeret extendere calamu fi tempus adetfj 
itaque vir ifte mora contiabat in duitate domo 
et camera bene calidis*? 010 effugiat flatu uenti 
02ientalis 7 occtdctaf magml.a effugiat ftrepitus 
omnes ? fotes motus fonatiu cozpozu aere ipettt 
ofe colidentiu.? caneat a cantu et ab app20xiatde 
ad cantus multi! eXcelletes.quomi excellens fodi 
bile co22umpit lenlfi.fo de aia* £t caueat ab babi 
tatoeilocis habentibus teftudinales reuolutoes 
imo morari ?otuftareieifnoneft tutu.acaueat 
a ftrictura ueftium cdprtmetiti pectus ventrem i 
teftina 1 ypocondria.et omnino caput eius fit bti 
munitu infulis fuffuitte dolTibus varioru pellibuf 
Vulpinis 1 agninis. (J 3n cibis ve20 euitet omnia 
mftu uaporofa.ut bzodialia piguia Ucticiniafru 
ctue multos bletae fpinaebias po2tulacas et aliaf 
frigidas plantas.&aulee ve2o 1 rape meta fenicu 
Ium petrofel. rpillu ruta faluia roinurinus ? reli 
que fimiles calide piante optime fuc et radices ca 
lide paftinacbe cbarote ? fimiles lunt 
vtiles.legumina uezo dimittantur pzeter rifu5 a 
panicu 1 far de ozdco et cicezi 2ubea confracta« 
jf De caznibus laudantur vituline capzeoline ca 
ft ia tine 1 lepo2ine ? de pullis omibus 1 pzopzte 
eolumb:llisqui lingulare habent p20p2ietattm i 
boc cafu.?fahani perdices fta2nc fzacoltni meru 
li.? fic de fingulis minutis auibue.|] fructus ve 
ro dimittantur omnes pzeter ficus ante cibum.? 
auellaneto22efacteoptime funt etia et pzopzic 
poft ctbu ? amigdale ? ftfttci et nuces etia non fut 
male4l De feminibus vezo feniculue amiu gna 
paradifi cimmii cc cazdamomu omnia utilia iunt 
? pzoprie flos et femen origani mizabilirez 
data iunt.Hceti ante xfus in condimentis laudati 
due eft ? luccus limonii i alitozu. ifgrefta vezo et 
gzanata et cit2angult non placent.Ctnamomum 
aute et nux muf.galanga piper czocue 53 ? omia 
talia optima funt. lac vezo et lacttcima omia ac 
paftiles cibi oto Dimittantur. Cafeo aute uti pote 
ftis non ualde frequenter er pzoprie fragibili ad 
falfedme aliquanta declinante. Caznes vezo (ali 
te macze et cu feminibus codice in landutulie fut 
bone.Cerebru infuper ventres coz epar renes et 
caudc aialium dimittatur et vniueri aliter ornea 
nezuofepaniculofe et cutanee paztes dimittede 
funt.(Tuino aure utatur albo lubtili cla2o bene 
aromatico et mediocris (aperis tendente tamen 
ad fumofttate magis q ad fi tepore 
aliquo caufa cftue aut confuerudtnis opozterct ip 
fum aque cdmifcert fit aqua ciftezne aut alteza aq 
Cn qua diebus frigozie coquatuz pauci flores ori 
gani et i diebus caloris coquat (impliciter aqua 
et comifceatur qua2ta paas eius cum t2tbus paz 
bue vini aut falce te2tia cu De modo at 
exezeitandi Dicendu q omio quiefeat poft cibuui 
tmmo alio tempoze neque vtdeo ftbi exexcitiii fal 
tem magni! fo2e ei uttie.lxercttium autem pedi 
tatiuum paulati et longo tempoze factum ita ut 
clueat co2pus ad augumentii (uauie caliditatis e 
ci conuemcnf.loco tamen exezcitii utat frcqntei fricatoibue prfmo fcie a ginibus tifqttr ad pede» 
dcide ab tgumibus vfque ad genua i tertio a fpa 
tulis vfque ad nates. 9 40 loco ab aiutoriis vlq$ 
«d manus. Stloco etiam exercitii particularis 
conuenit ei frequens pcctinatio capitis cum (e 
tula uel pectie abfquc frica tone pannorit. licet pi 
ni calidi iciuno ftemaebo capiti frequeter appU 
cati funt conuenientes abfquc fricatoe.t | JDc fono 
autem ita regat q pcffqua cibatus fuerit per bo 
ra unam cum dimidia dormiat capite conuenien 
ter tccto.utfupra Dictum efl.*? Decenter eleuato 
nequaqua iclinato ante uT ad latera.1 fit cius Dor 
mitiopria fuper latere dextro pr iue.deinde fup 
finiflro facta. £t fi perciperet capitis grauttare; 
magnam.tunc caueat dormire poft abiinifi tra 
factis bcns tnbus.dormitio ent fuper rcpletcne 
eito facta caput replet er reumanfmce tn eo facie 
fed reumata mota fluunt ad mebra Debilia.ficut 
ad aures 9 ftmilia quare 9 cetj.lfCirca medu ue 
roafTumptdtsciboru euiret cibu aliquem accipe 
re nifi uero 9 naturali appetitu incitante ad tUd 
corpora eni faftidiata 9 non pura nen funt cibati 
da prius # materia Digeratur replens. #/$£ecu 
da conclufio nulltl cibu accipiat nili ccnucnientcr 
Diu q fnbtifr mafticaiu.g eni cdtt uita fua cibu d 
giuttre Debet Ime malluatione ccgrua. #f Xema 
conclufio cibaria multa numero ? Ipecie Diucrfa 
non funt in unica cibatione accipienda.patet quia 
fecundum otuerfitate odone eoioris ri lafoneci 
boni uanatur fubflantia et qualitas coru *i facili 
tas 7 difficultas Digefficnis iplcru.(J Quarta cd 
clufio in nulla cibatione teporis ccmcfftonis pro 
lixitas efl ftenda.bec s>* eff contra pi elatoe.i pro 
bat ftc.qr quado multu; temporis m ccmefficne 
expedit' primus afTilptus cibus aliqualiter 
rttur n cibus vltimo affumptuf ci uciuf exiftene td 
mifcetur ei.ergo tncrudabit prtmu. |fQuita *>° 
quantitas ccnuenicns affumendi cibi ell dta q iX' 
eludit tenfionc grauitate 1 Dolore ffcmacbi.quar 
femper accipiatur cibus tante quantitatis quali ri 
grauetur ffomaebus. <{ £;cxta 9 q potus no ac 
(tptatur multus tn quantitate continua ne graue 
tur ab eo ftcmacbua.ergo oie potus melior elt tn 
quantitate oifcreca factus. Ixc 9* efl contra mul 
toe tngiumofe bibentes.'? probatur fic.quu meli 
us amplexatur ffomaebus 1CU3 mtnen latore re 
(ipit una libra potus partiti in quattuor uel qui 
que Vices q femel acceptt'*|/^&*pttma ccnclufio 
moderata potus quantitas eft eruis illa que exciit 
ditemnefluetuatoem rugitum ucl gurgitatoem 
tn ffomacbo.patet quia aliter non bcwe Digerunt 
(ibi et potus nifi quando bene quiefcunt tn 
cbo.fed rugitus •? fluctuatio funt motus in quieta 
tes cibos 1 potus in ffomacbo.igitur n cetera < 
1 t>ro menfura igitur fexte rei non naturalis.fe 
accidentium aie.Dicendu q omnes aie pafftones f 
accidentia propter que fortis 1 perleuerane fu tn 
fpirittbus n bumortbus agitatio cuitari dcbct.ta 
lia eni accidentia funt ficut fubitus n forus timor 
n immoderatum gaudium n fupet fluus rtfue.ira 
flutc vehemens iracundia propter que omnia ve 
bemensfitmotueeteuapcrattoad ceicbrum ec 
omnes partes capitie.f imtlitcr etia pafiicncs aie 
per quas a circufercntia ad centru tertie fu n>o 
tus in fpirittbus humoribus 9 men.bi is cuuada 
funt.9 talia funt ficut auguffia trtifftia fcluuudO 
contemplatio prcftmda de rcb;tri 
ftantibue.lDe eni omnes pafftonce exterminat et 
mutant corpus ab ea que en fecundum natura co 
(ilkntia regni ccrtio.tf Secundus vero 
palis canon de Duodecim fupra tactis obfuaudui 
eft# diligentcrftataducrtenttafi nocumentum 
auditus contingeret propter prefentia5 multi ce 
ruminis aut fupcrflmtate in aure intendatur con 
uenienti mundtficatione eius.£t primo quide cu 
pannis fubcilifftmie diligenter 9 fepe reuolutis in 
aurc.Secundo tero cum ctfdem fepe madefacti» 
in tepidam aquam mellis cu; decoctione origani 
factam.Xert io vero et melius cum aqua mellis % 
pnlpe eoloqnintide facta* Quarto uero cu auri» 
mudificatoriofca ex auro argento ere.i.auricak 
eo.fcd primum ? ultimum meliora funt aliis. 
Quinto fepe imponatur auri licinium factu d pa 
no fubtili lineo intincto in meile 9 fucco cepe ma 
defacto 9 boc fimul cum fecudo et tcztio remedio 
experta funt. fttercius canon principalis obfua 
dus eft q fi nocumentu auditus qd fuerit de pre 
deis trtb5 cotigat propter que remaferumi orgs 
no auditus que funt magne 9ccfirmate bec dilpo 
(itio penitus erit incurabilis-probarur concluho 
quia per tales cicatrices organu auditus reddit 
non bene fonoriLSecundo quia in loco cicatri;» 
tonon poieft recipi fuffictens .quantitae fpiritus 
aialis neccftarii ad operatoem quia 
locus cicatricatus non eft porcfus.ct terno iteru 
quia remedia que citent neceitaria ad extenuada; 
et (ubnUanda cicatrice non poliunt conucmeniex 
applicari tali panniculo propter anfractuofac re 
nolutione tpfrns exifkntts fuper ofic auris.Si at 
edprelxnderet vir in fcientia peritus quod rema 
(iflcnt cicatrices tenues poftccnlolidatocm 
i boaria funt mibi experta remedia.#/ fcrirouj 
eft # in aure premunciificata a forde infundatur 
media guttula electi balfami tepidi.#/ Seumdu 
cft et expertu ut imponatur in ca fuccue praflti te 
ptduscum pauco puluere mufei.»} Xerttu q auri 
ponatur deu amigdalaji amaraf bulitu per me 
a letate, bec enf tria etiam cu teftimomo auctor uj 
funt probattllima. 4f Quartus canon efl q cura 
bmusdifpcfiticnit eu ut ifle vir cmm uei e et au 
tumno euacuetur per buncmodu.alitcr pzocelluf 
eius non felicitabiturJfr quia nunc initat aut mu 
ni tempul euacuetur cum Uls inrtrumcntts.Tk pti 
lulai u aurcaru et de farcocolla ana.;. J.formuit 
pilfe.vi.aut.vtt.cu electuarto rofa.9 accipiantur 
per octo boras pell cenam et no dormiat poli eas 
mfi per boza et poft quinque boras accipiat cyatu 
unu aCj calide bene ;uccarare et elapfa bora una 
comedat, fcte imediatefequcnrt accipiat lx>c 
gcfttuu.Bc fy.de aceto 
ft.5>>*aque laluie betomee et 
fce et caltdii accipiatur in aurora et expecta poft 
ipfum per quattuor boras continuando iptedic 
bue ocro.flona uero die immediate fequemi pur 
gttur cu iflis ptllulte.Bc ptllularu de ycra 
lita pillularum cocbiarum et d farcocolla ana.3* 
;i. formentur ptllulc fcptem eum electuario rofa. 
ct accipiatur tn aurora obruatis conditionibus 
que Dicte funt in precedenttbus. Oro purgatione 
autem veris Bt agarici electi.5.i.y.reupemict.5* 
ijlpcnidiaru juccari ana.3.vuaque faluieetori 
ganiuel decoctionis ecru ana.|.ti.5’.n3ibcrts cui gzina octo fpice naidi.s.v.falfa gemme.g.fi.infu 
dantur pulueres tn predtette aquis per Dic natu- 
rale.deinde calefiant 1 Diligenter exprimantur q 
colatura accipiatur tn auroia calida obfuado co 
ditiones in p2edicto foluttuo autumnali dictas. 
fOie uao fequenti boc minorariuu accipiat boc di 
gcffiuum qd continuet fepte ucl octo diebus obfcz 
uando ea que feripta funt in Digefliuo autumnali 
V* fy.de bifantits.f J.fy.cdpcfiti acetofi.J.i.aque 
feniculi apii 'i abftntbii boc totum 
caltdu fit acceptii.Tlono ucro die fequenti purget 
cu J.yere 
accipiatur cum aqua calida bene juccarcta.a fi ab 
bominaretur yera p20pter amaritudine.tunc lo 
co etus accipiat pillulai u d ycra cdpcftta.3. ii. pii 
lulazil co(biarii3.t.fo2rtictur pilfecu elcctua2io 
rofa.fex uel fepte n accipiantur in aurwa obferua 
tis conditionibus que de aliis ptllulis dicte funt . 
I Quintus ve20 canon pricipalis eff $ peft illas 
cnacuartones regulares tteru3 utatur ptllulif nuc 
feribendis de quibus accipiat una pani ante cena 
omni quinta uel fexta Die cu rugitu tenfione 1 ab 
bominattone flomacbi.SSi autcnullu accidentiis 
boru baberet.tunc accipiat una3 d iflie ptllulisp 
duas bo2as poil cena die fexta uel feptima ut dic 
tu cfl. 9Hlt aute pillule i fle.IV fucet eupatorii fuc 
ci liquiritie ana3.i.fal»s cina 
momi gariofilorii floru rolmarini nucis 
muf.ana.3 J.ligni aloes3.i.sloes epati. clecti.J. 
.iiii.agarici bermodacrilop ana.5.ii.pulpe colo-- 
quintide.5.t.puluert3emur omnia n infundar.tuz 
in libra J.aque maiorane diligenter ccmmifccdo 
? ira quater uel quinquies fiat cxtccando ca.d illa 
ergo materia fiant pillule ex cirnt.5.vi.quarum 
ufus fiat ut Dictu efl. 1 poterit etia de eis cmni fi 
ne.xv.dieru mane cbfuando ccdt 
riones que feripte funt de aliis ptllulis* In bis eni 
pillulis cfl magnu fecretum mundificandi caput 
?omniu fcnfuum inllrumcnta etia confortado ea 
fiuc dc ttcrt02ib5 ftuc dc cxterio2ib3 fcfibus intel 
ligamjjSextus canon principalis cfl utadmi 
mffretur ci boc ligni alces maioza 
ne rofmart feminis bafilicolis 
barumg2ano2um paradifi flc£ uel fe.andacccbc 
3in5iberi0 electi gariofilo. ana.3.ii.mufci an bre 
ana.g.iii.rofa.corttc.citri ana3.i.02iga.3. iiii. • 
puluerijentur omnia per fc rt ligentur tn fu donc 
deg2ana rct02ta n feptlTimcodo2emur.bcc enim 
aromaticum aperit opptlatces cerebri etia pt cfu 
das.cofo2tat ipfum t expugnat materiaf ab au2f 
bue oculis rt palato. 4fSeptimus canon princtpa 
lis efl ut ifle vir falte omni feptimana ter quando 
vadit ad lectum tota caluaricm capitj 
tum boc pulucre fuperafpargendc de ipfo quanti- 
tate octo g2anc9 frumenti femper quando ponit 
pulut2c fecundu cum fetula mundifteando primu 
hic eni puluis magnifice confortat cercbrii comtfu 
rae n pozes capitis aperiendo 0 materias conlu- 
mendo.Cuius deferiptd cfl bec.Bt Htcadoe 02tga 
ni calamenti pulegii fenus andacccbe artflolo. ro 
tunde affari maioaanc floru ypc 
riconts maets ana.5.ii.pulucrt3etui cmma per fe 
deinde comtfceantur n fit eius vfu6 ut iam dictu3 
e.(f Octauus canon pricipalte e Vt bic vir conet 
materiasacapttediuertere inferius dilbabedo 
nunc cum fricattombus fupertus tactts.uunc cum 
ablutionibus pedum cum decoctone lauri maiora 
ne faluie n fimilium.nunc ucro admintflrando ap 
tione emorotdazu dc quibus fi natura (ibi pzouf 
diffet fummu iuuametu oprineretifi emoroides 
non funt naturaliter aperte.tunc quadoque hictf 
cum foliisfici aut confolide maioris aut panno 
afpero ucl fellc taurt.Su aute non obediunt emo 
roides apertioni.tunc falte materie ad inferioza 
diuertamur cum boc cltfteri accepto in mane pei 
duas bo238 ante pzandium. Tk affar i ozigani ar 
tanite pulegii calamenti betonice maiorane ana 
.eVM.folioy maluc i me2curialis 
furis groffi3.tft.coquantur omnia in tribus fiat 
aque ufque ad confumptionem medietatis, dc bac 
igitur aqua CU5 conucnienti expzcffione colata ac 
cipiatur libra una electi dtacaftozei.5.i.yere iDa. 
•3.ii.5uccari rubei caffie fiftule ana.3J.ole1 lilio. 
<i de fifamo ana.J.umifce n accipiatur boc cltltere 
et non timearur.quia non efl uiolentil fed lummo 
iuuamento attrahit materias a capite ad inferio 
raljtlonus canon cfl ut falte femel in uere quan 
tum ad medietate eius 1 in medietate autumni 
in loco ubi finis colli coniungitur cum fpatulte ap 
plicetur buic viroemplaflru ad quantitate palme 
manus factum cum tribus pa2tibus flamule fub 
ttliffime trite cum qua2ta pazte fe2menti fex uel 
feptem dierum CU5 modico aceti.boc eni cpladru 
ibi per quattuo2li)2a0 retentum cum fua rnbift 
catione ? potenti caliditate leniter ueficantia cutj 
materias attrahit a capite qnatucuque p2ofiidas 
tlo' miretut aliquis quia fi circa uiru iftum non 
fiet diligentia cu2atonis expectatur in eo comple 
U fu2ditas ut in primo capitulo demonfbatum e 
Decimus canon iteru pretermitti non debet ,p 
materia a p2ofundo auris ab extza trahenda et 
confumenda 1 tn uaporC) conucrtcnda fecundum 
bunc modum.accipiatur eni tabula d cupzeffo bri 
polita et vebemeter calefiat ante ccna 1 ante pi a 
dium 1 ite2u quando uadit ad lectu.i tunc (upez 
ponar aure fuam cum tollerantia illius caliditad 
vfque ad mediam bozam auri magis Icfe applica 
do ipfam ur utrtq$ permutati dc una ad alia3 au 
rem.-Ct fi nolueris boc remedium efficacius lacer 
tunc Ifcflop 02igani.|.iiii.pulpe coloqutnttde.J. 
.{.contundantur minutim 1 ponantur in laccfo q 
facculus bene calidus fuperponatur tabule p2edic 
te 1 fuperponatur auri Eccuius p2cdictueita ut 
Vt2tufque Vtrrute 1 iuuamentu accipiat anrif tam 
lacculi quam tabule4fUndectmu0 canon pzinci 
palis efl ut auri iponatu2 mane in auro2a 1 femel 
in nonis 1 tcztto per mediam bo2am ante cenam 
et qua2to per Duas bo2as poff cena una gutta ofi 
De pice fublimati diligenter tepidi politi 1 no ual 
de calidi premedicando au2em eo modo quo i fo 
canone principali fupcnue cfldecla2atu.4} Duo 
decimus uero et ultimus canon eff ut aliquis non 
conuenienter ualenttbue imponatur auri Ijoc cb 
pofitum # mirabili timamento confezzc ut di fu2 
ditati 1 adbuc fo2ti n boc remedium inuentionia 
mee paucis viris cbicaui t diebus meis. Cuius de 
coloquintide fio 
rum fpilli et maiorane ana.5.i.mulci electi quod 
tnbapirium nominatur.3.i,amb2e 02ientali83. 
•ucubebaru laudani macis ffo2acis calamitc ana 
»3 J.olei amigdalarum ama2a2um olei lili02um 
albcuun ana libzam J.puiuerijentur omnia per U tt Diligenter cotiqtiafTntd fn 
is (hicti orificii cu pzedtctie olets.irta igttu2 ara 
pulla cum argilla ucl parta diligenter claufa erili 
genter fufpcndatur in caldario aque per 
ram magnifice buliemis.Deinde accipiatur apul 
Ia trta ab igne et permittatur refrigerari.fce boc 
igitur oleo actu tepido quater i die medicetur au 
rie ut p2edtctii ert in undecimo p2ecedenti canon 
vtdebte eni potentia dei mirabiliter operante in 
feruiefuie.quod feliciter xedat fumus tlle verax 
cba na3arenu8 qui fanat omnes lango2C8.Hd lau 
dee eiue femper immo2talcs.|/$ceipe igitur re 
uerendilTime in Cbriibpater mihi torna cbari 
tate eoiuncte hermolae prctbonotarii dcclebcz 
rima progenie Jtobazo que tibi non leui laber 
compcfui falubria remedia i tui fubfidium ? gra 
tiae age altiiTimo ipfu3 p20 me 02ando et p20 ve 
nerabtli in Cbrirto patre domino pctbonotario 
de £Dontequi viree inae ad bec cfttctcndti toties 
n tam fcdula cbarttate iterpefuit quod manifefta 
ri illud tibi mibi etfetdifficiUimu.3fge igf felici 
ut fpero. 
f Ccnfilium ad diminutione co22uptione n ablatio 
nem fecundu pa2tem auditue cum cecitate conftx 
mata unine oculi i nocumento diminutdnie a coz 
ruptionis in opC2ationeuifiua alterius oculi.? d 
difc2afia cerebri frigida ? bu. 
!l 2fnfueti(Tima buanitas apliiTimaquc 
§► pictae quae multu florere uideo in 
m j Jmtucrcdc religiois vi'20 domino J&a 
{ ?"lcfioepifeopo? cetj.fatie anguftiofe 
* mentem mea3 propierea 
quia uideo ipfum dtuerfie eg2itudimb3 et accide 
tibns inconuenicnter molcrtatum.fed et tamett 
Venerandus pater bic terreri non Debet imo ani 
moto fiC2i ad expugnandu labozes co2po2eoe ? 
atales.fic eni generofes animos labo2 nutrit.? ex 
timandum crt abfque dubio alicj talia nocumenta 
in meli02e pa2tc falutis aime fuc a tomo omiuj 
rondtt02e eni bella boie mir$ 
dilcrimina detot. fic p2optcr boc pfalmtg2afifta 
£2>auid pfal.5ie fcripfit. ifDulta flagella 
fcd fperantes in domino mifcrico2dia cucudabit 
pzopter que 1 ego fpc20 fatis in domino rogito ? 
exo2o miiericozdiam fuam ut aperiat mtbi uiam 
fubuctendi lag02tbus eiue. autc buius ve 
nerandi patris difpofitiones tres principales oia 
alia accidentia comprcbendentee.(/ £t pzimo g 
de3 ert mala complexio frigida 1 bumida materi 
alis cerebri mulroruflegmatugeneratiua 1 con 
gregatiua per uiam pri 
cipalis eius dtfpoftto ert nocumentu ablationis et 
pa2tim Diminuttonts ?co22uptionie auditus. 
fJZcrtium uczo nocumentu ert confirmata 
tas in vno oculo ? nocumentu Diminutionis ? cor 
ruptionis in operaroe uifiua alterius oculi. 4j £t 
p2imo quidem fua difpcfitio ert p2incipium fuo?2 
acctdetiu n cppiuriu alio$z pricipaliu ? euentf po 
tentium.p2opter eni mala complexione f2igtda5 
? bumidam co2po2i augumentantur fupcrflmta 
tes i anteriori et medio uetrtculo cerebri que pcz 
pa2teddccnduntad quitu par ne2U02um que fece 
runt ibi oppilatione in tota fubrtantia nc2ui defe 
rentie aut Deferre debentis fpum aiale ad panni 
oiluteuffTimu cooperiente ob afamaeX petrci/ et 
anfractuofi fuperficie concaua qui fecudii rei uezf 
tate cuannulis eifdem commixtis a qutbj rzabtt 
originem efl organu auditus.cu igitur auditiua 
potentia non poiTit exire in opezatdem fuam mft 
fecundum q monetur ab obiecto ? obiectii quantu 
alque excellenter fonane exterius eius fpee fuffici 
enter Diffundit per medium exta aneu quod e acz 
exterior uel in concauo auris cxiftais <f£t adbuc 
fuppofito# fpecieecozpozu fonatiu reciperentur 
(n medium qtf efl aer intzaneus in poris predicti 
panniculi a nczuof eius inuentus a quietus V3 cu 
per talia agentia potentia auditiua no poffit ope 
rari iufficienter fine inffrumento paztialiqD efl 
fptritus aialis predictus paztialitez ia modifica 
tus in aure fquitur q erit ipolTibile auditione fi 
eri.?beccftuna?prinapaliffiroa caufa furditatj 
buius Viri, “bec autem furditas a fpecularczibus 
Diuifa eduplicit.3fut eni a natuza.i.a generatoe 
cot zacta aut a tempoze.3?i aute fuerit a natuza 
aut pzoucmt ab oppilatoe materiali nezuozu et 
panniculi predictoau.aut pzouenit ab apoitenta 
te ipfozu.aut contingit pzopter multitudine foz 
die uel fanieuaut accidit \xk pzopter foliditate of 
fis anfractuofi que contzacta cft a gnceratione qi 
tnonfiruofe.ita q os illud non fuerit concauum a 
uirtute genezatia pzoductu.? fi ita fuerit \xc fpe 
cies fuzditatis oio efl icurabilis.Jtt tales bcmies 
funt qui furdi a natiuirate pluzimu funt flulti ut 
feripiit fbbtlofopbue pzimo De fenfu.Si aute$ op 
pilatio fuerit in pzedictis locis pzobibcns delati 
one aialis fpiritue a cerebzo ad czganu auditus* 
aut bec oppilatio non pcrtzafit multu tempus ita 
ut cofizmata fuerit.aut cccucrfo.fi pzimomodo 
tunc ezit adbuc cuzabilis. licet CU5 difficultate.ta 
les autem tnfatea cognofci poffunt.qui* catus vo 
cifczationcs auri frequenter appzoximatoe non 
percipiunt nifi puu.it cu fuerint excellctcs mo 
tus raliu aut pluriu lepe cuzazi poffunt quado cre 
(eunti crate pzouectiozi ratde calozis minorati 
ni bumiditacu.? aliquando curamur beneficio fa 
pientis viri ccnfequcntts regimen nutriennii ad 
calidu et ficcii ? fubtiliatocm bumozu 7 Diucttct 
mas cu rubificantibus attrahentibus mas ad e* 
tza.? cu bis que ponumuz auribus appzopriatis 
ad apeziendu et exiccandu mediocriter dc qrnbj 
inferius ddcziptioncf vtilee apparebunt.£?t aut 
talis fuzditas tunc a generatione uel natiuttate 
contracta longil tempus habuerit minime curari 
poteztt.azguit eni Debilitate mcbzop 1 Difpcfiri 
one fixa.1? bec cft lententia omniii auctoru.ut coi 
ligituz quazta quazti 7 tertio continentis pzimo 
capitaloin quaplurib5 paffibus 7 pluries alibi t 
S&iaute furditas a tempozepzouenerit non val 
de confirmata.ita q non tzanlierit vniuf ani aut 
duozum fpacium 7 tunc cuzazi poterit.tamcn ta 
to facilius quanto minus longa fuertt.et econticz 
fo.tanto difficilius quato antiquioz fuezit Ixrc fuz 
ditae.Tld eru efl impoffibile in viro bene regula 
bili et a medico fdentia et experictia rzito aliqua 
atiquam fuzditate polle cuzazi.ut patuit i fratze 
Xboma angltco qui fuzditate habuerat pluribus 
q Duodecim anis 7 fuit pczfecte cuzatue 7 adbuc 
i fanitate rnget dummodo compofui bec dicta.-bc 
ti illuffrmm fenrentieincontzarium appazeant 
dicendu q ipfi locuti fuezunt de bis que iecundu5 plnrtmu contingunt 1 non eft necclTazium 
credere polle contingere oppofitu eius quodafa 
pientibus feribitur pzopter diuerfitateeclimattf 
regionu 710CO52 7 propter diuezfitates complexi 
onu regimis bominu 7 ali'052 pa2ticularium que 
fere innumezabilia funt.ic bec eft illa fpecies fur 
ditatis qua #ui.vocat tarax natiua5 .licet tazax 
poffit impoztare etia furditate a tempoze cotzac 
tam contzadiftinctamgnaciei que impoztatno 
cumentum Diminutionis opezationis auditus.43 
pter quod 2fui.qua2ta tcztii qttuoz Declazat tei 
minos nocumentum in auditu p20ueniensimpor 
tantee.f.ablationie et eft tazax uel fnzditas nati* 
ua uel a tempoze contzacta.7 nocumentu Dimimi 
tionis quod gnatien nomiatur.f.cp non poffint fo 
ni uel uoces audiri nifi a propinquo.7 adbuc qua 
litercuque audiantur cum Difficultate ab audiete 
audiuntur ita ut uoces 7 f mones non nere 7 difti 
cre ab auditu percipt'untur.7 boc nocumentu tbu5 
g2auedo auditus uczo no 
cumentum auditus eft altcrstfonie quod uccafu* 
corruptio. p20pter quod audiens percipit ftrepi- 
tus uel fonos in aure quales 7 quanti non funt ibu 
propter quod merito non eft alteratio in auditu l 
cozzuptio.quia auditus in fozma fua uel in eflen- 
tia fua tzanlmutatus 7 corruptus eft. 2|Dcdue at 
ttelltgedi tale nocumett! e ut qz frecjnt a toto coi 
poze patiente uelut in febrib3.aut ab aliqua pax 
«'culari inferiozu.uelut a matrice i qua bumores 
uel fpezmata cozzupta inueniuntur 7 elatantur 
napozes uel uentofitates a rembj epate fplcne (Id 
uel concauo pectozis ad ipfum caput.aut illi uapo 
res uel uentofitates in tplo capite Debiti 
fate innati calozte aut fpccie male complexionis 
eiufdcgeneratur in uenis 7 artariis.aut in uetri 
culis f meatib5 cerebri uapores 7 uctoft 
tates que oeferuntuz per nc2uos quinti pari3 ad 
panniculum cooperientem os auris intenus.bu- 
iufmdi ezgo uapores immff entur aeri quieto exi 
fienri in panniculo Dicto 7 immifeentur etiam fpi 
ritui aiaii alterantes fpiritum 7 mobilitantes ae 
rem predictum uelut inundare facicntes.cii C2go 
in iftis uapoztbusfuerit facta tmprcffto ftzcpituf 
ui foni ex magna collifione uel agitatce in fpiriti* 
bus 7panniculo dicto factas pzedictis uapo- 
2ibus reprefentantur potentte auditiue firept- 
tus tsles.fic aia percipit ilice ftzcpitus vF fenos 
ac fi exterius pzoucnirent.7 boc eft fozmale cozu 
pte auditionis dum bene conlideras.'(fEx iflo fu 
damento poteft apparere folutio ad plura pzcble 
mata.flprimuquarecorzuptaauditio altquan 
do apparet 7 aliquando ncn.pctcft cni quandcq3 
cozzumpi auditus per colligantia tetius ad pai 
tes infeno2C9»non eft aute neccffartum inferiores 
paztes Delegare femper uapores uel uentoAtstes 
ad fuperioza fufficienter permutantes potentiam 
auditiuam.JEtiterumDatog> lemper aliquis va 
poz uel uentofitas in capite congzegata inueniat' 
non omnis tamen quantitas eft fufficiensad alte 
randum ozgana auditus 7 inftrumenta ad corm 
ptione.JEt adbuc fubrtltus fi in C2gano auditus re 
peziretur multitudo uapozu.ncn tamen illi fufti- 
cerent femper cozzumpere auditu nifi ex pcrcufi 
one uel collifione vehementi ipfozu3. <pEt ex boc 
fundamento feqnitur fecunde .f. alterius queliri 
.f.quare in ftatu febrium pluzfu apparet necunis 
tum corruptionis in atiditu.patet quia tali tepor 
plurimum uapoz eft maio2ie quantitatis 7 uelort 
c£ motus.(| be teztio quare quandoque nocume 
tum coz2uptioni8 auditus eft continuum, fit ent'3 
ita nocumenti! eft per clTcnttam in paztibus ce 
rebri 1 neruorfi prcdictorum. Sequitur quaz 
to quare qutbufda appjret corrupte audientibus 
percipere femper decurfus aquaru.eft em quia ua 
poz ille eft btimiduaa fluxibilis aut uebementer 
colliduntur bumidttates ad nezuum ad pannicu 
IU57 ad ofta pzedict3 4jbe quinto quare gbufda 
apparet continue percipere fibilii.patet quia 
por ille eft fubtilis 7 uebementer motus.lfbc fex 
to quare continue femper apparet ftrepitus p2e- 
dicti auditui reprefenrariJx>c em' contingit in ba 
bentibua corruptione auditus pzoueniete ab elTe 
tiali nocumento ipfius cerebzi, que eft mala 
complexio ipfms frigida 7 bumida materiaLaut 
Vebemens collifio in bumozibus? fpiritibus cere 
bri et uapozib5 innetis feptimo qr 
quibufdam bominum repzefentant' fonitus i auri 
bus armonfa bubaru et aliorum inftrumetorum* 
propter enim bomtnes exiftentes in locis longo 
tempoze ubi pezfeuerant tales ioni 7 armonie 
contingit y fpecies fonozum imprimuntur 7 re? 
uatur in medium int2aneii auris 7 mouctur tatii 
fpiritu9 et organa 7 ipfa mota moucnt potentia 
cui uidetur percipere fonitus illos i exteriori ae 
re qui tamen nequaqua funt ibi. (Jp6t ex boc fiida 
mento fequiturcorrelarie itelltgf polle oifficul- 
tatccuratois barum coz2uptionu3 auditus, 
ribus eni bominii in tota fua uita permanfit (ibi— 
lum fonitus aut aliter ftrepitus. et bi lunt viri in 
quo2Ll cerebzo uel ozgano auditus inuenitur effc 
tialitcr nocumentu aliquod de numezo 
|T£t apparet octauo valde facile intclligi p2opt’ 
quid alique fpecies «eruptionis audituf facilitcz 
curantur.boc eni contingit quia nocumentum in 
cerebzoiicet fit per ellentiam.eft tamen paruum 
aut licet quia fit per colligatia ab infrigidantibuf 
partibus.vir tamein fcientia 7 opere bene doctuf 
eam efficientem 7 materialem nocumenti in mem 
b2is mandantibus conuenientcr Digerendo icua 
cuando facile pczducit homines ad fanitatem 
vt mihi frequentillime uerificatum contingere ui 
dU f£x quibus omnibus bene cdfideratis polliit 
dici fignabozu nocumentorum auditus.quozum 
tamen pazticularem notitia utdebte infezius ubi 
erit fezmode cura ba2um 
eundo Ve20 pzincipale nocumentum in loee Viro i 
uentum eft mala complexio frigida et bumida et 
cerebzi et totius capitis cius cum abundatia ma 
terianm flegmaticazum que mucillaginofe funt 
a dominio 7 aquofe 7 a dominio vitree.buius cni 
complexionis cezcbzi figna poliunt facile uideri* 
lactu enim paztes capitis fzigide et remille cali 
de percipiuntnr. eft etia3 fubftantia membrorum 
mollis et facile cedens compzimcnti.et boc gdc5 
appp3ret ex exeunte muta to. plurimas cni emit 
tit fuperfluitates fpntando et cxczeando mucilla 
ginofas et aqueae.pez umuezfas uero feze partes 
effufionum capitis per oculos per nares per pala 
tnm et per aures. ([leztio iterum Ixjc cognofci 
poteft qz pili eius funt molles plani et non czifpi 
et uclociter canitiem inciderunt et color in albe 
ifaemet paliiditate inclinatus et 11x11.152 paucitaf cxf<rnfioms i fuuatur a calidis "1 nocetur a Fzigg 
dis.quta difezaria efl multum eleuata 7 fonolctus 
efl 7 capitis g2auitate 7 no Icuitate babes. adbuc 
etia in operationibus virtutum fenfttiuaru lenfw 
cxteriozi Declaratum efl nocumentu 
titB7co22uptionis aut ablationis in fenfu audi 
tua 7 uifus 7 olfatue etia notabiliter nocitus efl. 
fimiliter etiam i bac mala cerebri oifpofiticne 
demonflrart potefl ex nocumentis in opcratdntbj 
fenfuum tnterioru.operatio eni fantafie imagina 
tiue 7 cogicatiue 7potentte memerattue notabili 
ter funt Ide q melius efl fub nube pczt2anfire. q 
amplius extendere boc de nocumento fecundo bn 
ius viru{/Xezrium uero fpectale nocumentu efl 
in fenfu uifus quoddamo. qt5 nocumentu licet pcf 
fit pluribus 7 diuerfif contingere eaufeiprcialti: 
tamen reduci potefl ad tziplexnocumentil.f.oina 
tionis c022uptionis 7 deftructiome.quo2u tamen 
licet plurime poflint aflignari canft.cutufubcr ta 
men nocumcmucomingcre potefl.aut pzepter le 
fionem in tunicis cculi.f£eamdo p20pter icfionc 
uel permutatione in bumo2ib3. Xertiopp altera 
tioneifptritibus aut inbtaftmul7 quolibet trtu 
prcdictom dinutonis corruptio 
nie 7 ablationis potefl e(Teeg2itudo per fe oculo 
poucniens.llocumenta ttaque per colltganttam 
in utfu repezta contingere poiTiit.aut a coplexide 
mala calida totius co2p02ie.ficut patet i febrit»; 
aut p20pter tanta caltditatc magna fit refolutio 
in bumo2ibus fpirttibus 7 tunicis fepe 
contingit vcrificari in declinatione febzium acu 
taru.aur idem contingere potefl in febribus a mi 
ta materia pendetibuf cj cuapozat capiti repledo 
vias tranfitusfpiritue aialis a cerebro ad oculu5 
i ca diminutieme vifus 7 quandeqj cccitatj cu fue 
rit multiplicata potenter 7 etia p2edicti uaporef 
fptritui uifibili commixti pofTunt efTe caufa cozzn 
ptionis uifus.cumeruuap02ille fpiritui uifibili 
cbmixtufefl immutat ozganii immutatione fui.7 
fi fuerit uaporofitati motus uidetur potentic uifi 
ue percipere motii exterius qui tamen reperitur 
ibi.eo quia uapo2 iflc fpiritui uifibili 7 aeri int23 
neo ccmixtue facit poientia uifiua c22ando indi 
care ree mouencirculariterin medio exte2iczi 
quaa tamen non contingit repeziri ibi. Ut ex boc 
fundamento apparet q non felum per colliganti 
am totius ad oculu imo p20pter colligantia par 
tiale ut a matrice renibus epate fplcne flomacbo 
pectoze pulmone p20pte2 enap02atdem a predte 
tis membzis eleuata 7 fpizitut uifibili 7 it2aneo 
aeri ccmixta inficitur uifto.£t ex boc fundameto 
iteru concluditu2 q fimiliter a cercbzo uent2icu 
lis et panniculis eius potefl fieri nocumentu in ui 
fu vt fi oppiletur uic t2afitus fpiritue ataf qui Di 
citur tranfire ad criftalloyda.tta ut mbil txanfe 
at de illo ad oculu fubtts liat cccitas qualis cdttn 
git in notabili quadam domina de duitate £Uo 
naebe famofa vi bc Slamame cui fubita cecitaf 43 
uenit ex oppilatione tam dicta 7 tamen pafccte 
fanata fuit pc2 ca que in confilto altero (uper bac 
materia a me fibi confcripta fuerut anno domini 
i422.< (Similiter etia potefl accidere nocumen 
tumdiminutionieinuifuexoppilaticne r.o ccm 
pleta in pzincipio 150211052 aut in medi 
etate ipfo?2 aut in ultia pa2te ad OCUI113 ter 
minata,? ideo omnes fpecies ipfcx« npcwncntcp 
titfua per colligandam a lapientibus motate frntt 
Sole eni egzitudines per edentia oculi euenietce 
funt que cadunt aut in tunicis, aut in bumoztbus 
aut in fptriiu uifibili qui ia efl a tcperamemo eri 
ftalloidie mimdificatuexflbctefl aute3 nocumentu 
in tunicis multipliciter qutds 
tx pazte contuncttue eius nocumentu non per fe 9 
immediate neceflarto facit ad Icfionc uifue CU3 nj 
per ipfa defezantur fpecies uifibilium ad crillal 
ioyde neque fit per tunicam coznca cum fpecies 
per iftam non recipiantur neque eria5 deferantur 
uelut fit per pupilla 9 fimiliter etia fit per ara ne 
am.bec eni tunica per fe 7 immediate nonfacit ad 
uifione perficienda a impcrficicnda.ftcut nec alie 
trestunice poile2iozee.ficut retina fecundinaet 
fclirodcal’ cu facult magis ad fnbftenrandu oculn 
deferendo ei nutrimentu a corieruadu criflalloy 
dem 7 fic de aliis.f>ropte2 aute nocumentu i coz 
nea cotigens in aliquo de numero quattuor c02ti 
cum eius potefl accidere nocumentu ablatiomf ui 
•luf ut fi totaliter obfcura fiat foppilata.ita ut fpe 
cies uifibilium defezzi uon poiTent.aut contingat 
ut fit ita exiccata uel infrigidata ut fpccief no pof 
fit recipere uifibilium neque defezzc eas ad puptl 
la5.patet q cecus ertt.JEt fi contingat i ali 
-quo co2ticu cius fieri macula uel punctu rubeum 
•uel uefligtum cicatricie.SiTr etiam accidit nocu 
■mentum ablationis fi cadat in tota pane ante pu 
pilla.7 (1 fuerit aliquod tale uefligiu in pa2tc uea 
tus angulum extert02e.cunc obicctof uifibilium 
ex pa2tc illius oculi non percipietu2 pars dextra 
aut ecot2a accidet i t erit cicatrix uel macula uez 
tus angulum domefticu.finifba eni pa2@ obiccro 
rum uifibilium non pc2cipictur fi ceciderit macu 
le uel cicatrices i fu{iri02ipa2tecc2r.ee antepcli 
te pupilleJEx quo fundamento etiam apparet q 
ii punctua macule uel cicatricis fuerit mparte cc 
tzaliequfdiftante uel cizcuferctiie antepofitis pn 
pille taliter cbiccta utfibilla apparebunt in me 
■dio fubftantie perfozata.uelut punctus opacus in 
circulo.£t ex boc fundamento ctj plura Ipcculabt 
lia cozrclarta ,pblematu decla2aiia acldu 
ci polTunt.% quo fudametoetta5 dare coUige2C 
.potes nocumenta que fecunturi utfu pzopter tui 
buientism oppllatoem apoftema uel aliud genua 
tfg2ttudinumcomplexicnalium cueniemiu-m pu 
pilla que efl pa2S vuee panniculi 7cct}.£t fimtlit* 
eade nocumenta contigere pofiunt p2cpter cdple 
xionales et cdpolitoales egzitudines aranee 1 pa 
ntculi 7 folutoem cotinuttatj eiue.et tu confideza 
quia famofa nocumenta ab aucto2tb5 vf2 (cripta 
aflignamur magis ex pa2te defectus co2nee et 
vuee pnentre q ex pa2te azance fecudinc vel feli 
tottee ut bine Ide legere potce.if2ft tero iterum 
i vifu nocumentum contingit ex pazte fpiium uifi 
bilium.voco autem fpum vifibilem fpum aialem 
qui iam de ce2ebzo delatus efl ad c2iflalloyd<5 g 
of vifibil* i poa quando nudum ad vifionc deazet 
culatuscfl pzoptez tcmpc2amentum cziflalloy 
dcs.cum eni fuerit ia mundificatue a temperame 
xo pzedco.tunccactu iilrumcmum mlioms.patj 
aut q predcusfpus tam primufq fccudus potefl 
e(Te paucue.ctfiet nocumentum dtmtnutcie i uifu 
etiam fi fuerit turbulentus et grofiiis uapori 
t>3 commixtus. Si ezgo contigat ci uapozes com 
nufceri mobiles circulariter apparebit uideoti percipere rotulae fn aere circongizafae.ft fi cen 
tingat uapo2em illum ede g2odu3 n ponderofum 
apparebit i aere linea dcfcedee ac fi edet aque gut 
tula cidef.a fi acciderit uapozem illu cc fubttle 1 
leue apparebit telut linea fcp afcendcne.a fi conti 
gat uap02e illu ede paucii n ualde difgrcgatii ap 
parebit utdenti peipere pulicee mnfcae uel alia 
aialia per aerem uclitantia bine inde fccurdu ct5 
erit itrinfeca dtfpofitd uapo2if ad ferri ftufil mo 
tu recto uel dcorfu5 aut motu giratiuo r< ftc b fui 
gulie.it tu confidera quia bcc omnia fubtiba fiit 
n non bene intelligibilia nifi a viro fcientia n ope 
2e doctidimo. per quc$z fundamenta multe varte 
tatee corruptioni! operationu fenfue Yifue intelli 
gere poterie fine quey cognitone nen erie petens 
ad conuenicnfer «uandum eae.ira ut fit muncrif 
tm' ‘x non alienA<7TEt ultimo iterum pez fun 
damenta peterie intelligere qualiter 1 quot moif 
nocumenti! in mfu contingat ex pa2te indtfpofttt 
orne trtu humorum.$ri enim criftallirue humor 
paucus denfue <x turbulcntue fiet aut accidet aci 
tae aut diminutio vifue» 1 fi ciue pa2tee diuezfc 
fint ut queda minue dempfe alte femiturbide aut 
no bn coftatee potezit ua2ieattc buiue adi'gna2t 
nocumentum co22uptionie in mfu. Tlecno ctia fi 
uitreue bumo2 qui cdtinet i in fe imbibit matere 
pa2tem c2tftalloydie fuit multtie tuzbulentue et 
opacue nccebitur utfio.aut quia pa2um de criftal 
loyde detectu ab eo relinquetur.aut quia peuder 
f friditatc uti greditie fua alte2abit 'i indifpomt 
aialem fpi2itum 1 ipfa c2iftalloydcm ad conucni 
enter uidere.i idem intelligerdum eft De uai icta 
te ccntingibili in bumo2e albugineo. (Tum eni cd 
tingit q1 multue uapo2 inuenitur in oculo ccng2e 
gatue fiue fuerit ibidem genitue p2cprcr 
tate cal02ie ipfius.f.ue fuerit a cereb20 fiuc aliun 
de propulfue ad oculum opo2tcbit g* ccmmflceat 
fpiritui uiltbili 1 ,pprcr eiuecdmixticne3 ua2iie 
modie co22uptionie nocebitur uifue.cum cm'3 fpi 
ritus alteratur necedc eft medium intraneum et 
af in criftalloyde iterum altezazi.vapcz enim il 
le eft agens applicatum medio 1 02gsno in n.di 
are vifionie qued eft crtftalloydee *x remanet ibi 
multo tempc2efiffictcnter agens inp2cdicta.f2 
go taliter alterabit eadem qualircr eft ei in pete 
tm Cu5 e2go talie uapo2 multtplicit pedet alte 
rare p2edicta.aut fui g2cditudinc fpiritum aiale 
ig2odando.aut fui opacitate ipfu tu2bulentu5 eff* 
ciendo uel fui frigtdttate claudendo uiae t2afttua 
aialis fpiritus ad cculu poterit ede caufa finif no 
ccndi utficnc nocumento diminuttenie a corrupti 
onie. jDimtnutionts quidem quia non erit debita 
quantitae tnftrumenti' uifibilis inficnie eficctiua 
aut perfectiuai]Co22upttom'0 uero quia fi rapoz 
ille latie erit lente mobilitabit fpiritu aialem mo 
tu recto ad fuperiue.ct eedt2a ft uapo2 ualde gra 
uie mobilitabit ipium metu recto dcorfum.i (t ts 
ta erit potentia uapc2ie mcuentie fpiritu ad fur 
fum quanta ad ita pcrfcuerauerit mo 
tr.8 in fpiritu a uapozc fibi impredo neeede erit q 
fpizitue a medium int2aneu oculi continue mone 
atur motu circulari.ff £t cx ifto fundamento coi 
figenda eft folutio plurium p2cblematu que necef 
fariu5 eft intelligere in cpe2aticne uifiua contige 
ifium.lpla eni omnia bcc facilime folimntcr i una 
tuppe/itee premida que cfl 'q omnis petentia kn- 
(itiua fntert'02 ticl extertoz erit fa 0pC2&tdc3 bae 
uel iftam feciidu? q obtecta motient medul. ? me 
dium alteratum alterat fptrtcue.a per boc 
zantur ozgana. tunc e2go potentia operatur 
fecundu q fibi offertuz.ago fi offatur fibi a 
poze ul’ fptrttu alteratiuo motue fiufum ucl deor 
fum 7 ftc de Angulie.taltter percipit potetta i ope 
rabitur qualiter fibi oblatu eft a pzedictie.tfSol 
ue e2go p2tmu pzoblema quare cq a qbufda bo 
minibue medium afptcicntibue apparet aliquis 
uapo2 in aere moueri motu ftufum.boc enim efl 
ppterea quia talif bomo habet caput plcnu5 biio 
rtbus uaporibus fubtilibue colcrtcis fuccelTiue mo 
nentibus fpirttum furfum.et econuezfo q 
bufdamq? uapo2 tlle femper defeendat inferius 
boc eft p20pter g2 fluitate <x tczzcftrettatc tpfitts. 
|T Soluitur tezttum quare quibufdam appar3 W 
aer femper moueatur motu circulari.fpccice eni5 
talia motue i fpiritn imprelTa a uapozc qui tantil 
fui lenitate mouct furfum quantum fui gzauitate 
deozfum facit potentiam infiuam corrupte perci 
pere motum circularem in aere extcriori.qui ta 
men non eft ibi.licet tamen talie motue inueniaf 
in fpiritu et aere intranco.pzcpter quod petetia 
Vifiua idolum talie motue ci2cularie corrupte p 
cipit motum cite exterius, cum tamen non fit ibi. 
fax autem totum teneri d:bct fecundum 
tentiam ifriftotelie tenentie fieri uifionem in~ 
tue fufctpiendo. licet aliter Dicendum edet fo 
eundum fenrenrtam Pythagoricorum qui dicC' 
bant uifionem fieri ext2amittendo.ut colligitur 
pzimo defen.a fenfato.a tu confidera quia boc fub 
tiliandum edet aliqualiter fecundum pofitionem 
fccundam.{pSxbocite2um fundamento folui po 
teft aliud p2oblema.V3 quare quibufda hominum 
apparet percipere ujporem in acre mobilitatu5 
colorie nigri aliquando rubei non raro citrirn' et 
frequenter eni taliii colo2um 
tmp2imuntur in aere fpiritu et uap02ibue fecun 
dum determinatae fpcctee quattuo2 p2imozum 
bumozum bie' colozibue pzopziie cclo2atc£. it 
apparet etj ultimo c% boc fundamento quare qui 
bufdam hominum apparet uapoz colozibue inui 
cem confufie coloratue.boc enim contingit pzopt' 
commixtione materierii bumo2alium diuerfazu 
fpecie. quap20pter diuerfie fpccicbue uapozee al 
terant fpum i medium intraneum oculi i*£t plu 
ra alia pzoblemata iftie p20p02ticnata foluere 
pode fi non effugere longitudtne.{jf £t ultimo ex 
omniil b02um fundameto concluditur quot 7 qui 
te fpeculatdnee medico ftnt necedarie ad conueui 
entem cu2am fpcy corruptoie uiluei 1032113 em'3 
Difpofitdnum cu2a perfici non peteft ccnuemetcz 
a medico ita ut fit fui munerie mfi ipfe diftictc 1 
diligenter cognofcat.fcd euidene cognito bc$z no 
cumentorumnecedariop2efuppomt fuaru ca2U3 
notitiam.e2go ad perfectam curam omnino necef 
farium eft caufaru3‘x egritudinum ipfazum difti 
cta cognito.proptcr quod fubtiliter fcriplir £>aL 
fecundo tegni q af p2imo in actdibue.i.ope2atio 
nibue.priue quidem co22uptarum ca$z cognitio 
necedaria eft deinde falub2ium ca$z inuentio.tii 
et p2optor boc necedarium p2tmo 02dinare regi 
men q ncccdazium eft in cuia barum dtfpofitou3 
ex pa2te lex re2um non naturaliu3.fecnndo nero 
ex pazte mcdicinaliu 1 iibumeto? que coueniuc rts 7 rctj.f]3am ante inflat necdTtfas 02dinandi 
regimen medicinale buic viro ncceffa2ium pro cu 
ra fua? difpofitionii et prefuatde a cafu in lapfu 
dctert02e.quod regimen in quiq5 capitia uclo ce 
diuifii.3n pzimo er,i capitulo ponam aliqua ifteu 
menta per que poterit prcfcruai i a decidentia in 
lapfum niaiozem tam ccrtbzi q auris qtie adbuc 
audit 7 oculi quo adbuc uidet.non cni per benefi 
citim pbilofopbicil fpero ipfum oculum qui 135 ba 
bet pannu confirmatum pofie feruari nedum ad 
meliuf tzanfire.rationale tamen efl ingeniu5 pbt 
lofopbicii poffe facere auz<3 tzanfire ad melius q 
fam fuzdus clTectue efl.Igitur in pzimo capitulo 
defczibam uniuerfales canones per ipfu3 cbfcrua 
dos.In fecundo VC20 capitulo pena regimen cctie 
niens dtfpoCtttont calidit atie. In teztio capitulo 
ponam intentiones 7 inllzumenta Diminuticni ut 
fue conuenientia fiue ncccilaria.l/In qua2to capi, 
ponam rcmediu5 ccnueniens corruptioni 7 dtm« 
nutioni uifue. In quinto capitulo pona5 medum 
deponendi pannum ia in oculo cof limatu. #f£>ro 
coplemento itaque primi capituli deferiba primo 
pu2gato’cm neccffaziam fibi oblimari necefTaria 
tn tempoze ueris.SJjcrundo vezo in tempore 
tumm.Zertio vero Dcfcnbam duo remedia ccnuc 
nientia ad p2efe2uadum ipfum tam cerebro q> an 
ribue cf oculo app20p2iata. Itaque pzo cxccutcc 
primi cizcafine menfis octcb2is ucl p2incipifi no 
uembris tn anno. 1441 uno mane in aurcra teti 
piat hunc potu feniculi calefacte 7 
pofl ipfu immediate Dozmiat per una lx»za ct.y. 
7 t2anfactis quinque bone bibat cyatu5 unu aque 
calide cate cum g2ams feniculi 7 bene 
7 pofl illam aquam per una bozam accipiar pzan 
dium 7 tfto mane liet in camera a frigore neto de 
nudata.caute illius potus dcfcripto.fe yere J5a. 
.5.i.yeralogcdid.5.iii.mifcc 7 fiat de eie m fupra 
Jacta ifla mino2atiua euacuatoe.die immediate 
fcqiicntc b02a p2cdicta accipiat ba Digcflmu ca 
lefaau pofl qd no comedat mfi pcrtzanfeat bozc 
quattuo2.1?c fy.de calaniero fy.de flicadcs oximel 
lis fquillittd ana.fj.mifce et totu accipiatur ut 
fup2a.3fcccpto tfto dtgcfliuo t uno die immedia 
te fequente pu2gctur cu iflte pillulie.Bc pillularu 
de fa2cocolla 7 cabiazu ana3.i.b.p.falie indt.g 
.tttio2menrur pillule fepte cu fy.oc llicados et ac 
cipiantur ho2a 7 conditionibus obferuatts q dei 
funt De p2imo mino2ariuo4/Cum autC3 cuencrit 
tepus ueris in fine menfis februarii ucl circa pzt 
cipiurn ma2tii Vno mane boza pzedicta cuj luna 
habuerit dire quinque uel fex a reuoluttene fua ac 
ciptat bas pillula? fctida?.3.y.cccbt 
arum 7 de yera compcfita ana3.I.accipiatur cb 
feznatie conditionibus in p2imo minozatiuo dic 
tis.itic 11020 immediate kquenti accipiat bcc Di 
gefliuum quod continuet octo Diebus calidum cb 
fezuando ea que De alio dtgdliuo funt dicta« 
fy.de calamento fy.De yfbpo oximcllis compofiti 
lauri faluie 7 betbcniceana.J./.mt 
fce.iDie uczocctaua immediate fcqueme accipiat 
ba folutiuum.Bt yere electuaru idi 
*5.i.y.mi(cc accipiatur cum cyato utm calefacti 7 
bene lumofi 7 cblduet ea que m aliis folutiuis ob 
fuari debere fut dicta. £t U careat yera dyacolo. 
aut non poflet ipfum altumei e.tunc pnlnlazu 
fetida? deferiptione Kafis nonoiUmanfozis a? 
de pa2att'fi.5.t.piUula£de yera compofita3.Ue 
accipiatur uc Dictum c(l inuicem tncorpo2atc. 
poft bcc autem fiat fibi boc tertium compofituro 
Btmacis.gario.fltcadoe flo? rofmari.ana3.y. 
folti ligni aloef 55 ana3.i.pulpe coloquinride tur 
bitb electozum 
epatici elem.3.?. puluc 
ruentur omnia fubttliter 7 per fc deinde coquaffc 
tur in moztarioet infundantur in.jj.v. aque feni 
culi 1 totide de maiozana a Diligenter i catino ni 
treato 1 ponatur fub radiis folte fepe commtfcen 
do ufquequo exicccmur.tunc ezgo infundantur (e 
eunda uice predictie aquie calidis bene commtfct 
do 7 ponendo fub folc et cxiccando ut dictum cft 1 
ita fiat quattuoz uicibue.et D bac igitur materia 
fiant ptllulc ex cmni.5. vi.de gbue accipere potcfl 
omni Ie20 aut falte omni altezno fe20 unam pa? 
ante cenam 7 altezam per duas bo2ae yoil cena5 
toto tempozequo accepit (yrupos deferiptos 7 ei) 
per totum annu5 poterit eie uti falte in (eptima 
na.i.ueUi.8cciptendo bo23 pzedicta. 7 fi d eie ite 
rum acciperet.5.!,omni fmc.xv. dieruui taidun 
do cibum 7 conditdee obfuando tactae in alite fo 
iutiute ualde fcluberrimu cfl'3 ei. In bie ei pilfia 
efl potentia mundificandt ftomachii caput 7_oia t 
{frumenta fenfuum fi bene confiderae .<T iyecun 
dum pzineipale inftrumentu buic V120 comme 
tiiTimum cu quo aliquando furditateconfirmata5 
7 frequenter gzauirate auditue 7 caligine oculo? 
\idi fanari elt boc.Bt fpeeierum fotyre magne. 
.i.fpeciezum opopire.J.y. amboru5 oefcriptione 
Tlicolai in anttdotarto mellis electi cocti 7 ddpu 
mati libra. y,gzanc?fiflicozum mundatoru3.|* 
.iiii.ligni aloes clccti.3. iunfundantuz fiftici pcz 
biduum in aqua feniculi 7 maiozane et flent bene 
coopc2ti.dcinde rmnuttfTtme conte2antn2 7 coqtt 
tur et inco2porentur CU5 meile prcdicto 7 polite 
piditate eiue fiat clectuartu cum fpecicbue p2cdi 
ctts.oe boc itaque clcctuazio patiens quantitates 
nucis mufeate inter tempus afluptdnie pillulai u 
fup2a fe2iptarum in fcao quando uadir ad lectio 
aflumat et bibat pofl ipfum. J.i.aquc feniculi uel 
maiorane calefacte videbit rem gratilTimam.lxf 
itaque fufficiant pzo pztmo capitulo. 
41 Secundum uczo capitulum regiminis medici 
nalisexplicaze oebetea que male complexionis 
frigide et bumidc funt conucnientia.ct licet ea q 
fcripta funt in p2eccdenti capitulo ota fint utilia 
ct neccflazia.pzo difpofttdne capitis, bic tame po 
na3 ea 7 inflrumenta Dcfcribam capiti multu con 
uenientia et neccflaria.tbzimii itaque ipfozum e 
folii grano? paradifi pulegii origani cala 
menti ferpiUi ana.5.1. J.rutc ftece llicados maio" 
rane lloracia 
eaIam1teana3.il.ambze orictalie3.t. mufci.a. 
.y.fiat omnium per fc puluis cuius medietaf lige 
turinfindoncdeg2anaret02ta.alteza ucro me 
dietas cum vino aromatico inco2porcnrur cu.5. 
.i.J.electi laudani et fiat pomum.ut2unque enim 
illorum alternatim odorare debet. 7 erit prefidi 
um magnum in coniortando cerebrum cxiccando 
materias et aperiendo uias cius. 41 Sccundu re 
medium cil boc V* ff cciczum alipte mulcare. 3 J* 
floracis calamtte gallie mufeate ana.J.i.laudani 
electi tburie gummofi oia 
et de bac materia fepe cazbombue acccfis fiat fue percipere rotulae fn aere circongizatas.f t fi cen 
tingat uapozem illum effe g2offu3 7 ponderofum 
apparebit i aere linea defcedes ac ft elfet aque gut 
tula c*def.7 fi acciderit uapozem illii cc iubttle 1 
leue apparebit velut linea fcp afcendene.7 fi conti 
gat uapcze illu effe paucii 7 ualde dtfgrcgani ap 
parebit utdenti pctpcre pulices mnfcas ucl alia 
aialia per aerem uolitantia bine inde fecrrdil ct5 
erit ttrinfeca difpofitd uap02tf ad ferri fuzfil mo 
tu recto uel dcorfu5 aut motu gtratiuo 7 ftc 0 firt 
gulie.it tu confidera quia bec omnia fubtil/a fut 
7 non bene intelligibilia mfi a viro fcientia 7 ope 
2e doctiifimo. per quc$z fundamenta multe varie 
tates corruptioni! operatienii fcnfns vtfue intelli 
gere potens fine quo;z cognitdne nen eris petens 
ad conuentcnter cu2andum eas.ifa ut fit munerif 
tui 7 non alieni^£t ultimo iterum pez bo$z fuit 
damenta poteris intelligere qualiter 7 quot moif 
nocumentu in mlu contingat ex pazte indtfpofiti 
ome triti enim criflallinue humor 
paucus denfus 7 turbulentus fiet aut accidet ccci 
tas aut diminutio vito 7 fi cius piutce dinezfe 
fine ut queda minus dempfe alie fcmiturbidc aut 
nbbri cofiatcs potezit ua2tcatte buiue slTignazi 
nocumentum co2zupttonis in utfu. Tlccrsd etia fi 
uitreue bumo2 qui cdtinet 7 in fe imbibit matere 
pa2tem cziflalloydis fuit multus tuzbulentus et 
opacus nccebitur uffio.aut quia pa2um de crifiai 
loyde detectu ab co relinquetur.aut quia pendef 
r inditate uel grcfTttte fua altczabit 7 indifponit 
aialem fpi2ttum 7 ipfa cziftalloydcm ad conucni 
enter uidere.7 idem intclligcrdum eft re nancta 
teccntingibili in bumoze albugineo. (Tum eni cd 
tingit q multus uapo2 inuenitur in oculo ccngze 
gatus fiue fuerit ibidem genitus p2cpter 
tate calo2is ipfius.fue fuerit a cercbzo fiuc ahun 
depropulfus ad oculum opoztcbit cp commffcead 
fpiritui utftbtli 7 ciuscdmixttcne3 uaziis 
modie coz2uptioms nocebitur uifus.cum cnt3 fpt 
ritus alteratur necelTc cfl medium intraneum et 
af in criilalloyde iterum altezazi.vapc2 enim il 
le efl agene applicatum medio 7 ozgano in n di 
me vifioniequcdeUcriHallcydee 7 remanet ibi 
multo tcmpc2efift'idcnter agens in p2cdicta.fz 
go taliter alterabit eadem qualiter efl ei in pete 
tiai Cu5 ezgo talis uapoz miilnplictt pcHer alte 
rare pzcdicta.aut fui gzcfTitudinc fpirittim aiale 
fg20iTando.aut fui opacitate ipfii tuzbulentu5 cfi’i 
ciendo uel fui frigiditate claudendo uiae tzafttns 
aialis fptritus ad cculu poterit effe ceufa fimi no 
cendt utftcnc nocumento di minutionis 7 corrupti 
onis. iDiminutionts quidem quia non erit debita 
quantitas inilrumenti mfibilis uiftonie eficctma 
aut perfectius»jCoz2«pttenie uero quia fi rapo2 
ille latis erit lenis mobilitabit fpiritu aialem mo 
tu recto ad fuperiue.et ccdt2a fi uapcz ualde gra 
uie mobilitabit ipfum motu recto deoi fum.7 Ii ts 
ta erit potentia uap02is mcuentie fpiritu ad fur 
fum quanta ad deozfu3 et ita perfcuerauerit mo 
tus in fpiritu a uapoze fibt imprciTo neceite erit q 
fpizitue 7 medium tnt2aneu oculi continue mor,c 
atur motu eirculari.Cf £t cx tflo fundamento coi 
figenda ellfolutio plurium p2cblematii que necef 
fariu5eil intelligere in epezatiene uiitua contige 
ifium.lpla eni omnia bec facilime foluuntur i una 
tuppditce premtifa que tfl 'q cmme petentia kn- 
fitiua fnter(02 ncl extertoz extt m 
ucl iilam q obtecta monent mcdtil. i me 
dium alteratum alterat fpiritue.7 per boc 
zantur ozgana. tunc C2go potentia operatur 
fecundu q ftbi offertuz.e2go fi oflhtur fibt a 
po2eul’ fpiritu alteratiuo motus toto ucl deor 
fum 7 ftc de Angulis.taliter percipit potetia n ope 
rabitur qualiter fibi oblatii cfl a pzedictis.flSdl 
nee2gop2tmu p2oblemaquaree$ a gbufaabo 
minibus medium afptcicntibue apparet aliquis 
uapoz in aere moueri motu fu2fum.boc enim efl 
ppterea quia talif bomo habet caput plcnu5 biio 
ribus uaporibus fubtilibue colcricis fuccefiiue mo 
nentibus fpirttum furfum.eteconuezfo appar5 q 
buidam q uapo2 ille femper defeendat inferius 
boc cfl p20pter g2auitate a te22eftrcitate ipfius. 
i\ Soluitur te2ttum quare quibufdam appar3 # 
aer femper moueatur motu ctrculari.fpcctcs em'5 
talis motus i fpiritu tmprclTa a uapo2c qui tantii 
fui leuttate mouct furto quantum fui gzauitate 
deozfum facit potentiam mimam corrupte perci 
pere motum circularem in aere extcriori.qui ta 
men non eff ibi.licet tamen talis motus inueniad 
in ipiritn et aere intranco.p2cpter quod petetia 
Vifiua idolum talis motus cizcularis corrupte p 
cipit motum effe exterius* cum tamen non fit ibi* 
Idoc autem totum teneri debet fecundum 
tentiam ifrtftotelis tenentis fieri uifionem in- 
tus fufeipiendo. licet aliter Dicendum elTet fe- 
eundum iententiam Pytbagaziccmm qui dicc- 
bant uifionem fieri ext2amtrtendo.ut colligitur 
p2tmode fen.a fenfato.7 tu confidera quia lx>c fub 
ttliandum effet aliqualiter fecundum pofittoucm 
fccundam.<p£x boc itezum fundamento folnt po 
teft aliud p2oblema.V3 quare qutbufda bominnm 
apparet percipere uaporem in aere mobilitatu5 
coloris nig2i aliquando rubei non raro citrini et 
frequenter fubalbidt.23pecics eni taliu colo2um 
tmp2tmuntur in aere fpiritu et uap02t‘bus fecun 
dum determinatas fpcctee quattuo2 p2imo2iim 
bumo2um bis colozibtis p2op2tie cclozarc#. tt 
apparet etj ultimo cx boc fundamento quare qui 
buidam hominum apparet uap02 colozibus inui 
ceni confufis coloratue.bcc enim contingit pzopt 
commixtione materierii bumo2altum diuerfazu 
fpecie. quapzopter diuerfis fpeciebus uapozes al 
terant fpum a medium intraneum oculi tfJEt plu 
ra alia pzoblemata illis pzopoztionata ioluere 
polle fi non effugere longitudtne.if £t ultimo ex 
ommu b02um fundameto concluditur quot 7 qui 
te fpecuiatonee medico fint neceiTarie ad conueui 
entem cuzam fpqz corruptois uito Io azu$ cm‘3 
Difpofitonum enza perfici non potefl conuenictcz 
a medico ita ut fit fui muneris mfi tpfc diflictc 7 
diligenter cognofcat.fed euidens cognito bc$z no 
cumentommnece(Tanop2efuppomt fuaru cazu3 
notitiam.e2go ad perfectam curam omnino necei 
farium elf caufaru3 7 egritudinum ipfazum difti 
cta cognito.propter quod fubttltter jrnpfit £>al. 
fecundo tegni q at pzimo in actdibus.i.opezatio 
nibus.prius quidem cozzuptarum ca$z cognitio 
neceiTaria cfl deinde falubzium ca$z inuentio.vri 
et p2optor boc neceiTarium pztmo ozdinare regi 
men q necciTazium eil in cuza barum dtfpofitdu3 
ex pa2te fex re2um non muuraliu$.fecundo nero 
ex pazte medicinaliu 1 ifizumeto? que coueniut 1$. y.ii ponatur ftt auribus iialde cito (ntiificft 
animalia omnia* sDum autem nocetur andituo 
propter fanguine in auribue congdatum.tunc ac 
cipiatur coaguli J.aceti.J.i.caftozei.s. 
•i.coquatur n diffcluatur in auribuf gutta una DC 
boc tepido.©i nero aurie mlta aquefitate fuerit 
plena cxiccari folet cum noua fpogia bene ficca fu 
perligata auri.Confert ctia buic difpoliticm ut 
accipiatur namulue iunet exiccatus 7 imponatur 
Vna extremitas auri.alrera uero extremitas accc 
darur.tunc eni per eam attrahetur 7 confimictur 
aquofitae.Cr fi contingcrit q in aure cccidertt fe 
ftuca pulnis lapillus aut gzaml fabe uel ciccrie ut 
fepe uidi.tunc ingenium lollene e ut aurie 
7 impleatur oleo fecundum q eff poffibile.Deinde 
eger ingrediatur ut bene calrfiat.poffea 
exeat a balueo.deinde infuffletur in naribus eiue 
modicim puluerieellebori albi4?claudatur oe ct 
aliqualiter nares ut fortiter ffernutct.tunc enim 
exibit quod i ea preternaturafr igreflu eff/ iDua 
do autc contingit reperiri aure plenam fozaitte 7 
hnie.tmc optimum eff medicamen quod fu ipfit 
?llei&nder.lV arfeniei ruffi.5. i. teratur diligctcz 
cum mdle.oeinde fiat licinm fubtile 7 inucluatur 
eo 7 imponatur auri, quoniaj mudificat ea 7 exic 
cat vlcera 7 fantem 7 non nocet 7 fiducialiter ute 
dum eff eo.quonia expertu eff.4? fcrtbttur deo pi i 
mo pzaettee capitulo de ferdibue aurtu.4? allegat 
idem tertio continetis capitulo primo, it ii uclu 
eris remedia efficacius tffo.tunc IV farcoccllc (i 
guinis oraco.fief memite tburie mcmire5 fpumc 
mariffalie armoniaci conucnicntcr.mund dicata 
C2go aure accipiatur hic puluie cu mdle ccnuxtuf 
ct cum licinio imponatur in aure mane et iero.cu 
rat enim ulcera aurium, cor? edit carne additam 
et corrupta 7 generat fanani 7 fanat ipfam 7 funt 
fennonee Ralie tertio continentis primo capitu 
lo auctoritate iiaron.bic tamen intcllige q cum 
in deimptbe dixit 3faron conucnientcr boc eff re 
fertur ad fale armoniacum.neque eni de eo in de 
feriptoe debet accipi tamum quamu de aliis pro 
pter vehementiam acuitatiVi caltditate etus.alz 
eni eompoftrio effet inartificialis.proptcr qd ubi 
in compofito de aliis quinque medicinis accipiet' 
ana.3.i.fufficiet3.i.iali6 armoniaci 7 forte quan 
tttaf minor, fcenique quando nocumenti! audtius 
prouenit propter ucrofitates 7 uapcres.tuc nuUii 
medicame meliuf repit q quod fcripfit Iccdoliuf 
ut allegatur tertio continentis prima capitulo ct 
eff ut dc cafforeo electo accipiatur quantitas Icti 
cule 7 minutiffime conteratur cum oleo nardino * 
£go aut ad uapores et uctofttttj i aurib; iilufoo 
facietee tinnitu 7 fibilii 7 alios ffrepitue diuei (09 
fecundum diuerfitate ipfaru uentofitatum ut pro 
batum eff nulla potui pare inuenire medicinam 
ei quam fcripfit Bafis tertio continentis allegato 
capitulo.TV elbi albi croci nitri cafforei ana.3.1. 
aceti meir electi fif et linito licinio 
pluribus Vicibus auri [ponatur, complectitur eni 
bec medicina qnattnor finipltcia fublimitate lau 
die 7 operationis ulrra emnee medicinae baben 
tia-?confertg2auitati auditus4? aliis fpccicbi.s 
corruptdie eius. 7 cogncuit Suiccnna hanc medi 
cinam quarta tertii capitu.de lenitu et libilo ucr 
fue finem.licct dimiferit ibi £fui. cafiorcu q fote 
fuit defectus exemplaris uel fcripterie.ffCu a iit 
furdttae fucrft confirmata non do dcfperandum 
cft quin ct erpczta debeant applicari remedia.I5 
cni tale nocumentum bibatur ab auctozibue icu 
rabtle.ut fupra oemonftzatu 1 dcclazatum eft.ro 
lilbominus et frequenter appparent in egzitudi 
ntbus monfUa ucl effcetus quorii euentue pbilcCo 
pbo£ induftzia non bene potefl comprebcndi di' 
Icuzfu rationie.fiue contingat boc pzop’ cr foztitii 
dinem viztutj. fiucpzopter Dilpofitione p.fij.liuc 
pzopter frequente applicatbem *? continuationc5 
medicinaru que appiicantur.pzoptez quod bic de 
feribam medicamen cum quo multae gentee redu 
%i ad bona auditionem que multo tempoze fui da 
remanfezant.ficut inquirere potee a f ratze Zbo' 
ma 3nglico de ozdine in ciuitate T>a 
due gduodeci anis paiTue fuezat aplera fuzditate 
unius auris n ia m plene cuzatue eflcum bac folle 
tit medicina dckzipta teztiocontinentie 
gato capitulo auctoztrate infignie viri nomte ca 
auctore, ad ponderofitate5 in 
auribus •? furdttate fote diftcmperctur aloee pul 
pa coloquintide *? cufozbium lubril illime trita cu 
lelle uaccino.Dcindc ex cie fiantfiefo permittant 
exiccari.cum ezgo opus fuerit fricetur fuperccte 
tit ibidem Dicitur *? cum fucco rafani imponatur 
aurt.et fozte q boc ell medicame fautenegi quod 
oeusczeautc quod allegat fluiccna quazra tertii 
pzeallegato capitu.cuiue ufque ad bos Dies no po 
cui plenam habere expoiitione.licet multu5 uigtla 
nerim ad id et tibi legenti concedo paztcm labo< 
imtoec in fumma dcrcQ nocumemoru auditus* 
i \3n quazto capitulo ponedue e modus cure ima 
gtnationum ct aquedefcendenris.iter que duopo 
tdlaifignari oitfercntia,quonia5 imaginationes 
ut lupra uifu cft non imp02tant aliud q> nocumen 
tum cozzupticnis opezatienis vifiue pzouemcna 
a multitudine vaporumq commifccntur fpiritui 
vtfibili *? reprefemant cziilalloidi fimilitudinea 
cozum tam er pazte calozts q ex pazte motus 
ipiozum.immo ct pzopter illam caulam 
dit potentia vifroa.ita q? ct potentia imaginatis 
imaginantur ree efle exterius que non fune ibi. 
3iquauno impoztat nocumentum dcfccnlusaqa 
cezebzo uel paniculis ad oculos que rccipmu qua 
doque inter tunicamcozneam *? vuea.quandoque 
nero inter vueara *? araneam.*? fi contingat ipfam 
fecundum pa2tem aliquam fatuari magis uezfus 
angulu oomeflicu.ita vt obiecti vif bilis fpccies 
vifibilis non recipiatur in pazte ifta.quia oppila 
ta elitunc patet q pazf lintlUa obtecti vifibilis n 
poterit videri fi fuerit oppilatio illa i angulo do 
meflico.et ecQnuezfo dtxtia pazs non poterit vi 
deri fi fuerit in angulo ftlndlzi oppilatio 4 Ct ira 
fi ab aqua fluente ingroffata oppiletur pazs fupe 
ricz obiecti vifibilis pazs eminentioz videri nen 
poterit.ct fimiliter eiufdcm inferioz pazs nen vi 
debitur fi oppilatio eadem in infeziozi pazte ipfa 
U9 pupille.*? fi eztt De diuiftde medtetat 0 obiecti 
fic oppilatio cadet uncdictate pupille, kt parild 
initer intellige q fi oppilatio cadet felum m ccn 
tzali pazte pupille.tunc nullum pczcipietuz cbie 
ctum nili velut pei fozatu vt fupezius Dcdazatu5 
eflJnlumma igitur diffezentia veza inter aqua 
ct imaginationes ell q ipfa aqua ell mozbus con 
politionalie ab opptlatbe pzoucniens.imaginatio 
nes uezo no lunt mozbus compolitionalis ,ppter quod tertia tertii ultimo eapftuW ita fcribttor 
jDcfcefus aque egritudo oppilat tua 7 bumiditas 
dl extranea flans in fo2aminp vuee inter humo-* 
rem albugineii 7 fipbac.i.co2nca.oua2e p2obibct 
penetrare fo2mas.V5 uiftbilium ad uifuj. £x quo 
fundamento concluditur q ficut aqua defeendens 
porefl recipi imer tunica co2nca 7 vuca uel i fora 
mine cius.ita defeendere 7 recipi poterit inter al 
bugineu 7 conuexum aranee.7 ficut ipfa congelata 
facit pannum inter ccnuexu vuee 7 ccncauum cor 
nee rumce.tta poterit facere pannum inttr conca 
uum albuginei 7 conucxu aranee 7 efl vnus panuf 
qui quandoq5 Difficulter apparet.quia ualde pro 
fundus efl 7 beneficio manualis operationis aua 
ri non potefl ficut alter ut tfra 
quod cozzelarie concluditur q aqua ifla non dici 
tur e(Te egritudo nifi caliter.quia efl immediata 
caufa oppilationis 7 materialis ea gene2attom'a 
panni qui dicitur cataracta 7 tprop2ie.cum enim 
cataron uel cataracta imp02tat def.enfu.patet q 
talis panus non por recte dici defcenfus defluxus 
cataracttcue nifi ad bnne intellectu.quia dl panus 
generatus cx conuerfione aque in ipfum a 
lante caufa antepofitus pupille uel i foramte eius 
folum.e2go bec egritudo Denominatur aqua.i.ab 
ea Defluente p20uentensquenondu congelata cfi 
pzopter quod etiam intelligi potefl efTentia alteri 
nsegritudinis quam aliqui oculifle ut 
mefali 3e:u bali 7 plu2iu modernorii denominat 
guttam ferenam. £fl eni egritudo p2cueniens ab 
bumiditate multa aquefa 7 cotu2bata in cerebro 
7 panniculis eius abundante que frequenter impe 
tuofe expellitur 7defeendit a cerebro i nc2uos ob 
ticos oppilando eos complete 7 facit cccitatc com 
pictam aut in oculo uno tantum fi oppilauerit fo 
lum opticum neruurn unum.ita ut i ifTantt bomo 
fiat cetus in vno oculo.ficut fepe contingit in forti* 
bue percufTiombus capitis i motibs creticis i cra 
pula cibcp 7 potuu multil 7 immoderate coeunti 
bus.7 in bis qui exercitatur moribus pez quos ne 
cefTario inclinatur caput ad amerio2a 7 ad infe2i 
02a.et bec quidem egritudo licet pauci intelligat 
fpfam recte denominatur gutta ferena. i5utta q 
dem quia per modugnttaru defcendentiunieue 
niene.fcrena ucro quia per ea oculus ad cxt2a no 
appazec conturbatus neque oppilatus irnmo 
rus 7 ferenus.p20pterea quia bumiditas illa noti 
oppilat anrcri02es pa2tC6 oculi uifu ccmp2ebcnfi 
biles.fed folum pcflerio2es.V5 ne2uoe cbticos ad 
quos non peruenit utfue hominis exterius afpicic 
tie.Jfct nota q bic fermo aperit tibi uia5 intellige 
di fententtae plu2iu illuflriu ocultflarum 7 refpcn 
dendiadquefitum.p2opter quid homini inflata 
nea accidit cecttas.cum tame a fubflantia fua colo 
re quatitate et Dyafanitate oculus nullo modo cd 
tu2batus appareat.CJnde ex Ixjru fudamentocli 
citnz modus cu2atbts baru difpofitionum.ut ribi 
legenti apparere potefl czipUct fermene fcquenti 
it p2tmus ponet canon et mllzumcracurtfcnis 
gutte fcrcne.25ecundus ponet infl2umenta cu2a 
tionis7 intentionesbabendas ad aquam ddccde 
tem prius q congdctur.Xc2ttus ve20 tanget mo 
dum 7 inflrumenta cuza tionts aque que ccngela 
ri incepit.lTlbzo complemento itaque pnnu fez 
monis qnattuo2 funt necefTarie ima 
«11 cuacuatio. e ipfa? dmerfio 
Tertia l ccrcbzi h paitfu cine recttficatio ‘Qim 
ta dl materiei ultimata confumpn'o*(l *C>rtma g 
dem intentiocoplctur per tria inflrumenta.quo 
rttm p2imu cll euacuatio mtno2atiua materiem 
(T Secunda digeflio earude?. 41 Xertia efl czadi 
catiua caru cuacuatio.il Ibrimtl itaque copletur 
euacuando materiae antecedemee que pa2tim in 
mebrie inferio2ibus inuemunru2 7 pzopzie in flo 
cum bec difpofitiofuerit per colligandam totafr 
aut feciidum pa2te.J£tia5 copletur cfi bie que ma 
teriae aquoiaeatt2abunt a capite cfi p2op2terate 
refptciendi oculum 7 aquefa matcria3 fa cerebro 
congeflam 7ad oculoe flucnte.de quarii medicina 
rum nume20 tree p2e ommbue alite excellentes 
ab auct02ibue illuiteibuf pofite funt ubicunque le 
gatur,£t p2ima eft ferapinii quod arabicc deno 
minatu2 fequen;.bij.p2opter quod pillule ex eo fa 
cte collecte quinto canone fumma p2ia tractatu t5 
ptllulie 7 a 2fDdue oiflinctoc d eie funt ualde fol 
aqua lublima 
tionie vel decoctionis feniculi uel eufragic et obf 
uentur pcfl ipfae canonee fnfraferipti in pu2gati 
onibue uerie 7 autumni.j5ali.e2go fexto de 
ci mediana ferapinii fic deferipfit ut allegat Se 
rapto in aggregare q fubtiliat 1 
abflergft maculae que funt t oculo et eft de mclio 
ribus medicinis aquedefcendentt ad oculoe et te 
nebzofitari utfue que accidit ab bumortbue gi cfr 
fcyafco.ve20 ita dijctt c5 eo ipfii abflergit uefligia 
vlcerum oculorum 7 confert cbfcur itari uifue 7 acj 
3ue ocfcendit ad occulii et p2obibct ea.Cf Secun 
u uczo medteame appzopriattl ad bac imenten 
ttone efl cufozbium quod cali.cn et ficcu in tertio 
gdu aut in p2tma maniione qua2ti ficut ferapinii 
licet lx>c fit parum calidiue tllo.7 dixit de eo Se 
rapio auct02ftate Rya.q quadofit 
cbolTOl cii eo bubet virtutem abflczgcndi aquam 
ccult.Ucct eiue mundificatio ou2at tota die.quaf 
mifccatur cum meile 7 conficiatur cum ficf fupple 
albo et cu cautela,p2opter quod ob acuitate emo 
bonum efl comifcere tpfum cum aqua uiola2ttm., 
|f Xertia medicina calida approp2tata oculis et 
maxime bumiditatibuf eorum ell cologntida que 
inte2 ceteras medicinae faluttferas fere p2tnctpa 
tum obtinet in attrahendo materiae flegmaticaa 
aquofas et grolTas a cereb20 7 ne2uis.p2opter qd 
medicamina omnia ccmpofita foluriua exea facta 
elegantia funt i cafu iflo.Si C2go uelif conuenteti 
ter euacuarc.TW pillula? de ferapino3.ti. colcgn 
tide ‘ktrat.tii. WcUii ‘kizat.i.fozmet pillule C115 
fucco feniculi et exhibeantur ut fup2a 4f£5ccudu 
vezo inflrumemu pzincipale complens banc ime 
tionem efl boc.ttt fy.oe flicadoe.?.i.aque fublima 
tionts yris et mclhiTe ana.? J .mtfce et toru 
beatur caltdum in aurora ut fupza.fj Secundus 
vero digefltuum et leuius illo licet perfectius ert 
boc.Btaque mai02ane.?.i.y. aque lublimattoms 
afTari.?.ii. J.mifce et Ixc duo cuj bec q funt dige 
fliua materias antecedentes etiam diue2tunt eaf 
pC2 uias vrinci Xcrtium ue20 inflrumcntu bac 
cuacuatione mino2atiue complens cfi boc 4 jfBc pii 
Iula2it5 de yeza fimplico.ii.ferapini pulpe colo 
quintide ana.g.iii.&dellii.g.ii.fozuientur pillule 
fex 7 exhibeantur ut in euacuationibus dictum ert 
et perbocfibeneconfidezas mino2abitu2 mate 
ria que in c2onias cgzitudinibus ri e minoranda femel.fmnio quandoque ter uel quater piopfer rt 
fidentia matericrii frigidarii tx pa2te buiue qua 
litatie multitudinis grofTitudinie 7 Vifccfitatj.lxc 
de intentione prima, 4 [tzo fecundo vero inftzts 
mento pzime intentionis.! diuei ftente iteru tria 
alia feribentur tnfl2umcnra.fcnmum efl admm( 
flzatio buiue cliftcrie.fk radiet? yreoe rccetie po 
Itpodiiana.doj.pulpccoloquintidetertia parte 
.cft.i.folioy blete fe.lini furfurie ana.do.i.coqua 
tur in librie qnattuoz aqne ufque ad eonfuptcem 
medietatis.deinde tM ycralogo.3. J.olei de fifa- 
mo.|.iii.falie gemme.3.1.7 cumj.ccto pzcdicrc 
deccciionie fiat cliderc/f ue20 mfhti 
mentudiuerfinumeflfrequens fricatio ext2cmo 
rum a gembue ufque ad pedes 7 ab ignimb} ufq5 
ad genua 7 a fpatulie ufque ad natee 7 a fuperiori 
bue paztibue fpatularu ufque ad cubttee inferius 
femper tzabendo cu fricatde ufque ad calidttatc5 
aucta perducedo membra 7 ad 1 ubcdme3 jfj 1 ez 
tium uezo dtuerfiuum 7 tamen cdueniettue e boc 
V* coloqutttde.g.v.agarici.g.x.ligritic amfiana 
»5.t.3uccart.5.t cmia cum.3.1 5$ 
electi 7 ex boc pulucre per duae bezas ante cn.ne 
cibtl fiat maflicatio per ocrauam pa2tc bozc.bec 
De fecunda tcztta uezo princi 
pali intentoe rcctificatois cerebri conferunt iflru 
meta mfraprimu 7 auctctlcu omniu auct02il fac 
tia 7 p20pzie j5ali.in libello de comoditatib3 ty- 
riace efl ut fepe in auroza patiens bibat.3.1. dee 
cu3.§.i.aque feniculi calefacte 
f rSccudu ue20 efl caput cum dtfczi 
ptoe fuperius Xertium efl frequens odo 
latio piiluerie efl aflilptd 
duazum pillulazii que fiiit ex puluerc electi Itgnt 
alocs4fOuimuefldeciuariu3 Dyambzade quo 
per Duas Iwzae pofl ccna accipiatur.J.y.lTSex 
tum efl frequens vfus mucbalani ktbuli condi- 
ti.(f Septimum efl ut aliquando in mane cu aq 
feniculi dcglutiat infirmus.3.i.electc fotire defui 
pttonc canone lumma pzima.e eni5 
medicina vebcmenris tuuamenti.|jf Octauil 7 ul 
timu di ut patiens utatur fepe pofl cibatcem acci 
pt*re.3.ii.d cdfectce diatricnpipered tertie Dtfcri 
pttonis que polita cll a X)alie.m farctis ad iDmo 
tbeu3 7 tu lege ibi. 7 Ixc fufTiciant pzo tertia ime 
tione buiue rmonie.fJ£>2oqna2ta vczo mteiude 
eiuldcm pzimi fermeuie ia3 apparet q ea que yo 
fita funt immediate ante ipfa cmma octo funt cd 
uemetia.7 p2ctca ixc uti pctdl bocelcctuai ioqd 
aggregabit omnes intentiones exiccandi cdplcte 
materlas7pzobibcndi regenezateem ijfaiucon 
foztaudo epar flomacbu cor 7 ce2eb2u. Cuius de 
fcziptio e fpecieru clectuarit Dyamufci dul 
cis defcriptoe m amidotario fpcciezu ele 
ctuarii De ligno aloes deferiptoe 2uice qutmoca 
none fumma prima pbiflicci »3 
mundatozuJ;ii.3uccari al.ltbraj. coquatur 3UC 
carii feto igne cu.J.iiufy.acetofitattie citri.detde 
cu eo et fpeciebus liat dectuai tu de quo eg2ctans 
per bozam pzandium 7 ante ccnaj ac 
cipiat.§.y.ct complebit intcntc'nee Dictae.f.ccnfu 
mendo marcrias amecedentes.7 bce D pzm o fcz 
mone pzicipali taliter 1bro noritia g* 
fermoms fecundi pricipaltter feteudum cll q fuuc 
ab illuflribus colligitur aqua dtfltrguitur difun 
ctione tempozanea.aliqua enim dicitur aqua ini 
ctatie aliqua que augctur.tertia too ccnfumafl 
edet idem ualct dicere q quedam aqua efl i pzin 
cipio.qucda in angttmento.quedam in flatu.'? per 
talem fezmone intclligut pa2ticularee textus aU 
quoru q aq e queda fubtilts qda$ gzoffa 
<3 queda media itez iflae.7 dicut q fubttlt pbilofa 
pbteo bnftcto 012321 potefl. media ucro curatur 
per cbtrurgicale beneficium.ut in fequenti capim 
10 uidebitur ad vezo nullo bene 
ficto pbilofopbicalt a manuali curari potcft.fl £t 
p2t'mu0 quidem fezmo facile ucrificari potcfl.cu5 
enim aqua incipit cong2Cgari 7 fluere ad ipfu ocu 
lum p2iue q manifcfle Debilitet ipfum.tunc dicit 
p2incipium aque.cu aute iam manifenii fecit no- 
cumentum in oculo Diminuticnis vifue aut corru 
pttonis iam e in augumento.fcd p20pter applica 
tionem pbilofopbici ejrezeitii omnee ifle Duc fpea 
eurari poliunt euacuando mino2atiuc diuertedo 
materiam digerendo 7 ezadicando.cerebzu'? me 
bza mandantia rectificando.igitur talie aqua in 
pzincipio i augumento exiftens curari potefl * 
if Secunda uero p° iteium facile deduci potefl i 
11 enim aqua fit pzope tempue tzanfatndi in cofir 
matoem licet fit ditficile.non efl tamen impoflibi 
le rectificando regimen fex non natuzalium 
euacuando Digerendo ezadicando 7 apponendo 
medicinae localee fubtiliatiuae diffolutiuae icon 
fumptiuae.ezgo talie aqua in fine augumenti exi 
flens 7 in pzima pazte flatue adbuc curari potefl 
per pzcdicta.iTuj autem aqua ifla fuerit cofirma 
ta.i.potentia ff iditatie 7 igzoffata i cogelata aut 
refolutis paztibue aereie 7 fluxibilib3 fuerit ifpif 
lata talie efl que non obedit pbilofopbice opezau 
ui per medicinae cuacuantee digerctee aut rebl 
uentee ei. 7 bec eflipeciee ia aqua nominata.!, a (e 
eiida pa2te flatue ufqj ad fine eiue cof amata que 
folum beneficio manualis operationis curari pot 
deponendo ipfarn ut paulo pofl uidebitur.Icrtia 
vezo fpeciee grolTa nominata que inuenitur i fine 
flatue dtuturnitartetepozie aut ucbemeutia refo 
lutionie uel potentia fi ig:ditatie congelata efl q 
115 medicinali ingemo obedit.llcc cni adbuc mue 
ta funt medicamina tante potemie que fufficiant 
ipfarn mellificare refoluere exiccarc abflczgcre 7 
confumei c lpfam.ncquc ctj manualia opezano cu3 
acu pot ipfarn deponcrc.efl cni iam facta tate re 
fiflentic ex parte Duritiei 7 groflitudims eiue q 
pziue per acu fzanguur 7 fepezatur in pauce q 
Cferiue deponi pofTit.Scla ezgo ifla manuali ope 
rationi obediens efl que non cll ita aquola ut pzo 
pter fuam fluxibilitate fluat refluat 7 reuertatuz 
ncc ira dura efl q pziue frangatur q per acu coi 
ligatur.Si uezo aliqua funt ingema 7 inflzumen 
ta que in inicio curare poflint et augumento ei ut 
De numero duodecim q fecuntur.7 non iucniee ali 
am medicinam cxpezta atqae auctcrtce appzo 
batam 7 legae ubtqj fi legere icte. $ ("trimum ez 
gobozum.xii.inflrumctozum Dfimplicibue e ex 
peztu5 quod fczipfit Xfliebae quinto practiceca. 
4 7 intttulato D dtfpcfitdneaq oculo2um.mcdcU 
la.7 e ut accipiatuz lapie ma2cbaxite 7 ponatuz i 
crucibuloubi coquitur uitru ct tarnoiu permane 
stibiutuertatuzincinezc.dbccczgo pulucf fo 
leo commifcef fublima 
tionie radicum rafant filucflrie ct cll excelemif iu 
mazcaftta lapie pirctce noiatus 4|eftlapisquo fn nocte opo2tef me accedere lum£ 
n docet Klubasiter tpfos accipi fubrubcuj cuma 
coi02 ucicicuz ad citiinu dc quo magna iueni co 
piam in celeberrimo monte riebo prope montem 
$£tltcem.([Secundu ue20 principale fimplex in 
inicio acj c potetius ? acutius pzio.i c 
ut accipiatur fuccus ex radicib5 ferpentarie mino 
rie que yarus nominatur a J&alicno fexto de fiplt 
ci medtcina.cum e2go fuccus ille Fuerit defecatuo 
perfuirefidentiam accipiatur purt'02 pa2s eius 
aqua quater uel fex uicibus imponatur gutta una 
oculo.? fi uelis boc remedium Facere foztius acci 
piatur pars fecalis relidens ? exiccetur fub radi' 
ia folie.deide puluerijetur uelut atbomi ? fiat ex 
eo quater i die cobol in oculo.|/Xertiu3 inftrume 
tum fimplex et adbuc foztius predicris eft ut acci 
piatur fuccus rute filueftris ? pzoprte in montibj 
nafcentibuseducarurexeafuccus? fine alia dele 
catoe collineet ex eo oculus, fi uelis boc tteru efti 
cere fo2tius permittatur iterii exiccari fuccus cu 
fecali pa2te eius ut de predicto dictu eft fiat D eo 
(|f Oua2tu inlbumetii dc fimplicibus ? ltqz pre 
dictis fo2tius eft ut colltzt5emr oefus perfepe cu 
gutta una fellis,? licet fel omne mirabili iuuame 
to confe2at in pzobibendo euentum panni i oculo 
t curando ipfu* qui iam inceperit fua vehementi 
fubtilitate abftezfione et extccatoe ac relolutione i 
fenfibili maceriem que fit a uebementi caliditate 
eo q omne fel eft calidu 1 ftcc«3 in quazto gzadu 
nibilbominusiterufelexaliaratoe dicitur ee po 
tenter caltdum.eo magis quando accipitur ab ais 
It cuius paucitas colere peruias vnneiventzts 
educitur.? pzepterea infertur correlarie q fel an 
cipitris perdicii ? gruis elegantioza funt aliis fel 
libuf.talia enim aialfa non emittunt coieram per 
via5 nentris.qtf a pofteriozi ucrificatur.eo qz eo 
ru feces albe lunt ut fenfue oftendit.neque etm ts 
lia animalia mingut.ita q cu5 aquofttate urinali 
educatur colera.c»5 ezgo in talibus multa tolera 
retineatur potent ipfa maiozi qustitate commi 
liceri ignee fpumofe ? aeree pani mafle fanguinee 
que c materia colere.ut patet p2ima primi capi. 
Degeneratione bumozum tlntziee mafticatione 
bene.? fimiliter correlarie concluditur q ommu5 
quadrupedu fel eft conucnientiue ad banc intenti 
onem qb accipitur ab aialibue paru mingentibus 
1 feces nig2as ? fquibalcias educentibus,? bec eft 
caufa quar e fel byrci capze elephantis in hac ma' 
ter ia prelaudatur aliis.licet quide nen docti i fete 
tta medicine credant illud p20uenire in fclltb3 co 
rum a fo2ma fpectfica.qj Quintu inftrumctii ite 
rum de fimplicibus eft cuius recens fuccus i 
ponatur in oculo ii haberi poteft.ftnaute ditfolua 
tuz aut ultimate tezatur et oculo ter uel quater i 
ponatur.ut pzins Dictu eft.eft ante la3ar afla feti 
da nominatum,* [Sextii ? vlrimum inftrumctii 
de fimplicibus et elegantius predictis ? foztius c 
ut De aqua fublimatoniB falis azmoniaci guttula 
pazua quater in dte oculo c0lliri3etur.fi aute boc 
nonp2ofecerit labozee azdenter tnuenirc melius 
quod non credo.'? bec fex inftzumenta melioza fiit 
ad principium aque q ad augumentum eius; 
ifprimum tnftrumentum de compofitie et p20 
pzie de bis que ualeant ad angumentu aque.tunc 
cu ia imagines que manifefte e2ant diminuuntur 
ct quotidie magis obtenebratur mfus.7 pzimii 
compofttis cflboc/R pipcrfs albf.g.iti. balfamf 
electt3.ti.mifce ? guttula una ter vel quater octa 
lo imponatur ? non timeas mozdtcatione que fit 
ab eo.quonta folleniter iuuat in cafu tdo. 
dum principale ad banc intentione cfl looc.Tk bal 
fami electi lucci qui didillar ab epate byrci fecudu 
artem a(Tato.ut feribitur ab omnibus a maxime 
a Ha f nono ZUmanfo2if capitu.de noctilopa ana 
*5.i.mifcc ? imponatur oculo.ut prius dictum ed. 
ctertium compofitum et adbuc fatius pzedcts 
c boc.fli felite ancipttzis balfami electi ana3.it. 
ellebozi albi piperis ana3j. conquaflentur cum 
«f.ii.aque rafani et ponantur i ampulla uitrea di 
fcoopezta fub radiis folie claufo tamen fuo 02ift- 
cio.deinde pol] decem dies collinatur ex eo ocu- 
lus ut de aliis Dictum ed.([ Quartil compofitum 
et adbuc fo2tius omibue pzedictis ed boc. V* opo 
ponacis azmonia. ferapini byzci.5* 
rafani filuedris per defeca 
tione omnia ia pez 
fe fubtiluTime in eneo moztazio.dein 
de in ampulla uitrea difcoopezta et orificio obra 
rata fub radiis folis per qmndea'3 dies.deinde ex 
tali liquo2ecoUiri5«cur oculus perfepe.el] eni3fc 
cretum magnum. ([Quintum et penultimum de 
tompofitis conferens aque et adbuc in principio 
confirmationis efyllud quod/cribitur nono Zll- 
manlozis capitulo de Debilitate mius.? ed De me 
liozibus per me expertis,Cuius deferiptio c bec, 
tutie ablute.3.xxducci maiorane facta refidett 
tia qua cooperiatur predicta tutia per digitalem 
quantitatem conquafientur inuicem et exicccntur 
fub fole uel fub tegula calefacta.cum tgitur fuerit 
cxtccata.Bc iflius compofi piperis nigri 
et longi ceitdome ana.g.xx.falts armomaci.g.iL 
terantur omnia per fdubnltlTime.detnde icozpo 
rentur tnuicem cura iucco recenti feniculi ? fiat ex 
eis licf.etcum ergo fuerit opus confricetur fuper 
cotbe cum aqua feniculi ? fepe in dte collineetur 
oculus ex eo.compofitio eni bec e mirabilis ? mul 
tum artificiofe compofita.f/Dltimum uero ifiru 
mentum et omni alio fere perfectius ef] colliriu5 
de feilibus deferiptum a 'ftaf nono ZUmanfo.ca® 
de aqua Detendente, fle. v.fcllium ana.3,fj.cu fu 
ertnt exiccata ferapini eufozbii colcquinttde ana 
3j.pulueri3a tenuiflime ? cum pzedictis 
et cum dupla quatitate fucci feniculi depurata co 
mtlceacur.cum ergo fuerit opus imponatur ex eo 
collirio toct oculo ialte in die quater.parem enim 
medicinam in iuuamente potens tnucmre.fed ri 
meliozem ca.pzopter quod collaudat eam ftafis 
dices q confert aque i initio dilatatbni pupille 11 
videntibus i fero ? debilitati uifus Tege ibi. sfcut 
autem quinque maneriee fellium pr edicte et coi 
tlludrium viro2um lententia appzobate fel gru- 
is fel pezdicis et ancipitris fel byrci et fel fa- 
bot pileis quod a pluribus creditur ede uariolus 
pifcis.£go autem inuenio q ed lutius fluuialis % 
iic accipio ? collinum ex eo conipono.et (i per loee 
quidem tnftrumenta non poterit curare aquam i 
ciptenrem et tendentem ad confirmationem non 
credo per alia indrumeta curari pode q per ope 
ratione manualpti que in fequentt capitulo aperi 
rur. Igitur ia3uiderur tndare tempus ponendi 
cano.et modum deponendi aqua3 que no fuit obe 
diens medictnie.fczibantuz pzio ccditdee premittende '*nte ipfiuf depcfitoe5.funt ezge « pi 
tio2tbu9 inuente.v.' £t prima quidc conditio jt 
ut ante q peruenias ad opus.experiaris de cofiz 
inatione illius.aliter enim operatio tua euanefee 
ret.neque enim noluit Alienus aliquem (n me- 
dicina operari nifi doceatur in primis (ccudo cre 
ficorum feptimo Exeunda conditio e 
q fi pannus nen fuerit bene confirmatus 7 no po 
tuit p refbluentia 7 exiccantia cofumi.regatur co 
pus cum cibis 7 potib3 (anguinis et bumcp grof 
tozum generatiuie.pzopter quod cibetur pcdtbuf 
9ialiu3 cafeo 7 lacticiniie cibis legumibi s 7 bis fi 
milibus.7 petuf eoium fit uim;m rufceuj grcffii5 
«ut ceruifia de ordeo g20ffa ct no bene purificata 
i Tertia conditio ut prius tempozeq’ peruenia 
tur ad actum cenfideretur cozpo2ie Difpofitio et 
fi inuentarur repletum ualdc matcrieb5 fimul cd 
mixtis fiat flcbctomia d vena media aut de bafi 
lica eft2abcndo fangutnis quantitatem eonucme 
tem repletoni et tollerantie ufrtutis.7 bccpcr.v. 
uel decem dies ante tempus eperatois manualis 
7 iterum poflcy fuerit minorata repletio uniuei fa 
lis applicetur flobotomia d cephalica diuerfe par 
cie fuper manu apud pollice.Deide fubfequeti die 
applicet cliflere mundificatiuum fecuni ab intefli 
tns.flBi autem contingat replentem materiam n 
effe (angutnem.fcd alteram materiam fanguini ri 
commixta3.tnnc fiat euacuatio appzcpziata fccu 
dum fpecicm materiei dcmtnantis.ut cum medi 
cina flegmatif mclancolie aut colere educttua.aut 
refpiciente commixtionem omnium p2edictarum 
materiC2um fimul aut aliquarum.talee enim eua 
cuarionee cx multis caufis prcmttt ende luntXJ£t 
prtma quidem efl ut cum applicatur operatio ma 
nualts p2opter Dolozcm non fluat materia multa 
apollcmans oppilans aut uebemcntt fuo motu do 
lorem in oculo fecunda caufa efl q 
p20pter agitatdem que fit tn membris fclincc co 
rinuitarie nen acquiratur i cis vcbemenf ct ulitio 
in paztibus capitis 7 oculozum.lfTeztia caufa c 
ne p2opter re!olutione5 cotinuitatis ex fluxu ma 
renaum ad oculum fiat ncua repletio alia$2 ima 
gtnationu3 materialis et effectius cauf«4! Ouar 
ta conditio ante manuale operationem pcrqui2e 
da efl ut eligatur tempus pzcpozticnale btuc ope 
rationi gnmiucrfa omnium fa pient U3 concordia 
ponitur effe tempuf veris aut autumni. 7 (ane itel 
ligendo debet tnrelltgi pazs veris effati p2cptnq 
7 non byemf.tali em tempeze fi qua materia re- 
plens fuerit byeme generata rationale efl qd 133 
fit diifolura ad extertozes paztee cozpozis 4pul 
fa vel att2acta ad extenaa a caliditate continui 
tatis.igitur non remanet tama du° d Defluxu no 
ue.materiei ad oculum verfuf finem veris.fient in 
pzincipto et in media pa2te eius. Similiter et ia 
Declazandaeflpazsautumni conucnienti02 que 
efTet medietas eius.in tali eni5 pazte autumni ca 
Itcfftae e facta remifTa refpectu prime pa2tie eius 
vnde non efl apta ponere materiaf in fluxu tamii 
quantum faceret in p2ima pazte eius. 3fdbuc cti 
am in bac medietate autumni poterit conuenien 
ter fieri confolidatio folute pa2tis p2iu6 q fuper 
neniatfrigiditascdtinuitatis que notabiliter ma 
102 efl in tine autumni q in media pa2tc cius. 
| Quinta conditio eft ut pzius q fiat ope2a- 
tio manualis confoderetur oculi Difpofitio ne i ip 
fo aut fa palpebris eius neque fcfangulfe cjcfRat 
tumoz D0I02 pruntus fcabies exccriatio ucl dif- 
ruptio attritio uel cotitufto.fi enim cculue appa 
ret lefus aliqua uel plurium iflazum difpofitionu 
non felicitaretur operatio manuaf p2cpter motu 
materiezum ad ipfum oculum. aute 
bie conditionibus iam dedazatie iteru3 p2tus q 
ad opus perueniatur manuale premirteda efl co 
gnitio aque obedientis ad cuzam.ct fimiltter ino 
bedientie. 7 iam apparuit q cognitio aque obedi 
entis ejtpaztc modi fubflantie decla2ata efl itj 
p2ecedenti capitulo. <Dp02tetenim medicinam 
effe inte2 g2cfiam 7 fubtilem aliter operato uana 
eft.i \ Opoztct fecundo ipfam cognofci pzimo per 
afpectum ut non appareat groffa ualde.cum enim 
patiens afpicit aerem luminofum fi non percipit 
lumen neque colozem aliquem fi ifla efl De illis q 
non recipit auam.pzopterea quia ipfa fignificat 
tantam effe gzofTttiem in ea q f pecies uiftbilium 
per cozncam non peflunt Deferri ad pupillam.7 fi 
militer quando eger afpicit aci e 7 percipit lineas 
colozes figuras i aere que no fut.tfic fignificatur 
ce boc qd aqua non efl fignu 
fumptii ex pazte modi fubflatie efl ut cum artifex 
pofuerit manum fuam oculo claufo fuper pupilla 
7 comp2tmcndo interius fuperius et inferius ad 
Dextza uel fimflzam remanebit pannus non fpar 
fus neque diuifus.immo in eade5 Dtfpofiroe rema 
nens cognofcttur ex boc q talis pannus efl nimiu 
ing2ofiatu6 nec obedit depdni.immo pzius frage 
tur pf2 pannum q dcponerctur.<(|Quaztnm fi 
gnu e ut cum fanue oculus clauditur non dilatet 
pupilla neque rarificetur pannus fed in eadem di 
ipofitione remaneat.fi enim pannus non efiet ita 
aefus erit pzopter multitudine fpirituil q i egro 
oculo dilataretur pupilla rarefieret et dtfgrcga 
retur aqua*| [Quintum fignum ponitur ab expe 
rimentato2tbus et efl ut accipiatur fruflrum coti 
tazminati et anteponunt oculo uebementer tnfuf 
flando in ipfum.it entm pe2 talem infufflationem 
aliqualiter fpazgttur 7 rarefiat panus tunc e ebe 
cliens cuze.li vezo non.tunc non efl obedieno.fcd 
boc experimentum non efl vezum. quia in panno 
qui depofttusfuit utdi banc tnfufllaucne fieri plu 
ries 7 non mouebatur pannus.(T Ecxtii fignum 
efl fumptum a coloze panni 7 iam conucmiit fapi 
entes q pannus ifle uel aqua qui obedit deponi e 
quia babet albedmem aque ucl aeri ue 
lut mazgaritazum.colo2es enim tales fubiectan 
fur in fubflantia dyafana.ergo lignifnicat fubflan 
tiam paratam cedere 7 deponi p conucnictcm ap 
plicatde3 acue.cu g* afpicis panum 7 uidebie colo 
ratum coloze gypft aut albuginis cui per decoc 
tionem indurati.patet q talis pannus no obedit 
cuzattoni.arguir eni tales colozes (n fubllatia de 
pfa 7 (olida pofitos que pzius frangetur q infui 
ne deponat.7fimiliter mtellige quando.fi bi afpi 
cienti appazebit pannum e(Te limdum rubcu3 cb 
fcurum citzinu5utridem vel eruginofum. neuter 
iflo2um pannozum obediens czit curationi p20 
pte2 foliditatem duritiem uel ficciratem eozum. 
p20ptez que omnia vehementer inmfcantur 7 ad 
bezent.et tu inuenies raiones ex pzenufTis dccla 
rantes ucritatem. Ultima conditio de p2opin 
quio2ibus obfauandis apud manualem ope2atio 
nem efl ut ege2 fedeat lupa fcanno 7 admmifUi «tcumlfgttorfe firmetur caput ? pactae cfas et 
fic factce c(ue in aere cii3zo nonualde luminofo: 
tunc ezgo operat02 precipiet egzo ut uertat ocfm 
ad afpiciendum ucrfue angulum domefticum ucr 
tue nafum.operat02 autem accipiat acum i manu 
fmftza fi oculus patiens erit dexter. aut in dex 
tza fi oculus patiens erit fintfter*(ic eni5 per con 
tzapofitionem faciei bominis ad faciem paze 
oextre unius opponitur dextre alterius,? ecouez 
fo ftmfbuMta q fedeat minifter fuper fcanno 
p altiozt g» ege2. accepto itaque acu iter pollice? 
ttidicc5 qui ambo fubftentetur cum medio digito 
faciat cxt2a digitos fuoe eminere acum per quan 
titate uncte,i.digttt,deinde inrzomittat acu incd 
iunctia3 uerfue angulum liludlrcm uel exteriore 
et p2oprie in medio equtdiftarte eius inter anga 
lum filucftzem uel agilopam.i.caprinum et circu 
coznee,impeUat ezgo fuauiter acuj toz 
quendoiretozquendo uerfus pzofundum ufque 
pote2itcomecrurart fepenetzauiffe comunctiuaj 
tunce2go inclinet manum uezfue angulum filue 
Ihem uel tempus femper fuccetfiuc paulatim uel 
fuauiter impellendo tpfum uei fus co2neam.cum 
ezgo peruenit extremitas anis infza cozneam ui 
debit ipfam acum pzopter t2anflucentiam coznee 
ficut acue videri poteft fub uit20.impellat itaque 
acum fuauiter uerfus pupilla ad fuperioze pazte 
ci2cuferentialem eius q pertzanfeat qi 
ufque ad altezam paztcm.tunc ezgo incipiendo a 
fuperiozi pazte iperfeitatts pupille reuduendo 
acum tmbtbirum in panno uerfus inferius tozqn 
do deponat ipfam uerfus ci2cufet entia interiozc 
eius fub inferi02i pazte coniunctiue tenendo tpfu 
ibi aliqualiter fixum apertat oculum egzi ? afpi 
ciat puptllam,fi ezgo uidebtc ipfam clazam ? oy 
ara nam opus eius felicitatum efl.fi autem 
rebit in aliqua pa2te non bene Dyafana.fed obfcu 
ra ? opaca.runc iterum cum acu reuoluendo labo 
ret deponendo,ipfam ufquequo omnino d*2a ? fe 
rena remaneat puptlla.tunc ezgo babeat cotum i 
bibitum in albugine oui agitato cum pauca aqua 
rofa.cum modico pulucris ficf de cerula et empla 
firct oculum ? frontem,ita ut fixue bene permane 
at ? fic dimittat vfque ad tertia diem.deinde bis 
uel ter permutet tpfum ? fanatus erit.faciat aut 
egzum omnino abftinere a potu uini.immo no bi 
bat mfi aquam cum juccaro coctam ? uino gzana 
torum decenter commixtam ? abflineat a cibis fu 
molis gzofTis uaporofte et unctuofis acutis ? fal- 
fis ? comedat cua fozbilia in aqua diu tnfufa ? iu 
fculum de o2deo bleus ? fpinaebias bcc ? alia 
bendo fine mafticatione faitem vfque ad decem di 
es.SIide quanta eft neceflitae medico 
ri co2pus et animam domita facere i cotinua fpe 
culatione circa ea que neccftaria funt in curatiene 
lango2um humani cozpo2is. p2opter quod nb pof 
fam defiftcre a cdttnua tnftitia fletu magno ? ma 
gna co2die ? anime conturbatione cum uibea5 te 
omnium alia2um contemplationum preter diui 
nam ? natuzalcm merito reginam ? domtna3 fa 
crati(Tima5 ? altiflimam. $ medicinalis contcpla 
tio.quis enim poflit me a tanto fletu deutare tu5 
uideam te sb idiotis rudtflimis? illittezatie 
rie feuifTimis aftuttie ? cautelis ? dccepticnib5 di 
lacerari ccntinuo.bic enim fe magnum facit ccult 
ftam ? caret oculis cozpozie et intellectus. Bter 
Circuit ciutfatee deponendo patirni; i cocos hclt 
homines ♦ alius uero fccat fiftulas cmoroidaliu; 
pa2tmm 7 non cognofcit eae et ma2tirio cruciat 
bomines.non nulli uezo lapide a tefica deponezc 
tentantee magnam turbam bominum annuati; 
interficiunt. Jfltcr vczo bc5cl in idzopicis tefttfi 
catur fe 7 bene fcire operari qui tamen l:ec non in 
tellexit nec cognouit.£l3ulti denique katararam 
olfacientes 7 non guftantes pomponits ueftibus g 
ni tncelTu cautclofie 7 fraudulentie verbie popfoe 
decipiunr.quibuB non aliter dicendu eft q q£>a. 
dixit ad eoe iecundode accidcri 7 nioabo q rem a 
neant cum ignozantia fua.7 Ii' non terretur alio 
motiuo terreantur impoflerum cruciatu gcbene. 
£go mo C02pu8 7 anima; tibi 0 iacratiflima co 
po2ts humani fubleuatrix co2pns 7 animam i lau 
dee cuncti potentis domim a primie diebus et a 
cie mee fumma omni diligentia 7 maximo fc2uo 
redeuoui.utalttnimarum rerum qua2unuu no 
tittam prefupponie aliquam mtbi pa2ticula3 frn 
ttuofe fpeculatioms cocedat altiiTimue ut fcibiliu 
veritate guliare pdTtm aliqualiter tuxta il 
lud poeticum. 2De vero p2tmum dulcee ante om 
nia mule. Quarum fac2a fe20 ingenti percultus 
am02e Accipiant uerique uiae 7 dogmata mon- 
ftrant.3(d perpetuas 7 imo2talas laudes omnipo 
tentis amen • 
Confilum dc libtlo* 
0£nerofa domina Kxoz domini 
Hymenis de po2to labcuat fibi 
lo i finiftra aure cius continue fi 
jto.vnde apparet q cfl egritudo 
per effentiam in cerebro eiue.ven 
tofitatf enim uel uapozesm cczc 
bro fuo multiplicate effunduntur ad concautrate; 
auris et ingrediuntur in po2oe panniculi coope2t 
entis os anfzactuofum au2ie qui paniculus ualde 
nezueus eft 02ganum auditiue potentie. Toe tgit 
ttntofitateemouent medium tnt2aneum quod e 
aer exiftens in p02is prcdicti panniculi er motu i 
colUiione in p2edicto intzanco medio facta ad pa 
nicutum fonatiuu; accidit fonttus reprefentatus 
C2go auditiue petetie percipitur ab ea ac Ii ab ex 
t2a ad intus Delate fuillent ipecies talis metus t 
collifionis.et quia ventclttatel fubtiles exiftunt et 
potentia ficce et 02ganum eft ualde lonc2U3 7 me 
dium eft aer tenuis in po2is pzedicte miringe cd 
tentus.ideorepreientaiurfonituBuel fpectce fibi 
li.bec etiam dilpoiitio incrementum recipit a re 
gione iplenis in quo cum contingit aliquam adeiTe 
oppilationem 7 uentolitatte ccngeftam cite multi 
tudinem que ad fuperioza tanquam ad p2cpria* 
lationem afeendit magie q ad inferio2a per ccn 
cauitatem venarum 7 arteriarum recipitur in pa 
niculiB cerebri a quibus tandem effunditur ad 02 
ganum auditus. (Unde cx boc fundamento appa 
2et q Ixc egritudo in ea eft corruptio in operato 
ne ienfus auditus per elfentiale nocumentum in 
cerebro exiftene et per colligantiam ad fplcnc eti 
am aduemene. if inbfttneat igitur bec domina a 
Vapozof is et uentdis ctbartis 7 frigidis ct buidif 
uelut funt lac pifces paftiles cibi fructuum recenti 
um multitudo legumina et .ppzie elixa. //S5pi 
nachiableta po2iulaca lactuca cucurbita 7 conii milfa.fteuffet aque frfgfde pofu fiwplfcte cu 
vino ccnueniunt ei falla cibaria et 
caznee laudabiles 7 aromatu3 ufus 7 petrofellinu 
feniculum faluia rofmarinum 7 fcrpillu3 prcp2tc 
n vinum album 7 rubeum fubtilie I ubflantie me- 
diocris fapozis 7 conucnienter potens, ite rebj ve 
ro medicinalibus utatur iflis quattuoa inflrumc 
ris41 Ifrrtmnm efl q? accipiat unam de iflis pillt* 
lis artte cenam pa2U5.7 fecundam accipiat per l?o 
ras duas poli cenam.7 fic reuoluendo txanfeat ab 
vna ad reliquam.quaru deferiptio. TV caflo2ei.g* 
quinque pillula2um De fa2COcolla.3.i.aloes abluti 
.3.ii.ftant pillule cum fucco calamenti 7 accipianf 
omni qua2ta die alternatim.ut dictum efl.vSe 
eundum ue20 inflrumentum efl vt euap02atoem 
faciat in aurem fuam boc modo. Accipiat cm'5 ur 
ceum nouum uitreatum 7 ipfum imponat.9.y.fe 
cis olei oliuaru3 antiqui02is q babere pctefl ec 
cooperiat ipfum emboto habente C2tficiu3 tenue 
ponatur e2go U2cetis fuper ca2bombus ignitis uf 
quequoferueat amu2ca in eo exiflcns.lnchnetur 
c2go auris fuper 02ificio emboti 7 circudetur CU5 
pannis uel coto.ita ut fumus vnitue in ccncauum 
auris recipiatur et fiat ufquequo amuzea cuapo- 
rare definat bis in die mane 7 fe20 ante ctbu3 pe* 
totam unam (eptimanam. (1 Ze2tium inflrumen 
tum efl vt cum recedit a predicta euapo2atoc.tilc 
calefiat facculus ille fup tegula munda 7 ponatu2 
auris fuper ipfo tamdtu ut facculus tepefiat, rece 
dat e2go ab eo 7 ante 02ificiu3 auris ponatur mo 
dicum de coto in quo mufeus confauatue fuerit. 
i] £fl autem facculi deferiptio,calamenti men 
taflri pulegii 02iganf 7 rute ficco2um ana.cb.ii* 
mac!s.f.i.cimini ameos feminis lcuifli.cs2M ana 
.d0.i,co2ticum papaueris albi iiumero.itii.pulue 
ruentur Fubtiliter 7 imponantur facculo longitu 
dinis quafi pedalis qui amplectatur totam maxil 
lam 7 tempus ufque ad (ummitatem capitis 7 cc 
ciput.| Oua2tum inil2umentu3 efl puluts ille D 
quo omni fezo cum uadit ad lectum p 
ram capitis a fui fummttate capitis vfquead f20 
tem per quattuo2 digitos longirudinaltrer.cume 
defcrtptio.lk fpecierum pliris arcoticon 
Dianiufci dulcts ana.5.i.mtfce.3flt6 factis Ipcro fa 
na erit.3fd laudem dei omnipotentis Zimen. 
$jpcnfiliu3 ad fonitii 7 fibilum aurium • 
IPflulafli Doctor eximie ut tibi gc 
nerale curationis modii fonttue 7 
11 tinnitus ccnfc2ibere3 quibus per 
p f fepe te moleflatum Dicis, facta cg 
f dem ct per b2euem tibi Dabo uia 
m <fl igitur lx>2um uaria cu2ato ex 
mariefate caufarum.quoniam fcniiuset tinnitus 
qui fiunt a fame 7 in conualefcemtbus curantur g 
rertaurationem 7 regimen ccnualcfccntium.factuf 
a crifi uomitu fluxu 7 fimilibus.cx iflc2Ll perfecti 
pie curatur.f.fi fiunt perfecte l?e cuatuatces pofl 
ipfas cdTat.7 fi non fuerint perfecte curantur cn 
ra tflo2um.limilitcr pendens a fcbrtbuf cura 
curatur.pendens a fupurattonc curatur apcfkma 
tum cura.23t fuerit afo2titudine fcnfanoms pez 
ctpiens leutfTimos motus tn aere uel uapc2e qui c 
in mirtnga 7 talis non indiget «ua.fed fi illa ite 
fa fenfatio infequitur iefione ozgani etiam illa nd 
Indiget cttxa.ut IWis nono i Zlufcemia in teitio 
propriis capitulis. Pcriitamcn TUfis dictr fi 
p2opter eius (uperfluitatem opo2tet fieri oiffolue 
tur duo gzana opii in oleo 7 diflillentur in au2C5 
£t Zfmcrnna oicit funt quidam bominee qui p2c 
cipiunt utendum effe flupefacientibus. ftcuc oleo 
rofato decocto cum aceto.quafi ueltnc Dicere q De 
flroerefenfum efl noua cuia uel etiam dcbtlirazc 
ipfum.vbi uero infequeretur paucitate fpi2ttuum 
querenda cft refumptio.£t fi 
Icquitur remoucatur per alterantia ad oppofitu5 
app20p2tata.fcqucntem autem principia genera 
tionis malam complexionem uel raritate texture 
tanquam defpcratam relinquamus, nili q aligbs 
constantibus aliquando uti poiTumuajf/Iinttu 
factum a ventolitate grolTa gene28ta incereb2o l 
in meatibus eius curamus bis intentiontbue. 
/j ‘Prima efl adminifUatio Debiti regiminis 
fex re£ non naturalium in quo cmnee caufe multi 
plicantes ventofitarem p20bibeantur.Vnde ttaf 
njonet cibaria minuenda 7 dtmittendu vinum. 
( Secunda efl oigeflio bumid itatis ex qua multi 
plicatur vcntofttas cum {ubriliantibus incidenti 
bus aperientibus 7 cetj.utfy.oc flicados melro; 
co.7 fimtUa. Cf Icrtta efl cuacuatio in qua uclut 
mtnoratiua fi conuenerit ipfaj fieri ante oigeflio 
nem fiat materia exiftente multa.uel ctj minores 
poflOigeflionempaulatim euacuandoa Digeren 
do donec poflea eradices totu. £t bcc coplerur cu 
notatis utpillulia affflifretric ygra fimphri uKen 
pofuta agarico piUults cochuaxlectuariis ut yc2a 
pigza yeza ma.yeralogodion yera oyacoloqutnti 
dos 1 fimilibuQ.ijQuarta e diuafio qprim com 
plet' cu euacuatoib5 fupraferiptis uf alus fifib3 et 
cu fricationibus lotdib3 vetofis faguifucis pncc$ 
Idibus vrie 7 fecefTue fluxus cmoroidalie l meflru 
052 caufen'3atbmb3 7 aliis fepe fupra opclaratis. 
A jOutta c refolutio uctofitatie iflius 7 aliqlis ex 
(Oppilatio auris i q KaTcomedat of5 De feic rafai 
cu oleo 7 ro.igbj caflo2cu fit Dif 
) folutti.lte nono Zilmaiaudat cuapo*afdc5 cu aq 
1 Decoctdis fafuci.t.matorane flicados arabtei 7 ab 
fitbii metallri origat ana.to.i.Jlc fi uis bri epari 
poli ipfa euaporatde5difltlla olea fuprafirtpta. 
gmce.vd Laudat troci.exptu ex ellebo2t «Lptj.v. 
nitriptj.x.difloluat i oleis fuprafcript)//cra inten 
lio e confo2tatio q coplet cu eifde.7 fi plu2a uis le 
ge apd acroKe/fXlbt vo efl3 bic tinitue p colliga 
tia tue cu2a ptfr i regtmte madatie.f.cu cdfo2tati 
One digefldib3 cuacuatiombus 7 aliis.tt i regimi 
ne mcbri.i.ccrcbri 7 aurif recipiet} .pbibedo ne re 
ctpiat.vri Zluuiubct cofdta2i ccrebru cu olo mir 
cino 7 au2em CU3 oleo amigdalino 7 fimiltbus.p 
quibus tntelligc q ft materia non fit in cerebzof 
aure peccans q fis audax in repercutiendo mate- 
riam 7 t2abendo inferius et alia faciendo ut i do 
lo2C capiris per colligantiam. toec in fumma ooc 
102 infignte generalem complent cu2am tinnitus 
7 fonitusaune. >ld laudes cius immortales qui 
cuncta moumiubcr* {JConfilium De Undecim malis bifpofitionibns re 
pertj in nobili viro 3fntomo pzima 
efl 'Inflantia fibillatdnis in auribus.$3eamda c 
Rheumatis a capite Defcenfus cctj ut p ozdine5 
habetur in pzincipio buius confilit 
\j Tltomus pozo mediolanenfis De 
nobili rpgcm'e pozo# fatus obtu 
■ [ litmibi pozurn fapoze cpide5 et 
■ v I mailicatione valde ozziDum.Di 
A geflioni autC5 Difficillimil.f abo 
c rat cm*5 accidctibus Mpluribus -7 egritudimbus 
vt mibi feribit que omnes a multii verende a nocf 
tiue exifhmc fimul in eodem cozpoze inuente * 
immo quelibet illarum p fe Diligenter confyde-' 
rata feientia a opere nd mediocriter crudito Di 
uerfiscozpozibusmagnani fpccuiationem ad fe 
aduocat ut Diligenter capitulari poffit 4f Zlcci 
piam itaq5 oifpofitides eius ozdinate vclut ipfe 
fcribir.ft pzima quidem earu eff inflantia fibti 
lationis i auribus,*8 vero efl rbeumat} a capite 
defcenfus.$a efl diminutionis in ope 
ratione memozatiue potentie,4a cft inuentio et 
fenfatio in ptibus nucbe.J8 e Debilitas ftomaebi 
cum appetitu vomendi aliquando euemente licet 
non femper.d 8 c Debilitas renu.r8 eft motus et 
tenfio a Ventofitatibus in femoze facta, ga eft dc 
fcenfus bumorii ad tcftiailu finiftrum.^»8 cft tre 
moz cczdis ,i'oa eft imagiationu inflantia.iia c 
imoderatafitis pDuasbozas poftcibil eucnies 
* pluribus etiam aliis moleftatur accidentibus 
ad banc fuma reducibilibusafl CU3 czgo bee oia 
accidentiavclcgritudines itreoDem viro cdplt 
care ftnt oportet inueftigare an omnia talia 
cidentia ab vna radicali caufa ,piicmaut ,an ba 
beat caufas pzoductiuas eorii Diuerfas fecundu5 
Diuerii'tate5 membzozu quozii bcc accidetia fut 
paftioncs,4? Iccundu3 materic$z que 
funt ipfozu pzoductiuc que funt tpfezii efficien 
tes t materiales (p5er bunc igit modii potent 
toueniri pzincipiu pzoductionis cognitidisa oi 
rationis taliu accidentiu,vnii folum Wcies aut 
plura neceftaria ad cdtcmplationem a curatione 
taliii,(jTlidet igitur apud rationabiliter fpccu 
lautes q> bozii accidentium vel egritudinum D< 
uerfitas eft q quedam funt Difpofitiones p eften 
tiam quibufdam membris, quedam vero p colli 
gautiam.nonnulle autem fimul p eftentia et per 
ccUigantiam Diucrfozum mcbzozum funt Difpo 
fitionea «fJ3gitur fibillum in auribus pzcfentatu 
et cotinuu5 omnino pzouemt et imediate a ven 
toiitate inclufa in concauitate offis affamacb et 
cft cs Duru et toztuofum valde ipfarum auriu5. 
'Potcft etiam buius ventofitatis pars inmerfa 
cfte in pozis tenuilTimi panniculi qui tnuenif in 
edeauitate pzedicti offis eam vcfticdo.frot itqx 
et 301xc ventofitas iueniri in neruis inmerfa a 
quarto pari nezuorum cercbzi ramificatis pez 
quas effunditur a cerebzo animalis fptritus qui 
eil inftrumentu auditionis. £t poteft etiam bee 
ventofitas in omnibus pzedictis iniieniri mem 
bzis ct fimul.fllualitcrcuq5 igitur contingat bee 
ventofitas inmixtaaeri intraneo auris agitat 
cum eo et coUifionem reuerberando facit in pan 
niculum et os ante itaq5 fibillu 
p2opterc3 quia ventofitas eft exalatio terreftrei 
tate panttcipmcc ttnuis cviTtene reuerberata 
ad membza illa que fonoza funt repzcfentat po 
tentie auditiue fpectcm confractidis fub fimilitu 
dine ftbillandi.Cum autem ventofitas omnis a 
calido Diminuto non tamen excellenter 
25i enim cffct intenfa frigiditas non fieret gene 
ratio vapozum nec vcntofitatie Jient fi cllet ex 
cdTiua caliditas Digereretur aut confumaretur 
materia in ventofttates refolubilee et vapozes; 
Opoztet igituz calidum uelcalozemcffe Dimi 
nuta zcipcctu temperamenti pzopzii patientis 
foce igitur frigiditas aliqualiter intenfa vel oi 
minuta caliditas cft fpecies male complexionis 
frigiDe in cezcbzo babundantis et efl caufa effi 
ciens iTOatcrialie autej caufa re 
motaertmateria flegmatica terreftreitate par 
ticipans acqutiita in ea aut a materia aliquata 
colerica aut mclancoiica aut flegma vitreum a 
quo per continuam actionem calozis refolute fu 
erunt partes aeree et aquee ipfius et eductum 
fuit ad terreftreitate. frit materia antecedens 
pzedd fibilli|TConiiicta vo materia f loeu eius 
-tenens cft ventofitas in pzedictis locis inmcrfa 
repzefentans auditiue potentte fpcciem fibillan 
di quare cozzupta efl auditiue potetie operatio 
percipit enim in aere exiftere fibillantis fpecie5 
a qua aer iple euacuatur.feo boc efl fozmale cor 
ruptionis in operatione auditiua ut patet in fpe 
■dilationibus leciidi tegni capitulo illo.llocetur 
aute5 operatio fozmalis vo caufa 
buius accidentis eft actualis refractio et collifio 
ventofitatum pzedictarum ad ozgana fonora $ 
pter que percipit actualiter fenfato rei extertV 
ris nequaqua exiftentj.fi finalem autem caufaj 
4n operationibus anime attributis in omnibus 
allignare non efl facile, tlcq5 enim anima vnqus 
intendit per fe et pzimo bunc fibillum tanquam 
opezationem cozzuptam. $5cd finalis caufa efl 
conatus ad expulfioncm illarum ventofitatum a 
pzofundis partibus ccrcbzi vnde ozitur quarti! 
par neruozum qui funt inftrumcnta auditus oz 
ganicc feruientia illi anime in quam conatur ad 
expellendum illas veutofitates. (Tum igit nulli 
viam babeat anima per quam ccnuehicntcr ex 
pelli poifunt ventofitates ille q per os affamacb 
anfractuofum et per neruos pzedictos patet q 
ventofitas illa violenter impulfa fibillum facit 
predictu. <£onat enim cum percutitur affozif' 
mozu ta lermonc tllo.35ternutatio fit a capite 
et cet}. i£x quo apparet completa Declaratio pzi 
mi accidentis vidcl3 fibilli cyto 
laboze opus efl fpeculantibus ad‘ inuencione effe 
ctuu5 per quattuoz caufae efficientem materiale 
fozmalem et finalem que imediate Declarate fut 
\ jCapitulum De *a mala buius viri Difpefitione cj 
elt r tonatis a capite Ddcenfus. 
£x fundamento pzceiecti capituli Diligenter cd 
fyderanti facile ell Videre caufa fecundi accident} 
lupza pzemiffi videl5 rbeumatj a capite defcenfus 
Cum eni3 in toto ccrebzo exifiat Ipecies male cd 
flexionis frigide et bumide ct materiet flegma 
ttee mucnllaginofe et vitree multitudo que ibiil 
multiplicantur per Viam indigeflionis et euapo 
rationis ab inferiozibus partibus ad ipfum ca 
pur multiplicata ptocta materia cogit vtutej ad expellendum materia illam ut cxhoncref ce- 
rebzii ab accidentibus 7 egritudinibue que .ppt' 
retentionem illarum effent aptaco 
fequi. £t qz materia fluxibilitate fua 7 grauita 
te apta eil moucri inferius fecildu maioze ptem* 
Ideo materia illa Defceudene aliquando retinef 
in locis glandofis lateraliter apud vuulua pofi 
tis 7 tuefeere facit illas 7 apofteman? 
vero materia illa fccudii ptem retineri potefl in 
vuulua extededo 7 mollificando ipfa5.£t nd nlfa 
pars etiam huius materiei defeendit ad loca fub 
faucibus 7 facit ibi tumozes qui bzanebi noiant; 
fit fi materie illius aliq ps Defcenderet interius 
7 retineretur in mufculis gule 7 colli facere pof- 
fet apoflemata fgnatica nomtnata.23i aut illius 
materiei pars aliquanta Defcenderet ad pectus 
faceret oifpofitionem que eatbarrus nominatur* 
fx quo patet q’ fi iteru huius materiei pare ali 
qua oeicenocret ad ftomachum noceret eide ap- 
petitu 7 oigeftionem eius impediendo ipfum va 
pozibus multum molcftantibue. Tlon curaui po 
nere q bcc materia faceret cozi'5am quonia ipfa 
quafi tota groffa eft.JBed cozi'3e materialis ca e 
aquofa quare 7 cetj. #|2TOultiplicant aut hee ma 
terte iteru in capite ex caufis cxteriozibus D q$z 
numero poff5 elTe multitudo ciborum 7 potuu3 7 
pzecife potus poft vnam Ixzam apud cena mul- 
tiplicatus.it excercitia foztia fuper cibusjime- 
diate facta.it coytus etiam tunc multiplicatus 
7 tngluuiofe comedef 7 cibis uti vapozefis 7 bro 
dialibus pinguibus 7 oozmitio fubita poft cibu5 
7 in ca.it rifari 7 alterari cum foetis 7 
agitari in paflienibus anime anguftiofis 7 furi- 
bundis 7 alia que effient confimilia iftisf/Cx qui 
bus valde facile poffet intelligi effentia rlxumatj 
a capite Defcendentiu 7 eop nocumenta 7 picula 
que minantur .*bee De z° accidente. 
«tapitulu De 3a mala Difpofitide. que c nocumeti 
Diminutiois i opattbe meozatie potetie. 
$/iam apparet ex pzedtctis intelligcndii effe cau- 
fam nocumenti Diminutionis memozie.Cum eni 
in cerebzo huius viri mala complexio frigida et 
materie cofimiles multiplicate fint p3 q ozganu 
memozatiue potentie cuius eft recipere 7 confer 
nare fpecies fenltbiliu5 ledi poteft Dupliciter, aut 
qz nd cducmenter recipit fpecics 7 congrua qntt 
tatem fpirttus animalis neceffario ad memozia 
aut qz pzopter magna mollificationc a flcgmati 
bus factam uentriculus pofteriozcerebzi nd co 
uenienter conferuat 7 thefaun'3at fpecies fenftbi- 
em'5 multa Dato q? pzeparct ad 
facile recipi poffe fozmas vel fpecics reru ipfa trf 
non minus facit ad non bene Detinendu eas.hu- 
midu ei licet fozmas figuralee facile fufeipiat ip 
fas tamen valde.facile amittit pzima pzimi capi 
tulo De elementis .,ppter quod non eft mirabile 
fi ifte adeiefeens Diminutam habet operationem 
memozatiue potcntie.£t hec fufficiant De accide 
te tertio. 
4fcapitulum De 4a mala Difpofitionc.quc eft iuen 
tio 7 fenfatio frigiditatis i ptibus nuebe. 
4pzo Declaratione vero quarti capituli 7 acctden 
tis in eo compzchenfi nd expedit multu extende- 
re fermone.€u5 ia5 appareat ex pofitj in pzeccdc 
ti capitulo q mala complexio frigida 7 bumida 
poftcriozts partis cerebzi. et materia flegmatt 
ca ibidem multiplicata caufe lufficientcs fint fri- 
giditatis in nucha multiplicate 7 in neruis fpon 
dilium colli 7 Dozfi fuperiozis ab co ozientibus. 
tlueba enim efl vicarius cerebzi in curfu Dorft'. 
pa tertiLZ0 capitulo. Cum ergo exeat 7 oztatur 
tnmediate a pofteriori cezebzo 7 generata fit ex 
materia poft cerebzi generationem remanente. 
opoztet De neceflitate concedere q materia in 
poftcriozi cerebzo multiplicata nucham infrigi 
dat 7 humectat et nernoe ab eo ozientee. quare 
(i materia fluidioz elTet 7 aquofioz ingens eet pi 
culum tt fufpicio in hoc Viro oe tranfitu in para 
lifim. &uomo aute mala coplexio frida acgra£ 
in nucha comunicata fibi a pofteriozi cerebzo fa 
tie efl facile videre fi ipfa generetur a matia fle 
gmatica ad nucham effufa.fiue a cerebzo alte- 
rante ptes fibi ppinquas generetur in nucha fri 
giditae et bumiditas p fuccelTiuam altcrationcm 
vnius partis ad aliam.£t apparet ex lx>c funda 
mento q fufpectum fit accidens quartu 7 moleflu 
XDinatur enim huic viro Soliditatem aut amen 
tiam aut paralifim ut planu eft ex pzcmiffis.fi 
Capitulum De quita mala Difpofitione que e De- 
bilitas ftomaebi cum appetitu vomendi aliquan 
do eminente licet non femper. 
autem accidens fuperius pofitu in Ixc 
quinto capitulo Declarandum leuiffime intelligit 
cx his que Dicta fuerunt i fccudo capitulo De cau 
fis rlxumatis ad iferiora Defcendentis.*fld foluj 
enim materia a capite Defcendcs ad Somacbil 
poteft Debilitare Digiftiuam eius et naufea5 7 vo 
mitum inducere fuis alterationibus. fed fola 
etiam ftomaebi compalTio abfoluta ad ipfum ce 
rebrum per fimplicem alterationem. hce talia 
accidentia efficere poteft.qd facile percipi poteft 
eo q quanto ccrebrtl Deterius fe habet tanto flo 
machus in digeftiuc Debilitate naufea et vomiti 
bus agitat. *bec D acccnte Dea fufficiat. 
IjCapitulum oe fexta mala Difpofitione que e De- 
bilitas renum. 
|/ 1\enu Debilitas q e accides fextum ctia cotfgere 
pollet pzopter materiam p viam tndtgdlionis 
multiplicatam in ftomaebo et in inteftinie quito 
bec materia comunicarctur renibus p venas in 
mefentereo multiplicatas. 233 huius Debilitatis 
alTignari etiam poffunt caufe alte.pztma efl fre- 
quens et longus Decubitus fuper fpina qui facit 
multiplicari materias in renibus que in frigida 
do 7 mollificando Debilitant cos.ta caula poteft 
effe frequentia coytue.§a polTcteffe multa vzine 
retentio et indebita cius euacuatio p colatoztu5 
et vzitidcs.4a caufa poteft elTe opilatio in pze- 
dictis renibus propter qua multiplicantur t eis 
materie laxantes et Debilitantes eos. et hcc 
cognofcentur per frequentiam mictus 7 paucita- 
tis emilTionis Vzine clare et tenuis ad lubalbedi 
ne tendetis.loec fufficiat De acctdcte 6°. 
4jCapttulum oe za mala Difpofitione que e motus 
et tenfio a ventofitatibus i femoze facta. 
(Cumergoinpzecedenti tnmediate capitulo De 
clarata fuerit Debilitas renum cum fuis caufis. 
Tlon efl Dubitandum ,pptcr malam complcxio- 
nemetmaterias inuentas in ptibus inferiozis 
ventris multiplicari vapozes et ventofitates er 
pzoprie cum materia groffioz fuerit ut flcgma 
tarreu pzcaffignatn} i capitulo pzimo.lDce igtt ventofitates pelluntur a virtute a per concauita 
tes inteftino2um Vt expellantur p inferius qua$s 
etiam pars tranfpirando per potos recipitur in 
ter fuperftciem conuexam inteftino2um a edeaua 
fifac.lpfa igit' ibide mTtiplicata extedit ftfac in 
nexum ofti femo2is quare ibidc5 neceffario facit 
Dolo2es extenfiuos.JJnde fi ioec ventofitas multi 
plicabitur in Didimo qui eft 02iens afifac.et oe 
iccndens per locum Vafozum fpermatico2um ad 
oxeum indubitanter in Ixx adolefcete faciet aut 
{33 fecit p2tncipiu hernie ventofe. £t fi amplius 
a ventofitate Diftenderetur fo2amen fifac per 
quod Defcendunt Didimus et p02t| V2itides. aut 
rumperetur fubfiantia fifac. non eft Dubitabile 
q ifte incurreret aut fo2te incepit in eo crepat a 
vel hernia per quam inteftina apta funt Defccm- 
dere in oxeum.quare maxime nece(Tariu3 c huic 
adolefcenti ut magnam habeat cautelam et folli 
citudinemin Dfendendofe abeuentu pzetacti 
ocriculi et hec De 70 accidente. 
(Capitulum De 8a mala Difpofitione que eft Defce 
fue humozum ad tefticulum finiftrum. 
ijDctamm vero accidens fuperius memc2atu eft 
humiditatis Defcenfus a multiplicatio in finiftro 
telficulo cuius quidem accidentis iam clare a pi- 
parent caufe cx p2cccdcnti inmcdiate capitulo. 
IDateria eni Ddcendens p Didimum a venas et 
arterias que p02tant nutrimenti! ad tefticulum 
p2eternatu2aliter ibi multiplicata oolo2cm in 
tefttculo facit grauatiuu5 et cxtenfiuu. et fi ei ali 
quid materiei calide comifceretur acute eet p2e 
dictus Dolor ctia aim pruritu afTociatus.aut CU5 
caliditate notabili abJicg pzuritu .fictit De fangui 
ne fi cdmtfceretur cum p2edicta mater ia. £x qui 
bus apparet q hoc accidens buic viro minatur 
euentum apoftematis in telficulo fuo quare p2u- 
denter agat a De re fua follicitus exiftat. 
(papitulum De pa mala difpofitioue que eft tre- 
mo2C02dis. 
fjfDotum vero tremulum co2dis qui pofitus fuit 
fuperius tancp nonu accidens.£>po2tetconcedef 
q eft aut Difpofitio cozdt per clTcntiam aut per 
rolligantiam a cercb20 p2cueniene. qD apparet 
rationabilius cum Diftempczameto nac$ cozdts 
complexionali aut compofitionali tanto quatua 
eft necdfarius ut ab eo fiat tremo2 C02dis. non 
video bene q faluari polfet fo2titudo virtutis vi 
talis quanta perfeuerat in hoc viro. 25imiliter 
etiam faluaretur bonitas pulfus 
gnus eft a mediocris inter velocem.et tardum a 
fpifium et rarum. etia5 faluaretur bonitas 
colozis audatia et animofitas que adhuc notabi 
liter in hoc viro vigent.quare videtur mihi fecu 
rius effe Dicenda q hic motus tremulus eozdis 
eft per colligantiam ipfius co2dis ad ipfum 
pur.,ppter enim malam complexionem in 
bzo inuentam cu materienl multitudine flegma 
ttcarii oiferafia fit in cozde frigida et humtda 
vapozes multi a flegmateDefcendeteadpcctus 
claudilt vias euentationis C02dis multiplicate i 
arteria Renali a i articulis a bolliolis co2dis qre 
virtus eozdis mouetur ad expellendum illos va 
pozes ct fpargendum eos obieetnm trifta 
ex fo2titudinc conatus a motus C02-* 
dis ad expellendu3 a fo2titudine refiftentie p2e 
dict02um vapozum ad rdiftendum nafeitur mo 
fu3 tremulus qui fi pfeueraret maxime veredus 
imo moztaiis elTet.luxta illud autenticu 3a.p2t 
mi colligendum. Qui em'5 habet trcmo2em coz 
fubira intercipiat’ moz 
te quare audiat patiens periculum butu& 
(Capitulum De decima mala Difpofitione que di 
"imaginationum inflantia, 
ftlon eft neceffarium me anxiari multum in tV 
ueftigatione et Declaratione Decimi accidentis.f. 
tmagtnationu3.11ibil cni aliud ipo2tat’ p eas q 
nocumentum co2ruptionis in operatione vifiue 
potcntie.fciluditur eni vifiua potentia taliter q 
apparet ei percipere fozmas figurae a colozes 
in medio mcriozi qui nequaquam reperiuntur 
in eo quare potentia Vifiua percipit fe videre qt5 
no videt a ergo Diluditur.it q2 imaginat ima 
ginatiua exterius e(Te obiecta in medio que non 
funt ideo vocantur imaginationes que funt colo 
res fo2mc vel figure que percipiuntur in aef cu 
ne<$ fint in eo. dum ergo incereb20 huius viri 
multiplicata fit materia flegmatica cfplurima 
vapo2es ab eaeleuati cdrnifcentur fpiritui vifi- 
bili g Delatus ad criftalloydc et abinde exterius 
illuminans mediu figilUt in ipfum fpecies 
tus illozum Vap02u qui quandoctf mouent' mo 
tu circulari quandocp vero motu recto alcenfus 1 
Defcenfus et fic quandocy apparet alicui videre 
lineas uel alias figuras afeendentes aut Defcen 
tes aut circulariter motas.£t feaindii q contin 
git illos vapozes eleuatoe effe a materia colo2e 
valde aquca.tta apparet C0I02 confimilis in figu 
ris p2edictis.£t fimiliter quadoqj percipitur in 
eis citrinitas a colera.rubedo a fanguine.opaci 
tas a mclancolia p2edictts Vap02ibus rep2efen 
tantibus bo2u fimilitudines fecundu ipecies p2e 
dictaru materierum (Species ergo harum foz 
marum uel C0I02U imp2efie in mediu3 velaere5 
fufeipiuntur intus uel ex quibus potentia vifiua 
co22upte Diiudicat ut iamapparct.CJntf ex iftif 
recolligendoconcluditur q fi Ix&tl vapozu mul 
titudo perfeuerat in cereb20 minantur aqua vel 
Defcenfum aquc.cum de aquea materia exiftant* 
£t hic Defcenfus aque cataracta nominatur a ca 
taron greco quod imp02tat Defluxu i latino. £t 
fiquide contingat hanc aqua congelari vel ig2of 
fari inter concaua fuperficie co2nee etconuexam 
pupille tunc facit egritudine3 que nominatur pi 
nus fubite cecitatif eflectiuus.ix quo apparet q 
imp2op2ie loquitnr vulgus huc pannu noiando 
cataracta cu cataracta no fit aliud cj> aque tffcc 
fus iam pxedictus. 
(papitulum De vndecima mala Difpofitione q ef! 
Imoderata fitis p Duas ho2as pofl cibu eueiens 
h plurifo aliis accidentibus ad hanc fumam fdtt 
cibilibns. 
fJDltimi vero accidentisetvndecimi Videlicet fi 
tis valide que per Duas teas pofl cibum in hoc 
viro multiplicatur opo2tet tntelligerecaufam a 
exclufis acuitate etfalfedineincibis et potibus 
exiftente. iDicendu q canfa huius acci 
dentis eft multitudo cole2ice mate2te inuente in 
fundo ftomachi et venis eius que temp02e vnio 
nis et reuocationis calo2ts ad ipfum ftomachu3 
gzatia Digerendi cibos excitatur et tnflamatur 
et ad os ftomachi delata vel illius inflamatiua 
littm efficit ita validam. flou eni efficit fiti illa in p2tncfpto comp2cbenfionis cibi cum nonDu5 
colera illa a Deo Iit inflamata q fuffccerit refol- 
uere 7 exiccare bumtdu5 roaidum 021's ftomaebi 
cuius confiiptioe fit fitis. J£t poteft boc expimeto 
a poftcrio2i Demoftran' q2 fi patiens ifte tolFrat 
fitim finaliter liberatur ab ea. quia colerica ma 
teria digeritur aut refoluitur quare cclTat fitis 
que fiebat ab ea. ec i fuma eft verificatio et 
inueftigatio vndecim accidentium p2incipalium 
que bunc adolefcentem ingenter moleftant et pia- 
cula no minora eis fibi p02tendiit. 53i qua aut 
p2Cter loee vndecim euentunt accidentia radice5 
habent a p2edictis Vndecim .quare De eis exten 
dere fermonem non eft op02tum!.qno2um gdem 
accidenti!! p20curationem fieri opo2tet ftenue 
(equitur 02dinate. 
$>2iufcy modi curationum accidentium buius Vi 
ri afftgnentur neccelTarium eft rectificare admi 
niftrationem fex rerum non naturaliu.Tlon eni'5 
inftrumenta medicinalia conuenienter operari 
polTent in eo nifi "Debita menfura fex rerum non 
naturalium p2cmitteret. 
p2imu De aere, 
fptacp p20 electione eius loci babitatiois eius ge 
ncraliter p2om'dendum eft.tb2tmo q acris item 
peries qnecuncy; poftet nimia frigiditate aut calt 
ditate nebulofitate vel flatu venti acuti ct impe 
tuofi in cercb20 ct in tunicis oculo2um in bumo 
rtbus et fpiritibus eo2um efficere pmutationem 
foluedo cotinuu5 nimiu congregando vel Difgre 
gando aut fpiritus et bumo2es refoluendo et cd 
gregando euitari Debet.,pptcr quod caucat 
bitar loco vT caera valde frigida ventola et vbi 
bumiditatj et caliginis excellentia Diltemperet: 
aenquare habitet locum a terra eleuatum et Di 
flantem a fluxibus aquarum vel lacunari! et eui 
tet manftonem in loco particulari vbi elTct reuo 
lutio tcftidunalis ct (pp2ie antiquo2um edifi 
cio2um 7 lapideo2il.et fitvcamera eius 02ientali 
et meridionali plage expolita bene claufa.et fene 
ftris habentibus tngreflum aeris frigidi et nebu 
lofi etiam gratia caput cius teneat 
bene coopertu pelle agnina aut vulpia aut oe 
vario2um boffibus duplicatis.£t vtile multum 
eft ei ut quandoq3 fuffiimigationem faceret in ca 
me2a fua.fk.flozz cufragie feminis maio2ae am 
,J.y.puluc2is ligni alocs.3.i.tburis.5.Vi 
et cum opus fuerit fupafpergat calear 
vnu carbonibus ignitis. £t multum vtile eftet 
cameram fuam calida reddere accendendo in ea 
ignem ex lignis abietis lauri iumperi cedri 7 fi 
milium aromatica2u. 
|papitulum fecudu De motu et gete. 
(pc modo autc5 cxcercitandi p2emittcndum ell 
p2imo q excercitiu C02p02i6 magni! nonclTet et 
conueniens nifi p2t'us co2pus euacuaretur fecud 
q iferius 02diabitur. Jfxcercitiu enim fuper 
pletionem factum magis eft caufa ut matie flu 
ant ad.cerebrum uel faltem per modum euapo-- 
rationis augmentate in eo filicet cereb20 et ocu 
lis.licct tame excercitium moms p20greiTiui ie 
imo factum per cameram et leuiter afcendendo 
7DefcendendoperfcalasclTet fibivtilcp20pter 
materieru Diuerfionem ad inferio2a.3fliter tri 
excercitiu5 o2ando mo2altter fermainnado fer 
mones ,pferendo et coufimilia cdfert ei.£ t iteru 
gratia exeercitii laudo ei leue3 Fricationem capi 
rie et pectinationcm cum pectine uel vnguibus 
mediocriter fricando cutem ut fumofitates capi 
tie liberius tranfpirare polTint .boft cuacuatio 
nes vero p2edicte fricationes capiti conuenircnt 
et foztiores irtis 
tertiu De fomno et vigilia. 
05e numero fomni ct vigilic p2emittendii cf ex' 
cc(Tus in multum vigilando ct oozmtendo fimilt 
ter euttandus eft. qz p2tmus motus vigiliarum 
agitando materias augeret in capite adifpone 
ret fluxum ad oculos, fecundus vero auget et 
generat catbarros 7 rbcumattfmosr? materias i 
fluxu ad oculos oifponit.p2opter quod nuq> poft 
dbatione5 D02mtat nifi tranfeant ad minus Duc 
bo2e 7 tunc dormire incipiat capite eius eleua- 
to conuenienter ut dictum eft bene tecto.et p2iuf 
D02miat fuper latus oextru Deinde 2a rcuohiti 
one reuoluat fuper finiflrum .et euitet D02mitio 
tiem Diuturnam quantum poteft nifi multu3 vi 
gilauitfet in nocte.Jtt caucat D02mtrc i loci© ad 
que radius lune in nocte peruentre polTet.multa 
enim aeris luminofitas et flatio in ea et in aere 
caliginofo et permutatio De ipfo ad aerem lumi 
nofu cfi caufa cecitatis in b2eui tempo2e future 
,ppter qt5 iDyonifius fyi*acufanus tyrannus iimi 
cos punire uolens faciebat cos Diu in carccribus 
tencb2ofis vald dtincri Deinde fubito pmutabat 
eos ad aulam valde luminofam 7 magnam habe 
tem multas fcneftras vitreas et fiebant ceci. 
q2tum De accntibj anime. 
4P_c anime vero accidentibus Dicendfi p2t'mo q 
oes aic pafitonee rpptcr quas vetemes ct mFtus 
ponatur in fpiritibus motus et in bumoitfo .pp 
quod euitet iracundiam furiofitate et vebemen 
ttam rifus. Similiter et econtra anime pdTioea 
per quas fpirttus et bumores multu3 accctranf 
ut funt triftitia vehemens imaginatio rap et 6' 
fectuu terribili!! cuitm Dcbcnt.Xalibus eni mo 
tibus in anima factis p20pter fubita5 et multa5 
retractione fptrituu5 a crtftaloyde et a toto ocu 
Io non folum accidit diminutio imo co2rnprio et 
quandoq5 ablatio vilionis et lefio in operatioiba 
(enfuu3 intert'02u et etiam in C02de 
et in operationibus eius.Exterminant cni talia 
accidentia 7 mutant C02pus ab ea que eft feciidu 
naturam confiftentia<3° tcgni.2Dulti etiam per 
fepe ex logo fletu fuerunt facti ceci ficut ctia fepe 
contingit ex multitudine lacryma2um in uolun 
tariaru5 ficut actus earum pfepecolliquando ct 
refoluendo fuiteaufa fubite Delationis matenqz 
ad neruos obticos pp quod in inftanti bomo oio 
prtuatur vifu. 
M. Capitulum quintii De quinta re non na 
\j turali.f.inanitionc et repletione. 
{Jam vero De quinta re non naturali.f.inanitioe 
et replettionc parumper Dicendum.,ppter quod 
p2emittenau3 eft p2imo q bic non erit fermo De 
inanitione.bec ent medicina inferius referuatur 
ad capitulum de canonibus et inftrumcntis cua 
cuandi bunc virum.fcd bic eft (ermo De modo ap 
plicationiscibo2umctpotuu3i quantitate exee 
dentiu5 7 diminut02u$ et in modo alTumptionis 
eo2u.1taq? oio caueat ifte vir a Deglurionc cibo 
zu nifi bene 7 conuenienter mafticat02ti5.'£5cD0 
milio modo accipiat cibum nifi p2cuenerit in eo appetitus conucmens.j* cum venerit appetitus 
ad ciba cibfi accipiat no contralbendo moza poft 
pzcfcntatum appetitu.aliter enim impleret' flo 
maebus materiebus coz2uptis et cozzuptibiliba 
4° non multum pzolonget mo2am in comededo 
f° vero femper cibaria leuis Digeftionis et lubri 
cantiu5 p2cmittat bis que funt Durtoza Oigertio 
ni et lemtione effugiat affumptionc5 
cibo2um fpecic Diuerfozrm et oiuerlis ferculis p 
mutatorum. rv effugiat omnem cibozu alTump 
tionem per quam flomacbus percipiatur eytefus 
et grauitas ab eo apud vmbilicum et ypocudria 
percipiatur.*0 caucat affiimere potus tantum ut 
in llomacbo eius efficiat rugitum et fluctuatione 
pzopter quod melius cft ei poft cibatione quiefee 
re q ambulare vel aliter excercirari. 
fextum De cibo et potu. 
ipc ferta vero re non naturali fcilicet dc cibo et 
potu fermo Diffufio2 eft neceffarius.,ppter quem 
pzemittendum p2tmo q omnia que naturaliter 
aut artificialiter funt acuta mttltu ut cepe alleu 
pozum raphanus ftnapis et bulbus euitanda fut 
Similiter effugiat cibaria nimia fua cuapozati 
one capitif implctiua.ut lac nuces pinguedines a 
fimilia.j0 cuitentnr omnia frigiditate et :umi- 
ditate fua participatia Vilcofitate notabili ut fut 
piices a ,pp2ie anguille ttnebe cancbri et vniuer 
falircr omnes limolia plaudibus inuenti,4° eui- 
tentur ea que nimiu calefaciendo mo2dent pun- 
gunt et cxiccant ut multi (aliti vfus et carniu5 et 
pilcium falit02um.£lue vero funt euapozofa mf 
cum fumofa 7 ventofa ut legumina omnia et oua 
frixa et fructus frigidi et biiidi fimiliter euitari 
Debent ,pptcr caufam nota (flocc enim oia nocet 
pzincipalibus membzis ct oibns operationibus 
eozum ct maxime fenfuii interiozff ct cxterio2u 
ficut fuperius Declaratum eft in.xi.capitulis pre 
cedentibus.3taq? panem eligat bene fermentatu 
et coctum non tamen adbuflu De puriozi farina 
factum in quo fit aliquid De fermento plus q gin 
cornum pane recens vnius aut Duo2um oiqz ad 
plus Xt fi poff cibum fuu acciperet Vipam paru 
pert022efactamoepanebifcocto in vino rubeo 
et aliqualiter bzufco facto optimu effet ei.t>anis 
aut a5imua aut nd bene coctus oimittatur.ijtt fi 
militer cibi omnes De pafta facti p2eter q tri 
quod non videtur inconueniens p2opter cxicca- 
tionem fuam ct priuationem a (uperflua btimi- 
ditatc.Sbc carnibus autem conueniunt ei vitulie 
caftratinc capzetine ct columbo2um paruo2U3 7 
maxime filueftriu.Carnes vero anferui et anatu 
et oc agno non multum placent. <33imilit et car 
nes aialium volatiltu in aquis degentiu non fut 
ei laudabiles mfi affate 7 raro aut elixe 7 ,pp2ie 
pzeparate cum lap02tbus et fpeciebus infra Di- 
cendis .Similiter et caftratinc carnes non lunt 
multum laudabiles et pzopzie valde pingues et 
antique carnes.&e carnibus vero quadrupedu5 
etiam conucniut ei vituline et de filueffri p02C0 
rarius tamen, lepozine vero carnes bene placet 
7 ceruine aput mconfuetos non funt inutiles. !23i 
cut etiam omnin animaliu caro fiue volatilium 
fine peditantiu que mfto excercitd acquirut ctbu 
fuu laudabilis eft pzopterea q non habent mul- 
tas iitperfluitates.&ua verooi mo pzeperatois 
vrtiia lunt ei pzeterq1 frixa. J*ac vero Dimittat* 
omnino pzoptereaqz facit cncmr teneb2ofifate 
vifus et caliginem.ec ftupefacit fenfus omnes ta5 
tntcnozee q exteriozes et opilationes efficit in 
cerebzo et in boc viro omnino coz2umperef pp 
augmentum colere rubee in eo.foc leguminibus 
vero placet etiam far et rifum quod eft calidu in 
primo et ficcu in fecundo et conucnicnter nutrit 
et exiccat.<S3imiliter etiam et panicum laudabi 
le eft ei p20pter ficcitatem et apertionem aliepti 
$abc vero et fafeoli cicera rubea pifa et fifamus 
omnia tnmittantur.jfce oleribus vero effugiant’ 
caules omnino et blcre et fpinaebia citrtili cucur 
bite cucumeres et po2tnlace nifi raro etia5t pau 
ea quantitate et pzop2te cdmixta cum calidis 7 
aperimus infra Dicendis. Ibeponu vero vfu3 nd 
vitupero Dum fuerint bene folidi dulces et ma- 
turi. antas vero calidas ficut fcniculumeufra 
giam celidonia5 petroiilinu rofmarinu mete fpe 
cies omnes et ferpillu et fibi confimilcs bene coe- 
mendo iplie utendo folis aut pluribus commis 
ris inuicem 3 etiam 015 aliis .£>e fructibus vero 
laudo fibi recentes ficus 7 ctia liceas 7 vuas fuie 
tcmpo2ibus bene maturas penfiles nominatae 
amigdalas et auellanae et p20p2i'e t022efcas 
et etldem etia recentibus uti pot .(tenueniut etf 
et cerafa bene Dura 7 lolida amarilia nominata 
et p20p2ie non Valde acctofa. Acribus vero Vti 
nd cft lecuru nifivalde raro.fbyra vero mufeata 
pauca poft cibum fuis tcmp02ibus accepta et con 
uemenrer matura pofTunt ei conuentf. £t poma 
apia vel citrina Dulcia et magni od02ts pdt etia 
accipere et frequentius cocta q cruda et raro et 
non in magna quantitate. Jbira vero conucnieti 
oza funt ei aromatica bene Dulcia ct melio2a fut 
cocta q cruda.Tluccs aut 7 caftance fo2be nefpil 
la omnino Dimittantur, fvuiices vero plantarii 
quibus comunis eft ufus vt cepe allcii p022u ra- 
phanus et bulbus.fcaftmaca vero Domeftica 7 fil 
uefiri uti poteft.ftadix alba que rampiolt fpes e 
et rampiolus nominata ei utilis efl p2opter boc 
quia declinat ad caliditatcm et conucnicnter nn 
trit cii aliquali apertione quam babct.fcc condi 
rie vero conucniunt ei rape condite ct paftinace 
et fecacul vel ynngus,£tiam oliue condite fcdm 
confuctu modu pp apertione5 et exiccatione faaj 
eu5 uirtute feniculi notabiliter impofita eis funt 
fibi utiles, species vero que conucnicnter in ufu 
luo adminiftrari poffunt fut ficut macie nuxmu 
(cata cinamomu galanga gariofolt 5ui3iber 
pip femen petrofilini et lemftict .Lernen aut 
apii v anet i omnio Dimittat .£t t'u fuma omniu 
aromatii calido2il lubtiliatiuozu aperitiuo2um 
nlus mediocris efl ei conueniens.omnia eni talia 
ftoaebo co2di uvcbzo et oculis fut coueientia mi 
nozando fiegmata m pzedictis membzis et De- 
purando et nmndificando ab eis ct.meatus cere 
bn 7 oculo2um purgatos efiiciendo.lam vero d 
fapo2ibus.igitur in fumma Acetum acre valde 
2francu Imiones crudi et fuccus granat02U3 7 ,p 
p2ie acriu non conueniut ei. 25ed acetum acutii 
notabiliter 7 agrefla cum fale limones infufi 7 fu 
cus g2anato2um mu302um 7 Dulciu cum fapa et 
fine fapa conucniens cft ei.i&e partibns ve20 aia 
liurn Dicendi! q caput ventres pinguedo cauda 
et confimilia omnia vituperanda fut,£t cerebp 
etia et oenius p2optcr frigiditate 7 bumidttatc fu.73 licet generali conucnictrtia mcb2t admem 
brum collaudandus fit oculus ct jtprie aialifi no 
valde bumido2ii p2optcr generale' regula5 q oc 
memb2u confo2tarc fibi ftrmlc alttTum 
foe bis sero cum quibus cibaria condiunt' pin- 
guedines animdiu rcictcnde funt et buttru ttil 
p20ptcrea quia replent caput fumofitatibus ob 
tcneb2antibus.23ed olei vfus crt ci couenicntior 
ct ppzic fi fuerit oleu dc oliuis non valde matu 
ris ncc mfto tcmpo2C maccratts.iDc modo ciba 
tionis Cibaria omnia meliora allata in ulu fre- 
quenti q elixa femcl in Die non funt fibi reproba 
da rufi valde pinguia 7 in uafis multum cooptis 
confeniata cum bumiditate que cucniat ab cis.7 
\xc Dicta fufttciant D cibis 7 adberentifo 
itic potu vero Dicendu q vini! quod peteft ciTe ei 
conueniens Dcbtt effe fubftantia cUf conucnicnt 
aromaticum C0I02C fubrubcu non obfcuru poten 
tia fua mediocriter vincli! cuins tamen vfus mo 
deratus effe Debet et non ent'5 
modis et caufis videtur ci tale vtnu5 conucnire. 
f>2imo quidem quia mediocriter 
pzopter quod virtutem rcftaurat ct confcruat. 
3° qr aromaticitate fua co zdi ct ccrcb20 conucit 
p20ptcrca quia omne p2incipalc meb2ti5 Diligit 
aromatica.}* quia non crt valde euap02atiuum. 
Tsecipit enim mino2ationctu euaporationis ab 
arillie et racemis vua2um. 40 quia vapo2cs ab 
eo eleuatt fubttlcs er confumptibtlce funt De leni 
3° cjz cum caliditate fua virtutem exiccattua re 
cipit ab anilis ct racemis pzopter quod cduenit 
ad cxiccandum flcgma ct cdfumendum 
6* ratio quia vim! magnam cduenientiam bab3 
ad uirtutem bominis.aut ratione aptttudinis fa 
cilis conuerfionis cius in fanguinem ct fpiritum 
ra ratio eft conucmcntia eius cum fanguie a fpi 
rituofa enim vinum calidum 7 bu 
midii licet V111U5 i racemis facti! nimiu bumidu 
f:t q ablq,- eis iDctaua ratio e fumpta a confuctu 
enim tomo confueuit uti vino Difficile 
eftet tranfmutarc eu fubito ad oppofitii3 neq, na 
tura repentinas tolierat tranfmutatiocs fine no 
cumetito 
jjfroft toc aute fi quavidetur aqua conuemes erit 
aqua cocta cum juccaro.ct nullo modo cu ozdeo 
p20pterca quia ois aqua ordei inflatiua et eua- 
pozola eliied coqui debet cum tabar- 
3et ad Dulcedinem ccnucnicntem, et fit aqua 
accepta ex fonte acri et celo detecto non a Iccie 
vmb2ofts et inter magnos montes inclufa* et ,p 
p2iccum aqua ab inferioti parte mdtii! fcaturit 
ct Dyafana multi! omni odoze p2iuata ct fapo2C 
extraneo a limofitate vel a putredine plantare 
impolitarum et vel ab inuentione et ftatioe ra 
narum fangmfugaru) ct viperarum in ea inuen 
tajU) aut co2zuptione eo2i! et alio2U3 cadaucrij 
que aliquando in aquis co22upta mala3 ccziup' 
rienem in ipia imponunt.p2optcr qued ct lauda 
btliter fo2et aqua afterne aut faltem petrofi fon 
tis velarenoii' ozictalietmendtonaliplageex 
pofiti 4f3i autem vir ifte effet De illis qui pzu-' 
denti regimine fc gubernant, quia p2u 
dentia eft recta ratio ct.bicof.3deo 
laudarem ei potu tnfraferiptu cum quogente5 
qplunmam a tencb2ofttatc vifus ab imaginati 
pmbus a fcotbomia et vtigine Defendi et p2efer 
• uatunt patet ex tfrtute ftmpltctu cx quifo copo 
'nitur que talis eufragie fileris montai ro 
faru5 que nonnum ftnt expanfe flo£ cclidonic ru 
te ana.5.ii .radicum feniculi celidonte 7 berbene 
jmajd J.fcmen feniculi ypiconis macie an 
f J coquamur omnia in libzis occem aque vfq5 
quo eonfumat tertia pare Ouabuf remanentibus 
oeinde cum uetemenu' cxpzctfionc coletur 7 illi 
colature apponantur mellis cttrini mundi cdo- 
riferi et valde Dulcis libze ouc cum Dimidia et 
lento igne ite? coquatur conuemcter Oifpuman 
do ufc$ quo iterum tertia partecadente remane 
ant oue.et in bac fecunda Decoctione 
tur cum illis fpcciebus ligatis in panno raro et 
laxis De findone.tunc ergo coletur p Hame fpiflu 
et refeructur i uafis vitreis vel vitreatis vf Upi 
deis.et fit eius ufus t potufolius aut (alte medie 
mi cius cii vino mtfcedo in cena et pzadio.e eni 
Diuinii remediu 7 medicamen. 2>pccicrum aute 
cum quibus Debet oelcriptio talis 
e.fc ligni aloes decci.5.i.S*granos feniculi 7 4 
nifi eufragie 
.3.11 J.pulucmentur omnia perk Deinde cbmif 
ceantur in moztario conqualTando 7 fac cx cis ut 
dictum eft. 
4j£Dodus autem necelTarius pzo cura omniu acci 
dentiumiupzafcriptoxum videtur mibi pzinct- 
paliter fundari in Duabus intcntionibus.quai*u5 
pzima crt ordinare huic viro regimen purgatio 
nis t fine byemis 7 ellatts cx quo poflit pzderua 
ri ab euentu illozum accidentium imo mamfelle 
alleuiari ab illis que modo inualefamt. I>2ima 
itaqj Delcribam purgationem in vere fibi conuet 
entem.20 vero in autumno.ita polt medietate 
menfis febzuarii a fcpttma die lunaris illius me 
fis ufqp ad vigefima5 mane per bozam poli oztti 
folia ia5 mundifteatis fuperfluitatibus vrinali- 
bus et fecbalibua et boza nona ente poft pzeaffu 
ptam cenam faciat libificriflebotbomtamoc ve 
na nigra uel media Dextri braebii per qua edu- 
cantur fanguinis.J.im.aur.v. jDie vero inmedi 
ate fequeuti flcbotbomtam mundificetur cu boe 
agarici ana.3. 
t.53.1pice nardi ana g.iu.falie gemme §.i. calTie 
parum ante preparate cum aqua abfintbii vf fa 
iwe.5.vit.tnilce et totum calidum fumatur pdl 
nouem Inoras a pzealTumpta cena et poli iplam 
Dozmiat per bozam tantum et tardet ccmeder 
per fex lx?ras poli ipfms vero 
imediate fcqnti incipiat alTumcre boc Digdliuii 
in aurora poli quod Dozmiat ad libitum et tar 
det cibum ad minus bozis quattuoz.(Cuius dc- 
feriptio ell bcc.V* oximcllis compoliti.J.i.fyr.oe 
b1fantt10.3J.aque bctomcc. cicozec et abfintbii 
ana .J. i J. milcc Accipiat ergo ipfum totiens 
ut appareat in vzinali ypoftafis in fundo fedeno 
albaromuncta 7 in partibus cqualis et Dyafana 
omnibus aut pluribus harum conditioni! circun 
flant ionata .Junc ergo Die inmediate fcquentt 
purgetur tt crucum illis pillulis qua£ Ddcriptd 
ril bcc.Tk pillularu cocbiaru.5 aurea 
rum et dc rcubazbaro ana.3.i.mifccantnr ct in 
cozpozentur pillale.viit.Vel.vii. cum biera fim 
pltci 7 afluant: cum conditionibus pzcfcriptis in 
minozatiuo obferuandts. 
(pro pnrgattonc vero autumni celebranda poli vfginti Dies menfis feptembris mane vno accipi 
atur boc minoratiuum cuius Dcfcriptio efl hec, 
TV.ptllularu d hiera copofi 
ta 7 oe reubarbaro ana.3.i. fo2mentur pillule 
vii.veloctoaielectuario rofat07 fumatur boza 
et conditionibus obferuatis que fcripte funtiit 
/olutiuis aliis. JDie voinmediate/equentiaccipi 
at boc Digeftiuum pofl quoo teneat modum in di 
gefliuo Vernali ceferiptum cuius De/criptio e loec 
TV firupi ccmpofiti acetofi.f.i.firupi violati 
•I.aque lupulorum 7 abfintbii ana.f.i.y.mifcc 7 
calidum accipiatur bora 7 coditionibns pofl Di 
gertiuum veris obferuandts. quoo iteru3 totiens 
afliimi Debet quotiens vrina fuerit rectificata co 
lore /ubflantia et contento vel ypoflafi6 fuperi 
us Demonflratis.ltaqj oie inmeaiatc fequeti pur 
getur cum lx>c electuario cuius De/criptio e Ivc. 
St dectuarii et totum accipi- 
atur cum aqua Decoctionis 3 uccari auteii aqua 
feniculi aut pauco vini albi fubtilis 7 Dulcis cum 
quibus etiam fuperiora lenitiua 1 foluttua pari- 
ter alTumt Debent cu oibus coditdibus pzetactis. 
i/Duorum etiam gratia attendere Debet vt fi 
tempore quo afliimit Digefliua tam veris q autu 
ni vent cius no cflet bene aut medtocrit fluxibif 
tunc omni /ero parti ante cenam accipiat vnam 
aut/alte alterna die Dummodo tamen pillula 
illam non accipiat Die inmediate fequente purga 
tionis aflumptionem nc coniungatur duorum fo" 
liitiuorum operatio in vna ote.23i enim accepe- 
rit pillulam in fero preccdente afliimptione pur 
gationis in noctc.tunc cum talis pillula non ope 
retur in nocte illa complete ,ppter Debilitatem 
fuam et etiam ppter longitudinem fomnt. tunc 
cum ipfa fuam compleret operationem in Die fe- 
quenti in cuius aurora iam aflumpfiffet /olutiuu5 
aliuD patet q Duorii /olutiuorii operatio coniu- 
gerctur in vna Dic vt premifliim efl 7 boc non fie 
ret fine agitatione nociua.quoD omnino cuttan- 
duefl.£t attendat etiam q iflis pillulis vtt' po- 
terit in magua parte vite fue cum magno iuua- 
mento tpfarum.quarum oelcriptio talis efl .IV. 3 
omnium c 
lectorum inoi .3.1. y.Diagr id ii. 5. y 
aloes epatici cllectt' .faiii.fuci lupuloru5 fuci en- 
dtuie 7 faluic ana. omnia per 
fc Deinde infundantur in preJietis fucis bene cd- 
mifcendo 7 exponantur radiis (olis fepe comifcc 
do ad confumpttonem fucorum .lunc ergo 
fecunda vice renouentur fuci fuperaddendo.53. 
/pice nardi cubebarum gariorilozum ben albi 
7 rubei 3113.3.y.7 iterum (upponantur radiis fo 
lis vcbementer cdmifcendo V/cg aD confumptio- 
nem fucorum. £t ftc iterum 50 renouentur fuci 
fupaddedo predictis falis inoi .5.1.7 /upponatur 
radiis fotis vfc$ ad confumptionem vt Dictum c 
*bee igitur pillule magnificum buic viro iuua- 
mentu5 afferunt materias flegmaticas colericas 
7 fecudum partes meUncoltcas Diflrabendo a ce 
reb20 7 a pecto2e 7 a parttfo condis flomaebi 7 c 
patis oppilationes ipforum aperiendo 7 pzcdic- 
tamembza confoztando.vt patet ex Ddcriptio- 
ne fimplicium que compofitum boc ingzcdmnt 
hec oe p° capitulo expediente purgationes Vnt- 
verfalesbutc viro cong2uas 7 0portunasdicta 
(ufliciant. - 
tjSci55 'tero capitulum ponit regimen abfctfioms 
tinitus 7 fibillt aurium c\uQ.t>zo cuius capituli 
introductione 7 aliorum fequentium p2Cmitten- 
Du eft pumo q quando contingit hunc viru max 
ime molellari tinitu vel fibillo vel altero De oe- 
cem accidentibusliipra memoratis .tunc vtt oe 
bet regimine in quolibet illo2um capitulorum p 
fe Dc/cripto.93i autem moleflctur vno vel Duo- 
bus vd tribus oe numero illorum accidentium 
tunc in cura illorum comifceat regula unius ca- 
pituli cum altero, attendendo tamen femper illi 
accidenti p2incipalitcr a quo p2caliis moleftal: 
magis 7 ftc continue in fuo regimine Difcretc ,p- 
cedat. lf p20 tinitus inflantia quinque vi- 
dentur mibi nccelTarie intentiones.qua2um p2t 
ma eft min02atiua cuacuatio.2a Vero eft materi 
erum otuerlio.58 eft ipfarum oigcftio.4a eft era 
dicatiua materierumeuacuatio. Ja eft capitis to 
tius 7 organi auditus confortatio* 
(putrui, aut itentionecdplefpoteritimoradum 
tale cuius Dcfcriptio eft bec.ftebief fimplicis.J. 
.J.elcctuarii indi .3.11. y.mifce a totum accipiat 
cu medio cyatho vini actucalioi.25i autem eger 
abbominarctur accipere mino2atiuum potabile 
7 q2 etiam amarum eft excellenter tunc accipiat 
tftas pillulas quarum Dcfcriptio eft bec. IV pillu 
larum cocbiaru3 pillularum De farcocolla pofita 
rum a £Defue in cap° De ea accipiant: 
in aurora.lterum tertium folutiunm poterit effe 
boc.Buurbitb termodacttlorum ana.3.1. Dya 
g2idii gnu.i.53 .a.j.pcnidiarum.J.i'. 7 cum iuf 
ficicitti cytirate cafliefiftule cum 3ucaro alboTiat 
vnus Dactilus a comedatur in aurora obferuado 
poftipfmn circuftanti3squefcriptefunt iu iblutt 
uis veris a autumni. It nota q tales cuacuatio- 
nes etiam /upplcrc polTunt p20 quarta inrcntio- 
ne eradicandi materias dummodo eis parump 
aoiungatur potentia folutionisex parte oo/isq 
omnia a viro dogmate 7 experientia perito limi 
tari Debent. 
(JfcSecunda vero intentio Diuerfionie complcr i po 
teft per inftrumcnta gnq5 7 dtmitterdo criftcrf 
orum applicationem que non ita cong2uc pera- 
g2antibus mundum aDmimftrari poffunt. libri 
mum a /alubcrimum Otuerfuium cflet aD mini- 
ftrare emoroyDarump20uocationc3quc virum 
iflum p2eleruarent ab omnibus fere accidentiba 
in.jti.capitulis p2cnominatis.25ecudu eft fortis 
fricatio infer i02um partium a genu vfque aDpe 
Des 7 a /patulis vfq5 ao nates memb2a 
ruborem incurrerent manifeftum. Xertiti3 Diuer 
fiuum eiTet p2edtctarum partium ligatura con- 
ftnngcns ,pp2ic facta fuper cauillas Deinde fup 
genua 7 tandem in fupen'021' parte coxaru apuD 
inguina, dluartum vero oiucrfiuum eiTet frcqns 
applicatio ventofarum fup natibus 7 fpatulis abf 
que Icarificatione aut etiam cum illa fi vento 
latus locu3 manifefte ruberet rubedine colo2i8 
mo2i ,ppmqui fue maturationi. J&uiutum aute5 
Diuer/mum conueniens cflet vt apparente inflati 
one faciei cum tumore 7 tenfione venarum faciei 
7 tempo2um p2cdicto viro aDminiftraretur fle- 
botbomia cefacile Dextre per qua5 /anguinis edu 
cerent. J.ii.vT tres. Ilee videntur Diuertedi ma 
terias mftrumenta conuenienti02a 
fjtertia vero intentio completur inftrumcntis tftis .quorii p2tmum effet boc lene 7 Delectabile 
multu.Bc aque faluie aq rorifmarini ana.f.i.aq 
Violarum et betonice ana.jj.mifce et totum ac 
cipiatur in potu.JEt fi fortius illo volueris babe 
re oigeftiuum erit boc.B< firupi oe calamento et 
De fticados ana.5.vi.aque 
io2ane.?.i.mifce.3fdbuc autem fi quis oeftdera- 
rct babere Digeftiuii clegantiua p2edictis tue B< 
oximelf fqllitici.f.i.firupi copofiti acetofi fj.a 
q rute aq 02igai vF cltmvtmi02ia aH.J.tJ.mif 
ce. f /Scio etia ego q> fi in nocte poft aftumptam 
cena per Ditas bo2as accipiatur media Dragma 
auree alexandrine cum quinta pare Vini albi te 
pidi follemntter iuuat ad digeftionem 
czonicaru et fractioc5 ventofitatii 7 ad pbibitio 
nem generationis eap in capite. Jit fimiliter ad 
idem confert dcctuartu metridatu et fotira ma 
gna quo2um laudes et memo2t'am vide quito ca 
nonis fuma pzima in C02um Ocfcriptionibue 4\ 
£>ro intentione vero quarta expedienda iam ap 
paruit mcmozia folutt'uo2um que pofira fuerunt 
in p2tma intentione mino2andi materias. £go 
autem non Dubito q> fi acciperetur.5.i.5“.ptllula 
rum que Ddcripte funt fup2a.poft purgationem 
autumni mirabili iuuamento conferrent. $5i at 
iterum folutiuu fo2tiu@ etiam fecurum quis bfe 
cuperet.tunc accipere poterit pillulas que Dicutj 
fetide magne colligende f° canonis fiima p2ima 
tractatu nono d Defcriptioe fexta4ponunt’ em'5 
ibi tres Dclcriptioncs pillulap quarum 
p2tmc Dicuntur pillule fetide magne.fecunde Di 
cuntur maiozes.tcrtie vcromiores.£rfi Dcfide 
rares babere folutiuum maioris nobilitatis ad 
omia fere accidentia numerata fupertus.tuc Da 
re bicralogodion fermentate poft 
fex menfes a compofitione fua cum tertia parte 
cyatbi vini aromatici fifleru q2 multum abbomt 
nabilis eft guftui et olfactui.ego. in pillulas con 
uerto ipfam fo2matas cum fuco rofarum faciedo 
pillulas vii.vd.viit.cx vna Dragma fpecief eiuf 
itnmnum eni eft medicamen vocatii ab Zluicam 
benedictu.ct merito ,ppter fuas Virtutes collige 
du ya canonis fiima pzima tractatu 2°.Ddcripti 
one tertia. 
(firo finali vero intentione confo2tatur caput et| 
per auream alexandrinam 7 reliqua electuaria 
apud ipfam pofita.Jf t iteru follemniter cofo2ta 
tur caput et ccrebru fuperapfpergendo toti cal 
uarie puluerem ligni alocs.oteru puluere3 cube 
baru5. 'Placuit autem magis auen3oar ad cdfoz 
tandumcaputfuperafpcrfio pulucris gariofilo 
r« fuper p202a capitis.£go autem i operationi 
bus meis foleo uti pulucri talt.Bc ligni aloes ele 
cti.5.ii.folit cubebap gariofilop ana.3.i.fadara 
ce refap ana.5.ii.maci8.5.iu,fiat omniu p fe pui 
uis Deinde cdmtfceatur et fuper tota caluarie po 
natur Diftaoter a cena per duas bo2as poft eam 
et mane in auro2a ctiam.33ccundu vero confoz 
tatiuu capitis q° ut02 ego e boc amb2e 021'en 
talis.5. i-mufei electt'3.i.ligni alocs3.ii.pulue 
et rubei crcci gario 
filo2u .ana3.i.rofaru non expandidarum la 
b2ufcc fpedii De canna ana.3.i.pulucri3cntur oia 
per fc Deinde conmifccantur et ligentur in findo 
ne De grana ret02ta in fimilitudinem pomi.boc 
ergo quafi fempei' in manibus teneatu2 et olfaci 
iit ipfu5 ege eni mirabile pzefidtu in cofoz 
tando capnt.it tu confidera virtutem fimpliciu 
ex quibua cdponitur. 
f£3cquitur capitulum tertium in quo ponere 05 
regimen rbcumatifmi defeendentia a capite a b* 
quidem accidens indigezet oilculTione follemnt 
pluribus ex caufis. it p2ima quidem eft q2 tale 
rheuma arguit malam cdplexione frigidam e t 
bumida materiale in p2tncipali mcbzo quod eft 
ccrcb2u.23ecuda caufa eft q2 arguit mattei mul 
tirudine ad inkzioza ociccndentia. quiD.n.alid 
e rbeuma nifi motua d meb20 ad mc 
b2tl vd De mebris ad meb2a.Iertia caufa eft qz 
fi talia oefcenfua eft paulatine factus arguit obi 
Iitatem fixam in meb20 a quo oefccndit et uocat 
rbeuma vF ftillicidul<J3i autem eft impctuole fa 
ctue et cil multe materiei oefcenfu qui vocat oe 
fluxus tunc minatur periculu ingena cii em ma 
terta multa oefccndit ad aurem ad 1*1333 ad pa 
latii ad vuula et amigdolas et ad gula tunc i ta 
libas minatur aut fo2tta apoftemata vel opilati 
onee aut fubitam fuffocationem a tali Defluxu fu 
turam ut fupcriua in capitulo inueftigatioia bu 
tua fecundo p2t'ncipali inueftigatu et pzobatum 
fuit.ilt quarta caula eft q2 materias multae et 
impemofe oefcendentea conuenienter regere nd 
eft bene poffibile et a viro adbuc feientia a opere 
bene excercitato.Cum ergo contingit cum graui 
tate capitis percipi oefccn(u5 ad aliq> 
Determinata partc'5 tunc fi oefcenfua eft ad viles 
partes et periculo et fufpitionc non Dignaa meli 
na eft vig02are virtute capitis cxpulfiuam .viaa 
expulfionia apertas efficere et conferuar. localia 
calida meb2ta recipientibus adminiftrarc it5u 
cy ad ea fumopere trabatur materia 7 multipli 
cctur in cie.pcr talia eni ingenia alleuiatur pzi 
cipale mcbzu 7 reliqua fibi vicina a nobilia.Tle 
c$ p tracnl illtl nocumcntii acquiritur de q° fit 
curandu.2Ddiue eft eni meb20 Vili 7 extC2i02i 
nocumcntii efficere q> materia in p2incipaltbuQ 
7 nobilibus meb2t'a retinere 7 funt fennonea coi 
ligendida tertii capitulo d cura catbam' 7 pti'5 
4a p2imi capitulo 2S° vbi in medicatione apo 
ftcmatfi intantii p20ceftit voluit fumopere ma 
teriaa extrahendas effe ad ignobilia mebra cuj 
empUftrta caliois cu fanguifugis 7 ventofta cum 
fca2pellationc.<pptei* quod fumopere errant qui 
talea materias retinent cu repercuftiuia.tld ra 
ro vidi mcdico2u multos nd bene Dogmaticos 
errauifi\35i aute5 materia defce 
derct iterum ad aure aut ad vuula vel ad amtg 
Dolas vel ad mufculos gule tunc fi materia pau 
ca eftet ftatim attrabatu2 ad inferius ad remo 
ta et exterio2a loca p2io cu crifteri aliquid acui 
tatis babentc.ut Bc folio2U5 mercunalia malue 
bfete et libonotis ana maipulu.i.furfuris grofii 
manipulu.i.y.coquantur in aqua ad Diftolu 
tione ipfaf dc qua accipiat libra vna. olei cois 
.J.iii.falis geme3.iiii.5uccari rubei, yi. biere 
maio2is |J.mifce et totu accipiatur 1)023 elee 
ta ta mane fcro.3ntclligo aute biera mai02e 
que aferibitur ioalicno f ° canonis fuma p2ima 
tractatu z° Dcfcriptione Decima feptima ibi bi 
cra Balicni Dcfcriptioc vniuerfitatis.Bttrabif 
etia materia ad inferio23 et remota CU3 bis pii 
Iulis quap oeferiptio e bcc ,B< pillaru aurearu Dcfcripticne Hicolai! ftttidotlrio piUulirum 
coebiaru Isafie <?* Simantes capitulo pzimo 
ana3.i.fozmentur pillule fex et exhibeant fctf5 
modfi fiiprapofitu3 in purgationibus verie n an 
tumni.Icrtio ifezii attrahi et Diuerti pot mate 
ria cum fricationibus rubificationibus n Venta 
fis fcarificationc et cum bis que flarim fub 
tungtltur. Si autC3 materia multa 
effet et defeendene ad pzedtcta loca magna rati 
onis indagatione pzocedendu eff,.25i em'5 oefcc 
deret ad aure a multa non eff abfqp periculo apo 
ftematis oppilatidis et furditatis celerrime. Si 
vero Detenderer ad vuulam apoftemaf aut mol 
lificare polTct eam.iEt fi ad colatoriu? palati 
funderetur tunc in pluribus fuffocattone5 efficit 
fubttam oppilationem efficiendo in rete mirabi 
li.Cum aute Defccndit ad amtgdolas tumoze 
et apoffemata magna efficit in eis.Jfius vero de 
(ccnfus ad gula exterius non eff ita fufpcctuf.2?5 
ad partes interiores oefcendene ct intermediaf 
fquinantee efficit nd raro acutas ct plurimu ad 
moztem terminabiles.luxta lententia anttg pa 
tris quarta.0uicunqj fquinante icur 
runt in vii.Diebus pereant. <£i vero bce 
ant cmpici fiuut.£x’Dcfccnfu vero materiei a ca 
pice ad pectus non effeuadere fine magno ptefo 
ct ppzie cum materia multa fuerit ct acuta que 
ut plurimu oppilationes ct apoffemata vlcerati 
ua in pulmone et pectozc efficere folct.lgit cum 
viro exccrcitato apparuerit eger 013 magna ca 
pittsgrauitate.cu faciei extenfione.et venarum 
tempozu et faciei magnitudinc.et Difficultate i 
fpiratienis ct refpiratioms per nafii .ct cum ma 
gno Dolor auris. cu grauitate auditus cu vuule 
cafu fuper meri et canna pulmonis impediente 
Deglutitionem er infpiratione aut zubent tumef 
eunt et valde Dolet amigdole.3futincurriteger 
fuffocationem ai nocumento motus et fenfus fiff 
apcplexie.vcl tumefeunt partes gule interius tu 
mo2c Vix perceptibili tactu et vifu ct nocetur in 
fpirattoet refptratio n deglutitionis actus.Ilee 
non etiam erclufis illis cu apparet magnu nocti 
mentu in anhelitu fuffocattuu cum tuffi ficca pce 
tozis extenfiuo ec compreffiuo Dolo2ifo.*tocc oia 
quidem magnu offendunt periculu et egritudiea 
timozofas in pzedictis mebris ct male termina 
tiois ut in plurtbus.fitutbus apparentito fignia 
liluffriu5 auctozu fententiis quinq3 itentionibua 
in cura barum Difpofitionu utendu5 eff ,£t pzia 
quide eff cuacuatio comunis per flcbotbomtam 
ffattm in pzincipio imo in pzima Die cum 
gna cozpozis repletione flebotbomando bafilica 
aut comunc venam extrahendo fanguinis a.itii* 
.f.ufqj ad libzam medianutmo fi talis rheuma 
tifmusfquinanteseffeciffct flebotbomia fieri de 
bet eradicattua cum talis egritudo non ferat in 
Ducias. «Sff cni3 bec egritudo de magnifice peri 
culofts in cuius cura auxiliuveloctllimu ncccffa 
riu eff.ut nona tertii capitulo de cura fuffocatio 
num ct apoffemaru gule colligendum. 
(5n fecunda vero parte illius Diei adminiflretur 
criftere paulo fuperius Defcriptu5 gratia Diffra 
ctionis ct cuacuaticnis qued ctia ai" 
ffere non folum nunc fed etiam ante flcbctbcrnta 
p2cmitti Debet. 5lcbctbcmta enim inconuenien 
ter adminiflratur cum ffiptiettate ventris ut le 
gftur quarta pzimi canonis capitulo vigefimo. 
fcie vero fequenti cum virtutis conflantia admt 
niflretur flcbotbomia De vena cefalica contrarie 
partio ct educantur fangntnio.J.iii. Vel.mu St 
autem appareret materia que 
antecedena efl non conucnienter conmtxtam effe 
fanguini tunc adminiflratocriflezi antcdictoco 
munia cuacuatio ct appzopziata adminifirari 
Debet.voco autem comuncm qz pluria materie 
ru5 eductiua.particularem vero econtra. Zunc 
ergo exhibeantur patienti pillulc iflc.1V 
cocbia2U3 pillularu5 aurcaru5 ct biera compo 
fito ana.3.i.et g.vio2mecur pillule vit. vT.Viiu 
cum electuario rofato et patienti offerat omnea 
ut in purgationibus fuperiua dictum efl Si at 
eger non effet affumptioni 
tuc exhibeantur ei.v.5.biere rufint.focc cm‘3 me 
dicina p2imum cognita et ufitata a medicis ut 
S° canonis fumma p2t'ma tractatu 2° et capitio 
p2imo colligendum efl. £fut dentur eg2o iii.vel 
itii.VeLv.bicralogodion ut (i tu querif 
medicinam gufiui 7 olfactui oelcctabihtaem.Tk 
elcctuarii indi.5.iii.elcctuarii 2ofati.3.i.i‘ .exbi 
beatur totum cum pauco vino Dulci Diffolutum 
cum conditionibus in ipfo cbferuanDisut fup2* 
pe aliis. 
(fecunda VC20 intentio cfl regiminis eg2i recti 
ricatio.p0 ut ponatur i habitaculo mediocris ca 
lidiratie.20 ut quiefccit a metu C02p02is ct loco 
excercitii adminiflrentur ei fricatioee a pedibj 
ulc$ ad genua a genubus ufc$ ad inguina 7 natef 
et ab eis ufqs ad (patulas inferius trahendo ufey 
quo memb2a 2ubcfcant.3° caueat a fornno ,plixo 
tmo vigiliis longis infiffendum cft circa iplil.4* 
«bfeindantur ab co accidentia anime triftantia 
ut anguflia et triffitia ct ea que motum efficiunt 
magnum et velocem in fpiritibus ct I:uni02ibua 
vr ira furo2 7 confimilia./0 vero pauco cibo 
gendus cft et potu/fbatientes cm‘5 rheumatifma 
ta vigilent a fitiant 7 famen patiantur .quoniat 
funt initium cure, lege quinta tertii capitulo dc 
cura catbarri. 
|/De cibo vero et potu Dicendum p2imo # CU3 ifle 
egritudines omnes fint acute velocitate fui tran 
(itus in eis utendum eft Dieta tante tenuitatis 
conflate virtute nihil debes ei Dare.Jfd ultimas 
enim egritudines ultime curationes ad perfecti 
onem funt potcntcs.lcgc p2ima kz 
mone 5°.p20pter quod fi virtus non conuenicter 
conflaret utendum cfl p2i'ma et fecunda Diebus 
ptiiana 02dei ualde aquofa que colata Dicitur a 
fapicntibus ut p2io regiminiB acut02um 7 p2ia 
quarti capitulo De cibatione febricitantium le^( 
gere poteris. 
ipctus vero eius fit aqua 02dei pauce Deeoctois 
n rubedinis aut aqua fimplex cocta cum modico 
Vini granat02um conmixta .7 fimilem dietandt 
modum obferuare Debes ufc$ ad p2imam quar 
tam radicalcm. Cum ezgo pertranfiuerit ipfa 
tunc poteris Dare ptifanam aut iufculum fublla 
tic foiidio2is ct ita in potu eius adiugere De 3UC 
caro et aquam er pzopzic De 5uccaro candi quej 
tUuflres viri nominant falemcoflatinopolitami 
ut colligendum ell prima quarti 0 cura fitis in 
feb2ibus. Iranfacta vero feptima peteris Dare 
panem lotum in bzcdio pulli cum cxrcmitatibj cius cum agrefta CU5 vino granat02u et fuco ara 
cio2um offcrcdo.‘£>20 multiplicitate vero cibo?: 
ct potuu et electione ipfo?: rgredere fuperius ad 
regimen ex pa2tc ref non naturaliu aftignatu5 
ct per bec compleri poteft intentio feda. 
I {Tertia vero intentio que eft materie?: Diftraetio 
Vel Diucrfio multiplicibus intentionibus et iftru 
mentis complenda eft.Cum ergo perpederit mc 
dicus materiam Dcfccndifte ad colat02iu.tuc p2C 
miftis cuacuationibus Vniuerfalibus et pttculart 
bus ct Diticrfionibus et .ppric cum ligaturis fi» 
tibusapiidafellasinfuperio2i parte adiut02it 
Facci8.cc cum multis ventofie ct vebementer 
nitis applicatis fparulis.fimilircr etiam applica 
ta ventofa in loco fagittalis comilTure vebcmcnF 
ignita cum omnibus iftis inftandii eft ct p20prte 
cum vltimo quod eft mibi fecrctii magnu cu3 quo 
gentem plurimam curaui et a fubita mo2te 
beraui. 
Ifbis igitur ccleb2atie ftatim ad localia p2ccede 
dum eft.JFt p2imu mibi confuetum et vtiliffimu 
cft ut fr icetur palatum cf colato2iu cum cafto-' 
reo DilToluto et contrito aim aceto fquillitico.b* 
enim mirabili quadam virtute collat02U aperit 
opillationee ctia5 a materia frigida valde grof 
fa et vifeofa factasXfSccundu vero inftrumetu 
eft ut partes ille conlimilitcr fricenu cu tyriaca 
magna cuius ctas tranfiucrit Dece annos, {j SI 
militer <130 fricctur locus ille cum fuco amaraci 
cu quarta parte aceti fquillirici cdmixto ct e boc 
fecretum magna laude Dignii. C Quartu3 vero 
remediu ad banc intentionem eft boc. Ifc oximel 
lie fquillirici .J.i.fuci radlcuj ciclaminis rcerttiu 
5 J.aquc mellis. J.iiii.calcfiant \xc omnia ct 015 
eis fiant collutio ct gargarifma pluribus vicibj 
in bo2a. 
tfclmma vero intcntiocft materie?: illarum Di 
gcftio et p2op2ic quando egritudo offert iduem 
in curatione fui.et licet per colluttdes 02is 1 gar 
garifmata p2ctacta aliqualiter poftit Digeri ma 
teric tamen bic p20p2ie quattuo2 app20p2iata 
Digcftiua Dcfcnba5,Quo2um pzimum l?o?: leue 
et fccurti c aq faluie.J.iii.aq betonice.?.! 
.y .mifcc4(Sccudu vero ? foztiue tllo eft boc.Bfi 
aque lauri et calamenti iiZextin 
remedium pzincipale cft bcc.lV oximcllis copofft 
ti.3. J.firupi dc fticcados.5.i.aquc yrie ct 
rane ana,|.i.y.mifce. 4[ Quartu remediu et Di 
geftiuum fo2tius pidictie cft boc. oximellis 
fquillitici firupi De ylopo ct De calamcto an.jj. 
aq ro2tfmarini ct maiozaneana.f.i.y.milce et 
exhibeantur ixc in auroza actu calida poft que 
tardetur cibus bozis ad minus tzibuf vf qttuoz 
ct exbiberi Debent totiens q appareat accidens 
tium remiffio et fcdimen in fundo vzine fedene 
aibii coniunctu cqle ct ra?: fatis, 
l/froft bec autem tnfurgit intcntioquinfa que eft 
matericrum eradicatio que perfici poteft 015 ad 
miniftraticne bieraru qua?: luperiue mcmozta 
facta fuit.3tem poteft fieri cum boc potu cogruo 
u fecuro cuius Delcripto eft bcc.Bc agarici turbit 
electozum 302.5.1.533.11. aque betbonicc yfopi 
ana.J.i.y.falis 
ri aque et p vna Diem natu" 
ralem ifundantitr in eis fpccice.Jn auroza vero 
calefiant et Diligenter exprimantur ct colatura 
bibatur cbfcruandta conditionibus .dtctte pof! 
alia folutiua. IJSecundum vero euaeuans has 
materiae eft boc.ttt pulpc colloguintide.3 J .aga 
rici turbit ana3j.oiagridii,s.t,bdeliu35.ctna 
momi ana.g.iti.faUe mdt.g.ii.cum fuco rofaru3 
formentur pillulc feptem vel octo ci exhibeantur 
fccundu q De alite Dictum eft.£t fi uoluerie foiu 
tiuum leuiue tunc 
De biera fimpltci Jbalicni et bec ftifficient ad eua 
cuationcm eradicatiuam materieru. 
4pam autem fequitur capitulum quartum in quo 
ponenda funt remedia appzop2tata ad nocume 
ta memo2atiue potcntic.que funt Diminute meo 
rare eozum quoru mcmo2ia conucnicns effet ne 
ceffariaXt quia boc nocumetum pzouenit a ma 
la complexione frigida et bumida materiali po 
fteriozte partie ecrebzi.que licet faciat ad rcccp 
tionem fpecieru in 02ganomcmo2atine poretie 
faciltcr tamen magie nocet augmentum bumidi 
tatie quia non conuenientcr fit app2cbenfarum 
fpecieru retentio. Tlon au eae pofle 
rt'02 ventriculus cercb2t multum bumcctatue.fi 
cut eni in leui co2poze faciliter fit imp2dfo2um 
euanelcetia p2opter quod apparet q in cura bu 
tue Difpofitionie opo2tet uri rcctificatione ccre" 
b2i euacuatione materierii ab eo et Diftractide 
et fo2ttficatione ipftue ne apparatum babeat ad 
facile alterari ab excellentia bumiditatie. £t I3 
opo2teret bic mcmo2iam agere De Digeftiuie ct 
cuacuatiuie.bec tamen ab i?oc loco relocanda fut 
et accipienda ex p2ecedcnti capi0 De cura rbcu" 
matilmi.Solii ergo bic memo2abo reme 
dia app20p2iata ad vig02arionem memozatiue 
potenLie.£Luo2ii p2t'mu cft boc.tfc cala 
menti maflicie nucie mufeate gariofilo2u ana.5. 
i.ambre 02icnralis.5J.mufci,g.v.f02mcnt' piV 
Iule cu fuco mat02ane oe omni.3.vi.d quibue pa 
tiene onim' fero cu vadit ad lcctn5 Dcglutiat vna 
3n auro2a vero accipiat Duae a tardet comede? 
per quattuo2 bo2ae.cli eni fecrctii bonum. £go 
ent vidi litteratii viru qui ufue cft per Vnu5 mcit 
fem continuu5et bomtate memo2ic reftaurauit 
excellenter.!] Secundavero de autenticie n ,p 
batie remediis eft boc.f£ confectionis anacardi 
ne 1 p2op2ie dlcrtptc nono n cu 
puiuere maio2ae fiant ex ea pillulc CU5 vino aro 
matico que accipiantur ut pzccedcntcs .£go ve 
ro niagts inucni iuuamentu3 Dando buius clec" 
tua2ti.3J.i Ic20 apud fomnu3 ct.3.1. in auro23 
cu.J.i.aque lublimationis ro2ifmarmi calide. 
Xe2tium vero fpcciale eft boc. decipe 
ftteados 02tgam amcoa amomi 
barti calamenti gaziofilo?: ana.3.v.pulegii folii 
flo?: rorifmarini ct faluie ana.J.i.fiant omniu5 
per fe puluis tenuis ct fiat facculus tota5 partC5 
pofterio2c capitis amplcctcns fecundum medie 
tate eius qui femper in nocte teneatur ibide.eri 
git enim potenter ct vigorat partem pofterioze 
eercb2i ut in pluribus genribuf non raro fum ex 
per tus. 4, Quartam vero fpcciale remedium cft 
boc.Fk metrioati electi ct antiqui.3.i. gariofilo 
rum.3.ii.conquaiTentur limul ? ex eo linimenta 
fiat toti pofterio2i medietati capitis Diligenter 
confricando mane ct Iero. Deinde fuperponatur 
pannus cum tbure luffumigatus ct calefactus #1. 
Quintum remediu.Scio etiam ego experietia infallibili q omm' fero cum eger vidit ad lectu? 
vnii mirobalanu ‘kebulum conditum mirabilit 
confert, licet etiam non minue iuuamentu inue< 
nerim in mtrobalano indo q in kebulo condito 
ctbec derepatioe meo2ie fufficiat. 
(jQuartu vero accidens huius viri erat vebemen 
tis frigiditatis illantia iptibus nucte.quod acci 
dens no* pa$z augmetum facit i nocumcto memo 
rie rcfpectu caufe efficientis ipfum. propter quoo 
oportet etta attendere huic accidenti a fue caufe 
Mtia fi huius accidetis pfcuc2iitia fuerit arguit 
apparatu Imius viri ao paralifim.lla fi pfeuera 
ret frigiditas que cfl Imius accidetis effectiua ci 
tuc p via ioigellionis cdgregaretur materie in 
pofleriori pte cezeb2i a cdicarentur ao nucham 
a ipfam facile opilare pollent complete faciendo 
pa2aliftm.vt quilibet aohnc pa£ icicns itcllige 
re pot Or opter quoo i correctdnc huius accidett 
tis fcxzemediisoportunie mihi videt’ elTc ,pce 
dendtlmemorando tamen q illa 2cmcdta que in 
Duobus capitulis precedetibus imediate faipta 
fur etiam tcura bnius accidentis a iuuamentum 
affczze poffilc <p>zimum 
cfl vt premiffis aiacuattonibus p2ctactis omt fe20 
cum eger vadit ao lectum p xv.Diee cdtinuos oe 
glutiat vna Oc illis pillulie.ftc ambre electe.3,i.cu 
numero fozmetur pillule oe omm.5 
vii.oc quibus eger accipiat vt oictum efi 
cudum vezo fpeciale 2emcdium e hoc.lfc tyriace 
Jfndromaci cuius etas cxillat ao minus oecem 
anno22.5.u'.oiffoluat cum modico vini aromatici 
calefacti 7 exibeatur i aurora fup Dormiendo fal 
tem p ouas horas a/Xertiu? fpeciale remediu ao 
hanc ttentionem cfl hoc calamenti folii flica 
dos origani pulegii betonice ana manipulos .iit 
folioril lauri 7 eoere ana m atpulos quattuor ca 
momille manipulos .vi.floyz faluie 7 ro2ifmarini 
ana manipulos octo.bulliat bec omnia in gn<$ fi 
tulis aque vfc$ ad confuptione ter cie ptis.7 i hae 
oecoctone infundat fpongia magna que oiligen 
te2 erpzefia 7 actu bene calida applicet a fupio 
21 parte colli vfq? ao medietatem orni 
mane ante cibum fex vicibus ocide loco luppdat' 
panus ter vel quatter calefactus ao conuent 
entem exnccatdnc3.omncs ptes prcdicte oiligen 
ter vnganmr ex boc vngueto actu bene calido .et 
fupponamr 7 circuligetur pellis vulpina bene ca 
lefacta.Jfcll aut vnguenti oeferiptio mc. olei 
oe 2uta olei oe collo 7 albos ana.f .i. pipe 
ris albi 7 nigri ana.3.5.folii rorifmarini galage 
ana fcropulu5 vnum croci fcropulos femis. eufo2 
bii 3.u.ccre albe #tum fufficitfiat vnguenmm 
molle cum modico rcfinc 7 applicetur vt fupra 
( Ouintum vero fpeciale remedium cfl Ixsc. 
pteis naualis libzam vnam galbani armoniaci fc 
rapmi ana.J.i.fticados galange pulueris arteti 
ce artanite et pulegii ana.3.i.ca(lo2ei.3.i. y.cere 
quantum fufficit fiateerotii amplectens collum 
et fpatulas et ibidem applicetur et longo tempe 
po2tctur .1:11 enim remedium infallibiliter an 
ferens frigiditate illam.fj <£>i quis autem potes 
effet et defideraret babere remedium facilis ap 
plicationis et labozis tunc faciat inungi collum 
ct fpatulas cum balfamo electo calefacto ct no in 
ueniet fo2taffis remedium eque potens, licet fit 
impenfe non minoris q iuuamentu 
fuit autem'accidens quintum in boc|viro naufca 
cum appetitu Vomendi aliquando et non femper 
molcftans hunc virum et boc quidem accides ab 
femdendum cft.Tlon enim cfl poiTibile uaufeatu* 
Virum caput habere bonum.ppterea quia (Ida-- 
cbua pzoptei* magnam fui ad caput 
notabiliter nocet ci augmentando accidentia et 
generando ea t capite.#/Xiic g° fuppofito q bec 
naufea non pzoucniat in boc viro a multitudine 
alTumptionia cibozum vel ab ingluuic comcden 
di de quibus tactum cft fuperiua.et pzoueniat in 
ftomaebo p effentialc nocumentum eiua tunc mo 
dua curationis exiftit fubftentatua i quattuor in 
prima c mudificatio ftomaebi 
t? eft generationis materiezii in ipfo.5a 
c ipfa£ materiezu Diftractio .4a eft ipfius 
ftomaebi confortatio c 'bria igritctiocdplezi 
potefl p miidificantia ftomaebum q fiit ouo pzin 
ripaliter pzimii cft vt ,puocet vomitus 
cum Dccoctonc ieminii zapbam' tepida affumpta 
£t fi Ixsc non puocazet vomitum edueienter tuc 
predictc Decoctionis rapbani.f. iii. firupi fi 
plicis acetoii.j.i.mifcc a totum tepidum Detur in 
potupoft repletionem ftomaebi a multitudine 
ciboyz Dulcium acrium leuis Digeftionis 7 Diffict* 
iis fimul affupto$z.7 accipi Debet b° per 
borae Duas poft cibatdnem predicta5 < fSecudii 
vero principale rnundtficatiuum ftomaebi i Di" 
ftractiuu3 p tferius e bter 
ccuarii a totum calidum accipiatur 
cu medio cyatlx vini albi fubtilis et aromatici 
poft quem tazdctur cibus boris aD minus qutnqj 
iBi gs autem effugeret alTiiptione biere ppter 
eius amaritudinem tuc accipe poterit.3 qttuoz 
De pillulis ex ea factis 2t3diorcs tame funt pille 
ftomatiebe al kindi colligende ab Huicena J°.ca 
nonis lumma pruna tractatu.nono Sunt enim 
vtiles multum a iuuattue accipiendo De eis .5, u 
nt3.quattuor. a tu elige quoD tibi magis gratii 
exiftit vero itentio complet p qttuoz 
inftzumcta. f&ucp primum eft vt omni alterna 
Die patiens comedat vnam nucem conditam et 
tardet poft eam cibum p boras aD minus tres I) 
Scundu fpeciale remedium eft vt eger ante cibu 
femper Deglutiat dko vel tria grana mafttcts 4f 
Zertium fpeciale zemcDium cft vt eger potum 
fuum limplxt cu3 aqua Decoctionis mafticis que 
cft remediunvfingnlare {jQuartum Vero zeme 
dium fpeciale eft cerotu iftud .quod fuo ftomaebo 
applicatum portet faltem p xv.oies in quo iucit 
tuuamentum bonti.cuius Defcriptio cft Ixc .tfo re 
finc.5.1. laudani.J.y.picis naualis.f.ii fquinanti 
gariofilozum mafticis ciperi tburie ana3.i.ga 
riofiloru cinamomi mente cerotu5 
fcutale cum parte piramidali fup appofitum ozt 
ftomaebi t cum parte ampla pertingens Vli$ aD 
Vmbilicu3.4[ Bdde etia buic q vfue comcftionis 
mete in cibariis potentiftime Defendit ftomacbu 
a multitudine generationis materieru in eo 
jDiuertuntur autem a ftomaebo materie ccmum 
Diuerfione p vomitum De quo Dictum eft. fcoflilt 
etiam Diucrti oeintus aD extra p applicationem 
ceroti ftatim Dcfcripti.f°.Diuerti poffuntp admi 
mftrationem fupratactozt £t 4°.etia 
Diuerrerenturp admmiftratdnembuins colirii 
l&mdlis benecocti.f.quaeuor DyagridiiQ.i.col loquintidc.9.u.falts .ctclammte femfe 
rutecaftorei ana.5.i.fiant fuppefitoria qntitatis 
Digiti mino2is quo2U5 vnu fubiiciatur omni Die 
bis aut falrem femel ante cibum. £go etiam fepe 
foleo Diuertere materias a ftoaebo faciendo eg? 
ante cenam femper per b02am pluribo Diebus in 
fundere pedes in aquam calidam decoctionis fal 
uie rute ro2ifma2ini mente ct ozigani et valde 
iuuat. 
« Hpparct ex pzcdictte ftomaebus etiam conue 
nienter confo2tari potcfl per multa De his cj fc2t 
pta funt.p20pric’licut eft maftix comeflio nucis 1 
mirobalano2um fup2adict02u et admimftratio 
ceroti iam defc2ipti.gratia cuius etiam no 2aro 
compofui ego huc facculum. mente ficce electe 
balfamite 7 pzopzic aquatice ana manipulos.it* 
021'gam abunthii cipperi fumac marticie ana.3.i 
gariofilo2um lambrufee nucis mufeate ana.5.1.5 
omnia ct confuanr in 
facculo qui po2tertir fuper ftomaclx) fepe ipfu ex- 
ucando et fuffumigando cum pulucrc galie mu- 
feate fuperafpcrfo carbonibus ignitis.ltocc ouide 
de cura quinti accidentis fufticere polTunt.f[ 
5uit autem accidens fextum huius viri renu5 De 
bilitas cuius quidem caufe et varietates fuerunt 
narrate fupcrius De qua? numero eutdemto2 7 
frequentis cuentus tn hoc adolefccnte aftignari 
potcfl opilatio f2Cquentcr cueniens in eis a mul 
titudine matericrum que funduntur ad eos a fu 
perio2tbus mebris etiam gcncrafur in eis p via 
indtgertioms #[3git ne materie ifte Diu perfeue 
rantes in eos perducant cos ad opilattdcs a apo 
ftemata aut ad generationem arenarii ct lapillo 
rum in inftrumcntis videtur mihi in 
eo nccelTarium cfle p20utdere .Quo2u p2tmii eft 
ut femel tn feptimana quando percipit illam re- 
num Debilitate mane comedat femilTu vnu calTie 
fuggendo medullam eius a meditullio et tardet 
cibu5 ad minus ho2t's qu.ittu02.Jtft cni in eo ma 
gna virtus mundificandi epar renes ct vias V2t 
naru omnes.imo confert ad opilationcs er apo- 
ftemata eo? ad arenas et lapillos ut clare lege 
repotes.xitii3 tertii in p2cp2io fuo capitulo|| 
&cundu vero fpeciale remediu cft ut ilre iuue 
nie omni Die ante p2andium ct cena oeglutiat 
lX coclear vnu huius tragce.cutus Dcfc2iptio cft hec 
grano? pinea? rccentiu.J.i.V.mcDullc fiftico 
rum.j.itt.fcminis tndiuie fca2iole acetofc et lac 
tucc ana.Jj.amfi^.v.viola? flos nenufaris c& 
pillo2u veneris adianti politrici ana.5.iii.flo2ij 
altcc. J.t.i.puluenytur omnia per fe Deinde cd 
msTccantur cum 5uccaro albo quod Iit triplii pon 
dens omniu.mundificat eni poteter rcncs.tollit 
D0I02C6 7 pzcferuat ab cis.<J Xcrtiu fpeciale re 
med ium eft ut ifte vir faltem i feptimana bis oi 
fine quattuo2 Dierum accipiat quattuo2.J.huius 
mixtionis. tBi aque paritarie capillo2u Veneria 
et milii folis ana libra3.5. aque altec hhza vna 
mifce et calide accipiantur i Diebus frigidis, frt 
gtde ve20 tempo2e calo2is. {T Quartii Ipeciale 
remedium eft olei De nenufarc olei oc flo 
ribus cucurbitc.ana.J.i.olci citonio2u.f.5.fpice 
nardi.5.i.5.femints acetolc ct plantaginis ana* 
5.y.rofaru fpodii ana.3.i,amili.5. vi. vitellos oui 
numero duos inco2po2cntur omnia t mo2tario 
cum fuo pifiello ct fiat linimentu De quo vngant* 
renes tn Die ter mane, fero et meridie. lj Otuitu 
vero fpeciale remediu cft hoc. ftc 2dine electe. 5. 
ti.g«lbani.5.iii.croci .B.i.lpiccnardi .jj.fpodit 
C02t'andri preparatt mafticis fadarace ana.5 
Diffoluatur et coquauu rcftna cum aceto medio 
cri et p2ope tepiditatem.ico2p02entu2 cum eo 
fpecies et fiat cerotum latitudinie femiffte 7 tair 
te longitudinis ut comp2ekndat utroiqj renes 
Dextrum et lintftru. Apponatur igitur cero 
tum quando laffitudo fuerit intenliue magna ct 
tn curatione non obediuerit remediis ante feri- 
jptie. 
ifeupza declaratum fuit huic viro accidere agi 
tatioee cxtenltuas in pa2tibus femozis 7 i oxeo 
p20pter quod Dubitabatur futuram fieri in hoc 
viro herniam imo fcutaflie inccpifle ipfa5«Jtrgo 
tn cura iftozii Dolo? intendendum eft feptem re 
mediieinfrafa*ipti6.|r£>2imu quidem eftuteii 
percipit vir ifte Dolo2ee in p2cdicti9 ptibus fla 
tim fiat ei crifterc fecundu hunc grano 
ru feniculi anifi cimini ana 
alteemalue ana mam'pulo6.ii.02dei.mampulu5 
•ij.folio? malue manipuloe.iii.blcte mampu- 
lo8.ii.furfuri8g2ofTi.manipulu.i.y. buliant oia 
tnfialis aque quattuo2 ufcjj ad conlumptioncm 
mcoietano.et huius confectionis libram vna 
olei de ancto ct aniigdalartl amara? an 
falis gemme.B.tiii. cafTie fillule.benedictc.elecru 
arii De baccis lauri ana.5.ii.mifcc et totu calldu 
accipiatur fero ante cenam. f) Secundu? vero 
fpeciale remedium cll ut fometentur inguinale» 
partes ct euap02entur cum hoc compcfito cuius 
oeferiptio cft bcc.fic furfuris grofTi fcutcllas.ini. 
milii icutella vnanuimim feminis ancti .feniefi 
ameos.et carut ana manipulu vnu. calefiat oia 
in fundo caldariolc fuper cineribus calidis ablqf 
flama ct ponantur in faculo magno et extendat 
fuper femo2altbu6 partibus et mirach ab vmbi 
iico inferius ante ct retro bis in mane .et toties 
in fero renouando ipfu5 imo pluries in Die fi mo 
leilaretur a Dolo2e.|/Zertiu vero fpeciale reme 
dium ell ut ii per talia non conuenienter alleuia 
retur D0I02 tunc ter vel quatter i Die accipiat 
vnu De fuppofiL02iis infi femis 2ute 
artanite.eimini.carui.iifeleos ana.5.i.lalis indi 
.3.vt.mellis bene cocti libzam.y.fiant ex cis fup 
pofito2ia bene mallaxata cum oleo De baccis lau 
ri et applicentur ut Dictum efl. 
4j£3i autem adhuc D0I02U5 inflantia pfeucraret a 
non obedirct curationi conuenienter tue freque 
ter applicetur ventofa magni 02ificii lupi a lu- 
men tn medio ct lateralibus partibul abfqj Icari 
ficatiocaliqua.ipfaenim conuenienter attrahit 
et confumit ventofitates in omni loco congcltas. 
Quintum vero Ipeciale remediu e ut Ii adhuc 
pier illa non conueicntcr alleuiaret eger nic fiat 
plumaceolus in panno De lino plenus pilis tepo 
rinis qui applicetur ptibus inguinalibus vtricfl 
comp2tmendo ibidem Diligenter ligetur ctma 
i02i parte tempo2is po2tctur.comprclTio ei per 
tpliim facta inclinat materia ad Delcenlu ct exi- 
tu5 per via inteftmo2u et allcuiantur inguina- 
les partes a cop2clTide ventofitatu a quibus fu- 
tura fieri eflct hernia.it adhuc hec exp2eflto ,p 
deft fi tam incepilTet ipfa.Cum aute infirmo aut 
medico manifeftu cftet ia5 inccpiilc herniaj tunc fi tumot apparet in iguinibus ncnbu3 edicatis 
oxeo per comprdTionem ct premiffa remedia cd 
uenienter alleuiari poterit. l/fe autem 133 tu 
moz apparuerit in oxeo et tenfio in ipfo fuerit 
cum rubedine et ooloze tunc ftati'5 patienti fiat 
flebotbomia de faplxna contrarie partis poftta 
fuper cauilla per quam educantur fangutnis.f* 
tiii.vel.v.Deinde loco inguinu fuperponatur em 
plaftru fccundu hunc modiltk foliozu plantagi 
ms recentium folto$t atomorum et viticelle ari 
jnanipuloe.m.coziandri pzepati granof mirti 
acatte cupzeffi.f 
.tii.bulliant folia in lixiutu capitale vfc$ ad eo" 
ru teneritatem bonam ct cum eis incozpozenf 
fpecies preferipte cum libza media farine faba" 
riimet libza. $ .farine volatilis molendini et 
fiat eniplaftzu3,quod bene ftrictnm alligetur fe 
mozalibus partibus et iaceat tunc eger fup fpi" 
na fua.a omnino a motu pzcgrelTiuo caueat ufqg 
quo apparuerit tumoris abfentia et mebzi redu 
ctio ad quantitatem naturalem. |T S3i ai;tC5 in 
oxeo tumoz pzdictus apparuerit abfctf magna 
tenfione et rubore et in ipfo oxeo gurgulatio vel 
rugitus compztmendo apparuerit et etia3iuen 
tre et in inguinibus vcntolitatum motus et frac 
tio pcepta fuer it .tunc iam iceptt Ixrnia ventefa 
in cuius quidem regimine Dato q fuperioza oia 
fere remedia fint vtilia .tamen bnic fpcciali ta" 
mozi cum hoc feptimo eft remedio 
putueris cimini et gallazu cupzeftt' ana.J.ti, 
farine fabarii libza vna farine volatilis molen 
dini libram. J.putueris ofltu bouu combuftozu3 
mumie ana.J.i.y.bec omnia bulliant fimul i va 
fe vitreato in libzis vi.aceti nigzi ct bene acutf 
cu.5.iii.glnctinis pifciu ufeg quo fiat mafia grart 
dis vifcofitatis.JDc bac ergo materia extedamr 
fuper panno ct emptor eo totum femur a oxeu 
ct Diligenter comprimcdo ligetur. £ft enf vtile 
ualde ut intelligcnti materiam et modu compo 
fitionie apparere potcft.et bec De accidente fcp— 
timo fufficere poflunt. 
ailtoctauu accidens bumoiz Dcfcenfus ad te 
fticulum liniftrum cuius quidcmcurattonis mo 
dus ex bis que pofita lunt in capitulo inmediate 
precedenti baberi poterit fufficienter quando m 
mozem in oxeo iam accidifle contingerit in 
boc accidente octauo intdligitur tumoz tefticuli 
quantum ad fubftantiam eius.ita q fi tumor ille 
fuerit prefentatus cum ruboze Dolore tcnfiouc 1 
pulfationc partium illarum tunc fiat ei flebotbo 
mia de fapbena contrarie partis vt iam paulo 
ante dictum eft et adminiftrctur emplaftmm 
illud.et omnia fiant.quozu materiam et moduj 
admiuiftrationis collige inde.fe autem tefhcfi 
litbftantia tumoz appareat cum duritie notabili 
ct frigiditate ibidem percepta tuncftatim fiat 
memozia adminiftrandi criftere in pzeeedett' cs 
pitnlo pofitnm omni Die femel p plures Dies ne 
materia tduretur et lapideum vel fepbyrottcum 
fiat apoftema.Deinde locus medicetur boc reme 
dio.fi olei et De fifamo ana. 
.f.iiii.fecis olei liliozum alboznm.f.viii. pnlue 
ris cimini.5.i.croci.5 J.mifce bec omnia fimul s 
calefiant et infundatur in eis magnu fruftru U" 
ne fucide et calidum Diligenter applicetur oxeo 
ct omnibus femo2alibue partibus falcem qtter 
fn die rcnouando ipfumJ (jbiim aatem medico 
innotuerit oxei tumozem die cum mollitie albe 
dinc loci et frigiditate abf$ pullatione in loco p 
ceptie tunc patet materiam collectam lam elTe 
fkgmaticam.in cuius regimine premtttat' aliq 
De euacuatioibue flcgmatis antcdicta.et fiat ctf 
memoria applicationis crifferit paru ante tfferi 
pti.t>off boc aut emplaffrctur locus ex b° empla 
flro calido Diligctcr applicato et bn ligato oxeo 
ct femozabilibue partibus cuius odcriptd.c I*c 
farie ozdei ozobi' pulueris furfurtf bn piflatt 
crbcilati an libra. J.fadaracc.f.i J.fate ligni 
cup2dTi libza.yiarine ftltginis libraXbulliant 
bcc omnia in vale vitreato fimul ad bonam 
vifcolitate5 ct applicetur ut fupra,£t fi volueris 
ipfum efficere fozrius tunc fupadde pzedictis 20 
farii fanguinis Di*aconis boli armenii fpodii ana 
•3*5* et erit ad exiccandum magis efficax. 
IJHccidcns vero nonu quod eff tremoz cordis quo 
mdeftatur ille adolefceno magis eff lufpcctii 015 
iplum contingat effe in membro pzincipalilTimo 
omniu qt5 cum prolongatur euacuatur gn 
ad mala pzoducat accidentia et labozes 
les.cuius quidem regimen et fi parti baberi pof 
fit p omnia fere f media que capiti applicata fuc 
runt.llibilominus eidem,puidendum effe oeter 
minaui quattuor remediis infralcriptis.fituozu 
pzimum.cff lx>c , IV confuc rofarum ct bngloffc 
an. albi a rubei 
riofilozumcinamomi ana 3.ii.grano2U5 
difi 53.electi galange ana.3 y.tacincti fmaragdi 
3apbiri offis oc co2de ecrui ana3.i.folio$t auri 
numero.vi. margaritarum 
omnia per fe et cum 
cari fiat eicctuarium cum firupo oe cozticibj ci 
tri .toe boc igitur electuario mane in auroza ac 
cipiat eger ccclcar medium et in mediis tertiis 
ct ante cenam per bozim Vnam ct CH5 vadit ad 
lectum accipiat tantuDem bibendo poff ipfum co 
elearia Duo vini aromatici albi fubtilis n oukif* 
fecundum fpcctale remedium eff ixx. IV croci 
3.1. J.pulueris cozttcum citr 1.3. ii.lignl 
aloes ,5.1.5. ben albi et rubei fdiozum bafilico- 
nie ana3.iuf. omnia per fecum 
granis ouobus muici ct3./.ambrc ct ligentur 
in ftndonc retorta De grana et fepe et qfi femper 
olfaciat ipfum egcr.lj Tertium remedium pzin 
cipale eff hoc ut patiens iffe aliqnoticns aut fal-* 
rem bis cum mokffatur vekmenter a motu tre 
mulo cozdis accipiat hunc potum.1V ligni aloes 
3.1. graiu Duo mulci.g.i.mifce et bibat 
ea in mediis tertiteetperbozam ante cenam 
media vncii aque rofate et eadem quantitate vl 
ni fup2afcr1pn.il Ultimum fpcciale remedium 
eff boc.TV fdiozum bafiliccis ct feminti eiuscoz 
ticum citri flozum bugloffc et bozaginis ana.5. 
.i.ligni aloes.5.1 J.fpecicrum letificantis Ddcri 
ptt nono Tflmanforis capitulo De melancolia.f. 
y. omnia et fiat facculus quadrangu 
laris in findone dc grana retozta qui femp ap 
plicatus poztetur fuper mamilla finiffra. 
Insequitur autem vndecimum capitulum in quo 
opoztet mcmozare remedia conferentia ad ima 
ginationee oculozum i boc viro. £>20 quo$2 gra 
tia Dicendum eff bic non intelligo imaginatio 
«tes pzout impoztant Diminutam aut cozzupta operationem foliue imagtnatfue potcntieJcd in 
telligo per eae nocumentum corruptionis in po 
tentia vifiua.proptcr quod tpfa percipit fe vider 
quod non Videtur aut quale aut quatum aut qli 
tercunctf moueri aut in aere exterius apparere 
Qpoztet autem concedere illud proueire ,ppter 
malam complexionem in totali organo vifidis 
fciltcet in oculo aut in proprio tnflzumcnto vifio 
nis quod cfl criflalloydee acciderent nccy illud 
eduenienter intclligi potcfl nifi cdfidcremus ma 
-lam complexionem in toto oculo fupcruemffc cu 
prefentia materierinn mobilium que conmifcct 
humoribus oculi a quibus nutritur, aut illoru5 
caufa5 effe vapores aut ventofitates que imergii 
tur ct conmifccntur fpiritui Vifibili ponentee in 
cis colores ct fpccies motus circularis afcenfug 7 
Dcfccnfus ut iam Declaratum efl in prima parte 
tnuefligationis bo n accidentium .fi 3gttur ap- 
paret cy in curatione horum accidentium quinefl 
vident' intentiones nccelTario obfcruande.Qua?2 
prima cfl rectificattoregimitiisegri ut inclinet 
ad calefaciendum mediocriter et adexiccandu5 
potenter ut fupra in regimine fex rerum non na 
turalu Diftufc Declaratum efl.fi Secunda Vero i 
tenrioeflmatericrumcuacuatio ininoratiua et 
appzopziata De q fupius in regimine oifpofitio 
num cerebri fatis conuenienter Determinatum e 
Xenia vero intentio cfl ipfarum materierum 
Digcflio que ibidem Declarata efl vbi Digcftiua 
leuia fortia er mediocria feripta fueriitfiQuar 
ta vero intentio cfl materierum pzedictap pofl 
Digcflioncm cradtcatiua euacuatd.vbi licet mul 
ta pofita fuerint inflrumenta conuenienter ma 
tenerum a capite eradicatiua.vifum efl mibi b* 
compofitum magis appzopziatum ad euacuatf 
onem materierum ab oculis appzopziate eradi 
catiuum.Cuius Defcrtptio cf t \xc.Tt pillularum 
lucis Defcriptione IDefue in pii 
hilarum DefarcocollaDcfcriptaru3a IDefue ca 
pittilo De ca et pillula£ cocbiarum Klmanforie 
ana.9.i.formentur pillule. v. vel viii.cum fuco fc 
niculi et exhibeantur obferuatis conditionibus 
quas in aliorum folutiuorum afTumptione cbfer 
uendae efTe Ddcripfimus. fi Quinta vero inten 
tio in cura imaginationum efl confortato totius 
capitiectprincipaliter ozgam vifionis totalis 
quod efl oculus aut criflalloydee.£t quonia ocri 
rectificatio non perficitur nifi per applicatione? 
mcdicinaru que teneant fubflantiam neruozum 
obticonim conuenienter apertam. $ecudo etia 
necelTaria funt ea que fpirituofam fubflantia cla 
ram fubtilem et a vaporibus et a fuperfluitati-' 
bue expurgatam conuenienter obferuent.Dcfnde 
cum bie que panniculorum fubflantiam claram 
et mtindtficata? efficiant et principaliter cornee 
vuee ct aranee.Tleqj etiam operatio vifiue pote 
tie conuenienter effici potcfl nifi per Debita qua 
f itate claritat} a mudificatdnc buoris albuginei 
a fuperfluitatibus eidem conmixtis et conmifci 
biltbus.-Ct ampliue.quia operatio vifiua non po 
tefl perfici nifi mediante Debita quantitate 7 qli 
tate bumorum triu oculi 7 principaliter criflal 
loydis. Ideo placuit mtebi bac in parte eligere 
Decem medicinas quarum quclibet efl appzopri 
ata omntbus prcdictis ergo medicina 
fuerit conucnicnt fpiritue vifiblie fubflentatiua 
et daztficatiua et tiaru tranfitue eius aperitis 
conuenienter et fuerit paniculorum oculi abftcr 
fiua ct lucidatma.3(mpliu8 que fuerit bumozu5 
oculiin quantitate conucnienti conferuatiua et 
fubflantic illorum conturbate rectificatiua couc 
nientcr bcc erit vera medicina oculifta 7 vifidis 
pci fcctiua.Sed Ixrc Decem inflrumenta inferius 
ponenda barum operationum conuenientcr funt 
tftectiua.ergo funt vere vifue vel vifionis rectifi 
catiua. pha necelTaria cfl quoniam ex fufficienti 
effectus caufarum productone neceffarium e effe 
ctum fnbfcqui.et maior probatur .quia tota fpe- 
culatio fapientum non aliter Dixit polTe perfici 
operationem vifiuam nifi aut ex parte organo?! 
viarum panniculorum ct bumorum que ad vifio 
nem a natura inuenta fuerunt.*? minor probari 
poterit ab co qui cognofcet naturam medicami 
num fubfequentium. fQuoiu primu cfl vt ille q 
intendit rccttfccationi obtenebzatidis vifus fem 
per ante cibum et pofl ipfu5 accipiat coclear me 
dium buiue tragee mm qua ego multos bominu 
rcflauraui ad vidcndu.g notabiliter obtenebra 
tum habebant vfum.cuiue oeferiptio cfl ketjfii 
cufragie cum fuis floribus collecte 7 in fubtilc5 
puluei em reducte macte ana libra, filer is md 
tani.J.tiujuccart albi Duplu plueris omniu.fiat 
tragea.4|£3ecundu fpeciale remepium efl boc. 
V* pillularum lucie feminie rute ana.5.i.cum fu 
co rolarum formentur pillule De omm.5.xiiii. d 
eniibue patiene omni fero accipiat vna cum 
dit ad lectum, fi Zcr tui vero fpeciale ranediu5 
efl boc q?cum ille vir aut alter (ibi fimilie inten 
dit ad corruptionem Vaporum et confumptio- 
nem ventofitaul que babundant in oculo et coiv 
niifcentur fpiritui vifibtli tunc luperponat calua 
riei fui capitis omni fero ifraferipti puluerte qn 
titatem fex granoru frumenti cuiue Defcrtptio e 
talte/BJ feminii rucefeminu gallitrici cufragie 
puluerie berbene et piante quam ytalici quida5 
luminellam.alii vero cartbafilagine vocant ana 
3.i.ltgnialoee.3.ti'.gariofilorum.5.tJ.puluxi>' 
5entur omnia per fc. Deinde conmifccantur//£fl 
autem cartafilago planta crefcene a terra p fpi 
fam vnam aut parii plue virgulae babene cpplu 
rimae tenuiffimae foltie mmutifTimie et candt- 
dilfimisoznata fubflantta mollilTima pilis inu 
mcrabilibue albie. et fubtililTtmie conferta. fi 
iHuartu5 fpeciale remediu efl boc.V* laudant' pu 
rilfimt .|J.refincclecte.5,u.puluerie cclidomc 
ligni aloee ana.5.i.gariofilozu.3.y.Difloluantur 
cil aceto acuto et bulliant et coquantur 015 vino 
antique aromatico et fiat ex eie cerotu3 qD ap- 
plicatu conferuetur fuper comtflura fagtttali ca 
pitie amplcctene ca a loco coniunctionie predic 
te conmilTure cucoronali vbtambe linee oztbo 
gonaltter idefl rectitudinaliter fibi inuice coiun 
guntur cuiue eni5 mflrumeti applicatio ad illae 
partes calefaciendo mediocriter ericcando fub 
flantia cerebri et fpirttu3 animale conuenienter 
confortat.4(1 autc bic p me intellecta celidonia 
per planta que a terra eleuarur p pedem CU5 Di 
midio CU5 multis virgulis a radicibus eap ele- 
«atie que funt et florem producit ci- 
trinum a ex fractione foliorum et radicum eius 
emittit fucus citrinue.pUnta quidem calida ct 
ficca in r° gradu ab Xfuicenna r° canonis noiata taucum De qua Dixerut jDiafc02ides et Bmcena 
q yruncfincs ex fuco foliozum eius in pzima 
ptimana abftergunt pullos fuoe qui nafcun? cect 
kx quo fundamento apparet q memitl* no e ce 
lidonia .ut fcripferunt quidam medicinam olfa 
cientes et non guftantesatf Quintum vero fpect 
ale remediu eft ut eger afluefeat fepe madeface? 
fuos oculos ct palpebzas cum lotio pzopzio qt5 
eft vzina eius.Jfcft enim boc ct fpirituii et bumo 
rum et panniculozum cerebzi mundificatiuu ut 
3 multis auctozum bine inde colligi p5t 4/Sex 
tum pzincipale remcdiu5 eft boc .ut ii 
rit per predteta non conuementer rectificari 
perationem vtfiuam qua tu opozteret per admi 
niftratfoncm pzedtctozum tunc applicetur boc 
colirium.qtf licet fit in gradu qualitatiuo no mf 
tum eleuatum non tamen eft in virtute appzo" 
batu5 minus.Cuius Defcriptio eft bec.fk fuci k' 
niculi Itxiuii capitalis ana.f.ii.tutie preparate 
cum vrina fimul et expo 
nantur radiis lolis faltem p vigintt Dies.De Itoc 
ergo coli2io apponatur oculo ut dictu eft 6 pzc 
dicto mmediate 4j Septimii pzincipale remedi 
um eft boc.te maiozane feniculi et bafilicois re 
centium ana.5.ii.rute recentis. 3. t iii. vini motai 
fubtilis et clari libzam.y.fuci eufragie vel aque 
fublimationis omnia fimf 
in caldariola magne quantitatis aque contcptia 
ita q pzcdicta medicamia fufpenfa i vafe vitreo 
clauli orificii coemantur ufep ad confumptionem 
medietatis Deinde fub radiis folts exponant in< 
icetis in eis Dragmis Duabus tutie pzepate. oe 
inde et liquoze iUo colirt'5cntur oculi ct etteriuf 
etiam madefiant.videbis enim iuuamentii ba$t 
imaginationum notabiliter repzdTtuu.ffOcta 
uum principale remediu? eft boc ut patiens fepe 
inungat tempoza fua et fzontem totii atm fuco 
expzelTionis foliozuum rofarum rubearum 4? 
Ilonum pzincipale remedium eft ut patiens fe 
pilTime afpiciat etconeturafpicere parictcset 
Domos colozatas colozibus contrariantibufcau 
fis imaginationu5.£j:empli gratia conctur afpi 
cere colozes alurgos ucl a3ulinos in imaginati 
onibus que fiut a vapozeflegmatico.colozes 
opacos in bis que fiunt in imaginatidibus a va 
poze fanguinis ,pucnientibue. JDyafanos Vero 1 
multum claros et virides in bis que fiunt a ma 
teria colerica. In bis vero que fiunt a Vapoziba 
melancolicis afpiciat colozes claros et candidof 
factos et picturis yerfeie ideft De cerufa factis s 
dltimum remedium principale eft boc cp eger 
iciuno ftomaebo et.ventre mundificato lepe icli 
net faciem apertis oculis et fuffumiget eam 
pore eleuato ab aqua DecoctiomVccliddie eufra 
gie feniculi et lummclle.focc enim omnia multu 
cdueniunt ad cozzeptionem imaginationu ut fu 
oza argutum eft. 
|pam Vero boza videtur congrua odmbcndi re 
media fitie buius viri cozreptma.ift Uc? nd nui 
U fuerint fuperius pofita vbi de falc conftantio 
polttano et aliis remediis memozia fuit babita 
lame pzefuppofitiseuacuatidibuscolerice ma 
tcriei que effectiua efmaterialis caula eft buius 
accidentis ut fupza Declaratum eft quinq? pena 
inftrumenta ftomaebum irrorantia et 
iplum a receptione colere et alteratione in eo fa 
ct*,iJDtiozum pzimum eft ut eger aliquoties 
in mane ter vel quatter in feptimana oeglutiat 
Duas aque rofate tepide in Diebus frl 
gozis.ct frigide in Diebus calozis i tardet cibu 
bozis Duabus uel tribus (TSecundii pzincipale 
remedium eft ut fepe in Die in oze teneat duo vt 
, tria grna mucbete prius ablute leutter et infufe 
in aquam tepidam ita ut crefcant et turgefeaut 
in eaa(j lertium fpecialc remedium eft ut faltej 
patienti p ouas Ixjras ante cibu cu aqua oecocti 
onis feminum comuniu bibat.5.tt.rofate noucllc 
et eft electuarium a Hicolao Dtfcriptum in anti 
dotario luo. fpectale remediu e b\ 
firupi De anguric.J.ii.mif 
ce et totum in potu Detur actu bisjeel 
ter in Die et pzopzie in Diebus calozis. di£5cio 
autem ego et eft quintu remcdiu5 q aqua lactis 
Vaccini limplex in auroza aftumpta ufeji ad 
ii «.mirabiliter pzobibet euentum fitis a quacu 
materia calida cuenicntis.Fntclltgo aute ego 
per iftam aquam lactis ills5 a qua cafealis pe i 
butirofa que includit in recocta extracte fuerfit 
remanet enim tunc aqua fimplici elemento aque 
fimilima.l3ec funt accidentia buius viri i quo$2 
cozzcptionem ingeniu meii et interiorum virtu 
tu actus non paru anxietatis babuerut.fcMrigat 
autem \xc omnia in auxilium buius viri. Illius 
omnipotentia que omnia moderatur et regulat 
aftluenter.ln cuius laudes imoztales Ixx a oia 
alia opera mea fernpcr componere fum conatus. 
| jConfilium De fonitu vel tinitu cottnuo in aure. 
pulfu cozdts.cructuatione fozti 'uontinua.tumo 
ze Vctris.7 foitu t pte fumis.tuoze pedif.'? Dcbri 
litate magna. 
. . aecuttfTimo n clariftime 
m V entie Domino 'foteronymo De pa 
S ; tria fozoiuliefi cUrifTimo artiu 
' a et medicine ooctozi. 8Dagtftcr 
VfcartboloincuB 2f3otagnana 
falutes optat ingentes.Jfiaudeoceleberrime do 
ctoz q video te non inbertem ftudtoicd magna 
contemplatione aftidtm a fpeculatozem in cognf 
tione diftincta egritudinum.ex cuius negligetia 
non eft pofltbile aliqua5 egritudinu bene curari 
quoniam falluntur non minus medici in curatio 
nibus egritudinum q in dignotionibus eazum. 
#>alicnusp° ad fiUuconemca0 z°.3uge itaq, a 
adde contemplatione fpeculattoni et felicitabuf 
opera tua.Jtx quibus enim difpofitionibus ardu 
is ct fpcculabilibus augetur laboz.et ex eifdem 
augetur glozia et fama, vclut ex Difpolitioniba 
cuiufdam nobilis ct legum Doctozis De celcberri 
ma ftirpe baldanozu.ex celeberrima patria vti 
ncnli in quo remanierunt Debilitas ftomaebi epa 
tie cozdts cerebzi et mteftinozum. exqmbus $ 
ductus eft ad accidctia varia. { Q.U021 pzimu5 
eftfonttuevel tinnitus co'tinuus in aure. SEccil 
Dum eft pulfus cozdis. Xertium eft eructuatio 
fortis et continua. Utuartum eft ventris tumor 
et tenfio. Quintum eft lonitus in parte fumints 
fimilis fono timpani. i23extum eft tnmoz pedis 
Septimum eft Debilitas magna, quam Demon 
ftrat pulfus velocitas.frequentia.ouritiee.longi 
etia vzina aquofa.fubftantia et 
coloze cum ypoftafi vel nebula oiuulia.que cmia poztcndunt fufptttonem ingentem future tym- 
panicis aut tam inccpit.Hpparent aute bec oia 
accidentia fieri pzopter apertionem venarum 
emOzoidalium <i maxime in cminenttozi parte 
logaonis rppzc infimam inteflini colonis. quoO 
etiam rationabile efl procedere pp conuerfione5 
inteflini necelTarti in tempoze afTclationis.ita q 
videatur tunc in fubflatta intefltni.quafi frullru3 
carnis .quod non pot bh cognofei an fit emorois 
an condiloma.vraltud ad quoD fequitur accidenf 
ultimum quoD efl vebemens Dolor i tempoze af 
felationie ,pptcr reuerfionem inteflini predicti. 
■bec funt in fumma que tua clarifltma conftdcra 
tioenunciat de boc viro.In quorum quidem Vti 
lem contemplationem licet multum extendendo 
calamum feribere pollet .<?3olum ca puncta pcur 
ram que mibi ,ppofito magis pertinentia cit3 vti 
litate videntur.</1Macct ergo mibi imo necefia 
rium eft concedere aD febre flegmaticam fubfeg 
imo afTotiari Debilitatem flomacbi tam in appe- 
tendo q in dige, endo.immo Ixsc efl ci pzcpziu5 
fignum. quarta pzimi.capitulo De feb2e fleg- 
matica et capitulo De fignis differentiam ponen 
tibus iuter febres humorales. ratione decla- 
rari potefl. 95i enim in flomad:o etiam libi fa- 
no per viam indigeflioms vt plurimum reperti 
flegma t'5a tertii capitulo de egritudinibus flo- 
macbi etj celerius aduenict i eo debilitas.qn ia5 
febris addl.-fx quo fundamento etiam nccefla- 
rtum efl concedi debilitatem comunicai i intcfli 
nis.Similiter fequitur necefiario ,pptcr prfeue 
rans •? magnum nocumentum flomacbi debilita 
tem fuccedef epati.Tlequeenim epar cozrigerc 
potefl nocumentu3 indtgeflionis flomacbi.ita vt 
perficiat cbilum in ftomaebo iam genitum per 
viam indigdlionie.&uoD etia accidat nocumen 
tum cozdi a nocumento flomacbi.patet per colli 
gantiam eius.a maxime quando flomacbus noce 
tur ct .pprie in febziente.iJtuoD etiam nocumen 
tum a flegmatica febre comunicetur cerebro. p5 
quia tumor faciei fere caeettcus grauitas capi- 
tis et fomnt accidentia funt tnfepera- 
bilia febri flegmaticc.fed bec non fiunt abfquc no 
cumento cerebri.Iterum pp boc cerebri nocume 
tum et ,ppter vaporum comunicationem ab tnfc 
rioribus ad fuperioza accidere tinitum a fonitu5 
in auribus efl neceflarium.£t q cum illis difpo- 
fitidibus,pductu6fucrir ad debilitatem cozdis 
cum pulfu veloci et frequenti Duro et longo.licet 
exiftimari pofTit.tamen non credo bas pzedicto- 
2um mcmbzozii Difpofiticnes vel accidentia efTe 
inmcdiatas caufas ct luftictentce pulfue velecis 
frequentis duri et longi. (Tum enim talia accide 
tia omnia Deducantur pzocedcre a Diminuta Di 
gefiicne.que arguit remiffam caliditatem.ratio 
nale eft cum paruitate pulfus tarditatem et ra- 
ritatem velocitatem et frequentia etiaj 
Durities fcqueretur ad lapfum frigidu5 a ,pp2ie 
caceticu rationabilitcr.dredo in viro tali 
remanfilfc adbuc febrcm.ltcet fozte remtffa3.aut 
faltem fpecie male complexionis calide in cozdc 
fuo. Unde virtus non potefl neceflitati fatiffaccf 
cum paruitate qre recurrit ad velocitate5,qz cu 
paruitate Diafrolandi no tantu attrabit de aere 
qvil efTct nccefTariu ad euetationem.quaf opozt5 
q recurrat ad velocitatem.ct cum in bzeui tepe 
copleaf motus artcric vdox.tta q non fit capax 
et receptiuus tanti acris quantus efTet necclTari' 
us.necefTe efl q velocitati recompenfctur p freqn 
tiam.ipcc igitur videtur mihi caufa frequentie 
velocitatis et paruitatts pulfusitue caufa exiflat 
reliquia febris fiue mala cplexto calida. 3ft vero 
Vuzitiei ipfius caufa eriflit fubftantifica confum 
ptio artaria2u.cum augmento em'5 bumiditatis 
aduentttie et qualitatiue flat ficcitas pofitiua.q 
potuit fuilTe in mcbzts adempta a prcccdcnttba 
febzibus et euacuatiombus pulcbze Defcriptis. 
Conatur igitur virtus mouere arterias magna 
extentione pe2 longtiudinem.cozpus eni ficcu no 
efl aptum eque bene cleuari et Dilatari latitudi 
naliter ftc«t longitudiualiter.ln fuma igitur ex 
pzcdictie concludo q vna De Difpofitiontba buta 
viri efl mala cdplexio calida aut febzis que fma 
fit in eo IfConcludo z° q accidentia pzedicta re 
manferunt poli febzes et egrttudines longas qs 
perpeltus cfl.<J Concedo 50 q lx:c accidentia in- 
tenduntur et Qzmora fiunt p20ptcr nocumetu 
quod remanfit in inteflino recto fuperius pzonu 
ciatum .in cuius quidem inteflini Difpofitionis i 
ucftigatione non mibi videtur magna necdTitas 
ampliandi calamum.Jtll enim bec oiTpofttio al- 
tera Duarfi.vel ipfa efl imoderata plenitudo ve 
narti t'n itcflino recto fenfu vifue ap 
paret in anotbomiis.ctfunt vene quarii extre- 
me partes infcrt'02cs emozotdales nominantur 
a lapientibus.quia fanguinis cductiue mclancoli 
ci.aut inuente ad educendu ipftl.Cum ergo fan- 
guis ille frigidus et gzoflus exiflat tumere facit 
venas et pozofitates inteflini qua6 ingredit. £t 
fiquidem remaneat materia illo modo tunc erit 
opilatio i itcflino iflo a materia extendente tpfu 
et cozpoza venarii.vnde in parte ifla ncaflario 
fentitur ponDus et guttas et plurimu cum frigi 
ditate aflociata.et cum conatur virtus educere 
materiam li ipfa fuerit materia gzofla.aut fex 
addit guitas guitati.i.Doloz guatiuue Dolozi g 
uatiuo. 3ndtatnr enim intcflinu ad expcllendu5 
et fugiendu rem nccitiuasied cum non pofltt fuf 
fictcnter applicari perfeuerat neceffitas impulff 
oms virtute obtinente.expellitur itcflinu a euer 
titur cum nocumento magno ,Ct qz expulfa fuit 
fex poli euerfionem inteflini ct remanfit eius tu 
moz et extcnfio.Id etj CU5 granitate non fere mi 
nozi f intromittitur q fuit expulfu3.2ft vero co 
loz et fubllantia carnofitati fere confimilie cofe 
quutur prefentiam melancolici fanguinis ibide3 
exiflentts.necp eni5 ibi efl fruflru3 carnis nifi fi 
mtlitiidinarie.modo Dicto.23t aut materie pze 
dicte in inteftino flarent repzcfentates ipfia coz 
pulentia3 vel fubflantiam.tunc Ii ibi citet mafta 
calida fanguinea fentiretur gi*auitas pulfato.te 
fio magna.colozis opacitas.et venaruf extenfio. 
ct autC3 materia eflet ex colera 
et languine mixtis pzedictis figms complicaret 
punctio.mozdicatio. et inflamatio.etcozzofio. 
s£ii Vero fanguis eflet flcgmatt coniunctus et co 
mixtus mollities in parte perciperetur cu color 
fubalbido frigiditate percepta ablq, punctione 
et mozdicatione.et locus quafi femper bumidita 
te rozida madefactus pciperetur.pzimu tamen 
apofleata in bis locis fiunt foiida fatis a fanguie 
cum mdancolta permixto pzouenienria q a fle gmate.7 talia npoftemata calida apta famart co 
dilomata nominata.licet mala fint 7 vaenda.ta 
mcn fufpccttoia magis funt apoftcmata in illis 
locis cucmentia a fanguine mclancolico acuto ap 
to magis co2r«mpi q famari.7 ifta funt veterne 
tiTfimi timo2is.apta enim funt tranfire in canere 
nambeftiomcmim 7 afcba‘ktlon.£t maxime vt 
deo in boc Viro oilpofi tionee.vel ipfaru3 aliquas 
confecutiua6. et ,pp2ie fi tumo2 ifte vf apoftema 
in inteftino Diu perfeuerabit abfc$ faniatione ip" 
fius .{J 'koft bec autem p2edictis fuper addendu 
cH. q nedum accidetia omnia predicta apta fut 
augmentari ab vltimo accidcntc.quod p20uenit 
ex nocumento inteftini buius quod eft inmcdera 
ta emo2ofogia fangmnis puri a clari qui indubt 
tanter emanat ab arter iie«,pp2ius enim C0I02 fi 
guinis venarum efl albedo cii opacitate g2oflitu 
dinc fubftantic a remifTio2i caliditate i piius* fi" 
cut,ppria figna fanguinis arterialis funt clari" 
tas eius fubftantic tenuis 7 fpumofitas cum inte 
(a claritate ipiius exeuntis* {] Cum ergo intefti" 
numnecelTariomagnifice Debilitetur pp exitum 
fanguinianecclTario congregantur ibidem fuper 
fluitatcs 7 ipfum eft paratum recipere eas .quia 
infimum eft.7 adbnc q ipi’115 eft via exitus fuper 
fluitatum .7 50 quia eft via receptionis ipfarnm 
a toto C02p02e pp venas cm020idalcs.7 40 quia 
memb2um eff multe fenfibilitatis.7 quia ma" 
teric.in ipfo recepte difficulter (ut effabiles. quia 
frigide 7 g2offie multum.3deo non efl mirabile * 
fi fubffantia buius inteflini remanet femp tumes 
fiue tumo2 fit opilatiuus (iue apoffemefus. ut 
verifimilius .jJIuod autem fup2enja fanguinis e 
uacuatione Debilitetur totum C02pns .offendit fe 
fus.crgo longe magis debilitatur C02 epar 7 re 
liqua membra pzinapalta ab exitu fanguinis ar 
terialis $ venahs.toec in fumma videtur mibt 
lententia qua vere cognolcuntnr egritudines bui 
us viri. {T£x quibus omnibus concluditur p2io 
q principalis cQzitudo vi’ accidens ad quod in" 
tendendum eft m cura buius viri eft fluxus fan- 
guinis inmoderatus fine cuius curatione tmpofli 
bile eft virum iftum vncf zcauci aD famtatem. 
imo neceffario piclttabttur.fiue per refolutionem 
inmodcratam.fiue ,ppter IcqueUm timpanitis7 
afclitis ad p2edictum fluxum. Sequitur fcciido 
q omninQ oportunum eff intendere ad curam tu 
moris vl’ apoffematienem intcffim.iine quorum 
curatione fruftra laborabit induffnia pbylicaC 
30 q necefiartum eff recttficare ffoma" 
cbum eius 7 epar.p2t'ncipalius intendendo ei q 
epati.licet epatts difpofitio pcriculofio2 fit 
ffomacbi.q2 tamen ipfa dependet a mala dif" 
pofitionc ffomaebi 7 non cconuerfo.ldeo itcdedu 
eil p2ius ad ffomacbu5 q ad epar 40 
q etiam co2di fumopere intendendum eff ad re" 
moucndum malam complexionem facientem in 
ipfo pullationem fo2te5.££’eqmtur f q rectifica 
tione facta p2edictorum quattuo2 facile rectifica 
buur nocumentum cerebri 7 corruptioni lenfu 
auditus.que fonttus vel trnitue eff.Jfx quoru om 
mum fundamento ncceffarium eff 
vir ifte attentus 7 folicitus effe debet in fui cura" 
tione *vt inferius continetur. #jT'3tac$ 4? curatio 
ne p2edictarum difpoliuonu5 fucante pcurratnr 
regime quarundam rerum nd naturalium.Cff e 
m*5 ffmo mo Dirigat a$ virii fapiete t rteploe na 
faliu 7 medicialiu5 re$z no* e mibi opus Oillatar. 
Iscfccando itaq5 cibaria et fimiliter res non na 
turales applicentur ei cum intentione 7 effectu t 
frigidandi 7 mediocriter exiccandi. 23imiliter 
etiam cum bis que in parua quantitate multum 
de nutrimento cxbibent.pp quod iufcula omnia 7 
brodtalia ex laudabilibus carnibus leuis Digeffi 
onis 7 multi nutrimenti repofttiui fint.7 confran 
gautur cum Decoctione burfe paffo2is in eis. feo 
peciofior omni mcoicina mundi eff po2ttilaca a 
q cibaria fua nullomodo effentur.imo femper m 
cis coquatur.i£t fi aqua fublimationis p02tulace 
in potu fuo femper m liceretur optimum effet ei 
conuenirct etiam aqua rof.burle paffo2is 7 cuf 
cute.£t placerent mibi cibaria oia.acero ag2cf" 
ta vel fucco aratiorum condita.£t fi fierent ei fa 
p02es 7 condimenta cum vino de ribcs vel crifpi 
no delectabili facto cum 3uccaro bonum opus ef 
fet.£t # vtatur ri50 7 cicere confracto 7 cocto cil 
brodialibus 7 aliquibus gnis fumacb aut faltem 
fuper cibis eius apponatur puluis gnoru3 mirti 
aut puluis coriandri preparati fffmum effet p2e 
neque cibari 
a eius iteru5 effentur a coctione gummi a2tnoni 
aci vel dragaganti in eie aut faltem vnum vf Du 
0 gna ex ipfis dcglutiantur ante omne cibarium 
Ylecefic enim eft vim tnglutinationis ingrolTa 
tionis inuifeattonis fanguinis 7 membrorum figi 
lari in cibis eius 7 generabitur ex eis fanguis co 
uenienter contrarius egritudim 7 laxitudim me 
b2orum.£t virtus porentior erit ad rcgulandu5 
iffa latentia in cibariis medicinalia q fimplici 
ter exbibcrc.Jft idem Dico de potu fuo qui debet 
effe vinum fubffantia aliqualiter attinens g2offi 
tudini fapore dulce aut fibi Vicinum. odore fua 
uc.dii vino femper conmtfccndum eff aliqD' me 
dicinale.ficut aliquid portulace aut aqua florum 
falicis .aut aqua fublimationis crifomillorum q 
tria in bac diipofitione mirabilia efficiunt iuua" 
mcca.Jtt fi abbommaraitur talia.tunc frangat 
vinum cum aqua in qua extinguatur calibs bis 
vel tcr.7 fumopere laudarem cibarium eius coq 
dum elle cum tali aqua calibeata 7 iplam potui et 
us conmifcendam effe. f f De menfura vero acris 
apparet kq declinari debet ad infrigidationem 
7 exiccationem aliquam.33imilitcr etiam q om 
nino a motu corporis 7 anime gelcef debet, pp 
quod anime accidentia per que velociter 7 multff 
m ouentur fpiritus 7 btio2es euttari debent. 
militer etiam euitet ctbo2um affiimptionem mT 
tam.imo longe melius eft ei quatter i Die cibari 
cibo medicinali in quantitate pauca multum ba 
bente qualitatis 7 nutribilitatis q in qtitate mt’ 
ta raro cibum accipcre.tbrorlus ern'5 Ipargere.i. 
Diuidere cibum in plures cibationes cum debili 
tate virtutis melius 4a p2tmi capitulo de ciba 
tione fcbilcitantuim.£t altera caufa eff cum fre 
quens 7 multa fiat in eo refolutio indiget freque 
ti cibatione.vt predictum eft.q? licet cacetica dif 
politio inuitaretad vigilias.tamenquiaipfade 
pendet ab mmederata cmorofagia in fieri 7 con 
(eruariJdco fomnus competit ei adbuc amplio2 
7 pluribus lx)2is q tempore fanitatis pp neccifi" 
tatem mclio2ts reffaurationis 7 digeftidis.7 bec 
de rebus non naturalibus fuccinte ita pertranfe" •ant7ccri. 
tfCapitulum De cura harum Difpofitionu 
■ per medicinalia. 
(fbc regimine autem Difpofitionum hutue viri 
per medicinalia bunc ozdincm 
mo enim deferibam ea q mibi videbuntur Vttlto 
ra in caufa fluxus tnmoderati fangumis ab iritef 
tino .pucnicntis.z0 pzmcipaliter tangam ea que 
didentur mihi congzua ad curam tpius 
matis vel tumoris 7 oolozts cius.$° pzmcipalt- 
ter Deferibam ea que indentur mibi neceflaria p 
Difpoftttonibus flomachi eius et epatis fimul. 4" 
pzmcipaliter Deferibam ea q pulfui cozdis. et ei 
us male complexioni conucmentia videntur. 
aliqua percurram remedia cerebrum confoztan 
tta.6°et vltimo tmttui afferam remedia qdam 
nct}.(J t>zo exeeutione ttaq5 pzimi quinq} Defert 
bam remedia .quorum pztmum e boc.Bt pillula 
rum de bdellio Defcriptione *ftaf' s>° Hmaufozis 
.5.it7karabc fpodtt ematitis cozallorum ru. ana 
3.|.fozmcntur pillule cum liicco burfe paflozis 
De 01.3. vit'. De quibus hic vir accipiat per lx»zam 
antepzandium 7 ante cenam femper duas. tu 
nocte Vero per feptem bozas poli cenam accipiat 
ex eis tres vel quattuor, flf Secundum vero aD 
boc di .Bt fuacb fe.plantaginis fc.pozri tozrefa- 
cti acatie coziandrt.ana3.iVkarabe ematitis a 
na.5.1. omnia per fe fubtiliffime.tf 
inde comifceantur 7 incozp02entur C115 libJ.511C 
cari al. ufque ad glutinofitate5 decocti cum aqua 
p02tulace 7 fiat confectio inrotulie triu dragma 
rum de quibus vna femper ante cibum accipiat. 
2fertium remedium eft l:cc.B< olei de mtrto.o 
lei de malitce ana.?.i.trocifcoru3 de ‘karabe glu 
tinis carte pulueris olTium dactiiozum conbufto- 
fan.dra.cmatitis ana.5.1. cere q?tum 
fufticit .fiat vnguentum molle et ex eo actu frige- 
do vel tepido vngatur tota pars afkatim 7 cir- 
culus ani. (j&uartum ad boc remedtum di pul 
msilie.fa gallarum cupzelTi.gallarum qrcus p 
fozatarum ana.5.J.fan.dra.mumie dragaganti 
gumi arabict' tozrefactorum ana.3.1'. puluerif 
gipfi ad pondus omnium puiucn'5entur omnia p 
k et diligenter conqualTentur.de boc igitur pulue 
re totum inteliinum fuper qii in alTe- 
laudo enim remedium quod nuncf 
decipit intercipiendo fluxum fangumis inmodc- 
ratum.quod non pzotelaui diebus meis bis ali- 
cuijj 011imum remedium in bcc p2imo pzinci 
pali e boc.B< olei de crifomiUis.3.111.olei de maf 
ticc.f. i.olei onfancini libj. acatie gumi arabici 
dragaganti glutinis pifciu3 longo tempoze Ditfo 
lutorum 7 ccntritorumcum pzedictis oleis ana 
.|.ij.infundatur in prcdictis oleis frullrum co 
ti et quafi femper fuper fireri teneatur actu frigi 
dii vel tepidu.fpero q* pp boc fluxus itercipiet 
ff£>c cura apoftemat} i fiteri. 
(ffczo bif Vo q oportiia fut $ z° cura 
apoflematis ita .25ie*i'5p 
pzedtctorum videbitur apolTema minorari et re 
lolui.quia talia remedia ablcindunt materias ali 
unde flueutes et non ciiantur a refolutione fubti 
li.Hdco cum ipfis aliato ef 
fet.25f autem pezeiperetur ex predicts iuuamen 
tum leueaut fere nullum .tunc p2occdatur 
toc inftrumento triplici. Ibzimum cJT bcc 
IV olei de crifomillis mollis 7 fubalbi 
liquide. 5.X. buttri recentis abfqs 
falc pinguedinis anatis ceru 
fe.3*i.J. puluer icentur omnia 7 multo tempore 
in moztario contcrantnr.7 fiat linimentum 7 ex 
eo actu tepido cum euertitur inteffinum oiligen 
ter inungatur quotiens aflellat 7 videbitur iuua 
mentum bonum. fjSecundum Vero buic appzi 
atunreff .TV maluate recentium fcnuQzcci 51105: 
fifami fc.lini ana.lib.y.buliant omnia vlq5 ad eo 
rum fere dtflolutionem in aqua deinde colentur 
ab ea 7 incozpozentur eff lih.y. farine filiginis 
croci.54.olei decrifomilF onfancini 7 amtgdala 
rum duLana J.i.apii cozticis mandragore ana 
.5.5 .fiat emplaffrum.fuper quo actu calido fede- 
at patiens cum fiteri 7 de eo etiam cmplfetur 
fiteri 7 partes natum 7 alcbatim.7eff remedium 
excellens. Si autem per pzedicta non conucnien 
ter refolueretur apoftema nequefcdarcturdoloz 
tuncfiatekatifimatale.lV olei oliuazum rccen 
tiu vnius anni.quod eff magis mitigatiuu3 q au 
tiquu5 .licet fit magis rcfdubile q ipfum oe 
tngenio fanitatis lib.x.fape vel tini cocti.aut fal 
tem tini valde oulcis 7 .ppzie tiigzi lib xxv cro 
mollis 7 fubalbidi .J.t.buliant om 
nia fimul tfq3 ad dilTolutionem 7 fedeat poft in c 
a infufus tfque ad i niguina quatter in die tepe 
facta .aut falte leuiter calida . 7 fpero q diuino 
(ubfidio fedabitur doloz 7 et euabitur apoflema. 
I/Capitulum de cura ffomaebi. 
dt autem fubfidium afferatur ffomaebo quod fu 
it tertium pzincipale eidem tribus inftrumerttis 
videtur nubi fubueniendii efle.fcztmtt itactf ipfo 
zum eff boc.TV miue citoniozum mufeate et aro- 
mati'5ate.f.i mellis rofati.ct pzopzie facti 015/0 
lii0.34.aque eiipatozu' 7 abfmtbii. an.Jxj mii 
ee.ttfi abbominaretnr firupiitunc IV aqueeu- 
patozii et abfimbit ana.54i.tini cimioiu&L 
mifcc et ffante fluxu fangiwm abfemdatur aqua 
eupatozii 7 loco eius apponatur aqua poztulacc 
cuicute et quod uia eozum affiimatur tepidu.tel 
leuiter calidum i auroza.7 tardetur cibus bozis 
adminus quattuoz.Cum ergo acceptu erit oige 
ffiuum totiens quod apparet tzma in fubffantia 
attineri gzolTitudini in coloze citrina.et fubiide 
re libi contentum in colozealbum fubffantia eq 
le vnitu et Diafanii.tuc fi erit opuf cuacuadt «liq 
euacuatione non apparentibus fignis euacuatio 
nis materierum a natura factis vel fiendis ftati 
eff euacuada materia. opere Dico femp 
abftinendu eff e ab omni fazmacofoztt’ etnonlie 
cedendum a manna vel caffia cum cmulfione ta 
maridozum.aut faltem exbiberi Debere Deelec 
tuario De pfilio cum medicina compzeiriua vF cd 
tractiua Dicta.qualis effet Decoctio balauffiarum 
cu3 r adicibus 7 volubilis mmozis.ut aque predic 
te.J.iij.medulle calTie fiffuleet pulpe tamarin 
Dozum ana.5.ii.manne.5.v.mifccet Detur in au 
roza fl.Sccundff buic intentioui fubferuicns eff 
boc.TV 3uccari albiifimi.libzam.J.pulueris coz 
ticis citri mete labrufce ana.5.i.fpodii giii ara. 
Oragagati acatie mafficis ana. 3. ii.macis cina 
momi croci ana. 3. .f.coquatur 013 aqua 
mente et fiat confectio De qua parum ante pzan 
dium et ante ccnam.ct poff ipfam inmediate ac 
cipiat quantitatem Duarum vel triu.3.Cu3 vero minozi anxietate Dicendum $ eque bene conue- 
nireteicitricarnofita3cum5uccaro folido codi 
taVt non f1rupi5ata.ilrertium remediu ad bcc 
cdJV laudani pur ilTimi.f .y.rcfine do 
racis calamitc.5.vi.coralorum ru.fpodii fumacb 
picisnaualis.ana.J.i. coquantur cum 
cerc.et fiat cerotum fcutale bene glutinofu.quod 
leuiter afpcrgarur pulucrc mente.et calidii ap 
pltcct domacbo.45i bene confideras bec fmedia 
efficatia (unt ad fubueniendu domadx) epati et 
nocumentis e022.ee tu Difcurrc p eozum virtutes 
(fapttulnm oe cura pulfus cozdis. 
(/frro 40 pzincipali tria uidetur mibi fufficieter 
pulfui cozdis.et eidem male complexioni cotra 
riari polTc.#fjQuozum pzimii cd boc .IV macts 
foliozum bafiliconis flozum bozaginis ct buglof 
fe.ana.5.t.croci 5.y.lpodiiolTist5cozdccei*ui co 
ralozum r cfarri. a n a 3. ii. iacincti fmara 
gdi et fapbiri.ana3.i.margaritarii.3.i.pulucri 
omnia per fe fubtiliter.Deinde ponantur i 
flacculo quadrato et applicetur cozdi utfemper 
affidat ibi.#/£xcundum vero remediu ed boc. 
ij&ecipe aque buglolte ii.carabe .5.1". pulue 
ris fmaragdi foliozum auri conmixtozu ana.g. 
viii.vini conqualTeutur omnia.ct 
tepidum boc bibatur in aurora.et videbitur mt 
rabile.i/Xcrtiurn remedium ad boc quod etia5 
cercbzo cofert ed tale.IV ligni aloes dozacis ca 
lamitc 5edoarie carabe ana.5.i.ambze3.i. muf 
ci electi.g.viii.rofarum cozalozu 
feminis bafiliconis mai02anc ana 5.1'i .macis.3. 
omnia fubtiliter per fe.oeindc 
fimul conquaffentur et ligentur in findone rctoz 
ta .et quafi femper odozentur. 
IjCapitulum De cura Debilitatis ccrcbzi 
{(Ibzo 5° Vero pzincipali Duo remedia confcriba£ 
Debilitati cerebri fubuenientia potenter.#/ 
mum bozum cd boc.K metrtdati clecti.au 
ree alexandrine ana3.t'.ambre ozientalis3.|. 
bibatur in feptimana bis per tres bozas po!l ce 
namcum.3.i.vim antiqui fubtilis 
ucro feruiens buic Difpofitioi i boc.IV flo 
rum rozifmarini affari ana3j.ligni 3I0CS.5.1. 
ambze.3.5. garicfil02um.5.ii.fiat omniu per fc 
fubtilis puluis.DeinDe Diligenter conmifceat .De 
boc igitur pulucre quando vadit ad lectum ,pza 
capitis eius pulueri'5Ctur a cozonali comiiiura 
per fpacium quattuo2 Dtgitozum afeendendo 
ad fumitatem capitis. et ed remedium utile ml 
tum in releuando cerebzii a Debilitate pueniete 
a mala complexione frigida ri bumida eius ct a 
multitudine vapozum in co congregatozu. 
Ipapitulum De cura auditus. 
ff3n fublcuatione vero cozzuptionis auditus qif 
erat fextum pzincipale accidcns.Duo follcmnia 
remedia ponam.lbzimu ed Ixv ut accipiatur ta 
bula arbozi'3 cupzefli et calefiat follemnitcr a fp 
ante cibationem mane ct fero apodictur auri et 
totum tempus ptts patientis. it fi ambe aures 
molcdarentur ambabus partibus tabula ida uf 
qquo ad tepiditate5 perueniat apodietur.a ita 
fiat continuis Diebus ufque ad confumprionem 
ventofitatis que fonitum efficit. <£cio autem ego 
q? fucus 02igani tepidus indillatus auribus plu 
ribus vicibus in Die toilit omnem fonitum a ven 
tofitatibus et a tmla'complejcione frigida et Im 
mida materiali p20ucnicntem.qui eg2C3 folet i 
quietare a a naturali Dozmitione pzobibcre a q" 
tinitu ct reliquis accidentibus virum iftii fui mi 
fericordia tueatur altilTimus per infinita benedi 
ctue in fecula feculo2U5 3fmcn. 
i[Confilium De 25epbiroe non puro in 
tiafo ct cura eiue. 
|25re nobilis ragufcusegzotat a 
~ podemate Duro in fuperiozi pte 
m nafi ex latere finiftro apud oz 
bitam oculi et Domedicum lacri 
li male fmirtrum.pzopter quod me 
dicatione fumpta a particula patiete opoztet co 
tcmplari in bac Difpofitionc ut conuenicns tnue 
«iri polTit curationis canon. J£ft igf boc apode- 
ma frigidum naturaliter ct non gdem flcgmati 
cum.eo quia non cd apodema fluxum apud ytali 
cos nominatum Vel molle, neq 51'mia quod idem 
tmpoztat apud arabicu ficut vndimia apud'gre 
cum.Tleq cd apodema glandofum cxflegmate 
indurato pzoueniens.fiue illius Duritiei ca fue- 
rit frigiditas congelans vel caliditas infptffans 
Igitur boc apodema non potcd reponi fub alt‘q° 
genere flcgmaticozum apoftematum a fufficienti 
Diuifione in duas prcdictas fpccice.1\elinqui£ 
igitur necclTario concedendum efie boc apoflema 
effc melancolicum.£r ipfii quidem non ed cancer 
neq nodus neq fcrofule.igitur ncccfTario opo2- 
tebic ipfum nominare ourum apoflema apt5 yta 
licos Vel fcliroticos apud grccos vT fcpbtros aptf 
arabicos. &i capiunt bi fermonesfuniamentu; 
z* pzimi S° capitulo, ct 140 terapenticc capitulo 
5J penes finem.It ne pzeaffumpta videantuz gtj 
Dicta.opoztet eadem Demonfl ratione cdfirmart 
<&D igitur boc apoflema non fit fluxum flcgma- 
ticum apparet.eo quia in apoflematc flegmatico 
pzedicto mucnitur lenities ad fenfum tactus .co 
lozis albedo a naturali partium coloze parum 
ciongata,*flc<q ed illud apodema elcuatu5 a me 
bzo valde.pzopter quod a quibufdam nominatu 
fuit extuatio vel excitatio.i.parua membzi in tu 
mozem cleuatio f quarti tractatu z° colli- 
gendum capitulo De 5111113 vel vndimia.3fmplia 
in tali apodemate ex compzclTione per Digitum 
facta remanet in mebro apoflcate aut 
buius viri nullum pzedtctozum fignozu eft veri 
ficabile.igitur tale apoflema nullo modo Dnomi 
nari potcd fluxum.'25imiliter et Ixv apodea nui 
lo modo Dici potcd glandula.eo quia glandula e 
apotlema i membzo collectum et notabiliter cie 
uatum cum Duritie manifefla ut in pluribus a fe 
perabile vel mobile in mcbzo cui adberct.15 idia 
Viri apodema nequaqua babet ida ftgna qre non 
erit ipfum glandula nominandu5.3fmpliue CU5 
omnia apodemata melacolica fufficieter fub una 
trimebri Diuifione cdpzelxdatur .quonia eos 
aliqua funt Dura.alia vero cancer.et alia gladu 
le.fub quibus reponuntur fcrofule anodi ut cdlt 
gendum-2a pzimi Iraliter abXIuiccnna.ct tale 
idius viri apodema nullo modo poted Dici cacer 
licet enim fepbiros et cancer conueniat fubdan 
tialiter iri materia.eo quia vtruq eozii fit a ma 
teria melancolica.tamcn inter bcc Duo afTignat? 
Differentia no per fc fed penes acchtia ifepabilia que prcfluut ab cts. quare in pzfmt p2ealegato 
capitulo. Tlcctf multum Diftat quin Differentia in 
ter cancrum 7 Duritiem exiftat pp accidentia in 
feperabilia. 7 non pzoptcr Differentias fubftanti 
alce .f.ab eorum materia acceptae. Cum igitur 
accidentia infeperabilia cancro fint bec.quia can 
cer eft apoftema mobile.28 quia eft addene.t.ve- 
lociter augmentum accipiene.30 quia eft ledene 
if.fenfatione trifti.40 quia non efl Deftruene fenfu 
mft pp longitudine5 tempozis corrumpat 7 moz 
tificet membi um.St j8 quia habet radicee mul 
tae membro innexae que vndequacg appaljmt fi 
cut brance cancri.et etiam quia apparet in eo do 
loracutuecum rubore 7 maxime in augmento 
cfos.-fct bec funt eidem accidentia infeperabilia 
ergo tale apoftema.buiue viri nullomodo potefl 
Dici cancer.et clauduntur hi fcrmonee in diffiniti 
onc cancri collecta za quarti capitulo De cancro 
dum inquit .Cancer eft apoftema melancolicum 
a materia melancolica genitum.aut in qua com 
bufta efl materia coleztca.et non a pura feculeti 
ta.£t confydcra.q2 bec eft fo2malio2 cancri De- 
feriptio que dari poffit.£t confirmatur iteru q? 
hoc apoflcma non fit cancer per accide'tia 
infeperabilia fepbiros attributa #/fcrimu efl c$ 
boc apoftema eft quietum fupple a mebro non fe 
pabile 4f Sctfm eft quia eft fedatum.i.vclocita 
tem augmenti excludens <|Xertium eft.q> ipftirc 
aufert fenfum et prop2ie cum fuerit purum.Cf 
tfluartum eft quia longo tempore in vna 7 cade 
extenfione fine aliqua additione eius in meb20 
pmanct.fcd \xc accidetia non funt ,ppzia cancri 
ftgna.crgo huius viri apoftema magis fepbiros 
cp cancer Denominandus eft.|/3t vo iterum.ne 
legentibus extraneu videatur boc apoftema nd 
eft vere puru fepbiros nominandum. £t p2t'mo 
quidem quia puri fepbiros coloz ad cineritatem 
vel fubplumbeum colo2em uergit. In lx>c autem 
apefteate no e notabtT variato colo2t's ptis.Xfm 
piius in eo remanfit cuiufcunqj obiccti tagibtlis 
lenfatio ftuc calefaciendo aut aliter altcrado im 
p2imentis.quarc iterum non erit boc apoftema 
purum fepbiroticum nominandu. Cffndc 5a qrti 
tractatu z° capitulo oe fepbiros. £5i reman3 cu 
eo fenfus et D0I02 paruus.tunc no eft illud fepbf 
ros purum,-St ex boc fundamento concludi pnt 
Duoco22claria apparentia contr*dicto2ia.'ft>2t 
mu eft quia boc apoftema minatur fufpitione oif 
ficilts curationis.25ecundu eft quia ipfum poztc 
dit fpem facilis curationis .£t p2tmti quide5 De 
claratur eo quia omne purum apoftema quanto 
fuerit magis materiei apte facere co22uptione5 
p20pinquum.tanto ipfii eft Difficilt02is curatois 
fed in tali apoftemate inucnitur conmixtio acu 
te materiei cum melancolica. igitur videf ipfuj 
habere inclinatione ad co22uptionem.ilt p2oba 
tur minor Duplici motiuo. Ibzimu e quia quado 
in loco apoftemato fentitur D0I02 aliquantas 
habens acuttatem.St fecundu motiuum e eo qz 
lacbzyma que ab angulo huic apoftemati ,pptV 
quo emanat acuta eft.ut patiens percipit.fed \xc 
materia multum facile tranfit in coniuncta apo 
ftematis predicti.igitur et cetj{755ecundu vero 
principale C022da2ium Deducit eo quia boc apo 
ftema quanto purius eft et materiei apte facere 
co22uptioncm minus conmixtum ct paruu exte 
fine ct pauci tempozis et in membro fatis raro 
pofitum tanto curationi paratum eft magis, fcd 
apoftema iftiue vtrt oes £5 pzedictas eonditioea 
quare facilioris didetur di curatioms.Xu autc 
inter bec contradictozia apparenter tenere De- 
bes veritatem et Dicere q illud apoftema fi non 
fuerit purum faciliczts erit curationis aliis pa 
ribus oe quantitate eius longitudine tempozis 
et aliis fimilibus. Jit ad argumentum quo ,pba 
tur ipfum e(Te Dilficiliozis curationis, eo quia pe 
det a materia cozzuptioni oifpofita.neganda eft 
pna.et Dicendum quia ingeniu curatiuu pdt ad 
miniftrare inftrumenta conuenienter cozzuptt- 
bilitatem materiei rcctificantia.etiam quia Dif 
ficilius di Duritiem aliqua a membro raro a ca 
lido abfcindercq’ acuitatem materiei repzimer 
eo quia Durities in tali loco eft mozbus Difppor 
tionalie.qre 7cetj. Jit colligitur mtnoz fermone 
veteris ct cdmcntatozis affo£ z9.3n mozbis mi 
nus pericUtant egrotantes nctj. Jit ex boc iteru 
fundamento apud intelligcntcsconcludi poteft 
q Ixc oifpoficio iterum eft Difficilis curatidis qn 
fit Durii apoftema et non 
quia efl parti Difpzopoztionalis.Smplius et z° 
propterea quia (i boc apeffema magnificaretur 
Valde facile effet caufa cozzuptiouis offis ozbite 
inferiozis oaili^J-St 30 iterum boc Dcmonffrad 
co quia talia apoftemata raroperfeuerant quin 
perducant egrum ad apoflema garab.i. anguli 
lacbrymalte pp vicinitatem cozil ad illum, a De 
tali apoftemate quafi femper puenitur ad fiftuli 
in lacbzymalt. ut patet 5* tertii tractatu 30 De 
apoffcmatcalgarabqreacet}4| Xfdbtic ctqrto 
et foztius Demonflratur buius apoffematis picu 
loittas co quia ipfum eft in offe finiftre partis cd 
pofitionis nafi.7 iuxta collateralem cartilagines 
eius.zDe numero enim offmm.f S.componemiu3 
caput bumanti.Duo fimt offa naris.et fuperiozes 
humani nafi partem componentia.quo$r ambeqs 
offiuni' figura eft ut imagineris duos triangloa 
habentes duos angulos pani eleuatiozes alteztf 
qui Duo anguli contungantur ad vmi punctum 7 
alti duo tnfcriozcs anguli coniungantur ad altu 
punctum.ergo erunt quattuoz anguli circa Duo 
puncta coniuncti.et prerer Iws Duo erunt alii an 
guli ab cis fcparatt.igitur De neceffttate fiet bu 
mani nafi compofit io fuperme pirami dalis ct 
inferinslatambalim habens qua Demonftrabif 
eft.{/2Jmpltus et quinto intermediu ambozum 
offtum ponitur cartilago quedam teuis. et a quo 
libet laterum Dextro vel finiftro ponuntur alie 
Duc camlagincs.flJnde nafi compolitio integra# 
ex Duobus olTibus a tribus cartilaginib. f3 qdl3 
illozum offium et caztilagtnu raritate ct tenui- 
tate fubftatie lut fatis facile cozzuptibilia. ergo 
apoftema in eifdem eueniens notabilem curatois 
fufpitionem offendit argumento fumpto a ptiba 
componentibus ut Deductu cft.#Tf £t iteru ar 
guitur Difpofitionis piculofitas.co quia pfeueras 
apta eft nocere tribus operationibus vf limamc 
tis que faciunt humane nares.#/ £t pzimogdc5 
eft.quia funt via ct locus p quem ad carunculas 
mamillares odorabiliu fpecies Deferuntur.vnde 
homo Diiccrnit inter odozabilta aromatica et fe 
tida. [5 apoftema etiam in loco illo valde 
facile claudi poliunt vie ille mirabilis a ncruofe ecirpcfitfcnie pcrfc2i(e humani naft.fgftur 'mP 
de facile poterit hemo nccumeutu Diminutionfa 
sut ablationis cdoasndi <rccundu5 
ueronafi tuuamentum efl ut in illo tutmerofe per 
fozattcniecdc retineatur aer qui aliqualiter tuo 
dulatue n fractus factat ad bonitatem p2clandia 
fermonte i lectione litterarum rt fyllabaxnm n fo 
matienem uocie.ied dante claufictie aut oppilati 
cne p2edicta2um paxtium aer non poterit ibi de 
tinezi collidi aut mcdtficari.p2cpter qued no t6 
uenienter poterit fc2mo p2Cfcrri.vrde exrerime 
ro utdemue q habentes cUufiotem talem Icquun 
tur nafantee.f] Tertium ue20 fpcciale fuuametis 
efltpfarum narium, vt per loca illa emungantur 
fuper fluitares in Duobus uentriculta ccreb2i ante 
rt02ibue abundantce.ex quazum completa reteri 
one homines non raro fuftbcati Cubitam m02tcm 
incurrunt.fed per claufionem p2cdicrarum utaru 
bec omnia facile contingere poflut.quarc facile er 
fixione talis apoflematife inp2edictis locis tzi$ 
pzedicta narium iuuamenta p2Cbiberi pofiiit.lt 
lunt fe2mcnes p2tma p2imi Doctrina 
quinta fumma p2ima n capi,terto ibi. | Tlafi ue 
ro iuuamenta n cetj. Tfppa2cr,t itaque'bec cmma 
in unam colligendofentcnriam q egritudo buius 
Viri non rantu cd Difficilis quantum (i extendere 
tur magne periculofitatts argumentum edendau 
£t ex tdie ultimo co22elarie (equitur q* melius e 
ei alia bumana negotia parun per fcpcncre n fue 
curationi Diligenter infidere q ralibue periculis 
eontingeter accidere potentibus fubiacere 4i3gi 
tur ad huius Dtfpofttionem cu2andam accedens 
eius regimen in Duo capitula pa2tiendnm dec2€ 
quidem ed fezmcncm pert2anfire in 
fex rerum non naturalium ? conucnienrer appli- 
cationis earum. fiBecundum uero in admimd2a 
tione ind2umentc$: medicinaliimucuemeter sp 
plicatilium. 
i JCapitulum primum te regimine fex rcru3 ro 
1[ de aere. 
Jtaque locus babitatienis cius omnino fit elonga 
tus a cduallibus ct Iccis ualde bumidis 1 nulle n.o 
do habens afpectum meridionalem qualem bab; 
1>agufea cimtas.p2cpterqi:cd manfioncm lua co 
rigat recipiendo <3 faciendo aere camcre edeoaie 
talem aut falcem aquilcnarcm. It De annexis ae 
ri euitet (uffumigfa camerarii ex reb5 calidis a20 
matteis facta.vclut thure mirra fandai atba u fifi 
bue.et euitet etiam gratia huius tecturas capitis 
multum calefacientes.p2cptcr quod cmnio pene 
re Debet btretum qt5 nunc p02tat a p2tcipio apri 
lis vfque per totu menfem feptcmbrie.JRcliquc ar 
temp02ecalidt02ibue capitis 02n£mcntieuti pdt 
effugiat etiam ucdes co2pue eius et ilia nctabilid 
ftringetes.{jD€ nictu 'i quiete. {(De metu uero 
*i quiete eius omnino melius cd ei quiefecrc q fc2 
tibus exercitari exercitiis. Ccueat tamen ab emi 
exc2citio quo necefTarium fit caput curuatu3 tene 
re % ue2fus faciem tnclinatum.immo erectu quan 
tum ed pofTtbik Deb3 ede caput cius.*? fi ad aliqua 
pofitionte Differentiam inclinare fe Debet melius 
ed ut ad pederius uel finiflrnm larus felinetur q 
ad alia, f De inanitione 'i rcplcticnc.#|De mefu 
ra ue20 cibi ? potus accipiendi caueat ab omni fa 
didtente repleucne.p2cprerea quia ets taf mate- 
rias euapo2amcs multiplicat et caput replentes. 
tnde materiatis apcftematie caufa angemur.et 
fn fumma melius eft ci faluato appetitu adbuc a 
menfa recedere cp ctbomm quantitate multa acci 
peredi £x accidentibue anime.tj Hmplius ccnfi 
derandum eft fubtilius.cum enim apoftema illud 
ut fapra Dcmonlbatu eft in p2imo capitulo ,puct 
at a materia melancolica omnino folicuudies me 
lancolicae tziTtanrce a fpirttum in p2ofundo fepe 
lientes euirarc Debcr.lt iterum quia apoftema ta 
le non euacuatur a mixtide materiei paultfper ca 
lide.idco effugere Debet omnia accidentia ex qui- 
bue vehemens in biimo2ibus a fpiritibue agitato 
fcquatur.ut ot cizcufcrcntia ad centrum aut ecb 
tza.Velut furo2 ira infanta iracundia a fimilia.et 
fi non alia oe caufa euitare Debet talia falre ,ppt 
boc.quontam exterminant et mutant bumanu (3 
pne ab ea que fecundii naturam confidentia terto 
tegni.De annexis autem accidentibus anime que 
admodum (olet effe coitus.ideo cautus in eo Deb3 
elle.eo quia rarus Debet efle eius vfus.ita q nd fi 
at plnfij femel t (eptiana.? eutted eiu' actuf ,ppric 
poft cibum etiam uiolenter a imperuofe factus im 
mo mo2ofe a pbtftce multum in tali actu negotia 
dum eft.</ De fomno et uigilia.fj btcedu q fom 
nus ei ucl Do2mitio amplio2 confueta laudabilis 
cfUta q melius efl ipfii una uel Duabus boris am 
piius confueto D02mire.<J in uigilando menfuraj 
(olitam excedere.lt fo2ma dormitionis eius cite 
Debet eleuato capite plufquam mediocriter a refu 
pine aut fuper Dext20 latere iacere.ut iam Dictu5 
efl. 4[De cibo autem eius a potu. (I Dicendu pri 
mo q omnino cuirer cibos omnes melancolici lan 
guinis generatumvelut funt ca2nes grefle 9(55 
ragufei Domini ut in pluribus utuntur.legumia 
omnia a p2op2ie letes fabe a rifum4]Jtem 
vius abbominandus efl a caro falita omnis a cale 
us bubulinus eteafeuf omnis antiquus bue Dulcis 
fuerit fiue falttua a panis antiquus non bene fc2- 
mcmatue.lt quia in materia illa aliquid efl o ca 
Itdo ut p2cdictum eft.ldeo euitet multof aroma 
tum vfn3 a falitos cibos uel faporee.velut fmapii 
mum rafanum cepe allea a futuito. In (urna itaq* 
Vtatur pane recenti Duo2um uel t2ium Die2il ad 
plue bene fezmentato a pez coctione3 non aduflo 
cazmbus uitulinis edinis caftzatinis a pullinis pi 
guibus a de annuali agno a ca2nibus minuta2um 
auium uti potcfl./Hur uero (unt ficut carnee lepo 
rum ce2U02um et filucftrie p02ci Dimittende fur. 
Conueniunt etiam eidem ctbi cu lacte cocto p2e- 
pa23ti et coloflza a recocta et cafcus recens abfctf 
fale.Ir D fezculis bleta fpinachia poztulaca lactu 
ca endiuia et fimilia olc2a frigida a bumidaX|6t 
ve fructibus bona funt ci cerafa pira Dulcia auel- 
Une amigdale recetes pepones cucumeres a fimi 
lia.Jfceti uezo vfue Dimittatur mfi ualde raro et 
loco eius utatur agrefla non falita fucco cttzangu 
lozum a buiufmodi.Butyrri etiam vfus modcfta 
quantitate ci conucnit a oleu$ oliuarum Dulcium 
non ualde falitum.ee de aliis fructibus vue Dulccf 
a ficuf recetes a poma Dulcia fibi conueniut.Cafta 
neas autem fo2ba et mefpila et citonia omnino di 
mittat.3?inum uezo quo uti Debet nullo modo fit 
nig2um.(ed fit album fubtile azcmaticum medio 
eris fumofitatis.? fi tale non pdTit haberi rmfcca 
tu2 cum quantitatte conuenienri aque ciflc2ne. et 
caueat ab aquis te groflie.lt conuentens C1T3 ei in Diebus caldis bibere aquam cifferne cum mul 
to 5uccaro commixtam.£Dellie autem 7 fimiliuj 
calido2um vfuo non placet mibi. boc in fumma c 
regtme ei conucniene ex pa2te fex rezum non na 
turalium ita limitatu. 
(j Capitulum fccundii p indrumeta medicinalia; 
t>io regimine vero per indzumcnta medicinalia 
uidetur mibi ipfii oebere bsbere indrumeta.xvi.i 
quozum rdmimd2aticne cuzatio eius rationabi 
liter compleri Debet.fi trimum qnidem e ut an 
te omnia procuret fi cft pofiibile facere apertione 
venarum cmo220tdaltum fricando eas C113 pano 
bifello bene afpero.aut cum zadice fezpentarie ut 
foliis ficus uel cum frudzo cepe fquillttici.aut CU3 
foliis con olide minozis defeendendo ufque ad fel 
tbauri.ln harum entm uenarum aperrione maid 
erit mibi curationis fiducia q in altezo fere id2u 
aut ventofario eque 
conuenienter emanarent 7 oiu€2tercnt mareztas 
idas.velut emoroidaru5 fluxus 7 clauditur, i fete 
tia Comentato2is corneto illius afforifnni) ffle 
laticolifis 7 uazicibue emoroides innate bonum, 
Udem eni fezmo baberi poted oe p20uccatis azti 
ficialitcr.ficut oe innatis cmoroidibus. i Sccun 
dum uezo ind2umentu cd ut aduememe fine 
tentos accipiatboc euaeuane mino2atiuum. iBf 
piUulazfi dc lapide I3311I1 ptllularu indarum ana 
.5.5.retonentur pillule feptem cum fucco refazii 
7 accipiat eae in aurora D02miei do ped cae p bo 
ram unam 7 ped quinque bozas accipiat cyatum 
unum aqucozdei 3ucca2atc calide 7 pod ipiam p 
unam bo2am p2andium fuum accipiat.<jXe2tiii 
indrumentii ed ut pod minorantium pzcdicui ac 
cipiac boc dtgediuuroquod continuet octo Diebus 
meiltf uiolati.lJ.fyrupi dc epiibimo.3-vnam 
aque boragmis 7 utolarum ana. j.una.f.mifccct 
calidum accipiatur jfj Oua2tum ue20 
mentum cd ut pod Digcdiuum illud accipiat boc 
cuacuans Die immediate elcctuarii 
bamecb Dcfcripnone mato elcctuarii Dyafene 
ana.3.iti.aque fublimaricnte uel Detectionis lupu 
7 totum fimul calefiat 7 
piatur bo2a predicta 7 ped ipfum obfeructur cia 
que pod mmoratiuum fup2aicriptum feripta funt 
obferuar 1 Ouintu indrumentum ed ut 
pod euacuationem predictam utatur iflte pillulte 
t) gb? accipiat una uel Duas bis 1’ fcmel i fcptima 
na parum ante ccnam.quaru aloes 
epaticiA.ii.tbtmi epitbimi fene ana.3.!. 
.y.reuba2barideai.3.ii.Diagndii.g.xii.infunds 
tur omnia per triduum tn Decoctione foliculo2U5 
fene.Dcindc exponantur foli vfque ad exiccatione5 
eo2um 7 ita fiat ter eo2um Decoctionem renouan 
do femper ct cxiccando.buic itaque copoftttdi ad 
dantur lapidis armeni prcpa2ati.3.iii.7 omnia fi 
mul Diligenter coimantur 7 fiant cx eis pillule 
cum fucco illis ezgo ac 
cipiatur Due uel una.ut iam predictu3 
tum indrumentum ed.vt vir ide fepe in ce fuum 
inane accipiat.g.i.madi.ipfu dentibus centcredo 
7 madicando fatre per qua2tam pa2tc5 Ii02e 7 ex 
puendo totum tllua de aquofitste uel altera mate 
teria que per ipfum a ccrcb2o Septi 
mum indrumentum ed ut pedquam pu2gatue fu 
erit per fex Dies pod omm Iero per Ixuam ante ce 
nam faciat fibi boc caputpuzgiunj. 1K aque decoc 
tionte foltozum fimpli 
cis fy.uiolati ana.5. ii.torum calefiat fimul et tunc 
impleat oe fuum aqua fontali uel puteali et accipi 
at in palma manus Decoctionem p2edictam 7 tra 
biiciat cj: ea leui t2actu per nare dcxt2a.dctde p 
mittat exire emungendo a nafo illud quod exibit 
pod eam.oeinde iterii ex eadem trabiiciat per fi 
nidzaro narem per intezuallum tenqtos quo Di 
ceretur dccice pater nodcr.pod illud ttcru5 de ea 
dem Decoctione tzabiiciat per Dcxtza; nare5.ua 
q tribue uicibue per utraque nare trabiiciat boc 
caputpurguim omni Die per integ2a3 fepiimana, 
boza prcdictadecunda ucro feptimana (uffteiat ei 
folum facere caputpurgiu5 illud omni tertia die 
uel qua2ta continuando ipfum per totum menfem 
sumi p20Xime futu2t'.|[ Octauum uexo infhumc 
tum ed.ut pofl purgattoem fuam omni tertia no 
cte quando uad it ad lectum (uperafpergat p2ora5 
lui capitis a p2incipio frontis ufquead fummita 
<em capitis cum boc puluere per medium capiti® 
4aticudme trium Digit02um.7 cd pazs illa quam 
medici uocantcommifTuzam fagittalem de q° pul 
nere omniuice ponatur quatitas quattuo2 T quiqj 
g2ano2um 02dei 7 imme2gaturin capillis luis.'! 
cum ponit pulueremiUum fecunda uice 015 pecti 
ne uel ferula abfle2gat puluere p2eccdcntioie fup 
poftum.Jlt bunc etiam modu continuet per rotu 
menlcm iumi.lfcd autem cius Defoiptio. fcc folii 
*3.i.ligni aloee^y.violarii R0ZU5 nenufaris ana 
3.i.pulueri0 maiorane.s.ii.omnia per fe fubtili 
ter pulueri$entur.Deinde mifceanturi llonum 
indrumentum ed vt vir ille alTuefcat falte quatc2 
<n feptimana mane per Duae lx>2as uel tres ante 
p2andiumfaccre ftbifncatdem cum panno afpe 
ro incipiendo a p2incipio colli vfque ad medium 
fptne inferius uabendo ufquequo cutis cius rubi 
eunda fiat.fjDecimu5 indrumentu ed ut vir idc 
faltem in feptimana bis abluat membra fua ab in 
gutmbus ulque ad plantas pedum cum bac oecoc 
tione calida per bozam ante cenam. affari pu 
legii folioaum lauri ana.40.i.flozum falicie folio 
rum uiaazum ana.-cVMi.fiar eo2ii in aqua Decoc 
tiovlqucquouirtuelxibazum futficipnrcr accipi 
atur tn aqua 7 fiat ex ea ut Dictum ed.4TUndeei 
tuum UC20 ind2umentum Debet efle locale pti pa 
tienti appzoximandum in cuius quidem applica 
*ione premiuendum cd q cuza apodematum Du 
ro2u perfici Debet cx intentione mellificandi ad 
intentionem refoluendi compofita.ita ut per Ipa 
tium unius lepnmane applicentur indzumeta le 
uczo feptimana tota appliee 
tur relolucmia moderate.nequaquam enim mate 
ria indurata potet conuenienter rcfolui.nifi mol 
lificaretu2.immo per applicatoem pure refolucti 
um materia continue lucceltiuc magie petrificare 
retur.ut funt fczmcnee £>ali. decimoqua2to te2a 
pentice capitulo te2tio et colligitur ab Huiccnna 
qua2ta primi capitulo tugdimoqmto 7 3a pzimi 
tzactatu fecundo leguntur clarius capitulo Decu 
ra fefiros.Cpgitur canonice procedendo ad cuau 
applicanda funt remedia bas intentiones coplen 
ego quidem fer ibam ind2umcntum unum 
3 i5alu.no acceptum preallegato capituloin quo 
muenitur excellentia iuuamenti et edcompofuu3 
ex radice ait ce qnam uocant arbozificatam cu pi 
guedtne anfens l' galline aut cureceti pinguedie pozd.JEft autem altea azborificata planta quadi 
radicem babene farte magnam alba3 coloze fapo 
re Dulcem fimiUmam radicibus maluauifci a qua 
rleuatur ftipee alritudie bcminie 7 folia eiue 
nee radicem inucniuntur cleuata. £t fimiltter p 
fttpitem tota pzotenfa appendiculu} babentia lo 
gtue 5’fpanfa grofTum bumoze multum pl< 
num qui muctllaginofue eft tactu et fapoze Dulcia 
1 coloze uiridie.7 luut folia eiue plurima in figu 
ra rotunda in fubftatia rugofa fatie 7 tactu afpe- 
ra 1 floree pzoducit quafi per totam ftipttem fui 
colore rubicundos ad purpurea fimilitudincm tn 
clmatoe in figuza campanelle fitnilee in cutue flo 
rie medio appcndictilum inuenitur coloze album 
1 molle fimtle titinnabulo campane. JEt l*c quide 
cft illa planta quam multi uocant maluam oztula 
nam.1daduane tezo mulieree uocant ipfam rof*5 
maluam qua3 pzopter dccozcm fui flozte antepo 
nunt fpectaculie a feneftriB fuie 7 mfti uocaueriic 
ipfam maluam alream pzopter cleuatdem eiue i 
altum.vnde dc ea (criplit IDaccr in fimplicibue; 
Dicimue alteam quaft $ erdeat in altum.41 ,ppt 
eam caufam J6alienua allegato loco uocauit tpdi5 
alream arboziftcatam.eo quia ueint azbor i altu 
crefett 1 ramoe pzcducitqplunmoe 1 femia orni 
no feminibus maluafei fimilia.licet tllte ftnt mino 
ra.quam quidem pzopter iuuamentt 
eiue ita Defcribere uolui.licet eiue notitia no fine 
Uboze magno uartie uoluminibue bine inde colli 
gatur.SSoleo autem ego hanc medicinam ex fuda 
mento £>alicm ita radicum predee 
piante libzam.i.sdipie anferini adipis gallinacei 
ana J.itii.farie ozdei.Jd J.olei fabini.t. a loco pe 
nee "famam inuento ita nominati.j.ii.£t ego lo 
co (abmi olei accipio oleum De g2anis ftfami geti 
feminum nominatu.mundentur itaque 1 abluant 
radiceepzedtiteDiligeter.Dcindc fubuitffime co 
terantur 'i finaltter additie pinguedimbue ri fari 
na inco2po2entur fimul in fozmam bene rcnacita 
tie.oe bac igitur materia locue emplaftretur pez 
feptimanam unam.ut iam Dictu cft. Jfliud autem 
compofitum buic intentioni feruiene accipitur ex 
fezmombue Jfuicenne tertia qua2ti tractatu (ecu 
do preallegato capirulo. £t ego fdeo ipfu conipo 
nere caliter.ft bdellii molliozie Diftoluci 013 mo 
dico aceti.f.i.ifopi bumidc J J.cere 
pozentur omnta fimul i fiant cerata conuenietig 
glutinofitatif que quidem patienti parti appliceti 
tur.eo modo quo Padue ceratum eidem applicui 
veru opozteret ceratum illud effe Latine ut maio 
rem parte amplecteretur patientia mebri.£c eli 
citur boc compofitu ex Ira Sui.ibi deleni 
ficantibue in qutbue eft refolutto eft bdellium fctli 
enfe 3 oleum antiquum 1 ifopue bumidaj Ucnl 
boc remedium facere poree magie 
<9 minue reiolutiuum multiplicado tfcpu bumicU 
aut econuei fo fi bdellium in ccmpoftticne Dcmia 
buur fuper Duodecimu inftrumentum eft 
ut poftqua per feptimana una5 continuata fuezit 
roolliftcationie intentio pei-uentatur ad refolucti 
um oe numero quide 1 deluentia 
plurima compoftta a lapientibus bine inde licet 
colligi poffint. Jfgo tamen Iblum illa fczibam 
que mibi auctozitafratio 1 cotidiana experientia 
notioza fecit.aeft modue quem fapientee bomiea 
tenere oebet 7 precepru pzeallegato capi 
tulc pofitu 6u mquft.# Hcgantes medteu queefi 
que experientia inuenta funt ? quccuque oe rande 
lola i demu eu bie quccuquc conferentibus utnfcfl 
edinuiccm.omntbuD cui bie recte utetur folue qui 
exercitatus cft in hac mctbodod] £t primii gdc5 
compofitum cft ab Buiccn.acccptu capitulo dc «i 
ra fepbiroe quod ego folco talif dcfcrtbcrc.1V gal 
barn' armoniaci bdellii Diffolut02u eu modico ace 
ti i bene colatorii olei lili02u alborii 
fenugreet mucillaginie femi.lt 
ni ana.J.i J.cer e .buliant fimul? fcozpo 
rentur oleum ? cera.Deindc fuperaddantur gurni 
Diftoluta ut Dictum cft v fimul eu muciilagine icor 
poaentur omta ? fiant magdaleonee.? fi bene eo 
fideres bec eft illa Deferiptio qua faptentee italici 
medici uocant diaquilonc eu giimie ? pmJ5 ab ea 
Differens fi bene afpicie uolumia fapientii. 0 Se 
eundum ue20 compofitum a eoe farte ad bac in te 
tionem eft Diaquilon limplcx album ex quo fiat ce 
rat02ium ut iam predictum cft. £go UC20 preter 
predicta altae confcripfi compcfitu boc in quo iue 
ni excellentiam iuuamenri.1V mucillaginie 
greci fe.lini i grano? ftfami ana.^.i.bdellii fubal 
btdi i mollte.|.iiJitargiri.5.i.radicu geneftre fo 
lio? cnpreffi radicu ipericonie radicu krofulartc 
liccaru albe.J.i.olei oe ftfamo olei 
Vulpini ana.5.it.inco2p02entur omnia fimul (ceu 
du artem ? fiant cerata ccnuenientte glutine fita 
tie multiplicado ceza <i bdclliu fi oportuerit, boc 
igitu2 e mlUumetu mague cfficacie fi bene perpe 
die de compofitone ipfiue quod applicari Ocb5 ut 
Dictum Decimutertm inftrumentum eft «c 
fi contingeret q? materia bec r cfclurdm no conue 
tttenter obedtrer pcft refoluentiu predictcau 
finimftmtone.fomctet locue cu lana fuccida bene 
pectinata infula in olcu calidii De granie pinea2ii 
factum.?fiatetue applicato i Die ter mane mer» 
die ? ante cenam ? poli iUiue aprlicatdt’5 admini 
flretur aliquod oclemficaubue 
teadmimIUatdemrefoluentinm applicandis. 
-4 Decimuqu32tu inftrumctu iterucftqdi Dtfpo 
fitio non conucnicrcr obedtret curationi poft pre 
dicta euapoaetur locue cum aceto ? marcalita i q 
quidc euapo2atoe eft iuuamenti fublimitae ut ab 
omnibus auct02ibue bine inde 
ma gdc applicatote eius eft i bunc modu ut accipi 
stur lapis marcbalite 1 eft lapte molarie rubei co 
lo2te qui igniatur a babeatur in uae aliquod poft 
rue lapte a fuper ipfum effundatur acetuj albu no 
tabtliieracutu.cmu6uap02rccipiatur per cana 
lam uitream fimtle tube cutue una exrremitae fit 
tante amplitudmte ut totu loeu patiente comprc 
bedat ? aliqua pa2te loci fani ? alreza eiue cxtic 
mitae fit Ura i quam recipiatur fnmue qui per co 
cauitatem illam pezuemat ad pticulam patien- 
tcj ? cuaporetur laltem per quaztam paztem bo 
ze.S?i aute huius cuapo2arionie applicatio non 
poffet conucnienter ficrt.tunc accipiatur molf fpo 
gia er infundarur i pzcdictum acetum cu occotce 
puluerte marcafitefactu ? applicetur illa fpengia 
actu calida fuper patiente pticula fex uel octo uici 
bue ufquequo in p2ofundo loci egrotatte percipi 
atur Iftru 
mentu eft ut poft euapozatdcm cu aceto pzcdicto 
factam femper admiilretur boc oleum. IV olei oe 
granie pmea.f.j,olei oe fifticie.|.ii.mualla^a radicum alfee.3.ittt.mtTceanfur cta 7 bene coquat 
fentur 7 calefiant 7 infundatur in eis fruftrnm la 
ne rotundum 7 calidu5 applicetur patienti parti 
cule 7 continuet ipfiue applicatio cu euapo2atioe 
p2edicta acctt per quinque dtce. Deinde t2anfeaf 
ad refoluentia tam predteta. #1 Dectmumfextum 
et ultimum inftrumentum eil ut percipiatur q 
bec Durities paulo magis interius edicetur fi- 
«t fepe linimentu ttariu interius cuj boc copcfito< 
olei mntgdalaru Dulctun? fecis olei lilt02ii al. 
olet De fifamo cruriu boute.J.i. 
. y.Difloluantur omnia ftmul 7 cii.J J.cere al.con 
uenienter inco2p02cntur.boc igitur totum eopofi 
tum buliat tn.|.itT.mucillaginis radicii alte vlq3 
ad confuptione p2cdictt mucillagints.De ifto igit 
tepido itertus nares auenictcr Duab3 uel t2tb5 ui 
cibus inungantur.quorn omnium adminiftratide 
tenninabit ad fanttatetntcgraj quod concedat tl 
le qui folus langozes oes fanare poteft altilTimue 
ex lui mifertcozdta 7 omnipotentia.Hd cuius lau 
dej kcomnia confimiltter cofcripta fune Tfmen. 
(jbonfilium p20 poltpo circa fine cure* • 
CtRo egregia 7 boneftiiTima domia 
domina leona uidftur mibt tafr 
p2omdcndum efte.pztmoq’ uraf 
facculo fuo fuper capite poito fecu 
dum modum datum, f fecundo 
q utatur fpa2fione puluerif fuper 
e capitis fient confueuit* ([Tertio 
vtatur ptllults compofitte ci quae babet fecnj acci 
piendo ter in fepttmana cx cis.i.modtcu3 ante cc 
nam 7 pzoprie li perceperit grauitare ftomacbt. 
95t autem caput gzauius eflet.tunc accipiat una3 
ut' duas cx eis per duas bozae poft cena. 
to q nari fue imponat quattuoz dtebus continu 
is bis tn die de boc puiuere cum ftilo imioluto co 
to madefacto cum faluia.cmue plueris deferiptio 
eft kc.Bt radicum ferpentarie pulueris bermoda 
cttloru ana.3.i.fj2cocollc rubce.sJ.tutie prepara 
te3.tiii.ftatpuluie fubtilie omntu per le 7 poft co 
mifceatur.dfOumto q elapfts quattuoz diebus 
pzedictis madefaciet caznc fuperaddita inafo cu 
aqua faponts tertia bis uel ter in die ut iibt libet 
7 cetj.ibefcriptto autem facculi primi eft bec.W ca 
ftozei piretri fticadoe pulegii calamenti ana.j.y. 
ru.fpcdii ana3.i.fiat puluis omnium p 
le .deinde milce 7 ponatur in facculo de grana re 
t02ta 7 applicet pofleriozi pazti capitis, jfcefcri 
ptio vero fecundi facculi eft bec.Tk fpecierii phite 
arcotico folii ligni aloes amomi pul 
uie omtum per fe.fteinde mifce 7 ponantur in fac 
culo.ut fupra dictum e 7 applicetur anteriori par 
tt capitis.lDefcriptdpulucns pro afpczftcne e ifta 
IV pulueris fupraferipti p20 pa2te fupcriozi capi 
tis.J.y.ibefcriptio autem eft bcc.TV pii-- 
abluti.j.ii.fiant pillule 
cum elcctuarto fucet rofaru.vt.p20.3.1tem fuit or 
duratum ei ut odoraret fepe bunc qui fit 
ligatus in fmdone ret02ta.IV cazdamomi maio- 
ris 7 minozis gallie mul. nucis muf.gartoftlo2U3 
ana.5.i.campbo2e3.i.mufci.g.tT.!adarace,3,i.>'. 
fiat puluis omnium per fe.dcmde milce ct fiat ut 
dictum eft» 
Cpractati» qufntustenafo.t pztmoDc 
Ifilfo.lDe Dcfedatione factet.toe nocumento anbcLt 
tue. Capttulu prtmu oecaufis 7 ftgnie. 
f25m paulo ante querda5 bic Fecit 
Oc Diuerfis Difpofttiontbus 7 acci 
• dentibus comendattduue prudcn 
tie 7 non mediocriter in iurecita 
It peritus vir 'Jfcapttfta Armatius 
£t prtmil quide accidentium ipfi 
ue elt multa maferierujlegmaticap que plurimo 
falle funt congregatio et earum prccipitatio l' oc 
fcenfusad nonnullas capitis paztes 7 ad inferio 
ree etiam. (!£*cundu5 uero accidens eftco22tip 
ptio colozts 7cutts faciei infectio a materia fagui 
nea rubee colere cumixta cu aquofitate flegmatis 
4fTertium uero eft nocumento anbelttue iiue cp 
Difnia fiue afma nominare uero 
accidens eft dimtnutto uel co22uptio oigeftionis 
prime.f.flomacbi^rQuinru ue20 nocumentueft 
mala complexio epatis eius ad caltdttatei Accita 
tem notabiliter indinata.licet magis ad calidita 
tem q ad ficcitate permutata fit. J&uonia autem 
nolenti fcientifice confulere neceiTe eft iuentre pzi 
<ipium 7 cffecttuam caufa boru acctdentium.ideo 
fupponendu pzimo ca congregationis materie 
rum in capite 7 alteratote earum Dupliciter ,pue 
tut. t tbrimo quide5 per nocumentti elTentiale cc 
reb2i.#fSecundo uezo per eolligantiam eius ad 
pa2tes ftomacbi pect02is et epatis. eft autej nocu 
mcntu eius elTentiale pzouemene a malacoplexi 
one frigida 7 bumida cerebri em! liccim pri 
uatiua afloctatur.ft primum quidem lx>£ Ouoru 
ex multis Deduci poreft. Jft prtmo quide ex tactu 
quia tangentibus caput ut in pluribus eius pa2tf 
bus frigiditas magis $ caliditas percipitur. 2* 
eundo UC20 quia molle percipitur 7 molle magis 
q afperfi 7 ficciuif Secundo ue20 pztnctpalif ex 
fenfu uifus.eo quia in maio2t pazte capitis albe- 
do magis q alter colC2 prefefert. fecundo uezo 
quia utfu percipitur caznbfttatis mediocritas.que 
tamen ad mollitiem oedinare percipitur per tac 
€um.(pCcnio uero per alia ftgna. quoniam capit 
li i viro tflo piam' funt 7 molles.Jft iterum quia ia 
apparet in eo calmcium intepefttutueq rationale 
fit.lpftl aute i viro ifto pueit.ppterea q2 uapoi 
fiduftus qui eft materia pili non reperitur i pa2te 
antert'021 capitie.nift pauce quantitatis 7 non bri 
congelabit in pozis.Jldbuc etiam caluities i vira 
ifto p2cuenire peteft exp2iuatiua ficcitate et ac 
ctdencali i ce2eb20.eo quia i ipfo iuenitur fanguia 
Delegatus abepate notabilis caliditatis.fed talia 
per uiam relolutionis confumere poteft materi 
uel uapozem radicis capilto2um 7 materiei eius 
cdttnuat iumn.ilnde caluities i eo a Duplici uidc 
tur caufa puentre.ibriroo prooter augumentum 
bumiditatis multc.fecundo p2optcr exiccationej 
pziuatiuam materiei ex qua capilli generari oe 
bent,(Cont20 quia caput buius viri eft lapiunt ad 
mala cdplexioncfrigida 1 buida materulem.g0! 
capite eius Debent multiplicari pili patet cofeque 
cia.qma conccfTiscattfis Metentibus effectus pro 
duettuis pzoduct Debet effectus Jed frigiditaseft 
potens ad congelandum uapo2cm qui eft capillo 
rum materta.it multitudo materierum inuenif 
cbidcm.cc> quia Upfas cfi bumtdus nwtezialis ut fuppdnimr. igitur erit De necefTitate ibi capillop 
tnultitudo.fDufc motiuo et fibt fimilib3 refponde 
dum efl negando confcqucntiam ultima5.Tlon en! 
fl2guitur fuflfteicntcr.ro quia minoz non alTumif 
conucnienterdicet enim in cercbzo ipfius intienia 
tur multitudo materierum bumidarum. tame ip 
fe nen fuflictenter congdatur.eo quia nirntil aquo 
fe funt; Oapo2 aute ex quo capilli generari debet 
efl aduftus 7 terreus poteflatiue.ideo aptus coge 
lari facile.vapoz aute aqueus valde mimmei/Df 
cendum fecundo q> licet mala complexio frigida % 
bumida capitis fit prieipalis eg2ttudo. £t adhuc 
(i in capite ipfius inuenirent ua- 
pozes multi adufli 7 terrei oifpoftti ad congelati 
onem.tamen in cercbzo illo inuemtur aceidentat 
.caufa non folum pzobibitiuacongelationispredic 
t02um uapozum.immo eo2um confumptiua e an 
(a.f.mala complexio calida cerebri ipfius per colli 
ganriam epatis ftbt contrariaram. £x quibus ap 
paret q> bene negabatur mino» cum Dicebatur. f5 
fn cercbzo huius viri inuemtur mala complexio 
frigida 7 bumida.7 adbuc fuflictenter uaporu$co 
gdatiua.igitur 7 cethtlegabitur confequetia illa 
adbuc eni ut conccdeda fo2et illa ccfcqueria opo» 
tebat in mtnozi fubiungere t cerebzo tali inueni 
tur frigiditas 7 bumiditas materialis per fe (ufff 
eienrer uapozum congelatiua. £t in eo inuemtur 
aliqua caufa pzobtbitiua ccngclationis.f.mala cd 
plexio calida ab epate cdicata ccreb20 que per uia 
refolutionis materiam capillo2um continuatiuaj 
cofumit.*bunccerebri lapfum adbuc fignificaf po 
tefl paucitas eapillo2um capitis 7 tazdttas 02tus 
C02um. I Oua2to uero p2incipalircr ide3 cogno 
fci potefl per augumentum bumiditatum in capi 
te.'? p defluxu ipfap per Ditterfae euacuatoif uias* 
£t adbuc quinto p ftgna fupra ab operationibus 
virtutum interiozum.na3 habentes hanc cerebri 
complexionem facilis funt apprebenfienis 7 Diffi- 
cilis conferuationis quantum ad operationes me 
mo2atiue pctcntie.Tlcn enim ita bene memorat 
(ient appzcbendunt et imaginantur, licet etiam i 
imaginationibus 7 in indicio cogitatiue potentie 
fine facile permurabiles.Sdbucetia3 ad motus et 
rxezcitta fatis ta2di funt <? facile laffabilce uf pe» 
exercitia Delectabiles. JTmpiius funt lx»n iespro 
lixi *? p2ofundi fomni'? pulfus habent ad pamitst 
tem *? tazditatem •t raritatem cum mollitie Decii 
ues magis q ad Differentias cppofitae.'? eo2um 
Vrine funt fnbflantta tenues 1 cdo2e remiffe tictn 
re.7 fedimen habent bumorofu5 fatie.lDec quidc 
omnia uerificabilta funt n a mala complexioe frit 
n bumida pzouenientia.nifi pzedtcte male cdple 
Xioni cdt2aopererur epar fui caltditate 7 bumidi 
tate.quonia facile per bas qualitaref epar cerebro 
contraoperari potefl per caliditatem 7 ficcitatem 
eius.£t fimiliter etia3 co2die complexio cerebro 
eont2aoperari potcfl.per caliditatem et ficcits 
tem bec ttaqne omnia leniter cognofct 
potefl cereb2um huius viri eg2Ctare mala com 
plexiene frigida 7 bumida ftbt per eHcmiam inbe 
rente 7 calida 7 ficca per accidens eidem ab epate 
coicatam per Delationem fanguinis colerici fatis 
f>»o intellectu uero fecundi acccidcmie.f. C022up 
ticnis colc2ts 7 fubftamie pemerum maxillarum 
cum conuerfione eius ad rubedinem intenfa. 
mittendum primo $ bml Defcdationu faciei ali 
ijue in rei ueritate non funt cgritudtnce.fed cdftte 
tum efl a fapientibue numerare eae inter egrittt 
rimee.neque enim cozztiptio cclozis aut eiue pe» 
mutatio dl egritudo complexionalis compofttio- 
naliB uet unitatie.quare 7 ceri.it De numero ba$r 
Difpcfitionum. prime funt uclut permutatio colo 
rie facta a (latione longa (ub radite folie 7 occupa 
ri artibus fabrilibue uel igneis 7 fimilibue cdr za 
riis.ut frtg02C multo 7 flatu uenti fzigidi contin 
fiit Denigza2i faciem in hominibus aut pallefcerc 
it De numezo taliu funt uelligia leuia poft curati 
«nem ulcerum fubfcquemia.7 p2op2tc quando no 
fuerint ualde calofa aut Dura aut cont2actionif cu 
tiepzoducttua.fcc numero etiam ba2«m Difpofi 
tionumeflfanguismo2tmis7 lemigmce magne 
i pa2ue ad quem fub cute mo2tuum fanguine3 re 
duci potell buiue viri oiipofitiofflMuribue enim 
tnodte contigit fangtiinem fub cutc moztificari« 
it p2imo quidem quando fanguis multus 7 impe 
fuofe fe2tur ad cutim.uelut accidit in eonculTioe 
n in flobotomiis indtfcrete factis 7 in Delatce ma 
terteru3 male qualitatis ad memb2a. pzopter qd 
(anguis mo2tificatur ibidem.aut quia eft obtectu 
Virtuti t2anfmutatiue ipfius inconucniene.l&uar 
t uirtute Derelictum corrumpitu2 ibidc5. £x cu 
ius cozzuptione confequuntur col02es varii f J3i 
enim (anguis fuerit colericitati cdmixtns relmQt 
in membzo rubedo cum claritate quam clarifica 
tam Denominat Jfmcenna teztia qua2ti tractatu 
teztio capitulo De erifipila.flbi ue20 fanguie fleg 
ttee fuerit nature relinquitur i cute rubedo remif 
fa qualis reprefentatur in Icui lotura carmu*. Cu 
autem fanguini commixta fuerit melacolia appa 
rebit in cute C0I02 qualis in mo20 perfecte matu- 
rationi vicino comprcten di potell.dum autem la 
guis puritati uicinio2 efl remanebit C0I02 rubeuf 
a fufcedine quadam rcfractue.qualcm colorem cd 
templat02 potell imaginari medium inter colore 
a languine colerieo et melancolico picuenientcnu 
n poffunt intelligi bi (ezmones a J5alieno in libel 
lo De colera nig2a capitulo te2tio in ordinatione 
tnea.Ct attende q? ii fanguisjile colericitati com 
mixtus in pa2uam pa2ticulam colligatuPTdiipofi 
tionem efficiet que lentigo nominatur.dum aute3 
per amplam memb2i pa2tem expandttur.nemia 
tur pannus.ut fexta qua2ti tractatu fecundo 7 fex 
to capitulo colligendum.'? mitualiter quinto SI 
manfo2is capitulo Decimclexto in rubrica ipfius 
£t funt fezmones £>alteni «trtualtter quinto De- 
cem t2actatuum capt.qtitnto.£r colligi pcflut eti 
am bo2um fententie quintocontinentiscapitulo. 
£t taliter ccniideranfi appar; 
q> buins viri Difpofitio fub co22uptione colo2is q 
non efl eg2itudo collocari poteil.St UC20 itezum 
fubtilius contemplando bec Difpofitio ad egritu- 
dines reducenda efl i maxime ad genus egritudi 
num compofits2um 7 (olutionis continuitatis.na 
in pa2te cutis faciei que infecta efl panno apparet 
non raro puflule quedam pa2ue q corrupte aquo 
(itatem emittunt tendentem ad uirulentiam.igtf 
locus ille eg20tat apoflematibus que nominatur 
eminentie.i.botboz pa2uc *? non pzofundef jEmi 
nentieenim funt apoflemata pa2ua.ficut apofle- 
mata funt eminentie magne fecunda primi p2io 
capitulo p20pe pzincipium.JCt non potefl ab apo 
(lemate emanare uirus.nifi fuerit foluta mernbzi Xontfnmtae.eigo t membro tali funt emfnentte 4 
lunt apodemata pa2ua 7 folutio continuttatis.qd 
fuit principaleconcludcndum. Sd quam ue20 De 
luimezo Defcdationum faciei que a lapientibus nn 
merantur reducenda fit hec Difpofitio fatif Didici 
le uidctur.tfluida eni tenere poted hanc oifpofitf 
onem in facie apparentem denominandam edefa 
pbati cum in ipfa fit colo2ie co22uptio 7 pudula$8 
botb02alium apparitio.iEgo autem huic opinioni 
non adhereo.quoniam in loco ido inueniuutur ul 
cera crudofa.&mplius pudule ille non ftint acce- 
dentes fixe.immo accedentee 7 0115 
quedamDepafTionibuefapbari inucniantur in fa 
cie huius viri.non tamen Diderentte omee i dtfpo 
fitoc fapbati denoiate t hac Difpcfitd tucnu!t.££3a 
pbati em nihil aliud ed q multitudo pudularum 
que fixe funt lenes uel leuee.ct e litteza melioz et 
Diuife numeratione locorum.i.in plu2ibue mebri 
locis abfque contactu earum ad inuiccm.Dcide fuc 
cedit eis vlceratio crudola cum perniutattede me 
bri ad rubedincm hanc fcntcnriam fexta 
qua2ti t2actatu tertio capitulo primo.fbofiet aut 
iterum alicui apparere q hec Difpofitio impetigo 
denominari pcilcr.fed non uidetur hoc rationabi 
liter afferendum effe.eo quia impetigo multum f 
cflentta 7 i accidentibus conuemt cum fapbati.Tty 
enim poted bec impetigo nominari fapbati. quia 
neque bumida que nominatur lerengi. neque licca 
que puenit a mala bumtditate co22ofiua mclaco 
lica expulfa ad cutem cum co22upttcne 7 co22ofi 
One ipliue.ncque nominari poted affapbatt bal*kl 
ari que deteriozum ed fpccteru fapbaci.Ilcque cti 
am cd fapbati quia ipa funt ulcera me 
lancolica apparentia in cutc p20ucmcr tia a mate 
ria bomogenea materiei uaricum.quare uidetur 
hanc Diipofttionem nen pdTc Denominari impeti 
ginem De genere fapbati ut Deductum e. Ilift 99 
Dicere uellet 7 conccdcrc banc die fpeciem impeti 
giniis leui02em que .puenit ex fubtiliozi pazte fa 
guinis emanante a loco in fimilitudtne5 roris cu 
fuperficiali coz2uptione cutis 7 lem. #t talitC2 fa 
cile Difpofitio buius viri fub capitulo d tmpeiigie 
collocari pcrcd.ut fexta qua2ti tractatu tertio ca 
pitulo fecundopzincipali. Ago autem verius cze 
do Difpofirtonem banc Denominandam effe botho 
lenia que funt appa2ctia in lepcze nafi 7 (upez po 
mo maxilla2um.7 pzoprie pzouentcntia a matfa 
male qualitatis clcuara a reto corpoze uel ab epa 
tc uel alrczo mcmbzo magne quantitatis a quo fi 
eleuetur uapoz flcgmati p20pinquus et padiombj 
cius.ftent bctbo2 in pzrdictie pa2tibus lenia 7 al 
ba. Si autem uapo2 ille a materia eleuetur cd- 
mixta CU3 fanguine 7 coleza.fient bctho2 talia co 
lo2e rubicundo colozantia magna paztcm qua cc 
cupant.tleque enim minozem aptuudinem uide 
tur babere int2infece uapozee colcrtci 7 faguinci. 
q uapozes flegmatici.fcd cx elcuationc uapozum 
flegmaticozum fiunt pudule tales in pzcdictts lo 
cie lacteo colo2e facie3 infictemesJgtt ex uaperu 
colencorum 7 fanguineczum eleuationc ad facie 
eoloz cifdcm conftmilie apparebit in ea.Jit pofiut 
omnium bozum fcntenne fpcculande funu fexta 
quazti tzactatu fcptto 7 capi.ter tus Dum inquit« 
Quandoque fpa2gunturfupernafum 7 fup pornu 
maxilla2um bothoi albe quafi ipfc fint pueta lacl) 
•i.pazue pidule punctis aiUmtlate 7 ala tuo colo 
tt cotozatc.St alta littera babet quafi ftttt puncta 
acue afTtmtlate pzoucmentte pzopter materia ui 
rulentam erpulfam ad fuperftcic3 cutis dcuapo 
re coipo2te. GJnde rccolltgdocxbts apparer po 
fert q butue oifpofirionie regimen curatiuum 05 
cite puftulis talibue 7 co22uprtom colone appzo 
p2tatu57 tu uero nocumeti anbe 
litue quod fuit tertium accidene conucniene c alti 
gnare caufae. licet almatie caufe omnino (mt 
reducende ad nocumentum ozganorum anbelituf 
Sine enim lefione eo2ttm Dilnia uel afma ul' bo2 
tboia fieri no poliunt.tanien hic Dicendu q buiua 
afmatie ca c mala complexio pectoris per colliga 
tia coicata magie q in eo exidat nocumentum p 
cflcntiam.Si enim p20ucniret Ixc anheli tue oif 
ficultae p20pter nocumentum ellcntiale pa2ttum 
pectoris oporteret concedere femper aliquam mo 
lediam in anhelitu intenfam 7 remilTam Iccundu5 
intentionem a rentiffione egritudtniecomplexio 
tialte pectoz e uel compofitionalis eiufdem ut op 
etiam fi nocumentum in pector 
ft'Xu3 edet non ita facile remoueretur ab eo otfma 
3taque cx bte concluditur q hoc nocumentu anloc 
litue quod credo afma Denominari Debere p20ue< 
st p2incipaliue per cclligantiam petrone ad ca 
put a domacbum.fd enim alma egritudo pulmo 
nalie cum qua paticne non inuenic cxcufationem 
ab anhelitu frcquenti.ficut ed anloelctue quo labo 
rat p2cfocatue fedinatus uel cu22ene decima tca 
tii in exozdio capitulo De afmate.UJodue autem 
quo anbelitu6 Difficultas butc viro accidit cflga 
cum materie in capite iam mrltiplicate effundan 
Cur a uirtute ppulfe ad pa2tee pect02ie recipiut' 
I canalibus mai02tb5<? mino2ib5 plmonie gbua 
etiam recipiuntur quandoque non per modum ex 
pulfioniea virtutcfacte.fcdpcr mtrinfecum pzt 
cipiumfluxibilitatiequodeltinucntum in quocu 
que co2po2efluxibili.tZ)mncenim tale inclinatur 
labi ad tnfcriozcm pa2tem fecundo celi a mundi. 
Cum e2go materia in predictie locie d! recepta 
fui vifeofitate ibidc5 adbcret.qnare p2obibet fiC 
zi Debitam pa2tium pectorie euemationem et fu 
mofitatu3 pecto2is ad cx pulfioncm.lguur neccf 
litatur uirtue ad magnam ueloceni 7 frequentem 
pect02ie di a dolem per quam mulcue 1 cito et fze 
quenter att2abitur aer euentatue co2di8 arteria 
rum 7 totius co2pone.3gitur necefle e mou anbe 
litue efte magnum a uelocem 1 frequentem conila 
te uirtute cum paritate alta2um Duarum caufap 
contentiuarum puliue . Cume2goaer attractus 
non bene fufficiat ad euentationem ncccflario crc 
feie p2oportio calidi tatie.Tgitur multiplicabunt 
In pect02e fumi capinofi uel alii necelTitatce uirtu 
tc ad ipiop cxpulliocm a fieri D5 per fidele pa2tf 
tim pcctozie.quare erit nocumentum i attrabedo 
aerem 7 in expellendo fumoe iam prodictos. Tgr 
Diaftoles et fi doles pccto2ie erunt magne uclocea 
? frequentee condante uirtute CU3 paritate alta# 
caufarum ut pzedictum cd»(Tum autem contigit 
virtutem debilitari remanente aliarfi ca$J 
anhelitus paritate.tunc erit necellario anlxlttus 
paruue frequcns.Si amem cum Debilitare uirtu 
cfe augumenterur proportio ncccnitatie.ulc opo 
tebit De ncccflitatc efie paruum 7 maxima ucloci 
tate ucloccm.Ct (i adhuc mai02t augumento cre 
erit anhelitus ultiatue fere pazuuo <doxct eft anhelitus f p2ffccatd 
exttnctcm fere JEt fi bene ccfideras 
bee anhelius cifficulias in boc Viro licet nb fit val 
de magna.minatur in pofterum piculum ingens 
Decidentie *i ea intantum q in (cciidif fcmbuTcon 
firmatur valde raro.ct fcztaffie nnrcp fanatur. 
quare recima tertii pzcallcga® ca\toec eg2ttudo 
cum accidit Decrepitis non fozfita maturatur ne 
q; fanarur.qucmocfo enij non. cu; tp fs ctia; mue 
rubus fit Difficilif vt l:cc ante; ite 
rum Dicendu;e $ boc nocumentum anbeliiue no 
fit pzecife per colligantiam cercbzi ad pectus.fed 
fieri poteft per colligamiam alfozum multozum 
meb20£ 1 pzoprie per colligantiam epatie ci fto 
macbi.Cum eni in epare ct ftemaebo multiplicant 
materie oppilares aut apeftematee qua t itate (ua 
compumunt Dpfragma.cuius ccmpzcflioe ccm 
p2tmitur pTmo aut aliqua memb2a anbelitue.qr 
neceffe eft in anhelitu nocumentum accidcre.ut (u 
p2a nifum eft.£t pcffut iterum materie tales epa 
tis rt ftomaebi ab eifdem Defluxe ad ozgana anbe 
litue ipfum impedire. r< adhuc etiam per (peciem 
male complexionis pcctozi coicatam a mcmbzis 
illis poteft tn anhelitu nocumenta accidere. £t p 
alicj e02u; que dicta (ut ccmp2cbcdi pereft q Ixjc 
nocumentum anhelitus fi equentiu6 ri uelcctus p 
uenit pcft plenitudinem ftemaebi a cibis ? a poti 
bus q tempoze euacuaticms if (ius.llon (um aut 
ille qui negare velim boc afma etiam pcffe contin 
gere per (peciem male complexionis iam facte 
per eflentiam in pecto2e. fcd pzincipaliter fcec 
egritudo pzouentt pez colligantiam magis q 
pez effentiale nocumentum pcctozis. ffocc de ac 
cidente Qluaztum uezo acctdcne.f.di 
minutio uel co2zuptio Digeftiue ftomaebi. kt di' 
minutioqmdcm uel Debilitas Digcrcdi lic3 peffit 
fieri a mala complcxionefri.imaterialii 3n viro 
tamen ifto pronent t a mala complexione fri.4? bu 
mida matertali.Cuiue figna lunt paucitas fitie.l 
Ratio uentris.muUitudo vel abundantia faltuaf 
bumiditatte in cs.mulmudo cnt3 (puti *? (aliue f< 
gnificat malitiam cemplexicis frigide •t bumide 
ftomaebi. i;a tertii capi.dccimoquinto.||Oua2-' 
tum vezo fignum eft naufee pet (eucrantia.SBi eni 
ftomaebo fuerit naufea tunc materia eft uifcola 1 
imbibtta decimatertia tertii De modie fignificati 
cnum Difpofiticnis ftomaebi in undecimo genere 
(igno2um. (ignum eft velocitas Defcc 
(us cibi non bene elabo2ati a ftcmacbo.cuius cau 
Ia nota eft.fj Sextum (ignum eft eructuatio mul 
ta que confcquitur Debilitare; calo2ie ftomaebi p 
pter quam in eo multiplicantur fumcfitates. 
Septimum (ignum eft rcnfio aut gzaucdo i fto 
percepta.fcoteft autem D0I02 exteftuus in ftema 
cbo p20uenire a multitudine ucntolitatum que in 
ftomaebo bumido generantur ? ccngzegamuz.q 
materie iterum fui quantitate cc2pulentia colo 
rem faciunt grauatiuum.Dclor cm; extcnfiuus ft 
gnificat uentofitatem.bcut gzauatiuus rfpleto*e; 
Decimatertia reztit undecimo ca. ft Octauum fi 
gnum eft bozum accidentium multiplicatio n mo 
leftatio matoz in nocte q in Die facta.quoma boc 
eft tempus motus flcgmatis.f iegma nanque dna 
tur a tertia boza noctis vfque ad fcxtam.ur £ia. 
ad 2Decenatem p2imo capitulo fczipfit .kt bec 
fnfficiat p20 uerificaticnc quazti accidentif ? cetlij 
£patte Wid fpftne calidttae cogticfcftnr p ampli 
tudinem i repletionem ucnarum ri rubedine; coz 
poris ri multitudinem generatenie colere in muc 
tute ? velocitatem fitie <1 bonitatem appetitus et 
Oigeflionis <? multiplicationem caznofttatte c< pwl 
fus bozum cfl plenus n magnus.4? ficcitas ventzis 
ut in pluribus ci vzine tincte a magna cif2iniratc 
ufquead rubicundttatem.4? boc totum intdligi 05 
.puenirc ab epate per fe nifi multitudo flegmatia 
per uiam indigcflionis cong2egati tn ftomaebo et 
in cozpore cdtzaoperetur iftis. Similiter nifi fri 
giditas cozdis contraopC2etur.(Tum igitur epaz 
eius ad ealiditarem notabiliter intenfam (it lap- 
fum.non eft mirabile (i in (anguine totius 
ris fzequenter percipitur ebulitio abfque putredi 
ne 1 quandoque pur2edinalis.£t tali ca 
liditate ? multitudine cole2e cum (anguinis ebuli 
tione Facilitatur alanfue ad caput ex quo faluat 
cuentus rubedinis faciei ut fupza uifum efl.kx di 
bus itaque itt unam fententiam collectis uidetur 
q regimen buius viri Debet effe coz2ectiuum cali 
ditatis intenfe epatis a male cornplexioie frigide 
n bumide ccrcb2t ri ftomaebi.'? ifti funt lapfus con 
t2arii.£t Debet etiam regtme eius e(Te approprt 
atum ad cu2am t2ium accidentium p2incipalitez 
•(.corruptionis colo2isfaciei Difficultati anbelituf 
et Debilitatis Digefttonis.per qued ctia5 regimen 
poterit rectificari corruptio otgcftionif.que rame 
rarius contingitcumipla ut in pluribus fiat ab 
sucta caliditatc.ftcut Debilitas otgcftionie fit ex 
sugumenrata frigiditate. Cuius quidem regtme 
partiendum eft in conuenicntem applicatione fex 
rerum non naturalium n in men(uram Dcbtta in 
tentionum 1 inffrumctitozum medicinaliu ut nuc 
fcquituz. 
jjiCapitulu fccudum De cura per dictam* 
Xaque Diligenter conftderandoea que in p2ecede 
ti particula Deducta (unt op02teret ae2cm n altaf 
res non naturales inclinare ad infrigidandum et 
bumectandum azgumeto (umpto a Difcrafia epa 
tis.£t opozteret rpfum eundem acrem clTe calefa 
ctiiium *? exiccatiuum indicatione lumpta a mala 
complexione frigida et bumida ftomaebi cerebzi 
iDuia tamen fo2tius eft nocnmentu; quod reperi 
tur in cercb2o ci ftomaebo quod apparet t% accide 
cibus (upra tactis.Ideo regimen ipftus aerisicli 
netur ad calidttatem ei (tccitatem cqualcs.quonia 
ea que tn pzimo g2adu caliditatis t (icciratis ap 
pzoximantur re(pectu oiftempezanticepatis non 
funt eidem noctua.eo quta lapfus tal’ no e multu 
notabiliter inrenfus.licet emm epa2 (t lapfu; ad 
caliditate; notabiliter magis q ad liccitate.tame 
quia talis lapfus non eft a medio notabiliter elon 
gatue.ideo per remtffa calida 'ificca refpectu illi 
ne non poteft notabiliter intendi. kt per continu 
stas applicationes poterit conucnienter aduerfa 
ri iapfui frigido *? bumido cerebri 1 ftdacbi.ideo 
erit conueniens regendi modus. £ ligatur igitur 
ser eleuatus in caliditate non notabiliter alteza 
te.velut eflet caliditas vernalis aeris r< fit eius fic 
citas paruper intenfior caliditate eius.velut effet 
ficcitas p2oueniens a caloze aerie in fine ueris cd 
parata ad ficcitatem pzouenientem a caloze pre 
dicto pzincipio fpftua verts.bcc tame facilius fcz 
mone pzofcruntur magis q actu repeziri pofftnt 
€m autem contingit ficui, m pluribus oe facto c aerem {«talibue qualitatibus non rifperiri mtu 
ralttcr fc babemem inclinetur ad tales qualitaicf 
artificia liter, vclutefiet aerem habitationis *i ca 
mere et Domus digere elongatum a Decui f b5 aq 
rum ucl a nimia humiditate cx lacunifud pute e 
aut edificio2um antiquitate pzouemcnribue.aut 
aer talis inclinetur ad predicta cum igne 
fo in cameris babirationie facto ex lignis abietis 
lauri iunipert o fimilium planta2um caltda2um. 
aut fepe ftiffimiigando cameram cum pulucre ibu 
ris mallicis laudani terbentine ri refme et cclofo 
nie ci fimiltbue puluertbue.quorum tamen quanti 
tas ponatnr pauca ut a.ii 3.vfq5 ad quatruoz. 2?i 
militer et uefies eius et capitis tecture luffumige 
tur cum predictis.i fit etiam cooperimentum ca 
pitis eius cx pannis tincture 'kefmee uel grane 
quod idem efl.55i ffumigium bonum ad illud.Et 
fiozacil calamite.laudani tburtf ana.3J.ligni af* 
eis ut 
Dictum dl.fllExezcitium factum tempore ieiunii 
pedefirt motu aut equitatione gzadarii equi auc 
Dcfccnfu montium udociue facto aut afcenfu eoru 
demfuauiueetta2dmscdeb2ato ccuueniens efl 
Hmpltue et exercitium intcrio2uro uirtutu cogi 
tatiuaium.ut fpeculart in lectione ud re Difficilis 
comp2dxnfionis et intdligenrtc et labozaze i re 
minifeendo eorum que a memoria iam oecidcrut 
efl eonueniens. Jales enim motc‘ncs fieri ii pcffiit 
ni(i per notabilem motum in fptritibue feruienti 
bue uirtmibuffenfitiuis intaiozibiie.Xt bcc qde 
adiuuat ad expui gandum ccrcbzum er cor,fo2ta 
dum ipfum et confumcndum et expellendum fup 
fluitatce in ipfocongdlas pzopter Diminutam Di 
gcfttcnem aut ad ipfu3 aliunde tranfmiffae.ln fu 
ma itaque exe2cirium quodeunque fiat pducat ad 
fenfationem calidtfaris in C02p02e toto notabirz 
intenfe vfque ad euentu5 debilitatis exduliue. 
3ndicarione fumpta ah bis que p2cdicta lut ap 
paret q excedere ad uigilia3 aliquantam buic vi 
ro eonueniens clTet .eo quia uigilie ita funt eo2po 
ris cxiccariue caufe Dum ampli02el lunt.l.cut pro 
lixiis (omnue efl caufa bumectandi co2po2a.£t 16 
D02miendi menfura fit taura ut per reuocaticnc5 
calone ad intzo factam fiat eonueniens materie 
rum D.gcflio ? refolutio et uirtutie animalis 
fieri potell fi Oo2mitio fit bo 
ris feptem a medio veris vfque ad medium fepte 
bris aut octo aD plus.Aliqua ue20 parte tempo 
rie menfura fomm fir octo bozarum et medietati 
aUerius.rdiquo aute tempore uigiUudum.Jtt ac 
tendat cp D02mitio Diurna euitari Dcbj fi per no 
cturnam do; mirionem p2edicte quantitatis 
rit a Dozmittor.c Diuzna excufatue.Haj D02mirc 
in Die malum efl ao malas prepazat egritudief 
bumectantes et reumatifmos et corrumpit er ge 
nerat fplenem er laxat r.c2uoe et pigruia3 efficit 
ct debilitat Dcfiderium et appetitum et generat 
apoffema et febres tertia primi Doctrina p2ima 
capitulo nono. Similiter etiam inquantu potefl 
cuitet Dormitionem rcfupinam.eo quia per ipfa5 
fupe2fluitatum cductio per conuentetef 
viae et aD fpinam et nuebam *i uczuoe Declinare 
facit marcrias.vndc tertia primi ubi fianmf/Ke 
fupine vero Do2mire efi malum ad malae prepa 
rans egritudinee.ficur ad appoplcfiam ad frtne 
ftm et inciibmn.quemam fuper fluitatce ad pefie 
rieia Minare facit et retinentur et per fuce no 
incedunt canales qui (unt ab antei io2tb5 ficut na 
ree et palatum.f igura itaque Dozmtcndi 'i Decu 
bitus oebet e(Te ut poli cenaro per bcram cum oi 
mioia reuoluat fe fup Dextro latere capite 
biliter cleuato et couenicntcz tecto bireto De Dof 
fibue vartozuni vel triplicato cx panno De g2ana 
facto .et meline eflet vt cx pelle agnina caput imi 
bene 3n quantitate vero cibationif 
confiderando# omnino caucat flomaebi repletio 
nem a cibis et pottbue g2auitatem et Dolorem et 
rugitum includentibue.mczbue cmm iffe p20uc 
nit a replet ice bumc2ali magna.que ftemaebum 
Dcbilttat/J £ji igitu2 fupcrucniat Debilitae exci 
bozum quam itare coartante calozem matum flo 
maebt.patet cp augmentabuntu2 lupezfluitatee p 
'piam indigefltome ctbozu et bac igr 
parte regule queda5 obferuade funt 4} fbzima e 
q mtnep accipiatur cibue ntfi ad ipfum afTumcdii 
vera et naturalia fames induxerit.patet boc quo 
niam fi accipitnrcibnelmealiquo appentu.tunc 
P3 q pzealTumptul ctbne non fit bene tftgeffue ec 
flomacbus non fuit ab co inamtue.&i enim fui(T5 
bene pigeffus ec ab eo mudificatue.runc fucccfiifec 
eonfumptto bunudi fubftamtftct ab ore ftomaebi 
que efl cau'a vertfamie. Cum igirur ipia non fit 
prefena fequitur q cibus adbuc erit i Aomacbo no 
bene 0;gelius.fed ponere uiDigcfluj fuper indtgc 
flo eli caufa corruptois Virtutis quare et cctj. uH 
autem accipiatur ctbus (uper mendofo appetitu; 
paret q talis fit pzopter malam complexione flo 
maebi a multitudinem matericrum ctiaj male q 
litatis. 3gitur ex fuperaflumpto cibo crefcct eius 
repletio er nocumentum ualde notabiliter.fjSe 
eunda regula non tazdctur comclho dum uerus 
appetitus quia tazdare cibum i 
ilio tepozc falcem m cozpoze repleto replet fiom 
putridis btimoztbue.fjlcrtia regula cibaria ac 
tu frigida *i etiam notabilis frigiditatis potentia 
lis ab illo Viro non iunt accipienda.pzobatur bce 
regula argumento fumpto a lapfu i matcriebus 
in ilomaebo regula flante ap 
peritu notabilis intentionis nen Debet accipi cibuf 
Vfque ad faturttatem complctam.tmmo comede 
dum efl reliquus famis aliquante adbuc ut floma 
cbo manentibus.pzobatur quia appetitus efl mte 
fior natuzali 9 confucto ft accipiatur abue eiufdc 
factatiuue.tunc talis cibatio non erit 
baturquta ipfacozzcfpondet appetitui, etappe 
citus elt naturali intenfioz ut fupponuur. ezgoci 
batioeru apltoz q coumac.fj Quitus cano no e 
accipicdnfabus oifi pofl Defcefu lupfluitatu a flo 
probatur.quia fi accipiatur cibus percepta adbuc 
lupfluitate tali in fio ambo cduulcebutur ad tnui 
cem.quaze fiet nocumentum cacbocbiniif. (f Sex 
tus canon nunquam comedendum cfi oum adbuc 
femitur in fiomaebo fafiidium.patet quia ex tali 
tomefiione eo tempoze facta genezamur durities 
epatts i fplenis ? mozbi melacolici flcgmatici. p 
pter quod bonum efl q inter cibum vnum q altuj 
interueniat fpatium octo bozap adminus jfj £3e 
ptimue canon fubtilta ctbazta ante gzofia fempez 
accipienda lunt.patct quia talia prius digerutur 
ezgoprius per venae meferaicae ad epjr attrahe 
tur.i£?i autem p2ius acciperentur gzolTa cibana 
tunc grofia fubtilia cozzumperent.ip non haberet comicmentcm penetrationis locum lij Octm re 
gula menfura cibi 7 potus tanta oebet effe q fto3 
grauitando a extendendo uel fluctuando non ag 
grauet.oetcrto2 ent comeftio e que ftomacbi gza 
uitate cffictt.ficut Dcten'02 potus eft qui tempera 
mentu egzcditur 7 i ftomaebo natat. (J tlona rc 
gula cum fentitur g2auirae in ftomaebo aliqua fc 
per a cibatde abftinendum eft Donec alleuietur fto 
macbusabea.patetouia Dato oppofito adderrf 
g2auitas g2auitatiijbecima regula ftante Debi 
litate in ftomaebo cum appetitus aliquanti pzefc 
tia cibus affumendus Debet effe quantitatis pauce 
et in qualitate laudabili.patet quia ftante Debi 
litate ftomacbi cibus pauce quantitatis 
lentia fua non grauabat ipfum *? qualttate fua con 
uenienter reftaurabat.igitur ct omnis 
faris apparentj colligt poffunt tertia primi capi. 
De regimine per cibum et potum 7 qua2to 2flmij 
fo2is qu32to capitulo 7 uigeftmoquinto continetis 
quinto capi.vt oe cibo Dictum eft.fimiliter et pze 
dicte regule oe potu tntclligede fut.jSimiTz etia 
uebemensabftinentiaacibiscmtanda eft ne per 
ipfa5 perueniatur ad Debilitate que multu5 fufpc 
cta effet faite cu plenitudine magna quanta in vi 
ro omnia anime que ali 
quatu faciunt motu in fpiritibufabfq5 Debilitate 
huic Viro conuenicntia funt.fteut eft lectionu 7 ftu 
dii applicatio ut fup2a Dictum eft; a etiam motus 
in fpiritibus 7 buiuo2ibus ozando uel contempla 
do factus. t\elique vero paffionee anime que ucbe 
meti 7 ueloct motu fptritu De cent20 ad circuferc 
tia.f t fimiliter paffiones per quas fpiritus 7 bu 
mores remanent congregari in interiozibus 7 op 
prdTi a multitudine fumolitatii bumozum ifup 
fluitatu euitari Debent, velut triftitia melancolicc 
paffiones ipzeffionesanguftie et fimilia.ixtermi 
nant eni 7 mutant cozpus a natuzali coni iftentia 
tertio regni. Lctarutaque iocunde agere et bene 
fperare oe recuperanda fanicate optimu5 erit an 
Xilium.Zbe coitu aute qui pzopter Delectationem 
7 affectione enumeratur inter paffiones animales 
caueat ipfeab eyceffueius in quantitate Difc2Cts 
et in hoia inconuenienti.3(liter eni Diffolutoi cor 
p02is 7 cozzupticnis ipfius vehemens exiftit cau 
fa.igitur ad ipfius actum nunqua perucnire ocb5 
quis nifi naturali oefiderio ad ipfu inuitantc.£c 
boza qua cibns in ftomaebo iam coplcte Digcftus 
eft.Jf t cu fenferit homo fe potente ad ipiu3 coplen 
du poft cuius ceia expeditionem ilarie factus fuit 
coiens 7 non feffus uel Debilitatus ab co.alr aute 
effugiatur et cct\.(f 5am uero fatis patet cibo2Uj 
1 potuum electdem fieri Debere (ecundu contrarie 
tate ad Difpofitiones predictas et cozu caufaB.ve 
rum quia Difpofitio epatis ad caliditate nctabifr 
eleuata eft 7 ficcitate remiffam que tamen magis 
accidentaliter remiffa eft q> effentialiter.quia licj 
a genezatione creda epaz buius viri effe calidum 
ct ucciifamen apparent in eo magts figna calidi 
tatis q ficcitatis aucte.quonia I tccitae epatis ma 
gis remittitur a mfta bumozofitate ftomacbi q 
caliditae ipfius.3fdbuc etiam quia calidttas mte 
fa epatis notabiliter Debilitat oigeftiua eiue.quo 
niamois imoderata Difcrafia ledit actU3 pzop2ie 
virtutis.et ideo in epateaugumentantur bnmidi 
tates per viam indigeftionis que Deberent in epa 
te calido 7 ficco mteari et pzobiben generari. 
ft naturalia epatis complexio non cffct fmpedita. 
d)p02tet igitur ut eligantur cibi medie tua les in 
caliditate ct ficcitate contrariatce lapfibuecerc 
bri et ftomacbi a quibus magis fumttuz indicato 
quia Difficiliores iunt.et quia Difficile eft ciboe bis 
qualitatibus ita conuenicnrer pofTe adminilhan* 
cu iuuatnento fuo ad epar ct ffomacbu;.quin tpfi 
aliqnafz noceat epati calefaciedo ipfil.ideo cofri 
gcdi fut ad inuice; calidi cii fri.ita ut eligat epar 
quod (ibi coueniene eft et attrabit ipfii et feperat 
natura inter calidoe et frigidos i inter bumidos 
et ftccoe Delegando ad lapfue frigidos calidoe ao 
ficcoe 7 bumidos.vtrtus eni Difcretiua 
in lapftbus cotrartie feperat inter medicinas co 
pofitascont2ariariiqualitatu Delegando eas ad 
tncbza fecundum opoztunttatem.ut pater quinto 
canone fuma p2ima et capitu. p2io 7 p2inta quar 
ti,capitulo De cura emitzitcu3gitu2 poterit 
tiue feperare inter cibos contrariarii qualitatuj 
patet confcquctia.quia maio2 eft fozdtudo uirtu 
tis ad cibos medicinales et ad medicinae cibales 
q *D puras cii Ixjc cibi mediciales 
funt parati facilius pati a vtrtute et eis minus re 
fiftere.igitur et ceti £ ligatur itaque panis ex pte 
purtozi farine factus Icuie falledinie bene ferme 
tatus et coctus abfqueuftione quo vti Debet a me 
dietate veris vfque ad medietate feptebrie. 'fteli 
quo vezo tepoze conuenientius effet vt i pane opi 
ro aliqualiter.i.furfuraceo.Cibaria vero er hila 
bumida facta paftilia nominata omnino Dimitti 
Deber.t.flDe caznibus aute elegende funt omnes q 
ad caliditate eleuentur.velut funt ca2nes colubog 
ct cdfimiliu.a fi tales naturaliter haberi non pof 
fint.ut in plu2ibus reperiuntur quia magis opan 
tur a materia q a qualitate.eleuari Debent ad c* 
liditatte accidentale cum Decoctione radicti plan 
taru et folioru cozu et cu feminib5 et aromaticis 
Vclut funt radix feniculi petzofelt et femina eozii 
ct macie cinamonum et pulueres eo2u (implices l 
cdpofiti.ltaque oe domefticie quadrupedibus eli 
gantur Vituli lactetes aut paulo maio2ee eieiftfte 
caro capzett que naturaliter inclinatu2 aD remif 
fam caliditatem et ficcitate et prop2ie quando fu 
erit ctatis ouo2um menftum uel ci2ca.* 3tem csz 
nes iuuenum caftrat02um quam uidetur eycel 
lentius laudare 2fueroys quito colliget q. ca2nes 
tutuli et pzoprte ca2nes caftrat02um inuentoru; 
in regione fua quae excellenti fatis laude Dignifi 
cat.Ca2nes aute Domeftico2um po2cello2um oui 
ne et agnine 0imtttantur.p20pter excellente bui 
cateme32mn«25imiliteretei conucnire poftunt 
De filueftrib5 caznee ga5elli.Caro g33elli que mc 
li02,eft omni filueftri ca2ne.ut tertio JHmanfo2is 
320 capitulo.licet placuerit Jlmcc. collaudari ma 
gis caznee apri filueftrts inter alias auct02ttate 
cbriftiano2U5.1nquit eni ebriftiani ue20 Dicunt 7 
qui cos imitatur q meli'02 ca20 (ilueftris e p02ci 
filueftzie.f t pzobat illud ratione cum inquit.fla 
cum bcc # c lem'02 caznibus ftlucibibus e etiam 
f02tie et plurimi nut2tmenti et e velocis Digeftio 
nis ec e melio2 q die poteft. vezo in comeda 
do carnes gajelti fic inquit.Ipfe enim inter filue 
ftres carnee meliozce exiftunt 7 fanguis ex eif ge 
nitue paucas babet fupeifluitates. Ca2nco vero 
cuniculo2um que pzopter la.fciuia ad eas a rnul 
tis collaudantur dimitti Debent. generant enim fangufaemhmiditate iquea fatis abiidante.be 
volatilibue autem et oomcfticte collaudatur ear 
nes pullozum a fua natiuitate falte? per tree me 
fce elong8to2um .Cum enim fuerint oe*adulti0 
animalibus afTuptemdi02eefunr.quoniam peta 
ttuumoccurfum refrangitur bumiditaf a genera 
tione contracta.Carnee iraq3 capponum ct galia 
xum optime funt. Caro cmm galtnar U3 cfl omni 
alia carne melior 24° corinentie capimlo.Cje>pa 
bofl iflae aute3 carnes cobugi.i.pe2dtcu et adu 
ra5.t.faxiani.et alten'3.1. franeoUnci um. Caro 
autem magnaru3 volucrium ct proprie in a quia 
Oegentium.ct animalium habentium tolium lon 
gnm et co2pcra magna vituperanda funt pretez 
pauonce. quozum nutrimentum eflei laudabile 
fatis.cu3 inclinetu2 ad notabilem ficcttarej et ad 
remtfTam caliditatem.Caro VC20 palubo2um oc 
filueflribus ftmpliciter volantibns et non pedita 
tibue cotiucnicnf ell ei et landabilie. Carolfupez 
anatis et pzcpnc volantis conuenicns cflei.cjrc 
s°can. pzealegato ca\Caro qutde anatisemid 
ti nutrimcmi.non tamen in bonitate fua C113 caz 
nibus gallinarum.Ilcque etiam credendum cfl d 
Domellicte uolatilib5 fo2e mcliozes cazntQ q c at 
ncB columborum.quare vigcftmoqua2to contincn 
tt'0 preallegato capitulo, 'bulli enim columboruj 
cum Dantur in cibo illius cuius co2pue euacuatu 
efl De fanguirjeauttnfrigidatumcu3 longo moa 
bo ualde conuenientes funt. Cazo vero auferte et 
iuuencule anatis Dimittenda cfl.co quia mfras re 
ponit fuperfluiratce rt fafiidtu3generat tertio M 
rnanfo2i0 3P0 capi. De I ilucflribus etiam uola 
talibus caz nes fto2nc que fpecie Differunt a pe2di 
ee 7 ca20 coturnicis coucnult ei.co q2 fiit facte lau 
dabiltozes iter volatiltu filueflrtu tertio SlmaP. 
eapi.4508.3uium mtnma2um ca2ne6 i oumetta 
nutrite 7 magno laboae victum fuu$ uenantes bo 
ne funt.ut meruli finci cazdudli filomene alaude 
ficedule caude tremule. balTeres vero 
irundiucsrt pice neque funt in v'u neque laudabi 
ks. Caio VC20 ortiginie nel quifcule quam 3ta 
lici quatulam nominant etiam laudabilis cfl.7 ne 
fcio p2oprer quam caufam a qutbufda3 modemia 
ntcuperata fic.nifi p2opter multam pinguedinC5 
eiue eflet.fed pari ratione omes alte caauee neta 
biliter pingues vituperande fozent. Ouoniam 
autem p2opter legis reuerennam ad cuius oblei 
natione no folu catholici, veru ctj on.nee legis cui 
t02es intenti funt non licet femper comedere caz 
nes.tdeo Dc ptfeibus aliqualiter oieendu e. bre 
mittendo g- omnes pifcce magnorum 7 
co2poium 7 viuenrtum in Itmofitatibue aquaruj 
ct in aquis fetidis flantibus 7 corruptis piantia 
Viciarie Dimittendi funt. 23i qui autem uidcmur 
pifcea conuenire eligendi funt.velut t022ctinc ua 
rtoli nmfiones flenltonee tbcmali ca2piones lu 
tii oraDc capedani rubi et menule.ct i fuma oium 
pifetu quof caro folida ect limofuate p2iuata 1 
nifeofitate mfta cducnic8 7melio2 frixa q' elixa, 
afcfcg tamen eo?! pifciil tnuoluidne in farma ur cd 
muniter 7 male fu.Sugetur enim uifcofitae vtlco 
fitati pzopter quod 7 laudabiliter fupalpergt oe 
bent pilees amfo feniculo cinuno cmamon;o ucl fi 
milibus.Qui vero pifcce funt ■sclut angmllc tin- 
cbe cepbali regine 7 conlimilce dtmiuamur.7 pa 
ri ratione cancri in multo vfu Dimittantur et ual 
de raro accipfanfur.lactis vero vfue cnitiftio fu 
giendus eft.Similitcr er cafeus recens pinguis % 
molite valde.£t lacttctnia cibaria etiam Dimitti» 
tur.lac enim pzopter Declinationcj fuam ad fri 
gue aliquod nocet flefpuaticis.quomamcaliditaf 
cotum non conuerttt ipfum ad 05 
fecundo canone capitulo De lacteri qua autC5 U 
itia paze quandoque conuenire poflct.cfl iila qua; 
recoctam uocant. Oua vezo quia facile oigeflibi 
lia funt et ad equalitate5 tendetia laudari poflut 
tt pzoprie quando cocta funt fub cineribus aut m 
aqua que tamen effundatur ab eie.fnxa uero 7 ait 
iter in oleo cocta remolliunt flotnacbu ct replet ca 
put groiTiefumofitatibue Dimittatur. Dc legu 
mtmbue vero raruo fit vfua et paucuB.Ciccrtbuf 
autem rubete quandoque uti potcflis.ltcet eni ru 
beum cicer fit (nflatiuum.efltamcn conucnice qi 
iiutrit aperit et lauat.etp20pter euitare nccume 
eum inflationis ab eo pzoucniene intantum ,pcef 
fit 2fufcen. puduit ipfum non Debere comedi tu 
pzincipio neque in fine cibiJed i medio eius, vt k 
eundo canone in pzcpzio capitulo aperte legiruz 
J5eue26 autem.i.panicum quia i p2imo 
ct ficcum infecundo ratione frigiditatis non uide 
tur efle conueniena.quia ipfil parum numt.ct pp 
fuam lenitatemet ftcciratero. £r quia etiam p2o 
uocat trinam ut vigdimoprimo continentis cap8 
e <pp° conuenire potell.T\t!um autem quia 
fn primo et ficcum in fecundo.ut patet zi° contine 
tie capi.iitf0 utile efl.conuenicntcr enim nutrit et 
cxiccat et babet aliquam flipttettare octauo d fira 
plicf medicina pzopriocapitulo.Hia vezo legu- 
mina ur fabe faleoli lentes cicera alba ptfa tanqua 
difficilia Digeflioni oppilatiua et uentofa Dinmra 
fur.Similucr etiamoe de2ibuf eligenda fiit oia 
que calida funt ct ficca.ita tamen conuemeccr me 
lurata.ut in quibufeunque fuerit caliditas uclut f 
petrofdlino rofmarino oziganc fe2ptllo er ftmtli 
bus.fiat commixtio ct refractio cum bis que funt 
bleta fptnacbia aut falcem CU5 
remifTecaltdie.ficutcum eupato2to menta et fimi 
libue.De bis vero que fibi conueniunt cfl faluia d 
qua licet non fcripfertt -Hutcenna fecundo cano.ca 
lida tarne potefl teneri et ftcca.ut patet a Dyako* 
capituloDeeliliffago. licet agzegatoz insipio 
ponat eam calidam et ficcam m fecundo.ut patet 
fimpltci i4p.Dictt em'5 q> cll calida calfditate ma 
nifefla et pazum fiipuca. Conucntt cua3 et fenicu 
lue p20pter p20uocatione3.et quia Dtumit aquo 
fitatem a flomacbo.llon fit tamen eiue vfue mul 
tus p2opter inflationem quam facit.nam cfl cala 
fn tettio er kcuo in primo octauo De ftmpitet me 
dicina colligendum.bct2ofdlinum UC20 proptez 
ealtditarcmfuamerficcuatcmetiam V2tne ,puo 
cationt compettt.bomtur enim calidum ct ficcu 
in flantia fecundi g2adus octauo dc (implui me 
dicina pzop2io capi.ltcct #utcenna pcfuertt tpfu 
in pzimo g2adu calidttatfe et in fecundo ficcitafj 
quia tamen conuenicns capiti a flomacbo bonu5 
cfl vobis.licet Tvufiue Dixerit q ipfum nccct ftd 
attzabedo ad ipfum materiae acurae aliude. & 
tamen bene cofideretur intellexit ftuftus d apio 
quoniam eflfpccies petzcleU’ auteccnuerio.pct20 
feli’ enim ponitur i capttu.De apto.ut patet (ciudo 
canone cs.utf et octauo De limplici medicina pre 
allegato capitulo «.23° conunctj fimpltci, 649. *i a g&rapide i aggregatoze fimplici 244*. tOz 
ta vero in omni cibario conuenicne eft. J£ft etii ca 
lida 1 ficca in fecundo calefacit ftomaebum ? cofor 
tat ipfu Digerere facit n fingultum rcmouet vi' 
gefimotertio co*t inentie capitulo 752#.93erptllu5 
vero eft vobis ualde conuenicne. pzeprerea qz ca 
lidum eft q ficcum infecundo.ut patet in fecundo 
canone capitulo nemen.licet Serapio numerat 
ipfum inter medicinae calidae rt ficcae in tertio, 
tfluicqmd tamen fit utile ualde eft ei.co quia pzd 
uocat V21U35 9 confert capiti n ftoroaebo calidita 
te et ftipticitate a aromaticitare fuie. Jtedroliba 
num vero fic a grecie nominatum.i.rofmarinum 
utile eft vobie capiti et llctnacbo ccnucniene a ner 
uie 't eft calidum 1 ficcum in tertio gzadmut patj 
a Serapione capi.oe laictal marictuflrtaiorana 
eti'35 huic viro valde vtilie eft.eft enim calefacies 
et exiccans i tertio n babet vim atter.uatiuam 1 
oilTolutiuam.ut oetauo dc fimplici medicina ijp 
p2io capitulo colligitur.operit etiam oppilatoes 
cerebzi et ccnfezt Doloztbue capitie a ftegmate et 
ventofitate p20ucnientibue.ut colligitur fecundo 
canone in arecla memb2C2um capitie Baiilicon 
etiam et pzcp2ie garicfilatu3 in abie commixtu 
eonuenieneeft aromanettate fua.ct quia calidum 
eft et focum in fccundo.ut patet a 5Leraptone ca* 
De beregemifchJfclante vezo nattiza et actu frigi 
de a bumide et fructus ccnfimilee non ccnueniut 
ci.immofiteozum rarue a paucus ufue.vclut fut 
lactuca endiuia fpinacbia atripltcee crcfftonce fe 
nationes poztulace.3fnetum etiam conucnirc vi' 
detur et fui caliditate et ficcitateet p20iiccaticne 
£ftenim calidu3 in g2adu fecundo Icrgo.i.i fme 
eius 'i ficcum in tertio breui.i.in pzima manfiene 
eius.l5 alia littera reperiatu2 que Dicit qpccafuj 
120 longo aut in te2tio breui.i.in fine feuldi 1 pzi 
cipio teitii -1 ficcii in fecundo et p2incipio eiue.ut 
fexto De fimplici medicina fuo capitulo legitur.oz 
tamen ipfum eft maturatiuum bumo2U3 frigido 
rum fedatiuum Dolozum et ca2minatiuumncnto 
fitatum.nt in fuo capitulo apparet fecundo cauoti 
ideo conuenicne eft vcbfe. Blete VC20 fccundu Di 
ue2fitatem earum Diuerfte pa2ticipant qualitati 
bue.0ue enim eazutn colo2C fnbcuzino colozate 
funt cumquibufdam maculis rubeis in foliis ea:$t 
apparentibus Declinant ad caliditatcm et ficcita 
tem.llle vero que funt ad opacitate tendentes ad 
frigiditate ‘i bumidifatem.(Tnm autem in earum 
aquofitate nirzofitas inueniatur per quam lenitie 
funt et foluttue et oppilationum ep.u i e aperitiue 
conuenientes funt.et p20p2ie quando fpazguntur 
cum cie folia petzofelf feniculi et confimiliu.Cau 
lee etiam quia calidi funt et ficci.calidi in pzimo 
et ficci in fecundo utilee funt ucbis. et p2opzie ga 
maturant et leniunt ct exiccant et prouocant fecu 
do canone in fuo capitulo.licet vigefimotertio co 
tinetie capitulo 6$i* feribatur aucto2itate Jbaf. 
et Btroalti.g? fanguis eo2U5 eft malue et bo22ibi 
Ite odo2i8.Cferefolium iterum uobie eft ualde uti 
le.quia calidum et ficcum in p2incipio fecundi fto 
macbale epaticum fubttliatiuum ct apenttuum. 
Bo2ago autem non placet.quia planta mulcu uc 
tofabilie et ventcfatiua.quod oftenduur p20pter 
multitudinem eructuaticnum quae cfticit.et licet 
ponatur temperata et quia eft t peeiee bugloffe q 
tempezatg eft De eo pazum ab auctozibus (cztbit 
•ft plura Bceawedmifurqjratione tt mtczfta 
te uerificari po(Tmt.|fuiccrma xnitfeanihil oiyit 
JDe radicibus autem quibus vefeimur omnia actt 
ta ut allea cepe butbue porrum rafanus et ftmilia 
Dimittantur.Tt fimiliter rape et napt.potellieat 
uti ca20tte fecundum confactum p2eparatbis mo 
dum.Jlxtzcmttanbue autem plantarum poteftie 
Vti ut afparagi.Cappares vezo pzopter ntt2oftta 
te3 t02U5 non funtuttlce vobis, mfi longo tepore 
macerentur in aqua auferente falfcdmem. &c fru 
ftibue VC2C uitupe2abilee funt vobis omnes actu 
tt potentia frigidi et bumidi faltem intcfe.nifi ra 
ro et ualde pauco vfu. ve! ut funt ccza a perftea cri 
fomtla granata iuiube mora et cor.fimilia.iDie ve 
ro que Declinant ad caliditatcm cn ficcitate uti po 
tcftis.velut auellane amigdale ficu© fifiici ct confi 
miles.i£c Declinantibus ve20 ad frigiditate cum 
ficcitate et llipticitate vius fit ualde rarue et paz 
cus.vclut funt pira et poma caftanee et g2anata. 
dui xezo Declinant ad bumiditate apcritiua.ve 
lut funt pafTule recentes ficue conucnientes funt.? 
quandoque etiam vti poteflie bis qui Dcdinat ad 
bumiditatem cum ape2tione notabili, velut funt 
pepones amigdale rccentee moza Dulcia et bene 
matura et g2anata Dulcia et tdditie Ve 
ro illa funt vobis utilia que Declinant ad apertio 
nem cum incifione.velut funt compcfitices oee fa 
cte cuj calidte (inapifmo cinamomo 53 anifo dau 
co pipere C20C0 et cimino gariofil nuce mufeata 1 
mace cu aceto n ualde acuto n agrcfta * fucco ari 
cio2um et fimiilium ct meile et 3uccaro cum oleo 
cliuarum laudabili. Butyrum autem ron placet 
pzopter nimiam ventofitatem et qnia naufeat flo 
macbumcumunctuofitate.(Jtlinum vero quod 
in vfu fuo babere Debet fit coloze album fubflatia 
tenue et Dyafanum fatis ad fumofurn clcuatu3 re 
miite Dulcedinis et fuauis aroinariciratis.B (1 lo 
eo vini uteremini aqua mellis facta cii.tv. libzis 
eque et libra una mellis vfque ad confumptio- 
nem tertie pa2tts bene Difpumando ipfam omnio 
clTet conuenicntilTima ei falrcm a medietate men 
fis feptembris ufque ad finem fcb2uarii,23i uero 
p2opter confuetudinem aut aliam caufam Deltde 
raret lympbare vinum.tunc eligatur aqua ex foti 
te celo libczo in cuius aqua non inucniatur multi 
tudo ranarum uel fangui'uga2um ucl tcftudinu;. 
neque etiam in ea fit mulritudo be2barum fetida 
rum.et fit eius aqua fubflantia fubtilie Dyafana et 
a fecibus erpu2gara et ab omm bo22ibili fetoze 
Denudata.bec de mefara reg no naturaliudicca 
fuffictant. 
(f Capitulu terttu De cura per medicinalia* 
5£i Diligenter quis confideraret complicationi 
Diuerfarum Difpofitionum que reperiuntur i iflo 
vizo.ftcgime curatiuum earum opo2teret fubti 
liter ct accurate oifhngui in plitres intentiones, 
quarum pzima eft euacuatio mino2atiua materi 
erum in ipfo peccantium.SBecuda efl oiuci fio ma 
terierum ad vias oppofitas illis ad quae effluunt 
materie. Tertia uezo eft regiminis per res ri na 
turalee conueniens adminiiUatio. /Huarta eft 
abundantium materierum Digcftio. dumta ue 
ro eft earum completa euacuatio. Ttfejctae mc 
bzorum mandantium rectificatio. s33epttma ue 
ro eft partium recipientium confoztatio.<}Octa 
na uezo et ultima efl coplcta cofiiptio ud exiccatio. Clerum qnia prcfuppctio ba2um 
tntentionn3 pzincipales et vntuei faliezee ia effe 
expeditae per clarifftmoe Dcctozes g fubtili mul 
tu; et claro ingenio et accu2ate pa ti actaucrurt 
(pfum . 3dco hic rcc2cui folimi .xxv. remedia 
tangeze. quorum aliqua app2cpziata epati. reti 
nulla vero ffcmacbo.alia capiti .altera vero tcfe 
dationi faciei, ct 2elicj crunr nocumento anbclituf 
fubuententia. itaque bc$z inffrt men 
fozum eff .vt omni anno tn pzincipio meffif febra 
arii purgetur fecundii ifbl n cdu.accipiat 0113 v® 
mane boc electarium g2atia mino2i rienis mate 
rierum per nouem b02as poff affumptam cenam 
cum cyato medio aque rupatc2tuuit:e Dcfcrtpuo 
eff bec.1V electuarii De pfilto odcripticre XDcfue 
W5. tt 1. electuar t i De fuccorofarum.3.ii.mtla.SiV 
pto autem fjrupo per Dies fex aut ceto, fequerti 
nona Die aut (optima pu2getur cum iffie pilluhe. 
IV pillularum Dc yeza rnaiozi ptllulari.ni cccbta 
rum ana3.i.pillularu De fumcterre.3 J.fo2nuti 
tur pillule occo cuj fyi npo acerclo copolito et doz 
miat poff eas per bozam vnam.7 cum tranfic2tt 
bo2c quinque accipiat cyatum plenum aque 02dei 
calefacte. 7 fexta (cqucntt lx>2a p2andcat. £c(ci tp 
tio autem fyrupi eff bec.1V fyrupi ccmpcfiti aceto 
fi fyrupi dc abfmtbio 7 De cupatczto ana .3 J.aqj 
obfintbii aque yrccs ana.3-i J.aq cico2cc.3.i.mf 
ke. Secundum pzinctpale inffrumentum e ut 
omni pzmeipio autumni a.x.dtebus prtmtpu fcp 
tembrte incipiat pu2gazi per hunc medu. IV pii 
lularum De reubazba20.3.ti.pillularum aurearu 
3.i.pillulazumeoebiarum3J. fozmcntur pii- 
Iule octo cum fucco rofarum et accipiantur cbfui 
do poff eas ea que Dicta (unr poff pmgatdnem ve 
ris.&ie vezo immediate iequenti tnctptat affume 
re boc Digeffiuum quod continuet octo oubue. IV 
fyrupi Dyarcdon.J j fyrupi dc eupatozio mellie 
rofari colati ana.3.vi.aque cteo2ce ffmmezze ana 
i. aque feniculi.f.i fyruyd autem 
purgetur cu tffis ptUulte quas accipiat nena irqti 
ti Die cum conditionibus in pu2gationc veris 133 
txfcriptie.lbillule autem funnfte. IV pillulat um 
aurearumpillulazumDeyera compotito mima 
iozi ana3.ii.refo2mcntur pillule octo cum fmco 
rofarum vetiam exhibeamur ut Dictu eff. Zej 
tium vezo pzincipale inffrumentum eff.ut fi ucn 
ter effiet ffipticus repoze quo affumit Digeftta pze 
dicta vere et autumno.accipiat omm D.e aut lald 
alcczna Die vna3 pillulam De aloe ct agaricoana 
.3.1 J.et infundantur in.f.h.fueci cr.diuie cu ma 
ffice et 3in5ibcrc ana3J.7 famentur pillule de 
omni .5.V1.DC b8C maffa pcff q ab ea exiccatue fu 
cit fuccue a Iole. Qua2tu3 pzu c p. lc inffzume 
tu; cff.vt poff q fuerit pu2garus.tunc incipiat af 
Tumere omni mane per <3.111* 
butus electuarii. Cuius intentio eff cdfumei e ma 
teriam flegmaticam in ffemaebo inuentam et # 
bibere generationem ipfius. IV fpecicru aron.ati 
ei rofati fecundum J5abztelem fpccternm eltitua 
rit oe ligno aloes Dcfcriptione inuiccne quinto ea 
nonefumma pzima ana.3J.r2ocifcc;z Dyarcdon 
jiii.mcllis i ofaii colati.l.tiii.coquaiur icto igne 
»ud vfque ad bensm uilcofitate.pcffea mcc2pcze 
tur cum eo fpcctco poff tiue ailum; norim t«2de 
tur cibus bozis quattuoz. Omnium vero iffzu 
mentum pzincipale eff.ut femper per bozi3 ante 
cenam et pz$ndium vir iffe accipiat rotula; una 
huius confectionis.port cuius affumptione non bi 
bat aut (altem bibat cyatum medium aque decoc 
tionis 3uccari.£li autc Defcziptio confectionis bu 
ius.TV fpecierum aromatici oi 
•rodon.j.y.feminis acetcfe (eminis enditte filue 
ft2isana3.i.3uccari albi.J.iiii.fiat confectio t ro 
tulis uelut alia. Sextum pzincipalcinflrumen 
tum eff.ut pofl q fuerit ufus pzedictis inffrnmcti 
Cie pcr.xv.Dics a (Tumendis que babent pztncipa 
liter opezationc efficere ad epar 7 fiomacbii. tunc 
p.Xt.fequetes Dies incipiat accipere Ixc quattuor 
inffrumenta que fequutur.in quibus intentio pzl 
cipaliscft ad mundificationc; pccrozis 7 02gano 
rum anhelitus.licet ip(a confczat ftomaebo 7 epa 
ti.fed non itaconucnienter.OuoE pzimiicff boc< 
'IV aque fublitnationis enule aque praflii ana.3.i< 
.y.aquefarfarelle.J.t.mifce 7 cum.fj.3uecari.ac 
ciptatur boc totu calidum actu 7 razdetur poff ip 
(um boris quattuoz. Scpt imi;3 vezo pzmcipa 
le inffrumentum eff.ut omni alterna Die pofl tena 
per Duas bozae accipiat hunc potum.1V aque 
coctionis paffuUrum nigrarum .f.ij. dccruaztt 
Duyne.j.i.oximcUte fqu t llit ic 1.3. i i. n uke. Dc 
tauu iftrumetu pzlcipale c.ut orni mane qnattuo2 
utcibus ab oziu folie vfquc ad pzardium ec 
Vicibus ab boza dcctmanona vlque ad boza; cene 
exclufiue teneat in osji.locb.de bzionta oekrtp 
to a ZTDefuc in amidotario Oiftmctionc quinta dc 
feriptione octaua. ITonu; mflrumentii pztc pa 
le eff.ut bis Diebus femper in omni cibario (uo po 
natczoci quanfitate3 unius grani or 
dei. iDecimum pzincipalc inffrumentum eff.ut 
ab boza affumptionis prandii tfque ad fextam I o 
ram poff illud omni die ante cenam quattuor ut 
quinque uicibue Deglutiar modicum buiue electu 
sirii ad quantitate; medietatis auellane. IV fpqr 
Dyacalamenn.3.i J.radicum etuile liquirttie un 
gule caballine ana.3 J.)Teos3.t.mclaru3 
flna.3.iiit.oximeUis ccmpoltn fy.ccmpoltu aceto 
fi ana. J.i J.coquatur infmujl fyrupi ufqueadali 
cuantam mfcofitatcm.poffea incorporentur cu eo 
fpecies et fiat electuarium.£c Debet afiumt electu 
arium boc per totam unam (epnniana poff quide 
cim dies fecundo loco immediate Dictoe.ct quatu 
accipit De boc electuario omni Dtc ante cenam ta 
tudem accipiat in mane ab boza refui rcctiois fue 
vlque ad pzandtu. Cu aut cuzaiioni fue internus 
fuerit fpatio 40* dierum per reuolutionem regi 
minis ffomaebi et epatis ad regtmen epatis mun 
dificatiuum.ut predictum eff latis rarionale i pe 
ctue et ffomaebum conucnicnter pzocuzara ct rec 
tificata fui(Te.£t ideo lam uidctur inftare tepus 
pzouidendi capiti cum pluribus inffi umetis.quo 
rum primum et undccimu3 pzincipale cff.ut vir 
tffe faciat fibi fieri flobctomia; cephalice ii cui ua 
tuza cubiti i domeffica pazte 7 lupei lozi ct cxtza 
bantur ab ea fanguimf.f .ui.ufque ad quinque, 
duodecimum vezo pzincipale mffrumcnrum e 
ut poffflobotcmia3 illam Iequenti mane in medi 
is tertiis fiat fibibocgazgarifma.lV oximelf Igl 
litici.3.ii.fe.vrtice piretri cubtbaru ftapbifagi ic 
ana.3.i.croct3j.yrcos3.i. pazies.ii.mifccautr 
omnia fimul 7 fiat clectuarium.De ifio itaque elee 
ruario accipiatur.f. i.aque oecoctiome raaicu ble 
te.J.iut.rmUeamur fimul omnia ct actu bri calis ex eis accipiatur octana pazb 7 'teneatur in os ali 
quanto tempo2C.pod illud aute; gazgari-etur ex 
co.7 ira octo uicibue factat omi mane, (f becinul 
ternum vero pzincipalc indzumentu3ed ut pofl 
q per quinque Dies vel fex. tue fa 
ciat fibi apponi Duas venteus cum fcariftcationc 
inter alas bumerorum.7 accipiantur per ese fan 
ttczo 
indrumentum ed ut pod ventofas illas omni m* 
ne madteet Dc radice pir etzt 7 55 ana quantitati 
Ditozum granorum frumenti 7 completa madica 
ttone cibum funm tazdet vna boza. 4) bccimuro 
quintum ucro inftzrmcrtwn cd ut pof q madica 
ueric Dicbue ftx uel ccio.tunc cmni fero pcz vra5 
feptimsnam faciat ftbiboc caputpurgmm.Bcoxi 
matoratic.f J.fucci radicum bliti 
omnia fimul 7 calefiant actu.im 
pleat itaque ce fuum aqua.Deindc dc bac mixicc 
in manu retenta rzabiiciat leuftcr per narc3 dex 
tram fcmel.7 altera uicc per narem finidram p i 
tcrpollattonem tcmpo2ie aliquamam.ita cp pcz 
qualibet narem trabiiciat tribue uictbus.Cfkea 
mumfextu indzumcnrum ut podQ’ bcc perfecerit 
remoueat fe sb operatione omr.i ialtem perfcptl 
manam.verutamen fi venter eius remaneret dtp 
ticus. accipiat omni Die Vel altC2na Die unam DC 
tftte piiUulie.DC quibus etiam cor Iulo accipiat 
omnitempoze fue medicationisucl pod ipiam 
faltem accipiendo cx cio unam parum ante cena. 
S£unt autem pillule ide aloce rcu 
bazbari electi.5.vi.agarici.3«iii.turbitb electi.5.' 
.1A. mad icte. 9. i. 51'n 51 bcr is fpice na2di cimini It" 
gni aloes ana.g.fex fucci maiorane fucci endiuic 1 
abfimbii per fc p2tuf 
infundannirtnpredictoefuccoe Diligenter comi 
tcendo et exponantur radiis felis vfqs ad fucci eo 
fumpt tonem.Deinde iterum fuperaddatur fumis 
7 iterum exiecctur.7 ita fiat tribus uicibue.tf bac 
ezgo materia fiant pillule dc omtii.5.fex ucl fepte 
De quibus una acciptaturut fup2a bis vel ter i fe 
ptimana4! ucro pzincipate 
indrumentum ed.ut podef quieuerit ab operatoc 
utpziusDictumcd.fi remanferit apparitio acci 
dentis notabilis i facie et materiei 
Defcenfus.pzccurct quantu5 poted pzouocare fbl 
cmozotdas cum fricatione earum cum recenubuf 
foliis fici aut foliis bozagints aut confolide maio 
ris uel cum fricatione ex felle tbatiri aut panni bi 
felit valde afperi.et permittat fanguine3 exire ni 
fi immoderata fuerit cuacuatio. 93i autem fupflu 
cret emc2o'agia.tunc empladrctur anuf cum bac 
trtu'3 cuo2um farine uola 
tiliemolendtm.J.i.dragaganti gfmi erabicifan 
gutnis Dra.bcli armeni tl'urte mirre ana.5.i.con 
quaftentur ct empladretuz ei amis ut p2edictum 
cd. |J Dectmumoctauum uero indrumentum c.ut 
fi per predteta indrumeta non poffint aptrt emo 
roides.ut fepe contmgit.tune fiat ueficaiortum in 
domedtea pte carnoritatie tibiaru in medio earu 
cu boc. Bc pedis recentis co2uim .f.ii.fermeti an 
tiqui.J.i.teramur ultimate infemul (115 
fqmllittci et applicentur p8zti.ve2U3 ab boc tdrti 
mento fieri poted cxcufario per emoroidaru aper 
Decimumncnum ue20 indzumentum 
c.ut pofl5 bcc oia pfeeerit per tres mefee Didatcr 
a purgatione ordi.,ria vene 7 autumnutmic iten 
dendo ad pzfticfpalc acddcns quod cd tvfedatt® 
faciei faci at fibi fieri Ibbotomiam De veua De nts 
mero Duarum maioii que repcrmnrur in tempo 
ribua que ut plurimum ed fuperioz. et extraban 
cur per ea fanguinie ad tzes.qcpru 
panno faciei' conferat flobotomia lege qua2ta pzi 
mi uigcfimocapuulo.fiV.t autem boza electa qua 
lege ibidcrn.ee cd in mane iam expulfis (upczfluf 
tatibue coibus 7 Dtgedtonc prima ccucnicter ccle 
ucro tnfirumentii ed.ut pofl 
predictamimmcdiatefloboromiamomni fero U 
ntat totam faciem eius C115 litargiro fpumtficato 
ucl albificato molliozi facto cum fucco follicgt fer 
pentarie.3?equenti vezo mane ablu .r faciem fui 
cu3 aqua infufionie furfuris que fuerit prcccdctt* 
fero facta per totam noctem. |T Uigcfimupzimu 
indrumentum ed.ut podef bcc omnia confequti 
tus fuerit per fpacium vigmtiqmnque Dierii.runc 
fiat eidem altera flobctomia De vena tcmpozmti 
aduerfe partis cum conditionibus oe 
te fanguinis modo ad bo2am pzedicta flobo- 
comia Declarat is • i ] Qigefimumfecundum in* 
flzumcnrum 7 pzopzie faciei elegant ifltmum ed. 
ut pod flobotomiam ida5 fequcnri fero liniat faci 
em fuam cum boc linimento ad banc Difpcfitionc; 
mibi fepe cypc2to quod teneat fuper faciem fuam 
per totam noctem. £5equcti ucro mane abluat ip 
fam faciem cum aqua fublimationis radtcu5 (tela 
mis.Jf tus autem Itntmctt Defcriptio cd bec.fa fe 
mi.recentum maluamfei.$.i.J.terantur fimul ul 
tirna ccntntione.oeinde fuper addantur eis gum 
mi cimarum diflbluti cu modico aceti 
ftozacis itqtifdc.5.iu.olci De frumento facto fip 
incude fecundu Doctzina faptenti?.$.i.prucrf exic 
eatozum C02ricum mcdianoznm ulmi. 3. x. tcrait 
tur ezgo omnia infimul ultimata contritione 7 fi 
et faciei linimentum ut dictu ed.IJOigefmultcz 
Cium tndzumentum ad cande intentionem faciei 
ed.ut podtj indeterit linimento immediate fertp 
to per Decem Dies.tunc omni Dic (altem quinque 
Vicibus madefaciat et lenificationc fricet facie fu 
•m cu fucco radicu ciclaminis. c cni ntagne poten 
Cie ad illtf anctoritate Sera, ftpltci 245° auctori 
cate iDalieni.curat cni alopitias impetigines 7 le 
tigmes et egritudines alias fimiles idie.£t dc eo 
iteru5 Dixit auct02ttarc £>ya.q? fi coquatur fuccuf 
cius v(]ue ad fpitfitudinem mellis euacuat liuord 
qui fiunt in corpore et mundificat faciej ct aufert 
bothozJj 'benultimum vezo indrumentum e dc 
feriptio buius elcctuarii quod confert afmati mu 
dificando pectus et ab k2gcndo etiam materias 
atzacbea aztariaapalato.ee confert etiam ad cd 
fumendum fuperfiuitates in cercb20 contentas. 
Bf extremitatum iTopi praffit radica enule ana 
.f cinamomi 
liquiritie rafe et minutim incife pi 
perum ana3.i.pafluU2um nigrarum ficuum ptn 
guium ana.J.ii.coquantur fimul omnia in Itbzia 
octo aque vfquc ad confumptionem Dua2um paz 
tium.deindc prcdictis fuper addatur mellis. 5. fex 
3uccari albi. J.iii.et omnia coquantur cum pzedtc 
ta Decoctione colata ct expzefTa ufquead conueme 
tem coagula tionem.Iunc ezgo prcdictis addant 
fucci liquiritie feminic apii 
urtice infufi in aqua Decoctionis liquiritie p Die3 
pis nigri ct albi rnifl3.(i.fnc02pO2Ctitur enmta f mu! s fiat electu 
anum. Cum ezgo inRatpoxifroueafmatie (cmjj 
de eo ? fepe Degiutiat ufque ad quanritatc3 grani 
cicerie. £t De eo iterum fmc Deglutitione tantutt 
dem iepe tenear in oe in fozrna lotb.aperit enim 
oppilatdee cclatozii n canalee pulmonie ct alicui 
et anlxlitue Difficultatem. ffUlumuf Vero ifiru 
mentum ad nocumentum faciet prepztiRtmunt 
ex CU1U6 frequeti lintioe cii IcutfTia fricat ice faciei 
mundificatuz facies et redditur Deco2a a matul 
et panno ? fimtlibue Dtfcdattcmbue munoificata 
radicum ferpentarit.J.it. inco2po2en£ 
cum aqua rofarum odorem mulci habente Fiat 
(X ete pillule Uwt auellane •? exponatur foli vfque 
ad exiccaticnem eazum. PcRea iterum terantur 
ct ex eie fuperaddatur quazta paze 
demdemco2p02cmurcum aquato.fiet* priue% 
exiccentur fub radite tertiam anci exie 
rationem tpfie addatur puluerie clf 
lepie pifcie.3.i J.if t iteruj cu aqua ro. inco2p ore 
tur ad lolcm cxiVccmur.cu ezgo opue fuerit dii 
folucex iRie aliera.Jj.aq fubli 
matiome radicum liniatur ex ete its 
fero n mane ? in meridie ezgo epe 
rationem predicta3 iuuame 1'unimt faluarczte be 
nignitateet cemplacctta cui firn Uudce infinite. 
Itaque hec (unt mRzumcnta magie (lecta ct utili 
C2a que m.bt i bac cifpofitdc ccau i crut. 
C Confilium oc tatazz0. 
A 36 bte que mibi per fcripfura alto 
ta fuerut videtur q catarruetRi 
ue viri cflpartim per colhgariaj 
B •< ( inferi02ummcmb202u adeapue 
% ct maxime flcmacbi.ut patu ejt 
A debilitate DigeRiucet tazditate 
ipfiue et ex alufe fignie que fmpta funt que prepf 
bieuicetc Dimitrumur. Jit iRe 
per elTenttam p2oneniene a mala complexione fri 
gida er bumida materiali cezebzt.quoniam egzi 
tudocatazzaUeualdcDifticultcr muentri petef! 
fieri per colligentiam memb202um uiferto2uni 
ad caput.qumetianiDilpofirio illaefienuaitter 
in capite inueniaturammo non foium in fieri lue 
nitur *t ut tn pluribue babtrua 
tur ct fixa itt et maxime quando extenditur p di 
ce.3n bac igitur Difpduicne quique utdentnr mi 
bi conftdcranda relpicientia Dilpolitiontm Roma 
cbi.immo etia epatie 't totidem etiam refpictctia 
caput ipium. (/pnmu3 qutde eR q per pluree Di 
ce per Duae bo2ae ante oztum foiie accipiat bunc 
potu bene caltdu n poR ipium mdetur cibue lal 
tem bo2ie quattuo2.Yk aque ubfmibit aque betbo 
nice n mellilTe ana.f.i. albi.3.1. nnfce et 
Detur ut p2tue Dictum elb tf £vcildu vero reme 
dium ad boc eR ut lemper in fmc lex Dic2um acci 
piat unam piliulam alcfanginam pat u ante cena. 
n fecunda uicc accipiat tpla per Duae b02ae pofl 
cenam et (mt pillule i fepte5 
ptilulae.#jXe2ttum vero 1 emedium ad ixc e.ut 
iRe vir p02tet luper fiemaebo luo femper unu3 fac 
culum quantitatte uniue fpanfe 9 Duoaum Digi 
t02um per omnem quadratui J3 C quo facculo luit 
cor.fute iflc fpeciee. rk mete ablimbti 02tgani pn 
legii fiicadoe bctbcnicc caUmcnti afiarq ana.&b 
gallic tnn 
fcate ana.rto.i./.pulucri3entur omnia per fe ct fi 
at Quartum vero fpeciale ut utatur 
hac confectone accipiendo femper ex ca ante cibu 
unam rotulam.ft fpecierura a2omatici rofati f5 
jucca 
aqua cicozee fiat confectio folida in 
fpeciale eft q femp pofl 
libum accipiat fruftrum unu buiue alter tue confe 
crionie.fk conferue citoniozum.J.m. maflcie co 
riandzi pztpazati ana.5 J.incozpozemur fimul 
eu modico fyrupi d meta in rotulie.3J #Jf\eme 
dia vero caput refpicientia magie utilia mtbi ut 
dentur iRa que coicant intentione ad Roma 
cbum salia mebza.Jtt p2irouni quidem tft.ui fp 
snrc omnem cibum ialtem per unam bo2am fiat 
eidem fricatio a genu ufque ad pedee adeo urru 
betant inembza.oeindefncatio etiam fiat a nati 
bue vfque ad genua n poftremo a Ipatulie vfqj ad 
tfiaree inferius t2abendo femper. C Secundu ue 
roinfhumcntu eR ut falte qua(er i feptimana ap 
linantur uentofe fmc fcanficaitonc per unam l.o 
ram amg cenam.una; apponendo fuper nate dex 
tra.alfa lupo* fpatula luiiltra.ternam ucrclupa 
nare fimft2j<fit jiltimam Ii per fpatula Ccxtaa et 
ita fiat rcuolutto.ab vna ad reliquam. 
remediu e ut utatur feper odorifero illo ligato i 
fmdone.fc ligni nenufa 
rie 
ruentur et fiat ut oictu3 e+J Q.uaztu tnfb umen 
tum eR.ut omm fero quando uariit ad lectum pul 
caput Ciue per medtu capitis j fine 120 
Xie viq5 ad fumitate capttte cu putuere iRoJ&gs 
nofu macie calamenti pulegii 
jna3.ti.fiat puluie fubtilte ommuoc per le oria 
de cbmuccantur.<f Ultimum uczo ipectale e boc 
quod (altem bie tn fepumana in auroza accipiat 
.3,i.optime ttriace ifndzomaci antique 
aque matciane et ta2detur poli iplaj abue ad mi 
nue per bo2ae quinque/jbe euacu«ucmbu& veao 
vnmcrfalibue btc nullam facio mentionem, quoni 
am non Dubito omnee illae lute tanpozibut fuif 
k fapienuiTirne factae.? ixc ad laude 0ct Xiroen . 
I Confilium de cata220 complicato cum difficulta 
te anbelirtie.nocuincnto appetitiue Rcmacbi.opp* 
latione renurn.doloze 
Cluxu cmoroidarum. 
Ibectabilie et generofue vir drii 
- Sobanneegraaanuovarue labo 
r*c accidenubul ipium mmiu mo 
i I J leRamibue.Quoruni primum c 
tatazrus a capite defluenf Iccudu 
j magna paztc eiue ad pectueisfic 
fundu aliqua particula etia dermeturad fauces 
e et non raro aliqua eme pazticula decimat ad ri 
333. notabtlie etia buiue materne particula decli 
nat ad palatum que non clt quantitate maioz q 
(tr materia que deriuat ad pcaue*# fSaundum 
vero accidene principale eu diflicultae anbdttus 
multum acriter ipfum peryodicc infellane. # Xer 
tium uero eR nocumentum i appetitiua ftomaebi 
comingcne hcet maiue exillat m digelhua q i ap 
peciriua.tjQua2tum vczo accidene eR renu3 di 
fpoiitto q frequeeea c oppilatio magie q egruudo attera.l/ Quintum itero eft funefurazu doloz d 
dem in pedibus et quandoque in genibus aduenf 
ens.C Sextu ue2o et ultimum rccidcs eft immo 
dcratusemoroidarilfluxuequiinter alia nccide 
tia magis eft verendus ct fufpicandus. «Ct bozwn 
quidem omniu accidentiu dite uidemur fmlTc 
ductiue caufe pzincipales.£t p2ima quide eft ma 
lacompleriofrt.7 bumida ccrebzi in eodem $ ge 
«erahonc contracta que etiam non pazuum incre 
mentu3 habuit ab excclTu i fex rebus non natuzali 
bus non conuenienter ei applicatie.P>rima3 autei 
difpofittonem ex fuis lignis declarare fatis uidet 
facile.Jft p2imo quidem quia pa2tes capitis eius 
tactu Secundo per ipfarum molU 
tic5. tertio per capillorum lenitatem i uelocitatc 
camtiei.Quaato per edozem pzedictari? paztiu} 
qui lubalbidus eft autuerfus ct trinitatem incli 
natus ualde remiffa.que contingit pzopter mixti 
onem uapozi6 colcnct cum materia Uegmarica 
et etiam pzepter fpcctcm c022uptioms languintf 
0 mala coplexione frigida a bumida factam.(£t 
quintum fignurn eft venarum gracilitas et occui 
ta appa2entia.Sextum fignii eft velocitas paftio 
ntsab infrigidantibus caufis. Septimum fignii 
eft longi tudo fomm'.etia3 c us pzotunditas per fc 
0 tali difpofitionc pzouemene .nili ficict pzopter 
partiones anime tnftantes aut p2cpter accidetis 
cozpozis uelut doloz ct fimtlta. UXtauum ligriuj 
eft multitudo effufionis matericrum flegmatica 
rum per (puni per palatum aures ct cculoe.CjTlo 
num {'iguilcftex p«2te uirrutum mozalium ueluc 
temperies in partionibus ad iram 'i furia inducc 
Cibus, quoniam bcc omnia remittuntur p2cpter 
jugumentum bumtditatis ** fri.in cercbzo. licut 
eadem intenduntur pzopter caufas aduezlas. et 
sita ijplura ligna huic pzopeliro adduci portent 
tamen loec intelligenti ftjfticianr latis. lOec iteruj 
mala cdplexio ab cxteriozi caufa non parum rcce 
pit augumentum.amj eiii3 hominem contingat 
dma fas mudi fiagas circutrc er maxime rranf 
fzetado necelTe eft ipfum diucr fis qualitatibus ac 
ris applicai i.Cibo2um etiam dmo litate magna 
ci accidere non ioium ex pazte coplexicnis eazum 
f5 cx pazce quatitatis aucte ud Diminute ? cx pte 
pzeparationis eozum indebite ex paztc bcze ex 
parte ozdims.eft eni dilftcilc multum ix>t quantu 
ciittqu * comoditatc regiminis babeti ex pazte po 
litici vius applicari cibos in qualicitate quanntg 
tc boza ozdmeprepazatione libi ccnuementcs* 
Quare amplius valde Dtfticilc uidetur fcoi tranf 
fretanti aut uarias vi bes peragrati tale rcgime 
applicare. Jlliud aute regimen necdtariu3 CH5 bo 
mini quieto q exezeitato. «Kliud iracundo Q’ 
(ucro.iliud uci o calcfacro vigilanti q infrigida 
to nel dozmicnti regimen ualde diuerlum elte 
Debet.pzopter quod ualde Dtrticillimiieft bcc oia 
difcrete moderari pzopter repugnantia} 
patiome burnane vite per Diuezfa millena. Qua 
re regimen fanitatis per fex res no naturales cb 
ucnienti libza menfuratum non eft pdlibik applt 
cari bomini.mfi qui fuerit bber nr gna pzudeua 
curiofftatte 1 obedientia ad medicinale regimen 
cuftodtendu tam confezuariuum 
uel difcrafiarii remotiuum. itaque cum bic 
vir longa circuiiione mundii peragzaueiit non 
Cubito q tam in cibo 7 potu q in aci c exci oug 1 
Ijtitefefomtia ct tifgflfaeuaatttfonc ct repletione 
et accidentibus anime multum fecerit cxccffu quf 
fueft caufa augedi potius cxcclTum in d(ferafia ct 
rcbzi frigida 7 bumida q coz2igcndi tpfu. Qua 
re iam duc verificatc funt binusLpfus eaufe pze 
«u'(Te.l3ec mala ceplcxio ccrcbri frigldj et 
bumida non fclum eide uidetur app2opziara. fj 
tn fumma uniucrla tpfius coplcxio rdultans ex eo 
«Iteratione pzincipalium membzozr i aliops u»de 
tur dTefrigida ct bumida.licet pztcipalitcr frigi 
ditatis excelTus in cercbzo i llomacbo eiusrep2e 
(emetur magis q i aliis membzis. pzoprer quod 
non eft mirabile fi i utzoquc co$r congregatur mf 
ta flegmatica materia tam generatione prima q 
generatione equiuoca dicta flegmatica. JEr ex b<x 
fundameto ualde facile deduci poteft caufa accide 
tium omniu pzenazzatorum preter q vltimi qb 
cfl emoroidalis fluxus, licet et ipium ab illa mala 
complexione frigida *i bumida pzouenire 
rit.eoquia bumtditae erceffiua debilitas comenti 
warm venarum et omnium membzog etiam quia 
rxceftue frigiditatis concurrit ad iLud.quoma cif 
{moderata oiferafia aufert opezatione cutufajflj 
Vtrtucie./fgotamen exiftimo aliam caufa imode 
rati fluxus cmoroidaii6.£um enim vir ille habu 
erit a generatione epar fuum notabilis talid»tad 
in eo fuit per aduftionem in tempoze con! iflentic 
generata multa materia mclancolica que in eius 
(plene congzegata caufa fuit emoroidalie fluxus 
cum no babuent caufa fui regiminis altera q na 
ture opus, 3?unt enim emorotdes venc quinque i 
«Xtzemitate inteftini recti a natura ozdmare ad 
recipiendum er cuacuandum fonguinc mclancoli 
cii qui in bumano cozpoze abundat.et in bcc effi 
eiovene tales m viro utcarie funt ucnis menlbti 
«Ubus in muliere ut colligendu e decimafeptima 
cerni ct uigefimapzia eiufde. Qb em hic fluxue 
cmozotdalisapzedicta maU edplexione frigida 
ct bumida augeri potuerit planu cfl imelligcnti 
£e ad boc iterum q talis fluxus oftrcnirane male 
complexionis frigide rbunude fit augumctatiua 
caufa.appai‘5 dccimaquazta tcztii capitulo bcau 
(ie afclttis. omnis enim imoderata cuaeuatio per 
ducit ad cxcincncnc innaticalozis ct marie rua-* 
«ustio fangutnis lege ibi. Jfmpliue iteru cu pzedi 
cta Dtfpofitio totius cozpozis mftas materias au 
gumemari faciat flegmaticas et p2oprie cizca cp 
et renes abundantesmon eft mirabile fi mala di 
fpcfitio et huius materiet multiplicatio fitea Do 
lozis in iunctune eiufdem.aztbetici cut Dolozes 
plurtmu prouemum a fupei fluitatibue oigefttdis 
certie non bene ccleb2ate.ut colligendu eft vigili 
mafccunda terni capitulo b caulis Doloru iunem 
rai uimJtt iam ex pzedictie apparet q bc mcb20 
rum Oifpofit tones i ccipacce (e mu ice tuuant i jp 
ducendo accidentis pzcdicta a in augumentando 
ea.Oebilttae enim innati calozis que neeeifario ,p 
actifc ab imoderata euacuatione emoroidali e ca 
ut in capite ftomacho epate et rembus huius viri 
generentur materie frigide 7 bumide per indige 
(5ione3.£t mala cdplexio lotiusfcre co2po2is fru 
ct bumida eft caufa q multiplicentur fiegmatice 
materie que reddunt fangumc aquefii et ualde fiu 
Xibile.et reddunt vena2um orificia lapfa ct nb cb 
dantia nec apta conuenienter detinere fanguinej 
quade ct quatu opoztczn.quarc adjlla fueccdtC t«bilftflo etia aliis mebrie coicata.qtiare circula 
116 elt effettue a fua caufa oependentie cr econuez 
Io in oiuerfitate oependentie effeci ue a fua caufa. 
Ymte eni effcctue refpectu vtiiue caufc cfi caufa al 
teriue effectus in genere caufandi.ut patet. 
| £3ectmdu capttulu de mo regimie huiue dtfpo 
* fitioniB. 
bzcpt bec ttaq$ ncccccfl vina huc magna folicitu 
dine curam babere Difpcfmoie fue que tot accide 
tiii pzoductiua cfi.Itaque licet in hac re fermo fa 
tie pzolixue neceffariue cfTet.ego tamen fupcrflua 
refecabo mclioza puncta cdmcmozae «d que atte 
dere Dcbet.£t pzimo quidem circa rep non natu 
raltil admtntlfzatione fubemete pcrcurra. Deidc 
tero medicinalium inflrumentop et intcntionuj 
q fibi necelfsrie fut ozdine pcruactabo fccudu co 
g2iutafe3caque locue a babiratio viri ifime nota 
biliter fit caltdue.magiB tamen ficcue ad cozzigc 
dum evcdTum bumiditalie in eoinuente.pzopter 
quod habitatio vrbte flu 
uite 1 flagnie p2opinqua$t ciuitatii cto eft ftbi di 
fconucmene. £uiter itaque camerae babentee in 
troitu5 acris ncbulofi venrcft et aquofi.a afTucfcat 
in camerie fute accendere g2ande igne et acre ca 
mere fepe fuffumigare cu ftozace calamita colofo 
nta thure fandaraca tnirra ligno aloee a ftmiUbj 
j£c afTucfcat caput eiue tenere bene codpt rtu ct p 
pzie birctie bene calidib a pdlibue agmme l' dof 
fibue variop aut alite bene caltdie a ftnulitcr pce 
tue eiue a fio; panie et pcllibue ber e munitu ctf 
uare Dcbct.a 11 lupa* domaebo fuo et pettoze a ve 
tre roto poztarct frudi u magnu Duplicati l qua 
drnplicati panni degzana libi ualde uttlimu cet 
In cibie uero eiue abi tineat ab dtbue (equentibua 
vitta quoe in omnibus babet licet,a.3raque abdi 
neat ab otb5 frigidie r< bumidie cibariie. fuut fj. i 
naebia bleta poztulaca cucurbita lactuca endiuta 
ct fimilib3.at caueat etia a vif cfie.velut e multi 
fudo pifctuelixc$z.velut funt tmebe angmUc.a ctj 
padilee cibi ei Difconuemcmce fnnt.tertio cita ab 
dtueatabommaiuroabario.liait falfedme mui 
ra a nucibus cepie alUo porro rafa.finspifmc cru 
ca et finuUbuejffOta2to effugiat vctola cibaria 
omnia capiti pcaozt ct flematho immica.ut funt 
lacticfnii cibi legumina omnia a n.eUtta t.bazia 
et fructus frigidi ct reccmceet crudi. JEtnimc ve 
ro abdineat a pero aque fimplicte ud di vino cem 
tvixte.JEt Ii non pefiet aliud facere pzopter coluc 
tudinc quin ui vino fuo cdmflcerct aqua eligat aq> 
melf a pzincipio menlte octcb2te per totu mcnlej 
februarii que ltt facta ex lib.4oa aque ciflcrne 1U 
bza Vna mellis.itaque per coitione cadat qua2ts 
paze tribue rcmanentibue.31 pzmckpio uczo me 
fis maii ufque ad fmc fepttbrie vtatur aqua cocta 
cu juccaro mifcendo tertia aut quazta pazte aqua 
rum picdictsp cu uinoet non plue.Htnum ante; 
eiue mcliue elt album clazu ocoztfu U31 bene po 
tene et nullo medo conturbatu mcdiccne ouludi 
nte aut remide magie $ tnrenk.aci t vei 0 ponti 
cu vinu edei Oiiconucmee.4[j Carnee vczo lauda 
bilee ei funt caznee rntuU p cadzan capi e 
ti agni anatu ieporu lilucdzie peza ct 
omniu ftluedriu auiu preter q tn aqute 
uezo caznee a 111 moztariolie contrite cd 
feruate in pauco vfu accipiantur ab eo.licet pag- 
rum ex cis alTumcre non Iu ei ualde ncuuu. f 1 ne 
tue uero tenuementre ci.funt fscut aueltanc cera 
Ia mulcata pira mclonee perfica ficue rcccnree et 
w etiam quandoque (ibi conucntiit4 Jruccua ue 
ro ftcci conueniiit ei.vclut amigdalcftrtici auella, 
pinee. 5tcus mo p2opter nimiam aperttcne qua 
babent nd funt fibi ualdc laudabiles. 4Et meliores 
fant ei poft abii $ ante cib». IbalTule etia cibibuf 
er confunilcs tue unt fibi bone.fiDe faporib3 ve 
ro contieninnt ei limonee arancii umu g2anatori» 
et agrefta non miti fabe.JIcetu uero fir in paucp 
tfu apud fpfu et fit mediocrie acredinis nullo mo 
icutu.35peciee tezo conuemetee funt cinamomii 
gartoftT macie nux muf.et c2ccue. fcip er ve2o et 
5tn5tber et gstlanga et alit fpeciee acute fmt patt 
ei tfue apud ipfum et in pa2ua qnatitate accipta 
tur,£xercitiu uero nullo modo conuentee e et ra 
p20pter agitatione qua facit i bum02ibue et fpiri 
tibue per qua materie oifcu22unt ad egzotantia 
mcb2a q ctia p2opcerca quia Difpdit venae emo 
roidalcs ad apertione <i fangume ct fluxibilitate; 
ttxczcitiu ta me nauigadi minuf malii e eicp equi 
tandi uel peditandi.ln menlura tero 
at ab excertu vebemetis ieiumi.co quia materias 
multae in co factae Difponit ad putrcdscm.f JElfu 
giat ante cibi et potue alTumere quatitate multa; 
q perducat ad gzauedme ci fluctuatione m rtonia 
cbo perceptae. ii Centura te2C DCzmitionis cd 
uemetie ei pot ce longitudo octo bozai u aut falte 
.Vii.ct i oo2mitione lua fiimopere caueat 002mtr 
fap fpina et capite oecliui uf 002mic 
do itaque caput eius teneat cleuatu et Decubitum 
faciat lupcr Dcxt20 later pnue.Deinde fuper (ini 
IUo.3n accidentibus aute anime euiret omia que 
Yclxrnetc et multu motu pener polium i fpiritibj 
et bumoztbue.tt fu202 iracundia et alia acciden 
ria per que fuffocatae Detineatur fpu itus ct mna 
tue calo2.imo mcliue c ccntepfatoi et meditaroni 
ietitie ct bone fpei Ic occupat' magilq aducrfie in 
Jifteffifoec tirebue non nauualibue lufticei e uk 
dentur. 
g i Capitulum £5 regimie per infhumeta medida 
fi lia fm ratdale iudicimTj°p2ocededo. pzio pene 
I da funt remedia vmcuique iliorum accidctium 
N^buiantia. 
£t p2io gde cata220 cui p:omdcdum mibi uidef 
ftepor&quopczyodicc molelbt quinque remediis 
uo necetfarue. fi£t p2imu; gde boru c ut ftaura 
s Diuerltombus incipiat per tuauurcem mattri 
sm a capite oilbabenrtbue.Jfct patmu gdc oiuez 
fiuume.ut viriftelmediateame cenam accipiat 
puluere irtu cum medio cyato aque Dccoctome ra 
dicum aftart calefacte 1 berniodacti 
I02U3 turbitb electi ana.3.i.pa2tee.ii. oyag2idi< 
•g.y.faliej$cmc.g.i.$uccari Duplum ponde2ie di 
um.£go enim i caiu illo tereo2 exbibei e pillulas 
alocticae cuiufcunquc deicriprdie extrtant.co quia 
tnaiue q» Dubitem in coeli fluxus emo 
roidslie.dum igitur aloee aperiat 02ificia vena 
rum.ideo verenau e Dc co. SBimiUter ena timeo 
ego clillene admimfbatoem p20pter emo20idaa 
frequenter enim ex fzicattonc cum canna clilkrts 
magnificatur fluxue et D0I02 emozoidaru et pzc 
pazato fit ad ulcera loci 1U1u0.ee fi pzedutus pul 
me nen conucnienter euacuai e uidci etuntuc loco 
«Uiue exhibeatur aiter puluie irte. Bc foiluuloru; 
tawpoUpodu ca2tami ana .3.1« tbimi epiibum *tia 3.ff.anifi dauci feminie fcm.fptcf im.tntn 
ri ana.g.vi.diag2fdu.g.iii.fiar ommii per fc pul, 
deinde commifceatur. 4Et ex hoc quidem pulucre 
cu J.i.uel duabus acue maiozae accipiatur ante 
cibu.ut ta dtefii c ft. Secundti UC20 pzmcipalc 
cuacuado dttiC2fiuum e Ixx. V* agarici 
polipodii turbitbomami ana3.ii.Dy3gridii.s* 
J.refo2metur ptllule t5crtii exbibeatuz 
.iii.poft cena per tmae bczaeifZcrtiu uezo iflrtt 
metum Dtuerfiuu c$t$zri cft ga2ganfma boc. V< 
affari ffteadoe foltt maiorae pclipo. ana.M. ame 
ceffapbtfagriecofti anajy.coqraf cia i lib.i.aq 
ufque ad ccniumptionc medictatie.et dcide cclcn 
tur et ejrp2miatur et buiue colature accipiantur 
,&iiti.cyimeUie totu calidu mtxtuj 
pluribue Victbue per Duae Ixzae ame pzadium 
et anre cena Ouazruj utro iflrti 
mentum e odoziferii lxic.IV nigelle torrefacte lait 
damanajij.ntcadoebetbomce alTart oziganl 
foluana.5.i.ftozaeieealamite ligni aloce macte 
omta per fe 
? ligentur in ftndonc retozta et fepe odozetur. 
( Outntum uero inibumetu matericzum cataz 
rigantium abftifiuum et confumptiuum el) boc.fic 
Hozacie calamitelaudani arabi 
ci pulegii origam florum rofmarini ana ,3.1 J.U 
gni aloce3.ti.fandara.gario.ana 3.uiiiiat pul 
ute oe quo omni fero fuperafpergatur pzoza capi 
cia vfque ad lummitate per latitudinem quattuoz 
Dig(tozum.|j Senindil ue2o accidene p2inctpale 
efl nocumentum anbelirue quod pzouett eje deflti 
*u marcrierum a capite ad pectue pzopter vero 
itratee i ypocondriis genitae eje tdigeftde pzouei 
ente a Debilitate calone innari.£t butc gdem no 
cumemo obmadti efl cum Ixjc locb d quofcpc ter e 
at in oe fuum per oe conducendo.ira q iferiue de 
ftendat ablque maflicatbne ud Dcglutdne. JEt eg 
dem remedium uaidcefticajc.Cmue drfcripaio.Bf 
tnucillagtmefebeflcn.3.iti.pemdiarn5.5.it.);reo8 
artftologie longe flo£ ylopt radicum cnule lemto 
malue altee ana.5.i.liquirtrie.J.itJ.amfi .3.1.J. 
capillozum .j.i gzanor U3 
lifatiu*|.i.y.piperie,al. n ig2i ana.3 J.ccquatuz 
bcc ornia in lib.aque. ii. vfque ad confumptione du 
arum pa2ttum.Deinde pzedtctc Decoctioni addat 
juccari fecunde cocrionielib2aJ.et ccquantuz fi 
mul vfque ad conuementc gluttnolitatc.pcttea iit 
co2po2entur in m02ta2io fimul cu pemdtte n mu 
ctUagtnc fcbeflen in fine apponatur c20ci.3J.et 
fiat locb cuiue vfue fit ut fnp2a. (jZBtcuv.dum ue 
ro inlhumentum ad anbclttue Difficultate app20 
p2tatum eft boc.BccamomtlleJ.ti. yfopi 02igani 
ana. i i.cim i n ij. tii. fe n t. an 1 fi anaj.i. ameoe 
J.pulucrtZentur omta et fiat et eia facculue ma 
gnuequi conuenienter calefiat fuper tabula de lat 
rifio ligno bene calefacta et applicetur pectori ec 
ypocondriie (/Zertium indumentum ad banci 
ternione efl q tep02e quo moleflatur Difficultate 
anbclitue fepe in mane accipiat cyatnm unum b» 
iuedecocriomequc mi2abiii iuuamento confe2t* 
& radicum ungule caballtne.to.i.radtcum emile 
.eto.u.liqmritte mi 
nutinr et coquantur in I1b2te.ii.aque vfque ad coit 
fumptionem medietatj .deidecoletur ct exprima 
tur 1 buiue occocto*ie accipiatur quatitae pzefcri 
pca 13 J.c20ct et accipiatur to- 
tum caltcfmtvtf tard tnr port ipfum cibus !:o- 
>i8 qtiattuoz.tfXertium VC20 accidens prmcipt 
le cfl complicatum ex nocumento oigelliue ct ap- 
peti'tue rtomaebi.ct utnmque quidem bozum p20 
cedit ex fluxu materierum ad rtomaebum et a de 
bilttate ctue per colligantia ciue ad caput. p20ue 
nit ena pzoprer Debilitate que confequitur etiactt 
cuationem immoderata ia p2cdtcta. £tbuic gde 
accidenti licet fup2afcripta conferant infirumeta 
et maxime puluie fupraferiptue uterque ettacuait 
do materiam que efl buiue materiei efleettua 
caufa,. tria tamen fpecialia remedia uidetur mi 
bi confcribenda.dj Quoaum p2imtimertpetua 
ifle que5 ftpe (altem alternis Diebus in auro2a ac 
cipiat calidum fecundum hunc modum. fcj mc 
te i abfinrbii ana J J.clcctuarii Dyacalamcnri.3* 
.i.y.mifce totum ct accipiatur.£5fcundfi ue20 
fpecialc remedium efl vfue buiue confecrdte.ffc fi 
flico2um mundato2um a terta fua.f.iiii. cinamoi 
macie galange piperie longi and 
3.i.pulucriBamft.3.iJ.mfundantur g2ana ftrti 
C02um in vinum maluaricu caltdu per duae Diee 
natu2alee.Deinde ultimata contritione teratur * 
coquantur in Itbza una 3uccari a lib.iti.aquc rofa 
te mufcatc.portremo aute incc2po2rnrur cum eie 
(pcciee et fiant frurta ficut pintata a cooperiantur 
folite auri.De bac itaque confectione femper ante 
cibum ct port cibum accipiatur frurtzum unu u(q5 
0d.tt.J6t quando intendit ad rtemaebum tum bac 
confectione dimittat aUae.Xenium infhumcnm 
huic difpolitioni p2opziu5 efl dc(criptlo buiue fac 
culi tante aphtudinie at cooperiat rtemaebum ct 
utzaque ypocondria.R maio2ane 02igani mente 
flbftntbii folii flo2um rofmarini fcdopcndrie ana 
;cV3.iii.rofarum /quinanti labrufee ana.cte.ii ma 
cie.f.i.pulueri5entur omnia per fe et luantur in 
facculo cum textura calefiat fac 
culueafuffumigcturcumft02ace calamitcct ma 
ne ante cibum per Duae uel t2ee ho2ae.et ante ce 
na per bo2am unam fomentetur cx eo llcmacbue. 
Deinde (aper (lomacbo p02tetur pannue D g2ana 
De quo fup2a in regimie per aerem Dierum efl. 
£ 0tmtu ue20 fpectale accidene fuit Difpofitio 
ftnum que efl mala coplcxio C02um calida p2oue 
titcno magte p2opter ebulittone materieru in etf 
dem que confequitur pzobibttam trafptrationem 
ecp ab opptlatiombue m eo factie ex delap u ma 
teriernm rtegmattearum ad eoe.vndc ualde faci 
le nocumenal ab cifde 9 materia per eolligariaro 
«pene cbilte effunditur ad iuncturae. it beccrt ca 
p2tcipardolo» tuncturaru pycdicei eode5 eueni 
xnrium.licet buiue Dolorum coadtuuatiua catffa 
ct ualde potene pcfTtt elTe cxccflue in coitu prece- 
Dentibue tcmp02tbue et in p2efcntiarum factus 
£t huic quidem accidentiprouident omnia fupra 
(cripta remedia ct pzopzie confectio de fiflicie de 
(cripta fuperiue. firticie enim inefl tanta utriua 
aperiendi quod etiam barenae lapilloe et t2ubo0 
a renibus expellunt decimaoctaua tertii capitu, 
de cu2a laptdie renum* fllouic etiam dffp ofitont 
nobile remedium efVboc 7 tnfalltbilc.1V aque fub 
limationie milii folte fcolopend2ic et apii ana 
,i J.aquc tamarifci.|.t.mtfce ct totum caltdu 1115 
,§.i.5uccari in potu accipiatur in auro2a quatit* 
02 uel quinqueutcibue.JEcfi timeretur sdmtrtza 
tioaque apii p2opter dolozem capme*tucloce ipfius apponatur aqua pctzofcllt.uoti dl tamc ve 
ru3 q aqua apii ledat caput ficut be2ba illiue.qno 
nia uelocitas rzanfitus uel penct2atbnis cft caufa 
ut nd poiTit capiti nocere ficut berba* Xcrtium 
vezo remedium expeditu 3 utile dl q in arn 023 
acciptantur.j.v.aquc (ublimationie captlloru ve. 
licecenicaptirvene.fit medicina temperata a q 
pluribus pofita. eft tamen eius apertio in te2tio 
gdu pofita quinto colliget capiru.de ntedteis ape 
ritiuis. Qua2tum VC20 inllnimcntij buic imen 
tioni feruienseil lininiemboc.TWpulucriflapidis 
ft»daici.5.i.y.lap(di0 fpongie.3.i.i ubee ttnetoi U3 
fpice na2di oaobi oliuam 
.iiit.tcranrur omia iubulKTime cum pzcdicto cfo 
Deinde bultat cum co vfquc ad confumptone medf 
etatis.£t ft quis buius olet caltditatc timeret ad 
damur Defcriptioni p2edicteflo# nennfarie.5.ii. 
et mane 7 fero fiat ex eo linimetu a fu2cula fpatu 
la# inferius vfque ad cauda. Quintu ve2o prl 
cipale accidens fuit iuncturaru D0I02 cui quidem 
nocumento ia ailignate funt cauie. £t etdem $ 
uidcndti dl cum tflis tzibus rerr.ediie. licet omia 
que ftomaebo pccf02i 7 renibus (unt affignata re 
media bmc conferant. *foo# itaque inllzumdum 
jttimu cft boc.Tk olei 
.y.croci rofarnnrana.3J.camptac fubuliflime 
t2ite.3.ii.lact| uaccini.3.iii.ftcf mcmtte.5.u.tcra 
tur omia irtiimul Vltimata contrittcne et cx eo te 
pido liniamur iuncture oes dolentes 7 lnfudantf 
etia in p2cdicru limmentu pannus ex quo tepido 
functure liniamur. Secundum VC20 mll2ume 
tu Dolo2ibus iuncturaru conferens ad allcniadu 
Dolo2cs.imo etia quando mcleiliffimi funt cft l.oc 
'&farmeo2deilib2a./.amili.jMi. rofaru3.J.iiii. 
mallici6.5.i.y.Iandarace.3.ii.buliant omma in lf 
b2a.i.vmt albi plancnfi'6 vfque ad ccnftimptionej 
fpfiue. Deinde ultimata conrrmone teratur i mo2 
ta2io cu uitellis.ti.ouo2um 7 \xx totum tepidum 
applicetur Dolentibus iuncturis. Xe2tiu5 nero 
remediu fpeciale cft Decoctio bec de qua perfepe 
calida abluamur iuncture DoSctef 7Dibgeter exie 
cemur.Bc galla# cuprdft libza J.fcorie ferri iub 
incudibus utucme Ubaa J.roia# cupella# glandi 
um omia l.mul i 
aqua ixcmcucme fc22i uel calibis quantitate ttb. 
40" ufque ad coniumpttonc trztic pa2(is. re bac 
igitur Decoctione embroedur iuncture Dolentes 
et teneantur in ea infulc tecundu placitu et dl effi 
cax remedium. Xlpparutt fupei tue m p2imo ca 
pitulo q ultirnu accides quo molliatur bic gene 
rofus vtr eilimodei atus emoi ctdalis fluxus g fa 
tis verendusefl a quacunque caula contingat tpiu 
fieri fiue a Debilitate vu ruas rctenttue aut Dige 
lliue p2opter nimia reioluticne virtuti vitali con 
lingente pzoptC2 refoiutione fp.ritus 3 fangumis 
euacuatione. 3 l;OC quide accioene verendu eft ga 
minatur buic v.ro yd20pc futiaa p2cpter Debili 
cate epatts ad canae cuacuaricnc colequente. neqj 
tamen laudo butue viri fluxus u.bua3 retentione 
ime fi contingeret euacuatione fieri per bur>c flu 
xum femel aut bis m anno non fupei fultmc fpezo 
q bec euacuaiio eidem ellct laudabilis 3 nullo nid 
cohibenda. CU5 itaque contigerit pxoprer aliqua 
caufarum bunc fluxu totaluu ionll2ingi tunc p 
uocaii D5 fignts tnp2ecedcntibu8dcmolt2auuis 
mccllum$ euacuattoms tiltu que ligna plurima 
Inf t5 quo# ti«mf20 pzfmu c guftas fotfup rcjpo 
ris 3 mCbzo# oiuj. to c lalTtrudo T ipo® 
ad p20gie(Tiuos metue. Xertiu cft g2auitas vt 
pondus in loco fitert. Quaztu3 ue20 cft cxtcnft 
itus dolo2 eueniene poflQ* bomo a fcitionc furgir. 
ita q apparet in coicis 3 tn natibus dolo2 3 pigzi 
tta magna in motu Tignum 
vero cfl p2uricue ctfczuoz in ctzcufcrcntta fiteri 
et concauitate inreftwi. Sextum vczo cft 
tiitas per fpinam percepta p2optcr replcfIonem 
venc 'ktlis Defccndentte. £xpt fmti ve 20 e gza 
«itas fub ypccondzio dext20 aieendens quandoq5 
vfque ad furcula fpatularii. Octauum dl anheli 
tus Difficultas p20u€mce ex cdprcfltcme Dyafrag 
tnatis a materia replente facta. Horni ueroeft 
vertiginofaaut fcotbomia Difpcfito fuccedens.ita 
q bcmini apparet acre extenue rcuolui circula 
riter.et ante oculos eius in aere percipitur mulca 
ru ucl cui icti uolatue falfue et non exiftene. Quan 
do igitur bec omia figna aut ipfc# plura appam 
erint.tuncfacile (Oncludipotcltq cmo20idaliuro 
vcna2um retentio facta c mai02 q cpo2teat. 3ta 
35 ad apc2tione p20ccdendii dl omcrfts ingenua 
Quo# p2imu elt uctcfa abfquc fcarifeoc deme 
ilicis paatibuB C2uriu 3 coxa# facta et cetj. Se 
cuudu vero cft ea£ fcarificauo fi uentcfe no contu 
Ierint abique ipia. Xc2ttu3 vero cft fricatio pre 
dictarum pa2tium cu aipero panno facta ante ei 
b;l et potu per boza una. Quartii dl rubificatd 
p2edicrarum pa2tiu facta cum calamento uf apio 
ftlueftzi pa2tibue predietts appofine calidis pdl 
eoru contritione. 'Quintum cft 02tficii ani f2t* 
eatio cum felle tbauri uel alio quocunque. Sex 
tu Ve20 dl earuconfricatio cum foliis fuue fictis 
vel bumtdts uel cu foliis cofcltde maions. Se 
ptimu dl carum punctio cu Ictis porcinis. Oc 
tauum vero cft applicatio vemcfaru3 fuper extre 
initate intdlini. Honum ve20 c oriftci 022 emo 
roidalm5 vena# apertio cu flobcromo. igitur 
predictaru3 venarum apertio facta permittatur 
exire fanguis a quatuor ufque ad octo oiee ufque 
quo ad illius exitu$ magna non confequatur oeb» 
litas aut ipctcntia motus cozpezie, Si autc coti 
gew q buic euacuatet iucccderct maena bbilitaf 
tt per piures Dies pet fcuerarct fluxus fanguinif 
tunc (latim rdlzictiom buiue cuacuationie p20uf 
dendu cft cu tnfrafcriptis ingentis. Que# pzi 
imi cil ut ligentur manus liiper cauillis CU3 cerri 
gits bene lingentibus. Sccundu3 ve20 dl ut 
ventefa magna apponatur plui ics tn Die fine iis 
rificatbne iub ypocodrio Dcxt2o ubi eft locus epa 
tis* Xc2tul vt’20 eft ui hic vir fedear tn bac deco 
crionc tepida bts uel quater in ne.Tk Dzagari.J. 
.y.gumini arabut.J.u.glutinie 
ferri p2eparatc ucl fi ixe m aceto Ub23. J.fumacb 
grano# mi2ti cozticu g2anato# cupuliai u gladi 
umana,do.im.contunaanturommaet buliam i 
Ltbzie Soa aque vlque ad conlijptbnem tertie par 
tis ec ftar ex eo ut Dictum dl. Quartu ve20 re 
medium dl ut fuper fiteri et cueufbntibus pa2ti 
bus fimul per fcmilTcm unu applicetur boc empla 
flru calefactu.Bc mumie emautj ian.Dracoms bo 
li armem acatie ana.g.iii.gypii puluei i5art 
sj.conquaflcntur cmia Diligenter cum albumine 
cui 3 tniundantur in predictis faldclle ftupp e pri 
U6 infui e m acetum mgi u 3 Une cxpzcllc et cum bortJ adh«n*otttaapplirtn(ur’pait{bu0. 93fattfe$ 
pn* \xc ingenia nd rertringerctur fluvue emoiol 
tfijlip*tunc omni mane in auro2a paties accipiat 
Detbnrc cum.J.t'uaque Decocti- 
nie feminte plantaginis calefacte .1 quere electu 
artum illud nono Sliuantozie inu\ trulo de flu 
vent2t'9.£5i autem adhuc fluxus ille ren refinge 
ret. tuc di mane in auroza patiens accipiat .vi X 
oetode iufrafcriptto piilulte deejuibue ctia folco 
femper ante cena ‘/jpzadm per bc2« cxbibcrc.iii. 
ufl.iiii.J6t cfiearu oeferipto Tk ofTui oactilezum 
cdbufieg.j.i.cc2alloru alborfi 'i ru.fandarace tbu 
nsgummofi ypoquifiidoo acatie g2anc$2 muti 
8tia3.ii.‘ka2abecmatitip anaj.ij.fcmtme pc* 
ri toizefacti nafiu2.t02rcfacti ana.3.itii. bdellii 
omnia per fc.cn: 
inde fimul tnco2pcrcticur in me2tario cii pifiello 
fepiue calefacto cr fiant pillule De omnium qua 
ru vue exifiat ut ia feriptu efi.ct funt non falle ee 
me in cafuifio qui quandoque perduxit bon»nc5 
id pulfum vermiculare a quo tatre Diuitia gratia 
releuati fuerunt plurimi.ficut fpcrobunc genero 
fum virii ctia liberari ocbcre.qucd fua miwricoi 
dia cancedere oignetur altifiimue. ad Uudc eius 
fempirerna Hmcn. 
i j Ccnfilium De c&tmo* 
j \ tNO alta*o vero ferito C»ci p2edic 
fW §k ti 02dmi6frai2c 3obrncdcemie 
I p H p2cuidendum cft remediis baben 
W ttbue intentiones nuindtficandi 
f ea put et pcctue r< ficmai buj a fleg 
• niarc vitreo crmuciltagincfocata 
n per uia3 indigt fiionie genito m p2tdic 
tie mebzts.pp qt5 05 iplm proutdeae hbi.ur caput 
pectus ct fiomaebu pannie bene coepeme cuficdi 
at.ct ab vru lactis ciborii pafiiltn3 a multitudine 
pifeium ab vfu blete fpmacbic lactucc ?aque ffc 
potu oio libi caueat.ct utatur remediis t2ibuefc 
cundu bunc modu.Hccipiat omni qua2to fc20 pa 
rii ante ctbu ucl ante collatione noctm na quando 
adefi ieiunii tempue una De ifhe piilulie.alcrain 
uero pillula accipiat per bo2ae Duae pofi 
aloes coloqmnudc agarici 
turbitbbermodactilo2u ana§. vi.Dyag2idu' 
garicftlo2ii macie ligni aloce ana.g: 
•iii.cum yeia fimplici fczmentur pillule ex omni 
s5.Vii.Dc quibus fiat m Dictu cfi./fSxxundu3 r< 
mediii efi ut Dic intermedia inter una 1 ab eram 
pillula quando uadir ad lectum CU3 medio cyato 
Vini albi calefacti fubttlis ct Dulcis accipiat buius 
eleituarii .5.1 J.W clectua. Dyacalancti .3j.de 
etuani Dyairts.J.i ambof Oclcripttonc TUcolai i 
•nridotario inco2po2entur fimul cu modico fyru 
pi oc yfopojpCaciii ve20 infirumentu efi pulutf 
ifie.oe quo vir ific omni tatfo fero quando uadit 
fd lectu fuper p20ra capitis fui per directu fagit 
talis comilTure in latitudine quartuc2 dtgii02U3 
•pponat quantitate.vi.g.02dci fpa2gcndo «pium 
tuter capillos.Cutus dcfcriptto.h* fdu grane 2U5 
paradifi ligni aloes fiozacis calamite ana.3j.c0 
rallorti 2u..3.i.macta.5,i J.gaziofi .3 J.iwt_ tluj 
per k puluis a ccmtlccatur. 
(fCorfiliumdecstmo. 
Itfto cfl dubitabile apud pnitoe i 
tbcozia mcdicime q? cata22ue no 
B W biiie viri lobanme francifei de 
I; tr ifleno pendet a Difpcfuoe dupli 
fl ti mebzi pzincipalis.£f pzinia g 
■1 X* dem cfl Difpofuto cerebri per effe 
tfam.fecunda ucro cflepatie per colligatia.£c Di 
Ipofitioquidemccrebri natuzalie.licet a 
fio fuerit calida ut ex figule deduci P0IT5 ut cx ca 
loze in toto capite percepto ex nigzcdine capillo" 
ru groffitudine et aliquali crifpitudine eorum ex 
velocitate operationum interiozu. jBimilitezex 
«Itio fignte cougzegatie.tamc Difpofirio pzcf;e ce 
rebri ipfiue uidetur magie cefzi. 7 bu. denemi" 
nanda cp caltda.qucd ex multifcontingere potuit 
ut ex frequenti applicatione ad acrc frigidii ct cx 
vfu infrigidante a quacunque reru nen nattiraliu 
pzcuemcte fiue ex ctbtefue cx pottbue fiue cx n;C 
to coitu pzonenerit illud i ue contigerit permuta 
tio cercbzi a caufie cozpozalibuf.ut pzopter debi 
litate digefltuc flomaebi eparie uel totius 135 ma 
ittfeftc videri potefl q in capite ciue congerit mt 
ta materia mucillagiofa et aquola.Cttic ct fi ab ile 
rioxibue mebzte ad caput tota p2Cpulla fuiiTer.ip 
ia tamen pzopter tepozis longitudine b ncccfTita 
te pezmutauit cerebzu ad frigiditate ct bumidi 
tate.quonia omnee egritudince czcntcc Iccurtdu3 
omnedifpofitionefuntfrigide.ut colligitur pJa 
tertii capitulo Dccaufa enugrsncc,£x quo funda 
mento apparet intelligi poflc.quare egritudo iflf 
«9 viri fuit ct efUoztte.eo quia ipfa crt lapfue ad 
comzarium complexioni cerebri etatr 7 plunbnf 
altie.3c vero q bec Db pehtio fu per c(Temia3 ap 
paret pzopter Diuturnitate tempozie. 23ccundo 
vero pzopter continuam fere cftulionem mate 
ricrum a capite.Si enim egritudo fozet pzccife 
per colligantia ab epate impolubile fozet epar ip 
fum tamdiu 7 tanta} materiam tranfmmerc ca 
piti quanta eftitndirur ab eo. £t tertio iterum <y 
bec egritudo Iit per elTentia.apparet ex tolerc ca 
pitie gzauitate ciue et cx tcnltcncciue egneudis 
ad frontem tempora 1 poflcriozce paztel .opozt5 
Igitur dicere gegzitudobcc fecundum magnam 
partem eft Dtlpofitio cercbzi per etfentiale netu' 
tuente ciue.ild uero bcc eg2itudo (ccundu p32 
tem notabilem Dependeat ab epate ex multie De 
duci pcreft.p2tmo quia maius i.ocumentu quod i 
captte V5 fixu apparet cfl t tota medietate dextra 
capitiseius.fed lx>c ponitur ce figml nocumcti ce 
rebri per ciue ad epar.ut pzima te» 
tu capitulo Dcrimcqua2to.£t iterum fecundo bcc 
Deducitur ex pazte materiei que in faporc fuo fal 
fedinem quaft femper et aliquando amaritudtncj 
rcprcfencat.amaruudo autem non potefl pzoucif 
nili a coleza aut uapozc eiue ab epate coicaco ad 
cerebzum,£t tertio iterum quia falfedo i tali ma 
teriaeuidentins aflignari pot pci ucmrc per mtx 
cibes colere cum flegmate aquolo augumenrato i 
cerebzo per uia mdigeflieme. kx quef ouorii co 
mixtione ad inuicej acquiritur falfedo prima pri 
mi capitulo De bumozibue m facto cfle.£c licj fal 
fedo m materia acquiri pofiit per modum put2C 
factioms.quia tamen in V120 tilo non apparent 
ligna putredinalem calozcm teflificantia 7 appa 
ret permanfiua falleoo in matena.idco euidenti 
m deducitur ipfo pxoueuii e ex mixtione pzcdca tnatmVp q et ptttrefactoe fpap.Stmflfter licet 
flegmatica falfa materia quandoque in 02e buiue 
vizi reprefentetur cum ffatione fumofe adurtio 
nie.Deduci tamen portet mantfertety talio materi 
erum adurtio non fit m ipfo cercb2o.Xfpparet enf 
multe utgilte inquietudo Dozmitionio cozzuptio 
vehemens fttie a 0210 amaritudo fpeciee alienato 
nis uel co22upticm'0 in operatiombuefenfuum in 
tertoznm.quorum neuml in Ixjc V120 apparet.td 
fubtiliuo videtur e(Tc Dicendu5 q tn epate etus af 
(ignetur caliditae adurtiua materiertl colerica2u 
que colerica materia aliqualtt adurta fiue fubrta 
tialiter tzaneat ad caput fiue per medu euapora 
tioniecdmixtaaqucfoflegmati cutue multitudo 
reperitur in ccrcb20 ftmul tn eo ponit falfedinem 
n odozem uel fap02em fimilein et qui pzouemt a 
cozpozibus que aduruntur, Qb aut? in epate bu 
tuo viri uerttgiu aduftiuecaliditatio afTtgnari pof 
fit ex multis Deduci pct. $>210 quidc ex color eiue 
qui ad rubcdme5 cum obfcuritateeleuatuo ert. 
Seciido ex exteniicnc. Xertio ex babitu 
dio a2tditate, Qua2to ex tactu calidiratio acute 
imprimentia. Ouiro ex cutio aliquanta folidira 
te, Sexto ex multitudine generationio cole' 
re rubee. JEtfeptimo quia in boc uiro uidentur 
apparere figna dccidetic complexionis eiue t adu 
fiam quam permutatione non c2edo ipfu euadere 
polTe.nifi fiat cont2aoperantta ex pa2te regimis 
fibi conuenienter alTignandi. £x quibue omntbua 
diligenter confideratte uolo mibi fatiffactum e(Te 
Dc eifentia egzitudime buiuo viri uarictate eius 
n acctdentibue ipfiue.icrt enim egritudo eme ma 
la cdplexiofrigidaubumida materialie cercb2i 
tam declarata. Oartetae autem eiue crt quia ma 
la coplexio Diuezfa inuenitur t cereb20 luo. fcrto 
quidem Diuerfa quia copotta ex facta que ert tn ce 
reb20 fixa.a fiente que Dependet ab epate.*? iteru 
Diuerfa quia ex Diue2litate pzoueniene 
ut Declaratum te2tto alTignaturdtucrfttas 
ex pa2te accidentium co'ttanttum materiam que 
quandoque falfa CU3 quandoq3 
fine eo reperitur.aliquando uero cu aliqualt ama 
ritudine.altquando fine ipfa repzefcntatur. Scct 
dentia ve20 eg2ttudinis fut catarruf qui qukioq5 
et rarue ad pa2te ri3e couertitur.quandoque pez 
pa2teo cozdaru venans 1 a2teriaru coi 
li et gule defeendit ad fpatulao.aliquando vero p 
palatii et venae oefcendit ad pectuo. quod Demon 
fhatur ex nocumento atilxlitue tufTi et fimiltbua. 
et quandoque oefcendit ad rtomaebii quod apparj 
ex Dyaria uel fluxu ventrio peryodice apparente. 
f02dinata tame peryodo magis q 02dinata.1occ 
funt que oe Difpofittombue buiu»“vtrt.vclut uerio 
ra contemplari potm'.£t ex lx>c fundamento faci 
le apparere potert q talis egritudo minatur ftbt 
accidentia almaris empimatts ptifts inctu 
raru lefioms rtomaebi *? plurium opb 
tet q btc vir 1 p2omptus a fcltcitue fiat ad cu2ati 
one fui aliter male fe bebit. 
Capitulum fecudu decu2a per Dietam, 
■Regatur: tgf irte vir ex pa2te lex no natuza 
Itum regimie confracto ex calefacienttbuf *? extcci 
ttbns que aduczfentur Difpofiticm cereb2i«7 tnfzt 
gidantibus et bumectatibus que Difpofitdem epa 
ti8 rcfptciant.quare fi bette conftderetur ea que b 
cibartie alterata erue ex p2cdictie tn p2tmo gra 
du caltdttatfe i Nectatis erunt comienfentta lap 
fui cercbzi .ef erunt co22igentiacaliditate n ficct 
tateepatte que notabiliter cleuata ert. JEtquia ca 
liditae et fiecirao pzimi gradue cdparata ad caU 
ditate et ficcitate fecundi g2adtte erit fufficiee re 
mittere tpfa.quoniam rcmiiTu remittit intentam 
fecundum ueri02e uiam.ut patet dc aqua remtflc 
calida que remittit intefe calida.ideo tale regime 
tridcrctur cite conuemene. $c(Te aute ego Dicere 
Dulcius et cu mmo2i anxietate cibariacalida n fic 
ca comifeeantur frigidi» et bu.ct econt2a fpc2ae 
q Difcretiua potentia ad egrttudinemcalidam 
n ftccam tzanfinittet frigida a bumtda et ccon(2a 
ut feribitur prima qua2tt De cu2a emitrirei con 
t2a iilexaudrum.ct quinto canone fumma *? capi 
tulo p2t mu6 (cdpofttde ex contrarii», 
Xfcr itaque ipto ad caliditate a ftcctttate parup 
inclinetur ? Iccue habitationis confimiliter et oio 
cuitetexceiTum bumiditatiset ingreflu aqua2um 
et maxime frigiditate capitio et cxf2cmo2U3.pci 
pit cni maximum nocumentum ex illie. Scctm 
do vc2oeuitetcibaria uelociter corruptibilia.ut 
lac unctuofa multu3 et confimtlia. Similiter effu 
giat ucixmcntcr uapo2o(a ctacuta.ut alleu5cepe 
et limilia illio. JEffugiat etiam uap02ofa ctba2ta 
cmta.udutlegumina fructuum multitudinem et 
b2odial(3piguia,-£ttterucu{tet cibaria magne 
uifcofitatis.vclut partilia pifciu5 multitudo ca2 
niurn p32tce cutaneae ne2uofaB et pantculazee et 
inter reliqua ab omni genere falfo2um ctbo2u ab 
ftineat.et in cibariie fuie valde modicii falte acci 
piat et acuti etiam aceti vtam cflugiat.et p20pter 
eadem caufam cu'a5 caueat a.potu aque frigide i 
vfu etu» cti3 vino.mft fuerit Diligenter precocta. i 
tinum eiue fit album non Dulce U3 illimcinmn.f5 
mediocritate fapo2ie leut fiipttcirate pa2ticipas 
Jzc teztio pztnctpaliter a fo2tibue exercitiisabftf 
neat ct pzop2te fu per cibo et in (uma quiefcef uti 
liua crt a q uebemeter cxercttari.licet motue pro 
g2cffiuue mediOC2ie fit ei conucnienter utilie * 
Qua2to adbuc i modo fuc cibstdie euitet abi qui 
titate msgnam.immo rneltue crt ei pa2ce comede 
in cibatione faturtratem ccmplcre.ctia3 ab 
(linentia per qua C02pu8 inanitur in cxiccado rcu 
mata et auazzce crt ualde ccnuemcns. Quinto 
vero Dozmirionem effugiat immediate port cibu 
factam, n etiam Diurnam inquantum pctert.imo 
non Dozmtat pzope cibum.ntli faltem t2anfierit 
boza copleta et O02miat eleuato capite nullo mo 
rctapinue.fed ad latera Decimane et p2iue fuper 
Dext2o.oeinde fuper fimrtro latere.reliquo ve20 
tempoze vigilet.ita q menlura (omni in Die nam 
rali non fit ampli02 q lepte bozaruj. $>zo altera 
ve2o re non natuaali oio effugiat accidetis animi 
velocem et fo2tcm motum in fpirinbue et bumo 
ribuo tmp2fmenria.ficut iracundiam furis5ct 
fimilia.immo fpem bonam in fua curatone 
ter accipiat i altiffimo Deo ccnfidene. 
Capitulii tertiu b cura per medicinalia, 
£20 regimine uero huius viri per medicinalia 
premitrendnm efl q quia in boc viro Diuerfe fune 
eg2itudtea ct accidentia.Diuerfif cpo2tet uti inte 
tiombue ct inlUumentis curatiuie.cum quelibet 
illazum egritudinu3 et accidentium ueitat ad fe 
cu2atdnem ncceffaziarn. Sunt aurem eg2ttudiee 
in boc viro, $>rima quidem ert mala complexio cueb2t frigida 1 bumida cuius accidens efl defcc 
fus materie C3ta22i3antis ad pectus. Et fecundu; 
accidens cfl a fma, Et tertitl ell tulTis foztie cu mi 
tttudtnc fputi.Et qua2tu cft corruptio uel impedi 
mentil oigdlionisJEt qiiintu efl fluxus Dyaricus 
quandoque cueniene. Et fcxtU5 efl D0I02 circa fpa 
tulae et collum eueniens qui quandoque extendit? 
vfquc ad genu.Et fecunda p2mcipalie egritudo c 
mala complexio epatis calida 7 ficca cuius acens 
ell quandoque colerica febris fuperueniens. Se 
cundu accidens cft ardo2 in urina quandoque fup 
uentens.Cum igitur bec accidentia fine cy pliuia. 
ideo uifu ell mibi unicuique illoru per fe 02dmate 
pzcuidcrc. 1br emittend ti p2tmo q in curardibus 
variap cg2tfudinii p2incipium altili 
Debet ab ea fine cuius curatione relique curari nd 
pofTut.ciim igitur Difpofitio cerebri uideatur elTe 
fufpectio2 omibus aliis op02tcr nccefTario ab eius 
cu2attonc etiam incipere ciqtie pzttictpalitcz atte 
dcrc.Etquta poft tpfas nocumcnul in anhelitu eft 
multu periculofius.ideo punio pena tnlUumcta 
rectificationis cerebri.fcciido cpatie.tcrtio pecto 
rie.qua2to ad alioru accidentium cura pemanft 
bo et cet|.3caque p20 regimine ad cezebzu ccnud 
enti octoill2umcta mibi ncceffaria uib admift2a 
bo.Quo? p2imum eft ut eger ifte rnanc boza elec 
ta flobc tornetur De baftlica Dcxt2i brachii p qua; 
educantur alleuiandum epar cc 
Diuertendum materias ad caput folitas effundi* 
Secundum vero iniUumcntum eft ut fcquenti 
Die vir ifte purgetur cum.3.i.aut Duobus.3. pillu 
educunt eni materia colcrica 1 ftcg" 
matica a capite et infericzsbue.i lunt utilune di 
bus in quibus perfeuerant catai ri in cftate 'i i hye 
me ut quinta tertii capitulo De 0122 catam litte 
raliter colitgendu.Exhibeantur itaque in aiiroza 
et D02miat eger poft eas precipue per bo2a 7 qui 
ta b02a ab affumptione accipiat cyatum aque 
ordei cum pauco 5uccaro calefacte 7 in fexta hoza 
p2andeat. Xe2tium inftzumentil eft ut vir ifte 
poftcy fuerit euacuatus.accipiat bcc Dtgeftiuu3 ca 
Itdum bo2a pzrdicta 7 continuet tpfurn adminus 
Diebus.x.Cuius ocfczipcto IV fy.oc cndiuia meli* 
ro.fy.De flicados ana.J./.aque cico2ee et bettoi 
a ana.f .i. y.mifcc. Qua2tum inllzumentu e ut 
tepo2e quo alTumit boc Digclliuum falte omni ter 
cio fero per Vna lx>zci uel ouas poft cena accipiat 
una ptllula alTaicret oeferiptoe Buicene p2ia te2 
tii taactatu p2tmo 7 finali capitulo.Diftrabut ctii 
9 capite 7 rep2tmunt materias ad tpfum afccnde 
tee. Quintum inft2umctu ell ut tempo2e dige 
fliui p2cdicti intendatur ad oiucrftone materient 
et dc numero rof que leuiter et fecure oiucrtut c 
longa 7 foztie fricatio mebrozz inferio» cum pan 
nie calidis ab inguinibus vfquc ad pedes t2aben 
do inferius et a fpatulis vfq; ad nates et ab hume 
ris ufque ad manus. 2Dotus eni memb202um 
inferi02ueft ualdc tuuatiuue per cata22u pzope' 
attractionem materieru ad inferioza. Secudu 
Diuertcns ec fo2tius eft admtmftzatio clifterie bu 
ius.TV folioru3 blcte mercurialis malue furfuris 
ana pugillum unu affari betbonice ana pugtUum 
medmm coquantur conuemenrer. et ex bac oeco 
etiene Diligenter cxpzclTa accipiatur hb2a.i. olei 
violarum et oe czoco ana.3.1 J.yerc £>alu et 3UC 
cariru.sna.3.vi.kiis i mane 
TertiumtMufrtcnset medium fnter ifta Iht 
quene appofitto uentofarii fuper natibus 7 fpatui 
et non fcarificentur ntft in loco appofitionie earu 
vebemene appareat (anguinis ueftigfu;. Qusz 
tum Diuertens ct utile inter cetera eft p2ouocatto 
cmo2oida$2.fed p20pzie conuentctttio2 cft mtgie 
poft euacuationee iceraras.friccntur itaque extze 
tne paztee intdlim cum foliis fici aut cdfoltde ma 
I02t8 uel cu5 aliquo rugofo cozfice azbczio aut cu 
panno afpcro ucl ca2um fricatio fiat cum fclle 
tbauri calefacto cum modico falis uel puiue2ts 
urtbantfbe. Sexui inIUumctu p2incipale c ut 
poft aiTumprioncmfyrupi vir ifte euacuctur cum 
pilluliscocbiis iam pzcdictis quibus addi potefi 
•■M.pillnlanim oe fazcocolla ec obferuentur t bac 
cuacuatione que Dicta funt tn pzirna. 3ttendcdo 
tamen cy eger non Debet tlTc conte tue una ucl ow 
abuseuacuatiombus/ed Debet eae reiterare tot* 
cne quotiens otgcfliome vefttgia complete appa 
rent.quomam talis cft regula in curatione egritu 
dinu cronicarum obfezuanda.et fi uideretur Viro 
lapienti regenti bunc egrum prcdicro fyrupo pof 
fet fieri additio fyrupi dc calamento aut fyrupi t$ 
pzatfto gratia capitis et fy.ro. et fimi 
lium gratia epatis. Septimum mftrtimentum 
pzincipalc cfl ut V12 i fle poli p2edicta affuefeat di 
Die femel lauare caput fuurn cum lixiuio acuto et 
cum fapone.Deinde bene Diligenter extccarc ipf«5 
ct boc continuare per fpaciu decem 01*2113 memo 
rando fetnper in looc tempo2e accipere aliquam t5 
ptllulie afiaieret iupenue tactis et tempor baru5 
ablutionum cauear exponere Icaeri frigido fulcie 
do caput IUU3 cum tecturis conucnicntibus. Oc 
tauuminftrumfntumpzincjpalecftut poft$ oia 
predicca expleta fuerit qmcfcat cqcz per quattuo 
uel quinque Diee.Et tunc p2ius rafo capite applt 
cetur ei per totu boc empiafl2u.Bc fucci calameti 
uel metaftzi.M.farme fabarum et02cbi 
.iit.pnluerie colli macie ana.3. J.granorum fma 
pis.s.i.pulueris He2C02ts columbini.J.ii.puluerif 
maicrane .5.vi.bultant lento igne, liniatur ergo 
totum caput ex eo.quoniam rubificando ucficat 7 
materiae a p2cfundo cerebri artzabedo cofumit 
ct in cereb2oconfo2tationem relinquit 
fi bene confiderae componentia, foec De Difpofitf 
one tciebzi fufficere indentur. 3am vero ad cu 
ram epatis tranftre op02tet cui quattuoZ t emedi 
is mibi p20uidcdum erte apparuit. ita 
q3 ell ut ege2 ille pluribus Diebus 
aque endiuic .pulueris epatis lupi m fur 
no exiccatt et puluert3ati. Secundu uero p2(ti 
cipale inflrumentum ell ut ifle uir affuelcat come 
devccazucB codiarum clixatas.quoniam a .ppri 
etate confo2tant bcc omnia epar oaimaquazta 
tertii capitulo 0 curis vntuerialibue epatie.Sut 
autem codielimacie magne cum tcflis rubeis fup 
fpinas et Dumeta muente. Xertium inflrumen 
tum principale efl ut ille vir quafi femper an om 
ne cibarium per longum tempus accipiat rotula; 
una confectionis oyarodon defcnptde llicolat in 
antidotario que Iit ponderie.5,u. Quartum in 
Ilrumentu3 ell ut fepe ille vir m diebus calo2is af 
fuefeat epitbiniare epar fuum cum panno lineo Id 
gttudtme ipanle 7 lautudis qmnquc dtgiro2um 
ffufo in bk mixtionem actu tepida. IV aque abfin 
tbti aicoree sc rofarum ana libram./. i podii.3.1 l5\aoci3.t.rofarum fandalorum ambop analai; 
•t'i.campl)02e.g.vi.aceti coclearia quique mifce di 
ligcntcril 'Pro regimine utro tertii accidentis 
quod eff alma tribus remediis mibi miam eff cor» 
ueniens p20uidere.lGuorum p2imu eff ut mane % 
apud uefperas 7 iterum in fero tempo2C introitui 
ad lectu5 vir ifte fepe teneat in 00 fuu5 de hoc elee 
tuarto.W locb dc papauerelocb De pino ana.jj. 
tnco2po2entu2 cu bona cont2ittone.|f irecunduj 
medicamen eff ut uir iffe omni qua2to mane t au 
rora accipiar.5.iii.electuari! Dyap2a(Tii Dcfcrtpti 
a Hicolao 1» antidetazio cum.J.ti.aque Decoctio 
me radicum liqutririe mundate cu pauco c2cci et 
calefacte.mundificat ent er expti2gat pectus Dila 
t mdo vias anhelitus, tf Xertium ucroremediu5 
eff ut omni fero cum uadit ad lectum faciat tnuti 
gi pcctue fuum cum lx?c linimento.Bc cici t)C20co 
olei lilio£ albo, yrccs croci ai i 
ffologte rotiidc oppopoacia ana3.i. terantur cia 
vltimata contritione fimul ct cx eo fiat ut 
Dictum eff.<f1>20 regimine ucro qua2ti acudcn 
tis.f.nocumcnti oigcffionie confei re poliunt quat 
tuo2 inftzuroenta.dj trimum cft vfus frequenta 
tus mente aromatice.cuiuo ftipee ad 1 ubedic$ re 
dit i cibis acccptatU! SCO5 VdtlUumetu c ut lep 
ari omne cibum accipiat rotula una.5.ii.fcuiuscd 
fectionis.Bc fpccierum dcctuarii De ligno aloes t5 
fcrtptione canone 1 fumma pzbna.j. 
•t.fpcetcrum a2omatici rcfa.fecundu £>ab2ielem 
.3 J.3uccari albi. J.iiihcgm aqua abfintbii fiat cd 
fectio in rotulie.5.tt.tfXerttum ue20 inftzumetu 
eff q vir iffe cum medio cyato aque occocttdie ma 
cis calide falte5 bis m feptimana accipiso.i.pul 
Cffumum inftzumentum ut lepe 
faciat iungi ffomacbff fuu cu bec unguento.Bc cfi 
nardini oiei de maffice ana.|.i,macis mere ame 
cs fpice alTcjzi ana3.i.gariofi3.ii.cere quantum 
fufftete fiat unguencu medioc2ie tcnacitatti CU3.3. 
.y.refme.|XHd cuzam ue20 altcrius.f. quinti qd 
effooloz nMulo$t colli 3 fpatulazu confcriltoia 
mundtftcantia caput 7 uentofarum applicatio fu 
pza pofica tn regimine capitis 7 affei t ci iuuame 
tum notabile boc linimentu ipatulie frequeter ap 
plicatu 'Kctlo.Bc olei De eufoz 
bioj.y.falis cois torrefacti 7 bene tztti.$.i't. ccu 
qnatfcntur (imiil 7 ex eo actu calido fiat ut Dictum 
cff.dd regimen ue20 alterius accidentis quod eff 
pcryodtcaDyaria uideturnubi q conuementius 
eff ipfam natu2e regimen Dimittere q intercipe 
re eam mfi fupet fluendo Debilitaret.#! aute pe» 
duceret ad boc p20uideatur ci Duplici inffrumen 
ro.tf&rimum eff q femper ante ctbil accipiat roi 
tulam una bmus confectionis.Bc conferue citonio 
2il5.iii.mafficts.j.i.mcnte macte ana.3.i.cu3 mo 
dico vini cttoniorum Diligenter tnco2po2cntur in 
mexcarto et fiat confectio in acci 
piatur una ex eiejff Secundum uczo tnfUumcn 
tu cft cliffere boc.Bt conandri pzeparati gzanojs 
mtrti cupulam glandiu feminis piatagtnis 3 aca 
tic ana.cto.i.fcntcult ctmini amii 
granatoru extccat02um ana. 43. it. Dc ea$2 Decocti 
one accipiatur libza.t.olci rofarum .J.iu.meU’ ro 
fati colati.f .i.pingucdime rcnu3 Diffol 
nantur omta itmul et fiat diffcre.Si aute3 luper 
ueniret huic viro febris colcrica ad ipfiue curari 
onem conferuntDigeffioncs 1 euacuauqnes I uperi 
t» bfcfe.flttendcndo tamen ej> tn bigercntibue ct 
euacuantibue medicine Debent eligi aducrfantca 
colere ualdc potcntcr.parum uezo aut minue dc 
bent efle flcgmati appzopziatc. d/frzo cura uero 
vltimi accidenrie.f.ardozieTrieqm pzouenit ct 
acmtate colerice materiei 'i faift flcgmatie cum tl 
lud continget vtatur illa tragea De qua femper ac 
cipiat coclear unum ante cibii ct mecliu3 poft cibu 
Cuiue oelcziptio femtnfi edtute fcariolc acctofe 
«na.5.ii.fcmmu poztu.lacfuce 
papaucrie al.medullc pincaru mtnmt'3 incife ana 
iufquiami.UJ.puluertuemur pulue 
riganda q comifccantur cu duplo ponderie omniu 
De 5ucca20 albo n accipiatur ut Dictuj dl.JBgo cnl 
utilioza 'i fecurioza remedia ut nunc huic viro eli 
gere non potui. aute ? mifericore 
bec omnia Dirigat in falutem tllwe.£ld laudem 
ciue 2fmen. 
ficonfilium ad Dcfcenfum catarn acutf. 
eltn leutter ccnfiderandum cftcir 
ca Difpofitione buiue viri comme 
datiflime vi bte flBmcenrie cmie. 
eft cni Dtfpofirto ipfain capitulo 
acuti catazzi collocanda que eunt 
tneptitudine fuc cuzatioius mag 
plurimum perducit ad accidentia pzaua infertus 
Declazanda.iKmufcuiufquc aure falli flcgmatte vt 
dentur tree pzincipalceab auctozibuo colligi (pe 
cies fecundum triplice caufarum relpec 
tum.iff enim una oe caulie falft flcgmatie calidi 
tae putrefactiua ipfiue.pzopter qua pauce cma 
iquofe terreis velxmenter ccmtxte in falfedinem 
ccnurrtuntur.tf&cunda caufa cfl adufuua eali 
dicae que uerrit pa2tee flcgmatie in cinere.'» ipfe 
C113 aquo.ie pazubue flcgmatie cbmijctc falfedme 
cfficiunt.eo modo quo pzima pzutu capitulo b htt 
inoztbu8 excmplificat De cineribue cum 
aqua catte facientibue fulfcdtem in aqua fieri. 
ffZeztU caufa Ufi flcgmatie cll famofioz.ga ab 
auctozibue vfitara niagie.etiamquia frequentme 
in bete multiplicata repent. rt eft ut multis parti 
bue aqueie tnlipidt flcgmatie ccmilceamur colcri 
ce materie multu amarc.quia adulte ccmijctione 
equaliVIlon imcLigo aute ego equalitate mixtio 
nie poderalte.uui.libza flcgmatie vni Itlrc coler 
cdmifceitur.f ed intclligo equalitate actiuitatie co 
Ure i flcgma ri patTibiliratc flcgmatie ab illa. 9bi 
pzopozt 10 ctTct equalie aritbmctica no Dubito 
in tali copofito remaneret amaritudo foztie.pro 
pter maiozcactiuuateamantudtnte incolcracp 
infipidittatie in flcgma tc.Jfct poliunt colligi fmo 
nee irti prima pzimt capitulo preallcgato r< fccun 
do natuzalium mmitum. ti ex bcc fundamento 
•cerificari potell famcia per fcolae uentilata dio ‘ 
triu falfi flcgmatie.quouia aliquod fit tale 
per modii putzefactoie. aliquod per uiam aduffi 
onie et.aliquod per ui3,cdmixtioni6.®t2um aute 
omnee tree pzcdicti flcgmatie iaifi fpccice in qua 
cunque paztc cozpozie fieri polTint.dtccndu cit 
non.fed ut in pluribus looc flcgma falfuj efficitur 
sut in epate aut in uente magnie aut i Ipaciofita 
te mebzo£ magne concauitatie ct cxtcniicme.ve 
lut (unt amplttudmce cei cbzi inter couexu3 ciue 
ct cencauii pie roatrie ct inter pamculce predeoa ttitinter fpfoertc2atiet coticamtate.ftmiTiter fti 
rbcauitatc pect02is ftomaebi uefice 'i fimiltilCre 
do autem ego ut plurimu boc flcgma fieri falfu; 
in uenis magnis a quacunque De numero illarum 
trium caufazum fieri contingat ipfu3 falfii. £t cx 
boc fundameto cotcplatoz facile poterit intdliga 
re cas oes falfi flegmatie eftccriuas.Si enim talef 
caufe pzimitiue fucrint.patet q aer calidus iter i 
diebus canicularibus n fub radiis folis multii mo 
232i ct frequens vfus ablutois capitte abfque cdue 
nienti exiccatione frequenter ccnucrfari i tbermtf 
ct in ftufie in cibis n potibus erapulando cxccder 
n multum luxuriari et p20pzie cii rcplciione age 
re et uini fumefi et acuti multitudo 'i iuriu pigui 
uro cu aromatibus frequens vfus ei fumere freqn 
ter confectiones calefacientes lii cibis.ficur 33 cen 
fcctiodecinamcmoDenucemufcata De galanga 
et (imilibu6.uteftmcdusprelr.t02u nolhio tepo 
rtbus diuitii n potentii. £t eonfimilitcr mulra flo 
maebi repletione uti n accidcntib* aie furia 'i ira 
rundia inducere folentibus.a vcbcmcue.f.fupcr ci 
batione motus feu exercitium r< feftina et pzohxi 
poft cibii oorroitio.focc inqua oia ctr.m caufaru5 
p2imitiuaruquefalfiiflcgma poliunt efficere pez 
fe uel reductiue coplectuntur nutneru. £t ce iftis 
conftderati facile apparere peteft fi fficientia cau 
larti co2po2aliu ucl anteccdctiu flegmatie ta pre 
dtcti.£t ex iftie ultimate concluditur que fit cau 
facomunctacataz2ifalft.tfteni'pfa materia que 
a uenaru cceauttate effufa ct in po2is rcccpta pci 
iiias cxpulfionis educitur.£x quo iterii quaztofa 
r.le iteliigere potes uarictatc catarrop a uia effu 
fionis accepta.Si eni materia multiplicata i capi 
te Defcendar ad pcctue.tiic catarri pzopzic oeno 
minatione accipiat iuxta fentenria thteris et Co 
menrat02t8 affo.feptima fermene illo.Catarri in 
fuperiozi ucnrze in fanie eduertutur in quattuor 
Diebus.Si autem materia Defcendat ad fauces 1 
circa collil bzanci nomen libi fortuur. Cum autc3 
materia talis 1 p20pzic acuta Defcendat ad nalu5 
pri3a.tunc Denominatur cozzi^a.£t patet ex boc 
q fi materia Defcendat ad pa2tee colli pcfter ic res 
tum02eet Doloze effteit in cis pzopter qra vulgui 
Dicit collu efte inco2datum. £t adbuc attende q 
quilibet oe prcdictc» fieri [ ot 
per uia Defluxus.et ita ut in pluribus ccnttngir q 
materia in multa quantitate <i in temp02c b2cui 
per prcdictas uiae a capite Dcfccdtt.aut fieri pdt 
per medu t2af«tus materiei pauce aut paulatme 
per p2edict89 uias.et ixc cft fpcciee qua nonnulli 
fapienrce n vulgus ctia Dicit reuma uel ftillicidiu 
Vnde ex omnibus iftie inuicc bene collectis Dilige! 
conlide2ato2 poterit intdligei c ligna catarrczz * 
tec numero eni aliqua a (apienutue Oicu£ 
picncfttca futuri catarri que fut plura. u 
quia patiens ante Dclcenfu longo tepor 
leutit caput eius gzauatu cfte ut in pluribus.pat5 
a preietts multi flegmatie pofte pzeuenire. ipx 
eundum fignum eft quia ifti quando capita fua fen 
tiunt Icuia.boc eft p20pter ebulitionc ccUrtcc mg 
terte uincemis flegma a q eleuamur uapczee lub 
rilce multe mobilitatis que fpiritui fcfibilt cernue 
ti cerebru et panniculce alterant altcratce Uuitg 
tie cii mobilttatc.£t patet q bcc fignu app2Cpri 
atil eft potentie tactiue. £;t sutefptntue ipli tali 
tus uapozibusccmixri alteram c;gar,u in^£ia 
tmfpeteiitif.tunrpatrt tfcommipftttr operatio* 
ciuB.ita ut imaginent aliqui cp uolare nelmt.£3c 
lata eni imprimunt luas fpccics in(p<rtrii er czgg 
na.unde imutamur potentie fentientee.fod fenfa- 
tii cft uapoa fubttlts et ad ftiperieza mobilis.qug 
re etcec}.£t pellunt bi fczmonce colligi fecundo d 
aia circa fine.et pzima tertii tractatu quinto ea* 
p2imo. Xertium fignum principale eft q pati- 
entes quandoque fentiunt caliditad uapozofe fubf 
ta imprcflionc.qtiandoque in cerebzo fuo frigidi- 
tate inualefccntem ac ft per ipfil et panniculos flu 
ens aqua actu frigida mouei ctur ad Diuei fas Dif 
ferentiae pois. £t'p2t'mu quidem fuftctatur.eo 
quia dum ebullit colcrica materia magna percipi 
tur ab ea caliditae.er qz uap02 qui a tali materia 
eleuatur rdolubilie.to cito cuancfcit illa callras 
et remanet partes flegmatts mobilitate et fluide 
in uenis bine inde Dilcurrentes.ct quia remota fu 
jit caufa actu notabiliter calefacies.ideo tunc fleg 
mata babent potentia infrigidandi qua p2imo ri 
habebant. £t ex bcc ftgno colligitur ucnficato 
«uiufdamapparcrtis.3ftt8 eni bcminibus appa- 
ret continua moleftattonunc cegcdi. nunc octegc 
di caput.nunc fentiendi fudorem calidum.niic fi I 
gidu. Quartum fignum cft fcqucns ex pzcdcia 
q quandoque caput et adiaccntcs pa2tce.quando 
q3calide.quandoq5 actn frigide pcrcipuitur a ta 
gente. Qutntum fignu efl q coloz capitis et fa 
tiei nunc Declinat ad albedtnem cla23.nunc ad al 
bedinem palliditati cdmixta. Sextum fignum 
cft uarietas in D02miendo et uigilado.quandcq5 
«nimuigilariui funt, quandoque eni oozmitatiuu 
Septimum fignu cft q talis OtTpcfitto p2onu 
tiatur in babenbus infcrioza mcbza calida.lupe 
ri02a uezo frigida. Octauum fignii 
cft conuenicntia aliortl pazficulariu5.ut quod bd 
nunc utatur regtmiecalcfactiuo.ut exercitio 'ici 
bie calcfacietibits.aliquado infrigidariuo ut ocio 
lactuca et fimilibue ei p2opzie fzucttbne l:02azt 
is.nibil eni ita uapo2cfum cft.uclut fructus qt ira 
tertii capitulo quinto.'Reliqua ucro buiue Difpofi 
fionia ligna Demonftratiua Dicutur a fapiertib3 
fcrimum tploru eft actualis materiet Dcfcendcn 
tisfeufjtlo a patiente per aliquam pzedicfarum 
Secundu fignu cft punctio itiozdicacto ucl cx 
coziatio in uiis Defcenfue notabiliter percepta • 
Xertium fignu eft frequens fternutano.eo quia 
bec eft materia bumcctana et multa uctofitarc re 
plens caput calefaciendotpfum.p2optcr qued ici 
tatur virtus expulfiua ad uebementer er cito agi 
tandii materiam ut expellat ipfam. in quo motu 
accidit fonitus fternutatio nuncupatus. Quaa 
tum fignum eft eris et totius palati ficctrae cum 
reprefentata fallcdinc norabili. Quimu; figi u 
cft ficis in oze percepta et cum potu non fedatur. 
Sextum fignum tft nocumentum notabile a fu 
perueniente febre pezccptu. Septimum fignu; 
efl faciei rubicunditas fine magna uena2um exte 
fioe. Octauum fignum eft nauftea intelligcndo 
pereamp2olationem fermonisin nafo relonart| 
Xilta autem littera Dicere (ciet naufitas.ct cft ut 
quandoque multiplicata materia £3 pazte ad fto 
tnacbu ocfcendens inclinet ipfum ad cuomendum 
ct eft naufee interpzetatio. Tlonum fignum cft 
ab exeunrc mutato.quia quandoque exiens c ma 
terta fubtilie calida ct acuta que feniu tactus ct gufius percipitur 7 falfa et non amara.Htquado 
«ero materia cfl fubttlte 7 aquefa licet falfa perci 
pitmvv bcc fune pzopzie augumciui buiue Difpofi 
tionie ftgna.2Uiquando exiens cfl materia groffa 
tnfubflantiacqualieque vehementer calida pcz 
ctpitur a falfa.7 boc p2opzic accidit in flatu i quo 
uebcmentioz cfl in falubri ma2zo putrefacio et 
•jDtgeflio Dectmii fignii epulfusva 
rietae in fuis oifterentiis.efl eni pullus magnus <* 
nelox quandoque Duritiei.quandoque Icmctci attf 
nes fcciidii uanetare indifpolitionie arteria?:.ali 
quando a colera.aliquando a flegmatc facte no ra 
ro bic pulfus maguus uelox cfl ct pzopzict augu 
mento et flatu. £fliquando uero pazuue ct ue- 
lox et frequens ut in pzincipioct Declinatione. 
Undecimum fignum efl q vrine iftof in color 
fuo in uniuerfali pzincipioi gzadu citnnitatis no 
tabilirer funt eleuate.3n augumento uezo 7 flatu 
ad igneitate tendunt notabile, fubllatia autc ipfa 
rii grolTitiei magis attinet q 
DjflcgmaterepcriturcpDc colcza.quia ipfa cua 
pozat ct non potcfl vrinas tenues efficere cum no 
remaneat cizcularis aut regio in bac Difpcfirone 
.ucontentu tale in cdozc fuo ad «trinitate tendit 
notabilem cu gzanulis per eius cozpulentia uttdi 
q5 oifleminatj pzopter vapozes coleziccs in fleg 
matica materia fua uifcofitate inclufos tuxta iUtf 
auteticum icgid ii. 3n circuli ferie fi granula fi 
jca tenentur in cerebzo fcczcta latet confufto cac 
3n regione uero aerea ea que per Di 
giralc5 menfura aeri vicina efl plurima funt gra 
tiula in eius fuperficie fparfa que oemofUat egri 
fuiine elle actu in paropfmo.iuxta illud. £>ranu 
la reumatice femper funt neccfTaria caufe. £t nota 
q bcc figna potentiflima funr.co quia fufticiacr cd 
plectuntur cxpltcite uf implicite oia genera ftgno 
rii q in medicina fciri poliunt quocunque uolunie 
accuratillime adboc bene plecto. tlndecx oibus 
prcdiciis apparet odpclittone illa dfe ualde Oifft 
«le.3pfa cni medicos ornes quatucunque illufli if 
fimos in fui copzehenfione uebementer faugauit* 
ut ab eo2U5fcntentu8perlegcrcpoice.£0 irezu5 
bec Dtfpofuio ualde verenda. 3pf.us cni materia 
in cerebzo multiplicata 7 toto capite aut ibi fixa 
remanebit et fucceiTiua fui lefione et oilaratbc po 
terit incomplete oppilare onmco ventriculos ce 
r.bzi et facere epilenfiaj. aut cdplctc et facere ap 
poplcfiam.aut collecta in antenozi pazte ozgani 
ca fcufus cois facit I uberb.aut in poflcriozi pazte 
cerebri multiplicata magis 7 per aduflionem con 
ucrfa in mclancoliam poterit facere congclatoent 
uel ipfa eadem adufla m aliqua pazte cerebri coi 
lecta apollema in ipfa potezit efficere cibare f dc 
moniu nominatil.iat fi illa materia line adufldne 
ebuliene tamen in cerebzi panniculis collecta fue 
rit aut in medullari fubllatia cfFiceie poterit apo 
ilema carabitu nominatu prima tertii tzacta. ter 
tio aut nuncupatu fn fen nono £flmanlo2t6 capitu 
lo tertio. Si autem banc Difpcfitioncm materia 
efficiens non fuerit in cerebzo quieta.led uirtutej 
flimulae pzopcllatur ab ea ad auree pulfa per ue 
tnculu medium in eis apollcmata efficere poterit 
ad oculos uero obtalmiam aut cecitate fubua.ad 
colarozium uero iubito oepulla liftocatcem effice 
re pollet. Si uero per ucnae iteriozcs talis cxpel 
Utur materia jqumamee cfticcre pellet periculo 
tae.Si itero ad pectus Facile ptifim et perfpleme 
niam caufarc potcrit.Si uero ad meri eoncauuj 
aut uenas Deferatur ad ftomacbu naufea ablxjmi 
nationem faftidium fubucrfioncm et uomttu i no 
eumenta Digeftionis inducere poterit.-? fi per po 
fteriozc paztem cerebzt pzopulfj fuerit ad origi 
nej nudi ibi utriufque medietatis nuebe comple 
tam faciens oppilatione ad uniucrfale; paraliiim 
perducere potcrit.Uidc quantii vere da fit l*c oi 
fpofitio.pzopter quod ad ipfius cuza feflinandum 
cff. 
Capitulum fecundum De cura per Dictam*-? prt 
mo oe aere. 
Opoztet itaque labozantes bac Difpofitioneregl 
per res non naturales omnes inclinatas ad tnfrl 
gidationem notabilem cumleui humectatione:q 
tamen non euacuetur a refractoe ipfius cum exie 
cantibue.£t primum quidem boru3 pzobatur qz 
tn mixtione talium materierum petefiariue dria 
tuz colera que indiget infrigidante remittente ca 
liditatc et acuttate etus.et ipfa eade5 fientate fua 
paztes flegniatis aduftas ucl ingzoiTatas efficit, 
vnde indiget bumectante ftbi comrario.fubdomi 
nante tamen rcfpecru infrigidatis. Similiter cu 
tn tota mole materierum quantitate aut falre; cq 
litate inueniatur flegma opoztet # cozigatur au 
gumentum bumtditatte eius per comixtionecxtc 
canttum libi contzariozum.ee ifla cfl una ct prin 
cipalia De caufis pzopter quas ego cofidezaui ma 
jcima effc Difliculcate catazzcqz acutozu5. Difficile 
enim cft admimftrarc inftzumenta ita modezate 
refr actionis ut ipfa confezant excefTui vnius f tni 
Dzum non nocendo alteri de predictis et econuer 
fc.et tu ccnfidera q facilius pzoferuntur q opere 
compleantur.pzoptcr quod vir ifte mezam cotra 
bat tn aere ucl camera in effate frigida.in bpemc 
vero renude caliditatis.cuius etiam acr in ficcita 
ce non multum cleueiur. Similiter ueffes cius q 
cozpus mediocriter calefaciant.et propzie tame 
caput eius fufiulturie Decenter calefacientibus cu 
ftodiatur r.e ab aere fzigido er multorii uapozuj 
cius prefentia ledatur ut ccnfuemt. ieutret manti 
onenuczzancamafontibusuel aquazutn curfai 
Vicinam. pzopter quod utile fozet ei in came ** 
za nouutumd tabulis fuffulta commozazi.in qua 
tamen ignis multe flainme ct foztie non acccnda 
tur.a tiucr reliqua fumopere fludeat ne exponat 
fe flatui ucntt valde frigidi multam bumtditatcj 
Ipizantis in aere et pzopzicpofl flatum meridio 
tialis ucti. 
Capitulum tertium De regimine per cibos et 
potus. 
Ditiicilimum cfl reperirc aliquem cibum ucl me 
dtanain cibalem que fimul aduezfjzi poffit tribj 
fupzadtctie.-? oe pzimo non cfl dubium 0131 coz 
pozebumano operetur a materia pzcc.fe. Se 
eundum etiam elf otfticile.co quia in eodem cibo 
medicinali uei medicina cibali non inucniuntur fi 
mul mfzigidatio ct bumectatio et cxiccatd.mfi fu 
czmt meaicnte contzariarum paztium 013 humi 
ditate fupezflua actuali.ut poflint inuenizi in co 
riandzo bumidoin zadiccaltcc-? baucia ctfimi 
itbud.ee p20ptez banc cau(a3 ncceffazia fuit (pecu 
lacto mecucozum ad inuemendum compofitaba 
beutia omnes opezationes que neceflazte fozent 
pez pluza fimpiiua incompoiitum zedacta que i  medicamine tnuenfee noti 
rimt.ut quinto canone fuma puma capitulofccun 
do? Decimo p2acttcc capitulo pzto 'i fcptin o bze 
uiarii capitulo qutto. Unde in pzopofuc fi b2cd< 
alia 1 reliqua cibaria cia coquerentur cum radici 
bue pct2cfellmi dominantibus et 
duiefubdomtnantibus.aut fjlic p2fparcntur cu5 
radicibus feniculi ct emulfione (einintl coiu5 quat 
tuo2 f2tgtdo2tim poflet baberi regularis cuiat io 
nis modus ut2iufque p2cdictcnl cozzectiuue. 3n 
fuma tgf audaet ifrigidatibj i bumcc.vir ille uti 
potefl a pzincipio menfts rnaii urquc ad finem fcp 
tcbris.reliquo ucro tempo2C faciat cade ref2acu 
magis cum calefacienribus et exiccanttbue uince 
te tamen frigiditate meta mole* Sit igitu2 p« 
nis cius pariiper Imwlagtneue bene fermentatu© 
coctus abfque roftura. Decaznibus laudabi 
iibus 'jpifabusconucnientibue vtatur nen a20 
mattbus aut paucie.fcd bene croco rationabiliter 
fcallilia ct condimenta mollia non ccnueniunt.rtj 
«itet fructus fit uinu5 
fubrubcicolo2is.£5imitrat fumofa.quies p2olixa 
non mibi placet.nec fo2te cxe2citiu quia ponit fpi 
ritus 1 bumo2ce m motu.fed fricationes ext2cmi 
ratu comicmunt.caueat a multa n pzcltxa uigilia 
Securius cfl a mer.fa recedere appetitu rcnur.cn 
te q ucntzc feturato. Xfccidcmta anime uitet ni 
mia. 
Capitulum qua2tu Dc regtmie per mcdiiialia* 
Cura butue otipofttionis cemplecur per fex intett 
tionee. Ibrima itaque bai u intentior ii i ft uni 
ticrfalis cuacuatio matericru. Secunda Dtiicr 
fio materiei um. Xcrtia Digcftd. Oua2fa era 
dicatio. Quinta cfl pa2ticuhrie materia um a 
capite euaeuatd. Sexta ct ultima cfl capitis re 
cttficatio. tbrima itaque intetio quad2uplict in 
tomento copleri pctell. Ibrimu cfl q bo23 clcc 
fa fiat flobciomia Dcccpbahca pcfita inter pelli- 
ce et indicem per qua fanguis educatur in quanti 
tate.f.iiii.uel.v. Sccunc u inlUumentu cfl ut 
Dic fequenci pofl flobotomii foluatur ucnfcr eiuo 
bis piliulie in aurora fmupue poli quas D02miat 
per tna bo2a tantumee comedat «{que ad bczaa 
quirque.et tunc accipiat cpatu aque ozdei C115 3UC 
caro et poli ipfatn per ho23 urii p2andcat. Zez 
t/um inflrumcmumc ut ii natura limitaret ip(u 
aperiant ci cmoroidae fi icando extremitate nite 
fimi tnt2infccu0 cii foliis ficus recentibus uel fcaf 
ucl confolidc maic2ie.au(. exp2i»naiur imcfltt uj 
et frtcctur cu panno afpcro cozrtcc qnacue cu ace 
r<? aut cum flobotcmo quoulquc educatur qratitaf 
fenguims Debilitate rame excludent!. Qua2tuj 
inflrumentum cfl ad banc intentione ut f cfl llobo 
tomta uel cuacuatione iam Dictam p20uocctui ci 
uomitus imponendo otgaii vel penna ucl aliud i 
iirumcntij agtranuu ylopbagt.aut Detur ci i potu 
t. fy.fiplicie «ceto. cu. 3. ii 1. a q oecoadis radic.C 
feminu raphani mtnozte ccmcftibilte* Scalda 
intentiopzincipalte multis ccplcttir infhumdta 
p2tmo cu fricationibus De quibus ia$ Dictu dl. 
Secundo cum frequaiti applicatione panneru 
multe caliditatie ad cxticmae paztcs. Xcitio 
cum applicatione rubiliear.tiu meduinat u luper 
lntrinfecis carnofis partibus coflaru et tibiazrm 
et natibus cum intentio cfl Difbabcre ad 1 uncta 
«ut luper fpaiuhe bzaebue et collo cu incentio fit 
fctIUabcre ad p20ptnqtm. Quaifofit mafcrfe 
rum Didractio per uentofarum applicatione in lo 
cie ia Dictis 9 p2cp2ie (me fcarificaticnc. Qui 
to cii apcztione emozoida# ia Dicta. Sexto cu 
Diureticis vrina3 pzouccnntibus .vclut ed dccoc 
tio quinque feminii mai02u ctltdoru.f. Feniculi pe 
t2ofdlini brufei afparagi 9 apii. Septio diucz 
tuntur materie per frcquenre pedii ablutione c«3 
Dccoctidibus calefacientibue ante cena fetis proli 
jro fpacio applicatis.vclut funt calamenru menta 
ftzu3 fifimbziu folia maiozane betbonice Htcadof 
jmlegit allari et confinnlium. Octauo fiunt oiv 
ftones cii appltcatdne ucficantiu medietnarii que 
applicentur ejctzemie pazttbue iam p2edicriedi 
bis que funt.ficut folia flamulc perficarte matorif 
apii rantnt et epfo cantaridaiu et fricatote facta 
cum radice fqmlle. Xrnta principalie intentio 
vtiulctB cdplctur indrumemts materia Digcrctib5 
fczimii 9 Uuc e boc.Bt aque epa 
ticeucl abfimbti.f.i.y.nufce et rc2 detur in aiza 
ra tepidu ct ta2dctur cibus ped adminus quattu 
02 bo2ie. Sccundu Dtgcdiuu er p20prie ad ma 
tcriam ualde acura et fabtile ed Ixx.Tk (emiml qc 
€U02 C01U3 ana.rtM.fc.lactuce g2anoru 
papauerie deru nenufarie uiolap ana d0.ii.(cm( 
nie endiu.c fcariolc acctolc funweazc adyatbi po 
lirrici capillof vene.ana.cfr.i.y.rafurc cbozte.3* 
.(i.feminu po2tulacc.5.i J.rofef (podii sna.cVM. 
landatof aibcf .macte feniculi pe 
tzolcllim' ana nume20. ii.coquamur in librie cece 
aque ufque ad coniuptione medietatis aque lento 
igne.oetndecolentur cu cxpzelTioncfozLi 9 celatu 
re addat juccan fe vmi granatef 
scrtil libza.y.7 coquatuz leto igne 9 D l:oc lyi upo 
clarificato elongo det ur.3.vdivezo plene coqua 
tur ufque ad eiue vifcofuate.tuc ex eo detur.J.ii. 
cu aqua nenufarie mola» 7 ablmtbii anaj.i.boc 
ccpidu in aureza fiiptii continuetur Dtcbue dece3 
Xtttende itet u pzo bac imentione incitus copicu 
da q? It materiei perfeuerat et acuttas mflamatio 
pucuo 9 mczdicato per I x)zae duae pcfi cena apd 
Icmml Detur et.3.i.ly.oc papaucf ai tu.j.ui.aque 
02dei frigide cu cmuiftcne leminucdium maioru 
n totu Ixh; tcpidil ucl trig du accipiatur i potu le 
cunduntaiczc ucl nunozc materia fismam.9 !:ec 
umbo ultuua iunt D lect eae mete ultimate opero 
tsua. Quarta tmuio pa ero 
dicatione mat ici-u pez euacuatione mulae indi u 
metis cdpleda. itaque mdrumcntozi.3 
cd ut Dieimcdiate (equae pcft Digcdiuum cuaa.e 
tur materia ii aurcaf. £d enim 
i cis uirrue cducedi materiae cx fngida 9 calida 
ca. Sccundu inllrumeru 9 meliue prcdictc cft 
kec.ft ptUuiam cocbiarum piUulaf re yeza ma 
iozi ana3.ii.refozmeiur ptllule ccco cu ly.ner.ufa 
rino 9 exhibeantur* Xenium indrumcntu3 fcz 
tiue pzedtctie 9 p2op2te cu$ materia Decimat ad 
grcflittcm cd bcc.fr ptllulaiii D fazcccolla Deleri 
puoneZCcfue m antidetazio difltn.cctaua .3 
ptllularum cccbtaru3.ii.cum clcctuano lucu ro 
(azum fozmentur pillulc ceto 9 exhibeatur ut pri 
U9. Quaztu euacuaituum 9 pzopzie cum mate 
ria fuerit acuta C0vbiaf3.it. 
Dyagridii. g.v.dicadoe fumitezze (alie indi ana 
g.tt.cum fucco rolarum fozmentur ptllulc.viit. 
Quintum mllrumeucum 7 ne cii eger nd potuerit at wolnerft accipere pillube c c\t 
cwiarii fucet ro(arum.3.tt. J.cUc tuarti tnd1.5t.mt 
te 7 totu accipiatur in potu cii aqua Decoctionis 
feminu coni fepe Dicta. Sexcuj inlhumetum 1 
p2op2ic qtianao materia tendit ad g2oditic cum 
aliquauta aduflonecfl boc.Bt yeral’ clectuarii ty 
ecaflozei ana.3.i.c!cctuarii fucet 
7 totu i potu Detur boza 7 conditionibus ut fupra 
fn mino23tio. Quita intentio pzinipalie cfl oe 
bita adminilUatio fex reru nen naturalfu.Sex*- 
tam aute intentione coplc2C podimt inftrumenta 
omnia que materiae a capite educere po,1unt.7 no 
ta ck Difficile uidetur aliqua euacuatione pa2ticu 
la2c adminifl2are capiti abfque oiuer fione fecum 
co'plicata.ficut oifcu22ere potce p omnee modoe 
7 uiae cuacuattoaie a capite, t>rimii itaque bo 
ru cite potcll fricatio capitie cum pannis calidte* 
Secundii cfl admimflratio rubtficanrtu fupcz 
locis Xertiii e(Te porefl ueficatio 
fuper bregmate facta* Quazru principale e cati 
terti fuper loco coiunctois fagittalie comilTm c re 
ctitudialr cadetis fup cdmi(Tu2a fagtttali applica 
tto a e locuf qui experieria i quocuq3 bcie mirabili 
ucrificatus cfl et non fallit.ita eitxcmifafc na 
fi pofita fuper linea que tranfuerfaltter inucnitur 
in rafeta.i.in loco ubi finis bzaebii cciungitur cii 
manu 7 extenfo rectitudinalitcr indice per medi 
um frontis et calculata ucl reuoluta cius extremi 
fate uerfusfupcrius mirabili copofittcne oiuini 
tus Data tnuctu efl q illa cfl uerus locus cdmnctt 
onis amba$2 comidura# ad que primus nodus Di 
giti attingit.ibi ent applicari Debent cauteria 
uc actualia fuerint fiue potcntialia.gaatia igitur 
coplementi operis cauterii figura circularis 
liat inter rnedtu tamen cruce intcrfccata cuius cir 
culi extenfio unguis pollicis quantitate non t2afce 
dat.tgnitu igitur cauteriu fczieii uel calibeu p2C 
dicto loco applicetur ufquc ad coctura oltis cxclufi 
ue.ZDeltue tamen 7 fccurtus et dulcius cauteriu 
•dl er atuo factii.ut qua2ta p2imt' capitulo an pe 
miltimo. Xft uero iter u pa2ticularie a capite ma 
tcrieru euacuatto ftczt* potell cu bis que in na2ib5 
iniciuntur .De 011052 numt20 cfl olcu De callo2eo* 
oleu oc lau20.fct dc fccrctis mcie efl olcu oe pen 
dactilo.De quo lege Doct2ina Dccimatercia tertii 
trac.quinto capiculo De canone Dandi in potu ole 
urn De ‘kc2ua a e pctadactiius uel catbaputia ma 
io2. Sexto ttcru pazticularitcr cuacuare potef 
maceria a capite per tzaciu a capite la 
ebrymae inducendo cu fricatione OC11I052 cu piper 
callo2eo uel inungendo cos cii oleo. Scptio ite 
rumeuacuenrur pa2ticularitcr materie a capite 
flobotomando uenas poft aures in catarro anteri 
021 uel com’53.7 uena frdtis in ‘materia per pala 
tii catarrijEte 7 ad pa2tce pollerio2es Diuertente 
Octauo tterii fiat floboromia ucnaru tempo2um 
ad boc. Tlono per gazgartfmatj applicatde5.ve 
lut efl boc.Bf feminii flapbifagric ccfli piperis ci 
Uiinica{lo2eiireo9ana.5.y.amfi feniculi licjririe 
ana.5.i.c02ticu agarici pulpe coloquitide ana. 
•ii.macte.5.1 (.coquantur in libris.ii. aque fontis 
ufquc ad confuptoem mcdtetatis.Dcinde buius co 
lature fquillitici. J.i.ct 
calidu tn 03 accipiatur.Dctnde fiat eius agttatio t 
cmfcriozt p32tega2galeoni9.7 ell locus ubi fimul 
coniunguntur extremitates Uringe ecfaringe.u 
tua acria 7 tibi’.3tc; per radicte g£ 
etfoniue ert radix ai ibamte. 
Xerttum eft radix yreoe 7 p20p2ie cuni pcnidf 
(q ais cxcoriar pa2tee oria. Quintum cftmaflj 
cario femiou fhpbtfagrie. Sextu ■? leuiue e ma 
fticatio g2ano2tim cubcba2um. 3rem adbuc 
leutue cft maftatio mafttcia. 3rem caputpu2g(ii 
per nafum art2actu5 02e aqua pleno dc aqua ma 
Secundum 7 fo2tme illo eO luccue ble 
te cum ydromelle.3teni compofitum bonum ad U 
mendum pa2tea naft mreno2ce ufquc ad rt'533 cx 
clufiue. fr caftoret.5.!.pulucrte cufo2bii .g.v.tco2 
pozcntur fimul ultimata contritione. Ultnnu5 
abrafo capite toto cooperiatur linimento factoex 
fle2C02C columbino cum aceto 7 addo ego teztia; 
partem De fermento 7. cct. 3lta omnia pzcdtcta 
materiam potenter dc capite eradicat 7 ccfumut 
coplemeto feptie intenttonif bic feriba reme 
dia que caput conuenicter ccnfo2tarc felct.ct mi 
Xime in tali lapfu cdpoftto ex contrariif qualitati 
bite et materieb3.fc3 cx colera et flate. £>2imii 
ltaq3 illo2um inftrumenro2U3 cfl puluia iRc.De q* 
vir bic ex nunc vlcft ad totum menfem fcbru.ru 
omni fero cum vadit ad lectu fupc2 commiflura 
capiti iagitali fuperafpgat vfq5 ai qviratc3gta 
no2um.v.vel.Ni.02dei.Cuiue macia 
fadarace ana.3.i.2of fpodii co2ti .citri cc2iadri 
p2£parati ana3.ii.puluert5crur omnia per fe ct 
mifceantur. Secudum pzinctpalc inrtrumetu 
eft boc clcctuariu3 dc quo vir ille ter in fepttana 
bo2a feripta imediare Deglutiat 
aut falte3 bibat tpfum cu.3d.aque tepide nenufa. 
TVlccb dc papanere.?.i.fpodiico2aLal.7 2u.nia. 
fticte ana.3.y.ic02p02cnt oia fimul cu (y.icf vfq5 
ad conuementem ipifTationcm. Xenium inflt u 
mentum eft vius ifta$: pillulap dc qutbue Dicbuf 
intermediis qutb3 acciptt electuarium falte bta i 
feptimana bo2aintroituelccti aceipiat.i.vel.ii. 
et eft in eia intentio attrabedi mate2iaa a capite 
attractione leui cr probibedi afccufum fumofita 
fum ad caput et conlumendt materiae ct vapo2ci 
in capite agg2egato9.quarum oeicripto.Ts alces 
p2Cparati in iucco endtutc.^.t.miroba.c1tri-5.it. 
2eupoim'c.3.i.fali8 tndt3.3.fandarace c02al.ru. 
tna.5.v.cum fucco 2of. fiant ptllule cx omni.3.vi. 
Quartum inllrumctum cR confectio ifla. C uiua 
vius notabiliter confo2tat cereb2um ct fcnfue in 
tcriozce omnef.ft fpccieruni clcctuarii de ambra 
5,ii.trocif. DC2of ma. fer 
ri p2Cparati lecudum artem3.it.cu aqua acctcf 
fiat cbicctio i zotulie magnia .Cutuavluae poli 
omne cibarium lemp ex ea accipiens 20tula5 vna 
3.iit.ict Ii ex cade quado intrat lectu3 accipiat $ 
tttacc fabe et tenear in 02C vlq5 ad fui Dido 
luiionem optimum C2it ei" auxilium ad pzedtera 
Smbza e mediana inter altas capit} cxcdlertlTU 
7 cofo2tatiua. Oltmiu5 vero efl puluia ifie que 
quali lemper in findone ligatum teneat ct od02Ct 
juxta polTtbtlc ftbi.fr 3.t.la 
da2ace.3.i.lamb2ufce3.u.landaLal.ct2u.ana3 
y.macie.5,i.puluen3entur omnia per Icet ligent 
in ftndone.auc faltem ex pulucrc ifto2U3 cum lau 
dano er vino aromatico fiat pomu3 quod oio2et 
vt Dictum elkueq’. (jbonfffiu? be cafarre a mala complexione frigida 
ctbmuda ce2eb2i ? totius capiti. 
\ £fcenfue materiei cj 
A ffljpttc buiue nobtlto Domine caufaop 
p02tct gencrationie fetre cffcctiuaj 
Mpfiue ante# tnffrumcta curationia 
r tpiueexibeamur. Accudo oportet i 
nettiHcaufam corruptionis tel putrcfactionif ip 
fiue.Iertio 03 intelligi locum vbi kc materia ge 
neretur et cdgregetnr et putrefiat. fczemitctf 
igitur primo pro Dcclaratioe tffo? q I1V5 a pzin 
cipio buiue materiei gencratiomf vel congregari 
onie caufa efficiens poruiffet effe mala complexio 
{ferio? mebro?.utpecto2iefioiepatie renum 1 
matricie.non tamen principaliter predicto? me 
bro? Difcrafiie aduertendti eff.licet tueniremur t 
fie.quia eg2itudinee que fiunt in eie pC2 colligati 
ttatpfo? ad alia membra non Diu pe2fcucrant. 
quin fiat in mebrie appzopziate. 3taque rationa 
le eff q caufa generatiua ba? materie?! n c. pire 
eff mala complexio fui cerebri ? toctue capit:e fri 
gtda ? bumida.propter quam generantur in ce 
reb20 materie flegmarice per uiam indigefliome 
que non funt uere flegmaca.eo q nullue bumor 
uere ? pzoprie dici poteff talie nifi fuerit t epate 
genitue ranqua in principio gencrationie 02ga- 
nico.fcoteft iterum kc mala complexio effe caufa 
ut fanguis qui debet effe materia nutricationis 
commixtus fkgmati aut remiffecalidue propter 
dig ffiuc Debilitate in cerebro non bene regatur 
? conuenienrer conuertatur in bumidicatee fecuti 
das.rcmancbit igitur magna ex eo fupei fluitas i 
uenie congzcgata.£x quo apparet Declaratio cau 
feefficientie ? matcrtalie.cfficiens cni caufa e ma 
la coplexio frigida ? bumida cerebri ? totiue ca- 
pitis.materialis ue20 eff materia flegmarica aut 
fupcrfluifas indigeffi fanguime.ut declaratii eff. 
f fic patec Declaratio pztmi quod pzemtffu fuit. 
Sccundu ue20 pnucipale verificandu5 eff que 
fuerit buiue maceriei caufa extzaneacicnie. Di 
cendum itaque eu3 p2edicte lupcrfluirstes per 
qualibet Diminuta oigeftione ccng2cgjp.rur.1unc 
Derelicte a calo2e naturali qui cll debilis extra- 
neantur.£t pot eff ad banc ext2aneaticnc coucur 
rere oppilatio in uenie uel panmculoru5 cei ebri 
intertozis et exteriorie ? etiam p020? cranef et 
cude auriu nariu ? aliarti uiazum.quonia oppila 
tioomnie notabilis ? pei buerane eff caufa pzcbt 
bendi euentationem in cercbro.lcd p2cbbita cuc 
tationeetuemtcditurcalo2? preternaturalte ef 
ficttu2.igttur aget in materias predictas cxt29 
neando eae. Xertio iterum ad banc ext2aneati 
one concurrere poteff multitudo caloris aggrega 
ti exuapo2tbus actu calidis ut flegmaticts uel ac 
tu?potentia calidis ut colericis ? 
mi eni ? uapozce fui caliditate materias predeae 
facile extraneare poffunt.? infra apparet Declara 
tio fecundi principaliter p2cmiffi. Quis uezo 
fit locus uel loca congregationis raliu materiei U3 
t>atet ex pzcdictte q locus in quo materie predt 
cre uel generari uei multiplicari pcffunt.aut erit 
fubffantia eius.f. cerebzi.aut ucne per cius an- 
fractuofitates imerfe ? Iimiiiter artaric.aut erit 
in uent2icult'e cerebri aut in panniculis etus.auc 
fnter paniculos cranei ? cerebri cdtcma/f^nmu} 
•titem boru declaratur per fubftanf ta cerebri fn 
telligendo medullazc eius er ftibtililTtnioe uiltoe 
n£2uoru5 qui 021'untnr ab co qui funt parta fepte* 
in quozum pone contineri poteff materia.ut pa- 
tet unicuique.'? poteff materia ibi contenta elTe an 
tecedens ? coniuncta buius oifpofuionte.ariccde® 
fnqua fi i uenie reperiatur bcc materia abfq5 ptt 
tredine eiue.oeinde putrefiat extra uafa. Cciuti 
cta poterit cfle bec materia fi putrebat in uenia 
n ita putrenf expellatur ad extra per uiae nafi co 
latorii aut aurtum.ut fepe contingit. 2fr uezo q 
bec materia in uentriculis contineatur ibi putref 
intelligere non poiTum.quoniam cum fit (ubllatia 
iut oppilaret complete.tuc neceffario (equeretur 
ippoa aut (ncomplete.tunc epya.aut fi pauca cff5 
et tunc putreret ibi necciTariii effet ledi operatoeo 
Icnltxt) imterio?. Quomodo cni faluaretur icegzi 
tae operationum imaginatiue ? cogitariuc poten 
tiarum. fi in medio ucntriculo ipftue cerebri in 
uemretur materia fui putredie ext2.ineans ozga 
na ? fpintus ibi inucnt08.aut fui quantitate oppi 
lane uel apoffemans.opezaf iones enim uiztutum 
pzopoztionantur inflrumdie ? organis per que 
tRc operationes perduci Dcbcnt.igf cum intempe 
rie ipfozum inconucnicntee produceretur opera 
tiones quod e2at oeduecdum. Uidetur igitur ex 
iftis Deducendum q> materia buiue Difpofitioma 
nullo nio cotinetur in aliquo uent2ieulo2u cere- 
b2i.3melligo autem bic uentriculoe concauitatee 
mamfeffae in p2ofundo cerebri inuentae in gbuo 
continentur fubffantic quedam quafi ca2ncfe ver 
mibus affimilatc terrcrtnbus in quibue pzoducu 
turopezationeefeniuumimcriorum.ut pzia ter 
tii capitulo primo eff colligendum. Qd uero kc 
materia in uentztculte cerebri comincri poffit fa 
tis facile eft uidcze.eo q bec matezia 2ccipirur C 
porie ? ibidem a natuzali caloze oezelicta putre 
fcit.£x quo fundamento appa2et declaratio quar 
ti pzemiffi.f.iy bcc matezia contineri potell in df 
ucrfts locie.tljm fi bec materia effundatur a pa 
niculo pie matzie uei (10 cercbru.tuuc recipietur 
inter fupcrficicm concauam pie matrie a conuexa 
cerebri.? fi expellitur prcdicca materia a pia ma 
tzc ueziua ouzam mat2em.? a 0u24 matre nerfuf 
piam matrcm.tunc ncccffarto ipe congregabitur 
inter Duae fupcrficiee pie mati is? Dure matrie. 
Si uezo materia ia$ Dicta a uutute propellatur 
* pia matre uezfae craneum uel a czaneo uc2fu9 
ipfanuunc ipfa neceffario congregabitur inter fu 
perficiem concauam ? conucxam Dure matrie et 
czaneum.£t qualitcrcunque contingat talia ma- 
teria in ommbue pzcdictis locis putrere poteff et 
a uirtute expelli uezlus inteziorem partem ceze 
bri ufque ad caniculae mamillares que ueffultur 
panniculo cereb2i in eo2um inferiozi pa2te perfo 
rato p cuiue fozan-.cn Defluene ul’ p2opulfa mate 
ria recipitur incaiafim ? in risit nali ? De ea per 
concauitatej nafi ad extra mittitur, focc in Ium 
ma eff fpeculatio inuentendi fitu3 materie2u ttra 
craneum inuentarum ? I0CU3 expulftcnie earum 
uiam ? modu quantu ad excri02em partem ce- 
rebri.Si autem materia in media parte ccrcb2i 
iueniretur magis et a uirtute ad extra propelle 
retur.tunc ncccffartu3 effet q emanaret per au- 
ree aut per palatum.ut fepe contingit materiam 
bnio! am per auree ? per palatu3 longo tempore fmnnarc Quod sute materia frperfltiere fit citi 
tubus predtette poRit inueniri Icrie lege pzh tcz 
e ii tzac.pzimo capitulo fecundo cutue textus feri 
em bic perrranfeo. £t eje bc£ cmiil fundameto 1« 
tif clare apparet q op02tet huic ncbiltlTtme Detni 
tie p20inpte 7 conucnicntcr adminiflrart fubfidia 
aliter eni in breui 7 facile perducemur ad Dilpofi 
tionee 7 accidetia msla. Regimen awc f.bi admi 
»uff2andum nunc ita fubfequitur* 
Capitulum fecundu De cu2a butue Difpofiticmf 
7 regimine eius per ree non naturalce. 
■Regimen itaque eius per ree non naturalce paz 
ticulaztter bic uidetur efle lupei fluum.ad bcc cni 
omnia clariflimus Vir 1 Doctoz eximius frtzua 
fulmonenfte niagniftccfuppltbitpzimo sbfcmde 
do ab ca aerem uel babitaculu magne ealidttatis 
7 frigiditatis eligendo aerem ta tn pstfiuiB qac 
tiuie qualitatibus mediocre, rame inclinetur ma 
£ie ad caliditate 7 ficcitate q ad aliae qualitates 
emtabit ab ea ac2c nubtlcfu ucnrcfu 7 uapo2ofum 
3n cibis conuemet ei mcdtoci itez calefactiui lub 
ttliatiui aperitiui 1 exiccatiut.ncque conutmilt et 
cibaria g2cfla.ut legumina autique carnes 7 fimi 
lia. neque utfeofa ut ptfces 7 ne2ucfe pa2tcs aialiu 
neque oppilatma Htca(cu97ltmilia.ncquc conuei 
unt ci cibaria calida 7p20p2ie ai cmaticacjmul 
tum funt capitis grauattua.ut qutnmo affo.tbi. 
2ir.ultcbria educit ex aromaticis cyUfactd.7 crt|. 
£uttct etiam cibaria multa pinguedine artificis 
ta que multu capitis funt rcplctiua./Effugiat etis 
vina fuofa ualde 7 acuta 7 utatur vino albo 7 lub 
tili aromatico pauce fumofitaiis.Squa autem Iri 
gtda 7 p2op2ic ftplex nen conueuit ti.comixta at 
inno bibi poteff 7 p2cp2ic ft uinu fuerit ualde fn 
mofu.2fdbuc etiacuirct multam quantitate cibo 
ru 7 potuil grauantiu Hem 7 fluctuantium in eo. 
Qus2to itiip Dormiat capite cUua 
to fuper Dexi2a uel fmtfha pa2tc.cftugiat 
nii fomnu fi D02mierit in nccieccnutmtntcr. 
£xe2CitiumautetfTetetdnn conuemce antecibu 
factfi paiTim ambulando per boza media in mani 
bue aliquid ferendo uel aliquod exocitium tu eif 
de faciendo quod materiae a capiti Dcfcendere fa 
cit.ficut effet gladio aliquid incidere uel in mani 
bue re aliqua ponderolam p02tarc. Xlcctdaia ale 
omia que uclcce 7 utbemente metuj in fpirtttbue 
7 bumo2tbus eRieiunt tunr euttanda.ut ita fui 02 
tnflitia fo2tis 7 ftc De aliis. 
Capitulu tC2tium De 1 egimine butue Difpcnis 
per medicinalia. 
Sex uidentu2 mibi intentiones in cura huius Di 
fpofttionis dTe fuffteiemee. ‘brima cll macuatd 
minezatiua matme#. Set uuda efl Digcffo es 
r«3. Zertia eradicatio ipfay. Oua2taotucr 
fio earu. Quinta matericrum coplcta ccfuprio. 
Sexta 7 ultima capti is ccnfo2tatto. trima 
itaque intentione coplent ouo lfaumcta. *P>2imu 
e ut fi utrtus etas 7 9 ccnueniunt.fiat eide flebo 
romia Dc baftlica bzacbti oext2i,7 ext2jbacur fa 
gutme.J.tti.uf quattuo2.bec cfl neceffaria ft in ca 
materiali 7 efficiente coicant epa2 tpfi capit i. 
Secundum uezo infbunietfj e ut fi noti appa 
rebitflobotomandi inclinato aliqua tn auroza re 
ctpiat bas pillulae.Bt plllulazu aurearu ptlluiap 
De yera cdpolita ana3.ii.ueL3. J.1 accipiat 7 ras 
det cibn fex bczte.i polf accipiat aliquod bmatij 
fer bois ante pzmtdiu; fecunda nfzo pifncl 
palis intentio copleri potefi per tnftrurocca tria 
Ibrtmil 1leue eft aque faluie a que betenfec 
ana.f.i.51aqueacetcfe.3.t.mtlcecu modico jucca 
ri ? totu caltdu in auroza 2cctpiatur ? tardetur 
jpoft cibus falte bo2ts .iiii. Sccundu {ligcfttuii 
fo2tme tllo.Bt mellis ro. eolati.J.i.fy oe 
♦J.aquc betontee aque faluie ana iJ.mifce. 
Zertium Digcftiuu3 fo2ttue p2tdiett'e.B< fy.oe 
calamento fy.Oe fiicados ana.3.vi.aque yrte aque 
acetofc aque betomee anaj.i.mike ? omnia dent 
ut prius. Zertia p2incipalis intentio copletuz 
per Duo infli umenta. *brimu eft ixx.Bt yere J5a 
lieni.3.i.agarici eleet 125. y. 5ucc sr i albi.J. J.rmlcc 
n tofu5 bot btbatu2 cu aqua faluie calefacra .Se 
cundu inftrumentiicft ut fi non poiTft fun cr p2e 
dicta medicinam proptC2 eiuo atm:ritudine.ruc 
capiat hae pillulas.1V pilluUrum a aure 
aru ana.3.i.refo2mentur pillule fcptccii fyrupo 
De fiuadee a exhibeatur in auro2a ? pcft eae ob 
ferueniur omnes conditiones que pcfi ipfu mino 
ratiunmdicte funt. Oua2ta p2incspalieinun 
tio eft materiqz oiuei fio falte pa2ticulane qfie 
ri potefi pluribus infii umentis. diucz 
tendo abique euacuattonc fculibiU ut per fricatio 
nes a pedibus ufque ad fpatulae adnumftzatae, 
Secudo per ligaturae luper genua a cautllae ma 
nuu ? pedu factas. Ze2tto per uentofae cu Lari 
ficationc appofitas fuper fpatulae a natce.£r pet 
iterum 1 fecudo p2icipalitcr Diuerti materia ad 
remotas pa2tis cu euacuationc fenfibtli.ut.fo,p 
uocaiio uel emoroidaf admimfi2adoclitle2ia iu 
yera fimplici uel yciaX a capiic Otlhabcntia. £t 
adhuc Diue2fione0 fieri pellunt fenlibtUter ? paz 
riculaztter a capite cuacuatcs.? piio quidc flebo 
tornando cephalica aut uctolando pa2tcs colli cu 
fcanficatione.aut tc2tto p20uocando fangume3 a 
naribus. Si bcc t2ia aut ipfc$2 iilteruj utdebituz 
0p02tunum cum appariticnc.Dhu uel mixtionis 
(anguinis cum aliis. Quartii Diuc2tcns puti 
culare efi mafiicatio facta cum ptreuo 
re agarico mafiice a2tbanita ? f imilibus. Qui 
cum De numero bo? oiucrtenttu efi colutiofacta 
cum aqua oecoctiois rute fiicados pulegii calame 
ti liquiritie et yfopi cu quc$r oecoctcc calida fcpe 
fiat 0218 colutto. Sextu oiuertce cft 
ma factum cu hac Dctocttone.B< cofit ftapbiiagrie 
yrcoe artbaite rute fiicf dos liquutnc 
.do.i.incidamur ct contundatur ? cum Itbrie.ti. 
aque et.J.uii.mcllis ufque ad confumptbem medi 
ctatiscoquantur.Debacfexucl octo uicibus.fiat 
ga2garifma ante p2andium et amc cena. Sep 
timu oiuertcns efi caputpurgiu boc.Bc aque mclf 
rcdicum J.calcfiat cctu ? ple 
nop2iue 02e aqua trabticiatur per nafum mane 
et Ic20 ante p2andium ? ante cena. Quinta p2l 
cipalis intentio completur per unum tnfirumetii 
? efi ut per una.feptlmana continuam omni fe20 
quando uaditadlectu3 accipiat Jj.auree alexa 
d2mecum.f.iJ.aquc matoxane calefacte et pert 
unam fepumana fufttcit ci accipere bis uel ter in 
feptimana. Ultima intentio que 1 fi confexiadi 
caput per txia infirumenta completur. Quorum 
pzimum efi ut omni fero quando uadit ad 
faltem per otee Decem accipiat rotulam unam uf 
•3.ii.confectidis Dyamulci dulcis ? bibat pofi tlitf artiam pazfcm 'cyati Vtnt albf cum altata fui 
medietate aque ccmixte. £?eeundum inflrumc 
tum efl vt citmi iero CU3 vult ingzcdi lectu a pzi* 
C3ptll02um Viq5 ad fuiratem capitis pf2 ccmiflti 
ramfagttale5 per t2ceDigtt0flatituriinalitcr.DC 
hoc pulncrepulucrt3ct dque ad 5’titste.v. g2ano 
2um 02dei inter capillos fpargendo ipfo.fr.ma 
cie.5.ii.ga2icfi.3.i.ligm aloee3.ii.cmma p fc pl 
ucrt'5aitu2 lubttltflime. Deinde mifceantui ct fiat 
Vt Dktum cft. Xcrtium inflnimcntum efl odo 
zifezz boc quod femp in manu teneat cdo2ado ip 
fu5.IV galic mn.ftoracts calamite cala.82cmatici 
ana 5 J.ligni alocs.3.i.gari. nucil mu.ana .3.1 J. 
mufei ambre ana.g.i.putue.maioj J.fiat cmmu 
perfepulms et ligcntui in finricne Dc grana ze 
to2ta. 
| Conftltum De cafarro falfo Dcfcmdctc ad pectua 
rt ad nafum cu cxconationeet puflulis in parte 
cxteriozjU 
, \ iTbilis vir et jeuc2fndue tn ibulb 
I parer Dominuf pzio2 lacti Xfmhcnit 
m De vtenaDtfpoliticncj capitis bbet 
Jf per qua5 i co generat materia acui 
V.ratem babens accidantalc3.coquis 
mate2ia talis cflflcgma fubtile (atil.cui colertcs 
materia commifcetur recidens ipfum lalfuin vel 
accutii.et fepe contingit q bcc materia Decidit in 
pectus eius i efficit t co tuflee 1 fputa acuta 7 fulpc 
cta latitet quandoq5 materia p2cdicta flillat pca 
nafum et facit ei co2U3a fatis mo2dieatiua 7 qua 
doq5 exco2iattu2m parttu interiorum nafi. Et 
terrio tteru5 hcc materia quandoq3 cflilditur per 
exteri02es partef et recipitur in lepo2C nafi facicl 
tbt pullulas vT botbo2 pua cclo2e 2ofeo colozata 
1 acutrate fuae2umpcntia cuti fine fanie tamen, 
eo quia materia fui fubtilitate citius euap02at q 
in faniem ccnuertatur.loie itaque difpcfitiornb5 
piouidendnm elTe exillimaui quattuo2 remediis. 
1>rimu itaque dl Iocb ifrafatftij. Cuius ufus DC 
bcr cfle in mane 7 per bc288 ires pcfl p2arxiium 
ulquc ad ix>2a cene teneat dc ipfo m 02C luo qt t an 
tttjtc grani fabe.7 permittat tpfu a calo2e Diflcl 
m 7 in pectus pe2 tracbea3 a2tcria recipi ablquc 
malltcatione aliqua. locb de ptnoj.i.pillulai u 
biebiebiaru deferiptione l\aft8 neno Xflmanfona 
capitulo de tufli.j.u.iucci oximcllis 
copofiti J.i.3uccari candi.3.x.tcrantur omnia fub 
ttliflime in moitaaio 7 fiat electuanii bone mfco 
litatis.cuius vfus fit ut fup2a. Secundu zenx 
diu ct coueies e b°.Tk pinearu. 
ftflicop.f.tt.aque uiolay aque Ve*ana.|. 
iii.grana p2edicta infundantur in predtetie ags 
1 nutriamur in eis trtbus Diebus naturaltbue.de 
ide cu 5uccaro albo Difloluto 7 coctoal aqua capti 
Iqzveneris inco2po2entur p2edicta grana tnte 
gra uel contufa fuo modo 7 utatur ea ante cibum 
ucl pofl fuo cui ei ualde ccnuemeus ad 
confc2tandii C02 7 mundtficanriu pectus 7 aperte 
dum oppilationes 7 efl refla urat tua meabilis it 
ideo ei ccuuemene cfl.quia macer 7 extenuatus i 
notabiliter. Xcrtium remediu libi ccnuenuna 
tfl vfus ba$z pillulat u de quibus accipi pctcfl bia 
in feptimana pani ante ccim 1 fi f tgme g2< uitai 19 
uelpUnimdmia ildi.aut accipiat e..e per cuas i^o 
fae pofl«naaifigntVgiiimtatieiDtllillatfotifs 
s capite.quarii defcrtptio.fr magdalconis ptllu. 
•tcfaginazii aloes abitui ana.3.it. rcubai bari.3. 
;fi.agarict clectt.3J.fptce.g.v.53«g2ana. ii i.cum 
luceo rofaru fiat pillulc pro cmmjvii. Qua» 
tum remedium pzinctpale 7 p20p2ie ad Dcfedati 
enem nafi cflboc.fr amili De 02dco.5.ii.ltraigui 
de uitellis 0a02uj.3j.tunc 
peparatecerufc ana.3.1 j.inco2po2et ftmul fub 
f ililftma contritione in mo2tario plumbeo cu fuo 
piftcllo.£>e boc igitur liniantur omnes partes na 
fi infecte in fero abudanter.in mane uero abluat 
cum ccto madefacto in aqua Decoctionis feminuj 
melonii non exco2ticatoru31 reddent partes ille 
fomiofc.Xfd laude txi onupotentis amem 
jjCractatus fertus tseoie 7 maxilla et prto de tm+ 
riimia in gena pa2ttm per effentiam paitim pez 
cerebzt' colligentiam genita.conti 
nens tria capitula.Capicultl piimii De ucrificati 
Gifscap eius lignis. 
£uma quodda nuper virum bono 
randu Profdocimu5 oe Xaiuifo 
ucbcmenrer infefbt. Et eni a mc 
lefcbruani ufqucad boc pzefee 
tempus ad tota gena a ad cculuj 
itt5auic mareria.que omnes predic 
tas pa2tes tumdeere fecit fine Duritie 1 ma 
gno ruboie 7 paztiu predictam infUmstione.ec 
taliter perfeuerauit mcnfibus tribus tu fertbitur 
Cui ft remediu aliquod canonice exbibeii Debet. 
0p02ter q bcc Difpoluto ad cognitionem adequa 
ta pC2dncatur cu notitia co£ quczu contemplato 
opo2tuna efl.Opoztet tcaq5 materia banc uel in 
p2cdictis partibus c(k congefta p2oprcr Debilita 
te ipfaru per fe caufa congefliois tUtue.7 erit egrt 
tudo p cfletia i ptibuf prdicd.aiit ncccfle e hac ma 
teria ad pzedictas pa2tef aliunde Defluxifle.a ulc 
erit*eg2itudo pa2ttu predtetarii per 
Denominanda.ndeni inucnimr aliqua eg2itudo 
que fub bac oiuiiicne non cadat. £t itaque bcc Di 
fpolirioell paztiu p2cdictaru per cflentiam.am i 
eit et mala cdplexio frigida 7 bumids.7 tunc Ictui 
mfu percipitur cu pallde cu mollitie cu frigidita 
te tactu percepta 7 cum Digitus pa2ti imprimet 
remanebit in ca tmprcflioms uclligiu.7 erunt 
gna dominii flcgmatis in pa2tc.qo confirmatur 
ex accidente qued De nouo luperutmt.f.cx Defcefu 
aquofe bumiditatts per labia Difttllamis actuali 
vnde ex omnibus illis ncccfle cft cocludcre boc mc 
bru pati undimta.t.apotfema flegmaticimi a ileg 
mate Dulci muciUagmofo ucl aquefo p2cucmcns. 
Et ex bis iteru3 fecundo concluditur q fi materia 
illa in predietts pa2tib3 multiplicaretur 7 pzofu 
daretur in lacertis et neruts imeri02ib3 ptculu tf 
let euentus tozt ure 0210 in bcc V120. et oiligeter 
infpicianu qz foztalTefiit figna pzincipii tC2ture 
‘ illius. & tertio iteru concluduu2 q fi materia 
ifla multiplicata Dcfcenderct ad pai tem capiti po 
fterio2em.fo2tafle minaretui et paraltfim. ivi 
vero raptu 5 haberet pzedicta materia ad inferio 
res paries, minaretur et empima aut aliae rg2i 
tudince pect02alcs non modicu Ve2cdas.£3t autc 
pzedicta mcbaa egzotarec mala complexione ma 
tcriali calida et bumida tunc ligna tilius eflet ftj flcgmenif fciltcs tumoz l parte notabtlif ct\id\t&9 
ifutenfa cum molicte in parte percepta loci rubo* 
etpulfatio notabiliecum parti temtene gutta 
te percepta. £t ft pzcdtcra mcbza lapfu matet i 
ali calido et fiecocgzotarent cupartttq tumoze* 
tunc ibi perciperetur caltdttao cum puettone acui 
tate ct pzuritu magna inflgmatione et puffuhs 
tole2icarum apptttone. Bt vero tret u fi in paeal 
eris partibus effet materialis egzttudo frigida et 
ficca per effetta aut in tumoze illarum ptifi necef 
firio perciperetur fzigiditas parti folid'tae et 
Duritiefrcfiftentta ad tactu5 Digiti eolozis partiti 
oppacitas vel mg2edo ct fupei fluitatum ejettue a 
loco pziuatiuo.et \xc funt l gna fepbirotice vl' feli 
zoticc oifpofmome.qucp omniu pzcdtctcjz feren 
ue colligutur a £>alieno in libello De rumoribus 
pzeiernatura5 .et tertio terapetiee primis capfis 
et tertia qrti pzimo et 2* tzactaru t captculie flcg 
monis eztfiptle vndimte ct fepbizos .et tu collige 
fezmonee inde fi placet. Uidetuz autem tml i 
cxpzdictis omntuo concludenda cf!e.qi apofte* 
fub ca° oe vndimia ccllocadum cff.vt ex (ignis in 
pzimo loco tactis mamfeffe Deduci poteft. Con 
tza.quia in loco tumoris perciptrur alicjlfe rube 
do/5 tpfa ct! fufcedtnc retniffa ligt (aguinie Domi * 
nium CU5 clazttate vezo celera ortcndit.tgituz tu 
moz ille non e vndimicufcoclu0 tenct.co quta apa 
Vndimtcum excludit C0I01C5 2ubcu3et participat 
colore albocflctialitcr etmaioz appat et fenfu ui 
fua.ct minoz pzobatur pc2 patf tones vel pzcpztc 
tatee (anguinis et colerc.qucnta5 pzimi pallto eft 
rubedo purpuzea.fecudi vezo pallio c rubedo cU 
ra. Zfd buiue mottui foluticne5 Dicctf. q meti} 
tilud veritatem includit De (ignis conbquetibua 
apoffemara fipltcia.fed quia raro mucniutur api 
ta (tngulazta trnrno plura cc£ funt compcfita vr 
3a qrti p* ea* colligendum. 3deo Dicettf e q Dato 
q cii materia flegmatica miLeatur aliqua parua 
cptitas fangmnie.non tollttuz tamen quin tbud a 
pollema undimicum Dcncmtari Debeat.quoniam 
a tumoze quatttare 1 virtute paedominate Debet 
fieri Dcnominatto.za pztmi qumtoca* De egzttu 
dtntbus copofms. quare fubllenratur ia pzemtlTa 
conclufto fc5 q particule patieres egzctant apofle 
mate vndtmico Vt Dictum e. ftol t boc igitur pa 
ruper vberius (peculandi! eft iuxta laudum men 
bzum pzeallilpte Dionis. St eni partes pzcdtcte 
eg20tanrcgzttudtnib3pcr coUtgitia$.aut erit b° 
per colligatum proptquitatis partui5 ad inutcej 
aut DtHantie ipfap. £t (t prtniu tunc erit ibi cgzi 
tudo per colligam tam a cercbzo proucntca.et l.oc 
videbitur zauonale propter pluza.p2tn:o qz i eo 
congzcgatur llcgmauce mater te pcz V183 mdtge 
fticmsexconuc2ftone vapo$2 Qcgmartccpr ineas 
qui eleuatuz a toto co2po2e.£t Iccuda caula e q2 
tpfu ircp nutritur (anguine flegmatico.£t tertia 
caufaelt pzcptez apatudine cuzfue matci IC2U5 
ltqmda$2 ad qrta c ,ppterca. q2 vene 
et vieetmftontematcnc2U3acapucad maxillas 
plures (iit et ample fari .quare videtur cmnino a( 
ferendum q? egzttudo parttu (ecuduro 
magna3parte3 febaberpez Dcpedenuam a colli 
gatta ipfar u ad cercbzum. tx quibus Dtligcrif 
eonfidcratoz in vnas lententia redaettf facile ion 
eludet egzitudmem in pzedtctis t(le pii 
colligatum finml et pez eilctma, permana taem 
ctfirto ttimeaielongt tepC2ie arguit eg2tn:dine 
parttu per e(Tctiam.\7elox Ve20 additio tuczte sr 
gutt Defluxu almndc ,pucmctem.igmn cgzttudo 
bap parttu3 eft fimul per colligatia et eiTctiaj ccn 
fetida. £x bis co2rcbr(e fdcludituz q !x*c egzi 
tudo cfl OifTtcilie multuj.quod iatj facile patet .qi 
eft Dturtuzna.igttuz Dcpcndce a materia frigida 
ejue Difficulter recipit. Ornnce ent czo 
nice cg2iiudmee a materia frigida Dependet affo 
rtfmoru3 za comcto illuie affo .Senes iuucntbus 
pleriiq5 egzotant. ct cfl fetentta pzincipte za icr 
cit tractatu fccudo ca* De emigrea Qtru5 vero 
iterum bec egzitudo contingent at effe poflir pez 
colligatia3 parttu Denominanda lc$ pcc 
tozie fplcnie epatis et aiic$z memb202U5. non cu 
ro bic quonta fatie facilius materie a (uperiozi 
buf ad infericra Declinare poliunt q ab infcriozi 
bue ad fuperioza licet vcrificitiom xezitaq ntbtl 
repugnet. £x quib5 iam nunc taliter pzemifTis 
fbcriue inueftigari poterit regulazie curationis 
modue xt nunc fequttur 
Capitulum fecundum Dc cura huius zeumatia 
per adminiffraricnc5 fex zerii non naturalium 
faciliter Difcurredo per eae et cctj. 
Cu ex pzeccdctt capitulo mamfeftum fit materi 
am buiue reumatie fluentem et t ffufa clTc flcgmi 
ticam apparet q regimen tpftue per admmiftza 
fionem fex reru non naturalium inclinari Debet 
ad calefaciendu ct exicandu3.et ad mctdcnduflcg 
«na illud cuiue pazticulam aliquam non eft oubiu 
cfTc farte gzoffam, igitur locus et mafio babttauo 
me cius Debet elTcntialiter cfie calcfactiuue et exi 
catiuuo.aut faltcj artificialiter cu acccficnc ignis 
in camera ct fumigatione illius cu fandaraca lig* 
aloes rbure colofcnia et fimilibus.bae eni fuigati 
cncs in bacDtfpcfitionc conferremultti5Vicit.£t 
ita Dtcendu5 dc cibis q opozret cfTc calidos et fic 
eos naturaliter aut artificialiter CU3 Dccocncmbj 
faluie rofniarim' petzciif mete fpili et fimilium 
£t potus eius fit pdzomel factum 015 
Decoctione rcfmarfni aut andaeboebe vd nwfti 
cis quod paz«5 bibat.aut fi preptez ctatc3 accipe 
retur argumentuj mifceatur cuj ydzomclle qi ta 
pars vint' rubei clari no* valde fumo!i. £xcerci 
11 m vero pedib5 ambuladc Io» >go tempoze factus 
fuauib3 pailtbs ieiuno ftomaebo conuemene eft. 
Somno vero vtatur b2eut' a quo mdtuf eft if fum 
rxcitari q t ipfu pzofudu effe. Stomachi etia3 
alleuiationem factat cu paucitate cibi, quoma bcc 
tria famofa a veterib3 appzobata fum.f.g’ patie 
tce banc Dtfpofitione5 elunat fitiant ct vigilem q 
xcumata cuzar.et tot fmones £luiccnc quinta ur 
tii capi* De cura catarri vfus pzinciptum vbi in 
quit £uigilent fitiant et fame partarur.qucniam 
funt tnittU5 cuze. De accidetib3 autej animeap 
paret q nullu5 eos (ft ccuemcne et maxime p c,d 
itiotuf vehemens in fpirmb3 et bumozibue aequi 
ratur. 
Capitulu3 tertiu5 De cura butus zeumatts per 
medicinalia. 
ft I1C3 credam ego fine befitattonc al qua q iam 
Diu ea que opoztune huic Difpcfuioni ccuemebat 
follenitC2 adminiftzata fuerunt, vt tamen legenti 
bus latiffaciam feeudum materia fubiccta3 huius 
bifpofitionis regtme fex completur incctuiomb; 
tuzatims. £t prima carum c regimen per con nenfenfem menfuram fex it% rtStt naturaUnjqtJ 
fuccire pertranfitum efl .eo quia non Dubito p 
ricnlaribus appzopztartd in ciTdc3 rebus huic Dtf 
pjfitiont fuiffe p20utfum.etiam quia generalis m 
tentio fcilicet calefaciendi 7 exiccandi 7 tncfden 
di particulares intentiones includit aperte. Se 
eunda vero pztnctpalta intentio cft materierum 
euacuatio minoiatiua .7 licet ego non Dubtte bac 
intentionem etiam fuiffe connenienter admini 
ftratam. veruratamenaliquidDeea tangere vi 
fum efl mibi vtile .£t p2imo quidem p2emitto $ 
comientene riTet ei flobotomia cephalice aduerfe 
pjrris.eoquta non credo totam affluxtf 
fe «fcD parttcula5 eius aliqua5 adhuc fluere. £t fi 
artantibus appareret q> bec Difpofitio augmenti! 
reciperet a plenitudine epatis eo quia vir tfle bs 
bitndat faguine colere comixto fatif. 3dco magif 
canonicu3elTetp2iu8 admtnirtrare flobotomia5 
bafiliceDcXtrefub cubito.Dcindc interfectis Die 
bus quibufdam vtilltrttmu3 effer peruenire ad ce 
pbaltce flobotomtam 133 pzetactam .7 qualttercti 
qjfiat quantitas (anguinis extrahendi limitetur 
fecundum fapientiam aflantium a tribus Vrq5 ad 
3uinq5.|,fecundum iuditiu*; meliozi ratione fmt 
atum.tleq5 aliquis mirari Debet (i flobotomia? 
tanto opere laude in bac Dtfpofittone.licet flegma 
tis Dominium quanttcatiuu5.imo 7 qualitattuum 
(n materia buius egrttudime pofuerim.eo q2 ma 
tertam banc compzelxndo fatis fufticienter effe 
(anguini comtxtam.quod apparet ex leui rubo2C 
apeflemofam partC3 concomitanre.C: fecunda ca 
que mouec ad flobotomia5 efl .quia vnus ex cano 
nibus concedentibus floboromta5 in reumartbua 
7 catarris efl quando materia terminatur ad fau 
ces ad pulmone5 vel coflas .vt quinta tertii p2C 
allegato capitulo colligendum 7 a XDefue in ap 
)2t'ato capitulo De cu2a cafarrt 7 pluries alibi coi 
tgtndu5 .qua2C omnino flobotomia in bac Difpo 
tnone Videtur mibi neceffaria foze.Si aute l)di 
taretoeflobotomia loco illius laudarem applica 
ttonem ventofarum in fup2emo fpatularum CU5 
fcarificationccongrua .Ht iterum bis p2Cmi(fi8 
fequenti Dic pofl flobotomiam vel ventofas.bonu 
ellet mino2are materiam 015 bis ptllulis. pii 
lularum De ferapino 3.ii.pillularum ma<02u 6 
farcocolla3.i.fo2mentur pillule fex cum fprnpo 
De calamento 7 exhibeantur cum conditionibus 
pofl a(Tumptione3firmaco2um obferuandis.Xer 
tta pzincipalts intentio efl materierum a patfete 
particula 7 a tranfmittcte Diuerfio que plurimis 
ingemis explicari pctefl.£c pzimum qu-dem efl 
p2ouocatto emozoidarum quas alias in boc viro 
cognoui cite fluentes .que quantum conferre pof 
funt in bsc Difpofitione.legatur fecunda tertii ca 
pitulc fecundo verfus finej 7 cetf.£3ecundu5 vero 
ingenium efle videtur per flobotomiam 7 vento 
fas iam pzetactas •Xerttum vero ingenium e fo2 
tis pofterio2um partium frica0 a natibus inctpic 
do v(q5 ad fpatulas afccndendo cum pzotractionc 
ad interius facta .Quartum ingenium efl appofi 
tio medicaminis rubtficatiui. imo 7 veficaro2ii 
in fapzema fpatularum carnofitate vt cum flamu 
la contrita vel pede co2uino aut cum cantaridib? 
fermento 7 aceto vel cum emplaflro recenti piata 
oleandzi facto bene contrita .£t non Dubito m 
feoc fubflentatur bona pare curationis buius oif 
pofitioms.Qtj&rta pzutcfpalfeftrtftrtfocft mafl 
crtim adfquatio que pluribus completur tiiflruen 
fis .Quo2um p2imu511cuccfl bcc. Tk aque bc 
tonice aque fubltmatiomscalamenti an • 
vero melius efl vt patiens afli! 
ar omni mae fubUmationis radicis irif 
Digerit enim potenter materiae flcgmaticas 7 a 
capite Diflrabit eas per vrine vias educenoo .£t 
fpero # \yx folum remediu5 fufiicit in cura buiua 
fiSiquisautcDcfiderarcc Digefliuu5 fo2tius iflo 
tunc accipiat fyrupum oe calamento oe flicados 
ana.5.vi.aque rofmarim.j.m.mtfcc. Dedzoliba 
num efl medicina potens ad aduerfandum omni 
flegmattce materiei adequaudo 7 confumcdo ea5 
adequat etiam frigidas materias in capite latctef 
Vt colligendum efl quinto canone fuma pzia .2W 
buc etiam vfusforiremagne.JEtiam vfue tfriacc 
bermetis.7 iterum admtmRra0 auree aUrand2< 
ne er quibus omntbus in fero apud fomnu^.y« 
tuetur vfq5 ad .3.i.cum aqua Decoctionis macie ca 
lcfacta.£t pari 2atioue ad materierum flegmatt 
carum Digeflionc3 in capite confert multum rett 
nere in os fruftrum nucis mnf. £t fo2tius illo efl 
lignum aloes in 02e retentum 7 Dentibus conucl 
enter contritum.vtrtualcs enim 
tes facile per colato2ium ad cerebri fubflantiam 
9 ventriculos peruenire poliunt .Smplius etiam 
materias in capite latentes Digerere poliunt fac 
culi aut puluertsationc? a pzincipto cozonalts cd 
mtifure vfq$ ad fine3 fagittaf facte, quaru Defcrip 
tio efl 
paradtfi cubcbaru5 nucis muf.ana»5 .i.mufct am 
D2e ana § .i.fiat puluis t5e quo fex granorum 02 
dei quantitas applicetur pzeditto loco pzius ma 
defaeco Duabus vel tribus guttis aque vitis 7 efl 
potens remedium i abfeindendo curfuj materie?: 
per modum confumprionis earuj. Quinta pztn 
cipalis intentiocflmarerierumcuacuatio eradi 
catiua 7 tam quidc3 intentio bcc copleri potefl g 
adminiflrattomg pzedictarum pillularum.qua?: 
Dofis augeri potefl fecundum Deliberatione3 lapi 
entum aflantium .£t ii qvis Defiderarec exhiberi 
farmacu cradicatiuuj,7 magis ap2opziatum exhi 
beat .3. i.pillularum fetidarum oclcriptione *ftaf 
nono almanfozis capitulo De cura paralefis .051 
cat enim buius egrttudime materia cum caufa p 
alefis valde magnifice Vdut ex p2cmt(Tis apparu 
(t. Xfdbuc etia eradicari potefl materia p freqnte 
adminiflratione3 vniua magne pillule date per 
Duas bozas pofl cenam.veluc pater ex oefiriptdc 
bac ,■& pillularum atfageret agarict electi ana. 5* 
5. tdrbitlKoloqutnrideana3J.maflicis 53 attifi 
ina 3.111 .rcfozmentur pillule De vna.5.iiii. J£t 
cxbtbeatur boza p2edto vna 7 collige banc fen 
tentiam pzima tertii tractatu pzimo in fine capi 
tulo De cura oifpoiitionis capitis. vbi voluit cx' 
biberi oebere apud fomnu3 pillulam vna magna 
vt parum ponderis efficiat fufftcixte 
T>zeter bec iterum cdplece polfum exiccare mate 
rtae 7 confumere collutiones 02is gargarifroara 
7 maflicationes .Collutio bona ad eande5 intett 
tione5 ."Bt ircos 53 electi maflicis piperis al. ftafi 
fagrie cofti Dulcis ana i lib.i .aque 
Vlq5 ad confumptiont3 medietatis/? buius aq M 
.f.v.oximeir Iquillitici .§.i.J.miiceantur omnia 
9 ex cis actu calidis impleatur os 7 retineat ibto fimm fmmcfaftotif CGimpcr fetum cc fceta i n 
-eide3; materia adiungendo cidc5.5.i.ag2rict fieri 
porert gargarifma.£x:to ante ego q gargaifma 
factum cp3.5-1tt.aque luf. pcrcn£ 
materiae omnes in capirelatcntce ccnfumcf pet 
£r feto etiam q marticatto corti aut rtaffagrie ti 
lud efficiunt JEt De Dcficcat02ibus que ccgrcuf 
ert frequens msftieatio ieiuno Homaebo facta cuj 
grams cubebarum.magna ent'3 £i virtus at 
trahendi materias a capite 'i confo2tandt 
vr fecundo canone prcp2i'o capitulo colligi potcf! 
capurpurgii autC3 admtmrtratione3 ocrefio2. eo 
quia ipfum materiae inclinat ad anterio2a ? ad 
partes particule patienti ppfnquae. Ultima ve 
ro intentio cfl rectificatioparticularum mandan 
rtu3 ,<i quia intentio bec fatis videtur effc ccmple 
ra per ea que in quarta n quinta intentionibus cd 
feripta funt .3dco fermone hic finio vnicum folii 
tangens remedium quod ert tale flc2um ro21 
fmarini ferute 1 granozum paradtft gallte muf* 
ana.3.[.ligni aloes .3.1 J,macie.3.ii.amb2e muf 
ei ana g.tt.ftat omnium per fe puluis .Deinde cd 
mifceantur ad inutce.? ligentur in findene retoa 
ta De grana .bcctancp pila in manu teneatur et 
fepe cdo2Ctur ,*bec lunt que mihi n*clio2a in hac 
Dtfpclirionevifafurt. 
Birtula in maxilla 1 ccf!. 
£c Difpcfitio qua moleflatur hic 
nobilis lue cognitionis non tabj 
cc quia ipfa ert firtit 
ia permuratione facta ex t02Uptio 
neconfequcnteaduiolentam agi 
maxillc n conquafTattoncm eius.p2oprer 
quam materie que illuc fluxerunt non potuerunt 
gubernari eonuementer a virtute, imo purruerut 
ibi.<? pi opter Diuturnam mo2am quam diu cott 
traxerunr.eria3 p20prer tenuitaccj'* virtute fub 
rtantie olfis maxillarum fiunt caufa co22uptionts 
illius, que co22upnofuin'ta p2ofundata cpper 
utnit viq3 ad concauitate offis gene vfp3aD lnfc 
rt02em partC5 02birc oculi.imo Vfq3 ad loeu offis 
nafi qui ri3a ncmtnatur.qucd multis 1 mu abi U 
bus fo2ammibus compolitum a natura vacutefa 
ctt acarnclirare a ncruis manifcflis n glardulo 
fie carnibusqnafilep maferiebue rtillantibus a 
eapttcfcmtplcnum tnuemtur .<? aere exrert02i at 
tracto ad necfrfttatC3 euentattonie cej cbzt a vspo 
nbus a cereb20 expulfis cuacuatur.SJnde 
ex hoc fundamento ert facile concludi cure huius 
Dtlpoliticnie Difficultas .proprcrca q fenp irro 
l atur laus a materia a cercb2c Defit ente flegma 
tica ad cuius cencauiratc non mfi cum magna Dif 
fu ultarc pzeuentre pclTunt medteine mundifiea 
nue sbfterfmc? i tgeneratiuequamucpo2teret 
p2optcr quod fublimio2i indiget ccnftderaticne 
Oilpofttto hec vt in pcfkruni aperietur. \bi ma 
tenam conabo2 amplius Dillucidarc n extendere 
congruitare tep02ie concedente .tlunc aute3 qua 
tum cppo2iunu3 videtur apparet mihi huic viro 
Decc3 cllc p2ouidendum miti umentis ad fui cu» a 
tionc3 ncceffar iis vt nunc fcquiturJCr p2imutn 9 
de5 l:>02um tnrtrumcntozum ert vt ex parte fex 1 e 
rum non naturalium inclineturad calefaciendi] 
mecuoci uer ? ad ataandum pctuuiue,p2CpuT 
quod njftet omnia cibaria infrigidantia 7 hume 
ctancia vt bletae fpinacbias lactucae i cetj. Ciba 
ria lacttctnta ? omne3 lactie vfum. et vina fumo 
fa valde capnt implenria 7 materiae butno2alce i 
fpfoDtiTolucwia.£remtet multomm ctbo2um 
altnmpnonc 7 p20p2tc in fero 7 omnem fo2tcm 
morum 7 coitu5.7 p20p2t'e pofl ctbum.JEt inter f 
liqua euitet iram trtfliti*57 mclancolicaf impzef 
(tones .£t caueat a D02mitione valde p2oliya ec 
p20p2ie imediate pofl cibum 7 capite D02miat cd 
nementcFeleuato.7 in camera calidi 7 ftcci aerie 7 
expolita meridiei702ientali plage.JSt caueat ab 
cmni flrictura veftium colli 7 capitis 7 pecro2ie. 
£t ab omni exercitio capitie icuruatiuo .ficut e(i 
quo2udam fcribenrium confuetudo. Secundum 
vet o inftrumcntu3 eft vt quarta Vel qutta die p2C 
fentie luaris que erit Die fabati aut Dominica oc 
taua vel nona butue menfte feptemb2ie fiat ci flo 
botomia a cephalica Dextre partis per quam cua 
tuentur fanguinie.J.tii.auf.iiiij.ad plus bo2a 
electa .que eft pofl Digeflum ctbu3 7 ventrie mun 
dtftcattoncj per ruae loozae vel Duae bozas cum 
Dimidia pofl 02tum folie.Icrtiu3 vero inftrumc 
tum eft .vt fequenti mane imediate mino2cf ma 
teri* cum tftis pillults.Bi pillularum Dc farcoiol 
la Defcrtpticne £Dc(uc in oeconfolatione fuo ca 
pitulo.3.t.pillularum cccbiaru33.|.fo2mcnf pii 
iule .vu'.cu3 fyrupo dc calamento.7 admmiftrcnf 
per.vtii.bo2aa pofl pofl cenam obferuatie 
dttiombuf que tn farmacandis cbferuari oebeut. 
Quartum vero inftrumentum e vt imediate poli 
mino2atiim5 Dictum b02a iam p2cfcripta incipi 
at alTiiere bcc Dtgdliuti .quod continuer falre Die 
bue Decent Xuiue Dcfcrtptto cli talis.B* fjrupi d 
caUmenro .fXcximell’ compofiti beto 
Mcc aque rofmarmt ana.3.t.mifce.7 cali 
dum accipiatur tardande p2andmm bo2ie ad mi 
nue quattuo2 .Quintum inftrumentum e vt poli 
Digeluuup2ed!ctunuradtceturmaterta 013 pii 
lutis p2edtctie.aut cum piliulie Dc pera maiori 1 
fetidis ana.5J.7 obferuentur ea que Dicta funt d 
mmozatuio .Sexru3 inftrumentu3 eft. vt fi ille 
Vir ilipricue fuerit in tcmpn2e quo aifumit Dige 
fiiuup2edictumomnt fero imediate ante cenam 
affumat vna3 De iltie piliulie .B< aloee p2eparati 
J.i.ber mcdacttlo2u pulpe coloquintide ara,3./. 
bdebi fubalbidi g.Vi.amfi dauci ana.g,ii.falie in 
di g.ui.fozmentur piUule cum lucco rof.De qutbj 
accipiatur vita cmm fero vt Dictum eft.£cprtmu 
inltruracntu5e locale neceltanu3 aD curam fiftn 
le fecundu3 hanc Dclcripttonc3. Tx faeci meUilcti 
fucci confoiide mi.ana.3. J.floium 02obi.3.vi.ari 
ftor.lon.oppopdacie farcccollc aiia.3.i.puUicri3C 
tur omnia luhulttcr 7 cum fuccie p2edtctie.7 uo 
Vtteilo cui inco2po2entur fimul in mo2tario lon 
ga contritione 7 hatlimmcmu3 Dc quo ftucUus I 
tingatur vel plagella 7 imponatur vlceri fecundu 
f ia inceptum e in oie naturali ter. Octauu5 vo 
init rumem um ef t.vt pofrcj» locuefuei it CU3 predi 
tto mundificatmo p2ccurjtue per vna3 feptima 
nam imponatur cum afaracba.boc ccmpoluujac 
tu tcpidu3 i die bte cum magna fuauirare impel 
lendo ipluiu vt pe2ueniat ccnueniemcr in conca 
uitm$ ipl tus ftlrule .Cuius oefcriptto c bec. B< 
aque (ubltmattonte radicum confoiide ma. aque 
mellis facte cnrn Decoctione aziitolcgte 10 . ana ptj centir pul utris pilofclle equine i eoifeltde 
mt.ciu5 fubttliffio? fic alcbobol ana.3.uponat vt di 
mi e cdriuado fitJ.x.Dtebuf oi Dic naii bif f ter.Tlonii 
c vt poffiyanccdcti rmcdio<pcc(Tii fuit p Dies ad 
miue.ttt.tuc ,pcedat cii b° lintmcto adhuc maiois effi 
CJftc p2cdca.cuiue dfcrip°e bec.Bc oli' oliua? fi.d 
calamcce faric o2obt.3. vi. plueris cerieu radie te moi 
cclfi plueriT caudcgne circos ana3.ii.cdr at' vittate 
ftf t motario 7 fiat linimetu cduenietj Vifcoftratf. fiat 
igr plagella T teta d rcccti radice ircos 7 ttigat i b° li 
nimcroaipbat vlceri.ita rri caute vt cxtrcicaf ciuf fit 
ita g°ffa.vt no poHtt oztfinu viceris totalr igredt.'? p 
mutet oi oie bil.Cu at i fuerit ruolutde fa 
cta d p° locali vf5 ad penrrimii ia ocuj.nic edidret b° 
medicamcvl iatecuiuf 
ozte.5‘i-ipoqrttdos fMarace coticu citri 
n>ct fubtilit 1 Idga 7 foti cotritde terat fiT cu ofo oe 
ttteir ouop.latet.n.i b° medicate mirabile iuuametu 
Kt ppct5r potes ex vrutib3 fipliciu Diliget’ 
gaudere tti q> poftif bec localia altato tepe fuerit ap 
plicata notificarct mibi aligd 0 datu huius viri, vt fi 
ccc opotunu vberius (puidere poffem 7 ceti * 
Confilium ad fetozem 021'e. 
tjcet mfd ex cais 7 i plurib5 mebzis fpe Di 
(• dinctl polTir i 02e rcpntari feto. app3 tn ex 
U bis q p ifomatde3 cognofccf* potui q fetoz t 
pztctpalV exal 
fero frtii mcb^.lb0 gde a cercb°.2° a viT nariu. 50 cx 
colligam ftoebi ad ipu5 7 ad 00. £t p2imii g 
de bo? facile delarart pdt eo q2 i cercb0 buiuf mficrif 
fupfluttj colica 1 frica i ptib5 eiuf iditure couemit.£t 
qd virati ,ppig02 c qn materie p2edce i veis pa 
nicfop cerebzi aut pp opptilatde5 aut pp dbiltratc Di 
gdiie cerebzi cxncat.q ppea q2 rttmulat expulriua v 
tute aut q2 refudata p02t3 7 oztftttts p2cdca£ 
aut iter eduexii Dur mris a cocauu craci.aut int ccue 
Xiicerebzi a cocauii pie mrif aut int vtf q> pamifu q 
pofteaad aririozeprefpulfc xf$ ad cariidas mailla 
ree p loeu ri$e expcllur ad rtafu.Cii igf Iv materie (11 
putreres vapo ab eis cleuatus p nars expulfus fetore 
102erepnrat aftatib3.aut ide vapo ad 02gami olfatte 
potette dlatua qd e papilla P cercb2t fba cuncruis fe 
lue ad ea ventcrib3 ipi paticti fet02e reputat quenta 
feto.pfegt putrefactione ia tti rarius vt 
iple panes buc fet02c pctptar q> aflatef ppea q2 pfdcj 
olfatjo2gana cius fut ifecta.Cu igP opoteat 02ganii P 
ciptetf ee dnudatu a na recepti vt p3 zc t5 aia.a oganu 
c ifectu.eo q2 ipfu e Difpofttu n ages e potes q2 va 
po p2cdcus e ei cbueiet applicatus id n itu 
pdt bic feto i oze a ma acuta a cef bQ 
ad I5 adhuc no fit putres tn illuc expul 
fa 1 oiu ret;ta ex neat a do q> efficit vlcera qda n exeo 
2iatdeficbcauirate nafi.vn ex tali ma,pp2ie i loco na 
fi firmata pdt accidere feto i 02e 7 no ex cerebc T capi 
te,puemc8 f5 ab vlccrtb51 excoiarotb3 ia p2cdtctj.£t 
bac credo vera ee CI3 fetoif i oie ipius.qd apparer po 
teli ex predtetj nariu vlcerib3.£t ex b° fudameto p3 
03 bac mfierc i cura buius Difpoie ee vald follietta co 
Qa vlcera naft imo n adbuc leuia (pna ftj co2uptoi n ca 
creatot pp dbilttatc eius 7 acuttate p2edict$ 
Xerrio itep poff5 i oze feto ex vlcertb5 dis alcol 
la nomiatj.aut ex putredie oettu f gigiua??.'? bec cia 
abfcido.qa no audio talia i bac ml ter apujffe I3 fotafP 
fit pifpdtta ad bec vlcera ppdlegatde3 matie? cwu 
ptas a capfte f a nafo ad p2edca lora. 4'itett fucirc 
pofl5 i oie feto pp vapo2e juncte ad oe cxpFTi ad ip 
fu a eereb0 p cccauu palati oifitfu a IccoqOicit laciia 
*i itep b° excludo. J6 ite$z (pueire poff3 feto 021*0 a mai 
putrete t flocbo aut et C pccroc p5 i ptifi 7cmptate 
n neut$zco$z vr mihi huic Difpdi ccfdmei bac Dria ni 
ft p2tmu 7 fcdu; qd butc mlicri vf ce 4?p2iu. ec q2 ta 
bet i nafo qfda co2uptionc6 p2edca6 q ite$z vered fiit 
fat| 1 co max q2 foraff cyitadu f dTitadii vt feme i ca 
tnacFatii fuerit a p2icipio gnarois ,pptca q2 geitrix 
ciue paffa e nocumeca ift{ fer fiFia.vn ad buius oifpo 
nie cura feflinadu e vt tfra feribit. Ile th altgd i boc 
opufcFo tractu remaeat ego fucctcte vm’uf3 ba;z quiq5 
fetote i czc rep2efctsri q otfltguf Difitctoc loti a 
cae rnattaF a qb3 .puemilt fucctcte pona cura vnicuiq5 
Diffictam vt nunc patet. 
Capitfu f3d cura fet02te 02te p20ucnienti8 a ma 
tcria t partibus cerebri vel intra craneu generata* 
3taq3 ft cdtfgeret i 02e feto pp mala ceplexoe5 7 ma'5 
9 eereb0 dfcedete p viaB naft vt i p°02die otetu e pote 
terit p bcc figa p2imit e Dolo captd aut 
guattue aut pilgtttue aut extefiue P3 otucrfttate 
tertqz i tpo iucta?. 20 vo cognofcipotit p caliditate 
i ipfo augmerara cu abf5 illa no ponit exneart maria 
aliq. 5°p altcrarione t opatoib5 fefuu irericjz facta vt 
alteattone nd vera f p cozupta epatione cogitatte po 
tctie.vF pco2uptoe5topardibu8mco2atie. 4°cogcfct 
pot b° p co2upttonc tepe fdni apparete. |°p pulfatcc5 
i frotc i tcpctbue 7 locis ccmiffurap capttj 
C0 p actuale dfcefu p Via nariu,70 p cotinua i 
cltarde5 exfufflatdtopeafde. s°p aliqlc crcdiatce3 i 
cbcauttate nafi ia appetite.'? p alia plura figa irtte ad 
aptada q oimitro. Cii itaq3 bcc apparuerit figa ,pce 
dat t cura tlltue p° iclinan0 fgime p ree no nalce ad i 
ft idaroc3 7 ad exiccatione fpc-j mattet 
20 vo attedat an$ ma mFtu ejcticct ad eiiatdef cupiti 
cu fFcta cephalice dxrre 7 exbaf fan.J. iiii.F.v. 50 vo 
fiat oiuerleee cu mca iFatj 7 celer eduetta q etj fit fan, 
cbriftcatla vclut ect b0 aq fructuu. J.iii.cafTie ft.cu 
ead aq nouit ex cana J.agarici 
3.t.fptce.$.vi.35.g.tii.mtfce *? totu dt i potu. £t (i ti 
merce amarttudme agarici loco ipfiue pdcf potee ta 
tude bermodactilof T turbit.£t fi vel’ fclutiU3 expedi 
tiue oct paticti elFrii oyaf.5.iii.cu aqo2dei. £t ft tlc 
ree Domtniu coler accipiat Dyaft cote. 3. t i.eUr i i fucci 
rof.5.i.£t fi vef mca5 i fca (olida da t potu baf ptlfas 
R coebi. d yera ma.F <?poa.ana3.i.i 
poli tardet ctbu8bo2t0.v.p2emtttcdo lauatiu5 ficut 
b2odtu pulli i patiete dbilt a tepe frtgoie.aut aqua or 
dei caFas t foti 1 tepe calcis,2ldbuc et Diuer 
fidi attedat cu appee cu fcart.fup fpatulie a 
fup natibj fi vef otuerter ad fi veF maio 
2e facer Oiuerfde5 itede me‘flrua.aut faltf 
ad aptedu emo2oidae frteado ipfae cu abdergctib3 % 
acuq.£t ft dfideraree Diuertctia leuida.tucfiat extre 
mo£ ligare aut €052 frteatbes cu panie afperie l)oa e 
lecta fc3 ate ctbu p boae.ii.1? ficd alit8.4a pztctpai* in 
tetio i cura buiuB e oigedo cu otgeflio Diuer 
fis matieb5 aliato velut b0 fy.d bi3an.|.i.fy.a 
cetofi cicoce aq Vio.aq melltff ana. 3,i 
mifce.0t veF Digcfliu3 ici 
co2ee ana.J.i.y.mifce. Si at dftderaree Digeftiu5 fo 
tiue ad mae fo2tj refi(letie.Bi oximelF 
d bi3attis.5-i.aq abfitbti cicozcc 
q Ub5 calidu Det i potu t aur02a 1 poft tardet' ci 
bue p bo2ao.tiii. i* vo p2icipaFr itededu efl ad eradi cadii mafiaa ia pzedcas xt ia app3 q folutia fupzadi 
cta i bac Itetoc efficer pnt paulifp augmetado eay do 
R.fct ft ditderaree Daf failiariuf 7 bladtti 
nu mag erbibe boc.ft agarici clecti.3.ij.reubar.5.y 
aq cicoe lupulo£ ana.|.ti.pci.f .y.faf gc.g.ti.fiat oiu5 
ba$t ifufio p Die naf ale.Deid colet' 7 Diliget' expziaf 7 
colafa illa Det' t potu,7 pofl ea obfuet' can q t pzecedc 
ttb3 folutie Dea ft?* <? pztcipafr itendedu eft ad recti 
ficatde3 capitj.7 app5 mibi q i b° pztmu tflru5 coueief 
eet abluto capit] cii &oc.ifta*ft Vio.flo.neufa.fe.aceto 
fe 7 fgnatimatoae flo. 
rofma.ana.cto.vniuf pq.ii.coqnf oia i fitula ua aq vf5 
ad ccfuptoe3 ftte ptl.dide appoat' qtitaf cinerie fuffi 
cies 7 fiat liriuiu 7 abluto capite er eo flati cricccf cu 
panis calle mediocrit' fricado ipfu. z° ad bac itctoc5 
vr mibi vtile caput eiue a fupioi pte frod ad fiiita 
te capit] p tcefiu comiiTur fagttaf pluerljar cu ifraferi 
pto puluer ponen0 d tpo qtitotl. v.g.fru.inf capillos 
fpfo fup cuti cuiue dfcrip°.ft laudat.3. i.coticii citris 
it.fadarace3.i.rof.Vto.flo.neufa.ana.5.t.pul.folli.fe 
ne3.tt.ffat C1U3 pul.p fe 7 co‘mifceat'.5°ad bac itetde3 
vtile vr vt bec oria ot i fero p.ti. boae pcft 
cena accipiat.t.d tftj pilf.ft pilf,afTageret.3.i.aloee i 
fuft i fucco end.a.i.cu fy.d ncufa.refomet’ pir.vtiii.er 
gb5 accipiat.!, vt Dictu e. 70 p2ictpal’r ireded e ad bu 
fue Dtfpofitois cura cu localtt>3 q ftf trfa.q°£ pztmu e 
b°.Bt cl’i ro.?.ii.cer al.fj.oiiToinat' ftT did Diffoluta 
ifiidaf t aqua frigida. Cu tgf* fuerit cbgclata colligat' 
7 i vafc Vttreato lauct' trtb5 victbj cii aq X fucco fputue 
7 poff illine ablutoe3 tcopet' cii bie prueribj.Tk tbuctc 
pzeparate.5.ii.ltt3gtrifpuiftcatt.5.i.3'.co2air.ru.5.t. 
abze.g.ti. cia Diliget' tcopef n er bP vngueto faltj cf l 
oie liniat’ itiue narcf vf3 ad medietate naft.£xt55 lo 
cale c b°. Vi flo.rofma.fada.al.fpodti ro.9na.3.i./.ca 
pboe.g.ihabze.g.titi.coqnf oia i Ub.ii.aq vf3 ad cofu 
ptoe5 tertie pt] 7 i medto dcoc.tUtue appdat' melf roP 
J.ii.fy.d neufa, J.tJ.ocide copleat dcoc0 er q mae et 
fero ate ctbu fiat gargara qt f gnq3 vtcibuf.Icrtiu lo 
caleecaputpurgiu aq dcoc.matora.l' fubliatdte 
bermo.r< flapbifa 
grte ana.g v.rmfce. £t poficy Vnguetu pzedtctu fuit 
fiat gargarifaprdcu3 
7a Dic feqnti ipleto 02e aq tepida d b° caputpurgio i 
vola mauf reteto Icuit trabiciat p nafu qt' i mae 7 qd 
t fero p.i.nare 7 altera altnaci 7 cu panis leui tractu 
emungatur illd quod De capite ocfccndit* 
Ca.fciu <5 fua curatdts fctdis er alite qf caisjDueiet? 
1>er ca q t pzcdcb c° pdita ftj fofftctef curari pot fetor 
02t(pueief a ma dlata ad ipfu p colatotu qr nd e opuf 
aliter cura Ditierfitad itetionu regula effe ponenda. 
Capf5 qrtf D cura fetoif ,pue*cd rr coruptoe i ptj oif 
jeto 0218 puentes er pufluf vlcerof q alcola noinat' 
ab auctoib3 vt P5 6Q t'tii'c° d oifpdtb3 02if 7 ligue.De 
idc tteru pp coruptoe5 colltgcd ibid 8a itii i 
c° d vlcertbj ea£.£t adbuc er putredte X co2uptoe De 
tiu vt ibid et} colltgedti za ftii i pp° c°. £t 01U3 ba2Z 
cura inutce coicare videf i ttefdib3. vii.t z° pzictpali 
ca° dclarad nifi qz ad cdplcmetu optsqda fpalia buic 
Dtfpdi cdfomia cofcribeda pzimu e b°cdfcrc8 
ad alcola 7 cozuptione alute crudi.f J. galf. 
cipzcdi acatic fuacb.g.mirti 
mi.7 ma.ana.3.i.accti nt.j.tiit.cogf oia i U.ti.aq vf5 
ad coftiptde5tcic er eo tepido abluat' 
of 7 pofl illius ablutoc5 teneat' i ore fepe d rob nuru 7 
erit coferes i 3a Dic.fbzo cozuptde gigiuazz itu cofert 
dcoc.prcdca d q fepe tepida fiat oif abluto.7 Detd fiat 
gfgfrif? cofrtcato cu b® puluef. ft fpodii Ozaga.gui 
ara.tckefa.fadace tburif fan.D2a.8tta.5.i.bo.ar.5,tiii 
capboe3.ii.fi2t pul.7 applicetur vt otetu e. Incerne 
dada cozuptoe Detiu ft fuerit ,pfiida melius ige 
mu e vt exbaf.Si at leuis fuerit miidiftcet fepe Dee 
did i eiue cocauitate imergat fliluf madfactus i calefa 
cta aqua (ubliatois faf azmo.a fiat be totice quoties F 
ctificauerit cb*2uptbe57 apliari. £t fi 
•cef accipe remediu leuiuf illo tuc cofert capttellu ttie 
fubliatota admittratu eo mo q° Dictu e. 3a vitio 05 43 
curar regime facies ad cura fetoie 02is ,pucictj a ma 
i cocauo pectois f i pulmde faiata.7 bec gde i looc .ppo 
ftto peurar no curauf.eo qr n appuert ftga tat otfpoil 
i bac egritudie matfcfttffia.05 regime huius potiret 
ex bis q feribut xa ttii ca° tf ama empiatj * ibide fiali 
c°d cura ptifie 7 tu lege ibide qm be Oifpdef vir bh cu 
rat' nifi fuerit leuel 7 i etate puerili a vtute foti. Sfi® 
tti curatois eius pedet i admtftratde dccc.cbfectdnu 1 
locb abflergcdo ericcado 7 mudiftcado 1 fputii.puoca 
do.£t t5 fuma bo£ ftj tria elfrta faofa ab auctoib3 
bata.£t p2imu gde e cofecto oyairis dferiptoe Tli.t 
antid.qua ego fepe i auro2a ertbef foleo cu.J.ii.aq ti 
taberet 7 tardt} poli tpfu 
cibus eltriu ab aucrotbus e 
locb d pino cuius ofcriptbcj mel(02c collige a XTDeP i 
antidorario.7 facio cp eger fepe ex eo teneat i 02e fuo 
ita Vt a calor nali Oiliolntil dfcedatpcccauii i’ otfitiu 
fifiule cibalarie ad pt’mce3 aut falt? Diflillas p cocauu 
meri p modu refudatois p po2oa eiue rapiat' i po2is 
paniculi canne pulmote coplctj tpfa i pofttot loco xbi 
eaucrue prnioil tnuant i figura qi feicircrare.Tooc tgr 
locb p modu pzedictu rfudatbts que 3oar vccautt tra 
pdlato*C57 Joctitil cuco tcuit. 3ngredit\n. i cocauu 
cane pfmbis 7 ibide receptu a calcf* nali actuarii agit 
t mas ta i cocauo plntoie imediattus q i cocauo pecti 
mediate tri.7 bap crpuitoe3 facies.vid lautis eius ga 
dfcrip0 follente e.Iertiu vc cllriu faofe pzcdtcatu ab 
auctoib3 7 maje ab Xl.pzeallcgaro ca° e 3uccaru ro.no 
uelle i tpfoimergtt puLplmoistf 
pie pzeparatus f’3 arte.£t bonu etj e pzcdictu 3ucca. 
fie pluere illo De q° t ccmdltdeaccipi 03 cptitaf mag8 
7 mirabilia factt.vt B.fcripfit d mulier illa pttfica q 
43p2te ad extlctde5 pducta erat.7 iteia tbt qua 
ego oimifi .plixitarc cffugice.foec i fuma mibi appue 
rut melioa q i bac otfpdc ab auctoibua hic iDe accipe 
potui 7 tu NHd allegatoe3 ab ets accepta q etj cottidifl 
na expietia mibi xioza efticiut.ad laude Dei otpotctj 
% Confilium tbeo2tcu dc fet02e 0210« 
3q Diuerfitae maifefla in Difpoc huius 
griofe oomie cadit int’ opinione qua ego 
! M i alta feripta credidi ec vera fc3 i illa q 
'v—L ' icipit.licet mfcf er cats 7 pfrtb5 cc$ • 
£t itup affirmo ipfa.7 int alta opinione qua ego nc 
i f:riptj rdacta accurate 7 feriofe mltu accepi.vr mibi 
cp ipla cadat int ouo pueta fpalia. 3n religsat nulla 
vtdeo Diffonatia i egritudie aut accidcttb5 n5 i ipfo22 
cais.1>2imu8 puetnf c bec opinio pbit bac Dif 
ec nafo_a,pp2iataiCa5 vo etus pbit ce Difpo3 
cerb2i 7 materia ab tpfo .ppulfa q abe atecedetef cac 
ponut buiue Difpbts.Scdus vo puetus fpaf e d loco 
inatic£ ateccdctiu g ponit ec 7 no paniefi ei 
us.Circa q Duo pueta 05 tlocortcc ager vt tida£ 
ft p bas appetes Difccliae i curatio actu altqta peffit 
cadf* Diucrfitas ipfius ipedttia.Cirea cufus pztctptu5 tJtccdu pnb c Dubitabile i ee egritudtee 1 
ttice cbpltcatas pztmu e folutb 
cbttuitat} q e tlcuf f Ylcera feu trubuf ibide maifefta a 
facile bmollratbib3 elicieda. eo qz ide Ytruletia cma 
nat.Hmpltuf qr tn cadit trub3 ex ffate a colera copot 
tus a t medio eius pfbatus pp necelTitate ulufbif aerii 
aut Yapot3 i cocauo eius ab tpiuf triibi Yilcofitate iclu 
fof geus egritudts ibi exiit} e mala p°pt} illius 
q dmollrat’ ex plurtb3»1b0 ex atritate tpftue maftef. 
z° ex Ytrtditate tpftue q abo tellat' exceffu cafitat} * 3* 
excruft} i pte illa fucceffie gett} a mala cbpfbe cala ma 
fias idurate a i cruftas couertete U5 pziuatie p ffolu 
toc3 ab illa caritate,pneiete.4° b°olledtf ex fetoe 
ta i ma ij i aef* 1’ fuis ex pulf exnte. XcrtiCi geus egrt 
cudis e mala cbpb q e meb° mHiplexitelligeda. pa t 
fupfttie. za t Yta qz Yta exitus aerts a a attra 
ctdie neceflario opilat.30 credo ibi ee gdoq5 egri 
cbpotta U3 apa f puftula t fupibt pte naft exnte 
aut pluries fuceellieee fucceilte a paulatie 
ma cogcrtt i pre q e illius trubt mat’ca. TlecelTe e eni 
filii triibii aut ee geitu t fuptotb3 cocauitatib3 naft h$ 
olTts qd rt'3a nciat.a locus ab arabicif *kayait 
appellatus.aut illius trubi ma‘3 i ptib3 e illas ee coge 
lia a ft} loca cerebzi a paniefop Ybi ftj carucfe niailla 
ree i pzin° naft naTr pbire.2fut yo 30 tiltuf trubt gna° 
fit t pttb3 tfra 'kayafi 1’ rt3a a qfrcuq? cotigat i altq 
bo?2 loco?r f Ytrtf5 fieri illius trubi gcneratbc3. epote 
bit d necelTitate cbcedf q? illinf trubi generato fit i po 
zis fupfttie itt ifeca naft Yelatiu.aut i pozts 
ccf-bzi \tpcg petttil e tpofitbile pp ma 
gnitudie5 trubi a pfbatoe3 eiuf,3ut yo z° buiuf trubi 
genera0 fiet i fbamib5 rt5e aut i cocauitate it' fupfttie 
couexa cefbzi a b° nb Yf ee pofftbile.Si eni 
ftert buiuf generato i fbamib5 rtpC.qub pofls ee btc tru 
bus ita magnus qz locatu D5 adqri loco f5 locus.qz fo 
za ta illa ft} Yald agufla g°nb fut capatia trubt tate ex 
tefots.Si yo credft triibii tllu generari ,ppe carucfaf 
Ybi e fpatofitas fatj apla.qub trubuf Ynttue a cbgloba 
tus tate qtirati expelli polTj.necdTe.n.eet prftta illius 
trubi eeca5 euetatoie cef bzi .pbibitiua a ipfius a fup 
fluitatib3 fiiof mudiftcatbts ipedittua. a ita opoteret 
mala coproe3 cal’a3 necelTartoi cereb°alTtgnari.Si at 
btc trub) credft' expelli a Ytute Yelxmett coatu b° fa 
ctete.opbter3 d necelTitate q? tiic friibus nb Ynitus f5 i 
ptes Diuifus ex cu trafeat p agullas Yial Yt 
ta cflcfu e.£t fi huius trubi generato fiert t loco 
opotcbittmagiaritllius i 
pote mebzo£ a erit neceffariu cbcedf* ibi ee aut cccaui 
tate Ylccrofa aut i potf meb°£ cadf fo1utbe3 cbtluitat} 
cu tuor ptiu a erit ibi nccelTario apopa.erit 
eni ibi fcluto cbttuitad a mala copo q e tuoz tpftuf pt} 
a mala ppTo cbcedit ibi ce.a couicit pp generatoe3 Yi 
rulctie i pte ia.£t ota bec tria ftj iutce t eod cbiucta g° 
ibierit necelTario apoilea.p3 pa ex dferiptoe illius za 
pzimi s° ca° colligena.Pzcpt' q nue vitio tacta fi bn 
cofidret' peipiet q? i pte cainofa nafi,ppe rtja fmaebtt 
cotfue aliq folutb cbtiuitat} attractia q noua 
pullula ibi efTmut.cuius ma cu i Ytruletia couertit' e 
rupit fiam mebzi a erit fuolutb d vlcer aD apcllea a 
ep°.3ca q erut ibi Due qlib3 q*do3 erit 
alt'ius ca a nb tuc a ep°.ita q ibi reptet elfe 
ctus ab alta egrttudiecuius tpfe fuerit ca a 
colligipntbi fmees2apzimica°p°.friccduatntic 
2°p2iciparr q? Difpo butus generofe Dne a me n cvdit 
ee pfctfe egritudo alTignata i pfcede 
tit>3 h ddo ego ee butus Difpbts copltcatccs cx ouab3 
egr{tudib$.q£ vna e prdfct? pttb5 mft ,pp2ia.alfa yo 
e ite$2 p cffctta cere0 a(pp2iara.a bac pono ee mala cd 
prdc? cafa? a ftcca i cef b°,pueiete ex fan.cut (Ta a cola 
tuice cbmtxte Fptut’. Si.n.bec Yirulctfa, pp2t'e pfeqft 
pttcfare egritudine q e folutb cbriuitatj 1' pullula. tuc 
opoter3 q> fp tpa emanaret a nafo aut qi coti® ffibifr 
exiret,co qz tpa generat' i vlccrtb3 tlltue ptj.f5 a q°cu'3 
Ytcef fp ffadat buidttas vt colltgr 40 d inge.fa. a za 
f»tmi d fpeb3 folutbis cbtimtatj a 4a qrti trac.30 c° d 
Vlcerib5.3mpllu0 fi bec Ytruletia fola generat' i nafo 
g° l’ tx ma laudabili f no pot poi primu 
eo qz t cere°poit nobtT cafirae a liccim g° ma ab ipo 
fufa no erit laudabit’ ♦ Ilee pot pbi fm qz tuc haberet 
,ppofitu.Si bec ma ex q bec viruletia generat’ c lau 
dabit’ cu effudtf a e a cereb0 effufa g° ibi fuit exnea.ga 
05 i cereb0 male coplot&a ipla qde nb d 
peD3 a oifcrafta ali'052 mebzo£ cere0g°erit 
cid afppztata qt? erat dduced. Bt.fi oiceft q bec cafi 
taa a ficcitas cefbzi no c lapfus pftna3lmo e lapfus 
naT ccre°.Cota quonia i cereb0 alTignat dbilftae Dige 
Hie a expulfie ems.3gF nb vf q? tpa cofcqt nale lapTu 
eiu6.3mpltu8 loee cafitj a ficcitas cefbzi cbcedit eel 
mediata ca gnatois acuitatj i mat'ieb3. S5 be matie 
C cefb0 ftj pftna3 g° ca generatoie ea?z erit prctnat'a5 
Amplius be mafie ft} generate a mala copide iptufce 
rcbzi a n Yr ipas polle rcipe que brit i ptib5 na 
fi.ppzie g° ipfu reepert aliud f5 nb nifi i cere°vbi coce 
dit' illa mala ppTo ca.a ftc.’P>2obat mior qm illa ma 
la jppfo q iueit' i vlcef ptiu naft n e a do itefa Yt illas 
mas tacito putffacef a tata putredie Yt ad ipfa 
cofeqc feto nobiT ab pceptibil’.l3 r,b fp ab cg° 
tate pciptat.ict cbfirmat qz Dato q» bec mala <?pfo a 
,pp2tafa nafo eet illiue fetbtfca.tilc epoter* tllu feros 
Tp ee pffcte.eo qz illip ca e cbtiua prif a ma c oifpbita 
cu appltcatoc cae efficiet} ad tpfa a repte ccuaetia igf 
a cef}.£t fi cbcederet rctu ad qd ro dducit U3 q* fp re 
prefetaft ille ferog°05 i nafo necellario alTignari yIcc 
ra no folii fupfitialia f5 .pfiidiba. <?a t3 eo qz i fnpfitia 
It Ylccf nb P0IT5 generari ma rato feret affoctaraiolet 
eni feto tatue cofeq exneatbe3 matte£ qua 
btbita a magnis optlaroib3 q n pof 
fet i fuperfittalt vlcef* fuffteiet alTignari. £t fi bene co 
fidrabid otTpo peipiet q? i eiue cefb0 peiptef ca 
lidtrae itefa. z° q> ma p colatbiu exiee qdoq5 amari 
tudie pticipabit a falfedie.3°q> circa ptef capit} a tepou 
peipiet' pulfato itefii tn a fmtlTu Yariata. 40 q? cir 
ca ptee capit} tactu cale peipiet. q? i Yigiliie 
occupabtt.ij0 q? a ebruptj obmitbfbj quadeq? Yexabit 
a alta plura figa cofiria tft} poere potutlTe fc3 q fiipta 
eerft a nocumero oinutois aut coruptdte 1’ ablatoie i 
opatoib3 a fefuu cbtigete.fiTr a caftb) fii 
pra ftgapocr potutfle q alite Dimitro.qr exoi 
b3ipifiYnurdacq fialriretbmeacolfri banccbclufo 
ne q> Difpo buiuf nobiT Dne c cbplicata ex Diueif gene 
rib5 egrifudiu5 p eltetia t nafo exntiu a male coplois 
ffpeu ipius cchbzi p effetia q th ffpcu Difpbts naft p 
colligatta dnoiari pbt.J£t elige Yt libj q°nta a poftibi 
Yidbf q> erit ipoilibil’ cura0 Difpdu3 naft fie fetificato 
ne afbzi q c ptiu cbfuatia d’ p°pzictpali 
fuptus pfmilTotta luffitiat.lbropt dclararbe5 U pzict 
paf fupius antemilTi Ybi Yf Dici q? maTca ans butus 
Difpois Yifiliuf cottet i cere° cp it' couexa fupftcte eius 
a ebeaua craet. Dtced p° q ex rbtb51 oppoftm adduct} 
no couicit qn matta atecedcs pfdca et} cbtieat it ccv 
bp pantdee a craeii.imo 113 ctj negat illd I3 cfdat xi 
ftlTua q matta ebrieat icere°qut tpfiiacranai Ybi paultfp Dicedu gd i b* ego roabilfue ce p*g 
de fi ma illa cotlert i cerc iteceffe e q ipa cotieaf i ve 
rztcuf 1’ poie eiue l i anfractucfitatib5 eiue aut i veif l 
etfiie ipiue ant t ab eo oietiii a fuf 
ficiete oioe enuate cef illaf ptef ex gb5 ft tegt\q> 
at bec ma no* cotieaf i vetricrif cefbri roabile app3 eo 
q2 cu fit mfta opilado tlloe vetriefoe aut pte ne 
cellario ipedfref opatoee fefuii q pftctuf i ilf ve 
trtcuf vt fefue <?te autfatafie qq ad Vctrtdu pzimii. 
imagiatte aut cogitatie potetie qt] ad f 3 7 meoratie q 
tn ad ftiu.fj no 33 a°D nccumetu omutote ablatote a 
cozuptdtet opatoib3 illo? fefuu.3gf nd vf q nmttlC 
vetricur cdtieat.,pbaf a°z qz ma illa mrtitudie fui no 
cumetn cfftcer5 ibi aut guado aut optlan8 vetrtcrce f3 
pd.7 ita ptiale nocumetff efficer3 i eie 7 pa qm 
ftcex abfetia mat'iei a veteuf abfoluiit' ipi a nocume* 
ita ex piitia mafie? i ilf acct't5rt nocumetu. z° ite? fi 
bec ma e i qlttattb) fuie Oifcfta cuiuf Otfcrafia ffultat 
ex mtxtde ffice 7 cofice mafie? g°faltj nocer3 nocueto 
pmutatoie male <>pldie.1gf appafret fig nccumeti i 
opatdib3 pfdcd? fefuu faltl cozuptoie aut omutoie 
fpe5 altardte.Hmpliue fi bec ma mixta ect tpata iq 
titate 7 qlitate qud mouer3 expulfia3 ccfbzi ad fui ex 
pulfoc3.4° ad id q°ma t cer° affigt’ dbilitae 
ab bac ma f ab alta ca.Si PZ15 bet itetu fc3 q bec ma 
e Oifcreta g° no fcipit alt'atbe51 pttb3 qd erat d 
Duced.Si of fiC3 q l ccr° tueif dbilital ab alica cap 
neiee 7 h a oiferafia butue mafiei i eo g°bec ma e fup 
fluitas ex cuiuf piitia no fbtiftcatj cef b? imo neceltaio 
dbilitat.Cu g°dbile fit cef b? i oigeflta.igf neceffarto 
i qlttattb3 futf erit Oiffepatii qd erat itetil£x qb5 cof 
larie cddudit' q fi bec ma fupflua pgfgaff paulatte i 
vctricuf cefbri pot bac ona3 ad gnoia oifpocf piefa 
7 nocumena.ptb5 etj aut alite rotb3 vf ce oiced.q> ma 
butue egritudie no cdttet i pote ccfbzi eo qz nucf eua 
ders; l)ec oha a nocumctj opilatdt8 fbc mcdulbrte cef* 
bzi i bac f i ia pte ite? 30 Ii locaf i bec ma ic 
cef bri afractuofitatee qe voco ptee it mediae it pdtb 
nee medulle cadetcf neceffario opilato 
rtee coartatdtae adqe feqret nocumcta pfdca.40 itu 
fi locaf t bec ma i veie 7 artite oiflemiafj p fba3 cefbri 
fi pot bti itelltgi gn ibi faccft opilatoef affottatef ftbi 
tiifptratoe3 ad qua feqff lapfuf pploal i cer* 
jpbat <?a q°nia ma illa nobtTr c vifeofa 7 vie ft! agufte 
igf opilabit j° pztctparr ga fi ma locaf f t neruie oie 
ttb5 ipe pbeft i otgib3 eo? f i poie f ejernte p 
tib5 ipa? tmtnattb5 ad ogana fel uu ext'to? f ttt02u. 
Cii g° ma tbid poita opilaret eoe opoterct neceffario 
afftgri nocumetu a°0 d pfdcie i cpatdtb5 abo? fefuu 
cutue oppofitii 33,qr vf ex pfdcie colligcdu ee q bec 
mafia pottue maioes fui pte elogat a fba cef 621 q 
poaf i ea.Uf igf viftfiue ce q pdat it cefb? 7 craeu 
eo qz ibid poita no pot nocumcta facef i cpatdib3 [pf 
deo? fefuu q ta 7 qlia faceret fi locaret' i cere°.rt?cue 
vo q° ipa expellit e aufcqz p veae ccfbzi cotiuatas vf3 
ad carudae matllaref effudit' i pziciptu ri'5C f nafi exi 
ea ab exmitatib3 illa? vca? I a poie ipo?,Si.n.ma 
illa ibtbeft' i meoulla ccfbzi nd vido gn d neceffttate 
pduceret ad aliq d nocumetl pfdtctj. Ildbuc ite? oice 
du q I5 bec matia pp dbilitate ccvbzi a mala copldne 
lpfiue qua cfdo ee otffepatia pftnatale mag q nata 
Ic generet' ipa matia tn p pozoe 7 veae ipiue cefbzt 
cffudtt ad loca itmedia tnt ipfu 7 craeu vt o poitu e. 
2\d motia vo fc5 q fi matta-cotierct' it' pantefoe tuc 0 
porer$ q faceret ibi aliq' fpej ooloif pugiti grauati f 
exteltut.negada e ia oilcrafia a matta 
pmc& e fufficieo ci Doloie.ffc'i9 q>paulatie ftt.05.t1. 
oifcrafia ooloie effccttaj ee fubtto altate vt zQ pztmf 
ca° d cate ooloie. Smpliue matfia poita tnt’ fupfttie 
panicTo? 7 craci no pot facef ooloze ,pueniete ab er 
teloe qefpee folutois cdttuitati eo qz mafia i fupfitte 
buepbtta noextedtt illa9 eibtbfta» f tte'52qz no 
qltb5 ma panicFo fuppa pot efficere odoej 
fc5qnepauca aut nobitr leuie aut pauce actfuttatj. 
Ultio at cdccdit q altq maftei pf 1 erigua tn pot pof 
i medullari Ibacefbzi.loecgde ita folattofe collatoif 
gfa vt mafta cotigerit fpnendi ottu ita leutt fcripft 
recfatoej aio eximii ooctote 7 fpffetaroie gfa \tul5 
uri ad iuice.3pfe at i mete grata accipiat velut ff na 
cdfcripfi.3n re atpeffuf curatote nulla cadit oiffona 
tia fer fi bene coltdret.fepe at Diligere follaciofe ercr 
cicti ci rato tiro matia bere oiligedi calamu. Si gd 
wvberiueitftfie curatote fcribcduremaltffetoftero 
me ad libitu cu auxilio pzefati occtozte paratu; 
{jeractatue fepttmue de oenttbue. £t pzimoad gtn 
gtuae cozzuptae confilium. 
/l * D gtngtuae cozzuptae ita vt t&te n(- 
, grefo2ent7 0enteeomneeconqualla 
M ' - L rentur 7 fuit t nobili viro f iouido re 
f) naldini.ft galla? 
V grano? mirti capella? glandium fe. 
■ mirti fe.platagi! .ana.j.i.vitriolt albi aluinif (iffi ana 
5«i J.amtofolf 7 e extrea pe garioftli 7 fe.rofaru ana 
3.11.5.contundantur omnia groffomod07 bultanti 
fiala vna aque cui imponatur 40 ctme rubi ferentia 
1110236 tn ceffie ad buliendum oonec confumatur me 
dictae aque qua colata 7 infrigidata ex ea puttee fibi 
oe fepe coluat quo facto imponat fuper gingiuie ? oe 
tibue oe boc tnfraferipto puluere. vidi em ex bae mi 
rabilem experientiam. TK matticte fandarace acarie 
vpoquiffidoe ana3.i. tuete pzeparate.3.i.vitricli al 
bi3.iiit.fiat omniu per fe pulute 1 commifceatur. 
Soolozem oenrium. 
opium t pauca quantitate 7 manu calefactu ita 
Vt molelcat vt cera circii pone oentt Dolenti 7 aufert 
omnem oolozem ftupcfaciendo. 3d oolozem oentiu 
T?c campboze 7 mitte in aceto cambulire modicum 
Deinde teneat eger tn oe valet ad 083 oentj oolozem * 
i pid faciendum partem oentt e putridam cadere ex 
% qua oolozaliqnandocaufatur. 
1ii laf armoniaci quantitatem quam vie 7 per alam 
bicum oiffila 7 aquam collige 7 cum ftilo coto ei inuo 
luto partem Oentie tange 7 cadet. 
f*ocb facta pzo oenttbue.ftc balauffiarum fumacb g 
nozum mirti capellarum glandium.3.i.5.co2ticu ra 
dicum 111020? cozttcum caparozum 
tie.3,ii.fandarace farcocclle tburie 
incidantur 7 piffctur groffo medo 7 bultat 
in ltb.vi.aque vfqjad confumptionem medietatie po 
Rea colentur 7 expzimantur bene 7 addatur in Dicta 
ferri 7 colet leui expztilbe 
2)d ooloze oentium.Bt piperie albi 7 longi cubeba? 
ftapbifagrie corticum mozozum caparozum cozticu 
mandragoze fllbi.3. 
5;com undantur fubttliter 7 fiat oecc.tto in vtno al- 
bo vfq> ad medietati.7 peftea teneat i oze. ( Tractatus octautt6 De egritudintbue meb20£ 
• gutturis Cdfiltu De elongatione xuule a ma 
tcria aquofaacerebzo p colat02iu ad xuulam 
Dcicendente i 
/Cy \ Vectabilis 7 generofus Xir Dnb 
lodouicp ftoziado frequeter etia 
1 7 nd Icutter molcfht mala Difpo 
fitione Xuule fue. 7 eft Difpofirio 
I i' / cctenfto uel elongatio xuule 
que (pucnit a materia flcgmatica 
fatisaquofa.qpcolat02iumacereb20 Ddcedens 
recipitur in xuulam xenas eius 7 poros implens 
nprer qd ipfa magnificat .7 cum materia illa fic 
fluxtbilisppr tpfius aquofttate.tuc patet q ptes 
vuule elongat 7 extendiitnr ab ea.7 ftcut accidit 
aliis meb2is Dii paraliticant.tta Xuule nd mino 
extendi eni pot.quonia ipfa eft co2pus neruofum 
uf paniculofum extenfioni Difpofitum fatis. Cii 
g° cdtingit ipfam elogari Xt p2edictu eft.Iiic cii 
bd conatur fmocinart. occurrit ipfa extremitati 
cane p2obibet aerem Debite attrahi 
7 expelli cii fumts.quaf interrupunt fermones a 
conceptu mentis Debetes; Similiter ct 
frequetius contingit Xt eadem xuula Idgior facta 
in extremitate meri obuians impediat actum De 
glutitidis cibi, 7 moleftat et alio md qz apparet 
bdi bac Difpofitioe moleftato. q femp i fine 02ts 
habeat bolum uel aliqd Deglutibile. xnde 
ip conatur Deglutire remipolTibilem non Dcglu 
tibilem. £t ieqtur itef ad hanc Difpofitionem 
tertiu nocumctu qd eft.quia Dn plena eft Xuula p 
modii fluxibilitatis 7 Diflillationis ipfa eftundit 
aliq? parte fupflue buiditat} quadoque p 
arteriam 7 recipitur i pulmone 7 pectus.7 efficit 
qukloque tuffim afma dolozes t pect02C aut pleu 
rei tm 7 fifes egritudines. 7 jppzic cum materia 
fuerit acuta * 23dbuc etiam materia ab Xuula 
oefcendcs quadoque recipif in ftomaclx) 7 nocet 
oii eip appetitum tmpcdiedo. aut toti ftomaebo 
Digeftiuameius bumeetando xel cozrum pendo 
£x qbus oibus colligitur q Difpofitio no eft 
leuie.immo Difficilis.7 nd eft negligenda immo 
eius curationi ftudiofe multii intendendi! cft£c 
ex bac qdem narratione intelligi pdt que fit egri 
tudotalis.ipfa.n.e egritudo cdpofitonal' frigida 
7 buida materialis a predicto flegmate 
£t poteft effe egritudo complexionalis calida.cu 
xuula impletur a fanguinecolerico.quoD tamen 
minus tertiopdtecegritudo 
cdplexionalis compofitaexcalida7frigida ma 
teriebus inuice cdmtxtis.Que uero fit materiat 
caufa.f.que figna que 7 qualia accidentia ad ipfa 
confequat iam clare patet ex p2edictis. 
Segt aiit eurois modus qui cdp2ebedif i gn5 
itetionibus.JEt p2ima quidem ea£ eft regiminis 
rectificatio.2a eft euacuatio.351 e 
Diuerfio^4a eft fluentium repercuffio. 
' $* eft completa mater cdfumptio. 
V2ima itaque intetio Duplici partitioe idiget 
7 p2ima quide eft admiftratio regrmts coucnicti 
in tep02e poxifmi uel moleftationis magne * 
Seda uero eft ipfius admiftrattd extra poxifmi! 
neceffaria magis gratia p2e#uatidie- £t pnp 
quidem modus regedi in tcpozepoxifmi eftq> 
tnDifpofitione frigida eger mafionem fuauem 
eligat locum ucl cameram notabilis caliditatfe 
7 econucrfo.fi buiufmodi Difpofitio mile calida 
fuerit locfi eligat frigida i 3n moDo xero ciba 
tioie vnivfales regule xtriq Difpofitdi ncceffarie 
a fapientibuB inueniutur pofite. £t p2ima eft 
xt nullum cibum accipiat eger in quo neceffarip 
fit labo2 uel conato Degluricdi magnus. Seda 
xt euitetur mafticatdnia oie actue.Xertia 7 fegf 
ad aliae c q ornis cibus fit potabilis.Quarta ut 
fit actu calidus in frigida a i calida actu frigiOp 
Omta regula q in utraque Dtfpofitone couciens 
Oieta eius debet effe tenuis, licet in calida Difpo 
fitione fubttlt’o2 Debet effe q in frigida. 3raq> 
iufculum 02dei fimplex bonus erit cibus i calida 
Difpoj itionc. 3pfum uero cii ydromelle t frigida 
Dilpofitione cdueniens e.Simtlit et 7 iufculum 
fartne 02dei 7 b2odiii carnium no ualde pingue 
7 b2odiu cauliii leuis Decoctionis 7 tus ciceru3 7 
1 il‘ia.7 uitellus oui 7 iufculum ex eo factum cum 
pane contrito 7 fic De aliis. £t potus eius fit 
uinum paucifqz ponticumuelacrc7non multe 
quatitatis in frigida Difpofitdne,3n calida uero 
melio2 potus eft aqua ozdci cii fucco granat02tl 
Militer ct eius D02mitio no fit loga nec con 
tinua immo frequenter intrupta.quonia,plixu8 
fomnp generat 2eumatifmos ut 2a primi ca° De 
bis que .puentut exfomno * J£tD02mitio eius fit 
femp nobilit’ cu capite eleuato no ad poflerio2a. 
nec ad ianterio2a. fed ad latera inclinato < #b 
flincat etia. ab omni exercitio ne ponatur i fluxu 
materie.fed loco exercitii utatur fricationibp ut 
tangetur inferius. Qt5 uero De cibis 7 potibus 
• no Debet facere repletione iam Dictii eft. &cm 
et exceffum i palTionibus atalibus euitare Debet, 
uelut t2am furo2cm timo2e 7 fifia.perque udox 
7 uebemes motus fpiriribus 7 bumoribp iponat 
loec in fumma uidet' eftefuccincta memozia 
applicandis fex re£ non natalium q licet conue 
nies fit in tcp02e poxifmi.no minus ct coueiena 
e in tepo2e p2efuationis.licet no Debeat ee Dteta 
eius ita tenuis in tepore fanitatis ftcut i tepoze 
actualis lefionis. Seda uero p2icipalts itentio 
copletur p euacuattone materiqt. Si itaque ap 
paruerit in bac Difpofittone motus materierum 
itqr fi fuerit cu 
fanguine mixtio aueniens no apparente magna 
totius co2po2is plect02ia.ftatt in iftis patietibu* 
fiat flcbotomia De cephalica Dextre partis fuper 
manu.uel fuper cubito.7 extrabanf languie.f .T< 
uf.xi.fm q medico p2efenti indicatum fuerit ex 
cdplcyione ex ctate ucl tenoze uirtutis. Seda 
uero fequenti Die admiftretur egro medicamen 
euacuans materia mixtam excolera 7 flegmate 
ftcut eft boc.Relectuarii indi.5 J.7 Detur i potu 
cu a qua mellis calida actu.Sut Dent pillule iffo 
*Bc ptllulaxs De farcocolla oefcrijptide mafozi.3. 
utnlq fit auari poderis 
7 fiat pillule.xi.cu3 fyrupo De fticadoe. Si at 
appareret figna onii flegmatiscum colera.tunc 
Dct.3.i.pillula£ oe agarico 7 funt lcues.£t fi De 
fiderares medicamen foztius tuc oet .5. i. 
oe farcocolla. 3n materia aut magis calida Dcnf 
pillule cocbie aut auree.7 tu cltgc ftcut tibi plac5 
j£t fi ui2 efiet qui nd poffet Deglutire pillulas.ut 
fepe atingit. aut abbommaref tunc oef 
eidem. 71x>c c ad calidam materia appt2op2iatu magis.TV m1bar.electi.5d J.fpice nardi3.t.Dia 
gzidii gzana.ii.fucci rofarum .5.vi. aque lactis.| 
tiii.infundantur omnia in pzcoicram aquam ca 
lidarn p toram noctcm.in mane vero colentur et 
Diligenter expzimantur et exibeantur in potu ca 
lida 7 non dozmiat fuper tpfa mfi toza vna et 
tardet pzandium fuum faltem Itozis fex pzemit 
tendo potum aque ozdei calide pbozam ante ci 
bum.7 bec De intenrione fecunda. 'D>zo tertia 
vero intentione plura funt inftrumeta nccelTarta 
j£t pzimum quidem oiuerfiuum 7 conueniens e 
vt i viro ifto fiat ,puocatio emozoydarum 7 pzo 
pziefifolitus fuitbabere earum euacuattonem 
aut mcftruo£ i muliere ? era 
tem. Secundu vero Diuertens et leuilTimii eft 
vt fiant fricationes.et pzimum quidema gentbj 
vfque ad pedes Deinde ab inguibiiB vfque ad eos 
£t adbucafpatulisvfqucad nates cum panno 
fatis afpero tralxnDo inferius vfque ad alujtam 
rubificationem. Zertiu vero Diuertcs 
eft vt ligature aliqualitez Dolozole fiant in raoi 
cibus coxarum apud inguina et pzo 
pe humeros Quartum vero Diuertens eft ap} It 
catio ventofarum cum fcarificatione fuper carno 
fis partibus fpatnlarum.Quintum Diuertens ct 
foztius cft applicatio medicinarum vcficanrium 
fupcrfpatulasaccipiendoflamulam pe 
dem cozuinum aiir aliam planta3 acura5 bene co 
tritam et locis pzedicrie appofitam vi’ lupligam 
tbtde5 faltem per ouas bozas teneatur. Domcfti 
cu autem vcficatozium eft ex catartdibus cu5 fer 
mento ct aceto contriti compofitu5 fccundu conlii 
etudine. t>zo quarta vero intentione coplcda 
feribam Qipl‘a remedia ab illuftribus aucrozibus 
bine inde collecta que cadentem vel mollificatani 
Vuulain fubleuare confucuerunt.Quozum pzim 
cft vt fiat rafio capitis fuper cdmiftura fagirah' et 
applicetur ibidem vcntofabzifitium fatis babcis 
amplum et oblongu et. teneatur ibidem falte per 
bozam Vnam aut media ter vtl quater- in Die re 
ponendo ipldi Secundii vero pzincipalc fuble 
uatiuucadenttRVuuleeftbocvtft eger habuerit 
longos capillos inuoluantur maibusad minus 
robufti bominis Deinoecg0 exiftenre refupino po 
nantur pedes Vel genua fuper humeris em tra 
bantur violenter capilli eius ad furfum ita vt cu 
tis capitis exfolietur a craneo fuo.p tale enim in 
genium ftatim Vuula mirabiliter 
nimirum.lxx enim contingit p colligantia buius 
vuulc a panniculis cerebzi ad cutem capitis.? po 
teft etiam contingere pp Velocem Diuafione ma 
tericrum De inferius ad fuperioza que fequitur 
Dolozem in partibus illis vebeinente.veru inget 
um Ixh: fieri non Debet ntft in cafu ar duo magne 
fuftocationis aut alterius aa’identis (pductio. ict 
Vidi ipfum fieri et inftantanee .pfuiftc. ct trabi 
tur ex lentemus Suiccne nona tertii capitulo 
De canone curationispzefocationil.ctfequutus c 
ipfum.Damafcenus in appzopziatis fiimap9 ca* 
De egzitudinibusfaucum et gutturis in cura vuu 
le lege ibidem. Mtius autem in 
Difpofittonebacpzimuremedium ct infallibile 
cft vt accipiatur rob Decoctionis 
gzanozum fumac.|.iii.mifceautur fimul ct ex b* 
frigido vf falcem actu tepido in Dies pluries fiat 
gargarifma.£t leuiug illo eft vt cum aqua ozdei 
et rob nucii fiat Vt dictum cft et lcm(Ttmu cft cu 
aqua ozdci vd tino gzanatozum actu frigiclia* 
£t fi quis ocfidcrarcr gargarifma fozrtue ct p:o 
pztc ad caltdttatcin ct in pzinctpio eonueiene cft 
boc. fii aqua rot j.ii.aceti et ,ppztc nigzi.la. ba 
lauftiarum fc.rof' cupulhrum glandium ipoqmfti 
dos acatic aluminis fquamofi bcnc tozrcfactt an 
3.i.mifccct cxctonibie illis fiat gargarifma. 
£go enim non curam in adminiftrado gargarif 
ma boc pzcccpto Serapionis i bzeuiarto iniuo 
capitulo cuius oeferiptio cft bec.ft balauftiartim 
3.ii.aluminie campbore ana3.t, 
aque roP.J.iii.mtTcc er fiat exeo gargarifma vt 
Dictum cft. De medicinis autem fublcuantih 
elongaram vuulam funt pulueres non nulli qui 
mirabiliter gciccant ct fublcuant cam.JEt pzima 
quidem mibi cxpcrciflimue ct ifaltbilio cft puiuis 
factus ex corticibus nucum cxrcrioztbusqm exic 
ccntur et puluerijetur et ponatur puiuis ille i par 
uo cocleari bene concauo ? ponatur fub vuula fub 
leuando et compzimcndo ipfamad fuperioza, 
Seciidus vero et fozrioz cft puiuis aluminia 
tameni combufti eomodo politus. Icrtiue tero 
cft puiuis falis armoniaci combufti eodem modo 
admtmftratus. Quartum sero inftrumcntum 
foztius ad cxiccandum materiam et vniendum 
suulam et ,ppzie conucnicns in fine flatus et in 
Declinatione cft boc.ft rof balauftiarum cozti 
cum gzanatozum ypoquiftidos acatte ana.B.i.pi 
rcrri.5 J.cinamonn piperis al. ana 3J. mtrre 
g.v.pluerentur omnia perfe Deinde cdmfccat 
adinuicem.ee boc itaque pulucrein cocleari fub 
leuatur suula st iam Dictum M inrcUige q bii 
omnes pulueres melius operantur quando admi 
mftrantur poft gargarifmata q fine eis.licet orni 
tempore conucnictes exiftaut.?1xc De intentione 
quarta Completur autem slrima intentio plu 
vibus inftrumentis non folum qiiide3 per ea que 
pofita funt inquatruoz intentionibus pzcccdcntt 
bus que abfanduntmateriam a Diuertunt eam 
a patiente loco ad alias parree.fed etia5 alterius 
per ea quibus materie rciiQe cofumuntur.7 pro 
prie cum bis que confoztant cercbzum et 
mareriep generationem in eo ct cum medicinis 
etiam que materiam iam cftufam ad loca suulei 
ad ipfam confumcre polfuut.l>zimi aurem gene 
ris lunt medicine omnes capitales calide. 7 licce 
non multe caliditatts.-kt fi fuerit i caijditate no 
tabiliter intenfe tunc Diminuatur ca£ oofis a fre 
quentia vfus 7 remittantur etiam i gdu calidira 
tis p fua contraria st nunc feqmrur. Ce nunc 
ro igitur barum medicinarum cft cdfcctio Diana' 
on pipereon Dcfcripta a J5al’o in fccrecj ad Omd 
tlx’um.7 ,pp2ic illa quam lbapfit regi toerodi.vi 
de ipfam ibi a srereea Dando in potu cx 
eum aqua Decoctionis mafticis aut fandalozum p 
Duas bozas poft ccnam.aut mifccatur cum prcdic 
ra aqua leuiter calida gargarifma ante pzandiu 
7 gargarifma ante cenam. Secunda vero me 
dicina conueniens e clcctuarium forira magnum 
electum ab £fuicena $° canonis fuma 
pzima. Zertium sero 7 fozrins aliis cft clccrua 
riii anacardinum colligendum vbi fupza ♦? eozu 
Dofis duc partes cx ea in aurora cum 
aquis pzedictis.aut fiat ex eis gargarifma eomd 
quo dictum eft.ee bce clcctuaria nunij folita funt me decipe m rectiftcanda cerebri dtfpoftttone fri 
gida 2 bumida confumendo frigidae materiae i 
eo inuentas. De compofitionibus aut ufttatis a 
dcctoribus multum utilee I unt compofmones ut 
confectio diahiufci dul.confectto dt'ambre,£t for 
tiue illis eft elatmp metridatum.£go autem ex 
perientia certa feto a ratione ualata.q> fi folitus 
pati reumata vuulam a fquinanticae diipofitides 
a reumata gingiuarum ? ranulam a aliae egri 
tudtncsoriefrigidas Tepefaciat garganfmacu 
vnciie Duabus aque decoctionie granoriimir 
ti a.J.J.electuarii oiapzaifit a ,pp2ie oefcriptide 
tlicolai i antidotario quoD curabitur a pzedictis 
Dtlpofitionibusapzeferuabitur abeajs euentu. 
£t cognoui etia expientia q> fi frequet' aflumant 
apiu pillule Oue facte ex puluere al fucco 
ro. mirabilf cortferut.£t qutda Dixerut a $ fecre 
to allii mauerut q> garganfma frequeter factu cu 
raiua mulcata cu tripla pte aque oecoctt 
onis acacie mirabilf cofert.2ibfcindit etia mate 
riae a capite oefluetes aD ptee 02t's xfus 
allageret oeferiptione Suicene 50 canonie capitu0 
De canonibue curationie capitj.a ,pp2te quado ao 
a0.5.illa£ aOiugit3.i,puluerie mafticis 
a fiant ex eis pillule ai fy° De mirto De 
ex quibua accipiat vna p Duaa loozas poli cenam 
apuD tempus Dozmtttonie. loec funt que in cu 
ra huius Dtfpofitionis melioza eligere potui ex fe 
tentus a ex cottidiana expientia 
Siimus aute omntpotes ipfa oia Dirigat i falute5 
eius ao lauDe femptterna,£(men 
tjconfilium De apollemate gule nominato botio 
Capitulii p2imu De innelligatione botiipcau 
fae a l igna, 
OObilia 1 generofa queda Domina 
marcbianamihitumo2e gule lue 
cj icepit i ea a mcftba tribus circa 
a I5 hic tumo2 puus exiUat a 1 it le 
uia leuitate accidcntiu tame fufpt 
tione aliqua po2tendit.eo q2 vf elte apollema nd 
quide flegmonicu n5 eriftpila aut fefiros neq5 ca 
cer n5 factu ex mixtione in eo continetur 
aliquiD aquofitatis flegmaticecu aliqua xentofita 
te\elxapo2C comtxto p2cdtctis materiebus. £t 
fi bene confideret pfigna ipfius xf lx>c apollema 
reponendi! efle i oenomtattone botii.pp quoo tid 
tur oifttcultate5 fue curationis oftendere.eoq2 lo 
cue ille eft pe co2po2ie fere fo2mofioz cui nd ita 
bene applicari poffunt remedia cduententta ficut 
op02tunu efTet.tu pp Difficultate ligature que huic 
loco necelTaria eftet tum ,pptj qualitates a gradus 
qeop02teret efle notabiliter calidas 
a ftccas a i gradu notabiliter elcuatas.adbuc itep 
ppea q2 illud c apollema Dc quo moDtcu auxilium 
ab illuftribus a \etufti02tbue auctoribus bzi< poc 
tlibil eni exp2efic -videtur tractatu De eo ab Toy. 
qui o>nntu fere fcibiliu medicie fuit grautlfimus 
inueftigat02.11cq3 etia De looc apollemate aliquiD 
clare didetur explicitu a l5alieno t'40 terapentice 
neq5 in libzo De tumo2ibus pzeternatura.nec etj 
in 70 Dece tractatuu ubi pluria confcripfit excelle 
tia medicamina aD Difpol'itiones gutturis a gule 
.pbatiffima. Tleq5 ab eo aliquiD tactu videt 
20 ,pnoftico£ in fermombus quibup cometatus c 
Ttyp&rate circa materia apoftematts fqmnatte* 
Smpitus etia ncq5 arabes i fuis fermonibus ex 
pzcffe tractaucnfit oc malcria buius apoftematis 
xt videri poteft eje Suicena tertii p totum 
cius ci 3a quarti tractatu 2° capitulo De apo 
fteate flegmatico vel mfico. QuoD Xo De b° apo 
ftemate feriptu e ex Hbucafi z° fue cyrugie capi® 
54° a e n fola cura eius p opatione manuale 
DererminaGillcc \xk mirabile vioet nec Defectu5 
antiquo? pones.eo q2 contingit egzttudtnu aliqs 
in quibufda regionibus a climatibusmltiplicari 
n no in alis.0imtlr etia aliquo tepoze mrtiplica 
tur egzitudincs a mantfeflatur que alio tempozc 
no vident vt3 oe vena ciutli nominata meden ab 
2luicena,eo'qz i ciuitate illa mrtiplicatur a nd in 
aliis.£t poliunt bii fmoes aliquafr fuftentari ex 
littera 2lutcene pa quazti ca° De febzibus na a 
ij ana acctf* QuttqmD aute3 De Ix)c apoflematc 
fciri pot ex confiderattone tlxozica c.qz apoftea 
iftuo fit ex materiebus p indigeftione geitis a cd 
gcflis i capite a ad ptes gule a ibid 
iter cute piguedine mufefofas ligametalesaner 
uofas ptes penetratibus bec materia p p raritate 
p2edicta? ptiii gule folucdocongzcgat i tumoze 
in cuius circuferetia vt in pluribus ex congelatde 
ptiii flegmatis.aut exiccatione em generat' folicu 
lus qui cbiftie apuD grecos a burfa apuD latinos 
nominatur banc materia in fc contines aggzega 
ta.Jcft aute bec materia in Ixsc apoflemate iuenta 
Diuerfa Valde #5 Diuerfitate materie? que multi 
plicantur in hominibus pp Diuerfitate copldnia 
a regie co? ex pte cibo? a potuu qui multiplicant 
flegmaticas materias aliquado mucillaginofas 
altcydo aquofas alicfdo vo falfas nd raro vo aceto 
fas. £t ao iiluD etia confert vfus qua?da aqua? 
fua groflttuDtne a mucillaginofitate ixc flegmata 
multiplicatiu.£t concuirit etj aD huius apofteatj 
generatione nd pa?longa moza a couerfatio fub 
flatu aquilonansventi.ppquoD quide5 .pbabilf 
referiat boc apoflema botiu frequeter fieri apd ala 
manos.i quo? regione aquilonarie venti flatus p 
feuerat multus.bic igf ventus p traclxa 
tnfpiratus a p coneam! meri a p pozos ingredies 
totius guleeft caufa efficiens huius apofteatj mul 
ttpltcando flegmata in illis ptibus a congelando 
ea a Vifcofioza faciendo.£t ite? effe poteft bic ven 
tus caufa buius inatu Debilitando caloze aD quoo 
fequitur flegmatu multiplicatio p Via indigeftio 
nis Vt ia Dictu e,£t ex boc fundameto facile e fol 
uere apparentias multas in fectide buius apolk 
matis compzc!xnfas.£go enim genitoze habui 
hraxta mihi a veneranda fp memorte reueretia 
colendiffimii qui manuali opationefua fecado cu 
rabat bec apoftemata i quibus quadoqj iueniebat 
foliculu aq plenu que omnino i coloze a fubftatia 
. demeto aq. fimilima qd no imerito ap 
pzobari debet fmo quo?da ooctof q De bac ma 
terta tractates nominaueriit lx>c apoftema berni 
am aquofa3 gutturis.llon razo vo pzefatus geni 
toz meus in foliculo apoftematu inueniebat 
flegma mucillaginofi! fimilimu ci quoD emungit: 
a nafo.cfdoq5 vo repiebat i eis bumiditate mucil 
laginofam citrino meile fimile.£t cydoq in eis i 
ueniebat vifcofa3 bumiditate cineree pti cdmixta 
eo modo q° mucu a nafo emanete cineri comixti! 
imaginareris. £t poftreo ite? quandoq31 illius folliculi.cocanftate repcriebat pnruaeetofitatis 
cum multitudine naporum, qd cognofcebatur.eo 
quia perfectioncmprcfati paniculi fumus uel m 
p02 per modu5CxfufHatiom's exibant.£x quibus 
tandem Diligens cdfidcrat02 poterit intelltgere 
Defcripttonem botii. £ft cni apoftema i partibus 
gule genitum a materia flcgmatica aquofa uel 
uapo2ofa cineritia uel falfa in folliculo Detertato 
coprebcnfa per uiam Defluxus ab alienis ptibus 
tranfmifla.aut per modum tnDigeftionis i eifde 
partibus gcnerata.ict ulttate ex predtetts appet 
que fint caufe materiales bottt. 7 que fint figna 
cognitionis cius fpccialiter ex pre 
Dictis clictenDa. 
fcdm cotiuens canones Duos obfua 
Dos ante curatoe5 botii. 
canone ue20 curationis botii premittendu 
p° q> non D:bet cura tpftus Vtlipcdi qn fuezit in 
prtnctpio.Cum eni botiii cofirmatu fuerit cuius 
pfirrnationem ex fententits fapienttl intclligere 
Debes.co quia iam pductu eft ad flatu ipftus uFej 
7 non uane intelligendum eft. Vt gdam fabulant 
De confirmationeeius.quam affignant in fpacio 
quattuor uelfexmenfium ne<$ eni apcftematu5 
C2onico2umconfirmatio taliter prefixa fcietiUcc 
afltgnari pot. cpdoq5 enim vnius c2onici apatis 
principiu vniuerfale extendet vnius 
Duorum uel trium annoru.Vt p3 Defcpbpos cati 
czo 7 fiFibus. Premittendu fecundo q? bottu5 
eft duplex unii gde3; naturaie.aliud vezo accide 
tale.JEt pzimi gdem curatione ipoftibtle oixerut 
antiqui.vt p5 per Hlbucbafim z°practtce ca° 54* 
preallegato.ict tu intellige p naturale botiu5 oe 
illud qd pzouenttmerito principiozum gnonis 
que maculata fuerunt.fiue uelis turelligere prin 
cipia gnonis matialia tantii.fiue tpfa 7 fozmalia 
principia qd apparet q? tale botiuj 
apoftema bereditariu nominari poteft.Uii 
exiftis vltimate concluditur q>ad curam eius 
falubrius eft feftinare in principio ipfius $ expee 
tare augmentum flatu 7 cdftrmatoe3 tp'tus. 
Caplin tertiu De cura botii pez Dictam, 
tegimen gf.buius difpofitionis primo trafeuDii 
eft per conucniente adminiftrationem fex rerum 
no naturalium.abftineat itaq3 primu eg20tas ab 
omnibus dbis.qui materialiter funt caufa gnois 
7 congcft5is multi flegmatts.Vnde effugiat pane 
35imu.7 pauci fermenti 7 non bene coctii 7 butdu 
actu uel potentta.uclut panis de filigine .£uttat 
etia carnee ornes fue natiuitati mUtil .ppinquas 
7 fue lactationi fi fuerint alui) quadrapedum. et 
Dimittat carnes mucillaginofas. neruofae.pam 
culofas.7 recentis pozct.7 omnes valde pingues* 
JEt effugiat etiam omniu pifciu ufum.7 ,pprie eli 
X021I. malitis aut eis 7 carm'b5 vti pdt.7 pzoprte 
macris.cftugiat etiam omne genus lacticiniozu5. 
7 ,pprie coloftra.que incata nominatur uel caput 
lactis. J6t Dimittat cibos paftilcs ornes 7 freqntes 
vfum fructuitm bumidozii 7 reccntium.uclut fut 
cerefa aucllane pira cucumeres eucurbtte 7 pepo 
nes molles in multo Vfm£ftugiaf etiam recentes 
herbas frigidas.7 bumidas.ficut bleta fptnacbta 
lactuca endiuia 7 etia agrefte 
vfum 7 butizi 7 rerum valde pinguiuln(pptcr qd 
in vfu eius oleum antiqui! eft couucicntius cf re 
cens.qz zefolubilius.cr0.De igenio fanitatis.aliis 
aiit cibariis humane uite conftictte vtatur otbus 
pretcr ifto3.Uinum mitem quo vtatur fit album 
fba fubtile azomatteu recens ul’ antiquii at falte 
fit zofeu5 uel cezcfoiciim nominatius fi fieri pof 
fet melius clTet ipfum puni bibere q> aqua cornix 
tum aut Ialtc5 comifceatur aqua De bona ciftcrna 
acccpta.q tame mclio2 cft fi coquatur q>fi cruda 
bibatur cum vino; locus aure camere ucl aer» 
quo mozatur ao caltditatem a ficcitate fit nobili' 
inclinatus ozientalis ucl mezidionalis. a maxie 
clarus nebulis saporibus a caligine pziuatus* 
Dozmttiovo eius non fit valde ,plixa ,ppter 
magna bumectationem.que fcquituradipfa.fed 
ad vigilia mag fe vertere D5 plufcf confucuerit.a 
Oozmiat capite notablf cleuato fup Dextra vel fi 
ftra parte Dccubens.a iterum fuper fpina meliua 
eft ei iacere $ fuper uentre. De modo ve2o fue 
cibationis caueat ne multitudine cibi aut potus 
ftomacbu5 eius tmpleat.tmo aliqualiter famelica 
fe mag reddere Debet q? co'plete faturatam.JEt in 
fiima mcmo2t'a recondat q> cibum omnem priua 
cp Deglutiat valde folemnilTime femper mafticek 
De modo Ve20 quietis eius Dicectai.cpquiese 
fibi Valoe noctua a otium one.vcl exercttiu5quo 
caput eius incuruatum teneatur.a iter cetera ab 
omni futura effuge2e Debet.mclius autem ciTet ei 
mane Vti exercitio longo abulationts <J quietis, 
a otio fe expone2e.£t fi quide5 taliter exercitari 
non poteft.faltem fuppleatur cu5 freijti fricatoe 
Ijpatularii fuarum incipiendo a fine colli vfq3 ad 
locil anguli tnferiu3.notabiliter coprimedo.vfig 
quo cutis cius nobilf zubeat.£t huius etia gtia. 
cottueniunt ei lotiones a fricationes pedu a genu 
tnfe2tus.Similiter a capitis frequens pcctinatio 
a fricatio capitis eft eidem Vafdc couenies .freqns 
aut capitis lotio non placet mibi.£t fi quide5 ali 
unde fiat admtniftretur cu5 lixiuio conuenientis 
cineris a cum fapone conuententer facta.a caput 
cius extecetur fubito nemaDidum remaneat.ne 
incurzat P0202G capitis optllattones ad mala Di 
geftionem tpfam permutantes. £t gtia co*feque 
tie fermonts memo2 etia fit. ne caput eius bonu 
ftum factat oznalnentis zecta politia <mo2alita 
te Deteftandis quibus bodie ytalice domine vtut 
eflienitates mag pp laxiuiam 02natus. cp ,ppter 
bumtlem a boneftum viuendi zitu cu 5 capita fua 
tu2rigeris texturis exo2nent tntcperatiflimc.pp 
qt5 ad ftillicidium a catarzos multe earil pducilti 
a ad eg2irudincs incurabiles. De vltiina VC20 
re non naturali eft.q? eidem conuentt qtfocg 
leuiter ad t'ra5 <xitari a paruper conrnrbari.ado 
Kt fpi2ttus a bumo2es caloze excitentur.a expu2 
gentur vapozes fuperfluitatibus.a confummant 
fiegmata que funt materialis ca buius egritudis 
vt fup2a Deductum eft. Xrifticia aiit a ipzcffices 
anime adeo pturbates vt pducant ad luctu fuope 
enicare 05.7occ oe rebus no naturalib3 ita fucare 
(intacta. 
CapFm quartu De cura botti p.z.rDnedta. 
£20 canoue ve2o cuzatois Imius Difpofirionis a 
inftrumentis neceffariis multa a accurate mftU5 
fertbenda elfent.ve2u quia egzituoo bcc mihi vi 
Detur elTc in p2t'ma parte vniuetfalis principii.io 
curam tpfius cum feptem remediis fiendam efle 
dcczeui ipenans eius pfectam curationem ex bis 
complezi pofle.Si aute in poftejj aliud apperct. £go cura cius p vfes cnacttatides 7 eradicatiuas 
7 oioerfiuas cum earum DigeUtonc Dtffufccdfcri 
bara.vt alias in hac materia accnzate fatis pfeci. 
Sun c aute illa feptem remedia bcc.que rulc apte 
7 ozdinate ifra quide5 pztmu 
eflvfus buius puluerts tn quo ell intentio oiflra 
bendt materias a capite 7 etiam a ftomacto 7 con 
fo2tandi cerebrum 7 aliqualiter confumedt ma 
tertam lautus egritudinis antecedetem. q t breui 
tepoae i coniuncta trafire pazata dl. £t accipiat 
btc puiuis tn auzoza cummeoiociatoaq mellis 
calciacte.£t dl ipfius Defcrtptio.W puluerts \xr 
nwdacrillozumj* tuzbit electi 303.5.1.51 naberis 
3.ii.aagridu.g. vi.pulueris flo2um 
apxbari al.J.i.iego autem tneius adminidratoe 
foleo Dimittere 5uccbaru 7 Dilfolueze ipfu CU5 aq 
mdlis tam prcdicta 7 exhibeo buius pulucris a 
$J.vfq5 ad3.ii.omni feptimana fef.7 aliude in 
capite qnq5dierum.7 erit ei valde vtile peimie 
ipfura per totum menfe5 iunii ,pximc futuzt Tee* 
Scamdu ve20 fpcciak 2emedt'umell vtbee 
Domina vtatur aqua tlla.de qua faltem t fcpruna . 
quater in auzoza accipiat ciatum medtu cu3ucba 
20 calefacta 7 tazdet poli tpfam cibum fuu irozis 
quactuo2 ftcut etta tardare Debet poli puluere ia 
prefcrtptu5.J£teiu0 Defc2tptio.B< aq I ubttmatio 
nis uie aque 2ofmarini aq cucume2ts filuellzts 
ana libf.i.mifce fimul 7 accipiatur ex eis mixtj 
vt iam Dictum ell lertium vezo fpcciale reme 
dium ell.vr ixc Domina accipiat odozifcrum Ixjc 
qo ligatum in pila Defindone zetozta facta quafi 
femper unaniOus luis teneat odoran° 7 cit cius 
Defcriptio talis.Bt flozum zo2ifmarini foliozuj 
toaiozane folii ana.j.ii.ltgni aloes 
mocis amomi laudant' llozacis calamite 304.5.1* 
ambze ckctc.y^.omnia per fe et 
ligetur in pila vt iam Dierum ell* Q>uartu vd 
inllrumetu dl puiuis tflc De quo omni fezo quan 
tttatem gnozum qnq5 fzumeti ponat fu p pzozj 
capi tis per medium cdmtffuze capitis qua fagir 
talem vocant medici. £t ell buius Defcriptio tat 
V< cubebarum nucifmufcate ligni aloes ftozum 
zofraazini artbanite ana.5 J.fandarace.5.ii.pul 
neretur omnia per fe.oemum fit incozporent 
Diligenter ocinde vtatur co vt Dictum dl aut 
l altem factat faculum latitudinis 
deferibeotem fpacium iam Dictum tn q° ponatur 
iwluis illc.qui poztetur fuper capitis pzoza iani 
fignata. vero inlli-iimetum ell.vt Icpc 
Dolnina illa affudeat i meDiis ttiis 
aut ante cenam medium ciatum buius miytiots 
calefacte in pluzibus vicib5 accepte .Cuius Dfcrin 
tio.Bi oxtmelT fqllttict.|,t.fyrapi de calamento 
que lubltmartonis radicum yreos aq mato 
rane ana.J.ii.mtfce 7 ex eo Hat vt Dictum e .7 fuf 
Hciat et b° gazgarifmate quatei* i feptimana face 
re. Sextum vezo inHrumentu5 ell vt Domina 
illa ante cibu5 per bozii cu Dtmtdta.? fpprie ante 
pzandtum fzequettus q’ ante cenatu I et accipiat 
fi ullru vnu3 buius confectionis • fpczs azoma 
1» aofari oefcrtptione &abrielm.$.Upeciex Di 
ambze.5.ii.3ucbari albi libf.y.cu aqua zo-mari 
mftat confectio in frallria longfeftcutpineata 
Ulrtmuvezoillrumera 
cit.vt tJomina illa fuper pti2tiaila paciete pozcet 
Irullram vnum fpongie.q cooperiat rctum Iodi 
pstferitemialtqmd Occiramfbntta locts.que 
Fpongia infufa fit in aquas infrafcriptas calefac 
tas 7 conuenienter exprdfo fupcrponamr loco, i 
autcin aqua bec aquaW vel Dragontee.3te aqua 
fublimatiois radicum artbantte.3tem aq radicu 
cucumeris afinini.3te aqua fublimatdis zofmari 
ni omnes Ixc aq puenietes funt 7 poflimt omnes 
in ftmul cdmifceri.licet oue pzime aliis multum 
fintdcgantiozes. a 
IjConftlium 2De prcfocatfonea flegmate aquofo 7 
muctllagtofoibibito in partibus gulle gutturis 
7 colli pendente a mala copToe frigida 7 bumida 
cerebri complicata cum ooloze cd 
pofito ex renali yliaco 7.Vmbilicali. cu nccumeto 
Digertionis liomaebi. liipticitate ventris 7 emo 
zoydarum conliricrce continens fectionesduas 
pectio prima cdtinet capitulu.i.ln quo fit iuefti 
gatio caf predictozu nocumentozu^, 
4 
1 w Tine dc infignitis viris noflre 
M I marcbie taruifie celebeminus 
| Vt2iufq5 legis Docto dfamcfa 
% I vrbe taruifina oziundus.dn3 
De fpineto egritudinii 
varietateTabozat.que etia aaidetibj 
moldiis aHociate funt i £t iam mibi vt innotuit 
per feripturam apparet bas egr itudincs7 aed 
dentia ad t2t'plicem narrationem elTe reducta* 
n ferie naq5 prima narrat fufibcactuu 
a multa 7 g2olTa materia Defluens in eo a capite 
vd aliunde in partes gutnuris cogregari 7 oed 
neri contigit, vt fere ad fulfocattonemperducat 
vel firangulattonem J £t mirabile apparet pa 
ciens ab hac egritndiecdualct.ctaUeuiatus cum 
cibum accipit.7 ep° amplius moleftatuz cu iciuni 
um celebrat licet pzolixum. 3n ferte vo feoida 
fue narrationis videtur bic vir moleftatuz 00 
loze ftniflzt ylii ventofitatum multituoine.que i 
merguntur 7 retinentur in ventre infcriozi cum 
t>olo2e 7 rugitu 7 eli 015 iliis allociata 
mag vetris iiipticitas.que afterit die ea pli'mo$r 
bozum accidentium. 3n 5* vezo narrarice fit 
querella de nocumento Digcftionie 7 liomaebi pp 
qdnonrazo perducitur ademiftionemcibi vel 
Defcefum ad inferioza cum nocumento liomadd 
abbominante ctbariu omne 7 potu 015 fubueitde 
naufea 7 tenfione magnis.7 eli cum Difpofitdibj 
omnibus iliis coniuncta emozoydarum pftrictiS 
que olim in ipfo fluere lolebant. *bec i frnnrna 
eft buius preclari viri multiplidiu5 egritndinu 7 
acaexntium coplicatio. fczo qua querit diii 
rectepocedendi in curatione raliu5 di?pofitdu5 
7 preiezuattone a recidiua ipfarum. G15 itaq5 
fere in omni Difpofitiouenonparuum onuelic 
quinimo difficile recte confulere quanto aut mag 
in egritudinii 7 accidentibus primis 
que fulpecta funt 7 timozofa.3deo in baius reiVo 
templatione|rpeculando intzoeundu eli. Solet 
aut raatericrum fuffocantium ca cftectiua Duplex 
dfc*prima que eli 3 fapteribus nominata mala 
copia que eli egrituDo per fe partium cerebri at 
pect02is. vezo.que di egritudo mem 
bzcztfm mandantium peetozi 7 capiti autptiuv 
fibifublcruientiuj latozia knntutc. Exempla 
primi I[tcut qri contigit per p2opriu nocumentu 
tuxbriplurimu3 contigens a mala complexione frigida a bumida materiali cius generari p via3 
tnoigertionis a congregari in venis rimofiratibj 
a ventriculis ciusflcgmattcam materia aquofaj 
n mucillaginofa5.quc ccreb20 rocumenl ifererca 
eomplcxionalc videlicet infrigidando a bumecti 
do multum cogunt virtutem cerebri ad expulfio 
nem a fpfioncm matericrum ipfaru5.a q2 luatie 
predtere fatis fluide funt a graues pelluntur ad 
tnfertoza per po2oe venas a arte2ias a retente 
in partibus gule per multitudinem itcrfecticmi® 
tnufculozum 2amo2um vcnanl nento2um a liga 
ment02ii.oiu aggrauant a conrtiingiit vias illae 
a cana pulmonis ita vr nonfufficienter Dillatct 
ad aei*em qnmm quado a moderate 
epp2tct.*llec etiam tpfc adeo conuenieter a opo* 
nmeconrtringunturvt fufltcientcrexpcllant fuo 
ftrates a aei* i pector attractus ia fupcalcfactue 
vilis a inconueniens factus ad cucntandu5 £t 
cx looc fundamento Ipeculanti potert apparere fo 
Ititto a Declaratio ,ppter quid a quia fuffocationta 
incipientis buins vi2t. £t fcquitur cx boc fun 
Damento co22daric q fi Diu talis modus colhtc 
tiois anlrltms i boc vt'20 pfciicrarer.valde facile 
foffocari poter. Sequit tertio qp caufa efticiene 
bntus conllrictionis cfl mala compAcxio fri a bu> 
cerebri p*edicra. Sequitur 40 q> materialis ci 
ert flcgma aquofum a mucillaginofii mrttplicatu 
in Vems a arteriis a fanguini comixtum quod dl 
efficiens caufa ma tei ialis a antecedens* Scgt: 
gnto q imed iata a huius prtnctionis anbclirue 
ert materia ibibtta in p02is murculo2u a arteria 
rum nemoinm a panniculo2um a aliaium ptiuj 
mobilium.que in gula gutture a collo reperiutu* 
quarum partium nume2ofitas a Diucifitas fet ni 
partem inuenitur p9 primi Doct9 S* tv mufcults 
a neruis 02ientibus a cereb20 a parti colligi pot 
cp tertii capTo p* oe anotlx)9 gutturis a parum 
io9 tertii a t'59 tertii capitulis oe anatbo9 traebee 
a2tcrie a mert.a tu lege ibidem. Sequitur cT* 
q Difpofitio Ixifus vt'21' cum boc#e coplexionar 
Vt piobatum ert ct ert coponalis. p° oc accidcti i 
mo2bo a 29 primi ca° d: mo2bis cdpdnalib5a tu 
lege ibidem. Sequitur 70 # bec egrttudo cfl 
verenda no Icuitcr.quonia ab ea cadit nocumctu 
in Duplici natura vel in Duplici principio anime 
ad p2oduccdu operationes neceflario.vjji ppToe 
a co*p5c. £t fcquitur vltimo.# magnifice time 
dum ert ne materie ille opillantes Diu retineant 
tn gutfurc.lxc enim valde facile .pduccre polTut 
vini ad fquiaaticasDifpofitidcs.SiTit facue buc 
videri potert.quomodo habeat mafia coniuncta 
rcpcn'21 tn cereb20 .potert cnim.rtaf in vctriculis 
rimofitatibusa p02is cius, vnde p2obibcat Dcbi 
ram cnentatioc5 a mundificatioc5 cercb2i.(pptC2 
qd accidit furtbeatto incipiendo facta a ccreb20 a 
membris anlxlituscoicata. Deinde boc in fuma 
trt fundamentum fcientificc intelligcnti Difponc 
huius viri in p9 fui narratione cdfcriptum &t 
VC20 2° narratione altera non leuius conteplaoii 
crt.oolo2 enim in ylio.aut erit accidens partium 
exrci io2um vt mufculo2um vel lumborum fpine 
aut qurisfimilitcr a partui mtracb latcraliuauf 
erit egrttudo mcmb202um intei;io2U.St‘ p2tmo 
modo rue facile cognofcetur.q2fcfus.vifu9a tac 
tus manifertabunt tpfum. (i autem D0I02 tfle fit 
accides intertozum mcmb202um nccctecftvt 
alignctur aut fa panniculo ftfac fiippofitomufai 
lis aut in paniculo pingui 31'rbo nominatoaut in 
renibus.aut in fubrtatia intcflinozum vel i arte 
his a venis fuppofitis tntertinis aut in carnibus 
lumbalibus latcralitcr fuppofiris cortis aut in 
intertino cucaras nominato agrecisab italicia 
at octo mefenterio. Qd aut irte 00I02 in fplene 
aut in epare vel rtomaebo exirtat vel oiafragmate 
non apparet quonian doloz irte non ert in aliquo 
ypxudrio2ti ocxrzo vel finilho in loco me* 
inmediatc fubtracto furcule pect02ts inferiozf 
Tlullii enim aliud membrum preter renes int2a 
mtracb collocatum fi friias anotboirtaru a prafi'5 
anotlxjmtecognouens ergo erit neccte oolo2e 
tte tn aliquo predicrozum mcmb202uxfipani 
culo ftfac.'? b* quidem apparet ppea.q2 00I02 irte 
pfundius fentitur mag manfiuus $ verfus exte 
rio2em partem. Similiter a 2? non videt huc 
t)olo2e elte in 51'rbo pp magnam pinguedine cius 
remittentem ffibtliratem paniculi cius in tantu 
# fectio tn eo facta tranfuerfalis in vulneribj mi 
*acb penetrantibus non percipitur, vtfhbiliter 
cognout.Similiter non apparet bic D0I02 in vm 
brico.pptereaq2 in p2ofundioh parte percipit 
ixto.que feniis tangentis no percipit. £t 4* 
adbuc non videtur q O0I02 irte fit in mefentezio 
neq3 in venis vel arteriis p2optcrobtufa3fenfa 
tionem cani a quia oeberer peipi i porterio2t' pte 
magis. £t fimiltto fi etet i lumbis cuius oppofi 
tum apparet.igif vf otno afferendum cite q bic 
t>olo2 ert complicatus ex Dolo2e renu5a maxime 
oertre partis a ex oolo2e inrertinorii.£t primu3 
quidem apparet Deduci polle. fc0 ex loco Dolo2is 
qui ert locus vbi fttuatur ren dexter. 3n cuius 
fitu tn parte porteriozi vbi fufpcdirur ren appet 
O0I02 grauatiuits a extenfiuus notabiliter. 5* 
bic D0I02 cognofct potert ex frequeti V2t'ne oiftil 
lattone, Cum enim colat02ius panniculus vnde 
ramtTicantur po2t V2ttt'des fuerit fecudii partem 
notabiliter clau'110 vel coprdTus parum De aquo 
firate V2inali fertur ad veficam. 3deo parum oc 
ea emitti potert. £f q2 ex oppillatione C renibus 
facta •? in emulgentibus aquorttas notablf fufei 
pit ebultrtonem. 3deo quando fertur ad vcftcam 
punctidc fua totiens incitat ipfam ao cxpulftone 
quoriens fertur ad ipfam.ergo erit frequetia mic 
tus.£t ex illo rtatt'5 p2obatum ert vztnas die pau 
cas.crgo mictus in boc vt'20 erit f2cqucns a pau 
cus.£t q2 ad illius cxpulfioncm contingit ete ve 
bemens conatus colli veficc.3deo lote mictus rtii 
guricus nominatui* capicnoo flranguziam $ eo 
qd impo2tat frequentem mictum *? fciij 
Bt ve20 •? $* iceru5 cognofct’ potert buc oolo2e 
ete renalem ex accidentibus que pi*cfueiunt.Cu5 
enim eger ante migebat V2tnaa notabilis #tita 
fis a gzoflas mediocriter arenis tnlbis lapillis 
petaloidtbus a crinoidibus refolutiouibus exi 
flentibus in ea. etiam port mtgunt V2tnc colo2e 
fubrtatia elemento aque vicine in quibus nullum 
prcdicro2iim contcr,ro2il apparet aut exiguii val 
de.tuc ert figntficatiocomplcra fiipta a nocumcro 
in operationibus membris conttngcte.qd figml 
ert crt'tca:ilTimum.eo quia tinus oifcretiuus vi’ Di 
flincttuus egn’tudinum a accidentium e lenfibil’ 
Icfio tn operationibus membri.f.propriis fccudo 
txgmVftelicj aut ligna coadmuatia aci difpofitcc5 5olo2um renum obmfttantur. qnonta5 ida funt 
folcmoza Jdd bos etia Dolozcs remi eftictcndco 
7 augmenta nd03 non paru5 coadiuuat mlntudo 
ventofitatum que rationabiliter i boc vizo miti 
plicantur ,ppter augmentum bumidirarisineo 
fiue naturaliter inuera fuerit fiue aceidentalitez 
multiplicatur ex Debilitate renu5 in trafmutado 
materiam fui alimenti .ppriam.bec eni vetefirae 
in renibus genita vel ad cos aliunde ,ppulfa con 
tinen poted intra paniculum renum 7 lupcifici 
em conucram carnofitatis eozutu.que ibide mftt 
plicata oolo2cm extcnfiuum in rene faciet. £t fi 
quidem genita fuerit ex materia acuitate habete 
Velur ed flegmatica falfa. tunc fimul fiet D0I02 
extcnfiuus 7 pungitiuus.adeo vt appareat pani 
culum 2enum quafi teirebdlo pforari vel pungi. 
Cuius etiam vetofitatis no nulla ps i cc*cauitate 
renum intra colatozium dans pit edicere 
Dolozcs iam pzcdicros. £«35 fi aliqua eius para 
po20Svzitidee ferretur ad Vcficam.tam in eiscy 
in veltca Dolozcs predicros edicere pod'5 igemes. 
£t ex ix)c quidem facile Deduci poted.qr D0I02 
buius vizi alleuiatur aut rcmouctur per 
clideria carmiantia p faculos 7 reliqcuap02atia 
medicamina fi Difcrete applicata fua*int.alit eri 
carminantia non razo funt D0I021S augmetatiua 
mag feoartua. *bie quoq5 fupaddenDum ed 
cp dolozcs idius vizt fcona parte adigmiri polTnt 
in regione circa vmbilicu.vbi malacdplexio fubi 
to alteratiua 7 verofitates 7 materie cdrie2t 
poiTunc inter laccrtofa3 partes que funt extreme 
quattuo2 mufculozum tranfuerfaliu37Duo2um • 
latitudiualium.que omnes cozdofe pres cructalit 
fe interleeat 7 ibidem inuoluunr.ex quaal conne 
Xione tali fecundu partC5 componitur vmbilicua 
qui ed fient vmbo i iferio2i ventre fuppofitue ai 
cius Defendiculum.in quibu6 partibus matie vel 
vemo!itares retente aut fubiro alterandoautcx 
tendendo D0I02CS in eo edicere po-Tunt vt prcdic 
tum ed. £t ex boc fundamento folui poted quare 
dolozcs quadoq3 firmantur 7 foztificantur cizca 
regionem vmbilici. 2ft vezo iteru5 quia Dolcz 
tdc zeperizi podet in itedinis ed facile videre ex 
fundamento prcdtctozum.XIDala eni5 complexio 
fri.7 bu.cum materia mucillaginofa vitrea i ven 
tis in mtedino ylionDoloze3 veloemeddimu ylia 
cum in ipfo ediciunt. £t quia ylion intcdinum 
fecunai magnam partem collocatur in regione 
infra vmbilicum 7 rcuolutiones aliquas babet in!- 
Dexti*a paite pouaozes autem babet in fimdra. - 
qua occupat maga pars imedini cold.3dco<ppter 
illam caufam apparet pu quaf Doloz idc multipli 
catur in loco fuminis.ifpparet fecundo qre qnq5 
moledat etiam partem Dextra 7 fimdra mmus. 
Sequitur 50 Declaratio buius egritudinis quonia 
fi fuerit talis erit ylios nominata colica foztis* 
Sequitur 40 bic DOI02 etia5 extendi poted ad 
iVellinu5 colon mala cdplcxioe 7 materiali caufa 
inuenris ibidem. £x quozu onmiu5 fudameto 
fequitur vitimo.cy D0I02 idius vt2i ed cx Dolo2e 
renali yliacc 7 vmbilicaU compofitus.vnD appec 
cxeocynon ed mirabile ft moledilTimus ellille 
D0I02 7 fufpeccus Valde, ict I te apparer quod circa r 
nairatione feciidam 7 cytum fpecula2i cp02tuit. 
teue enim ed quediones petere.oidicillimu vero 
foiuae.quandoq3 foluere vtrnulu no e ignozatis; 
dcncoium p\0po2tct aut 5® aliquid fpeculatoio 
adiungcrc 7 nonlcuirer in co quod Dictum efttn 
narratione 3a. nocumentum enim Digedionis 
huius vi2i poted cite accidens p2edicte male ot 
gefttonis renum tntedino2um 7 partium oe gb5 
Dictum cft in ca° imediate pzcccdcnti.7 tuc appet 
Q1 C2it fatis facilis ipfius cura DU3 flomacbi nocu 
metum in fieri 7 conferuari Depedeat a p2cdicta 
mala complexce 00I021I cficctitia caufa .idoi aure5 
tam firmata fuerit in ftomaebo fpecies male com 
plexiois fri.i bu.tunc cp02tebit Q' impedatur ei 
cura ac fi lutitet prccedce Dolozcs ilios.7 tuc opo2 
tebit confiderare fpccicm nocumenti que jouenic 
ab ea. 2fut enim ab ea fit Digcdio cc22upraaut 
Diminuta aut Vtraq5 fimul.Iuc ago Diminuta 
digellio ppendetur ,pprerca q2 coz pus macref icc 
7 non bene nutrietur a materia femidigefla. 
fcaido q2 pars cibi no bene oigefii Deponet' a (Io 
maebo rancy eius guariua.7 fiet fpecies Delccnlus 
feu fluxus lieterici. £t tertiu lignum erit lalli 
dtun; abbominatio 7 flomacbi fubuei fio quafi co 
tinuap2oucmcsaflegmareindomaclx) mltipli 
caco p viam indigedionis. £t 40 etiam fenfu 
tactus percipit frigiditas 7 leni0 flomacbi* £t 
adbuc S° ezit in llomacbo cibo2um no bene oige 
fl02uln localis motus nunc ad fu2fum 7 Deo2l'u5 
7 ad varias oirteretias pofttiois cum cibu iyfum 
no bene antplcctetur llomacbus 7 tn fudo cius ag 
gregatum non Detineat.£>i aute ad banc fpccie3 
male complexionis frigide adeo tntenfa fequatu2 
lefio vt cibus cozzupatur in co.tunc aut peipiet 
exteniio in (lomaebo cum fumofa eructuatione 7 
parum fetida ‘i erit fignum co22uptionis putre 
Dinalis cibo2um in llomacbo.aut fetietur tn 02e 
eius acetolitas potteitas vel acredo 7 erit co22up 
riocibo2uma frigiditate facta.aut fetietur i fto 
madx> D0I02 inllamatio punctio 7 mo2dt catio 7 
erit fignum extranee calidttaris in llomacbo pez 
accides gnate. £t tfle funt fpecies nocumenti Di 
gedionis.que omnes in boc vi20 accidere poffunc 
fi bene 7 Diligenter confiderabitur. Alterius 
auton accidcq.f.dipticitatj ventris caufea(%2i 
poliunt. £t p* debilitas vturis expulfiuc 7 iteftino 
rum ,ppter qua logo tempo2e feces indurantur* 
7 p20prie tn icedino ylion ,pptez ldg>tudinc fua5 
Vel inteiiinoo2bo vl’ ccco pp t02tuofitatcm (1135. 
longo C2go tempoze retete feces in itedinis tade 
exiccatur ab earum bumidttate a i fquiballas co 
uertuntur. 3ut ftipticiratj ca poc ei ie velxmea 
exiccatio bumiditatj.que cotineri i olet i gladofis 
carnibus mefeterii g2atia lenitois intedino2um 
7 fetum. £t boc gdem cognofcetur p exteuatexj 
magnam iredino2um,igitnr quadoq5 apparebit 
miracb adlxrere fpine ficuc precedes vetris dtp 
ticitas per cdtrarium cognofcitur per multam 
bumiDitatem 7 molliciem exdudetes extenuatio 
nem.JEt tertia caufa buius flipticitatis altignazi 
poted p2optcr malam Difpofitioncm renum que 
adociarfibi DilTuria3.vel frequeti35mictus.Una 
enim euacuatio frequenter minorat altera Dillra 
bedomateriam vt clauditur in fctetiis afto2iftt 
cis f mone illo Urina multa facta modicii Iecedu5 
ftgntficat. £c c2edo ego idam caulam 7 primam 
edicere dipticitatem ventris in boc Vt'20. izx 
quibus omnibus apparet.poife itdligi figa buius 
vane dipticitatis.iJppJ2et i° zationabiliter ede concedendum bac flipticitatc efle magni caufam 
replet ionisflomacbi renum 7 epatis buius ti2i 
Apparet tertio materias multas (pptcr bac flip 
ticitatcm iutoto capite7 p:ct02e mnltipltca2i 
poffe. B.c quibus Vltimo fcquitur q> ficut loee 
flipticitas cfl lx»2umaecidcntui caufa magna, ita 
ventris mollicies congrua efl caufa mino2ationis 
eo2um. Dc tertio VC20 accidente De quo fit me 
tio in bac narratione tertia et aliqd ccftDcrandii 
7 concedendum cfl.cp rdlrictio emo2oyda22.que 
fluere folcbant.nedum lx>2um accidentium i re- 
nibus in flomaclx» pcct02c et capite vementium 
potefl cfTe caufa imo potentiffima valdc.Cu5 ent'3 
emo2oydc6tn humano C02p02e inuentefintad 
euacuandum toperfluttates melancolicas 7 g2of- 
fas 7 omnoo alias in cozp02e abundantes 0p02t3 
neccflario comedere q> fi per earum cuacuationc5 
congruam co2pus prcfcruatur ab euentu pl’t'ma?2 
cgrttudimim immo 7 frequenter curatur ab eis. 
cum prefuerint ergo earum retentio erit ca earu 
vt DtctU) dl.JEr colliguntur bi fermoes t>a ttti 
cf 20 ct a cdmctatj y° aflbrifmo2Um cdmcnto fer 
monis illius. £mo2oydas fanare inquae7ce.ct 
pluries alibi. £t iterum licet in Ixjminc no pre- 
fuerint cmozoydce vnq> tamen colcricts fignifi- 
cattonibus multiplicationis mateiic? mficaiaj3 
7 phuto5 aliaru 7 maxime quaoo apparet i Hteri 
ponde2ofitas grauis 7 in fptna dolo2 atcnfiuus 
7 aggrauatiuus totiu3 co2po2is ponDC2ofttae et 
in vt2oq5 ypoctlDrio tuino2 tcnfto 7 grauitas.et 
fplenis augmentum 7 acredo 02is 7 cofilwmi* 
tamen vt ia apparet necdTartum efl codudat ap 
ttonem cmo2oydai'um opo2tunam cfTc.Unde ex 
Ixx colligitnrq’ rectu fuit iuDicium eo?t qui credi 
Derunt magnam partem egritudinis huius vtoi 
02tgincm contrahere cx cmo2oyoaru plVictide 
pi qd Ve20 exiflcnte inflatia reuma 
tifmo2um 7 prefocationis bic vir icurrat 3Ueuta 
tionem cx affnmpto cibo videbitur in ca\ 
7occ igitur in fuma funt fpeculabilia.q opoztc 
bat enairarc in Declaratione egrttudinum 1 acci 
Dentium q?piurtmo2um que ab lx»c vt'20 accurate 
multum narrata fuerunt, vt apparuit.Undeq2 
egrinidines p2efc2ipte 7 accidetia q»|Au2ima fuc 
7 Difficilia, in eligcnDo regimen fibt' conuenies 
fubiungcturcapitula Duo.3n quo2um paimo ftet 
fermoDc 2egimtne fibi opoztuno per res nd na 
rurales 20 ve2o p medicinales. 
Sectionis fecunde.Capitulu p2imu Oc rebus 
non naturalibus. 
■fczo exccutione igitur 7 cdpletncto capTi p2tmi 
promittendum p2tmo q quia egrinidines illius 
Vt2t’ vt multum pendent a mala cdplexione frt.7 
bu.parttum predictarum.3deo omnium reni no 
naturalium rcgimenfubflenrari Debet fuper bis 
que applicatione ipforum efreettue calefactant .et 
aperiant mediocriter fo2tius autan extccando 
fubtiltando 7 abflergedo p20cedant. Onddtgaf 
ei acr in quo camera 7 locus habitabilis quilibet 
ad calidum 7 ficcum notabiliter inclinetur * trao 
etiam in dia te. Si enim aim bumectatib5 rgere 
tur.facile ad paralefim 7 cecitatc5 7 flomacbt apa 
7 ydzope Duceretur.£t fi aer camcrc fue no efTct 
namraliter talis.aitificieturcum flufla ficca aut 
fuffumigattonibus cum carbontbusldgotcpo2e 
extra cameram tgnms.Deindcin camera pofit} 
fuperafpergendo ahqutd cx puluere barii medi 
cinarum .vel aliquo2um vt ligni aloes fandarace 
laudantrefine ficcccolofonie thuris flo2acts cala 
mite vd fimilium. 3tcm fiant in camera ignes 
magni cum lignis iumperi lauri tamarifei 7 liti 
um. Uefles eius calide fint pellibus vulpinis vd 
agninis munite.7 caput eius omnino bene tectu5 
teneatur, biiretum De grana ooffibus variozum 
bene fuffaltj.7 attendat q> fuper flomacbo too fep 
po2tet plumaceolum pluma aut pilis lepozis.vd 
mdius pilis vario2um plcnu. quem 7 tota nocte 
tenere debet.Omnino itaq5 cameza 
fua fit feclufa ab aquis bumiditatibus flatu venti 
bumidi 7 nebulofi. 
De cibis 7 potibus. 
Cibus 7 potus fibi conucnientes i fuis qlitatibus 
ad caltditatem 7 ficcmtc Debet notabiliter indi 
nazi magis tame ad ficcitatem nalitcr Vel artifi 
cialiter cf ad caltditatem .credo enim epar eius 
calidum elTc notabiliter.3n cibis igitur obPuerur 
Ixc regule. £>rima nuncf comcdcdu cft nifi ve 
. ra fames accidcrit.patct qz fi comedat fine appe 
titu.fignum cfl cibu5 preartiiprum no die Dtgcflu 
quare crudum accipit fuper crudo.3tc fi accipiat 
cibus cum appetitu.no augmentatur illius cauto 
fcilicct rcpletio.nec fcquitur Debilitas i flomacbo 
maio2. Secunda regula cfl. non tar Detur ede 
(lio dum verus appetitus cucnerit.p5 q2 tollcrar 
famen ftomacbum putriDis 2epkt I5um021b3.mil 
lum cibarium accipiatur frigiDum actu vel pote 
tia.p2obatur regula inoicatione fumpta a lapfa 
7 materia. Xertia regula dum di intentos ap 
petitus nuncf comcdcdum cfl vfq3 ad fatun'tatC5 
immo reliquiis famis adbuc in flomacbo remane 
tibus. patet q2 tunc augarntur lapfus 7 materia 
eius. Quarta re9 nunq? comedatis nifi poflif 
fenfentts cibum a flomaclx) ad intcflina Ddccdif 
fe.7 i Ixx confiderandum cfl tempus .ita q? intC2 
prandium 7 cenam cadant bo2e ad minus octo. 
Quinta regula nunq> comedendum efl Dum 
fentitur in flomacbo faflidiu5.patet quia generat 
Duritiem epatis 7 fplenis 7 mo2bos mclacolicos 
7 flegmattcos tertia primi. Serta regula ciba 
ria fubtilta prcg2oflt8 feper accipienda tont.qui 
fubttles 7 g20fti fint cibi infra videbitur. Sep 
tima regula menfura cf-tttatis cibi talis exillat. 
que flomacbum non grauet 7 ira De potu.brcrioz 
.n.coeflio efl q floacbi grauitate facit.ficut btioz 
potu6 efl qui tcpcramentU5 egreditur t flomaclx) 
natat. Qctaua regia Dii Icuntur flomacbi g2a 
m'fas.abfltnendu3 efl a cibotxmec feqtu2 leuiras 
f fi percipitur Debilitas in flomacbo. non replear' 
cibis etiii fi adbuc effent nccdTarii.immo ptiendi 
funt vt quiritas que vna vice caufa reflauratidis 
1 appetitus videivrur effe conueniens in Duas vf 
tres Diuidatur partes, vt virtus ipfam mdius 
Digera' valcat.ixc omnia legantur tcuia primi 
IX regimine cius qnod comeditur; et 40 Xflmaf 
40 ca° 7 S0 co*tmcti8 p2imo ca°. icligatur igit 
DcfrumctoVnundo bonemeflis panis modicum 
oppirus.i. furfuraccus faltem ycmalt 7 vernali 
tempoze factus.-Eflate VC20 7 auulno fit De pura 
ftmila.t.polnte farinc. £fl enim bic panis lcut'02 
Digcflidi q? alius. Iblacet ctih mibi nifi vetrtscd 
flipatto ptradicat et fepe ate cibu 7 pofl vtamini 
bifeocto a?5 puluere modico amfi facco.Quifaiqs tamen panis exiftat. fit optime pinfatus 7 bene 
coctus 7 fermetatus 7 coi pane falitioz 
benecruftatus. Uitetur tame ex eo repletio 7 fit 
trium Dierum ad plus.anttquus autem 7 a3imus 
7 valde affatus euitetur. De carnibus aut£5 p° 
quozum animalium* z° que dc numezo partium 
tertio quis preparandt modus conuenientioz exi 
ftat. 3n Domefticis quadrupedibus conueniunt ei 
vituli lactentes aut annuales. 3refn conueniunt 
capzeti non multum natiuitati p20pinqui.3tem 
caftratine carnes conueniunt licet ra2ius.Carnes 
aut agnine bouine p02cinc70uine fugiant.licet 
fluandoq3 comedere poteftis ex carnibus maczts 
filueftris pozei. Carnes aute pozcinemacze funt 
vobis vtiles non fempez tame 7 in quatitate nd 
mira. De quadrupedibus filueftrtbuspueniut 
vobis optime carnes capztoline .ipfe enim inter 
filueftzcs carnes meliozes exiftunt.7 fanguisex 
eis generatus paucas babet fuperfluitatee teztio 
ifimaf.520 ca°.Cazo ettam lepozis vobis couenit 
tlam fi generet fanguinem mdacolicii tamen qz 
ficcitate aduerfatuz multiplicationi flegmatis7 
boc folum cum preparatj cum piperata tunc em'5 
addituz ei caliditas natuzaliter at non ita cotza 
natur flegmati.qz non caliDa. Buicena tame zB 
can ponit tpfam calidam 7 ficcam quare i vtzaq5 
qualitatecontrariatj generationiflegmatj. Ca20 
aut cuniculi 7 eritii Dimittantur. De 
oomefticis conueniunt pulli non valde parui ca 
pones galline. Cazo naq3 gallinazum eft mcli'02 
omni alia came 40 continentis fimplici .cfcsp0 
conueniunt etiam Vobis optime carnes coliibozu 
Domefticozum filueftrinm iuuenum nen pezfecte 
penatozum bene cocte 7 poft moztem aliqualiter 
feniate.pullt enim colubazum dantur in cibo illi 
us cuius cozpus euacuatum fuit aut fangutne aut 
infrigtdatum ex longo mozbo 7 40 continet} vbt 
fupra.Cazo etiam pauonis iuuenis etia cduentre 
poteft.licet ca20 pauonis oura fit 7 tarde Digeftio 
nis 7 40 edeineutis ibi. 3nfezes etia 7 anates Di 
mittantur nift razo valde 7 affate potius q elixe 
Cazo enim anatis multas fuperfluitates 7 faftidj 
um multum generat 30 2fmanf ca° 3De fil 
ueftzibus volatilibus eligantur carnes ftame 7 co 
tuznicis. ponuutur etiam laudabiliozes iter caz 
nes volatiliu z° £ilmaf.ca° 43°.Cazo vezo pdteu 
quia ad caliditatem 7 ficcitatem Declinat. ideo 
vtilts eft.auget enim fanguinem valde 7 quernea 
eft fi ea vtitur conualefcene cuius fuit cozpus 
infrigiditatum7 fanguis Diminutus 23° ptinetj 
allegato ca° in fine. Carnes etiam fafiani ad pdi 
cum naturam fere tnclinatuz. et ideo boni funt 
quozum etia cazo meh'02 eft came pullozum z" 
can. Sues etia minute in Dumetis vT nemozi 
bus Degentes vobis vtiles funt. vt turdi meruli 
frucii.i.franguillicarduelli pbilomene ficcdule 
alaudecaude tremule 7 palferes.omnes eni nutri 
mentii exiccationi paratum exhibent .Stoznelli 
Vezo yriidines 7 pice 7 picus non funt i Vfu.Cazo 
vezo quatule vel oztiginis non fit vobis in vfu. 
qz 2emollit et naufeare facit. Ouia 
vezo ,ppter legis reuerentia non licet fempez co 
medeze carnes. 3deo De piTcibueoicendu.premit 
tendo p°.q nullius pifcts vfus vobis conueue 
Vioetur. £3i qui tame concedantur minus mali 
funt ifti tamen accipiatur vt varioli marfionee 
02adc tozentine fterliones temali carpideelucti 
capedam 2ilbt menule 7 fimiles omnes folidarn? 
viicofitate 7 bumiditate mfta priuati.2Deliozee 
tamcu erunt oleo oltuarum cum perzoftT mtllefo 
Ito 7 meta frixi q elixi 7 falfi q cptra ..Hngmlle 
Ve2o tincte regine cepbali geones 7 oes g2oflaru 
7 mollium carnium Dimittantur. Cacri etia flu 
uialcs Dimittantur .marini ve20 canczi minus 
mali fo2ent. lactis etia vfus nullo modo vtiC 
cft.fimiliter ferum.Cafcus recens pinguis 7 mol 
Iis Dimittatur 7 lacticinia cibaria oia i lac ve20 
,ppter Declinationem ad frigus aliqbnocetfleg 
maticts.quonia5 caliditas co2umnonconuertit 
ipfum ad fanguinem ficut opoztet 2° can.7 pzo 
prio caD imareola ocult.lac facit euenire tcneb20 
fitatem vifus 7 caliginem. Cua ve2o q2 ad equa 
litatem tendunt Vtilia funt maxime trementia 7 
mollia in aqua vel fuper cineribus cocta.frixa vo 
7 valde Dura Difficulter Digeruntur. Ce legu 
minibus ve20 Dicendum. q non multum in vfu 
habeantur.verum ciceribus ru.uti poteftfe.13 ent 
cicer fit eft tamen conuenieuter nutri 
ttuu apittu5 7 lauatiu5 7 non comedatur in prtn* 
neq3 in fine cibi.feo in me° 20 can.p2imo caVfci 
nico etia vti poteftisdicet enim fitfrigidu in pu 
7 ftccum in 20.3pfum tamen parum nutrtt(ppter 
fuam lenitatem 7 ficcitatem.7 pzouocat V2inam 
2i° continentis fimplici.ipp0. laudo etia vobis 
2t5um.eft enim calidum in p2imo ficcum in fecu 
do 230 continentis ca°.t2b.7 conuenienter nutrit 
7 exiccat 7 babet aliqua ftipticitatem vt octauo b 
fimplici medicia pzopzio ca°.£Uia ve20 legumia 
Vt fabe fafeoli letes alba cicera pifa taq Difficilia 
Digeftiom ventofa 7 oppillatia Dimittatur. Ce 
oleribus ve20 conueniunt vobis omnia calida et 
ficea a2omattca leue ftipttcitatem habentia 7 ape 
rttiua viaru3 V2ine materiam oiuertentia medio 
criter tamen aperittua efle Debent rpptcr renum 
lalfitudinem 7 oebilitatem,eo2il kczo apertio I5 
rationegradus fortis frequenter exiftat.parua 
qtttate minui De pot quibus conueniene e faluia 
De qua licet non faezit 2fuicena caplu5 ponit tii 
calida 7 ftcca vt colligi poteft ex Ciafco2ide ca° b 
diliffago 7 a J£>al’o in lib° Dianimidi02u De bis q 
calefaciunt in pzimo g2adu. £t in aggregatoze 
Sezapionis inter medicias 
calidas 7 ficcas in 20 gradu.7 Dicit q eft calida 
caliditate mantfefta 7 paru5 ftiptica.oe bac piata 
modernio2es pfa Dicunt ad egntudines 
licet non inuentatur De ea aliquid fere ab auct02i 
bus fcripmm vti tamen poteftis ea.conuenit etia 
vobis vius feniculi ,ppter pzouccationcmvzine 
que Diuertit aqucfttates a ftomadx». et pzoptez 
iuuamennim maguum qbprebet.nonexcedatis 
tamen in vfu eius ne multum inflamet vos.Tia5 
i calidus in t'tio 7 ficcus t p° s° De I tplici medicia 
licet Suicena ponat ipfum i p2i'mograDu calidi 
tatis 7 in z° ficcitatis.conueuics tame apuo plu 
2imos eft ftomaebo. fsuifus tame ferip! it q noc5 
ftomaebo attrahendo ad ipfum materias acutas 
aliunde.fed intellexit De apio fi benccefideretur 
littera 2fuicene fecundo canone ca° De apio.Ha3 
petzofif eft fpecies apii 7 De eo fit fenno-fif cum 
ea°.oe apio vt patet z° canonep20prio capitulo 7 
octauo De fimplici medicina allegato capfo 7 250 
continentis capio £4$° 7 a fap.limplici 274** tOcntc VC20 vfus fittti cibfe.eft enf ca.7 ftc (it t' 
confozMt ftomacbu5 7 calefacit ipfum fedat fin- 
gultum i Digerit i pzobibet vomitii fkgmattcu 
fecudo canone pzoprio ca°. 3tem 25° continentia 
ft mplici ,732°. Serpillum etia vobis conuenics l 
fui calidttate 1 ficcitate 7 quia p20uocat V2inaro 
a2oma ticitate etiam fua ftomaebo conueniens 
cft.£t numerat ipfum Serapio inter medicinas 
calidas 7 ficcae in tertio 2lmccna tamen Dixit dTe 
ca.7 t 20 vt patet ca* Oc neme.laudo vobis 
etiam 2ofmarinu.q2 ca.7 ficcu5 in tertio >t Sera 
pio ca° De fagetalimarina.7 conueniens eft capiti 
7 oculi9.213aio2ana etiam vobis vt ilis. Calefacit 
enim 7 Deficear in tertio 7 babet vim atteuatiuaj 
7 Diltolutiuam vt 8° De fimplici meDicina colligi 
tur.apit etiam oppillationes ce2ebri ex Dolo2t&f 
capitis a flegmate 7 a vetofttate euenientibus vt 
fecuudo canone colligitur in areola capid. Bafili 
conem iterum gariofilatum Dico Vobis couentre 
eft enim ca.7 ficcu in fecudo. vt Serapi.ca* oc be 
rcgcmftfcLactucam endiuiam fpinaebia crelTocs 
fenationes 7 reliquas berbas frigidas 7 bumidas 
in fontibus vel aquis aliis Degentes euitare dbe 
tis.Hnetum Ve20 quia caliDii eft in gradu fecudo 
longo aut in tertio breui 7 fic in 2* in prine* aut 
in p° i fine.Vt 9 De ftmplici medicina.quia tamc 
maturatiuu eft bum02um fedatiuum 1 
carminatiuu fecudo canone. iDeo.conuenit vobis*' 
Blctc compofitarum funt virtutum.Tlam blete 
C0I0219 opact cum quibufdam maculis rubeis De 
clinant ad caliditatem 7 ficcitatem.albe v* ad frf 
gidifatem 7 bumiditatem.q2 tamen in omnibus 
eft aqueitas cum nit2ofttate quadatn tdeoq5 
tiue vel folutiue leuiter oppillationum epatf aperi 
tiuevtipoteftiseis 7 p20p2ie cum pet2pfilino. 
Caules Ve20 quia calidi funt in p2incipio ftcci iti 
fecundo conueniunt vobis. £t p2imo q2 maturat 
leniunt 7 Defiocant 7 p20uocat fecundo canone.13 
xf continentis ca* 6 $ fferibatur auct02itate Ba 
lieni 7 Bimafti.# fanguis eius eft malus 7 ozri 
bilis odo2t's tntelligitur quado funt mulcu cocti.- 
Bo2agine vti poteftis; ponitur eni fpes bngloffe 
que teperata eft De bo2agine aut pauci fcripferut 
7 3uicena nibil.Cerefoltu5 etia ftomacbale aperi 
tiuum 7 fubttliatiuum eft ideo placet. De 
radicibus ve20 vti poteftis quadoq5 rafano.qut* 
calidus efl in p2tmo bumidus i fecundo apitiuus 
DflTolutiuus 7 flegmatj per vrina 
Itus tamen eft tpfam comedere poft cibum. £t fo 
Ita cius melt02a funt valde §> radix * Bulbus vo 
eft cepe paruuin qt5 comedit Dictum fcalonia na 
nocet ftomaebo 7 facit Digert.3deoe vobis bonua 
quadoq5 tamen ra20.3leum aure3 rdnabili fudi* 
confert vobis cum fit C3.7fic in tertio (5 libeat 
bumiditatem fuperfluam.tameu qa eft apittuunj 
tncifiuii 7 fubttliatiuum eft Vobis vtile. 
tamen eft coctum 7 5iiccba20 vel meile 7 aceto coti 
ditum. Cepe ca.eft in tertio 7 babet multa fuper 
flnitatem,3Deo 1*320 vtijpoteftis cum aceto 7olo 
1bo22U5 tteru licet fit ca.7 fic in tertio q2 tamen 
nocet vifui 7|ftomacbo ideo Dtmiftatur.Si tame 
qundoqs aliquid ex eo Vultis comedere comedatj 
cum meile, ftape aut q2 fuperfluam bumiditatej 
babent 7 Difficilis Digefttonis exiftunt. 3deo non 
laudantur. Democritus nanq5 Danautteae tanij 
copozi nociuas 7 utflarois cxcitafiuas.lj Dipcles 
7 Dionffius oppofttum fentiant. condite tamen 
f m vfum vobis conuenire poflunt.Cazotis autej 
quia calidts aperittms 7 couenienter preciptrati 
ui3 flcgmat} vti poteftis. Sparagis etiam fute te 
poztbus vramini .ppter caufas notas; Oitue et 
placent mibi conucmcnter codite pp caliditatem 
n ficct ratem 7 apertionem 7confo2tatoem quam 
acquiTiuerunt ex condientibus, licet per fe litdtf 
f tctlte Digefltonts.Cappares vezo cum ftnt aperi 
ttui refoluttut 7 abfleifiui 7 flegmaq eductiui mf 
tum placent.etta5 qz ca.7 ftc in fecudo 7 capiti et 
Itomacbo 7 neruis vtiles. De fructibus vo eui 
tentur omnes frigidi 7 bumidi.Cerefa igitur qi 
frigida 7 bumida omnia euiretur.licet t eis vtus 
Diuerftficetur non parum.nam Dulcia ftomacto 
funt nociua.fed ventris lenitiua magis.acria vd 
flomacbo funt utilia 7 flegmatis incifiua 7 vetris 
conftrictiua magts.vt ftaP pztmocapTo attaon' 
tate Saltem' Dixit. Perfica Ve20 licet iint ftoacto 
bona 7 cibi appetitum excitantia. vt Suicena 2* 
canonc.qz tame frigida funt in pzimo 7 bumida 
in lecunao non mibi placent.razo tame occipi po 
terunt ante cibum. 3udicium in pomis qtucuqj 
maturis efl oiuerfum.Que entm valde dulcia fut 
ad caliditatem declinant.3deo ea quandoq5 pote 
flis accipere 7,pp2ic cu fuerint bene folida.#crta 
Vezo vel pontica 7 vFr omnia Dimitkur.affidua0 
enim comefttonie eozum facit euenire Dolszeiu 
«eruozu5 fecundo canone. Pira aut ex partibus 
Diucrfis aqueis 7 terreis cum fine compofita oi 
nerfttatem complexionis accipiunt, tlam ,pptcz 
terreftre partem ad frigiditatem.rppter aqueam 
Ve20 ao equalitatem inclinantur vt Balienua 8" 
t*e fimplici mcdicina.3n fumma igitur frigida i 
p° 7 fic.in fecundo vt 250 contineris fimplici cfzo* 
auctozitate Btmafit.eis aut quadoq5 vti potcfha 
maxime cum fuerint.bene Dulcia.7 cocta i prunis 
«15 anifo 7 feniculo melioza funt cf elixa 7 cruda 
Suellana item licet ex parte qualitate cducntze 
vobis vtderetur.quta ca.7 fic cfl in pzimo no 05 
vobis die i multo vfu.JTam cucrtic fbmacbu5 ec 
cft tarDe Dtgeftionte.Jg?i tamen acciperet} ea leui 
ter in prunis tozrcfactam non multu5 vitupabtl 
eft.£xtimauit em'5- ypocratj q> i pfa efficit angme 
tum in cerebzo. 3migdale autem qz eejlitati in 
caloze funt Vicine buiDiozes q> calide cu fit boni 
nutrimenti 7 conuemenrer abftcrftue 7 aptitue 
laudatur vobis.ficue vezo ficce ca.funt in pzimo 
fic.tn prine0 fecudi.meliozcs itaq5 Vobis fut altis 
fructibus.7 ,ppzte albect'ne 7 bri mature.fut em'3 
flom.iclx) epati renibus 7 fpleni Ytiles.aperiendo 
abftergendo 7 mundtftcando. Tla in eis lemftea0 
vltima 7 nutricatio mat'02 eft $ i aliis fructibus 
fecudo canone, loumide vezo vel recentes magis 
nutritiue funt # ficce. non ita fbmaclx) laudabi 
les funt ficut ftcce.que recentes non conueniut d 
iitft fuerit colecte per quattuoz dies ante ad mi 
nus.7 runt poiTut ei concedi poff cibum. Patfule 
vezo quia flomacbo epati 7 peetozi conuenicnres 
funt 7 boni nutrimenti.3deo laudantur vobis q° 
cunq5 modo fumatur 7 numeratur a ite* 
ci que funt cqualta aut ad caliditatem 7 Iiccitatc3 
parumper inclinata. Simplius nuces licet iter 
medicinascaltde 7 ficce ponantur vident vobis 
vtiles. Clerum quia funt Ifomadx) in Digerendo 
graues peetozi 7 capiti nociue.Jdco Dimittatur, Callanea vero cum fint fri.7 fic.tn primo fui Dul 
cedtne que pauca dl parum nutrit.licet J5afs in 
nutricdo tpfa? fere pare frumeuto Dixerit.qr tn 
Vifcofum cll cius nutrimentum 7 gzoflum.ideo 
Dimittatur. Crtfomilla que pficorum fpectes ftic 
hi.7 bu.in feciido quare oimittantur.generat em 
febres velocitate putrefactionis eorum.Si tame 
quadoq5 alTumatur poflea comedatur anifil. J&ra 
na vero pinee.qr temperata frit ad parua calidi 
ratem Declinatia vobis vtilia funt 7 propriecum 
infunduntur in aqua calida in qua per noctem re 
maneant. tunc enim remouctur ab eis acuitas 
acrimonia vnctuofitas 7mordicatio.7 eff'idataz 
optima in Virtute nutriendi 7 cii ccdititur 
ad infrigidatos ciim meile 7 ad calefactos 013 
cba20 albo.vt r° canone colligit et per b° patet q" 
modo grana pinee nocent liomacbo.Vt t'59 tertii 
capio De rebus nocentibus llomacbo.intelligitur 
eni dc non c022ectj.De pbtflicis aut feribit canoii 
z° q ca.funt in fine et 7 dl in eis bumtditae nen 
limitata ibi.fedrr0 continentis fimplici J50 auc 
toritare Srcbigems 7 Bimafii ponuntur ca. 7 fic 
in r°.3n fuma igitur vobis vtiles funt.aperitit.n. 
meatus nutrimeti et oppillatioes epatj expurga0 
ipfum 7 canales pulmonis 8° oc fimplici medici 
na colltgendu .Dacruli bene maturi 7 Dulces cati 
funt in primo 7 in ra qualitate Difcordant in eis 
fapientcs.Scrap.nanq3 enumerat eos iter medi 
emas ca.7 fic.in primo. Huicena vero capitulo 
Dc palma piarum Dicit imo Dicit q preteriit Pmo 
De ooctulis.fed in libro meo non inuenio De eis 
capiailu.neq? De dactulis neqs oe rotbab.fcd 25° 
allam'.t.continenfis capio De palma inuenit q 
Dactuli maturi recentes calidi I iit i r° bu.i primo 
auctoritate Btmafii octauo vero De fiplici medi 
cina cum looc q abundanter nutriunt ventre llip 
ticant 7 inferunt punctionem in ore flomacbi et 
dolore? capiti faciunt 7 oppillationesinepateet 
fplcnequare relinquatur ntfi raro Valde et poli 
ctbumJuiube vero friiunt in primo temperate 
in bumiditate 7 ficcitate.7 dixit De eis J5alicnus 
non reperi tuiubas in coferuanda fanitate 7 egri 
tuDtncremoueuda aliquid operantes.fed reperic 
ea3 Difficilis Dtgcftionis.7 pauci nuti*imeti 7 funt 
edam male liomacbo quare Dtmtttantuf .licet in 
eorum gradu Difco2Dia non pauca iueniat’. VOo 
ra bene matura Dulcia funt.ddeoad caliditatcm 
Declinant 7 bumiditatem.q2 liomacbo tamen no 
cent 7 in eo facile corrumpuntur renuenda funt. 
3lta vero que funt non bene matura funt fri.7 fic 
£t quandeq? exei3 accipere potdlis.ppter ijfor 
tarionem quam faciunt .omnia tamen ante ctbu5 
acctpia ntur. granata iterum trium fut fperu 
videlicet Dulcia que fri.funt 7 bu.tn primo acria 
VC20 fri.funt.7 fic.in 20.JEt musa que mediu iudt 
cii acciptumfinrcr ea.Dulcia VC20 vobis laudatur. 
7 funt ibmacto cduenientia p2opccr id qo ell in 
ipfts De lliprtcitate.fubtili acctofa vero nocent flo 
macto:3deo renuantur.latis mibi oe cibis Dixif 
fe videtur. De condimentis ve20 laudant fer 
cula ex dulci 7 acetolo compofita omnia vt 
reanifo feniculo a*o:ocinamomo nucc 
mufcatj 7 mace confecta .Sinapifmu etia pLicec 
mibi quia cerebrale 7 liomacbalcdl.Salfi ex pe 
tzofif menta ferpillo 7 aceto compofita dl valoe 
vtiiie.Condimcuru etiam cx nucibus mica panis 
feniculo aleo cocto factu? aleata Dictum efl vobis 
Vtile.£t in fuma fapoz omnis ad calidu 7 ftccum 
inclinatus pfectus cum jucbazo vel ‘meile efl lau 
dandus.l? mihi placeant magis condimenta hid 
lita q *ucbarata. 3dbuc etiam olei oliuarum 
vfus dl laudabilior q butizi Vel olei De nucibus 
Oleum naq5 oliuarum bene maturam c calidum 
in principio p2imi 7 bu.tn primo, bumidiue tri 
q calidu ; Oleti aute nudi ca.cfl i rc bu.tn primo. 
2Del vero qr vobis laudatum di ca.7 fic.dl i 
fecundo 7 eius vfus omnino vobis confert. lau 
darem vobis etiam comienientcr aquam mellis 
7 proprie fi coqueretur cum modico amecs.aqua 
enim mellis confortat flomacbum.7 facit appete 
re cibum .fectido canone.potcll aut fieri talt t. 
aquc fotis vel fluuii libr.x;amXOS.3.i.coquafaqua 
tnVafe lapideo vtcadat gnta pars.pofteaadde 
mellis fubalbtdi libf.i.coquatur mcl 7 oifpumet 
7 colletur iterum vfq? ad gnta 5ucba 
ro etiam quouifmodo vti poteflis. Ucet non ita 
exiccet 7 confortat llomacbum dl enim ca.in fine 
primi 7 fic.in fecundo a confert liomacbo 7 abfler 
gitxtus flegmai Species aut quibus poteflis 
condire cibaria funt piper nigrti album a iongu5 
cinamomu? fubtile 7 grolTu5 macis garioftT nux 
mufca crocus cardamomu? maius 7 minus 
galanga carui ciminumfeniculus petzoftT ameos 
menta origanum (erpillum calamentum 7 ftTta. 
De carnibus autem aialium ex parte mebroru 
diftinctj Dicedum.Q? euitetis vfum oium partium 
Difficilis Digdlionis quarum nutrimentum dl 
grolTum. vt ventris corDis cutis neruo$2 fplenis 
cc Vilcerii a quarum nutrimenti! dl naufeatiuti 
7 mollificatiuum flomacbi vt cerebri pulmonis 
7 fimtlium 7 vcntofu5 naufeatiuum.vt pinguedis 
medulle mamillarum.r#qr omnium aialium 
anteriora Digeflionis funtleuioris 7 calidiora 
pollertoza autem ccontra.XDdiores tgit ataliu? 
partes funtcarnesrubeefolidefine pingueoirte 
aut pauce pinguedini comixte et proprie bis non 
multum neruofis exiflentibus. talis enim caro 
melius inter ceteras exbibet nutrimetum. £t pa 
cum fuerit ex alis vel coxis elixa tn mane 7 altara 
tn fero.frixa vero caro Dimittat omnino. Caro 
vero iu veru 7 fucer craticulas cocta oio vtilis e. 
Similitercaro falfa in pauca quatttate vobisell 
vtilt3.Caroconferuata ccniita fpebus dl vobis 
optima medicina vt mortoli farciminum 7 laudu 
tulorum tales enim prius in mortario cii fpebus 
condite 7 exiccate laudabile vobis nutrimentum 
prcftabunt. Deinceps autem de vino Dicendus 
vinum vobis vtile oebet dTe album Diafarn! fubtt 
liatiuum 7 exiccatiuus lapore vero dulce 7 nullo 
modo ponttcum vd acre.£t fi ad aliqd bo£ tncit 
nari Debcret.melius dl ipfum ad aliqiulit Dulce 
q acrem 7 panticum faporem Vicinarc.Sir etia 
virtute fumofum magil q aquofum. quod tamen 
oio confulo cdmifceudnm dTe aque calibeate.7 dl 
vt accipiantur aq libf.xx.7 extiguat i ea qmcz 
vel gnquies Vnum frullzu5 ignitum caltbis bene 
mundi 7 a limatura 7 a rabigine quatitatffemif 
fis et iterum bec aqua coquatur.et ea vtaminl. 
£il enim mihi magnum fccretum vifti i curatoe 
male complexionis frigide et bumtde materialis 
flomacbi. Omnino et placeret mibi vt Dimidio 
vino Vteremini aqua mellis fupertus oeferipta vobis. £t fi tpfam ciim calibe arfificiarefi melius 
edet. £t \xc dc cibis et potibus Dicta fuffictant* 
Btercxtiwn maxime teiuno cozpozcfartum 
fiime laudo vobis pededre temperatum i foztitu 
Dine fupo* ercedeus magis longitudine tepozia 
£quedre etiam exercitium pl5 fuper gzadario et 
comodo equo factum. Si aut virtutis dbiltras 
exercitio refifteret.ftant fepe pzius fucationes 
pedibus et cruzibus Deinde natibus et fpatulis 7 
brachiis vfq3 ad rubedinem Quies aut 
motibus cozpozis 7 anime oio fiat poft atfumpttj 
cibum vfq5 ad copleta Digcdtoncm. 
3nanittonem multam euitare Debetis 7 maxfc 
piopter lienteriam.que vedre Difpofitot mirum 
parata ed acctdemfed fi cdtigeret qz Dubitabile 
cd.pzomdeatur pzimo Deglutiendo omni mane 
grana quattuoz madtctsclae.3rcm accipien0 
riandp confectum femper antcctbum. 3te Diad 
tomtcncummadtce7maceoptimu ed,3tenl ftc 
mtuecitonfozumj i.y.pulueris cozallorii ru.5. 
J.tburts mmuria.y.mifce 7 accipiatur fn mane 
boc ed dc expertis meis. “Repletionem autem 
ftomaebi omnino emtetj.immo reliqute famis fp 
Diligantur a vobis aliquales pod ctbum.Cu aute 
eonrt gerit plenum ede pzoutdeatur et cu teiunto 
Vnius Diei.autcum bisque minozando euacuant 
Vt infra prima curatois ttetioe Videbit. 
Utgtltas etiam multas euitare opozt$.l5 enij 
,ppter rxiccationem que fequttur ad eas viderent 
conucntre. tamenpzopterDebilitatcm queeonfe 
quitnr fpizituumrefolutioncm in cio facta vald 
nocent.vigtlandum ed igitur in Die tota aut fere 
tota Dozmtendum.tamen in nocte femp7 in Dte 
neqqua ntft pzoter Debilitate5 magnam. 3n fdno 
igitur virtutibus complacenda ed.tta vt conuc 
ntenter ctbozum Dtgedto 7 fuperfluttatu matura 
tto complcatnr.naturalis igitur ezit fonus fi na 
tura naturaliter mota inuitat.quem fieri opozt3 
dongatumactbo per vnam VelDnasbozasfup 
d-atoa odo2tfezos molles De pluma De coto vel 
ferico mollibus 7 prius fuper Dextzo Dcmii fuper 
ftnidzo latere Dozmtcndum ed.£t iterum fupcz 
Drctzo zeuerfto fieri Debet.Xalis enim Dozmitio 
virtutes indrumeta 7 ozgana Digcdionts ad bn 
dtgerendum optime Dtfponif. £uitet} Dozmitio 
nem fuper fpina. £t frequente tn lecto iactatum 
bine inde 7 tn camera noui vel valde antiqui edi 
ficti 7 parietum tedudinaltum fubra 
Diozum lune contactu Dozmirdugiatis. fedele 
«ato mediocriter capite. Super ventre etia Doz 
mtzc potedis cx parte domacbt.fed aulis nocet. 
De accidentibus anime, vtdedii ed cdfcquef. 
Circa accidentium antme menfuram Diligenter 
tnfbtcicndum ed. Omne eni accidens anime.qd 
/piis mediocriter moiiet 7 Dilatat conucmcs ed.' 
Od vczo rpizttns trahit 7 ad intcrioza fubito p 
pellit vel panlattc feputn tenet Vt ttrnoz foztis tri 
(licta folltcitndo 7 mdacoltce iprelTionce pdTimii 
ed. Similiter omne qd fpiis Dc ccnrzo ad etreun 
ferentiam extra impetuoie mouct. vt furibundi 
motus 7 traamdt euttatidum ed.Cotttts autC5 q2 
tuter laec accidentia 4?pter Ddtttofa3 apprelxfio 
nem enumerari poted.Dicendi! ad tpfu effrenita" 
do mtncp tncltnan Debere, irnmo nd nifi ad ipfu5 
imitante comtenienter natura transeundum ed. 
Coitus enim excdfiwie virtutes laxat mcmbza 
cricruat ct biffipat.cfTemtiiat cnt’3 co2pu3 ct fn re 
parabilem folidarumpartium confumpttonem 
infundit. £t cum hoc q bru talibus actibus alTifa 
tur.nihil adeo ftomaebi Debilitatem a oculo2um 
incurabilem cccitatemfactt.ficutcoto 
zatus.Tlon igitur fapietee laudauerunt eum titfc 
naturaliter ad iprum incitate namra.quod mo 
cft a CU5 cibus eft fere Digeflus.a co2pus ad ipfius 
exeeutionem fine multo laboze potens ert. £x cu 
ius complemcto flaris a foztis remanet coiens a 
no laxus. abccoe fex rebus non 
fufficiant. 
Caplm fecundii fcctionis fecude De regimie p 
medicinalia Diuifum in quattuozpticulas. 
tbzo regimine VC20 Difpofitioms huius mi per 
intentiones a inrtfa toedicinalia premittendum 
p\q? bferibere regimen vnii qc5 010 appzopriatu 
fit omnibus egritudimbus a accidetibus b gbus 
tractatum eft fupra in p° ca°.Ut'detur non folum 
tiifficile.immo foztalTis impofltbile apud vi£ fda 
a op:re non meDiocriter eruditum.Quts eni con 
«enienter potiet adminifl zare.inftfa otb5 comte 
nientia anodina pzppter Dolozes apitiua ,ppter 
oppiliationes comminutiua vclfrangitiua arena 
rum a lapidum eduettua que ftT cduenietta foret 
Defluenti catarzo pcctozi fuffocationi Difpofito. 
a ftomaclxj naufeato a vomitu moleftato.q fimul 
allumere potient verris ftiprteitatem a reliq amo 
«ere accidentia De quibus Dictum efi.boc eni no 
viDctur rationale nec cdueniens apud Vizos Dog 
maticos. Ucrumtamen fi quis Diligenter aduer 
fat omnium prodictarum egritudinum a accide 
tium radicalcs caufas.quas credo etTe malacom 
plexionem fri.a bu.cereb2t a ftomaebi huius mi 
a caufa3 omnium accidentium huius 
vizi.que eft flegma aquofu a mucillagiofu onans 
a vitreum fubdominas.patet ex boc fundameto 
efle poflibile Defcribere a inuenuc tnftramcta bu 
ius male complexionis cozzectiua a materierum 
predictarum Dtgcftiua euacuantia a Diuertcntia 
ipfas vt infra patebit.1verum pzopter Dtuerfitate 
membzozum patientium ct egritudinum vi ac 
cidcntium Diucvfozu5 videtur mtbi fecurius etTe 
a familiaze magis appzopziare fgime membzis 
rgritudinibus a materiebus que ipfas effictut rin 
Diuerfitatem applicandis eozum.pzout Ixc egri 
tudines a accidentia tepozanee reuoluutur.vno 
accidentium aut pluribus vd vna egrttudine mo 
lelfontibus magis $ omnibus quod b° 
tertiil capitulu qtripartitu 3n prima 
ttanq5 parte ponam vnum coc regimen preferua 
tiuum harum egritudinum a accidentium. 3n 
fecunda vczo parte ponetur canones a inftruroe 
ta curationis cerebri a rcctificatioms cius a abfei 
fionis matericrum que catarri5ando qi fuffocanc 
bunc virum. 3n tertia vczo particula erit fmo 
De bis que aperiunt oppiliationes rcnu5 a Ducunt 
trumbos arenas a materias omnes in cis aggre 
gatas.inqua etiam particula fit fermo De lenift 
cationc ventris. 3n 4* Vczo a vltima particula 
ezit memozia dc rcctificantibus ftomachum ad 
spperendum a Digerendum a ad educendum ab 
eo vento Ttates. et ad pzobibendum vomitu.icx 
quozum omntu5 docrztna apparebit b° regimen 
cilc fufficicns ad Defendendum busic viru a curfu 
fdlino ad pzolnbenduj tpfi! ab icurfu inegrifudincac20nicas ipolTibilitcraut non nifi 
cum maxima difficultate curabiles.JEx quo tade 
aperietur q> negocianti ell facile credcrc.fpecula 
ti VC20 7 operanti diftt’cilimu3 dl quefita cdplere. 
Ibarticula prima aperiens modum p2el"erua 
tois ab accidentibtis ftue eg2ttudinibua fup2a 
tactis inip2inu'pio 
fczo expeoiride vero particule p2tmc videtur mi 
bt nccelTarium efle.bunc virum conuententer pur 
gari tn autnmno et in vere iuxta fenteneiam afto 
rirticrQuibufcuq5 floia aut farmatia videtur eflie 
«juentens bos i ve fiFr i aunlno floare a farmacar 
puenies ell. dgitui* q2 nunc inflat tempus au 
tumui poftp erit buius lunaris Die louis.pxtmc fu 
tura permutatio. 3n quarta fequenti Die i aur02a 
vir ille mane accipiat illas pillularum 
De farcocola et cocbiarum ‘i De garico ana 3.i.foz 
metur piliule.Vii.cii yera JbaFt.et obfuent in cif 
conDirtones feptem. Ibzima qp accipiantur per 
nouem bozas poli affuptam cenam. Secuda q> 
non Dozmiaq immediate pofl eas per b02am aut 
bo2a cum Dimidia et non piu9. Xcrcia e cy per 
mittat eas operari per quinque Inoras. Quarta 
q’ in tempore operationis ea? fepe apponat panu 
calidu5 fup toto ventre. Quita q> no exercitetur 
excercirio foztt. tmo intcrpollate ambulando De 
cem vel Duodecim paltibus Sexta q> poli Ixizaf 
quinque accipiat ciatum vnum aque calide 3ucba 
rate. iSeptima q’ pofl illam aquam expectet 
prandere per bo2am Vnam. Cum czgo fuerit 
bcc mtnozatiuo conuenicnter mundificatus oie 
immediate fequenti in au20za accipiat boc 
Ilinu5 calidum.u continuet ipfu-Dicbus adminus 
octo. Cutus oefcriptio.ft fyrupi copofiti acetofi 
dc llicados.jj.aque-irts mi 
iii lolis 7 abfintbti ana.% t.mtfce. Tlona vezo 
fcquentt Die imediate purgetur cum boccdpofito. 
V* elcctua2ii idi Defcriptde iDefuc.5.tres agarici 
elccti3 i.boi poderis tpfu Diffciu 
tum cum ciato medio aque calide 
vel quinq3 folltculozum fene:7 pofl tpfu obferuct' 
omniuo coditiones que feripte funt obferuazi De 
be2C poli pillulas antedictas. Sccundu5 VC20 
inllrumcntum in boevuo prefuattuu dl 
aloes epatici.3.ui.bcrmodactir agarici.an.5.ii.53 
5.i.Diagridii 3J.falis indi3.i. etnamotoi niaio 
rane macia gariofiF.ana.J.y .infundantur omnia 
in libf J.aque maio2ane pe2 Diem natuzale ocin 
decoope2i'antur lub tegula calefacta vfq5 ad con 
fumpetonem predicte aq.quc iterum aqua remo 
ueatur ter 7 exiccef .poftea d 'malTa illa fiat pilFc 
ex omni.5.vi.De qutbus omni tertio Dic pa? ante 
cenam accipiat vnam toto tempoze quo affumtt 
Digelliuum (uprafciptu.Dummodoptllula illa nd 
fit alTupra ante Die purgationis.fed ante Die ttia 
ab illa.iet mtelligatur q? potell etiam vtt' illis pii 
Iulis toto tepozc vite fue.7 accipiat ex cis omni 
tertio velqnto fezo vna bo2a predicta.Credo eni 
ego in virtute bazum pilFa?confillere parte ma 
gnam curationis 7 preferuationis fua? egritudi 
num 7 acctdetium. P>20 pu2garione aut veris 
conteplandu pQ.q> quia in byeme mafie generat 
7 congregantur De lacto f2igiDt02G3 g2o; i’ mag 
vifeofe 7 plurc3.3deo opo2tet vtt' boc tepozc tHiu 
mentis parum audatiozibus. p20pter quod pofl 
njedietatem melis februarii vjio mane accipiat 
hoc tufaoiatuium. mcdulle cafie fiftf precate 
cum aqua jxtzofiF.f.y.agarici electi3.it. reubar 
bari. gcmc.g.i. inco2 
po2entnr 7 fumatur cum medio ciato aque calid 
txocrionis pct2oftF.7 5ucbarate. £t poli illud mi 
nozatiuii obfuct condiriones tu purgationibus 
flutuni p2e!cn'pras. Die mo imediate feqtt 
accipiatur boc oigcrttuum faltcln p octo Dies.Tk 
aque 1210 aque ipcriconte a aflari ana.f .i.oxtmelF 
compofiri.j.t.lyTupi dc mifceet 
obfeructur ineo ea que oicta funt De oigcfliuo 
autumni. Ilotta ve2o Die imediate fequert pur 
getur cum iflts pilluUs.Bi pillula? De farcocolla 
de agarico a fetidarum ana3.t al elcctuario 2of 
fo2mentur pillule.vii.7 accipiat.fecundu fgulas 
pofitas in aliis folutiuis memo2ando fcmper.q* 
tcpo2e aflumptionis Dtgdlim fupralcripti bonu5 
ell accipere aliquam d pillulis fuprafc2iptj.Tlcq3 
emm conucuies e Oigera' materiae buo2ales cu3 
fiipticitate ventris. 
Particula za in qua ponuntur canones curati 
m'fpfiuscereb2i‘? abfaftut mateaterum que 
catarrt3antce fuftocant. 
3n fecunda ve20 pa2ticula buius capituli e mFtu 
accurate confiderandum in modo a Via p20ceflu6 
obferuandi in cura catarri.7 maxime in Vi'20 iflo 
cuius catarrusdl cuiufcuq5catar 
ri cura fit Difttcilis.catarri tn buius vfei curatio 
Difttcilio2 eft.q2 pendet a matta multa in breui 
tepo2e Defluente ad infert02a fluxu fuffocatiuo.q 
fieri uon potell nifi a materia valde mFta.,ppte2 
qd rgimen illud Diutdam.in Duplex.£t p2tmum 
ezit app2oprtanDum in tcmp02e poxifmi vf fuf 
focarionts p2cdtcte. Secundii Ve20 C2it p2ef 
uatiuum app2op2i'andum in tep02e tn quo mate 
zia non tamu5 impetuofe flutt.imo neque fluxus 
pctpitur fefibtiis leftonis. P20 p8 g° exequedo 
p2emittendum p2imo.q? cum egez pcepit totum 
cozpus cius pondc2ofum 7 laxatum vl’ impotens 
ad motus exfio2cs.2° cum apparuerit in eo mul 
tiplicata lupfluitas D02mtendt.7 ezit eius caput 
graue 7 vene faciei plene a tefe a grauitas i f20*te 
cum ilrictura ri3e.a fupio2is partis nafi a feferic 
in fuo palato graucdtne cum magno appetitu ad 
expuendum.a oiftillat a nafo eius aqucfitas rnFta 
a lam apparet circa fauces a gulam eius extenfto 
cum grauitate a illarum partium plenitudine. 
ex omnibus illis colligedum efl materia multam 
flcgmattca3 in. toto capite cius fore multiplicata. 
Xunc ergo llatim fapies p2ocurat02 adminillret 
ei floboiomiam Dextri braebii l up manu ex vena 
pofita inter police a indtce.a extrahantur laguis 
3.quatruo2vel gnq3.a fi medico pico apparuerit 
Vniucrfal’ C02p02 s repletio.tunc fiat prius floia 
De vena mea eiufdcm brachii extrabedo fanguts 
quantitatem lupradtcta.bec enim 2a floia cu boc 
quod 2efptctt vFe5 plenitudinem non cuocuatur a 
partiali oiltractto cius a fuperio2ibus pttbus. 
Secundu ve20 regimen cft.vt poilq? ia Dicta 
flobotomia lx)2a electa admtnillrata fuit.tunc in 
fe20 ante cenam admimdretur ei boc 
aque decoctionis furfuris maluaru blete 7 radicif 
izis reeetislibf.i.eicctuaru J.caf 
fie 3ucbari ru.ana.3.v.olet itlio2u al.7 De fifamo 
ana.5.1' ./.falis coif.jj.nrifce totum 7 medtocrit 
calidum accipiat per tozam ante cenam. Xer dum regtme c vt mane tmediate fcqueti mforef 
materia cum iftis pillulis.Bt pilFap De yera ma. 
3.t'i.pillularum cocbiaru53.i.fiant pillulc.vi.vF 
vii.7 accipiantur omncs.q2 Dof cft leuisobfua* 
conditiones in purgationibus anualibus 
poritas. Quartum remediii cft vt fe20 Diei illt’ 
U3 ante cenam 7 etiam Diebus fequentibus p bo" 
ram ante prandium 7 ccnam.femp fricent ptes 
extreme illius viri cumfactolo arpero.icipiendo 
a gentibus vfcp ad pcDcs 7 abigutbus vfq5 ad eos 
a cubiti vrq5 ad manus 7 ab humeris vfq5 ad eas# 
£t tandem a fupert02ibus fpatults vfq5 ad nates 
inferius trahendo fempa' taDiu Donec cutf ruber 
incipiar.3n Dolo2e enim aut plenitudine capitis 
ante omne cibum premittenda eft fricatio extre 
mitatum prima tertii tractatu p° ca° t5 canonib5 
curationis capitis in fine. Quintii remcDiu eft 
vt Dic tertia que fequitur purgatione predtetam 
adminiftrctur fupi02ibus partibus natiii Intius 
vt2i* Vcntofe Due habentes magna 021'ficia cii at" 
tractioe follemni per Duas lx>2as ante cena. Die 
VC20 feqiienti ante cenam iteru3 aDminiftrentur 
ccdcm tn fupert02ibu8 partibus fpatularum in 
lateribus loci q Dicitur nocrati.vt quatta p2t'mt 
ca® 2i°.7 cft Dc VcntoftSi Sextum remediii eft 
Ime q V12 ifte adueniente Die feptima oi mane et 
fe2o ante cibu per Im2am faciat Ime gargarifma. 
‘Bi ottmellts copofiti.?.it.aque Dccoctidis 
coftt 7 affart.?.qttuo2.mifce totum et ex eo calido 
per Duas bo2as ante cibum faciat bis colluttone5 
tertia vice faciat cum eo gargarifmata. ita q qt 
tuo2 faciat gargarifmata cum octo colluttoibus. 
Septtmu5 remediii eft vt toto temp02C huius 
Defluxus 7 fuffocattui motus btc Virabftineata 
potu 7 non tangat tpfum.tmmo fit potus eius aq 
3ucbarata cum 79 vel octaua parte vini gnat02u 
kt cuitct cttam fercula omnia.7 maxime pntgua 
preter cf turculum De o2deo factum cu5 59 parte 
etiam do2mtre parum 7 non 
immediate poft cibum. fed Diftanter ab eo p Im 
2.19 Duas 7 capite cius mediocriter eleuatp iuxta 
fcnrentiam principis qnta tertii p2t'mo capitulo 
De cura cit.irri.3bt euigilant 7 fitiant 7 p aciatu2 
famen.quont'am’funt inteiti cu2e. Dctauii reme 
dtu5 efl.vt memo2Ct ifte vir in omni fua curatae 
fpargere Dtuerfiones fupertus tactas ai fricattoi 
bus ventofationibus 7 cliftcri prepofito«alto 
fi airctur eger non erit boc ex donis fete factum, 
fed fo2tunc Vel cafus. tlonum remediii cft.vt 
tempo2Comnt quo preDtcta adminiftratafuent 
folltciter eg:r omni mane tn .1U202.1 accipere boc 
Digeftiuum.Bt gdeniabin colari.51.f De eu 
pifort'0.3. f.aquc iris bctbontcc 7tienufaris ana 
?.i.mtfce 7 totum accipiatur calidum. Decimi? 
2emedtti cft.vt poftcf apparuerit matteru fluxu5 
minoratum efte.7 iam egei* liberam Ixt anbjlitu 
7 materiam expuit vcloctta* vnitam aut <?iuncta 
vclcqualem.tuncfequcnti mane cuncucturcum 
boc potu.Bc yeralogodton.5.tii.r5ucbari ru.?J. 
melF 2of.5.vi.aque Decoctionis huius bermodac 
sutili bene mundati facte citm.5.t.55 7 bcnecalefac 
te. £t obferuct poft huius aftfiptioncm codittonef * 
tn altis cuacuatiombus tactas* Ondectmu5 re 
mediit cft.vt poftcy ita enacuatu9 fuerit p qttuo2 
Dies fcquetcs ot fc20 per tres 110239 poft cena acci 
piat b° clatuarui.TK cla*tuan'i oiaizis Dfcriptog 
HicolaCj.t.yere l3crmetta.3 J.aquc Decoctionis 
liqnric tepefacte-f f.mifcc. 
eft Vt poftif ifte vir bcc omia etplaterit.tuc vtaf 
boc clectuario.Dc quo omni mane tC2 vel qter an 
prandium 7fe20 ante cenam in 02e fuo teneat 
quatitatcm medie nucifmuf.Dcglutiendo ipfum 
f m q Dtflbluirur a calo2e nali.ft locb De pino.?, 
t. f.locb de pap.1uef.5j.De fqmlla.5.tuco2p02et' 
fimul multum contcrendo.7 itatur eo vt fupra. 
rrtdccimu3 remedii? coicans luuamentu fuum 
omni tempo2e poft adminiftratamfiobotomiam 
cfl.vt omni fe20 per Duas bo2as poft afiumptu5 
cibum puluciteetur tota pare anteri'02 captt? per 
tnceffum fagittalis comilTurc a latitudi6 quatttio 
Digitto2um er boc puluere.Bc fto~acis calamite 
2of fpodit lambruce fanda 
race ana.5. i.fiat omnti? per fz puluis 7 comtfceaf 
■froftej ergo per loec tnftrumenta conuenienter 
7 fuftiaenter fuerit facta cura catarri exiftentie i 
perorifmo pictcr que inftramenta nulla iuenice 
lnclio2a quanlcunq5 omnium volurma fapietum 
inftat temp ts Declarandi 
p2eferuatiuam ab incurfu fuffocatiuo catmi 135 
pred icto, quod creDoqmnq5 inftrumentis expleri 
pofte. demittendo p° q cano preferaatiuus a 
Difpofitionibus predictie 021'tur ex rcctificatione 
male complexionis fri.7 bu.materialis ftomaebi 
7 capitis huius vi2i Dictum eft.3deo 0p02t5 q 
tnftnimcnra omnia rectificent 7 reducant banc 
male complexionis verfus extremum ad 
caliditatem 7 ficcitatem.quare op02tet q omnia 
talia fint pmtxta ex calidis 7 ficcis refracti abjbie 
que remittunt eo2um audatiam.aut faltem talia 
non tranfeundo latitudine caliditatis 7 ficcitatie 
primi gradus efteetiue ..ppter qt5 paimii iftrume 
tnm comicmens videtur mibi Ix>c 
fpccterum oiafon pipereon Defcriptione £Defue 
a2omatici zof ana.5 J.macis.5.ii.cina 
momi electi. 3. tj.5ucb.1ri albi.?, t it. fy rupi 2of. 
f.V.coquantur fimul 5ucbarum 7 fyrupus vrq5 ad 
bonam glutinofitatem.Demum incozpozet cum 
eis fpeeies tn mo2tario longa 7fo2ti contritioe. 
£t fi1 bene confiderabis bo: elcctuariu no C2it ca 
Itditate cleuatum vltm p2tmu5 graDum Dupiici 
argumento.£t p2t'mo quidem affumoto a fyrupo 
zof.q fui rfragit cafitate fperu. £t £5 
motiuu3 cft.q* rCmtffu aDditum intenfo remittit 
fpfum.fed tnacis qt5 teperatum cft 7 5uccbap.qt5 
ab equalitate zccedit Valde paru p caliditatc pof 
funt 2cmittc2c caliditatem fpccterum que eft in 
fine fcx5t gradus.ergo electuariil iftud reducetu2 
ad primil gradu5 caliditatis. Si autc t eo addat' 
fteettas aut remaneat in 2* gradu, boc eft qdque 
2ttu2 7 conuenicns eft.igiturrep02e neutralitatts 
Deeidetie autconualefccntie haram Difpofitionu 
btc vir accipiat boc electuario oi mane per vnii 
mefc3.?J.ante cibum per quattuo2 bo2ae.£t«De 
eo iterum accipere peteft quando vTt comedere 
quantitatem nucifmufca.quartam pte ix>2e ante 
prandium 7 cenam per fpacium vnius menfis.De 
inceps ailt fufticiat ei accipere De eo bis vel ter in 
feptimana vque ad mcDietatcm menfis marcii 
futuri. Secundi? remediu cft boc.ftf fpcp clcc 
tmzii dubrcDcfcriptde clertuarii 
De ligno aloes Defcriptione Sutccncj0 canone et 
fuma pa anaji J.violaf flozum nenufaris fc. acctofc 1 fe.cndtmVana3.{.3«cbari al.5dtft.ctmt 
aqua vior fiat confectio in zotnlte magnio ? acci 
piat ce ea lemper in fine lertui 
remediu5 eft Iyx IV laudani purilTimi refine elee 
te ana.5.V.galtcmuf.5.t.co2allo2nm fpodit fe.fca 
rtole i poitulace ana.3.t.oirtbluamur gume cum 
aceto acri ? fufficienti quatitate cere a fiat cezota 
Icuraiia fuper panno ce grana.quo2U5 vnu feper 
tora yeme futura potetur fuper ftomaebo fuo. 
Quartum remedium eft boc TV 
lo2um zu.fpodii. fanda? * ambo£ 
zace.5di.flozu5 nenufaris.5.i J.garioftT.5 J.fiac 
omnium per fe pulmo oetndecdmifceant .ce Ixx 
ergo puluere fuperafpcrgatur pzoza capitio a fu 
pertozt parte fzontis vfq5 ad fumitatem capitio 
per latitudinem quattuoz oigittozum aquando 
ponit piiluere5 za vice abftergat pnmu cu pectio 
'i faciat boc falcem in fepttmana ter. Quintum 
remedium eft boc.vt ifte vir p2ocurct aperire ve 
nao emozoydaleo fricando eae frequeneer cum fo 
lite fici aut z* cum folito confolide ma.aut 50 cum 
felle tauri aut 4* cum puluere falte nitri aut cum 
frequenti IdTionein aquam calidam cccoctionie 
raaicio ferpccaric ? epitbimi.Si enim in b° viro 
apeztrcntuz emozoydeo fieret ei fitigulare 
mentum ad orneo egzitudineo ? ace9 fupra tacta 
non folum preferuado ab eio.fed etia5 in curado 
cao.£t tu cofidera Ixx eje fundameto primi capfi 
? videbis veza.-? bec ce za parte butue capli icdi 
Cicta fuflftcwnt. 
Particula tertia ce bis que ceopillant zenes 
? ventrem ftptirarij leniunt. 
Jn tcitia Vezo particula buiuo capituli cuo opoz 
tet ncceflaria ? vttlta expediri. pzimo cefcnbam 
inltromenta renibus conuenicriadecundo Ve'tri'0 
lemttone in boc vizo pzocuraria. £>zo erpcdiaoc 
Vezo pzimi follemnia tagum medicamia 
vezo cuo vitilia lemtiua oeferibam. ftrf 
mum ergo’ inftrumenru cppillationu rcml aperi 
tiuum mundificatiuii co2um pminuttuu 
? Liptllozum eft boc.TV cinerie cozticu3 ouozu ex 
quibuo pulltmati fi1erut.5di.vim pbulh' lapidis 
(pongte lap.iudaici ana.j.t.j.fe.apii jpetzofilini 
bruici a fparagi*?leuiftici ana^.i.anililiquiricie 
irci preparart.5.v.mucillagi‘ 
mo niucbcite libr.i.jucbari copo 
mundatozum.J .iiii.ifundat 
ftflici tn aqua cineris calidam per cu00 cieo na 
turaleoccinde vltimate conterantur.pofteaco 
quantur fil medulle ? l yrupue ?5ucbaru vq5 ad 
glutino! "itatem.ceinde in mozearto incozpozent 
cum pbtfticio vlttmata contritione ? aliis fpebua 
ftatelectuariu3 cequotempozequo moleftatura 
colozib5 omni mane accipiat coclear Vnii p qnq5 
bozao unte cibum.? aliistepozibuo accipiat 6 eo 
omni tertio mane tantiidem obfcruando buc mo 
dum per totum men! em aprilio pzoxime futuzu 
£go eni creco non effe poifibik in epate renibus 
? mefaicis remanere oppulattoneo trumbos are 
nas aut lapillceque nd educantur ab boc elcctua0 
? eft ds fecretio meto maiozio laudio vncp aqj 
fiuezim extractu cx fentetiio omniu fapientum 
? pzopzte principio tsa ? ipa tere ii. idccundu 
remedium eft boc ivfpecterum 3uftini oefcriptj 
a lltcolao i'n antidorario.3.ii,5ucbari albi.Jaui. 
vitri coinbufti.5.ii,coquatur jucbaimm cum aqua 
mtltiTolts 1 ffat cofectfo tn 20tults.3.tti.0e gbus 
accipiat vnam ter in feptimana ante cena 
Xerttum ftngulaze remediiQ eft boc.q? ifte vtz 
Vtatur cazotis coctis lecundu comuncm modum 
verucamen condiantur cnm aceto fquiliitico loco 
cdmunis aceti. Quartum fingularc remedium 
cft.cum ifte vir percipit Qzmtatcm in fpina a tn 
zenibus ftattm pe2.x.0ies omni mane vtat boc 
potu infallibilitcr fanatu20 7 pzefezuatu2o ipfu 
te fucci ltmonu5 fublimatcis 
cretani marim.f.ti.mtlcc -vtotU) ca ltdu5 accipiat 
tn auzoza ieiunando poli ipfum per quattuoz bo 
ras. Quintum remedium cft te oici trini olet 
tx fptea olei vulpini ana.J.i.tzocifccq? oe fpica 
j.ii.cere albe quantum fufttcit fiat vngucnru md 
le oe q°caltdo tota Iptna vngatur a meoietate fpa 
tularum inferius. £>20 lenittone v&o ve. .trts 
fiat b° elcctuariu.te medulle caffie extracte oe ca 
na.f.iiii.medullcmucbeite fimiliter preparate 
cum aqua faxifragie.J.m.bddlti molite a lubaibi 
di poltpodii ana.5.iiti.fe.altee maiue macte liqui 
ritte ana.5.v.cinamomi.5.t J.fiat electuariu 0 q° 
patiens cum lenierit fc ftipticum accipere potell 
omni mane coclear vnum immediate an pi adiij 
Secundum remedium ad banc lenitione5 cft 
bocte3ucbari ru.caffte ftftj ana.f.ii.radtai rece 
ttum poltpodti vUimatecdtritani.j.iii.coquant 
modicum ftmui.7 iic oimitrantH2.oe b° ergo elec 
tuariofip2imum videzetur abbommabile acci 
piatur ante cibum l icut oe alio oictu eft. 
Particula quarp oe rectiftcantibue ftomacbu 
ad appetendum Digerendum educcndumven 
tofitatee. 
t>20 quazta vezo 7 vltima particula buius capTi 
eypedtenda premiteendum pzimoq’ omnia i me 
dia que tn purgationibus fupra politis ocfcnpta 
fuerunt.nanon illa que in regimine catam -i 2e 
num pofira funt fufltcere potent ad rectificaccem 
ftomacbi.verum ,pptcr complementum cpts bic 
ponam aliqua ftmplicta 7 compolita mic appeti 
tui nunc VC20 oigeftioni nccnon et vetofitatibua 
ftomaebi appzoprtata.Que vezo conueniut appe 
tttui ouo erunt fimpltcia mouo compoltta.pzo oi 
geftione vezo perficicda tria compolita dfcztbd. 
Jzt pzo vcntolitatibua ftomaebi ouo iimplicia.ee 
vnum compotitum velut vtiUoza ofteda. De 11 
plictbusergo vigorantibus oigcfttonem.primu 
eft meta tn qua includitur fere omnis po4, ftoma 
cbalitatis.omnis eni5 Itomacbalts medicina 9U5 
Debet facere operationes, ftzima q calefaciar/to 
maebum caliditate non multum intenfa. z- q 
babeat virtutem exiccatiuam 7 ,ppzie flegmatin 
que plurimumabundant in ftomacix>i3a tertii 
tractatu pzimo ca° oe egritudimbus ftomaebi. 
Xertia q babeat leucm ftipticitatcm ad colledas 
lenificationem ftomaebi ab illis flcgmatib3 facta 
Quarta# babeat virtute fubtiliatiua3 7oilTo 
lutiuam omnis vifeofe materiei abundantis in 
ftomaclx) fecnndu plurimu. Quinta 7-vitia q 
babeat azomaticitatem per quam ptrartet fetoi 
materierum que multoctenscozzumpuntur i eo 
oebilitaccm butus.lxc omntu collige. 
tertii pzeallegato tractatu ca° oe medicatione lio 
maebi in generali.fed i menta in ueniuntur oca 
qnq5conditiones pzenominate g° cft medicina 
conuenienciftima quare z° caii i ,pprio , capitulo meta confortat ftomacbu 7 calefacit ipfu 
7 Digerit 7 fedat fingultii 7 reliqua vide ibi aceti* 
S Secundum veto fimplex medicamenadeade 
intentionem eft maftix.qui omnium fapientum 
concozdta ftoaebum laxatum 7 Debilitatum in 
apptetedo 7 Digerendo reftaurat.,ppferqd inter 
reliquas medicinas ftomacbales Democritus co 
laudauit ea.lJCompofitajVezo rcctificantia flo- 
macbu3 funt Duo fuperius memozata. £ t pzimu 
compofitumcft clcctuariu3 De azomatibus colli 
gendum a IDefue in antidotario Diftinctoe pa. 
qd factum in fozma foltda cum 3ucbazo taberet 
habeatur in vfu ante cibum per bozam vna acci- 
piendo De tpfo.vnctad.cum potu pauci vini fub 
ttlis albi*7 azomatici aut fine 
vezo medicamen eft electuarium Diaciminum et 
pzopzie compofitii a tlicolao in antidotario.cii 
ius vfus fit ante cibum 7 poft cibum accipiendo 
t) e0.5ai.vd.ui, 4 j De copofitis vezo 
Digeftionem c electuariu3 Diambra Dcfcrtptuma 
2Def.in antidotario Defcripttone pa. £t etta ab 
£ canone fuma pa JIt melius illo licet 
paru5 foztiusxft confectio Diatriupipeon 7,pprie 
oeferipta a J6aIteno tn fecretie ad Omotlxu De 
feriptione z9.quoniam ibi ponit Defcriptoes tres 
illtus4ectu3rii.€uw8 7 fimtltter altozu Defcrip 
tiones bic non appofui effugiens ,plixttate opis. 
23cio aute ego experientia longa* $ xtlobalfamil 
conditum d meliozibus eft medicinis ad vigoza 
dum Digeftionem 7 fccurum 7 vttllimii.ft 
fi comedatur ante cibum per Duas bozas cocleaz 
vmmt De co.tlon folu5 enim ftomacl?o,fed cozdi 
cerebzo 7 epati prebet auxilium in cozrtgendo 
lapfum eozum frigidum 7 imaftalej. 
(i De bis vezo que fimplicia funt ftomaclx) con 
ferentia 7 rectificantia ipfum in appetitu 7 Dige 
fttone.prtmu 7 fupremu fere inter alia eft carui. 
cutuscomeftio intantu Vigozateumfiueanctbii 
fiue poft cibiiaccipiatunqt5oe eo ita fcripfit & 
rapi 0 in aggregatoze. Cana' eft bonu ftomaebo 
confoztat 7 coz ipfu calefacit 7 facit Digeri cibum 
7 ingreditur in affectionibus factetib5 Defcedere 
cibum*4f Secundu vezo fimplex medicamen eft 
3in5iber tam ficcum viride cuius laudes ad Dt* 
gerendum 7 confumcndu Vcntofitatcs in ftoaebo 
lege z° canone 7 vfi fapientum omniu5 pcozdia. 
dCompofitum vezo ta appetitui $ Digeftioni co 
ferens 7 fpargens ventofitates a ftomaclrc e elec 
tuariu de frintnibus Defer iptu a IDefue in antt* 
dotarto Defcztpttdc preallegata.De q°cu3ucbazo 
folido facto ctbumtf £go aute 
foleo componere cum fyrupo cdfuat6is.3i5iberi8 
viridis 7 multum efficatius opatur Dcgluticndo 
mediam.J.cr eo. ii Ultimu autem inftrumeium 
7 principaliter rectificatiuu ftomacbi.nc ventofi 
tates multe generentur in co.7 adhuc fi ia gnate 
7 congregate fuerit ventofitates in ftomaebo caz 
confumpiiuii 7 expulfiuii vento 
fitatum eft boc copofitu. calamcti.3.ti. maci3 
3.iii.cinamomt 7 galange mafttcis thuris amcos 
carm' ana.3,ii.mente ozigani camedreos affazi 
aloes electi.5. oia 
per fe fubtilitf.7 cum libr.y.fyrupi De calamento 
7.f.iii.5ucbari al.fiat electuariii Dc;quo ante ocm 
cibum accipiatur coclear medtum 7 bibatur poft 
ipfum.J/.vddaparsciativiniclari aromatici 
7 bene fumoft.acomttuiando fpfu ad minus pez 
xv.felicitabitur ftomaebi Difpofitio, tntantum c$ 
foztaff non cfl ei medicina par,-? fic p2ocedendo 
terminabitur Difpofitio. Celeberrime Docro2 ad 
fatum felicem 7 optata ad que perducat vos ille 
oipores g oia felicitat 7 gubernat ad laudce eius 
tmmo2taleeamen. 
Se ftrangulatione ab oppiUatione 
aut ab epate in partibus gule. 
t / 3cct videtur minatam cognttc&j 
i Difpofitiontsbmus adolefcctule 
v? oe qua nunc feribitur puenire nd 
fit poffibile excertioztbus fignts 
, t qutbus 
terminata a Dtfttnctam cognitionem adtpifcitur 
.f.ex fenfu vifus a ex fenfu tactus. Bliquid tame 
7 fuperficialf fatis i bac materia cnunciari poteft 
per fenfum auditus„ ex bis que accepi a claziffis 
Doct02ibus Diuerfitatem buius Difpofitdispzo 
fundiffime aperientibus fcilicet fulmonefi 
7 Krapttfta vincentino noftre etatisDoct02ibus 
clari(Timis.tleq5 tamen per operationem fenfus 
auditus Iwc untelligi poteft nifi iuuamentum co 
gnitois adiungatur per operatoes tmagmatiue 
potenttc.ad quas affirmado Vel negando aliquid 
pote2tt i veritate buius Difpofitois affirmari. Tlc 
celte eft ttaq5 buius tremende difpofitois viem 7 
prima2iamomniumcaufamclTe retcntdc5 eius 
qd euacuari cepit a natura.£?i enim cum actuali 
euacuatoe faguis g2offi 7 nigri per nares 7 p 1*153 
cum excreationc ct manifefta fuffocarionis figna 
non apparebant, f t iam poft retentionem ipfius 
fubfecuta eft anhelitus Difficultas cu ftrangulatoe 
7 Dolo2e circa traducant artartam 7 gulam.pat5 
bo2um accidentium caufa fuit materieru p2e 
dictarum que cuacuabantur reten0. £t boc quide 
veritatem continet excludendo primittiuascau 
fas.f.percuffionts comprebenfionis ftricture pttu 
colli 7 medidarum prefocanttum affumptionem. 
£xcludendo ct ei nocumenta membzo2um5quep 
colligantiam hanc ftrangulationej efficere poffet. 
1taq5 igitur cum iam appareat nocumemu) boc 
fuiffe confecutum .ppter zetentdem materiezum 
neceffe eft concludere y boc ccnttngat.aut ,pprcr 
prefentiam predictarum matcricrum oppillado 
cobartantium vias anbclttus fiuc opptllet oppil 
latione coartatozia fiuecarnofa.J(xcplu5pzimi. 
Vt fi materie retente fuerit i mufculis gule 7 qua 
titate fua comprimat tracheam 4xcplu 
fecundi.vtifi nimia ficcitate fua cffcntialt vel acci 
dentali finteaufe 
Exemplum tertii vt fi materierum pars aliqua 
retenta fuerit in epigloto aut in fpaciofttate tza 
c!dcc arterie aut in canulis piilmonis.tboteft ctia 
materia talis apoftcmandaiftrumenta anhelitus 
compzimere.-Ct fi quidem apoftema fuerit i exte 
riozibus partibus gule ad ipfiue cognitione p20 
uenirc poterit fenfus vifus 7 tactus, iamtlt ter fi 
fuerit apoftema i partibus exteriozibus colli.f£>i 
autem apoftema fuerit tn mufculis intermediis 
mezi 7 traebee arterie aut in pzofundis valde ,p 
pinquis predictis membris 7 non fuerit qtitatis 
valde notabilis.nmc Difficulter per fenfum vifus 
baberipoterit buius cognitio «Cu doipzc mptibj; piofundis gule percepto ? ami nocumento fefatd 
inozgano dcglutmomsauttn traebea artezia. 
aut in vtzoq3 ftmul. Sed pzopzie Ducit* d apate 
impanniculo cane putmonis concatenante anulos 
carrilaginofos cius incompletos verfus pofterio 
2cm partem colli fuper qno loco inuenitur mezi 
fubftentari a trachea arteria fient eadez meri fub 
(letatur. £t credo % ifta fit veza Difpofitio huius 
adolefccntis. Zk vezo iterum \xc Difpofitio pzo 
uenire poteft pzopteripotenttam Stutis vitalis 
7 naturalis complentis opus anhelitus.? boc no 
videtur ita 2att'onabiliter credere i Dtfpofitione 
ifta cum nulla manifefta caufa Debilitati velocis 
in his Virtutibus videatuzalTtgnazi. Tleq5enim 
foztis euacuatio aliqua pzccclTit vf abftinctia f02 
tis vel medicine male qualitatis aflumprio.nift 
fozet Ixc Difpofitio fquinantia peftilentialis dno 
minanda.dterumca huius nocumenti anhelitus 
pofiet contingere ,pptcr nocumentum male com 
plexionis aut male copofitois oppillatiue ? apo- 
ftemofe que euenilTet in lacerto veLin lacerti 
glotis completibus anhelitum ad quem lacertu3 
aducniut nerui/a 40 5° ? 6° pibus nuche 
qui 02iuntur a fpondilibus colli ,ppter quozum 
oeruo2um oppillationem aut apoftema aut mala 
complexionem accidere poteft nocumentum abla 
tionis in anhelitu quado* fpt2itus antmales a ce 
2eb20 non Delegantur ad epiglotim.aut poflet 
fieri nocumentum diminutioms quado fpizituu 
animalium quatius pauca Deferetur ad pzcdic 
ta loca.aut nocumentum cozzuptionis. quando 
animal* fpizitus in fba ? in complexidc cozuptus 
amodofue Delationiscum tranfirct moderate 
quantum op02teret.£t ego credo # in hac Difficf 
tate anhelitus vel ftrangulatione fi qua d prcdicti 
caufis in bac muliere affignari poteft aut erit op 
pillatto.aut apa in mufcults gule inter 
mediis meri 7 cane pulmonis aut in Itgamentalt 
panniculo canne pulmonis iam prcdicto.aut erit 
nocumentum pzoueniensex parte lacertozum 
epigloti.aut eztt in omnibus prediccis membzis 
aut in pluribus eozum factum 7cetj.£x quibus ot 
bus facile intelligi poteft q loee res Vezenda e val 
De 7 feftine moztt8(pnunciatiua. Unde ad ipft 
us curationem feftinandum eft celerius q eft pof 
fibile fecudu octo tnftrumenta que nunc inferius 
continentur, trimum ttaq3 eft.vt 
confentiente Vi2tute ficut feribitur ftatim fiat ei 
floboromta De cephalica Dextze paztis educendo 
fanguinis.f .iiii.veLv.fecundu tollerantia \2futis 
? r>eb3 hec flobotomta premitti ,ppfer neccflttate 
fubiti tuuamenti confecutuzi ad ipfam.Sccnndii 
inftrumentu3 eft Vt facta flobotomia predicta fta 
tim adminiftrctur fibi clifterc oecoctidts 
comunis librii.olei De ancto De czoco ana.3j.vna 
olei dc caftozeo. fi' non 
habetur yera illa accipiatur yezepigze.f.i.artha 
nitc3.i,Dtagridit3.jf.falis cois.J.y.mtfce ?ap 
ponatur hoza minozis afflicttonis.Xertiu inftru 
mentum principale eft vt in fpatults ,ppe collu3 
lateraliter fcqueuti- fczo in Die ventofatioms-po 
nantur Due ventofe magne ignite c.l fcarificatdc. 
Ouai*tu5 inftrumetueft vt tepoztbus itermediis 
harum euacuationum 7 Diuerfionum qtiafi fepe2 
fiat ci fricationes a genibus vfque ad pedes et ab 
tngfiibus vfq3 ad eos. ? a vfqj ad nates 
? ab humeris vfqs ad manus cum pinis afpezts 
inferius trabendo.aut faltem fiant ei ligature ad 
predfoas partes Dolozofe. Quintumiftrumetu5 
eft vt Ixc mulier fepe gargarizet cum boc garga 
2ifmatc actu frigido a principio fue egritwdinis 
vfq5 ad medium augmenti vfie.ftaquc froerdis 
balaufttarum 7 fumac librj.zob.nucum .%.iL 
7 fi non habetur zob nucum accipiatur Diamozo 
.me.J.iii.&xtum inftrumetum eft vt inflante ti 
moze foztis fuflfocationis radatur caput fluitate 
eius 7 applicetur eidem ventofa fine fcarificatdc. 
quepluriesapplicetur reiteratim.£3eptimum in 
flmmentum principale eft.vt fepe eidem appltcc 
turfuppofitoziafactacum fapone albo 7 longo 
ficut index. Octauum ? vltimii t'nftrumentu5 eft 
vc poli euacuattones per flobotomta57 ventolas 
predictas Iduatur eius vent} 
cocbtazum aut cum3.ii.ex eis fccunduty tenoze 
Vtrtutis.Toec quidem inflramenta pefira lut pp 
nccelTitatem fubiti iuuamenti quod eft neceffariu 
in Difpofitione tali.que tamen regulariter exauc 
tozibus variis voluminibus colligipoflur.Dc md 
autem ex parte rerum non obferuado 
Dimitto clarilTimis Doctozibus prefatts electione 
fiendam elTe.Si autemres dabit inouciae tn po 
flerii poterit oeclarazi fermo in localibus 7 aliis 
particularibus rmediis Diucrtetib) 7 pfumetib5 
materiam fm oportnnitatem.’Rapti(Timc<ppter 
feflinantiam miffi.opoztuit enim in vna boza ex 
pedizi^ceqfinis. 
(|Confilium De apoflematibus gutturis que Vulgo 
dragoncelli vocantur. 
i Sequens occurfus 7 longamo 
2afub aere nocturno «jtracta 
1 pzopzie fub radiis lune 7 ca 
M\ ■ pite Difcooperto mozam <?fra 
S 1 bere.£t 20 principaliter fuper 
V* fumpto cibo cito Dozmire 7 ca 
pite Decumo? cozpoze fuper fpinam inclinato.' 
cj Cibariis vnctuofis.ferculis in fezo. ict vfus lacti 
cinioru cibozum 7 multitudoxomeftionis citrul 
lozum 7 peponum.*? vir motibus foztibus exez 
citari bec omnia cae fut pgregationts 
materierum in capiti 7 expulfionis eani5 ad ptes 
gutturis.vnde eueniut apoftemata a vulgo noia 
ta dragoncelli vel gauones;. «H/aptentibus tame 
in medicina nominantur apoflemata fqutnatica* 
que cum cotingtt fieri in pzofundis partibsgule 
acuta nominantur apollemata vt pluzimum fuf 
pecta 7 male terminationis.23i autem extcrioza 
fuerint non adeo mala 7 periculofa funt.itmedta 
Vezo locum prauitatis 7 bonitatis tenent mediii 
inter alia Duo predicta,quicquid tamen i boc con 
tingat omnia verenda a fufpectafuntvt placuit 
furno ypccratt vbi Dixit &uicunq3 fgnantj tncur 
2unt in vii.Diebus pereunt. 23i vezo looa fugiat 
epici fiunt. £x predtetis itaq5 appazere poteft 
q regimen talium difpofitionum Duplex Debet 
efle.ft pzimum qutde preferuattnu.fm vezo ia5 
facte Difpofitionis curatum vt nuc fegtur. DrcP 
uant autem homines ab incurfu fquinanti inftru 
menta cyplurtma. tbzimum eft parcitas cibi et 
potus in cena.f m euitare ea que predteta funt 
Jcaiu frequens capitis mundificatio cu alTiiptoe vnius ptlfe altaiaret p bozas.tt.pofl cena accepte 
Quartum e frequens capitis pcctinatio et leuis 
ctu3 fricatio Quitu gargarifma ex aqua ozdei 
cum vino gzanatozum fepe factum Sextu fre 
quens collutio ozis cum aqua ozdei et viia parte 
rob nucis commtxtozum inuicem Septimum 
dl frequens pedum ablutio ante cenam facta cn 
aqua Decoctionis foliozum edere lauri matorane 
rormarini. Octauii frequen 3 pedum fricatio a 
genubuf vfq5 ad plataf tlonumfreqns maflica 
tio Cszanorii mallfcfsfn mane facta vdfaltevm 
us § cubebe aut modici ligni aloes Decimii fre 
quens et bona narium Demucatio-Tocc ct ftmilia 
De pzcferuantib5 ab egrttndie hac fiit tnelioza.q 
ctia confeire polTunt quado iam materia fluxer it 
et in gula collecta fuerit Si autc contigerit 
materiam tn multa qiiantttate congcflam elte in 
gula tunc omnfno fubito pzoutdendum elTet. 
De ingeniiscuratiuis a pzopzie quando concoita 
retur cum illis fignis Ibztmum $ patiens eflet 
febztens Secundum $ apparet ei nocumentu i 
Deglutionc Xerctum et peius q nocetur anlxlt 
tus Quartum puetio Doloz foztis in pzofundo 
gulc percept i Quintum abfentia tumozis in p 
ttbus gule Sextii gzauitas capit} Septimii 
vebemens pulfatio arteriarum gule a temporum 
Qctauum vebemce ruboz et inflamatio parti 
um capitis et gule Ttonu fcotomica Difpofitio 
vel verttgtnofa vel vtraq5 fimul Dectmum efl 
pulfus cordis veniens ex pzobibitoc Debite euen 
tatiois eiufdem.Cum enim bec accidenda aut eo 
2um aliqua ct pzopzie quinque pzima ta (czipta 
appazueruut tunc (latim pzoperandum efl ad cu 
rationem generalibus quinque inllrumentis ab 
vniuerfa faptetum conco2dia ftrimu 
efl Vt ventre ia lubzico exiflcnte flati fiat floia De 
ccfalica partis aduerfe patienti.vt fi tumoz vT Do 
lor fuerit tn Dextra flobotcmctur i parte fimflra 
velecontra per quam extrahantur fanguinisad 
minus.J.V.boza electa ab Suicena Defcriptis 4a 
primi ca° z6° ace. inflrumentum efl 
Vt (latim antccf impediatur, Deglutitio patientis 
venter foluatur pillularumcocbiarum De 
feriptione ftaf Slmaforfe ca° p °poll quaru af 
fumpttonem tradetur cib3 lx>zte ad minus fex et 
parum dozmiat poli earum afTumpttone. Xertiu 
inflrumentum pzincipale efl Vt eadem Dic et pze 
cedente eger pluries faciatgargarifma cii boc 
rob nucum.J.i.vint gzanatozum.3J*.aque Dccoc 
tionis rofarumbalaufliaru n fumacb lib*y.mtfce 
totum a ex eo actu fro gargarifma fiat ct collutio 
oris * Quartum pzincipale inflrumctum efl re 
gtminis ad res non naturales aduertentia ,ppter 
qdqz pztncipaliter a fapientibus funt appzobata 
e.longitudo vigiliect tollerantia excellentis fitis 
et abflinentia a cibo fere omni vt fcripfit pziti 
ccps rptercii c° dc fuffocationibus vbi Dixit. £t 
fitiunt et vigilent ct famen patiantur quoniam 
funt initium cure. Quintum principale inflru 
mentum efl inclinatio vel Diuczfic materieru ad 
partes oppofttas que quidem multis complet' in 
(Irumetis vt colligendum efl pzealegato 
ca°. Quoru pzimum efl frequentatio cliflcris 
habentis aliquid acuitatts. Scnldu efl venanl 
emorofdamm apertio i homine ad bocconfucto 
Xertiil e frequens et foztf extremoru ligatum 
et fbictura {ujcta cauillas genu et iguia aut fpatu 
las et humeros CLuartu ert frequens applicatio, 
ventofantm cum fcarificattonc fub alis fpatularu 
JEt ft' quercrct Diftractio ldgt'02tuc applicari pof 
funt naribus ct carnoffe Domefticis partibus tibi 
arum Quintum c fpatularum fricatio velxmcs 
a fuperius incipies ad iferiora trahendo. Sextii 
principale inftrumcntum vniucrfa fapientucon 
C02dia approbatum cft ut fi per predictoru appli 
eatonem materie antecedentes ct coniunctc no ef 
fent ita fufficienter refolutc vel confumpte gn ad 
buc notabiles in anhelitu et Dcgluticdcnocumetu 
appare23 tunc ftatim faftia magna toti gule circu 
applicetur leuiter ccnftringendo. £t tunc fiet ap 
tio ambarum venarum que funt fub lingua ct ex 
trabarur fanguis quantitas tanta ut ex ea percipi 
atur in anhelitu ct Deglutitione notablis eleuatto 
que quandoq5 velox et maifdb fubfiequitur q 
contingit boiem in eadem Die fepilTimc liberari. 
£t cft preceptum Suiccnc prealegaro ca° Dum 
inquit ct no pretermittatur gn in eo cadat fldia a 
baram venarum que funt fub lingua. Contide' 
rans eni excellens iuuamentu5 ex applicatoe flbie 
talis voluit ipam pretennitti non Debere a meri 
to.bcc enim floavrranq5 materiam fimi* euacuare 
poteft antecedentem ct coniunctam vt p5 intelli 
geti fniasanotboie er ramificationc tllaru vearii 
a vena cbili afccdcfl vtrifqj; ramis cius cereb2um 
Cng2edicntibus et paniclds cius ex mixtione plu 
r ima£ Vca£ que imcrgut mufculis gule ct guttu 
rts Quorum oiumfniam lege. pa p2lmica°oc 
nnotborma vene ventrem habentis afecndentis 
eti)9cercit pri°ca°clarius idem peipere poteris * 
'hcc in fumma cft edpendiofa Dcfcriptio ingenti 
preferuatiui eteuratiui harum Difpofitionum* 
tractatus nonus conmunis pul 
monisctpccto2is 
Confilimn De mala complexione partium pector 
materiali a flcgmate colcrico muctllaginofo vd 
Vitreo in partibus p2edtctts inuento ad qu-W fe 
quituroztbomta cum fputo fanguinis. 
Q2Dnia nocumenta que in anlxlttu 
tamtigunt includutur fub ifto cople 
xo termino noaimentum cmlxrlitus 
quod quiDmitltpkr cft. altqn enim 
nocetur anlxlitus i mfpirando a no 
£n crfpiraudo velud accidit his g non poflimt pul 
monem a canam cius a alia mebza anlxlitus add 
iufticienter’Dilatare.vt mlta quatitas acris attra 
batur per quam fuftictcntcr C02 ct alia mcmb2a e 
uententur.a lx>c contingit quando longitudinalef 
villi fermenti attractioni Difrcmpcrati funt in co 
ploncquia infrigidari aut aliter DiTcrafiati at q 
dooppillati futvi apofteati vtpjiplcurefi api' 
pieonia a fimiiibus tj Hliquando vero nccumen 
tum contingit in anhelitu quo parietes non pof 
funt comiemcntcr conftringcre mcmb2a pectoris 
ita vt expellatur aeri vilis factus.fumo! ttatcf ut 
vapozes in pcctczc contenti, cc boc cft quando la 
titudinalcs villi non conuenienrereonftringunt 
*Hon raro vero a 50 contingit nocumentum in 
anlxlitu tam infpirando g’ in expirando ct bcc e 
pzaua fpertes nocumenti anlxlitus qua g2cci oif 
m uoQucnmt vt coligimus a T>aule p° pzactice  Zlmpltus aute aliter nocumcts 
tn anteitu Diftinguntur ? collocatur fub b° tino 
prepuratto anbelitus.quc non imp02tat aliud q 
nocumentum quo eger non fufticienter euentare 
poteft partes peet02is ntft preparct fe ad varias 
figuras co2po2is vel loci Dtfterctias.Conttgit.m 
quandoq5 egrum non polTe conuementer anhela? 
nifi appodia fe fuper Dext20 latere.? eft qn pp 
frigiDitatem inteniam aut p20pter oppillatide5 
3 materia multa frigida vel g20lla aut p20pte2 
apoftema.in mufculis coftalibus ? in inferi02ib5 
? fuperio2ibue nefoplcuzis membra anhelitus cd 
preiTa funr.Si ergo eger fuper eodem iaceat 
tere.grauant illa membra adeo q antelitut non 
fermunt quandoq5 fuftocati mo 
21'untur egri ex Decubitu tali.Cum ergo2euoluit’ 
ad latus oppofitum alleuiatur anbelitu8.q2 rmo 
uetur complexio mcmbzoiumif £x quo apparj 
q Ixc eft p2cparatio anhelitus Dextri 2efpectu fi 
niftri.UnDe concluditur q cuj alleuiatio fit i an 
te itu ex Decubitu fuper Vna parte, nocumentum 
? caute eius eft in aduerfa parte ? econtra i} & 
militer non ra2o contingit egnim no conueuiet 
anteitum perficere.nil i totum co2pus? maxime 
pectus ? collum erigat ? figura recta fituetur.? b* 
quidem contigit quando nocumentum et eius cl 
inueniuntur in omni parte C02p02is mftiplicats 
tunc enim fico2pus erigatur anbelitusallemat 
eo q2 nulla materia compiimcze poteft membra 
snlteitus a dext2o vel finift2o anteri02i vl’ pofte 
rio2i fitu.Kemanet ergo canna pnlmonis? alia 
membra e2ecta per quo2u rectitudinem aczvbe 
2ius ingredi poteft.? vap02es ab intus aD ext2a 
conuenientius expelli.illits enim paribus femg 
vberius aer ingreditur ? celerius pconcauitate5 
rectam q per incuniatam.£t ita etj fumofitates 
? aer eandem lineam fetam vf sxmtati 
celerius ? liberius expelluntur q per incuruataj 
? te eft illa nocumenti anhelitus I pectes q greci* 
02tbomtam appellauerunt.? cadit a fignificato 
termini.o2thos enim apud grecos rectum vf rec 
titudinem impo2tat:t)ec eft illa nocumenti ante 
litus I pecies.qua moleftatur gene2ofus vir ‘Obi" 
lippus de fcolaribus. feic enim anhelitum fuum 
conuementer expelleze non poteft.nifi ipfe e2igat 
fe leoendo aut J£ft autem itci um tertio 
confidcrandum q bec nocumenta anhelitus <jcu5 
Dicta p20uemunt quadoq3 a mala copTone ptium 
pectozie per clientium in eis.quadoq3 ve20 pez 
colugantiam aliarum partium. primo quidem 
capitis cum Defluit ab eo materia in mebris ate 
litus recepta.20 ve20 ? frequenter pe2 colligantia 
ftomaebi cum ventofitates ? materie in eo multi 
plicate Diafragma compzimunt.te fimiliter De 
epate ? fplene zepleq Dicendu eft.? maxime epa 
te cum in eo apoitemata aut magne oppillatidee 
accidunt.pez quas grauitante epate nocumetum 
in anteitu contingit pzoptez qc5 compzimit Dia 
fragma. ita vt no <?ucient Diaftolet ? liftolet.Hd 
CU20 autem hic tangere fpecies nocumenti ante 
litue p2ouenient} a mamce.nec ab aliis memb2if 
mala complexione fimplici materiali vel imatia 
li nocentibus pect02t aut a venenofitate hoc cflft 
cientibus.cflet enim matezia amplilfima Ipeculs 
tione ? Difiute fcriptura indigcns.tlSmplius et 
4° fpccificantur aniteims nocumenta ex pazt* 
cauterum materialium ttlatfficientium.fttee 
quidem materia vt in plu2tbus efle poteft flcgma 
ticaaquofa.JftDcea xa tertii fit capitulum,tfacj 
in pulmone cogrcgata.Sut hcc materia conticii 
poteft in vems ? arteriis pulmonis ? mem 
bzozum anbelttus.aut ipfa eadem infudi poterit 
in p02is memb202um anlteitus.?erit bec caute 
coniuncta ficut prima antecedes caute eft talium 
egiitudinum. tl Attende tante q 1*320 
talem caufam coniunctam barum egzitudinum 
dTeflegma mucillaginolum vel vitrcum.Cu5 pp 
/rigiditatem ? fua vifeofitatem non ita facile pe 
netra2e pofftr membra anhelitus pp Dempfitatc 
compofittonte ? fubilantie co2um.vnde vt in plu 
ribus conringit.q? bec materia ad penetrandum 
iuuatur ab aliqua partiucula colerice materiei fe 
eum comixtc. igitur colerica materia mobilitado 
colltqndo ? fubtilius reddendo flcgma facit tpfu 
penetrare in partes angufias memb202um an 
belitus in quas per fe penetrare non poflet.? ita i 
vi'20 ifto contingit bec oztbomia a materia fleg 
matica mucillaginote ? partim vitrea dominate 
a colerica fuboominante*<p£x quo2U5 fudame 
to concluDuntur coiielma plura. P2imu q bu 
iusvtrioiipofittono eVe2e afma Denoianda.fi 
accipiat eius fo2malts Diffinitio accepta ioa ter 
tii Du inquit q 31Ima eft eg2itudo cu paties non 
inuenit exculationem ab anbelitn quo labo23t fe 
ftinatusaut prefocatus.fed anhelitus talium eft 
«eceftario velox ? frequens ? magnus non nccelfi 
tatus ad figuram erectionis igtt ?cet|. (j lSequit 
cg2itudo buius Vi2i eft mala malis 
frigida a bumida partium pect02is anhelitui fer 
uientiu5fcruitute lat02ia? prcparat02iaif Se 
quitur tertio q 02tbomia non eft egritudo.pprie 
fiipta.p3 quia non e a cdpoaf aut vnita 
tis igitur ‘vceq. &quitur 4* q 02thomia e ac 
cidens patet quia cadit a mala complexioneaut 
a mala compofitione partium 
tur S° q materialis caute huius egritudinis elt 
flcgma colericum muctllaginofum vel vitreu p2e 
Dictis partibus inuencum.CL Sequitur 6° vertit 
catto exitus fanguinis cum fputo iif.poa eni cole 
2C Diftoluendo fanguinem ? tpi um fluxibilem et 
fubtiliozem reddendo facit ipfum po2is venam 
n 02i'ficits earum 3Wbuc 70 fequitur 
cautem falfedinis in fputo repzefenrate facile ve 
ziHcaii polTe. (tum enim partibus aquofie flegtj 
«judicetur colerica materia notabiliter calida fal 
fedo acquiritur in tota malTa.vt legitur pa primi 
capitulo De bumo2ibu6.<$.iilo.iDiunis aute5 telfn 
ginis caufa4f Smplius octauo fequitur vcrifica’ 
cognitionis loci vnde talis emanat faguts. £roa 
nat enim a remotis ? p2ofundis pttbus pecto2ia 
qtfoemdfUaturex fo2ti cdmtxtionefangme cu 
flegmate.Si enim emanaret a p2opinquis ptibj 
non poftet adeo p2ofundart ? cmtfccri cu ilegte 
cuius oppofitum apparet ad experientia. Tlecdle 
itaq3 eft concludere, q emanat ? exit a partibus 
semotis aut faltem non a ? eft punctus 
notabilis tbeo2ie.4J Tlono autem fequitur facile 
pofte reodi caute m molefte fitis buius vi2i.que,p 
uenit dTetialiter ab illo flcgmate 4f £t xL fegtur 
velificatio interpollati euentus fitis .Hleq3 enim 
femper generatur? genitum iuenitur flegma tel 
fimi potens ad exicanduro bumidum iQiidmn parturiti pectozis.folum 0113 tunc multiplicatur 
fitis cum multiplicatur caufa eius efTectiua.f3 illa 
e flegma falffi igitur. Scgtur xi° folutio qoiew 
quare fitis illa no omnino tollitur ex potu.patet 
quia potabile non cito peruenit ad tfla memb2a. 
vt polTtt abfeindcrc caufa confumptionis bumidt 
2oaidi.aut reflaurarc illud ita vt abfcindat’ fitis 
36ii° fequitur hic vir pazatus cft ad ptifi aut 
faltemad cmpima.ntft miferatoz altiffimus et 
fubucniat.ad ptifim quidem cum materia co22u 
perit pulmonem fine cuius coz2upttone non pdt 
tntelligi ptifis in p2oprio fignificato.ad empima 
vezo pa2atus a p20p2ie CU3 materie predicte pu 
trefeerent tn fpaciofitate pect02is. Ultimo aut 
Deducitur nifi vir iTte follicite fibi puid&t no 
pzotelabttur fuc vite terminus valde mltu. *hcc 
ttaq3 mibi placuit tecn3 agere tbeo2ice clarifTime 
artiu5 a medicine Dcctoz Bartbolomce arpo.In 
autem follito tibi ftudio acutius medirabcris.ex 
variis eni aucrozum fontibus bec feripta emolita 
repertesi Principium regiminis buius viri oz 
thomici fundamentum afiumit ex applicatione 
congrua fex rerum non naturalium. £t Difficile 
quidem efl tale regtme conuenientcr crtgercvpg 
applicatione egritudinis cum accidctibus 7,pprie 
aint accidente fufpecto magts.qucd cfl fputu3 fan 
guinis.ipfe enim aduocarct ad fe adminiflratde3 
omnium reru3 frigiditate pzobtbeutium i Vnda 
cionem a cbulitioncm fanguinis 7 reru3 fliptican 
tium cobarrantium Vafa 7 fanguine3 ctia ingzof 
fanttum.£t bec quidem omnia nocerent 
pali Difpofitioni.quc cfl mala cdplexio fztgida et 
bumida in precedenti ca°.DcmdIba; a. 'bzoptcz 
qd nulla De fex zebus non naturalibus calefacies 
etexiccansexvna parte conucnienscfTet. 
ncq5 infrigidantia a flfpticantia fo2ct 
qua2e Debet necefTario Dici.# talia Debent effe in 
nicem complicata qualitatum iducti 
ua.£go autem longitudinem fermonum elfugicf 
Difcurram per ea que nocittua funt 
•mutari Debent. 3n reliquts aute5 preter ifla po 
terit concedi licetia. 'brimii ergo euitare of oz 
tet habitationem in aere magne caliditatj a ficct 
tatis.fed eligatur aez tntflis ambabus qlitatib5 
moderatus naturaliter vel artificialiter c,liter 
imaginari Debes qualitates acris Vernalis ,ppatt 
ad ycmalcm 7 cfliualcm. £Dinime aute aer inclt 
naii Debet ad bumiditacem .ppter fufpitioncm 
exitus flmguinis.fmnlitcretia 7 vcflcs cius non 
firtt pectus multum collum et 
capitis tecturam non tntcnfiue calefaciet} habeat 
immo non trafeendat caliditatem intenfiue ma 
io2Cm # inducerent pelles oe Doffibus variozum 
aut agnine mcdiocresi £xcrcitio autem omni 
fozri 7 Duratiuo nullo modo exercitari 03 ,pptea 
quia tales motus materias in fluxu pouunt.que 
ad Debilia membra plurimum Deflimt.Ouics g° 
cozpozts totius 7 anime etia a fo2tibus medita 
tionibus trifltcia 7 anguflia.7 follicitudinc circa 
exterioza ncgocia follicitanda cfl.ictfiDiucrfidif 
gzatia aliqudd eilct opoztunum cxercitium.tunc 
fiat confricatio manuum vfq5 ad pcdcs.ncquaqua 
placet mibi fricatio brachiorum nec pccrczie pg 
iulpicabilcm motum fanguint6.7 bec fufficiat oe 
exercitio* Utgilue aute imoderatae effugiat; 
pp calidirate que fequitur ad casimmo adlxrere 
p20lixttati fdm cll ei conuemcn3.,ppterea 
quia in eo vigoratur Dtgcflio 7 perficitur tam in 
cibis 7 potibus.cy etia in preparatoe materieru5 
pectozis 7 rectificatione ipfa2H5.7 omnino i 002 
mitionefuaeuitet refupniationem 7 capitis cur 
nationem.immo velut femifedens D02miat. Ut 
arteria liberio2 reodatur in infpirando 
7 expi2anoo 7 expurgatione materierum p fputu 
JEtliin principio oozmitioniscius martica2et 
mediocriter radicem Vnam liquiritie mundate 7 
parumper toz2efacte fuper lamina ferrea elTet d 
valde conucutene. 3n aflumptione quantitatis 
cibo2um memo2Ct partiri cibum fuum.3ta q ex 
tpfo non extendatur ftomaebus nec grauitct.nec 
tn eo fluctuer potus amplitudo ,ppter qd guetuz 
oiafragma 7 Vcne pectozis comprefle laguinem 
cffundunt.qui in pcctoze putrefccns in empima. 
vel ptifim conuerterctur cg2itudo. 3taq3 cibum 
accipiat preparattone 7 coctione fuis ita Diligent 
conicctum.vt quafi femtoigeffus eXtflat.ncq5 ma 
flicatione foztt egeat, pp qd foztaiTis melius elTet 
xtbum cius paztizi in tres vices q I0IU3 bis tpfu 
accipere in die naturali.Udut fi tepoze veris xta 
vel xiia boza cibaretur xviiia iterum alie;d acci' 
piat ex eo.7 poflea itcru5 23® vl’ boza cibaret 
tertio 7 ita.Dc potu Dicendu. Cibozum autem 
qualitates 7 potuum 7 eozum preparationes eli 
gende nunc Dicantur ita q pzo bozu5 Dcclaratde 
premirtendum ell q cibaria abfolute Dicta talia 
conucnientia funtgra fubflentationts virtutj.eu 
operant a materia 7 non a qualitate manticfta.ct 
talia funt fient panisfimlaccus ideft De pura fa 
2ina factus* Carnes molles 7 bene pingues et 
pullozum gallinarum 7 colubelli etia 7 anatuli. 
l iluellres etiam aues utfafiani perdices meruli 
turdi 7 qualie bene placent m ibi. £e quadrupe 
dibus vczo vituli caprett annuales agni caflrati 
cuniculi pozcelli iuuenes Domeflici vl’ filueflzcs 
7 lepozes 7 ga5elli 7 confimiles carnes fut lauda 
biles* £t de ferculis omnia cum ouis copo:ita 
7 modteo cafeo Dulci funt ei conuenientifitnia ct 
pzopzte pp fpueum fangutnia. £t cicera rubea ct 
alba 7 bzodium fabarum cum pinguibus caribus 
7 caules optimi funt. ctpaftimcc domeflicc 7 fil 
uedres feniculum pctzolif.mcta marubtu yfopuf 
zofmarinus ferptllum faluia. 3n fuma omnium 
plantarum calidaru vius in ferculiscft buic vizo 
conuemcs.7 pzoprte quado cum ete mifcet aliqo’ 
vegetabile de Ius que ,pbibent venaru rclaxatoej 
7 apertionem fieri.vt btufa paflozis folia ctronio 
rum mollia 7 rubi etiam aliqualiter in bzodiia 
cocta in filo ligata non tamen comcfla.tocc omia 
7 fimilia tn cibis ftgillant virtutem alicuius ftip 
ticitatis venas confoztantes.3ufcula vczo Dc oz 
deo Deamilo7 confimilibus fimpliciadiconon 
nubi placent.nilieiscdmifcearur aliquid Dccale 
facietibus pcctozalibus vt yfopus anctu femculii 
petzcfiT.faluia ozigaml 7 fimilia. Stmtltt etia 
laccicinei cibi Dimittendi funt 7 maxime ex lacte 
crudo.Cibaria vczo ex lacte cocto compofita con 
uenirc pcffunt.7 maxime quado cis adiungituz 
aligd czoci velcinamomi nuafmufca.vf maeis. 
Bccti autem vius di ei Dimittendus ne ,pmo 
ue.1t tulTim.quc maiorem faciat operationem tn 
venis * Similiter 7 agrefta non placet. 7 minus 
mala cffec ei agrefta falfa eunt 3ucbazo cdmtxca cy fimplex 7 fine fale. limonee ante Dulcedini 
Vicini funt fibi vtilcs 7 fuccus arantio2um cum 
3ucba20 factus et ia conueniens eft ei. £t ex eis oi 
bus fapo2Cs componi pofTut variarum fpccicruj 
fecundum confuctudinem 7 modum diucr farum 
ciuitatum ? loco2um. Olei ve20 oliuaru vfus no 
multum placet mihi pp incitationc3 qua facit ad 
tulftm.nam melius cft ei butt2um.£t adhuc meli 
us eft oleum amigdalarum Dul.recens cy aliquis 
liquo2 vnctuofus qui reperiri poflftr* Cafeo veo 
ouino vel vaccino aliqualiter folido Vti poteft. 
£Uota ve20 conuenientia fibi plurima Dicta fut 
vnum memo2ando.q> c2ocus eft ei medicina con 
ueniens inter omnia.p20pterea qz Dillatat 02ga 
na anhelitus confo2tando C02 7 fpualta membra 
omnia. ? fiialeui ftipticitaicconfo2tat venas et 
vafa fanguinis 7 arterias 7 C02. Similiter non 
oblimYcatur adberere vfui comeftionis enule f2C 
quentando ipfa3. De fructibus autem rccctib5 
bone funt ei audlane molles 7 amigdale precetif 
7 ficus recentes comedat audacter 7 pi2a mufea 
ta 7 cerafa folida bene Dulcia. YDcloncs etiam 7 
vuc bene dulces funt ci vttles.£t granata Dulcia 
comedat ad libiru3 7 iuiube ct bene mature funt 
ei cduenientcs:PcrIica ctia bene Dulcia quadoq5 
comedere poteft. Preparationes Ve20 cibo2U5 
melio2es ei.funt ca2nium elixarum cy affatarum 
£r fi tamen affata placent in patellis cu 
Dinc cocta concedi poffunt.fi funt bene mollia et 
non vifeofa qd paffilcs cibi omnino Dimit 
tendi funt. Potus aurem huic nobili vi20 cdue 
mens Debet clfe vinum album vel fubrubcu 
a2omattcum 7 mediocriter Dulce.qd no fit valde 
fumofum 7 ita purum bibatur.fi autem potens 
7 fumofum eifet vinum.tunc mtfcen' poteft cu aq 
De bona ctfterna in Diebus magni calQ2is fiplici 
7 cruda.3n Diebus autC5 frig02is debet eife cocta 
gratia cuius fupcraddendu5 eft.q? fi a principio 
menfis octob2is Vfq5 per totum menfe' februarii 
biberit id2omcl nunc feribendum elfct maxima 
iuuamentumad fanitatem eius recuperanda aut 
faltem dc ipfo comifceret fuo vino.£ft aut huius 
yd2omdl’ oeferiptio talis.1V mellis electi libf.u 
aque dfterne Ub.xv.pulueris 3uccari libf J.c2cci 
3.|.cinamomi3.i.buliant omnia fimulinvafe 
vitreato vfq5 ad confumptionem tertie pai tj.tuc 
ergo ponatur 111 eo mafticis.3.i.7 iterum modicu 
buliat.Demum coletur bis per ftamen bri fpilfum 
7 fit vf ua eius vt iam Dictum eft. TOoc i fuma e 
huius viri regimen celebrandum ex parte fex re 
rum non naturalium. P20 regimine ve20 me 
Dicinali ab bc: g:ne20 b V120 obferuado premit 
tendum eft.q? omnia medicinalia inftrumenta De 
bent participare qualitatibus ? virtutibus paruj 
contrarils.nam indicatio a materiebus t pectore 
contentj indigentibus expurgatione per f putum 
conuenientia funt ei calida apitiua 7 abftcrftua. 
.Indicatio ve20 ab exitu fanguinis 7 ab altcyra 
parte colere comixta flegmati indigeret frigidis 
2cp2imentibus .q2 tamen mai02 eft intentio ad 
exiccationem rem maio2is 
calefacientia abftergentia fubtiliantta 7 apientia 
Dornnmi debent in compofitis 7 ita kiemHce 
p2occdendo omnia remedia feciidu hunc modu3 
Difponentur. Premittendum eft z° q> tam ad 
curationem cyad preferuationem buius vui 9 
fzcqucntta 'paortfmoium timadentfum (pluma 
ingenium curationis optimu eft.vt tRe vir omni 
anno in xczc purgetur 7 in autuno vfi purgattoe 
pectozi tamen app2opriata magis.3taq5 i purga 
ttone veris taliter p2c:edatur.na3 anteij trafeat 
dies xiia menfis iunii optimum erit ei auxilium 
Vt flobotometur a bafilica finiftri b2acbtifubcu 
bito inuenienda per qua coucamur fanguinis .J* 
faltem.iii.ncq5 timendum eft.q? habuit slia5 flo 
botomiam.etasenim ciusfo2ritudo Vi2tutia m£ 
titudo fanguinis in eo 7 ff :cieo egrttudinis cui 
complicatur exiqus fanguinis ad flobotomia in 
Ducere Debent. Saeta ergo flobotomia fcquenti 
Die foluatur hoc mmo2ariuo.fWmanc clcctc J.u 
5:reubarbar i3. ii.agarici electi.5.iJ.fquiuati.§ 
i. ti,fundamur. I:ec omia 
in.J.iii.aque yfopi cum.3.ii.pulueris mafticis et 
ita autem 2emaneant per Diem uaturak5.7 tunc 
in au202a calefiant colentur a violent exp2imat 
7 colatu2C tali apponatur libitum 
7 bibatur calidum.'? D02miat fuper eo bo2a vra 
7 non amplius quiefeendo. £t cum tranfiuerint 
bo2e gnq5 bibat fcutellam b2odti mac2i calidi cu 
multo 5ucba2o.£t poft illud b2cdium per b02am 
accipiat prandium. Die VC20 immediate fccyti 
8ccipiatbocDigefttuii.Bt aque 
lai«tt)2uce.J.i.meir zo.l J.fy2upt ccpofiti acctofi 
3ucbarini.$.i.calidu5/alte bibatur per Dies octo* 
Hona \'C20 Die fcquenti purgetur eradicatiue cu 
iflie pillulie. W pillularum De agarico DTcripricc 
ZDefue in antidotario.5.i.ptllularum cocbiarum 
3.y.fo2mentnr pillule.vii.7 accipiantur l;02a et 
modie in mino2attuo iam Dicto obferuat}. G15 
igitur bic V12 fuerit cuacuatue. tunc qutfcat p qt 
tuo2 Vel quinq5 Dics.tunc ergo icipiat accipe2C t5 
bcc electuario.qo eit conuemctcr pec t02is expuz 
gattuti.ft melf oefpuati libf. J.radicis apii 7 pu 
legit' ana.5.ii.coquatur mei 7 Dif pumetur in vafc 
Vitreato.tunc ergo cum ceperit ifrigtdazt ponant' 
fpecies.7 fiat dcctuariu3 De quo paciens t mzozg 
n adime pai U5 poli o2tumfolis ocgluciat coclear 
mediu.7 per b02am ante cenam tantundem * £t 
fimtliter tantundem accipiat quado vadit ad lec 
tum.-? efl De medicinis a Democrito Dcfci iptis. 
£Demo2Ct etiam bic vir pcfl purgattdem pre 
dictam i omni ctbatoe fua femper accipere aligd 
denume20 octomedicinarum infralcnptarum* 
p2ima eft c20cus. Seda eft ficus ficce. 5® 
eftcnula. 4® yfopus. damarubium. 6* 
feniculus. 7a pulegiu5.8a efl betonica Occur 
rente autem medietate menfis feptembrie potit 
purga2i per bunc modum .£5nn.clanffo doct02i 
prefatoapparebit.poterit fibi fieri flobotomia d 
bafilica Dextre partis.pcr quam faltC5 extrahant 
fanguinis.f.ii J.Sequente autC3 mane mino2Ct 
cu mino2atiuo veris aliqualiter oiuerfificato.tta 
q reubarbaru 7 agaricus ponantur equaltt 7 boc 
eft p maiC2e indicatione ad colera habenda i tem 
p02C autuni qd precefftt iems.£t efl enim 2<5nale 
multiplicari magis coieram t effate cy eandem i 
ymc. Poft mino2atiuum Ve20 Die immediate 
fequenri accipiat boc diselliuuj in au202a cafu3 
qd cdtinuet Dies octo.f.*fo lyzupi vior.J.i.fyrupi 
De yfopoj J.aquecapiir.ve.aquc lambruce 7 yfo 
pi anaj.i.mifce. Poft Digeitiuum ve20 nona 
fcqueti oie purget’ CU3 bp electuario.Bc clecmazii indi.3.11 i.electuarii zof.3.1. accipiatur tu nuz02a 
cum modico vini rubei calidi obferuando poft tp 
fum omnia que Dicta funt in aliis euacuatiombj. 
Cum ergo bic fuerit enatus quiefeat per octo Dies 
tunc ergo apponantur eidem ventofe in fpatulis 
cum fcarificatoe leui.vt attrahant aliquid fangnis 
per quem alleuietur bene a compzelTione 1 Dillata 
tde.Tleque ex bis timendum e tmmo fi pfeueraret 
poxifmozum inftantia et accidentium foztitudo. 
laudarem ego q eligeretur alterum bo? Duoznm 
inftro?. Ibzimum q apponeretur tozaci eius 
in medio peregdiftantia ab extremis cauftum po 
tcnttale fm bunc modum. B< arfentet citrint* n efl 
auzipigmentum.3.iiiVitriolirubei.5.itii.meir.5i 
iiii. pulueri'3entur abo.et Decoqtuz cu pafta babe 
te fozamen longu figure iuiubc .tatum ergo tbitf 
Dimittatur vfq3 quo fecerit efcara.ad cuius cafum 
intendatur cu appde receflalTugie eteu ceciderit 
mundificetur cum vnguento appoftolo?.£t fi vo 
lueris leuiusvnguentum apponas bafilicone.tle 
q5 curandum eft q confolidetur locus vfq5 adanu 
tntegzum.aut faltem vfq5 ad fex menfes Secu 
dum vero remedium eft appo fetonis et boc i fini 
ftra pte cofta? tn penultima inferiori De quinque 
collis medofis i medio cofta? laterali eq Diftarez 
a fpina et a pomo gnato. Tloia q fi ifte vir non ti 
meret in altero tfto? Ouozum inftrumentozu fub 
ftentatur mag pars fpei fuc fanitatis* Cu ergo 
tfte viz fuerit euatus euattone Duplici ia pzedicta 
tunc mfbi occurrnnt.xv.remedia p ipfu cclebzan 
da in reliqua parte anni quo?.x.admtniftran De 
bent in hieme int purgationem an tu ni <i veris.a8 
Vero quinque adminiftrentur in eftate int' purga 
tionem veris et antuni. 1>ztma vero funt quinq5 
que adminiftrari Debent a fine menfis octobzis p 
totum mefem ianuarii.a alia quiq3 a menfe febzu 
arii per totum menfem apzilts Ibztmum itaq3 
De quinque yemalibus eft Ivc. Bi fucci bctbdtcej. 
i J.croci 3.i.pipif ntgzf epitbi. ana3.ii.melT dc. 
Difpiiati lib J.coquatuz mei et poft eius 
apponantur fpeties Diu contereudo in moztartb. 
De boc ergo electuario patiens omni feptimana ac 
cipiat ter in aurora coaear vnum Dcglutitu et tar 
det comedere ad minus p tres bozas iexcundii 
Vezo zcmedtum e boc..Bt cinamoi electt.5.ii.ma 
cis nucis mufeate ana.3.i.croci3.i pulueris gala 
ge3 J al.ltbj.cum aqua capilTve.coquat’ 
5uccarum et fiat confec0tnrotults.ti.3. Dcquib3 
femper comedat vnam ante pzandium et cenam 
£ cretum remedium eft boc.Tk cubebanlganb 
filo? nucifmuf.ana.3.idigni alocs.3.! J.fandara< 
3 iii.rofarum violaram ana3.ii.puluert'3ctur ota 
p fe. Ddde cdmtfceaf % De b° puluere Dieb3 iterme 
diis aftumptdi electuarii fupzafcipti quado vadit 
ad lectum cjtitas fex gzanorum ozdei fuperafper 
gatur fagttali conmiffure cranei femp cu pectine 
Deponendo pzimum puluerem cum apponitur fe 
cilduSi Quartum remedium fingulare eft boc. 
dc pulegio olei De croco et pipibus ana.|. 
t.olei onfacini.f.t J.fandarace mafttcis ana.5.1. 
terantur Diu in mortario et Dc boc linimento p 
tes collarum anterius et pofterius quando vadit 
ad lectum Diligeter tvngatur actu calido. Qui 
tum vero et vltimum remedium De icmaltbus c 
boc.ft: pulueris rofmarmi.3 J cozalozu rubeo? 
3 J. mtfce et cu modico 3uccari bibatur in fero p 
Duas bozas poft cenam. Quinque vezo alta re 
media que adminiftrari Debent a pzincipio febzu 
arittfqj ad medium apzilis rdnabtltt oebet effe 
a pzedictis Dria p?pcr.tn continente enim eo tpe 
tnuenitur caliditae intcfioz qre et cetj. 
oe pzedictis remediis poterit elTe tale V< Diacala 
menti.5.1 croci, 3.i.pulueri8liqrttie.5.i. incozpo 
zenturftmul et dcbocele:tuario Dcglutiatcger 
ad quantitatem nucis mulcate omni feptimana 
tribus vicibus i auroza Sccumdtl vero rerne 
dium cft vt diebus intermediis aiTumptioni pze 
dicti electuarii faltem bis in feptimana bic vir ac 
cipiat bunc potum calidum in aurora tardando ci 
bum Ivzis adminus tribue. IV aque enule.f.u.a 
que iris.jd.mtfce et cu 5uccaro bibatur Xerciu 
remedium cft boc liqriti.3.i.cinamomi macis 
florum ifopi et pzaftii 
ridentur omnia fubtiliter et mtfccantur cu tertia 
quantitate 3uccari etfiac rragea De qua vir ifte 
femper ante pzandium a cenam Deglutiat coclear 
medium Quartum remedium e vt quando va 
dit ad lectum poft cenam faltem per duas Ixwas 
Deglutiat buius electuarii quantitatem nucis mu 
fcate. Bc electuarii oiatrts Dcfcriptione nicbolai. 
J.i.capill’ ven croci ana.5 J.pulueris radie, enule 
5-i.fiat electuazium. Ultimum vero remedium 
oe pzedictis eft boc.Bi electuarii oiapzaftti oeferi 
ptione nicolai.|:ii viola? fe.papauis al. ana.5.1'. 
i.incczpcntur fimul cu modico De liquiritia et fi 
at electuarium De quo patiens p Duas Ixizas ante 
pzandium Deglutiat quantitatem nucis mufeate. 
£t funt ifta Decem remedia fubftentamcntum cu 
rationis omnium egzirudinum buius viri. Ut 
vero ite? quinque Junt ponenda remedia qutbuf 
lfte vir vti poteft in toto ,pceftu eftatis. T>zimu 
itaq5 dc pzedictis eft boc .*& mucillagis febeften. 
Diapzunisfiplicis.J.it.violaru li 
quincte medulletartarmi ana.3.ii.penidiai*um,5 
iiii.fiat electuarium De quo bic patienfomni fepti 
mana fcmel in auroza Deglutiat quantitatem me 
die.|. et tardet cibu fuu accipere bozis adminus 
quinque. 3n boc enim cft magna virtus leniend i 
menbza anhelitus Iputu et leniendi pe 
crus. r^ecudum remedium cft Ivc. Bi agarici 
elccti.jj aiocf ana.3J.faT 
indi.g.vi.vioT ligri.epitbimi bermodactilozum 
ana.j.i omnia a infundantur i jj 
v.aque viola? a Diligenter conmifceantur et fup 
ponantur radiis folia vel regule calefacte vfq5quo 
ericectur aqua ter renouata. Ce malla a go illa 
fiam pilfe cx omnt.3,vi.De quib5 vir ifte bis i me 
fe accipe poterit. 3. t.in auroza tardado comedere 
per quinq5 bozas ad minus.aut faltem De eis acci 
piat oi quinta vel ferta Die vnam pa? ante cenam 
£t attende q i iftis Duobufremediis confiftit vis 
ienifteandi et purgandi ventrem a fuperfluitatity 
et poterit eis vti omni tempoze vite lue. Si cni 
bec remedia concedutur conuenienra* i tempoze 
eftatis tunc no eft Dubitabile q etiam conucniunt 
in tempoze byemis et in aliis. Icvcinm remed 
cft Ixe zofa? antique. J.ii.confue licjr. 
croci puluerie faifare ana.a.i.trocifco? dc kara 
be.5J.capiir. vcnc.liqririecroci pulueris faifare 
ana.3.i icozporcntur fimul omnia inmoztario a 
De bac mixtide bic vir femper in fiuc pzandii a ce 
ne Deglutiat coclear vnum Quartu vero remcd fingulare e b°.*Rf 
3.i.liqitiritie.f.ii.pulueri5entur 7 cum 3ucba20 
al.fiatconfectio cum aqua captlf.ven.in 20tults 
magnis. De bac ergo confectione bic vir fempe2 
ante prandium 7 cenam comedat 20tulam vnarn 
quartuo2.3. Ultimum ve20 remed iu qt5 occur 
rit efl.cy ifli vi'20 in fine menfis augufti apponat 
ventofe One cum fcarificatione fuper natibus ad 
oillrabendum materiam a capite 7 a pect02e per 
queredDttur alleuiata virtus.ita vt fanitate aeg 
rat 7 pofTideat: qua fibi edeedat alttfltmus trinus 
7 vnus regnans per [finita fecula feculo2u ameu. 
Confilium Deapoftemate i partibus pect02is 
pzofundo. 
Ibparet ex bis que recepi 020 
tenuf mihi narrat} q> Dilpofitd 
butuf bonozade Dne omnino e 
apoflema in partibus pcct02ts 
pzofundum.qd ex mFtis euide 
tits Dcmoflrari porefl.£t p2i- 
gde ex bis q nunc apparet fefii 
multos enim homines boc anno legis gfe.t'440 
periclitari contingit.et paucos quibus l*c accidit 
Difpofitioiu partibus italie liberazf 
contingit.quatunn!q3 et benefitio medicinali eos 
p2ocura2i contigerit .• .ppter quod bic mo2iendi 
modus fub genere epidtmie collocandus eft 2dna 
biliter.£t eo maxime q2 in plerifq510C02U5 hanc 
egritudinem contagiofam efle fenfus oflendit.ita 
cy eg2otanre Vno in eadem oofno phuimos eg20 
tarc confimili mo2bo 7 piclitari comperti! eft* 
Qb non aliter apud fpccnlantcs in medicina fal 
ua2i poteft.nifi q2 mo2bus ille cuidam vetofitatf 
fpectct copulatus eft. cum ab vno Ixsmine ad aliu 
tranfcat.JEt Ixx: totum et maxime Declara2i pdt. 
Ppter accidentium multitudine3 7 co£ vebemen 
tiam in principio buius morbi apparentem. £t 
iterum p2opter liuozem i vriua l?02u eg20tatiu3 
ftatim a prima aut feciida die buius egritudinis 
2eprefentatum.buius eni liuo2is caufa nd poteft 
affigna2t ex parte velamentis ebulitionis vel pu 
tredinisqueinprincipiobuius mo2bi appa2et. 
bec enim accidentia p20pzia funt flatui egritudt 
nis 7 vltie parti augmenti eius. Quare cu bic 
effectus in manifeftascaufas non bene fufficiet re 
Duci pofTit.oio opo2tet tpfum pzouenire ab occul 
tis caufis que non funt conuenientes actioni vi'2 
tutis in materiam 7 mo2bi in naturam.q contin 
gere folent in pzincipio rnozbo2um fimplicitX2 
materialium. 3gitur bi’mc2bi boc mo ptigetes 
non fimpliciter terminant terminatione egritu 
dinibus colericis fanguineis 7 aduflis comunto 
attributa.&d pzopter aliam caufam non foiu3 
tnedico immo etiam pbtlofopbo 7 allrologo pem' 
tus occultam. Sed De particulari caufa loquetes 
queell effectus immediate pzoductiuaca cuius 
cognitto Difficillima eft.iuxta poeticu3 illud i geo 
gteis qui potuit rezu5cognofcere cas.Quod 
me tgiruz pzofundifTime Doctoz agitas Vt tibi ait 
quid feribam De quiditate egritudi 
num talium I mc anno apparentium.fatis em'3 ex 
illis rei veritas apparere poteft. Cum 7 ego btf 
inegritunibus nullum remedium falubre magis 
afferre potuerim $ vtendo medicinis be^articis 
untcm‘q5 venenofttati cozdts vezc cotrSrtfe.Qut 
•Ciis cum opoztuno tepoze p9 xX z9 Dic aduocatus 
fui vfq3 modo a 2cuercrta vezitatts Depono tibi 
cy neminem in manu mea ptcKtan contingit De 
numero 40 ad quozum curam vocatus fui nifi fo 
lum vnam tJecrepitam.7y.ano0 ab etatefua traf 
euntem. Seciido aute principaliter egritudie? 
tpfam dTe apoflema apparet ex nolo 
ris 7 pzofundum efTc.quonia5 tangendo extezt'u3 
tactus non inuenit Dolozie locum.50 apparet hoc 
ex conttnua febre que efl accidens pprtii apatib5 
membzozum principalium 7 pzopinquozum eia 
40 iterum ex nocumento a quo bec mu 
lier non euaatatur 7 pzopzie a conflrictionc eius 
£t boc iterum ex tuflt' moldlate ipfam vebemen 
ter. JEt 6° adbuc ex apparitione fputi fubrubei q 
omnia funt pleurefis pzopzta figna Vt.i'5a t’tii 
tractatu 40 ca° z° 7 p° aftbzifmozum corneto 120. 
7 pp De crifi.£t pluries alibi colligendi! efl 
aute me non parum loefitare buius rei Difpofitto 
an fit apoflema Dyafragmatt magis pleu2e 
factum vel paniculo Diuidenti pectus in duas me 
dietates pzopter confufionemftgnozumqmibt 
rdata fuerunt.Dolozem vehementem magis pei 
pit mulier bec in finibus ccflaru medofaru apud 
ypocundria qt5 arguit materiam in Diafragmate 
contentam cum Difficultate fpuendi non nifi pofl 
multas tuffes. Bt vezo [medietate pectozis 43 
funditus pceptus Doloz mateziam fignifteat in 
mcdiafliuo panniculo continezt.Dicitur enim q> 
Doloz inflat magnus a furcula pectozis vfque ad 
catenam gule rectitudinaliter pzofundatus .Qd 
vezo pleurctides panniculus tterum fit apoflema 
tus manifeflum efl ex Dolozibus in latertb5 pecto 
ris pa£ fub mamilla pfeuezatibus cum punctioe 
7 aliis accidentibus que predicta funt. Unde ex 
bac accidentium multitudine fortitudine 7 pfeue 
2antta facile poteft apparcze q> Ikc egritudo oes 
aut pluresprcdictarum partium apofleman* oc 
cupat quare i ipfius curationem recto iudido.pce 
dendo pzo nuncoccurrut mibi.x.principalif ob-* 
feruanda.' 
Capitulum fecundi! De Dtcta* 
ttaq5 ipfozum q?eft regimen eius ex pte 
rerum non naturalium fit bumec 
tatiuum7 Icnitiunm non folum parttum pecto 
2is. fcd etiam Ventris .ppter qb omnia ciba2ia 
eius pzeparentur cum ptifana vel aqua ozdeicu5 
feminibus quattuoz maiozibus frigidis cii fpina 
chiis Decoctione fenugrcci mucillaginepfiliifeis 
lini 7 ftmiltbus ita tamen q> fuozum iufculozum 
nullum euacuetiir a czoco que efl De fiima medici 
narum conferentur nocumento anhelitus <jflric 
ti pleurefi 7 confimilibus. Similiter et recipiat 
omnia cibaria euis virtutem vel Decoctione enul 
le p2opterea quia co2dialis e 7 pect02ails multu 
Xi.tertii De medicinis cozdialibus colligendi! efl. 
Uino ve20 in potu tepoze cibationis albo fub 
tili Dulci cum aqua predicta cdmtxto abfq3 02deo 
vtat nifi febris vebemetia D0I02 captq aut aliud 
accides pzobibucrit.lbotus enim Dulcis yd2omcl 
7 fecaniabin 0p02t5 fit vfus tuus in illis rebus z* 
regiminis acut02um textu 7 corneto p2tmis pe2 
mifcere aquam 02dei cum vino nulla auct02itate 
confirma2i potefl.7 Vana efl opinio credentium 
illud 7 modus practicandi cum ea oeteflabilis eft Cii non Videa ratdes nifi concludetcs aptitudie; 
cozzuptibilimw eius a vino ? cozruptiois do 
maebi ab ea pzoprer puerfionem eius ad acctoft 
ratem? ventofitatum multitudinem quam ipfa 
efficit.vnde nocet domaebo vehementer Vt fecuDo 
can colligcndu. 
Capitulu tertiii De cura per medicinalia.' 
Secundum vezo principale indrurnentum e Vt 
datim occurres medicus huic Dtfpofttot pfetiete 
viztntc faciat floboromia De bafilica cdtraria ptt' 
Dolenti fub cubito pofita ? extrahantur fagutnts 
3.V.vel.vi.quoniam mulier a generatione fagui" 
nca ed.St' autem Doloz cfict in omnibus 
pectes comunicatus adhuc copctit flobotomia 
De parte predicta.co quia dextra pars oio foztioz 
cd finidra ? per ipfam domatam melius euacuaf 
ma a bafi fanguints que ed epar. Xertiu princi 
pale $ pod flobotomiam illam mane immediate 
fequcntt' 'oluarur ventf cius CU3 hoc potu.Bf cadie 
De fua canna nouiter tzactc cum aqua 
reubarbart clccti.3,i.fquinati.g.v.pulueri8 fciu5 
cttri.g.vi.falis geme.g.i.mifce totu Detur C potu 
cum aqua Decoctionis fcmiml coiu3.et podponaf 
cibus bozis ad minus gnq3- Ouartil tdrumetu 
cdvc pedp ctbumacceperit patiensp.ii.bozas 
euapozetur locus C113 furfuzibus ? milleo. Si aut 
Doloz indaret fomentetur cum fpongiis velut fit) 
plenis calida aqua decoctionis camomtlle melli 
lori femimii ancti capiir.ven.fau5 malue altee 7 
cioci ?cctJ. Quintum principale cdq? ft iteruj 
indaret Doloz apponatur hoc cmpladru lenitum 
fcdatiuu Dolor materiei refolutiuu 7 Digcdtuum. 
Bi radicum lilio2um albozum coctazu in fapa.lt. 
t.fcmtnium malue altee violazum eapillozii vcn. 
feminium C01U3 frigtdozum ana.5.ii. fa2t’nc lini 
fenugreci ana recetis.li.y. 
fiat cmpladru feeudu artem cum occocttoncpre 
Dictozum ? calidum ponatur predictis partibus 
Dolentibus ita tamen leui ligatuza ligetur no 
comprimente pectus ? pzoprie Diafragma. Sex 
tum principale indrurnentum ed vt fi podep tri 
fieritDiea quarta Doloz tnfedctaccrrimusconfc 
ciente viztutc Difficultate anhelitus vzina cotur 
bata fubiugali vel liuida apparente CU5 vedigtis 
rubedmts datim flobotomcrur alterius ptie bafi 
lica 7 extrahantur iudi 
ciu fapientis. Septimum pneipak idi umetu 
ed vt quado hanc egritudinem cccomitrbtt vehe 
mens pulfus ? faltus cozdis tunc applicetur codi 
epitbia tnfrafcrip:u5 euitando femper q ab ipfo 
? ab omni altezo locali exterius apponendo eua 
euantur rcpercufliua.ipfa enim materiei Dtgedto 
nem impediunt nimium ingzoffando ipfam, £t 
iterum tpfjmad-pzofunda pectes impeUiit.£t 
tertio qz ipfam materis ad principalia mcmbza 
2etzoccderc f aciunt, ict quarto quia nocumentu5 
in anteitu magnum efficiuntiunt cm'5 frigida et 
omnia talia funt pectozi nocitiua 
ab ypoaate 7 pmetatoze collf ibi jh ficut 
cridallus pcctozis. Z-Implius itci U5 ? talia dtp 
tt :a materiam in loco apodemato congregantia 
Dolozem augmentat .£c iterum 6° quonia omia 
talia fputi exitum pzobibcntqrf oio moztale cd 
t'5a tertii' tractatu quarto collf a principe Dii inqt 
q? cum retinetur fputum tunc fetas q’ iam prope 
mora ed pzopter qd vana cd opinio modemoru5 
practicantiumquiin dtratftaim egritudinum 
app2opinquam dtptica oio cg209 interficientia, 
£t vtuntur g2offo motiuo non bene pzoiato nec 
intellecto a ‘iDcf qui Dicit q> competunt fpcufTia 
in principio principiante dc quo alias a me Dtftu 
fius oifputatic pftcicrur.£d putem huius epitbi 
matis oderiptto Bi aque farfare violarii ana.lij 
aque melifle. c20ci. 5. i; fpeet c£ clectuazii t5 gc 
mis a clcctuarii dc ligno aloes 320 
mattci.J.v.buliat fimul a calidum applicetur cu 
panno dc grana fub mamilla ftmftra. Octauu5 
ve20 indrurnentum cd vc q> tempo2C omni poft 
prima5 flobotomiam femp exhibeatur ei b° oige 
II1UU3 tu mzoia calidum cum aqua 02dei B< fyru 
pi violaru.J.i.fy.rf liquiritia.J.i.mifcc. tlonu 
indrurnentum cd v: p20prer vehementia fitis et 
nocumentum in anbelim a vehementi calidttate 
p20ueniens ? gfa expuitionis facilis cum aqua 
02Dei fepe Detur in potu iulep violatum actu repi 
dum vel frigidum pm iudiciu faptentis cu trtb5 
partibus oe aqua 02dci. Decimum ? vlrimum 
indrurnentum ed q> fi ventj eius non effet couem 
ter lubricus fiat ftbi didere lenitiuum cum aqua 
02dci vl’ Decoctione herbarum lenicntiuu ? tnfrt 
gidantium cum 3ucbo ru.cafiia.ft.? oleo violarii 
t confimilibua vt indicio fapicntts p20ccdendu5 
tpparue2it. Ultimo Ii liipcrabundant ad p2e 
mida duo tranfmitto remedia in bis egritudib? 
-te modo per me experta De quibus alternati qfi 
femper bec patiens in 02C fuo teneat fine madica 
tioneoegluncndo qtS DilToluetur. leniunt enim 
te Duo membra fputtionis 7 fputu5 mobilite 
cfficiut ? educunt ? viae anlxlituo libentes red 
dunt qo rotu5 concedat altilTimus q omnipotetia 
fua fanat omnes lang02cs. 'M laudem di amd 
C Confilium ad pleurefim, 
D3fpofino Imius genc2ofe Domine 
bd pleu2cfis quod apparet ex fi 
gnts mibi recitati ? feriptj fciltect 
D0I02 exidtt in pcct02c fub codis 
cius.*? febztt febre continua cum 
tuiti 7 grauitate antetrus.? iam apparet b6 vcf 
dTe ex bis que vir in fcia 7 opeze pertttflimus opa 
tus cd circa eam.$lcbotomia enim Venter lenttto 
per fuperius 7 inferius fomentationes 7 linfmeta 
pectozi applicata funt ad curam fiTts Difpofitois 
£c iam quide ad tantu pducta ed Difpofitio q cu 
omni predict02um applicatione cftucunq5 conue 
mentium Dcloz pcctozis ncq3 fcdatns neq5alle 
utatus exidtt vt De quo curandum. £t q magis 
infedat ed.q2 doIozdc parte vna pectes mul 
tiplicatus cd ad aliam.Unde (pptcrca b° fubtilit 
contemplandum ed.vt inucnizi poiTit modus cu 
rationis conucnicns.Opoztet igitur prcmitteze 
q te plcurefis aut ed pmutata dc vna pte pecto 
zts ad aliam i ictit frequenter contingit i cztfibua 
pmurarioms 7 tccpletis /Si cni plcurefis mafia 
tranfmutari potclt ad caput 7 ad pulmone vt pot 
colligi x3. tertii ca° dc cr t ft bu I plcnrefis. tilc nihil 
zefidir qui materia poffitpmutazi dc Dextra ad 
ftnidram partem pcctozis 7 cp°.£t Imius pmura 
fionis habentur figna p allcuiationc Dolozisin 
parte in qua primo infedabat magis.? p reprefe 
rationem calidiratis rcmiiTe in vna ptectcfpez Secubitum fup patiente pticula minue grauaftir 
eger in anhelitu et in tuffiendo q prius.£ft iteru 
fecundo in bac dtfpofttione contemplandum. fi 
bec pleuref mFtiplicata vel cdplicata fiat vf facta 
fit quod quid contingere poreft quia materia vna 
p2ius mota fuit quia virtutem ifeflabat magis er 
go .ppulfa ad late£ fecit vnam pfcfi et con 
tingens e alteram partem materiei nofutffe mo 
tam remp02e quo p2ima materia mouebatur p 
pterea quia non erat ita mobili3 cx parte qualita 
tum a fubftatie nec ita aceuta a virtut} molertatta 
Cum ergo virtus erat potens ad refiftendumei 
non poterat bec fecunda materia moueri tempo 
2e illo quo mouebatur et mota fuit materia p2ia 
JSupcruenientc ergo p2tma pfefi fubfccuta eft fe 
ennda pFef .aut quia virtus debilitata no poterat 
aefiftere tatu3 cytii p2imo 2efiftebat. aut quia ma 
teria magis calefacta afubrilioi a mobili'02 2ed 
dita acuti'02 etiam eft q p2ius effjtmouebif ergo 
fecunda p02ttb materiei a faciet fecuda picuzefij 
non refoluta prima.fed bec C2tt 
plicate pleu2ef Vt patet intelligenti.dgitur fatis 
verifimtlc eft q? Ixc domina cg20taue2it a adbue 
eg20tet duplici pleurefi fcilicet dextri a finifhi 
bteris.Unde concluditur q ifta eft pleiuef vald 
mala.£t fequitur 20 q non eft mirabile fi fmedia 
a fapienti vt'20 $tumcunq3 canonice a electiffime 
applicata noncurauerunt ipfam.fimile enim pez 
fepe contingit in complicati a compofiris febri- 
bus non allcuiatnr eger ab acddentibus.quare 
fo2Ct conueniens ipfum alleuiari debere ,ppte2 
motum nouc materiei cuius motus ipedit vtute 
ab operatione fuaineuacuando fefibiliteraifen 
biliter er an digerendo “ct diuertendo materias 
quare ipfa virtus faceret fi a noue materiei motu 
nd impediretur a omniu fmonu fnia colligi 
poteft x9 tertii ca° de principiis fpccularionis fete 
apoftematum pectoxis a pulmonis.a ibid cap° oe 
fignis pmutationis pleu2efis. £t iteru in ca° de 
crtfibus pleurefis.£t ad confirmanda bac ditate 
multa occurrunt eft q licet Cftf j 
curationis conuenienter fuerint app20Xtmata no 
tamen confecuta eft alleuiatto accidentium neqj 
conftrictionis anhelitus neq5 tuffis neq5 dolo2ts 
neq5 febrts vt artantibus apparet. Secftdu moti 
uum eft q2 in diebus quadrature crtfte nd appa 
ruerunt fig9 vtct02ie virtutis ad materiam.neq3 
enim ante primam qrta apparuit fputum fub2u 
beumvt mibi diettur qd fignifteat breuitate egri 
tudinis. tleque in p2ima qua2ta app32uit aligd 
fputi fubtilis n aliqualiter dtgefti quod fignificaC 
tiatione in feptima.Similiter neq5 apparuerut 
alia figna demonftrattua fortitudinis virtuti ad 
materiam ergo de neceffitate concluditur q bec 
egritudo erit longa 7 falubris.aut q erit mortat 
ante 40. diem. aut q permutabifU2 ad empia 
vel ptifim vt prima affo2ifmo22 textu 7 
duodecimis colligent) e a xa tertii de crifib5 pleu 
2cfi6. Xertiu motiuu eft q2 licet loec mulier fit in 
fine etatisconfiftentievt mibi dicitur.tamen q2 
longo tempo2e vitam vidualem taeftilTime fez 
uauit 3 longis of onibue a abfttnentia fuu coxpus 
maccrauit a vigilia a afpe20 decubitu feipfa exccl 
lenter attriuit argumentum euidens cft in ipfa 
genitas a congregatas futile materias multas et 
scuta3.quare non eft mirabile fi vna plenzefiQ in 
cfinftmflt tna alteri fuccedere potuit. £x quibus 
omnibus vltimate concluditur difficultas bone 
fceriatioms a curationis buius egritudinisiqua 
vt inibi videtur p20cedend cft vt ftatim fequitur 
licet itaq5 in Dtfpofitione hac tbco2tcc a opati 
ue contemplatum fit pioceffum per vi£ cxcellentf 
ingenii fde docto2em XDarcnm 
dotum a vfq5 nunc buc nibil fperari poiTit.foiba 
tame nunc ea que mibi in pofteru obferuenda vi 
dentur copzebcfa eft in quinq5 modis cmationia 
inFrafcriptis. fcrimum itaq5 curationis igeniil 
eft vt ventre lenito a conflante virtute ftatt5 fiat 
flobotomiade vena faluatella ptis pactenq nunc 
vltimo loco a extrahat faguis. J.quattuo2 aut.V. 
Si?i autem pofl primam flobotomia adbuc ap 
parerent Cigna magne repletionis melius eft fio 
botomare venam partis contrarie pacientjlicet 
tpfa iterum prius a fi timeret 
operarc2 illius tunc fiat flo9 d bafilt 
ca fub cubito poita a qua ratnificat faluatella p2e 
dicta, buius enim bafilice flobotomia Velocius et 
rectio2i afpectu magis euacuat q faluatella a ad 
buc tertio fi figa vberi02is repletionisappareret 
flobotomanda effet magia part} cdtrariepaciefl* 
£t omnes ifti fermones colligi polluta principe 
decima tertii tractatu J°.caii.de principiis opa 
tiuts in apoflematibus partiu5 pect02ts a pulmo 
nis a p° 2Umafo2is ca° de pleu2efi a pltutes att 
bi. Secundu inftrumecu curatoie efl vt poftq» 
flo9 predicta admintftrata fuerit ccnfentiete viz 
tutis fo2titudinc a refiffente magna leninoe vett 
tria die immediate fcqueti vent leniatur cu bac 
medicina, pruno2ii febeffeu paffularu ari. do. i. 
vioT.liquiritiecapiir.ven.ana .J.coquat i Itb. 
t.aque vfq5 ad cdfumptioncm medietatis et cum 
predicta dccoctoeactu calida extrahatur mcdul 
la caffie fiftj.. De bac igit medulla 
bari a totum CU5 
eyato.y.predicte decoc.actu calide accipiatur in 
au20za a tardetur poflipfum cibus Ixuis.v.vcl 
fex. Xertium ingenium cft vt fi ,ppter 1111102x5 
debilitatis virtutis aut refirtentiam aflantiu5 v£ 
altera de caufa non pollet adminiflrari flobotoia 
fecunda tunc applicentur vetofe infra particulas 
pactentes cum Ictu' fcarificatde gfa euacuationis 
aut diftractionie materiei coniuncte vF ,pptnque 
ad tranfeundu in coniuncta a fieri fcarifica0 leuis 
afo2tts fm indici um prefati docto2is,pfudifftmi 
£t fo2teftnon refiflc2et debilitas vtrtutisaut 
altera caufa ingeniu bonum effet p20uocaf mellp 
huic mulieri a p2opriecum lixiuio impofito collo 
matricis facto 015.3, ii.oppoponacis a Itbf.J.eHt 
albi mco2po2atis inaice cum modteo fellis tbau 
zi.Doc enim efl de fecrens Hufcene colligendis 
ab co.2ia tertii litteraliter Quartu iffrumenm 
fcilicet ad fedatione dolo2is necellarm et illud efi 
fecundCi banc defcriptione.ft camomif.meliT.fe* 
aneti capilF.ven.fe.altce malue vngule caballine 
ana.do.it'.paffula2il nigrarum, do. iii.co2ticu pa 
paueris nume20.vi.butt2i reccntislibf.J.fappe 
Dulcis ltbr.i1i.3quc fontisfialas.xv.buliant oia 
fimul cum leui decoctione poftip fappa a buti$z q 
ambo ponantur folum in fine decoc.a tunc etiam 
addatur C20ct integri,5.i. De bac igitur materia 
fomentetur locus cum molli fpongia vd latu fue 
eida que melioz efl que amplectantur magna pte pectozis non folum plcientem parttcula.fedf etfiI 
fanam.7 pori fomentatione5 illam fupponaf lana 
fuccida tnfufa in boc tnguento 7 calida actu appli 
cetur.B* pinguedinis anatis butizi recentis abo 
zum lotozum cum aqua ozdei calida ana f.u.ptn 
gucdints galltne.3.ti.titello9 ouop numczo.it* 
czoci capilf. tcri.ana.3J.f1at tnguentu molle i 
moztario.Dcinde lento igne buliat in.5.ii.fappe 
Duktfltme tfq5 ad confumptionem illius fappe. 
Quintum inflrumentum cfl tt poft bec Itedaf 
ad Dtgeritonem materierum 7 incitationi tiztuf? 
ad expuendum materiam cum bis inrirumentj.fi 
enim materia in pectoze contenta effet 7 adbuc a 
capite i*eumati5azet ad pectus fiat bec mictio. Bt 
locb De papauere.JJ.fy.t5 liqmricta melf violati 
Diapenidiois ana 5.tt.terantur omnia fif vitiata 
contritione.7 De bac materia femper teneat i oze 
fuo quantitatf3 fabe tt colliqta oelcendat ad pec 
tus per cocauu canne pulmonts.Si aute i matta 
appareret aliquod fignum Dtgeritdte.tunc Debet 
habere virtutem facientem exczcare ficut dTj tale 
Btlocb dc pino.J J.DiapenidtonisJ.i.mifcecum 
conuenicnti quatttate fyzupi De yfopo aut De 
zicia fi timetur ealiditas. £t fi contingeret maj 
effc reftrienne maiozts.tunc conuemens cjTet mix 
tio Dtapenidionis cum locb De fquilla eqtis Dofl 
bus. *boc etiam tempoze omni mane exhibere 
Debet fy.De yfopo 7 De liquiricia cu aqua Decoc.02 
Dei paffularum 7 liqutr.fcori enim appzo 
Ximationem cum faptenti modo dictandi g mihi 
narratus eri fpezo cgritudtncm iriam ad tia3 fa 
nitatis perduci fi cri fanabtlis qt5 cocedat omni 
potens altilfimus q effluett benignitate fua fanat 
omnes langozes qui fit beuedictus in fccula.amc. 
Confiltum De pleuzeft. 
D pleuzeftm pzo illo magtftza 
fcolarum De montagnana nccciTa 
zium eri tt huic tizo Die xxtiiii 
prefentis.menf Detur boc mino 
ratiuu V* errii.zof.3.iti.7 biba£ 
cum.J.iiit.aque lactts caprint calidi in auzoza t 
tardet comedere.ti.lx)zas. Sccimdu remedium 
eri q> Die.xxx.imediate fequenti incipiat accipeze 
infrafcrtptum potu3 que continuet Diebus ad mi 
nus.x.boza imediate preferipta Bc aque melliffe 
3.ii.aquc violarum 7 radtcu5.altce ana.3.i.fyrupi 
compofiti acerofi.JJ.fyrupt iuiubtni.JJ.mifce 
lerttu q? Dte.xxxi.flobotometur fibi baftUca bcx 
tri brachii fub cubito pofita per quam educantur 
fanguints. J.iitt. Quarto principaliter attendat 
fi tempoze afTumptionis Digeriiui precedentts 
tenf eius remaneret riipticus tunc omni alterno 
fezo accipiat tnam piira5 fm buuc modu3 factaj 
Bt agarici J.azomatici pinguis3,i.alocf 
abluti.5.iJ.53.5,iit.faltstndi.g.u.zcfozmentur 
ptllule cu fucco zof.oc oij.ti.Quinto pricipalit 
attendat q> pori.x.Dieab affumptione Digeriiui 
purgetur fm bunc modum Bi calTie nup prepate 
cum aqua capillozum teri.3.ti.reubarbari electi 
3.tt.falis gemmeig.i.fquinatt.g.iti.mifce 7 totu 
aiTumatur cum.J.iut.aque lactts caprini calidum 
obferuaudo pori ipfu caquetnminozattuo fupe 
ziozt poftta funt. Ultimo tczo memozet quante 
cibum 7 poli ipfum 7 ante purgationem et 7 pori 
fpfam affuefcat tenere fepe in oie Tuo fte locb Oe 
pino quatitatem tntus granifabeq?acalozena 
turalt Diflblutum ad tnfcrioza Defcendat fine oe 
gluttoe artifictalt. 3ftie factis feribat rnibi De f«c 
. ceffu et laude beiamen • 
Confiltum De regimine conualefcentis a ple» 
zcfi nc rcctdtuet. 
£nerabilts in cbrtflo pater Ciis 
JOOaffeus contareno De faera reli 
gione 7 DeuottlTima monadxjzuj 
facti £>eozgit d altga Dieb5 pa£ 
ante elapfis labozamt pleuzefi re 
ra q contingit in eo ex omo mate 
riei colerice licet tirellme que apoftemamt pani 
culum pleurettdem Dextri lateris eius. £t licet a 
plcureft 7 ab accidentibus eius Det gratia nuc fit 
curatus tamen quia egritudines omnes Dtfltculf 
eradicantur in byeme quin remaneat aliq poztm 
cula matteru qne non razo minanti recidiua .id 
circo ad etufdem preferuationem quinque modis 
regiminis eius ipfum Defendeze videtur mihi nc 
ceffartum effe ficut nunc apparet in fequenttbus* 
tbzimu ttaq5 regimen eri tt tpfc enitet manfioes 
terraneas aquis pzoptnquae aert feptetrionali i 
occidentali obiectas tfq3 per totum mefe apzilts 
f ntuzi. JEflfugiat etiam tfum cibaziozu3 iuifea 
tiuozum 7 gzolTozum faltem per tnum menfem 
qui tamen omnes cibi fut inflfa fue religionis re 
lut funt paftillia omnia cafcus lac 7 lacticinia ci 
baria acetum 7 acria omia 7 nuces 7 cappazes et 
olei multitudine5 tibi butizi tfus eflet ei pfomto 
caneat a leguibu3 elixis omnibus licet ciccraru 
bea 7 alba 7 bzodium fabarum cum cazm'b3 pulli 
ttis titullints 7 columbinis fut et conucmenfia. 
tlon enim Video fecu£ dic ttatur zegimine fo 
cietatis eius comedetis cibaria predicta 7 multa 
actu frigida tclut fructus rt carianeae cazzubias 
pira poma que omnia funt ci tttupcranda.licet 
paffule 7 ficus non funt ei nociue. De ferculis to 
tti potdi caulibus 7 rapis radicibus petzofillini 
t iufculis De ozdeo 7 confimtlibus.tinum td eiuf 
fit coloze album.fubHatta fubtile fapoze Dulce te 
lut tribianum quod haberet Dulcedine fua5 natu 
zalem 7 non a tino cocto Data ttcligatur tinum 
ttcenttnum teruifinum teliftrianum tribus pre 
Dictis conditionibus priuilegiatum.Hqueat tfp 
non placet mtbi.£t fi pzopter confuctudine Def» 
Dcraret limpbarc tinum tunc accipiatur aq pze 
cocta ad cutuf bene 
mudate 7 miuti5 incife.3nfupcr cuitct motu fere 
omne fuper cibo immo quiefcat tt in pluribus.fi 
militer euitet tigilias immo Dozmitio longa oio 
eri ei nccciTaria,pptcr qt5 n<5 afpictendo Bf legts fe 
cuzceritei faltem per tnum menfem tel tfque 
ad medium fcbzuarii ablltnere a tifitatione ma 
tutini nocturni quod tame poterit Diurna lectoe 
recuperare in comedendo cibum et valde folenit 
Deglutiat mariicatum 7 non multum ingluuiofe 
oeglutttu.fimiltter potum.JEtomniscibi*? 
potus menfura Debet elfc tata $ ad eam no fcqt 
flomacbi grautras ncq5 tentio 7 non rict in buiuf 
Difpofttionis meditatione angufttofus quoniam 
ipfc Det' gr atia perfecte fanabitur p bccapfeque 
tia. Secundum principale cfl tt ifte tir ,pcuzec habere beneficium ventrisnjfpzic cu inflrumeto 
n app20priato cductiuo materierum que fuerunt 
antecedetcs i contuncte cae egzitudinis vdut cu5 
illis piliuits V< aloes p2eparatu3.it.oppoponaas 
pinguia pulpc colloquintide ana. 3.1.bdellii mdt 
lubalbidi.3.i.partes Duas 0iag2t0ii falis indi an 
gzana quattuo2 rcubarbari agarict electi ana.3. 
i.cum fucco 2ofa£ fozmentur pillule oc oi.3.fex o 
quibus accipiat omni quarto fe20 paru ante cena* 
Xertium principale inftrumentum eft Ixx V* 
arta2i yfopt pralTu llicadof pullegii 1 calamtt ana 
faguinis Dra 
conis mtic omnia p fe 
fubttlilTime. oeinde inco2po2entur in mozta2to 
cum vino maluatico Deinde referuetur in uafe vi 
treato llricti 02tTicti.De ipfoomni fero cum vadit 
ad lectu) pofteriozes colle a fpatule Diligenter in 
vngantur in loco bene calidos fuauiter <?fricado 
a cooperiatur locus vulpina pelle calefacta a circia 
ligetur.Ouartu vt hic ftdtlTimus feruus Dei ante 
in au2ora accipiat 
illis aquas V< aque farfare.§ albi <1 ca- 
lidum accipiaiur tctum,Ultimum ve20 ell q? ille 
vir oto circa.xiii.vF.xiiil.oiem lunaris mentis fe 
bruarii faciat ftbt fieri flobotomiam De vena fal 
uatella pofita inter anulaze et auriculare Dtgtttos 
mauus Dextre per quam educantur fangutnts.fi 
quatuoz aut qncft1 non Dubito q? per IX)c tale ze 
gimen mia fumi faluatozis ipfum ad pfecta fani 
ratem cite reducet.Si aute aliquid Deficeret kzi 
batur 7 paratus czo ad laudem oei amen. 
Confiltum De plenitudine pect02ts 1 abelitus 
coangullatione p20uenientibus a materia fleg 
matica muciUaginofa fecundiijmai02em pazte 
a vitrea fubdomtnante. 
3r nobilis Dominus Earinus la 
bozat oifpofitione mala n vercda 
fatis videlic5 pectozts plenttudie 
<i anhelitus coangullatione pzo 
uentetibusa materia flegmattca 
muctllaginofa.fm maiozem pa2tem 1 Vitrea fub 
Dominante.que ambe congzegate funttn pectoe 
partim per colligantiam a capite ppter Defluxu 
materierum que funduntur n oefluunt ad pectus 
1 etiam altcj pars illarum materieru3 otutmtate 
tempozis cdmozates ibidem conuerfe funt i ma 
terias vit° colltqto fimilee.pectus enim eius non 
ell tante potentte vt materias tante quatttatta fe 
fibtliter vel mfenfibtliter expellere pofftt/? Dlge 
zereDigeflionein nocitiuo cdueniett.Vndc,ppte2 
multitudinem tpfazum faciunt folutione cdtinui 
tatis vel extenfionem n malam coplexionem que 
ambe excitant ad expulfionem earu materierum 
prius q> conuententer Digerantur* kzi autem 
materie tales precife. in cerebzo generetur p via 
indtgeftionis aut fm parte effundantur a fldocbo 
velabepate non conuententer oigerentibuspp 
Debilitatem fui-, hoc non vtdetiir,Dubttabtle quo 
ntam fatis rationalevidetur magmmptehazti 
materierum generari in epate fuo pp Debtlitatej 
in eo confecutam a multitudine materierum que 
in epate fuo abundant* vnde generantur pp 1U33 
malam complexione) flegmata ,pprie Dicta ftcut 
in ftotoacbof? capite eius generatur multe matte 
flegmatice eqmuoce a non vezc Dicte tales. £x 
quibus omnibus concluditur Difpofitionem buip 
sili cite multum verendam ,ppter multa fczt 
mo quia eft egritndojtoti complexionpbutus vizi 
contzaria.quonia complexio eius naturaliter eft 
calida 7 egritudo frigtdaanaterialiter Secudo 
iterum qz bec egritudo contrariatur naturali co 
plexioni epatte ipfius quod eft calidii a bumt'du5 
tam refpcctu medii in fpecie# refpectu medii in 
genere. Xertio qz ipfa efl contraria ctati buiuf 
vizi.eft enim confillens. Quarto qz eft <?traria 
exercitio huius vizi quod fatis laboziofuj eft* 
Ouinto quia ipfa eft pendens a matta multa quo 
niam materia pauca non pollet caputeiueet pec 
tus tamcito tam vehementer replere 7 cobartare 
fiunt ei bec accidentia* 6° quia ipfa eft 
egzitudo ledens tria principalia 
pp plenitudinem a generationem cquiuoca5 ma 
terieru flegmaticaru5 in eo st Dictum eft. £tiam 
quia replet bec materia coz notabiliter .adbucet 
quia ledit notabiliter epar 7 cum boc ftomacbu5 
st in precedenti ca° eft. £t vlta ratio 
eft quia egzitudo tamoiu perfeuerauit et czoni 
ca factaeft.ergoa materia frigida .confequentia 
colligitur za affoztfmoy cdmeto iftius.toenex iu 
uenibus plerunq5 minus egzotant.pzopter quod 
vltimo cozzelarie concluditur quod ille nobilis 
Viz multum pzomptus i follicitus dTe Debet t fui 
pzocurattone.vt nunc in fequentibus apparebit. 
3gitur pzo fui regimine promittendum eflp0 
q ifte vir precaueat fibi ab aflumptione multa ci 
bozum a potuum in quantitate contmua.tmmo 
melius effet ei vnaro quantitatem ctbo£ 7 potuu5 
in tres vices q in Vnica vf bina cibatione accipe 
De eis. 2* q nullum cibu3 Deglutiat.nifi prius bn 
fuerit mafticatu. Xertio q euitet cibos frigidos 
7 bumioos tufeofos 7 opptllatiuos; £xemplil vc 
pifces paftilles cibi. multus vfus lactuce potulace 
blete fpinacbtc ? fim tU’115* 40 euitet cibaria accu 
ta euapozabilia 7 .fumofa.vt fut cepe aleu rafanp 
que non tangat vel valde razo.a parum ex eis ac 
ctpiendo* Quinto euitet gna omnium generum 
leguminum. SSexto effugiat omnino ctbaria 
actu frigida a Vaporofaet facile co2zuptibilta. 
Vt lac coleiftra capita lactis 7 ota ex lacte condita 
effugiat fructus omnes a pprie crudos.pira et 
cocta non accipiatmifi in paruo vfu 7 quantitate. 
De potu autem attendat.# non bibat vinum 
in multa quatttate femel.affuptum .fcd parum 1 
fepe bibere meliuf eft ei.vinum aute 9 uenienttus 
eft ei mediocriter Dulce claram 7 azomactcil cum 
aqua cifteme confractu in eftate cruda*3n byeme 
aute cocta meltoz effet ei.Uinu autem rubeti da$2 
azomaticum parum ponticum vel brufcil melius 
effet ei.qz non eft ita euapozabile.vnde quia cum 
ponticitate fua contrariatur digeftioni eu viara5 
cerebzi 7 pectozis oppiliatiuu e io Dimittendum 
Sed eligatur vinum rubeum vel fubrubcu indi 
natum parum ad Dulcedinem vinum at zobclm 
melius eft ei cum aqua confractum quia ccrebru5 
minus grauat et cu$ bo; facile per vzine vias pre 
ctpitat materias fecum educendo.;Vtnum autem 
a zomaticum non eft laudabile ei 7 pzoprte quado 
babet quantitatemrefine 7 -altaru3 
qz minus calefactcdo 7 coliquando materias facit 
eas ad caput euapozare.Bceti autem vfus cu 320 matibus 7 aliis condimentis conucnire poteft ef« 
£t agrelb cdfimiltter.fit fuccue aracio£.7 vinu 
citoniozum aduccus limonum ctta3 Ixc oia bene 
placent, ieffugtat etiam longam mozam i aere 
fztgidov bumido 7 pzoprie caltginofo.£ t ftatoe5 
fub flatu venti meridionalis poli flatum venti 
aquilonaris 7 e<f, De modo autem fuc Dozmt 
tionis attendat q> non ponat fe ad oozmiendum 
nifi tranfeant boze Due.aut faltem vna 7 media. 
7 0ozmtat capite fatie eleuato 7 nullo modo fup 
fpina Dccubendo.immo prius fuper oextzo later 
zeuoluendo fe fuper finiftrnm. £t effugiat coiru5 
quatum poteft.7 (ppziefuper cibo factum vfq5 ad 
fex bozas. De accidetibus anime euitet fuzoze 
7 iracundiam 7 triiliciam multam.7 confimilia. 
£t bec De zegimine rezum non naturalium Dea 
fufficiant. De regimine aiit inftrumentozum 
medicinalium.x.videtur mihi taobferuanda. 
quozu3 primum ell vt adueniente octaua oie me 
fis nouembris De futuzi vfq5 ad i4.eiu9 
fiat ifli vizo flobotomia 3 bafilica braebii Dextzi 
perq. lam educantur vf.v. 
7 non plures* Secundum vezo remediu di vt 
Dic immediate fcquenti flobotorniam euacuetuz 
cum boc minozatiuo.tti pillularum aureazum et 
de iera mag ana.3.ii.fozmentur pillule fepte vt 
octo.cum electuazio zof .7 accipiantur per Duas 
bozas ante oiem.7 tardetur cibus vfq5 ad bozas 
fex per bozam vna ante premittendo affupttone 
Vnius fcutelli bzodii pulli macri. Xertium cfl 
vt dic immediate fcquenti pillulas accipiat boc 
Digelliuum in auzoza calidum continuando pez 
Dies octo.ttt fyzupi De bifatits. fyzupi oc calame 
to 7 De liquiricia anajj.aquarum cicoree Viof* 
7 mclliffe ana.f .i.mifce. Quartum il1rumctu3 
eft.vt poli Digelliuum illud euacuetur cum b° era 
Dicatiuo.fkelectuarii indt.3. ii-dcctuarti tf pfilto 
3.iiii.vtruq5 auari ponderis.bibatur CU5 modico 
Vini albi calefacti in auzoza feruatur De tpfo con 
ditionibus que feripte funt De pili ut fuprafcriptf. 
Quintum inllrumentum ell. hi aloes epatici 
dectt.5.iit,agarici pollipodii collo 
quintide.3.i.reubarbarielecti.3.iii.fpicenardi.53 
falis indi ana.3 J.fundantur in luctiszofazum 
cndiuic ana.f.ii.7 conferuentur in ftufacala fepe 
agitando vfq5 quo exiccati fuerint fucci.Deioe za 
vice fuper effundatur fucci maiozane. J.ii.7 itep 
cxicccntur vt priua.7 5d vice iterum fupfundanf 
eis fucci >fcariole.|.it.czoci3j.7 cxtcccnt vt prtp 
Debac ezgo materia fiant pillule ex omm.5.vi* 
quibus vtatur omni fine gnq5 Dierum accipiedo 
ouas.fcd primam accipiat mediate ante cenam; 
fecunda vezo per Duas bozas poli cenam. £t ita 
zeuoluendo pzocedat ab vna ad aliam et potezit 
vri eis toro tempoze vite fue in quacuq5 regione 
climate contingat effe. £t fi ventez eius non effet 
bene largus tempoze quoalfumit fyrupum fupra 
fcriptum.poterit accipere oe cis omni tertio fczo 
vnam parum ante cenam vt oictum.3n tllis em'5 
pillulis latet virtus confemanoi 7 reduccdi.fani 
tatem fuam mundificando caput pectus Hoacbu5 
7 epar eius, 'textum principale di vt ille viz 
affuefeat fepe faltem in lepnmana bis vel ter ac 
ctpere vnam in mane radicem electi* 
poli qua tardet cibum boais ad minus quattuoz; 
fcyepcimum ell vt poltcj? fuerit purgatus ptotuj 
menfem tftarcu ad minus tribue vicibus in fcp 
timana cum vadit ad latum accipiat coclear me 
Diu xilobalfami conditi nihil bibendo poft tpfu. 
Octauu5 eft vt vfq5 ad tempuB in ca° precdetf 
alTignatum bis in feptimana caluarte capid 
pulueri5Ctcum boc pulucrc.Bi ligni alocs.5.vna5 
macts maiozane 02igani am3,u 
2of.fpodu fandarace ana.5.t'J.fiat omnium p fe 
fubtilie puluts.oeinde comitantur Oiligenrez. 
Tlonum eft boc. Vs fpaiezum azomatici zof* 
Oefcriprione J6abriclis.3.i.t2ocifco2uiu De zot 
r( De fptea ana.5 Jubari aUtbr*$a cum aqua 
vioLfiat confectio in zotulie magnis.De qua poft 
cibum accipiat quantitatem zotule vniue parue. 
q pzopzic in diebus in quibus non aftumit 33 co- 
Ditum. De quo fupra dictum eft. Ultimum in 
ftrumcntu5 eft q? ifte vir fepe aftuefcat facere fibt 
fieri ablutione a pedibus viq5 ad inguia an cena 
cum aqua calida Decoctionis zofazum violazum 
ana.to.ii.calamenti ozigant fticados.ana.d3.i. 
que buliant in multa aqua vfq5 ad confumptione 
tertie partis.? vtendo i?oc regimine altiffimi om 
ntpotcnris gratia reftaurabit ? confirmabit fani 
tarem fuam ?cct].2(mcn. 
* Confilium De multa materia flegmatica pteta 
in pectoze ? in pulmone que partim Defcende 
bat a capite 1 a flcgmate fallo ?cetj. 
3c iuuenis in cibariis fuis euitar 
Debet omnia gzolTi nutrimenti ? 
Ventofabilia vifeofa ? oppillatiua 
ftc funt legumina elixa pane a3i 
mum aut non bene 
Carnes bouinas ? vaedas pifces 
mftos ? (ppzfe elixos. £uitet paftilles oes cibos 
? lacricinia. 3tem eu itet omni3 acuta Velut cepe 
rafanum aleum ? fezcula ? cibaria omnia multu 
falis habentia. 3tem vtatur vino albo clazo bene 
vinofo ? pzoprie. aliquid Dulcedinis habente et 
fiiope effugiat potum Vini pontict' vl’ acris brufei 
n emeat a foztibus motibus ? exerciciis.3n regi 
mine meoicinali accipiati octo continuis Diebus 
de bis aquis.Bt aque izis aque yfopt ? pi aftii ana 
§.i.aq ugulecabaliie.|.ii.5ucbazi. JJ.pzie* Decoc 
tionis.Tlona fcquenti Die euacuctur cu mixtione 
V< caffie nuper extracte De canna cum aq Vngule 
caballinej.ij.reu pontici3.ti.vcl.3J.fpicenar 
Di.3 J.mifcc ? aftumat eam cum ciato J.aque vn 
gule caballiue calefacte ? poft ipfa tardet cibum 
bozas.vi.deinde quiefeat quattuoz vel quinq3 oie 
bus Deinde poft illud purgetur cum predicta me 
Dicina ? teneat iftum ozdiuem per totum menfe 
marcii Duabus vicibus purgando fe omni menfe 
Diebus intermediis quibus no accipit aquas nec 
purgatione5 ? ct tempoze quo illas accipit omni 
Die lemcl inungat fibi torum yliuro finiftrum a 
coftis inguia cum ifraferipto 
vnguento bene calido ? fuper loco poztct frullnu 
vnum pelf bene calefacte Tk olei oc czoco ? oe-ca 
momilla ana.3.1.5.pinguedinis anatis taffi ana 
J.3.czoci3.i.pulueris piperis albiizcos?zute 
ana.5J.are albe quantum fufticir fiat vnguentu 
molle. Diebus vezo intermediis quibus non 
accipit aqs na purgationem ? ctia Diebus qbus 
accipit aqs fi vent’ eius cet ftipticus accipiat feiffe VnumcafTie fiftule i 1 comedat medullam eius 
ante cenam immediate abiciendo coztices 7 
dos interiozes. Electuarium aute fiue medicta 
fupraferipta fi componeretur ad inuicem ,p plu 
zibus vicibus melius eflet qz recipet fermctatdej 
i: 
Confilium De afmate; 
Uia Difpofttio butus nobilis Dffc 
valde Difficilis efl. 35 
maximam opoztet effe attetoem 
in regimine ipfius tam ex pazte 
medici qp ex parte eius i obfuan0 
neeefTaria.Efl enim afma fo2te pzoueniens ptim 
ex mala complexione frigidae bumida cerebri 
mittentis materiam multa5 pulmcnl.partim ex 
frigiDttate multa que excreuit in pulmone eius 
pp abntta vuule fue.Tlam ,ppter b° frigus ad pul 
mone fine gdatione peruenit ficut p vuule prefen 
tiam ad ipfumgradatim perueniendo iuuatun 
Er ex boc clare Deducitur caufa pmutationts 
vocis buius Domine que quadoq3 rauca aliquado 
fonora quq5 tenuis pzofertur.Quozum cae facile 
haberi poffunt cognitis iuuamentis vuule ix°JX 
iuuamentis membzozu5 7 pQ tertii ca°.p°.Un ex 
bis cocluditur foztaffis impoffibilitas aut maxia 
curationis Difficultas fi non poffet vuula reflaura 
ri que fpafmata efl vel exiccata.Hon enim e abfei 
fa manualiter vel apoflemate aliquo cozzupta vt 
paciens confinnat 7 aflantes.'? effet fpcculatio pf 
ebra ininueniendo eiusabfentiecaufascunibil 
ab auctozibus tactum habeatur. Cognoui em 
nocumctu in boc afmate no paruu fieri 7 augeri 
;pprer plenitudinem et flomacbi 7 oebtlitate5 Di 
gefliue eius.duare bis omnibus pzouidendii efl 
prius De regimine ex parte fex rerum non naliu 
aliquid pzecurrendo. 
Capfu5 fm oe cura per Dictam. 
Eligat igitur bec nobilis Domina in cibis primo 
panem notabilem quatitatem fermenti habente 
bene fermentatum 7 coctum duozu Die$z aut triu 
ad plus in quo ponatur dum fit aliquid De pulue 
2e liquizicte vt in.x.panibus ponatur vna Drag* 
Carnes comedat vt pullozum lacte 
tium cafizonum agnozum capretozum lepozum 
cuniculozum capreolozum que optime funt et p 
Oleum fafianozum pipionum auium paruazum 
anatum 7 fimilium. 2flias carnes Dimittat et co 
medat eas vt pfiu5 elixas, allate etiaconueniunt 
fibi non valde indurate. £>e ferculis accipiat 
bzodium caulium petzoftT.feniculii meta faluia 
ffopumqua femper in cibis vtatur. Sopinacbia 
ra20 vtatu2 7 zarius rapa lactuca endiuia poztu 
laca cucurbita 7 reliquis fztgidis non Vtat. De 
radicibus vti potefl quandoq5 cepis cocq 7 pezis 
caroteet bene placent.Scalonia etiam vtilisefl 
3leum autem zazo tangat rafano etia razo vtat 
De fructibus vtatur multum ficubus ficcts ate 
prandium 7 cenam.vue etiam omnes ficce placet 
n maxime paffule nigzedezomania. 
bone fut omni modo 7 pbiflici.rapis conditis ad 
Dulcedinem tzabentibus vti potefl* De feibus 
vtatur feniculo anifo cimino fepe in cibis fuie pi 
pere 7 aliis calidis. De leguminibus bona ftj cice 
ra rubea 7 alba bzodiumfabarum panicu5 Dorel 
f a 2t'5um cum lacte amtgdalarum et captarum. 
lac crudum dimittat 7 eafetim antiqui valtf 
falttum recens ve2o cafeus Dulcis bonus efl ei. 
XDdle 7 5ucba20 in cibis aratur 7 fcpc* De fa 
poribus vtatu2 aceto 7 agrefla comixtis cu catis 
vtczoco pipere 5in5ibere nuce muf.gariofiLcta 
momo cardamomo 7 fimtlibus. Ufua aut reru 
acrium fimplicium non cduenit. Oleu 7 oltuas 
cuitet 7 loco eius itatur recenti butizo Vel pigue 
Oine pozci galline vel anatie vel anferu3*Spalia 
in cibis ponenda funt yfopus captll’ ven.marubiu 
enula czocua ficus feniculum anifum. 3flo£ aliq* 
femper in cibis vtatur 7 maxime enula C20C0 et 
yfopo. Uinum bibat album clarum odo2tferu5 
Dulce 7 conuenienter Vinofum. Oinum vo rubeu 
turbidum gzoffum ponticumacre velbrufcum 
fugiat.Etiam tepoze frigido Vri potefl aqua melF 
ifta 7 efl fibi valde cqnuentcns .acctpianturaque 
fontis Itbr.v.cinamomi czoci aua.5.y.yfopi.5*i« 
bulliant vfq3 ad confumptioncm quarte ptis tiic 
addatur meli' boni crudi libf*.to coquantur vfque 
ad conliiptionem tertie partis 7 colentur p faccu 
fptffum 7 bac vtatur in p:tu vel temperet ex ea 
vinum 7 erit Valde pzoficua. Toabitet' in cameia 
Domo vel loco calidis vel ficcts 7 enitet aere tur 
bidum ventofum nebulofum 7 bumtdum 7 fi ba 
bitat i flufa no fit calida valde *fed medioceitez. 
tlon oozmiat illico fuper cibo* fed tardet ize 
Dozmitum per duas bozas aut vnam 7 mediam 
7 capite Dozmiat eleuato bene calido birreto Vel 
infulis 7 caueat Dozmtre fuper fpina*Caucat mf 
tum explere fe cibis vfq5 ad faturitatem 7 grani 
tatem flomacbu 2fbfltnentia enim omnino fibi 
vtiliscil fifentttfe repletam vtatur pillulisin 
frafcribenoiSi Exercitium 7 ambulatio 7 omif 
motus cozpis pedefler 7 eqfter efl ef.puelenf oe et 
exerctciu3 manuale quo non teneatur caput curuu 
bonum eft ei .omnia Vezo exercitia vel frica tioes. 
fiant ieiuna ea 7 non cibata. Tlon Debet De fua 
falute Dcfperare.fcd bene confidere 7 letari 7 mte 
quietam agere. Ilam triflicia multa curationem 
impeoit 7 retardat. 
Capitulum tertiu De cura p medicinalia, 
tegimen vezo eius ex parte medicinaliu qttuoz 
efl pulmonem 
7 pectus mundifteare. 7 munda ipfa conferuaze 
za efl ftomaebi euacuatio 7 eius digefliue confoz 
tatto. 3a ell capitis rectificatio ne materias mf 
tas cogreget 7 inferius catariyt.q.a efl ad vuula3 
attentio .‘brima itentio completurp0 puzgatioe 
pectozis omni menfe fienda cum bie.B< aq yfopi 
j.t.y.aque capill’ vencf.f.ii.fyzupt Depraflio.J.i 
fyzupi oe liqmricia.f.f.accipiat i auzoza caltdu 
cotum fepte3 Diebus. Digefltuum lenius Bc aq 
farfare vel vngule caballine. J.iii.aque yfopuj.i. 
T.accipiat vt prius. Euacuatiuii bonum B< pillu 
laru De agazico*3,ii.pillularum de farcocolla.3. 
i.fiant octo 7 accipiat eas in auzoza pofl quinque 
bozas accipiat fcutellam bzodiipulli cum mfto 
3ucbazo 7 per vnam bozam pofl comedat; Mi 
ud cnacuatiuum Bi agarici.5M.aque Decoctionis 
liqutf.5.iii‘5in5iberis3*i.turbit.3,T.fiat tnfufio 
per totam noctem 7 accipiatur vt pill’e. V>zo bac 
etiam intentione fepe teneat in os aliquid D locfo 
De pino 7 altquado oe locb De fquilla.Electuariuj 
ad banc intentionem bonu p me compofitu mibi 
fepe expertum. Bc ircos pralTiu ariflologie.zo « yfopi ltquif.3.v.capiir.vcn .3.! ii. antft 
feniculi ana.5. ii. I eminis caiiliii mcdullecott ana 
. 3. ti.czoci. 3.1 J.pinearii 7 pbillicop mudatozu5 
per dius noctes fnfufozumin aqd Decoctionis It 
vfptf 
preparari fm .i.fiat elec 
marium dc quo Degluttat omni mane bis vel tcz 
medium coclear 7 ita ante cenam 7 De co et fepe 
teneat tn os modicum videbis tuuamentuma 
gnum. Secunda vezo intentio completur cu5 
(Itis p° vtendo fepe ante cibum confectione Diact 
namomi.3te azomatici zofatt. 3te confat et vtt 
tn cibis puluere mclltff. £lqua etiam fublima 
ttonis cius optima ell limpbando vtnum.confert 
eni egrttudinibus Deflegmate cercbzo 7 Hoadxj. 
Confoztat etiam llomacbum alTumere fepe b* 
Bi aque melltHe aque 
ameos.5 J.acctptatur cum 3ucbazo caltdu i auzo 
ra. SliuD oigeltiuum bonum Bi melf.zofatt.| 
tj.aque betoice.J.iii.accipiatur vt fupva.Bliud 
Digelliuum fimul 7 mundificariuu 
titi.aque fubltmattonis zadtcum yzeos.icuacuati 
uum bonum funt pillnle cocbie dc qutb3 accipiat 
tn auzoza3.ii.a tardetur ctb5 vt fupra. Sliud 
bonum.Bi electuartt 
Vt.accipiatur CU5 Decoctione anifi 7 fiat vt fupra. 
Unguentum bonum llomacbi confoztatiuu De q° 
Vng ittu bis tn Die Bi calamenti mcllif.betontce 
mallicts galage ctpcrt zof.granozu paraaifi ana 
3.y.laudani.3.ii.Ugnt aloes.5.i. galltemufjt J. 
olet De menta dc abfintbio ana.f.i.J.cere cftum 
fuflfictt fiat vnguentum molle* Saculus ad ide 
B< mente abftntbii maiozane oztgani melltfle fe 
minis bafilicdis granozu5 
parad tfi. 3, ii. pulu erigentur 7 in findone De gna 
fiat fatuius, ‘bzo tertia vezo tntentide purgef 
caput accipiendo aliquando vt bis tn menfe bas 
pillulas ptllularum De tera ftmpltci3.ti.aga 
zici electt3.f.fiant pillule cum fyzupo d lltcaciof 
7 modico 3tn5iberis accipiantur ftcui d purgatoe 
pectozis Iupra intentione prima. 3re5 opo2tu 
rtum ell vt fepe vtatur pillults De 
accipiendo vnam quando vadit ad lectum bis vf 
ter in lcptimana.3tem vtiles ad boc funt pillule 
alTataret lhic.7 rpprie mallallate cum burizo et 
cofoztate cum modico agarici 7 vtatur vt fupra. 
Ptlluie mee mundtficatcs caput 7 pectus d gbus 
vnam exhibeo vel Duae poli cenam 
Bt aloes epatici electi, fj.agazici electi. 3.1.3.111 
fundantur per Duas noctes in aqua maiozane de 
inde extrahantur <7 Bi llicados ilozuj faluie 7 rof 
marini ana3J.macis 3.ii.Diagrtdii.g.viii. et 
fozmentur pillule ex omm.3. vii.*7 Dentur vt s. 
3d eandem intentionem fiat puluis ille ex quo 
fuper pzoza capitis 
gjrioftlozum melltlle galange laudani pullcgii 
Iticados ana.3J.fiat puluis.Saculue bonus ca- 
piti fuperponendus Be 02tgani llicados rute ma 
tozane aflazi calameti ligni alo 
es ameos ana.3.i. gartoftloznm.3,iti.zor.3.t J. 
fandalozum al3.i1ii.ftat faculus latituDinis qt 
tuoz Dtgittozum 7 longitudinis manus 7 potet 
fuper comiiTura capitis 7 fepe cxiccetur 7 rbuze 
I urtumegetur. quo caput abluit coq t 
bec cum aqua pollca ponatur cinis 7 colctur.Bc 
alTazi galage maiozane llicados ana.5.i.lignt alo 
es.3 J. '23apo cu q* abluit caput tcoipozef cu 
illis V< pulucf treosji.garicftlozu.j.i j.macis 
galage ligni 
cum aqua prius 02e aqua tepida fepe 
leuit i mane traiciat per nares boc caputpurgiu 
B< aque meUj.m.pulucrts artbanite ligni aloes 
ana.3.i.fucci radicum blete.f.tj.mifceftmul et 
ftatcalidum dum accipitur. Ultima ve20 inte 
tto cxcqui potdl cum illis, ‘fcztmum cll tenere 
fepe in os aqua Decoctionis paff. Secundu cll 
aqua Decoctiois liquif*. Icrtiu eft aqua fublima 
ttdts t2Coe. Quartum cll mafticatio creb2a antft 
Quintii cll mallicatio nucifmp. Sextum efl 
malltcatto cubcbarum. Septimii fricatio loci 
fepe facta cum oleo amtgdalarum Dul.3re cii oleo 
prino. Tlonu cum pulucrc oztgant. Decimum 
cum puluere rute. Undecimtl fricat to cu bono 
balfamo 7 efl melius omnibus. Duodecimum 
fepe tenere in os frullrum ligni aloes, loec fut 
que mibi ‘vrilioza vifa funt in cura OiTpofttionuj 
buius nobilis Domine collecte variis auctomm 
Voluminibus 7 in Hudio podue.So laudem oipo 
tentis amen. 
Cofiliii De afmate pzoptcr plenitudo pectois 
Xrcnus 7 fpectabilis miles Dctbie 
/ tiis De vrbe vtcentina labozat pleni 
tudme pecto2is a materia flegmati 
ca fm partem a capite eflufa ad pec 
tus et fm magnam partem genita 
in ipfo per viam indigcllionis que qualttercunq) 
contingat in pcctozc ipfius fm maiozem parte5 
ipfius faniata cll.vt Ii longo remjroze ibide fixa 
permaneret neceiTario perduceret ipfu ad ethici 
aut ptifim aut ad vtrunq3 fimul. 'Pzius tamen 
cp perducat ad oifpofitiones illas facturas in eo 
ell afma aut ia efficit illd.pprerjgitur bas Difpo 
fitiones euitandas aut alleuiadae pzeutoenduro 
ell ei per bunc modum. 
Capitulum fecundum De Dieta. 
Pzimo quidem cuitet habitaculum camae tezre 
ne aut loci frigidi 7 bumidt 7 vetofi.20 euitet oes 
cibos g2olToa vifeofos 7 oppillatiuos vt legumia 
cafcum. partes neruofas panniculofasct 
glutinofas. Effugiat ctia acuta omnia vclut cepe 
2afanum aleum pomi 7 fimilia bis. £ft'ugtatet 
cibos acres Vel acribns compofitos vt fm gnata 
agzella arandum limones 1 ftmtlt&j&ranatoro 
vezo vfus Dulcium fibi valde conucnicns c.accto 
autem vti potcll ter vel quater in fepnmana i 
£uitct etiam cibos vifcol itate oppillatiuos Vt an 
guillc tincte 7 fimilia. Cancros autC3 in vfu aln 
non vitupezo fibt.Dtmittat"etiam omnia cibaria 
acuta vcbcmentj exiccationis Velut funt falfaoia 
Uino autem vtatur albo fubtili azomatico Dulci 
7 nullo modo acri. £t fi nosvpotefl haberi album 
accipiatur fubrubeum 7 nullo niodo nigru. £t fi 
pzopter furnofirarem vini vel pzopter Dolozem 
functurarum opoztet limpbare vmu5.tuc Itplxrt 
cum aqua Dccoc.vnius radicis liqutricie qvitatis 
oigitti minuti mundificate 7 in frullra incife et 
imponatur in lior«xit.aque 7 coquat Vfq5 ad con 
fumptionem tertie partis. De cxerciro vo non 
opoztet in eo fieri lermone nifi qz gfa ercrcftti 
eduemrent fibi fricationes a fpatuus vfq3 ad na ree applicate femei m Oie 7 p20prte i mane anqp 
furgat a lecto.aut ialte bts in feptimana applicet 
fibi ventofe oue in natibus fine fcarificatione. 
Contemperet omnia accidentia anime fu0 pofle 
7 pzoprie triftitiam 7 iracundiam inducentia qtf 
tamen facere non cft ei leue ,ppter accidentia mu 
dana homines multum attcrentta.Confideret et 
in aflumptione cibozum vti quantitate 
enti que ftomacbu nullo modo aggzauet.'*fle(g et 
tantus oebet effc potus in ftoroaebo ipfius flue 
tuet. 
Capitulum tertiu oe medicinalibus* 
£>20 regtmtue ve20 medicinali quinq3 didentur 
mibiconuenientia fufticere medicamina. Qa052 
primu eff elcctuarium Ixk oe quo omni mane ac 
ctptat coclear vnum 7 per bo2am ante cena cale 
ar medium oegluriendo ipfum abfq5 mafficatoe 
aliqua.Cuius oefcrtptio ItqmT.cinamoi capilf. 
al.7 ntg2t yfopi vngulc cabal 
line fifti 
co2um amigdalarum purgatanim ana.J. i.tzc 
os ana.libf.ii.fy2upi vioF.fdi.melf.q.s 
7 fiat elcctuarium remediu e electi 
ha oe quo fepe in oie 7 in nocte in 02e fuo tenere 
oebet quantttatem fabe non maftican* tpfum.fed 
permitte0 odcendereq? otlioluat abeo.Cuius oe 
feriptio Bc loeboe penidiarum.J.y. 
inco2po2entur fimul in mo2tario vlta ptririoe* 
Zertium remedium eft vt fi faflidiretur lab 
liquido vel molli iam predicto lao illiusinoze 
fuo teneat fruftrum vnum confectionis Oyapeni 
dionis ficut otetum cft oe alio. Ctuartu reme 
Oium eft vt omni fezo quando vadit ad lectum a 
principio capillo2um vfq5 ad fumitatem capitis 
latitudine comiiTurcfagitalfstrium ot'gitto2U3 
ponat oe bapuluere fparfc inter capillos cytttatj 
quattuo2g2ano2umo2dei.7 cum reponit fecun 
dum cum pectine oeponac primu.Cuius oefcrtp 
tio.Bi fandarace.3.it.ga2iofir.5.i.maci0 libf.iu 
2of.flo2um nenufari3 violarii co2ticu papaueris 
ana.5.y.ligni'aloes libf.i.fiat pruis omniu per fe 
Quintum 7 vltimu remediu eft vt pectus eius 
omni fe20 quando vadit ad lectum ante 7 ret20 
Vngatur boc Vnguento fm omne5 ambitu 
Ei olei violarii ofi amigdalarum oulcium 
i.pinguedinis anatis bim'21 recentis ana.J.iiii. 
c20dlibf.ti.cere al.q.s 7 fiat vnguencum.Toec fut 
remedia que mibt videntur melio23 quo2u vfus 
fitfaltem vfq3 ad.yii.oies.fit fi res erit bone ter 
minationis referantur oeogratesfinautc refc2t 
batur qz femper paratus e20.fed oefectu nuctoru 
citius expedire non potui q2 fum extra ctuttarej 
manfiuus.qre melip dTet oete2iatu bfe nuciu, 
Confilium ad Difficultatem anhelitus. 
Capitulum primum oe caufts afmatis 
702tbomie. 
Olltcttauft me iamdiu reueredi 
fima veftra paternitas bentgniftt 
me pater vt cuiufdam oifftcultaf} 
anhelitus quo plurimu3 cructami 
q> clart02i fmone fieri pot pfiliu 
curationis offenderem. fit licet 
fm tlluftrtum auctor fententia3 Difficultati ante 
litus plurime fint i pedes vt ego fmone 
conftruxeram.ne tamen pzolixitas 
fafftdium ingerat pcrlegenti.que pzopofito ma 
gis congruere Videtur folumrnoDo,tres anbelitp 
rpccies declarare Decrem.que fut HmaJDifma? 
Ortbomia.que fint ea2itq5 inter fc Differentias 7 
eas explicare p2opofut.fiff igitur afma pulmonif 
n pectozis egritudo facta .pprer Debilitatem vel 
plenitudinem lacertozum latitudinaliu pectozis 
vnde non debite expelliitur fui 7 fupfluitates coti 
gregati quare frequentatuz anhelitus cum non 
Debite mundificctur coz 7 euentetur ab eis p trac 
tum aeris inlpirati.Cum plenitudine vezo Vf oe 
bilitate longitudinalium villozum traebee artbe 
rie 7 pectozis non Debita quantitas aeris coz c 
iientare.Debentis attrahitur Difnta nominatur, 
tod cum vilorum longitudinaliii 7 lati 
tudinalium Defectn pttngtt vt non fufficiat coz e 
uentare ex infpiiato aere atq3 non plene ipfum 
C02 7 pulmo a fumis mundificcntur 7 reliquiis 
fupezfluitatum cobartantiu3 oztlxjmtam meotei 
vocaucrunt.Uudeafma fit pzopter tnfufficiente 
fumoram fuperfluozu5 expulfionem 7 aeria expi 
rationem.bifnia vezo Diminuta attrac 
tionem 7 inrpirationem.3n ortbomia vtramque 
contingere fcilicet infpizationis et exfpirationis 
infufficientia colligamus, fit fi cyplures iiluffriu 
antiquozum fermonea equtuoce fo2te magis bis 
nominibus abutendo loquantur. melt'02 tamen 
fignificatioeozu5prctacta infupez 
caufequandoq3 materiales quandoq3 imatertalef 
effe ponuntur. VOitczialeQ funt male ppTones 
cum bumozibus vel fibi pzopoztioiiatj vt vento 
fitattbus 7 aquofitatibus fimplicibus Vf cdmtxff. 
3tem barum alie antecedentes et alie coniuncte 
Ommalesvezo funt male complexdee fimplices 
vel compofite fiuc bumozn3 7 fibi ( 
Vitio. 3tem egritudines iffe qn'3 per pzoprietate 
infunt pulmoni 7 pectozi.quadoq5 per coitatem. 
*foos autem fermones Diiitnctoe taliter itclligere 
conuenit.Caufe enim materiales antecedetes fim 
plices vel compoftte funt bumozes fimplices vel 
comixti in venis 7 arteriis magnisautlocis va 
cuis pectozis fi fuerit egzitudines ille per ,pprie 
tatem.aut capitis ffomaebi 7aliozumfifuezint 
bt mozbi per colligantiam. Caufe vo coniuncte 
materiales funt predicti bumozes fimplices vel 
compoliti imbibiti in pozis villozii logitudialiu 
aut latitudinalium aut in vtrifq5 fcilicet pectois 
7 pulmonis aut in extremitatibus arteriaru5Ct 
eiue fi fuerit egritudo fibi ,pp2ia.Si at 
per cottatem.tunc (fonte fanitate pulmonis coue 
nft panniculos pectozis cdprtmt ita ut eoru pzo 
bibeatur motusDebitj Dyaffol\7 fiftoL ficut cotin 
gere videmus tn plenitudine ffomaebi 7 epafl.3n 
fplents quoque Duricie vel apoflemate 7 tn colica 
fqutbalofa 7 ventofa 7 yltaca 7 coltrica pa(Tionib5 
7 altis membzozum eg2itudintbus pectozt colli 
gatis. Bt vezo iterum bumozes iffi qnq5 in ipfo 
congeruntur per Defluxum ab altis membzts vt 
capite 7 epate.quadoq3 vezo in ipfo inuentt caufa 
generationis eozum Itcut flegmatf 7 aquofitati3. 
Caufa generationis in ipfo eit frigiditas cjpau 
latim zortfteat Vt.H.x3. tertii tractatu primo ca* 
oe afmare colltgendii 3mmateriales autC3 cae ftj 
frigiditas pura pectozis paniculos cius fpafmas 
7 motui tndifponene.aut butdtcas vias ateiitus tobetans.autficcitasbumidum pulmonis 7 pan 
niculomm exurens pa2tes eius in panntculo2um 
ptrabedo motui Diaftol* 7 fiftol’. ineptae reDdit* 
pu2aquoq5 caliditas l>oc idem agit fuotractu.ct 
q2 mat02em cj> exigat in co2de neccffttate5 ponit 
euentandi.quare cum in vna Diaftol’ acris p02tto 
infufttciens coz euentare nequaqua ex infptratice 
trabatur.cogttur virtus inlpiratione3 infpiratdi 
fubiungere vt ignite neccflttatt fuffteienter fattf 
facere valeat. £x caufis quoq3 materialtb5 ate 
cedettbus tn pliuimo euentu repentur flcgma 7 
aquofitas 7 ventofitas in ipfocongcfte aut aliud 
fluentes. Dcinde-fanguisfrcquentcr a capite reu 
vt in fono contmgtt.etf quia multa eius 
eft quantitas in pccto2e p2optcr p2optnquttatem 
epatisco2dis 7Venccbilis que funt inhumano 
co2po2e manifefte minere. Karo autem colcra 
Difficultati anhelitus cft caufa ntfi peraugmentu 
neceffitatj aut ficctt.it} vel penetrationis pungedo 
fic faciat.Karifftme quoq3 melacoliam tales egr i 
tudtr.es facere videmus, cum eius parua cptitas 
in pectoze inueniatur eiufq5gzoffitie panniculos 
ntfi maxima Difficultate fubintrat atq5 calor C02 
dis 7 multi flegmatis 7 aquofitatis in pulmone 
2efidentium in fuis qualitatibus 2efragat,2( dde 
quoq5 aliam harum eg2itudinum caufa fo2e 
quenter paruttatem 7 anguftiam pecto2ts a gene 
ratione contractam q2e non fufficiens aeris qua 
titas infpira2t 7 Detineri poteft Vt fpirttualtii3 ne 
ceffitati fubueniatur ficut xa tertii allegato loco 
aperte colligitur Dum inqmt.£t quadoq5 ffc fctl5 
afma p2opter parilitatem pect02is quare no fcgt 
ipfum neceilitas ex aobdim.ptingit et quandoq3 
anhelitus Difficultas a feb2ibus pclltlcncialibus 7 
potu vt vipere 7 fimtlium vt c?a quarti 
tractatu tertio colligcndu. Itotu et| 
venenofarum vt ibidem apparet ex potu cci*ufc 
gipfi opii 7 iufquiamt 7 conftmiliu.bec dc caufis. 
Capitulum lecunduDc fignis. 
fermone fatis qditate 7 
caufis afmatis Difnie 7 02ttomie cduenit 2ecte co 
fulere volentem vnanquaq3 fpccicril difficultatis 
abditus per fibi p20pv ia 7 adequata figna oiftin 
guere.quoniam euidens cognitio mo2bi curabilif 
fpcciem cc2tam medele pollicetur.7 quia in actio 
nibus prius C02p02u cognitiocx fignis manifefta 
effe debet.Deinde 7 falub2ium caufa 1115 inuentio 
J5alienus p2imo tegni.igitur erunt afmatj 7 relt 
quanim fpecicrum Difficilis antolitus ligna toc 
penes 02dinem cau'arum fuperius nominata^. 
6 igitur afma fuerit Dnio fanguinis in pectore 
7 pulmone exuberantis.crit conftrictio abclitus 
perfeueransfcreatj dulcisnou multe vifeofitatis 
nifi calo2e multum agente 7 cum aliquali laguis 
interdum coinixttoe 7 queqg figna magis adcriit 
bo2a p2op2ia motui fanguinis vt in Diluculo 7 p 
bo2am Vnam vel Duas ante Diem. 3nfuper 7 pi 
Dezofitas pccco2is cum inflamattonc multitudo 
fudo2is ci2ca pectus 7 guttur plenitudo Venaru5 
pect02is 7 rubicunditae cius.fonus p2olixus CU3 
appneiis ydolo2ii rubeoru5.7 nili virtus refoluta 
fuerit, erit pulfus magnus mat'02 tahic fiftolcs cf 
diaftolcs. icft etiam velox 7 frequens pp neceftita 
tem magnam qua imprimit l uo caloze fanguis. 
Uzim iiuvel fubru.aut ruffa vd fubruffa g2offa 
in fubftantia turbulenta,Si VC20 afmatis caufa 
fuerit flegma erit eonftrictioattbelituBsuatiua* 
mai'02 tamen tora motus flegmatis ,pprta fctlj 
ab to2a 2a noctis vfq5 ad matutinu3.fdnu8 ,pfun 
Ous 7 longuf.fttipoz 7 hebetudo fenfuum.brida0. 
(creatus tnfipidi aut rcmtffe Dulcedinis aquofi 
mucillaginofi Vifcofi aut falfi fm varietate fleg- 
matj i naturalitate aut non naturalitate 7 fpeb5 
eius Dtfttctis 7 er parte fapo2ts 7 modi fubftatie 
C2ttque palliditas faciei 7 oculo2um 7 parua aut 
nulla pect02is caliditas cum molltcie.plurimiiq5 
tulTis prefentia cum fereatu multo abundanttaq5 
multi vapo2ts in pcct02e.capirie grauitas pigri 
cia tottus pulfus quoque tardus 7 rarus 7 mollis 
7 fi fuerit in arteriis contenta materia tremulo 
fus.Plurtmum enim pullus habentium afma eft 
tremulolue xa tertii tractatu pztmo capitulo oe 
fignio afmatj. Uzim in Dnio flegmatis naturaF 
erit pallida mediocrit fpiffa 3n Dnio VC20 aceto 
fi vel acris pallida 015 fba tenui ad mediocritate 
accedentis autalbaquadoq57 glauca fecundum 
quatitatem 7 fubftandam flegmaf.3n falfo aute3 
flegmate fubcitrina erit cum fubftatia equali no 
perturbata ad mediocritatan vel ad fptfltrudme 
accedenti. 3n Vitreo autem flegmate efl alba me 
diocriter tenuis cum ypoftaft pctaloyde 7 pertur 
bata in fundo fedente. Sode tamen cp fi prelctta 
feb2ts adelTet variaretur Vzine C0I02 ad intenfu3 
7 fubftantia cius 7 ypoftaf flegmatj Diffoluti com 
mixtione mutarcntur.£geftiones quoq3 tunc per 
totum fpuofe videntur cum palltdttate 7 mollictc 
fubftatie. Dum autem afmatj caula fuerit cole2a 
licet ra2o contingat figna eruut. intentio flame 
cum ficcitatc 7 mo2dicattone pcct02is in Dext2a 
tamen parte magtf cf in fini (Ira cum refolutione 
atq5citrinirati pect02ts totius.pcctus quoq3 tactu 
inflamatiue calidiratis eriftit afpcritas lingue 
gutturis 7 palatt.focc tamen omnia mag aderat 
bo2a motui colere p2opn'a fcilicet a tertia ima 
Diei vfq5 ad nona3. paucus quoq5 fcrcatn3 7quan 
Doq5 citrinus immo 7 p2t'uatio fputi oio 7 quod 
fpuitcu3 recipit 7 adminiftratur qd bumectat xa 
tertii allegato capD.£ftq5 in fono citrina2um vel 
ignitarum rerum vt fulguris vel fciutillaru apa 
2ttto pulfus magnus nifi vtus fuccubuerit velox 
7 frequens cum manifefta Duricie.Urtna irjtenfa 
citrina ruffa vel fubruffa CU5 tenuitate 7 claritate 
fubftamie pinguis eum nlicfdo colliquatiflatis 
admixtione. Permutantur etiam figna toc per 
mutatione colere naturalis aut non nanualis tn 
quantitate fubftantia 7 aliis Difcretis pcnfanb 
7 feb2ts abfentia vel prefentia 7 aliis ide ip2ime 
2C potoribus. Signa aute afmatis a mdacolui 
naturali facti vel pendentis funt pcct02is 7 faciei 
liuiditas 7 albedinis octilo2U5 fubntg2cdo 7 coru 
lippitudo 7 grauitas fenfuum pultUanimitaset 
follicitudo cpplurima maxie cum bo2a motus me 
lacolie p20pria fcilicet ab bo2a nona Diei v!q3 ad 
bo2a fecunda vel tertiam noctj.in anbditu quoq3 
ponde2ofitas7 conftrictio mai’02 tamifiniftra 
cj> tn Dextra parte contingit.fomnuf paucue terri 
bilium 7 nig202um co2po£ aparitio f pntu5 autc 
tenue 7 liutdum fereatioes 7 cructuatoes acctofe 
pulfus tardus Debilis rarus tcnut37 Durus. Vria 
alba tenuis clara egefttones.liuidect compacte 
ventofitas 7 rugittus in p:cto2e 7 toro.£ ftenim 
quandbq5 vrina liuida fpifta 7 fpuitwfo quados. melancolte vtrcofe vel giotfc vel diter Variate {* 
naturalitate no naturalitate in modo fubflantie 
quantitate a alu0.Ho tn fignificatde5 predicfo?z 
omniii cdpiczi cuidemius particularitl pueniettu 
confidcrationc fuppofita fcilicet etatis 7 regionis 
exercitione regiminie ciboaum 7 potuum 7 alio 
zum immutare potentium.s5i autem afma p20 
uencrit a materia aliunde Defluxa fignificabit ip 
fum eucntua fubitus 7 mittentium memb202ura 
oebilitae aut eg2ttudo prccedena 7 q intendituz 
7 remittitur fecundu quatitate materiei aliunde 
fluentis* £um autem fit vicio pect02t'8 non eque 
fubirus.fed paulattiis eft eius eucntua * Si veao 
afmatia caufa fuerint febrea peftilettalcs aut alte 
aut veneno2um vel medicinarum venenofarum 
potus fignificabunt ipfum antecetfio illo2um ex 
fignie p2opriis prima quartitract.quarto7<>*• 
quarti trac.tertto figillatj capitulis colligend.£5i 
vero fuerit eruptio laniet' ad pectus vt tn fqinantj 
7 freneticis 7 ftmilibus fepe contigit faniola ma- 
teriam ad pectus effundi. fignificabuntUlud p2e 
ceiTio frenef fquinancie aut alioaum cj£ prefetia 
cozpus aftltgebatur.Si ve20 fiat afma a vetoftta 
te lignificant illudicnitas pect02is 7 augjnentu5 
neeetTitatj ex aiTiiptione ctbozu vl* medicinaru uel 
ventofttaree generantium 7 fenfario gurgulatois 
2ugitcua 7 tenfionis in pcctoze 7 pulmone. Com 
mixtozu aut bumo2um ligna afma facienttu pfa 
Diligent exprefatisfignis fimpliciumbumo2U5 
Domtniii arguentibus. Signa aute malarum 
complexionum fine materia afma a Difnia facien 
tium fub compendio coUigantur.caliditate entm 
fimpiteem fine materia factiua5 afmatj fignificat 
rubedo et leuitas pectots 7 faciei.pulfus velox fd 
nus paucus fitis medtoc2ia.fenfatio caumatis tn 
p2ofundo pecto2is noceri ab aere 7 aliis calidis 7 
iuua2t afrigidisifrigiditatis aute line materia 
figna funt frigus fenfibilepect02ts 7 adiacenttu. 
pallidtras eius.venaru paruitas 7 exilitas.pulfuf 
tardus.Urma Difcolc2ata fonus multus.gua2i a 
fzig dis.7 tuua2i a calidis.lDumiditatis vo pure 
figna fur mollicies pcct02ts fczeatus mftus fen- 
fuum bebetudo.multuf fonus 7 q tuuamentu per 
cipit ex adminiftratione nocumctu 
ex app20pinquatione bumectanttum.pulfus mol 
lis a vndofus V2ina aquea 7 plurimum fpumofa 
lbu2e vicio ficcitat) figna funt Duricies afpitasret 
foliditas pcct02ts foniozum 7 fuperfluitatu pau 
citas 7 iuuari ab bumidis 7 noceri ab oppofttts. 
Ccmpofttarum VC20 Difcrafiarum fimplictu3 
immaterialium figna ex fimplicium ftgnis cogi 
tando pcixurzaSi TOcc dc ftgnis ve. Ilarra 
tts reuerendilTime pater p2olixo bene fmone af 
matis 7 reliquarum fpccieram caufis a ftgnis vt 
euidentius confulere poffim.afmatis predtetaruj 
fpectem quam incurrttj eligendam elTe confidc2o. 
XDibt igitur p20 fundameto firmetur Difftcul 
tas anbdttus velUt caufam efle plenitudine atq5 
capitis Debilitatem cdttngcntc ,ppter mult02um 
fumo2um 7 vapo2U5 ad ipfum eleuat02um a me 
b2t’s tnferio2tbusfcilicet epate qdmoubitantur 
caliD in vobis afTinno.nec non a.ftdacbo 7 religa 
qd etia adiuuat multitudo colere euapO202e facte 
tis.£ft em'5 vt eftimo complexio veftra a gnattoe 
colerfca nifi futlTet per exterius occurrentia pmti 
tata.confert etiam ad boc cdplexto cerebri a gene 
ratione calida.igitur modus iftecongcftionis 
materteram in capite. membra enim inferioza 
vapo2ant.Cerebrum quoq5 fui caltditate tzzHu 
fumi igitur 7 vapozes fuperiorem lationem fibi 
p2opnam petentee in capite Detenti cranei coca 
uitate iuuante ing20lTantur cereb2i frigiditate 
ficq5 ui aquam conuerfi pect02i ftillant qualit' ex 
VapQiibw ab inferiozi mudo ad media regione 
eleuatj credit nafti pluuia vt p2imo metbauzoru 
q autem cercbzi completio a generatione calida 
fuerit figna plura tefitantur fciltcet crtfpitudo ca 
pillo2um 7 eozum citrinita6.faciefq3 a alba oculo 
2u citrinata babitudo extenuata faciei a 
fenfuum claritas facilitas apprebededt 
ira 7gau 
dium inclinafio.pulfus velox 7 frequens teporu3 
raliozu3 a aliqua fupratacta. Jct fi igitur omniu 
fpecie2itm afrnat} predictarum regimen exponcr 
cupiam.princtpalius tame afmatj facti a materia 
pcctozi aliunde oimitfa regimen Declarare conci 
pio. 3n Duae igitur Diuifionee oiuiderc volui.f.t 
preruatiuu fgime 7 curatiuu Prefuatiuu quo$ 
intelligere conuenit obferuandu tepe quo nomo 
leftamini.Curatinu vczo tempoze pezoxifmi.£ II 
ent egritudo bec De longis habentibus poxifmos 
acutos fimtles pcroxifmts cpvienfie 7 fpafmi x*; 
tertii allegato captt.biuidatur ite£ regimen pre 
feruatiuu in duo Icilicet in rcgimen.vi.rem3 non 
naturalium 7 medicirtalim 
Capitulu t crttu De cura p Dieta. 
'Regatur igitur tuxta res non naturales que/unt 
fex.i .aer motus quies 7cetj. 'P>zimo eligatur aez 
in quo mozamini clarus fubtilts calidus a ficcu* 
minime frigidus a bumidus non ventofue maxte 
autem meridionalis cmtetur uentus. Toic enitu 
multotiens eft afmatts ca tertia con 
fliruq cottidiane 7 za primi doc.z9ca° 6 naturis 
tepozum 7 xa tertii feptus allegato ca#v £t fi aez 
talis naturaliter haberi non poterit artificialiter 
prepararerur calefaciendocameram accendendo 
ignem in ea cum lignis iuniperi lauri ctprefTi oni 
7 fimilium.But fuffcuwgetur cumc3rbonib5 cjbj 
afpcrgatur mizza laudanu ambza mufeus ftorax 
caiatca a oiibanu fimplicitez vd cdmixrt.aut fup 
afpergat prunis ex bcc copoito.W.tlmris minuri 
5.i.laudant.JJilbzads c ala tte.f.iii Jiat puluta 
Zdut fuperponatur prunis ignitis puluis tzoafco 
zum galltemuf aut fimiltuiti. vdeoburantur in 
camera berbe azomatice tales calamctu hedera 
nepita oziganum mentartru maiozana faluia fer 
pillum pulegium et fimilia. lepoze vezo qno ad 
aerem exitis rectiftcetur aer cum ifto odorando 
pomo.WoLii galange macie dec 
fandaraceana.3J.abre mufd 
ana3.ii.fiat pomtl cum malnafia,Htud pomum 
tzoctT.gallicmuL5.ii.campboze offis oe cozde 
cermUarabeblacte boarie ana.5J.laudam'elci 
3.v.mufet.3 J.fiat pomum C113 fucco vel aqua roa 
iozane.aut cum aqua vitis Vel rute,£t confert it 
odo2 pomi buiufmodi aezt' peftilentialt 7 rcctifi 
cat cerebra fiftendocatarru5. £uitentur infupez 
manfionee terranee 7 tefttrudtnales 7 ncutt’ con 
ftructe.fitq5 cumera habens fcneftraso2tentalea 
aut fepterrionalcs.i dazo exiftente aere aperiat 
in mane feneilre 7 aperte Dimittantur vfque ad 
bozam pzandii Deinde clauDantur.7 fole petente occafum iterum aperiantur 7 teneantur fle Vfq; 
ad crcfpufculum noctis vt aer camere renouctnz 
7 recttficetur ne fuffocatus maneat.£uitccur etii 
manfto fupez aquis flagnis 7 lacunis.7 aer turbf 
dus nebulofus 7 vapo2ofus fetidus etinfectus.£t 
qz veflcs annectuntur rectificationt aerte pzobi- 
bibendo occurfum cius ad cozpue eligantur mtnf 
mc pectus 7 collum flringentes cum fnftultu2ts 
agninis membzis tmmcdtatis.aut vulpinis que 
meltozes funt 7 pzoprietate conferunt vt 2* cari. 
cap° p2op2io colltgcndum.ZIut fiant De vazio et 
Dozfibus cius, aut agncllinif 7 fimtlibus. Suflul 
ture autem De ludria facte.aut animali in aqa De 
genti vitande funt.facte etiam Depelle lupi leo 
ilis ccrui febirati 7 ftmiliu euitande funt. izuitct 
etiam caputci 7 capitis tegmenta facta ex panno 
guadocolo2C tincro.capiti enim noctuue extflit. 
7 cercb2o contrariatur.fed p02tentur De panno 
tincto in grana aut cbefmes aut baretto 7 mo2d 
lo puniceo 7 fimtlibus guadi tinctura carentibus 
•Sternantur etiam frequenter in camera 
calide a2omarice vt menta fpillum faluia 2ofma 
rinum calamentum 7 fupradicta. preter 2utam 7 
apium que cereb20 funt noctua vt pa tertii tracta 
pzituo 7 4* colltgendu.aut ir202cmr frequenter 
camera vino azomatico Dccoc.predictaru herbant 
aut aqua vitis 7 fimilibus loec De prima re non 
naturali De motu autem et quiete bic babeatu2 
zegtminis modus.£xeratami tn mane cxpulfis 
coibus fupciflutratibus ambulando paffu medio 
crircr veloci aut afeendendo aut Dcfcededo fcalas 
aut montem aut equitando fuper equo non valde 
fintfho aut arcu fagirando aut ligna non velocit 
tnctdedo aut cantus mul teos Vel fonos mellifluos 
audiendo qd dl cxercitiu pcct02i,pp2iu ;a primi 
Doc.2a ca* De fpcciebufcxcrcttit.confimtltter 7 in 
Vefperis ante cenam bo2a iam complete oigefho 
nis facte exercitium fiat.icuitetur iufuper motuf 
fuper cibo ntft tcmperatus.Zfmbularc eni fuauit 
pofl cibum per mediam bo2am Dtgelliua excitat 
IlecelTe enim efl vt motus qui fit pofl comcflione 
fit leuis 7 fuauis tertia primi Doc.2a ca* 8°. ZDe 
lt‘02 VC20 exercitii qualitas cfl du; per ipfu adbuc 
fentitur in operationibus agilitas 7 Dum cal02 p 
motum acquifitus fine nocumento tollcrat 7 DU5 
mcmb2a in motu ing2offatur 7 colo2ant tractu 
fan.7 fpirttaum cqualitatj menfuram no exceden 
tium.Q’ fi ppter Debilitatem exercitium fieri no 
po.Ttt vt in peroxifmo fricationes exerci 
tu' vices fupplerc Debcnt.tpfa enim fciltcet frica*, 
pzo certo cil ac fi ciTet altera pars exercitii tertia 
primi Doc,2a ca° 4*. 3n fricatione tamen tres 
conditiones obfcnmt Debent. 'f>2tma e ex pte 
partium fricandarum. Secunda ex p32te qua 
litatis f2icationu;. Zertta ex parte cius cii quo 
fricatio fieri Debet. Obferuaudu primu.fricentur 
p2imo extremitates remote incipiendo a pedib; 
7 cruribus .1 irq; fricatio fo2tj bitis. Deinde p20ce 
datur ad coxas oefupcrio2ibus ad t'nfen'o2a tra 
bendo vtfiat Diuerfio fumo2tl 7 materieru.Deidc 
friccntur nates 7 adiaccntes partes. Dcide D02fu 
7 fpatule .Ultimo vezo pccrus incipiendo a ptib; 
inferiozibus pccro2t's inferiuf" traben0. lartes vo 
pectozis laterales fricent tralxn0 verius braebia 
Ultimo VC20 itemm fricctur extremitates remo 
te predicce \t materia que prcfocatoe; patozts 7 
adiacentium facicno motui babilitata cfl 015 fuis 
ad remotioza membra trabatur.3n qualitate vo 
fricationis obferuanda fit regula ifla.fcrtmo ent 
fiat fricationes fo2tcs pptet* materia; gzolTtozcj 
7 multam motui fo2tt'us refillcze.vnde ,pceoen*. 
leuiozes fiant fubtiliata tam materia motui babi 
Itozi factares vao cum quibus fricationes ftezi 
Debent funt ficut panus afp meliozc cdfricatocm 
faciens ,pprer fenfationc;qua minue Delectabile 
tn membzo ipzimir. 2lut fiant fricationes mani 
bus prodictis membzis appltcatis.Zfut cii panno 
molli calido, aut cum oleo camo.autancttnoaut 
cornum.3n portfmo vezo fi fiant fricationes bic 
ozdo feruetur.3n principio enim poxifmi fricatio 
foztioz fiat quia materia mag reftflit cozpulctm 
fua a quantitate,a quia in mcmbzozum ,pfundo 
magis fcpulta cfl.3n augmento vero fricatio fiat 
foztis fatis.leutoz tn ea que Dicta cfl mobili i3m 
facta materia 7 invalente calozc Digefliua incipe 
teptantc.3n flatu \1c20 leuioz fiat fricatio bie que 
Dicta funt quia multum De materia refolutum ef! 
7 quia motui inagis obedit 7 qz virtus iam t pre 
cedentibus fcmpozibue multum refoluta cfl, 7 q2 
illa efl boza crifie za quarti ca° p2t'mo 7 qz pozt 
apertiozes cxiflut.vnde tranfpirabilie cfl mafia 
per cofdem.3n Declinatione vezo Icutczt vtedu 
di fricatione paucificata iam materia 7 Vtg02ata 
Vtztute 7 quia tunc falubri cxiflcnri mozbo cxpel 
litur qt5 expelli Debet pzimo De crifi 7 pa quarti 
ea6 tertio. Canones autem bi fricarionu; mode 
ranrur infpccta vtrtutc 7 faflidito cgzo 7 confue 
tudtne 7 Ixmdlare partium 7 aliis difereto inge 
nio Diligenter modcrandis.tmteriam fricatees 
fieri Debili ejriflcnte viztutccum panis fuftutgat} 
mufeo ambra cmamomo ligno aloes galltamuf.7 
zeliquis infra tangendis.autcum pannisinfufia 
in Vinoazomartcomaluafia ribolia Dccoc.gazio. 
galange macie folii fpice 7 conftmiliu.qui inqua 
panni expreiTi fupponanturfricandia membzis 
7 cum ets fricatio fiat.aut ftc aDbcrentee rnem 
bro remaneant.3ra tamen ne vini copulcntia me 
b202um po2t's imbibatur ip‘*of oppillans 7 mate 
rierum 7 fumozum trafptrationem p2obtbene. 
3n fuma igitur colligendo motus 7 cxcrcttiii tem 
peratum calozem naturalem excitat et Virtutes 
viuificat.Quics VC20 fupC2flua lcpe2 c ifrigidas 
p2oprer pztuationem Viuiftcationis calozis et 
pzopter conflrictioncm que efl futfocans.lct buee 
tat ,pptcr Defectum rcfolutionis fupczfluitatum 
zap2t'mi Doc.2a cap°De bisqucpzoucniunt cx 
motu 7 quiete .Huiccna tamem fricationem fiezi 
oocet cum abzotano 7 vit°; Ibzo tC2tia ve20 re 
non naturali vt fono 7 vigilia fiat ifla Dio.quia li 
mitaudus cfl fonus 7 vigilia penes boza aut qua 
titatem aut qualitate; aut fozma Dccubitus.'f$2t 
mum enim obfernandu ,'tton eft fuper cibo vid 
cttoD02miendu.quoniam meli'02 fonus dl ille g 
fit poflQ1 cibus a fuperio2i ventre Defccndcrit.il; 
etiam fuper nimia vacuitate Dozmtcndiiefl qm 
ell virtutem Deiciens tertia primi Doc,2a ca° ix9. 
Dozmiendti ci*go ell vt magifhaliter docet nif 
actis faltem bozis Duabus pofl prandium aut ce 
nam.Diurna quoq; Dozmitio vitadaeligenerat 
enim multas cgricudtncs ad praua nocumera p 
Ductiuas.vnde ;a pzimi allegato ca°.3n Die quo; 
Dozmize malum .generat enim reumatifmos er egritudines bumectantea et corrumpit calorem 
a generat fpafim! a lavat neiuoe a efficit pigritii 
Debilitat appetitu; generat aportemata a freqnf 
febree.maximc tamen bec fi a fdno fubito fiat ex 
citatio. ©omnu3 tamen nocturni! interrupetibj 
dormire non inconucnit in D.'e tepore vel hora 
lupplctibus vices foni nocte interrupti vt ptigit 
Deum orantibus aut aliter Vero 
lomni fi confideretur fpacio fepre vF octo horarii 
limitanea ert.banc etiam moderando fecundum 
Dormiendi confuetudinem a ciborii quantitate; 
bic enim fonus eft teporatus qui oibus melior exi 
rtit.talis enim virtutem naturale potente efficit 
perficiendo operationes fuas .a ert virtute aialem 
quiefeere faciens a in eip fubftatia augmenti! pre 
bens.Qdatitex oifpofitoe foni ert fuperas crtq> 
in ipfo calor ocailtatur et frigiditas manifertatut 
ra primi Doc.r3 ca° if.-i 50 a 40 re.fa. Soma 
Veio Decubitus melior ert tacere primo fup later 
Oevtrocontiatione p2imi Ioni,tunc enim melius 
vnicur cibus in fudo rtomacbt mcliufq; a plectit: 
ab epatis calore quod rtomacho fubrtrigltur ftcut 
ignis lebeti.vnde a melius colliquatur.1>ort b6 vo 
fi at fuper latere ftnirtro reuolutto vt melius cibi 
fozma a cordis calore porentiort pmutari valeat 
a vtuqueq; pars eius vndiq5 a calore pactaf 
Dis.lalicet a epatis Vtriq; influentium. JDem u vo 
tertio iterum fiat fuper Dextro latere rcuolu0 tuc 
ei cibus digertus a cius fuccus habilius p portena 
rtii5 ad mePatcae ferri potert vbi aliqualtt sterti 
Deb; a inde ad epar vebi Vt ex ip o buoraf maffa 
generetur. ~3upcr ventre aut Dormire iuuat Di 
gerttone.i'5 eiiitanduf ert eius vfus oculis eni nocet 
tsefupine vero Dormire malum ad malas prepa 
rans egritudines cerebri a apoplcfia 
lenita incubum a frenefim .quonia luperfluitates 
ad porteriora oecliarefactt 3a primi allegato ca* 
Utgilie vero temperate fm natura; cofuetudine 
complexionem a tempus corpus fortificant virtu 
tes animales excitant appetitum efficiut a fuper 
flmtatesexiceant.XDenfuram vero Debita tepus 
confuetudinem a alia excedentes cotrariu opaqt 
Oc repletione autem a 
vt enim corpus a fuperfluitattbus mudu pmane 
at valde iluaere conuenit qd ventris folutde vrie 
atq5 fudoris prouocatione a capitis ac pedum et 
totius ablutione fieri potert vt quarto 2ilmafo2is 
cap° cT.JDenerat enim retentio coru;q euacuari 
Debent egritudinem omni3 genens vt coplexois 
compofitionis a Vnitatis ad quas euitadas bnda 
ert in mane debita fupcrflu iratum expulfio per 
ventrem per vrtnam.a per fputum aut p fudorej 
fi expedit .Oportet enim menfuram euacuadoru 
p2oportionari affupt} ftmtliter men 
fura exeutibus .pportioneturia ft Debita euacua* 
per ventre; naturaliter non habeatur 
procurari oebet intentione lenttionis . Primo 
cibariis qr a Icuioribus ratidabtlite2 
prius incobart debet.q» fi per bec non copleatur 
nature opus in expellendo tuuetur tpfa cum Ixe 
clirtert primo.Cutus folioru 
mercurults malue blitis a fuif uris 
tur in libf.it.aque oeinde colentur1 exprimatur 
a de predictacolatnra accipias libf* .i.olei cois.f. 
ii j.aut.tu.falts cots.5 J.veL;.vi.meir rof. cola 
ti.J.i.viceir.out vnius mifceantur omnia fimul a 
fiat clirtcrc.£rt cntm boc De leuibus 7 Vt ilibus co 
.ueniens tiT magis tcpoze ertatis.tcmporc autem 
yemie prcdicce Decoctioni addi potert oleu camo 
millinu; anetinum itliaccu a l imilia f m ia Dicta 
quanritare; caiTte firtulc a yerepigre a jucbari rn. 
anaJJ.a fiat vt fupra.Porcs etiam fi uis i ipfo 
tempore ertatis a autilm' tponerc olei violati a ro 
fati ana vt fupra. tempore autem veris quia tunc 
colliquantura mouetur humores corporis poni 
poffuntolea aliqualiter ventofitatum carmiattua 
quia hu.in motu eorum calore naturali a ptinet} 
frequenter ventofantur. £{let ergo couenics oleu 
De ruta oleum laurinum oleu.De fpicanardi oleu 
De amigdalis amaris a confi'milia.2Dixtio ctta; 
Vmus.|.benedicte fimpltcts conueniens ert t pre 
Dicto tempore a hora.aut fi maior efYct vetofttad 
aggregatio adoatur prcdictc oecocttonfilJ.elec 
tuarit dc baccis lauri aut elecruarif indi aut alio 
nl fimilium.loco aiit prcdictc oecoc. 
potert accipi quadoq5 Itbf.i.brodii galline vffgal 
li pinguis a cum prediette mifcert. But pot Dcog 
camomiir.femen ancti aanifum a de prcdicta oe 
cocttOiK accipere vt fupra . 2Iur fi fortiorem vis 
Deeoctionem.BC fe.lcuirtici rute carui ftfeicosfe 
niculi a apii ana. to.i.cartamt.J.ineft eni car 
tamo proprietas educendi materiam flegmarici 
pectori inutfcatam.aex predicta Decoc.fac vtfu 
pra. Potes autem predicta clifleria fotificare % 
eis velocitatem operationis imprimere ponendo 
loco falis cdisji.aut.pjy.faltfge.lncrt enim ei 
‘frus velocitandi oparidc; cuiufcunc[5 farmacie r° 
xan cap° primo.0i vero cUllere abhorreret eger 
. vt cft almanorum confuetudo. Accipias loco pre 
Dicti curteris remedium vmuerfitaq medicorum 
fcilicec pillula; vna oeferiptoe ZDcf. 
per lx>ram Vnam antecenam.a conuenit irta mag 
Dum pctpcrctur in rtomacho gratatas.©! autem 
in capite ponderofitas a altera0 pre 
Dicta pillula fumenda ert pcr.it.boras port cena. 
;Tbec enim ert hora conuententior cum matcrt'35 
a capite oirtrabere intendis vt pria ftit' tractatu 
r° cap° dc canonibus curationis capitis.2fut loco 
predicte pillule accipiatur pilfa vna a(Taieret De 
fcriptione.2l.nunc allegato locOiBut loco predic 
tarum piUularum bibatur Icutella plena Dc pin 
guiozi brodio galli antiqui preparati fm artem 
.21 .in xa tertii a pluries altbi.£t ert vt port labo 
J rem a exercitium multum pred ictus gallus dcol 
letur a preparetur a ponantur in ventre cius bec 
t cartami fe.aneti ana. ;.tt.vel.;.ut. vel.5j.ee 
coquatur.aut fi loco folutionis a carminatote pre 
dictum brodium temtiuu facere velis ponantur 
folia blitis vF folia volubilis minoris indifcrafta 
calida vel folia maluamm Violarii a confimiliu5 
in frigida.2iut loco prcdictorum fumantur ante 
cibum cappares faiiti a aceto condttideuif enim 
fubducunt incidendo a cottfcpdo.ftt tamen acetu5 
quo condiuntur non valde acetofum.fed remilTu 
in acuitate.ertet enim pcctozt nociuii.2Jut accipia 
turqnadoq;loco predieforumaqua Decoc.czdei 
J.iii.putueriseufoz. fubttliffime triti. 5. ti.a oet\ 
in potu caltd in Dentur aq mdF. 
I.iii.epithimij.i.vt fupra. 2fut oenrur aq dcoc. 
ficuum fiecarum calamenti a rute.5*iii.2lutcoqt 
fenugrccu5cum ficubus a meile a aqua a bibatur 
ex decoctione illa ctatus J.ante cibnmZu autem potes deferibere ftc.Bt.ficuum ftecarum albarum 
ct magnae numezo.Vtii.calameti rute ana.cft.fe 
cpitlMmi.4toJienug2cct.5dii coquatur in libr.fj 
aqnevfq5 ad confumptioncm medietatis a Detur 
in potu ex ea vr fup23 .quia tamen fenug2ecu no 
bilibus et Delicatis efl abbominabtle.melius c Vt 
Dimicatur faracenis vt fuit eoni3 modus.Zfut lo 
co p2cdict02um capiatur medicina conmunttat? 
vt medulla caffie fiflule in Diluculo cu3 aqua ozdet 
vd poreft fumi puluie fenc p2eparate.3i.vd.iji 
autC5 fena ipfa taltrer.ft folio 
2um fenc fine femibus.JJ. tartazi cx tino albo 
et vinoro collecti.5. incinamomi.33- elect02u ana 
5j.ee fiat puluts. Iht fumatur cx Ixvelectuario 
mtbt longo vfu experto a pzopzia tndulfria copo 
fico quod eiettuarium benedictum per me vocatu 
efVBc violarum reccrium polipodii recenttsana 
Jit.fcminum comumil quattuoz frio2il paflulap 
folliculo2u fenc ana. J i.capt.ue.endtuie bo2agts 
bugioife volubilis mino2isomnium 2cccnrium 
fi haberi poiunt ana.cto.i.partes.ii. a fi haberi 
non porttnr recentes ponantur cx predicris.do J 
za&fenu.pctrofir.ana.cto.i.coquantur omnia in 
libr.aque vique ad confumptionern dua£ ptium. 
Deinde V* pulpe caffie fiflule piguis 1 bone pulpe 
jrunozum matu202um J 
xvt.coquatur omnia fimul CU5 predicta Decoctoe 
vrq5 ad fozmam eleetnarti. Deinde Deponant" ab 
igne a ico2p02enmr fpecies ille Bc cartami electi 
g.t.reubarbari 
tene tartart anajiuinamomi electi JJ.ptpetif 
nigzi gilangc ana.3i.fiateleetnariumDeturejc 
coi matutinis ab. jj.vfq5 ad. J.i J.CU5 vino aro 
matico calido vel aqua calida 3ucba2ata vel cum 
Decoctione y 'opi ficuum vel cimi. Soleo cx 
ipfo per Duae bozas ante cenam, oare codcar.u 
Vt efl eius operatio nobilis et ex 
perta in fubducendo materias comunes in iteilia 
zepertas.Si detur cx co dofie rem Ha educit ctii 
materiae in pcctozc 1 aliis miezis retentas fci 
licet coieram flcg.a melancoltam fimplicit’ vd co 
mixtim fi auge;tur eius Doi'is vt patere potert g 
fimplicia ex quibus ceponttur. Dc cuacuatdc at 
per vzinani fi.minozetur ipfa pzoccdcno cft cuj 
affumptione Diuretico? fimplicium vel ppoito?. 
Xcmpore autem cflatis pot accipi Decoctio quat-" 
tuo2 feminiu cdium frigido2i?.aut Decoctio aque 
02Dei.aut Decoctio mercurialts aut lebicb.i.volu 
bilis mmo2is .Zepo2eaut yernis accipi potefl 
Decoctio feminis fenugrcci valeriane fpice n alto 
2um fimilium.aut aque oiftillattonis paritarie. 
aut fuccus vd aqua Decoctionis vd Diftillationis 
femimum milii folia que duo longo vfu n experi 
entia rntbi fecreta fuerunt. De compofitj aute5 
efl 5uflinumDcfcriprione HicolaiTUcotpon et 
benedicta fimpleje Defer iptioe ctufdcm.i pfcctio 
tfla Defm'prionc.2l.i8.tertii fparfimcollccta.Cu 
ius t5fcrip\B( fpicenardi aila ii fu.ma rat2i fenu. 
ana.5i.Daua carui fe.apti ana.3J.fe.milii folis 
ad pondus omniii piftenrur fubtiliter a cribdenc 
a fiant tzocif cum-lncco apti a cx eis accipiat Vnp 
in potu in matutinis.fit autem quilibet tzocif* 
pond.5.i.aut.i J.iDcleo autem frequenter rcteta 
vzinam educere faciendo j emtcuptii.i. balneum 
medietati co2po2is applicatum fcilicet a fttrnila 
fpatulartiro inferius co2pus balneo infundendo 
Dccoc.bezbarum tftarum.Quarum Defcriptio.ft 
pctzcftF.maccdomri apii valc2tanegcncianc peu 
cedant biftoztc ana.do.i. dauci feme milii folis 
pec2of.eupato.ana.d?.t f.fpice ind.a cclttcc ana 
doj.coquantur in fufficieti quantitate aq accif* 
Confilium oe Difficultate anhelitus. 
Dolefcens ifte 2lntontue De cone 
glao eg20tatdifticrtate anbclitp 
que pzopric Difnta Dnominari D5 
ftuc ipfacrtbomiam nominare 
vclts.nocumcntum enim i eo cft. 
tninfpfrando magis q> inexpirando continges 
nocumentum per dTentialcm cg2ttudinc pec 
tozts que cft mala complexio frigida a bumida 
cum flcgmattca materia mucillagiofa qucp2ofu 
Datur in panniculis pecto£ in fua penetratione 
vigorata a quadam particula colere rubee Dtffcl 
uente colliquante 1 faciente penetrare flcgmann 
prcdictae partes in quas penetrare non poffet per 
le propter .vifeofitatem. Tlam eft ctia cgzicudo 
huius tizi non parum per colligantiam aipitj ad 
pectus a quo Defluit aquofa et mucillaginofa m* 
flcgmaticaque Imergiturin pulmone a in canut 
eius a carnofa parte ipftus.Unde non cft mtrabf 
le fi nocumentum eius cft magnificum a excellenf 
Itcct enim medicine pector cxpu2gatiuc facilitate 
habeant vt expellant materiam tn pulmone con 
rame cft materias t panicuf pector 
Imerfas cu excrcatiuts medicis educere a expdlef 
4?pter qo appet q’ non fiet nifi in notabili tepor 
continuando 'remedia.£t fequiturio ex fudamen 
to Q’ nifi affiDue Vtatur a follicite remediis cxcrc 
atinis a mundific3tiuis capitis ip'e paratus c ad 
empima vel ad apofiemata pccf02is a Vlcera paz 
ttum predtcra2um a finalircz ad ptifim. itaque 
regatur regimine qD nunc tnfczibirur ci partito 
tn duo capitula fequentia .quozum primu5 ponit 
ea.a quibus omnibus fibi cauerc Debet < 
Vezo capitulum Difcurrct p roedcinalia fibi con 
nientia, 
Capfm fccudu Dc cura p Dictam. 
p2o cxpcditione itaque primi ifte vir fibi caueat 
a flatu venti fcptemtrionalis.fed ftet in lociscali 
Dis a ficcts a effugiat cibaria acria a acetofa a acu 
ta a falfa *a frigida a bumida et Vifcofa valde ct 
venrofabilia a confirictiua pcctozis vtpiraetiaj 
a paftille8 cibos.caucat a fugiat vfurn olei cdmuie 
a loco eius vtatur oleo amigdalarum dulctu aut 
butizorccenttaficoe aliis omnibus, ‘bzocdple 
mento vero feciidi capituli penes regimen p me 
dictnalia bunc modum. 
Capitulum terttu oecura p medicinalia. 
Ibztmo quidem omni fezo quando Vadttfad lectu 
faciat fibi inungi totam partem pector a coftazu 
anterius.vt poftertus cum boe linimento pecto 
ralt' calefactio faltem per octauatoj p32tcm Ixy 
zc pectus mediocriter confricando.£t fuppomt 
pannum De lino vel fubtiii binda leuitcr tnuolue 
do/Scdo vezo principaliter vtatur bac .pfectide 
De qua fcrnper ante cibum Diftanter per Duas l?o 
ras accipiat vnum fruftrum vd ouo a bibat poft 
fpfamciatum medium vini albi lubttlts Dulcis 
ct bene azonmici. Xernum principalitcz 
accipiat omni oie fcarcncium vnum fpcaemj lenitiuarum 013 medio faitdlinob20dti pingui* 
7 port affumptione ea2U3 imediare ccnet.Quaztu 
principaliter icipiat aatpere De electuario maioi 
omni mane in au2023 quantitatem vntus nuciP 
mufcatecnmDimtdia Dcglntiendo iprtimabfqj 
potu a2omatico.«iai tn fitis infertaret ipfu5 bibat 
port ipf um datum medium aque melt’.£t De boc 
electuario iteru parum ate cena5 accipiat 
medie nucifmufcate 7 Dc eodem per bo2am cura 
Dimidia port cena oeglutiat quantttatem.nucif 
mufcateJct continuet ipfum Diebus continuis. 
Quintii principale ert q port.x.Dies prodictos 
accipiat omni te2tia Die in auzoza coclear vnum 
electuarii mino£ 7 ita faciat occem vicibus acci 
piendo de ipfo omni tertio Die vt Dictu5 ert 7 tar 
oet cibum quatt uo2 bof; Sextum pr incipale 
7 ultimum crt q pcllq? continuauerit clcctuanu5 
minus per Decem vices tunc incipiat accipef elec 
tuarium tertium per alios decem Dies tribus vi 
cibus in Dic accipiendo ipfum boza 7 quantitate 
qua accipiebat electuarium matus.lDcc medicaia 
funt adminiftrata ad expurgationem materieruj 
que t'35 in pect02c collecte funt ne ipfc pun efccrct 
ibi pp pericula fupcriue tacta. #d laude Dei ame. 
Confilium de fputo fanguinis p20ucmente ex 
ruptura vene in pectoze icetj* 
3cct tn fputo faguims Domini 
Taetri De caballis nobilis ciuis 
ve2onenfis plura partteubrta 
fparfim fuerint applicata fme 
Dia nunc eg2itudinem ipfam 
que fuit ampla venam pulmo 
msfoluta continuitascumexuberanti nimium 
fanguinis eduertone refpicientia.nunc VC20 acci 
dentibus tpfa fequentibus appzopziataxa tame 
precife feribam que ceteris elegantio2a 7 imedta 
tius ad pacientes peruenire partes poffut. jiat 
igitur fibi app20priatus bic tzatfco2u 
De carabe 7 De terra ftgillata ana.5,|.mumie boli 
arian.draco.ana3J.gumi a2abici dragaganti 
t022efacti ana.a.t.aque p02tulace platagtnis ana 
f .i.mtfce in Die accipiat Ixx bts fparfim quando 
adminirtrabitur eidem \xx iuleb.Bf aquep02tti 
loce plantaginis buglof anaJ.1iii.t2ail .De terra 
figiir.iDe carabe an3.3a.boli arj.ii.buliant fif 
nwdicum. Deinde colentur 7 collature addantuz 
mtue citonio2U3J.itii.Deinde clarificetur. 
ttnue fere tenebit in 02C lab irtuD.Bc oiadragati 
frigidi J.carabej.i J.cofolide mi.poligonie ana 
B.ii.gumi arabict oragaganti tozzrfactop ana.5, 
i.amili.5.iii.terre ftgillafe.3,ii.fyrupt viof.i dc 
mizto ana quatum fufficit ad fo2ma lab Xfppa 
renteenim fixione matenerum corzuptarum in 
pect02e additafnit lab mucilbgo pfilii 7 Vtatu2 
eo. Port iterum emanante fanguine pecro2t toti 
ante 7 port fuit applicatum Ixc epitbima.Bc aque 
nenufarislibf J.aque acetofe libf.i.aceti cttonio 
rumj.iii. campboic.*> J.boli ar.3dj.fadaf.am 
bo2um fpodii ana3.ti.c2ai.3J. 3n ba pannis 
lineis madefactis 7 exprcflts tnrtante fozri fagui 
nis eductione iuuamentum fere illtco inueritum 
ert. Port Ixc autem ad vi2tutcm fubleuandara 
et ad p2opriam egzttuDinem intendendo factura 
fibi fuitlw elcctuarium.Bc pulpccapponis cati 
iniqtia minctionis calibis cu 5 Dragaganti 7 gu 
mf arabico libf J.co2allo2tim aLi ru.Dragagatf 
f gtjrnt arabici t022efacrozum ana.3dj.b0li az. 
carabe terre figilf.mumte lapjdieematitisanaji 
(.feminis poztuiace *» plantaginis ana jdii.amtg 
Dalarum Dul.lotarum cum tino cironto# J.tit. 
im'ubaru5 febertem ftmiliter lotarum ana.3d.fpe 
cterum eleetuaru rcgu3.5.iuOiadraganti frigidi 
f .itit,3nctart al.i -jucb.m' candi ana libf.iiij.co 
quatur 3ucbarum cum aqua Decoctionis pullis ce 
terte aedms fiat confectio folida. 3n cibis em'5 
lacte femper vtatur boc puluere.B< carabe oraga 
gantt gumt arabici amili glutinis ptTciil ana qui 
tum vis 7 fuffictr. Cltrterta 7 fuppofito2ia 7 ze 
gimina in rebus non naturalibus per artantes et 
plicabunt.Sd laude oei amen icct)« 
Confilium dc ptifi breue ice. 
Putum buiua genezofe iuuen 
cule q2 permijctum crt ex fagui 
ne 7 fame cui fet02 aliquis affo 
ciatur.qd etiam fputum emit 
titurcum tulTimolerta piilctu 
etiam oefcenfui fere conti0 ma 
terietum a capite falfedinc 7 acui 
tare.i febris etiam continuo affligens ipfam cum 
extenuatione totius c02p02ts cum imoderata vi 
gilta.? quia bcc eg2itudo fm partem fuccelTit rete 
ttoniaut indebite euacuationi mertrualtum ma 
iterum qz fm magnam partem.i quia 
eg2otans ert conditionata conditione quo2udam 
particularium preparandt ipfam ad ptifimiaci 
unthecommameparum befitare immoafftiue 
credere q bcc mulier tam ert effecta ptifica 7 fote 
tranfiuic principium 7 ert in augmento ptifts.fi 
te2a funt ea que mibi narrata fuerut. ict ideo ex 
predict02um fundamento nedum q De fanitate 
eius futura confidamimoindubitant De morte 
eius non multum Dirtante fperandum crt magis 
q dc vita.p2oprer qd multiplicare fermone5 in 
Defcribendo plurima remedia que fibi op02tuna 
effent mibi vifuro ert effe fuperfluum.£tiam quia 
tpfa pertractatur a Docto2ibus grauiltimie omni 
Diligentia op02tuna gubernantibus eam. lame 
*ogamine motus qnq5 rememo2abo rmedia.que 
omnibus Difpofitiontbus 7 accidentibus eius fik 
conuenientia. Pztmti e 5ucba2u reces 
cuius vfus vlceri tuffi 7 febri 7 reliquis conuenics 
ert accidentibus. «Secundum efl locb De cac2ts 
fluuialibus Diligenter preparatis.imo iufcula fac 
ta ex eis effent fibi conuenientta,. Xertium ert 
adminirtratio lactis ai ini 7 p2oprie accepti ab a ia 
li nudato plantts app20priatj.vt coziigiola buz 
fa parto2t's foliis pt202um pomozum rubi 7 fiTf 
bu9. Quarta ert adminiftratio fyrupi rof.i ff 
rupi oe papauere recentium cum aqua lacti aceto 
fi 7 5ucba20 albo. Quintu ert admmirtratto dia 
prunoznm per Duas lx>2as port cenam cum aqua 
Dtrtillationts palfularum nigram bene abluta?* 
Intercipit enim fluxum .pzouaat fonum.a efficit 
fputum Me.Sd laude Dei oipotentis amem Conrilium tx ptifi in quadam muliere l 
3fpofittonc5 maximi taroifo 
7 prauozum acctdenttum.nup 
mibi obtulit labilis bumae cd 
dttio.£teni nobil’ 7 boneflif" 
fima DOmia labozat Difpofitoe 
preparante ipfa ad ptifim.qua 
Difficile erit ipfa euadcre.£t foztalfis rcnabtlius 
ell ipfa incidiife Vt paulopoll Declazabit' Tcctj. 
enim mulier Ixc in ctateconfillentie priuilegiata 
conditionibus ipfam ad ptifim maxie idinatib5. 
Cum etate ent3 tam predicta mulier macerrima 
climacie quidem augmentum colere pnte mag 
ficcitatem a mclacolia vel ab alta ca jwcnietc. 
Secundo vezo in facte fua coloz ell ad fquali 
Ditatem ex citrinita te aibedine 7 remilta mbedie 
cdmixtis. Zertio vezo principaliter oculos bet 
concauoe non quidem a.gencrattone. I3 Defectum 
nun imcnti ozbttar um 7 fbe oculi glires. 40 te 
poza Dcpafta funt.i.nutrimento priuata 
qckonfumpta e. Quito cutis fzontis eius tenfa 
ell cum ifperitate in eius fupei ficie pcepta. 
collum eius longum ell 7 gracile. 70 tota capitj 
parsacuttate calidtcatj calida peipitur ndbilttez 
8° a capite eius materie Defluunt acute mozdt 
cattue 7 exco2iatiuc.cuius fignum ell ozis ftccitae 
cum cius afpitate freques parttum ozis m02dica* 
7 cxcoziatto.que omnia attellantur iudttto mate 
riei acute. s>° fttis immoderata. Decimo ell 
anlxlttus Difficultas 7 conllrictio. Undcctmuj 
falfedo in eius 1'puto percepta. ell 
cmiifio fpurt partibus f anguineis quibusdam alri 
comixti. Xridec imu pectozts anguflia a Dria 
poftttots ante 7 retzo percepta* Decimuquartu 
lignum omnium partium pcctozis excarnata ec 
maraimodea Dlfpofitto. Dcctmugntu5 fignuj 
fpjtnlarum eminentia ad extcrioza. Deeimu 
fextum fignum crura eius funt longa 7 gracilia. 
Decimufeptimufignum oztlxmie f pectes in 
Deficiens. Decimiioctauum fignum cararrt'3ad 
Dilpofttionis augmentum 7 pzopxie poli I onum 
factum. Decimunonum lignum Unctura 
indeficiens. *bec 7 plura confimilia ligna que 
eis adDuci polfent Videntur ollenderc Dilpofitoe5 
que omnino preparat ad ptifim aut iam effecerit 
eam.quozum plurima colliguntur.io0 a tertii ca* 
De pi eparatts ad ptifim. 7 tertio cootinetj p pzo 
cdfum magnum 7 parcim intcriozum S° f mone 
arguit ad illa ratide parttez.quonis 
omnia illa figna fufficienrer preparationem ad 
ptifim oemonltrare polfunt.que I ignifteant appa 
ratum cozpozum ex p te babiruDinis cdplcxionis 
Domtnii materierum 7 continui Defluxus eanim 
ad partes pulmonts.que pzopter fui mo.licie vice 
zationi valde dilpoftte luut.fed omnia predicta 
figna omnino ocmonllrat illa qutnqs ergo fequir 
Demonllrant ptifim aut preiente aut pzonun 
ciant futuram.confequetia neceifaria cfi.eo quia 
ad caulas etlcctus necelfario pzoductiuas necdla 
rio fequitur eilcctus.7 matoz ell no confideranti 
7 mino2 Deduci potell inducendoexfingulispti 
bus euie.qd facere non airaui breuitatem Diliges 
Ut Ii bene coni iderae De numezo barum rationu 
queda51 ad fufliaemer,pbanr. JSt pzopric qz Ixc 
mulier conllituta ell in parte ctatis prcparantts 
ad ptiTtm inter alias partes.fcilicet.iter is.i.tf. 
fue ctatis anuos.ict funt Emones magni ypocratj 
alfoztTmozum fexta.lbtiftB iit maxime in annis 
a i8° ad trtgefimiiqntu.co quia in tali ctatis pte 
inuenitur Dominium 7 multituDo materierum 
acutarum naturaliter 7 accidentaliter.JEt adhuc 
vltcrius quonia3 ccrcbi i huius Drie Dtfpofirio no 
foluma tempoze vezum a generatoe adeo mala 
contracta efl.quare arguit principia gena ationif 
prepazantia ad illud.£>5 rationabile cft vbi prin 
cipia generationis funt mala.ibi necclfario alfi 
gnari oeberc Debilitatem virtutis. ergo tam ex 
pte q exparte complexionis 7 virtuti 
bcc mulier ad ptifim omnino dilpofira aut mole 
flatur. £fl autem caufa materialis catarri lui 
acuta.quia falfa.7 licet fulfcdims caufe tres prin 
cipaiiter a fapiecibus afitgnentur.prima q> lalfu 
fieri potell flegma ,pprcr putrefactionem in ipfo 
accenfam. iQ pzopter adullionem cius.tertio pp 
permixtionem partium aquearu plurimum cum 
materia colcrica pauca. 3ico foztaltis falfedo in 
bac oomma ailignari potell a Duplici pzouenilTe 
caufa.f.3 putrefactione 7 permixtione ipfius cum 
colera.7 polTunt hi fermones colligi fccudu parte5 
pzima primi cap' dc bumozibus in fine ibi.Oes 
falfedinis caufe.Qo vezo falfedo in flegmatc illo 
acquifita fit ex putredine ipfiue.apparet pp febre 
que nunij Defiat in ea.acuitatem autC3 cius oden 
Dit viuerfa complexio 7 habitudo colcrica.*) epaz 
magnifice calidum 7 ficcum.7 ozis amaritudo cu 
ficcitate.7 fins multitudo 7 relique pa°nes a cole 
ra pzoucntetes que omnes in ea tnuemur. #ut 
vezo iterum conrinuitatcm febris eiusdeclazat 
preiewia multitudinis materierum que congefle 
funr in pcctoze eius.fiuc faciam ibi apollema fiuc 
fccerint.l tue oppillando fint fixe que extra 
neate a calozc prerernaturam fui multitudine et 
pzopinquitate ad coz continuam faciunt fcbzern 
exacerbantem tamen De tertio in tertia magis 
7 bocelt pzoprium lignum ad intelligendu ficg 
illud futile factum acuium magis ex permixtione 
colere, cum flegma te cy per I olam putrefactione 
tpfius flegmatis.Zales enim a lapientibus fpecifi 
cantur feDzes qualis ell earum reuolu0 poxilmatt 
ca vel exacerbatiua.fed Ixc febris exacerbat oe 3" 
in tertium igitur appzopzianda ell motui colere 
£x quo cozzclarte concluditur 9? Ixc Domina 
cotinue febrit febre poxifmali dc colcra, Cotra 
qutafebzis huius Domine futt 7 ell p2olixa faris 
fcd repugnat rationi fczmali febrium colericaru 
cutulcunq5 fpecict exilhnt ipfas ciTe 
feb2ie in bac Domina non potell effe continua co 
lerica.pzobatur confequcntia.qz continua colica 
omnis breuioz ell qualibet interpolata colcrica. 
aliis parib3.fcd mtcrpollate colerice piodus tiac 
in quattuozdcctm Dicbus.ergo continua colcrica 
terminabit faltem in fine pzime feptimane.mi 
noz fupertus aflumpra legitur a iDalicno afforif 
mozumza comento illius 3dna vezo in feptero 
piodis 7cctJ.Dixit enim comentatoz verius fmc5 
comcfiti cp quantum facit mterpollata colcrica 
in feptem periodts.vel in quarruozdcct Diebus, 
tantum facit continua colcrica m Vna feptimam 
quare eteep. buic motiuo 7 aliis cofimilibj di 
cendum dl.cy fermones lam predicti Dc pialis 
illarum febrium vezificantur dc illis febztbua fimpltabua.t.pcndentibus a matezta excludent* 
commixtionem fui cum altera ficut De tertiatus 
notis aut fimplicibus oiftinctj cotra compofitas 
ct complicatas ♦ Dico igitur q febris in bac 
mulieze eft continua colerica.que prolixa adeo ftr 
in ea tantum quantum fuceefttua materierum oe 
ziuatio 7 congregatio tn cozpoze reperitur.cum 
ergo altara materiei poztio in pectore cogregara 
eft.a putzefcit.illafacit vnam continuam coftcaj 
Vnico paroxifmo plures exacerbationes habente 
fed tempoze putzedinis buiua alia materia pau 
latis Defluens congregatur que poftea putret.tgit 
factet alteram febrem fuccedcntem precedet}.q2C 
continuo febribit feb2t'bus ciufdemfpeciet.,ppt 
qdfopbifta Diceret q? bec mulier febrit pluribus 
febzibue continuis colericis 7 non vnica folum« 
Polles autC5 fi vcUes Defendere pzobabilf alique 
febrirepoffe vna febre continua colertca Durate 
vno? Duobus vd tribus menfibus Dupliciter ima 
ginando.p0 qz affignara Vna pozttone materiet I 
vna Determinata minera contingit accendi vna 
partem que faciet Vnam exacerbatione5 continue 
7 p2opter ettereogeneitatem materiei hanc ma'5 
non poffe tranfize in coniunctam in feptem 
cerbationibus 7 in pluzibus fm matozem 7 mio 
rem parttum materiet Dtuerfitatem in mofbe* 
Amplius fubtiliter imaginazt potes.q? i tfter 
minataminera re perietur vna quantitas colcze 
cuius Vna pars putres tranftuerit in ctncriciu qo 
non eft amplius vehiculum febzis 7 fic za pars et 
3apvirs.‘! oe aliis. £tq?intertmad predictam 
minera m noua alium oeueuiene Defluat matezta 
aut a mala complexione derelicta tn parte vbi pu 
trait prima materta attrahatur fecunOa materia 
quarum qudibet fiue Defluens.ftue attracta alte 
rius exacerbationis fit effecttua caufa.patet q bec 
febris non folum menfibus 7 annis.fed toto ccpc 
Vite hominis Durare tu confidera no 
folum enim iuucnif.fed fentT intellectus talia co 
cedere 05. 2Jd j5alu3 autC3 7 ad alios auctozea 
Dicendum;q> cum affignauerunt tcrminucofice 
continue effe fubouplum vel minozem termino 
interpollate intellexerunt De febribus comumter 
inventis 7 vcrificabiltbus a pofteztozi.Cum boc 
tamen ftant ea que Dtcta fune vera. XDirabiU 
«Btem Vtdetur.q? \xc Domina pauca aut fere nui 
U tuffi mokftatur.nifi leuiter fatj 
fed iam conceffum eft ipfam tnctdiffe ptifim /aut 
ad eandem preparatam effe pzopter continuum 
Decurfum materierum a captteffed flante congre 
gatione materierum in pectoze fixu5 7 contimui 
erit nocumentum ergo neceffarium eft ipfa Debe 
re habere tuffim quaft conttnuampat5 pleqntia 
qz ftaute pzcfentia caufe pzoductiue cffectus.a fuf 
ficientei*.neceffe eft affignaze effectum.Cum ergo 
caufa eft fixa.tuffis oebebit eiTe cdfeqnetia 
q2 alium modum expellendi materias injmoze 
congzegatae vel ingenium non habet virrue.mfi 
tuffi eo ga tuitis eft motus pectozis 7 partiu eius 
ad expellendum caufam vd i;o:umenturu i pecto 
zc inventum ioa tertii tractatu tertio ,ppofm6e 
pzima* TOoc motiimm fubtiliter fatis videtuz 
tnfeltarc.£t ideo aD ipfum Dicendum eft ad foaj 
refpondendo q ftanre ptifi aut altera confimili 
continue fixum eft nocumentus 
»n pxtoze.i neganda eft ilia confequentia. 3deo 
IHtmflfe non fnfftcienter concludutiricontfngfteS 
nocumentum in pectoze fixum efte paucum 7 caj 
materialem ipfius p2oductiuam iterum effe pau 
cam.pzopter q non op02tebit:iterum fieri tuffim 
ad expulfione5entm illiuo.materie.n.pauce aut 
a Artute rectificantur.aut infenfibiliterexpellii 
tur.aut a pect02e per vias inferio2C3 Diuerrunf. 
vt patet ioa terrii cap* oe cziTibus plcu2efis.q2e 
zatio illa q valde fo2tie apparebat nihil cocludit 
XDodus autem quo faluare potes peziodicant 
zeuolutionem leuts tuitis ad magnam eft q? ficut 
piodice vd alternarim materie maio2is 
ris quantitatis a capite effunduntur ad pectus et 
conuementer Deterioris qualitatie.3ta periodice 
zeuoluttur tuitis oe intenfa ad retmTFam 7 ep\ 
£v quarum omnium fundamento plu2a pzo 
bleumata (bini poliunt. Primum ppgdeftq* 
pttfici quadoq5 quattuo2gnq5 vf lex Diebus nihil 
tuffiunt.oiccndum cft.Q' cocingit altcpdo i pectoe 
pauca5 valde reperiri materia3.aut quia ffoluta 
fuic.aut quia a pectoze tranfpirata per alias vias 
aut q2 per precedaes tuiTes fufficient expurgata 
fuit.tunc ergo Deficit 7 mino2atur tultis.fuperue 
iticnte vezo noue materiei defluxu aut noua ma 
ter ia ad pectus attracta aut ibidem congeff a pp 
Oebilitate3.opo2tet de neceffitate noutter fubfeg 
tuffim, fecundum eft q? gbuf 
dam ptificis quandoq5 Videtur oefeciifefebzis; 
foluitur ex predictis. eft 
q ptifici frequenter nulla aut leuiffima anlxlitut 
Difficultate moleftantur.foluituz quia qti canales 
pulmonis a 02tficia cius fufficientcr expuzgata 
fuerunt I icut frequenter fit ab electuaziis a locb 
tn oze retentts.tunc libere aer infpirari potefl et 
fumi putridi vel alteri expirari.fed ex fufftdend 
fnfpiratione a refpiratione completur anlxlitus 
eo quta eft morus ex oiaftole a fiftole ptiu pectoie 
compofitus ergo acetj. Ouartum ,pbleuma.qr 
prtTict quandoq5 nullum Dolo2em gzauatiuu 3 vel 
pungitiuum i pectoze Ictiunt ibluir qtf ptigit pp 
muaificat6e5 matezicrum que faciebat Dolozeni 
pungitiuum exten tuum vel mozdtcatiuum. £t 
iterum quia mundificatis matertebus remittitur 
fpecies male complexionis que inpect02eitenfa 
crat.ergo in ptificis quadoq5 nullus peipit Doloz 
patet confequentta.qz ibi remittitur mala 
a folutio continuitatis que funt Duc precipue cac 
effectie oolozis.vt colligitur z° tegni ibi.Dolozee 
vezo frn quecunq5 locum incumbunt aut folutam 
fontinuitatem aut fubttam alterationem oridiit. 
£t plura alia pzobleumata cx lx>e fudamento fol 
ut poffunr in bac matezia.que pzopter brcuitate5 
Dimittuntur. £ft autem vlterius tn bac matis 
contemplandum lubriUus.q> materia catari5an3 
8 capite ad pectus quadoq3 Defcendit per ocultas 
viae 7 paularine.ira q>w eius cognitionem a po 
ftcriozi pzouentre difficilimum eft.vt ft matezta 
Defcederer a cezebzo p pozos aliquom oe fcprem 
paribus neruozumozienttumabeo.aut fi cades 
oefcenderetperpozos mufculozu5gulc traflata 
a viztute ad tilos mufculos p concauitate3 venans 
paruarum que ramifteantur a venis panniculoru 
7 medullaris fubftarie ceixbzu Xertio itei um 
ft contingeret eandem materiam oefcederepez 
venas 7 artenas q? cognitio vniuf 
cuiuftg bozum rriuj m terte2um ad infertoza valde difficillima cfl.tamfc 
in fcictia Defectua apponi poffit.oicendu q adbue 
in cognitionem bo£ trium modo2um catarri jp 
uenire poffurnua p ftgna fumpta a lefione opatto 
num que p2oducntur aut pzoduci Debet a neruie 
tam p2cdictia.co quia terminua dtfcrctums egzt 
rudinum cfl fTibilis operationum lefio.2p tegni j 
3gitur fi materia Defccndat p neruoe 
02ientee a quinto vf quarto pari neruozii ncceffa 
rio eucnir nocumentum in operatioue gullatiua 
vel audttiua.eo quia gullus in quarto, auditua fo 
in quinto pari ncruozum fundatur p2tma pzimi 
Docta f*iua ctca° tertiis .£t pifozmtter Diccndu 
q per lefioncm p20uem'entem in operatione mo 
riua arguimus materiam occulte ocfccndere per 
pollcnozcm partem cercbzi a qua plurimi oriut 
nerui morus fient ab anterio2i parte plurimi ori 
untur ner ut fenfus q motua p2ima p2tmi ca° '■De 
memb2i'a .Similiter etia fi 2a fpea 
catarri' que pzoueuit per occultum Defcefu mate 
zierum pcz mufeuloa colli7 gule facili ua cognofci 
pit eo quia fi materia Dcfcendit implen0 p02oa. 
aut fidet ibi oppillationem aut tumozem aut Do 
lo2em. ict ex boc coz2darie habetur modua fol 
ucndt pzoblcumata ,ppter quid pfcpe bominibuf 
et adbue fania fupuenit tefio et Dolozinparttbuf 
gule et colli et Dicunt bomfnea fe effe incozdatos 
Solutio illius habetur cxp2emiffia. Bdbuc 7.5® 
fpea 3a catarri p2cmiffi cognorci pot eo quia mate 
2t'a per venaa Dcfcendit ncceffanocae extctt02ea 
et 2ubicfidt'o2ea aut altC20 C0I02C colo2ataa mag 
efficit £5 fpem matericrum que p p2cdictas venaa 
Defccdunti St aurem materia oefcenderit parte 
2tae adbue facilius cognofci t.et f i materia fuerit 
cala dc ncccifitate in pulfu azteriaru additur ma 
gnitudo aut velotttas aut at omnia talia 
/stconftmiliter fi materia per arterias oefcendef 
fuerit frigida accident in pulfu Drie predtece. qz 
ad materiam frigidam fequitur oppillatto fed ad 
oppillationem necdtario intenditur cafitas pzo 
prer pzohibitam euentationem igit 7 cetJ.Quare 
zecolligendu eff q vtraq3 fpea materie2u occulte 
cattari5anttu5 ad pectua cognorct poti £5i autc 
materie nd paulatine tmperuofe Defluat ad pe 
ccua tunc erit 2a fpea catarri p Defluxum nomiua 
tavbip2ima fpea rcumatifmnf vel ffillicidium 
Denominari oebet.tunc patet q tn ifliua cogniti 
onem eff facile peruenire co quia multa mateiia 
et fubiro Defluens fe ipfam facile magmTcffar.aut 
ppter Dolozem extern1UU3 g2auattuu5 mozdicati 
uum pungittuum frangitiuum autaltcru qui fcg 
tur ad fubttam alterationem vf 
permutationem comploia quam efficit in loco.£x 
quib3 omnib3 apparet q in cognitionem catarri 
buiua Dominepuentre poffumusperfigna nunc 
Dicta et per alta .ifp. luperiua tacta que ipfam 
p2epararam ad eam ab ea captam facile 
43nuntiare poHunt.Unde ex pzemiffia apparet q 
oppo2tct feffinat iiKedcrc ad regimen buiua Dif 
pol itionis (iue inceperit fiue p2tncipiofutpzopi 
qua fit regimen eiua ozdinando vt nuc fequitur. 
Capitulum fecundum De inuentione ingenii 
curattut predtete Dilpofitionis. 
Quoniam autem predteta Difpofitio Difficillima 
eff.ideo regimen eiua accurate multum inuefftga 
dum eff.piimwm itaq302dtuandum efl regimen- 
etus ex parte fex rerum non naturalium.qtfcoue 
niat eidem tam in pzcfezuando ipfam a Dct'io2i 
lapf u.q' in curando lapfum qui ia acddcrit.20 vo 
principalttcr.poncndue cfl modua curationis ite 
tionum et inft2ument02um ei conuenientium. 
1>2imu5 aut regimen in fex Dtuidctur partes 
fecundfwiumeru fex rerum non naturaliii. «Sctfj 
ve20 regimen in octo ptietur partea fccundu nu 
merum occo intentionum que ncccHarie fut i cura 
pred ictarum difpofitionu3 vt ‘variis 
bine inde ad auct02ibue accipi poteft* 
'Particula pzima De regimic buiue Difpofitoia 
pc2 acria electionem 7 ei. 
Confiderando circaoifpofitionem pccdictam ta 
ex fundamento matericrum efficientium ipfam 
que calide funt 7 acute contemplando etia ex pte 
feb2ia indeficientia apparct.q? regimen ex pa2te 
omnium rerum non naturalium incltna2i 05 ad 
infrigidandum 7 bumectandum.crgo aer ciuitatj 
loci 7 camere in quibua mo2am contrahit nota-- 
biliterfit frigidus 7 bumidua afpectum babena 
feptetrionalem vel partim fcptetrionalem 7 pti'3 
02ientatem.7 pofitua fit penea Decurfii aquare 
eut faltem in camera eiue fepe fiat fparfio vel 12 
202atio ex aquafrigida.aut ex aqua violarum ne 
nufarta lactuce angurie cucumci ia cucurbite 
poztulace. fi non timet expenfam. aut faltem 
in camera ipfiua fepe fternantur folia viola2um 
nenufarts vitia quercua pomo2um 7 planta2um 
frigidabant 4“ prcparctur Domua ad flatu veti 
fepterrionaf vl’ 02icralia a fuffumtget' Domua 015 
tzocif.oe violis a cu pulucre nenufaf.feiu5 lactuce 
po2tulace 7 ftmtiium.£t De annexie cfl vt non te 
neat caput eiua valde coopertum panntattl pd 
Itbua valDc calidia 7 ponde2ofie.nc vtgo2ata in 
capite calitateacctdetali vel natali mag fiat ma 
tenerum att2actio.iJ eanim Dtge° vl’ flolu°7cctj 
Capitulum fccundu dc regimine cma p admi 
nilUatioiiem motua 7 quietia. 
De motu aut Dicendum q motua vel exercitium 
.nullum cll ciconucniene.7,pp2ie flante plenitu 
dinc totius capitia.£t adhuc pofl euacuatioee no 
bonum ipfam exercita2i.co quia in talibus co2po 
2ibua matericrum erradicatio totaf aut ipofftbif 
ert.aut Difftcilima p2optcr Debilitatem vututts* 
Cum ergo motua materiae ponat in fluxu 7 ma 
te2ic mote facilius tranfeant ad Debilia q foztta 
mcbra.3dco meliua eff ei qutcfcef q moueri.gea 
ent'3 efficit vt calo2 naturalia melt'021 applicatoe 
ad materias Digerendas applicetur.quare in plu 
ztmofui regiminia adbereze Debet quieti' 7 nullo 
mgdo motui aut valde pauciffimo. 
Capitulum tertium De regimine eius p inani 
ttonem 7 repletionem. 
Si muliez etiam luoperc caucat fibi a multa ci 
bozum affumprione inquatitate continua fcilicet 
multum p20 lingula cibatione accipicndocibum. 
n in quantitate DtTcreta pfcpe vel pluries in Die 
comedendo. XDcnfura cibi itaq5 talia cxiffat.cf 
nullam in ffomaco grauitatem vd tcnftone3cffi 
ciat.fidit menfura potus conuenicna efl.vt in flo 
maclx) non fluctuetvel fupcralccndat.Detcrioi 
enim cibo2um efl.fi llom:cbi grauitatem efficiat 
ftcur Dete2io2 potua cll.qui in ftomad» natat et 
fluctuat terna pzimi ca° dc regimine per cibum 
7 potum, caueat fm aiTumere cibfi.nifi pztmna bene fuerit Dtgcftus 7 inmqua3 comedat 
ntft C113 prefentta ve2t 7 nd medofi appetttu8.net 
cibum deglutiat fine mafticatton* 
congrua.qut enim odit vitam fnam cibum Deglu 
ttat abfq3 mafticatione conuenienti 3a p2tmi vbt 
fupra. T>artfo2miter etiam intendat ad eypulfto 
ticm fuperfluttatum C01U3 in inteftinia inuentarii 
vel ftomacto. Si enim repletionem in ftomaebo 
perceperit ita longo temp02e a cibo abftineat.VC 
pe2 tpfam abftinentia5 preexria repletio Digerat 
aut co22tgttur.ncq5.n.in hac Dtfpofmde puenies 
cft vomitus.(ppterca q2 p2opter fui agitationem 
fufpectua ad rnpturam Venarum in pect02e pp 
magnam Debilitatem in eo tam factam a mattie 
bua ibi retentta. £t colliguntur bi fennonea 4a. 
pztmt ca° De vomitu.autem non fufTtctcnte2 
per abftinenriam co22tgi polTcnt materie fupflue 
in flomacbo retente.tunc intendatur ad eductoc5 
earum acctptendo3.t.puluerte foltculo2il fenc cu 
vtolta er macta ana.g.tiit.aut faltem accipiendo 
femilTu calTte fif9 contrite cuiue bumiditate 
tabendo Deglutiat abiectia co2ticibua 7 femtnib5 
7 funt remedia duoefficatta.0i ve20fecales ma 
tertaa induratae in inteftinia educi opoteret.tuc 
preter Duo remedia tam prctacta admtniftzetur 
eidem boc cliflere .Bt Decoctionis maluaru blete 
violarum volubilis mino2ta ana in aqua coctaru 
li.t.olet vior.olei De ftfamo J.buttri.jiVt. 
faf gemme3.ttti.aut falia cote.J.i.5iicba2t rubei 
caflte et admiftretur in mane 
l>02a electa. 
Capitulum quartum De electione fdni 7 vtgtlie 
ftbi conuenientium. 
tlon e lene fertbere imo Difficilius efT admtmflra 
re butc Domine vel alteri confimilt paciett modu 
regiminis per vigiliam 7 fonu3. quoniam 
fttio capitia indigeret 2egimtne fubtramuo D02 
mtrtonta.vr per tpfum confumerctur materte.q 
in capite congzcgate funt.ct continuo generatur 
£t ex alto indigeret fono ad Digdltonem mate 
rterum tam capitia aliarum partium. £t ideo 
contradicentibus Vtrinq5 tntentiontbua fecurioi 
modua clf.vt bec mul ter D02mtat in Die naturali 
bo2ia feptem aut octo cu5 tflta regulis. tb2ima 
x$ non ingrediatur lectum nifi poft afiumpttonc 
cibi faltem per Ix52am vna5» Secunda VC20 tf 
fi poteflconucntentcr D02mtre nocturno fomno 
euitet Diurnum fomnum. Xertta q? 002miat ca 
pice notabiliter eleuato ac fi effet femtfedene. 
Quarta q? euitet D02mttionem refuptnam. S9 
q> caueat D02mttionem CU3 capite Dediui 7 mfta 
2cuolutione fuper latera. 6a q omnino fugiat 
Do2mttione fuper facie fua.ne .ppter tpfa matte 
a capite inclinentur ad palatu50cu 
loa 7 reliquae partea.alio Ve20 tempo2e p2eter 
menfuram alTignatam conuenientiua cfl ei vigi 
la2e q magnum rempua tn D02miendo occupare 
Capitulum quintum de regimine eiua per ac 
cidcntia anime. 
fDarimum periculum efl bac occupari 
in accidentibus anime que materie tflamc 
tur mobilitantur 7 acuantur.pzopter bec em'3 ad 
augetur tpfaru3 fluxua.a materie et multiplicaf 
rpptei' Debilitatem queeonfequitur ad rcfolutoej • 
ergo iracundia fu202 et fimtlcs anime pafTiones 
cuitari oebent.neqj etia occupetur in bie anime 
partionibus que fpintos m ctepozk co 
bartatum Detinent. vt ell ttmo2 vebemcns trifti 
tia 7 fimilta. £lb ea igit bene fperandwm eft.7 le 
tandum.i oe fue fanitacts acqmTmonc femper co 
templandnm. 
Capitulum fertum i vltimu De electione ctbo 
rum 7 poruu puententtu ei* 
3n boc capitulo Diligentius 7 follemniufl contevn 
piandum eft. Quonta in eo fuftentatur zegimen 
curationis vuruti a medicinalibue tntentionib5 
tiecelTarium. 3taq5 De numc20 cibo2um eligat 
ab ea pania De fimila puriflima qua florem fa2ie 
layci nominant.icc fi pania cius componeret’ 013 
aqua fublimationia farfarelle aut confolidemi. 
valde optima effer ei.fit igitur bene fermetatue 
leui cocttone abfque comburtione coctus nibil aut 
Valde parum falis recipiens*! non fit antiquio2 
ctate Ouo2um Dierum. Carnea ve20 eide lauda 
bilea eligat.ficut pullo2um pinguiu3 iuuenculi vi 
tuli caftrari 7 agni 7 anatult' etia 7 minuteauea 
perdices fafiuculi lepufculi filueflrcg 7 Domefhci 
pozci tuucnca conueniunt ci.Carnca ve20 fangui 
nem inflamatiuum reponentes Dimittant fient 
funt columbi oomcftici 7 ftlueflree palTerea 7 afe 
res 7 aues paluftrca \i’ aquatice dimittende funt. 
£t montane longi 7 fo2ria exercitii, preter q? ca 
20 pauonis auia que inuenitur in montibus vtee 
tinia.que conuenicna effet ei.7 cft auia nig maioz 
miluo 2ollrum fo2tcm babena 7 Dentee in palato 
laudabilia nutrimenti repofittua fecundum ptea 
omnes, tx pifcibus ve2o conueniunt fontales 
omnes fluuiales.nec vituperarem aln comeftione 
anguillarum 7 tincarum ,ppter infrigidationem 
n bumectationem 7 vifeofitatem earum in pauca 
tamen quatitate.co qz cibus etbico2U3 7 ptificojs 
Debet eife priuilegiatus fex conditionibus. £>* 
ejl vt I it infrigidattuua. 2a buectatiuua. 5* 
fit facilis Digeftionia. 4a vt fit fui Vifcofitatc 
calo2i reioluenti 7 enecanti refiftitiuus.qrifadt 
in eo vifcolitas 7 glutiofitas* Sa q no euacuet 
a penetratione congrua.qua tame non tollit fibt 
Vilcoi itas boaum al iu5.qz non eft mfta. vo 
9 vltima q tam fubftanrifice q qualitattue fit pre 
Dictarum qualitatum in membris repofitiuus.et 
cifet conueniens vtaflumatur actu frigtdus.aut 
faltem leuifiime calidus.p2cpter quod conueniiit 
ei mamdestemalt lucii capedani 7 canczifluuia 
les.imocanc202um vfus fecundu preparationem 
Debitam eidem cft valde conueniens. De fercu 
lis vc20conueniunrei piante omnes.que funt ifri 
gidatiue 7 bumectatiue.immo nullum ciba2ium 
eius abfq3 occoctione ipfarum fieri Debet.q funt 
ficut lactuca blera fpinaebia cucurbita recce 7 fic 
ca oluabpmenum quccoicant intentione3feb2t' 
9 alite oilpofiriombus.7 olua benedictu 7 buzfa 
palto2ta que fingularcm p2oprtetatem habent m 
iftie glutinatione infrigidatione 7 bumectatione 
cnm ftipticitate futa. Mie ve20 piante calide 
ant falfedinem babetea Dimittantur 
Velut caules napt.ee rape rnnaze 7 confimilea. 
tx leguminibus vezo vri poreft rt'3oet De 
cocto cum aqua in qua furfurea infufi ftcteiit per 
Diem naturalem.accipit enim ab ea bumectateej 
9 tnfrigtdationem per qua co22tgttur eiua calidi 
tas 7 virtutem mundiftcatiuam et abrteifiuam.q 
9muea necetfarie funt in Difpoficoibue prcdictia. Similiter competit et vfus eteerum alteum tt 
mg20ium.licet enim caliditatem habeant a ficef 
tatem in pzimo g2adu.3lla tamen conwententcr 
conititur per Decoctionc5 a ab aqua.a conuenit 
adeo erccllentcr pulmoni nihil cfl qd nutriat 
pulmone magis q> cicera alba a in genere 
,ppter qd etiam conucnicns effet ei quadoq5 vfus 
Dolico2um a funt legumina in marcbta tarutfina 
nominata pifa. Similiter etiam conuenit ei pa 
nicum ozdeum a pultes ex eo-facte.a cum lacte ca 
p2ino vbi lapidee albi fontalce exrincti fuerint, 
autfaltemin lacte afimno.qd conucnientiue ert 
preter humanum io9 tertii finali ca° colligcdu5. 
De fructibus VC20 laudantur eidem auellane 
recentce a ficce .ppter ccrebrum.q fi coquat' cum 
aqua mellis a 5uchazo codiantnr coucmut atique 
tulTt.a adiuuant ad fpuendum z° canon.in areola 
membzo2um pcct02ie. £t iterum vtilcsfunt ei 
amigdalcet granapini.fi rtomachus nonfuezit 
lefue.£t cerefa fuie rcmpo2tbtts a peponce a gra 
nata Dulcia a mu5a a iuiubc a recetcs ficus a alii 
ficce non tamen in multa quatitatC; Cduenies 
ert ei etiam cafcus abfq5 fale.antiquue ve20 nullo 
modo.a cibi cum lacte cocti qitq5 conucniunt ei. 
Stitizi VC20 vfum aut olei oliuarum nullo modo 
laudo.fed loco eo2um vtatur oleo De amigdalie 
Dul.aut De nucibus.fctngma VC20 cibaria omma 
mihi non placent ,ppter aptttudine inflamatdie 
eo2iim.a q2 caput notabiliter replent; De fuc 
cis vezo a fapoztbus omnino fugiat aceti vfum a 
agrerte 'Calde acris a falite.fi vratur ea fit abfque 
fale a 5ucha20conucnientcr refracta. XDu302um 
VC20 gramit02um et Dulcium vel vinum eo2um 
conucniunt ei.a fuccus citra ngnlo2um 015 multo 
5ucha20.1tmones VC20 qui non dlent ml‘tu3 falfi 
fuperafperfi 5ucba20 placerent mihi.XDcllis vo 
vfum amellttozu cibo2um non laudo pp cafitate 
ipftus.Si tamen C115 pauca tpfius quantitate pre 
parentur cibaria eius 'Calde vtilefo2et.et eo quia 
efl mundificat02 bonus omnium matcrieium in 
pect02e a potent Defert ad coi a penetra2e fa'it. 
Salfa Ve20 ciba2ta omnia a naturaliter a artifi' 
cialiter omnino Deuitet. £t partillce etiam cibi 
euitandi funt.nifi q2 bis in feptimana comcdcic 
potert tri.a efl cibus De parta fermentata a extcca 
ta.quc ficulli minutdli vocant.£t cibus ct viccn 
tinu3 De parta factus que incole nominat 02eros 
bonus ert ei. De azomattbus VC20 euitet omia 
que maxime calida a multum C02um vfum nifi 
fpecics Dulces a acutas comifceret cum Vnulto pul 
ucic violarum aut fe.p02tulace endinie lactuce 
autcicozee dominantiu3incompofito ,ppter qd 
a czocus ftmiliter refractus a frequetia eius vfus 
ert ei laudabilis.co q2 ert medicina pectozi cozdi 
confo2tando et muitdiftcando conucniene.tec pe 
cibis. De potu aut eius eligat vinum C0I02C aj 
bum fubrtantta tenue Diafanum Vel tranfparans 
ab omni vapozofa a fecali p ute conuenieter enu 
datum olfatui fua azomaticitate amenu5 fapo2e 
dulce nullo modo ponticu vel brufcum.cd fi non 
fuerit fumofum valde bibatur ftmplex ii at Valtf 
fumo'um fuc? it.tunc refrangatur cum aqua leuis 
Decoctionis liqmrtcie.aut cum aqua vge partoais 
bugloffc enulc vel faifarelle aut cum aqua etrterne 
precocta tamen quo potu vtatur in cibis.£t fi nd 
poterit habere vinum album talit condirionatik 
eligat fubrubeti5 Valde ccrefotcuj Vd gau? nomi 
natum/fteliquo aurem tempozc extra cibos >ota£ 
aqua ozdci cum 5ucbazo cocta clara et oefecata. 
Bt De potu cius tTta pertranfeant Tcctj. 
Capitulum tertium principale De regimie Dif 
pofitionis huius p medicinalia. 
Quouia prcdicta Difpolitio complicata efl ex Dif 
trafia cerebri ad caliditatem a ficcitatcm eleuata 
'i ex Dirpofitione pccro2is fibi confimiii.i ex ftia 
que cft prepara9 ad ptifim aut in principio eius 
exitfens .3deo apparet q omnia inflioimenta me 
dicinalia componi Debent ex bis que vtztutc bm 
capiti pcct02t' conuenienria.quc etiam fit refrage 
tia febzis inDcficient} a qua molcflatur. 3faq5 re 
gimen huius Difpofiricme non nffi magno 2dnts 
ferutinto7 Diligeti fludiofcribi potefl. Bt adhuc 
cum maiozi folercia applicari. Ibzoptcr quod 
ipfius regimen vtfum efl mtbi colligere in octo 
intentiones Quarum.p9 erit De medis euacuan 
di materias partialibus euacuatiombus. za vo 
conabitur Diuertere mat iae ad vilio2a loca. 3® 
VC20 regimen Digeflionis enunciabtt. 4a ve20 
intentio conabitur cum app2cprtatis ratificare 
malam complexionem capitis 7 confo2tare ipfuj 
Quinta ve20 intentio Docebit modum mundi 
ficadi pulmonem 7 pectus a materiebus ibi cotetj 
6a VC20 itentio canones 7 infliumenra interci 
piendi fluxum a capite Declarabit * Septima 
VC20 intentio conabitur enuctare medicinas pcc 
t02ie c6fo2tatiuas. 8a VC20 inretio Defcribct in 
ftrumenta quedam cdtrariatia febri a reflauratia 
7 pinguedinem acquirere facientia fecunda a 
fapicntibus acceptum inuenitur.JEt non mimis 
fi non infleti in bac mater ia ad euacuationes era 
dicattuas.quonia feto q2 illud cfl impofTibile nifi 
per partiales 7 Icucs cuacuatocs quadoq57 ra20 
admiflratas f t fubfcquit omia Declarando acetj. 
3taq5 prima intentio multis inftrumentj com 
pleri porefl. Circa qua tamen non multu infifla5 
eo q2 tales euacuationes premitti folirc fut i pri 
cipio vfi magis egritudinum q in augmeto ea? 
qtf credo iam tncepilTe.imo aliquae earum. in vfi 
flatu.ftcut Defluxum a capite iam credo 
mino2ant autem prcdictas matcrias.p0 clifleria 
fuperius facta in itentione regiminis d ianitioe 
7 replerionc.3tc medicamen Ixjc qtf feli feptiana 
exhiberi porcfl.Bi catfie fiflulc <3 cana extracte cu 
aqua faifare capilf.ven.aut 
bari J.fqmnanti.g.v.mifce. Sliud et 
facilius illo efl Ixk.1->c aloes abluti 7 preparati in 
fucco endiuic. 5. i. reu pdticielccti 3. i. viola? flo? 
nenufaris ana.g.iii.mifcc a fiant ex cis pillulc.De 
quibus accipiat altcfdo Duas m auzoza. Zeitiu 
VC20 fimile efl boc. ptllula2nm aflaieret,5J. 
Dtagridit.g.vi.refo2metur pillule cum fucco 2ofs 
De omnt.5.vi. Bt accipiatur ex eis vna bis in fcp 
timana per Duas bo2as pofl cenam.7 no mireris 
q in tali pifpofirioe pofuerim Diagridiu.quoma 
ipfum 7 fcamonea ct que efl mater eius ponit in 
intentionibus 7 tnflrumentis euacuadi materias 
calidas a capite cum attrahat eae.7 etiam qz qua 
do medicine tales pigre funt 7 in operando tarde 
folent ,ppter multam mo2am Yclxmenrius cale 
facere q op02tct.vndc 7 fcamonea cis addita ve 
locitans pur gationem earum .pbiber noaim ’tuj 
caliditatis.7 fimilitcr otagridiu 7 adhuc radius.. JEc funt fer mones pricipis p9 tertii tractatu ica* 
allegandum Dicir.Xt fo2taffc vfus fcamoneccimt 
aloettcisadmtniftratur (ppter purgatione ipfius 
cereb2i *? flomacbi.fi egritudo ftomaebi eft cu cd- 
munitare carum calefactionem fupfluam 
fuple p2ouem'cntem ,ppter fuperfluicatem mo2C 
tpfarum.Et excitat eae abreuiataa a pplcmento 
purgarionie.eo q iuuat ad purgandu.£t Voluit 
Dicere id qd premiiTum eft.f.q> facit eas velocius 
opera2t’.<? aufert ab eis caliditatem qua cerebzu3 
acqutztt p20pter longam mo2am earum.a bceg 
dem pillule funt folutiuum facile a fecuru vt pze 
allegato ca° colligitur ibi. Solutina vo facilia 
ad purgandu3 caput funt afTateret. Ureter bas 
autem medicinas non nulle etiam iuuameti non 
mino2is a fapienttbus poftte funt in oifpofitotbj 
capitis coplicatis cnm febre a fine febre.qneoes 
fecuriiTimc funt vt colltgendu5 eft a principe pre 
allegato loco vbi Dixit. Decoctio vo pruno2U5 et 
mirobalano2um fuple cttrino2um et fumi fre et 
firupus D: fnictib5 et firupus ct deoe* ca 
ficfillule et que funt illis fimilia et foztta cum fca 
moea et reliquis.f.mcdicinis educentibus colera3 
.f.cum reubarbar* et cetj fecudum Difpofitioncm 
cozpozisetatiectvirtutie et fcaldum vacuitate 
ipfius a febze et feoidum ef enttam,i.p2efetia fe 
bzis et fecumdum Difpofittonem virtutis et 1:052 
fimtlium fuple particularium conuententtum.ota 
fuple p2edicta medicamina conuenientia funt !>u 
mo2tbue coficie et fubtiltbus.fj materia buiuf Di 
fpo* itionis eft calida valde eftentialiter et accidai 
taliter igitur talia medicamina funt ei conuenie 
tia.neq3 in intentione bac De euacuatione mid2a 
tiua per floia5 videtnr mibi aliquid elte tangend 
quoniam marafmodea ot pofitio C02p02ts et vir 
tutis Debilitas banc aione mibi aufterunt.S3i au 
tem natura quandoq5 fui bencfttto aut ars pzouo 
caret leuc fangiiis exitum a naribuf videret mibi 
laudandum conuenienter bis in mcnfe Applicati 
do ipfum leuis quantitatis aut adbuc in feptima 
na fcmel.bec dc intentioe p2ima. £>20 Declara 
tioite mtentionisfecunde p2emittenduep2tmo 
q Diucrfioncs a lapientibus Diucrfe pofite queda . 
em'3 Dicutur dtuerltones fine euacuatione .queds 
ve20 Dtuerftoncs cum euacuatione.JEt itemm De 
numero Diuerfionum cum euacuatione. alique Di 
eunt Divlices cu euacuatoe ff tbilt 1 altq al cudne 
ifenfibili facte. £>20 itellectu tn p2ie cdcluftdis 
fi fopbifta canillare vellct.Diccd eft gp nulla poteft 
efle Diuerfio fine euacuatione.Omnis enim Diucr 
fio fit gratta trafpoztandt materiam que fluit a 
parte ad quam mouctur ad aliam ptes 
igitur fequitur q a pacienteparticula fiunt eua- 
cuationes.verum q2 intellectus i apientum fuit p 
Dtuerfionem cum euacuatione fenfibilt intelligef 
materiei eduettonem ad extra corpus p viam no 
bis cognitam.aur q2 materiam fenfibiliter a coi 
p02e abici videmus.3deo concedendum eft q ali 
que fut Diuerftones fine euacuattonc*fenfibili.£x 
quo appa2et qd per Diucrfionem CU3 euacuatoe fe 
ftbili intelligendu) fit. Quis enim neget onem 
materiei n actum ad partem contraria et ad qua 
fluebat elte Dtuerfionem qd ndnulli antiqui anti 
fpaft3 nominauerunt. De quarum Dtuerftontl ntt 
mero prt.152 omnibus aliis p2ima et leuto2 e pez 
panndmm cafo2um applicatd5 facta. Secuda 
W20 illa eadem fit per fricationes mcbzozum fa 
ttas ad parces contraria fvt fi materie fluebat ad 
ocxtram.fricationee fiant verfus ftntftram a ep* 
ct fic De aliis Xertia vero talis Diuerfio cn eua 
cuatione infenfibili fit per ligaturas partium cd 
trariarum vt Dictum e p2ius; Quarta vero fit 
per applicationem venrofarum fine fcarificatfoe 
Quinta vero fit per applicatione medietnartj 
rubtftcanttum folum.pcr nulla enim ba£ Dtuerfi 
onum materia fenfibiliter quo ad nos a copo2e e 
ducitur, £>zeter bas autem alie Dicuntur Dtuer 
fiones cum euacuatione fenfibilt' que plurib5 fiunt 
modis, £>2imus efl per applicationem medici 
narum Deficcantium fuper partibus. Sccuduf 
eft per appofitionem ventofarum cu fcarificatioe 
Xertiuseft per fcapdlationem partiu. Quar 
tus vero per adminiilrationcm floie contra2te ptj 
Quintus per adminiilrationcm cliftcrio2um 
a fupcrio2ib5 ad inferio2a trabentiil. Sertus 
per applicationc5collntio'u502is in cafu noftro; 
Septimus per mallicattonem medicinarum Vt 
mafttcif ftaphifagzie colli agarici piretri ct fil’iu5 
Occauus per applicationem ga2garifmarum 
Honus per applicationem demutationum, De 
cimus per applicationem Unde 
cirnp per infuUlationem medicinarum1 in nares 
Duodecimus per applicatione cauterii potetta 
lis in partibus colli Decimu! qrtus per applica* 
nem Ictonis vel laquei in p2cdicn'6 partibus. 
Decimufquartnf rvltimus modus e Diuertendt p 
applicationem actualis*?potentialiscautertifup 
coniunctionem inferi02ts partis comtlTure fagtt 
talis cum cozonali. £t nota q De niio iflarum 
Diuerfionum collu0 02ts n mallicatio gargartfma 
et flernutatio funt fufpccta valde in otfpoftttcnc 
buiua mulieris eo quia mato2is impetu mouerct 
materias ad pectus q actualiter Defcendant. fed 
illud eltet impediens operationem fuc cure a pza 
uiozem efficiens oimtttendu eft. De 
numero itaq5 b02um modorum Diucrtendi mate 
lias Diuerlionc partiali a capite laudande fut ve 
tofationes fuper al kati 2ubificationcs ocficcatio 
nes et cauterria potentialia vel actualia ibide ap 
plicata etitcrumappofitiofetonis. S5nullu 
iftozum mibi audentius q applicatio cautti po 
tentialis vel actualis in p202a capitis, vbi fup me 
dium coronalis comitTure o2tlx>gonaliter cadit 
coaonalis conmiiTura in cuius loci cognitionem i 
faltbtliter p20uem're potes in quocfiq3 fi facif 
ipfum ponere extremitatej nafi inferior fuper U 
nea vltima 2afete manus et extendat DigttU3 me 
dium rectttudtnaltter vfus ccmiflura lauda •? vbi 
attingit extremitas Digiti 2euoluedc p2imuno 
du eius .ibi in quocuq5 bomtnum vel mulierum e 
Duarum conmtflurarum fibi inuicem obuiatio et 
eft]tnfaltbille? problemna mi2ade folutionts.pze 
ter bec autem nullum Diucrtendi mibi 
magis tocundum eilet q pzouocatio 
tn muliere illa per quam non folum a capite. 
a toto copo2c Diftrabunrur materie et conucmen 
tius per Iribile5 cuacuationem.quaru cmozoyda 
mm fluentium iuuamentum collige. t>a tertii ca 
pitulo 20 XDodus vero aperiedi eas eft vt fepe 
fricentur cum foliis fici 2ecentibus aut ficcis vel 
cum felle rbauri.£t tu elige moDo tuo Xertia i 
tenno eft rcctificans oigooe materieru3.Digerur aut materias tnftrumcnta 
in bac parte que magis app2op2iata funt 1 degi 
tia Dicenda funt Primum eft boc.ra aq (olat, 
aque violarii 7 nenufaris ana.?.ij.mtfce. $5e 
eundum VC20 7 effteatius illo eft boc.Tk fyrupi oe 
nenufare.5.1.aque acctofe.?.iiii.mtfce. Xe2tiu5 
7 adime fo2tius tftis eft boc.Bc fucet acetofitatis 
citri.?.i.fyiupi 2of .? J.aque bugloffe aq violaru 
ana.?.ij.miice. Quartu 7 adbnc fo2tiue tftis. 
eft bVBc fy2upi 2ofati vini granat02ii ana.?,t.aq 
ncnufariej.ii.aquc vioL’.?,i.rmTcc. Poffumus 
etiam Digerere materiam cum bae 
t2oeifco2U5Dta2odon.5 i J.t20ct'fco2um De Viof. 
5.i.5ucbari al,? tii.fiat confectio cum aqua 2of. 
fecunda confectio eft bec.ft violaru 2ofarum 
flozum nenufaris feminis po2tulace endtute cuf 
cute ana.3 J.juchari al.?.mi.aq Violani quantii 
fufficit fiat confectio. Poffunt etiam Digeri ma 
terte cum clectuariis dc quo2um nume20 bonum 
7 efficax eft boc.W cofcrue 2of.recentis,?.iiii.con 
ferue violarum,? .u.fyzupi acetofitatis citri.?.ii 
5.pemdtarum.?.tJ,2ofa£ violarum flo2u nenu 
farte ana.3ij.f1at electuarium cum conuementt 
quantitate fyrupi violati ft expedit iccd. De t* 
cifeis W20 Digerentibuf fut trocifci Diaizis t2ocif 
ci dc berberie 7 dc ribes. et t20cifci Diaco2allio g 
omnes intentionem babent 7 iuuamentu3 ad pec 
tus 3 ad capum ex cis accipi Debet.3d.vcl3.it.tn 
mane cum aliqua aqua capitali 1 cd 
finuctur bozum Digeftiuo2um vfus quo2t1cunq5 
contingat tanto tcmpo2e Vt appareat rectificatd 
tn fubftantia 3 colo'-c V2inc 7 ypoftafie fubfedens 
alba coniiuKta 7 cquali6.que quotienfcunq5 appa 
ruerit aduocatad fe aliquam euacuationem fiezt 
D bcre.quc tamen lenis effe Debet, tam ex pte gra 
dus.Q’ cr parte operattoms.vr fuperius Dicru5 eft 
ncq3 pertranfeundum eft a medicinis fupra tnte 
tionem minozandi Defcriptis ad fo2tio2es.nifi 
cum boc cp quccunq5 medicina exhibeatur ei tpfa 
fit fo2tts Debilis aut epuerfo 7 non aliter. Ixc dc 
intentione tertia. 4a intentio eft reaificandt 
caput 7 confo2tandi ipfum.lam ve20 apparet.q» 
premtlTts mudificattonibus 7 DiucrftdiD3 prctactj 
opo2tct intendere ad rcctiftcationcm maleDifpo 
fidonis que inuenitur tn capite 7 ad confo2tatdc5 
licet caput cofo2tctur p adminiftratde3 
trium intentionum predictamm. quonia cuactia 
tia Diucrtcntta 7 DigC2entta rcctificanttpfumec 
confo2tant.nil minui'a fapientibus alia tueniunt 
ingcnta.pcr que cerebrum rcctificatur 7 ,pfo2tat. 
que fttb vna Dione bimembri continentur. 
primum eft per applicationem cozum q cozrigut 
tapfum per contrarietatem applicationis C02115. 
Sectidu vero eft per admimftrarionem C02115 
que caput minutum laxatum refolutum 7 mollifi 
catum co2rtgunt.quc cum boc q> funt frigida et 
bumida lapfusccreb2t cdtrarlantia.no euacuant 
a leui rtipricirarc cerebru5 vmcnria 7 tpfum a flu 
xu materterum Defendentia. £t quidem 
aliqua junt fimplicta non nulla Ve20 copofird.JEc 
Dc numezo fimplicium. pzimum 7 conuenietius 
eft femen 2of. vel 2o(a ipfa nudum perfecte Dila 
tata vel cxpafa.pulueriscuius Detur.5,t'.aut.3 J< 
frequetata magts in fe20 cum vadit ad lectu cum 
?. i.aquc f olatri actu frigida. Sccuudii vo fim 
plex capitis coiferattuum eft frequene comeftio 
auellanarum t02zefactarum a pzopn'c poftct‘bu§ 
cum ftctcrint infufc in ag2efta pct Diem et nocte 
et vfus eanim augmentum efficit ccrcb20; ler 
tturn vero fimplex eft nenufar quod frigiditate 
et bumiditate fui cozzi&t omnem lapfu5 cerebzi 
calidum et fiaum.er.pzopzie fi aqua eius exibeat 
fepe in fero apud fonum.prouocando enim fouu5 
digeftionem co22obo2at. Quartum Vero liplex 
eft frequens comeftio acetofitatis citri et p2opzie 
poft cibum.Caro ei cius c frigida 7 ftcca frangenf 
colera rubea ct fui ftipricitatc.20 cari i ftprio ca°. 
Quintum tero (impleret omnibu e efficacius 
ad reuata capitis et p2obibitiuum fufccptomf va 
p02um et maerierum omnium ct pzopeic calida 
2um eft in fero bo2a eundi D02mt'tii plurib5 Di 
ebus continuatis Detur.?.i J.vini gzanat02u cu 
?.i,aque pluuial’ 7.?J.5uccart.boc enim medicaie 
nullum effteatius fi timeo Difpofirdncj 
patozis foleo ponere loco 3uccan‘ pcnidias.et eftt 
catius operatur, Dc compofiris vero.p2imum 
cltvr patiens fepe comedat mi2obar.i. 'kcbulu5 
conditum et bibat poftiplum tertiam parte cisti 
aque fontis vel fiunt i cum modico 3uecari. Sccu 
duconpofitum eft.ft rroetfcc$& fleUc.5.i.violaru5 
fe.endiuie et cico2ee ana g2ana.vi.fo2mcnt pti 
Iule De £t ocglutiat ex cte vn3 alter 
no fero quando vadit ad lectum. Xcrtium com 
pofitum eft boc:Tk fandalo2um al.ct 2ube.2ofa$r 
Ipodii fe.acctofeana.5.u.feminum cdmum'u5fri 
gtdo2um.?.i J.feminwn po2tnlacc 7 lactuce ana 
3:ii.conf’ue Vtof zof.?.tj,pcnidiarum 3uccari al 
bi.ana.?.i.fiat dcctuarium oe quo in auro23 acci 
piat coclear medium et tatumdem per bo2rm an 
te cenam, bec enim rcctificando infcriozce partes 
p2obibcnt nocumennim caliditatie et ficcitatis i 
ccreb20. dumum compofirum ha 
mectatiuum ct rep2dTiuum fluxus matcricru ad 
caput eft cx boc.Bcconfue ctroCD2U5 
J.iii.vio&rum toum nenufaris feminis cndiuic 
lactuce p02tulace rubcaium 
corallo2um ambo2um {podii ana.5.t‘J.feminum 
comunium frigidozum.J.t.mafticis macte ana.3 
tj.labzufcejiij.miuc ciroi02um libj.5uccari 
albtJ.iitlDequoquatur 5ucbarum cu miua vfq ad 
fpiffirudinem:Drindc I uperaddantur fpettes et ft 
at electuarium De quo patiens mane ante cibum 
accipiat per quatuo2 Ixj2as coclcani.ct i fero qua 
do vadit ad lectum per Duas lx>2as accipiar cocle 
ar medtum et eft efficax valde. Quintum copo 
fttum eft locb De papauerc De quo mulier bec qua 
ft femper aliquid teneat in 02e fuo a permittat|i'p 
fum Diltolui abfq5 mafticatione ct Dcfccndcrc infe 
rius.£go enim abfq3 anxietate perquirendi alia i 
ftrumcnra antiquos rcumatifmos a capite ad in 
ferius cum continuatione buius fepe curaui. £>5 
autem ex tftis Q’ tam fuffitienter alterari poffunt 
male Difpofiticmce capitis ct p2obibcri catam' 1 
reumata fctficartccrcbzum.ettuconfidcra com 
pofitioncm eorum* Quinta intetio cum inftnt 
mentis mundificantibus pulmonem ficut in p2i* 
ca° vifuro eft.non eft Dubitabile materias fccund 
partem in pectore iam clUrioUcaas.JSt ideo ne 3 
piius in ipfo penuaneant a ibi putrefacte vlcerct 
pulmonero.aut vlcera fiqua funt augmemcnt.cy 
citius cll poffibile intendedum eft ad eanim educ 
tionem,£r quoniam materie in pectore contente funt acute pzopter caliditate multam et 
tn eis eridentem. 3deo 05 <y tziplici qualitate.et 
virtute anticipent medicine omnes, pa quide5 vt 
infrigiaent a bumectent. za vezo Vt abderge0 
leutrer materias a pcctozc precipitent. 3* vero 
vt quadam ertccatice folu tonis continuitatis tn 
parttb) pulmois rcctificatiua ftnt. De nume20 
ergo barum medicinarum Difficile ed aliqua fim 
piiccm inuenire omnibus bis operationibus par 
ticipantem.St autem aliqua De fimplicibus fapf 
entes erpzcfezunt nulla magis apzobata uidetur 
quam poztulaca.tpfa enim in cibis ? potibus fub 
limata quo q° mo uidet effe pueniers 
Secunda vero medicina ftmplcr c virga pailo 
218 cum fimili modo adminiffzara Xertta uerd 
edfarfara nominata ct alaicis ungula cabalina 
Dicta que rempezara* ponitur a pccrozts mundift 
cattua cc confoztatiua.q remperameto luo lapfui 
Valde calido confert remittendo iprum.tenendo 
cimimiozcm viam pbilofopbantium.qprcmil1u5 
additum tntcnfo remittit ipfum. De compoftd 
autan plurima n elegantia a faptentibii6 feripta 
zeperiuntur.velut funt Dtacur. 
nominata ab Xluicena io3 tertii ca° dc medteinia 
pectozalibus. £t funt papuuerata confectiones« 
Similiter medicie clnufarc omnea.amplius elee 
tuaria.velut Diapcnidton Diadragantum ad frigi 
ditate tendentem.? confimilia huic .ppcfito effet 
vttlia.vcrumq2 non opoztct infidere inuentioni 
medicinarum perlectides.vem opoztet adbczere 
ei que erpta eft.vt S* can fuma pa ca° z°.Dicit 
expta mclioz ed q' erpcrta< 3deo tzia 
fpecialia pectoiia conuenienter mundtftcaria hic 
Ddcribentur. £r paimu quidem ed locb De pino. 
2a Defcriprione 'AXf.inanttdotario Didinctide 
gura. £r iterum locb aliud Oefcriptii ibidem 
ca°.Cmus inicium locbcofcrens ethicis 7 pfilptta 
£t no iy vtriiq5 idorum ouo2um crbiber* fdeo; 
tta vr eger Deglutiat er cis quattuoz vicibus i Die 
auzoza.? podprandtil 
per bo2um 7 ante cenam ftmiliter per lx>za 7 pod 
cenam per duas bc2as.3ta vt pod affumptionem 
tpfozum femper bibat ctatu medium aque ozdei 
Seamdii vezo fpeciale compofttu edcofectio 
Diaizis facti cum vtol*. 
.f.iiii.Diaprunis ma.5. 
.itii.pulmcme vulpis preparati fm artem.fj* 
penidianl 3ucbari al.ana.j.ij.fiat electuariu3 7 
ed conuentent mundificatiuu.? caloztf remiffiuu 
?cet|. Xert 1U5 compofirum per me fepiffime er 
pertum tmo ? in ptificis Vlttatu ed 
ven.fcltozum fanare ana.3.ii.granozu5 pincartl 
j.tit.granozum fidicozum.f .i.flozum bozagimf 
bugldfe violarum nenufaris 7 femimil poztulace 
ana.J.tii.ptilmonis vulpis preparati fm 
ru.? al.ana.5.i,czcci 
3,y.piptTis al3Ji.tnfundantur pinee cu fidicis t 
aqua zofaru5 per Duos Dies naturales ipfis tame 
minutim incitis. Deinde vltimate terantur.tunc 
autem coquatur in mellis zofiitt 3ucbart al.pent 
diarum quo ad IptlTitudine duene 
rinc.oeinde cum eis incozpozcntur pinee? fidict 
poilcrius autan addantur aliarum fpeaqj pulue 
re--.? fiat electnartum.in cuius fine apponantur 
3.it,piilueri8,radici8 ltqm'ricie.5.iii.puluerts con 
foliae mi,de hce itaqj electuario accipiat vt t? pre 
cedenti Dictum ed.? bec De intentione gnta 6* 
intentio intercipiendi flurum a quacunq5pticuli 
ad aliam fufpecn'02cm ficut capitio ad C3pnt.aut 
intercipiendi fluxum a membzis aliis ad tpfuro 
caput magnifice vtilitatie crifitc.p® quidem quia 
per ipfa Dupler acquiritur iuuamentum. t>zi' 
mum ed.qz mcmb]*u5 ad qt5 fluit materia mtnus 
Dcbiliratur.quado_interpollaturfluruscj> fiipfe 
fit continuus, izaecundii vezo q2 adbuc mcbza 
a quibus materie fluunt minus Debilitant fi 
rus tntcrcipttur.cplitcotinuu3.coq2 ad <?rinuii 
flurum fequitur continuo motus ? fluctua® in ma 
tcriebus a fpiritibus et membrts.crgo mat02 zc 
folutio.? confequctc2 Debilitas.igitur.* J6t licet 
ingenia intercipiendi materiam non nulla tacta 
fint.vbi De euacuatiombus ? Diucrfionibus mate 
rierum actum fuic.nibilominus alia tntcrcipicdt 
materiam indrumeta ab auct02tbus inuenta fut 
De quo2U5 numc20.aliqua funt opiata nominata 
vi’ narcotica medicamina.non nulla VC20 fut Via 
rum per quas materie fluere folentconflipantia. 
altera vezo funt tpfao materias ad oppolttu tra 
luentia cii vrtccatdc ? tng2offatione,tpfa£ matie$s 
ad bec tria ingenia DeDuci poffunt omnia tnge 
nia intercipiendi materienim flurus. Ibzimui 
ergo tnlirumctors e narcoticum omne.qD pfibua 
modis confert p°.qz materiam in motu cridcncc 
ingzolTandovelcongelado imobilcm reddit., 
&cundo vezo q2 membra per que fit materieru 
flurus conliipjc fut frigiditate tngzoffatde ? eric 
cattone. 50 vezo qz trtdc3 fenfattone auffert.pp 
qd ab eis non tanta fit agitatio vel materiauit* 
pzopulfio. 40 vezo talia vt plurimu inducut 
lbnum.1'5 fonus retinet omnes fo2tes euacuatoe® 
? flurus preter ea que per fudozem.z3 primi ca* 
De bis que pzoueniut er fomno.igitur talia a fapi 
entibus conuenienter fuerunt electa pp quattuoz 
pretacta iuuamenta.vcrum tn eozum erbtbtttde 
canones quidam obferuandi funt. 'idzimue ca 
nd.Q> nullo modo erbibeantur narcotica.nifi 015 
altera alrerattua vel cuacuattua non iuuerint. 
Secundus cari.q> nuncp erbibeatur multil? oebf 
li eridente virtute.eo quia talia cotrarian tur rei 
vite ioa tertii ca° oe cura afmatts. Xcrtius cati 
q> no erbibeantur 013 manifedo nocumeto ,pdrtc 
tote anbelttua pzopter idem. Ouartus cano, 
q? Ii ed polTibile applicentur exterius magis q> in 
teriue.quoniam non pzouentt eozum opera® ad 
principalia nifi conuenienter refracta. Ouitus 
cano.nunij erbibeantur ftmplicia fi adbtbcrt pof 
funt compqftta.rationabilirer enim talia a corra 
zits qz mag refracta ideo mtnus nccitia. Ser 
tus cano.Q? fi erbibeatur compofita falcem p inte 
zius rnnqp erbibeantur nifi fermentata falte per 
fer menfes. Septimus cano.q1 COZ113 Dofis fit 
omnino auara -i puries retrerata magis cp abuti 
applicata. Octauua cand.q? plus admtnidrent 
tx nume20 eozum ea que leuioza funt.ficut papa 
ner alburna manDragoza in comparatoe eozum 
ad iufqutamum ? opium. Honus cand.q? in ad 
mintflraDo talia compofita.eltgat ocfcrtptioncs 
ab illuftribue viris appzopriate magts.vclut pbt 
Ionium tarfenfe pofirum ab £luicena y° cano.uut 
pfotlonium perftcil Ddcriptum p0 £Ilmanf.ca0Dc 
cura colice ? a 2Dei ue in atidorario Delertpttonc 
fua. Decimus can.q> fecurius e oaf ea pofl cibi q flomacbo ieiuno. Undecimus cano.if Oenf in 
lx>za fono naturali conucnienter electa. Duodc 
cimus ct vlttmus cano. cp Dentur femper cum 
vino calidoquod efl bonu3 cozzectiuu nocumetf 
narcoticozum. 3flts pzcmifTis cano.eliganf ap 
pzobata Dc quozu3 numero famofu efl medicamc 
ptlFefcozic colligendeic>atertii pzealegatocapi* 
et pluries alibt.De qmb5 pofl cena5 exhibere foleo 
vna vel Duas ct raro VF nuncp exbibui ex eff tref 
ficut raro 00% 0052.5. y.ptranfire foleo. Sct?5 
vero efl pbiloniu ex Xluicena iam allegatu3 quod 
Dixit ibidem fccuzare bominem Dccafibus mozd 
Xertium cdpofitum ct Domcflicum efl auzea 
alexaruJztan Defcripride llicolat' in antidotario 
ct plurima alia approbata copofita velut felite fa 
tira magna colligenda ab Xluicena y° canone fua 
ct tractatu pzimif ctappoloniapficaetgzcca cd 
ligenda ab irlliabate io° pzattee ca° De clectuariis 
et antidotis niagms.hec in fumma omnibus aliif 
expertioza cxiilunt/Securius tamen e vt bis vel 
ter in fero apud fonum De papa 
ucre cum aque lactuce.f,fi/i efl (tupcfactiuum do 
meflicum non timozofum. Secundum vero in 
firumenrum inrercipicndi fluxu5 completur per 
admtniflrationcm medicinarum flipticitatefua 
cum frigiditate claudentium vias fluxus.DC quo£ 
numero exptum Vtfiatgargarifma cum puluerc 
fandarace commifcendo cxca.5.i.cumciato Vno 
aq odei ct fiat collu0 ozts.a gargari9cu co frigi0 a 
tepido. Scd5 vo ppofitii efl b\lk De ba 
lauiliis.troafcozu5 De fpodto et De rofte ana.sXa 
que plantaginis. J.iiii.mifce.i fiat ex co vt pzius 
Dictum efl. Xertium vero et De expertis meis c 
vt fepe in Die ct pzopzic pofl cibum collu0 fiat ex 
boc compo ito frigido vl’ tcpido.TW aque decoctio 
nis cozticum rob nucum. J.t. 
y.mifce et fiat collu0 vel gargarifma. Scio etia 
ego q» fi eger i os fuum teneat gzana fumacb ma 
flicando ca fluxus conucnienter re 
tinere folent. De tralxntibus vero mareriafcu 
exiccatione pziuattua Diuerfa funt inflrumenta 
pzimo applicando laqueum velfctone poderiua 
tn medio cum cauterrio ignito infra cutijappoft 
to abfq5 contactu mufculorum colli. Sccudum 
et leuius e applicatio ficciarum Vl’ ventofarum lo 
co coniunctionte colli cum fpatulis lareraliter. 
Xertium vezo efl cdpreftio cum re ponderofa ibi 
facta ctcctj Dc bite vero que materiam tngzof 
fant ctim fui exiccatione retinendo funt vcficato 
nes toti cuti capitis applicate, ict pzimo qutde 
facte cum fricatlonecepe fquille fepe fuperincife * 
z° vero appo flamulc Vl’ pedis cozuim' contriti 
Xertium et foztius pzcdictis e appd catarida 
rum cum fermento a aceto compofitarum.Dc quo 
leniter liniatur cutis capitis. Quartum vero 1 
efl De medicinis iDjfi memoratis ab eo y° Dein 
genio famtatis ca° De curis vulnerum pFmoifDif 
ficilibus ct efl vt tota cutis limatur cum ftcrcore 
colubino oilfoluto cum modico aceti acuti iflo md. 
Tk flercoziscolubi ficci.|.it'.gzanozum finapif.5. 
iti.pulpe fquille minuttHime contufe. 5. i. terantur 
omnia fimul vltimata contntione in moztario ct 
giurinofi fiant cum.J.iii.fermcntiquatuoz Die$x 
De boc enim medicamine liniatur tota cucis api 
tis vbi nafcuntur capilli.Dimittatur autem ibi vf 
quequo fuerit tota cutis oeficata. tunc ergo cum 
bene czfttermt i pulle erupantur et limatur cuti® 
cum oleo viot Vel cum pinguedine anatj vfqjquo 
bene mundificctur.boc enim ingenium efl De me 
liozibue rcctificanribiis ccrebzu ficut patet ex ap 
pzobatione tpftu© a J5aLin pzeallegato lac De il 
la nobili zomana et oe illo muene curatis ab eo C 
fimili cafu. £t nota q> fi lx>c remedium faltem in 
pzincipio autiini reiteraretur bis xl ter in fpacio 
vntus menfie non eflet nifi 'Calde conucntens. 
£5i autem timeres acuitatem mcdicaminu poflef 
confrangere cadcin.aut minorem quantitate veft 
cantium apponcrc.aut faltem minozi tepoze ap 
plicare .£t fi contingeret q veficationcs cutt'5 vi 
eerarent fpfundius am'5 eius 1 tue fuperfitiem. 
tunc mundificentur cum vngucnro aptorum vel 
alio confimiluta vt meline fit eadem longo tens 
poze Vigilare facere q> pfoltdare.bcc De intetide 
fexta. ineptia itentio e De medicinis pcctue c<5 
foztantibue licet fuperius oe medicinis pcctozali 
bus nb nuile enumerate fuerint i pzcccdcntib5 ca 
pitulie vbi oe oigefltuis ct mundificatiuie pecto 
zis pernoctatum efl.alique tamen fimplicea mc 
■dteine n, copofite Icwter enumerari potfut. De 
numero ergo earum efl capill’ ve.qui ponitur eflie 
temperatuset confert pcctozi n pulmoni mundi 
ficando ip' oe vt z° canone in fuo capitulo in 3i*co 
la membzozum pectozie ct in eo cft flipticitas ,p 
bibens curfum matericrum ibidem in areola ope 
ra rionee ct pzopzietatee. SealDum fimplex c 
olus tamenu3 quod cfl frigidum ct bumidum in 
fecudo confert ruiTt fedan0 eam n pzcpzie cu oleo 
amigdalarum. Xertium ftmplex cfl gnatti Dul 
ce cuuie fuccus et mafltcatio pcctue mirabilter 
leniunt. Quartum ftmplex cll femen batccbc« 
Quintum di femen cucumerie vel cucurbite. que 
tria funt frigida ct bumida lenitia mu 
dificatiua ct male complexionie altcratiua Dc 
compofitie autem ad eandem intentionem fuma 
tnedicia c compofitiojuccari viofzof ana. Se 
ciidum compofttum bonum efl boc.TV medulle fc 
bellen.|.u'.olVaigdalariimDul.J.t.j.amili Deo* 
fimul in mortario cum.J 
iit.penidiarum. Xertium cdpofitum ct meltue 
pzcdictie efl boc.T* muctllaginum citonio2um. j 
gnatozum Dulc.J.tit. 
bultaut fimul lento igne vfq3 ad acquifitioncm a 
licutus tifcofitatie.tunc ergo predictie addantur 
3uccazi buliat Vfq5 ad acqutfittonejfo* 
me electu, vifeofi. Quartum et nobiliue pzcdic 
tie efl boc.Bi feminum conmuntil frigtdorum.J. 
dc ozdco.J.ii.granoru 
pinearu3.5.tt,j.3uccari De papaue. 
j.u.J.boU cfl in eo inte 
tio alterandi mundificandi fputum cu5 rftrictde 
fanguinis etconfolidatione 
autem et quodalq3 Ivzum medicaminu5 eligatur 
accipiatur ex eo ante cibum p tres bozas calear 
vnum ct tcmpozibus intennediis ex cis rctinea 
tur in os quantitas aucllane pennittedo ipfu dc 
fccndere abfq5 maflicatioc altqua.£t nota q pau 
ce tnuentuntur medicine fimplices et compofite 
pcctozales infrigidantes et maxime que fimul et 
pectozi ct capiti fint conucnientcs. De numero 
tamen quarum pzefcripte funt clcgantiozce q Da 
ri polTunt. 3ntentio cctaua ct vltima dc clcctdc 
aliquarum medicinarum febzi couuenieittium cr Deperditam fubdmttam membzozu reflauratiu 
Tlonert tel itandum.# pluzime oigc 
rentiu5 alterantium infrigidando pccCtie i caput 
feb zi fint contrarianrcs, 50i quis tfi oefyderaret 
complicare intentiones ad predicta omnia confe 
renres febri tamen appzopriatas mag admirtree 
alreru5 irtozumtrium. fczimu IV fyrupt' VfoT« 
J.vna aque fublimattonis poztulaceJ.iii.mifcew 
SccudumqD fimul materiam firtit fluente et 
patozt cdfcrt mundificando Ibllcmtcr.Tk fyrupt 
1uiubim.5dJ.aquc Decoctionis Itquiritte.J.iiit* 
milce. Xertium a Valde vale cfl boc.1V Vini 
natozum DuL5.ii.aque fublfmattome viof.J.iiu 
mtfce acetj. De numezo vczo rertau 
ranttum fubrtantificu bumidil DcpcrDitufutoes 
cibi Uudabilc6.De quibus in z# ca° Vifu e ScD‘3 
'i valde vtile ad omnia predicta ert.1V aque lactia 
aceto' i.|.iiii.penidiaf .5 J.bibatur fepe i auzoza 
tertium compolitum ert adminirtra0 carnium 
canczozum quozum caude 1 pedum carnofitatca 
componantur cum 3ucbazo tabar5et furticienter 
Decocto cum aqua vioL*? reducantur in fozmam 
confectionis ficut pineata 7 vtatur bac confectice 
femper ante ctbu3 comedendo frurtru vnu Vntua 
J.cum Dimia. Quartum ert confectio de amig 
dalis Dulcibus 7 5ucbazo C115 amilo.qud moderni 
Vocant fauotieam vfus fit 
vt prius Dictum ert. Quintum -a vltimu <?poft 
tum ert hoc. IV carnium tuuenculi capponie libr. 
t.feminiu quattuoz frigidozu5 
granozum pinearum infularum per vnum diem 
naturalem in aqua al.libf vni 
feminis endiuie fcariole 7 lactuce ana.3.i.amili tS 
ozdeo.J.iii. 3ucbarii leui coctione coquatur 015 
librj.aque viof-Deinde tncozpozentur feeu gna 
pinearum cum tam infrigidatum fucrit.cuncg0 
ponantur ad moztazium et fuperaDdatuz cazo 
fubtiliiTime contufa 7 conterantur vlnmata cdtzi 
tioneatnfineadDantur fpccicsiam predtcte.et 
fiat confectio folida in frurtrts.jd.velj. De bac 
ergo confectione alfumat femper ante 7 port cibu 
frurtzum vnum Vel Duo 7 in vefperis tantundem 
alterat enim 7 rertaurat valde potenter b° 7 penC 
tirnurn iam fcriptum.£t credo # in rertaurando 
prediccis ambobus non inueniatur medida 
liozis electionis.*? tu confydera. Tocc igitur fut qj 
in Difpofitide huius nobilis Domine electioza feri 
bcf 7 faluatoz fumus Dizigat 
eadem in falutemfuam perfectam ad laude eius# 
Cofiliu $ fufpectoad ptifim;' 
bis que mibi per fertprura ino 
tuerunt maxtme oubitandu5 e <3» 
viz irte incidat ptifim.4? eo fetius 
fi ex parte naturalis compofitots 
videtur elTe tfignitus pziuilegiia 
ptifim futuram vel prefentem arguentibus.que 
pulchre artumi poliunt ex xa tertii ca° De prepatis 
ad ptifim 7 funt numezo bec: 'bztmu3 quidem 
ert fiiptum a compofitoe capitis vt nares habeat 
acutas. £5ccudu vt zi'5e fit cu rtrictura magna. 
Xertium vtbabeat fzontC3 excarnofam 7 fifr 
tempoza. Quartu3 ert vt maxime ledat rtillici 
Diis a capite Defluentibus nuc per nafu vt faciat 
vezo ad fauces vt faciant bzacos 
Bltquldo vezo ad pectus vt fic vi 
ficancur bec Tigna pzopzic cum ocfccndens mate 
ria fuerit acuta tam fenfu tactus q guftus pcepta 
talis Vt Taltem fit parttum per quas oefcendit ex 
coztatiua. Quintum lignum eft vt collum eius 
fit longum <i gracile. Sextum vt pectus i natu 
rali Tua compofitione fit anguftum penes oifferen 
tiam poTitois ab ante ad retzo.aut breue fit eius 
lpactum a fine gulc vfq5 ad os ftomaebi. Sep 
timumeftvt molcftartfepe confueuerit a Dolozi 
bus pcctozts ftue mediaftino panniculo ftue pleu 
rettde vel otafragmate contingat illos adede: 
Octauum eft tudis continuitas aut faltem multi 
tudo cum cmidionc Tputi 7 pzoprie poft illius 03 
mitione5. eft fputt I anguinis emtlTio 
alternata vl’ vicidttudinatia. Undcctmu3 eft vt 
anbclttuseius ab aliqua Tpecie nocumenti dimt 
nutionis vel cozzuptionts non euacuetur. Duo 
Decimum eft ipfius ventris immo habitudinis 
excarnatto. Xridectmum eft crurium logitu 
Do 7 eozum gracilitas tum excarnattone. ftec gtf 
omnia potenter oftendunt hominem ad ptifirn 
paratu5 ede,7 pzopzie ia q capitis et pectoztsno 
cumenta pzotendunt. £t adbuc confirmatur bic 
apparatus foztras pzopzie quando fuerit bomo i 
etate pofitus a 2j.vfq5 ad 3j\Uel fm aliam lf*a5 
a,3J.vfq5 ad 4/.annos eo qz in talibus etatibus 
materieru5 acutarum Dominiu reperitur magis 
in altis.Xt adbuc 7 tertio talis prepara0 ao pti 
fim eutdentius affirmazi potelt a pzoprie cum bd 
fuerit Tecundu coplcxtonem totius. Quazto ite 
rum quando cerebru3 eius fuerit a medio generis 
elongaram per augmentum caliditatis a ficcitatj. 
Quinto adbucfoztius oemonftratur illud quado 
bomo malam cerebri Difpofitioncm comraxezit 
a principiis generationis ab hereditate maculati 
impiius 7 lexto pp boc cum bomine5cdtingerec 
ede in applicatione lex rerum non naturaliu non 
bene rectum.3ta cp regatur cibis 7 potibus reple 
tiuis capitis 1 generatiuis materiem acutazum 
7 multarum.fcer b:c quidem omnia pbificus cd 
templatoz oemonftrare poteft cozpus apparatu5 
ad ptifim.Cum ergo in vizo ifto plurima talium 
ftgnozu5 baberi podint eo qz mater eft catarijas 
acutas materias ad pectus 7 tudi moleftat 7 Tpu 
to acuto et anhelitus Didicultate nonlcuiter.ee 
altozum predicta plurima, igitur non leuiter \x 
fitandum eft oe pctfte cuentu in eo et fuit pzopd 
fuperiua 143 premilfn. iit licet bic ad ptififjappa 
ratus fit verendus in co.mtbt tamen no videtur 
ede tiniendu3 magis iam ipfam priftm incide 
zit.iit moueiit me ad boc zationcs non leucs.lb3 
eft quia egritudo tfta oiupcrfeuerautt Dubitabi 
le eft oe tprelftone in pulmone ab ea facta. z° qz 
materia acuicate cius eft eius effatiua. 50 quia 
pulmo videtur ede fufeeprius pp eius molltctC3,ec 
fozaminum multitudtne5 Quarto pzopter cd 
tinuationem Defcenfus marerierum. Quinto 
pzopter continuationem tuftts 7 fpuei Timui. c»° 
pzopter fixione5 nocumenti in anbdttu.fter loec 
omnia Tatis beTitaudum eft De ptiTi que ia5 icepit 
aut iam ad augmentil peruenerit. Contra qz 
fi iam edet pttfts in pneipto aut in augmeto eius 
continueedet uocumenttl fixu igit continue edet 
tudis Tputi 7 nocumenti anhelitus permanentia, 
■flatet 9\h quia ex fixione 7 permanetia caufa# arguitur pduratio effectus." Touic motuio btfni 
cfl q? flante ptift pzoprtc accepta que non e altui 
q> cozpozt3 colliquatio pzoueniens ex Vlceribus 
in pulmone femper remanebit nocumenti! fixum 
qdtame qhq5intcfiusapparct quaDo.f.amplioz 
efl matertcmmcongeflio.minuB vezo quado farti 
materie paucificate funt.Cu ergo contingit mas 
tn multa quantitate ocfcendere a capite in pectus 
? ibtoigeri tunc nccelTe cfl fubfequi maiozem et 
fozttozem tufp impetum gratia cxpulfionis ma 
terierum illarum. quibus eductis didetur tulTta 
cclTarc aut leuiter pcrctpi.Ct bec eft ca qr altnafj 
afflictionibus ri appareti conualefcentia reuoluur 
prifici.Hd fozma5 igitur argumenti qz flate ptift 
flat fixi nocumenti ca.conceditur.? Dicitur q>qii 
contingit ulcera ad pectus effe mundificata nobi 
liter tunc apparet alleuiatio manifefla.licetreali 
ter a De facto nocumentum habeant fixu ri licet re 
miflum.Ct ex bis omnibus volo mibi fatiffactu5 
efleoe fufficienti enumeratione caufarumptifia 
tam exparte primitiuarum caufaru5 q> cozpoza 
lium alTignanda. £t fequitur z° ex fundameto i°. 
poiTe videzi facile materialem caufa ptifis eftcctt 
nam.£xqudfundamento concluditur f Declara* 
caufaru accidcntiu5 que ptifim cocomittat.£t 4* 
iterum ex lx>c fundamento elici poffuut figna jp 
noflicantia futuram ptifim a Demonllratia illius 
actualitatis. De quezum fignozu numezo ,ppzie 
tpfam Demoflrantium fignu euidens eft freqtia 
famofi fputi zotundi vel globofi tenacitate bncf 
a colozati coloze citrino vel fubrubto cum tterpo 
lata alicuius potiucule fanguis admixtoc Oui 
to adhuc ex hoc fundamento elici porefl ingeniu5 
cuzatioms Imius oilpofitionis Vt nunc i feqwbj 
apparere potefl. 
Secundus tractatus de regimine pzopoztto 
nat02n,u ad ptifim per res no naturales. 
'Regimen itaq5 Difpofitionis ifliue fuflentat' iti 
Duoousi 1>rimo in adminiflratione fex rcp no* 
naturalium. z° vezo principaliter i applicatae 
Debita rerum medicinalium a CU5 hoc fm ozdine 
qui nunc fequitur. 
Capitnlum pzimum De-zegimine eius p aere. 
3taq5 circa harum rerum adminiftratiocs fmone 
pzolixo non vtar.co quia iam Diu hoc regimen cd 
uenienter adminiflratum fuit per exim ics phifi 
cos n fubtili aduertentia zexcrunt tpfum.Sed Vt 
ad alios etiam fermo Verti polTit.ieligat ifle Viz 
regionem ciuitatcma particularem locum in quo 
mozazi Debet. Cuius aer ad frigiditatem cleucf: 
? aliqualiter ad ficcitatem licet frigidioz pueniat 
ei aer cj> ficcus. £t hic euitet lotum habitationis 
hedificiozum antiquozum 1 p2oprie habentium 
lapideas reuolutioes.a fit locus a oecurfibus aqa 
rum 7 pzopric aque falfc pzopinqrare clongatus. 
£t fit etiam camera eius ozientali afpectu afep 
tetrionali Detcctus.mezidionali aut *i occidetali 
afpcctui non fit aptus. £t camera fua fit ab ipref 
fione rerum acutarum veluta vapozibus liquozt 
bus falfis ? acetofis elongata tn qa cr cameza ne 
quaqua exiflat fumus ncq5 pulueris preferia.Toee 
enim femper nocent habentibus pectus tali nocu 
mento lefum.Ct caueat etiam ab bis que ancetut 
aeri cum nocumento velut funt vefles gulam pec 
tu8 7 ventre eonflrmgentee. Similiter et cuftct 
tener caput oifccopertu ab aere frigido ledi patii 
qr caput eius teneat bizzcto pellib5 agninis a do 
libus vario2um vel fimiliu condecenter fuftulto. 
fm menfuram caliditatis qua caput eiue tollcr ar 
pdt ab!q3 nocumento apparente. 
Capitulum fccundu De regimine etuepexerct 
tium incipit vt fequitur. 
De exercitio vo videt mihi nullu quo totu copus 
moueatur fibi fozeconueniene.liue exercitiu3 eg 
tandi fiue nauigandi fuerit. vtruq5.n.eozu nociti 
uu eft eo quia materiae in motu magie ponit etia 
qz caliditae per motum talem intenditur in ma 
terta magie e? citet opoztunu.JSt iteru qz p tales 
motue materie De inferioztbue ad fuperioza mo 
nentur magie. £t adbuc quarto qz pp exercitium 
partee pcctozie Diftenduntur.7 fi contingat eae 
elte vlceratae peffime Difponuntur magie. Si at 
partee pect02ie no fuerint vlcerate adbuc ex foti, 
diftractionc ipfarum ampliue preparat ad nocu 
mentum 7 materierum reccptiouem. Si gs igit 
motue totius cozpozie ei videretur eite coucnies 
ille ellet motue pzogzeiTiuue mane vel fczo ante 
cibum factus paitibus lente pzotractie a fuauiter 
corpozeafecibue conuenicntez emundato et in 
loco conuenictis aerie factus per que cozpue pdu 
catur ad caltdttatem aliqualiter cleuatam fine ali 
quo nocumento.4? exercitiu5 tale nullo modo pdu 
cat ad aliquod in anbclitu r.ocumcntum .£t qz ap 
plicare exercitium cum talibus conditionibus nd 
eft mfi valde Difficile. 3dco loco exercitii puenien 
tius videt mibi a (ccurius effe applicare quadoq3 
fricationes incipicnresa genu vlq5 ad pedes.4? ab 
tnguibus 2a2to vfq3 ad pedes. Deinde a natibus 
vfq5 ad predicras partes inferius tralxndo pofte 
rius aut ab adiutoziis vfq5 ad manus iferius me 
oiocriter confricando. 1 lequaqua vo ciD conuc 
fiiens eil fricatio pcctozi admimftrata pp tractu 
7 motum matezicrum in ipfo.Capiti vezo conde 
censelUcuis pannozum mediocritercalidozum 
applicatio 7 pectinatio illius ftemacix) ieiuno fac 
ta.Lono vezo capitis omnino ab eo Dimittatur 
pzopterea quia fu; pectionem poztcndit colliqua 
tiomo attractionis 7 motus materierum.fed loco 
eius conuenientioz c pectinatio iam predicta. 
Capitulum tertium dc regimine eius p forni* 
Circa vezo id qo t) fono ucl Dozmitionc puenies 
eft ei Diligenter confyderandum.quoniam gzatia 
Digeftioms materienim conueniret ei Dozmitio 
notabiliter pzolixa.Verum quia materie i capite 
eius Dominantes mite funt.ddco pzolixus fonus 
cuitandus eft quoniam reumatifmcs generat vt 
legendum eft 2a primi (api0 dc eo qd pzoucuit ex 
fomno *? vigilia.ictiam q2 materie in capite eius 
eriftentes plurimum fune calide per longa Domi 
tionem nocumentum tn cis inrendcrecur.quonia 
in fomno fit inten0 calozie in pzofudis cozporis 
partibus pzopter reuolutione3calozis in centro 
cozpozis.quare Dozmitio eius Debet effe confueta 
7 a naturali fibi Dozmitionc no' elongara.quonta 
per talem fit conuciucns reuocario 7 vnio ad ma 
terias Digerendas .3n modo vezo Dozmitionis 
prius fuper Dextzo Decumbet latere. 3n za vezo 
Dozmitione fuper finilbo rcuoluatTe capite cius 
conuenienter eicuaro. £t oio fugiat Dozmitionc5 
zcfupinam que nocumentum edicit in anhelitu incltnldo materias ad ptee pulmonis. £t caueat 
etiam a Dozmitione refupina ne pzopter nimia5 
comp2elTione5 a mole pulmonis factam fuper coz 
nocumentum incurrat in anhelitu vel fibi fimilw 
pzopter etia confimilia effugiat i vigiliis pzoiixt 
catem pzopter refolutionem et Debilitatem 7 ma 
terierum indigefttonem vel cozzuptione5 que feg 
turad vigilias* 
Capitulum quartum De regimine eiuf per ad 
miniftratione5 ianitionis et repletionis.et ce& 
£t fi vir tfte indigeat regimine rezum non natu 
ralium oim conucuientiffime menfurandoioztaf 
fis tamen nulla videtur effe res non naturalis cu 
ius exceltus foztius nocere poffet $ penes ifta. eo 
quuaugmenru5 repletionis multipliciter nocere 
poteft.ict pzimo qutde multiplicado materiaf bu 
tus egzitudinie.aut quia materie cibales funt ma 
tenerum acutarum generatiue. aut quia pzopter 
Debilitarem inati calozis fuperacquirttur caio2 ex 
traneuf exacuitiuus.aut ga pzopter mf 
tam euapozationem a replente materia pzoueni 
entem repletur caput.quod eft valde ttmendu5 tn 
cone perducat ad ventriculozum tpfius opilatio 
nes.£tiam ne materia multa a capite Decidat in 
pectus fubitocafu ita.q> perducat aut ad fuftbcati 
onem aut ad apoftema vel aliud nocumetu ingef 
3gttur t menfura fuc ctbacionis cautus effe debet 
ita cy nucy accipiat cibum .ex cuius affumptione i 
ftomaebo gz3uitate5 aut tcnrtone3 fentiat. Se 
cudo aduercat cy cibi cyritas talis exiftat vt tpfaj 
ftomaebus tollcrare poffit ita cy caloz eius fit cibi 
conuenienter Dig. ftiuul faltem in tempozein quo 
naturaliter Digezere confutuit tertio cy fugiat 
acciperectburo mfipoftij pfertferte pzecedcntm 
effe Digeftitm.ict tn fuma melius eft a confueta ci 
batione recedere per fubtractionem p aug 
mentum eius.ee iterum Diligenter attendere op 
poztet q> fi pzefenferit cibozum cozzuptione ali 
quam tn ftomaebo fuiffe fccuta3 pzopter repfonej 
magnam tunc ftatim ad euacuandu5 feftineteos 
£t modus quidem euacuationis fecudum plurios 
ponitur per vomitum.lic3 vomituf in bac Dirpde 
non fit mihi rationabiliter appares eo'qz ex eius 
agzxgatione repletur caput.Smpliuf qz pzopter 
motu in vomendo factu bu.a capite magif ponut 
tn fluxu ad pectuf cy pzius erant 30 q2 vomituf fal 
tem hominibus cum Difficultate facientibus tpf113 
pzeparat ad multam Dtftentionem et aliquan 
do ad eruptionem venarum. et mcmb2orum 
pectozis. 3gitur conuententiu3 mihi videtuz. 
talemcozzuptioncm rcctificare cum iftis inftru 
mentis. cum Diacitoniten cum 
ante cibum affumpro. Secundo Dyactnamo eo 
dem modo. Terno cutn De 
abfintb.cum aqua mente vf eupatozit. Quarto 
cum Depofitione cibi co22upti facta cum pillulto 
Duabus vel tribus De aloe abluto ante cibiim ac 
cepeis JJut fi intenderetur ad colleram accipiat 
tnfufto 2eubar.in aqusm abfintbit 7 endiute cum 
penidtis facta fecudum hunc modum. Tk penidta 
ru .§.i.reubar.elct.3.i.y. Diagzidi g.itii.fpicenar 
di.B.y.infundant in.J.m.aq abfitbit.Deid colef 
etexnzimant7tnpotu Detur £t ft coprebederet 
medicus cozzuptum cibum a ftomaebo aD vetrej 
Dcpulfum elle.tunc educat ip!*um cum boc clifteri 
Bifoliozum maluarum blcte et mercurtalis m 
fimplicts caffiefiftulc m 
Jj.olct vio.er De aneto ana.f J.far geme3.iiit. 
mifce bas medicinas cum-lib.i.Dccocfj pzcdictaru 
plantarum.£t fi telis cliftj maiozis caliditatif % 
ventofitati pzopziummagis pzedicteoecoctdni 
adde altari et anifi.tfxy.£t fi telis cum eo ab in 
telKa abftrabere 7 a renibus ct ab epate Dtuertere 
cum predicta oecoctdne ponantur benedicte a ele 
ctuarii oyafimconis Similiter t'teru5 
ficutoeeuitandarepletione cibo2umpredicture 
3dc3*er De nimia inanitione tntelligendum.7 pzo 
pzie magis cu5 immoderata inanitio virtutif De 
oilitateni maiozemfibi affociaret cy repletio libi 
conlimiiis. 
Capitulum quintum De regimine eius per 
accidentia anime et cetf. 
Quoniam ad omnia accidentia anime fcquitmo 
tus incoueniens in fpiririb3 et bu.maioz tamen i 
ira fuzoze et timo2e maximis cy fiat in anguftia 
in trillicia et in meditatione .XDouentur enim i 
magno rimoze fpiritus ct bumozes celeriter a cir 
ciiferencia ad cencrum.et fimilirer in ira.fcofterf 
us autem a in ipfa mouentur De centro tioleuter 
ad cir «inferentia, quare inflamanrur fpiritus et 
bumozes non folum in pectoze.teriietia in pani 
culis cercbzi et roto capite pzopter quod augetu2 
in lapf et in gzadum malicie in materiebuf fubfe 
quenrem ex pzedittis motibus ideo tales omnes 
motus abicidedi fut.3n trilbaa vero et meditati 
onibus cum boc mouentur fpiritus et bu.motu 
leui et paulatio,p2optcr tamen accubatione eozii 
in pzofundo cozpozis qy logo tepoze permanent 
non euacuantur cozpoza ab alreratione valde no 
ciua.quare iterum ct motus tales abfctndendt fut 
3gicur cytum eft poffibile ab bis pzecaueat et ma 
Xime ab iflamantibus fpiritibus et bu.Tlullo enij 
modo conuenientcr materie bumozales Digeri et 
a virtute regi pollent permanentibuf impzeffioni 
bus illie.quare ab egzotante boc agendum eft me 
tis lertcta confoztatioe a fpe bona curationis cius 
£t quoniam a pluribus faptentibus De coytu tra 
ctari foluit vbi De accidentib5 anime Detiant.quo 
iiiam incoycu eft anime affectio ad ipfum exeque 
dum et complcndum.et iterum pzopter magnam 
Delitiam que i ipro appzebeditur.ideo ne ,pptez 
coycum multum fiat in humozibus et fpiritibus 
agitatio fozcj et anime Diftractio a debita materi 
erum Dtgefttone a coytuTecedendum eft cii per ip 
(u5 euacuetur non lolu materia vrilis Ucj fupflua 
fed etiam multum fpiritus tn eo fit cofuptio ad 
quam fequitur inati calozis Debilitas que cfl coue 
nienttsbumozumregiminis caufa .Siigitur! 
coytu licentia zonaliter concedi polTit erit vt raro 
valde fiat ad plus in feptimana femel.nucy tame 
nifi ad ipfum conuenienter per appetitum incita 
Ca natura •; tunc Digeftione iam pztma celcbzata 
vel completa cum fuaui agitatione in eo poteft co 
cedi licentia vt pzedictwn eft aliter autem non. 
Capituli! fextum dc regimine per cibii 7 potu. 
3am autem opoztet regimen eius pertractare p 
ciboa et poms.pzemtttet5 iraq3 pztmo cy cibi om 
nes et potus eius inclinari tfbet ad contrartetatc 
lapfuf per infrigidationem et bumetationem aut 
faltem per remilfam eozum caliditatem.pzoptez 
quod aut opoztet cibos effe frigidos et bumtdos i 
pztmo aut tn lecundo gzadu aut faltem effe leui caliditate calidos »aut a pzima manfione pzimi 
gradus V.rqfq5 ad fecundam eius fint fri.? bu.£t 
primum quideverificaturfilapfuseft notabilit: 
tnrcnfus vt pezuentens ad ca.? fic.fecundi gdua 
Sccundu vezo intclligitur vt qz lapfus fuezit 
falis remifte tn calida refpectu lapfus i caliditate 
notabtlf intcnfe eftent illius cozzuptiua.tenendo 
illam viam q contrariu remilTum appzoximatii 
coutrariotntefo remittit illud. St tri eligi poftex 
cibaria penitus a materia operantia nullu gradu 
qualttariuum inducentia talia eftent eligenda ma 
gie. verum quia razo aut nuncp reperitur aliquod 
cibale gn etiam cum boc q operatur a materia 
fit alicuius gradus qualitatiui 3deo 
opoztet prcmitTum notabile confydcrarc vt otctil 
ell.3taq3 regimine eius cibazia eligenda fut 
aut fri.aut bu.aut leui caliditate calida cum tem 
peramento in pafttuis naturaliter talia aut 
ftcialiter elabozata.3taq5 eligat panis puriozi 
parte farine factus? vocatur fimila.talis enim 
videtur magis ddgatus a ficcitate ? treftreitare. 
quia pars terzea. que fundatur in 
furfuribus. ? pars aquea que fundatuz in par 
te gluttnofa farine videtur elTeatali pane 
minuta. S£>it igttur conucntcnter fermetatue brt 
labozatus medioeziter coctus ouozum oie£ aut 
trium ad plus ecatem babens.pzopter qtf pania 
a3imus ornis vel alter bumidus mltii ficut mltu 
aquam recipiens ? multum fnrfuraceus panico 
vel d milio factus omnis cuitandus eft.£t eltga£ 
ab eo carnes coplcxtotie fua temperameto vieme 
? parum elongate ab eo buide bumiditate fubfta 
tifica bumiditate aut terreftri parte commixta. 
Carnes ncquacp eligantur.velut antiq quorucuqj 
conrigat eas elTe animalium. Dc oomefttcis itaq5 
conueniunt ei vt gallinaru ? fimiliu fpe iuuenes 
exiftei tes. Similiter anatuli ? anferuli iuuccuU 
fuo tempoze. De filucftribus aute3 conueniunt 
minute aues omnes vt ftarne pdices fafiam* ? con 
fimiles.iet o quadrupedibus oomefticis 
ei annuales agni caftrati ? paruuli capreti.? iuue 
culozum vitulozum carnes ? p2opzie lactenti^ 
? recentes ? pozcelli ? fibi confimiles.Dc filueftrf 
bus vezo vfuales omnes fibi conueniunt ? 
iuuenculozum aialtum cuniculozum lepozum ga 
3elli filueftris pozcelli iuuenes et fibi fimilcs.alie 
vero Dimittantur contrarie oifpofitioni iftj. 
De pifeibus Verocouemunt fibi afpratiies no 
minati pifcef fotalce petrofi parui vtfeofitate pri 
uati et nutrimenti gzoflitiidine. quozum omniii 
noticia oiftincta c feciidum regionum et ciuitatu 
fontes et flumia ct fccundu3 coni uctudme5 .etiam 
cancri fibi conuenire poftunt et p20pziecum fue 
rint fluuiales.ipfi 0113 er reliqui pifcef ex aquif fal 
fis accepti ab co funt Dimittendi ne intrinfecein 
bumozibus ex eo geniti acquirarurvtrtus acuita 
tis ex falfedine que omnino capiti et pectozi cius 
elfcnt valde nocma. De fapozibus quibus condiu 
tur carnes omnino euitare oebet acetum etpzo 
pzie acutum et acria et pontica omnia cum quibj 
tnuenitur acuitas velut funt Umones ct 
magne acetofitatis vl’ fuccus eius non eft fibi con 
ueniens neq5 agzefta ? pzopzie falita.Scria Vero 
quibus vti poteft regulariter funt ficut fuccus gra 
natozum mu3Qzum et fuccus cci afi pontici citoio 
rum et agzefta fine fale et berberis ct ribef fuccus 
et pzunozum acrium ct fuccus fozbe vel mefpilo 
zum et fimilia in quibus ficcttae magna cozzigtr 
cozum que in fucco repentur, Dc conditis au te 
vti poteft citonio rapa piris conoitis jucbazo 20. 
? vio.? omnibus fimilibue a quibus acuttae don 
gara fit pzoprer qt5 oliue ? rdiqua condita acuta 
cum fpccicbus calidis funt cuifanda. De confec 
tionibus autem conueniunt ei confectiones oe pi 
neis oe amigoalis conditum.? amf ? 
? p2oprie pofl cibum a tragea mat'02 ? mino2 p 
nam calidarum mixtionem habens.? fca 
cum 3ucba20 ? oleo amtgdalarum a quibufdam 
nominata confectio grano2um fifami eria3 e fibi 
vrilis.izt eft ftfamus granum apud ficulos 3U1311 
lena nominatum. De fa culis VC20 conuaiicnria 
funt omia ex bleta fpinaebia boragine.xiola mal 
ua endiuia cicozea incuba ?fponfa folis.fcariola 
poztulaca cucur .cum ftmilibus. que tamen ? fria 
n bumtda multum fecurum eft pa2uper cofragef 
eum calidis in decoctione fua vel cum feniculo pe 
tzoftT.? pzoprie cum fuerit intentio ad aperiend 
? yfopo melUf ? praftio cum fuerit intentio ad ex 
creandum.? menta ? fmftbzo calamento ? oztga 
no cum fuerit intentio ad ftemaebum.? foliis vio 
larum folat nenufar ? crefcnum ? 2of recentium 
cum intentio fuerit ad caput.Kcliqua vezo Vapo 
zofa velut caules ? bumida vifeofa velut canabic 
? eft caul’ zotundus oictus caputiusapud lubar 
Oos talia incp euitanda funt.De leguminibus aut 
conueniunt ei panicum 2t'5um ciccra rubea ? can 
darufium oe frumento ? oe ozdeo qb eft far nota 
tum hodierno fermone. £t ptifana 02deacea CU3 
amilo 1 fine amilo.tteltqua vezo legumina Vt fa 
ba lentes fafeoli oimittantur.Cicertbus aut albif 
quadragulatis ? 20tundis nominatis ooziecbis 
a Dalieno pzimo alimcnt02U5qucfunt pifa apb 
lumbardos oicta vti pdr. Dc fructibus autc co 
tteniuntei cerafa omnia auellane amigdale reccn 
tes pepones melon magnus vizidie ? 2otundus 
qui eft anguzia.3tcm poma pira bene matura et 
perfica confimiliter futs tanpozibus recentia vf 
exiccata.paftulc omnes albe parue?nigze quas 
Huicew t'4.ttii Denominat azomatati ? magne 
paife que Denominantur cibibum. 11cq$ incaute 
ntens eft ei vti quandoque caftaneas in igne alta 
tasct pzopziepoft cibum. £t placent etiam 
mibt' poft cibum xilocaracte ? eft fructus cambia 
nominatus.£t citonium conuentt ei.? ?e 
fozba ? mef pile ? p2oprie poft cibum.omnia ba 
confimilia funt ei conucnientia.JSt ficus ficce con 
nenientes funt ei ante cibtl accipiendo ex eis.iiu. 
vel quinq5. De bis autem que cum cibariis admif 
centur lenificantia conueniens eft et oleu5.oltua$r 
? oleum nucum.? mdius cftet ei ,ppter caput et 
pectus oleu5 oe amigdalis ? ,ppzie veccm. Olcu 
vezo oe pbifticis ? pineis non placet mibi p2imu 
pzopter caliditate intenfam cius. £ccu00.vc20 
pzoprer nimiam rcuoluttouem qua facit in ftoa 
cbo cui nociuum 13. tertii cap° oe nocentibus ftd. 
3&atizi etiam vfus moderatus concedi poteft ei 
licet multum impleat caput multitudine vento 
fationis etus.tac vezo ? lacticima cibaria omnia 
ab co oimttti o bent licet inter partes lactis feoe 
ta conucntentioz fit ei q lac ? coloftra. Cafco vti 
no oebet antiq' ? (alito notabilit licet vfuscafei 
mollis ? recentis parum falis bntis ci concedi po teft.vt cdligendu c(l ab Zhrictm quta t crtii cap* 
D cura catam,? et au te vfp puus 
ftt et ,pprer caufas fupertus alTtgnatas. De potu 
autem eius confyderandum efl* Utnumcmtti 
ipfms x>±>5 effe pauce fumofttaris ifra medietate 
Vinofitatis electum.quoniam tina contraria (ut 
ei maxime capitis 2cpleriua.?quia ponut materi 
as in fluxu ,ppter colltquationem iterum qua fece 
rat tini fumcfitas in bumozibus cerebri.Sit aut 
fubftantia fubtile tenue 7 Dyafanu5 cdoze album 
fap02e medioc2e 7 azomaticitate etia fua tale .f. 
qd non efl eligcnd aliud fi baberi potefl tale. Si 
vezo non .refrangatur vt reducatur ad medium 
vel remiffum in potentia cu aqua clara fubttli ab 
electofontecollecta qui oenudatus lita mftirudi 
ne herbarum in eo nafcentium 7 pzopzie fetidap 
in quo etiam non inueniatur multitudo ranaru3 
vermium anguillarum 7 fetenttum pifciii.Si at 
ydoneo tcp02e et jppzit per menfem antecp folet 
affligi reuolutione poxifmalt vtererur ydiomelle 
facto fro Defcrfptionem flatim ponendam vt in 
menre Hugufti 7 menfe februarii 7 marcii efl‘5 ei 
valde conueniens 7 p20prte Dimittcdo cuiufcuqj 
tini potum et accipiendo in cibatione fua et extra 
cibationem potum iflum.TV aque fontis electe tt 
fupia Dictum efl ltb230.4o.meir.amni mundi 1 
electiltbzam tnam coiiandri p2eparati.JJ.mc 
teo2igant lambzucc ana.5 
incoquantur omnia ftmul cum puluere p2edicta 
rum fpetieruj.et poft$ aliqvliu bulierint fpume£ 
7 fiat coctio vfq5 ad confumpttonem tertie partii 
3ta tamen predtetarum puluts medie 
ta8 ligetur in fyndone rara 7 lalTa.fteliqua autC3 
medietas fpergatur ad aqua5 ©eide coler hcc pe* 
colaro2tum bene fptffum,? 2eferuetur in tafis bff 
mundis 7 coopertis. 7oec tgitur ttdetur eiTe C fu* 
regula cibationis 7 potuum fibi ptienietiu. 
te2tius tractatus de regimine p adminiflratoq 
tnllrumcnro2U5 medicinalium conrinescapitula 
feptcm fm intentiones feptem que videntuz op5 
tunc tam in regimine preferuatiuo 5 cuzatiuo 
buiusoifpofmoms* 
ftaqj intentio czit materieru que genite 
funt ancccp porilmenteuaruatio vTis. 2a czit 
materterum Oiuerfio.teitia erit earildc ©igeflio 
4a erit euacuatio earudem erradicatiua* 3* 
erit i-egimtnis rcctificatio. 6a erit pzobtbttto 
generationis matenerum 7 accumulationis earu 
in capite. Septima 7 ultima erit capitis 7, pec 
t02is cdfo2tatto ne materias que ab ea fluere folet 
faciliter recipiant 7 iam receptas eonuentent' ex 
purgare polTint. 1>rima5 itaq3 intentionemea 
plere videntur inflnimeta quattuo2primumefl 
flobotomia Sceundtl efl ventris lclutio. Zcr 
tium cft V2ine pzouocatio. Quar tum e fluxus 
fanguinis a naribus p2ouocatto feu applicatio* 
De vomitu autem nihil oico cum habeam ipfum 
fufpectj vt vifum fuit tractatu precedenti cap9 De 
regimine huius difpofitionts per inanitionem et 
repletionem. t>rimum itaq5 tnflrnmetu qd eil 
flobotomia premitted efl 7 eligenda cy ftcut egri 
tudo ifta bis in anno pycdice affligit viruj iftun» 
vt circa principium verif 7 aualm.3ta fupponen 
du efl materiam bmus egritudims congeri i toto- 
cozpoae ltc3 principaliter eius moleftia in capite 
pcrctpt'atur.11cq3 enim credendum eftmatert'35 
tanre quantitatis prccife in capite etue pgzegarfc 
XDirabile enim citet q materia iila ,non faceret 
coalteratogfm qualitates primas vtcalefaciedo 
quoniam acuta percipitur.aut infrigidando quod 
apparer exaquofttate actualiter frigidaqueab 
02e eius emittitur ampliusJterii bec materia in 
capite nocumentum efficeret penes qualitates zaf 
cius aut oppillando aut Dolo2Cm grauattuu effici 
endo.aut f altpn tertio qz pars eius in vapo2C5 7 
vemof itate couertitur oolo2es extenfinos i capite 
7 panniculis cerebri efficeret. Cum autem neque 
ifto2um accidentium aliquod mantfefte appareat 
opoztet De neceffitate conceoere iicet bcc mate 
ria paulatine fit fm partem in capite congcfta ta 
men tcpo2e I ue poxifmationie a toto co2po2e ad 
caput p2opcllitur fintlx>matice.Cum ergo ipfa fit 
in toto congf-egata 7 congelta vt p2obatum eft et 
non poifit alibi contineri rationabilius i venis 
3deo neceffaria eft euacuatio \niuerfaf eius 7 iiU 
p floboromiam iit vt quarta primi ca° z* DU5 iquit 
flobotomia eft euacuattovris que muli itudinem 
educit. Uena aute5 De qua predicta flobotomia 
fienda efla pluribus ponitur effe fapbena Dicet! 
bus ipfam cuacuare a toto.eo q2 a fuperiozi ad in 
feriorem particulam materiam attrahit 7 educit 
£go vc2o credo Imius vene flobotomia no d$ 
Dici euacuatio vTte,ppferea q2 non poteft a capite 
euacuare quantum opoztet pzopter ipfa cite ab eo 
zemotam.7 a venis capitis eriam.rfviius igitur 
eft floboromarre venam mediam que euacuat a 
toto pzoptcrca q2 attrahit a capite et fupio2ibwa 
partibus per cephalica a qua exit vel continuatur 
7 euacuat ab inferio2ibus partibus per bafilicam 
cum ipfa fit media inter Duas illaf.igitur imedia 
ttus euacuat a fuperio2i 7 ab inferio2i q> faciat fa 
pluena cum non mediet inter ouos ramos fimtles 
ncq3 Iit earum pars.i:xtrabantu2 igitur p talem 
fiobotomiam fanguts .5. v. vel. vi. Limitando ta 
men fecundu etatem complexionem habitudine} 
7 pacientis fo2tirudinem vT econuerfo,£t fca hac 
flobotomia fi fufficiens quantitas fanguis fuezit 
educta excufar.iSi a non tilc in Die eodem vf fe$ 
ti vel tertio ad illam fiat fecundauo eiufde3 ptis 
ketj coiifolidetur.icc fi contingeret De tali ve 
na flobotomia non poffet fieri a q2 multa carnofi 
tate cooperta eflet.aut «ppter cicatricem Vel alias 
cas.7 tunc meo iudicto adhuc conuementt'02 effet 
flobotomia baftiice fapl?enc que Videt' euacuar 
0 (upe2to!‘ibu8 vfq5 ad inguia conuenientiue 7 im 
roediatius ep fapbena. er licet fapbena im me- 
diatius euacuet a magno pede vbi fuezit multi- 
tudorepletionis.Debacnoneft curad.eo qzeua 
cuatioa memb2is occultis fuperio2tbus magis 
habet refpiccre totum cp pede magnns. £?cdni 
vezo inftrumeneum complens euacuatione vfem 
ezit per folutiua medicaia.7 Dato non fit bene 
ab aucco2ibus apte collectu vna medicina fim 
plex euacuet a toto.illd rame conuenientius fiezi 
poteft per compofita medicamia quo2um aliqua 
zefpiciuntcaput aliqua pectus aliqua ventrem et 
aliqua partes tnfenozes.Sut; VC20 Dicetur medi 
cina vfr euacuatiua quia ipfa refpicit omne mate 
ziain euacuandam.vt coieram fleg.melancciiant 
iquoi itates 7 vento: itares educendo,dc numc valeriae n toeu.ana.J.t.pruerie cottcu auellanap 
5 J.mifcc. Zlliud copofitu IV fpceieru benedce 
lytonrponaulaq capti 
ve.| .iiii.mifcc. Se* quis vczo Ocfyderarct vzi 
nam pzouocare conucntenttus vel equaliue talia 
poflet cum cibis oecoqucdo comifcere.vel ea pul 
etfdc3 fupponcze.Sut confecti, iulep.elee 
tuarta.fyzupos cc Decccd artificialiter prepa2ate 
Quartum inftnimentu fupra premiffum fuit 
fangutnts eductio per nares que gdem Vniuerfale 
cuacuationcm includere poted.aut ,pptcrca quia 
educte materiam fangutni miftam cuius partem 
magna cuacuare poflimt. Zlut qz talis euacuatto 
a fupcrio2tbus immediate educite ab tfcnozitwj 
.ppterea q2 vene *? nares tiate continuitatC5 hnt 
fatis pzopinqua cum ramo Vene cbilis afccnddf4 
vt patet pa p2tmi DocJ a De Vena cbilte afcendetj 
3gitur ft fanguis a naribus eduetto fieret fponte 
vel naturaliter illa eflet electiua magis. Si 
non.tunc p20uoca2t Debet vel pot multis igeniis 
£>2inul cfl vt nafus altqto tempore conflrictus 
teneatur. Deinde vehementi *? frequenti crfuffta 
tione per ipfum fiat motus ad extra. Sccudo 
vezo p20uocarur fanguis a naribns p demutatio 
nem pzouocaram per operationem narium ad 
radios folis.ZJur per infufUattcrcm pul.cfii.al. 
faptni vel alterius acuti medicaminis autptitil 
lationem in nafo factam cum fetis pozetnis pale 
is vel ramis herbarum pungitiuis.vr cum titilla 
tione facta cum ramis faguinaric que ed centino 
Dia. Zlur partes interio2es nafi vnguibus frica* 
aut aliter tuo modo operando. £t qualitei'cumq5 
contingat perfeuerare Debet eyitus fanguinis.q* 
ufq3 per colotem a fubdantiamaterieru apparue 
zir ipfas effe illaudabtics.Ziiit faltem vrqueq° eyi 
rus fiat abfq5 ocbtl itate virtutis que fugienda e. 
£t fiatbee p2ouocatio fanguinis femcl vel bis in 
Dic ct mane p2ope02tum Tolis quoniam illa ed 
foo2a motus fanguims.ZIut aliter fiat fecundum 
coniecturam fapientis fua fctentia b° limitati. 
Capitulum fro principaleDetdrumentf oiuez 
tentib3 matta apta fluere ad pectus. 
ticec omnia tndrumeta quateuoz que in precedc 
ti intentione mondrata fune lufficienrcr pofTint 
Diucrtere materiam.*? p2op2ic cum iterat earu5 
applicatio, ‘breter illa rn aliqua otuertentia huic 
loco applicari poliunt *? funt nume20 quattuo2 q 
mihi vltio2a videntur, £t prtmu quidc cd ma 
terierum Diucrfiuu3 a toto. £xdm e Diuerfiuu 
eo2um a partibus pccto2ts velut fricationes. 
Xertium VC20 ed Diuerfiuu eartl pervias fputu 
Quartum Ve2oedea2um a p2ofiidocercb2i 
ad eyterio2cs partes Diuerfiuum. Primuj itaq3 
ho2um completur per reiterationem Vcntofani5 
n applicationem nunc quid ad pulpas inreriozes 
rybiaram.nunc vezo coxam. al’n VC20 ad natcsii 
quandoq5 ad fpatulaf.Similitcr fuper colloponi 
poliunt vcnrole cum fcarificationc.*? fine fcarifica 
tione f’m confilium fapientis. 3rcrum h* coplczl 
potcd per ligaturas prediefis partibus factas. 
Xertio vczo per fricationes. Quarto per zu 
bificationes. Quinto per cauteria vltimate trt 
appltcanda.Zfdbuc ctia hoc p2tmo copleri poted 
piucrtendo a roto per ,puocationc5 fanguis men 
drui in muliere.*? emo2oydarum invizofcdin 
apparentiam neceilttatis in hoza electa ad quam 
zo harum mcdicinarom plurime copolte uieniuf 
inter quas cfl electuariu indu5 qd fupcrfluitatee 
educit a toto copo2e 7 ptlfc aggregatie bferiptoe 
maio2i a pillulc fibi fimiles.Vel ille que imeniuf 
aggzegate ex eis Deferibendo fic.1V feti 
darum cochiarum ana.3.3". fo2mentur fimul cu5 
meile 20P. Uel IV pillularu5 aurearum.pillularu 
De reubarba20 pllularu de oppoponaco ana. b.u 
2efo2mcntur pillulc vt prius. Zlut IV pillularum 
de yera compofita dc fcocolla.oe bermodactill’. 
ana3.i.2efo2menturvt p2tus.Zlut IV electuarii 
indt.5.iii.clccruarii fucci rohf.i.mifce. Ziut IV 
benedicte iere IVccFrit 
elefeof defcnptione TDefue.3.iili.Zfut TV hac [fu 
fionem omnibus partibus 7 membzie cozpozis 
appzopriatam 7 operatione fecuram. IV agazici 
electi reubarbari ana.5.i.mizobar.indo2u polip. 
ana.5.1.3. amf.vior.dauci fpice 
De;oc.|.i,y 
aquelupullorum violaru5 ana.f.ii.fiat oim ifufio' 
7 oerur in potu. £t fi velis hanc infufione app20 
p2iatam magis ad coieram ntgram adde in eam 
po!l colata3 lapidis armet' aut prepat02u 
iB.i.vel.y.tuo libito.£t fi velis cotrabere magis 
tpfam ad coieram ru.adde oiagridii.g.i. xji vel 
ipfam facere afpicicntcm flegma adiunge turbit 
B.i.vel.y.modo ve20t'n lapfibus coficif 
Domtnanter p2ocedere foleocum bac TV fucci 20. 
armem prepati 
9. y.pcnidiarumj.i.aquc lupullo2um:J,ii.mifce 
£t quodctlq5 ho2um folutiuo2um placeat exhibe 
dum cfl in au202a caltd actu fuper quo D02miat’ 
bo2a vna.Deinde abfq3 cibatione qmcfcac autle 
uibus pafftbusquibufda5 moucatur.Detnde pani 
non miilrii calidi ventri applicetur 7 tarder cibu 
pod affupfione.v.ho2is 7 tum bibat ciatum vnu5 
aque 02det calide repoze calozis aut bzodii macri 
cum 3ucbaro,calido2um ;tep02efrig02is. £t poli 
boa potus tardet cibum per Vna3 hora. Xcrtrn 
inflrumentu complendi hanc intentionem efl per 
Diuretica que materias colencas vl’ alteras diuer 
tere 7 euacuare polTut per vzine vias.7 multa fut 
V2ine.p20uocattua velut fenicuf pet2o!"tT.apium 
baucus grana milii folis abfithiu eupat02iu pzaf 
fium a2t'floa longa 7 confimilta in caltdts.£r 
terac adiantlm.fcmtna quattuoz mat02a frigida 
femen cicozce endiuie fcariof i frigtdis.iet captT. 
ve.7 fpagtio in tcperad.tamcn 
non facio elimationem magnam nifi 
afpiciant materiam que abundat in cozpozc 7 ip 
fam cuacuare polTint per V2tne vias.,ppter quod 
pztmis predictozu Decoctis vel aliter artificiatis 
ad ii pollet aligd De tnrbitb termodactilis. de 
aga2z.De ferpentarta ad materiam flegmaticam. 
&bis vczocbmfceri pocell aligd Dc Diagridio^ 
De gentiana dc rcupontico d: reubarbazo ad ma 
reriam colericam.Xepcratis vczo diurcticteliddi 
pallunt omnes medicine cuiufcunq3 mateziei eli 
gendo cuacuatiuc velut poiipodii.fenc tbimus et 
mbobalanus tndus.ficuc meDicine flegmagoge 
ponerentur ad flcg 7 colci*am cduccndu. Cdpo 
fitum boni! Diureticum ad omnes matC2ias app 
prtammefU30c.IV aque cu'cute capilf.ve.7 grano 
2um milii folisana.j i.y.mtfce.JSt fozttus illo e 
boc.lV fcolopmdrie genellre 7 faxifragie ana.j, 
J.mtfce.£c foztius illo itcru$ cfl b*.TV aq| eup.^ vocat repletio multa aut imminetis *fel prefetis 
accidentis timo2. JDiucrtentia ve20 pttcularit 
a pectoze materiam educentia funt fricationes 7 
ventofe partibus fpatularum adminiffrate. 2Jro 
pltus ventofe fepe fub mamillis appofire fine fca 
rificatione vel cu5 ea. £t adbuc etiam flobcromia 
magni rami vene que fupponitur rozaci apparef 
a fine cius vel pomo granato exdufiue vfq5 ad fe 
eunda conit1ct6e3 offtum tlx>2acis.bec eni floboto 
mia Dtucrttt a pzofundo pcctozis. fciuertcntia 
a capite 1 a pectoze per modum expuitionis funt 
electuarta omnia elnufera.t.elnam velenula reci 
pientia vel electuarti Dyairie.afoztius illo effdya 
calamcntum.JSt adbuc foztius za eff Dyapraffium 
7 equalis funt penidie 7 confect} caloe 
Dicta que a temperamento parum elongatur per 
qualitates actiuas a confectiones fifamie a locb (i 
bi pzopozcionalia locb De pino locb oe aigdalts 
7 fibi confimilta.et tyriacei fermentata cu5 multo 
meile vel cum ydzomcllc comixta in auzoza in 
potu Data.3.1. y.7 ex ca cum Duplo mellis a aqua 
Decoc.vel fublimationis pralTti yzcos Vl’ ariffolo 
gte 20tunde 7 eff mibi fecrctum magnu. Ut vezo 
iterum locb De pino. locb De fqmila.locb De luf. 
7 locb Dyapenidion.onmia bcc conucnientia funt 
frequenter in oze retenta.a caloze ent oiiToluta re 
fudent per tracheam arteriam ad pulmone 7 ma 
teriaa aterabuut tam a capite q a pectoze. Di 
ue2tunt aut principalius a capite materias hia 
fficationes vclut piret mize piperis ai,radicis ge 
ttane.7 mafficatio agarici7 fcozdcon.! artbanice 
pzopzte 7 eff mtbi lecretum magnum.JEt ab aba 
bus partibus iftis potent Diucrrere poteff laqueuf 
vel feton panibus colli uppltcatis.itt fi Velis ma 
gis ab inferiozi Diuertere fuperiozi pone ip'u3 
in loco vbi collum coniungitur lupcz.ozi pti fpa 
tularum.St vezo a fuperiozi magis pone ipfum 
vbi principium colli coniungitur cum fine capi tif 
7 eff locus quazta primi ca° ii° a principe notatp 
nocrati vn nuca a capite exit in coliu Defcendens 
Jozma autem applicationis illius eff q habeant: 
tenacule in extremitatibus piane a i medio fui p 
fozate7 capiatur cum eis cutis abfy mufculis et 
extendatur ad extra 7comprefla teneatur 7 tue 
babeatuz radius igniiua quo vtnq5 perforet cut) 
cui fozamini imponatur Feton De cauda equina 
factus. 3ut pzo nobilibus oe ferico.Hiis Vezo De 
filo Itneo.ligetur ergo ibidem et qn'5 fic Dimittat 
multisDiebus illud permanens continua eductoe 
materierum fit conucniens Diuerfio vt ia Dictu5 
eff. Particularia autem a p2ofunc 0 capiti© Di 
uerrentia iam plurima funt tacta ita q non vide 
tur aliuD fere fuperaddendu mfi q freques lacrt 
marum cductio materiam a pzofundo cerebzi dt 
ueitit 7 pzoprie ab anterio2i pte fiue fiat ocules 
Diu confricando fiuc eos ad aerem calitf velociter 
7 frequenter applicando.fiue in eis imponat oleii 
aut aliquod acutum velut puluis elfi. fiue arrba 
nite velluccus apii abzotani.autoculilimatur 
interius 7 exterius cum fcllc tbauztvelaltbfibi 
fimili. 3dbuc etiam a pzofundo capitis maris 
Diuerti poliunt attrahendo eas ad auziculas vt 
fcalpellando 7 zubificando penderes ipfa£ partes 
aut impenendoeis olcu dc 1 utba frcquentez.aut 
oleum mufcelinum.vel De caffozeo.aut fuccu praf 
fu vel cepe aut artbanite que omnia funt calida • 
Similiter etiam biuertt potefl materta cum 
fricationibus rubificationibus veftcationibus fcal 
pellationibus fuperfictet cutis. £go autem pfcpe 
materias plurimum i capite pyodice cdgefhs po 
tenter otuerti ingenio.6.qt5 pulchre eftab code 
fcriptf gnto De ingenio fanitatis ca* 150 in yftozia 
qua narrat oe quadam nobili zomina cui accidit 
fputum fanguinis ,pptcr materiam 
a capite ad pectus.'? vide biftoziam que fm hunc 
modum fuati’5 ab eo colligitur tfocatus enim 
ad ca5 in media nocte pzopter Debilitatem vtutif 
que erat in ea qz Diebus antecedentibus De cibo 
non acceperat nifi modicum non fuit aufue (Toar 
eam.fed in eade5 Dic adminiftrauit fibi remedia 
nouem; tbrimum fuit q ip‘*am in 
tellige lenificatiuo clilleri pzopterdebilitate5. 
kjccudil qz fecit fricari extremitates vr pedes 
n manus magnas* Xcrtiu5 quia fecit ligaturas 
in predl ctie locis. Quartum appofuit fup capi 
te eius medicinam acutam rubificatoziama vefl 
catoziam factam cum rtercozc columbi filueftris 
vr infza feribetur. Quinto poft vefiicatione pre 
Dictam rtitzomifit eam balneoaque Dulcis ca!ide 
gratia Diuerfionis *? fedationis Dolozis. C0 in 
balneo et ex balneu mediocri tectura caput eius 
culbdiuic. 7*-vezo cibauit eam iuzibus camiu 
conucntenter nutris.* pofl ipfos Dedit ei fructus 
ftipticoe frigidos. Qctauo in fezo illius Diei De 
Dit ei tyriacam noua gra pzouocationis fomni ct 
reftrictionis curfus materierum * exiccatois ea£ 
Tlono vezo in mane butus Dici Dedit fibi mcl 
licratum ad intentionem mundificationie pl’mo 
nis. za tequenti Die tterauit in ea fricationes * 
ligaturas. 3n fezo vezo illius fecude Dici bdit fi 
bi De tyziaca noua Cf tttatem minozem q in pze 
cedenti Die. 5a vezo Dic Dedit 
munDificarc pulmonem.*? in code Die Dedit ei pti 
fanam ozdeacea. Quarto vezo fequeti Die gra 
mundificationis pulmonif Dedit ei tvriaca ferme 
tatam vel antiquam cum multo mellc.JEr i eade5 
quarta Die iterum appofuit fibi veficatoziu5 cum 
cezoto dc affodillis facto. 50 in eodem Die admi 
nilirauit fibi balneum. Quarto vero cibauit ip 
fam. Quinto vezo dic obtulit fibi fozrioza mu 
difteactua pulmonis fient citet tyriace noue adde 
ze partem equalem Dyairis. z° iterum in code 
Die * Deinceps rexit ipfam regimine <>ualcfcetiu 
Uide q cura ioa.ppieta cum iftie.xx.ingcniis ta 
ta fuikntatur fuper quattuoz intentionibus prl 
ctpalibue. hrima eri mater 145 a capite apta flue? 
Dtueztcrc.qd totum faciunt fricationes l 
veficarozia * balnea. za vezo intentio fundat i 
intercipiendo fluxum. qtS fit per pzouocationem 
foni *? ingzoffatione5 materierum qua facit tyria 
ca noua. Xertia intentio fuit in mundtficando 
pectus *? compleuit boc'cu5 tyriaca fermentata ci» 
meile 1 aliis excrcatibus. Quarta intentio fuit 
in conferuando Virtutem *? viuificando ipfam ct 
pzobibeudo eleuationcm fumozum ad caput,et 
boccompleuit.J&.adminillranOo tura 2CQimcn 
conualefcentium rt fructus ftipticos.£t intellexit 
£>a.boc nocumentum pzouenirc in pectoze prtn 
cipaliter p colUgantiam eius ad caput.licet aliqa 
liter crediderit nocitum effe pectus cui curatione 
adbibebat per fputum pzouocantia < £t fimilem 
ere lentendam collige ab eo in predicro capitulo in btftorta & altero tuucnculo zomano qui patina 
clt nocumentum effentiale pectozi quo conucicbat 
materiae preparatas efficere tpfum ptificum 7 tu 
confydera.q2 modus cure eius cfl fublimie 
tionia. £go tezo feto gentem multam quam boc 
regimine et erexi 7 in fanitate5 perduxit ,ppric 
cum illa oifpofitio fuerit incipiene 7 non aucta 
Vel confirmata.ODodus vczo inftrumentof que 
ego adminiftraui fuit.qz fepe accepi llercoza co 
lumborum filueftrium 7 ea cum lixiuto i motario 
terens i linimentum fozmaui. Sccundu VC20 
qz frequenter liniui caput cum fucco zutbe filufia 
que ozitur fuper montibue paduanis. Xertium 
fuit qz fepe pacientj caput fricari feci cu cepe fqlle 
tn moztario contrito. Quaztum q fepe admi 
mftraiii cezotum capiti factum ex.J.itii.picis na 
nalie i.J.i.y.puLradicis affodiit’. Ouintii quia 
vbi volui cum veficatione materiam attrabeze 
adminidraui.linimentum factum ex fucco fiam 
mule vel pedte cozuini. Sextum et vltimum 
7 lentus omnibus eft qz fepe feci linizi caput cum 
fapone fimplicinig20.cui alneum foztiusvolui 
ip irni efficere comifcui de puluere artbanite aut 
affodtllozum aut de puluere foltozum pedte cout' 
m exiccatt.7 tu elige qtfribt placet* 
Capttulu tertium oe regimine per intenttone5 
oigefltonis incipit vt fcquit. 
3am fatis cx predierte apparere potcfl q opotet 
medicii intendere ad Digcllioncm materiezum. 
Cum enim in vizo illo materie pyodicecongze 
genrur i capite Difficile cfl imaginazf q ita ibide 
contineantur q aliqua earum particula adpcctp 
non occidat vel in ipfum iam Defluxerit. ctgfa 
quidem huius infurgit ncceititas cum oigeretib5 
afpicientibus caput et pectus 7 aliquando totum 
cozpus cum ilfis inflrumcntis. ‘Pzimum efl oi 
gcftiuum materierum in capite <i pectoze leue fa 
tis.Bt aque violamm aque nenufa. ana.J.iJ.acj 
capilLvcn.J.ii.mifce.biio eni pzima pztnctpalif 
caput refpiciut tcztiu vo pectus. XUiud oigeffi 
num fimile huic 7 fo2tius prcdictocfl hoc.Bt fy * 
violarum.3, i. fyrupi oe liquiricia.f.y.aquc flozu 
falicts bugloff 7 nenufar Xertium 
Oigeftiuu5 7 foztius predictis ao materia fixiore 
ell boc.ft fy.acetof.fimplicisfy.oc nenufar ana 
g.y.aquc capilf.veii.bozagiuis 7 violarum 
t.mtfce.Quartu oigefiiuum ad materias ffaticaf 
Vbicuq5 locozum cil boc.Bc fy.oe fficados 
tof.compofiti ana.5.vi.aque bctonice mcllilTe ana 
i.y.mifce. Ouintu Digerens matezias fricas 
Foztiozis refiflentiecfl boc. & oximell’ fquillitici. 
fy.oe pralTio ana.5.vi.aquc yfopi.J,iii.mtfcei 
Sextu Digerens materias adhuc magis copactaa 
cfl boc.Bt fyrupi oe pzafTio fyzupi oe calamento 
oximeir fqtnlltttct ana.j.i.aque yzis 7 pralfii ana 
Ii Velis Digerere materia pmixtk 
cx colera 7 flegmatc agg2Cga bcc oigcffiua fctfa 
cum pzimis confrangendo ea CU3 medicinis a Do 
mimorefpicicnrtbus coieram auteconucrfo.aut 
cquaiem vtranq5 ftn necciTitatem mixtionis ma-- 
terierum.£t I i velis cum illis addere Digerentia 
materiam melancolicam zefpiciencta oclcribe fic 
lik fyrupi viola 
zum ana.J.i J.vel.ii.mifce.7 fi erit tua intentio 
ad materiam adufhonem babemem.Bc fyzupi 0c 
fumo terre oe ibimo.oximcir oe reyfim aua.fjV 
aque buglotfc bozagmts 7 nenufar 
£t fi Velts adhuc Dtgeftiuum leuiue Defcribe ftc* 
V* aque bozagtnte 7 buglotfe .aq capilL 
ve.J.ii.mifce.Dcfcrtptio oigeftiui optimi ad ma 
tertae fpecie omcrfas in capite pcctoze 7 toto in 
uentae cft bec.W violarum flozum bo: aginis bu 
glolte fe.endiuic ctcozee.fcminiu quattuoz fi iozu 
ana.to.i.capiir.vc.d3.ii.alTari oztgant 
pulegii calamenti fticadoe beroice ana,43.t.y.fo 
liculozum fcne.43.i.fu.meu.cipcri fquinanti ca2 
pobal.xilobal.fpicenardi ana.d3.it .coriant) prep 
attyfumacb gzanozum mirtt ana.d3.i.cinamomt 
ru.ana.do.Vniue tcztiam 
coquantur omnia in Itbf.x.aqne vfq3.ad pfiiptoe5 
mcdietatis.Deinde colentur 7 fozttter exprimat 
7 colature illi addantur 3ucbari lcc5e occoc.libf.t. 
melf libra.y.acett.J.quattuoz adinutcem coquat' 
Difpumando v!qucquo glutinofitatem recipiant. 
Deinde accipiantur buiue.J.ti aquecicozceaque 
eupatoztt ana:|.t.y.mtfce,‘? exbibeatur actu cali 
dii tn auzoza diftanter preaiTumpta cena p loozaf 
ix.7 rardetur pofl lx>2t'e quarruo2.St 
militer etiam digerere pollet aliquae materiae in 
capite liantes Dando in cum 
J. iit.aque fublimationis ypericonis calefacte. £t 
fi Vellet Digerere materiae in pcctoze ftates Dare 
poflet eadem boza.54.crit Diapraffti.aut Diayrie 
vel Dtacalametiti cum.J.iiitaque 
vel liquiricie .quomcdociiq5 autem cefyderaret 
Digerere materiae circa epar fplcnc5 a infcrioza 
membra ftantee Dare poflee.3.i.elcctuartt oyala 
ce aut Dyacurcume 
eupatozii vel cicozee a Ixk in membris frigidis. 
3n caitdia autc materiebue Digerere poffer oado 
violarum in oifpofittombus pectoris 
aut5ucbari ncnufari.in oi! politionibus capitis 
aur.5ucbari zof.in oifpofitionibuf ftomaebi a epa 
cie mifcendo eadem cum meile violato vel 2ofaro 
veliulcp ex predictie facto aut alias mixtiones 
ex iftj fuo libito conficere poteft a filibue. 
Capitulum quartum quarte intentionie cuacu 
andi materiae.] 
didetur mibi rationabiliter huic intentioni fat| 
fieri poffe aDminiftrando medicinae minozatiue 
7 vniuerfaliter cuacuantcs.oc quibue fenfatii fuit 
initentione p9.Si enim fiat t aliqua 
hanc vel illam partem vel materiae Diuerfae zcf 
picientium augmentum in Dcfi earum valde faci 
le materia pcccane quecunq5 fuerit illa conuenie 
ter cuacuazt' potcrit.quaf non videtur opue altas 
Ocfcribcre medicinas fuicnrcs ad intentione ifta 
nifi aliquarum que .ppzictatcm bnt ad materias 
fpccificeoiftinctae in otuerfis partibus inuentas 
Defcripttonce poncre.XDateriam igitur colerica 
in fupcriozibue partibus Dominantem euacuarc 
poterit feliciter bcc 
citrinozum reubarbari electi reupontict ana.5.1. 
dyagridii.g.i.fucci vi. pcmdiarum.J.i.aq 
violarum ncnufaf ana.J.ii.fiat 0015 infufio pez 
Diem naturalem. Deinde coletur 7 exprimatur 7 
colature addantur l piccnardi.g.v.7 Detur i potu 
calidii. ftegma vczo in capite 7 in pcctoze pcc 
cane cuacuare poteft \xc infufto.R agarici electi 
anili g.cinamomiana3.i. fptcenardi.g.v.aque 
melli» ie 7yfopi albi.J.vnam faltsgemme.g.n/.calefiantaque itnfmtdanf tti 
ets puinerce per vnam Diem naturalem.Deinde 
diligenter exprimendo coletur.*? colatura ocf tn 
potu vc prius oictum eft. ZDateriae te20 mela 
colicae a capite a pectoze n a toto etia conuenier 
euacuat hec epitbimt folliculozu 
fene ana. 5. t.y.polt podii.3.111. aqtiebuglor. *? cap. 
ve.ana.3a'i.cinamomi liqutr antf.ams. 
53.ana.g.iiii.5ucbari al.j.t.y.faf geme.g.i.J.ca 
leftant aque n fiat in cif infufio per Diem naturale 
Deinde colentur *? exprimantur 1 Detur in potu 
per bo2ae Daas ante Diem.*? non D02mtat' fupcz 
ea 1 neq3 fuper predictis nifi Itoza xna.i tardet 
cibus Quq3 Ixjzis poft alTumption;m earum.? tue 
bibatur cyatus vnus macri bzodii pulli calidi et 
poft ipium per vna bozam accipiat ptandium. 
Capitulum quintum huius Dtfpofitionie p ad 
miniftraticnem icipit vt fequitur. 
Tlon ridetur mibi neceltar IU5 etfe vt mulrii tepus 
expendam in bac intentione * quoniam fuperius 
f atts p2olixe particulariter *? vniucrfaiiter tf bac 
fei*mo pertranfiiiit in 20 tractatu regiminis pc2 
ri.res non naturales.quare pzo complemento bu 
ius intentionis recurratur iUuc.Sequit capitulij 
fextum. 
Capitulum fextum De regimtue p adminifbta 
tionem matias 
huius egzitudinia generari *? pyocftce atfligedo 
reuolui *? incipit. 
Quoniam fuperius in tractatu p2imo rifumeft 
materias hanc egritudinem erticientes fecundum 
multum in capite gene2ari 1 congeri ibide ,ppter 
Diminutam Digcftionem.*? adbuc etiam apparuit 
ibi huius egritudinis ptialte materia generat 
iit ftomaebo in epate a in pectoze a in eifde pgre 
gatur. 3deo ex hoc fundamento mantfcfte colligi 
tur q opo2tet hic narrare medicinas oigcftionej 
capitis rig02antes a materias in ipro pQzcgatai 
coni umentes. J£t ita etiam De materiebus in infe 
2i02ibus partibus genitis *? congregatis Dtcend 
eft.quare in boc 02dine p2imo tangam queda3 in 
ftrumenta rirtute.innatam capitis confoztantia* 
n confumentia materiae in eo inuentas. 20 ri> 
02dine id tanga5 De bis que pectus principalitez 
refpiciunt. f De habentibus afpeetujad Horna 
cburm Quarto Vero ad epar fiet Difcurfue gda. 
tbrimumitaq5fimpliciu5caput calefacientiu cfl 
lignu5 aloes. 3pfim> enim 1 quelibet medicina in 
gradu caliditatis 1 ficcitatis deuata conuenies e 
ab co.non quidem gfa pfuationif 
ipfius.quoniammedicine taliter operantes Dbet 
ctfet frigide 1 bumide.tleq5 et tales medicine con 
ferunt capiti fimplicirer preferuando ipfri a futu 
20 vd Dete2t02ilapfu.quontam talis actus pre# 
uatiuus comple2t Debet partim per fimtlia parti 
per contraria vt 5* tegni trac.p* colligendum eft. 
fed medicine predicte operantur in cerebru abfei 
dendo lapfum iam in eo inuentum. Cum igif 
talis lapfus fit p20ueniens a materia frigida Do 
minanter ad itiferius op02tetoia 
talia inftrumema ctTe ca.*? ftc* £t qucm'a3 em 
lapfus cerebri materialis efl notabiliter eleuatus 
ritra gzadum fm fi igidiratis *? bumiditatj opoz 
tet omnia inftrumei;ta effe fibi contraria p aug- 
mentum caliditatis 1 ficcitatis.opotet.n.mcdf 
tina curatius tm per contrartctatem fu 33 Diftaae 
a mcdicfa tcperata.cyfu lapfus zcfpcctu tepamcti 
in gradu fuerit eleuatus quarta pzimi ca’ 
p2imo hu partem,-? apertius ibidem cap° fecudo 
7 tertio tegni vbi fupra allegatum ell.7 boc quid 
totum veritatem capit folum ab intentione et re 
gul3 curationis abfolute fpetiei.Cu5 vero in cura 
tione includitur aliqualiter p2ef uattonis modus 
tunc opo2tet fnflrumenta omnia effe refracta ex 
bis'que funt cereb20 ftmilia effectiueet fecundum 
partem contraria vt iam oictu5 e «quare cum ma 
cena butulmodi lapfus non raro et vt plurimum 
quclibet fit comixta ex fTica et accuta conuententi 
us eft aliqualiter omnia talia refragere ex calidis 
et frigidis vt iam oictum eft.p2opter quod pone 
tur bic inftrumtnta queda5 frigida et ficca.frigt 
da et bumida capitalia et calida et ficca etiam ca 
peti tuuattua .et tu poteris ex eis eligere modum 
confractionis ex fudamento oato.3taq5 xiloaloes 
iam p2cmi!f caf.7.cft fic. in 2° et a2omaticifatc5 
babet cerebzo conuentcntem et confortat etia5 fe 
fus icenda vero capitalis medicina fimiliter 
ca.ct.fic.in 2° a2omaticitate fua cum leui (liptici 
tate ccTcb2um confoztat et fenfus. Tertia vero 
medicina efi fticad quod calidum efl i pzi° et ficcu 
in 3°. ex cuius vfu babens cgzttudinem neruo2U3 
magnum inuenit iuuamentum. Quarta medi 
cina huic confimilis efl camomiUa que confo2tac 
caput -? omnia neruofa membza plufif altera mc 
dteina quonia5 eius caliditas e fere confimilis ca 
lidirati animaliu. Quita medicina c cozdneni 
quod ca.efi et fic.in 5° et magnam babetefficatiaj 
in confoztando cerctoum neruof et omnia fefuuj 
inftrumenta. Sexta medicina oe frigidis 7 bu 
mtdis efl viola que fui conuententi aromaticitate 
omnem lapfumcaltdu5 et emenda 
repoteft.etp2op2t'e quando contingit cereb2um 
a multa ficcitate vehementer dTe lefum. Septi 
ma medicina iterum De medicinis frigidis et bu 
raidtsefl nenufar quod babet frigiditates in fine 
fecundi et bmrudttatej in p2incipio tertii e t pari 
ter confert vt oe vtola oictum cft. Oeta* medi 
ttna adbuc fri. et bu.eft li kai ideft epatica et pzo 
pzic cum fuerit a foutibus accepta remot} ab omi 
tmp2effione put2edtnali et operatur fere parite2 
Vt oe Duabus p2edictum efl. Ilona medicina ca 
pitalts frigida et ficca efl 2ofa que conuenit frigi 
ditate eius in primo et ficcitacc eius tnp2incipio 
fecundi in qua et in qualibet eius parte eft confor 
tatiocereb2i etmcbzozum neruofo2um otu5.£c 
bec quidem omnia vt p5 veritatem accipiunt in 
agiegat02e 'Serapionis trac.20 et capitur ,pp2itf 
73 quattuoz voluminibus vere uaflationis Dyaf. 
ct fexto oe fimplici per pzoceitum totum 7 20 can 
pzopriis capitulis et tu perlege tbi.pzcptcrvezo 
Deco2em operis et complementujtquomam pfepe 
opoztet medicum attrahe materias 7 cuacuare 
eas a capite p2op2te feribam bic fimpltcia que oli 
a veteribus apoffatifmata nominabamur.ee funt 
.flatum a capite eductiua.quo2U5 numero omnius 
fere elegantius efl yreos quod ca.efi et fic.in fine 
tertii ex cuius fucco mirabilem feci cypiuribuf bo 
minibus eperationem i attrabendo a capite fecil 
dum modu5 adminiilrattomf tale.ft fucet yzeoQ 
§mellis viof.5.ii.aque 02dei,J.ii.mirCetotum 
it oze pzius aque pleno oe bac mixtione actu cal» 
da traiciatur per narem banc vel illam fuauiter et non repente et videtur res valde vtilis.SiFif 
etiam ad banc intentionem confert tarcon er efl 
piretf quod elt ca.et fic.in tertio ct folco ipfu ap 
plicare eo modo cbponendo vt Dictu cft De yreof 
nifi quia ad compoftttonem illam fuperaddo czo 
ci.3j. ad aduerfab (tupefactoi qua folet facere pt 
rctru5. aut addo aliquid fimtlc vclut camo.caflo 
reum vinfi et fpica nardi.Idcc em'3 funt quiq5 me 
dicamina omniu narcoticorum audatia refrange 
re potentia Vt colltgcndu5 cfl quarta pzimi ca° z° 
et partim pzima tertii trac.pzimo etea" vltimo 
et aliqualiter.xia.tertii Decan.curationiecozdis 
Zerrta vero medicina a capite eductiua e aqua 
fublimationis vel expzelfionis vcuen et elt mrtea 
ria calida et ficca in 50 que operatur vt pzcdicte. 
Quarta medicina elt aloes aiius caliditas cft i 
tertio et ftccitaf i pzimo et e tante nobilitati t mu 
dtficando caput cy vfus eius acuit rationem in z* 
cati.in adequato capitulo. Quinta medicina ell 
maiozana que ca.elt et fic.in 50 cuius laudem tacy 
omnibus notilTimam dimitto. Compofita vero 
totum caput humanum cerebrum 7 ozta ab eo 7 
fenfus omnes confoztantia Q’plurima ab illultri 
bus olim compofita perlegere potes in variis vo 
luminibus. £t primii qutdc5 ab vniuerfa fcola 
laudatiffimum efl medicamen pbtlolopbo2u3 ita 
intitulatum qnto cati fuma prima.Cuius laudes 
vide ad 01115 fenfuum inreriozum recuperattonej 
er pzopric ad mcmoziam Vt ibidem legendum ♦ 
Secundu compofitum famofum e metrtdatil 
cuiu9 laudes 7 mob adminiltrattonis collige ibid 
7 70 bzeuiarit in Defcripttonefua.7 in nnttd Wc 
fue Dilttnc.pzima. Xcrttu copofitii elt cyriaca 
De vipis 7 pzoprieDefcrtpttone Cu 
ius laudes 7 operationes accurato flilo a i5alieno 
fnuemes in libello De comoditatibus tyriace.7 ad 
buc extefius in libello b tyriaca ad Cefare ab eob 
compilato 7 vide tbidern mirabilia De ca. 4a 
medicina ppofita eelectuartu.DcxiloaF.bfcriptde 
Zfuiccne qnto cati fumma prima cuius tpfc fuit 
compofitoz 7 ell valde elegans. Quinta medi- 
cina compofita cfl electuarium fere diuinu fotyra 
magna nominatum 5° cab.vbi fupza. £t vide cy 
magnificam operationem eius ad cerebi u 
7 fenfus 7 ad neruos 7 q?plm ima alia nocumeta* 
Sexta medicina adime non mtnozis efficacie 
q> aliqua iflaru5 efl electuarium Dyambra noiatu 
Cuius viztutcs 7 laudes collige vbt fupra. 7* 
medicina ell confectio vel electuarium Dyam j?cu 
nominatum. Cuius laudes 7 operationes etiam 
collige vbi lupra. Octaua medicina cfl clectua 
zinm pliris arcoticon ab auctozibus appellatum, 
tdefl plutiu3 pzoductiuit ad nocume 
ta cerebri neruozum 7 fenfuum omniu, tlona 
medicina cfl electuarium Dyatrion pipeon nomi 
natum cuius licet inuemantur ab auctozibus ve 
feriptiones 7 laudes maius fame inucni miximeti 
tum in Ddicriprione per facta in libdio 
adOmontbel in rubrica ill i.cbfcctio illa Dyaton 
ptpereon qua fcripfic ad 'lOczodan regem 7 tu le 
gc ibi. Ultimum compoftrum ad predicta cie- 
gantilTime conferens elt electuarium dc azomati 
bus 7 pzopi’ic illud qb fcripfit Dillinctoc pzima i 
cap° primo.7 tu lege quis aute cum bil 
dectuartis oefyderaret attralxrc materias parti 
culmcer a capite 7 a neruis pofl'5 ex eis caputpuz 
gta facere mifcendo ea cum Dccoc.alicmue quinq; 
1 tmpltcium a capite atfrajKnttu3 que fuperius po 
ftta funt aut fibi fim ilium 7 tu elige modo.Zft vo 
iterum opoztct non nulla fimplicia cligc2e q pec 
tus confoztare poffint ab eo abfeindendo marta.s 
ibi congeftae. £>zimum 7 famofum cft yfopus 
oztulana que efl ca.7 fic,vfq5 ad principiu tertii. 
Secunda vo iterum famofa cfl praltiu5 maru 
biuab Zluicena 7 ab italicis nominatum ♦Cuius 
potentia elt ad aperiendum pectozis oppillatoes 
omnes 7 mundificandum 7 abltcrgcnb ab eo fleg 
mata 7 fibi fimilia. Xcitia medicina iterum 
celebri nomine Dotata efl elna vF enulla que e ca* 
7 fic.in primo.licet in ea fit bumiditas fuperflua. 
Quarta medicina 7 adbuc elegantioz prcdicd 
cfl calamentum qb fui caliditate 7 ficcitate 7 nota 
bili penetratione attrahere habet a pzofundo pec 
tozis materias. Quinta medicina efl vztica* 
cuius caliditas puentt vfq5 ad principiu quarti a 
falcem ad finem tertii 7 potiffime cfl in abflerge 
Do mafias a pccroze 7 oiucrtedo eas ad inferiora 
per tzine vias. Sexta medicina omni laude fa 
mata ell czocua qui efl ca.7 fic.in z° cui nulla me* 
feribitur cite par in confoztado pectus 7 anhelitu 
Juxta illud autcnticum xa tertii. ict fciae q> ci0 
cus cit De (urna medicinarum confercntiu Dilata 
tioni alxlitus 7 afmati.pzoptd' boc qz confoxtac 
infirume ta anhelitus 7 facilem efficit ipfu3. 7® 
medicina cfl altarus baccara noiata apud italicos 
cuius caliditas 7 ficcitae cfl in 30 7 ,pprer fue aper 
tionis clanganriam materias flcgmaticas 7fup 
fluitatcs colericas Diucrtit a ptibus pectozisad 
Vias Vzine. Octaua medicina efl yzeos De qua 
ctia fuperius efl Dictum in medicinis capitalibuf 
calidis. Tlona vo medicina que cfl De calidis 
7 buraidts efl filamus que lui caliditate cu tempe 
ramento fibi dato a vehementia bumiDitatis le 
niendo Digerit 7 educit materiae a pcctoze £a 
7 vltima medicina pcctozalis 7 Detepcratis cit 
faifara 7 cit planta vngula caballina nominata q 
nuatur inter medicinas temperatae ct leniendo 
materias pectozis Digerit 7 fputumet pezvias 
vzine educit: Dc medicinis vczocompofitiab 
(tergendo lenicdo 7 mundificado materias a pec 
toze 7 pzeprte quado funt multe refiltentic expru 
7 vale elt electu artum Dyapraltium ex quo cum 
aqua oecoctionifczcci no triti folco dare.3.1.5,in 
anroza.7 et co folco dare poli cenam p.iii.bozas 
3J.cum modico vini Dulcis albi.Saundu vezo 
medicamen elt electuarium Dyairis.Xertium elt 
Dyacalamru.Quaml elt electuarium locb b pino 
Defcriptum a ZDcfue in antiD. Quitu elt clectua 
rtum Iwc cxpcrtilTimu57 a me Defcriptum febm 
bacfo2ma.*Bc enule ficcejJ.yzcos yfopipraffii 
ariftologie Vtrtu!q5 ana. 5. t. Itquir icte anificapiL 
ve.ana.^J.piperis albi.czoci ana.5.i.J.foliozu5 
vngule caballie 5.vi.pulmom'e vulpis preparati 
3.iii.cmamoim.5.ii.ligm aloes fptccnardi.53.pi 
peris nigzi ana.3 J.penidiaru:J.iii.5ucbari albi 
mellis Difpumati ana.|.iii.coquantur fimul 3UC 
carum 7 mei 7 pentdic vfq5 ad glutinofitate Deid 
cum tepefa.ta fuerint tncozpozcntur fecu pzedic 
te fpecics 7 fiet electuartu .Cuius vfua cit feu erte 
Debet ficur De fPco. p° Dictum elt. ZPcdicic vo 
fimplices flomattcales que appetitum ct Digclti 
um eius pxhnt 1 apire oppiliationes etus abflergere 7 crtccare materias m eo iuetae. 
P>2t'ma 7 famofa efl abfintbiu 7 ,ppric ficcum et 
omnes abfintbiales medicine fiue iulep fiue cofec 
tione3 vel electuana fuerint. Secunda e oztga 
num quod ca.? fic.in fine fccundi. Ze2tia efl 
cynamomum conueniens oibus et p2op2ie recti 
ficatiuum materierum putridarum ? queaptifi- 
cantur ad» putredinem in flomacbo. Quarta efl 
ga£.? pzoprie ad lenitate ? molliciem flomacbi. 
Quita efl fpicanardi.? pzoprie ad cppillatoe5 
eius. Serta eflgalanga ? pzoprie ad ventofita 
tes flomacbi. Septima efl calame azoticus ad 
vtrun q3 tUaru. Ocnua efl cardamomii maius 
? minus. j£t maius f m plurimos efl feme rubeii 
triangulatum.? ab Buicena bcilbagne nominatu 
?abapotecariis meliketa noiatii.? cardamomu 
minus efl notum.Tlona efl fqufnar.tum ? pzoprie 
ad buorofitatem eius. 96a efl lignu aloes ad eia 
predicta valens. ? in fuma omnis medicina fim 
pier que azomattea efl ca.? fic.apcritiua ? flipticf 
tarem habena efl complectens virtute flomacbale 
£t ita pe compostis Dtcendii efl. Ibrimum vezo 
comooritum omnem fecuritatem includes cr pte 
gradus ? operariiie cius efl vera fimpicr.J6.quS 
Dcfcrip‘it 70 terapentice? educit materias Ruas 
Dominanter colcricis ccmtrtas. Cuius Dofis efl a 
3.vt.vfy ad.r.? pzopziecum aqua bnte virtutem 
fubttl at uam velut efl aqua fublimaticis radicis 
yreoa.Secunda medicina compofita ad eandem 
intentionem efl ycra predicta addedo ei agaricii 
? ezit foztioz ad predicta ? pzoprie ad eductocm 
flcgmatis. Zertia medicina <?pofita ad illd efTe 
potefl yeza Brcbtgenis? pzoprie qua Hutcena S9 
cand.fcrtpfit fuma prima i rubrica illa Vide tpfu 
ibi.4a ? conueniens efl clcctuariam dc Dactilf Ja 
efl clectuarium indum. £t etiam pilluleemnee 
ad hanc intentionem compilate buic parti adap 
tande funt* ZDedicine vezo fimplices epati co 
feretes ? fpleni etiam funt fient gentiana que ca. 
efl ? fic.in tertio ? apit oppillartocs epatis ? fplc 
ttis.a pzoprie confert d olozt epatis. Secunda 
medicina efl fu.que ca.efl ? fic.in primo azomati 
citate fua conueniens efl epati eo qz oe pi incipale 
Diligit azomatica.4a primi cap° primo.? apezic 
oppillationeseius per vzinam precipitando ma 
terias. Zertia medicina efl mcu.qd efl ca.? fic.l 
z° conucniens ad predicta ? eodem medo nifi 
efl foztioz in operando. 4a medicina e afiarus 
ca.? fic.in 50 aperiens oppillattoncs epatis ? fple 
nis et mundificat ca a mareriebus flcgmaticis ec 
mirtis ? folutione etiam educit ea ab ets; Qui 
ta medicina efl fauina ca.et fic.in 5® ? operaf ficut 
precedens in aperiendo oppillatides prerer q> nd 
efl folutiua ficut precedens ? efl foztioz t apiedo 
y ipfa. 6a medicina efl fpica nardus que ca.efl 
? fic.in pzimo.? efl conueniens epati mudiftcan* 
ipfum.Septima medicina efl rubea ca.? 
fic.in pzimo.Cutus virtus efl confoztare epar.et 
mundificare ipfum. 8a medicina efl cicozea ec 
endiuia ? quclibet fpecies eius De frigidis ? bumi 
Dis que omnes per tertia operatione5 refpiciunt 
epir abflergcndo 7 mundificando ipfii ? altei-an0 
cmnem calidiiatem in eo.,pptcr qd fecurum efl 
femper vti ea ad confzangendii caliditatc omniil 
medicinarum epattcazum. medicina e fpo 
©ium qd efl fn.7 fic.1n tertio ? pzoprie illud qd 
ell canna qd lui frigioitate ? flipticitate rfomt 
epar.? cofumft materias meo congregatas, 
ZOedicine vezo copoftte que materiam ab epate 
precipttare poiTunt foluendo ? per vzina5 educeti 
das ? pzoprie que fecure funt ifle/Quaru prima 
colligitur a *ftafi fn antid diuiftonu ca° ip\? dc 
feriptione i‘4a.ibidem.Confectio pillularii oequt 
bus datur ydzcpicif omni nocte vide ipfas ibt.q2 
elegantes funt ? folutione educunt materias mir 
tas er celera 7 flegmate confoztando epar. za 
medicina compofita efl clectuarium De pfilio 
cuius oeferiptio a ZDcfue in antid diflinctide 5* 
rubrica illa .ZDodus electuarii te pfilio folutioc 
educentis coieram. Zertia medicina copofita 
educens materias ?'pzoprie mirtas a adufbone3 
habentes efl cofcctio teferiptione maio 
ii collecta vbi flarim rubrica illa confectio 
camis qd fcripfit 'bamecb; 4a <?pofita medici 
na ,ppzie infrigidando cdferetts epati ?aufTeres 
ab eo tolozem a caliditatc factum funt trocif.oe 
acetofa collecti a ftaft i antidotario 
Dtuifionum cap\ip\? Demptione penult9 vide 
tpfam ibi. Quinta medicina infrigidatiua epa 
tts efl confectio tzoaf.de fpodio collecta a ZDef.l 
antidotario oiflincridc 8a Defcriptionc t'4a.*bec 
quioem omnia medicamina exhiberi poliunt cum 
aqua ctcozee velDacoc.radciusin Dtfpofitionibs 
calidtsaureum aqua abfintbii vel cupatoziiifi 
milium in oifpofitionibu3 frigidis ZDedicine 
vezo pzemilTefuperius ad dirpofitionem fplenis 
? pzopzte fimplices fut ifledctlicet fcolopcdrie.cj 
efl ca.? fic.in z° apezitiua oppillationum eius et 
precipitatiua materierum per ipfam.et attenuat 
etus gzolficiem potenter Sectida meDicina efl 
camartTctis que ca. efl ? fic.in p° omnibus Difpoft 
tionibus fplenis conucniens quod Docueriitatiij 
fplenericos omnia cibaria ? potabilia Debere recf 
pi in vafis er ea factiss Zertia vezo medicina 
fpleni conferens cr operatione tczttc virtutis efl 
armont'acu5 qd quidem cflca.in 30 7 fic.in primo 
Cntus qmdem.5J.0mni oie data confert omni 
oppillationi cr Duriciei fplenis aperiens in eo op 
pillationes et educens ab,eo materias gzofTas ec 
pzopriecumbibitur cum aceto oecoc.fcolop, cum 
Dupla quantitate aque. Quarta medicina efl 
abugilifte 7 efl lactuca afuit* planta quedam i qua 
plurimi occepti funt SlTignantes plantam vnam 
que habet folia longa nigra et aliqualiter opaca.? 
non efl verum.quoniaj abugilifTc efl piata pluria 
folia educens a radice fua que fuper terra expafa 
imtA fut in coloze nigra f ubflantia afpera 7 fpi 
nofa 7 efl ca.? ftc.tn fine pzimi.Cuiuf aq Decocto 
potata va let ad Doldem fplenis. Quinta mea 
efl capparus et p2oprie coztcx radicis eius.Cui<j 
quid cvfustante opationis efl ad oirpofirionee 
fplenis confertei magis cy alia medicina ? re 
foluit Duriciem.ct multum abeo euacuat matta? 
gzolTam ct melacolica cui fuccedit fanitas. c>a 
medicina De conferentibus fpleni eil alleu5 filue 
flre et efl ca.et fic.pueniens vfq5 ad quartu qd pp 
vebcmenriam refolutioms abflezttOTite cnaptoif 
eius enumezatur inter medicinas fplenetlcas vt 
colligitur itertii ca® De generali cand.curatto 
nis fplenis. 7* medicina efl terbetina cuius 5 
dum non videmus coiter a J6a° erpretfum.et boc 
quidem contingit ,pprer otuerfitatem plantarum n qutt>5 lic)uo2 ille oilUllatur.tamc t aggrega rore 
0erapiOnis enumeratumnt medicinas ca*ct fic. 
15°. £t tpfa gde cfl iuuatiua fpleni.7 niudiftcat 
criam epar t ambo a fuperfluttatibus t eo rcrecj 
foluendo 7 V2tnam pzouocando. 8a medicina 
eft fumacb que efl fri.a ftc.tn 2°.qD quidc {nctficc 
fua em.; Icut apertione abflergit 7 educit mafias 
in fplene inuentas aperiendo oppillationcecius. 
*floua medicina De frigidis a ficcis e plantago 
que afeendit vfq5 ad tertium gradu.a cxiccatione 
a abfterfione fua confert Ddpofitionibus fplents. 
3Ga medicina De frigidis et bumtdte leniendo 
aperientibus efl viola purpurea que materiae pre 
cipitat a fplene a lenit fubftantiam eius a ,pp2ic 
cum in eo acciderit Duricies. Medicine vezo 
co npofite fplent conferentes frigiditate fuacunt 
aliquali apertione 1 abflerfionc plurime inuente 
funr.fed famofe fnnt Due. £t prima quide funt 
tzocif.De agno calio Dcfcripti a *Rafi 9* Hmanf* 
ca° De egzitudinibus fplents.De quibus fi det\$.i 
cum aqua fublimationis rei dccoc. lupullozi? plu 
ries in mane confert, za rezo efl Defcrtp" 
rtT.nd eandem intentionem confcrentiu fplent g 
fcnbuntur a 'ftafi in anttd Diuifionum trac. 20* 
Defcriptione za ride ibidem.funt enim rtiles ral 
De 7 .ppzie nim exhibentur cumj.tt.aque cicorec 
7.3.1.fyrupi acctofi fimplicis. Tertia medicina 
compofita Valens ad fplenie difpofitioncs e 
tio allzelzegi Defcripta ab Zfuiccm fb cm fuma 
prima lege ibidem. 4® medicina e efr; dyacur 
cuma Dcfcriptum a TDcfue in atidotario Defcrtp 
tione prima lege ibidem. Quinta 7 virima mc 
Dicina compofita ad Dictas Difpofitionesopoztu 
na et p2op2ieqtiado contingit fplencm egzotai e 
a materiebuo fpe Diuerfis in eo contentis 1 fuezft 
in eo egritudies male copidis permixte ex calida 
et frigida cIMectuariu boc in cuius Vfu maximii 
inueni iuuamentum. capill*. vendcolopen.ana 
5.i‘.a2omatici.5.ii.tamarifci;3:Viii*fe.agni calli 
et plantagis arilblogic longe et zo.zadicts eupa 
t02.tt abrintbti fe. 
poztulaceacetof fcariof.acndciipeflris 7 oztula 
ne ana.3 ii.f.oximeir f gllitici lib. nenufa. 
7 violarum fe.malue a na .3.11.5ucbart al.J.vuuo 
quatur nucharum cum oximellc Vfq5 ad pueniete 
fpilTitudinem 7 cum tepefacta fuerint 
cum eis fpesoferipte et omnia bullant in j.iiii; 
aque capir.ve.vfq3 ad ipfius aque confumptionej 
7 exhibeantur ex eo omni mane.5.iii.cum aq fub 
limationis Vel, Decoc.acetofelle 7 ert mea experta; 
Toec quidem fatis mediocriter fufticerevidcntuz 
ad mrentde5 fexta fupra premtlTa^ 
Caplm feptimii pplcns intentde5 feptima Dtf 
pofitionii capit} curandi 7 pectozis. 
£x bis que intentione precedenti immediate et i 
alia Vbi dc Diuerfionibus capitis pertractatu efl. 
fatis cSuenicorer apparere potefl oy caput cdfotat' 
ex predictis capiendo confo2tattoncm p20 omni 
operatione que eius caufas a mcmb20 
auflfe2e potell.0i' vezo capiamus confoztationcm 
pzoqu dam operatione a Hipticitate 7 ficcitate 
p2ouenientc vl’ inducta tn cerebrum 7 pectus que 
vioctur ppric a Balieno tntclligi 30 tcgni.dum 
inquit, £rp:llunt a fe vafa (lipticte fafeiis cofoz 
tata,tunc patet q> omnis medicina que cu conuc 
menti fui caliditatc fubriliauonect exiccatione 
memb2orum fubflmttam laffata 7 extenfii smze 
pctcfl erit boc modo .ppzic confo2tatiua notata* 
£>e quibus nonnulla cxperttlTima tam capiti cf 
pcctozi Vel flomafl:o applicanda in bocoidtnetn 
ferius tanguntur. £t primum quidem hoium efl 
frequens maflicatio mafiteie que materia; 3 capf 
re educens figillat tntpfo flipttettatem 7 fteetta 
rem. Secunda medicina cfl fandaraca licet (it 
fo2ti02 <J prcdicta in operatione fua. Tertia e 
maflicatio cubebe. Quarta 7 adbuc meli'02 efl 
mallicatio nucifmufcate. Quinta cfl mafttcaf io 
cozticis etus.7 c macia. Serta cfl frequens odo 
ratio pul.maioranc in panno ligate. Septima 
efl frequens odozario pemi f m hunc modii t5fcrtp 
tt.TV ltgmar.3 
ambo2iim ana.3.1. floium 
elcett.f./. violarum flo2um ncnufaf*.ana.5.tf. £, 
campbo2e.5.i.pul.omnia per fc fubttltrcr.7 DifTo 
luto laudanocum aqua zof. mulcata inco2po2er 
fecum fpeciea 7 fiat pomum quod in manu itcru3 
feptiTimc ooozetur. Oetam 7 vlrirna medicina 
cfl vr fepe p202a capitis fm .pccffum commiffure 
fagtrtalte amplitudine quartuo2 0igtrf02u pulue 
zipetur a p2tnctpto frontis vfq; ad fumttatC5 ca 
piris boc pul.Bi budam' ficctozis.s.i.ftozacie ca; 
iigmar,ana.3.t. 5". 2of. 5. it. eam pl;or.3. i. f. fpodif 
fandalo2U5 ambo# per fe 
7 fiat pulms fubtilis qui afpergatur loco Dicto et 
cfl e(ficax.£t er bac iterum mafTa quandcq5 cum 
multiplicata defi laudant facere potes ce otum 7 
ip iim predicre parti applicare.JEtbabctur in Ixjc 
vttlttas nobilis 7 excellens. ccfo2tando vo 
pccrus feomdii modum Dictum iam pluzcsfucft 
medicine fimplices 7 compofite nominate fupra. 
quare tbtdcm requirantur: Sed De applicandis 
exterius pcctozi conferunt rdlcmnircr lx*c tria * 
£>2tmnm cfl linimentum boc. IV cici Dc acco.f* 
ti.olci lilt02um al.f.t.flo2acie liqutde fpodtt ana 
j.i.Dragaganti gumi arabici ana.3.i.y.C20ct.3.i< 
conterantur ftnutl in moztarto 7 fiat limmenru. 
Unguentum pecto2t‘ cotuieniens medtocrite2 
calefactiuu 7 matcricnim cofumptiuti in eo efl b* 
olet De camo.f.ti.olei oe c20co.f.t.fandalo2U5 
ambozum dragaganti gumi arabici fe.poztulacc 
endiuie 7 accrof ana.5.tJ.cere al.q.f.ad;glutino 
fitatem fiat vnguenttl mediocris fbe 7 applicetur 
mediocriter calitf. Tertium medieame ad banc 
intentionem concretis cfl Dcfcriptio buius epitbi 
matl.Bcaquc bugloffe Itbr i.y.aquc bo2aginte ct 
cico2ec ana ItW'*. y. fpee i er U3 
pbo2e3. y.zof.CDzaUozum ambozum 
margaritarum fragmentozu; iacicti 7 fmaragdf 
an33.5.vtnt maluafici.J.tti.mtfce omnia et in 
moztarto conqualTcntur bene conterendo frigat 
ergo in eo pannus quatitatis Vntue fcmiTf tinctu 
ram babens De grana 7 cxprcfTue applicet fuper 
mamilla fimflra ab auzoza vfq; ad prandtu; ex 
flu! tue 7 ab vrta boza pofl prandium qutnq; vd 
fex vicibus 7 cft canucmens medicina«£r fi velis 
ex eo facere applicationem fine Itquozc runccjc 
pulueribus eius in fyndonc Dc grana cofutis fiat 
faccubs fpcricu37 partibus predtetis applicet. 
Ultimum vczo qc5 apponent) cfl oe medicinis 
caput pectu3 7 flomachu vigorantibus 7 pzoprte 
in bommibue Debilibus cflcofec* oyamargarito 
qmni fcripfit llicolm in antidotazio fuo cuius virtua tranfcedit omnes medicinae per me btne 
inde coilecra3 preter Defcriptione5dectuarii dya 
mufct,que pofita eft a *ftafi nono lllmanfozie ca* 
oc fincopi que tranfcendtt omnes aliae medicias 
per me expertas fublimitatc operationis ipftus. 
# ita non dubito bae compcfitionce 7 reltq que 
fuperiue fmpta funt cum opo2tunttate fui tepo- 
re applicata buic vt'20 reddere polle faniratem 
prertmam.TIut faltem ipfum a Deterio2i lapfu et 
piculis incumbere potentibus fecurum reddere* 
quod omnipotens faluatoz miferico2dia fui tra- 
ocre oignetur amen. 
Confilium de pcrcufltone facta tn pect02e cum 
lancea ex qua fccuta fuerunt plurima 7 praua 
acctdcntia.,pper nocumenta illata co2di epatt 
vftomaebo precipue. Sectio prima continens 
capitulum lingulare vbi tueftigantur caufe no 
cumentQ2um fequetiu ex percultione. 
3 bn contemplando cofyderaui 
tuTpofitione5 buiue genezofi mi 
ipfa Videt ccmplicataexplurtb5 
accidentibus. quo2um quodlibct 
non leuie eg2itudo dcnoia2t pot. 
enim vna dc otfpofttionibt» 
eius mala complexio calida epatie.que accidit in 
1'angmne Dominante 7 in materia colerica fubdo 
minante inuentis in epate iuo.Ienfio eni$ 7 apii 
mdo venarum eiuf 7 pullus magnitudo cu nobili 
velocitate 7 V2tnai*um tinctura in citrmitate iten 
(amcumg2oltitudine fubflantic. Ixc omnia buic 
indicio atteftantur ronabilttcr.at et oppillatiocs 
que in cius epate inuemuntur a multi 
tudineconfequentee talia iuuant accidcntia.tmo 
7 iuuant ab eis rect',pce. JEft aute 2a Dtlpolitio 
cius mala complexio calida 7 bumidaxo2die.quc 
fatis facile potell confequt ad oifpcfitione epans* 
ct c<?° cozdts vtfpofitio potuit efle caufa nocumci 
in epate.aut vrriiq5 fimul potuit cotingere 
tepc2tbii9 et caufa vt paulopeft Declarabit. Qua 
litcrcunq5 tame cotigerit ve2itas cll.q? magratu 
do pullus etus.7 anhelitus magnitudo ta inf pira 
Oocf expiitndo fignifteant augmentum caliratif 
in co2de fuo 7 arter te funt obedientee motm.et 
vi2tua cft fo2tis.qnta non habuit aliqua fue oebi 
litatis eficctiuam caufam.ei go opo2tu(t oe nccef 
fttate pulfum effe magnum 7 anbelitu.£t b° gdc3 
a porter 1021 perelfecius conft2matur,quoniaco2 
cius percipitur habere pulfum ncbilit pcuciente 
in parte tlmicis magnum fatis veloce 7 frequen 
tem. Tertia principalis huius Vt2t egwtudo eft 
mala complexio flomachi magis f2igiditatt' cy ea 
liditati attinens pp fo2tem refolutionem in eo. 
confecutam a caulis tangendis flatim. Similiter 
etia ert eius flomachi mala oifpofitio ccpofitiona 
lis qua voco oppillattonem,£t fi ipfa no traftuit 
ineg2itudinem compofitam V5 in apcllcma.tuc 
melius De eo fpcrandum.licet hoc non fine 
tattone exillat vt poliea Declarabitur. Q.uicqd 
autefit vc2ttaseft infixa Debilitas inftomaebo 
fuodl caufa per via5 indigelltonis 
materie in llomacho luo.£t adhuc etiam per via 
ertiiiioms materierum a membris aliis.quonia5 
membra fozria fuperfluitates eo2um expellut ad 
membra Debilia vt pa primi ca’ oe mebris i fina 
£nu* contigerit q> materie in ftomaebo multipli 
cate extraneatur vf cozzupnnf caliditatc accide 
tali eazum t2abcntcs materiam ab aliis mebzis 
Siue igitur barum omnes vel aliq earuj 
t*n vnum conueniat.mamfcftum eft q qn materie 
fuerunt in ftomaebo notabiliter multiplicate 7 ex 
tran«ate.tncitat ftomaebi expulfiuam viztute ad 
fui fugam.quare adueniunt huic vi'20 vomitus fo 
tee materierum cozzuptarum 7 fenfus offendit* 
Sunt enim materie que vomitu expellunt.qfiq3 
fanguinee dommat.que eftimdurtir ad ftomacbu 
a vena magna ramificata a kili Dcfcendente.que 
extenditur fuper ftomaebo vt patet 15® tertii cap° 
p' Oum inquit princeps.£t loco ftomaebi vcbeme 
tisgibbofitatis fupcrponitnr Vena magnapzo 
cedens in longitudine tpfius.7 mandat ei ramos 
plurimos, qui cuj eo ligamur a oiuiduntur in ra 
mos fubtiles.qui conftituti funt in ozdine fuo.et 
adberent ei.f.ftomacbo.fimiliter arteria.tlo igit 
mirabileeft.fi a ftomaebo multiplicaretur exirus 
materierum multarum.quonia5 a magnis vafis 
magna materierum quantitas eftundi poteft. 
vezo iterum attende varietatem fpetiftcaj 
iftarum materieru3.quoniam omr.es materie (il 
in venis continent ergo ab eifdem effundi poflut. 
£t iam pzobatum eft fupra q> taleB mafie Debili 
tate innati calozis ftomaebi cozzumpunt.ergo 1 
cozzupte expclluntuzi Caufa aut q pzicipalioz 
videtur fuiffe malarum Difpofitionum ftomaebi 
fuit pzimitiua V5foztt's conquaffatio et contuffio 
facta a percuffione lancee.que licet ftomaebum no 
immediate percufferit.tmmo pect02is partes.tti 
impreffionem fecit maiozem in ftomacbo.,pptex 
eius Debilitatem 7 minozem rcfiftentiam quam 
fecit cozdi 7 pulmoni vellatis 7 Defenfis tegmine 
coftarum 7 tbozacis. ,ppter quam caufam accidit 
De pretertto 7 prelett,ctta anime fubueriio.q e 
naufea ifeperabilis 139,tertii tractatu S* 7 p° ca\ 
Sedaduentus percuffionis facit fubuerfioneque 
clauditur in diffinitione naufee infcpabilis. £t 
ex boc fundamento pulcherrime colligi poffunt. 
plura vtilia cozzelaria. £r primu qutde eft.q» 
buic vizo non razo. immo quafi femper iuenitur 
pufillammitas* Seeuudu cozzelariu.q’ ifte vir 
it frequenter icurrit lypotbomicos motus. ler 
tium co2zelariu5.qi frequenter in fuis oifferctiis 
Variatur pnlfus eius a magnitudine velocitate «t 
frequentia ad puitatem tarDitatem 7 raritatem* 
ftwiltcer dc anhelitu oicendu. Quarnl coz 
zelarium verificatur.quomam in looc vtzc fere in 
ftamance quandoq3 cadunt vires omnes. *foec 
autem omnia facile veztficantur pzopter nocume 
tum cozdis. Cum enim totius cozpozis vires in 
fieri effe 7 in coTezuari Dependeanta foztitudine 
cozdis.ergo ipfo Debilitato necdle eft fequi oppo 
fitum. £\t vezo iterum.ne aliquem Dubitaze 
cotingeret.quomodo peuffio eft caufa tot et tato$z 
nocumentozus; in cozde.iTjultiplictter refjpddert 
poteft. £t pzimo.quidem q? foztis pereunto fote 
facit oolozem foluendo continuitatem. Sctio 
qz in fozti percuffione foztis fit motus alteratio 
nt'0.7 talis eft mala complexio. Tertio qz i raU 
percuffione trabuntur 7 expelluntur materie mf 
te aD partes cozdis. 40 qz in tali percuffione 
vehemens fit in fpiritibus et laudabilibus humo 
libus cozdis refolutio* 3n percuffide itm$ tali non eil mirabile nocitas fmiTe cozdis opcrattecs. 
Homacho at huius Vil i contingit 7 magnificatu5 
cll .ppter colltgantiam eius ad ptes 
pccrozio. Colligantiam enim habet fitualem ad 
fpfum coz per partem fenfibiliozem eius que e os 
DiUractum cozdi in finillra parte paru3 ab eo Di 
lians TCcd.Colligantiam habet tteru5 p arterias 
ab co zamificatas ad Homachum communicatas. 
Colligantiam habet 7 tertio ad ipfum pccrue.q0-- 
niam flomacbus colligatur epati per venas per 
quas etiam epar colligatur cozdi; Similiter et 
eandem colligantiam habet coz per neruos rami 
ficatoa a nucha Defccndentes a fpondilibusDofi 
7 confimilem habet colltgantiam C115 
talTula cozdis a panniculis pcctczalibue. Otuaze 
non efl mirabile fi nocito cozde a partibus pecto 
216 nocetur a Hcmacbus. £r ex hoc fundameto 
igitur fcquit gntu cozzclartum a cll quare lloma 
chiis huius vizi incidit frequenter £t 
fcquitur fexto # talis vomitus non feruat piodii 
Detcrminato.p20b.1tur cozzelarium qz tale ptoD 
opo2ter inuenfri qualis cll materierum periodus 
qiicftbi ccnuenit. fed q2 contingit materias cite 
colcricas.ergo multiplicabitur Vomitus p rerriiu 
£ t contingit eafoem effc flcgmnttcas.ergo fingfo 
Dic multiplicabitur vomitus. £t contingit eafde 
elte melacolicas.ergo rcuoluctur vomitus reuolii 
tione quartanaria. £t contingit rnateim effe fan 
guineas.ergo erit continue aftlictto.£t ex b° fegf 
cozzelarium feptimum magne fpcculaticnts.a e 
imclligcre caufaa quare hic vomitus in hoc vizo 
nullum feruat ptodum Dcterminatam.S;cut cni 
a Dominio materieris (i, licium fimplicJp-odici 
motus alTignari Dcbct.tta ex corfufione matierii 
omnium aut plurium inuicem confufi pfcquunt 
piodici motus nullum 0zdinem in fuis 
obferuantes.£t loee efl vera caufa quare vomitus 
in hoc vi zo nullu3 ob! czuat Determinatu piodicu 
motum.immo tnozdinate pzocedit. £t fequic 
non ell Difficile reddere caufas nocume 
tozum epatis huius vizi. Icedcm enim caufe p fe 
vel pei* colligantiam.que potuerunt nocumentu5 
efficere in eoide llomadxi.funt caufa nocumen 
tozum epatis 1 Diuerfitatis cozum. Quia enim 
habet Dubitare.# fo2tif percuffio per colltgatiam 
nocumentum fecerit in epate.quonia3 cae pzimit 
tiue.i .ppzie fo2tes moucntanteccdentes.iicorpa 
lea pa quarti Dc fennone vniuerfali ieffimeds. 
£t fcquitur p° # quado vomitus ille ell foztia 
magnifice Debilitat ffomacbu.ficut quando leuis 
eil cofcrt ci.p3159 tertii tractatu a pztmo ca°. 
3n adminillratione vomitus equalisefl iuuameti 
tum.vezum alTiduatio eius Debilitat ipfu.7 facie 
tpfum lacuna fupeifluitatum. Sequit Decimo 
quando flomacbus huius vizi Debilitatus ell.accit 
ei naufea 7 fubuerfio quotieus cibctur.tmmo neq3 
cibum Detinere potell. ficut in hoc vt'20 appazet. 
vt in pluribus43a tertii preallegato ca°.Quotics 
flomacbus Debilis cibatur, accidunt ei naufea et 
fubuerfio.7 fi fuerit Debilioz non poterit retinere 
qd_reeeperit.tmmo cicit per fuperioza 7 iferioza. 
Secundum corzclan um cll pulchri! # vomitp 
equalis.i.non fuperfluus poffer fanare 
Venarum et arteriarum huius Vt‘zi:vt 139 tertii 
preallegato capf.dum inquit, 3n adminillratide , 
vomitus cqualis fanatur eruptio venarum 7 arte 
rurum Ddci ciitinin fauguiucm. £i iC 
# ifte vir non ocbct clTe piger tn cura fut.immo 
feflinus 7 folere. Cum enim m ipfo cg2otent ouo 
principalia membra vt coi 7 epar.7 membzum 
nobile feruiens toti feruitutepreparatozia quale 
tft flomadais quomodo poltj flomacbus 
tante nobilitatis nocumenta talia tollerare fine 
periculo magno. Unde fcquitur vlrimo.# ad 
curam eius prepandum cfl pzopte a fubtiltrer re 
gendo tpfum. vt in fequentibus continetur.vnde 
n 2egimen huius vizi Deinceps in Duo capitula p 
tiendum dTe Deduxi. tbzimum itaq5 capttulu5 
tranfibitregulandoregimen fex rerum no natu 
raitum. Secundum vezo capitulum pzocelTum 
medicinalium feptem intentionibus complenti 
bue tpfum. 
Sectionis fecunde, capitulum prtmu De regi 
mine fex non naturaliu. 
T>zo Declaratione itaq5 pzime rei non naturalis 
Videlicet aeris. ‘Dzcmirrcndum efl pzimo.q? oif 
ficillimum elTet regimen fex rerum no naturaliu 
cozdi flomacbo a epati huius Vizi cqualit puctze 
contrarietatcm complexionis Ix>zu3mcm 
bzozum.Uerutamenqz lapfus hi ccnueriuntad 
inuicem notabiliter in caulis marcrialibuB.qz in 
\Tz0q5 cozum congregantur materie flcgmatice 
a (anguinee fimulq3 cozziipuntur pp Debilitatem 
I50ZU5 membzozum idcirco regimen looc adminf 
lirandum cfl cum mediocriter calcfacienttbuect 
potenter exiccamibusa Diuertcntibus hae mate 
ziaa p vias centris a vrine.Quare hic tir eligat 
locum habitationis mcdiocriscaritacjelcuatum 
a terra a Diftans a fluxibus aquarii omnium.licet 
aque maritime mituis Difconueniat ei # fdtalea 
vel fluuiales.Sit aure locus habitationis cius brt 
munitus tabulis abietis habens 
le5 a partem feptetrionis a,meridiei minime vo 
accidentis.ict recipiatur tn illo Ventus ozieralis 
a fm partem feptetrionalts in principio marctl 
vfq5 ad medium octobrts.oanceps aute a medio 
ocrobzis vfque ia finem februarii eligatur locus 
ozientali8 a merididalis.Cr De anexts aeri vellcf 
habeat munitas vulpinis pellibus Icutoztbus oc 
variis a Dozfibne eozum in Diebus frtgozts. 3n 
Diebus vezo calozis fufficiant ei velles De kiico 
cuiufcunqjfpeciei a Dc lanis mollibuf.Oioauteni 
foliicirus exiftat vt pectus a flomacbus eius vdii 
bua idoneis Defendantur a frigoze. £t fiquide 
aer talis non iwientreruz taliter tunc artificiali 
ter preparctur euentando ipfum cu flatu Vetozu5 
predictozum fuis tempozibus .aut cu fuffutgatto 
nibus illis tn Diebus calozis.ft foliozum citri et 
citranguli zofazum fandalozum ambozum ana 
4D.m,viola£flozum nenufarie ana.to.ii.contu 
dantur gzoiTo modo a afpcrgantur ad cazbones 
guttos a fuftumigetur bis vel ter camera cu3 eis 
3n diebus vezo frigozis fuffumtgetur camera cu 
tolofonia aut cum thure minuto aut 015 laudano 
puzillimo vel alio azomatteo calido De qbus ma 
gna copia inuemtur apud grecos. zc piicipalif 
zccttficemr zegimen illius ex parte motuf vt ofo 
abllincat ab omni exercitio vfq5 quo plene purga 
tus ent.aut faltem cuitct exercitium cqtiitadi et 
Vectigandi intautum # ctia nauigatio cllet\p 
hibenda.per motum enim omnem agitant mare 
rieetpzohibentura bona Digellioneeazum .ln fumma itaque melius efl ei quiefeere cum maiozi 
parte fue occupationis fedendo aut iace". 3tc? 
et tertio principaliter bic viz operam Det Demi 
tioni magis q.vigiliis, vt melius perficiat mate 
ricrum Digedio pzopter meliozem applicationcj 
innati calidi non folum ad materias bumozales 
verum etiam ad nutrimenta melius Digerenda. 
naturales enim operationes attrahendi retinedt 
Digerendi 7 expellendi apponendi 7 vntedi 7 adi 
milandt nutrimentum membris optie pftetutur 
in Dozmittone no aute in autC3 q 
vigilie Didrabendc materias i pectoze congrega 
tas funt caufa precipttatioms eazum ad mebza 
Debilia. Quicquid autem fit Dozmiat fup later 
vbi matozc5 iiuienit quietem.licct exclufis caufis 
impedientibus edet et conuenientius Dozmize pa 
oozmttione fuper latere Oextzo.z* vezo fup fini 
flzo 7 iterum reuerti tertio fuperocxrzo. fcez 
primum namq5 Decubitum conuenientius appli- 
catur epar domaebo ad vigozandum Dtgcdione 
eius; C>er fecundum autem Decubitum melius 
Difpomtur poztenarium domaebi ad delegandu 
Mum ad meferaicas per poztas. 1>er tertium 
Vezo Decubitum facilius labttur kilue Lmcfricas 
7 fugitur ab eis minozi cdpzedione compredis a 
mole epatis fuper domatis. £t in fumma efl 
regula dozmittonis eius vezioz 7fccurioz 7cetj. 
$dbuc 4* viz ide regulandus e ex pte accidcn 
tium anime.oe quibus Dicendu q omnes anime 
padiones per quas in fpiritibus 7 bumozibus cor 
pozis parua poitur agitatio 7 minus fcdina eligi 
Debet.Quis enim Dubitat.q ira CU3 fpecteb3Ciu3 
vtfuzoze et iracudia p* cccurfu ed caufa velocis 
7 foztis motus fpirttuu5 7 fanguints D cxrioztb5 
ad qtf in pricipto Difcolozantur 
iracundi.7 cum iam facta fuerit accenfio in cozde 
tunc velox 7 magnus fit motu6 De centzo ad circu 
fcrentiam.,pprcr qt5 cozpoza in pzocedu ire rubi 
eunda 7 velut inflamata percipiuntur.fcd non efl 
Dubtu5 materias in tali motu frequenter perduci 
ad cozzuptionem facicnton febres. Timpltus 
buius vizi egrirudtnes fecundii maxima3 earum 
partem funt in pectoze ct partibus adiacentibus 
cozdi,ppter foztem percudtonem ibi babita.crgo 
magnum nocumentum in eis adiungi poted i ira 
7 in padiombu8 conftmilibus.vt in angudia tdi 
cia 7 meditatione quas bumozes 
7 fpizitus accctrati 7 fundati retinetur i ,ffudo 
bec igit ide vir effugiat trtdicii 
7 melacolicas agitationes fppter quas pectus 7 to 
tum cozpus eius vebemeter ledi poted.na ccfoz 
tari mente optimum auxtlium ad cuiufcuq3 egzi 
tudinis curationem. Quinta vezo res nd nalts 
refptcit cozpozis inanitionem 7 
quam in bac parte non intelligo repletionem vel 
inanitionem ab humorali materia. De bac entm 
fier fentio in ca° tertio priupali.fed bic verto me 
ad inanitionem multam ex pte nutrimentozum 
immoderata enim ab cis abdmentia pp Debilita 
tem que fequiiur ab cis boc cozpus Difponerct ad 
marafmodeam Di fpofitionem, iirimiltter etid ct 
immoderata quantitas nutrimento? perduceret 
ipfu5 ad cactocbimiam.que fozte in eo edet inde 
uabius.quoniam fupei f.uitas 7 Defectus ad eafdc 
ducunt caufas.3taq5 viz in fui cibatde bos.x,at- 
tendat cangneajequentee. Quozum pzimus e 
ttnunqua accipiat cibum.mTt venis appetitus i 
clueat ad tpfum .patet bic cand.quoma5 no verua 
appetitus confequitur pzefennam malarum qua 
liratum aut materierum que in domaebo multi- 
plicate fune ? fiunt caufa cozznptionis affumpri 
alimenti. Secundus cano cft cum alTumit ctbu 
non fuztofe neq5 tmpetuofe oeglutiat ipfum.imo 
paulattne.ne velox et foztismotus meri nocume 
tum augmentet in domacbo.,pptcr quod euentat 
amplius q folebat. Tertius cano ed q nunqua5 
Oegludat alique5 ctbu nift' bene madteatu Vt vnt 
cuiq5 ptt eius conueniens fiat applicatio ftomacbf 
ad Digerendum. Quartus cano cft q in Vna ci 
batione non accipiat fercula plura duobus vf tb) 
patet qz ficut funt Diucrfa in complextoe 7 modo 
fubftantic.ita Diuerfa ex eis generant nutrimeta 
cozzuptiom' magis q bone prepationf Difpofita. 
Quintus cano ed q in comedendo non ,ploget 
multam mozam.illud enim qt5 prius De nutrime 
to acceptum fuiltcc effet aliqualiter Digeftu prius 
q acciperetur fm actu crudum.7 fieret permixtio 
ad cozzuptionem Difponcns; Septimus ca 
no ed q menfura cibi Debet efle tata.q nullo mo 
per eam domaebus inaurat noufeam \T Doloze 
altque5. Octauus cano ed q in cibatione fua ea 
que mollia funt 7 lubricatiua premtttat gzoffis 
vifeofis 7 glutinofitate babetibus. tlonue caii 
eft.q effugiat cibationem ex rebus cozzuptibilib5 
fapoze ctia7 fubdanrta Diuerfis.bec enicozzup 
tioni preparata funt. £xpimetatozes enim indi 
Otxerunt.q non efl bonum comedere dulcia cum 
acetofis 7 acutis velut lac cum raffano fmapifmo 
7 i tmilibus. Decimus cano ed q mefura potus 
In quantitate fua tanta exidat. vt nullo modo na 
ter vt’ fluctuet in ftoacbo.7 regurgitet ad os eius* 
Colligutur be regule omnes pulcherrime tertia 
pztmi ca° de regimine per cibu5 7 potum, tlue 
autem fublimius conteplandum efl. De mo electio 
nis cibozum 7 potuum conuenientium in qunltta 
tibuseozum. '£>remittendop°q cibaria omnia 
conuenientius efl ede medicinalia q cibalia preci 
fe.3ndtcando igitur a materietg fkgmaticis mt 
tiplicatj in boc vizo p via idigeftionis i domaebo 
tpftua 7 epate 7 pector.opoztet eos apermuoeey 
iccatiuos fubtiiiatiuos 7 incifiuos efk.Uezii quia 
lapfus in qualitatibus pztmts videtur iclinari ad 
caliditatem 133 in epate q tn cozde eiue.3dctrco 
opoztet tales cibos ede reide calefactiuoe no traf 
cendentes gradum primum calidicatts.tteque pp 
boc timeatur argumentLlvppterea quia caliditas 
eozum addita calidttati cozdta 7 epatis intendat 
lapfum eozum. Jllud enim non efl verum tenedo 
Viam coiozem et fuper experientia fundatam.V5 
q renudum additum intenfo remittit (ntenfu3. 
3caq5 remida caliditastalium cibozum genera 
ret fangninem in caliditate remidum refragente 
caliditatem cozdis et epatls. 3taq5 panis quo 
Vtetur ide oebet efk panis multa aqua conditus 
7 mollis in fumo poftrus 7 leatrer coctus qual’ efl 
panis venalis in plateis babenf notabile qtttate 
fermenti 7 parum faf.cuiusctas non tranleat Du 
03 Dies aut tres ad plurimum. Similiter etia fl 
d placet vri ctbtTpjfhitb5 Dato q razo cotiueniac 
ei.ltnt tamen facti ex fimFafarme cum infra aqj 
7 pauco fale condtti.7 tunc poterit vti aliqn laga 
neUid minutis 7 tri.iminutelf itozteirDIenu 3 funt panis bis coctus, ferculis autem vti poc 
ficut ciceribus rubeis 7 albis et p2optcr ablutione 
7 apertionem que eft in eis.Similiter 7 rifum efl 
ei bonum 7 candavufum De ozdco 7 frumcnto.qd 
apud italicos nominatur farcientes aute et alia 
legumina omnia Dimittatur.fed miliu 7 pamemj 
placet mibi.,ppterca q2 in vt2oq3 co2um efl ,puo 
catto* De plantis vezo eligat alri caules pptez 
apertionem 7 exiccationem eo2um 7 oiurefim.q 
efl in eis.Similirer ctia folia pafltnace 3 daucus 
petzofilinum feniculus anetum faluia yfopus De 
D2olibanum menta 015 fuis fpecicbus 3 ncpitclla 
que efl calamenti fpecies et 02tganum amaracus 
et betonica .£t in fumma omnes piante a2omati 
ce calide conueniunt ci in cibis Dccccfdo pulue2t 
3ando 3 aliter vtendo eis in mediocri quantitate 
£t ft argueretur contra q2 bo2um plurima funt 
calida 3 ficca in tcrtio.crgo non conueniunt ei in 
Dicandoa lapru.negada efl illa cofeqntia.quoma 
talia adminiflrantur in pauca quantitate. £t ad 
huc fi ponerentur in quantitate multa refragunf 
a multitudine aquequa coquuntur.quarcconuem 
entia fiunt artificialiter, vbi naturaliter Videbat 
D leonuenire .,ppter que omnia euirarc Debet tfte 
nobilis olera frigida 3 bumida actu 3 potetia cf' 
niam tpfa intenderent lapfum frigidum 7 buidu 
ftomaebi 7 caufas materiales in eo multiplicatas 
SSiirit talia velut lactuca.endtuia.fpinacbia.crf 
foloeanna p02tulaca cucurbita cucumeres citrulf 
3angun'e.queomm'a Dimitti Dcbent.nificomtfce 
antur cum calidts 3 ficcis refrangentibus eo2um 
frigiditatem 3 bumioitatem. iSarifozmiter ec 
De fructibus frigidis idem intelligendum efl.vii 
cerefa pira pruna auellane recentes poma.i conft 
milia Dimittantur. Ucrum fructus in quibus in 
ucnftur cumeo2um bumidttate Dulcedo deuata 
velut in ficubus 7 peponibus 3 granatis Dulcibus 
3 perficis 3 vuis recentibus 3 paffis 3 maxie qua 
les inueniuntur in regione cipi efi. Vbi fructus et 
Vegetabilia omnia optimam babent penpafe qui 
arguit eozum Dulcedo magna.talia quidem omia 
huic vi'20 conuenientia funt. De bis ve2o ciba 
riis que accipiuntur a plantis ex eo2um radtcib3 
laudaretur ei paflinaca raftanus alleum 3 bulbus 
idefl fcalonia 3 cepe 5ucbazo aceto 3 oleo condite*1 
hec enim omnia talia 3 fibi ftmilia appetitu exci 
tant.7 Digeflionem confoitant.7 ventofitates fri 
gunt 7 cxpclluntvpptcr qd rape etia 7 fimplices 
3 condite 7 ,pprie napi bene conueniunt ei. De 
feminibus Vezo quibus homines vtuntur i cibis 
conueniunt femina feniculi pet2ofif. anifi Daucj 
carui 3 aneti 7 cimint.7 De pegrinis nauigatis co 
ueniunt ci cardamomuj maius bebilbagne Dictu 
ab Jfnic.a latinis ve20 32omatariis melegete vf 
grana paradifi.3 cardamomum enim minus 7 nt 
gdla 3 amomum 3 confimilia caliDa fubtiliatiua 
txiccatim 3 aptiua 7 /ppric feme rutk in fnie Dif 
pofitionibus optimum. De conditis veocoitez 
vfitatis fumum omniu in bonitate cft 55 coditus 
qd viride Dicitur a vulgo et fccacul conditum qd 
irigi Dicit.3 napi conditi 7 nuces pzopter cazuni 
exiccationem 3 ftomaebi vigo2arionem. Dc bis 
vezo quibus fapoziti redduntur cibi conucntt ei 
acetum.3 quanto acutius erit tanto melius efl ei. 
Similiter etfuccuslimonum.7 agrefla bnfalfa 
1 vinum granatozum D.1I.7 mnjozuj.et fyrupus 
dc limonibus vel Dc corticibus citri.ltcct 0113 in 
eis aliquid exiftat frigiditatis.illud.tame remtt 
titur 1 frangitur a fozma dccoctois 7 mulntudie 
jucbari 7 ,pprie in partibus buiue viri in quibus 
hi fyrupi 7 Decoctiones elegantifTime prepantur. 
De aliis Ve20 cum quibus artificialiter prepantur 
cibi eonucnicns efl ei oleum oliuarum.7 oleum De 
nucibus laudaretur ei magis cf butirum.7 0ICU5 
De amigdalis Dul.7 De fiflicis inter alia melius 
effet ei.oleum aut onfancu “af onfancinii cdueniea 
efl ei ,pprer exiccationem fo2tem. Oleum aute De 
ftfamoqtf abunde habetur in illis partibus licet 
rppter caliditatem cius conuemre videatur ei.pp 
tamen magnam bumick'rate3 ctue non placet mi 
bi.nifi quando artificialiter ccmifcctur cu pet2o 
filino menta 7 fimilibus a2omaticis.quoma odo 
tonus vclvmenter flomacbo conueniene dl.7 p 
priecum fuerit in nutritiuis t'59 tertii De cura vo 
mitus. .Hzomata ve20 reliqua pcg2ina 7 aliuD 
nautgata vclut cinamomii vtruq>maciegalanga 
gariofilus 53 balfamii 7 carpobalfamii. De caz 
nibus VC20 conuenicntib3 ei funt capretine qrum 
copta magna in celeberrima fua patria abundat. 
7 carnes vituline et caftratme.lt De filueflribus 
ca20 ga3clli 7 ca20 cerui 7 bubali iuuenis et ca20 
cm$ pozcellt iuuenis ftluedrts 7 Domcflici 7Ca20 
lepozis omnes 7 confimilcs bone funt ci. £t De 
volatilib* pulli gallinacei omnes 7 cclumbellt do 
mefticia ftlucflrca 7 turtures faftant perdices et 
ftarne 7 francclini.omnee enim funt laudabiles. 
7 ca2nee falite omnes non Valde pingues funt ei 
bonc.7 p2oprie falite quibus in fua regione vcfcu 
tur.p52cie ftlucflres 3 Domcflice.que meli02es ibi 
y alibi condiuntur funt laudande. • fcifccs aute 
mazitimi fere omes cdmuni bomtnu fama 7 vfu 
app2obati funt ei vtilcs.et faliri ctia pifceseicon 
nenirc poliunt quafi eque bene ficur rcccnrcs.fed 
tnelt02ce fut ci recentes frixi laudabili oleo di 
ict.itcct ipfi ctia et’ conuentant.a p2opriecu C2oco 
dnamomomace5in3ibcre qualis cftcozil Vfus. 
3 laudat' aptf tcolas regidis Mi9 vbi <?dita faciut 
laudabilia cum fapa C20C0 aceto 3ucba20 7 a2oati 
bus. De partibus vezo animalium vitupande 
funt ei cutes 7 tnteflina omnia 7 cerebrum 7 ptef 
valde pingnee et mucillaginofe.relique vezo oes 
conceduntur ci partes 7 ppzie frequentius aflate 
dfre* tlunc autem vltimo aliquid Dicendu5 
cfl De potu eius.vinum itaq5 quo in potu vtt D3. 
fit colo2e album olfatu bene 32omattcumfap02e 
medioeze ad Dulcedinem tamen inclinatu magif 
5 ad acredinem Vf ponticitatem fubffantia ve20 
clarum vel oyafanum potentia VC20 fumofii ma 
gis q> aquofum. Tvcltqua ve2o vina Dimittantur 
Etfiquidem vinum tale non reperiret’ vdut iti 
regione illa vina fumofa valde 7 pote9 reperiut* 
tunc ipfozil audatia frangatur cum aq9 laudabit 
fontispct2ofietnon ltmofi.mclioz tamen effet 
aqua fontis manfiui Quaqua riuulo2«m p reuolu 
tionem inucnt02um in regione t'lla.qu03 riuulof 
ibi nominant peramos. Hqua VC20 laudabit cift 
ne preomnibus eligatur, fcoflremo VC20 mihi 
videretur vtillimu3 q iflc vir boc ydzomellc vte 
retura medietate menfis octobrisvfq5ptotuni 
menfem februarii fcqucntis.efTct enim op02tiinii 
ad vtgozandu Digeftioncm eius et Digerendum 
materias flegmattcae.et ad predpitandum cas per ventrem ct per Vzine'vias et no euacuaretur 
a nutricatione conuenienti.Cuius Dcfcriptio eft i 
•lamelliselecti cimnivel albi libf.ii.cinamomi 
electi albi ana.3.i.gartofiF.3.ii* 
aque cifteme libf.xxv.buliant omnia fimul lento 
igne expumado ea.? coquantur ufq5 ad pfuptoe5 
tertie partis. tunc ergo colentur ? reponantur 
in vas vitreatum.? boc potu vtatur fimplici aut 
faltem cum vino commifccndo ipfum fm tertias 
aut quartam partem cum quaferucturftomacbi 
oelectaMooc in fumma eft zegimen buius vizi f5 
electde5 ctbo£ ? potuu cduenietiu. 
Capitulum fecundum regiminis per medi 
ctmlia. 
fczo regimine vezo Difpofitionum buius vizi g 
medicinalia funt.vii.in eo: intcntiois ncceftarte. 
Ct prima qutde eazum eft vniuerfalis euacuatio 
m3terierum. Secuda vezo eft ipfazum Diftrac 
tio vF Diuer fio ad contrarias partes. Xertia eft 
regiminis rect ificatio. Quarta eft ipfaru5 ma 
tenerum conueniens Digeftio. Quinta aut eft 
ipfarum erradicatiua euacuatio* Sexta eft me 
bzozum magis patientium confoztatio 7 rectifi- 
catio. 7a e vltimata materierum confumptto; 
autem intentionem cdplere Debem.9 
per euacuationem vfe3 per qua3 ego intelligo eua 
cuationem a toto cozpoze.? adbuc euacuationem 
materierum que vniuerfaliter peccant. 3taque 
primu continget bunc Vizum efte in fua maftone 
Quietum vno fero clifteri5etur 015 cliftezi facto cu 
guebari rubei 7 caftte fiftule ana.f .3.? olei oliua£ 
cyato.t.7 (alis libf.i.oeccctdts 
violaru blete ? mercurialis. Sequeti vo mane 
apud oztum foiis per bozam flobotometur ci ba 
filica Dextri bracbii.que inuenitur apud cubitum 
per quam educant" fanguinis.J v.? erit magnum 
tuuamentum principii fue curationis. Xertia 
vezo fequenti Die tn auzoza fuat potum bm.c Bt 
hiedulle caftte fiftule cum aqua vioF.ertracte.J.i. 
reubarbari electi.5.i.fjpice nardi.g.vi falis gerr c 
g.t. mifce 7 totum accipiatur cum ciato medio 
aque lactis caprini calefacti. Cum g° aftumpfezic 
ipfum per bozam vna Dozmiat immediate poft 
illud.Detnde furgat ? quiefeat ? non ambulet vfq5 
ad.v.bozas.tunc enim acctpiatcyatum vnu aque 
ozdet calide.? poft ipfam per vnam boza prande 
ac,? bec fuftictantpzo euacuationemtnozatiua. 
Quatum enim conferat flobotomia baftlicead 
Dtfpoftttones pectozts collige p° regi. acutoru5 a 
Salteno comento illius fermonis. St fi paftio ad 
furculam oefcedertt.£t conferat reu 
barbarum ad conquaftationes interiozes.lege 4a 
quarti tractatu z° oe flagellatis 7 verberati et ab 
alto cadentibus. Secunda vezo intentio mFtts 
poteft compleri tnftrumentts.iEt primu eft extre 
moznm fricatio ? ligata foztte frequetate: Se 
cundu eft ventofarum magnarum fup Domeftica 
camofa parte tibiarum ? coxarum frequens sppo 
ficto fine fcariftcarione. Xertium eft freques ap 
politio ventofarum fuper natibus cu fcarificatde. 
Quartum eft Diftractio materierum per vias 
ventris cum clifteri ante feripto in intentione pa 
cui addatur ieralogodion 7 yere bermetis ana. J. 
5* Quintum eft barum pillularum frequentata 
fup9 agarici electi.3.i. abluti Dia 
gridiuna.g.iiufmt pillule ceoi.3:vi;cu3 fucco 
praftii ? accipiatur vna ex eis tn fczo parum ante 
cenam.? oiftrabent materiae a pcctozeiclinado 
eae ad ventrem. Sextum vezo oiuerfiml bonu 
cft advias Vzinc Declinando materias.primug 
demkin auzoza acaptcndo.J.m.aquc cupatozii 
calefacte. Secundu i fozttue illo eft.vt accipia 
rur aque apii a petzoftlfm calefacte ana.f.ii. Xer 
tium a melius omni alio eft boc.Tfc fyrupi copo- 
ftti acetofi. J*t.aque 
inclinat materias ad vrine vias. Septimu v<5 
potens oiuerfiuum ? facilius omni alio eft5 aptio 
venarum emoroydaliu.JSt fi natur a pzouidtft5 ei 
De bac euacuattone periodice non folum Dtuerte0 
fed etia euacuan* materias ipfum feliciter curar 
poftet.£t fi apte non fuerint naturaliter omnino 
aperiende funt artificialiter multis inftrumentts 
applicandis. £t primu quidem eft vt freqntez 
fedeat in calidam Decoctione radicis apii 7 cucu- 
meris afintni.poft qua confricet emozoydas cum 
panno bil ello afpczOi Sedo cumfoliis pfolide 
ma. Xertio cu foliis fict.40 cum radice artbam 
te recenti. $' cum felle tbauzi. 6° cum fucco 
flamule.£t fi.per bec non aperiretur omnino me 
lius eft.vt poft J federit in Decoctione predicta.et 
fuerint facte tumentes tunc aperiantur cu fFomo 
%o enim in tali inftrumento magnificeconfido 
De curatione buius vizi. aute za fuezit 
admtntftrata intentio tum modie predictis inte 
Dendum cft ad regime buius vizi adminiftratoe 
Diete comenietts.? qz electio Dtete fue pendet ex 
quantitate ? mcio cibationis.que fuerunt expedi 
te in regimine gnte rei non naturaF V5 reploms 
n inanitionis.£t pendet etia boc regimen inelee 
tione qualitatum cibozum;que fuit expeditu i 6* 
re non naturalt.3dcircofolumbtctangaregras 
x.tn fua regulari cibatione feruandas preter pre 
Pzima eft.q> nuncf cibetur bic nobiF viz 
nifi preeuacuata fuerit fecalis materia ab inteftis 
qt5 fi non fuerit a natura factum .fiat ab arte 015 
adminiftratione cliflerie ante feripti in itentione 
Diuerfionis. za regula # nec etiam cibetur mfi 
prefenferit reliquias cibi a potus a ftomaco iam 
clTe oifpofitis.1! fi non cdtigtftet boc naturalitez 
fuilTe factum.tunc fiat cum aftuptidc pillularum 
in anteferipta intentione pofitarum. Xertia re 
gula principalis eft,q> fi in vizo tfto apparet ali 
quis piodteus motus materierum.ipfe nucp cibef 
tiifi ab eo piodo Diftater per quattuoz bozas ad 
minus. 4a regula cfl.cy tteq5 etiam in fecunda 
cibatione pzocedatur reliquiis caliditati i cdpoze 
manifeflc apparentibus.patet tfte Due regule, qm 
per applicationem ctbozumcu reliquia fupfluita 
tum in flomacbo comprimitur Diafragma 7 totu 
pectus nocetur .? materie bumozales cozzupunf 
aut faltem cozzuptioni Difponunf. fa regula 
eft q> in fua cibatione obferuet fuam pfuetudinej 
Diu obferuata non Diftanter ab ea fpacio multo. 
Sexta regula eft in tali cibatione fubtraben 
Da eft pars 3d aut faltem 4a a confueta mefuza 
cibi.patct qz cgzitudines eius funt De repletide. 
cui fuccuredum eft cum inanitione fibi contraria 
7a regula eft q nunqua cibetur aliq° vapozalt 
7 ventofo cibo.patet quia ex cibo ventofitates ge 
iterate comprimitur epar a Diafragma a prepa 
antur a nocumento anbelitus.queomia euitanda 
funt in otfpofitiombus eius, sa regula eft vt filmoperecaucatfibi a frequentata cometae 7 
potus afTumptione.patet quia nihil oeteriu6 cy f 
dtgcflum fuper indigeflum ponere.f5 in 
edulio2um affumptiombus p2imum non efl oige 
ftum quando accipitur fecudum.nec fecudu5 qdQ 
accipitur tertium, quare bcc omnia euitanda fut 
llona regula efl vt fi pp contingentiaf aliquaf 
reciperet btc potus aut cibus motus ad fupcrioza 
naufeates.tunc flatim Digito tmpofito in fteo2tf 
cum agitatione infra vuula p2ouocetur vomituf 
nc materie flantes in flomadX)co22umpantur 7 
co22upte generent nouas cg2itudincs. aut falrej 
augeant p2ccxiiletes Decima et vltima efl ft 
pofl affumptionem cibo2um 7 potuum perciperet 
bic vir g2auedincm vel compzelTioncm in regioe 
circa vmbricum fuperius .flatim Deponatur ctb5 
per inferio2a cum boccompofito.Bc turbitb albi 
canulofi et plam.5J.55 .3Jjuccari Duplum pd 
dus otu5.bibantur cum b2odto pulli Vel CU5 aqua 
mercurialts et Deponentur per infert02a cibus et 
poms.et bec fufficiant p20 intentione tertia 7 cetf 
2ft vero quia per intentiones tres antedictas 
no poffuc fufftcienter abfeindi eg2ttudincs Imius 
virt.3deo opoatet agg2edi quia ma 
tcrie non obediunt virtuti nifi Digefle et earum 
Digcflio in iuuatiuo fieri non potcfl ita vt redu 
cantur ad benignum, ideo op02tet eaf p2eparare 
tn nocitiuo.fca vt fiant obicctum expulfiue vtutf 
conueniens.Cum aute be materie fint Diuerfe fpe 
q2flegmaticemucillaginofe 7aquofe 7 f02tallis 
parttm vitree 7 falfe 7 acctofe 7 fanguini comixte 
cum aliquali extraneatione colere qua arguit calo 
preternaturam tactu perceptus 7 inclina 
tto ad C20ceitatem rcmtlTam. idcirco 03 materias 
Oigerere-cum illis tnflrumetis 7ced. trimum 
efl Iboc 7 leue fatis. W aque abfintbii pp flomacbu 
7epar.?.n'.aquc apii et melltffe ana.? i J.,pptcr 
pectus 7 flcgma in co.offcratur ante Diem torum 
boc calidum per bo2am cum Dimidiajfuper 
miendo. Secundu 7 fo2tius illo efl.Q> tn potu 
afTuat.?.iiit.Vcl.V.aque cucumeris afinint. ler 
ttum adbuc fotius 7 fublimiu0,accipiat.?.iti.aut 
faltcm.ii.fucci praffii.7 confido y efl fecrctu iflru 
mentum lue fanitatis repatiuum. Quartu5 oe 
cdmunibus cll Ixic.Bc fyrupi De prafTio 7 b yfopo 
7 Itquiricia ana;? J.aque mclltfTe 7 eupat02ii ana 
?.t J.mifce 7 boc quidem guflui Delectabilius efl; 
fed psnultimum omni alio excellentius efl.licet 
amaritudinem babeat. Cum ergo alTumuntur 
becoigelltua continuentur tanto temp02c.vtap 
parcat V2tnam huius viri elTe rectificata tn fuba 
7 conucrfam De fubttlitatc quam vidi ad aliquata 
g20i1icicm.7 coloacm eius ctmmtatt Vicinu3 effc 
7 imergatur in V2tna fedimen album fubfidens 
equaleconiunctum 7 perfeuerans.tunc patet ma 
terias efTe conuenienter Digcflaa.lDi ent3 funt fer 
mones-magm ypocratis,2° ,pnoflico2tl textu z6\ 
7 Dalteni ibide3 p2obantis Dcmollra 
tiuc veritatem eo2um.i£>tmiliter etiam quadoq3 
tieceftarium efl per alia inflmmcnta Digerere nta 
terias velut cum iuleb aut p confectiones que fut 
inllrumenca a medicis inuenta pio nobtlib5 Dell 
catis 7 potentibus Vi2is. 3dirco $ ampltatide 
operis Defcribatur looc fyrupi dc ligricia 
De prailto oe yiopo7 oximelle fquiliticoana.?.t* 
aque mellilTe yfopi cucumeris aftnim ct abfintbii 
ana.?.tit.fl02um yfopi mclliffe affari trigi radicif 
euparorii ana.3.i.liqutricie rafe ana.3.tt.3ucba2t 
al.lib. t.buliant fimul lento igne 7 clarificentU2. 
7 a2omati'3entur cum.g.u.mufct.7 De Ixjc Detur 
tn potu.?.v. Ouodcuq3 igitur l?02u Dtgeftiuoy 
accipiatur.alTidimndum cll Dilbntcr a prcfuprs 
cena per lx>2as octo 7 calidum actu.7 poft tpfum 
Dozmtat per.u.vF.tii.bo2a8.Digeruntur etia ma 
terte conuenienrer fi in mane acciperetur.? j.33 
conditi. 3rcm hec confectio efl Digcrtiuu bonu. 
Bc grano2um pinearum 7 pbiflicc2nmana.?.tt. 
infundantur per biduum bene mundata in aqua 
yfopi.ocinde tltimate conterantur.'? cum.tt.ltb. 
3ucba2i albi coctis cu aqua mellilTe 7.3.1't.cinamo 
mi electi Fiat confectio in 20tulis vellruftrts oblo 
gts in modo fuo.be bac itaq3 cdfcctione jp nobili 
bus 7 Diuitibuf conuenienti accipiat patiens circa 
ii.?.tardando cibum per.iti.lx>2as.7 melius e vt 
oc ea acciperet circa.3.i.femper ante oem cibatio 
nem eius.Tlon enim ell Dubitabile per ariferipta 
tnlhumenta materias bumo2ef quatiTcikft fpccte 
Diuerfas 7 magne refiflentte ext flentes poffe Dige 
zi.vt patet ex virtutibus carum ex quibus compo 
nuntur Diligente2 confideranti. dtaq5 cu appa 
ruezit materias bumo2ales elTe conuententer Di 
gcflas intendatur ad eradicationem ea2um. JEc 
primum quidem mflrumentum efl hoc. V* aque 
mellis.f.iii.agarici a rcubarbari elect02u ana.3. 
ii.turbitb3.ii.medullecartami.3.i.5in3ibcrif3. 
iiii.fpice nardi.3.ii.falis gemme.3.i.infnndatu2 
omnia in aqua mellis calida 7 perma 
neant ibi.pcr totam noctem.mane VC20 calefiant 
7 colentur cum expreltione bona.7 colatura calida 
Detur in potu cum.?.i.penidiarum 7.? J.sucbarf 
albi. iocc55 ve2o a meo iudi0 melius illo efl. vt 
acciptaturj.vi.ieralogodion eu3 vino albo Dulci 
Xertium c boc.B* elcctuarii indijitj.agarf. 
5J.53.5.viii.f alis gemme.g.t.mifcei totumin 
potu Detur cum. itt.|.aque mellis. Ouartu folu 
tiuuj in pilfata fba cll boc:Bc pillularii b agarico 
3 fetidaru.3 J.pillularu5 b farcocolla 
3 J.cum fucco praffii fo2mentur pillule.vii.aqb 
cuq5 bo2um in potu Dctur.pofl tpfum obferuent' 
regule i p2tmo mino2atiuo fupraferipte. tluc 
autem veniendum efl ad intentionem fexta vide 
licet ad meb202U5 que magis lefa cofo2tationem 
n rectificationem.p20 qua premtttendu efl p°.<y 
dato cj( membra que lefa funt per omia prcdicta 
euacuantia Dige2cntia 7 Diuertentia cofo2tentur. 
verutamen queda5 app2opriata ad membra illa 
oeferibenda funt gratia Deco2is operis 7 vtilitatj 
maio2if.iount aut membra lefa in boc V120 epar 
flomacbus C02 7 oyafragma immo totu5 pectus. 
3taQ5 p20 cozdis confo2tatione (cribantur l xc 
tria.1brimu3 efl b°.Tk C2oci.3.i.bbeen al.7ru.fl0 
2um 2ofmartnt flo2um eupat02ii 7 cnulc ana.5. 
i J.offis Deco2de cerui iacicti fmaragdi 7 fapbiri 
ana.3 J.flo2ttm baftliconis 
ftcco2um.3:ii.5'.mufci ambre ana.g.m.ftat faccu 
lus in fyndone oc grana ret02ta quadrangularis 
qui femper po2tetur fupc2 2egtone mamillc fini 
firc. Jbccundu VC2o ad cande intentionem efl 
boc.Bc rcfinc clare 7 clecte.?.i J.laudam.5.u.mu 
fci amb2C ana.|.iii.ligni aloeo.3.u.campborc.3; 
t.Diffoluatnr reftna cum vino a2omatico lubttli, 
? coquatur cumj.i J.pzopoleos et efl cera alba* n extendatur fuper panno Oe g2ana fpc2tco ftcut 
vitrum feneftrari^.lo0 igitur compoitufempC2 
po2tctur fup portendi parte co2dis cx oppofito 
antelcripti facculi. Xcrtium VC20 ad banc tnte 
tionem fpccialc eft Ixjc . TV fpecicrum letificantis 
Xiimanf.Oefcripti in <? cf 0e melocolia fpcciep 
clcctuarii de gemis oefcriptfone 2Dcfue in anti 
dotario fpecicrum electuarii oe lig° aloes oefcrip 
none Buicene gnto cah.*? fiia pa ana.5.1'.y.fpcrii 
electuarii oiaprunts fimplicis.§.iiii.grano£ fifti 
co2um *? pinearu preparatarum vt fupra in iten 
ttone oigcftionis materieris aL 
apebari candi citzi 
jMMioznm anzi nume20.x.fiat electuariu. oe 
quo btc vir accipiat omni mane coclear vnu5 pez 
tres bo2as ante prandium:*? coclear medium per 
bo2am *? media ante cenam. £t ,pprte conferunt 
bec.quando btc V12 percipit fetn aiofitate *? viriu 
fo2titudine Deficere. XI t VC20 infuper I3 pulmo 
ni *? pcct02i cius tria coueniant preferipta reme 
Oia.tame ft conrigcret vt2um iftum peipe Oifnia 
vel aliam fpcciem nocumenti anhelitus, tunc opo 
tunu inftrm effet vt acciperct.3.t.antique tyriace 
Bnd2omaci c^.ii.f.yd2omellis antefcrtptt i 2e 
gimine potus.*? eodem modo conferet 
metridari.iEgo autem fcio q? pulmonem *? pectuf 
ab omni Difficultate anhelitus Defendit petentez 
frequens retentio in 02C cum locb oe pino facta 
*?cetf; 3am autem opo2ter attendere ad 
candum ftomaebumeut videtur mibi necelTariu5 
effe p20utderi.v,inftrumentis.£c prtmu C02U5*i 
nobile valde eft vt bic Vir affuefeat ocgluti2C 
Icar vnnm xilobalfami conditi.qd app02tantur a 
nauiganribus 02ientales partes . virtute enim 
Delectatione *? operationum cqualirate nullam pa 
rem inuenio Secundu ve20 inftrti 
mentum eft.vt bis tn feptimana comedat vnum 
mi2obalanu conditum per duas bo2as ah cibu5. 
Xerttum eft.vr fepe in cibis futs vtat pulucre 
2ofma2ini ri macis equalibu6 partibu8*commt'xtj 
n prius per fe accipiendo ex eis quan 
t(tate5 medii co2ttcis nucis. Quartu eft vt poft 
ctba2ia fua affuefeat oeglutire ouo vel tria gna 
maftiets. Quintum ve20 fpeciaie ad ftomaebii 
eft vt ifte vir in feptimana faltem ter in au202a 
bibatj.iti.aque Decoctionis pulueris ligni aloes 
calide.ita *Vt.3.11.pulueris illius coquatur ad Vna 
libra.*? J.aquc fotis Vfq3 ad confumpttone medie 
tatis.qu.mta enim fublimttate laudetur lignum 
aloes ad ftomaebi oifpofutonce frigidas potes p 
pendere 20 cah.ca0 oe xiloaloes. Tlunc at vitio 
ad epatis confo2tationem oeuenfendum eft.*? 135 
memo2abo p2imu eft.g' ornes ediute 
fpectes *? partes eard conserunt epati *? epar adip 
idcftlupi *? p2oprie affatum et C320 ltmatia2um 
intelltgendo oe bis que inuemuntur in dumetis 
quas nominauit ioaiienus codias aliment02U3 3* 
in p2op2to ca° lege ibi:3taq5 non raro exptus fu5 
banc confectionem qua epati magno iuuamento 
conferre cognout.1V tzccikozu oe 2of .oefcriprde 
maiozt.5.i.Tpodii oe canna fubtiliter 
3.ti.pulueris epatis lupi combufti vf magnifice 
exiccati.5.ii.y.3ucbari al.libf.i.cum aqua cic02ee 
coquatur 5?jcbarum.*? cum aliis fiat confectio foli 
da oe qua bic nobilis faltem in feptimana quater 
per boiam.?./.ante cenam comedat ouo fruftra 
bibendo poflca.l.t.fyrapi 
cicozce.i bcc quidem didentur benefuflicere p20 
intentione fexta< 3am VC20 op02tet peruemie 
ad intentionem fcptima.viddicetad vltimatam 
confumptionem reliquiematcrieru5.£tlicet plu 
rima predictorum feruiant ad batic intentionem 
veiut oteta preferipta Digerentia euacuantia oi 
uerfiones et confectiones.tamen bic memo2abo 
quattno2. £t primum quidem efl qt5 memo2a 
uit loalienus videlicet t2ocif.efcilo8,gratia cuius 
Suicena Oefcripfit boc compofitum.lv 5urumbet 
ctcft 5edoaria gariofif.vlnen cinamomi maflicis 
tburis omnium ana.Damcb.vel.5.i,opii cafto2Ct 
ana fcirat.i.a efl pondus vniua feminis karubie 
aloes epatici.g.xv.fo2mentur pillule cum fucco 
abfintbii.De gbus patiens in au202a accipiar.iiii 
ante prandium faltemper tres bo2as.Sedat.n. 
agitationesrtomacbi 7 materitrum in eo .pfume8 
fupcrfluiratem. Sccundtl VC20 infirumentum 
ell boc.1V fpecierum eleetuarii Diacurcnmea Dia 
lacce ana.5.i.fpcdii maflicis co2allo2um a fanda 
lo2um ambo2um ana.3. j.fandarace.5.it.foment 
pillule cum fucco rute De omm.3.vi.De qbus eger 
omni lao ante cenam accipiat vnam continuado 
eas per fpacium.xv.Dierum ad minus* Xertiu 
VC20 fpcciale confo2tatiui1 epatis ■? flomacbt etia 
'i p2oprie quando fluctuat vel cuomit I anguis efl 
nobile compofitu3 qd fcnpfit XJuicena ca° d uoirn 
fanguinis boc modo. IV acatie fe.rofarum tcr2e 
figillatebalaulliarum apii fe.iufquiami al.gumi 
arabict ana ,5.i.fo2mentur pillule cu fucco abfin 
tbii 7 per cjnque Dies continuos exbibeat in potu 
ex eis in auzoza.$.ft7 funt medicamen optimu5 
7 pzopric quado fubduplatur pondus opii.? erit 
medicina fecuric2.£go aurem experientia [falli 
bili fcio.q> (i patiens atfumatper fpacium.xx.Oic 
2um omni mane in au202a.5,ii.aque Diflillatcis 
farcocolle.? tardetur pofl eam cibus bo2is ad mi 
nus tribus confumutur per eam materie omnes 
co2po2is fupeifluentes 7 pioprie frigide.vn alie 
uiatis membris acquiritur fanitas.quam buic vi 
20 concedat altiiTimusad laudes cius immozta 
les 3men. 
Confilium de bis que p2obibent Venarum.ape2 
tionem. 
Xfxime in paratis ad illud licet 
bic fit fermo in omnibus cepibus 
St primo.TV electuarit d febeften 
De quo talis paratus ad boc omni 
feptimana femel Deglutiat parii 
ante cena3 a.$,itiMq5 fld.iiit.gra lenitote vetrts 
7 ii venter multum liipticus cflet, pollet augezi 
Doi is vfq3 ad.3d.vel quafi omni Die vf tertia Die 
accipiendo, remedium efl bociTV t20 
cif.D carabe.5.t'.lapidis ematit} loti.j.ii.fcorie fer 
ri frixe. 3X5'. boli ar.terre figillate ana.5.1' amtli 
Jj.feminum clectuariu i mo2 
tano vehementi 7 longa contritione De q° paties 
per magnum tempus in omni fuo exercitio tene 
at in 02C vt paulatim Defcendat. Xertiu fmcDi 
um vt omni feptimana femel accipiat in au202a 
5.i.3ucbart 2of.antiqui cum.J.ii.aque Dccoctdis 
grano2um mirti aut Diflillaticnis eius. Quaz 
tum remedium ell boc.1V ypoquiflidos accacie fandarace feminum plantagtntf fcartolc 7 acetofe 
ana.3J. feminis p02tulace.J.iiti.fcc2ic ferri pre 
parate^.ii.pnlucrio feminis lim' tc2refacti.5.i. 
antbere balaultiarum carabe ematttis ana.3.Vw 
pinearum.5.iiii.grauo2ummirt!3.J.infundant 
grana pini per Duos Dies naturales in aqua fub 
limationis mirri.oeinde terantnr 7 coqimtuz 
in. J.iiii.3ucbari 7 reliquis fuccis additis fiat elec 
tuariu De quo iffe quattuo2 vicibus tn Die natali 
accipiat p° in au202a.3.ii.*i tantumde in mediis 
terrus.per fex VC20 bo2as poff pradium accipiat 
ex eo.5.1.7 tatundem per b02am poff cenam. Cti 
boc cuim clcctuario multi preferuantur a 2upta 
vene immo venae fractas confolidat. Quintu 
remedium eff boc.Bc tzocifco2um De fpodio cum 
femineacerofo.X20cifco2um De bolo ar. ana.54. 
Izoafcomm Decarabe.3.ti. inco2p02enturcum 
glutine piatum Diffblutocum fucco 2ofa?2 7 fiat 
ex eis quibus preparatf acci 
piat.i.omni 40 fero cum vadit D02mitu5.3lia 2e 
media fiant 7 continuetur temp02ibns fufpectis 
ad minus per Duce menfes continuos cum ornis 
operaaio tepus requirat. 
Confiliu b Dolo2e pect02is a mafia mifla ex fleg 
mate 7 colera vincente flegmare. 
23tc nobilis vir laborat Doloze 
materia mixta ex fleg 
mate 7 colera Dominante fTate qj 
oppillationes fecit 7 Dubiu5 eff q 
aparc iuccperit.a nifi fuccurrat 
ei non Dubito q apabir.quare regatur p* per huc 
modum. 3ffe vir pzccaucre fibi Debet a Ratione 
vclmoia fub flatu venti feptctrionalie.babitacu 
lo camerarum terrenarum p2opinquis curfibus 
aquarum.*? habitet in locis calidis ad notabilem 
ftccitatcm Declinantibus.caueat a veffibue pectus 
ftringentibus 7 cooperturis capitis valde guibus 
immo caput fuum mediocriter munitum efficiat 
cum birrettSi 3n cibis VC20 teneat iffu3 modu3 
videlicet q effugiat omnia cibaria acria 7 acctofa 
faltem in multo vfn.Similiter Dimittat cibaria 
acuta vF cum eis compofita vt funt cepe alleum 7 
confimilia.£t fimtliter res acutas cum falfedine 
mrta.46 iteru caueat fibi a rebus frigidis 7 bumi 
dis vt funt lactuce poztulace fpinaebia blcta 7 c<5 
fimtlia.3tcm Dimittat vifeofa valde 7 ventofabi 
lia vt funt lac 7 pifces elixi.3tem Dimittat ea que 
funt pecto2ts conffrictiua vt pira multa 7 ,pp2te 
acria mefpila foibas granata nuces caffaneas et 
fimiles.3tem Dimittat paffillcs cibos omnes.3te 
effugiat multi olei cois loco eius vtat* 
oleo amigdalaru3 Dulcium aut butiio.receti.3te 
effugiat vfum omniu legumiml *? p20prie elixo?: 
7 vfum lactis crudi.coctum cum outs et aliis re-- 
bu3nbvitupe20.vtaturpane recenti beneferme 
tato non multum combuffo.*! carnibus caffratis 
Vitellinis oe agno De capreto De cuniculo 15 lepor 
7 De carnibus pullinis De gallinis 7 anatibus iip 
ucmbus.Q magnus vfus eius oebet effe in come 
ffionc columbomm paruomm elixos *! affatomj 
7 auium minutarum turdomm merulo?: pdicu5 
fafiani 7 confimilium.Xlnciquas aiit carnes 7 mi 
tas omnes fugiat. 3n aliis autem cibariis babet 
licentiam preterf in fupradictis.lbotus aiit eius 
vinum album fubttltc Dulce magis ej> brufcum 7 
ponttcum bcnc clarum 7 nifparene qb tn In efla 
tc comifceat cum tertia vel 4a parte aque occoc 
ttoms radicum liquiricie rafe.a tn Diebus frigozts 
Vinum comifccat cum aqua cocta cum mellis qua 
titate pauca.Qfugtat etia faltem per vnum anu 
exercitia foztia omni tempoze a ,pprte poff cibu. 
£t caueat exercitari aliquo exercitio incuruatiuo 
pectons 7 capitis.*? caueat a vehementia a freque 
ria coytue vfq5 quo erit fanitati reffitutus. 3tem 
non comedat vncf nifi quado natural’ appetitus 
affuerit .caueat comedere nifi cum optima mafli 
catione premiffa. £t non repleat ffomacbu 
cum cibo neque potu tante quantitatis q fentiat 
grauitatem a fluctuationem in co.&oimtat aure 
Diffanter a cibo femp Duas bozas capiteeleuato. 
£t caueat quanru potcfl ne Dormiat fuper fpina. 
immo pi ius iaccndo fuper oextzo latere. Deinde 
2Cuoluendo fe fuper finilUo. iterum Dimittat 
Dorniitione Diurnam fi bene 7 conucnicntet doz 
mfuerit in nocte ita tame q Domimo fua fit per 
fpactum,octo Ixuanl aut feptem ad minus. Ul 
timo quanrii ad boc Dimittat follicitudine et tzi 
fticiam 7 contemplationem circa 2cs melacolicaf 
7 rimo2ofae a confolato animo cum bona fpc Icte 
tur 7 gaudeat.Xld laudem Dei amen. 
Confilium De fputo fanguims. 
lia Venerabilis religiofaqueztt 
habere noriciam fputi fanguims 
quo moleftatur.a loec quide Difpo 
fitio omnino periculofa eff Valde. 
& em‘3 loee fputum ab iferio2ib5 
piouenit per modum* iclfnarois 
ad vomendum necelle cfi aut q vene panniculo?: 
ftomaebi Dilacerate vel aperte vel rupte fut.But 
q aliunde ad ffemaebum effundatur fanguis.Si 
itaque fanguis effundetur a fplene erit niger opa 
cus 7 facilecongclabilis cum grauitate i finilUo 
ypocudrio percepta. hic fattguie pzoue 
ner it ab epate erit rubeus obfcurus cum guttate 
intenfione i ypocunduo Dcxt20 perceptis et erit 
multus 7 perfeuerans magis. Si autc effunditur 
iffe fanguis a marricead ffomacbu3.tuc preceoet 
figna retentionis mcnffruo2u qb facile 
poreff in ea.co q2 quadragenana efl vt mibi feri 
birur.a tunc erit grauitas 7 tenfio in ifeiioii pte 
fpinc 7 lateralibus partibus offtum aneba?: cum 
2ugitu vel tenfione in p2ofundis locis ifra vmbi 
licum 7 figttiB coanguffatioms anklitus.autiter 
pollato enentu fpccteittm prcfocato’is mficalinm 
2ft ve2o iterum fi fanguis iffe emittatur a pecto 
re 7 effudarur a concamtatc cius ncccffc cft primu 
fanguinem cite coagulatu 7 nigrum 7 iterpolare 
expuitionis emilTum.'? cum tum molcfla 7 longa 
precedente emiltionem prcdicri fputi.Si autem 
effundatur hic fanguis a panniculis pect02iserit 
paucus cum molcflj tulTi rubedine ad claritatem 
tendente cum fo2ti mixtionecum altera 
marrna cum Dolo2e in partibus pectoiie pcepto 
Si autem effunditur bic fanguis a pulmone ne 
celte efl ipfum effe multum rubeum clarum 7 fpu 
mofum cum moleffa tuffi emiff.7 p20pricquado 
p2o;iorabxruptionc magnarum venaiupulmo 
vene erupte parue fuerit fanguis erit  predictfs accidentibus emiffus.St 
autem educeretur ab aitci tto.tunc fanguis tUe 
mutcue cflet 2ubeus vebemeti rubedine fpumofuf 
actu mitum calidus cum pulfu cordis *? ifepabilf 
fc.emtlTu8.Cum vero educitur fanguis p fputum 
a regione animatorum membrorum tunc fi erit 
paucus leui robcdine coloratus per modii ercrea 
tioniea capite attractus prouemt a pannicuf ce 
rebrt a mala compledone frigida per motf com 
preifionisfacicnt ipfum cfitmdi.Hut a mala com 
pledcne bumtda prcdtctarum parttu Debilitate 
contenttuam aenarum per modum mollificatdia 
n accidit plurimu in nocte grauante caput mftu5 
Dormientibus 7 capite inclinatotn Dormiendo 
tenentibus. Jzx quibus omnibus condudtt q? 
qnaUtercuq57 vndeciiq? prcdictis modis erpuit 
ille fanguis omnino fufpecta eft eius terminatio 
magnum periculum fu perventurum pronunciat 
ei. 'bec funt que conrjrderari op02tet i Difpofitio 
nibus butuo Domine. 
Confiltum De fpnto faguims cmilTo a pcctozeog 
tuiti et ralcatione. 
gritudobutus generofe Domine 
ficut poteft colligi ex bif que mtbi 
per fcriptura5 plene fatis oblata 
fuerunt eft multiplicibuf et vartif 
cgrttudinib5 vel accidentibus cd 
plicata q tamen 7 fi propter earum magmtudiej 
particularem aduocarentad fe curationem.Vide 
tur tamen ab vna cgrimdtne vdut radice omiuj 
altarum principium curationis afiumcre,£ft aut 
Difpofirto bec fputumfanguinis cmiiTum a pecto 
2c cum tuiti et rafcattonc.louiua quidc5 licet pTi 
me poiTint affignari caufe ab auctoribus hmciate 
et varietates eiuf. videt tamen mihi omnino alie 
rendum dic q? fputum fanguinis illius Demitte e 
propter rupturam paruaru} venarum t fubflatta 
pulmonis ipfiue.£(pparet autem hanc rem multi 
argumentis polle probari.primo quia boc fpuru 
non videtur in ea prouenire propter refudatoej 
fangutme a poris et orificiis venaru5.pzimo cfi 
qr fanguis qui ira fpuitur nccctfario e fubrilif fub 
tilitate colica aut aquofitarc eius* trimum at 
non videtur ita zonale propter ctate5 quia Deere 
pita eft mulier licet non foret impofltbile in mw 
Itcrc Dccrep ta fanguiuem etiam valde colericum 
repertri, omnes egritudinee omnibus etatib5cd 
plextonibue regtontbua 7 temporibus ani accide 
re pdTunf.15 queda fm queda maxime fiunt 7 acu 
untur affor timorum 5*. £tiam non videtur buc 
fangmnem ronabilttcrdTe fubrilem fubttlttate 
aquofa propter etatem a propter vifeofitatem in 
aqnofitare fanguinis Decrepitorum inuenta.fed 
ctas reodit fanguinc5 frtgtdu. igitur non bh mo 
bilem.*? vifcoftras eius prohibet penetrationem, 
igitur 7 rcfudationcm.Bdbuc etiam non videtur 
boc fputum fanguinis exire a ruptura magnaru5 
Venarum propter plura motiua. ftrimu fi exi 
ret ab eruptione magnarum venarum, tunc emit 
teretur in maior i quam ita te. Secunda quia 
emitteretur frequentius. Icrrtu5 qr maior eff5 
anhelitus conftricrio. Q.umuqz tuff dTet for 
ti02* Quintii quia magna calidttas in pectore 
perciperetur. &xtu qz fotis in pectore peipe 
xettirebutttio. Scpttmnjqz pondus notabile 
perciperetur tn parte coUctoms fanguinis efixifi. 
Cum igitur taliasccidcntia fo2tia non appareat 
videtur rationabilius efle concludendum boc fpu 
tum fanguinis pzoucntre a ruptura par 
narum in pulmone exidentium quod multj Decia 
rari poteft argumctis.pzimo quia a paruif venif 
parum effunditur oe materia a confequenter ipa 
non multum conflrtngtt anhelitum. Secundo 
non vehementem efficit tu(Tim. Tertio non ma 
gna percipinu caliditaf et cbulttto in loco collctd 
nis Quarto nd multuf neque frequenter emitti 
tur fanguis. izccum non eucrur patiens a calidi 
tate ebulitione et aliqnali gzauirate in pectore p 
ceptis fignificatur q> materia no valde multa tid 
cito nec frequenter in loco congrcgamr.ergo rara 
er pauca fit per fputum fanguinis emiffioct cu le 
ui cuifi. lic vero Dclo2 agzauartUus et parti ex 
tenfiuua in fine collarum fub eis pe2ceptus figni 
ficat materia5 ad Dyafragma Dcrinalk q ibi gza 
nitane et in vapozes et ventoftrates conucrf a cu 
fubtra etiam aiterationc facta i parte illa a mala 
coplcxioue calida tnfagmne eftufoacqmfira oolo 
rem edicit in oyafragmate.qm iterum Valde vere 
dus ell ,ppterea quia ibi perieueranl' attraheret a 
podema quod tn bac etate et canta Debilitate per 
ntciofu5 cit/ftcliqua accidentia que ex Defluxa ma 
tcrierum a capite aecidunt.ee in p 
ctpiuntur et in ventre tnfcrt02i et fcb2is et confi 
milia ab bac radice et fundamcntoDepcndent-fi 
ga inilructus Diligenter cofideret. Attento igit 
boc fundamento vt ad inllanter 20gtrata Dclccda 
feptem mihi Vtfu5 e huic generofe Domine p2out 
dendum efle remediif. icr pzimum qutde bo2u 
dl p2el uponendo Debitum regimen per celeberrf 
mos Docrozes «dmtmftratu q> bec mulier vtatur 
boc Digclliuo omm mane i au2ora accepto.ft aq 
planraginio.f.ii.aqnc zof.J.t.mtue citomoru5.5* 
t.mifce et teptd accipiatur plurib5 Diebus* Sc 
cudum ed lx>c.Tk margaritarum co 
ral’ru.cmatitj fe.poztulaceglutts pi cievcl carte 
ana.3.i.trocif.oe .1.015 meile viollap 
flant pillule ex omni.5. vitii,De quibus bec Domia 
accipiat tres per Duas b02as. pod affumptionem 
potuf pzcdtcci Tertium indrumentum e.ttc 51« 
cbart 20P. antig. J.if.locb De pino.5.i.co2allo.riu 
fubtililTimcmto2um.5.i J.folt02U3 auri numero 
.iti.cum firupi modico oe berberifiiat elatuariu 
De quo illa Domina pod cibum fuum oegiutiat $ 
Citate nucifmufcate et De tpfo frequenter .teneat 
ino2efuo fine madicartone permittendo oefcen 
dere. • Quartum indrumentu cd b8.Bc epladrt 
De mucillagtntbue.J i.faguir.is D2aconiedacatie 
C02al.2u.fe:p02tnlace aii.jj.ozagagim Dtflclutt 
cum vinofubtili albo 5 i.muctlagmtsfebcden.j. 
ii.fiat linimentum tenue quod extenf.fup panno 
leniter fuperponarur codis Dolentibus oe quibus 
fupza. Quintum tndrumentu3 ed boc.ft dora 
cis calamtte ligni aloce garioftio2um ana.5J.fa 
daracc co2aUo2um 2ubeoznm fpodti zof a 03.3,1' 
fiatpuluis fub:tUfqut fuperpulucrijeturcapm a 
p2tncipiocaptlio2Um incipiendo vfq5 ad fummt 
tatem tpfius per amplitudinem quattuo2 Digito 
2um inter capillos.melius tamen edet q> abzafif 
capillis fuperponeretur cuti. Sextu5 tndrnmc 
tum clt.Bc fpdti zofap carabe fandarace cozaT, zubeozum acacte DtTfoluri 013 
fyrupo dc mirto.3.1 J.coquamur fimul 7 fiat pii 
iule De quibus bec Domina accipiat.ti.vel.iii.per 
Duae bozae pofk cenam. inflrumetti 
eft st vtat elcctuario De febeften De quo accipiat 
faltem.vi.vel.vii,5.inaurora CU3 
vel ltqutr.7 taroct comedere poft ipfum per gnq5 
bozae/boc enim electuarium alleuiabit fe.linie0 
vetre 7 mollificando pectue 7cetj. 
Confilium ad fracturam vene in pcctoze pineta 
cum febre etmarafmodea etiam Difpofitione* 
ftta igitur pzocuranda funt 7 co 
templanda ibacDifpoe. 
eft fputum fanguinte. trxDmeft 
febrie continua. Zcvtiii efteon 
fumpto fiue marafmue vniuerfaf 
qbue pzouidcre volenti primii qd occurrit e atte 
aere ad excreatu fagutnie. Secildu remittere 
caricate3 febrile. Zcvtiii rcftaurare cozpue cum 
cibif nutritiuie.3git tj.remeduf butc vizo cofyd 
raui pzoutdendu5 etfe dc fepte ezunt 
ad excrea tum fanguie compefcendu admiftrada 
gnq5ad febrilem Difpofitione remonendam. 75® 
ad altquale5 vigozatione viztutie 7 rdfouratee5 
membzozum que iaiata fut. 3gttur pzo primo 
premtrtendu cfl q quattuoz modie retinet fan 
guie a venie vl’ arteriis effufue p° per Diflractdc3 
eius ad oppofittl. z° p motu3 ipfiue fanguinte 
in membzo eod e Vel ad pzopinq3; 3° p clectde5 
ctbozum 7 potuum* 4°per applicatione medici 
naliiicducmettufluxum fanguinte 
collige S° oe ingenio fantatie cT ca\3n p2t'mo 
itaque bozum non multum tnfudabo quia feto 
fibi facta p tlluilree medicos qui cum vifitauerut 
nam perfeuerante fanguinte excreatione virtute 
foztt flobotomet bafilieba Dexti bzaebit fubcubi 
to et minue Due faguie quonia rupta 
efl t pte fintftra «Secudue vo Dillrabcdi modue 
qz fanguie butue Viri eft colericue qd colligit ex 
ftgnie oftedetibue vt ftccitate palati amaritudine 
ozie pzefentia gnulosz in circulari regione vrine 
7 altie bie apparettbuf fanguie a naribuf ,puoce£ 
cu fetis pozeinie vel cii retozta cartula pgamena 
7 fi bec non preftat iuuametii aptatur cepbaltcba 
inter police 7 tndtce Dextre manus educedo J.ii 
fanguinis ut mag a remotis fiat Dtftractio Zcr 
ciue diflrabedi modus e p applicatione panorum 
caltdo£ 7 pofitione fine fcariftcattde fup 
natee inferiozce fpine ptee Quartus Diuertedi 
modus effet ut apparete fufcedine in fanguine CU5 
groiTttudtnc intedat aptiom emoroydaf cu frica 
ttonibue earu cu pano biiTello aut foliis ficue aut 
felle tlaauri p bec omnia alternarim facta tuuame 
tum (cntict 1>ro Declaratide vo fcdi Dico q> fri 
catto circa loca pectozie fiue fit oppofita fiue non 
fed ,pptnqua fatis mouent materias antecedetee 
fi pectozie locis .ppinqe vri fanguie etnanat DU5 
modo talis fzicatio nd fiat vetemee nift cu rebua 
potetia aut falte calidis actu.i talibnf cni nd cope 
tutcalida.pueaeni vetofeleuit ignite freqjntate 
fup mufculofte pttbue pectozie arirtozbue 7 pofle 
rtoztbue vtilcf fur.£t medicte rubifteatee ut cala 
mecii apift ftlueftre adbuc et leuiter veficatee con 
uentiic vt tnfufio coti in lacte ficuu vl’ in fuco apii 
rarum quo£ aliqd pot remouere fanguine irime 
bro a quo fluxuruf e extftete.Iaceo bic no miilaf U 
gaturaf qs fcpc feci cuco2dulte trahendo cuttm a 
coftis 7 fufpcdcdo tpfa cu ctrcunodatis codis. qd 
Iftrttmerii fere iftantanee vidi confen efiT cu liga 
tura adiut02to£ 7 in radice ofei facta que omnia 
fu t faptentu inftrumeta Circa tertiu \ezo ciba 
2ta 7 potus oebct bif ptictpare qlitatibue. pag? 
fit mfrigidatia pztmi vl’ fcdt graduf. 2a g? fint 
Igroffatiua. f iutfcattua. 49 cdglutinatiua le 
ge boc s° d ingenio fanttatj a io9 tereti iEt cii fere 
t nullo ftmpltct cibo 7 potu Ixc inveniatur opoz 
tet cdfiigere ea taliter aut coquendo i cie D2aga 
gantu auc gumi arabicii aut modtcuc32te pgame 
ni aut pulte ex b2odtalibue faciendo ex amilo et 
faria volatilif molendini aut 2151' aut faria cddzi 
•i.farrif aut falte ia cocti fercul’ fupeftiidere altgd 
De puluere eo£ aut frequentare iufcula ex Lacte ca 
p2t'no Decocta i quo pztue fruftum calibis. vi’ lapi 
die fluuialte albi exactu fueriiaut falte Diu coqn 
do ipfu aut pedes 7 arietu pullo£ a capo 
nu in cibis eo? coquedo vebemeti Diffoluttoe aut 
aliquid De glutine ca2te vel ptfeie Dffloluedo cum 
ciba2iis 7 tntatii .pccdo ego q> facio frequeter Dif 
tiliari pedes 7 ne2uofas ptes aialiu cute parum 
ante exco2iatam 7 no raro cdfudo in cibis fruftru 
anguille vf tincloc 7 vifce? pifetu. 7 bec omnia fa 
ciiit iuuametu.quoma fudatur in teflimonio ami 
quo?7Difcurfu ratonali 7 cottidiana exptetia.,p 
pter qd etia potui infudi Debet aliquid d glutine 
pifeiu aut puluC2c eius vt acarat glutinatione.? 
no Dubito ego # fi .accipef lib.i. melf albi 7 i xv 
lib.aq i gbus bis cxtincta lib.i calibis bene 
canoentis et m ikezef buic dcoctioni D2agaganti 
gumi arabici ana.5.t.y.cu3.i.croci 7 coqrettotu 
vfque ad tertiam ptem Duabus rcmancttbus btc 
potus buic viroefl’5 maximu iuuamentu fimplex 
acceptus aut falte cu altera medietate vini fubm 
bci mediocris Dulcedinis pticipatts 7 bec De cibo 
7 potu £x quo fiidameto apparet g’ qrtum par 
ticulare p2emiiTii iam virtualiter tncluiu cft in b* 
tertto .lucidius tame aliqd feribedo Dico <£> b20 
Dialia caponu fafiano? pdictl 7 Vitulinarum car 
niu pullo? 7 gallinarum omnia vniucrfaliter lo 
quedo coqui Debet in aqua extincridts calibis fine 
qua difficulter fanabit' .Ut tame reftauratidi me 
dicamc aliquod copofitu adhibeatur IV carnium 
toature i aq calibis iam d cocta? vfque ad DiiToltf 
tiqne carniuDe alis fafianorii caponu pdiciiaut 
fraclxilino? coeta?ip2cdictaaq lib.J.amili De 
02deo.f.t.D2agatt gumi arabici ligricie rafe ana 
5 .i .y.fclu5 qtuor C01U5 fro? am5.tt.fe lactuce ali 
7 fcariole Doronici 7 yringi am.*,.\L*>uca.candL% 
•iit, flo? vel folio? macianomm fcocolle longo 
tcmpo2e nu trite in aqua calibis.ana.5.i.vitello 
rum ouorii numcro.x.qui Decoquat in aquam ca 
libis iam pzcdtctam.terktuz ergo vitelli vltima 
te cu modico aque carnis fublimate et cum eis in 
co2po2entu2 carnes DcinDc et reliqua alia cum 
aqua zo.mpcata 7 ex bac mixtura ftatelectuartii 
De quo p.ii.bo2as ante Diem et p bozs ante pza 
Dium et 3°tteru p bo2a ante cena comedat coclc 
ar vnum bibendo poft ipfu vim' electi parum vc 
fup2a.cu b° clectuario plurimof fanaui et compo 
nentia Declarant 7 Ixoc De 40 remedio Quintu 
mite inftruroecu eft adraiftrariolocaliu igitur TV gallappforatar gallarum quercus fumacb acacte 
mirti femie plantaginis ctpctu 
lace an.5a'u.023ganri et gumi azabtct torefacto 
rumgliirmtepiTdu 7 carte ana.5.v.farme ozdei 
j.i./.amilt et farine volatilis molendini 
czxi&ubalfont Id pulucrce i vinum rubeum me 
dtocris lltpricitatieocitJcicozpozetur in mozra 
zio omnia er fiat lintmetu uel cplaftnl groflm oe 
que omnes ptcscoftan?5 liniat mamilla fmiflza 
Dtmilfa in latitudinedrea femidem et fiat hoc in 
Die naturali bis. et fi tale medicame adocret ec 
muifcatur cuti nnilarenuf deponat fed eide aliud 
fupponat' Sextu vezo fpeale tnftrumetii e \yoc 
aquarum acetofemelltffe 
cicozce zof.mufcatcana.J.viii.tzocif.De zof.tzo 
cif.oe fpodto ana3.ti.ben albi 7 rubei Dozonici 
olfis te cozDe cerui pulueris margariraru aua.3 
LczccLB ./.Vini maluatici ciatum ./.mifce r< buli 
ant omnia modicum in quibus infundat panus 
De grana quadzagularis 7 ponatur fup mamilla 
fintftra actu repiduf 7 nullo9 calidus 7 ait ftbi con 
fimtT a pte pofteriori c% oppofiro rcctitudtnaliter 
apponat 7 frequentet bo2U3 applicato cmni boza 
ter aut ad minus bis. Scptimu fpalc fmedtu 
ell bcc.TK feminu plantaginis fumacb acatie ana 
3.i.mazgaritaru5 zu.carabe 
ematiris arment.3. vi.oza 
ganti gumi arabici thuris gummi 
uerijentur omnia per fe fubtiliter 7 De b° plueze 
alTumarur 3.i.cum.§.i ./.aque poztulace indic 
quater V31x>za alfumptionis fyrupt ifraferibedi 
ante vf poft ipfum. zrf vice affumatur in mediis 
vice affumatur ante cenam pez bozam 
Vna3.4a vice p Duas bozae poft cenam bic eft ille 
puluis qui me felicitauit in curando gente prima 
in confimili Difpofitione. Octauu5 remedium 
IV< Dragati frigidi. Jdt.ematitis loticarabe glu 
tinis carte cozal.ru.margaritarum 
pozentur fimul in moztario cum locb De papaue 
re 7 fiat locb De q° viz ifte quafi femper teneat in 
cze fuo quatitate3 grani fabe eft eni meum fuffra 
gium fpeciale latens.Tlunc aute5 z° principaliter 
attendendum eft febri cum quattuoz remediis, 
primu itaq5 ipfozum eft bcc.fc feminu et radicii 
plantaginis antere grano2um mirti fpodii cerau 
ree minozis radicum confolide Vtriulque trium 
fpecierum ana3.t. quattuoz cciu3 frigi 
dorum fe, acetofe fe.endiuie fe.fcartole ana.5 ,i./. 
lem poztulace. 3. /. aca tie fum ac b ana.5.tii.labru 
fcefpcdit cozal.ambozum 7 
ana.5.i,puluert3entur omnia g2cffo mo 7 ifudaf 
i aqua3 Decoctionis po2tulace per biduum Dddc 
fuperaddantur ci fucci granat02u mu502U5fucct 
citoniozum ana libf.i.aque lambrufce aque 2cf. 
ana libra./.*? cftmia inuicem buliant lento igne 
vfq5 ad confumptioncm medietatis Deinde colet: 
Vehementi exprelfione 7 colature fuperaddatu2 
Vini citoniozum iam penpafi 7 agrefte fine fale 
in fimul buliant cum libi\/.3ucbart 
vfq5 ad bona3 glutinofitatem l:oc 
ergo lyrupo omni mane i au2cza acapiat.J.it.cu 
J./.aque fubltmationie po2tulace 7 tardetcibu5 
alfumci e per tres bozae.poflij ergo cibatus 
zit accipiat iterum oofim putueris fuprafcriprf* 
in precedenti ca°.poft cuius alfumptionc3 trernm 
cibetur ? iterum a cibatione reodeat ad pulucye; 
accipiendum 7 cp° De tpro a cibatione .7 erit 2e 
gularis modus regiminis eius tam ex 
qp medicinarum.'? fi confyderas in b° fyrupo iclu 
ditur virtus frangendixaltdiratem fcbrilc5 7 ma 
teriam cius equand.7 afpectum babet ad exitum 
fanguinis. fecundum ve2o fpeciale remediu5 
eft lx5c.1V conferue zof.antique.^,ii.conferue bo 
zaginis.|.i.troaT,Dcfpodio.3.i.cozal.ambo2um 
*i fandalo2um ambo2um acatte 7 fumacb ana3. 
ti.pulueris marga2itarum .3.ii.fiat electuarium 
eum modico I yrupioe mirto De quo bic vir accipi 
at femper ante cibum 7 poft cibum oe5 q>tttate5 
nuciimufcate Dcgluticndo ipfum. Zertt‘u3 fpe 
ciale remedium eft Ixc. mucillaginis febeften 
mucillaginis feminis bene gzofft vtufq5 
ana:3 .ii.mannc clcctc.J.i./.olei amigdalarum 
Dulcium. ii. infpilfcnrur cum 3ucba2oalbo in 
mo2tario Vltimata contritione 7 oe bac mixtide 
faltem omni tertio Die alfumat quantitate medie 
vntie 7 confyderet effectum lenitibie ventris aut 
alterius accidentis confcqueiitts ad ipfum 7 fcdm 
ipfum mino2et aut augmentet quantitate vfque 
q° alleuiatiocm percipiet ex affumpttone eius. 
Cuiarrum fpeciale rcmcdiu5 eft locb de pa 
pauere.5.ii.mafti. carabe cozal.2u,ana.g.iii.mif 
ce 7 totum b° per bo2am cum Dimidia poft cena5 
bibatur potulace.JEgo eni no Dubito 
butc Difpofitioni complicari 7 ad eam fequi catar 
rigantem a capite materiam.aut fo2taflc verius e 
cocedere a capite materia incobati 
uc fuit caufa egrttudinu huius viri 7 b° De z° ca* 
attendenb ad febrem 7 annexa 3a VC20 tertio 
zeftat aliquid tangere De cibalibus couenicmibuf 
qt> premitro p° q i omni cibario fuo bultat 
folia porulace 7 aiiqri folia lactuce 7 qii3 folia gna 
to^.iet6 mibt fccretj exp tj eft ededer fercra cocta 
cu foliif pfoltde minozis.7 ad illud etiam adtuge 
folia burle pafto2is 7 pedes aialium 7 C02 ct} 7 pul 
monem a comefttonc nullatenus lece 
Dendum eft. memo2ando etia vfum elfii rcftau 
ratiui anteferipti qo eft Dtuina medteia. 
enim inftrumentozum reftaurantium eft.vt acci 
piatur lactis adogo 7 eft q? pafto2Ce vocant caput 
ec lactis.accipc igir partes tres gno2um pini g 
triduum infuxo2um tn fapa partes quattuoz ciet' 
recentis amigdalazum Dulcium.J.ti.cdquaflent 
omnia in moztario longo tempoze actu frigida 
vfq3ad conuenientem fpiflitudmem 7 Dc bac mai 
femper tn principio cuiufque cibi alfumat vnum 
bonum coclear bibendo poft ipfum yozomel’ fupi 
us dicti, 'secundum reftauratiuum Delectabile 
7 vtile eft aque fublimationts can 
C20uum fluuialium.f.it.aque fublimatidis carni 
um caponis qui per octo Dies nutritus fuerit ey 
palfulis factis De farina ozdetcumpuluerefolio 
zum cofolide minozis partj.i.accipiat bcc miftio 
frequenter per vnam Vel Duas bozas ante tibum 
7 eit reftauratiuum bonum 7 vltimu 
reftauratiuu eft aqua fublimationts tefticulozu5 
capretozum vel callratozum aut iuuenu 
per alebicum facta oe qua m omni cibario 7 potu 
fuo accipiat. £t ixc funr que pzo nunc mclioza 
tibiceleriter mando.faluatoz omnium tefaluct 
et regar. Tractatus Decimus De difpofitoibus C02dtelet p* 
Confiliu de mala <?°ne co2dis 7 parttu ei adiacc 
tium pendente a colcra citrina ad qua fcgt ttd«3 
fiibitus cafus virtutii omniu fine manifefta caufa 
Durans per fpacium boze vnius vel medie. 
Sectidis p2tmeCaptrulu primu d ertentia egrf 
tudinisaeiuscaufis. 
Oonfneuit femper volubiT fo2fti 
tia offerre mibi Dtfpofittones Dif 
ftctlte 7 azdue cdtemplattonis.d 
quibus non minue Verendum eft 
q innitendum fit in cognitione 
caufaru iprarum cg2itudinum prio2um 7 pofte- 
ri02U5.Quis ent-eft qui non Debeat vereri,# orte 
rarur fibi vir etatis cof tffer ic cdplone faguineua 
tttagis q melancolicus 7 colericus q flegmaticus 
bomo faris boni rcgiminis.non foltrus excedere 
Valde frcnitiiP in regimine fex rerum no natura 
Itum ,7 maxime non i;potu neq5 i lafciuiis fo2tis 
et2obuftus apparens tn oper ationibus motiuia 
exten'02ibu8 7 perfectionem babens Virtutu 
toralium.? carum que pertinent anime cognitte 
que vocantur mozales virtutes et fattB amplam 
videtur habere perfectione in eis. Jeuemt aute 
ei altquado lubitus Virtual omniii ca tis fine ma 
nifcfta caufa non timo2ts non tcrro2is 7 trifticie 
caufis Detectus 7 rectus regimine iam piedicto. 
a quo aaidente iam predicro captus tepo2c fad 
extenro .pftratus remanet per fpaciu3 Vniit6 aut 
medie tee.7 queritur confilium .ppter gd Ixi2ii 
accidentiu5.7 canon 7 modus regiminis curattui 
buius viri 7 preferuariui ab cuctu bcq2 accidetiu* 
3n qua quidem materia (peculari opozta nd ma 
ditum. 'C>or enim omniu m vi2tutii cafus i bo 
mine cuenfens app2op2iazi epilenttco.aut ap- 
popletico motui vel catai‘20 fubito dfluenti ad lo 
cum retbc mirabilis nominatum lacnna.vel ad 
partes fuperiores nafi.ln quibuf contenta mafia 
p2ohibet cerebr i cuentationc5 7 eius a fuperfluie 
fumofitatibus mundtficationem. Sdbucgnto 
buius virtutis cafus p20ucnit a cafu marcricrum 
<n pulmone fubito prefocantium. 6* vf ,puenf 
2e polfet a partionibus co2dis a multa mate2t'a i 
eo inuenta prefocantibus ipfum 7 accf 
Dere lipottormam.aut cafum vir*tutum ma 10203 
illa aut morum pzoprie Dictum firxopale. £jr 
quibus omnibus accidet ibus Debilitatibus per fe 
aut per* colligantiam C02 aut cerebrum.a vtriiq3 
ftmul.potdf bomo incurrerecafumvirtutujom 
ntum tam predictum. laceo q non ra20 et Dolo 
res ingentes aliquarum partium 7 ,ppric multe 
fenfibilttatis. et rerum valde fetidarum occurfp 
portimt elTe caule fubttc 7 fortis Debilitat} omniii 
virtutum.vt pulctorimc colligitur za p2imi ca* 
D: caufis Debilitatis memb202um. loe in fiima 
videntur* eite caufe p20pter quas homini ptingit 
incidere fubito omniu5 virtutum oefcctum.extra 
quas non inueniuntur alie caure feripte a fapicti 
tibus.que nd fint ifte aut ad eas reducibilcs Ii bri 
confiderabis. Ut aute predicti acctdentis.7 ci 
rurn cius aliquis fructus colligi pofTit cx auct02U5 
flo2ibus premittendu primo.cy iti Ixjc vi'20 non 
apparent figna motus epilencici.nequc in ipro ap 
paret magna capitis plcmtudomcq5 D0I02 g2aua 
tiuus.necexteiifiuu0.uee foztis fdm p2ofundiras 
nec fub ligua eius exfftentes vene virides appee. 
que folent eite Cigna p2onoftica futurC motus eptle 
tici. 3t xeio buic \izo acciderunt motus Vrf 
ginoft antecedetes cafum eius.neq5 ante cafu ad 
terram babuit foztem pedum agitationem 7 con 
tracttonem.p2opterqua ab antiquis pediconno 
minata fuit bec egritudo. non babuit etiam capit} 
conquaffationem vel agitationem fo2tem.nec oc 
culo2um cont02ftonem.neq5 fpafmofam mandi 
bularum fpumauiti tempof 
accidentis eius.3gttur bic Vir non eft cpileticus; 
confcquentia eft necdTarie veritaris.apud illos.q 
tntclligunr Cigna oemonrtratiua epilenfie. 0d 
aute5 bic cafus virtutis non p2cueniat 2° a motu 
appopletico.pzobatur facilc.q2 CU3 ifte partus fue 
zit Cepe accidcns.aut illa fuit appoplcfia fortj 
aut Debilis. 0i prima igitur necertano fuirtsmo 
tuus .£?i z* igit fuiiTet factus paliticus. E>2tma 
confcquentia cx bis Duabus ex fenteriis ypoame 
colligitur. 'fecunda ve2o colligitura J5alicno 
comero illius fermois ypocratj Coluere appopTtas 
foztem impcrtiMc Debilem VC20 non facile.quar 
ncq5 bic vcuris cafus erit appoplcticus noianduf. 
aute ttcrum illius caufa nen fuerit ofluxuf 
macerierum multaru3 Cubitus ad lacuna cerebri 
que eft in parte inferio2i ipftus vbi fuftentatur ce 
rebri.aut os baxillare fuper cuius fo2amie fupei 
ficletenus locatur reticula filis tenuilTimis 7 Coli 
ois contexta mirabili artificio nature fabricata* 
,pptcr qo retiae mirabile nominatur.vbt ponitur 
gratia lublkntadi 7 Detinendi fiquidem Defluxu 
materieru que a cerebro colliquate 7 Dirtolute coi 
iiguniur in loco illo nominato fpecu .vr exponit 
J&crardue cremoncnfis cranftaro2 Suicenc p; ia 
tertii (ecudoca°,nifi enim reticula illa illi fo2a 
mim' anteponeretur Deflueret (emper materia ii 
predteta ad inferioza ad os immediate ipediena 
bominem a fermonis conrfnuatde.7 Detxmeftaa 
ipfum ,pprcr multitudinem expmrionis.£t fi im 
mediare magis oefcendcrct per tracheam ad pul 
tnoncm.polTetefle caufa Difnievel alterius nocu 
menti anixrlirus pttTis epimatis 7 
infuper qnfpiie vitalis rranfmilTus a co2dcpa2 
tenas recipitur in renuirtimis arteriis buius mi 
raculofi rcriiis.i ibidem vera Digcftione i quadi 
expurgatione mundificarione. aut fubtiliatione 
cius tranfroitrit iUe fpirirus ad cer ebrum 7 traf 
mutatur a fotma cerebr i cum fuo temperameto* 
7 efficitur afis.Cum ergo bic fpirinis vitalis i» 
predicro retbc recipi non poflit.qd eft qri repletu 
fuerit a materta multa ad ipfum Diluente, fcgruz 
neccrtario q cerebrum tranfibit adnonerte.nec 
enim in ipfo conferuatur vira.nifi per 
influxum virtutis Cibi Delate a co2de per vttalej 
fprrirumifed cuius prdentia vita in aliquo confer 
uatur.illius fublacione remouctu2.Uide ergo q 
facile eft tntdligere cafum virtutis pzouemerem 
ex oppillatiore 7 daufibne buius retis mirabilis. 
£t tu adde vitalis fpir itus fubtr actione facta, 
ftatimcadtt fo2titudo cer ebri ab euentarione i 
Debita tranfpirationcfumo2uro vilium.quo2um 
ao bri erte vite neceffaria eft mu ndificatio. 0d 
aiit 40 principaliter virtus cader e polTtt 7 auffer 
ri oper ationes motus 7 fen us p2oprer fubitum 
Defluxum matcricrumacapitci peamtare pfma 
nis oppnlado meatus it2oitus acris;i egreiftdes fumooum . etiam concedi poteft.ltcetraztusboc 
eueniat. Cum ergo non apparuerit in V120 ifto fi 
gnum feftini fluxus materierum a vetriculo ante 
rtbzt 7 medio cerebri ad palatum.ita vt ppreben 
oamr ibidem pondus tenfio 7 grauitas in pcauo 
palati. £t vt plenus inueniatur panniculus i me 
oio palati pofitns ante foramen colatozii.patct 
q ex bis ftgnis cognofcituz materia no tffluxilTe 
ad Iccum zetis mirabilis.et fi materia tffluxifiet 
multa 7 fubito in concauii ncccfle 
anhelitum coanguftatum dTe mfptrado 
ranio vel in vrrifquc. JEtia pondus vel gzauttaa 
in edeauo pectozis 7 plenitudo faciei p < uerfione 
ipfiu8 ad nigredinem 7 venaru tenfio magna in 
gula 7 in tota facie apparuifiet. Cum ergo bec cj 
funr euidccia figna fubite prefocationis noappa 
2ucrinr.fcqmtur q Dcfcctuo virtutis buius non 
fuir cx materia catarri5ante ad loca pi edicta. 
Od iteru3 bic cafua virtutia pzeuenei it a Homa 
cbo epate Iplcnc vel renibua non dT rdnale.neq3 
a fapientibua inuentum. Tlcq3 cni mala ppiexio 
materialia vel imalis calida vel frigida nooppd 
lario Vel apoflem.1 in predictis membzta poliunt 
elle a tanti 7 tam fcfliiu Defectus viztutie.quare 
relinquitur q> opoztct inuenire aliam partium 
nocumentum dTe caufam buiua fcfhr.t calue vir 
turia $ predictozum mcmbzozu. Pzopter as 
iua Declarationem prcmittcnDua efl fermo ypo 
cratis.Qui cx oluuntur frequenter 7 fortiter line 
manifelb caufa repente pmoziuntur.Cum enim 
acc>dat cozdi fpccies male complexionia frigide, 
bumidcmateiialil.matia illa cdpriniit7agguat 
fublTantta cozdia. vt non fit facile mobilis motu 
Dilatariome 7 coflricttonie.fiuc illa mat ia ptieat 
in calTula cozdia inrer fupezficiemconuexamcor 
dia 7 concauam calTulc.ftue illa mareiia ni Tripli 
cata fuerit in venia ct arteriis cozd e magnis et 
minutu in pozia 7 venn tculio. 0i ent ccz cdpzi 
mitur iterum 7 non conuenientcr Diaftolct.tunc 
non attrahetur aeria quantitas fufticiene quando 
7 qualirer opozterct.fcd tunc non refrigerato oe 
bite cozde acquiriturcalidifaeintenfaadquam 
fcquirur refolutio fpirituum 7 Veporfi laudabtltu 
qui Debet tranfmutari in fptrituj Vitalcm.fed er 
boc cadunt flarim operationes cordi97aliozum 
mcmbzozum. 3gitur Ixc eil illa exfolutio vT Dif 
folutto. que folct pzonentre a caufa non manife 
fia fuple fenfibus exterioribus. fit fubito 
vel repete 7 cft illa refolutio foztie ad qua fequtf 
mo2s fubita. £t cx Ixx: fundamento apparer p\ 
quare aliqui ITatim moziuntur infincopim pezue 
fecundo quare aliqui babent 
fincopi3,qn.ncobartJtiocozdi6.7 refolutio feqne 
fd illam fuerit brcut'02 . tuncad ipfam fequitur 
fincopia lemoz.quc Upotlxjia Dicetur vT ftneopia 
rcoarabilia 7cct}. £t ii adbuc cobazta® fuerit bzc 
uioz.tunc accidet altera fpcciea fincopia Icuiozia.' 
que Denominatur cafua vtrtutta.a quoetia contf 
git cuader. £t fequitur tertio ex boc fudameto 
quare apparet in tali lapfu a multa bumidirate 
f. cio motua tremulua cozdia. Cum enim matia 
compnmar partes cozdis multitudine 7 fricate 
fui.tunc pzoprez angufliam anhelitus conat viz 
tua magntftce ad Dilatandu.7 materia ccpzimit 
modo predicto.7 virtus ep°.quare acquiritur fal 
tua in cdde.£t ab tliufUibua viris nciat faltuofa 
cardiaca.vt 2° breuiarii finali ca*tncjcoidiocol 
ligendum.£c cum concmgit motum illum codto 
breuiozero cite o frcqucnrio2cm.runc Denominat 
bec Difpoftriocardtaca tremens uel tremula £t fi 
adhuc motus illtue cozdie fuerit oebif valde b2C 
uio2 7 lcui02 fiet.ttmc nominabitur motus tecti 
gatiuus tozdis. Ibofl bec aut itellige fi mala 
eoplexio materialis predicta fuerit Ixiida cu dmo 
eo.erice matcrtei.tunc ,ppter fo2tem reolutionc5 
in co2de virtus magno conatu nititur ad fugam 
illius C02 Dilatando. Vt aerem coz2uptiuu5 illiua 
male caliditatis attrahat.-7 iam materia cotinus 
fuicaliditate acuta ipfum ledit 7 refoluit.ad qua 
refototionem renuis pars mate2ie$2 cum virtute 
Kd fubrtantia colere per venas a arterias fcrtu2 
ad partes pectozis gule 7 totius capitis cu$ vehe 
menti o acuro (udo2e in partibus predicris.o Ixc 
dl illa feuilTima n verenda caidiaca.qua illufUes 
Vi2i nomtnauerunt cardiacam.in qua plu2imoe 
hominum vidi ego ftatim mo2i.non Iclu quado 
fit ex Difpofttione cozdie per elTentiam in co.fcd 
quadtX|5 iterum p20iieniens per colligandam flo 
macbi' epatis 7 aliarum partium.in quibj ptinet' 
colerica acuta materia 'i male qualitatis g colligi 
tiam absolutam vel non abfoluta co2di coicata. 
£t hoc eft fo2male modi mo2iendi in 
bnbuepdlilenrialtbus i apoftem itibus cazu$ m 
venenatis 7 inmulicrib5 labozamib5 prefocatoe 
matricali menllruofa vel Ipe2matica. £t]ppiic 
quado bas marerias contingir efie tranfmutataa 
ad venenolirarem. €t necotingatmedentibus ab 
iniurtofis mc2tcndi pofie imponi caufam .ccllige 
bos fermones goto oe accidenti 7 mo2bo pzoiri 
OiHimo cap*.i S° inrcriozu5 2° caV< ii* tertii ca* 
Dc tzemo2e cozdis .o p° tbcozice in locis appro 
priatts ab aliabare collige. £x quibus ommbuf 
diligenter exaiaris collige C02elaria 
mum cjf bic cafus virtutis buius vizt non ,pnenit 
ab epileia.er Difaufu in bac materia facto.ncqj 
Bccidit ab appoplefia vt 2° loco 
Heq5 ireru5 pzouenit bic cafus virtutis ex Dlluxu 
materierum ad lacunam.vcl ad rctbe mirabile. 
ncq< ad guttur vf ad pectus. Vt in tertio loco ap 
paruir.11eq5 etiam hoc no.umentum cofccutum 
eft ex colligantia totius co2po2is ad coz.exdude* 
febres pdlilcntialee ? con!imilcB.neq5 percollf 
gantia3 llomacbi epatis fplcnis matricis.vt ia 
tnductiue in fingulis Declaratum dl excludendo 
em prtmitiuas caufas vt timozte a coTimilium. 
7 per colligantiam altozum mcmbzo2um ad cor 
non porell fieri adeo fubita tam fo2tis 7 freques 
refolutio in co2de.nec videtur affignari potfealie 
cau c ra5 velocis 7 fo2tis cafus virtutis. 'Rdtng£ 
ergo neeeffarium dfe banc Di 'pofitionem dTe ap 
pzopriatamcozdi.lxc vlttma cofequeriacdtincc 
vczuarem ex Metenti enumerationemebzozii 
ad quo2U5 nocumentu potdl fequifubitusvirtu 
tis cafus 7 mo29. £r ex omnium fermonu con 
g2Cgatione conclude penultimo.q> cg2itudobu 
ius eft mala cc2dis complexio i partium adiacc 
tium cozdi pzoueniens a materia comixta exeo 
lera tenui cum multa aquofitateflegmatica. Se 
quitur vlrimo y Ixc materia ell.quc a fapierib5 
nominatur colera citrina.que dl ia fpecics coler 
famofe et note maiozis fame nominate, ftoil 
bec autem fuperadde$ licet eg2itudo buius vi*f fit tn co2de per eflentiaj prtncipaUtcr.tame lpfa 
nonlcuircr excitatur.fed peioz fit per colligatis 
renum ad tpfum coz.quc potell comprebcdi ime 
diaracolltgatia perquam renes per arterias coi 
ligantur co2dt 7 mediata colligantia V5 in tertio 
Dicta per qu.13 renes colligantur cozdi per venas 
que immediare colligantur cpatt.fed bec efl colli 
gantia tn tertio nomtnata.vt patet 5* p2tmi ca°. 
oe complendis Difpofitiontbus mala tgtt matta 
malicta ,pprta q2 acuta ttuiltum aut malicia acci 
dentali.,pprerca q multo tepore retenta 7 circa 
eos putruit 7 co22upttonem in eis accidere fecit 
effumans cordi vel ad ipfum tranflata per venas 
7 arterias edicit in co nocumenta predtera. £x 
quo fermone completo ftnalircr eligitur modus 
regiminis buius Viri.confiflitem primo i itetde 
rectificandi malas difpofttiones co2dis 7 abfcin 
Dcndi materias predictas ab eo.confiflit feciido 
in ratifrcattone partium rcnum.ne ze 
tineant tn cis predictozum nocumcnt02il 
tiuam cauli. £x quibus tandem vltimare pclude 
quato fludto 7hbo2c op02tet exercitare volcrem 
intelligerc fpeculabilta medicine. 
ioeettonis prime capitulii fauduDe regtmle 
fex ve? nd naturalui. 
Ut aute regimen cducnicne buic vtzo admiflrct 
0p02tet omnes res non naturales effe alceratiuas 
etrectiuc ad infrigtdadu.alicjto magis tamen ad 
exiccandum.licer enim materialis caufa 
dinum butus vtzi fit colcra citrina.tamcn q2 ad 
generatione concurrit mat'02 pai sflcgmatis aq* 
fi q colere. 3dco infrigidantia primi gradus aut 
vfq5 ad fecunda mafiotte fcDt' fufticicnt.que came 
opoztct cfTe ficcioza magis vt in fine fcdt 7 prm° 
tertii gradus. Similiter etiam conferunt ei tem 
perata que fufficienter rciterata rcmttterepofTet 
acuitatem colere iam predtete. fligatur igtt 
aer 7 locus babitatioms teperate tn qualitatibus 
omnibus, pccrcr q Declinet ad ficctrate eleuata3. 
vnde fugiar manfiones pzoptnquus vallibus aut 
curfibus aquarum fontalium. Caueat etia a IdgJ 
flationc tn Domibus terrancis. quarum edificta 
ftnr confli ucra rcuoluttouibue ci2cularibue vf ce 
flttudtnalib5. £t caueat a flatu veti feprerrionar 
7 partium fibi p2optnquarum. fed afpcctus loci 
eius habitationis exiflat meridionalis 7 parttuj 
ozientaliu et occidentalium eide p2optuquarum. 
£t caueat a f2tgo2c pedum 7 capitis.imotencat 
caput fuum bene coopertum pannie Duplicatis et 
pzopric tn noctc.quarc conucmcs ci ell oeponerc 
capillos 7 Deponere biireta tn nfa ctate trufatoia 
fed adixreat caputeo mediocri magis 7 bn caro. 
tbzoalia re non naturali exercitium peditadi 
afeendendi 7 DefccndcnDi montes 7 Venandi 7 eq 
tandi motu parum foztiozt q mcdtoc2t 7 grada 
riumcquu3 equitare f epe non tamen logo tepoze 
cfl fibi necclTanum.7 vti quiere tcpo2e cibationis 
£t fi p2opter aliqua dc cau! ts contingeret ipfum 
non pofTe taliter exercitari.tunc loco illius priuct 
frequenter fricattonc5ab ingiubus vfq5 ad pedes 
7 ablutionem predictaru ptiu ante cenam p ouas 
bozas factam cum lixiuto vel cum aqua maris vf 
cum aqua Decoctionis calamenti rutbc mcnraftri 
pulegii in Diebus bycmis.quc rame rcfrangatu2 
in clt .cc CU5 foliis rubi burfe paflozis plaraginis 
vioUi u.11 falicis 7 vitis. Iveltquo autc'3 tempoze 
qttfcfcat non tamen fedencfo fuper lapides nec De 
cumbcdo fuper (pina. 3n f sczo re no nafaU 
fetiteee fomno 7 vigilia fc ira babeat:q> ei obmire 
per fpacium facie longum cft conucm'en9 i(ppte2 
nccelittatem Digcftionts ciboium er materie2um 
pr edictarum.Caueat tamen 002mize fubtto pofl 
cibu5.immo neq5 fub flatu expecret trafi 
tum vniue boze aut 0uaru5 pofl cibum.£t caneat 
C02mue fub radiie lune.ncqj refptcere.immo e( 
tiecefTarium dl priue fuper oext20.Dcinde finifl* 
Dccubtrum facere.i magia fuper venrre q fuper 
fpina.JEt caneat a occliuitare capta fui 7 fiiopeze 
nicmo2CtQ' rempoze D02mittdis Vellee eiuBnul 
io modo conftringant fptnara.ncq5 pectue adeo* 
vt perducatur ad dtTniam 7 crcfcar ei merue tzc 
mulus cozdie per modum fupcriue Declaratum. 
■fbertranfcundo \\*20 quarta rem nd naturale. 
<J2 ifle vir efl modicumlcuie ad tradidiam.3dco 
illam euttare Deb5.(ppterca q2 eil pallio membri 
q fufpeaiue cg2orar in eo 7 e co2.eria5 qz ifle vtz 
babec venae notabiliter plenae aquoftratie. que 
faciliterebulirionem recipere poteft ab anguflta. 
tra furo2e 7 iracundia .que omnia funt acctdetia 
inter reliquae palTionee anime cides fufpccrto23. 
De pcnulrima re non naturali fcilicet oe repie 
tionc 7 inanitione premittendu primo.# btc no 
intenditur ad tfla duo p2ovr refpieiut r..a>c2i# 
bumoralcequatitate aucta vel Diminuta, cd fc-h* 
inceditur bic ad repletionem ex p ute potum 
ctbo2um.in quibus Dubito q ifle rirfrequentius 
crzozem factat q ab eo fugiat .p2opter quodfpo" 
nende funt aliquc regule dc conuenintia cibi 7 po 
tue per quae exaietur fe ipf«5 7 co22t‘gat 7 regat* 
Quarum prtma cft# neqj fuafionibue focio? 
Vel alt'02um cibum 7 potum acciptat.nifi ad ipfa 
Duo verne 7 naturalia incirauerit appetitue 7 no 
«ncndofue.pp qtf cum faflidio in fb 
maebo percepto nullum accipiat porum.ncQ3 cibu 
ficut cfl conf uemdo apud plurimos De fua patzia 
inuitanteejocioe qui Dicunt faciamus factum 3o 
banne. £3ecunda regula.# nullu5 acctpiat cibu 
qui ante Deglutione non fuerit bene maflicatue.g 
enim odit vitam fuam cibum Dcglutfat fine ma 
flicadone conucnicnti.lxe cm'5 plurimos borninu 
frequentius interficit gula # cufie 3® pzimi cap* 
De regimine per cibum 7 potum. Tertia regia 
q cibaria omnia vitet artificialiter preparata in 
vafis ercts.que participant venenofttateaduer 
farne co2di 6* quarti colligendu. Quarta regu 
la q nullum cibum tante qtitatts accipiat.# per 
tpfum percipiatur in flomacbo pondus vi renfio. 
neq5 pe2 multum potum fluctuano.. 5* regula 
q non alTuefcat in vna cibatione plura 7 Dtuerfa 
fercula fif accipere cotra eonfucrudme fuc patrie, 
immo fuffteiunt ci cibaria Duo dtucrfaru fpcaqz 
fed #to magis cibaria coicant in fpccie tato eide 
erunt conuenientia magis 69 regula q non fre 
quentet comedere cibaria aptttudinem innifccaj 
habentia ad fui co22uptioncm velut efl in vna 
mcnfa comedere lac cum ftcubus 7 areto falfis et 
acutis vt finapifmo raffano cepe 7 cdfimilibue.tn 
quo non pauci Delinquunt. Ultima regula De 
potu ell.q? fiuc multum faciat, fiue i ion D5 potus 
qukitaaem multa3invnavice accipere, imo me 
furam porus in plu2cs partes Dtuidcrc.lxcDC 
re n j tuiurali. De vltima VC20 re nd naturali friltcet dc f peciati C2dine cibationi! picmfttcduj 
pztmo.iy regimen ex pte inrtnnncnrep abfolute 
ctbaliu non polTct elte fuffreiens ad cura Difpofird 
num buius nobilis vut ..ppterea q2 talia omnia 
operantur in co2pus precife a materia.7 dlct aug 
raerteattua lapfus matialtt.aut falrem non edent 
(uificienter reductiua vf preferuaciua.que Duo 05 
fieri per contrarietate ad lapfum rancj> illius coz 
2upriua,qua2C cibaria omnia fua refrangeda fuc 
cum oleribus et rebus iu quibus tmporterum fiet 
mentio. lEligatur igitur panis habens pa2ii oe 
fermento 7 fale parum pluo q cdmunis panis.ee 
fit De pura fimtla bene coctus ab q5 tertura 7 bri 
Amentatus 7 non < Cibi ve20 De 
farina aut oe parta facti vt lagana 7 fimilia omia 
Dimitfantur.it fi panis eius aliqusdo fuerit cu| 
mooicopuluerisfemculi factus laudandus effet. 
Carnee VC20 eligende funt virulltne caprerine 
Iartratine. £r De filuertrtbufiepo2inc ga5elline 
De volatilibus vezo galline pulline capones. 
Unium minutaru perdicum fafiano2um turefap 
1 confuniltum funt libi Vtiles. Carnes ve20pcct 
Domertiri vel filuertris altare funt bone ei. idixe 
aut magis tamen maac q pingues valde. Dc 
plantis vezo ccnucniunt blete fp naebie po2tula 
ce lactuce endiuia ct cucurbita fute tcmpc2ibus. 
quo£ tamen omnia aut ipfozum quodlibct refra 
g:nda tmt cum feniculo pet2ofillino.meta faluta 
zofmarino 7 fimilibue plantis calidis. £t iter 
reliqua non omittat Vt in omni cibario Vrat mef 
lilta aut buglo.ta 7 fcabiofa.que a zf ptinetj 
vocatur militis. £1 vrarur ctta3 fumoperc 
tbimo De quo magnam copiam inueniet i motibj 
patrie lue. ? ert planta radices piures babescumf 
ramuli multi cum foliif minuris fuper terra fper 
gunt fimiltbus foliis ybpi vel zofmarini.Umr d 
vizidia folia non ita magna ficut predictozu mol 
lia 7 Delectabilem odoze5 flagi*antia cu ruputur 
t ert plaute rtipes a teira eleuatus menfura mtozi 
cubitali in fumitate cuiue repenuntur llozca 
ad citrinum Dedi iiantcs fuauiltimi odozis.cmua 
virtus pa ert calefacere 7 ejciccare in fine fecundi 
gi*adus. et 2a viztus ert aperire Dilatare omnes 
partes pcctozis 7 ,ppzt'e cozdis.reddei e tpfu3 pa 
ratum quarum ad Debitam Diartolem 7 fiftolem; 
1 tertia virtus eius fumof itares omnes melicas* 
7flegmaticas amatei ias tales a cozdc oiilrabere 
1 fenfibiliter 7 inren'ibiittcr cuacuare.ppter qtl 
confert melacolicis trirtibus cardiace faituofe tze 
mulofe 7 oiafozcticc.Ct fum ego certus q \muf+ 
modi piare foliua vfus pducet irtu Vtru ad fantt* 
tem complctam.0imiliter confert ei vfus 051 mi 
girioftlau 7 foliozum calcndule 7 foliozu t .rcha 
moderare tamen 7cecj. Caules aurem 7 plantas 
melacclie generatiuas 7<x'ciratiuas euitarc 
velut coziandru 7 alia f ibi paua. De leguibue 
in lumma cuitare Debet omnia 1 mayime ipfozii 
cczpoza.7 pzopric lentes.a quibus velut ab igne 
fugiat.3iramcnquadoq5 accipere vellet ciceza 
rubea 7 alba 7 pzopne cum femine feniculi vl’ pe 
t2ofif.non funt ci Deneganda.ppter qtf vfus far 
zis.ncq5 ozdei vezo coi preparatoe 
cum emulfioneamigdalai um factu efl ftbi bonuj 
7 pultes facti cum fimtla De frumento.panictl auc 
7 milium Dimittat.mTi cum lacte preparet capi i 
«0 vf mmciito. Dc radicibus vezo conueniunt 
<*( rcmiflc calide aut ad tklinate 
Velut funt nominati loculte vel radi 
eule.Simtlitcr etiam cazcte funt ei vtilee 7 parti 
mcc ftluertreebaucienominate.Ccpevczoallcii 
v bulbus 7 ratfanus Dimittantur. Dc fructibus 
VC20 conueniunt ci 7 amtgdale a ficus recentes 7 
ficce perfica bn matura 7 vuc Dulces 7 pruna bH 
matura a valde Dulcia 7 poma apia 7 mujeta Iblf 
Da Dulcia ? a2omatica.£t pira ctiii5 Dulcia 7 muf 
eata fuo tempozc a granata Dulcia vel mu5a 7 fi 
militer vb acres vf acetofi vel rtip 
tici vt pira folida citonia granata fo2bc mefptla 
et confimilee omnes Dimittantur. De a20tib$ 
VC20 conueniunt ci macis 7 capiir. vemque ambo 
temperata funt 7 fparagus cum eis 7 cinamomu 
in paruo vfu 7 C20cus 7 feniculus 7 anifum Uti 
kczo pipere trium gcncru 3tn3tbcre galaga nuce 
mu.7 ftmilibus in parua quantitate 7 moderato 
svfu etiam ert ei conueniens.7 p2oprte fi talia con 
fzangunrur cum temperatis iam pi edictis.7 con 
ficiantur cum cis cibaria. De bis vezo cii quibj 
condiuntur cibaria plcrifcft budatur 7 fa 
pa.£D:l ve20 in pamo 7 moderato vfu accipicdu 
ert.nifi cum frigidis temperatu pzoprte cu agref 
ta vel fucco granat02um mu302um 7 plantis fria 
fupra noiatis.3:etum Ve20 nominatum acutum 
fit ei in paruo vfu.Succus at aranrio2um 7 limo 
num laud abilis ert 015 3ucba20 refractus. OIM. 
VC20 vfus bonus ert ei De oliiiis vel amigdaf. 
Butirii VC20 non placet mihi.licet fit cdtra fozo 
iulienfes. Ibtngucdo ve2o anatis galline 7 po2d 
colata ert fibi bona. De conditis ve20 cocedanf 
rape 7 oliue i baucie condite 7 fecacul 7 
ert pingus planta quedam cuius radices nodofe 
funt exterius rubee interius albe fapo2e duIccsj 
Cuius rtipee parum magis pedali elcuatur a tza 
pzoduccs folia vuidia fubalbida acuta velut fpi 
na.7 facit flo2cm ftelle celcrti omnino fimilimu5* 
3girur buius piante radices condite funt ci valri 
conuemcntcs.tmmo 7 recentes crude comcrte aut 
dire i fub cineribus cocte cum fapa oleo 1 aceto, 
fale condite.Velut cazoic funt ei Valde Vtilcs. £f 
napi etiam conditi funt ei budadi. De ptibus 
VC20 al’iu3 fugiat cerebrum caudam 7 vetres 
7 pulmones. vezo 7 p20prie ariu5 ptngutu 
volitantium vel conuenietia. 
preter q eo2um que in aqua oegunt.ppter quod 
pifces magno2um C02p02um 7 antiqui vifcofi vel 
Itmofi vt tinebe anguille canat 7 fimilia.limo ec 
fterco2ibus viuentes aut infundo aqua£ emtadi 
funt. ‘bifees ve20 viuentes in fluuiie 7 fontibus 
triocef eius velut marfides temali capedam lucii 
merule 7 confimiles a cornum fama app2obari ru 
beas carnes habentes velut tozajtinc aut albas, 
velut vartoli vel omnes folide fubrtantie carnea 
Vt robi 7 confimiles concedantur ci.fiue dixi fuc 
zit fi uc affati.JEr pbcet mihi pifeis q meruit fibt 
nomem regtna.,ppter magnitudo eius. et q2 
carnes habet fatis Digertioni piompras 7 a limo 
fuaribus bene purgatae 7 nutrimentum exhibet 
non valdelvtfeofum ergo exhibeatur ci., De po 
tu aute5 cius eligatur vinum colo2C album fuba 
tenue bene oiafanum fapoie ad Dulccdineiclins 
tum non aure valde ponucum vel acerbum po* 
fua fatis eLcuacum.7 fi nimium fumofum effer cii 
cozzigJte relragat.qtf mdiua erit fi no idigebit. Si autem ,ppter cius fumofttatC3 opo2terct ipfu 
altcrartttunc confrangatur cum aqua Decocta De 
electo puteo arcnoro vF fontibus edo 7 aeri dtTco 
opcrtte.qnc fit in frequenti vfu bomtnu5 Diafana 
nitllo abominabili faporc vl’ fet02C participans.-! 
in cuius aluco non inuentatur muFritudo ranaru 
anguillarum aut fanguiffugarum.Xali 
que cocta fit adeo vt cadat cius gnta pars qrruoz 
remanentibus vinum eius Itmpbetur. Bt it cum 
bac aquacoquc2etu2 5ucbaru taber5Ct 
ei -? p2oprie magis in tepo2C byemis. autem 
perciperet in ftomaebo naufeam molltctem vF la 
ruudmcm.tunc optimum eftet vt predtera 
beatam efficeret. 3ra q in Duabus firulis eiue bia 
crrtngucrcr fruftriicalibie ignirum ab'q5 rubigie 
eliqua, btebus autC5 ve2ts a medietate februarii 
Viq5 ad medietatem menfis marrii tn quo tepore 
tales cgritndincs fel re funt mualefccre.laudare 
ego *Ct ab omni vino abftmcret faltem per vnum 
me./03.-7 biberet daretum per Istinc modii factu, 
IV aqnc electe vt prius I itulas quartuoz 
51 liqutntic rarc •? bene mollts.?. J.maciscaptT, 
vcn.ana.3 iiii.coquatur vfq5ad confumpttonem 
quarte parris lento tgnc.tunc ergo addantur eia 
Ude coctionis ltbf.iiii.-7 iterum coquatur 
vrq_ ad coufumprtonc quarte partte. b° totu 
co’ ct ur per p mnum fptlfum 1 bene mundii ouab5 
Vicibus -7 pa i itui’ t n vafis vitreis vF lapideis Vi 
treatts.-? rcfeructur v ui. Ce b° ergo btbat i potu 
folo per.40.Dtc8 aut faltem per menfemvnum. 
‘boc tn fuma cft regimen huius vi2t per mefura5 
fer rerum non naturalium ftbi eligendum. 
Sectio fecunda coutincnedtto ca. 
I\egimentpfiu3 medicinale per irentiones a tn 
ftrumenta Dtuidcndu e in Duo capitula. £t prf 
mum qaiDem narrabit modum obferuandu5 ab 
boc principio decembris vfq5 ad fine tanuarti fu 
turt.t'444. Sccundu VC20 capitulu tanget ca 
ram canonici p20cdTus fm intentiones n 
menta necelTaria.fi eidem fuerint opoztuna qdo 
feribet mtbi.Sprzo tamc q per ea que in primo 
ca° nunc fertbentur feliciter curatus erit. 
cuius primi capituli expeditione dccc5 remedia 
ci icm Itmt applicanda.f m modum qui nunefeg 
tur.Qaozum p2t'mum cft. IV granozum ftfttcoru 
elcct02iim.3 ii.gran02um pinearum decta2um 
J.i.capiir.ve.macts cozttcte citri ana.3 i.flo2um 
cimniomt clcctt'. 5. i. gariofiT. nttcif 
muf.galange ana3j.antft liquirtcte ana.5J.1a 
cictt fmaragdi fapbtrt offis Dccozdc ca*ui ana.3. 
i.margaritarnm elcctaru>3.ii.folto2um auri nu 
me20.Vtii.fyrupt aceto itatis citn' -? De ltmontb3 
§.ii.mcbari alj iiij.coquatur 5ucbarum cil aqa 
mdliffe tn qua prius buliertnt violarum 20f'aruj 
n flo2um ncnufarts -7 lambrufce ana *.ii.in libf. 
it.vfq5 ad confumpctonc medietatis. Cuni ergo i 
tali aqua coctum fuerit cum fyrupte vfoj 
bonam vifeofirates fuperaddautur ei fpcctcs oeo 
per fc pt!lucrt'5a:e fubtiltter a fiat elccruariu5 De 
quo btc vtz accipiat omni mane i au202a cocleaz 
vnum.a tarDet cibum ad minus quattuoz.a ftia 
partem coclearis accipiat in fczo.quado vadit ad 
lectum.a ira continuer tp'umvfq3 ad mcdictate5 
menfts februani.3n boc enim fubftctatur comple 
meatu fue curationis a tremulo motu cozdta. 
Secimdit VJ20 p i.ktpalc remedium eftboc.TV 
aloes abluti.?. 5-effio De cczdc cerui iacicti fma- 
ragDi ana.s.<C.faiie indi.3./.lapidis 1 aa 
mcni prepazatoznm ana.D./.rcubarbari elcctl 
5./.Diagridii.g.v.fozmcntur ptllulc txomnt.5, 
•ci.De quibus accipiat vnam omni quarto vf gnto 
fezo parum ante cenam.£t fi venter eius non re 
maneret conuenicutcr flurtbilis.tunc accipiat dii 
m dc ete.aut faltem accipiat vnam cmni 5® oie* 
vty ad rempue prcafTignatum. lertimti rcmc 
dium cfl.TV macio captir.vc.cc2ticum citri flo2u 
budoffe ana.5 ii.ligni aloes. 3.u.02igani damo 
mi fc!ic2um Ycl feminis bafiliconis mellirte ana 
3.1 bccn al.i ru.c20ci fpcdit De canna co2allo2u5 
ambozum aita.5.ii.foliozum auri numc2oquat 
tuoz ambzc O2icnt$lt03.i.rcufci.g.iii.ftatriuni 
per fe puluie a fiat er eia facculue co2dial»e i fin 
Done dc grana rero2ta que femper poztct fupcz 
mamilla finiflra ertenfum.et fi haberet Duos er 
et*3 ita vt permutaret vnum omni fine octo Die 
rnm. et dc illo tranaret ad alium peimutattm 
meline efict. Ouarrum remedium cfl looc.Tkc 
lectuarit' dc lepore rcmbuflo It br./. vitri ccbufti 
lapidiefpongielapidie lineis •? indaici ana.5./, 
feminu fartfragic a milii folie 1 fpagi ci flozual 
tee ana. 5. i. f .orimeUis fqu ilitictii. penidiar uj 
? t. S.fiat clectuarium.Dc quo vir tflc oiebue iter 
mediis quibus no acciriat ptllulae fupraferiptae 
accipiat coclear./.per ho2am ante prandiumet 
tantundem anrc cenam.a Iroc cfl fecundu figulare 
zemedium adfanifatem rccupcrandcm fibi etfi 
rar. Outntu; remedium dl.TV radicis farifra 
gic 'e.apii.radicis pcnt:;filot8ana.5.i.fcraptnicp 
pcponacis arifloF.zo.sna.si.t./.cIci Dcfcorpicni 
bus? i olei nardini ? ti.olei De pt per i bus. ?.vna 
florum altee3.tii.cere quantum fuftictr fiat vngue 
tum mediocris vifcofitatie.Dc hoc traq5 uguento 
faltem n tbus vicibus in feptimana inungat tota 
fpinam a medietate fpatularum inferius a fuppo 
nat pannum bene calidum fufttimigarum ai pul 
ucrc oppoponacie a ligni alccs.a e ctta hoc b fpe 
ctaltbus ad fanitatem illam rcquiftp. Sertum 
remedium di lroc.1V aque fartfragte fparagi bm 
fci a ap i ana libr./.aque cretam marini libr.tu 
mifce.a De tilia aqute aitquado ponat in ferculo 1 
potu fuo.£c fi aliquando oe his biberet ciatu me 
dium ante cena5 cum aliquo 5ucbj20 etet fibi val 
De vtilimu.reperiret at plantam creram' mazinf 
in ctuitarc vcnctiis.acfl planta fuper litus maria 
inuenta cuius quidem radtr g2ofla cfl parumper 
minus g20fTitudtne brachii fm eius etaccm fubi 
quidem pinguis-mollis 013 notabili vnctuofttate 
colo2e in fupcrficte eius vizidis ad albedinem re 
fractam <7 citrinirarem Declinare alba in centzo 
cum fap02C oulci participans falfo palper acuto* 
a qua clcuatur Ilipes fuperficiei terre fpanfus no 
Dofae longus gzofTus a pinguis.cuius folia in fi 
gura fimilia fut foltis camelcdrc nigre dcpfiora 
tamen a pinguia valde.in cuius foliozmertrcmi 
ratibus armata di hec planta acutis fpinis vald 
foli iis.lxr quidem cfl dc plantis mirabiltozibuf 
ad aperiendas oppillaticcs omnes.* .pprie renii 
educens ab eis trumbos petalla mutos arenas t 
lapides.aim qua cozpoza multa liberaui * pi cf 
uaui a nefrefi. £t vide Diafcozib et alios De ipra 
mcmoziam facientes. Septimum remediunt 
dlboc.lV 'pceicram diambre oeferiproe £Dcfue (n antidotazio Dtfltnrtfone p® c02ticttj 
citri ligni aloes fpodit dc canna fandarace ana.5. 
y.fiat omniu5 per fepuluts.3n cuius fine ponan 
tar ambze.5 .xv.De ergo puluere falte5 in fep 
timana bis vel ter afpergac pzozam capitie a c<y 
zonali comiltura per inedtum fagitalis vfque ad 
fimum eius per latirudine5 quattuoz oigitozum 
7 cll efficax ci ad apperiendas oppillatdc3 anterio 
zii cercbri.7 ad cuapozandas 7 otllrabedas mas 
que perfepe rcumati5ant ad lacunam in inferiozf 
pjrte cerebri fuppoficam. Oerauum remedia 
conferetis ad omnes fere Dirpo'itiones eius efl b\ 
'fic!eiu5 quattuoz cdiu5 frigidozum minutillime 
tndfozum ana.J f.fcminis endiuie fcariolc 7 ace 
rore cetrae aduri politci captir.ven.3dt liquirlcie 
rafe.| J.anifi Dulcts.J.i.fe. fpagi vitri combufti 
lapidis indaict omia fub 
tiliter 7 cd.nifceantui' cum tripla gttrace 3ud3azt 
aibi.de hac ergo tragea ille vir accipiat in bzodto 
frquenter coclear.i.Dcglutitum immediate ante 
cibum.di iterum De meliozibus fibi necdfariis. 
11onu5 vezo d1.q> ifte vir imedtetate 
menfisianuariia S* die lunaris illius mePvfqj 
ad qntii eius faciat fibi fieri flobotbomia D* bafiii 
ca finiliri brachii fub cubito innenta.boc eni5 pri 
cipalircr adnerfatur repletioni vapozo'e.vt feri- 
bitur xi9 tertii ca* dc canombits curateis C02dis. 
etiam euacuar materiam fanguineam 7 alias ctd 
cdmirtaa.pcr ipram igitur extrahantur fanguis 
f.iiii.vd.v. l?oza electa 7 ventre prius lenito. 
Dccimtl vo 7 vltimii remed ii e.vt ille vir (ludio 
fue exiftar in aptione venarum cmo2oydaliii.per 
basenimfuflicienter poterit Diueiti et euacuazi 
maceria omniufuarmn egzitudiuum.7 pzoprie 
cum fuerint mediocriter fluentes.potdl atmultj 
modia vel inftrumens aperire eas.7 primo gdem 
frequenter feDendo in aquam calidam Dccaridis 
radicum apii petrofilini 7 epicbimi.iced. z* v* 
poli illud fricando eas cum panno biTello vel oc 
lino mediocriter afpcr 0. 50 vezo fricando eas 
cum af|periozi ptrtefoliozum fici. 4® CU5 foliis 
confolidc ma. f* cum foliis piante ianguinarie 
quam multi poligonia vocant. 6* fricando eas 
cum felle tbaurt. 7® fuper eas apponi ve'tofam 
magni ozificit totum circulum ani includentem 
7 euertentem ad extra. Cii illis itaq5 ingenita 
Velcumipbzumaltezocum apte fuerit emozoy 
Des permtrtantuz fluere.ita tamc cy n0 pducatur 
ad Debilitatem qua5 cognofcere poterit p capitia 
Debilitatem grauitatem fcotbomia. aut vertigine 
Similiter tame4per Difficultatem anhelitus. £t 
tertio per tortus vfem Debilitatem.£t 4* per tm 
potentiam ad motum pzogzdTtuu. J£t f° p ficim 
7 fliptteitatem ventris.Cum g® I?ec accidentia vf 
tprozum aliqua apparuerint rtatim rellri 
gcreeos.emplailrando fiteri cum albumineoul 
conqualTaitdo cum puluere mumie terre figillate 
boli ar.i fan.Dra. icc ic feltcitabitur eius cura ad 
fa 4care5 qua fibt reddere 7 con- eruare Dignetur 
fummus omnium faluatoz fui pietate ad laudes 
um perpetuas awcn. 
Confitium ad malam Difpofirtonem Frf.i bti cOz 
dt's cum vniuerfali cozpozie Debilitate 7 extenua 
tioue.Debilitate Itomaebi d ifcral ia renuj et epatts 
ca.7 fic.ipo9 ad motus pzogretfiuoe. 
3fpofitio bon02abiT virf teonar 
Di' Dc Xridenro cft mfriplex 7 mf 
lia egzitudintbua 7 accidcntibua 
complieata.lbrima efl mala com 
plexio cordie fri.ct bumtda licet 
ampltoz i ea appareat biiiditae iy frigiditas. Xld 
hanc enim fcquitur Vniuerlalis copozie Debilitas 
paruitas tarditas a raritas pulfus cum lenicic no 
rabili ira vc qiiq3 pluzibus Diebus in ncutzo bra- 
dMOzum pulfus inuemzi pollit.in maiozi vo eue 
rue valde pai*uu3 reperi ur 
rante paruttatis non cxiftat ficut foluit. £l1 crta; 
ad banc confeeuta cozpozis confumptio vel exte 
nuatio.Xl3.iia enim coplcxio cozdis tam calida cy 
figida ed cau% confumptionie a ethice copozis* 
pzoprie cum eft foztis vel longa xt9 rci rii ca° 4*. 
Sld banc etiam confeeuta di magna in ftdebo 
Debilitas m appetendo ,ppter multa bumid itate 
in oze ftomacbt factam que appetitui mftu aduer 
fatura qzbumiditas bec materialis cft ppipfaj 
Hop fepedyaria flcgmarica 7 7 lienrcria incurrit 
z* p? incipalis Difpofitio c mala ccplcxio renu 
ca.i lic.q liue naturaiis fiuc accidentalis ex infro 
coitu rttpncicjrc ventris longo tfaibicu fu p fpina 
vel pz pter vnguenta calida quibus fuper I pina 
vfus clt acctderic.etiam epati coiata eflfiuc ab 
cpace ad renes mltiplicata non multum adoparf 
repug.iar i pzopo ito. 5a principalis Di1 politio 
eft vniucrlalis omnium membzozum motus t5b( 
litas 7 maxime ancbai um genuum 7 pedum.pp 
qua pzogrciTiuue motus 7 luftenratio mollis coz 
pozis impeditur I3 talia queda allido appareat 
accidentia.I?cc tamenfir.tprincipalia 7al ozum 
caufe qmbua remotis alia faulc curabur. tbonec 
igitur iuccinctc modus regiminis ex parte reru5 
non naturalium.z* medicinaliii ozdo Vtiliozum 
percuretur. 
Capitnlum primum oe cura per Dtetam. 
Camera in qua habitet Debet eile aeris calidi no 
tabtUter in qua tamen ficcitas fit notabilioz 7 hs 
bear afpectu ozientale ab aqua vento limofts fu p 
fluiraribus bumidttatccdiltciozum vel muzozu5 
pziu..ra.in qua !epe fiat ignis ex lignis lauri luni 
peri abictj Uricis zofmarmi ciprclli 7 ftmilibue. 
£xpc etiam iuffumtgetur cum pice grecacoztici 
bus abietis Uudano 7 ligno aloes fuper igne pfp 
fis.XDane ante prandium 7 parum ante cenam 
conctur 7 experiatur exercitari eundo p 
cum baculo feturatus, vd brachiis alienis apedta 
tus 7 faciat boc quantii line nocumento tollerare 
poteil. P>oft cibum vezo 7 alio toto tempozc quief 
cat..£t fi exercitari non perdi vt Dictu di mane 
ante prandtu faciat fricari anebas genua 7 pedes 
cum pannis leuiter calidis per tertia partej bore 
7 pollea friccntur cum I «btilifTitno puluere ligni 
ctprdTi cu modico Vmi comixti calido.oeiD ligec 
7 luis caligis Vulpinis calcienrur.Dozmiat uo fu 
bino fed per Duas faltcm bozas poli cenam capite 
bene cooperto leieuato.prtue fuper Dextzo.bids 
fuper fintlbo latere reuolutus.Dccubitum vezo 
fup fpina vdut ab igne higuit/fcoteft at oozmir*  tepoze fCto vigilet 
biurnam vezo Dozmitione5 omnino fugiat I alte 
per totum menfem marcii altqd aeens 
fonum nocturnum interrupiflet. 116 fit anguflio 
ftts 7 Dcfpcratus dc ipoffibilttate curationis etu®< 
11eq3 in aliis accidentibus anima mnltu trtflkt 
bus imtolutus permaneat, fcd bene 7 audacter t- 
potentia faltiat02t9 icfu cbrtfli confidet 7 operet 
quifua remedia vigozabit-inpofleru.XIcoytuet 
cprum efl pofTtbilc Dicere vel 'cribere caueat vfqj 
quo perfecte virtutum integritati vf foztitudmi 
reflitutus erit per tpfil enim tn ctbica 7 periculu 
irremediabile perduceretur valde cito.Ctbozum 
affiimpttonem multa omnino fugiat.cum enim 
fepe flomacbi Debilitatem aquifiram 3 lap 
fu cozdie quanrumciiq3 fe bene regat in abis ad 
buc fepe vomitum incurrar quito magis fi llom 
fuperfluts oneraret cibis.XIccipiat igitur poiuu5 
7 cibozum tantam quantitatem vt ad flomacbi 
gramtatem exclufiue Ducatur.2Ddio2.n.cibatto 
num efl que non efficit flocht grauitatem 7 exren 
fionem.ficutmelioz potuum qui in flccbo fut flue 
tuat 7 natat tertia primi. £uacuationcs atlt mnl 
tas 7 frequentes effugiat qz ccpigtncm fui co2po 
210 Debilem cito finirent.3nanirionem autem ex 
multa abflincntia a cibis 7 potibus fugiat.Copus 
enim eius artdil in fteettare ccfti marctur tncura 
bilem.Bis igitur in Dic naturali comedat fcDm 
ty fibi Datus cll ozdo/£5t autem ,ppter dbilitatc 
fubncnttone indigerer.a* cipiat mane in auzoza 
7 per bozani ante cenam ciaru5 vnum bzodtt' pul 
li vd caponi® cum 5ucbaro calidum.vtatur pane 
recenti Duozum dierum bene pinfato frumento 
cocto non affato ex puriori parte fatue facro.Uta 
tu?’ caribus virellints agninis caprennts caflrarf 
p02ctD0meflicictfilueifriV teneribus non valde 
pinguibus diris 7 affati non valde car.caponum 
pulloznm pdicum fafianonl ruzdo£ columbozu5 
paruozum Ibrnozum francolinozil lcpo£ cumcu 
lozum ga3dlo2um.i 
Citatur pif ibus fontalibus paruis Itu eis tcmalis 
7 ftmilib5 Carnes falitas 7 ptf es fugiat. Utatur 
onis recentibus omni modo preparationis ntfi 
frixis.Ufi porefl non multii fepe ca eo receti no 
valde vifcoro.7 lactis vfue precocti placct.vtatur 
oleo bono citius tf bim'20.licet c,nq5 accipe poffit 
butuu.fed non frixum. Xfbfiincar a lactucis fpta 
chiis endia poztur.cuciir.blera. Utatur caulibus 
libus cazorio menta pet20. bozagmc quantum 
porefl feniculo 7 aliis bci bis caltdie.Utat multu5 
02dci panico ciceribus lnbeie 7 aliquando 
albis..Caueat ab vfu pomozimi puo£ 7 vi r 01115 
frucnium frt ddozum 7 bumidozu 7 cmdozum • 
be pizis aurem coctis quandoque Datur licentia. 
Ce fructib5 cctd placent amtgdale in cibis 7 pl?t 
flici 7 pinee licet in frequenti vfu non placeret q2 
nocet (lomadx.Xludlanas affatas alicfdo accipe 
potdl. Caflanec fugiantur.ftalTulc placent omni 
modo.7 Vue nofizozu moriii nullo mo 
placet.fed 3ucbazo vtatur ad libitum.Sceti vfus 
quadoq? vtilis dl.Succus granarozum aratio^ 
7 agivlie placet. 7 inter cetera limonibus vtatur 
fepe vt mudiftcet renes eiue.pipcre 7 aliis fpecie 
bus calidis vrarur eum temperameto ne multum 
indamarenr 7 exicearct ipfii5.i5imiltter ab anifo 
7cimiocauc4t.‘l\ape condite conuemcntcr fume 
ttotrt.Olfoc et(a5 fi non fint multum ftUte 
bone fibi.be confectionibus vti potcfl confcctioe 
Dc amigdalis dc pineis De pbifliris a oe audlanif 
Similiter cttzo confecto cum 5Ucbaro a cozticib5 
aranttozum.oe aliis non Vald curat.XI paflillibj 
cibis caueat omnino 7 valde Llfis. frotus eiue fu 
Vinum album clarum.fubtile odo2tfcru boni fapo 
zt0 ad oulceleuiter inclinatum nullo modobruf 
cum vel ponticum vd acre. Ilee Debet elTe nigi u5 
obfcurum gzolTum aut turbtdum.£t fi I33 vinum 
Valde fumofum limpidetur cum aqua Oecoc.milu 
folis.Xepoze vezo cato cu aq fola precocta. 
Capitulum tertium De cura p medicinalia. 
3n regimine vezo medicinalium intendat femp 
confozrarioni cozdie cil ctbie 7 potite quare vta 
tur aliqua iyrirarc aqne buglofTc.faec fuit aqua q 
tpfum quafi mo2tuum fufeitauit er qua in vino cf 
bi0 7 omnibus tpfu5 vri facieba3.1bonat ergo ex 
ca vel eiue radice femper aliquid in ctbie.et aqua 
fublimationie eiue ponatur in potu. Vel loco cius 
accipiatur bozago vel De Vno ad aliud pmutatto 
fiat, irveundu efl q? in ferculo ponatur De pul 
uere ligni dl ciceris ru. ler 
tium efl puluis fmaragdi fimplictt acctpius. 
Quartum dl vfus enule in cibie. Quintum dl 
vfue margaritarum in cie. efl vfue co 
fectionie ifliue qua mitto 6 qua vti potdlie feper 
ante cibum 7 poli vt placet. Septimii e petare 
anulum cum i ubino electo. Octauu5 e pozrare 
cozallum ad collum 7 vri eo in cibis. Ilonu efl 
comellio cozdium animalium, bectmum i edo 
rare mufeum frequenter 7 czocum et bafiliconcj. 
Confo2tatur etiam coz poztando facailum De fin 
Donc De grana.in quo confemcnrur illefpcciee 
quae portati. 3tem accipiendo aliqdo vnam dc 
iflte ptllulie quae ptadqn venter eder Hipricue i 
2° vezo pzouidendfi renibus eiue qui cx mfta 
caltditate adurendo bu. congregant i fc tpfis mf 
tirudinem barenuLrum gzoltarum 7 
multarum cxquaru3 longa datione in eie 7 coica 
rtone in cie facta per neruoe ozientee a fpcdtltb5 
renum 7 alcattn tanta facta dl Debilitae i acbts 
genubua 7 pedtbuo. quantumparteeilleiniuo 
motu 7 fcnfu vigeant per fpirftus fenfibilcs fibi 
Dclatoe per neruoe a prxdictts locis a nueba ozi 
entes legatur pa primi DocJ9 7 primo Xilmanf. 
bte igitur pzouidendu Deduxi pztmo cu bac 
Vnctione qua5ptatj ex qua a media fpina inferius 
renes 7 tora fpina vnguatur vfq5 ad fitezi femel 
in Dic Icuiter calida. Secundu ad cand inren 
donem pzo renibus dl vt vtamint illo electuarto 
quod folemniter mundificat rence 7 vdicam.ee 
educit trumboe lutum 7 fanicm.Dcquo accipiat? 
omni oie quantum dl nux muf.p quatuoz Ixuaa 
ante prandium. £t fi tedet vos accipere ex co ot 
Dic.acctpiatie in feprimana quater excococlcaz 
pzo vice. Tertium ad eande intentionem e vt 
omni fezo per Ixzas duas ante cenam accipiatis 
coclear metf bo£ feminu confectozu3 mallicando 
licut cozunds 7 Deglntiendo ea. Quartum efl 
recozdamt comedere fepe dc lacte ouie cum aliis 
cibariis cocto.Xftrendendu tnfuper flomacbo ma 
gna Diligentia appetitum trciq5 7 Digcfltore ei9 
confernatconfcctto cozdialis fepius nominata in 
confoztariorte condis. 0ecundu dl vfus mente 
cocte 7 cniie etiam in cibis. Xertiu3 c dglutire frequenter vnum granum mafficis ante cibum 
vtgozat enim oigcfftuam. <5i vezo accipiat pcfl 
cibum confo2tat appetitum magis. Quartum 
ell accipere alicfdo ctatum.y.aque oecoc.ltgnialV 
bene 5ucbarate. Quintum efl vti fup ciba2tis 
luis more a2omatum pulucrc fubciltlTio ameos. 
Sextum ell po2tare fuper ffomaebo plfwceolu 
factum De pili is lcpo2ts .um fua lana tora vel De 
pluma vulturie factum. Septimum eff vncrio 
ilfo ex qua ffomaebus mane 7 fczo ante cibti ilgua 
tur.i fuper ponatur et pannu3 fuffumtgarus tbur 
IV olei De menta De pulegio ana.5.1 olei oe maffi 
ce De mi; toanaj.y.galliemuf.ffozacis cal imite 
ligntar.laudaiana.3.i.ambrc.g itii.ccreq s.ftat 
Vnguem um leue. Orr uum eff ce2orum illud 
IV zefincclare.j.i.laudam ff 02.1 cie liquid ana.5« 
titi.ligni aloes ameos abfintbii ana.3.y.folt02U5 
7 feinu ba' iliconis cardamcmt maio2t6 ana3.iu 
cezc.q.s.fiar cczoru5 fuper panno dc grana bene 
g uri. ofum in fdma fcuri 7 femper ufTtffar 
Binea 7 lotiones totius cozpozts 7 capitis p2o 
nue non placcnr.*bcc funr que mihi vnlio2a vifa 
funt p20Dif‘po,tttonibu8 vellzts. Si af r rccpris 
fupradictarti medicinarum indigebitis fcnbettg 
1 mirram.llon enim eas cnraui (cnbc2e q2 med» 
cinae babebatis.b us autem omnipotens 7 faU- 
uat02 3afns ebriffus bcc oia cito Deducat. 
Confilium ad motum cozdis. 
Brttudtneo cionice mitert.ilifer 
licet fixe remaneant in plurimis 
tamen iffanim tmmoferc oibus 
"Xtdetur effe I cc acctdcs i'rpabil< 
q reuoluuntur ad magis aftltgeit 
dum in vere n aurtino xt clauditur in fnta ypo et 
*>mcraf02ts5a affo2t!mo2um fmone illo. Ucze 
quid mante mclacoltc cptlefic apoplefic icetj. t>20 
pter quod non eff mirabile fi motus pulfue cedis 
n tremulus motus cius in bcmozado viro 
£5tmoe dc 2odigio tnfeffat ipfum magis in vt2C 
% autiino q tepoitbuealtis. cuius quidem 
regimine licet alias confilium fibi erexerim fartf 
conuentens i quo premitto ztgimen ex parte fex 
rerum non naturalium abeo obferuari Debere, 
tame prercr illud quattuo2 remediis i piittarum 
videtur mibi ei p2c uidendil effet l>2imil itaq5 
iffo2umcffvr tacitius eff poffibilc fiat bmcvi'20 
floborbomta De baftltca Dextie partis poftra lub 
cubito mane vetre lubricaro 7 abo ta a ffomaebo 
Depoftto er pzope 02tum folte per bc2am.i.y# 
p r qua extr. b mtur.J tiii.vel.v.fangtns. 
cudu tnffrumcntii eff vt Die immediate hic 
Vir accipiat bunc potum. IV fyrupt oe C02ticibus 
citri reubarbari electi agarici a na. 5. ti. fucci 20? 
5.vi.53,fpicc ana.giVi.farg:mc.g.ti.5ucbari albi 
«q.s.Ucctpiatur mane cum.y.ctaro aque decoc.flo 
2um bo2aginif calefacti 7 poff q acceperit tardet 
cibum fuum ho2ts ad minus.iiii. Xertium in* 
ffrumentum eff vt poff q fuerit euacuatue ctl pre 
dicta medicina tunc omni mane 
fraferipri electuarit 7 DcoD accipiat.*.t.y.p bo2« 
Vuam ante cenam.n tar.rundem accipiat oe eo in 
fczo quando Vadit ad lectum Dcglurtcrdo ipfum 
7 fi no pollet bene Deglutti 4'ptcr ablxminardcj 
ftomacb» tunc ipfum cum./.ciato aq bugl* 
calcfactc.Cuius t5fcriptto.1V tfyamufct' dulcis fpc 
cicrum electuarit oe gemmis ana.g.iiu.g.pbifff 
t02um.|.u.Dozomct fe.bariliconto bcenal.’i2u. 
Cioa anj3.tilo2U5 2ofmarini.3 .u(.3ucba2t' al. 
5am.fy.Dc coticibus citzi.J. ut. infundat pbifftci 
m bonam maluafiam calcf.icram per Oies.tti. dc 
inde vlttmate teratur 7 inco2poicnrur cfi fyrupo 
ucba2o tnuicem bene coctis additis fpccicb5 
fiat electuarium. Quartum inffrumentum crt 
quado accipit clcctuarium prediermmo fere 
omni alio ccmp02c accipiar dc iflts pillulie omni 
qnarro fezo Vna5 parum anre .quarum te 
fci iprio.Tk bari electi 
3-i-3garicO.iiii.bccn al.a i u.croci macie faf idi 
ana.g.ui.cum luceo bnglof fiat pillule pro omni 
3ftis quairuoz remediis iam expeditis fcrl 
bar De Ibtujuo p2omdcbirur enim fibi fuccefiuc 
De applicatione rcmediozum f3 opo2tunirarc. 
Conftlium ad motu rrcmulu3 cozdie cii Di crafia 
fri.i bu.pect02ia flomaebi capitj 7 Dolo2tm in gc 
nu etcamlla. 
3r bono2andtts 7 mc2.di(1tmtts 
*buguttoDc Ionico lebozar mbj 
Difpofittombue qutbue aliae lato 
rc ingenti fatis remedia adhibui 
que otutna fptrarc gratia Iccura 
nerunt fpfu5 ab ingenti periculo, i: 1 at ent'5 i toro 
pect02e 7 C02de ctue mala complexio fri.r< bistda 
tremulum motu5 cozdie in co effictcns.cuius ma 
tcrialie cair a erat flcgma mucillaginofum 7 aq* 
fum tante quantitatis q non ra20 perducebat tp 
fum ad Dtfraam picdic.15 que fibi mo2tcm ful iia 
minabatur per modum fuffoat tonis. ab illa m£ 
p2oucntentf pzcbtbendo tVpirartoncm 11 efpira 
tionem congruas.** licet Ixx difpofitio ineffet ei i 
pect02c per clTcnttam princip..ltrer. fecundum 
magnam tamen partem Dependebat a capite ma 
tertam flegmaticam pi edicr. m 7 aliquado falls5 
ad pectus effundcnte.cuius crt'23 materiei no nui 
la pars oefccndebat ad nocumcntil in 
Digefliua notabiliter efficiens et ffomaebum fuu5 
multis ventofitanbus 2eplcns.£{t VC20 nunc U15 
Di po trio capitis t pect02t6 notabiliter allati.,rc 
funt rermnltt tamen predtetediferafie paro non 
modica in capite 7 ffomaebo cius ..ppter qD bene 
ficto fututis 'i mcdicinaru5 auxilio na maria di 
riuauicad inferi02cs partes genu ct ca 
uillam pedis ocxrri.quadoq5 Dolo2em cum time 
efficit tn cauilla eiufdem pedie que cum bene con 
fyderantur minantur ei euentum Doio2is iunctu 
zarum fcilicet genu 7 cauille <numo2e5 
cotcatione Dolozis et ad anebas 1 fupert02ce iunc 
turas quibus omn.bus etdc3 pzoutdendii eff.vit. 
remediis infracriptj. Primum itaq3 ipf052 cft 
xt poli mino:atiuum per me fibi exbibirii paduc 
cum erat in Domo fua accipiat boc Otgefiiuum et 
continuet octo Diebus. IV aque melltffc yreos et 
cupat02ii ana.l.i.p.mtlccacaltduaccipiaf cum 
modico 3ticbari. Secundil remeoiu e xt Dic t'x 
immediate fequenti purgetur cum lx>c elcctua2io 
TV clectuarii idi.J.t.elecruarii fucci icf\.$J.7 ac 
ct piatur cum ciaro.p. tini montani calu Zer 
ttum inffrumentum efl xt Diebus quibus accipit 
Oigelliuii fuprafcziprilfi vcrereiue ndfo2Ct bene largus adhuc etiam omnitempoze ttaf pillulie 
iflis accipiendo omni fine.ti.Dicrujtnapazum 
ante cenam.7 De eis frequentius accipere potcfl fi 
venter cius cfTet magis flipticus.quanl Ddcripto 
IV pillularii d: farcocolla Defcriprtone £Defue 111 
libzo De confolatione pillularu 
alefanginariijii.cum fucco 2of .fo2menrur pilF. 
pzo omni.3.tii.quibus ttarurt* Dictum cfl. 
Quartum remedium tt ti2 ifle omni feptiana 
femcl in auzoza huius clcctuaru' cu3 
J.ciato buius tini albi montani calcfci pcfl eua- 
tionem cuius Defatprio.lV tiriacc bermerse 3 U 
mctridatielccti.3.iii.inco2pozentur AFom cote 
rendo. Quintum inflrumcnnl e tr tir iflc por 
tet fuper ftomaebo fu0 facculum iflum quc3 qu..fi 
femper applicatum ibi habeat 7 pzoprie quat do 
fentit flomacbum infi igidatum tpufratum 7 te 
tofitatibus plemim.cuius Dcfcripto c 1V.c2tgai.t 
calamenti abftntbn' mente folii ana.mb.i J.c«me 
Drcos camepi, afla2t maioranc 1L2113 zofmarmi 
ana.clo.ii.maci9.5j .gallt'emuf.3 ti. 
omnia per fe 7 mifceantur 7 fiat factulus i panno 
lineo magne Dcnfttatis. Sextum inftrumemu 
efl tt tir ifle fepe accipiat falrcm in Die femd qri 
Vadit ad menfa5 poli omnes predicrae mccinas 
coclear.i.buiuB tragcc.1V flozum bozagis 
7 2ofmann{ ana.31i.been al.7 ru.czai Dozomct 
ligni aloes am.5.11.11quirtcic.3.it.fc. bafiliconto 
3,ii.iadcti fmaragdi fapbiri al. 
rrtplu pdDVis oium 7 fiat rragea. Ultimu iflru 
faciat fibi fieri inunctione ifrafcrip 
tam omni fc20 cum tadir ad lectum ex ea ealiua 
confricando genu 7cauillam fm amplituoinem 
magnam IV olei onfactm olei zof.ana.J.ii.fanda 
race.3.ij.falt0to22efacti.5.tii.zof.cipeii.ana*3. 
5>terantur omnia funul mimttifTime 7 zefuetur 
l tafe vitreo et calefiat tna piicnla eius ve qfiac 
intnctio.cut fuperponatur fl pa canapia bene ca 
lefacta ct oenfa cam Decenti ligatura.loec funt q 
mibi pzo nunc ttilioza videntur ad fui faniratej 
Confilium dc tremc2e vertigine De 
bilitate Digcfliue llcmacbi. 
3cct accidentia queremanfezunt 
huic xt20 fa uo dci fratri ZDjz 
co ocozdine fancti Jbcozgii De 
alega fint numezo plura, tamen 
principalia fut quibus adbibeda 
tfteura completa. ‘Primum quidem cfl metus 
tremulus cozdis cctinuus rcmiltioz inq-dlcfo 
luerit. Sccundtl accideus efl capitis Difpofitio 
$ materia flcgmatica in eo contenta que tetofata 
7 inter panni-ulos ccrebzi contenta tertiginoloa 
motus cum aliquibus Dolozibus extcnfiuis in co 
efficit. Xertium accidens cll Diminuta Digeflio 
in flomacbo que pzouenir a materia flcgmatica t 
co congcfla 7 etiam fm partC3 a capite Defluentem 
£t ex iflis bene confvdcratf colligi poteflQ’ no cfl 
mirabile fi aliquando in hoc viz0 apparet lafTitu 
Do tcl DebtlttJ8.3tcm multi® fputi 7 aliqVo rugi 
tus in flomadx) 7 in xeotre. Quarto fi cydoquc 
in co apparet fcotbomie 7 tentofitates in aunb3* 
Qmnia cm'5 bcc accidentia a predtetie tnb3iino 
a quolibet illczum per fe proucnire pofTunt.quaf 
uccdlai iu cfl ct fcflinantcr intcndczc ad corus re 
motionem vt tume feqmtur.XIt tento igitur regie 
per ree non naturales puenienti fcilic5 q> bic tir 
euitet lacttctneoo pafliiico cibos bumidos 7 tero 
foe 7 q>in quacunq5 cibatione pce magia $ tfque 
ad faturitatem comedar.7 bibat tinum album tF 
rubeum mcdiocrie fumofitacf abfq5 aqua aut CU5 
pauca aqua comixtum 7 caucat a iuperfluo motu 
7 pzoprie pofl cibum 7 a longa 7 fufota D02mitdc 
pofl ipfum .Cu5 regimie medicinali fe regat cum 
gnq5 remediis infrafcrtp!i.1>2fmum itaq3 dlozu 
<ft tt ttatur iftis pillulie oe qutbu3 accipiat gnq5 
omni finc.xt.Dierum tfq5 ad medietatem mefis 
3umi.rempo2e autem intermedio accipior viuu 
ter in leptimana parum anrc CC1123 7 ita pcft me 
Dictarem lunii continuer afTumpnoncm cap ter 
tnfeptimanatnaaccipicndottdictum cft.Crt ri 
incipiat tn cie omni fine. xt. Dierum incipiendo 
a principio leprembrie tfq5 ad furuf ver iclufme 
nifi fuerit imoderata frigiditas cu3 muc 7 glatie 
vebemcntiiftmis.TV magdalcous 
J.y.ltgniaFJpice nar.polii motani 
arie.3 J.fo2mentur pillule cum fucco zor.pzo oi 
5.ti. fecundum 1 emedium cfl tt tir ifle tf«t 
bac confectioc ex ipfa femper ante cibum acciptc* 
zotulam tnam.K fpccicrum Dyamufci Dulcie.5. 
I.Do2omci oflie De cozde cczui fe.bafiliconie iacic 
tt fmaragdt ana3j.*ucbart al.J.t.cum aqua bu 
gloiTe fiat confectio in zotulie.5.nt.7 cocpcriatuz 
foliis auri. Xcrttum remedium cfl clcctuarium 
boc De q° bic feruus Dei omni tertio mane i auzo 
za per quattuoz bozae ante cibu accipiat ad qua 
titatcm.3.iii.Degluriendo ipfum.cuius dc criptio 
TV tzocil.oc mufeotzocif:c<c czoco De criprof a 
XDcf.tn antiD anaji.iacinti.s J.margariraiu 
3.1 Jy.De cozticib3 cit.J.tiii.ju.cadi. J.titt.ccquaf 
limul fy.7 3ucbjru 7 additie fpccicbj fiat clccrua 
zium. Quartum i emedium cll tt tir ille fup 
cozde luo continue poziet iflum facculum alicjtto 
tamen calefaciendo 7 cxiccando iplu5.IV fpecicru 
elect} De ligno af.fpccicrum dyamu ci fjpccierum 
electj oe lacinto omnia Defcripc? Xluiccne j®can. 
ana.5.iti.fi«c lacculue in fyndone rcrozta cjoran 
gulatus. Ultimum efl tt oitbus mc 
mediis m auzoza periepe accipiat mixtione ifli 
rum aquarum. IV aque buglolTe aque mdliile ana 
J.ij.a que zozifma.J.j.mifcc 7 calefiat 7 cu pau 
co jutbaro bibar. lOcc ad laude Dei. 
Confilium ad motum tremulii cozdis 7 DifFicFra 
te' anhelitus cu mala coplexionc fplcnis 7 oppilla 
tionc eparis cum renfioiic 7 opptUaaonc canalia 
fcllts Defccndentis ad intdiina cu yctcricia 7 ma 
la copide calida renum* 
3 pormo buius venerabilis prit 
Domini. TIdc pzofelTione fancri 
Jbfozgii alecis cfl Difficil e.eo qz 
ipfa minatur cg2irudine3 aut lo 
go tempore duratura aut f Item 
terende tiatidis. £fl enim mala coplcxio Diucr a 
Diuerf itate partim membzozum que ab ea 
cgzorant.partim tczo qz m quibufdam cozm cfl 
ma.4 complexio l ixa, m q ubufjam aiir earum cfl 
fi '113 7 facta.ia licet bic Icnno.plixus nccclTan> 
csfcr tamen punctualtter Difcurrcndo illud qdcfl 
butc rei neceifanum non 05 premittcie.^gzotat cjiim,tn eo coz cuius fignii eff motus eip t mulus 
'? quadoq3 faltuofus co,magis verendus q2 preue 
rana eff. 3Llc cni i quopfeuerat tremulus motus 
co2dis caucat ne fubita arripiatur mo2te.7 licet 
moru3 falniofus vd pulfatiuus co2dismino2is 
malicte ertllat cp motus tremulus.neutcr tamen 
1U02U5 non euacuatur a fupitione *? p2oprie cu e 
magnus vt patet ita tertii cap° De cura trcmozis 
corjis Bz vd iteru5 oiidit boc anhelitus eius Dif 
ficuiras 1 Diucrfitas in pulfu percepta ex puitate 
velocitate *? frequetia que quando ipfu iterriiput 
paruitate tarditate 7 raritate eanim. £t er mala 
cdplexio in fplene huius Vui non prccifc fimplex 
im no complicata cum eg2t'rudinc complexionali 
du3 que facile moffratur ex notabili tenfione fub 
ypocudrio finilUo que partt'3 ab bumo2alt matis 
a partim a vcntofitattbus illic inclufts p2ouenit. 
3n qaa regione cum fit ccmprclfio peipitur nocu 
mentum ex ooloae aut cenloc aur copreifionc Ibid 
appjreute. Ht vezo iterum boc idem apparet ex 
vrine contentis que non euacuant a g2olTitudine 
opacitate *? feculenria melacolica. Z*lcibuc ireru5 *? 
4° co imilis cgzitudo cdplexidalis 7 
in cius epate peipirur.primo ,ppte2 tenfione eius 
que arguit oppillationem etp2opzie inconcauo 
epatis ad qua manus tactu puenire porefl. Ca 
Dir etiam nonnulla oppillario in canali felf Defce 
Dente ad inteffina ,ppter qua3 caufa feces eius Vt 
in pluribus remiffe ftj tintte. Unde 7 ,pptcr cade 
caufa materia colerica regurgitantedeconcauo 
epatis in gibbo.7 recepta in cbtlli vena3 afeende 
tcmruifubtilitatecaliditace7 leuitate fertur ad 
facie •? ad oculos infepabilem in eis citrinttatem 
offendens.vnde ,ppter banc malam cdplexionem 
7 cop ditione epatis Dubitabile efl oc nocumento 
in virtute ti*anfniutatiua ipfitxs futura fieri. 
fiquidem bec mala complexio calida notabiliter 
intenderetur minatur eide fu' pittone tympantd 
7 .;fclicis.Si enim caltditas non naturalis infui 
exuberaret fieret tranfmutatto magne ptts cbilli 
tn vento itares que effet materialis ca tympantt} 
£tjfimtUc ex fupflua iteru3 excoctione cbilli fieri 
poiTer in aquoltates conuerfto .ppter dbilitatem 
tranfmutattue potentie epatis ab imoderata cali 
Ditate pofiriue facta cui fucccderet frigiditas p2t 
ujitiu3.£t eodem modo fi lapfus fi igidus epatis 
inualefceret pprer Diminuta oigeftionem tpfius 
fieri cbilli trarffmutatio in aquofitatem que non 
minus eff3 materialis caula afclttis cp venrofitas 
tympanit}.£r colligiitur hi Emones i4a.tertii ca° 
de cura afclitis.ZlmpUus iterum q> in 
affignemr egrttudo facile conuincitur. 'brtmo 
ppte2 V2tne tincturam que multum perfeuerat* 
2° pp fedimen in ea apparens quod azenofum 
effet quantitati multe iteru5 trumbofue trumbts 
cius vergentibus ad colo2em rubeum cu opacita 
re.£tfunt \xc fignificata Dtfpofitionum renu5 vt 
patet 49 affo2ifmo2um ibi. £3i fanguis 7 trtlbos 
migunc 7cet|,£t iterum paru Diffamer ibi. 
bu cuq5 invisarenofe fubffant fupfluitates 7cetj 
£t funt fermones comctatozts tn allegat] <jmet|. 
£t bec omnia pulebre lege is.tcztii ca° oe caufis 
gener3tionislapi.inrenibu8 7in fine illine fem 
ca ‘ dc mictu puris 7 fanguis.Unde Diligenter cd 
fyderanti non D5 apparere mirabile fi bec egrtm 
do fufpitionem p2otcdit non leuem vt fupra pre 
tntfliim cfl.Ot5 VC20 bec fpccies male cdplmontf. 
Diuerfe fit cx ficnte 7 facta copofita facile cx mftj 
rationibus DCDuct' poffet.fcd malam ccplcxtom$ 
factam faris pzobat tcmp02ts longitudo. Rictem 
VC20 p2opn'e dcmonftrat varietas afflicttdis eius 
ex intcnfa 7 remilla Diuerfis bo2ts ct 
confirmat varietas accidentium que niic intenfio 
2a nunc 2emiiTiora apparent coftdcrati Diligetcr 
Tois prcmilTis regimen eius expte reru5 
non naturalium paulifper Dtfcurrcndu5 c prius; 
Deinde 7 medicinalium regimen conicribend eff* 
primi itaq5 expedittone.lotc venerabilis pr 
euitare,Deb3 manlionem 7 locum multe caliditatl 
7 bumiditatis multc.Stcciras enim aeris alicjta 
conueniens eff ei.vnde effugiat D02mirionem in 
cella terrea multum bumida i vapo2ibus aqueis 
refecta.Canear etiam a ftrictura veffium fup pec 
t02C ypocudiio 7 fuper renibus facta.Caueat et ia 
ab omni exer citio vel motu immoderato a ,pprtc 
fup cibo ficto.*? 0C3 mo$ excrcitadi q° folet caput 
7 pectus incuruari cffugier.dum efl ab co.£t in fu 
ma QV113 porefl quiefeere melius efl ei.vfq5 q° erit 
plene mundificarus.quoniam motus materias in 
fiuxu ponit vt pater atfo2ifmo2um Ja. Quoniam 
autem motus co2po2a ptuzbat Declarat, nauiga* 
7cetj.£t q2 iterum m t'pro virtus Digeffiua ta; flo 
m.cbi cp epatis nocumento Diminutdis Digeredi 
lefli eff ideocaueat multa quantitate cibo2um et 
potuum replere ftomacbu5.Tlon enim feper cftu 
per appetitumexpofeittantu accipiendum citet 
,pp2ic quado iucnitur plenitudo magis cacbocbi 
mtca.i.mala # eucbimica.i.bona immo cduenien 
tius efl ei a menfa recedere adime cum fame fma 
nente q> faturem fieri.iuxta tUud canoni-. 115 tria 
p2tmi.Quoniam a menfa Dilcedcndu e reliquiis 
famis adhuc in ftomaebo remanentibus. 3de ctta 
de potu Dicendii eff.quoniam conuenienriue e ci 
parum potus q multum afiumere.7 erit laudabi 
lis potus menfura l miranda taliter vt ftdacbti5 
replendo non ex tedat 7 in eo fluctuet.7 a Dcxt2a 
in finiUram aut ad alia5 dra5 pol itionis regurgi 
tando rugirum faciat.ftoff bec etiam Dormiendi 
menfura cogitanda efl .licet enim naturalis corti 
plexto eius inclinat tpfum ad longam Do2mitoe3 
quia co2pus cius vmuerfaltrer *? ,pprie caput bui 
dum eff. tam bumiDitate fubflannfica mfufiua 
lltbtloniinus a menfura confuete D02miridis pa 
rumpe2 recedendu efl alicftulum minus Dcmie0 
cp folcbat:*? in fumma melius efl ei a cofueta Dif 
pofttione recedere parum magis peraugmentu5 
in vigilia cy in ddmtttonc 
lia confueta longt'02 co2pue exiccat 3ta Domito 
confucta prolixioz co2pus bumectat.fed b* cdpus 
bpfumeft ad augmentum bumiditatu multaru3 
3gitu2 curandu ell per extccantta *? non per bucc 
tantia.ln fitu autem D02mitidis euitet dcubiru5 
zefuptnum ne materie congregentur in renibus 
eo q2 talts Decubitus multu5 eff caufa generatdis 
lapidis t renibus 7 augmentationis.fed tn co nd 
raro generati funt *? iterum generantur lapides 
quare talc5 Dccubitu5 cuitare Debct.Zfmplius ite 
rum non eff conccdendu Decubitus fuper finiftzo 
Utczc nocumentum codis fupra affignatu 
ne materie illuc Defluendo congregentur ibidem 
et effer timo2 non leuis.JEt quia iterum vt fupra 
Deductum eff *? p2obatum nocumentum ndieiie ttt epate ipftits alTtgnatur.pari ratione fcecubere 
non Deberet fuper Dext20 latere. £x quo apparet 
q non ell leue conftlt'1151 medicina facere Ixtmini 
eg2otanti tanta mcmb202um varietarc. Tlon 
em’5 vir tdc tacere potell fuper fptna vt ex primo 
Difcurfu p2obatum cll.1lcq3 fuper fimflzo lare2e 
vt ex 20 02dine Deductum ed.Tleq5 fup Dcxt20 vt 
parum ante p2cbatum efl.quomodo igif quiefccr 
©ebct.Tlonemmcomieniensedet longo tepore 
fieri potell Do2mttio fuper faciem a ventre. 3gttf 
Difficile videtur in ratita cotradictionii varietate 
polte conucnicnter veritatem elicere.£t funt fer 
mones g a co2um fimiles no 2320 faciut medteu 
anxiari a fudaf non leuitcr.Diccndu itaq3 ad bac 
ptradicrioncm p° q conucnientitis efl buic vt'20 
Decumbere fuper parte fuper cuius Decubitu mi- 
nus inucnit nocumentum aut nullum, Dicedii 
20 q co menienrius efl ei Decumbere fuper parte 
que mtnozi egritudine ledttur a eg2otat. £t bec 
indubitanto' fi bene comprelx:ndit efl epar eius* 
£x quo apparet ei conuenicntius ell tacere fup 
Dextzo latere q* fuper alite. £t bic me r.b extendo 
smplius.ltcct dTct locus fpeculationis ingentis*- 
Amplius ttcrum vir ifte regat fc regimie accf 
dentium amme omnino follicitudinem triflitiaj 
iracundtamafu202cm pollponcndo.quonia3 Ixc 
exterminant a mutant cozpus ab ca que efl ledm 
na5 confidentia tertio teg-ii.quare fpei optime 
adberere Debet.omne5 fuc faluris viam altilTimo 
comendare. Ultimo vczo licet De re alia no na 
rurali fiendus effer fermo pzolixus eligcrdo ea q 
conuenicndo co2di 110 noceant cpati.a ea q epati 
fo2ent Vtilta non edent renibus nociua.a epuerfo 
nibilominus longitudini peens Difcurra; per ea 
que mibi concclTione Diuina mclt02a vifa ftj.Qui- 
ret cibaria omnia vtfcofitate5 baberia mfra 
a in fubliantia g2offa.velut funt ptfccB oes padiU * 
les cibi.legumina omnia a p20p2tc elixa a rixuj 
inter alta a caflancas a xtlocaratas a ctb»bu,2fuel 
Line ve20 a pallule a ficus ficce a amigdale Dulces 
a pbidtci.a vue montane ficce 7 poma azomatica 
a cttranguli a limones concedunt' ei.Similitera 
De oleribus Vtiles funt ei omnes magis ad frigi 
Ditarent a bumtditatem inclinate q> ad cafirarej 
.ppter qc» ocdzolibanfi faluiam mentam fptllum 
rurant a fimiles plantas omnino effugere Debet. 
Bleta Vc20 a fpinaebia lactuca potulaca endiuia 
Domcllica a cicozea vel fponfa folts et relique fi ie 
a bumidc piante valde vtiles funt et a crude a coc 
tc a omni preparanonts modo preter q* p frixio 
ncm.Vnde etiam a oua frixa euttare Debct.15 apt5 
religione fue pzofelTtonts in maximo vfu babeat. 
De plantis autC5 quibus in VC2C vefcunt l>5tcs 
a p2cp2ie rcligiofi vtiles funt ei deut fpagi a 
mttates lupullozum a radices loeude a zapiicult 
a fibi fimiles. Si autem ex necclTttate rcueretie 
legiaaipulfione p2ofc(fionis op02teret acctpeze 
ptfccs De fluuialibus eligaiitur i icut lucii t02etic 
fqualt afibi fimilce.DC maritis Ve20 conucniunt 
ct ficut runtbi 02ade mcnulc aquatice.a i fumma 
omnes pifees paruozu co2po2um euacuati a grof 
fttudtnc •? vifeofitare vt paulo ante tactum cft.£ c 
azomatibus vc20 euit3 piper 33.7 omnia a2oma 
tica calida preter cinamomum a C20CU5 q ambo 
Ibus membris vtilis ed. et leuitate fua caliditatc 
azomaticitate a dipticiratc. Dc bis vero quibus 
condiuntur fuopcrc vratur aceto in omni c(bat& 
fua.Stmtltter a agreda non multe faUcdtnte.JEc 
limones iterum ccnucmetce funt ei. £t omibus 
meltoz eft ei fucetis cttranguli. 3tem vfue olei ec 
pzoprte Dilicta a azomatici vrilte e ei.a fi baberC 
poiTer oleum Dc nucibus in boc cafu efl'5 ei 
tiua.Cum aute in piofelTtone fua mulru babeatur 
in vfu cafcus non video bii motiuum perfuadens 
mibi vfum ciuscftum autem ronali tudi0 Deduci 
porefl cum fentetiis veterum vti poreft cafeo etat) 
Vnius anni ab omni putredine mundtficarc g ad 
fairedinem magis q ad Dulcedinem inclinetur.*? 
fit frangtbilis omni vifeofitare Denudatus.talent 
incj? laudare polTcm a non altum, te potu autem 
eius eligat vinum C0I02C album fuba renue odor 
a2omaricum Dulcedtnepriuatum.fed inclinet ad 
ponticitatem aliquantam.*? fiquidc fuerit nobiltc 
fumofum frangatur cum 39 parte aque de bona c< 
fterm.«5i autem pofl* bat pu2um non valo’ filo 
fum eligibilius t'11 fumma De cibis *? poti 
bua a p consequens dc regimine pcr.vi.2es no na 
turales rm q er profeiTtone fua obftianda fczibi 
D5,UDi autc p2optcr inflandam tfbiliratj vtutis 
coactus cifet bic paties altumere carnes ct .pprer 
ampliationem operis laudabile forer ei vn carni 
bus pullozum Vtrtufq3 fexus.3tcm carnes anani 
lozum iuuenum pdicum fartanozum auicularum 
paruamm laudabilis caitrart capreti *? vituli.rcli 
quas aure carnes Dimittat. £t laudabilius efl ct 
altumere tales elixas q altatas conditae 015 { ucco 
aranti02um *? f: milium fupradicrozu. ‘Regimen 
ve20ipfius p medicinalia p multa infirumenta 
compleri Ds.quozum omnium primu eft vr ci2ca 
medtU3 butus menfis factat fibi fieri floborbcmi 
an D bafilica Dextri braebii pofita fub cubiioper 
q ia extrahatur fit per lx)zam p20 
pinquam 02tui folie Vnam. Secundu VC20111 
flrmncnrum efl vt facta floborbcmia ia prcdicra 
Dic immediate fcquert foluatur Vcnt eius cu bac 
medicina qua afTumat in auzo2a a D02miat pJt 
ipfam per vnam bozam immediate a boza gnta 
abaltumptionc cius bibat ciatum vnumacjjcdei 
3'jcbarate calidc.a pod ipfam per bozam vna pra 
Dcat.a ed eius Dlcriptio talis.B* caltie nup extrae 
ec Dc canna cnm aqua cico2ee.5,t.reubarban clcc 
ti3.ii.fargcmc.g.ii.fpicc nardi.g.v.mtfce a roal 
affumatur Decoc.pauci tamarindi 
Xe2tium inlbumcntum efl vt Dic immediate 
fequenri pofl altumptione3 predtetam accipiar b° 
Digdliuu} 7 con inuer ipfum vfq3 quo videar V2i 
nam in coloze a fuba cqualc babentem fcdimen l 
fu sido ra£ vel dyafanii comunctum equ. le leue 7 
albuin.a illius Digelliui tfferiprio c talis. Ri fyru 
pi i.fpupi b cuparozto. Jj.aq cico 
re aq icolopctf a acetor ana.J.i.mifce a torum fua 
eur calidum in auzoza. Quartum idrumetutn 
ell euacuanuu lx>c.qc5 recipiat Die tmediate fcqvi 
poli Digefliuum.a cileius Dcfcriptio talis.Rp.tJ 
zeubarba203.ii.pillularum cocbiarum.B.i.rcfo 
mentur pillule.Viii.cum elcctuaiio fucci 2of.aae 
ctpianrur in 3112020 a omnia pofl ipfiue acceptio 
nem obfcnicnrur que Dicta funt in altumpnone 
minozatiui fuprafcriptt' pofl flobotomia. Qui 
tum vc20 inflrumairum- Vt tempoze q° altumic 
digciliuum predictiim cmn tertio fezo tmediate 
eme cenam aduntac vnam dc illis ptllulis gbus etiam vt porcd pod pullationem omnej in tofo 
tempoze fui regiminis aftumendo Dc eis vna vel 
it.omni fezo vel alterno fc20 fecundii maio2C3 v£ 
min02em ventris dipticttate5 que apparcbtt.£fl 
aut eoum Defcriptio talis. it* aloes epatici. J. ii. 
reubarbari t'ndt.3 
madteis C20ci abfintbii fcolopend a na 3./.infuit 
dantur omnia in fucco endtme p Duos Dies Deide 
ericcentur ad felem vd ad ignem leuem.7 ita re 
nouentur carum infufiones tribus vicibus.d illa 
ergo maffa rctanftur pillule.vii.p20.5. £fcx 
tum indrumentum cd.Vt pod euacuarionem ime 
D ate precedcte3,p;uret apparere venas emo2oy< 
fricando fiteri eiu3 cum foliis ficus vel confoltde 
matas aut CU5 arpczo panno vd pungendo eas 
cum fetis po2dme 7 dTct ei iuuamenni elegans i 
euacuado eradicatiue omne materia egiirudinii 
Septimii inflrumtu e.vt fi n5 poffs fta 
pzouocatio emozoytf.modis iam oiccis q excula 
ret ab aliis.tunc apponantur ei venrofe in medio 
narum cum fca$r per quas cxtrab.mruz famj.iiii 
vd quat tuo2i Octauum indrumentum ed. vc 
tora fpina pod purgationem fccuda omni oie bie 
uguatur mane 7 fezo cum boc vnguentc.Biamilt' 
*o.2of.5.iii.omnia fimulin mo2tario teram uz 
h fiat linimentum Tlonum indrumentu ed vc 
ctzca regionem epatts in ypocudrio oextzo mane 
7 fezo faciat fibi inunctione5 talem.olei oe ma 
ii. al.fpodii zofxzoci ana3.i.tzo 
cif.Dc fpodio cum femine zcctof.^i.S.ceve al.mo 
dicum 7 fiat vnguentum molle 7 in fine inco2po 
ratio iis eius afpgatur cum modico aceti albi. 
JDcctmum indrumentu ed vt pod cp Ivc omia per 
Dies plures adminidrauerit reuertatur ad factet5 
aliam euacuattonem.7 p2imo quide leue CU5 mea 
tali.Bc aque cicorce tama2ifci a fcolopend ana.fi 
{.mane etecte.f.i./.fucei zof.f.t.reubarbari elec 
tnit.g.iiii.infundantur omnia t 
Dictis aqs deinde fequenti mane colentur 7 fozti 
ter exprimantur 1 predtete colatur addantur fy. 
Violarum.3 {.7 totu5 in potu-acciptatnr boza pre 
dicta.£t obferuerur can.g dtctf funt De aliis eua 
cuationibus. Undecimum indrumcntu5 ed Vt 
pod illud euacuattuum itenim incipiat alTumere 
digediuu hoc.qx5 continuet.viii.Dtebus Vt De prt 
mo Dictum ed.et ;edaus Defcriptio bcc.Bt fy.com 
poftti acetcfi fy.c? eupat0210.De- bijanciis ana.J* 
/.aque fcolopent). ctaee ana.5*i.5.mifce n caltd 
accipiat vt fupra. Duodectmii indrumentu ed* 
Vt pod Digediuu illud accipiat mane immediate 
fequenti boc foluttuu.Bc.ptllularum Derenbarba 
zo.piUularu aggregat tuaru Defcrtptione mata 
ana3.ii.refozmentur pillule.viti. cu fucco 2of\i 
accipiantu2 bozapredicta obferuando pod eas 
omnia que Dicta funt De aliis pillulis.£t tteruj 
memo2 fit cy fi in tempoze bmus Digediois n an 
n pod veter eius effer fhprteus vtaf ptUulis fupra 
Dicris modo quo ibi Dictum ed. Decimutertiu 
indrumentum ed Vt altiuefcar falcem omni aitna 
Die facere ablutionem cxtrem02U3 infertaum a 
pedibus vfq3 ad inguia cum aqua Dccoct!,folio2u 
fai cis violarum camomille a folio2U5 papaueris 
alvei mcite recentium per (00233 ante cenam et 
fit..aqua bec conuenieter calida. Decimilquarru 
indrumentu ed tt ii venter eius vel domaebus 21 
maneret lartiis tunc fiat inunctio ei cii boc vngue 
to galltemuf.54 J.mafttcto cozdlczii abo2um 
xotipodii ga£ ana 5.i.refine ciecte.J J.olei cito 
nioiuin De maftice quantii fuffttfc 
fiat vnguentum bene 7 applicetur vt Dic 
tum cii. Deeimumqntum inllr 11 mentum eft vt 
poli fecunda cuacuacioncm iam Dicta vtatur bac 
mixtione Dc qua omni mane per tree bwae ante 
cibum accipiat coclear vnum Deglutiendo ipfunt 
*i efl bec.Bc conferue 20 f.q buglofp ana.|.ii.oxi33 
care.J.t.jr.tzoctf.oe fpodio cu5 femie accrof.3.tn 
fgodu 2or.landalo2um ru.ana.3 i.foli02um aurf 
tiumezo.v.fiat clectuariu vltimace contritionis. 
iXcimumfextum inftrumentuj cft vt fepe pofl 
fecunda euacuat ionem omni mane quater an pri 
Dtum 7 totiens ante cenam epitbimet co2'fuu3 cu 
panno oe grana quanmatj lemifP Duplicato a in 
fulo in liquoze illo tepido vel pani3 calido.Cuius 
Dcc2tptto. & aque acetor aque melltffe ana lib.j". 
aque bugiolTe Ubi\ii.c20ci3.y.fpeciei um electua 
ru De gemmi0.5.ij.t2Ocif.De camplxizao.j.ace 
tt al.J.i.viui maluatici.J.iiii.mt ceantur omnia 
ftmul a leuiter bnliat 7 fiat epirbia vt Dictum cft. 
Ultimum W20 inlfrumentum cft vr tcmpc2e 
quo facit epitlxa predictum 7 pofl illud et vtatur 
bac confectione dc qua fumat parum ante cibum 
f2uftrum.i.Cutu9 Defcrtptio ell.ft pbi 
fttco2um.^.iui.pinea2umJ.tiJpecierum tria fati 
Dalozum abfqj campixwa t20ci(cczum Dcipcdio 
ana.3.i,folt02um auzi nume20.v*3ucbari *Uibr« 
y.ftar confectio cum aqua abfintbii 7 adnvrtretur 
xt Dictum efhlDec funt que mibi melio2a vifa fut 
queinterueniente Diuina gratia cu ad faniutem 
perducant.3nnoie?:etii. 
Confilium De tremoze co2di9 a mala ceplcxione 
tri/i bumida cu5afmate 7 vigilia fuperflua abia 
minatione cibi 7 arefactoe co2po2ie. 
feitudines bono2abilts vt'21 3o 
bannie oe fancto apponario mite 
funt 7 oiueife quas tame mibt ad 
fumam veritatis apparuit redu 
cendae ene per bunc modii. £g20 
tat enim motu tremulo coidie pzoueniente a ma 
la complexione fri.7 bamida cozdie q mfnphcac 
tapezes gaofios et ventofitatee in rota regione 
cozdis ad qua fequitur vniuerfalie cmniti \tuti 5 
cafua .ppter fpiritue refolutionem 7 extimuere* 
que p20ucmunt ex fuffocarione t'pfo2U3a mulum 
eline m~terierum in predictie locis. za vo prin 
cipalis eius eg2itudo efl mala complexio fioaebi 
fri.7 bu.mulriplicattua ventofiratum in eo q -do 
extendunt ftomacbnm cius vt pzoptercompref 
fionem abeo factam in Dyafragmate 7 pulmone 
fcgcur oifpofitio Denominationis que efl afma oe 
nominanda 7 ipfa quidem eft eg2ititdo pfmcma 
cum qualabo2at patiensfimiltterlabo2iquoia 
twzar prefocatus aut feliinatus aut currene vt xa 
tertii ca° dc afmate in exo2dio colligcndu. £t b* 
quidem afma cfl primum acxtdene qd banc Difpct 
fitionem comitat. gfceundu vc20.accidens efc 
marafmue er e vniueitdis C02p02ie confumptto 
et bumiditatj fubftantificc resolutio 7 in ficcitate 
euerfio vt a ioafo colligit in libello De marafmo 
in prin0 quomodo poiTibik vt copuo non confumerct eo qz ti appettaua cj Dtgefrtua 
nocita fnnt nocumento oimmutiome maximo.7 
iterum Dtgediua nocita ed nocumero co2zuptdts 
eonucrttt cnt'5 cibos 7 potus in vetofttates ml taa 
vbi Deberet eduertere ipfos tn cbtllum laudabtlej 
quare neccffe cd maere!ccre cc2pue 7 pfnmi.Tld 
C1120 hic Dt"putarc que De numezo Duarii 
Dtuum fcilicet co2dte 7 domacht fuerit prius 7 al 
fertus caufa.quonta an?bc ipfe potuerunt efTe egri 
tudiitce pc2 fe Dato q nulla earum Dependear ab 
alrera.Credo aure ego q aliae tn hac materia cd 
fyderaut q egzitudo domacht fuerit egrttudtnts 
f02dtscaufa licet ctecdtra contingere potuc2ir. 
fctltcet tremo2 co2dts cum fui mala Difpofinonc 
fuerit nocumentozu ca efficiens domacht.qcgd ili 
fuerit veritas e q hc oifpofit iones iam facte nunc 
funt per etTentiam in predictts membris licet et| 
per colligantiam tpf02um ab inutcc5 v9 fit catifa 
augmentandi nocumentum alterius aut econtra 
Xe2ftu principale accides i ejccdtus i vigilario 
7 potcd pzouentr ex triplici ca prtnctpaltt. 
prima quidem ed confumptto vapo2um Dulcium 
qui funt caufa efficies (ont oppillando vias primi 
fenfittui vel rethif mirabilis aut arteriarum fubc 
ftcarum ex quarum oppdlattoue ptingit fomnua 
29 huius vigtlie caufa potcd dTe afmatis aug- 
mentum qd vigilare cogtt.Tlou enim videt’ pof' 
ftbtTe dante vehementi motu Diadoles et ftdolee 
partium pcctozis p2olonga2t fomnum.fiue fit qz 
nocumento pect02is compatitur ccreb? «5 ftuc Ite 
q2 morus pectozts cd caufa magni motus in toro 
cozpozc/ed dante magno morti refolnuntur va 
pozes qui funt caufa fomnt Vt Dictu5 e. 3® cam a 
violandi ed ipfa egzitudo cozdte cil fui humidi 
fubdawtfici conrumpt(onc.Cum itaq5 ipftl ponat 
prtnctptu omnium fenfuum 7 motuum tcerio2U5 
7 extert02um ,pptcr nocumentum ciu6 impedit 
operatio Dozmiendt 7 cd refponfio facilis apud 
tenentes Viam 7 fequatttl cius. Quartum 
accidens ad banc btfpo tttenem 5 ne ed abbemi 
natio cibi per qua5 adeo domaebus cibum refpmt 
q Vno folo bolo fatur cxidtr. Unde opo2ter in af 
fumptionectbt pzolongationcm facere magnam 
cum tamen omnia eius membra q2 arida cibo in 
digerent multe cpriratts .7 hec ed ratio fozmaha 
bolifmi q cd appetitus omntu 
cumfactctatc domacht vt colligit' i? rerrii capi* 
De fame vaccina. CUtimu accidens ed vehemcs 
cozpozts dipticitas que confequttur pfumptione 
humidi qtf Deberet inteditt02um fba5 izzozaze 1 
fluxtbilem faccrc.7 fequttur et immoderata ficci 
fatem totius co2po2is que impedit actum impel 
lendi. Quia omni3 immoderata Dtfcrafia Dciicir 
flctum.i.operattonem p20p2t'e virtutis affo2ifmo 
2um 2a.*bec i fumma ed otfpofttto buine vixi ad 
reducta que adeo Difficilis extdtt q nift 
omnipotentis interucniat fpem mo2tt8 
magis q vite fibi minatur in pzoximo.Uidctnz 
autem mihi huic Dt podftoni qvittus ed pofftbtle 
p20iiidetidu per hunc modum, brimo qutdem , 
q remoueatur ab co ventris dtpttcitas. 
q? attendatur redauratioi virtutis fedinant'. 30 
q' p2ocu2ctur mino2atio co2dts tremo2is* 4* 
q allcuierur anhelitus eius Difftculras. Quinto 
q intendarur ad p2ouocationcm foni in eo. 6* 
1 Vltmw q pzouidcatur ne tanta mulritndo ven 
tofitatte in dcmacoo ipfius generetur 1 pgref-et* 
35fa pztmi ficutegrmidies repletote fanat cita* 
3ra egritudines De tn anrnone fanat rcflatiratto 
«ffoztfmozum 29.3raq? omni mane apponat' fibi 
didere hoc. 7 fi virtus tollerare potcd non cd ico 
uctrem ctdem didere etiam in fe2o applicare q* 
niam ipfum cum lenirtonc fua zedamatmum cd. 
Cuius DcfcrtprCo.TW folioxum maluanim vtcf.few 
lini fenugreet' ana.to.t J.eof tur omnia ifirulj 
Vna aque cum Vno capite cadraft vel edi vel agni 
pinguium minurtm tncifo. £t huius bzodii zcci 
jjiantur.J.rii.olei violarum olet ftfamt ofi amtg 
dskrum Dulaii ana.J.i.medulle crurium vituli, 
pinguedinis anatis 7 galline butiri i ecentbana 
ru.J.i.mifce 7 fiat elidere. Hd 
hancertam intentionem valet vr inungatur pars 
venrris ab vmbilico vfq3 ad femur 015 hoc linime 
to.TVor.amtgdalarum our.p.anariebutiri rcce 
tis omnia tn ftrnul 
mercurialis v'q3 ad confumprtoncm tpftuscr ad 
minidrerur vt Dtcru3 cd tepid* firatia vo fcdi 
teneatur modus ide tn cibatoe eius.primo 9* nui 
lum cibum madicalcm rectpiat.tmmo cibus eius 
fmt vitelli oui t aqua bugloffe 7 mente parnb5 ed 
Itbus co rt 7 Deglutianf. Sct5o vero Det ei aq 
fub'im.triom'8 caponis vel gaUincpmgms.3ta q 
4n rubltmattone Vnius pulli 
te a ranrudem buglofr oc qua fublimationc.x.vr 
jffi.in oie detur etdem cu3 octaua parte bone mei 
uafic Dulcis.3° VC20 gfa cibaricte detur itbt bzo 
Dium Dccoc.pullo2um gallinarum vf colubo2um 
non bene complete pcnnat02um. 3ra q Oc eo2«5 
carne complete OtfToluatur tn b2odiu5 cu.x.fclus 
mettte a quattu02 foliis bttgloff .7 tribue, g.cimi. 
4* ve20 iterum Detur fibi fuccus erpretftonia 
carnium prcdictarum que prius affe fuertit cum 
predtetis foliis 7 granis tnco2um ventre poritf* 
Quinto fiat ci tufculum oc cerebellis a tcdicur 
ptillo2tim Vel columbo2il tn pivdicris bxodiis cd 
trtro2tim. £;cxto jwred exhiberi contuf pulli 
Dccxtum cum prcdictis foliis. £t quccuq3 ho2U5 
ciboaum fibi oato conueniene cd fupcrafpct gere 
«idem abquae guttas maluafte a tini cifomo2U5 
5. $. ‘botue VC20 eius fit vinum album fubtile 
Dulce 7 boni fap02is. £t fi oportuerit eide adtun 
gere aquam fit aq Dccoc.ga? 7 tn ftala vna vfque 
ad confumpttoncm quarte prts rribtanum vel zi 
bolu3. Xrcmoxi ve20 coxdis fubucniatur p huc 
rnodum.T*' flo2um recentium 202ifmarim.f.iii. 
flo2um faluie buglofr et bozagts ana.J.i.J.cxoci 
B i.coquantur prcdicti flo2ee i fufficictt qukitztc 
maluafte 7 conrrifj fiat cmpladrii qd caltdu fuper 
ponatur tott regioni co2dts. Hlcuia2i aurem 
pored anhelitus ipfius p predictum empladrum 
confo2tando C02 a faalitando 02gana anhelitus. 
£t confcruur ctdcm vt ct2ca ho2am tertia noct| 
n tn au202a Detur eidem hic potuB.ft aque bugf, 
J.i. f .iadti fmaragdi fapbiri margaritarum 0fi 
Deco2dc ccrui Doxontct ana.g.vi.vini maluaricf 
coclearia duo . puluerfaencur omnia per fe.Ddde 
mtfceanrur 7 calida vel tepida Dent' ftbt predtetj 
ho2is. £>2ottocsnt et fomnum hec iflmmcnta* 
p2tmum cft vt partes extreme ipfius vr pedes 1 
crura 7 manus 7 bzaebia et factes balucct eu Iroc. 
flo2um nettufar foltozij violazu5 7 papaueris 
al.recemium ana .4D.tii.camdilT rccenduUii. coqtur fatftcienti i aqua ex qua cata fiat vt Deu; e. 
Confert etiam butc intentioni vt piante pedu; 
manuum fzons a tempo2a a bracbiozum pullus 
inunguantur boc limmemo.TV fe.papaucrts al.f 
J.fedacruce po2tul\ violarum ana.5.tt.c20ct\3.n 
olet neufaf olei De feie lactuce vf De flozib; cucur. 
ana.f.t.cere al.q.s.fiat vnguentum molle a tpfu5 
poftea buliat in.Jiii.fucci papauerts recend vfq5 
ad confumptionem ipfius.Congregationi autem 
vento! ttatum in ftomaebo iam aliqualiter videt 
eiTe p20utfum quia i Decoctionibus oib3 alTump 
ta funt velut cinamomit menta ga£ 1 C20cus.3t 
ve20 iteru5 medicame vltimtt eft boc."P< pul.enu 
le ficce.3.i.pul.ctmi.g.iiii.mifce n rciud ftdadxj 
in potu Detur CU3 medico fui vini fupra tSfcriptn 
*bec infumma eft regula regiminis eius mclt'02 
et fecurt02 et faciliozis anrtlii.fupremus aut ora 
niporene in fui falute Dirigat ea. 
Cofilium oe tremozecozdid. 
3c motus tremulus co2dts buius 
rcligiofi p20ucnit a multitudine 
(anguinis colertci Vapozofi et ve 
tofi ct*2ca partes co2dts cuius va 
p02 vel ventofitas cum mfriplica 
tur in predictis locis extendendo a comprtmcdo 
conculcat paztes co2dts a fequitur boc nocumetu 
in anbelitu nccciTitatem in co2de aucta que 
cogit ipfum attrahere aere; vdociter.a mfte qua 
titatts.a q2 etiam multitudo tllo2um vap02U5 a 
ventortrarum in partibus pectoris congregatur 
ncccife cft C02 inniti ad expulfonem ca2u veloce; 
1 vebementem.Jlltter facile vir ifte icurreret otf 
niam afma vel o2tbomt'am.Unde .ppter predic' 
t3B cjufis apparer cp non folum in arteriis verti 
etiam in coide crefcit necdTttae cucmandt a mtl 
Dificandi ppter qc5 Dtaftole a liftolc co2dis aoiu3 
partium feruiemtum anhelitui netelTartofitma 
gna velox a frequens. £t ex Ixjc fundamento in 
tdligenti appareze poteft que fit b02U5 ca efficies 
q2 vt2tus nccdTitata veljcmentius agtt.JEt appet 
etiam que fit buius nocumenti materialis ca vC 
fibt ppozrionara q2 cft vap02 vel ventofitas. £c 
(equitur etiam cognitio finalis caufe etfozmalfs 
facile intelltgenda.£x fundamento apparet q 05 
vt2um iflum follicitum effe Vt cito curetur ne per 
Ducatur ad fubitum vi2tutis cafum aut faltcj ad 
aliquam fpem nocumenti anlxliius t5 prcdicttSi 
Capitulum fecundii Dc Dicta. 
Unde abfttneat prtmo ab omni cibo2U5 ** potuu; 
multitudine. caucar manfionem in acre frigido 
vapo2ofo 1 nebulofo ; Bt eftugiar ce cibariu ven 
tofum ficut lac legumina mei fructus oes a maxie 
bumidos .euitet g2o(Ta cibaria a vifeofa velut pa 
ftillia pifces magnozum cozpozum panis a3tmuf 
catcus antiquus callanee a fimilta.JSftugiat etiam 
acuta a vapo2ofa fimul velut cepe aleum raffanuf 
p02zum nuces a falfamenta omnia, fugiat etta5 
vfum vini g2ofti rubei ponrici a acris. Quiret oio 
cu ufeunq; aque potum mft fuerit prccocra cu pus 
radice liquif bene mund. 
Capitulum tertiu De cura p medicinalia. 
P20 regimine autC5 medicinali fex vident mfbi 
remedia p2o nunc obferuanda. 1>rtn*u3 quide 
ipfo2um eft vt ventre exiftente mediocris fluxibt 
bilttatie cpcftitis cft poflMe mane in mediis ter 
tiie flcbotometur baftltca oextri lateris fub cubi 
to aexrrabanmrfan.3.tiii.adcduccndu5 fupflitf 
tatem eius conueztibilcm in vapozee a vetofita 
tee.bec enim flcbotomta omnium optima e in al 
lentando coz a repletione materiali xta tertii ca° 
De canonibus curationis tftam aute5 
flobotomiam mane immediate fcqucnti foluatur 
•venter eius cum hac aq bugf.J i.f , 
aquecico2ec.3.it.rcubarbart eleeti.$.ij.agaztci 
3 t.fucct ciu; 
infufio per Diem naturalem. 2Dauc aut calefiat 
*i coletur cum erprdTionc fozti a collarura bibat 
calida a tardetur poft cibus bozts.v.iEr tuc bibat 
ciatum vnum aq ozdei sucbaratecalide.pofl qua 
per b02am vnam prandear. £>cft mino2ariuura 
autem mane immediate fcqti i au2ora 
accipiat b° Digefttuum calcfactum.TV fyrupi D po 
mis fyrupt d co2tt'cibuf citri a occare ana.J.y. 
aq buglolfe mcllilTe ct‘co2ce.3 ,iJ.mtf 
ce a totum accipiatur Diebus octo continuis* 
Quartum remedium cft Vt ft vir ifte tcpo2C afffp 
tionis Digeftiui preferipti non baberet ventrem 
bene fluxtbile; tunc orni fao aut faltem oi alfno 
fe20 accipiat ante cenam Vnam De iflis pilfie.Bc 
aloes abluti.3:y.rcubarban' electt.3.i,falte indi 
g.v.ftant ptllule cum fucco zof.ex omnt.3.Vt. 
Quintum remedium cft vt poft Digefttuu predic 
tum<?° Diefequcntifoluatuz cum preallupro mi 
tio2attuo ita rame q> fi venter eflet multu flujcibt 
lis fubtrabatur ab tpfo ps 1 obferuet poft 
ipfum ota que De mino2atiuo funt Dicta. Ulli 
mum remedium eft tt poft omnia prcdicta fiat ft 
bi boc epirbima.Bt aque buglotf Itbr J.aquc cico 
ree lib.t.aque meil t(Te. 3 itu.fpca'cru3 clfii geis 
fpcp lertftcatj Simaf ana.3.t.fpecieru tria fadaE 
3.tJ.acett albtjj.maluatici ctatu.i.buliant fit 
medicum q itifudatur in cis panus Dc grana ma 
gnitudinis femifp qui bene expretfus fnperponat 
mamtlle fintftre qumq3 vicibus ante ec 
fex vicibus ante cenam a poft cenom Duabus vici 
bus apud fomnum.£t ita ad laude faluatozis op 
tinebit fanttate vt fpezo. S£>t aut non remaneret 
bene fanus 2efcribar. 
Conftliu3Difpofittone lipottomtca que no raro 
2euoluitur ad veram fincopim. Capiu3 primu 
ve tnuefttgatione caularuj. 
Ccidens ingentis periculi ardue 
conlydcranoms quatm ad cautes 
efficientes a materiales ip-tus p 
ductiuas a quantum ad parientta 
membra tam nuper tnualuit i ze 
uerendum patrem Dominum ai cbiprefbue$z fce 
2Darie oe idedo Diocef’ vicentine. iit eft lipotlxj 
mia que non razo reuoluttur in veram fincopim 
Differens ab illa ex l:oc qz ipfa et tntcnftue a exte 
ftue leutoz eft.Cum enim inuadtt ipfum altquado 
leuiter nocet a cito abfoluttur ab eo qD p20u .it ex 
Debilitate efficietis caule ? materiei paucitate fub 
ttlicare ct leuitate et ,ppter boc Differt afincopi. 
qz oiettur lipothonua a Itpos qo’ eft Defectus t ft 
copie cft io2tt02 lila.quonum a fubtro inuadtt tp 
fum a vehementius etiam nocete aplioi tepoze 
jjerDurat.Cum enim inuadtt ipfum Imcopte ita velociter i magno impetu nocet ci.qtf aufert ab 
oo opera rtones fenfunm extcrio2um.? motus etia 
fecunefu magnam partem fcilicet motii5 ,pgi*eflt 
uum ? flcxiuum mcmbzozum ad omnes otfteren 
ttas pofitdts. pi cter illos qui neceflarii filt ad fal 
uandum vitam.non cm'5 aufertur ab eo Diaftoles 
? ftftoles arteriarum neq5 mcmb202U3 abditus 
fermentium.aliter cni3 omnino Dcficcrct.ict lege 
iflos Termones ti9 tertii ca° De ftneopi t tfferiptoe 
f ua.JEr q2 vt'2 iTtc C02pus eft plcct02tcum fatj noit 
leutrer timendum ell dc cafu ctns ? p20p2ic curti 
accidens frequentarer euentum cius ? cader et in 
periculum p2onunciarum ab ypo.affo2tfmo2um. 
2a Termone illo.qut exfoluilt frequerer 7ccd. £20 
quo crtam lege ibt.JEr ne talia gra 
tis Dicta videantur opo2tct fubti'ms contcplado 
negoeia2i in caufie buius Difpofitioms.£ll ergo 
cerebrum buius viri ?ftomacbus etiam lapTus a 
me° generis pc2 augmentum frigiditati ? humi" 
ditaris materialis que eft materia flcgmatica mu 
cillagiofa ? aquofa. 1>ars ergo illius a capite qrij 
fluit paulatine tn concauitatibus pulmonis acci- - 
pirum ia aliqn fdccniplcre claudit cos.Cu etia 
pars eius materiet a ftomadx) cuapo2at ad pcc-- 
tus ex vtriurq3 matenciiVapo2tbus multiplicaris 
impletur arteria venalis.? p.irrce pulmonis iam 
predicre.,ppter qd co2di non TufTicientcr Tatiffacit 
aer tn pratus.quonia noncfl quantitati fuffictet 
ingredi Dcbenq’ vias illas aliquatum claufas. £>i 
militer etiam C113 parres pulmonis ? pect02ts no 
Tuflicienter conii tingamur vr pofltr aer vili'02 fac 
tus.? copiofa quantitas vapo2U5 expelli ad extra 
neccffc ell cezdt fupcrucni2e Difpoftttonem prefa 
qd fo2ti ? Tubira facta Tpiriruum 
retractione cadunt membra ab fen 
Ius ? motus vt prcdicrum efl. Cnm aute Tupe2ue 
friat a cereb20 materiei DeTcenTus no paulatinus 
fed multus.qui Defluxus a lapientibus nuncupat 
fnperoccurrcns materiebus que in pect02C ? iux 
coicongreg rc fuerunt per paulatinum Ddccfu. 
accidit tunc virtutum Defectus mai'02 ? Vcloct‘02 
Ttncopals nominarus.a fin qd cft fimul.tr i iftaii 
? cope, qd ell Defectus euemcusJuuantur autem 
bcc Di o acctdentia.immo ? caufa cuentus eius et 
a comprcdionc memb202um ankltrus et pulfus 
p2ouemente a multitudine Tanguinis tnucti i ve 
nis ? arteriis Diafragmatis.plcui e mcdiaftini pa 
ntcult cbillis afcendentj 7 ai terte ad 02tt.vt2 eni 
ifle multum Tamguinc3 ? bum02cs generat t epa 
te fuo qd notabiliter languificum ell. £t leutt de 
Duci porcll ex multitudine carncfitatts hirudinis 
eius totius ? caloxe rubicundo ? Tic De aliis.Cum 
ergo vapo2cs ? materie predicte contineantur tn 
concamtatepulmonis? partibus co2dis.?multe 
materie in vents ? arteriis guttate fua pprimuc 
predicta membra.quomodo ell poflibile.Q1 artte 
? membra anhelitus tamtl aperiri pofltnt.vtat 
trahant quattratem aeris fudicientj euentare ca 
hdiratem c02dis.DilfiC.le enim efl imaginari tm 
pleto vaTc receptibile polle recipi.Similiter ctta 
materie et vapo2cs contente tn concauitate arte 
riarum? venarum p2obibcnt parietes tpfa2um 
Debite applicari vei fus centru. 3jra q> fufticiat ex 
pellet e acrem? fumos in earum cocauitate con 
tcntos.retinetnr ergo multitudo i qcunqj 
filiole que non complete fit, quare nccelle ell coz 
incurrere lipotbcmtam 7 ftneopim vt tfmoftratu 
dl. £x quibus omnibus intclligeti factle appet 
pofTe colligere caulae b02um accidcntiu.f.rnalcm 
que dl fuperf Initas flcgmatica 7 fumi captnofi 135 
Declarati.7 cfficicue caufa que efl tpra maria afua 
mala compiexio.£t finalis caufa.que cfl vcltfmes 
conatus cordie ad att2abcndum acrem p2o(ua 
euentatione fufficieurcm 7 ad expellendi! fumos 
,p fui -7 totius pcct02ie mundificarioe conucnicti. 
Jo2malisautlx>rum accidentium cacft talium 
matericrum applicattocuro accidentibus eifdem 
coniunctts.iEt (equitur 20 cx b02um fundamento 
opoatere hunc viru effe follicitum 7 p2ompru ad 
fui pzouidenriam.Sigaa kczo buiue otfpofitois 
intelligenti apparent comprcbcfa in ncticia ca£ 
egrimdi nis iam Dicta Tcctf. Curetur bec Difpo 
fitio fm q in Dictis capitulis fubfequcnter appec 
Capitulum fccundu5 De regimine lipotlxsintci 
per res no naturales. 
Ibrimum itaq5 iflo2nm cfl Difcurrerc per zcc no 
naturales mcmo2ando que 0: eis cuimnda funr. 
7 prerer illa regatur Vt fibi libet. 3taq3 euitet ba 
bitationes 7 loofpicia frtgicte.7 bu 7 veurofa vdd 
7 caueat conuerltonem in aere caliginoso.*? euitet 
birretum bumidum 7 pingue. *? camilias multe 
fudarioais.fed frequenter pmutetur ab illis, 3n 
cibis ve20 euitet frtgida 7 bumtda *? aquofa mul 
tum. vt f pmacbiim blcram lactucam po2tulacam 
endiuiam *7 cerafarmulta *7 auellanas *7 crifomilla 
cucumeres et angui tas.quozum nullum tangat* 
nifi cerafa tn quantitate tamen pauca *? ficus rcce 
tes que optime funr fibi. £ tmittat er ciba2ta 
opptllatia gzoiTa *7 iufeofa vt pafltllcs cibos pifces 
velut angutllas rinebas *? alios magni *? iufeofi co 
po2is.Canc208 VC20 fontales *? mar; tones *7 confi 
miles comedere potcfl. Ce carnibus vo Dimit 
tat antiquas *7 qualefcunq5 pingues valde. £itu 
giat etiam vfum Vfq5 ad Duos mefes 
7 falfa cibaria vt cafcum carnes falitas *? fimilia 
Dimittat omma.3n reliquis ve2o cibis faciat mo 
fuo. Uino VC20 vratur albori320 fubtili medio 
crte vinofitatte *? nonDuici.led ameno 7 boni fa 
po2t8.£lqua autem Dimittat omnino, qm pecroi 
valde cfl inimica.*? tuxea illud ypocratj. fria ftcur 
nue vel crtftallue.3n menfura VC20 cibationis fue 
caueat comedere frcqucte2.7 in quacunq5 cibafde 
fit adeo auarus q non complete I ati! faciat appe 
ticui fuo.f3 recedat a mcnfa reliquiis famis adbuc 
in llomacbo 2eferuatis magis q completa faturi 
tate.complaccDo fibi 7 cibos omnes Deglutiat bif 
marticando7nonoaio2ando licutmos eftpFiuj 
clcrico2um. Similiter etiam euitet O02mirio 
nem fuper cibo velociter factam ,neq3 etia,pltxa 
(it Domitio cius pertranfiens (pactum octobo 
2arum/7 ft facere potcll nullo modo D02miac in 
Die contra prdbite2oe mult03.Conucntensaute5 
eitec ei pollq cclcbrauc2tt afccndere montes pez 
fpacium Duarum bo2arum. aut pafftbas fatis ve 
locibus p2ogrclTiuo motu excrcitari.maxima eni 
pars fupcitmtatum que faciunt fibi motuslipo 
tboinicos prederiaratoa ell tenie Di 
gdiioms *7 quarte.quc vt tn pluribus per exci citi 
um omertuur 7 coalumirur.vr colligendum cfl. 
4° oe regimine famtarts cap° p°.7 f primi cap’ 
De exercitio 7 luuamenro cins. Bt ve20 iterum 
in pailtOHibus amme moderamentum accipiat. 3ra vt neq5 tra neq5 fuzoze aut aUera m paffione 
affltgarur.per quam vebemene 7 velox i lpii itibj 
7 bumo2ibue edictatur motu8i*neq5 ct paffoibue 
aduerfie .Vt trifiicia 7 aguflia affligi D3.que mge 
fepeltunt in pzofundo memb2ozuro.£xtermiuac 
em'3 bec 7 mutat co2pue ab ea que fecudu natur h 
pfillentia tertio tegni. 
Capitulum tertium De curaitpotbomica per 
medicinalia. 
Opozcetiraq5 butc otfpofitioni p2ouidere fedro 
ozdinem in iftte.xv.tnftrumentte cdprebenlum. 
De quozii vno permuta* fiat ad reliquum fecudti 
q nunc fequitur. 1>2imum itaq5 eri vt efeittus 
ed ei poiTibile.acctptat i au202a pillulae iflae Dor 
miendo poli eae per bo2am vnam.7 poft qutque 
boiae accipiatciatu5 vnumaque lactis calefacte 
7 poli ipfam prandeat per vnam hozanrBc p.llu 
laru5 De rcubarba2o.3.t.pillula£ De icra copcira 
3.i*fimr pilluU.viit.cum rucco 2ofa.recentium. 
Secundum inflrumcntum dl looc.Tk sque 
tbomeeet abfintbii ana.3 iJ.aque melliilej.it. 
mifce 7 totum calidum bibatur in auz02a.vi.Die 
bue.7 tardetur cibus ad minue bo2tequattuoz. 
Tertium tnflrumentum eri boc.Bc aloee epat» 
ti 3 ii.mafiicte czoci violarum flozum bugloffe. 
aua.B.i' .fpodii zofarum ana.g.tti.Diagrtdii.s. 
vii.agartct electi tuibtr. lapidis U3UIU 
infundantur omnia tn fuccum ctcozecp 
7 exiccentur fub radtie folte agitando pfepe.tunc 
ergo ex materia illa fiant pillule ex omni.5.vii.d 
qmb5 omni fezo paru5 ante cenam accipiat Vna 
£t attendat q etiam illarum piUularum vfuep 
integzum annum fibi valde fecurue eri ex eie ac 
ctpiendo Vnam omni qnta Die boza p2efcrtpta* 
Quartum inllzumcntum efl.vt polliJaiTump 
ferit aquae mane immediate fequenti in au;02a 
accipiat boc foluriuum.tti agartei 
2te bermodacriir rcubarbari ana 3.i.Dtagi idti 
falie gemme nardi Iquinati anf 
fi ana.g.iti.incozpozentur fimul omnia cum.3 J 
mellie zof.i bibatur totum cum medio ciatoaij 
calide Decoctionie volubilte mt.que ferpit fuper 
plantie.7 in tec 
omnee tacte fuperius tn p° mtnozatiuo. Quitu 
indrumentum ed.vt pod$ ide vir fuerit euacua 
tus a i‘4° oie ps-efentie menfie vfq5 ad Vigellmu5 
emfdc5 faciat fibi floia5 De bafilica ftmriri braebit 
fub cubito inuenta.per quam educantur fagutnte 
3-V.bec enim felicitabunt curam fuam complete 
euacuando ipfum. 3pfa enim ed ita vtilie ad eua 
cuandum repletionem materialero.vt legitur iia 
tere ii cap° De canonibue curatcie tozdis. Sex 
tum indrumentum ed.vt ide Vir faltem p totum 
menfem mait fuper mamilla finidrapozretVn 
guentum boc fuper panno lineo fperico extenfu3. 
qd quafi femper adbereat ibidem.cuiue dfcriptto 
carabe 3edoazie cozalf.al.i ru.blacte 
feminie bafiliconie been al.7 ru.ftozu zoztfmart 
ni ana.5.i.y.maci8.3.it.fe.acetof fcartole 7 cicoree 
ana.5.iiit.zofirum flozum nenufarie ana.5.vi. 
reline electe.3 .i.y.laudani.3 J.ccre al.3.iii.Diltol 
nantur fimulrefina 7laudanum 7 tnco2pozcruz 
cum cera. 7 cum cepeztnc infrigidari.addantii2 
fpeciee 7 fiat Vnguentuj 7cet}. Scptimu tndru 
mentum eft. vt ide viz femper habeat in menfa 
bunc puluerem;pe quo aliqd imponat in fei culie 
cinamomt electi %$ .czocf«5.t puberis *e 
D032ie.5.vi.pulueri3cntur omnia per fe.7 tncoz 
po2entur.£ft enim 3cdoa2ia ftngulartT in b° cafu 
tk ipfj em'3 fcrtpfit 2futcc; a q confet treir.ozt ccr 
dis telxrmcnrer valde. O.rauum inftrumenru5 
cft boc.Tk olet De menta olei oe 021'gano .;na.3.t. 
zofamrn fpodit mete ait 
3. f.galltemnf.5. i J.cere a refie ana quatu fuftiett. 
fiat vnguentum bene glurinofum. oe quo fepc2 
habeatur fuper ftomaebo fuc. *Jlonu3 iilrumetu 
efl boc fp cicrum elccmaru Dc gemmis f peru 
elcctuartt Dc ligno aloes 
ba fil icon t s a na 3.1.3111 bar i albi Ubf. J.cum aqua 
melitite fiat confectio in zotulte magnis De qua 
femper ante prandium a cenam acctpiat frullru5 
vnum cftttatis fem.baftie. Decimum inftruroc 
tum efl boc.Tk folii amcos baccarum lauri maio 
rane ana 5.f.ligni aloes gaf.ana.3.1 pubice 
tur omnta per fe 7 cdmifccamur.oc quo puluei- oi 
fepttmana tribus vicibus quando vadit ad leccuj 
ponatur fuper parte tota capiti quantitas gr;q5 U’ 
vi gzanozum ozdci. Undecimum tflrumentu 
elt boc.Bt epttbtmt polipodti tbimf fcolopcndi te 
eufcute ana.3.t.tartari foltculoznm fene ana.3.1. 
J,macis3.iiii.puluert3cntur omnia per fe/uo 
mifceantur. De quo puluere faltem in feptimana 
bis accipiatur quantitas ccnttnentie medit cozti 
cis nucis immediate ante ccna5 cum modico bzo 
Wt.lubricabit enim ventrem eius loluendo vento 
ftrates 7 mundificando coz 7 flomacbum ab ets ♦ 
Duodecimum inftrumcntum cfl hoc.Tk radicif 
piretri quanrtprem grani ciceris rubei 71altem 
in fepttmana femel tn mane Diu malltcet expuen 
t>0 aquofitarem auc inde Diflobccur.Decimuttiu 
inftrumcntum efivt tfte vir fepe in cibariis vra 
tur comedere folia bugloiTe 7 melltfieta recentia 
q in cibis cocta. Deamumquartuj tnlhumcm 
efl boc clcctuartum.De quo incipiat alTumet e emi 
mane tribue bo2ts quantitatem vntus nucis oe 
gluttendo ipfum:7 incipiendo a medietate mati 
per totum menfem iunii.poft illud autC5 acctpiat 
De eo faltem bis in fepcimana.TV granozum pbi 
fttcozum.f .tii.5ucbari al.libf. fjyrupi rof.j.titt 
fe.baftlicoms cozallozum ambozum zof.fpodit 
Vtrtufq3 been ana.5.t.5edoarte carabe czoci ana3 
it.iacinti fmaragdt fapbtri ana3.5’.maus ctna 
momi gar.ana.3.i.foliozum auzt numezo.vi.mi 
garitarum3.tui.tnfundantur pbtfltci minuttnj 
tncifinn vinum maluaticum pez tres Dies natura 
les.Deinde cof tur fimul 3ucbarum 7 fyrupus.ee 
cum ets tncozpozcntur pbiftici vltimate contriti, 
poftremo autem fpcctes tncozpozcntur cu ets.et 
fiat clcctuarium.7 vtatur eo vt Dictum efl De 
ctmuqutntum inflrumentu3 efl q ifle vi2 gcuzit 
pzouocare ftbt cmozoydas.dTec em'3 ea£,puoca0 
Ubi valde vtilis ad fuarum egi itudtnu3 curare^ 
7 vite fue pzolongattonem. tricetur ttaq5 cu pan 
no btTello bene afpero partes ftteri interius 7 cx 
terius.£tft lx>c non conferret frteentur cu foliis 
confoltde rna.7 fi per boc non aperiret, frteentur 
cum foliis fici recentibus. 2fur 4* fiat ea£ frica* 
cum felle mauziMut gmo fiat earuj fi icatto cum 
puf.eufozbii comixto 7 bultro cu fucco rubee tine 
tozum.cum qua tinguntur oua.boc ent'5 efl fetius 
aliis quartuoz preceoentibus.lDec ft) q mtbi i Dif 
pofitdc huius vtri vifa UjVttiida.laus oeo amc. Xractafue.xt.ite matlla i p* De Dolo2e t regione 
ftnidre mamille. Capl’115 primu Dc cais dolQ" 
atsiftgnis. 
dc2C5 tn regione finidre mamille 
butus nobtT exrire) necefle e ce eg2i 
rudine ptis curanec pecro2ts a muf 
culo£ ext ilis vella nriii codae. 3ut 
q a fapietibue notant mufdt 
mefopicuri.ZIut 5* necelTe e buc 00I0C5 ce nocume 
tii in pleurcrtco paniculo, a mcdiaflino pect02ts. 
aut in Diafragte.ZIut 40 03 ipfu effe accides pul- 
nionie.ZIut 5° erit egritudo co2die vl’ cafiulectp 
3n pcct02c.n.nd reptunt' alie puel e.gb3 accidere 
pofltt 00I02 eo q' pinguedo exterior codis a circa 
C02 exns.nec et code oole2e pnt.<? fi qd De ca 
I0218 repirt potfit tn artiis 7 venis pecto2ts illud 
oio reduccnd e ad otfpo'e5 meb20£ 8Dicto;£.q nd 
eiianf a prefetia multa£ 7 artiat vt p3*t5 
codeplmoe 7 Diafragre n paniefisia Dtctj. Qm 
aut cutufcuq3 Dolois [mediata ca c a folo cotinui 
tat} a fubita pmuta* spicie ptis Dolentj nccefleDO 
lo2e idu,puenire at a forde cdttnuttatj alicuius p 
ttu prcdicras.a a predteta mala <?°ne ea£. £t p° 
ede exclude0 cae prtmttias fi Dolet altq predearu 
ptiu er folce cdttmtat} ab intrinfeca ca 
r.ecedc erit mu* foluere cttr.uu aut fui mfritudie 
aut fui vebemeri tpulfiee a acuitate fui tUd efficer 
aut q2 f5 magna fui prc5cducrfa ed nia i vapdes 
aut ventofitates cdrtnuu foluctcs.JSi at cdtingjt 
pp mfritudine ft fuerit faguis rriiu; 
cognorcet p exuberati a tpfiua cognira ex regimte 
augmerante fanguine preccdere a prcfetc.vr ctb5 
7 potus otio a rctcntde foltre enatdis farguinis p 
nafu p emo2oydas a ftTta.£t et faguis 
augmetu p media camofitate a g illa per vcna$z 
7 rubo2c totius co2pis a faciet 
p guitate co2pis a fdmc£ odedetiu fifacra rerum 
t ubea£ tndantia. 7 alia parta figna tdis q p bre 
uttatem Dimitto. 
Capr* f3 dc cura Dolo2t's a fanguts mlutudie 
4?ucnieti qnq3 tntenroes complectens. 
£t Imius qde Dolo2ts a multttudie faguis 
entf.cand eurois pedet ex qnq* tnrentdtbus.1bae 
fanguis fubtractio cu floia bafilice Dextre manus 
q optta.ed tn euacuan0 rcp’crde3 fagutnea.ad qua 
05 ita fcdtnare, vt nullii aliud regime Dtgedtonts 
vel precedere dbeat.nifi fola ad ca 
fu vtut} fi prefes eet cu vtuificantibus ipfa aduer 
tctta.£t ftj f mones ZImc.ii9 ftti ca° De canotbua 
eurois co2dis vfus prtncipiu.3n euacuatoe q pro 
cedit curfu flotc.ita fedinemus ttc opoteat ca nos 
pmifccre cu alio regie mudiftcatto .imo Vf pTirnti 
q> tn tpfa obfuamus e,ne fupflmiuf.fanguts n fu 
ple ado vt cadat vtrtus.a vt viuificcmus vtntem 
ft dbilttet pa22p cu reb5 viuificantib3 ea,Cii at ia 
fuerit admtntdrata flota.fi no fuerit eger nobilid 
alleuiatuspca.fccfti Dic foleoadmidrarc fatoej 
in boza electa.q vtuti a medico cdteplati puente 
tio2 ap3. 2a tnten0 i cura buius egritudis vf 
Difpdte c multimdis faguis Diucrfio. £t fiqdc fo 
litus fuerit eger p alia regione bre faguis euacua 
toe5.aptat illa via nariu vel cu cdue 
ruentibus tndrts in p° can.coUtgcd pa tertii 12* 
i3a terttt caB dc apietibus venas nariu n cmo2oy 
dal*. Zflit ue:2 7 2* Diucrfio faguis poterit fieri 
cu ff natibus cu fcarificatione 
€a£ a cu .puocatoe mcflruo£ imricribue. JEc 40 
iccp Dtucrfio matertqz fieri pot p fanguCe artrac 
tcc5 ad tnfertoza cu vetofte fine fcariftcatde appo 
m i domdltca ptc cruriu 7 tibia£. ict ttcp ? cu 
fricatdtbue cu panie arpie caUta 7 cu rubiftcatibuf 
factj in nafibne 7 predictie partibus, f \o ite° 
in regie ooloztB piicnientj a multitudic fanguie e 
recttftca" regie er pre.Mt.re22 no tialiu q dbet tali 
ter ltbrari.tr caritate fua maf m fluxu nd ponant 
aut rarefaciant, aut acuant ipfum fanguine a mi 
liter augmetant ipfu.qr admiflrcf cibi 7 potue in 
frigidares 7 exiccatce naliter aut artificialif pre 
parati.Uelut fi cibario 7 potui comifceret fuccua 
ctrrangulo£ gnatop 7 coqrif 
in eo folia folat'.aut radir cicozee 7 ftTiu5 a fieret 
cie cddtmerii cu fumacb 7 gela tina 7 fuccida 7 bif 
ftTia. 7 ita pifozmiter Dd c oc admilbaroc aezia 
7 aliaf rc£ no raliu. 4a inten* c tt fanguie re 
tineat curfue cu ingzofTantibue tpfu. 3ta tn#p 
illa noadueniat in ptibue pectozie .pflipj0 Telut 
citet b* oigeftiuu.Bi fy.d imubie.J.i.p.aq Mtof.J. 
ii.aq mclliffe.eo qz in medicie male <?pfbie cafc 
cozdie nu# 05 obfuari pure fru5qd non fit couc 
nicter refractae» medicinis calidie a .ppnerate 
cozdialibue. ZOcllilTa enim eil a ,ppriecare codia 
lie calida Mt p5 in z° can.in fuo caV< fut fmcnce 
Suiccne prealiegato ca*. Cu aiit Moiumue tt per 
mutemue cdpiexione calida.no fumue au ri c(Te cb 
tenti ifrigidatiuie.a reddit cae quae tidc pTdxar 
r ime. Unde cdtiue fubtugit ibide.quapp nb inuc 
tiiemus lapidee antiquoe cuacuaite cura malitie 
coplexionie calide cozdie 7 eius q<3 accidit ctap 
mixtione cu cozdialibueca 
lidie.Mlea fubiungendo folutt argumer,tum.et 
polfet fteri # medicine calioe in oiferafia calida 
Deberent eiTe nociue.? Dicit q? no.co quia confide 
tce fumus.# narura fi fuerit foztte Difcemct int 
infrigidatiuum 7 calcfactiuil.£t tu tfoc tbidc.qa 
funt fermonee gloziofi. De numezo aiit medi 
cinarum buic intentioni fuientium efTct fyrupue 
De berberie lyriipue dc ribee fyrupue oc gnatis 
% aqua mclline. que fpccialie efl m bac otfpoft tde 
refrangendo cae cum calidie tt predictum efl. 
Quinta intentio in cura buiue oifpofitdie efl ad 
feoandum ooloze in partibue iam predictie. £t 
fi contigerit.# per quattuoz intentionee ia3 pi e 
Dictae non tam fuerit plene fedatne Doloz.a 
fi pofl floboromiam ,pptcr iflanriam Dolozieidi 
gernue localibus medicinis ad rcfrangcndu3 00 
lozem.nc fit caufa attractionis marcrieru ad par 
tce illae.tunc ftmiliter expertus fum boc fingula 
re olei zo.J.tiii.ccrc 
nantur fimul 7 infundantur in aquam frigidam 
cum ergo congelatum erit boo totum, tunc ablua 
tur bie in fcutella titreata continue agitando cu 
fpstula cum aqua 2of .mufeata 7 in fine illute po 
uantuz butufmodi pulueree.Bf cozallozu ambo£ 
fandalozum ambozum zofaruj fpodii lambrufce 
ana.5.i.czoci.3. ii.ambrc .g.ti ♦ 3ncozp02entu2 
omnia fimul.? fiat cx eo pect02t abii 
dantj antertue 7 poflcriue. Secundum efl pofi 
tio buiue emplaitri a quo non foleo effe Deccptue. 
V* titdloe ouozum numezo.tiii.olei roP.J.iii. 
czoci.5:y.becn al.? zofaruni 
f.f.fpodii tzocifcozum Decamplxiza ana.Jxp, 
tiola$2 fe.acerofe fe.djiuie ana.j.iii.fe.bafilicdie *.iifarine cplaftrum! 
fcofteacoqturur cum aqua mellilte.J.ii. vfque ad 
conuentcaccm infpifTationem. Xerttum capitii 
lum fpcrtale De cura Dolo2ts pectozis p2cuenic"d 
a materia vehementer impulfa et per pectus agi 
tata.Be vero contingit perfepe Dolere partes pec 
t02t0.ee non quidcm.quia materie multe in eo cb 
gefte fuerit.fj quia vehementer impulie bine inde 
per partes Dolozcs efficiunt inmoderatos.£3olct 
autem bo~ contingere multis ex modis.velut 
fo2ribits Vocifcrationibue.aut pooprer magnum 
ttmozem.aut pzoprer vehementem iracudia5.at 
piopter contufionem a attritionem ab extra pzo 
uenientibus et fimilibuf 7 omnium bo2um figna 
expzefentia caularum pzimmuaru5conftderati 
Debet dfc nota £t buiuf quide curationifcano, 
pendet ab abfcifione p2edictarnm.0i tamen ab 
illis pzimiris caufie tanta fuit imp2eftio facta.Vt 
poft earum remotionem remaneat accidens.tunc 
illius cura pendet cx fbtim fequentibus. 3gitur 
q iadoq5 matcneru5 impulilo fit a vir 
ture laboranrc cretice ad materierum pmutatbe5 
vdut contingere poreft i tranfmutatione fgnatie 
ad peccuf et n*anflatione materiei um a toto capt 
te ad ipium.Cum aurem bec oppamcrint.tunc ca 
no curationis rationabiliter tnrelligi poteft per e 
uacuationcs vniuerfalcs et particulares p floiam 
et vcntofas.£t fi contingit peccantes materiaf ef 
fc a fangu e oiuerfas 7 eidem no fufficient pmix 
tas.tunc factis aliCfc} Diuci fiontbus iam pzcdictj 
fi peccans materia fuerit mixta ex colei*a 7 fleg 
mate vt fepiu 'contingit Diuertatur cum boc fufti 
cieutt Decoctionis maluaru.n violaru5 
cr mcrcurialis recentium amj.ii.elcctuarii De 
pfilio J.i.olei violarum olei pe neufare ana.5.1 S 
falis geme.J.iJ.Oiagzidti.s.ii.mtTceet totu3 ba 
accipiatur boza electa. Credo auteegomeiiua 
effe vt bcc materia cuacuetur per in po 
tu afTumprum .et melius eft inter alia boc. & me 
dullc C32rami.5,ti.ag3rtct clecti.5.t.y.reubarbar 
B.ttii.reupbttct. 3. ii.fpicenardi ignatt.53. violata 
ana.3.j. infundantur hec omnia i.J.iiu.aque oe 
coctionis p illnlarum ec exp2dfa Dentur in poni 
et tardetur cibus faltem bo2ts fex. £t fi velis 
expeditto2C3 f acere euacuattonem pacienti Detur 
clectuarii electuarit. Dtal inicoif .5.11 
cum vino aromatico (ubtili et albo 7 cetj. £c at 
tende q» ad fedandum Ubozio!am agitationem 
matei ierum folentter faciunt vnguentumetem 
plaftrum in pzecedenti capitulo feripta. tx 
medicinif auiem ad baiK intentionem optime ia 
cientibus eft emplaftrum a TWi Defcrtptu3 in Di 
uifionibus Blmanf Defcriprtone 52a recepta tUa 
JSmplaftzum affcatt.lege ibidem, qz optimum i 
ct pzop2ie quando fit ccpletum cum foliis eantif 
et adipe. 
Capitulu cnii De cura Dolozts a materieru acu 
itate pzouenientis. 
Smpltue ifuper Dolozcs in pectoze euenietes no 
razo contingunt .ppter materierum acuttarem 7 
qualitercuq, conringat.fiue materta fuerit 
acuta vt coierica.fte fuerit accidctalttcr vt adufta 
putrens falfa.aut ventofa facta facile per figna co 
gnofei poteft. l>zimo qz ooloz ccleques tpfa necef 
sano erit aut pungittuus cozzoftuus pruritiuus 
iniUmatiuue.ajppzie fi fuenr cofica fiue flegtica ’ 
falfa ma\£B{ gdc crft mafta acuta facta pzcpfer 
putredine 7 aduftto.ic necdTario cognoscet g cas 
putredinis aut aduftionie effectjuas.que prefuert 
vei adfut.Xlc buiue gdc oifpofitbtscurdis can.pe 
Det er b.6 que in 2° ca° Dicta fuerunt oe cu3tdit>5 
P floia^fiendis. Bt vb iterum butc Difpofitiom 
fupciflua vel audax floia virtute pfetiete optimu 
ctfet auxilium, vt p5 pa corneto zz° q° 
nia in fozti ooloze 7 acurilTfo a pate nulla e mclio 
media y floia imo \1q5 ad fi neopi. Bd banc et 
intentionem complenda faciunt bec tria figrazia 
remedia. Qnozu primii eft 
vioF.J.m.fe.endiMelactuce poztulace cicozceet 
acetor, a na. J p.capiir.ve.ana.| i.J.cozticu papa 
Heris numezo.iiii.coquatur bec omnia in lib.iiiu 
aque vfq5 ad confumptionem quarte partts.er in 
fine Decoctionis addantur c2oci integri.5 i.y.a t 
fundantur in prcDicris fpongia actu calida 7 actu 
calida applicetur pti Dolenti a inftantanec vidi, 
fedari Doloze. 0ccundum VC20 fpeciale zeme 
dium buic Difpofitioni conferens eft emplaftrum 
boc.ft zor.J.ii.fumacb coziandpreparati grano 
2um mirti ana.jj.fau3cdiu5 Frigidozutn.j.iii. 
ipodiicozallozii fandalozu ambozu ana.3.vi.fa 
rme ozdet.J.iii.Dozonici been albi.offis De cozdc 
cerui ana.3.iii.czoci.3J.ftat emplaftru ex tfcoctd 
ne pfedict02um.qtf poftea buliar in libr.y. aque 
cap1ir.ve.vfq5 ad confumptionem medietatis ec 
candii applicet omni parti Dolenti. rc 
mediu3 fpeciale buic oiipofioui conferens eft eua 
pozatiuum boc.Bc capilf.ve.foli02um vel fe.baft 
Inonis mellirtc buglorte ana.d:uiti.cambille.cto 
VU1.20P.C02UD preparati 
omnia fubnliteret mifeeaturcu libr.iii.furfuris 
bene cribelati.ita vt fpecies non comburet 7 cum 
magnis faeculis applicetur omnib5 par 
tibus 7 etia lateralibus. Ultimo quatu ad bac 
particulam confert locb iftud.ft locb D* papaueze 
5.u.c20ci.g.v.capilf.ve.3edoa2ie puluerts enulle 
bcc omnia a incozpozctuz cii lulep 
viol.z De boc fere fempe teneat in os I11U5. Czedo 
ego fi materia no fuerit iam actu velxmc nter 
spo.temans q> oio Doloz ifte fedabirur per localia 
que vfq5 nunc feripta fut. 
Capl'u5 qntu De cura D0I0219 a maria Ventofa 
in pcibus pectozis genita. 
£*ntq3 iterum vt fupra tactu e freqnt' contingit 
ooleze pectus ,ppter ventofitates in eius 
genitas et congregatae a qutbue razo contingit 
aliqua materiale eg2itudtnc pectois euacuan.Jtt 
fi contingat boc butc Difpofitibi plura vidi ptciv 
remedia Vf inftfa. Quo? primii eft vt cu aqua 
ococtdts C20ci Det i recentis a ptt 
viq5 ad rcrciu annu facte.bn ea.n.eft inten0 leda 
Di agitationes.puenientes abextenfione pereas 
facta.? ixx: p virtute optt' cuius eft fedare omne5 
materia 7 ab ea ,puemente agitatione.£c e iterii 
ttriaca Dolo2u a ventofitate pzouenietem 
curattua eo q2 materia coi umendo eradicac ex q 
vento: itates generari Iolent. Secundu igeniu 
ad boc valens eft longa anlxlitus reten°:quonia5 
per ea intendit 1 vmtur in pectoze calo2. ler 
timn ve20 a figulare prefidium eft fternutatois 
.puocano.que adeo paunsxft in frangendis veto 
fitattbu3.q> iere in inftanti tpfa e D0I02U3 ab ets 
Quartum remedium cll pzouocatio Icuis tufficule artificialit' facte tperto 
volutatis aut oegluricndo aliqd aceti.aut aptum 
os indinaudo fup vapozc calidi aceti. Otuintii 
inftrumentu cft freques cafop pannos applicatio 
ad pectus.7 ,ppzie cu fuffumigatione eo£ cu 
Dano facta.. £3cxtu inftrumeniu cft applicatio 
euapozatbis facre cu cimatura pani De grana ac- 
tualiter calcfacca.7 facculus oe ea fiat cum terrta 
parte cimini fecum calefacti. Septimii inftzu 
mentii clt applica* ad poftcriozcs ptes 
fp 7 mu!culo£ Dozfaliu. Ultimu vd in 
ftrumecu eft eplaftru b*.Bc cimini tnodicu calcfct 
libr.y.fermenti. ad 
ouo2Z numezoiiii.olci d baccts lauri.l.iii.puluef* 
grano£ cnulc ficcej.iii.fiat 
0 iU5 bozu cmplaftru cu Decortcc cimini predicti 
qd poftea vltimate ccterat.boc.n.cplaftru oes do 
tozes a Ycnrefirare (pucnientes fedare vidi.ita Q> 
ct in iucturis ad laude oci oipotetj amc. 
Confiliii De canczo tn mamilla. 
3r ilte egzotat apate nciato can> 
cxo.qd nudu3 peruenit ad vlcera 
tione5 f) pp velocitate augmenti 
cius.quc cft ,ppzteras tali apoftea 
fi.Yt colligendu cft f qrti 4'prio 
ra* falis cancer .ppinquus cft tepozi eruprdis.7 fi 
erumperetur v Ade Dubitandu3 cft oe cozzuptoe 
magna futur. fieri per ipfum.eo q tale apoftema 
magnum eft.7 in membzo apto putrefieri fcilicet 
mamilla 7 materia ipfius eft multa 7 notabiliter 
acura.Ydur feneus tactus vnicuiq3 tangenti tcfti 
ficart' potelt. 3n cura f taq3 iftius Oi'portionis 
Videtur mihi ad tria principaliter attendendum 
cfTe.£t primu qmdc5 eft corpozis mundificatio a 
melacolia colcrica falrem tnbus Vicibus in menlc 
facta cum adminiftratione regiminis puenicntis 
in cibis 7 portbus.cum bis que babet infrigidare 
remiffc 7 bumccrare potenter abftinedo ab acutis 
a falfie calidis iflamatiuisvnctuofisctcozzupti 
bilibits.maxime aptis generare colcra 7 meFiani 
in tali cozpozc.3nftrumcntu aut quo mclancolta 
in eodem couenienter euacuari poreft cft tale. 
epitbimi 3.ti.polipodu tbimi fene ana 
3.i.fciu3 cdiu3frigtdozum Violaru 
momi Dauci ana3.t.coquatur omnia bec in f.vi. 
sque lupullozu lento igne vfq3 ad confumptionc3 
Diiaru parttum.deinde colcut.7 fortit exprimat 
7 colature tali addantur aque lactis caprini.J.iiu 
7 totum tepida bibatur in auzoza.7 tardet pofl 
ipfum cibus bo2ts fex. Scaldu vczo priucipa 
le ad qd eft intendendum cft vt fuper loco apato 
apponatur cmplaftru tale.ft farine- fenugreci fa 
rine ozdet' ana.J.ii.foliozum maluazum.40.iii. 
femperuiue.4?.Ytti.berbc* 
olei zofati confricatote plubi libf.y.coijt berbe i 
aqua lactis.7 vltimate terantur 7 iirozpozentuz 
cum predtetis mcdicinis.7 torum ilud emplaftru 
poftea buliat in libf.y.aquc folatri vfq5 ad cofup 
tionempredicteaquc:locusitaq5 p tcnspziusi 
vnguatur cii oleo zofato cofricato cu plilbo.Deide 
fupcremplaftrctur boc emplaftzo.Olcu aut zofa 
t im tde fit b* modo vt habeatur rnoztariu pium 
beum 7 piftcllum tale.7 ponatur in eo olei zofati 
libf%i.7 olcu predxtu confricetur tnbus aut.iiiu 
b02is cum tali piftello. boc enim cmplaftru habet 
rcintrtci e feruozem matcriei.fcdarc Dolozes a ta 
li materia .puententes.? remittere augmctatiag 
apatis.7 cft ea vt ,pbi beatur .magna putrefactio 
futura fieri w tali apare a cozaofio in eo.aut fal 
te remittat. Tertium vezo principale quod eft 
obferuandu.eft vt fi contingat.# illud apa erum 
patur.aut cozzodat partcs.runc ei medicandum 
eft cum Duobus inftrumcntis. Quo2um vnu fup 
vlcerato loco alterum YC20 in cizcunferentia 
tpfuis apponendum efl ‘Drimu traq5 tprozum eft 
t.<le:Bt amili Dc ozDeo.J.iiii.olei violazum olei 
Dencnufare olei zor.prediat' 
ouozum numezo quattubz.rucicprcparatc.f.ii. 
lapidis ematicie Decice abluti cum aqua nenufar 
7 confricati cum piftello pliibeoj.i.terantur ergo 
Diu ftF albuta ouozum cum oleis.Deide fupponat 
amilum multa contritione ipfum incozpozaudo 
cum eie.frnaliter vczoaddarur tutia 7 ematites 
vfq5 ad eozum incozpozattonc optimam.*? d looc 
vngucnro medicetur Iccue cu tcnutlTtmie filis oe 
pai mo lineo tali vnguento imbibitis, Seciiou 
YC20 inltrumcru efl talc.TV olei icatois 
pliibi.5 .iii.fucci folatrt.J az. 
J ui terrefigillate.J iiu.teranturomnia limuli 
moztario plubco.lubttlilTima conti itde 7 cu bene 
incozpozata fuerint.liniatur ex eis loci circufei e 
tia tau vizoconucmentj.ad laudem ociommpo 
tentis arnen. 
Confilium De ertenuatoc mamilla;: romiuii alio 
rum membzozum 7cetj. 
On efl ilroncftu medico vt freqj iter 
inclinet igenia 7 oparbes eius no io 
lu reducer ad fine lamratj.qmmo ct 
bri Yiudiu vita politica 7 morali, oe 
tngeniu 7 bpatdcj lua traferat ad bonu fme.quo 
peioza polTit cuitari yjjuemeria.jfp qdliq oefyae 
rauerit tuoze3 tnagnu maillaf 7 pedu a cacctica 
fpc5 paleare vf reoucrc.cj nd razo cctmgit poli# 
mulier fuit cozuptaa prcgnans.fiue 
orfu fuerit euata.bis tbj 03 puidere zcmcdiis.q| 
prcdictj Dilpoibus puemet fubucniut. Jdrimii 
iraq5 e h°. polipodii farcocolle ru.alumis zoce 
crucii ana.5.i.ladarace.5.t.p.cu fucco pfoli 
De mi.fiat ptU’c dgb3 01 boza 
in auzoza acdpiat.v.7 taroet cibu bof ad minus 
iiiu3n facocola.n.7 polipodio teli vtus attenuadi 
0C5 canolitate pret nalr addita copi buano. intm 
Q1 exreuat V33 piguedic3 vt pot legi 7a qrrt' 7 pii 
ee alibi. izxd5 vo pi icipalc tgcmu e.vt quecuq3 
fuerit i b° ca°.i oi cibario luo Ytat pTuer carabe.*? 
fi infuderee pluere tale i vino q° vtit i potu.ldge 
velocius extenuaret ppea.qz Yintl vald facile ddu 
cit vtute cuiufcuq3 mediciaf tflri ad remotas pref 
Xertiu y 0 pricipale inftrm e b°.Rgala;2 cuprefTi 
galla? qrcus.7 ,pprie ana lib.t.alluis 
zo:c i corie ferri prepate cu aceto ana Ub.y.buiiac 
bee oia in mag #titate aq galla? q vtut coziarii 
Dc bac igit aq ferot' cala lauent pedes 7 manus ct 
facies fre#ter,7 fometent cu ea maille cu fpogiis 
in ipfa tnfufis:q itep applicet fup Yulua 7 ptibiis 
pudibudis.extenuat.n.7 exiccantpets illas adeo 
potet.# faciut mfiere magnifice corupta appere 
vgine.ita Yt oiludat ex bu et q Itj bti fepietes.ict 
tu pfidia.qz ota bec vadiit fub jpfidracdc pbificaw rratfsfua.tu.be Dffpdittonibusmerf ct floscbC 
De nocumento Deglutiome per eflentiam 
p.irn'5 percclligantism cerebn* 
ad meru 
3fpofitto tpectabilis i generefi vi 
rt Domini tbauli t>afcaligo ede 
berrimi capitanei etuiratie Ue 
roneniia fi beneeqntyderatur re 
ducitur ad tria 
prtitm3 eft accidens quod eft nocumenti! Deglutt 
onis. Secundi! eft materia a capite 
ad inferiozes partes.Xertiuj c febzie tndcfirtca 
talde intenta reuolubilie aliquado De tertio i tti 
um.£tpztmu5quidebo2um Itcet fueritaccides 
materie catarri5*ntie.tamcn fo2tafte eft Factum 
eg2itudo quod apparet.quia in p2indpio meri a 
in fuperi02i parte cius concaua inucnitur D0I02 
m02dtc3tiuu8 et inFlammatiuus fixus ibi qui fp 
ett'33 intenditur tempoze reglutionis 
rei.et non e rationabile tale nocumentU5 efte om 
nino per colligantia capitis ad illae partce.imo 
aut p20ptcr cxco2tattdc8 aut vieera aut apeftea 
ta co2ruptiua iniupcrficicconcaua tpfiue meri. 
p20ptcr que etiam vcrifimilecftmeri (ubftantia 
dTe apoftemata pzepter Fluxu matenerii ad ipfii 
qui p2cuenit ex Oolc2e.qucnia ornis dolo2 acuit 
reuma tertio regni.iEt Fi non funt ibi apoftemata 
non dubito ibi efte altarn cg2t'tudine 
nale3.f.oppilationes in co paobibentes fieri Debi 
ta5 applicatione Dcglutito2ti ad oegiutibtle.&d 
vero in p2cdicto mcmbzo extftant vlcera excozia 
fiua vF ragadiota.appam q2 materia q diluit a 
capite acuta fuit acuitate falfedinis n nite calidi 
tatis.£t qz materia ifta adbuc multu mimo qua 
fi continuefluit a cerebzoad meri, nd eft mirabi 
le ft localia remedia que adminiftrantur meri no 
eonucnienter curant.quanti! enim per ifta localia 
remittitur n mfnoaattsr materia.tantu5 foztatfe 
n plus Dcfluit.materia etiam ifta non eft mino2if 
ealiditatis n acuitatis. quod apparet eo quia i !u 
mitatecapitis ? pzofiidie eius partibus peipit g 
uttate 7 notabile vt 02etcnue accepi 
"boc igitur accidens multipliciter eft valde vere 
dum.ftzimo quia poterit ctTc cauta arefacticms 
C02p02i6 Defectu conuententts quatitati6 nutrie 
tium. Secundo q2 rnatcrie’oefluente6 ad 
cbft cum fint acute poterunt vlcerare aut excozia 
re ipfum vel apoftemare. et cibo alTumpto cornix 
re poterunt efte caula cozruptionit eius.£t tertio 
pzopter hoc iteru accidens verendu eft. quoniam 
ci Difficulter adminiftran poftunt remedia, que 
aniftentia letis particulis poftunt ipfas curare cd 
uementer.Undeex iftis credo p2tcipiu curatiois 
ois acctpiendu efte in rectificatione buiu6 Difpofi 
tionie meri t' Difpdnu Seda vero Difpofitio 133 
p2etacta eft materia catarrijans a capite ad infe 
n02a.De cuius tpecie non eft Dubitatio cum ipfa 
Iit acuta materia generata ex mixtoe tenuis flcg 
matis cum colcrtca materia.Tlolo negare ad acu 
itate cius etiam concurrere caiiditate putredma 
lem.licet in Ixc f02tafte nen Icuiter iit befirandu 
Si enim bec materia putrefacta fuiftet in parti 
bus inferio2ibus.aut De facto putreret totaliter 
aut putredo effet vel fntflet in toto vel in parnbo 
St p2imii neccftariu fuiff3 bac putrodinc p2ccct 
ftlTe continua kbzc ex colera t flegmate ,pttcme« 
tem.7 tunc pzccdfttfj tertiaiu nota continua ma 
teria putrefccnte in venis, a fi putruiftet in locis 
Diftinctie tunc pzeceftiftet emitritea fcb2is aut cd 
plicata ex aliis fpeciebus bumozaliu5 fcb2tu5 ad 
quod p2obandu non babeo teftimoniu nifi cx bis 
que accepi (cr iptura vel verbo. Si autem ma 
terta ifta adbuc putruiftet aut in locis Diftinctis 
putreret.aut in locis renu fpleis epatis ftomaebi 
vel partium peetozts in quozu noticiam facile fn 
illet pcrucntre.a adbuc oefacto eftet facile per in 
uentione nocumento? contingentiu in pzopziis 
operationibus pzedictozu membzo? a in cornu-' 
mbue operatioibus cozu.f.in aliquibus pzcdtcto 
rum mcbzo2u funt operationes toti comunican" 
tes cum mantfefta (ua caufa vel nocumento.vt eft 
De renibus mundantibus epar a totum ab aquo 
firate.a De epate quattuo2 p2im02u 02gamca. 
Secundo De ftomaebo ratide cbillificationio a d 
pulmone ratione anbditus.Si enim in bis mem 
bzis putruiftet materia aut d facto putreret ne 
cellarium eflet inueniri remedia per mucnttonej 
nocumento? pzcdicto? .quonia terminus bc2um 
Difcretiuus eft fcnfibif lefio i opatoib ledo tegni. 
Si aut materie p2edicte putreret vf putruiftent 
in capite.tunc aut locus putredinis dTct in venis 
arteriis panniculo? cc2eb2t.ct tunc putredinem 
talem edeomitaretur 00I02 acutus inflamattuus 
pugitiuus aut mo2dtcatiuus. a iteru febzts con 
tinua.Si autc putredo et materia fuiiTcnt in 
mofitattbus aut venis et arteriis medularis fub 
flantie cercbzi.tunc P0I02 febzto Vigilie iiiquietu 
do a reliqua limilia accidentia neceftario confcq 
rentur.Tlon igitur apparet materia3 tale acuta5 
effe pzopter putrcdinep2incipalitcr.fed p2optcr 
mixtione colerice materiei cuj flegmatica.lic3 nd 
velim negare materia 1IU5 recipere augmenru5 
acuitatis a caliditatc putrcdinali in epate a pti 
bus adiacentibue ei.que tamen non efl multe iiv 
tecidts.ficutetia5 accepi ex fer iptura. Oualucr 
cunqj igitur concedatur bcc materia fm magmi5 
fui partC3 niinera babet remota circa epar. p2o 
pinqua aute ipfiue minei'a eft in venis pannicti 
I02U3 ccrcb2i et arteriis iptal et fubftantia cere 
bzi que etia3 materia ibi augmetus quantitatiuu 
aifumit ex continua generatione ipfcru in ipfo ca 
pite p20ueniente per Via5 indigeftionis. Sicut 
enim ad caput eieuantur vap02es aquofi et mu 
cillagincfi flegmatie.tta ad iplu3 eieuantur vapo 
res colerici.Sed Vapo2es ab ifcrio2ibus Delega 
ti in capite cong2egati conuertuntur in materia 
fpecicconfimile5eis.3ginir etvapo2es colerici (i 
militer ing20flati conuertuntur in materia3 ftbi 
p20p02ticnabile5.fed ex mixtione ambarum dua 
ru matcrieru5 piediccaru) generatur flegrna fal 
U15M1 tu adde quonia in nulla fere Dtfptfitione 
cercbzii vncj> a pzelentia multi flegmatis a vapo 
ru3 colerico2u p2iuaru eft quod apparet ex varie 
tace ceruminis auris.3gitur valde facile oeducf 
poteft mincra buius materiei p2ppinqua ia3 pzc 
tiicta.ZDodo aut qno l?ec mataia tale fecit nocu 
mentii i meri potefl efTe.quia cu materie ifte mul 
tiplicate Defcendunt aut pzopelluntur ad lacuna 
cereb2t iirlcco offis baftilUris.tunc partim p ve 
nas.partim vero per modu fttllicidii tranfeutca 
per rbete mirabile recipiuntur in concauu palati 7 deinde per panntculu idum videntur inferius 
per loca vuule.7 illa dl Vera caufa quare pzimii 
nocumcntu in boc viro p2efentatu fuit in vuula e 
tus in tantu q elongata mollificata Vel apolle- 
mata fuit.Cum igitur materie ille pzcdictaf par 
tes repleuerint 7 intrinfece fint fluiibiles ratide 
aquofitatis 7 mobilitatifcolericc.7 fic recepte fue 
rint in meri.7 quia funt acute notabiliter Vt tfdu 
ctum dl.non dl mirabile fi fecerunt p2cdtcta ac- 
fi vir ifte fuilTet perpdTus fcbzem no 
tabiliter acutajcurnarefactione cozpoais vtau 
dio 7 cum nocumento Deglutionis iam pzefente 
tunc res dTct pcziculofiffima fatis quia cecidillct 
in fermone fumi 'bypoc.vbi Dixit. 1 
febzibus collu extozquetur vt vix dglutire polTit 
tumo2e non exiflente in collo mc2tale.*foic igit e 
fnmma eo2U3 que mibi confyderanda videntur 
De materia a cereb2o fine cuius re- 
ctificatione non erit pofTibilc q ille vir fanet i\q 
Xertia vero Difpofitio efl feb2ie circa quam non 
extendam me nifi q vereoz mibi fcrtbitur q k 
bzis efl notabiliter itenfa reuolubilis De tertio i 
tertium 7 indcficiens.pzoptcr quod Dubitabile e 
ipfam cite vna5 emetriteuj continua5 indcficien 
te5 ex continua flegmatica cc iterpollata colerica 
q res elTet multufeua cii ipfa otinue faceret aug- 
mentu in caufa materiali catarri vt in fecudo ca 
pitulo Deductu cfi.etvtraqj continue concurrat 
ad maio2e5 Debil irate cercb2i eftictenda5ct ccre 
b2um cu5 p2cdicra materia 7 feb2C nouu3 aug- 
mentil fue refoluttonis 7 confumptionis continue 
facerent in nocumento Deglutionis.7 eflirt res ra 
te cdplicationis ad inuice q op02ter5 fimul vtqj 
bo2um trium attendere in curatione fubtiliter. 
quod Dilftculter cadit fub imaginatione, nednm 
curatione cadnica.7 boc pzopter atranetate lap 
fus copronalis qui c febzts, 7 componalis 7 exeo 
nationis meri et cdplexionalts lapfus ce2cb2i.,p 
pter que omnia dc bis que curationi fubfermunt 
intentiombus et inllrumeiitio fuccincte pci-curra 
“C>2imu itaqj eo2u cui pzincipalitcr attendendii 
dl videtur elTe nocumcntu Deglutionis non enim 
curari potell febzts 7 ccrebzi dilpcfttio conucmc 
ter per Digerentia aut aliter alterantia vel eua- 
cuantia nili per eos altumcrcntur.7 quo pot nau 
menfii Deglutionis perfecte abfcmdi noua annue 
dflucte materiamon videtur fine magna anxteta 
te enuntiandum elTe.pzoptcr quod viam capiendo 
sue mibi fecuri02 videtur ponani pzimo q mo- 
dus intendendi ad nocumcntu Deglutionis Debet 
effe cum bis que lentendo vel mollificando ipfum 
meri faciunt aptu fliixibilitate fua. foztalTe enini 
cxiccanna abflergentia et fliptica que cffcitt feta 
illrumcta curationis flante fluxu materie 7 febze 
cfticcrent ipfum collipatil magis.Dico fecundo q 
verum pzincipiu curationis oeperdet ex lubtra 
ctide catarri5antis materiei teico tertio q (i qua 
r ecta curatio cum inPtrumams adminiUrari oe 
bet ad feb2e illam.eil cum bis que frangunt 7 rc 
ctificant nutrientia eius. *D>2opt pzimi itaq? con 
plemcntd octo Defcnbas fingularia remedia que 
lenire poliunt meri alteris Difpofitioiubus no no 
cciuia. f>2imu5accipiantur g2ana mcdx’i 
te 7 vumerantur cum acu m.v.Vcl.vi.latcra. Dc 
inde ii undantur in aqua leuis Decoctionis Uquiri 
tie per vnam nocte, tunc ergo patiens fcmpcr ba 
beat granu vmim fn oze fuo.Secnndnm tero re 
mcdiu cft vt accipiantur g2ana citoniop 7 infun 
dantur in fucco g2anat02u OuUn coztice enfteti 
um.7 ix bis gzants ftmilttcz in 02C (iio teneat 
Xcrtiu p2tncipale remediu5 cfl.vt accipiantur fo 
lia lactucaru rccenttu 7 per mcdiu die infufa in 
aquam fubltmationis vel Decoctionis radicum al 
tee.Quartum p2incipale e.vt iuiube Diu macera 
te in aquam po2tulace per fublimationc factam 
teneantur in oze alternatim permutando dc vno 
ad reliqmK.adbcrendo tamen ei oe quo magis p 
cipit iuuamentum 0utntu5 pzmcipalc efl vt fepe 
teneat in os fuum mucillagtnem factam cx g2a- 
nis pfillii cum aqua ctflerneV.7 caucat artifex ne 
ita longo tempo2C macerata teneat in aqua5 pze 
dictam tepidant a medullari eius parte cfTunda 
tur actualitcr eade fubflanria aut faltem virtus, 
tunc enim exconaret amplius Sextii p2t'nctpa 
le 7 optimu e vt alternatim teneat in os fuum pa 
rum tepida recocta5 factam cx lacte vaccino b<> 
ne pingui. Septimu p2incipale e. vt fepe p na 
res eius attrabat bunc liquo2e. V* mucillagtnis 
fenug2eci 7 plillii ana.?./.mucillaginiscitcniof 
omnia mat02anc et 
eum altera aque nentifaris et remilTe tepidu5 tra 
biciatur per nares.02e p2tus pleno aqua mellis 
tepida Ulrimii remediu ad boc e iflud. V* me 
dulle cruriii bouis.tfopi bumidc pinguedinis taf 
fi 7 anatifana.jj.mucillaginte Ienug2ed le.ltni 
ana.?J.croci3.i.olei De nenufare.J.it.cerc albe 
quantii fufticit.fiat vnguentu molle quod polUa 
uetur bis in aqua nenufaris.be boc igitur ungue 
to quatter in die tota gula 7 collu actu tepido Di 
ligenter inungatur 7 fnperponatur magna quan 
tifas lane fuccidc fczo fecundo Vero pzincipalt 
accidente tollcndo.f.catarro licet fermo Dtffulus 
fozet ncceffarius.bic tamen mihi bzemtate trnpo 
nam oicendi.latts enim immo complete Ium ex- 
cuiatus a Wcientia tot 7 tanto2u Docto2il q ad 
regimen Imius viri conuenerunt.etia quia huic e 
g2itudmi non eft blandiendu. vt confueuit medi 
cc2um plurimo2u vfus.qui cum aqua Oidci calTia 
fillu.7 reliquis no pertinentibus ad curas vt in 
piuribus perducunt eg2itndincs ad impolTibili- 
tatem curationis martirijando egzos (bzimo 
itaqj p2emitto mibi q omnia inllrumcnta flat 15 
apponendo limitari Debent tcno2e virtutis ad 
boc fullicienter.itacg q? fepre inflrumenta oeferi 
bam.que mibi aut tpfozum plura omnino necefia 
ria funt in cura buius accidentis, £t p2tmu gde5 
ommu lx)2u cfl.vt intendatur Diuerlioni materi 
erum a capite ad inferio23 fluentiu. Ilee enim 
tales materie vnica poliunt cuacuationc eradica 
ri aut quia repugnant materie pzopter earum t 
pzcpatione. aut quia farmaca conuenicntia nou 
poliunt adminiflrari p20pter Difficultatej ocglu 
tionis itacp bozum eii vt Diuertantur 
materie per cUIlcria paruper acuta facta.5. vna 
ciecmaru oyacallozci oderipiione llicolai. etle 
mus adbuc leui- 
C2 erit benedicta cum pulucrc ccntauree et co2ti 
CU5 agarici Dofat* fm lapientia pzcfatop Doctop 
taua enim non Icriba quia crcda eis fuperaddere 
aliquid, icd vt lanffacia bonoai meo Secundti 
vero p2incipale Diuerliuum quod eflet mibi om- 
nibus aliis g2atiu6 eft.vt buic vero aperiantur emc2&tdes. Tertium vero eft vt fre<pentare£ 
appofitio vcntofaru3 conucmcnter igniraru fufv 
natibus 7 fpatulis, Quartu eft vt applicentur 
rutmftcantia Dtftrabentia 7 attrabantia materi 
am fuper partibuspulfuu Outntu 
c fi talia non fufficinnt q adminiftrentur rubzift 
canna 7 enecantia loco alcbattn facta exflamula 
vel pede C02umo atufis aut ex eant aridibus 7 far 
mento 7 aceto cmplaflratj.aut laltem cum fapene 
mg20 7 fqutUa ccntritj in fimul in p2edicto loco I 
poto. £5extum e vt iftis non valentibus con 
uenienter fiat rubificatio capitis cum ftezcozeco 
lubino 7 p2Cp2ie columbe 52 filueftriu ic02p02ata 
cum modico aceti 7 modico pulucris anacuzdi fe 
tundu hunc mcdu.Bc fomenti lex vel octo ditzu 
$,HU\ezcoii8 colubtni.f .i.j.puluezis anacaidi 
5J.tezantur fiibtiliflime 7 incozpozentU2 cu mo 
dico aceti valde acuti Uctze itaqj p2iue cum di 
ftczo mundificato 7 non cyifknte plenitudine cibi 
7 potus in llcmacbo capite diligenter rafo mae I 
02tu folis totum caput eius limatur pzedicto li" 
nimento 7 fuperponatur patmue ficcuf.7 oimttta 
tur ibide per tres ho2as donec fcnfus tactus tolle 
rat.remcto linimento non pzoccdatur aliter vkjj 
ad fero.Si aute non tollcraret tunc madefiat ca 
put cum tepida aqua meilif 7 Deponatur linimen 
tum nihil aliud fuperponendo ei.£t fi Vebemetu 
D0I0216 mflamatt vigerct.tuc madefiat caput cu 
linimento ex oleo De liCamo facro.£t fi vebemitta 
caliditatis expeteret frigida.tunc fiat iftud cum 
oieo flo2um cucurbite aut nenufarinis.Xantc eni 
potentic e inftrumentu bcc in Diuertendo catar" 
ros omnes 7 retinendo eoaum fluxu ad inferioza 
q aufus eft feribere £>alienus vi.De ingenio feni" 
tatis q non efl medicina meli'02 in curando vice 
ra puimonie p2cneietia cx odcenfu acutarn5 ma 
tenear catarrt5antiu ad pulmone vt colligendi 
e ab eo i exempian De nobili quem in Cimilt Dilpo 
fiuonecuramt. Si igitur bocremediucenferre 
peteft vlceribus pulmonis tunc non repugnat qui 
cenferat vlceribus meri, vd exco2iatdibus eius 
abfeidedo materia qatitiue fluit Cotra q2 bcc 
Igeniu curationif non videtur rmemimtpfum eni 
attrahit materias re tnferio2ibue partibus ad 
fupcrio2es.led materia ifta tranfibit per ventri" 
culos 7 p2ofundas partes cercbzi.ergo btc modz 
curationis efl erroncue.patct confequentia quia i 
omni Diuerftone obferuari oebet ne materia tri 
fcat fuper pzincipait meb2o.vt quarta p2t'mi ca< 
pitulo pzimo coiligendu.Similiter etia; non d$ 
tranftre materia re parte memb2i pzincipaf vi 
lio2i ad nobilio2e. fcd ventriculi 7 p2cfunde par 
rescerebzi funt partes multu ncbtlitfime ccmpa 
rate ad extremas partes eius.ergo ad illaf non 
Debet fieri tractus materiei cum Dmerfione.pat5 
bec vltima confequentia quonia ex boe feoueretur 
g2andi02a nocumenta.7 min02 vltime ab omni" 
bus concedei etur.Oiuis enim Dubitat ventriefof 
elfe partes nobiliozes q circumferentiales partef 
cius.maio2 p2ime rationis arguitur.q2 non vitf 
tur modus quo materia ab inferio2ibuf partibus 
ca eb2t trabi pofiit ad fuperioza nifi per media 
ilUue.7 mmo2 p2ime rationis eode fundamento 
facile p2obari pot. Duic motiuo 7 aliis confifi 
bus rcfpondendu e q quado materie monet’ a far 
maco eiectiue trabete eaf aut foite ratide calidita 
tte intcnfe aut Vtriufqi attrabentiu fimul bce m$ 
terte ftint antecedentes catarrt que continentur i 
venis *? in arteriis Diflcminate per panniculos ce 
rebzw in medullari fubftantia ipfius. Cum ergo 
iflc venc habeant continuitate cum venis tranfeu 
tibus per partes panniculares t ligamentalcs in 
ter conmtiTuras cranei.quarum venarii extreme 
partes terminentur in cutem capitis v ad pozos 
eius.non e mirabile fi fit Diuerfio. Bt adhuc ctia 
non repugnat materia in panniculis cerebzi tra 
hi per pozros ad extra vt Dictu eft. 3d fozma 
igitur argumenti oicendu5 ad matoze5 negando 
ipfam.immo talis curationis ingeniu omnino eft 
conueriiensJEt ad minoze pzimc rationis negat 
ety5 ipfa afiignando tranfitii modi natune mo 
do pzedicto.quare mottuu5 iftud *i omnia ftbt pa 
rta nihil concludunt.JSt fi inflaret itaum qz ca- 
piatur materia coniuncta catarri‘que e actu flucf 
contenta in colatozio a locis rctbe mirabilis, tuc 
patet q tale ingeniu curationis non poterit Di-' 
uerterc ipfam igit non e conuenies *buic repli 
catiora refpondendueft Dupliciter. fczio qz Dato 
q tte igcniu no totaliter conferat per fe materie 
fluentutamen peteft conferre tnquantii abfctndit 
fluxum antccfdentiu ? virtus reddit 
potentioz fuperfluente materia refoluendo Dige- 
rendo a aliter regedo i piam q fi nonfuiflet facta 
Diuerfio matericrii JDicendum fe 
eundo q non e impoltibile Q1 materia que reperti 
in viis actu fluens etiam attrahatur tceru ad ve 
nasiozti enim virtuti nihil refiftere poteft in ex 
pellendis vu.aftbp. comcto.lix.Uirtuf igitur fd 
dita potentioz fnper actu fluente materia pzopt 
Otuerlione atecedctiu materieru poterit materia 
que exiuit venas iteru repellere iter venas. rt ita 
fiet earum attractio ad oppofitu5. Septimu t 
vltimu e quod foztalTe c leuius q pzeccdens vt fi 
at actuale cautcrtu fuper loco comunctionis fagit 
talis i eozonalis comifturanim.vbi terminat ex 
tremitas medii Digiti menfurata cu extrema p- 
te nafi fuppofito maiozt ruge rafete manuf.£3cri 
bcre autem cautcnu ifta particularia fuperfluu 
eft quia loquoz ad fapientes. tertio vero 
pzincioali Difpofitione.vidclicet pzo febze ia pre 
dicta duo memozabo confueta Digerentia tzi 
mum e firupuscompofitue acerolue De.v. radici 
bus cum tertia fui parte ftrupi de eupatozio. 
Ssecundu e firupus De btfanms cum aqua apii et 
eupatozti. quibus fubtrabendu v addendum eft 
pzout Dcctozu3 pzencmmatozum 
peritia Determinabit laude dei £imcru 
Confdum De nocumento ftcmachi a mala com 
plexuone frigida rt bumtda cu materia nuicilla 
gmofa.a f m aliquam parte5 vitrea i nocumento 
ccrcbzi a fimili materiali complexione. De pecto 
ris nocumemo a renu Doloze. Cotmet aut capitu 
la.v.Capituiu pzimu aperit caufas pzirrn accide 
cis et eius curam 
Ocumcnta viri coledilTtmi domi 
ni 'bcnrtci dignilTimi cancellarii 
tliuiii liiimi domini Ducis ? pzut 
cipis ‘toenrici Bauartenfie zc. 
Nummarie continentur in Difte 
peric quattuoz mcmbzozu fczimu e fldacbua eius. Secundum pectusZcrtiu e caput.Quartu 
e eqzitudo i rcibue eius notabilis.fczia itaqg Oii 
pofttio eft oiftcmperies ftomaebi aD frigiditatem 
q butditate cu multitudfe materieru3 flegmatica 
r«5 q muctllaginofe 7 aquofe funt a Doinio.vitree 
vero fuboominantes.lDec autem cognofci polTunt 
p multitudinem fputaminifafaliualis bumiditati 
aquole 7 mucillaginofe p lenitionem flomacbi per 
lubricitatcm fupuenientem per obtufio 
ne appetitus. Cui oifpofitioni qn ipfi perfeuerat 
fup alias tnfra Dicendas pzouideatur ei cu afupti 
one confectionis oe tribus piperibus qua5 fcripfit 
J6alienus ao Omorbeii oelciptione tertia oe qua 
accipiat per Duas vel tres bozae ante cibum .3. i. 
7 bibat poli iplam quarta partem cyathi vini fub 
tilie aromatici et fumofi. Scciido buic oifpofi 
tioni pzouideatur vngendo totum ftomacbum ex 
boc vnguento.Tfc olei oe maftice.3. ii. olei oe mir 
to.f.i.olei oecofto.J.i.y.pipcris aU lon. gnozu3 
paradifi ciperi ftozacis calamite ana.3 .i. refine 
gariofilof mente mafticie cinamomt 
anaa.ti.gallie mufcate.j.i.y.cere quantu3 fufiicic 
fiat vnguetum bene vifcoiu3 oe quo magna petta 
ponatur fuper toto ftomacbo calefacta 7 poztet ea 
tbtfemper. Xertium remediu3 ao banc intenti 
onem cff q> ifle vir alTumat in auroza radice vna 
fm menfuram Oigiti minozis oe 53 viridi electo 
7 bono non bibendo nec comedendo poft ipfu fal 
tem per bozas tres. Quartum remedium e vt 
ifte vir faltem omni feptimana bis oeglutiat.3.i 
tiriace Hndzomaci boe et electe 013.3.1. aque mc 
te aromatice que gariofilata Dicitur calefacta. 
Quintum remedium eft vt ifte faltem omni fine 
fex Dierum recozdctur accipere modicum ante ce 
nam pillulam;vnam oe fpcciebuf oefcriptde VOet 
in antidotario. 
Capitulum de caufis male cdplexioml 
cerebzi frigide 7 buide et‘eius cura. 
Secunda Vero pzincipalis egzitudo buius viri e 
mala complexio cerebzi frigida et bumtda oepe 
deno a multa materia flegmatica que iterum eft 
caufa augmenti ipfius male complexionis i cere 
bzo non minus cy ifta mala complxtio fit genera 
tiua iftozum flegmatum 7 congzegatiua ipfozum 
in capite per viam inoigeftionis. £t bec quidem 
mala coplexio potuit effe caufa pzima 7 ozigialis 
nocumenti ftomacbi.licet credam ego mala oif 
pofitio ftomaebi maioz fuerit caufa et pzimaria 
nocumenti capitis cy econuerfo.Coloz enim faciei 
ao albedinem inclinatus crifpitudo 7 tinctura ca 
piilo£ bonitas ingenii et opationum virtutum 
lenfitiuarum interiozum inclinant me ao credeti 
oum q nocumenta que in cercbzo apparet magif 
p colligantiam cy per eftentiam exiltant in ea. 
3n cura itacy buius oifpofitionis et fi omnia 
media malam oifpofitionem ftomaebi rcctificait 
tia Declarata in pzecedenti capitulo etiam capiti 
conferre poftcnt.tamen pzo capitis Difpcfitione 
tria folemnia ponam aoiutozia.Quo2um pzimii 
eft boc.Bt 
nozum paraDifi ana.3.t'.ambze ozientalie3.uiu 
ligni alocs.3.t.camplx)2C3 J.rofarum.3. i.pulue 
ruentur omnia per fe oeinde ligentur in pano oe 
g2ana rotozto et fepe odoretur. Secundum re 
medium eft lxx.1V fpecierum oiambze 7 0e amfo 
Dulci 4n4.5u.Ugni aloef3.i.commifceantui; tfimT 
et De hoc pulucrc (altem in feptimana ter fupafp- 
gatur tota pzoza capitis a p2tnctpto captllo2um 
vfqt aD fummitatem capitis per medium anteric 
2t8 partis capitis p quattuo2 Digitos p 
ct.curn ponitur fecundus puluis cu3 pectine oe po 
natur p2imus. Ultimum remedium eft boc.1V 
fpeciep Diambze et diamufei Dul. Defer iptoe 2(m 
cene /“canonis fumma p2ta aut faltC3 XDdue i an 
tidotazto Diftinctione pzima ana.5.1'./.ligni alo 
es folii maiozane ftcce pulegii betonice ana. a. ii. 
3uccazi al.$.it.firtipt confue 33 viridis fb./. fiat 
eleetuariu5 De quo egzotans omni fero cu? vadit 
ad lectu per fpatiu vnius menfie per Duas bo2as 
pofl cena3 erit remediu excellen 
ter conferens capiti fuo. 
Capitulu5 tertiu5 De caulis nocumenti in pe- 
ct02e?curaeiufdc5. 
Wcbzu autc tertiu quod in boc viro lefu5 e.c pe 
ctus eius.quod quide magis habet nocumetu per 
colligatia ad caput 7 ad ftomacbu q per pzopzi 
«3 ipfius efTentia.XDagnitudo em'3 pulfue cu eqli 
tate fatis conuenienti frequentie 7 velocitatis fig 
nat potentia virtutis 7 nccelfitate non multu au 
cta5 nec® Dimtnuta.£t quia non apparet t eo ma 
nifefta plenitudo coartatio, ideo fatis ratio 
nale c concludi fpafiofitatem pectozis pulmong 
7 coz a nocumeuto non elTc multu lefa. 
ne<$ etia apparet paruttas aut DimilTio in pulfu 
que fignat Debilitate virtutis pulfatilis cozdis.et 
pari ratione cu non appareat magnu nocumentu 
in velocitate frequetia Diuerfitate a paruitate an 
Mitus.ideo apparet pectus 7 pulmone a multi- 
tudine materietz non ede valde 
-quando nocumetu fi qtf apparet in pectoze non e 
|?erfeueran8.1bzopter hoc ttaqg concludendu3 eft. 
fputi CU5 ejccreatione vel rafcatione 
xmifli cu5 ftrictura vel gzauitate abditus cu3 ru 
gtru 7 motu in concauo pectozis perceptis fignat 
materias a capite ad pectus tfflujtifle magil ij q 
m pectoze genite fint pzopter eftentiale nocume 
tu5 cozdis pulmonis 7 Diafragmatis.quod confir 
matur.quia nocumenta talia magis eueniunt et 
frequentant in eo in fero 7 poft tempus D02mttio 
nis q in al iis tcpoztbus. 3raqj cu apparuerit a 
multitudinefputi aggrauatus pzouideatur fibt 
boc triplici remedio "Ozimu eft vt per duas I» 
ras poft cena.7 per hoza3 ante cena3 7 in auroza 
accipiat cyatbu vnu5 huiufmodt Dccoctiois calefa 
cte que materiaf Digeret mundificabit 7 Diuertet 
a pectoze.fV radicu vngule cabaline 7 enule ana 
cto.i.ireos.5.i.capiir liquiritie rafe. 
pinguiu3 uumero octo inciden 
da incidentur 7 coquantur in lib. viii. aque vfqj 
ad confumptione medietatis, fed croci ponatur f 
fine Decoctionis tantula./.Deinde coletur 7 bi- 
batur vt fupza Sccudu remediu pcctozi ap,p 
pziatu5 c hoc.1V .i./.loc De pino.J. ii 
coquatur fimul lento igne cu3.$.iu'.pzedicte occo 
ctionis vfqg ad bona fpifti'tudinc.7 De boc fepe te- 
neat patiens in oze fuo quantitate3 vnius gzani 
fabe permittendo ip(u3 Diitolui 7 ad pectus Defce 
dere fine mafticatione aliqua. Xertiu5 fpeciale 
remediu e boc. vt fi vir ifte nobilis pzopter bec 
Duo remedia no alleuiaretur a tuffi.imo iejetar/ 
ipfum.tunc accipiat hunc potum, poft quem non 
Dozmiat nifi vna boaa tantu inmcdiate poft ipfu £t tardet cibu ad mfnue bozfe fex. Cufo Defcrip 
rto e bec.ft mucillaginte febdlen.J.ii. caffie nup 
pzeparate cu aqua capillo? agarict clc 
cti.3.i.55.g2ana.Vi,inco2ptoentur omnia 7 bi' 
in bo: capitulo oe 
fcripte.bocent5conucnicnter mundifieat pectus 
7 lenit tuffim ‘Xipfa3 quieti reddit. 
Capitulu3 quarrrt de nocumento renu 7 caufis 
eius •• 
Quarta memb2n5 patiens i boc viro funt renes 
eius in quibus inuenitur oiflcpcries ad caltdita 
te5 notabiliter intenfa5 7 ficcitate que remilta ert 
refpectu caliditat-is.mfi multitudo brti- 
ditatis cpatis*3 adJsic multitudo bumiditatis a 
materia flegmatica augmentate in 
ter multiplicatione 1U02U3 flegmatu3in rtdacbo 
per via3 mdigdliowsfacta tunc intenderetur in 
rembns litatas non mino2 caliditate i *P>2opter 
bacigit caliditaterenu materie flcgmaqce exeo 
quuntur in in 
los et funt caufa eucnw D0I0218 et a ugmenti ipfo 
2U5 in renibus. OU02U3 gde 00I052 Duplex aflig 
natur caufa.Una quide e mala cdplcxto calida ip 
fo2um renu vehementer et fubito permutans et 
alterans eos Seda vero caufa e exteniio ml'f a 
facta in eis ab barenis et lapilUs.pzopter quod 
no c mirabile fi oolo2ee illi funt vald foztes.qui 
bnt crticientiu oolo2es 
videlicet mala cdplexi'03 calida fubito alterantej 
7 folutione ipfius continuitatis p2edicta. Onde 
op02tet q irte vir fit follicitus in rectificatioe re 
nu5 in apertione ct n»undificaticne viaru5 fuay 
ne ira frequenter in cis barene et lapilli multo 
tepoze permaneant j£t in mundificatione etiam 
materieru3 mucillaginofas que multiplicatur 
in eis. , 
Capitulum quintum oe cura nocumenti reni. 
t>20 quo2U3 cdplemento quinq? ftbi conlcribo me 
dicamina.quo2U3 p2imuert.B< aque eupato2ii:3 
ii.3que ve.et faxifragie an3.|.i J.btbat 
calide cum fucco omni feptimana tribus Diebus 
continuis in auro23 Deinde accipe looc fecundu 
aqua faxifragie 
$'ij.7 bibatur in aurora comedere per 
quincy ix>2as port ipfam. Xertifi remedium ert 
boc.Bt pbirtico2u mundat02u.34iii.amfi feniculi 
fe.partinace Doniertice 7 filuertris g2ano2U3 milii 
folis ana3.ii.tnfundantur pbtrtici in aquacapil. 
ven.p Die naturale.Deindecontundant minuttffi 
me 7 coquantur cum fufficienti quantitate 3uccar i 
al.a cum fpeciebus fiat confectioin 
De qua accipiat fcmperfrurtru5.vnum ante cibu3 
per fpatiu vniue menfis. £flemm optima in mu 
dificando renes a lapillis ab baremht a materi 
ebus mucillaginofis.quonia pbirtids inert virtus 
qua cominuitur lapis qui eft in renibus is.terrii 
colligendu. 0uartu vero remedia cum iflatia 
D0I0218 maxia e boc.Bt De byera ma.ptl 
lularu502 benedicta flelle oe- 
feriptione pillule.vii. 
cum firupo acetofo cdpofico.a accipiantur p Duas 
bo238 ante Die.? tardetur cibi afmmptio p 
bozas port eas. Quinte 7 vltimaremediu3 ert 
boc.*Be fpice nardi Dauci carpobalfamt fe. apii et 
petrofilf ana.5.1 J.acetofe cicozee fcaricle et cufcu 
te ana.3.vna.g2ancru3 milii folis.3.qu4ttuo2 ca 
ptllczu ven. radtcu faxifragie ana*34't.mclii6 ro 
fati firnpt compotiti acctofi ana libj.lapidis fpd 
gie lapidis wdaici 7 vttri' combufti ana-3.t1.3uc-- 
cari albi lib.J.fiat dcctuariu De quo patiens oie 
bus aliis poli affumptione aquaru fup2afcripta:$z 
in‘auro2a accipiat coclear vnum 7 tardet come- 
dere quattuo2 bo2t's. 3n boc enim flat funoamen 
tu curationis omniu fere oifpofitionii fuarum 
'froft \xc autem ille vir abHineat ab omnibus ci- 
bariis frigidis gzoffitudine 7 vifcofitate fua oppi 
latiuis 7 ventofis. velut funt fercula partilia ner 
uofe 7 cutanee animalia partes. Mees vifeofi 7 i 
lacunis vel palurtribus viuentes. £>rana legumi 
nu rifum lac 7 fercula lacticiniaetcafeum mollc5 
7 vilcofu) 7 frequente vfu5 feniculi anifi 7 petroftf 
7 dniu Oiuretico2ui euitet.£uitet potu vini gzof, 
fi conturbati fine fuerit nig2ii itue albu.et caueat 
a potuleruifie De ozdco (alte5 Dulcis mnltum.ct 
fummopere euitet aque frigide potu5. Similiter 
effugiat vfu fp vald (alfap 7 caueat et 
a comertionefructuu3 frigiditate 7 ficcitate 7 ftip 
ticitate fua opillantiu'? ingzoffantiu3 bumozes. 
vt funt pira citcnia g2anata acria mefpila fo2be 
etfimtlia.p2eterboc aut vtatur cibis 7 potito a 
liis caueat etiam a coitu frequenta 
to 7 p2op2ic fuper cibis 7 a longa oo2mitione fu 
per fpina 7 felicitabitur vita fua auxilio Diuie po 
tentie.cm femper Jic referentur g23tie immo2ta 
les.Hmen. 
De mala Difpofitione flomacbi frigida 7 humi 
mida complicata CU5 oppilatione epatis et mala 
complexione calida 7 ficca renum 7 oolor capitis 
pticula continet capitula quattuo2. 
Capitula p2imu oe caufismale complexionis fri 
gide 7 bumide flomacbi. 
Obilis vir Dominus tlicolaus 6 
canali i ciuitate fbaduana pzoui 
fo2cartrenfis quadruplici oifpofi 
tione labo2at fiue bas oifpolito 
nes egzitudines aut accidetia no 
minare velis. £t p2ima quide ert lapfus in rto 
maebo eius frigidus a multitudine materiei fleg 
matice Dependens. Cuius etiam flomacbi frigidi 
tas materias flegmaticas mucillaginofas 7 aqas 
ert generatiua. £tipfa etiam materia p2tdicta 
multa in rtomaebo cong2egata ert caula augmen 
tandi mala complexione frigida 7 bumida in rto 
maebo p2cdtaa p2opter Diuturnitate mo2e ipfo 
materieiflegmatice in ipfo rtomaebo. vnt5 vtracg 
iftaru ouaru e recip20cealterius augmentatiua 
p20pter quod valde facile inrelligi potert Diuerli 
tas accidentiu qne in boc viro frequenter eueniut 
frequenter enim rugitus eructuationes 7 inflati 
one in rtomaebo percipit p2opter p32tes irtarum 
materierrt fnventofitatesconuerti.que ii fubtiles 
funt 7 fuperio2a petunt eructuando emittuntur. 
Si aute g2offi verfuafundrt flomacbi 7 p02tana 
riu ei3 ad itertina pzopelluntur.ibidem faciendo 
Dol02cs t02tuofos.Si aute tales ventofitates mf 
te fint et mediocres inter g2ofias 7 fubtiles.tunc 
tn tota rtomaebi fpaciofitate retente ipfum rtoma 
cbu3 inflant et extendunt cu magnis oolo2ibus. 
quandoqj oiafragmati 7 ypocundriis et toti pe- 
ctozi comunicamur.£x boc fundamento pot etu tntelligipot qre qnctfiffevir btminutcDigerit, 
et gzauatur eius ftomaebus ita vt frequenter de 
ponatur cibus pzius cp bene oigellus. £t iterum 
qric$ ttiu fequttur accidens quod e cozruptio oi 
gellionis que cdpzebcditur a fapoze acuto 1' mo2 
oicatiuo in oze pcrccptis.pp quoo eructuationes 
quandoqj emittit acres aut acetofas aut acutas 
eu magna mozdicatde peepta i toto lloacbo eius 
Capitulum fecundum oe caufis opillationum 
epatis 
Secundavero pzircipalis oifpofittobuiusviri 
efl egzitudo compofitoalis epatis ipfius quod 
non raro immo frequenter opillat\£t licet epar 
eius naturaliter fit calidum 7 bumidu5 et mebza 
calida ao opillationee perfe funt moiTpofita.quia 
caliditatj ell oillatare ftcut frigiditati dl coagulla 
re z°tcgni.tamen tn epate ipfius opillationes ac 
cidunt frequenter altero Duorum modozum aut 
quia flegmata multa i llomacbo eius congzegata 
vt patuit in capitulo pzecedentt oiffoluta vel coi 
colligata aut mobilitata a rebus calidis in cibis 
acceptis ct in potibus faciunt materias illas effu 
oi ao epar in cuius concauitate pp aguflas vias 
eius faciunt opillationes pzedictas.£t feba 
oppillattonum caufa potell effe quta materie ille 
flcgmatice frequenter conmifcentur cbilo redden 
tes ipliim frigidum g2offumet vifeofum oppilla 
tiuum ipfius epatis.oigellio enim Diminuta ipfio 
llomacbi raro et non bene cozrigitur a oigdlto 
ne epatis vt colligendum 15* tertii. £x quo ap 
paret folutio plurium que in eo apparent.freque 
ter enim in ypocundrio oextro lentitur grauitas 
ct tenfio.frcquenter etiam in eo apparet nccumen 
tum oiminutionis in vrina.£t boc dl quando op 
pillatio ca jit in gibbo epatie.ficut frequenter in 
eo accidit fluxus albus quem illullres viri cbilofu 
appcllant.et bo; dl quando accidit oppillatio in 
concauo eparis.Cum enim concauii epatis opilla 
tur neccffario clauduntur vie venarum pozte.feo 
ipfis claufis nd potdl recipi cbilus in epatc.cu5 g* 
pellitur et Defertur cbilus a mefaicis ao epar nc 
ceffc c ipfu5 retropelli ao intellia et ad b°accidit 
fluxu3 cbilofus. loee funt accidctia comunia ao 
oppfflationes que iterum fi perdurant vel in con 
concauo Vel gibbo epatis neccffc dl vt finalitcr p 
ducant ao febzes putridas.pp oppillationes eni5 
retinentur i epate materie que oeberet expelli p 
gibbu5 ao emulgcntefo ad fnes que ctia materie 
Deberent recipi in ‘kifft fcllis.fed ao retentionem 
talium oebita euctatio ao 
pzobibitionem cuentationis inceditur calidtas l 
epate et ao intcnfiuamcaliditatemipfius fequit' 
aut fimplex ebulitio in fanguie 7 fit tinoeba line 
putredine cii cflumatione ad iplum coz. aut fit 
cbniitio cum putrcfactioe cozdi effumante 7 erit 
tunc putrida febzis.£x quibus omnibus ille vir 
intelltgcre potdl quare ipfe frequenter egzotat fe 
bze colerica pura 7 impura 7 aliaru fpecicrum 
Capitulu tertiu oc caufis male complexionis 
calide 7 ficce renu. 
Xertia 7 pzincipalis oifpolitio buiu8(viri dl lap 
fus renu ad calida et ftccu cum quo lapfu freque 
ter applicantur oppillationes 7 oolozes in cie.et 
ille oppilatides plurimu fiunt a materia flegma 
tica odeendete ao renes a flomacto vel ab epate 
que faciunt oppilationes non fo lum m panniculo 
colatozii renum fcd ctia in carnofttate eozum et 
cognofcitur boc per oolo2e infra ypocundrtu pa 
rumper perceptu5.et cdmunicatu parti poftcrio 
ri (pine infra coftae.3tcrum ouandocy in renibus 
fiunt oppilationes a multitudiue arenularu i vif 
cata$z ante collatoziu5 a flegmatica 
materia De furfum Defcendente. £t apparent tuc 
vrine valde tenues trumbis pctaloidtbus a are" 
nis pziuate 7 Diminuitur etia5 vrina et quadoqj 
acuta emittitur. £t apparet Ixjc etia3 a pafterio 
ri.quoniafucccdentevrina gzotfaa arcnofapoft 
tenue 7 aquofam alleuiantur 00I02CS qui pzius e 
rant.£t adde pzedictis q illi Dolozes non raro 
fiunt a lapillis genitis in concauo renu ante pan 
niculu5 colatoziu pzopter arenulas ibidem iuifea 
tas a flegmate pzedicto. cum a multa caliditate 
naturali et accidentali renu excoquitur materia 
pzedicta et conuertitur in lapides.pzopter quod 
i8.tertii (cribit q> caufa (upple efficies tn giTjtio 
nc lapidis e caliditas cgzeffa a naturali tempC" 
rametoXper viam intenfionis.XOaterialie vero 
c aufa c flegma et arenulc iam pzedicte £t nota 
ille vir multu c paratus ad generatione lapi" 
dis in renibus.3tlc enim cui plurimu generatur 
lapis in renibus e qui pinguis ell 7 bumidus.is. 
tertii pzcallegato capitulo 3tcrum in reniba non 
raro accidit doIoz a ventofitatibus ibidem etiaj 
generatis a pzopullis aliunde.£t Diftiguimr ille 
ooloz a pzedictis pzopter tpfum effe mobilem et 
non fixum nectf quietu in parte vna.Cutus oppoft 
tum apparet oe ooloze pzoueniente a malis cd" 
plexionibus materialibus 7 imaterialibus fienti 
bus a a oolozibj gementibus ab arcnnlis ctla 
pillis.3Jli enim Dolozes Dato q? quandoqj mobili 
tentur ipfi tamen permanent i parte magis pze 
dictis. 
Capitulum quartum oc caufis ioda. 
Quarta pziiKipalis oifpofitio Imius viri dl fo 
da.i.Doloz capitis.qui e per effentiam 
capiti appzopziatu8.quandocj3 vero per colliga 
tiani c partibus inferiozibusXflomacbo cpace i 
renibus pzedictis.3n boc tamen viro ille ooloz 
iimul per effentia a per colligantia e. £11 aut bic 
ooloz pzoueniens a mala complexione cerebzi e 
ius excellenter bumida materialiter a remiffe frt 
gida.qui quidem ooloz quandocg gzauatiuuse. 
7 pzopzie quando materia e flegmatica vel me" 
lacolica.quadocE vero e abfc$ grauitate.a ,pp2ic 
quando pendet a vapozibus a vetofitatibus. quo 
rum nen ell per (c gzauitatc efficere. £t e qriqj 
ite22 bic ooloz inflamatiuus pzuritiuus a mozdi 
catiuus.a pzopzie quando pendet a materia fub 
tili calida clkntialtter vel acctdentaliter. £t ifte 
ooloz plurimu ell eucniene in boc viro.quandoqj 
etiam ooloz capitis cius pzouenit a materiebus 
inmcrfis in panmcuf cerebzi ipfius.a tunc appa 
rct ooloz extenliuus maiozc partem cerebzi am 
biens circulariter.qui ab antiquis illullribus ga 
leata pallio nuncupata cil.£t cum contingit ipfuj 
effe intenfiue magnu5 a cxtcnfiuc.quia pluribus p 
tibus cerebzi euemens et multo tempoze pdu" 
rans. ccpbalea vel ccpbalargia nominatufell.vt 
legendum ell pzimo continentis pzimo et fecun 
do capitulis, et nono Blmanfoy pzimo capitulo 
a ab Ozibaiio pzio pzactice a a Mpluribus aliis. £tetboc fundamento valde facile intelltgi pdt 
Dinerfitas dolo2ts capitis eius. Sicut enimifla 
matiuus pzuritiuus pungttiuus 3 m02dicatiuuf 
fiunt a materia caltda.ita g2auattuus comp2efft 
uuf et contufiuus fiunt a materia frigtda.et exte 
finus et pulfatiuns a ventofitatibus vel a vapozi 
bus plurimu tnmcrfis in panniculis cerebi.£t ex 
hoc fundamento iterum apparet qualiter Declini 
te etate buiufmodi vir paratus e ad fubet.aliqui 
do ad congelatione litargia eptlenfiam vel appo 
pfiam.a quibus omnibus tueatur tpfu5 altiffims 
mifericoadia fua. £t ex bis omnibus poftremo 
concluditur q neceffe efl bunc virum effe folertc3 
1 uigilantc in regimine luo vt in poflcru appebit 
Capttulu fccundu bzime particule De regimie 
p fex 2cs no naturales 
Quonia autem bo2um accidentiii plurimum ap 
paret p20uenire a mala complexione frigida ec 
bu.materialt *?p2incipaliter cerebzi 7 flomacbi. 
3 in epate etiam"? in renibus eius fuperexcreicit 
materia flegmatica cfplurima jxr colligantiam 
tpfozum ad flomacbu. 3dcirco videtur omne fgi 
men huius viri ex parte fex rerum non naturali 
um conuentcnter poffe erigi I5052 mcb20 
rum enim inffrumentii erit 
rectificatinu3 Difpolittonis flomacbi *? cereb2i.1V 
lud erit etiam conueniens epati *? renibus p20bi 
bendo matcria5 in eis cogzegari *? Delegari a'llo 
maebo ad epar *? renes.quare itacg regimen Deb5 
fundari in applicatione omniu inflrument02um 
que leniter calefacient *? potenter extccet. 'Qualis 
enimelllapfusnquantaeipfiusDiflanriaa pzo 
pzio temperamento.talia *? tanta Debent effe iV 
flrumenta illius lapliis co2i*ectiua.fed lapfuf e fri 
gidus non valde intenfus. igitur inflrumenta De 
betjeecalefactiua i fuo g2adu non tranfeendentia 
fecundu g2adff.£t iterum lapfus efl excelleter bu 
midus n exiccatia Debet effe mulru5 eleuata.Qia 
ergo que calcfaciunrabvltima manftone p2imi 
g2adus vfqj ad vltima fecundi g2adus erut ei ita 
conuenientia.ficut exiccantia in tertio g2adu bui 
ditatis multe erunt co2rectiua.ita q aer eius De 
bet effe calcfactiuus leuiter •? notabiliter exiccatt 
uus.3ta q locus vel camera eius fit tabulis Dece 
ter munitus ab aquis *? ab omni bumiditate eloo 
gatus.*? accendatur in eo ignis fepe. non tamen 
valde magnus. .£t vtatur veffibus calcfactiuia 
conucnienter exiccatiuis.£t fimiliter vtatur te-- 
cturis capitis factis ex panno pe g2ana De Doffi 
bus vari02um *? fimiltbus. 3n cibis vero eius 
abffineatab omni re infrigidante 7 bumcctante 
vt a multo vfu aque fride lactuce vfn blcte 
cbie p02tulace cncnrbite citrulo2U5.£t effugiat e 
tiam lac 7 lacticinia cibariapmnia.Simtliter ef 
fugiat vfum legumtnu5 multa euapo2atione fple 
tium caput 7 flomacbu ventofitatibus 7 vap02V 
bus.7 non curet comedere pifces vel cancros nifi 
valde raro 7 in pauca quantitate. Similiter euj’ 
tet quantitate fructml bumtdo2um vt cerarum 
7 auellanarii bumidoru piro2ii perfico2um 7 cri 
fomillo2U3.Caueat comedere fungos 7 fpongiolaf 
7 ccrcb2um 7 medullas 7 partes ptV 
gues raro 7 in pauco vfu accipiat.CJtatur autem 
in cibis fnis conuenienti quantitate falis 7 aroma 
tum vt cinamomo 3 fmiilibus.£r vtatur carniba 
falitis fimplicibus vel conditis vt funt landutult 
h fimtles.£t vtatur affatis n p20pfe lenii! carnfu 
3 chriVlicct rartus.£t pzcter \xc que tacta funt 
potefl vti omm' alto genere cib02U5 ad libitum fu 
um. Dino autem itatur albo vel rubeo medio 
eris potentie claro i aromatico abfcg aqua aut fal 
tem valde parum ponatur oe ca in vino» fcoft 
cibum autem fuum non dozmiat nifi tranfeat ua 
boza vel vna cum dimidia.*? tunc dozmiat capite 
condeccnter clcuato.p2tus fuper dextro latere. tJ 
inde fuper ftniftro fe reuoluat.XDinime auteDoi 
miat fup facie.£t non multum efia taceat fup fpi 
nam nec£ fuper renibue. 3n cibis autem accipi 
endis bec obfcruet.lbzimo nuncf* comedat nifi ve 
rus fuperuenertt appetitus. Secundo q nullum 
cibum accipiat nifi bene pzius mafticatu. Xertto 
q non curat accipere cibaria valde plura 
ro in vna mcnfa. Quarto q non vtatur cibariis 
fpecic oiuerfis.ficut effct vfua carniu ptfcin3 rerii 
dulciu5 acriu5 CU3 aromatibus condttozii.a fic de 
altis in vna mcnfa acceptie.Quinto cp non p2o!d 
gat moram duarij boraru3 in comedendo. qui 
da5 dcliciofi faciunt.fed expendatur media bo23 
aut faltc vna. Sexto caueat excercitari vtolctcr 
fuper cibil immo vtilius effct ei quicfcere per trcf 
bo236 aut quattuo2.fed ieiuno flcmacbo excercita 
ri valde conueniens efl ci.vt equitare pedibuf am 
bulare ctrcuendo ciuitate vel alium locum.in tan 
tum q caliditas eius paru5 excercitata perducat 
tpfum ad leue5fudo2e,alio autem tempo2e quief 
eat.Ultimo vero quantu poteft effugiat iram 
ro2em vel iracundia.a animi follicttudines mag 
ne trtfhcic tductiuas.a Delictofe vtatur animi ac 
cidentibns.femper memozando q a coitu abfltne 
at poft cibum nifi tranfeant boze ad minus 
“bec fut que de regtminc rrum non naturalti^ 
Secunda vero pars principalis huius tractatus 
aperiet regimen medicinale accidentalis huius 
viri conueniens.£t iam apparet ex p2tmo capitu 
lo p2eccdentis particule.# opoztet tnflrumenta 
medicinalia effe calida non valde notabiliter .-et 
apio exiccatia.£t q2 0M3 fere p2edicto£ accidet! 
um p2tmarta caufa e flomacbi Debilitas p2oncni 
ens ex mala complexione flomacbi frigidi et bu. 
multi flegmatts aquofi 3 muctllagtndft multipli 
catiua.ideop2imo pona tria remdia iflius Dtfpo 
fitionie flomacbi rectificattua. JEtquia Ixc floma 
cbi mala Difpofitio multiplicando p2edictas ma 
tertas eff caufa fiant in epate acciden 
tia p2edicta.tdeo pzo rectificattone epatts pone 
tnr duo remedia epati fpecialitcr app20pztata. 
£tiai quia p2edicta nocumenta flomacbi a epati 
funt magna caufa oppilationis renii 7 fixiois ma 
terieru5 vifcofarnm ineis.idco in tertio capitulo 
feribentur quattncz remedia ftmul epati 7 reniba 
comunia .3 quia adbnc multa materia enapo2as 
capiti replens ipfum efficit in eis Dolozes pzcdV 
ctos.3dfcircoquattno2 fpecialia remedia adeo 
lozes capitis eius Defcriba app20p2tata 
t>a2ttcule fecunde capitulum p2tmti3 continef 
tria remedia rectificatiua flomacbi 
3ta# p20 complemento huius particule fecunde: 
'frzuno neceflariu eft q ifte vir faltem per t2es t 
quattuo2 annos purgetur in vere 3 in autumno 
vt nuc fequitur.pofl mediet 3 te’mefis g° octob2is 
De loee anno txi. purgetur fm bunc mod^.fteie elcctiiariiidtj.ui.bencdictc 
ponderis bibatur in auroza cu medio cyatho acj 
fublimationis Vel Decoctionis radic.petrofill' ca- 
lefacte 7 Dozmiat poft aftiimptione eius p vnam 
hozam cum dimidia et non plus. £t no comedat 
necy bibat nifi poft hozas.tunc ergo bibat 
fcutella vna5 pzedicte aque petrofiir. CU3 5uccaro 
calefacto. et poft ipfa5 per Vnam hoza5 accipiat 
pzandiu fuu5. Die vero fequeuti tnmediate bo 
2a pzcfcripta accipiat hoc Digeftiuu3 calidum qtf 
cotinuet Diebus ad minus feptem. mellis rof. 
fj.ftrupi acetofi compofiti.f.i.aque abfeinthii a 
bctonice et totii 
fit vna potio.Die vero cctauo fequenti purgetur 
cum hac medida.TV ireoe.5.vi. electuarii dc Dac 
tiT.5.1'i J.accipiat' loee medecina in auroza cu me 
Dio cyatho Vini al.calefacti et cbferuet poft ipli 
ea que Dicta lunt in pzeDicto minozatiuo cbfuan 
Da. 'Ibzo purgatione autem ventris in fine me 
fis febzuarii pzocedatur p tftum modii. Tk.clectu 
arii Di af in iconis. 5. i i. y. a ga r ici elcct i. 3. i. 53. g. vi 
falis gcmmc.g.ii.bibatur totum bec cum medio 
cyatho aq betonice vd feniculi ct cbferuet ea que 
in minozatiuo autunni Dicta funt. Scqueti Vo 
mane accipiat hoc Digcfttiuum.T* oxintcllis ficjlli 
tici.gj. firupi copofiti acetoftj.i. aque abfinthii 
feniculi et eupatozu' anaJ.J.mifce et calidum ac 
cipiatur ct obfuentur ca que Dc Digefttuo autiini 
Dicta funt. 8° vo fequenti Die purgetur C115 hac 
calTic De canna extracte 015 aqua fe 
elcctozu ana.3.i. fpt 
ce.35.elcctt ana.g.V.falis gemme.g.i.mifce a acci 
piatur bec medicina cum.J.ii.aque eupatorii cale 
facte a obfuentur ea que inferio2tbus Dicta funt 
folutiiiis. Secundum vo pzincipale remedium 
ftomacho immo epati et renibus et capiti eft hoc. 
V* Ipccicrum Diatrion ptpereon et Diambze ana. 
3Jipccieru5 Diarodon abbt8-5.it. gzanoru fiftt 
cozu3,|.u.mact63.i.gariofi.3J.meirrof.5.itii. 
5uccari albj.v.coquatur 5uccaru3 cum meile rof 
vfcg i d fpiflitudine a additis fifticis per vna3 no 
ctem infulis in aqua ablinthii calefacta a minutif 
fime Dtrid et aliis fpeto fiat dcuariu.De qc paties 
poft purgatione veris accipiat omni mane per qt 
tuoz hozas ante cibum ad quantitate vnins nucif 
mulcate Degluttcndo ipfum cum coclcari.a tantu 
dem accipiat de eo per duas hozas poft cena5* 
£t confimiliter accipiat De eo poft purgationem 
autumni bis vel ter in feptimana hozis pzedicd 
vfcp ad menfem fcbzuarii..£go enim non dubito 
bx clTc remediu ad fanandu5 tpfum. Tertium 
vero inftrunentu pzincipale ad Difpofitione ftoa 
chi eft Iroc.lV.turbit al.electijXpulucrts hermo 
dattillof.3.iiii.foiliculoziifene.5.ii.cinamomi.3 
iii.macis.3.ii.tartari.|.i.ftat puluis per fc fubttT 
Deinde conmifceantur omnia limuLa De hoc pul- 
uereaccipiat.5j.bi6 in feptimana falte5 inmedt 
ate ante cena5 cum medio fcutdlino bzodii carni 
um aut vint vd aque CU5 5uccaro cocte calcfact02z 
t poteft vti ipfo in omnibus Diebus vite fue a te 
poze quo alTumit firupoe ad Ixx vt venter remae 
at fluxtbilis conuenienter vfcp quo percipiat fe fo 
re fanilcoucct enim flcgmata a omnes lupcrflui 
tates humozales 7 fecalcs a ftomacho 7 intdlinis 
Capitulu3 fecundu oe remediis appzopziatis 
epati. 
licet tnftrumcnta medicinalia ut piecedcntf 
capitulo pofita magnam conuenientiam habeat 
ad oifpofitides epatis huius viri.nihilominns qi 
per longam 1110235 fuperfluitatu in epate fuo fre 
queriter accidit ipfa putrere in epate 7 perducere 
ad febzes fuperiue tactas 3dco hic Duo Defcriba5 
lingularia remedia epati 7 febzibus inde p20uef 
entibus conuenientia. 0uo2u pzimii eft iacc Bt.fi 
rupi De endtM* i dirupi $ cupato2io.5j.aque ci 
C02ee.5.ii.aque fcniculi.f.i.milce 7 accipiatur plu 
ribus Diebus vfq? quo vrine reuertetur in tinctu 
ra fua.JEt fi volueris hoc Digefliuti facere exacti 
utim magis.tuc loco firupi De eupat02io ponatur 
tanamde oc firupo De acetofitate citri 7 erit 
bilis operationis 7cetf. Secundum remedium, 
fpeciale eft hoc, reubar.electi.3.ti.agarici. 3 
i. elcctuarti Di.ip2unis 013.5 
it.aq cupat02ti 7 tardet cibus eius.7 alie obferue 
tur xi itiones que in folutiuis p2cdictj funt feripte 
Capitulum tertiu Defcribit remedia renibus 
approp2iata. 
Bpparuit ex p2imo capitulo q? hic vir non raro t 
currit dolo2ce rcnu5 a materia ibide fixa extede 
te 7 fubito alterate. n q" mala complexio radica 
lis calida C02um eft caufaconuerfionis 
in arenulas 7 lapillos .7 p2optcr bcc quattuo2 
aferibuntur ei 0uo2um p2imti e adminiftrandu5 
quando ifte vir percipiat g2auitate in fptna.tcnfi 
ones 7 ventofitates in inteftims rugientes 7 
quentia5 vrinandi CU3 paucitate eius 7 aliqua pu 
ctione.tunc em'5 ftati'5 accipiat hoc otgefhuu5. Bt 
aque Decoctionis vel fublimationis radicii vrtice 
5.ii.benedicte.5.iii calTtc nuper extracte De cana 
cu aqua milii folis vel faxifragieJJ.mifce 7 cali 
du3 tooi accipiatur ho2a 7 regulis obferuandis 
omnibus que in folutiuis Dicta funt fuperic2ibus 
Sccundii principale f mediu5 c hoc. TV g2ano 
ru3 pincaru3.5.i J.fe.endiuie acctofe b2ufci 7 Ipa 
gi ana.5.1 J.fe. milii folis minutiffime contrito 
po2tulace pulutf 
per k omniu fubtilis.in cuius fine ponantur xi" 
tri combufti.3.vi,Deinde cdmtfceantur cu oupla 
quantite 5uccart albi pulucri3ati. Cuergopcipit 
g2auiratc vd tcnfionc5 in partibus renu 7 illiop 
7 punctione in vrina et frequentia ciue.tunc vtat 
hac tragea femper De ipfa Dglutido coclear V11U5 
ante 005 cibu. Icrtiu3 fmediu ad hac 
eft boc.Tk lapidis fpongte et iudaici vitri cobufti 
ana.5,i.fe.apii pctrcfiU’ Dauci ana3.iiti,radicia 
liqut2itie,3.iJ.fo2ment pii 
Iule cu3 fucco apii oc omni.5,vi.ct De iftis acctpia 
tur i auro2a.v.po(t quas faxifra 
gie.et de eifde bomi5 erit accipere Duaspcr totaj 
leptimana inmcdiatcate p2andtu et cena5. £fpe 
riut enim oppilationes epatis et rcnu5 educendo 
lapillos trubos et arenas conuenienter. Ctuar 
tu5 vero remediu dt boc.vt vtatur confectione tf 
fifticis per.xv.Dies quando fcnttt accidentia pie 
dicta accipiendo De ea Duo fruflra femper in pzl 
cipio p2andii et cene et ccd. 
0uartu5 capitulu5 dc regimine capitis huius 
Viri tempo2e initande D0I0218 eius 
Cu5 ergo hic vir peipit Dolozi capttifcu g2auita 
te fua et fomnolentia multa 7 pig2itia totia coz 
p02is et venarum g2ctfittc et tenfione et rubteu 
Ditate partiit capitis tedete ad altqle obfcurtcate tunc Ratim l?02a electa fiat fTomta De cephalica 
apudpolicc iuenta perqua5 educantur fanguis 
£t attendat q [\ coievt Dextra pars 
magis cf finiRra.tunc melius cR ffomare finiRri 
et econuerfo Dolente magis finiRra q Dextra fTo 
metur Dextra. Secundi! vero inRrumentum 
principale eR.cy mane fcqucnti poR fTomia pur 
getur CU5 iRa medicina.Bc electuarii rof .5 .i.y.e 
lectuarii indi.5.ii.bont ponderis.mifce cu medio 
cyatho aq 5uccarate 7 calid 7 accipiant 7 obfutf 
poR tpfa fgule in aliis folutiuisfrequenter tacte 
et ceti Xertiu verro p2incipalc remedium e q 
poR cuacuatione imediate dicta per Dief 
iRante adhuc D0I02C capitis applicentur fibi ven 
tofe i loco aiebatin latcraliter ad fpondiles in car 
nofis ptibus fpatula2U3.£R aut alcbeel locus vbi 
finis colli aiugit cu p2i°fpatula£. Ultimi! v 
iRrumctu fedatiui! Dolo2ffcapitj actualite2 cxiRe 
tis et p2eferuatim! ab euentu eius elR boc.ra reu 
fpice nardi art3.i.Diagri 
dii g2ana idi g2ana.Vi.pelipodii fol 
liculo2um fene tartart ana.3.ii.fiat omnium per 
fe puluis.De quo iRc vir i feptimana bis cum fine 
quictf Dierum parum ante cenam accipiat.s.vnu 
n! modico bzodti aut aque 3uccarate aut vini.e- 
ducet enim fuperflnitates fecales et mucofas cole 
ricas et melancolicas oiRrabendo eas a capite. 
£t nd miretur aliquis fi buic viro non oelcripfi 
pillulas aliquas.ipfe enim nequaq? poteR alTume 
re eas. £>e ablutione vero capitis ipfius meliuf 
eflet ipfam dimittere.7 >fti frequenti pectinatioe 
7 fricatione mediocribus.Si aute nd vult Dimit 
tere lotione tunc faciat Itxiuiu CU5 Deccctide ma- 
iorane 7 abluat cu eo caput cu fapone albo.7 exic 
cando ipfum inmediate poR ablutione. *foec funt 
remedia optima p20 curatione oifpofirioiu! iRiuf 
nobilis viri.j6lo2iofiis aut altiflimus pietate fua 
Dirigat eas in falute ipfius 2fmen. 
Conf De mala complextdc Roacbi fri. 7 bu. a lon 
go tempoze 7 etiam a generatione contracta. 
3fpcfttiobuiusnobilis viri Domi 
nileonardiDe tlurinberga eR 
mala complexio frigida 7 bumi- 
da Romacbi a longo tempp2e co 
tracta in tpfo ficut ex mihi narra 
tis apparet.£go vero ex fignis fumptis a fubRan 
tialiter ihberentibus ab actione lefa vel ab opera 
tionibus quod idem cR et ab exeuntibus confyde 
raui.non folum a temp02e illam malam coplone 
Va*u etiam in tpfo a generatione contractaj, 1>o 
tuit autem banc mala complone intendere 7 De- 
terite facere exceffus in aliqua De fex rebus non 
naturalibus.aut nimia ciboxu 7 potuu non fuo te 
p02e 7 02dinc frequens affumptio. Similiter eti 
am imodtrata excercitia poR cibi aRumprione cd 
fueta.adbuc etiam imoderate 7 fextes repletides 
ventris conRipatione conlequentes. 3terum 7 foz 
tes euacuationes per folutiua farmacafacte.aut 
per frequetatas flcmias 7 ventofationes. Simili 
ter etiam et inioderatus coitus, in quo iunioxes 
fepe 7 multum imperite peccare folent. £>e rebus 
autem maxime Debilitantibus menta e coitufg 
7 licet virtutes omnes co2po2ie cdpagine Diffipa 
do Deicit.Roacbo tn cerb0 7 reliquis exanguibus 
mebzts 'pmatfe nocfw exirttt.Hd bicctia Debr» 
tate vig02anda no paru fuperaddut paflicee ani 
mc.vt triRicia cogitatio Dolo2ofa.aguRia mentio 
ira furibuda.cc2die effectuofa commotior fibi fi 
miles aie cdmotiones.£xterminant em'5 bec acci 
dentia 7 mutant cozpus ab ea que fm natura £ 
ftentia tertio Xegni in principio coliigendu. 
intendens igitur talis oifpofitionis confiliu5 falu 
b2e Dirigere p2imifus Dtco.q> baru reru5 nd na 
turaliu5 imoeferata applicatione per fui contra" 
rictate co2rigenda fanitatis conferuat02 vel rcu 
perat02 Diligenter em'5 buic oif- 
pofitioniactu5conferuatiuu omnino exiRimofuf 
ficere.cu5 vt apparet Difpofitio ab equalitate ml 
tum exceiTerit.quare non omnino fimilibusied p 
tim contrariis a etfdem ad naturale Difpofitione 
reduci Debet. 
Capitulu fecundu De cura malecdplexionisfri 
gide a gumide Romacbi per Dictam 
JSuitet igitur paties iRe itemperie aerie frigidi 
7 bumidi ventofi caliginofi 7 nebulofi.fimiluer a 
Ratione i Domibus a cameris terraneis fri. a bu. 
7 teRudinali edificio munitis feptentrionali cria 
flatui multu apertis, maxime aute locus D02miri 
oniffue afpcctu habeat 021'etale 7 mcridtoale.quc 
eurus 7 auRer frequetius vifitcnt.mime vo bo2e 
as a fauonius. UeRibus aute optime calidis in 
yeme 7 magis calidis in eRate q recentibus vcat 
que pect02i toti vetri maxime vero Romacbo op 
tima faciant adberentia.laudo aute5 q fup Ro- 
maebo maxime quolibet tempoze po2tet pellem 
vna5 vulturis.7 cum fua penna fuper cute Roma 
cbi nuda extendat Similiter et ia confert fruftru 
panni De piloga3clli biuarto nominato, quo no- 
Rris temporibus ttalici galeros p02tare confueue 
runt.Soleo etia Romacbis frigidis a bumidis et 
vetofis applicari facere facculu ex medietate plu 
me anferis.a alia medietate pilo2um lep02is et 
panno lineo conRructi!.que5 frequenter mbeo ca- 
lefieri a tburie fuffumtgari euap02ationibuf.a ta 
li Romacbu coopertura muniri.£R enim in oilpo 
fitionibus illius maxime tuuatiuue. in quo credo 
p2incipiii Difpcfitioms curationis buius nobilis 
p2inctpaliter exiRere. Circa fomnu5 aute a vi 
giliam fic procedere Debet.Cu enim Romacbus c 
ius in digeRiua magnifice Debilitata exifiat in q* 
etiam multe generantur vnctuofitates que dolo- 
res extenfiuos fo2tiRimos in eo facere lotent. vir 
tute non folum eius fed co2dis a cerebzi maxime 
pzoRernentes.vt apparet ex lipotboia a virtuti 
motiue impotentia tempo2e D0I0216 Romacbi cd 
fequentibus.£a p20pter in fomno notabile tepus 
expendere Debet.cii in eo virtus DigeRiua magis 
q in vigilia confo2tctur.£fficit enim fomnufope 
rationes omnes naturales fo2tio2es.fecunda p2i 
mi capitulo De bis que pzoueniunt ex fomno a vi 
gilia.3ncipiat igitur D02mire pofl cibu vna ho- 
ra tranfacta temp02e eRatis.Duabus vero in bie 
me.fitqg menfura fomni non minus octo taarum 
tempus includens. D02miat fuper Dextro p2ius 
latere.Deinde fuper finiRro.Deinde fuper ventre 
tnclinatns.Omnino aute fupine D02mire fugiat, 
femperqj in Doxmiendo fit omni tempoze pannis 
bene coopertus, a maxime fuper Romacbo fit ca 
opertus coopertura alicuius lup2afcripto2U5 fac 
cul02u bene munitus, vigilias aute exceffiue coz- pus exfccatcfeffugut.nifi fo2te robufli02 efficd-f 
ceffante ia mozbo.quiefcat autem omni tpe poft ci 
bum matime fupe2 ipfo.excercitetur autem leuit 
ambulando g2adarium equu equitando nauea no 
velociffimi tranfitua nauigando fmdea 7 iffozias 
Delectabiles conferendo nulluacmexcdTtuue mo 
tua aut exercitium totiue C02p02ta aut alicuius 
[sarttii videtur fibi efle juentee velut luiofa cozpa 
ongo tcmpo2e 7 frequenter infpicere maxime Dii 
fuerint folariia radiia repcrcufla.fimiliter etiam 
nimia vociferatio.frequene ffomaebi 3 ypocundri 
02um fricatio eidem oifeonuentet. depletione 
vero totiue C02p02t'e aut alicui} partie exceffiuaj 
3 maxime ffomaebi cuitare Debet. £x pzedictia 
apparere poteff altarum etiam partium p2eter 
ffomaebum multa repletio no parua5 Debilitate 
ffomadx) conferre poteff.3pfe ent'5 p2opter ali'052 
nocumenta frequentius et magnifice 
compatitur.Colligatur enim ffoebua capiti co2di 
pcct02i epati fpleni renibua vefice 7 matrici vt i 
telltgenti ccmpofiticnem bumai co2porie ex ano 
tbomia apparere poteff. quare nimij ft aliarum 
partium plenitudine contriffatur an cibatione 
igf fua oncet cytttatem ffomaebum guatem 3 fiTr 
potum. Deter 102 enim cibatio eff que ffomaebi g-- 
uitatC3 facit, ftcut Detertoz potue eff qui i ffdacbo 
fluctuat ta cta primi ca° oe regimine per cibum 
et potum. Similiter etiam tempeze tetunii ,pli 
xi magnam cibo2um cftugtat.Cum aut 
fe fo2e repletum perceperit ffatim aD cuacuandu3 
intcndat.mclt'02 autem cuacuationtim eft 
p2imo aDminiffrattoclifferte buiue.TkDeccctio 
nia blete mercuriaf et furfuris l b 
i.olei De De ruta.f J.falie gemine 
5.i.electuariiDebacctalauri.5.ii. benedicte yere 
fimplicia ana.3.iit. caffie fiffule.5. vi. accipiat in 
mane tepeffiue 7 venter optime muniat' a frigor 
3 erit vtile i b-ycmc. 3n tcpo2e vero cftatta adda 
tur pzedicte Decoctioni foliozu 
vio.f.ti.olet De 1 fiat vt (upra.tcco aut 
clifteris quia lolct effe alamania ing2atum $ coi 
euacuatde accipiat banc p0tdnc3.IV yere J5alieni 
Delcriptione eiufdem 7° terape,5.x*bencdicre ftm 
in aurora 015 medio cyatbo vi 
ni cal idt et tardet cibum fex bo2ia poff eiua affu 
ptione3p2cmittcndoparumb2odii pulli galltne 
cum 3uccaro calidi per bo2am ante p2andtu. Si 
aute5 abtereret Ixx farmacu pp eiua amaritudt 
nem accipiat.5.t.vel3.iiii.ptllula52 quaa mea ex 
perientia vltima in firnili Difpofitione inueni .IV 
alcee boni agarict electi,5.i.falia ge 
me. 5.i. infundantur omnia in lucco rute p octo Oi 
ea Deinde cooperiantur tegula bene calida vlque 
ad fucci Mumpticne.ftoft bec aute3 pzcdictie Ixc 
fpea addantnr.1V aloca vel ligni aloca.3.3. croci 
B.i.fpice nardi fquinaci ana3.f.rcubaf boni elei 
3.tt.fiant ptUule ex quibua accipiatur vt lupra Di 
ligenter autem attendat cy ptliule iffe poff cuacu 
ationem pfccte faluabunt ipfum accipienDo ex eia 
vnam vel duae bia vel ter in feptimana p bozam 
vnam vel mediam ante cenam. De acetdentiba 
autem anime fugiat omnia anima contriffantia 3 
ii?02dmate Diffrabentta fpue tcneb2dbect incd 
uenientea opationibue naturalibue vitalibu6 ct 
animalibus f.ittentia velut funt cogitatio lollicitu 
Do d re criffi aut Dolo2ofa t5 je pzeticfa irraupa 
bilttcr amffla CtVca m02bu3’etta cius affixa mul 
tii fugiat meditari.3ocundua aute 7 lerue ffudc 
at cffe 3 Delectabilibus infiffere.oeliciofa5 aut fcn 
fatioue 3 maxime ad quas; g2andie fequitur fpiri 
Debet, velut eam 
que cottue eff.£ft em'5 non fblu ffomaebi fcd totij 
cozpozie cdpagtnia' oiffipatiuua vt ex pzemtlTie 
apparuit.Omnino igitur tuteperie eiuf effugiat 
7 maxime fuper cibo.Dtffrabit ent'5 fpiritua ad oi 
gefftonie opatione reqmfitoa De cibia aute eti 
33 aeozu nfu non minuacoteplandu c.£uttet igi 
tur oea e iboa Difficilia Digcfhonia.velut pane 331' 
mu3 non bene coctu.Carnea bouinaa 3 pozeinae 
3 cap2inaa.3 animaliu filucffnu5 magni cozpozii 
Similiter 7 lentea ri'5U5 3 legumina omnia falte 
elixa non contufa.Hdbuc etia fructus velut pira 
caffkaa Oattilos.fimiliter etia3 7 gzanata 7 reli 
qua ta3 fructus# reliqua femina Difficile trafmu 
tabilta.£ffugiat etia3 omnia ventofa facilia 
ruptioie velut lac Uctianu omnia caJcii molle5 7 
receute5.eruca3 bozagine 7 lactuca perftea 
milla.7 in fumma omnia frigida 7 bumida Dimit 
tat.Dimittat etia vifeofa cibaria omnia .vt funt 
piicea omnea in aqua Decocti.Dimittat cutea ven 
trea collu 7 pedea panniculofae 7 neruoiaa parref 
animaliu igitur pania eiua tnu aut 
quattuoz Dicru ad plue optime fermentatus 7 cd 
uenienter coctua.qui fi fuerit tozrefactua fupttce 
partes abiciant De carnibuf aute cdueniiic pul 
line coliibine perdicii fafianozu auiu 
7 ftlucffriu. Vt capzetinc capzedinc arnualca ag 
ni vituline lepozine 7 confimilea. De pifcibus 
8ure3 boni funt varioli tozrentine rumbi lucii.et 
confimilea facilia Dtgeftionie 7 pauce Vtfcofitatie 
De leguminibus mtc$ placent cicera rubea 
cula De 02dco pannico farre et fimilibua De ole 
ribua vero boni lunt caules pctroltir faluia rof 
marinus feniculua et quandocg bleta petroftilmo 
admixta. De fructibus vero conueniunt ficua 
ftcce ante cibu5.rccentea aute rarius fumi Debent 
vtilea funt /ibi amigdale et quadoqj oatttii 7 fP 
Oici.pinee vero paffule ett'35 fiW optime conueni 
une. Reliqui aute fructua frigidi cr bumidi tepo 
ribua magni calozis affumi poffunt raro tamen. 
De fapo2ibua tamc placent acctofe maxime cum 
pctrolt/ menta maiozana.ct reliquia caltdia ole 
ribua condita. ag2dia etia5 falita quandocy Vti 
pot.ct fimiliter limcibua.aratia aut et vinu gna 
to2U5 non placeut.Oua vero omni modo placent 
licet frixa minus comienicntia fint. f>orua aut 
ciua fit vinu albii fubttlc aromaticu conuemcnter 
Vinolu3 nulla aqua comixtu.Si aute magia 
motu5 occurreft vinu cu aqua Decoctionis pauci 
cwamomi limpbari Debet. 
Cap.tertiu De cura male cdplexionie ffomaebi 
frigide et bumidc p medicinas Diuiiu5 in tria. 
Regimen aute medicinale buiua Difpofitionia in 
tria parttendu c.t>zimc quidc5 in materie facie 
tex morbti eradicationem. Secundo in accidam 
tiu5 co2rcctione.Zertio in flomnabi confo2tattd5 
ne materiae De nouo regeneret et ventofitatea 
accumuiet.Similiter confoztandu c epar eiua et 
ccreb2u.cum vtrun# bo2u mcbzo2ii videatur ee 
aliqualiter lefum. O20 cxccutione vero primi 
laudo q> fiat euacuatio in pzfcipio fequentia men 
lia cum bia mffrumenrie. fczfmo quidc vno mae acciptat3.mi.fup2afcriptaru pfllularfi cum mo 
dis ibi tactis g2atia mmozatiue aiactiatioie Se 
quenti vero mane huius qutg 
continuet octo Diebus. IV 02igam calamenti 
legit amcos affari eupat02ti fticados betcnice a 
alces caflte lignee reupottei g2ano 
ru5 paradift cardamomi mino2is 
5,!.fe.rute fifdecs xilobalfami 
clecti.5.iii. contundatur oia 
et {fundantur i lib.xit.aque fontis per Dies vit. d 
inde coquantur vfcy ad confumptione Duaru par 
tiu5.Deindecolentur et Vehementer exp2tmatur 
Cui colature addatur tempe byemie fb.ii.mdlis 
temp02e vero eftatif rb.tt.5uccart Deinde iterum 
coquantur bene fpuando vfcp aD confumptioncm 
medietatj et remaeat (irupuf.Si aute vdif tpfum 
obfuare fiam foleo ponatur in pzcdicta colatura 
7 coqnantur vfqj ad fpifTitudtne5 
fm artC5 firupfratidi.Ctl autc5 plene coctu fuerit 
facio (irupu hunc et exhibeo ex eo. 
que Decoctionis ligni alocs.7 eft magnifice opera 
tionis ad frigiditate a bnmiditatem et vcnrcfi-- 
tatem 7 rugitus flomacbi confc2tat oigcftiuam 
Similiter C02 7 caput vt Tteiltgetf apparere pot 
Si non po(Tct talis ftrupi confectio fiet i ac 
cipiatur bec Dcfcripti0facili02.IV firupt oe cala-- 
mento.J.i.geleniabin.3J.aque Decoctionis ligni 
7 Dettir vt fup2a in auro23 cali 
du per bo2as quincy ante p2andiu. $a cta vero 
Dtgefttone q cognofctt ex mediocritate 
coloris 7 fubilantic vrfne cdiunctione cqlitate le 
uitate ypofbfie t fundo fedentis purgetur.cu Ixe 
TV dectuarii indi Defcripticne XDef.j.v. Dentur 
in auroza vt fup2a Dictu3 c cil.|.ii.Decoctioni6 aq 
ligni alocs.Si vero abbominaret medicina liqui 
dam accipiat iftas pillulas.lV pillularu tndaru5 
Defcripticne 2De?3. i. pillularu aurearu Defcrip 
tione Hicolat.3.t.fiat pillule.viti.vel.viiii. 7 acci 
piantur in auro2a abftinendo a cibo vt fup2a.!:ee 
enim pillule Dolo2tbus flomacbi 7 colicis lunt val 
de p2oftcue.paroxifmus enim colice vincitur pii- 
Iulis aureis c>a tertii colligendu Xfcctdentia ve 
ro que co2recttone indigent funt D0I02 flomacbi 
ypocundrio2u 7 totius ventris inferio2ie liporlx? 
mia vel fincopis ipotentia ad motus co2po2ecs 7 
vertigo vd fcotbomia fubfequens. £>20 oolo2e 
tgitur flomacbi naufea 7 abbominatione ipfius 
fiat bc vnguetu.TV olei De maflice De meta dc pu 
legio ana.J.y.ol ei Decroco.?.i. galie mnfcate fto 
racis liquide reupontici cinamdi ana.5J. pulue 
ris betonicc.3.ti.cere quantu fuffieit.fiat vnguen 
tu moli e.loco eni huius vnguenti confert empla 
flru dc melliloto cum!fapa Diftolutu fuper panno 
extenfu3 7 calidii ftomaebo applicatu teneat vt ex 
perientia cotttdtana me decuit Xertiu remedi 
um eft Ixc cmplaftrtl IV abfeintbti betonice 02tga 
nt recentiu iiii.rute 
in fapa notabili temp02C.Deinde conterantur et 
ex eis calidis ftomaebus emplaftretur *P>20 Do 
I02C vero ypaundrio2u cdfert cliflere fup2afcrip 
tu5.S ecundo euapC2atio fca cu furfuribus bene 
calefactis 7 cu facculo ypocundriis applicato.Xer 
tio cdfert euapC2atio ex fex partibus milii 7 
tima parte falis ambobus in fartagine bene cale 
faetts 7 cum facculo applicatis. Quarto cofert 
valde apponere veficas oleo olmarum calido fe-- 
miplcnas. Quinto confert magnifice ventofas fi 
neicarificationeubilico7 ypocundriis frcqucter 
apponere.que etia conferunt ad totius Cetris do 
lozes 'Jcetf.Smcopis vero 7 ceteri virtutis cafu# 
remouentur p2imo ponendo boc epitbima co2di 
V* aque mcllifle aque ypericonis ana.J.iiu. aque 
buglofTe.tib.i.vini maluatici.J.tii.fpecieru electu 
arii De gemmis.fpecicru aromatici rof Defcripti 
cne£>ab2tdte ligni aloes ana.jJ.milce.Confert 
ctia ad boc facculus tfle.fV fpecteru letificantj 31 
dectuarii De gemmis.5.ii.fiat 
facculuf in findone bene mufeato 7 (i non habetur 
fiat in alio findone 7 addatur mufci.3.$a appo- 
naf co2di. De exptis aute mete cft boc.TV.pulue 
ris rnbeo2U5 elect02U5 
puluerts.5.i.Detur in potu in cflate adueniere ca 
fu Virtutis cii modico vini calidi aromatici 3m 
potentia vero ad motus cozpozts remouetur C02 
dis recttficando fubftantia vt apparuit. Sccudo 
cerebzi vires confo2tando qt5 fit p2imo cu abfler 
fionibus cxtremozu 1 irro2ationtbus faciei factf 
CU5 aqua rolacea mufeata 7 vinoaromatico 7 mo 
dico amb2C cdmixtocum modico macis fecum ad 
mixti.Xmio vero cum Diuerfionibus factis cum 
leutbus fricationibus extremo2ii.7 panuo2um ca 
lid02u appofitionefrequenter facta circa pedes 7 
rdiqua extrema.Quarto vero cum odo2ationib3 
frequentibus velconuenientibus.quarii oeferipto 
e talis 7 experta non raro.TV macis galange cor 
(icti citri.ana.5 J.foltozu5 05tmi ftcco2U3.5.vna5 
mufei amb2e ana3.y. croci.a.vnms partes ou-- 
as fiat puluts 7 ligetur in findone 7 fepe odo2Ct\ 
JSifdem inflrumentis remoneri poteft vertigo 
7 fcotbomia conuenicnter.fimiliter etia5 quiete ct 
fomne conuenientibus cum co2dialibus 7 cereb2a 
libus medicinis 32ttficicfe conipofitis .7 potuu 
Dulcium non valde fumofo2U3 7 Delectabtlim; fre 
quenti exhibitione vtatur Circa confo2tationc 
vero flomacbi licet plurima feribere peflim 
ta.tamen magis Vtili02a tradere volui, funt au 
tem tria.0uo2U3 p2tmum cft dectuarii bcc.1V 
fperum eleuarii xilo aloes fpem3 eleuarii dc taciti 
cte ambozum Defcriptione 3uic.v° canone ana.j 
tit.fperu5 aromatici ro.Dcfcriptide j6ab2ieUs.3 
vi.puluerts pdlicularu5 flomacbi 
ftrupi oe cozt icibuf citri, firupt De menta ana.J.v 
foiiozii auri numero, albi.Jiiu. fiat e 
lectuariu De quo omni mane per bcias quattuoz 
ante cibum affumatur coclear vnu.quante em'3 no 
bilitati87 iuuamenti exiftat hoc electuarium in 
telligenti vires (impliciti ex quibus cdponitur pa 
tere poteft. Secundu vero flomacbi cofoztati 
UU5 e cerotu tale.lV.refine pini cUrifTime.5.f.JV 
laudani puriffim 1.3.i 1 amb2e 
flo2acis calamite ligni aloes nucis muf. ana.3.y. 
mirre aloes an3.5-t.ftat cerotum pauca cerecom 
mixtione.7extendatur fuper pano d g2ana 7 flo 
maebo fuper ponatur. Xertium vero remediuj 
eflvt fuper ilomacho 7 ypocundriis poztetur pel 
lis vulturis.aut loco eius fi haberi non poteft vul 
pina pellis aut fruftru3 panni oe g2ana maxime 
eftiuo tempc2c fuper ftomaebo 7 toto ventre poz 
tatum.omntno enim ad bec coferunt pelles fup2a 
fcripte. De expertis aute £>aliem fuit fuper flo 
maebo portare C023IIU5 rubeu dectiffumm ftaf 
aute 7 alit iUuftres1 viri collaudauerut fmaragdu auro circumligatum tn manu pDztari Debere." 
fligatur qd 'pie alterum magis $tum Itbico pa 
rentie.omnia £015 utilia furit “foec funt q dc oil 
pofittone buiue nobilis viri (cribeda Deduxi atte 
Dat autem q iterum menfe apztlie purgetur Vt 
fupza et confert magnifice nonfoUtm bis leo ter 
vel quatez in anno pzcfcricpts5 facere purgatonc 
fic enim fue fanitati reflituctur quam fibi codom 
re Dignetur altifTimue idue erilius amen 
Confiltum aO malam completionem flomacbi fri 
gidam materiale p2incipalitcr.Secundo ao ma 
lam frigidam et bumudam materialem cerebzi 
tufTee et Difficultatem anbelitj. Xcrcio aD bernii 
Capitulum p2imu5 De mala complectionc floa 
cbi frigida et bumida i eiue cura 
Ste vir labozat triplici Dtfpofiti 
one quarum quelibet connententi 
pzocurationc tndiget.£il igitur 
p2tma oifpofitto mala complexio 
flomacbi frigida materialis miti 
flegmad aquofi et muciilaginofi generanda et ag 
gregatiua qd flegma non raro ftoaebo 
tionce efficit que cognofct pofftit tenfiene guttate 
etnaufca que non cft aliuD q appeti tue quidam 
quafi ao vomitum incitatiuue. 2ic etiam flegma 
in ftomaebo fuo ad vapozee connerfum et ventefi 
tatee inflati tenfionem rugitum et ructueineo 
generat que funt caufa Debilitandi Dtgcfltiua5 eia 
infrigidando leniendoetlatando.etiamquia ei 
baria et potj in ftomatbo mobilitata et agitata 
efficiunt vnde non bene amplexantur a flcmacbo 
etiam non bene Digerent' CU5 ergo ille vir pce 
pit accidentia pzedicta aut plura tpfozum ,puide 
st fibi aliquo iftorii octo remediozum.Quozum 
pzimu5 efl.fa marttets gariofilo2U5 cubebazum 
nucis mufeate electe.|.i.gallie muf 
fimnl CU5 modico aceti ac 
cuti et fiat ei cerotum fcutale figure fup panno De 
grana qd applicatum ponatj p fpatmm vnins me 
fis Secundu vero principale c q ille 
vir in cibariis accipiat fepe mentam coctam aut 
pulucn'5atam fuper ferculis appolitam Icrtiu 
vero remedium cfl q faltem i feptimana bis acci 
piat radicem vnam 3in5iberis viridis electi pofl 
quam tardet pzandium p.tres bo2as. Quarru 
remedium efl q faltem infeptimana‘tez bic vir 
comedat tres vel quattuoz bolce d raphano infu 
fes in aceto. Ouintum vero pzincipale remedi 
um cfl vt pztncipio p2andti et cenc femper accipi 
at rotulam vna5 bub confectionis. fpeeierum 
arcmitici refati Defcrtpticne JDabziclis fpectcnl 
cllectuarii oc ligno aloes Defcriptione Xfmcene S9 
cano.fu3 pa cuius rubzica dfr5 De ligno aloes no 
flrum amborum ana.5.!.3uccan albi.5.iiii.et cu5 
aqua calamenti fiat confectio folida in 
S ct bcc confectio confumit flegmata et aperit op 
pillationes et carminat ventofitatee. Sextum 
fpcctale e vt bic vir faltem bis tn leptia 
na accipiat bunc potum.TV calamenti aq$z 
Diftillaticme radicum enule ana.J.i J.mifcc % ca 
lida bibantur in bieme minus vero calida i effa 
te et i aliis tcmpozibue et tardetur cibus tribus 
bozie aD mmus. Septimum fpcciale rc mediu 
cfl vt ifle vir quandoq; pcfl cibum p vnam taaj 
Dcgluttat gna.ti.tburis gumofi.ftcut ctccr 1 fraa 
gct ventofitatcs per fupermf i per infertus educe 
do eaf Octauu i vltimii remedtu cft vt ifte vir 
affuefeat a principio menfis noudms vfcpi ad me 
diu marcii accipere coclear vnu xilobalfami mt 
flicando Deglutiendo tardet cibus Ixais 
ad minus quattuo2. 
Capitultt5 De mala cdplexione ccrcb2t' frigidi 
n bmrtidi n De cura eiufde5. 
Secunda Vo difpofitio bub viri e ttcru mala co 
plexio cereb2t fui fri.i bu.cu materia flcgmatica 
mucillagiofa Dominanrer et xitzca fubdominan. 
ter et bec quidem materia Diuturnitate fue mo 
re in tantu3 Difcraftat cereb2U5 eiue q vitra 
gzitudine cdplexionale ctta3 fecit in eo copcfitio 
naiee eg2itudinee.vtdclicet oppilationes in ante 
riozi parte cerebzi.Ondc fi mala coplexto ifta in 
tenderetur a multiplicaret materias p2fdictas 
magna fufpitione induceret tranfttj in cpdcnftam 
n appoplcfta.etis co maxime.qz bec difpofitio ro 
folu5 ell ei per effentia5.imo eu'a5 per colligantia 
pendens a mala Dtfpcfittcne flomacbi Declarata t 
pzccedenti capitulo.Cus ante adhuc in eo vigeat 
virtus fatis irritata atra materia* Depellit ipfaj 
ad nares n ad palatu ad que loca etia3 pzedicte 
materie fui fluxibilitate a gzauitate Delcendere f 
Ixe materie non folii ctia5 in 
to retinentur a oze.fed ctt'35 cede materie ad pe 
crus ocfcendunt facientes tulTes Difficultate ani* 
litus n pectozis gztiitatc * bec funt accidentia 
muliii vehementer ledentia pzcdicatozcs a alios 
Deditos exercitio legendi clamandi7 vociferadi. 
pzopter que omnia videtur mtbi tflts Difpcfittoi 
bus ccrebzi remediis effe p2om'dcdu* 7 an 
temittendo etia remedia omnia fere que in p2cce 
denti capitulo (cripta fuerunt magnifice conferut 
tete fui capitis Difpofttioni. 1>ztmum ergo in 
ftrumentu ell vt CU5 perceperit baru5 matericrii 
Dcfluxu3 ffatt’5 memo2Ct abffincre a cibo ct potu 
7 a fomno pzolixo.Sitiant em’5 vigilent 7 famcf 
eant qui curant reumata quinta tercii capirulo d 
cura catarri.Ouo antemiffb ffatim bic vir mae 
in aiiroza accipiat illas pillulae.TV.ptllularu De 
farcocolla Dcfcriptione XOd in capitulo de ea3. 
ii.f02mentur cu clectuario De indo 7 accipiantur 
in auro2a abftinendo a cibo per fex lx>2as.7 p me 
dia5 b02a5 ante bibendo dimidia fcutclla b2odii 
pulli calefacti 015 3ticcarc.7 per media Ixiza pof! 
pandeat. Secundu fpeciale remedius cft boc. 
IV acetofi copofiti' mellis rofati collati firupt tx 
p2aftioan9.iy.aque Decoctionis ficuu palTularu 
7 liquiricie.J,ui.milcc 7 totu raltdu accipiaturi 
auroza per quattuoz bo2as ante cibii falte p vna 
fcptimanam.oie vcro.viit. fcquenti accipiat lacc 
tertiu5 inllrumentu folutiuu5.TV dcctuarit indi 
3.111. elcctuarii De pftiio.3.t. .mtfcc 7 calidum ac 
etpiatur lx>2a 7 conditionibus obferuandis ficut t 
p2ecedcntibu6 folutiuis cft. ‘Quartum i 
ftrumentumcftboc.lV viola? febeften paffularu 
nig2arum ana.J.i.liquiritie capillozu5 ve.macia 
C20ci anj.5.1'. piperis albi 7 nigzi 3*3 cinamomi 
ana.3.y.Dattilozum pingutu numero feptC5 gza 
nozu pbifticozum.*. i. y .folii amcos feminis rute 
anaa.i.Datttlt 7 pbiftia minutim incifi infundis 
tur in fapam calefactam per Duof Dies naturales 
Deinde coquantur fimul vfqjadbonaj Diftolutioj poft boc vltimate terantur ? tncozpezentur cum 
Itb.p.mcllie osfpumati 7 bene cocti, ocide oiu co 
terendo incozpozentur fau 
fpeciebus (upzafcriptis ? fiat electuarim boc cm'5 
vt experientia Docebit mirabilis eft tuuameti ad 
expurgandi! torii pectus 7 ad mundificandii ca- 
nales pulmonis.? tractes colatozium 1 
omnia mebza vocalia.Cum quo plurimos dei fer 
ucs alTiduc pzcdicantcs Defendi a proictie rcu- 
matibus 7 impedimentis vocis. £c pte g aliqua 
fupzadictaru fpecieru huius electuarii fiat ccnfc 
ciio in rotulis cum 5uccaro 7 pemdiif. De qua qua 
uis boza teneat in oze quatitaf fate moze Ichcc 
£ft autem lobocb medicina que in oze retenta ca 
loze naturali DilToluta lambendo n leniendo def- 
cendit ad inferioza fine marticatione aliqua. 
<5eptimu5 vero pzincipale remediu eft bcc.Tk fo 
lii ligni aloes fticados pulegii calamenti ana3.i 
fiozum nenufaris rof cozallo 
rum ambo2U5 omnia per 
fc oeinde ccmifceantur.? triplex cx bcc puluere fi 
at adminiftratioXt pzia eft q cx b° puluere acci 
piatur.5.1.? ligetur in findone bene retozta De g 
na 7 fepe odozetur.Sccurda eft vt ex ipfo a pzin 
cipio octobzis per totum menfe5 febzuarii fup to 
ta caluarie capitis puluericetur quantitas fex g- 
no$z 02dei in omni ieptimana ter in fero cu vadit 
ad lcctum.Zerttue vero moduf admtmftrandt di 
ctum puluere eft foztioz. Br reline 
laudani gumme cu3 
modico aceti acuti ? fiat ccrotu latitudinis triu5 
oigitoxii fuper panno De gzana.? Idgitudinie co 
operientis a fummitate capitis vfqt ad pzinci- 
pium Frontis quod poft rafuram capillozu applt 
cctur caluaric.£ft autem calnariee anterioz ge 
capitis qua bcmines calui efficiuntur. 
Capitulu tertiu5 De hernia ? cura cius. 
Ditia buius viri Difpcfttio fuit ternia valtf mag 
na.que non folu fuit laftitudo vel Dilatatio ftpbac 
fcd fuit ipftue ruptura magna, pp qua5 non I0IU3 
3tzbu9 fcd etiam tntcftina oefemdebant in exeu 
Vt ilton quod eft illi lccc,ppinqim3 £t ia gde q2 
multo tejnp02e labozaui circa iftam 
in tantum q tpfam ad apleta famtarem 
fuiffe termiata5. idcirco bac in materia non mf- 
tum extendo ffermone3.ml1 triplici boc memozan 
do remedio pzouidcndu3elTc. Quoril pztmu eft 
boc. Bt. puluer is folliculorum 
iii.tartari oe vino albo fumofo 1 antiquo 
5.iii.macis3.iiii.cinamomi liquiritie falis indi 
ana3.ii fiat cmniu per fe puluis Deinde comite 
an tur.? vrendu eft boc puluere quando vir ille p 
ciperet ventre plenu rimif ? ventofitatibus acci- 
piendo ex ipfo omni fine fex Dierum.a.i.parti an 
te cenam cum medio fcutellino bzodii pinguis 
Sccundu vero remediu. Be tburis mafticie galla 
rum perfozatarn5 mumie C023II02U3 ambozum 
fpodii acatie ana.5 .i. fcozie ferri pzeparatc.5.iii. 
aromatici fapini bdellii cum aceto ari 
l J.glutims pifciu.f.ij.cere quantu3 fuffiett.? fi 
at vnguentu vifcofu3 oe quo inguia ? oxeum inun 
gatur ter in Die.lupcrponendo magnu fruftrum 
ftupecop2elTe bene luperligate.Zertium Vero et 
vltimu5 inftrnmentu eft boc. Bi fpccieru pzecede 
tis vnguenti .5. ii. glutinis cartf.J.i./.rcfine anti 
que.J.ii.pellis arietine bene cocte 7 piftate pzius 
infufe fit aceto per quattuoz terantur 
omnia Diligenter fimnl i incozpoientur ? fiat et 
rorum. £t boc ert illud Otuinu rmeditt per me eo 
pofitu vocatu oe pelle arietinai.Dcpilata.Cu5 er 
go bic vir perceperit aliquc5 Defceniu5 ad ingtna 
tunc faciat ex pzedtcto ceroto taalc fu 
per corio quod poztetnr fuper inguine cum liga- 
tura babente plumaceolu3 Diligentis compzciTio 
nis.Ultimo vero abrtincat btc vir a lacte legumi 
itibus faltes elixis a partilibus cibis ab alleo 1 cc 
pc 1 a fructibus crudis omibus 1 a vino paucife- 
ro 1 aque n immoderatis motibus.? pzopzie lup 
cibu5 lcc felicitabitur cius cura annuete illo fum 
mo oiu5 opifice qui pietate fua oia pzoiperat gu- 
bernat ? regit 
Conf De cura quattuoz accidentiu5.qnozu pzi 
mu5 ert mala ccplcxio frigida ? bumida ftdacbi. 
Secundu5 ert multa capitis bumiditas. 
ert frequens oppilatio epatis ? fplcnis.Quartum 
e permutatio epatis ad frigiditate. Capitulu5 
pzimuj dc cura pzimi accidentis 
£5te bonozabtlts itmatfe rtndcns 
in iure ciuili labozat quattuoz ac 
cidentibus multu minantibus fi- 
bi nocumentu futuru.licet modo 
De facto non multu notabiliter af 
fligatur. Ibzimu accidens ert nocumenta fida 
cbi eius a frigiditate pzouenies ? bumiditate.pg 
qued ipeditur notabiliter oigertiua eius.? gene- 
rantur ? congzegantur t eo vetolitates multe rto 
macto a intertmis multu nocitiue.Cu5ergo per- 
cipit talia accidentia vtatur iflis tribus fmediis 
Ibzimu q vno mane accipiat bunc potu5. Br cle- 
ctuarti indi.5.ii.dectuarii 
tur cu.|.ii.aque meme calefacte.? tardet cibu5 fu 
um bozis ad minus quincty 0ecundti3 rcmcdm3 
ert vt pczt5 fuper rtoacto luo boc ccrotti. Bt relt 
ne.|a.laudani.3.u. marticie .5 .$. gariofilozum 
3.i.cu3 lufticienti quantitate cerc fiat ccrotu rtoa 
cbaie. Iertiu5 remediu c. vt femper antecibu3 
accipiat rotula vna buius ccnfcccioms.B*: fpcciqs 
electuarii De liguo fpecieru5 Dyacimini 
3.ttii.3uccari iede Dcoctionis tu aqua mente fiac 
confectio in rotulis truim.5. 
Capitulu fecundu5 oe cura fecundi accidentis. 
Secundu accidens eius ert bumiditas multa ca- 
pitie.pzepter qua iplentur ventriculi eiuB nota 
biliter ? cozrupuntur operationes fcnfuu5 interi 
ozu3Xali accidenti fubuentat cu3 tribus mediii 
tbzimu ert q omni tertio fero quando vadtt ad 
lectu accipiat vna5 pilfa3 d byera fiplici Scd3 
remediu ert q fero intermedio eade boza accipi 
at.3,iii.electuani Dyambze facti cum meile rofa 
to. Zertiu remediu ert q fuper pzoza capitis 
puluen'3et omni fero3 J.pulueris gariofilozii a 
fuperiozi parte frontis v(cp ad fummitate capitii 
per latitudine quattuoz Digitozu. 
Capitulii tertium De cura tertii accidentis 
Zertiu accidens pzincipale ert freques oppilatio 
[plenisrepatiseiacumultitudineventolitatu q 
congzegantur in eo ex materia flcgmatica ? me- 
lancolica mtrtis.Cum ergo molertatur irtis acci 
dentibus per quinqj Dies continuos in auroza ac 
cipiat bunc potu.Bc electuarii Dyacalamea^.i.i' pulucrie armcntacf. 9.itaque fcolopendrie.?.if* 
calefiat totum ftmul 7 tardet] cibus bozie ab mf 
nuo quinqj. Seciidum remedium ert vt ptes 
fubcoflalce lateris fimrtri omni fero quado vadit 
ao lectum et mane quando furgit vnganf cum b* 
ligto calido *& olei de cappibus dei oe jreoe ana 
g.i.tamarifci tcolopcndrie feminis agni calli Icta 
rute armontaci an3.5J.cere quantu fufttcit fiat 
vnguentu molle. £t poll5' fuerit inunctus fuper 
ponat vnum pannii infufum in aceto bene tamen 
ejcpzejTutn et calidum. 
Capitulu3 quartii De cura quarti accidentis 
Quartu accidens ert permutatio complexionis e 
patis ad frigiditate 7 bumiditate pzcpter quam 
ille vir cfl effectus macer 7 Dtlcolozatus ad 
dine. vbi folebat etfe pinguis 7 coloze rubcue.pp 
quod vtatur illis duobus remediis. fczimuj e 
4 faltem per duos menles in fero accipiat quattu 
tuoz vel fummitates marubii CU5 modico 
aceti ante cenam Secundu # omni fero poli ce 
na accipiat vna rotula huius confectionis* 'Bt fpe 
cicrum DyarOdon.5.i.fpccieru3 clectuarii De lig 
no alces*3.ii.5uccari albi lib .$*7 fiat confectio 
cum aqua abfintbii.&bflineat etiam a multitudi 
ne pifciu.a cibis partilibus 7 lacticiniie a legumi 
nibus.a cafeo molli a bletis fpinacbia.7 ab omni 
cibo actu 7 potentia frigido. £t bibat vinum bo 
num odo2tferu 7 potens. Caueat omnino ab ufn 
aque quantum potert.ad laude Dei oipotend £lme 
Cofilium De Debilitate appetitus p20uenientj 
ex Debilitate fplenis non potentis attrahere 
lancolia ab epate 7 purificare (anguine ab ea. 
£btlitas appetitus in generofo 1 
armipotenti viro Domino J&ettU 
De lienefa omnino pzcuemt 
ex Debilitate fplenis non potentis 
attrahere mefiam ab epate 7 pu 
rificare fanguine ab ea.‘ Sicut enim Debita qua 
tttas mdic effufa ad os llomacbi per venam afec 
dente ad ipfum ert caufa conucnientis appetitus, 
ita ecouerfo penuria etus a flomacbo ell caufa oe 
bilitatis appetitus.at vero oigellio Diminuta in 
eo facile intelligi potert. XDateria enim melanco 
lica multiplicata infundo llomacbi 7 mala conv 
plexio eius frigida 7 ficca contrariatur Debite Di 
gellioni que perficitur per calidii 7bumidu.etia5 
per hanc malam complexione intedttur Debilitas 
infplene7inllomacbo.quce caula generationis 
7 congzegationte flegmatu in ca.que 
pter frigiditatem eo$t Diminuunt 7 cozrumpunt 
oigertione rtomacbi.immo 7 ali02u memb202um 
£x quibus omnibus colliguntur C02relaria plura 
fczimum multiplicatio mefie in flomacbo no 
femper ert caufa intendendi*appctitu5 in eoXmft 
abundet in oze flomacbi. fixeundu cozrdariu 
Q’ cum appetitu Diminuto llomacbi pzeueniente 
cx fubtractione mefic ab oze Homacbi.rtat oimi-' 
nuta5 efle Digdliua eius.patet pzopter frigidita 
tem ab ea multiplicata. Xertium cozrclariu 
cum tali Diminuto appetitu coplicatur cozruptto 
Digertiue Homacbi.patct quia DigcRio non raro e 
tiam cozrumpitur a friditatc.licet vt in pluribuf 
cczruptio cius fiat a caliditare. Ouartu cozre 
in tali oifpolitionc multiplicatur vento 
fitas 7 cogzegafur fn fplene. Qutntu cozrelari 
um q facile cognofcitur canfa 7 materia rugitus 
fn ypocundrio fintftro euenientis. Scxtu cozr 
laritl q fractio gurgulationis 7 rugitus in fplene 
<i partibus circumflantibus pzouenit er fracione 
ventofitatis ibide multiplicate. Septimii coz 
relarfu q fractio ventofitatis et remilTio eiusp 
copzdTtone cum manu facta efl cura mendofa tat 
Difpofitionis.patet quia per tale compzetfione no 
remouetur mala coplexio nccy Digeritur vel cua 
cuatur conuenienter materia ex qua generaf ven 
tofitas illa. Dctauu cozrelariu q curatio talis 
Difpofittonisfierioebetper Digeflionea euacua 
tione materierii pzedictaru a rectificationc5 ma 
le cdplexionie pzedictaru vt nunc fequit:. 
ConcefTo iracp regimine ccnuementi.f.vt abfline 
atur ab aere frigido 7 Vetofo 7 rtatioe pzope cur 
fus aquaru5.7 elongetur a rebus ventofabilibo vt 
lacte cafco molli.£t a leguminibus 7 vino Dulci. 
7 omni condimento Dulcozato cum 3uccaro l mei 
le.7 pomis piris et caflancie. quibus omnibus a 
fe elongatis.Utatur vino rubeo aliqualiter poti 
co et benefumofo .£t vtatur omni Dic cappariba 
CU3 aceto et oleo condittf ante cibti.7 comedat eti 
sm oliuae conditas.fit vtatur etiam gelatina cu 
croco 7 pipere condita et agzcfla ctia3 pzius bu 
Ittacum puluere naflurcii. *bis generalibus 
obferuatis pzouidendu e ei 015 fepte medicinali 
bus inrtrumentie tnfraferiptis Pztmu ttacv ip 
fozu3 e vt minoretur materia vno mane cum boc 
T* electuarii Diafenc Dcfcriptione *nicolai.3.it.clc 
ctuarii dc epitbimo Dcfcriptione mca.mdce ct Dif 
foluatur 013 J.iii.aque fcolopendriecalefacte 7 bi 
batur totu3 .et tarderur comertio lalte per bozas 
fer. Secundu inrtrumentu medicinale e.vt Die 
inmediate fcquenti in auroza accipiat boc Digefti 
uu5 calidu.pofl quod tardet comedere per quat 
tuoz bozas. firupi De oximcllis 
fquillitici.f J.aque tamarifci.f.ii. aque rute.f.i. 
mtfcc. Xcrtiu inrtrumentu medicinale efl Ixx. 
■fo aloes abluti in aqua tamarifci.J.i. lapidis la 
5uli ct lapidis armem' pzeparatczu ana.3d.cum 
fucco rute.fiant pillule er 6mm.5_.Vii.De quibuf di 
fero paru ante cena5 accipiat vna.pretcny fero i 
mediate pzecedcnte afTumptione farmaci nunc fe 
quentis. Quartum remediu medicinale dl.vt 
acceperit fepte Diebus continuis ante (crip 
tu5 inmediate Digertiuu.tunc octauo mane inmc 
diate fcquente acciptat.ir.veLr De pillulif imedia 
te feriptis. et pofl eas Dozmiat per bozam cum 
Dimidia.dide furgat et quiefeat,et pofl quinqj bo 
ras bibat (cutcllam bzodii pulli 5uccaro 7 
poft ipfa5 p boza coedat Quitu & fmediu c.vt 
pofl euacuatioee iam Dicta3 omni Die parum an 
tc pzadiu ct cena5 rotula vna buia zfeaidif accipi 
at.TV trccifco.d et d 
agnoearto ana.3 J.5uccari fctfe Decoctioif lib.y.cu 
aq apii fiat afectio in rctulif triu.5.quibuf vtatur 
vt Dictu e. Sertu5 remad iu ell. Bi mcntaflri 
falis fardini ana. 3. i i i.foliozu rutc.5. Vii. armoni 
aci pinguisjx.coquatur armoiacu CU5 vino anti 
quo bene potenti.et cum eo fpecics fncozpozctur. 
et fiat cerotu femilunare fuper panno albo De U 
na quod applicetur et confcruetur fuper ypocun 
drio finillro. cUltimii vero fpcciale remediu efl 
boc.Bc amoniaci bene pinguis.j J.leminis rute MUemtms rutc.5.ii.fo2m£ 
tur pillule vc di.5.x.oe gbus poli purgatocs oea 
per quattuozdies omni mane vel alterno mane 
accipiat vna in auro2a.7 funt fecretu magnum t 
curatione fua. ifDcrnozandu etia5 q fi poli oes 
purgationes generales venter cius remanferit 
ftipticue.tmic accipiat omni tertio vel quarto fe 
re pazu5 ante cenam vnas oc piUuiis oekriptis i 
tertio inftrumento poft afmmptione oigeftiui.JEt 
non Dubito q> oifpofitio fua terminabitur ad falu 
te quam fibi mifericozditcr tribuat altiffimus p i 
finita fecula (eculo$z Hmen. 
Conftltu De diminutione aut cozruptione Dige 
Hidis, flomacbi a colera «trina 7 viteliina in eo 
multiplicata Complicata cum ooloze renu 7 ven 
tris inferiozis cum lliptitate vetrif7 bernia ofea 
li in quattuoz capitula Oiflmctu5 Capitulu pzi 
mum De caufis baru egzitudinu3 fiue accidcntiu. 
£ncrofus quida vir colcndilTima 
fama confpicuus 7 iuris vcriufqj 
Doctoz acutilTimus nccnonfacre 
maicflatis regie Cipzenlts fido- 
lifiimus ozatoz vini obrulit mi 
bi quenda3 ftbi fincera dilectione comuncru. pzo 
quo fummie pzcctbus mecu egit vt eidem conitlul 
fuper quibufda otfpolutombus cius.Cgo 
autem quia viz ille antiqua mtbi cantate non le 
utter coiunctuf c.Ctia quia bumanu efl fubuemre 
languentibus illius Difpofitioncs quantum potui 
muitu5 accurate ccnfyderaui.non mmus tamen e 
Difficile in ea£ peruemffc cognitione if eifde3 con 
gzuc fubuenire.Sunt autem pzefati amici eius 
Difpofitioncs coplicate $ plurime. £r pziina g 
dem efl flomacbi mala oifpofitio. pzopter quam 
Diminuitur eius Digeflio 7 non raro cozriipitur 
a mala copleyionc colerica a Duplici colera inaio 
rie fame viteliina 7 citrfna nominata. pzopter 
enim epar huius viri magnu efie 7 magnifice ca 
ltdu.7 vias habentes latas apertae.f.pczru felle 
um tranfeunte ad cbiltim feliis.7 poztanariu Ilo 
maebi pa$z diflante ab eo. tn fuperiozi 
parte.quandoqj in inferiozi.vt in oiuerlis 
hominibus intellexerunt qui vtderut 
XDulta foztis materia colerica rubea ad funduj 
flomacbt 7 i ipfu5 cftufa omifeetur flcgmati. a quo 
fundus flomacbi non euacuatur.vt.xui.tertu ca" 
Deegzitudinibue flomacbi colligitur. 7 capitulo 
De modis fignificationu3 earunde. St ergo tleg- 
ma illud gzofiiim fucrit.gcncratur viteliina nota 
ta.Si Vero aquofu5 citrina.ex iplcp comixttone 
generatur colera/loec ergo in llomacbo multipli 
cata p afflictione punctionis 7 mozdicaticnis lioa 
cbi Digeflionc Diminuit aut cozrumpit.hu multa 
quantitate 7 nimia caliditate eius.pzopter quod 
non ell gzaue videre oolozes cum mala ccplexio 
ne fubito permutata.aur pungitiuos aut 
catiuos 7 extenfwos ab eade colera pzoucnire. 
Si aute3 materia multe fuerit quantitatis 7 no 
tabilte cozrupttonis flomatbum violenter com 
pellet ad emittendum per fuperius 7 etiam infc 
rius CU5 magno ooloze pulfu cozdis motibus fm 
copalibua 7 altis que concomitantur hanc oifpcfi 
tione que pzop2ia colerica nominatur egzitudo. 
per qua3 materie Diucrlc 7 cozrupte pzecipitati 
fio motu fluctuando pzcrumputit per fu penus et 
infertus. £t fcquitur ex boc fundamento q non e 
g2auc videre caufas DoLo2ieextenfim pungiaui 
7 inflamatiut 7 multitudinis vcntofitatii.que om 
nia in inferiozibus mteftints in boc viro generi 
tur.Toec igitur ell buius viri pzima Dtlpofitio 
Secunda vero eius Difpofitio cfl Dolop renu5 in 
flantia non leuis.7 pzopzk quando accidit coleri 
ea pafTio pzedicta.per qua5 etia in renibus mala 
coplexio,genita cfl caltda.p2opter qua5 attrabuit 
tur materie flegmattce a circullantitus partibnf 
ad ipfos.7 retente ibide oiu excoquuntur a cali- 
ditate ipfop a permutantur in arenulas et lapil 
los paruos.Unde fufpicandu efl y in ctate p aug 
mallica aut in fine confiitentie in Ixx viro genere 
tur lapilirqui non leuiter moidlarent ipfum Ii ac 
ciderent Xertia vo Di°p2icipaf Imius viri e ve 
tris llipticas magna.7 Ixc quidem i 
eo eile Debet per tres caufas pzincipales. &ua£ 
p2ima ell Debilitas expuliiue intefhno2ii3 
que fuccelTit Dolo2ibus p2ed ictis 7 coler ice paliio 
ni.Secunda vero efl multitudo flcgmatis mual 
laginofi 7 vitrei congzegati m inteliinis 7 conget 
ct pzopeer Debilitate ipfof. Xertia tero caula pp 
claufionc via?: Ilati3 Declaranda5. Quarta vero 
pzincipalis Dtlpofitio buius viri cil bernts que o 
Icalts ell nominanua.magna,ent3 in lifac cius iue 
nitur ruptura 7 apertio per quas Sidimus ocfcc 
dit i oleri frequet multa ve'tolitate plcul 7 aq iit a 
tc i tatu.q? aaeo Dilatat ofeu.i.burtam 
conrcnttuam. tranlit ad magnitudine quali e 
lepbantica.quc ruptura iceru5 tante 
ms txiilit.tj per ipiam aliqua particula non iolu 
3irbi fea efl mteflmop gzariliu cefcendtt in 0504 
Unde cx boc fundamento apparet egritudme illa 
ciie valde verenda pwpter multa. tamo q2 ip 
la cfl folutio continuitatis vaide magna. Secudo 
quia ipla e fpcrica.Xertio quia e eg2itudo m pan 
mculo.propter que tria quandoq? incurabilis efl 
7 vt in pluribus quandoqfcurabilis f3 non mfi cu 
maxima Difficultate.quia et per Viru3 (cientia et 
opere doctilTimus 7 p2op2ie cus recens l uent.£c 
quarta ratio arguens giauitate buius eg2nudi 
ms eil.quia e egzitudo cdpoiicionalts piunuj me 
bzop.£ll enim egzitudo litus vel loci.quia nd be 
ne locantur bcc mcbza.f. Didimus.qm oefccndtt i 
ferius magis q ad intellina 7 vata muoluta eo£. 
Similiter efl eg2itudo sirbi 7 tntellinc2u.£t m 
fitu cu iam Delcenderit m oleum,£r quinta ratio 
e quia tfla eg2itudo e antiqua.£t fexta quia ipla 
e iapfus ad contrariuXll enim in viro etans co 
fillentie calide coplexionis 7 bone cdpofitioms.qz 
mebza funt magne extenfionis et bone babitudi 
nis.qma bona carnofitate bene carnoius ell. 3n 
talibus Deberet efle refillentia fo2tis ad eg2itucli 
nes tales. Cu ergo ta cg20teteis.opo2tet De 
ceffitate concedere cautam effectiua3 elte foztc in 
tenfiue et extenfiuc.qma’muito rempoze et pluri 
bus partibus comunicataXc ex ho$z fundameto 
valde facile ifle vir paratus c ad 
ingentia pericula.Si enim bumozclc materie in 
ofeum fluxe multo tempoze perfeuerarent et cou 
g2egarenmr liquide 7 fluxibiles exiflentcs. vaid 
facile poflcnt illa mcmbza apoftemariXt iteru* 
fi materie tales laudabili tanguini cdmifcererur 
in tcfliculis diu mozantee.efficcrent ibi augmetu carnofitatts equiuoce 7 notaretur hernia caruofa 
£t ex boc f unaamento collige pulcherrime banc 
tale hernia ede omntu p2cdtcta£ cg2itudinu effi 
ciente caufam.Cujenim ylion intedint pa26 aliq 
ceciderit in ofeu5.fecalis pars in ipfo inuenta plu 
rimii fluxibilis 7 liquida exidens.p20pterca quia 
parufi fuit tempus ex quo fuit a domaebo Delata 
3n inrcdino enim Duodeno nulla5 fere aut valde 
parua5 ni0235 contrahit fupcrfluitas a domaebo 
Defcendens p2opter tres caufas. ’£>2tma p20ptcr 
rectitudine eius.Secunda pzopter b2cuitatem c 
tus.cmus extefio non tranfit vltra.xii.oigitos a 
quo Duodeni? nominata fuit.Xertia p2opter eiue 
amplitudine.7 in intedino ictuno nuncy inueitur 
fex p2optcr acuttate colere qnam recipit a cbtdi 
fellis.que incitat expulfiua5 ad continue operadu 
p20pter quam etiam boc intedinu ietunfi 7 Vacu 
um femper apparet.vt in xiiiixopo2ibus biimaif 
anotlxmice fcctis oculus meus tedtffcatus cd. 
Cu5 ergo t'11 Duobus pzcdtctt'0 intedinis fupcrflut' 
tas a domaebo Defcendens non contrahat 1110235 
vt oemondratfi cd.ergo in ipfi?3 Defcendens fluxi 
bilis erit notabiliter .£t quia pars eius Defccdit 
tn ofenm vt fupza cdenfu5 cd. parf cum ipfo t ofeo 
recepta Diu dans a calo2e excocta 7 refoluta exte 
catur 7 indurantur. Cum ergo vertatur in fqui 
balas non raro extenfas mai02cs q fit ruptura 
per quam Dcfcendit in intedinu ylion. non videt 
rationale nifi cum maxima Difficultate 7 vald ra 
ro q feces tales fuperafccndcrc poffint. angudio 
ra ente ruptura q fit earti cxtcniio.eriam eif taq> 
g2aui cozpo2i repugnat afcendcre.pp qD vald fa 
cilc c itclltge vt t pl’iba ad morte tiarc. tu p2opt 
Dolo2c.tum ctia3 quia rcltqnc fuperfluitates a fu 
perio2ibus intedinis retente ibide putrefcunt.et 
epati 7 co2di nocendo.et putrida fuligine 
nicando perducunt ad mo2te. £t non Dubito ego 
q fit pztmaria dTcntialis ct effcctiua caufa male 
Dtfpofitionis flomacbi eius vomi tus tuffis Doloni 
tntedino2U5 renu.7 male Dtfpofitionis omnium a 
lios mcmb202ti5.Quare ex bis conclude q fallil 
tur medici qui in Dtfpofitionibus huius viri folici 
ti fucnint ad curatione colerice paffioma D0I02U 
7 alio2um Dimittentes ajufy. fallunt' 
enim medici non minus in curationibus 
dinu q in cognitionibus z° cretico? 70 capi 
tulo.£t p2t‘mo ad J5laucone z° capitulo. Xande5 
vltimate Deducitur ex boc fundamento q opozt$ 
hunc virum curtofu5 7 multii effe foltcitu5 in regi 
mine fuaru5 Difpofitionii.aliter enimjnfclicitabi 
tur cius vita aut ab2eutabitur. a quibo Diuta mi 
fcrico2dia tueatur cii.De regimine vite. 
fccundu De regimine fex rerum non 
naturali^. 
TkCgati.r igitur regime cius in hunc modu. 
mo quide locus vniuerfalis 7 habitationis eius p 
ticulans exidat regio ciuita6 vel camera notabi 
lia caliditatis 7 ficcitatis.£t fi non eTTct aer talif 
naturalitcr.p2eparctur artificialiter cu termis 
liccis faltem artificiatiscu icenfionc ligno2u abie 
tis cupzciTi iuniperi lauri tC2rebinti et fimilium. 
£t caucat omnino habitationes loco£ bumido2u 
actu 7 potentia, vt lacuna2u V3II1U5.7 eo 
rum que funt pzope Dccurfus fontales. £t fit afpc 
ctus cius 02ientalis vel meridionalis. £t caucat 
3b occurfu ad acre conturbatu caliginofu5 £t mu 
niatur vcdibus bene calefacientibus n maxime 
domaebu caput ct pcdce. Caucat nevefies eius 
laffe fint.7 ftomacbo 7 intcflinte non bene adbcre 
tes. Similiter etia omnino caucat a motu fo2ti 
fupcr cibatione.7 p20p2tc ab equitando 7 Defccn 
dendo per (calas 7 montes. 7 faciendo cxcercitia 
pzccipitatia materieru ad latera 7 ad infcri02ef 
partcs.quia motus non folu5 melna exagttat.fcd 
ctia bumozalee materias in fluxu oifponit.omni 
no enim quiefeere neecffaiu ed.7 altero exccrcitio 
non moueri nifi quo ad motum nauigandi. Cii 
gilarc multu huic viro non cft conucmen8.p2opt 
Debilitateque fcquitur ad illud.argumcnto tame 
accepto a multitud indigeeiu refolu 
tionc p2optcr ventofitates que confutuerentur p 
vigilias videretnr conuenirc.fed quia in vigiliis 
fpiritus 7 bumo2Cs mouentur magis q quiefeant 
ideo augmentii vtgiliaru5 ip2obandu cd. 7 adbc 
rendu c magis longitudini fomni amplius q con 
fueuerit.cum melius in co perficiantur actus pii 
me 7 fecunde Digcflionis q in Vigilando. Dozmi 
re aute conuenit ei fuper Dextro latere longius i 
fupcr finidro minus.fed fi non timet 
oculo2um aut materiei ad naf«5 d 
cubitus fuper ventre edet ei meli'02 q fupcr fini- 
dra parte. De accidentibus vero anime nihil 
melius e ci.tj bene fe babere mente a effugere fm 
p2dTiones melancolicas.vt ira furiam 7 fimtles 
palTiones.cx quibus motus velxmenf iponitur fpi 
ritibus ct bumozibus. limfliter 7 angudta mentj 
euitanda c.quc lemper alTociat fibi angudia5.i.in 
quic tudtnc cozpozis De quinta vero re non na 
rurali. 1>2imo euitet magnam domaebi repleti 
onem.ipfa enim Debilitando innatu calo2c e cau 
fa generationis ct cong2egationis vcntofitatum 
que cfticiunt 7 augent hernia 7 colirica5 pzcdcas 
similiter repletio multa g2auitando materias 
7 intedina copzimit ad infcrio2a. Secundo inte 
dina 7 materias que Dcfcendcrunt ad ofeu5 g2aui 
tate lua coartatas Detinet in eo. Quarto etiam 
ad fdas fcquitur augmentu folutionis continuita 
tis in panniculo fifac.£t quinto fcquitur ad fo2tc 
repletione magna extefio 7 Didractio 51'rbi 7 p2C 
patio eius ad eruptione.XDenfura itaqj cibi eiuf 
D5 cfle tanta. vt domaebu non extendat 7 g2aui 
tet et vino non fupernatet et fluctuat .Similiter 
etiam nullu cibu ac potu3 accipere Dcbet.nilt cog 
nouerit domaebu ede ianitu a p2eadumpto cibo 
et potu.ad boc vt domaebus libcn'02 fit aD anp 
plexandu noua5 ctbatione.llam fi p2efenttbuf ad 
buc reliquiis p2caffumpto£ ctbo2um et potuu in 
domadx altumcrctur nouus cibus, poda fieri cb 
pzcdio Dyafragmatie.ad quam fequeretur Difficf 
tas anhelitus ct tudis.quc funt caufe augmentati 
ue Ixrnie et alios accidenti». Tlullu etiam cibu5 
accipere Dcb5 nifi Diligenter pzemadtcatu.Tlcqj 
etiam accipiat Delectatione in multitudine ciba 
rio2u numero genere et fpccie Diucrfos.£xcplu5 
p2imi funt ficut quinq? Vel fex fercula. £xcmplu5 
fecundi ficut vnctuofa acctofa acria Dulcia pilees 
carnes et fimilia.iixcmplu tertii ficut accipc car 
nes vitulinas cadrati et cap2cti agni lepozie.pp 
bec etiam attendat in comedionc fua non multu5 
p2olongare tempus.vt paclati et iudei facere fo 
ient.quffquinqj vel quattuo2 bo2ts in menfa dat. 
tunc enim perducitur ad inconucmene pcrmtfce di Digdln atm idtgeflo.qufs an Dubitat cp cibus 
affumptus in pzima boza Digertuf erit refectu il 
lius qui afTumeretur in tertia boza.£t bec oe qui 
ta re non naturali Dicta fuffictant. Circa fexta 
rem non naturale5 contemplandu particularius 
pzemirto pztmo q cibaria que affumutur Debet 
eiTe faciliter a lldacbo tranfmutabilia.vt oua car 
nes laudabiles fercula 7 bzodialia mediocriter 
pinguia.Secundo Debent effe ab omni vtfcefita- 
te pziuata mft in tempoze in quo intenditur ad 
confolidatiouc rupture bcmiace.Xertio Debet cc 
cibi eius cxiccatiui notabiliter. Quarto oebet ee 
penetratiui pzopter neceifitare trafira virtualita 
remotas partes. Quintocebent effe 
multi nurrtmenti tn pauca quatitate exbibiti.ta 
liter enim ne membza nec eo£ virtutes g2auarc 
tur. Panis igitur fit pura farina bene ferme 
tatus coctus Duorum Dierum aut triu5 ad plus. 
£t cibi farinacei 7 partiles omnef Dimittantur ni 
fi vt infra Dicetur De carnibus vero oimittan 
tur carnes antique animal in omniu fine Domcrti 
cozfi 7 filuertriu.a pzopzie in aquis 7 vallibus De 
gentiu5.£uiter carnee falitas 7 etiam artatas oes 
7 pzopzie quando furtocatc remanferunt m valis 
maxime ame encis.a vfu tanq a veneno fu 
gicndu cll.laudabilee igitur carnes funt et De vi 
tulo Dt* capzeto.i oe iuuene pozcello recentes 00 
mertice vei Itluertree £t oe ga5ello etiam De lepo 
re 7 ceruo.Carnes vero De cuniculo Dimittantur 
7 oe agno fanem m vfu multo. Pilees vero lau 
dantur eiapp2obatifm regiones fuae. vt fluui 
ales capedam lucii tozrenrini 7 varioli temalt et 
confimiics.De maritimis vero rumbi ozadc me 
nule cepbali bene gzoHi 7 pmgucs 7 recentes trt 
lie laurmge 7 confimiles.et pzopzie magis oieo 
frixi q elixi et calidi actu-comelti minime vero 
fi igidi.lt placet etiam condimeneii cum a- 
gz;fta 7 fapa 5uccaro et aromaticis Ipccicbus. 
De fructibus autem enitet frigida 7 bumida oia 
vt bletas 7 fpmacbiam crilblocana poztulaca en- 
diuia lactuca fpuiua5 omnes Ixrbas fen 
tales.vt fenationce 7 cretiones. Caules vero non 
vituperantur ei.neq aliqua condimenta facta cii 
plantis calidis 7 aromaticii.vt mellilla yfopo me 
ta fiftmbzio ferpillo faluu roremarino tai con pu 
legio calamento 7 confimilibus. De radicibus 
Vero m fercuf laudantui* ei baucie lllutrtres 7 do 
meflicc napi et rarius rape pzopzie ccmuni bzo 
dio bene cocte carote 7 confundes .3fileu$ vero ce 
pc 7 pozru non placent mibi.aliquando tame vti 
petei! bulbo.carmmat em'3 ventoiitatea Digerere 
facit 7 aperit.Kartanus ena5 ftbi collaudari pot 
bis vl’ ter in feptimana De feminibus vero pia 
cent feniculus petrofit anctu carm cardamomuj 
Domcrticu 7 filuertre 7 femen rute pzopzie ad 0C5 
fuam Difpoficione quouifmodo vfus.it femc pia 
tagiiiis m cibariis cius comertu babet iuuameta 
finguUria m oifpohtiombus kie.7 De aromatiba 
placent vtrunq cmamomum galanga 33 cubeba 
nux mulcata 7 flos eius macie dictus 05tmum 
garioidatum 7 meunoptper ieucopipcr .i. al- 
bum macropiper 7 confimdes fpecits calide 7 fic 
ce non mulenj aduerfantes fiegnmti 7 ventofitati 
bus 7 babemes afpectu ad pzmapalia mebza. 
De pinguedibus veroqmbus condiuntur ferat 
ladaudatur pinguedo pozci recens 7 (alita anati 
n gallme biitiri ct olei oliuap.i Mifltmu dTet ei 
oleum De nucibus et dulciti .ptguedo 
cartrati et tituli conuemunt ei. Similiter et ace 
tu5 non efl ei vituperandi! ct ,ppzie cum 
calidis aromatibus.ag2erta condita fuccus citra 
fuccus et fuccus limonu? omnia 
conueniunt ei ficut De aceto dictu efl. lac vero 
et coloftra et omnes lacticinci cibi euitetur ab eo. 
licet lac in cibariis pzeparatii coctione non fit fi- 
bi inutile. Cafeus vero recens et mollis Dimittat' 
ntfi vt infra Dicetur.fed cafeus omnis in falfedinc 
eleuatus et pzopzie crctcnfis efl fibi comiemcns. 
fructus vero et p20p2tc multi! bumidi actu 7 po 
tentia dimittatur.velud ccrafa pira mulcata pe 
pones cucumeres anguria cucurbita et libi fimi" 
les nifi raro et in pauca quantitate, 'frira vero fo 
lidioza et poma apia Dactiltca vl’ alterius fpcciei 
rubea vel citrina foltda ct bene Dulcia omnia con 
ueniut.ncqj Dulciii a 111115052 vb nocet.pfi 
cis etia bene folidis tempoze luo vti potell 7 mef 
pilis et fo2bis.et vniucrlafiter omni fructu folido 
et bene maturo velur citonia et p2op2ie cocta 
lbotus autem buius viri efie Debet vinu rubeum 
Vei fubruba! non valde g20lTu5 non 
neqi mulfu Dulce fed fapo2e mcdioc2e fubftantia 
claru3 et bene aromatici! abfq necelTitate cornix 
tionis aque cum eo.aut temp02c calo2is comifrea 
tur aqua extincrionis calibis f m tertia et quarta 
partes aque p2om ad illud deducet mai02 f mi 
nci vini fumefitas. Idoc in fumma el! huius viri 
regime p res no nales cducienter admillratu 
Capl’5 tertiu oe regie p mediciaua 
Xcrtius autem capituli! De regimine cius penes 
medicinalia quadripartiti! erit.3n pzima cm'3 p 
te ponetur canon et modus pzeferuandi ab euetu 
colince partionis 7 curationis illius cu 155 acci de 
rit 3n fecunda vere parte ponetur regimen 7 mo 
dus curationis Dolqz renuet ventris iitferiozis 
3n tertia vero parte penumur mflrumema ven 
trie iubzicatiua euentus llipticitatie pzcbibitia 
3n vltima vero parte ortendetur modus curatio 
nis bernie ofealis.liue contingat ipfa5 citc tnreflt 
nale 5» baie 7 Didimalej vi vtranq timui fm tri 
plice curationis modii. XJd Declaratione vero 
pzimi accidentis vel cgzitudmis quccolirica pa° 
ei! gzatia pzeferuationie Dece5 occurrunt inrtru 
menta conucmecer obferuanda a Deces cauiis fre 
quemer colice paltionie cftectiuie Quaru pzima 
eltmala complexio rtomaebi frigida et bumida 
mateztalio ab aqudo et mucillaginofo flegmate 
fm plunmu.et a vineo Janus pzouenicne. que 
maia complexio etia3 efl alio£ flegmatu genera 
tiuaet augmentatma caufa. iixeunda vcrocauia 
colince partionis d! oppilatio flomacbi 
Xenia vero ell iraulcatio illar«3 meo 
caua luperficie liomacbi.Ouarta el! tilani mate 
rieni mititudo in funda ilemaebi que p2cbibcnt 
tugeUione Debita fieri.Quita vo caufa 
prdicrarum c mititudo i ozificio poztanarii ptt 
aliter cbturatui ipu3.nc materie lupflue cibales 
i buozales conucnientcr oefcendere poflint.55ex 
ta caufa efl matezief cozruptaru p2efentia i flo 
maebo incitandi! iplum ad euomendu.fi fuerint 
in fuperiozi parte rtomaebi materie tales inuen 
te.Scptima vero caufa el! multitudo ventofita- 
tum.que congzegancur et oecmcimir i rtomaebo. ce 7 eius Dnrattone loratia ent'5 Diuertcdo ms 
ter ia s fluctuantes in ftomaebo 7 tn intefants 
bcmentts oolozte conuentt pztmo (Tota fapbene 
Dextri pedis vel fttti(lzt.£t P3 tntenftone mat'0213 
Dolone fiat fTomia De Dextra 7 cconuerfo De fini 
flra fapbcna.cduenit et ia fncatto vel ligatura cir 
ca inguina vel genua vel pedu camllae facta ab 
vna parte incipiendo a ad altae tranfeundo fi op 
poztuu fuertt.JEt ite$z gzatia Dtuerftonie cdperit 
appofitto m camofie a Domefacte parti 
bue tibtaru a eoxaru facta a reiterata a reitera 
tio frequenter etta fup natibus.Quito et bae ma 
tertae Dtuertcre pnt aptioee emoroida# fiue fue 
rtnt naturaliter talce aut artificialiter pzouoca 
te 015 fricatione cu foltie fici vel cofoltde maiozie 
vel cum panno biTcllo.aut cum eas fricatione ex 
fclle tauri facta. £fmplius et fexto talee materi 
ae conuententcr Dtuertcre potdl \ioc cliflerc (iero 
et mane antccibtl admimllratij. Bffoliof blcte 
malue ma.violarii foliculozii fenc epithimi crete 
fie in quatruoz Ub.aque Vfqj 
ad confumptione medietatie epitbimo et fene i fi 
ne Deoctionie pofitie. Dc bac igitur occatiene 
015 cxp2c(Tione congzua accipiatur lib.i. meli’ ro 
rubet byere fimplicte 7 cafTic ana 
rotu et in vmca vi-' 
ce accipiatur. St autem cum pzcdictie mundi 
ficantibue et otuertenttbue ia3 pofitie cgzuudo 
extendatur.ficut Dotoz ftomaebi lingultue rugitj 
et eructuatio fo2tie et vcntoiitatft multitudo 015 
puliucozDte fici magna ettllantia 
dua tunc dbue remediis pzouidendu3erit. 
Ouoru5 pzimu dl ba Digeltiuu.Bc ftrupi oe me 
ta firupi dc calamento et De abfcmtbio 
aqua betonice affari vel ozigat ana.|.t J.mifce 7 
calidii totu accipiat, poli que tardet cib vlcy ad 
quattuoz bozae. Secundu rcmediu3 mirabile 
cfl boc.Bc fpeeicru Diacalamcntt Dclcriptionc Ili 
coli in antidotario fpeciqz Diaemamomi 7 Diam 
bzc ana.5.y.5uecari albi.?.uii.eecum aqua ucn 
te fiat confectio i rotuli e q fp accipiat 
5.ii.ante cibum et poil cibu. lertm remedium 
eit boc.1V D02ontci.3.ti.foliozu bafdicome lab2uf 
ci ollis oe co2de ccrui fpice nardi ana.3.1. macie 
5.u.co2ticu citri.3*i.croci.3.i. /.ligni aioef.3.itii 
campb02e.5./.rclaru.5.i./.mufci amb2e ana g. 
ii.iacinti imaradi fapbtri ana.3.i.margaritaru5 
3.i./.folio2u auri numero quinqi.pnlueriscnfur 
omnia per fe.Dcmde cdmifceatur et ex cte fiat fac 
culus quadrangularis i ftndone De g23na ftozta 
qui collo appenlus femper p02tctur liiper ftntilra 
mamilla podiatus £t fi altquio appeteret vtfiat 
epitbtma Immidu.tunc ex pzedictte fpeciebue ae 
cipiat.5.iiii.et mifceantur 015 ifae aquie vtdclic5 
buglolVe rofate mulcate et acetofc ana lib.i. aceti 
albi coclearia quattuo2 vim om 
nibue tilia comixtis tepidie in tempo2c frigido 
et frigidis actu intempoze calo2te et infundat 
pannus oe grana ct diligenter expzeflue appltcc 
turmamtileliniitrequaUbctbo2atcr vel quatt 
tcmp02e nccclTttatis.ibt ex ba fnndamcnto mtel 
figenti Diligenter apparere potell modus p2cfcr 
uatois ab euctu malaf Difpofitioiiu ftomaebi bu 
tus viri et curationis carum cum 135 cucncrint. 
ct ad quem pertinet Ixx Diligenter attendat, 
fbzo rectificatione vero naumentozii renum in 
Oetam verO caufa e in02dinatus n fo2ttf motus 
fuper ctbatioe factus. Ilona vero caufa eft coitus 
frequentia 7 multitudo 7 p20pzie fuper cibo. De 
cima vero 7 vltima caufa dl Dimiffio conferuatio 
nis potcntic flomacbi CU3 pauca coopertura pan 
no2u.vcl p2opter exponere ipfu5 [frigidantibus 
exterius occurrentibus. Si beneconfyderas ad 
iflas decent caufas colirice pafficts adcfuci peffet 
omnes alte ex Diucrfis voluminibus colccte. CU5 
autem confyderauerit Diligenter attendat 7 vide 
bit $ effectui qui pzouenit ex tribus vltimis can 
fis valde facile poterit adminiftrari regimen 
Bt p2imo CU5 calefacientibus (lomaebu rectifica 
re ipfu5 eil plumaceolts calefactis appofitis cu ce 
rotis calefacientibus factis cu oleo dc maffice De 
fptea 7 De cinamomo cu linimentis factis ex oleis 
confimilibus.a cum cautela ab occurfu acrie.or re 
ru5 actu 7 potentia [frigidarium cu Dimiffioe coi 
tus.a cum quiete pofl cibatione omnino cclebzatj 
llocumento vero quod fcquitnr caufas p2tmae. 
iteru3 p20uidert' potell mulripliciter.1>2imo mu 
dificando (lomaebu 7 confo2tando fimul cxbibcn 
do i £>ali.cu. ii.vel tribus a 
que mente.mifce rotii. 3tc3 
ctuarii indi omnino calefacti 3ut tribuendo.3./. 
alefanginaru ana.B.iui.pillulap dc bye 
ra fimplici 7 fiat poli illa lolutma 
tardetur cibus bo2is ad minus fex. Secundo 
pzincipaliter ftomaebo pzouideri potell cu vlu a 
romatici rofati Dcfcriptione Jbabziclis. D quo oe 
tur duc vel tres3.antecibtl 7 poli ctbu3. Simili 
ter CU3 Diacimino qo melius iliis e elcctuariu3 D 
ligno aloes Deferipnonc Huiccmie.v.can.lumina 
pzima.3te5 confectio oiambzc 7 Diamufct Dulcis 
7 alie libi bonu 7 facile remediu efl 
Vteger aliqbus Diebns acctpiat.3.im. gzolli pul 
ueris ligni aloes 3tc puluerie mallicis 7 mente 
ari.3.1.bibat altqba Dieba p bcra ate cena cu oimi 
dio ciaro aq bcrdice.3te optimu rmedtu e ocgluti 
tio gariofil .qua ttuoz vel quinqj mallicat02U5 an 
te cena3.3tem ad banc intentione conferre potell 
puluis ttriace ma.vel cx eo.5. 
t.in auroza cu53.ii.aquc mente 7 cll dc lublimio 
nbue.loec igitur omnia in fumma cum Diligenti 
regimine vt luperius Dictu3 ell.pefiunt ccnucme 
ter pzeferuare bomine ab aduentu colirice pallio 
nis.ablcindcndo effectu pzoucnibilc decc cauiai u 
que fnpcrius nominate funt 
Cum autc3 contigerit bomine5 iam incidiffe coli 
rica.tunc pzimus canon curationis cll conari De 
ponere materia fluetuatem m flomacbo 7 m inte 
limis.‘7 attrahere ipfa ad iferioza.Sd pzimu cd 
ferunt inllrumenta multa, 'brirnu ell boc. IV a 
que occationis ozdet cu3 coztice cu5 pauco 5ucca 
ro fepe 7 multu dc ca tn potu exbibcndo. 3ic5 aq 
Dccationis mcrcurialis cum pauca aqua mente 
Data fepe.3tc3 aqua occationis foliozu volubilif 
minor. Ciuaral e aqua Decauoms le 
nc.Ouintiia mcliuscll aqua Dcccctioms pauce 
mallicis cu fucco oe quinq) radicibus affari. Sex 
tu3 dl bycrc fimplicte cu5 p2cdictis aquis.Septi 
mu5 dl cxbibitio oecanonnioliof oztgant 7 ifo 
pi fimul Dando ex aliquo calcfactozu5 
cu3./.3uccari rubei.bec cmm omma Deponendo 
materias per vi'35 mundtficationis ablutiots ab 
fterfionis 7 incifiome abzcuiant accidentia coiiri hac fecunda parce huius capituli pzemittendum 
p2imo $ oolo2C8 in renibus in fpma 7 in lumbif 
n in illiie in boc viro fieri poliunt a mala copiqci 
one cof vel ab oppillaciombus. £t fiquide fuerit 
prima tunc aut ilia coplejtio aut erit calida 
terialis aut frigidant (i fuerit calida, aut a fan 
ginnis multitudine oepcdcnsXlel a materia lecu 
comlxra fufltaemcr.tunc fi apparuerit vniuerfaf 
cozpozie repletio fiat fTomia De vena nigzacon 
trazia reni oclenti.£t Ii fuerint ambo Dolentes* 
tunc fiatffomia De vena Dextri bzacbii.per qua5 
educatur qflomiam 
i5i veter no fuerit bene folutus pzemtttatur boc 
diftere.Bt violans mercurialie capeftrisfoliozuj 
nenufarie vermicularis 7 p02tulace ana. eto.uo 
quanmr in lib.v.aque vfq ad medietate.'? oe 
latura illa (iifficicter exp2effa accipiatur 
cari ru.caffiefilMatia.J.i.falis 
telli oui numero.ii. mite totu bc cltllcrt3et.Sc 
quenti vero oie gzatia lemtioms 7 mundificatio 
nis renu 'offerantur patienti.^.u.calTie nuper oe 
canna extracte cum aqua viof 7 nenufarie. ? tar 
det port ea ciba bone ad ruma qumq tboft ifta 
vero tria remedia applicandu eft 
vicia?: olei ncnufariB,ana.$.i.y.cki oe ftfamo.f. 
t.croci fe.cndiuie acetofe fcariole ana. 5.i.amilt 
J.it.vircllu oui Vnu.conquaifat cta limul cum fuo 
piftellc in mo2tario 7 fiat Unimcntu oe quo renef 
et iliia in Die naturali ter* vel quatter oiligen 
ter inungantur, £t attende q ii pzcdicta cg2t 
tudo pzoiongarctur.cunc nullu remedtU5 efficaci 
us tnuemre potui q omni mane i aureza bibere 
j.v.lactie ouint tepidi.lacti enim ouino nulla me 
dicina compar efl in Debilitate renu liiple a cau- 
fa calida facta i8a tertii capitulo tertio. Cum 
autem euenerint Dolo2es i renibus a cdenca ma 
teria. quod raro contingit.bee oia f media fupza 
Icripta inmedtate conferre poliunt.dumedo ciifte 
re illud fiat magis exttnaiuum.n pp2ic cu aqua 
linimettim p2coicrum optimum 
erit, 7 pzopzie etia quando poft eius cdpcfitione 
buliettt cum tnbus.|.fucci femperume vfcjj ad co 
funiptione illius fuccijtem caflia fuprafcnpta et 
vtilis erit 7.pzopzie Data cu aqua pczailace vel 
piataginis. Bt quinto ite?: babear in manon a 
Decoctio vel emulfio vel cdmtxtto quattuoz 
na comuniii cucuibite cucume 
ris a angurie J.fc.cndiuie pc2tulace aceto 
fe 7 (cariole papauens albi.J 
i J.i.3uccari albi oupiu ponderis oi 
um comifceantur fimul 7 fiat tragea. Sextum 
vero pricipale 7 mirabile inftrumentu eft vt fiat 
nenufarim ftmplicts medio 
crtter calidi. Oltirnu remedtu eft vt lepe ablii 
antur pedee vfq ad inguina cu aqua occccttcnts 
flo?: vel folio?: nenufarie paru5 calidtozi q tepi 
da. Si autem Dolores renu p20uemunt ama 
la copkxione frigtda.tunc fummum remedtu eft 
euacuare cozpus cum cltften facto ex bzedio pul 
li cu. . i. bcrurdicte. 3. t. falie gentme 7 quatmoz.3. 
olei amigdala?2 amararu.qd totu ante cena5 tm 
ponatur vel pzandiu vt libet. Sequenti vero ma 
ne purgetur cu boc minczatiuc.1V benedicte lim 
pUcts.lJ.elcctuarti tndt.54.aque apii.l.ii.milce 
?totu caltdtl accipiatur.? tardetur cibus b02is 
admim quiq Xertio pzlcipaut’ accipiatur. 3.1. 
/.fpecfezu clectuarii De leibus treeifeo?: De fpica.5 
i.gzanoru5 albi.$.iiii. infu 
dantur fiftici incifi per Diem naturale in 
calida aquam milii folts 7 cum cade aqua coquat 
yiccmi.7 i reliquis additi fiat cofectio in mozfel 
lis.vt pincata De qua paties (emp accipiat vnu E 
Duos ante cibtl Quartu fpeeialc remediu eft vt 
fptna 7 renes Imius viri ter in oie naturali inun 
gantur ex vnguento arogon Defcripttdc Tlicolai 
l antidotario.'? fupponatur lana pectinata Dilige 
ter circumligata Ultimu inftrumentu eft vt cu 
inflantia illo?: Dole?: huic viro omni mane in an 
ro2a exbibeatur.3.i.tiriacc Xlndromaci Didoluta 
cum.l.ii.aquc apii.*? eft fingulazc remedii?, tiria 
ea enim confert m oolozibus renii 7 cx pluribus 
caufis prouenicntibte.V.can.fumma pzima capi 
rulo De virtutibus 7 laudiba tiriacc.£r a Palico 
in libello De comoditatibus eius colltgendu5. Bc 
ex iftis inftrumentis fi bene attendis facile remo 
ueri pofiimt oolozes renu a mala cdpofttionc vel 
oppillatione ipfo?: pzouenietcs.comunicart 
dicta inftrumenra iuuamenta in vtrifcg. vt cx eo 
2u componentibus intelligi pdt loee i fumma 
eft regimen odo?: tam in l enibus q in (pina q i 
lumbis et in intefhnis Venienttu tboft bec aute 
penerdu eft regime ftipticitatis ventris remoti- 
uu3.pzo quo fufficientcr confeire peteft chfterc le 
nttiuu Deicrtptu i Doloztbus reni a fangute f co 
lera pzcuenicribus. Secundo huic capitulo fer 
uit exbibere potione Decaffta vt ibide apparuit. 
Xertio confert ad illud comedere ante cilii fex vE 
octo ficuscalcfactas. 3tcm i. pallula 
ru5 nig?z ante £!: quaito multu vtile e co-- 
medere quinq vel fex p2una recentia ante cibum 
7 fi non habeantur nifi ficca.tunc per noctem infu 
dantur in aqua viola?: 7comedantur ante cibum 
£go aute3 experientia certa Icto, q omnis ftipti 
cifas ventris amoucatur accipiendo ante cibum 
coclear vnu buiue electuariiA pzunoz«3 Damaf 
ceno2u febeften ana numero nonaginta pafiularu 
enucleataru3.3.ii.gzanozum'pfillii lib.y. polipo 
dii recentie.Jiiii.folliculozum fene violarii femt 
nii comuniu5 fupzafcriptoru3 ana.J.i.infui dant 
pzuna febeften 7 pfillium in lib.iiii.aque \fq. quo 
mucillago ccnueniencer extrahatur ab eis. fecuri 
us tamen eft pfillium per fc tnfundi 7 parum ma 
cerari.ne pe centralis eri que acuta eft effundatur 
ad aqua5. fce bac igitur mucillagie vifeofa Ub.iit 
accipiantur? ccquanturcum lib.y. pcnidiarum 
vlqj ad fpiftitudinc.oeinde pzediais addant fpe 
cies vltimate contei edo omnia fimul i mo2tario 
7 fiat clectuarium 7 eft maxime vrilitatis. ict It 
velis ipfum foztius efficere Duplicentur pclipodi 
um 7 fenc.non tamen pzopter lx>c fiet acutiui aut 
minus bonu.lDec 0 regimine ftipticitatis ventrif 
bene lufficere poliunt ?cct|. 
Capitulum quartum De curatione ad bernia3 
appzopziata ?cctj. 
3am autem inflat tempus expediendi quartii ca 
pitulum De curatione au hernia appzopziata 
£>20 qua pzemittendu5 pzimo.q-huic Difpofitio 
ni fumma intentione attendendum eft pze ceteris 
Difpofitiombus aliis cum ipfa3 compzclxnda eiTc 
caulam colirice paffioius.Dolozis in toto ventre 
7 m renibus 7 ftipticitatis tam p2cdicte 7 vniuer 
(aliter cuiufeunqi Debilitatis buic viro, euenientj Cum enim inteftimi3 ilton 5irbtis f m partem ad 
ofeum defeendens fimul cum dtdtnio relaxato.vt 
in p2inio capitulo manifefte fatis apparuit.non e 
poffibile q complete curari poffint alie Difpofitto 
nes remanente hernia quonia5 ipfa cft caufa illo 
rum.Xt licet quandoqj allcutcntur p2edtctc eg2i 
rudines 7 accident ia. remanente tamen caufa con 
tinuc releuationis caf. neccfte cft illa accidentia 
7 cg2itudince rcctdmre 7 multiplicare vt elTct 
circularis fere tranfitus eae De alternatione ad i 
rcnftonc 7 cconucrfo.Quare cdcluditur q opo2t5 
vt attendatur ad cura3 huius hernie folertt con- 
fyderaride 7 procuratione.aliter hic vir erit Dcg 
ma perpetue cgzittidtnis £ft aute a fapietibua 
inuentus triplex curationis modue.Xr p2imus q 
dem eft per manuale fcctione, Secundus verop 
applicatione per co*p2cffione5 
partiu3 adeo facta vt fuerint inteftina ad 
naturale Iitu3 rducta amplins Defcendcre no pof 
fint cdp2cflione p2obibcnte Defceufum eo2um. 
£t p2imus quide modus eft vt rccuficctur regi- 
men patientis curn Dicta attenuante mediocriter 
calefaciente 7 exfccante co2po2e cuacuato? inte 
ftime mundificatis a fecibus CU5 applicatione cli 
fleris lenitiui in tcmpo2e veris aut in p2ima me 
dictate autumni fiat operatio. Xempc2e autem 
eftiuo 7 byemis non cft ita conucniens nec lecuruf 
fectionis cauteric$z applitatio.3taqj 
tunc p20 complemento operis it quis optaret cu- 
rari per bnne modii. Situato corpo2e rcfiipmo 
per menfam CU3 natibus 7 cu Icrutcalt fuperelcua 
tis.opcrato2 cop2imat vmbilicu3 
Detinendo ipfum cu leui cop2Cficone cum faflta. 7 
tunc extendat cutem inguinis in parte (uperio2i 
paruper ad os femo2is verius latus ante 7 ncn.p 
pe p2edictu os.tunc ergo cu raio2to acutiffimo cu 
tim (andat. Defendendo inter pinguedine vfcp q° 
apparuerit et fufpenlo2tum in quo limiti connexa 
fut Didimus vene 7 ar terte 7 vala Ipmaaca. Xxco 
rtando ergo feparet hoc fufpcnfoziu a panniculis 
7 partibus ctrcilftanttis.Xunc ergo lub illo fufpen 
I0210 ponat vnemii ferree; vel argeuteii 7 fulpen 
dat tplum ad fupcrtoza.Deiiide liget fuperic2em 
parte ligatura ccndccenti excludei do magmtud» 
ne Ddoais.*? per Diftantia5 vmus Digiti ab bac U 
gatura infra vncinu p2cdtctu aliam lactat ligatu 
ram.quibus fectif tranfuei faliter feccet fufpenfo2i 
um illud.? tunc fuperio2C5 parte p2ime ligature 
calenti ferro cauteriet.qua cautert3ata f m vnu 
operandi modu reliqua parte infer 102C fuperius 
trabat.cxttrpando iplam a burfa fimul 
CU3 tefticulo.Xx quo apparer q* bic n;odus curati 
onis cft valD teribif 7 fufpcctus. tu5 p20pt fccrt 
onc tum p20ptcrcatitcnu.£t tertio quia p2iua 
tur pattene ab vno quarto p2incipaliu meb202u 
ad conferuattcne fpccict Deputato, quibus factis 
mediocriter impleto vulnere cum albumtue cui 
7 oleo ref cum puluerc boli ar. mafticis fanguis 
D2aconis 7 cupzefTi agitatis inuice filo It 
gature extra pendate medicetur locus. 0uida5 
etiam pcftcy fecuerunt fufpenfo2iu pzedtcrum Di 
mittunt parte non cxtralxntes m inferi 
02C parte Didimi nccj? tcfttculi.Xt btc quide cura 
di medus videtur mibi melio2.? p2op2tc cum in 
feno2 pars ligamenti illius poterit confcruari.? 
a putrefactione Defendi.t^olicj1 ergo per dnce vT 
per tres Dies eg20 refupio iaccnte et Ventre eius 
cu5 fuppofrtozue lemto.ua q nullo medo erigat 
fe nccy moueat quantu eft poflibile. applicentur 
Dtgcftiua mundificatiua conglutinatiua quale eft 
terbentina lota tribus vicibus cum aqua calida 
platagtms.ad mafiteta 
tburie boli ar.fanguinis D2aconis 7 gallarum cu 
p2clfi partes eqles.lxv ergo applicetur loco p2e- 
dictor cum eo fiar conucniens conglutinatio Di 
uina condonante mifericozdia. Secundus ve 
ro modus curaticuis huius Difpefitionis cum cau 
terio ponitur Dupliciter 1>2iino quidc5 cu3 actua 
li calido cauterio applicato in loco p2cdicroigut 
nis.cu quo perueniatur \fq? ad fufpenfo2iu Defce 
des.'? ibide cauteriet vfq< ad os cxriufmc.poftea 
aure5 pzocedatur cum Defenfiuis p2cdicti6 7 ffre 
natis fangutms in p2t’nctpio. Subfequenter aute 
applicentur mundificatiua 7 conglutinatiua pae 
dicta £t hicqde curadi modus vf mihi multuj 
ho2ribilis 7 non bene fecurue.foimo p20pter ti 
mo2e 7 externuationc infirmi. Secundo quia oif 
ficileeft imaginari q ad cura tale non icquatur 
Dolozis vehementia ad fpafmu p2cductiua vl’ ad 
apeftema malu.Xertio quia 0pcrat02cs non fem 
per luut periti in cognitione partiii cozpo2is p a 
notlx>mia.p2cpter quod ita bene poilint applica 
ri cauteria.vt per ca non pueiatur ad tactum ve 
na# 7 arteriarii que ibi reperiuntur.£tia3 quar 
to pzoptcrca quia eg2i non ita bene fubftincac ap 
plic3tionc cauterii quin moueant fe ad varias Dif 
ferentias politionis fugiendo trifticia ignis. £t 
p20pter hoc contingit cirugicoe errare per acci- 
dens ex cozu Defectu Slter vero medue curat» 
cnis huius fpcciei traditus ell per applicationem 
cauterii potetialif quale cft hoc arfemei citrim 
et cft auripigmentu calcanti combufti calcii viuc 
fIo2ie eris fubltmati.34m.pul- 
lieris amili.54'J. cpu.344'nco2p02ctur ergo fif 
cu aqua p2inia fapoms.et fiant fo2mulc f; miles fe 
minibus angurie.quaru5 vna ponatur in loco ui 
guimsfupertueartignatoct ibide Dimittat ufc$ 
quo fecerit cfcara.Cum ergo ceciderit efcara. 20 
pter appofitione butiri vel axungie.er fuerit eon 
uenienter operatio pzofundata babetur intentu. 
Si vero non iterum reponatur p2ed» 
ctum vfcfc quo fuerit p2cfundatio pertines ad os 
excluftue.Quarto fi fieri poffet ita vt canterium 
applicaretur lateribus Didimi Dcfceitdentts meli 
us et minue laboziofum effet. licet aliqui fmt qui 
cauterient etiam quarta Didimi vfc$ ad p20fun 
dum.XfUi vero folum medietate cius.alii verop 
tes laterales vt p2cdictu eil.lbollerius 
ceaDent eleara.applicentur mundificatiua nota 
biliter exiccatiua fangmnis conuerlione facientia 
in carne duram et cailofam cdp2imcntc Didimi 
fi remanfcrtt.aut claudente et obturante vias in 
gutnis.ita tt amplius vcntolitas neq5 aquolitaa 
neq5 humo2 alius Defcendcre poliit ad iferiuspp 
viaru daufione.Xt gde Ixc cura licet fit cu Dolon 
et anxietate facca.tamen cft inclio2 et fecurio2 q 
icctionis modus et cauterii actualis.et tu elige. 
Xcrtius autem medus curationis hernie cft per 
comp2cffionem et flrictura factus. £t bic qutde5 
modus curandi perfecte non femper ell poliibilis 
et p2op2ie quando apertura niniium lata effet 1 
antiqua.licut in looc viro perpendi. Uc$ fetent ie nictdzu Vertficanmr vt (n pluribus. tlec eft fm 
poffibtle aliquam berniam et magne rupture cu 
rari poitc.7 pzopzic cum repentur in viro mo- 
rali 7 Dilcreto ad obedienri* medici ablicindente 
ftbi motu per notabile tempnetam in ambulan 
iflumvidi mani 
fefte conualcre ex pzcdictie 1Dic aute buiue Dif 
politionis curationie modue Duplex eft. fm <$ ip 
f*3 inuenitur Dupliciter variata elTe.aut enim di 
dimue inreftinu 7 3trbna ia Defcenderunt in ofeii 
7 magnifico tumo2ocxtcnfio ibi facta eft al Duri 
tie.aut inteftina p2edicta nundii5 Dclcenderuut. 
aut valde aute oefcenderut aut pap tue 
aut faciliter reintroduci poifunt per comp2efftd5 
manue 7 tranfpofitione cozpozie in fimul.ita vt i 
ferius co2po2t's fit fnperiue.aut vero nequacp in 
troduci poffunt.et p20p2te p2opter rcliftcmiam 
ex parte duriciei que p2obibct flectione inteftmo 
rum.aut quia inteftina iam dicta multa funt ven 
tofttate 7 bumiditate plena.aut quarto quia iam 
in inteftino ylion quoo Detendit ad ofeu5 recepta 
eft aliqua pare fecie.que licet p2tue fuerit mollie 
Diuturnitate m02e ibide contracte conuerfa eft ut 
fquibalas.a cius pare bumidi'02 ventofata eft. ne 
quacf igit itroduci pot ireftmu.p20pter qd b° cu 
acciderit plurimu e oifticiliftermiatdis 7 magni 
periculi, vt in p2imo capirulo Dcmonftratum eft. 
3am in ifto viroconfimile vidi q> timo2ie ingen 
tie 7 fufpitionie materia mibi oedit. Uerurame 
cum boc acciderit non eft omnino Defpcrandu fed 
viriliter agendii promittendo mollificatma. 
£t p2imu quide eft vt conflanti virtute patienti 
fiat encatifma ex aqtia Dccoctionie fenugzeci gza 
no$r fifami 1 femtnie lini ana lib.ii.bdcllii moli' 1 
7 melliloti ana libf.y. 
fedeat eger in ipfa vfcy ad Vmbilicu infufue.7 CU5 
amplius ibi mozam contraire non poterit.tnuc 
inguinales partes 7 totum deum Diligenter iun 
gantur ex oleo De filamo 7 dc emigdalis Dulcibuf 
ana calidis.7 Ixx fiat ter vel quatter fm tollcran 
tia5 virtutis. Si autem per boc femicupiuj no 
bene reintromitterctur inteftina.tunc fomentent’ 
fm iftii modu.ft feminis nialue 7 altee ana.3.it*- 
bdellii mollis.^.i.camomille melliloti fenugzeci 
feminis lini g2ano2u fifami ana lib * j. radicu5 al 
tee minutim inctfazs lib.i. coquantur omnia i fex 
cttulis aque vfq? aa medietate.infundantur ergo 
in illa aqua3 fpongie magne 7 applicentur toti fe 
mozi 7 ofeo ad mollificatione obediente itro 
miffioni. Si aute non obediret tunc inuit 
gatur Diligenter cum pzedictis oleis 7 fuperpoa 
tur Iwc radicu altee paftmace I1I105: 
albo2u ana lib.i.farine fenug2ecl 7 feminis lini a 
na lib.y. vitellos cui numero fex bdellii mollis et 
fubalbidi. j.i.y.butiri 7 axungie recetiii ana lib. 
5.croci.3.i.ex omnibus iftis Diligenter contufis 
fiat 7 calidil fuperpoatur ita vt aplecra 
tur totum cfeu5 Diligenter circuligatu3. loee fue 
runt inftrumenta per que inteftina reitromifta fu 
erunt. Cum ergo iam inteftina ad loeu Iuu3 na 
turale fuerint reducta tunc ftatim furgit intentio 
obferuandi ca in vetre fuo naturali conglutinadi 
et claudendi loeu qnnagts eft poffibile.7 bcc quiqj 
inftrumentis conuenicnter fieri poteft J£t p2i-- 
mu3 tfto£ eft vt g2atia mollificaticnis Ventris et 
expuilionie fuperfiuitatum bic vir accipiat omni 
ettflua mcdulle c.irf« 
mi clccrozu ana.5.i. pohpodii fic 
crctcnf .5.11. lene. 5. vi 
fimini Dauci liqmricie feminis rute ana3.t. falis 
indi.5.i.omnia per fe Dride coqlTcnf 
1 comilceantur a accipiatur ante cena cu bzodio 
carniu nl modico bom' uim' albi fubrubci 7 clari. 
Sccundu remedii! principale efl boc.TV aloes 
pzepaaati.5:i.y. pillularum 
incozpozent fimul cum fucco 20P. 7 fiant pillule 
De omni.5.vi. dc quibus omni Die qua2ta 
media picdictie accipiat vnam ps2u ante cena5 
*i cum iflis altcmatij permutando p20ccdat per 
totum menfc5 aprilt8.i444. Xotin fingula2C 
remediii eft vt luper loco inguinis po2tefvm! dc 
tflis ce2otie omni Decimaquinta Die pmutandu5 
a fi Defice2ent ea que p02tat. tunc fiat eius copo 
fitio per buc modu.ftt fanguinis D2aconis acatio 
thuris maflicts fandarace ypoquididos boli ar. 
anatini. fe2apini oppoponacie bdellii galbani 
cupzcdi.|.ii.glutinis pilciu lib. 
y.fiat ergo fm buc modu accipiatur pellis aric 
tis Depillata.7 per Dies infudat in acetu5 
bene acutum, tunc enim minutim incidatur a co 
quatur in eodem aceto.7 cu Dupla parte aque plu 
uialis Decoctionis gallarum cupredi. Ciiq,’ pellio 
illa Decocta fuerit vfq; ad fui Didolutionem. tunc 
ergo a Decoctione accepta vltimate conteratur in 
mo2tario. Dcmde eide-j fuper addant gume di(To 
lute cum aceto acuto 7 inco2p02atc cum lib.y.po 
pulccnts.i.ccre albe. t>oftcrius aute populeonio 
incozpo2entur fpecicf longa 7 fo2tilTima contriti 
one. 7 hanc magdaleonee malaxari cu aceto pre 
dicro.cu ergo neceditas aderit extendatur fuper 
aluta leutalt conuementi g20lTitudine 7 applicet: 
inguini.fo2taffis eni5 medicina compar ifli in bo 
mtate repiri pbt.mclt'c2c aut ifta inuenta adhuc 
non vtdi.7 a quadraginta annis citra cotidiana 
experientia innotuit mihi. Ouartii rcmediu5 
fmgulare efl boc.*& gallari cupzcfft puluerts viti 
celie ana.j.j.refme clare 7 bene pinguis 
furlicit pillule cu (ucco plataginis fepttneruii 7 Dc 
tur ex eis omni tertia Die in aurora a tribuf vfcg 
ad qutnqj.7 Debet iflts vti vfq? quo erit fanus. 
Ouintu ftngulare 7 vl timu remediu efl boc.vt di 
feptimana Diebus itercidettbus adumptioni p2C 
dictaf oeglutiat in auroza coclear vnu 
buius electuarti.Bi acacie arilloru5 g2anat02tl a 
cetofo2u arillazu vuaru fumac g2an02u mirti fc 
minis plantaginis gUndiu ana.5.tt.li 
bzulce.5. vi.bdi ar.mallicts ypoquiflidos 7 rburif 
minuti ana.5.i.ltquiricie.5.ti J.rniue citonio2um 
firupi oe mtrtoana.f.iiii.juccari albi 
5uccaru cu firupis 7 cu5 libj.aquc fublimationio 
gallaru cupzeiTt ad Debita3 glutinatione.tuc 
ergo eftudatur ad mo2tariu 7 cu fpeciebus vitia 
ta contritione inco2po2entur ad inuice 7 fferuet 
in vafe lapideo vitreato ftricti 02ificii. Accipe 
igitur mi 3elatiflime Ugo vir inftgnis et 
fima fciencta ooctiiTime regie maiellatis Cip2en 
fis 7 Dignidimus conlul et orato2 facundilTimus 
boc opufculu cum ingenti laboze vt perciere po 
teris emolitu bauft fententiis omnium fere 
Doctozu buius fctetic p2ofe(To2um. cui 
fi accurate operam Dederis in regendo te vt tibi 
fenofe conUribitur famtate tua fcupcrabis.7 illa recuperata po(Tidcbts.£t vita tua non pa? loge 
ui02 fiet qt5 tibi fua mife2ico2dia coccdere Digne 
tur ille omntu opifcx.qui cuncta vtmficat confez 
nat n benedicitji ad laudes eius mm02talce Sine 
Cdftliu ad Debilitate ffomacbt a mala cdplexf 
cne frigida 7 bumida ipfiuf.a ad mala ccrcbzi frt 
gida a bumida3 cdplexionc materiale. 
3r eg2egius 7 in ture canonico li 
centiatus app2obatiffimns Domi 
tms 3obannee De ‘Liudta Difpofiti 
ones babet tres quibus pzincipa 
liter intendendu eff .Xbima e D e 
bilitas ffomaebi p20ucniens a mala cdpiextde fri 
gida 7 bumida cti piefentta multi flegmatis infu 
ft in tunicas cius et in fundo eius natantis vel 
ccntett. 7 bec qutde confydcranti faciliter patere 
poffunt.eo q2 oigeffia eius notabiliter tfbihtata 
Ia appetttiua etiam ex negatione firif 7 multitu 
dtnefaltualis bumidttatis 7 ventofitaris quatita 
tc notabili in ffomaebo ipfiua cdmo2antiti.et viti 
mo quia ex potus aut cibarii frigidi 7 bumidi af 
fumptione Difcrafia eius notabiliter intendi tur.! 
pluribus aliiafignis que g2atia bzeuttatj obmit 
tnntur Secunda vero pxincipalie Difpofitio ip 
fius eff mala cdplcxio cercb2t frigida 7 bumida 
matcrialis.pzopter qua5 Debilitate cereb2t nota 
biliter babet.que etta? in pofferii intenfi’02 fieri 
parata eff.quod licet pluribus ex lignis Demon 
ftrari poiTit.ex Duobus tamen nocumentis p2inci 
palibus que in 02tis a cc2ebzo acciderunt fuffici 
ent manifeffare eam.quo2ii quide nocumemorus 
pximu eff in 02gano audttus mamfeffu. quod cfi 
Diminutio 1 cozruptio in opcratice auditiua no 
tabiliter magmficata.frzoptcr cum© quide nocti 
menti plenu5 intcllectu3 premittcndu.cy nocume 
ta auditionis funt tria.f.ablatio eius que Deffru-" 
ctio nominatur aut dimiuto p2optcr qua audititf 
non fubtiliter perferutatur necp audiat rufi ex lo 
gtnquo.aut eff nocumetu auditus co2ruptio quod 
eff vr fit vice cius vt audiat quoD audire non pot 
ficut eff illud quod accidit in aure ex forntu tynnf 
tu fibtlo quarta tertii capitulo tertio.De qmbu§ 
nocum:ttf duo pzicipalircr bic vir eg2egia patit 
fc5 nocumentu Diminutionis 7 eo. rnptiois m fen 
fu auditm£x quibus facile cdclnditur q ad ttia 
fpecie nocumcti leuit patus cfUicut eni3 ex aqua 
7 imaginationibus ex quibus accidit co2ruptio i 
fenfu vifus facile peruenttur ad ablatione eiuf ita 
ex diminutione? cozruptione in operationibus 
in fenfu auditus p20ucnit nocumentu ablationis 
eius.Quodlibct aut nocumento? p2edicto? duo 
rum.auteff radicale aut acctdemale,£tradicale 
quide eff furditas aut tarax aut guacre inter que 
tria ab autozibus Differentia colligi potcff.furdi 
tas nancy eff ablatio auditionis p2ouemc0 c% p2f 
uationc fozaminis offis auditus a generande qd 
os eff offracofu3 amfractuofum receptibile acris 
in ipfo fonatiut.JEx quo facile concludi poteff folu 
tio p2oblcumatie vulgaris et ab autozibus colle 
cti et experietia ccmficatiX pzopter quid furdi 
tas a generatide incurabilis cff.Cu enim a p2in 
cipio generationif virtus Defecerit in plafmando 
foz ime in 03 p2edictu5.nullum ingenium arti na 
ture fupplcre poterit vt rcmoueat furdi 
fatem aut alta buo nocumenta pzcdicta. Tarax 
'i guacze tmpoztant nocumctii Dtmimmonts 
«ut cozruptionie in auditu cuemcns a caufte Di 
uerfis a p2iuatione fo2amim's tam pzedictt. £ft 
tamen inter ha duo Differentia.quia tara* ipo2 
tat nocumcntii Diminutionis auditus 7 non abla 
ttonis in pzopzio figni ficato, guacre vero tmpoz 
tat nocumentu abruptionis auditus aut ablatio 
nis pzoucntcnf et negatione tranfitus fpirttua 
animalis a cerebzo a quinto pari ncruo2um ab 
eo 02ientium peruenire Debentis ad neruum vel 
panniculu cxpanfu5 in fuperficie concaua offis au 
ditus iam pzcdtcti.licct impzopzie acciptedo ter 
minosXtarax 7 guacre quandocy cade intelligcr 
videanturaut02es.per tarax quandoq? nocume 
tu5 ablationis.per guacre vero nocumentu abla 
tionis aut dtmimmone audttus. *focc omnia qua 
Utcrcuncfc lege quarta tertii p2imo capitulo 7 5* 
capitulo eiufde clarius du3 iquir.fctas q nocume 
ta auditus aut funt ab 021'gine a eff tarditas aut 
tarax aut guacre nattua. aut fupple nocumcntu5 
auditus eff accidentale a remp02e 7 intentio qui 
de furditatie eff p2etcr intentio te tarax.Surdi 
ras namc$ eff vt pars intrilcca afarnax.i.offis au 
ditus concreta fit furda in qua non extfftt conca 
uitaa itrinfecus qua pzedfximus.fc5 p2tmo bmuf 
quc.f.concauitas effis eff c opzebcndene. i. ree i pief 
7 continens acre5 quietu.t.m ipfam inmerfu5 v ta 
conucmcnte factum.qui fc5 aer audit ideff audire 
facit voces fua vndofitate.i.motu ficut vitea oculi 
eff cdp2ebendens (pectes fc5 vifibiliuj. p 
qua5 deferuntur ad criffaUtna.Xarax vero 7 gua 
cre funt vt nd per has fenfus fc5 auditus cdfcquaf 
p2iuatione fm diimnutione autco2ruprione.£t 
fubdit 1 non elongatur quin guacre fit ficut dffru 
ctio ideff ablatio auditus comunicans foliefitari. 
fc5 offis.ita non fit illic in offe concauitas. fcd 
fupple guacre etiam accidit quia neruuf nd affert 
virtute fenfus licet fit ibi concauitas. a tarax cft 
ficut dimtmmo abfcy; Deffructionc.i.tpoztat Dinii 
nuttone a non ablatione auditus vel audttdif aut 
conueniant.f.bcc ambo in lignificatione f m coucr 
fionc.f.Q1 illo? quodltbct ipo2tarc potcfl nccume 
tum Diminutionis aut ablationis in operatione 
auditus.lege bcc omnia ibi quia pulcbza funt.ee 
colligi etiam poffunt bc? aliqua quarto De acci' 
denti et morbo.capitulo 20 oc caufis 
auditus. 
Capittilu fecundu dc inueffigatione caufarum 
,ppiia? cozrupttonis a Diminutionis audttus 
Toec autem Duo nocumenta in auditu buius eg2e 
git viri exiflcntia aut fuerunt in eo a generatide 
contracta a non babent curatione cdpletam. aut 
funt a temp02e contracta.et tunc aut non funt no 
tabiliter confirmata aut cronica aut econtra Si 
pzimo modo tunc extffunt curationis faciliozts. 
vt feribitur quarta ttii vbi tapza et 20 bzeuiarti 
12° capitulo et pluries alibi.3teru5 tam Dim nu 
tio q co2ruptio in auditu exiflens.aut eff per coi 
ligantiam aut per cffcntiam facta.Si per colli" 
gantiam.aut per totius ad caput, vt 
frequenter contingit nocumentu Diminutiois aut 
cozruptionis auditiis a mala complexione frigi 
da et bumida a toto capiti comutcata aut calida 
et licca.vt conttngit in fcbzibus materias vel ve 
tofitatee comunicarcs ad auree. £tat ficut ttio contingit m fluxibus ventris emozotdalibuf aut 
vomttibuf aut fluxu fangutnis a naribus aut aliif 
cuacuatioibus naturalibus aut artificialibus a fi 
milibus per tc ofydcrandis.aur contingunt nocu 
menta p2cdicta per colligantia5 meb20£ pzoxio 
rum vt cereb2i fient contingit in vertigine mfia 
i limilibuf.aut propter nocumctaeucnicntia ner 
uis venientibus a v° pari neruou cczcbzi Dcfere 
tibus fpiritii animale ad 02ganu auditus.qui dl 
panniculus fup2a Declaratus.*? \xc quide ex ner> 
uis venicnria nocumenta fieri pcffnnt p2opter fo 
lutione continuitatis in predtetie neruis factam 
in fo2tibus percufficmbus n conqualTioibue capi 
tis.a I xc etiam fpccies nullu babet curationis ige 
niu. Tlut potefl p2ouenire ,ppter oppilatione co 
artat02iam in p2edictis neruis facta a materia 
bnmo2ali.quacunctf aut aquofa Vel vaitofa.a funt 
fpccies ille quaf curationes oiuerfis votuminibj 
facile ab aut02ibus legi poffunt. Tlut (pueire pne 
p2cdtcta nocumenta ,ppter oppillatione ca2nofa5 
aut a veruca aut apeftemate Duro factam.que ite 
rum Difficillime lunt curationis, aut apoftemate 
molli flegmatico fanguinco vel colerico.qne tria 
lemo2is curationis extftiit.Tfut ot ingere poffnnt 
bec nocumenta p2optcr oppilatione 9ttcnu3tozt 
contingit m ethica vtraqU. fcbzili a feni 
li.i in colcricie feb2ibus a marafinodcis Difpofi— 
tioibus. i vtraq? ba$z valde Diffici! cura 
tionis exiffit.a raro peificitu2 nifi a fapictiffimo 
mcercicato viro.*? tu iydera bec quia Difficilia 
funt. Tfd huc ri fecundo pzedicta noettmeta audftuf 
eviftentia in operatioe cius p20uenirc poffimt ab 
oibus fpebus male coplexionis fimplicis copcftte 
materialis a {materialis.a qnclibec harum fpcci 
cs curari potefl nili valde cronica et confirmata 
fuerit.vt fup2a tactu eft a feribitur quarta tertii 
capitulo tertio Tertio bec nocumenta pacdicta 
contingere poffunt p2opter eucmen 
te5 in fo2amine offis petrofi.7 eft os bafillarc a q* 
incipit os amfractuofa fup2a Declaratu.*? huius q 
dem fo2aminis oppilatio a caufa cius Difficultas 
a facilitas eurois eaf eode mo itelligant ficut De 
oppilatione p2cdiai ncrui {mediate Dictum eft. 
Hocumcnta vero per elTcntiam euemenria in ope 
ratione auditus funt que fiunt aut in paniculo fu 
perficiet offis expanfo vt iam Declaratu cft.aut cd 
tingiit in offe affamacb 135 p2cdicti.aut cotingut 
in fozamine per quod fono2um fpecies in 02gauu 
recipi oebeant. fzi ftqutde5 contingunt nocumeta 
p2edicta ex parte panniculi iam p2edicti. tunc il 
lud fit aut p2optcr (olutione continuitatis totale 
p2obibente5 receptione fpccicjz *? fpiritj 
animalis fenfibilis.a bec eft quarta fpecies que nE 
lo modo curatione baba.Tfut p20ucnit iteru5 pp 
magna a folidam cicatrice que remanftt poft vice 
ra panniculi bcc iteru fpee nullo modo 
curari potefl Dum fuerit cicatrix gzoffa *? fixa, q 
conucniemer remoneri non poteil.p2opter 
cultate applicationis que ipfam Unie 
do abftergedo aut fubtiliando curari Debent. Si 
militer etiam fi contingunt nocumenta auditus 
per effentiam in aliis 02gams vt in dTe iam p2C 
dicto Difficulter curari fuerint foztia 
*? confirmata.*? maxime p2opter ipoffibilitate ap 
plicationis conuemennuj vt racru$ e. 
bec in (umma funt noftre fentame ventate nocu 
audttus que funt bfminutfo aut ablatio 
operationis eius Declarantia De reliquo aure5 
nocumento auditui contingenti nomiato C02rup 
tio opcrationu.f.d tinnitu fonitu a fibilc pauca di 
cenda funt.1b2Cmittenio pzimo cp vtrunqp tUo$2 
eft nocumcntu cozruptiois auditui euemes. ppea 
quia audienti videtur pc2cipcre voces a fonitus f 
acre exterius exiftcntcs.a quibus tamen cuacuat 
aer.qui motus cum in acre percipiatur a non cx-' 
trinfcco vt fupponitur neceiTariii erit q? talis mo 
tus fit a re intrinleca que eft vapoz cftiifus in con 
cauiratc offis 135 p2cdicti.vt quarta tertii capitu 
lo dc foniru a fibilo colligendu. $it antem co2rup 
tio in operatione auditus pzoprerea quia Ituc va 
pc2 vel ventositas in amfractuofitate offis iam 
p2cdicti contenta a fpiritui qui eff inftrumenfuni 
ienfationis comfxta Detineatur mota a agitata 
fimilem ozgano (cnfationis fpeciem fentiendi 
p2efentat qualis eft motus a inundationis eius q 
fiunt in fpiritu a in 02ganis pzcdictis. Propter 
quod ex bis concludi poffet caufa varietati! Diuer 
farum fpectep cozruptioms in operatione 
tus cuenientiu5. TUiis enim videtur percipere 
voces fibilanttmn tubas et alia 
Cftrumenta muficalia Tiliis eni vi 
detur percipere fonitus occurrctif aque ccnquaffi 
cnis arboip a vento collifaru.Tfliis aute5 plurie 
pzeter bae fpecies Diuerfitatcs pe2cipere Videt 
a tu oifcurre per eas quarum omniu arietatum 
caufecx p2edicto fundameto colligi poliunt. "bcc 
eni5 in fpiritu fenfibtli qui eft inftzumetu auditio 
nis.mundatio aut eft occulta.i.a caufa non mani 
fefta pzoducta a fixa que Difficilis eft curationis 
Tfut eni5 tale noaimentii continue {fieri a fua ci 
Dependet.ideo fi fuerit caufa eius incognita Diffi 
culrer curari poterit.confequentia ten.t eo quia 
effectus continue a caufa Dependens abfolui non 
potefl a lubiecto fine remottoie caufe facientis ip 
fum.TIut vero tale nocumentu totaliter eftinee 
p2oductum igitur eft fixum.igitur Difficilis cura 
tionis.conlequentia tenet conlyderanti aliquid m 
t|xo2ia.Hut vero caufe taliu ncamtent02um C02 
ruptionis funt mamfefte a cognolciimur per inue 
tione eius quod mouet vapozem inundantem fu 
pza morione5 a inundatione recepti.'boreft aute 
quodlibct Ix)zu5 fieri a multipitcita 
te caularu5.£t pzima eft aemtas a foztitudo len 
fatioms pzouemens ex parte organozum 1 fubtt 
litate fpiritus fenfibilis per que patiunt 02gana 
a quaciiqj leuiffima caufa. Secundo pzeuemre 
poliunt nocumenta bec a Debilitate virtutis que 
facile patitur a quocun<$ agente quantumeunqj 
leuiter fere impzimente.aut pzopter fpecies ma 
le complexionis frigide calide buide vel ficce fmi 
plicis vel compolite.que vt plurimu accidit mate 
rialis vel {materialis, et ille quidem funt caule i 
trinfcce. quibus ctiaj perfuaderi polfunc alie cau 
fe materialibus reducende vt ventcfttae vapoz 
et aquofitas. Contingunt loec nocumenta pe: lepe 
per colligantiam totius ad caput vttn flatibus 
in cafibus fcbztum lepe contingit.3icm 
per colligantiam ad caput et ozganu audttue.fi 
cut m motibus mateneru a farmaco agstataru 
Smuliter etia5 in foztt fame boc fepe contingit 
."Keliqua vero exempla ct cgzitudmnjn 
cou ccumcsraru.vt m aliis mcbzis pciculanbua intelligi potat ex iftts tancf exemplario pofttte 
que Dimittuntur gzntia bzeuitatie. iDec ctt'a5 no 
cumcnra 7 caru5 fpecies eodc5 medo intelligi pof 
funt.7 ab eifcfem pzouemrecaufte a quibus oecis 
ratw cft pzoucmre furdicatc tarax 7 guacre ficut 
in pzcfcnti' capirulo vifum cft. £x quibtie cmntbz 
facile inferri porcfl Difficultas curationi) bozum 
accidentiu5 quod ctia experimento pzobari pdr. 
T\aro enim percipitur alique ccnucnicnter cura 
ri 7 perfecte quin nocumentis iftie lcdatur.7 tu p 
cipies fi confyderabis. Icrtiu vero nocumentum 
quo molcftatur pzedictue oominue efi nocumetu 
cozruptionis vifionis beet valde leuilTimii eo qz 
nd pezfeuerat.etia5quia per a mala 
Dtfpofiticne flomacbi Dependet.quod qutdc necu 
mentu cozrupticnis cft imaginationes Icucs pzo 
ucmentee a vapoze a ftomacto a mfenozibus 
tibus eleuato.qui ccmifcentur fpiritui vilibili.ex 
q [equitur illufto in operatione vtfa ira 
vt imaginetur videre in mediii cbictta 7 figuraf 
a quibus mediu$ Denudatu eft.ficut pulices 7 muf 
cae volantes ante faciem appai cntee.quaru cap 
tione5 venatu2 manue fine effectu capiendi aUgd 
7 etiam tn opere videndi eft nocumemii oinuiiu 
tionis in eo, qui a obiecta vifus non potell tn qua 
cunctf oiflantia conflicta pcrcipcre.nec figuris nec 
fitibue quantitatibus.aut alus Differentiis vdidif 
qualia oebetts percipere. Quozu omni 
um caufe ex pzcdtcto$2 i pzimo et t 
2° capitulie colligi poffunt.quod gzatia bzeuitat) 
omittitur 
Capitulu tertin oe cura per Dictam. 
2fd regime eiue p ree nd uaruralce 7 medictalcs 
tranfcundu quod eft rale.*ftegatur igituz aere cli 
matie ciuitatie Domno vel camerc ad caliditate5 
naturaliter inclmato.ita q habitatio cius fit 
mota a terra p20pinquirare aquarum valitum 
teftudmu. a fi talis haberi non poflit fiat artifici 
aliter talis cum igne multo, aut fuftumtgationi 
bus rerum calidazum. vt thuris laudam mu re 
flozacis calaite filueftriu aromatice# in camera 
carbonibus ignitis dico oc 
vefhbus 7 tegmentis omnibus tam capiti q Uda 
clxi conuententibuB.Similtter etiam cibus et po 
tus omnis ad caltditate 7 ficcitate vergere Debet 
vt vtarnr pane De ftmula puriffima bene fermen 
tato 7 cocto.Utatur etia5 carnibus artificialiter 
conditis cum cinamomo pipere croco 531 fimili 
bue.£t lint laudabiles carnes.vr pullo# fafiano 
rum ‘i confimiliu3 in aquis nullo modo Degentiu 
£t fuit carnes vituli lacteas 7 anuales et carnee 
caftratinc ga5elli 7 lepozis 7 apzi a ftmilium. 
lbtfccs autem non fint in vfu eius.fed raro come 
dat cce nifi frixos a fimiliter cancros. £uitct lac 
etia3 7 lactinia cibaria omnia 7 caleu5 mollem 7 
vtfcofu5 7 butiri vfu3 Dimittere Debct.lcgumma 
etia3 omnia p2eter legumina rubea cuitada funt 
aute panico farre rtlo 7 fimilibue vtt.Sru 
ctue aute bumidi 7 recentes ccrafa pzuna 7 auel 
lane molles ficus pepones et confi milies alii 
ro comedantur. Omnce eni3 fructus ficci coferus 
ti lunt mcltozes ci q recentes.ml cm‘3 ita 
rofu3 ftcut fructa vt colligitur udecia tertii 7 plu 
ries alibi. <3apozes aiit aceto adttt boni lunt.nd 
tamen tn multo vfu.Bgzcfta 7 fuccus arantiozu5 
bona funt. De oleribus aute bona funt ci omnis 
raltda * fi‘cca falnfa rofmarfmiB 7 fcrptllu ml 
ta mellilla o;iganu n altquado caulee.napt 7 ra 
pe optimi lunt ei raffanue aut ccpe alcu5 bulbus 
raro comedantur ct pozru. Ccnfetionce autc5 
Dc amigdalie oc aucllanis pbifticie amfo 53 cina 
momo omnee pUccnt.et coziandru conditu cuin 
dyacitonite CU5 f eciebus et abfcy illis bonu eft. 
Confectio wo oe pineis omnino Dimittenda cfl 
£>rana cm'5 pini ncccnt 
vero conucniene ei elTe Debet albil fubtile aroma 
ticu fapoze et Cubitantia bonii.Squa vero ct vius 
cius omnino Dimittatur.Similiter etiam fugie 
da elt ceruifia.quia vetofa eit et caput fplet.ydro 
mei aut e bene confectum conuen iens eit ei. Dumo 
do non generentur in eo ventofitatee. fecrcmu 
vo conueniens eit ei pedeitre et equcitze ra 
me fuauiter et pzopzie poit cibii.3eiuno vero ito 
maebo foztius cxcercttari potelt. 2Dulta verog 
es et otiu non placet mibi tmo Dimitti Debent 
£02mire vero Debent conucnienter in Die nam 
rali fpactu.YU.vT viti.bozazz ad celebzanda Dtgc 
ftioneconuenienttusrttcct \xc Dormitio nocturna 
fit ci conuenientioz q Diurna. Si aut e Dozmirc 
Debeat in Die pzopter quantitatis coti 
uementie nocturni fomni.aut pzopter confuetu- 
dine oozmiat Diitanter a cibo per Ixjzam vna ct 
media vel circa.et omnino Dozmitio eius Debet 
etfc capite condecentcr eleuato.et De cubitu cius 
facto pzius iuper Dextro poitea fuper fimltro Ute 
re. De partionibus aute anime triitanabus ct 
terrefacientibus omnino Debet die It motus eo 
quia Debilitate in virtute rdblutione in iptntu a 
gitatione et vapozatione in Immozibus cozpozrt 
dticiunt.pzoptcr que nocumenta tam auditus cy 
vilus Dtertoza fieri pht. De rcliq vo re nd nam 
rali.f.quantitate repletionis Dicenda q omnino 
non comedat nifi fames naturalis appzoximata 
Iit maniferta.Cu aute luperuenerit fames accipie 
dus dl cibus.ne materie a quibus rtomaebus ciuf 
non euacuatur in iplo cozrumpanrur. Secundo 
attendat ne quantitate cibi 7 potus cgzcdicntmj 
naturale menfura aceipiat.Dcterioz 01113 cibus e. 
qui rtomaebi gzauitatc efltcit.ficut Detcrioz poiz 
eit qui in rtomaebo natat et fluctuat.tta q rnetuif 
€\i ei a menfa furgere cu aliquali reliquia appeti 
tus.cy cu aliquali completa foturitate.Cum me 
contigerit ex caula qualil‘cunc|3 fuerit cibi et po' 
tus quantitate multa fmile artumpta.mrendatiir 
omnino euacuatieni eius, et meltoz modus e per 
lubfcqucntc abftinentia longa cozrigere repletio 
nem q vti remediis aliis.Tlecy emm cuacuatio 
per vomitu e ei conucniens.co quia rtomaebue et 
caput Debilia Debilitas tnteditur a vo 
mitu £uacuatio ctia pertlilleria non multii gra 
ta e vltramcntams. Quia vero optima c et lecu 
rioz aliis. ego vero confulo q hic vtatur ea et 
maximeclifleri aque Decoctionis foliozuj 
violaru mercurialis blete volubilis omnium ana 
do,i.furfuris a faria bene mundi.cD.i.ozdei.ctt 
i.y. coquantur omnia in lib.vi.aque vfcy ad 
fumptione medietatis.et foztitcr cxpzimantur 1 
colentur.dc qua colatura IV.3.1. byere iimplicia 
£>aT.3.i.5uccari rubei eaflie 7 benedicte 
olei j.iiii.falis comunis.5. v.ct fiat clilter 
Si aute velit ipfum calidius facere vt byemali 
tempoze loco olei violay ponatur olei De ancto  addantur Decoctioni 
camomiillc feminis. ancti ana.tto. f .et erit optK 
mu.St autc omnino abbozrcrct clifterc vtatur 
pillulie alefanginte Dcfcriptione XDcfue .exqui 
bue accipiatur frequenter ab vna vlqj ad tree 
maiozc et minoze flipticitare ventris paru ante 
cenam.aut ex eis accipi poiTtmt in auroza quinqj 
bis in mcnfc.placcnc aute mibi m cafu fuo pillule 
byere fimplicte excellenter. 
Capitulus quarta continens Dcfcriptiones que 
bis in anno fieri Debent purgationu . 
ftcgim n vero per medicinales res appzop2iV 
tas omnibus pzcdicris oilpofitiombus 7 cenueni 
ens ad totius cozpozis mundificatione effe Debet 
in ouo capitula particdu 'bziiml ell Dcfcziptio 
quazunda purgationi! que bis in ano fieri Debet 
fc5 in menfc apztlis vel m*ii. 7 a medietate fepte 
bzis ad medierate cciobris.per tales autem 
purgationes mundificabuntur faper luitates i to 
to cozpozccongelle.et in Itomacbo 7 capite 7 oz 
ganis fenfuu partialiter inuente. iDmoiatiuurn 
igitur bonu pzemirten u cft lxv.1V pillularii5 oe 
oc reubar.3.i.ffant pillule 
vii.cum byera fimplici.Secundu minozatiuie le 
uius pzedicto.TV caffie De canna extracte cu aqua 
J.i.agarici electi. 3. i. 53. gi* a na. ii i. accipiatur cu 
aqua feniculi calida.Icrciu minoratiuu3 fozrms 
pzedicto eft.b0 IV pillulayr dc byera cdpofita.5.t. 
refozment pillule fepte cu byera ftmpiici. et que 
libet medicinazu accipi Debet in auroza. et 
pofl ipfas oozmiat per vna boza.a tardet cibus 
lx)zis tiic accipiamr cipbus bzodii pulli 
macri cum 5nccaro 7 bibatur, poft quc5 potu5 tar 
detur cibus per vnant tea. fc igeftitu! vero co 
ucniens pzedicto tempoze 7 leue ell boc. IV aque 
abfeintbii aque feniculi ralfani.J. 
{. 5uccart albi.^.i.accipiat tota calida3 m auzoza 
Digediuu foztiue pzcdiao efl boc. IV aque maio 
rane feniculi ana.J.ii.fy.De calamento, j.t.mifce. 
3tC3 Digefliuu fozttus p2cdictis e boc’. IV cyimef 
fquiltitici.J.i.fy.De aque betomee fe 
nicttlt ana.J.i.radiciijreos.J.ii.mifce 7 accipiat 
actu calidi! Digcffionc cuacuetur ma 
teria eradtcatiue cu3 boc. IV byere fmipticis 
fcriptioe Dyacaflorei 
Defcriptiotie et corii accipiat ca 
lidiicu aqua Decoctiois galange.Cu b° eni5 medi 
camtne gente multa ab imagtnattombue 7 ttnnt 
tu ftbilo 7 oiminutionc auditus aD bona odpofiti 
One fepe reduxi.1V aurearu.3.i. piliula 
rii oe farcocolla Defcrtptione maiozi eay.3.it. fi 
ant pillule. vii.cu fyrupo oe Ilicadoe.Si vero foz 
ttue eradicatiuu qucrit.1V oe farcocolla 
pitlula$r cccbiarum ana. 3.X vel. 3.11. fozmentur 
pillule cu firupo oe fticados.'? accipiamur omnes 
boza que in niinozatiuis affignata efl.-* obferucn 
tur poft eas conditiones ibi tacte Teaf. ?Dmo 
ratiua cduenientia in autumno pzeccdete byeme 
leuioza Debent efle pzedictis. eo quia plurimum 
virtus efl Debilitata magis tunc qy in fine byas 
popter refolutione 7 conlumprione 7 alice excef 
Ins in eflate factos in regimme reru non natura 
lium.a ideo mmozatiuu conueniens eflet Ixv. IV 
aque cicozee aque viola$z ana.5. i.cafiie pzepara 
te cum aqua Bliud mmoza 
tmuconuementius pzedicto 7 pzo nobilibus efl 
boc.TV aque endiuie aque lupulop aque \totart15 
ce nardi.g.v.infundantur limul per vm! D1V3 na 
rurale, tftnde exp2imatur 7 colatura calida biba 
tur.£t fi qucrimue mtno23tumfo2tius paulo ct 
non minue 
De pfillio cum aqua Decoctionis bcrmodactilczu 
n macie.toec enim medicamina eduoit materias 
flegmaticas 7 colcricae 7 aliquantulr.3 aduftae a 
toto 7 a capite vt patet ex virtute 
Digcfliuii ve20 pzo bietempoz bue cormemena 
poteft elTe boc.1V mellie rof rof 
§.y.aqne feniculi abfcintii 7 cicozee 
Hi«d Digcfttmu! foztiue p2edicto ad materi 
as 3cutio2es e boc.TV firupi violati.J.i. firupi ne 
V10I321! aq acetcfe 
mifce. 3liud Digcftiuu commiiue mater iebus 
fere omuibus.TV firupi compofiti acctofi.J.i. firu 
pi y.aquc bctonice 
mcllifle ana.?.i, y.mifce. j£uacuattdee vero era 
dicatiue boc tempoze couenientilTime cffc poliunt 
ex pzcdictie minozatiuie facte vig zando toofce. 
Sliud eradicatiuu bornl ad banc intentionem efl 
boc.TV. electuarii t.y. clectuarii 
De pfillio.5.ii.mtfce.. Secundum euacuatiuum 
foztiue dicto efl lxv.1V pillula$r oe byera compo 
fita.3.ii.pillularil cocbia:p.3./.fiam pillule fex 1 
Dentur vt fupza.rcrttu5euacuatiuu foztiue pze 
dictis ad multae materiae vales 7 Diuerfae e b°. 
IV pillularu 3urearu.3i.fiat.vii.cum byeza fim 
plici 7 Dentur omnef vt fupza De minozatiuie feri 
priieft. 
Capitulu quintum De medicinie babetibus co 
mune muametu ad nccumeta flomacbi vilue 7 
auditus. 
1bzo fecundo vero capitulo funt medicine feribett 
de quarii iuuamentu efl comune ad nccumeta flo 
ntaebi Vifue 7 auditus.icr pzimo quide' fertbetur 
compofita concernentia materiae muentae in car- 
pite 7 Itomacbo 7 ozganie fenfuu3 7 pzobibcntia 
generatione 7 confoztantia virtutee etoz 
gana lenluu3X e numero pzimu efl boc. IV 
cicctuaru mctridatt dc quo in mane lx>23 lup2a 
fcripta accipiatur.5,1. ma 
iozane beronice faluic vel lauri.Secuudu ell bye 
rifoermetie que accipiatur vt fupza.£ertiu c ty 
riaca Sndromacbi que accipiatur cu aqua fenteu 
li aut aqua lauri vel yzcoe. Otuartu efl electuari 
um Dyambza.Otiintu efl Dyamufcue Dulcis.Sex 
tu5 ell confectio anacardma dc qua omni tempef 
accipi poteil femel in auroza cu oe 
coctione macie pzetcrqt in Diebus calozie. et bec 
qtfrde medicina rnultu efficax c fi fuerit bn cdpcfi 
ti. Copo itu aut bonum quo vti Iolco ego m (imi 
Libue Difpofitiombue 7 muenio iuuamentu maxi 
nAi ell boc.lV,cubeba$2 folii ameoe amomi galati 
gc 3in5iberi6 electi gariofilozu 3113.5. i.macis.J. 
y.ligiu aioee nucie mulcate 5cdoarie amfi cma-* 
mbmi gzanozu paradtfi viola 
ru5 flozu nenufarie leminu endiuie Icartolc ana.5 
t.&zu bugi.ofle.3.iii.flo2u roris manni gzano$2 
feniculi gzanozu fiffico2u infulo2U3 in aqua cali 
dam per diem naturalc.J.iii.firupi oe calamero 
JJiii.oximdlie Iquillif rcfati.3.y* 
amb2e mufei ana.3.y.fiat elcctuariu cu.3.|. 5UC 
camlbi.quod quidem pcfl complementum eme bullat in ticcls laluie beromee feniculi nnn.S.y • 
vfcp ad cdfumptione fucccp a releructur vfui acci 
picdo ex co omni mane 7 fero vfcv ad 
kpte5.11td.li? ent'5 inueni medicina pare fibi ad co 
foztatione5 flomacbi 7 02g3no£ fenfus acct}. 'Bd 
hanc etiam intentione mirabiliter conferunt mi 
robalam' 'kcbuli conditi.cx quibus frequenter ac 
cipiatur per tre3 bo2as poft cena 7 in auroza eri 
am.JEt iteru ad banc intentione confert 53 condi 
tii.cx quo i auroza accipiatur radix vna.£go vo 
fepe in nocumentis vifus 7 auditus codiri fcct cii 
juccaro femtml raparu.3.ii.fe,rafai.5.i.eo medo 
quo conditur coziandrii.7 facicba egzotanrcf vri 
illis pofl p2andiu 7 cena. Quantu enim femia ra 
conferunt in acuendo 7 confoztanio vifum.i 
femina 7 quelibet pars rafani m confo2tando au 
ditu.omniu voluminil medicine Intas leger potef 
tlon efl etiam mirabile aut ipofiibile iucniri me 
dicinas fimpliccs 7 copofitas fimul conferentes g 
uitati auditus ventofitatibus tinnitui cius 7 libi 
lo imo ctia5 Vifui conferentes.** legere petes bec 
quarta tertii in capitulo oc cura au 
ditus vbi plura Icribuntur talia. 7 babet lirtere 
fertes tta.a Dicamus ftciit a capite iterates verbu 
q ex medicinis illis omnibus que facta lunt ex § 
uitate auditus '/Doloze eius 7 ventofrate ipfms 
7 fonitu 7 tinnitu aiius caufa cii maceria frigida 
7 frigus pofl purgatione capitis funt vt 
in aure bauracb.i.fal nitrum CU5 aceto 7 meile di 
ccndo fic.TV meli ie. f. i. aceti .5. i i. falis .5.1. bul tant 
omnia fimul vfqt ad confnmpuonc quarte partis 
7 fiat cr eo ficut Dictum cll. Sccundil remedul 
efl Vel ouinu C113 oleo 7 mdle.aut cu3 oleo amigda 
la$2 am iuncta aure 7 calidu Xcrtiii vo c 
aqua.i.fuccus pozri 7 efl per me expertu fepe. 
Quartu efl aqua.i.fuccus ccpe cum mdlc ana. 
Quintii vero efl pzedictu cum lacte mulieris Di 
Mando in aure Duas guttas ex co C115 pice Diffo 
lura fimul mane 7 vcfperc. Sextii cil elcbozus 
albus 7 niger cum oleis conuemei.tibus 7 C115 olo 
De lilio Septimii e»l aqua anifi abfcintbii 7 cor 
ticu rafani.7 itdligo 7 opero2 ita per aqua fuccu 
Octauu3 vero ab occulta p2opzieratc conucnicnf 
efl oleii Decoctionis ferpemis llonu vero efl 0" 
leum lauri fepe per mc expertu Decimu vero e 
ingemii factum dc caflo2Co 7 cufozbio cum oleo 
vt fepe feci. Undccimu vero cll oleum dc balia 
mo quod efl mirabile nifi effet adeo p2caofum 
Duodecimu vero 7 vltimum efl oleum dc napta 
cum quo gentes plurimas a pzcdtcrts accidenti 
bus fepe Defendi. £ 1 aute oleum De napta olcurn 
De petris factu5.i.olcti5 petroleu.3n littera vero 
fequcntt ite? ex Huic.quattti02 laudantur folem 
nia nrdicamina.Quoium p2imii efl.1V glutimf 
alimbat 7 e D ‘kcyri 7 efl $ 
viola citna.5ai.olcu aigdala£ ama. aua.JJ. co 
quantur omnia fimul 7 Diflilletur ex eo in aure5 
mane 7 fero. Secundu vero remed ium cll mei 
flo2acts 7 efl lub2ie.i.flo23X liquida tum oleo De 
kciri auribus iniecta calida quonia lepe vtiliter 
expertus fum. efl aqua.i.fuccus colequi 
tide Quartu5 efl fuccue Dzagontcc.fc5 auri ime 
ctus calidus.lDec enim coplcctut' fublinntatc vir 
tutis omniu medicinae que in aliquibus medicic 
valummibus tnueniri pofTunt. nec quere plura p 
elegantia Dignitatis et maxime i audis Xfmccne 
fucer alia medicine Volumina icctl. Specialia so 
ad imaginationes medicamina conferentia funt 
dectuana copofira fupzafcripta.£t maxime do 
ctuartu5 ex illa mea Defer iptione spofirii.Locaha 
vero iponeda ai5 mag* tame cautela q a me niiij 
libenter iponuntur nifi in cafu necdTitatis magne 
leuioza funt irta.*frzimo fuccue fciuculi cxpzeitua 
ct Depuratus expcfttus folt cu3 modico pulucris 
ligni aloee eft bonus.$02tiu8 illo efl fuccue ille cx 
quo acciptatur.f.i.falis gemc.5.i.et permittatur 
Diffolui CU5 fucco illo et collineet ex eo gutta vna 
in oculu3 bis vel ter in Die, Xertium cfl vt accipi 
arur fccalie pare a fuccoientculi Depurata ct eo 
iccata a ca in.J.i.aque cufragx 
ct iucni ex ea iuuamdu fublime aceti. Comma vo 
localia omniu aucto? medicine fentcmiis appzo 
bata funt fella omniu ct funt pzop2te volatilium 
De rapina vr colliru! fellie accipitris 
fafiani perdicie et alio? non farcofagozu vdan 
tium peditantiu. bonii et Icuc cfl lx>c 
V* fellie fabotb et cfl pifeie luctue nominatu3.5.t'i 
falis geme. 3./. DiiToluatur fal gema in p2edtcto 
fclle et [ponatur oculo.looc enim cfl medicamen 
elegans ct leue fatis. *bcc funt illa que mcc indi' 
cio rationali cum expertmcntali melioza et fecu 
rt02a p2edictis Difpofitionibus conferentia tradi 
ta lunt a fapicntibus.vt in voluminibus C02U3 le 
gt potcfl ‘iceif. 
Conftliu de modo rcctificandi appetit iuam et 
Digefliua5 virtutes flomacbi n co2dis fubflantia5 
et renes. 
Sndco leticia non modica cii fert 
tia5 cx te frater optie oomini.C. 
flrenui conualefcentiam exopta 
ta5.Dc qua tamc nunif Dubitaui 
ncc adbuc Dubito quin femper ad 
mdiuQ Difpofitio fua permutari Debeat ad fa 
nitate copleta.pzcptcr quod apud illa que amo 
do non leui ferurinio fuerunt applicata. Ctmnqj 
pactis quinti cozrcctiuie videtur mi 
bi Deinceps infiflcndu effe. £: p2tmu quidc efl q? 
mdio2ctur appetitus cius •? Digdliua. cui pzeut 
deo cum i>oc ceroto fapientibue app2obato q* fup 
flomaebo fuo femper applicatu conicruari Debeat 
ti deriprio ceroti. W ffine clare clecre.Jj.J.ligm 
aloes gallie mufeate macis mente folt i cipczi ma 
flicte ana3.i.cerc quantu fufttcit fiat cerotu bene 
tenax £t fecundil principale dl q> iteru vtgoze 
tur fubftantia C02d is cius looc medicamine cuius 
pcti'35 figura nebule 3uecaratc rotunda facta !cm 
per fuper mamilla finiftra poztare Debeat omni 
tamen fine quattuo2 oieru naturaltu renouanda 
ligni aloes becn albi a rubei olTis Dc cozde ccr 
ut tacincti fmaragdt folio? auri ana.5 J. marga 
galange ana g.v.lau 
dant purilTtmi.5.i.y.croci.3.y.rcftnc clare.3.11!'. 
y.cerc quantu fuificit fiat cerotu bene tenax. 
Xertiu pzincipale cfl q’ pzopter multitndinc fpu 
ti fuper caput fuu3 poztet femper \sx ceroti! a co 
ronali cdmtfTura per tota5fagirtalem 
per latitudine quinq* Digito? ad funtmitate 
capitis gzatta cuius etiam fputi per Duae bozas 
poli cena omni cero accipiat vna rotula confectio 
nis que infra Dcfct ibitiir continuando ea g ftuctu dece30teru. toimu remediu pao capite.Bt flo 
zaciscalamitefpodii fandazace 7 galte mulcate 
jedoarie ana.3 J.fadalo? ambo? cozallo? *am- 
bozu3 fe.po2.rof3? lambzufce ana.3J. refine.5. 
gumc cum aceto 
albo acuto fiat cerotu amplectens comilfuras ia5 
fcriptas Secundu vero remediu capitale ite? 
bumiditatu catarraliu cdnfumptiuu cft boc. Bt e 
lectuarii metridati.J J.fandarace boli ar. malli 
cis rofa? lambzufce cozallo? aU 
libj.fiat confectio in rotulis magnis que coope 
riantur foliis auri.De 'qua confectione aflumen- 
du efl poft cibu3 per quantitate $%. Quartum 
pztncipale pzo renibus eius pzouideatur CU5 boc 
(alubzi vngueto quod applicet rembus fuis a me 
dio (patula? vfq? ad fine fpine per tota latitudi- 
nem 1 longitudine eius.Bc olei nenufarini olei vi 
da? olei De femine lactuce ana J.i.boli‘ar.fanda 
race rofa? feminis p02tulace flo? nenufaris ana 
3 J.campbo2e.3.i.cerc al.quantu fulficit fiatvn 
guentu molle 7 et applicetur vt fupza. Ultimo 
habeatur in memo2ta fluxibtlitas ventris 7 fi nd 
fuerit naturaliter fe babens artificialiter fiat cu 
pillulis alias habitis aut cu elcctuario fuo ad li 
bitum.3flis applicitis p Dies aliquos fiat mibi no 
ticia De flatu eius vt fcdulo ,puidere poffim 7 con 
uenienter bis que emergent. 
Confilium aliud iterum .peode aD rectificadu 
dtgeflma frigida cius 7 ad iducendu appetitu 
£ctpe vini cttonto? n aceti albi a 
cuti ana LibJ. aque electe ltb.it. 
5uccari albi.lib.i. Diffoluat pzio 
3uccart1 CU5 aqua ebulitione leui 
Deinde fuperfundatur acetu a ite 
rum modicu coquatur.rertio vero fuperponatur 
vinu citonio? a coquantur tnuice lento tgne bene 
Difpumando vfq? quo fiat conuementis fpilfitudi 
nts.Cu3 ergo coquit aromatizetur cu infraferiptj 
fpcciebus in findone rara mente ficcc.5 
ii.ligni aloes maflicis gariofile? ana.s.i.macts 
3.ii.pulucrt3entur n fiat vt Dictii efl. De boc igtd 
potu accipiatur.5.i.J.cu.|.it.J.aque Decoctionis 
maflicts 7 fit bene caltdu per noue bozas pofl ce 
na afTumptu.7 tardetur pofl ipfu5 cibus bozis ad 
minus tribus. Jiat autc aqua maflicis boc modo. 
maflicis clare 7 electe.3.t'J.aque veri fontis ft 
ala vna5.coquantur fimul lento igne ad con-- 
fumptione tertie partis Duabus remanentibus 
Secundum pzincipale remediu5 efl ;bcc.B< lau- 
dant purifTimi.5.ii.refine munde 7 bene clare. J.i 
y.ligui aloef.5.t f.galie mufe ate.5J.r0fa? fpedii 
fandalo? ambo? gzano? mirti garicfilo2u ana 
3.i\campho2e gna cere albe quantum fufft 
cit.fiat vnguentu bene tenax quo petia magna 
fcutalts figurc ab oze flomacbi ad vmbiltcu3 
verfus laterales partes per Duo6;Digitos applice 
tur.7 femper ibi aftixa permaneat.et fi quandectf 
a caloze naturali refoluta caderet, tunc fficiatur 
alia 7 apponatur Xertiu inflrumenttl pzincipa 
le efl bcc.B* cinamomi electiJJ. g2ano? mirti 
3.i.ptilueris pclltcularu3 flomacbi gallinarii p2e 
parataru.5,tti.fiat omniu per fe puluie fubttlis. 
cuius afperitate non percipiat fenfus tactus.tcu 
tU6 fine ponatur puluerts electi fmaragd1.3.1. De 
boc igitur pulucre insomni fuo cibario comiTceat’ 
£t fi 7 .ppzie pofl reiectione,flegmatis 
De ipTo biberet.3.t.cu5 tertia parteviati bone ro 
manie non babentte excellente fapoze refine Ium 
mu effet ei anxAtu Quartil inflrumentum non 
minue elegans p2edictie efl boc.B< margaritaru 
cinamomi electi flozu5 rozis 
marini ana.3.it.maftici8.3J.carpobalfami iilo-' 
balfami an.3.i.anifi liquiricie al. 
lib.i.pulucrie pellicula? atefcriptaru.5.tt.cu aq 
mete, fiat confectio i fruftrie vclut pineata.tf bac 
igitur confectioe accipiat femper in pzincipio me 
fe frurtru vnii vel ouo. Quinto pzincipalit me 
mozet vti pofl omne cibu imediate confectione 
citoniis oiu ozdinata fibi.De qua femper accipiat 
vnum vel ouo fruflra f m conueniente tolleranti 
am fui flomacbi. Ultimo tero memozet eltger 
vinu fubzubeu vel paru nigzu3 clarum aromati 
cum 7 bene potens cuiue fapoz participet Dulce- 
dine CU5 pdticitate. bafie cibariozu3 eius fun 
detur in carnibue capzetinie g35elinis lepozinis 
vel vitulinie elixis vel affatis, *ttec$ obliuioi rm 
det mittere ad accipiendu gzana crefpini. quozu 
inuenietcopiafiinroueretu tridenti 7 in ciuita 
te Ueronenfem mittet. 
De Difpofitioneapoflcmofaflomacbi pendente 
a flegmatc cum colcra mixto'eo tamen vincente* 
cdplicata CU5 aliis egzitudinibus.fc3 fluxu 
ventris. Cacefia boloze 7 mala coplexibe calida 
renu5.2Dala coplexide cerebzi frigidant bumida 
‘ivniuerfali cozpozis tfbilitas.Qua? caufe 7 cur 
Ieparati3 fex capitulis pertractantur Capttulu 
p2imu oe apofleate ftomaebi flegmaticono puro 
2frtolomeus d Uerona vir come 
dabilie fex oifficilibul egzitudmi 
bus moleflatur. quaru5 quelibet 
regimine indiget conuenicnti et 
folicito £tjpzima quide egzitudo 
eiueefl apoflemofa difpofitio flomacbt.que fenfus 
tactus per Digitos Duos copzebendit infra 00 flo 
maebi extenfione 7 Duritie babens mediocrem.7 
ex copzefTione ipfe patiens a etia abfqj cdpzeffide 
notabiliter Dolet. Similiter etiam operationes 
ipfius ftomacbi.f.appetitiua 7 oigelliua comunes 
notabiliter lefe funt. et ettam pzopzia oigelliua 
tpfiusjlomachi notabiliter lefa eft.ita q nutrime 
tu in pzopzia fubfiantia eius non tranlfertur con 
uenienter.Unde continue Debilitatur 7 ffoluitur 
fubffantialiter.adbuc etiam pzopter Debilitatem 
ipfius efl frequenter bic vir in continuo fputamie 
7 fuperfluiiates multe in eo congzegate per via5 
indigeftionis frequenter funtttaufa oefcenfus cbili 
7 Diminute oigeftionis ipfius Cura butus egzi 
tudinis pzincipaliter Dependet ex cura apoftema 
tis ipfius.Si amplius Duraret Ixjc appflema in 
duraretur 7 effet Difficiltoztf cure valde.pzopter 
quod fubfequenda curatione bis que adbibita fut 
per me cu5 ipfe fuerit ffomatue 7 euacuatus etta 
cuationibus appzopziatis educentibus 
mixta5 ex flegmate Dominante/? colera fubdomi 
nante fatis mibi videtur fufficere vt fubuenia3 ei 
cum fex remediis.£t pzimu quide bp? elf.vt ifte 
vir omni mane accipiat bunc potu quem continu 
et per vnii menfem. B< aque abfeintbii 7 mente et melltffe ana.f.i.aque radicis altee.3.1'J.mifce et 
cu 3uccaro calidu fumat t auroza Sctf5 fmedtu 
efl vt cu acceperit ipfum qutnctf vel fex vicibus, 
tunc fexta Die fequenti vel feptima accipiat bec e 
uacuattuu3 leue quod educit materia pzedtctam 
7 pzopzte imerfa5 m tunicis flomaebi. Tk bycrc ll 
plicis JXaque mtfce 7 tardetur cibus 
7 potus bozts fex.7 bec qutde duo tnflrumcnta re 
cttfteant mala cdplcxione flomaebi frigidi 7 bu- 
midi materiale? que Dependet aflegmate Domi 
nante fuper colerica materia tnuenta i flomaebo 
eius. Xertiu remedtu cfl vt femper fup floma 
cbo fuo poztet boc emplafl?. Bc cmplaflri De mu 
ctllagtmbus ftmpltcis J .ii.emplaflri De mellilcto 
fm 2Defue.f.iit.falis indt.5.ti.flozacie liquide J 
ii.bdellii mollis 7 fubalbtdij.i.mente abfctntbtf 
cimtni cardamomt matozts anajtJ.DtfTcluant; 
omnta cu aceto 7 incczpozentur 7 calidum floma 
cbo applicetur. Scio enim q boc emplaflru mag 
na parte tumozis 7 Durtctei 7 Dolozts curauit.et 
fi continuetur in totu fanabitur. Quartu reme 
diu efl boc.Bf pillula? De fpectebus fm ZDefj. 
ii.bdellii mollis 7 i 
cozpozentur omnta fimul cu medico vini aroma 
rtci.ftantpillule De cmntjvti.Dc quibus accipcf 
potefl vna pofl euacuatione iam Dtcta3 omni ter 
tto vel quarto fero pa? ante cena5 tepeze quo no 
mcleflatur a fluxu vcntris.De quo videbitur in fe 
Suenti fecunda parte pztnctpalt. Quintu reme 
tu efl vt ifle vir femper ante cibu vtatur confe- 
ctione dc ftflicis qua ego copofui.que recipiat cuj 
aqua mente 7 non cu aqua vtolata.JEgo enim tali 
ccnfcctioe cu aq bac vltima.i.aqua viola? vel en 
diuie fact3 vtoz folu in febzibus. Sextu reme 
diu c Ixc.B; gallte mufeate flozacis calamite ma 
flicis tburis ana.5.uardamomi ma.cimtni fim- 
pltctf mact6 aff.5j.cu fuccoabfcintbtt fozmet ptl 
lulc.De quibus ifle vir femper in fine cibationis v 
tatur Duabus vel tribus.ipfe enim tuuant aD bo 
ni Digcfliua efficienda 7 confumptione5 materie 
ru3 pzedtctazz.ftc pzedicta confectio ante cibatio 
nc accepta.cij boc q Digcfliua confoztat materi 
as etia per infcrioza Diuertit. Xt bec d cgzttudi 
ne pzima Dicta fufficiant 
Capttulu fecundum oe caufte fluxus ventris et 
ei-us cuza 
Secunda Vero pztnctpnlte egzttudo buius viri c 
fluxus vcntrts.qui cbtlofus 
lietcricus aliqualiter, ltcetem'3 Digefltua floma- 
ebt non fit nocita nocumento ablattonts.efl tame 
Icfa lefione Dtminuttonis.ita q cbtlus Diminte Dt 
geflus pzof ter Debilitate rctetiue flomaebt a m t 
ta materia muctllaginofa illata Detineri non po 
teft.imo lubzicando oefccndit.7 looc efl etia ca Def 
ccnfue cibi a flomacl?o pztus q Dtgcfli. vnde lie 
terta efficitur non raro.etia3 pzopter pzedicta? 
mala Digeflione a flomaebo inteflinie comunica- 
ta5 accidit fluxus Dyarius ex cozrupto cbilo.ftue 
ipfe pziuf in flomaebo cozruptus fuerit anteij ad 
inteflina DefcedatJtue tpfe cbtlus itefli 
na Defccndtt ibide cozrumpitur. £t ex boc futi 
damento Deducitur caufa fluxus quandoqj cbilofi 
quandoqp lienterici quandcctf Vtrtufqjftmul. et 
cognofcitur etiam ex boc fundamento Dtuerfttas 
colozts fetoz is 7 varietas fubflantie cius quod e 
mtttitur.J-fpparet em'5 quadoqj tn materia color 
fubalbtdus cpndccg fufcus Vel leuiter ntgcr.qua 
doq? fubcitrinus.quandoqj vero fetoz leuts acre 
dtne repzcfcntattts.quandocE vero fetoz cu acui- 
tate a materia etiaj quandoqt efl Itquidtoz quan 
gzolTioz. £t hoc totu cottngit pzopter logi 
tudinc moze in flomacbo.aut paruitatem 
tpfius in eo. aut pzopter varietate cibo? i fubfla 
tia 7 in virtute medictnaliu.aut pzopter varieta 
te actiois calozie flomaebi magis 7 melius coque 
tts.aut quandoq3 pzopter maioze attractione co 
Iere ad flomacbum.pzopter qua5 cozupitur lub 
flantia cibozum et cbtli. vnde fequitur varie-- 
tae in coloze 7 odoze 7 fubflantia pzedictis. £t 
cx boc fundamento fatif pulcre tntelltgt potefl oi 
uerfitae tertii fluxus que patitur ifte vir qui Dia 
ricue vel bumozalts exiflit. 3ta vt quandoq5 ma 
terta emittitur paltda ntgza vel fubalbida fubci 
trina 7 leui viriditate quandoq5 viridis 7 in fub 
flantia pauce aquofitatis.ied mediocris inter lig 
dam 7 gzoflam.que omnta valde facile intelltgi 
polTunt cotingere pzopter mala complexione 7 co 
politione flomaebt ia5 pzedtcta5.quc comunicat i 
teflinis epati 7 fpleni.ita q materie per modu at 
tractionis ad inteflina pzopter ipfo? Debilitate5 
Vel pzopter czdine naturale oui cfl q mebza foz 
tia expellunt fuperfluitates aa Debtlia.ita q con 
gzegatur materia in tnteflinte.quc pofl virtute5 
incitat expulfiua ad eittfexpulfione.7 accidit flu- 
xus que aliqui extimauerut fluxu epaticu3 fed nd 
e ita.Similiter enim potuilTet ifte fluxus Denoia 
r i fpleneticus 7 aliunde pzouemcns.izfl ergo bec 
egzttudo in mtefltnts fixa.licct fm fui magna5p 
te5 Dependeat a Difpofitione flomaebi pzedicta. 
Cuius qutde cuza octo tnflrunientts infraferiptis 
fclicitari potefl. £t pzimu qutde bozu cfl clifle 
re Idoc quod omni Dic in mane accipiatur.TV b20 
dii ptngutfcarmu fcutella vna 
aque Decocte ozdei.et g2anato? ana.iiu.J. 
aflati mente tburis fpodti fan 
darace an.3 J.olci dfactntj.tt.7j. mtfce fiat cli 
flef.Secunndu vo inflrumctu eboc Tk tburis fpo 
dii .fandarace coziandri pzeparati fumac gzano 
rum mirti ana.5.1 J.pinguedimf irctj.tt.olet on 
fancim.3.m.galla? pcrfozata? 7 cozticu rubzi 
interio? caflanea? cerc albe 
f.i.fiat vnguentu mediocris vifeofitatie. De quo 
actu calido totus venter ab tlbilicoiferius 7 ilia 
ter vel quatter in Die inungatur. Xertiu inflru 
mentu5 efl boc. Bt tburis maflicis galte mufeate 
flozacis ana.3.ii.colcfonie.J.i. eia 
gzoflo modo.7 cu boc puluerc fuffumigentur pan 
ni qni fepe fuppenatur omnibus locis quibus ap 
plicatur inunctio Quartu inflrumentu e vt ap 
plicetur ventofa magni ozificii fepe in loco fumis 
abfqj fcarificatione.Urget em'5 fluxu imoderatu5 
fedat Dolozes efficaciter. Quintu inflrumentu 
e boc.Bi lumacb gzano? mirti coziandri pzepa 
rati fe.plante arillozu vuarii ana. touii.glandt 
um contrita? gallari! cupzeffi balaufliaru acacie 
7 cozticu gzanatozu ana.J J.cimint amcoe carui 
feniculi 7 anifi ana. dcu.cozticu3 papaucris nile 
ro.x.coquantur omnia pztus pulucrijata in tri- 
bus citulis aque Duabus partibus remantibus.in 
fine Decoctionis fuperaddas aceti ntgzt' ciatum 
vnu.7 in bac materia actu calida infundatur fpd 
gia magna totu ventre abiens decenter copzeffa que pluries in Dic applicetur. Sextii infinitus 
tum efi bee.ft fupzafcriptc fomentationis Itb.t. 
mdlice vd furgi fcutellas quattuoz coouatur oia 
fimul m vino rubeo velftiptico.etcxnis fpecie 
bus ipleantur Caeculi magni quadzati qui femper 
in pzedicro vino infttfi teneantur a bene expzefft 
actu bene calidi applicentur pofi affeilatione. mt 
rabili cmm iuuamento conferunt ad omne; oiari 
a5 imo ad Diffinfcria Septimii ifirumetu e hoc 
thuris mafiicis tozrefacto» ana.5.51 trcctfco 
ru ftclle.3«ii.icozpo2entur fimul CU5 fucco mente 
i fiant pillule.oe gbus accipiat Duas vel tres aut 
quattuoz per tree bo2as pofi cena.conferunt cni'5 
magnifice ad multitudine affellatioms a frequen 
tiam eius fedando Dolozcs a confoztando mebza 
Cktmi Iftrumentu e boc.Bt tburis mafiicis mir 
re fandazace tozrefactoy ana. 5. i.licii croci ana 
3.tm.opit3.i. terantur cmnia fubtiliflime a eux; 
mina citoniozu a fufficienti quatitate laudant' dif 
folutt ai aceto fiant fuppofitozia parua 015 filo c 
ius appenfo. Cu ergo affuerit neceflitas frequetie 
affcllationis 7 magni Ddozte iponstur vnum cx 
cis in ano a permittatur per boza5 3 pofi extra 
batur.£t Ixc d cgzitudinc fecunda Dicta fufficiat 
Capitulum tertia Dc caufis cacdic a cura cius 
lertia cg2itu°pzicipar buia viri e qfi cacctica Dif 
pofitio ipfins.appar5 er.i facies eiue tumes aliqlt 
ter et, aliquando venter eius. ita q Digiti cem- 
pzeffionc vefiigiii concauitatisoficudit. 1 huius 
quide caufa faciliter intelligitur ex pzedictis.Tte 
cdTariii 0113 efi q epar eiue Debilitatu fit pzcpt 
Duas pzedictas egzitudinesimo «135 p2opztu5 
nutritum mcb2qz particnlariu licet eis appena 
tur.non tamen vere eis vnitura alfimilatur pp 
Debilitate per Dependentia ab epate a etta 
a fiomaebo 3 ab intefiiitis.£fi igitur ipfine mala 
cdplexio frigida almmida notabiliter intenfa. et 
Ii perfeuerabit minat' fibi futura ydrope afdite T 
ypofarca.Gue epatis Diipofitio licet pzincipaliter 
aduccet ad fe cura.tamcn f m magna5 parte De- 
pendebat cura eius a rcctificationc fiomaebi 7 in 
tcfiinoy ia5 pzedicta.lbzo cuius t3men paiticu 
lari cura quattuoz infirumenta confcriba que mi 
bi videtur vtiliter fnfficcre. £t p2tmu quidem 
\:c$ efi I xx.Hk aque abfcintbii.J.iii.firupi D eupa 
tozio.?.i.bibatur in mane per plures oiee 7 erit 
fimul conferens epati 7 fiomaebo vitra nzedicta i 
Difpofitione fiomaebi pofita. Seamdu vero in 
firumetu efi boe.l* Dtacinamorm 7 arda 
tici rof ambo$z Dcfcriptione ZDef 
Diarodon otiriptione tlicolai ana.5.5. 
5uccari albi lib.y.cu aqua eupatoziu fiat confcc01 
rotulis triu vd 011^.5.t5 quibus eger femper ac 
cipiat vna5 ante ctbu 7 alteram poft cibu imedia 
te. Xcrtiu infirumentu e Diaiac 
ce 7 Dtacurcume roP’ firupi d eupa 
tozio am.%A.yKcm albi quantu fufffeit. fiat de 
ctuariu dc quo patiens omni tertio mane quo ac 
ctptt Iirupu5 pzcdictu oeglutiat quantitate nucif 
mufeate. Quartti 7 vltimil infirumentii e Ixx 
V* fquinanti flop cupatozii 7 ablcind)ii ana.* A.f 
cerc albe quantu fufficit.fiat vnguentii molle D q‘ 
omm' die ter totu ypocundriu Dextru et ptes po- 
fteriozcs ei oppofite actu calide Diligenter inuga 
tur.Ct fiponatur pannus actu calidus 7 fufiumi" 
gatue (uftumtgio in fluxu ventris oderiptus aceti 
Capitnlu De Doloze renali i mala' coplexion* 
calida coni 7 cura vtnitfqj. 
Quarta pzicipalte eg2itudo buius $ri i in reni 
to cius que Duplex c.£t pzima efl Dotoz ipfozu 
qui Frequenter p20uenit in eis a materiebus Imo 
ralibue.que pzopter vifeofitate retinentur I 
concauitate Viis a pozte ibide faciunt 00 
lozce pzopter mala coplcxione calidas acquifita5 
in eis ex longa (latione ea$z in ipfis renibus, aut 
faciunt Dcfece magnos pzopter malas coplexio 
nem frigidas ipfa£ materieru excellenter 7 s?elo 
citer alterantiii renes* £tiam p2edictc materie 
poflunt ibide Dolo2e efficere p2opter oiilractionc 
renii vel oiffcnfione que e fpecies folutionis conti 
nuitatis cc$z. Secunda tero eg2itudo in reni 
bus e mala coplexio calida partim naturalis eo 
rum.partim tero accidentaiis.que acquifita c tbf 
dem p20ptcr pzobibitas euentatione ad quam fe 
cuitur intenfio caliditatis excoquetis materias 
flcgmaticas iuetaf t eis reibus cccttoe tali $ C eif 
renibus generantur lapilli quandomateria g2of 
fa fuerit 7 magnifice vifeofa. £t fi materia fuerit 
parumper minus bumida 7 minus tifeofa ad fic 
citate parumper inclinata cum parua moza quas 
contraxit in renibus, tunc generantur in eis are 
nule multe.que pofluufeffe caufa Dolo2t's in ets.7 
tpfc etiam in renibus generate poflunt effe caufa 
llrangurie 7 tpctcntte trinandi frequenter 7 fepe 
Diflillando trinas;etiam in pauca quantitate t' 
mittendo ipfos. tbi fi arenc fierent in quantitate 
multa claufa totaliter via exitj ipfiue accidit dif 
furia que e pzobtbttto exitus Vrine.£tiam fi coti 
gat virtute efle potentem in expellendo, et colla 
t02ius panniculus renu non fuerit valde fptffus. 
tunc accidet emitti vrinam cu multitu 
dine.7 pzop2ic quando non fuerint valde g2oflt. 
Tocc igitur efl oifpofitio renu huius viri g2ams 
ad follerandu 7 Difficilis ad curandus. 7 p20p2ie 
quando lapis magmftcatus fuerit. 3n cuius cu 
ra complicando fimul remedia male copleXionis 
ipfo£ renu 7 male cdpofitionie eo2u p2ccuratiua 
octo ponam remedia que erunt vtric# eg2t" 
tudinii app2op2iata.6c quozii numero p2imum 
cfl confectio De fifticis tacta fup2a t capitulo regi 
minis ffomacbi.ipfa enim lauat mundificat et ab 
fler git materias a renibus rumpendo 7 cdnccdo 
areas 7 lapillos ab eis Juxta illtf is.tertii fillicif 
enim inefl virtus qua cominuitur Iapis qui cfl in 
renibus; Secundu remediu e(l bcc.Bt fucci al 
“ke kengi.J.ti.fucci apii.J.i.Dctur in mane in au 
ro2a totum calidu cu multo succaro. Xertium 
remediu et bene mundificatiuu e loee* V* fpecierii 
electuarit oe feminibus Defcriptione Xlutcene.v. 
can.famma p2ima.5.i.fcminif apii carpobalfami 
fifelcos 020bt rubee citom'02? fe.fparagi acetofe et 
fcariole quattuoz comuntu fri- 
gidoy.fXy.medulle .ii.radicis faxifra 
gie feminis mtiit folis 7 Vitri cobufli ana.J.y* fi- 
rupi De eupatozio.lib.y.mellts 
tur fiflici mundati in aqua rubee per Du 
00 Dies naturales. Deinde conterantur 7 cum eis 
que Dicta fmtt 7lib.y.5U£cari fiat electuarius De 
quo poftij copleuerit aquas fup2afcriptas p vnus 
menfes continuu in auroza accipiat coclear vnus 
7 ta2dct cibu bo2is ad minus quattu02 Quar 
tu remediu efl bcc.ft feminis milii folis radicus peoie lapidis fpongie egiptiaci an.jd.pfucrifeici 
da? cobufta?.3.it.fpccicrii dcctuarii Dcfcripti.v 
can.quod icitnlatnr Oe ligno al 
cocti cu firupo copofito acetofo.lib.Jti7 cu puluerf 
bus pzfdictte fiat confectio in rotulis.?. Jtioe qut 
bus omni mane ante pzandu! per Duas Ixmos ac 
cipiat rotul 33 vna Quitu rmediil eft Vt tfte vir 
fepe vtatur in ferculis 7 potu fuo aliquid oe aqua 
fparagi 7 faxifragic eoualiter cdmixeis Sextii 
remediu eft vt 015 vadit ad menfam oeglutiat qt 
tuoz vel qutnqj g2ana edere in vere 7 autumno i 
quibus flozct 7 gzana facit Septimii remediu 
eft vt ipfe fepe inungat renes fnos cu vnctionc ifta 
Tk olei yrini 7 nardini ana.f.tj.fucci radici? fpa 
ragiariftologie lon.fpicc nardi flo? eupat02ii fe 
minis petrofff apii 7 fparagi albe cj> 
tu3 fufftat.ftat vnguentu molle quod poft bultat i 
?.iii.fucci apii vfqj ad confumptione ipfiue.et De 
ifto vnguento actu calido fungantur renes et abo 
ylia ter in oie naturali 7 fuperponatur lana fucci 
da bene pectinata 7 occenter calida. Octmm 
remediu eft vt fi inftarct 00I02 magnus in parti 
bus renu5 7 etia5 in loco fiteri 7 colli veftce.ad.cj 
Duo loca materie frequenter Declinant 7 O0I02C8 
magnes cfficiunt.tunc fiat fomentatio cu magnis 
fpongiis fuppofitie renibus aut fuper quibus nu- 
dus cgcr(cdcatcu3fitcri. Cuius decoctionis ve 
fcrtpuc l?ec. Tk fcnugzeci gzano? ftfami fc.maluc 
7 altee ana lib.jticimini. ?.ttijti foninis apii feni 
culi ana.fcminum comuniu frigido? ana.to.mti 
p3ffula?.?.ii.rubec tincto? viridis ltb.y.c02ticu 
papaucris numero, v.camomille mclllffe ana. to. 
viii.buliant 7 in mafldlo vno aque vfq? ad tiump 
ttone tertie partis, in qua ifundatur eger vfctf ad 
fpatulas 7 fedabit llltco Dolozeo. aut faltem locis 
pzcdictis applicentur fpengie vt Dictu eft. “bec e 
nim octo remedia (demniter conferunt omnibus 
Dclo2tbns 7 oppilationibus renu a quacuncp fere 
caufa contingant 7 educunt lapidem ct arenas fo 
lemniter. 
Capituli! quintu5 Dc mala coplcxicnc ecrebzt 
frigida 7 bumida materiali 7 cius cura. 
Quinta cg2itudo butus viri eft mala Difpofitio 
cereb2t’ 7 omniu fere partiu capitis cius p20uet 
ens a caufa frigida 7 bumida materiali ipfiue. 
pzopter qua multe materie fiegmattee aquofe et 
mucillagsnofc generantur 7 congzcgantur in ca- 
pite, fine ifta Difpofitio ccrebzo fit appzcpziata fi 
uc ipfa fit per colligantia partialiter Dependens 
ab infcriozibue mebzis aut vti modo fe babef 
fiait e rationale xcdef egzitudinibns 7 quafi pfe 
uerantibus ficut cfT Verifimile.£t Ixc mala com- 
plexio et ia frequenter eft caufa eleuationis mate 
rieru5 colericaru3 ad caput.quc aquolo flegmatt' 
cdmixre acquinmt falfedinc. pzopter quod ex Itis 
facile intclligitur multitudo (putaminis aquofi 
quandocp falfi quandoq? infipidiineo pcrfaiera 
tis. ’3n cuius quide Difpofitionis cura videtur 
manifefte cdferre pcffe omnta remedia ftomad)o 
7 epatt ia pzeparata 7 Defcripta.£go vero ad co 
plementii ec? que nccdTario videntur in rectifi- 
catione cer ebzi fui quattuoz adiunga3 fingularia 
rcmcdia.Quorn pzimii eft boc.lk macis cozftcu 
citri ana.r.t.y.ligni aloes ftozacis calamite gala 
ge nuctfmufcubcba? g2anozu paradifi ana3.i. 
cozalle? ru.lambzufce rofa? ana.3. J.ambzc muf 
ci ana gna.iu.gartofile?.3.u. pnlncrisentar cm 
nia per fe. Deinde comifceantur 7 De boc putuere 
antert'02 parf capitis tota caluaricf 
nominata omni fero quando vadit ad lectu a me 
dietate feptembzis vfqf ad medietate martii fu 
turi. 1442. Secundi! vero remediu eft boc. fk 
metridati electi fotire magne Dcfcriptc ab 2Tutcc 
na quinto canonis.?.!’, amlue mule! ligni aloes 
croci ana g2ana.v.inco2p02entur ftT eu; modico 
firupi dc fticados et fiat electuarium et oe boc e 
Icctiiario omni fine quinqj Dicru5 accipiat.j.t. cii 
modico vini aromatici tepidi tertium remedi 
um eft boc.fk fpecie? Diamufci Dulcis 7 plirifar. 
ana.3.t.maio2ane.3.y. 02igani.3.ii.macis ad po 
dus omniu fiat puluis qui ligetur in findone re" 
to2ta n fepe odozamentu fiat ex ea. Quartum 
remediu eft boc.Tk faponis albi.?.t.laudani flora 
cis calamite ligni alces mirre pultieris artanite 
fticados a bacca? lauri ana.3. y.amb2e mufei ari 
5.y.puluert‘5cntur omnia 7 cii 3qna rofazr mufea 
ta fiat pomu De quo lauando caput cu lixiuicfri 
ectur ipfum Diligenter £t loec De quinta eg2itudi 
nc eius. 
Capitulum vlttmu5 Decaufts Debilitatis vitis 
eozporis 7 nira eiufdem. 
Sexta egzitudo pztnctpaiie citis etiam verenda 
fatis eft Vninerfalis Debilitas cozpczis et p20uci 
ens p2opzie a Debilitate co2dts p20pter malam 
complexione in eo acquifitam per colligantiam 
ftomaebi eparta capitis ct alia? parttu p2edicra 
rum cum eo.Ondc ad tpfam fequuntur accidetia 
liporomica que nominantur a mpluribus cafus 
tutis et pzopztc paulatiue eueniens.Si ent'3 feftt 
nus ct f02tts cfTet virtutiscafus.tunc conuertcre 
tu r cum fozmali Dcfcriptione fincopis accepta 12 
tcrapc.v.capinilo.vbi Dicitur $ fincopis e acuta 
cdcifio virtutis fupplc vitalis qua totu co2pus it 
gttur.ctia5 caderet boc fotu in fpcculattone expo 
(itionis Diffinitionis fincopis accepto za tertii 2* 
tractatu capitulo Dc fincopi.vbi Dicitur Sicopis 
eft Dcftructio plurii! virtutil vel mai02is partis 
virtutis mottuc et fenfibilis p2optcr Debilitatem 
cozdis et agg2egationc fpiritus totius ad ipfam 
pzopter caufa3 monente C113 sd tntcrio2a.aut pp 
canfam pzcfocante ipfum interius.quare non iuc 
nit refpiraculu.aut pzopter fuam paruitate 7 fnb 
tilitate fua3.quare non fupcrflmt fuper qui 
reperitur in miner a. ct qualitercuncg contingat 
neceftie eft banc cczdis Difpofittone rectificaru ali 
ter pcriculu mmatur maximu. 3n cuius qui 
Dem oifpofitionis cura vel rectificatione premit 
to multu5 conferre polTc omnia tnftrumenta q'fto 
nmhu et epar cius rectificant ct caput.ct ,ppzte 
illud quoD Dclcriptu eft De puluere ct dcctuario 
tactis, fbzcter bec aut quattuo2 lingularia tffert 
bam medicamina. Quozil p2imu eft co2tcx ci 
tri confectus.Dc quo patiens omni Die ante cibu5 
quando percipit bas lipotbomias ocglutiatfru 
ftru Vnu.£t ad boc excellet val3 caro citri cii 3UC 
caro confecta ante cibii et poft cibu frequentata. 
Secundu remediu eft lxv.1V fpecieru Diambzc 7 
elcctuarii d ligni alocfan.5.ii.5cdoarie.5.vi.mtf 
ceanmr in fimul 7 De boc puluere fiat facculits fe 
re quantitatis femiffif dc findone ret02ta qui foti 
per cozdi fuper finiftra mamilla applicatus po2 
taur. lertiu remedium eft vt fiat confectio ex capitulo ix egzitudimbue co2d10.De qua per Du 
as b02as ante p2andiu et cenam 
bedo poft ipla modicu vim' maluattei electi n gclcc 
dofupeream Ouartu remediu cft boc.ft mar 
garitarii amb2C 
omnia per fe et comifceantur 7 
quando actualiter exiflit lipotbomicus aut finco 
palis motus ex Ixk pulucrc Detur.5 J.cumj.i.vt 
ni pzedicti ct.Jj.aque carntf Facte p fubliman'05 
boni pulli et remouet boniine a fincopt et 
lofis accidentlibus iam p2etactis. a quibus omni 
potens ocus miferico2dta fua ipfum tueatur ad 
laudes eius perpetuae £Jmcn. 
be apoftemate ftomaebi geito ex mfia pe2 ad 
uftione fanguins 7 cele2e vitellinep2oducta que 
eft caufa bqz quattuo2 accidentiu5 
fc5pulfu6C02disquip20p2ie faltus Denominare 
Debet.conftrictio anhelitus. tufTte interpollataie 
b2ia infeperabilis. 
3r infignie Baptifta aconitanus 
Diuerfis 7 numero pluribus labo 
rat plura ac 
cidentia rationabilius q egzitu 
dines Denominari Debent, viden 
tur em'5 alique ipfa$z ab vna pzincipali egritudie 
tancj? a fua radice Dependentes.vt paulo poft De 
monftrabitur 7 funt numero tales, fciima qui 
dem eft apoftema ftomacbi.quod meo iudicio ero 
m’cu5 eft 7 per mutatione .magis 
factu. Secunda vero Difpofitio cozdts.qui p20 
p2te faltus Denominari Debet. Zertiu vero eft 
nocumenta in anhelitu ipfius.quod 7 licet in capi 
tulo De aflmate collocandu fi£.p20p2ie tamen abe 
litus conftrictio appellari debet. CUiartu vero 
nocumentu cft fo2tis tuitis interpollate moleftas 
ipfu5 cum Difficultate expuitionis. Quinte ve 
roeft feb2is mfcperabtlis.Decuius p20p2tetatc e 
confeqm' apoftema intrtnfeco$2 meb202U57 maxie 
nobiliu vt colligitur quarta p2imt capi0. ibi 
Occultor aute5 apoftematu5 feb2e 7cetf. £t q2 fu 
p2adictii e plurimas bsp Difpofitionu efle accide 
tia ad altera eariicomunia.vtdetur rationale De 
clarari Debere; 3niuftu eft em'5 vm' p2e aliis cre 
dere fine Demoftratione p2imo. 3deo 
dicendu q pztncipaite eg2itudo que ommiQ alta 
rum eft caufa Debet poni apoftema ftomaebi p2e 
dicru.£ft enim apoftema tale notabilis extenfio 
nts 7 Duriciei ficut fenfus tactus oftendit tangen 
ti 7 patientis regione ftomaebi palpanti paru in 
fra os ipfius verfus medietate 7 fundu ftomaebi 
perquirendo, et quia D0I02 comitatur apoftema 
non folii tempo2e cdpzeffionis fed ctias abfcg cd-* 
p2eftione.3dco facile concludi poteft q apoftema 
tale eft in fine augmenti ponendtl in quo materia 
fm parte cxtraneatur.quod etiam p2obat feb2is 
incenfio mai'02 nunc q pzius.tla circa generatio 
nc fanici D0I02C6 7 fcb2es accidut magis q facta 
fanie.affo2tfmo?r 2a.£t rationale iteru5 eft boc a 
poftema Du$: a materia melancolica genita ex ad 
ufttone colere vitelline 7 fanguinis in fimul IntlTe 
factu permutando magis q incipiendo.ftaro.n. 
apoftema Duru ftomaebo accidit incipiens vt pa 
tet in Dimftdibue Hmanricapitulo.vi.ficut raro 
accidit ftoaebo’ apoftea ourii ab apoftemate fleg 
matico cui accidit Vtt'ndurefot.t5a tertii tracta. 
tu quarto capitulo tertio in pzincipio Tlecg ett'35 
bic apparent Agna per que Dici pdTet boc apoftea 
cite a mclancolia naturali factii 1tec$ em'5 in loco 
illo cft ranta Durities quanta folct concomitan' a 
poftemata a mclancolia naturali facta.3ntenfio c 
tiam feb2is pungitiuue D0I02 caliditae a 
tio tactu percepta videntur boc p2obare ratida 
biliter.quaze relinquitur boc apoftema factu etfe 
a materia melancolica ex aduftioe fagutf 7 colere 
facta.qD etiam Declarat euerfio coloztTi citrinita 
te fulccdini cdmixta3.7 maltciei babitudo omnia 
7 pullatio fo2tia in parte. Bt bec De inuefligatio 
ne apoftematis 7 reDuctione eius ad fpeciem (1135 
ita pertranfeant 7 cetera. 3tac$ infuper q 
fue a faltua co2dia pzedictua fit accidens buiua a 
poftematis ex pluribus Declarari poteft. 
per colligantia pzopinquitatis.partis eni apofte 
mofe in ftomaebo ad bafimcozdieeft magna p20 
pinquitas 3tem per colligantia ad t'tiu acet|.b° 6 
clarari poteft.Colligatur em'5 ftomacto cozdt me 
diante Diafragmate arteriie venis 7 ligamentis 
vmmq? eo$r inuice annectentibue.quare C02 per 
copalTione abfoluta 7 non abfoluta5 a ftomaebo co 
pati poteft. Cum igitur ab boc apoftemate maU 
cdplexio calida materialis 7 vapozofa comnnice 
rur cozdt.necefieeft fro2de augmentari neceiTita 
te notabiliter; Op02tct igitur virtute exiftente 
fo2ti a 02gams obedtettbue atfignatj fieri Dtafto 
le cozdis magna, per qua5 ptramtdalie pare coz 
dis fo2te fatiat pulfationc circa mediu t02acis.f5 
illa cft ratio fo2malis faltua co2dis quare acet} 
Bx quo apparet q> fi crefcente aut remanente aug 
mento neceftitatie pari in co2de ficut p2ius Debi 
litetur virtus cu cbedietia. nccefle 
erit Diaftolc 7 liftole cozdis fieri vclocio2es 7 fre 
quentio2es 7 afiignabitur tunc motus tremulus 
cozdis quod erit Declarandii. Amplius et ter 
tio fenfibtliter arguitur ftc. 0i per comp2e(tione 
Diafragmatis ab apoftemate ftomaebi facta5 pdt 
cdp2imi fubftantia co2dis 7 Vtue cozdis molcfta 
ta Uboiabat ad oppofitu.necelTe erit aftignar ve 
bemertte' motu in cozde factu3 ad tollendam pie 
dicta cdp2eftione.fcd boc fieri non poterit nili p e 
longatione parttu co2dis a ccntroadctrcuferen 
tia3.fcd per tale elongatione necclTario accidet in 
tozace falta0 fo2tts 7 talis erit faltus pzedictus 
ergo 7cetj .Bt lenfit bccscmma p2inceps iia.tertii 
capitulo De tremoze co2dis.vbi per 
Diafragmatis 7 ftomaebi alTignat ipfam du Dixit 
2fut fuple lit tremo2 cozdis cu coitate panniculi 
fui fc$ caftule cozdtf. ita vt acciDat in ea apoftema 
Duru aut molle ficut accidit fimio 7 gallo Caftula 
aute cozdis colligatur Diafragmati aut 013 coita 
te ftomacbi.quonia tn ipfo eft bumoz vitreus aut 
mozdicatiuus colericus aut cozrumpitur in eo ci 
bus.aut cu coitate cmniu membzo?r que Dolet vc 
bementer.£t multiplicatur cum coita 
te ftomaebi pzopter bumozem qui eft i eo.aut bo 
toz in oze eius 7 infra paruj. 7 accidit 
pzopter tremoze in oze ftomaebi 7 continuatur 
illt5.7 e fimilioz re tiemozi cozdialt.et bec D tre 
moze cozdis futficiant 'Recolligenti igitur pze 
dicta apparet manifefte q talis faltus cozdis eft 
accidens.Si enim pztuf q fieret apoftema ncqcp 
nioieftabat vi£ biic.7 cu pzefentia butuf apofteatf nunc pcrfcueret.exclufis etiam aliis crufis bufuB 
faltus eftectiuis per colligantia vel per effentiam 
ipfius C02dis.0p02tebit dc nccelTitate tale faltum 
C02disee p2edicti apodematis acens quod erat 
p2incipaliter Declarandu. tlocumentu vero in 
anbeliru quod Vi? illum moledat ingenter. licet 
polTet collocari fub capitulo afmatis. quod e egzi 
tudo pulmonis cum qua patiens non inuenit eji' 
cufationc ab anbelitu frequenti.ficut efl anbelitus 
quo labo2at p2cfocatus 7 fedinane.coniicmcntms 
tamen bec anhelitus Difficultas fub capitulo 6 co 
ftrtcttone anbelitus collocari Debct.eo q2 
tus bic conuententer cdpleri non poted. f m exige 
tta3 Diaflolis Diafragmatie quod continue cop2i 
mitur ab apodemate domaebi fibi colligati co q2 
fuperi'02 pars domaebi que fubflcrnttur Diafrag 
mati apodemata e.£t apodema cius notabiliter 
inagnii 7 fufficietcr cop2imcre poted Diafragma 
ipfu3 tep02e quo Dillatari Deberet vt confliictu5 
remaneat 7 cdp2e(Tu3 ab apoftemate talis anlxlt 
tus necelTarioconflrictus nominatur.vt colligen 
dum ed.x.tertti tractatu p2tmo capitulo De fmo 
ne vfi malicie anbclttue.Xt clarius fequente capi 
tulo illo Dum inquit Xfuicenna Condrictio anbclt 
tus ed vt non tnuentat aer in quo ftVexcercitatio 
C113 anbelitu meatu in parte fui motus.mft drictu 
in quo non pcnetrat.f.aer nifi paulati5. £t vide i 
ferius quia licet adignare banc condrictionc abe 
litus fieri pode cx apodemate inferio? mcb20?r. 
De domaebo non fuit oblitus.DuoD aiit bec 
anlxlttus condrictio fit accidens buius apodema 
tis dducitur ‘fc>2tmo ante idud apodema no erat 
nocumentu anbelitus aut valde paruii quando# 
erat. Secundo quia tale nocumentu anbelitus in 
tenditur 7 remittitur fm intenfione 7 remiffione 
talis apodematis 7 accidentiu eius. £t tertio eti 
am quia p20prer pondus apodematis confequens 
g2am'tate materie? apodemantiii percipitur an 
bclitus condrictio.ac fi Diafragma Defccndci’5 ad 
inferius. £t quarto iteru bcc odendit.quonia5 ex 
perfeuerantta tuffie magnifice [tenditur D0I021 
icco apodemofo. ex cuius intenfione ite? magni 
fice necetur anbelitus.quarc ex bis omnibus fatif 
apparer potcd tale nccumetu anbelitus effc buri 
apodematis accidens Uidef aute tertii accide 
tis fup2afcrtpti.f.tuffj's f02tis caufa3 no e Difficile 
eo quia Diafragma ipfu3 a tali apodemate cdp2ef 
fnm notabiliter Dolet.aut p20pter folutione conti 
nuitatis que ed Didcnfio fo2tie in ipfo facta a co 
p2imente materia.aut p2opter mala copicxionc 
lequcntc ad illud.£x,quo? ambo2u nocumento fc 
quitur tuffie a virtute facta p20pter fuga3 nocu*' 
menti p2edicti. £d enim tufits ex motibus quibo 
natura expellit nocumentu a meb20 aliquo.7 boc 
mcb2ii in tulTi c pulmo, et meb2a que ci concomi 
tantur 7 continuantur, vtpatet iia.tertti tracta 
tu tertio in cxo2d io Quod vero’bec tuitis pone 
da fit accidens talis apodematif.Dcclarari poted 
ex rationibus pa? ante tactis.quibuo odenfum e 
condrictionc anbelitus effe buius apodematis ac 
cides. que vi? idu5 moledat infeparabi 
lis 7 continua e 7 bumo2alis.tleq; em'5 aliquibus 
rationibus odendi poted tpfa3 c(Te efftmera aut e 
tbica fi Diligenter examinentur collectidee figno 
ru5 per que cognofcuntur efftmera 7 ethica Ivelin 
quitur igitur # talis feb2is e btoalis 7 non po 
xifmat fingulo Oie neq> per tertui ne# p quartum 
erit igitur infeparabtlie.llc# ctia5 aliquo euidc 
ti fig° vf fignis t5duct pot ipfaj ec aliquado fagui 
nea.Tle# enim e equaliter flans ne# Declinans, 
nec continue vnifozmiter augmentatur.igit non 
e fanguinea a fufficienti Diuifionc.Sdbuc eti? ut 
feb2is non e latica nec continue facta putredine 
flegmatis aquofi mucillaginofi nec vitrci.Tlec bu 
ius feb2is materia e flcgma acetofum acre vel fal 
fu5 vel infipidii in venis putrens.igitur non erit 
aliq oe flegmaticie continuis a fufficienti Diuifio 
nc.2fdbuc etia feb2is non e continua ne melanco 
lia naturali vel non naturali, eo quia non reuolui 
tur e*acerbando per quartu.7 illa e p2op2teta9 
feb2tu melancolica? continuata? igitur 7cetj. 
Amplius pari ratione Deduci pot.# talis feb2ts 
non e fimplex colerica contimia.nc# enim fit a co 
Iera rubea ne# a colera vitellina vel citrina pn 
frentibus in venis igitur non e continua colerica 
£tia5 quia ipfa nen reuoluitur exacerbando per 
tertium.“Relinquitur igitur # Ixc febiie no pot 
Dici De numero aliqua? continuata? fimpliciuj 
vt patet confydcranti bunc Decurfu3. Opozt3 igt 
tur neceffario concedere # loee feb2is e vna conti 
nua p20uenicns a materia mixta ex materia me 
lancolica genita cx adufticne fanguinis 7 colere. 
p20pter’quod facile videri potcfl.quare confufa 7 
tndiffincta accidentiu reuolutio cocom itetur bac 
febze.QuoD aute feb2is bec fit butb apati accides 
ita clare liquet ex Difcurfu iam facto.# non e opa 
amplius tlluD ratione Deducere, “bec it aq? fut 
que De eg2itudine 7 accidentibus butus viri ttao 
rice conteplando videntur. £x quo? conteplatio 
ne facile videri pot.quatu res ifta Difficil’ exiffat 
7cetj.£fl enim cg2itudo cdplicata cum accidenti 
bus multu verendis.eo quia talia in fe ipfis mul 
tum intenfa funt £t ite? quia funt accidentia par 
«5 mcb2i' quod cptinet p2incipatu inter alia pti 
vero meb20? magnifice Dignitatis ut 
matis 7 ftomaebi J£t tertio iterum quia acciden 
tia funt affixa.eo quia eg2itudo cronica e.£t viti 
mo ex bis omnibus apparere poreft Difficultas cu 
rationis cius.que Diuidenda c in Duos tractatus 
£t p2ius erit i buiufeg2itudint87 fuo? accidcti 
unt regimine per conucniente3 menfura fex reru 
non namraltu. Secundus vero De regimine cius 
per adminiffratione inffrumento? 
Tractatus p2imus De regimine bo2um accide 
ttum per Dtetam 
ZDenfura aeris ita# in fuis qualitatibus conue- 
nientis non folii eligenda fed etiam in quantitate 
opo2tet ipfum metiri.non igitur ille vir como2a 
ri Debet in Domo vel in camera vbi aer multo oc 
curfu vel veloci 7 liberi fit ing2dTus ad ipfum. ta 
lis enim acris applicatio non folii faltus co2dis 
Dc quo fup2adictu efl nociuus efTct.fcd et onibus 
aliis p2edictis Difpofitionibus nominatis.aer.n. 
qui ita liber e nocet ei.qui 02is flomacbi at# coz 
disquaficomplone babetTflmanf tertio capitu 
lo 7 quinto.£fl aute eligendus aer ad leuc calidi 
tate inclinatus 7 magis ad bumiditate # ad fic 
citatem inclinatus.Ialcs enim qualitatas viden 
tur omni fuc oifpofitiom conncnicntes.lle# etia 
aer ifle p3? calidus exiftcnf poterit augmentare 
neceffitate in co2dc.7 faltem eius remiffa 
tas non videtur potes ad illud. Amplius ex tali aere maius iuuamentu acquireret ad Dtfpoftttc 
nes aliae q ccidi necumcntu fieret ex co. Ottct 
ctia5manlione in locis antiquor edificiop terra 
neie pzope curfu3 Rantibus.7 fugiat came 
ras tcRudinales rcuolutiones babenteo. 3n gbus 
etiam inueniatur confuctudo Ratus (eptentriona 
It s venti ac meridionalis.qui plus omnibus ventj 
cgzitudine5 inferi' paratus e. £t (Jmsxtmc ft in 
eRate Raucrit 7 in fine veris tertio Slmanf pze 
allegato capttulo.Uentus igitur ozicntalis 7 do 
mu6 ei expofita fpzcceterts eligeda funt. De an 
nexis vero ei vt funt tegmenta cozpozis Debet co 
uenienter vcRibus muniri.JEt caucar fummopere 
ne aliqua veRis etus pectus Roacbil 7 ypocundria 
conRringendo cdpzimat ,ppter caufam nota Tcctf 
(TDe motu 7 quiete. 
Zfcotus pzogzcRiuus 7 vniuerfaliter exccratiuj 
omne quo totu cozpus moueatur faltC5 conuenten 
ter omnino inconuenicntes funt ei.imo fi poflibi 
le fozet quiefeere (edendo vel iacendo omnino ci 
dem nccelTariu elTet.vt materie tam in Romacbo 
q in pectoze contente conuenientius Digeri poflet 
qz excercitiu acquirer; tutwmentu ifenfibilis eua 
cuationis 7 diuerfionis carum.£t iam 
non bene fieri peteft cxcercitium fine nocumento 
DiRractionis fpirituii 7 m3terieps.3deo loco eius 
fricationes alique adminiRrari poffunt incipieti 
do a genibus vf<$ ad pedes inferius trahendo cu 
panno licco mediocriter fzicando vfc$ quo aliqua 
liter incipiat rubere cutis, ccide perueniatur ad 
inguina vfcp ad genua fimiliter infra trabendo. 
£t tertio a natibus vfc$ ad inguina et vertebza 
fricatio fiat vt Dictu eR perducens ad rubedine; 
(utis.ct hoc fieri poteR in fero per bozam vnam 
ante cena. £t fimiliter fequenti mane fricatio fie 
ri poteR iEt botul erit pzedictis fricationibus vti 
a pzincipio bumerop vfqj ad manus. fo2ti autC5 
cxiRente virtute.non Difconucniret lenis motus 
pzogzeniuus pzedictis bozis factus aut aliquis 
limilis quo manus paulifper mouerctur in fcribe 
do vel aliter aligd inctdendo.aut bonera 
bus p02tando ad DiRractione matericp 7cet}. 
( De inanitione 7 repletione. 
Omne repletione tam cibos q potuu euitandaj 
eRc a viro iRo manifcRu cR. eo qz augef tur pecta 
7 quia Romacbus conuenienter Digeref no poteR 
cibu 7 petu adbuc pauce quantiratis.quare couei 
entius fozet ci partiri cibu in tres cibationes vel 
quattuoz q in Duas, tunc em'3 rationabiliter con 
uenientiue Digeixftur. 0i aute pzopter 
caufam contigcrct repletione ex cibo vel potu fa 
cta$ cne.neceffariu[eR ad ipfius euacuatione 
eR polTibile.Ot fi fpletio talisDa 
ret iducias melius elTet cozrigere ipfam cu abRi 
nentia longa q cu aliqua euacuatione. £t fi non 
poiTet abRincntia cozrigi. conuenienter admint-- 
ftrentur euacuantia per inferius repletione .illa; 
fubducctia.£t bonu inRrumentil cfTct Ixv/ft mei 
lisrof cclati.f.t.aque fene 
l.itii.detur in potu quacuncplxiza libet, aut t po 
tu byerc fimplicis Oafrcu Decoctione 
p2cdicta it fi timeretur febzis Detur. aut 
aliquid minus medullc caRie fiRule cum aqua edi 
uie vel folatri. £R eni5 medicamen Kuicenne ter 
tia quarti capitulo z° 7 in fine- SDateria aute; 
replente vomitu educere in Ixc cafu multii veren 
d«3 eR.eo quia os Romacbi 7 partes eide vicine f 
Viro ifto cgzote (unt.Rante eni'5 egzitudtne in ali 
qua via.'? fi fit naturaliter Deputata ad cuacuan 
au materias altquas.ncn cR fiendus tractus per 
ipfa5 fed Diuerfio ad cm'5 a c<5 
cauo epatis euacuande non funt per ventre oitfin 
tertcon.tmo p viae vrine 4® pzimt capitulo pzi 
mo.tamen ad concauitate cp3tis e via 
pzopinquioz 7 rectioz ad euacuatione q viarum 
vrine ad ipfa5.f.concauitate epatis. 
f p5e fomno a vigilia. 
Oigilia in quantu poteR btc vir euitare Debet pp 
Debilitate que fequitur ad tpfam er refolutione et 
cx Diuerfione vel pzopter Dtuerfione calozts ina 
ti a centro ad circuferentiales partes. £c tertio 
quia in vigilia materie ponuntur in fluxu.boc au 
temtotumeR nociuu pzedictisegzitudinibus.q 
re nccelTartii cR magna parte tempozis occupari 
ab eo in Dozmiendo 7 non in vigilando. £t iteru 
fi ex applicatione fomni 7 vigiliarum nocctiii pa 
ria acquirerentur nocumeuta.minus tamen Icdc 
retur eger iRe ex nocumento fomni q vigiliaru5 
figura enim Dozmitionis eius exiRat CU5 iRatia 
Ddozis fuper parte vbi melius iacendo quiefeit. 
licet enim obferuando canone conuenientius for5 
ei pzius fuper Dextro q finiRro latere iacere. 3n 
flantia tamen Dolozis cbferuatione buius regule 
pzobibeUicut enim in omni motibe cozpozis cu 
Dolere quis cepit.falte quiefeere Ratim remediu5 
z9.3ta 7 in omni cozpozis accuba 
rtone cum quis Doloze moleRatur ab eo Difceden 
dum eR. 
S accidentibus anime. 
ia enim anime accidentia per que foztfs et 
velox fit tn bumozibus 7 fpiritibus motus a cir- 
cuferentia ad ccntru5 ficut i magno timoze 7 fibt 
fiTibuf et a centro ad etreiiferentia ficut in maga 
iracundia 7 gaudio etia cui gaudio et cui tanta 
funt.eoquia impediunt Digeflione 7 funt caufa t5 
pzauattoms 7 cozruptioms quare mt 
tum vttle cR ei non eRc follicitu circa triRiciam 7 
fozte meditationem 7 timozofam De egzttudtnc 
fua 7 libi fimilibus. 3n omni ent'5 egrimdine con 
fo2tari mente bonu.ccntrariu vero malii 7cetj 
/J15e cibo 7 potu 
Libi omnes 7 potus quibus vtt Debet eger iRe in 
qualitatibus pztmte.funt calidi 7 bumidt 
cti aliquibus leuiter infrigidatibus £5ceudo fint 
DigcRionisfacilis.Xcrtio fintboni nutrimenti. 
Ouarto fint leuis penetra tioie.lDec aute omnia 
neceffaria funt tn cibis pzopter Debilitate 
ftiue et necefiitate3 rcRaurandi bumozes rectifi 
candi plcctozia que adeR.ctiam pzopter oppilla 
tiones que in eo reperiuntur coartatozias 7 atte 
nuatozias 'banis ergo quo vti Debet fit De (imila 
purilTtma a furfuribus bene mundatus conucme 
ter coctus paru falis babens 7 plus fermenti rect 
piene q comunis panis Carnes vero quibus v 
tttur fmt ficut vituline agnine caRrati iuuenif et 
capzett' Carnef vero t5 quadrupedibus gzdtiozef 
non funt vtiles.Coueniunt etia ei carnes 
caponu 7 gallinaru 7 anatu iuuenculanl perdicu 
7 7 autu5 paruarucomozantiu in Dume 
tis.Carncs vero Domeflicozu aut fil" 
ucflrtu funt ficut ga5dlt vel caprioli. 3plc em'3 in 
ter filucftree carnes mcliozee exiRunt et (anguis et cis genitus paucas babet fuperflmtates tertio 
2flmanf capitulo 520. animalium Vero in aquis 
oegentiu vel in ncmo2ibus aut montibus qu02ii 
carnes ad mclancolie natura inclinantur omnes 
vituperande funt Jit in fumma quato carnes funt 
teneri02cs 7 notabiliter pingues tanto ei lauda 
biliozes ferculis vero quia Difficile 
e(f inueire vegetabilia calida 7 bumida nifi raro 
ideoopo2tet talia fercula ad bas qualitates incli 
nari.quod facile fieri poteft cii laudabilibus car 
nibus pzcdtctis 7 pinguedine pc2ci leuiter falita 
ant caftrati vituli annualis agni 7 filueffrium <r 
In Diebus vero obferuandis et lege crifficolaru5 
rectiftcentur cibi CU3 recentibus oleis De fifamo l 
amigdalis Dulcito.vel De g2anis fiftico?: et d [p\ i 
uis bene maturis.7 p20p2ie quando olea no funt 
artificiata cum fale.jfctia5 vti pot pifeibus jauda 
bilibus fluuialibus 7 maritimis.Dumodo no Jint 
antiqui magno?: C02p02ii 7 carntu vifcolaru3.fc>e 
laudabilibus iraqg funt variolt' rubi menule mar 
fiones t02rentine 02ade fferliones temali carpio 
nes lucii capedani 7 fimiles. (Eancris aute raro V 
tatur.Ctbo?: vero lacticinio2U3 vlue.7 p2op2ie fi 
lac coctu fuerit conuenit ei.et cafeus rcccn6 7 mol 
lis pauci falis,antiquus vero 7 falitus omnino di 
intttatur4f/ibe leguminibus 7 g2anis vti poteft 
cibis dc 02deo pannico ciceribus albis 7 rubeis 
etiam CU5 amigdalis p2epara 
to vti poteft.conuententcr enim nutrit 7 eticcat. 
quia cacfdii cfl 7 ficcu5 in fecundo g2adu p? conti 
nentis capitulo j2C>, cuius tamen ficcitas cozvi' 
gitur conuenienter cum fucco amigdar.ltia alia 
ftipticitas que in eo eft vt apparet cctauo De fim 
plici medicina capitulop2op2io refrangetur et 
co2rigetur ab amigdalis vt Dictu dttfDe oleri 
bus vero ccnuenietia funt ei ficut bleta fpinaebia 
po2tulaca bo2ago bzodiu caultu 7 fimilef piante 
conuenienter lemtiue 7 apcritiuc 7 mundificatie 
fce minutis vero 7 aromaticis plantis coueniunt 
ei ficut falma qne ponitur calida 7 ficca in p2imo 
vt ioali.inlibello Dinamidio?:.i.De virtutib pia 
tarii capitulo De bis que calefaciunt i p2imo g2a 
du.licet non multu aperte oc ficcitate exp2imat 
ISalLCducmiint etia fenicnlus petrofif menta 7 
fimilia.moderato tn vfu in cibis accepta. p2opt 
eo?: caliditate 7 Vo 7 p2cp2ie 
arantii omnes frigidi 7 bumidi vetofabiles 7 mi* 
te ftipticitatis Dimittendi funt vt cerafa poma pi 
ra oactili caftanee mefpila 7 g2anata acria et ci 
tonia.potefi aute vti amigdalis recentibus ficufo 
aucllanis g2anatj Dulciba paflulis 7 pepemfo be 
ne maturis.foec enim omnia fua leui caliditate 7 
bumiditate conuenientibus bonii exbibent nutri 
metu Inter fructui potell etia vti fifticis amigda 
lis ficcis. Hequac? aute tangat pineas, gzana eni 
pinea?: nocent ftomaebo 13** teimxapitulo De iu 
uanribus 7 nocentibus ftomacbo.4)kJ: radicibus 
aute Dimittat omnes que ventofe funt excellenter 
7 calide 7 acuitate participant.vt alcii po2rii5 ce 
pe bulbi, napi aute i fnis tepo2tbuf conueniunt ei 
tn cibis conditisi/fvape aute-Dimittende funt. eo 
quia fuperflua5 babent bumiditate 7 Difficilis Di 
gellionis cxifttmt.&cmocutus nanqj tertio 
crice Damnauit eas tancp co2p02i ncciuas 7 infla 
mationis ftemaebi cxcitatiuas. licet jDiocreaet 
friorrifius oppofitii iaitiunt.vt feriplit hiatotif 
tn pzcpzio capitulo Carote aute placent mibf.co 
quia calioc (unt 7 aperitiue mediocriter 7 
pitant a flomacbo flcgma.{jpe conditis vti pote 
ftis oliuis cozticibtie arantiop rapis 7 napis mo 
derato vfu..fre aliis aute que liimuntur ex parti 
bus ammaliu.laudandu efl ei mcl moderato vfu 
Imo eius ydromel confoztat flomacbu et facit ap 
petere cibu.vtz0 can.capimlo De meile. Xaudan 
tur etiam ei oua pzctercy frtxa.it butrp recens 
vel leuiter aute 7 fecunde 
coctionis placet mibt,#>lcu etiam recens 
Dulciu 7 fimilia tx fapozibus aute 
euitet acctil falte fimplex 7 acutu. J£uitct etia5 fuc 
cum gzanato$z et pzopzte acriu. mu502um 7 oul 
cium fuccus omnino conueniens efl ei.Succus au 
tem et et limonii bonus efl ei 
moderato potu aute ipfius eligat Tinu 
fubflantia tenue colozc album vel citrinu fanet u 
a £>alieno nomiatu tn libello De vinis fapoze Dul 
ce non multu excellenter odoze fuaue et vinofita 
te remiffum aut mediocre.quoD fi tale fuerit iim 
plex accipiatur.aut fi fuerit potentius frangatur 
cu5 aqua bene oecccta.Ju aute inflarent figna et 
accidentiacaliditatis intenfc.vti potefl ydromd 
le facto ex-xx. partibus aque et vna mellis dcocte 
vfcv ad cofumptione quarte partis.aqua verofri 
gida3fugiar tanij igne et reliquos potus infri- 
gidantes et incrudatcf materias Sufticiat btc d 
cibis et potibns fermo fuccinctua 
f f De regimine medicinali. 
Secundus tractatus partiendus efl in tot capita 
la quot funt ircntioncfnccelTaric in cura pzedicta 
rum Difpofitionu.bzima intentio erat ma 
tericf coul eua° que no funt per fe caufe pzedicto 
rum. fecunda intentioefl appzop2ta 
taru et comuniu I imul minoratiua euacuatio. 
Xertta intentio efl Diuerfio materie?? fluentium 
Quarta crt ipfaru oigcflio conucmcns.tfiinnta e 
materiem eradicatio. Sexta efl apoflematie cu 
ratio regularis £$eptima et vltima efl accidenti 
um emergentium vel intercidentium et aliozu5 
coplicatof itaqj intentione 
complent inflrumcnta que flomacbu et inteflina 
et vrinales viae;mudtficat a fupfluitatibus comu 
niter inuentis in eie.Su pcrfluttates ergo cibi in 
flomacbo multiplicatas et inuentas Debilitate Di 
geftiue mundificat comeflio fparagozu3 
caulium et blctc.et confert ad illud optima Dcco 
ctio ficuu ficca$2 ante cibu accipicdo ex ea calida 
vero 7 in iferiozi ven 
tre contentas mundificat boc cltflcre conuenicnt 
V* ficuu3 pinguium numero fex.radicu altee.43. 
iioliozum malue et blete ana.4o.ii.furfuris be-- 
ne cribdlate.43,i.y.coquantur Ixc omnia in fufft 
ciente quantitate aque vlq? ad confumptione ttie 
partis.et buius Decoctionis bene expzclle accipi 
at lib.i.olei d fifamo et olei viola$2 
cari rubei.j.iiialie milce et totu5 
imponatur.Diebusautcfrigozisloco 5uccari po 
natur mel.Superflmtaes vero congzegatas in 
Viis vrinalibus educunt fparagus etlupulus vt 
DictU3 efl.ct boc efl mundtficariuu appzopziatu 
De quo per tres bozas ante cibum calido bibant 
ii. vel. v.Bcgzanojt milii folis com'tozu.5.ti. 
liqmritie mundiftcate.5.ui.amfi.5.i.coquantur i 
lib.i.aque vfqp ad confumptione tertie partis, ct exhibeatur ex ea vt dictu crt.: 
/jr&cunducapitulu3 De cuacuatione minozada 
v app20p2iata? materierum. 
kx pzcdict is in capitulo p2i'mo manifertu5 cfl q> 
euacuantia materias mino2atiue Debent rcfpicer 
melancolia genita ex adufiicne (anguinis a coler 
cui etiam comitatur ficata a quibus rarilTime 
euacuatur. Ut ad hanc intentione fufficcre potefl 
aqua fructuu Dcfcriptione SOcfuein antidotario 
3te electuariii d pfillio ibide collectum Dtllictide 
p2ia 'i c efftcaciiTimil fi Det'ex co.5. iiii.cu.^.iit. aqj 
lactis cap2in(. (TIMcriptio muwdificattm boni 
confer entis ad illud efl Ixc.tV aque lactis cap2int 
3.iui.fumiterre polipodii foliculo? fene cpitbimt 
303.5. y.rcubar.electi agar ici ana.a.tiii.falisidi 
g.iii.penidia?.|.i.X.omnia infundantur in p2C- 
dictalactis aqua calefacta per Diem naturale.DC 
inde calefiant a conuenicnter exp2imanmr a cole 
tur a colature addantur electuarii Dyap2unis.5. 
Vt.7 totu calidii bibatur in auro2a. 7 poli illud i 
mediate D02miat per bc2a. Deinde quielcat a rar 
det cibu fex bozis.£t pofl quinta lxD2a accipiat.? 
v.aque 5uccari calefacte.*; polbipfam per vna3 bo 
nm comedat. 
A Capitulum tertium DeDiuerfione matericru5 
\jfluentium. 
foanc intentione coplent ventofattones abfcyfca 
rificatione natibus applicate. Ite fi apparet figa 
motus fanguiuis a cdmixtionis eius, fiat in auro 
ra vel parii pofl flomia De bafilica ftniflre manuf 
pofita inter anulare Digitos a extra 
bantur fanguinis.?.it.aut ad plus due CU5 dimi 
dia.limeo enim in eo fanguims cductionc ampli 
02e eo quia macer a extenuatus colericue cfl vir 
faftidtu 7 abbominarione habens, n tales timent 
ffomari capitulozcf0. Credo aute ego 
nulla pofTe alTignari mino2atiue cuacua ticnie 1 
app20p2tate via5 conuem’entio2e q effer cmo20t 
da? pzouocatio.talis etu'5 conuenicnter educeret 
mareria3 buic rgtitudim adequata. £tia abflra 
ctio eflfet conuentens 7 fecura. quare fi beneficio 
tutis faceret omnino eligenda cft.Spi autem buic 
euacuationi natura non p2onideret per fe. artifi 
cialiter ipfa5 p20uocare:Dcbemus.fricando extre 
m itate inteflini per cdpzcflfione aliqualiter extra 
p2opulfi CU5 foliis ficus aut foliis bardane vel at 
terius piante afpcritate habentis aut cum tela ta 
mifii aut eas leutter pungendo 013 fetis pttctnfo 
7 permittatur exire fanguis ad cg2i tolleri 
tiam conueniente Spparet ex bis que in preccde 
ti capitulo Dicta funt magna parte5 Diuerfionis 
materie? comuniu flnentiu. fatis enim per clifre 
riaperffcmia7emo20tda? apertionem vidrf 
antecedentes materias pofTe Diuerti. £t cump2C 
dictis iterum cdpletur bec intentio per ventefas 
p2etactas.fn6iuertuntur etia materie per frica 
tiones De quibus fupza dictu e. vbi De excercitio 
fermo factus fuit.fa etiam que Diuertunt per si 
as vrine p2ctacta in fine capituli pzccedentis bu 
ic loco apponenda funt». p2eter illa aute iterum 
Dtuertere peteft materias extremo? infufio 7 ab 
lutiocuDccccttcmbus mcdictna?fua caliditare 
materias attrabentm 7 Diflotuentul 7 i fumos cd 
uertenttu.Dc quo? numero elegantiozes funt pu 
legiti mentaflrtl calamentu aflaru5 02tganu flica 
des tfcpus peucedanti yrcos artbetica biflczta et 
fimilia.m qua? Decoctione calida infundantur i 
abluantur extrema ffDaterias vero coniunctaf 
in loco apoftemofo contentas Dfuertunt fuffreienf 
medicine a profundo educentes materias calcfa 
e iendo rubificando 7 veficando. Cluicunqi igitur 
cupit a p2ofundo apoftematis materia abftraber 
abfqj loci (carificatione confricet loeu cum recenti 
calamento, menta flrobaucia filuefiri recenti 
et fimiltttm.<T fcuuertcntta igitur materiam 
cum attractione et\*eficationefuntficutfricatio 
cum recentibus foliis flanmle a eft pes c02uinus. 
aut cum filuefiri perficaria 7 acuta 7 cu apio rani 
no t fibi fimtlibus.lfComune aute Diuerfiuum a 
veficatiuiiefi boc.TV co2po? cantanda? fine ca- 
pitibus 7 anttqui.?.i.inco2po2c 
tur in mo2tario vltimata contritione cum aceto 
acuro 7 ponantur fuper loca vbi Dimittantur per 
lx>23 m vna.oeindc remoueantur a fuperponatur 
burizil recens aut alTungia fine faie. vel totu infu 
fum m oleo viola? frigido.4tbec De tertia inten 
tione Dicta fufficiant. 
dTCapitulunvquartu De Digefiione 
XPaterie? aute oigdlio pendet fm Diuerfitatej 
ea?.cfi enim aliqua materia antecedens apofiea 
tis 7 alio? apoflcmatum que in venis continetur 
loco pacienti fatis p20ptnqms et elongantis etta. 
3(ltera vero cfl materia coniuncta in loco apofie 
mofo contcnta.£t non Dubito q> aliqua particu- 
la cius cfl Diafragmati et mebiis pect02is infufa 
teue autc3 Digefliuujmateriei p2ime conuenics 
cfle potcrit.ficut aqua betonice que multii floma 
cbalis efl.et aqua abfcitbii famcla apud omnee.i 
aqua mcllitfe que aduerfantur flcgmati et omni- 
bus eg2itudimbus fimilibus. et parti melancolic 
et aqua berbe militis ct efi fcabiofa. vc patet zi\ 
continentis.et aqua cufcute fcolopendric tamarif 
ci fumiterre que aduerfantur materiebuf adortis 
£t ftrupi ftcur De tbimo De epitbtmo oximel De 
‘keifim.i.lemftico oximel tulicu Dcfcriptione Mc 
xadri p2imo p2actice.Jft Digefliuu boc ad banc t 
tentione valde (ufftetens cil.TV mcltifle flo? bo2a 
Sinis et buglofle cufcute et endinie *kalendule ci 
cozcc radicu qutnq? frigioaru feminu comunium 
qnattuo2 frigido? ana. fo.ii. bdellii moiretfub 
albidi.3.i.armoniact gala 
ge fpice rnacis ana.3.t. infundantur omnia p Du 
os otes naturales in lib. jcii.aque.Deinde coquan 
tur cum eade vfcji ad conlumpttone medietatis a 
colentur et violenter expzimantur.et buic cxp2cf 
ftoni addant fucci pomo? apiozu lib.i.fucci fumi 
terre fucci mente fucci balfamtte ana Itb.y. pulue 
ris 3uccari albi Itb.i.y.in eilate tantumde3 vero 
mellis in byeme.et coquantur omnia flmul lento 
igne.'? Du coquuntur aromatizentur cu Ixx pulue 
re.1V fandalwu amboiu fpodii rof ana.}./, vio 
in findone rara 
ct bnliant fimnl du coquitur firupus. Deinde da 
rificetur et fiat pars eius firupus longus.parf ve 
ro coplete Decoctionis &e p2tmo ergo exhibeant' 
?.v.calefacto. fce fecundo vero exhibeantur .?.ii. 
cu.J.iii. aque euparo2ti et cufcute et cico2ce vel 
tamarifci.ct totiens exhibeatur vt appareat acci 
dentiu3 remifTio.et vrina in colo2e et fubllantia 
mediocritati vicina cu yportafi alba coniuncta eq 
li Diafana et in fundo ‘ TDaterias aute 
coniunctaf puro? et cromcozu apofleatu Digere? conuenicntcr Dtnquilcn emplauRrii De 
g2aniolauri emplaRru3 Diafimcon Dcfcrtpticne 
ZDdue in anridotarioDiRinctionexia.et empla 
Rru5 laudabile quodfcrtpfit Ihiimm if tertii 
tractatiusrtiocapimlo deura apcRematuoura 
rum.7 eR valde confimile cmplaRro Dc mdliloto 
7 cius oeferiptio eR bec.Tk meiltloct fenug2eci ca 
momille baccap lauri altce abfeintbii omniu ana 
parte.i.armoniaci tburis ana parrce.ii. vnius p 
tis.coquantur omnia in aqua Decoctionis ficuum 
pinguiu que fint lib.iiii.vmi albi aromatici DuU 
cis.lib.i.mcllis lib J.omma limul coquantur vfqi 
ad Ipiffitudmc aliquanta.Deinde addatur puluis 
aliap Diliget cccj* fiat eplaRru.vit 
gatur itaqj Romacbus 7 circuRantcs partes cum 
oleo dc lifamo calido in quo refoluatur paru bDel 
lii. Deinde tapponatur pzcdictu caltdu 
ct taperligetur Diligenter.et bec De intentione 
quarta, 
fj Capitulu quintu dc intentione quinta 
3nteniio vero quinta Difficulter copleri poteR in 
viro iRo falcem CU5 medteinie aliqualiter audaci 
bus co quia extenuatus eR valde 7 Debilis 7 
tre babet pauca carr.ofitate Vdatu5 in quo timen 
dii cR De applicatione farmaccp vt clauditur in 
lententia veteris affo2tfmc£ 2a.3ii cmnibul moz 
bis ca que circa Vmbtlicu 7 pectine 7cec)-Cu5 aute 
fuerit 111 viro tRo tafficicnter DigeRa mareria.vt 
apparuit capit ulo taccedcntt euacuart poteR cum 
5 J,piliula$2 d fumo terre que tatis leucs funt 3ti 
Dari poteR \xc medicialkdectuarit oiafenc.3.iii 
tbimi epitbtmi polipodu' aH.3J.aml1 Dauci cina 
momi ana g2ana.1ti.aque lactis cap21nij.iii.ex 
bibeatur calidum <{Ego Vero in fimilibus caliba 
ad materias aduRas 7 g2cffas exbtbco electuarti' 
De pftllio-3.1ii.elcct.uarn Dialcene.5.ii.Detur totii 
cu5 aqua lacti! £t bac medicina Dedi eide i ciutta 
te 'taaduana 7 babuit iuuamentu efficax cx co. 
Si quis aute exbiberi vellet pillulal dc lapide la 
3uli aut dc lapide armcno.conlydcrarct circa eaf 
mtnozare Dclt3 p20ptcr p2edtcrao caufas.iet Ixx 
Dc intentione quinta Dicta tafficiant 
l/Capitulii fextu3 De intentione lexta. 
JBDdior curatio q fieri poteR buic apcReati eft. 
vt reptetur eius refolutio.nullatenus aute fi pol 
fibile cR p20curetur maturatio cmj 
ex vlcenbu! poft eruptione in Romadx) apoRema 
tu5 euententibue felicitatnr cura Igitur licet apo 
Reata Dura curari loleant per rcuoluttone inten-- 
tionis mollificandi ad intentione refoluendi 7 eco 
uerfo vt patet quarta pzimi ca°.z3a7 tertiaquar 
ti tractatu zc capttulo De cura fcpbircs IfSa-' 
piens tamen medicus poterit conucnienrer in me 
dicamine vno numero.V5 emplaftro vel vngueto 
cdmifccre mollificatiua cu reloluenttbus dbite co 
fecta.vt patet in cmplaRro Suicenne Ddcripfoi 
itentione pzeccdete. 4jj£go Vero lepe cdtaetue;fu5 
tales Duricies emolire 7 refoluere CU3 boc empla 
Rro.Et cmplaRri oc mucillagimbus pfilti libJ. 
fecis oleiDe yreoe J.ii.fecis olei amig. Dul.J.iii. 
armoniaci bdellii Diffolutoy cu aceto ana.3 vi.in 
cozpozcntur omnia fimul.7 in fine addantur ero 
ci.3.mi.7 fiat fozma mediocriter mollis 7 tappo 
natur Vt pzius.Si aute contingeret per boc non 
tafficicnter rclolui pzedictu apoRema. fcd appare 
rent ligna maturationis illius qued ccgnolcitur g 
augmenti? pultationis 1 Dolozie omnino p20ec dc 
dum cft ad maturatione illius cum pxcdtctie em 
pia Uris vel alicui illop admilcendo radicee aU 
tcc auf liliop albo2u.vitcllo8 ouf.cleu De lifamo 
oleum d amigdalie Dulciba vel ama.camomillaj 
mclliloru foliapaRinace vel malue vel (imiliuj et 
tu confydcra.C 'Cu g* apparent ligna maturatio 
nis per babundantia Dolozis aut remifftone eius 
7 pullationis 7 Detumitionie apoRcmatis vel dc 
pzeffioms.p2ecipc infirmo vt cibetur cibis altq 
liter fallis 7 acutis 7 accipiat puluinar magnii b< 
ne plenu pluma vel penna a appodiat Romacbo 
fuo fuper ipfo leuiter 3p2imcndo a erupetur apo 
ffcma.O ergo eruptu erit.curctur cura vlceruj 
Romacbi cu mundificatibus vt ydromelle 7 aqua 
lupulo$2.2Jeltaliter C115 gelcniabi3.Demde g2atia 
incarnationis 7 confo2tationis maio2is Detur ei 
mcl rolatu «3 byera fimplici ftalicni 7 Decoctio 
ne maRtcis vel Decoctione centauree mi.que pze 
ual3 of alteri mcdicieiinatit vero Det puluil ma 
Ricis 7 tburis cu aqua vel dcoctione raaicu. cutul 
curcy conlolide gzatia figillatiois vlceris.£t bet 
De intentione l:xta Dicta tafficianc. 
4 jCapitulti vttimu dc intentione vitima. 
Ultima vero intentio lup2a tacta fuit accidentiu 
cozrectio. £t bec gdc cdpletur p intentiones p2e 
tactas.7 per regimen apoRematis. quonia5 lunt 
accidentia ipfius vt fup2a p2obatii fnitjcbzie g* 
• vt conlyderanti apparet facile curari poterit CU3 
minozanttbus Digerentibus 7 euacuantibus p2e 
tactis 7 Diucrtentibus.fjTlocumentu vero in an 
bclitu ctia per eade p20curari potJre vius croci 
i cibariis luis e De medicinis mcliozibue.confert 
cni pectozi 7 mebzie tertii 7 zDa 
nonis colligcndu eR.3ldbuc et boc nocumetii.pcu 
rat retinedo i os locb d pino aut locb d papauef 
(ynateria ad pecta cartan'3ar3 a capite aut locb 
De Iquilla fi g2oRio2 e 7 materia vifcolioz/ Sal 
tus vero cozdie p20curato apoRcmate a quo pen 
det alleuiabitur aut eradicabttur.g23tia tamen 
fedatiois iplius aut mino2ationis ad mi'Rrct bic 
tacculue.Bc been albi 7 rubei Dozonici.oflie d coz 
decerui iaetnti fmaragdi 7 tapbiri. 
ana.3J.margaritaru.5.i.le.c5inuga2tofiL5.iu. 
flo$2 bo2aginis bugloRe 7 mcllifie ana.5.ii. croci 
3.u.ltgm aloee.3.i.fiat puluis fubtilie 7 impicat 
ex ea tacculus quadzangularif ex iindone rero2ta 
factus 7 applicetur cozdi. £t li vel ex eo empla 
Rru facere adde amtii rof an.3j.aque rofj.uii 
mulci 3.iiii. 7 erit efficatins 7 mcUo2i0 imp2cl- 
fionis. et fi accipiantur pzedictap lpecicru5.5.Yi. 
aq rof buglolTc et melliRe ana libj.vim maluati 
ci electij.v.et buliant omnia limul leui bulitide 
et intingatur in eis pannus De g2ana quadzagu 
laris et tepidus vel caliouf applicetur co2di.crit 
etia notabiT ipzeflionie.*! XulTis vero quod erat 
accidens quartu inRrumentis curari Debet 
quibus nocumento anhelitus tabucmebatur.vt lu 
pza tactu efl.Jtt Ixc lunt que ad eg2ituDines 7 ac 
dentia buius viri mibi melioza et vtilioza vita 
funt ad laude omnipotentis dei 3men. 
4/Confilium dc naulea 7 rugitu 7 vcntolitate Ro 
maebi 7 De mala Dilpolittoe capitis frigida 7 bu 
mida 7 flcgmatica 7 dc Debilitate vitas. m \ 3ro celeberrimo n pzofundifTimo 
1 caufa£ pbifis rtmatozi 'foyerony 
• Jmod fancta S3opbia artui Docto 
\ ri ‘i cultozt colenOtlTimo pzo regi 
ynine quozunda accidentiti am i- 
cum fuum frequenter a ardue moleilatiu Bartbo 
lomeus De IDontagnana exiguus pbilicus falutef 
dimittit perpetuae a que falubzme poterit vii.in 
firumenta accidentiu abfcifciua cdkribit vt 
nunc fequituru itaqj bozz el\ Dcfcriptio 
ptltularu quozunda qutbuf Yti poterit gzatia pti 
cularis OiRractionis a euacuationis materieru3 
a capite a poterit efie vius carum boc 
enim cognouerit in Romacbo luo naufea3 rugitus 
a Yentofitates adcfle.tunc ex eis accipiat vna5 in- 
mediate ante cena.oiutius enim cdmozabitur in 
Romacbo lic accipiendo a melioze in eo a in rnem 
bzis ibide inuentis ipzelTionc facere poter it. <£i 
aute accidentia pzedicta fuerint a Romacbo a 5- 
tritas vel tenfio a ventofitates in capite a i oculis 
Romaticeoifpofitionce apparuerint tunc vtatur 
eis capiendo mi5 pa£ gzoiTioze per bozas Duas 
poR cena5.lk aloes epatici agartei ca 
diditfimi rari leuis a pzimo occurfu ozgano gu 
Rus leue Dulcedinc.Demde notabile amariiudiue 
leuiflimoztl a can 
dido£.3.ii.reubarbari aromatici rari ponderofi 
rubicundi ad rofeitate in coloze tedentis fine no 
dis aequali carnofitatecarncfi.5.x.folti ligni alo 
C8 3in5iberis ana.M.fquinanti fptee ana.g.viii• 
farcocolle nutrite in fucco feniculi per quinq? Dies 
a cxiccate.3.XY.fucci betonice fucet falme ana. 541. 
fucci rof.3.i.cmnia pzimo bcc a Dili 
genter ponderata 013 pzcdictis fuccia nutatur 
a exponantur ad foic fepe cdrmtadoca (epe quo 
vlc$ fucci confumantur. ocinde iceruj renouctur 
fucet a ita tibi fiat, fce bac igitur materia pcflcy 
exiccata fuerit pillule fiant ex omni.5.yu.ycUy. 
pzeualebunt ent5 foztaflis omne medicina in tfu 
fuo.co quia Romacbi capiti virtuti vifiue a ozga 
no viftome conferunt a Diucrtunc flcgmata a me 
bzis pzedictio vcntolitatcs ccnlumcndo.a CU3 me 
diocri exiccaricne Ripticitatc conuentcnte ligilla 
do.a omnifi fenfuu3 operationibus iuua - 
mentu notabile aRerunt. &nde pzedicta mcbza 
confortant eo quia repellunt a fe vafa omnia Rip 
ticts confoztata farmacus/ertio Zjqgni, {J&ccu 
dum vero fpectalc inRrumentu eR confectio iRa d 
qua iRe accipere poteR femper ante cibu rotulam 
Yna5.3.iii.a non fiat Dilatatio cibationis poR ip 
imediate cibetur ipfa aRumpta. &ft aute 
ipfius Dcfcriptio taf.lfc flo$r rozilmarmt.5.ii. lig 
ni alces fubruffi ad mgzcdine tendentis acutta 
te 1 tn aromaticitate a lapoze habentis a ponde 
rofi ita $ fubmergatur tn zad 
fcripttone a TWi in otmficnibus Simaf 
capitulo De medicinis cozdie.3.t.5.flo2u mclitfie 
albi lib.y.cu aqua bctcnice‘coquatur 
3ucca£ a fiat confectio in rotulis^.ii.Attende au 
te q m pzedicta Defcriptione ‘Eaircci 
pitur olcu dc croco, itgo aute loco eius confueui 
ponef croct.jj. £Hea enim vnctuofitareTua lolct 
cfTe naufeatta ct ozis ftcmacbt remollitiuai/flccE 
ite2Z mireris # hanc medicina bauferi3 ex medi 
cinis cozdis.Sbedictne cni iimplices illud cdpcft 
.tum ir.gzcdientcs que ftmt numero.xiii. pzeter 0 
lal &e croco cu boc # ipfc coidiales funt etia 3 no 
minus imo excellentius cereb20 Homacbo ct epa 
ti conueniunt.ficut ctetue cuiqp perlegenti capitu 
lu apparere potefi M.et xxiL eotmentta et a fex 
to ad nonu 5° oc fimplici medtqna.er J°colU 
get et z° canente ctaggzegatoic feraptonte. que 
omnia pzopter bzeuttate relinquenda ee Dccreut 
et tu oifcurre per ea libito tu£jfiTertiu p2tncipa 
le inflrumentu eft electu cdpofitum a jjalieno ad 
iDerode rege factu in fecretif ao ‘bomontbeu cte- 
confectio oyatrionpipercon Tocrodi regi pcfcrip 
ta qua magnifice laudat ad omnes egzitudinea 
capitis a caufa frigida p20uementes et p2opzie 
flegmattca.£t eli eius vfus vt in fero apud fom- 
nii oegluttatur cx ea quantitas vnius aurei vet.3 
i.j'.cuius oderiptionem Videbis ibi fi queres. 
tELuartil inflrumcntu pztncipalc efl puluie infra 
feriptue d quo vir ille caput fuuj a p2t 
cipio co2onalis comilture tranfeundo per fagitta 
le per latitudine quattuo2 Digitos vfqj ad ccrui 
ce capitis fup23 afpergendo De eo inter capillos 
quattuo2 vel qutnqg 02dci quantitate 7 ti 
ponat femper p2imu cum fctula pectinando vel 
pecine qii vult apponere (ecunda.et e eiuf ocfcrip 
tio talie.Bc ligni aloes electi cubcbaf radicii pe 
onic pulegii calamenti flo?: rc2ffmarini altari Ili 
cados an.3,t;amb2C mufei electo?: ana.3.5.cufia 
gic feniculi rute ana3.i.pulucrt3cntur omnia p 
fe ct Diligenter ponderata comitantur 7 fiat eje 
eo vt dictu dl falte in feptimana ter a pzinctpio 
octob2is vfqj ad fine fcb2uani,reliquo aute tepo 
re rarius et mino2i quantitate vtatur.C/ 0uin 
tum inHrumentu efl caputpurgiii illud cuius lau 
do vfu3 a pzmcipio menfis feb2uarii per totum 
menfe5 maii.et a medietate fcpteb2ts vlqj ad fine 
octob2is ter in feptimana per nares lem tractu 
trabiciendo nunc per Dextra mmc per finiflram 
nare actu calida femper C2e eius pzius pleno te- 
pida aqua 02dei cum 5uccaro cocta.cr efl ipfius d 
feriptio talif.fk melf Dulcis faxi 
fragie ligni aloes corticum 
agarici ana.3J.coquantur omnia in fiala vna a 
que vfcfc ad afumptione quarte partis.De bac tgir 
Decoctione collata.Bf ciatu mediu fucci radicum 
fide et dl bleta quarta parte ciati mifce ct accipi 
atur vt (up2a.$:extu principale inflrumcntu cll 
maflicat02iu bcc quo vti poterit aliis tribus Die 
bus in feptimana Diebus tnteriectis p2cdictis De 
caput purgio.aut falte vna feptimana maflicato 
riumfaciat.etalterafequcnti faciat caputpurgt 
et incipiat a maflicato2io p2ius fi voluerit ipfum 
facere cum caputpurgio aut alterii ipfczu eligat 
libito fuo.Jffl aute illius Dcfcrtptio talis* Dza 
J.mallicis elccti.3.v. yreos. 3.5. colit 
feminis rute fiidaDos camcdreos ana.3.t.piretri 
gumme CU5 aceto 
fo2tinimo et fuperaddant eis glutinis cattarum 
3.ii.Dcindc tnco2p02cntur cu.3.iit.ccrc albe. 7 fu 
peradditis fpeciebus aliis fiant fozmuie fimiles 
audlanis.et exiccentur in folc Vel fub tegula cale 
facta.De eis autem mallicetur vna cu3 op02tunii 
4 fuerit per quarta parte b02e vel per media conti 
nue eyp2imedo materia que Difloluitur ita q nui 
lo modo ad inferioza vero 
inflrumcntu efl cdo2ifertl quod teneat in ftndone 
De gzana retorta ligatu et fepe odozet. ct ipfum > 
A r 
MI XDicue mcti3 lo.fracifcus aliqui 
I do mdcRatur Dclo2ibt;f circa flo 
S macbu a vetrc tnualefccntibus g 
| ai conlydcratur pzouemt a vento 
Citate generata in mtcRino ylt- 
e en a materia muctllagtnola Flegmattca 7 citrea 
ibidem congzegatte. (fnncp congzegatnr ven- 
tcfttas illa tn inteRino illo i contingit moneat 
lu tnrcRinu elTe fcctbue induratis.tunc 
ventolitas illa cu nd habeat aperta via oelcenfua 
per inferioza neceffario mtrinfeca lui latione fer 
tur ad luperioza 7 pzopellitur ad Romacbii 7 ibi 
dem congzcgatur tn eo dolozce toztucfoe 7 exte 
ftuoe facientes.'? fi contigit ventofitate illaj i (ub 
flantia lua fubttle elTe fatis.tuc fracta tpfa ab im 
pellente virtute emittitur perfuperioza per c- 
ructuationte modu.7 tunc alleuiatur 7 abbzeuta 
tur D0I02.© aute5 contingat virtute efle oebtlc 
in expellendo 7 ventolitate multa cfle 7 gzolTa51 
potente ad refiRcndu virtuti.tuo ibide congzcga 
ra 7 multiplicata facit ooozes longo tepoze ma 
fiuoscr fere intollerabilee. poli boc aute Ii vento 
fitates in pzedicto inteRino ylton cong2egatafcd 
tingit per inferioza pzopelli 7 moncculu i colon 
intedtna a fecibus efle munda.intcRtno veroife 
ri02t pleno cxiRcnte nccdleefl ventolitates illas 
retrocedcf 'i fupafccderc.7 tunc faciut oolczes co 
licos oiu perfeuerates 7 maxime molcRos.pzopt 
quod apparet q OiTpofitto ifta ell valde Difttcf 
lis ita q fzequemer contingit iplamcffecomplica 
tam ex oolczibus colicis •? ItomatteisofI £% quilo 
cozrelane Icqutt ftzimo q bic vir paratus e ad 
colerica palTione, 93equitur fecundo q ingens pe 
riculnm minatur ei bec oiipolmo ocapol lemate 
p2edicta£ partui.Sequitur tertio q neceiTe e ip 
fum pzouiderc buic oifpofitioni q ederiuf e pcfti 
bile.alirer cozpus eius erit femper neutrum oeci 
dentie frequenter mcleRatu. buic ergo pzoittden 
du5 cft Pm g* infra fequtt.tf 'Regatur itaqj regie 
ex parte cibo£ aduer lanttu congzcgationi 7 gna 
toi flegmatis in pzcdictic partibus abRtnedo ab 
omni cibario frigido 7 bumido. vt endiuia lactu 
ca fpinaebia bleta poztnlaca crtfolocanna i buiui 
rnodt 7 pzopzic que cum frigidi. 7 bu.fna vento 
labilia funt 7 00I09 i pzcdictis mebzis generati 
ua.fbc quo$z numero quattuoz funt fpecialia dck 
lozc i cis emcientia.vf lac melones cucur. et pira 
3te ablhnear ab omni cibario actu frigido. 3rem 
a cibis palbliba ? a vifeofis mltil ficut fut pifces a 
pzopzieelixietmaxime ab anguilltecttincbis. 
3tc a cancris et fimiltbus.Otatur aute cibis cali 
dis et acutis.vt ferpillo petro.menta dauco ccre 
folio faluia rozemarto pafhnacis ‘ka rotis et con 
ftmiiibus.ct cappares conditi a carnes falite 7 ca 
feusfalitus notabili falfedine participans bona 
funt et.3tc vfus aromatu comienit ei. £t Vinu al 
bum colozc potentia bene fumofum (ubRantia cla 
ru et bene aromatici! conuenit ei et pzopzic non 
limpbatu.Si aute quouis modo ncccfianu5 elTet 
limpbari vinu.tuncfiat cum aqua Decoctionis ci 
namemi fubttlts vel cu modico radicis galange 
aut gzams paradili ct fimilibue ca.et ficcis lubti 
lis fubftantic bene pcnctratiuis et aromaricitate 
regimic vero ex parte me 
dicina$2 fepte occurrunt mibi necelTario libi obp 
pzimu quide boy ell. vt ille vir i cibis 
qttaamcy boza libct.fuius Scriptio e bec. ma 
cis ozigani ameos amomi galange nucif mufeate 
ana.*.i.ltgni aloee.5 iti. pulucrijcntur omnia p 
fe ct comtfceantur.et fi fuerit opoztunu et magte 
libuerit ci.fiant poma cum.J.i.clcctilaudaui. ct 
3.iii.ftozacis calamite mulcate 7 fcoz 
pozentur cu fucco maio2ane. tsoc pemu non elTet 
minus vttle q puluis fupzafcriptus.feec funt cele 
berrime rccroz que amico tuo magis vtilia 
eligere pctiii. fSuozum iuuamentu ex virtutiba 
fimpliciii experiri poteris effc fubltme fi cucta ca 
pitula confydcraueris £xpcrientia vero cottidia 
na tibi clarius aperiet <? confirmabit illuD. £go 
aute De nouo fi opue fuerit alia confcriba fcdm q 
Difpof tio pollulabtt. £t tu iflis fuperadde pillti 
las De farcocolla quibus vtatur falte in mcnfe 
mei ex eie.3.t.accipieOo que nuperrime r efozma 
te fint cu fucco matozane. memozando tamen q 
Diebus vcbcmcnriITtmi caumatis n frigiditati ab 
eis abflincndii cft ficut a farmaciis aliis.©mus 
n emnipotes bec ad amici mei vtilitare ita afllue 
ter Dirigat ficut eade omni mibi polTibili carita 
te conferipft ad laude eius lempiterna $mcn . 
f | Ccnfium contra ventofitatee que generantur t 
IWmacbo n. inferiozi vctrc *? ad cofoztatione Dige 
Riue Homacbi 7 epatis 
M i ebrifto pater ct facre 
M 1 pagic Doctoz Dominus frat' t>bi 
| lippus ozdiniD beren fancti 
"I 1 vtatur bac confectione 
-.. . ' accipiendo femper De tpfa 
imediate an ctBu ?eiea iten0 Iragcdi vetefitates 
que" generantur tn flcmacbo n in inferiozi ven 
tre c< conlumendi flegmata in eis iuenta ct rccttfi 
canc f Romacbumcteparin digcRtnts eozum. 
V< fpccierum Diacinamomi fpccicrum Diambze 
7 Diagalangc ana.5.i.3uccari albi lib.y.fiat ccnfe 
ctio in rotulis magnis cu aqua fublimaticnis ca 
lamcnri vel yfopi Onguentu ad eande intentione 
quo vti Debet in fero quando vadit ad lectu inun 
gendo a fcuto*ozis flcmacbi vlqi ad femur70ia 
ylia. olei De aneto olei lilio2Z olet nardi 
m' ana.J.i.trocifccB oe rof cinamdt galange ma 
fiteis ctmini abfeintbii fquinanti calat aromatici 
amecs ana.5.y.piperis albi g2anc$2 paradili ca 
lamenti ana3.i.gariofilo523.ii. reline laudan i 
ana.5.vi.ccre quantu fuflicit DilToluetur gumme3 
modico acctt.Demde coquantur cu oleis 7 cu tnfri 
gidari ceperint addantur Ipecies alte et fiat vn-' 
gtientii bone ad eande intetio 
ne.Bi aloes elcctuarii b baccif 
lauri3.t.refo2metur pillulc xvii.cu electuario b 
fucco rof 7 De eis accipiatur vna bis vel ter i (ep 
ttmana imediate ante cena vel collatione oe fero 
715 eis femel tn mefe accipiatur v.vel.vii.in 
auroza 7 tardetur cibus poft ipfas bozis fex. Sb 
Rineat a legumtmbul eltxie ab omni cibo actu fri 
gido 7 paftilib et lacttciniis ab aleo cepe pozria 
rafano 7 ab omnibus mellitis cibariis a potu aqj 
7 vini pauciferi Deo gzacias Zlmen. 
f Conffliu ad Dolo2e circa Romacbum 7 ventre liis Vtatur boc putuere falte quattuOz vicibus l 
fcptimana.Cuius dfcriptio. V* g2ano? padifi ga 
lange feminis feniculi anifi ana.5.i. piperis al.et 
lon.ana.5.iiii.cinamomi electi. J.i J. puluertyn 
tur et cdmifceantur/ Secundum pzincipalc eft 
y ipfe fepe poli pzandtum et cena5 accipiat rotu 
la5 vnam butue fpecicru3 Diacimi 
fpccieru5 oiacinamomi ana.3.t.fc.rutc.3.ii. 5ucca 
ri fecunde occaticni0J.uii.cn5 aqua abfitbii fiet 
confectio I rotulis trium.5jf( lerrium picipale 
eft vt ipfe faciat fieri iuncrionem toti (pine bis 
in Die cii furgit De tecto 7 vadit ad ipfu5 cum hac 
inuctionc.te olei De citoniis J. i. olei nardini.J.i. 
f .croci g.Vi.fcminis plantaginis feminis acetofi 
1 fcario.anaj.i J.fan.al.1 ru.ai?.3.i.ccre al.qua 
t«5 fuflficit 7 fiat vnguentu pzt 
cipale e vt ille amicus fepe in mane accipiat illas 
aquas in auro2a tardando cibuj poli per quattu 
02 aq 02igani aque calameti 7 rute afi 
p.aque ccnfolide mino2is.?.i . j\mifce.CfQuin 
tum p2incipale eft.vt vir ille omni feptiana fef i 
auro2a per bo2a ante Diem nouc bo2is poli cena 
scctpt a t.5. i*metr id ati C113-5. ii. aque betom ee a ia 
ceat in lecto p tres Vel quattuo2 bo2as.7 tardet 
ctbii pofl ad minus bo2ie fex.Cj Sextu p2incipa 
!e ell.vt ipfe vtatur infralcriptis pillulis. De qui- 
bus omni quinta Die accipiat vna pa$2 ante cata 
qua? Defcriptio.lk aloes galbani 
oppoponacis aroatici ana.B.i.cimim feminis ru 
tecinamomi an g2ana.iiti. fiant pillule 
rof.De omni.5.vi#JQltimu pzincipale ell vt vir 
ille luper vmbtltco fuo poitet b° ccrotti jtmuc ibi 
aHiUens vfq ad natiuitate Domini. 7 fi caderet p 
fe faciat ipfum renouari 7 erit magnu auxiliu ad 
fanitate fua .Tkemplallri De mucillagintbue.5.vi 
emplaftri apolloliconis.5.x.DifToluantur cu modi 
co aceti 7 fiat cerotum rotundu ficut nebula 7 eo 
vtatur vt Dictu ell. 
(Confiltu p20 faltu fn fundo Homacbi 7 co2dis 
fe.colliquatiua 7 p2iuatiua exiccatide neruo?. 
( \ dattuo2 accidetta buius viri fut 
■quibus p2onidcri opo2ta. aliter 
F eft ipdTtbile iplum fanare vrq. 
.*)_ / t>2imu itaq ell vdxmene pulfa* 
fn fundo Homacbi ipfius que indubitanter p2cue 
4 nit a magno apoflemate vel falte oppilatione fc2 
J ti cadente in parte mefentirion fudo ftomaebi cp 
"pofita.cui pzouidcndu ell remedio Duplici4jfczi 
mu5cll vt ipfe omni mane in auro2a accipiat.5. 
itiij.aque DiHillationis radicum altee calefacte 
pccari et tardet pzandiu bo2is.iiii.<T 
Specnndu remediu ell vt omni mane per Duai bo 
2as ante cibu inungatur tota regio llomacbi 015 
oleo nardino calefactc.Detndc fuperponatur boc 
rof.ru.3.v.fpicenardi mallicis ana 
3. iii.ciperi fquinanti calami aromatici ana.5.ti. 
viola?.|.iiii.farine fenug2ectj.tij.flc22 camo- 
mille feminis maluauifci farine 02dci ana.5,x. fi 
atemplafl? cu Itb.i.mucillaginie feminis Uni et 
calidi: fuperponatur renouando ipfum omni Die 
bis Diligenter fuperligatu.CJSecundu vero acci 
dens p2incipale cft mctuB faltuofus cozdie. p20 
quo p2ocurctur cu illo epitbimate .V* aq bugiofle 
lib.i.aquc farfare 7 cicozee ana J.iii.vint malua 
tteicuitu J.crecf.3.i.fpodii Doronici effio t* coi 
de ccrut feminis bafiltconie been al.7 ru.ana.3.t. 
ligni aloes 5cdoaric ana.5J.fan.al.r0f c02al.aU 
an.3.u.mifce 1 i bunc liquo2e calefactu intingat' 
pannus oe g2ana ct bene expzeflus tepidus pona 
tur fuper mamilla finiftra ante pzandtuj tribus 
vicibus 7 pofl cena et inter p2andiu a ce 
nam fer vicibus. (jTema vero p2incipalis eg2i 
tudo buip e fe.coliqtiua que indubitanter e cibi 
ce fpecies qua vir ifle vtatur lacte ac 
cipiendo De ipfo omni mancj.iiii.cum.3.ii.5ucca 
ri albi.£c comedat fepe in cibis line lac cocm5 et 
recoctu 1 capiat lac abfq butiro IJEt vtatur i ci 
bis a triplice bleta fpinaebia poztulaca 7 quan- 
doq cancris fluuialibus.et carnes iuuenu anima 
lium pingues cum prifana 02dei vel De amilo.JCt 
fugiat cibaria acuta et falfa a aroata omnia pze 
fer crocu.ct bibat vinu albu fubtile Duke cum al 
tera medietate aque bugiofle limpha tum. erit 
cura marafmodcc Difpolitionis ciuscozrcctiua. 
fDuartu accidens p2incipale ell ncruo? p2tuati 
ua extccatio.p20pter qua contracte funt iuncture 
imo fere in Duritie conucrfe. intantu? q Dubitat 
valde De pofltbilirate reductiois ea?.quonia par 
tes elTe factae folidas et induratas confumpticne 
bumidi fubllantifici ipofftbile cft bumidiusfieri. 
6:5 biiiditatc fubftantifica |°Jignufifi qd tamen 
srgumeutu adbuc Ipei curationis maniidk tan 
turn in Ixx viro adouci poflet fullcntaretur i duo 
bus motiuis.P>2imu eflquia oifpofitiones iflcnd 
funt multu fixe longitudine temporis. Sfccaindil 
ell q> bic vir adbuc eft in etate confiftentie conllt 
tutus.CHnoe fi regatur conuenienter vt in p2cce- 
denti capitulo Dclaratu.pofiibile foztalTif erit iit’ 
cii rcftauratione fua ncruc? contractione remo- 
• ucri.ipfo tamen cuitante omnes fpecies euacuati 
onis bumidi fubftanrifici et p20p2ie coitum et 
farmaco2um omniu vfu5.Cn itaq fundamen 
to ncruis eius iam in Durtcie conuerfis p2outdca 
tur triplici eft boc olei re 
centiiolci amigdala? oul.olci d fifamo an J.i.p. 
cerui vrfi ct talTi ana J.pul.artbetice.5.1. con- 
quaflent fimulaexillis acm calidis inungat to 
ta fpina a p2incipio colli vfq ad caudaniquatter 
in Die naturali leuiter confricaudo. 4Tfecundi! 
vero principale ell vt iuncture eius erpedes fepe 
lauentur cu aqua Decoctionis vel b2odto oabaon 
7 e talTus ct e oe remediis tertiL 
lertiu vero p2inct'pale fi potens ell ad expenfam 
vt fit pzopinquus macdlat02ibus a quibus acci- 
piat pelles arietj velcallrati velaiter ab afi ex- 
co2iato et fefhnantcr vdliat meb2a p2edtcta pel 
libus illius anteq ab eis euanefcatcal02 ab illis 
animalibus mfufus.ln illis eni3 Duobus f mediis 
latet ianitatts eius remediu ad laudem Dei omni 
potentis Smetu 
i iConfiliu p2eCeruatiuu ab oppilationibufia te 
\I fione magna in llomacbo 
m Enerandus i cbriHo pater Domi 
J| nusarcbidiacounseccleliemaio- 
1g; 1 rie 1batauie.p20 regimie p2efer 
X i uationis ab euentu opptlactonu 
ct tenfionis magne in Ibmadxj 
p20ucnientiu5 a materia flatica mucilligmofa Vitrea ct aqucfa.quc materie ventefe fn fiomaebo 
frequenter Dolozce intenliucs 7 extenfiuoe tbtdc5 
cfficiunt.modu teneat infralcriptu.bzimo qttide 
accipiat De iflie pillulis vfq? ad medietate menfif 
tunii omni quinta Dic vna parum ante cena.it fi 
contingeret ipfum percipere fc gzauatu3 in toto 
cozpozc peflet ex eie accipere.vti.cmni fine men 
fis vnius in auroza 7 tardare alTumptionem cibi 
poft fex bo2ae. ifl aut ea£ Dcfcriptio talis.1* alo 
es elcctt*3.ii. cartami po 
Itpodtt coloquintidc ana.3j.53 electi calamenti 
ana g2ana.vi.falis indi a nitri.3 J.cum fucco ro 
fap fozmctur pillule de omni.3. vi. 7 confeructur 
in pixidc cu pulucf cinamomi it attendat q po 
tcfl eis Vti toto tempozc vite fue. vo 
vtatur bac confectione De qua per tcrr.3 menfem 
maii feper accipiat ante pzanditl per b02am.ij 
rotula.t.7 bibat poff ea quarta pte ciatbi optimi 
Vini albi nen Dulcis et bene fumefi. it eft eius 6 
feriptio talis, ligni aloes Ipccicru oya 
calamenti oiacimint ana.3.i.5nccari albi 
lib J.cum aqua mente fiat cdfcctio in rotuf mag 
nis 7 cooperiantur cum foliis auri.it fi vterctur 
confectione ifta a medietate fcptcmbzis ad 
mediu maii femper effer ei conucniens.ij Icrtio 
vo pzicipaliter babeat p2ope fe eleetnariu bcc. 
quo ponat coclear vnu cum ciatis quattuor oeco 
cttorue differte vt fibi Dixi, in quo cliflcri ponat 
De oleo liliq2 al.7 aneti tertia parfeiati p20 quo 
emtqi.it clcctuariu cfl bcc JV budee limplicis de 
etuarii oc baccie lauri electuarii indi anaJ.t J. 
falis gcmmeJ.ii.calTie fiflu.3uccari ru. anaj.ti. 
conterantur fimul vltimate tn moztario a ferae 
tur in vafe vitreo bene cooperto. {TQuarto pzin 
cipaliter attedat q fi aliquado fcnfii} tclione 7 g 
iiirate i fldacbo 7 rugitu 7 motd3 ventofitatu pert 
cena per vna boza fuperponat ftomaebo peciam 
Vna3 huius vnguenti.quc babeat amplitudinem 
vnius fpanfc 7 calida fuper ligctur.cmue ceferip0 
olei amigdate amara£ olei De menta De 02 i 
gano anaJ.i.olci nardint.J.iJ.mafticis fpice (q 
nanti 3uccari rof calami aromatici ana.5 
rallozum ambozum anajii.rcftne elcctej. iit. 
landani.3.v.Diffoluanrur gumme 013 medico ace 
ti acuti 7 incozpozcntur cum.J.t.cerc Diliget i cd 
mtxtipne 7 cum fuerint tepefacta apponamur fpe 
cics 7 Diligenter incozpozcntur cum aliis 7 refer 
uetur in vafe vitreato bene cooperto.ln cibatide 
vero fua euitet blctas fpinaebias lactuca cudiuia 
p02tulaca 7 cucur.p20p2ie.Jf t i fumma Dimittat 
omnia fercula berbap l’ alia22 rerum 
7 tamen quandocp placeret accipe 
t5 lactuca vel p02tulaca acetj.comifceat eis 
lem quantitate herbae calidaru ftcut faluia3 ref 
martnil menta yfoptim ferpillil feni, petro, mcliuf 
tamen falaticiu edet fuo te 
p02e fparagi 7 cappares, fecundo etiam Oimit 
tat vfum oppilatiue$2 ftcut pilciu cancrozu 
7 pzopzic 7 tcncbarum.pifcibus tame 
falitis vti potcil 7 luceis variolis 7 tozrentinis 7 
aliis laudabilibus babetibus carnes folidaf 7 pau 
cam etiam tertio cibos paililef 
7 reliquof oppilat iuos 7 vifeofos vt a:tes 7 riei uof 
animaliil 7 cei eb2um 7 caudam cc£ 7 ventres in 
multo vfu.relinquat etiam vfum longii 7 magne 
quantitatis cerafoy 7 fructuu bumidof ctjprie 
Qimfttat pira mulcata cucu.a auguriae. pepones 
autem a ficus ? vue a amigdalc a aucllanc lunt ei 
eonuenicntes. £* fap02ibus aute laudatur eia 
greda et fuccus limonii falttop ct 
autem aceti ? vintg2anato?z Dimittat aut raro 
De cie accipiat4f tlfue vero fpccicru Vt 33 pipia 
croci etnamemi galange nucifmufcate macie n co 
timiliu plnrcnr.tbotus aute eiue fit vinum album 
colo2e fubdantia fubrtlc bene Dpafanii n cla y odo 
re fuauc fapo2e mediu inter Dulce ? pent 1X115 qd 
fit bene potene ct fumofu5 plttfij* mediocriter£t 
vtatur eo puro.it fi fuerit necclTariu aqua3ei 
mifcere.tunc conmifceatur tertia vel quarta parf 
aque cocte que fuerit dc ciderna vel laudabili pu 
teo.foec in fumma funt remedia et modus regis 
melio2a que fieri poliunt p20 co ad laudem dei 
omnipotentis -Hrncn. 
Confiliu ad malam complexione frigidam et 
bu.domaebi cozdts ct cerebzi ac epatis ? per con 
(equens totius et trcmo2e capitis ct b23cbie2um 
erco2disetbumorcfirate Hornaebi et eo2i*uptio 
nem vifus ac Dtminutione et Dolo2em fpatularu3 
(pine crurium et coxarum. 
(T\ , 
V Uinq; (unt Oifpofitiones que i*ma 
■(erunt in nobili viro Itticolao tru 
Ao iiuc ipfas cg2itudines fiue acci 
W dentia nominare velis. 23idetur 
s tamen omnes ille ab vna radiet 
4 traxiffe p2inctptu er ab ea Dcpcndere.id cni ma 
f la complexio frigida ct bumida C02dif ct ccrcb2i 
'i ema non parum ctia3 epati comunicata. p20pter 
aj quod vniuerfa cius egzttudo frigida ct bumida 
nccellarto in toto rcfultat.‘|D02um cm'3 mebz02u 
quattuo2 lapfus naturalis fiue p2eter 
naturalis tori facilius comunicari poted C02p02t 
cum alicis alio2um mcmb202um lapfus domaebi 
epatis co2dis et cereb2i complexione euertef pof 
fit.pzoptcr quod facile faluari poffunt omnia illa 
accidentia ab hac radice Dependcr.p20ptcr mala 
eni coplcxionc ccrebzi generatur in eo flegmata 
mucillaginofa ctaquofa.qucfmefui fluxibilitatc 
fine Didolutiouc a naturali calo2C in eo facta p20 
pelluntur ad ncruoe motiuoe ct ad nuebam ct in 
funduntur tn cis (pude pzoptcrlllc.32 flegmatu5 
mollificatione et ponderofitate g2auatur 
tattua potetta.ua q mcbza fm exigentia Dfe po 
fitionis ab co ludentari non poflunt conucnicnter 
£t ad fublcuandu ct contraoperandii nocumcn 
to p20uem'cntt ab bac mala complexione et 3 mT 
titudine flcgmatu p20uenicnti mouctur virtus,? 
De facto mouct mcb2ii ad politionis 
eppefitaq; ei aD qua3 mouct materia ifta pzcdt" 
cta.pzopter quod tremo2 ed mo2buf effia alie. i. 
mala complexio indrumentalis memb20zii pzo 
wcniens pzopter Dcfectii virtutis motic fc5 facru5 
a mala complexione vel materia pzeDtctie.cc ed 
Defectus continuandi motu compar.i.c 
qualis gzauitati fc3 a materia p20uenienti.fimili 
ter ct copar virtuti.t.potentie virtutis intromit 
tentt.t.actualiter moueti mcmbza fua motiuc vo 
luntarta que p20ucmt ab appetitu virtutis 
bzt animati monentis mcmbza motu conuemcti 
Sinde pzopter bcc motus voluntarii pcrmifccnt' 
cum motibus inuoluntarii8.fc3 pzouenientibus a miila complexione vel materia pudieffi p2opter 
(iuodco2rdane infertur $ bec eg2itudo cft acci 
dens.puenics motiue virtuti ficut ftup02 e accri9 
4?ueicf vtuti fcnfinue fc3 fenfui tactuf.it kc Dif- 
finitio efl p2incipis zH tertii capituloaxjrcmof 
vbi inquii.£remo2 efl mo2bua officialia eueni- 
ens p20pter Defectu virtutis motiue a motu la- 
fccundii continuitate compar g2auitati cd 
pari intromittenti fua motione motione Volunt* 
ri35 quare comifcentur motus voluntarii cu5 mo 
ttbus inuoluntariis 7 cft nocumentu i virtute mo 
ttua ficut llupo2 efl lefio in fenftbili. Uide ergo $ 
tum nocumetii efl tremo2 capitis b2acbio£ 7 alia 
rum partium.boc enim figmficat lapfum in cere 
b20 exiflente mentas mobiltbns comunicatum 
virtute motiua 7 quietatiua5 ledente lefioneco2 
ruptiois.p2opter quod el! eg2itudo feua vald pa 
rum bene intellecta 7 raro bene curata {££>20 co 
plemento igit bub treoite qui notabilit alleuia 
tue efl vt fenfus offendit tria mibi vtfa funt fibi 
confcribenda remedta.lrk>2imum k2um eft tt 
ifle vir fepe accipiat in maneiiii.vel. v. lac 
tis actn calidi 7 multum nuce mulcata vtatur cti 
am in cibis futs 4T Secundum fpeciale efl vt fe 
pc vtatur inunctione a collo vfq? ad fine fpatnla 
nim facta ex oleo ifto.Bt feminis canapis flo2U5 
andacock cnfancini J J.cinamdi e 
lectitfimi .5. vi. buliant omnia limul vfq? ad con- 
fumptione medietatis.7 ex co calido inungantur 
loca piedicta actu calido mediocriter confrican 
do ea.dtnamonul enim babet magna p20p2ieta 
tem in trcmo2e vt legitur z° cauomsxapitulo-oe 
eo.et oleum 0 femine canapis 7 andaeoka electi! 
fima funt in bac oifpofitione tdegitur ah JSuice 
uitertiacanooiaiauL8 upimloieiura tremo 
ris.vbi inquit.Jtr iunctio cil oleo canapio 7 d an 
daccfka mirabilem bab5 pzopzicmc 7 fimiliter 
jjmplaflrum ex ea factu.i.recenti folummodo. 
lIertiU5 vero principale 7 expertum cft vt eger 
ille fcmel in feptimana in auro2a acc1piat.5j.cd 
fectiois anacardte DilToluta CU5 modico aque ref 
marini tepefacte 7 tardetur pol! cibus bo2is ad 
minus quattu02.7 eligatur anacardia confectio d 
feripta Jffl em'3 
nobilio2 alteris 7 non Dubites De eius caliditare 
cum feribitur cp p2ouocat tllico fudo2e 7 inducit 
feb2c.boc enim intelligitur in frequentia vfus eia 
7 quantitate magna 7ccti.(T£5ecundu accides bu 
ius viri efl motus tremulus co2dis eius qui fuit 
maxima caufa omniu fua$z eg2ttudinu.Cuiufqui 
dem caufa efl mala complexio 7 materia p2edca 
eo modo verifteando tpfum ficut De alt'022 mem- 
b2oru5 tremoze Dictum efl.Jft quia bec Difpofttto 
omnino remota efl,p20ptcr quod tetius cozpo2if 
vires rcflaurate funt.Ideo in bac Dijpcfittone nd 
ponam rtifi fingularia remedia Duo.tamu autc 
bo2u e(l ad tollendu fi recidiuaret 1 
P20 babendo aduentu eius vt vir ille femper pc2 
tet appenfum collo fuo iacente fuper co2dc fuo de 
ctiiTimu fmaragdu.lDabct enim p2op2ictate mi 
rabile in confo2tando cc2 7 flomacbil etiam, licet 
fitcoplextonis frigide 7 ficce. /[Secundum vero 
fpeciale remedii! cll.vt vir ille fuper C02d fuo fem 
per p02tet ceroti! factum in bunc modum, ex bcc 
enim ceroto ab co poztato motuf tremulufco2dif 
omnino remotus fuit.Cuius Defcriptio. Tk 5cdoa 
rie ‘fcarabe ofTtf fle cozde cerni beett albi 1 rubei' 
etTemims baftltcoms macia do 
ronici fmaragdi et 
pbiri ana3j.marganta£electaz23.u. ligni a 
ambze ana.g.tt. refinedare oif 
folute cum modico aceti et bene colate J.u.capitu 
albe.5.ii.ftat cerotum fperteu ficut 
nebula quod femper fuper co2de affixum teneatur 
adbuc per fpactu5 medietatis m.fjZertiu p2in 
cipale acchs huius viri e bumozcfitas 7 immede 
rata bumidicas tn ffomacho eius genita a mala 
coplerione frigida et bumida ffomaebi fui. 
pter em'3 innati calone fui Debilitate cbilue em'5 
multii Diminute Digeritur et crudus et aquofus 
qui poffea ad flomacbu attractus et expulfus gra 
tia fui nutrimenti multiplicatusfacit in tpfo fio 
maebo bumiditatis et aquofitatis augmentum et 
mucillaginofe materiei quantitate multa que ibi 
dem conuertitur in flcgmata et poffca Defcendcu. 
tia ad ffomacbu nocumentu angmentant in ipfo 
maiufcf erat, pzopter quod efficitur in flomacbo 
fuo circularis regeneratio pzedictaru 
tum pzopter mala complexione cerebzi eflcntiale 
in eo.tum pzopter nocumetu augmenti) per colli 
gantia flomacbi ad ipfu3 et ecotiuerfo.vt legi pdt 
quinta tertii capitulo dc catarro ct tertio De par 
tibus ammaliu capitulo De cura cerebzi &t ex b* 
fundamento mantfeffc concluditur caufa multitu 
dinisfputaminisinboc viro, fecundo 
q> impolfibile eff hunc virum abfolui a fputamie 
illo.nifi rectiftcetur ffomaebus et cerebzu.S3equi 
tur tertio q cura huius rei eff valde Difficilts.JCt 
fcquitur quarto q foztaffis nuncf ab boc fputami 
ne curabitur et maxime Dum multo vrctur coitu 
'fc>2opr buius iq fioacbi fctificatidne cjnc$ Defcri 
ba fingularia remedia tPzimii gde D tnteriozi 
bue cft boc.Bccinamomi electi mafticis 
nozfi mirti ypoquiffidof fpcdtt coziadri pzepara 
ri ana3.ii1i.fiat ommu per k puluis.Dcinde mif 
ceatur oe quo femper accipiatur antecib1t.5J.cu 
modico vini aromarict (jSecundu eff q femper 
poff cena vtatur bac confectione. Tk troctf.De rof 
Dcfcripticne matozij.t.trcctf. oe fpodio3.iiii.ci 
mini tozrcfactij.t fecunde Decoctionis 
f.mi.cum aqua mente.fiat confectio in rotulis qt 
tuoz.5.i jXcrtium eff vt aliquando accipiat.f.bis 
in feptimana J.ii.aque mente aromatice cu5J.1t* 
aque rofmartnt vt fupza Dictu5 eff. {{Quartum 
cft vt exterius applicetur ffomacho bole cerotum* 
laudani electi reftne clare picis naualifana . j. 
y.galliemufj.u.garioftlop rnaff icis piretri cma 
monti fpodii ana3.i.cere quantu fuffictt fiat 
rotum bene tenax, Quintum pztncipale a pzo 
pzie gzatia mundtficauome et confoztatidis ffo 
maebi eff kc.lk pillula£ De fpeciebusj.iJ. ma 
cis galange malfteis coziand pzeparati ana.g. 
vi. fucco mente fozmentur pillule De omni.5* 
vii. quibus vna omni tertia vel quarta Die ac 
cipi poteff per mediam l?ozam ante cenam non 
pzetermittendo reliqua remedia que iam Dicta 
funtjQ Quartum accidens pzincipale bunc viru5 
moleftans 7 vertens ad le curam eff nocumentum 
vtfus quod aliquando eff nocumentu Diminutidif 
eo q obtecta vifibilia vfq$ ad Diflantia confueta5 
non bene percipit potentia vifiua f m colozcs qua 
titates fitue 7 figuras ipfozum, Accidit ei qh$ noatmentu cozrupticnfe vtfue qndtu videtur ei 
percipere in medio exteriue obtecta que nequa# 
ibi funt.pzopter quod nOcumentu Idoc cozruptto 
vifionie reducitur ad capituli! De 
bue 7 imaginationibus ipfie frequter fuccedit acj 
7 aque fuccedit pannwe qui falle nominatur catar 
racta.nifi per ipfum intelltgatur pannus per ve 
fluxu gcnitue.Tbie tgftur Difpofittombue Duplici 
remedio pzoutdcdu effe Dccreuimue <7Kt pzimu 
bozu eft Vt pcft cena accipiat vna De infnaicriptif 
ptllulie.Bi alcef epatici infufi ik fucci feniculi per 
feptimana vna.f.i.fpeeiep byere (implicieplllu- 
lap lucte Defcriptione lucie in antidetario ana 
fucco feniculi fozmentur pillule oe om 
ni.3.Vi.De bis ergo fumatur vna per Duae bozaf 
poft eft cdizium Ixx De quo (in 
gulo Die oculis etus.4.Vel.V.impcnatur gutta.t. 
tpfo fedete refupinc.Cufne Defcriptio.Bc lueei feni 
culi Depurati fucci celidonie et eufragte ana.$.$• 
tbucie pzeparatc.3.iiii.fellie ptfeie fabor 7 eft lu 
ciue vel variolue. J J.mifce 7 expefitu fdt teneat 
Dtuf' Quintu pzincipale accidens mckftane huc 
vira eft ooloz et fpine totiue 7 crurium 
7 cotaru.£t butc quide Dolozi non videtur roibi 
aliter cum pzeuifione pzouidendit ede cj> cu recti 
ficatione ftomaebi cc2d?2t 7 cozdie De quibue di 
ctum eft fup2a.7 ipfum oolo2e remoucrt vtdi.lBi 
tamen inflaret D0I02 in fpatulie 7 (pina vngatur 
cum bac inunctione. Bc oleu De croco De cofto oc 
liliis albis piperis piretri ana.5 
5.croci3*i. ccre albe quantu fuffiettiiat vnguetu 
molle 7 actu calidu (patulis 7 toti fpine applicet 
ter in D{e.£3t aute D0I02 inftaret in cruribus tuc 
eidem p20utdeatur cum ablutione actu calida ex 
bis fpeciebus facta Bc euparozii abfeimbii aftari 
liluie betontee ana.eto.iii.radicum peucedam.ctt 
iiii.contundantur 7 incidantur 7 coquamur in 
titate magne aque vfqj ad confumpttoue3 tertie p 
tis.3facp accidentiu cura felicttabitur 
auitiiante deo cum applicatione pzediaozd in' 
ftrumct02u.Caueat tame vir ifte a cibis bumidis 
ftcut bleta fptnacbta portu.cucur.7 fifitQ que 
accipiat nili in parua quantitate 7 in vfu paruo. 
2Ddotics autem bene Dulces 7 maturoe comede? 
potefl licet non omni Dic.frcue autem recentef cd 
ceduntur ei 7 fimiliter vue bene mature 7 
dalc Dulces 7 g2anata Dulcia fiue mu5a 7 perfica 
licet in paruo vfu.OJitct etiam multi aceti vfum. 
fed loco eius comedere poteft agzcfta recenrem et 
(alitam et fucaV 7 limonii condtrozum 
vfusiCttam buttri Dimittendus eft (cd oleum 
iiarum melius eft ei vero eius exifiat vi 
num rubeum vd fubzubeu fap02ts medtoc2ie no 
valde pontteum Vel bzufcum fubftantia claru3 be 
ne odoziferu 7 non valde fumofum.cgo autem ta 
le Vintl conceftt argu° fumpto a Debilitate 
cbi 7 epatis ncc Vidi cereb20 nocere vT neruif nec 
aliquod efficere naumentil.Svcundn tamen kn 
tentiam lapientium laudaretur et ydromel et $ 
pzit’ in quo coqueretur cinamomu. tlcrais enim 
ccrcbzo ftomaebo ct cozdi folemniter conuentret 
ad laude Dei omnipotentis -Hrnen. 
I Confiliu De conualcfcetc a fe.tertiana nota cui 
fuccedit vomitus fluxus ventrif tenfio ypocudrii 
fimftri cum Doloze fplenis. 
JSbzis quam paffuadtffle nobtT 
% __ adoldcc is duitate Bzixic fuit 
fimplex tertiana nota a colera vi 
\ tellina genita ex mixtione flcgtj 
Vjzoflt 015 colcra.7 fuerat poxifmi 
eius folu omni tertio Die affligcntes.ficut efi pzo 
p2ium talibuo feb2ibus ct erat pox.logitndo.tc». 
bozarum ad pine vel xviii.3fccidcnria vero hanc 
feb2ecocomitantia fuerunt tria p2tndpaliter in 
ter alia verenda magie, £>2tmu accidcn6fuit vo 
mitue in p2incipio pcroxifmi qui licet laudabilis 
fXtTlat.tamen verendue erat quia fupeifluue et v 
tutem Sxcundii fuit Diaria valde 
fo2tie ex materiebus Ipecie Diftinctis otbue pret' 
(anguine qui etiam no param timendus erat.q2 
incidebat in canone veteris aftarilni0£2a.£gs- 
fltoes colof (ponte facte malu iccti. t» 
Xmiu accides 7 f02tius p2cdcis tefto }'pocudri( 
limftri cum Dolo2e fplenis cx co2ruptone materi 
eru5 colericarti que adufle fiebant in fe.talee en 15 
materias contingebat comifccri ml ie fccali 7 at-- 
trabi ad fplene taniy ad rcccptaculu qui 
bus p° (plenis co2rupta erat 7 adhuc eft adeo $ 
verendum cfl De conucrfione Difpofitioms eius in 
timpanite.sut fo2taflis cafus in melancola mira 
cbia qui ambo ftmt g2andis fpeculationis 7 time 
di cafus.p2opter quod ex pzedictil infertur opoz 
tere regime eius Diligenti fpeculattonc meniura 
dii clTe.cuitando admimftratione omnium 
7 potuu omniu Dulcitl 7 vcntofabiliu 7 eo2U3 qui 
funr apti gzoffitudtnc 7 vilcoittate fua oppilaudef 
facere 7 tnuentas confirmare.®’ te regimine au 
tem ex parte medtcinaltil quattii02 videntur mi 
bi efle obferaanda (alte per totu5 p2dente meiej. 
1>2imu eft confectio De qua femper ante cenam et 
ante p2andiu accipiat rotulam Cuius 
Oefcriptto.Bc trccif.Dparodon trocif.oe cappari 
bus trocif.c> 5uccari.3.v. 
fiat confectio folida cum aqua fublimationis apii 
i£ecundu p2incipale quo vti Debet cft Digefliuu3 
hoc De quo accipiat falce omni alterna Die i auro 
ra 7 tardet ctbu fuu5 faltini bo2is quattuo2. fk a 
que fublimationis lingue ceraine.J.itit. aque far 
7 totum (it Do(is vna 7 calefiat.® 
2fcrtium p2iucipale eft ufus ba2U5 p1llulara5.De 
gbus Die intermedia fax alTumpttois oigeftiui 
accipiat Duas aut vnam f m intentione congzue 
operationis Defer tptio. B< armenta 
ci moHi02is 7 electi.5.1.5. aloes infuft tn aqua ci 
coree per nocte.i.|..maftici83. J.croci.g.vi.icoz 
pozentur omnia in fimul 7 fiant pillule ex omni 
3-Vi.et accipiantur vt fupza.jh Ouartu remediu 
(peciale in quo valde eft confioeitdu eft vfus cero 
ti cuius materia extendatur fuper cozio facto £5 
figuram lunare et applicetur ipocundrio finiftro 
fm tncelTum infertus.iuius reuolutio p 
tingat infra vmbilicum v(cp ad os anebe et fixuj 
femp in eode loco remanek.dums Defcrtptio Bi 
bdellii mollis et (ubalbidi armoiaci vt lupza ari 
3. it..agni caftt tamarifei fcolopc .cozticu radteu 
capparozum plantaginis ariilo. 
ro.oppo.ciperi gumme;7 co 
quanrur pzedicte cum aceto fquillitico et fiat ce 
rota vt (upza.et fi ex materia dicte compofitois 
optaucris facere, vnguentum molle omnia pze 
dicta pzeter acetum fquilliticum incozpozentur orni okobe capparibus 7 oe cttomie ana 7 cum 
fnfficicnti quantitate ccre reducantur ad glutino 
fitateconuenientea fiat et eo inunctio prcdicti 
ypocundrii ter in oie naturali, £>i autc ree vide 
retur p2olongari 7 ad terminationem non bonaj 
rcuerti opo2teret particulariter oeferibi oifpofi 
tione 7 accidentia que remanftflent. 7 tunc cop2ef 
fiue conf}tferado vberius pzouidcri potiet ad Uu 
dem oei Hnien. 
I De mala complexione frigida et bumida floa 
cbi oc catarro oe imaginatione oe gzauedme lin 
gue oc afmatc oe rugitu a eructuatione 7 oe laffi 
tuiine ad motu progreiTiuum 
U3r nobilie Damanus oe f020ia 
Iit oiocef aquilcgenh omerf eg2i 
tudintbue 7 acddcttbue molelTai 
ingenter. JEt pzimu quide eo2um 
efl mala complexio iiomaebi ipli 
ue frigida 7 bumida.quam credo ego magie pro 
uenilTe pzopter exceiTum regiminie fex rerum no 
naturalium cf a pzinctpio generationis. quoniaj 
naturalis complexio eiue recedit a mediocri per 
augmenti! caltdttatie 7 bumiditati8*magif tame 
per augmetu bumiditatie q1 caliditatie.Tlarura 
lia enim complexio eiue didetur effc fanguinea fe 
cundu \niucrfam habitudine eo quia rubedo i to 
to repzefentat 7 carnofuaue augmenti! habet no 
tabtlifer 7 mcmb2a eiue g2dla funt 7 felida fatif 
7 capillo? omniii manifefla eff rubedo 7 efl longi 
fomni 7 multitudine fputi 7 alia? fuperfluitatu5 
babet cum reliquie fignie augmentu {anguinis ,p 
tcndenfibue.t>artieiilane vero om- 
plexio videtur fe babere taliter.quema llomacba 
eiue babundanti bumtditate labo2at. quod 
guit muitfrudo faliualie bumiditatis.tardus ap 
petitue. paucitas fitis.ventofitatu muttitudocu5 
eructuationibue. tenfione cfplurima 7 gurgulati 
ombue in llcmacbo fepe perceptio. velut cum aq 
aut aer vebemeter puifus includitur 4 (Complex* 
epatie ad caliditate notabile Declinat 7 bumidi-- 
rate licet intenfiue calidu fit epar eiue q Ixrnudu 
quod facile oeducttur.co quia vrina eiue i tinctu 
ra notabiliter deuarur a g2aducitrinitatie inte. 
fe vf$ ad ruffedine manifcllam. 7 in ypocundrio 
Dextro tpftUB caliditatie percipitur tactu. et 
eiue exeuntia in tinctura notabiliter funt clcua 
ta 7 frequenter fitis cu5 02ie amaritudine aliqua 
ta rep2cfentatur,7 efl in eo pullus magnue velox 
non tamen frequene per fe nifi cum molcflatur af 
mate vt infra Dicetur. 7 rep2ofcntatur pulfue ve 
loreum inclinatione ad remtlTa5 intentae 7 ou 
ritiem.Capitie nanij naturalis complexio ad ca 
lidifare 7 bumiditate Declinat intenle.qucd appa 
rct ex multiedmo ex tactu partiu$ eiue caltditae 
cum mollicie rep2efentatur,Sbccundo quia multi 
tudo cftufidte fupcrfluttam per oculos 1 aures ba 
bundat abfqt frigiditatecu p2edictis fuperflutta 
tibu6pe2ccpta.que tamen bumiditarce in fap02e 
fuo nullam vt in pluribus fap0210 ba 
bent.licet quandeqj fapoz fallus in p2edictis eflu 
fiombue perc ipiatur.7 pzcpzie cum contingit e- 
par cole ricum materiam notabiliter aquolitatt' 
fangmnie cdmiicerc.ex quibus falfedo in p2cdtcta 
comixtione percipitur. Ileqj enim bcc falfedo in 
picdictif p2duemrc pctcf! ex putredine pttdfcts 
rum etia 5 er aduftae caru mii 
in eo ridere fignu putredinis rcl adurtionis fufti 
ctt Demonflratiuii ridetur.<£i quis bene ofydrat 
quare.pzedicta falfedo p20ucmt er mirtionc pan 
ce coleze rcl rapozfs cum multitudine aquofftati 
fanguims et flcgmatif.buiue fermoncf colligendi 
funt.pztma pzimi capitulo Dc bumozibus in fcd 
caufe ibi.®mnis enim falfedinis caufa acetj.ZDul 
ta autem figna bumiditatis ccrebzi et caliditatj 
eius ercelTiue bic adducer potuiffem.fed bec ride 
tur fufficere.4JContra quia in capite eius multi 
tudo capillo?: ruffozum qui etiam funt gzofTi 7 fo 
lidi fatis repzefentatur.fed bcc arguunt cerebzii 
calidum et ficcu.eo quia multitudo ar 
gutt multitudine vapo?z qui funt materia 
et generantur per aduftione rt patet feptima qr 
ti in erozdio. (Capillus enim nafeitur er rapoze 
fuofo acctj 41 *butc motiuo Dicendii cft q licet ma 
terialie caufa eriflatrapoz pzcdiaus. 
ipfa tamen pzincipalius cleuatur a toto cozpoze 
inferiozi et recipitur in caput tancp in caminum 
totius.et pzopter boc quia cerebzii e amplius bu 
midu q caltdu.ldeo refrangutur pzedicti rapo 
ref.pzopterca q et fi capilli fint mi ti quia rapoz 
efl multus.ct fint rubicundi.quta miuerfa apler* 
et fimtliter partialis cerebri complerioefi calida 
et rapoz affimilatur nature (anguinis babiidantj 
tn eo.ideo tanta incapillis tinctura confiftit.7 qz 
rapoz ille notabiliter bumtdus efiadeo refragit 
ficcitatcm que foliditatisctgzofiitudinis capti 
lozum criflcret caufa per feXlnde et plani funtf 
eo cnp'lli.p20pter bumiditatis augmentum ficut 
foltdifierent et crifpi pzopter augmentu ficcitatf. 
Amplius caliditate et bumiditateccrebzi argit 
it facilitas et pzomptirudo in operationibus ttv- 
tcric2ibus cercbzt.co quia rir ille bene mobilis 
efl tn operationibus et imaginationibus et meo 
rattna.fimiliter etiam extenozum fenfuu opera 
tiones omnino caliditatis ct biiiditatie oflendiit 
rclut bumo2o(itas oculozum ct auditiue potette 
Dimtnurio pzoucniene er tnftitae miringe audi 
tiue ab bumiditate multa facta.£t guttus etiam 
aliquanta oiminutio pzopter pzcdictam caulant 
etodozatus remtiTtoetozgani tactus mollicics 
actualis que er augmero bumiditatis pzoueniut 
rt Dictio ell. it c% cifdc re lignis apparer pctefl 
q cczdis ccmplcrio naturalis ad caliditate 7 bu 
miditatem Declinat, tlon enim rir ifle ell iracun 
dus rei furibundus multu et pullum babet mag 
num et relocem cum ozgam' mcllicie repzefema 
tum.et pectus eius tactu bumtdu3 et nu<ju3 pii’ g 
ctpttur.rt tangenti parere potdl. £r quibus cm 
nibus in mam cong2egationem reducti apparet 
q complerio eius bumida eft et calida cum ma 
tozi tamen bumiditatis q caliditatis augmen 
to. £r bis iterum bene *>rad facile inucnirepo 
tes caufam omniu accidentiu que in ipfo perfeue 
rant.quin rt in plnribus moldtatur catarrts p 
palatum et nares erpulfis. 43 Sectmdu vero ac 
cidens efl multitudo materierum flcgmaticaru3 
que multum falfe funt.4f Xertium accidens'e fre 
quens apparitio imaginationu que minantur ei 
cozruprione rtfus.fl Quartu accidens ell Imgue 
gzauedo ad fermocinandu cum aliquali do 
loxe in radice eius apparentem t Quintii accides eft afmatfs peryodtei non Debilis cuenttis tmmo 
moleffi CJSvxtum aceidcnfeft multitudo ructui 
7 rugitus in ftomacljo 7 in ventre inferiozi. i| 
Septimii accidens cffDefcenfus ventofitatu5 ad 
mcbza genitalia que minantur eide futura bernf 
am i jOctauu accidens eft membzoy motus laxi 
tudo vel impotentia aut Debilitas ad motus ex" 
tenozes vel cxcercicta.quo? omntu accidentium 
facile affignari poffunt caufe vt nunc fequitur.1} 
ZDala enim cdplexio materialis excellenter bu 
mtda caufa eft multiplicadi fleg i 
am bumiditas mat'02 q> opoztet Debet cozpuf rd 
dere frigidius q> opoztet 7 pzopzie cum fuerit ex 
cellcnter aucta.23iue igitur augmetetur bumidi 
tatee incereb20perviam indigeftionis fiue etia 
a refiduo cozpozts per modu euapozationis vel 
Defluxus in cczebzo multiplicentur cum virtute 
expulfiua ad fui eductioncm excitetuz. neceffe ell 
pzcdictas materias aut expelli per palatu 7 ecce 
catarrum.aut expelli per nares lubtiltozes bumi 
ditatu partcs.7 ecce cozri3a fatis acuta p2Cpter 
falfedmc materie?:. C12d pare barum materie?: 
ad ozgana auditus cxpulia obtufum reddit ai di 
tum pzopter itifufionc ozgani pzedicti ziut vero 
per interiozes partes ncruo? 7 extenozes pars 
aliqua ad oculos pzopulfa faciet mollificaticntm 
oculo?: que iam notabiliter in eo inualet adeo q> 
palpebzarum extremitas abeo coopertcur fm 
magna partem. (Tu aute ba? materie?: vapozes 
fpui vilibili cdmifcentur potentie vifiue rcpzefcn 
tat colozcs ct motus fm Dilpcfittones vapomm 
ita vt tdc5 quandoqp imaginetur vazietstes colo 
rum 7 motuu in aere apparentius. que 
tamen ncquacf in aere inueniuntur vnd vilio cor 
rupta redditur vt claf colligi poteft tertia tertii 
tractatu quarto capitulo Dc imaginationibus du 
inqmt.lmaginattcncs funt colozcs que fcntiunt 
quo?: vifu ac fi Client imtxtt acri 7 caufa tn eis eft 
ftatio rei non peruie inter glatiale 7 inter ea que 
videntur.lcge ibi quia (ei mo fubnlis eft. IvUD ex 
bis facile laluai i poteft euentus catarro?: 7 mul 
tiplicatio materie?: p2edictaru 7 cozruptiois vi 
fue q funt tria pzia accidctia fupia bec 
autem contemplandu eft q ii materia per palatu 
7 vias altas Deteratur ad lingua 7 m oculee 
uentes ipfam.tunc pzobibetur eiufeonuenies mo 
tus.qui naeffarius eft ad bene fcrmocmandu. Vt 
colligi pdt 6* tertii capitulopzimo. Jtt ii mate 
ne tales infundamur mufcults 7 fubftantie ligue 
tunc poterunt ibide ooloze efficax per modu lolu 
tionis continuitatis cxtenfiue noinate. autpmo 
dum fubite alta attonis. J£t ex biis apparet veri 
ficario quarti accidentis pzetacti, t>m ra 
ttone ventatur accidens quintii quod eft anbcli 
tus nocumentu pzeuentens aut a Dcfcenfu pzcdi 
cta? materie?: ad pectue.aut quia pzedicte 
rerie opillant vias tranlitus fpiritus animalis q° 
niouen Debent ozgana anhelitus. Jtt autem mo 
tus pecto2ts parum animalis factuea fptritu 
motiuo a cerebzo ad pectus Delegato.Parttm ve 
ro fit natu2alie Datominatuf.eo modo quo metuf 
cozdie ct arteria?: naturalis Denominatur a fapf 
cutibus, vt poteft colligi xa tertii capitulo De an 
belitu 7 tertio colliget capitulo De eodem, fit ite 
rum nocumentu in anhelitu in boc viro per colli 
gantiaj.in boc viio euenire fotcft a ftomacljo.ee 
credo tpfum vt fn plurtbus hoc medo eucnirc. pp 
materiae vel ventofitatee in ftomaclxj congzcga 
tas que cop2tmunt Diafragma inmediate et aha 
ozgaa abelfo fario a mediate magif - Sexti ve 
ro accidentis fc5 multiplicationis ructuu 7 mate 
rie£ in rtomacbo.caufa cfl mala complexio bumi 
da iam p2edicta per viam indigcfhome iedes flo 
macbii 7 eft talis bumiditas iubicctiua cauta gna 
ttonis vapo? 7 vcntofitatfi.ex quibus a virrutep 
pulf hinc mibi accidunt rugitus 7 tozttonee in 
ftomaebo iam pzedicti.Ht vero infuper cx pzedi 
cto fundamento Deducuntur ventofitatu in tnfezi 
ori ventre caufa multiplicationis 7 Ddcenfus eap 
ad inferiozes partes violenta* facti in eis ab ex 
pellente virtute 7 congzegatio in inguinibus a 
pud femur.Wnde ex iflis paratus eft ad bernia5 
.i.ruptura inguinale aut iam fortaffis incidit in 
eam.laflitudinee autem impedime 
tum in motu vel excercitio pzouemt ex bumidita 
tibus iam pzcdicne moUtficantibus 7 relaxanti 
bus lacertos 7 co2dal lunctura?: 7 ligamenta per 
que motus in eis copleri Debet. £x quibus liqutd 
apparet que fit pzincipalis v ri buius cgzitudo. 
in enim mala complexio frigida 7 l unuda que 
tamen amplius ledit ipfum per augmentum bu 
miditatis ficcitatis vt fuperius Declaratum, que 
etiam mala coplexto affociat fibi octo accidentia 
fuperius Declarata 7 vereda latie.£>ropter quod 
vlt imo concluditur qfopo2tet virum iftummul 
tu elTe follicitu in regimine fuc Difpofitidts aliter 
non folum periculo led ingentibus periculif omni 
no ell paratus. 
A Capitulu fccundu De regimine buius Difpcsfiti 
f oms per refpectu fex rc? non naturalium iuc' 
X cincto tractandii 
Uir ille omnino caueat ctuitatem 7 locum 
tationis que funt bumida valde 7 aquarum dc 
curlibus pzopmqua vel accidentalitcr bumida 
antiquo? editicio? vel teftudinalibns reuolutioi 
bus compofita . Jfcr locus habitationis ad calidi 
tate 7 ficcitatc notabileXleuctur.exceiientms 
men efie Debet ad Itaitate q> ao cahditate tnclia 
tus.fit fi naturaliter baberi uon petatt. ranfi 
cetur ad extccandu cum lignis lauri cedri iunipe 
ri abietis et conftmtUum. $ut luftimigctur cms 
camera cum thure fandaraca colofoma laudano 
flozace ligni alces 7 confimilibus. £fut cum hoc 
compofito quoo cfl folemne. V* mafttcte laudai 
alpalti tburia ligni alces ter bentme reline ficca 
rum J.hozacis puluerijetur 
omnia et dc bis camera eius fuffumtget. < Pzo 
regimtne vero motus 7 quietis effugiat otiu qua 
tum poteffammo pcdeflre excercitiuj leiunctfo 
maebo factum Ubi valde conuemcs cfi.vt fzequcs 
afcenfae 7 oelcenlus per vias monticulofas 7 cx-- 
cercitium etiam g2adarioequofactuet fupcraf 
fumpto cibo non elt eidem conueniens. i ite ter 
tia re non naturali Diligenter afpiciat q rplcrio 
nem a cibo 7 potu effugiat tmmo tmrq* ccmeder 
Debet ad fatuntate completam led reliquiis ali 
quante famis vel appetitus in ftomaebo remane 
tibus ctbetur.JCt fumopere caueat q1 cibu3 cptis 
mallicaticatione conterat anteq’ ocglutiat. 11*5 
odit vita5 luam qui cibum fine optima malricati 
one Dcglutit.terua pzimtcapitulooe regimine 
famtatis per cibum. Similiter 7 potu mefurate n bene partitu accipiat non femel in multa quati 
tate 7 tmpetuofe Dcglutiens.fed pazum 7 partiti 
one Difcrera.ita 1y in liomadxj non oefluctuet De 
tcrioz enim cibatio eft que flomacbi gzauitatem 
7 tenfione efficit.ftcut Deterioz poruii eli qui in lio 
maebo fluctuat et Otlurrit tertia pzimi vbi fu-- 
pza. (Wius vero menfura Dozmitionie Debet ec 
vt non Dozmiat inmediate poli cibu imo tranfir 
permittat bozae Duas.vt cibus 7 potus in lioma 
cbocongzegatiacaloze naturali conuenientius 
elabozcntur.C«5 enim cibus in liomaebo reperi 
rur i motu 7 Dozmit mttltu gzclTae 7 cyplurimas 
ventofitates in capite multipltcat.2l3enfura igif 
fomni in eo dTe pctdl quantitas vii.vcl viii.boza 
rum.necy pzocuret in die oozmire fi poteli aut 
valde paru.7 qualitercunqjcotingat femper Doz 
miat capite notabiliter eleuato.7 omnino refupi 
nam fugiat oo2mmone.quoma relupine Doznur 
pzeparat ad apoprtamfrencfim7inci.bu 7pzo 
pzie in hominibus caput repletu babetibus ficut 
in ipfo vifu3 eli.mclius aute effer ei iupra vrntre 
Dozmire cf fup2a fpinam 7 p2op2ie in Dozmtrio 
ne fecunda. Tlam prima D02mitio ipfum magio 
pzeparat ad curfum ad oculos que oio 
in eo cuitare Debet, tegimen vero per anime ac 
cidctia itclligedu ita oio vitet pallionef aie per 
quas-vehemens 7 Velox motus i bumoztbus 7 fpi 
ritibus accidere poflit.7 in fumma manluetus ee 
Debet in omnibus palTionibus anime.tales enim 
extenuant 7 mutant cozpus ab ea que fm natu-- 
ram e confiftetta tertio tegnt capitulo p2imo coi 
ligendu.ln qualitate vero cibo£ 7 potuu ita p20 
edat. Jluitet.n.cibaria oia actu 7 petetia bumi 
da velur.bletas fpiaebia poztulaca cucur.citrul. 
7 confimiliaque acc, per e non Debet nifi in quanti 
tate pauca. |\Secundario euitet cibaria omnia 
7 potus bene 7 valde ventofos velut lac 7 fructus 
omnes ozarios.i.parnm Durantes pzopter cxcef 
fiua5 eof bumiditate 7 quia multu euapozant ad 
caput.nibil aute magis vaporofu3 e q fructus.vt 
fexta tertii capitulo dc catarro colligendi! Simi 
lirer euitet mellita omnia cibaria 7 condita cu fa 
pa.elTngiat etiam vini Dulcis vfu 7 p20pziequan 
doeft recens 7 non bqne Dcfccatum.Hiutct tertio 
paflillee cibos Vt lagaa 7 fimtlia.velut neruoe cu 
tee panniculos 7 vnctuolas animaliu partes opii 
lationi! cftcctiuas.lfDuarto ctia3 cflugiat acuta 
cibaria omnia 7 venrofa fimul velut alleum cepe 
raphanus eruca bulbuf 7 falfamenta omnia 7 p20 
p2ie multo vfu.licet falfa in quantitate pauca fint 
ei iuuatiua t Bn rcligs autc ct potuum fpe 
ciebus licentia3 baberc poteli fuc medo et 
vtendo cu cibari is fpecicbuf que Digefhua eiuf ad 
iuuant et cozroborant et qualitates frangunt et 
materias confumunt et bumiditatibus ccnuenie 
ter aduerlantur. velut oziganu cimtnu anifu oau 
cus menta ferpillu faluia feni.petr0.apm3 fpara 
gue cappares trium piper 53 cinamomu 
gariofili macia nux mufcata.tlullu cibarium De 
bet dTe Denudatu ab aliquo et pzop2ie mace 
cinamomo pipere feni.ferpillo menta et rof 
vo eius (it vini! coloze albii.qd me 
te.i. caput virtntu cognitiaj: Iede3 minue pezcu 
mento p2tmo.7 Debet clTe in lubllantia fubtile.eo 
quia Diuretici! et penetrabile exiftft.ct Det et efTe 
edoze comiditcntcr aromaticu.qma efl meb202u 
confoztatiuu pzincipaliu. aromatica cm'5 funt co 
fo2tatiua p2tcipalium vt p5 quarta pzf 
pztmo capitulo.Debet ena vtnu cius clTe potetia 
fumofil fatie pzoptcr necelTitate cxiccationis ma 
tero vfus omnia in co cfl euitanduf 
CU5 augmen! bumiditatis in eo fupcrflnu exiftat 
vt pzecedenti capitulo vifum cft. hcc in fumma e 
regimceiuapcrconuenientefcxre» non natura 
lium admmiftratione. 
fiCapitulu tertiu oe regimine buius Difpofitio 
I nts 7 accidennu confequentiii ipfam per admi 
\ niftratione medicinalium, 
licet regimen buiue Viri per medicinalia multo 
ct accurato pzocefTu indiger j fatie.qz tamen ea 
que generaliter adminiftrari Debent conuenient 
aDbibita fuerunt ci minozando materiaf Digere 
do eae eradicando ct Diuertcndo. $dco ab iftie 
ttdeoz fatis cxcufatue.quare Dcfcriba5 fol«5 pur 
gationc quam credo ei ccuemrc Debere in autum- 
no et tere futuris (]Secnndo tero ad bumidita 
res et tentofitares capitis confumedas et euacua 
dae queda oeferiba copcfita conuenientia.<TXer 
tio vero ad imaginationes appzopziara Defcriba 
tfluarto'Difpofi11 onibue lingue aliqua tanga tti 
lia.ilDmnio ad nocumcntu anhelitus ipfius fi 
utdebo.Scxto nonnulla tanga (tomacla! rccttft— 
cantia et confoztantia. i\ Septimo tentofitates 
a tcnrrc excludentia remedia tanga.IT Octauo 
tero ad bemia3 tentofa3 et intcftmale aliqua ttt 
lia memozabo.lf llono experta queda ad laditu 
dine rotius cozpozis et iunctura£ fuccincte pcur 
rs5.ita($ pzo pzima buius capituli parte a Decia 
menti e feptebzif tfc$ ad fine eu accipiat banc mi 
nozatiua pillulajz d b ye 
ra compofita pillule tti. cu 
elcctuario De pfilio et exhibeantur i mane 7 poli 
ea6 Dozmiat boza vna.ct Ixiza quinta poti allclla 
tiones accipiat ctatu vnu aque calide Decoctionis 
$uccanVi fexta boza fcqucti cibu accipiat. Seque 
ti to mane tnmediate accipiat in auroza Digefli 
ml leoc caliduj et ipfum continuet titi.Dibus. Bt 
oximellis cdpofitt fy.Dc liicaDos fy.Dc cala.ana.J 
.Mquefeni.betonicc abfcintbii ana.j.J.milce. 
Ulono tero Die fcqucti accipiat boc electuariu cu 
tino actu calido Dillolutu.Bc clectuarii 
et bibatur tr fupza.et poli ipfum fiant omnia qj 
poli mmozatiuu iunt (cripta Debere fteri. Si te 
ro Diebus quibus affumtt oigeftiuu tenter eius ef 
fet ftipttcus.tunc omni Die pa$z ante cena aut fal 
tem omni alterna Die accipiat vna5 De ptllultf in 
fra Dicendie.it fi quis pzopter rliquiae eliiue ca 
liditatj timeret caliditate pzcdicti Digeltiui.tuc 
partiantur aque fupzafcripte et fit eay vna me 
dictas ex aqua endiuie tcl cicozce Izo purgati 
one tero in tere adminiftranda accipiat 
tiuu bcc.Bc pillulaf oe far«xolla3.ti. pillularu 
feti.a.i.refozmentur pillule fy.Dc calame 
to et exhibeantur boza et ozdine in minozatiuo 
fuperiozi obferuandis. Sequenti autc Die fumat 
boc Digeliiuu.Bc (y.cepofiti acetoff mellis ro. fy. 
De calemcnto ana.j.y.aq lublimationis yreoe et 
eupatorii ana. J.i.y. mifce et fiat ozdine aflig 
to et boza fupenue in autumnali, it fi liipticua 
elTet Diebus illis accipiat De ptUulis fupza nomta 
cie.Pef: tu.tel viu.oics afliimptionie pzedicti Digefhut purgetur cu iftis pillults.Bi pillula# be 
agarico De byera ccpofita 7 cocbta$2 ana.a.i.ffo 
mentur pillule.vii.7 accipiantur boza 7 modo in 
fuperio2i purgatione obreruandts ([Secunda pl 
p2incipalis buius capituli ponit regimen catar 
rt.£t p2imo quidc p2cferuatt'uu tn tempo2C iter 
polattonis admtniftrandu. Secundo vero curati 
uum obferuandu tempo2e quo materia Defluit et 
iam Defluxit.f fl$2tmu quide regime completur 
per conuenientemenfura fex rerum non naturali 
um De quibus Dictu eft tn p2ecedentt capitulo. 
Seamau vero regimen completur multis inflru 
mentis. Quo2u p2tmu eft cuacuatio vntuerfalts 
De qua Dictu eft.Secundu eft particularis a capi 
te cuacuatio cti5 iftis ptllulis De quibus accipi oe 
bet vna ter tn feptimana.ita q? vna accipiatur tn 
mediate ante ccna.fecunda vero per Duas bozas 
poft cena Defcriptio eft bcc, Bc aloee epatici 
electi J.t.agartci turbtt 
3.1,53 fpice ameoe cala.ligni aloes ana g.vi. fat' 
indi.3.ii.puluert3cntur omnia 7 infundantur in 
fucco maio2ane 7 cico2ce anaj.i.aquc 
Deinde bcneconquaftentur 7 exponantur (oli vfq? 
ad confumpttone fucc 052. Deinde tterum renouen 
tur Itquoies 7 cxiccentur. 7 iterum tertio renouc 
tur.lDe mafta autc illa fiant pillule p20 omni.3. 
vi.quarum vfus fit Vt Dictum cft.£t conferunt eti 
am bee pillule tn p2eferuando a generatione ma 
tertei catarrt5antis (f|Zertiu3 inftrumcntu abfei 
liuu5 catarri eft puluts ifte. De quo alpergatur ca 
put a p2tnctpio comiffure laude vfqj ad fine3 
gitalis.Bc ligni gari.mafttctf 
ana.a.t.rof laudant g2ano2U5 
mtrti ana3.ti.pulueri5entur omnia per fe 7 
mifceantur. (j Quartu tnftrumentu eft Diuerfto 
7 fidi Debet cum ligaturis fuper cauil 
lis pcdu3 7 fuper genua 7 apuD inguina 7 verfus 
p2tncipiu adtut02ti fub bumero cum ligaturis c5 
ftrictis Vfqj ad alique Dolo2e p2oducenttbus. $5i 
militer Dtuertuntur materie cu frtcatidtbus p2C 
partiu.Zertio cu rubiftcationtbus earum 
7 veficationibus aquofitatis educctibue.ljQuar 
to cum ventof s natibus 7 fpatulis admintftzatis 
Quinto cu p20uocatione cmo2oida£ 7 eftet felici 
02 oiuerrendi modus.| Sexto cu fl omia cepba 
lice Dextre manus cu extractione langutnis.iii. t 
iiitJ.Septio cu gargarifmate facto al.J.i. oxiel 
lis aque yris.7 J.i.aquemai02ane 
inuicem pztnctpale tnftrume 
tum eft cu exhibitione buius potus tn fero dati cu 
jf.i.aquc Dtairi6.5.i.electuarii 6 tbu 
re3.ti.mtfce (fSextii inftrumetu eft vt omni qr 
ta Die per Duas bozas poft cena Dentur patienti 
5.tt.aurce alexandrinccum modico aque matoza 
ne calefacteCI&ptimu iftrumentu eft 
abfcifiuu eft rectificatio fgts fex rerum non natu 
raliu ad crtccattonc 7 De 150c quidc fu 
pertus modus expeditus eft ([Tertia pars buius 
capituli iam videtur fufticienter expedita per ea 
que tn regimine abfciftonis catarri .funt fcrtpta 7 
peferuattonis ab eo. vt in pzecedentibus Duabus 
partibus videri poreft.iftt aute buius capituli ps 
quarta pztncfpalte ccnuenientcr expedtatur 
currendup eft ad ca que De abfeifione catarri funt 
(cripta (j&d imaginationes etiam 
medtu eft boc ctiaj expertu.felite pifcie fabotb 
idcft lucu'felite pifcis folarie 7 (turfonCe recentis 
7 p20p2t'e in fluminibus tnucntt 
eufragie maiozae feniculi 7 celidonie anaj.i. an 
timonii (ubttltlTtme pulueri5ati3.i.ligm aloes fe 
minifrutbe fubtiliflime tritaru ana 
3j.vtnt omnia fubtiliiTimc 
ta mifceantur cu liquozibue i Vafe vitreo bene ob 
turato cum argilla.ct poflcf ftccerint ad fole.xt. 
Diebus tunc cx cie bie vel ter imponantur oculo 
gutte Due mane 7 fero ante cenam 7 teneat 
los per octauam partem bo2e claufoe.Xpollifica 
tioni autem 7 extefioni cutis palpebzap confert 
frequene vfus buius collirii de quo p2edicta cutif 
fepe balneetur fine impofitione in oculum. Yk co 
riandri gzanop lentis a mtrti rof balaufttarum 
anaji.coquantur in Itb.aque vfq? ad confumptio 
nem ouaru parttu.huic igitur Itquozt collato mif 
ceatur fandarace ypoquiftidoa 
ftcf rneite ana.f.vi.tbucte J.7 Vta 
tur ea vt pzcdicitum eft.fj Quartum accidens ftt 
tt lingue buic quidem accidenti fubue 
nirt' Debet bis tribus remediis. Quozu p2tmum 
eft.vt poft purgationes in me 7 autumno factaf 
per quattuo2 Dies fiat eide3 ffomta vene Dextre 
que fub lingua reperitur et extrabatur fanguia 
ab.f .ii.vf# ad.tii.poft alta (Tornet aa 
ftnirtra vena cu eifde modis vt i Dextra Dictu eft. 
SBecundum remediu eft vt pofl confolidationem 
fepe fiatTcartficatto fub lingua cuj me 
tzidato omni tertio Die De mane per.xx.Dies. 
Zerttum inftrumcntu ell \t fepe fiat mafticatio g 
no2um cubebaru per bo2a ante cenam ( Quitu 
accidens videlicet afma temp02e inftantie ipfius 
p20uidcatur cum cuacuattontbus 7 Diuerfiontbuf 
lupcrtus tactis. Cui etiam optimu remediu e ad 
miniftrare per Duas bo2as poft cenam bunc potu 
Bc electuarii ftlonti vi. menliu 
5 J.exbibeatur omnia mixta yfo 
pi calefacte (JSecundu remediu eft vt omni ma 
ne accipiat patiens accipiens bunc potum calidu 
Bc aque fubltmationis radicum 
cari albi J.tf.cxbibcantur in auro2a 4 Attende 
autem q> in p2cferuatione a paroxifmo afmatis 
lingulare p2efidium eft.vt tn cibis enula Decocti 
croco ficubus ficcis p2afio )1bpo et captl.ve. ( 
X>io regimine vero fextt accidentis fc$ rugitus 1 
ructus conferunt inftrumcnta quattuo2. Quo-- 
rum p2imu eft puluts quem fecum po2tet quo ter 
tn feptimana per Duas lx>2as ante p2andinm af 
fumat.5.i.cum ciato J.vint aromatici mediocrit 
fumofi a actu frigidi.cuius Defcriptio. Be piretri 
feminis rutbe faxifragie a 
iu.3J.liquiricic.3.t.fiat puluts fubtilis.f Secu 
dum tnftrumentu ad Ixv eft vfus pillularu quas 
fecum p02tat.De quibus accipere Debet paru5 an 
te ccnam.7 cum complete fuerint ifte accipiat De 
iftis que fup2a(crtpta funt in abfeifione catam' ttt 
allcfagiaru.3.iiii. Diag2idii gna.vt.tur 
bitb clectt.5J.53 g2ana.vi.fiant pillule ex omni 
3.vi.cum fucco rof. ffXertium tnftrumentu e vt 
poft aflumptione cibi femper comedat.3.ti.aut.5. 
i.confectionis Diacimini oderiptide llicolaii an 
tidotario. Bcgimc vero penultimi accidenris.f. 
bernie future fiert.aut cuius iam p2tncipiu 
ntfeftum eft fieri Debet tribus inftrumentis. 4] 
ftiimu eft per afiumpticnc3 puluerie qui rugitu tollit vt patet in regimine ructua pzecdetiti in 
Secundum inrtrumentu5 efl vt conti 
nue fuper inguie ponet cerotum vnum De btacj 
fecum p02tat feu babet cum ligatura conuenienti 
Dequa info2matue eft.(trertiu5 inftrumetu5 e 
Vt fepe vtatur alTumptionc.m.vel quattuo2.f.aq 
in auro 
za poflea tardetur cibua faltem 
vero vittmt accidentia fc5 laditudinia iucturaru5 
perfici poteft cum quinque p 
regimen catarri fuperiua. f 'Secundo p frequen 
temvfum pillularum qfupza feripte fut. (iter 
tio p admintrtratione Diuerfionu5 p emozrovdaa 
vt fupza vtfum p frequentC5 aolutt 
onc5 tuncturaru cum aqua extinctionia ferri actu 
calidaantecenamfalte5J8cu5 fricatione genuii 
cauillap pedia et anebarum facta fricatione cum 
J. v. olei oliuarum aj.i.falia fubtilifiime tri 
ti ( *bec itaque omnia videntur fufficere pofle 
ad curam oifpofitiouia 7 accidentium pzedicti 
viri.tleque er bia mirandum cfl fi fmone ,pli*u 
f regimine ipfiua impenderim. quonia3 oifpofitio 
cum fuia accidentibus aDco gzandis eft q> idige 
ret adbuc fmonibua-7 (pcculatione pzofudioziba 
Jocc tamen videntur fufficcre. 
IjConfiltum De pzeferuatione a difcrafta doma 
cni qui rare texure eft et epatia ca.et ftc.ct pcc 
tozta extenuati facile recipientia altcratione^ 
O£nerofua vir dc eandta 
na pzo confcmatione (aniratj fue 
7 pzeferuatione ab euentu eg2itu 
dinu5 q facile ei accidere poiTut fci 
re Debet q? tria membza in eo vi 
dentur lapfa. pp quozum oiftcmpericm frequent' 
(n eo accidunt egzitudinea aut faltem neutralita 
tts Debilitatea.lpfum pzimu quidem bo2um me 
b202U5 cfl ftomaebue eiue qui pp rarttatC5 textu 
re fue 7 paucitatem earnta cxteriozie tuice valde 
Diminute Digcritqui ctiaj non raro incurrit coi 
ruptionem Digcftioma pp elfufionem colere rubee 
ab epate ad ipfum flomacbu5.vnde cibus conuer 
tiur ad co2ruptionem p quam ardoz fitie et co* 
rupta eructuatto Secundum vero 
membzu5 cfl epar qtf refpectu medii generalia c$ 
(iis eft in ipfo 7 ficcu3 ofi apparet ex confumptione 
Vniucrfe babitudinia vf macredie magna ex pau 
citate velamie carnie in ipocundrio Dextro et tac 
tu in eodem pcepta caliditate 7 multiplicatione 
co.rubee 7 vrina$2 tinctura a croceitate vfque ad 
igneam afcendentc.fldnde ex applicatio 
ne caularum opillantiu5 7 infrigidantiu materia 
i venia eiua frequenter ebulit et altquado putret 
pprer ebibitam euentatione3 ab opillationibua 
5102022 cozpo2i0 denarum7 epatia eiue.dj Terti 
um vero membzozu3 pzcdictozu5 efl pcetue eiua 
cui ue compofitio pp ciua extenuatione ad quam 
fequitur debilitas 7 ,ppterca quia facile recipit 
«Iterationem ab epate efundete fibi colere rubee 
multitudinem Valde facile aptua e incurrere Diffi 
cultatem in anbelitu inflamationem anguftia5 et 
caliditatie augmentum circa partee cozdia .,ppt 
quametta3 caufa3 multitudo colere cum fanguie 
fimulcflufa ad partee pectozie in eo iam paucie 
ciebue fecit pleurefim verajet acuti(Tima5rppf 
quam ? eiue Icctdetumoztt valde,pp2iquue fuit 
vt vmcuique aftantiu mantfeftte apparuit. $ddc 
itaque q> pp oifpofitionee bo2um meb20£ i mate 
riae in eo congzegatae non raro vir ifte tcurrere 
Debet D0I02C5 Cap1t10.v1g1l1ao.o2i8 amaritudo 
fitt*5.renu5 oolozce.vzine tincturam quafi fangui 
nolentam 7 eme acuttate in vifu pcepttbile5. Hec 
tn fuma efl buiue Viri Difpofitic collecta fc5CO*ple 
Xio colerica notabili caliditate 7 ficcitate a tempa 
meto elongata cu Difcrafia epatie ftomaebi et pec 
t02is vc p2efcriptum e cui p2euidendu5 apparet 
mibi vt nunc fubfcquitur4! itaque Dicen 
dum q? lapfue buiue viri non aduocat ad fe inge 
m'u5 conferuatiuu fui. fed q2 lapfue tante intenfio 
nie ,pmptu6 efl Facile labi eg2itudialtt. Indiget 
ergo regte p2efuatio qd ptim p fimilia fubdomi 
natia 7 partt'5 per contraria pfici Debet vt patet 
fecundi oe regimine co2po2ilquQ2u complexo 
jjge non funt bone et tertio tcgniinp°ca0.Si vo 
regere et preferuare volucrie.et vi° C0II5 et pluri 
ee alibi.Ttaqne vir ifte abftinere Debet a pane 351' 
mo ponderofo non bene cocto paru5 frumenti ba 
bente pp qd paftillce et farinacei cibi ab eo abfciti 
dendi funt.Similiter etiam et pifciu5 vfue non 
placet mibi nifi quandoqg cu5 alicftj fcn.petro. fal 
uie mente rofmarini f pilli et con!'imiliu5 prepare 
tur fiuc elixi fiue in oleo a (Tati fuerit.3ldbuc etia5 
Dimittat neruofae et cutaneae ptee. et vtat lau 
Dabilibue carnibus vt perdicie et aliie nota 
bilirer bene coctie cum fucco arantiop vel ltonu5 
ct ppzic 7 vio etiam 
omniu5 leguminu5 vfum et ,pp2tc quando funt 
cocta in bzodialibue non bene contrita et colata. 
JEuicet etiam mult02U5 aromatu5 vfti licet auara 
C02U5 vfue et moderatus ei (it valde conuenicns 
3fdbuc etiam euitet multi falie et cibo2u 
ercellentem vfum.b2odialia etiam pinguia ml tu 
ct ,ppzic valde falita euitari oebent.tactie etia5 
vfum ,ppter cozruptionem eiue Detefto2 in C0.I5 
pbificaconliderationeconuenirctei fi bene Dige 
retur abfque co2ruptione eiue in ftomaebo fuo. 
Sbutiri et aceti vfue non placet mibi. fructuum 
autem vfum recentium ei non Detefto2 fi cog2uie 
temporibue ct rnooerato vfu vtamr cie ct quanti 
tate non multa eo2um.potue autem eiue cfle dc 
bet vinum al.aut fub2u.fap02e mediocre Dulccdi 
t?c magie q- poticitate pticipano.qd fi fuerit in po 
tentia mediocre pup accipiatur.Si autc5 fuerit 
fumofum valde mifceatur cum tertia vel 4® p te 
•que pzecocte temp02e biemie.in eftate autem sq 
\implici vti poteft fi fuerit clara Diafana feto2e 1 
limofitate pziunta et fi non coquatur femper. 
4 j De rebue autem medicinalibus quine# vtdcnd 
mibi ab co obfuari cft # vir 
ifte aduententemcnfefcptcmD2ie circa medieta 
tem eiue pu2getur p iftum modu5.!>’calTte fiftule 
De nouo Reparate cum aqua ctco2ce. J .i.reubar. 
clecti.5j.fpice nardi g.v.accipiat ipfum cum aq 
lactie cap2ini vel adaqua ozdci calida pa$r D02 
miendo pcft ipfam ct tazdct cibum bo2is ad mi 
nue quinc#,fcquenti Die accipiat aque lactie ctotu 
vnum aque ablintbii.f .ii.mifccatur totum et eali 
dum bibatur p.vi.diee continuoe .Septima ve 
ro fequenti purgetur p bunc modum.Bc pillulap 
De reubarbaro oe icra maio2t 
aurearum anaa.i.et fiant ptllule.vii cum fucco rofarttm 7 recipiat eae b02a caefcripta cbfuan 
do conditiones que obfuari Debent port caflia p2e 
dicta3.Secundu3p2incipalecrt Vtirte vir iteru 
purgetur in vere luturo p irtum m0du3.Bc electu 
arti indi clcctuarii oe pfilio anaj.ii.acciptantur 
bo2a p2edtcta cum modico vini calefacti ctrca.x. 
Dies mcnfmarcii vfqud finem eius et obferuet 
conditones Dictas in aliis folutiuis.fcquenti Vero 
Die accipiat boc dtgertiuii bo2a p2edicta et conti 
nuet ipfum vi.oiebus.Bc fi.compcfiti acetofi mei 
lis roPco.ana J.i J.aqne abfitbii lupulo2u cdtuic 
ana. $ .t. mtfce et accipiatur calidum. 78 vero 
fequenti Dic purgetur 013 boc.Bc pillula$r oe aga 
rteo ptllularu cocbiaru ana.5 J.fo2metur pillule 
cum fucco rof 7 faciat port banc mcdicina5 vt Dic 
D13 e De aliis.Xertius inrtrumentum medicinale 
c boc.Bc aloes pfparati cu fucco endfuieji.martt 
cis3j.fquinanti fpice artari ana.g.vi. reuba2ba 
ri cleet i. 3. i. oia g2t dii. 3 J. falis nitri .g.v.fo2me 
tur pillule cum fucco rof dc omni.5.vi.De quibus 
quando Vir irte accipiet firupos fuos accipere pot 
omni tertio fero parum ante cena5 7 toto tepwe 
anni vti potert eis accipiendo Vna5 p2edicta bo2a 
omni Die et ,pprtc quando venter eius non ert 
b. ne lub2icus.et { peipit g2amtatem in rtomaebo 
femp accipiat ea3 parum ante cena5 vt otct«3 ert 
fi autem peiperet g2auitatem in capite, accipiat 
bc2a vna port cena.3n irtis enim pillulie 
tiaufa ert Virtus pzefuattonfe 7 confuationis fal 
tatiscius. Quarrumvero inrtrumctus ert vt 
vir irte vtatur confectione tnfra feripta et p20 
p2ie in Diebus cal02f8.Bc g2ano2u pinearu 7 pbi 
fhco£ mundat02u ana.f.i.fpodii c02al.al.maas 
Jandalo2tun ambo2U3 ana.3.1 
fe. endiuiea1fcuteana.3j.5uccarial.rbj. infun 
dantur pbirtici 7 pinee p trfduil in vino citonio£ 
p2ecalefacto ocinae vltimatc conteramur coque 
tur cu3 3uccaro 7 inc02po2entur 7 fiat confectio i 
formulis magnis.£t vtatur bac confectione ante 
cibum 7 port lubtto 7 quando eis additur 
pul.margaritaru.5.i.Quintu3 inrtrumctu3 cll b* 
Bcnczomci bcen al.7 ru.flo2u bo2ag.7buglo. 
C02ticu citri le. bafiliconis ana.5J. taetnett fme 
ragdi fapbiri margaritaru3 ana.3.vi.folio2u au 
ri mtmcro.ii.mai02anc melliffe fio2U5 rofmarinl 
ana.3 fi.croci.3J.fiatoitlp fe puluie DeinDe cd 
mtlccantur 7 fuantur in facculo quadragulato De 
fmdone retorta 7 p02tct ipfum continue fuper fl 
nirtra mamilla adherentem et aliquando exicccf 
ab bumiditate ftbi infufa.*bec enim inrtrumenta 
fummi faluato2fs interuenienre g2atia tnteg2e 
fanttari reftituenc bunc virum 7 vt apparebit me 
dioenter impinguabitur.ad laudem oet omni 
potentis 
vr— 
1) Xractatj Decimufterti3 Dc Difpofitionib) epad 
Conitlium oe Debilitate epatis port Diariam 7 
DtiTtntaia5 De vlceribus i tibia 7 De Dolo2e 7 tuo 
re tibiarum. 
e£gtcn quo vti Debet vir in armis 
cxpttiTimp gxberfoms d fenis 03 
dic biptitu3 ita vt refpiciat Debi 
Ittatem eiue que remanfit ei port 
Diariam 7 OilTintcriam que per 
ptflus c.fimrtiter etiam opteret rcfpicere Debili* 
tatem que remanfit in functuris eiue cum aliqua 
to Dolore ct aliquibus vlceribus tn tibia eiue I1V5 
fuperficialibus que omnia in eiue crure confecuta 
fuerunt vehementem frigiditatem ab aquie impr 
fla3 quibue infufe Reterunt ttbtc fue tempoze fur 
ttc fubuerfionie ciuitatie veronen(ie.2fnno.t45£ 
menfie noucb2ie quibue omnibue p2ouidendu5 
efl vt nunc fequitur. £t pzimo quidem abrtineat 
a cibie partilibus lacte 7 lacticiniie 7 multo vfu 
ptlctum et eli*02um et effugiat vfum cibo 
2um acutozum vt notabiliter aromatum 
finapie eruce ficuum (iccaruj nucum et buiufmodi 
£uitet etia3 cibos lenitiuoe 7 lubztficatiuoe vt 
funt fpinaebia blete malue viole mercurialie et 
caulium 1 ,pp2te non bene euitet xfti 
aceti valde acuti.3n potu vero vtatur vino rubeo 
conuenientie fap02ie claro mediocris fapozie ft 
ne aqua aut cum pauca aq limpbatum. fcc reba 
vero medicinalibus p2imo pp epar vtaf bac con 
fectione De qua omni mane ante cibu5 accipiat 
rotulam vnam.Bc fpetierum Diarodon fpetieru 
tria fandalorum fine campboza amboy deferipti 
one Tlicolai ana,3.i.5uccari al.J.iiii.fiat cofectio 
cum aqua cicozee in rotulie quattu02.3. 2?ecu 
dum inrtrumentum ert $ vtatur irtis pillulie oe 
quibue accipiat omni fa Die vnam paru5 3nte 
cenam Dimittendo confectionem tunc 7 poterit 
eie vti toto p2efenti anno vfq*juo bene fentiat fe 
foztif icatum et alleuiatum.Quaru Defcriptio.Bc 
aloee p2eparati cum fucco endiuie J J.reubarba 
ri electi.3.i.agarici.5.y.fpice nardi g.v.falis ioi 
g.ifii fo2mentur pillule cum fucco ro? De omni.5. 
vi. 1>20 Difpofitione vero tibiarum primo inte 
dat p20confoltdatione p2cdtcto$2 CU5 cero 
to irto bie in Die permutato cum modico antiqui 
panni carpinati cuiue oefcriptio.Bc epfi tetrafar 
refine glutinie pilciu5 ana.J.i.Diffolua 
tur fimu! 7 fiat cerotum fccundu exigentiam loci 
patietis.fcortcf autem fanata fuerint vlcera fi re 
moti fuerint Dolores ct timo2 ttbiaru3 bonu erit 
fi autem non tunc vtatur ablutione tibiarum «5 
Decoctione infra feripta actu calida quam accipi 
at femper p b02am ante p2andium et ante cena5 
aut faltcrn in Die femel.Cuiue Defcriptio. Bcjgalla 
ru3cip2elTi numero 2| ciperi calami aromatici 
balaurtiajjt ana.to.ii.fc02te ferri fcutellas Duae 
bulliant infitulis. vi. aquevfq? ad confumptione3 
medietatis 7 port fiat vt Dictum e icetf. 
ppilUticne epatis a materia flcg 
81 inDigertionis genita. 
Tlgelue dc burgo fancti fepulcri 
armiger virilis incurrit lepe op 
piilationee epatis a materia flcg 
matica per via5 inDigertionis ge 
nita et cong2egata i rtomaebo ei? 
ilis materia ex multitudine cibo 
2um et variis bo2ts cibationis ,pptcr que caloz 
innatus non Mcicter Digerit cibaria fed ex eis 
crude partes multe cum cbtlo cbmifcentur et fut 
caufa Debilitandi epar et generandi materias op 
pillatiuam ipfius ct ad Inoe concurrit multituoo 
materiei colericc inuente in eo que penetrare fa 
cit flegma p2cdictum in pa2tes angurtas ,pptcr 
qo concluditur q in eo quafi femper ert Dominiu5 
colere non natur alie Vitellio nominate que $m ex mixtione gzoffi flegmatie cum coFica materia 
Cui Difpofitioni ,piiidendum eil quattuo2 media 
i modue eil vt i ile vir noti 
conuerfetur in locis bumidia 7 ,ppinquia aqmVet 
caueat a frequeti comeilicne 7 Deglutitione 
male mailicat02U5 que Duo credo dTc caufaa fue 
opillationis etfectiuaa.Caueat etiam a Dozmito 
ne fuper terra 7 fuper fpina Q-tum potcil 7 a fozti 
buamotibua inmcdiatepollcibum laltem vfque 
ad'xv dieadft ptliula$r De yera compofita oe lar 
cocola ponderiafiant.vii. ci?5 fucco 
zof.ft firupiDC calamento ffrupt compofiCi ace 
tofi ‘i oe epitbimio ana.J.y.aque faluie 7 melliffe 
ana.|.i. f.aqttc ctco2ee.|.5.mtfcc.ttc clectuarii iti 
di.3. ii. y. fucet rof.3*it\mifce4j Secudua modua 
fui regiminia eil vt ipfe omni 5* vel 63 Die aed 
piat vnam Dc pillulia tilia inmcdiate ante cena5 
ftaloeapzeparati cum fucco endtute.5.ii. malli 
cia.B.y.croci s.iii.Diag2idii g.v.rcupontici.B.u 
fiant pillule De fucco roP De 
modua eil vt poli cibum fuum femp accipiat rotu 
lam Vnam buiue confectionie.Bf Ipcticrn3 Dtaro 
don.3.y.a2omattci rof a Diactnamomi ans.3.it* 
3uccari fecunde coctionis.J.iiii .fiat confectio CU3 
aqua abfeintbit in mo 
dus fui regiminis eil vt a pztncipio menfia mati 
vfque medietatem feptembzia omni feptimana fe 
mei aut bis bibat iilaa aquas in auro2a frigtdaf 
TVaquc cuicute abfeintbit 7 cic02ee 
ceetpoileaa tardet ctbumbozia quattuo2 7cetj 
i\Confiliumad oppillationeeepia ad malam cd 
plextcnem frigida et bumida materiale llomacbi 
et oe catarro falfo Dcfccndcnre ad Diucrfaa parcf 
capitia cum Dolo2ibua fatibus ibidem 7 De opii 
lationibus epatis. 
3r quidam ex amicis nollrte 7 be 
I ne Dilectis multis retroactis tem 
?• p02ibus labo23utt mala comple 
h xione epatis ca.7 ficca materiali 
/ \ pp quam in eiue epate augmenta 
batur colera qualitate cxcdTiua multu5 qo appa 
rebat ex citrinitate continna in coniuctia 
ciua et in tora facie.z0 ex fiti ct amaritudine 0219 
30 ex pulfus velocitate et frcqucnria.40 per calidi 
tatem intenfam fenfu tactua in ipociidrio Dextro 
perceptam et in partibua poileri02tbu9 eiua C02 
refpondentibua jc ex continua Vzinaru3 effufice 
fubrufarum rufarii et ignearuj que arguut mul 
te colere rubee CU3 fanguine conuxtionc3.# ftes 
autem buiua viri per tempoza fuccedcntta pmu 
tata fuit ad opillationea epatia et Dolo2ca eius 
fiue edtigerit boc ppterea q2 fuperaucto calo2e i 
epate pp opillationea attrahebantur flegmata a 
llcmacbo et circuilatibue partibua ad ipfu epar 
ita q> opillationea erant caufa tractua 
ad epar per accidcna .fiue contigerit illud quia 
pp malam complcxtonc5 ca.epatie pcrfcucrantej 
lubilantia epatia et fpiritua eiua refoluebatur pp 
quam refclutionc5 Debilitato epate generabatur 
in eo flegmata p viam ioigeilionia.fTum tgit Ixc 
Debilitas epatia etiam CU5 opillatiombua i eo mf 
to tcmp02e pfcnerauerint fuperacquifita fuit dc 
bilitaa Digelliue comunia in llomadx) pp quod co 
g2egati3 in eo fuperfluitatibus ilomaebus eiua Id 
go tcp02c fuit it mine etiam eff moleff atua ab bo 
minatione faffidio naufca fubuerfione n vomitu 
frequenter qui funt morue pzctcrnatura5 a,pp2t 
ati lloacbo colligcdi 15* tertii tractatu i°ca° p° 
EJnde vir iffc non raro ad magnae refoluttones 
Dolozes foztcs et accidentia cyplurima mala mo 
leffatus cfl •? adbuc bodierno tepaze moleffatur 
£t jpptez oifpofitionem ftomaebi eiuep colligati 
tiam capiti eius comunicatam multa euapo2atio 
ite Delata ad ccreb2um a colerica materia ? fleg 
matica mixtis acumulatii in capite eiue flcgma 
falfum fine illud in epate p2imo genituj euapoza 
do tranfmutatur ad cerebzuj fiue p modu comit 
tionis in panniculie cerebzi vf alite locieflegma 
illud falcedine acquirat ad quod fubfecuruec fibi 
acuti catarrt oefccnfus quadocg ad palatum faci 
cne in palatum et cozruptionee ficcitatem mag 
na3 cu5 fapoze magno pcrccptam.quandoqj mate 
ria eadem in panniculie remanene cepbalea fibi 
facit foztem.Jiltquando tranfmifiif vap02tbue ad 
02gana auditue co2rumpitur operatio auditiue 
potentie per fottus et fibilloe.aliquado ad oculos 
Delata conturbationem in cie efficit.£t non rai o 
C mufefie colli recepta dolozee ejtefiuoe ibi efficit 
Aliquando vero in partibue gule retenta fquina 
ciae efficit ei molcftae.frequenter autem ad pcc 
tue oelata tuffee magnae efficit ei et in pulmonej 
inmerfa perducit iplum ad afma ex quo iu5 alias 
fuit in Diicrimine moztte.vnde videtur q vir iffe 
labozat difpofitombus non leuiter futpectj. 
• (Capitulum fecundum Dercgimme perDieta5 
fcenam itaque regimen eiue p uilhumenta a,p 
pziata fecundu3 modu5 infralcriptu3.apparct cx 
pzedictie q> ille vir Debet euitare applicationem 
omniu inffi umcntozu5 et bumec 
tantium p que etiam optllai i poffunt vie lloacbi 
n epatie.itia5 effugere Debet omnia illa que ma 
tcrialtter vel efficienter multa3 poflmt vapozati 
one3 capiti ,ppter pzimu3 \xzi$ 
effugiat babitationc5 loci camcre fri.7 bu.pp qd 
rep20banda ell camera fua queexpofita eff alpec 
tui aquilonari fica ,ppe curfuj flumime inDcrfi 
cient ie.Jfffugiat etia5 cibos' omnes infrigida.ios 
n bumectauuos vt fpinacbia bleta3 lactucam por 
tulacam endiuia5 aicur.cucu.angurias i cibie ac 
ccptas.lbzopt fecundu3euitet vfum 
zum cuiufcuncjj artificii fieri pclTct.Jfcc Dimittat 
pifcee nili iu v(u pauco.fimilit Dimittat animaliu 
partee fua gzoffitudie *? Vifcolitatc mebzo$z opii 
latiuae velut funt inteftina pedee cutee panmcfi 
rt relique fimilee illie.<(1bzopter tertium effugi 
at omnia euapozatiua et maxime calida natura 
liter <? efficienter velut funt alleu3 cepe pozru bul 
bus et Iimilia.3fpicnna autC5 fine caliditate aut 
cum caliditate remiffa funt ei conuenientia ve 
lut acetum in pzio genere raphanus fpagus cap 
parea faliti in fecundo genere.3?ifiter etia5 gf a 
tertii euitare Debet cibos lacrictnioe omnes et a 
leguminibus et maxime elixis et pzincipaliter a 
triplici fpetie leguminum fibi cauere Debet que in 
ter reliq genera pzicipatu tenet i euapozado vt 
funt pila fafeoli et fabe/£>otue vero eius effe Dcb5 
vinum plufquam mediocriter vtnofum et potens 
odo2e fuaue lubffantia Diafanu3 ab omni vapc20 
fo et limofo cozpoze expurgatum fapozc Dulcedie 
vicinum remiffe tamen, f autem vius i es non placet milii nifi tempoze magne caliditatie 
tunc entm parum aque fillerne vino mifcere pot 
aut faltem aque DiUillad p barena3 fecundu5 mo 
du5 ferrartenfium.7 Ii in illa aqua etia3 per bare 
nam purificata conquczentur cibaria fua lalubzf 
us cffet.agzdle autem 7 aceti vfee in cibariis et 
limones et arantii placent mihi magis gzana 
tczum.CTinamcmu vero piper 33 gaf galanga 
anifum ctminu fcni.7 reliqua calida odozifcra ei 
funt bene conuententfa.Xbutiri autem vfus nd fit 
ei nifi in valde raro vfu immo melius efl ei 0I1U5 
oliuaru Hapi tnfupcr et rape condite et cliue 
condite et cappares funt ci eonuenientes. 
i Capitulum tertium oc regimine cius per me 
| dicinalia 
Quoniam regimen huius’ viri per medicinalia 
fundamcntu5 accipere Debet ab cgzitudimbue et 
earu5 materiali caufa et 105 apparet q egritudi 
nes eius funt fri.et bumide et conuenhmt efientia 
liter in materiali caufa que di fTica Uc5 accidcn 
taliter Differant ,ppr falcedinem i fleg 
mate i ftomaebo ct capite eius 
canonice p2ocedcndo viiii remediis fibi pzoutdc 
dum c(Tc apparuit mibi «Ouczz quattuoz criit ca 
piri applicanda p rcctificatonc cercbzi eius tria 
vero eligentur llomacbo appzop2iara cozrtgetia 
lapfum eius conlumentia et euacuantia fla ab co 
pzedictum 7 pzobibentia generationem cius.rcli 
qua vero duo epati cius appzopziabut ipfum rec 
tificantia et ab cuentu opillationu in eo pzcfuan 
tia.fPC>2imu5 itaqj te numero quattuoz pzto 
zumcflboc cerotum qd ferat continue fuper cal 
uarie rotunda fuper panno De gzana factum et 
remoet oi mcnfc lemel.Cuius Defcriptto c bec.IV 
refine aloce3.ii.folu 
Sj.cozttcu citri3.ii. Difioluantur gue cu acc 
to ct fiat cerotum bene vifcofum.<Jj£ecundu3 re 
mcdiu5 ad caput dl boc.1V ptliularu aurearuj. 
t.ptUularu ptllulcctcmt 
j.vii.cum firupo compolito acetofo dc quibus vir 
ille accipiat cmni 50 fero vna5 p Duas bozas pcfl 
cenam in tcmpo2C quo materia falfa nuilta a ca 
pite vero tempoae poterit oc 
cis adumere vnam bo2a pzcdicta folum in ftnc.t 
Dicrum.fTertium rcmcdiu5 di Q’ vir ille fepe 
faciat gargarifma per vnam bo2am ante cenam 
CU3 aqua calida buius Deccctj.1V yi eos .3.1'. nucie 
mufeate 3.ii.cubcbaru5 numero, viit.ltquif amfi 
Dulcis anaj.iJ.mcUisclccticoclcana quattuo2 
aque fluminis fialas Duas.ccquantur onmia vfcg 
3d confumptfcnc5 medietatis aque deinde colen 
tur ct referuentur i vafc bene obturato.( Cluar 
tu5 rcmediu5 efl qd etia bene comunicat ad Dilpo 
(itionem (lomaebi CU5 bee q di capitale e boc. IV 
metridati3.ii.aque mellifle et maiozanc ana.?, 
i.mifcc et calefiant ct afiumantur in auroza per 
viti bozae pofl cenam ct pei maneat tn lecto qui 
efcens bene coopertus per tres bo2as. 
4i'£>20Difpofttione vero flcmacbipziniu5 e boc 
TfV aque ablcitbii mellilTe cufcute ana.?.i J.mtfce 
et vtatur illis aquis pluribus Diebus in aurora 
acccptj calidis poli quas tardet pzaudium ad mi 
nue quattuoz bozts.Cu3 ergo acceperit per viti, 
vcl.t.dtcs p2edicras aquas tunc vtatur Ixx reme 
dio mundificatiuo capitis ct HomacbulV turbitb 
foliozum fcne.3.u.pul. bermo 
dacttlop 3'ii .cfminf anffi fcniVuU.?3.ana3* 
5.tartari3.v.macie.5 J.mtfce.Dc hoc pulucre ac 
ctpiat.5.i.vd3.it.cum.?.u.aque coctc di 
£t It oefiDerarct pzedicto vti puluere aliquo tpc 
quo acctptt aquae tunc oc ipfo acctpiat3.i.cu mo 
dico bzodit vel vim' calidi parum ante cenam. 
2Terrium ad hanc intentioni quod etia 
comunicat iuuamentu5 epati di hcc ccnfcctio.Tk 
g2ano2U5 pbiftico2U3.?.ii.infundantur in aquam 
cupatozii caltda5 per Duae noctee Deinde coqua 
tur in fbJiuccarii 7.?.it aque eupatozti vfque 
ad bona; glutinolitatem 7 CU3 eo in cczporcntur 
pbiftici vltimate contriti cum.?.i.electi cinamoi 
7 fiat confectio in fruflrum.? J.quo2U5 vnu5 acci 
piatur femper ante cibu3 fc31 mane et in (ero aut 
(altem femd i Die.25i aute contingeret q? ille vir 
fentiret puncticnc3 7 caliditate5 i ypoctldrio Det 
tro et vzine ciue apparent r ubee et iflamate tuc 
vtatur bac peccctcc oc qua per plurce Diee cale 
facta in auroza accipiat.?.v.aut ciatt vniue ptee 
it.1V radicie feniculi pctro.ana numero, v. adtan 
tbi politrici cufcute capilT ve. ana.drD J.rafure 
ebozie (podii mafltcis ana.3J.fl0f eupatozti3. 
ti.ltquiricie incifc mimitimja.omnia coquantur 
in duabue fialte aque vfque ad conlumptioncj me 
dietatie 7 verfue mcdiu5 occocticnie addat aceti 
albi.?.ti.Detnde copleatur oecoetto que coletur 7 
t»e ea accipiatur vt oictu3 d1.(J7:t Ii velie leutua 
tllo.TW aque cufcute abfeintbii cupatorii anaj.t J 
et accipiantur vt pzcd ictum cfk.3n Diebus vero 
calozie addat pzcdtctiaaquie vim gzanatozutn 
5-f4J Secundu5 rcmcdiu5 epati e vt 
totum ypocundriu5 Devtru bis vel ter in oie vn 
gatur cum vuctione ifla cui iupponat pannue oc 
lino paru calcfactus.1V olet cttont02u.?.iJ. olei 
nardini.?, i.olei d maflicc.? J.fpodii ro. fquinati 
cufcute cinamomi (pice nardi ana.5 S .croci g v. 
ccre quantu5 fufficic fiat vngcnru no valde tenax 
et in fine fue tncozp02atioms afpcrgatur CU3 mo 
dico aceti et applicetur loco pzcdicto.iCi autem 
,pptcr oppillationcs flomacbi vel epacis retentis 
materiebue cozruptis in pzedictis mcbzis fuper 
uentent fibi oolozes inmoderatt ficut cofueuenit 
tunc .puideatur illis talibus CU3 iflie quinque eua 
poza tinis Diucrfis.l j di in fundo lebctj 
lup cineribus calefiant furfures a farina bene et 
purgati et pofitis in faeculis bene fometenmr lo 
ca Dolentia.|f £3ccundu5 di vt fi ooloz non bene 
allcutaretur tunc pzedictis furfuribus addatur 
milium prccalefactum et modicu5 falis fecundum 
bunc m0du5.IV milii bene cribellati fattdUs.ti. 
furfuris fcutcllae.iti.falis fcutcllam vnam ct oml 
bus bene calefactis fiat fomcntatioVt fupza.d 
Icrtium di vt pzedictis locis fuperpoat magna 
ventofa abfq, Icarificattone. (fDuartu di boc.IV 
camomille mellilTe k. ancti amfi ana. do .iiii 
maci'6. do. i. anifi feniculi fe.malue et altec 
ana do.i. cozticis papaueris numero quatmoa 
coquantur omnia in fitula magna aque vlque ad 
conlumptioncm tertie partis et et ilia occcctioe 
impleantur vefice magne q permutatim applicet 
partibus bene ligate. 4TDuiru5 fpetiale ad illan 
tia5 odozis efl l50c.IV furfuris fcutcllas Duas ea 
pilf ve.fc.aneti leuiilici 7 cimini ana.5. ii.camoilC 
mdltT.dO.iii.bulliant in vino albo Dulci aut falte 
ameno 7 nou ponttco.Ucmdc piUctur i moztarto et addat ferine Cidei.J.iJ.olei De camomtT.f. 
fi.fita emplaftrum dc quo bene calido cmplaftrc 
tnr colentia loca.ft cft medicamen anodmu5 iad 
Bd laudem dei omnipotentia* 
I Confilium De calitate epatia n renum cum opilio 
tionibua in renibus ab arenulie et (equitur. 
% £nerandns i *pd pater fideliffo 
m | Dei feruua et non fictua oomtnua 
r3o.De auguftia De pzefato ozdie 
Cepemolcftatueeft vehementi ca 
Jliditate epatia et renum cum fre 
qncntt aecdTu et receiTu opillattonum in renibus 
ab barenulia multis non raro retentia i eia a fles 
te in vifcante eaa in viis emulgentium Venarum 
ct colarozii panniculi renum.$nde ,putdendu cft 
ei ne longo tcnpo2e harenule illic retente conuer 
tantur in lapidea pp quod licet ego altas magno 
operetfudauerim in pzeferuando ipfum a nocume 
tia ilUa.llunc tamen.y.videntur mihi parti'5 fue 
tnem02ie reducenda partim vero nup2ie elige da 
Sfczimum quidem ipfozu eft vt vtatur pillulia 
tas fibi ozdinatia fm mo&f.frequcntiue aut ra 
riua accipiendo eaa fecundum maiozej aut mioze 
fluxfbilitatcm veutria. {TScamdu pzincipale c 
q vtatur confectione in alio confilio fibi oeferipta 
fecundnj q ibi confueuit accipere ea^.«[tertium 
vezo eft q fi contingeret peruenire ad fttim inte 
(35 cum amarititudie oziaetealiditate fub oejt 
tria coftie percepta incipiat accipere iftaa aquae i 
auroza tepidae pcr.v.vd.tf dica continuado eas 
et tardet cibu5 poft caru5 aflumptionc bozia quat 
tuoz.lVaqusacetof ctcozee anna.f.ij.aquc abf 
g2anato$z 3uccari ana.J.t.inifce. 
Quartum inftrumentu5 eft Vt poftqua3 acceperit 
pzedictaa aquae accipiat hoc lenitiuu cu aq 
ozdei aut elato, y.aquc lactia capzini calefactis i 
uicem in auroza et tardet cibu3 bozia.v.Tfc cafiic 
nuper De canna extracte cnm aqua endtuie. J.i. 
reubarbari clecti3.ii fquinanti.g.i. falts gemme 
g.t.mifce.ffnumtum remedia pzincipalee Vt 
poftq? euacuatua fuerit vt iam nunc Dictu eft tue 
ab b02a vna pzndti balneet pamul in boc epitht 
ma quod bene eyp2efTu 4 vel v vicibua fuperpoat 
ypocundzio Dextro vfqne ad IxJzaj vnam cotinu 
«3 et fimiliter poft cena5 cuiua Defer ipto.ft aque 
endiuie folatri et acetof ana Tib J.aque 
fpodii rof fandalop tziu5 ana.5. J.cicozee3.i.ca 
pb02e g.iii.aceti coclearia quattuoz conquafieuf 
omnia Timui et applicentur vt Dictu3 cft.Jtt ne co 
tingeret Defectu feripture ;ipfu3 carere recepta cd 
fectonta fibi ozdtnate hec fpetieru triafan 
abfcjj camphoza fpedti cufcute feia acetof 
ana3.i. rafureebozia3j.campboze g.ii.cu aq 
abfeintbii ?.§.iiii.5uccari fiat confectio 
(nrotulis.5.iii. 
t Cofiltu3 De cpillaiionibua in gibbo epatia ? reibz 
f y iDbilis vir Dominua Tlicolaua Del 
V fino laborat opillationibue i gib 
m bo epatia et in renibua eius alter 
w natimet vicilTitudinarie adueien 
\wtibua.£t mafiaquitfbarum opii 
totionun cft flcgma gzoifum valde qo’ quid in fpc 
vitei magis reponi ftcbft q fub altera fpctie Heg 
matis et boc quidem multif. motiuis Deduci pot 
4}£t P215 quidem cft poderofitas vl’ gzauatiuus 
D0I02 in fpina eius et verfus Dextrum ipoaldriu 
«t magis tamen pofterius frequenter eueniens cu 
enim gzauitas magis circa partes fpine percipit 
tunc tam eft in renibus opillatio cum autem per 
cipitur in altero iam Dicto loco tuc in gibbo epa 
tie iam facta eft opillatio opillationej enim lig 
nificat gzauatinue etextenfiuus Doloz 2a pzimi. 
Secundummotiuiieftfrigiditas cum gzauica 
te p2cdicta i locis illis pcrccpta.lf Xertiu moti 
uu a pofleriozi fumitur et cft q2 iam aperiuntur 
opillationes benefitio nate aut artis vnde vbi 
V2tne ipfiue erant teues et clare iam efficiuntur 
gzoffe.q Quartum motiuum efl q2 in tempe ap 
tioms opillationum in vrinis eius percipitur fu 
dus ex quadam materia al.g2offa in fubftantia 7 
colo2e fruffuT faponie fimillima q nou poteff effe 
altera $ materia flegmatica citrea que aut per 
viam congelationis expzimetis bumidi02e5 par 
tem vitrei flegmatis confumcntem iam g2o(lio2 
et compacta magis facta eft qnam fit flegma vi 
treum in fua naturalitate cxiitens.iDixi autem fu 
perius bas opillationes alternatt'5 moleffare tpfii 
cum enim virtus epatts fo2tioz exiftat q iporuj 
renum rationabile eft i renibus tales opillatidcs 
accidere magis q in epate ad quod adiuuat .ma 
402 viarum ftrictura q epatis. 50 tteru3 qz vztaf 
aquofita3 flegma tale fccu$ comixtum facilius pr 
cipitare facit in rembcs.25i aute5 contingat ,pp 
ter materiam aliqnado epar opillari foz 
tificata tamen virtute eius pzedictas opiilatioes 
aperit et materie pzedicte.ab ipfo epate effundun 
tur ad renes et tunc ceffante opillatione epatts 
fuccedit opillatio in renibus vteiffitudinaria Vt 
iam Dictum eil.focc in fumma videtur effe Oifpcft 
tio ipfius in vnu5 collecta.£x quibus facile videri 
poteft q? fi in viro ifto perfeuerarent in epate iam 
pzedicteopillationeefacile paratur ad flegmati 
cas febzes 7 ad exttnctionem'innati calozis epat) 
vel ad apoftemata ftegmatica aut ad.traofitu taf 
ditem ex Debilitate innati calozis eius peruetre 
aptam filr etia 20 coz2elarie concludi poteft iftuj 
Vi$z eiTe paratum ad generationem lapit) in reni 
bus et ad multas alias egzitudines quas valde 
facile in genium fpeculantis ex pzedictis oeducer 
poteft. *bec oe Difpofitone eius, 
f fCapitulum fecundum De cura per dietam< 
t>zo canone autem pzefcruationis eius a p2edict) 
et curationis ab opillationibus pzemittendu pzi 
mo q Vir ifte i cibariis eius omnia q frigiditate 
g2offitudine vifeofitate aptafiitfaceremfuperau 
gere opillationes t pzed ictis locis euitare Debet 
quare euitet panem a3tmu panem coctione valde 
conbuftum vifcof non bene coctum et omnem qui 
pa$z (alie et fermeti babes.-Cuitet carnes gzoflas 
et vifeofas et animalium partes babentes qualita 
tes confimiles oe quozum numero eft, venter ani 
maliu3 nerui cutanee partes caude 7 fimiles fimi 
liter autem effugiat vfum frequente5 ptfciu recen 
tturn vifcolitatem multam babentium vt funt an 
guiUe cefali gozt et confimiles,£ffugtat etiam le 
gumia uelut fabas fafeolos cicera al.02deum 7 pa 
nicum.£t oe fructibus effugiat velut citonia mef 
pila fozba et confimilia.Jttiam raro vtatur lacte cafeo molli n non frangibtlt.Caueat ab bis q ftta 
frigiditate et ffiptttate prdictas vias cdftrtngut 
Velut di ag2cfia et reliqua fibi fimilia.Gttino au t 
vtatur fubttli albo eonuctuentis fumofitatis aqua 
cifferne fcmpcr tamen p2ecocta medioertt Itpba 
to.Caueat a vehementi linctura vefiium fup yltif 
m renibus m D02mitione fuper fpina qua3 omnino 
euitare Debet eo q2 materias ad poftcrioza eius 
inclinare facit. *boc infuma di regimen eius ex 
parte reru5 non naturalium obfmtand' 
t Capitulum tertium De cura per medicinas. 
t>20 fgimine aut per medicinalia videt mihi qui 
q5 p2inctpalttcr obferuari Dcbere.fiT>2tmu qde 
di vt faltC5 per annos tres euacuetur vninerTali 
euacuationc in vere ct in autumpno infertus conf 
fecundum vero eff q vtatnr confec 
tione infertus oeferipta Duplici De qua femper ac 
cipiat rotulam vnam.5.Dua$z omni Die aut faltej 
omni alterna Die parum ante p2ia qde 
confcctdc iferius Ddcripta Vtat a medietate men 
fis feptcmb2ts vfqi ad medietatem menfis marcit 
.fecunda vero confectione feripta poff p2cdtctam 
Vfatur toto reliquo tempoze anni vt iam Dictu e 
Xerttum quo vti Debet eff vnguentum infra 
Dcfcriptum De quo in vngere Debet a furcula fpa 
tularum vfqj ad caudam omni feptimana (altem 
tC27 p2mo quid vngendo a medietate feprcnib2if 
vfcp ad medium marcit altero vero toto tcmpo2if 
anni refiduo vt p2edtaum 0uartum vero 
di 
7 a medietate fepteb2is vt tam pratetti c.JIlterif 
vero pillulis alto anni tdnpoze vti Debet tam 
ex eis q ex p2mt's Vnam vf otias accipiedo 
ante cenam bis Vel fer tn fcptin?ana.|TQuiittu$ 
fpetiale ab eo obferuanda funt Duo tnffrumcta 
p2tmu5 qutdc3 eff.recens radix pctrofelim 1 pzo 
p2tc nafcentj fupe2 lapidem quam comedere Deb5 
crudam ante cenam bis vi’ ter in feptimana 
35ecundu5 di radix que comeditur falfo a vulgo 
raphanus nominata dc qua.tt.vel tii mediocria 
frufftra p2tus tn aceto 7 fale conuentcntcr tnfufa 
comedere Debet in mediate ante omne cibarium 
in cena fua quattuo2 Vicibus tn leptimana quocun 
que tcmpo2e vtt velit ea et eff res valde exper 
ta.Complendo p2cccdentt ca* 
tactas accipiat purgationem fuam in tcmp02e ve 
rtsla Decimo Die menfis marcu' vfq p tottt5 meti 
fem apztlis fcd qxo citius faciet eam tanto fecuri 
its a*it 'Ppt' qd tctpcre ipa? praffignato tcmp02e 
melius eff Pm fententiam veteris 7 comentato2ts 
aff02tfmo22Via i° flebotomia 
aut farmacia confert .legecomentato2c ibi ita 
q5 accipiat pzuts Ixx mino2atiui1 et viarum pze 
parattuu quod cff.ft' agarici reuponti 
ci.5.t.falgc.g.ii.vio.fpice nar.an pe} 
ii.ifundannur omnia fubltmattomf 
radicu apii 7 cum ffeterit per 
vnam Diem naturalem calefiat 7 coletur ct cxp2t 
matur et colatura Detur in auro2a et D02miat 
poff ipfam pa$z et tn va b023 acctpiat.f.v. aque 
02det' cum 5uccaro calefactis et poff per bo2a5 ac 
cipiat p2adium.25cquenti vero mane t mediate 
accipiat lx>c dtgeffiuu qd continuet vt vel vti Die 
ba i bo2a prdicta.octaua vo Dic i mediate fcqntf 
accipiat laas d reu.ptir^coebi 
ana.3.ti.ct fi ttcrctur ptliule cocbtc loco earu 
pillul e mipiatuz aggzcgatfuemafoies aut pillu 
le De yera compofita fccundti Dcfim p2ea(Tignata 
fcigflKiuu boc.ft firupt Decupatozio.?. 
t.otfelf compoftct.jj.aquc feniculi cico2ce ana.$ 
Lf.£ t fi volucris tpfum fo2tius efficere adde aqf 
fublimattonis apti vel rubee aut vale 
riane.Txc De purgatione et Digeftione in tere ob 
feruada.Iempoze vero autiipni fe purgare Deb3 
a p2ictpio fcptcmbzie vfqj ad finem tlltue et acci 
piat p2iue Ixx minozatiuii quod Debet elie lenius 
q pzedicta eo quia materie in boc tempoic non 
inueniuntur tante refiflcntie et virtue efl 
02 et vie magis aperte cuius Ddcriptio.ft electu 
arti oe pfilio 3.111 agarici electi. 3.t.3in5ibcrieg. 
iitu accipiatur boc totum cum aqua fublimatiome 
vel in Ixjc tempore 
Debet e(Tc tale.Rftrupt acctofi S, 
aque aque cicozec. J.i.mtfce et accipi 
atur rt p2tus.2Dedicina crradicattua in boc te 
p02ccong2ua efl talts.Bc dcctuarti tndi.3iu.tur 
bitb clectt.3.5'.3fn3tbert8 viola$z ana g.v.mtlcei 
Detur in potu cum aqua ozdet vel vino ai. fubttli 
non valde fumofo calis.Jfct poli i fla folutiua obfer 
nentur can.qui pofiti fuerunt fupra in afumpttbe 
mino2atiui in tcmpo2e veris atTignatt.lbzo exee 
cuttonc fecundi tnffrumentt mcdicialts obferuan 
di in temp02e veris vti oebet confectione iffa cu 
ius Ddcriptio c bec.W trocdeozz d antfo 
De lacca dferiptione meP m anttd otfftnctione s* 
5uccari.3.iiii.fiat confectio fo 
lida cum aqua eupat02t'i in rotulis mum.3.oc q 
accipiat vt fupza in pzccedenti ca° Vifumeff.(j 
3flia vero confectio in ixx temp02e verte vtuie 
poteff efTe iffa.IV fperum electuarii oe feminibus 
Ddcrtptione mef in anttd Defcripuone 2a 5. ii. 
De VioT.3.i.3Uccm aL3.ui.f1at cofato 
folida in fo2ma iam Dicta et vtatur ea ficut i pze 
cedenti Dtctum eli.it attende q? bec* confectio le 
ut'02 e!i q p2tmaXonfectto vero q vti oebet i tpe 
omni altero tam Dicto eli confectio facta ex fpette 
bus Dtacurcuc mat02ts Dcfcrtpttone meP i anttd 
Dtfftnc. 2a.£t fi Defideras babere confectionem 
mat02ts electionis aperientem optUattoncs otncf 
itra venas et .pfiidasq confert etta$ co2ruptot 
fo2me et afcliti ypofazcbe et p2cfeniat a flran 
guiria et Difficultate mingendi aperiendo opilla 
ttones Viarum omnium vrtnc et ledado oolozes 
earum non eligas p2ctcr otalacca mai02cmcmj 
laudes colligere poteris k° can.ftima pziii aga* 
in p’occe tractatuumarncP Dilimc icowda oe 
fcrtptto iam p2edicta et modus compofitdts cius 
di ficut et p2eccdcnti6 et erit fpcttei U5 
Dialacce maio2te.5.iiu\5uccari aLftbJ.aq fublia 
tois rad gcneftrc aut apii vf eupat02ii 7 fo2ttoz 
pmmbus eff aqua fubliatois raD.mcu 7 rubee tic 
toru3 CU3 quibus vel tpfof altero coqui oeb5 5UC 
carum in quo verfus tempus coagulationis cius 
addantur fpeties vt p2cdictu5 eli et rcducantnr 
in fo2iram rotularum ponderis trium.5.7 accipi 
atur cx ea vt Dtctnm eff.fjlbcfcriptio VC20 tertii 
infirumentt fuptus p2emtffi fc5 vnguenti cfi bcc. 
V< olet De d 
carui apti rute et anifi ana. 54. arillologie lon 
ge eupato2ti' 020bi ana.5.ii.fptcenar.5.iit.ccf 
infufi in aceto fubtili per DIC3 
natni;alem.j,tfita vnguetum molle et vtatnr co in fcmp02C autumpni n (equcnti {35 pzeaffigtiato 
aurem boc vnguento vtcntf effer a pzicipio v* 
rip totum menfem augufli tunc accipiantur 
tnguenti iftiue.3.iiu.fucci cico2ce fucet 
Uipulo2ti5‘ aceti fquillitici.^J.emnia fit 
lento igne bulliant vfq ad confumpttoncm 
et aceti. (flSillule autem q fupertue fut p2cmilTe 
obferuande funt p20 regimine p2eferuatiuo buia 
nobtlie p2imo quidem p20 tempo2e veris *i flatif 
obferuande funt ifle.IV agarici rcubarbari reupo 
ticielcct02um ana. 5.5". alces J.fpice Dauci 
mafticie atuTt 5in5tbcris ana.g.viti infundantur 
omnia in fucco cico2ee Diligenter inmerfa et expo 
nantur foli fepe agitando ea vfq quo ccnfumatur 
factus et ita renouetur tribus vicibus cum igitur 
materia talis exficcata fuerit tueex ea fiat pilfe 
ex \fus tfle Debet vt fup2a Dictu 
cMftlUimum vero inftrumcntum fuperius pre 
milium ell qD erat vfus illa2um radicii.lege ibi 
bec in furnma vifa funt vtilio23 p20 Difpofitione 
bmus nobilia viri* 
|TConfilium De opillationc concauitatis epatis 1 
p022i felci ad inteflina ocfcederis complicata cu 
S: frigida et bumida ftomaebi 
milus adolcfcens bono2abilfe 
ais vicetinus labozat Oifpciucc 
iplici cdpofitionali.f.7 coplexio 
ili. Ccmpofitionalis vero eme 
eft opillatio concauitati 
:tiam comunicatur opillatio coi 
10canaus reuis Dcfcendcrc Debentis ad intcftina 
pp quam caufam ille vir fepe ineurrtt llipticitate 
ventris eo quia cum colerica matia quefolet oef 
tendere ad intefUna et virtutem cxpuifiua3 eo2u 
tigdare ad fuperfluitatu5. eductionc5 non tran 
fit ad inteflina tutic Dccrefcit potentia virtutie 
expulfiue ad expellendum ea quoniam fo2titudo 
virtutis expulfiue inteflino2um refnltat ex poten 
tia virtutis expellentis et ex iuuamento qD rect 
pit ipfa expulliua virtus a p2efcntia,colcre eflufe 
ad tnteflia q colerica materia caltditate acuitate 
et amaritudine fuis intcftino2um expuitione vigo 
2at.£t ex boc fundamento co2rclane concludunt 
tria.(7 C>2imu3 q facta bac opillationc p2dicta 
feces fiunt fqualide aut nulla citrinitate colorate 
vel exigua multum. (J0eamdum co2relariu 
ifte Vir in facie (ua citrinitatem vt plurimu repr 
fentat4jXertium co2relarium q ille vir freque 
ter Dolet caput CU5 inflantia Vigilia2um cum erit 
colerica materia lui citrinitate in cancauitate in 
tellinoru5 recipiebat' necelTe erat feces ab ea.tigi 
et bec eft ratio pzimi co2relarii.£tia5cu3iUa co 
lerica matia non efuditur ad intcllia pars illa i 
‘kifli fellis multiplicata expanditur per gibbum 
eius et multiplicatur in ‘kili vena.<£t ab illa per 
reliquas venas toti comunicatur et maxime in fu 
pert02ibue ptibus ad cjf colerica materia fui lub 
tilitate et leuitate valde fa cile fertur et ell ratio 
fecundi co2relarii.£t pari ratiouc multiplicata 
colera in partibus capitis facile eft ttclligcre eue 
tum D0I0218 in eo ri vigiltaru bec ell p2ima tptuf 
Difpcfitto in fumma Secunda vero ip 
fius pzincipalis Difpditio ell mala coplexio frigi 
da et bumida Homacbi ipfius pg quam generat 
ct multiplicantur in boc iuuenculo flegmafa per 
viam in otgcfttonie in ftomaco et etiam in verua 
eme ct Ixc quidem materia flegmatica multum 
iuuat ad opillationem pzcdicta5 efficienda in coi 
lo canalia Defcendcntj ad inteftina ,3Indc ad biic 
efficicdam opillationem Duplex videtur cfTiciena 
caufa concuzrere.fc>2tma eft frigiditas a ftoaebo 
comunicata ipfi epati que coanguftat canalem pr 
Vero eft materialis caufa effici 
cnsfflegma pzedictum in epate illius viri multi 
plicatum qt5 lui frigiditate gzolTitudine et vtfeofi 
tate p2edicta$ efficit opillatione 'i <\i colerica ma 
teria in fui caliditate fubttlitate et coloze rcfzan 
gitur a flcgmatc fibi commixto ideo i co apparet 
coloz nen vere citrinus fed cfl vitrinitae eius ab 
albedine refracta eo qz colcra in iflo viro abildaf 
magis eft vitellina cp pura patet 
etiam z° ex boc fundameutc quare ooloz capitis 
eius eft cum gzauitate qt5 uon eft ,pp2tum Dolozi 
capitis a ftmplici celera pzouenienti n. plura alia 
ex bis concludi poflunt cozrclarta De accidentiba 
in boc viro,piicnientibie que ad pzefene Dimitto 
£x pzedictis itaq5 facile apparet inueniri pofTc 
regimen buic viro conuenicns.opoztctem vt bic 
vir abftineat a frequenti vfu rcru3 actu 
et potentia ficut a potu vini Valde frigidi actu ce 
Debilis i potetia fua ab vfu rerum que gzolTe funt 
vtfeofe et frtgtde.£xemplu ficut multitudo ptfciu 
paflilcs cibi et lacticinet ct pedes ct ncruofe ptes 
et panniculofe et ventres 7 capita abflf 
neat etia a fructibus cpillatis vt fiit citonia mef 
pila ct fozbe et ab bis que (ut facile cozruptibilia 
velut fut crifomilla citrulli.i.cucnmercs parui pi 
ra Valde Dulcia et cerafa.£t caueat etiam ab acu 
tis infLimabiltbus vt acetu 3 aleum pozrum 7 bul 
bum.£uitare Debet et cepe omni modo pzepara 
tionis et Dimittat vfum vini in fubflantia valde 
gzofTi conturbati coloze nigzi fapoze pontici vel 
fliptici neq etiam ei competit vinum valde Dulce 
et ppzie eu i fubflantia eius fuerit gzoffum eme 
enim taleopillatim eft epatis Vtiemculmate 
pica0 ££2° can. ca°De vino colligendum eft. f _ 
Pio regimine vero medicinali ipfius vide 
tur micbi inftrumeta neccfTaria buic viro.£t pzi 
mum quidem eft vt bic uir 3 pzicipio melis mar 
tu' per totum menfem fcptembzis alTucfcat accipe 
re femel ud bis in feptimana bunc aque 
eupat02it aque abfeintbii capdl ue. 
et cicozee ana .3.1.J.mifcc ct abfq5 3uccaro totu5 
in auroza recipiatur frigidum actu cum pzefcn 
tia fitis et amaritudine 0210 calidum ucro actu fi 
ne illis et poft ipfum taidet ctbu5 quattuoz lx»zis 
reliqno ucro anni tempoze afTuefcat accipere buc 
aliumpotum.f a pzincipio octobzis per totu5 me 
fe3 febzuarii co modo quo De pzedicto potu Dictu 
eft.He aque eupatozii feniculi ana.J.tJ.aque apu' 
ctcetJ.ifjSecundum ueropzincipale re 
medium buic uiro conueniens eft ufus iftaru pillu 
larum ex quibus accipere poteft fex ul’ feptem bis 
in autunno et totiens in uere in fpatio unius me 
fis a tardet poft eas cibum bo2ie qutnq5 paru doz 
tniendo poft cazum aflumptionem quazii5 ocfcnp 
eiccti.f .i. reubarba 
ri.3.ii.fpiccnardi3.i.3in$iberis niola 
rum fe.acetofe cicozee ana3.i.fali0 indt.3i.jr. pt 
nerijent omnia pfe peti to gddertb? mtfceat et infundantur ctc02ce ct mitantur 
n exponat radiis lolis vfctf ad fucci cofuptoe5 rd 
De <teru5 renouetur fuccus ille 20 et 50 confumcdo 
ipfum vt p2rdictum efl.DC bac ergo maiTa fo2me 
tur pillule ex omni .5.Yi.ct potcftctta3 omni tem 
p02C anni cx cis accipere parum ante cenam vni 
vel Duas fm mai02em vel minorem flipticitatcm 
ventris partiendocaeet funtfublimis operatio 
nis in aperiendo opillationcm llomacbi ct epatie 
et p2ccipitado matcria5 vitcllinam ab cie .et ad 
uerfantur potenter multiplicationi flegmatis in 
Tertium vero pzincipalc inflrumen 
015 huic viro ccmieniene cfl buiue cofectionis vh 
De qua accipercpoteflrctula5vna5 ante p2adtu 
fcpe et jpjpzic CU3 fenfit tenfionem vel g2auitate5 
in ypccundrio Dextro ct pondus in fpma et g2aui 
tatc3 erectionis fpine 1 vniuerUiter cum oiflenli 
oneo in tora fpina n in iuncturis pceperit.Bc tro 
cifco2U3 oe cupato2io.5,i.trocil 02U5 dc fpodio cu 
fe.acetofe,3 J.fe. endiuie caffie lignee (pice nardi 
cinamci a meos ana3.i.fe.leui(lici3.tiii reubar 
bari elccti.3.i.3uccari al. lib. J.CU3 aqua abfciibii 
fiat confectio in Iit vfus eiue vt Dic 
tu5 e. 3t vero infuper quartu3 huic vi 
ro ccnucnietiffimu •? op02tunii e q? ille vir a p2i 
cipto menfis febzuarii ad finem mati a ita a 
p2icpio octobzis vfque ad finem Decembzie femel 
in mane ante Die accipiat.5.ii.electuarii Dialacce 
Defcriptionc Huicene iccan.et fummap2ima que 
fuitextraaaa Jbalicuo octauo dccc5 tractatuum 
et eft melio2 omnibus aliis er tardet poli ea cibu 
bo2is Ultimum vero inflrumentii buic 
viro Ytile efl vt bis vel ter in vere et totiens t au 
tunno per duas bo2ae ante Diem accipiat.3.i.elec 
tuari metridati Dclcriptce IDif in anttdotarto 
Diftincttortc pztma que vttlio2 cfl aliis et mtfceat 
cum.$ i. J.aque cupato2ti ct tardet quattuo2 bo 
2te pofl tpfu ctbue. Tdoc i fumma cfl regtme ei cd 
ucmcntme qd eligere potui.<fTt q2 bcncftiYua 
et comedatiffima eius YX02 pluribus labo2at Dif 
pol itionibus vt dc viro fuo Dictum efl.3deo opo2 
tet ei aliquod regime conuenicns a,pp2tare.vcru 
quia Difpofitiones ille acctdentalitcr Differunt {C5 
(petie fine ecdem eo quia vtriufcE otfpcfmo c ma 
la complexio frigida et bumtda materialis ftoma 
cbi eteg2itudocompo(itionalieqtuaoptllatto cd 
caui epatis etebiftis fellie Differunt tamen quem’ 
am YX02t's Difpofitio efl intenffioz Difpcfitione vi 
ri fui et cxtcnfio2 quia lapfue i ea ,plixio2 c.loco 
opo2tet q' remedia ei conuenientia parumper iit 
audatio2a in g2adu et in Doft vt nunc fequir jfl 
ttegimen vero eius ex parte ctbc2um et potuum 
Debet effe conftmtlc regimini viri fui mfi q i ciba 
riie iuisvtat decoctione feniculi petrcfel IcutTU 
ci ferpili ct fimtUbus aut faltem femp in cibariis 
Ytatur pfuerc fimplkis cinamomi imo mafficatd 
ipfius in mane et comeflio facta fola cfl potens cu 
rare ipfam.f t puluie amcos et femen eius vald 
Ytile erit ei ad cura eius Jft femc feniculi agzcflif 
fepe iciuno flomacbo comellum qd carni Dicitur e 
ci conuenienufftmu3 et ,pp2ie iUud cuius magna 
•opta reperitur apud ciuitatcm feltrina5 ct fuper 
mote conudunt ei pellule pzo 
fuo viro iam Dcfcripte fed cpoztcr q? ad earum 
Ddcnpticnemaddat' pulpe cdloqumtide.3.i. et 
oppopomi83MtL7 vtat eis vt p2edictu cM 
buc etiam puluis ifle valde bonus erit ei fi ftaf 
eo ante cenam parum accipiendo De eo vt3.i.vel 
3.y.bie in fepimana CU5 modico b2odii vel aqua 
tartari accepti ex vino albo.5.ti. poli 
podii foliculo2U5 fenc bcrmodactilo2U5 
y. falis indi.5.iii pulueri5entur omnia per fe oeid 
cdmifceantur et (it cius oofis vt pzcdicram df.t \ 
fiJltimum vero rcmediu5 huic mulieri conucnics 
eft.Tfclaudamrefine purifftmo2u 
54'i. folii amcos 
ligni aloes mt22C ana.5 J.fc.ablcintbii cipcri ma 
fticis fe rute ana.94.olci oe citoniis et te rnaftice 
oe abfdtbio.34 J.cere ijtu fufttcit fi 
at vnguentum bene tenax et De co extendatur fup 
panno ftgure fcntalie magneapponaturfuper ftoa 
cbo fuo cum i pte piramidali applicata fuper po 
mo g2anato 1 oci g2atta perfecte fanabitur 
f Gonfiliu3 Decacefta a mala Difpofitionc frigi, 
et bu.epatio per colligantiam matricis et tmotfa 
toflujtu mcflruo2U3 oepcdente.Capitulu3 p2imu 
oe caulis et lignis caccfic. 
etsancifcuB aromatarius cfwsvtoe 
tinus VX02C3 babet q laborat oif 
pofitione p2aua q a lapiettbus ca 
celia nuncupatur #t e totiue C02 
po2ts tumo2 pueniens a mate 
tenui cui comixte lunt vcntolttatcs 
et vapo2C9 plurimi quo2nm generatio accidit a 
mala complexione epatis frigida et bumida Vt 
nunc apparet ex bie que ifra Dicentur4f aut 
bec mala complexio frigida et bumida oifpofitio 
epatis non quidem per eflentiam in eo fed jpcz cd 
liganttam acquifitaeo quia fucceffit inmoderato 
meflruo2U5 fluxui pp que epatis coplcxio C02rup 
tacft et innatus calo2 cius Debilitatus aoco vt 
ubi cbilum in fanguinem et alias materiae buo 
2ales conuenientcr tranfmutare oeberet maioze 
ipfius partem in aquefum flcgma ct uap02C3 con 
ucrtit.ad geuerationem cm'3 flcgmatis et uapop 
concurrit innati calozts Debilitas, M perfectio 
nem ucrofanguimset aliarum maf icru5 ncceffe 
cft concurrere tuftkiale temperamenta epatis cx 
fo2titudmecalo2is naturalis rcfultaus.n5 tamen 
op02tet bic me Digne repzehendi poflcfi fo2taf 
4ie in pztctpio huius eg2ttudinis mala complexio 
calida in epate uel I toto fuerit adinucnta.qcuq? 
enim baru5 Data Dcmoffrabilc cfl caccfia 
polTc ad illas fucccderc.ficut enim mala coplcxio 
frigida innatum calozem epatis co2rumpcndo 
potclf ciTccaufa efficiens aquefi flcgmatis ct uapo 
zum.tta ct complexio calida mala boc cfiVccrc po 
tdl. licet no itafrequenter.et lx>c quidem facile e 
uidereex fmombus p2incipia 14* tenturacta 
tu_4° ca°2° vbi enumerando caulas yd zopifie co 
plexionalcs fic fcribit.Jfct complcxtonales fupple 
caufe funt inflammantes et faciunt ydzopilt'3 plp 
tllis.f.apolfcatibus cum g2adatione refolutionia 
innati calo2is aut extmctionis eius fubito.3n tel 
ligo autem per refolutionem bic illud qd fciut me 
dtci.l.q4 calo2i inato accidit refolutio paulatim a 
extenftofiue fit illud cx calido fiuc fit cx frigido 
ficut ex potu aque frigide in teiuno et rcliq lege 
ibi qma lunt pulert lcrmcnef.(7Et ex boc fuuda 
mento facile oeduci potdf qualiter pp euatones rmres que fuperfhiunt per utam rcfohtticnis ma 
ti calortB fuccedere pclTunt caceffa 7 fpes 
fis omnes. £t bec quidem fortius confequutur ad 
ruacuationcm fanguims q aliorum humorum. 
;llocibilior enim euacuationum cft cuacuatio fan 
gm'nisi4a tertii ca° ftatim allegato .quare 2ia 
tertii tractatu 30 ca\fecundo.Cum fuperfluit flu 
xus fanguinie fcquttur eum Debilitas appetitus 7 
debilitas digeftionis.aut inflatio extremitatum 
7C02pcris 7 malitia coloris.7 quadoqj perducit 
ad yfiiropifim./Ctuicquid autem ab imaginatione 
deduci poffit non plus babet concludere.nifi q I5 
fortaffis in p2imis mala complexio caltda difpo 
(itionem que nunc p2sfens eft p2ecedere 
rit.Difpofitio tamen actualiter prefes eft cacefia 
«pueniens a mala complexione frigida epatis fuc 
cdTiue acquifita ut iam Deductum eft. £t figna ti 
lius funt ifta.fcrtmu cftco2poris tumefeentia p 
uemens a materia flegmatica 7 uentofitattbus fi 
mul mixtis in fubftantia mebri immerfie ut fert 
tutur 2a p2imi ulttmaca°.Dcdaratio autem bu 
tus eft q uentus in cacefia in fubftantia mebri eft 
admixtus*!? Secundum ucro fignum eft molliet 
es totius coxporis.# lertiu aute eft albedo illi 
usque duo proueniunt a tenui flegmate redden 
tc mebroru fubftantia molle 7 fua albeditte talit 
mebra cotonte/ Quartu fignu eft leuttas re 
fiftenne ad impreffione tangentis .ficut enim ua 
por ille premeti facile cedit.ita etia 7 illud aquo 
iu flegma pauca refiftentia refifttt comprimenti. 
( Quintii fignu eft remanentia concauitatis in 
loco Depreffo.7 boc quide accidit quia licet illd de 
ma comprimenti facile cedat.remoto tamen com 
primente non ita facile refluit ad locum a quo ex 
pulfu fmt.7 boc quidem accidit propter ipfius ui 
icofitate que eft una De paftiombus propriis fleg 
mati.accidit tamen flegma illud quadoq? in b2e 
ui tepore retrocedere per accidens.eo quia moue 
tur motu uentofitatis uel uaporis ipellenttu tpfii 
cfi fint limul in meb20 ai flemate permixti.ut ti 
allegatueft.£xquibuscorrelarie concludit^re 
ceflus flegmatis *? acceffus eius ad mebrum e tar 
dus 7 uetox iecundum maiore 7 minore comixti 
one flegmatis cu uapo2ibus.multo em'5 exiftente 
naporc flegmati commixto uelox fit flegmatis re 
tropulfio ad mebra 7 econuerfo.JEx quibus etiam 
co22clarte i° concluditur q fi equalts fuerit com 
mixtio flcgmatu 7 uaporu5 limul refluxus fleg 
matis ad meb2a mediueent inter tarde 7 ueloci 
ter ret2ccedere Sextii lignu5 cft tumefeentia 
faciet 7 proprie palpebraru 7 parttu3 fubfifteuu5 
oculis.7 boc quidem prouenit p2optcr flegma qd 
cuap02auit ad partes illas fatis raras 7 detetuj 
fuit tn eis m(cof»tatc fui 7 Septimii fignii 
eft euerlio coloris co2ports ad fubcit2initate qui 
da que quide contingere poteft aut difficile e ima 
gmari fiegma quod frigidum eft 7 uifcofu a debi 
li calore in uapore ccnucrti quinetiam aliquid t3 
tolera que fui caliditate raritate 7 fubtilitate eua 
p02abiltor eft a Debili calore tn aliquam uapore 
am t2anfmutctu2 que uapo2i flegmatis ii 
pzcdicto cdmifceatur.led ex comixtione saporis 
aquei 7 albi cu citrmo neceffario permutabit C02 
pC2is fo2moiitas ad colore mixtu3 ex albedine 7 
citxinttate Secunda ucro caufa buius 
cdo2is aflignari poteft imaginando cy aliqua ps 
flegmatis acato otiantoftuc pwticfactcntcfi 
«e non notabiliter cxcoquatur.fta ut uapo2 ilte 
notabiliter inflamatus eoiore corporis ad eitrmt 
tate connertat.eo modo quo in pluribus uigilati 
tibus Ixjcfepe contingit .et in bis qui a calore ex 
t2anco ad mo2te pe2ducuntur££t I xc quide cau 
fa I5 lit fubtilior 7 pbyfica magis, ualde tamen fa 
eile ex pztncipite medicine Deduci poteft. Qctauii 
lignis cft permutatio habitudinis mcb202u5 ad 
co22Uptionc foxme eoruj uel plafmatUSn cacefia 
eni uapor 7 flegma fimul quandocy fpa2guntur I 
totum corpus ita ut fiant ficut mada 1453 tertii 
txactatu 40 capitulo fecudo. (ptlonu5 lignuj eft 
tpotcntia 7 laffitudo ad.cxc2citia 7 prog2effiuos 
motus.*? caufa illius poteft effe Duplex. £t p2ima 
quide eft multitudo flegmatis per totii co2pus 
augmentatt quod fua frigiditate 7 quiritate gra 
uttando meb2a reddit indifpcfita ad conuenien 
tes motus.Secuda caufa e multa 2emolitio 
ctu232um a aliornm meb202u motus" ut 
loru C02daru 7 ne2uoru.| Deci)nu fignucft 
no2atio trinazu a fudorte.7 caufa i primo e traf 
mutatio aquolitatii a uiistuineadextrema cor 
tp02ts.Caufa ue20 paucitatis fudoris eft indifpo 
litto materiei ad exitum per uias pororu que fit 
aut propter f2igiditate3 flegmatisaut propter 
uifcofitate eius aut pxopter Debilitatem ui2tutis 
expellentis aut q Deficit illi flegmati 
tina caufa fudoris que e uapor colericus.aut ipfa 
materia colerica fubtilior que in fudo2e uidetur 
ede neceffaria.quonia fudo2 eft aquofitas fangui 
nis cui pus colericum eft 20 can.,pprio 
capitulo.(fUndeeimu fignu eft multiplicatio ue 
toiitatis 7 rugitus in uent2e,7 caufa buius cft no 
ta ex multitudineuentofitatu 7 uaporum qui ne 
ceda2io inucniuntur in bis co2po2ibus ta ex par 
te caufe efficientis que eft Debilitas innati caloris 
q> ex pa2te caufe materialis que eft flegma fatis 
aqueu54 r Duodecimi fignum eft tenfio miracb.7 
bec quide5 accide2e poteft a flegmate 7 xap02C cd 
tentj mter fupe2ficiem conuexa tntefttno2u7con 
caua lifacb.multiplicatis enim uapo2ibus 7 uen 
tofitacibus in predictis locis neceffe eft extendi 
totu miracb 7 ad ext2a p2opelli.fecunda ue20 ca 
fcuins elTe poteft multiplicatio flegmatis 7 
ris m fubftanria mtaacb.et inter fuperficie 
xam fifacb 7 concaua mufculoru uentris 7 altaru 
parttu ex quibus aggregatur miracb.4 'Ierttu 
decimu fignu eft tumor tefticulorum cu t2a(luccn 
tia eorum.7 caufa primi eft quia cum multipli 
catur flegma oelccndit per cbilim inferto ad te 
fticulos 7 ibi receptu Detinetur.ita q quandoque 
non folum offeum 7 inuoluta uafa impleantur ii' 
lo 7 tuefcant.immo etiam fubftantia tefticulorum 
preternaturaliter magnificatur.at ue20 tikllu' 
centia in eis accidit.eo quia pars aquea 
fis ibi contenta Diafana eft4f Quartumdecimu 
fignum eft Difficultas confolidationis tlceria que 
tn talibus co2poribus acctdunt.7 boc totum acci 
dit propter co2rtiptionem complexionis 7 couer 
fionem eius ad frigiditatem 7 multiplicationem 
materiaum fxigidarnm. |7Quintumdecimum 
fignii eft p2uritus in offeo in inguinibus 7 parti- 
bus intermediis coxarum 7 fentos 7 inguinum 
7 bec quidem accidit p20ptcr lationem uap02U5 
7 mate2ierttm co22upta2um ad predictas ptes i «oluit boc fubtiliter 2Tuicc.prcallegato ca* du5 
inquit.JEt accidit in comiduris inguinif 
.t.m bis intermediis ia predictis aut in comidu*' 
ris 7 ingutuibus.i.in rugis que inueniuntur t oP 
feo 7 inguinibus caliditas 7 p2uritus pp uapozej 
co2ruptum afeendente. Sextudccimum fignu 
eft co22uptio Digedionis fiue per co22uptionem i 
telligamuB oiminutione aut ablationem quorum 
utzunqj a frigiditate fieri potcfl.fiue per coz2u- 
ptionem intelligamus nocumentum in Digedione 
t2anfcendcns‘mcnfuram bumanc fpei conuemcu 
te.quod a frigiditate iam in totu multiplicata fa 
cile p20uenire potefl.7 ex eode fundameto ualde 
facile potefl faluari. Septimiidecimu quod eft 
fo2titudo appetitus in cacefia cueniens. ficut ctia 
in appetitu canino uideri poteft.frequenter enim 
appetitus caninf eflectiua caufa a fapientibue adi 
gnatur frigiditas intenfa.fedcontingit tn cacefia 
frigiditateViomacbi non ede minore immo maio 
rem que fecit appetitu caninf 7 cetj. Octauum 
decimu fignu aggregatur cx mi tis 7 e qz i cacefia 
luenitur Diuerfitas fluxibilitatis aut dipticitario 
neutris aut fincopis 7 uigiliaru. ita ut quandoqp 
uenter fit fluxibilis.quadoque ue2o dipticus 7 ali 
quando bomo fit utgilatiuus quandoque uero dor 
mitatums.JEt aliquando etiam eide eucniunt fin 
copales metus 7 quandoque non babet illoa.7 cau 
fa quidem Ix>ru5 accidentium adignari poted ex 
uarietate motus flegmatis fecunduj q mrtute di 
uerfis temp02ib3 fintbomatice ab ipfa mota ma 
terias flcgmaticas 7 uentofiratee ab ipfa motas 
bine inde p2opeilit.Cum eni contingit 
catu ede flcgma cu uapC2ibus in fundo ilomacbi 
et in inrcdinis uirtute ab eildem incitata accidit 
fluxus dcgmaricus.Si autem contingit 
fubdantie mcb2orum ede not abiliter 
preda 7 uifrofitatis 7 infritatis notabiliter ttexfde 
re.tunc materie ille Detinentur in uentre 7 podiit 
etia materie ille a natu2ali calore Derelicte aliq 
liter extzancari a calore preternaruralt' qui coti 
fumendofubtiliorem 7 aquoftorc3 partC3 flegma 
tie erit caufa condrictisms uenn*is. Jzt ex’boc 
fundamento oeduet' poted etiam caufa uigiliaru5 
C113 ent flegma illud aliqualiter fuper calefactum 
ed aut a calore excoquente ipfu3 nd naturale fal-- 
fedine aliquam acqudiuit erit uigtliarum caufa. 
Cu5 autC5 flcgma contingit ede aqucu5 fatis 7 Vs 
porabtle multitudine uaporu3 et frigiditate fua 
erit caufa fonnolcntic.£t pari 2at(one ite2um rf 
duci poted qualiter'quandoque cacetico adueniat 
fincopis.Cu5 eni ucloci impullione a uirtute frt> 
gtda uapo2 aut flegmatice materie propelluntur 
ad cor pp opilationc in co contingentem aut p20 
jpter norumentum a frigiditate fkgmatu 7 exten 
iioneuaporu5incozdecontingcn0 accidit incoz 
de nocumentu5 refolutionis aut nctabilrter ex 
tinctionis innati caloris 7.totum boc fo2malitez 
ed fincopis uuoiligcndum e xin tertii tzactatu 1 
ca° leciidis autem contingat tale nccumentu5 
a co2de remoueri tunc allemabitur coz a fincopt 
ucl lipotbomia 7 fimiltbus. £t bec quide3 omnia 
pulcbze intellexit £fmce.i4Q tertii lepe allegato 
ca° Dum inqmt.£t eft natura in fua retentione 1 
zefolutione fecundum C2dines 7 limilitcr ed oi 
fpofitio fincopis cius.quandoque et uigiUarum et 
elongationis cius 7 cetj.£xpone littera ficut iam 
Oainatum e.quomi dl occulta ut potes uidcrc. 
f Capitulum fccundu oe cura cacefic coplcctes 
fextn terniones. 
3am autem pofitisfignis cogntttois caccfie opoz 
tet'uem2e ad canones curationis eiufde que gdc; 
fubftentatur in (et intentionibus que clare pollue 
intelligi ab auctoribus. £t prima quide inten 
tio ift regiminis ipforum rectificatio. Sccun 
da W20 eft materierum uniuerfalis euacuatio mi 
nozatiua i particularis etiam. lertia uew in 
tentio ell materieru oiuerfio. Quarta aute dl 
ipfaru oigdlio. quinta*efl ulttmata materi 
cru euacuatio. Sexta ue20 eft mebzoru "cofor 
tatiocum exiccationc refidut' materierum, £t 
prima quidc5 intentio Oifcrete itclligi Debet i co 
plcri.argumento enim fupto a multitudine mate 
rierum flegmaticarum que congefte funt, oport5 
uti/egimine attenuante ex parte quatitatis 7 ca 
lefacicnte 7 exiccante ex parte qualitatis .eo quia 
mo2bus pendet a repletione multa 7 a materia 
fxigida 7 bumida.ueru quia egzitudo bec dl czo 
nica opoztet regimen eius non die multu5 tenue 
in principio 7 augumento nec$ tantum Diflane a 
regimine lue fanitatis ut per ipfii Debilitetur uir 
tus 7 propriecum pcrueneztt ad tempus flatus. 
£t caula fecunda iteru pp qua non opoztet re 
gtmen multum cfle tenue ell Debilitas uirtutis q 
accidit pzopterea quia alimcntii non bene dige 
rttur pp nocumentU5 epatie in quo uirtus nuov 
tiua lubilentatur quare ex omnibus concludendo 
uidetur qp regimen oebet dic ex bis que notabili 
tez nutnunt 7 qualitate fua notabiliter materi 
as Dcficcant 7 uirtute confo2tant p20prietate (ua 
ficut ell comeftio carniu5 pedicis faftam' et autu 
minutarum 7 uitulozuj 7 pulloru non 
multu excellenter pinguium.3n quibus omnibus 
cibariis ponatm uiztus a2omatu3 calefaciemus 
et exiccantiu5 et confoztantiu membza p2incipa 
lia 7 babomuj etiam tncifma et aperiet 
uam.£t fenlit bec omnia fabtiliter princeps {4* 
tertii tractatu 40 ca° oe cura cacelte DU5 inquit. 
Cibus ante5 habentium caccfia fit ex bis in cjbua 
ell fuauitas et cdFoztatto natu2e.ficut adu2agi.i. 
fafiani et algobogi.i.pcrdicis.et fint iu2a eorum 
a3abzai alia littera 25^2egi.i.fercula cddita cu 
czococt aceto odorificata ualde cum eis que funt 
ficut gariofili ctnamonus et fimilttcr almofufatb 
.i.gclatina et mlfceantur etiam cum cibis ea que 
funt ficut linapis et ponu et alica et que currunt 
cu2fu eo2um abfque mnltitudine nimia.i.quanti 
tate. £x quibus omnibus ia appa2et qp panis 
C02um Debet ellc paru fu2fu2aceus et conueuiet 
coctus.£t q? etiam euirare debent omnia ciba2ia 
infrigidantia et bumcctantia opillantta et imlca 
tia.icxcmptum primo2um ficut funt lactuce endi 
uie fpinacbia bleta atriplex p02tulaca cucu2bite 
cucumeres melones et anguria .perficaxrifomila 
et cctj.Htoleza uczo et fzuetue Declinantia ad 
calidiratcm et ficcitatcm aut faltem ad leuc5; fzi 
giditatem cum apc2tione polfunt ei comicni2e et 
p2oprie in pauco ufu. Unde inquit 'Mti. qpet 
fzuetibus gzanata Dulcia et oe citoniis-paru non 
UC20 fecudoru ficut cibi paftiiea 
omnes ct uilcofe et naucfe animalium pa2tes et 
cutes et lac et cibaria ex eo condita. Exemplum autem alicznm cd (icitt pifeium cmnfu vfus 7 le 
guminum elixoru 7 carnes antiqne 7 cafeus anti- 
quus et fimilia.Saluta uero ruta bctoica menta 
abfintbium lapillus; caules padinaeba 7 relique 
tales omnes conuenientes funt. £c oe fructibj 
amigdalefidiciauellancnucc0 7 omnes frnetua 
calidi 7 ficci cum apertione conueniunt eis. De 
potibus ue20 conuenicns ed ei inter omnes pD' 
tus ydromdf 7 proprie quando nim eo coquitur 
maflix.£3i autem pp niztutis debilitate non pof 
kt ei negari uinum exhibeatur et uinu albu aro 
matiettm non ualde aqucu immo mediocriter fu 
mofum.£t poted iteau ei conucntre uinum fubru 
beum fubtile 7 aromaticu. £t fi in ipfa infufe de- 
terint radices eupatorii aut fptee nardi aut cina 
momi. vel calTia lignea uel radix camcpitbeoa 
uel urttee erit in vino tali intentio omnino coue 
niens7necelTaria. Similiteretiamomne regi- 
men cx pazte aerie et loci habitabilis debet icli 
nari ad calefaciendum et exiecandum. £t ftrnili 
tC2 exercitium medioeziter calefactiuum 7 cxic- 
cattuu5 conuenicns cd ei 7 pzoprie pod cuacuatf 
oncs.Ouid uezo De regimine per alias res non 
natuzales diccdu fit ex pzedictie apparet. Se 
eunda uezo intentio completur 015 adminidzati 
one medicinarii que educunt materias colericae 
diuerfarum fpccieru.uelut ed colcra rubea uitelli 
na 7 citzina.JEt de appzopriatis ad Ixx ed cxbt> 
bitio yere pigre £>al’.3pfa enim educit fuperflui 
tates pzedictas abfque buniiditatibus inatts 1*4® 
tertii allegato capitulo. £t exhibeantur cx ea.5. 
.x.uel.xiicu aqua abfmtbii uel eupatorii calefa- 
ctis. £t g2atia buius etiam conucnirct medici 
na ralis.lk clcctuarii 
g.i.reubarbarclecri 3.i.fpice nazdi.g.ii. exhibe 
atur ut pziue. £t confczt etiam cis non minus 
exhibere pillulas idas.1V pillularu de reubazba 
ro3.ii.pillulazumdeyera J5alT.5.y.falis geme 
grana.ii.refozmentur pillule cum fucco ro.7 exbi 
beantur. Si aute5 contingat reperire materi 
as uifeofiores pzedictie 7 gzolliorcs.tunc conue- 
nit eis exbibere.5.y.decruarii indi aut ,5.ui.ele 
ctuarii diafinicoms diacoloquintidoe q 
melior cd pzedictis aut dare in potu piilularum 
de agarico.3.i.cum.it.granis diagridii aut dare 
infufione idam.1V agarici electi.5. iJ.polipodii 
aque abfin- 
tbii anaJMi.amfi cinamomt ana.g.iii. falis gem 
me.g.ii.pulneris 3uccari.5.i.fiat infufio per diej 
naturalem.deinde calefiat 7 diligenter expzefTa 
exhibeatur ut dictum ed. Si autc5 continge- 
ret reperiri materias cu mFia co'mixtaf exhibeat 
medicina talie.TV agarici electi.5.i.tbimt follica 
lorum fenc poltpodit ana.j.y.elebozi nigzi .g.vi 
3in3iberif.3.y.amfi fpice fe.feniculi dauci ana.5. 
.vi.3nfundantur omnia in aquis bugloffe 7 mei 
lifTe.ana.5.ii.deindecolctur 7 exprimatur 7 exbi 
beantur ut fupza. Si autem medicinas maio 
ris fublimitatis expeteres 7 pzoprie refpidentee 
materias adudas.tunc exbi be. 3. t ii i. icralogcdid 
defczipte ab fuma pa tzactatn 
fecundo deferiptione 5a.£t melior illa fecundum 
intentionem mea3 ed yeza Kufti 7 yeza Brcbige 
nie deferiptione umuerfitatis. £t optima etiam 
e yera Muicc.in illlo t2actatu colecta cfefcztptdc 
ultima qnarum omniu defes exbibeantur cu aqs 
fubltmattomim predtctte aut alite q«e tibi place 
bunt. XDinozatio uczo cu flobotomia in bac df 
fpofittorte fieda razo uidetur babere locu. aut ,p 
pterca quia materia nd pcrmifcctur faguim .aut 
pp Debilitatem que iam inuenitur in cpatecon 
tzacta.de cuiuo-additionc magis q> de remorioe 
timetur per flobotomia. £>olTiit iterum adbuc 
materie minozari per cliflcria que babent poten 
tiam attralxndi matcriam.ficut cd didere idutj 
IV aque decoctionis maluaru radicis altce 7 vrti 
ce 7 folior«5 blitis libra.t.yere fimplicif? benedi 
cte fifM.j.vi.olci t5 ab fjntbio olei 
liliorum ana.J.t J.falie gemme.3.iiii.milce a to 
tum'femel exhibeatur. Si autem oefiderabis 
magis flcgmaticam mateziam a pzoprie gzofla5 
tuc pzedtctcdtdezi apponatur diacadorei .5.111* 
aut ycralogodion.5.iui.aut yeza diacoloquittdos 
£t fi perfenleris adudionc in materia tunc poni 
tur in cli fter i. 5. t i i i. y cr c rudi 7 ab co remoueant 
benedicta 7 yera iimplex. iEdfi iterum percipi 
es in materia mdancoliam elTe commiytam tunc 
poteris pzouocare emozoidas fricanco eas cu fo 
lite ficus uel fdle tbaurt. £t Ii materias cafde 
cognoucris circa matrice effc dominantes.tiic 43 
uoca mendrua exbibcndo.5.i.tzocifcorum de mir 
ra cum decoctione czoci integri, deliqua autem 
pezqueeuacuatiomino2atiua fiezi pollet tancy 
non ita utilia dimittantur. lertia uezo inten 
tio que digedionem materiati edicit non minue 
conuenienter confpicienda ed.Cpoztct em‘5 dige 
diua qualitatibus primis aduei Uri materiebue 
calefaciendo 7 cxiccando.7 per uiztutee fecundae 
{ncideze fubtiltare 7 aperire.? per uirtutes terti 
ae epati confezzc ipfum confoztando 7 uiztutcm 
eius fubdetado.De numezo quarum medicinaru 
multe a lapientibus feripte repeziuntuz .ftcut fi 
l upus dc abfintbio firupus de cupatorio fizupue 
De bifantbiis firupus diarcdon.oximel cdpofitiQ 
oximel dc leuidico fizupus copofitue acctofus 7 fi 
rupue fquilliticus in matezia foztis refidentie. 
£% quibus poted fiezi commixtio talis. Tk firupi 
De cupatorio firupi fimplicis acetcfi ana.5 i.aq 
ablintbii 7 cicoree ana. j.i.y.mifce 7 talis cdfczt 
ad materiam nd ualde frigidam. St autc con 
tingat cujmateziebusinucnizi admixtione cole 
ricazum matcricrum exhibeatur bic fizupus. IV 
firupi de oc endiuia.5J.aque 
abfmtbii.5*i.aque Cum uero 
uoluezie materia5 afpiceze mai02is fzigiditatie 
7 uifeofitatis 7 g20fTttict.tunc.lk oximelf fquiliti 
ci.f.i.firupi de eupatozii.5. 
.iii.mifce. £t fi uoluezis boc Digediuum cfiicer 
magis apezitiuum tunc IV fecaniabim oc lemdf 
co.J.i.fizupi copofiti acetofi.J.y. aque eupatorii 
aque yzis ana.|.ij.milce. Cum uezo contigat 
mateziebus inueniri mixtione melancolie. tunc 
competit bic fizupus. Ik fizupi dc epitbimo fizu 
pi de ifopo an a.J.i.aque mellifle capilo? venezie 
ana.J.iJ.mifce. Qd fi perceperis materiebj 
efle mixtam mdancoliam colericam tunc exbibe 
Digediuum tale.lk fizupi dc fumo tezze fizupi D 
endiuia ana .3.vi.aque boraginis aque endiuie 
ana.5*iJ*mifce. £t CU5 uoluezis diQczczc ma 
teriam cui efTet commixta mdancolia flegmattca 
tunc 1Vdeepitbimo.5*.i.firupi compcfui aceto 
fi«SJ«aqwe melilTe aque capill'veneris ana. j.i. [S*wikcM licet etiam raro cotfngat 
comifeeri melancolia aduftam ex natuzali melan 
colia factam.quia tamen aliquando in iuuenibue 
apparet 7 pzopzie uebementer exercitatis 7 re- 
gimine fupcrcalefactiuo utentibus.tunc V* firu- 
pi de cpitbimo.J.i.firupi uiolacei.3.vi.aquc nenti 
faris aque endiuie 7 bozagints 
quide5 Digeftiua omnibus fere materiebue fut ap 
P20priata.nifi quia fi inueniretur materias efTe 
commixtas CU5 languinc.ex quo etiam aliqua paz 
ticula adufla fozet.tunc conucniret exhibere aq 
fzuctuuum que (anguinis 7 colere feruorem extin 
exhibeantur firupt t5 
pzunoru 7 tamarindorum. 
JEt fi quis ulterius 'mitioza Oigefttua vmcuique 
matericru iam Dictanl appzopriata Defideraret 
tunc accipiat aquas fublimationu predictis firu- 
piscdmixtasDimittendofirupos illos 7 Dando 
aquas illas augumentando Dofim earii vfque ad 
.f.v.JSft adde iterum fezmombus tftis q non fo- 
tum fit materierum Digeftio per firupos pzcdi- 
ctos.fed conuenientius Digeretuz materia fi tem 
poze adminifharioms corii aliqua De pzedictis 
plantis ucl radicibus coquatur uel cdmifceatur i 
cibis 7 potibus eoru ut etiam pzo parte fuperiue 
tactu eft tn intentione pzima 7 tu recurre ad ea. 
#Tt>ro quarta uero tntcnttde.f.matezieru Diuez 
ftone contemplandu3 primo q due funt fpecies Di 
uerftoml principales que magis in bac Difpofitee 
a fapicntibus collaudate lunt. quidem cfl 
materierum diuerfio per uomitum. fecunda 
uezo eft per adminiftratione clifterie materiam 
ab epate 7 a uenie educentiu 7 eas p 
inferiores uias 7 aperientiu oppillationcs fubtilt 
ando 7 refoluendo igitur fa 
pientum placuit magis Diuerfio pzima. eo quia 
ipfa foztius Diftrabit materias ab epate per lupe 
riue educendo eas. maior eni uiztutis foztttudo 
requiritur ad faciendum afeendere materias (na 
gzauitate multum refiftentee.cy ad facicndu ip- 
fas Ddccndcre.Cum ezgo ita oiuertuntur per fu 
perius uidetur materiae foztius a fuo loco ezadi 
cari.£Emwda ratio quia uomitus uidetur cdue- 
nienter poffe fugere materiae uel extrahere eas 
ab epate per meferaycae que funt in fundo ftoma 
cbi.it tertio quia uomituf uidetur efte bonus era 
dicator matertezu que in infimo loco pcfite funt. 
4t 40 itezum quia pez uomitum non felum ma 
terie que in 7 adiacemtbus parcib3 fut 
pofite que facile poliunt tranfire in coiunctas. jEt 
traxit ifta opinio fundamenta cx i'4a tertii pre 
allegato fepe ca0 ubi inquit; JEt ut utatur ante ci 
bum uomitu eft enim bonii regimen cis.7 opor- 
tet ut fit in pzincipio rei cnm rafano infufo in fi 
rupo acctofo.Jtt in fine cius cum clebozo.fed ele 
borue non educit materias nifi uioletotzactu tgi 
tuz 7 cetj uero magis placuit fecun- 
da Diuerfio per clifteria fieuda 7 moti fuerunt ra 
tionibits plunbus.£t pzima quidem eft quoni- 
am materia buius Difpofitionis fccundu magna3 
partem continetur in concauo epatie cuius ad in 
teftina maioz eft propinquitas q eiufde ad fundu 
flomacbi.igitur materie in eo flantes poterunt p 
cltftcria melius 7 facilius trabi q per uomitum • 
£t fecunda quidem ratio eft.quia materie facili- 
us inclinantur Dcfcenfui q afcenfui. £c tertia cfl 
quia ductio per itent2C5 eft cuacuatio minus pre 
ternaturalitatis includens q uomitu3.£t 4a eft 
quia cum cliftcrtbus poiTunt melius perfici fubttli 
arto zefolutio 7 confilptio materiezum 7 apertio 
oppillationnm cu medicinis in cie pofttte cypuo 
mitu.St uidetur \xc opinio tzaxitfe fententia fu 
am ex ferie preallegatt capituli dum inquit. £t i 
pluribus Difpofittombue quas babent nece(Te c ut 
euacues cum eis que educunt bumozcs folutione 
uentrts 7 aperiunt £t clifleria fubti 
liatiua 7 refoluentia bumiditates folutione cduce 
tia eaf conferiit in ea ualde.pzopter quod tale po 
teft oefczibi cliftere.Bc foliorum blete mezcurial’ 
ana.cYXi.y.fuzfuris.to.i.radicis vrttee 7 yreos 
ana.cto.i.feminis feniculi anifi 7 leutftici 
.ii.gnozum cartami 
omnia in libris.iiii.aque vfque ad confiiptioncm 
tertie paztis.dcinde buius Decoctionis libra5 
.i.yere utol’ 7 De fifamo ana.5. 
a.SM gcmme.5.t.7 ponatuz.2;i autc3 uolueris 
ipfu flegmatj magis att2actiuu3 loco yezc ponat 
benedicta.£t fi adhuc uoluczie ipfu foleniu6 era 
dicaze materias appone in ipfo .3.111. clectuarii 
Diacaftorei 7 ezit eligibilius.(f £5 i qui6 aute dc 
fidezazet eligere que Duarum opinionum melioz 
exiflat 7 folueze queftionem illam.facile Dicere po 
tes q? fi contingat in bac Difpofitione materi- 
as tales Declinaze magis ad ftomaebii q ad infe 
oza.quod cognofcituz per naufea abbominatocm 
7 lubuerfionc ftomaebi 7 pez rugitum 7 tcnfione5 
7 motum materiezum in ipfo.Iunc in bac Difpofi 
ttone conuenicntioz erit uomitus. 33i autem pei 
pies materias magis ad infezioza rapeze q ad 
iupe2ioza.tunc conuenientius ezit clirtczc pzedi 
ctum aut alia fibi fimilia.Jtt fubflcntatur bec ze 
fponfto fupez fezmombus uete2ts affozifimorum 
pzima.tUue Duceze opoztet undecuqj natuza re 
pit 7 quide5 ingenium Dmeztedi 
matezias cfl cu5 pzouocantibi;s vzina.7 pzoprie 
quando contigczit magis clTe pzopinquas i gtb 
bo epatif.7 facile quidc3 boc fiezi poteft coquendo 
in cibaziis fimplicia queda ficut radix feniculi pe 
troftlf dauci 7 bzufct aut eozu femina aut ante ci 
bum exhibendo confectionem factam exfpecicb5 
electuazii De feminibus.aut Dando pillulaf aliqs 
factas ex tzocifcis De eupatozio De cappazibus 
ucl rubea tinctorum aut fpica nardt/TQuaztu 
autem ingeniu Diucztendi materia iteru eft pez 
ea que attzabunt mateziam a fundo cozpozis 7 
uniuezfis pazttbus eius 7 pzopzie cum applicati 
One balnei fulfurati no aluminofi aut falfi calt ac 
tu aut falfi fzigidi actu uelut in aqua mazis.bcc 
eni matezias attzabedozcfoluunt7cdfumut.que 
fi non fuezint pzelentia naturalitcz talta.tunc az 
tificialitcr fiezi pofiunt in Dulci aqua coquedo al 
lumen fulfuzfal 7 alia ue20 
inflzumentum Diucztendi materiam irezum eft 
pez applicationem euapozattonu que applicent 
1 tomae bo 7 epati 7 pzopzie cum medicinis fua ca 
liditate attzalxntibus fubtiliantibus 7 confumeit 
tibuf matezias uelut cet euaporatoriu boc.Bc za 
dicit peucedani fu meu rubee tmetozum calami 
aromatici fquinami cipczi ana.ctoi.J.caflie li- 
gnee gallie mnf. Itozacis calamitc ana.3.it.abfin 
tbiiozigani daucicinuni ana.cto.ij. tezamur 
omnia i fimul fozti contzitione 7 calefiant in far taginc ftcca.dctnde imponantuz (acculif qui actu 
calidi applicentur ftomacbo.Cpbiuezfio auti’5 cu 
uentofie abfque fcariftcatione etiam conuemT po 
teft.<f JCatertae diuertere per cmozoidaru ap 
tionem 7 appolictone uentofaru5 015 fcarificatoe. 
et per applicatdcm rubtficantui5 medicinarum 
7 ucficantium non uidetur babef locum in bac Di 
fpofitione.eo quia materie non funt faguinee neq? 
eidem fufficienter commixte neque etiam funt a 
deo fubtilee q per zubtftcantta 7 ucficantia co‘ue 
nienter educi pluztma pro cdple 
mento intentionie quinte fupza premifle.f.copie- 
te ezadicationie materterum fupza tacta fuerint 
cii de modo a inflzumentie minezandi 
dictum fucrit.alia tamen uariie in locie ab aucto 
ribue inuenta 7 magis experientia compzobata 
ad bunc locum adducere eft comienicns. iUuoruj 
pzimum eft deferiptio pilluiarum ftomaticbaru 
alkindt.quarum dcfcziptionem ex ?fuic<Lccllige 
quinto canone fuma pzima 7 tzactatu nono, it 
uide ibi earu laudes 7 ccmpofitionem 7 dicit ea$t 
dofem elTe auf .ii.licet nunqua dederim cx eia nifi 
.3.1.7 folemmtcz conferunt. {TSmplius eode tza 
ctatu utde trea defcriptioneaiucceffiue politae ab 
eo .quaru5prima incipit ibi pillule alie confercn 
tea ad fcbzem czonicam 7 ad debilitate (plente 1 
epatis 7 inceptionem aque. £t iteru deferiptione 
fibi fubiunctam cuiua principium ad febre czoni 
cam ex bumoribua commixtia 7 ad dolorem epa 
tia 7 inceptionem aque.lt iterum collige tbi alia 
immediate fequente deferiptione cuiua mitiu.Cd 
ferentee ad febze3 czonicam accidente5 ex bumo 
ribua commixtia 7 ad dolorem epatia 7 ad ince- 
ptione omnium barum defia p me 
data eit a.3.ii.ufque ad quattuor -licet deferiptio 
ne tertia ex pzedictia magia confercnte5 umeri. 
23i antC5 defidezaa babere compcfita leuioza ad 
banc intentione 7 pzopria rcfpicicntia fupcrflui- 
tatea colericaa flegmaticaa 7 melancolia cx adu 
ftione genitam 7 fecalem.tnnc Ikboc cdpofitnnt 
Rcmizobalanoru5indornm citrinorum7 'kcbu 
lozum ana.5.i.reupontici agarici electorum ana 
3.iiii.mafticia fpice nazdi ansfi fquinanti floru3 
cnpatorii ana g.vi.czcct §.iii.fpodii fal’ indi ana 
g.v.aque eupatorti aque veneris 7 aque 
fublimatioma radicu yris ana.f.i. yiccm rubei 
•3.X.fiat omniu borum infuf.o per die naturale5* 
deinde in au2ora coletur 7 diligentez exprimar 
7 calida deruz in potu obferuando poft ipfam ut 
poft omnia folutiua canonee qui fupza pofiti fue 
runt in exhibitione mino2atiuoru;#pct fi ga de 
fidezaret medicinam diuezfoa bumozea educente 
tunc potent exhibere boc copofitii.Bc yere Srcbi 
geme fupza £>afi .5.v.aque 6 
coctionie folliculoru feue. J.ii.mifcc4jDe dome- 
fticia autem folutims 7 ufitatis 7 pzoprie ad ma- 
teriam mixtas ex flegmate 7 coleza eft exbtbcf.f* 
.f.dectuarii indi cum.J.ii.aque eupatorii 7 cetj« 
it fi uelia refpicere mixtione notabit colere ad 
iunge pzedicto dectuazto,3xelectuartt fucci rofa 
rum 7 fubtzabe de pred icto.3. i. t fi intendie cuj 
boc educere materia melancolica no habente adu 
ftione de qua cuzandum tunc exbibeantur.5.v.de 
electuario diafetie cum decoctione pzcdicra. 95i 
autem defidezaa materia educere notabilia adn 
ftionia tunc bamec cii 
decoctione p2C<Jta de lapide 
labuit nd oe lapide armeno utri fuerint adufldis 
Hefttgia notabiliter apparctia.| Que ue20 epar 
7 ftomacbu confortant ai iam notabiliter nocita 
funt a mala cdplcxtone frigida 7 bumida cu mul 
titudtne materierum fzigidarum a bumidarum 
plma fiit a fapientibus Icripta.Quoru tnii a lau 
datii cfl.ut exhibeatur in auzora electuarii me-* 
tridati.5ri.cum aqua decoctionis florum eupato 
rtt uel fpodit fi magis exiccare uclis.(j£t fccudu 
eft tirtaca 3fnd2omaci que exhibeatur ut fupra. 
( Xertiumeftclectuariu deambza faciendoex 
(pcctebue eius cum 5Hccazo i aqua cupatori cofe 
ctionem.df£t quartum efl confectio diaciminf 7 
p20p2tc quando cum mala complexione fuerit ue 
tofitatum quantitas notabilis. 47£t quintum fa 
mofum cft confectio dialacca. fi Sextu5 eli confe 
ctio Septtmu5 efl tiriaca *hcrme 
tis quo2um omniti dcfc2tptionc3 collige ab Xlui. 
7 exhibe ut oictu e. f/£t de ufitatis 
cft trifeza maior 7 tzifera de fcoria ferri 7 tirfe 
za perfica 7 trifera fa22acenica.f/ De troctfcis 
ue20 famofioribue funt t20cifci de ablintbio t20 
cifci de eupatorio tzocifci de lacca tzocifci de reu 
bazbaro in difpofitionibus frigidis 7 tzocifci d 
rofis et berberis omniu defcriptionc5 tzocifci de 
fpodio fimplices aut cum femine acctofe 7 t20ctfct 
de campbo2a fecunde 7 tertie deferiptionis lege 
darum ab 2fuice.quinto canonis (umma prima 
bim qui omnes conferuut in difpofitione calida 7 
exbibezidebetcuaquaendiuie uel cicoree uelal 
terius limtlis.f ?£x bis ctia5 que co‘fo2tant epar 
a fpeafica p20prietatc eft comeftio caznium codi 
aru elixataru 7 ca20 adtp.i.lupi comefta uel exic 
cata 7 in puluere reducta ex qua fiant pillule uel 
Confectiones uel electuaria.7 fit vfue eoru frecjns 
in au2ora 7 ante ctbum.Qmnes ctia endiuie fpe 
cies a p2oprietate confortant epar in cibis acce 
pte uel in potibuf 7 pxoprte illa que amara cft ad 
rubedine declinans 7 eft illa quam bedie ciccrca 
nominamus. Jlut etia3 endiuie fpecies que dicit 
armata eo ga folia babet in fuis extremis 7 circii 
ferent iis multum fpinofa 7 emitit lac 7 pzoducit 
florem qui fimilatu2 pilis lepo2is colore ctia plu 
mafua.i £t oe confectionibus ucio famofiset 
ufitatis in difpofirione caltoa eft confatio diaro 
don et confectio triafandalorum deferiptione Ili 
colai inantidotari0.£tdtacttomtcn Jfcaltinucn 
tum a fepttmo breuiarii. £t electua 
rium de xtloal’ defert ptum ab Huicc.quintorano 
ne fuma prima.£t alie multe fimiles que per 
ab auctoribus collige et ce • 
{jConfiltum de cacefia. 
Jk c 1 Aritudo nobiT utri drii 3acobi t5 Dy 
8 fli -***< oedi' fozliutcfi' e cacefia cozzuptio cd 
1 plexiois epatis et euezlio iplius ad 
frigiditate 7 bumiditate.7 fut eius 
; figna cozzuptio coloris ex albedtne 
dominante cit2initati.unde coloz eius appazet 
ftcut cadauerum color.dj £ft etiam inflatio in to 
to cozpore a materia flegmatica tenui in mebris 
tmmerfa pzouentensfj Xertio iteru uenter eius 
eft inflatus et multis nentofitatibas plenus.ita q (n eo quandoque apparet ficut utritaf.i.difpofitd 
fimilis utzi uento pleno a aere.4\£t qua2to ite-- 
rum totum eius cozpus gzaue efl i proprie i m 
tute nutritius uebemeter naitum. (t £t quinro 
iterum cxtzeme paztes ut pedes i manus no cua 
cuantur abaliquali inflatione a predteta fleg- 
matica materia t eius uaporc pioucnicnte.il £t 
iteru3 fexto folent banc difpofitione quandoque co 
comitari folutto iicnt2i6 dyazica aut lienterica 
aut utzaque fimul que ,pueniunt p20pter augume 
tum bumiditatu que in cozpore multiplicate fut 
pzopter debilitatem uirtutie digeftiue epatis pp 
quas etia digefliua uirtus retentiua 
debilitata efhff Septimo iterum banc difpofitto 
ne cocomitatur longitudo in fomno pzoptez mul 
titudine euapozationii ad caput.4(JEt adbuc ata 
uo debilitas appetitus efl accidens banc difpofitt 
one ut plurimum concomitans.# llono itep t2C 
mor co2dis ad banc difpofitione concomitatur p 
pter mala difpofitione co2dis ab epate coicatam 
per colligantia non abfolutam immo uaporea5 % 
matcriale.iEt poliunt hi omnes colligi fermenee 
t*4a tertii tzajctatu qua2to ca° de caccfta a t5 afcli 
te a quazto b2cuia2ii capitulo fexto a pluries ali 
bi, £c licet buius dtfpcfitionis a fuorum acciden 
tt'u3 plurime caufe allignari polTint. uelut omne 
genus eg2itudinu coplextonaliu compofttionaltii 
a unitatis in epate exiAcntiu5 a multitudo cibati 
onum calozem innatu3 fuffaantiuj a vfus ciborii 
fua g20fTitudmc a uifcolitate epar opillatiu a foz 
tis motus fuper cibum confuetus a multus coitus 
a ucnt2t'e fluxus tmmodezatue.a pzolixe febzes. 
a alie membzoru3 epati egrttudines. 
no uideo tamen euidentiore caufa que hunc uiru5 
ad banc difpofitione perduxerit q tmmodezatus 
emoroidarumfluxus.ipfecninon folum ad banc 
difpofitione immo ad deteriore perducere potefl 
cozpus pzoptez debilitate euacuationii cofcquetc 
pzmcipaliter.licet enim omnis alia immodeza 
ta cuacuatio ad banc cgritudtnc perducere pofTit 
magis tamen Tanguims exitus multus. /Dis eni 
euacuatto foztis pezfcuerans cozpoza debilitat, 
maxie uezo illa que efl fanguis u}.a tertii .prcalle 
gazaca°.JSx gb3 oib3 apparet q buius uiri difpo 
fitio per fc efl uereda fatis.quanro magis aut aif 
ficilioz eflimart potefl cum ipfa fit comuncta plu 
rtbus pzedictoru accidentium n maxime 
rie cozdis n pzepazationi ad ydzope afclicc; aut 
ypofazca5.£3nde folicite multu5 intendendum eft 
ad totale ipfius ezadicatione ut nunc fequitur. 
itaque buius Difpofitionis pendet tx 
rcctthcatione cdplexionts epatis principaliter. 
Secundo uezo ex remotione tremoris cozdis* 
tertio uezo ex rectifieatione habitudinis toti-' 
us.“Regimen tamen utriufque ipforum fuflcntat 
fuper conuenicnti electione vi.rcru5 non naturalf 
um n oebita admimflratione rcru5 mcdicinaliii. 
Declazatione itaque regiminis rerum no 
natuzaltum eligatur a V120 illo ciuitas uel lo- 
cus habitationis ad caliditare a ficcitaie notabili 
ter iiKlinatus.babitet itaque camera a tezza no 
tabtlitcr eleuatam a elongata a oecurfibus aqua 
ru i?el ualliu.a minime fit bumida uctuflate eoifi 
cii immo fatis nouiter conflzucta afpcctu habena 
orientale ucl meridionale in qua etia fzcquentcr 
notabilis accedatur ignis ? fepe in ea fiat fuftu- 
mfgtum exfandaraca flozicc calamitataudano 
colofonia tbure Itgnoat -? fimiiibus ftmpltctb5 aut 
comitiijctie.Il* anexo UC20 aeri totu cozpus a pro 
p2ie caput ucflibus a infulie ucl biretie de panno 
De g2ana conftructis Decenter muniat, fxercitiu 
uezo conueniens ell et' a p20pric nunc quia fuit rc 
ctue regimine oigeflionie a conuenicntie eua- 
cuationts materierum.Confulo igitur q? mane p 
bo2a port oztum folia fuzgatur exercitetur pede 
fler monte afcendendo a defcendendo aut g2adus 
fcalaru5 aut pedefler 2euolutione ,p- 
lixa vlque quo C02pue eius calefiat a a d fudorem 
mediocre perducatur a fi Debilitaf obflaret falte5 
equum g2adarium uelfucruflariuper tria uel qt 
tuor miliaria equtret.a fi aDbuc maior Debilitas 
p2obiberet exercitui faltem bcncficiouentrifpre 
cedente fricentur eius extrema incipiendo a ge- 
nubue \ique ad pedee a ab inguinibus vfque ad 
eos a a fpatulie ufque ad natee a ab humeris vtcg 
ad manus inferiue rzabendo cum fricatione 
ad rubedinem perducente. “Reliquo aute toto te- 
pore quicfcat.jte modo u€20 fomni a uigiliecauc 
at a dormitioncp2olixa.p2optcrea quia ipfa 
mectat cozpora et genezat rcuattfmof. 3l3aitura 
itaque fomni fibi conuenicntis non excedat feptC5 
bozae in nate et una in Die et nifi debilitaf repii 
gnazet mtnor adbuc dormiendi menfura corrue- 
niret ei.zcliquo tempore efl ut exicceti 
tur fuperfluitatce in eo canone aut 
alTuptionie cibi et potue attentus efTe Debet ut no 
accipiat cibum uel potu5 ufque ad completa fatu- 
ritate imo cibetur femper reliquiis famis adbuc 
in ftomaebo remanentibus. 
cibum fuum accipiat nifi conueniens appetitus in 
citaucrit ad ipfum.neque etia curet Diuczfitatem 
cibo2um multa accipere immo uno uel duobus 
ferculis contentus cfie Debet4JCaueat atam ne 
cibnm fuum Dcglutiat abfquc maflicatoe condcce 
ti ne cibus remanes indigdlus fit materia conge 
ftionis mulfaril fuperfluitatu. Similiter etia po 
tii in quantitate cotinua pauca.immo melius efl 
ti fepe et pazu5 q razo et multum bibere 4 
paffiombus uezo anime cuitct folicitudincs et an 
guflias tziftantesetfpiritu5uelinnatu calorem 
fuffaantcf et aiam fua Dilatet in gaudio er fpe fuc 
lanitatie.lleque inconuenirctei aliquando licet 
razo aliqua iracundiam uel angulfiam leucm in 
cuzzcr4JDe ultima uezo re fcilicet cibo et potu, 
dicendum pzimo genezalitez q omne cibarium 
eius eligi Debet ad ca. et fic natuzaliter ucl acci-* 
dentaliter inclinatum.1barticularircr uezo defcc 
dendo in cibis eligatur panis modicum furfuris 
habens bene catus et fermentatus Duorum aut 
tzium Diezum ad plus. Jtt caueat a pane a5t'mo 
uel non bene fermentato pazii cato.et euitet oes 
cibos partiles uel de fa2ina factos. Ito carnibus 
uezo conucniunt ei carnes capreoline Domcfhee 
et meliores funt filucflres.uituline caflzatine a 6 
man50 unius anni.ltcm cazncs animalium filue 
Artum ut lepozis apzi cezui et fimilium conucni 
unt.laudo etiam quandoque caznium falitarum 
xfum.darnes ue20 pullozum gallinarum et capo 
num et anatuloaum itezum bone funt.4Et iter re 
liquas melio2es caznes funt columbornm et pzo 
pzie filuellzium.ltcm minutazum suium degen 
tiinn i neinozibusctdmtktis cazncs fut utiles. Carnes uczo animalium in aquis uiuent ium.i Ii 
militer pilees uitupezandi fut nifi fuerint fient ca 
pedum uazioli tozentine trilie 7 fibi fimilcs.2flii 
uczo non placent nifi parui pilees 7 mozliones 7 
fimlles in fluuiis 7 petrofie locis tnuenti. (Tanao 
rum uezo vfus fpernendus elf cio. Similiter lac 
7 lacticima cibaria omnia fugiantur.Cafeus 
ro aliqualiter folidus medioezie falfedis 7 no ual 
de mollis laudabilis eft licet in multo ufu non fit 
babedus.Qlei ucroufus bonus eftfiue fuerit de 
oliua fiue dc nucibus fiue de amigdalis dulcibus. 
Butyrum uezo dimittatur 7 fimilitcr bzodialia 
omma pinguedine pozci multu 
etia legumina dimittantur pzeter ciccza rubea 
ozdeum uel panica 7 fimiliter ri5um fugiat, ta 
ctuca uezo 7 poztulaca fpinaebia cucur.omnia di 
mittantur. JEndiuia aute dcmcftica 7 filueftri qua 
doque uti potert cu3 oleo ct aceto.topones autC5 
laudo.f.dulces 7 bene matuzoe 7 ante cibum acce 
ptos.Cfitrulloe uezo ct augurias dimittat. He 
fz«etib5 aut uti poreft 005 piris mufeatis 7 aud 
lanis 7 amigdalis. 9be& inter re! iquos nullus dl 
melioz frucius q ficus recentes 7 (icce. 'bomis ct 
7 tuis albis bene maturis fuo tempof uti poteft. 
Citonia uezo 7 nefpila 7 forbas Dimittat. £t fimi 
liter gzanata aezia nifi pzopta* magnum eftu3 . 
fculcia uezo et medicczia gzanata fut ftbi utilia. 
3n iuiubis aute5 nullo modo fit \fus. 2te piantia 
aute conueniunt ftbi caules feniculuf petzo.faluia 
zofmarinus menta fcrpillum yfopus 7 relique pia 
te calide eum quibus cibi omnes condiri debenti 
jDe azomatibus placet mibi czocus piper 311151 
bcr anifum al’ cinamomu ciminu mactfga 
langa 7 nux mufcata.tMacent mibi cappares con 
diti 7 yringi conditi 7 oliue condite. et afparagi 
fuo tempoze.3(ceti etia ufuea pzopriecum allia 
cibarie placet 7 quanto fue2it acutius tanto meli 
us ezit.ifcimiltter 7 agrefta 013 falc condita. tx 
limones etiam placent. Jlzancia uezo 7 uinu gra 
natoru5 Dimittat. 4j potu autC3 eius Dicendii 
pzimo q omnino Dimittat omnis aque vfu5 fiue 
Itmplicis fiue cocte CU3 ozdeo uel Di 
cendu5 fecundo q laudandum cfTfibi ydzomd fa 
ctu3 ex oecoctione.xxv. librant aque.J.i.pulucris 
eupatorii 7 libra.i.mdlis que Difpumentur 7 co 
quantur vfquc ad confumptione tertie partifdua 
bus remanentibus.3fmum ue20 conueniens ct efl 
album fubtile claru5 bene odoriferum nullo mo 
do oulce.led ab eo elongatiw 7 medium inter Dul 
ce 7 acre. £cfi non polfct babert album accipiat 
cezofoleu5 uel leuiter rubeu.-€c fi fuerit neccifari 
um refrangere ipfum.lk cura aqua 
or enim elf ei aqua ciftcrne pzius tamen cocta ap 
ponendo Dc ea ad uinu3 tertia uel quaztam par 
tem fecundu3 Dilcreticne rationalem 47 rcS* 
mine uezo per medicinalia fic pzoceda.pona3 eni 
primo remedia.vm.ad tremore cozdif appzopri 
ata. 33ecundo ponam quinque remedia malam 
complexione epatis rcctificantta . 2ertio ponam 
tria remedia colore3 fed«5 cozzumpentia. 40 lo 
co fubiunga tria uirtutie Debilitate respicientia, 
brimum igitur remediorucozdialiumconfozta 
tium tpfum cum inflat tzemulus motus magnus 
eft ifte fy.de quo accipiat omni aq 
eft conueniens cum apparentia ut 
figms fe.endiuie fcariol' cufcute k. 
qtttsor C01U5 frigMoruj bozagfot® 
i bttglofe Dozonici fe.acctoft ct bafiltcdie ana.cto. 
s.y. coriandri prcpatati.^.it.florum ncnufaris 
fandaloru5 albo 7 ru.fpodii bccn al.7ru.ana.to. 
i.y.cinamomi ligni alf gari.ana.5 i.coquant oia i 
libris. x.aquc vfquc ad eonfumptione medietatis 
et colentur cum rozti exprelTione. deinde Md 
juccari ltbrae.ti.9 coquantur ufque ad infptlTatio 
ne5.£t fi apparent figna frigiditatis cum tzemo 
re cozdiQ tue exhibeatur ifte fy.cti.3.m.aquc mei 
lilTe.( Secundu remedia cozdiale eft Ixjc 7 pro 
prie conferens quando in pectore 7 circa cor inue 
niuntur uentofitates mulre uel uapores.tti fyru 
pi de cozticibus citri. dc 
•t.aque et exhibeatur bcc totum 
calidum pluribus mane.4pTerrium inflzumentii 
conferens omni tremori cordif 7 proprie frigido 
magis eft ‘karabe De cuius ptiluere tn potu dent' 
3iii.cu5 aqua melilTe.JEtfi uelis ipfu5 appropria 
re magis lapfui calido Detur cu aqua acetofi. Md 
idem ualet 7 eft fingularc Cluar 
fu tftf m e hoc electuariu5 De quo di mane 7 in uc 
(peris accipiatur quantitas medii cockarif 7 poft 
ipfu5 bibatnr tertia pars ciati uini aromatici et 
b6ie fumofi ad frigidu CU5 aqua acctofi ad 
lapfu3 calidum .Cuius defeript io. Bripq: letifi 
cautis 3flmanfo.3.ii.fpecicru5 decruarii de ligna 
ar,5.i.foliorum auri numezo.vi. yacinti Imarag 
difapbiri offis decozde cezui.ana.3.i.margari 
tarum.j.iii.conferue 2ofate 7 uiolaru ana.f.i./, 
ambre nucis muf.ana.g.ii.fiat elcctuariii curn.£ 
.i.y.3uccari candi 7.|.i.(yrupi de cozticibue citri 
7 poft boc elcctuariu3 buliat in libra.y.fucci ms 
tianorum 7 funt poma filueftria parua in nemori 
bns initenta.s(JQuintum mflzumcntum fpeciale 
eftbuglofa de cuius puluere omm (ezo egerqua 
do uadit ad lectum accipiat pondus medii aurei 
7 cfl pondu8.3.ii.7.s.iiii. quarc.xi.tezm capitu 
lo De cano.vniuczfalibu6 cuzationie cozdis.(f £t 
ex bis quorum iuuamentum magnificatur in tzc 
moze eft potaze medii aurei oe buglofa tempore 
fomni noctibus ccntinuis.lpfa etia recens ficca i 
omni cibo 7 potu accepta aut eius aqua fublimata 
conueniene eff.quailxi.mrtii capitulo dcuza tre 
morif cozdis uqt.i] Sup bnglof.uezo fie audax 1 
non timeas malitia eius.immo utere ea in omni 
quafi potu quod tzibuts in cibo das.-Ct cni ia con 
cuzzir confuetudo ut in potu tribuatur 7 fimilit' 
aqua eius diftillata. (f Sextum inftzumcntum 
(petiale eft unguentu boc D quo apponatur panuf 
rotondue latitudinis feimlr .fuper regtoe cordis 
bi floru5 bozaginis 7 melliiTe re 
cernis uel ficce.|.ii.floru5 zofarum nondu5Com 
plete apercazum.j.iii./. florum falicis lambrn 
kc foliozum bafiliconis ficci uel recentis 
czoci.3.i.been al.7 zu.3cdoarie karabe ana.5.ii. 
yacinti (maragdi mazgaritaru japbiri ana3.i. 
cozallorum rujJ.amiii farine ozdef ana $ ii. 
aceti. j.i.y.buliat fazina ozDci 7 amilum fimul 
lento igne cum uino azomatico.dcinde in morta 
rio ponatuz 7 cum incepezint tepcfiezi fuperad 
dantuz aliarum medicinarum pulucres diligen 
ter cotezendo et apponatur tepidu.C £3eptimu 
snflzumentu eft facculus tfte qui fcmpcz poztetuz 
fapez cozde et eft facilius appiicabilie iy unguen 
tum pzimo fcziptum.ft fperii letif icatis Mimi fpecierum elcctuarii d gemmis 715 ligtto af ana 
.54'i.florum rofmarini rofa.ncnufazis 
pulueri5entur omnia per Ic 7 commtfceatu2 7 po 
nantur in facculo d findone rx g2ana retorta fa 
cto 7 arplteetur.CJ Octauum 7 ultimu3 tnfhumc 
tum eltboc.ft fpecierum clectuarii in quarto re 
medio fczipti.5*ti.5uccari al.J.iiii.cum aqua bu- 
glolTe.fiat confectio in zotulie .3411.7 ex ea feper 
accipiat ante cibum rotula. J.7 tantudem poli ci 
3nllrumenta uezo que mala epatis difpo 
Titionem cozzigere poliunt 7 pzoprie quando la- 
plus dl fri.7 bumi.ucut efl in vizo illo funt bec. 
iT pzimii efl fy, ille d quo 1t.cu3.jf. 
tribus aque eupatorii calidi actu.Bt cufcute eupa 
torii folioru apii abfintbii floru zofmartni gazio 
cinamomi fcoiop.epatice fa 
dalorum amboru3fe,cicoree 
2u.andacocbe radtc.feniculi petzofdlini lambru. 
ana.dM.coquantur omnia in libris.x.aque 
ad confumptione medietatts.deinde predietts ad 
dantur vini citontoru5.jf.ii.3uccari al.libra.ij. 
7 lento igne coquatur vfque ad fpilTitudine 7 320 
matijetur cu ctnamomo gaf.7 fpodto de canna. 
(I Secundum in(lzumentu5 fpeciale ell confectio 
Ixc D qua fcmper eger accipiat zotula unam ante 
cibum 7 poll.Bi fpecierum dtalacce 7 diacurcu- 
me ana.3..t.fe.tazaxacon.54i. ligni aT gaf.czoci 
ana3j.3uccari.5.v.cum aqua eupatori fiat coti 
fectio in 20tuli8.54.54f Xeztium inllrumentum 
fpeciale dl ut eger pluribus Diebus acdpiat.54. 
aut.y.de puluere epatis lupi i fuzno exiccati 7 p 
prie cu.|.i.8que eupatozii 7 tazdet cibum /uum 
faltem Ixjzis quattuor poll.CfQuartu5 inilrume 
tum ex fimpltcibus reaificantibus epar e ut eger 
sfiucfcat comedere caznes codiarum 7 funt lima- 
tie in Dumetis tnuente que ferpunt fuper Ipinaa 
ul’ rubos 7 pzoprie habentes tdlas parumper ad 
citrinttatem uel rubedine Quintu5 
inftrumentii epati conueniens 7 pzopzie ad ma- 
gnificandum ipfum 7 euacuandii ab eo materias 
Diuerfas et corzuptas dljlooc.Vk fucci cupatcrit.J 
.1.5.2eubai: dccti.5.i.epitbimi cufcute iptee mar- 
di ana.g.vi.falis gemme.g.i.cxbibcatur Inoe totti 
in potu 7 tardetuz cibus falte horis quinque poli 
aiTumptione bis uezo inllzumentia 
que cmozoidaru fluxum flringere poliunt primu 
7 expertum ell fcoriefei ri puliieri3ate ,7 
frixe in aceto cobullozii 
o(Tiu3 Dactiloru cozallorii rubeozum corticu ouo 
ru3 omniu quattuor combulloru3 
gypfi.f.ii.albumina ouoru numezo quiqj uel,vi. 
conquaftentur omnia in fimul 7 fubmergantur in 
ipfis Hupe prius ittlufe in acetum extCccionta cali 
bie et bene exprelk liniantur pzedictis medicinif 
et apponantur fitezi uentze pzius mundificato a 
fupe2fluitatibu0.ITSecundum fpeciale inlhume 
tum ell defcziptio pillularu d bdellio. 4] 
inilrumentu dl oeferiptio pillulazu d ifandazaca 
jue ambo duo collige i7 tertii ca 7 de medicinif 
admimllzandi bas piUulas ut omni mane accipi 
at ex eis.54.7 tazdet cibum luum boais ad minuf 
quattuor.De bis uezo inllrumentts que fedu calo 
rem abfeindere poHunt iam patet % omnia pr edi 
cta ad boc capitulti fezuiunt 7 pzopzie illa q coz 
et epar confoztant (anguine paucificado ab aquo 
fitate flegmatica i ab aquofitatibus edende et 
alite cozzuptie pztmum cfl boc.lk aq«c lactis ca 
pztm.J.tm.furci cufcuteJ.i.mtTce 7 accipiatur in 
potu Diebus faltem.xv.0 Secundum ell boc. 
mcci fumttczze 7 abfintbii ana.f.i.mifce et accipi 
atur ut fup2a<TXertiunt inftrumentu ell boc.ft 
aque fublimationif radic.acozi aquelublimatiots 
uapozii ana.J.iiJ.mtfcc 7 totum accipiatur t po 
tu per.xv.oies.cla2tficat fanguine diuerfimfacic 
do materierum cozzuprarum fimul comixtazum 
7elld mcdicinie acceptis ex 7a quarti tractatu 7 
capitulis fecudi&i! Specialia uczo rmedta tria 
debilitati uirtutts fubuententtafunt ifla.CTfrri' 
mu Bc gzanozu fifticcru3 ltbra3.5.feminu cotum 
fzigtdozum^.iJ.violazum ie. endiute fcariolc 
lactuce ana.5«it,cinamomi datt.54.jr* cozallozu 
ru.fpodii ana3.ii.mazgazitarum.34ii. carmu3 
pczdicum d alis acceptarum.J.v.tezanrur fimul 
cazncf 7 fiftici cocti in vino dulci vfque ad ultima 
eam contzitione5 .deinde incozporentur cum It 
al.cocti di aq buglofe 7 i line appo 
natur fpecies 7 fiat confectio ifrulta.J.i.fte bac 
itaque confectione i omni cibazio accipiatur vfctf 
ad f.it.Cj Secundi! fpeciale ut 
vir ifte afittefcat in cibis fuis ponere aquam fubli 
mationis perdicum uel caponum proprie dtllilla 
tam cum foliis bafiliconis recentis uel ficci. Icr 
tium inlUumentum vt vtz ille gzatta confoztan 
di inatu calore falte in feptimana ter accipiat fin 
gula vice.5.t.electe tirtace Sndzomaci 7 tardet 
pofl eam ctbu ad minus horis, vi .Si autc i tem 
pozibus in quibus vtitur pzcfatie remediis vent 
eius ftipticus redderetur.tunc accipiat ante ctbu 
fempez coclear umlbmusclectuaru, fit medulle 
febellen pulpe tamariudorum caiTte fiflule ana.f. 
•iii.fe.endime acctoie fe.comunm frigidoru o*iu5 
ana.5.t.ctnamomi docti.$.i.f.yiccm al.cocti CU5 
.f.titi.aque fubltmattonis foliozum volubilis mi 
nozis Itbra.y.tncozporentur fimnl et fiat electua 
rium quo vtatur vt dictum eft. toec funt melioza 
que digere potui in Difpofitionibus huius vtztiu 
mus aute opifex omnia ipfa ut lalutem eius diri 
gat^men. 
d Capitulum D tzemoze cozdte 7 mala' comple 
w j xione ftomaebi. 
w vnguett cozdialis copleti cu refina lib234.de 
boc unguento mcdioczttcr groflo extendat fup pa 
no de gzana qui fit ftguze circularis 7 latitudte 
femttfis 7 ponat iuper mamilla finiftzain mane 
qri fuzgit de lecto 7 fezo qri uadtt ad lectum actu 
tepido.pul.odoriferi.34.quem ligatum habe- 
at in panno de ftndone d gzana retozta i fozma 
pili facto quem maiori parte tempozie odoret. 
Bt aque buglofe libzam.i.aquaru cufcute et cico- 
2cc ana.J.mi.intfce. it>e iflts aquts mediocriter 
calefactis cum pauco 5uccazo accipiat omni ma- 
ne in auzoza ctaturn Vnum pazuum 7 Ixv diftan 
ter per noucm bozas poli cena et poli ipfas taz- 
det cibum b02iB.iiii.ft confec.de fillicis cum fpc 
ciebue tziafandalorum.f.iiii.de bac confectione 
accipiat vnum vd duo frulfa omni die ante cena5 
ct poli ante pzandium.Bc pul.de polipo.pul.pze 
parati ana.54.et partientur in quinque paztes 
equalef de quibus fumat omni (jrzo immediate an 
te cenam.ft pillam Vnam de aloe abluto imme- 
diate ante cenam poltqua confupti fut puluerce. tV.ricctuarii de epitbimo.5.v.5*.7 bidemperenf 
rom vino in mane 7 fumat calidu.tti 5uccari at. 
libra.y.turbitb bene mundati 
J.pulucris anifi Dulcis.5.i.73. ii.fc.rute.a.i.co 
quatur 5uccarnm cum aqua rute 7 fiat confectio i 
rotulis magnis 7 cooperiatur foliis auri De q ac 
cipiat quanti tatem3.ii.uel3.i.$< anifi fpice ma 
ris feminii leuidtei 7 rute ana t.cimini.5.ii.pul 
uerle mellis 2ofa.co. Itbza; 
»$•3uccari perfecti.f.it.coquatur fimul 3uccarum 
7 mei et fiat elcctuariu de quo accipiat omni fe20 
ante cenam per bo2am diact 
minf dulcis.?.ii.7 accipiat de ea ante cibu 7 pod 
quantitate,3.it.7 eam continuet per plures fepti 
manas.ftt confec.de fidicis fimplicis ltb23;i.7 ea 
vtatur ut electuarii de epitbio.5.xviii. 
de quo fumat ante cena immediate qnatitatC3 nu 
cismufca.Bt unguenti appli 
cetur domacbo.7 ced. 
I Xzactatm decimusqua2tus De difpoibusfplenif. 
(f Gonfilium ad mala difpofttione fplenis ex qua 
propter infectu fanguine generabantur pudule 7 
rabies. 
x 32 clarifTtmus et eximius utriufcg 
M \ iuris doctor dominus Sublimanuf 
I V ! labo23tdilpofitionefplem's nonfuf 
■ fteienter mudificati pp melacolicu5 
\bumore ab epate 7 a ucme.quaF me 
lancoITcus bumor in epate 7 in renibus eius reci 
pit caltditate magna per quam inficit fangutne5 
ct reddit ipfum C02ruptum 7 obicctu virtuti 
tritiue inconucntens q dato q> apponatur 
bris refolutis non tamen vere vnitur 7 afiimilat 
cis qui etiam latus ad memb2a inficit ea C0221V 
pit et mo2tificatfaciendopudulas acutas 7 vice 
2atiuae.7 dato q ida abfeindatura membris p 
unctionesetablutioncs.tameu milies 
rctntfi perfecte complexio membzorii rcctiFicetf. 
Cjfcroptcr quod vir idc abdineat a cibis 7 poti 
bus omnib5 acutis.ut cepe rapbanc alleo ct fimi 
libus.7 a rebus valde pinguibus ualde falfis ab 
eruca a caulibus 7 fimtltbue.et 3 vinis valde fu 
mofts acutis.JEt p2eter bec iam dicta accipiat ci 
burn omne libito fuo.l/frro regimine ue2o medi 
cinali vtatur idis tribus quorum deferiptio 
nes infra poftte funt ,4j krima cd deferiptio 
pillularum de quibus faltem omni fexta die 
ru an cena accipiat vnam.7 fic femper continuan 
do eam nifi fluxus uentris immode2atus accide 
rit.Bt aloes abluti,3,ii.l.lap. ar.7 la5uli ana3. 
•i.ftat pillule ex omni.5.vi.cum lucco rofa. f Se 
eundum remedium ed idud clectuartum de quo 
falte omni menfe bis in anzora accipiat .3.1*11. 
cum medio ciato aque lactis.reliquo aute tcpiore 
vtatur pillulis fubfcriptts.fc electuarii de pfilio 
de epitbimo ana.3. it,electuarii rofa.J.j". milce,- 
Icrtium remedium fpecialeed deferiptio quarii 
da fpecierum que debent in aqua coqui ut ifra ap 
paret.de qua aqua quado indat naxffitas magni 
p2uritus 7 multitudo pudularum co22umpentiii 
5de Dominus madefaciat co2pus fuum totu5 aut 
falte paztce illas que magis lefe funt afcabie.Rt 
radie.ferpentarie enule 7 lapatii ana.j.i. clfi ni 
gri.3.ti.coquantur fimul in.viii.fialis aque vfque 
ideonfumptione quarte partis 7 fiat vt dictu c* 
idem, aluminis fublfatt 
•5*5*bultat tn t2tbue metretis aque ulque ad coti 
fumptione tertie partis 7 fiat ut fup2a. 
("&20 fcabie.Jfccipiat boc elcctuariu ut au2ora cil 
medio ciato aque lactis calide et pod do2miat p 
una I5023 7tardet cibii alTumere f5oris,v.7 pod‘p 
unam bora prandeat. Rc electuarii de epttbtmo 
electuarii de fucco i fumat ut 
(upza.il Secundo accipiat i das aquaf in au2ora 
n pod do2miat per vnam bo2a et tardet cibii bo 
ris quattuo2 ad minuf.Bt aque defumo te2re ace 
tofe et enule 41 Tertio quando acci 
pit digediuum per aliquot dies fi venter cius fue 
rit dipticus accipiat omni tc2tio die parum ante 
cenam pillula vna de aloe abluto 7 pod comedat 
accipiat octaua die.5.t'.D pii 
Iulis idis inf2a feribedis bo2a fup2afcripta i mi 
no2atiuo 7 pod do2miat per unam I5023 cum di 
mtdia 7 tazdet cibum I502is.vi.in quaru5 quinta 
accipiat cyatu3 vnu3 aque3uccarate calide.fV pii 
lularu5 aurearu 7D yeza compoita ana3.ii.lap. 
ar.ef la5uli ana g.vi.fiant pillule ex omni.3.vi. 
filuinto pod euacuatdem ezadicutiua inungatur 
coipus totum bis in dici.in feio quando uadit 
ad lectum 7 in mane quando lurgit aut falcem in 
fe20 ufque ad quattuor dies uf.vi.aim boc ungue 
tq.fi* unguenti t5 fucco enule. J.iii,unguenti 
.i.mifce.iftlltimo uao factis omnibus fup2adi 
dictis remediis abluat co2pus luum cum decocti 
one 2adicum 7 folioru lapatti 7 enule tribus vici 
bus qua ablutione Jtinuet per media bora 7 cet}. 
Ipec funt que fuccinte fentio melio2a de huius vi 
ri difpofitione.uelit omnipotens ut per loce fanita 
tem confequatur. 
C&e duritte 7 oppilatione fplcnis. 
88 Sta venerabilis Domina religiofa fi 
■ cut apparet eg20tat duplici egritudi 
!■, ne principaliter.fcrima ed mala coni 
plejrio frigida fplcnis tpfiue notabilit 
JHL et aliqualiter f icca .licet non tantum 
ficca quantum fngida.et ad tpfam fecuntur oppt 
lationes in tpfo fplcnc p20uem'etcs a materia mi 
Xta a flegmate 7 melancolta.Jl t quando dominae 
materia melancolica fuper flegmatica tunc inue 
niturtcnfiocumduritiectrugitu in fplene fuo. 
5£n autem dominatur flegma fuper bumore me 
lancolico tunc inuenitur in fplene eius tumefacto 
fine duritie 7 uentofitatum multitudo in fplene 
fuo p2opter que omnia comp2imit«2 diafragma 
et alia mebra anbelitus.unde neceflc ed fieri tuf 
fimmoledametfo2tem.£t bec difpofitio poted 
communicari capiti et ledetur cerebrum per cd 
ligantia eius ad ipfu5.£t quia domina ida medi 
ocriterca2nofaedutfcribttur rationale in ipfa 
cole2a inueniri debet qui commixta cum flegma 
te reddit ipfum falfum et ed caufa etficiens 7 ma 
cerialis fputi pzedicti falfi {] £>20 regimie eius 
quinque uidentur mihi principaliter obferuanda 
7 trimum ed q bec domina abdi 
neat a cibis fri.7 bnmidis 7 uentofalibue ficut a 
leguminibus omnibus a lacte et lacndmte cibis, 
a multo vfu blete lactuce po2tulac.cu 
cu.cucur.7 confimilium actu et patetia fri. 7 bn. 
Sbdineat a vino dulci cuiulcunque coloris ct con ditionis exiftat ? a multo vfu cibozum conditorii 
CU3 3ucca2o ? melle.licet mellita cibaria ? 
quando condiuntur cum aceto ei cducniunt ? do 
euitet vfum aque frigide fimpltcis uel CU3 altis co 
mixte. Secundum pzincipale ob!cruandum in 
tpfa eft ut Ixc domina in pzcfcnti mcnfe aut falte 
Xa.die futuri menfis faciat flobottomta de falua 
teli a finiftre manus inuenta inter anulare 
tum ? auriculare ex qua educantur 
uel.itii. Xertium principale eft ut bec domina 
per totu3 menfe5 iumi futuri accipiat infraferip" 
tae aquas in auzoza calcfactaf abfque aliqua alia 
mixtione 5uccari uel alterius rei.Rc aque tamari 
fctajcolop.ana.J.i.j.aque mellifte .^.i.mtfce. 
Quartum principale eft ut cum acceperit pze 
dictas aquas pcr.vi.dics continuos.tunc feptima 
immediate fcqucnti die pzefata predteta boza ac 
cipiat.v.dc infrafeiptis pillulis poft quas non co 
medat mfi tranlcat boze epitbimi poli 
podii folliculoru fene ana„5.t.lap.la5uli prepaza 
u3.tiii.aloe6 itii.agari 
ci dccti3,ii.fozmentur pillule cum fucco fatoic b 
omni.5.vi. Quintum pztnctpale eft ut bec dna 
vtatur infrafcztpto puluerc b quo fuper pzora ca 
piris tota ubi bomo efficitur caluus omnni 
ta diefpargatur ad quantitate.iiii. g2anoru fzu 
menti ipfum fpargendo inter capillos.£t 
dat infuper q omni tempoze vite (ue b boc pulue 
re poteft vti cuius rofa.fpodii cozal 
lorii albof? 
.3. omnia fubtiliter per fe. deide 
commifccan ur fuperaddendo ligni af fubtiliter 
pulueri5ati3.ii.in fine.£t memoret ifupcr q fu 
p2afcziptis pillulis in quarto capitulo poteft vti 
toro tempor vite fue accipiendo ex cis vna omni 
quinta d c paru3 ante cena fi percipiet gzauitate 
ftomaebi aut unam ex eis per duas bo2as poft ce 
nam Dum percipiet g2auitatc capitts.£t nullum 
Dubium eft q fi bec domina vtetur regimine tali 
pzeferuabitur ab incurfu Deterioris nocumenti ? 
fanitate fuam recuperabit ad melius ualdc. 
f | Confilium de qutbufdam accidentibus euenicti 
tibus capiti cozdi ? ftomaebo p2cuementibus a 
Debilitate ? oppilatione fplenis ct frigiditate 
eius?cetj. 
\ Ccidentia buius omnino venerabit 
Sm rierui Dei domini noftri 3efu ebrifti 
a radicaliter p20ucniunt a Debilitate 
p ? oppilatione fplenis ipfius qui non 
r eft potens ad expellendum fu perflui 
tates in tpfo congcftas.remanent C2go ibi ct i ueti 
tofitatesconucrtunturqueafcenduntad cor ?ca 
pu uebementerledcndoea.£texcodem fudame 
topp mala complexione frigidam iplius fplenis 
ftomaebus per colliganttam leditur in Digeftide 
fua.bcc eft in fumma buius viri Difpc(itio.3ca p 
uidendum eft ci cu remedits infraferiptis. 1>ri 
mo vt vno mane tea electa fiat fibi flobctboia b 
ialuatella pofita inter annularem ? auriculazcm 
Digitos finiftre manus per qua cxtzabantur fan" 
gutme.J.iiii.ucl.v. Sequenti die mineret ma 
teria cum bac medicina. Rc aque 
.ii.electuarti Diafenc? bamecb 
*t totii et accipiatur in auzora non multum D02 
miendo poft tpfum ? tardet pzandium fex bozis. 
Xerrio De pluribus Diebus in auzoza accipiat 
calefacte ? tardet cibum 
poft eam per bozas tres. Quarto Diebus inter 
mediis ? quafi per vnum annum vtatur pillulisi 
fzafcrtptisoequibusaccipiat •etiam uel Duas an 
te cenam immediate.? poterit ex cis. vit. accipere 
omni fine.xv.Dterum obfezuando poft eas ea que 
Dicta funtDeelectuariaquaru Defcriptioeftbcc. 
R< aloes pzepazati aim fucco 
Cei co2tic.capp3rorit fcolopendric ana3.J.armo 
niaci la3uli lap. armeni prepa 
ratorum ana.j.iii.fiant pillule cu fucco foliorum 
agni cafti. Quinto frequenter inungat regionc5 
fplenis fub coftis finiftre partis cu hoc linimento. 
R< olei nardini olei dc capparibus ana.itj.fe. 
agni cafti fcolopendric ? tamarilci armoniaci co2 
tic.cappazorum ana. 5. y. putueris ameos3.ti.te 
rarnur ultimate fimul ? ex eo calido fiat iunctio. 
£fd p2obibendu uezo nocumentum in cozde fe 
quens poztet femper fuper mamilla ftniftza bunc 
facculum infra interulam confutum.Rc fpcacrum 
electuarii de ligno aloes fpecicrum letificantis 
omnia? fiat 
facculus quadrangulatus in ftndcne De grana. 
pzobtbendu5 vezo cuapozatione ad caput 
? ad confoztandum Digeftionem fimul utatur bac 
confectione oe qua femper poft cibum accipiat ro 
tulam vnam.Bc fpodii me 
te ana.3 J.coriandri cito 
nt02um libram. J.cum vino citoniorum calefacto 
fiat confectio i rotulis. 3._f.bis factis fi lanus erit 
effiat perpetuas altilTimo laudes, f nautem feri 
bat ? pzouidcbitur ei b aliis. Md laudem Dei om 
♦ • 
Confilium de duritie apoftemofa fplenis. 
OJrities apeftcmofa fplenis louttts 
obiliffime domine caufam habet 
babuit fui ipfius rationabilitez 
'2oductiua5 febres enim prolixe p 
ter continua quafi refolutione qua 
iciunt in fpiritibus ? alte2ationem 
«ici co22uptionem quam faciunt in materiam 
nutrimenti cuertunt cozpus ad coz2uptionc 
mo2um ? totius fubftantie memb2oru3.0nde jp 
pter modum rcfolutionts ducentis ad priuatiua3 
liccitatc ? per uiam exiccationis politiuc que p20 
ucnit crtentialtter ad febre in quantum efl motus 
Itccua ? czcdo proucntiTe a materia buius febris 
Domine quam c2edo fuilTc cole2am notam vitelli 
nam a lapientibus nuncupatam cozpui ? materia 
eius perducte funt ? in cinezatdcm ? acquiTitdem 
te22eftritatis p2optcr quod no e mizabile (i fplcn 
ipfius apoftem3t ? iduzatus cft.Clndc et bcc mu-" 
lier cg20tat Duplici genere cgzttudinu .(.comple 
Xionalium vt eit fzigtdtfas ? compdali ficut e du 
rities aut apoftema Iplenis.JEt bi fermones facile 
colligi polTut prima quarti ca° dc tertiana no pu 
ra.? ibidem ca° dc quintana ? fextana.? fecundo 
De Differatis febziu5.?.xi.tcrapaice ? primo ad 
£>lauconc3.#t vczo loee egritudo accadenti fatis 
t2cmcndo complicata cft.Scribitur enim q fcu 
omni qua2ta aut quinta Die fuperucnit ei flu-" 
ifus (anguis a naribus copiofus valde qui pzouc- nire potcf! a foztitudine virtutis labozantfs ad 
euacuandum materia antecedente illius apofte- 
matis creticis pcrmutatiombus.qucd fi ita conti 
geret bene fperandnm elTct oe tezminattone eius 
S?i autem butus fanguis cuacuatio alTociaretur 
Debilitati virtutis perfeueranti bic fluxus fang. 
malam terminatione argueret in ea futuram. 
Quacunque tamen contingat ci prouidenduj 
decreui quinque remediis infra (criptis Sngufti 
emtenipq2ie non concedit mibi modum fubtili-' 
us ampliadi fcriptu2am.fed applicari poflitnt re 
media comienientia. £t(i fucccdct ei bonum 
crit.fin autem foztalTis vberius i bac materia co 
templabor fi concitus ezo. trimum itaque in~ 
ftrumcntoru iflorum eft potus ille quem bcc otia 
per vnum menfem continuum omni mane in aqr< 
rora accipiatj.uii.calido cxtftentc actu.W aqdi 
(lillationis fcolopendrie tama2tfci 7 ctifcutc ana li* 
bm.bibaturexea omni mane J.tiii. cum.? J% 
aceti fquillitici ut Dictum eft. &ctindu inllru* 
mentum eft q’ omni fe20 per b02am ante cenam 
bcc Domina deglutiat tres De illis pillulie.TV ar 
moniaci mollioris .? J.pulucru5 leminu agni ca 
(liaifcute''? plantaginis ana.3j.cu3 fucco matnf 
(ilue fiant pillule die omni.5.vii. £t fi contingeret 
q’ venter buiue domine non effet bene folutue.tuc 
recipiatur.? J.predictarum pillularu3 aloes epa 
tici per quinque dies macezati tnj.iu. fucci 
trilTilue quam Dyafcoridcs vocauit fplegmonem. 
.?.i.fiant pillule de omni.3.vi.de quibus omni fe 
ro accipiatur vna immediate ante cenam. Zcr 
tium inftrumetu eft vt Izcc mulier omni mane an 
te pzandium immediate accipiatur rotula, i. 
tus confectionis.Rt20cif.t5 
dc fptca.3 J.pul.radic.liquir.3 J.5uccari fecunde 
coctionis.?.v.cum aqua fcolopendrie fiat confecto 
in rotulis.5.iii. inftrumentu eft ut ac 
cipiantur aceri 3l.hbra0.xv.1n quibus quinq? vi 
cibus extinguatur fruftum vnu calibis pondera 
libre vnius quod fit bene candens, accipiatur igi 
tur frufta biiclli panni amplitudinis duarum fps 
faru5 n infundatur in predictu acetum n fuperpo 
natur toti ypocondrio (inillzo bene calefactu rt (u 
perligetur loco illi mane meridie rt fero ante cibti 
permutando tpfu n fiat hoc octo diebus cotinws. 
Ultimu inftrumentum ell cezotum Ixjc q* alte 
ris diebus octo fequentibus immediate applicer' 
ypocondrioubiponcbatur pannus a ibidem coti 
tmue appofitum permaneat cuius 
armontaci pinguis ct electi.?.! J. dilTolucndu fe 
minis plantaginis 1 agni calli fcolopendrie 1 ta 
martfci 1 co2ticu cappa2oru ana.3J.f1at ce20tu3 
lunaris figure tante amplitudinis 1 paulo maio 
ris quante extenlionis clt apoftema uet durities 
fplenis *? ibidem permaneat octo diebus.poft boc 
aute remoueatur 'J fiat rcuolutio ad appofitdem 
panni tnfuft in acetum ut predictu eft.fct fic circii 
lar fiat tranlttus in cuzatione De pano ad cezotii 
7econtza continuando boc*? (iiprafciipta reme 
dia.ut ia dictu eft.boc autem ad laude bi.£(mcn. 
Xzactatus decimusquintus de paftionibue ven 
trie inferiozis n inteitmo2um. 
Confilium de dolozibus cyiftentibus circa re-* 
gionem vmbtltci ta luperius y inlerius 7 extedd 
tur etiam ad lateza quibus etiam quandoque (ite 
cedit vomitus fatis magnus n folutfo antris no 
minor ifto qui etia dolores extenduntur vfquc ad 
renes ct (pinam. 
Olozcs quos patitur 'Wr nobilis tli 
colans pezundus fecundum q mibi 
d narratum eft perfeuerat circa regio 
nem vmbilici tam fupcriue q* infezi 
iis.“7 extenduntur etiam ad t ater a cj 
bus etiam quandoque fucccdit vomitus fatis ma 
gnus n folutio ventris non minor ifto qui etiam 
dolores extenduntur vfque ad renes 7 (pinam. £t 
licet extftimari pdTit q ifli funt dolozes renii jp 
uenientes ab arenulis uel trumbis uel lapillis in 
cis indicatione fumpta ab extenfione dolozis pez 
paztes pzcdtctas.tamen afpiciendii eft ne becdi 
fpofitio reducenda fit ad oifpofitione colericc paf 
fionis quam aliae in ipfo vidi 7 curaui molelliflt 
mam intcnfme lextcnfuie quo ad tempus 7 mem 
bza.aut (altem bi Dolores yliaci coicart pofiut cu 
colica.Czcdo ego q* bcc oilpofirio magis ad fpcni 
colcrice partionis Deduci Debeat, pzopter quod q 
litcrcunqueconringat reponi egntudine5 in alte 
ra pzcdictarum Dcnomtnatoum uel in pluribus 
carum apparer.quonta intentio cuzaticnis fatis 
edicat in omnibus illis.'? p20prie pztncipalitcz t 
fedando Doloresquoriiintentione'? perduzatio 
nem ille vir nobilis multo tempoze tollczaze no 
portet. t>zo quorum cu2ationc pzcmilTo Debito 
regimine per fapicntilTimos Doctores ozdinato l 
rebus non natuzalibus. videtur mibi pzouidedu 
elTe ei quinque remediis infrafcriptis.quoru pri 
mu eft.ut bmc vizo fepe applicentur uentofe ficce 
magnorum ozificiozu.quandoque inter umbilicu 
et os ftomaebi in media regione illius 
permutetur ad ylia.quandoque ad fumen in qbuf 
inuemet iuuametu fmgulaze. Scctidu remedi 
nm eft boc.*B< olei Dccamomtlla 7 clei oe ancto 
ana.f. iit. olet dc croco.?, li.f anne czobi farine fa 
barum anaj.t J.coquantur lento igne (upez cine 
ribus calidis abfque flamma a cu ccpezmt ifpilTa 
rt addantur cis vitelli ouorum numero.x. czcci 
.5.i.troci?coru fteUe.3.ti.coquamnr omnia inuice 
ulquc ad Debita comtxtu2a. £t dc hac medicina 
totus venter eius a fcuto ozie ftomaebi ufque ad C 
guina a ylia omnia emplaftrciur actu calido. £t 
placent etiam nubi fumme ut oe eodem medica 
mme eplaftzentur 2enes 7 tota fpina cius. Zci 
tium remedtu eft ut fiat (ibi mane 1 (ezo clifkzc 
boc.lk b2odii Decocti galli antiqui pzepazati fc 
cunduartem.?, iiu. olei dc viol’ cttrtme Decarno 
miUa et de aneto ana.?, u.olei vulpini.?.ij. C20 
cijj.uitellosouoru nume20.iii.fat’ gcmme.j.i. 
imponantur itza 7 cct|. Qua2til remediumcll 
boc.TVclectuarii quod fibi /. 
aque fublimationis camomille J.ii.calefiat aqua 
er comifccatur pzedtcto electuario poftquod tar 
detuz p2andium pez leptem bo2as. in Ixc enim 
electuario maximumeitiuuamentuin ftmilibuo 
Dilpoittiombus in mundificando totum uentrem 
a mateztebuacoz2uptiscazminando et expcllen 
do ventofitates omnium intzancozii mcmb2ozu 
£c fi oe eodem electuario accipczet bis in fepria 
na vtili(Timum effet ei. £t fi nollet ifto medo ac 
cipere bonum eflet q? omni fezo per.xii.parte bo 
temboze ante cena oeglutizet dc boc electuario quantitatem vnius micis muf.Dcfcriptfo elccttta- 
rii cll jeilobalfami 
bacca.lauri arta.5 i.am. liqutT.ana.3.ii.fe.2ute le 
uidict a feniculi ana.5 de 
cti.f.it.thimi epttbi. polipo.cartamt 
rupi conferuationis ynybcuB viridis.?, vui.faf 
indi,3.ti.3uccan ftmul alfyrupo 
reliquis fuperadditie fiat electuariu. Quintii 
remedium cd.vt ille vir omni mane pod pzadiu 
per bo2am cu dimidia oegluttat vna De idis pii 
luite quae fibi t2anfmitto.7 Ipc20 q fdicirabituz 
Difpofitio fua cum iflie que miqua fcripfi q creda 
aut uelim fuperaddere indzumcntis 7 pruden- 
tie tantorum Doctorum qui pzocurant hunc vizii 
fed 0p02tet amteis complacere 7 ad rogamina cd 
defcendere.bdcriptio ert bcc.1V magdaleonis pii 
lularum alcfanginaru 2Dcfuc.?.y. polipodti epi 
tbimi falieindi ana3.J.diagndii.g.ii.forment 
tur pillule cum lucco ro.de laudes 
Dei omnipotentie.^lmen. 
Confilium de tmmodezata dipticitafe uentrie ab 
tnteilinozum fzigiditate dependens fimulaa fi 
bibitionc tranfituecolere ad intedina. 
3fpofttto que ultimate remanfit l vi 
ro nobili triuifino cognomine a vul 
d pe nomiato.dl immoderata ventris 
flipticitas pzopter quam Difficulter 
aut quafi nunquam natuzalitcr bal- 
bet ventris beneficium.immo etia cii applicatoe 
medicinaru lcnientiu5 a Ibluentiu uctcr eiue Dif 
ftcultcr moueri potell. Cuiue qutde accidentalis 
caufa principalis dl Debilitas expulfiue virtutis 
pzoucnteus a mala complexione frigida itedmo 
rum omniu. Secunda vezo buius llipticttatis 
caufa efl pzobtbitio tranfitus colerice materiei a 
canali fellis ad intedina.flcgmatica em materia 
multa per viam indigedtoms multiplicata in flo 
maebo 7 in venis fua vifcofitate oppilat viam cbi 
ftts fellis per quam coleztca materia ad tntcllinu 
ieiunu oefccndens fua acuitate flimuiat cxpulfi- 
uam. iEiTiciensvczocaufabuius ilipttcitatis e 
Debilitas expulfiuc ia dicta.pzobibitio vezo rran 
fitus materiei colcricc tenet loeu materialis cau 
fe. ict ex hoc fundamento apparet via curatdis 
buius Difpofitois que confidit in quattuor prtnei- 
palibus confidezationib3 7 indrumetis. Ibrimu 
ed foztificare virtute expulfiua. Secundum e 
aperire via tzanfitus colerice materiei ad ipfa. 
rertium cd abfeindere caufaf oppilationis pre 
dicte. Quartum ed conferuare vias illas lemft 
catas 7 apertas tene fecundum q opoztet. Ibri 
mu itaque borum completur per Debitam appli- 
catione f:x rcru no natu2aluim.3taque cuitcr ide 
mozam 7 babitatde5 in locis frigidis 7 ficcis mul 
tum ventofie.3tem Dimittat omnia cibaria infzi 
gidamia 7 inuifeantia 7 cppilanria.uelut padiles 
cibi 7 lacttcinii neruofe 7 pclliculcfe animalium 
partes 7 cafei omnis vfum 7 legumina omnia 7 fi 
prie elixa 7 multum cocta 7 cazttes atiquas 7 ual 
de Duzaa 7 cibaria omnia falita multum.3te3 Di 
mittatur pifeium omniu vfue laltem frequcns.iEt 
cudentur fructus fttptict.uelut gzanata citonia 
ibrbe mefpile 7 fimilia.£flfugiat etiam ornis vini 
vfum gzofli ud oppiUtmt. 7 pzopne nigri 7 c^n 
turbatf.&mittatetia \f115 panfe 35imf aut ualde 
rorrefactf.preter Ixc at cibaria 1 potui utaf oib5 
aliis ad Zfd boc etia effugiat motuf oes 
7 exercitia labo2tofo.i pzoprie poft cibum. 7 icli 
netur in regimine fuo ad oozmtcndii parumper 
amplius confueto.ad boc u oigertio melius pfici 
atur 7 fequatur ad illud fubffantdica inteflmoruj 
bumectario amplior q fi no bona fieret Digeflio. 
Similiter etiam euitet cibo2iim7 potuu3 affum 
ptionem in quantitate multa.ia enim Dictum eft 
q Digeftiua eius eft debilis pp frigiditate a bumi 
ditate ftomaebi fui.mrtimdo itaqj ciboru obtun- 
dendo calorem innatu ffomaebi 7 inteftinorii ect 
caufa renonandt 7 confirmandi oppilatocs 13501' 
ttas 7 augumentandi frigiditate in ftomaeboii 
inteftinis. Zfccidetia ue20 anime paruper exic 
eantia 7 acuentia calorem eflentfibi conucnientia 
quia mobilitarent inteftina 7 materia in eo conte 
ia 7 augumentarent expulfiua eius.7 tu fete fi be 
ne confidezas. Secunda ve20 intentio 7 inflzti 
menta cu2ariont's p zcmi(k Difpcfit ion ia fundant 
fn adminiffrando medicinas aperitiuas.a fccuri 
us commilcendo eas cu cibis g2atia cuius coplen 
de ponam inftrumeta ut nunc fequitur. 
Primu ut femper in cibis fuis buliant radices 
•u.ucUu.oauci aut feniculi aut pet2ofd.fcd pri- 
mu5 cfl melius apud me lemper. Secunda dl 
ut btc vir alTuefcat fepe modicu ante cibu maftica 
re.t.uel.xii.g2ana milii foLbonii cni efl. Xerti 
U5 VC20 cft vr itenl ante cibu fepe utatur rotula 
♦t .5. tii .confectionis Oc feminibus oelcripre a £Dc 
lue in antidotario oifhncttone prima* Quartu 
VC2oeff.ut in au2ora fepe accipiat cu 
(cute calefacte cu modico 5Uccari.£go au te experi 
entta fcio q fi oppilati uel apti ad oppilationes. 
deglutiant.5 . J.uel pillulas tres factas oepuluer 
rubee tinctoru CU5 fucco limonii quod efl Icc2ctu5 
magiis in aperiendo oppilationes 7 in a periodo 
futuzas fie2i 7 cctj. vero fpeciale e.ut 
iile Vi2 vtatur fepe linimento facto mane 7 fero fu 
per toto ypocondrio Dextzo etia xfque ad inguia 
actu calido.cuius Defcnptio.B< olei nazdini .3.i, 
J.olet' De anero.3 J-falis indi rubee tinctorum 
02obi 7Cupatorii radic.afparagi ana. 5.1.comite 
antur omnia fimi’ in ampulla que pendens i aqua 
buliente Diligenter coopczta coquatur ufque ad 
medietate5 7 fiat ut Dictum cft. Xcrtia vczo in 
tetio abicidcdi cas euetus oppilationu p Duo pre 
miffa facile obtineri potcft.ilt vero itep debilita 
te iteffmo2U5 7 p20pzie cxpulfiuc facile tollit fze 
quens vfus clifte2ioru cu oleo amigdalaru amara 
ru factorii 3rc$ ad iflud confert frequens vfus in 
teflino2U5 omniu iuuenu. 3tcm cofcrt 
ad iflud ufue b2odialiu5 mcdioc2ite2 pinguium 
7 lenientiu3 compofiroi u cu pinguedinibus reccn 
tibus abfque fale Quarto item ad illud confert 
potu6.3d.aut medie dei De kerua actu calidi in 
mane frequenter exhibiti poft que tazderur ctbuf 
boris ad minus qttuor. Scio etia ego q freques 
inunctio totius ventris fupcriorif 7 infenozie cu 
oleo calido Decoctionis radicii cnule xfque ad me 
dictate feb frequeeer uigorat expulfiua ffomaebi 
7 inteftino2u 7 p2cb.bet oppilatonem in eis effici 
7 confi2mari.7 Ixx fig«u5 eit notandu. £20 cd 
plemeuto UC20 intentionis ultime fcnbcbantur i 
ffrumcuta quinque, qnoru vius alteznatim omnc5 Debilitate etpulfiue inteftinoru auferre poteft.et 
uetitrem totum leuem efficere ac etiam lene cofer 
uare. 1>r imii eft puluis tfte.TV. polip.bene muti 
dati.5.ii.liquir.5.i;pulueris gratiole que eft perfi 
caria minor fecundum qnofdam.3.1.5'. farine fifa 
mi3.ii.5tn3iberi8.g.vi.maci6.g.vitt.falis idi mo 
dicu torrefacti.5.i.^.fiat omnium per fe puluis 7 
comifceatur de quo frequenter ante cena5 uel pri 
dium.3.i.accipiatur cii media fcutella b2odii car 
niu5 recentiu.bic puluis educit flegmata 7 fuper- 
fluitates melancolicas 7 vifeofitates in inteftinis 
inuentas. Sccundii uero inftrumentiT eft ut fc 
pe patiens accipiat una pillula5 facta ex aloe fuc- 
fteterit.in.?.v. fuccicor- 
ficu radic.fambuci vfque ad cenfumptoem ipfius 
facta3 fub radiis foT uf tegula calefacta. Xertiu 
tftrumetu e puluis ifte cuius ufus coFicaf educit fu 
perflutates 7 flegmaticas carminat ventofitates 
in concauitatibus repertas 7 educit et 
fuperfluitatcs melacolicas ab eis.cuius Defcriptd 
V< foliculorii fene clcctO£.?.i. diagridii.5.i.falt8 
indi.3.ii.liquiruel fucci eius .5.i.anift cimint' dau 
ci arn.3. ii. reupd. electi folidi.5.it.macis.3.i.prue 
ridentur omnia per fc 7 cdmifccantur 7 accipiat’ 
ex eo.3.i.uel3.ii.cu aqua Decoctionis 5uccari uel 
brodiopinguiparuantecenam. Quartum tn 
ftrumentu3 eft potus tlk.Bt aque Decoctionif mer 
curialis facte vfque ad medietate.?.v.5uccari ru* 
.J.i.j.oiffoluatur totu 7 bibatur ate cibii. Olti 
mu vero inftrumetum eft quod eft valde vtile 7 fe 
curu eft boc.Bf medulle caffie extracte cu aq fubli 
mationis mcrcurialis libraj.elcctuarii De pfiV 
lio Diafene 
fimul bec omnia cu.5.i.puluenf Diagridii.Deinde 
buiiant in libraj.aquc fablimationis floru vio- 
larum lento igne ufque ad ipfius aque confumptio 
ne3.De boc igitur clectuario oppilati 7 ftipticip 
fepe accipiant ab.?. 5".ufque ad vnam ante cibum 
Deglutiendo ipfum.£ft enim medicamen vtile ad 
lemficatoem 7oppilatdem fatis expertu3.23d lau 
dem Dei omnipotentis amen. 
Conftlium de ftipticitate ventris complicata 013 
faltu 7 tremulo motu cordis 015 vertigine fcotbo 
mia cum imaginibus 7 corruptione operatione 
fenfuum interiorum. 
Uinquc funt egritudines uel accide 
tia que ingenter moleftant litteratif 
q fimu5 vtru Dominu leona2du dXe 
ramo.Quoru cuilibet proutdere nd 
nifi cu magna anxietate Videtur ee 
pofltbtle.tu propter effentiam iftorum accidentiu 
in fuam formam bene confideratoru3 .tu3 etia ga 
talia accidentia lunt paffiones meb2oru corporif 
principaliu5 aut valde nobilium. £t tertio quia 
talia valde cronica.£t quarto iteru quia ipforuj 
aliqua contrarietate3 videntur babere inter fe ta 
ex parte caufaru efficientium tf ex parte oiuerfi- 
tatis lefionu proucnientiu ab et©. £ft aute boruj 
accidentium primu in ordine multitudo melaco 
lie parttm naturalis mltiplicate in mefenterio 7 
mtraeb a fplene eius predictis locis ta- 
le effudente.2Utera verops buius melancolie in 
predictis locis aduritur.fiue illius aduftiouis ca 
fit ut credo oppilatio facta tn predictis locis ab 
hac materia pzopterquam per prohibitam tum 
tationc intenditur calor illius materiei aduftius 
tn pluribus abfque putrefactione illius talis ma- 
teriei.licet ct nd 2320 cognouerim ego tale5m3 
teriam in eo putruiffe a feb2es melancolicas con 
tinuas proportionales in eo efeciffe. Hdbuc ct 
illius materiei mclancolice aduftiua caufa coadiu 
uatiua fiue completiua potuit elTe itenfa caliditas 
epatis 7 renu eius.fed quia vfque nunc non babuf 
manifefta figna caliditatis in iftis mcmbrie.idco 
amplius non protendo fermone. £t et bac cau 
fa aduftionis barii materteru in mefenterio 7 mi 
racb plurium accidentium in eo pul 
ebre reddi poteft caufa. 1>rimo quia veter eius 
vt in plurib5 eft excellenter flipticus. pofitiua eni 
frigiditas concurrit ad immobilitandii materia 
Siccitas ve20 ipfius iuuat ad cofumcdum humi 
dum ipforu5 intcflinorum per cuius irroratione 
in eis acquiritur fluribilitas uentrie. Similiter 
illa ficcitas exiccat bumidu ipfarii fecum, vtide et 
expellibtle quod eft ipfa fex 7 inteftina expelletta 
adfexpellendu funt inepta. £fd banc etiam ftip 
ticitate efficiendam concurrit caliditas adufliua 
predictaru materierum per modii fue refolutio- 
nis exiccando materiam 7 priuando inteftina ab 
irroratiua materia p2cdicta. £t fortius 7 pul 
ebre quia cum materia talis fecundum multa5 (ui 
quantitate teneatur in mefenterio concurrit per 
modu fue frigiditatis naturalis conftringendo 7 
fue ficcitattVconfumendo bumtdu5 roridum quod 
gratia finis a natura reconditum eft in glando 
fis partibuf mefenterii.3nde neccffario confeqmt 
fttpticitas raro bene a medicis cognita 7 fcita.£t 
colligitur bec lententia.xvi.tertii de fignis fltptl 
citatio. £t iterum ca° dc caufis colice tractam 
quinto ibidem contemplando. vero 
accidens principale eft multitudo rugitus 7 veto 
fitatu in tnteftinis multiplicatarum in fplene 7 i 
ftomaebo etiam.boc aute verificatur a multa me 
lancolia 7 a caliditate ventofatiua ipfiuf. Zcrti 
um iteru accidens e corrupta Digcftio prouenies 
a ventofitate mobilitante cibos in ftomaebo 7 a 
frigiditate diminuente operawem caliditatis in 
cibo. Quartii ve20 accidens adbucfequens eft 
eructuatio frequenter accida 7 fumofa. Quintii 
vero quod fequitur ad ifta eft latio barii uetofita 
tum ad caput eius ledentium modie tangendie i 
ferius. 
Secundu capitulu5 prime particule. 
Ibro cura itaqj buiue difpofirois gnqg pricipalia 
fnccincte tangendo mtbi obferuanda videntur. 
Quorum primum e ut bic vir euitet comefrionej 
ctboru acutorum inflammantur 7 comburentiu5 
materias.ficut alleum cepe rafanus porrum fina 
pis caro falita 7 fimilia.3tem dimittat cibes itrf 
fece melancolicoe.ficut panem a3tmu5 7 valde co 
buftum 7 multi falis 7 furfuraceum lentes fabas 
carnes valde falitas pifces carnes bubali 7 anti 
quorum animalium 7 magni corporis 7 multita 
dinem aceti et acrium ciboru omnium. £c vinu3 
rubeum groffum 7 nigrum acre conturbatu acre 
ct ponticum. Secundum principale remedIU5 
ad banc intentionem e Vt vir ifte utatur medici 
nis lenientibus et proprie colera3 nig2a natura 
lem et aduftam mediocriter educentibus.ficnt e 
clectuarium looc.Tk medullc caffie fi.mucillaginif febeften nuper epftbf. 
ana.3.i.lap.la5uli lap.armcni pzepa2atorum 
cundii 
mini anifi fucci liquif an33.ini. 5uccari ruj.iii. 
Coquatur 3uccazum cii aqua fublimatdis violans 
7 incoiporentur cii ca reliqua i fozma electuarit. 
De boc igitur omni quazta nel quinta oie paru5 
ante cenam accipiat patiens a.3.Vi.ufque ad.3.1. 
.5\oeglutieudo ipfum aut ai aqua Decoctionis vi 
ola2ii ficcarii oiflblucndo 7 actu calidu bibendo. 
Xertiu remediu cfl.ut fi vir ifle abbo22eat de 
ctuartum tliud accipiat oe iflo pulucze bo2a iam 
pzedicta ad.i.ai modico bzodii pulli 
Qua2tu remediu5 e.ut ifle viz frequentet iun 
ctione inferio2is vcntzie'7 ypocondrii finiliri CU3 
boc linimento actu olei oc C2oco olei oe 
radice enule 7 amigdalarum amararu3 ana.3.y. 
pulueris cimini in aceto infufi p Duos oies 7 exte 
cati.3.i.y.ar itlolo.ro.getiane le.rure ana3.i.acq 
ri radic.enule.ana.5.y.molaru.5.i.y.conquatenif 
omnia Diu in mortazio abfquc alia ce2a.7 fiat ut 
Dictum ell. Quintii remedium ell dcctuarium 
iliudfcuius tuuamentu3 fublime repertu ell cdt2a 
omnes impzdTioncs melancdtcas ta3 in C02de q 
in ce2eb20 factas 7 cfl cius vfus ut accipiarur cx 
eo coclear unu m au2ora iam completa oigdiene 
prima.7 iterii poli fepte bozas ab alTiipuone pzh 
dti accipiatur ex eo coclear mediu5.7 tardet poli 
ipfti cibus laltem“ouabu3 bo2is. Cuius oefcriptio 
Bc bo2aginis buglote mellite co2ticu5citrt 
'karabe 5edoarie 
capillo2ii veneris ana.3.i.y.cimini amli fcmculi 
fucci liquirana ,5.ii.folioru auri numc20.vii.yaci 
ti fma2agdi 3aftiri cozallozu ru.olTis b cozde cer 
ui ana3.ti.oo2onia.iy.lapidis armeni lapidis 
la5uli pzepazaforii anj.5.1'. 5ucca. al.libra.t.mel 
lis mfufionis aut Decoctionis emblico2ti libra.y. 
coquantur fimul juccaru 7 mei vfque ad condcceit 
tem fpilTitudine.7 pwllqua infrigidata luerint fup 
adiungantur fpecies omnes per fe contrite contzi 
tione longa 7 vlcima.QUimo VC20 boc dectuariu 
leui ebulitde bultat m libra.i.fucci pomoni apica- 
rum vfque ad confumptione ipfue. fcructur e2go 
in vafe vitreo uel lapideo.£r in Ixic clauditur Iu 
ma ttcnttonte curattue fuaf otfpcnu que lue Dicte 
7 Dicende. 
Secunda p32ticula ponit cas 7 varietates fal 
tus co2dis 7 tremuli motui eius CU3 ignie eiuf 
dc5,7 cotinct duo caa. 311 primo Ixc 3n fecum 
do inll2umcnta cu2atois eius. 
Secunda Ve20 pzincipalie oifpofitio buius 
ri e oebilitaf cordis cu metu tremulo tptiuf 7 qn5 
faltuofo.lbrimu aute contingit a mala complexio 
ne cdicata cozdi a materia mdancolica uel a 
p02ibus ipfius qui quandoque commixti fpizttut 
cu infectione etii fangumis c02dis 7 paztm5 etia 
adiaccntium facta a'materia mdancolica nodu3 
buliente uel putrente caufa exatadi coz ad cxpul 
fione prcdictoru uapozii 7 matcricru. Quatu3 
e2go vi2tus monua co2dis partes co2dis mouec 
ad oiaflolandu .tantu materia illa 7 vaporef mo 
uent ad oppoiitii.pcrfeuezante igitur motu 
dis ad vna oitezcntia pcfitioms a virtute facta 
7 motu tpftue ad ditercntia oppofu «5 proucnicn 
te a mdancolia 7 uaperibue eius acquuitur mo 
tue tremulue.£t fi contingat materia ulam ube 
mcntcr calefieri aut putrcre.ita ut i C02de ponat 
malam complexione calida preternaturaU .tunc 
fquiuu motue faltnolue pp necdTitarem in cozdc 
uebementer aucta. batet igitur ex prcdictif q 
neccfle e C02 notabiliter debilitari, vnde valde fa 
cilc reddi poteft caufa.quare accidit ete pufillani 
mum a timcnte.lbatct et fecundo caufa quare bu 
ic vizo fuperuemunt quandoque fpccies cafus viz 
tutis aut lipotbomtc.Segtur 7 tertio iueniri caa 
pp quaa btc vi2 quandoque incurrit timeze 7 co 
tu2bato*em magna tempo2e fomni. £t cognofcit 
txboc fundamento iterum quarto.auare Ixuc vi 
ro accidunt non ra20 oiafo2etici fudozes pect02t 
faciei 7 toti capiti eiua. 'fbzo cu2a igitur huius 
oifpofitioms quattuor fingularia obferuanda oe 
feriba ut nunc (equitur. Ouorti p2imu5 cft ut ifle 
vir temp02C quo moleftatur a nocumento co2dia 
omni oie in auzora a per oece oice accipac.3>tL 
plueris 5cdoaric meliille calefacte et 
p20prie quando magia apparent ligna frigidus 
tta q caltditatia. Secunou vero fimplex a p20 
p2ie cii fignie calidiutie eft boc.Bt fpodti oc cati 
.‘kazabe campborc ana.g.mi.mifce 7 acci 
piatur ut 01CU5 e. Zertium vero remedium cft 
boc.ft fpqz Icttficantis Hmaforis.J.y.tzocifcof 
oe refis oeferiptione ma.trocifco2u oc (podio 7 d 
<20co ana.5. J.conlerue rofa.a 
5uccari candi ana.ii.fut dcctuarium 1 
accipiat cx eo toto temp02C lefionia cordia omni 
mane bo2a pzcdim ad.vi.oeglutie 
do ipfum. Quartum remediu5 efl facculus ifle 
quem fempei* teneat fuper mamiUa finiftra aliqti 
cxiccando ipfti ab actuali bumiditate qua5 recipi 
ct a membris.cuius ocfcrtpt:o.Bc fe.bafilicoiafe* 
endiuie acctole ‘ka2abe olTis 
oe co2dc cc2ui dorouici capbore ana.3 J.fe.aceto 
fe.3.ii.floru mellite buglolfe a capti loru veneris 
ana3.ii.maa8.5. i. I. ligni aloc8.5.i.pulueri3cnt 
omnia per fe 7 fiat facculue quadrangulazis logi 
tudinie lemiltte oefmdouc oe gzana rctoara.me 
mo2ando infuper q buiua cleauai ii odcnptio i 
prccdcti ca° nd minue cofert ad iooc fecundum ca 
pitulum q illa q btc (cripta funt» 
Zsrtia particula pomt capitula duo.p2tmu5 i 
udhgarcae'? vaztctatee vertigie 7 Jcotbomie 
cii lignis 7 accidetibue eme.fecudu ve20 ponit 
cu2am cozum. 
Xertia pzincipalie oifpofitio buius viri fcotbo 
mia 7 verrtgtnofa Difpolitio. Accidit aute5 fco 
tbomia tn eo que eft co22upta mlio a vaporibus 
mdaneoUde a fpiritu ali in panniculis cerebri cd 
mixtis 7 in medulla eius.nullo tamen nocumcto 
adhuc in oculis inuento per ctentia.pzoptC2 em'5 
animale fpiritum cerebri altC2atu mmotu eius 
7 Iccundu aliquam pa2te eius etia etectum rene" 
bzolu reprdentantur potentie uiliue fpee motus 
uel appitionte mufcazu uel pultcu m aere uolanti 
um.Lum e2go in taii fpiritu circularis motus i 
ponitur a vaporibus motis per medulla 7 panni 
culos cerebn potenne fcnlitiue lenfus tmue.rc' 
prefentatur motus ct2cularis.quia motus e fcnfi 
bile commune fenfu tactu 7 vilus perceptibile. Jcc 
bcc e oifpofito qua5 vcrugine3 vocant lapientes, 
vi Iu enim Icnfu 7 tactus appareties mundi circu 
laris 7 giratiue moucri. ict Ixc difpolitio no e 
nerer,da leuiter.quoniam fi materia unus multi plicaretur aut Vapczes illi conuerterenttir i ma 
rcriam fpeconfimilcm ei a qua geniti funt.ttlc fa 
ciendo oppilatdcm inco*pleta ad epilcnfia3 aut co 
pleta ad appoplefia terminarentur. fczo cuza 
igitur buius Difpofirdis quando ipfa apparet 143 
prie quando perfeuerat et c fortis omnio feflinaii 
dum efl fex modis cu23toie qui nunc fcquntur. et 
tu vide ipfoe. trimum itaque bozum efl ut 
vir ille uno mane in auzora foluatur CU5 illis pii 
Iulis poli quaru aflumptocm pcz Ixjza integram 
dozmiat 7 poli quinque bozas accipiat ctatu vnu 
aque ozdci cii 5uccaro calide 7 fexta fequenri hora 
accipiat pzandiii futim. B: pillulap fetidaru; pii 
lularum De fazcocolla 7 cocbiarum ana3.iiiant 
pillule.vii.cu fy.rofa.-v no multii excitetur pcll ea 
rurn alTumptione 7 calefaciat vcntze fuu3 cu pan 
ms calidis freqnt. Secudu cll ut i die fe 
quentt poli folutdcm pzedictam aut falte5 die tez 
tio ad ipla flobotbomctur ei vena pcll aure fini-' 
flri lateris et educantur fanguis.|.ii.aut.iii. bec 
eni flobotbomia cll optima in cu2a vertiginis cu 
iufcuque matczialis.ut prima tertii tractatu qui 
to De cuza uertiginis. Xcrtiu inllzumentu5 cll 
ut poli illa fequentt mane accipiat hoc digeftiuu5 
calidii in auzoza 7 tazdet poli ipftl cibu bozie ad 
minuiquattuor 7 edtimiet ipfu ad minus octo die 
bus.cuius Defcriptio ell.Tk fy.d calamcto oximell' 
compofiti fy.De flicados ana.J.y.aquc radicum 
yrie 7 ypcriconif et accipiatur uc 
Dictum efl. Quaztu inllzumctu cll ut poli fym 
fui iflu nona fcqucnti dic purgetur cu illis pillul’ 
Bt piUularu dc farcocolla pillularfi Dc yera copo 
fita ana.5.y.bon i pon.rcfozmet pilTc fepte cii fuc 
co zofaru.et pofl eas oblcruentur conditiones Di 
ctc oc minozatiuo fupzadicto. Quintum inllzu 
mentum dl ut poli completam pu2gatdnem viz 
ille in fezo dii vadit ad lectu per Duas bozas poli 
cenam omni tertia die alexan 
drine bene fermetate cu5.5-i.aque faluie calefacte 
7 efl in ea operatio magni iuuamenti in limili. 
Sextum tnllrumetum e puluis ille de quo om 
ni fero cii uadit ad lectu ille vir quantitate.v.g. 
ozdei pulneri5Ct fnper pzoram capitis fui a fine 
captllozu ufque ad fummitarc capitis per 
dinem quattuor oigitozij.Cuius Ocfcriptio.Bc li 
gntaloc0.3.t.y.maci6.5-i.y.calameti ozigani fo 
lii ameoe amomi ana.3i.rofarucozallcru 7 fan 
daloru omnia per fe.de 
indecommifccantur. 
Quarta particula inquirit caufae imaginatio 
mim 7 Diucrfitatis earum 7 ponit canones 7 i 
llrumcnta curationis carum. 
Sccidens vero quartum principale buius Viri efl 
imaginatio que ell cozzuptio in fcnfu vifua.a ipfa 
Sudem lue verificationis fundamentii facile olle 
it.pars eni materieru in capite sbudanriu 7 ua 
porii qui jcommilcentur fpirttui vtfibilt funt caula 
vt uifiua potentia percipiat in acre aperitionem 
eolozis 7 figurarum q nequaquam in aere reperi 
untur.co quia fpectee obtectorum uifibtlium reci 
piuntur in fpizitum qui iam babet fpccicm cozzii 
ptionis pzedictam.£x quo apparet q? fi matei ia 
fluxtbilts 7 aquofa multiplicaretur in cerebro cc 
vapoz etiam qui conuei tezetur in aquofitarcm tf 
cozzuptione vtfionis peruemretur ad Defcenfum 
aque que oppilatdcm faceret in pupilla. £t fi di" 
muittfa efTet oppilatio fieret nocumentum diinH 
tuitionis fcnfua Vifus.ubi fi oppilatio completa fo 
ret.effet iam acquifitus pannus 015 ficcitate fimf; 
Itaque buiua difpofitidis cu2a cx bis que i pre 
cedenti capitulo pofita funt pzinciptu sere 
tionis accipcr uidctur.sxp pro tnantfefliozt ope 
rationis complemento 7 vtilitate labozatia tzia 
bicappzopriata remedia oeferiba.Quorum pri 
ittum e Defcriptio pillulap de quibus eger bic ac' 
cipere Debet unam pa2U5 ante cenam 1 alrera5 p 
Duae l?02ae poli cenam alternatim permutando 
cae.quazum dcfcriptio.1V floril eufzagie ligni at 
folii fe.ccltdome filueftris rute fifeleoe radtc.peo 
me ana3.i.mai02ane fal’ indi ana.g.t. aloes ifu 
fi p.viti.dtef i fucco feniculi exiccatt'.5.i. mfo2mcn 
tur pillule cx omni.5.m Secundum remediu 
e boc.1V fucci maiorane fucci rofap 7 vezbene ana 
i?.i.fucci feniculi.3.ii.ligni ar.j.ii.fellis pifeis fa 
botb 7 efl lutius fluutali8.5.i.te2antur omnia fit 
in mortario cuco falte Decies in die vna. deinde 
ibidem refidere permittantur ufquc quo clarefcat 
cum fpongia itaque bene munda recipiatur fubti 
I102 pars 7 coletur bis per pannum fpilTum.deide 
ponatur etiam in ampulla virzea que fub radiis 
folis Diu tcneatur.de Ixx igitur liquore ponatur 
vna gutta in fingulo oculo falte omtu' alterna Die 
capite feu co2pore Diu recumbente fup fpina.3ilo 
enim e remediu fublime ad principium imagina 
tionu ‘Jteneb20fitate uifus 7 expertu cft. Xcrti 
um remedium eil boc. IV smb2e3.i.mufci3..f. 
cazdamomi ma.i mi.ligni af 7 peonie 7 maioza 
ne ana.5.i.maci6.5.ii.fiat omnium per fe fubtilia 
puluis 7 ligetur in findone retorta 7 odorcruz fe 
pe 7 multum.confo2tat cezcbri fubftantia apaic 
do oppilatoes eius 7 confumcndo materias 7 va 
pozes mdancolicos ? flegmaticoe in tpfo abunda 
tcs. 
Quinta particula labo2at ad inucfligandnm 
diuei fttates co2zuptiome ope2ationa fcnfuum 
interio2U.r<i continet duo capitula.p2imum ca 
pitulum ponit caufas bozii accidentium cum fi 
gnis C02u.fccundu capitulu ponit curam ipfo$r 
per .xii.infUumcta medicinalia. 
Quintum principale accidens buius viri e C022U 
ptio in opC2ationibus fcnfuum mteztoru frequen 
$ez molellans tpfu 7 non Icutor predictie tmo gra 
utffima.Cuius quidem caufe 7 fpecief licet magno 
ingenio 7 fundamento inueftigande forent fecun- 
dum Diuifionem fpcciezum fua2um p20uenientC3 
ex multitudine fcnfuum inte2i02u.f.fenfufcommu 
nis fantafie imaginationis cogitationis 7 memo 
zatiuc.Stmiliteretiamcpo2tet extendere f*mo 
nem in fpeciebus lefionum uenientibus in opeza 
tiombus bo2um fenfuum.f.Diminutois co2zuptio 
nis 7 ablatdis.l3ic tamen in talibus non mnltu5 
cu20 Dilatare fermonem p2opter pliua. p2imo 
qnia ra20 inuenies a fementiis veterii quacunque 
(lluflrium aliquid bene pazticulanter dcclazatu 
de nocumento ope2ationis fenfus communis 7 fa 
tafie .ac ctia3 adbuc de nocumentis aducnientib5 
inope2ationibusmemo2atiue potentlea vete2i 
bus famofiltimis a parti 7 bene decla2a 
tum inuemes.ftcnt patet te2tio inte2i02um de no 
tumentis memo2atiue potetie.vbi redarguit 'Mr 
cbigene cum famofitate fua pa2um de lefionibus 
memo2atiue porentie fuifle locutum ut patet ut $.{llo 3n neceffifate igitur pofirus cuius Deperdi 
tam rcftau2are memoria.3deo oe nocumentis i 
opezationibus baru trium -potentia? modicum 
bic Dilatabo calamu.7 poteft boc itezum atictozi 
bus 7 mibi contigifTe.quia nocumenta in opeza-* 
ttonibue fenfus communis 7 fantafie contingetis 
clarius compzcbenduntur pe2 nocumenta imagt 
natiue 7 cogitatiue potentie.ficut eni fantafia re-' 
cipit 7 Detinet fpccies a fenlu communi fibi Dela-* 
tae.3taq>fantafiafuit imaginatiue potentie et 
pzepazando 7 Deferendo fpecief. Similiter 7 ima 
ginatiua potentia componedo 7 ;Diuidendo Defez 
uit cogitatiue potentie.ita vt ipfa eliciendo ludi 
cium afferat fequendi illud 7 fugiendi 
ut ipfa velut alter intellectus in bomine ponatur 
a cf pluribus, pp boc igitur videtur rationale au-* 
ctozes cum maiozi folicitudine pertzactauifTe no 
cumcnta imaginationis 7 cogitatdis fenfus cornu 
itis 7fantafie,Contingit autem buic vizo frequet’ 
iplu cozzupte imaginatum fuille.ita q aliquando 
imaginatus fuerit rem Delectabile odiofam mi 
cale inimicam 7 albam fuilTe «igza 7 letante ftitf 
fe tzillantem 7 ipfu frequentez in fomno 7 in vigi 
lia timutffe rem oe qua bene fpezaze 7 letari oe-- 
beat.Tlam ex vapozibus melancolicif naturalibj 
contingit quandoque coz eius fuiflc infectu 7 fpu5 
uttalem ab cis fuiffe cozzuptii cozzuptione mobi 
litatis ingzoITationis 7 conturbatdis. £t cum bic 
fpiritus fit matezia fpiritus animalis in que traf 
mutatur a fozma cerebri cum fuo temperameto* 
non eft mizabile fi ex cozzupta materia.f.ex fpiri 
tu uitali cozzupto cozzuptus generetur effectus 
Xaialis fpizitus.cx eo.£t confizmatur quia foz-- 
ma cerebzi cu fuo’temperamcnto oebtltoz eflt ad 
perffetendu animale fptrttum ex uitali fpiritu ia 
cozzupto q fit forma cordis cii fuo temperamen 
to ad pzobibenDum cozzuptione in fpiritu uitali 
fieri a uapozibus 7 a materia melancolica.f3coz 
non potuit probibere cozzuptione uitalis fpirituf 
quod tamen cdfoztius.ezgo neque cerebzumpo 
terit uitale fptzitu perficere .ita vt ex eo fiat ani 
malis fpiritus imaginatois 7 cogitationis opeza 
tionu fulficienter pzoductiuus. £t confizmat’ ite 
rum quia iam complexio cerebri buius viri nota 
biliter*eft nocita a uapozibus 7 ab bumore mela 
col(co.3gttur cii fua Difcrcpantia fpiritum uitale3 
etiam cozzuptum rectificare nd poterit.ut ex eo 
fiat animalis fpiritus tnftrumentaliter opezatio 
num imaginatiue 7 cogitatiue pcrfectiuus. Cum 
igiturmateriaantmalisfpiritus que eft fpiritus 
uitalis 7 organum quod eft cerebru infecti fint.fc 
quitur q nccelTazio opezatones impezfccte 7 coz 
2upre pzoducentur.llecene eft enim cozzupto in 
rtzumento 7 ozgano ad opezationef Deputato cor 
rumpi operatoes ab eo pzoductbiles. Cdtza quia 
cozzuptio in opezationibus fenfuum inteziorum 
pzocedef poteft ex augumento caliditatis 7 oimt 
nutio 7 ablatio ex frigiditate pzocedut.ut prima 
tertii tzactatu primo.ita bas omnes opezatones 
ingzeditur lefto coluna prima.fed fupzadictu eft 
vapozem inficiente uitalem fpiritu Decifum effe a 
melacolta natnzali que frigida eft.ezgo in opera 
tiombus fenfuu3 interiornmDchet alTignari dim» 
nutio 7 ablatio et nd corruptio.louic motiuo dup 
pliciter refpondendu eft. Dicendu ttaqg pzimo q 
abexccffu cuiulcunq? qualitatis calide ul’ fzigide 
aut ficce contingit ledi opezationcs interiorum (e 
fuum leftone c022uptionis. Ucrutamen frequenti 
us lefto cozzuptdie pzouentt a calor uel calido cp 
a frigore 7 fic intclligitur auctozitae 2fut'ce.7 ali 
ozum in bac materia loquentium.7 lpfe exprimit 
illic in litteza fi bene afpieis. Diccndu fecundo 
q fupza non afTumebatur uapor pzecifue a mela 
colia natuzali aut ipfa eade infectiua cozdie ifa 
guinis etiam 7 uitalis fpizitus.fed Dicebatur q 
ipfa fubfozma natuzalitatie humoris melancoli 
ci aut ebultens aut putzefacta illud efficere 
rat.£t ex boc fundamento facile Deducuntur coz 
rclaria quedam aliquozum apparentium in Iwc 
Vt'20 Declazatiua. 'frrimum efl quare bic vir fa 
cile 7 fzequentez mobilis eft i opinionibus. Se 
cundii quare cum bic vir in ftudio accuzate circa 
actu imaginationis attendit facile permutatur b 
recta ad cozzuptam imaginatdem. Xcrtiu qua 
re magis pcrfiftit in corrupte cf recte imaginado 
Quartum quare quidocp Dicit coz2uptc 
ftciidii cfle a ftudio 7 aliquando male opezandum 
eligit. Quintumquaze mcmo2atiua potentia 
non fermf cf conuenienter ad tbefaun'5andu5 fpe 
cies quibus exeat ad actum bene memorandi. 
Sextum quare caput fuum per 
cipit calidum quandoque frigidu. Septimum 
quandoque caput gzauatu percipit 7 quandocp le 
uificatum Octauum quare tinnitus 7 varii fo 
nitus audittue potentie fue reprefentantur. Ilo 
nil quare aliquando Diftenfioes 7 g2auatiuoe mo 
tus percipit circa occiput 7 gula eius. Deeimu 
7 ultimu quare frequenter vigilias immoderataf 
babet.loec enim omnia facile folui poliunt lecmv 
dum Diuerfitate humoris melancolici 7 fubftatie 
tpfiuf que mutiplicatur i cerebro.7 aliquado a ma 
tcria mclancolica fecali Dccifa.aliquado uczo ma 
teria illa inflammata uel putrens fubflantialiter 
mifcetur cum fanguie cozdis 7 cezebri aut uapor 
ipfius inflammatus mifcetnr fpiritui vitali 7 ani 
mali qui efl inflrumentum operationu fenfuum i 
teziorum.unde varie fiunt imprcfTionee 7 permu 
tationes eperationuj fecundu varietatem co2zu 
ptionu in fpiritibus et organis factam a materia 
fecali mclancolica aut tali etiam prcternaturali 
facta ut patet intelUgenti.£t looru pluzima legi 
pofiimt tertio interiozu ca° de melancolia.7 tcz 
tio colliget ca° De nocumentis accidentibus i ope 
rationibus fenfuum ct pluries alibi ut 
nono tbcorice que particulariter allegate dimift 
et tu recurre illuc et m'debis.£x quibus omnibus 
vltimatc concluditur q huic viro necelTaria e ma 
gna fagacitas ec cautela grandis iit regimine 
fuc. 
Capitulum fecundum. 
£>ro cura igitur regulari difpofitionie buius.xii. 
tnftrumcntis videtur mihi eidem prouidendum 
effe prius tamen memorando Duof. Quorum 
primum eft q flobotbomia poft aures ia pzemif 
Ia ct electuazia Duo.cozdialia Defcripta fuperius 
non leue auxilium butc ca° exhibere pofliit. Se 
eundum eft q omnia tnftrumenta medicinalia cj 
tmpofterum tangenda funt includd* oebent inten 
tionc aduerfandi melancolie cum omnibus quali 
ratibus et confortando ccrebru et Defcdendo ipfil 
ab imprcfTionibus illius non folum per qualitatef 
communes fed etia3 per appropriatas. 'fcrimu itaque te inltrumcntis medicinalibus e.ut poflj 
fcdata fuerint, accidentia iam prcmilTa 7 
ferit infeltatio maioz in opezationibus intezioru 
fenfuum.ficut ut in pluribus fieri folituj elt in eo* 
tunc flatim boza clecta.f.polt oztu folis per lx)zi 
vna cibo in ftomaebe iam predigelto 7 ventre ip 
fius iam bene mundificato flobotbometur eidem 
faluatella finiltze manus intez annulaze 7 aurteu 
lare Digitos polita.1? educantur ex ea fanguie.f. 
.iii.uel.iiii. Sccundii vezo inltzumctum elt ut 
fequenti mane adminiltretur ei boc 
uum materiei melancolice pa2tim eductinii i 
roza 7 obleruentur polt alTumptione conditiones 
que fuperiustn aliis folutiuis tacte funt.Cuius de 
fcriptio.1V calTie nuper d canna ext2acte cu aqua 
lupulo2um.5.vi.pulucri9 lapidis Ia3uli3.i.lapt. 
armem.M.mifce 7 Detur in potu calidii cum.?, 
.iiii.aque lactis caprini 7 erit fublime. Tcrtiuj 
Ve20 inltrumcntum elt vt Vir ifte accipiat boc di 
geltiuum quod continuet Diebus falte.xv.in auzo 
ra ipfum calidum accipiendo 7 tazdetur per.iitu 
boras polt ipfu cibus.Cuius defcriptio.1V aque la 
ctis lapidis la5uli.g.ii.fucci 
buglofTc.?.i,mifce 7 accipiat ut fupza. Quartu 
inltrumentum elt looc.1V aloes abluti 015 aqua en 
diuie.3. i.lapidis armem' epitbimi polipodii ana 
.g.V anili Dauci liquiritie rofa. 
tementur pillule ex omm.3.vi.7 fi uenter eius te 
poze alTumptionis digeltiui fo2et Itipticus accipi 
at cx eis vnam uel Duas paru5 ante cenam omni 
quarta Die 7 etiam tempozefue fanitatis etfdem 
uti potelt. Quintum inftzumentu pzincipale e 
ut pofter receperit Digeftiuum pzedictum Diebus 
limitatis.tunc euacuetur materia 133 Digelta boc 
folutiuo.1V pillnlaru De lapide lasuli pillulazum 
De lapide armeno ana3.t.exbibeantur ei boris 
7 conditionibus tactis in aliis folutiuis. £t nd mi 
reris fi polt oigeltione materieru3 folutiuum boc 
exhibeatur in parua Dofi.eo quiajn cronicis egri 
tudinibus canon rationalis elt fepe 7 paulati eza 
dicandoeuacuarecumedicinaoebili foztt fecun 
dum # Digeltionibus frequen 
tatis etiam Digeri oeber.£t colliguntur bi 
nesqua2ta primi ca° tertio 7 quarto de quando 
7 qualiter euacuare opoztet 7 De regulis cemmu 
mbus folutiom ventris 7 Vomitui. Sextum in 
ftrumentum eft ut poftcf euacuationef admimitza 
te fuerint butc vizo fiant ueficatoria in 
ea 7 caznofa pazte tibie ad Diuertedu 7 ad inferi 
oza inclinandum materiam a fplene 7 meleterio 
eum boc compofito.1V faponis pulueris 
anacazdt ana.3.iy. vitrioli Vizidifczudi3*u.ar 
fenicicimim 7 elt auzipigmentum3.i.incozpo2e 
tur omnia fimul et extendantur fuper panno lati 
tudinis vnius palmi 7 applicentur calidu pzedt-' 
ctis partibus.fn iooc enim fepe reperi fublime in 
uamentum laborantibus a melancolta* Septi 
mum inltrumentu3 elt ut fummo ingenio p20cu 
retur 7 intendatur pzouccaticm emozoidarum 
butc vizo.elt enim in eis fublime iutiamentum in 
bec cafu lententia ypo.affori.vi. ibi ZDamacts 1 
melancolicis emozoides innate bonu.£lt autem 
multiplex tngeninm pzouocandt eas. £>rimo 
quidc3 q eger impellat ext2a fiteri. deinde fricc 
tuz emozoides cum rugofo co2ttce alicuius a2bo 
ris. Secundus modus et edis eft fricatio eius 
orni foliis fici reccntibual Tertius hiate cuni 
foliis confoltde maiozis. Quartus modus cum 
forti fricatione eu fclle tbauri aut alterius aialts 
facta; Quintuscufrtcatdc leuicu modicopu! 
ucre eufozbii* Sertus finaiiter illis non ualcn 
tibusutaperiantuzlcuitercu flcmo7 permuta 
tur exire fanguif ufque ad Debilitate exclufiue. £t 
fi iterum contigerit eas zetineri fiat igreffus ad 
earu apertioncfaltcmouobusp2imis menfibuf 
teris 7 vltimo menfeWunf. Qctanum uezo i 
ftzumentu eft vt ifte vir fuper regide fpienis poz 
tet cerotum Vnum er hac materia factui bdel 
lii mollis 7 fubalbidi.3.iy.galbam.5.t.a2momact 
electi.5.tt.tamartfct fcolopldzte fe.agm calti 7 p!§ 
faginis cozticii cappazoru femis 
cufcute et acetofe giime cum 
acuto aceto 7 bene colentur a fuperfluitatibus et 
cu ceperint infrigidari fuperaddantur fpecies et 
crtendantur fuper corio figurc femilunaris 7 por 
fentur fuper regione fplcmf.Xalt modo ad fanita 
te antiquas oppilatoes 7 Duritie 7 Debilitate fple 
ois.ut liipza Dictu elt.fepe ego reduxi* nonum 
inftrumcntu5 et non minus efficax predictis elt* 
ut illi viro fuper regione fpienis Dum predicta ia 
nd ualuezit apponatu2 cozdula una cu ignito fez 
ro amplcctente fpaciofitate ftntfl2t ypccondrii p 
tres Digitos et poztetur ibi logo tepoze. £t fi co 
tingezet in boc vi20 cenuenieter rectifiactii fuifle 
fplene inuento tamen nocumento in capite eius fi 
laudare # feton pzedictus magis 
adminiff2aretuz fup collo in loco dfftante ab exi 
tu nuce pez.tzes Digitos. Ocimum inflzumeti 
tum eft boc.1V uiolaru flozii nenufazis fe.endiuie 
acetofe cufcute cicozcc ana.5.1* J. labrufee .5.11* 5. 
macis3.iii.folu ligni at’ gar ana3.t\ambre mu 
fci ana.3.t'.parte te2tiam fiat puluis 7 ligetur iit 
findone ret02ta 7 feze cdtinuo odozetur 7 erit ce 
zebri fui notabiliter confortatiiius. llndecimu 
tnftrumentum eft ut omni fezo poft cenam per bo 
ram vnam 7 mediam viz ifte oeglutiat oua3 De 
iftis pillulis.1V fto2ac,calamite (pedti ‘fcara.ro; 
coralloru al.ana3.t.fadarace3.ii.ambze mufei 
gui.fiant pillule cufuccomaiozanea futefficaccf 
multu, Oltimu uezo inltzumentu eft ut ifte vir 
affuefeat alTumere polt cibum omni 
ctionis De ambza Defczipte a VOzkz Diltinctdne 
pzima 7 fiat cu 3ucca. albo 7 aqua 2ofa. mulcata* 
et tnueniet ex boc remediil excellens ad oeapze 
(criptae difpofitionee.cuius quidem eidem fui mi 
fericozdia concedere Dignetur omnipotens Deua 
qui viuit 7 regnat in fecula leculof.Zimen. 
Confilium de doloze ventris a ventofitate * 
3r commendatilTime fame Barrbo 
lomeue de ferico in quadam fua dii 
V fnitezia dolozem paltus c cum tumo 
et rugitu fatis gzandibus ab inguic 
finiltzo ufque ad medium fumis et 
ventzis et quafi ufque ad regionem fpienis afcett 
dentem.£t bic quidem tumoz 7 dolor non ezat i 
eopzoueniensabapoltemate.quoniam fenfu tac 
tus cum manu compzimendo ventrem uerfus po 
fteriora.nullus in aliqua particula percipiebat’ 
colifiois motus, tleque enim foliditas neque tefio 
mamfdia ibidem apparebant; I\b umbilico uer fiie os anebe defccndcndo uerfus fttguert. fed 
gitus notabilis percipiebatur qui proneniebat ex 
fractione ventolitatis a compreffione cu manu fa 
cta.Quod etiam declaratur eo qnta ventofitatis 
exitus ad exten'023 percipiebatur.7 tertio quia i 
tali cdpreffione dolor allcutabatur.quonfa uento 
fitas que ibi cong2egata C23t minorem extenfio-* 
nem faciebat poff fui compreffione quia frangeba 
tur q ante compreffione quia Vnita permanebat. 
Oportet aute g2atia buius diTpcfitidibus fex pri 
cipaliter inuefftgare 7 idagare. Ibrimu que fit 
caufa efficiens. Secundu que fit illius materia 
lis caufa. £ertiu5 ubi talis ventofitas congrege 
tur. Duartu que accidentia poffet bec difpoftto 
adducere. Quintum quale fit eius remedia p 
res non naturales obferuandu. Sextuj gs per 
inIUumenta medicinalia fit cu2ationis motus. 
Bc prime qutde caufe declaratio eft q mala com 
plexio frigida illius partis efl caufa generatonis 
ventofitatis in inteffinis 7 in venis meferaicis et 
in toto mefenterio inteffina fufpendente ad dorlu 
uel ad pollentes partes. Tlam quando fuperflui 
tates prime digeffionts a flomacbo deponuntur 
7 recipiuntur tn inteflinis.tunc caufatur naturaC 
colon 7 miracb qui debilis eff non poteff conuenie 
ter lugere neque rectificare bumidttatef tn ifla fu 
perfluitate inuentas.agendo igitur debiliter i eai 
eleuat fumum uel ventofitates ab illis fuperfluita 
tibus qui continue 3 fucccfftuc congregantur aut t 
concauo iteffino2u uel mcfe23tc32u aut i vente tl 
laru partiu.2fut quia talis fumus vadit pe2 po- 
ros tntefftno2il ad concauu ftfac uel 31'rbi. Quod 
aute fieret fi calo2 Debilis ex cibo quantucunque 
equali tn quantitate 3 in qualitate gcnc2at vento 
fttates fi calo2i Debili exhiberetur ctbuf actu 7 po 
tentta uentofabilis.ficut lac allium cepe 7 Itmtlia. 
Bx quibus apparet q caufa efficiens difpcft 
ttonu eff debilitas innati calo2is predicfa2ii pa2 
ttum. Declaratio fecundi. Bx pzcdftcttB etia ap 
paret q materialis caufa 2emora bo2U5 nocume 
torti poteff effe cibus 7 potus qui quantucunqj cq 
lis extffat non poteff conuenientcr in cbilii t2anf 
muta2t quin maior pars eius trafnuttetur in uen 
tofitates uel vapo2ee.£t poteff itczu cibus effe ca 
materialis buius nocumenti omnis qui in fubffan 
tia valde bumtdus e licet potentia ftt ftccue.ut ai 
lium ccpc 7 iimtlia.aut cibus omnis qui in fubffa 
tia 7 potentia 7 non fubffantie valde uentofabilis 
utlac ctcrullt melones.3 vniuerfaltter omnes f2u 
ctus recentes actu 7 potentia bumidi debilem cd 
mtffione babentee pa2ttu3 mtfcibiltum. 1>2opt 
qua caufa materialis buius egritudinis eff vento 
litas tn concauo tntefftn02tt uel inter ea 3 miracb 
retenta que extendendo dolo2e facit in eis. De 
claratto tertii.3am ex p2edictt's apparet q veto 
fitas illa que e immediata caufa materialis butuf 
eg2itudini6autftatinconcauitate vcna2u mefe 
ratearum que diffemiantur per fubffantta tnteffio 
rum.ut colon 3 recti.3 etiam in concsuttate mefa 
icarii que plures 3 maiores in mefenterio repe2i 
untiir. rercio loco poteff l?ec ventofitas ffare t con 
cauitate monoculi 3 recti iteffini.qua2to inter co 
cauti eo2tl 7 fupczftcte 3 coneautl miracb. Qua2e 
aitt bec ventofitas in glcbtl colligitur magtf apud 
fngue finiffru caufa e.quia ille locus fpaciofus e et 
ampU'02.7 non tanta fit ibidem ab inteffinis com 
preffto.co quta inteffina decimant magia ad 3ntc 
2tue 7 non ita appodiantur fuper inguina pc2 06 
femoris a p20ter ftfac annexum offi femoris quod 
fuftentat inteffina fupertus a etiam p2optcr mu-' 
fculos ventzts tzanfuerfalee a ligamenta eo2u ad 
os anebazum. Declaratio qua2tt.3am facile vi 
detnr intelltge2e ad que accidentia uel eg2ttudi 
nes bec oifpofitio bune V121I perducere poiTit.ven 
tofitas enim in venis meferateis multiplicata ex 
tendendo iftae pezducere poteff ad oyariam fan 
guineaj a rupnua vel oebilitacc venaru mefera 
tcazu p2ouententcm.a fi materia in eis contenta 
cum boc q ventofatur efTct acuta multum.tiic ad 
inteffina Delata perduceret ad diiTinteriam C02u 
a talem credo fuiiTe Diffcnteriam qua paulo ante 
paffus e bic vir.Si Difpofitio ventris iam predi 
cta per Dies ante p2cccffit diffcnteriam efficienda 
concuz2it penultima caufa vcnt2is a miracb cius 
offenfi aut quafi cafus aut comp2effio ab equo fca 
7 aliis ut et mibi tcftificatus e. Xc2tio ttczu lo 
eo bec ucntofitaf inter inteffta a miracb cdp2eben 
fa t2anficns uel retenta in infe2i02ibus apud tV 
guina immergi poffet in oimidiu qui crt i inferio 
ri fubffant ia ftfac.7 per ipfum pelli ad ofeum 7 fa 
ccre ei ramicem ventolam uel herniam fixionem 
in loco tflo finalitcr erumpit fifac 7 ex ruptura il 
la exiens uentofitas colligitur in inguine 7 faciet 
rupturam uel be2niam inguinalem.ficut fi vento 
fitas in aliqua anf2actuofa p32tc ptope VmbiUcu 
Diu fixa permane2et face2et C2uptionem fifac in 
iffa pazte 7 ligametoau vmbilici 7 eet hernia vm 
bilicalis. Similitc2 7 qua2to eadc5 ventofitas 
in aliqua intermedia paite ventris retenta 7 m£ 
tiplicata finaliter erupe poteff fifac per cuius ru 
ptu2a intefftnum ylion ul’ jirbi cgzedi poffut ucz 
fus mteacb 7 e2tt rupttua inteffinalts. Ultimo 
fi bec ventofitas in concatiitate colon cong2Cgata 
molam cont2abit line tzanfpiratdc ncccffariocon 
ducet ad colicam ventofam.7 tu confidaa ga oia 
iffa oemonlteabilta funt vcrificanda funt exfexta 
.XXii.tertti in capitulis apoffematis. quorum me 
m02ia 7 Utte2am fc2tbere non cu2aui ne legentes 
afficiatur tcdiofftcuteff fere omntu modernozum 
vfus abbo22entium fententias 7 littezas peritiffi 
mo2um veterum allega2i. ‘Dccla2atio quinti. 
Uir tnfcicntiamedicinali mediocriter C2uditus 
faciliter intclligere potcfl quis Iit modus regimi 
nie buius viri per adminiftrattone fex rerum no 
natur alium. Ilcque enim conucniens e ei locus ba 
bitationie aerie frigidi 7 bumidi 7 uentofi caligi 
tioft et p2oprte exiffens circa dccurfus aquarum. 
£t caueat etiam vebemctC2 a frigiditate capitis 
7 pedum ac etiam ventris pricipaliter. 3deo lau 
do tota futu2abyemc iopulam habeat ufque 
ad medium coxarum uel dipploidem pellibus 
agninis bene fuffulta. De motu VC20 uel exercito* 
7 p2tncipaliter de equitandi exercitio fibi caueat 
imnio melius e eidem exercitium motus pzogref 
(tui fatis longi mane et fc20 ante vefpc2ae facti et 
p20p2ic cum fuerit bene fo2tificatus. loco aute5 
exczeitii ufque ad.xx.Dies melius e ei fricatio ab 
ingutbus incepta ad pedes t2abendo infertus cc 
poli illam mediocris fricatio fupC2 uent2C facta i 
ferio2i cum raro facculo pleno fuzfurtb3 bene cri 
bratis actu calidis. Do2tnifio conueniens e ei 
ad meUo2em efficiendam dtgeffionem cibo2um 7 bumozum n etiam quia vig02at calore 
conucrtcndo materiam cibale in cbilum 7 bumo 
res conuenientes 7 maxime in fanguinc laudabile 
cuius vapor laudabilis tempC2atus efl mate2ia 
fptzttue colligitur xi.tertii 7 nono de iuuametie 
memb2orum p20pter qued 7 longa uigilia debi-- 
litando innatum calore5 eflet caufa augumeti uc 
tofitatu5 Accidentia aie triflantia 7 melanccli 
calem complexionem etiamfacientia funt euitan 
da.quoniam pe2 ea extinguitur et fepelitur fpizf 
tus 7 coa2tatur in p2ofundo coartatione 
bente cius cxpulfionem ad membra que indigent 
illo.Quare a talibus aie folteitudintbus reccden 
dum efl 7 adberendtl delectationibus 7 bone fpei 
pafTionibus aie.Cibi aute 7 potus fibi difeonuenie 
tes iam tacti funt fuperius vbt caufa efficies et cs 
materialisuentofitatisdecla2abatur qui omnes 
euitandi funt ficut pifces lacpaflilee cibcs.fructuf 
omnes fri.ct bu.7 maxime eoru multitudo alU'115 
cepe P022U5 bulbus mei 7 legumina cmnia 7 p20 
prie elixa.uinu dulce in fubflantia g20fTum.aqua 
frigida lactuca fpinacbia bleta cucur. que omnia 
epo2tet euitari.£t p2cter bec in omnibus aliifei 
bariis a quibus generetur flcmaebus eius ita<# 
calor natu2alis opp2tmatur 7 fuftocatur p2optex 
quod per indigefliene cibus 7 potus in flcmacbo 
et in toto co2pcrc in uentofitatee conuertuntur • 
ireclazatio fexti. £>20 fexto aiit prtctpali decla 
2ado fctlicct p regimine mcdicinali.xmidcntur 
mihi inflzumenta p20 cu2a buius difpofitionif ne 
celTa2t’a 7 conuenientia quo2um applicatio cfTe de 
bct.ut inf2a nunc feribetur. tbrimu itaque bo$t 
infl2umentorum efl cliflere iflud quod accipiat di 
fexta dte in mane in mediis tertiis fecundu rbunc 
modum.B* fclio2u rute abfintbii betonicc fezpil 
It ana.to.y.bletemalue ftufuru 
ru.3,iiii.falis gemc3.iiii.totu mifceatur dtltgeti 
ter 7 imponatur. Secundu tnfl2umentu 
cipale efl ut intendatur diuerfidi materieru.7 eje 
diucrtentibus conuententto in Ixv cafu tria vi 
dentur mibi fafticientia.1>rimum diuertens ma 
tertas ad inferius abfque fcnfibili euacuatione efl 
ut omni mane'7 fe20 ante cibtl per bo2a fricetur 
inferi02a a genu ufque ad cautlla ab inguinibus 
ufque ad eandem inferius t2al:endo forti fzicatoe 
per quam memb2a 2ubcfcant.Secundu diuertes 
efl ut in inferiori parte natu frequenter applicen 
tur Vcntofe fine fcarificattone. Xerttu dtuertes 
f omni alio melius materia fenfibiliter educes i 
ut intendatur p20uccationi venaru emo2oydaru 
fricando eas cnm panno afpero uel cum foliis fici 
uel confoltde maioris aut cum re altera afpeza. 
Icrttum inflrumentum uentofitates carminas 
7 educens adinfert'02ae fuppofit02iu boc.Btar" 
tbanite fe.rute baccaru lauri cafl02ei galange fis 
pbt'5ag2ie yreos piretzi ana.3at.faUs indi .5. iit. 
falis communis pa2U5 to22efacti 7 J. 
.f.mellis bene cocti.J.iiii.fiant fuppofit02ia 
«023 q digitus tnuctus 7 de eis femcl in die aut 
bis ante cibu per boza accipiat vnu5 7 fupponat. 
Quaztum inflrumetum principale efl bcc cie— 
ctuaritl de quo ter in feptimana accipiat coclea* 
«f .ante cibum per.iiti.b02as degluttendo ipfum. 
Bi fpectc2u dyamufci.$.f.fpecieru3 dyacimini.f* 
«t.y.fy.de calameto Ub2a3.J.3uccart.J.itt. g2ano 
sum pbtHiccru.^.ii.infundamur pbiilict in aqua 
lauri tribue diebns.deinde ccnteiatar 7 cocto fy 
fecudum artC5. 
Quintum inftrumentti conucniens e bcc confe 
ctto de qua accipiatur zotula vna per bo2a vnam 
cum dimidia ante pzandium ? ante cerni 7 bibaf 
poftfpfa parum boni vini aromatici? lrumofi.’Bt 
fpccicrifm diagalange fpccic2U5 diacimini ana.jJ 
:i.3itccari alf.iiii.cu5 aqua laudant fiat confecto 
in Sextum inftrumentti funt piilu 
lede quibus in fine fex diezii accipiat vna 
diate ante ccna.’& aloes per triduum infufit aq 
lauri.f .i.cinamomi fe.rute baccaru lauri fe.aneti 
amece falie indi ana3J.fozmentur pillule cum 
fyrupo de calameto ex omni.5.vt. Septimum i 
ftrumentum eft ut omni fezo per boza ante cena5 
in mane cum furgit a lecto accipiantur pulueres 
infzafcripti 7 calefiat in caldario fuper cineribus 
calidis abfque flamma ? ponantur in facculo qui 
facculue applicetur calidus fuper loeu patientem 
trib5 uel quattuor vtcibue/Be fe.aneti ameof amo 
mi baccarum lauri galage ana 
.f.i.y.furfuris bene cribellati libram.t.mifceant 
omnia et diligenter conquafTentur. Dctauuml 
ftzumentu5 efl: ut fi adbuc fixa perma 
nezet loco patienti applicetur mane pez duas bo 
ras ante cibum ventofa magni ozificit abfque ali 
qua fcartftcatde 7 ibi permaneat per fpacium bor 
unius uel.y. tlonum inlhumentu3 efl ut omui 
feptimana femel in auzoza accipiat3.ii. tirtace 
Sndzomaci bene fermentate cum.f .ii.aque lubli 
matiottis foliozum lauri bene calefacti 7 ta2dec 
cibum poli boris quinque. Ultimum inihumen 
tum efl poflquam rectus ezit per inflzumenta fu 
pzafcripta p menfe.ij.fiat fibi cezotu quod conti 
nue applicatum teneat fuper loco patiente quem 
amplectatur 7 partes circiifezentiales per trefdi 
refinc clectc.f. 
.i.oppopona.f .J.ameo3 ca2ui baccarum lauri fi» 
cados ana3.ii.calamenti artanite ana.f,iJ. pi 
cis naualis.f.ii.ceze.f .i.dilToluantur fimul giime 
cum aceto 7 pice 7 diligenter coquantuz 013 ceza 
7 cum incepezint tepefeer addantur fpecies 7 fiat 
cezotum fpericum uel alterius figuze.loec i fuma 
funt meliora que eligere potui« 
Confilium de fluxu >fentzis bumozali. 
pzolaUftt 
ezunt ? que etiam et fignis V2ina$s 
c k et aliis colligere potui videtur q flu 
xus buius via i complicatus e ex de 
bilitateepatiset flomaebt' pzoptez 
quam epa2 eius ad lapfum ficcum per viam inani 
ttonis refolutionis efl deductu pzopter cuius epa 
tis debitate et ia in flomoebo eius notabiliter via 
digefliua pzoflzata eil adeo ut nocumentnm coz 
ruptionis affumpferit.quomam obtectum ut cibu 
et potum fecundum magnas paztes tzanfmutat i 
igitur barum ventofitatuj 
pazs communicatur inkzioii vetri et in magna 
pazte miracb fixa continetur inter fuperficie coti 
uexam inteftinozum et concauam fifac cooperiet» 
tia illa.quare vir ifte omnto videtur elte paratus 
ad ydzopem ad quam etiam natura 
lis complexio colezica cum aliquall aduflione uel 
permutatdne melacolicu videtuz reddere ipfum pzomptum.ty autem taltVfluxus ex debilitate p 
ueniatuclp20ueniuntcpatis7 flomacbi dictea 
ri potdl ex multis fignis 7 auctozitatibus.fed bfc 
fuflicit folum adducereteflimomu XIuice.xvi.te2 
tti capitulo de fignis fluxuu oium medc£ in fine 
dum inquit.£t fciat q l illo qui alTellat i die plus 
q i accidit ei ut alTellet quoties fuprafit ap 
petituseiusin die caufaefl debilitas (lomachu 
£t cum in nocte eliplus.tunc caufacli debilitas 
eius epatis 7 quod remittit aialium uel altmcntti 
.f.cbilum q pzopter fui debilitate t2anfmutaf nb 
poteft.Si autc adbuc cotingeret rcctificari epa2 
tpfius 7 remaneret uentofitatu multitudo in inte 
ftinie.tunc te Difpofitio non leuiter minatur ei 7 
pzonollicat colica.quare allegato loco iitgt Xfuic. 
£t fciWq? multoticns fuccedit alTellatoem p2opf 
boc q ipfa ext2abit fubtile 7 dimittit fpiflil colica 
uebcmcns.£x quibus diligenter intellectis appa 
ret elTc concludendum q vir ifle indiget p2ccura 
tione feflina ne fiat tympanicus aut incu22at eo 
lica mala. *£>ro cuius gde difpofitiots auatide 
premittendii q Vir ille abllincat ab di cibo 7 
tu folutionis 7 lubricitatie inductiuo.£xcmplum 
primi ut fpinaebia blete malue mercurialis 
les non bene cocti 3 fimiles eis. icxeplii fecundi vt 
vtnu5 nouum 7 p2oprie Dulce 3 non bene digellij. 
Caucat ab acutis 7 falfif et ab acimtfirrio aceto ra 
pbano cepis alleo 7 finniibus p20pter ex 
coriationis.Caueat etiam a cibis difficilis Digefii 
oins.ut pane 3311110 3 non bene cocto pallilibus et 
leguminibus 3'fibi paribus.Caueat etiam a 
ctibus 7 p20prie lenitiuif 7 folutiuif.ut ficub3 pru 
nis vuis 3 altis fimilibus. fbreter antc3 vtatur ci 
bis omnibus 7 proprie laudabilibua in quanto et 
in qttali.Graeat 3 multo 7 forti exercitio 7 ,pprie 
poft cibum.£uitet coytii 3 prop2ic frequenti ve 
bementem uigiliam 3 iram magnam femebi re 
plettonem a multitudine cibi 7 potus. cftiie po 
fitis vtatur illis.xu.remcdiis que nunc fcztbo. 
'frzinwm cfl q oia cibaria fua confictantur et 
condiamur ct;m pinguedine renum byzei fiue fit 
fztxa fiue elixa fiue altata. Secundus di q cui 
tet multitudinem fe2cuiorum 3 p20prie in nocte. 
Xerttum dl q femper ante cibum 3 potum om 
nem accipiat aliquod dc illis ut citomttm a(Tatu3 
mefptla uel fo2bas quattuor uel.v. Qmrtu cfl 
q fepe vtatur lentibus coctis in aceto poli prima 
elixationem carum, ita q Dum coquuntur feciida 
coctione in duabus pa2ttbus aque 3 tcztia pazte 
aceti 7 p2oprie nig2i. Quintum dl vt vir ille 
omni fezo ante cena accipiat.iii.oe illis pillulis. 
D2aganti gummi aiabici to22efactC2il ana.5. 
•t.fumac gzano£ mizti cupularum glandium fpo 
dii fquinan.rofa.ciperi ana3.ti.rcformentur pii 
Iule cum fucco confolidc minozis. Sextum cfl 
ut oi mane ate pzandiu3 accipiat vnu ul’ duo fru 
fia buiue Dyacitomte fine fpcc|'eb5 
.J.iii.coziandri preparatt mallicis ana.j.t.cum 
vino citoniozum fiat confectio in 
Vtatur vt Dictu dl. Septimum dt ut omni ma 
ne per.x.picf accipiat.3.iit.ex bac aq 
aznoglolTc aque confolide minozis fublimatiois 
gal.ciprclTi ana.5.ii. nntfcc 3 accipiat eae calidas 
£um.5.y.3uccari eandi. Octauum dl ut i omni 
fine.viii.oicru3 poli pzedictas aquae acci piat. 3, 
'ii.tftazu pillulaziuTk tzocif.de fpodio cum femie 
Draga 
tt t022efactt ana.B.i.coaguli lepozie ucl capreti 
.j.ty.fczmcntur ptlluk et accipiantur vt pnus. 
Itonum cft ut poztet fuper vmbtltco fuo vnu5 
cmplaflzum buius Dcfcriptionis.1V refote clare *i 
li.gallarum 
acatie fpodii rofa.fcozie fez2i prepazate ana.5.t. 
macts3.ii.coquatur refina cu aceto nigzo a addi 
tiafpeciebus.Bccezotum fpericum amplitudinis 
fpanfe vnius 7 apponatur a fine ventris ufque ad 
umbilicum ita i femper ibi adbereat. bccimu 
cft ut quotiens afidlet fuftiimiget vcntzcnt p infe 
riu3 cum pulucre tali.1V colofonic galliemuf.fto 
racis calamite ru. 
fpodii fandaracc ana3.ii.fiat pfuie a foperafper 
gatur prunis non multe tnflammatiomT.ita cy fu 
mus per inferius ventrem ingrediatur. Unde 
cimtl e ut in cibariis fuis faciat bulire radice vna 
cofolide maiozis quatitatis digiti indicif. buo 
decimum eft ut fuper ftomaebo fuo in nocte femp 
teneat facculum plenum puluere buius deferiptio 
nis a bonum ellet $ illum facculum etiam 
ret in Die.1V gzanozum mirti coziandri 
rati ozigani caLamenti ana. eft.t. macis.f J.ma 
flicis gallie muf.ftoracie calamite cozallorum ru. 
fandarace ana.5.ii.ligni 
cti.5ai.fiat lacculus 7 poztetur ut Dictum cfl/bec 
futquei bacdifpofitione utiliora apparuerunt. 
Confil ium De fluxu epatico. 
'Ro matzc vero patris buius puczi 
fibi p2cuideatur pluzibus remediis 
p infzafcriptiscumquibus tamen cu5 
magno laboze poterit perfecte cuza 
ri a fluxu epatico quo ipfa labozat 7 
p20ucnit in ea a mala complexione calida 7 ficca 
epatis eius cum furia 7 abundantia colere rubee 
ebulientis cum fanguine.pzopter quod non cft mi 
rabile fi ipfa febrit 7 pzoprie febre cola ica conti 
nua qu35 no Dubito tale efle.fi tamen continuaret 
remedia notabili tempozc fatis e rationale ipfa3 
polTe fanari.3pfa tamen vtente pzo regimine cx 
p32te potus et cibi ordinato pzo alia muliere q 
habet ulcus in auze cum Ixv tamen ante miflo q> 
omnia cibaria que comedit ifla oomina fint coa- 
cta in aqua fontali in qua calibis infiama 
ti bis uel ter fuerit extinctum cum qua etia aqua 
lympbarc etiam Debet vinti quod ipfa bibit pone 
do tertia ucl quazta pte fi ,pprie fuerit vinu bru 
fcum uel rubeum, ibunt autC3 remedia loec pri 
mo.1V tzoctfcoru de Ipodio cum femine acetofe.5. 
•tj.florum nucu fomac gzanozum ribes exiccato 
rum ana.5.ii;3uccari fecunde coctionis 
confectio CU3 aqua acetofe de qua bec domina pez 
quaztam paztem boze ante pzandium 7 cenam 
pcll ipfam vinum ciiaqua 
calibis ut Dictum cft. &cundu5 remedium.1V 
gzanozum mizti fe.plantaginis coriandri prepa 
rati ana.3J.fpodii gumini ;a2abici D2agagantt 
omnium tzinm toz2cfactozum ana3.ii.puluerif 
gzanozum ribes ucl crtfpini cxiccatoru5.5.ti.fw 
tuentur pillule cum fucco folio2U5 czifpini de cjbj 
dicta Domina omni mane in auzoza dcglutiar.V. 
aut.vi.a tazdet cibum per tree bozas ad minus. 
Xeztinm remedium principale 3 ultimum cft ftold De maflice 7 t5 mitto ana.f .t.elei nazdini 
.JJ.t20ctf.de rofis fpcdii tozzehcti cozal.albop 
7 fandarum ambo2u ana.3J.ccrc albe quantnj 
fufficit fiat vnguentum molle de quo calido bis 1 
dic tota pare dextza ab oze (tomaebi vfcj? ad an 
cbas diligenter inungatur 7 pofterior ctia5 pa29 
afuzculafpatulazumtfqucadnatce exclufiue et 
fuperponatur pannus duplicatus calidus 7 fana- 
bitur diuina g2atia. 
Xzactatu s xvi.de oifpofitionibus ani* 
Confilium de cmo2oidibue continens fectonee 
duas.Scctto p2ima capitulum lingulare de di- 
(politionibus quibufdam fcquentibus ad emozof- 
das 7 de omnibus fpecicbus emezoida?. 
3z egregius Dominus Oincentim® 
de nobili progenie 15 feledo et eiuita 
i te Utncentie oriundus multis 7 gza 
uibus accidentibus moleflatur inge 
ter.Ouoztl prtmu3 eft Debilitas Ito 
maebi a mala completione frigida 7 bumida ipfi 
us pzoueniens.pzopfcr illud etiam multazu ven 
tofitatu in flomaebo 7 in ventre infeziori cotinus 
ftt genezatio 7 multiplicatio. Secundum acci 
dens efl cozzuptio fozme ipfius que a coz 
zuptionecomplocionis epatis fxigtda 7 bumida. 
cx qua fozmofitas cozpozie 7 pulchritudo colo- 
ris in palliditate 7 albedincm permutate funt.JEt 
ex eadem caufa et genezatur in eo (anguis aquo- 
fus fatis que omnia 2ifcltte (ibi minazi uidentur 
fi perfeuezabunt. Xertiu accidens cft vniuerfa- 
lis cozporis debilitas 7 laxitudo qua a pzedictis 
caufis pzouenire facile cdfidezanti uideri poteft * 
Quartum uero accidens efl Ventzis flipticitas 
fupcrabundans.que licet a mala complexione fzi. 
7 bumida materiali vel immateriali ftomaebi et 
epatis per fe pzouenize non Debeat .per accidens 
tamen pp debilitate aduenientC5 expulfiue intefli 
nozu contingit vlt2a folitum Detineri feces 7 ms 
tertas omnes que euacuari debezent per intefiia. 
Omnis eni immedezata difcrafta deteit actu3 ,p 
pric 7 cetj. Sldbuc etia5 pzedicta venrzis fliptt 
citae alia habet caufam fui tplmf 7 verioze que eft 
emoroidaru tumefeentia notabilis in intcflmo re 
cto intui 7 extza exiftentiu. que qualiter flipticita 
tis ventzis effectiue ftnt caufc paulo inferius ape 
rietur magis. iDe etiam emozoides per ipfazum 
colligantiam ad flomaebu 7 epar caufe funt 7 fue 
runtaccidentiu pzefcriptop: pzimarie.licet etia5 
pp longitudinem egritudinie tam in flomaebo q> 
in epate mala complexio frigida 7 bumida mate 
zialis acquifita fit.egritudines enim per colligan 
tiam non perfeuerant tempore multo quin a(To 
cient egzitudines per effcntiaj.iit ex theoria me 
dietne facile demonflzari pofiet. Quare ex bibus 
his congzegatis in un«3 concludi potefl.talia acci 
dentia non bene remoneri polTe et ezadicari fine 
recta cuzatde emozoidap pzedictaru.3n cuzatio 
«ibus enim egritudinii canonicis opoztet pziua 
unaquaque caufam abfcindere.deinde ad illa que 
facta cft egzitudinem pezuenire tertio tegni colli 
gendum eil littezalitcr.quaze ligde apparet pau 
lifper illazu emozoidaru inuefltgatcnem efle pre 
mittendam. Sunt igitur emozoides bene in i 
tcflmo recto immerfc apud circulti itii hume ti 
natuza ad expellendum fangumc melancoltcum a 
fupcrfluitates eu tpfo cdmixtas inco2poze multi 
pltcatae.ut colligi potefl ex fentetia Xfuice.xviiii. 
teztii 7 primo et fecundo 7 teztio capitulis 7 .vf« 
affo.comento.xii.7 pluzies alibi. Species aute 
multe funtXvcrucales que in (ubdan 
tia 7 duritie 7 quantitate Vezucie.i.pozis fimilli 
mc funt.7 ea$z materialifeaufa eft fanguis melan 
colicus. Hlie vezo nominatur vuce que vue nigre 
fimilantur in cius figuza multu 7 pendent a ma 
ter ia fanguinea cum melancolia aliqualiter com 
mixta. Xertie xezo ab auctoztbus mozales fiit 
nominate.eo quia i fubflantfa aliqualiter compa 
rate in coloze ex rubeo et nigzo apparentes 7 in 
figuza mozo femimatuzo pzopinque funt. -St ell 
earu5 materialis caufa fanguis melancolie domi 
nans notabiliter. Quarta vczo fpecic6 fiit emo 
roides ueficalcs nominate in quaru3 concauitate 
aquofitas flegmatica continetur a pzopter illud 
flegmati tanquam materiali caufa pzoportionan 
tur. loaru autem omnium alie pfunde funt in 
intedino interius cxiflcntes.ut nullo modo mani 
fefte vifiri.nifi cum notabili expreffione 7 euerfide 
intedini recti.Xflieuezo funt infitezi.f.in circulo 
ani uel tactui 7 uifui oie mantfefle 7 quelibet eazu 
tam exterioz q intezior uel rnedia inter eas pot 
elTe nucalis mozalis veficalfs 7 verucalis. licet ut 
in pluzibus verucales 7 veficalcs accidat in cucu 
lo ani.ficut morales 7 vueales pluzimii intcriuf7 
rarius exterius fint euenientes. Xertia pzinct 
paliter dio cmoroidaru l q caru aliqj fiit apode 
mofe fiplices et alte apodeofe 7 ulccrofe fif.alie ue 
ro i filiulaf conuerfe fut.llonulle vezo frequeter i 
canczcnae elltomenu afkaMon conucrtuntuz,et 
nonmulrii longe ab hac feriptura in JEuganea ci 
uirate inuentum ell in £Danno fooic in quo emo 
zoides ex cancrcna i eihomeml 7 finalitcr i afka 
“kilon conuerfe fuerunt.adeo q non foluj intelli 
num.immo natef 7 ufque ad dia comedebat 7 ma 
gna angullia paulo poli expirauit. Hia diutfio 
et ultima emoroidap alique funt fluentes uel ap 
te nominate.alte uero fiit reflrtcte cece 7 furde no 
minate eo quia mbil emittunt.icx quibus emozot 
dum diuifionibus quattuor folleniter itellcctiffa 
cile perpendi poteft ad quam fpcciem emozoides 
buius mi reduci oebet.funt eni5 in eo alique mo 
ralce.alique verucalef, nonnulle mo vueales et 
pauce 7 rare ufque nunc fuerunt uefscales.£t ea$t 
alique intuf et extra funt.Hique tero funt apoile 
mofe alique (impliciter tales.Tlonnullc vero emo 
roides vicerofe.neutra tamen adhuc in ftflula cd 
ucrfa eil.ut uidenti tangenti 7 bene itelligenti ap 
te patere poteft. QualY autem ex emozoidib5 
tflis tanquam pzimariif caufif faluari pdTint oia 
accidentia tmprincipio numerata rationabiliter 
contemplando Videzi poteft. Cum enim in vizo 
illo fint emorotdef iurde no aperte.quia nibil aut 
parum ualde 7 raro fanguinem emtttentcf et coti 
nuo funt tumcntee.quazum tumoz ctia3 frequen 
ter notabiliter magmficatur.quod arguit multi 
tudinem materiei et non euacuatur materia illa 
necede ed ipfam multiplicatam redundare p cbi 
I15 venam afeendetem ad epar.et ibidem tali ma 
teria multiplicata necede ell extingui calore epa 
cis.quare generatur in co aquofus fanguis hoc ar gumento vtitur comentator.vi.affo.comento.xiu 
Si cni fanguis naturalis fit a caloze natuzali eo 
extinctouecelTccft fanguine generari fupple non 
natuzalem in quanto 7 in quali.fed aquofu 7 pati 
cum.led idem caloz eparis necelfario extinguitur 
ucl fuffocatur a materia ibide5 multtplicata.qr et 
ceri. £t cx Ixx fundamento cum pzemtffis facile 
concludi pot iuuamentu quod cozpozi affer tuz ex 
apertione vena? emo20taa? nd immodezate flu 
entium.fed mediocriter.Confueuezunt eni ab au 
ctozibus numezari 7 nomiari.xtii.fpecies egritu 
dirtu a quibus cozpus bumanii fecuratur per cuz 
fum emozoidale.ficut ipfe cedc egritudines caru5 
pluzime aut alique per emozoidaru reftzictionej 
generari 7 multiplicari folcnt.quare xxa.tcrtii fe 
eundo ca°. £x fanguine cuzzcnte ex ano eft fecu- 
ritas ab egzitudinibiis iftis.f.cfticmcno mania 1 
melancolia 7 epilcnfia multiplicata 7 erifipila et 
aliis que funt ficut milium 7 canczo 7 excoziatoe 
7 fcabie 7 galabie.i.tinea et lepza 7 pleurefi 7 
plemonia 7 frenefi 7 infraferipta?. £t quando re 
tinetur fanguis ex eis confuetus timetur aliq 
2um egzitudinum 7 timetur etiam ydzopifis ex 
apoftemate malo 7 cozzuptionc complexionif epa 
tis 7 ptifis 7 ooloze pulmonis. 7 ceq.lege ibi. 
3taque in fumma ex omnibus fuperioribus coi 
licendo fentetia. videtur oto aflerendu effe q \C' 
gimen fanitatis recupezatiuum in boc viro 
li pendet ex apertione emozoidazii per qua$ cua 
cuatur fanguis melancolicus 7 cozzuptus pez eo-” 
mixtione flegmatis g cdgzegatur in ipfo pez uia 
indigcfttoms proucientie a futfocaticne innati ca 
lo2is.3tezu etia regimen eius pendet ex confiipti 
oze quazuda emozoidaru que Dolo2ofe funt.7 pp 
caru magnitudine conftipatdem continuam 7 ua 
lida in co cfficiunt.adeo q nunquam uenter cius 
fluxibilitate' babet natuzalitcr.nifi C115 medicinis 
interius ucl exterius applicatis pzouccctur ven-* 
trie fluxibilttas. farepter quod prius in ozdinan 
do regimen ciue ponentur ingenia aperiedi emo 
roides in vno capitulo comprcbenfa. 3n fccudo 
vezo capitulo ponentur modi 7 inftzumcnta cofu 
mentia 7 extecantta cmoroides intumelcentes. 
3n tertio capitulo ponentur inftzumcnta feda 
di dolozem emozoidalei 3n quazto uezo capi® 
ponentur modi et inftzumenta leniendi uentre^ 
Quintum vczo et vltimu capitulum fubiunge 
tur in quo reginien huius viri per admimlhatto 
ne fex reru non natuzalium fuccinte na2zabitur % 
fic appazet q tzactatuluf ifte in fex terminabitur 
capuulis. 
Capitulum pzimum fectionis fecunde de inge 
mis aperiendi cmozoidas. 
fazo matezia itaque pzefentis capituli aperieda 
pzemittendu pzimo q fi fuerint emozoides fluen 
tes mediocriter fine dolor falte notabili 7 abfque 
pzuritu 7 apoftemate magnis.no Debet medicus 
cari! cuzam intromittere.immo tpfas nature ta 
liter opezanti dimittere.quare i>u.tertii capitii 
lo tertio.Si non fuerit Doloz neque apeftema n$ 
inflatio non erit plurima tunc necdfitas curatois 
earu.nam cuzatio ea$z quandoque perducit ad fi 
fiulas 7 ad uocatur Difpofitio talifdii 
ruptio vena? amXum aute contingit in inteftio 
recto 7 circulo ant exiftentes intumefccre cum do 
loze gzauatiuo plenitudine inteftim magna ct,p 
bibitfone Debite Dilatatiome ciue ad ege 
rcndi.ct accidit in fpina pondezofitae 7 ypccodri 
te utriufque et in capite grauitae.7 i viiu nocume 
tum ucl fcorbomia et in fcnfn tactus.ct fimilit vi 
fus apparet verttgtnofue.tunc talce funt cmozoi 
des ad ie vocantes mcdicu ea? apertoi ifhuctii. 
2Dulta autem funt ingenia 7 infhumenta gb5 
ab auctozibue bine inde legendo potat apeziri 
emozoides.quozum omniufententia in vnum coi 
ligendo quantum ingenio meo 7 ufu longo copze 
bendere potui octo modie cecae emozoidee aperi 
re folitue fum.ad quoo modoe licet oia uolumina 
medicine perlegerit non iueniee modu prei iftos 
Aperiuntur igitur primo cu inftzumentieoibue 
que motum inundatote 7 fluctuatoie in fanguine 
efficere pofTunt 7 maxime in fanguine venarii que 
funt iuxta anu ut in fricationtbuffoztibue coxa? 
natiu 7 iuxta genitales partee. Secundo etia 
apeziuntur cu ventofatiombue factisin Domefti 
ca pazte coxarii appofitis in loco inter anum et 
radicem genitalium membzoru 7 ftnt ventcfeex 
uttzo'coznibue uel 'eze notabiliter 
catte autem 7 nobilibue apponere foleo eie non 
apponendo ignem in concauitatc ucntofe.fed con 
decenter applicando ucmcfe orificiu fuper cute 7 
exterius cu ignita candela tamdiu calefaciendo 
uentofe fundu q applicabitur parti codcccnier et 
poteria eius attzactoem fecundu uoluntate tuam 
magis medezate ct minuo calefaciendo ventofaj 
poftquam fuerit applicata fecundu q magie 7 mi 
nus attzabcrc cupis. Xertio aperiutur emozoi 
des floboromando fapbenam. 3p(a ent quandoqj 
aperit cas ouiationc fui ipfius.i.in tempoze actu 
alis exitus fanguinis i>a tertii capitulo S° i fine. 
3tc flobotomia que eft i porteziori pazte calcanei 
que eft fciatica confert etiam ad boc. Adbuc eti'35 
flobotomia ucnc almibit eft fo2tioz urziufque in 
aperiendo eas.£t crediderunt quida tale venam 
eifc illam que muemtur fuper calcanal que eft ra 
mus faplxnc.&jo autem czcdo talem cfievena5 
cuzuarure popiitj de qua quarta pzimi capitulo 
fecundo feribitur ita.£t ex eis eft vena curuatur 
poplitis que tantum efficit quantum ct fapbcna 
in pzouocationc mefbuorum et doloribus ani et 
emozoidibus. Quarto pzineipalitcr iteru ape 
riuurur emozoides ucnc m flomando ipfas. Jzc 
modus quidem eft faciendo cas eminere ct fcnfut 
Vifus et tactus mamfcftas ficri.pztnio quidem in 
iuugendoegzotantiutfozti compreffione expzi 
mat ftteri ad extza ac fi vclxmentcr egerere vel 
let.et fi Ix)c mo no fufficit apponatur vetofa fiteri 
magni orificii conucnienrcr ignita.£t melius eft 
cuni igne exterius q interius appofita.ne flama 
ignis ledatur fiteri.ut fepe contingit et prohibet 
operationem tuam quam itendis.co q locus apo 
Ikmaiur.Cunt ergo fiuc per compreilioncm aut 
vemolam euerfus fuerit ani circulus afpicc ipfum 
et non uerecundcris aut faltem Doce flcmatorQ 
ut afpiciat ct tangat venas illae que magis tume 
tee facte funt.ct fanguine purpureo plene ct non 
funt attrite ud oure.fed lefu tactus percipitur in 
cie fluctuatio fanguims.3gitur Horna De numero 
illarum que maior erit et permitte fanguine exi? 
ufque quo coloz eius niger permutetur in fplendi 
dum et ufque ad Debilitatem uirtutis expulfiue. 
Si autem vena nd apparuerit tibi notabiluna percjiim flobotcmatamTpcrarc pdfie fangtune 
mctcntcr euacuari.tuc floboromctur duc ul' trd 
fecundii tibi occcnfcr ccnfidczantt apparebit. 
Ingenium cni natnzalc adiuuat aztem i natuzs 
irgentenuonuaria vero contzariu JDamafccnuC 
inaffo.Cmu igitur vna ticl plurcefuerint floms 
tc.fipcrfcucrat eap apertio tot Diebus quibus fiif 
fidenter cozpue cuactiatur nen df aliter in opere 
p20ccdcndu.kd autem venc iam fldmate claude 
rentttr.ur fepe folct fieri pzopter utfeofitate uf pl 
guedinis multitudine aut altis ex caufte * tunc (e 
quenti oie fiat flobolomie fecundatio tot Diebus 
continuata quibus euacuetur fufficicntez cozpus < 
adbuc etiam fi euerfo ani circulo per ingenia pze 
dicta lateret fenfus tuos apertio. ut fepe 
contingit tn mclancoltcie 7 tn valde timidis et ft 
fimilibus.tunc euerfo fntefftno capiatur cu tena 
culis pa2S ipfius que tibi Videtur colore opaco co 
lozata magis 7 parii exterius fuauiter aabendo 
ligetur cum cozdula condecenter fecundii q i ali* 
is fieri folet.JEt pcff$* per ligatuza3 tibi cognita 
fuerit vena que prius (uc2at occulta 7 tunc flobo 
tornetur 7 inde oe omnibus pzocedatur.ut fup2a 
Dictumfcif. Quinto aperiutur vene emo2oida 
les pungendo cum acut>5 aurcts aut argeteis aut 
aliis.7 folct hic modus obferuazi i mulieribus De 
licatis 7 timidis 7 in bis in quibus fanguis Valde 
fubtilis iuuenitur. Sexto aperiuntur cmo2ot- 
des fupponendo cis aut confricando eas cum me 
dicinis 2ubificatiuis acutis no tamen excoziatis 
ficut cum puluere calamenti ozigani pficarie apii 
ranim' cum cici a mi e 7 nitzo 7 pipere.£t fozttoi a 
illis funt fella oium aialium 7 ,ppric uo 
litantium 7 peditantiumdicct communius fit fel 
tbauri apud auctozes. Septimo aperiunt’ emo 
rofdee cum medicis excoriatiuis 7 De ccnmnibj e 
fricatio ea$t cu foliis ficus que fiue afperitate fua 
ac ficcitate fiue acuitate fua lacticinea bcc efficiat 
folteniter 7 in bzeui tempo2e aperiunt eas. Spe 
rit enim eas fricatio cum cepe narcifi 7 cu flamu 
la 7 df pes co2uinus.3t€3 pulueri3atio fuper illif 
facta cum puluere cantaridaru.3tem linitio ea$r 
cum lacte titimali 7 folio}* ficus uel cum aqua ca 
pitelli Octauus 7 vlttmus modus apiendi emo 
20idas e cu cauteriie.7 licet ad bac feruire polTet 
actualia cautcria.no cil tamen coru \fus a cornu 
niter ope2antibus exercitatis neque ab auctozi-' 
bus plurimii inucntus.Cftuntur igitur in aperto 
ne earum potentialibus cauterttf medici pirimi 
fecundumozdinemquemapud Vfu5 meum conti 
nuo habuerunt. t>2imo quidem applicando leuio 
ra qualia funt fuccus ciclamis fuccus plantap acu 
tarum fapo mollis femper leniendo cum eis emo 
roidales partes.3tem fuper puluerijado eis fpe 
cies omnes attramenti.i.uitrioli.ut Viride albu 
rubeum 7 cetj.£t pzimo quidem czudum. £t fo1 
tiu6 illo eft utzunque combuffii. £t carii foztioz 
medicina df.ficut anacaidue folus.f. 
tus uel cum reliquis medicinis.ut arfenico ,pprte 
auripigmento 7 arfenicu etiam folum 7 fulfur et 
lacca i7a tertii capitulo colligenda, ‘ftcltq ve 
ro caurezta foztiora non cuiaui feribere propter 
fufpitione loci 7 pafTibilitate eius 7 aptitudtnem 
einsad co>2uptioncm ct p2cptcr ineptirudinem 
applicationis mu$.\xc enim funt fatis efficacia. 
. immo leuio2a de numezo ipfaiu femper applica 
reconfueuifozttorS cnitandopopter predict&j 
Cum igitur applicatur horum cautcziozu aliq$ 
fulciatur intdfini pa28 omnis CU5 linimentis fri. 
7 ficcis vel bumidis actu 7 potentia que uifcoftta 
lem habeant ut pcnctzatio 7 tzanft 
tue cauterii ad paztee latezalcs 7 ftet eger eleua 
tis pofteri02tbus 7 coxis apertis ufque quo a cau 
terio facta fuerit cfcaza.Cum igitur facta fuerit 
ipfa fupezponatur butyru aut alia pinguedo md 
lis abfque falc 7 acuitate omni 7 permifccatur cu 
fucco folatri lactucc viola» uel cu oleis pred icto- 
rum ufque quo ceciderit elcara.3ta ut laguie api 
re pcifit.Cum igitur exiuerit donec eius exitum 
confequatur alleuiatio notabilis ita pzocedatur. 
Deinde cuzctur locus cum medicinis mundifica 
tiuis 2egencrattui8 caznis 7 incaznatiuis et fina 
liter cum conlblidatiuts vfquc ad perfectam fana 
tionero.De quarum numero mclioz p 
me tnuenta e(f iffa.Bt unguenti bafilicomf maior 
dc crifomtlfs terbentine lote cum aqua 
recenti tribus vicibus ana.J.i.cere albe.3,uii.ci 
pbore.3,ii.fiat Vnguentum 7 apponatur. 
Capitulum fecundum de cxiccatione 7 conium 
ptione emozoidarum 7 rcflrictoe immoderati 
cuzfue caf« 
Didetur igitur inboecapituloduo pemactada 
elTe. ouidem aperize ingenia 7 infUu- 
menta exicca nat 7 confumendi emozoidas apolfe 
mofas. £3ecudo 11C20 expzimcdi modii 7 reme 
dia imodezatum cuzfum ipfarum auferentia. 
£t pzimum quidem completur diucrfia opan 
di modie,ut inctfione ipfap totaliter 
facta 7 modus diligentur apud radicem earum 
cuni filo et toties dietim conlfringantur donec p 
ftricura deficiente materia nutritionis earii pez 
fe cadant.7 df opezaudi modus iecurus Valde ali 
quando per me exercitatus, licet operatio tal' fie 
ri non poffit nifi in tempoze pzolixo. Secuduf 
modus efl cauteriandi eas cum actuali cauterio 
diuidente eas in longitudinem qued cauter 1115 fe 
pe 7 fuperfictaliter Debet poni.poff quod p2ccuze 
fur cafus cfcarc cum fuppofitone rerum 
non faltcazu 7 totiens fiat talis applicatio caute 
rii7efcarecafus quotiens totaliter apoftemofa 
fubrtantia confumatur. Zcrtiue iterum df p ap 
plicationecauterii potcntialis.dequoru numeto 
fecuzioza ab auttozibus inuenta funt fpectes oes 
attza menti combulfi arfenicu citrinum 7 (utilia. 
£t bi duo ultimi modi non debent fieri nift a vi 
roin fetentia et experientia bene tzito 7 tnegzo 
tante mozaliter ebedtente medico. £t de nume 
ro lx)zum trium neutzum fieri poteff. 
nift cum euezfione intdfini dc qua iieriptum df irt 
pzeccdcntt capitulo. 3n ftcubus aute 7 emerof 
citbus extza exiffentibue.bt tzce modi facile fatis 
ad optatu fanitatis finem perducunt. Qua2to 
pzincipaliter fieri potdf coniumptio 7 cafua emo 
rotdazum cum medicin is fuperappofitia que fut 
dtuerfarum fpcciczunt.Hlique cni5 funt pulueres 
alique linitiones uel vnguenta.alie uezo empla- 
ff2a.T2onnulle uezo liquozee dccoctioees vel fuffu 
migationcs.Hlique vezo fuppofit02u appofitees 
mate2tam partint diueztcudo partim confumen 
do finientes,Dc harum medicinarum numezo. 
alie funt leues.alte foztiozcs.alie fimplices.alte 
compofite.Quedam vniuerfalitez emorotdtbus appzoprfate.Tlonnlle vero beterminatfs emozo 
idibus pzoprie magis.£t quedam eazu exterius 
q quedam interitis applicande. Ozdinc igitur 
fccuriozi fccundu confuettidtne mea.pzimo 
ram ex cis leuiozcf fimplices.fecundo compofitas 
omnibus unmerfaliter emozotdibus.tertio vezo 
expzima5 aliquas quibufda emozoidibus magis 
appzopriatas. Puluercs itaque leues ftmpliccf 
indifferenter omnibus cmoroiclibus appzopriati 
funt ficut littum de puluere flor uel radici! cuius 
fi Detur in potum.5 J.cu vino ffiptico pl«zib5 dtc 
bue confert ualde.i eff medicina ab antiquis felu 
jazagi nominata.lcgc oe Ixx cari fecundo ,ppno 
capitulo in areola mcmbzo$z expulff onis ubi Di 
cit q confert ftffuzt3 ani ulcezibus7 emoroidib5 
Confert etiam ad banc intentdncm puluie ra 
dicum pentafiT de quo pluribus Dtebus.5J.cum 
aqua frigida in effate calida in byeme. 3tc3 ta tu 
dem pulueris flcf uel extremitati! fqutnanti fiTz 
confert, bc expertis vezo potabilibus confezt 
ut fumatur galbam ficci.5ai.cu aqua De quo Dixit 
Xfuice.tV* tertii fexto capitulo.# tp(um c mizabi 
lisexpcri.ntiearcmouetemozotdas.7 fioctur t 
potu tribus vicibus non rcdibiit.7 cctj. Xfd 
eandem intentionem laudatur puluis foliozum i 
gzanozum mizti.bec oc fimplicibuf a communi q 
litate ualcnttbus mclioza lunt ut experientia te 
ftatur.7 comunt auctozu fentcnria pzobari pot. 
bc aliis vezo que ab occulta qualitate conierr 
Dicuntur duo pulcbza folcmnia fcripfit Xlutce 17* 
tertii pzcallcgato capitulo lexto. £t pzimum e 
ut accipiatur puluis capitif pifctffalitt q pluis ca 
fei antig code mo pzepa2ati q mifcct adiuice eqh' 
tez. Secudu c ut acccipiat cinis caudc pifcif ia 
liti q fupponatur.7 tntclligo ego ut talis anis fit 
0 fpia pzedicte caude pilas, be copofitis vo ad 
cmoroidas expei'tis colimctibj eae 7 mlta iuua 
menta faciambus Duo meltoza ab auctoribus et 
ab experientia compzobata funt. Primum eff 
elee uariuDefcoriafezzt cuius Ddcripnoncm et 
melioze tnucmes nono Hmanfozis ibidem capi* 
68i Secundi! eff pillule oe bdellio quaru5 dc 
feriptio eff ibide capitulo so.bas Duas oderipfio 
nes inter alias que ab auctozibus inuemutur cop 
pace falua meliores iuueni inter alias, be lini 
mentis vezo poff prcdicta commune appzobatuj 
eff oleum De crtfomilis q funt fzuetus pazui perft 
cis aliquaUt fimiles colozio aurei cu matuzcfcut 
7 ideo nominantur crifomila a eris gzecc qo e au 
zu q milo' malu vn crifomiia quait aurea mala. 
£x quoru nucleis tale perficitur olcu5.lcgc ab au 
etoribus. Secudu5 foztius illo eff oleu5 d pice. 
Xertium q omnibus fortius eff oleum dc eufoz 
bio.£t fi velis boc ultimum ucbcmentiozis 
cationis efficere ei fuperadde fubtriplum 
ris puluezis anacardi 7 mirabile inuemes. Uti 
guentum bonu exiccans cmoroidas emnes eff.Bt 
mellis J.tii.acetiJ.ii.vitzicli vizidis floris eria 
ana.5.i.tucie preparate litargiri plumbi ufti ana 
.5.1'J.mel q acetum lento igne butiat ufquc ad co 
agulatoem conueniente q cum ccpcziiu tcpeftezi 
effunde in moztazio 7 fuperadde pulucrcl alios 7 
Diu agitentur q vtere eo .eft enim efltcaciff imum. 
be emplaffris vezo bas egzitudmcs confumen 
tibue eft ixc oefcriptio.Bt radicum yari a coztice 
mundatazuJ4'iii,radicu IU1052 alborij.J.iii.pul 
ueria panfs pozcmi patiis cptrf.t.fuzfuracet ani 
J.tit.pulucrts gallari! cuprcffij.tit. gzanorum 
mirti fe.plantaginis tburie fandarace ana J.i.fa 
rinc faba2uj.tif.0lci De lauzo dc crifomi.anaj. 
.iJ.czoct.5J.l1at emplaffru q loco prius fomcn 
tato cu5 fpongia madefacta in vino rubeo calido 
7 cxpzcffa fupponatur boc mediocrit 
calidum.£fl enitn efficax eo quia repellit materi 
am dolozc fedat refolutt 1 cxiccat. te liqmd is 
vezo medicinis quoru5 vfus eff ad emozoidesfut 
balnea, qttozu aliqua funt natuzaliter talia inuen 
fa. et aliqua artificialiter talia.be natuzaliter 
•cezo talib5 funt ficut fulfurea queda aluminofa q 
tamen mclioza ad repellendum q ftringendu flu 
jcum.licct etiam confumptiua fimiliter.funt etia5 
ex aqua ferrea minerali. 3rem aque cinerttie cal 
cee mtnezalce que ambe magis funt confumptiue 
q rcpcrcuffiue.£t de nnmezominezaliu5 mclioz 
eff aqua attramentia in ejciccando q confumendo 
7 paztes fitezi utg02and0.be bis funt altq arttfi 
cialitez talta.ut aqua ctnezts uel lixiuium aqua 
excoctionis radteu pbilipcdulc gzanorum mixti 
et mirre fimpliciter ueUomimctj acceptj.£t fozti 
cz illis eff aqua Decoctionis radteu yari. foce oia 
ad rcfoluendii a confumcndii matcriaf.ficut aqua 
Decoctoie gallazu cuprefft confezt ad predicta.Ii 
cet magis ad repellendi! ad rcfoluendii. be 
forttoztbus vezo eff aqua capitelli ex q fitfapo et 
.ppric illa que tertio oiffillattir.eff em lernor itez 
alias ouas.3tcm aqua vitis,t.cx vini lublimatde 
facta.£t poffimt omnes bi liquores applicari faci 
endo encatifmata.i.fofftones in cis uci applicado 
eos cum coto fpongia lana uel fimilibus Iecundu5 
peritiam exercitati Viri, be bis vero que ptini 
oiuertcndo paztim confumendo materias fuppo 
(ita iuuant pluza folenia inuentuntur. Pnmu5 
7 leutus eff fuppofitoziu5 factu ex radice pcuccda 
ni recentis. Sccundu ex radicegcriane Xcr 
tiurn ex radice yrcce. Quartu3 ex radice yazi 
uel fezpentaztc minozts quod idem el!. £ft enim 
notabilis experientia tn Huiccn.Utteza tnuenta 
eum qua fepe confumutur notabiliter cmozoidas 
ut ex radice Icrpcntaric fuppolttot ia fiant paziig 
oblonga q infundantur in vino pcz Diem naruza 
lem q imponantuz ano q teneantur ibidcm.quatu 
cff poffibile lege ut fupza.vt0 ca°. £x predictis 
autem fere medicinis omnibus fieri potiunt fuffu 
migia que funt inffzumcta utilta.ict U fuerit emo 
rotdee atezite Vel verucales Duzc fiant ex eis dc 
coctiones in aquis et fuftumigetur patiens cu ct(' 
dem immergendo tn pzcdictts lapidee ignitos. 
£t fi emozoides exterius eminentes funt facilius 
conferunt (uftumigatdes tales.St autem tntertuf 
fuerint fuftumigcntur cum emboto ano immtffo p 
cuius ccncauitate fumus intextus zccipiamr aut 
faltemcompztmendomteffinum euertatur exte 
i tus, bc fuffumtgationtbus autem ficcis 
datur leuior q bona eff facta cum foliis mirti p 
tectis ad carbones ignttoe.£t foztior eff lufiumi 
gatio facta cum ffcrcozc vaccarum ficco.7 cctj. 
Compofitum bonu ad luffumtgandu cfi boc.ft 
aoacardi J J.galbani J.i.ftercone colubim ffer 
coris vacctm pulucri5at0ruanaj.il! fiat puluis 
ct fuperafpergatur cazbonibus ignitis ut lupra • 
£t Dc fuffumtgatiombus vezo ab occulta p20" 
pzietate valentibus laudatuz illa que fit cum fpo Itbfczpem?. VC20 compcffte a ppii 
etate 7 a qualitatibus communibuf em020idibid 
app20priate funt ide. CTnguentu benu ad emo 
roidae verucales duras 7 attritas. olei amig 
dalarum amararu.|.ii.vttellcrucui mtmero.it. 
aoci3.i.cerufe.3.ii.fiat vnguentii molle in mor 
tario. kcfmptto fecunda cfficacior prima V< 
olei J.bdcllit didoluti cii modico ace 
renum vituli.5. x.czoci.a.i.ft 
at unguentum molle. Defcriptio tertia fortior 
olei amigdalaru amararu olei 
mi ana.?, i J. pinguedinis anatis 7 galline buty 
ri recentis mcdulle cru2iu bouis ana.f.i. Vitello! 
cui mime20.ii.c20ci.3J.galbani Didoluti cii3mo 
dico uini al.?.t.fiat vnguenrum mollc.£r inuent 
q bec unguenta cia infraferipta efficacius ope2* 
tuz.fi conficiuntur cii piftello plumbeo in mozta 
rio plubco q tn aliis vafis.bec unguenta efficacia 
funt in cura emoroidarii p2edicrarii.quoniam in 
digent lenificatoe digerente materias 7 fedatoe 
dolo2i8 7 medicinis Duritie 7 compacttate5 a me 
bro auferenttbuf. 3n ragadiis vero moralibul 
uel vucalibus necefTarie fut medicie Icui calidita 
te refoluttue ne inflamment materia earii q fatis 
ad bcc parata c 7 tiecedarie fut in ctf medicie for 
tis exiccattonis.£t fi medicie idc quandoqj ccf2* 
gantur cum frigidis repellentibus in toto prinri 
pio uniuer fali 7 medietate augmr.enti vniucria-' 
lis bonum erit.tunc enim neceflarta cd repulfio 
materiei parua refolutio 7 maior exiccatio eius • 
Compofitum bonu ad banc intentione ed boc. 
■fit foliorum folatri felio 
rii plantaginis coriandri pre 
parati cu aceto.I.y.camcmille melliloti fe.anett 
ana.3. iii.C2oa'3j.fiat empladrum cuJJ.farie 
ordei.aut fiat ex co vnguentum cu pauco oleo ro. 
7 tunc erit conueniens in principio 7 pod illud. 
Unguentum bonum 7 fortius preci icto eft boc. 
abfintbii recentis foli'032 apii ana.efo.iii.camo 
mille melliloti anauto.ii.fe.anctrgzanoru mirtt 
ferpentarie.3.i.olet 
amtgdalaf amararuj.iit.fiat vngucntu5 molle 
uel empladru multiplicata farina ordei refpecta 
defcriptionis prccedctitis. Unguentum tertiu5 
7 efficacius feriptu lupra deferiptione illa.fa y*' 
rt7cctj. '&d cmoroidas vtro veficalee 
cofert linitio facta cu ntetridato aut tyriaca. 3te 
deferiptio cerufe plubi litazgiri tuete cru 
de ana.5.1' J.anttmonu.5 J.olei dc codo olei lilio 
ru alboru ana.?.i.croci.g.vi.ccre quantum fuffi 
cit fiat unguentum mclle.£t fi maiore exiccatoe5 
velles fortius illo erit boc.ft fcorte ferri frixe in 
aceto, ufque quo cduenienter puluert'5ari poffit.5» 
.iii.fe.anacardi3 J.radicu ferpentarie gentiane 
piretriana g.vi.olei De crifomtlisJ.i. olei uioC 
pu2purearu.5*i J.ecre quantu fufficit.fiat vugue 
tum molle. 2fd ragadiae aute que funt emoro 
ides fiue emoroidales ftffure in circulo ani 7 trite 
dino recto.regimen conueniens ed ut fiat flcboto 
mia bafilice que confert omnibus fpcciebus 
roidaru 7 proprie quando aded febrif.deinde em 
pladrcntur cu uitcllts ouoru 7 oleo dc crtfomilia 
7C2cco cu modico bdellii ex fententta 'Rafis in Di 
uifionibus Slmanforifcapitulo 79* 3n ragadi 
is autem cu quibus non ed febrif conferunt pulue 
zee linimenta luperius tacta, linimemum bo 
tnmi ad ragadiae mtiipreprtc quando tumete 
ed vehemens inflammatio 7 olei ncrai 
farinij.i.coriandrt non prcparati.3.it.amili.f. 
*t.croct3J.fiat Unguentum molle in mortario * 
fedat Dolo2C8 7 inflamtmtt'onee.£t foztiusnllo e 
boc fucci iufquiaj.i. focci 
out na 
mero.tt.fiat vnguentu; molle in mortario. £t 
fi velis unguentum lx>c fortius facere tn fedando 
Colozee 7 inflammationes 7 punctiones addeffbi 
opii croci ana3.i.£t tofu confectU5 fuerit 
buliar violaru recentiu ufque adeon 
fumptdem tlliue.coicant Vngucnta bec cii iuuame 
to ad ragadiae omnibus eria fpcciebus aliis emo 
roidarfuTlequebefitare Debes ex eis quia narco 
tica recipiant.funt ent refracta condecenter.neqj 
efl nazcoticoru nocumcntu in aliquo mcmb20zu5 
cozpo2i8 minus q in ano.7 tu confidera caufas: 
£t bec De p2ima particula principali-capituli ba 
tus. 1bro fecunda ue20 principali buius memo 
randum primo fententiam politam in princt" 
pio pzecedentte capituli q curfu cmoroidarum 
ente mode2ato in quanto quali 7 in rempoze re- 
ftringi non oebet.jtcm memoria habeatur fenee 
tia ypo.Vt* aftb.comcnto xii. £c fi plures fuerint 
emozoides ex quaru cuacuatde conucnienti iuua 
mentum notabile co2po2i confcquatur non debet 
totaliter curari neque ccnflringi.quin una earuj 
apc2ta remaneat propter nocumenta ibi nume-' 
rata. Cum uero (anguis ab eis emanat didilli 
do exuberando alite2 q ab eo Virtus non cadat, 
fiue continuus fuerit fluxus fine interpollatus co 
flante vt2tute.fiat flobotomta dc bafilica Dext2a 
uel ftmft2a (ecudu$ cadit tn coniectiua tua fup 
lignis dabilita.# materia fit (anguis colericuf ut 
meUneolicus. $acta flobotomta fequenti nocte 
detur ;’in au2ora in De ‘ka 
rabe cii aqua Decoctionis fumaeb. aut detur in po 
tu tnmuora.3.t.ptllula2um De bdellio que fertp 
te funt fupza cu aqua decoctionis granortg nurti 
aut dentur in potu3.it.puluert0 mumie 7.3.i.U 
pidie ematitis inuicem commixta cii aqua piata 
gims.Super loco ue20 exterius fuperponatur al 
bumen out cum pilis leporis 7 tela aranee inui' 
cemconquaffatie.autfiatpuluis ille 7 conquaffa 
tue cum albumine oui fuperponatur natibus ftre 
ri 7 extremitati fpine.Bi tburis mirre farcocolle 
alces ana.5.i.dragagati gummi arabicito22efa 
«orum coraliorum 7 odium dactilorum ambo$2 
combudo2u ana.3.iJ.uitrtolt ccmbudt3.i. pul 
ueris fuliginis inuenti ante faciem furni.f.i.fiat 
ut Dictum eft.£t bec de capitulo fecudo dicta fudi' 
ciant 7 cetj. 
Capitulu tertium principale eft inlUumentu5 
fedandi dolorem.„ 
Contingit frequenter pp emo2oidas in fiteri Do 
lor intenfus aut propter multitudine matertera 
qui dolor frequenter ad maiora nocumenta pdu 
cit q propria egritudo cuius ipfa efl accidens. 
3deo igitur oportet mcdicu promptu5 7 folicitii 
ede in ledatioe doloris illius ne perducat ad fpaf 
mum pc2 colligantiam partium illarum ad nu 
cbam 7 cerebrum 7 ne etiam pp multitudine ma 
tenerum 7 qualitatem malam ipfarum extincto 
nel co22upto calore naturali perducat ad canere 
nam ucl ediomenu cancru uei afkaMos ut tepe contigit me vidifle vizos tali maztizfo extinctoa 
fuilTei 3gttuz pro fedatone Dolozis talis. licet 
multa eozum que tacta funt medicamina confezr 
pofltnt.ut illa que in ragadits tacta fuerunt.fezi 
ofins tamen plurima fcdantiu Doloze mcdicami 
na in boc vno capitulo colligentur a leuiozibus i 
cobando femper ut mei moztf cfl. 3gitur freqn 
ter Doloze3 talem fedat embzocatio uel fometatd 
uel felTio facta in aqua Decocta cu czoco. Secun 
dum 7 fozttus illo cd i fapa facta* tertiii 7 ano 
dtnum magis cfl emplaflzatio facta cum fapa vi 
tello oui czoco camomilla 7 pulucre ancti inuicc5 
conqualTatis. Quazttl 7 mizabilius predictis i 
ut recipiat' vitelli ouo? quattuoz olei rofa.f. iit. 
C20CI.3.1.7 applicetur loco. Quitu 7 foztius di 
bus ed.Bc olei nenufarini De ancto 7 De camomil 
la oui numczo.iii.fazie 
ozdet.J.t.conqiulTcntur infimul Demu buliant in 
confumptionem illius 
7 fepe applicctur.icr fi Volucris boc vltimu fient 7 
oia pzccedcntia Dolozis fcdatiua velocius effice- 
re addantuz et opii iufquiami uel mandzagof ,5. 
.i.uel.f .fecundii contecturam tuam. £go aute3 
indante neceffitatc magis tales Dolores fepe feda 
ui empladzando locu cu filonio tazfenfi tepido d 
feriptione Buice S° cari fumma pzima lege ipfu5 
ibi. Unguentum bonum nazcoticu ad banc ite 
tionem.Bc olet de nenufare 7 De floribus lactuce 
ana.J.i.olei De mandzago.J.i J. czoct.3.1; cerule 
litargizi tutie pzeparate ana.3J.amtU tczre fi- 
gillatc ana.3.fi.opi.3 J.vttclf ouozu numezo.iii. 
fiat vnguentum molle in moztarto plumbeo 7 ed 
efttcax valde. £mpladrum bonu5 ad banc inte 
tionem.Bc zadicu altec Diligenter coctaru Ubza 
.i.radicii Itlioru albozdj.iit.foliozu maluarum 
7 iufquiami recentium anajiii.camomtlle J.ii. 
mclliloti fe.anett ana .J J.farine fcnugzcci fe.ltni 
7 0zdei ana.J.t J.olei Defifarno recentj.J.iii.opti 
.3.1' J.fiat empladzu cum Decoctione foliorum fu 
prafcrtptozd. kolozcs etiam idos non razo fe 
daui accipiendo materia butuf empladzi.7 pcd§> 
cocta fuezit in fappa impicatur ex ea facculus ma 
gnus7fupereocaltdoDiufcdcat pariene7e me 
dicamcn nobile valde.Solent etiam oolore5 illu 
aliquando fedare fricationes 7 ligatuze facte i ad 
iutoztis bzaebii 7 in pedibus 7 ventofatenes Ipa 
tularum 7 fupeztozu paztium natiu.£t floboto- 
mia bafiltcc que omnia tacta funt fupza. £t ufus 
clideriozum pulucrO quo£ memozia fcqucti capi 
tulo inucnietur. * 
Capitulum De modis 7 ingeniis leniendi Ven- 
tzem. 
Confidczandu3 pod I xx q* in cgzftudtmbue tali- 
bus tanquam accidens infcparabile femper co*pli 
catur uentzis diptiettas 7 razo contingit oppofi 
tum fieri que quidem multis caufis coicari poted 
Difpofittonem lllam.Hut quia pp talem egt itudi 
nem que czonica ed Debilitatur cxpulltua uirtue 
intedinozu. quia materie frigide in czonicif 
abundates gzoffitudinc fua 7 multitudine pzcbi 
bent intedini Dillatatoem Debitam. 2fut quia in 
fufo ani circulo multitudine matcricrum.non po 
ted in eo fieri Dillatatio Debita que ad exitu tecu 
neceifaria ed. $ur quia pzoptci malam comple 
Bionem calidam aut ficcam ccnfumcmcj bumidi 
tatem fecuj ipfe ctia3 ccnuertuntur in IquibaUs* 
Sut pzoptcr motum contzactiuum taltum parti 
um uezfus pzincipium fuum. Sut paopter cau- 
fas aliae ad bas;rcducibilcf.7 qualitcrcunque con 
lingat dipttcitas talis non pzecipue gzauat inte 
(linum patiens.imo 7 toti cozpozt' nociua dl. 
V>io cuius conflipatdis amotione clilleziorum 
tfue a nonnullis auctozibus vitupezatur nonqui 
dem per fe led per accidens, eo quia fepe contigit 
cliflezi5antcm imperitum cuj impofitione canulc 
Dolorem maximii facere aut pzefentem augmeta 
re. Igitur prefuppolita peritia epezantis 
ria nonnulla Defcrtbentur que iuuametu magnii 
coicant omnibus aut pluribus caufarum dipttei- 
tatis que fuperius enumezate funt. Cliilere bo 
nu ad boc.Bc foh'052 mal.cto.iii.folio.blete.7 me2 
curialis bo£ occoctio 7 poli expzef 
fione vitelli ouozu nume 
ro.iii.olei De fifamo rccentts.J.iiii.falts gemme 
.5J.7 imponatur totu. Joztiuf illo 7 anodinu5 
magis cfl boc.Bc bzodii pinguis carniu5 cadrati 
pulli uel vitelli libra.i.bmizi zecentte pinguedis 
anatis ana.?.i.czoci.5 J.olet De ancto 7 liliorum 
indi.3.i.mifcc7 pone teptdu actu. 
£t fi volueris boc uel pzimum fortioza facere ad 
de eis $uccari ru.mcll viola.ana J.ii. *focc cni cli 
fleria leniendo relolucndo 7 fedando Dolorem cd 
uententia funt.Ct fi uolueris magis Dolozie cflc 
fcdatiua adde De filonio 7 oleo De mandzagoza 
pazii fecundum coniectuzam tuam.Solco autem 
in biscaftbus lenitione ventris edicere cum oleo 
viol’ Diffoluto.5. i.bdellii 013 Itbza.i.pzcdicti oli. 
£tiam fuppofitozia facta cum pinguedine gal 
line uel anatis uel butizo 7 modico pulueris fca 
monee exterius cmplallzata conferunt fupponett 
do calida. Seflio facta in aqua Decoctionis cau 
lium cum excozticatis feminibus pentadactili mi 
rabiliter iuuat. 'frtllule bone ad banc intento 
nem.Bc bdellii al.mollis 7 bene pinguis aloes in 
fufi per tzee Dies in lacte omno.5.ii. mcozpozen 
tur fimul 7 fiat pillule 7 oetur a .jj.vfque ad3« 
J.antecibu 7 ualde confert. JDeltcatis autC5 et 
timcntibuscbfucui oarejtiit.aque loge Decoctio 
nis maluay ru.uel mellis viof et 
bene confczt. £lcctuarium bonii ad banc inten 
tionem ede pofl electuarium De pfilio.Qectuariij 
De cafltafidula 7 febeflen 7 Diaprunts et Diacatolt 
eon que omnia ab auctoribus bine indelegantu2 
7 p2oprie quando excluduntur a fcamonea aut in 
eis ponitur parum De ca.Tlon enim cuzaui talia 
feribere ne fafltdium infezam audientibus. 3n 
talibus autem egritudinibus foleo vti compofiti 
onc tali.Bc polipodii recentis abluti 7 bene mimi 
tim incifi libra. indozu3 numero 
•vi.prunorrm febcflenn ana numezo.x. feminum 
malue 7 altce ana.3.iii.infundantur omnia in li- 
bras.x.aque fontis pzecalefacte per quattuor Di 
es 7 Diligenter fingulo Die manibus confricentur 
in eadem. Quinta uezo Die calefiant omnia fi 
mul 7 bene coquantur et expzimantur pofteaac 
cipiatur colatuza 7 fuperaddantur eide mucilla 
gmis pfilii fapieter extzacte ru. 
libra.i.puluezie fcamonee in fendone Ugati.5.i.co 
quatur omnia fimul lento igne ufque ad mcdicta 
tem.tunc aufezatur a Decoctione lindon cum fca 
monea 7 fuperaddantur juccari cadi libras.ii J. 
7 coquantur vfque ad eleunarii fpillitudinem et tttur ex eo coclear <?nu ante quavis 
boza. ed enim Delectabile medicamen fuauc ct fe 
cuzii 7 vctzis bene lenitiuu. De ccmpcfitis aut 
meis ad hac etiam intentione confert puluis ide. 
Tt fcne.5.ii.mcdulle cartamf 
polipo. tartari anifi Dauci mac; 
ana.5.y.lalis indi ufque ad3.i.cum modico b20 
dii uel aque vel vini ante cibum.bec De capitulo 
tectio 7 cctj . 
Capituli! quaztu De regimine per Dictam. 
Si Diligenter confiderent' materiales caufe emo 
roida2u que rariffime fiit flcgmaticc ut in vefica 
libus fieri contingit.frequcnter aute materie ea 
rufunt fanguts Dominans melancoltcccmmixtus 
ut contingit in bis que funt mozales 7 vueales. 
frequentius autem ca$! materie funt mclancclia 
Dominans.ut contingit in vcrucalibus 7 attritis 
rarilTime autem inuentum ed eazii materias efTe 
colericas naturaliter tales.licet inueniri poffint 
materie mclancclice ex adudionc colerarii genite 
que frequentius efficiunt cancrum cancrenas ed i 
cmenum afka‘kilon.Uidebitur itaque taliter co 
fidezanti vnicuiquc taliu fpecierii ,ppzium 
men per fex res non naturales efTe notabiliter et 
Differenter.Ucru quia in bcc coicant omnes 
terie emo2Ctda2u.f.quia funt commixte ex laguie 
7 melancclia tbcozicc confidezando unicum 2egi 
men eis omnibus per fex res non natuzales admi 
mdzari poted. Igitur omniu pzedictorum re 
gimen qualitatis 7 effectus inclinari poted ad ca 
liditatc leuem 7 ficcitate minozem per quem due 
pzcdictc materie ccnuenientcr minozari peflint 
7 conucnienter Digeri.£t per bcc pzobibctur au 
gumen»! generationis talium materiezu in coz-' 
poze patientis. Igitur eligatuz aer climati 
uitatiS' camere 7 omnis habitaculi parumper ad 
caliditate eleuatus 7 ficcitate mediocrcm.ut babi 
tando camerae babentes afpcctum orientale me" 
ridionale. licet ctia3 occidetalis afpcctus non fit I 
boc capitulo valde malignus. £ t ii nen peffit aer 
naturaliter baberi talif pzeparetur ad qualitatef 
tales arttficialiter.ut fint camere bene munite et 
igne conucmenta* calefacte 7 pzoprie quando in 
eis terrne ficcc fuerint artificialiter facte. Corpo- 
ra etiam talia vedibiis conucntcnter calefacienti 
bus debent cfle ut fuo tempore pellibus 
agninis vulpinis 7 talibus bene tecta capita eo 
rum 7 extremis a frigoze bene Dcfcfis. 7 fi quado 
in eorum cameris fiant fuffumigatdee alique aut 
fint modice aut non tranfeant medicinas qudunt 
p2imigzadu8autfecundi.ut tbue lignum aloes 
dozax calamcntu 7 fimilia ut laudanum. Cibi 
autem 7 potue eo$z confimiliter eligi Debent in fu 
is qualitatibus gzaduati.ut funt panis reces tzi 
um ad plus.Carnes agnozum 7 uitulorum 
aiaiium capretoru iuuenu 7cadzatine 
confimiliter 7 carnes pullozum perdicu 
7 columbor» aliqualiter adultoru non i multo ta 
men vfu 7aiiium mfnutaru 7 aiaiium omniu caz 
nes in aquis Degentium fiue fint de peditatibus 
domedicis vel liluedribuf uolantibus dumodo eo 
zum nutrimentu non fit melacolici fanguinis au 
gumentatij.ut funt carncf pozcozu filuedrium an 
tupjoiii 7 vaccarum 7 limtlium. Idem intelligen 
dii ed de olcribus.quare Dimittantur caules len 
tcscafeue legumina 7 carr.es falite. In lunia pia 
que gzofluml multii %enent{m3k 
omnia etiam que fanguinc aduzunt.ficut cepeal 
liumpfper.Inilloemincuius fanguinc ed acui 
tas cmozoidee necelTario generantur. 3n babetf 
bua vero fanguinc dulcem 7 carnes tenezas 7 bu 
nudas non genezantur cmozoides.ut ftafis i di 
mfionibus 79° capitulo iri talibjpp altas caufas 
cmozoidee generari poffunt pzopter ale paffides 
mdanedteae 1 talia. - Clino Vezo utatur albo 
diafano fubtili claro azomatico a notabiliter dul 
t i. vina uezo gzolTa turbida nigza pdtica uf acez 
b3 olo oimittat.JEt melius dTet ei uti aqua cum 
3uccazo cocta q tangere vina talia. De fapozi 
bus fructibus 7 alimentis omnibus aliis Dimitti 
tur omnia acezba pontica 7 acetofa falte in mlto 
vfu. lactis aute3 vfus recocte 7 coloftre 7 recen 
tis cafei leuiter faliti conuenicns ed ei. De mo 
tu 7 quiete conuenit ei nauifactii 7 ma 
nibus mediocriter abfque magna cozporis agita 
tione.£quedre autem exercitium 7 feffionem fug 
re Duza oio Dimittat.I» fumma itaque quies loti 
ga conuenicntioz efl ci q pazua,£t exercitiu bre 
we 7 paucu magis q longum et magnum. £5d 
ito vti debet magis p2olixo q breui ut cozpus co 
uenienter bumectct.vigilias vero effugere debet 
multae ne pzopter ficcitatem que fequitur ad eas 
cozpus in melancolicam dilpofitione inclinetur 7 
dozmiat fuper lateze dextzo magis q fuper fini 
Ibo.imo raro fuper finiftzo decubat 7 rarius fup 
fpina.qucma dozmtre fuper fpina fuperfluitates 
ad pofkrioza declinaze facit .fecunda primi cap° 
de eo quod venit ex fomno 7 vigilia. Ctbcrum 
etiam 7 potuum repletione oio Dimittere Debet 
ne calor naturalis cof quantitate fuffocetur.£t i 
fuma tantu3 comedere et bibere debet ut ex qui 
titate cibrflcmacbus non grauetur 7 anhelitus 
compzimaturnequecxporus quantitate fluctua 
tio zugitus et talia in ffomaebo caufcntur. CU5 
autem plenitudine a cibis ct potibus factam efTe 
contigerit pzouocctur vomitus CU5 
et poztione dupla aque q abo bibatur tepida. 
per media bozam pod imponatur Digitus in 00 
agitatione facicdo circa guttur ut euomat ucl fal 
tem bas repletiones cum clidcrtbus fupra tactis. 
y capitulo de ienitiene vetris procuret educere. 
Accidentia vezo anime melancolicis impreffio 
nibus alTiduam triditia lolicitudine rerum cotri 
ffltium oio fugiat et omnia accidetia que fozttbj 
motibus in fpiritu factis calore3 accendef poffint 
a quo materie in adudionc conuertantur. Hanqj 
omnes tales impzefliones trides permutant coz 
pus ab eis que efl fecundum naturam confidentia 
tertio tegm/bee in fuma uidetur vniuezfalis zo 
etpazticularis regendi cozpora in emozoidibua 
labozantia. £Di vezo fpcciale regime prefczua 
tiuum adminidrari poted uidetur efTe perficien 
dum cum pzedictis omnibus in quibiio ipfum in 
cLulum ed etiam cum euacuationibus vniuerfali 
bus et vei*e ct autunofactis.cozpus conucnienter 
mundificanubua que nunc fequuntur eteetj, De 
fcriptio puzgatioms veznalis. Igitur a medieta 
te menfis februarii ufque ad medietatem maztii 
cozpora totaliter mundtficari potezunt accipien 
do pzimum minozatiuum boc. V* mirobalanozu 
indozum numezo.vi.mirobar 'kebulorum nume 
ro.ii.pzunorum febeden ana numezo.tiii.ifudat per Diem mltttzalem (n libra j.aqtie. beinde c3 
fricenrur cum ea 7 buliat vfque ad medietatem 7 
illius colatuze cum Debita expreffide.W J.iii.put 
ueris folliculozii fene epitbimi ana .3.1. cimi.ani 
fi ana.g.iii.falis indi.g.i.mifce 7 totum calidum 
in auzora in petu accipiatur.tazdctur pofl illud 
cibus fex b02ts.3n qua quinta accipiat ciatu unii 
aque cij 3uccazo cocte 7 calide. 3n icxta feqneti bo 
ra pzandeat. Sequenti mane accipiat Digefli 
M13 hoc et continuet ipfu octo Diebus.£t fi in hoc 
Itcruallo flipticuf cet veter utatur fparfi3 bis que 
tacta funt fupza f° capitulo De linitione ventris. 
Digefliuum efl boc.Tk fy.viol’ fy.De epitbimo d 
bifantiisana.jj.aque bugloffe.f.ii.aque cufcute 
7 fcolopcndrtc Supto Digcfliuo 
ut fupza puzgetur ai bis pillulis.W pilfaru d la 
pidcla3uli pillularum indarum ana.3.ii* refoz 
mentur pillule octo cu fy.viol’ accipiatur 7 obfer 
uetur poli eas cotu ut fup2a d minozatio feriptii 
efl. XDinoratiuum vezo in cflate 7 autunojio- 
tefl effeboc.Btelectuarii Dtap2umsepitWmi fol- 
licttlozil fene ana.s.i.macis cinamomi ana.gdii* 
accipiatur totum cu DccoctionepafTulazu calida. 
JDigeftiuum bonii quod accipi potcfl a medfeta 
te feptembris vfque ad medietate octebrif efl hoc 
fy.zofa.l.i.fy.Decpitbimo.f.y.aquc ctcoze.J. 
•ti.aque bugloffc.J.ij.mtfcc. Bvadicatim pofl 
Digeilinum efl hoc.Bi catarttci impendis .jf. J.la 
pidis cu medio ciato Deco 
ctionis folliculozu fene 7 in omnibus iflis tribus 
tam in minozariuo q Digeftiuo q cradicattuo ob 
feruentur oia que in purgatione veris preccdetis 
fcripta funt.Bd laude dei Xlmen. 
Confiltum ad fluxum emoroidarum cum Dolo 
re ibidem.'? d fozmtcba miliari in intcflino rc 
cto.i ctia de ficu in ano. 
X bis que mihi per fcriptiuam (no- 
tuerunt apparet Ddpolitionej huius 
t viri complicatam ex pluribus egri 
tudinibus 7 accidentibus que in ftte 
ri eins appazuerunt.7 pruno quide 
fuit foztis 7 pcrfcucrane fluxus (anguinis a veie 
emo20!cTa$r inprimisctatibufa pueritia ulque 
ad angumentu5 adolcfcentie 7 fuit fluxus a fagui 
nc melancolicocdmixtionematerici aquofeper- 
feuezans.quod quidem demonflzatur ex eo ga do 
lor in partibus illis erat fatis tte- 
ru quia pzcueiuente crate eius a is.ufque ad 52* 
amujj coiuialuir a doloze.cutue conualcfcentie ca 
pzopria fuit minozatio rei frigide 7 aquefe qp 
augumentum calozis ctattue acquifitu3 confupta 
fuit pofl illius confumptioncm.f.aquofitatie mate 
ria tzanfibat in fiteri.7 bcc pzoptcz maiore fixio 
nem melancolice materiei in loco illo.Cum enim 
erat materia illa coniuncta aquofitati lubricatia 
magis 7 mollior cfTiCiebatur.Quod etiam dcloz 
ille in poflerum remaferit foztioz a materia mc 
lancolica pzouenicns facile dcmonflrari potcfl co 
quia augumentabatur tempore cxpulfiomf.Virtu 
te enim voluntaria expullione tempezante nccef 
fc cll intcflini recti infe2iorempaztemdilarari 1 
extendi.fed materia mclancolica ibi retenta exte 
fionem illam p2obtbct 7 fua pondczcfitate nocet; 
3gituz tempcie conatus fuperfluitatum neccfie.e 
ddozcm intendi confcquentia 7 minoz videntur 
habere necclTariam ueritate. £x quibus 133 ap 
pazet % difpofitio illius fuit duplex.7 pzima qui 
dem emorefagia vcna$2 cmoroidaru5.fcctinDa ve 
rodolozts inflantia in inferio2i p ute inteftl re- 
cti 7 circulo illius. Xcrtta vero puncipal' egi ( 
tudo tpfius ezat multitudo pullularum in intcfli 
no recto a cizculo ipfiuf que qutde pufmle oioerat 
fozmice miliares quod quidem oflcndituz ex ve- 
hementi inflamatione a punctione in partii per 
cepta.x-lmplius ex eoruj albedine concludit pre 
fentia flegmatice materiei que commixta cum co 
lerica materia {alfediuc5 acqnizit a quibus facile 
predictafigna rectificari pofTunt.piictio enimoz 
dicatiua a inflammatio attdlamur materiei co- 
lerice a albedo atteflatur flegmatice materiei. 
Salfcdo antem in materia potcfl effe a punctdis 
7 pzuritus caufa.£c colligi potcfl eorum fentetia 
t>* tertii capitulis fecundo a nono; £c iterum 
feptimo 3lmanfo2ts a pluzies altbi.a confirmat 
quia talia apoflcmata C2unt furda mbil emitten 
tia immo neque virus ut fcnbituz.fcd hoc efignu 
calidarum a acuta2um.igitur a cctj. 
Q,ua2ta vezo iplVue difpofitio utfczibit erat 
eminentia apollemofa cxtza ani pendes 
que quidem efl Difpofitio ab antiquis iUuflribus 
ficus nominata.quod fuit co quia magnam conue 
nientiam habet cum ficuXimmatura ad 
foliditate eius.3teru5 in figuza co quia tenui ap 
pcndiculo anncctutur fiteri uelut ficus a2b0ri.ee 
quia a pyramidali parte que fubflcntatur a fite- 
ri figuza rotunda in latum figuzatur uelut ficuf. 
£ll aute Imius apollcmatis matcrialiscaufa fen. 
melancolicus commixtus alicui flcgmati facienti 
fluere materiam mclancolica que fui gzoilitie cd 
flans 7 fixa difficulter mobilia exiflir.fed flegma 
facit ipfum liquida 7 vifcofitae ipftus facit ipfaj 
effe glutmofa.qnare non efl mtzabtle fi \xc apofl* 
mata tali figuza ftguzantur.lDec in lumma vide 
tnr effe Difpofitio quadruplex huius nobilis viri 
•f.fluxus cmozoidahe licet intcrpollatus doloz 
pcrfeuezans in eiidcj paztibus 7 miliares fozmi 
ce in locis eifdc3«4a cii cmo2oie que ficus dicitur 
n cetj. £x quibus omnibus cum diligenter con 
fideratur dare videri potcfl Difpofitio illa efl’ 
multum vcrcnda.pzimo quidem quia ipfacfl ex 
pluribus egzitudimbus complicata. Secundo 
quia azgut. dominiU3 matericrum genere et fpe 
cie diuczfarum m paztibue illis dominantium. 
Xcrtto quia ia3 facta efl diuturna 7 babituata. 
Quarto quia pazuu5 muamentum ex applica 
tione medicmazum mucntum efl. Quinto pro 
ptericonuenicmiam applicationis medicinazuj 
que eflent op02tune 7 necclTarie ad oifpcfitiones 
fixas. Sexto*? ultimo quia zaro reperiuntuz 
viri in opere manuali bene periti qui conuenient 
cum fdentia 7 ratione opezazi deberent qualitee 
lilc locus expeteret.undc quantum c pollibilc ope 
re ad huius cuzatione fuccuzzcndum cll. 
Capitulum fecudu de cuza pez dicta, 7 p2tmo 
de abis 7 potibus. 
3taque pzo cuzatione bazum difpofitionuj recur 
renaumellad regimen ex pazte fex ref non na 
turalium.£t pzoconucnienti menfuza cibozum 
7 potuum 7 electione qualitatis eozum. dicen- 
dum pzimo #Difficileeil mcnfuzaze et eligere cibes n potus ut2ique baru5 difpcfittonu conucni 
entes.Ham cibi medicinales qui iuuarct ad ftetn 
gendum (anguinis curfum ut ftipriti 
glutinoft fri.7 lic.nocerent Dolozi 7 apoflematt.U 
cetfintconucnientcsfo2mtce miliari iam p 2edi- 
cte.iDedium igitur oportet tenere inter cxccllcn 
tias qualitatu cibo2u 7 Declinare magis ad aliq- 
lem remiffam caliditatc.refractam tamen cu te- 
pezatie nd frigidis magis q declinare ad frigi 
dita. 7 bnmi.aut ftccitatc5 intenfas.licct igitur ci 
bu3 7 potus omnes debeat e(Te altqualtte2 calidi 
ad leucm exiccatdem inclinati debent tamen elte 
conuenienter nutritiui ut fiat reflau2atio faguts 
in eis euacuatione deperditi. lalee eaunt igitua 
omnes cibi cibales nominati quoru efl in co2pus 
ope2a2t bumannm a materia 7 non ab aliqua qii 
tate.funt omnes exclufi ab alterutroque quattuol 
g2aduu5 in medicinis aflignatorn ut funt lauda- 
biles carnee pullo2U3 iunenu3 vituli aut cafhatt 
7 agno2U3 iuuenculo2u 7 omniu ali02um aialiuj 
volatilium natatiliu queca2nes babent odo2ife- 
ras conucniente2 molles vifeofitate 7 melancolici 
fate priuatas.£t pofl perdices faftani auicule mi 
nutc cap2eoline 7 po2cine tam domeftieorum $ 
filudlrium aialium. Conueniunt etiaj oua cafcus 
mollis recens 7 nd antiquus.3tem butyru 7 reliqj 
pinguedines temperate nd excellenter calide.De 
leguminibus ue20 pofTunt ei cduemr ra20 tamen 
v(u cicaa alba 7 rubea pifa dorella 7 iufcula de 
02deo.lcntc8 autem 7 fabas 7 fafiolcs 7 
7 milium cuitare VC20 eius fit recef 
notabilitcrfermentatusbenecoctus OU02U5 aut 
t2tum dieru etate babens ad plue, paftifee aute3 
omnes fugiat.De pilabuf aute placent cancri ma 
1C2C8 7 mmo2C0 varioli toaentme lucci capedani 
tcmali 7 omnes alii fluuiales pilees preter tencaa 
7 anguillas. De oleribus aute conueniunt bleta 
fpinaibia borago pet20.attriplex portula.cucur. 
7 fibi fimilia.mclancdicae aute plantas euttet tt 
caules 7 acute calidas ut rura abzetann aptu pe 
t20.7 libi fimiles.eftugiat ctia ac2umina oia ut ce 
pe alleuin po22um finapi'5 rapbanii 7 fimilia.olei 
aute oltuaru Dulcis recentis non valde (aliti vfua 
conueniens efl et. De fructibus aute placent mi 
bi vue 7 ficus recctes poma dulcia amigdale paf 
fule pfica 7 iuiube.callancae VC20 7 ciconia 7 prti 
na nd valde oulcia fo2bas 7 mcfpila euitet. De 
fap02ibus aute vtatur fapa agreffa non ualde fa 
lita fucco a2anci02u 7 ltmonu3 2ecentium et vino 
citonio2um fimpltctbus uel inuicem confractis* 
Ufus aute lactis conueniens efl 7 p20prie cocti • 
Coloflra aute5 7 recocta bene placent.cibis VC20 
aromaticis vtt non efl fibi conueniens.neque etia 
bis qui comixti funt ex aperitiuis 7 pzopiie cali 
dis.quoniam apczimt oxtficta venaru cum nocti 
mento magno.eo quia ta imederate aperiti funt* 
Tlon ent c pofftbile ut accidat cmo2oidee nifi api 
antur orificia venarum que funt in iciuno ut fczi 
bitur.xi.tertii capitulo fecundo auctoxitate Ba fi 
£adem aute ratione dicedu nd appetit ei vfua 
vini ualde vinefi fubtilis et penetratiui.taleem'3 
vmu3 mate2iae coliquando inclinaret ad paztes 
iferiores etiam inflammando loca predicta auge 
m doio2em 7 apoflemata ibidem exiftentia. £ii 
gatur igitu2 vinum colore medium iter rubeum 
7 nigrum odere conuenienter aromaticum fubfti* 
ita medium fnter fnbtilc 7 greflum.Tapore tfifl 
fuo ad mediocre dulcedine inclinatum magis $ 
ad acredinem punticiratc ucl Dulcedine cxcellcn 
tem.Sed melius efl fibi ut refrangatur cum aliq 
ii p02tione aque.magis tamen 7 minus fumofi 
tate cius et confuetudine paticntie.foec de regi-' 
mine per cibos et potus. 
De motu 7 exercitio. 
De motu autem et exercitio Dicendum # quicf co 
neniens efl ei in maiozi pazte fuaru occupationi! 
ee quia potentt'02 eli hirtus ad digerendum 7 re 
Ibluendum materias iftaru egritudinum tcpo2e 
quietis cp econtra.£xercitium aute 7 pzoprie eg 
tandi aut fuper cu22us vehendi aut feffio diutur 
tia 7 p20prie fuper fediltbus duris 7 actu fzigtdif 
cft fibi nociua.ifla eni duo materias fluere faciiit 
ad locaXertium aute eft cattfa fixionif 7 immuta 
tionis materie2um ex p2edictts. Exercitium ve 
ro 7 nauigatione 7 motus progrelTiuus me 
diocris conuenientia funt ei. Spatularum aute5 
7 natium b2acbio2u crurium et pedum fricaroea 
funt ei conuenientes et locum exercitii tenentes. 
2De aere vezociuitate loco uelcame2a quas ineo 
lit iam ex pzcdtctis apparet non opo2tet com 
mo232i in locis valde calidis neque frigidis .7 p 
pter hanc caufam apud meridionales multiplica 
tur cuentusemo2oidarump20pter caliditad in 
erementum.et etiam apud feptentrionalef ,ppter 
nimiacomprciTionea frigiditate continentia in 
eifdem locis autem fibi conuenicns e 
ad caliditate medioexe inclinatus et ficcitate5 no 
tabtliter eleuatus.Et fi non potent taliter quali 
ficatus inueniri natu2aliter. rectificetur cum fuf 
fumigiis in camera factis ex bis que potentia fua 
aerem cxiccatu5 redderet ficut cum rbure malli 
ce tucia laudano ligno aloes et amb2a p20 ditioi 
ribus et cum igne facto ex incenfione ligno2u aro 
matico2um ut lauri iuniperi abietis pmi et fimi 
libus. 
De fomno et uigtlia. 
De fomno VC20 et uigilia etiam tangenduj altgd 
et ali02um imaginata pa2itate conuenientius eit 
ei pa2umpcr exceder in amp! 1021 mefu2a femni 
q vigilie.ficut enim fomnus ampli'02 natu2ali et 
meli02em facit Digeflionem et cibo2U5 
et virtutis aialis rdlau2atione3.ita vigilie dige 
ftiua notabiliter impediunt et cibo2U5 
et aialium virtutu ut alias et alias refoluunt 7 5 
bilitant. 2ft licet fomnus ampU'02 debito co2po 
ris bumiditares adaugerct.Cu2ationi tamen ba 
rumdifpofitionumconuenientius eftexceffus ad 
bumiditate aliquantam cj? ad ficcitate3.2fmplio2 
enim bumiditas p2onas et habiliores facit ma 
tertae ut in eis operentur medicine omnes tj fa 
ciat ficcitatis augmentum. £fl autem menfura fd 
ni conuenienter limitata a lapientibus ab bo2is 
fex ufqiie ad feptem fecundum tamen diuerfitate5 
complexionum et etatum. Sicut enim in colcri 
cis et iuuenibus minor fomni mefura competeret 
Ita flegmaticis et fenibus amplio2 oormiedi me 
fu2a concedatur.3n figu2a ue20 do2mitionifeui 
tet omnino decubitum refupinum.eo quia materi 
as ad polle2io2a declinare facit et mat'02 paxs 
fui decubitus fiat fuper oext20 latere cj> finifbo 
et fuper ventie magis fpina iacendo, Plurima 
bozum collige fecunda primi capitulo de bis que p20ncnmnt cx fomno et uigilia. £einanitione at 
7 repletione que funt er pa2te alimentoru intelli 
gcnda.emtet abftinctia multa 7 tetunta longa p 
pter cius nocumentum.f.ocbilitatis 7 inflamma 
tionis.Tleque etiam multa repletione cibo£ rtaf 
p20pter fuffocationc innari calo2i9 7 augumentij 
fupcrfluitatu5 que Duo funt effectus immodezate 
menfurc ctbozu5 7 potuum. £Cclius itaque dl ei 
adbuc pa2um rigente appeti u a cibatice fccede 
re cp rfquc ad complementum fe replere. ZDenfii 
ra itaque cibi fui conuemene efl que in flomacbo 
nullam tenfione facit 7 omne g2auationc excludit 
fic potus conueniene menfura efl ut i flcmacto no 
fluctuet 7 ad eiue Iupert02a rcgurgitct;qualitatcf 
rezo in cibis 7 potibus expetende rideatur fupra 
in regimine per cibos 7 potus. 
Sequitur de accidentibus aic. 
te rltima re20 re$z no naturaliu5 a medicis uo 
cata.f.accidentibus aie omnino euitarc Debet acci 
dentia per que uibcmcntcs fiant in fpiritibuset 
bumo2ibus agitationes.talce enim pafiiones 
lut izacundia fu2or p2omptitudo ad rdoce izaj 
7 fozte iflamado aduredo materias pduceret ad 
adullione 7 foztafTe ad permutatcej 
formica ad caczena uel afkaMoe 7 rebemetia5 
doloris cfticerent.XImmc rero pafTioncs anguftio 
fc 7 tziflantes per quas innata caliditas fuftocat 
facile perducunt ad augumentum fanguinis mela 
colici 7 pofTunt effe caufa conucrftome 
ad acutas 7 fcpbizcrieae difpofitiones quarum cu 
ratio frequentius e ipcffibilis aut ualde Difficilis 
'hec itaque d regimie per fex res no naturalef fuc 
cincte fintpofita. 
“Regimen p medicinalia.7 efl capitulum terti 
um. 
“Regimen autem barum oifpcfitionu per intentio 
nes medicinales dupliciter pa2tiendum cft.7 p2< 
mo quide5 i miuerfale refpcctu uero 
in pazttculare ipfa2um. Ibrimum autem regime 
miuerfale quartuo2 completur intentionibus. 
tbrima quidemefl miuczfalis co2poris euacu 
atio. Secunda matcrie2U30iucrfio. Xertia 
partialis fnbtiliatio. Oua2ta fluxuf 
materieru3 ad pzcdicta loca intezfecatio. 
prima quidem intentio completur euacuando cor 
pus cum flobotontia 7 pzoprie De rena fapbena fi 
fuerit magna C02p02is repletio queeumboe qrf 
a toto co2po2e euacuat mediate ucl imediate etii 
materias a fuperio2ibus ad iferioza Diuertit.St 
autem fuerit repletio mino2pzedicta. fiat flo 
botomia de bafilica Dextre pa2tie in 
bus fiteri que funt in Dext2a parte cius 7 faluatel 
le eius que funt in finifha 7 pzopzie quelibct 
colligitur t>a tertii capitulo tertio in exordio du 
inquit.Op02tebit ut in bac intentione 
corpus 7 euacuct’ fanguis malus.ita ut flcbotome 
tur fapbena 7 rena que efl in pofleri02i pa2te cal 
canei,7 efl ifla que fciatica ncmiatuz.de cuius fitii 
lege qua2ta primi ca° fccudo.£t fi velis maioze5 
et mclio2e5 oiuezfione 7 cuacuatione5 a parte pa 
ticnte.flobotomcturrenaalinbid 7 cll Vena que 
reperitur ,ppe calcaneum in domeflica parte eiuf 
dem.*Ra20 tamen inuenies mum qui barum re 
na2um flobotomis exequi poiTit fortafTe cotigit 
propter iconfuetudinem aut quia raro inueniunt 
rtri /cientia 7 opere tziti quantumopozteret. 
Secunda vezG flobotomid de pKdictie cclligtf 
i7a tertii capitulo quazto ubi dicitur flobotomi 
dam clTc bafilicam i pzopzie 015 retinetur fagina 
qui per emozoidae fluere folebat.licet bafilice flo 
botomia etiam melius 7 citius a roto cozpof eua 
cuet ij flobotomia fapbcne que vidcf ppiue eua 
cuare a parte fumis ut quarta primi fecundo iam 
allegato capitulo colligendum, taceo bic flobo 
tomiam venc nigre uel cois cum foztafTif tuuame 
tum eius tn euacuatione materieruma toto 7 3 
patiente particula non cfl eque conuenics ficut flo 
botomia trium tenazum ia pzcdictap.Dec aute 
omnia intelltge vbi fanguis in toto exuberet.aut 
alie materie (anguini fufficienter comttte uidean 
tur et ad natuza eius inclinari, quod cognofcituz 
eoiore fanguinis rubicundo claro 7 fubdantie etuf 
fubtiltrate fi fuerit fibi commixta materia colcri 
ca.Signis vezo apodematis ut gzofTitudine etuf 
turbulentia 7 opacitate fi fuerit fecum commixta 
melacolia.lvrmtfTa uezofut rubedieftabilitatc 
7 aquofitate fi fuerit ei flegma commixtum, par tt' 
enim a fapientibus dicitur Iru.nature fangme5 ce 
vitiofu.Gim aute cotingtt bu.cfle fanguini cornix 
tos per contactum nullo modo in talibus difpofi- 
tionibus flobotomia concedenda dl. edet enim 
caufa magne periclitationis. £uacuentur igitur 
aliis euacuationum modis. Dominante itaque co 
lezica materia natuzali uel aduda aut vtzaque fi 
mul cuacuetur cozpus minozatiue CU5 Ixefazma 
oyafcne .3.111. electuartt bamecb 
delcripto a£Def.i antido.3.ii.i'.aquedccoc.m< 
indo;um.3.iii.detur boc tot«3 caltdu 
in potu in auzera 7 fuper dozmiat boza vna et 
erpectct eius operationem abfque cibo 7 potu per 
quinque bozas.£t fi velis babeze euacuatiuum fa 
miliariuf ifto.1V reubazbari elccti.5 J.electuarii 
de pfilio.dcfczipttde tfxti atido-ftu. mtfce 7 to 
tum Detur in potu cum aqua cufcure vel capi.ve. 
Si autem fccalie materia mclancolica fanguini 
cdmifcctur cuacuetur cum bocfolutiuo multe fccu 
zttatis.Bc rbimt epitbimi fene mizcba 
lanop indorum ana.3.i.aut3.iiii. T>otcs etiam 
hanc materia euacuare familiarius Dando in pd 
tu.54iitVkataztici imperialis cum aqua capi.ve. 
aut lupnlozum. Si autem fanguini commifceret 
flegmatica materia foluatuz boc folutiuo.TV tuz 
bitb electi agar ici ana.3.i.pulpe coloquint. b. iiit. 
3in3iberie_amfi Dauci ana.g.viti.lapidis armeni 
.5J.folti.g.vi.diagridii.g.v.fiat pillule cumfuc 
co bo2aginie.£t detur ex cis a.5.i.ufque ad.a.qt 
fi apparerent tibi materias plurcs 7 di 
uerfas confufa mixtione cum fanguine Dominazu 
compone ad tnutcem \xc fazmaca altero Domina 
tc alteri fecundum # rationali iudicio medici pei 
pietur materterum in mixtione tali‘. 
De mixtione vezo matericru3equali cum fangui 
ne bic taceo.quonia illa c fatafiabiT magtf qapo 
Reziori vertficabiliue. Dee de intentione prima 
fuperius premifTa. £>ro cxecutic5e fecunde tnten 
tioms que ezat materiezum otucrfio.fiquidcm a 
toto aut a pte ad venae emoroidales defluat ma 
terta que fit fluxus earum aut Dolozis aut fo2mi 
ce ibidem exidentf uel ficus effcctiua uel augume 
tatiuaca.bccquidcm plurtbus ingeniis Diuerti 
potcfl. fbzimum qutdc5 ed per Vene 
ntgzc aut bafilice dextze aut finiftre partium rs fpertttq pcfpft mediette abepateucl a fptenem* 
teriam ad emozoidae effluere.potefl etiam i boc 
cafu non liante plectozia fieri flobotomia vene fa 
pbene aut altarii De Iquibue in pzcccdenti fermo 
precelTit.fed bcc diuerfio harum paztium non efl 
mihi adeo g2ata.eo quia cu diuerftone tali etiam 
materie ad inferioza trahuntur a fupertozibiie 7 
maxime cu in eie fuerit repletio notabilte. St 
eundum vezo ingenium dTuertendi c(l xentofatio 
in fpatulie 7 natibue facta.licet pzima fit melioz 
fX pzedicfie.Simtltter 7 appofitto eazum fupez 
carnofitate Dcmefltcc partte tibiarum. Xertiu 
ingenium ell p20uocatto fangute narium 7 p20- 
pzte in cozpozibue confuette 7 in bis in quibj fub 
Cilie aut mobtf ad fuperio2a materia laguint co 
mifcetuz 7 fiat prouocato cum titillatione in pro 
fttndo nafi facta cu frullro cartbe pergameni aut 
cum alio neruulo ftcco aut cu feti e pozeinie uel ra 
mie berbe fanguinarte quam poligoniam uocant. 
1 ell in rei ueritate co2zigiola. Qua2to iteru3 
diuertt potefl materia in cofuette 7 in bie ad quo 
rum flomacboe repit materia p20uccado fibi uo 
tnitum cum.J.ouabue fy.acctofi limplicie uf con 
pofiti 7.S.iii.aque 02det tepefactis poli qua?: afTu 
peionem per l:02am vnam aut media commotio 
fiat i pzinctpto gutturis cum penna inuncta oleo 
aut frullro carte papirce rct02te. Quinto itey 
tuuerti potefl materia ipla educendo per vent2e 
7 p20p2te cum inclinatur ad ipfum. fbro cuius 
complemento ex p2ecedenti intentione elige fa* 
maca colere natu2alie aut adufle fanguini comi* 
te eductiua.7 fimiltter lege 7 vide que educer pof 
funt flegma aut melancolia que comifeentur iagui 
nt clarificando ipfum.Xaceo bic oe dtuerfione in 
meFta facta per.XD.cum egzotane ad quem fmo 
tiirigif fit vir 7 non mulier.Sed fi in mulierecd 
tingeret bec difpofitio.tunc per.XD.7 conuentenif 
materta diuertt pclTet dando in pctu,3.it.antido 
ti cmagogt cum J.ii.deccc.radicii5 rubee 
aut dando in que fiant ex trcci 
fcie de mizza cum aqua decoctioie pulegii aut caf 
fta lig.Tleque etiam bic curam tangere lextu mo 
dum diucrfionie materiei per ft1doze3.ee quia ra 
ro talee materie per tila cuzari pcfTum p2cpte* 
grdTitudinem uel vtfcofitatcm.aut quia materia 
talee multu5 remote funt a vtte pcct02ie. Si aut 
contingeret bae materiae a Virtute potenti ad fu 
dozalee Viae diuertt 7 materie ita cdplcte ucl co 
ttenienter curarentur.tuc pzouucari debet fudor 
co quia medteue Debet fequi opue nature natu2a 
liter ope2antiemxtap2eceptum veterie ypoeza 
tis afTo.p2ima.Que ducere cp02tet undequaque 
n ced.3gitur accipiatur aque fublimationie fent- 
culi.f.viti.vim' aromatici 7 fumofi fubttlis albt. 
.f.i.mtfce 7 calidum detur in pptu eger pante ca 
lidie tnuoluatu2 7 bene cooperiatur.bec de inteit 
ttone fecunda. Zeztia uczo intentio fuit pa2tia 
lie m atczwp fubttfiatio.7 banc quidem materia3 
dupliciter tntelligere poffumue. Tbztmo gdem 
quia materta antecedens pazata dc p20ptquo flu 
cre ad loca paticntia.7 ad banc quidem cuacuatt 
enc non intendo cu bac intentione tertia * co quia 
fatis fufficiemer huic materie p2omfu5 efl in inte 
ticne prima, ©ecuda ve20 partialia materia 
efl illa que in patienti particula contenta efl 7 ci* 
(ullamer ad tpfam que tam a tente effttfa efl 7 in 
pozfe dictarusj pa2tium centdtf a,£t ad bacqttP 
de5 materteram pa2tem fubtxabendo ab emo20i 
dibue a pazte dolent* 7 ab illa que egzotat milia 
ri fozmtca uel ficu foleo multipltcibue attendere 
inrtrumentie.fit primum quide illo? cft applica 
do fanguifugae partibue iam predictie fecunduj 
eanonem collectu qnaatapzimt capitulo fecundo 
eligendo fangutfugam non valde magnam que fit 
collecta in aqua non ualde fetida 7 careat maculiC 
Vel lineie uiridib57 fit i aqua diu coiauata i ua 
k vitreovbi furfuree pofiti fuerit pauci, madefio 
at igitur locue cum aqua frigida abuudatcr.def 
de famelica fuperponatur fangutfuga 7 facile ad 
bezcbtt.Cum ve20 plena fuerit per fe cadet.7 fi ri 
peute tpla cu uirgula lignea aut CU5 accefa ca'dela 
tage tpla 7 cadet. £t fi poft eiuecafu emozofagia 
magna contingeret fuppone ei boc medicamen« 
Vt amili farine uolatilie molendini ana.34.boli 
armeni fan.dra.aloce farcocolle tburie ana.5.5* 
conqualTentur cum albumine oui 7 coto uel ftttpa 
in eie infufue locue emplaftretur. Secundu ve 
ro ingenium fubtrabendi partiale materiam cft 
boc per appofitione co2nuum aut ventofarum ba 
bentium ftricra capita que cu fcarificatoe applicc 
tur partibue patientibus. Xertium ingentu cft 
(canficado partee illae cu3 fubtili rafozio aut cu 
flobctomo folmionee continmtad multi numeri 
ibidem efficiendo. inflrumentum efl 
applicatio emplalfco? que funt fua virtute mato 
riae a pttbue attrabetj 7 confumend ftcut eft ctik 
plaflru5 looc.Bc armoniaci.5. 
dicum yreoe ariftologie ro.fe.piretrt ameoe ana 
c3.t.farine 02obi.?.ii.olci de crifomilie.3.iu.fiat 
empf5conucmenter tenax 7 admimflretur medi 
etia ptialem conuenien 
ter fubtzabit fuper pticularibue lo 
ciefcacumpuluerefadarace.7fo2tioz illo e pul 
nie fcue ex flercore columbino.mediu3 uc20 inter 
illae efl fca cu puluer co2ticu cappa 
ro2um.£xiccat etia pttcula2c materia illazum 
egrttudinum futfumigatio fca cum puluere pcoe 
7 anacardi ana comifeendo alia. Hdbuc etia exte 
cat eoe encatifma fcu5 in aq fulpburea pricipalit' 
deinde in ea fedeat et etia5 in aluminofa .hec do 
intentione tertia. Duarto interfecatur uel iter 
cipttur materieru5 fluxue ad pazttculae paticree 
ingenite multie.ftrimu efl applicatio 
ru5 fuper particulae patftbilee diftanter ab eie p 
duae unciae que medicine funt frigide 7 ftiptfce qj 
conclufione quadam mebio? po2ce 7 viae aliaa 
conflrictae reddant.ita ut materie per eafde5 ad 
loca principalia fluc2e non potftnt.de quo? numo 
ro etfe poteft boc vngucntuj/ft boli armeni tam 
cra.te22c figiUandarace ana.3.tii.tburie ypoqui 
fti.ana.3.ti fa2ie volatiliemcledini.f.i.fucci pii 
tagtnie q.e.incozporenrur ffmul in mo2tarto plu 
beo ufque ad conucntentem glutinofitate3. &e 
eundum tnlbumentu efl cezotu tflud.ft picte na 
ualfd bene gluttnie ptfei 
nm.5.t.d2aganti gummi arabici tburie fazcocol 
le am.sA.f.kczie fc22u5.iiii.cum aceto ntg20 fi 
at cezotum bene tenax 7 efl de medicinis fere po 
tentibue que inueniri potfunt. Xertium inffcu 
mentum efl applicatio cauteriozum actualium cj 
applicantur tnte2 paztee mandante» 7 recipteti 
tce. Oxintu3 inibumetum pot etfe applicatio eatiterio2um potentialitTin.ficut que fiunt eu? fpc 
ciebus mVrioli cum meile mmzdi ananripigme 
to 7 fimilibus. Quintii tnlbumentu cfl applica 
tio ligature in intermediis paztibue adigerent) 
facte. Sextum inllzumctum c applicatio forne 
tatiomtm ucl criccantium intez 
mediis cum aqua aluminofa uel 
fczzea natuzaltter talibus aut cu decoctione in il 
lis facta. Ultimum inflzumentu? reflrictiuum 
curfus di exhibitio tztfc 
re facte cii fco2t'a ferri fccundu? incentione Xhuce. 
t‘39 tertii in fine capituli dc rcilrictoe emo2oida 
rum de qua foleo Dare omni aqua 
decoctionis uel confricationis fcone fezzi cu? ea. 
■focc qutde fufTictant oe intentione quarta. Ibro 
regimine Vero particulari harum difpofitionum 
7 p2opric fluxus emoroidalis qui tn* 
tus dl.ut apparuit fupra prcmitrendii p2inio q 
talis fluxus cohiberi non Debet nifi quando per i 
moderatam quantitate eius reduceretur ad debi 
litarem modicam que cognofcitur calu pulfus defi 
cientis fub cutaneis partibus cozp02is. Demum 
decuruatione ad inferioza appai eure fcotlnoie vf 
vertiginis defectu aicLtatis aut lippotbomie ucl 
fmcopis/bts aut ex aliquibus apparenbue 7 pro 
priecti pcrfeuezant flatim op02tci non iolum iter 
ctpt veructia, omnino retineri fluxus. Si autem 
fluxus notabilis quantatis pzefcntatur cum debi 
litate non valde notabili actualiter apparentc.f? 
cum gzandi lufpitione ne amplius augumentum 
debilitatis increfcat talis fluxus intercipi debet. 
£t bcc eft Differentia inter intercipiendum et re 
ftringcudu? fluxum que clauditur in fentenna vi 
rozum illultrium.Cum aut poli fluxus intercepti 
enem fuerit fo2tificata virtus opo2tcr redii e ad 
cius pzouocarione 7 ita fapienrer intentione iter 
cipicndt fluxunrreuolucre ad.intentiene 
candi ipfum 7 econrza.taliter eni pzoccdcndo co 
feruatur virtus 7 materiei reliquia complete cu-- 
ratur.Quop qutde gzatia primum quidem gbuf 
7 qualibus mllzumcntis immodc2atua fluxus r e 
ftringi oebeat dtcendu? ell,Deinde que auxilia re 
Uringcndt fluxum aut; interceptum pzcuocanua 
fublequent 02dmate funt tangenda. fbrtinu q 
dem immodaati curfus rdlrictiuum fimplex trt 
lapis cmatitl. 3tem pul. 
co2al.combullo$2 Xfdbuc etiam tczze figillate uel 
tm.ora.aut boli ar.fcu pilozum lcpo2ie imntmm 
inctbru? pul.ttcrcons almi combulli pulms folio 
rum bafiltcdis ficct que tam a p20prictate magis 
q a qualitate cdtbus looc ope2arur. Dc 
tis veipo famofis funt czocifci de ‘karabe de coraL 
De bolo ar.de fpodio 7 fimiles. Compcfitum bo 
itum ad eandem intetione ell pul.otfiu czu 
ris bouis combuilo2um coral.aUru.ofTfum Dac 
cilozu 7 o(l2acorum 01115 ana.3.ii.atramcnti viri 
dis.3.1 J.fpodii 'karabe ematttjsana,3.ui. laguis 
Dzaco.acatie pul.arillorii acetoiorum 
draganttgummi arabici ana.3.11 J. 
pulucri5cntur omnia per fe fubtilttcr 7 fuperaip 
gatur locuf ex eis diligenter 7 fuperponatur cotu 
infufum in aceto ru.7 cxpt cilis luperiigetur par 
tt llricte 7 adberent.bic quide pul.potenr flrigic 
fanguinem undecunque manantem cu quo qu»de3 
rellrinxt cmoroidalem fluxii qui Durauczat anis 
quattuoz in fpectabili milite domino Tluo*ao oe 
fcmmeciue Tleapolttano .cfi quo ctt.13 putuere fi 
unit cum farina volatilia molendini 7 fuceo plan 
tagia aut confolidc maiozta aut fucco buzle patio 
ria foleo emplaftr a facere 7 patientibus partibus 
adbezent circumligare. Bt fi uelia remedium 
leuiua illo.1V pul.Suice.iV9 tertii capitulo nono 
Cuiua dcfcriptio.1V aloca tburia fan.ora.balau 
fliarum ticf mcmitbe ana paztce equa lea. JEgo 
iterum cum volo patipcnbua expenf jm euitando 
facile lubucnirc infallibili experientia.fcio q pul. 
gypfi conquaflatua cu atbumie oui mizabiliter re 
llringtt fanguine undccuque nianantc5 ita q me 
ftzualea 7 emozoidalee fluxui Detineri vidi in te 
por bzeuiozi q quarta paze boze. Si uero flu 
xum illum cu ebtbitia non fallentibuf retinere ue 
lia memoza quod fupza dictum eft de tzifeza C113 
fcozia ferri 1 tzoctf.dc ‘karabe a ematitia. Xlm 
piius lege que feribuntur remedia in nono 3.ma 
Ibi ia a piUulaa Dc bdellio 7 pillulae factae cu mu 
mia < fimilibuf.Ctim quibua qutde med .cinis fim 
plicibuaacopofmedtuczfomodo pzoeedere po 
tea in rcftringendo fluxum iflum.nunc qitidc; fo 
mentando.nunc vezo fuffumigando aliquando fa 
ciendo encatifmata balneationee cuapozariones 
linimenta epitbimata a reliqua talia tuo iudicto 
rationali applicando.Idcc de intentione paztiaU 
rcftringcndi fluxum queeunque dicta fufticiat. 
“fraztialia vezo intentio cuzaciua oolozia me 
dicum ad fe vocat pzudente fcientia a expenetta 
non mcdiocztccr eruditum, 3nucmtur enim a fa 
picntibua modue fcdandi dolozem fiteri diucrfif 
zemediis fub occulta fatia doctzina tzadttue. Ut 
aurem mibi facile magia factffacere potui collegi 
c% fententiia auctozu3 intentione fedandi Dolore 
lub iflie intentionibus effc compzenfam. £t prl 
ma quidem eft cuacuatio cum dmci fione maiene 
ru fimul. Seciida vezo e refrenatio mateneru 
ad loca pzcdicta fluentium. Icrtij cft oolozis 
ledatio cum medicinia anodia tcpcraiecaUduatj 
Quazta eft cum refolutiuia a confumptiuif ma 
eerierum. Quinta cft cii applicatione narcoti- 
eorum.a pzoptcz banc canfam a vazietate non < 
leue colligere veritate a conuenieme competitio- 
nem medicinarum que ab auctozibue in looc cap* 
collaudamur ;Scd cuj bac pzcmilTa diftinctione 
facile mtelligezc potezie coru3 quod bine inde p 
leguuz. C>2!mc igitur intentioni fedandi oolozc 
d\C farte factum uideo ex bie que feripta funt fu- 
pra i gcnezaiibue duabua intentiombua euacua 
di materiae 7 oiueztcndi caa. Secunde vezo i 
tenttoni refzenandi eae pzouiiumeft per intento 
nem teztiam fupza pzcmillani. Xeztia vezo tn 
tentio mitigandi Dolozem completur adminiftra 
do ea que (unt caliditatj pzimi gzadua.ut camo- 
mil.melliio.7 reliqui flozca radicea 7 folia piata 
rum conlimilium.£t dc paztibuf aialium ficut vi 
tellus oui.p.anatis gallinc caftrati 7 Dabaon 7 re 
liquozum fimilium.iet oe ficut mu 
eilago fe.citomozum 7 fc.malne 7 pfilii in Dilpofi 
none calida 7 mucillago zadiciaaltee fcnugzcci 
fe.lint 7 finuLibua.£t uinum Duke 7 fapa 7 czocuf 
qui ingzeditur in fedatione Dolozie tema quazti 
capitulo de cuza flegmonia 7 olcu zo.7 oleu5 uio. 
7 De flozibua cucur.nenufazinum in DifpofitionC 
calida.7 oleum de camomilla De mclltloto dc tzi 
folio dc enula dc czoco in pifpofittonc frigida a rdfqua quozum memozia tibi Dfmittd pzolixfta 
tem effugiens. £t compofitu boc. pin.anatis 
galline 7 dabaon .tii.vitcllos 
ouorum mime20.v.czoci.3.i. farine 02det.J.t.y# 
fnco2porcntur fimul in moztazio ultimata cot2t 
tione abfque t2actu ab igne 7 calida applicentur 
pa2ti.bec Duo folenia fun t ut inuenies. Hdbuc 
etiam (edatur doloz cum medicinis opezantibus 
refoluendo7 ericcando materias 7 cfl mcdicame 
mizabile in boc deferiptu ab Glutee i>a tertii ca° 
octauo quod fapim bdellii ana.5,11. Hozacis 
.3.i.erpone llozacis calamite olei de nucleis eztfo 
tnilozum.J.i.y. olei 
gumme in oleis tande in fine 
pul.caflorei 7 fiat vnguentum molle quod calidu5 
fuperponatur partibus. 21d hanc eria intentio 
onem mizabiliter confert emplaflru5 deftriptum 
ab amcc.xvua tertii capitulo de opezatonibus fi 
teri quod quidem cum caltdttate fua conuentente 
habet ericcattonem 7 arefactioncm in calido 7 efl 
eius mcrdafcgi .5.V. cmatitis certi 
fe ana.5.ii.mirre.3.iii.fumacb.5.ii.pulpe colegn. 
de ftfamo 7 cere.q,e.7 fiat unguentu mol 
le.ltcet melius extflat fi fiat cr eis cmplallzu CU5 
ozobi 7 triplicate Vini.tu lege ibide5 
7 intcllige.3nfuper iterum quia pzopterdolozis 
inftantiam adeo debilitantur membza ut nopof 
fint conucnicnter actuart medicine fedatiuc dolo 
ris iam pzcdictc.idco nccclTe cfl pertranfire ad 
adminilhatione narcoticoru que fut fedatia dolo 
rem per accidens.7 non quidem quia delitiam in 
mebris inducant que cfl oppclita triffi fenfatieni 
per quam 1 pzoprie fedantur dolores.Ilcque eti 
am nazcotica dolozem auferunt materia5 a teto 
uel a parte fubtrai'endo 013 talia fint frigida quo 
rum e in membris confUingcre materiam 7 non 
educere ipfam ab cie. tleque etiam talia dolorem 
abfctndunt refolnendo aut cxtccando materiam. 
Sed dolozem a mebrie auferunr per accidcs.eo 
quia priuat fenfationc a membrif.3ta q neque de 
liriofa neque tz llt fenfatiene fentiunr membza. 
Sed pzopter inflantia uebementie Doloris 
ratoz cogitur eadem adminiRrare frequentcr.lt 
cet admmiftzatio tpfa uebementer noceat.eligibi 
lius enim efl aliqualiter nocendo Dolozem a 
bris aufezze q pzopter vehementia eius permit 
terecgzum 1 elolui aut ad fpalmum perduci. CU3 
igitur coacteopoztcbit te adminiflrare 
ca memora bae regulas in admintftratione eius, 
brima eft q narcotica exhibeantur compoftta 11 
fimplicia immofuis cozzectonis Diligenter 
fract3.que licet pluza clTe pofiunt famofa tamen 
cx eis ab auctoribus inuenta funt quinque.f.camo 
milia czocue vinum caftoreum 7 ptpcr.£t iteru5 
omnia aromatica calida. Secunda regufa e vt 
talia compcfita nunqua admintftrctur ntft fuerit 
bene fermentata.Cuiusquidcm regule vcrificatt 
onem memoza ex pzincipiis tbeozice. Xertia 
regula ut talia nazcotica actu calida applicentur 
7 non frigida. Quazta regula eft q eadem ad 
miniftrcntur in pauca quantitate 7 nd in magna. 
Quinta regula ut permittantur Diu membris 
applicata. Sexta regula ut eade3 exterius ma 
gie q interiue applicentur. Septima regula e 
ut fi admimftreotur magis bomine iam cibato q 
ieiuno exiftente. Octaua regula leuioza ex eia 
applicentur cf foztfoza qiic infra Dicemur. Tto 
na regula q tpfa cdnemetiue cfl applicare in fezo 
* apud bozam fomni natuzalte .dare enim narco 
tica in fezo a ante fomnum c mcltoz bora£ quoni 
am inducunt fomnu5.£t tu fciutTh' q fomhus agi 
tationes fedeatut tDef de confolatione rbedicU 
ru5 capitulo de retentione fluxus a catarttco fup 
fluente, decima regula ut parum er eis detur 
magis q multii. 3ftis igitur preattetis erbibe 
antur fecurius narcotica Domeftica.ficur cfl papa 
ner albii quazta primi capitulo pcnultimo.7 poft 
ipfum coztices mandragoze 7 50 femen iufquiamt 
al.quod cfl fozttu3 omnibus pzedictis.£t ultima 
te exhibeatur opiu3 quod eft fuccus papaueris ni 
gri 7 pzopzie cum cautela 7 timozc er pzcdictis 
accipienda. £go uezo talia nazcotica comifceo 
anodimsfupzafcnpti6 70pezatione inuenio feli 
CC3 er eis.7 libentiuf admimftro ea eu3 Decoctioni 
bus fomentando loca q emplaftzando conucnicn 
ter C113 cplaftzis factie ex illis.7 tu elige modum 
qui tibi conucnientioz videtur. Cura uezo paz 
ttalis puflulazum que circa fiteri appa-' 
rent fieri debet er canone cuzationis fozmtce mi 
liaris.licet em'5 fozmica abfolute pzoiata impoz 
tet apoflcma paruum in cute ambulatiua a mate 
rta colerica fanguini commirta fcil5 ut patet ex 
Zfutcena fecunda primi capitulo quinto.tamcfre 
quenter conuenit tales pullulas fieri ex coleza ali 
cui flegmati commixta. £t cum ita contingit ta 
les eriit pullule ficut gzanu3 milii coloze ad albe 
dine citzinitatc refracta.ficut in coztice milii ap 
paret 7 punctiones 7 mozdicationes in membris 
cfli'ciet.eo quia flegma illud comirtu3 colere falfe 
dine5 acquirit ab ea que mebris punctione efficit 
ftTem puncture facte a fozmica flature falte3 
tabilis.frro quo$z etia fententia lege tertia qua2 
ti tzactatu primo cap° y°. 3gitur curetur formi 
ca talis.premittendocuacuationes colertce mate 
riei comixte flegmati de quibus fupza dictum cfl 
i pzima itctdc vniuezfali buius Difpofitioif. fczc 
milTis autem cuacuatiombus in principio 
liranda efient repercutilTima primo in augumen 
to eadem commirta cum lenitiuis. De quibus 
Duobus nibil ad pzcfens bec egzitudo iam tzati 
fiutc ad llatu3 7 fuperficialiter vlcezat membza. 
Cuius quidem cuza perfici Debet cu5 ericcatiuis 
acuitate babentibus.cr quibus fiat materiei refo 
lucio 7 vltimata confumptto.£t De numezo iftzu 
mentozu5 mclio? quinque funt ab auctozib5 
mie pzelaudata.quozu3 pzimu cfl emplallzu3 fa 
ctu3 CU3 ruta receti 7 nitro 7 lixiuio Icorpozatis 
Secunda foztius illo e(l epitbima factu3 cum 
pipeze 7 nitro coqualTatis 013 vrina pueri. Xcr 
tiu3 cft fuccus cucu.afinini cu fale. Quartum et 
fortius omnibus eft fel byrci er quo fepe epitbime 
tur locus cu3 panno in ipfo infufo. Quintum et 
ultima cfl admtftratio trccif.andazon conqualTa 
tozum cu vino rubeo 7 ftiptico.£t funt flores me 
dicinaru5 quas colligit Suice.a Jdalteno 7 ab ait 
is.£go aute erperientia fcio q non fallit imitato 
res beccompofitd.ftc felite byrci.J.i.fucci rute.j. 
.iii.plumbi udi litargiri fpumificati ana .?.ii. in 
corporentur fimul in mortario ufeg 
quo babeant conuenicute glutinofitate. 3nfunde 
ezgo in ipfo cotu; uel pannos 7 .pafTtbili loco fup 
pone quater in die 7 uidebis effectum bonum. £c IT 'dis hoc compofirii efficere foztius adde d put 
legii.5.ii.9 placebit tibi.3a5 aut tn boc ultimo u{ 
detur effe Iwza conuenicne ponendi cuza additio 
ms apoftcmcle caznofe quam non Dubito efie ficu 
ut fupza deductum eft, Cuius qutdc cuzatio perfi 
citur cu eius abfaffide 9 pzoprie quando magntfi 
cata efl.ict p2oprius medus abfcilTioms cius e ut 
cii raforio deponatur uel flobotomo.verii quia ad 
opezationem tale fepe folct fuccedcrc emorofagia 
fo2tis.Iolco bic facere ipfa deponi CU5 cauterio no 
uaculari ignito a eft cuza melior 9 fecurioz. Si-- 
militer apud plurimos deponitur bec eminentia 
cii cauterio potentiali quod fieri poteft cx puluer 
nmcazdi auripigmento azlenico citrino a colco 
tar 9 limilibus.poft quo:$z adminilbatione atteit 
datur mitigationi Oolozis cum bis que polita fut 
fuperius in intentione lua.£t attendatur fimiliC 
ad oeponendu ctea CU5 butizo 9 aliis pinguedi 
bus non falitis paztcm combufta putrcfacienttb5 
9 cadere facientibus. Xertius vezo modus 
ponendi banc lupe; fluitate cfl que femper fecutus 
fu5 9 efl ut cu filo ferico Uncte ligetur apud 
cipium9 appcndiculu3 eius.9 totiens ligatuza re 
nouetur ut nutrimento careat 9 naturali fpiritu 
9 cozzumpatur 9 cadat.poll cuius cafu3 ufqi e ad 
perfectam mundtficatione 9 cxiccatione 
fhazi facio unguentii apoftoloru5.9 poft ipfu viti 
mate apponitur confolidatiuum boc. Bc plubt ufti 
gallazumciprclTi litazgiri Ipumificati ana.5.i.ze 
fine claze 91 lecte.i.olei de y.cere.5. 
.Vi.diffoluatur ceza cum relina fimul 9 cu tepefa 
cta fuerint omnia 9 bene colata Diligenter incoz 
pozata addamur ei pulucrcs pzcdicti 9 fiat un-' 
guentu3 bene glutinofuni 9 efl conuenicns 9 utile. 
Xfppltcctur igitur loco vlcezato cu modico pulue 
re refine coniQic 9 permutetur fecundu5 oppoz-- 
tunitate 9 ut apparebit Difcreto cyrurgico ulque 
ad conuenientem eius confolidatione qua5 non io 
lum huic ulceri fed 9 omnibus aliis lupza tactis 
egritudinibus 9 langozib3 altilTimus emmu con 
ditoz fua magnifica pietate conccdeze dignet.ad 
laudem cius lempiternam. 
Confilium ad emozoidas. 
Bregie siz magifter loieronyme 
artium 9 medteme Doctoz.ut mibi 
c fcztbicte in nobili vi20 9 legum ro 
ctoze de ceUbczzima fttrpe Balda 
no2um rcmanlerunt debilitates fto 
taaebi epatis cozdis cerebzi 9 mteftinozum.cx g 
bus perductus cfl ad accidentia ua2ia. quozum 
cft fonitus Vel tinnitus continuus in aur 
&cundu3 eft pullus cozdie. Xertiu3 cfl ezu 
ctuatio f 02 fis 9 continua. Quarta eft tumoz 
ventris 9 tcnfio ♦ 0umtu5 cft fonitus in pazte 
luminis limilis fono tympani. Orexium e tuk 
moz pedis. £$eptimu3 e Debilitas magna qua 
DemonlTzat pullus velocitas frequentia Duzuies 
9 longitudo.fimiliter eua vzina aqucla fubftatia 
9colo2e CU3 ypoftafi uel nebula Diuulfa que omla 
pp2tendunt lufpitione ingentem future tympani 
tio.aut quod iam inccpit.XIppazcnt bee omnia ac 
ctdentia foztioza fieri pzopter apertione vena52 
emozoidalium 9 maxime tn emmetiozi parte lon 
gaonie pzope infimainteftini colonis quod etiam 
eft rationale procedere emtffione fnteftf 
ni neeeffaria in tempozc aficllationis. ita q uidc 
dentur tunc in fubftantia ireftint quaft fmftii enz 
nie quod non poteft bene cogncCci an fit emozois 
an condiloma uel altud.Hd quod (equitur aceris 
vltimn5 quod eft vcbemens ooloz in tempoze af 
fellationis pzopter reuerfionem inteftini predicti 
tn quozum quidem utile contcplattonc3 licet mul 
ta extendendo confcribcre poffc3 ea pun 
cta percurra que mihi pzopofito magis pertinen 
tia cu5 utilitate uidentur. Placet igitur mibi 
immo necc(lariu5 c concedere ad febrc5 flcgmati 
ca fubfequt immo alTociazi Debilitate ftomaebi ta 
tn appetendo q in digerendo immo boc e ei pzo 
pzt'u3 fignu3 quazti pzima capitulo dc fcbze ficg 
mattea 7 capitulo De fignis differentia ponentib3 
inter febref buozalef ,kt ratione Declazari poteft 
& ent‘5 in ffomaebo eria fibi fano per uiam indi 
geftioms ut plurimum reperitur flegma decima 
tertia tertii 7 cct}. £t celerius aduenit in eo de 
bilitas quando iam febris adeft.£x quo fundame 
to neceffarium e concedi Debilitate fuccederepa 
ti.ncque enim epai cozzigere poteft 
indigeftionis ftomacbi.ita ut rectificet flegma in 
ftomaebo ia genitum per via indigeftionis. q ett 
am accidat nocumcntu5 cozdi a nocumcto ftoma 
cbi patet per eius *? maxime quando 
ftomaebus nocet 7 pzoprie in febziente. kt q it 
nocumctum a flegmatica febre communicetur ce 
rebzo.patct quia rumor faciet ca3Cticus grauitaa 
capitis a profunditas (omni accidentia funt infe 
pezabilta fcbzi flcgmatice.fed bec non fiunt abfqg 
nocumento cerebzi.3terum pzopter boc cerebzi 
nocumentum a pzoptez vapozum cdmunicatoe5 
ab inferiozibus ad fuperioza accidere et 
fonitum in auztbus e nece(Tariu.£t quod 015 iftis 
Difpofitionibus perductus fuerit ad Debilitatem 
cozdis cum pulfu ucloci a frequenti duzo a longo 
licet exiftimari poffit tamen non credo bas mem 
bzorum predtetozum difpofittones uel accidctia 
effe immediatas caufas a lufficicnree pulfus velo 
cis frequentis duzi a longi. Cum enim talia acci 
dentia omnia Deducantur pzocedere ex oiminu 
ta Digeftione que azguit remiffam caliditatc5 za 
tionale e cumparuitate pulfus tarditatem a rari 
tatem.non autem velocitate a frcquctuj.Tlcq5 ct 
Durities fcqucrctur ad lapfu frigidum a proprie 
ca5eticum rationabiliter. Czedo itaq5 in viro 
tau remanfiite adbuc febrem.licctfozte remiffa3 
aut falte fpecicm male complexionis calide in coz 
de fuo.vnde uirtus non poteft neceffitati fariffa 
cere cum paruitate quare r ccunit ad uelocitatc3 
quia enim cum pazuitate pulfus Dyaftolandi non 
tantum attzabit oe aere quantum c neceffarium 
ad cuacuatioem.opo2tct q recurrat ad vcloctta 
tem.fzt cum in bzeui tempof compleatur motus 
arcarie velox.ita quod non Iit capaxa receptiuus 
tanti aeris quantus c ncceitarius ncccffe e q velo 
citati recompcnfctur per frequentiam* Toec tgt 
turuideturmibicaufa frequentie velocitatis ct 
paruitatts pulfufiiuccaufa exiftat reliquiefebrif 
liue mala complexio calida. 3t uc20 duritiei 
ipfius caufa fubftantifica confumptio arteriaru5 
cum augumento enim bumiditatis aduentitie ct 
qualitatiue ftat ficcitas pcfitiua que potuit fuilTe 
tn membris adepta a prcccdcntibas febribus et ab euacuatfcnib3 pulchre defcripticmVCcnatuz 
igitur virtus mcuere arterias magna citenfione 
per longttudtncm.co2pu8 enim 
tum eque bene eleuari *? Dilatari latitudinali- 
ter.3n fumma tgitu2 ex pzcdtctte cccludo # vna 
ex Difpefiticmbus butua vizi eff mala complexio 
talida que remanfit in eo. Concludo fecundo q 
accidentia pzedicta remaferunt pofl febres n egrt 
tudines longas quae perpeffus e. Concludo te* 
tioq> bcc accidentia intenduntur Tgzauioza fiut 
pzopter nocumentum quod remanfit in inteffino 
recto fupertus p2onuntiatum. 3n cuius quidem 
tmeffini dtfpofittcme tmieftigatione nen mibi vi 
detur magna neceffitas ampliandi calamum. 
entm bcc Difpcfitio altcza Duarum neceffa2ic uel 
ipfa eff immcde2ata plenitudo venapt multarum 
que in inteffino recto fefu utfuf apparet in aroibo 
miie.et funt vene extreme pa2tcs 
ree emorctdales nominantur a lapientibus, quia 
fanguie eductiue melaucolict aut inuente ad edu 
cendum ipfum. Cu3 e2go fanguis iffe eft fzigw 
due 7 grolTuo tumefacit venae 7 po2ofitates mte 
ffini quas ing2editur. 1 fiquidem remaneat vena 
iffo modo, tunc erit oppilatio tn iteffino iffo a ma 
leria exrendente ipfum n C02p02a vcnarum.vrde 
tn pa2te neceffarto fentitur pondus n g2auttas et 
plurimum C113 frigiditate affcciata n conatur Vir 
tus educere matcrtam.fi ipfa fuerit matc2ia grof 
fa aut fex additur giauirae guitati.i.Dclcr 
uatiuus D0I021' g2auatiuo.incitatur enim tmefft 
num ad expellendum <? fugiendum 2e ncetua.fcd 
CU3 non pdVtt fuffictenter appltcari perfeuerat ne 
ceffttas tn puliionis viitute opttneme expellituz 
inteffmu5 -? euertitur cum nocumento magno. J£t 
quia expulfa fuit fex pcff cuerftcne5 inteffint *? re 
manfit cius tumo2 n exttnho.idco etia «15 gzaui 
taie non fere mino2t retnrzcmittuur q iuir exv 
pulfum. ik uero C0I02 n fubffantta caznofitati 
fereconfimir confcquunturprtfentia melancolici 
fanguinie tbidc3 exiffcntis.neque enim ibi eff frn 
ffum ca2nis mfi fimilitudinaric medo Dicto. 23i 
autc5 materie predicte in inteffino ffarent repre 
lentantes ipfius co2pulcntiam uel fubffatia .tunc 
fi ibi effet materia calida faguinea fenttretur gra 
uitas pulfatio tenfio magna rubedo colozis. St 
aute materia effet ex cole2a *? fanguine mixta pre 
dictisfigniscomplicaretur punctio mo2dicatio 
n iflamatio 1 co22ofio.Si VC20 fanguis effet fleg 
mati ccniunctue r< co‘mixtu6 mollities tn pte pez 
ciperetur C113 colore fubalbido frigiditate percep 
ta abfque punctione n mordicatione 'i locus quali 
femper humiditate rozida madefactus percipere 
tur.plurimum tame apeffemata in bis iocif hunt 
(olida fatis a fanguine cum melancolta permixto 
p20uenientia magis q a flegmate.-Ct talia apO' 
ftemata calida apta faniart condtlcmata nomi- 
nata.licet mala ftnt 7 verenda.ramen fufpecttoza 
magis fctit apoffemata tn tllis locis euenientta a 
fanguine mclacoltco acuto apto magis corrumpi 
q {amari.-? Ii ifta lut uebementtfftmt timo2iG.ap 
ta emm funt tranfire in cancrena efftemenum et 
aCfeiMon/i maxime uideo tn boc vt'20 dtfpolitt 
ones tffas uel ipfarum aliquas 43 
prie fi tin.oz iffe ut apeffema tn inteffino Diu pez 
fenerabit abfque faniattone tpfius. 1>oft boc aut 
predtetts fuperaddendum eff q nedum accidetta 
omnia prcdicta apta funt angtimetari ab ultimo 
accidente quod pzouenit ex nocumento tntefltni 
huius quod e immodezata emo2ofagia fanguinie 
puri i clari qui indubitanter emanat ab arteriis 
fbroprtus cm'5 coloz fjnguimf Venap e rubedo eu 
opacitate gzoflitudine fubffantie n remtffum cal» 
ditate ipfius.ficut piopria figna faguinis arteria 
lis funt claritas cius fubffantia tenuis n fpttmofi- 
tas cum intenfa caliditatc ipftue exeuntis. Cii ez 
go inteftinum natu2aliter oebtle fit necelTazto cd 
gregantur ibidem fuperfliittares ? tpfu5 eff paza 
tum recipere eas.quia infimum e.i adbuc quia ip 
fum e uia exitus fuperfluitatum .i tertio.quia eff 
vta recepticn'0 ipfa$2 a toto cozpo2e proptez Ve 
nas emo20idalee.i quazto quia mebru5 e multe 
fcnfibilitatie.i quinto quia materie in ipfo recep 
te Difficulter funt euacuabilee quia frigide n gzef 
fe multum.ideo non eff mtzabiie fi fubffantia bu 
tus intefftnt remacr femper tumes fiue tumo2 fit 
oppilatiuus fiue apoflemofus ut eff verifimiline * 
Duod autem fuprema fanguinie euacuattone De 
bilttctur tetum cozpus cflendit fenfuf.ergo longe 
magff Debilitatur cor epaz ? reliqua mebra prin 
palia ab exitu laguis arterialis venalis, *foec 
e fumma qua uere ccgnolcutur egritudines butua 
Vtri.£x quibj omnib5 concluditur primo q prm 
ctpaite egrirudo uel accidens ad quod intendedu 
e tn cura huius uirt c fluxus fangumif tmmodera 
tus fine cuius curatione impoffibde e viru5 iffum 
uuqua reduci ad fanitate immo necelTario pencU 
tabitur fiue per refdutionc5 tmmcdezara fiue p 
pter fequela timpanitis n afditie ad p2edictu flu 
Xum< Sequituz kcnndc q cancn oppcztunus 
i intendere ad cu2am tumozif uel apcftemattontf 
inteftim fine quef curatione fruffa laborabit tdu 
ffria pbilcfopbicalis.Sequitur tertio cp ncccffari 
um e rcctificare ffomadisuj eius n epar p2incipali 
us intendedo ei q cpatidicer enim epatie otlpefi 
tio piculofio2 fit q Itomacbi.ga tamen ipfa depen 
detamaladifpclitioneflomacbiind ccontza id 
intendcndu3 e ad remouendum mala3 complexio 
ne faciente in ipfo pullationem foztc5. SSequituz 
quarto q recttUcatcne facta predictop qrtuor fa 
cile rectificabitur nocumentum cerebri n cozziip 
tio in fenfu auditus que e fonitus uel tinuitue. 
£x quibus omnibus concluditur qp folicitus ee 
Debet tn fui cu2atione.rcs non natu2ales debent 
app20Ximari ftbt atm intentione rt eftcctu tnfrtgi 
dandi 1 mediocriter extccandt. *i confrangantuz 
omnia cibaria 013 Decoctione bu2fe paffo2te. fed 
pretioft02 omni medicina mundi e poztulaca iti 
qua femper fua cibaria coquantur.et fi aqua fubli 
matiomopoziulacc inpotufuo feper mifceretuz 
optimum effet ei.conuemret em aqua refap buz 
le pafforis ? cufcute. £t placerent mtbi cibaria 
omnia aceto ag2effa uel fucco aranctorum condi 
ta*iq fieret ei fapozee cum vino De zibee uel cre 
(pino delectabili facto cum 5uccazo bonum alet 
opus 1 fic de allisit vinum fuum debet aiiquali 
ter in fubftamta g2offitudini attinere.1? erit fapo 
re dulce aut vicinum odoaefuaue cui femper ali 
quod medicinale eftcommifcendu.licut aqua por 
tulace aut aqua flo2um falictf aut aqua fublimatt 
onts czifcmilozu que tzta in bac Diipofittone mi 
rabilia efficiunt muamenta.'? fi abbonunaremuz 
talia.tunc frangatur vinum cum aqua «libis cu qua etia poffunt coqui cibi efus.7 fic de aliis] 
Capitulumdecura per medicinalia * 
t?c regimine autem Difpofitionum butue viri p 
medicinalia hunc ordinem obferuabc.Primo eni 
fcribam ea que mibi videbuntur utiliora in cura 
fluxus immoderati fanguinis ab inteftino proue 
nientis. Secundo principaliter tanga5 ca 9UC 
videntur mibi congrua ad cura ipfius apatts uT 
tumoru3 7 dolo?: eius. Xenio principaliter de 
fcribam ea que mibi videtur necelTaria pro difpo 
fitione ftomaebi eius 7 epatie fimul. Quarto 
principaliter oeferiba ea que pulfui cordis 7 eius 
male complexioni conuenientia uidentur. Qui 
to aliqua percurra remedia cerebrum confortan 
tia. Sexto 7 ultimo tinnitui afferam remedia 
quedi.Pzo etecutionc itaque primt quiq5 deferi 
bam remedia, quorum Primum e.Tk pillulard 
De bdellio defcriptione 1\afts nono 
Carabe fpodii cmatitis ccralloru rubee?! ana3. 
*y..formentur pillule*cu3 fucco burfe palloris de 
omni.3.vit.de quibus btc vir accipiat per boram 
ante prandium 7 ante cena femper duas.in nocte 
vero per.7«boras pofl cena accipiat cx eis.iii.ur 
quattuor. Secundum principale efl boc 
macb fe. plantaginis k.pozii torrefacti acatie co 
rtandrt ana3.i. karabe ematiris ana.3.t.pulue 
ruentur omnia per fe fubtiliffimc.dcindc commi 
fecantur 7 incorporentur cum ali 
ufque ad glutinofitatem Decocti cum aqua portu 
lace.7 fiat confectio in rotulie.iii.3.de quibuf vna 
femper ante cibu5 accipiatur. tertium p2inci 
pale eft boc.W olei d mirto olei De maftice ana.3. 
.(.trocifco?! de ‘karabe glurinis carrbc puluerts 
o(Tiu5 Dactilofcdbuftof fpodii fan,DraconiTerna 
titie ana.5.i.ccre quantum lufiictt.fiat unguentu5 
molle 7 cx co actu frigido ucl tepido ungatur 
ta pa28 alcbatin 7 circulus ani. Quarcu3 prin 
cipalc inft2umenttJ5 ad boc eft puluis ifte.Bc 
la?2 cupreffi galla?: querenf perforatarum ana.5. 
./.fanguinis Draconte mumieDragaganti gumi 
arabict torrefacto?: ana.5.t.pulucrifgypfi ad pd 
due omniu3 pulueriyntur omnia per le 7 Dilige 
ter ccnquaifentur.Oe boc igitur puluerc totum tn 
teftinum fuperpuluertytur quando in afiellando 
emittitur. £ft enim remedium qued nunquam 
decepit intercipiendo fluxu fanguinis fmmodera 
tum qued non protclaui Diebus meis bis alicui. 
Ultimum remedium p2imo principali eft hoc 
V< olei dc crifomilt6.3.iti.olei de maftice./.i.olei 
onfacini libram./.acatte gummi arabict Draga- 
ganti glutinis pifciumTongo temporeDifioluto?: 
7 contrito2U5 CU3 prediette deis ana./.i./.infun 
datur’CU5 predictis fruftus; coti 7 quali femper fu 
per fiteri teneatur actu frigidum ucl fpc 
ro q per Ix5c fluxus intercipietur. Pro bis ve 
ro que opportuna funt pro lecudo principali .f.,p 
cura apoftematis ita enim medico 
pe2 applicattonem predicto2U5 uidebitur apofte 
ma minorari 7 rcfolui.quia talia remedia abfein 
dunt materias aliunde fluentes 7 non cuacuatuz 
a refolutione fubtili.ideo 013 tpfis aliquanto tem 
pore procedendum cifet.Si aute pcrcipci etur cx 
predictis iuuametum leuc aut fere nuilum.tunc 
procedatur boc mftrumcnto triplici. Primum 
eft hoc.ra olei o crifomilif.J.ii.bdeUii moliif 7 fub 
albidi.f.i.ftoracis liquide .5,1111. lui in recentis 
abfque falc ptngucdttifs anatfs ana.J.t.amflf.j. 
.vuii.certrfe.5.i./.pulueri5entur omia i multo te 
pote conterantur n fiat linimentum a creo actu 
tepido cum euertitur inteftimim diligenter imm 
gatur quotiens aflellat 7 uidcbitu2 iuu3mentum 
bonti. Secundu3 UC20 huic app20priatum eft.' 
TV malua?: recentium fenug2eci granorum fifarm 
fe.lint ana libza ./.buliant omnia uique ad C02U5 
fere diflolurtonc.deide colentur ab ea 1 icozpore 
tur cu libra./.fazine filigimfc20ci.5.i.olei Deczi 
fomilis onfacini amigdala?: tmlcinj apii 
t02ricu mandzag02e ana.5 J.fiat emplaftrum fu 
per quo actu calido fedeat patiens cu fttert a t> eo 
etia emplaftrctur fiteri 7 partes natium 7alcba 
tin.7 crt remediii cxccllens.Si aute per predicra 
non conuenientcr refolueretur apoftema neque ii 
daret' Doloz.tiicfiat encattfeuatale.Bton oliua 
urm recentis vntus anni quod e magis mitigati 
uum quauis antiquum (it magdrefolubile q ipfu 
ferto de ingenio fanitatis libzae.x.fapcuci vini 
cocti aut falce vini valde Dulcif 7 proprie ragri li 
braf.xxv.c20ci.3.t./.bdellu molf 7 fubalbidi./.t. 
buliant omnia fimul ufque ad oi{Tolutione5 a fede 
at poft in ea infulas ufque ad inguina quater i die 
tepefacta ucl falte leuiter calida 7 fpezoex Diurno 
aurilio fedabitur Dolor a euacuabitur apoftema. 
Ut aute fubfidium afferatur flcmacbo quod fu 
ft tertium principale etde5 t2ibue infl2umcntte 
mdetur mibi fubueniendu5 effe. Prinum itaq$ ip 
forum efl boc.Bc miue citoniof mukatc 7 aroma 
mellis rof ;tt a proprie facti cum foUis.J. 
•i.aque eupatorii 7 abfmtbti ana.|.i. J.mdcext fi 
abominaretur fy.timc IV aqueeupato2u 7 abfm 
tbii ana»f.ii.vini citomorum,3.uraffce ftateflu 
*u laguinis abfeidatur aqua cupato2ii 7 ioco eius 
apponatur aqua p02tulace ucl cufcute 7 quoduis 
eo?2 afTumatur teptdumud leuiter in au 
ro23 a tardetur cibus adminus Inoris quattuor. 
Cum ergo acceptum czit digcftiuum totiens qd 
appareat urina in fubilantia 7 cetj .tunc erit opus 
fibi euacuandi (ignis euacuationts materierum 
a natura facte uel fiende flarim ell cuacuada ma 
teria.fummoperedicofemper e(Te ab 
omni fannaco forti 7 non recedendum a manna 
uel cafTta cum cmulfione tamanndoy aut (altem 
exbiberi Deberet de electuario d pfilio cum medi 
cina comprelliua diaa qualis ctlct Decoctio balau 
ftia?: cum radicibus volubilis minoris ut acj pre 
dicte.3.ii./.medulf caffiefi.'? pulpe tamahn.ana 
•34i.manne.5.v.mifce 7 oetur in aurora. Secun 
dum vero buic intentioni (ubferuiens efl hoc. V< 
juccari albifTimi libzam./.pulueris corticum ci 
tri mente lambrufce ana,5.i. (podii gummi ara 
bici D2agaganti acatte mafticie ana3.ii.macifci 
namomi croci ana3./.coquatur 5uccarum cum 
aqua mente 7 fiat confectio De qua pa$z ante pra 
dium 7 ame cena a pofl ipfa immediate accipiat 
quantitate3 Dnay ud.iii.3.Cu minori aute ncccf 
litate Dicendum q eque bene conueniret ei citri 
carnolitas cum 5uccaro folido condita 7 non fym 
pijata. Iertm5 principale ad boc eft.Bc lauda 
m purifTimi.JJ.refine clareri, floracie calami 
te.3.vf.coralle$: rubeorum fpodii (nmacb giozu 
mirti ana.5./.macie.5.i./.colofonie piae nauar 
ana.5.i.coquaturcum.tu.3.a;2eaftat ccrotu fcii 
tale bene glutinolu qd Icuuer afpei gamr pmer mente 1 calidum applicetur ftomacbodi bene cen 
ffdezaa bec remedia efficacia funt ad fubueniedns 
flomacbo n epati n nocumetis eo?.JEt tu Difcurre 
per eo? uirtutes. t>20 quazto ve20 principali 
tria uidentur mibi fufficieter pulfui C02die a eius 
dej male complexioni conaariari pdTe. 0ueru5 
primum efl bcc.Tk macie florum bcragtms ci bu 
glolTe oHiu de co2de cci* 
ui co2allo? ambo? rofa? ana3.it. byacinti fma 
ragdt fapbiri ana3.i.ma2ganta?.5.t.pulueri3C 
tur omnia per fe fubtiliter.deinde ponantur i fac 
culo quadzato a applicentur cordi *? femper alti*' 
flat ibi. Secundum xezo fpeciale remedium 
efl boc.Bc aque buglcfle .3. ii. puluerie fmaragdt 
folio? au2i commixto? ana. g. it ii. Vini aromati 
ri.? j.ccuquafTentur omnia *? tepidum boc biban- 
tur in auro2a a uidebitur mirabile. Tertiu (pe 
tiale remedium ad boc quod etiam cercb20 con- 
fert cft tale.ft ligni aloes fto2acis calamttc 5edo 
arte 'karabe ana.5.i.abre3.i.mufci decti.g.viti, 
rofarum conftrictaru3.5.i.co2a!lcz2 fe. bafiliccnte 
mato2ane ana.5.ii.macte.;.iii.pulucri3cnfur cm 
nia fubtilitrr per fe.dcinde fimul conquaftntur % 
ligetur in fmdone ret02ta a quafi femper odore- 
tur. £>20 quinto tero pzincipali remedia ccn- 
fcribar.tur debilitati cerebzt fubuententia penten 
ter. itaque eo? efl bcc.*& metridati 
electi anree aletandrine ana3.i.amb2e 021'enta 
lte3.f.bibatur in feptimana bie per tree bozas 
pofl cenam cum.3. i.vim antiqui fubulte *? aroma 
tiei. Secundum UC20 feruiens buic oifpofitioni 
efl boc.Bf flo? 2ofm3rini afari ana3.i.ligni alo, 
.5.i.ambre.5. f.garioftlo?.3.ii.fiat omnium per 
fe puluie fubr ilts.deinde Diligenter ccmmifceatur 
De boc igitur pulucrc quando uadit ad lectu p20 
ra capitis eiue a cozenali cornmilu 
ra per fpattum quattuo2 Digito? a’cendendo ad 
fummttatem capitio *i efl remedium vtile multu3 
in releuando cerebrum a debilitate pzeuemente 
a mala ccplcxicne frigida bumida eiue 7 a mul 
eitud ine Vaporu in eo ccgzegatc?. 3n fubleua 
tione VC20 co22upticms auditus quod ezat fex tu 
principale accidens Duo folenia remedia ponam* 
ftrtmum ell boc ut accipiatur tabula azbo2is 
cuprefTi calefiat folemniter*? femper ante ciba 
tionem mane 7 fe20 appedietur ei auris 1 totum 
tempus partis patientis.*? fi ambe aures molefla 
rentur ambabus pa2ttbus tabula ifla u(q5 quo ad 
tepidttatem perueniat appodietur.*? ita fiat con 
tmuis Diebus ufque ad ccnfumpticem ucntditad 
que fonitum cfficit.Scio autem ego # faccus ozi 
gani tepidus infliilatus auribus pluribus uicibuf 
in Die tollit omnem fonitum a Vcntcfitanbus a a 
mala complexioe frigida 7 bumida matC2iali p 
uenientem que folet eg203 inquietar 7 a naturali 
do2mitionc p20bibere.ad laudem Dci.i cetj * 
Confilium ad apollema condiloma uel ficum i 
circulo ani * 
■ftritudo Domini luce de ZDedtO 
tion debet vocari emo20if mft accipi 
t antur cmo2oidcs ualde coiterpro 
omni difpofiticne i an c per qua exit 
aut aptus efl exire fanguie.fed bec egritudo e apa 
*n fiteri.i.in circulo ani 7 efl pzopzie oe gener cd 
dtlcmatttm aut ficuum ani, £ft eniipeftema m 
niens ext2a circulum fiteri magnu extza pendes 
s fanguine cum flegmate admixto factu 7 eft res 
fufpicanda fate.St enim perueniret adfanie foz 
tafte effer caufa corrumpendi intefttnu. Si antcj 
materia a calore ext2anco co22umpcretur.ualde 
facile terminaret in cancrena aut eftiomenuv £t 
fi co22uptto intrtnfecus in inteftino 
valde facilefieret ibi fiftula. Mdde vero $ fi fleg 
ma fanguint cdmirmm ab ext2aneo calore aequi 
reretur ialfedini valde facile poiTet cite ca immo 
dezate apeztionis emozotda? p2optcr quod Fecj 
retur cmo2ofagia non paru ttmcnda.£t hoc foz- 
talfe ultimii eft valde rationale.quia in mebrie tl 
lie fufptcandum eft e(Te Debilitate a genezatide uT 
ab hereditate cont2acta.que omnia adhuc ver en 
da funt.uel quodlibet ipfo2U5 propter permutato 
nem etatie Dc confiftentia ad p2imu ferius que ne 
tdTazio accidit i fiot afTociat.ut legi£ 
p2ima pzimi capitulo de etatibue. £xpcrientia 
eni notum e. p20pter quod buic Dilpofitiont uide 
tur mihi efle pzouidendu quinq5 remediis ut niic 
fequitur. fbrtmu itaque inftrumcntil eft ut ifte 
gene2ofue vir abfhneat a cibie omnib5 magne ca 
liditatts inflammationis 7 acuitatie ut (urit cibi 
falfimultie aromatibue frequenter condiri. 3te 
raphanus eruca po22uni cepe alleum iinapie % fi 
milia. 7 effugiat etiam ttebementer frigida tti 
gzoffatiua inuifcatiua ctbsria.ut pifcee paftilia 
cutce 7 ncruce aiahum.Otatur vino fubrubeo uT 
albo non multum pontico.fed ad ducedinc medio 
criter inclmato.3n alite aute regat fe ut libet. 
Secudu principale eft vt viz ifte factat libi fie 
fi modicam flobotomta de fapbcna Dextri pedis 
fuperiue p2ope cauilla poftra.pcr qua educatur fa 
mtnue.tm.ad mino2attone materiezu 
efficienda.pzoptcrea quia Dubitatur De putrefa- 
ctione illo? in loco.quia raro multe materie pez 
fiftunt in locis in quibus rcperitiu innati caloris 
Debilitas quin tpfe mutentur in putrefactionem. 
quia non poffunt couenienter digeri refolm uel cd 
f ili.fcd in talibus locis materie femper quali mu! 
tiplicantur p20pter fitum earu5 7 02dtne a nani 
ra pofttum.quare 7 cetj. Xertium principale e 
vt utr ifte vtat’ teta kzzi prepazata que deferi 
bitur nono Xllmanfozte ex qua ccftcio tzifeza hu 
tc egzitudini iuuatiua per hunc m0du5.Bc kozic 
ferri prepazate fecundum Doctrinam in eodem lo 
co repcztam capitulo Dc confoztantibuf ftomachu 
.J.ii.carnm miroba.tndorum 7 IKebulozum ana 
.f.t.fe.pozzi tozzefacti.5.tucimim ani.oulcifana 
f3.t.bddlti fubzubei-5.ii.f.macis cinamomi ana 
•B.iiit.Dzagati gumi azabici torzefcti 
juccari albi libram.y.mellis rofa.facti eunt J qt 
tuoz.3nfundantuzgummemizoba.7 bdellium i 
aqua c2ifomilo? uel fucco co? per quattuoz dica 
fcetnde ultimate conterantur 7 icozporentur.oe 
mum coquantur cum *ucca20 Diffoluto 7 coque to 
tum cum aqua rda. mufeata n pzope infrigida 
cionem eozum addantur puluezes 7 fiat electua 
rium quo utatur omni fine fex diezum acctpedo 
coclear unum in auzora 7 tazdet poft ctbu; Ixjzis 
ad minus quinque.eft enim medicamen optimum 
ut mdebit. Ouaztum principale eft ut uir ifte 
utatur Ixjc linimento (ecundurn hunc modum fa 
cto.Bc olei onfacim.j.iii.bddLu mollis 7 fubalbi.  te.lemWi 
cimini ana3.t.tczantur omnia Diu in moztario. 
Ultimum principale cd \t utatur hoc tnguento 
fecundii bunc modum fscto.TV olei De crilomilio 
iii. ftozacie ligdc. 3. i 1. bdclli i fubru 
in igne atfato$z 7 in duritiem conuerforum 
numczo.iiii.fcozic tburis fanda 
race fazcocollc nutrite .mufci electi gna 
uii.tezantur omnia fimul longo tcmpoze pzius 
tamen fubtilie fiue per fe.ocindecus 
fufficieri quatitate amili de ozdeo tfpilTent 7 fiat 
boc tnguctj in moztario plubco cum fuo piftello. 
£t modus applicationis bozum localiu ed ut ma 
ne meridie 7 cum uadit Dozmitu pez unam fepti 
mana5 cdpleta inungat fibi patiente I0CU5 intus 
9'crtza cum linimento aut boc vnguento fcrtpto- 
deinde per Duos Dies abluat mcbza illa cum aq 
tepida in qua fabzi multo tempoze extinxeft fez 
rameuta.Pod idos vezo duos dies inungat om- 
nia predicta loca intus a ejctza cum unguento ul 
timo Deferipro 7 femper Diligenter tueantur loca 
cu magno frudo coti pzcdicto linimeto diligetez 
vncti 7 ftmtltter ex boc unguento. Sic enim caro 
nice pzocedendum ed in materiebus fua gzoditu 
dine 7 Vifcofitate Difficulter czadicabilibus ut De 
mollificante 7 7 leuiter rcfoluemc 7 exiccame ma 
tertas tzanfitus fiat De eo quod Debilius ed ad ea 
que foztiozis funt potenrie in leniendo refoluedo 
7 extccando.alttez enim materie aut conuertunt 
in duziries incurabiles.ut funt cmozoidee attzi- 
te uel vezzucalcs in predtetts locis fepe continge 
tes uel non razo materie tales cozzumpuntur et 
jn fidulas ulccrofas 7 canerenas permutantur, 
*bi funt fczmoncs colligendi quarta primi ea* 
2f° de induratioe aportematu Duzozum.7 tczfia 
quazti tzactatu fccudocapitulodecuza jepbtzos 
7 if tcrapentice capitulo d cura apolkmatts feli 
rotici a 15* continentis per magnum pzcccffnm 
primo captrulo ubi Dicit tnctpiendo.lcluos 7 cctf* 
■foec funt ingenia bmc vizo ad eius cuzatione3 ne 
cedaria que fi cu mo applicuerit opitulante do fa 
nitatem rccuperabit.7 cct|. 
/ 
Confilium pzo apodemate i fireri qt5 Dr ficus« 
£3tc iuuents *bonofrtus t cizcfo fite 
ri babet unum apodema extzmfccuf 
t’ pendens De genere ec$z qd a lapte 
tibus nominat ftcus.£t i..m quidej; 
boc apodema Deductum ed ad datu 
in quo acqutfiuit fixionem cu Duritie 7 fohditatc 
cius.7 adbuc pzopter Debilitate pazttf cizcumda 
tis iuperuenit ei apodema aliud ucr lue limdzum 
latus quod fatis Duzii ed 7 verrucc ftmile.eo quia 
factum ed a fanguine melacoltco ualde’gzoffo. 
fi idud apodema tedat ad cozzumpttcmej ftcut ig 
aliqua figna prefentia odendunt cozzuptote cius 
inductiua 7 maxime in pazre pzofunda que mul- 
tum co2zuptiom pazata ed.quia multum bumi- 
da 7 in loco infimo pofita 7 ze 
ceptiua 7 retentiua.propter boc ia apparet ip!u5 
difficulter euadere polle ftdulam in itclhno recto 
tnteriufque penetzatiua3.quare res ems non fine 
magno timoze iudtcada ed. Procedatur igitur i 
cuza feciidum q nunc fcquttur. Primo itaque ab 
flinegt ab omnibus cibis 7 potibus mcUncoluunt 
(angutnem 7 melancolia multtpltcantibuf ut legu 
mina omnia elixa 7 pzop2ie fabe 7 lentee que tan 
gere non Debct.Cice2a ve20 ru.7 al.7 fafeoloe ra 
ro comedere poteft cum oleo tamen condita. Ca 
ueat tamen a multo vfu aceti caulium carnium 7 
ptfeium falitoy.7 ca2nium etia recetiu. 
£t fugiat etia ufu cepe allet po220£ 7 
bo2um 7 p2oprie a5imo22.Potue aute eiue fit ui 
itum album 7 medioc2e.aut rubeum ualde ciazu 
fuaue 7 Dulce.vina ue20 rubea groffa conturbata 
ponttea 7 aezia oio uitare debet. £e rebue ue- 
ro medicinalibue p20ccdat illo modo.vltimo Die 
p2efentie feb2uarii faciat fibi fieri flobotomiam 
De faluatella (tnill2cmanue pofita iter annula2e 
7 auriculare Digitum de qua extrahantur.?, v.fa 
guinie 7 ab boza.xx.ufque ad.xxii.tnfundcdo pri 
m manu in aquam calidam. Sequenti Die in au 
roza accipiat boc elcctuartum cum cyato, i. aq la 
ctie cap2t'ni aut alteriue 7 ta2dct cibu5 borie ad 
minue clectuaru diafene elcctuarii 6 
pfilio ana.5.m.mifce.Scquenti ve20 oie teipiat i 
ungere tntellinum fiteri interiue CU5 candela ucl 
penna 7 hoc quattuor vicibue in die cum hoc oleo 
calido.lV a2tanite a2tetice lerpentarie ana.3.t. 
peudaccni filipcndule j. alumime iamci 
•5.i.olei occ2ilomilie.?.ti.ccrc.q.e.fiat 
bene tenax cnm.?.i.rcftne.3terum quarto exten 
dat de boc unguento folidio2i immediate fup2a 
feripro lup panno rotundo ucl C0210 molli ad qua 
titatem unwe groffi fozmato 7 apponat ipfu lup 
spollemate quod ell in pa2te fintilra elongatu3 a 
circulo am.ftemplaflri _apoiloliedie.?.y. calcati 
ti combulli thurie colofonie auripigmenti ana3. 
.i.inco2porentur fimul in mo2tai io ufque ad ui" 
fcefirate cum modico laudani mollie. 3teru5 qui 
to accipiat de altC20 unguento mollt02i immedi 
atc fup2alcnptc 7 cum penna uel altero inlt2ume 
to quater tn die liniat appendiculum apollcrnatif 
quod ell in circulo 7 totam fubftantiam ciue.ct fi 
tx tali inunctione infecundo aut terno oie lupue 
niat fibi efcara cum dolo2e 7 mo2dicatione.tunc 
inungat ipiamcum oleo amigdaUf tepido pluri 
eeinDie. Ultimo uczo reco2daur omuiquiq3 
dierum pa$2 ante cenam alTumcrc vuum fcarturi 
um de puluenbue cu medio fcutcllino de b2odio 
vel utno calcfacto.7 cumlxc omnia fecerit per to 
tum mcnfc3 martii aut ulque ad fcpti5 eiue epoz 
teret q> ipfe oe nouo uideretur ut cognofccretuz 
(1 apollcmata permutabuntur ad laniatione aut 
ad rc(blutionc5 uciconucrficnemin fillulam.tuc 
enim oporteret eidem iublimtoribue fubuemf zc 
mcdii8.3d laudem dei omnipotentie. 
3tem pro codem.Bt elcctuarii De cpttbimo de 
febcflen ana.f.i.milcc 7 totum fumat ante cenam 
immedtare,2° V* Icorie ferri preparate.? J.gal. 
ciprelTi galla.pforara.emadtie ixarabe ypoquilli 
dos ana.5.ii.olei de crifomilie .?.iii.cere ru.q.e. 
7 fiat unguentum molle quod pollea buliat in.J* 
.iii.fucci citoniorum ufque ad confomptionm fucci 
7 ex eo inungatur fiteri ad exiccandum 7 llrmgc 
dum cmoroidae. Dtgcftiuum.ft fyru.de corti 
ctbul cirn.j.i.aque buglollc. j.ii.aquc acctofc.5.1. 
nulcc.lk eiectuarii dc epitbimo.j.v. lumat CU3 vi 
no in mane.Bufonecttome trialandaiorum.j.iL 
7 de ea lumat ante cenam 7 ante prandium. Xzacfattis decimnsfeptfniHe de renthiaJ 
(: Confilmm dc mala complexione fzigida ? bti" 
mida renum a materia flcgmatica cum pauca co 
Icza commixta ad mutccm immci fa in uenie ctr 
curtantibus renibus 7 tn fubrtatta eoy* 
SBtc umente parmenfie quadrupli" 
- I ei labozat difpofittdc.fcrima e egrt 
T I tudo frigida 7 bumtda remi5 tplius 
pzonenies a multa materia flegma 
JL-. tiea eu pauca colcrtca commixta ad 
irufcc immerfa in circiirtanttbs renibue 7 I 
fubrtantia eoru4f &eunda ert egritudo cc plexi 
onalie 7 eft oppilatio foztis in prodictis rembue 
ib eadem materia pzouenicne que eu longo tem 
pc2e ibi permanferit putrefacta e i ucms.7 bcc e 
caufa quare mingit urinaf quandoque fanicfas eu 
tue etia materie pazs nd ulla ecnuerfa ert in are" 
nas 7 t'n lapillos in renibus exirtentee qued pfua" 
dert uidetur ex fixione Dolozte ibide exirtetts ac 
fi clauus dTet infixre.tf «tertia uezo principalis 
Difpofitio e us ert mala complexio i rtemaebo fuo 
que ab eadem caufa pzcuenit que no minue augu 
mentum facit in egritudimtue predictis.Jp ipfo 
rum renum faciat difpcf fio.Ilam pzopter illam 
genezantur per uiam tdigcrttdte flcgmata q mul 
tiplicata augumrntant renu egzitudines iam di 
Ouarta uezo difpofitio eius ert certbri et 
totius capitis plenitudo multa a matezia predi" 
cta pzopter quam g2auttate fentit in capite 7 ca 
materie multe ad tnfe2ioza defccdut 
"bec t fumma ert buius iuuenculi Difpofitio qdzu 
plex ita congregata.ltaquc pzo regimine pzcdi" 
cta$s Difpefiticnu iuucnculus irte abftincat a cibis 
7 potibus frigidis grofTis 7 uifcofis egzitudines 
predictas 7 materiales caufam earum multipli" 
canttbue.uelut oleza frigida.ut lactuca fpiraebia 
blcta que nunqua fimplicia comedantur, immo le 
per cum feniculo petrofellino fe? pillo i rebus tal» 
dis condita.fimtliter euiter ptfcium 
7 partiles 7 lacticinioe cibef qmbj nullo medo uta 
tur.fugiat etia3 cafei multitudinem 7 maxic mol 
lis 7 uifccfi ad quem confuetudo ert lombardo* uj 
pzopter abundantiam eius apud eoe.f rtugtat it 
potum aque frigide fimplicis. &t uina cftugiat q 
funt rubea 7 gzorta 7 uifeofa 7 pentica uel acria.7 
pzetez bos cibos 7 potus in aliis licentiam beat 
mo fuo.JEuitet et bttaculu5 frigidum 7 bumidum 
tezzaneum 7 pzope flumina uel aquas rtantes vel 
Decuzrentes.7 tn fumma habitet aerem 7 camera 
bene calidam.ft uertes etia habeat diligenter ca 
lefactiuas.Ciboe etiam non fgiuutefe degluttat f3 
bene marticatos.nec repleat fe ctbozum quanttta 
te gzauanre rtomacbu.£t fimilitez De potu dicen 
dum ert.f xezcitiu etia fuper cibatione nen ert ei 
conuenicns.fed quies ert ei laudabilis magis neqj 
port cibationem ipfe D02miaf.fed interponat te" 
pozis bo2am ad minus vnam cum Dimidia. £t i 
accidentibus aie nen fit contriftatne 7 angurtiofuf 
7 izacundus.ficut natuzalis eius complexio latis 
dcmonrtzat.Jte regimine vezo medicinali fcpte3 
occuzzunt mihi obfezuada que ftmul cu2abut du 
plicem egzitudine.f.malam complexione renu51 
Difpolitione a genczatione.i/ 'frrimu itaq3 trpze 
dictis ert ut antecf tzanfeat.xxvia Dies pzefentie 
mefis iunii fiat ei flobotomia d vena fapbena de 
xtri pedte etrea mgelimatcrttl bezam per quam 
educantur (] Secundant 
fpeciale remedium eft q fcquenti mane purgetur 
cum qutnque.5.clcctuart‘i de febeften 7 d pfilio qd 
fecum poztat affumptis cum medio ciato aque de 
coctionis petzdelltni calide 7 ta2det cibum l?0" 
ris ad minus quinq3.IV elcctua2ii de pfilio Ub23 
•5*1 Tertium Ipcciale remedium cft q omni Die 
immediate fcquenti accipiat hunc potum que coit 
tinuet.xV diebus ad minus.1V fy.ccmpofiti aceto 
y.aqua milei folis 7 apii ana.J. 
•i. J.mifce 7 in auro23 bibat tpfu totum 7 
non comedat nifi t2anfcat boze tres uel quattuor 
flUuartum fpeciale remedium cft loc.1V alces ab 
httt.fj. agar ici pulpe coloquitide bdellii ana 3. 
.i.3in5iben03J.falisgeme g2ana.v.fiant pillu 
le cu fucco apii de qutbue poft aflumptiene predcl 
fy.accipiat octo uel noue in aur02a faciendo fteue 
dictum eft de lemttuo poft flobotcmtam accipien 
do.Tt nota q fi venter cius non cflct bene Urgue 
temp02e quo alTumit fyrupu3 fuprafcriptu de pii 
Iulis p2edtctie accipere poteft 111135 omni fezo an 
te cenam aut (altem omni tertio fezo 7 eis etiam 
uti poterit ufque ad vnum annum de eis accipien 
do unam omni quinta uel ferta Die parm ante ce 
nam.il Quintum fpeciale remediu cftjxv.lk fpe 
cierum clectuarii De femmibue^i.J. §no2U5 mi 
Ici folis liquiritie cinamomi 31113 beris anifi fer.i. 
fecunde coctionis aqua 
feniculi fiat confectio in qua fepez 
ante cibum omnem accipiat rotulam una continu 
ando ipfam per totu5 menfe tulit 7 adbuc fi bene 
Canus Sertu fpeciale remediu eft boc. IV 
olei De czoco olei de piperibus 
3na.3J.unguenti azagonis.J.i.tere albe.5.m’.in 
cozporcntur fimul 3 fiat vnguetu molle de quo p 
totum nienfc tulit omni Die ter calido ungatur 10 
ta fpina mane a fezo 3 i meridie 3 pzcprie fnb ra 
diis folis fi eof babebit cdmoditate.ij Scprimil 
remediu fpeciale eft boc.TV fcminu5 endiuie kazi 
de acctofe 3 nenufarie ana.5.i.g2anoi um 
milei folis.5.ii.cinamomi 5m5iberie garicfilcru5 
macts ana.5.i.y.oximellis compofiti libza. y.ttKl 
lif rofati electuari 
um de quo iuucnculus ifte omni mane per quattu 
or bozas ante cibum oeglutiat coclear unum inci 
piendo a medietate menfie iulti 3 continuando ip 
Ium ufque ad mediu (eptebrts 3 p bcc fcpte5 reme 
disedueniet poterit Duas prias egzitudiee ante 
premiff tertia vezo Difpofitide vide 
licet ftomaebi fui premittendum q cum bec cmia 
remedia iam predicta etia conuenicntia fsnt fto 
macMuo tamen mibi Duo principalia remedia 
mfum eft confcribenda foze trimum itaque 
quod eft boc.1V modico 
Vim' fubtilis albi Dulcis calefacti accipiat ipfum p 
tres Ixszas pofteena omni quazta Die quando ua 
dit ad lectum continuando ipfum ufque ad meoi 
U5 Secundum uezo fpeciale remediu 
eft boc.1Vrefine 
lofonie.5.tJ.gallie muf.gariofilorii mafticis ana 
•tere albe.3.ii.fiat cezotum rotundum ampli 
tudinis Vnius fpanfe fuper panno de gzana quod 
feper poztare debet fuper ftomaibo per duos uel 
tres mcnfes.fcro difpcfuione vezo capitis eius 
conferunt omnia iam prediCtg renodia fed ad cd riementnm maius tria Defcriba5 que vidernr mi 
bi magne fore ncceffitatis 7 utilitatis. t>rimu 
eft boc. W macis.5.it.gariofiloru5 maiorane folii 
0na3.t.ligm aloes3.iiii.fiat omniil pfepuluts 
de quo omni fero cum uadit ad lectum fuper jpra 
eapiris afpcrgatur quantitas medii corticis nu- 
cis continuando per totu5 menfe octobzts. Se 
cundil remedium fpeciale eft boc.TV maftici8.5.u 
5in5iberis ftafifagriecofti ana3.ti.3iiccari albi.5.' 
.ti.Dragaganti giimi azabici glutinis cartl* ana 
•5.ii.diffoluanturcu modicoaccti 7 ftanr ptlfe fi- 
cut auellane de quibus omni tertio mane per Du- 
as horas maftfcct vna ante cena uel ante prandi 
um per tertia partem bore expuendo totu3 quod 
dtfToluetur ab ca. Tertium remedia 7 ultimti 
eft boc q ifte iuuenis omni feptimana kmcl ufque 
ad menfem octobris per Duas boras ante cenam 
faciat fibi apponi Duas vetofas fup fpatulis abfqj 
fcarificatione 7 continuando remedia iam precii 
cta tnterucnienteclementiafaluatorisnon Dubi 
to q fanus erit ad laudes eius imortales.ZImcn. 
Confilfum de Doloribus lumbo? rcml 7 afkattn 
4Dueuenientib5 a mab ccmplcxtde fri.i bumida 
cum materia flegmatica muciUagincfa 7 aliquali 
terWtrea immerfa in mufculif lumbalibus tterio 
ribus 7 proprie in locis renum 7 altati. 
‘fcectabilte 1 gencrofus vir Dominuf 
3oannes eg20tat Dolortbuf proueni 
f entib5 a mala complexione frigida 
7 bu.cu materia flegmatica mnctUa 
ginofa 7 aliqualiter uitrea immerfa 
tn mufculis lumbalibus interioribus 7 proprie i 
locis renum 7 altatin.£t bec quide mala comple 
xio fuperintenditur quandoque 015 forti 7 ueloci 
alceratione prcdicta? partium 7 CU3 folutione cd 
tinuitatis cxtenfiua in eis De qua Dubitanda eft 
ne oppilatio ifta que a predictis materiebue fca e 
in preiictts membris •*/ in neruis orictibus a nu 
cba fiat apollcniofa.quod cfTct fatis fufpe 
ctum propter compdem 7 fubftantia inembroruj 
propter quod follicite inftandt-5 eft ad 
cura predicte Difpofitionts que multo tempef du 
rauerit ne adbuc fixior 7 f ufpectior fiat. Sb 
ftineat predictue vir ab ufu ciboru fri.i bu. 
ut a bleta Ipinacbia lactuca endiuia cicorea etia5 
a lacte 1 lacticiniis cibis 1 ab vfu multo pifctu51 
proprie elixoru 7 a partilibus cibis a cutibus ner 
nis 7 panniculofis partibus carniu. £ t caueat eti 
am a potu uini rubei grofii 1 a potu aque fimpfr 
uel uino comixte. £t caueat etia ab ufu pirorum 
pomorum 7 Oactiloru 1 confimiliu. £t 
caueat a decubitu longo fuper fpma.£t fugiat cg 
tattonem 1 frigus 7 leuc coopertura partiu fpinc 
imo bene calidam conferuet ipfam. te rebus 
medictnaUbus.primo faciat fibi fieri omni tertio 
Dic cliftere infrafcriptu.Bc folioru blcte 7 cauliu5 
ana.4?.i.melliloti camomille 
polipodii ana.43.y. coquantur in libris .X.aqiie 
ufque ad confumptionc medietatis.Dcinde colet 1 
colature illi quattuor fnperaddanturifra 
fcripta.f.batedicte electuarti De baccis lauri ana 
•3.ii.3uccari ru.calTie fiflulc ana.J.y.falis cois.3. 
.v.olei De fifamq 111U052 al.ana J.i. J.mifce et to 
tum accipiatur in Iero per horam ante cenam. 
Secunda rcmcdiu eft boc.TV piliuLis fetidi 
ru3.t.ptllulac de ye2A copcfita3.it.fiant ptUuT 
fex ud f:ptc cum fucco rofa.i accipiat eas in auro 
cepit mio de cliftertbus fuprafcriptie et 
tardet poft eas cibu borie ad minue fex. Terti 
«5 remediu c ut poft affilptiorte ptilulazu fupra 
fcriptaru in aurora accipiar boc Digeftmu.TV exi 
meUie compoftti. J.t.fyrupt t5 
feniculi apii abfmtbii totum 1 ac 
cipiamr lex Diebus continuis* Quartum reme 
dium e ut poft afTupttone predicti fy.accipiat bac 
medicina.ttt electuarti De baccie lauri.5.i.ele- 
ttuarii indi .5.111.5.bibatur cu medio cyato uinf 
albi fubtilis calefacti bozai modis obferuandis 
qui feripti funt in pillulis pzeccdcntibus. Qui 
tum fpeciale remediu eft looc.fk olei De croco olet 
Oe ruta ana.f.i.unguenri ar agonis. 3. iii.incorpo 
rentur 1'imul 7 oc boc omni mane 1 fero calefacto 
tota fpina diligenter inungat’ a furcula (patula? 
ufque ad fine ipftue fpinc 7 fupponatur pannus ca 
lefaccus 7 fuffumigetur eu putuere laudant 7 Hat 
bec inunctio poft alTumptionc fuprafcrtptaru3 pit 
Itrlaru lingula oie. Cum C2go l*e omnia cdple 
uerit fi lanatus erit continuet adhuc inunctionc5 
quinque uel fex Diebus cu alTumptionc ouozu ud 
trium clifteriorum de predictis.Si aute nd edet 
fanatus.tuc faciat Duo lequcria remedia. Qnorti 
primum eft boc ut accipiat caldariolu unu Ipelte 
7 tantunde de milto 7 calefiant ifta Duo in fundo 
caldartole pofita fuper carbombuf 7 cineri igni 
tie abfquc flamma. £t ponat Ixc omnia in facculo 
magno fuper quo Dealbat cum tota ljpina ulq3 ad 
tepefactione pzedicto? feminum, tunc ergo tnun 
gat tota (pinam a furcula (patula? ifcrius cx un 
guentoinfrafcriptoDiiligentcrcalefacto 7 fuper 
ponat pannum calidum ut pzedictu3 cft.attcdat 
tamen q quando facit inunctione5 predictam te 
neatur tegula calefacta fctperios.ur unguentu me 
lius penetrare faciat.dngucntt aute predicti oe 
feriptto eft l*c.Tk olet amigdalaru olei oe coftoi 
liliozu alboru ana. jf.i.olei dc eufozbto.J.i.y.pm 
guedinis vrfi 1 taxi ana.J.i.pinguedims galline 
.J.iy. fera pini fticadoscofti inizzcczcci ana3.i. 
cezc.q.s.fiat vnguetu mediocris fpiftitudis 7 ci 
lefaciat Deeotaruj 
ne. dltimum ucro remedium eft boc. TV aloes 
benedicte 
rapi.oppo.ptguiu sits.d.£.fiat pilfe cu fucco apii 
De omni.5. vu.de quibus accipere poteft una omi 
quarta Die parum ante cenam temporibus cjbus 
faci t remedia predicta omnia. £t fi utczct eis 
adbuc per unum menfem.licct elTet complete fa- 
nus eikt ei ualde conucnicne 1 utile. Ud laude fu 
mt omnipotentis Dei Zlmcn. 
Conlilium Deoolore (pine in loco fpondilium 
renum cum perfeuerantia mictus Vrmarum ba 
bentium trumbos 1 mucos flcgmaticos depende 
te a mala complexione calida 7 ficca renum. 
Capitulum primuj de caulis. 
CTper obtulit tnibi cafus Difpofitocj 
que qutdcm Dato q nunc non fit ual 
n de uerenda.tamcn m pofterum mi 
natur nocumenta latis otfficilia.£ft 
emm notabilia vir ter franctkus d tlozdis qui meleftatur doleze fjpiue 7 pzcprfe 
in loco fpondiliu 7 renii cum quo qutde Dolor pe* 
fcuerat mictus V2ina$z babcntiil tztimbos et mu 
cos flcgmaticos multis harenulie minutis 7 gzof 
fis commixtoe.£t licet per continuam euacuatio 
onem ba2nm fuperfluitatum cozpus alleuiet ta- 
men Difpofttio illa minatur eide cuentum lapidis 
7 confirmatdem eiue in renibus fuif 7 foztalTis la 
pis ille genitus cft,licet ex fignie non apparuerit 
ipfum ee magnificatum. Omnis eni trina areno 
fa fignificat lapide qui confolidatur aut confolida 
do pzocedit aut qui relbluit fecuda primi fumma 
ultima 7 capitulo fexto.Si ezgo lapis apparet co 
folidatue aut ert in uia ut ccnfoliderur iam appa 
ret Difficultas Difpofitionte. Si aute lapis ille re 
foluittir.i.cdminuitur nd tamen Deficit quin ma- 
gna fit babenda fnfpitio.eo quia iam inuemuntur 
in ui'20 iffo quattuoz caufe.qua$z alique funt necef 
ferio concludentes aptitudine confirmationis la 
pidis in renibus cius.alic tezo perducentes tpfu 
adbcc.£t eni uir ille licet a genezattone (anguine 
us exilfat ut facile afp ctenti ipfum apparere pot. 
babet tamen renes cdpazatdne ad'mediu generif 
notabiliter calidos.7 ireru in eo inuenitur multi 
tudoflegmatie in utis trine abundans quod ap- 
paret ex tzumbis 7 petaloidibtte iam fupratactis 
e2go in ipfo inuenitur utzaque Difpofitio geneza 
tionis 7 confizmatois noui lapidis.£t prima qui 
dem ex pazte agentis quod ert caloz excoquens. 
Secunda uezo ex pazte materiei que utfeofi- 
tate fua a caloze excocta conueztitur in arenas. 
deinde in lapides.£t iteru eade3 materia arenu 
las iam inuentas in renibus fua uikofitate cdglu 
tinando ad tnuicc ert ca genezationis lapidis" ut 
Dictu5 ert. Xenia uezo caufa ert Difpofitiua et c 
uia? rtrictura in co que apparet ex nacuzali coni 
politione 7 babkudine tpfiue. JEt quazta itczu5 
ert Difpolitma 7 cfl pinguedo rcfpectu teperamen 
ti notabiliter acta.fcd ille cui plurimum aduentt 
lapis renum ert pinguis7 babet uias angurtas 
natuzaliter uel acctdentaliter.3girur in tiro tflo 
inueniutur quattuoz caufe ad lapidis 
concuzzentes.f.intenfa renii caliditas multitudo 
reru que fatis gzdTe fiit angu 
Ilia 7 pinguedo notabilis 7 etiam apparet ex uti 
ctuofitate quadam perfepe in fuperficie urinazu 
eius emifTa.Hmpliuf 7 boc fatis leuiter deduci po 
tefl ex fixione oolozte in locis renum, licet enim 
O0I02 ibi permanens pedit erte accides ad pzefen 
tiam lapidis arenaru 7 multitudinem-flegmatts 
ineiscxirtentium.ipfe tamen D0I02 non ert lenis 
caufa genezationis noui lapidis aut confizmatoif 
inuentt in eis ftue fit quia D0I02 DebtUtado par- 
tem ert caufa attzactionie materierum ad renes, 
co quia Dcloz foztis 7 perfeuezas acuit flegma 5® 
tegni.fiue fit quia ooloz Debilitando uirtutem ex 
pulftuam materias confirmari faciat in renibus. 
£x quo apparet q? licer O0I02 fit accides alicuius 
Difpofaionie.ipfe tamen potert erte caufa augume 
tationis eiufdem aut confirmationis. Quod aute 
iteru in eo inucniatur aptttudo genezationis la- 
pidis in renibus omnia motiua iam adducta De 
monrtrant.£t etiam aliqualis azdoz.quandcque 
pzcfentatus in capite membzt genitalis.Cu enim 
non inuematuz in eo azgumentu concludens uefi 
ce nocumenta neque eparis. et iam fit azdor pre 
dictus aliquando apparens oppoxtunu babet eff< 
ctum reducere in caufam ipfius pzodncmiam.fed 
nulla utdetur dTe caufa in aliquo partiali mebzo 
•f.in epate uel porta uritidibus neque uefica.erga 
necdTazio pzouenit a nocumento renum.confeque 
tia tenet a fufficienti diuifione membzorum que 
funt caufa azdorie me ut colltgcndu eft.t'8a ter 
tii tzactatu fecundo 7 50 capttulo.£t confizmatur 
quia licet arenofe ypoftafes pzouenire poffinr ex 
aduflione materierum in uents.ut za primi fum 
ma ultima 7 fexto ca°.n 5® quazti tzactatu 30 caps 
De lepza.3n boc tamen vizo appazet caufa gene- 
ratote arenarii in vie eius er pazte cae calitatie 
adurentia 7 materiei genezationia eazs in ucnia. 
3gt'tur omnino opoztet necelfazio concludere buc 
azdczem pzouenire ab arenis expulfif a renibua 
que fui afperitate Doloze illu5 faciunt in extremi 
tate pudibundi qd fuit Deducendu.£t et omnibj 
iflia colligendo facie apparet que 7 qualia fit Di- 
fpofitio buiue nobir tiri. eni mala completio 
calida 7 ficca renum cil qua pzopter Debilitatem 
genezantur flegmatice materie in renibuf aut fal 
tem aliunde pzopclluntnr ad eoe cum multitudf 
ne arenap 1 fixione ©olozie in fpondilibua renu 
7 aliquando in extremitate genitalif membri. £* 
qua oeferiptione cozzelarie concluditur q in ipfo 
iam genitua eft lapia aut cfl in uia genezationia 
uel confizmationia 7 otfpolituf ert ad exconatdej 
uefice que multitudine 7 magnitudine arenarum 
7 lapia facile fubfeqni potert. £x quibue tande5 ul 
timo cdcluditur q in eo eft magna neceffitas ferti 
natiomf ad pzopter boc opoztet re 
cttficare regimen eiue ex pazte fex reru non natu 
ralium .Deinde explicare regimen per medicina 
lia declarandum. 
Capitulum fecundum de regimie fet reru non 
naturali^. 
£20 expeditione VC20 menfuzationia fex reg no 
natuzalium.bic ozdo obferuetur . Sit habitatio 
ciua in ciuitate uel cameza babente afpectu5 ozie 
talem minime uezo meridionale.fed potius aqui 
lonaze q occidentalem.£t locua eiue fit a terra 7 
ab aquie notabilit’ elongatuf ad aliquale fteettare 
7 nullo modo ad bumidttate inclinatus.£t in oie 
bus calozie fit magis ad frigiditate q ad calidi- 
tate Declinans.ln Diebus uezo frigozis ad calidi 
tatem leuem eleuatus.£t De annexis aeri.caueat 
babere uertee notabiliter rtringentee fuper fpina5 
7 lumbos eius.Similiter emeet omnem modum 
calefaciendi fpinam 7 p2oprie cii frequenti coitu 
qui ert res inter alias nocibilioz.quare utatur ip 
fo adeo mozaliter ut non expedat materiam am 
piius q bis in fepttmana. De exercitio autem 
eius euitet omnes laboziofos motus 7 propzie eq 
tandi equos foztes 7 incommodi inedfus 7,pp2ie 
port cibum 7 frequente afcenfum mdtium 7 fcalaf 
Xempezatum uezo exercitium peditandi aut gra 
darium equum equitandi omnino fibi conuenies 
eft.£t in fumma aliqualiter exercitari mediocri 
ter melius ert ei q ociofam uitarn ageze 7 cet|. 
Similiter etiam in accidenttbul anime euitet 
fllaque uelocem 7 foztem motum in bumozibus 
7 fpiritibus efficere portimt.anime etiam acciden 
tia trirtitiam fuffocatiuam fptrituum inducentia 
euitanda funt.Tleque em‘5 circa continuam medi 
tationem circa fuam Difpohtionem tnrtant ager Debet adeo ut accidentia aie motu5 mmateriebuf 
periodicu efficere poffint. £tia cdueniens efl ei 
menfuza cibo$5 Diminuta fe reger magis q augu 
mentado eni affumptio re 
pietionem ifla angumentaret ingenter.talis eni; 
egritudo ex repletione totius 7 pricipaliter renu 
facta ell.fed omnes egntudines De repletione fa 
nateuacuatio que fit per abflinetia.fecuda affori. 
textu 7 igitur cibationis 
eius fit talis.ut ex affumpto cibo nequaqua gzaue 
tur flomacbus ipfius.ita ut neque fallidium abbo 
mtnatoem naufeam 7 fubuerfione fficuzzat 7 tati 
to magis ut non perducat ipfum ad uomitum.£t 
talis etiam fit potus mcnfuza.ut fluctuatonem in 
flomacbo eius 7 rugitum no efficiat nec in ipfo ns 
tet.7 funt fermones Suice. tertia primi t5 regimi 
ne per cibum 7 potum. De fomno autem 7 uig* 
lia eius dicendum Q’cum egritudo eius fit de re- 
pletione que tdiget uictozia ipftus uirtutis ad ea 
pzopter Digeflionemefficiendam conueniens et e 
parumper a temperata Dozmitione recedeze ma 
gisper augumentum Dozmiendi q uigilandi.15 
enim per uigiliam acquireretur iuuamentu exic 
cattonis. magis tamen effet nocumentum eazum 
impediendo conuenientem Dtgellione eap q p ui 
am confumptionie a uigilia facte. 3n figura tame 
Dozmitionie eius ita fe habeat q omnino fugiat 
Dormitionem fuper fpina 7 Dozfo.quoniam refu- 
pine oozmire nocet omnino 7 maxime taltf egro 
tantibus.co quia fupcrfluitatcs ad poflerioza de 
clinare facit.ut fecunda primi capitulo de bis que 
pzoueniunt ex fomno 7 uigilia. -dmplius dozmi 
at capite cleuato pzius fuper Dcxtzo later pzimu 
fomnum complendo.dcindc fuper finiflzo later fe 
voluendo 7 folicitet caput eius 7 extremas partef 
Dozmtendo conuenienrer babef coopertas. 3n 
cibis Vezo ampliozi confidezationc indiget, opoz 
ter enim ipfum effe folicitu circa ipfius regimen * 
Ibrimum quidem euitare debet cibazia omia 
Difficilis Digeftionis.ficiit antiquum pane ajimu; 
7 gzoffum.JEt caznes 3ialium antiquozu37 olera 
7 plantas gzofium bumoze genezates 7 bleta cau 
les rubeza 7 fimilia. Secundo effugiat cibaria 
Omnia multam uifeofitate babeutta.ut Ium pilees 
anguille rtnclx ccfali 7 fimilia.7 palliles cibi 7 cu 
tes 7 neruofe aialium partef. lertio effugiat ci 
baria opptlantia.uelut funt cafcus pzopzie anti- 
quus 7 palltles cibi. Ouazto euiiet cibaria mT 
tum calida 7 acuta.uelut fut falite caznes cepe al 
leum pozzum rafanus 7 fimilia. Quinto effu 
giat continuum Diureticorum ufumJicut funtfe. 
perzofcllini apii 7 fimilium. Sit igituz panis 
eius ex pu2a fimila factus etatem babens Duo 
rum uel trium diqz ad plus, parum plus recipi- 
ens falis 7 fermenti q cois panis 7 fit per coctio 
nem non induratus neque tozzefactus.Carnef uc 
ro laudabiles ei fiit.ut pulloru anatula$z 7 aliqua 
doque columborum tuuenu fafianoru perdicum 7 
fimilium uolantium preter q in aquis Degentiu; 
£t de filueftzibus quadrupedibus 7 Domeflicil cli 
gat caznes capreti luis tcmpozibus vituli lacten 
tis 7 annualis agni 7 luuenis cafbati 7ga5elline 
que p2oprieratem habent in boc.7 carnes CHC1052 
que mizabiliter laudantur in boc cafu.7 cuniculi 
7 lepozee 7 ftluellzes omnes pozci placent mibi • 
De fezculis eligantur ptifana ozdei 7 far 7 pani- 
cum ibzodtum caulium blete fpinacbia olusbii 
menum cucur.cucumis melones batecba olus be 
nedictum 7 crifomila i feniculum recens 7 betbo 
nica que ImguUntez operatur tn Ixsc 7 (aluta 7 fi 
mtlee piante ut polium montanu5 7 maxime fco 
lopendria 7 crclToucf 7 pzoprie falfedinem aliqui 
habentes 7 vmuerfaliter omnes piante quaru; ca 
liditas nomrranfcendit fecundu gzadti 7 apertio 
nem babent ufque ad illum eligende fut in ulu fue 
cibationis. De fructibus uezo conueniunt ci ce 
rafa omnium tam Dulcedine q ponticita 
te participantia.7 pzoprie meduir eof (ingularc 
habent pzoprietate mundificandi renes adfzan 
gendum lapidem. £t etia eide funt utiles auellae 
amtgdale recentes 7 ficus recentes bene pepanfe* 
rue uero non placent pzopter reuerentia Buice. 
qui fecundo canone in fine capituli vua.dixit q 
omnif vua nocet ucfice.paffule tame eidem lauda 
tur.ut ibide feribitur. Uti etiam pot pomis non 
multam dulcedinem babentibue.7 fimiltter perfi 
fis bene maturis.pira Dimittatur nifi fuerint be 
ne.i.ualde Dulcia.7 excludatur ab eis cxtcrioz ps 
lapidofa fubftanha participaf.Dc bis xezofructf 
bus qui in fecunda menfa folent concedi laudatur 
gzana pini 7 gzana enim ineft Vir 
tus qua Diminuitur lapis qui efl i renibus tsa ter 
tii capitulo oe cuza lapidis renum.poffuntetiam 
ibi quandoque concedi nuces pzopter apertione; 
earum quam babcnt.Caflance vczoet mefpila et 
fozbe Dimittatur. De paztibus aute animaliu; 
et que fumuntur ab eis fut omia genera lactis cd 
«ementia et pzoprie ouiniVLacti eni ouino non c 
medicina compaz in debilitate renu.ig6 terti fex 
to capitulo.laudatur etiam fibi lac caprinu poli 
predictu.et (eru lactis et recocta iterum bona fut 
Colortza uezo omnino dimittatur nifi fuerit cx 
Duabus fpeciebue predictis confccta.Butyru aut 
dimittatur aut falce rariffimo ufu accipiatur.fed 
melius efl oleum De oltuie bene maturis.Cafei st 
ro ufue omnino Dimittatur.quta lapidem m reni 
bus genezat materialiter et efl caufa oppilatidis 
et muifcatioms materieru.Si aute; indica 
do a confuctudme palet aliquando eidem coccdi 
cafeus eligatur ille qui efl eratis vnius ani odore 
fatis fuauts non omnino falfedine priuarus nulla 
cozzuptionem putrcdmalem in lubllatia cius ba 
bens et fit Jubilantia frangibilis.ita ut cu incidit' 
excluditur ab eo uifcolitas.omnino aute ufus eius 
ante cibum abbozzeri debet. De condttte vczo 
laudamur oliue condite et napi conditi et fccacul 
conditum, et citoma condita poli cibum altum 
pta.£t nuces condite in boc cafu funt laudabiles 
et 3uccarum bozaginatum et molaceum et rofa- 
ceum recens et 5in3iber conditum. De faporib; 
autem laudatur ei acetum et fuccus citrangulozu 
et pzoprie limonum in quo magna feze intentio 
curationis eius fubffentari potcfl. clinum autem 
gzanatozum mu50zum fibi laudari debet pzop£ 
apertionem et pzouocationcm quam babet.agrc 
fle uezo vfus omnino dimittatur. De aromati 
bus vczo laudabilioz dl vfus cmamomi electi et 
anil i et piperis et non in multa tamen quantita 
te et 5in5ibez et ‘karui ct feme Icuiflici et ameos 
etfemc rute ct crocus ct fimilia aromatica.quoy 
tame exigua quantitas cibariis ell apponenda. 
De potu autem eius eligatur vinu; color albu ad fubrnbeum fapoze medioeze nen pontteu ud 
acre fubftantia tenue 7 Diafanu; odoze 
azomaricum uinofitate fua non ualde aqucum.f; 
melius eft q aliqualiter Declinet ad aliquantam 
potentiam $ ad Debilitatem.fi tamen tale vinu; 
babczi non poreflfed ftimofu; ut cft illius patrie 
confuctudo.tunc frangenda eft eius fumofitas cu 
poztione aque ab electo fonte accepte qui fit aeri 
7 celo Detectus plantis putridis 7 multitudine 
ranazum Denudatus.7 fit fubftantia cius oiafana 
cozpufcnlis 7 fuperflu itat ibus expti2gara.7 fitaC 
baberi non poteft cribretur per arenam,ucl fiat 
eius coctio (impliciter uel fit aqua cifterne.7 talis 
fit aqua coctionis 7 prepazationis omniu cibozu 
eius.menlu2a ue2o eius cum uino comifcenda fit 
tertia uel quaztapazs ipfius fecundum menfuza 
Dilcretionis mozalis actus 7 nd appetitus * 
Capttulu tertiu oe cuza p medicinae, 
fczo regimine uero medteinaliu ita p20cedendu 
cft.ZDodus enim regiminis eius fobftcnratur fet 
intentionibus. £t pzima quidem intentio e ab 
fcinderc materiam generationis lapidis 7 arena 
rum ut renibus. iSecilda uezo eft ge 
nezationis lapidis a materia que iam in cozpof 
inucnirur effe congenita. Zertta uero eft rectifi 
catio uel Digeftio marerierum talium. Quazta 
Vezo eft erad tcatiua t pfa?z eductio. Quinta uc 
ro eft lapidis cdminutio fractio 7 eductio 7 renu; 
mundificatio ab arenulis in eis inuentis. £5ex 
ta TC20 eft fedare accidentia lapides 7 arenulas 
confequentia. 3n iftis enim fex intentiomb; fub 
ftentatur regimen non lolum curationis bazum 
Difpoiitionum quando iam euenermt.fed etia pre 
feruatioms a nona recidiuationc uel cuentu buiuf 
egritudinis pollqua cuzata fuerit. £t omnes iftt 
funt fezmones principis i8d tertii t2actatu fecun 
do 7 fexto capitulo dum inquit. Intentiones qui 
dem quas medici in cuzaticne lapidti intendunt 
fonti i. fex. 'frrtma eft abfcifio materiei cius fup 
ple poftquam genita fuerit. iExxunda uezo eft 
pzobibitio generationis materiei cu abfcifioecac 
.f.genezattue materieru. Zertia ue20 eft 
rectificatio.i.Digeftio eiue.f.materiei. Quarta 
Vero eft mundificatio.i. cuacuatto materiei tam 
geni te. Quinta intentio eft cdminutio ipfiueX 
lapidis 7 fractio eius et cdpreflio.i. expulfio eius 
7 eradicatio eius ex foo fufpenfozio cum medicis 
que illud cfticiunt.f.cbminutis fraettuie 7 copref 
fiuis. Deinde eius ext2actio fopple completa et 
fubtiliatio m ipfo.f.regimine admintihandi 
dicinas fcccefliue conuenientes cu5 02dine eiue.i. 
cum ozdinata applicatione uniuf medicine que al 
tezam prcccdere Debet £t illud.f.regimen 
dinate precedena completur cu pzouocatiuis mc 
dicinis.deindecum comminutiuie.tertio cujfza 
ctiuis ipfius lapidia.quazto cu comprefliuis.i.ex 
pulfiuis.quinto 7 ultimo cu5 extractiuis ipfius.f. 
totaliter. £t pzima quidem intentio complet 
per ea que materiam flegmaticam aptam couez 
ti in lapidem 7 arenulas educunt. Detnde cum 
bis que caliditate intenfam renum ad tepe 
ramentum Ducunt conuenienter. £t primu I50 
rum inftzumencoru cdpletur per euacuantia ma 
teriam flegmatics mtnozattue.De quoru numezo 
cft boc medicamen.1V clectuarii indi.5.ui.agari 
ci electi.3,i.boni ponderis 5in3ibei*t6.g. v.incoz 
pezentur ftmul 7 Detur fn potu cum medico 11M 
albi fubtiite 7 aromatici calidi.54.7 tazdet poft 
illud comcftto bozis ad mimis .v.t qp quarta at 
cipiat cyatum vnum aquc ozdei calide cum 5111x3 
ro albo. £t fi quis Dcfiderazet medicamen 
lectabiltus illo.tunc TV elertuarti oyafiniconia.5, 
.ii.turbit clecti^.i.^^iberis.3.t.falis mdi.g.t. 
tmfce 7 oetur in potu cu aqua Decoctionis gno£ 
milii iolie dnlcozata a calefacta ut pzius Dictum 
cft. Secundum uezo n adbuc leuius illo £(Ie po 
tcft boc.1V turbit 
*5.i.Diagzidii.g.Vi. falis »3.3. 
«nili Dauci mafticts 
ris juccari. omnia inj.ftt.aqut 
apii 1 milii folis uel venc.i totu5 dctuz 
in potu cu Diligenti colatuza a expreffione.ira q 
fola uirtus medicine fufcipiatuz a non fubilantia 
1 obferuentur poft ipfius alTumptionemea que de 
pzimo minozatiuo Dicta funt. £t fi appareret 
flegmaticam materiam notabiliter (anguini effc 
cdmixtam bonu5 e(Tet pzed ictis minozatiuis pre 
adminiflrare quia tmuerfaf cua 
cuatio pazticulare feper precederc Debet in ope-- 
ratione canonica.Si aute pezcipitmedicusmate 
riam indinazi ad ftomacbu per naufeam a figna 
fopzadicta.tunc conucnicns dTet vomitu; ,puoca 
re 7 pzopzie cu boc vditiuo leui.1V aque Decocto 
nis gzanozumrafani uel carnofitatis eius.f.iit. 
fy.fimplicis totum teptdu 
1 poft illud per horam Digitum imponat ori titil 
laudo uerfus pzincipiu; meri 7 pzouocabituz uo 
mitus qui multa affert iuuamcftta in pzobibendo 
genezationem materiet.7 abfeindendo materia 5 
genitam 7 alleutando renes. quare.ts* tertii ca* 
allegato. £t De pzobibitims generatote eius efl 
«omttus poft cibum 7 multus ufus eius. 3p(e ent‘5 
Impellit fuperfluitatee gzotfae per uiam contrazi 
am uiecuius motus eft ad renes 7 facit latus re 
num uacuum et mundu. Hdbuc itezum et tez 
tio Ixc intentio copletuz per adminiftratione cli 
Aeriorum et proprie Icnicntium.lemficatio enim 
cft plurimum aleutationem faciens. Cltfter tame 
non debet eflie ualde acutu; nec multa Debet et eo 
poni quatitas que renes comprimat et aggzanct 
£t pzopterbanccaufammultiefapientu; magia 
fuit Dilectum fiippofitoziu; q cliftere.eo quia fop 
pofttozium non peruenit ad gzauandum inteftta 
implendo tpfa.ltt funt fermones pzc-* 
allegato Dum inquit. £: fi fuerit conftrictio natu 
re maioz tunc de rectioztbus rebus eft ettzabef 
fecem cum fuppofitozio aut‘013 diftezi no magno 
<|uod coaztet 7 Dolozem faciat.immo fuppofitozi 
nm cft amicabilius.vnde et in lenificatione gdem 
nature eft alleuiatto plurima 7 fedatioDoloris v 
Zezttum ingenium euacuandi materiam 7 ite 
rum Diuertendi eam effc poteft admiftzando diu 
retica incipiendo pzimo a leuiozibus.f cut e vfua 
liquiritie feminum comunium frigtdoru in dtfpo 
dide calida et vfos afparagt uel aque eius et feni 
culus recens et altea et flores.Detnde pzccededo 
ad foztioza.ficut apium feniculum Daucu femen 
milii folis leuifticu5 et apiii filueftze. £t ulterius 
tranfeundo ad ea que in electione foztioza funt p 
tertiam opezatione aut pzopzietatem opezatia 
ficut capillus vene.fcolopendria pdiu; montanu 
tius pbifticozum femen zafant uirga paftozis et ftmilia fient cinis vitii cinif lepozfs r cauda tre 
mula 7 fanguiebyrci pzepc2atu9 a lapis fpongie 
a iudaieue.quo2u ufus potcfl eite ex p2edfctif faci 
endo Decoctiones fyrupu tulep confectiones trage 
as pillulas a er eis exterius inungendo balnea fa 
ciedoa ftmilia. *bec fufficiant oe pztmo tnflrume 
to materiei iam inuentc.Caufam aut lapidu ge- 
neratiua.f.caliditatej intenfamcorrigunt plu2a 
pzedictop.ut femina coia frigida a ea que tempe 
rata funt que refpectu caliditatis intenfe funr ifzi 
gidatiua. velut afpa2agus capillus ve.a ftmilia s 
Secundo frangunt caliditate fyrupt tfrigidatiui 
tncifiut a apertum.ut fy.fimpler acetoful fyrupua 
De acetofirate citri aut oe citrangulie uel fyrupuf 
De hmonibus app20p2iatus magis qui funt mei 
fiui inf2igidatim a aperi tini a orimel copofitnm 
a fo2tius illocft orimel fquilliticu qni omnes De-* 
bent oari cu aqua fcolopendrie uel aliis ia p2edi 
etiam linimenta uncti 
ones a emptafUa errerius adminifeata. JEt cum 
boc unguento ualde notabiliter 0pe2ante.IV olei 
nenufaris utola2U5 ana.5.1«; .fanda? al.a ru.ana 
•3.uampb02e.3.f.cere al.q.e.fiat unguefu mol 
le quod poftea buliat tn libraj.fucci femperuiue 
Vfquc ad confumptionem illius fucet. t51?oc igitui 
vnguento fpina tota condecente2 iungi deber tti 
uel quater in die natuzali.a oe materia prcccden 
tte unguenti pofTunt fieri unctioncea emplafUa 
fuperaddendo fuper fuccum folio2um maluarum 
violarum nirge parto2ts femperuiue folatri at2i 
plicis a fimilium. JEr quibus etiam inaqua decoc 
tie fieri pofTunt euapo2arioncsabalnea fometa 
udes a epitbtmata.Jct tu elige quod melius cft ct 
leutus .apparebit iudicio tuo eytimatiuo. JEt De 
communibus etiam remittentibus caliditatcm 
auctam eft confectio t2tafandar a jucearu uiolart 
U3 a tragea oe uiolie a oc berberts a reltqua fimi 
lia que elige per te.a bec oe intentione prima. 
Jam fupra apparet qualiter abfcindituz ma-* 
terta p20pter p20bibitionem gene2ationie eius 
in cozpore ex bis qne pofita iunt in prccedentt itt 
tentide.Ht uezo fecunda intentio differentiaj ba 
bet a p2ima in boc q bec quidem fuppontt mate 
riam tn coipoze nundu efle congenttam.quaf* la 
bo2atbecintenttoad pzobibendum ne generet 
materia barenaru et lapidis fubiectiua caufa.£t 
ettam ut non precedat caloa qui eft p2cdtcta2um 
materiezum generationis caufa. JEt p2imu3 g 
dem bo2u ouoru coz2igi poteft er bis que in pzc 
cedenti capitulo pofita fuerunt de debita menfa 
tione fer reru non naruzalium.non enim ad alifl 
labozat fezmo ille.mfi ut p2obiberet tales mate 
riae genezari rectificando ctboe 7 potus.cr gbus 
generari poteft flegmaaptu5connerti in lepide 
7 arenas.^ttam per regimen aliud apparer qua 
liter cal02 qui eft eff iciens caufa lapidu 7 bsrena 
rum fufticienter corrigi poteft per ea que in inten 
tione pzeeedenti oe altcratiuis digeretibus et ca 
liditatem remittenttbuffcripta fuerut.*£ret' bec 
autem plu2a inueniuntur.quop vfus rectificado 
complexionem renu 7 mundificando epar 7 ucnaf 
7 ufas vrtnales a fapienttb5 collaudata funt.ftcut 
cft vfus medicinazu aperientium 7 aduerfantiu5 
flegmati .quarum alique funt folutiue fimplices. 
uelat agaricus bezmodacttlt turbit fe.c2cci 02te 
iapolipo. 7odozckbozt alicuius radiculaaliqri 
fttfundamr perstem nactizatem in aquam.*? q*t$ 
bibatuz parum ex ea in auroza tepcfacnl.De b» 
etiam qucdam funt foluttua compotta.tielut bene 
dicta cuius virtus eft ad mundificandum a 
mate renee ucficas 7 vzinales viae.£t fiau e elee 
«r tua2tum indum quod fupcrfluitates expellit a to 
to cozpozc 7 a renibus, vdut eft ycraluf ct multe 
fimiles medicine bine inde colligende. Tlon nulle 
vezo bazum funt fimplicee aperiendo 
mundifteando 7 precipttando marerias a cozpor 
ante q ex eis generetur lapie.de quaru5 numezo 
funt ftcur }dopus centauzea mi.apiu filudlrc 7 do 
tnefticum petzofellinum 7 betonica polium mota 
num i fcolopendria et radix pentafiloie 7 uniue2 
faliter omnes que ab auct02ibue in boc collauda 
te fuezunt. De bis alique fut compofite.uelut tizi 
aca Sndzomact metndatu5.Defcriptione Hmce. 
quinto canone Oifhncttde pzima.it medicamen 
alkekcngi 7 iuftmum elccruarium Ducif 7 liton 
rripon oeferiptoe Tltcolai in antidotario. ex quo 
libet quoru Dari poteft.3.i.cum aliqua De age fla 
tim Dicendis, compotitum optima 7 leue lau 
datum ab Hutce.quod fepe exbtbitum oio prefez 
uat cozpoza a genezatione noue materiei ex qua 
genezari folent lapides 7 barene.i eft Defcriptio 
eius talis.Bt lapidis fpongie fcolopendzie capilf 
ve.fc.altee 7 petzofeU’ ana.3.i.mifce 7 Detuz exeo 
pUaibusDieb5.3.i.cum aqua fublimationis apii 
aut Decoctione gnq5 radteu calidozum aut aqua 
tribuli aut aqua rafani. lege Huice.tb1de5.J6t ite 
rum collige ibidem immediate fcqns 
quod eft agregans opezationes Diuezfas ad inte 
tionem pzedtctam.£t adime collige tnde medica 
men nobilis illo ZDedicamcn ulrt 
muni fedans Dolorem 7 extrahens lapidem e aq 
" ciceris nigri.izt fcio etiam ego q fi fiat puluts ex 
paztibus equaltbuf icolopendrie 7 milii folis 7 pa 
tiens vtatur eo mizabtliter pzefcruat a generati 
one materierum pzefcriptaru3.becde intentione 
fecunda. Hpparet tbeo2tce contemplanti q ite 
tio teztia.Lequattdis materieru ia facile comple 
ri potefl ex bie que in intentione pzedicta 
rata funt.ncq3 utdetur aliquod quafi opportunu5 
eflemifi q (bibantur qucdam fimplicia 7 compofi 
ta tales materias Digcreze (olentia. De quorum 
numezo funt aque fublimationis yfopt' calamenti 
ozigani utziulquc apii 7 pctzofell' betonice pule 
git milii folis 7 iimtlium. £t de bis que ego expe 
rioz boc ultimum inueni uidelicet adminiflzare 
aquam (ublimationis radicum altee.£t fcio etia3 
q aqua fublimationis radicum yreoe potentioz 
eft pzedicta ut experientia quotidiana ooctul fu 
£t q aqua fublimattoms foltozum 7 fzuetut13 cu 
cume. afintni in bac Dtfpofitione confert.eo quia 
loluendo pzouocando aperiendo 7 abftergedo ma 
tcrias educit quibus obuiat 7 laptdcf comminuit 
et frangit. De compofitti uezo digercttbus fu t 
omnes fyrupi qttozum unmcrfa fcola quotidianu5 
babet ufum.licut lyrupus oe yfopo fyrupus dc ca 
lamento fyrupus compofitus acetofuf oximel com 
pofitum (ecaniabim De ‘ketftm.i.leniftici et ornes 
oximelf fpcctes et pzoprte fqutlliticum et oximel 
3uUatn' et compoftcum boc quo uti foleo.fr 0xi' 
meli* fquillitici.5.i.fyrupi de (colo 
pendrte cucumeris aftnini ana.5.1 J.ct det’ Ime 
ct continuet pluribus diebj.Jit (i udis digcftiuu ttezdis qui ttielcftatm4 dclczc fptWi pzcprfe 
in loco fpondiliu n renii cum quo qutde Dolor pez 
jcuerat mictus babcnttu tzumboe et mti 
cos ftcgmaticos multis barenults minutie n gzof 
fie ccmmirtoe.£r Itcet per continuam euacuatio 
oncm ba2um fuperfluitatum cozpue allemet’ ta" 
men pifpofttio ifla minatur eide cuentum lapidis 
«? confirmatoem etue in renibtte fuif a foztalTis U 
pie ille genitus cft.licet er fignie non apparuerit 
ipfum ce magnificatum. Omnis em vrina areno 
fa iignificat lapide qui confolidatur aut confoltda 
do pzocedit aut qui refoluit’ fecuda primi fumma 
ultima n capitulo ferto.Si ezgo lapie apparet cd 
folidatus aut eft in uia ut ccnfolidetur iam appa 
ret Difficultas Difpofitionis. Si aute lapie ille re 
foluitur.i.cominuicur no tamen Deficit quin ma" 
gna fit habenda fnfpicio.eo quia iam inuemuntur 
inuizo ifto quattuoz caufe.qua# alique funt necef 
fario concludentes aptitudtne confirmationie U 
pidie in rembue eiue.alic VC20 perducentes tpfu 
adbcc.£t eni uir ille licet a genezatione (anguine 
U9 mffar ut facile afpcienti ipfum apparere pdt. 
babet tamen renee cdpazatone ad'mediu gencrif 
notabiliter calidos.'? iteru in eo inuenitur multi 
tudoflegmatis in uiis vrine abundans quod ap" 
paret er tzumbie n pctaloidtbus iam fupratactie 
ezgo in ipfo inuenitur utzaque Dtfpofttto geneza 
tionis n confizmatois noui lapidis.£t prima qui 
dem er pazte agentis quod eft caloz excoquens • 
Secunda uczo er pazte materiei que utfccfi" 
tate fua a caloze excocta conueztitur in arenae. 
deinde in lapides.£t iteru eade3 materia arenu 
lae iam tnuentas in renibus iua mfcofitate coglu 
tinando ad inutee eft ca genezationis lapidis" ut 
t>ictu5 eft. Xertia uczo caufa eft Difpofitiua et c 
uia# ftrtctura in eo que apparet ex natuzali com 
pofitione a babkud ine ipfius. £t quazta itczu5 
dl oifpolittua •? eft pinguedo rcfpectu teperamen 
ti notabiliter scta.fed ille cui plurimum aduenit 
lapis renum eft pinguis'? habet uias anguflas 
natuzaliter ucl accidentaliter.3gitur in *oiro ifto 
inuemutur quattuoz caufe ad lapidie 
concuzzentes.f.intenfa renu caliditas multitudo 
reru flegmatica# que fatis gzcffe fiit uia# angu 
Ilia a pinguedo notabilis rt etiam apparet ex uti 
ctuofitate quadam perfepe in fuperficie urinazu 
eius emilTa.Z-fmpliuf % boc fatis leuiter deduci po 
teli er firione Dolozie in locis renum, licet enim 
D0I02 ibi permanens pofltt elTe accides ad p2efen 
tiam lapidis arenaru 1 multitudtnem-flcgmatis 
ineiscriftentium.ipfe tamen 00I02 non eft leuis 
caufa genezationis noui lapidie aut confizmatdif 
inuenti in eis ftue fit quia Dcloz Debilitado 
tem ell caufa attzactionis materierum ad renes, 
eo quia Dcloz foztis 7 perfcuezas acuit fiegma 5® 
tegni.fiue fit quia ocloz Debilitando uirtutem ex 
pulfiuam materiae confirmari faciat in rembue. 
£x quo apparet q licer ocloz fit accides alicuius 
fcifpoteme.iprc tamen peteft eile caufa augume 
tationis eiufdem aut confirmationis. Quod aute 
iteru in eo inuemstur apritudo genezationis la" 
pidis in renibus omnia motiua iam adducta oc 
inonftrant.£t etiam ahqualis azdoz.quandcque 
p2cfentatus in capite membzi gemtalis.Cu enim ) 
nen inueniatuz in eo azgumcntu concludens uefi 
«nocumentanequeeparis. et iam Iit azdor pre 
dictus aliquando apparens oppoztiinii babet effe 
ctum reducere in catifam ipfius pzoductiuam.fed 
nulla uidetur effe caufa in aliquo partiali mebzo 
Xtn epate uel poris uritidibus neque uefica.ergo 
tiecelTaziop20uenit a nocumento renum.confeque 
tia tenet a fufficienti diutfione mcmbzorum que 
funt caufa azdoris vri e ut colligcndu eft.isa ter 
ttt tzactatu fecundo n 50 capitulo.£t confizmatur 
quia licet arenofe ypoftafes pzouenire poffint er 
adullione materierum tn uenis.ut za primi fum 
ma ultima 1 ferto ca0.1? 5a quazti tzactatu 30 cap® 
De lepza.3n boc tamen vizo appazet caufa 
ratois arenaru in vis eius er pazte cae calitatis 
adurentis 7 materiei genezationis em in uenie. 
3gitur omnino opoztet neceffazio concludere buc 
azde2cm pzouenire ab arenis erpulfif a renibus 
que fui afperitate oolo2e illu3 faciunt in ertremi 
tate pudibundi qd fuit oeducendu.£t ex omnibj 
iftis colligendo faede apparet que -7 qualis fit oi" 
fpofitio huius nobif Viri. £ft ent mala complexio 
calida 7 ficca renum cii qua p20pter Debilitatem 
genezantur flegmatice materie tn rembuf aut fat 
tem aliunde p20pclluntur ad eos cum multttudi 
ne arenaf 1 firione Dolozie in fpondilibus renu 
7 aliquando in ertremitate genitalif membri. £x 
qua Defcriptione cozzel.irie concluditur q in ipfo 
iam genitus eft lapis aut eft in uia genezationis 
uel confirmationis 7 oifpoiituf eft ad erconatdej 
uefice que multitudine 7 magnitudine arenarum 
7 lapis facile fubfeqm' poteft. £r quibus ul 
tirno cdcluditur q in eo eft magna neceffitas fefti 
nattomf ad cuzattone;£c p2opter boc opoztet re 
ctificare regimen eius er pazte fer reru non natu 
ralium .oeinde erplicare regimen per medicina 
lia declarandum. 
Capitulum fecundum de regtmie fex reru non 
naturali^. 
t>zo expeditione ve2o menfuzationis fex re# nd 
natuzaUum.bic o2do obferuetur . Sit habitatio 
cius in ciuitate uel cameza habente afpectu5 ozie 
talem minime ue2o meridionale.led potius aqui 
lonaze q occidentalem.£t locus eius fit a terra 1 
ab aquis notabilit elongatuf ad aliquale ficcttatc 
nullo modo ad bumiditate indinatus.£t in oie 
bus calozie fit magis ad frigiditate q ad calidi" 
tate oeclinans.ln Diebus uezo frig02is ad calidi 
tatem leuem eleuatus.£t oe annexis aeri.caueat 
babere ueftes notabiliter ftringentee fuper fpina5 
n lumbos eius.Similiter emeet omnem modum 
calefaciendi fpinam ? p2oprie cii frequenti coitu 
qui eft res inter alias nocibilio2.quare utatur ip 
fo adeo mozaliter ut non expedat materiam am 
piius q bis in feptimana. De exercitio autem 
eius euitet omnes laboziofos motus 1 prop2te eg 
tandi equos foztes ‘i incommodi incelTus ?,pp zie 
poft cibum *? frequente afcenfum nidtium <? fcala# 
lempezatum uezo exercitium peditandi aut gra 
darium equum equitandi omnino fibi conuenies 
eft.£t in fumma ahqualitererercitari mediocri 
ter melius eft ei q ociofam uitam ageze 1 cetj. 
Similiter etiam in accidentibu! anime euitet 
illa que uelocem«? foztem motum in bumozibus 
7 fptrmbus efficere poflunf.anime etiam acciden 
tia triftitiam fuffocatiuam fpirituum inducentia 
euitanda funt.Tleque en 13 circa continuam medi 
taticuem circa fuam Difpoiitionem tnftant ager necdTe eft non foltim eongniis tirnno etii eclcribj 
fubuemre remediis.Quibus fi Diligenter fiat ad 
uertentia uidcbiiur $ lpli funt Dol02es int2in(e- 
ci renibus pricipaliter appzopi iati.Blii ue20 fut 
Dolozcs uel accidentia partium extrinfeca2u. £t 
p2imum quidem bo2um pluribus fignieuel acci 
dentibus DecUzari peteft. 1^2imum eft q> bi Dolo 
2es fubito tpfum inuadunt nulla pzecedete ipforu 
caufa mantfefta.boloz enim 7 repente eucniesfu 
bitam oflendir folutioncmcontinuitatis aut male 
ccmp’e :ionis permutationej. Cum igitur nec fol 
uens ab extra nec malam complexione fubiro idu 
cens ab ext2a occurrant 1 Doleant partes ille ili 
02um 7 (pine quarum Dolozem 7 lenfus tactus ex 
terius non inueniat.3gttur Doloz in mebris erit 
interi02ibu6.'i ab inteziozi caufa pzoueniens.con 
fequentia fecundum ut2anque pa2tem ncceflaria 
eft intelligenn terminos. Ouoniam in ante 
cedente excluditur omnis exteri02 caufa 7 Delent 
pa2tes.ergo neceffe eft $1 Doleant ab interiozi ca 
uel caufie.£tia3 in antecedente aftumebarur 
q exterio2cs partes non Dolent.quia tactus non C 
uenit ibi Dolo2em.crgo nccefle eft pa2tes intezio 
res Dolere.Ouod autem bic Doloz in renibus exi 
ftat multis moriuie Dcmonftzari Debet. t>rimimi 
eft q? Doloz fubito euenit buic in paztibus ilioi uj 
intrtnfecue.igitur uidetur q* talis Doloz fit i reni 
bus.co quia ibi non inuemuntur paztes alie q’ 2C 
nes que ram ingenti dolore Dolcrc poflit.quia fi-* 
pbac cooperiens renes non adeo excellenter dole 
re poteft.*ttcc etiam uena ebilis aut arteria adoz 
ti Defccndens tam tngente2 Delere pdfunt.quoni 
am ea2u fenfatto eft obtula pzopter fubftamtaj ip 
farum elle ligamentalem. Amplius etiam bic do 
I02 non eft in tlien quod eft tertium intellinum 6 
g2aciltbus propterca quia bunc Dolo2t'5 non coco 
mitatur freqnens mictus punctio in unna 7 reli 
qua que fignificanr nocumentum tn renibus 7 uiif 
VTinalibus.Cum enim aliquis mmgit urinam pp 
qua mulrotiene ad mingendii 7 multu furgit.uic 
in renibus eft eius eg2itudo isa tertii tertio cap* 
Subitus etiam 7 repentinus 00I02 eueniens i re 
mbus fieri poteft pzopter fubitam altc2ationcm 
aut folutionem continuitatis que Dclozes face2e 
poliunt in colato2to panniculo renum 7 in aire20 
uefttcnte eos. 
Capitulum fecundum De Diuerfitate b02U5 do 
lo2um ex pa2te caufaru efticienmV< q? bf dolo 
res renales magis q> lumbales uel fpinalee De 
nominandi fnnt. 
3am UC20 nunc opoztet boxu Doloru inuefttga2e 
Dinezfitatce que quidem a materiali caufa efticie 
teeorCi ozigincm capiut.Dclo2 itaque in ui20 ifto 
poteft confequi fo2teni altezattoncm i rembj eius 
factam a mala complexione caUda in zembus ex 
cbnlitione fangninif circa eoe. £t i ucna Mi 7 a* 
teria citi que latezaliter in renibus fubflernunt 
quod apparet eo quia pulfus buius Viri per me ta 
ctus magnus C2at uelox 7 frequens plenus cum te 
fione azterie notabili.Secundo quia vrme ipfius 
erant rubicundo colo2e colozate cn5 falfedie fatis 
g2dlo.Xcmo quia ezant acute tmprimetee in fe 
fum tactus que arguunt malam complexione cali 
dum.Bt qua2to quia cum acuitate comprimendo 
in collum ucfice 7 extremitate pudibundi. Bt cau 
fa muatj in bis Duobus lignis poteft elle Duplex 
qttfa i fi talfs caltdifae magisa fangmms ebuli 
ttoncpzouentat.ei tamen poteft commtlceri cole 
ra p20pcer propinquitate 'kiftis felito ad rencf 7 
. arteriae prcdictas. £t fecuda caufa poteft effe pp 
acuitate trine in fe t pia'quoniam (alia eft. Sccun 
da uc20 caufa huius dolozis e(Te poteft folutio con 
tmmtattsnon uere dicta imparie folutio.fed di- 
fUactio ucl extenfio facta in panniculi! renii a ma 
teria oppilante eoe.que poteft effe flegma cum ue 
tofitatu multitudine 7 harenularum i la 
h ptlloium ciue.St bec eftucza buiue vixi cgutu- 
;>do.hdolo2 renum proueniene a matertebue !xt 
mozalibue flcgmaticie mfcolis a gzotfis cum roul 
titudine barenulazum 7 lapidum in eifdem.£t fi 
quandoque contingat q> bi dol02ef cu punctione ? 
acuitate mifceantur ia5 eft alTignata caufa ex par 
te alicuius aemtatte a colerica materia pzoueni- 
ens.tle ante g2atis uideatur Dictum bunc elle do 
lorem renum ex multis aperiri poteft. Ibrimo ex 
loco quoniam Dolet eger in pazte pofteziozi ubi 
•fubftetant' renes i extenditur ufa ad anteriores 
pa2tes. Secundo quia tal<rDolore5 concomita 
tur uarietas in tzina quantum ad appetitum.ga 
fepe appetit quantum ad multitudinem.quia pa 
rum mittit a quantum ad tempus, quia frequent 
inclinatur ad ipfam emittenda. Similiteretiam 
quia dolozem tftum con comita tar naufea a uomi 
tus per colligantiam renum ad ftomaebum. Qd 
xezo Dolozcs ifti pzoueniant 7 augeantur a ueto 
litate apparet pzopier velocitatc$ cdicationis eo 
rum ad p2opinquas partee.neque cm'3 bumc2 n3 
barena neque laptf tamcitomouercntur. Simili 
ter apparet pp rugitum gurgulationci loco renu 
perceptas. 
Capitulum tertium oftendtt Ix)90olo2es renii 
pzouemre a lapidibus uel barenis.*? pzobatuz 
per Decem figna Dolozcs laptdofos concomita 
tia. 
Dolozcs uero tftos ab barenis 7 lapillis pzoueni 
re multa Declazant figna . trimum uelocitas 
euentus D0I0218 in cie. "Repente enim doloz renu 
eueniens lapidis renum aut uiazum vrine fignu5 
e Demonftratiuum imeriozuni ferto capitulo tez 
tio. Secundum fignum mictus vrine gzofte et 
tontu2batc poft rotetum vrine aquee 7 tenuis pltt 
ribus Diebus ante factum.lieet quandoque in bac 
dilpofttione in principio emittatur vrina gzoiTa. 
Dcmde tenuior fiat.qt bozmn quidem caufc cotem 
piando reddi poliunt. Cum enim neque lapis uel 
barena genezan pollint ex materia ntfi grofta.co 
tingit matC2iam gzotfam tllam in renibus repi- 
ri 7 nondum erit uiazum tanta facta oppilatio. 
quin educi poiTtt materia talis 1 uirtus eft fozrif. 
igitur expelletur materia grolla prius tempoze 
cp generetur lapis uel barena 7 eft fignum bonu5 
f?zobibi«oms aut faltem tazdtcatie genezatidis 
apidis m renibus.quare I8a teztit capitulo de fi 
gnis lapidis renum inquit pzinccpe.£t generato 
cius in pzincipiogzolla c magis ligmficatiua fa- 
itttatis uirtutis 7 Dilatationis meatuuj.Caufa ue 
ro pzoptez quam in genezattone lapidis prius te 
pore emittuntuz vrine tenues 7 aquofe allumitur 
ex pa2te claufionis via2um a marcziali caufa ge 
nerationie lapidis 7 bazenarum que eft flcgmati 
ca mucillaginola gzofla.oemdc anguftae vias ual 
de facile claudere poteft. Bt ad ixx tuuar fixio uf mentio talis flcgmaticis £tt piedictif. que p20tte 
nit a uifcofitate eiue.Ctl ergo a pzedtctis materi 
ebua emulgentium uena2um rami' i panniculus 
collato2iu8 renum 7 V2t'ttdes pozi notabilit' 
ftruanrur non poteft inde uirtus expdlere 
*iam mft ualde fabrilem 7 fluxtbilem.unde urine 
minguntur tenues 7 aquofe demento aque in fab 
liantia 7 odoze firime.fit dl lignum barenazum 
7 lapidis iam genitozum.Colltge Ixizum fcntenti 
im pulcbezzime tsa tertii capitulo pzeallegato 
dum inquit.£t dl cum Vrina cfi gzolTa in pzimis 
.f.Dequa ia Dictu efl.Deide incipit conuerti ad te 
nuitatem 7 cum attenuantur pzopter retentione 
tuzbidi.tunc extima eius.f.lapidis. generationes 
quauis quadoque in principio rei mingatur tenu 
iSiQuod itezum tales Dolotes in boc viro proue 
ttiant a lapillis uel barenis ex multis aliis.iteru 
n tezto declarazi potdl. Ibrirno quia vir ille pin 
guis efl 7 caznofitate pluicf mediocri abundans • 
fit itezum conflipattonem uentris notabilem bet 
Vnde i8a tertii capitulo De caufis genezationif U 
pidis in rembns. 3llc nanque cui plurimum 
nit lapis renum efl pinguis n ficcam babens natu 
ram.Quarto iterum boc Declazari potefl ab cftt 
ciente caufa generationis lapidis.virtus cni ages 
illius efl caliditas ab cqualitate egrcfTa. Quintu 
uezo fignum dolozis renum efl Demonflzatiuum 
cui refragari non potefl.f.frequcns mictus vrina 
rum.£t cum contingit cu$ inflantia Dolozis emit 
ti lapillos 7 barenae remouetur Doloz. Sextum 
lignum dl q talis Doloz intenditur tepoze uacui 
tatis.fit quia btc paiTus a pluzibus Dubitatus dl 
ideo aggzediamuz pazum ipfius lententia. Sup 
ponendum itaque primum q Doloz renalis forti 
oz fit in boza uacuitati6. Secundo q eoiicusMo 
lor alleuiatur in uacuitare % foztioz fit cum allui 
tur aliquid.Supponendum tertio q per uacuita 
t€3 intelligi Debet cibi abfetia a flomacbo. fit bec 
fuppofttio nccdTaric uerttatis cll.eo quia colicus 
alleuiatur i ea.f.Vacuitate llomacbi 7 fit foztis cu 
affumitur aliquid.1.015 cibatur eger.Unde ex bis 
termonibus Suice.collcctie tc>a terti tzactatu 5* 
ca° oe differetis inter Dolores colicos et renales 
colliguntur tfte conclufiones. Ibrima ooloz coit 
cus 7 fi magnus exi liat tempoze famis7 uacui" 
tatis llomacbi leuioz fit.&cunda conclufiodolo 
colicus aliquante intentioni! foztioz efficitur pofl 
aflumptum cibu.tertia cdclufto Doloz renalis ali 
quante intenfionis tempoze cibati llomacbi exris 
foztioz fit pofl Ddcenfam cibi a llomacbo q priuf 
dTet.£x qua conclufione apparet q renalis 
pofl cibationem leuior efl cj> ante cibatione. Sup 
ponendum quazto p20 ueritate illarum conclufio 
num q intelligantur alia parta taliter q politi 
bationem non generetua uel pzoducatur aliq ma 
la qualitas in intrilim® que fuerit reperta i cibis, 
fit fimiliter q aliqua mala qualitas non fit repta 
i cibis Dum actu fiit in flomacbo que polTit coicazt 
renibus aut intellino colon, isupponendu quinto 
q cibus cum corpulentia fua in flomacbo exiflena 
7 ab eo Depofituf membza libi uicina Dolentia per 
fui cozpulentiam comprimendo 7 aggrauado po't 
Dolozem facere.3flis pofitis pzobatuz prima coti 
dufio tempoze quo bo 135 cibatus e.7 Dii cibus in 
flomadx) pezmanet.mtnozi gzauime gzauatur 
colon i tnfeziozt 7 i fimflza pazte fitus eius a pze 
dicto cibo q g2 anetur duj cibus tam Defcendcrft 
a ftomacbo.C2go fequttur q minue oolet paze in 
fert'02 colon.dii cibue e in ftomacbo.patet cofeqti 
tia.quia minue gzauatur tuncded ad minore gra 
nttatem minozieqmtur copre(Tio.ezgo minoz 00 
loz.bec confequentia tenet quia talie cdpreiTio no 
c nifi ooloais fpccice una.ut patet fecunda pzimi 
capitulo De caufie 1 fpeciebue cuiufcunque Doloris 
Bntecedens azguitur quia minozi compzdTione 
comprimi potefi colon a comprimente magie eld 
gato ab eo q fibi pzopinquo a econuezlo.fed cibus 
tn (tornabo cxiftens magie elongatur ab inferio-* 
ri pazte colo cuius magna pazs locata e i fmiltza 
parte.tgiturex predictis patet q colicus Dolor 
J.in pazte tnferiozi colon minor e tempore 
ttonis q depofitionie cibi a ftomacbo.fit per rati 
©nem aduezfam probatur alteza conclufio.f.q* co 
licue dolor intenditur tempore aftumptionif cibi 
n plenitudinis eius.fio q tali tempore cibus exi 
flens magis propinquus e colon q du 1*35 a ftoma 
cbo Dcfcendit.ergo fcquitur q tunc poteft magia 
comprimendo Dolorem in colon augumentar.mi 
nor pzobatur apud mtellntes experimetale indi 
cium c% anotbomia fumptum.quonia colon fupez 
appodiatur fundo (tomacbi. Cum ergo in 
do (tomacbi colligatur cibus ergo extendet eiua 
fubftancia uerfus anterius.igitur neceffe erit colo 
ci fuppofitil coprimi iter ipfu (toacbu n 
per talem compreiTionem augumentatur Doloz * 
ergo poft adumptionem cibi ? prefentia eius i fro 
maebo Dolor colicuf intenditur quod fuit fecunda 
pars fuperius premilTa et nunc probata. £cduer 
10 autem arguendo potelt pzobari fecunda coclts 
fio.quia tempoze uacuitatis ftomaebi uel defcefus 
eius abeo mincrfitincoloncompreftio q Dum 
cibus ezat in ftomacbo.ergo minor oolor. cdfeqti 
tia tenet ut prius. ? antecedenf patet.quia CU5 oe 
fcenderit cibus a ftomaebo iam recipitur in ilioti 
a quo non poteft tanta ipfi colon fieri compreftio. 
quanta fiebat Dum cibus erat in ftomacbo.ergo 11 
poteft colon a cibo Dolere tantum poft uacuitate; 
(tomacbi ab eo cibo.£c antecedens mamfcftum e 
tntdUgenti per anotbomiam ex feufu uifus fitum 
inteftini gracilie.fit nota q be Due conclufionca 
difpariter partef colon intelligendo uerificantuz 
illa enim pars colon que a dextra pazte incipit a 
fine monoculi parum afeendendo in dextra parte 
traluerfaliter fundo ftomaci fuperappodiatur.er 
go illa pars colon aiTumpto cibo.tunc poteft com 
primi inter ftomaebum 7 miracb.quare tunc ite 
dituz doloz.JEx quo apparet q aliis paribus in 
boc tempore.f.plenitudinis ftomaebi pars inferi 
cr colon minus dolet.quia cibus e elogatus ab ea 
notabiliter .quonia e in fundo ftomaebi qui magif 
in Dextra pte fituatur.colon uezo maioz ps fitua 
tur in ftmftra ut iam dictum e.fix boc iterum ap 
paret q Dolor colicue.f.fuperioris partis eius al 
leuiaturXin uacuitate ftomaebi. ficut ipie ide$ t 
tendituz in repletione eius. Cotra tamen conciti 
(tonem fecundam uidetur apparens argumentu5 
inftare.eo quia Dum deponitur cibus a ftomaebo 
recipitur in inferiori parte et in ilion.fcd ilio ps 
notabilis fuperappodiatur colon.ergo cibus i ili 
©n receptus grauabit colon.ergo tunc intendetur 
Dolor in colon cuius contradictorium fupra 
tum eft. forne motiuorefpondendum e concededo matore.f.# cibus a ftomaebo defecnefef recipttnx 
in tnfezio2i pa2te.7 concedendum ert iteru q tat 
cibus recipitur in ilion. £t ad maiore cii Dicituz 
q ilion fuperappodiaturcolon.Dicitur q illud te 
rum ert De quadam pa2te ilion tnfert02t.£toici£ 
ulterius q cum ctbus iam a ftomaebo depolitus e 
recipitur in p32tc ilion Dextra que mai02is e ex 
tcnfionis.fecalts e2gocibi pa2f recipitur in illa 1 
talis ert que elogatur notabiliter a colon.ergo tue 
minus comprimendo iplum apparet D0I02 leuia 
7 tenet confequentia.eo quia agens a paflo elonga 
tum non agit aut faltem pa2um agit in 
niam omnis actio fit per contactu agentis ad paf 
fum primo De genezatione. £t ex hoc fundameto 
ualde facile pzobari potert tertia 135 prcmifTa cd 
dufio.quia cum cibus port Defccfu3 tpfius a rtoma 
cbo 2ecipiatur in ilion 7 renes fubrternantur ilio 
igituz luperfluitas cibalis comprimit eoe.led ex 
comprdTione augumentatur Doloz in eis.crgo re 
natis O0I02 intenditur tempoze uacuitatie rtoma 
cbi a cibo.£t ex coclufione co22elarie concludi po 
tert.quarcuomituemultu confertin Dolcrib5 re 
num 7 maxime port cibum factus. Ideo quta p uo 
mitum educitur materia que in inteflino ilion po 
fita gzauabat renes. £x agitatione enim per mo 
tum uomirue facta materie frequenter euacuatur 
per inferiuf.3 iterum Diuertuntur De inferius ad 
fuperius.ergo fune remanet alleuiatu ilion a ma 
teriebuf in ipfo contentis, vnde non potert Doloze 
g2anirandotn renibus intendere. £t aduerte q 
pzobate veritate conti' 
nent folum dc Doloze fequente compzefftone a eat 
pulentia cibi in fundo rtomacbiexirtentj factam • 
Clarie autem alie concluftones ad Imnc locum ad 
duci portunt De intentione Dolozis colici tempor 
cibationis 7 alleuiatione renalis Dolo2ie in 
tempoze fi pzoueniret D0I02 pzopter qualitates 
pzimas 7 fecundas.Duis enim dubitaret q fi te 
poze colici Dolo2is p20uenictis a mala complexi 
oue colon fri.7 bu.aut frigida 7 ficca materiali uf 
immateriali acciperetur potus aliquis non multe 
3uantttattB actu 7 potentia calidus 7 bu.aut cali 
us 7 ftccus quod confe22e polTet in colico Dolore 
fedando uel mmozando ipfu per uiam cozzuptio 
itis male complexionis illius D0I0216 factiue 7 fic 
De altis conclufionibus circa quae ardue Difti-- 
cultates bine inde ab auctozibus 7 Docto2tb5 mo 
ueri poflcnt 7 ru ccnftdera. SSeptimu uezo lignu 
fignificans in renibus pzouemre Dolozem a lapil 
lis ert fixio Dolortf t porteriort parte ipmc ac fi ef 
fet clauus ibi ifixus.7 pzopric quando bunc Dolo 
rem preceffit mictus barenap multus. Octauu 
ve2o fignum ert q dolozem renale precedit 
uatiuus D0I02 tn Dozfo 7 Difficultas urinandi. 
tlonu UC20 fignu a portc2io2i fuptii e q renat 
D0I02 alleuiatur aut eius euctus ,pbibctu2 ex ap 
plicatione fzangenttu3 et 
educentium barenas 7 lapilloe.boc aute non uezi 
ficatnr in Doloze rennm p2ouentcnte ab aportea 
te uentofitate g2offa folutione continuitatis et 
fimilibus. Decimum ue2oa ultimum fignnm 
licet tam pretactum fuerit ert quoniam D0I02C re 
nalem a calculo p2oucntcntcm ud barena conco" 
mitatur uebementia appetitus vrinandi.7 appet 
eg20 ut tn quacunque mtctuza magnam quam ita 
tem aquohtms enutteze Debeat.licet De ea paru 
7 cum magno Doloie emittat in capite titzge pct 
pio 7 guttattm emittitur 1121'na ab co.ficut a pa" 
tiente ftzangurtam.lDcc it3que funt ftgna quibus 
conftdc2ato2 comp2cbendcrc potC2tt dolozem iti 
2enibu3 p2ouemre ab barenie ud a renibus. tlo 
io t3men hic moleftari ut cx p2edicti9 cocludi po( 
fit q non credam p2cdi«oe Dolores renalee etia 
p20uenire i augeri a matericbus inucntte in re-' 
iiibue a p32tibu8 libi adiacentibue.quoniam fi no 
e(Tet p2optez aliud maxime boc contingere pot 
q materie ibidem p2opter Debilitate renum pro 
uenientem a dolo2ibue generentur 7 multiplicen 
tur.fcd ucrita6 ert q Dolo2ee illi magis Dependet 
ab barenie 7 lapillis q a 
£t ideo ad curam p2edict02u in fubfequentib5 di 
cendum ert Dilcu22endo p2t‘mo regimen reru$ nd 
n ituraltnm.DCinde tangendo regimen medicina 
lium. 
d Diutfio fecunda pzutcipalis De regiminereru 
non natu2alium umeo capitulo comprelxfa ut 
infra feqmtur. 
Conuenit itaque buic vi’20 regimen per fex ref no 
natuzalce inclinatum ad caltditatem 7 ficcitate5 
per quod regimen uie aperte 7 mundificate confi 
uentur.in quo etiam uie comminutionis 
7 eductionte barenarii fimul cum ei6 contineatur 
locus itaque habitationis eius laudabilis e.qua 
re non multum infirto.fed fi contingeret iplirni a 
domo elongazi cuitet cameras bumidas terranc 
as ud tertudinales a pzopinquae fontibus ud de 
cuzfibus aquarum 7 expofitas flatui uenti fepeen 
trionalis 7 occidentalis 7 renes fuos conuenieter 
tectos confezuet.ln cibis uezo euitet omnia lacti 
cinia partilia cibaria carnes antiquas neruofaeli 
gamentalef 7 panniculares 7 dimittat panem 331* 
mum aut non bene coctum etiam non multum cd 
buftum.iCtmjliter effugiat ommum leguminum 
*fum 7 maxime dixozum.b2odialia tamen eozii 
et pzopric cum Dccoctoc pctzofdlimfcniculi Dau 
(i 7 limtltum funt fibi bona. Caznium etiam fa 
litarum immo 7 ommum aliozum cibc2um mrti 
falis vfus mtupezandus eliquia Duplici qua lita 
te eorum preparant ad genezationem barenarii 
n lapillo2um 7 augumeutum co2um. Similiter 
etiam res conrtipates uias reddentes barenae et 
reliquas materias ineptas motui euitare Debet « 
ficu; funt pira citonia fozbe gzanara mefpila iuiu 
be 7 confimties.lrfugere etiam Debet eorum neto 
iabiltu in rtomabo 7 in renibus 7 in uenis \fu3.ue 
lut funt lacticima cibaria omnia mei fructus mul 
tambumidos cozzuptibilcs 7 uapozofos. Cibf 
ctia5 excellenter ualde unctuofi non funt ei lauda 
bilcs.tamen melius eft inclinare ad mediocritez 
vnctuofa q macria.acuca etiam cibaria bum02es 
exiccantia ud tncmczatia Dimittenda funt.uelut 
alie. cepe bulbus po2.7 fimilia.mfi i talibus acu 
cis inueniretur uis attritionis 7 comminutionis 
lapillo2um 7 barena2U5.licut dicitur effe tnrafa 
110 ut2oque in capparibus 7 conlimtltbus 7 ceti, 
JDcIapozibus uezonon placet mtbi mfe 
bene falita 7 tinum gzanatozum adbuc dctC2iua 
crt.SBuccus uero aranciorum c:trangulo2uni et 
gzanatorurn acctofozum funt ei bona, tjlera eti 
am frigida 7 bumida faltem in multo ufu Dimic 
tenda lunt.uelut lactuca bleta p02tula. fpmacbia 
eucurbi.cucu.mli p2edicta artificialiter recjreret' cum calidis apertttuts ttf feniculo pet20.et ftTib5 
ucl cii calidis aromati bue.ut cu c20co cinamomo 
pipere ctnamo 3tn5tbcre a ftnultb3 moderato tri 
ufu.Caules aut rape napt paflinacc anifu Daucus 
r/ cdfiTia in cibariis eius fiit cducnietta. Clino atlt 
utatur colo2e albo fubflatia fubtili <% Dtafano odo 
re aromatico fapoze leuis Dulcedinis fumofttate 
ucl potentia fua potentio2i $ medioc2e. Quod fi 
purum baberi potuezit melius efl q commifceze 
ei aliquam aquam.Si autem opus efiiet 
Vini f2angere.fiat cum aqua dfterne 1 comtenien 
tior effet ct aq mellis pauci.aqua ue20 02det nui 
lo modo placet mibt nift febris cont2ariu pfuade 
ret.laudaacm etiam q\tn principio uerts a bye 
mts faltem per quindecim Dies tfle Vir abflineret 
a potu cuiufctmque utnt a loco ciu6 uteretur ydro 
meile facto fm bunc modum. IV mcllts albi uf ci 
trini electi libra.t.aqtie fontis libras.jctv.coqua 
tur fimul ufque ad confumptionem qua2te partis 
Deinde coletur per colato2tu fpifTum.poflea iteru 
addantur ei dauci macie ana.5J.cma 
momi electt.5.1 J.a coquantur tteru ufque ad con 
fumprtonem ferte pa2tts.a iteru colentur.vtatui 
C2go eo tep02e cibattdis a quolibet altero et cetj, 
£o2mttio aute conuemt ei menfnre.vtt.ud.vtit. 
in fumma conucntcns efl ct magis ad au 
gumentum fbmm' q’ ad augumentu uigiliarum. 
dum tamen non D02mt'at rcfuptmts.Circa ejterct 
ttum autem lic ,pcedat,q tetuno flomacbo conue 
niens efl ci erercitium pedcfce fatis longtl ufque 
quo cozpus eius ad mediocrem fud02em perduca 
loco etiam exercitii uti potefl fricatibe cx 
trcma2U3 partium a pcdibufafcendendoufq5 ad 
gcnua.oemum ad inguina a nares tnfertuf trabe 
do ufque quo memb2a rubicunda fiant.t>roau ec 
etiam fummopere q venter cius a cdtb5 fuperflui 
tattbus bene mundus extflat.a ft non aliter falte5 
di puluere aut cliflert ifertus fcribendis.3n reple 
tione autem cibo2um euttanda foliatus cfie Deb5 
ita q nunqua cibum aut potum accipiat ufque ad 
completam faturitate a g2auitatc in flomacbo p 
ceptam.Si autem quandoque perciperet a reple 
tione ctbo2um grauatum effe flomacbum.tiic me 
Itus efl ut pzocuret eductionem illius fuperflmta 
tis cum uomicu prius q materiam illam i floma 
cbo co22umpi permittat. QUomitus ent'5 ualde cd 
uemens eft ei ad mundifteandum a ad att2abedu 
materiam a renibus.qime is® tertii capitulo oe 
canonibus ctuattonts lapidis vfus 
uomitus pofl cibum expellit fuperflui tatee per ui 
am cont2artam uie cuius motus efl ad renes a fa 
cit latus renum uacuu3 et mudum;que oia tn boc 
viro funt necefia2ta.3Dodu6 aute p20uaandt uo 
mitii leuifTtmue efl ut acctptarur.f .t' J.fyrupt' fim 
plicis acetoft aque Decoctionis radicum uel fcium 
rafamj.m.bibatur totum tepidii pofl cibatidem 
a ctbis Dtue2fis tn qualitate quantitate a fapore. 
Deinde pofl boza ponatur Digituf in fine oztf agi 
tationem faciendo ibi ufque quo uomitus picuo' 
cetur.tardetur igitur cibus pofl illud bo2te 
bus.oeide cibetur cibis leuibue i qualitate et qua 
titate.St autem fuperfluitatee perctptantui i ife 
rio2i uent2e congefle tunc euacuetur cu coi cltfle 
ri aut cum bis que fup23 tacta funt infertus fc2i- 
bendis4( fce accidentibus aut antme medioc2it’ 
fe regat.ad leucm tamen uacnndiam inceder co 
itententtus efl et q ad anguflta uel *foec 
De rebus non naturalibus ita fufftctant. 
((j biutfio tertia deregtmine per medicinales Ite 
ttonce a tnflrumeta fequttur. 
JDe rebus vtilt02tbns huic uiro p20 regimine me 
dtcmalt.rv.occu22unt mibi infhumenta eide ap 
§>licada.Quo2u altqua piekzuatim ezut ne ma 
terte generentur in rentbuf que oppilant eos a po 
nant tn eis fpeciem male completionis pzeparatl 
ad genezatione lapillomm a barenaru5.alia ue 
ro emnt mundificatiua materte2um a barenazu 
tn eis congeUttum.llonnuUa ue20 minutum a la 
ptllo2um in eis inuentorum eductiua. 3llia vero 
erunt fedattua Dolo2ts cum inflantia poxifmi au 
gumentatt. Ibrimum itaque De inflrumentis prt 
tnt generis efl q btc vir feper tn fine byemis ufq$ 
ad tres annos futuros autnn p2incipto veris eua 
tuetur per bunc m0du5.IV cafTieft.ddfua cana nu 
pc22t'me ert2acte cii aqua fublimattontf aque litof 
fpermatisj.ii.elcctuarit indi.5.t\mifce a bibarnz 
tum aqua 02det calida pofl quam tazdetur cibus 
quinque bozis.a tunc accipiatur cyatus unus aq 
calide ozdei 3ucca2ate.a pofl ipfam comedar pez 
boram vnam.tf Seciidu pztnctpale inflmmetu 
cfl q immediate pofl mtno2attuu3 p2edictum ac 
cipiat boc Dtgcfliuum a continuet (alte octo oieb5 
calidum tn aurc23 a t32det pofl tpfii ctbu; b02ts 
falte quattuo2.Cutus Dcfc2tptto IV ocimellte.f.t; 
fyrupi oe eupato2io.f. y. aque apii lupulo2tl ana 
.3.1* J.mtfce 4[ Tertium p2incipaie tnflrumenttl 
i q? pofl dtgcfliuum illud oie immediate fequenti 
accipiat boc electuarii 1ndi-3.tti.reu 
pontict\3.ii.fp!cena2di.3j.accipiat ipfum cum 
aqua milii fof. etobfeructconditides que fupius 
De mtno2attuo fcrtpte funt d| inflrume 
tum principale efl ut Diebus intermediis quibus 
acctptt otgefltuum.fi uenter eius flipticus clTet ac 
ctpiat ante cena tmmedtate.3.i.bntu3 plueris’. 
TV polipodit quercini bermodadtif ana.5.i.foliat 
lorum fene.5.ttt.anifi violare liquiritie ana. 3. i; 
tartari.5.1 J.fiat omnium per k puluis a utatuz 
eo ut Dictum c.c| Quintii lingulare tnil2umetu5 
e ut poflquam cuacuatus fuerit.falte p vnu mefe5 
utatur bac confectione 6 qua fempe2 ante pzandi 
um p32um.acctpiat rotulam una.1V Ipecteru ele 
turarii De feminibus oefcrtpttone 
canone fumma J.grano$z milii folis.5. 
*t'.Dauct radicum polii montani liqutrttte ana.5. 
J.cii aqua confe 
ctio tn rotulis paruis.ci Sejctu5 ue20 medicante 
fpcctale e ut §tia preferuattonts a generatioe ma 
terieru in lapillos a barenaf et etf 
am intentione mundificattonte renii tempo2ibuf 
fue neut2alitatj utatur bac decoctone de q ante cf 
bum per tres bo2as afTumat J.v.faltem omni al 
terno dte.1V fcolopendrte tamartfet polit mdtani 
cretani marini maioris radteii faxifra; ana.2D. 
j.fe.maluautTci. Jit J.cocpmtur tn libris.v.aq 
ufque ad confumptione medietatts.Deinde fupad 
dantur eis aceti fquillttici.f .v.a iterum coquatur 
ufque ad confumptione quinte partis a pofl cola 
turam etus exhibeatur cu.fj.pemdia52.bcc em'5 
medicamina ut Dictum efl non folu prkczmtim 
kd curatiua funt.quare is® tertii capitulo de cd 
minuentibus lapides fic inquit. Jfct quandoq3 da 
tur in potu aque in qmbufcoquntur caroepitbcos 7 polium et calamentum 7 ftfelccs 7 radix tributi 
7 fructus maltte 7 capilloru ve.7 ui2ga paftozif 7 
radix tamarifei 7 radix cupatorii 7 femen altee 7 
famurton 7 eft aptum filueftze.ut colligitur 14* 
tertii capitulo oe cuza afclitts.7 ’fagafTer.i.7'pule 
legium 7 alia ex oiureticis.JEt cum adminiftzat 
tempoze fanitatis pzobtbent genezatione lapidif 
Septimum inftzumentu pzincipale quod non 
fallit in frangendo lapidem educendo tpfu 7 pzo 
bibendo tpftue genezatione eft boc.Bt aque decoc 
tionis foliorum maluccampeftzif7'eft 
omnia fimul 7 de 
tuz in potu.cu eductone cnt'5 quam facit 
,puocat vzinam 7 mollit vias 7 Dolozes fedat 7 e 
De expertis ab 2Imce.quod accepit a £alieno io* 
deem tractatuum quod legere potes is* tertii ca 
pttulo pzcallegato ubi otxit.£t cx Decoctionibus 
gbus iuuamentu confertur lapidi renu cu co£ ad 
mmiftzatio aiTiduatur in bozis paroxtfmi.eft ut 
coquantur folia malue campeftzfs 7 ponantur in 
decoctione butyru 7 mei De qua aflumatur in pc-* 
tu res plurima.frangtt enim laptde3 7 pzouocat 
vrinam 7 lenit iter eius 7 extrabtr cii factlitate.f. 
materias 7 lapillos. Octauum remcdtu5 prict 
pale eft 7 iterum infallibile ut fi pzopter faftidiu 
abbomtnaretur Dccoctionemutatur iftte ptllults 
De quibus accipiaf.5.i.omm fine quinque Dierum 
V* cozttcu ouozu a quibj 
exiuerunt pulli.J.y.uitri combufti cu pice fectidu 
fpogte lapidis rndaici ana.3. 
.t.y.radicumfcolopcndrie.3.iit. fanguinis byrci 
preparatt fecundu aztem 7 fit collectus in medio 
temporie fui pillulecu fuc 
co apii 7 referuentur 7 ceteza . tlonum eft q fi 
contingat quandoque pzopter oppilationes retie 
rt materiaf 7 comifceri fanguini in renibus 7 emf 
gentibus pzopter quod mingantur urine nigze 
gzofle tontuzbate ad rubedinem inclinate, uelut 
eft pinguis lotuza carmuj recenttu.tunc exbtbea 
tur pluribus Diebus in auroza trccifcus unue.3.i. 
factus cx medicina Diuretica Dcfcriptione ab 2fui 
cenna tertii capitulo De cuza retentionis Vri 
ne ibt.Confectio Diuretica foztte.Bc fauine alTazi 
7 ccq.£x quib3 componantur troctfct ponderie.5. 
.i.cu fucco apii.7 foleo Dare unum cum cyato uno 
Decoctionis fe.altee.£t nota q Defcziptione3 illa 
ingzediuntur cantarides.JEgo autem abiicio eas 
a oefcziptione pzopterea ga ut i pluribus excozi 
anr veficam 7 vias vrine.vnde nunquam ipfas vo 
lui exhibere alicui hominum. Decimum uezo i 
fhumentum principale eft ut adueniente 
tate fcptembrts purgetur ifte uir per hunc modu 
TV elcctuarii in potu in auroza cu 
;f.iii.calide aque decoctionis mucbeite.i. feber et 
eft febeften.7 obferuentur poft ipfam que in aliif fo 
lutiuis Dicta funt. Undecimu inftzumentu3 eft 
ut die immediate fequenti incipiat aflumere boc 
Digeftiuum quod continuet ipfum falte.x.diebus 
Bc oximellis fquillitici.J.i.fyrupi eupatozio.f. 
.5". aque fcolopendrie 7 milii lolie 
faxifragie.J.X . Duodecimum inftzumentu eft. 
poft Digeftiuum illud immediate fequenti foluaf 
cum boc medicamine.Bc benedicte 
clectuarti fucci rofaru.5.i.mifee 7 alTumatur in au 
roza cum 3.1'ii.aque apii calide actu. Decimu3 
inftzumentu e ut poft puzgatione per plu 
Ite M'ce utatur boc linimento cum quo tota (pina 
7p3ztc3lumbalesafpatulisinferius inungatuz 
bis in oie calido actu.Cuiuf delcrtptio.ftc oTi nar 
oe czoco talpini citomozum ana. 
.y.fpecicrnm quantum fuf 
ficit 7 fiat molle in cuius fine appona 
tur campboze fubtililTime trite.g.v. Decimum 
qu32tum mftrumentum e ut oiebua quibus afluit 
purgationes tmmo 7 toto tempoze anni utat pii 
Iulis infraferiptis gratia fubductionie uentris oe 
quibus bis uel ter in feptimana accipere pdt uni 
parum ante cenam. Quarum oeferiptio fucci 
apii fucet cdiuie it. f.alcef epatici electi.5* 
ani. feni 
culi oauci gumi arabici ana.g.vi.falif indi.g.jcv. 
puluen'5entur omnia per fe 7 infundantur in pze 
dictis (uccts bene commilirendo 7 exponantuz foli 
ufque ad co2um extccationem.deinde iteru 
uentur fucci ouabus vicibus et ejeiccenttu ut p2t 
us.oebace2gomalTa fiant pilluleet omni.j.vi. 
7 fit earum vfus ut oictum e. Ultima remedi 
um principale ut pofl euacuationes uniuerfalef ue 
ris 7 autunt vir ifte 7 quilibet ftmilt egritudie li 
guenf exponat fe ad balnea natu2alia 7 p2opie fui 
pburea.bec enim cii boc q oolo2es fedit rumput 
7 educunt lapides 7 barenas 7 p2obibcnt caru ge 
netationcm.ut legitur fecunda primi capi0. Qui 
dam 02nate loqucntum.7 clarius i8a tertii capi* 
oe comminuentibus lapidem auct02ttate 'Rufti 7 
experientia oe aquis illis quas 2fuice.ponit dum 
inquit.£t ruffus quidem oixit q plurima balnea 
tio in thermis fulpbureis frangit lapidej, JEt boc 
fortafle facit peruenire ad boc fupple experien 
tia feques uerificat boc q p20 quia queda aque ca 
lide que quandoque ulce2ant cute quando ponun 
tur in eis medicine lapidis 7 fubmergitur in eis 
pannus dumfunt calide 7 ponitur fuper Iccum 
lapidis, feiltcet fomentando locum 7 talis fupple 
pannus refoluit ipfum Xlapidem. £t ego iam ex 
pC2tus fum res butus gene2is.£t fo2te uoluit in 
telligcre q embzocatto cum p2cdictis aquis coit 
fert.aut melius q aque artificialiter facte fulpbu 
ree conferunt ad ea que oicta (ut,£t tu confidera 
bec ad laude Det omnipotetis 2men. 
Confilittm de dolo2tbus renum qui p20ucmut a 
mala complexione bumida ipfo2um cum pzcfetta 
barena2um 7 lapillo2um genito2um ab immode 
rata caliditate ipfc£ renum. 
3z comendatilTimus Ibomeus cfte 
fis moleflatue dolozibus renalibus 
V qui preueniunt in eo a mala comple 
Xione bumida tpforum cum prefetia 
ba2ena2um 7 lapillo2um genttozu5 
ab immode2ata caliditate ipfozu5 renum. ip 
fe quidc5 e pa2atus ad magnos 7 conftzmatos la 
pides in renibus pzopter bumtditatc 7pinguedt 
nem ipfius.3lle enim qu i ptngiuf e 7 bumidus eft 
cui frequentes lapidee in rembue magnificantur 
decimaoctaua tertii capitulo de caultf genezatio 
itis eo2um in renibus pzopter quod in regimine 
fuo prudentiam babere debet ut nunc feqmtur. 
■p2imo quidem effugiat cibaria frigida gzoP 
fa uifeofa 7 cpptlarma. vclut iunt cibi paftilee lc^ gumina elixa pffxea 7 p20prie tincto 7 anguille, 
£t caneat etiam ab Vlu lactis et condimentorum 
eius 7 a cafeo 7 pzopzie molli 7 pauci (alis.JEfto 
giat etiam ufum neruofazum paztiu animalium 
ligamentalium a panniculazium.a utatur pane 
multi fezmenti 7 falis quantitatem habente ma- 
iozem cf cotoanis.izffugiat uina multu5 dulcia 
tuzbida gzofta mfeofa 7 nigza 7 proprie que maz 
gtmina $icuntur.£t oimitat multi coitus exerci 
cium 7 pzoprie poft cibum.caueat etia a oozmiti 
one refupina.Deinde utatur remediis medicinali 
bus nunc fequentibus. 1>rimo quidem omni fep 
timana ter aut faltem bis in au2oza accipiat cya 
tum unu3 infraferiptarii aqua52.IV aque milii foC 
aque afpa2agi 7 apii ana libzamj.aque faxifra. 
maioris libzam.i.J.mifce fimul 7 accipiatuz cali 
de 7 tazdet cibum ad minus bo 
rie tzibus. Secundo uezo pzfcipaltter utatuz 
confectionede pbifticis de qua femper ante pradi 
um 7 cenam accipiat 3ncft eni buic 
confectioni vis 7 potentia pzobibendi generatio 
item lapillozum 7 barenazum 7 frangendi 2 edu 
eedi ca.pbifticis enim ineft viztus qua cdminuit 
lapis qui 1 renib3 eft sa tertii cap° de cuza eius. 
Quarto pzincipaliter omni fine.s.diey ueUx. 
_ in auzora accipiat bunc potum 7 poft ipfum taz' 
det comedere per fex tozas. IV caffie nouiter 
prepazate cum aqua faxifzagie.3.x.fucci rolazus 
.f.y.lapidis lineis lapidis iudaici 7 fpongie ana 
.M.totu5 accipiatur fimul. Ultimo vezo pro 
nunc cu oiozes actualiter moleftant ipfum utat' 
tnfrafcrtpto unguento ex quo tota fptna a fpatulif 
vfquead caudam 7 omnia ilia Diligenter inunga 
tur coptofc ufque ad umbilicum 7 fumentur exclu 
fo ftd 7 luperponantur locis frufta lane pectinate 
bene depzefte que diligetez circumligentur cu fa 
fcia.JEft aute5buius vnguenti Defcriptio talis. IV„ 
mucillagis muctoite fe.lini 7 fenugzeci ana.J.i. 
;5.tfopi olei De fifamo 7 amigdala 
rum Dulcium ana.J.i.olei apii 
lapidis fpongie 7 radicu faxifragie ana.3.ii,cere 
albe quantum fufficit fiat unguentum molle 7 con 
fpergatur cum aceto fquillitico 7 referuet’ in vafe 
uitreato bene opturato 7 accipiatur De eo quantu 
fufficit ad ungendum pzo uice una.JEx toy igitur 
medicinalium vfu felicitabitur Difpofitio fua alitf 
pa2atus ingenti periculo7 moleftirttmo m02bo* 
\xc ad laude Dei dipetentie < 
Confilium de doloze renum a lapillis 7 ab eppi" 
latione incipit. 
3fpofitioDomini3o.de Bedario e 
dolo2 renu paoucniens ab oppilato 
d . ne ex bareulis 7 lapillo ut plurim« 
facta.£t quandoque p20uenit dolor 
ille ex oppilationibus factis a mate 
21'a flegmatica que delcendit a ftomacbo ad renea 
7 dolor ifteeftut rarius eueniens et non minua 
uezo coiter fuam difpofitio 
nem concomitantia funt naufea cum vomitu.qul 
doque et doloz a uentofitate pe2 colligantia a rei 
bus ct inteftmis cuenien0.Xcrtiu5 accidens e Do 
loz extento 7 confzactiuus in paztibus fpine et 
pzopinquis renum eueniens.multiplicatuz aute3 
flegmatis genezatio in ftomacbo fuo per uiam tn 
digeftfoms 7 buius Hegmatfe para non modica a 
capite cataz2i3ando congeritur in ftomacbo - 
£x quibus liquide apparet cuzatoem eius fnp 
triplici curatione fundari. eft pzobibi 
tio gene2ationis et congeftionis flegmatis in flo-' 
macto fuo. Secunda eft buiufflegmatis diuez 
fio a viis pzcdictis. Xertia eft flegmatis rbare 
nularum et confractio et eductio cu ape 
ritiuis cozzectiuis et abfterfiuis. trimam ite 
tionem complent vfus cibozu5 medicinalium aut 
medicinazum cum cibis commifcendaru t quibus 
exiftat viztus vigozandi digeftiuam confumen" 
di flegma et p2ecipitandi tplu3 per vias intefti 
nozum de quozum numezo lunt feniculi petzofel; 
afpa2agus apium fezptUu fifimbriu3 cicorea dait 
cus paftinaca cois.be oliuis et rapis et fibi fimi- 
lia in cibis aflupta 3tc cinamomu utzuqg anifuj 
5tn5iber galanga fpica eupatozium.£t de p2elau 
uatif eft confectio dyacimini aromatici rofa.et co 
fectio defeminibus.£t fpeciale eft electua2ium.f.' 
tiriace defc2iptione £fuice.quinto canone fumma 
p2ima capitulo pzimo de confectionibus magnis 
i\d hanc etiam intentionem optime funt pillule 
alefangine.ltem pillule de yeza compofita oeye 
ra fimplici deferipra a Balieno feptimo te2a- 
pentice capitulo decu2a plenitudinis 
ftomaebi. «Secundam autem intentione3 perft 
erunt pillule et electuaria predicta. 3te5 vfusoxt 
mellis compofiti cum aqua ealida.3tcm vfus 3151’ 
beris conditi et daucus coditus et ligna balfami 
condita optima funt .et vfus tyriace et diateflerd 
fumendo ex ea omni (eptimana femel.5.i.cum aq 
decoctionis galamuel 3in3iberis uel fpicenazdi. 
JfDixtio bona ad illud.Tk fpeciernm de feminib5 
fpeciezum de baxeis lauri fotire 
maiozis delcriptione .Huicen. quinto canone vbi 
fupra.5.iiii.oximdlis cdpofiti cum decoctoneleut 
fttci.j.ii.y.fiat electuariu de quo i auro2a fumari 
tur.3.iii.cum aqua decoctionis radicum yris 015 
meile. Completur autem intento tertia cu ape 
rientibus oppilationes inteftino2um mdezaicap 
concaui et gibbi epatis et renu quales in cibis fut 
bi fpeciales.p2imo comedendo ante cibum paru 
raphani recentis infufi in oximelle fimplici©jxr 
duas tozas.3temconfe2unt ficus (icce cum gnis 
feniculi ante cibum.3tem fpeciale ad omnia 
dicta conferens eft comeftio pbifticozu5 ante ctbu 
3nefteinmet8 uirtusqueculapis eft in renibus 
expellitur i8a tertii de cuza lapidis renu.3te fpe 
ciale eft comeftio polii montani et betonice ut y 
de fimplici medicina, £fdbuc etia5 vfus cinamo 
mi etfpicenardi ana in cibis et reliqua fibi fimi 
lia.Speciale aute ad boc eft buius electua2ii vfuf 
IV de eupatozio de fpica 
fpec ieg confec.de al.libzi 
.t.fiat confecto folida cu3 aqua eupatoriii aut ca. 
ve.etmel102eii.del fiat ex pulueribus p2cdic- 
etis electuarium compofiti 7 
erit longe melius.de quo auro 
rora cum.J.ii.aquc capil.ve.muicem celefactis et 
tazdetur poftea cibus tais fex. Compofitii ex 
pertum educes flegma lapillos et barenulas a re 
mbue et ueftca educens et comminuens ct oppila 
tiones apcnens.1V lapidis fpongie iudaici et la 
pidis de renibus bumants ana.|.i.fanguim( byz 
ii preparati.3,viipiccnardi gzanoy orobi eupa. ftt.itictt.radtcu5 apii afparagf petro.abrulct ana 
*3.i,bctomce polii montani'nitri combuftt ana-5* 
.ii.tnfundantur omnia in fucco limonii recentium 
per quattuor Dtes.deindc cum libza.f.otimellis 
Compofiti 7 ranttidem 3uccari fiat electuarium d 
quo per decem dies omni mane alfumat.J. f.cum 
aqua decoc.gnoru5 pbirticcp 7 tardetur cibus to 
r is fer. Clt ftere bonum carminans ventofitatef 
fedans Dclozes educens fquibalas 7 fle 
gmata.TV radicum yris recentis radicum blcte 
ana.5.ii.maluanmi violap mcreurialis ana.XD; 
•i.polipo.cartami ana.to.f.fe.altec 7 malue fe-* 
nugrcci ana.ii. decoquantur in librts.V. aque 
ufque ad conlumptioncm medietatis er qua libra 
una accipiatur olei violant olei nardini olei lilio 
rum de baccis 
f.falif gemme.5.i.5uccari ru.J.i.mifce Ito' 
guentum bonum fedatiuu3 dolozum renum 7 fpi 
ne 7confractionis remotium.1V olet de Hetri.3* 
♦tii.olei dcamo.i uiola£ 
oui numero.ii.pinguedinis galline.3.ii.cere al.q* 
.s.fiat vnguetum molle 7 lauetur Duabus vicibuf 
cum aqua fublimatioms.tov fut que erperimeto 
coprobata funt in trium predicto. 
Confiltum de dolore renali. 
Olores quos fuit parta generofa do 
mina magnifici 7 ipectabil’ domini 
d 3acobi barbaigo poteftatis Ib.diic 
fuerunt principaliter renales qui $ 
ueniunt a materia flegmatica in re 
nibus rius tnuifcata 7 a calore intento conuerfa i 
lapillos barenae trumbos 7 petala, quod apparu 
it er loco fixionis Doloris 7 eria5 a porter iozi.ga 
per ea que apertedo renes edurcrut barenas tru 
bos 7 lapillos alleuiati fuerunt dolores p;opnr 
quod iterum mibi videtur q* ipfa continuare de 
beat bec qttuor que infra Icrtbutur necefTarta ad 
perfectam fui cuzam. £r primum quidem bo$2 
eft q? ipfa abftineat a lacte 7 ab omnibus cibariis 
lactis 7 partilibus a cafeo tenero a eli 
ris a cutibuf 7 utfcofie partibus carnium 7 a pedi 
bus 7 a uino rubeo grofTo a dulci 7 a pane non bn 
cocto7pifcibus reccntibus7 tnfcofts.ut 
gtiille 7 tinebe. Secundum principale eft boc* 
TV aloes prepa J.agarici reubarbari elector 
ana3.ti.falie indi.B.J. diagridu.g.ii.cum fucco 
rofa.fianfptllulede omm.3.vi.7 accipiat de eis 
unam omni tertio uel qua2to fero pazum ante ce 
nam.£t fi omni fine.rv.dicrum acciperet J5etf.v. 
uel fer per boram ante diem effer fibi Valde utile 
7 oporteret tunc tpfum tazdare p2andtum falte5 
per quinque bo2ae poft illas pillulae. Xertiunt 
principale remedium Ipccicrti5 3uftini fpe 
rterum electuarii litontripon ambo2U3 deleri pti 
one *nicdai in antidorario ana.3.i.5uccan fecun 
dc aqua afparagi fiateonfe 
ctio in rotulis trium.j.dc quibus accipiat di die 
ante prandium 7 ante cenam rotulam.i.aut falte 
*f .ante cibationem parum. Quartum remedi 
um fpcciale eft boc.1V orimellis compdia.J.iui* 
mucillagmie febeften facte cum aqua milii felis li 
bram.f.lapidis fpongie lapidis mdaici lapidis 
lineis ana.j.i.liqmritie cinamomi radicum yrigf. 
fe.paftinace petro.apii afparagi 7 brufei ana.3.1 
trtrfcombufl{.3J.$uecm*i af.l.iui.ccqaattii fy. 
rupus fimul C113 succazo 7 muctllago fcbcften ufqj 
ad fpiftationem conucmcntc.dcindc addantur re 
ltqucfpectes .pulueris cinamomi clccti 7 
fiat boc elcctuario accipiat hec do 
mina omni mane ate p2andium per quartuo2 bo 
ras quantitatem uniue nucis deglutiendo ip(um 
3n iftis enim tribus remediis flat fundametu c5 
plete curationis eius Ii continuabit ea.3d laude 
itmmi Saluatone Xfroen. 
Confilinm ad uariasdifpofitiones renum; 
Xilia 7 particularia remedia quibj 
egregius vir 7 i ture peritus no me 
* X dtocriter immo babunde magis do 
minus 3o. Sndreas tarutftnus uti 
debet totidem funt quot funt fpecia 
lia accidentia quibuffepe moleflatur 7funt nume 
20decem. T>etrmtm eftfrequens euentueoppi 
lationis in renibus fuis 7 ut is vrinalibue per qa 
fuperfluttates fecunde Digcrtionifcuacuari debet 
if.cpatis. Secundum accidens eft 00I02 renuj 
7 maxime finifUi renis qui prouentt in eo cr rete 
tione barcnularum multarum que generatur ibi 
dem 7 et ventobtaribus ibidem genitis et mlta 
materia flcgmatics muctllagtnola babudantedr 
«a partcsillae. Xenium accidens eft rtomaebi 
debilitas prouentene per colltgantia5 eius ad re 
nes que eft ca genezattoms mulrozum flcgmatuj 
que per viam tndigeftionis congregantur ineo. 
Ctuaztum accidens eft aliquale tmpedimentu 
in p2olatoe fe2monis eueniens a multitudine fle 
gmatum que dtftillant a cerebro eius quodrted 
lenter bumidum cft.licet fi bene conftderccur Ixx 
decem accidentia tmiiccm dependente** colligata 
funt. mala enim completio ipfius ftomaebi ca c le 
dendi caput trafmtttendoTibi materiam flegma 
ricam multam 7 vapores multos ab eo deerfos q 
poftea frigiditate ccrebzi ingzolTati conuertunt 
i materiam fpcctc fimilej ei ct qua geniti fuerunt 
que materie fecundum partem defluente a capite 
recipiuntur i mufculis 7neruis radicis Itngue. fe 
eundum alteram vezo partem dcfccndunt ad fto 
maebum 7 pectus 7 funt ca augumonti nocumeto 
2U3 ftomacbi.ita $ loec membra mutuo fe alterat 
reciproce ut apparet er dictis.Hdbuc etiam mi 
teria illa flcgmatica multiplicata i ftomaebo cuj 
effunditur ad renes efteaufa oppilationum t cis 
te quia plurimum caula eius eft flegma 
ginofum.7 adbuc etiam propter dolores t rembj 
euenientes ex oppilationibus fupcriue dictis no 
tabiliter debilitatur ftomaebue qd facile ipfe idc 
experitur.Cum enim inualefeunt dolores renum 
naufeatur ftomaebus 7 frequenter ad uomituj de 
ducitur. £r quibus onmibuf diligenter confide 
ratis apparet q ifte vir paratuf e tribue acciden 
ribus fatis uerendis. trimum eft impedimett 
tum fermonts fatis difficile quod pollet et fpcciali 
ter t2abult'3andG aut balbutiendo. Secunduj 
eft aptirudo generationis lapidis in renibus. 
Xertium eft ardor in uiis urine uel cjcco2iatd 
ipfarum uel utrunque fimul que proucnire poflut 
cr flcgmate fallo quod poreft in eo multiplicari fa 
tis facile propter pzopinquitatej kiftis fcllis ad 
uiis urine 7 pzopter caUditatcm epatis ipfiuf q notabiliter itefa e.aut iterii congere pot C uiie trie 
cxcoriatio predicta pp fo2te expulfione barenularuj 
7 puo2 cj pp afpttate coucjce fupficiei 
riac iplop ptce predictae cu luuameto ct ad excoria 
ctonc ftbt collata ab acuitate urie que nd euacuat ab 
cj. Cura p dieta cuiuf rcgime fuccicte t2afeudo ec 
05 tale.itaq5 f5 mcfura fex re$r nd natrualtu couenf 
tter applicada? ftc p2oceder t>5.vnde euirare 05 oia 
cibaria 7 potus multii calidos 7 ficcoe falte babdcs 
acuitate.ficut ecpc allcup02.rapba. fina.7 falfameta 
oia notabiliter dcuata.3tc effugere 05 cibaria omia 
g2offitudie 7 uifeofitate futs oppilarta.ut nezuee cu*- 
tee pedes nares 7 pelliculofaa aialiu ptce 7 pifcee et 
tufcofos 7 magnos co2porii mfi fuerit uifeofitate pzi 
uaci qd tame raro tueitur.nt fut toretine 7 folear pi 
fcee 7 fabo2.i.lutiue 7 confimtlee.Sil!2 et effugiat le 
gumia oia 7 ,pp2ie nd cotrita uel ccminura.quoy et 
vlu3 euttaoa 7 letes 7 cdfimilia.iEffugtat it ciboe ap 
toe couerti i flegma mucillagiofu.ut lacticia cibaria 
oia fructuf 02arii i multo vfu.15 i difpdnibue renii ce 
rafa nd uitupetur n3 pepoee n3 ficus bumide.£uitet 
ct uina Uda g2offa i colore cdturbata i fapore dulcia 
lalia enioia uebemeter oppilatia fut.in.aUie aut re 
bue nd naturalib5 procedat et bac menfura.ita ut 
cio effugiat aere ff itate 7 bffiditate 7 g2oflirudie feti 
aptu generar materiae groffae 7 oppilatiae 7 ad op 
ptUirdee pzoducef uel eae cdfirmare.JEt ita d cxerci 
no d do2miedi de repletoe multa.de paffi 
onsb5 aic t2iffatib5 prcccdedn c. Cu2a p mcdiciaa 
ftegime. vero eiue pc2 medici.lia tale oebet effe. 
Ibrimo p2cuidcdil e accideti qd e dolo2 renu qttu 
02 fpalibue remediis, ‘brimu e diuerlio materie 
ru p voitfi aut p (eceffii.de quoy ambo$z applicatoe 
I3 iter illuffref auctores fit qd 7 nd leitif Vc? nubi ali 
ae cdfiderati fatis facile vf poffe edfiliari.Si eni do 
loz renii prdetet cu dolo2ib3 circa (ume 7 ptef alcba 
ti lignu e matiafa vtute deriuari ad tferioa cj? illico 
cliffere applicadu e .Si aut peipiatur naufea doloz 
7 ffoacbi pturbatd fuccedctee dolo2tbus renu iam fi 
gnu mamfeffii e materia ad fupio2a ipelli.ga illico 
,pnocadus e vditus iutta fetecia deteris. Que duce 
re op5 undeciiqj op02tet unde natura repitw ide p co 
nemetia ducere loca.Dcfcriptd cliffef Unctis ad ite 
tde5prima.Biradic.lilio.al.folio5tmaluc blc. uoltt 
bilie mtorie uel mercurialte ana.eto.i.fiar deco 
ctto.ex quo£ cdpreffioe uel decoc.accipiatur libza.i* 
benedicte .falif gem. 
de fifamo olei mifce 
7 fiat differ. £r fi uellcf iplu fotiuf faccr adde yere (f 
plicis uel yreaf ul’ elcctuariu de bac.lau.3.vi. Cio 
mitiutl eoe e uel 
.$.i.y.(y.acetofi 3uc.al.3.vi.mifce 7totii detur i potu 
tepidu.£t fi uelie tpfu fortiue facere fit predea aqua 
dcco.fcmi5 rapbai.Cii fuerit fricepit nau 
feari ffomaebue 7 euomere nd poffet iponatur peni 
inuncta oleo in radice Ungue ufque ad concauu 
ri aut falte digitus logi02 manus 7 fiat i ptibue illtl 
agitatio uel titillatio que p colligatia panicuU illiua 
ad os ffoi iterius uomitii (puocabit. Secudii prttt 
cipale remediu e educto mareriey cu mea leniedo 1 
pti exoluedo eductia que pdt ee talif.TV aque apii aqj 
mtlii for uf aque capil.ve.aut aque faxifra.ana ut fit 
reuba.ana3.ii.medul.cai 
taitii.s.i.y.diagri.g.i.y.fiat ifufio p die naturale. 
inde calefiat 7 coletur 7 expzimatur 7 cii exp2e(Tide 
(IU cdmifceatur elcctuai ii idi aut dec.diafinicdie.j* 
acciptatur rauroza TtMflettrtfouspdlbo*' 
ris (ex cu affilptoc alicuius abdczfiut uel lauatiui ut 
aq cu aut brodit pulli macri. ZTcrtitl prtn 
cipaleiffrumctu fedarim dolozis e l?oc.*Bt gno?2 mi 
Itt folia.f.ii.gno£ fifai 7 fcnugzcct 7 fe.lini ana lib. 
tj.pttarie recetie folio?: apii a petro.minof 7 macc 
donici ana.cV3.vt.co2tic. 
papaueris al.ud folio?: eiufdc recetis.cto.iiii.radic. 
faxifragie artanite 7 biftoztc ana.cVD.ii.icidcda inci 
datur i reliq cotudatur.7 fiat dccoctd t magua qui 
titatc aq ufq3 ad cdfuptoem tertie ptie.cu tgr vehe 
met molcrtaret dolozes balnee t egez cu irtis 7 flati 
seffabit dolo2.deinde ex ea balneii 7 toties tpfn fgze 
diamr quotiens ptodice zeuoluetur Dolo ree, Si aut 
dolozes nd ita tfeftaret cofueui 7 minue laboriofii ert 
fometare loca renum cum fpogiis iftilio i predictam 
«quam 7 conuententer exprefTie que applicetur 7 co 
deceter fuentuz fup renibus 7 fepe pmutetur.Cil eni 
geuerit doloief exiccetur loca 7 iungatur cduenteter 
cx illo oleo cofrtcado 7 coopiatur panis calis 7 lige 
tur cduenieter.Cuiue oeferiptio. IV olei de (coapto, 
fet f5 nardi.ori niol .citrina? 
•|.c20ci.5. y.mifce 7 calefiat 7 infigat. Qua2tu re 
mediu miidificatim pttu renu 7 eductim barenaru5 
7 lapis 7 expulftuii qd cuzat 7 pzefuat ab 
fuctu dolozis 7 e dectuaztu cuius ddcriptio.1V lapi 
dis iudai.lapts fpdgte milii folia.JT. 
radic.fixifra,fu.men fe.apit petro.7 leuiffi.an.M.i. 
•i.pul.cicada?: lepo.cobu/pm 
«rtc.J.i.vitri abufti.^.iJ.ligr.j.i. 5uccari al.libra 
ii.oximelT electuariu cuius dofisC 
aurora J.iii.aque milii for afpagi aut ca 
pil.N7C.aut faxifra.7 maior.boc eni elee 
tuariu5 idubicat' fublime e ad oia q predea fiit.7 nd 
uidi lapide que no minuerit fi cius vfus fuerit p du 
©s F tres meles. £f fi uolueris ipfu foztius cfficef ad 
de i ipfo puluer tepioml cobtirto?: .5. f.boc gde f?m 
dium illurtriu aucto?: fetettas I5 p me nticp oatus-fu 
erit predeus puluis ficut fep t di opatdc mea 0C5 me 
didam fufpccte uenenofitatis euitaui. frro tertio 
scio principali accideti qd e ftoi Debilitas ia appet 
ftclligeri fatte gcncrafr ee putfu.eo ga maxta pe no 
tumeto?: fidi ,pueit a colltgatia renu. De bis aut 
fpalibus adiutoziis que fidi nocumenta fubleuar pof 
fut.ficut cofectio diacinamdi ardaticu rofa. diabra. 
jElectuariudmaceelectuariudeanifo uclde cimio 
«el d ligno af.aut cofectio utihf Valde que e.lV fpq: 
riyaciamdi fpe?z Diabrc defcriptde ZDcfue C anttdo* 
defcriptde prta fpe?: eketuarii d Xtldoes defcrtptf. 
Sui, can fuma pzia rubrica pria atia.3.i.5uc.iccu 
de coctois libra J.aquc faxifra.q.s.ad tfpifTadu juc. 
fiat cofectio foltda ex qfuat' a.5.ii.ufq5 ad.iiti.ate ci 
bumodicu.7becgdecdfectiocdicati iuuatiuis fuis 
©ibus prefatis accidctibj* fcro ultio vezo nccidcn 
ti.f.nocumeto f moif prouideat’ premit euacuatdibj 
capitis xfibuf cu gazgazifmate fco cu aq falutc ma 
<02ane uel rofma.defcribedo fic.1V alicuiuf predea?: 
fglli.f. uyerar.f. f.calef tat 7 Diflol 
nant' ftr 7 ex boc mane 7 fezo ate cibu fiat g32a.gar 
gaa et fcu5 cu metridato oifToluto cu predetf ags ct 
eu antiq tyrim vtil’ e ad tfla. iDadicatoziTi bo" 
ttu ad bac itetoem e factu ex radic.yris aut cx radi 
ee agrimote aut cx radie, yreos aut piretri pret qd 
cfublimius predictis.Securius aut maflicatorium 
pret’ oia dea e dderiptio buiug.1V corti dulcia pipts 
cici rtapbtfagric fc.rutc ana .3. i, piretri.  pd2^difi*3J. maflte. eoltqte cu aceto.?. 
*i.ico2poret fif 7fiantfo2mefpicegnislauri eqfr fi 
miles cxqbua cii opo2fue2tt una mafticet 1 e expez 
tum.lDcc funt que mibi uideutur uttltoza. 
Confilium de ulceribus renu 1 vefice. 
£egimcquo uti D5 dominus tfte.prio i 
cibis euitet oia falfa ama2a acuta ut ce 
r pe 7 ftimilia.7 finit ufti aromatu 7 ace 
to acri ualde codira 7 Dulcia calida fi- 
cut mcl 7 uinu ualde dulce.3tem fugtat 
vfii multu apiettii 7 maxie fo2tiu calidop ut anifi fe 
m.petro.aptii rapbami 7 fiml’ia. 3te euitet mafidea 
7loca magne caliditatis. £tcaueat D02mtre Diu fu 
per fpina 7 illico fup cibo. 3tc euitet exercitia 7 oee 
motus fo2tes 7 prccipue poli ctbii imo et abulare fu 
giat quatii pot 7 eqtare. 3tc oto caueat a repletce ci 
bos 7 potuii 7 potius famelicus a mefura multo;t ci 
bo£ fugiat.3n potu uero bibar uinu rubeti uel al.ali 
qUt brufeii nullo mo dulce 7 bibat iplii puni. Xfq et 
no e coucnice pp .puocatocm urie qua facit 7 nibtl e 
huic mo2bo molelliue q frequens mtctus.mediocrtt 
aut tamc bibat ga abfhnctta a potu ultima nociua e 
ei.ttcr cetera oblcruada fit mcoria cuitare foluttuaf 
mcdictae 7 maxte coler 7 buog cducrias.fut 
ent cae magnificatote ulcciii.no n*afcatur igf mana 
calTicft.7 fimilia.£t (i opuf cct euacuare.accipiat hcc 
medicia follcnis.1V pruna bene matura mierc.xx.fe 
bdlc nuczo.xxv.ccqvur i libra.t.aq ufq5 ad afuptoe; 
medietatj.deidc coletur 7 exprimatur 7 colature ad 
datur olei recctj amigda.dul.J J.7 fumatur totu in 
aurora calidti 7 tardet' cibus bo2ts.v.3d a2dorem 
tamc magmi fi nccelTttas cet euacuadi vtatur fcmel 
uel bis i mefe voiru 7 pofl p2adiu p media bo 
ra fcd.Wulti cni curati fuert ab lx;c mo2bo p uditu 
ga Diucrtit 7 .pbtbet trafitu materierii ad loca ulce 
rtl.puocatia uero uoitu leut02a debet ce i boc mor- 
bo q> i alits.ut fepe cii pena oleo de ftfanto uel amtg. 
dul.ttincta i gutture titillare aut digitii gutturi ifi 
gere aut accipiatur hic potus pofl pzadtii tcptdu.1V 
aq decoc.mdonu J.v.fy.fiplicis ace.f.it.fiat ut dictu 
e 3nranoe ue20 curatdie ulcerfi tres tteteee pzict 
pal’r attedede ffit.pria c fedarto dolo2t'e mozdtcati 
Seciida e uleeru a fanie 7 a utruletta mundtftcatto* 
Xcrtta e eof tcarnatic 7 primo jce 
dedti c cii.itti.remediis ifrafcriptif.Sceiido uero p 
nideatur cii ipofttis medtcis.Xertio uero cii J. 
dert D51 coTilio.Quta uero dolo2 iteditur fm mato 
rc aotitate materierii ad ulcera flucttti 7 pp malam 
coplextone a materiebus 7 fanie i bis tiecta 7 pp exte 
ftonc a fantet reteioe fepe facta.3d fedatta dolof De 
beteeanodina caliditatc7 acuitatc letuter ptteipa 
tta 7 cii frie ifracta. * primii e exteriuf bonu 
fedatim apponedu fup tota Ipina a Icco remi ufq3 ad 
fincfpmc 7 burfa genitale.1V viol' camo.mel. 
reccttii papa.al.reccnti.4o.ut.fo 
J.cii dccoc, 
fc.papa.7 fiat cplalli u 7 apponatur repidii. Secu 
du ad tdeextertus.lV fartne 02dci mil. 7 
.tii.c20ci.5.i.but)Tt recctie adip. anarifan 
tur i lacte oes ulque ad fpilTttudine 7 fiat cplafh u et 
ponatur fup fpina ubi fupza 7 teneatur dte ac nocte. 
Xerttii fedatiuu dolo2t6 acctptcdu p os efl boc.1V 
fucci camo.f.tt.olei amtg.dul.J.t.mtfceer accipiatur 
t aur02a calidum. Quar tu di bcc.1V aque altce. J 
pututo ct detur 
fimul Quitu e boc.1V fe.port.cucu. lac tu. ana 
3a.c20ct.§.v.cortic.madragorc.5 J.detur totum i 
potu cum aq dccoc.fe.papa.uel fiat cum fucco camo* 
recentis ct dentur3.tt.cum aq dcoc.papa. ct e t5 me 
te exptia. t>ro mudtftcaroe VC20 ulcertl ne magni 
ftcctur magna folicitudte puidcdu e .*bcc tgf medi 
eamta follenia notetur et er tpfo uno ad altgd tiifea 
tur fecudum maio2c ncccfftratc ucl mtore. t>rtmu 
bonu5 mundificatim et leue c boc.1V aq lactj uaccini 
a accipiatur i aurora calida uel tepida. 
Secundii e boc.1V mucillaginie 
mane calidum accipiatur aducdo.f.ii.b2odii pulli. 
Xerttum e boc.1V fucci folio£ altee.J.iiti.oi mane 
calidum accipiatur. Qua2tti e boc.1V ydzomcUia 
aque fubltmationie altce ana J.ii J.dcttir i aurora 
ut fup2a* Quintu deficit. Sertum c looc.lV aq 
pralTii.f J.bdcllii3.i.accipiatur ut fupra. Septi 
mu cft boc.1V diadraga.fi t.J.t.fe.pet20.apit ana.?* 
/.icozporetnr cu ydzomelle er accipiatur ut fup2a. 
: Octauum fo2tiu8. IV puluerie yreos 3i.detur cu 
*3 J.aque altce llonutn c boc.1V §no2ttm al‘Rcke 
gt.5.i.l(gritie.5.it.y.capil.ve.5.it'.y.c20ci3.i. ftant 
"trocifci.j.ii.cum fucco apii ct detur ex ei0.5J.cu aq 
lactis naccini* Decimum et ultimum mundificati 
ml e boc.1V fe.altcc ligf ana.5.it'.yreos 02obt fc.apii 
et paflinacc ana.3.5. fe.altee malue gno£ coti capi* 
ve.ana.5.i.ftat t20ctf.cum fuc.camo.et dentur er cis 
*5.it.cum aqua lactis caprini. *bcc ota mundifica 
ttu 1 dentur p fepte bozas poli ctbii et ta2detur cib5 
bo2is.iiti. *C>ro tcxtia uczo ttetione cofolidatta op 
ttrna (unt locc. trimum IV confoltde mino2is pi- 
lolelle pilorum lepo2t8 coral.ru.ana.5.tVkarabe.3* 
J.fiat puluie fubtiltf dc quo in potu detur omnt ma 
ne.3.!. Seciidu5 fo2ttu0.IV te22e figillatc boli a2 
meni karabe ana. 5,i.fe. rofa. ypoqutftidoe tburis 
ana.5 .ij.fiat puluie ct detur ex eoj.i.cum j.dua- 
bus aque plantaginis. Icrtium.lVtburis ma Hic. 
boli armem' fanguinis d2aconis acatic ypoquillidos 
fanda2ace centauree mino2is memite ana.3 J.ftanc 
pillule cum fucco a2noglollc et detur ex cis.3.i. 
Quartunvf02t1ue.IV reubarbart co2allorutn ru 
beorum.offium dactilorum omnium combutoum 
ana.3.i.pulueris millefo.J.i.ftat puluis uel pillule 7 
detur ex et0.5J.cum aq calibie. Qutntu5.IV agri 
monte mtllcfo.fe.arnoglode ptlof lepo2. vefice apri 
borum Duorum combultop oium ana.5J.0pu fcorte 
fez2t'.5J.tburie olibant fadarace ‘karabe ana .5.1. 
Itqut.dragagati gummi ara. to22efactorum pilofel. 
caudcequtne anaj.iiii.detuz de cie omni mane co- 
clear medium. 'Preter bcc omnia fit memor come 
dczc omni dte lac cap2t'nuru et multum vti eo. 3te5 
utatur frequetez g2ani0 piuea2um cum 3ucca20. 
3tcm Dimittat coitum.3i.em utatu2 illa tzagea. IV 
ptnc32um totazumj.iiii. pbilltcozum.3. y.fe.p02* 
•5.1 albtlTtmt du- 
plum ponderis etu3 accipiat ex ea ante ccna et pra 
dium cocleaz unum, foec funt que mibi uttltoza utdc 
tur tn dilpduionc bac. Tractatus Decimufoctauus oe Dtfpdnibus Vrine 
7Vefice. 
Confiliu; De ardoze vrine pzcucntentc 3 qua 
cunq; caufa. 
£llc5 celebezrime ooctor 7 mihi 
alter intima caritate frater 6e 
rarde vezonenfis. vt re; mtbt fa 
cile; 7 furi 7 adoperari facilioze 
attulilTes.eo quia illa que tuo2u; 
amicozu palTiones funt.non leue; mihi anguflia 
exhibent. 7 Digne quidem cum ego 7 in rebus te 
ita triflantibus tibi Debeam elle par (icut in fecu 
dis feliciter tecii ageze Debea;. ClarifTimus ent'5 
ooctor que;tu tibi alteru5 fcribis Dominus 21 n 
tomus De legum Doctor eximius videtur 
affligi oifpofitione que triplici et feuo accidenti 
complicata efl. 1>rtmil qutde; efl a2dor vrine 
Secundu ftranguirica DifpofitioZertia 
Kezo ell impotentia rerinendi vrinamquam plu 
rimi antiquozu5 nominauezunt DtiTuriam. Miii 
vezo vrine fluxum Dixerunt, didetur autem vt 
iam mihi confcriptU5 ell confiderantibus in pzt 
mis bec Dtfpofitio in pricipio fubfecuta fuezit 
excercitio fozti cui fucceiTit mictus fanguinis pu 
rt' vt feribit. licet ego non c2cdam.au quide; tn 
poftezum fubfecuta fuit emilTio vrine nigze qua 
adulta czedidezut aliqui.£t bis quide ambabus 
per fpaciu Duazil bo232u poll.fecuta fuit emilTio 
vzine albe.aut fatis in coloze 7 in fubflantia laii 
dabilis.polt quam itezu5 ex alio excercitio fubfe 
tuta fuit vrina fanguinoleta fe2e eqltter vt pzip 
£t itezum 7 quazto poli quinq5 menfes vel circa 
fupezuenit impotentia emittendi V2inam. que 
exire non potezat fine magno Dolo2e. quo tame 
nundum euacuato fupuenit continua febzis.polt 
cuius curatione5 remanfit plene fanus vt feribi 
tur:7 tandem in fequentt tempoze pzopter vfu5 
cibozum quadragefimaliu vt creditur iterum fu 
pe2uemt impotentia emittendi Vzina5. que fuit 
concomitata ardoze notabili in capite virge per 
eepto. qui quidem finaliter remanfit cu emiflioe 
V2inarum bazenofaru 7 peruentum ell finaliter 
ad boccpV2ina no potefl retineri vltra Duas vel 
tres bozasdmo neq5 per Dimidia; bo2a.7,pp2ie 
cu5 egritudo reuolmtur pe2oxifmaliter.7 Durat 
per octo vel Decem oies.£t poflremo itezum ad 
nocumenti fixione tantam perductus efl. % tieq; 
incedendo vel quiefcedo euacuatur ab ardoze in 
p2edtcto loco percepto, licet quandoq5 intenftus 
quadoq5 remtlTtus. 1Dec igit efl Difpofitio fuma 
rie congregata ex bis que mibt feripta fuerunt, 
que fi bene confidezetur non efl alteza cp Difpofi 
tio fupratactaXcdplicata ex a2doze vzine quacj> 
pzimo 7 fo2tiozi accidenti.txnecundo vezo ex im 
potentia emittendi vzinam.7 efl accides fecudu 
liranguiria nominatu.£t teztium efl impotetia 
Detinendi Vzmam que Dtflurta nuncupatur vel 
vzine fluxus.Opoztet itaq5 paulifper iueftigaze 
ba$z Difpofitionu caufas et accidentia fm Diuer 
fitate etta.p que \xe Difpoes pticulartter 
innotefeant. Cu5 igif azdor in V2tna fit Dolor 
pungitiuus 7 mozdicatiuus tempoze emilTionis 
vzine aut paf ante vel poli in extremitate pudt 
budi perceptus nobiliter.vt in pluribus.£t qua 
doq; fit trillis fenfatio in pazte femozis 7 in pe 
ritoneon. aut quandofg in vtrifq; fimul eueniea 
tteceffc efl adbue.aut bunc azdoze efTe egritudtne 
per elTentiam illozum membzozu in quibus per 
ctpitur. aut per colligantia; in eis. ©i aut eH 
egritudo per elTentiam extremitatis pudibundi.1 
tunc facile potefl bec materia expediri, aut tunc 
bic azdor in pudibiido .puenit a mala complexi 
one pudibundi pzopria. aut folutione cdtinuita 
tis eiufdem.Si p2imo aut erit mala complexio 
calida matezialis vel imatezialis.que cognofcef 
per loci rubedine cum opacitate vel claritate fm 
Dominiu5 coleze fuper fanguinem vel econuerfo 
£t tunc cura ea2um facile pezficietur cu; alteza 
tibus vT euacuatibus.fi fuerit ad pudibunduma 
teria aliunde p2oueniens. 7 De bac materia infe 
rius aliqualiter Difcutietur. Bi aut bic azdor 
in pudibundo puenezit a folutione cdtinuitatts 
Vt vlceribus Vel exco2iatide. que in canali virge 
fepe pzoueniunt.Xunccura butus Oifpofittonis 
pzeeuacuato cozpoze fi fuertt madans materias 
triplici poterit intentione compleri. £t pzima 
quidem efl repulfio matertezu que ad looc mebs 
inclinari folent ,ppter Dignitate; eius. Beoida 
Ve20 intetioerit mudificatto matezie emanatis 
3 canali. £t teztia efl incarnatio et confdidatio 
paztium vlcezata2um. £t pzima qutde inten 
tio cdpletur per linimenta inunctioes emplallra 
femozalibus paztibus et peritoneon applicanda 
quale efl boc mibt' appzobatilTimummedicamen 
in caufa 7 materia calidis. V< fucci virge 
paflo2is et efl in rei veritate cardus maior fucet 
plantaginis fucci finfttonet efl confolida minor 
ana.f .ii.capboze fubtililTime trite.B.iiii.albumi 
na ouozu; numezo.iii.amilt.f .ii.cezufe facte oe 
plubo.J.i.litargiri.5.f. tucie pzeparate cu aqua 
rofata.;.vi.fiat Vngentu; molle in moztario plu 
beo cum fuo piftello vltima contrttione.7 ell tate 
excellentie 4' fepilTime omnes tres intentiones 
antemilTas cum illo folo perfeci.f.repellendi 7 al 
terandi Dum applicatur paztibus genitalibus, 
amplius mudificandi abflezgendi et pzopzie Dii 
intingitur in eo pena et imponitur canali virge 
2fut Du; reuoluit in ea fluellus 7 in canali virge 
poztatur. femper tame pofl mictu permutatus. 
Dum autem finaliter volo confolidattonem per 
ficeze. fluellum in pzedicto vngento intinctum 
reuoluo tn puluere tucie p2eparate.ficut eni; alo 
es ell optima medicinazum in recentibus vlceri 
bus virge. 3ta tucia in antiquis efl melior zo® 
tertii capitulo De cura vlcezum virge colligi pot 
Toec fufticiant De cura ardozis in vzina pzoueni 
entis pzopter egritudtnem app2opziatam pudi 
bundo. fblura alia epitbimata inunctioes eneba 
tifmata et emplaflra fcribeze potutfiem.fed non 
curaui. quia materia illa aliqualiter pegrina efl 
ppoftto principali 7 tu ex aliunde collige vt tibi 
placet Tcetf. & autem Dolor vel ardor ifle in 
pudibundi capite pezceptus pzoueniat per colit 
gantiam ab aliis membzis.tunc cotingit 
vlceza in collo vefice exiUentia. vt in pluribus, 
licet etiam cotingeze polTit pzopter vkeza p020 
zum vzitidozu. £t teztio itezu; pzopter vlcera 
renum. £t quazto itezum pzopter lapidis baze 
nas in vefica 7 renibus exiflcntes. £t quinto ite 
zum pzopter vlceza velfantem abapoflemate 
genezata. £t fexto adbuc fanie a pectoze 
Deziuata ad vefiea.£t feptimp ,ppter colligatis totius ad Veficam.Vt patet in aufibue et expulfi 
onibus mate2ie2um fcabiei lepze impetiginis 1 
fimiliu5.XDirabile autem videtur et tl>co2fcc co 
teplanti. Oua2e Vlcezibus exiftetibus aut fanie 
ba2cnulis vel lapide in collo vefice, in eodc3 fe2e 
nullus aut valde obtufus pe2cipitur color, in ex 
tremitate pudibundi tantus percipitur color vt 
cum maximo martirio videantur egrt cruciari. 
7 tamen nullam contingit ibide5 effe egrttudine 
complexionale3 aut compofitionale vel folutione 
continuitatis. 2fmplius C0II115 Vefice coponif 
panniculo interius vcftiente ipfum. fed talis 
paniculus eft fenfibilis notabiliter.*? materia vt 
caufa C0I0216 illatiua eft p2cfcns ibi. et applica 
ta.e2go oebet ibi foztis pezeipi color.comcquen 
tta tenet, quia ex fitftVcienti ciuifione caufa2um 
efficietiu cebet affignari eftectus.ct cdfequens re 
pugnat expe2ientie q2C 7cctf. Hmpiius folutio 
cotinuitatis et maxime notabilis.aut exco2iatio 
fibi fimilis atingetts femper cft p2efens in collo 
vefice.3gitur femper cebpt ooloze infe2re. £t 
tertio itc2um a2guitur.qiua caufa colo2is illati 
ua in collo vefice exiftens videtur femper aiiicta 
alte2t caufe iuuantt ipfam ad oolo2e tnfc2cndu. 
3gitur cdtinue in collo vefice cebet peipi color, 
confcquentia appazet fatis necc(fa2iaex p2edcis 
7 antecedens a2guitur eo quia cum mala coplexi 
onc p20p2ia collo vefice femper inuenit' aiuncta 
aquofitati vzinalt. que infufa autfaltem fanict 
ft fuezit complicatio vlcezum cum mala coplexi 
one.igitur 7cctj. £t qua2to ite2U5 7 foztiue ar 
guitur.quia faltem tempoze cmiflioni6 vzinc ne 
ceflc eft colo2em magnum ibi pezeipi. eo quia fi 
cebet emitti V2ina opo2tet q? collum veficecon 
ftringatur a circufezentia vezfus centrum.3deo 
vt cebitc applicetur expellibili quod eft vzina. 
fed in tali coftrictione necefle eft quafda5 pa2tes 
colli vefice ciftrabi 7 ciftendi.£2go ncceflarium 
cft q' pe2cipiat color vel tntendatur.£t boc mo 
tiuum videtur pzocedere ad pzobandu colo2C3 
in collo Vefice cgzotantis mala coplexidc meb2i 
mateziali vel imateziali aut a foluta cdtinuitate 
vel vtrifq5 fimul necefta2io intendi cebe2e tem 
po2C mtctu0.£t fo2te % boc motiuu5 anguftiare 
facezet iuniozem medteu. 2DatC2ia bo2U5 argu 
mentozum videtur* pctcze folutionem ad plura. 
-t? p2imu eft.an p2opter vlce2a vel altas 
fpes folutiois atinuitat} colli vefice color caufet 
in ea.Secundu ve20 eft.an ft in ea accidit color 
que fint pa2tcs colli vefice oolo2is illius pczcep 
tiue.rertium Ve20 eft pzopter quid talia vlceza 
vf altas fpeties male complexionis vefice coleat 
extremitas pudibundi. £f quartum an fi color 
eft in extremitate illa fit ibi fo2tior t collo ve 
fice. 3d p2imu3 autem ciccndum Q’ fi collum 
vefice egrotet mala complexione matC2tali vel» 
mateziali notabiliter intcnfa.color pezeiptetur 
tn collo vefice vt fupza argutum eft. Diccdum 
fecundo quantum ad boc y color ille vt in pluri 
bus non eft multum intenfue. eo quia aquofitas 
7 pinguedo quedam et ligamentalcs paztes que 
tnueniuntur in collo vefice reddant obtufa5 len 
fationem ipfius. £t Cicendu5 teztio fi egro 
tazet vcfica mala complexione multum calida 1 
inflatiua. aut fuezit in ea fozris folutio continui 
tatis cum pzefentia famei er viruletta nobiliter 
acutteJ quandoq5 etiam Coler pezcfpCixtr foitie.' 
£t quado talis color appazet vt in pluribus cfi 
incurabilia. Hd fecundum ve20 quefitu cicen 
dum.q? Colet vcftca pzoptezea quia in collo eius 
tnuenirur membril fenfitiuum. licut efl extremi 
tae vel co2da mufculi inuolucnris collum vefice 
extezius. vt colligcndu5 cft p2ima p2imi Ooctri 
naquinta.et fuma fecuda capitulo.240 7 oecima 
nona tertii p2t'mo capitulo. Amplius in ea inue 
nirur ne2uua quantitatem babens cdmunicans 
tnicuiq5latC2um vefice. per quem etiam neruu5 
fcnttri poteft. et bic quidem ne2uu8 aducnit ei 3 
fpondilibus caude.a quo etiam nc2uo fenfum re 
cipit panniculus intC2ior colli vefice. Md tez 
r tium ve20 quefitu rcfpondetur vniueferliter ab 
ommbue.Q' color qui pc2dpitur in extremitate 
pudibundi non eg20tantis cft pcrcolligantiam 
Primo quidem abfoluta vt quia egrotantccollo 
vefice fpetiebus male complexionis aut folute co 
tinuitaris vel vtriufig fimul per fimplice cdpatfi 
onc3 color percipiatur in extremitate pudibiidt 
7 fo2tius Ixx concedendu cflet fte2t per compafti 
onem non abfolutam.vt fi V2ina virulentia aut 
fames aut vapor acutus ab eifde5 eleuatus tranf 
mutaretur ad caput virge 7 bec eft omniu aucto 
2um 7 cocto2um folutio comunis: 'bec autem 
colligantia multiplex aflignari potcft.£t p2ima 
quide fitus_vel vicinitatis oc qua prefcntialiter 
non curo, ve20 per ba2U5 
Cua2um partium per tres ncruos quio2tuntur 
a fpondilibus caude. 7 fparguntur in mulculum 
circundantcm collum vefice 7 cm$ oeferunt’ ad 
caput pudibundi, imo etia5 ad lita t 7 ad radice 
femo2is 7 vfq5 ad matricem. Amplius etia5 bec 
colligantia aflignari poreft. eo quia a ce2eb20 ve 
nit fenfus virge.£t etiam ab eodem ad veficam 
fpintus fenfibilis celegatur. £r p2imu quidem 
bozum pulctezrime colligitur coctrina quinta 
7 fuma te2tia capitulo fexto in lirteza occulte p 
lata cum inqutr.Hta ve20 paria 7 impar quod 
ab extreo 02itur alofos in mufculis fpazgit fite 
ris 7 ipfius virge 7 in mufculis vefice 1 matricis 
7 in panniculis ventris 7 in pa2tibus Comefticif 
tmeziozibus offis femo2is 7 in mufculis qui naf 
cuntur ex ofle qui funt in 
fra renes. £x qua gdc5 auct02itatc vide2t pot 
quantum facile fiant in p2cdictts partibus egri 
tudines per colltgantiam.£5ecundu5 VC20 bof 
expzeife legit ipa te2tii p2imo capitulo in fine. 
£t continuatur vnicuiq5 larczu eius nezuusqua 
titatem babens 7 rene quiete 7 pulfatiles et mul 
tiplicati funt ne2ui cius vtipfa fentiat illud cui 
initit ‘jadqd ccfcendit.Quod aute mediatibus 
mufculis colligantiam babeat virile memb2um 
cum collo Vefice 7 fcmo2e.legc pzima p2imi coc 
trina quinta fuma fecunda capitulis 24° 7 z$\ 
7 te2tii 7 209 eiufdcm pzimis capitulis. £t 
facile per* lxc fatiffaceze potes ad teztiu quefitu 
fup2a p2emiflum. Md quartum ve20 quefitu5 
non cft facile refponde2C. varia fapientu3 cifco2 
dia oftendit cirticultatem ipfius.kixezunt C2go 
quidii condcfccndentee ad morius fup2a feripea# 
q egrotante vefica fpetiebus folute cotinuitatis 
aut malecomplexionis.fi vtruimg illo# colebit 
foztiomiroolor in collo vefice q> extremitate 
pudibundis concdfezunttotu5 ad qd ceducunt argumenta fupezfus tacta* “Jflt tudtero mednOn 
bene oixczunt.eo quia erpczimentueftcm aequi 
efeimus Decima teztii capitulo oe cura afmatis. 
fozte autem pezduxit eos ad boc raritas expezi 
entie. Mii autem ad boc oixezunt q licet Dolor 
fo2tior pezeipi oebezet a pezeipi Debeat in collo 
Veficcquandoq5.non tame illud eft vezu femper 
pzoptczea quia pzofunditus fttum eft collum vc 
fice magis q extremitas pudibundi. Toec igitur 
opinio non videtur fatiffaceze.pzoptezea quia p 
res fenlitiue integrantes collum veficc videntur 
babeze maiozem fenfationem pzopter continui 
tatem p2opinquiozcm a magis imediatam fpiri 
tuu3 fenfibtliu5 a nucha a cezebzo q habeat cutis 
ad ipfa ouo. Zcttia aut inuenitur ad boc rdpd 
fio que magis acceptanda eft.quc qm'de5 ponit q 
alio?: fuppoftta paritate De cauf ertectims triftis 
fenfationis in bec duo membza. foztius oolebit 
extremitas pudibiidi q collu vefice. Omne ent'3 
memb2um quod maiozi oelitiofa fenfatione fen 
tit excellentius altezo D:bet foztius trifti fenfati 
onc fentire q altezu5.fed pudibundi extremitas 
in homine maiozi Delitiofa fenfatione fentitej» 
alteza pazs in eo.confequentia tenet CU5 maiozi 
eo fla ex affignatione Itifticientt caufazu effectus 
rationabiliter Debet concedi eifcctue.a minor ex 
pc2ictia colligitur in emiffione feminis humani 
totae igitur tozum folutio in boc fundametoq» 
non efl tozum Duozum membzozum paritas in 
fenriendo.tmo maior inuenitur fenfatio in extre 
mo pudibundi q in collo vefice. Contra quia 
ncaui qui funt in pudibundo veniunt a fpondiW 
bus caudc a non funt nifi nczui ligamentales.e2 
go non Debet elTe ita excellentes fenfttiui. 'C>atet 
confequentia quia nullum ligament02um fenttt 
pzima pzimi capitulo De membzis.er antecedes 
colligit i$a teztii pzimo capitulo in fine. iDutc 
motiuo Dicendu5 efl negando confquentia.licet 
enim illi nezui qui veniut a cauda non fine tare 
fenfationis Vt pzobat azgumentum. tamen alii 
nezui aduemut virge a cezebzo ia nueba ,ppter 
quod eft in extremitate pudibnndi excelletia fen 
fationis inuenta. patet 20a teztii allegato ftati'5 
capitulo.£tadnemtci.f. virili mebzo fenfus ex 
ce2eb20 a nucha. £x quibus omnibus apparet 
qualiter ad motiua folui poteft. licet em'3 omnia 
illa pzobent Dolozis caufam illatiuam eik per fe 
foztiozem ad agendum in collo Vefice.et melius 
eidem applicatam effe adhuc cum tempozis coue 
nientia.neganda tamen eft confequentia eo quia 
eft Difparitas.in fenfatione membzo2U3 vt latis 
fufficienter videtur dk Deductum. 
tractatus fecundus De ardoze vzine puemente 
per colligantia a habet.vii.capitula* 
Capitulum pzimum eft oe caufis ardozis vzi 
ne pzouenietis a mala complexione frigida a 
bumida a ftcca in genezali. 
Toie igitur ita paulifper tlxozice contemplatis. 
veniendu5 ell ad ponendum caufas bazu5 oifpo 
fitionum que funt tanti 00I0218 inductiue.Cum 
igitur ipfius caufe fine oue.f.mala complexio et 
foluta continuitas aut Vtraq5 tllazuj fimul pone 
de pzimo funt caufe male cSplexionis calide fri 
gide a ficce fimplicium a compofitazum matezi 
alium vel imacezialium.gratia cuius et ponetur 
mate compofftionis.f. opilntioma «ut 
cgrttudintsjpoftrc Addicet apoftcmatte Caule 
traq5 male coroplertonis calide et ficce funt oes 
flue affummur ex (ex genezibus rezum non natu 
ralittm calefacientium a exiccantium a cozu que 
annectuntur eis: vt obuiaze et cdmozari in ae2e 
in cameza vel locis vehementer calefacientibus 
a exiccantibus.vt ftatio fub fele apud foznacee a 
ftmilia loca.3tem applicatio cibozum a potuum 
valde calefacicntiu5 vt columbozum a fimilium 
a eozu3 que condiuntur cum azomatibus calidis 
radicibus petrofilio feniculo 015 czoco pipezc ga 
langa 5m5tbcze a fimilibus a edilium valde fali 
tozum xfus. Bdbuc autem teztio vehemens a 
longu5 excercitimn fui equitando vd aliter quali 
tezcunq5 fiat per quod manifefta videat accendi 
in cozpoze caliditas.Ct De hoc gene2C funt etia5 
geftare velles pellibus calcfacietibus fuffultas Ve 
bementer flricras a pondezofas. £t quarto ite 
rum calefaciunt et exiccant cozpus retentiones 
euacuationum folitarum vt fi alicui retineantur 
emozoidee fluere folite a fudor confuetus aut Di 
mittat aliquaeuacuatioartificialiterfacta ficut 
Dimitteze pillulazu5a aliozu5 cuacuantiu3 vfu5 
vd vomitum vd feceflum 
Sd tales enim retentiones fequitur De needltta 
te caliditatis intenfio pzopter pzobibitam euen 
tationero. Quinto igitur cozpus calefaciunt a 
exiccant vigilie multe ainfuete,£t fomnus em% 
fuper repletionem cito factus. £t iteiw5 fqrto 
cozpus calefaciunt et exiccant anime accidentia 
motum velocem in fpiritibus a bumozibus a foz 
tem efficientia vt furor a iracundia a confimtlia 
£t De annexis illis folent calefacezeco2poza res 
medicinales confnete apud vfum plurima?: gen 
tiu vt funt epithimata inunctiones balneattdes 
cozpozum a vfus condimentozum calefacientia 
Vt 5in5tbe2i0 viridis Dtagalsge tragee cu fpetie 
bus azomaticis a fimilium. £r intellige ex iflis 
q talium caufa2U3 omniu5 applicatio ad co2pus 
pztmo cocnrfu calefacit magis q exiccet a ,ppric 
cum occuzrunt cozpozibus a tempc2amero pzo 
pzio lapfis per augumentu5 caliditatis et humi 
ditatis.vt in fanguincis a in bis cozpozibus que 
multum burntda funt. Si aute caufe tales apptf 
cazentur cozpozibus ficcis tantum, aut veberne 
tius ficcis q calidis.tales quidem caufe foztaiTis 
celeziter exiccarcnt I xc cozpoza amplius q cale 
facezec.ficutfacile Ixx vezificari potell in co2po 
hbus mdancolicis aut in aliis que magis per Ite 
citatem lapfa funt q per aliae qualitates.fct hoc 
totum.colligi potdl per cozpozu 
Ctextoc fundamento facile intdligi poffunt cae 
calefacientes*? exiccantes. 
Capitulum oe fignis ardozis vzine p20uenie 
tie a mala complexione calida a frigida bumi 
da a ftcca in genezali. 
Signa vezo lapfuum calidozum colliguntur ex 
multis. 1>zimo a qualitate vifibili.vt fla co2po 
ris color tendit ad rubedinem cum altqualt pur 
purettate vt in fanguineis.aut ad rubedine3 015 
claritate vel citrinitate vt in colezicis. 3tem ba 
bitudo ad pinguedinem inclinata vd mediocri 
tati em pzopmqua.vt in fanguineie aut in bis 
in quoru5 fangume inuenit naturalisflegmatis 
quatitas nobiT a fubdomtnas aut erit babituds ad extenuationem notabiliter indinata.7 ,pp2ie 
in colezicis aut in quozum fanguine melancolia 
inuenitur comitta non excellenter, et bee omnia 
figna funt fnmpra a cafibus.Cognofenntur etia$ 
tales lapfus per caliditatem in ozgano tactus re 
pzefentatam abfq5 ariditate 7 pzopzie in cozpo 
ribus fanguineis aut aliqualiter bumidis. 7 per 
caliditatem ariditati coniunctam et pzopzie in 
colezicis 7 melancolicis.ict funt figna ad veziua 
judicandum De excellentiis qualitatu tangibiliu 
vt z° completionum teztio capitulo colligendu. 
Sumuntur etiam figna lapfuuln calidozum 
per magnitudine3 velocitate5 7 frequentia pulfp 
cum paritate contentiuaru caufarum.fit fiquide 
lapfus ifte matoz fuezit in ficcitate q in calidita 
te ezit in pluribus pullus magnus velox 7 rarus 
pzoptezea quia per ficciratem redditur ozganu5 
inobediens motui:£t fi cum tali lapfu coiungat 
Debilitas inuenietur tardus paruus 7 rarus. ict 
polTunt varie babezipbantafie in Diuezfitatibus 
pulfuum in bis oiffezentiis 7 in aliis fm oiuezfi 
tatem completionum babitudinu5 etatu5 accide 
tium anime 7 aliorum particulariu5 feze infint 
tozum que contingcze potfunt.Xalia etia3 cozpo 
2a inucniuntur pzompta ad furozej 
anguftiam et ezunt animola omnino et audacia 
ad aggzcdiendu5 multa fo2tafte magis q ad et 
pediendii ea.7 funt bomines vigilatiui vt in plu 
ribus ventrem babentes ficc«3 7 paucitateTputi 
quozum vzine funt intenfiozes citrinis fubruffe 
czocce 7 rubee frequenter rubedine ignea, ict tu 
adde alia figna bis ,pp02tionalia.que gratia eui 
tande longitudinis omitto. focc De fignis 7 cau 
fis lapfuum calidozum 7 ficcozum. per quozum 
notitia5 fi bene confidezes pofC2is intelligere et 
cognoiceze lapfus calidos tantum vel ficcoa tatu 
mateziales 7 imateziales fimplices et copofitos. 
£x quozum etiam fundamento cognofcuntur 
figna lapfuum frigidozum 7 ficcozum fimpliciil 
7 compoSirozum matezialiu5 7 imatezialiu3 per 
conrrarietate Doctrine.vezbi gratia obui 
are 7 cdmozari in aeze calido 7 ficco calido 7 bu 
mido caleflut 7 cticcantur 7 bumectantur cozpo 
ra.ita pzopter moza5 in aeze frigido 7 ficco aut 
frigido 7 bumido taliter Difponuntur cozpoza 7 
ita etiam in aliis gene2ibus quinq3 rezum non 
naturalium et fibi connetazum caufis etfignia 
confozmiter intdligendum eft. £>ro quozum 
ominum complemento lege £>alienu5 primo oe 
accideti 7 mo2bo quinto capitulo 7 fecuda pzimi 
Doctrina feciida 7 fuma za in quattuor capitulis 
pzimis inuiccm contiguis.£t licet figna pzedco 
polline fublezuire ad nottficandu5complctione3 
Vniuezfalcm totius cozpozis eius, icis tame vti 
poiVumus ad cognofcendum partiales lapfus me 
bzozum omnium vt capitis pcctozis cozdiset 
epatis. ict aliozum quozum lapfus contingezet 
calidos 7 ftccos aut calidos 7 bumidos aut frigi 
dos 7 ficcos aut frigidos 7 bumidos.gfa tn ople 
meti opis poneda funt l igna ardozis vzine pue 
nietis p colligantia ab aliis mebzis aut per efien 
tia$ ab eis. 
Capitulu teztiu3 caufis 7 modo euetttue ar 
dozis Vzine a toto principaliter 7 
ab aliis caufis. 
fcocell igitur quandoig a capite et a pcctoze fiue 
ab cius cocauitate ftue ab ezuptfone apoflematu 
i pcctozc matezia Dcziuarc ad vias vzine per cd 
caua vcna2um.'3icut enim matezie a gibbo epa 
tie afcendunt gratia finis nutricationis partiuj 
pcct02is 7 capitis per venam cbilim et per duas 
venas ramificatas ab afcelari quarij rami ingre 
diuntur per pofteziozem partC5 in panniculos, 
ita omnino concedendum eft eafde5 matezias in 
crifibus egritudinu5 a fuperiozibuspartibus ,p 
pelli ad infeziozee. 7 maxime fozti eriftenti vir 
tute, cui nibtl refifteze poteft in etpcllcdis ita q 
quandoq5 faniem erpcllit oe concauttate oflium 
7 pect02is 7a amento.ypVc p20pzie 
cum vie parate ezunt. et bee quidem matezie fi 
fuezint acute quia nimiuj inflamate. autfuezint 
ctfde matezie colezice amitte vel adufte.aut fecu 
ad tuete matezie faniofe potezut ardoze magnu 
efttceze in viis vzine matoze5 q in intezmediis 
ptibus eo quia Vna matezia acuta altezi acutio2i 
comitta maius potezit efticeze nocumentum in 
partibus in quibus Detinetur 7 cdmtfcetur q in 
partibus aliis, fed vzina faniei vel aiccii acute 
mateziei amtrta maiozis acuitatis ezit eftectlua 
in eis q antety comtfcentur eis ezgo Tcetj.lct fiTi 
modo itezum ocduci poteft qualiter matezie fa 
niofe vel acute in crifibus permntatiuis in lepra 
fcabie variolis et mozbill’ etpulfe ad vzine vias 
ardozc3 in cis eificeze poliunt. £t quozu5 fun 
dameuto itezum facilius eft videze qualiter ma 
tezie acute veladufte inegntudinibus fplenis 
epatis per emulgentes venas ad Vzine vias infe 
riozes etpulfe poflunt in ardoze pezficeze. et eft 
lententia Muicenne za pzimi capitulo De fignis 
colozis vzinazu5 et pzopzie nigre vbi tnqutt.lct 
illud quide5 quod accidit fm moduj purgandis 
7 crifis lignificaf quod eft in fiue 
cum fplenis egrirudines refoluuntur et oolozes 
Dozft 7 matricis 7 reliqua Vide ibi. £t colltgitur 
eadem lententia ab eodem zd quarti capitulo oe 
fignis pezmutatiois matezie ad infezioza.7 plu 
ries alibi.Unde et pzedictis no eft Difficile vide 
2e multiplicitatc3 ardozis Vzine fm Diuerfitate 
partiu per colligantia efticientiu ipfum.Ut igit 
clarius buius tractatus vtilitas habeat ozdiate 
omnium fpetiezu3 ardozis vzine ponenda funt 
figna et canones curatidis fuccinte tranfeudo ne 
in pzolititate iezmonu tps expendat. 
Capitulum quartum oe fignis ardozis V2i 
pzoucnicntis per colligantia5 a toto cozpoze. 
Cum igitur contingit ardozem in vzina fiezi et 
czctica tran fmutarionc mateziezum que a toto 
Defceitdunt ad vzine vias 7 faciunt ardoze in eis 
acuitatc fua.'l>er loec figna compoebendi potezit 
ralid ardozis vzine per notitia 
Dcfcdatioms cutis vt lepze fcabtct 7 variolarity 
quarum matezia frequenter tezminat per fluxu 
ventris cum rafura prima quarti capitulo dc va 
rtolis. q materia etia nd minus bene tczminarc 
potcftpcr vias Vzine.7 pzopzie mozbillozu ma 
tezia Idoc efticeze p5t eo quia vtriufq$ matezia e 
acuta 7 cozrupta notabiliter.iDenczatio em'3 va 
riolarum eft pzopter multitudinem fanguinie 
iozruptu Dcnezatio vezo mozbillozu eft .pprer 
velxmcnttam malitie languinis cozrupn pauci 
&x4 cmuldimg Ipctiei lepze matezia neceiVarto mafozts ertcozrnptefo cj> 7 
ihatezia igit eque bene potC2tt ardo2C5 in vrina 
dficezc. J£t fimilitcr oc fcabie Dicendum efl quo 
m'a oriufcumg fpetiei eius matezia efl acufa aut 
adufla.igitur Delata ad vias V2inc 7 eidem com 
mixta ardozem pore2ir eflfice2e in eis. Amplius 
omnium harum cgrmidtnum matC2ialiscaufa 
antecedens continetur in venis, fed a virtute fa 
cile pote2it Defc2ri ad vias V2tne,igitur ardo2e 
in ets elfice2e pote2tt. Secundo VC20 cognofct 
tur ardor vzine per colligantiam a toto p20uent 
ens.eo quia talis accidit in flatu 7 temp02e vel# 
mentis ebulionis mate2ie p2edictaru5 egritudi 
num.iDate2ta enim fi oefe2atur ad V2tue Vias 
autrij vehementer ebuliret 7 putre2et non effice 
ret ardo2em V2ine. reztio autem cognofcitur 
per abfentiam caufarum p2imittua2um que V2i 
ne ardozem cfticcze poiTent vt comeftioites rezil 
7 medicinarum acutanl. Quarto Ve20 cognof 
citur per interemptionem figno2um 
nocumenta in V2ine vtis. Quinto ctia cognof 
citur per abfentiam aportematu5 vel egrirudinu 
in mcmb2is p2incipalibus et aliis colligantiam 
habentibus ad V2ine vias. Sexto ve201 viti 
mo cognofcitur eo ga talis ardor accidit fubito* 
quia fit in crtfi que cfl velox et vehemens motus 
mo2bi quo infirmus Ducitur ad vitam vel ad 
mo2tem. 
Capitulu5 quintti De cura ardo2is 
per colligantia a toto. 
Cognita igitur hac fpetie ardo2t's canon curatio 
nis eius efl: per quattuor intentiones, frrima efl 
nmciiezu5 oiue2fio.Secunda efl regiminis rec 
tificatio.Zema vezoefl fedatto acuitatis. Quar 
ta efl Defenfio viarum viine 7 mudificatio a ma 
tezia iam recepta in eis. 'Drima igit intentio 
Diucrtendt multipliciter acquiri poreft 
euacuaticmem illius matC2iei per alias vias effi 
cicdo.Tleq5 cni5 talismate2ta vncp intercipi vel 
Detme2i oebet iuxta bipo.afeiimo 
zum prima 20* Idmone. £a quo2U3 crifis fit et 
facta efl. Conetur igitur medicus fumopeze ma 
te2iam acutam 7 fubtilem ad fupezioza mobilc3 
tnucztezc p20uocando fluxum l anguinis a nari 
bus tittlationem faciendo in pzincipio n'5e cum 
aliquo ne2unlo exiccato aut cum cocula timpa 
niliuum. aut cum fruftro carte pergamene. aut 
cum fufte alicuius piante 7 ,pp2ie cozrigiole.qua 
aliqui ianguinariam vocant eo quia fanguinem 
a naribus educit modoia5 deo. Secudo ve20 
in hominibus aptis ad hoc 7 ,pp2te in gbus abu 
dat fanguis grortus aut matezia adu(la,apezian 
tur eo2u emo2oides ventofando eas cum vetofia 
extezius ignitis aut cum co2niolis ibidem appli 
catis.vcl cum fricatione facta cum foliis coi olide 
maio2is aut cum foliis ficus.vel cum felle rbauri 
vel cum acuto lixiuio vel flebotomando eas. 
3n mulie2e ve20 etatis tempozefiat ape2tio me 
ftruozum cum ventofis per quattuor Digitos Iu 
p2a vtnbilicuj pofitis abfq5 fcarificationeaut cu 
ligaturis ibide, aut in radicem coxarum p2ope 
inguina factis.7 omnes ifli modi funt vltimi ad 
0iue2tendum. Quarto ite2um Diue2tatur ma 
tezia pzouocando fudo2em homine per feptem 
pannis conuenienter 
tecto.cui oentur in potu.j.itit. aque feniculi aut 
apii autfpazagt vel nuta' folta ami.f.5'. fetari 
'J.f.t.vint albi azomatici otltgctcr calcfactts.aut 
Detur ei in oppopira 
aque feniculi ambobus calefactis. Quinto ite$2 
Diuertt poceft marezia per clirtczta attrahentia 
ipfam a concauitate Deoiarum per mcfe2aicas ad 
inreflina licut cum hoc cliftezi, radicis yreos 
reeetts.dfXi.tbimi epitbimi affari fumitezrecuf 
cute ana.ctli.y. cleeruarii bamecb Dcfciptione 
maiozi clectuarii De pfillto ana, 5 it. cafTie fiftnle 
3.t.olei u;ola2U5j iti.falis 
re bo2a electa que cfl in auro2a vel in 02tu folis 
poft completa Digeflione p2tma <7 fecu 
da. Sepe autem confucut Diuezteze mate2ia cii 
clilfe2i facto er Decoctione fumite2rc folio2U5 la 
patii maio2i3 1 V2tice addendo er p2C 
dictis elcctuariis aliquod cum 5uccaro rubeo. 
£u'ue2fioncm igitur cum medici nis folutiuis et 
bibitis laudare non poffum eo quia tales p2ecipt 
tarefaciunt mate2ias non folu5 per ventre3 imo 
per vzine vias.£go enim Vfq5 ad etatem meam 
nullam in voluminibus fapientu5 medicina legi 
folutiuam penitus per ventrem, quinctiam per 
Vzine vias p2ecipttct omnis 
talis aut eft folutiua Oea aut lenttiua aut copzcfTf 
ua.Si p2ima cum fit laboziora a caliditate <7 fic 
citate tc2tii gradus opofita -7 fic talis vebemeter 
agitabit 7 inflamabit.anteccdes cft cometat02ts 
pztrna affo2ifmo2U5 comento 23*.3n acutis mc2 
bia raro a in pztcipio farmatiis vti.Si aut talis 
medicina C2it fecunda aut nd pote2tt Macter 
0iuertC2e materias quia Debilis eft.ict fi oiue2te 
ret oetur a contradicente ea5 qua2e non ira p2c 
cipitabit mate2ias p vias V2i'ne licutper ventre 
Dato q> maio2em afpcct«5 babe2e poftit medida 
talis ad ventre5 $ ad V2ine vias.adbuc etia mo 
tiua pzctacta fatie ,pbare vident aceri. Serto 
etia5 oiuerti poteft materia pzouocando vomitu 
ego tamen in cafu iflo fatis babeo tpfu5 fufpecru 
eo quia \mtezie taliu5 egritudinu5 nd videntur 
conuenienter per tale3 via5 oiuerti 
quia ip! e fune fatis elongate a via ifta eo quia co 
tinent in venis multu5 remotis ab 02e ftomacbt 
Secundo quia tales mate2ie funt multu graues 
eo quia vt in pluribus adufte notabiliter. Xertio 
etiam quia f unt graues et p2opter boc rcfiftunt 
afcenfiu qui neceflarius eft l omni vomitu ,ppter 
quod non e(Tet vomitus pzouocandus in cati ifto 
gratia Diuerfionis nifi vbi nnteiik 
dezemus cfticezc naufea3 abominationc5 faftidt 
U3 que concomitata cffcc cum 40 focio.f.fubuezfi 
one.1>2etcr fubuezfione} enim alius non reperi 
tur in ftomacte motus ad educendum matezias 
p2onus nifi vomitus t'3a tcztii tractatu colli 
gendu.foec De prima intentione pauca fufttciat. 
Secuda tntentio.ftectiftcatio aut regiminis 
necelfaru ad curam ardons V2inc p20uenientis 
per colligandam a toto cum tranfmutatione ma 
tC2iC2U5 acutarum ad V2tne Vias fuftentatur Du 
plici fundamento.ftrimu eft refrangezeaemtate 
illarum ve20 eft repzetfto 
malicte in viis V2inaltbus iducte per qualitates 
actuales et virtuales tu cibis medicinalibus aut 
medicinis cibalibus. £t primu quidem cdplet 
alienando a cibo et potu quolibet omnia geneza 
rezum scutaruj.ficut pozru3 raffanus finapts falfa et ftmilia. Amplius fubffentatur in 
eligedo ea que futs qualitatibus Ixic efficiut. ficut 
knitiua omnia vt blera fpmacbta folia fenugrect 
Violarum 7 folia caulis poli ablutionem p2ima5 
cii aqua calida 7 lactuca reces 7 p2op2ie que 
lactis bab5.Xlmplius iter cete2a ole2a p02tulaca 
optima dl 7 p2opric recens licet etiam ericcata 
fit conuenicns. 3pfa enim cdfe2t Dolozibus renu 
7 vefice 7 vicczibus eo2um 20 canone. £t ite2um 
p2eter tpfam 7 dc erpertis mihi ell Vt femper co 
quatur in omni cibario.imo infundatur in omnt 
potu eius radir altee recentis. 3uuamentu3 ent'5 
mirabile er ea comp2dxmditur emufemvg fpei 
ardo2is V2ine. quare z° canone in areola meb20 
2um erpulftonis vzine capitulo De altea feribie 
cf Decoctio radicis cius quando bibitur confe2t 
ardo2i vztne 7 ardo2i etia. Simile 
etiam iuuamentum 7 non minus pc2ccpi er f2e 
quenti vfu muebeite retinendo ipiam in oze aut 
infundendo aut coquendo eam in cibis 7 potibus 
aut faciendo firupos Decoctidcs trocifcos vel mu 
cillagincs er ea.iit tu lege alibi ga quafi tempe 
zata ell.rep2imit eria3 malas qualitates in cibis 
immo omni modoerbibicioms et pzeparationts 
Conuenientes funt omniu5 auct02um fama com 
muni cucurbite cucume2es anguire meloes eo2u 
femina 7 grana pinearum 7 femen papaue2is al 
bt 7 mucillago pfilii 7 grana pinearum Dulcium 
7 coittdlioco2um 7 iuiubarum.et per bec omnia 
7 fibi fimilia complebis intentionem fecunda; 1 
Defendes etia; vrine Vias.Scio etia ego q aqua 
fublimationis ypofete 7 kzazie multum confe2t 
in tuendo V2ine vias aberco2iatione et vlce2e. 
Zeztia intentio conuenienter acquiri potdlp 
admimllrationem eo2um que in p2ecedenti dea 
autem mate2ta2um aemtatem i adufli 
one refrangere volumus cum medicinis. 'ilDulte 
quidem 7 laudabiles ab aucto2ibus feripre repe 
riuntur vt firupus violatus firupus De papauere 
fi2upus dc nenufare firupus p2op2ie De p2unis. 
firupus rofatus 7 De iuiubis lirupus De pomis fi 
rupus oe endiuta.ict aqua iublimationum vt an 
guric po2tulace violarum altee 7 lactuce amba£ 
_p2op2ie.a bec Duo compofita elegantis erpc2t'en 
tic. Va grano2um febeilen grano2utu alke kcgt 
ana numc2o.rrv.graoo2um pini:f.tj. gummi 
arabici 02agati ana.3.ii. me 
dulle grano2um ce2elb2um.|.tt.y. mcduUe gra 
nozum coti.|.i.flozu5nenufaris feminis lactuce 
liqutritie caffie ana.5. iii. feminis acetofe endiuie 
fcartole grano2um papaue2t's albi ana.5. 
feminis apii feniculi fptee nardi ana.5 J.folio2u 
cup2eiTi.5.it.omnia per tres Dies infundantur in 
rii.lib.aque bene contufa. Deinde cu ea coquatur 
vfq5 ad confumprtonem tcztic partis 7 DiUgeter 
erpzimantur 7 cum colata fuezit Diligenter fup 
addantur eis 3uccari fecunde coctionis itb.iii.ee 
coquantur vfq5 ad fptffitudinem conuenientem. 
illo igitur firupo oentur.f.ii.cum aqua fubli 
matiois lactuce papaueris recetis nenufaris aut 
angurie.ict fi non ertingues acuitate matcriC2ii 
cum ipi0.labo2abis in Dige2cndo melius. Cum 
autem volue2ts melioze5 via2U5 mudificatione) 
fimul cum audacia crtmctionis efftcc2e.Da ipi*u5 
cum.|.iii.fublimatioms afke kengi aut radicu5 
altee vel genellre ec laudabitur effectus. 
fzt fi 015 tali' firiipo erttn:tiuo ftmnl vclfeconfo 
lidationcm dticezein viis V2ine oa tpfum ai.f. 
iii.aque fublimationis fimpbiti mino2is aut 013 
aqua fublimationis folio2um cup2dti. 3neft eni3 
Virtus ei magna ad banc Difpofitiomg. quare 20 
canone tn areola mcmb202U3 erpulfionis bibun 
tur folia eius 015 vino a Difficultati mingeudi co 
fezunr rflurut fupc2fluenti ad vefica. Compo 
fitum fecunda ad eandem intentione5 funt tro 
cifct ifti Bi cande equine galla2U5 cupzdTi radtcu 
cofolidc mi02is Dzagati ana.3,1.feminis citrulli 
feminu5 p02tulace et lactuce ana.5 .ii.y. feminis 
papaue2is albi.5.v. grano2U5 alke kengi.5.1.5. 
flo2um cinamomi ana 3,S, 
cum fucco p02tulace. fiant trocifct ponde2ie.5.t. 
eriaent in vmbza a oct er eis vnus 015 aqs 
p2edictis Diuerfificatis fm Diucrfttates intentio 
num ad quas attendis. Quarta vezo intentio 
Videtur fm partem attigiiTe finem a p20p2te ps 
illa mundificationis Dtcta.lEt fi velis mundifica 
rioncm effice2e potentio2e5.Xunc folennis medi 
cina dl vt Detur in potu.%J.hieze fimplicis i5a 
lieni cum aqua fublimationis folto2U5 altee fenu 
greci a maluarum. £t fi potentius mundificare 
7 extingueze velis non tranfcendas aquam apii. 
Sed De erptis a me et fecrctj dl aqua fublimati 
onis radicum yreos. Defenditur aute5 potenter 
V2ine via qudibet*ab ercoztatione maio2i tu aq 
fublimationis recentium folio2U3 vt p2eallegato 
loco Dictu efl.ct cu3 aqua fublimatots D2agagari 
7 pzopziecum fucco Qramtozu5 rccentiii 7 aqua 
fublimationis febefien buic intentioni valde eff 
conuenicns. De laudatis vezo ab auct02ibus 
efl cauda equina omni modo p2eparatioms.*? tu 
elige melio2a er eis fi potes. De qua et} matezta 
mudificadi V2inales vias.Tla ifc2ius fiet fc2mo 
cii attendet particularius mundificationt renu3 
7 vefice a mmzk qualibet etia5 faniofa.faec dc 
cura ardo2ts in viis V2ine facti per 
totius cozpozis ad eafdem vias luffiiciant. 
CapttnliQ fertum de cura ardo2is vztne p20 
uenientis a capite pcctoze 7 fplene. 
3n cura autem ardo2isV2tne p2ouenientis per 
colligantiam aliarum partium ad.vzinales viaf 
opo2tet erquifiteconfide2a2e ac etia5 variis p20 
ccdczc curationis ingeniis 7 inftrumentis fm q 
contingit Diuezfa effe memb2a a quibus ad V2i 
nalcs vias czetice matC2ia Diue2titur.Cum ent'5 
quandoq5 a capite aliquando etiam a pect02C cd 
tingenter iterum a fplene 7 frequenter etiam ab 
epate 7 frequenter adbuc a renibus acuta 7 fanio 
fa materia Deferatur ad V2ine vias. opo2tC2et 
Variam aliqualiter fiezi curationem 7 mftrume 
t02um varietatem aliquantam babczi fm Diue2 
fitatem memb202um mate2ia8 ad 
Vias vzinales. Uezum ne p2oliritatc termonis 
legentibus faffidium tmpone2cm bac 
Diuifi in ptes quattuor fm # vt i plu2ibus locis 
frequentius ard02em V2tue p2oucmre pczpcndi 
3n quarii partiu p2ima via ponit curatois V2te 
p20ucnientis p2opter effufionem mare2ie2um a 
capite pect02e 7 a fplene fimul.3n faunda ve20 
ponitur modus curationis ciufdcm ardo2is pzo 
uenienas per effufionem mate2ie2nm ab epate. 
3n ce2tia vczq p effufionem matC2ie£ a renibus 3n quarta ponentur canoncscurationtf 
ardozis vrine .pnenicnrie p ,ppzium nocumen 
cum velice ec fic annuente oeo habebitur comple 
mentum huius tractatus Ibzo curationeVczo 
particulc pztme De numero hozum quattuoz. of 
cendum % canon curationis ardozis Vzine ,puef 
entis ab effufione matezicrum a capite pectoze <i 
fplene ex generalibus intentionibus compleri po 
teft.ct non eft magna Differentia inter curatione 
'Cnius iftozti ab altero nifi applicatione fpetialtu 
inffrumentozum cum quibus vnum membzum 
pzincipalitcr refpiccre Debemus magis <J aliuo 
Sunt tgitur generales intentiones in cura huia 
ardozis vztnc obferuande pzincipales quinque 
fczima eft .peuratio membzozum in quibus pzi 
cipaliter materia radicatur.Secunda eft materi 
erum Diuezfio a viis vzinalibus aD alias \tas. 
lertia eft acuitatf matericru5 repzeffioque Deffcr 
tur aD vzine vias.Quarta eft accidentium me 
bzozum in quibus bec meteria generatur cdplcta 
remotio.Quintactvltimaeft viarum a quibus 
hcc materia recipitur rectifficatio etocfenfio. 
Ibzima igitur intetio multis acquiritur cura 
tionis eft p euacuationem mino 
ratiuam et eradicatinajmateriarii que multipli 
cantur in membzts illis et inueiuntur vt fi ma 
teria5 videremus effundi a capite cj eft acuta aut 
aduftaeuacueremusipfam Dando in potu.5.t.pil 
lularum aurearum aut Dando in potu.5. tii. elec 
tuar it d fucco rofaru cii aqua 02dei.£t fi leuioze 
medicinaj affectaremus Detur in potu. J.i .caffie 
fiftule oevanna nouiter extracte cu aqua endiute 
vel angurie addendo ei.5.y.aut B.i. electi reuba 
bari cu g.v. fpice quod totum affumatur cum.f. 
ii.aque ozdci aut aque endiuie vel fimilibus. Si 
autem materias que a capite effunduntur contin 
geret maiozem acuitatem habere a parte oigefti 
onis pezeiperemus euacuari Deberet materia ta 
Its cum iftis pillulis.fk De lapide arme 
no.5J.pillularum De fumoterre.B.ii.refozment 
pillule quinque CU5 firupo rof autnenufario.que 
libet enim talis eft medicina capitalis frigida, 
£t ft potabilem medicinam exhibere cupis exhi 
beatur ifta.fk confectonis bamecb.5.v.caffte fiftu 
le oe canna extracte 015 aqua cufcute. 5.vi. mifce 
totum a in potu Detur cum aliqua De ags fupza 
Dictis. Si autem materiam vacuta3 'Vtdei cma 
a pectoze effundi aD vzinales vias minuatur hee 
materia cum hoc potabili reubarba 
ri elccti3.ii. agarici.3.y.oiagzidii. 5. iii fpice 
nardi g.vi.falis indi g.i.penidiazu5 caffie fiitule 
De canna extracte cum aqua capilf veneris aut oe 
coctionis ana.|.y. totu3 looc Detur i po 
tu cum aqua Decoctionis liquiricie a iuiubarum,- 
£t ft oefyoeras materia5 acuta3 cum pillulis 
a pectoze oiftrabere.lfc piUularu oe fuoterre 3. 
ii.pillularu3 De lapide armeno3.i. refozmentur 
pillule.vii. CU3 aqua buglofle vel violaru5 vel far 
farelle et Dentur patienti in auroza. Si ite$t 
materias a fplene ad vrinales vias effundi cotin 
gezet. euacuet hoc leui minozatiuo a pzopzie cu 
habent acuitatem a caloze ebulitionem in eis fa 
ciente vel putredinem V< aqne cufcute aque fumi 
tezre ana J ti.lapidis armeni lapidis I35UU pze 
paratozmn tm artem ana3.ii.mirobalanozum 
indozu3 tbitni.puluezis fumi tezre ana.j.i.amfi 
ligritie cimini Dauci ana3.f. croci g vi. fafidi 
g.iii,5uccari albi. Ji.infundant omnia fimi’ per 
Diem naturalem.Dciniecoletur rexprimantur 
Diligenter •? Dentur in potu vt pzcdictumeft. 
£go aure expeditius melacolicae matezias acu( 
tatem habentes foluo cum electuario hamech Da 
to cu aqua fcolopcndrie vel tamarifei. £t fi volo 
medicinam non minus elegantC3 illa Do in potu 
5.V.elcctuarii folutiui ad melancolia5 compofiti 
ab Xlutcenna fecundo oe viribus cozdie pzope fi 
nem .a di medicina folcnnts.Cum iftis iraq3 mi 
nozarc potes matezias a capite pectoze a fplene 
ad vias vzinales tranfmutabiles. ri cum eifdem 
etiam eradicare potes materias illas Dofun ea$2 
augmentando fm q> tibi videbitur opoztunum. 
Secundum W20 pzincipale inftrumentii quo 
attendeze Debemus membzis matezias effunde 
tibus ad vzine Vias eft Digeftiomatczie2um que 
in ipfis congregate repeziutur 7 no minus opoz 
tet otgefttuam variari fm Diuerfitatcm mebzo 
zum cj> euacuattuam De quibus Dictum eft. Dige 
ritur itaq5 conucnicntcr matezia acuta in capite 
cum firupo rofato firupo nenufarino firupo vio 
lato*. Xldufta vczo 1 acutior poteft Digezi cum fi 
rupo dc fumo tezre cum firupo dc fuccis •? aquis 
fructuu CU5 firupo d granati3qui mifcezi poffiit 
cum aquis Diuerl is vt rofata aqua violata aqua 
nenufaris aqua cufcute aquafoliozumfalius.ct 
CU5 fimilibus frigidis 1 pzopzie capitalibu6.que 
omnia Digeftiua totiens exbibezi Debent quoties 
vzine fubftantia 7 color rectificata fuezint j fedi 
men in fundo eius apparuezit albu3 fubtile equa 
le coniunctum * Xeztium inftzumentum quo 
attenditur ad membza eft ezadicatiua 
mateztezum euacuatio 7 pzopzie CU3 medicinis 
ante ftatim Dictis. Quartum vezo inftrumen 
tum quo pzccuranturparticule matezias effun 
dentes ad Vzine viae eft confoztatio ipfozu3 que 
multis copletur inftrumentis.Qmne eni3 inftru 
mcntu5 a quo mediocriter ponitur in capite ftip 
ticitas confoztat ipfu3 ne matezias aliunde rect 
piat 7 vapozes.quonia5 repellunt a fe vafa ftiptt 
cis confozrata farmatiis.7 confoztatur caput bis 
qne a pzopzietate hoc efficere folent. ftcut omne 
cezebzum cuiufcuq5 animalis 7 pzopzie no aqua 
tici a comuniter Dicitur oe cezebzo lepozts. Si 
militer etiam De plantis multe inueniuntur vt 
macis foliu3 lignu3 aloes betonica maiozana oe 
drolibanu3 laluta a fimiks.£t oe bis que fumun 
tur ex animalibus, vt caftozeu5 7 ambza pzoprte 
n mufeus. £t oe compofitis in Difpoficionc fri 
gida ficut cofectio anacardina oiamufcus Dulcis 
Diambra oiatriupipezed pliris arcoticd.pe his 
vezo que frigida funt caput cofoztantia luperca 
lefactu5 ficut rofa flosfalicis nenufaris 7 
7 lambzufca 7 vfnee 7 pzopzie arbozu Decrepita 
ru5 7 margarite 7 fandali rubei. De copo! itis 
vezo fut ficut trocifci oe ro! is trocifci oe Ipodio 
trocifci fandalini er omnia copofita que fua azo 
ricitate confoztant 7 frigida funt vtcoziandzu5 
7 oiacitoniten fine pzopzie poft cibu 
aff'umpta.£t fupezalpczgeze bzegmati bunc pul 
ueze in Difpofirionc calida conucniens eft lan 
dali albi -7 rubei rofaru5 flozu3 lambrufce ana.|. 
t.mafticis fandaracc ligni aloes ana 3.j\fiat pul 
uis lubaito ct per \xc completur intentio pziwa ojrattonfs a capite 
pectoze et fplene. Confueut alias biric particule 
lubiungezc ea que funt pectus a rplenem cdfo2ti 
tia.qnod quidemomifi pzoltxitatcm fugtens: et 
etiam quia pectozis et fplenis confoztatto fuften 
tatur in medicinis codan modo il!o2um mem 
b202um confoztatiuis ficut nunc ante eft 
oe bis que funt caput confoztantia a tu cbfideza* 
Seciida pzincipalis intentio fupra pofira cil 
qua Dixi curare ardorem V2tne pzouenicnrem a 
capite pcctoze a fplene fuit mateziezii5 Diuezfio 
£t huic quidem intentioni fatis credo fiifficieter 
effe .puifum per ea que fupza oe varietate oiuer 
tendi matezias Dicta funt in genezali curatione 
cuiurcunq5 ardo2is Vzine.Quo2U5 tamen gratia 
Dicendum eft eri.15 q op02tct ome2tcnte cognof 
ccze partes colligatas membzis a quibus 0iuc2 
fionem faceze intendit a ad quas oiftrabc2C p2o 
curat, ficut cum intendimus a capite oiacztcze 
matezia que eftundituz ad alias partes opoztet 
q flebotomemus venam caput refpicientcm ba 
bentem cdmunitate5 ad membza ad que expelli 
tur matezia a fiet tunc De parte cdrraria ciufde5 
Quare pzia teztii capitulo oe canonibus curati 
onis capitis.£t fi vis trahae ad parte5 cum eua 
cuatione membzi cdmunicattsffleboroma Vena5 
comunicantem membzo antecedenti cum egritu 
dine a cadat in contrariam partem capitte.lege 
ibi pulczos fc2moncs.£t idem eria5 oieendu eft 
cum volumus mateziam a pcctoze a fplene fluen 
tem ad vrine vias Diucztcze ab eifdcm.quare ap 
paret neceffe efte cp manbzozu5 notitia a eozum 
colligatia fit medico cognita a m opc2ationibus 
eozum. Quare za pzimi Doctrina te2tia a dcci 
mo capitulo. Opoztet vt membzi opezationem 
fciiic Donec ipfius nofcat egntudinem ex 
meto quod in eius confiftit opezationc.rotu cm'5 
per anotbomiam fciri poteft. Scias pzctezea cp 
medico qui vult egritudines regczc que in mem 
bzisexiftunt occulte necriTarium eft anotbomia* 
£x bis itezum que fupezius pofita fuezunt in 
cura huius ardozts per intentiones pzcmtflnsv 
teztia intentio fuit remiiTio acuitatis matcziqs 
que fezuntur ad vzinales vias. £t bec quidem 
intentio etiam complezi poteft per ea que fupza 
Dicta funt in itentione tC2tia rarationis ardozis 
vzmc in genezali. £Dalte etiam fimpliccs me 
dicine abauctozibus appzobate funt que poliunt 
repzuncze acuitates mareziezum vt amilu3.3n 
tpfo enim eft mundificatio a lenteto z° canone in 
fuo capitulo.£ft autem conucnietius quando ad 
mimfti atur cum aqua violata eo quia rcfrangtC 
ficcitatcm eius a ipfa viola cum fua frigiditate a 
bumiditate in pzimo gradu coucniens eft a fira 
pus eius quia conuenir oolozi renum a pzouocat 
Vzinam.femina etia5 cdmunta frigida quinq3 
uenientia funt leniendo infrigidando a ficcirate 
repzimendo mateziezum.a pbztulaca comefta 1 
fuccus a fublimatio cius a femen eius confezt.et 
crifolocanna etiam CU5 fu3 frigiditate a bumidi 
tate boc efficit. £t feme malue eft mirabile in b* 
a papauer a folatru5 al kc kcngi a aqua vel cmul 
fio !eminu5 melonis conuementia funt ei. quare 
i8a teztii capitulo oe cura vlcezum renu5.£t er 
bis quidem que bumozes tempezant eft lumcze 
aquam melonis romani et al ke kengi.t. femina 
cius ve! grana a papauer.f.album et non Diflat 
fiue per melonem romanu5 tntclltgas melonem 
(ndum vel batl%ca5 que anguria Dtcitur.et rcpzf 
me2e poffunt mzteziczu5 acuitate5 compofita cp 
plura vt firupi a»iuleb.quo2um memo2ta babezf 
poteft m intentione te2tia curationis genczalts 
Sirupas etia5 dc p2ums firupus ctia5 oe mucil 
lagine pfilii malue omnes iiti per me fepilTime 
funt oe quibus etiam inlatus in fpcciali 
cura ard02is V2ine p20uenientis ab vlce2ibuf xt 
arum eius oefcriptiones plures ad memoztam 
reduccntur.frangunt etiam aaiitatC5 mate2te£ 
inunctiones fpine balneationcs aut {cmicupia p 
facte ex Decoctionibus p2edicta£ medicina 
* eum. linimentum bonum ad illud eft boc T* 
fucet p02tulacc mucillagints pfilii ana.J.ii.cam-' 
oui vnu5 tcumt 
Vltinia contritione in mo2tarto plumbeo 0:5 fuo 
piftdlo a inungantur in eo partes omnes a lurcu 
la (patularum vfq5 ad caudam, £t ite2um V< 
Violaram flo2um nenufaris maluaru ertremita 
tum falicis folio2um virge paflozis poztulace cc 
lactuce ana.to.iii.crctani fontalis fenarionii3 et 
p2op2ie 02ientiu3 in fontibus Icnticulc aque ana 
wto.vi.coquanrur omnia in magna quantitate aq 
vfq5 ad confumptionemte2ttc partis, oetnde in 
eade5 matC2ia tepide caliditatis balneet co2pus 
totum aut faltem fiat encbatifma vel fcmicupul 
infundendo C02pus in ipfum vfq5ad furculam 
fpatularum.a Ixc quidem conuemens eft a ,ppzie 
quando poft extfU5 a balneo exhibentur patienti 
J.iiii.aque lactis acctofi vfq3 ad.v. bec quide5 oe 
intentioue teztia luiitcianr. Quarta vezo inte 
tio qua Dicebatur fupzacurari oebeze ardozem 
vzine pzoucnicntem per colligantiam ab ilis p 
tibus eft remotio acciicntiil que remaneze folct 
in iftis mcmbzis.ict p2tmu5 quidem in pcct02e 
remanens eft nocumenta in anbditu.Secundu 
Ve20 tufTis.Xeztium fputi multttudo.Quarrum 
congregatio vcntofitatu3 que in ptrtoze conclu- 
duutur.dn fplene vezo remaneze folent cius opi 
latio a tefio Dolor et euerfio colozis ad palltdita 
tem a liuedinc5. £t pzimo quidc3 dc nume20 
accidcntiu5 in pcctoze remanentium pzouidczi 
Debet per hunc modum. IbremilTa enim ventris 
lenificatione que femper in tali DiTpofit one 
celTaria vt feribitur Decia teztit capitulo De cura 
afmatis vbi Dixit q ex regimine bono eft allidu 
atio lenificationis nature que pczficitur exbiben 
do cappares ante dbu5 a oua tazrata antiqua.i. 
oua cruda fcze pa* coctionem non ntfi paru3 per 
tepefacta a ius galli oeczcpiti confcctuj tm ai TC5 
ailcuiamr anbeutus cum bis cibalibus etiam cis 
admifccndo czocu3 qui eft ex fuma m 
confezcntiu malitie anhelitus a Difficultati eius 
pzoptezea quia confoztat inftrumentum a facile 
ipfumvffictrdbidej in fine pzedicti capituli litte 
raliter legcndu3*lt fiquidem anlxlttus nocume 
tu3 remaneat a mala complexione Diuezfa ,pue 
mes calida a frigida.oueniens eft Decoctio oidci 
cum pauco cufozbio.£t dc medicinis vekmctis 
iuuameti in bac egritudine frigida eft epirbimu 
fumendo occoctione5 eius cum aqua a meile fze 
quenter calida. 3n Difpofirione vezo nocumenti 
anhelitus calida confezt aqua 02dci cum firupo 
oe iuiubis aut violato aut eodem cum firupo ve pipauC2C 1 pzopztc cum matC2ia fuerit a capite 
reumanyans. 3n nocumento autem anhelitus 
c2onico 7 a gzofta valde matC2ia facto cofezt De 
glutitio Duo2um granop oppoponacis poft cena 
per Duas bo2as. £t itC2um in tali vltimum eft 
fumeze. 5.1. y.elcctuarii oiairis oeferiptide Tlico 
lai cum.J.ii.idromellis calefacti inuicem.bec oia 
ad nocumentu5 anhelitus tamq* vtiliaptranfea. 
luffi ve20 remancti aut que concomitat bas oif 
politiones pzomdendum eft fm varietatem fpe 
tic2um eius. Usi enim tuftim contingat fiezi a 
frigiditate vt frequctfp accidit 1 fue2tt 135 anti 
quata n fo2tis.a matezia fui frigiditate et modo 
refiftcntie Valde refiftens.oe erpe2tiseft medica 
men dc olibano fcriptu5 ioa teztii capitulo ferto 
Vx olibani 3.iiii. mirze 3.ii.fape f.iii.mellts 
ii. coquantur fimul et fepe boc teneatur in os Vt 
dc cendat per ftftula5 cimbalarc5 ad pulmonem 
aut tranfies per mc2i per po208 cius ad canna 
pulmonis in eius concauitatcm recipiatur. £t fi 
voluc2is medicinam fo2ti02C5 illa collige pzeal 
legiito capitulo oeferiptionem que incipit .1 etia 
finapis: £t fi ocfidezauczis medicinas non ita 
‘potentes collige duo compofita ibidem feripta* 
quozum pzimum tncipit.a.ercomirris Declinan 
tibus ad caliditatem lege tbidem.Si aut tuftim 
fiezi conttngezct a fo2ti caliditate a ficcitate pee 
tozis cofe2t ei bec Decoctio, fic 02dei crcozticati 
4o.i.y.grano2um febeften numczo.vi. violaru5 
feminu3 altee 1 malue ana.cVxiii.capillozum ve 
nezis liquiritie ana.40,i.coquatur omnia in lib. 
Quinq5 aq vfq5 ad ofumptione5 tcztie partta CU5 
firupo violato n oe iuiubis.£t fi cotingat per ftil 
licidium a capite tuftim moleftare. Detur \xc oe 
coctio cum firupo rofato \f De papauc2e.£t pot 
erloibezi in oie frequeter. bec oe accidete (ccudo 
qualitC2cunq5 fufficiant. Xe2tiu5 xezo accides 
ezat fpittt multitudo q fi attgat ,pptcr materiei 
multe pzefentiam in pect02e fufficientcr euacua 
ri potell cum medicinis iam pzetactis. er quaru 
vfu confumitur matezia complete.quoniam 
ftezgendo a mildificando pectus euacuat.fBi aut 
fputi multitudo pzouenczit er matezia qaeaca 
p ite rcumati5at pzemtifis euacuatioibus a Oiuez 
fidibus a capite tnte2cipiatur flurus ille n (pp2te 
cum Decoctionibus factis cr rebus ftipticis vt le 
tibus fumacb *i fimilibus.vt ferta teztii De cura 
multitudinis fputi colligenda cft.£tia5 retetio 
grani mafttcts aut gfrmt arabici panu tozrefacti 
excellenter confezt. ct vtilitatem inuenst etiam 
poft cenam per ouas b02as Deglutire granu vnii 
gu no't tburis. Quarto vezo accidenti.ftvcto 
fitaribus in pectoze remanentibus fubueniutfrt 
cationeo in pectoze cum mantili afpezo Vt Decia 
tezrii capitulo Dc cura aftnatis ve 
tofarc fpatulas abfq3 fcarificatoue 7 faceliare pee 
tus cnm faeculis carminantibus ventofitatem et 
pzopzic cu3 boc fifeleos feminis rute leuiftici 
a carui ana 40.iieminu5 feniculi apii petrofilit 
ana.ito.iii.caicfiant Ixc omnia in (drtagie 
tozrefactione a apponantur facculi qui frequeter 
pectozi fupezponantur. idxio etiam % buic acci 
tieiiti conuenienter fubncnit erbibeze in auroza 
‘i apud fomnu.5.i.elTrii De baccis lauri, a $pzie 
cu vino azonaanco calefacto, foec aiit acci 
dentibus que in fplene rcmanfezmtt fpuidcndu3 
£t pzfmttm qm‘dc5 acctdens erat optlatto tpfius 
que ad curationem fui aduocat medicinas fo2tt's 
optationis er parte gradus earum i penetrati 
onis ipfarum.a Durationis opezationis ipfarum 
3ndigct e2go fpien vt adiuuetur cum medicinis 
fozttbus.quarum virtus confeiuctur i CU3 eo qd 
penetrare facit iS* teztii tractata teztio capitfo 
te2tio. £t oc medicinis buic capituloconueuien 
tibus et mtbi non raro erpertis funt trocifci oe 
agno callo quo2um.5.i. in pqtu octur 
one co2ticu capa202um omni mane quattuor xl 
qutnq5 Diebus. £t optimum etiam eft medica 
men confectum cr pulueze rutloe i acozo ana 3J 
er eiscomifcendo cum.Jui.firnpt fquillici 5ucca 
rini.Scio etiam ego q? euapo2atio fuper fplene 
facta cum pannico non ercozticato a.J.t.femints 
rute opilatdnes fplenis apC2it po 
tenter carminat.£t non Dubito q> fi oet in potu 
3.i.mitridati cum Decoctione folio2um rutbe et 
tamartfei \xc omnia potetez pe2ficit.Splenion 
etiam taliter a Dtafcorde nominata frequeti vfu 
eius i plcnem Deopilat n attenuat, lege oe eo a vi 
debis. *bec quidem omnia fimul optlato fpleni 
oolentt' 1 ourificatocoucnire poffunt. quia tame 
non raro contingit vehementer indurari fplene 
rt non recipe2e curam a medicinis panlifper leui 
bus. opo2tetquandoq3 foztiozee adminilUare 
medicinas. £go aute5 licet multas babeaj lau 
datas 1 erpC2tas ab auct02ibus acccptas.vno tH 
emplaftro vti foleo eo curare Durities fple 
nis ventofitates opilationes a Dolo2es. lege ip 
fum er fententiis Muicctmeit* teztii capitulo 
De curationibus fpleuts vltima colua. n Defcribo 
ipfum fic Bi ftercozie ouium lib.i. annoniact. J. 
iii.recentium radicum fefire.Jr. flo2um falicis 
J.iii.nitri fulpburis viui ana 5. i. y.crocini. coq 
tur ftezcus n feftra cum aceto albo acuto, oeinde 
vltima contritione conte2antur et cum eis inco2 
pozerur a!*moniacum cu5 aceto p2edicte Decocti 
onis otiTolure 1CU5 tepefiai cepezit.aWe fpeties 
fupezaddantur n reducantur in fo2ma emplaftrt 
eft eniy nobile n efficar valde; Ultimo ve20 ac 
cidenti.f.Defedattoni fo2me bominis 1 conuerfi 
oni colozis in palliditatem a liuedinem fubueni 
re poiTunt omnes medicine que fanguinis 
tatem efficiunt ipfum amelancolica mate2ia et 
fumts eius erpurgodo. £t ltc3 multa ab auct02t 
bus bincinde collecta fepe in fimilibus Difpofito 
nibus admtniftrauc2im.bic folum illa que mibi 
Domcftico vfu app2obata funt confcribe2e Volui. 
Quo2um p2tmum eft oecoctfo facta cii ficubo 
n Dacrilis no bene maturis que fepe Det in potu 
in auro2a n calida. £t fecundu eft vt pluribus 
Diebus continuis in auro2a egrotanti Dentur. 
iiii.lactis cap2t'ni cum.J.ii.vini albi aromatici 1 
eft efficar valde. £t De compofitis mirabilis 
medicina eft trtfe2a mino2 in pqtn Data cum De 
coctione ficuum, et mclt02esea funt mirobalanf 
‘kcbuli conditi. quo2U5 vnus pluribus oiebused 
tinuis in auro2a fumatur£t vt videatur bee me 
dicine folemnes et non fantaftice. lege 7a quarti 
tractatu 201 capitulo a quo fonrc ve2itate5 bazu 
extraxi ex iitteza eius vbi inquit. £t fi color ali 
cuius conualefcentiu5 turpis fiat, tuc fi volue2ic 
vt redeat ad colorem fuum p2iftinum,iuuabirur 
cum ficubus ficcis 1 aqua Daailozu imatu2ozum flmbe enim funt addentes in fangufne fubtili 1 
calidtrate innata. £t De cis que funt ad illud ex 
pczra efl vt bibat otebus continuis in ietuno 
mi5 ? lac. £t res que operantur per mundificati 
onem fanguinis funt ficut trifera minor ? miro 
balani conditi cum adminiftratur. ? mirobalani 
*kebuli funt fortiores trifera.lege ibi <J plurima 
preter bec elegantia, quia non oportet medicu5 
effe ptgritantem.led in librorum lectionibus co 
ttnuo vigilantcm.foec De cura prcdictomm acci 
dentium taliter feripta pertranfeant. 
Capitulum feptimum De cura ardoris vrine 
.puementis a ficcittitc carntu glandofaru5. 
'Reliquum autem iam incumbens officium efl re 
liquaram fpetiezum ardons vrine ponere fer- 
mone3.i7 tam remanftfle videntur quimgfpenes 
famofe ardoris in vrina puenientis. Quaru5 
prima efl ppter /umprionc5 bumidttatis que a 
fine polita efl et reteta in glandofts carnibus in 
mcfentezcon exifletibus ad boc vt fui bumidita 
te contemperet ardorem in Vrina acqmfttU5 ab 
actione caloris in ipfum ? mixtione colertce ma 
tertet ? fczofitate acute partis fanguinis.? e gde 
ardoris vztne fpeties mala collecta ab Sutcena 
is>a tcztii tractatu fecundo capitulo tertio Dum 
ingt.But fupple ca ardoris vrine accidit ppter 
caufa3 oefcctus eius quod preparat ad tempera 
dum ipram.f.v2ina5.? efl bumiditas preparata 
iu carnibus glandofts que funt illic, apfa enim 
currit fuper meatum ? glutinofum eum factt.et 
pcrmtfcetur vrtne.etiam ? equat eam.Cii3 ergo 
finitur ocfictt loco vie vrine conglutinatio ? vri 
ne cuacuatio ? equatio.qre accidit ardor.Cognof 
eitur autem \xc fpeties ardons. eo quia non efl 
pofTibile hanc fieri fine magna exiccatione fucce 
dente fortibus ? multis euacuationibus ? caul is 
aliis vehementer exiccantibus pofitiue aut 
uattuc per viam refolutionis tnfenfibtlis boc effi 
cientibus.quas omnes caufas neccfTe efl comuni 
cari extcnuattonem.aut totius corporis cdfump 
tionem notabilem. Quod quidem iterum facile 
probari poteft per inflrumenca quibus talis vrt 
ne ardor curari Debet. £t omnia Debent effe bu 
meetariua fubflatifice nobiliter ex cibis cibalibp 
nobilibus accepta.? etiam bumectatiua madefac 
tiue?qualitatiue ficut efl iniectiocliflcrt02u ex 
lacte albumine oui mucillagine pfilii apofitoru3 
? alienationc omnium tenentium fe ex parte fex 
rerum non naturalium quarum applicande cor 
pus extccari poiTit fubflantiftce et qualitatiue. 
Jzt in fuma regimen curatiuum buins Di pofiti 
onis effe Debet rcftauratiuum vel impinguatiuu 
Undeipa tertii tractatu faundo capitulo tertio 
£t fi caufa in co.f. ardor vrine efl exiccatio acci 
dens glandule.tunc cura cius efl bumectatio tpfi 
U3.? DimiiTio eius quod exiccat ex coitu et altis. 
£t oc iniectionibus in boc >pftcatie efl mucillago 
pfilii ? mucillagofeminu5 altee malue ? feminu 
citoniorum ? gumi cezafi ? albumen oui recctis 
? lac mulieris iniciantur in eam. foce De ardore 
vrine facto a confumptione glandularu5 ita per 
tranfeant.zcetf. 
Capitulum octauum dc cura ardoris vrine $ 
uententts ab dfufione ab epate ad 
vias vrine. 
Sltera iterum ardoris vrine fpeties efl que pio 
ncnif er Dcfcenfu matcriemm acuta» ad veftca$ 
ab epate expulfarum. vt patet in crifibus egritn 
dinnm acurarum epatis. £t prouenit bec freque 
r iu9 propter crpulfionej matezie2U5 que tn epa 
te laniate ruczunt.fiue in cauo epatis ? ab co fuc 
rinyxzmutate ad Vrine vias.quod raro atingit 
pzoptcr maiozem rppinquttate3 eiua ad Itefttna 
fiue matczie tales in gibbo epatis fuerint fania 
te a ab eo expulfe ad vn'ne vias.Unde i4a tertii 
tractatu tC2tio capitulo?:0. Deadubelati epatie 
ita fcribttur.2lut fit fupple eruptio adubelati.i. 
apoftematis iam faniati ad partce renu a egredi 
tur cum vziua. £t clarius idem Defcribitur ipa 
tc2tti tractatu feciido ? capio antepenl*timo vbi 
inquit. XDictue aute5 purus ? mictus fanguinis 
puri quandoq5 fit per eruptionem adubelati in 
memb2is fupc2io2ibus vt pulmonis pectoris et 
epatis queadmodu5 fciuifli totum in locofuo.Cu 
igitur loec matezia non euacuetur ab acuitate et 
a putredine accidentaliter aequifita propter ma 
teziezuf acuitatem er quibus genitu fuit pus no 
efl mirabile fi poffir ardorem efficere in viis V2i 
ne quando Detinetur in eis.imo talis matena fa 
niofa non folum in p2edictis partibus ardorem 
efficit, fed quandocg excoziarionem et vlcaa in 
partibus inducit p2edictis. £fl igitur ad curi 
buius Difpofitionis p2ope tranieundu5,Cu5 em'5 
tpfa pe2fcuc2at efficit in epate vlcera icurabilia. 
3gitur cura buius videtur fuflentari Duplici fuit 
damento.trimum eff regimen ad vice2a epatif 
adminiflrandum. Secundum autem efl illud q* 
oportet attendi vlcertbus que in viis vrine iam 
inducta funt.? De boc fecundo regimine czir fez 
mo fequenribus capitulis vbi pertractabitur 
genium curationis ardo2is Vztne pzouententis 
ab viccribiis remim V2ittdo2um P0202U3? vefi 
ce. fote autem folu3 volo poneze modum curari 
onis vlcc2um vel eruptionis in epate 
Completur autem curatio talium quimg nccdTa 
rite intentionibus: £t prima quidem efl mundi 
ficario fatua pofl emptionem in epate 
Secunda ve2o efl Diuerfio mateziezu5 illata 
P-ittc emptionis ad aliam. Xeitia vezo efl regi 
nimis rctKcatto. diuarta efl carnis regeneratio 
? vlcer-um tncarnatio.Ct quinta efl partium 125 
vlceratarum confolidatio. Tbrima quide5 iten 
no rationabiliter precedere Debet.quoniajj loga 
relidentia faniei in quocuq5 loco vlcerato fufpca 
Cne magnificet vlcera fua acuitate qua balber 
generatione cius acquifitam.Santes em'3 efl er 
incenfide cinis cr incenftde ligno? 
artozifmo? za comento circa generatione faniei 
XDezito igitur mundificantia fanie5 precedere 
Debet ? ad ea accelerandum efl. neq5 tamen exci 
mandum efl cp mundificantia talia vnuquodq5 
vicus in epate fufltcieter curare poffint.Cu3 eni5 
proucncrit vicus ad profundae epatis partes et 
ad venas incurabile efl.fentetia foipo.afforifmo 
tum <jq ibi Uclica3 inctfa5 aut epar acetj. Si 
autem vicus fuerit leuiue predictiecura recipe 
potcll.vt t'4a tertii tractatu teztio cap° penultio 
icxtimauit foipo.q' moritur ille cuius Difrupit 
epar ? accidit feperatio er eo ? cozpozi ipfius et 
venis. 3n illo autem quod efl minus bocquadoqj 
efl ipes.'3raq5 mudificatia plurima a fapictibus 
bincinde colliguntur. 3n quibus tamen oportet opezantes magna aduc2tetia 02dine ccff tare 
cum mundificantibue enim op02tet fimF freque 
ter intendeze fedantibus oolo2C5.7qitadoq5ma 
gi9 vni q altezi 7 econuczfo.pzopter quod tn ca 
nonibus fapienfmn multotiens mun 
dificantia confufe feripta quandoq5 legunt.inter 
que ozdinem appl icationis eligeze op02tet ope 
2antem fm Dtfcretam eius confidezarioucm. vt 
non applicentur foztia que polTinr ledeze mcb2a 
7 dl fentenrta Zluicene t'4a tC2tii tractatu te2tio 
capitulo oe cura adubelatt' eparis. Xalia igitur 
mundificantia Mplura oeferibam in eis 02dtnc5 
obfe2uando fuper varietate gradus 7 opationu5 
ipsarum 7 complicatione D0I021S 7 accidentium 
tp 02um. Ib2imum itaq3 mundificatiuum in 
erozdio adminillrandum leue fit aqua mellis, cj 
fit cr tribus partibus aque et vnica mellis.er fit 
eius coctio vfq5 3d confumptionem quarte partif 
cuius potio i auro2a fint.|.v.tepide Date, immo 
comitat' potcll 015 vino albo fubtili quod fit po 
tus eius te2tia pte buius aque cum tpfb ccmirra 
£t ft volitas mundificationem 015 matozi leni 
ficaronc pczftae.Decoquantur in p2edca mulfa 
violarum.^,ii. Si autem itC2um magis 
mre vis ponantur in'ea feminum malue.do.iit. 
£t fi cum ea mundificatione lenitoe 7 infrigida 
tione ocfidera2cs ericcationem 7 abllezfionc ali 
quanta5 non oifcedas a femine altcc.lxx eni5 ell 
mibi frcquentilTime erpeztum. 5o2ttus autem 
mundificatiuum 7 taum abllczfiuum fiendum 
elTer cum aqua fublimationis altee cum modico 
virtutis radicum yreos recenttu; eas radices in 
pzedicta coquendo.Tton etiam Dubito# talium 
plantarum omnium aque fublimationiscoueni 
unt et eas cum cibo comifcendo et aliter cum eis 
opC2ando.Zacco btc aquam 02dei 7 aqua5 emul 
ftonis vd Decoctionis quattuor feminu cdmuniii 
7 aquam lactis 7 aqua5 radicum, bcc ent5 omni3 
comunia funt et tu elige iter ea illa oe bis que tn 
gradu mundificationis abllczfionis 7 enccatdifi 
fo2tto2afunt.vt videbitur in tntentdne incanta 
rionis 7 regena2ationis carnts. Secuda ve20 
intentio ell mateziezu5 Diuezfio 7 pollent quide 
matezie fanioie a concauo epatis oiuezti ad gib 
bum. fed quia in boc compendio dl fezmo De ar 
doze vzine pzouenietc ab acuitate fantei Delate 
ad vzine vias, nequacp ad pzcdicta loca oiuezti 
Debet matezia 7 pzopzie cum foztibus.Si ent'5 
leuta fint fufpecta quato magis foztiora.vt t'4a 
tcztii pzeallegato capitulo. £t fi indtguezts ad 
iutozio7 oppofitione ad partem Declinationis 1 
opoztueztt vt ventrem foluas 7 vzinam ,puoces 
cum re fozti 7 re calida ne faciat incuzreze egru 
nocumentum in vefica.Confeznatio enim vefice 
tn bac egritudtne et cum C2umpit pus ad ipfam 
per feipfum aut cum medicina Diuretica neeelTa 
ria ell. Stante igitur matezia tn xauttate epat) 
p2opter rationes oiuezti Debet ad in 
tdlina per colliganttam vietntozem eis ad ea Vt 
quarta p2imi.7 t‘4a tC2tii pzimiscapitulis colli 
gendum. £t oe oiueztentibus fecuriozibus et 
electis. 7 famofius ell medulla cafite 
ftllulecum aqua Decoctionis radicu5 vel feminu 
altee eo quia leniendo ventrem foluit 7 matezia 
educit.ventris enim folutio equalts tn lx>c capfo 
valde conueniens dl ita q confezt ante ezuptoc5 
apoflcmatam n pofl tpfam minozado i educedo 
mate2tam. Secundum VC20 mundificatiuum 
7 ventris lenitiuum cft 
laginis pftltt CU5 aqua oeeoctionisradicu malua 
rum 7 boc qutdem dl potentius ad infrigidandi! 
q ad educendum. Xezttum mundtftcariuu cu 
fedatioue oolo2te dl Dare tn potu. J.ui.aque tnei 
lis a .c2oct. £t ft' voltiC2t3 mundificare 7 do 
lo2em fedare cum frigtdie potens medicina cfl 
aqua mellis facta cum emulfione Jj.granozum 
papauczis albi.JSt fi voluezis leniendo ite# mu 
dificare 7 Dolo2e5 fedare cum calidis 7 bumidis 
Dentur mellis frigide cumoecoctioe 
recentium pinearumjloee quide 
omnia funt flozes medicinarum electarum Vbi" 
cunq5 bcc omnia mfidificare 
lenire er abtagcze potes cum aqua Decoctionis 
alublcb oando in potu er 
ri rubei a videbis nobile iuuamentum.iEft aute5 
alublcb fm rei vezitarem volubilis minor licet 
plurimi crcdidc2int ipra5 efle me2curialc3. licet 
tamen vtraqj illarum ccnueniensdl p2cdictis. 
femper vnum medicinale p2incipiu opezatiuum 
adiungendo.a cft qd in cura cutufcunq5 otfponts 
epatis in omni medicina, imo a in cioie epatice 
medicine adiungende funt frigide in calidis et 
calide mfrigidie.£remplum pzimi vt fpodtum 
7 rofa.tamplum fecundi vt eupat02ium abfin 
tbtum fandonicu5 mafttx 7 fimilia. Hiud aut 
ingenium Diueztendi mateziam effepoiTct vomi 
tus.pzoptezea quia Diue2tit mate2ias antecede 
tes que funt parare tranfire in coniimctas.vt p5 
4ap2imi capitulot'50. Si enim ipfe confezt in 
cura vicczum renum 7 Veficc vt ibide5 colligitur 
quid repugnat quin confezre pedit in cura 
epatis. Xeztium oiuezfiuum efic potdl p2ouo 
catio fudozis. oe quo tamen non vehementer co 
fido 7 p2opter longitudinem viarum fudozis ad 
epar. £t fecundo p20pter grotfitudmcj matezie 
2um.£t re2tio itezum quia op02te2et q medici 
ne fudozatiue que t>iuezteze Debezcut mateziae 
tales eiTenr fo2tes.7 foztium pzouocantiuj admt 
nulratio rcpzobata efl er fententia Xluiccnne fu 
pc2iu3 allegata quare Tcetj. £t quarto ite# ratio 
eliquia omnia pzouocartua fudozis etiam funt 
p2ouocatiua V2ine vt a faptentu5 fonte colligere 
potui, fed p2ouocantia V2tnam non plaaie2unt 
fup2a ne iungant in ardo2em.e2go aceq.Si aut 
negaretur q ea que p20uocant fudozem non pro 
uocent V2inam Dentur ab aduezfario 7 rridebit 
ei. Quartum itezu ingenium Diue2tendi ma 
tC2ias 7 fecurum 7 vttle elTet apezire emo20ides 
in viro illo 7 menllrua in mulieze oe quibus ali 
quid lege fup2a in genezalt Diuezfione 7 in inte 
tionc curatioms.foec quidem oe intentione feda 
Dicta fufficiant. 3am autC5 inflat tempus erpe 
diendi te2tiam intentionem que fuit comenfura 
re regimem:r parte cibozum 7 potuum cuius oe 
clarationi pzemirtendum ell q aliud cfl regime 
er parte nutricationis quod conuenit tn cura bu 
ius Dtfpo!'itonis in tempoze in quo necelTaria ell 
Ve20 Debet elTe regimen qri 
necdtaria ell ve20 7 Diue2fum 
quando ficzi Debet confoltdatto.CH5 cm'5 necefla 
ria ell mundificatio indigemus medicina que cu 
cibis 7 potibus comitatur que lauado 7leuiter abftezgendo Deponat fupezfluitate; que inuentf 
in pozis mcmbzozum 7concauitatibus Venazu 
que funt fibi pzopinque.quales funt pultes ex oz 
deo cocte cum bzodio pulli. Debemus enim in 
tendeze conuenienti nutricatont eo quia talia vl 
ceza licet ftnt in pzincipio vniuezfali 
fezunt tame ezuptioni apoflemattl in epate que 
fit in crifi 7 in tepoze flatus vniuezfalis in quo$r 
vtroq5 necefte efl fubuenire virtuti CU3 cibalibus 
faniem mundificantidus cum lauatiuis 7 abflez 
gentibus; Deinde cu vltezius procedit 
mentum faniei in vlcezibus necefle efl itezu vir 
tuti fubuenire cum bis que nutricatione conueni 
enti magis fuflentant ea5.eo quia notabiliter oe 
bilitatur er parte oifpofitionis vlcczum tam in 
augumento q in pzincipio eozu vniuezfali.licet 
tamen aggregatum exoebilitate remanente in 
tempoze apoflcmatum 7 apcztionis eo2U5 et vl 
cezumfoztius >7 maiozem oebilitatem includat 
in pzincipio vniuezfali q fola oebilitas que con 
comitatur vlceza in augumento vniuezfali 
£r ille quide5 efl punctus ardue fpeculationis va 
riam oietatioms adminiflrationc5 includes fm 
Varietate Debilitatis virtutis per fe ab vlceribp 
confequcntis. aut ab eis et a oifpofitionibus pze 
cedentibus. ‘Oofl Ixx: autem itezu adbuc cu cibis 
cibalibus maiozis nutricationis pzocedendu efl 
in tempoze flatus vlcczu5 q in pzincipio 7 augu 
mento eozu vniuezfalibus. 3n furna igit regi - 
men ex parte ctbozum in pzincipio taliu vlcezii 
curationis ocbct elTe notabiliter et cu 
medicinis leuis ablutionis 7 abflerfionis cofrac 
tutu.ln augumento Vezo vninezfali eozu ocbct 
rite maiozis nutricationis q in pzincipio. 7 con 
fractu cum medicinis abdezfionis foztiozis.Si 
enim in pzincipio adminiflrabantur ea que funt 
ficut mulfa pauci mellis 7 pauce cecoctidis ficut 
txcoctio pallularum nigrarum 015 cibis.£t ficut 
Decoctio feminum malue 7 altee fparagi 7 fimili 
U5.3n augumento admtniflrari Debet cum cibis 
ea que funt ficut Decoctio polii montani 
zii yfopi aut ficuum ficcarum 7 fenugreci 7 fimi 
lium. 3n flatu vezo opoztet vt intendamus vir 
tuti cum bis que funt vehementis confozratdms 
cius .m quibus ponuntur, aut ante quos cibos ex 
bibent mundificantia vt pillule occoctones fubli 
mationes facte cum rubea tinctozum eupatozio 
Dauco fpica peonia cetaurea minore 7 fimilibuf* 
7 ellfententia 2fuiccnne capitulo pzeallegato in 
paraflo.£t vtatur medicinis in quibus funt aper 
tiofubtiliatio7etia5confoztatio quefitmaflice 
pezmifcendo cum bis cibariis.aut ipfum antepo 
nendo eis. et funt omnes fezmones oe cibatione 
allegaro capitulo collecti in fine cius Dum inquit 
Cum apollema rumpitur 7 mundificatur necelTa 
ria funt ea que confoztant.ficut aqua carnis 7 aq 
arietine 7 edine 7 auium tenezarum 7 eozu iura 
cum accto.f.pauco condita fine fpetiebus.f. fozti 
bus 7 vitelli ouozum fozbilium 7 fimilia 7 pJiu 
vini.f.albi fubrilis nd valde fumoft 7 azomatici 
vt fcquitur in lirteza. £t vtatur odozamentif cd 
foztatmis.lDec oe intentione teztia fubtiliter tii 
coni idezanda ita peztranfcant. £a vezo cum 
quibus quarta pzincipalis intcntio.f.rcgenezadi 
carnem imo 7 incarnandi completur licet multa 
confcribi poiIent,folu3 tamen illa confchba3 que 
mfbt Vtflt028 videntur ct cuaruata a vehementi 
caliditate.que oebet efle coagulantes a nueztetcs 
tempezatu5 fangutne in carnem, ficut eflet aqua 
arnoglofTc CU5 ydromelle comirta a folia arbozta 
pini cum ydromclle cocta 7 folia cupzefTi. £t oe 
cleganriozibue funt radices petafilonis 7 centan 
rea minor.er quibu3 cum meile fiant electuaria 
vel confectioues.7 foliacaude equine radix yreos 
recentis a polium montanum a fandonicu fanda 
uicon a Sezapionc nominatum capitulo oe 
ftntbio.etlac acetofum quod valde conglutinat 
vlceza magna vt 4a quarti tractatu pzimo octa 
uo capitulo colligendu5. *fves VC20 que funt in 
carnantes funt medicine omnes que fua Rutino 
firatc 7 ericcatione oiflantia vlcezum labia aglu 
tinant.£t oe fimplicibusqutdem nomiaris funt 
.cozticcs arbozis pini a refina in pii 
lulas 7 electuaria confectae puluis abzotani a(Ta 
ti a vezmes tczreflres combufli et olta combnfla 
7 ariflologia rotuda 7 pes alacboem 7 e 11 pes coz 
uinus ct oppoponacum ct reliqua colligenda 4a 
pzimi s> ca°: De compofitis vezo medicina fo 
lemnis efl biez3 fimplex £>alicni oeferipta fepti 
mo tezrap.cap6 oe cura plenitudinistumcazum 
flomacbi.quam exbibeze foleo cum ydromclle.et 
ell in ea mirabilis intentio mudificandi regene 
zandi incarnadi imo 7 confolidandi. quod facile 
pzobazetur per virtutes eozu que in fua oefcrip 
tione recipiuntur.H uezo itezum conucnienter 
talia vlceza mundificat 7 in eis carne regenezat 
7 vfq5 ad confolidationc5 pczducit cxbibeze.5.i. 
tiriace Sndromaci mellis. £t icit 
etiam ad illud tiriaca oiatelTczon 7 metridatum 
7 trocifci al ke kengi 7 multa alia quoz«5 memo 
ria infezius apparebit. £go vezo licet multa 
Oe pzedictis mcdicaminito in vfu \1dc215 vtilia 
frequenti tame et cottidiano excezeirto in fimili 
bus oifpofitionibus vlcczum epatis et omnium 
vzine viazum vti foleo Ouobus compofitif accep 
tis a £>alieno octauo.x.tractatuil capttulo z° que 
mirabiliter collaudat 7 appzobat. £t accepit ab 
2fndromaco in libzo oe cura pafTionu intrinfeca 
zum. £t pzimum quide5 compo! itu fm fezie5 
litteze 2Jndromaci cft confcctiocbitcoda ad epa 
ticos 7 ad ea que in tozace omnia.carnium paffu 
larum.5.xxv. crocina, calami azomatici bdellii 
cinamot ana aur.i.caffie lignee auf.J. fptee auf. 
iii.fgnanti auf.iij.mtrze 
limature 
fufficit fiat electuarium cuius 
ti.cum oecoctioe paMarum vel aliqua oe 
dictis.7 vide ibi feziem litrcze Salient .pbantis 
tnductiuc ex quolibet fimplicium q tale compo 
fitum mirabilis ell efticme.Tieqs enim tlliuf Ire 
feriem fcnbcze volui ne audittesfaffidioafftcta. 
Secundum Vezo fpetiale ccmpofttu ibi a £>a 
lieno feriptum in fine preallcgati capituli itezu 
dl nobilis iuuameu.Cuius litteze fezies efl talif 
Hia fupple confectio potabilis ad epaticos fple 
neticos nefreticos7 tdropicos.3uuat etia5 floma 
ticos 7 eas que a paztu moleflantur 7 eos qui ab 
infirmitatibus refumutur er cacocbimoe et icte 
ricos ct tufficulofos et plcurcticos et ad farmaca 
moztalia et ad mozfu5 fezazu5Bc nardi indtani 
5-viii: cofli.5.ii.caiTieczoct ana.54. pipezis albi 
obulos.ii. feminum apii pctrofilti yrcoe accozi epobalfamt aiia.3,t.fucct iazi mafculi.j.ui. paflii 
larum enucleatarum:3.vi.pe2mifce cum Dulct.f. 
cum fapa vel cum meile 7 Da cum Decoctionibus 
eozum lege ibi. 1>er ea autem que nuc (cripta 
funt non Dubito quinta5 intentionem adimplezl 
pofle.f.cum folidatiuis vlcezum iam Dict02U5.<i 
pzopzic per exhibitionem eozum que funt ftcut 
abzofanum o(Ta adufta centaurea minor 7 itczu 
puluis oftracozum 7 puluis coznu cezui vfti/fpo - 
dium fpecialitcr 7 farcocolla nutrit3 in occoctoe 
thuris, kt De compofitis funt ficut hoc ftc thu 
ris cozticum arbo2is pini gallarum cupzefft et 
centaurec minozis ana 5.i.oftraco2um 7 olTium 
combuftozum ana.3.1*.;. cozallozum rubeorum 
fpodii ana3.ii. puluezi5entur omnia per fe fub 
tililTime 7 oe Ixx pulueze in potu Det a-5.i.vfq5 
ad.v.in auroza 7 ante cenam cum aqua Decoctio 
nis feminum rofazum. £go etia5 in intentio 
ne hac confolidandi fepilfime vfus fum aqua pia 
taginisaaqua fublimarionis trium fpeciezum 
confolidc 7 aqua fublimationis cozticum grana 
tozum recentium a aqua fublimationis gallazu 
cupzelTi ingenio meo inuenta optima eft ad con 
fdtdandum omnia vlceza intrinfeca immo 7 ex 
trinfcci cuiufcunq5 mcmbzi 7 tu elige meltoza* 
*bec De cura nocumenti vzine pzouenicntis ex 
rapra mateziezum putridarum ab epate ad vzi 
ne vias.que etiam iuuamentum fuum comunica 
re poiTunt omnibus feze vlcezibus intcziozu me 
bzozum vt intelligi potefl ex pzedictis. 
Capitulu nonu oecura ardozis V2tne .puenie 
tis ab vlcezibus renum. 
3am autem pezuenire opoztet ad curaj ardozis 
vzine pzouenientis ex effufione mateziezum a 
renibus pzopter vlceza in cis exiftenria.JEt licet 
Vlcez3 renum conuenientia5 habeant in fimi’ cu 
vlcezibus vefice ex parte caufarum efficientium 
illa a etiam ex parte curationis. Uerutamen vt 
darius 7 oiftincttus curationis ingenium habea 
tur per fe capitulum faciam De curatione vlcezil 
renum. Deinde fimul in alio capitulo fezmonem 
faciamDe curatione vlcczum pozozu vzitido£ 
7 vefice fimul.£x quibus appazebtt modus cura 
tionis ardozis pzouenictis ab illis. £?unt ezgo 
vlcezum renum 7 vefice vniuezfales C3ufe eede3 
cum caufis vlcezum cuiufcunq; partis, que.redu 
cuntur ad tria geneza caufazum vniuezfalium* 
kt prima quidem caufa eft ezuptio adubdati 
i.apoftematis iam in faniem conuezfi. Secuda 
vezo eft conuezfto vulnezie in vlceza per geneza 
tionem puris in ipfum. Xeztia eft ezuptio puftu 
larum per inuentionem cozrofiue matezie in eif 
dem inuente.lege hanc fententiam fecuda pzimt 
Doctrina za et fuma za capitulo t>\ t>reter has 
tamen vniuezfales vlcezum caufas alie fpecialef 
vlcezum in renibus vzitidibus 7 vefica inueniu 
tur a fapientibus alfignate caufe. Quarum vna 
cftDefcenfus lapillozum per vias pzedictozum 
membzozum.Cum enim vie renum vritidozu3 
7 vefice funt notabiliter ftricte 7 contingit lapi" 
dem a virtute vehementer impelli.non efl mt$r 
fi frequenter fua afpezitate excoziationem faciat 
tn illis.*? maxime quia tales lapilli plurimum in 
uemuntur angulofi 7 eminentias habere acutas 
a quibus fit folutio continuitatis in viis per qs 
anguftiofe impelluntur, kx quo apparet q talis 
lapillozil tranfitus no efl imediata caufa Vlcczis 
Imo vulnezis pzecedentis ipfa vulneza. tlundii 
enim folutio continuitatis vicus nominatur nifi 
quando iam in ipfa pus vel virulentia fueztt cd 
genita. Secunda vezo fpeeialts caufa vlcezu5 
renu5 e(l inuentio mateziezum fiue acuitate na 
turali vt cdezice matezie fiue acuitate acciden 
tali fint acute vt adufte 7 falfe. Que quidam ma 
tezie 7 licet contingat e(Te fubtiles facile penetra 
biles tamen quia tranfeunt per anguflas viaf in 
cifdem retente funt caufe vulnezum primo 7 si 
cezum fecundo Vt iam Dictu5 eft. Xeztia vezo 
fpecialis caufa vlcezum in predictis viis eft inue 
tio matericzu3 que grdTe 7 vifeofe funt que funt 
caufa folutionis continuitatis accidentalis.Cum 
enim matezie iam pzedicre fint multum fixe et 
inuifeate mebzis pzedictis. que angufta fuut no 
poiTunt a membzis fepezari nifi cum vehementi 
conatu a impulfionevirtutis ad que (equitur fo 
lutio continuitatis per viam magne extenfionia 
kt itezum foztafle quia medicus pezeipiens illa 
rum mateziezum multitudinem 7 fixonem inte 
dens ezadicationem earum pzocedit inpluribp 
tum Diureticis et abftezfiuis calidis et nobiliter 
acuris.quare matezie aliqualiter acute ftut a pze 
dictis 7 vlcezant. 3nter tamen vlceza pzedicta 
frequentius eueniunt illa que fiunt a lapide et a 
mateziebus acutis et ab ezuptione apoftematts 
que tame in malitia et bonitate co£ Diffezut fm 
magnitudine eozu5 7 fan longitudine tempozis 
7 fm prauit3tem puris 7 virus que genezant in 
ets.limi De vlcezibus 7 altis loluriontbus conti 
nuitatis que inueniuntur m renibus illa in qui" 
bus inueniunt matezie minozis malitie nd lunt 
magni timozis 3ila vezo in quibus inueniuntur 
matezie acute aut altezius malitie funt magni 
timozis.pzoptezea quia faciunt accideze Dilata 
tioncm.f.magnam 7 pzoducunt ad pczditionej. 
Cum enim in renibus facta eft magna 7 pzofun 
da folutio cdtinuitatis 7 ppzie penetras vtruq3 
latus que vocatur Difruptio.omnis talis eft moz 
talis anctozitate topo. a(Tozifmozu5 fexta. que 
allegatur ab 2Juiccnna cuius omnes ifti funt fez 
mones isa tertii z° tractatu 8° capitulo. 
Capitulum Decimum oc fignis ardozis vrine 
pzouenientis ab aliis caufis a lapide 
fDozum igitur pzedictozum vlcezum figna colli 
gi pcsTilt ex eius caufis. kt pzimi genezis cau 
larum vniuerfaliu5 figna funt vt pcftp medicus 
pczcipir futile in renibus apoftema cdmum'catu5 
permixtio febziu cu inozdm.ito euentu rigozis 
7 aliozum accidentium concomitantium febzcs. 
vt pulfatione notabili poftezius in loco renu3 tn 
uenta cum Doloze grauatiuo 7 extenfiuo 7 pungi 
tiuo ibidem pezfeuezantibus cu Difficultate mic 
tus 7 vzinarum acutarum eductione et cum gra 
uitate totius feze cozpozis quantum ad motum 
p»grefftuu.£t cu3 itezu5 ppendit medicus febzes 
oolo2em pulfationem 7 calozem in loco pzedcd 
Diminui, iam potezitcompzehendere matezia5 
apoflematis tn conuezfam. cumq5 p 
cipiet cum anxietate *?anguftta magna paulo an 
pzecedentibus fiezi faniei 7 (anguinis mictu cu 
vzina multum iam fufTicienter Demonftrariue 
Dednceze potezit vicus i rentba vel aliis mebzts 
effefecutum ezupctonemapoftematis pzedictis *bec fimt ogregata figna vtcep renu fuccedentiu3 
apoftematibus czuptis bincide colica. Signa 
xczo vlcczum pzedictozum membzozum que fe 
quuntur ad Vulneza taliter intclltgt polTunt vt fi 
quidem fuezint Vulneza facta a primitiuis cau? 
vt cum ftilo vl’ alia penetrante re cognofcitur ex 
loco renum. St fi faczit penetras vulnus cognof 
cetur.eo quia per tpfum egredit Vzina.a fanguis 
qui inde Deducitur eft rubeus a clarus*? Dolor pu 
gitiuus in vulneze pezciptt' qui fequitur acuitate 
a qua non euacuatnr vzina: Si autem ab aliis 
pzimitiuis caufis euentunt talia vlceza vt vidi 
fepe contingeze a paucis ante Diebus ex comeftt 
onc fungozum citrinozu a ex bauftu 
vel fimilium rezum acutaz um.tunc figna eozuj 
tnueftigari oebent ex eozu5 aftumptione.Siaut 
lateat talium aftiimptio pzopter cazentia5 infoz 
mationis vel ab artantibus 7 ab egro. tunc opo2 
tet te efte pezitum in inueftigatione que 
fequuntur ad alTumptionem talium matcriezu5 
male qualitatis, ex bis que fcrlbuntur 6a quarti 
pztmo ? fecundo tunc inuenies ibi 
fundamenta. Qui enim in potu cantaridcs acce 
pit velxinenttam 7 multitudinemictus incurzit 
cum ingenti ardoze 7 excoziatione viam vzine 
7 fanguinis eductione notabiliter.*? bec eft ipfa$& 
mala pzopzietas in tantumex fola ipfazu^;ap 
pofitionc fuper poltce pcdis.locc omnia accidetia 
maxie vidi leg. £t babes cius tcftimoniu5 paulo 
ante vifu5 a braca ciuc paduano cui ex 
appofitione ipfarum fuper genu luo incidezunt 
p2edicta accidentia cum mictu fanguinis pluriu 
quinq3 libzazum 7cecj.Signa Vezo que accipe 
potes ex ardoze vzine confequente lolutione con 
tinuitatis in viis vzinalibus factam ex comeftio 
ne fungorum 6a quarti tractatu pzimo fuma za 
De medicinis acceptis ex plantis frigidis. Sunt 
enim ex tubczibus.quedam fpecies male ex toto 
geneze fubftantia5 noftram Cozrumpentes.illie 
vezo fpeties licet exfozma fua pzincipftf 
contraxezunt non efficient \xc, accidentaliter ta 
men fubftantiam noftram cozrumpunt. eo quia 
oztc fuezut in locis pzope plantas male qualira 
tis.aut quia contingenter in loco fue natiuttatta 
moztuus fuezat fezpcns vel animal cozruptiuu5 
a quibus oibus alimentu5 attractu fuit ex tezra 
a pzedcis venenata.ct tu ofideza quantu opoztet 
fpeculari medicum, £t fuit bic proceftns paulo 
ante a me obfezuatus in nobili viro £Datl*o De 
cumis, cui ex comeftione fungozum accidezunt 
ftrangulatio coftrictio aubelitus infrigidatio rto 
maebi rugitus 7 fingultus •? puncture in ventre 
7 excoziatio cum velamenti ardoze mingendi, 
feribuntur bcc omnia ab iHuicena 6* quarti alie 
gato capitulo lege ibi. £x quibus etiam velut ex 
fundamento pezcipeze poteft figna aliaru5 fpe- 
cieru5 folutionis continuitatis que funt caufa vl 
cezum in pzedictis manbzis. Signa vezo ter 
tii geneziscaufaru5vniuezfaliu3 folutionis con 
tinuitatis in renibus •? veiica que fequuntur cbz 
ruptionem in puftulis 7 botbor in pzedictis me 
bzis extftctibus cognofciitur eo modo quo Vlceza 
in renibus 7 aliis facta pzopter eruptione apofte 
matu3 nili quia omnia accidentia ibidc5 fcnpta 
funt valde leuia. Quanta enim cft apoftemarum 
malitia ex pte quantitatis 7 qualitatismatezie^ 
ipfarum tanta Sebent cfle accidetfa 
fed bottor matezia neceflario cft parua.3git acu 
itas earu5 nou poteft etfe intenfine valde magna 
fi alia fuezint parua. 
Capimlu5 vndecimii oe fignis ard02is Vztne 
p2ouententis a lapide in renibus 7 Diftractde 
oalo2t8 eins a colica. 
Signa vezo vicezum que fequuntur folutionem 
continuitatis in renibus facta5 er impulfione la 
pillozum funt illa fcquentia. que quidem fignifi 
eant lapidem in renibus fuiffe 7 ab eis sefcedilTe 
Signo2u aute5 fignificantiu5 lapide in renibua 
alia funt que fumutur ex parte loci, alia v:20 ex 
parte p:2mutationis Dolo2ts. alia vezo fumun 
tur ex parte ftomaclxi 7 inteftinis cd 
fequentt'u5.reliqua vezo ex parte vzinaru. £x 
parte quidem loci, quoniam lapidem in renibua 
exiftcntC5 figmficat fixio Dolozis in loco vbi ficu 
antur renes fmiftrovelDextro f m contingit 
lapidem eiTe in atoo renum vel in v>trifq5.7 efl 
Dolor ille non valde magnus nifi contingat lapi 
dem elTe notabiliter magnum.qui oolor femper 
incipit ibidem 7 fixus pezmanet. 3n colica ve20 
gratia confequetie Doctrine 7 oiftezetie figno2U5 
Dolor eft magnus. £t adbuc incipit in iitfe2i02i 
parte Dextri Iate2is.3bide5 enim a monoculo in 
teftino ad caput colon icipit 7 afeendit per ypocii 
driu5 Dcxtrn5 fuper fundo ftomaebi. quare no re 
manet fixus ficut Dolor renalis.licet etiam colica 
quadoq5 incipiat a finiftra parte fed illud cft val 
de raro. Signa vezo lapidis in renibus accep 
ta ex fecundo genc2e figno2um videlicet ex pnm 
ratione D0I0218 funt tria.Dolor feques lapide in 
rembu6 vc2fus fupC2io2es partes magis afcedit 
7 raro yfcft ad inguina pc2tranfit. Colicus vezo 
Dolor qndoq5 exteditur vfq5 ad peetine.2lmplip 
Dolor renalis 7 fi quandoq3 Dcfccdat ve2fus ante 
ri02cs partes. fo2tior tame cft m pofte2io2i pte 
renum.Colicus VC20 D0I02 ccontra fe babet.Bm 
piius Dolor renalis icipit quadoq5 i ptibus D02fi 
aut terminat ad eas.colicus ve2o no. Signa 
VC20 que ex tcztio geneze fumutur funt ga 
lea abominatio fubue2fio faftidium et vomitus, 
licet Deueniat cum oolo2e renum a lapide.7 etia 
colica comuniccnt ad inuicc3 bii Duo D0I02C8 in 
accidetibus iftis. 3uuametum tamen ex Vomitu 
in Dolo2e renum cft minus q idem exiftat in co 
lica. Signa ve20 que fumuntur ex quarto ge 
nere fignozum.f.ex V2t'na 7 reliquis exeuntibus 
funt.quomam genezationem lapidis in renibus 
p2ecedir quadex# albedo V2inaru3 7 caufa in illo 
eft Dominiu flegmatis quod cft caufa mate2ialis 
lapidis. Simplius illius caufa poteft etfe opilatio 
ab eadem matC2ia in viis facta, piopter qd aquo 
litas fola elemento aque in colo2e fimilis egredi 
tur. £t ire2U3 V2ine babetes lapidem renu tenu 
csp2cccdut genezatidem cius p2optereafdem 
caulas. Cum autem exmatezia illa lapis quida3 
tam genezatur CU3 fiat a calo2e excoquete 7 allan 
te mateziam illam.necefte eft q notabiliter cale 
fiat 7 ebuliat. quare mingutur V2ine qhq5 nig2e 
feze ficut atrametum pzopter fo2tem ebulitoem 
in matfa fanguinea facta5.Ct fi cdtigat fanguini 
mifceri cdezica matezia multa tue czit xzimp 
uig2edo Declinas ad aliqualem citrimtatC5 .Si 
autem fanguini miiccstur roclancoliea matezu color erit notabiliter vera nigredine opacuf.niff 
vincente fangume nd nobiliter ab alia matezia 
refracto.ait vzinarum nigredo ad rubcdine5 in 
dinata.Cum autem conttgezit lapidem iam efTe 
genitu3.tunc minguntur vzine tenutflimc.eo oa 
ciaufie viis fola cribrat aquofitas. 3n colica vo 
nequacj? apparet figna nifi fuezint complicata cu 
calculo pzedicto. Bmplius Dolozcm renalc5 pze 
cedit mictus multe barene vt in pluribus.a itqz 
fucccdit talis mictus Declinationi Dolozis renu5 
buius.eo quia aut De loco comouetur topillp aut 
cominuitur cu5 medicinis fm partem vel fm to 
tum. cedit ergo arenulis que fimul cum aquofita 
te educuntur. bcc vezo accidentia nequatf p2e 
cedunt neq5 concomiranrur colicam. 3pfa$ ve 20 
concomitatur magnus in ventre rugitus vento 
fitatu5 per lupezioza aut infezioza aut vtrimq5 
precipitatto mucozum aut fquibalarum eductio 
cliffezibus vel opeze nature fca a alleuiari a car 
minantibns ventofitatem a cliRezibus anodinif 
a cum bis a ve20 Dolor p2e 
dictus Diureticis a cominuitiuis toptdu5 a expul 
fiuis barenularum iuuamentu$ nobiliter accipit 
£t fi itezu5 renalis Dolor quify intenditur tem 
p02e vacuitatis Romacbi a cibo, a caufa i illo cR 
quia rudes ctbozum partes ab expulfiua virtute 
pzopulfe funt ad inteRina.que recipiuntur in ylf 
on magne extenfionis cxiRens. Unde fua co2pu 
ientia a grauitate grauando renes Dolo2C3 tn cif 
augmentat.Colicus ve20 oolor econtra fe babet 
quoniam poR aifumptum cibum intenditur.a ck 
eR quia ctous in fundo Romacbi congregatus ex 
tendit ipfum a fume2e facit vez(’us anre2iue. eo 
quia poRezius extendi non poteR rcfiRentia fpo 
dilium. Cum ezgo fuper fundo cius mreRinu3 
colon fnperiaceat cum reuolutione fua necefle ell 
ipfum compzimi inter fupczficicm conuexa5 Ro 
maebi a concauam miracb fed in tali compzeffio 
ne necdTario intenditur oolor fi ipfa nbbilif fue 
rit. 3gitur in colico Dolor intedit poR aRumpm 
cibum Vt ezat bec funt figna pzefen 
tie lapidis in renibus a oiRinguentia ipfum a co 
Itco vtexfententiisilluRriumauctozum accipi 
conuenienter tu lege bozum plurima 
inteziozum $* z° capitfo a ujd tcztii tractam 5* 
capitulo oe oiffezetia inter bec duo pti'5 ipa tez 
tii capitulo oe fignis lapidu3 renu et a Oaulo p* 
pzactice capitulo pzopzio a pluries alibi qd alie 
gare Dimitto faRidium euitans. 
Capttulu5 Duodecimu oe fignisexcoziationis 
pzouenictis in vrinalibus viis ex oefcenfu ia 
pidis per eas cu fezmone in eo De Rrangurta 
a aliis. 
Bt vezo figna Defcenfus lapidts a renibus in ve 
fica3 funt foztis comotio in ren bus ac fi re! que 
pzius fcnfu factus pezeipiebatur fixa a fulpenfa 
fentiat a loco illo fepari et ad infeziora oelcende 
re cum ingenti oolozc.pzoptezea quia eR nati ia 
rium panniculu3 colatoziu3 renum in pozis fuif 
Dilatari virtute ingenti conatu lapillum impelle 
te.£t eR quadoq5 impulfio lapilli a magni adeo 
foztis vt colatozium illud Dii rumpatur a fcquic 
ipfum mictus faguinis cum vzina. £5ectmdu5 
vezo fignu3 eR pzoceiTio Dolozis ab infeziozi pre 
renum per latezaks partes fpondiliumcu3 oeice 
fu vezfus al katim a grauitate partium lUaruro 
ixtcnfionc fdzti * caufa in illo cft tmpulfio 
pilli per vtiridee pozos. Xeztium lignum efl 
fixio Dolozis in fupmozt parte alkatim? efl Lo 
cu0 vnde infeztor vritidozum pare fundi vefice 
fubftantiam ingreditur. Cum enim lapis ibi ze 
cipitur opoztet tpfu3 aliquam contrabczcmozi 
antccf in concauum vefice recipiatur a boc atigit 
pzopter aliquam trium caufarum pzincipalium 
vel pzopter omnes. St pzima quidem efl quis 
Veli ce fozamina angufla funt per que non nif i cu 
Difficultate tranfire potefl lapis. St caufa fctfa 
cft quia fozamina vefice non fibi imediate iuicej 
obuiant.imo vnum ab alio Diftanter fupezemiet 
altezi quandoq5 per duos Digitos. St 3* caufa 
cft quia in pzecedenti lapidie impulfione a reni 
bus vfq5 ad veficam exclufiue 135 Debilitata fuit 
virtus que vebementt’35 impulfionis continuare 
iton poreft que potenter* Quartum fignu5 eft 
fub equens pzedictis 1 cft quia Dolor 1*35 in reni 
bus pzeexifkns 1 vritidibus iam notabiliter aU 
leuiatus cft. Cu3 ezgo contingit virtute conttnii 
ante pzopulfione lapidis ipfum in vefice concaul 
tate recipit; 3am fequitur quintum fignum et 
cft mftitudims vzine grofTe barenofe nigr eaecj 
mucofe expulfio tam in quantitate cottnua cp in 
Difcreta,? erit in ea laptUozum multitudo fic qp 
quandoq5 plures 40 lapillos expulfos vidi, pec 
omnia facile intelligeze potes •? eozum caufas fi 
anotbomte fcientiam nouezis per expe2tenriant 
Sx quo2U3 etiam fundamento facile Deduccze 
potes qualiter ad lapillorum renum ednctionem 
fepcfequat ffranguria que efl impotentia emilTi 
cnts vzine vt patet fexto oe accidenti et mozbo 
tractatu fecundo capitulo De exeuntium caufis 
oinezfozum vbi inquit. Urina vezo cxtre pzobl 
bctur Dum vefica eam expelleze nquit.auc Durrj 
via per quod penetrat claudit bec oifpofitio ftnt 
gu ria nominatur ita q> quandoq3 fola imbecilli 
tae virtutis ad expellendu5 cft caufa ftrangurte 
But opilatio colli vefice pzobibens ipfam exire 
fed ifta duo facile fequi poiTunt ad pzedicpjgtt 
ftranguria ad eductionero barenarum a rentb> 
ad veficam facile confequetur et confideza I xx fe 
pine cuenire rationabiliter. St ex bis itezum 
tozrclarie concludi potefl caufa oolozte fnbfC'* 
quetia lapillos aut i renibus exritea aut ab eifde 
ad veficam pzopulfos. St pzimum qutde mi 
flratur.quoniam cum a lapillis vie renum nora 
btiiter op lantur inde Defcendeze non potefl nifi 
fola aquofitas fed contingit ipfam effe acuta5. co 
quia pzopter Diuturnitatem moze ipfius in reni 
bus 3 in emulgentibus a caloze fuit excocta cou* 
nienter vnde acuitatem vel acquifiuie 
But acuitatem habet vllam. eo quia coicztce aut 
adufle macezie vel falfe fuezinc eidem cdmtrte. 
fed taita vzina ad collum vefice pzopulfa Dolozc 
mozdicatiuu apungitiuu efficiens tneaefl itezu 
caufa Dolozis in extremitate pudibundi eucmca 
quare ex pzefentia lapidis in renibus ? barenuia 
rum in collo Vefice exilientium facile (equi potefl 
ardor in vzina quod ezat arguendum .1 ofideze 
Diiigeter quia in viro illo magna ardozis vzine 
caufa fuit a efl lapis in renibus a mul 
titudo in eis a in vefica inncnra. 7 pezctpics bae 
ederei vezitatera cum Diligenti confidezartone. 
Bdbuc ctt'33 confidaandu q> lapidei et barenule multitudine,quantitate fua angulozum fuozuttt 
varietate 7 longa pezfeuezarione trafitus p ptes 
renum et vefice ercoziando vlceza in eis efficcze 
poffunt q oia fupezius fuis rattoibus vident elTe 
Deducta conuenicnter; Lr quibus iam apparet 
complementum caufarum vlcezis in renibus et 
vzitidibus 7 i vcfica 7 adbuc in canali vtrge.qre 
reliquum iam fupezeft omnium hozum vlce2U5 
renu5 canones curationis 7 inftrumenta confczt 
beze. 
Capitulum Dcctmumtezttu5 De cura ardozis 
vzinc pzoucnicntis ab vlcezibus renu5 factis 
ab acutis mateziebus ab erituris puftulis ec 
ab barenis. et eft fezmo de cura ftrangurie et 
0ilTu2ie. 
t>zo cura igttur vlcezum in renibus eriftentiu5 
gratia complementi operis pzemittendu primo 
fy omnia ifta vlceza comunicant inuice genezalt 
curatione ipfozum.Lt fi qua varietas in curatio 
neaffignari poteft eft quia varia eft curatio fm 
varietatem tempozum iftarum egritudinum in 
fe confidcratczum. Secundo ertam poteft die 
varietas er parte inftrumentozum.que p tcztik 
opezatione rcfpicezc Debent vlceza non vt talia 
fed Vt renii5 tales Difpofitiones. Licet em'3 oiuj 
vlcezum cura pezficiatur per ericcantia.per alia 
tamen ct Varia ericcantia curantur vlcera pecto' 
ris vt cum yzcoB ylbpo ariftologia vtraque. Lt 
vlceza renum vtcum femine alke kengi radice 
liquiricie pentafildne cauda equina 7 fic De altis 
vlcczibuf. 3ta q> intentiones in cura vlcezimi re 
num fer videntur ab auctoztbus colligi poiTe* 
Lt p2tma quidem intentio eft marezict crubera 
tis mtnozatiua euacuatio. Secunda vezo eft ip 
farum Diuezfto.Lt teztta quidem eft 
leuibus medicinis mudificatio. Lt \xe tres inte 
tiones fulciri Debent in tota latitudine vntuczfa 
lis pzincipii 7 pzime parti6 augumenti eozum. 
Quarta vezo intentio eft ipfozum mundtficatio 
cumabftezfione conucnienti que obfc2HanDeb5 
a fecunda parte augumenti vniuezfalis vfq5 per 
totam paitC5 ftatus Vniuezfalis. Quinta icencio 
cftaccidentium cozratio que non folum m ftatu 
fed ettam in augumento vtilis cft.Serta 7 vitia 
intentio eft vlcezum foztis abftezfio ec ericcatio 
cum regeneratiuis 7 incarnatiuis 7 finaliter coti 
folidatio cum ericcatiuis fua ftiptiettate lupczft 
ciem cutis confolidantibus. Lt pztma qmde5 
intentio licet multis inftrumentis coplczi powic 
folemmus tamen 7 famofe laudatum abauctozi 
bus eft caiTia fiftula. 3pfa enim eft res magna in 
curationibus renu5. nam 013 ipfa ponit m clilte 
ribus et cum bis que bibuntur euacuat I me labo 
re 7 foctat libi cuacuattonem.f.per Vzmam aut 
allociat libi iuuamenta alia.f.leniendi mundifi" 
candt 7 fedandt Doloze3 isa tcztii tractatu Icdo 
capitulo De cura apoftematu renu5,,‘Lr ipfa igit 
eroibeatur ab 5.i.vfq3 ad.ii.cum aqua ozdei. Lt 
mundificatiuum itezum leue buic fimilc eztt ct 
bibere m potu.J.i.y.electuarii Dtaprunts i impii 
cis.7 leuius ilf eft-Dari.J.ii. mucillaginis muci* 
ite cum aqua ozdei vel Decoctione pzun0zu3.Lt 
quartum eft erbibeze manne. J.tt.cum aqua p2u 
nozu.7 foztius illis vt in fine pzincipii poiezic 
ck eleccuarium De pltllio cuius erbibezi potiunt 
j.iu.vlqj ad.iiii.cum aqua Decoctionis liquirme 
Taceo btc mmozatiuam euacuationem per flebo 
tomiam ct per vomitum fiendam. tx bte enim 
omnibus fup23 in genezalibus intentionibus cu 
r itionis buius caufa vifum eft. Secunda vezo 
i iccntio que eft mateziezu5 Diuezfio er pluribus 
iiftrumeutis babezt poteft in genezalibus inten 
tionibus fupza oifcufTis/bec autem pezfici folet 
quattuor inftrumentis plurimum a fapientibus 
collaudatis. Quozum pzimum eft flcbotomia 
3ltezu5 eft Lenteto ventris.2Jltud vezo vomitus 
pzouocatio. Lt aliud eft cum Diureticis matezie 
zum Diuezfio. 3nter que fi bene confiderentur 
pzimum effe Debet flcbotomia 7 p20prie que ma 
teziam cuacuando Dtueztit etbumozesad equa 
litatem pczducit. Lr eis enim que equant bumo 
zes eft flcbotomia fi eft necelTaria: vt i8a tcztii 
tractatu fecundo cap° 40. froft ipf.55 tamc Debet 
eeozdo in admintftrado lcnttione.Umuerfaiior 
enim euacuatio eft flebotomia q ventris lenitio 
cum pzcdicns. Zeztium vezo eft vomitus pzo 
uocatio et non opoztet neceftariofemper talem 
ozdinem obfezuari oebeze. Licet enim a fapien 
tibus vt in pluribus flebotomia a ventrif lenitio 
pzemtttantur.vidctur tamen non raro apud auc 
tozes Difcozdia. XDatezia enim magno impetu 
pzozumpetc ad ftomaebum ante flebotomia5 et 
ventris lenitionej pzius dTet vomitus pzouocan 
dus er lententia btpo.pzima aftozi mozum 21* 
Que Ducezc opoztet. Si aute mateziei raptp 
ad ftomaebum non apparet a pzedictis Duouus 
f.flebotomta? ventris lenitione mcipicudu} eft. 
De modo autem admimftrandi Vomitum.an 
pzecedeze Debeat oiuzetica an econuezIo.Lodej 
md eft Dicedulicut dc vomitu reipeu flebotomie 
7 Unitionis oictu eft.3uicenne tamen placuit q 
pzouocantia vomitu5 pzecedeze Debent.Lt 01U5 
hozum fententia3 pulcre legeze pates i8a tcztii 
allegato capitulOcLt iolutio fubtilis et tenuis.i. 
parua 7 fine laboze penitus.f.crpelicndfmatezi 
as abfq5 nocumento et fine folutione bumozum 
acutozum fubito vna.t. fimul fuppe eft vtiiima 
7 conucmcns.quod pzobat. bumlmodi emm.U 
folutio iam Dicta erpcllit a cozpoze foluttonem 
fubtilem cum oeclinatione.i.Diuezfione ad prej 
que alia eft a parte renum 7 pzopzie quado laits 
folutio fit cum medicina non acuta ncig acutozii 
bumozum velxmcnter agitatiua quod mtellcrit 
Dum fubiunric. Lt Du non adminirtra6 iolutiuu 
colezc eft melius vfq3 ad ncccilitatcm fupple qri 
Oigcfta cft.Lt intellexit boc 7 melius quidem eft 
Vt eques matezia3 a educas illam poft uluo vfq5 
ad ncccmtatem fupple fulficientem euacuattoms 
7 pzoprie vomitus.Oomitus namq5 melior quo 
vlceza renum curantur.pzoptezea quia munmii 
cat a euacuat 7 pzopter Iw q aterabit bumozea 
a contrario partis renum. Lt quaudoq5 eft vfu» 
vomitus frequens furtteienf ad illud ercuians ab 
alio.Deinde ponit ozdinem inter ipfum 7 Dmre 
tica Dicens.Lt melius quidem eft vt pzouocef cu 
femmibus pzius.oeinde pczmutezis ad vomitu 
factum poft cibum et cum leuibus medicinis, qrf 
intellerit Dum Dirit 7 itezu5 fubiunrit.Lt opoi 
terve vomitus fiat fuper cibu cum eo qo faciliter 
edicit ficut mclon fupple radir que pzo 
«ocat 7 (emen eius 7 pzopzie cum vino Dulci. Lt 
eycztct xt non liat cemotiee vbewee cub3 Uoze □tde quantum dare ifte vir tnftrmVopezantes. 
txc oe intentione fecuda. Xeztia intentio I up 
ftemundiftcatiuum gradatum ozdine5babeze 
ocb3- Inpzima igitur vniuezfalis pzincipii pte 
premitteda fuut leuia mundtTicatia.oeinde g2a 
c(ati 5 a pzincipio fuccedendo ad foztioza permn 
tandu eff.£t pztmu5 quidem leue eft aqua ozdei 
(onuenientis Decoctionis cum cozticefnofcaex 
yx.partibus aque et Vna ozdei Decoctis vfque ad 
jonfumpttonem quarte partis oe qua in 3112023 
oentur a ad qutn<g.S5ecundum 
#20 a foztius eft vt pzedicte aque oentur. J.titf. 
cim.i.i.aut.it.3uccari rubei. leztium eft vt in 
potu oetur aqua ozdei cum emulfione feminum 
cdmnnium a cum iftis tribus peztranfire potes 
vfq5 ad medietatem pzincipii vniuezfalis.on re 
liqua autem ipfins parte tranfire potes ad aqua 
mellis fubtilemiecundo ad aquam mellis cum 
Decoctione radicum ltquiritie.ttadtci enim liqui 
ritic tneft exiccatio a mundificatio maturatio et 
gluttnatio.£t tertio itezu Dare potes aqua mclf 
cum Decoctione feminum melonis cucumezis et 
citruUi a ,ppzie «5 fignis calidtratis.£c bec gdc 
tria pzopzte in fecunda parte pzincipii 
(alis conueniunt.3n pztma VC20 parte augumen - 
ri cum audatio2ibus mudificatiuis pzocedendu 
eff vt exhibeamus aquam mellis cum Decoctione 
recentis radicis feniculi aut altee. £t itezuui acj 
Decoctionis 3uccari rubei cum radice fparagi et 
milii folia. Qel 5uccari rubei cum Decoctione pe 
trofiltt vfq3 ad apium a Daucum, que tamen oia 
t radice liquiritte nullatenus euacuentur. £t ft 
cumpzedictis fedare intendis confezut 
vehementer grana pini cum eis oecocta.er croci 
etiam a femen anett a camomiUe. £t ft pzouoca 
tioni intendezes audaciozi cdmtfceatur CU3 pze 
dictis grana ftfttcozu3. cum fua enim ape2tione 
vnctuofitatem babent conuenientem renibus vt 
paulo poft Dicetur. Cum autem vfq3 ad p 
uettezit Difpofittd pzocedendu3 eft cum muncnft 
catiuis a abffezfiuis non valde tamen acutis, et 
pzopziecum vicus uon eft malignum ficut eft oe 
coctio radicum a feminu5 altee a femen et radix 
alnum a femen a radtx al ke*kengi et aqua vue 
tulpis a ftafifagria. 3n eis vezo vlcezibua que 
maltgnioza funt conuenientia funt fient ariftolo 
gia vrraq5 yreoa acozus calamentu5 poliu3 mon 
canum Deglutino trebentine oppoponacu in pii 
lulasconuezfum a reliqua compoi ita pazu 
infra memozia tractabitnr.£x bis csbna 
p20cedeze Debes per totum ftatum.£t fott gdem 
omnes funt fezmones Suicenne quos legeze po 
tes allegato loco ibi.Cum fcia 9? in vlcezibus eft 
foades tunc Da in potu abftezfiuu3 in quo eft foz 
titudo pzouocationis ftcut eft aqua mellis cu quit 
b» feminibus a reitq lege ibi per te. Attende 
tamen in cura vlcezum pzedictozum a vefice etj 
<f omnes medicine que adminiftrantur confragi 
acomticezt Debent cu medicinis babetibus gnqj 
epezattonea. Quarum pzirna eft glutinatio. 
Secunda eft vnctuofitas.Ieztia eft pzouocatto. 
Quarta consolidatio. Qininta vezo eft oolozis 
fedano* £t pzirna quide3 neceitaiia eft .cu enij 
renes nutriantur fangnine cdeztco fatis etiam 
cum in ets inueniatur vzine pezfectio a eius co 
Utio pe nccefftute fozti abftafione abftezgunt 
i pzedictfs.qiiare medtctndrtim opezatto noti cc 
uenienter incis fte2et.quoniam abftezgcntta na 
petmtttczcnt tpfas cdmozart quantu opoztezd 
in renibus.£>lutinanti3 itaq; in medicinis effici 
nnt aptitudinem moze medicinarum in ipfis. 
Secundo etiam funt necefTarie medicine vnctu 
ofe fient lacca oragagantum gumi arabicum ei 
fimiles.eo quia talia Defendunt membza ab im 
pzefTione acuitatis a falfedtnis vzim 
£t teztio itezum neceffarie funt medicine oinrc 
ttce ad boc vt Faciant pezuenire medictnaru vir 
tutes a fubftatias ad talia memb2a. £tqnartc 
itezum neceffarie funt medicine f igiliantes vtTi 
qua fuezit in predictis vlcezibua particula confo 
tidationi apta conuenienter pofftc confolidari. 
Bt gnto aabuc neceffarie funt medicine fedattue 
Oolozis.Cum enim fanies acuta fit a Vzina falia 
% pungitiua.a plurime medicinarum in bis vice 
ribus conuenientium non euacnentur ab altquali 
acuitatc que eft Dolozis effectiuai caufajneccffe eft 
vt talium vlcezum medicine etiaj fint fedatiue 
quandoq5 vfq5 ad narcoticas tranf 
eundus .Bt funt fezmones fintcenne pulcezrime 
pofiti allegato capitulo Dii inquit. Bt opoztet vt 
cdmifceas cum medicinis vlcezum omnibus glu 
tinationem facientia.ficut funt amilum ? oraga 
gantu5 a gume frigide.Ha-s glutinatio eff ex eia 
que pilant vlcera munita.t.fecura vel oefefa ab 
eecoziatione b02um fupple bumozum vel faniei 
Vel medicinaru5.que tranfeunt fuper ea.a fupple 
ctia mifceantur eis vnctuofa ftcut lacca que Facit 
carne in membzo.£t illud ex quo ipfu; nuti itut 
fpiffum i annexum pzeparat ad figiUandum. Bt 
voluit intelligeze vt mifceantur cum medicinis 
ea que fanguinem attractH5 ad renes et ad loca 
vlcerum ingroffant a fpiffum faciunt aptu xterti 
in fanguine; a aptu etia confolidationi. Deinde 
fubinngitur.a opoztet itezum vt mifceantur 015 
eis Diuretica 1 medicine fubtiliatiue vt faciat pe 
necrare ad ipfa.f.vlccza medicinas rectificantes 
a figillances.lieet ipfe in feipfis noceant agttado 
quod intellexit OU3 Dixit, a comoueanrur fupple 
vlceza ab eis.f.medicinis apitiuis et Dilatatiuis 
Bc fequitur in litteza.quom'am neceiTariuj eft vt 
mifceantur cum eis narcotica ex bezbi3 ftcut iuf 
quiamna niger a illud jppter oolozis 
a exiccationej a tboft j igitur 
tam apparuezint lufficienter eife mundificata vl 
ceza 135 Dicta tunc pzocedenduj eft cum mundifi 
cantibus mifcendo ea que regenezant carnem et 
incarnaut labia vlcezu3 conglutinando, que duo 
etiam eifdetu medicaminibus complezi poifunc 
quibus vlceza epatts curabantur vt vtfu3 eft. Bt 
tales medide plurime fnnt ab anctozibus appzo 
batf Vt radix pehtafilonis cauda egna centaurea 
minor yreoscamedreos oragaganm gumi ara 
bicum a amilum tam De frumento tp oe ozdeo a 
tozallus rubeus karabe fpodium tbus 
farcocolla nutrita et plurime fimiles medicine. 
■foec autem que ftgillat a confolidant plurima 
fnt ftcut puluif feminis plataginis acatia vtraq3 
tonfoltda 'puluis fcozie fezri pzeparate mumie 
balauftie grana mirti a fimtlia.£t compofitu b* 
elegantis pzeparationis. V* feminum bacece.f. 
angurie a cicrulli.i. cucumezis oblongi rotudi a 
cucumezts.f.longi cierim a cucurbtte Dulcis oluj excozticatozum feminu3 papauezts albi et nigri 
7 gu mi amigdalaruui 7 Dragaganti 7 amilt 7 fe 
minis poztulace 7 feminis malue 7 feminu altee 
7 lacce ablute et reu.feni ana omniu5.5,v. fpodii 
3.vti.bolt armeni.5.x.granozum pini maiozis 7 
mtnozisexcozticatozu feminu alke kengi mon 
tani omniu liquirttie 7 5uccari ta 
7 pfilii omniu5 ana.5.xx.tezant omnes 
medicine pzeter 5uccazu 7 pfiliu. Deinde mifce 
antur omnes fimf et Dentur ex boc compoftto.5» 
V.CU3 aqua ozdei aut iuleb.£t melius ed vt oenf 
cum lacte afine.f.ti. Tooc quidem medicamen fi 
Diligenter confidezaf virtutem fimplictu5 ed no 
bilis iuuamenti mundificando regenezando et 
incarnando imo 7 confoltdado et ed ex Dcfcrtpti 
one Sezapiois 40 bzeuiarii cap° 14° 7 non folet 
nifi vlceza fuezint valde pzofunda 
7 antiquata 7 foleo exbibeze ipfum in tragea con 
fectiones pillulas 7 trocifcos cum lacte afine vel 
cum Decoctione confolide alicuius. Scio etia5 
q> ad Itfc vlceza incarnanda et confolidanda fole 
niter Deglutitio pillulazu que fiunt ex eqli 
pondeze mumie 7 oragagauti/etiam puluis eo-- 
rallozum rubcozum 015 equali pondeze agrimo 
nie notabiliter incarnat 7 confolidat. £t pillule 
facte ex centaurea conf olida minoze et tbnre mi 
nuto ana etia mirabiliter confolidant.focc gdej 
oe mudificanttbus regenerantibus 7 incarnanti 
bus vlceza 7 confolidantibus ea talia pauca fuflt 
ciant per que intentio teztia qrta 7 fexta vident 
elTe fatis rationabiliter adimplete. £t qui pluza 
Deftdezaret potezit looa fermones coniugeze CU5 
bis que oe cura vlcczum vefice fequenti capitulo 
tractabuntur. 3a5 aute expedire opoztet qnta 
intentiouem que fuit cozrectio acctdentiu5.7 illa 
quidem que talibus oifpofitionibus fuccedeze fo 
lent accidentia frequentiozis euentusgnq5 funt 
■f Quo2um pzimum ed mingendi Difficultas* 
Secundum vezo ed emilTto Vzine guttatt'5 facta 
quam dranguriam comuniter medici nominata 
Xeztiu3 ed impotentia 7 laifitudo ad motus pzo 
grelfiuos.Quartum ed paucitas appetitus execu 
tionis coitus. Quintum vezo 7 vltimum ed ipo 
tentia Detinendi vzinam conuententer qua alig 
Diduriam vocant. Quibusqutdem accidentibus 
pzouidendum ed fm hunc modu5 7ccd. De bif 
C2go que vzinam pzouocant 7 multiplicat farno 
fioza plura longa funt. £t pzimum ed capillus 
venezis. Secundu5 ed fparagussque ambo licet 
tenipezata ftnt velamentis tamen pzouocattdis 
exidunt.Xe2tium ed fpica nardus.Quartum dl 
ozobus. Quintum ed rubea tinctozu. Sextum 
dl apiu vmlq5. Septimu dl feniculus. Octmu 
ed petrofiliu5. Ilonum ed milium folis qnod dl 
potenttdimu inter alia.Deeimii ed anifu5.CJnde 
cimu ed radix bzufci. Duodecimu ed hqutritia. 
£t plura alia fimilia idis. £t compofttn5 boc 
quod feribitur ab 2luicena ipa teztii tractatu z° 
capitulo quinto. Cuius litteze fezies ed bec 
fectio Diuretica fortis. fauine et adari amomi 
ameos 7 petzofilii feminis apii 7 rubee tinctozu 
7 amigdale amare cxcozticate 7 fpice omniii ana 
3,xx.feminis cantaridaruj 
abfeifis capitibus et alis amoniaci.5.iii'.rcfoluat 
amoniacuni cum triplicato fubtili et fiant ex eia 
pillule vt awcllane De gbus fumant vfqj ad*3*tti* 
£go vezo ab hoc compofito amoueze folco canfa 
rides pzopter acuitatem eazum.licet tamen boc 
compofitttm cum eis non fit valde 
pauca quantitas earum ingrediatur ipfum. £11 
autem triplicatum.quod ibi recipitur mudii per 
Decoctionem factam remanente tcztia pte ipfiuf 
Secundi VC20 accidetis regimen Diuezfis in 
geniis pzocurari poted. Si enim (Iranguria in 
telligat dfe impotentia emittendi V2t'na ,ppter 
daufionem colli vefice a lapillo factam Dum reti 
netur in collo eius tunc cura eius ed multiplex; 
£t pzima qutdc5 eft cozpozis euerfio pedibuf 
eleuatis. Secunda vezo ed vt canali virge im 
ponatur catatre.tJ di inga aut candela tenuiset 
tmpulfione cum eis facta a collo vefice pzopella 
tur lapis. £t tertia ed illip lapidis eruptio vE 
comtnutio facta a medicinis De quibus pa£ ifra 
Dicetur. Si autem colli vefice claufio fiezet ab 
bumozibus ibidem retentis tunc eius cura pezft 
citur cum Diureticis tmediate Defer iptts.St aut 
fiezet vzine Dcnegatto pzopter vir 
tutis expulfiue tunc cura eius ed per inunctioes 
collum vefice confoztantes ex quibus femur totu 
7 locus pitoncon Diligenter inungantur. £t olea 
funt ficut oleum nardinum oleum De enula olcu 
De pulegio De czoco De pipeztbus.£t oleu foztis 
pzouocatdnis ed fucci apii fucci milii fo 
lis fucci feniculi fucci apti filuedris famureon no 
minati fucci eupatozii omniu5 
milii folis apii fpagi acozi bzufci fifelcoa 7 croci 
ana.B.i.olei oliuarum lib.t.omnia fiT lento igne 
bultant vfq5 ab confumptionem fuccozum et cuj 
boc oleo inungantur partes pzedicte in qfi etiaj 
infundatur magnum frudum lane fuccide et cali 
dum apponatur femozi 7 partibus 105 deis 7cetf* 
£t poliunt nezum ex pzedictis varia ftezt medi 
camina vt epitbimata empladra lenitocf balnea 
vel femicupia 7 tu coUdcza 7 elige vt tibi placet 
Si aute vzinationis impotentia contingezet 
pzopter paraliticam Difpofitionem inmufculis 
colli vefice inuentam tunc factis cuacuattonibus 
Digedionibus 7 Diuezfioibus opoztunis collo ve 
fice apponantur inunctiones facte ex oleo De eu 
fozbio De codo oe liliis albis vel yrino.2Jut com 
pofitii boc.T* piretri pipezif albi codi peucedani 
calami azomatici arteticc 5tn5iberif czoci ana.5. 
y*olei De czoco olei oe eufozbio dc pipezibo ana 
J.i.fezapini giV 
mi in aceto 7 fiat vngentnm ex quo lintanf p2C 
dicte partes. Si autem per dranguriam intel 
1 ligatur vzine croiflto guttatini tunc cura illius 
ttezu5 CU5 pzedictis imediate poted ftezt. £t ad 
illud etiam confert compofitu Suiccnnc Dcfcrip 
tu fupius in regimine Didillationis.7 afeziitetia 
ad illud compofitu piretri.5.i.codi fu.meu 
fe. leuidici ana.5:i.puluezif J.pulue 
ziscozticu puluezf 
3entur per fe omnia 7 fiant ex eis pillule electua 
ria vel confcctdnes 7 Dentur ex eis vfq5 ad.j.iiii. 
ante cenam 7 in auroza fm coniecturam qz fine 
pcziculo ed. Xeztium accidens, laifitudo vezo 
remauct in cruribus 7 pedibus pzopter Debilita 
tem renum que comunicatur mcmbzis infeztO" 
ribus fiuc fit fpeties male complexionis alicuius 
fiue Debilitas eozum* £t mala quidem coplexio 
que ed illi; caufa plurimum ed frigiditas et bu. fyimidte que ibi remafit.q fepe facile remone 
yi folec vngen do fpina C115 oleo dc collo vel UUo 
rum albo2um vel yrino. £go atitan expeztu; 
hjbco oleum dc cinamomo f m fniarn 2fuicennc 
Canone in fuo cri.15 q? 0ICU5 dc ptee 
mirabiliter afezt in remotione huius aeddendf. 
gpi vezo UlTinido proueniat a renum Debilitate 
tunc cura illius cft cum comcftione renti5 omnia 
animalium a cibis factis ex lacte capzino a aftni 
no vel ouinoXacti enim ouino non cfl medicina 
compar t'4a teztii cap° De cura illius. Quartu 
accidena.f.paucitas appetitus coitus eonringezc 
porell. aut p2optcr malam completione; liceam 
q remanfit in renibus et i toto aut .ppter molli 
ficanonem multam et Debilitate fubfecutam.£t 
mala quide completio ficca paucitatis appetitu» 
aexecutioms coitus poteft effe caufa. aut confu 
mendo matezia; et qua Debet genezari fpezma 
quod efl fuperftuitas vltimi alimenti vtilis. aut 
confumendo a pzobibendo genezatione; ventofi 
tatis que eft caufa ezeetionis virilis 
pztmo quidem pzouidezi Debet cum bis que nti 
fricationem cozpozis bonam efficiunt a augumc 
tu5fanguinis in cozpoze multiplicant vt carne» 
laudabiles vina Dulcia tcfliculi a cezebella aialia 
n vitelli ouozum a pinguia fercula a cicezum ru* 
vi» a fimilia. Secundo vczo pzouidezi Deb; 
cum feminibus ventofitate; eteitantibus et non 
confumcntibus que in cibis accipiantur vt femi 
ezuee femen baucie oomeftice feme napi a pozrf 
<1 been albi a lingua auis a fmuUa.£t vfus elcua 
ni Diafiniconis oeferiptione llicolai in 
tario a calefactio renum et genitalium cum oleo 
oe czoco a oleo De murco calidis applicatis pit' 
dictis locis a reliqua fimilia iflis. Ultio vczo 
accidenti iam pzomfum cfl vbi iam regime ftri 
gurie pofiru; eil capiendo ipfu; pzo impotentia 
cmiiTiouis vzine cui multis I implicibus a copofi 
tis paulo ante pofiris iam pzomfum efl a tu ea 
lege ibi. 
Capitulum 14 oc inftrumcntis lapidis a bare 
narum a eominutiuis. 
3am aucc; apparet cie pzenaiflis qualiter curari 
Debent vlcera i renibus fubfecuta er folutionc co 
rinaitatis ab barenulis a lapilis ocfcendentibus 
p vzinalcs eni eade cft vtriufq; vl 
ixf caliu qz talia vlcera adbuc cura 
u oe nouo recidiuare poiTunt fi repiret lapis.aut 
mltitudo i renibus a uritidibus pozis.a 
qau ulcera illa midu; curata nb poiumt perfecte 
id fanitate; Deduci remanete pzefentia lapidu a 
urenaru que in renibus a fupiozibus vzine viis 
generant a inueniutur.ponetur medicic utriufq; 
lUapcominutiue fragitiue a cducciue. £t pzimo 
?uidc5 fimpliccs.oeinde quedam copofite. £t dc 
I implicibus ponetur pzimo ille q a fola fpeeifica 
ppzietate ab auctoziOus polite fuf lapides minu 
:re a educeiuDcindeenumcrabunt elegantioxea 
pc a natura comuni uelqualitatibus mamfeftis 
.opiUos frangere a educere poiTunt. adbuc etiam 
angentur medicine eoperte ab illuftribus aucto 
ubus bine inde collecte a memozia famole a pzo 
)ate quibus etiam fubiugetur alie fi qs tn cottidi 
ma ecpiencia notas fecit in fimilibus. varii ctia 
angentur modi applicariois eap fcDm opoztum 
atem a neceiiiurc.n applicationis rcruw.&t bis 
ictis erit butus capri finis iam acquifitus. Dc 
fimplicibus uero medicinis ob occulta ppzietate 
lapides cdmt nuentibus. 1>zima elT lapis Ipongic 
ruius operatio app2iatur fractioni lapidis in uc 
itca.vtz0 can.fimplici.dzzdicet noluc 
rit credere iunamentum cius in lapide ueftee.feef 
folum in lapide renu;,vr eide; imponit iluiccna 
«llegato capitulo in areola mcmbzop expulfiois 
Dcipfouero.is. tertii ultimo capitulo feribitur 
q? De illis q funt ualdcfo2tiozes elT unus lapidu; 
qui in fpongia inuenitur.Scdm fmplex ab 
occulta.ppzietatc looc efficiens cft vit$z cobuftum 
quod eni; Oe eo cobuftum cft confert ualde lapidi 
renum a ucfice cum bibitur cum vino.z0 can. fim 
uero adulfioniseius legatur 
t'4a.terfii finali capTo Vbi Dicitur q» dc co Detur 
in potu au reti, i. cum.xii. a ureis aque calide. 2Do 
due aure cdbuftionis eius a leuioz feribit a 
cft vt fruftra magna uitri albi a clari igniat ufq; 
quoerubercant in fo2nace aceenfa.Dcinde fubmer 
gantur in picem a totiens fiat looc quoties erit fa 
cilc ipfum in pulucre; couerti. Icrttu f impiex 
Cft puluis cieade combufte fine alis a pedibus qui 
dcbibeat cu; aliqua aqua ficut faxifragie perrofiT 
a affari ac. Quartu; fimplex adbuc pbatilfimu 
cft auis traguilides noiata.que feom eoe; Doctos 
expol itionem cft auis apud ytalicos noiata cauda 
tremula, eo quia nunq> cius cauda quiefeit. cuius 
puluis in cinerem uerfus exbiberi Debet feeundu 
Doctrinam pofita a Serapione.4° bzeuiarit.ca\ 
zi°.a ab Bmccna.i p. tertii.finali capfo qui f equit 
fententia fapiois fere litteraliter in boc a in ma 
i02i parte buius capTi. Quinrn fimplex 
cft languis yui colleetusa p2eparatus leeuudum 
arte allegatis locisapluries alibi ab aueto2ibus 
flffignara.cuius exhibitio frequens utriiq; lapide 
f rangic a edueit.a ab eius generatione p2eferuat. 
itep fimplex eftcints fco2pionis cd 
bufti.Cuius etiam modu; quere ubi allegatu; eft 
a exbibitiois fozmam. Septimum fimpiex eft 
lapis iudaicus cuius eft in lapide 
renum fecundum fentetia ut 0 collectu eft. Oc 
tauum fimplex eft puluis lumb2ico£ cobuftozum 
Horni f impiex eft puluis lepozis adulii. Dc 
eimu e cinis OU02? cbbultogz. Undeeimu 
cft lapis lineis. Duodecimu; eft lixiuiu factum 
De cinere lepozis combufti.£t plura alia etiam a 
ppzietate boc efficientia ab auctozibus bine inde 
inueniuntur fed becfut magis famofa a 
De compofitis uero lapidem cominuenttbue a 
educentibus coia ab auctozibus appzobata lunt 
icut litontripon electuarinm cum aqua apii uel 
fetroltlmi oatum.adbue etiam electuariu tuftinu 
tem eLectuarium Duas.jjuc omnia colligutur in 
antidotano llicolai in be.cripticibus fuis. Dc 
bis uero que fuerut a J5alieno expta a Dixit ueru 
ficut fepe cognoui.eft electuarium Defcriptum ab 
code; in libello ad Omotlxil 
cdpofuic cuidam uiro romano.cui in tantum mul 
tiplicatus luit lapis q ipalicnus pixit fe ipfu per 
feceiiu; cmifiifc.D quo miratus BBptfftnemb bene 
affirmat illud nili fcom q in^gg^a^frcbig^nc 
compofitum eft miratJlKraecficamc effirpru; a 
Democrito capio. 82. illo 
Spopl)oza.i.auxiiiatrix ad calculum faxifragie pc frofelini elmc.f.enule leuidici feniculi fpagi apii 
cardonis ma .radicum aneti 
rute cimaru urtice gzcgantcc.7 cd urtica moztua 
aitari.ana.Ao.i.i aqua coques ad tertias.i. ad ter 
cie partis confumptionc5 7 p fingulos Dies iciunt 
accipient calicem unum cum vino bono tepezam 
ccztilTimum remedium babet. Sextii copofim 
cd medicamen mirabiF opezatidie oeferiptum a 
T\afi p° Zllmaforis ca° De cura lapidis.lcge ipfu 
ibi. Septimum compofitum cd medfcamc oef 
criptu a Sczapide 40 breuiarii zi° ca° ftubzica 
illa.Confcctio ad lapide5 in renibus 7 uefica 7 ad 
Difficultate vrmc.ft.grano? malcpb.i.mabalepb 
nigelle ambo£ lege ibi 
uum compofitum ed bferipeo a J5al’o collecta p* 
dece tractatuu 7 allatus a Sezapibe prcallegato 
loco Bcica tlla.eVocdicamc ad lapide fico! narratu 
C decem tractatibus lege ibi. Tlonu medicame cd 
cbpofitu5 ab 2fuiceji8a tfeii allato ca° illo paftb. 
cDedicame ultimi! fedas doloze5 evbens lapide 
lege ibi .£t itczvim io.medicamen ed delcriptio 
ab eode3 polita $° cari ft!a za illo cap° Dico qp oe 
qd fzangtt lapidem uefice non cd dubium gn no 
fragat lapidc5 renu.f5 non conucztit lege ibi.Un 
decimum medicame cd eFr5 boc cuius ufus ocm 
lapidem renu 7 veficc indubitant fzangit 7 evpcl 
lit imo ab eius ghonc preferuat cuius de cripto. 
artari poLtt montani .camedrcos fu 7 mcu radi 
cum fparagi petzofiF apii 7 dauci fpicc nar di aco 
n.ari.3.i J.zadicis favifragte.3.ii.vitzi combudi 
fanguinis yzci prepazati lapio fpigie ari.|. J. c< 
nezis lepozis tocius cdburti i olla rudij J.mclt 
difpaati lib.it.fucci milii folis libj.aceti IglUttci 
ru.ltbj.mel 3uccazum fuccus 7 ace 
ru fgilltticu oia fiF lento igne coquant ufq3 quo p 
decoct05 fuccus 7 acetu cuaefcar.7 fftduu ilpilTet. 
C»5 g° infzigidazi icepit aliaf puluis Iu 
peraooarur 7 fiat eFr5 cuin3 .J J. continuis die 
bus debet accipi ante cibum per* quinq5 horas tn 
aurora 7 fumat 013.5.3. aque fublimationis apii 
eampcdris .£t foztior illa ed aq czetani mazini 
7 uidebis q> no ezis ab ipfo deceptus, delique ub 
medicine a natuz3 coi lapidem pminucteseduce 
tes.7 que pzobibet cius genczatb3. J£t meliozes 
aliis funt radix altee 7 fcolopedria 7 femen famti 
rion.i.apii campedzis 7 fc.altec 7 capilF ue.et nir 
ga padoris 7 cipi 7 radix alafecbiiluedzis.i. 
buli 7 ciminu Itlueftrc 7 femen citruli 7 batcce.7 
aq decoctbis agni cadi 7 aq ferariop 7 acetu fglli 
ticu 7 aq decotois ficle. £t fortius oibus idis cd. 
lapis q muenitur tn fpongia 7 camcpitbcos 7 pu 
legiu ceruini! qz cerui libenter* comedunt 7 tedit 
ad albedinc 7 poliu 7 aq ciceris nigzi 7 radix ipa 
gi 7 bdellii! de mecba 7 Ic.cipi egiprii 7 radix ca 
ne 7 uizga palbzis 7 cozticcs radicu lauri 7 femc 
radani 7 reltq filia 40 breuiarii zi° ca°.£x quibuf 
medicinis intelligenci materiam ppdnts 7 pfrac 
tiois iuicc erit facilecoponere elria 
fyru. confectoes iuleb troc.pillas.7 cafdc medici 
nas i cibis 7 potibus ntifcere 7 occFtare. £t ex cis 
tteru5 balnea fomctatioes 7 femfcupia componef 
7 olea ex cis componere CU5 igne coquendo uf ad 
folem exponendo, que in potu adumant. aut i ue 
ficam per canale uirge 0! ftziga iponatur.7 rcliq 
alia applicatiois igenia:£t idis modie lapides p 
minuuntur expellut 7 ab co$z geuezatoe pref ua^ 
egcr.7 a pericuF tuetur. Tocc qdem de ardore tel 
ne 7 nocumentis ab barcnulis 7 lapilF eucmcnti 
bus ita pc2tzanfcanr. 
Capitulum \$ de caufta ulcczum ucficc 7 quait 
* tttate eorum. 
Tbodreo aute ia fupcrcrt.f.poncf canones a mitra 
eurois a2do2i8im'ne 7 pro 
uenicntiuj et ulceribus ucficc a vzitidozii porop 
pro quo2um noricia memorandu p°.q' cede pdf 
fent dTc caufe ulceru ucficc ficut a ulcczum renui 
a omniu5 parti» corpis.f.ezuptio aportemi 
tis tzalitus lapillorii ul’ barenas per poros eius 
a eo# reftdentia i collo ucfice a fcabies ucl purtulc 
in concauo eius ctiflentcs.a freques tranfitus re 
rum acutaf per uias Vzitidozu5 a ucfice funt ca 
co$z. 3n eo enim cui affidue fit V2tna acuta fucee 
duut ufnera a ulcera.f.in uritidibus a uefica ip% 
tjcit.ca0 de ulceribus uefice.ZDemorandu5 etia Cf 
ulcera ipfius ucfice mala funt.a dctczioza ulceri 
bus rcnu.a proprie quado profunda funt.3llc efj 
cuius difrupitur uefica mozitur.ni t cadat ulcua 
i parte carnofa auctozitate *bypo.a commentato 
ris artof fexra Ucficam incifa5 bfe a ectj. 
Capitulum \6 de fignis ulccru5 uefice a diftin 
guettbus ab ulceribus renum a uziridozum« 
£3tg uo fignificatia folutionem continuitatis ul 
ceroiam lupcrftciaUg uf fcabiem funt eadem cu3 
ftguis ulcczum ue! icc.nifi quia diffcrut penes mi 
gnirudinem a paruitate.et qz vzina cum fedtmie 
furfureo fignificatfolutione5 continuitatis facraj 
ab eruptione fcabici in corpore ipfius iutta fente 
tiam tbypo.^.a urina pinguisfur 
furca mingit a cctj. De fignis 5 ortendentibus 
ulcera ueficc.primum ed difficultas mictus. que 
porert eilc rtraguria accepta pro impotentia debi 
te uzinandi.llam pzopter ulcera in collo eius et 
ifleutia no potert debite ucfice collu applicari e* 
pcllibili qrf cd aquofitas. 3n tali em'3 compreffio 
ne augmentatur dolor.qz uiztus nocumentii fu 
giens non temptat nec complet contractioej colU 
uefice cjtum oportet, vnde non fit debita aquofil 
tatis cvpulfio.quc mictus uominatur. fcd fit qui 
doq; en tus aquofitatis uelut gutte cadctes q no 
minatur dirtillatio V2tnc ut fupza dictu c. it 
eomunem doctorum fententiam nominatur gut 
tatim emifito.7 forte q' tal’ emiffio nderta uiztu 
te facta. f5 folum ab ipfa aqua fluribilirate a gui 
tate luis cicmcntaliter defccdente. iBecundu3 fi 
gnu cd azdoj' ucl tziftie fracto punctionis uf mo 
dicationis pcepta i collo ucfice.a foztior in capite 
pudibundi ut lupra z° ca° buius operis declaz3 
tu5 ed.que pi ouentr aut a fanie aut ab aqucfitatl 
uel altera materiali caufa bumorali. ucl propter 
dirtcnfionem in locis ulcezatis factam. Zerriu 
fignumcrt cmitfio fanguinis 7 puzis fimul cum 
vzina. 7 fanguinis quidem in tempore in quo fit 
eruptio in ipfa.aut ulcerum ampliatio ucl dtrtra 
ctio partium eius.puris uezo exitus c.quando ul 
cera dant 7 tn eis multiplicatur fanies. Quarti 
fignum efl fetor in uzina evidens, eoqz fanies 4 
caioze putrcdinali genita edictor enim cd ftgnu 
purzctactois.p0 ,pnorticop corneto ulnUicet boc 
lignum non Ut neccdaric ueritatis.pot tamen in 
vzina multa pauca reperiri fanies. que non eflet 
furticicns multam uzi »35 reddeze fetidam, z* 
iterum potcd fanies in aquofitate muenta die re mtiTe putredinis; que non Micciet mf 
tum in vrina rcp2cfentarc.ut in p2tn° vfi ulccq. 
qz aceti. £t 50 iterum contingere pollet. # aro 
ticttas in aquofitate imprelTa ect ab aliquo agere 
ut anifo feniclb a fifibus.Sicut em iuentunt plu 
ra vrina fetere facientia ut fpagus a femen lini • 
3ta non tnconuenit inueniri quedam quetpfam 
jeoDant a20tica5. £t 40 itczii qi potutftet 
tingC2C per firiga5 iiectu fuiffe uefice medteame 
altqo.qd fua aroticitate faniei fetore occultarer.? 
reliqua talium i Quintii fignu eft fortis cornix 
no fanfei cum aquofitate in principio mictus. a 
mamfdta faniei ab aquofitate feperatio.du V2ta 
quieuerit a tnfrigidata fuerit. ';£>extum figmi 
e grauitas a dolor in lateralibus partibus vfus 
anebas ftxus. £t caufa illius eft p20pter nocume 
tum ab vlceribus cotcatu3 fufpenloriis quibus ue 
fica fubftentat ad latera * Septimii Itgnu5 eft 
oolor eria partibus pectoris comunicatus a veri 
ficatur ex fitu uefice a colligantia illius.foec gde 
omnia figna fere etiam appare2e poflent licet re 
miffe muitum .quando ulcera continguntelTe in 
poris uritidtbus.nifi q2 dfnt in boc. q2 dolor in 
illis apparet pofterius per fpina lateraf2 
fus f 5 inceffu3 a vriridop fuper fpina. 2ft 
uo ulcera uefice vt pleniuscognofcantur differut 
ab ulceribus renu in multis a pueniut in quibuf 
dam. Conueniunt itaq5 omniu bo$s mebrorum 
ulcera in Ixx q> utraq5 cocomttatur mictus 
guinis a puris. 2° conueniunt in boc q? utraq3 co 
comitat dolor guatiuus a moroicatiuus. 30 con 
ueniunt in caufis effcctiuis que pollent efte 
utrifq5 cocs. Differunt at in mftis. £t p°g 
dem ex parte mictus: nam ulcera renu ctocomita 
tur facilitas vrte vt in pluribus.eo q2 renu5 offi 
ciumnoneftad vrina expellcdu.fed folii ad per 
ficiendum.dixi autc ut in plurtbus.quonta freque 
ter ,ppt| lapillu claudente uiascollatorii panici? 
renum per qs aquofitas per vrittdes dercedit ad 
veficam.non eft facilitas cum ipfa in uefica recipi 
non pofTit. Ulce2a vb vel'ice neceftario cccomtra 
tur difficultas vrine aut impotentia emittendi 40 
pter tmpedftnetu claufionis uf impotentiam ap 
plicationis colli uefice ad ipfani expellenda5 aut 
difficultas detinendi ipfam.quando p2opt| ulcera 
collum uefice mollificatur.ita ut eam detinere n 
pofftt.aut difficultas expellendi ipfa vrina. p qua 
ipfa guttattm expellit. vt fup2a deductu eft.qua 
do ulccaa vcfice neceftario concomitat difficultas 
bec uf illa. i° itep differant renu vlcera ab vi 
ceribus uefice ex parte alicuius qd cum vria emit 
titur.f.ex parte corticii.cortices qui emittunt ab 
ulceribus 2enil funt rubei.eo ai C0I02 0052 radica 
lis talis eft.? fubftatia adbuc funt magni q2 a ma 
gno corpore et denfo educuntur. £t 50 iterum 
funt fubftantie carnofe fimiles in colore a in fub 
liantia. Cortices uero qui emittuntur a foloe p 
tinuitatis uefice funt uelut furfuree refolutiones 
fi fcabiofa fuerit, aut uelut ut cortices maiores ? 
groftiores p2edictis filtcet furfuribus fur uero te 
nutores q cortices a renibus expulfi ? iterum co 
lore funt albi. Cortices vo qui emittuntnr ab ul 
ceribus viaru.f. vritido2U3 fut mi 
noree refolutionibu3 furfureis. ? iterum magis 
tenues illis.£t per Ixx differunt a corticibus a ue 
fica expulfis. per que etiam differunt ab bis qui a 
centbtie expelluntor. tzt ctta q2 bii albi funt.3ll{ 
wo rubet. 7 conucniunt ocs btt corticee ab bis 
membris educti in boc.qz non un§> expcllut nifi 
015 vrina fimnl.3do ulcera 
fnuice3dift"erunt ex parte alteriue contenti i vria 
inuenti 7 eft fanguis. Sanguis enim qui areibuf 
educitur ad claram rubedine inclinatus e magif. 
?lle vo qui exit a uefica fubalbedint vicinior eft. 
a piius mirus a reibus egredit magis cj> a Vefica 
fi pares fuerint cae eductois tpftus.ab eruptione 
ent'5 apoftematis in renibus plus fanguis educit 
q ab eadem in uritioibus 7 uefica. a ita de alita 
caufis oiccndii eft.vt de aptione orifta'052 uenaru 
7 fifuris in fubliantia borum accidet! 
bus. 2fdbuc etiam fanguis ifte qui a renibus edu 
citur 7 cum vrina expellitur fortiori comixttone 
cum eo ccmmtxtus eft q ille qui ab V2itidtbus 
7 vefica expellitur, bumidii enim fluxtbile te22eo 
commixtu5 fi debet fpariu logii dcfcribe2e ocfcen 
fu fuo fo2tt'ori comixtoe cuj eo cdmifcct:' q fi puu 
fpatiiiconfluendodefcribat. Sed exitus V2ine 
uirge oiftatia maior eft a renibus 
q colli vefice ad extrema partem uirge. 3gitur 
fanguis a renibus defeendens maiori comixtioe 
cnm vrina commifcet.cj? a uefica defeendens. £t 
ex I xx apparet qtum 05 mcdicii effe fpeculatore* 
Mixtio enim fanguinisquidefcenditab urittdt 
bus media eft inter fortc5 mixtionem que fit a re 
«ibns 7 debile5 que fit a uefica. £x quo iterum 
co2relarte concludit intentio plurium doctorum 
qui dicunt q faguts a uefica defeendens fubfidet 
in V2tna i Qui ub a locis alriortbus exit nequaq5 
fubfidet. 2ldb uc etia 40 boru5 membrorii ulcera 
Crnt p altud cotentu qb e pus. eoq2 tllud qb a re 
nibus defeendit .non eft adeo grofiuj ficuc illud 
qb a uefica defeendit. Bmplius colore fuo ad fub 
rubeum declinatur: £t 50 q2 forti comixtoe szi 
ne cdmifcct ex fudameto ftati aoducto. ict 40 ga 
non cfl velxmente5 fetorem babes ut in pluribus 
nifi t tempore magne co2rwptdis ulce# pzedicto 
rum. fcus vero quod a uefica defeendit groP 
fum 7 flcgtibus cdmtxtu inuenttur. a qbus raro 
euaruz uefica ipfum etia fubfidet i V2ina. £t 
itep cti fetet maior percipit ab eo fetor q in eo g 
a renibus educit.Sanies vo q ab ulceribus vriti 
do£ educitur 7 pauca eft 7 non uetenenter comi 
Xta. ut illa que renu 7 ad albedtnej tendens.nec 
tantum aquofitatj fubfidens.nec tanto fetore afto 
ciata.qto illa que a uefica effudit. Amplius itef 
ia generali differentia dfnt membrof ulce 
ra ex parte loct doloris.3n ulceribus eni renum 
dolor percipit pofterius 7 apud ylia ut fupra ui 
fum eft ♦ 3n ulceribus 015 uefice peipit in pectie 7 
fub 0500.7 quadoq5 extenditur ufq3 ad ilta 7 uen 
trej uelut dolor laborant} in partu, fct rurfus ad 
buc Cj° difterut generalf bo£ vlcera 
ex parte fpetiei doloris 7 intenfionis eius.dolor 
ei3 ab ulceribus renu euentens plurimu e acutus 
cum punctoe etiam inflammatione nobili.7 licet 
fit notebiliter intenfus.non tamen adeo ftcut do 
lor in uelica a paritate cartl .pueniens.vefica et'3 
eft membra neruofu cuius fPatio tnftis itenfiue 
mai'02 elicy tUa que eft renu-dolent enim renes 
folii fratione panniculi.cuius tamen fenfatio ab 
coru5 camofitate obtui ior eft q in uefica. Se 
ptimo itep dfnt boni membroru ulcera inuicej per qndam accidentia concomitari folentia fm 
eorum diuerfitate. Ulceza enim renum vt plu 
rimum concomitatur totius copons lalTimdo 3 i 
potentia ad progrefTiuii motu a ad alia exercitia* 
a buiufmodi caufa efl.qz multis de pazibus ner-' 
uozum orientium a nueba quibus motus corpo 
zie tanij' inftris pftcimr in nocumcrorenu matjia 
uel mala £ptb comumcaf.que efl caufa ipedimctt 
talium ad exeiidu5 in opera motus 
conuementia.Zalta enim accidentia fi cocomitaf 
Vlcera vefice maxime appent in membris motuf. 
pez que inferiora membra mouerur, vt anebe co 
re tibie. £tiam ulcera rentl cocomicari folent do 
lor comunicatus miracb 7 parti uentris ,pxime 
•deezato reni. £t baius quide5 ca aflignat a via 
tico v° If de egritudinibus renu5. boc autem ac 
cidens non confegtuz vlcera ucfice pp ipfam non 
babere tanta colligantia cum fifac cooperienti in 
habent renes ad illud. £t tfciu acci 
dens qti ad vlcera 7 ad alias zenum egritudines 
fequi lolet e (lupor uel dormitatio queda cum fti 
giditare percepta in pede cozrrite reni pitienti • 
7 dexter pes compatitur dextro reni. Ixjc aut acet 
dens a nlfo auctoru5 afTtgnatur uel apropriatuz 
vcfice.7 ca in illo efl proptj colligatia ia predicta 
hcc funt omniafig.que non leui labore bine mti 
per varia uolumina colligere potes. 7 l*oru5 fmo 
num plurimu fubftentat fuper fermone i5l’i icert 
orum v° 7 is>a t}cii ca° 7 40 bzeuiarit ca° 148. 
Jzc m diutftontbua Zflmaf ca° de egritudinibus 
renum 7 vefice 7 plies alibi.qd tibi pezquirendu 
relinquo .Ile te afticia ccdto alfatou5. qd primi* 
modernop euenit magis pzoptj raritate exercitii 
in voluminibus q' proptez veritatem 
tam cognitam. 
Capitulum i> de cura ardoris vzine^puenien 
tis ab vLczibus vefice. 
lam § notificatis fignis vlcqe vefice 7 differctite 
ipfozum ab bis que funt rcnu5 7 vzittdo^z. tranf 
eundum cfladaltignandum canones curationis 
tpfom. Uidcruz aute ex bis fententiis fapientu5 
borumbas intentoes curatiuas 
premtiTis femper generalibus itentionibus mino 
randi materia5dmertendi eam dtgenpi matjias 
antecedentes aeradtcandi eas a membris.tncjbuf 
tancj? imineris cum materia continet potel t elTe 
caufa augmenti vefice 7 nocumenti eorum 
Quibus tam antemilfis. prima itentio erit pre 
dictor vlcerum mundtftcatio. za w erit 
dentium ipf of fedatio. 3® erit regeneratio car 
nis uf ftbt proportionalis cum jpgluttnatoe ptiu* 
4a efl bo$z confolidatio. va clt regiminis re 
rum no naruraltu fibi 7 vlceribus renu conucnief 
commenluratio. Oro pa igitur pplenda itctde 
legenda funt illa que de mundificatoe vlcqz- remi 
in precedenti ca° feripra funt. £a Vd que ab auc 
toriDus 7 cottidiana expictia iuuari cognita funt 
ad vlceza vefice mfta funt i £t primum quidej i 
lene f atis inter alia efl aqua ozdei cocta cuj iplo 
non excorticato. £t foztior illa efl cdmixtio eius 
cum ru. 3* iteruj fortior erit ipfa fi fimT 
cum 5uccaro ru .coquatur cum radice liquirtrie. 
£t adbuc fortior fi coquatur cu radicibus feniculi 
ad lauandum 7 abflergendum. 7 cum femibue fe 
nugrect ad mollificandu 7 lubrificandu3 7 mundi 
ficandum 7 cum femine pfillu uel citomoruro»t 
cumbispredictisaO&endo crocum ad mafuraw 
dum i (edandum dolorem. Si autem adhuc 015 
ea mundtficare dolorem fedare 1 ucftcam confor 
rare ueli'8.e*tbere potes tpfa cuj vino dulci a feb 
tili aut cum fapa. £t'fi adhuc audactus abflerger 
n mundtficare uellcs. tzanfeundum eft ad feoida 
ozdinate.qtf ell aqua melT. qua qutde5 cum aliq0 
pzedtctozum coquere potes fm uarictatem inten 
tionum * vbt' magis lauare queris 1 mundtficare 
n lenire in ea coqucdo aliquid de fenugrcco uel d 
femie lini; vbi vero infrtgidaze aut calore remit 
tere cum ea amilum femina citoniop n pftlium 
coqueze. £t ubi magis doloze fedare queris cum 
'"ea camoilam mclltlotu crocu n. femen altee.Cum 
aute5 magis abftergere aexiccare queris. coquen 
da erit cum radicibus petrofir apii dauci a ftTiiL 
Si me infzfgidando 015 ea dolo2e5 fedare qris 
aliqualiter ftupefaciendo coquant in ea flozes ne 
nufaris femen lactuce papauerts albi a ftTia cum 
grais pini nf mucillagte maluc uf decoctoe femi 
num ud quidem ita gradattm 9 
fidcim fuccelTtue altC2u altezi fubiungendo ad 
miniilzari dbet. £t poteris coplcre ttetione5 mu 
dificandi lauandi a mcdiocritez abflergendi. £c 
fi per bec utdebis tibi operatione fucccdere prof 
per.eo qz rectificatur faniee a fubfkanna colore fe 
tore fuis. a mioratur et ipfa <j>tttatiue. et aedon 
tta que prefuerunt nobfr rem illa funt. Ikcede 9 
fequentj cu*regenerattbus a glutinantibus, b qui 
bue paulo poli dicetur aliquid amplius. Si aut 
per bec lema mundificantia non uideref tibi fuc 
eetTio peroptata.tranfeundu eft ad ea que maiori 
potetta a mundtficare a abftergere poflent.£t oc 
numero hozufunt.ficut aqua fublimationis apii 
famurion a dl apium campcftrc: £t fortior illis 
adhuc efl aqua fublimationis captlf veh.a fpagi. 
■bec enim duo licet ex parte gradus qualitatum 
tempezata fint.tn gzadu tame aptionts cozuj po 
tenctoza funt.3ta q? capillus veneris ponitur api 
tiuus in 5* ut v° colliget ca° fuo colligenti c.Jorti 
ora itq2 ejepre gzadus a apt onia funt ficut pet* 
fit mdtanu daucus ircos rubea a aqua 
fublimationis. aziflof.lon. azthanite.lxcquide5 
omnia a fupertora tacta pollent ita fupezius erbt 
beri ficut per ftriga a vel icam impom.de quibus 
etiam balneatoes encbatifmata linitoes. emplfa 
a cpitbtka fieri polTent.et vnguetu in canale vgc 
cum plagella impouta uel imus per firingam in 
iccra.a taliter vr fatis ronabiliq adimpleri polfc 
primam iutcntiog. £go aute feto vlceaa taita 
conuenientcr mudiftcat ufue fublimationis radi 
cis altee.3tem raditis pentaftlonio. 3tej radici 
orobi recentj.3ton aqu3 fubltmattonis confoiidc 
ma.£t aqua fublimationis gzanozum al kekegi 
cum radicibus eius.bec 0 ttetione pztma. 2Jcci 
dentia au tv que talia vlcera concomtraut uel con 
comitari (olent.funtfebzis acuta fatis. ooloz in 
tenfus pungitiuus % mozdicatiuus*? quandoqj 9 
pzelliuus in collo vefice* Xeztin3 ell impotetia 
detinendi vzinam. Ouartu efl uigiliazuj infla 
tia ? p2optez dolozem 7 pzopter necefliratej ez\x 
ptionis ad Vzlnandum fequens. £t pztmo qutde 
qti ell acuta febris pzouidendu ell conuenientibul 
tngemis.St enim frbzis confequat ad bec vkera 
pzopter inlldtia dolozis.qui ell caufa putrefacto 
itis bumozu.eo qz ponit eos i fluxu ? agitatione, ttam omnis dolo2.f. nobilis eracuitreuma 5’ 
tegni.q2 bum02rs a natura conucniente2 non re 
guntur. lunc intentio in cura talis febris eft du 
pier, 'forima e fedandi dolo2C5. oe qua parum 
poft dicet". 2a vero erit adequadt materias f5 
ea? va2ietatcm. Si enim appeat fanguine cfie f 
norabiliebulitbcpofitu.rcfrangit illa 
eg2um cum fir0 de iuiubis oc rofis f 
firu0 accro‘o.£r fi velis rem audact02em iflis 
fir.acaofitatis citri.3.1.5. aque ediuie.j.iii.aqne 
lupulo?.5.i.5’,da totii mpotu actu frigidu. £t fi 
vdis mate2iam corica5 adcqua2e:a*biberc potes 
fyr.uioT De berberis De ribes de p2um's.aut firu. 
defuccis 7 aquis frucruu. vf compofirum Ixx. "Bc 
fiz.fimplicis aceq ori'5acbare an.J.i. aque folat2i 
7 angurie.an. Jd.y.milcc. £t fi queris adequare 
materiam flegmatica cum fanguine commirtam 
da firu.oc bifantiis fau.ccpo- 
fiti aceri an.J.i.aqueeupatorii endiuie. an. Jd. /. 
mifce.!cn uideris materiam mcfica5 cbulire CU5 
fanguine permifee firu.de bifantiis cu fir0 oe epi 
tbt'0.7 erbibe boc vf tUud ufq5 ao appctia3 nobile 
digois que percipit’, co q2 fubftatia V2ine aD me 
diocritate ocducta eft.7 color cius fifr. 7 tuuenit 
tn ea contentu3 laudabfe cum conditionibus .V • 
limitatj.f. fit albu5 cqualelene infundo fedena 
7 diafanttati nobfr uicinii.qbus appetibus foluc 
mate2ia in p* cau cum clariricatibua fanguine5. 
ut mcoulle calTie fiftj.5.r.aque decoctois tama 
rido? p2unoum viola? lupulo?. 7 febeiten.J.iii. 
3n 2* vero cau foluc ucntre5 cum mana vel calTia 
•f.vcl otapruuis fimplici. '3n 5° vero cafu foluc 
, uentre cum infufione agarici cum aqua fructuu 
- iam piedicta. 3n 4* aiit cau euacua cu3 elccruas 
rio De pfilio qD educit materta5 omne3 fanguini 
p2opziequadofitcum polipodio 7 
decoctoe agarici. £t attede in quocunq5 lx>? me 
dicalu5 duas rcgfas. pa q? fi videns pe2 digtiua 
bumozes ad fuum tempera metu fatis eiSe redu- 
ctos. euica i $tum potes farmaca folutiua. Cum 
tuuamento ei qo faciunt cuando matei ias ia pi e 
dictas.necdTario pfimas mateiias inclinant7 po 
nunc iu fluru ad uel icam. q2 in cafu plurimu3 jp 
cedere foleo cu adminiftzatde clifteriozu. z* re 
gfa in cafu ifto attendenda c.q> fi euitare non po 
tes \yx folurmm.no fecerim a ieniriuie aut ab bif 
que notabifr frangere poliunt folutiua infrigida 
do leniedo bumecrado ud alias malas qualitatef 
ab cis abicicndo 7 proprie acuitate. laceo bic a 
lias intentiones ad febres necdarias, f tcut eft re 
cttficatio regiminis admimftratio diucrrentium 
materias bine inde confortantia virtute 7 eo2U5 
que recrificant boram cibatcis 7 menfura5 alia? 
rerum nen nanualiu. Ilon eni bic eft preiens in 
tentio ad febres pzincipaliter intendermifi ut f4 
accidentia bo? aute feb2ia iftie vlceri 
bue fuccedcs p2opter dolo2C5 elTet cffimera.facile 
ca2arecur ipfa cum fedarioncdolo2is, Dolo2i 
autC3 ad talia vlccra confqncti. fi fuerit pungiti 
uus 7 mordicatiuus ficut jiurimu contingit fub 
uenmnt medicine que nunc ante Dicte funt in ite 
rione mudificationia plurime ibi facte. adbuc 
etia fumma mdiema eft vefice cu liringa impo- 
nere lac ouinu5 vaccmu.7 melius infrigidantium 
eft jfminum.d confortandu3 vb bumanum. quo 
rum qdij fi uis infiigidatmn redder magis, ium 
mtmt tttticnf remedium mtTeendo fpfum ante eu 
aquoftori parte albute oui recentis bene agitati. 
«t nuncj? boc remediu decepit me i uiuamcto fuo* 
Confert etia nobfr ad boc aqua decoctionis gra- 
norum pinee i febeft: ante er iflts facta. £t ite? 
ipfa eadem aqua albule oui fola impofita confert 
folemniter. £t fi telis ipfam lenitj ftupcfaciedo 
facere fedaria5 dolo2is.commifce eam cum eqli p 
fi aque emulfionis fetu5 papauerie a lactuce fit • 
£tu non ea audar ad fedandu dolore cuj infrigf 
dantibua paria 7 leuiter ftupefacietibue.admifce 
cnm ce croal aut aliquid de vitello oui. De bis 
vo quibus in fedando doloze bunc fepe fum ufus 
eft decoctio er copofttoe mea quefublimis iuua 
meti eft cuius defcriptio.B* Ieiu3 portulace lactu 
ce endiuie fcariole.ana. 3 ii.flozu nenufa2ie 7 vi 
0U9 ana .5.i.gno? papaueris al.5.1. gnorum fc 
bcften .J.it.fe. iufgami al.5* .croci .3. t. Itqu trtrtc 
mundare. 3. v.gi*anoru5 coqn 
tur m fer. lib. aque ufq5 ad confuinptionc3 ciete p 
tte.deinde colentur cum erpzeflione leui. 1 xc qui 
dem Decoctio fi dent de ea j.iui.aut.v.repide no 
tabfr Dolorem fedat:£t foleo etia5 er ea cum pul 
uere 5uccari aLduplo ad ipfam facere tragea.jrc 
confectore pilfas 7 firupos darificatos 7 aliis va 
riis modis pzocederc foleo egrotan 
tiu. 50 vo aceidenti.f.dtiTurte fubueniendu e cij 
bis que fuperius in cuza vice? renu dicta 7 ferip 
ta fuerunt. Zzia tame bic pono fimplicia que in 
accidente ifto funt mibi fepe utilia pzobata. £>zi 
mu5 eft vt patienti Det omni mane in anroza .5. 
t.pulueris glandtu cum aqua decoctois icozie kz 
ri pzeparate. 0ecudu vo eft cmptY-5 fcu5 de ra 
dtctbus confdide medie 7 fazina rt5t teopaej utftf 
cu fucco ud aq fublimatois plaragims. Xeniu 
eft boc V*aq fublimatois corticis gzanatozu5 re 
centtu .J.iii.puiueris co2ticis inter medio? calla 
nea2u,5.i.5uccari cadi.jj. Det boc i aurora 7 an 
te cena per vna5 boza. Poteft etu fubueiri 4" 
sccidenn.f.inftantie vigilia? fedado doloze fi tu 
erit eoium caufa cum bis que paulo ante dicta 
funt. & vero vigilia2um inftantia fuerit pp ni 
miam ficcitate ia5 acquifita er frequcctbus euatio 
niDuo.qne arefaciut co2poza.tunc illis fubuenien 
dum eft cum reg mine bumectatiuo fubftattfice 1 
qualitatiue.vt panlo poft dicetur xt cu bis medi 
cinaltbus.que infrigidant 7 buroectanc. 7 013 bis 
digriuiB fupra tactis. vt fir’ violato iuuibmo ne 
nufario.7 fublimatoibus bo?.f.portuIace agurie 
7 firium.ee cum erbibitoe fpe? lactis, oe quibus 
fup2adictu eft.7 ftatim poft erit fermo amplioz. 
£t cum femicupiis 7 errremo2u balneatbibus fa 
ctts cumdccoctiombus uegetabiliu frio? 7 bumt 
do? Vt viola? nenofarts malue pbtulace blete fo 
lio2u vitis 7 imuba? 7 fibi fifium. £c fi videret 
ficcitate pziuatma vef poliriua fuilfe ia i cerebzo 
confirmata cum bo2u oecoade fuperaodedo C02 
tices papaueris erobzocent ercrema vf balneer 7 
caput ipfu.neq5 er bis timendu eft. 7 p2op2te cu 
virtus fuerit fo2tis.7 non fuerit inuenta materia 
a capite reumattjas. Cum autem contingeret vi 
gilia? initantia accidere p2opter frequentia mic 
tus.que quandoq5 tanta inuatefeie . q eg? quatu 
cuq3 conuenienrer dormientecm necetfario exciti 
ri cogit. Xunc altero duo? ingemo? p2outdcri 
poteiiquozum pziroum eft.ut habeatur plana cu fi tum ad banc intentionem iterum cft 
a Scrap.40 bzcui32ii ca° 14° Tkica 
mina ad vlcera accidentia mcmbzis tzine.de q° 
etiam memoria fup2a fuit in cura vlce$z epatis. 
Qu32tum compofitU5 eft delcrtptum ab 2(nd° 
maco in difpofitoe renu 3 vcficc ut x° dece tracta 
rml ca° pMkfe.lint fe.papaueris 3I.7 citrulli dra 
gaganti an.5.ii.amili.5.iui. agKga.trocifcos. et 
ego cos compono cum fapa. £r quinrn iterum 
feribirur compofitu ibide confcqueter in littera < 
dum dicit ad veficam vlccratam 7 diffuria.lk.pi 
neasfupple eius numero .xxx. dactiloe 
numero, xv. liqutrttie .5. 
it.croci obulum vnumVnirre obulum Vnum. licet 
in alio volumine non inudatur mirza. ego tame 
ci*edo q conucntentior cft oefcrtptto cum ea q fi 
ne ea quoniam ipfa aduerfatur putrefactioni. et 
*incarnat vlcera omnia conuenienter ;componai 
ergo 013 vino potropio 7 eft fapa decoctionis me 
dictatis cius. /f CUtimu vero compofitum eft et 
deferiptionibus 3utcen.3° cano. fua pa tractatu 
6° a deferiprione vltima.ltcet non videatur mibi 
bec defertprio ad pzopofitum illius tractatus q 
eft de firupis defertprio ergo cft illa,2Dcdida no 
' ftra conueniens ad Vicus vefice 7 vie virge iiecta 
in forante eius Tk plumbi ufti medulle fe. meldis 
ommu5-an.3.V.fpodii.5.ii.gui arabici fc. papaue 
ris 7 coznu ce2ui conbufti omniu anna.5.iii,opii 
5.i.iufquiami al.tercia5.3,i.mi2re.5.ii. terantur 
omnia 7 fiat et eis colliriiicum aqua endiuie fccu 
dum figuram co!lirt02u oculi.7 funt figure fief.q 
£ bafi3 eft g2oftio2 7 piramis acutior, adminiftre 
tur cum inicctorio refolutii in lacte.aut i oleo b g 
nis melonis. bec medicina eft.cui non inueni pa 
rem in mundifteando abftergendo a incarnando 
Ixc de intentione cercia» Quarta vo intentio p 
foltefanttum. fi bene conftderas per illa que in in 
ternione 5 fetipea funt fimplicia 7 compotita fa 
cile adimpleri potcft.neqj opus e bic cxiiccatione 
facere. q ille medicine eedem numero tales que 
pftunt incarnare et confolidandt' potentiam ba 
bent. eo qz confolidatio perficit a potentia medi 
cine.que fua ficcitate fupeificic carnte excoqucdo 
conuertit [ duritie calofam. nifi q2 medicine p20 
p2ie confolidattue ultra ficcitatcm.aliqua debent 
participare ftipttcttatc. pzopterqtf Vna a eadem 
mea.quc fecundum vnum modum applicationis 
eft regeneratiua carnis. P m alteram prepuratde5 
efficitur confoltdatiua.vt dragagatu gut arabicu 
torzefacta confolidant.timplicitcr vero talia con 
; glutinant a incarnant.7 alumen crudum vicerat 
a vero- combuftu ftgilUat 7confoli 
dat.cjr medicine que in precedentt intentoe pofi 
te funt.omnes potuerunt fieri cofolidatiue. fi eis 
adtungantureaquecum fuaftipticitatea (iccita 
te fupeificic carnis tranfmutant in cutem * De 
‘ compofitis igitur confolidantibus. licet corndia 
na experientia plura inuenert vtilia.fclum tante 
iUa con!cribah7.que frequentius in ufu meo cecib 
runt.quo2um p2imu fcrtbtt io.continuicatisca0 
fila Tkica. bi funt troc.ad confoltdandu vlcera re 
num a vefice. Ik luti azmeni luti romant 7 eft ter 
2a figillata fan.d2a.acatie caratbit a eft ypoquif 
ridos ka2abe fc.mcloml.gut arabici amili roia? 
an.equales partes conficiant’ tzoc.ut foleo cu fuc 
co cande equine 7 frequenter utendum eft eis ini 
curbtti parua C0IU15 babens nofabiliter groffu3 i 
cui virili memt 21I imponi debet. 7 habeat later 
aliter adoitameta pciforata.quibus fufpcfiora p 
decentia alligentur cum quibus cingat’ luntbar.? 
ita die noctuq5 teneat. Amplius fi vigiliarii in 
ftantta adhuc extrema inftaret. non eft 
aliud pbificnm a fapienttbusinuentu. nifi q ad 
narcotica tranfirc opotet.7 tn de biis quere fupra 
7 obferua canones in eo£ exbibiroe confcrtproe.7 
tunc exhibe ea 3 felicitabit operatio. 3am fatis 
videtur mibi fufficientcr declaratum effe itentom 
tcrcia curationis \dce22 vefice 3 a2doris proueni 
entj ab cis.per ea que fuperius feripta funt tn cu 
ra ardo2ts prouemet} ab vlceribus epatis 3 renu. 
tlec 05 particulariter repeter illa' que ibide pofi 
ta funt 3 laudata ad regenezandu ca2ne3 7 inca2 
nandumflicet tn vlceribus uefice inftrumcta non 
fint ca2nis regenezatiua 7 tncarnatiua co ma° q® 
tn vlceribus predtcto£ 
niarn Iwc memb2u neruofu cft.i quo paucitas ca2 
nis rcpczituz,pzecipuecirca collu eius. Oportet 
igienr talia regenezantih attralxre fanguine na 
ture fpmaticof i pplonc.7 modo fub 
ftantic couenientc.fit oportet eadc5 medicamta 
effe maio2i ■vtfcofttdte fua pzcdictoy, vice# 
glutinantia.Que VC20 defimplictbus elegantioa 
pzdbata fiit. fut ficut tbus guofii puluts yreos ra 
dix betafilonts cctaurea mt02 cauda equina rofa * 
ypoq uftidos kndazaca flores altce 7 femina esus 
3 corilua ru.7 farcocola nutrita 7 flores ypcrico 
nis 3 /1 milia. Dc compofit s vero pulueres in 
ucninntur hinc inde medicine.quc ad bac ttent05 
conuenire poiTunt.ict p2imum quidau qd inneni 
vtile ad incarnandu 7 fedandum dolorc5.ymmo 
ad complendum mundtficatione 7 ad alterandum 
malam compldne3.3 pzopzie cala5 eft compol irn 
Tk af.io0 r)ttncntif\pp° ca° t°.3nfu.1us difcipulus 
de memoratali fuo.lxx eft cftftef ad ulcus vef ice 3 
ventri fuppk cu$ firiga initiendum. Tk 
♦i.mucillaginum feminum fe.altee cito 
ttio2um pftli cerufegui.azabici albuis ouo? lactj 
multeris. £go vq fic domefticaut defcriptic5 bac 
V* mucillaginu qttuo an.J.i.aq albuis 
oui fcctj abo pcjlTati q vifeofe ptes ab aqisfmoue 
a t.J.t.f.lactis nwltert8.3.it,cerufe:5.iitt.gui.ara 
bici.3.it.conterant oia dutgenter fit in mortario 
plumbeo 7 per firinga initiamur quater indieuF 
ad minus ter. r#xcundum compofitu3 ttcp ad 
banc intentione vttlecft ex deferiptioe £iuic. tp* 
tereti car oe cura vicerunt vefice finali dclcnptdc 
ibidem medicamen aliud lk fc.cucumeris melotf 
3 cucu2bitc cxco2ttcato2u an.3.v.amilt.3.iiii. fuc 
ci dut 
cis excorticataru ambo£ an .5. 
pinf .3.1 tt.f0. apii dauci.fe. cruce gza 
tt02um excorticat02u omniu an.5.1.ti.gui.arboif 
fe.iufquiamt al.opii oiu3 ati.friiuice 
ris nig2i.3.x.croii.3.v.fiant trochum rob.i. cum 
fapa.3 fint ponderi8.5.ii.3 bibantur cum aqua ra 
ffani fupplc vbi cjTet vzmc retentio noblr abfqm 
magno azdozc.aut cum aqua apit. que c prouoca 
tiua abf q3 acuitate.aut cu aqua ciceris mgri. qua' 
do queritur maior abftcrfto.quc cft tn eo pzopter 
nitro!itate fua. £t inucni ctta iuuamentunt i cis 
tmtitdo cos in Veftcam.7 p2op2te poft mundifica 
tionem vlcezis ut feribirur - Xerttum compo ciendo vefice 015 Pzcdicta. qt5 melius erit fi 
dentur in potu cum aqua plantaginis. 'i ftmt de 
mediae infufi difcipuli ilibzode mcmoziali luo 
ibi. Compol itum vero leuius illo ite? fcrtbif 
io. continentis allegato ca° li° 2C 2$tmafui ad Vl 
cera quibus eil ardo2 vebemens in vcfica. fpu 
me.i.mucillaginis pfilii ri fimilium fup 
p, e ali ce albi abfq5 opio .5.it', 
tnictendu cil in ca.i.vcficam per 
jiringam mane fero cum fuerit tepidum.# fi fi 
fuerit fana per bocXvlcera.initiendu efl in cade 
,f.vcfica di plumbo buflo cum tbure.f.equali pon 
dere.ut lief albu CU5 p2edicto mucillagine. Si 
vero magis fedationi dolezie itedere volucris # 
regulari curattoni ftt per confoltdan 
tia pzcdtcta.tunc initiatur in vcficam medteame 
qd eil compofitum ftafis allegato ca°. Cuius def 
criptio efl bec. V* iiifqiuamiji.quani.i.g.rv. 0 
pii kiratb.i.(e.citrullo?.5.ii.fe lactuce.5J.fe.pa 
paucris-5.1 J. initiantur cum lacte in vcficam • 
aut dentur in potu cum aqua emlTioms 
zis.Cum bac enim medicina pzocdTit ftaf t cura 
vehementis ardozis tn filio Dauid. cui fedatus 
fuit dolo2 er ulu illius medicine. cum vero dimi 
iit eam 2eucrfus fuit dolo2. ci ite? accepit eam 1 
dotor recellit. 1>2eter \xc aute compoftta duo 
vtilia multii inueni.quo? deferipttonem lege f* 
can.fua 2d 8° tractatu de trocifcis. quo? pzimuj 
eil ibi Bdca illa trodfi DilTulidis conferentes ad 
vlccra renu a Vei‘ice 1 mictu fanguinie 'i dirttcuU 
tatem V2ine.£t fecudu vero eil deferiptio paru5 
infra ibidem inuenra. Irocifcus alius qui con 
fert ad vlcera intellino? a fputu fauguims. vide 
pidefcrtpcdes.quonia. ambe laudate funr.2Jdbuc 
et duas innem deferiptiones trocifco# a Sera. 
7° b2emarii tractatu lyafclepiadisad vlcpraq 
fiunt in inllrumetis V2ine lege ibi.£t ifra. troci. 
ad illu qui mingit fanguine er renibus % veiica* 
ambe enim deferiptiones ifteiolcni iuuametop 
lolidant vlcera illa. £go autem preter multa a 
pzedictie iiluilribus viris accepta que noblr con* 
ferunt. tria mueni nobir leuia compofita ad bac 
lolempniter iuuatiua. Q11021I p2imu3 eil boc. 
Vx mumie fubtililfime trite .3.1. tburis guoli pul 
ueris caude quine an. 3.i. plumbi ulli .3 J.fiat 
puluis fubtilisqui initiatur vefice cum fucco pia 
taginis per defecatdc3 depurato. Secundu co 
pofitumell boc.Bc fco2ie icrzi fubtiliffime pulue 
rigate % p2eparate rm a2te.5.i J.ccrufe ypoquilli 
dosd2agaganti tor2efacti.ana3.t.initiatur cuj 
lacte capzmo i quo p2ius ertinctue inerit caltbe. 
Xenium compofitum efl boc.*& litargiri fpui 
ficati.3.11. tburis minuti fcocole acatie ana 3.1. 
fucci coniolide mi.per defeeation: puriftcati.J.iu 
initiantur \xc in veficam fif. iet fi velis bec com 
pofita efficere magis dolo2is fedatiua predictis 
aooe crocum *i impone ea cum emulfione femi-* 
nis papaucris al. bec de intentione 4a * Pofl 
bec aute3 videtur conueniens bora aiiignandi re 
gimen conueniens vlceribus renu er parte fer re 
ruro no naturaltu.Oidetur autem regimen vice 
rurorenu ri fiTr vefice % V2itido?,uonfequewer 
azdozis ab cifde p2ouenientj idem vtiliter % fpe 
tuiiter regime atiignari debcre.£r p2imo quide 
qaomam umbo? l)oru3 membzo2u egritudtnes 
fune eedero fpe qz vlcera* Xlmpltus acadetia eo? 
funt eadem. qz 'aidozfe. f5 ydeptitas fpeciftca e 
gzitudina 7 accidcntiu idetitatem curationieai 
fe vocat igit 7 cctj.Zlmplius bec eft fententia oim 
De bac materia loquentia vt colligendum 
io.contincntis illo ca° dc cura vlccru renum 7 vc 
fice fimul.St ciufdem z° ca° dc cura vlce2? vefice. 
£t colligitur ab eode in s>°7 in oi; tonis Hmanf* 
pzopziiscapttults.£t in bzeuiario Scrap.ca0i'4 
7 i pa tercii tractatu ca° pr oe cura vlceru5 veftce • 
Si qua autefpctialiedfia videtur aflignart pof 
fe in regimine lx>£ vlce£ cx parte rerum non na 
turaltum.boc videtur pzecipue conuenientiue ob 
feruandii ede et parte cibi 7 potus, 3ncftum alicj 
funt qui conuenientiam matozem babent ad 
nee q ad vefica 7 econtra ut fupra capitulis 8° 7 
if uideri poteft. 3n reliquis autem rebue non na 
turalibue 7 eo2tl menfura in utrifq5 co£ non eft 
dtdcrentia.3taq5 regantur egrotantee bis vireri 
bue regimine et parte aerie inclinati ad pzo in 
quitatem tpei verfantem ad caritatem leuc3.3ta 
q3 in locis habitationis eo£ inueniatur aer vnaf 
n medie partis autumm.£t ftquidem aer in ficci 
tate magis eleuatus edet q in caliditate adbuc p 
uenientioz edet regimen ifto£.43elius enim ca" 
rantur vlcera per augumetu liccitatis q calidita 
tis.que poteft aooere in multiplicatione faniei i 
virulentie-in vlceribus per modum attractionis 
in eis.q2 fi aer tal' baberi non poflit p 
pter frigiditate continentis in fuis tempoibus r 
ctificetur ipfe cum accefione ignis 7 cautela ab in 
gredu flatus uenti infrigidantis 7 nebularum in 
gredu qui bumectado nocet: Sicut eni3 augume 
tum frigozis vlceribus ed nociuu. vt fcripfit ‘foy 
po. ya adorifmo^. fic etiam bumitas ellet ei no 
ciua. licet non eque potenter ipfis paribus erifte 
tibus.£t fifr fi contingeret aerem in mefura fne 
caltditatis 7 ficcitatis ab eqnali fcedere rccttficet 
cum bis que ad contrarias qualitates aere5 incli 
nant.licet recedus aeris ab equalitate ad calidita 
tem 7 ficciratem minus nocumentum inducat vl 
ceribus q accedus eius ad frigiditatem 7 bumidi 
tatem. £t ide5 etia iudicium teneri debet de bis 
que aeri annectuntunvt de ueftibus ? tegmentis 
ufibus corpozie. 7 de fpctialibuf cooptuns 7 liga 
turis vlccf. Ilon raro eni5 multa renucaliditas 
ab ingenti coopertura fequens eft caufa maligna 
tionis etiam a debili conferuatoe eo$s 
a frigoze uebemeter ledut.bec de aere. De mo 
tu autem 7 quiete dicendum pzirno q otium 7 g 
es conuenientia funt ets.icrcrcitm aute5 7 motus 
fuperfluus faltem nocet illis.nullus enim eft aoo 
nociuum renibus omnibus fupple viceratis ftcut 
4 bzeuiarti preallegato fepe cap°.licet motus me 
diocris non repzobet ab duicc.in vlceribus fnu 
7 vefice vt pzeallegatts capitulis colligi pbt.£t,p 
pter caufa etiam eandem non eft aliquid ita ncci 
uum renibu31 icut coitus.eo qz per ipfum partes 
vicerum que incarnari debent 7 cdfdidari diftra 
bunt.membza enim que confolidari intendimuf 
necede eft Vt quiefeant 4 oe ingemo fam tatis a 
£>afo colligendum.Z-fmplius metus nocet, eo qz 
per tpfu3 augetur caliditas attractiua 
ejeneatiua ea$2. £x quibus apparerq i cura vice 
rum iecurius eft fecedere nob.r magis ab equa.t 
per quietem q per cjrcrciriii. Zlccidentia fimi 
liter anime cx coram fundamento menluza tali adminiflra2i debent vt per eafnon ponatur vehe 
mens agitatio in fpitibus 7 humozibus.aut 
tis 7 fubita diftracrio fpirituum a locis viceratis 
que omnia fiunt in furo2C 7 ira 7 leticta magnis* 
c*2 mediocriter in his accidentibus p20ccdendu 
eft.7 eg20 pcifuadcndu5 ut habenas in cis mcnfu 
rate teneat. £tih ex pzedictto liquide patei e pot 
q> non oportet a conuenieuti menfura cibationis 
7 potus excedere ad cptitatem ipfo? auctam nota 
bl'2 inclinando. quoma repto ex cibis 7 potibus 
multipliciter dTer cure vlccrum no iua.aut q2 de 
bilttaret innatum calorem ex quo fieret multipli 
catio fupcrfluitatum 7 pzohit itio conuenientis 
incarnationis 7 confolidationis. Zfut q2 repletio 
pollet elTc caufa apoftemaris in vlceribus. £tiam 
fi fuerit repletio ex rebus que cum boc q nutriut 
inflamant 7 acuunt bumores.polTet clTe caufa cor 
ruptionis 7 perductionis vice? ad afcbaMos 7 
bcftiomcnum.q2 conucniens e ab equali menfura 
cibationis potius recedc2C per eptitatem diminu 
tam q' per aucra.aut faltem p20ccdere cum ciba 
tione pofira fuperius.que idicandoavi2tuteeri 
gcbar cibato minuendo qtitarem 'continuatius 
cibo?: 7 potuum 7 augendo qtitatem difcrcta-eo 
rum 7 qualttatem.t.nutribtlitatem.ita ut parua 
quantitate multa c-litas reponetur.vt d aqua car 
nium fup2a ca° De cura vlcerum renu dicebatur. 
Confo2it loquendo de mefura fonini 7 vigilie 
dicendum efl. Tleq3 enim longo tempo2C do2mi 
re debet.ne in-vlcertbus fuperfluitates augeatur.- 
eo q2 prolixus fomnus bumecrat.vi 2y primi ca* 
de his que p20uenumrexfomno 7 vigilia collige 
dum.Tleq5 etiam debet a conuenicnti dormttoe 
recedere menfuram eius noblT diminuendo per 
vigiUas.eoq2nimia ficcitas ipediret conuetticte 
carnis regenerationem abfeindendo materiam 
exqua.7 p2olnfceret etiam mmfatficcitas debeam 
tnca2nationem foutae vice? partes reddendo 9 
glutinationi indtfpofitas. licet fecurius fit p aug 
mentum vigilia2u a conuenicnti do2mitione re 
cedere pa2umper magis q per vigiliam auctam 
q per dormitione multam. ‘froftremo vero re 
gimen in cibis 7 potibus ex eodem fundamento 
mefuimi debet.llam indicando a virtute que ia 
debilitata di.eo q2 talia vlcera plurimu fuccedut 
eruptionibus apoftcmatum.p2optcr que debilita 
tur virtus.7 fuccedunt vlceribus a lapillis uel ab 
harenulis aut a materiebus longam relidentiam 
facientibus in pzedictts locis. p2opter qd egritu 
dines tales omnes cronice funt. aut indicando a 
materia aut a partibus patientibus a quibus nd 
ell facile tales materias eradicare, immo difficili 
mn.p2opter que omnia fimul in vnum deducta 
tus norabiliter debilitatur.Cui intendendum ell 
cum augmento cibationisinqtitatc 7 qualitate 
difereta 7 >um diminutione eiufdeni in quantita 
te continua vt parum ante hoc divtum cfl.7 fupa 
etiam ratione 7 auctoritate deductu 8° ca° De cu 
ra a2d02ts ab epate p2ouenient}. P20 menfu 
ra igitur cibo? 7 potuu p2emittcndu p° q talea 
eg2otantes vitare debent omne acctofu falte fo2 
tis acetofitatis 7 omne acutii 7 falfu 7 velxmetia 
dukedtnis.fct p2imii quide q2 acctofu omne pun 
gitiuum e(l.ctum q2 frigidum 7 ideo \traq3 cau 
fa nociuum.l ifr acutu 7 falfu omne tale fua m02 
dicatione 7 caliditaie materia fantofa aut folutio 
nem continuitatis in vlccribus augmetttare pof. 
ex quo apparer q> cibi omnes r< potus debent efle 
i vlccribus a caufa cala fpuenietibus 7 i corpibus 
caris*? Accis 7 in omnibus vlceribus etiam in qui 
bus faniofa fnpcrfluitas atteflat fanguint aut co 
UT frigiditati 7 bu..vt fpinaebia bleta malua vio 
la poirulaca p2op2ic cucurbita batlxxa cucumerf 
citrullus atriplex endiuia cum fuis fpetiebus ol 
bu q p2eter q illa q lacticiniu babet. £t de fru 
ctibus etiam conueniunt fructus olc£ p2edicto$s 
7 iuiube 7 poma non valde dulcia 7 pontica.7 filr 
pira 7 cironia dulcia 7 vuc palTc recentes 7 auella 
ne molles 7 cerafa 7 p2cp2ie p2Cter ea que potica 
funt in fpetie fua.Conueniunt etia5 ei gria lactis 
fere omnia vt lac afininum 7 lac 7 oui 
num.quoniam lac rectificat materias vicemm ? 
lauat ea 7 glutinatea cum fua retentide pzopzie 
fupple vifcolttate. 7 qd eft ficu r lac vaccina 7 oui 
num agregat ad illud.i.ad operatidea p2ed ictas 
.f.rectificandi Vlcera additione fupple virtutis p 
foitationemmembiicum cibatoe. i. nutricatice 
eius, yq? lacafininumapzinum iuuatiuum cft 
ex parte rcctificationis copidis 7 ablutionis 7 ex 
parte p2op2ietatis cft iuuatiuum plus q illa 
duo. 7 p2op2tc qd cft acceptum ab vbcre alis nu 
triti in domo.£t fo2tafle eft conuenics fupple lac 
in vlceribus in quibus fcif difpo eius.f.in illis in 
quibus cognofcitur augmentum caliditatis. qua5 
remouere poceft lac inf2igidando. 7 augmentum 
debilitatis innati colo2is. que fequitur multitu 
dinem faniei pc2 modum fuflocationis eius. qd 
totum a lacteremouet lauando 7 mundificando 
aut virtute5 confo2tando. Amplius etiam oibus 
aliis malis dtfpofirioni bus \iccrii conuenirc pdt 
lac felum cozrnpttone abfeindendo ab eis pzopti 
rectificatione qua f«.ccrit in eis. 7 p20pzie cum hi 
inuenitur in ftomadxi affumetis ipfum colera q 
co2umpat ipfum. q2 2* cah in areola vulnerum 
vicerum.lac rectificat vlccra intrifeca ,pptcr boc 
q lauat 7 glutinat 7 q mundificat.7 cum non eft 
in compToe qd coeumpat ipfum 7 ad coieram co 
nertat confert habentibus vlccra. Opo2tet autej 
Xt CU5 in potu exhibet" no comedatur aliquid nili 
poftq> defeenderit a ftomacto. Si aute videtur i 
bemme tazdazi defccnfu eius, tunc i hominibus 
calide complexionis cu lacte ponat aliquid talis * 
vt cxbibcndo.|.iiii.ex eo admifcemj (ibi falis tri 
ti3J.'3n bis vero qui funt frigide complexiomf 
iii .flaccis admiiceanf.5.ii.mdlis.Oportetetia 
ipfi lacti milceri medicinas diuerfa2um operato 
num.Cum enim intendimus cum eo via$2 oppil 
latione aperire vbi a multitudine matericrum 7 
faniei claudercntur.tunc quattuor.f .lactis pona 
tur3.i.aut.J.pulucris dauci amfi feis apii m ca 
frigida. cico2ce vero capill' veri.endiuie 7 filiuj 
in calida.Cu5 vo per ipfum delectatione maiore 
querimu8.mifceamu8.5.4.lactis.j.i.fuccignata 
rum dul.JSt fi volumus iptu magis faeere abfter 
fiiium 7 carnis rcgeneraciuu.ponat in eo qtiras 
iampaedutjciusqdeftficutircos radix pcnra' 
filonis 7 fimilium lup2adict02u.Si autem volu 
musuplum reddere magisglutinatiuuconfotet 
cum eo qd eft Acut tbus gumofum d2agagantuj 
gumi azubial fm menfuii dictam. £t fi querere 
mus cum eo confolidacionc magie.aDDatur qd e 
ficut cauda equina confolida ma. ypoquiftidos 1 ds Timilia.queetiam tacta fuerunt (uperius. plu 
rima horum lege partim io.continentis p° ca° .7 
i8a cercii ca° de cibatione habentium vlcera in re 
nibus 7 40 bzeuiarii pzeallegato Tepe ca°.vnde Te 
pe litterali Tere ozdine Termonem eius auxit M' 
uicc. 2De fructibus vero Ticcis conueniunt filii 
ci auelane tozrefacte amigdale 7 gzana pini pzo 
pzte 7 callanee dulces 7 reliqua Timilta. De car 
nibus vezo laudabtliozcs Tunt pulli 7 galline piti 
gues 7 anTeruli parui 7 anatuli 7 perdices fafitai 
7 minute auce. £t oe quadzupedibns carnes vt 
tuli lacted annualis agni capzctt ceruiculi lacteri 
Uitet aute3 omnes carnes naturali caliditate (a 
guinem acutum generantes ut columbi 7 acciden 
taliter ut TalTe.et cum arottbus cddite.£t fimifr 
fzuetus omnes aemtatem habentes a naturali cS 
riexione. 7 quada TeroTa lacticinia parte vt ficcuf 
ftcce dimtttantur.7 fimiliter femina acuta vt $tta 
padtTi cardamomu3 ma.7 mi.7 ftmilia 7 radices 
acute.vt rafanus cepe alleum pozrum bulbus 7 fi 
milia omnia dimitti debent.7 pzepazatioes 7 jo 
dimenta ex eis aztificialiter facta * De potu vb 
eis conueniens e yozomel pauci mellis 7 decoctio 
nis i complexionibus 7 etatibus calidis. Sudati 
us Vero mellitu elle pot in Tenibus 7 complexione 
naturaliter frigidis.Slter autc poma conueniea 
illis egzotanribus cite poteil lac Taltem in coarue 
tis. 7 in his qm funt habentes ftomacbu a coleris 
enudamm.quibus conuenientior potus edetaqus 
ozdei cum 5uccaro.7 poms ite? conueniens ei eft 
vinum album coloze fuofubft mtta tenue 7 diafa 
numfaporedulcedini vicinum non vehementer 
7 odore conueniens .fumofitate vero non caliduf 
Tcd ab equalitate per potentia eius parumpez re 
ceden6 ne ebulitoj 7 putrefactionem in locis vice 
ratis augmentet. £?i aute per vinum minore5 
optaremus apertioneg 7 aliata leui fui (lipticita 
te minore penetratione 7 Tanguims aliquantuluj 
ingzoilattoiKm facere Voluerimus cum conueme 
r*a 7 abllerlione 7 glutinatione vice? eligi poteil 
Vinum coloze rubteundu non valde ponticum at 
Hipctcu lubluntia darii 7 diafamifumofitate Tua 
a mediocri pazumper recedens 7 arbrteu 7 diafa 
num.icc vtamr eo in tempoze cibationis eius, iu 
ditio tamen rationis menfurando cjtitatem eiuf 
Sque aute5 frigide ufus nulla ratione videtur ec 
conueniens. Heq3 ex operationibus eius.dato dj 
q> lauando 7 mundificando 7 penetrare faciendo 
videtur libere iuuametu alicj*u5.excellentiu8 tri 
noceret infrigidando 7 bumecrando cp i opatoes 
dictas erticiendo 7 cetj.ad laudem dei amen. 
Confilium oe ardoze vrine pzouenienteab vU 
ceribus in collo vefiep. 
Kdoz vztne louius pueri 
$ pzouenire poceft ab altera caufa 
q ab viceribus in collo veftce eiuf 
q afpcntate Tua excoriaucrunt ve 
fice collum. £xd credo ego cui' 
dentius q azdoz ipfioa pzoueniat ex vlceribus i 
conuenienter curatis que (ucceiTcrunt Tectioni coi 
li vefice facte pzopter extrahere lapidem. £>t 
gziraucrnnt enim medici in admimiiratbe mun 
dificantium 7 abilergentium 7 incarnantiu3 que 
”7 » 1 .** 
fuit regimen buic curationi conueniens aut (mi 
ucrtenter. Quob autem ibt fintvlcera miitrar 
cr mictu faniet fimal cum fangume que non pzo 
uentunr er alio loco q a collo vefice.quomam ille 
puer non habet Tigna figmficantia nocumentum 
eparis emulgentium vena? nec renu nec porora 
vziridum. boc eria5 apparet quia diuturna fueit 
in eo vlcera per que aquofitaa vzinali3 exibat. 
Hi cuiua ardoze pzouideniuj crt vt infra feri 
bitur. 2fbilmeat itaq5 a magna n aeris frigidi 
tate 7 ab omni exercitio i motu pzogrelTiuo.imo 
matozi parte tempozis tacere Debet. £t caue 
at a multa repletione fbmncbi imoabllinere no 
tabfr a if tttate continua cibi ell libi conuenicns. 
ptiri ipium in plures vices conucntdtiusell ei q 
multum in vna cibatione acctperc. De cibif vo 
Vitet omnia falfa 7 acuta ftcut allcu5 cepe rafanu 
7 fimilta. 3tem omnia cibaria vehementis ap 
tionts vt frequentem vfu5 feniculi 7 petrofilini 7 
reliquo? diureticorum que calida funt multum. 
3tem cifugtat optlatioes vt palltles cibos 7 viTco 
fos multum vt pifccs 7 his ftmilta.3temeffugiat 
motus laboriofos afccndendi fcalas 7 dtfccndcdi 
7 fimiliter caucat Tibi a multo luctu.Dormito vo 
longa cil Tibi conucniens 1 Viilis. P>zo regimi 
ne vo eius per medicinalia fut ftbi octo remedia 
infrafcripta pzo quo? rari applicatione pzmit 
tendum p° $ mundificantia vlceriitrinfeco vefi 
ce conuenintia non poliunt ita conuenienter 
miniilrari per os ficur admmillrata fui/fent per 
vicus ancecp conTolidatum fuiiTet.quia ablutiones 
7 tmeettones decentius adminillrate futiTent per 
ozifitium viceris q exibitio earum per os q:*onia 
non pzoueniunt ad veficam nili cum earum alter 
atione in llomaco facta 7 partibus intermediis. 
ttgoimiliterettam inicctiomes pcz canalem virge 
cum firinga f3Cte nen nifi cum magno laboze 7 a 
viro bene experto itromitti poliunt pzopter llri 
cturamvie.etiamqm'a canales illi tn virga Tunc 
tres 7 dtrtMe eit conuenienter inueniri canalem 
vzmalem ita q per Tiringam non proueniar 
cumcntumad meatum algadi aut fpmatis et et 
quia extremitas itringe impolita plurimum con 
fricando nocet vlceri applicando ipium 7 pzohibe 
do conuenientem regeneratione camis 7 icarna 
tioncm in eo pzopter qd Talubzius viTum ell mi 
bi referibere remedia Tex interius adminiftrada 
7 duo exterius applicanda 7 cetj. Jzt pzimum 
tx numero ipTozum ell q ifli puero per Tpatium 
quadzaginta dierum omni mane detur bcc aqua, 
'bc aque oilliUatioms agzimoie. j i J.aque caude 
7 calide bibamur in aurora ab 
fq5 ne virtus i intermediis viis detineat 
cascum dulcedine 3uccari tamqp obiecti delcabi" 
lis.Exeundum vero de pzedtctis inllrumentis c 
ty boc Bi pulueris foliorum cupzciii caude equine p 
Tonde minoris 7 piiofelle anj.34.mumie.5J. cii 
Tucco cofolide minoris fiant piife ex omni.} .xii. 
b quibus ante uel po l pzedictas aquas imediate 
diurnat tres. Xcrrium vero medicame elt boc 
'Bigzanozum pinearum.3.ii.gzano? pbillicoru 
.54.dragagann gut arabict mallicia ana.3.1. pul 
neris puofelie caude equine pulueris veTtce apzt 
ablute bis cum aceto acri non valde acuto 7 dei ic 
cate m af.J.v. Cum aqua vir 
m 2 r A «ibus femper accipiat vnam port pzandtiim 7 cenam in 
mcaiate. Quartum vo inrtrumentum ert lxc 
Bt 7 porrulace ao.5.1 J.feiu5 papaue 
ris aljvi.puluoffs folio? cupzcffi 7 cozttcu iter 
medio? cartanca? madzagor 
.3.ii.fiat puluts oe quo omni die inmcdiate ante 
cena 7 pzandium ocgluciaf.5.S. Quintu5 irtrii 
mentu ert q omni oie tuuenculus irte ante cena5 
7 anre pzandium per Ixzam complcra5 accipiat 
duas oc irtis pilfis Bc feorie fczri fubtiliffime tri 
te portea cocte in fucco burfc partozis ufq5 ad con 
fumpt6e3 aus.f J.pulnezis radicum caude ecjne 
.3.ii.cum fucco plantaginisfiat ptlle er 01.5. Viti 
Sertum inrtrumentum oc inreriozibus 7 viti 
mu5 ert q in cibis bnius pueri fempa* coquat ra 
dicum cofoltde maioris recentis frurta vnu5 mu 
datu) longitudinis digiti 1 ndicis 7 cetj. Septi 
mum remedtu 7 pzimu5 dc crterioribus e vt ille 
puer femper ante cenam 7 pzandiii fedeat i aqua 
mediocris caliditatis in qua ertinguntnz feramc 
ta in qua etiam bullita fuerunt camoniilla melli 
lorum fenugrecu 7 radices conlolide maioris in 
qua contrahat moram I altj per mediam tozam i. 
Octauu5 remedtu e vt poli balneu 7 etia abfqj 
balneo faltj in die bisffnunganrur partes pcctimT 
7 omnia loca inter fiteri 7 radicem terticuto? cuj 
boc vnguento Bi olei oe mirto olei b martice ana 
.3, i. cimini tozrefacti.3.i.rburis fandarace acarie 
ypoquirtidos cozallo? 1u.ana.3j. ccfolide mino 
zisj.i.cei e quantu fufltcit fiat vnguentii 7 appit 
cet locis illis. Spero enim er irtis q clementia 
famaroi is piilTimi fubueniat ei perfecta fanitate 
afferedo fibi qb fua mifericozdiacdccdere digne 
tur ao perpetuas eius laudes. 
Cdfiliu b ardoc vzie (pucicte er potu catarida?, 
Dolefcentulus quidam in celeber 
zima vzbe vicent na mfbi nuper 
a cblatus ert qui molcrtatur ardcze 
\iinc non lonter.cuius quidc az 
dozis licet multe polium alfigna 
ri caufe tamen er bis que diligctt 
ter mucrtigans acccpi bicardozconfequutus cfl 
caufam pzimttiuam.f. potU5 camartda?.pt3 aut 
q in eis ell virtus faciens mingere fangume5 er 
coriariua viaru vzine 7 pofitiua acuitatis magiri 
ce m aquofitate vzinali.iiue boc faciant p opatecj 
pzoucmcntcm a comumbus 7 manifcrttis qlicatt 
bus.vt caliditate acuta 7 fccitarc.fiuc boc iniit etf 
cr opezattone pzoucnictc a pzimis qualuatibua 
7 occultis fimul. £r quibus 1 efultat in medicinis 
fimplicibus virtus dicta f fine r2ouciarbocaca 
taruibns pa- opa ationem a 4a virmte p2ouent 
entem que dicitur fpcca pzopztetas. II3 tame eri 
ftimanaum nocumentum azdozis vztnequi nc 
remanfit pzoucmrepzecile a qualitate derelicta 
a cancai iuibus.toirabile eni3 videftur talc3 qua 
litateni in mlbumentis vzine ramdiu futile tonf 
uatam. Sed vcrilimilius ert dicere 1}' l:ic ai"dor 
tn vzina conferuatur ab crco2iationc i pozis vzt 
fidibus 7 m vcfica acquilira. Simifr et referuat 
In materia bum.zalun qua remanfit impzellio 
caliditatis 7 acuitatis qua virtus alta anua l cx 
pulf tua in toni vincere non potuit. Quoniam 
jutmuiuc caufe non raro moucnt amecedcntca 
motiialtcrarfonfs n co2rtiptfonfs vt apparet pa 
quarti de fermonc x\\ in cais cftimcra?. £r qui 
bus apparet q in iuuencuio ifto remanfit in vzia 
azdoz ab exioziatione viarum i acuta caliditate 
que in renibus 7 viis vzinalibus fixa pmaftt. Un 
de er boc fundamento facil apparet quis dcb$ ce 
curationis modus 7 que debenr eltc inrtmmcnta 
tam er parte fer rerum non naturalium q medi 
(inalium accipiendum oc quibus nunc fcquitur . 
Capitulum fecundum de cura pc2 dietam. 
locum igitur 7 cameram vdxmentis caumat} 1 
vertes fuper renibus multu5 rtrictas 7 yltis euita 
re debet.£teuitarevebcmentcm caliditatem ec 
marime fpine epatis 7 renum.'? caucat a multo <5 
cubitu fuper renes 7 a dozmirione longa fup eos. 
£t fugiat omnia erercitia peditandi equttandt C 
currend’.Similiter damozem multu5 •? riias -? 
tram effugiat 7 ventris repletionem a multo ctbo 
factam 7 eius ftipticitatem effugere debet. £t b ii 
bis efiugiar acriajpalb vt agrclfom limones gza 
nata 7 confifta.S militer 7 omnia acuta lalfa 7 
vcbcmcntcr dulcia cibaria euitare debet .ppreira 
quia funt conucrtibilta in coieram 7 acuitatte fa 
cile fufccpriua.paoptcr qb 7 freques ,puocatiuo? 
vfus ? marime fortium alienandus ert vffut pip 
feniculu petrofilinu apiu5 7 confiTia. vnde etiam 
azomatum vfus euitari debet. Inorus eius Iit vi 
num mediocre in fubrtantia 7 in potentia colore 
album 7 fapoze medium inter dulce 7 pontteum. 
Capitulum terciumde cura per medicinas. 
3n canone vero curationis buius di pofttidis pre 
mittendum pzimo q omnis modus curationis 
cum bis que luperius ebibuntur temptari debet 
pzius q pezueniatur ad adminirtrartonem in ie 
ctionum medicina? per firtngaj pzopter cas ia 
tactas 7 ideo feptem occurrunt mihi remedia que 
admintrtranda funt parttrn interius partim erte 
riue. De adminirtrandis vero per interius. 
Pzimurn ert vt erbibeantur ei omni 
ctis afinini cum. J.i.muailagtnis granozum febe 
rten.pcr bec enim frangitur malicia breiicta a ve 
nenoiik te cantandarum 7 cetf, 
Exeundum pzincipale c vt port illud per quiitq3 
dies omni mane accipiat. J tuaque meil e Dcoctc 
cum granis duobus dragaganti 7 g .i. farcocolle 
ad lauandum mundificandum 7 abiiergendu. 
lertiuj ert q port pzcdtcta iucceffmc omni mane 
fldmintrtretur ei btc potus actu calidus. aq lac 
tis capztntj.ui.feis papauerisalbij.ti. fucet lig 
ritie.3.i.tntlce 7 totum erbtbeatur actu calidu. 
Quartii pzictpale ert vt cu apparuerit figna alt$ 
te mundtticationie Ialtj per rv dies omni die bi 
bat bunc potum calidum in auroza & aque dirtil 
lationis caude equine, j. ii. pulucris piloleUe yp 
quirtidos tburie 7 fanuarace ah.g.u.milce 7 crbi 
beatur vt dictum ert. 
Quintum remedium ert q omni die ante pzandi 
um puer irte fumat tres de infraf criptis piil ie 
cozacum medianozu cartancarum puluctis folio 
zumcupzciii dragagari ana.j.i.laac pzeparate 
; barbe yrcmcju.laeapii 
•3».ii. liant ptlle cum fucco fcnffult cx oi .5. vim < 
Sertuminltrumcntucrt vtfi doloz s initantia 
permaneret omni die polVpzandiuj autcena pu 
er ille accipiar coclear vnum buius iragee 1* tau 
papauei is albi, j.i.lcminupozmiacc.lactuec ana fyii.fcminu cndttre fcartole a fuca* IigrittVr. atia 
3.t.pulucrt3 radicum co2ticum mandragc2C«5.u 
J.croci iufquiami ana.3.jf.5uccari albi duplum 
ponderis omniii fiat tragea que fumatur vt fup* 
Ultimum vo inrtrumentum crt Vt partes inferio 
res fpie ri loca radicii tcrtiiulo? n femoris omnia 
rcr ucl quater in die inungantur cum boc Vngu2 
to olei de maftice dei de croco ana. f.t. pigue 
pinis ouozum nuo.ii.fpodii ro 
fj2umco2allo2um rubeo? fanguims draconis i 
acatie ana.5.i.co2ricum mandrag02e. 3.i.ccre$ 
tum fufficit fiat vngucnrii a applicetur vt dictu c. 
Coefiliu De vicere vcfice.a annexis ei.f.di.Turia i 
dolore in partibus jteuro 
Bc gencrofa domina egretat vice 
ribus in vcfica fua que non appa 
bj rent p2ofunda ml’tum vt ex indi 
tio V2i'na2um a relatis baber po 
tui, Bt efl buic difpofitioni coniil 
ctum accidens pzimism qt5 ert dtf 
furia uel diflilatio V2tne CU5 impotentia retetota 
cim.Bc fccundu5 accidens cft vcbementia dolo? 
in partibus yliorum imo fere in toto vetre inferi 
ori g accidunt ibi p2opter colligantia ipforuj ad 
veficam.iEt nifi cito fubueniatur ei bec dtfpofiriO 
minatur fibi per culu ingens male tenuinandis 
in b2eui future, Sbftineat itaq5 bec mulier ab oi 
bus acutis vt cepe alleo raffano a a falitts cibis i 
a rebns valde vircolts vr partilibus pifeibus a ab 
aceto acuto a leguminibus a cllixis. Bc bi 
bat vinum rubeu clarum m:dioc2i8 fumofitatis 
antiquum uel nouum fuo libiro. De medicinali 
bus vero grano? f*.bcrten 
rum numc2o,xxv.fumacb grano2um m m 
b2ufce ana.ctuUtquiritte \ioiaru fenvnis malue 
h alree anautt./.femmis platagints.cto.t J. cait 
deequine.cD.m.co2ticu papaueris numero quae 
tuor bulliat omnia in libr.v.aque ufq5 ad confum 
ptionc5 medietatis •? de aqua irta omni mane bt 
bat ciatu vnum calida a tantunde5 per bo2a,i.j". 
ante cenam a ciatum medium quando vadit ad Id 
ctum a femper Iit calida Bt fol o? cup2eili 1’tcco? 
.3,i.co2ticum mediano? papaue 
213albiori, iufquiami corticu mandrag02e ana 
•3.i.opii.3.vnum partes duas croci .g.xii. lemis 
3. quattuor feminis lactuce.3,ii.fiat pii 
fe cum fucco viola? de 0mni.3Atii.oe quibus leg 
tmnediatc ante p2andium a cenam accipia ,v.£c 
iterum altas qmnq3 m mane quando accipit dcco 
etionem Iup2afcnpta Bt feminis po2tulace.5,t.£ 
feminis lactuce feminum comunium frigidorum 
ana.5.ii.granc2um pinearii minuri incifa?.;.iii« 
corticum intraneorum cartanea?.3.quattuor C02 
tteu madrag02e.3.ii.pcntdia?,j.i J.liat tragea 
de qua femper portet bu omnem accipiat coclear 
vnum ad laudem dei amen. 
Conft'Uu3 oe vlceribus i collo vcfice a in renibus* 
Ste venerandus vir in ebrirto pa 
ter fine dubio egrotat egrirudine 
I tomplicata ex pta ibus cxirtXntC 
bus in collo velice quibusetia co 
rounicant aliqua vUera renibus 
tfits.£t pzctcrca $iMoq$ piopfer refcntionon 
materierumavifeofitate materiei 7 ca!oze itefo 
renum contingit genciari barenulas in renibus 
cius, id cft fatis rationabile, quoniam loca vlcera 
ta non euacuantur a pze entia matericram vifco 
faru3 7 a caliditate tntcnfa.Qtf vero lapis tn uefi 
ica eius criftat.rattoncs non didentur rationablV 
concludere: quoniam impotentia illa emiflioma 
*fzine rationabilius p2ouentt a refidentia 7 fixio 
ne materie? inmcriarum collo vefice a ibidem l 
Vifcata? quam a lapidis pzefentia. licet in boc co 
fu,etiam non fit neganda poiTibilitas. Sed quari 
tum exdiipofitione pzefenti cofiderari poteit.no 
apparent in cafu ilto figna pzefentia lapidis i coi 
lo vefice eius uel tn ea.qualitcrcunq5 tamen contt 
jgat.Vti poteit irtis quattuor remediis quorum qd 
libctpotcriteiTemundtficattuumrenum 7 vefice 
pzobibitiuu ampliationis vicere 7 fedatiuu acci 
dentium que virum iltum moleltant. frzimii ita 
q5 eft deferiptio iita Bi febeften numero, xv. viola 
rum ic.poztulacc granozum alkekengi foliozu 
cypzelTi pinea 
accetofe fca- 
riof ana.5.i.fe.pimfrigido?.5.ii.fiatbd? dccoc0 
in lib.u'i.aqueufq5 ad confumpttonc5 tertie ptia 
De bac quidem decoctione fingulo mane accipiat 
•J.v.calidas 7 tardet cibum faltj boris.itti. £t fi 
tempoze initantie fitis aliquando de eadem acci- 
peret bis uel ter in d x cum eadem quantitate 02 
dei bonumeifer et. fecunda medicina cft pul. 
ifte B< fe.p0nulace.3-ii. granozum papauef al. 5,' 
.iii.fe.endtuic.5-i.fe.lactuce.5.vt.flo2U3 oenufa? 
i5.v.fiat pul.de quo accipe poft mediam nocre3 of 
nocte uel alterna nocte.3.i.cum aqua dccoc.grano 
zum pinea?. Xercta medicina dt electuarium 
iftud Btmucilagims febeilen.J iit.mucilag. fe . 
lini fenugrect 7 grano? lifami ana.3.ti.pincaru5 
.3. itii.croci 3J. corticum maudragoze.5-i.gr3 
nozum alkekengi numcro.rx.flozum nenufarif 
•5.itii.fiat electuarium de quo omni mane in au- 
roza poltcp dimiferit decoctdg pzedictam conti- 
nuatam.x.diebus altis.x.dicbus fequentibus acci 
piat coclear 7 tardet cibum vt dtctu3 cft. Quar 
ta medicina funt ptlfe ifte Bi centauree minozia 
•3.it.granozum alkekengi numcro.x. corticum 
papaueris al.folio? nenufarta ana.j.u.fe. planta 
ginie acatie dragaganti gumt' arabici ana 3.ti . 
medulle granozum ceraforum tel giimi tpro? ar 
bozie. 5. i i. J. liquir i cie ani.granozum pini ana.J. 
sti.diiloluantur gumme cum modico fucci vtola? 
thcozpozctur altera omnia cum eis. et fiat piifc 
de quibus omni mane in aurora acipiat3.ii.cum 
medio ctato aque dscoc. Itqutritie continuet caa 
.X.diebus poft elTum pzedtctum.Deinde fuoluat 
itencione curationis oeiftis piffis ad 
7 a decoctione adefrfj 7 de efrio ad pilis alter 
riau'5 permutando. Ut bee quattuor lut que mibi 
fecurioza 7 vttliora apparuerunt in pnei difponc 
obferuanda.Si enim ad efticatioza 7 foztiozie 0 
perationis Deberer fieri tranfttus non sv illd bii 
rationabile pzopter abfentiam infirmi 7 caretii 
figno? pzefentem difpofitionem demoftzantiu5 
in quorum cognitione negociandum eifet ex vilu 
magis $ ex auditu, tax adlaude dei Oipotetj: Confiltudc Urangurfa a caufa 
Capitulum p2imu dc caufis * 
£enerofus eju dam adolefccus 
Dc cclcbeirima p20gcnie tbd 
giario? paulo ante ingent mo 
8 lelfarus fuit vehementi appeti 
tu 7Conatu V2inandi.cum pati 
eo tamen effectu.ita q non po 
terat emittere V2ina.n1’‘i duas 
ucl tres guttas cum maximo dolore in partibus 
fcmo2t*3 7 ciramlfanribus ei.cum quibus remafit 
continue acriter molcffatus a 24° lx)2a vfq ad 7 
noctis diei.xv.noucmbris.tunc ergo circa 7a3 bo 
ram fomno captus quieuit qi per Ixjras duas. et 
crpergcfacus reperit fe mtoriDus doloribus mo 
Icftaru. V2fnam tamen emittere non potuit q*i 
farte mat02ts p2edicta.pofl iterum fomnu tngff 
fue eff 7 quieuit fuauius cp antc. £t cum fuit a fd 
no erpergcfactus minori innentus efl dolo2e mo 
lelfari.vrinam etiam abundanter emifit.ttcmaii 
fit tamen notabiliter ccfractus 7 tMitatus. iDec 
fuit butus viri difporirio.que fi diligenrerccnfitS 
retur inucnictur q> eff difpofitio a fapictibus dif 
tillatio V2tne nominata.qua greci ftrangum no 
minabant.pcr qua italici tntelligum impotcria5 
V2inandicum emilTionc V2i'nc guttarim elTufe. 
Circa quam flranguriam contemplandum efl 
tbeo2ice fpctialcs cius diucr irates elicicdo er ua 
rietate caufarum p2oduccntium ipfjm. trenu 
mero g° errcrionim caufamm aflignatur ce vna 
uebemens frigiditas a circunlfantc acre. ab aliis 
etiam rebus non naturalibus.vt cibo 7 potu 7 eo 
fimilibu3 que velxrmeurem fecerunt pmutation: 
in organis V2ine.vclut in vcfica tota, aut in collo 
eius.aut in p02is vattidibus.vel in renibus q%rii 
ad panniculum collaf02tu. aut in venis emulgcn 
ribus.p2opter Ixx enim omnia contingit Ix>mic5 
ab V2inando p2iuari.aut q2 in vcfica non recipit 
V2ina.autq2dato q? in ipfa recepta fuerit crpel 
It fo2ti6 fngiditas.pbibct 
debitam circutractionc5 mufefi colli Vefice dc cir 
cumferentta ao centrum.q2 V2ina denegat' ppea 
q2 ad eipulfioncm idius necdTaria cft apertio coi 
li vefice.Cum g° motiua virtus conatur dillatare 
contractio muferi p2obibct illa diilarationc.g' ibi 
eat dolo2.fed er alio V2ina fui multitudine 7 ma 
la complerione fortadis confecuta ad ipfmt inci 
tat virtute erpulfiua.g0 pcrfcucrat pugna erpclle 
tie ad conlfringcns et e9*. Cum ergo virtus in 
? dillatando aliqliter elonget fupeificics intiifccas 
colit vcficc.g0 aliquid De V2tna cliflillando cadet. 
7 boc efl fofale (franguric. £r lx)c fcquitur coz 
relarie. q? quadiu durat caufa conlfringcns 7 cil 
latarionts effectus, tadiu durat egritudo. £ t fe 
quirttr q al ibi fint morus p2crcrnaturalcsi 
multum violcntt.ncceffario fcquitur ibi dolor for 
tis. £r fcquitur 50 cp tales dolo2ce rcpzefetat} 
fub fpetie mozdicandi 7 pungendi 7 cctj. Hd re 
tentionem enim V2inc 7 cius mulrtplicationcnt 
acquiritur in ea acuitas ao qua ipfa V2ina df val 
de parata p20ptcr amai irudinc5 7 falfcdinc cils. 
£t fcquitur 40 qrin tali difpofitionc alTignabdis 
df dupler male cdplcrtonts fpenes. ‘P>a df a frigi 
ditate ia5 inducta. za e a caliditatc in collo vcfice 
ab ipfa V2ta} £t fcqmtur $* retfoftio cMe. ci 
multi bominum bac cgrtaidtnclabozantce facile 
mo2tuntur. Spafmofi cmm 7 cotractiui motus 
lacerti veficc nocumentum comunic.it nuce. 7 de 
tpfa comunicatur ad cercbzum valde faciliter, 
fundamento ite?fcquiturfolo qzma 
tor fine comparatione pungttiuus 7 modicatiuus 
doloz appareat in bac egrirudine in extremitate 
pudibundi q* in collo vcfice. in quo tamen vel ice 
collo criflif egritudo per eflcntiam.7 fua caufa ap 
plicata magis. Ix>c enim tetum accidit p2opter 
maiorem elTc ffibiltratcm in pudibundi panictb 
5’ i vcfice collo. £t vftimo er l:oc fundameto fe 
qiritur poffe colligi figna butus fpetialis ffrangu 
rie. ierunt e2go irta .f.velocitas aducnrus nocu 
menti propter foztiru jinem caufc infrigidantis 
7 naturalem complcrioncm fubito permutantis. 
SSccundum fignumerit tnrcnfio lapfus ad appli 
cationcm rerum infrigidantium fluens. lez 
cium fignnm erit actuaF frigiditas a ffu tactus 
egrotant! percepta. Quartum erit grauitas in 
alcbari pezcepnbtT. £t quintum aililctur er eo 
gnitionc applicationis caularum fubito 7 petent* 
infrigidannum.ict licet mala complcrio bumida 
poflit etiam lx>c efficere ppea pa Iximijitas mai j 
q> debet reddit cop is frigidius q> oportet.tamen 
q2 ipfa non elf tante potenric ad contrahendum 
collil vcrice.cprc frigidirasert potcs.3dcoipfa bu 
miditas rarilfime edicit banc egntudin. 3. que ra 
ro tatfi iualelcat q? dciciat aeni p2op2ic vtutis. 7 
er irto fcquitur ncccffitas Imius difpofitioms \t i 
fcquenii ca° deinceps apparet. 
Capitulum fecundum dc cura Ifrangurie in gti 
q5 diftinctum intentiones a caufa frigida 7 bu. 
3n bac igitur dtfpofirionc cano curonie affuit ex 
qumq5 intentionibus nccelTariis. £r p2ima qui 
descii co2ruptio male complois frigide vf alteri 
us inducte fi fuerit inmaterialis. za intentio 
df reettficatio membzo? que iam dcbilicata fiit • 
3a efl rectificatio 1 egiminis. 0i aurem egritudo 
fuer it matcrialis.q2 mala complcrio frigida 7 bu 
mida tocius vcfice.7 puncipalifcr colli eius cum 
multa materia flegmarica fri.7.bu.tunc 4a itetio 
df accidetis fufpecri remotio fubira. ne perducat 
ad nocumenta fup2adicta. S5 contra quonta5 
accidens illud rcmoueri non potcfl ni ‘i curatioe 
fua? caufa? a quibus dcpcndct.fcd caure fue ri cd 
uenienter reguntur nifi p digocj aut ea? 
st vtrumq3 fimul. ergo p2ius trendi debet ad di 
goc5 7 euatoc3 q’ ad accidentis fedarione. Hd 
looc motiuum 7 ad oia fibi confiTta Dicendum efl 
p2imo leuius q2 cotingit banc egiirudimm cfie a 
mala comploe frigida inmarcriali. Subtilius at 
Dicendum df.negando phtiam.ltutemm cfcctuf 
a caufis Dependentes non polTint conucnienicr r 
moucri fine pzocurarionc ca?:Vt bene argutu efl 
tamen q2fo2titudo accidentis vtdolo2isvf (oz 
ruptionis vcfice a multa materia Diu retenta fut 
a fieri grandiora minatur pericula cp materia et 
mala complerio.3dco accidentis remotidi p2ius 
tntendendu df.fed fo2tirudo accidentis negat il 
las.crgo p2ius accidenti intendendum rif.cp cgrl 
tudim 7 caufe fue. £c funt fermones gufbndt ex 
fententia p2{ncipis 4a primi finali ca°. 7 tu lege 
ibidem dc complicatione mc2bc? cum caufis et 
«entibus eo?. fa itetio erit materie? pzepara* 7 earnbt Mactatio 1 Trimam autem 
'4 compbnt omnia tftrumcnta que p20pzie egritu 
dini contraria funt.7 funt inftrumenta calefaciat 
tia piimi generis cibalia potabilia. velut crocus 
calfia lignea ameoa amomii cupatozium abfintbi 
um ab20tbanum. bec enim omnia ai vcficam in 
frigidatam potentiam babent calefaciendo 7 ipf* 
coni02tando pcz opa*attoncm a f vtute coru5 43 
uenientem. Similiter etiam 7 aque fublimatois 
decoctionis p2cdicta2um rerum notabiliter cdfe 
runt. De inftrnmentis vezo H generis funt ea 
que erterius applicada fnnt.De quo? nnmezo pzi 
mum eft.vt fiat feiTio cnm collo vefice frequenter 
fuper tabula cup2e(Ti notabiliter calefacta: que ct 
applicetur femori 7 fub radice refttcu'o?.q2 ibi e 
fitus colli vefice. Similiter feiTio facta fiat cum 
multa quantitatecroci integri notabiliter caltfac 
ti 7 pofiti in faccnlo findoneo 7 eft De mclio2ibus 
mibt exptis. Crocus enim ingreditur in fedacicc 
dolo2is 3a quarti ca° De cura flegmonis.Sim 
confert vefica er decoctione croci p2edictis parti 
bits applicita nobifr calida.£t iterum confert fei 
cupium factum in decoctione faluie melliloti 7 ca 
momillc. *tton curo bic inftrumenta multiplicare 
qz ifte vir iam curatus eft.fed bec pofita funt. vt 
liifta applicentur Vfq5 ad vnum menfem omni 
f ptimana t’ vel quatervtilia fo2ent gratia p2efer 
tationts applicita, pzopter qt$ linimenta emplfa 
7 vnguenta 7 embzocationcs ab boc fermene ab" 
fctndodicet aliqua tangentur inferius magis * 
t>zo 2a vero intentione apparet qd applicatio pr 
dict02nmco22obo2at veneam totam co2rtip:do 
malam complexionem iam p2edictam.De bis at 
queap2op2ietate dicuntur confortare veftcame 
aiTumptio puluerisvefice danuleexitcate.fiex 
ta Detur in potu.5,i.cum Decoctione croci. nd mi 
nus enim boc inftrumentnm videtur elTe conncni 
ens $ eft puluis peliicFa? intrinfecaru5 ftomaebi 
gallina? ftomaebi cdfoztatinus.fed ifte affirmat 
ab omnibus. vt i'3a tereti tractatu 2 ca° De Debi 
litate 7 nocumento ftomaebi colligendus eft. ergo 
parifo2miter boc conferre Debet in vefica.7 lege d 
co i<>a tereti ca° De retentione V2ine 7 videbis. 
3am autem ex p2edictis apparet p20 exeeuttone 
tercie incemionis.quaUter regimen ex parte re? 
non naturalium menfurandum eft. Opo2tet.n* 
omnia inftrumenta bec per contra2ietatem aduer 
fari egritndini.£t q2 egritudo dTenttaliter e fri" 
gida.3deo op02tet inftrumenta illa ciTe calefacti 
MiVt 4a p2imi caV in exoidto oc canonibus eu 
zationts male complexionis leg tur.Oue enim fi 
nc materia fuerint per alterantia cozriguntur* 
ve?qz talesegrirudmes inmateriales non dia 
E anent ita quin tranfeant ad matertales.aut 
Tociat ea. vtpa pzimi ca° De complexionibnf 
lcgendumeft.frigiditas enim maioz oebet red 
dit cczpus 7 cctf. 3deo q2 raro contmgit imagi 
nari bene pofie virum bene contemplantem q>re 
periatur ftranguria omnem pzefentiam materie 
7 lapfum materialem excludens. 3deo in bac 
materia p20 intentione 4a difeurram p:r inftra 
menta que cum boc q> calefaciendo lapfum inma 
frigidum cozrigere pofliint. etia matis 
sfpicientia ff igidam 7 bumidam mucillaginofam 
aquofam vitream 7 falfam.nunc quidem calefacie 
do. nunc vero fubtiliando/Smuliter eiiaj inigi 
fando n (ndicndo piout materferuj dfuerfitas i 
qualitatibus p2imis 7 fecundte peccantium aduo 
cat adfe inftrutuenta conuementia funt.7 per bcc 
omnia complebitur fimul intentio 4a.que 
batur ad accidens \Jidel5 ad dcloze. £t intetio 
5aijue erat ad matcrierum pzeparatione5 7 ena 
tioncm.dgitur menfurari debet modue admini" 
Arationis medicina? incipiendo p° ab aq 
altcc ad paritarie ana.J.ii.7 fo2tins illo eft boc V< 
aque rubee tinctozum aque geneftrc ana. J.ii. £t 
iterum aque 3p1t.3m.aqu: petrofiT 7 eft fpes 
eiu8.f.ii.mifce ict iterum dentur aque milii folif 
*3.v.JSt fo2tius omni p2edicto eft.vt in potu det' 
*|.v.aque capiF.ve.apeziut cm'5 in f licet tepera 
ti fint vt 5° colligeflegi poteft.£t quodcunq5eo? 
cxbibeatur.calidu oetur cum 5uccaro commiytuj 
n in auro2a per 7 uel 8° bo238 diftanter a cibo. 
£t fi qufe defideraret bec efficere fortioza. tunc 
pzedictie adiungatur.J.i.oximeiF compofiti. £t 
Delectabilioz illo eft firupus compohtue accd. £t 
fo2tio2 illo elf oxiel fquilliticum ita tamen q> tO" 
fa oofis potus non tranfcendat.j.iiiij. De bie 
vero que localia conferunt.c omune 7 domefhcum 
eft femicupium factum cum aqua Decoctionis feni 
culi appiipetrofir peucedai anftof vtriufy cimi 
carui ani.gmis milii fbr eupatozii fu meu 7 confi 
milibus omnibus 7 pliuibue. bcc enim folemnit 
conferunt immo adminiilrari poteft femicupium 
quinq5 vel fex vicibus in die fecurius q> admini" 
Araretur balneu totu capiens. £t ego feto % in fo 
ti ftranguria femicupium factum ex oleo Dulciu5 
oliuaruj ftatim remouit ooloze 7 p20uocauit V2t 
nam. De localibus vero limmetum optimum e 
boc.Tk vnguenti dialtee.J.ii.olei nardini.J. ij. 
milce 7 liniat totnf pecten radices teff iculorum 7 
inferior pars fpine.£t fi De tali medicaminefiat 
fuppofit02ium cnm lana fuccidaqt’ continue po 
fi«5 in ftteri 7 inteftino mirabiliter cdierc* lini 
mentum autem fo2tius illo cft boc vnguenti a 
rjgoni8.5.ii.caftozei.f J.olci oe croco olei de ra 
ta 4113.5. vi.ft'at unguentu5 molle. De localibus 
etiam comune eft.vt inungatur candela parua vf 
firinga cnm oleo balfami 7 imponatur vfq3 ad 9 
cauum vei tce.aut enim curat remoucdo pilos ba 
renaf lapillos 7 trumboa a collo veficc aut curare 
Docec.fi enim firinga fentiat afperitatem aut ou 
ritite3.tunc elf fig wm certum lapillo2um aut ba 
rene grofte in collo vefice exmium.Unde curada 
ell dii pofitio 7 allcutadus D0I02 per trafpofitoej 
deuando plantas pedum verfus cclu • De forne 
tationibuaaut localibuscomunes extftunt 7 vti 
lea facte ex furfuribus fpelta cimino aniio Da 
ucoeupat02iopetrofcalefactis7 femori 7 omni 
bus partibus p2edicns applicatis. Seeundu5 
fomentum ad tliud 7 optimum eft vt accpiantur 
artbercufie matricarie ana.libj.ca! ide applicent' 
partibus pzcdicnWqto iuuamenro conferat ma 
tricaria ad pzonocaudum V2inam 7 ad aperiedij 
fctnnt qui legerunt in ca° eius 7 audiuerunt. Se 
pe autem Ium expertus ego.q» fi mag ber 
pilU.t.rpdli caleiacti applicetur partibus p2edcif 
DOiOze iedat.7 V2mam p2ouocat. in boc aute ca° 
non curo tangere iuuamcnca neq5 modum appli 
caciomsfloie fapbeue. Similiter no curo extend 
re iermouc3 in deferiptione 7 applicatione cltfte 
intentiomea principaliter dirigit' ad aperiendum 7 fedandum dor02e.que dudtion 
Dant indutias. XDaterie etiam medicinarum 
que in fomentatioibus 7 linimentis pzedictis po 
ute funt * poiTunt fufftcercad faciendum cliftcrta 
epitbiata epfra 7 alia cofimilia localia.fitp bec q 
dem czedo fatis conuenienier poffe remoucri oej 
flranguriam a mala complexione frigida 7 humi 
da mafiali vT tnmateriali. 7 omnem que pendet 
ab oppilatione facta a trumbis petalotdibus ba 
rents 7 lapiUis.7 mucofis fupeif luitatibus.tmmo 
bec remedta multum conferunt aD ftranguriaj $ 
uementemab apoftemate colli vefice tam flegma 
tico cf melancolico. 
Capitulum tercium De cura flrangurie a caufa 
calida 7 ficca. 
Si autem ex fignis percipi poteft flragurta p20 
uenire a materia calida 7 ficca. quod e valde raro 
tunc cum inflantia D0I0218 p2ocedendu effet cum 
linimentis vnguentis emplaftris femteupiis epi 
tbimatibus 7 emb2ocis compofitis ex aperietibuf 
7 infrigidantibus oe quo? numero funt feia 4 co 
munia frigido?.3tem femen cufcute po2tulace ei 
C02ee endiuie attaraxacon Viole malue pzunis fe 
beflen crelTonibus fenatoibusaaltis fontalibus 
piantts.ke numero tamen iflo? eft oleum nenu 
farinum factum ex Dulci oleooliua? abfcft fale da 
tum tn potu ufq5 ad 4.|.quibufdam Diebus mira 
btliter confert.£t feto et ego # emplaftratio par 
tium genitalium facta cum lenticula aque mirabi 
liter confert.£t foztioz illa 7 fecura eft applicatio 
folio2um recenttum*papaueris contrito?, tlec ti 
meas ftupefactioncm.qz oomeflica e 4a primi pe 
nultimo ca°.S:io etiam ego g? aqua lactis omni 
7 bouini 7 mandiolini ufq3 ad.J.iiii.cum modico 
3uccari melf vl’ vini ne coaguletur mirabiliter p 
fert.ventre tameu patienti facto feper lub2ico 015 
leuibus 7 pinguibus clifleribus Vd cum medulle 
caffte fifd.J.iiin potu data cum aqua lactis p2edi 
cta. Scio autem ego experientia certa, cpfipa 
tiens accipiat omni mane.J.v.aque Decoctionis 5 
no2um febeflen minutim incifo?.leniendo p2ouo 
cat V2inam.7 D0I028 fedat.7 p2op2te fi ei adiuga 
tur aliquid oe puluere croci. 
Capitulum quartum de cura flrangurie 3 caii 
fa frigida 7 ftcea. 
Si autem bec egritudo p20ueniret a mala cople 
xione materiali frigida 7 ficca qt5 tame adhuc mi 
nus contingit, tuefumma curationis pfifteretex 
bis que Dicta funt in Duobus capitulis inmedtate 
p2ecedcntibu8.vir enim fcia 7 opere tritus Dilige 
ter confrangere kirct 7 poterit medicamina fri.7 
bu.cum ca.7 fic.ibidem pofitis 7 Ducere ea ad me 
dium.per qd Diligenter cozriQct lapfum frigidu 
cum calefacientibus.7 ficcum cum bumectantibuf 
potentia enim oifcrctiua applicaret conMenienrer 
fingula contrariafibtcompolitis contrariis. et 
tu confidera.q2 fermones abb2euio. 2k vero 6 
ap2op2tatis inftrumentis ad hunc lapfum efl vt 
in potu Detur fape clare 7 dulciiTime.J.i.y.aij.|< 
.tti.ydromeir longi 7 fubtilis. 3n hoc etiam calu 
fummu cognoui tuuamentu3 in applicatde aque 
fubllma tionis raparu3,imo 7 in comeflione ea?; 
t b2odia etiam pullo? * in quibus difloluantur 
medulle crurium caflratt 7 pozceilt iuucrns mira 
bili tuuamento conferunt in hac fpetie flragurie. 
Simliter etiam 7 vitelli ouoru3 7 tefliculi agno 
z\m titulo? i pullor* Si qufs autem vdlct cjc 
bibere aquam fublimationis medulla? afiu5 eric 
iuuamcntu excellens per me 
autem gloziantur in exhibitione aque fublimatio 
itis humani fanguinis a corp02e bene fano accep 
tukd no curo ego De talibus ncq3 vitupero mftiu 
Capitulum quintu5 De ftrangurie (aguie cura. 
Si autem bec egritudo pzoueniret a mala cdple 
Xi0neca.7bu.materiali.v3 fanguinea. imaginari 
polTumus.De raro tamen contingentibus eft mul 
tam fanguineam materia inmoderate replef co 
pus vcficc totum.*? pzopzic partes colli etus.pzo 
pter quod fieret oppillatio coartat02ta colli veftce 
negans V2ine emtfltone.7 tunc quidem apparete 
notabili rubo2e a plenitudine -7 grofiitudme vea 
rum circa totum femur 7 inferites partes pudi 
bundi cu5 cal iditm 7 grauitate ibi perceptj a pul 
fattone mag.Xunc p2imum inftrumcntozu eft 115 
te compltcatde plenitudinis cozpozis cum ea fiat 
floia bafilice per quam educant' fanguinis.J.tiii. 
aut.v.fecundu potentiam tollerantis.£t fi no ap 
paret tanta plenitudo.tunc fufficcrctflota faploe 
ne Dextre, facta vero floia Diuertatur materia 
ad inteftina cum clifteribus compofitis cum calTia 
fiftj occaro ru.oleo viol’ a ellectuarto oe pftlio co 
fectj. Xertto ad hanc tntentione5 conueniret ve 
tofationatu cum fcarificatione, £tmelt02 illa 
effet ventofatio facta in oomeflica parte corarum 
7 in media earum. Quarto intratur ao applf 
cationem remedio? localium fedatiuo? dolo2is. 
£t licet flante fluxu materierum argumento fum 
pto ab egritudie conueniret repercuflto.q2 tamen 
repercutictia que Deberet effe frigida 7 ficca raro 
euacuantur a fliptteitate notabili, que fimul cum 
frigiditate notabile efficit conflrictione 7 flrangu 
rie augmcntum.3deo fecurius efl adminiflraf lo 
calia infrigidantia 7 humectantia lenientia nobi 
liter 7 fedatiua Dolo2fs.£lrgumentu5 ei5 fuptum 
a vetementia accidcntis.qD efl D0I02 vehemens 
a conflrictione colit vefice fo2tiusp2omouetme 
dici mentem $ lapfus a materiali eius caufa.Un 
locale conneniens effet fetnicupiij factum ex aqua 
' Decoctionis viola? malua? po2tulace folio? -a flo 
ZU3 cucurbtte 7 nenufaiis.£t fo2tius illo 7 fecurf 
ue effet apud potentes facere fcmicupium CU5 ofo 
nenufarino flo2ibus cucurbtte oleo Viot’ 7 conftmf 
libus.£t non raro confueui ego in cofimilt dtTpo 
fitione reperire iuuamentiifublimiusin fcmicu 
pio lactis omni vT bouini vf capzini vf mandicli 
ni in aliis.. Uerum egritudo bec rarius pzoue 
nit a fanguine apoflemante collu velice i cuius g 
De3 cura fieda eiTet p2op2te ftcut pzeccdetj reple 
tionis * nift qz in loco apofleofoopo2tet diutius 
affiflere medicinas 7 cotinuare fuper loco* p2opt 
qtf fummum inueni iuuamentum in applicatione 
lane infufe in p2cdictis oleis cafis aut ipforum a 
liquo 7 fepe renouate. Similiter etiam a faguie 
frequentius contingit fieri flranguria 7 p20pzie 
effufo in concauii vefice vl* in collu eius 7 ibide co 
agulato Vl’ cdgelato a frigiditate, licet frequetius 
contingat ipfum coagulari congelari.p20pfea 
q2 coagulari non minus eft p2op2ia pallio fagui 
nis Q’ effc rubicundum. vt a iDalie0 in libello oc 
colera nigra colligendu e. Cum igitur contingit 
coagulatu fangume5 in collo velice facere flrangu 
riaj.func Difficilis efl eius cognitio ficut pluria? cgritudtnum Via? Vzine nctici* ambigua a' te 
gnt cdligendum.poteft tamen Diligens contcro- 
pUcoz alfqliter venire in noticiam huius Difpofi 
donis. P° per noticiam habitudinis trafcedefl 
medietatem camofitatis a maxime circa partes 
natum femozis 1 coxazum. z0vezopergroffi- 
tudinem vena? exiftentium in paztibus illis. 
30 per ruboze purpureum in eifdem i 40 per 
pulfationem magnam 1 perfeuerante. y°pgra 
nitatem in collo vefice perceptam „ per cali 
ditatem ibidem multiplicatam. Sanguis enim 
coagulatus valde facile fupercalefit; 70 p ufufii 
c(bo? Valde calefacientium 1 difloluentiu; ipfum 
(anguine: 8° ,ppter pzecelfifte foztes agitatdes 
in partibus al katim natu5 a confimilibus. velut 
contingit in cafu percultione faltu n vehementi er 
crtitto n coitu facto vF fimilibus. n vitio cy 
fi candela, vel firinga imponatur collo vefice et 
ertrabatur fuauiter: percipietur in foraminibus 
finitgc aliquid fanguinis adberere* quibus perce 
ptie itante repletione notabili copozis n partiuj 
pzedictaru applicetur floie vt paulo ante acu; e. 
20 vero fiant femicupia ex pzedictis rebus in g 
bus tamen femper magna gtitas apii abfcincbtt 
rubee tincto? polii montani 1 centaureo mtnoiis 
apponatur.bec em'5 omnia operationes <? pzop2t 
crates babent diltoluendi fanguinem coagulatum 
ip2op2ie cimio ineft virtus talis. De locali 
bus autem tntrinfecus admimftrandis. fummuj 
remediu eft intromittere aquam mellis calida; a 
Valde dulcemJterum confert itromilTio vini fub 
tilts albi 1 bene fumofi. £t 30 confert ao illud 
luccus apii iniectus.a ftmilite2 aqua fublimatdis 
cius.licet Debilior fit.£t fi p bec omnia aut ipfo- 
zum elficatioza diftbluitur fanguis.ljabebitur in 
Kntnm. finautem pzedictis addatur modicum 
aceti albi fubtilis a acuti .Scio autem $ tnicctio 
lixiuii notabfr calidi potent' dilToluit fanguinem 
fine congelatus liue coagulatus extiterit. £t p 
bec omnia apparet fatis fufficienter p2ouifu5 effe 
sd curam cuiufcunq; fpei apzopziate vt' reducne. 
Quecunq3 enim ftrangurie fpeties Debiiif reduci 
poteft ad cura; per ingenia 1 inftrumenta in pze 
edentibus capitulis pofita. que omnia bic vir at 
tendere Debet gratia p2eferuatoisfui ipfius. em* 
undo huius egritudinis etaiuas caufas.que tac 
te fuerunt'? aperiendo quibufdam inftrumentis 
lenituris a aperituris fup2a memo2atis.£t Dlna 
interueniente gratia curabitur a Difpofitione ifta 
fi recidiuabit in illam ? pzefeiwbitur a lapfu in 
ipfam amen * 
Conftlium De dilTuria 1 ftranguria fimul j?20uei 
entibus ab acuitate vzine 7 ab excoziationecum 
vUertbus in collo vefice • ’ 
3c nobilis vir Saytanus labo 
2at egritudine verenda multu 
b ippterplurima motiua. ba 
pzopter ipfius diuturnitatem 
cum ipfa latis p20li.ro tepoze 
perdurauertu z° vero pzopt’ 
ipfius egritudinis manezie. quonia eft De hio q 
non folent bene curazi.cum ipfa fit oifpofico via 
rumv2ine,cftcnimdtfturia commixta cu; ftran 
guria.vt paulo poft videbitur, 30 pzopter emi 
bufaa viri gfauttdu # dicitur feptuagenarins e. 
4° *i vltimo p20 nue qz ipfa eft egritudo conti 
nue affligens viztute; que Debilis eft ipfam nulli 
fere babet interpolUtionem Pm narrata mihi. 
£ft aute5 Difpofitio ifta oifiuria per quam intelli 
gttur frequens mictus.Cum enim effunditur ma 
teria a renibus per vritides ad veficamdiue ipfa 
materia babet acuitatem a calidirate vF a calida 
materia colerica vel adufta fibi ipofita. fiue apu 
trefactione materie? in renibus acqmfita. eu taf 
materia recipitur in veficam acuitate fui dolo2ef 
faciendopungitiuos incitat virtutem expulfiua; 
Vefice ad expellendum ipfam V2inam tamij obie 
ctum contriftatiuil. etiam fi collum vefice nulla5 
haberet lefionem aliam p2eter illam/quato ergo 
fo2tius leditur vefica ab V2ina fibi Delata. cum 
ipfa habeat excoriationem immo rdcera i collo 
fuo que reddunt ipfam palTibilem it ab V2ina cp 
tumcumq5 naturali.fi non haberet aliqua; mali 
qualitatem oe pzedictia per quam nocere poflit * 
Cum g° Oue caufe oe fdztiozibus aiTociate fine ad 
faciendum frequentia mictus.f. V2ine acuitas et 
putredoeicommixtaavlcera *? crcoziationes in 
collo vefice.non eft mirabile fi frequens eft mictuf 
totiens enim ad expellendum vzinara mouetur 
vefica.quotiens patitur ab ipfa. fed quafi femper 
leditur ab ea,ergo quafi femper mingitur.aut fai 
tem mingendi appetitum babet patiens.Cum ga 
collu vefice magnifice lefum fit. a virtus eius oe 
bilitata. non eft mirabile fi impotentiam babet 
mingendi Vir lfte.a cuj mag anguftia V2ia; emit 
ttt que non eft aliud $ ftranguria nominata dif- 
pofitio. Md banc aute5 vitate non folum colori 
dam fed etiam oemfanda concurrunt motiua ex 
info2mationtbus mibi confcriptis afTumpta. 
Quo? pzimum eft magna voluntas vzinandi. 
fiue per ipfam intelligatur magnus appetitus ad 
eiciendam vzinam a frequenter. fiue frequens et 
fiat eius emilTio. ineundum vero eft mictus 
pauce quantitatis vzine. Itcet enim vrina adbuc 
multa in vefica reperiretur.mictus tame fit pau 
cus.pzopter impotentiam virtutis expulfiue ve- 
fice .'Quo modo enim poteft vzina conuenienter 
expelli.cum non polTit conuenieuter applicari 02 
ganu expeilens.qd eft C0IIU5 vefice ad expcllibilc 
quod eft vzina. Xertiu motiuum eft puetio ma 
nifefta vel ardoz in collo vefice.maior tamen re- 
pzefentatus in extremitate pudibundi $ alibi. 1 
bocpzoptermaiozem ffibilitatem panniculi ca 
pitis vtrge §? colli vefice.boc autem totum ,pueic 
pzopter vlcera in collo vefice exiftentia. que p coi 
ligantiam eius ad caput*virilis membzi nocume 
tum in eo comunicant.apparet aute3 huic viro iu 
uamentum confequi pzopter manualem conftric 
tionem capitis virilierfnembzi.fi per ipfam ccm 
pzeilionem expzimatur vzina.que mag qualitati 
bus ooloze; efficiebat in eo.fiue pzopter compzef 
fionem talem non tantuj recipiat oe fpu fribili 
cyrum ciletneeeftanu; ad frationem efficienda;. 
Potentia enim fiitiua non exit m actu3 (entkdi 
nifi cum oebita quantitate % oifpofitioe fpiritus 
fribilis. Soafilie per conftrictionem illam expel 
litur ac pzobibetur recipi vmetum eft qz •? cetj; 
Xfccidit autem in viro ifto in jeme no percipi 
Dolozc.f.magnum.llon enim credo ipfum efte fi 
ne odore cempozc mictus. fed non eft ita foztis Ooloz quonia materie bumozalee magfe refracte 
funt a frigiditate tempoze byemis. # eftatie * £t 
licet caliditas tempoze byemis foztioz fit in pro 
fundis partibus cozpozis # tempoze eftatis.noti 
tamen ,ppter looc acutiozes redduntur materie. 
quonia5 foztitudo calozis illa etiam eft per vnto 
nem naturalis calozis que reddit Virtutem 
tiozem. reftftit aute magisfoztis virtus acciden 
tibus caufis egrotare facientibus # ocbtf virtus. 
Cum etiam tempoze bycmisnonita frequenter 
necmagna putrefactione coppatur materie ficut 
tempoze eftatis.Urinam autej mingit ifte vir pa 
rum conturbatam.pzopterca qz tpfa effunditur a 
locis pzopinquis.Vcde non poteft multa commi 
fceri fcculcnta ?fantofa pars cum aquofitateip 
uo *? bzeui fpatio tranfitus.ficut commifccretur i 
magna ? pzolixiozi via * Cum ergo conferuat 
vzina in vzinali ? refrtgefcit.apparet in fndo vai 
fis velut lut«5.qc5 non eft aliud # faniofa ? cozm 
pta materia prius in Vefica collecta que grauitate 
fui feparatur ab vzina pzctpterea aquofitas fubti 
liatur aut minus turbida fit.Dato # non credam 
ipfam vm# clarcfcerc poffe.£x fundameto omni 
um pzedictozum fermonum.infcruntur cozrela 
ria plura. Ibzimum q egritudo pzincipalia 
huius viri eft excoziatto CU5 vlceiibus in collo vc 
fice. Secundum q egritudo coplcxionalts ctua 
eft mala complexio in renibus vcfica ? omnibua 
membzi3 vzinalibus calida ? bumida. Xertiu 
caufa eft fanguis flegmaticue in ve 
nie renum 1 viis vzinalibus a putredie cozniptf. 
Ouartun? eft in renibus eius *? collo vefice e ali 
quid oe barenis.pzopter caliditatem tntenfa ge 
n tis ex pzcdtcto flegmatico fanguine. Quintii 
e#in renibus? Viis vzinalibusfrequenter acci 
dunt oppillatioes a materiebus pzcdictis claude 
tibus cclatozium renum pozos VaittDcs1? vefice 
collum, Sextum cozrelariu eft.# accidetia bu 
ius oifpofttionis funt oiffuria ? ftranguria fuper 
ius tacte. Septimu3 cozrelariu.# pungitiuua 
ooloz ? incenfiuns in capite vtrgeconfeqmt nocu 
mentu colli vefice. ? non eft nocumentum per fe 
capitis vtrge Octauum cozrclarium eft .# ifte 
vir oebet effe in virtute motiua laxatus ? oebilits 
tus multum. Ilonum cozzdarium ? vltimu e 
q opoztet bunc vif oefe tpfo pzouiderc ? cito ? 
bene follicitum effe * aliter non bene fuccedet ei. 
Tocc in fumma eft buius viri difpo. cuius 1 egime 
nunc confcribetur. 
Capitulum fm oe cura per dicta^. 
■Regimen buius viri per fer res non natum 
Ice oebet effe tale. V>° q ipfe eutret ftationc3 tn 
aere ? camera frigidam ? bumidam ? fiatuj etia 
venti fcptenmonalts *? cameram pzopinqua fluxi 
bus elogetur ab cis iuxta pofte. Si 
militer quantum poteft euitet exercitia foztia. et 
pzopzie poft cibum. imo quies cozpozis oino vft 
libi neceftaria.nc pzopter motum materie tluant 
n acutiozes reddantur. 50 itentm euitare debet 
anime valde violentas. vt iram furozem 
trifticiam anguftta5 ? metus anime conftFcs iftfe 
pzopter quos velox foztls ? frequens ponatur mo 
tue in fpiriribus ? bumozibus. 40 vero atten 
dat oozmittoni pzcLixe.vigtlta enim pzopter ca 
liditai em *? ftccitate que confequttur ad tpfa. eft 
fibi magnifice noatiua.Queat tamen ne cito do 
mtat poft affumptam ctbum.fmmo notabile tem 
pus interpollari oebet faltem prr ouas bozas. ct 
enitet oozmire fuper fpin35.? oozmiat fuper lat 
ibus Dcrtro pzimo.oeinde fuper fintftro.i aliqui 
do fuper ventrem eft et oozmire conueniene. 
5° iteru5 #to mag poteft caueat ab affumptoe 
multi cibi ? potus.fed meliu3 eft ei partiri cibuj 
in vices quattuor vel in Duabus vicibus oetcrmi 
natam #ritate5 cibi 1 potus affumef. tleq5 vm# 
comedere oebet cnm grauitatej ftomacbi vel con 
turbatione5 in eo perceperit. Caueat etiam ctbu; 
fitum ocglutire fine conuenienti m afttcatione.ee 
cibi ? potus menfura oebent effe femper talis. # 
per eos non fentiatur in ftomaebo grauitas.ncig 
podus neq3 fluctuatio in eo. De qualitate vero 
ciborum pzemittendum eft. q omnia cibaria g°f 
fa vifcofa ? multum frigida cuitanda funt. St’ 
antiqui grolTi 
nimius vfus lactucc poztulace ? plantarum oiu5 
grolTitudinem babentium.velut folatrum cucur 
bita bleta.rape *? confimilia.Caueat etiam a cibis 
Difficulter oigeftibilibus.vt funt panis 35tmuf no 
bene coctus tozrefactus ? combuftus.? pais bifeo 
tus.icibi paftiles omnes Dimittatur.*? Lac crucfaj 
? recocta ? cafeus antiquus omnia mala funt. 
euitare Deb:t omnia acuta injef 
bariis alTumpta.vclut rafanus cepe alleum pozrii 
*i bulbi.£tiam omnia falfa effugiat fiimopef.ftue 
fint carnes antique vel recentes.cafeus a ptfces fa 
liti.3rotu5 vfus falte multus cuttari oebet. i fe 
mina acuicate3 babentta.velut cazDamomu feme 
rute fifeleos a confimilia.fugiat ettaj ufum aperi 
pzopziequi condiiitcum feniculo 
petrofiT apio cimio carui quozum omniii ? fimili 
U5 radices folia a femina euitare oebet. 3ceti aut 
vfus omnino oimittat.agrefta tamen non falita 
% fucco cuj succaro vti poteft. £ffugiat 
vfum carnium Otfficif aliis 
L 'dbafits pzeter pzedicta vti poteft* Bene placj 
mtbi panis recens candidus bene coctus et bene 
fermetatue a carnes pulb£ pinguium ? vituline 
n agmine ? caftratine ? capzcolozu fuis .tempozi 
bus.Carncs etiam auiu a quadzupcdum filueftri 
um vt perdicis fafiani anatulof iuuenum cunicu 
li lepozis rpozcclii oomeftict vf filueftris.lbifccf 
petni a lucii capedani a trilte rumbia ozade fltt 
uiales vel marini leutum carnium a facilis digo 
ms bene placent mibi.£t.f pinacbia attriplicesd 
trullt pepones a angurte a ccrafa Dulcia a auella 
me recentes a amigdalc a poma a pira.mollia et 
bene oulcia. et femina comunia frigida qutrag i 
fparagi vfus aln abfq5 aceto placet.a cafeus reces 
a cibaria condita cum lacte cocto a oua recentia I 
aqua vel igne vfbutiro cocta omnia bcc funt lau 
dabilia.£t potus eius oebet effe vinum albu fub 
tile bene ardticum a valde oulcc.Ouod ft potens 
a fumofum effet • moderet cum aqua Decoctionis 
radicis Itquirttie rccentis.a in Diebus calozie cuj 
aqua boni fotis vel fluuii. mclioz tamen eft aqus 
oe cifterna # altera.£t fi quandoq3 in Diebus ca 
lozis biberet oe aqua oi ullatioms angurie aut y 
pofcte.a eft cauda cabalina effet fibi valde conue 
nicns.laudo etia5 fibi valde # a medietate apri 
lis per totum menfe3 fcptcmbzis affumat*oi men 
fe diebus octo in auroza ciarum vnumaque lac 
ris ouim.tali enim lacti nulla medicina compar cft in Debilitate ct cgritudinibus senum * partui 
vzinaliu3. ibcc oe cibis i potibus. 
Capitulum De cura per mcdtanalta 
T*zo remediis tero rerum medicinalium.ni. fibt 
ocfcribam follemnia a ncceffiria remedia, cum g 
bus ide vir acquiret conualdcctitialn notabilem* 
fi no poterit totaliter eradicari egritudo eiusml 
m» valde nocebitur a Doloribus ia frequetia mi 
gendi * Quozum niimtim eft boc B< granozuj 
lebeflen numero xv.liquiririe rafe 1 recentis. ?:i. 
fotuum comunium frigido?: omnium 
lio? vngule caballine que farfara nocat ab aucto 
zibus medicine feminum altee malue viola?: ani 
*5.t,caude caballine folio?: pilofelle radicis confo 
lide tna.i mi.fe.plahtagims acatie ati3.5.iiii.gui 
•rabiet oragaganti mu.5 J.bulltant omnia t lib. 
kt.aque vfq5 ad confumpttonent medtetatis.Deirl 
colet 1 expzimatur 1 colature addatur jticeari fe 
coletur 1 fiat 
firupus cum albuie oui clartficatus. oe quo omni 
mcnfeaeeipiat.x.Diebue.f. v.tepefacto in 3uroza 
1 pod ipfurn tardetur cibus ad minue quattoz bo 
2is Dozmiendo pod eum vt libet • iSecundum 
remedium p2tncipale ed ixx.vt;Xia:Dte immedia 
tc fequenti recipiat idum potum Bccafltc ftflnlc 6 
canna nuper extracte. 
bo: torum 013.? dii.aque lictis capzini in auroza 
n pa? oozmiat pod ipfttm 7 tardetur cibus eius 
ad minus loozis quinlp. Xercium remediu3 pzl 
cipale ed bo:.vt ide vir femper ante cibum aiiu.t 
coclear unum huius tragee.Bf ga no?: pinearum 
re:encium:5.tit.fe.p.antagims acatie folio?: pilo 
feUe 1 confoiide mediant 
daneazum. 5. it ii.fe.end tute 1 acetofe ana.?J.pnl 
ucris cozticis mandzagoze 1 piperis * 
papaueria al.J.it.pentdiaruj al.?.v 
omnia per fe Deinde commtfceant 
in boc enim puluere latet mag para eurois huius 
viri. Quartum mdrumencu5ed boc. Bc mucil 
lagtnid febeden fe.lini 1 mucilUginis granorum 
ftfam» ana.?.m.caffte nuper pzeparate cum aqua 
«enufazdib.y .granozu5 alkekegi numezo.xxv. 
flozumnenufariscozticii cadancarum imerme 
diozumana.3.iii.pulpe pzunozum recentium 
•iii.poltpodn.5 J. juccari fecocttoie. J .itit. ci«ia 
momi macis elV5 dc quo vir ide pcft 
q fuerit purgatus vt fup2a dictum cd accipiat oi 
mjne.3,vi.3n looc eni3 cTt to ed potecia frangedi 
•emeatem materteram pzobibendi augmentum 
1 lenit etiam ventrem , 
quod ed ei vrilidimum. 1 pzopzie looc clectuario 
vti oebet quando percipit i e fient feri 
bit.ier poted vti eo etiam ante cena3 immediate 
ilfumeudo.?./. Quintii e hoc.Bt 
jpiolarum fe.poztulace granozum alkekengi foli 
02um cupzclii ana.?.ti.f ebeften numezo xx gumi 
•rabiei ozagagati ana.3.5.grano2u5 ptneanty?* 
.3,ligritie.5.ii,macis.5.iii.cnptir.venc. 3,1.5.3uc 
cari re coctioms.?.iitt.omma ida coquatur i lib • 
•iui.aquc Viq5 ad confumptionem tereie partis.# 
inde colentur cum expzeilione ccnuemenri. n vc 
boc oecoetione femper Dentur. J itidmediate pod 
oflumptione iupzalcripti cfru tepcfaciendoeam* 
lingulari eni5 virtute fua mmieuficat omnia va 
fa vzinalia a lanie trumbie barenia 1 petaiis con 
fwundo igzobibcndo ea a receptione materie?: 
fupcrffuantm.' Sertum tnflrumentum fingTar 
ed boc.B< olei oe nenufare olei viola?: 1 olei oe fe 
minibas lactuce nigre vel lapatii ana.?.i.y.cautf 
equine fe.plantaginis cozticis cadanearum 
qutdido3madici3 febeden 
1 radicis altee ana.?.i.mactsfandal. al.i ru. ana 
t5.i.y.cere aLquantum furficit fiat vnguentii mol 
le.De quo tota edate v 45 ad finem mef feptemb. 
inungatur fpina cius a fine colli vfq5 ad caudam 
fecundu longitudinem 1 latitudine.£t iterum cs 
eo inungatur pars inferioz tedtculo?: 1 femur ct 
sctu frigido/edat em'5 inflamationes 1 oolozes 
pzedicrarum p irtium. S:ptimu5 indramen 
tum ed boc.Bc fe.poztulace eniiuie fcariole aceto 
fe 1 lactuce ana.5.i.fandalozu5 antere fpedii rilo 
balfami cozallo?: al.i cie 
cti.5. J.jaccari albi libj.cum aqua nenufarif fiat 
confectio in qua ide vir lemp ac-- 
ripiatrotulam vnam in pzinripio 
ne. rectificat enim digediuam domaebi. et fran 
git acuititem materiaram 1 mundificat vias Vzi 
nales. Octauum indrumentu ed looc. Bi pulue 
ris fadalo?: alioliof cupzelft madids acatie tbn 
ris ana.3.i.feratnii ctronio?:flo?: altee violam al 
ba?: 1 citrinaru5 ypofete ct pi 
lofelle ana 3.titi. omnia p:r fe 1 ex 
cis cum muciilagine febeden fiant pillulc. De qui 
bus ide vir pod cibu5 femper accipiat qu lttuoz l 
quinq3 ** valent ad. fupzadicta omnia. Ilonum 
tndrumencum ed hoc.B< aque aque di*- 
Hillationis lambzufce cum floze aque milii folia 
ana lib.5,mifce.£t oe idis aquis p jd anumptoe5 
fupzafcripte Decoctionis efrii accipiat.? .V.per.x. 
oies ct 5 penuutet fe ad accipiendum Dccoctioe5 
per alios.x.oies i oe illis permutet fe ad pilfas 
alternatim ve vno ai aliud tranfeundo pcr.x.di 
es 1 ed regularis modus curationis eius §>mag 
cd polTtbtLc. accipiendo tamen q idis tempozibuf 
etiam non dimittat vfum tragee confectionis et 
vngueti fupraferipto?: que oia tepoibus limitatis 
sccipiat.vc fupza DeclaraW5 e. £mmum idrn 
mentum e boc.vt fi maxima Dolozis indantia m 
extremitate virge mclcdarereum.accipiatciatu 
vnum aque fublimationis lactuce aut poztulace. 
£t infundat virgam fua 1 ofeum in illam aqua5 
frigidam.ied enim remed iu boc oolozis mitigas 
tmum non tamen vere curationis perfectiuu. £t 
qz vera cura perficit per ablcifioncm materiem 
facientium egritudines.fed remediu adminidra 
tum indicatum a vehementia accidentis CQritu' 
dinis videlicet oolozis.cui omnino intendere 03 
fine cuiusablcifione egritudines conuenienter cu 
rari non poifunt.vt 4a p2imi finali ca° colligedii 
cd. Undecimu5 indrumentu e hoc ccraie lo 
te 1 farcocdle nutrite in lacte ouino octo Diebus 
omni tame oie renouando ipfu5 ana.3.ii.plumbi 
vdi.3.i:pulueris folio» cupzeiTi et pulueris ebois 
•na.5.5.croct3.5.rola?2 viola?: cim'na?2 ana 3* 
.i.pufuenyntur omnia per fe fubalilTime.oeind 
commifceantur cum.J.iiii.aque lactis omni .in q 
bulierint oiu grana papaucris al. ct iniciatur in 
vefica cum 1 iringa fa aut bis in die ate cibu.ven 
tre tamen ivzinalibus viismundificatis a feci 
bus ct iuperfluicatibus cornum' clectuario 10eco 
ctione fupzadictis.Dimitcaiur aute- Ixrrcmedi 
um quantum ed poflibile ne cadat erroz nocendi' tgro per modum tmpofittonfs fuinge . Raro d5 
imponitur firinga tn vefica nifi a viro in fcictia 
bene timeo qz in virili virga funt tres Vie vd 
meatus.l.fpermati vzinc 7 alguadi.2oa ratii pii 
mo ca° in fine colligendum. Duodecimum 7 vl 
Cimum tnftrumentum eft boc;Tk c02tandri macif 
cinamomi electi aperi coxticis mediani calbnca 
rum ana.5.tt.grano2um papauerts al. 7 pineam 
olfium Dactilo2um ana.5.ti. pt 
uerijentur omnia per fe. Deinde cdmifceantur cu 
quadrupla al.7 fiat tragea. 
i£t oe bac tragea accipiat ille vir coclear vnum i 
mediate pofl cibum.7 pzopzie quando 
ucrtt Vnum meufe accipiendo clectuariu5 Decocto 
nes pilfae 7 purgationem cum calTia fupenus ta 
cras. 7 ita cum bac curatione ta; ozdmate 7 cano 
nice adminillrata fclicitabitur curato eius ad fua 
uiter viuendum.£t fi non poffir totaliter ab egn 
tudine Denudari parum tamen ledetur a nocunt! 
cis eius. Quod totum eide; concedere Dignetur 
fumrmi3 omniu ille opifex 7 faluacoz DulcUbmua 
yefus condas amen. 
Confilium_oc DtiTuria cum ardo2e i 
&c generofus vir labos t egritudie 
Iftrumctojz v2inc7ccgritudorcnii 
i 7 veftce apiopziata ct cit egritudo 
copofita ex Diliuria c«5 ar.l02C Vzie 
copulata afn tn ardozem fenrit lic; 
non fempcr.Unde efl oifpoftho verenda in t,uan 
cum ipfa efl apzopiiata mcbzis diftincns (petie 
iam pzetactts.aiam qa ip a eft complicata ex ou 
abus egritudinibus diftinctts Ipc Dt;iuria 1 
nrdoze vzine.quai um difpofitionu licet a fapieu 
Cibus plurime caufe alTignentur. videlicet mmu 
Via? V2inc apertio ea?q; fiaxatio 7 molliftcato; 
Xcrtio ipfarum excoziatio vel alterano. 4* 
pxediao2um membao? cppiilario. Quinto cj 
runde partium apa. &uo male complexionif 
omnis virtutem notabTr legentis f 3 evpuifiua 7 
fi uiuam ea?. £t itet um e- parte marci laitm q 
per mcmb23 V2inalia tianfeunt. licet plures a fa 
piemibus caufe aliignenrur vclut eifet lanies per 
vias illas perrrani iens que aln claudens 
plente Vias eilet caufa ardo2ts 7 Diilurie. £t alea 
caufj peteft effe acuitas in aquolicatc vzinali mu: 
ta pzoptir vfum cibo? excellenter lalfo? 7 acuto 
2U5.SUC fuerit vzina acuta p20pter pci imxtion: 
acutozu bumiDozum que inliammantur m fcbzi 
biu aut altis oifpoiircibus 7 fic b aiiiscaufis.3a 
diipourioc aute buius viri videt inibi caul ae effe 
mag .a via? api mone cum relaxatione ipfa? 4 
multa faguinis aquofitate 7 aquofitatellica 7 pi 
gui que omnes babundant in viro ifto argumeto 
fumpto a naturali ccmplcxione tonus 7 meb20? 
vzine.£t ifte p20p2ie funt caule fue Difiune. Cu; 
enim matci ic babuudant m renibus vzitidtbus 
7 vefica multiplicata ibidem cogunt virtutem ex 
pulfiuam iplaru 7 qz materia c multa qz bomo t 
S> m actu 7 potemta valde l.umtaus et ideo alie 
materie fic multiplicate ite?z virtute; exutst ad 
fukxpnlf iuam.et qz materia iterum ccfccndtt % 
viuftitudtnai le erpcllttur 7 recipitur in mcbzis 
vzme.3deo frequenter impdlicur virtus ad frccj» 
ccr expellcnd»; 7 quantae eft fatie flOtaWlie-tgt^ 
Sppartt$(fta eft Diflurfa.vtDd 'cct frequens V2ie 
cmifTio cum quantitate parum mtn. zi Cj medio 
eris. Sundamentu aute5 alTignandi ea; puetionif 
i ardozie in V2manio apparente i boc viro fufte 
tat' fuper p2cdictis.7 quia aquofitas vzinalio tprt 
ub non euacuatur ab acuitate aut ab vfu reru5 fal 
fa? aequi fi ta vel ab affumptionc re2um acutaru 
Vt piperis raphani ceparu a confimilium.ZIur cfTt 
citur.V2tna cius acuta a caliditate vigorata in a 
tibue renum 7 epatie vt a multa ftrictura ypop 
dzto? a partium lumbalium.aut longo occubitu 
fuper pzedc‘,6 partce.aut ab imodaro motu pie 
dicrarum partium vclut in coitu a in fricatioe ac 
quifita.But ite? V2ina buius viri eft reodita acu 
ta a multitudine colcrice materiei q mmtu babu 
dant in epate eius 7 admuat ad illud amplitudo 
canalium a gibbi epatie per quos vclut amplo3 
multa materia co.crica 7 in b2eui tcfczc a cbiTU 
fellia tranit cum V2inali' aquofitate tpfam acuta 
tfitacn3.7iftefuntvere7ap2:pziacc caufe dilTu 
rie 7 punctionis V2tuc buius vui. £x quibus coa 
eluditur egritudinem illam non eiTe pro paruoac 
cipiendam Imo amplitTime verenda 7 piopik in 
etate tali.iuxca fententia fnmmi bypo.epidiar i 
vi vbi inquit. Tlefrefim in fenibus no vidi fana 
eam. 5de; affor.vi.concozditer dicetis. Ilcfrcticia 
7 circa vesica Dolentes in fenibus non f anantur« 
■Regimen igitur buius oifpofiriome tbeozice con 
temptando multum czitiurt Debet tam regtnie 
non naturaltu q? mcdtcwaltu int.ncicmliili ume 
co?opo2ret enim inftrumcnta omnia clogari ab 
vfu reruj aperitiua? notabiliter i p20pztc vlira 
p2tmum gradum tam cibo? medicinalius q me 
dicina? fimp.iciuin 7Compofitanim. Uiecmnt 
V2inales buius vu i nimia aperte funt mturalit 
n accidcntaluer. Opoztct z' q omnia talia eua 
euentur ab adminiftracione cibo? i medicinam; 
acutarum ne fiat additamentu in mozDuatione 
V2tne.p20ptcr qb apparet regimen cius Dj 
eflecompofitum ertrangentibue apemam et 
scuitatem in omnibus admimftrandie in cura 
cius. 
Capitulum fecundum De dieta < 
Unde quatu cit cx parte cibo? (oium tangam ea 
cx quo2um vfu nocumcntu excellens aduem'13 ef 
u p2Ctcr,iUa aliis vti potcll libito fuo.£uitu igtt 
panem veixwenter coctione coctu5 n babcnre m( 
tum falis 7 fermenti.£uiter omnia fs' a cibana 
confracta cumucwraic vt rapfjano 4U 0 .cpc p02 
lisfinapilmo Unionibus faili8.£wt catam mf 
tum V.um apcritiuo? 7 cczu, omni.* que multuj 
aperitiua funt vt in 20 vel gradu vaui tenup: 
trol ilmum apiu.ammm eupato. oaucus 7 iimiU 
um.Siopago ac 7 bzufco 7 aco2ea 7 baucia coma 
Itica vti pcreli.ixuitct etiam muicu vfu bzodu <A 
ce? ru.i p2op2ie cu; feniculo 7 petro! ilmo c. pcfa 
tum. 7 quando coquitur m aqua tnfufioms co? • 
Simplex aute 7 unpcrmutata aqua factu bzodtu 
xice? rmfibi cbuetuens efl. Caueatetia ab atiquo 
cafeo.7 ab omni lalito.£t effugiat cibo? mcaicti 
liuro aperientium cu acuitate omne vfum vt luc 
heus limones taliti arancii acuti nuces 7 confiha 
O.cum at rcccns 7 buti? non falicu (ibi conueni 
ens cit. icmigiut tam tn abis carnes antiquas 
Valde 7 p2opzxcwn f ali ictis confei uatas.Dimic 
jhitvfumpUua? conditarii; que valde friite luc £t rape concita abfq* multis fpetfebus 1 {terti$ 
d conuenientes funr.&greftam vero falicam aut 
modici falts.et fuccum mu50£ % aratio 
znin Dulciil mu.tu3 vcit a funt d.Scccum vero et 
popzic acatum in vfu non habeatur * De carni 
bns vero conueniunt ei animalium bene iuuenu5 
? pinguium a pzopzie dire vrtfrire vel alTatc cu 
mediocri cocmra.et fimiliter pifces omnes leuis 
Dtgcftionie et ercellenter vifcof itare pziuati? nl 
lomooo falfi placent mihi. De fruc.ibus vero 
vti poteft granis pineae reccnttu frequeter a paf 
fuh£ mgra£.£t phiflici etiam placent mihi. et 
amigdale Dulces a auellane tozrefacte leuiter. 
fcotus autem eius fit vinum albu vd rubcu5 me 
diocris potentie inclinatu tamen magis ad pote 
ttam q ad Debilirate3 fubflantia clarum vf oiafa 
nuru aliofis fuperfluttatibus erpuzgatum.odo2C 
fuaue, quodifimpkr bibatur aut aliquando comi 
rtum cum ydromdle pauce comirtionis.Vina val 
de fumofa pzope fua apertionem i qz oilToluunt 
materias et acuunt eas n fluere faciut ad vias vzi 
nales non habeantur in vfuJn cibo vero eius ha 
beamr menfura er parte quantitatis que non fit 
tanta vt Itomacbum ponderofum a grane efficiat 
£r parte b oze non accipiat cibum nifi per.r* 
bozas poft pzimum.Ct in comedendo cibn5 non 
ocgiutiat fine optima mafticatibc.£t in potu me 
furam habeat vc fepc bibat parum magis q mul 
tum et raro.Kn modo VC20 Dozm endi enicet q' 
tuj porefl oecubitu5 refupfnum qui facit fuperfllii 
tates ad pofterioza Declinare. £r iternm multuj 
conueniens eft ei poli cibtl quiefce e magis q mo 
tu pzogreltiiiio vel altero erercitio vti. £t pzocu 
ret omnino ventrem fuum habere bene lubricum 
flipticitas enim ventris in bis oifpolmombus e 
valde verenda eo qz p ipfa3 lequitur vehemens <j 
pzeffto a que pzoueniunc 
a retentione fecii ta5 in yiion q in aliis grofr ite 
fttms* Caueat quanru pocdl vti frequenter ira fu 
roze vd iracundia a reliquis anime accidentibus 
er quibus in fpiritibus a humozibus cozpozis ve 
hemens a velor motus impoitnr et fluctuatio. 
Dee De regimine oiipofitionis huius viri per res 
non natura ce. 
Capitulum tertium oe cura per medicinalia * 
SDoctns aute regendi bunc vif per appitcatibe5 
inllzumentozum medicmaliu qui regedus efl pze 
mittendo pzimo q in omnibus inllrumentis me 
dianalibus tam alterariuts q euacuatiuis apert 
tiui3 mundificatiuis et confoztatiuie viarum vri 
ne multum fubtiliter inueniendo dl.oportec eni 
omnia inllrumenta que vias laratas inuenmnt 
eife ipfa?t coufoztatiua ne membza illa fuperflui 
tates plurimas aliunde recipiant.Doc autem fe>i 
citer fit per leuiter lliptica que confortant mem 
bza illa vt non fit fuperfiuitatu5 receptiuanurra 
fermonem autenticii ioat^0 tegni.pzopdlut eni 
a fe vafa cdfotata llipticis far aciis. Opoztet 
talia inftrumenta eite euacuata ab omm gradua 
cuitatis et mozdicationis.aliter enim Dubitabile 
eiTetDcpermutatione via£ ad magnam ercoziV 
tionem 7 vlcerarione pa?.£r quibus vltimate cd 
eluditur q omnia medicamima Debent effie com 
pofita er meDicinis leniter aperitiuio confractis 
a mediocriter ftiprus a ab cmni mozdica.ione e 
uacuatis.et tu cpnlidera hoc qzleuius e\\ fcrCere 
i adhuc faentffice Cnccre cy tnftrumenfa conticnt 
entia repcrirc quod apparet in fequcnttbus. 
t>zo regimine ba? autem oifpofitionu per medi 
cinalia complendo obferuabitur modu8 ifte quo- 
niam regimen tpfu5 quadrupartitu fibi ozdtnari 
becreut fecundu reuoiutionequattuoz tepo2u ani 
Sicut eni alias a alias Difpoftttdnes videmus in 
aereconfiftentes a oiuerfas fecundu oiuerfitate$ 
peregrinationis folts per oiuerfa figna celeftia p 
Dtuerfas impzetfioncs in hunc minus efficientia 
ita rationabile eft Varias Depolitiones in huma 
itis co2ps2ibns reperiri in bis quattuoz tempo- 
ribus annu3n vere namq5 vtgozata caltditate 9 
tinentis caliditate expanfa De centro ad circufere 
tiam magis cy erat tn repoze byemis Diffolnunt' 
materie bumo2ales per totu co2pus Difcurrendo 
etacmnmr vbiinbyeme congregate a fepulte 
flabant in p2ofundts partibus bumani C02po2ts. 
fbzopter qd medicina tnteri02a non op02tet eltc 
ita ex.eileter calida tn temp02e byemis ftcut ex- 
terioza in temp02e i\ St' quis enim oefiderat 
reroluerc materias bumo2alecab bua 
no cozpoze in tempo2e byemis per medicinas cx 
tertus applicatas .cpo2tet q> ipre fint potentioff 
Valde pzopter claufionc p0202u cxtcriozn^. 3lle 
v:ro que adminiftrantur interius in byeme non 
Debent eflc ita excellenter calide p2op.erea q2 ca 
L ditas vigo2oft'o2 eft in repoze byemis in p2ofit 
dis partibus cy exiftat in vere a edate* £t hoc ba 
bet veritate5 magif tn co2po2ibue bene carnof et 
robuffia n non in refolutis valde a Debilibus. £t 
funt fermones claufi in fententia fumi *bypo. p* 
affb2ifmo?.Uentres byeme calidifltmi fut uata 
1 comenti eius in eod loco.£t fic ccnfiderado alia 
tria ani tepoza #m cdfiftentias naturales C20um 
otno op02tet inftrumcnra medicinalia que recte 
applicantur efle Diuerfa tn naturis complexioni- 
bus a gradibus ea?. 3taq3 p20 regimine butue 
vtri per totum tepus byemis obferuando quando 
q5 poaa5 inlirumenta medicinalia. £t p2imu5 g 
des eft 011*13 boc mucillagims granozu mucide 
ite, J.ii.came nuper euulfe a cana fua cum acj oif 
folucioms gumi cerafQ?.Juiti.puUbimi a fciio?? 
fene ana.5,i.3.5uccari ni.§.ti.coquatur succarum 
lento igne cus aqua Dtfttllationis mercurtaf vf<J5 
ad vifcolitatem oeinde tnco2po2etur cum caiTia 
a mucillagtne poftertus apponatur pulueres*a vl 
limate fuperadiungatur pul.mac.5X5\£t d boc 
dectuarioatecena p quarta parte boze accipiat 
,|.t.Degluciendo ipfa abfqs potu a comedat poli 
fpfum.5.it.paflu.nigra? bene mundata?. vel fi 
placet et poterit p2cdtctum electuarius eode mo 
do i auroza a comedere per.tti.poft: £ft 
em‘5 in boc electuarto potentia lentendi Ventres, 
educendi materias flegmaticas calidas a acutae 
ab epe renibus et Viis V2inalibus a remittit fla- 
ma ec acuitatem pzedicto? a frangit mo2dtcatd 
nes viis vzinalibns et frangit frequento mictu 
confoztando partes. Secundu vero iuflrumen 
tum pzincipale quo vti poteft boc tepj2e efl tra 
gea tita Bi femen po2tuf end/cartole ctcukutc a 
na.3.u\pul.folto? ctp2efit.3.i.puLmediani cozti 
ets carnofttatts caftaoe?ruro3.tiii. grano2U5 pt 
nea? minnrim incifo?. J.ti.grano? ftft ico?.J J. 
fe.papauerts a lactuce ana comunt 
nm frigido? quatmo2 J.uncidenda incidamur minutim et reliqua fubtilte et ibti 
quaflentur fimul Deinde 
cari Diligenter conterendo* 
£(1 enim hoc medicamen valde nobile ad tollcit 
dam mozdicationem in vzinando? frqucnriam 
mictus i adiuuat ad mundificattonem via£ Kzi 
nalium Vt non congregent imtic m02dtcartuc i 
optlattue ea£. Tertium -tero pri 
cipale ad banc intentione Valens cft bocBe aque 
feraric i e agrimoia .i.aquc al kc kegi aque cuf 
cure ana.f .ii. mifce n De iftis aquis accipiat fcmC 
aut bis in fcpttmana in amma ciatum vnum te 
pefactis cum.f J.penidia# oflTolutaru in eis. 
Quartum medicamen ad intentiones pzedcaf 
cft boc B< pul.co2ttc.gfandiu intcrio2C\|d.y*ani 
fi quat 
tuo2 comuniu n cum fucco 
recent} fen-fiat pille omni.3.viiti.tf gbus parief 
bis in feptimana accipiat .v.vel.iii. in auro2a et 
tardet cibum fuum bozts ad minus quattuo2. 
Quintii medicamen cft boc B< of.De vior citri 
nis.f.t J.olei rof olei onfacini ana.|Xgranozu5 
alkekegi numero, vi.fan.al.7 ru.ani.fe.apii ana 
.3.tt.m£ci g.ii.ccr.al.cj?.6.fiat vnguetu molle d 
quo falce quatter in feprimana inungat tota5 fpt 
nam n ylia a furcula vfq5 ad caudam. 
£t attedat in regimine fuo poteft face, c \ cuc' 
luttenem a tragea ad pillulas d pilulis ad aes d 
aquis ad vnguentum ? C9 reuoiucdo intcnriecj 
curatiua3 per 1 xc inftrumcnra ia3 pzetacta 7 cct}. 
Ibzo regimine vero ab boc viro per totu5 tem 
pus veris obferuandil quattuo2 videtur mibi re 
media necenaria pzemittendo pzimo q eadem r 
media que cdueniunt ei in tempoze bycmts.v.mi 
mero poliunt ei conuenire etiam per totu3 tepus 
veris.minus tamen ? rarius oe eis acipierdo in 
vere cj> in bieme.aut falce rarius accipiar oe eis. 
Salub2io2a ramei remedia videnruz mibi bec 
•iiii. p2imu cft vr iile vir i medietate te 
00210 veris purget fe per bunc modum.Bt medul 
le caflie De canna extracte cum aqua cupatc zii .3. 
.i.drii bameebjd J.mifcc <1 per.nlbczas me Di 
cm accipiat lpfam cum. J.ii.aq apii calefacte 7 rt 
Dozmiat pofl ipfum nili pay.7 tazdct fuum pzi 
dium Vlq3 ad b02ae.vt.ab aitumptioneeius. 
Sequenti dic accipiat bcc oigeftiuu Bt aq cufcute 
vio.7 apii ana.J.i.ly,De bi3anc.7 vio.ana.3.v.m( 
(cc 7 medioc2iter calid accipiatur 7 tardet citum 
bo2is.tiii.7 continuet ipfum Diebus vtu 
ua vero fequemi die accipiat illae pilTas Bt pii * 
aureanl.5j.p1l.De rcub‘3.ii.fiam piilule vu. cu 
medulla callie fillulc 7 accipiantur bo 7 conditio 
nibus poft cas obferuadis que D?ctc fuerunt i mt 
no23tio pzcccdcnrc obferuazi Debere. £rit enij 
Ixc purgatio licet fit leuis magnu auxilium fibt 
ad p2obibendum materias i viis vzinalibus mf 
ttpiicari 7 ledere eas multitudine vel aeuitate vf 
alta qualitate ea$2. Secundum inftrumenrmti 
pzinctpale eft Ixx.Bi fc.pozruf .3.1. fmie lacruce 
.J.ii.fcmin quattuoz commium frigido2um oi 
cipzcf 
fi.5.t'ii.3ucc.al. Duplum ponderis omniu fiat tra 
gea oe qua poli pui garionc pzcfci ipta femper ad 
pzandm 9 cenam oeglmiat coclear.:.vfcg per ro 
tum menfe maii.JSft emm in ca inten0 remitten 
di aqqtac5 materie 55 7 pzecipitkli materiae ab 
eis 7 p20bib‘dt earum cogregation£ in ipfia cu § 
auxilio Diuine gratie fanaui geres multas* Ter 
tiujinftrumentu pzincipalc eft boc B< olei cliua 
rum olei oe ncnufa.olct citonio? ana.f Xfan. al. 
n ru.fpodii rof.ana.3J.fpicenardi.3Xcef al.cj?t} 
Le.fiat vnguentu5 molle oe quo liniantur renes 7 
tota fpina a fpatuT vfq* ad finej. Quartum re 
mediu p2tncipale eft vt ifte vir fepe Vtatur in to 
to tere hac confectione poft dbu37 ante Itbt to luo 
accipiendo morfellu vnu Bt .5. 
;(iti.3ucea.aUibJ.amili oeozdeo.JXjf. teratur 
pinee 7 per tora5 vna nocte infundanf in tino ci 
tonio2um.betnde coquanf 7 tncoipoicntur cum 
juccaro Diligenter 7 in fine addatur amilu5 7 fiat 
confectio ir mozfelf ficut pineata 7 accipiat ip!a 
ante cibum 7 pofl libito fuo.*bec remedia in boc 
tempoze oeferipta remittentia funt caltditatem 
7 acuitate parumper mag q ea que feripta fuerut 
in tepoze btemis • ‘froft bec aute oe regimie ob 
feruando ab ipfo in tempoze eftatte.Dicendu eft 
pzimittendo pzimo q omnia inflrumcnta in Ixx 
tempoze Debet efle mtnozis potentie in calefacte 
do aperiendo 7 mundificando 9 ia que dicta fut 
in byeme 7 vere.7 boc id roi 7 ventari confomi5 
ert.ltcct em'5 calidita s in interiozibue cozpozie i 
tenftoz reperiatur in byeme q in tere, et iterum 
in tere magis q in cflate cum paritate caufarum 
qz tamen caliditas in toto bumauo cozpoze tam 
interius q erteriua agregata er naturali 7 accide 
tali pzoucniente ab impzelTione continentis tnte 
fiue mai'02 cfl in cflate q in ouobus pzccedetibuf 
tcpoztbus anni tt fenfus oftendit. 3dco iftrumen 
ta que cozpoiibus adminiftramuf in cflate non d 
bent ira tntenfiue calefacere qz ca 
lidttas a talibus medicinis augntenrata maioze 
efficiet oebtlitatC5 cozpozibus Immanis ia refolu 
tis magis in eflate q aliis tepozibus.fit pzopter 
boc elegiqu mg remedia m lxx rempoze admini 
ftrada i remirtedo caliditate q (it ta q 
in byeme 7 vere funt oeferipta. Quozu pztmii 
eft boc Bc a que liebin 7 cfl planta epica er fermee 
£>a. £>a° oe fimpiici med ana. j.ui.f. aque fub 
limationi labrufee 7 accipiat 
in tota eflate faltC5 omni fc ptimana ter in auro 
za actu frigida aut faltem tepida vel leuiter cale 
facta. Secundi! remcdiu5 pztncipale cfl boc Bi 
fiozu5 falteum 7 nenufa.fe.acero«’ cufcute 7 poztu 
lacc anaj.i.oauci fe.apii ana .3X015 fucco vio- 
formentur piUc Oc omni.3.viii.DC quibus oi 
ebus intermediis quibus non accipit aquas pze 
dictas eao boza accipiat.v.aut faltj tres 7 tardet 
ct'bu5 poli eas ad minus bozie quattuoz. Zcrti 
um remedium pztncipale eft boc B< granozum 
papaueris al.JXflof mcite fe.lactuce flo£ altee 
7 nenufa.ana.5.ii.fe.po2tulace. J J.rof non erpa 
poderis 01113fiat tragea 
oe q Ip ante pzadiu3 7 ante cena accipiat coclear 
i. OuartU5 inftrumcntuj pri nctpale cfl looc. Bf 
olei oe ncnufa.olct onfanctni anaj.ii.cereal.J.t. 
OilToluatur fimf 7 oiflioluta infudatur in aqua fri 
gida.cum g° tpfa cor gelata fuerint agitentur cu 
fpatula invale vitreato vfq5 adeffiifioncm aq 
pofterius autC5 incozpczcntur 015 illis fperiebus 
Bcamtlij.ui.fan.ambo? fpodii fpicenardi ana* 
.3.11.7 fiat linimentum oe quo omni oie bis aut 
faltem fcmcl a fparulie vfqj ad finem tota fpina fungatur; CJltimii inrtrnmentu eft boc 
viola? pfue recer t} ro. cadi. f. 
.t'J.fpetie? triafan. fme incozpo 
nentur ftrnul 7 fiat electuarium quo accipiat co 
ciear. J.in auroza cum medio ciato aque ticoctots 
la:tucc vel fubltmatiouis ea?. 335 vero nunc m 
flat ttpus ponendi regimen in tempoze autumni 
1>20 cuius intelligentia pzemittenOum q omnia 
remedta que feripra funt conuenire in eftate ite? 
conuaiire poliunt in pzima parte autumni. 
rius tamen 7 mir\oze$ quantitate accipiedo d eis 
que interius alTumuntur.£t caufa Ix>? fermonu5 
notilTima ert.multum eni comunicant inuice vt l 
pluribus vltima pars eftatis cuj p2ima parte au 
tumni 7 ep°.pzoptea qz ficut cozpoza tn fine erta 
tis funt minus calida minus rara minus ficca cu 
paritate caufa? q fuerunt in pzima parte cftatf* 
Sta confifr magnas conuententta babet fm maio 
ZC5 fut partej vltima pars ertatts ao pztma par 
tes autumni. pzopter quod remedia pzedicta in 
cfiate magna habebunt conuenientia in pzima p 
te autumni.ict adbuc iteru ficut cozpoza in fine 
autumni inueniuntur minus calida vel magis 
frigida*? oenfa 7 minus iicca q fuerunt in pzima 
parte autumni aut parumper Differenter inueni 
untur cozpoza oifpofita in pzima parte byemis 
coparata ad vltimata parte eius. Ite parifozmif 
remedia que feripta funt in tepoze byemis erunt 
conuenientia in vltima parte autumni cum aliis 
paribus. 3lla tame remedia feper affumendo ra 
riusautinminozi quantitatelqp afffiebant i hye 
me.£t tu cofidera qz bec remedia vera funt oia» 
tamen p2opter meltoze modum pzocurandi coz 
poza Duo oderibam remedia tn autiino conuenl 
entia que poterut admintftraria quocunig medi 
cocu minozt anxietate cofideratdis tbeo2ice.&° 
zum pzimu ert Ixx fy.vio.fy.oe papauere ana 
i|.ii.amili.3.vi.aque lubiimacionis albuis ouozu 
lio.) igrano? pinea?.3.iiiouccari albi lib.J.fiat 
cleccuariu oe quo accipere poteil patiens oi mane 
in auroza coclear vnu 7 c oiuinuj medicamen et 
tardetur post tpfu cibus bozis aa minus qrtuor • 
Ultimii medicamen 7 mibi expcrienria cotidi 
sna copzobatue boc B< aque ferarielib.i. aque di 
ftillatioms granato? oulciu5 cum oibus coztici' 
bus intertozibus 7 exteriozibus contufo? Itb.i.y 
mifce.*? oe bis aquis per.xv.oies accipiantur.|.v 
in auroza tardando cibu poli bozis quaituoz ad 
laudem oei omnipotentis amen. 
Confiliiioemictu faniei pzoueniente a rembus 
pzincipaliter 7 a vefica iecundario. 
3r nobilis (t potens IXtrus d 
trii ano celebczrime vzbis vin 
tt. centine bonoratiilimua ciuis la 
bozat mictu faniei.qu quidem 
02iginem pzincipaliter habuit 
a zenibus 7 nunc etiam f3 ma 
gni parte Deciditur ab eis. £t pzunu3 quidem 
bo? fatis facile Declarari potert.eo qz peSapfa 
poza notabiles oolozes in renibus fuis palius eft 
7 quin perfeuerauermt oolozes nullu5babmtfa 
ruet mictudmo eius vzme tenues erant 7 clare ♦ 
eo*q2 materia retinebat in eis fiue oppillatione5 
faciens (iue ap;rtemat4.qo bic non eft oiicunedu 
«ttht non multi? conferat ad pzopofitu. XDaterfa 
igitur 2etenta erat ca albedta V2ina? aut qz clau 
dendo vias collato2ii' renu5 p20bibebat exitu ma 
terte? groffaru coq2 in eodem loco retenta pu-* 
trebat.vitde fiue fuerit pzopterfoztitudine5 vir 
tutis expellent} materia optTlanre.ftue Inerit p20 
pt'ea q2 materia 1*35 oigefta parata erat ad exitii 
expulfa tali materia a virmte fucceffit mictus fa- 
met ,ad cuius eucntu5 non folu D0I02 remialleui 
a tus Fuit 7 e. imo oto fere euanutt. £t Ixx quide c 
fignum oemratiu5 q pzinciptu; Imius egritudts 
incepit a renibus. £3ecuodu vero iterum tfcla 
ratur q mictus buius faniei fecundi? magna par 
te5 pzoueniat a renibus pzemittendo q non pzo 
uenit ab epate neq5 a fplcne neq; a toto cozpoze» 
ergo neceiTario pzoueit vel ab vL eribus in po2is 
vzitidibus vl’ in collo vefice exiftentibus. Qd at 
talis mictus non pzoueniat ab vlceribus bo? po 
zo? vzitido? fatis clare videri pot. Opoztet €15 
q fanies illa etfet pauce quantitatis fubttlts pau- 
lati eueniens 015 ooloze percepto circa laterales 
fpondiltu partes.*? repzefentaret cu punctione 7 
acuitate ac fi oefcen deret per virga vel canalem 
tbi p2oten 'u5. quo? figno? nulluj apparet in vi 
ro iilo.Od vero ite? bic mictus faniei non pentf 
at a veftca p2ectpue apparet pzimo qz fanies ifla 
p2iuatur fetoze.iSanies aute a vefica exies non e 
uacuatur a fetoze. 3tC5 qz fi effet bic mictus fan 
gumia a vefica pzocedens a longo tempoze perfe 
uerauit.*? fuit in quantitate notabili .nullo modo 
pollet in vefica generari abfq5 vlceribus in ea e* 
iftencibus.tta vt materia ibide per paulantia; in 
riigellionem aut aliunde genita ad ipfam oefluxa 
tn edeauo eius generaret".tleq5 et bic mictns pu 
rus pzocedit pzecife ab exco2iatoe vel vlceribus 
in collo velice exiftemibus.op02teret enim necef 
farto q C115 exitu faniei illius apparerent partes 
cozticales aut villofevel pantculares a co2pe vefi 
ce feperate. Cu aute panicuiaree partes 7 villofe 
fatali (aniei mictu non appareant, et quando 
in talibus V2is apparent minuti co2tices.opotet 
neceiTario edeedere .q in cope vefice ipftus in coi 
lofactaeitexco2iario luperficiaf *?non p2ofun- 
da.£x quo concludit q oil po! itio Ixrc eft compU 
cata ex mictu faniei pzouenientj p2incipaliter a 
renibus7 a vefica fario.£t ex boc 
dudunturtco2relarieduo. q vir ille paratus 
eft incurrere 
fice nifi regatur regimine conuenientt vt nuc feg 
tur. £>20 cuius quide recto regimine p2imo ab 
fcindere oebet a fe vfu5 re? cibaliu omniu vel po 
tabilii? babetiu calidicate 7 acuitate multa, velut 
i unt cibi falfi acuti oee.vt cepe po? alleii raftim 
H87 fimilia.vt ficus 7 nucee.3te5 euitare oebet ci 
bariu omne ama? vel amaritudine participans 
p2opterea qz in talibus vt in pluribus inuemtur 
caliditas cum acuitate.3te3 euitet vfu omniu op 
inuiicatiu velut fut partiles cibi 7 lac 
ticinii. dte eifugiat omnes cibos mflatiuos vT ve 
tofos vt legula oia 7 pzopzic elixa 7 fructus. Md 
buc etia euitet mafionem in aere veutofo 7 bumi 
do. maxime oozmitionem i cameris habentibus 
serem talem. £t ertugiat oozmtre iuper fpina rp 
lixo tempoze.£uitet etia accidentia omnia velut 
pedeftre vel equeftre 7 pzopzie ab equo cauer 03. 
Ilee multuj oe triilicia 7 iracundia 7 bmu.modt  tccjri.fmo bona fpf i leticta metis here 
3n altis aute5 ex parte cibo# 7 potuu 7 fimiliuj 
faciat vt libet ei. pzeter q in'coitu omnino par 
cus dTe oebet 7 raro vti eo. £t Ixrc oe regimine 
reru3 non naturaliu ita fuccincte dicta fufftetat. 
1>20 regimine vero mcdicinali.Vtt.ftbi exbibeo 
remedia quibus vti oebct.ncq5 enim opo2tet bic 
medicinale regimen extendere cum intentdibuf 
opo2tunis.eo q2 tale regimen ab eximiis Docto 
ribus eius conuenientilTime fuit admintliraturo 
n etia q2 egritudo illa ia tranfiuit ad (latu ulem 
in cutus tempozis curatione illa feptem pzemtf 
fa ia remedia videtur mihi fufficere vt nuc fegt* 
1>2imum itaqf bo# remedio# efl clectuarium 
oe febeften per me compcfitu t quo implicantur 
intentiones lentendi ventre mundificandi Vias 
V2ine n fedandi acuitate materiei um.£t medus 
vfus et'u3 e vt De tpfo accipiat ante 
vfq3 ipfu.pofl qD immediate 
fuurn cibu accipiat 7 potcll eo vtt omni Die vf al 
terna Dic.aut dc 40 in quartu. vo 
inflrumentu medicinale ell functio infralcripta 
in qua efl intentiofedandi acuitate materie# ct 
leniendi extenfiuos Dolozes fpine totius 7 lubo- 
2um 7 renum.7 Debet cum eo inungt fptna tot 7 
furcula fpatula# vfq3 ad cauda bis in die cii ipfo 
calido leuiter fricando, rerttii remedium efl i 
fraferipta# pilla# vfus.in quibus cit intentio fc 
dandi poteme acuitatem materier» 7 remoucdi 
Dolo2es vice# 7 mundtftcaudi fanie 7 partialiter 
eonfoUdadi vicerant medus vfus ea# e vt flate 
vehementi punctione 7 oolo2e accipiat De eis 01 
nocte,quattuo2 vel quinq5 p ho2as lepte vel octo 
pofl cibi artumpttonc3. Quartu* vero 
umcftpuluts infraferiptpcuiusvfue eit vt0151 
flaret vehementia vigilia# 7 frequentia mictus 
pzopter dolo2e conttnu» 7 ab vkertbus p2oucni 
enre5 vtatur co accipiendo De 
medio ciato aque calide Decoctionis granoru5 pa 
paueris al.Duabus ho2is cum Dimidia poli cena* 
Quintii 2emedtu eil electuartu3 aliud cuius in 
tentio e II mundtficare leuiter abllergere faniem 
conldidare 7 Dolozc fcdare.£t huius quide efrif 
vfus cll vt ex eo accipiat per l:02am vna ante 
bufj quantitate Vntus nuafmuf.veL3.ij.vfq5.ad 
.5.tit.oeglutiendo ipfum. Sextii fpetiale f me 
dium cll hcc confectio infraferipta qua vti Debet 
ante cibu5 inmcdiate accipiendo frudrum \num 
in qua cll intentio mu».1ii icadi renes 7 vias V2t 
ne omnes 7 fedandi Dolo2C6.7cducitetia5 hare 
nulas 7 lapillos qui frequenter in renibus eius in 
«emuntur 7 ell confectio CU5 granis pbilltco# co 
pofita.quonia pbtfhcts tnellxirtueq cominutt 
lapis qui cll in renibus iofl tertii. Septimii \d 
remediii 7 vltimu cll vfus Decoctionis ce febefte 
que potens ell 7 conuenicns in mundtfendo con 
folidando vlcera 7 ledando dclczes. £t frangit 
etiam notabiliter acuitate3 marcrtem$ 7 ufns ei 
«s dl.vt dc ea accipiat i auro2a ab j.tti. vfq5 ad 
•v.tcpifacta cu3 fenttt acuitate materie# 7 Dolo 
2ts inlhnna.dn fumma igitur obferuct iflii mo 
du5 q2 Ii ard02 7 punctio non fuerint valde vehe 
mcnrta accipiat ce dcctuarto z° femper ante cibu 
vr ante Dictum cfl.£t DtDcvoctione vltimo loco 
pol >ta accipiat in aurc2a.Si aute oolo2ts infra 
tia 7 magnitudo psrfeuerarct.aic vta 
fur clccftiarto 2* pofifo inunctione n pulueribus 
fup2afcripti8.3ta q fccimdu inflantia neccflttat) 
attendendu.nunc ad Dolo2is vehementia nue ad 
vigiliarum inflantia. permutando fe oc Vno re 
medto£ t aliud fecundu q ei eu aliie eximiis do 
ctozibus regentibus ipfii videbit' opoztunu.JEle 
/cfuariu p2t’mu Vetris lemficatiuu a mudificatiu3 
efl boc mucillaginis febeften Decocte CU5 tribp 
rubei ItbJ.pulueris hermodactilo2U3 
ana.3.t.inco2po2ent fimul. 3nunctioqueefl fnt 
oleroe nenufare viola$z an a.J.i.f. a 
mili .J.ii.fe.cndtuic p02tulace lactuce ana.5.1. g 
nof papaucris al.liquiritie ana.5ai.fiat vngueti 
tu5 in mcutarto cum vitello vno oui Diu contere 
do. Defcriptio 50 02dtne fup2apofitaru 
pulucris caude equine pulucris cup2dTt' ana.j 
ii.fete endiuie lactuce 7 po2tulace grano2U3 papa 
ueris al.ana.5.it.co2ticu5 mandrago2e3.iii.cro 
ei g.vi.radtcu nenufar.g.x.fiant pilfe cum mucil 
lagme febeflen. Defcriptio pulucris 40 02dinc 
pofita efl \xc IV fucet liquiritie.5.i.J.trocifco2um 
al ke kcngt.5.i.fe.p02tulacc lactuce flo£ nenufa. 
ana3.ii.iufqutami al.liquiritie co2ttcu mandra 
g02e .5.5. fiat puluis fubtilis per fe omnia con 
terendo. Defcriptio elrii fupcriue in 0201'ne 
politi efl \xc Bt pfue iiii.co2ticu man 
drag02C3.i.D23gagati.3.i.pulueris caude cgne6 
.5.ii.grano$& papaucris al.penidia? ana.jj.fe. 
p02tulace lactuce 1 acetofe electuarf 
um cu fucco De nenufar e quantu fufficit. Defcri 
ptio vero confcctiois 6' loco pofite Tk grano2U5 
fiflicof.5.iiii.3Hccarial.3.v.amili.|a'.infundant 
fiflici per Die vnu naturale in aqua Dccocttois pa 
paueris.oeindecoquat succaru cu p2edicta emul 
fione papaucris {i aliis additis fiat confectio in 
portctbus longis ficut pineata. Defcriptio vo 
Decoctionis febeflen fuperius vltimo loco pofi- 
te efl bec V* febeflen. 3. i. pinea?. 3. vi. fuc 
ci liquiritie fio? nenufar. viola? ana.f. J.fe papa 
ueris equine 7 feminis 
lactuce ana.5.iit.02agaganti gumt arabici ana* 
.3.1. J.radunenufar.cofolide mi.ana .5.t.-grano 
2um al ke kcngt numero.xv.coquantur omnia i 
lib.xv.aque vlq5 ad cofumptton. quarte partis • 
ad laudciu oei amen. 
Confilitm dc mictu faniei 7 puris pzoucnicntia 
a renibus* 
Elucis paulo ante Diebus cla 
pfis vir quida ccmcndabif ex 
p amicis meis cui pie condolcdu 
efl p2oprcr varia t02mcnra q 
patitur ex valitudtnc nunc De 
claranda angufliofc multu31 
non minus pcriculofe labo2auit 7 cgrotat.£t C13 
puris auffanici emiflione per V2.na5 in magna 
quantitate ingeti lang02e vexatur.quc oifpof itio 
apud quectiq3 lublimis mtdligentie viru non fo 
lum verenda efl. led vt in pluribus male tc nui 
nationis crtcctina.Quis enim credere [ otcft par 
tes co2po2is humani eflenriales co2?pi fine ma 
gno enim fanguis a alte materie b 0 
rales vei tantnr in fani non nifi ab extraneo ca 
te vehementis intcnfionis fieri petefl. Quo et In fenis 1 anftie fr ftmpitctbus 1Giganteis 
bzie fieri tanta poted putrefactio abfq* complexi 
onis 1 compofitionis eo? cozrnptoe non efl Intel 
ligibile. XDicnis itaq3 fantet vel puris multi' 
plicirer fieri potell.aut eni ell egritudo membrtf 
vzinalibus eucmens per eflentia aut per colligati 
tia. £t fi per colligantiam aut quide per colligi 
tiam tocius vd partis vel partiu5.Si aut pehcol 
ligantia a toto tuc erit velut cbtingit in finocha 
putredinali a in aliis continuis,ppozttonalibu3 
febzibus.aureueniet pp materiam in concauita 
te ven$? congelatam que diu remanens no recta 
a naturali caloze putrefit a vertitur in fanie. eo 
modo quo contingit etiam inflegmoneetaliis 
apoflcmattbus putrefactts.1>utredo eni que ell in 
var fifis ell ei que in bubonibus, pzimo De Oriis 
febzium 20 ca°. GU3 igitur bee materie in fanie? 
uerfe fur in uenis 7 art'its fi virtus non ell potes 
ad cxpcllendu eas tunc cornum a te cozdi 7 aliis 
pzincipalibusyncmbzis interftciunt.vdut conti 
git m purredis febzibus mozs conftmilte i flata 
vfi.3t vero fi virtus inuenitur pote3 ad bas ma 
terias erpellendas tunc aut per via fputi autper 
via ventris aut per via vmbtlici aut per creticaj 
tranfmurationead inguina vel allcllasexpellut* 
fm q contingit eas viis expulfionu naturalium 
eile pzopinquas.3n plunbus tamc contingit ma 
terias ifbs per vias vzine expclli.qz virtus Derl 
uat eas per venas ramificatas a cocaua vena ma 
gna ad renes 7 a renibus ad vcfica31 ab eade ad 
excra.Quod aure tales materie cretice tranfma 
taripolTint ad loca pzedicta.legenducfl pulcher 
rime ca° 30 oifpuraciue 7 ipa tertii fl 
nali ca° 7 p‘ continentis 7 40 bzeutarii Serapto 
itis 7 5>°tlxozice ab lOaliabare colltgedu.3tSo mi 
ern famet m boeviro non efl tnconnemens cret5r 
potuifle pzouenire per colligantia totius 
dicta. Ilaro in pzimis Diebus vtfitariome mcep 
vmuena congerie membzo? extej iof fe contra 
ctn feriebar.Sabuc erit tale mictu faguinis buic 
Viro acctdnle per colligantia p artiale mcbzozuj 
ai vias vziue.apparet manifeile eo qz ipfe patie 
batur oolozes remi iere intolerabilee.licct in fini 
liro mag q m oextro rene fuermt.£t a cempoze 
mee vifitationis tn xia Die a pzm° fuimozbi ap 
{utt virtutis vebemes conatus ad vztnaniu cu$ 
pauca quantitate 7 frequeti 7 oiffictliemiiTioe vzi 
ne. tunc aute apzopinquante egritudine ad 14 Di 
cm m nocte illius pzecedenre emifit magna$qti 
tace vzine pemtus faniofe aliqlt coloze rubeo et 
remiifo coiozate.onante tame albeoine excellent 
fuper rubeJinc.Unde manifeile colligitur expze 
nuais q ille vir palTu3 fuit apollema in rene lini 
(Iro 7 in parte concana eius.Cuius eruptione pze 
ftcut ab 
ud oie vfq5 ad 14 aparmlTe paulo ante oeclaratii 
elt.peifeuerauit aute in ixx viro mictus (anguis 
per meb2a vzine non quide pzimariaieffectiua* 
que fune partes epatis.qtf epar ell ozganicu pziit 
ciptu generationis omntU3 pzimozun* 
bumozuj. Amittitur igitur adbuc in boc viro fi 
nice bec a partibus zenu que funt membza epati 
tuientia tuituie iatozu.V3 ad emundandu ccz' 
pus ab aquofitate fuperflua. lbolltj enim aquofi' 
tas in epute fequellrara ell ab aliis bum02ibus 4 
ennuitur • adbuc aliqualior Depuratur in emil 
flentibus ventaque {tero$ ndn babamifit pateti 
aro adeo perfecte mundiiteandi aquofirate illam 
ab vnctuofttate aliquanta. ftoll ergo Defert ad 
renes q etia Ipfi attrahunt tunc retinet in eis q' 
vfq5 attractiua 7 retentiua virtutcseozii fugant 
pinguedinem tllaro.qua voluptuofe nutriunt.Cu 
ergo renes compleuerint banc actione taquoftta 
te tali tunc talis aquofitas ia oino facta fupeiflui 
tas per colatoztu panniculu fert ad nitides po 
203 qui ita feruiunt renibusferuitute latozta ,coi 
ter otcta.ficnt ipfi renes feruiut epati fuitute la 
tozia pzopzte Dicta vt pa pzimi ca° oe membzta 
apte colligedue.ftecipitur ergo aquositas in vefi 
cam que ell mcmb£ aquofi tati fuperflue Deputa 
tum ad recipiendu5ea octinendu a ad cxpdledu 
(a opoztuno tempoze.V3 quando talis aquofitaa 
multitudine fui mala qualitate aut altero modo 
kfionis veftcc incitat ipfam ad fui ipfius expul' 
ftone. 6c fi vzinalte aquofitas virtute incitat ad 
erpulfione fui. tunc quis erit negare potens con 
uenienrer fanie incitare vturc expulftua refice ad 
fui expulftone cum fit acuta Valde. lanies enim 
fit ex inceniione buo$z queadmodu cinis cx inccit 
fione lignojz alfo?. za corneto illius circa genera 
ttone fantet.£x.quof omntu fundamento "inferii 
tur recolligendo cozrelaria plura. tbzimu5 cfl 
q oifpofttto buius viri efl mictus fami cum fue 
rit alba leuis i equalitatt vicia fatis • iexcudu 
cozrclariu efl q in boeviro alh apparet mictus 
puris.pzobat qz quandoq5 emittunt trumbi (at 
ofi no bene colozan necaquofitati bene edroim * 
Xertiu5 cozrclariu ell q bec egritudo perfeue 
rat in eo adbuc per colligantia totius ad vzialia 
rocmoza.pzobatur qz non cfl rationabile materi 
aro faniata in uenis. velut accidit in finocha tam 
cito euacuata eile totafit. Quartumcozrelariu 
q iocc egritudo adbuc remanfit in eo per pzopzi 
eracem mag q per colligantia, pj cozrclariu. qz 
nonciipoihDiievlceraque in renibus fubfecuta 
fuerunt eruptionem apollematts in cistamcito 
fuilTerounditicata. Quintum cozrelariuj apit 
caufaro oolo$z imeipollate euemenriu in rembuf 
eius.Cum em trumbi Ianioli Detinentur in ebea 
nitace renum ante c. lacoztu non efl mirabi.e fi 
oolozes eiliciunr iroco extendendo aut fubitoalt' 
andonwla complexione illius puris in renibus 
multiplicati, sexuum cozrclariu q rationale 
eil in bo: viro quandoq5 accidere eci * impoteiia 
emifftoms vzine.p3 pzopter daufione viaqz a no 
cumentu ab illo pure m renibus multiplicatu. 
Sexptimu cozrclariu eflq>no ell mirabile Vzi 
nam quandoq5 m boc viro aquofa iien -i fubtile5 
P5 ex pzedictts • Oecauu cozrclariu ell q bec fa 
mes aquohcati vebement comixta emittitur p5 
qz ipfa emittitur a membzis alttoztbus 7 a veft 
ca remotis a quibus membzis pziufcj> recipiatur 
tnreitcaneceneellfamem cum aquoi itate comi 
liceri veisement •? ell lignii otllinctiuu mictus fa 
mei a remotis ad pzopinquas partes mtcrtozuj 
61 auctet ice arttrmatu a Jbato ca° 30. Ultimuj 
cozrelariu ell q vzina cum pzcdicca fanie in boc 
Viro ite? non ell fetidaifetoz enim ell pallio tnfc 
parabilis vzme faniofe cu a vefica emittitur et 
non ab aliis interio? <>* pzeallegato ca°.£x qui 
bnz oibus apparet banc oifpofitionem i looc viro 
valde lu pecca die ne tranleat i excozmonc 015 memb202 tetnaltu p20ptcrq‘d tandem fteductf 
opozrcrc hunc vi? in tui regie valde p2udcntcm 
rt folerte elTe. 
Capitulum oc regimine per res no naturales 
fuit racruab i lo confilio qd incipit nuper ob 
tulit inibi ,p.f. francifco Deno2dis. 
igitur intentiones ad curam mictus faniet qui e 
accidens in viro illo % vt in pluribns pzoucmcs 
ab vlccribus renum va putredine in ucnts maio 
zibus lacta rt Defendente ad vias V2t'ne opo2tet 
habere plurimas intentiones que fuflentant fup 
Varietate curationis alTumpta vT aHumerda a te 
pazibus vfibus curationes talia vlce?.£t licet bu 
tus viri egrituio vt nunc fit in flatu vmuerfali * 
tamen picpter complcmentu operis a memoris 
eo? qne in pzeccuenttbus Diebus applicata 
runt. ponam primo intentiones n medicamina 
necelTaria i cura p2icipii vfif. 2rvero augmen** 
3° explicabo ea que conueniunt mag in flatu vTt * 
Ultimo vero in declinatione. Quantum aute5 
aipzimiip2emittenduefl<y vlc p2incipiu5 iflo 
2inn vite? eil b2eue comparando ipfum ao alia 
temp02a.p2obat mtiltipUciter.p2.mo q2 CU5 loec 
Vltera fucccdunt eruptioni apollematu.cum tunc 
putrefactio materie? mag fit ? materie rnfte flti 
ctuent virtute ia5 ente Debili temp02C feb2ts ma 
turationis a eruptionis apollematu nccelTe eft vt 
putredo in bzeui tempo2eaugmentet.fed boeda 
ro trulibtc bec egritudo i augmetii. 5te cn mat ie 
ip. e putride ratione multitudinis n p2auc quali 
tatis ea? continue •? fuccclTiue magu Debilitent v 
ture5. fcquitur cp ex augmento Debilitatis in par 
tibus paticribu continue magis augmentabitur 
egritudo .p5 qz ex Debilitare virtutis cotinue 
Diminuitur potentia cius ad refiflcndu.g°crefa'c 
p20p02° mo2bi ri lue caufe ad agendu. q2 p2emif 
Io bu ramq? fundamento vo. intetiones que necef 
fario fuut in vTi p2in‘ funtquinq5. q? p2ima efl 
accidentiu que concomtrant i pfum rcmilfto. zQ 
efl virtutis viuificario cum bie que coucniunt. 
3a cll memb20? patientium f02tificatio ne fit 
receptiua materie? aliiide fluentiu3. 4a. ma 
tcric? oiuei fio. Sa ? vitia particula? patiam 
mundificatio ♦ Opo2tet enim rationabilit p2C 
mittere pzima intenticucm q2 virtus temp02C 
putrefactionis materie? ri feb2iu5 opp2efTa fuit a 
d0i02ibus a refolutione fubllamifica 3 a Debilita 
te per viam opptllationis.igit opo2tct refoluridi 
virtutis attendere cum extmguentibus rcliquia5 
caliditatts que ibidem repcritur.boc autc fit mul 
ttpitciter.p0 CU5 potu aq 02dei cui cdmifceatur 3a 
pars aq f cariole. 20 Dando in potu aquam lacrif 
cap2ini bis vel ter in Die ante cibu per l*.02am cu 
Dimidia. 30 coqucdo folia p02tulace reccncf aut 
ficce m cibariis cius. 4" cum cxtingucmibu3 
p2eter naturalc5 calidirateg exterius applicati, vt 
madefaciendo pannu in aqua angurte aut i aqu.15 
fcariole aut renibus applicando recentia folia ne-- 
nufaris frecpt' pmutata. Sccudu \cro accidnf 
coitcomirans principui mictus faniofi efl D0I02 g 
p2ouenire potcfl n ita efl vt in plui ibus a ma a p 
plcxionc cauda. J£t co2rigitur per inflrumcnta t 
mediate fcnpta etiam fi fuerit 00I02 pruritiuus 
co2i*ofiuus n mo2dicatiuu6.j3i vero no fuerit do 
I02 incenfiuus licet p2cdicta conferant, tamen De 
melioribus inllruroenas efl applicare pannos in 
fufos in lac enim otftno nulla med i 
cina compar eft in Debilitate renu.i8.tci cit 4°ca* 
In fine.aut fiat lini ncntu cum oleo amigdal Dul, 
aut oleo oe fifamo aut oleo oebcn fi potens e.aut 
a 'ipltcetur panni in pzedtctts oleis aut aliquo ip 
Xm infuft 7 tepidi in frangendo pzedicta olea cu5 
3a parte olei vr oe flozibu 3 cucurbtte* 
Xertiu5 autem accidens pztncipii eft laffitudo 
renn.tmo a totius cozpozis que rattonabilit 
les egritudiucs concomitantur. 7 boc pzoprer la 
boziofam agitatione3 vd fluctuatione materiem 
in pzedictispartibus.lnmerguntur aut materie 
7 infunduntur non folum in renibus fed etiam in 
mufculis lumbalibus tntertoztbus 7 ertertozM 
7 in ncruis oztentibus a nuca terminati ad renes 
7 ad omnia vzmalta mebza mtantii c$ aln eger 
oztnam Detineri no poteft.qz buic accidenti tria 
foleo applicare remeoia a inflrumenta conu nie 
tia.Quozu5-pzimu eft inunctio totius fptne a fur 
cula fpatulag inferio? vfq5 ad cauda cum olo ro. 
tepido* S:cundu 7 melius eft oleu onfanctnu5 
qd no folct me Derelinquere a tuiramento. Icr 
tiu eft oleu De maftice. Quartu eft oleu oe mir 
tc * Quintu dc adminiftradis interius eft ante 
cibum oeglurire granu vnu mafticis. Ssextuj 
7 melius eft oeglutio vntus grani tburis pzopter 
ca qz maftix ct per V2tne vias euat a non eft ita d 
tbure. &ptimu eft q> bis i Die per ouas boraa 
ente cibu comedere Debet Vnam nucem conditaj 
7 e appzobata s9 cari.fua pa 7 finali ca#. 4a vd 
intendo que cllmaterie? oiuerfio multipliciter 
completur* £>° per adminiftraticnc cl ftcris bu 
ius aque ozdei facte cum foliis maluarum lib* 
•i.caflte ejecte a bndicte ana.5.Vi.far.comms.5.itu 
applicetur in boza maior allcuiationia ante cibu* 
z° vo Dtuertuntur materie cum fricatoe pedit 
ab inguibus vfq5 ad plantas trakeudo iferius ap 
plicata. 50 per ligatas extrema? partiu. 4’ 
per applicatione-vmtofa? abfq3 fcarificatioc fre 
quenter facta fuper fpatulis 7 natibus. S° 7 me 
l.us Dtuertuntur materie per apertione vena? e 
mozoidai ium facta cum fricatione ipfa? cnm pj 
no afpero cum foitis fici .aut confolidc ma.aut fre 
quenter fricando eas cum aliquo fellc actu bene ca 
lido aut extremitati fiteri venrofa5 liceam conue 
nienter ignitam applicando. Xango bic etiam 
Diuerltonem cum vomitu fienda qz illa conucni 
entioz eft ad Diftrabcndu materias a fupcriozi- 
bus ad inferioza Dominantes. 3a vero opoztet 
complere qutnr35 intentione vfi pzincipioconue 
mentem que eft mundificatto via? renu * 1>ze 
nuttendo p° q? medicina mundii eft il.a q 
cum caliditate leui inctfiua eft aperittua 7 abfter 
f.ua. Pzemittcndu z° q? in latitudine ba? me 
riiana? inuemrar oiucrfttas cx parte gradus et 
coulequenrer operationis carum, aliqua cni e ca 
lida in gradu paimo aliqua eft in pzima manfioe 
fr.iego enim no credo reccitudine5 mundificamj 
meaicme'tran!cendere pzimam malioncj H gra 
dua.iec fecunus didicere tales medicine limita 
te pomit i icta latitudine pzimi gradus 7 tribp 
manfionibus Diftmctis eiufdcm. 
30 q? tales medicinas cofragere opoztet cumbis 
que remittunt accidentia pzedicta.f.malam com 
p.exiooe 7 accidentia que remunfcn.lt.p3 qz ppu 
tatis egntud.bus 7 accidentibus o^admuuftivri medicinas comiifhfcnter eifdcm contrartaee ftt 
operatione canonica vt 4a primi finali ca° n pl’f 
es alibi colligendum* 0unt aute medicine 
les infrafcrtpre.£t prima quidem erit De mundi 
fi itibus ebibiti leuior omnibus aliis ponis talia 
Tk aque ordet.que in Decoctione rubedinem aequi 
fiuit.J.iii.aquelacrtsouini poftremotione5 cafei 
recocte.Jdi.ecbibcatur toni p.nu calidii in au 
rora 1 per ouas horas ante cenam. Secundu 
vero a non minus equale prodicto efl vt in potu 
Dentur predictisbor is aque oifhllationis captio 
vene.5.iiti.£ft enim bonum mundtficatiuum via 
rum vrine vt legi poteft in agregatore Serapio 
nis ca° De berfaguelTen vbi ponitur medicina eql 
£c icet ita fit intantu3 oe ea fcripfit iHucrois Sa 
colliget.# Dicit tpfa5 elTe aperitiua in 50. 3a me 
dicina ite? mundificatiua poreft elTe aqua lubli- 
mationis vel Decoctionis pollitci aeft loerba pua 
in longitudine folia babeus femifpica odoris lacu 
«alis oe medicinis oiuerfa? virtutu eciftenb iue 
ta in muris antiquo? edificio? 1 ctuitatu. propt 
qd pollitricum Dicta a polis grece qd efl ciuit as 1 
trteon qd eilmurus. Quartum Iimplet oe mu 
dtficantibns fortius efl aqua fublimattonis radi, 
alree. Quintu5 a melius orni predicto efl aqua 
fubUmationia vel Decoctionis matricarie vel ma 
tricatis vt bononienfes dicunt a efl planta vcuen 
ab 2fuice.Delcnpta r° cah.vbi lege laudes tbtdc3 
in areola membro? ecpulfionis.lauat enim ablu 
it abftergit a educit trumbos a fanie3 a predictis 
locis.£t Ixc duo vltima ndre Debet ifte patiens a < 
deo # femper apud fe Dua? planta 
rum oiftillationis aquas. Secrn medicamen a 
primu De compoiitis eft vt patien t per tota vna 
fcprimana in aurora exhibeantur. f.ii.icre fipli 
cis iDafi oelcripte 70 terrapentice cau oe cmtioc 
materie? replentium tunicas ftomacbi.oetur g° 
in pornin auiora.J.iJ.atm aq oilltllatioms afla 
ri 4 copofitu baru3 viaru5 mundifica 
tiuu3 n proprie quando pp amaritudine patietef 
abominarentur yeram e vt in potu Denf.34it.de 
ctuarit benedicte oeferiptione llicolai in antido 
tario cum Duabu8.|.aque milii folis vt fupra. 
lertium compofitu a preualens omnibus aliis e 
medicamen fcriptum a ftafi nono Slmanf.ca* d 
mictu fangmnis a puris vbi Dicit.# educit trum 
bos laniem a ceq.£go.aute non Dubito # fi patie 
ti per totam leptimana in aurora 
41. Decoctionis malue ma.mirabiliter mundtficat 
omnes epatisrenu a vrie vias < Si vero ircru 
intelligere potes # Tt partes renum exterius em- 
plrentur cum recentibus foliis feniculi actu cafis 
potent conferunt ad mundificandum viae illas i 
£t fortius illo eft empUltru factu oe recentibus 
foliis camepitbeos aut dicatis cu ficcii fuerit. Si 
militer etiam conferunt folia recenti petrof i £t 
fortius omni alio *i De fecretie meis dt emplaft? 
foliis affari eodem0 applicati a eet}.11d 
curaui bic ponere mundificantia localia per ectc 
rius intecta in uefica cum argalia.i.firinga qr ra 
ro fdicitatur cura per bunc medicaminis moduj 
qui etia nihil confert rembus •? aliis vrine viis e 
mmetioribus licet aliquid vefice conferat, vid # 
tum elt difficile admimftraf remedia rationablr. 
£t per Ixc intelligere potes ccrrdaric # fient oe 
«uroerg ba? mediana? Icuioree .onfei unt in pa 
jparfe pzittcfpft.fta F02tfozei8 cie comenwnt f ffe 
pzincipti vfis.7 medie in media parte eiu.dem i 
it iic completur cura vfis pztnciptt ba? cgrttu- 
dinincctj* tluncaute opozcetcnunctare regi 
mcnconuenienamcura mictusfanieiin tepoze 
augmen' vfis. 1>zo quo pzemttfendu e!! q> tnte 
ttoncs in cura illius fune pzicipaltter tree. it pa 
qu dem d! augmentum mundtftcationis materie 
rum que in tali tempoze babundanr* za tero e 
pzobibitio cozruptionis in bumozibus a fubftan 
tia membzi. f eif regeneratio camis in mero 
bzte fi qutd de ea oefecilTe apparebitur pa qutde 
intentio tiderur eite neceftaria quonia ficut i boe 
tempoze faniofe materie 
qz elt maior putrefactio materie? in boc tempor 
iy in pzecedenti licet etiam tboc tepoze materie 
fint mag mamfefte oigeftc §> in pzecedenti fi mo 
bis erit falubzis tbi contingeret oppofitu fi mo 
tus elTet mozealie. Sicut ergo materie 7 ipfa 
egritudo augmentantur in boc tempozeita opoz 
tet bec oigcftiua 7 mundificatiua in boc tempoze 
potentiora elTe.pzopter quod inferendi! e. q> licet 
omnia medicamina in tempoze pzincipii oeferi 
pta etiam dlent conuenientia augmento «05 tame 
ipfa efficere potentioza.aut er parte gradus. ita 
Vt fi mundificantta que conueniunt in pzincipia 
vl! fuerint calioa in za manfione pzimt talia oe 
bent efte calida in ultima manfione eiufdem aut 
ad plurimum in pzima manf ione H gradus fi fu 
eris audatioz adea5* Unde pzedictis medicamt 
itibus omnibusfupza oeferiptis adiungenduro 
eiTet aliquid oe calidis in 20 gradu, vt pars fub 
drupla aut fubtripla f m difcretione5 operantis 
h coi. De numero ergo talium medicina? efTe 
portuntp°De fimpUctbuseupatozrnaomnis mo 
dus admimftrationis eius vt fyr.m aqua Otfltl 
lationis vd Decoctionis eius aut electuaria confe 
ctiones pulueres tragee oe ipfo factc.ad quam et 
intentione conuemuut anctu fenicula petrofif.af 
fa?y:opus 7 confimilia.que qz calida funt in z* 
aut 3J gradu frangenda funt cum bzufco 7 fpago 
que temperata funt 7 conucnicnria quonia equule 
aut remiifu5 additum inrenfo remittit intenfuro 
Scnba5 ergo bic mundificatiua m boc tempoze 
foilcmuta. Uao? pztmu firupi compofitt ace 
tofi de Duabus rad.cibus vt apii 7 feniculi. j.i,aq 
7 fozrins p° e boc 
ii firupi copofiti acctofi mellini De tribus radici 
bus vt feniculo petrolif.7 apio.|.i.aque lupulozu 
71xcduo videtur conuenietia mag 
a pzincipto augmenti vfq3 ad medietate eius* 
Xertium compoi itu el! Ixx rubee tincto? affa 
rieuparozii lpicecardamomima.fe.apii fenicTi 
7 perroiil.ana.do.i.radicu altee.d3.iiuyreof«d3 
.t.f eiu5 comuniu frigido? pallula? ana :j.i.y. fe 
minu3endiue fcariolelactuce poztulace mafttcis 
ana.5. 1*11.5.1. infeindeda ir.fcidentur; 
n rdtqua contundant fubtiliter oeinDe bultat in 
lib.vm.aque vfq5 ad confumptione oua? p artiuj 
lento igne.tunc ezgo colentur 7 erpzimantui; et 
colature fuperaddantur 3uccari reccctionis.| xi 
mdns albi, j.vi.7 coquantur oia lento igne vfqj 
ad mf piiTatione £3 partem, deliqua vero pars re 
maneat oecocrto longa oe qua oetur.f ,v.calide 8 
auroza oe reliquo vero inlpiTlato ocnt.j.ii. cum 
ouabus.i,aque oilhlattoms euparozii et boc gdc eft efficax remediu a medietate augufti vfq3 Hn& 
eius.imo vfq3 ad pzincipiu ftatus.£t fi uir ifte ac 
ciperet omni mele quinqs Diebus fucceiTiuis opti 
mu5 eflet per totU5 menfem martii 
poft q accipcrct.f.i.calTic nuper De cana exete cu 
aqua eupatozii Quartum mundificatt 
num 7 conneniens poteft e(Te l?oc B< fucci feniculi 
mifceatur 7 accipii 
tur in auroza cu?.f. it.aqne melf calfe. Dltimu 
remedium 7 etia5 materiem Digefti5 e boc B< aq 
rubee tincto? aque fu 7 meu ana.J.i.Detur in 
potu cu3.?.i.5uccari plibus mane fucccffiue 7 bec 
Duo penultima mundificattua funt 6 meliozibus 
que experientia cognoui.Dzobibitio cozruptioia 
materierum 7 fubftantie membzt que fuit inten" 
z9 licet fieri pofTtr cum bis que pofita funt in vH 
pzincipio.tamen bic pona tria p me cognita vti 
lia imeottidiana operatione. Quo?pzimu eft 
boc BC aque lactis omm.J.iii.bolt ar.5.y.exbibea 
tur pTibus Diebus in auroza mediocriter caltdu. 
Secundum, remedium eft boc aque al 
kengi.f .tti.maftiaT acatie ana3.i,milce 7 Detur 
in potu pfibus Diebus in auroza. Xcrtium vo 
De localibus ex eft boc Bc aque al ke kcngi aque 15 
bzufce ana lib.i.aque eupatozii lib. $. campboze 
*5.i.troctfco? De rof.5.t.y.traifco? De croco ;.p 
aceti nigri coclearia tria mifce totuj ftT 7 infudi 
tur in eo panni bene crpzclTi actu frigidi applice 
tur renibus aut falte fint actu tepidi fi lederetur 
a frigidis.Quonia nd raro cotingit pzopter ma 
terie? acuitate 7 putrefactiones renii fubftantias 
cozrumpi.ita vt caro Dimiat 7 abfcindaf ab eis. 
qdeognofei poterit qz minguntur vzine faniofe 
cum trumbis ad 1 ubedinem Declinantibus 7 pati 
ca quautitate fanguinis clari.3deo fapientem me 
dicum opoztet efle cautu vt cum afpexerit vzias 
tales in omnibus tnftrumentts meDicinalibus fn 
pzadictis comifeeat medicamia regeneratia car- 
nis que cum caliditate fua non Valde intenh lati 
guinem attrahant ad.partem,7 attractu coagulet 
7 coagulatum Detineant adeo q potentia vegeta 
ttua tranfmutet ipfum in carne 7 eft ratio fozaE 
medicina?regenerantiu5carnem vt colligi pot 
z* can fu9 p9 ca° 4°. De regenerantibus autem 
licet pofitus fuerit vnus ftrupus in intentione pa 
huius augmenti.vbi ponebatur radix yrcos tria 
tamen bic folcmnia Dcfcribam Quozus pzimu 
eft vt egro per plures Dies oetur i qua ccntauree 
mi.vfqs Secundu vero eft vt Detur *aq 
fublimationis flo? pomo? Dulcium i lertium 
remedium eft boc Bi mafttcis thuris flo? eupato 
rii ana,3.i.melliloti3.uii.firupi cdpofirt acetob. 
.f ,iti.pem'Dia?.5,i.y.fiat electuartum De quo pa 
tiens tn auroza per Ixizam vna 7 Dimidiam 7 ate 
pzandium 7 ante cenam bis tribus vicibus accipi 
at,quantitatem.§j.7 felteitabitur operatio eius, 
fi res non peruenerint ad cozruptione vltimata. 
3aj vero opoztet tagere oe Inis que fut cduenien 
tia tn cura mictus faniei 7 pzopzie in tepoze fta- 
tus vite vbi aduertedu e q Ii egritudo ifta fuerit 
non falubzis.imo tendens ad cozruptione incura 
bile cognofci poteft per quedam ligna. T>zimu 
eft.per continuatione' mictus fanguinis CU5 fame 
fimul.boc em lignificat cozofione.t. ampliatione 
viceris pzopter cozruprione fubftantialem ptiuj 
vc fubftantie retmm vena? 7 arteria? cozus a q 
bus cdzzuptie neceffariu cff ertre fanguincm 1 
Secundum fignum eft vt ccnttnue augmecent 
accidentia vg Doloz pimgittuug granattuus 7 cx* 
tenfinus 7 frequentia mictus CU5 acuitate magnae 
Xertium 'fero eft’vt parum iuuamentum aequi 
ratur er applicatione remedioiu5quantucirq5 ci 
nonicefacta.Cum aute5 medicus perpenderit ac 
cidentia talia pzemittere oebet periculum sfutu? 
ao conferuationem bonozis eius intentionem ba 
bene qz De .primo mozituri folio pzonoftitis fuc 
relinquendi pa affo? comento 7°.Si autem egri 
tudo poztendat figna fpei curationis.tuc medica 
aggredi Debet cura. Ibzemtttendo p° q tepoze 
ifto magna eft multitudo faniei 7 pzauttatis eius 
ideo opoztet inflrumenta omnia potentioza "effe 
in mundificando a carnem regenerando q t aliis 
tempoztbu3 vfq3 ad finej flatus erduftue. 1>ze 
mittendum z' q in Ixv tempoze egrum ab omni 
motu cozpozts 7 anime fuperfluo elongaze Debet 
pzopterea qz motus cozpozis Diftrabit partes q 
vnione indigent;? paffiones anime vehementes! 
agitationem ponunt bumozes a fpiritus 
bunt a membzis patietibus quo? magna neceflt 
tas in eis. Opoztet igitur quietem adbibere q* 
niarn quies cft canon curationis vlceruro i8a teii 
ea De cura eo?. 
poze optimiiiftrumentu eft adminiftratio uomi 
tus licet ettam conferat in pzecedentibus tempo 
zibus adminiftrando ipfum cu leuibus 7 CU5 leni 
ttute ab acuitate elongatis.velut eft Dare in potu 
.§ .iiii.aque tepide Decoctionis femina melonis 
aut in potu Dare ctatu vnum aque Decoctionis fc 
miniierucetepidu cum mediococlearimel£. et 
boc poli abatione5 flomacbi er cibis Diuerfis fub 
flantia fapoze 7 aliis. Uomi tus enim cft melius 
quo curantur vlcera renum q2 mudificat euacuat 
*i bumozes trabit ad contraria.imo intantu pzo 
celTit Iduice.pzeallegato cau q oixit q frequentia 
eius quandoq5 erculac operantes ab omni alio in 
ftrumento. 3te? pzeter Ixoc inflrumentum vte 
dum eft applicatione inflrumenro? mundificariii 
, inqutbuscdmifceanturmedicinemuifcanue vel 
glutinatiue.tales enim pzobibent ampliari crco 
hiationem vel cozrupttoncm ♦ De qua? numero 
vnum adminiftrare apo5im3.t.occoctione oe ra 
dicibus.l.feniculi petrofil’ fparagi bzufct ii* 
faciendo in bac Decoctione fubdominari feniefuj 
petrofif.7 apiu5 Dominantibus fparago 7 bzulco 
que cum remilTa ipfo? caliditate ocducedo ea ad 
meliozem aute er tali Decoctoc 
ter in die naturali. Pzimoquide denmr.J.iiii 
per octo bozaspoflalTumpta cena. Seeudooe 
tur.f .iii.per Duas toas ante pzandiu 7 
per duas bozas ante cena. Secundu vero iftru 
mentu Ixx tepoze conuentens e Decoctio capilf4. 
Ven.qui licet fint teperati fpztaft non minus api 
unt 7 mundtficant q pzedicta Decoctio. lertiu 
abfterfiuu eft aquaj oiftillationis vel Decoctionis 
arte. Quartum eft aqua Decoctionis cruce. 
Quintii eft aqua fubUmacionie radicum altea 
fertum cft aqua Decoctionis marubit. ive 
ptimu 7 foztius eft aqua Decoctionis vue monta 
ne vel vulpine 7 eft in rei ditate ftapbifagria.qtf 
cunq3 autem bo? adminiftretur mundificabit la 
uabit 7 abfterget melius cum eis Decoqucdo mei 
q fine eo.3n fine vero ftatus neceffaria funtea q tnaturandomundificando 7 conglutinando exic 
cent. velut efl Decoctio liquiritte. dneftemm exic 
catio mundificatio maturatio 7 conglutinatio f8 
tertii vbi fupra.2fdbuc iterumcompofitum bo- 
num in boc tempoze et i pzinctpio Declinationis 
efl boc V* fe. lini Dragaganti ana .34*. polipodit 
.jiii.mellte mundi 7 clari lib. y.coquantur imtiit 
itb.aque ctllerne vfqs ad coni umptionej medieta 
tie.JSt oe bac Decoctione calida Dentur. %.iiu vel 
.tm.tribus vicibus in oie fuperius limitatis, fzt 
bec quidem omnia videntur Metentia ad com- 
plementum cure flatus quecunqseo? adminiflra 
re velis. In cura vero bo? vlceru in oedinatde5 
falubzt pzemittendu efl p° q inflrumenta cd 
«ementia cum boc.q? Debet effe exiccantia? mii 
dtftcantia 7 conglutinantia Debent effe p2optea 
q2 pofl regenerationem carnis Debet adminiflra 
ri incarnatum quozum efl conglutinare partes 7 
conglutinatas conleruare poli quo? conglutina- 
tionem non ell opus alto tnllrumento q cofdida 
tino. *fooc igitur tepoze tria foleo sdminiflrare 
inflrumenta quozum pzimumefl boc Va treos.5. 
,i,feminu5 fenictt pe t r oii r. a na. 3. t. . bol t a r. 3. tt i * 
bulliat bec omnia puluen'3ata in liba', vini rubet* 
clari aliquali lem' pontteitate participanti vfq3 ad 
confumptione medietatis.De boc ergo vino actu 
calido exhibeantur in potu ter in die.34it.vLun 
bozts fupenus enunciatj. Secundum compofi 
tuj oe electf ab Attice e boc VA terre figillate fan * 
aza.caftozei feminis melonis cucumeris et eucur 
bite 7 apti fuca' liquintielacceartfloL ro. amig 
dalarum papauerts albi grano2U5epini iufgamt 
al.omm'um tjata coquantur in itb. 
.iitt.aque fontis vfq5 ad medietatem oe qna De- 
coctione immediate ace Itmi 
tatte.Utde quantum fubttliter contemplati fuere 
iliullres viri in compoftttone medicina?.‘boc.n* 
compofitum argregatum efl ex calidis in p2imo 
aut equaltbus vt fucco liquirmei frigidis 7 ficcif 
7 glutinatiuts in fine H aut pztcipio tercii vt ter 
ra figillata fan.oza.ex catte 7 iiccis in 4“ gradu 
velut efl cafiozeu 7 ex eifd e in 50 gradu. velut efl 
arilfoT.£x bis que frigida funt 71 icca in 2* aut in 
30 gradu vt fe.papaueris 7 quo? or 
um confractione refultant virtutes contrarie qua 
les 7 quante necefTarie funt in cura talium egrttu 
dinum 7 tu fpeculare i eis* Ultimam remedtuj 
eltbocBc camedreoscamepitbeos ana.3.Vi.afTart 
leuco piperis 7 efl cinamomuni 
exagtu medium terantur fubttlifltme 7 pulueri- 
gemur 7 fiant trocifcioe fucco poligonievl’ co2i 
giole 7 Detur ex eis omni ote tribus 
ante Dictis bo2is cura.f .ii.aque f nblimattonis la 
b2ufce cafe efl remediu cui magna 
fides adbibenda cd.qz futt a l>aulo poiitum p° 
p2«ctice ca* 157° vbi Dixit. £go vero boc vtens a 
lio no Idigiui 7 e ancteticatu3 ab Slsabate 7°spza 
ctice ca* 42% Accipe igitur amice mt intime qj 
tibi magno labo2e p20 tua recuperanda fanitate 
confilians mcripft.iogo enim vfq3 ad bos Dies ma 
tertam ijlam non tantu3 acurato (ermone oeiert 
pii quantum nunc. Jtdtcttet igttnr Ixc omnia i tui 
falucera fummus omnium ille faluatoz qui cucta 
Dirigit 7 oilpomt ad laudes eme imcrralceamc. 
Confilium 'admeftam ardizem lineem exeo 
natione 7 vlceratione vcfice i 
3cet in egrirudtntbus a fua caufa 
l pendentibus in fieri 7 in con? 
Mari cdferat?necefTaria fit medi 
eo fpeculanti 7 curanti egritudies 
inuentio caufaru5 fiue p2tmitiue 
ftnr vel fuerint antecedentes * 3n 
confirmatis tame egritudinibus vel fiatis ad fla 
tum fuum non efl magna cura cofiderationis vel 
tnuenttomscaufarum:Videturenim includere p 
ditionem egritudine a fua caufa fieri 7 conferua 
ri 7 iam fact&efie. Sed egritudtes que ftauert 
ad flatum 7 maxime ad medtumeius nullam ba 
bent caufam pzoductiuam ergo rion flarent 3git 
in egritudtne butus viri inFerius Declaranda nd 
videtur mibi neceffarium effe inuefttgare an fue 
r?c a veneno veba medicina venenofa p2oducta. 
Si cum fequela egntudtnum ad venena medico 
conferet ad cognitionem egrttudimsacuratide5 
eiusboc videreturcontingere p2opter alterum 
trium efiectim aut alio?reducibilium ad iflos.q" 
2um pzimus efl q2 venenofa medicina vel vene 
num m cozpus relinquit vefligium qualitatu qua 
doq5 p2ima? 7 feda? % aut caliditate aut frigi 
ditatem bumiditate vel ficcitate fimpltces vel cd 
pofttas aut fequentia ad iflas vt apertione tmode 
ratam conflipattonem oppillationes exco2iatoea 
vlcera punctiones 7 fitta. Secundus vero effe 
crus efl vt a veneno vel a medicina venenofa re 
manfifkt in co2pus imp2e(fio qualitatum occulta 
rum per quas venena oictap2op2ie interimunt 
fubftautta noflram nnc calefaciendo nunc infrigi 
gando. aut aliter manifefle qualificando cozpus 
fedfolum venenoSitas fpui 7 co2di bec facit cotra 
riando. 2futuero;et 30 quia medicine venenofe 
firaul occulta qualitate 7 mamrefla alterando coz 
rumpunt bumanum co2pus vt fugi 7 tubera ma 
la fco2pio 7 iufquiatnus tfrigtdando occidunt.Ha 
pdlus vero 7 magnum 7 arfenteum ca 
lefaciendo ertccando. lapis vero adamas fluxu 
eyco2iatiuu iducedo 7 fic b aliis* Catarides vero 
V2inales vias vlcerando. £Dirabile autem videt 
q a temp02e tante p2olixitatis vfq5 nunc reroan 
fiitet tpzelTio per qualitates pzimas aut fecudas 
Dependens a medicina venenofa per qlitates boc 
efficiente quonia mediana illa venenofa fi fuiffet 
pzeafTumpta non potuiflet m bumano co2po2e 9 
feruari quin pafTa a caliditate ipfius co2po2is cd 
rupta fuiifet ergo qualitates eius que funt accide 
tia non potuillent conferuari in cozgoze fine tub 
iecro.quonia accidet] efle e inee fubtecto fed fubie 
ctum efl co22uptum igitur qualitas vel qnalitatef 
que erant eius accidentia cozrupte funt. joztc 
contra hanc poficiene Diceret aduerfarius q me 
dicine venenofe pzoduxerunt caliditatem antfrt 
giditatem vel exco2iatione que poflea in meb2is 
imp2efle reroaferunt conferuate vfq$ ad bec tem 
p02a.quar videtur q cognitio caufa? que pzodu 
xerunt effectus omnino neceflaria efl ad cognitio 
tionem 7 fcientiam 7 curatione egritudinu taliu. 
p i boc*viro concedit ee fo2tis exco2iatio 
vt vicus in collo vefice itrinfecns 7 talia pzoueif 
po.lut ex potu catarida? falis ar.ergo neceflariu 
elUognolcere talia«$d primum rootimim djac negando illam XDamfeffa em*5 qua 
litae calida tel frigida tlcus tel exco2iatio funt 
effectus in membzts inuenti qui licet pzouencrit 
a medicina tenenofa non pzouenerunt ab tpfa 
inquantum tenenofa fcd inquantii calida tel fri- 
gida qui efl effectus.cum iam fint facti tel totalit: 
tnefle p2oducti non tidentur habere eam confua 
tiua.f. q fuerit co£ pzoductiua.Sid fozma igitur 
argumenti oiffmguend oe maio2i tt Dictum ei! 
qz fe medicine tt calide pzoduxerunt effectum et 
non tt veneno!e.£t ap mtnozem Dicitur cp Difpo 
fittones talee cum fint frigide tiDentur in mem 
bzie confcruari ab earum fozmalitate 015 fint ia 
fixe.$ozma igitur n$ temperamentuj 
concurrit ad conferuationc illaf Difpofino 
num pzcternatiiza.tmo oio reftfitt eie.quare nd e 
neceflariu5 inueftigare caufa? p2imitiua9 tarte 
tate 7 potentia fiue fuerint venena fiue med icine 
tenenofe.Ct funt fermones qui clauduntur fpe— 
arationibus £.4° De ingenio fanitatts tbi Dixit 
Dicog* nil pzimitiuu fignificationie curationee 
offendere. Seo quantu ad egritudines factas.lic3 
pziuo ab agente pzimitino pzoducte fuerint. £x 
quo fundamento cozrelarie concludtrur.q’ vana e 
opinio credentium curare hanc egritudiuem et p 
fici i fcicnrta ipfiue per confiderationem veneno 
zum 7 fibi fimilium.7 tu confidera quia bii fmo 
nee-funt pbifici 7 rationales. 3taq$ i cura Difpofi 
tionts buiu9 viri fufficit cognofcere excoziationc5 
illam vel tlccra’pzoueni(Tc a caufa ratione fue edi 
ditatj aoiitatis 7cozofioms illius cftectiua. qd gd 
euidentiozi fundamento Declarari poteff ex fono 
nibue mihi per faipruram collatie. qz 
tu iffe e caliDC coplertdis a generatione eius. 
Secundo quia ad augmentum caliditatj 7 acui 
tatis in bumozibus ipfiue multii 7 potent fruete 
regiminis calcfactiut tfus in qto.qz vir fuit mr 
te cibationis. 7 in quali ttc£ qztintofumofie et 
fozte CU3 abis tnctuofis 7 azomatibus ttebatur. 
Tertio iterum boc Deducitur quia folitus cft pa 
ti egritudines a materia calida 7 acuta pzouenie 
tes fcilicet cclericas continuas 7 interpollatas * 
Tldbuc iterunvet quarto quoniam iffe vir paffus e 
Dolozes in nueba 7 ccllo 7 in tentre.fed omnes ta 
les frequenta* confucuerunt tranfmutatione creti 
ca ad vias tzmales effudi tt d feb2ibus legi pot 
2* quarti 7 ca° oe fignts permutationis materie- 
ru5 per Vias tetris 7 tzine.7 De Dolozibus tuctu 
arum colligi poteff zza tercii.fit iteru oe Difpofi 
tionibus ardozis tzine legi poteff is cercii 7 ip 
terdt.De Dolozibus tero ventris et co£ natione 
\6 tercii p” 7 quare nd eff mirabile 
fi vir iffe incidit m ardo2e tzine 7 excoziatione5 
tefice 7 tlcerationem eius.Unde ex illis concludi 
tur bec Difpoficio in eo facta eff pei mutando ex a 
his egritudinibus in tpfarn 7 non incipiendo i ea 
£x que fundamento iterum tltimate concluditur 
bec egritudo in fui pzincipio leuioz erat 3 faci 
liuacurata fuiflet q fi incipicdo eueniiTct ei.gtgd 
tamen ex boc concedi Debeat fuff icit cognofcere ta 
tum bec Difpoficio idiget curatione magne fol 
lertie 7 CJcitiua fieri poteff tt nunc Icquitur. 
■Regimen itaqj ipfius pendet ex Debita electione 
ti.ref non naturalium pzimo * Secundo tero 
exconuententi adminiftratione tnffrumcntozum 
medicinalium* P20 occlmticc itaqj H capiti'i 
fri eligendo rezum non naturalium mentam $ 
uenientem 7 qualitatem multa 7 fatte particulari 
ter Declaranda eflet fed quia confido De auctozita 
te fapientum virozum quo2um (cientia peritilTie 
rectus fm't.£tiam quia vir i fle fcicnttficus e imo 
zaIi6.3deo in rerum non naturalium particulari 
7 oiffufa narratione calamum non extendam.fed 
folum quedam particularia leuiter pertranfeudo 
Dicam.initet itaq5 vir irte duitatem camcra5 v£ 
habitationem locum bumidu actu a potentia ren 
matici aeris 7 pzopinqui puteis lacubuh Defluxi 
bus aquarum .7 caueat a feptentrtonali flatu per 
cutientc tpfum cuius ert facere ftrangufiam vt P5 
5* affo$z 71'8 tcrcii 7 fit Vdlibus circa fpina 7 ylia 
A eximas partes conuenienter munitus, De mo 
tu vero 7 exezeitio eius oio euitet tpfum ne mate 
rie in fluxu ponantur ad membza vzinalia 7 De- 
bilitent ea.imo oio quiefeendum cft 7 loco refolu 
donis fupet fluitati fiendeperexertittumvtatur 
mediocribus fricationibus ab inguinibus vfq5 ad 
pedes 7 abfbumcris vfq5 ad manus 7 abluttoibuf 
exmo$z cum aquis Decoctionis leuis refo 
lutionis 7 attractiois.Dozm: tio vero eius fit con 
fucta parum longior pzopter neceflitatem refolu 
tionis 7 oigertioms materie^. Xenio iteru do 
miente bominequieta remanet membza 7 matie 
vnde medicinales virtutesminus Diftrabuturi 
conuenientiua in particulas patietes operari pof 
fut.ct fit plurimu Dozmitionis eio Decubitus fup 
lateribus 7 mioz fit Decubitus fuper 
aitem fuper femur 7 ventre iacere oebet. £20 
qno vero regimine per Declinare ad mi 
nozationem cibi aliquantam neceHarium eft 7 ril 
lo mo faturari cdplete lattffacere opoztet. Cibus 
etias nimq» oeglutiatur nifi follemni marticatdc 
pzecedcnte.*neq5 vnij alTumatur cibus nifi pze- 
ceflerit conuenien3 appetitus ad tpfum.Si enim 
ftomaebus cibo 7 potu faffiditus fuerit fuperueni 
ente cibi 7 potus cozrumpuntur in eo 7 non raro 
acuitatem 7 malas qualitates extraneas acquiri* 
per quas augmetatur materie vkqz 7 ooloz 7 pu 
ctio 7 folutio ptinuitatj in vefica feu collo defice* 
Quito vero Vir ifle abrtineat ab ira furia 7 trl 
(licia magnis 7 max a perfeueranda in i (lis ,pp£ 
vebemente motu in fpiritibue 7 buo 
2tbus pzopter partiones tales. De re uero vitia 
non naturali icilicet cibis 7 potibus ponenda fut 
ea q nullo modo tangere Debet cibaria7 potabi 
lia vitra que in aliis poterit ample licentia conce 
di.3taq5 vir ille in cibariis fuis fumma attctlbe 
euitare Debet falfa.3tem acuta velut cepe alleum 
p02£ rapbanu finapifmu oliuas conDitas 7 filia* 
3rem Dimittere oebet nimium aperietia 7 $D2ie 
cum acuitate velut ficus petro.apiu ruta 7 fuia * 
3teni effugere oebet nimium ca.7 fic. velut piper 
jinjiber galagam cinamomu.XDacts vero 7 nux 
muETaluta rofmarius 7‘femculus no fut ei mala* 
3tcm euitare oebet cibaria multe opillationis ve 
lut cibos partiles pedes aimaliu et vores eoru cu 
taneas 7 neruofae animalium partes.3te5eftugf 
at cafeum autiquu.reces vero buttrofus no roultf 
laiis al’11 cdudr,ei.£ldbuc etiam effugere D3 vfu3 
rerum cdrtrigctiu velut funt fozbe nelpila agrerta 
nuces 7 confifia.3tem euitare debet verofa ciba 
ria multum vt legumia 7 pzopzie elixa et multo 
tum fructuum vfum.lac tero 7 pzopztei cibariis coctnmButy? 7 oleum Dulce 7 sttccarnm ritragts 
Ii 7 fuccusgranato? «0150? 7 Dulcium bcnccd 
uemunt; Ultimo vero euitet carnes animaliu 
andquozuln 7 Difficilis oigeftionis 7 groffi nutri 
m;nti velut bou5 tbaurozu5 7 caftratozum andq° 
zum.£t confifr effugiat pifees atiquos magni co 
pozts.ptfces vero parui 7 non vifeofi 7 leuis Dige 
ftionis appzobati Pmjdtmata regiones 7 
tee eligantur ab eo 7 non erunt ei nociui elixi vel 
frixi cum oleo conuementi 7 maxime in otebua v 
uerende legis a carnibus pziuantibus * fretus 
autem eius fit vinum album coloze 7 fubftatta te 
nue 7 DyaFanum fapoze ad Dulcedinem inclinatu 
7 non acre neq5 ponticum.tale enim erit toti coz 
pozi 7 vlceribus conueniens 7 Dolozibus 7 j»pzie 
fi fuerit artificialiter factum Dulce CU5 fappa qd 
parum bibatnrargumento fumpto ab etate 7 con 
luemdine 7 pzopzte fi non fuerit valde fumofum 
7 fi Fuerit tale frangatur cum aqua mdlis pauci 
mellis 7,pauce Decoctionis. aut cum aqua oecoc.- 
radie, radic.centauree minoztscum 
caro leutter dulcozato. ctxft remedium fecretu5. 
Capitulum¥m De regimine per medicinas; 
3nboc capitulo Dilatandus eflet fermo fi barum 
oifpofitionum curatio ozdinaria Doctrina 7 accu 
rateDefcrtbi Deberet.Slias eni baf egrttudinuj 
curationem Defcripfi 7 compleui per tnteutiones 
Viii. £t pzima eft vfis totius cozpozis 7'mate 
rierum omniu fuperfluentiu euacuado minozati 
ua. Secunda eft regiminis rectificatio. Xer 
pzedictarum adequatto 7 Dtgefto 
Quarta eft ipfarum amplioz 7 particularis e 
nacuatio. Quint 3 ipfarum 
S-Xta vlcerum et viarum vztne mundificado 
Septima epatis 7 renum rectificatio. Oetam 
et vlttma e accidentium que fequuntur cozzectio 
Oerum qzoe intentione 2a fermo tantus eft i pr 
cedenti capitulo tpa ad pzefens Dimittatur * Ad 
buc etiam quonta p2tma intentio 7 3a et 4* 7 y* 
iam meo tudicio admimftrata funt vt confido ex 
fuffictentia a quibus guberna 
tus fuit Vir tfte.£tiam quia tales intentiones vt 
plurimum in*pzincipto et augmento vfibus moz 
adminiftrari Debent vt confueuerut idcirco 
oe bis non multum me occupabo.frzo appltcatoe 
vero altaru5 trium 7 aliqua? De pzedtccts.r. 
tnftrumenta que maximum iuuamentu5 genti q 
plurime conftTtbus egritudintbus labozanti feli 
citer attulerat vt nunc fequttur. frzimuy itaq5 
ipfozum eft electuartujboc in quo eft intentictfra 
‘gendi acuttate leniendi ventrem educendi.venta 
litares 2 mundtftcandf vzinales et vlcerofas ptes 
operatione mcdulle cafr.f.medul 
le febeften 7 pzunozum 01113 extracto? cum aqua 
lupulo2u ana.f.iii.puluef .folliculo? fene.f .i.poli 
po.cartami grano? citri ana.J J.macis3. it. vio 
la?.3.Vt.33.grano? nucifmuf.ana.3.i.cinamomi 
.3 J.confue violarum 5ucca,al.ana.5.tT,ftat clani 
arium Dc quo omni 3a vel 4a Die Deglutiat coele 
ar vnum immediate ante cenam.aut poteft ipfuj 
accipere cum aqua Decoctionis pallula? n.graru3 
ttt auroza mediocriter calida tardando cibum bo 
zis.v. Secundum ir ftrumetu eft linimentum 
boc oe quo renales partes 7 lumbares vngantur 
vfq3 ad caudam et fupponatur pannus tepidus cu 
itis oefcriptio.Bi nenufa.fucct viola? recentium 
Yncct* Virgc paflozts atta.3.tf.amilt.3.v. 
ru.viola? ana.jj.fe.cndiuie lactuce fcariolc poz 
tulaccana.5at.cr0a' mac.fpice na.anaj J.albuta 
cuozum ouozum terantur ttmul vltimata contri 
ttonc cum amilo m tnoztano plumbeo C113 fuo p i 
ficLlo 7'alits‘fupcradditts fiat linimentum molle. 
Xertium inftrumenrum eft mundificaduump 
ttu5 egrotarum fufficieter abftergens eae 7 addit 
in regeneratione5 materiei in partibus caznolis 
7 leueet nobile valde eft boc.B* aque fubltmaddis 
radi.cetauree minozislib J.mifce Timui 7 0 bac 
materia in feptimana bis accipiantur.J.V.tepefa 
cta cum modtco,pcm’dia? in auroza. Quartii 
inftrumenrum materie? Digeftiuu magis et pze 
dictarum via? confoztatiuum eft Ixx.Bi aque fub 
limationis ypofece aque lupulo? aq alkekengt 
ari ptf.4. mifce 7 accipiatexrie.f.tut.t auroza te 
pu5 percomplera feptimana cotinuando. Qui 
tum inftrumentu efUinimentu Ix)c oe quo bis ,in 
oie inungatur partes intermedie gemtaliu 7 fite 
ri et eft i eo intentio fedatiua mozdicationis 7 ,p 
bibiriua curfus materie?.Cuius oefcripdo.Bt vi 
tellosouo? numero, tii.olei ro.onfanci ana.J.iJ. 
pzeparati litargiri 
Tpumtficatt lets aceto'7 granozu mirti ana. 3. i.te 
rantur omnia Timui in moztario plumbeo cu fuo 
piftello.et fiat lintmentu 7 applicetur vt oictuj l 
©ettum inftrumentu eft vt vir ifte Tepe aftuef 
cat pedes et manus eius ante cenam abluere cum 
aqua-Oecociolio? edere eamomiUe faluie % fiTiu j 
gra oiuerftoms materie?. Scptimuj inftru— 
mentum eft Decoctio ifta cuius aflumptiom opoz 
tebit tpfuiu eiTeTolltcttu3 7 folertem euitare mu 
dificantia per firingam inicieno qd quid cduentt 
ei vt credo ,ppt leftonem confecutam ex intromif 
Ttone liringeex impzudentia medicoru3 qui ipfi 
applicare nefctucrunt. Si enij congrue applicaf 
tur ftringa cum medicinis opoztnnis notabile fg 
iuuamentii efttceret.£ft aute ozdo huius 
prionis talis.Bt lebefte numerc:xv. viola? fe.po 
tulace grano» alkekengt folio? cipzefti ana.541 
gumi arabict.3 J.grano? pinearu.JJ. liquiritie 
.3.11 J.fe.acetofe endiute fcariole ana.5d.fe.c0mu 
«tum frigido£.5.ii.ftat oiummoctio lento igne 
in lib.iii.aq vfq3 ad confumpttone tercie partis.# 
inde colentur cum expzetftonc Ieui.De ipla igitur 
acctpiat.J.v.in auroza 7 tardet ctbum ad minus 
bozie.iut.fct ft veixmens ei inftaret fitis pollet i 
rerum oe ea bibere frequenter cum equali parte a 
que ozdei.Cum ergo condnuauerit banc Decoctio» 
ne3 tunc fequentt Die immediate accipiat Oofim 
vnam electuarti pzimo loco oefcripti et poli ip 
Tam tranfeat ad mundificantia 7 incarnanda ait 
nati alfumpra.3ta q ex intentioneoigefttoms # 
cedat ad lemriua.etoelemrims permutet Te ad 
mundificadua 7 abfterfiua lupertus tacta 7 a|mu 
dtf icaduis reuoluat Te ad incarnatia et confoltda 
tia et ita fiat reuolutio circulans abjvno ad rei 
quu canonice p2ocedendo.TlecclTe em erit aliis dt 
ligenter obferuads laudabilem fubfeg. 
Dctauii inftrumentu eft vt poftcy per menlem 
if pzcdictozu inftrumento? reuolubtlcm ozdm 
confecutus fuerit tunc in auroza allumat.5j.tfra 
fcrtpti puluerts in quo eft intentio frangendi cali 
ditarem auctam a motu materie? et ab, applica 
ttone mundtftcantiu et abftergendti conlecutam ct p2opzfccum ciato ..f.nqucdccce.gra 1102113 pi 
nea$z.Cmua oefcriptio.B* foliop 
zum altee,3.u.5'.fe.poztulace.3.it.gi*anozum pa 
paueria flo 
zum omniu per fe piiluia.octndc 
cdmifceatur. Ilonum inftrumentu cii plectuart 
um boc.B* mucillaginia mucbete.J.m. mucilla*- 
gia fe.lini fenugre.7 granos ana.J.ii.pet 
.t.granozum alke kengi 
fa.5 iit. fiat electuarium CU5 otfTolu 
ti 7 cocti cum aqua ccntauree minozia. oe quo fe 
quenti mane in auroza affumat.3,v.cum,|.it. acj 
fublimationia burfc paffozia tepio 7 tardet cibu5 
bozie.tiii. Decimum 7 vltimii5 inflrumentum 
efl vt 5a fequentt Oie vir ifte acciptat.V.oe 
feriptia pillia qua£ oeferiptio Tfc centaurec mino 
al kekengi numero, v. cozticum 
papaueria al.flo£ ncnufa.ana.3.ii.fe.plantagims 
acatie gui ara.ozagaganti ana.s.ii.medulle gno 
zum vel gumt arbozie ipfo£ ana.3.iii. Ii 
qitiritie anifi grano£ pini ana.5.it. DilToluantu2 
gume cnm fucco 7 bene incozpozentur CU5 
allia fpetiebua 7 fiant ex omm.5.vm. Cum ergo 
fupferit eaa reuoluat fe ad puluerem in 8° inflfo 
feriptum 7 oe puluere ad de electus 
rio ad pillaa vltimo feripraa. 7 ita circulariter jp 
cedat per fpatium Ouo£ menfiu memozando fig 
Oe lemtione cum pzimo inflrumeneto ficnda.qui 
bua Diligenter factia fperoconualefcentiam obtt 
nebit quam concedat ille qui.folua fanare 7 bene 
dicere poteft q viuit 7 regnat t fecla amc. 
Confilium oe nocumentia vzine. 
q mibi narrata funt fefit 
vifua 7 tactus 7 lignis copzelxe 
e dr potui app3 q oifpofitio b» 
iua viri nobilia vincemini re>- 
ducitur ad tria genera nex ume 
ti in membzia vzine exifletia« 
l>zimu3 efl ardoz in emiffione 
vzine eucmene. Secundu eft frequea mictus.. 
Tertium eff fanguinia cum vzina emiffio inter 
polationcm babena.Ouozum omnium non foluj 
ratio fozmalia.imo caufe 7 eozu figna perquiri d 
bent fi Diligenter confilio medicinali reclo fibt 
fubuenirt oebet. 3o vniufcuiufq5 bozurn finguia 
riter7caufeetfignaponenda funt et curationis 
modua. 
Capttulil fm oe caufia nocumentdzu Vzine. 
£ft itaq5ardo2 in vzina ooloz pilgitiuua vt acui 
taa in emiffione vzine pzoueniena.aln vero ipfaj 
p2ecedena.frcquentcr etiam ipfiua emiffione fub 
fcquena.quozum trium verificatto ex fquetibua 
autem ardoz talia quandoq5 a com 
plexionalicaufa.quandoq5 vero ab exiccantibue 
caufia 7 inflamantibu3.quandoq5 vero 7 30 ex con 
fumptione bumiditatia que gratia finis continet' 
in glandofiavarnibuaad irozandum 7 bumectan 
dum membza vt ad expulfionc fupcrfluitatum 
oifpofitio2afint.eoq? bumidtta reddit ea exten 
fibila 7 flexibilia mag.40 vero contingit in 
nando ardoz p2opter xkera excoziationc5 vl’ fca 
biem in vefica 7 in membzia Vzine exiftcntia.£c 
coligwrur bec omnia t^p8 tereti tractatui capitio 
recundta.Hx qutbue clarcelici pctcft {(Ia Oiffmctd 
q omnis vzine ardo2 p2oucnitautp2opter no 
cumentum cffcntialc vcficc* aut per coliganttam 
efua ad membza V2inc aut per coligantia5 a toto 
cadente.exemplu p2imi ftcut omnia lapfua coplc 
Xtonalia tpfiua Office, oe quozu tamen numero 
lapfua ad calm 7 ficcil frequettus ardozte in Vzf 
na poffunt effe caufe q ad frigidum 7 bumidum 
7 tu fpcculare . 3tc et egritudinca complexidalea 
quedam ardozt'0 in v2inando polTunt effe caufe vt 
rugofttaa afpeiitaafuperficietconcaue colli vefi 
ce.3tc egritudineo in vnitatl contingetea boc idc 
efficere poffunt vt cxcoziatio vlcera 7 fimtlta t to 
to cozpoze 7 maxime in collo vefice contingentia 
fi ftcut omne genua egritudinum com 
plexionalium in mcbzie vzinalibua mediatia et i 
mediatia cueniena vt in pozia Vzitidibua i emul 
gentibus renibua 7 epat} 7 lapfua complex ionalia 
n vnitatia iam tacti p2cdicru3 ardo2e efficef pof 
funt.et tuoifcurreexbiaqucfcribuoturis8 tett 
capitro dc apoffematibua t) fofoe continuitatia et 
vlcertbua renu 7 via£ 7 ex bie que feri*- 
tuntur in t'4a terett in materia oe fluxibua epatj 
7 almefire vel vlceribua eiua.3teru5 ardoz in vzi 
na pzouenire poteft ad membra vzine 7 pzopztc 
ad veftca5 ftcut frequenter contingit tn tranfmu 
tatione cretica matei ieril que febzea acutae effi 
ciebant 7 ficut in lepza fcabte variolia 7 mobillo 
et fiTibua.quozuomniu materie aut qz minimu 
exuberant aut qz ab incitata virtutj fintbomaticc 
pzopcluntur contingit fiert diucrfione Oe circum 
ferentia ad centrum.et tu confidera bine inde ab 
auctozibua 7 facile verificabtt .Qualr aut falfedo 
er pa caufa.f.lapru cdplexionali pzoueniena vidr 
eff facile. Omnia enim V2ina 7 licet acuta exiffat 
7 falfa a caliditate tamen 7 liccitate intenfia ma$ 
falfa et acutioz cfficitur.quare ad collu vefice nota 
bilia fenfationia cxtffena oelata ardozem punctio 
ne et mozdicationem in ea cfficit.£t ide oici pot 
Oe caufia exiffentibua pofiriue 7 'p2iuattue ta ab 
extra q ab intra cuenientibue. et tu oifcuzre per 
eaa. 1>zo tercia vero caufa oicendu q fi bumi 
ditf que in carnibua glandofie in mefenterio pofi 
ta et afn in collo vefice confumantur vt i foztibi) 
fluxibua flobotbomiia et fimilibua caufia cxiccan 
tibna fepe contingit.vzina tunc in fui acuitate n 
refragitur 7 cozpua vefice ftccu 3 redditu 7 nd iro 
ratum ardozi3 eiua nocumenta facile pezeipiet « 
ifte trea caufe videntnr palam in boc viro ar 
dozem in vzinando feciffe.£ft em'51x5 a gnone ca 
liditatemepatiaetrcnu5 notabile notabilr bha 
foztibua etiam labozibua fuo tempoze occupatuf 
fuit.rebueetia exiccantibua 7 callefacicntibua vt 
cibi8falfia7acutiavfu3 e. 3teru 7 excellenter ex 
tenuatua per vniucrfu ambitu 7 maxime in toto 
vetre 7 miracb ficut vidi. £x quo facile concludit' 
confumpttonia pzedicte bumiditatia irrozare oe 
bentia caufa Quarta vero caufa in eo loeu non 
babet cum neq5 excoziatione neq5 vlcera in vzia 
li via percepi:£t ex fentetiia aperiri 
poteft caufa qua quadoq5 ooloz pungitiuua pzece 
dit vzine cxituni.vt cu vlcera Vel nocumenta exi 
fiunt in collo vefice percipitur ardoz pziua tepor 
in ettremitatj virge taq in mcbzo excellentia fe 
fationia colligato per fuu collo vefice. 
Comitatur aut quandoqj ooloz pungitiuua actu ale3 exitu tzine pzopter acuta effc vzfnaj 7,ppf 
afperitatem 7 fortem conatu virtutis conffringen 
tis tefice collum ad tzina3 cmittendum.Seqtur 
autem Doloz quando vzina facile exire poteff ab 
fq5 multo conatu tirtutis ad illum pzopter ipzef 
fionemab vzina imbibita in collo tefice tlcus 
excoziattone 7 fcabiem babente intrinfecus Tse 
liqua autem quinta caufa azdozis in tzinando ef 
fectiua effe poteff tlcera excoziatiotel afperitas 
eueqtentia i canali tirge 7 extremitate pudibudi 
fed non funt pzefentis confiderationis 7 tu lege d 
eis xxa tercii De tlceribus tirge. 
Capitulum tercium oe ftgnis ardozis tzine. 
Ut igitur fpeties ardozis tzine ccgnofcatur tni 
ufcuiufq5 ea;2 fign 2 ponenda funt. Signa itaq5 
ardozis tzine pzouenientis a caufa complexiona 
li< 'Dzimum tt complexio fuerit a generatione 
colerica aut (anguinea calidioz tamen c? bumidi 
oz. Secundii eff tt 7 licet complexio nd fuerit 
talis ex regimine tamen fuerit in bumozibus a- 
duffio facta tt ex fozti exercitio aut laboze aut ex 
tfuctbo2um aut potuu vt allei cepe fina 
pis falfoy 7 fimiliu 7 potu u etiam acutozum tt 
tini naturaliter fumoli' aut babentis acuitate5 ac 
cidentalem tt mixtionem ex aqua titis tf alio;? 
acutozum aut tinu3 qd collectum fuerit in locis a 
renofis calceis rfimilibus. lertiu fignu5 eff tt 
fit complexio que per adnffione facta acuitate; po 
fuerit in bumozibus.fiuc fuerit bec coplexio ma- 
la tori tfis aut partialis i epate 7 renibus 7 aliis 
membzis in tzmalem aquofitate5 ipzimentibus 
7 reliqua figna omnia complexione calida 7 ficca5 
arguentia huic loco adaptanda funt. Siga to 
ardozis facti acaufis exiccantibus labentur per i 
teffigatione caufa;? cozpus pcfitiue exiccantium 
ab e xta euenientium tel ab intra. 7 iteru boc ide 
efficiut omnes caufe pziimiuc exiccantes tt funt 
euacuationes omnes foztes 7 perfeuerantes infen 
fibiliter tel fenfibiliter cozpus exiccantes* Siga 
tero ardozis pzouenientis ex confumptione but 
ditatis gladofe cognofcuntur per inuenrione ca$z 
exiccantium totum cozpus 7 maxime miracb ite 
(lina mefenterion 7 lombares partes que compze 
benduntur ex confumptione totius tentris telut 
fi mirae fpondilibus adberere tideatur tt in boc 
tiro notabiliter liquet. Signa tero ardozis pzo 
«enientis ab tlceribus et fcabie i tiis tzinalibus 
exiffentibus btc non ponuntur cum in boc tiro te 
ff igium eo;2 non appareat.etiam qz alias in tra- 
ctatu De cura vlcerum tiarum tzine oifufe fatis 
bec figna a me.pzonunciata funt.et tu lege illud 
exinde buic tractatui confozmiter adaptado. bec 
oefignis. 
CapitulumquartumDectira aroozistzine p 
regimen re£ non naturalium 7 p° oe aere. 
3giturpzoregimine buius oifpofitioms libran 
da eff reru3 non naturalium cdueniens aminiffra 
tio.&igacuritaqsaerin omni oifpofitione pze 
dicta pzoueniente a-caufis pzedictis ad frigidus 
7 bumidum inclinatus, licet amplius Debeat effe 
bumidus $ calidusJit etiam aer non tentofus • 
nam flatus tentozum feptentnonalium bac egri 
tudinem auget.fit etiam aer nd caligtnofus. 7 nd 
fit aer qual’ monttu 7 babitantiu in tur 
ri 7 locis notabiliter a terra elleuatts. De motu 
7 quiete/ Exercitiu aurem 7 motu3 foztem 7 la 
boztofum omne enitare Sebet pzopter caufa noti 
n maxime exercitiu equeffre vel multi ambutatdif 
foztte 'i telocis.eo nocet ardori.auget t2tnc flu 
xum Debilitando contentmam.etia qz fanguinem 
fluere facit oe quo inferius Dicru5 elt 7 in fuma ad 
quietem excedentej Declinare conueniens eff ci.ne 
quaq> tero ad exercitiu tel motu 7 maxime illum 
qui fit in coitu. De inanitione 7 repletione. 
Omnem autem repletione bumozum 1*35 facta 
tollere oebet.Simirr 7 repletionecibo?? potuu 
fumopere p2ecauere. tero 7 ficco£ quoni 
am egritudine auget uigozando caufa 7 materia3 
ciu8.frigido£ tero 1 bnmtdo$2 potuum 7 ciboruj 
repletionem effugiat.eo qz innati calo2i8 fuffoca 
tione efficiunt 7 materiae ad putredinem Difpo 
romt. De fomno 7 vigilia. Confozmiterctia 
loquendo pzedicrus tigiliam imoderata euitarc 
debet cum cozpus exiccet 7 bumozales materias 
acutas efficiat.domnus autem in boc tigiliis eft 
xontrarius et etiam qz cozpus bumectat a Digcffl 
One materferum conuenientem efficite quare ,pli 
xeoozmire conueniens eff ei tigilare tero coti 
trarium. De accidentibus anime. £uit5 etia 
omnia accidentia anime que anima triffe efficiut 
7 accubare faciunt caloze innatu 7 pzomptiozem 
efficiunt ipfum ad exiccandu a acuendu materias 
bumozales.7 omnia tero accidentia anime q foz 
tem 7 telocem motum in fpiritibus a bumozibuf 
efficiunt euitare Debet pzopter canfas pzedictas. 
De cibo a potu. De cibis aute7 potibus Dice 
du p° generaliter q> euitare Debet omnia excellet 
calida acuta 7 falfa tt coliginp8 tercii tractatu 7 
capitulo Pis.dnDimfionibusa ftafi cap°yz°7 plu 
ries alibi.lgitur euitare Debet pane coctione mX 
Ca combuffu7 falfu notabiliter 7 multo fermento 
conditu fatre antiquu.De oleribus tero euitet oef 
acutas plantas tt ifopu rofmarinu nemen fifim 
bzu 7 fifia.De granis tero effugiat ficut e finapu 
naffurctu.7 reliqua par ia. De radicibus tero eus 
tetalleucepebulbupozu raffanu 7 reliqua tebe 
mentis pzouocationis tt petrofelinu baucia5 ftl 
ueffrem 7 oomeffica 7 reliqua b052.De foliis tero 
euitet rutam erucam nafturciu 7 reliqua fimilia. 
De fapozibus tero effugiat acetum acutum limo 
nes 7 omnes fucos multe pzouocationis.tinu3 ci 
toniozum 7 alia fimilta.Qtatur aute pane medio 
eris coctionis a furfuribus bene mundo 7 oe pura 
fimula facto.De-carnibus to ttaf carnibus oibus 
iuuenibus mollibus mediocriter pinguibus facile 
oigeftibfibuf tt funt carnef edozu3 galina$2 capo 
num pullor titulli recentifcaffratinc lepozie po 
cine recentes ct partibus eos tt eius pinguedine 
7 altungia non talde falitie.JSt lacte y omni mo 
do pzeparationis eff ei conueniens 7 maxime lac 
ouinu3 cui in Debilitate renu nibil eff compar isa 
tercii capitfo De eo.De plantis tero ttatur bo2a 
gine lactuca bleta fpiaebia 7 alicpdo rapis. Iic3 ra 
ro.3tem fepe tti Debet malua Decoctione eius in 
cibis 7 eff f ecretu mirabile. 3tem De granis ttat 
ozdeo alkiff tel ptifana eius et aqua ipfiuf 7 oi 
ipfius pzeparatione.Conueniunt etiam ei panicu 
rijum pultes De fpelta 7 filigine 7fimilibus gra 
nia.De fructibus tero conueniunt ei cerafa q ma 
Xime in boc capitulo ab omnibus auctozibus lau 
data funt.3tem melones citrulli cucumeres angu 
rte et fimiles fructus.ficus autem pzopter partes lacticinii eozum non coneninnt.licet Huicena i pa 
tereti finali capitulo concedere Videatur eos cum 
oleocomixtas.ee tuconfidera.Clue vero non pia 
cent nam omnis vua nocet renibus 7 Vefice vt ba 
betur 20 canonis ab £lmce.p2op2to capitFo.Uinu 
autem fibi conueniens effe oebet omne a pontici— 
tate 7 acredine Denu datum, tlam pzopter partef 
incifiuas 7 acutas in tali vino cxiftenres augetur 
omne Vinu5 vero euitari oeb5 
eo q2 claudit vzinc vias 7 conflringendo oolo2e5 
exauget.Uinum vero albii fubtile multum acutu 
7 calidu5 etiam oifconuenien3 ert ei.eoq2 nimiu 
calidum ert 7 aperiiiuu5.7 maxime nocet habenti 
bus plenitudinem vefice.p20uocantia enim confe 
runt vefice vacue/nocent autem ei plene.ftafis in 
Dionibus capitulo zz\ 3g«tur eligatur vinu5 fub 
rtantia non valde groifum imo mediocre fuaue 0 
doze 7 pzedicrt‘3 conditionibus de r 
gimfne re? non naturaliu. 
Capitulum quintu oe regimine ardozis vzine 
per medicinalia. 
Cura vero ardozis V2ine p2ouenientis a iam Di 
ctis caufis perficitur quinq5 intentionibus. 'b3 
efl materie? euacuatio minoza tia. fSecilda eft 
ipfarum Diuerfio. Xertia ert ipfarum oigeftio. 
Quarta ert eradicatia euacuatio. Quinta eft 
accidentiu co2ectio.J£uacuatio mio2atiua media 
naru. 3n p2ima igitur intentione fi ardo2 pzo 
ueniat a caufa coplexionali naturali flobotbomia 
fiat De vena bafilica fnb cubito pofita aut oe fal 
uatella que eft ramus eius inter anulare 7 auricu 
larem Digitum pofita.7 fiat in mare 7 exta 
fanguinis.J.iiii.aut.v. fecundii tcno2c virturis.7 
fi flobotbomia euitaretur aut non conuenire vide 
retur 7 ite? Dato cp fiat fequenti mane foluatur Ii 
bi venter cum boc minozatio.Bt aque fublimatio 
nis foiio? malue vel viola? vel emulfiois grano 
zum papaueris.J.iiii. mine vel cartie loco eius.J 
.ij.reubarbarielecti .5.it'.p;idia?.jj.fpice nar 
di.3j*infundantur omnia in fimul per die5 7 no 
ctem.Deinde calefiant in aurora ec facta conuenie 
ti expzeifione bibatui* colatura calida ec tardetur 
cibus bozis Vi.pzeaccipiendo in Sa bo2a cilrtu vnu 
b2odit pulli cum 5uccaro abluto aut faltem gi*atia 
minozationis accipiar. J.iiii.mucillaginis lebefte 
y.calTie firtulc ex fua anna labendo come 
fte.aur Detur ci Diap2unis limplicisjxii.cum oe 
coctione viola?,banc etiam intentione euacuandi 
mino2atiuecomplent omnia que Diuerfionemfa 
ciunt nunc Dicenda. Diuerfio materierum. 
Diuertitur autem matezia pzedicte egritudis 
multipfr ♦ bzimo trabendo materiam ad infe 
rius qo vffuiff itetio bypocrattsajup!)on'fmo? 
7a ibi DilTuria ffomia foluit mcifa eft in talo 
vena,licet comentat02 non audeat confiteri vita 
ccm afforifmi .£go vero in illo magnum iuuame 
tum in !x>c capitio vidi et tu confidera. Diuer 
titur z materia fricando extrema fricationibus 
mediocritate tranfcendenttbus vc pedes 015 ven 
tofatione fpatula? natu et coxaru. item cu intro 
itu in balneum aque Dulcis.artiduatio enim intro 
itus aque calide confert in plui imis Difpofitioni- 
bus nocumento? V2ine in Diuifienibus 75°.bac 
etta5 oiuertcndi intentione conferunt clifteria le 
uia ex lucco vel Decoctione viola? bletj fpinaebie 
flo? nenufaris 7 cucurbita? ec ftmiliu. ke max° 
i au amento confert huic egritudint oiuertenoo vo 
mima factus a natura vel ab arte vt 4a p2tmi ca 
pitulo o: iuuamentis que affert vomttus.p bac 
etia intentione foleniter confert euacuatio per e 
mo2oidae facta a fimilee operationes per cjs ma 
terie ad aliae fias fine notabili nocumento euacu 
ari polfunt.7 tu amplia vitra b ec. Digeft io ma 
terierum. Dig rrunt at materiae omnia que tf 
regimine rerum non naturaliu5 oicta funt.7 ite? 
b ec medicinalia que nuc feribuntur. Digefttuu bo 
num.Biemulfionis grano? papauer1f.5aiii.Cv 
pemdia?.3*i.mifce.et oetur calidu in auroza et 
tardetut abua.tii.aut.iiti.bozis. xJuud bonu. 
firupi violati.J.iJ.aque nenufarie.jati.mtfce. 
lerrium bona e.Btiy.oe papauere.|a'.y.aqflo" 
zum nenufa?.J.iii.mifce. Quartum bonu5 ert 
Bc a.i ozici .5.1111. firupi uenufarmi.J.i J.milce 
et plures alii firupi oelcribi pofunt limiles iftie t 
virtute.Digerunt et materias ec refrangunt eae 
t acuitate trocifci capitfo 
oe ardoze V2ine i fine a tu lege ibi eos.iCHgertiuu 
fpetiale bonu comunicana muamentu fuu mero- 
bzis omnibue pzineipalibus 7 maxime viis Vzia 
Libua eff boc*Bc aque lupulo? aque aitee anaj.! J 
firupi iuiubini firupi oe bil antiis 
7 bec d oigertiuis. Euacuatio cradtcatiua mare 
rieru5. iDaterta aute oigefla eradicari porert 
cum medicinis mmo23tiuis lam Dictis 7 propzie 
fi oofis ea? amplietur euacua 
tiuii p2eter illa elfe pbt J.ellectuarii dpfi 
lto.educ cm'3(bUcniter7(uauirermateria6 fpetie 
plures imo ec adultas 7 acutas omni acuitatil fpe 
cie 7 oetur cum aqua Decoctionis mcdulle cerafo 
zum vfq5 ad.j.tii. Mini eradicaciuum comici 
' intius ad educendu materias maio2is aemtatie 
7 adullioms e boc.Bi aque lupulo? 7 cufcute ana. 
*J.i. J.cofectionil ‘bamecb oefcriprioc maiozi.s.v 
muciUaginis grano? pi1lii.5J.Qui aute expft' 
lio muciilagine5 extrahit caueaMibi ne logo tem 
poze pfiliu aque calide nimium infufu permittat 
tunc em centralis pars que calida ert in 40 7 erce 
lenter acuta ardozc5 7 punctione augerec.quar oi 
agatur in bot.Qlria medicina lolutiua ma 
1'021's fecuritatis 7 maio2is operationis ebec.Bi 
aque violarum aque emulfionis papaueris albi a 
naj.ti.agarici 
p: lebellen penidia? ana.jj.fpicc nardi s.vt.53 
■S.ii.infundatur omnia fif per Dies du:s Deinde 
bulianc limni quibufda 7 Icuibus ebulirionibus. 
port boc colet 7 expzimatur 7 oetur in potu bo2a 
7 condicionibus omnibus in ipfo 7 reliquis euacu 
ationibus obferuandis que legatur Iup2a in capi 
tulo oe euacuatione minozatiua. 'bee aute medi 
citu in ter reliquas ad banc itetione fubitmioz p 
me tnuenta ert 7 tu p2oba ipfa rationibus 7 aucto 
zitate. Sedatio accidcntiu;. bzo compleme 
ro aute intentionis quinte pzemittedu g? acciden 
tia fua molertia cura ad fe vertentia funt locc. 
Ibzimu «rauttj i tota fpina 7 maxime i alcbaci. 
£>ecundii foztis 1 perfeuerans inquietudo ab 
ardoze 7 rrequenti mictu paoucnies. Xertium 
puetio maga 7 quandoq5 tcnfiuus ooloz i toto fe 
moze 7 infra radice terticulo?. Quarcu ell acu 
tiifim 13 Doio2 in extremitati pudibunai per colli 
ganria vt lupza. Quincti clt exco2iano canalif 
virge. *5exru ert fozrts ventris conrttpano.Dc excoziatiotte vero cozpozis vefice excufatus funi 
et q2 in viro ilio adbuc nd apparuit etia qz alias 
in tractatu De vlceribus via? vzine aperte fatis 
fcripfi.Zt tu tractatu illum ad complementi do 
ctrinc bmc apponere Debes. bztmum accidi 
grauitas in tota fpina« 'bzimum itaq5 accides 
contingere poceli per colligantia parttu oictaruj 
ad veficam 7 vzinalee vias etiam pzopter fluxu5 
materierum que augetur .pprer ooloze q materie 
in intermediis viis oetinentur.adbuc etiam fppt 
vebemente laflitudine pzedictaru partium(pprer 
Vigiliam 7 anguiliam aquifitam.Gui quidem acci 
denti poitunt Digerentia 7 euacuantia iam 
miiTa.£c iterum bec remedia. Qiiozu pzimu3 
cll crillere iilud fublimts iuuamenti pzo dolor ex 
tenftuo totius fptne.lfc bzodii pinguis d carmbo 
caliratinis lib.i.olei oecamomilla 7 De aneto ana 
*5.i.olei vulpini. |.ii.croci.5.i.electuarii De pfilio 
et d baccis lauri 
Sccundu eii vnguenm boc anodinu fatis ex q° 
quater in Die naturali tota fpina vngatur.Bi olei 
De keiri citria.|.iiii.olei oe camomdla 7 d aneto 
ana.|.i.pigued anatis 7 galine ana.3.vi.croci.3.i. 
cere quanti lufficit fiat vnguenti molle et in fine 
cum tepefactum fuerit addatur vitelli oui .iit. et 
Diligenter incozpozentur.Confertetta3 buic acci - 
denti fummo iuuamento emplallru3 De foliis pa 
ritarie 7 eli vt accipiatur folio? paritarie lib.i. 7 
contundantur Diligenter Deinde i frixozio coqua 
tur cum oleo nardo 7 oe camomiila et exeo cali 
do totus locus oolens emplailretur 7 eii De reme 
diis liberti anglici* fecundum accidens fottf 
inquietudo. ttemouetur autem accidens iiiud 
ti remediis ia Dictis 7 maxime 013 fupzaicripto 
criileri.ampiius cum bis que fomnii 
ent linimentu boc ex quo frons tepoza partes pul 
fuu vole manucauiik 7 planta pedu inungi 
olei viola? olei ve nenufare oe femie la 
ctuce ana.J.i.emulfionis papaueris.J .i J. amili 
.3.vi.croa3.i.feminis aneti3J. cere albe quaru 
(uificitfiatvnguentiimolle Deinde buliatlibj. 
fucci cozticu exteriozu cucurbitj recentis vfq3 ad 
confumptione fucci.xiliud firupi oe pa 
pauere firupi nenufarini ana*3.vuaque viola?.5* 
.iii.mifce. Ultimu ad boc.l* electuarii Dia pa- 
paueris.3.vi.aque fubltmationis flo? croci. §.iii. 
mifce 7 dentur in fezo per Duas bozas poft cenaj 
iux illud Dare aute ea.l .ldniftera in fero 7 apud fd 
num eii melioz bozarum quonia inducunt (dnu5 
7 fciuilli fomnus agitationef fedat VDduci cd* 
De boc. Xertiu3 accidens ooloz 
dice tcrticulozum. Doloz autejn pzedictis par 
cibus pzouentre porell ex ventofitatibus vel ma- 
teriebus illic pzopulfis qui remouetur cu i$5 pze 
dictis 7 cum iliis iterum • Quozu pztmii e fre 
quens applicatio ventofa? ficca? fuper Dictis lo. 
cis. fecunda eii euapozatio 1 upzadicta? ptiu 
facta cuin furfuribus aut panico 7 milio tozreifo 
ctts Xertium eii inbzocatio vel fomentatio ( 
plicata pzedictis locis cum Decoctione camomille 
meliioticamedrcoacamepiteos altari centauree 
minozis 7 fimiliu. Quartii eli cu inunctione fa 
cta cum vnguento De kairi citrina oeferipto i cu 
ra picdicti accidentieJce boc accidens ftcut et fi 
milia pzedicta 7 Dicenda facile alleuiatur »3 div 
tentibus fupzafcriptis in intentione ve boc. 
Quartum accidens punctio in caflanea • 
Quartum vero accidens qd eli oioz acutifliuf 
in extremitate pudibundi 7 etia in collo vefice ca 
nonice remoneri oebet cum ammotione caufe fa 
cientis illud.qd quide copletur per euacuantia di 
nertentia 7 reliqua ia tacta.3te completur per fc 
dantiaacuitatis materie? qd parti in regimine f 
rnm non naturaliu a oigerentiu tactum eft.?tem 
n 5° completur per ea que parti anodia funt ptim 
pzedictarum partium confo2tatiua partim mate 
rierum repercuiTiua.arn uero complexionis mem 
bzozu adequatiua.q omnia licet in pzedictts lini 
mentis embzocationibus 7 reliquis infertaXunt. 
fpetialiter tamen rcmoueri poliunt 015 linitioni 
bus 7 inunctionibus apzopziatis. Quo? pziuj 
elTe porell iniectio lactis cuiufcunq5 per firinga in 
veftcam.dtem iniectio emuUionispapaueris Vel 
feminu3 lactuce melonis cttrulU 7 fimiiiu. '3te in 
iectio olei nenufarimV3te iniectio mcdulle crurtu 
vitulli oiffolute cum oleo amigdala? Oulciu talic 
Vtcurfibree fiant.dte imectio albuminis oui 015 
oleo viola? .3re iniectio bec vltima in fedado do 
loze 7 farcocolle octo Diebus i la 
cte nucritj.qb tame lac ouinu oie in02it.5J.ceru 
fe amili plumbi vili tucie trigefies pzeparatj cu5 
aqua fontis ana.54.flo? nenufa? viola? feminu5 
lactuce ana.54 J.opii iufquiami albi ana.3J.cr0 
ci.3.t.fiant fief cum emul! ione papaueris 7 cum 
opus fuerit accipiatur ex eis tria vel quattuo2 et 
confricentur cum lacte afis vel papaueris fuper 
cote leuidime Deinde cum firinga initiatur tepi 
dum.Soleo etiam ex pzedicta oefcrtptione rcci 
pere partem.i.olei nenufarini ptj.ii.cere partem 
quartam 7 ex pzedictis facio vnguentu3 molle ex 
quo liniuntur tente fubttles longe 7 rotunde q in 
ponuntur canali virge 7 fedant oolozes 7 punctio 
ne3 eius 7 confolidanc excoziattones 7 vlcera t cd 
cauitatj eiusexilietiai tu facile pzobare potes hu 
tus compofiti iuuamentu ex virtutibus pzimis • 
fecundis tertiis 7 quartis fimpiiciu boc compofi 
tu ingredientin 7 tu oifcurre modo tuo. 
3nbac fecunda parte tractatus huius videnduj c 
aligd d frequ.tia mictus buius viri qua pbilice p 
tepiado reaucere op3 ad aliqd quattucz nocumen 
co? in vzina contingentium • Quozum vnum 
cll ardoz vzine De quo iam dictu eli. Secundii 
eii retentio eius que non pertinet Difpofitioni bu 
tus viri. XertiumeiiDirticultaseius. Quar 
tum eli fuma vzine.i.multitudo eius. Cuius (pe 
ties funt Diabetes in qua fuma.t.multitudo vzte 
in quantitatj continua emittitur. Secunda eli 
oiliillatto eius in qua fuma.i. multitudo vzine e 
mittitur fed in quantitatj oiicreta.i. i plurcs mi 
ctus pai rita.£t eii bec Difpofitio Diliilatio vzine 
ab auctoztbus nuncupata vt colliguntur I xc ipa t 
tii, tractatu z° capituLis z° 7 40. £11 ergo vzine 
Oiliilato frequens ipftus emiltio q ie eli Difpofitto 
media inter retentioneii.abftfione vzie que a mo 
dernis nomtatur furia.7 eli et Difpo media inter 
emilfione.f.naturalr 7 voluntarie abfq3 ipedime 
to facta qd itellexic £luicc. allegato ca" dum igt. 
Diliillato 7 oifpolito iter 7 mulionem 
media.3n oi eni oiiliiUrde emittitur vzia. licet 
paulati 7 fepe quare non retinetur. £t qz in Diiiil 
latione concurrit caufa preternaturaliter virtute 
fiimulans vt multitudo aut acuitas vzine l’ Difpo complcxionalia vel compofitiondlis fpafmus 7 
fimilta.3deo et fi emitatur Vzina non fine nocu- 
mento 7 conatu virtutis emitatur.neq tam: ex ea 
totiens 7 qualfteropozteret emititur vzina.imo 
minus ex ea mingitur 7 cum laboze 7 nocumento 
7 non fepe tenens emitti conuenienter poteff quo 
tiens ai tpfam emittenda5 irritatur virtus. 7 tu 
lege bec omnia allegato loco 7 mteriozum cTcoli 
genda 7 bec oifpo e illa qua5 moderni diffuria vo 
caut.ict fi difpofttio ifta taliter augeatur <y vzie 
gutati 7 non continue emittantur cumTpetief no 
cumenti in vzina contingens difficultas vzine ab 
Suice.dicta vt fupza allegatum eff qua moderni 
ftrangurtam vocant.7 tu contemplare in bis qa 
difficilia funt pzopter apparentes Difcordias i fe 
tentiis aucto? repertas. quozum tamen veritas 
ex bac fententia aperitur.buius autem oifpofitd 
nis caul e 7 fi multe bine inde a uariis auctozibus 
coligantur.reduxit tamen pzinceps allegato loco 
eas ad quattuoz caufa? gencra.tizimu genus ca 
ru eff que ab Vzina fumuntur. Secildii q fumu 
tur a vei ica. £erttu3 eff genus caufa? que fumu 
tur a membzis vzine aliis a veiica. Quartu gc 
nuscaufarm fumitura pzincipiis.Sb vzina vo 
contingit Diftiliattoaut qz multa aut qz acuta vE 
falfa 7 fic de altis.XDultitudo eni vzine fluidita 
te fua labere faciens ctrcunfercntialiter cozpue ve 
fice verfus colu eff caufa contractionis colli in fe 
ipfum 7 verfus fupza.quare negatur vzine exitus 
7 fieri non pjtefl.nifi magno conatu virtutis con 
curente ai iUud.£c iooc intellexit pzinceps allega 
to loco dum inquit. 21Dultitudo.f. vzine grauat 
7 compzimit lacertii ad apertione pua.cjws volii 
tas non nocet ad illud.i.aperttonc. qualiter vero 
Vzine acuitas pungendo vf mozdicando fit caufa 
frequentis mictus eff facile videre 7 tu comidera. 
Caufe vero diffilationu Vzine efficientes fupte ab 
tpfa vefica 7 a membzis vzine aliis ab ipfa fimf 
aiTignari poiTunt vt fpeties malecomplexidis oea 
pzedictis membzis euenienrcs.Calida quida Di- 
latando 7 aperiendo vel laxando refolutionevo 
multa virtutem tn expellendo 7 detinendo oebiii 
tando.Sicca vero acuendo 7 conffringendo quaf 
incitat 7 fm parte vzine debita pzobibj. 
ZDala vero complexio frigida conffringendo et 
Vzina3 detinendo eft caufa conatui virtutis ad ex 
pdlendum.loumida vero mollificando 7 laxando 
eff caula ilutibilttatis.7 qz ad tpfam fequitur vir 
tutis debilitas in expellendo non facile etmulcii 
vzina femel expellitur.imo difficulter 7 fepe. 
fpeties et egritudinum compolitionalm vt op- 
pilationes atenuatozie vel coarratozie in viis cd 
tingentes palifis fpaimus 1 egritudmes in fuper 
ficie omniu membzozum vzine uenientes diltila 
tione vzine fi bene coftderas facile efficere poffut. 
7 apoffemata 7 egritudines in natura co 
muni euementes vt patet in excoziatione 7 Vlceri 
bus colli veficp.Urina eni acuta naturaliter exna 
cum effluit ad loca excoztata vel foluta mozdicac 
ca.3dco incitat virtute expulfiua ad fugam nocu 
menti quare illico mingitur 7 cum difficultati. £t 
eft ifta caufa quare in vlceribus colli vefice accidit 
frequens mictns 7 cum ooloze femper vt Icnfus g 
quibus oioue co.ltgf poteft aliqua eft 
oiftilatio vzine cum qua eft dirttcultaa in expelle 
4° ? contingit ex Ipaimo vel apvftemat) 
vel opiUttone coartatozfe vel carnofa eollt v:ftce 
aliqua eft oiftilatio vzine cum qua non di otfticul 
eas expellend Vt illa que contingit a pazalifi vf Ic 
nitiene inulta colli veftce.Btfqu3 eft xzine diftila 
cto difficilis 015 qua eft doloz vt illa que pzouenit 
ab vlceribus excoziatione vzina acuta i ftTibus. 
Aliqua eft cum cuius difficultate non eff ooloz vt 
illa que pzouenit a paralifi mollificationea mul 
titudine vzine abfq5 fozti acuitate.fit coliguntur 
bec omnia in fine quarti allegati capituli oum in 
quit. De diffilatione vzine eit cum qua eff difficul 
tas fupple in emittendo 7 detinedo 7 e fupple fpe 
tieaz* cum qua non eff ipfa.f.difficultaa dicta et 
7.De oifficultatc.i.oe oiffilatione cum difficultati 
facta eff fupple 5® fpetiee cu qua eff doloz a eff fup 
ple 4a Ipcfics CU5 q no eff iUd.f.oeloz 7 vf fupp.e 
ifte.f.<y plurimum diffilationis vzine fit pzopter 
caufaa involuntarii exitua.z0pzoptcr caufas oiffi 
cultatia.i.impotentie vel grauitatis in expdledo 
50 pzopter caufaa ardozis et tu lege ibi * 
Signa frequenti mictus. £x pzedictis volo a 
per e notitia fignozu frequentis mictus que ex co 
gnttionc caufa? haberi poiTunt dilcurendo peae 
que et figna ex nocumento eucnicntc iu pzincipa 
libus membzis Vt contingit in frenefi vel ftbare 
in quibus quandoq5 vzina fepe detinetur. ct afn 
cum magna Difficultate frequenter 7 parum ex ea 
emititur.Similiter baberi poiTunt figna ex nocu 
mentis cozdi 7 epati contingentibus quozu egr i' 
tudines 7 accidentia xia 7 xiiiia tereti requirenda 
funt.2ldbuc etiam qz egritudo \xc per fe cognita 
eff.cuilibet enim inueftigati ex quefitie ab ihrmo 
facile emmeiabitur frequentia mictus. Cura fre 
quentis mictus. in cura autem difpofitionis 
buius Diligenter attendendu eft.1135 ft frequetia 
mictus veniat vel Oiftilatio ab vzma 7 ardor ei9 
canon curationis concidit cum cura ardozis i pze 
cedeti particula pzima buius tractatusdimfepo 
fita. L Si aut contingat a fpafmo de reploe colli 
vefice curm debet cum bis que fpafmum auferat 
cuacuando minozatiue digerendo 7 eradicando 
materia cum bis que ia dicta fut quibus addatur 
agarici turbicb bermodarilo? colloqu iride rtica- 
dos pulegii callameuti cetauree minozis 7 fimili 
um virtutes que materias flegmaticas digerunt 
7 euaotat a quibus vt in pluribus bec egritudo,p 
uenit.iet fuit incctto Suice.ip* tertii tractatu z" 
capitulo 6° de cura diffilationis dum inquitffoee 
egritudo plurij fit caufa frigozis 7 paralcfis a cu 
ratio eius pLurimmu eft caLefattens etexiccans 
ficuttiriacbamctridatil yera 
triffera mag1* 7 electuarium de tbure que pzemi 
fis euacuanombus dari debent in auroza cu aliq 
fublimatione vel decoctione babente afpectuj ad 
accidens ad qd mag intendis.Si cni frequens ex 
iffat mictus valde debilitans darioebent medi 
cine pzedicte cu3 decoctione lumacbcozticu caffa 
nea? glandium flo? granato? 7 fibi limiliu.Si 
autem nocumetu q> rcmouerc intendis exiffat io 
tis contractio vel contritio colli vefice fpafmofa 
vel no oari debent omnes medicine cum bis que 
Dilatant aperiunt 7 leniunt fine cum aquafublt 
matiotiis radicu altee vel flo? cius amfi feniculi 
capit veneris 7 fimiliu.in ter que tamen quedant 
laudantur fimplicia vt allium q> vzinam abfifaj 
pzouocat 7 zeducir eqm ad id qb nccciformj eff. cenula competens efl medicina 7 femen V2tice 1 
nigella que omnia ab 2fuice.textiialiter colligunt 
sllegato ca° .Si ailt in bac Difpofitione medicus 
fapiens vrriq5 C052 fimul intederit remouendo.f* 
nimiam fJuxibilitate7 nimiamconftrictione tilc 
comtfccncfe ifimul medicine ia3 Dicte fecundum 
modum affignatil. p2optcr qd vt in pluribus me 
dicinis ab auct02 ibus in boc capitulo Defcriptis 
videbis compofitas ex p2ouocantibus 7 conffrige 
tibus 7 maxime compofitii ab 2fuice.quod ipfc ex 
pertum fwilTe affinuat.7 non efl mirabile q2 fapie 
ter multii compofitii efl 7 longa experientia p me 
verificatu5. V* mirobfo? ‘kebulo£ro2efacto2um 
3*iii. ben.albi 7 rubei ana.5,uj.callamenti mirti 
mirreollibani maciscipi fang.Dzaconis ana. 5. 
i. enule ficce .5. ii. gariofti.j.i.grano? 
i'i.7 funtmedulle trocifci cum fuc 
co enule 7 Detur ex cis vnus cum aqua fublimatd 
nis eius omm' mane per xv.oies 7 I it totum repi 
dum 7 placebit effectus.Si aurem queris compo 
firu maioris conflrictionis 7 pauce apcrtionisii 
eligas aliud Cp illud quod fcripfit ttafis in Diui- 
fionibus capitulo 7 5° cuius Defcriptio.Tfc cozian 
dri p2eparati 7 iterum affati.3.i.mirobrao? em 
blicozum flicados boli armeni glandium carabe 
lentiil excozticata? ana.3,i.fiant trocifci.3.iit',7 d 
tur ex eis medius trocifcus in mane 7 medius in 
fero 015 aqua occoctioms fumacb.lic5 Dofis a fta 
fi pofita ftt.34ii.fed bcc efl Domcfftca magis 7 m 
elige modo tuo. Hunc ante p20 f partiefa bu 
ius tractatus exponenda eff materia mictus 
guinis qui quidem aut p20uem're poteff a toto co 
p02esuc a memb2is fup2a vcfica3 pofitis aut ab 
ipfo cozpoze vefice. £remp!il p2tmi e vt freqn 
ter contigit in eril ibus egritudinii fanguinearum 
aut q2 aliqua folira fieri euacuatio a toto cozpof* 
educens retinet vt in menffruie fuperflue retetis 
cuenit.aut in fluxu fanguinis vel emo2oidarum 
aut narium eueniente ab etate vel cretice,autq2 
fuit in cozpoze abftfto mcmbzop facta,p 
pter qua materia foltra nutrire mcmb2a illa ocri 
netur, aut q2 Ixjmini cotingit ab alto cadere com 
p2imi contundi verberari vel flagelari decunduj 
totum cozpus que omnia fanguine mingi polTunc 
facere, et erit per coligantta a roto mictus I angui 
nis nominatus.3te? cfdcq5 cotingit migi fangui 
nem cretice ad memb2a V2i'ne tranfmntatu vt in 
apoffematibus capitia, licet 2aro in 
bus pect02is epatis renii vel aliarum V2ine 
aut m apoffematibus oppilationum p2edtct02U5 
membzo2ii.et bii omnes erunt mictus fanguimf 
ex partiali coligantia facti qui Diuerfis modis dc 
nominari Debent ftn Diucrlitatem memb202um 
a quibus contingunt Mter eff mictus fanguinis 
per edentia a veftca p2oueniens p2opter Debilita 
tem virtutis ipfius ti anfmutare Debentis fangui 
nem in fui nutrimentu.aut ex Debilitate contcn- 
ttue ipfius p2oueniens vel foztitudine expulfine 
aut ex fubtilitatj 7 fluxibilitare fanguinis aut ab 
acuitate eius 7 videntur becvltime caufe in boc 
viro mictum fanguinis efficere.neq3 enim migic 
fanguinem nifi du notabfr exercitatur co2pus fi 
pter qo fanguis fluxibili'02 fit et dilatatur concs 
ua 7 02ifttia venarum et ex fanguis fluctuatione 
tali Debilitatur virtus contentiuaco2po2isvefi 
ce quare poft excercitium tale fanguinis mictus 
in eo accidin non aliter.Quod vero ex apertoe 
apoffematum in cozpoze vefice vemcnritl ex vul 
neribus 7 vlceribtts 7 alita fpetiebus foluttomT9 
tiuitatis i ea Facti migi polTit faguts facile e vitff. 
£t i fuma ois mtctnf faguts ant ex mftitudie fati 
guis qs5 no repit i viro iffo fed mag tffcctue cius i 
eo. aut et qualitate fanguinis q2 aquofus fubtilts 
acutus 7 itfo fluxibiliseft. aut q2 p02i vel ozificia 
vena£ rara effecta funt ftcut in ipfo tancj? in ette 
nuato contingere poteff.aut q2 Debilitata eff con 
tenriua venaru5.aut quia fo2tificata cPt erpulfiua 
qd raro contingit.bec dc caufis eius. Stga mi 
ctus fanguinis. Signa autc mictus fanguinis 
attendenda funt q2 non aliter curari poteff. Si 
ergo eucniat mictns talis cretice cognofcetur per 
egrituDines p2ecedentes a per earum 
nem creticam quadraturis Dierum enumeratas 
Vt za quarti ampbo2ifmo£7 p2onorfico£ fecun 
dis colligendum.Si aute contingat mictu3 talis 
a retenta euacuatione foltra aut a mutilato meb" 
facile per inquifitionem taliii cognofcetur.Si vd 
contingat fanguinis mictus per coltgantia mem 
bzo22 capitis 7 pccro2is egrotantiii cognofcetur p 
inuentionem egritudinii in illis 7 reuolutionein 
creticam eni nifi rarilTimc 7 fintbo 
matice mitti accidit mictus fanguinis ab iftis me 
bzis nifi in quad23turis Dierit5 per quas crifes e 
numerantur 7 in flatibus vl’ p2tncipio Declinatio 
nis talium egritudinii. quare computatio cretica 
7 cognitio tcmpo2U5 vniuerfaliii te pitii Faciant i 
boc.Si autC cotingat mictus fanguinis ab epate 
vel renibus vel emulgentibus bic quidem a fapie 
tibus Diffinguntur, aut enim mictus talis lori- 
uus vocatur 7 eff exitus fanguinis cum aquofitatj 
commixti fimillimus p2imeloturccarniu nout 
ter mo2tua£.£t bic quidem omnino p2ouenit a 
tibilitate Digeilidis epatis vena$z renii 7 cmulgr 
tium in cuius quide cognitione venies per lapfu 
ad frigiditatej Debilitate vt in pluribus 
Dictore mcmb202um.aut p20uemt talis mictus a 
Debilitate Difcretiue virtutis Dictop memb202u 
qd pTimii contingit a lapfu ad frigidtl 7 bumidii 
in cuius cognitione oeuenies per pulfum paruum 
tardum 7 7 V2ina aquofa alba fubalbidam 7 
fubcitrina.pcr tactum meb20£ que ffa aut fmifF 
calida percipienrur.per feces moles albas vel fub 
albidas vf vacinas. p20ucnitetiam bic mictus fa 
guinis quandoq5 a multituoine fanguinis propul 
lia venis cuius figna funt q2 fanguis emittit fin 
cerus mundus mi tus 7 fine Dolo2e colo2e opacus 
tum fuperfluiratibus filofis vel capillaribus colo 
ze rubeo cum opacitati colozatus. Si vero ab ar 
teriiseueniat fanguis erit rubicundus calidus 
notabilr fincei us 7 mundus ab omm' aquolltate 
mundatus 7 fpumofitati acrineii6 aiiquate. '&i 
pzoueniat mictus fanguinis a venis epatis abfq3 
ruptura vd ab.arteriif eius ligna erunt eade que 
p2edicta funt 7 fimiliter De emulgentibus diccda 
funt.Si uero pzouenutmicm fanguinis a reni 
bus fine a folutione cdtinuitatis fanguis erit mi 
110210 quantitatif q qui p20uemt a p2edictis me 
b2is.7 efl p2op2ii*5 infeparabile buic commifeeri 
bumo2ibu8 groffis 7 Diuerfis et capiiaribue filis 
rubicunditan parumper attinentibus Si vero,p 
iieniat a pozis vzitidibus fanguis erit valde pau 
tus nd cotinue llucs capilanbus filisalbif comi Xtus fnbtilibus a longfs. £t in fuma a quactinqj 
pzedictarmn partium fanguis cmingatur erit cu 
vzinaliaquofttatefoztt comti tionecomixtus eo 
q2 quanto longiozt temp02C fanguis cum aquoff 
tat) per angufla 3 Vias efffLutt tanto foztiozt cornix 
tione vtrunq5 cdmifcetur alteri, lege hanc fenten 
tam ipa tertii finali capitulo. Si aute fang. mi 
ctus pzoueniat a vefica fanguis erit modicus per 
comparatione ad illu qui pzoucntt a venis epatj l 
renibus. erit vero multus per comparatione ad 
illu5 qui pzoucnit ab V2itidibus po2is. £t in boc 
tolitur aparens cotradtctio quo2unda auct02U5 * 
3terum fan| a Vefica exiens nigredini attinet jp 
pter paucitate innati calozis Vefice.efl etia coagit 
latus tn fruflula emilTus.ct ite? efl cum iteru mi 
gitur ab vzina fequellratus a oto cu tcpckit vzta 
fequeflratur ab ea a in fudo fcdet.De mictu vo fa 
guis p20uenientis a virga a canali eius no e pze 
lentis confiderationis. bzo cura vero mictus 
fanguinis p2emittendu q? fi p20ueniat mictus fa 
guinis a caufis pzimttiuis a cafu percufide a mu 
rilato rnembzo.3tem fi p2oueniat a repletioe ta 
tius vel partis comunicant omnes fpetiesiflein 
cura eadem vt regatur eger Dicta tenui a 
tbometur eius bafilica a ventofetur cum Icarifica 
tione fecundu Doctrina fupcrtus p:fitam.a oiuer 
tatur materia cum bis que tn intentione Diuerfio 
nis pofita aute p20uentat mictus fangui 
nts a Debilitati oifcretiue vel Digefliue p2edieto? 
membzo2um regatur Dteta mediocriter calefacte 
te a notabiliter exiccantj fanguine5 ingrolTantj et 
Difpontj ipfu ad contrariu fluxibilttatte.quare de 
tur ei cibaria omnia a caro cocta cum agrefta a fi 
milibus p° 2Hmanfozis capitulo De mictu fangui 
itis a ipa tertii finali capitulo vt fup2a,et in fum 
ma in omni mictu fanguinis cuius caufa efl calor 
vel calidita3 Detur recenter frigidus fieut i frigi 
do calidus vt in Diuifionibus Blmanforis capitfo 
71° in principio colligendu efl.Sanguis vero mi 
ctus qui p20uenit ab epatj renibus emulgentibus 
a V2itidibus cura coligatur t'4a i8a ipa tertii. 
partem mictus vero fanguinis qui p2ouenit a vc 
fica curatur eifdcm modis.3n cura vero ipfiue q 
tuo2 fperialiter funt laudata. 1>2imu5 ell flobo 
tomia bafiltcc tam p2ctacta. fecundum efl 
miniflratto trocifco? De carabe qui cum iuuamett 
to fuo comunirate habent ad omnem mictum (an 
guinis a p20p2te illi qui feribuntur 90 Slmafdts 
allegato capitulo.quo? Dcfcriprio efl bec.Bc kara 
be gfimi arbezis tremulle a ell populus ana .5.V; 
balaullia? ipoquiflidof 
apii.opii cum aqua Decoctio 
nis fumacb a exicccrt a cum neccfTe fuerit dtur ex 
eis.3.i.cu.5.ii.p2cdict|Dccoetioni8mane in auro 
za et vefpcre ante cenam. fzt Dedi etiam ex cis 
fepe circba mediu noctis. £r confert ad banc inte 
tione etia exhibit o trocifco? conflrictto? fecudu 
pol ito? in fine pzcccdcntis capitri. 'hille 
et 6 bdelio fi Detur ex eis.3.i.fangmnc fluente po 
tenter flrtngunt.£t fuccus burfe paflozis fi Dent 
ex co.J.iii.folcniter tde efficit. Zertiu3 ftn 
gularc in cura mictus fanguinis a vefica 
efl emplaflrare pecten a alcbatimcum cmplaflro 
facto ex flipticis a frigidis ad bo: laudatis.Dcfcrf 
prio bona ad tilud.Bc coziandri pzcparati.J.ii.fo 
lio? plautag granato? a rpfa? recentia ana.3,1 
mumie maftj boli arment terre ftgilat) fanguinis 
Dzacois acatte ipoquiftido3 
.J.i.lapidis ematitis.J.i.d. karabe.3.y,farine vo 
latilis molendini. J tui.fiat emplaflrum cum oe-- 
cocttde p2cdicto? folio? a aponatur tepida a no 
calidii quonia quandoq5 infrigidata calefacere 05 
pzetercj? vnde fanguis manare futurus efl aPfozl 
fmo? |a.£go tero ad flringendu tale fluxu faci 
le expedio me acctpiendo.iiii.albuia ouoz’45 gtpfi 
coniqualTatts omnibus inuicem 
loco apltcentur flupe vel pani aceto nigro infufi d 
inoe in pzedicto emplaflro inuoluti •; bene liget. 
Oltimfi vero laudatu in bac Dtfpbfittone efl in 
(ectio.i.3.trocifco? 0: ‘karabe per firinga in vefi 
ca facta cu.J.ii.aq planrag. Soztius aute illo a De 
expertis meis efl looc compofitn.Tfc lapidis emati 
tis fuper pozfirico lapide fozriffimc emoliti cum 
fucco virge paflozis. j.ii.aque emulfionts papaue 
rts a totu tcpid«5 per firingam i 
itiatur quater tn dicJM banc etia intentione con 
fert tmectio lactis in quo pzius fruftru5 calibis ac 
cenft tribus vicibus extinctum fuerit. 3tC3 iiectio 
fuci plantag cum pulucre reliqua me 
lioza bis q tu ab auctozibus collige fi potes. Toec 
funt que in cura ba? triu oifpofitionu mtbi meli 
oza vifa fune ad oci omnipotentis laudem et glo 
ziamamen. 
Confiluim De Diffuria a flranguria. 
£fcio an mea mens tanta tnte 
gritate co ifidcratioms vti po 
n terit quanta neccfTariu efl in oi 
fpofitione nunc Declaranda fub 
limiter fpcculandu3. Doloz eni 
mibimaxius caritate qua obii 
gatus fum incumbit a afflictiones ingentes mihi 
pozrigit.Uideo ent alteru mihi fratrem celeberrt 
mum ooct02C3 in facu.tate mea que fumoper p2e 
ter omnes bomtes vitam Degentes mtbi vere in 
timuma caritatiua Dilatione comunctum femp 
agnoui.grauilfima quadam Difpolittonc feuiffi'- 
mis accidentibus complicata bcu mibi per maxte 
affligi.£t eni Difpofitio fua Duobus accidentibus 
cozpus eius martinmtibus feuifTime complicata 
efl Difuria.f.a ftranguria.pzopter que duo pufiilo 
fere tempoze cuadere non potefl ab vzine emiffio 
ne.que a non folum frequens efl fed eide impote 
tia vzinandi molcilifTime affociatur intantum.q» 
3 capite pudibundi per totam tnfeztorcm parrej 
vfq3 ad fiteri aaitillimo D0I02C melcftarur lemp 
parum ante in tempoze mictus a pofl ilid.St bec 
quidem Difpofttto feuiiTima ad tantum augmetu5 
Deducta efl.q> fiue tacens aut fedens embulans f 
equitans fuerit.Iemper hoc molcflilTimo Dolo2e a 
fligitur intantum q? nuda cozpozis figuratio Vel 
oeuolutio ad aliqua oza5 pofitionis quietem ali" 
qua ftbi pozrigat.pzopter q3 no lenit confidrad 
efl ad qua particularem egritudtne bec Difpofitio 
Deduci Debeat, £ll cnis flranguria a otlTui ia a do 
I02 non quidem egritudo ipfarum sliquafed ver 
accidens nominanda, i6t cum vnumqDq* accides 
tale fcquatur egritudine vclut vmbza co2pus 03 
pzent! tus enuntiare que fit egritudo aut egritudi 
nes eius ♦ et qualiter loee accidentia fint cis fami 
liana vel fu:cedcntia.3gitur Diffuric caule multi pltccs a fapietibits bincide afTignantiir. kfrtttlae 
ent ab bomie V2ia frequenter aut pzopter ipoten 
fiam xtrtut} retenttue colli vcfice aut pzopter ve 
bementia erpulfuie aut pzopter vigozara efle at 
tractiua mcmb20£ V2inaliu.tftrtus aute retenti 
na Debilitatur a mala completione frigida 7 
mida aut bumida tantu.£t vmuerfaliter a cuiuf 
cunq5 imoderato qualitatis ctcelTu. Omnia enim 
immoderata Difcrafiaoeicit acnmt.i. operatde5 
piopiic virtutis.f.colli bec mala 
completio frigida 7 bumida non folum leniendo 
7 bumectado Debilitat retentiua per fe fed ctia p 
accidens quoniammala completio frigida 7 
da opilando vias tranfitus Ipuu5 animaliu 9 ne 
celTarii funt ad retentione colli vcficecfl caufa vt 
paliticetur vcfice collu ad qd fequitur vzine oidi 
latio 7 inuoluntarius mietus.Cotingit etia freqn- 
ter retentiua cclli vcfice Debilitari p2opter nimi 
am refolutione fpuu57 fubdantifici bumidi tpft 
us vcfice in retinendo V2inam pzopter frequente 2 
vfum Diuretico^.Unie 7 pzopter frequente vzie 
emitfione Debilitatur retentiua vefice eo modo q° 
omnium memb20£ ali'052 retentiua potentia bbi 
litatur et euacuatione frequenti.ke funt pzincipa 
les caufe Debilitatis retenttue«3t vero ire$z Diilu 
ria 7 dranguria non raro p2onemunt pzopter fo 
titudine5 etpulfiue.frequent eni vig02atur etpul 
fiua vcfice a mala completione calida 7 ficca 7 ca 
Uda 7 bumida*? fic De aliisfpetiebus male ccple 
tionisfuper inualefcentibus. Per accidens aute5 
etpulfiua vefice multis et caufis oebilitatur.p2t 
ma eft pzopter oolo2e in collo vefice incitate5 et 
pulfiua eius ad fuga nocumenti. 2a p20pter Vl 
cera in collo vefice vel aut p2urituf 
aut fcabies. f caufa cfl et parte obieeti quod eil 
V2ina que acuitate fua virtute etpulliua ad freqit 
tem emitfione 7 eo fozriue quando tpfa accidenta 
liter acutioz cfl falledini faniei comitta aut acui 
tat! participas«a cibis pzeartumpris vt cepe allcuj 
finapis 7 (imilia. 40 multitudo aquofitad 
ab epate a renibus ad vefica etpulfa incitat etpui 
fiua ipfiuf. $0 iterum bumc2cs acuti ad vefica5 
effufi in venarum concauitate ebuilitiene aut 'ad 
budione ppclTi funt caufa (citationis etpudiue. 
6a caufa cfl multitudo ad veficam es 
pulfa?. 7a caufa cfl inuentio lapilo? in vefica. 
Cum eni in collo vefice congregantur barene vel 
lapilli punctione abderfione 7 etafperationequa 
faciunt incitant vefice C0UU3 ad erpulfionc ita vt 
in quolibet fere inflanti ad mingendu incitent • 
£t fi femper evpeiiawr erit fozniale Diffuric.Si 
Vero mictus non nifi cum magna conftrictione 7 
Dolo2e expleri poifit. erit fozmale (Ira 
gurie. 8a caufa ell apoliema evterhts i collo ve 
fice eriftene fiue faciendo Dolozc cdp2tfltuu5 fiue 
pungitiuu p2unnuu aut mozdicatiuii 
in collo vefice.quoriens eni frequeter potentia fen 
fitiua tridatur-ab tmp2edicnc obtecti, rodens po 
tentia cvpulfiua mouet ad fugam illiue.Unde ne 
cefle eft 7 llranguria5 ad talia apollema 
tafequi. pa vero caufa (citationis eypulfiue po 
ted eife nocumentu in collo vefice per colligantia 
aliunde p2ocedens ficut apodema magnum i coi 
lo matricis in muliere 7 condilomata vel magna 
apodemarainfine ilcdtnircmnloccfiteris ex 
tftaa.£t ideo bec caufa (petialiter cqnfidersda 
eft.fcribitur eni 7 fentitur burictcs notabilis ppc 
anii5 7 in loco emozoida$z que quidem Durities 7 
fi non fit notabilis caufa totalia accidcntiu pzedi 
cro;2.eft tamen magna caufa augmenti 
militer a contingit ftranguria a Diffuria pzo 
pter vebemente atmctioue a vefica et membzia 
V2inalibua factam. 21 rtrabit cni vefica imoderate 
pzopter magna Diftemperie caltditatis in ca a ,p 
pter Dolozea vlcera a ercoziattonea vel fcabiea in 
ipfa exiftentea.Simtlitcr etia grauar a velaemen 
ti attractione a renibue facra pzopter imoderaca 
vr pat5 in Dyabete. Cum ent'5 re 
nea femper in cominua a fozti 
ftant pzopter inflamation.' eo£ ficut femp attra 
bunt femper ad vefica effundunt, vnde et facis ra 
ttonale eft laprum calidu5 in vefica acquiri faltj p 
colligantia, Bx quibua omnibua confiderati app5 
q nulla fere imaginari poteft aliqua caufa 0\[' 
furie aut ftranguric que non fit aliqua oe pzedictj 
aut ad eaa reoucibilia. Bt ex cozum fundamento 
iteru5 confibrari apparere poteft fpetialie noticia 
ftranguric.liunc autem oenuo contempla 
dum eft ad qua fpetialicgritudine oifpofitto veft 
ce reduci Debet.tteceffe eft itaq5 confideranti affir 
mare q collil vefice buiua viri effentialiter egro-- 
tat. Bt z° etiam q in eo funt egritudinee p coi 
ligantia. ’P>zimu aute multipliciter Declaratur 
cx multis. 1b° quia nocumenoi 
operatione membzi.s.veuce cuius eft vzina a re 
Itquovozpoze expulfam reciperent ipfa ad extra 
emittere conuenienter.fed non emittit ipfa5 tiif* 
pzeternaturaliter a cum nocumero maximo.dgic 
egrotatin pzopzia operatione. pacolY z°tegni 
cum toto Oifcuri u ibiXerminus vci 0 Dtfcretiuua 
eft fubtilis operationis lefio. z boc idem Decia 
raturquianocumcntiiin veficafiftl permanet. 
g’J eft ei per edentia p5 confequentia.quia non ect 
bene imaginabile q membza alia continuu nocii 
mentum tn vefica efficere pallent. Bt 30 iterum 
quia cum boc q nocumentu illud eft fixu m vefica 
femper etia in ea inucnitur equa liter intenlu aut 
parum Differens, g eft in ca per effentia pa patj 
quia alleuiaretur allcuiatione membzt vel mem- 
62052 mandantiu. Bt 40 foztius arguitur quia 
fenius tactus inuenit colium vci ice patiens Do 
lozofefed ubi eft Doloz illic egrit adinem narrat 
4a qr a cetj. Bt ? iterum quia vzia 
tnfubftantia groifa eft 7 contentu bumozale grof 
fum a multu cum fofpicatc memb20$z circu 
flantium omnium pzetczfttcri fecundu q appai'5 
ex intonatis quare aceti* Bt 61 ar.illud 41 qn 
tuncuq3 arca fi teri eius apparent 0 ritics que cd 
pzimeiuo actu mingendi impedire pollet, no th 
pzopter Difpofinone dia fierent vziue in iubftan 
tia tta groffe a<m cotentoi iu multitudine et grof 
fttudtne picueranres .Bt plura alia media ad iooc 
pzopofitum adducere pocwtfem que non curam' * 
Ctuoi aute 1 tc? vcica butus eximii Doctozts egJ 
tet per colligantia. Deducitur p2imo pzopter Dti 
rittem apua circulum ani enitentem verfus pudt 
bunda a qua ootoz extenditur v.qj ad radicem tc 
7 eft to us vbi coilii vefice i nuatur. Bt 
z° icep bo: ocoua poteft quia tempoze mictus 5) 
pzeftiorie in tliis ioas lacta aiicutacur ooloz. feef 
boc non f oreft accidere nii i aut quia compzeiiio.p 
bibet aliquid recipi in vefica m aliunde qo rcipet nifi cop2ClTto fieret.Hut quia do!o2 extenfiuus vf 
grauatiuus alleuiatur impulfio*e caufe fpftue effe 
ctiue qf* 7 ceti. £t 50 ttc£ hoc oflenditur quia ex 
fere exercitio emtt- 
tuntur V2ine fanguinec grolTe 7 conturbate.f5 boc 
non {jotcll contingere ex folo nocumento vefice. q 
re necelTc ell concludere q? boc p20uemt aliunde 7 
boc erit per colligantia. £t 40 iterum boc md 
ftratur quonia V2ine que tunc tpis emittuntur ru 
bee 7 grolTe emittuntur cum fo2ti cornu tione fan 
gttims cum aquofitate V2inali.fed boc arguit tale 
materiam Decidi a memb2i8 remotis igitur per 
colligantia.pna ell necelTarta. £t b°z arguit q* 
mam talis cdrmxtio fo2tis non potuilTet fieri nifi 
tn locis a vefica remotis.paopter quod p2ius qua 
V2t'na a locis ita remotis recipiatur tn veficam 
necelTe ell fo2tem fieri partium fanguinis 7 alto- 
2um bumo2? cum tpfa comixtione 7 maxime 015 
tranfeat per angullas vias. £t f° tte£ boc argu 
itnr ex Difpofittone p2ccedctt q2 alias bic vir paf 
fus fuit renum D0I02C3 tntcnfiue et extenftuc foz 
tcs.becfHlficere videntur ad Duas ccnclufioncs ia 
pzeimlTas V1D5 in vcfica buius viri c egrttudo 
per dTentiam 7 per colligantia, nunc aut opoztet 
tnudligareque fint egritudtnii vefice fpeties. 
£t pzimo quide Dicendu q> fatis dl Dubitabile 
ggritudtnc in vefica buius Viri efie in numero Di 
cenda.s. cp in ea fit lapts.qd quidem non ita ma 
nifelle affirmo fed multa videtur elfe motiua t'llt5 
perfuadentia. 1>2tmu ell cotinuus.p2uritus ct 
D0I02 tn virga 7 tn radice eius 7 in parte pcctimf 
colligata vefice. Secundi! ell frequens motus 7 
contractio virge. Zcrtium dl nocumentum fite 
ri comunicatum. Quarti! dl Difficultas emitte 
dt V2tnam p20ucmens a Duritie verfus p2tcipiu5 
colit vefice reperta Quintum dl quia cum Dtftt' 
cultate emittitur V2t'na nifi fiat comp2effio in ra 
dtee virge 7 apudanum qua comp2cmone facta e 
mittitur vzina libere. Sextu dl frequens min- 
ctus 7 frequentia appetitus mingendi queml5 mi 
ctum confequens.cuius caufa ell lapis ad expellen 
dum incitans fimirt cum V2t'na congregata dt in 
Vefica. Septimi! figmij dl mictus fanguinis,p 
uentens p20pter exeo2iattone factam a lapide et 
exafperattone abeo facta tep02e motus fui eunt 
punctione qua facit. Qctauii ftgmt5 7 Ocmonlla 
tinum dl vt eger refumetur 7 eleuentur ance eiuf 
concutiatur cozpusfurftl 7 Deo2ftl,Cu ergo inillo 
teinpo2e fiat compzeflto fuper femur emittetur 
V2ina que pzius negabatur qd matfefte fignificat 
rcmotionelapidisacollo vefice qui p2ius opilla 
bat.vnde vzina Denegabatur. tlonu5 fignu ite 
rum experimcntalc vt eger tempoze Dolo£ ct ne 
gationis Vzinc icnructur fuper genibus fuis 7 cd 
motionem faciat in memb2ts iferto2ibus 7 i igui 
nibus. Decimi! fignu dl intromiffio Digiti in a 
num 7 titillatio in eo per qua alleuiatur D0I02 pt 
liberius emittitur V2tna. dndecimu fignum et 
ocmonllratiml vt intromittaturfiringa per qua 
titillatio fiat in p2tncipio collt vefice intromittas 
enim ea fcnciet crepitationc 7 occurfum eius adp 
taceret' Dure.amplius ex tali inpulf one Defcen 
dit V2ina que p2tus negabatur. Duodecimum 
fignum frequens figuratio co2pozis 7 meb202U5 
tnferi02u ad diuerfaspofttionis Differentias p qf 
expmwetaliter eger alternatione inuenit a Dclor 
£3t enim Vicus aut mala coplexto cfknt Dolo2ts 
7 ftragurte per fc caufa.tunc eger ex varietate Dif 
ferentiaram pofitionts ncquacf inueniret nllcuia 
tioe5.£t bcc qutde iz9ftgna pulcherrima colltgut 
tp9 tcrcit ca° 5° ibi 7 in lapide quide Vefice eft alTi 
duatio p2uriru3 7 Dolo2ts.7 tu ozdinate lege ftcut 
02d tnatt'5 bcc figna pofita funt.Sunt er t'5 \xc ve 
lut comcntatiua cxpofitio illius. Xippofut autem 
bcc figna vt non contingaterro2 in medicatione. 
£t quoniam omnia accidentia que in boc viro in 
uentuntur confequi poliunt ad p2efcntia lapidis t 
Vefica in cuius tamen veritati inuentione inucnia 
tur vir folitus experiri cum tactu aperiente bcc t 
tromittendo oigitu medium in ano cum inuento 
ne colit vefice 7 palpatioe eius. Quod vero vefica 
'/\mm viri egrotet mala complexione vmcutq5 fa 
ne mentis affendum cfl.JEt (i non dtet motiuum 
aliud fuffictt ad boc ccncludcndu longitudo Dolo 
zis frequetia mictus 7 aliqndo ipofibriras 7 Dtfft 
\ cultas em'5 talia nullo modo diu 
Durare poliunt quonia aflociaret fibi fpetiem ma 
le complexionis. Ixc vero mala complexio ratio 
nabiltus calida qua5 frigida p2obari perert. £t 
p2imo quidem inueniri in vefica eius mala cople 
xionc calidam cum materia actu calida per acens 
.e.pcr putrefactionem extraneata Deducit. t>° 
per fpetiem 00I0216 qui vt in pluribus mo2dt'ca 
tiuus p2uritiuus 7 inflamatiuus eft. Secundo 
per calidttatis augmentu in collo Vefice perceptu 
ffu tactus. Xertto quia V2ina mingitur vald ca 
lida actu. Quarto eleuata eft in gradu tincture 
norabtltter vt in pluribus. Quito quia fedime 
qd in fundo vaP reperttur fcculentti,eft 7 tendens 
ad tincturam notabile que arguit augmentum ca 
Itditatis putrefacientis aut faltj ebulitione factet?. 
£t fexto quia per quodls fere exercitium accide 
da augmentantur in ea quia exerettiu calefacit p 
tes. £t feprimo per ftgnum fumptu3 a iuuanti 
bus7 nocentibus quia afiumptio ctbo£ potuu5 et 
medicimp calidarum nocet 7 vero vfus 
eeontra. £ft igitur egritudo vefice ipfius mala3cd 
plexto calida a materia flegmattca 7 colcrica mix 
iis a caloze in eifdcm faciente falfedincm 7 acui- 
tatem per modii putrefactionis 7 ebullittonis.XIn 
Vero vefica buius viri egrotet in natura cornum 
videntur perfuadere multa. 1>2imu velxmens 
mo2dicatio punctio 7 inflamatia. non folum i ex 
tremitate pudibundi in p2ofudo 
n pztnctpio colli Vefice quod apud fiteri fituatur. 
Secundii vo fignum pfeuerantia Dol02ts in q° 
cunq5 mictu, nifi enim dTet in concauocollt vefi- 
ce folutio continuitatis no portet Defedi continui 
tas 7 vebemetta D0I0218 ibi pccptt.mala enimeo* 
plexio quccunq5 Data non portet cccaufa tanti Do 
lozts 7 ita acuti. Xertio ircru boc orteditur per 
mcccdctia.s.per longum mictum barenularu ru 
dearum 7 acutarum 7 quaudoq5 kpilo2umq oia 
potueiunt faciliter in collo Vefice exco2iatione ad 
ducef. £t quarto itep quiakculctia in filefo Va 
fis appes omnino c maceria extraeata a calor p2C 
ternaturam. igitur fuit tn aliquo locogctta.£t fi 
Vr rationale cp tamDiu 7 tanta quantitas mattei 
extraneate polTct generari 7 congregari tn fpacio 
fime colli vefice.tgitur generatur ab aliquo loco 
vel locis in quibus ert foluta cotmuitas.JImplius 
fi folutio continuitatis eflet pzccifc fupeificialis tunc non pofiricfTe tanti Dolozis 7 adeo perfeue 
rantis caufa fuffictens. fct 6U iterum quia fi ve 
fica cxco2i3 tione haberet fuperficiale 7 fcabie nd 
polTet pzopter illa materia tante extraneationis 
7 tata generari.% bis igitur 7 pluribus altis ac 
ctdenttbusque dimifi gra bzeintatis videtur con 
edendum effe qp in collo vefice buius viri efl folu 
tto continuttatis.mTt pzedicto? accidentiu caufa 
fit lapis in veftca extfiens vtfupza vertfimiliter i 
tdltgt potdi£x quibus omnibus inuice congre- 
videtur $ egritudo vefice buius viri efl ma 
'/ la complexio calida C115 materia ipfa extraneata. 
Secundo <3? ite? vefica cius egrotat folutione 
continuitatis paulo maiozi fuperficialt tn - 
tertus in collo vefice extflente. Tertio q’ egro 
tat etiam a mala compofittone fald opilatione co 
artatozta pzouentente a Duritie fupertus 
£t fi iterum inucniretur in ea barena? 
multitudo mamTcRum cflct quod egroraret etiaj 
cqritudinc compofirionalt' in numero nomiuata* 
Ondc ex omnibus iflis vltimate concluditur q h 
efl mirabile fi vir ifle bcu mibt mcleflatur ingen 
ttlTime.quoma ledttur omni genere cgritudtnum 
in vefica eius vt Dcr-u .til efl.et ttcru leditur eius 
vefica per colligantis a renibus 7 epate. cum non 
videatur rationale faluari pofTe mictu fanguinis 
fupzafcrtptum pzouenirc pofTe ab alits membzif 
q1 ab epate ct renibus maxime pzopter foztcm 
commixtionem etu3 cum vzinali aquofitate vt 
Deductu5 efl. *bec tecii mi 3clotiftime frater 1>au 
le conferre volut.a quibus omnibus immoztalcs 
pzeccs alttfTtmo pozrigo ne reperiar mendax ma 
gis cf veridicus.7 fi non tantum fublimiter conte 
piatus fum q’tum res ipfa extgcret.maximo Dolo 
zi tndulgendum efl.que a te adeo ingente' accepi 
q fi in pzcpziumfubtcctum lefus effem. pret* bec 
aute5 accipe ea q tibi falubzia auxilia potui a fon 
te fapientu5 eligere melioza vt nunc fequitur. 
Capitulum rm oe cura per medicinalia. 
ttegimen itaq3 tue miln' molelliftime egritudimf 
xxv.remediis menfurandum efie Decreut. Ibzi 
mum itaq5 inflrumentu efl boc febeflen nume 
ro xx viola? feminis poztulacegrano? al ke kc 
gi foliozum cupzcfTi ara. 3 
.f.grano? 
endiuieacetofe fcariole ana.3.i. feminu 
frigido?.5.iii.fiat bo? Decoctio in lib.iii.aq vfqj 
ad confumptionem tertie partis. £t d bac coctoe 
calioa omni mane in auroza accipiat.J.vi. a faltj 
*V.£t tardet cibii funm ad minus bozis quattuoz 
et oe bac eadem accipere potefl bis vel ter?in Die 
cum equalt quantitate aque ozdei tempoze inflan 
tie fitis 7 Dolozis magni. £fl enim fedatiua Dolo 
2um extinctiua calozis 7 fttie etfacilitatiua mi- 
ctus 7 experta a me feptfftme. Sccundu3 vero 
fpetiale remedium efl boc.Bt feminis poztulace.5 
.ii.granozum papa.albi,5.vi.femtnis endiuie.3.i 
femmu5 lactuce flo? nenufaris ana.3.vi. feminis 
endiute,3.i.feminum lactuce flo? nenufaris ana. 
3*v.fiat puluis De quo per mediam noctem oi no 
cte accipiat.3.t.cum aqna Decoctionis granozum 
pinearum. Tertium vero inflrumentum pzinci 
pale efl boc.Bt mucillaginis feminis lini fenugre 
ci 7 fifami ana lib.|.farine fenugreci .f.ii. fartne 
oui numero, v.olei tf 
lactuca 7 oe papauere ana.|.ii.fiat ve 
quo fcmper radici telliculo? femozt anterius et 
parti inferto2i fpinc fujperponaturpettavna grcf 
Fe cxtcnfionts 7 calida fuper loco retineatur feper 
Quartum inflrumentum efl vt omni mane te 
ptet fupei fluitates fe oigefliois expellere 7 V2tas 
emittere quo facto abtecto p2cdicto emplaflro fla 
tim intret boc balnefi medioezie caliditatis in q* 
permaneat vfq3 ad fedationem 00I0218 fedens vf 
quah'tercunq5 placet.£t fi iflaret oolozts augme 
tum potefl ipfum ter vel quater in oie reiterare. 
Cuius oefcripno.Tk radicii ‘paflinace Domeflice. 
lib.i.radicum alteemal 
ue fenugrect fifami ana Iib.|.c02ticu5 p.ipaueris 
albi numcro:xti.camormlle melliloti ana.dO.Viii 
feminis leuiflict feniculi cimi, carui 7 a meos ana 
itt3.i:y.bdclii mollis 7 fubalbidi.$.i.coquantur in 
XXV.fitulis aque vfq5 ad ccnfumptione tertie par 
tis 7 infundantur in ea mediocriter calida totum 
cozpus aut faltj medietas eius.£t poffCy balneatp 
fuerit fuperapponatur emplaflrum Vt Dictum e, 
Qumtu inflrumentu ell vt cum ifle vir extue- 
rit a balneo flatim accipiat coclear medium buitif 
electuarii oilToluendo ipfum cum lacte outno te 
pido T& muctllagtms febeften.|.iumuciUaginif fe 
minis lini feugreci 7 grano? fifami ana.f.ii.pei 
no? alkekengt numero.xx.flo? nemifari9.3.tiit 
feminum lactuce.j.ii.pulueris folio? cupzcfTi. 5-i 
•litat electuarium vltimata contrtctione.boc *n. 
electuarium potentifTtmum efl ad flranguriam 
OilTuriam 7 reliqiia pzedicta* Sextum tnftnt" 
mentum efl vt poli aflumptione ellectuarii p2edci 
per b02am.ij.ifte vir bibat.J.v.lactis ouini tepi 
dt cum.s.iumelf otiTolutt cum eo. lacti enim cuio 
nulla medicina compar cft in Debilitate renit. is® 
tereti ca° I0* Septimum vero vt • 
ifle Vir ante omne cibarium fuum accipiat coclear 
tnum buius ellcctuarii.Bi grano? pinearum que 
infufa fleterint in aqua per oie naturale lib. 
J.fape albe.$.ii.terantur ftmul vltimata contr» 
tione 7 oeglutiantur manicando. £!t enim mira 
bile in omni Difpcfttione fua. quare Serapio in 
aggregatoze oe eis Dixit magna, ex pineis calide 
funt in z* §.7ficce in pztmo que quando bibuntur 
eum rob mundtficant bumozes grortos 7 vifeofos 
qui funt tn renibus 7 vefica 7 conferut faniei eo? 
7 lapidi calefactis cu 3uccaro 7 frigefactl cu meile. 
Qctauum vero inflrumentum efl vt ifle vtr fe 
per in potu fuo-ponat aliquid oe aqua fublimatio 
nis vel Decoctionis radicum «acozi citzim'7 cflgla 
dtolus oe quo Dixit Dyafcoztdcs cdfert ftragui 
riofis qui cum ooloze vzinam faciunt. Ilonum 
inflrumentum efl q va’15 a qlitate occulta. V* pul 
ne? renum ericii exiccatozu oecoctionif 
eia? nigro?.f .i.l.Detur totum in potu medio- 
crlter cal dum circa mediam noctem.7 efl d fecre 
tts *fta£ in libello oe animalibus. Cum ergo bec 
omnia adminiftraucrit per Otes.x. tunc ptrafeat 
ad melioza vt nunc fequitur. Decimum tnflru- 
mentu efl q omi nocte in auroza btc ooctoz aed 
ptatiV.veLvi.ex infraferiptis ptlluiisTkcetaure* 
al ketetgi mimcro.x.coz 
ticnm papaueris albi flo? nenufarie feS 
itis plantaginis acacie ozagaganti gumi arabid 
granozum papauerisana3.ii.mednlle granozu 
cerafo? vel gurot arbozio iplo? .j.ti.j.liqmritic anifi grdno2!iro pini albi.3 J 
Diffoluantur game cum fucco viola? rece 
tium. et cum cis tnco2po2entnr pulueres 7 fiant 
pillule ex omni .5.V1T. kt fit vfus vt Dictii efl. 
Undecimi! vero inflrumentu efl vt pofl affum 
ptione pillularum btc vir bibat.J.ii.aque calefce 
fublimatioms filipendule vel oecoctionif 
eo?.boc em'3 efl De experimetf a me fepifTime fre 
quentatis 7 a Dyafco2idc Duodecimu 
vero inflrumentu efl vt tcmp02e que affumit ifla 
inflrumenta ifle vir fedeat in Decoctione folio2u 
vitis albe vel radteu eius mediocriter calida.con 
fert eni Difpofiridibus confimilibus auct02ittat( 
£>afi.<j° dc fimpltci medicinaca* pzop2io. De 
cimatercia medicina efl vt iflis tepo2ibuf bic vir 
in b20Oto pigui aut tn lacte ouino coqui faciat fo 
Ita agrimonie 7 mirabiliter conferut. Decirnu 
quarturemediueflvtboceode tcmpoie ifle vir 
bibat cu omni potu fuo aliquid oe aqua fublima 
tionis foii'052 yptcdis.Confert cm'3 ad vlcera ma 
la 20 canonis in areola vulnem 7 vlccrti p2ouo- 
cat etj ibi tnaurcola mebzof cxpulfionis. De 
cimiiquintu inflrumentu efl vt boc eode tepor qii 
vir ille exit a balneo tnfundat fruflrum/ane fuci 
de bene pectinate in boc oleu.Bt olet de 
cti ltb.m,grano2H5fifami papauerts albi bdelii 
mollvi fubalbidi crocini. vitellof oui 
numero vi.terantur fimui Vltimata conti ittone 
tn mortario Deinde infundatur lana 7 calefiat oi 
ligcnter 7 applicetur femo2i radici 7 p 
tt pofleri'021 inferio2i. Decimufexttl infli ume 
tumcflvtpofl$ ille vir bec omnia complaierit 
iteru p:r Dies.x.tunc omni mane accipiat.J.i J. 
firupi oe febeflcn cum.|.iii.aquc Decoctionis gra 
no2u in auroza.7 continuet bunc potu3 
adbuc.x.Dicbus. Decimufcpttmum inflrumc 
. tum efl boc ifle vir faltf omni feptimana femel 
accipiar.J.ii.calTic nuper extracte dc canna cu aq 
Decoctionis feminu cpraft vt Dictu5 efl De eis. £t 
fi acciperet cx eadem caffia Vfq5 fo2taffe 
melius effet ei fecundum maioze tamen. 7 mino 
2em ventris fluxibditate. Deetmuoctauu iflru 
mentu3 vt ceteris non bene conferentibus tepor 
inflantte velxmentf polozie ifle vir fedeat in ole 
um calefactum co2po2e eius trjfufo in tpfti faltC3 
vfq5 ad vmbilicu.magmftce enim illud conferre 
Vidi 7 p2op2ie potentibus tollerare expenfa3. 
Decimunonu vero inflrumentu cll vt frequen 
ta* accipiatur tn Die aliquid De aqua Decoctionis 
C02ticu adberentiuconcauitati coitio 
cis 7 fupeif teiei medulle.lxrc eni Decoctio cum oe 
ca tepida Datur in potu 
ce confert ad omnia accidentta fup2adicta. Ui 
gefimu vero inflrumentu efl vt pofl cibarium oe 
ille vir femper vtaturbac tragea.Bt pini 
.J.u.papjuerfsalbi.J.t.femts po2tulace laccuce 
medulle 5uccarf 
albi ad pondus omniu fiat tragea. Utgcfimu3 
p2imu inflrumentu efl vt temp02e Vefxmenttfft 
mi D0I0218 inquietudinis 7 bic vir acci 
piat vnum oe mfraferiptie 
p02tulace-calefacte.Bc troc.alkckengt trcafcop 
flelle ambo?2 oeferiptione ZDei’ m flmidctmo 
ana.5.i.feminu poztulace lactuce cozriarmadra 
go? ana.5j.cum fucco lactuce fiant troctfct pon 
def .3.1,7 exiccentur in vmb2a 7 exhibeantur st 
Dictu efl. Dolozem enim potenter fedant 7 angu 
fliam remouent.Utgeftmu fecundu inflrumentu 
efl vtfepe ifle vir accipiat tn cibariis aliquid oe 
puluere vcficc apit extccatj.Scribitur ent acpplu 
ribus.mtrtftce confert butc oifpofittoni 1 fuie ac 
ctdentibus 7 ceti. Uigeltmutemu tnflrumetuj 
eft vt buic tiro aliis vltimate non bene conferen 
tibua cum ftringa intromittatur pFuts vniue me 
dii troctfct De pzedtctis mtnuttfTtmecdtritue cu 
aqua fublimationts grano? aTkekengi. magni 
enim iuuameti experitur perfepe eius applicatio 
fere tn inflanti. Uigefimuquartu tnflramentu 
e cp aqua fublimationts folio? agrimonie mira- 
bili iuuamento per me experta cft in fedando 00 
lozee mundificando veficam 7 mediocriter p20 
uocando tzinam. £t pzopzte quando ex ea ac- 
cij.3 J.puluc? radtcu3 filipcndule 4 
Ultimu inftrumetu e vt cum fere oia remedia 
7 ced non p2ofuerunt per ftrtngam intromittat' 
aliquid buius mixtioms.Bc aque fublimattois fo 
Itozu aLkckengi.J.t J.olei oe ncnufare.J.i.opti 
g.t.croci g.viti.tmponatur tepidu. fedabttemm 
tlltco Dolo2C 7 ab anguftia 7 ab accidentibus mo 
• tem minantibue fecurabit.Sccipe itaq5 mi 3da- 
tifTime frater bec que tibi fuma caritate 7 no mi 
noli triflicia t tua Dtfpof itione elltgere potui p2e 
C02 autem follicite multu5 7 fepe mibi oe tuo fla 
tu confcrtbee vt tccum participare pofTim ex bis 
que bumana fragilitas offert amicis tnftmul et 
gaudef 7 trtflari Debentibus fecuudu # ad Ixc vi 
get boneflum 7 mo2ale. SltifTtmus aute ofpotce 
bec oia Dirigat in tui falute5 amen * 
Confilium oe V2ina nigra apparente cx nocumc 
to renum oppilatione ipfo2uro et po2Q2um V2iti 
d02um* 
f On dl Dubitandum De apitoe 
szinaru nigraru 7 que grofTe 
n funt.velud apparent frequenc 
in magnifico 7 armipotenti vi 
ro Domino getili armo? capi 
tanco.7 ced.Xafescnim vzinc 
non p2efentantur tn eo cu fignis magno? et ma 
lo? enim apparerent cum mictu 
fanguinis cu magno vdozc pungitiuo 7 perfeue 
ucrante cum fignis exco2iatione renu5 7 colli ve 
ficc.£t fi tales V2ine pzefentarentur feper 7 
fine tntcrpollatione.tunc De eis elTet notabiliter 
befitanduj.Ialcs ergo V2inc funt magis con!cqn 
tes potentia virtutis in expelledo fuperfluttatcs 
per illas Vias.iJ q confequantur magna Debilita 
te.iila? Via?.tleq5 eni ibi apparet alicy accidens 
fufpicandu nifi in ptibus renu poflerio2ibu3. qd 
tam; non efl valde intenfum.er onfequitur oppil 
lationes eo? leucs.etia in fine po202u v2irido? 
exiflentes. G15 ergo p2opter aliquod exminum 
aut p20pter vfum aliquo? apictiu DilToluuntur 
ille materie, tu ne>flaci expelluntur V2ine grofTe s 
ZDaterie cni in oppilationibus flantes ebulieft 
7 extraneate fuerut ibi 7 receperunt mgredine5 
a fanguine renum 7 cbtiis aquo non euacuantur 
p2cdictcspartca.7 quando confingit Ixmrine quie 
tcerc a motu vel exercitio tunc materie p2edtcre 
non fluctuant ncq3 cbulltuntVbt.vnde non comi 
fcentur pzedtctis.ita incitent virtute ad fui cx pulrione.£r qiio fundameto dpparet <| $diu er 
pellentur ide materie fe meliue habebit eger * q 
f1 non erpellercntur. £t fequitur fecundo q fi 
ipfe quiefeeret a fo2tibue motibue.tunc fmaliter 
reduceretur ad fanttatecompleta5. Unde appa 
ret q in regimine buius viri ncceitariu efl p2oce 
derc cum mundtficatde renum a omnium viaru 
V2t'ne a pzed ictis materiebue. 'Dzocedat ergo 
in eo fccundu idum modum .1>2imo quidem q 
enitet quantum poted frigiditate aeris et marie 
etreba renes a pedes a marie datione in loco- ven 
tofo ad quem exponatur fpina rcta.£teaueat oe 
cubitum a 002mitione fuper re Dura a fuper fpia 
tota.imo Dormiat vt plurimi! fuper latere ocrt* 
a raro fuper finidro.a oio quantil poted euitet ve 
loceafcdina cibo? a potuu dglutittone.£c fumo 
pere ra'02Detur non grauare ftcmacbu a multo 
cibo in quantitate.n5 fepe accepto, et boc p2opter 
Debilitatem oigefttue quam Diu babm't.neq5 etia 
fuper cibo a potu alTuefcat cum iracundia a furia 
pzocederei actibus fuie. neq5 tanai melancdi-' 
cus remanere p2opter tnfo2tunta mundi.ne 
ditia perducat tpfu5 ad accidentia melancolicap 
imp2dTionu.ad que ed paratus. De cibo:? vero q 
litate. memezet p2imo fe oio abdina*e a rebus 
frigidis grodis a vifeofis velud funt cibi pafliles 
pifccs vifeofi a vallofi.vt anguille tince et cancri 
in multo vfu.a eliri etiam pifces raro comededi 
funt.Sed poted tti parui6 pifeibus fluuialibus. 
variolis t02e»tina carpionibus luciis a fimiltbuf 
bene laudatis.Caucat vfu cutis a 
ligamentaliu partium carnium.a fugiat etia vfu 
ventris a domaebi animaliu.a cercb20 non vrat’ 
nifi valde raro.Dimittat etia carnes antiquas re 
ccntcs a falitas a cafei multi vfum. a marime vi 
fcofitatem babenris.Sed cafeus modteu faiitus 
non ed ei vitupabilis.De piatis etia effugiat res 
valde frigidas a bumidas a in multo vfu vclut IiI 
bletefpimchiclactucc poztulace endiuie ? credo 
nes.£t fugiat etia5 grana a lemina aperitiua ve 
-dud cicera alba a rubea a feniculi! petrofiliuil ,ani 
fum a ciminum nifi raro et er eis accipiedo 
Diei vero a butiri vfue ed fibi conucnicns ♦ jruc 
tus vero flipttci velut funteitonia granata fo2be 
a mcfptla a pira acria Dimittantur omnta.f icus 
vo ficce a amigdale a palfule a fidici iter alia val 
de placent mibi a arancia a limones a agreda fa 
lita omnia funt ei autc bec oia 
que ei funt-p2obibita.poted vti omni cibario gra 
no a frucfiu.a crocus a fpeties omnes placet mibi 
moderato vfu.a menta ferpillu a mellida faluia a 
rofmarinus.3da funt ei laudanda."Potus tero ei 
us fit vinum album vel fubrubeu. quod purum 
vel gozetum nominatur fubdantia fubtile odo2e 
aromaticum a fapo2e medium ad Dulcedine vici 
num eligatur ab eo.et fi calid itatis opo 
teret ei addere aqua.tunc fit aqua De ciderna aut 
faltj aqua De bonofonte acccpra a pzopziCjCata t 
byeme.in edate Vero faciat ad libitum. boc in fu 
ma videtur effe regimen buic magnifico viro co 
ueniens fempei' remcmo2ado.qf illa emnia q bic 
funt pofitaconceda accipiantur.aliaiVero que ne 
gata funt om nino Dimittantur. 
Capitulu oe regimine per medicinas^ 
De regimie vddbfuado p ipfu3 penes medidalia 
rsuDCCNiTut mibi mdicamia cducnictia. P213 
itaq3 dt bocVllectuarius;. *& catte nuper extracte 
&e canna cum aqua paritarie.5.if(. mucillagtnia 
febeden a feminum grolTc a vifeofe ana 
*3.i\V*pcmdia£.J.ii.5uccari albi, J .ut. cozticuro 
.5.t.j\fclto£ cuprelTi.5.ti.fe 
minum lactuce fcariole a acetofe 
num quattuoz comuniu frigido? ana.5.ii. Coqn 
tur 3ucca? a penidie cum modico aque plantagfe 
vfq3 ad bon.15 vifcofitatem.oeinde cum eis inccr 
pozentur reliqua a fiar elcctuartu.3cciptaf ergo 
Oe eo omni feptimana femeLJ.y.parum ante ce 
nam fine aliquo liquo2e ocglutito •? potefl cenare 
imediate pod ipfu.a fi inter altumptione vnam a 
alteram remaneret venter ftiptiois.poteft De eo 
accipere omni tertio Die quantitate vnius nucis 
mtifcate oeglutitam vt pzius. Secundum vo 
pzincipale indrumentii ed boc.ft capillo? ve ne 
rts feminum endiuie p02tulacefcart'ole ana .5.1'. 
fpodti fubtiliilie triti3.iiii.rof claufs3t3.it. ra 
fure ebo2t83.i.pulueri5cntur omnia per fe.oeid 
commifceantur a cum triplicata quantitate 5ucca 
ri albi fiat tragea.oc qua ifte vir per totum men 
fem oecembzis futuri oeglutiat medium coclear 
omni 5* oie imediate ante cena. Tertium vero 
fpctiale remediu5 ed fucci paritarie.J.fiii 
lucet plantaginie*J.ii.co2tandri non pzeparati.j 
poztul acervi.puluerfs galla? cup2ef 
fi .5.ii,fpice nardi cimini pzeparati 
tellum oui numero.i.camplx>2e gra.V.fiat vngue 
tum molle in moitario abfq5 ignc.a fit vfue eiuf 
infra fpatulas per totam fpinam omni fero cuj 
vadit ad lectum a pzop2te quando percipit viias 
igneae notabiliter a actu calidae. Quartu fpe 
tiale iflrumetu e vt ille vir vtat fiflicie p2eparatj 
per totum.menfem Decemb2is comedendo ex eie 
ante p2andtum a cenam ab octo vfq5 ad Decem. 
fct modue p2epararionie eo? cft vt accipiat nu- 
dea ipfo? a infundantur in vino citom'o2u actu 
frtgioo per ouoe Diee.Cum ergo ertractifuerint 
permittantur enecari fub vmb2a per ouoe Diee. 
oeinde conficiantur cum uiccaro cocto 
eum aqua rofata a erit inftrumcntu ei vald vtile 
Quintum fpetiale remedium ell: vt ille vir af 
fuekat vti comeflione radicum enule lirate cum 
bor ie carnibus.a iueniet er ea iuuametu magnu 
flomacbo renibue a omni pztncipah' mcmb20. 
Sertum fpetiale inflrumentum ell boc.Tk oFi 
nardini a olei lilio? albo? ana. J.iJ. capillo2U5 
Venerie macie a cozticum citri ana.5J.rof.3.t.a 
meos fptee feminie petrofilim ana3.i.croct'3.5 
cere albe quantum fudicit.fiat vnguentum molle 
* fiVeius vfue cum percipit vzinse pfeueraf fub-- 
tilee a clarae 015 augumetato oolo2e in renibus 
a alcbatin. a er ipfo enim calido mane a fero inu 
gatur fpina a fpatulie inferiue. Septimi fpe 1 
tiale remedium ell vt ille vir falte bie in fepnma 
na oeglutiat imediate ante p2andiumtna gna 
maflicie a p2opzie*quando percipit magna3 Dide 
periem a rugitum in flomacbo. Octauum fpe 
tiale indrumenm ell vt fi in illo viro magnifico 
pcrfeueraretnocumentil llomacbi ooio2is 2uctu 
ationie a p2odrationisappetitus.tuncide gbuf 
dam mane accipiat illae aquae in auro2a calidaf 
cum 3uccaro mente. J.i.y.aquc mei 
lilfe.f.ii.aque eupat02U.J.[.mifce.£t fi in,doma 
cbo perciperet gramtarc a tenfionc a multitudi cit in pzopzia cura co$. Ultimii tero irtrume 
tu 5 crt.vt irte Dominus atfuefcat falti i fepttmana 
femel per bozam ante cena lauare extrema tntio 
za ab inguinibus vfq5 ad ped e cu aqua Dccc toie 
foliazu edere pomosi ciwnio? 7 vicis bene cali- 
da et erit vtilc remediu ad oirtratendii matias 
a renibus 7 cofoztandii eas et cetj. vbec fut ma 
gnificc armipotens vir et oilcctilTime compatcr 
melioza que colligere potui De fententiis fapien 
tii 7 exercitatione aute Deus 
7 faluatoz piilTimus omnia bec Dirigat in falute 
tertra ea fide et Dilectione qua ipfa copo'ui aftri 
ctus caritate non leuu ad laudes cunctipotentis 
oei perpetuas amen ♦ 
Confilium dc rtranguria 7 oilTuria. 
£c fer ua Dei 7 religiofa buma 
nilTima DilTurtam patitur non 
b fimplicem fed quandoq5 piodi 
cam rtranguria itermirta.tdo 
cuitet vfu omniu rem 
ru 7 acura£ et multe aperitote 
ftcut falfa pctrofilinil feniculii anifu cercfoltu api 
um rafanu cepe alleu 7 finaptfmu.vtatur autem 
carnibus laudabilibus ouis cafeo panico cicerib*? 
rubeis confractis H30 partilibus cibis pane bifeo 
cto caulibus talde coctis.ttatur etia pedibus ani 
malui 7 ventribus tum eius fit rubeum 
ad ponticiratc tendens et fit bene fumofum 7 po 
tena-port bec aurem ttarur tribus remediis infra 
feriptis. 1>zt'mu itaqj ipfo$e ert tt omni tercia 
nocte accipiat fex* t5 iufraferiptis pillnlis i aurora 
port quas tardet cibum fuu bozis quinq5. Qum 
Dercriptio.Bt farine glandiii. J.y.lentium exeo: 
et ri'51 ambo£ 
gaganti gunu' arabici ana.z.i.glutis 
carrc3.tiii.oiifoluatur glute cii aceto nigro 7cu 
eo incozpozentur fpetfce alie 7 fiant pilluleexoi 
.5.tii.£t teneantur in pifeide cum pulucrc fqut 
nati. SSeoidu rcmediu5 crt vt fup fpina fua po 
tet cerotum irtud continue cuius Defcriptio.Btco 
lofoie.J.i.y.reftne picis naualis bene coctap cum 
aceto rubeo i.pulueris intermediozn cozti 
cum cartancarum fpodii cmatitis 'karabccufcu- 
te fquinanti quantti furttcit fiatccro 
tum longitudinis Ipanfc 7 poztetur a fine fpitte 
fuperius exccitfu. Tertium tero fpctiale reme 
dium crt tt irta mulier omni tertio mane inter 
medio in auroza aceipiat.J.iii.aque fublimatois 
folto£ confolide medie quam Vulgus conferulam 
vocat et calefiat cum modico 5uccbari.Quibue a 
ctis fpero in dei gratiam q> fana erit. £?tnautC5 
feribatur et tberius pzouiDebitur. 
Tractatus i9 De mebzis generationis i mafefis. 
ConfiliumDcgomozea palTione continens ptes 
tres pzincipales.bars pzinia continet capitulu3 
vnum inuefhgatiuum Defcriptionis etDiuifioms 
gomozce. 
3f pofirio fpextabilif 7 generofi ti 
d ri i>zofdocimt' b tenetiis oe ray 
mundis ert pzincipalitcr immo 
derata feis eifufio.qna antiqui go 
mozea tocat et crt nome copbtm 
ne ftegmatum.ttmc pzedictis aquis add&tur,$.t\ 
mellis rorati cum foliis conferuati. 11onu3 fpc 
tiale remediu ert boc.Bi flo£ bugloHe bozaginis 
enule 7 flozum aut faltem folio£ farfare ana 
.5.i.ltquiritie bene rafe.J.y.anift nouelli 7 Dulcis 
rubcozu 7 albo£ fpodii marti 
cis ana3.i.macie3. ii. lapidis pzeparati 
babentis tenas aureas3 j.lapidisarmcnii3 .t 
3uccari albi lib cum aqua buglolTe fiat confec 
tio in rotulis trium Dzagmarum. De qua irte tir 
accipiat a pzincipio menfis oecembzts tfq3 ad 
medietate} febzuarii omni Die feml' frurtrii tnu 
inmcdiate ante cenam Dimittendo alias 
ctiones.tunc in boc cni compofito inert potentia 
mundificandi fplcne epar 7 fanguine a fupcrflut 
tatibus mclancolicis. neq5 tame babet altqd reni 
bus efficere nocnmcntu. Decimum inrtrumen 
tum ert boc.Tkr ellectuarii De taccmto fpc 
tierum dectuarii De ligno alocf t5 co 
de ccrui taetrici fmaragdi 51 pluri cozallozum al 
bozum7 rubcof 7 ambo? ana.3.t'.cam 
pbozc3.y,foliozum auri numero.8-fiat ex oibuf 
trtia faccttluo quadrangularis 7erittneo intetio 
conferuarc 7 pzobibere aduentum 
pufillanimitatis 7 tollit lapfitudine tfem copis. 
Undecimum tero fpctiale remedium ert boc. 
■fr olet De marticeulei nardini ana,$.i,f.rofaru$ 
fpodii fandaloram et cozallorum ambozum a 
na. 5.y.croci3.y. cere albe quantum fufticit.fiat 
tnguentum molle.De quo epar buiu$ patientis 
fepe inungatur ct pzopzie tempoze quo 
pit fitim amaritudinem ozis7 Dum tenter eius 
crt rtipticua.7 maxime quando perfeuerat emirtio 
t2tna? 7 que funt infamate rubee 7 cum emittu 
tur cum aliquali punctione. Duooectmu5 vero 
remedium ert boc.ftc cozallo? rubeo? fanguinis 
Dzaconie mtic fpoDit et karabe ana.54. fcozie 
ferri preparad3.ii.titi*i pburti 7 lapidif 
ana.5.i. f omnia per fe.Detnt? fiat 
pilfc cu5 fucco fentculi.7 fit earum tfus omni die 
in auroza accipere, v.ex eis. *boc autem folu tem 
poze quo perciperet ventris ftipticinatem.Vzma 
rum aliquantam irterruptionc5 7 earum ingrof 
fatione cum non Debita potentia mingendi. 7 fi 
fieret mictus rtrangurtorus quod ert fufpicabile. 
pzopter materierum Diucrfitatji Diuevfam earu 
7 fnterpollatam euatuationem 7 retentioncj. 
Decimumtcrciu inrtrumcntu 7 talde comtent 
ens ci ert Ixjc q? eifiat fauonea vel confectio mar- 
3apan quod idem ert cum medietate olei amigda 
dalarum Dulcium no 7 altera medietate 0 
Ici dc nucleis firtico? ponendo ad libra.y.vnicut 
qj iflo? Duozu lib./:De amtlo De ozdeo.et 
coquatur cum eis lento igne 5ucearit tabar3etb tf 
q5 ad bonam fpilfitudinc.JSt oc bac confectide ac 
cipiat femper duo coclearia pe2 tres bozas vf dii 
as ante pzandium 7 cenam frurtrii Vnum. 7 mun 
difteabit renes vtgorando cozpus. Decimum 
quartn vero fpctiale inrtrumcntu crt.tt ipfe vta 
tur recocta facta dc lactf ouium. et fi oe illo lacte 
faceret tipas fimul CU3 vino fuperius tacto bonu 
elTet ci.7 cafcus etia ouinus factus i tbefmo Dyo 
cd 13 veronenfis optimuf elTet ei.7 oua 7 tyfana 0 
dei et n'5U5 ct tri 7 mica panis.kc omnia cocta i 
pzedicto lacte optima ertet ei,‘Lacti eni ouino 11H 
la medicinacompar ert in Debilitate renuj t*8a i er gomi grcco.qtf fcmc Vel fpina ct rcvs 
quod cft germinare vel fluere, vnde gotnozca tri 
fumptii cft ab eo qiiod eft feminis eflufio.tf°tntert 
ozuni finali capirulolitteralitj colligendu * vnde 
gomo2ca nihil aliud cfl cj> feminis effufio vel non 
voluntarius fluxue.qui continue fit fne pudendi 
tenfione.qui pzopter retentine Virtutis imbecilli 
fit.vt Tbaulue p2imo pzacticeca* ijVftag 
enim appetitus voluntarius ad venerem ad hac 
concurritrifpoJitione, imoquandoq3 feminalis 
materia ocfcendtt fine voluntatis impio.7 fcfato 
ne aliqua non pzcccdctc Ddtctofa vel trifli.vt fre 
quenterin D02tntentibus apparet hac oifpofitde 
laboraribus. Hetg iref mctai vitilis rcbur ad fe 
minis effuftone concurrtt.imo nulla eius ereaioe 
pzcccdme fanic cfiluit.J£t iterum virtutis appe 
tttiue robo2e Defi icte hec Ot-pofitio frequenter 
inualefeir. £x quo apparet Veritas lirtere 1>auli 
Dum oivit *Hon voluntarios flurus.qui findpude 
di tenfione fit.q2 videtur q lx:c Difpofttio itera5 
cft euemenf circa mcmb2a generationi 
Deputata vitium magnu exiftcns.fiue nimia feta 
pofluxio fine venere 7 noct uis imaginattoibus 
ita perfencrans. vt interpofito fpatio talem ho- 
mine5 confumtt.vt Co2nelius cclfus 40 pzacticc 
ca° 23c.quare pzopter talem que huic oiipofmoni 
frequenter fubfcquir«r.Itc3 ipfa non fit p2op2ie a 
cuta egritudo.3nter acutas tamen femper ct int 
rempo2ales egrirudines nunciatur.vt Xeodo2U8 
*£>2tfciami8 2* p2acticc ca* J0.Cm'ue quide Difpo 
ftrionte varietatem fic Diligenter intieftigare De 
bemue toctens ipfa Diucrfiftcata ccp2cb:damiia 
quotuplcr cft varictcae quibus tpfa perfici 
tur. didet aut caufcs ifttue etTe pzincipaltt Duce 
aut er parte feminalis materiei confiocrandc p° 
aut er parte membaov. que ad tpfam efticicuda5 
concurrnnr.£r cau e quide pzimi generis er pte 
feminis cc nfiderande funt er parte quatitatis vt 
multitudo eius.a* parte qualitatum p2ima$2 vt 
quia acuta cfl calida 7 falfa.JEr p irre vero quali- 
tatum q2 aquof 1 7 fubttlie.ZDultitudo 
aute ipfius tmieniri poreft aut q2 quantitaseine 
congregata non erpdlitur oimiiTionecoitus pzo 
pter carentiam fui comparis.aut pzepter 
tionc religionis vel fimtltu.q2 materia illa reten 
ta virtutem illam erpulftua ad fui eductione tnet 
tat.Op02tct cni virtutem 1 e habente bene expel 
lenda conucntenter erpcllcre vt 6° interior p2e 
allegato ca° cciligendu.St vero materiei mrtitu 
dofrequenter inuenir multiplicataermulto vfu 
cibo£ 7 pomu5 mnltiplicantiu femen, ietfi etia3 
per actu5 coitus frequenter matei ia expellitur.h 
minus ena per ip o£ ufu multiplicatur .c z mul 
titudo materiei virtutem mcmlzop contentiua 
grauans erpulfion" ad fe vocat. vnde erpdlitur 
ip a. manatio cm’5 illa confcquitur ccntctiue bbi 
litate cf° vbi fup2a.Icnutras Vero mate 
ricrum a fubnlitas rfl caufa Difpofitionis hu 
ius.eo q2 renue quodltbcr refudet zoa cercii ca° 6 
multiplicatione poluttois .ficut acuitas medicat 
9 incitat virtutem ad fui apulfione.vt Suicc.ibi 
dem.igirur materia cft gomo2ecaufa.aur q2 mul 
ta.aut qr futtilis aut q2 acuta vt in plurimo cuc 
tus. vero Diff cfitionie buine er parte me 
b202 fumpra efl.aut er parte Vafo£ fpermatis. 
m ex parte 1 cnu m ex parte f2iitpalm oxbcp. 
£x parte quide vafo£ que tripliciter Dtuerfificaf 
aut cni funt vafa Ddatczta vt emulgentes 7 po2i 
fpermarie.quof oerter ozirur a rene Dextro.Si 
nifter vero ab arteria ado2ti.vt 209 tertii pn ca°7 
2t9.aur funt Vafa materiei feminalis conferuatia 
ficut efl vena chilis in qua fccundii verio2c viam 
materia feminis.que e f upcrfluttaB vltimt alime 
tt vtilts repentur.vt 209 tercii p’ ca° in fentetia 
colligcndiLaut 3° vafa illa Dicutur erpulfo2ia ve 
lut funt va fa iiioluf3 7 vta feminis tercia i virga 
inuenra.3n qua v e funt tres.f.via V2ine via fper 
matis n via alguadt 209 tercii allegato c/in fine. 
3r vci*o fi contingat hanc Difpofirion: fieri ,ppt 
tiocumenrii in vafis Delat02iii ncceffe cflatfignar 
tprum.aut pzopter Debilitatem virtutis retende 
ipfo£.aurp2opter Dniu5 robo2is erpulfiuc eozii. 
aut pzopter maiezi motu qui concurrit ad erpel 
lendum materiam.vdut metue fo2tis fpafmofuf 
Vt in epilenticis a fibi fimilibus.vt patet 
6* picallegato ca°.Que vero fiunt vitra naturaj 
alr funt. nam condentia pzopter Defectionem 
fit evpulfiue, inanitio Vero pzopter continentie 
Debilitate.aut p20ptcr quodlibet monens meb2a 
Vterpellaut contenta ficut contingit vafis fpma 
tis fperma emittere i rpilenfia a aliis palTioni" 
bus que funt dc genere fpafmi fi fc aris cft. g 
bns non nulla pioblcata folui pollent dare.Vt 45 
pter ouod cpilcnriaiscmtctit femen involunta- 
rie a fimilia qne tuconfidci*a.7oecevpulfiomate 
riei a pzedtcrif vais nequaij fieri potdl nifi aptf 
tpfis 9 motis.fNetentio eni illiusfit oztfic isclau 
fis a non motisificut eius elpulfio fit tpfie aptis 
v motis, inter io£ 6* vt fup2a.qut fermones pari 
ter tam ad vafa confeminariua ao Delatiua ct 
erpnlfoia adaptari po1enr.q2 in vnum colligen 
do.fxc Difpofitio cx parte vafo£ contingit.aut q2 
ipfa funt nimif! aperta 7 larata.aut q2 virtus eo 
zum retentiua Debilitata eft.aut p20pter veheme 
tem motnm concuiTionis cozum materia ab cie 
crpellbur.vt pzedictil cft.aut q2 vafa illa mollifi 
cata funt 7 tu confidera.Caufa vero Difpofitionts 
huius aflumpra ex parte renum cft pzopter mala 
completione ecq? calida3 a qua contingit Itqfieri 
bumidum pingue ipfo£ 7 fubdantificum. c;2 ex- 
pellitur ab eis res pluri9, cum materia feminali 
in partibus p20piquis inucnta.que Virtute Dftni 
it 209 cercit allegaro ca°.aut vere contingit Difpo 
ex parte renu.p2cpter foztc commotion. i eis fa 
ctam.7 appetitu ad coitii.7 frequmre memoziaj 
actus uenei ei 7 eductionis cius. p2optcr quod e 
longandi funt patientes hanc Difpofirionc ab af 
pectu dgurarum fo2ofa£ puellam ? pulchrarum 
penitus, vt ncq3 tangendi ncq5 Videndi cis copia 
tribuat:£eodo2us feifeianus 20 pzactice z° ca°. 
£t in hac quide' huius caufe Deductione, includit 
etiam Declaratio caufe,que tenet fc ex p rte ipze 
f iortis facte in memb2is p2iiKipalilu3 7 tu confi 
dera. quonia habenti fundamer.ru in tbcczia mc 
dicine ex his pzincipiis \xc facile aperiri poliunt 
3n fuma igitur Difpofmone huius fpcctabil Viri 
facile tn vna veritate complectendo.videt q ocq 
p2edicte caufe oii pofittone eius non leniter edici 
unt pzerer p2ima.que fuit multitudoex parte fe 
minie.no eni rationabile efl materia iucniri ml 
tam in C02002C cius.quoniam egritudo a*ontca 
fmt.7 tot 7 tantis fuit pollu.ionibus cuacuatus* q? xfq5 ad fubftanttfici bamfdt eft 
ccduccus.*noncm'5 eft rationabile ntft quis ratio 
nabtliter oefedere vcllcr.qp maria fucccfliuc eft eo 
generaretur 7 multiplicaretur fecundi! fucccffiuu 
aque carnis 7 alio? ciborum notabiliter reftaura 
rium frequentem vlum.Bt vci o materia m ipfo 
fubrilitace peccat mag.quod Denotat eius aquofi 
tas muctlaginofa parumper.1? a uta eft non raro 
quod oftendit aliqf punctio in Vii percepta, ctia 
acuitatem percipit aliquanta ex caliditate putre 
dinali acqmfita.quodoftcndt materiei exeuntia 
bozridua fetor. Similiter etiam bec 
do ni boc viro fpectabili inualct propter fecun 
dam caufam ex parte nocumenti in vafia con 
feruantibus oelatoztis i eiectoriis aiTignatis.iaC 
iterum tertia caufa concurrit.eo qz aliquoriens e 
mittit vzinas pingues cum feminali materia in 
fundo Vab 7 fedimine bumozofo fedettbus n p n 
guedine in V2tna fupernatantibus. que fmecali 
Ditare notabili nequacf fieri poteft.Similiter ec 
contingit ad banc oifpofitione aifignari caufa qr 
tam.eo qz vt in pluribus materia in pollurione e 
mittit in fomno fuo imaginationead tactum tmt 
lieris vel vencreu actu incitante. vt femao fuua 
aftirmauit.Sx bis omnibus inferendo concludic 
cp bec Difpofitio non leuis eft.fed veren Ia mfcuJj 
eo qz ad tpfius pzoductione concurrunt quattuo 
farno a genera caufarum.que fuperiue tacta fune 
Secundo qz ofpofirio bec multum cronica fu 
it quare Difficulter rcmombil*. Xertio*qz egririi 
do etati virtuti 7 complexioni fatis pzopozttbaC 
reiftit. Qu arto qz baoiruiine co2pozm fat} no 
tabiTrextenuauit. Quinto qz virtus pari ntis 
fatis oebiT eft.licet tn pzcceienribus fuerit Debili 
oz.£x quibus omnibus clare cdeludi poteft. q> pa 
ttens ifte multum D;bcr eiie attentus foilicitus 1 
vigil in fui curation. ,que quidem tu Duo prietur 
capitula.f.in reg mme ex parte fex re? non natu 
r alium p° Deinde ex parte conucmentis applica-:, 
tionisrerum medicinalium iced. 
Capitulum fccudu oe cura gomozce p oietam* 
Tbzo pzima igitur re non naturali inclinetur rgi 
men eius ad aere calidum rcmitTe.aut adfrigidu 
leu frigiditatc.eoqz lapfus non euacuatur a cali 
dttate multiplicata in renibus 7 epate eius, vtlu 
pza vifuni cft.quod etiam apparet ex cictura vzt 
narum 7 a uitate 7 fetor ex materia pcrccptj. 3te 
rum inclinatur eius aer ad ficcitare5 notabiliter 
tntenfio2e.cj> fitfngid'faseius pzopter confum 
pttone.que necdTarta eft in multitudine materie 
rum.que fuperabundant.nullus enim aer exedite 
qualitatis eft fibi conuenicus.pzobat qz calidus 
enim Valde pzopter otlTolutioncm marerierum • 
7 bumidu3 pzopter laftitudine 7 moUificationej 
vafo? timendi funt.3dem etiam intelligendu e 
De camera Domo a loco in quibus mora contrahit 
Dc motu 7 quiete, motus omnis videt’ ab boc 
patiente vitandus elTe.ne pzopter tpfum materie 
influxu ponantur v caloz naturaf oilToluat. et a 
conuenicntiop ratione in materias pzobibeatur 
Omnis enim metus foztie multus paucus 7 qui 
ete cdmixtus comunicant in boc.vt calozem eft!'- 
tiant foztio2e.5a pzimi Doctrina fecunda ca° 15% 
Sed calo2 foztificatus attralxdo materias 7 Dif 
folaendo noceret qz 7 cctj.dn fumma igitur Qete 
Vtarur omnino.? abfcfadat a fe omne cxercitiu5 
Mttllnm enim ta'c conucnfc ei in fine rei f bie- 
niarit ca* t5°.2Daxime autem exerettiu effugiat e 
quitandi.i omne illud per quod foztis eft ? necef 
faria in cozp:ze oiftepfio 7 maxime in partibus 
fptne i eerj. De fomno i vigilia, fomno vtatur 
bic nobilia in quantitate mediocria longitudinis 
talia enim iuuat ad Digerendum materiae i ma 
turandum quas inuenit.? eaa ad fanguinia natu 
ram conuertit 7 calefacit conuenientcr. 7 tranfit 
caloz per cozpus1? calefacit ipfum caliditate na- 
turali. Si aute fomnus inuenerit bumoj.ee acu 
toe colertcoe.? perdurauerit cius tempus calefa 
ciet calozc cxtraneo.za pztmi Docta za caB if nt 
la caltdttatf ertrat.ee additio buic cozpozi conuc 
niene cfl.cum tamin tpfo imtemarur putredtna 
Ite calozis Vcftigiu3 Vt fupza Deductum eft. '5git 
fomnus eius Debet eile magis interceptus cf logi 
tudine continuatus. 3ta vt pluribus fomnie fatif 
faciat ncceffitari oigellionis i vigoiationis calo- 
zie.q’ per Vnam Dozmitione longo tempoze co» 
tinuata.Vigilie autem rufi ftnr menfure exccdcd 
didentur ei conferre pzopter exiccattonem mate 
rierum ? confumptione ipfa? que fequitur ad eaf 
ct cctj. De accidentibus anime«accidcntia vero 
anime.per quozum applicatione fubito fiat forttf 
motus in fptritibue i bumoibus ex pzedtctie pj 
tere poteft non effe fibi conuenientia.fiue cx eisj» 
tingat fieri fubitum motum in pzcdictis 6 circii 
ferentia ad centrum.ftcut fi t in fozti rimozc \ fi 
milibus, fine fiat motus oppofitue pzedicto i 
centro adciromferenria ficur fit tu vehementer 
iraennd is. fiue fiat agregatua ex vtrifq5. fVcat 
patet in pztncipio 7 perourattone cius, per tales 
enim motus noceretur coutir ue 7 fiime pzopter 
Debilitatem que fequitur ad refolunoue fprrituu 
n pzopter inobedientia macerie ad Digeittonem 
congruam.Tleq5 etiam motus animales paulatie 
facti 7 perfcncrantes conneniunt ei.eo qz p tfi *? 
Dimitto nature nunj fequuurur nifi illud quod 
paulatinefit.zapztmi Docta2a ca’ iz°3girur neqj 
Debet ipfe longo tempoze i fixis imagtnattdtbua 
affligi vel triftari.a maxime iit' que mouent aiaj 
ad imaginatione coitus.tales enim imaginatdel 
Vel affectiones animales tmpztmuntin cozpus 
res naturales.qucmadmodu accidit motus lagui 
itis ci.qut multum pzeparatue eft ad ipfum cum 
multu5 intentus fuerit ad conlidcrandu; res ru 
beas.qz confimiliter confidcrationc ad coitu coi 
pus illud paratum ad feminis eftufione valde fa 
cile pzomoucmr 7 intenditur eius Dtrpofitia vt 
ipfemet fuo fermonc teftatus eft. De replende 
* inanitionc.Q,nmf euacuaxio notabilis ab iftoe 
grotante euitari ocbet.omnis talis adderet ad 
cgricudinem iftam.eo qz materie per cujcuateef 
ponuntur in motu.£t iterum qzinatua caloz ex 
caru5 frequentia Debilita tur.£t fi omnes cuacua 
tiones boc efficere poffent. opozta tamen vt (p 
bibeatur talis egrotans ab euacuatione per foiu 
tion: nature.&iafuatio enim per foUmonem at 
trahit ad mcwbza feminalia materias pzopf vi 
ctnitatem.ficut ct euacuatio per vzinam csdc ra 
rionc nocet eis f bzeuiarti ca° 15°.Si ,ppt* 
aliqua contingentia aliqua fozet ei neceilarta era 
cuario non videt ei conferf polTe mfi vomitus fu 
doz aut cltllcre.quo? quodlibct opozter effe lei s 
vt euitet agitatio ? fluxus materie? 7 Debilitas innati calozfs 9 grauamwe in m artes femina 
libu0.Dc numero aute tpfof vomitiu5 lene 9 ydo 
neum elTc poffet ittud.ft aque Decoctionis femfe 
raffani.f.tii.firupi fimplicts totum 
boc tepidum exhibeatur ei iam pzecibato cibis 9 
potibus in qualitate 9 quantitate fubdantia et fa 
p02e Diuerfis vt magis fadiditus ftomaebus 9 na 
ufeatus ab eis inclinatu ad vomitum. £t fi p bec 
non vomeret facile imponere Debet Digiti! in 09 
fuum titillatione faciendo in gargalione.9 ed ca 
put meri.letie vero fudattuu tempoze neeeflltad 
effer boc.”B< aq ozdei.J.iii.virii albi fubtilts fumo 
fi aroma albi.f .ii.totum boc calt 
dum exhibeatur in potu poft mediam noctem bo 
za qua placet. 9 congrue cooperiatur pannis et 
fuper Dozmtat.Clidere inter omnia effet looc. 
aque Decoctionis foltozu blete folat virge 
pafto2is ana ru..J,i.y.vitellum om 
vnum cici oe nenufare olei ro.ana.J.ii.faf cornu 
it!s.3.i.5‘.fiat cUTlere.laudare ipfum in fero mag 
ante cena q> in mane afiumendii ee. Poli boc aut 
confiderandu.# caueat a multa 9 fozti rctenride 
que euacuari Deberent.fiue fint feces fiue vzi 
na.fiue materia feminalis multiplicata, vt conti 
git in fine euacuaridis pollurionis.talu! materie 
rum enim omnium foztis conftrictio multum no 
ceret.JEx retentione eoq2 que cuacuart Deberent,p 
uentunt egritudines comporitionis 9 optUatio U 
xitas fpafmus 9fimilia.fed motus concufltuus iti 
fpifmo augmentat idam egritudine vt fup2a vt 
fu5 el!.9 colligitur in zoa tereti ca° p° qz 9 cetf. 
Amplius enim ex retentione euacuaniop pzouc 
nir frequenter purredo 9 calozif innati conftrtcto 
9 ipfiua ad igneitate cduerfio za p2imi Docia za 
ca° i <5° De retentione cof que euacuanmr.3de fuC 
caufe buius egritudinis 9 augm-eci eius vt fupza 
vifum el! 9 cctj.Toec oe inanitione 9 oe repletione 
futficianr. De cibis 9 potibus pzemttrendu5 p® 
y euirari Dcb>;t omnia nufentia fiue fint cibi ab 
folute.fiue cibi medicinales aut medicine ctbalea 
que multum nutenria funt.omnia enim talia ma 
tatam augmentant. et pzima canfa5 UIU9 e8ri 
tudinis fuperius tactam fo2tioze efficerent, fubtt 
liter tamen intell igendo illud nifi fozte totius co 
p02is Debilitas ad oppofitum piomoueretur.tuc 
enim otmiiTa egritudine pzincipnli De qua hic a 
gitur ad Debilitatem pzincipaltter 
eiTet.Similtter etiam euitanda funt omnia que 1 
venerem inducant appetitum ems excitantia .q 
lia funt vnctuofi pinguia ventofabilia 9 fimilia < 
pzopter caufam aifignata.qz vtedii ed eis q huic 
Difpofitioni aduerfenturta3 qualitatibus p2imi9 
q> fecundis cjj> a pzopzietae boc operando.De n« 
meroquozu3 famofa vfirara ab auctozibus m vi 
fpofitionecalida funt plura.v> aqua Decocriitf Le 
tiu3* que pollutione abfcindit.9 nenwfar in cibia 
9 potibus affumptum.quod libidinem repzimit. 
£t coztandzum fecum omni modo acceptu fiue 
p2eparatum quod melius cd.fiue qualitercuq5 er 
bibearur.£t femen poztulace 9 planta eius.que fe 
cundumplurimu3 abfeinditeottum z° cari ppzio 
caMicet crediderit q ipfa augmetat 
coitu3.9 illud videtur effe in complexione calida 
vt2lmce.ibi.Bnpliusmirabi!ee femen lactuce 
quod abfcindit fpermatquando multum vtiturQf 
ea vt 20 cah fuo loco. 9 fuma celeritate fueeump 
eis qm polluuntur i Otctif partte p2Cp2to ea\ 
Smplius vfu6 oliua$2 olei in cibis, vius ent'5 olei 
optimus cd.q2 min02.1t fperma 2oa tereti ca° z° 
Sdbuc etiam folatrii quod pollutionem abfctdtt 
2° cari p2op2t‘o ca°.qz cum iftie aut cum ipfo2U5 
aliquibus femper opozteret omnia cibaria con 
frangen8 fo2e. et petabilia omnia 9 maxime CU5 
illis que a confuetudie nd multu peregria dident 
inter que melt02a femper funt lactuca p02tulaca 
Viola 9 reliqua alia ;dis fimilia.Conuenit etia ei 
agrefte aceti aerts 9 vfus r< oif 
cibaridu confractio cum eis ita q nun<J ab alu£ 
ipfo£ fecederc oebet.ftcut gela tina pedibus aiali 
um elixis in aceto maceratis.Coucnit etia ei vf0 
pifeium 9 maxime fontalium aut fluut02ti aut la 
cunum conucnientiu Vel valliu5.qui funt a fet02e 
9 reliquis abominalibus pafltonibuf clongatt.qui 
condiatur cum oleo.vel acetofiscondiet ftnt 
fcium vero maritimo2u vfus non ed laudabilis$ 
pter caufam nota.lac vero a cafeus reces aut me 
dioerts falis ed ei conueniens a aqua lactis aceto 
fi a qua butiru extractum cft.De carnibus vero 9 
uentunt omnes animalium filueftriu 9 auiu aqua 
tica?.9 in fuma omniu animalitl carnes maere ri 
valde pingues mufcnlofe 9 lacertcfe funt ei 
uententcs.Utno aute vtat rubeo claro aromatico 
conuenient) fumofiratj confracto fi opo2tunu erit 
cum permixtione aque Decoctionis granos co2ia 
dri feminis lactuce aut p02tulace vnii ex bis acci 
ptendo ad libttum,£go vero foleo cis dare aqua5 
Decoctionis gumi arabici.9 iueni in ea tp2elTione 
notabile.Similiter in aqua Decoctionis radtcuj 
nenufaris exiccari.JEa vero q velut cibalia et me 
di inalta ap20p2tata funt i bac Difporirtcne a fli 
gido p20ueniente. funt ftcut ruta 9 feme e:ua. ca 
lamentu montanu femen agni cadi andaebeeba 
carui 9 ciminu 9 bec duo macte torefacta 9 meta 
q c nobile farmacii in ingrofTan0 Iperma 9 confoz 
tando vafa eiusad retinenda ipitm 208 tcrcit c° 
21°. De bis que pure medicinalia funt abfqj calidi 
ditare in bac oifpofiticne calida laudata funt fi 
cut nenufar fuccus canne bumtde.folami5 02tula 
num iufquiamus pomu vflu camptea fpetiali,p 
p2tetate. Que vero laudantur in bac oifpofito 
ne a frigiditate p20ueniente iam tacta funt.Olu 
ra igitur pzeter bec compofita ad banc egritudi - 
nem ab auctozibus reperiur tur eximie collauda 
ta.£t non nulla etiam feribenda funt.que cotttdt 
ana experientia contemplantibuf apparer eiTe vti 
lia.De numero vnu5 compof itum ed 
pus ide.Bt feminum pozrulace lacrucaru flozum 
nenufaris pzeparati radia! ne 
nufaris radic.arundinu 9 radic.folatri ana .j.Si 
camfo2e.5J.iuiubarum exiccatarum numero, xv 
oactilo22 infufo? in aceto per Dies octo 9 minuti 
rure calamenti montani ci- 
mtni tozrefactt ana.3.i.bulliant bec omnia i lib* 
X.aque fontis vfq5 ai confumptione medietatis. 
Deinde colentur cum fozti expzeflionc.9 colature 
addantur vini lib.!.5uccari lib.iii.9cla 
rificentur 9 aromatizentur cum puluere mente * 
<5olco autem ego bunc modii Defcriprioms face 
re longum.9 cum facio ipfum plene Decoctionis i 
potu e- bibco.3.it.cum,5. iii.aque fublimationis 
poztulace vel lactucarum 9 ed tante nobilitatis, 
qp nuncj> me occepit in operando.Paupei fouf at 7 leuiozi efpenfa medicandis foleo exhibere boc 
V* aque aque nenufar ts ana.J.i.f.firu< 
pi ro.antiqui firupt oe mirto miue ana 
.f.y.mifce 7 Detur vt fupza.teuius aute cfl fuer 
aquam poztulacc vd lactuce 7 tu elige libito tuo. 
Si autem bos incitante aliquo euacuatlo Vti op5 
non eligo aliud cp caffiaf. quam facto ex fua can 
na p2eparari cum aqua vel poztulace et 
exhibeo De ea. J.i.J .ad Duas ad plus. Compoft 
tum famofu5 lecudil ab auctozibus pofitu-e vfus 
confationis Diacimi vt feribitur ab Buice.vbi fu 
p23.Spettale vero compofitum in bac Difpofitio 
ne a caloze pzeuentete feribur ab 2Jtuce. 20a teit 
in ca° De exiccantibus frigidis* Cuius Oefcriptio 
cfl bec.Tfc femen lactuce cucumeris endiuie pfilit 
non triti co2tandzi licet nenufar.rute iufquiami 
albi ana.5.i.terantur omnia et fiat ex eis fuffuf.i 
pfius 7 Detur ex eo.5.i.£go vero ab bac Defcripto 
ne abfeindo pfiliu,qz non leuiter timeo De calidi 
tate cetralis partif pfilii.7 loco eiuf pono in bocp 
pofito femen portulace.7 feliciter operatur abfq5 
quandoq5 ab bac Defcripttone abfei 
do iufquiamu nifi in fozti caufa Valde .-quoniam 
timeo fhipefactione. Compofitum Vero ad bk 
Difpofitione calidam laudatu fimiliter feribitur 
ab Huice.ca0 De exiccantibus calidis 7 eft bcc. Tfc 
radicu tefttcult canis tozrefacti canabis capeftris 
ana aur.vm.fe.agni cafti.aur.ii.fe.caulta aquati 
ci aur.i.fiat puluis 7 Deturex eo aura' ♦ Compo 
fitum vero bzeuis Demptionis mihi vfitatum 7 
expertum cfl boc colicus ex bz uiarto Serapidis 
in S° tractatn ca° ty.Cutus Defcriptio eft talie.Bt 
femim'&lactuce.5.tii.f.fedenegi.3.tii.7 eft femen 
canabis t am fcriprnmfe.ru te. 5. i. f .fiat puluts et 
Detur ex eo.5 idn vino rubeo aut 
7 eft nobilis muamentt.Sx boc itaqs copofito aut 
fibi fimilibus fieri poflent electuaria confecttonef 
7 relique compofitiones 7 exhiberi vt 
fupza.Sta 0( e.sin trageam cum succaro carnfi 9 
pofitta vtoz coclear vnu integrum femper ante 
cenam exhibendo. Confectio bona ad intcttdc5 
banc fepe mibi vfitata eft b ecM coziandzi pie' 
parati.3.ii.mente.3.iii.feminu poztula 
ce cucumeris ana.3.ii.y.gilmi arabici eiminl am 
ana.5.i.Dzagaganti tozrefacti. 
nenufartf.5.ii*pulucri3ctur omnia fub 
tiliter 7 cum 5uccaro albo 7 aqua poztulace fiat p 
fcctto folida» 7 tnuenitur ex ea notabile iuuamen 
tum 7 qui foitioze edicere vellet addat fe.agrn' ca 
fti 7 fe.rute ana.3*i.f.7 erit longe efticatio. De 
feriptio Vnguenti ad banc intentione calidam ef 
ftcacilTimt eft loec.Tk olei ro.atiqui.J.ii.olei t5 mir 
to 7 dc citoniiQ vfti cemfe 
titis in aqua lactuce ana.J.i.ami 
li.J.i.f falicisffozum nenufaris ana.5.v.ca 
pbo2e.5.ii.fiat vnguentum i moztario plumbeo 
cum fuo piftello cum fucco plantaginis.7 nullam 
medicinam ab auctozibus Defcriptam inuenies 
efticatio2em ifta.7 tu confidera.qz bociactle tX' 
monftrari poteft ex virtutibus componentium fi 
bene nofcuntur.2ld banc etiam intentione eximi 
t laudatur ab auctozibus lamia plumbi.que poz 
tetur fupza loco alcbatim.vt feribit Saltcmis p® 
De fimpiici medicina auctozitate 'bypo.7 MuicL 
7 7 Z-fuicc. in buius 
plumbi applicatione Dixerit eiTe conffdcrandum 
20® tereti ea" De multitudine pollutionis in finej 
De biis autc que ab occfta pzopztetate poftta fut 
aquibufdam teffanttbus fefuifle hoc expertos 
eft vt femper poztctur anulus aureus lapide 
patio munitus. ?te5 anulus factus ex ferro quo a 
liquis interemptus futt.£t plura alia iflis fuper 
addere potuitfem.fed longitudinem effugies bcc 
folum que mihi rationabili iuditio a experientia 
cottidiana mea teffimonio auctozum appzobata 
funt feribere volui a cetj.ad laude Dei ame. 
Confilium de apoflemate Duro in Radice virge * 
Ste vir generofus egrotat apo- 
ftemate Duro in radice virge fue 
i fatis apud fcmur.apud quod apo 
ftema anterius pzope caflaneam 
tnuenitur etiam Durities notabi 
lis maio i Duplo cj> pa.£t ex vtrif 
q5 difpbfitionibu9 Dictis accidit in membzo fuo 
nocumentu in erectione virge a ipedimetti a i vo 
loci aeonuenienti cxpulfione virilia feminis tem 
poze coytus magis tamen impeditur feminis vi 
rilis em tlTto fi contingeret tpfum in nocte politi 
tionem tncurref.tunc em'5 accidit in eo Doloz te 
poze emiffionis fpermatts qui non accidit tepoze 
copfe cum mulierCiloarum autem ce ef 
fictentes potuerunt efle frequens a multum exer 
citium ludendi cum multere.a ctia frequens con 
flrictio vel etiam tactus virge cum manu pzopf 
que attractefueruntmaterieadlocumque oiuf 
nitate tepis idurate fueruklbotutc ct hac Duritia 
elficer foztitudo Virtutis expellentis materia me 
lancolicam afplcne ad inferiozes partes Verfus 
emozoydas a quibus per continuitatem venaruj 
materie pzopulfe fuerunt ad Virgam et in locis 
pzedictjs collecte.vnde app5 ex pzedictts ty ou> 
plex potuit efTe caufa materialie.St pzima quide 
flegmatica que pzopter Diuturnitatem tempo 
poiis qua contraxit in p3rte a frigoze congelan 
te vel calozc refoluente fubtilius conuerfa fuit in 
mHaj.z® vero materialis caufa potuit dtc melstt 
colica materia a fplene vel a chtli pzopulfa ad lo 
ca pzedieta que fecit illa apoftemata melancoltca 
inciptettdo.Quecunque tamen harum cocedarur 
eiTe materialis caufa apparet # minatur 
mentum arduum in pofterum ;utu£. Si ent ma 
tcria in pzedictts locis multiplicaretur non e ou 
bitandum quod abfemderet potentiam coeundi 
a emittendi vzinam claudendo Viae vtriufq5 jp 
pter quod opoztct ifle Vir fibi follicitus exillat 
De curatione buius Difpofitionis vt nuc fequitur. 
2fbftineat itaqj a cibis omnibus mricu3 langui 
nem generantibus vt funt carnea anttquoru aia 
Itum a falfamenta omnia a cafeus antiquus a on 
rus a valde falirus a legumina omnia pzeter ci 
ccra zubea a lentes a caules a panis furfuraceus 1 
cibi magne vifeofitatis a groffitudinie neruofe a 
nimalium partes pifeiunt frequentem vfum 1 Vi 
num etiam groflfum turbidum a nigrum a valde 
bzufcum vel acerbum.bec omnia euttare Debet, 
3n aliis aute cibariis licentiam babet.St motus 
frequens a foztie fuper cibo a fomnus pzolixus 
valde a multa cibozum repletio falftdium addu 
cena a ventris llipticitas a frequens accidentium 
anime euentus pzopter que foztis a velox moruf in fpiritibus 1 btmt02ibua iponatur.hcc ernnia i 
fuma cuirare oebet. £>20 regimine vero medi 
cinali videtur mihi necelfarium effc 1p2ouideac 
fibi cum ocro iftrumctis medteialibus. Ibztnu! 
eft vt a f Dic futuri lunaris vfq5 ad xii faciat fi' 
bi fieri ffoa3 oefaphcna oextri pedit per quam ex 
trahantur fanguinis.Jdiiuvel.v.pzemifla feper 
ventris lemtione fine qua non oebet fieri ffoa 49 
p2imi ca° 20. Secundu inftrumctu eft vt poft 
ffoa5 p2edicta mane imediate fequenti accipiat 
I xic mino2atinu.B< aque buglofe 7 capill veneris 
ana.f.iuagahci ellectt thimi epithimi foltculo$2 
fene ana.5 J.oiag2idii g.v.falis idi 
fi viola? ana g.v.lnfundantur cmnia i pzedictif 
aquis calefactis per oiem naturale.oeide vebeme 
ter calefiat -7 mifceantur 7 fozti expzeflione colet 
7 addantur eis ellectuarium oiafcene.3.iit.7 totu 
calidum tn aui*02a bibatur 7 tardetur poft ipfu5 
cibus ho2is fex 7 ante# p2andeat. va p2ecedete 
ho2a accipiat ciatu plenu5 aque 02dei calefactem 
pauco 3uccaro. Eertiu inftrumenti! eft vt poft# 
accepit mino2atiuu p2edtctu ote imediate teque 
ti accipiat hoc oigeftiuu quod cdttnuet oiebus. x. 
calidu5 in auro2a.a poft ipfu tardetur cibus hoif 
adminus iiii.Bc fe.oe epitbio.J.i.oximeir copofi 
ti.f .y.aque capilf veneris.f.ii.aque fumi terre.J 
ij.mtfce 7 calidum accipiatur. Quartum iftni 
mentum eft vt oiebus quibus aiTumit oigeftmuj 
falte3 oi rercio fero parii ante cena accipiat vnarn 
Detftis pili ulis.Bi aloes p2eparati cumfucco en 
la5uli lapidisa2meni 
to? ana 3.i,oiagridit.g.ii. falis indi g.iii. cum 
fucco bo2aginis fiant pillule oeomni.j.vi. 7 vna 
vel oue ad plus fufficient 7 attendat # poft# fuc 
rit purgatus ite? poterit vti eifde pillults ex eis 
accipiendo Vnarn bis vel ter tn feptimana alfnis 
Otebus. Quintum inftrumentum eft vt poft# 
acceperit oigeftiuu p2edictu purgetur cu tftis pii 
Iulis. Bi pilla? Oe lapide ida? 
B.ii.oiagridu g.i.fiant pili e CU5 f f oe epithimo 
7 accipiantur ho2a 7 cddttiontbus obferuandis q 
Oc mino2atiuo d icte funt ♦ Sextum inftrume 
tum eft Vt poft# fuerit cnacuatus ad localiaap 
pzopziata conuenietia tranfeundu eft.f acta tgif 
ablatione pilo? a teto femo2e bis in oie partes 
omnes inguiales 7 femozales tnvngantur hocvn 
guento.Bi fucci plantaginis fucet virge pafto2ie 
ana.f.tii.boliarmeni.f.i!.y.amtli.f.ii. rerre fi- 
gillate.f.i.ipoquiftidos thuris acatie fandarace 
fanguinis 02aconis ana.3.t.f .puluert 
jentur omnia per fe oeinde fo2ti cdtritione fim£ 
inco2po2entur m moztario plnmbeo cum fuo pi 
ftello. Septimii inftrumenti! eft # tota virga 
Diligenter inungatur cum oleo oe fifamo calefa 
cto quonia illud eft mirabile 7 ettam ex pzedtcto 
oleo tepefacto cum mufeo tn mo2tario bene tritif 
iniciatur tn canalem virge cum firinga quoniam 
p2imu eft mirabile 7 fecundu eft vltimu xxa teii 
tractatu 20 ca° oe cura apoftematie 0uri ta virge 
#tefttculo£. Oetam! vero remedii! eft empfu5 
iftud quod teptdu toti Virge vfq5 ad radice virge 
bis in oie apponatuiVfc furfuris a farina Diliget! 
mundati 7 vltimata cotr/tione puluert'3ati 7 eri 
bellati libj.armoniaci oiftoluti cum oximelf fgl 
litico mollt02ts 7 ellcctt.fMUncozpozctur fimf 
7 fiat emplj oiu ipfum in mozfario conterendo 
bcc enim eft vlttmu.vn xx9 tcrdi preallegato ca% 
£t iterum curatio bona 7 aperta ad illud fuma 
tur furfur 7 indefinenter teratur 7 cribelletur in 
cribro tenui 7 refoluatur armoniacum cu oxtmeT 
7 conficiatur CU5 eo 7 immittatur loco dum tepa 
tu3 retinet calore 7 reiteretur fuper ipfu affidue 
eft enim conferens omni Ourtcici.£t infra tteru5 
memoriam habet huius medicaminis ca° oe apo 
rtemate frigido virge Dum inquit. £t medicamc 
fumptii ex furfure 7 armoniaco predictii in ca° a 
polleat} in tefticuT efl medicamen mag conuenice 
locis illisa eftquado Vtrga apoflemat apofteate 
Ouro.£t attendat etiam vir ille modus 
minis fibt' Datus per euacuationes et Digerentia 
fup2afcripta conuenientius eft ad euacuationem 
tocius corporis 7 mundificatione ftomachi fpleis 
7 renum eius, qued ve£ dTe videbit cu pred ictas 
medicinas acceperit. Toec fur t que i oifpofitoe 
huius nobilis viri mihi electio2a vifa fuerunt et 
ipfa in falutem eius Dirigantur in dementia 
potent}. 
Confilium De exituris fnguinis.7 continet tracta 
rus duof.Iractatus primus coetnet capitulu figu 
lare inquirens edentiam egrttudims. 
XDbiguu maxime videtur rc 
ducere Difpqfttionemhuius no 
a bilis ad vera cognitione 7 ade 
quatum capttulu.eo q2 apoftea 
tum 7 reliquarum eminentia 
rum cognitioneser fenfibua 
plurimu cognofci Debent.vt vifu tactu ab illuftri 
nm viroru Termonibus confitetur. Ueru3quato 
darius ttelkctus ex auditu acceptus huius oifpo 
Titionis veritatem enunciare poterit rationibus 
7 auctoritatibus conabitur enunciare.Variae aut 
materias in apoftematibus omniu partium copo 
zis contineri 7 maxime in apoftematibus lcco2u 
que emunctoria nominantur clare fcripftt J5aTs 
ad £>laucone z* tractatu t'40 ca°£t idem in libel 
lo oe tumoribus preter natura 40 ca°.3ta $ qua 
doq5 in apoftematibuT eruptiT iuuenta fuerunt co 
pora ficur fumus vel vapor mucus gtpfum lignii 
laptdee arena pili 7 vngues quare nimiru Ti apo 
ftema huius nobilis videf efte ftmile carnofitatf 
vt De ipfo videatur Dici pofle traditum effe f mo 
MC5 ab Muicc.f quarti ca° De exituris in fine ou 
inquit.Sr De exiturts qutde eft fpettes que vocat* 
turmuftoe 7 eft exitura que cum rumpitur quod e 
Tub ea eft Timile carni boutne 7 eft exitura vafaltf 
rotunda rubea.£x qutbuf liquide patere poteft di 
fpofitione hnius nobilis ad illud capitulu efle fdti 
cendam. Ht vero non parua Difficultas videt' in 
dudi in his. fi hoc apoftema videatur tactui 
facile cedcrejfortaiTis eius materia erit ex fagui 
ne aquofo grofTo flegmatt admixto congenita.qr 
virtute ipfiue epatis Digeftiua oebili 7 expulftua 
foztt propulfa erit ad inguen ibide apoftema faci 
ens.qualiter enim epatis complexione corrupta 
tn vniuerfo corporis frequenter camofitaa fuper 
augetur, vt i ypofarcaffu percipitur talitert 6 
terminata particulacorporis tales excrefeentias 
fieri conuenienter.concedendum elfe didetur. 
Quod fi ex tali materia hoc apoftema videatur 
efle congemmm.reducendu videtur eiTe polfibile ad capitulum oe mo20 De quo feripfit p2icepb 5* 
quarti vltimo ca°.3ntcr tamen duo vir pitue 
qitibufdam fignis oifcernere poterit, tlam fifue 
rit eritura carnofa vd vafalis rotunda, tunc pln 
rimum talia fiunt er permutatione apoftcmatil 
calido2u. Secundo q2 locus tactu calidus rep 
ttur. Tertio qz tangenti 7 compzimenti videt 
Digitum velut in foueam cadere. Quarto quia 
pulfatio concomiatur ifta vt in pluribus. Qui 
to q2 in eifdem reperitur refiftcntia cum aliqua 
li calid itate marime fi eritura fuerit carnofa. et 
etiam fi fuerit rotunda Vafalis carnofitate plea i 
Serto q> babentes eritura raro euacuantur a 
febie. Septimo q> er vniuerfali co2p02is oif' 
pofittone 7 habitudine reliquis generalibus com 
p2endi poteft.3n mo2o vero tactus inuenit molli 
tiem ercdlentem magis 20 leuiter comp2imedo 
cedit. Tertio q2 locus non ita calidus percipit: 
p2opter Eegma quod fanguini commirtu3 remit 
tit ipfum. Quarto quia locus non tanta 
dine verifteata collo2atur. imo mag albedtne ru 
beo admixta. Quinto q2 comp2tmenti percipi 
tur inundatio ficut in co2po2e aliqualiter vifco 
fo. Serto q2 materia mo2i fua vifeofitate vid 
tur in vnoloco magis cogi*egata perfiftere. tOa 
rerta vero eritura? p2opter calo2cm naturalem 
cius Vd extraneum vt in pluribus ad aliqualem 
piramidalem figuram eleuatur. T>oft \xc autem 
vt Dubitationem omnem ercludam in qua menf 
mea non parum inuoluitur.vt tanto viro rectiuf 
coufulere pofltm. Videtur mibi befitandum efle. 
an materia buius apoftematis fpetiem aliquam 
ventofitatis tncludat.JEt pzimo quidem auct02i 
tatibus p2callegatis confirmari poteft.fi em'5 fue 
rit eritura carnofa arguit epatis nocumentum i 
Digeftione quare p2incipium curationif inde pen 
drer.fi fuertt eritura alba nominata.adbuc illa e 
mala malitia matene.Si vero fuerit mo? ite? 
eft malignum frequenter 7 Dolo2ofum.VtTfutcc. 
feripfit vbi fupza.2ldbuc etiam rationibus oedu 
ci poteft.3n omni entm apoftemate cronico mali 
gnatur materia p20pter longam ftattonem i loco 
longa enimfirio materie in loco alTociat oe necef 
fitatepartis illius Debilitatem mariam.p2opter 
quod Debilitato innato calo2e co2umpuntur ma 
terie Diu ftantee in locis. cfnie p2t'us lauoabiles 
fuiftent. Secunda ratio q2 plurimii in materi 
a apoftematum cronicc? inuenitur aliqua mefie 
fpeties. Tertia qz •? licet in p2incipio illo2u a- 
poftematu non furcitmriaaliifbumo2ibus comi 
rta generatur tamen ibi p2oprer calo2is Debilita 
Quarta ratio q2 in lx>c apoftemate videt 
efte cdmirtum aliquid De mf ia per aduftionem fi 
guinis.aut per aduftione colere genita.quod dcla 
rant eras complcrio a babitudo. £ft enim bomo 
in quo fanguis abundat.qz bene carnofus 7 rubi 
eundus 7 confirmatur q2 veloces ercrefccntte apo 
ftematum ftgnificant abilitatem materie ad mo 
tum. €t Ix>c quidem aut pzopter caliditatcm ma 
terte.vt patet in apoftematibuf colericis 7 fangui 
neis.aut pzopter malignitatem a quadam Vene 
nofttate tn parte relictam ficut apparet in ferofu 
lis 7 reliquis ftmilibuscum curantur.loec igitur 
ratio videtur in boc nobili martma 
parere.Cum enim vt audiui fuiffet lx>c apoftema 
cum potentiali cauterio bcnecuratum.ite? reteff 
uauit. et ad illt$ quod pzius 7 foztc Deterius. £x 
quibus omnibuf Vt pzcmifi maxia tn mente mea 
viget anxieras.befito enim m boc apoftemate in 
uenire malitiam vettenofitatie per quam opo2t5 
tpfum reducere ad fpetiem apoftematum merico 
zu.rt maxime ad pzincipium cancri.quod male li 
benteroico.fedopoztetconfulente omnia recto 
fronte confcribere.quc fibi lumine fcie 7 opere in 
norucrunt.St igitur in buiue apoftematie circu 
ferentia appareat multitudo venarum fanguine 
nigro ad aliquam tendente rubedine * 
£t z° fi eius pzincipio fuerit boc apoftema ro 
tundum paruum cum coloze fufeo cum caliditate 
ffata. lertioficumcofueritDoloziftti 4* 
fi velocttj magnifice fuerit augmentatu. Quin 
to fi D0I02 qui in ipfo percipitur inflamatiuus et 
mozdicatiuus extiterir**bee videtur figna maxi 
mam includentia Difficultate5. que omnia confir 
mari potueruntex fequcntibuf.tla fi fuerit bo ca 
lidt' epatis vtens regimine mefie exeitatiuo Vt ci 
bariis valde falttie carnibus grotfie bouinif * Vac 
cinis multis leguminibus 7 maxime fabis cafeo 
antiquo •? Duro vinis fumofis aut rubeis aut grof 
fis caulibus eruca 7 iimilibus.Si etiam in eo fo 
lita elTe fuerit retenta cuacuatio vt emozoidaru5 
narium aut pulmonis.£t Ii bo multum in ira 7 
negotiis mcficis lepe pcrfiftens.locc omniu5 pze 
dtctozum teftimoniu afferre poflent.in quibus oi 
ligent! examinatione confpccra videbitur confiliu 
curationis conuenicns elici polle. quod nunc fe 
quitur. 
Xraaatus fecundus De cura Diuifus inj.capitu* 
JExpedito ca° inquifitionisegritudiniebuius 00 
mini ad regimen curatiuum condefcendo. quod 
in quinq5 capitula Otuidam. 
tulum Docebit canones curationis exirurarum in 
guinalium. Secundum capitulum ponit cano 
nes curationis mozi. Xcrtium capitulum poit 
canones curationis cantri.a quo benedictus Deus 
abfoluat ipfum. Quartum capitulum Docebit 
rectificare accidentia.tam in pzauts apoftemati 
bus q in cancro euenieutia. Quintum 
tum explicabit regimen per fex res non natura^ 
lC8. 
Capitulu5 pzimum continens canonef curatio 
nis inguinaliu. 
Oportet igirur vt canones iftos pzo fui curatioc 
Diligenter attendat. 1>zimo quidem in luna 
ri mcnfe martii pzorimi futuri a feptima vfq5 
ad.z4.Dicm (une eligat Diem fibi gratum vt 
ciatTicri flobotbomiam De vea bafilica dextri la 
teris fub cubito exiftente •? extrahat De fanguine 
ab.|.v.vfq5 aD.vii.tzanfactis vero Diebus, xu.fa 
ciat fibi fieri floboromiam dc fapbena pedie oex 
tri in Domelto parte crurif fuper cauilla exiften 
te 7 extrahat fanguinif.J.v.Sacra flobotomia 
quenti mane foluatur venter eius cum bac enacu 
atione minozatiua.Tk mcdulle caflie fif. nouiter 
a canna extracte cum aqua iactif.J.t.tbimi epitbt 
mi electi ana.s.i.reubarbari agarici clectozum a 
na.3.y.55 fpicecinamomiana g.ti.faT. gemme 
g.t.a cibo 7 potu per quinq5 Ixjzas abfhneat. 7 bi 
batur totum in aurora cum aqua lactis capzini 
calida.pod quas quiwfc bozas accipiar ctatu vnu aque ozdei calide.poft cuius aque potum p vnaj 
bozam p2andeat.Sumpto mtno2atiuo fequenti 
mane incipiat alTumere.f.ii.buius firupt cum ac) 
buglofe aut aque fcabiofe ipfuj 
in auroza non comedat neq5 bibat poli 
tpfum nifi quattuor bozis elapfis.ft flozu5 boza 
ginis bugloiTc ipericonis Valeriane tbimt epitbl 
mi ana endiuie calendule Dau 
ei feniculi ana partes ouas radicu bzu 
fci.A3.ii.fe.comnmu grano£ peonte et 
lupulo? ana.cftj.abfintbii altari eupatozii ca*- 
medreos camepitbeos ana.rto.ij.buliant in lib. 
X.aque vfq5 ad confumpttoue medietatj.oeind co 
lentur 7 expztmantur.et pzedictis addantur ace 
ti albi sl.lib.i.y.a coquantur vfq3 ad 
fpi(Tttudine5firup!.0umpto firupo purgetur cu 
bac medicina.ellectuarii indi Defcripttoe VOe 
fucci rofarum.5,1 
na nouiter extracte vt fupra.5.vi.bibatur in auro 
za 7 fiat curtcdia vt fupza. Secunda regula ob 
feruanda eft vt poli purgationem accipiat oi mae 
coclcarit.butus mixtionte.Bi trocifcozii De viol’ • 
troctfcos De roP cum femine acetofe ana.j.tt. fpe 
tierum triafandalo# fine camptoza.J.y.conbue 
Violarum. J.i .y.conferue rof.7 buglofe ana. %.ii. 
fpodii fubtililTime triti.5.i.fiat ellectuariil 7 non 
comedat poli ipfum nifi tranfeant boze tres * 
Tertia regula obferuanda eft vt venter eius fltt 
xibilis exiftat.7 fiqutdem natura non refpontfret 
accipiat omni 5a Die ante cenam Duas De illis pii 
aloes epatici boni.f.i.reubarbari ellectif 
mafticif fpodii refarum ana3.t.fa 
lis geme.g.viii.inFundantur in aqua cicozee Vel 
endiuie vfq5 ad cooperturam tpfozum per quiq5 
Dies Deinde ex eis fiant pillule 7 accipiatur vt fu 
pza * Quarta regula obferuanda talis eft. vt fi 
qua euacuatio ab eodem foltta fuiftet retenta. tlU 
co p20uocetur.fi enim a naribus fluere folebat fa 
guts fiat tpfius pzouocatio titillando in nares cu 
extremitate penne vel alterius feftuce. aut cuj fe 
cis pozctnis.Si vero retente fuiflent emozotdes 
fiat earum fricatio cum lacte fici.aut CU5 felle tba 
urt.aut cum aqua infufionis pifeium falitop que 
omnia mihi experta funt. Quita regula eft vt 
omnino caueat ab appltcatione acu 
tarum fuper loco apoftemofo. nifi maxima pzece 
dente Deliberatione 7 cautella vt iufertus tanget 
Sexta regula eft vt dum bec fiunt i die natali 
quater vngatur locus cum bac mixtura .'Bt olei d 
vitellis ouozum in fartagtne frixi.?./. olei De fi 
farno 7 de camomilla ana.JJ.medulle cruris vi 
tulli lactentf.3.x.Di(Toluatur omnia 7 adminiftre 
tur calida mediocriter et fuperpenatur lana« 
Septima regula eft Vt poft euacuatione omni 
mane ante pzandium 7 cena5 per Duas b02as ap 
plicetur ventofa vna mag fine fcarificatione in p 
te Domeftica tibie in medio eius magis carnofe 7 
ita fiat fex Diebus.3llis vero tmediate fequetibus 
fex apponatur ventofa p2edicta in Domeftica par 
ce cruris Diftantf a genu per Digitos quattuo2.£t 
vlttroa Die fcarificatione condecenti extrahendo 
fanguis.?. v. Qctaua regula eft vt fi per bec »in 
genta videtur apoftema Diminui 7 conualefcef lo 
cum pzedictis intendatur reiterando 
tas cum pzedictis pilfis euacuationes ventofatd 
nes cruris fine fcarificatione 7 iunctione pzcdca 
tlotia «gula e vtftp prdicti lioti Rideatur a 
poftema Detumcfccre fnpcrponarur hoc emplrm 
mibi fepe expertum in refoluendo fupcrfluitates 
cr p2ofundo mufculo2um 7 aliarum parttum et 
conucntenter eonfumit buttates.Bt lapidis mar 
pini ellecti 
g.i«; .medulle crurium vitullt. 
omnia.'? otUolutis dtfloluendis fiat emptoftrum 
ex quo calido bis in oie naturali emplaftretur lo 
cus.Si autem per bec p2cdicta non curatur nott 
laudo medicinarum caufticarum applicationem, 
ne p2opter fui acuitatem materiam furere faciat 
‘?fluntm ad locutu aliunde p2ouenire.ant a 30 q2 
non cuacuantur a gradu venenofitatis qua t boc 
cafu oubito. £3 aute fuerit circa tale5 eminentia 
omnino auferre confilium opo2tunu dl.vt admi 
mftretur cautcrt'113 actuale cuius figura fcribctur 
inferius.fit cura in adminiftratione ipfius di vt 
in boc nobilt ventris paemilTa mundificatioue.et 
in b02a Dici ab 02tu folia vfq5 ad tercias.fiant D 
Pendentia materierum fluxum circa locum, ita,# 
cooperiatur pannif infufis tn aqua rof 7 vino gra 
nat02um cum tetra figillata bolo ar.*? acatia con 
mixtts.Operat02autemcauteriu candere faciat 
vfq5 ad rubiftcatione circumcirca q> locum apolie 
mofum fine aliqua p2ofunoatione vfq5 ad tolem 
eminentie abfctfione cauteriando p20cedat.loct 
aut tumo2e ex fermonibus anotbomie cogncfcer 
porerit.ex multitudine venarum ncmo£ 
extremitatibus 7 oia at 
tente confideret.'? cum p2efentia illuftrium pbifi 
co2um talem operationem fieri confulo. Omnio 
enim p2etermittere talem operationefeeurius ce 
oiiudico. !Si ante tale cautt'115 fieret fupcrponat 
combufio loco boc vnguentum vfq5 ad cafum efca 
re.Btolei vior.butiri 
uantura inco2po2entur omnia.poft cafum aute5 
efcare optimum eflet*p2opter confumpttone5 reli 
quie materie 7 exiccatione 7 loci confortatione 9 
bufdam oiebus procedere cu vnguento apoliolo 
2um.poft illud autem 015 regeneratiuis 7 figtila 
tiuts medicando p2ocedere. 7 bec oe p° ca° Dicta 
fufficiant . 
Tractatus H capituli? fm De cura cancri. 
& ante ex fignis p2emilTi8 apparet materia bti 
ius apoftematis malignari.ita vt ad cancri fpee 
reduci pollet a quo glo2iofusDeus bunc nobile tu 
eatur faptentiflimc 7 multu blande in eius regie 
p2ocedere op02teti 1>2tmo quidem cu5 rectifi 
catione regiminis ex parte rerum non naturaliu 
vt 40 ca° videbitur* fecundo cu cuacuationi-' 
bus frequentatis.De numero elegatt'02 eft 7 
tutt02 vt accipiatur aque mclf 7 aque lactif cap2t 
iti ana.|.ii.epitbimi.5.ii.mifceatur 7 Dentur i po 
tu.Diebus autem intermediis gratia Digefttonis 
Dentur ftrupt acetof fimplicis.fiti.aque fublima 
tiouis rofmarini folio£ edere ana.J.t.Jndl em'5 
rofmarino p2op2ietas maxa mundificadi arteri 
as 7 venas taiusco2p02isamalamateria p20 
pter maxima vim cofumptionif 7 exiccatiois fue 
vt Diafco2idee De eo fcrtpfit in p2imo c° in vera 
tranflatione illtus.q2 multu app2obo vfuj tpfiuf 
omni modo afluptionis. Tertio vero cum loca 
libus ap20p2tatis non multu foztibus in cura et 
m pzocededu eft.£t licet pTiroa tilufirtu fenter tiis feribere polTem.folu tn illa q cotttdia 
na erperientta me Docuit vtiltora confcribere vti 
lius Duri. 1>2imo igitur marime vtilitatif efl. 
vt accipiantur piante 7 folia vndegeri qua fic vo 
cat Serapio d qua fit emplallrum cum aq et mei 
le.Diafcozides aure hanc plantam feribit erifmo 
7 cum bene-Diligenter attendatur efl planta qua5 
ttalici Vocant erucam ftfueftrem.De qua fecundu 
Diafco2tdem fiat emplallrum cu mulfa.i.aq mei 
lis. Secundum magne vtilitat} ell.vt acciptaf 
grana raffani 7 bene conterantur cum aceto leuif 
acredinis 7 er eo fepe locus emplallretur cance- 
rofus. Xert iu fpetiale dl hoc. Vt pallulam pin 
guiu lib.y,folto£ edere reccnttu ana.f.iti. conte 
ranntr fimul Diu 7 er cie emplallretur locus p (u 
'froll boc aute qz perfepe contingit locum vlcera 
ri fi ita contingeret placuit ad conftlii compleme 
tum queda marime vtilitat?s experimenta con 
feribere. 1>ztmu eft.Bt pulueris fluui 
alium trigefies ablute cu; 
aqua fonti8.J.t.mifceantur omnia fimul cu aqua 
mellis 7 fiat Ummentu. Sccundu efl. Vt litar 
giri Diu contriti in moztario plumbeo .f.i.ffucct 
folatri quantu fufticit incozpozentur fimul 7 lini 
atur er eo locus.potenter ent'5 aufert punctione; 
mozcficatione 7 mala complcrtone calida. Xer 
tiu; dl tucie pzeparate vt pzius.J.ii.litar 
glri.f.i.pulueris flo£ rofmarini.J.3.olei d ker 
omnia fimul longo temjpoze i 
moztario plubco.7 medicetur er eo locus.£lf eni 
potentius ad ericcandu materia; 7 virulentiam 
omnem. Quartu lingulare remediu ad omnia 
pzcdicta efl.vt er fucco piante quam quida vocat 
bei bam Dcmonis fepe liniatur locus.planta; aut 
banc iralico2u plurimi vocantalberga.XIltqut Vo 
vngariam vocant.7 dl marime Vtilitatis in feda 
do inflamationes 7 Dolozes m02dicatiuos.pzobi 
bendo vlcerationcambulare.vterperteufia vidi 
7 fozte illa dl piata vt mibi apparet qua Diafco 
zides crifmon vocat.De qua dictu; eft.Tlam odo 
eius odozi eruce firatur.fifr 7 fapoz vtriulq; ma 
gna; habent in fiT conuenientia vt erperietia pa 
tere potell.7 bec De z° ca° oteta fufficiant. 
Capitulu tercium oe cura mozi. 
1>zo erpeditione vero capituli tertii pzemitten 
dum q’ 7 licet accidentia que.f.mozu 7 aliaf erit» 
ras cmunctozialesconcomitari pollent, plurima 
effe poffit comunia tame funt mala complero ca 
lida cum tnflamatione 7 mozdicatione ibi pcrce 
pra. Durities etta 7 groffities neruozu cozdaru; 
7 panmculozu ibi erillentiu. Xertiu dl llupoz 
vel Diminuta ffatio ibide remanens.ad qd pluri 
mii fequitur ambulandi cuius re 
motione fiat vnguentu tale.De quo fepe locus vn 
gatur frigido aut leuilTime calido. Vt olei viola£ 
;.tt. amili.;.vi,cerule litargiri ana.; .5, pulue- 
ris melltloti camomille ana3.ti.cr0cig.vi. cere 
albe quantum fufticit fiat vnguentu Q' pollea bul 
liat in.3*itii.fucci lactuce vfq; ad confumptione; 
illius remotione vero fecundi accidenti 
Vt niucillaginu fenugrect'7 fe.lini ana.f.i.bddti 
moli 7 fubalbidi DilToluti cum modico aceti al.J. 
i.y.croci. 3. i.cere albe.J.i.j.mcdulle cruriuvitul 
li.|.i.crocl.;.i.fiat Vnguetu fm arte;. fhi 
poze vero remonendo aut in parte auferendo cd 
fert etia boc vnguemum imediate feriptu. De ex 
percie aute eft Vt inungatur fcpc locus cum piguc 
dinc tari. Secundu cft pinguedo vzfi. Xer- 
tium eft 7 alite fozttne vt Angatur locue 015 ‘■pin 
guedtne Iconif 7 \xc dc tercio capitulo* 3n regi 
mine vero tam in actu*curattuo huius q> p2efua 
tiuo Diligenter infpiciencju eft.Opo2tet ent oiu; 
rerum non naturaltu; admintflrattone cum coti 
trarietate applicari.cu igitur p2edicte Dtfpofttd 
nee ertftant apoftemata cr materia faguinea cui 
etia fo2taffe non pa£ flcgmatie admtfcef falfi. 
3deo cpoztet regimen in cibis ad infrigidanda 
7 ericcandu inclinari.ratione tamen alicuiue adu 
flionis conueniret adminiflrari frigida 7 humi- 
da.£t pzopterca mihi apparet regimen eiue con 
uenientiue effe.vt ex frigidis 7 ficcie poa medio 
criter bumidie confrangarur. Sit igitur panis 
cius aliqualiter furfureus grolTus mediocriter De 
coctus paru falis accipiens 7 habeat ouplu ferme 
ti refpatu comunis pam'e:optimu aute eft vt pzo 
curet comedere pane pzecife er ozdec factii leuit 
falitum 7 fermentatu vt pzius 7 fit ozdcu 43 pof 
fe oepilatu.De carnibus aute vratur pullinif ana 
tinis perdicu 7 aute omnino 
fugiat.fifr carnes vitulinae vituli lactent} agni- 
nas 7 caftratinas.£t oefilueftribus vt lepozinas 
cunictilinas 7 fimiliter omnes leuis 7 facilis Dige 
fttonts 7 leuis pinguedinis.Carnes aute pozeine 
7 confimiles multu bumidc multu Vifcofe 7 pin- 
gues non placent.Cu; pzedictis aute carnibus fe 
per bultre faciat res aliqualiter infrigidantes cu 
ericcatione aut bumcctationcleui vt funt borago 
lactuca acetofa endiuta poztulaca atriplices fpia 
cbia bleta folia violaru femina comunia cucurbi 
ta fuis tempozibus recens 7 aliis tempozibus er 
iccata 7 pzeceteris poztulaca ficca. De aperienti 
bus aute cumcaliditate non tranfeendat. quale c 
petrofiT 7 feniculus aut qualis eft Daucus vel api 
um.Defoztiozibusinpauca quantitate raro fit 
mat.3ufcula etia De farina ozdei fume placent * 
Confimiliter etia 7 pannteu 7 far candru5 nomi 
natum.Caules aute 7 reliqua cibaria meTicitatif 
potentia includentia omnia Dimittantur.aroma 
tibus aute raro 7 in pauca quantitate vtatur.7 ft 
tranfeendat qualia funt crocus macis nur mufea 
ta 7 fimiliter leuiter calida.De fapozibus autem 
7 licet non videretur c(Te conuenics 
acetilpzopterea qz mliam excitat quia tame fi 
quid mficitat} in bac materia commifcetur. illud 
efl pzopter adufttonc genitu. 3deo non videtur i 
conuentcns aceti vfus.7 marime mediocriter ace 
rofi.3nfrigtdatemm7 ericcatincidit7 aperit. 
Similiter 7 agrefta fine fale aut leuilTime fal fe- 
dinis fuccus granatozum 7 conueni 
re polTciit.De fructibus aut euitet ftcut pira calla 
neas nuces auellanas ficus ficcas pbillicos pincaf 
7 reliquos fructus Difficilis oigcllionis opiUarios 
grolThnurrimeti 7 aliquid vnctuofitatis haberes 
vt funt nur ficus pinea 7 fimilia.fcomif aute Dul 
cibus peponibus ficubus recentibus vuis et confi 
milibus lenientibus 7 aperientibus facilis Dige- 
ftionis 7 boni nutrimenti vtt poreff.Uino autem 
vtatur albo aromatico fubtili aliqualiter potteo 
vel in fapoze mediocri.Dulceautem vinum oio 
fugtar 7 ccruifiam.et omnes potus fua Dulcedine 
vel fubllantia bumozes curfibfirati et cbulirioni 
tufponctes effugiat.Opttrou mc di ci vt potui Tuo temp02C teris 1 eRatfa n autumni femper c5 
miTceatterciam vel quartam parte aque fublima 
tionis bo2aginis.biemali tero tempoze confran 
gatur tinum ex aqua commixta et fubltmaticn* 
boraginis dua? partium 7 tertia cx aqua fublfa 
tfonts rormarini in panno de ftndone raro a tali 
tino vtatur.£x pzemiffts apparet qualiter aer ca 
mera a locus quibus habitat debent e(Te ad frigi 
ditarem 1 ficcitatelclinata. De annexis sute eoi 
tentur veRcs epar a renes Imo 1 totil cozpus mt 
tum calefacientes tt pelles tf pinas a fimiles 
fultas, longa en'33 Ratio in Rufis ftent eR talis pa 
trie confuecudo non mihi placet imo fi poteft do 
dimittat. De motu aut a quiete oicendu qp a I5 
exercitiu gratia confumptionis fuperfluttatu ca 
uenire videatur.q2 tamen co2puf non eR mnndu 
a exertitiu fuperfluttates agitando fluere facit, a 
eonfuetndo memb20? qz foztia memb2a fupflui 
tates fuas expellunt ad debilia.p8 p2t'mi cap* de 
memb2is in ftne.Hd quod etiam adiuuat ponde 
rofitas a fluxibilitas materie? indinates eas ad 
inferiua.qz laudo mag tt quiefeat qp exercitetur 
loco autem exercitii vtt potcR fricationibus pedu 
et crurtu tfq5 ad genu cum panno afpero factis. 
ftmtlirer fricationibus capitis a fpatula? ieiuno 
ftoebo tt materias diuertant a euaporare faciat* 
Omnia aut ale accidentia bu02es a fpirirus cale 
facientia ebulire facientia a inflammantia copua 
tt ira furo2 a fimilia.Similiter etia a pzomeue 
tia animam a C02pus ad nimia confumptione et 
exiccatione dimittantur.Zriflari autcafrequen£ 
follicttart oe impoffibilitate curationis talde no 
cent.Confo2tetur igitur a fperet fanttate quam fi 
bi deus omnipotens p2eflabtt tt fpero. Circa re 
pletionem autem iam factam qualiter p20cededu 
fit in p° ca° regiminis curatiui patere poteR per 
euacuatides tniuerfales a particularef ibi pofitaf 
Circa autem repletionem euitandam fieri bas r 
gula3 obferuet. Pzfma tt nuncp cibum accipi 
at rufi cognouerit pzealTumptum cibum fuiffe cd 
plete oigeRum.tn quo non paru3 plurimi alema 
nozum peccant muitu longo tepoze et fepe come 
dentes.Colligttur bec fententia 3a p2imi ca6 oe v 
gimtneeius quod comediturabibttur* Seal 
da regula eR tt nuncp cibum accipiat, ntfi fames 
ipfum inuitet.neq3 tardet accipere cibum quando 
famefeit colligitur tt fup2a. Xcrtis regula e tt 
femper pzealTumat cibaria leuia a lub2icantia de 
quibus tnpzincipio capituli buins libu' colligit] 
tbi fup2a. Quarta regula eR tt nunij ctb«5 ac 
cipiat tfq3 ad completam fatttate.Detert02 em'3 
comeRio eR que Romacbi grauitate efficit ficut de 
teri'02 potus qui in Romacbo natat a fluctuat. et 
colligitur tbi fup2a. Quinta regula cp xvxnqp cf 
bu3 comedat nifi tpfu5 perfecte maRtcet. qui em'5 
odit vitam fuam. cibum fine optima maRicattoe 
deglutiat. Sexta regula cR tt nuncf in tna co 
meRione diuerfa a plurima cibaria afTumat a po 
tus etiam diuerfos contra omne alemanoxu TU15 
nibil enim deterius qp diuerfa cibaria fimul coti 
iungere. et cum boc in comedendo tempns p2old 
gare. De fomno ante a tigilia fic p20cedat.Hu 
$ d02mire incipiat nifi per duas bo2as poR ctbu 
tunc enim d02mire incipiat fuper dextro p2tus 
latcre.oeinde poR p2tmum fomnu fuper finiRro 
fe vemt,Ooimitfa em refuprn in nfaiflo pdt 
aliquid vtilifatis afferre.qi fuperfluitates ad po 
fterioza Declinare facit. XDenfura autem Dozmf 
tionis non tranfeat feprem vel ad plus octo boza 
rum fpatium.Si autem contingeret excelTum f 
fomno a vigilia fieri.meltuseft in vigilia multu5 
excedere cf in oozmitione.p2olixa ent'5 vigilia fu 
perfluitates otuertendo euaporare faciendo a con 
fumendo C02p02a extenuat .Somnus vero fuper 
fluus cozpoza replet a bumectat reuatifmof gene 
rata materias ad loca Debilia fluere pzoperat. 
'foec funt que De regimine buius nobif vtilioza a 
perire potui.figura autem cultellaris cauterii fu 
pzatacti eflufta a fiat De ferro ad laude5 Dei ame. 
ConfiU’113 oe apollemate in inguine# 
Ifftcile maxime videtur 
cere Difpofitionebuiue viri ad 
veram cogniticncm 1 adequa 
tum Durum 
malignum in inguine tendens 
ad cancrum in omni apofleate 
tronfco malignatur materia pzopter longam (la 
tione in loco que arguit vel alTociat partj illiuf dc 
bilitatem maximam, quia Debilitato caloze inna 
to co2rumpuntur materie Diu flantes in locis et) 
fi pzius fuilTet laudabiles. Cura flobotomia.De 
Cnde.ft: caffte tracte cum aqua lactj.J.i. epitbtmt 
tbimi ana3.i.reubarbariagarict' ana3j.55.fpt 
ce nardi ana 5.v.falis gcmme g.t.fiat infufto 
latura. Det p20 minozatiuo. Dtgeftiuu.Bi 
bozagtnts buglofe ipericonif Valeriane tbimi epf 
tbimi ana.di.t.radicum cico2ee et endiuie calen 
dule Dauci feni.ana.cUt\pard.ii.radicum brufci 
cV5.ii.feminum comunt granos peo 
nie 7 Iupulo2um ana.40 J.abfintbii altari cupa 
tozii camedreos camepttbeos ana.cto.t J.buiiat 
omnia in libxaquc ad confumptionem medieta 
tis.pofl colature exp2elte addatur aceti albi lib.i 
5uccari Itb.i J.ccquantur vfq5 ad fpilTitudinem 
(y. Dof.f.it.cu aq buglofe 7 (cabtofe ana.J,iJ 
Eradicatio. ellectuarii idi ellectuarii fucci rof 
ana.5.i J.cafTie tracte cum aqua lact}.5.vi.£llectu 
eriu.Bt trcc.oe violis De rof De fpcdio cum femf 
rieacetofeana.j.it.fpodit fubtilifTimetritiet bu 
glofe ana. Janfiat eilectuariu. Dof coclear vnum 
expertum emplaflrum in refoluendo fuperfluiti 
tes er pzorundo confumcndo bumidi 
rates. 
Confilium De tumoze in tefltculo cum Duritie et 
odore-. 
Sfte nobilis bonomenfts 
t tat Difpofitione quam alias paf 
fus fuit faltem bis 7 eft tumoz cu 
manifefla Duritie in telliculo deje 
tro ipfius qui quandoque aftoci 
at fibiDolozem fatis verendum 
7.mfnamr ftbt bec Dtfpofitio carnofam herniam 
t pzopztc fi perfeueraret 7 conuertereturad du 
titiem foztem.Dpoztet igitur ei pzouidere citi 
fime anteq> res antiquetur. Gaueat ergo fibf ab 
omni legumine 7 a rebus valde falfis7 a multitii 
dine rerum acutap vt ptfeibua falitf finapifmo 7 
tonfimilibus 7 comedat pifcce elixos 7 frixoa. 30 fpiacbta bleta tura cice? ru.ri30 cii amigoaf vta 
tur palTulis ficubus ficcis arantits 7 confimilibus 
bibat Vinum albu fubtile 7 boni fapozts aliqual 
ter aque comixtum pzccocta tamen vfq5 ezit per ’ 
fectc fanatuf. Vtatur fparagtf ramponttolis lacrn 
ca cicozca lupuf 7 ftmtlibus.De remediis Vo me 
dicinaltbus omnino videretur mibi necdTarium 
cy tde nobilis faceret fibi fieri flobotomia De vea 
bafilica Dextri bzaebii per quam extrahere faciat 
Dc fangmne.J.iii.veLiiii. Saeta flobotomia feque 
ti Die imediate accipiat bunc potu5.B< ellectuarii 
t nd i. 5. i i i. 3*. bi ba t ipfum cum modico vini al.fub 
tilia 7 calefacti boza.x.? tardet cibum vfqj ad bo 
zam.icT.a in boza.i y.bibat ctatum vnu3 aque co 
cte cum 5uccaro calcfacte.Die vero fequenti ime- 
diate fuperponat tori tediculo idam vnctioncm 
calidamtctum membzum vngendo Diligenter 
abfq3 fricatione aliqua.Tfc olei De fifamo.J.ii*olei 
oe eufozbto.J J.mifce non calefiat totum fed fep 
accipiatur oe eo quantum fuffieft pzo vice vna i 
Cum ergo fecerit inunctione fupzafcriptam tunc 
datim fuperponat petia3 vnam magna rotunda 
amplectenteni totam burfam tediculo? 7 permu 
tet tpf«3 oi Die bis extendendo fuper petia ipfu5 
bene grofr 7 mediocriter fc3 empTm. Du 
ergo continuat idud cmpladru fi venter eius no 
e(T< t bene largus ficut edet confuetus tunc vtatur 
ido ellectuario oe quo ante cena3 alTumar coclear 
medulle febeden extracte cum aqua De 
coctioms folliculo? fene.f .iiii.caffie fidule extrac 
te cu5 pzedicta 3 Jiat elle 
tuarium.Cu5 ergo ido Vtitur empladro tunc oio 
quiefeat 7 non ambulet.? cum fecerit ida per fe- 
ptimana vnam feribat oe datu fuo. ego eni alia r 
media efficatioza feribam fecundum cy res ter- 
minauertt* 
Confilium De derelirate feu impotentia ad gene 
randum. 
Stionabilitercontemplati ea 
que Difpofitioe magnifici do 
mini comttj feripta funt fatis 
facile poted apparere caufade 
rilitatis vl’ impotentie genera 
tionis.Cum enim nobilis mulier eins Defectum 
generatiomf babef* no poiTit ex bis que ifozmatie 
feripta funt.opoztet illius caufam adignari viro 
cui copulatur et a quo recipttur.n5 c mirabile bcc 
imo valde verifimile videtur: 2fd generatione5 
igitur exigitur oebita vtrgc erec0? ereaiome per 
manentia ad boc vt virga conucnienter oe matri 
cis ingrediatur ?4bictem confricationem faciens 
Delectationem faciat.? eadem ab ca recipiat etia 
per Debitam erectionem conucnienter ingrefia v 
ga in eius concauitate fperma conucnienter eftun 
dat.cum igitur virga non bene erigitur 7 erecta 
non bene perdurat tales effectus Dicti no cofequu 
tur q ad generationem necedarii funt. Hmplius 
7 fi fperma in vafts pzopztts in quibus generat 
non ed conuenienter excoctu5 non poterit ede ap 
ta generationis materta imo impeditiua magis* 
Cum igitur tales ede in magnifico Dominoccmt 
te tnueniantur.mM mirabile fi dcrilis cd 7 mon 
fecundus.3ndcbtte igitur erectionis vtrge caufa5 
in eo accipere non ede ficcitati ligameto? 
cum btmitduf valde naturatliter 7 efatiue ftf.115 
etiam fpafmum aut p.iralefim membzozu geni- 
talium.tleq5 cum hoc atfuut oppillationee inter 
medium cozdts aut epatis exiflentes cum Defici 
ant Cigna talem oppillattoneui arguentia a fi et 
plurea alie pzeter illae pollent cfTc caufe ? coitus 
7 generationis impeditiuc 7 erectionis mcbzi na 
tamen videtur efie pzopiquioz <7 efftcattcz $ ma 
la p° bumida totius a maxme in renibus 7 me- 
bzis genitalibus augment3 cum multitudine fTi 
ea? materiem que naturalem calozem fuftocado 
extinguitt vel Debilitatem adducunt. n5 vetoftta 
tem ad generationeminccelTariaj generare polT5 
qz Deficiat crccttoTlcq5 etiam caloz potens eftad 
Debite coquendum materiam fpermatis quare fp 
ma generatur a quo? 7 flutd quod ncc generatioi 
nec Delectationi conueniens ed * 
Capttulnm dc cura per Dictam * 
lOuic itaq5 nocumento fubucniendoafi longo fer 
mone multtfq5 modis vti polTem.leuiue tamen a 
vtiliozibus remediis pzouidendu e(Te mibi vtfu5 
ell.3taq5 vtatur regimine fex rerum non natura 
lium ad ca.? fic.inclinantium licer cum menfura 
rerum fecundu gradum tranfeuntium modo pro 
cedatur adminirtrando cameram ? locum babita 
tionis ca.? ftc.abfq5 bumiditate vento ? rcuate a 
muris antiquis eleuata.dationem ? Dozmitione 
in loco terraneo euitet omnino.3n cibo Vtat pae 
recenti ouo? Vel ad plus trium oie? confecto cu 
femine napi pulueivato ita q? in vno pane fit pr 
dicti puluensa.t.Carmbus vtatur pinguiburiu 
uenibn3? laudabilibus non valde fal? CU5 fapor 
ex croco piper longo et puluere caude dinct con 
fectis.Bcria vero ? acetofa -i padilia 7 vifeofa cui 
tet condtta.£xercitio mane a ante cenam medio 
criter vtatur 7 ipfum pod cibum cuitet.Dozmi- 
tionem longam 7 max fuper cibum omnino fugi 
at. tcnga.enLDflzmiao ficut 
mulca dUQzrl 7 potuum repletio. £ffugtat folltct 
tas angudias iram 7 furiam 7 mala cogitamina 
7 continue medicetur De coitu? variis coeundi 
modis. 3udttie tamen 7 reucrentia bonefratia 
mozaliter feruata.Sudiat igitur lectiones ido? 
De luxu 7 coitu fabulantium oe mulieribus 7 si' 
ris tn coitu negotiantibus 7 accipiat fepe tauro? 
equozii pecuduj 7 alio? bzutozum varios coeudi 
modos/Repletione ex cibis 7 potibus multa oio 
Deuitet. looc eni maxime 7 coitu ipe 
dit. cunq5 cibo? repletione percipit ieiunio ipfa5 
cozrigcre melius ed cy cu5 medicinif. 
Capitulnm tercium De cura per medicinas. 
Dc regimine mcdicinaliu.ij.fimplicia collando 
quibus vti Debet a.z.compofita que funt ida. 
' Ozimu ftmplex ed vius croci in cibariis exci 
' tat eni libidine Vt Serapio fcripfit. Secudu 
ed pozu5 non tranfplantatu in aqua coctj 7 come 
dum Tertia ed puluis fc.emce ex quo bibatur 
.5.5.cum vino Dulci ante cibum. Quartum ed 
puluis Virge tauri cxiccatc De quo.3.i.bibat ante 
cibum cum vino Dulci 7 poteti. Quintu edeo 
medio grano? acclini ante cibuui 7 pod. 
xtum ed comedio fatyrionum recentium CU5 511C 
caro ante cibum Vel puluis eo? cum Decoctione e 
ruce. Septimii cli cyaamomuilihtile queek? 
mcilu ante f ibiifacit crcct/onc magna. Octaiiu 
ed politum gra noui tcdiculus vulpis cum fuo appenfoato alligatur coitum a erectionem facit, 
tlonum crt femen paftinace pulnen'5atum a eu 
Vino bt'bttu5. Decimum funt radices pingi fe 
pe comefte cum meile recentes * Undecimu eft 
cum nieUe fepe ante cibum acceptu 
Duodecimi! eft putate ftinco# a p2op2iecsude 
eius bibitus cum vmo Dulci a fit Dof eius.^i. 
Decimuterciu frequens comcftto paifo$z in ci' 
bis. Dectmuquartum eft feLapzirr quo fi inu 
gatur Virga erectione a magnam nflocratianrm 
in coitu facit. Decimuquintu efl puluis fe. lini 
cum 3iiccaro fumptus i abis.£t no q? bcc omnia 
C115 loee q? pzouocant fpermatj augmentu mirabi 
liter valent ad faciendu virge erectione a confo2 
tandum coitum omni fere fpetieconfortationis, 
nunc de compofitis otceudu. igitur 9 
p irum efl boc.ft fe.lini.J J.ptperis aL3.ii.mel 
lis cocti.J.i.fiat ellectuarium a ante cibum come 
datur. Secundum compofitu e boc.fk faf (lici 
vel carniu3 eius fupza eruce 
5*S.mifce a accipiatur cum outs fozbilibus a biba 
tur vinum Dulce poft. tertium compcfitum eft 
boc.Bi femen napi eruce paftinace ligue auts car 
nium flinci ana.5.iii.mufci3 J.malaxentur cum 
oleo oe pineis a poft triduum fiat ellectuariu cu 
f.tm.pemdia.a Itbj.mellts a efl mirabile a acci 
ptatnr mane a fero cum vino Dulci. Quartu co 
pofitum efl boc.ft fe,eruce.3.viii.cimini*3.iiii.pi 
pcris.3.ii.femen Defpumati.f 
v.ftat ellectuariu a eft nobile accipiatur fu ut pze 
dictum. Quintu com pofitu efl boc.B* 3uccari 
aLlib.if.coquantur cum aq oecoc.fc.napi 7 fuper 
addantur bec.B* pinee. ut 
cyna.fe.eruce paflinace an a.f.ttj.radic. yringi. 
5:iu.piperis al.a lon.ana.5.i.fiat confectio vt pt 
neara a accipiatur ex ea ante cibum a poli cu5 po 
tu vini al. fabrilis a aromatici. Sextu3 compo 
fitum efl boc.Bi mufei.*. f.Diftemperetur cm bal 
famo a ex ea vngatur caput virge mirabiliter c3 
fert ad faciendum erectionem. Scpttmu a viti 
mu5eft fozmicani babenriu alaf 
15.iii.olei oe fifao a De lilio ana.f.i.infandanf fo 
mice in oleis a per.vi.Dies foli exponantur.Dcide 
coletur a colature addantur locc.Be eufo2btt 3.i. 
ptpie rutbe .a iteru folt expo 
nantur per Dies viii.De boc virga a refticuU a in 
gutna fungatur a eft opttmu. 'bec funt flozes 015 
fermonum fapientum.Dirigat aute ea altiflimus 
omniu congenitoz a conditc2 in falutem domini 
mei faluberrimi a generofi Domini comitif b fpa 
no fua mia a pietate. 
Confilium De apoftemate tefticulozum 1 
Sta fuerut fterrogata a fup ple 
nam infomatione babent oifpo 
ftttonis refp rndeat} mtbt ad ifra 
fcripta omnia, 'bzimo a quato 
tempoze citra incepittumo2 in 
mcb2is genitalibus. Seciido 
fi pzedicttie tumor eft in ambobus refticulis an i 
vnn tantu. lertio fi eft in Dextro aut in fim'ft% 
Quar to fi tumor ille eft cum magna Duritie« 
fecundum fui torum aut in aliqua parte cum Du 
ritie a in alta cum moli tie. Quinto fi eft ibi rn 
bedo cum claritate aut obfLuritate. Sexto fi e 
ibi caliditas manifefta ciim punctione aut no. 
Septimo fi cft ibi pulfatio aut non. Octauo 
fi Polozextcn Jitur vfq* ad inguina Vel non. 
Ilono fi fentitf in loco illo pondus 015 grauita 
te Defcenfuf. Decimo fi in aliqua parte tnucmt 
p2uritii9. Undecimo fi fentitj aliquod itocume 
tum in vztnando Difficulter aut fi Vzina Diftillat 
tnuoluntarie. Duodecimo fi tumo2 ille contiue 
crefcit aut equaliter ftet.lHpparet ex bis que mibt 
referipta fuerunt in refpondendo adquefita/xti. 
per me tranfmilTa q> boc apoftema tefttculo2um 
atm looc q> eft magnum 3 Duritiei gradis no 
rum terendum eft p20pter quattuoz p2tncipales 
caufas. Quarum p2tma eft q2 tpfu eft cromcu 
3 raro contingit crontcum apoftema p2incipalis 
memb2t' feliciter terminari et fine gradi pericu 
lo. Secundil q2 ipftl eft ineptu refoluttont 135 
fenfibilt cj? infenfibili p20pter paucitate fua5. £t 
adbuc ineptum eft oigcftioni pzopter eandc5 ca5 
eo q2 aut nuncy aut rariflime putrificate materie 
fanari poftuntp20prer paucitatem bumiditatis 
earu que in omni oigeftione necellaria cft tam tn 
iuuatiuo q in nocirio Dicta. £t tertia cauf a eft 
iterii qz iam Edetur babere figna pzonuntiatia 
aptitudinc eius ad co2ruptt'enem.eo quia meb2u 
participat rubedine tendente ad fufcedfne. £t h 
q2 in inferio2i parte oret didetur dTe facta colle 
cttonem cuiufdam aquolitatts que non p20tendtt 
aliud q virulentiam ex parte apofteatis refecta. 
fzt quarta cauf a cognitionis buius apoftematif 
eft q> non apparet Debita fenfatio tn qnacunq5 p 
te quantitatiua mcmb2i apoftemati que Duo viti 
ma videntur dTe fufficientia figna tendentia in 
meb2i cozruptione vt colligi poteft 2a p2tmi ca* 
De caufis cozrumpentibus memb23 a 5a qrti tra 
ctatu p2imocap° oe cancrena et efttomeno 7 
rapcntice 7 continentif lib2tf.i5°.p2opter que oia 
inferuntf. Ibzimo necelTariii effe folerte5 Dilige 
tiam 7 cautelam in cura buius otfpo itionie. 
3nfertJ fecundo q> omne auxilium eidem necef 
farium iumoperc opo2tet eum dTe feftmu vt nuc 
fequitur in tribus capitulis fufticienter confcriptf 
1b2tmu eft q> vir ifte nobilis effugiat cibos et 
potus omnes grofTos vifeofos meficajz 
generatiuos vt funt panis a5imus no bene cocto 
f5 combuftus.pafttles cibt cantes antiquefalfame 
ta omnia legumina acria 7 acetofa cibaria oia ca 
feum antiqml ptfces cozpo2u.alleu3 ce 
pe 7 fimilia acuta.vinum rubeu5 vel ntgm5 acre 
vel ponticum.Omnia bcc in fumma Dimitter d 
bet.ln alite aute faciat vt fibt placet; Secudu 
vero pzincipale obferuandum eft vt venter buiuf 
Viri fit (Tuxibtlis benc.Si iero inueniretur nat' 
aliter talis p20uideatur fibi cum remediis iftte; 
Cluo? p2imu eft looc confuete Decocto 
nis quattuo2 herba? lib.i.bencoitte.s.vi.olei De 
ftfamo olei vi-* 
tellum vnum oui 5uccari rubet.f.t.mifce 7 accipi 
atur bo23 in qua minue grauatus eft. Secudu 
remedium pro fluribilitate eft.Tk mellis crudi li 
bzam.y.pulueris cimini.f.tt.falis indi, i .t’.J. te 
rantur omnia ftmul in mo2tario 7 fiat ellectuari 
um tn quo tmmerfe femper teneatur radices ble 
te mundtTtcate 7 facte figura Digiti mino2is. 
Zevtiu remedtil ad banc itenttone eft vt fi ab 
b022eat cltfterta 7 fuppofttozia tam Dicta omni fero accipiat.J.i.bufus dlccfuarii.B* mucillagis 
febeffen caffie fiffule ambozuin pzeparato? cum 
aqua lupulozum ana libzam. Siccari albi.f. it* 
pulueris fene.f.ij.falif gemme.3j.ffat ellectua 
riumoe quoboza media ante cenam 
Die aut faltern omni alterna Die accipiat quanti" 
tatem fi notabiliter folueret ac 
ciptat Vin'45 calidum 7 econtra fi parum folueret 
tunc fuperaddantur quantitati pzedicte fecundu 
Dffcretionem medici artantis. t>zo particulari 
cura pzedicti apoffematif in cozruptionc5 iam te 
dere icipientis vt er pzedictts oeclararuj ert. 
1>zemfttendu pzimo q in cura huius aportea 
tif nulla medicina notabiliter calida vel acuta ap 
plicanda efl.eo qz adderet in aptitudtnem cozru 
ptionia 7 facflfozfs. Ibzemittenduj fecundo q 
euitari Debet localif mcdicineappltca 
tio que fit frigida vel repercufluia.eoqz talis per 
Vfa5 cozruptionis inati calozis boc aportema per 
mutaret i cancrena 7 beftiomenu.f af kacbilo.nt 
lo em bo? triu pocentioz 7 fo2tioz elTet 7 fmedfa 
tioz q inati calozis cozrupto f quarti 7 aliis lo 
cis fupza allegatis. 1>2cmtttendu 30 q ois me 
dicina buic apoffemati conuentens Debet elfe in g 
du caliditatis non tranfeendens tertium.7 oebet 
elfe bumida remifTe bumtditatis non tranfeende 
tis fecudtl gradu. £t tertio Debet c(Te cum frigi 
dis aliquantulu5 refracta vt nue fequitur in Duo 
bus localibus fuper patiente particula applicadif 
Quo? pzimu ert empiartru toc.Tk tutie p2epara 
te cum aqua iii.olei onfancini 
olei violarum olei t5 nenufare ana.f j.y.croct'3.i 
folio? maluaril elirataru lib.i.mafficis farcocol 
le mirte ana.5 jt.farmc ozdei.f .ti.ftat emplartru 
oe quo actu tepido bis in oie lotus medicet). 
Sccundii remediu df boc.V* olei vide? olei 
onfancini .amili.f a.croci 3.i. vitellos 
ouozum numcro.ii.litargiri fpumfficati.f.i. fiat 
vnguentum molle in moztarto plumbeo cum fuo 
piffello. Icrtio iterum pzemittendu eff q oes 
partes apoffemati cireurtantes per amplitudine3 
fer Dtgit02um circunquaq5 liniant' boc Defenfiuo 
albumina Duo? ouoru olei rofaru olei De neu 
fareana.3.ti.boli thuris fada 
race vpoqrtidos ana.|. J.fiat vnguentii in mozta 
rio igne vfq5 ad benam g!utinofitatem.qui 
bus applicatis per.Viii.vel.r.Dies feribatj rtatu 
fuo vd querat aliud confilium quo marfme 
gere videtur 7 cito ad laudem Dei ameo. 
3te3,p eode Dzdiani Dicto Jobonito propf 
Difpofitione rtomacbi.Bf cimini feniculi ana libs« 
y.femims karui fffdeoeana.J.ii 
mifce.Bc olei De 021'gano De menta ana.?.i.galie 
mufcate.5.i.i'.vnguenti glutincfi.f.iit. cere qui 
tum fufficit fiat Vngucntu bene glutmefum adde 
do refine quantum fufficit. 3te pilfa? alefan 
gia?.3J.pulueris granatozu53.i. 
fimul cum miua citonio? 7 fiant pilfe er 01.5. vil 
3tcrum.'fe vnguenti .f.i.olci amigdolam5 ama 
raru 7 de hTamo ana.fj.y.mcdulle recetis bouif 
3.r.cere quantu fufficit fiat vnguentu molle. 1te5 
V< folio? bardane altee pzeparate ana lib.i.farie 
ftfarni lib.y.bddii molltficati cu5aceto.J. ii.cro 
ci.3.i.farine olei jrim fecis olei 
filio? albo? 7 tx fifmo ana.JJt.liat emplartru 
Ce quo mane 7 fero cmplartrent) tcHicult inuncti 
pziu3 vnguento fupzafcripto.Bf pulueris capillo 
zum venerie.fjitrageead renes.3.tiit.5'*mifce 
oe quo ante cibu fumat coclear Vnum pzopter rt 
nes in quibus patiebatur Doloze. 3temTV fartne 
ftfamt fenugreci ana lib.y.farine ozdei.Jaiii.fdf 
altce malue recentisltbj.olei 6 
fifamo lilio?albo? ana.f Ji.bdelii oiftolnti cum 
aceto acuto.f.it.fiat emplaflmj, 3tf.*Be olei oe fifa 
mo.f.t.bdelti DilToluti.Juyjmtfce ad laudem Det 
amen. 
Zrrctatus 20 De mcmbzie generationis tn 
lieribus. 
Confilium oe mala complerione frigida a bumi 
da matricis cum oppillatione renum a eo? mala 
complerione frigida 7 bumida. 
3fpofitio buiue nobilia Oomle 
vrorif Domini Antonii a ferof 
fa videtur pztcipaliter e(Te ou 
pier .£t pztma quide eff Di 
fpomatricis. Secunda vo 
ert renu5 oppillatto 7 pzcpzie 
finirtri renis que multum parata ert efficere 
ftemi i eo: ‘fcztma vero Oifpofttto ert egritudo 
matricis pzouentcs a mala complerione frigida 
7 bumida ipftus.Culuf quidem caufa magif afiga 
ri poteff pzimitiua que incipit licet non fit facta 
per cfTentia5 7fira.Caufa vero primitiua fuit ab 
ozfus in 6° menfe factue vel circa tpfu.er q° mul 
titudo fenguinis euacuati per viam refolutfome 
7 pziuatiome fpirituu fuit caufa Debilitatis eius 
Siccnim pzopter retentione mcnffruo? imode 
ratam contingunt tn matrice nocumenta 
tatis ‘?fuffocationisinaticalozistneai3taq5 au 
gumcntnm fluru3 fangutnis menlfrualis cum fu 
perfluit matricem ad melancolicas a Difficiles 
gritudmes pcrducit.et fuit fententia 2fuice.zia£ 
cii tractatu 50 pzimo capio Dum inquit. £x nocu 
mento alterationis mcnffruo? fupplead oefectu 
vel augumentf parant' ad additionem Debilitati 
multeris et alterationem fozme eius a paucitate 
concepttoniseiusa multitudinem abozfns cius 
a ipfius partium a Debilitate fetus cum nafeitur. 
toiri aute pzimifiua caufam. eo q illius abozfuf 
caufam eriffio fuiflie imoderatii motu totius aut p 
tium aliqua? a pzopzie mamds.quod valde fre 
qucnrer contingit in frequenti coitu a vario copo 
zis Decubitu tempozc erpcditionis.Tlon tamen 
beftto quin illius abtorfus caufa interius cucntcs 
potuerit effe multiplcr ficut augmentu flatis Vd 
aquofitatis que frequenter multiplicantur in 
ttllidoibus imo a i tota matrice a relique alte cau 
fe pares irt i £r quibus facile concludi poteff quar 
mulier iffa polf tempus abozfuefuit frerilis a in 
fecunda. £t er bis facile Deduci porcflquarc ma 
terierum alba? a vifeofarum curfus longo tepor 
perfeuerauerit a matrice.pzoptcr.n.Debilitatem 
iam afTignatam materia que pzo nutrimento De 
legatur ad ipfam Debilitate calozis innati ipfius 
in fupcrfluitates ffaticas per viam Digdfionie p 
uerfa fuitamo Dcbilitaf talis non folum eidem,p 
pzia fuit. Sed fuit etia5 epati cius eomunicata. 
ita vt maioz pars cbtlt a fla conucrtatj. eo quia 
flcgma eff faoguts Diminute Dccoctusp9 pziraf capfo De bumtaibus i faetddfe. 1Et fuit bec fnia 
3uicc.2ia tercii capfo tertio vbi inqutt.Tlom CU5 
multiplicantur egritudines in matrice Debilitat 
epar.7 pzeparant ad looc vt generetur ab eo ydro 
pifts.fit ex bis co2rdarieconcludt poteft. quare 
bec multer notabiliter extenuata fit refpectu bui 
ditatis generalis. Sanguis enim fiatteus in ea 
multiplicatus non eft materia nutricationi eius 
conueniens. Secunda vero pztrtctpalts oifpofi 
tto huius oomic e mala cdplexio rnu frigida 7 bu 
mida cum multa materia ffatica in eis oppillatd 
nem faciente.7 pzopzie in finiftro rene i quo ma 
gis contingit nocumenta 7 foztius p2opter mato 
zem Debilitatem tpftus ex vniuerfalt fenteria fa 
pientum Dicentium pars finiftra hominis M 
I102 eft oertra.kotmt etia5 accidere boc p2opter 
alias caufas quas gratia bzeuitatis obmitto. fit 
fi argueretur cp mala complexio renum eft calida 
magis cp frigid3.eo q2 caltditas in loco renum in 
tenfa percipitur.3gitur ibidem eft exceftus calidi 
tatis 7 non frigtdiratis.Cui motiuo Dicenda eft 
negando confequentiam.eo qz pzopter oppillato 
nem materia longo tempoze retinetur in parte. 
7 ebulit pzopter pzoloibitam tranfpiratione cali 
ditarem efitcientem.XDala igitur complexio frt- 
gida 7 bumida renum eft ipfa pzopzia egritudo. 
cuius materialis caufa funt (Tata mfta.fit poteft 
ex boc Termone ,pbabiltter concedi $ bec mala co 
plexto eft Duplex,f.frigida per eftentiam 7 calida 
per accidens. fit erit egritudo ipfa mala com- 
plexio Diuerfa complicata ex frigida 7 bumida 7 
ficca vt pzedictum eft. Quod aute quandoq? vzta 
ipfius efficiatur grofla aut mediocris in fubftatta 
cum multirudme fedimtnis 7 nebule 7 crtnoidali 
um* parttum 7 conttngttquoma p2opf 
potentiam virtutis cum tuuamenro rerum aperi 
tiuarum vel exercitio vel aliis caufis aperiuntur 
vie.7 Diftoluitur materia oiuerfas faciens (mpzei 
fiones in coloze fubftantia 7 contentis vzine, fm 
ipfarummaterierii Diuerfitatem.Sfccidit autem 
quadoq3 vzinam efte albam 7 fubftantia omnino 
fimilimam elemento aque.que contingit autrppt 
nimiam cruditatem vltimata.aut pzopter cali- 
ditatem in renibus attrahente velociter a remoti 
partibus 7 taliter contingit in Diabete vzinafaq0 
fas educi.7 foztaflts pzopter hanc caufam contin 
git in bac onmina V2inas aquofas emitti pzopt 
malam complexioni calidam in renibus eius acci 
dentaltter acquifttam vt fupza Deductum eft. fit 
ex bis omnibus facile oeouci poteft folutio pluri 
um Dtuerftratu3 accidentium in bac Domina eue 
mentium. Ibzimo enim ckre Videri poteft qua 
re Domina tfta aliqua to tempore fuerit a mcftru 
is p2iuata. Secundo qz in ea babudauerit cur 
fus matcrieru3 aibazz 7 a matrice pro 
ueniene. fit tertio ite? quare fuerit conceptde 
pztuata a tempoze abozftis vfq5 ad hunc Die5. 
fit quarto adbuc quare femen virile adbnc no 
bene contineat; fit quinto pzopter quid tanta 
extenuatione acquifmertt. fit adbuc Texto ,ppt 
gd in mictu frequenter perfeueret 7 ab eo fepe ab 
foluatur. Hmplius 7 pzopter gd feptimo vzie 
ipfius quandoq3 quandam mo2dicatione efficiat 
i uiis. fit ite2? octauo pzopter gd appareant i 
fubftantia albe 7 aquofe. Similiter etiam 7 no 
«0 pzopter gd 7 quandeqs grolTe fiant i fubfiatia 
V2in£ cius n tn colozibtis eius frequenter Sparta te 
mearum fedimina vel contenta plurimasreaV 
piant varietates.! aliquando videantur tn etf eri 
noydes petala trumbi attbomofe refolutiones vE 
furfuree a fibi fimtles.fturfus iterum p3 er pze 
dictis quare doloz in fpina eius a locis renum fre 
quenter fixus permaneat a plura alia iftis fimilia 
fpeculanti faciliter apparere polTunt. *bec t fuma 
videtur buius nobilis Domine Difpofitio fuccinte 
collecta. 
Capitulum fecundii De cura per Dicta. 
*C>zo cura tamen ba£ Difpofitionu licet regimen 
multo accurato a pingui fermone indigeret tam 
ex parte rc? non naturalium f medicinalium. 
fuccinte tamen regimen eius pertrafibo a ,pp2ie 
ex parte rerum non naturalium.llam fatis aple 
a viro fcientia a opere peritiiTimo ooctoze perfpi 
cuo £>et° falmonenfe bcc experta fuerunt.Que id 
tamen leuius in materia feribi poteft a Vtilius p 
tranfeundu ert.3taq3 locum habitationis eius eli 
gat ad caltditatem a ficcitatcm magis $ ad alte 
ras qualitates incltnatu.ita vt euitet mozam con 
tratere in locis bumidis a cameris terraneis et 
pzopinquts occurfibuf aquarii a antiquis edifictif 
expofitis flatui Venti meridionalis aut excellent' 
caliginofi. De cibis autem a potibus eligat eos 
qui funticlinati adcaliditatC5 pzimt gradus ita 
domnis cibus abfolutc Dictus refragatur admf 
ntftrationc cibozum pztmi gradus aut fecundi * 
£t taliter enim operando aperientur oppillatoef 
in renibus a pzobibebitur earum augumentum. 
et materia in eis aggregata Mcienter confuef. 
Conucmt igitur ei panis bene fermentati tf fimi 
la conucnicnter coctus non valde Durus qutbiif" 
dam granis feniefi artifittofe compositus. 
nes pullor columbozu paruozii auiiim 
anatulo$s a fibi fimiles conueniunt ei. De vola 
tilibus a carnes edi Vituli ga5cili 
a agni in quibus coquantur radices feniculi aut 
petrofilini aut oauci.£t De plantis etiam elligat 
caules feniculus petrofilinu oaucus yfopue meta 
oziganum calamenta a fimilia. Spinacbia vero 
bleta bozago enoinia lactuca cucurbif a cucumers 
poztulaca attrtplices et fibi fimiles non placent 
pzopter baram bumiditatC3 magnam nificum 
pzedictts calidis a aperitiuis Decenter temperet' 
ab ea.Hcett vero vfus a alto£ accidentium abfq5 
fiipticitate placet a pzopzie boznm in quibus cu 
incifione reperitur apertio.ficut tecinueniuntur 
in vino cttoniop in fucco a limonuj. 
De fructibus autem euttet omnes in qutbuf in 
uenitur flipticitas cum oppillatione a fupeifliia 
bumiditate et frigiditate pzouemetes.ficnt i pzu 
nis caftanea fozba citetis a fimilibus.Dmnis at 
pzeparatio cum fpetiebus aromaticis a $ 
pzie cnm croco cinamomo galanga nuce 3m‘ibef 
amfo cardamomo maio2i a minozi fptea nardi a 
fimiltbus placet mtbi a bec oe cibis Dicta fufficiat 
Iborus autem eius fit vina albu a fubzubeu fubtt 
le mediocriterfumofum a Dulce aromatien et flo 
maebo eius couemene fecundii cius confuetudte5* 
fct fi reperiri' poterit conueniens fecundii eius 9 
fuetudine pu£ bis coditionibus limitatu melius 
eft.cy fi fuerit alteri liquozi admixtu vel aque.irt 
bec oe cibis a potibus Dicta Metant. De exer 
citio huius nobilis pomme Diccdu ciknd cdpetit d exercitium.7 licet cozpus eius fit immundum 
maius tamen indubitanter fequeretur nocumetu 
ex Diffolutione 7 motu materiei ad infertoza. q 
iuuamentu5 ex refoluttone confeqnente exercitui 
tpfius. £t intanfum iuxta hanc fententiam pzO' 
ceffit SIu ice.vt conaretur abfeindere omne caufi 
que moueri faceret materiam ad infnrioza. ficut 
eft coitus.vfus balnei exercitii 7 oiureticozu mul 
tozuta i8a tereti 40 capitulo ftc inquit. £t pzobi 
bitio qutde cattfa? oebilitatiois eft Dimiffio motj 
7 coitus 7 adire balneatione plurima 7 Declinare 
ad quietem 7 tranquilitate plurima.Cibo? aute 
repletione magnam euitet ne fuperfluitates auge 
antur per viam indigeftionie.7 materie multipli 
centur in partibus.7 licet cozpus tdtgeret cibo no 
tabilis quantitatis.non tamen eft ei conueniens 
cum iam fuperfluitatibus notabiliterTit repleta; 
£t notabis iuxta illud veteris hypocratis affo 
ztfmo? za.tlon pura cozpuza quanto magis nu 
triuntur tanto magis leduntur. Cibi igitur eius 
7 potus Debet effe pauce quantitatis 7 multe nu-" 
tricationis.Vt laudabiles carnes vitelli ouo? bzo 
dia mediocriter piguta 7 fibi fimiles. accipiat at 
cozum quantitate qua ftomaebus fine aliqua ten 
fione vl' grauitate tollerare pcffir. De potu fifr 
eft eadem ratione oiccndu.De fomno autem eius 
pzeroittendu q tnenfura eius effe Debet paru5 Di 
ftanf a naturali menfura fomni tempoze fue nati 
uitatis confueta.Dico autem naturali ad qua5 na 
tura naturaliter non ftudiofe incitat'. Dico aute3 
confueta bozts fuis vt in mane 7 poft cibum i me 
ridie conuenientcr limitata in menfibus in gbuf 
opoztet naturaliter oozmtre. 3ndiget aute toga 
Oozmitione vt materie fuperflue conuenientius 
Digerantur 7 expulfioni pzeparentur.Uigiliaf at 
nullo modo laudo in ea.£t caueat ettam oozmif* 
refupine.7 pzopzie cum vefttbue fptne 7 loco fnu 
flritrura facientibus.multocicns.niacit accidere 
calozea Dolozem in renibus i8atercit capio zc in 
ftne:1>oftremo aute letari Debet 7 effe iocunda et 
pafftones anime triftantes ftlmopere vitare. £t q 
a fecundum qnofdam coitus ponitur fub animali 
bus paffionibus pzopter Delitiam ab anima in eo 
perceptam.Dicendu autem q falua femper pace 
audientiu.vir eius raro cum ea coire oeber.7 pzo 
pzie ft in tali actu mulier ifta Debilitari folet.Co 
itu ettam Vti Debet pzonc eo quia fatis naturalii: 
ftcca eft 7 macrcfacta. £ft enim obferuandum ne 
coitu multum vtatur. quia ex eo velociter Debi 
litatem tncurrit.7 quia Debilitatem ex eo accipit, 
cozpoza etiam ftcca babetes a coitu fuperfluo mf 
to velut ab inimico fibi cauere oebent.Stmfr 7 
macri quo? illia fubttlta fut 7 macra 7 conualefce 
tes 7 Debiles a coitu faltC3 multo abftinere oebet 
4° Xftmanfozis ca° oe iuuamentis coitus, £t bec 
De regimincex parte reru non naturaliu fucate 
Dicta fufficiant. 
Xractatus fecundus De cura per medicinalia coti 
nens.y.capitula. 
Capitulum pzimum De admintftratione eua^ 
cuationti minozatiuaru * 
Tegimen autem eius ex parte reru medicinaliuj 
eft in quinq3 capitula oiuidendu. erit 
De euacuationtbus vfibus vel particularibus mto 
2atis. J5ealdu3 erit oe Diuerfidibns opotunts. 
Xertiu erit D oigeftione materie^, Quartu 
erit De eradicatione materieru. Quintii 7 viti 
mu erit De confoztantibue a,pp2tatts renibus 7 
matrici* Ibzimu igitur capitulu completur ad 
miniftratione fTotomie fapb ne fi vtdebtmr op3 
tuna.Dico autequonia Dirpofitio eft mala 
xio renum 7 matricis vt fupza fuit frigida a bu( 
da cum materia flegmatica Dominante. J£t licet 
ita fit contingenter tamen materia i toto aut cir 
cba renes a matrice5 quecunq5 fuerit taliter com 
mifceri poffet q conueniens effet flobotomia pze 
dicta.licet bca5 ipfam aliqualiter fufpectam ,pp£ 
extenuationem que iam confccuta eft. Si vero $ 
pter aliquam De caufis accidentibus videretur ee 
neceffariaTlobotomia indicatione fumpta a Difpo 
fitione renum magis q matrteis fiat flobotomia 
a bifilica finiftre partif.Vnde ertrabantur fangu 
nis.f.iii.veLiiii.fecundum Difcretione. Tleq5cni 
hic De flobotomia parti patienti oicendu eo quia 
materia non eft in fluxu.imo fere iam tota fluxit. 
Si ante apparet flobotomia non elTe conueniete 
foluatur venter cum medicina foluente mirta a f 
ne 7 amatrice educente.quale elTet compofitu lx>c 
V< benedicte f implicis.J: y.eirrii idi dyafene ana 
3*i.Demr in potu in auroza cum.f.ii. aque calide 
matricarie vel artbemifte fi fozttozes medicinae 
querts.£t fi no apparent figna aliqua comixtoia 
cofe vel mefte flet in exibittone benedicte folius 
aut elfrii indi .pzo bac etiam intentione faciunt 
ptlfe oe fartocolla maiozes oeferiptione £Defue 
et pillule De yerra compofita et tu confidera et 
collige. 
Capitulum fccundii De Diuerfionibus.' 
Dtuerfiones autem que complent fecundu capitu 
lum poffunt-cffe admimftrattoncs pzouocantium 
leiu3 que ponantur in fuis cibis iuxta fententiam 
Suice.i8a tertii in fine.7 opoztet vt ponantur in 
cibis co:jz cardi 7 fparagi 7 pzopzie campeftris cu 
aqua ciceris 7 oleo cartami.ctia- Diuerterent has 
materias apertiones emozoidap fi natura conce 
deret eas.aut fi fuerint tumentes, et recte aperia 
tur cum fricatione cum Foliis ficus vebcum puU 
uere artanite vel cum felle tauri. Xertio iteruj 
otuertantur materie ille per fricatione fpatula? 
7 natium. £f quarto cum ablutionibus pedunt 
factis ex Decoctione artiremifie matricarie affari 
melliffe oztgani 7 fimiliu3. Simplius 7 vltimo 
Diucrfiuum optimum eft pzouocatio vomitus q* 
nia fuffictcnter mattae euacuat a renibus 7 ab ex 
tremis partibus vt colligendum eft quarta pzi" 
mi capitulo oe iuuamentis que affert vomiti. 
Capitulum tertiu De oigeftione materie?. 
Xcrttum vero capitulum completur per admitti 
ftratione Digcrentiuquematiasinrembu87 in 
matrice conuenientcr adeqnare poffimt.De quo? 
tiumero eft fy.acetofus compofitus oximel De fgi 
la vbi apparet fixa5 7 magne refiftentic materia 
effe.Defcribcrem autem egofte/fa fy.acetofi com 
pofiti.J.i.fy.oe bifantus.f J.aque artbemifte cu 
patozii 7 endiute ana.f .t.mifce 7 Detur i auroza 
calidum. Digerunt etiam materias confectiones 
7 ellectuaria apzopziata vt confectio De fetbus d 
feriptione XDefnein 2lnttdotario.3tem confecto 
De lacca.De ellcctuariis vero funt ficut cllecctua 
riu3 oe ligno aloes ellectuariu De ambza 7 mfta 
fimilia que ab auctozibus bfnc inde colligenda ftj 
Xfdtuuat crj oigeftione mfta medteamia cibalia vc quibus rup?a Ditum efl in regimine per cihof 
2ldde etiam q> digtftionem efficere pof 
funt balnea femicupia Dicta in quibus infundant 
vfq5 ad renes aut illici que a rapientibus encuttf- 
mata nominantur.3n quibus flare Debet patiens 
Decocrtombufteis er arrbemifia mellilla matri 
caria ozigano afro pulegio calamento a fauina et 
tiepira que inter alias plantas mihi fecretii iuua 
mentum obtulit.Sr quo£ etta* Decoctionibus fuf 
fumigationes per infertoza fieri poliunt per trate 
ct02ium vd fine illo 1 tu confidera. 
Capitulum quartu De eradicatione matertep. 
Due vero materias a renibus <7 3 matrice eradi 
cando educunt De fo2tio2tbus funt ficut ptllule fc 
tide ptllule dc oppoponaco 7 fibi fimiles. De ie 
uibus vero funt ficut pillule d yera cdpofita pilfe 
De benedicta.£t dc ellectuariis funt ficut ellectu 
arium indum a dc apzopziatis cfl benedicta cj rc 
nes 7 mundificat. Bt foleo ego ita dferi 
bcre.Bt benedtere. J J.agarict eUeert.3.3. ozaga 
ganti g.i.exhibeatur totum in potu cum f .iti.aq 
fparagi vd artbemifie.Si autem cuitaret paties 
medicinam bquidam exhibeat' ei medicamen ptT 
iularum.B* ptllularu3 dc oppoponaco. 3.3. pillula 
rum De benedicta 7 oc yera compoftta ana3.i.re 
fozmentur pillule.vii.cum ellectuario indo 7 exi 
beantur in auroza 7 obferuentur fuper eis condi 
riones in folutitnf vt fuperius d tctu5 efl. Si at 
Diligeret materias aliquas particularit a matri 
ce educere.conucniens effet fdTio facta in aqua ca 
lida Decoctionis fautne affi artbanite rute 7 fimi 
lium.JSt fi fo2tto2i a matriceeductione epus efl5 
admimftretur Ixjc pefTariu figure Digiti min02ie 
cum filo pendente compofitum.Bt croci artbaite 
tauri vel vitullt' 
tum fudteit inco2po2cntur fimul 7 fiant nadalia 
vt fupza.HppIicentur igitur tcp02e op02tuno cu 
inunctione eo2um cum oleo De croco in quo conte 
ratur graml.i.mufci 7 teneatur per mediJm noc 
tem etedoe medicinis nobtlio2ibuequa8 into 
ta mea crate reperire potuerim. De his vero que 
matricem excellenter corfo2tantfolent effe ficut 
mufeus a amb2a D02onicu mellilTa crocus carda 
momum 7 caOia lignea ex qutbus fiant fuftumtga 
tiones feiTtones inunctiones 7 fibi fimtlia De bif 
vero que confoztant renes funt ficut oactili cito- 
nia bolus annenus madix 7 vniuerfaliter omnia 
dtptica calida in Difporitionibus renum frigidis 
7 frigida in calidis. Bt fpeties lactis ficut capzi 
numcamelinum 7 ouinum fuxta Dicta 2fuice.i4 
tertii capitulo 40 0U3 inquit 7 admtmdretur lac 
camelinum 7 cu nuim 
Capitulum quintii De confoztantibus ap2op2t 
aris renibus 7 matrici ♦ 
Ultimum vero capitulum De bis que confo2tant 
matricem pezfcpius completur m' tj indi umetis 
De numero dc ftmplictbus ed puluis matri 
carte,3tem puluis madicis 3tem puluis betonice 
artloemifie afltc lignee mtzra oaucue balfamita 
7 -emen eius 7 planta gariefilata Dicta, dc quarti 
alrera Dari Debet.5.i.cum aqua oeccctionis matri 
carie artloemtTie rute 3 eni omnia cu 
boc cp extccant fuperfluas bumiditates matricis 
etiam cor,fo2tant ipfam. De compofitis vei*o fut 
ficut tyriaeba magna mitndatu tl?ecdo2icu yptf 
tum 3 anacardum 3 confectio alke‘kcngi,qusru3 
quelibet excellenter efl laudata non fol«3 ad exic 
candnm matricis fuperfluitates 3 confo2randum 
eam. fed etiam ad ipran faciendam fecundam 
7 facile p20p2t‘e fi octur ex al 
tero Diebus cum aqua Decoctio 
tus ralure ebozie.£d enim conuenienf ad ipeg* 
re faciendum 2ia tertii tractatu pzimo capio 6 v 
gimine tmp2egnattont0.De bis vero que confo2 
tant exterius adbibita matricem funt velut inun 
edones fuftumtgattones encatilmara pelTariaet 
fibi fimilia.3taq5 fuffumugium bonum-conferenf 
ad bumo2ofitate0 7 Ventofit3tes matricis 1 fleri 
litate imp2egnationt8 potenit elTe tale.ft nerc.J 
i.flozacts calamite gallie mufcate fadarace altari 
nepite ligni aloes cupzeflt.f ,i.f 
fiat bo2um omnium per fe fubtilts puluie 3 cftim 
datur fuper carbones ignitos 7 fumus eius reci- 
piatur in matricem per canulam concauam.cuiuf 
•ena extremitasimponatur anterioumatricts. v 
liqua vero latam baftm babens velut tuba fup- 
ponatur Vapozi a pulueribus ignttiseleuato. £x 
3mbus etiam medicinis tale compotitum ingre 
ientibus fieri poffunt oecocttoncs.quarum vapo 
interius in matricem recipiatur per canulam 135 
p2edtctam.Similiter etiam fedeat patiens in De 
coctionem p2edictam genitalia omnia infundedo 
in ipfam vfq5 ad vmbilicum.3 cft encatifma ab a 
tiquis nominatum. lales enim medicine mplu- 
res 3 pzedictis non minus elegantef reperiutur 
vt mufeus amb2a fpica nardi oziganu anctum fo 
Itum cozdumeni yfopue 7 fatyrionts oue fpettes 
7,planta memite nominata a efl amcoe imvirtu- 
te.De btis autem que in unctionibus laudant fiit 
ficut oleum oe neridem oleum Dc mufeo oleum d 
‘keiri citrina oleu De lilio oleum De fanfuco 3 0I5 
Decroco/fteliqua vero per te collige fi poteris. 
De bis veroque renes confo2tant funt licut confe 
ctio felite nominata‘7 confectio alkekengi fpes 
trtffere omnes excludendo opiu ab ets.3n pzece- 
denti etiam capitulo aliqua ellegaijtia De confoz 
tantibus renes tacta funt.a pzopzie fpeties lactif 
trec dc quibus feribitur ab iluicc isa tertii 4* ca 
pjtulo Dum inquit.St admintflretur in eis lac ca 
melinum* cap2inum aouinum.llam tpfa confer 
itant renes 1 aggregant eos a confolidant tpfos 
Bt lacti quidem ouino non efl par l upple medicia 
t egritudtnibus renum pzopter Debilitate, a p20 
p2ie CU3 in eo commifcetnr quod e ficut bolus ar 
menusJtem comeDere etiam renes alio$z anima 
Itum cum aliis cibis a permifeere CU3 eis pzobibe 
curfum ad renes a eft multi iuua 
menti.foec ad laudem oei omnipotetis dicta luf 
fictantoeo gratiasamen. 
Confilium oe fterilitatc. 
Ultitudo Dolo£ qu( moleftant 
banc mulierem a p20p2te qui 
funt pungitim mo2dicatiui et 
incenfiui a pzuritiui apparen 
tes in tota matrice ipfius a in 
partibus adiacenttbus ei vt in 
renibus a in alcbatin fignificant materias mul 
tas acutae a incenfiuaf in ipfa matrice a in uenis 
cius contineri.2Daxime boc oedaratur. quonia3 
ante tempus euacuationis molcftius agrauatur 7 poft citacijijtione aleutafur tn ea tnflamatto moz 
dicatio 7 punctio que p2efucrant .7 non eft mira 
bile materiam calidam 7 acutam in ea perfeuera 
re.propterea quia tpfa imbibitur in pzofudif par 
ttbuB matricte.etiam quia commtTcetur fanguini 
grolTo ad melancolicitatem tcdenti pzopterea ga 
bec mulier colozis eft rubei ad fufcedinem tedetf 
7 eft carnofitate folida babitudinata. St bec pot 
elfc caufa iterum oolo2ts extenftui in matrice ip 
fius 7 in p2cdtctte partibus euenientie.XOaterie 
enim acute grolte comixte ventofant eas.quar do 
lo2G9 efficiunt extenftucs.Ht tero adhuc a matri 
ce bniue mulieris emanant bumiditares cozrup 
te.que non raro fet02e magno C02ru 
punt etiam collum matricis interius 7 parte 021* 
fitii exrerio2ts eius cum pnftults acutis 7 co2ofi 
uts 7 ifta eft adequata caufa fterilitatis Imius mu 
lieris.Cum enim erpzcdictis ocmoftreturlapfuf 
valde calidus tn matrice a materiebus p2cdictis 
eueniens qiio pot femen in tali matrice receptu5 
efTe germinatiois canfa.co2rumpitur cni i ea illS 
femen vt in arida terra 7 putrefacta p20tcctum fi 
cut fenfus oftendtt.St funtfermonesmagni Toy 
pocratis affo2tfmo£ Sa fermone pc.Similiter at 
7 in maribus lege ibi p2opter quod ex boc funda 
mento rationabiliter elligi poreft ingenium cura 
tionis Oifpofttionum buius mulieris 7 conuerfio 
nis eius ocfterilitate ad fecunditatem in feptem 
intentionibus 7 capitulis comp2ebcndendo tpfu. 
1>2imumitaq5capitu!um Dtfcurret regimen 
ex parte generalium que p2cmitti oebenr. St eft 
etiam p° vr mulier ifta enitet aerem calidum 7 co 
uerfationem in eo 7 veftcs inultum parti uj renu 
7 matricis calcfactiuas 7 longum occubitum fup 
renes.eiTtigiat vfum cibo£ valde vt funt 
arcmata.Salfa cibaria vinu$ fumofum 7 atiqitu 
7 cibos Valde pingues 7 p20p2tc falitos pinguedt 
ne arrificiatos.St caueat a frequeti vfu apti feni 
culi petrofilim ferptlli ab20tant rute 7 confimilt 
um.St caueat multum a vigiliis imo longa 002 
mitto eft ftbt conucnicmi'02 q vigiUa:Sr effugiat 
motum p20grclTttm exercitia labo2t'ofa pcft cibii 
7 comedat cibaria omnia bene mafttcata euttado 
magnam quantitate tn vna menfa. "Re 
pletio enim multa ctbo2u 7 potuu5 eft caufa 
ruptionis eo2um in ftomaebo ad qua fequitur ge 
ncrarto co2rupta£ que lapfum eftitiut 
Deteriore.St caueat etiam a triftttia iracundia 1 
furozc 7 omnibus moftbus anime que funt caufa 
tnccnftonts bumop: 7 fpirituum.St loee oe rebus 
generalibus pertranfeat. Secundum autem ca 
pitulum pcrcurrtr modum cuacuationis materie 
rum p2edictaru p2opter quod ftatim per trea vr 
quattuo2 oief ante tempus ccniunctionis lunarif 
mane per ouas Ix52as poft 02tum folis vetre mu 
dificatioa fecibus ftat buic flobotomia oe bafili 
ca Dextri b2acbit fuppofita cubito 7 extrahantur 
fangmme.f.v. Icrttmn vero capitulum Docet 
q oie imediate fequentt flobotomia5 foluatur cu 
bac cllectuarti De epitbimo 7 rofatt 
ana.5.11. y.aque lactts.f .titi.oiflbluantur fimi’ cu 
aqua calida 7 bcr»e cdmifceantur 7 bibantur in au 
r02a.7 D02mtreoebetpoft ipfambo2a Vna cum 
dimidia 7 poft illud cxpectet per quattuo2 bo2as 
7 tunc accipiat iterum Itmplicts aque lactis calirf 
ciatum vnum 7 poft ipfam tardet cibum boza cd 
pleta* 15zo qnarto vero capitfo Ote imediate fe 
quenti boc mino2atiuu accipiat Ixec mTier fcu boc 
digeftiuum.B< aque nenufarie. g.tiii. aque fnblia 
tionie folt'02um vel radtcum mand2ag02C.|,t.c° 
ci fimplicis puluen'53ti 3.y.mifce 7 teptdu 
piatur Diebus octo continuis. Quintu vero ca 
pitulii poit Defer iptione ba£ pillula? quaru vfus 
eft valde conuentene ad educendum materiae 
cales 7 aliae in viis euacuationu multiplicataf di 
uertendo etiam eae a matrice.Tk flo£ geneftre fe 
minie apit petrofilini carut artemifie 7 matrica 
rie ana.3J.aloce epatici boni 7 falie 
indi croci ana.5.y.pulucrtjentnr omnia per fe et 
eonquaiTentur a infundantur tn.|.v.aque matrica 
ne calefacte a Diligenter commifceanrur. Deinde 
fuperponatur cie tegula calefacta 7 ita oiltgeter 
ericetur vt vifeofa fiat marerta.oande iternm fui 
peraddaturaqna. a iterum exicctur a ita fiat tri 
bus vicibus.De bac ergo materia fiant pillule De 
omni.5. vi.oe quibus omnt z° Die parum ante ce 
nam accipiat Vna5 roto tempozc affumpr tonis a 
quarum fup2afcripia£.Deindc iterum cie potit 
vti vfq5 quo veniatad feeudattone omni finequat 
tuoz otqz f gnq3 parum ante cena accipicdo vna, 
Sertum vero Docet modii pzoecfTue 
in cura poft affumptione Die nono i 
mediate fcquenti affumptione pzed ictas aquarii 
vno mane in auroza accipiat boc cuacuatiuii poff 
ipfum obferuandoconditionee que in pzccedenti 
mtno2attuo feripta fum.ctmis. Dcfcriptio talie e 
benedicte dc pfilio.3. 
iif.ellectuarii ponderie mifce 
a totum accipiatur cii aqua matricaric calida CU5 
modie p2cdtctis. bzo feptimo vero capttfo ob 
feruandum eft q? Die tertia poff afiilptionc bniue 
vltimi folutiui mulieri ifti fiat floboromia dc h' 
pbenu oertri pedie fuper oozfo cauille pedie po 
fita fer vd quinq5 bozie pofl aiTumptu pzandiu. 
a educantur per ipfam fanguinis.J.V.Vcl.J.vi. 
Octauil vero inftrumentu cfl vt Dic imediate 
fcquenti pzedictam flobotomia mulier ifta tauro 
za accipiat.5.y.rafurc ebozte cum. J.t J.aque ar 
temifie a calide 7 continuet bunc potu3 
ad minue quinq5 Diebus. Ylonum vero 
dium eft vt oiebue quibue afliimit bunc vltimum 
potum oi mane poft eritum a lecto per Ima vna 
7 in fero quando vadit ad leetu5 faciat boc femteu 
pium a vt babeat maftellu vd catinii tf ligno ma 
gnum.in quo ponat oefcripttone fcquenrctnafed 
at in ipfa faltem per Ima media aut per terciam 
partem boze.Cuiue Dcfcriptio cft.Bi radicum pa 
ftinace Dauci rilobalfami carpobalfami littgue a 
«ie a matricaric ana.xta 
tiii.croci.ztD.ii.been albi 7 ru.flozii geneftre ana 
g. it i. ambze. 3. t. bullia n t omnia in 
centum lib.aque vfq5 ad confumpttonem tertie p 
tie Duabus remanentibus.2Dufcue tamen 1 am 
bza crocue 7 flo2ce geneftre ponantur folum in fi 
ne Decoctionis. Decimum vero inftrumentum 
vitimii 7 eftentiale eft boc.ft grano$t fiftico2um 
pini a fecacul a eft yringus ana.f J. gra 
noni a5cltni a funtradiculc parue cont02tc nodo 
fe eolozie fubcirrini fapof notabiliter Dulcee fub 
ftantta vifeofe quae incole veroncnfee futrafiu5 
vocant. Jj.croci a pzopzie vincenttni.5,i,ligni a 
loca gal age macif gartofilatcbeen albu a ru.flo$s melliiTe ana..rafure ebcis cozttcu calTte ana 
3.i'{.fy.confcraatiom0 3in5iberi9 vtrtdte itb.i. m 
cari albi lib.y. coquatur 3uccaru3 conuententer cu 
lib.i.aque mdltlTe 7 p2edicto fy.vfq5 quo 
cat aqua.tunc g° cu tepefiat, addentur fpctics 015 
vehementi contritione-in:02po2ando 7 ultimate 
fuperadiunganrur mufei 7 amb2e ellecte ana.3 *S 
ft potens eft .oe boc igitur ellectuario port fup2a 
ferttpae purgattoes mulier irta accipiat ter l oie 
.f.in aurora per bozam ante p2andium 7 ante ce 
nam 7 cum vadit ad lectum quantitati vnius nu 
ctfmufcate 7 p2op2te affumprioeius fi port purga 
ttonem fit tempoie quo facit femicupium fup2a 
feriprum efficatio2 ert.Cum bia enim ingentia $ 
plurimas mulieres que adhuc longo tempo2e fub 
ttles fuerunt oonooiuino benificentie ad fecun 
ditatem reduri.£t tu conridera q> omnia funt in 
ftrumenta ex labozibus illurtriu anct02u emolita 
fld laudem omnipotentis oeiamen. 
Confilium oe rterilitate p2ouemente ex totius co 
p02ts repletione 7 maxime inferio2u partiu 7 ex 
menftruo$2retetione. 
56 bis que mibi per littera ino 
tuerunt bec nobilis Domta bo 
nertifftma confo28 bono2andt 
viri fer 3obanms fab2ica efl v 
pleta vTt repletione fecudii abi 
tum totius 7 principaliter infe 
riorum partium.quod demortrat grauitas incef 
fus eius camofitad augumentil vitra mediocrita 
tem otrtemperies matricis eius qua non couente 
ter mundificatur naturali mertruatione 7 mudi 
ficatione quolibet menfe aim fit in floze fue eta 
tis annu5 habens circa.xxiii.7 ortedit etia ipfiua 
repletione genuu5 grauitas. 7 D0I02 fuperio2um 
partium repletione oemonftrat capitis 00I02 tre 
mo2 cozdis 7 flomacbi D0I02 7 grauitas no leuia 
vt fcribitur.qttod etiam confirmat frequens adue 
tus feb2is 7 multitudo purtula# in ea rep2efenta 
ta frequenter.£x quibus non ert Difficile intellige 
re caufasp2op er quas bec mulier flcrilis fuit et 
non fecunda.p2opter quod ad felicitandu ipfam 
ad p2olificattone obferuentur ea que fcrtbuntur 
nunc conlequenter.3taq3 mulier irta abflineat i ci 
bis a rebus vifeofis 7 oppillattuis vt a lacte a ci* 
bislacttcmiis 7 partilibus a legumibus omnibua 
7 a carnibus antiquis 7 a vifeofis cutaneis 7 ner 
uofis animalium partibus.St caueat etiam 3 pa 
ne 33tmo 7 a multitudine cafei 3 p20p2ie Dul:tf 7 
molite fed parum faltrur effiet ei conuententioz. 
£utret fructus frigidos 3 bumtdos velut granata 
acria mefpila 3 fo2bule 7 bis fimilia. De aliis at 
faciat md fuo.Uinum aute3 bibat albu3 fubtile be 
ne clarum 7 non Dulce fed fapozis mcdiocrif 3 po 
tentie equalis aut faltem temperet vinum cum a 
qua ctrterne fi valde fumofum fuerit fecunda Dif 
crertonc.in aliis autem licentiam capiat md fuo* 
De rebus autem medicinalibus xvi, occurrunt 
mihi regule feomdum partem 3 inrtrumenta ob£ 
uanda. £t p2imum quidem ert vt port medieta 
tem menfis ncuemb2te app ienerit 00 
mum fuam.bec mulier incipiat regere fe regimi 
ne confcripro in capitulo p2ccedcnti.£i vno mae 
bc2a ellectaf.atfibi fiobotomiade vena bafilica 
Gextrf bzacbfi per quam educantur fatiguntis* J. 
tui.vel quirng. Secundu inftrumetii eft vt ma 
ne imediate fequentt accipiat Ixx: pii 
lularum De oppoponaco pillulap De ycra compo 
ftta ana.3.y.fo2mentur ptlfe.vt.cum aqua artbe 
mtfie 7 accipiatur in auro23 7 poft tpfaf imediate 
D02mtat per bo2am vnam 7 medtam *? non plus 
7 expecret operatione eap per qutnq5 bo2as 7 tuc 
accipiat aatum vnu* aque calide 5uccarate.a poft 
ipfam aquam per bo2am vnam p2andeat. 
Tcrttum tnllrumentum eft vt poft illud mino 
2atiuum imediate in omni cibario fuo icipiat ac 
ctperc De Ixx; pulucre.Bt cinamomt electi 7 fubti 
li's-5. y .croci. 5. i .fpiccttijrd 1.3. t i. It quirttte, 3. it it * 
fi me omnium per fe paluts fubtilis.£tfi non pof 
fet cdmtfcere ipfum cibis p20pter abominatione 
tunc ante cibum aut in medio eius accipiat butuf 
pulueris qnantitatem granof quattuor 02dei cu 
modico b2v'dit quoD babebit in ferculo. Quar 
tum tnftrumenrum eft vt mane immediate feque 
ti poft pillulae accipiat infrafcriptnm Digeftiuu5 
in auro2a calidu.St continuet ipfu oiebus ad mt 
nus octo.Bt fy.compoftti acetofi fy.De eupat02to 
ana.5.vt.aque artbemifte matricarie emt 
le ana.|.i.mtfce.£t fi Domina ifta abominaret fy 
rupum tunc accipiat pzedtctas aquas multiplici 
do eas vfq5 ad quantitatem quinque vn3iaru5. 
Quintum tnftrumenm eft boc.Bt aloes epatici 
electi oppoponacis pigtiis ana.5 i.$ 
fpicenardi rubee cinamomi croci falis in 
di ana.3.i.pulpecoloqiiint;de3:iiii. 
omnia per fe 7 cdmtfceantur.Oeinde infundatur 
in.iiii.f.fucci matricarie fub radiis folio fepcagt 
tando quoufq3 confumarur fuccus.cy Duabus 
vicibus renouetur 7 extaetnr vfq5 ad gluttofirate 
bona.oe ifta ergo materia fiant pfllulc De quibus 
omut tertia Die accipiat vna pa£ ante cena 
bus quibus accipit fyrapum vel aquas fup2afcrip 
tas.3ta q1 non accipiat dc eis Die imediate p2ece 
dente alTumptioncm folutiui fequentis nunc. 
Sextum inftrumeuru5 eft vt nona o;e imedia 
te fequentt poft affumptionc fy .accipiat bcc folu 
tiuum.Bt ellecmarii rofati 
.3.t,mtfce 7 bibatur CH3 aqua enule calida.7 obfer 
uentur poft illud conditicnef fcrtptc fupa poft p2t 
mas ptlFas.£t fi non poffet p2optcr abominatio 
nem illas pillulae aftumere. tunc loco eap p2o mi 
noratio accipiat boc ellectuariii.ficut epTfi no pof 
fet Ixic ellectuarium affumcrc.acciptat pilfas pzi 
mas ante feriptas. Septimii inftrumentii eft. 
Vt loec Domina poft fecunda purgatione omni ma 
ne per torum vnum menfem accipiat iftas aquas 
calidas in aur02a.Bc aque matricarie aque enule 
7mellifleana.f.i. Qctauum lnftnimcntum eft 
Vt Domina omni mane 7 fero ante p2andiu5 
7 cenam balnect fe in aquam Decoctionis ba£ me 
mdliffe 02igani calamenti pulegii po 
lii montani matricarie artbemtfie rute ana.cto.i 
camedreos camepiteos fpicenardi 7 romane Dau 
ci eupat02ii fticados ana.do.iii,coquatur omnia 
in fex fttulte aque vfq3ad confumprtone tertie p 
tis in cuius fine ponantur mufci.g.m.bgm aloes 
gallic murcate ana.5.i.bcc tria 
nantur folum in fine Dccoctioms.3r,fundaturg* 
mulier ifta in banc aqua3 Delectabiliter calidam 
7 faciat looc balneum tribus Diebus quibus non impediat fe cum viro 49 autem oie poterft acre 
dere ad tprum vr nunc fcquitur. tlonu5 inflrtt 
mentio dft iftud.ft croci3j.mufct amb2e ligni 
aloes ligue auis ana.g.tit.coaguli lepois quatf fuf 
fictt fiant fo2mule fimiles offtbuo De qui 
bus mulier fubteiat libi vnam in matrice tenedo 
ipfam cora Die.timc ergo in fero .poterit accedere 
ad virum. Deeimu tnftrumentum efl vt bis tc 
p02i'bus pofl balneum bec Domina femper omni 
nocte in auroza pulueris 
cum tertia parte ciari vim maluaftct aut alterius 
cilccttlTtmt non calefacti.TK rafure ebo2ts lingue 
auis ana.5.i.mufci amb2e ana.gttii.croci flo2um 
artbemif te ana3.y. puluero confectionis nere.3 
i.pulueriyntur omnia per fe.Dandecdmtfceatur 
ad tnutcem. atrem ncra medicamen compofi 
tum ocfcripnl a fltcolao in Bntidotarto fuo lege 
ibidem. CTudccimu tnftrurnenttl efl boc. gal 
bant oppoponacts mufet 
ana.g.ti.alipre mufcatc.5.i.trocifco£ De croco3. 
f .DtlToluanmr gumme cum vino maluatico dlC" 
cto 7 fiant cerota rotunda quantitati ncbule rom 
de 3uccaratc fuper panno De grana extcnfa et De 
iflis cerotis po2tet femper vnum fuper vmblico 
fic adurens ita fit tn medio eius fi 
cut punctus in circulo, buodectmu tnftrntaetu 
eft vt multer ifta poftcy fuerit purgata 7 balneata 
vr fupza 02dinare feriptum eft tunc anrequa co 
pulet fe viro fiat ftbt flobotomia iterum oe Vena 
faplxna per Duas bo2as ante cenam.per qua cdu 
cantur fangutnis.f.iii.aur quattuo2 ad plus. £fi 
autem fapbena vena tn Domcnica parte ttbie iue 
ta tn loco fupcrt'02t cautllc pedis.Deeimuterttum 
intoumentnm efl .vt bec multer pofl p2edicta bal 
nca poftcy mane furexerit 7 expurgate fuerint fup 
fluitares comunes veflc longa cincta fuffumiget 
cum ito pulucre fupcrafpergedo carbcibus igni 
tis De tpfo quantitatem ,i.5.ctrcdpiat fumum 
per inferto2a cruribus fuis bene a pertis. Tunc 
ergo fubictat fibi pe,Sirium feriptum fup2a in no 
no tnftrumcnto 7 teneat ipfum bo2is tribus aut 
Duabus ad mtnus cuius pulueris Dcfcriptio e bec 
V* laudant dlccti.J J.gallte trmf.3.tt.mufciab2e 
ana .g.tii. ligni alo:eoppopo*act9ana.3 .{.fiat 0:5 
pultti a per fe deinde comifceatur 7 er illo fiat fuf 
fumtgtum. Dccimuquartum inftrnmcntii e vt 
loce mulier omni mane tn auro2a accipiat infra"- 
feripti ellectuarii quantitatem nudfmufcad dgln 
rieuio ipfum pofl quod non comedat nifi trafeat 
lx>2C quattuo2 ncq3 bibat.J&t oebet incipere atfil 
ptionem butus ellectuarii mane imediate fcquen 
tt pofl fecunda flobotomia3.Dc quo dlectuarto et| 
femper pofl p2andtum 7 cenam Deglutiat quatj 
tatem vniuf grani fabe bibendo pofl ipfum mo" 
dicum vini clari albi 7 bene potentis. £ft aut bu 
ius cUectuarii oeferiprto bec.Bc D020ntct lingue 
suis flo2um artbemtfie 7 matrtearte ypcrtconts 
folio2um bafil iconis ana.3.ii. ra 
fure cbo2is.5.iitt.amb2e 02tcnralte3.t.mufci.g. 
v.limature auri tenmlTime .5J.confecttonis nef 
3.t. J.fy.Dc calamenro.f.iii.fy.Dc co2ticibus citri 
|.v.5uccari albi lib.y.medicinc funt xvi. terenda 
igitur omnia fubrililTimc terantitr per fe.oeindc 
coquatur 3ucc3rum cum fyrupis vfq5 ad bona gltt 
tinontarc5 7 cum cepcrtnt tepefieri fupcradiuga 
tur fpettes cmnes p2etcr neram roufcu 7 ambzi 
gue tria fdttm in ftnc apponi Debent tebemcnttf 
(ime a longo tempore conterendo. Seruetur g® 
hoc cllecruarium m tafe lapideo Uncti ozifictt be 
ne clau 'um a fieciue vfue tt iam Dictnm efl.Tooc 
enim ellecraariu5 mundificationtbua ante miflie 
rccrtficamr mulieres. 7 oe fiertlitate 
fecundas fecit eae bcncfitio illiue qui fuatttY eun 
cta regit oifponit. Decimilquintii tflrume 
ttnncH includens actus necelTarioe ad 
tioncrn falua femper renerentia mo23l(tat} a 
nefiat}.£H tt mulier que fuit Herilia quandointe 
r?ir fe comifcerc tiro poH pnrgationc5 a gen; ralia 
fup~a fcripta non mula' feHtnant copulet' illi.Ht 
au liat etiam tir capitulum ittud.dta q paru t$ 
per tnam bo2am aut circa ate copulatione ludat 
tir cum muliere a econuerfo cum ofculis a tactu 
mamillaruin 7 fumie 7 partium genitalium tem 
pio hoc erpen jenio quoufq5 tir >ctdcrit muliere 
oifcolozatam factam rubicunda a anlxlitu pup 
frequentatum.*? leucm motum faltuofii etreba pt) 
inguinales a fumie pcrccptii ffu tactus. Znc ergo 
tir copulet fe mulieri cruribus ad alta notabili t 
ellcuatie.*? cum fenferit anhelitum parumper fre 
quentatia magte q p2UTS.tunc effufo in ipfa femi 
ne parumper flet ei copulat}.*7 fccdcs ab ea faciat 
ipfam rcuolui fuper Dcrtro latere *? ibidon cont* 
)xrc mo2am per fpattum tntus bo2C cruribus ei 
ue flrtctiB *? natibus parumper eleuatio. 
mum tero InHnimcntu cH tt pofiq \xc omnia p 
pleta fuerint fi non fupcrucnit ip2egnation(s effe 
ctus tunc mulier i fla ttat looc pedario dc fccretif 
Sozani ad Cleopatra facto in genetia fua cuius 
ocfcriptio.TV foliop ypericoia rafure ebo2ts ana 
efagium tnu mufei tupapirii amb2C orientalis a 
na.3.t.nere.3.iiii.cii fucco nepite *? poline orobi 
fiant pdTaria mollia cum rerico i grants cbcfmea 
tincto*0ubiciat ergo mulier fibi tnurn er cis lo 
gis temp02ibus *? cH oc inflrumcntis que a quali 
ratibus comunibus 7 a p2op2ictate felicirant mu 
licres oe Herilttate ad fecunditatem. Quod fum 
mus pius ille faluat02 qui cuncta felicitare facit 
concedat fibi ad laudes cius imo2talcs amen. 
Confiliu5 De fluru magno a matrice ab immode 
rata tpfms bumiditate que efficit tt bcc ona Heri 
lis fiat aut non concipiens. 
*Ro gencrofa Domina confuge 
fpccta.a Hrenui militif Domini 
Blberti Dc la fala celeberrimi 
ciu s fcraricfs.apparct er nar 
ratis fignos congregatioibus 
q fi generofa Domina! xc raro 
eH concipiens nulla buius rei eeuidcrioz caufa q 
matricis bumiditas imodcrata.que multiplicit 
efficit tt ipfa aut omnino Herilis aut non concipi 
ens fiat.Bur fi concipiat ad partum feliciter non 
perucniat. aut quia femen quod recipit non bene 
Digerat 7 amplcctct tclut tpfu non bene Dctieat 
fcu p20pter multam bumiditate lub2icitatem 6 
ponatur.Butqma pzopter frigiditatem 
cis 7 multas bumiditatef tentofitaf in ea congre 
gatur que femen in ea receptum tltra lubzicira 
rem frangendo fpargat 7 erpdlat ante q cv leine 
emb2io gcncrctur.tnde*; facile videri poteH eaf 
demcaufasabozfusdTc pefle que generationis catife p2obtbiftue funt.frqubus etf.13 darius d 
duct' potcrt.cp fi quod ingenium babert potert redi 
dens hanc generofam oominam fecundam 7 p20 
lifica5illudconfirtit in rectificationecompleroie 
3 p2obibitione congregationis multarum bumt 
ditatum 3 ventofitatum in tpfa.ltat credam ego 
bocicontingere in ipfa non folum pzopter oifpo 
fitionein matricts.fed etiam pzopter feminis qt5 
recipit a coniuge fuo aquoritatem 7 bumiditate5 
non paruam..Quare videtur Defectum tmponen 
dum elte vtrtfq5 eos.Srit itaq5 facile cogm'tu3 q> 
intentio m rectificando matricem ert cum exicci 
tibus calo2em eius vigozatibus et} retenttua ma 
tricis vt am'dio2 ad Detinendum 3 recipiendum 
femen receptum fiat.7 totum \ioc tam in cibte et 
potu cp in medicinis obferuandum crt.3gttur 3 fi 
in Dirpofitione bac multa ex memo2t'a illurtrium 
viro2ttm mictoium bincindecollecta fcrtbcf pof 
fem.£legi tamen nunc boc regimen in fex tnten 
tiones partiri quas etiam non Dtffufe fed vtilioa 
tangendo percuram facile. 1>2ima igitur inte 
tio ert regiminis rerum non naturalium rectifica 
tio.quod quidem ad calidum 3 ficcum inclinare d 
bet licet magis ad ficcitatem.Domus ttaq3 came 
ra 3 locus omnis quem habitat ab bumidtrare 3 
frigiditate remota fint. £t erercitto notabili vta 
tur magis (f qufete nifi q> port copulam cum viro 
per Duas teaf quitfcere Debet:a D02mt‘re media 
infert 021 parre co2po2t8 elleuata* vfq3 ad 
faturttatem completam cibum accipiat.fed velut 
adhuc appetens a menfa recedat;Somnu5 etiam 
p2olixum valde effugiat vt octo menfurs 
inter Diem 7 noctem non erccdat.Xrirtcs at folici 
tudfnes euitet.bec enim ingenter generationem 
tmpcdtimt.genrratto ent Dele tattone perficitur 
De rtbts 3 potibus licet multum p20telbrc poffe 
Bnitct bccomnia.f.pifcium mult02ttm vfum lac 
recentem cafeum partiles cibos bletam 
p02tnlacam cncui-bita 
cucumeres cerasa auelanas alleumcepe bulbum 
p02rum leguminum multum vfum nifi bene Dif 
foluto2um.£ffugiat pingues animalium partes 
b2odt'a multa 7 aceti multi vrtim quia matricem 
ledtt. 1>otum eligat vim' albi vel rubei no oul 
cis 7 non aquofi fed bene potentis clari 3 odo2t-* 
feri fine aqua aut faltem lipbati cum aqua.in qua 
fundatur modicum De puluere nepite vel awb2e 
in findone ligate per tres teas ante potum vint* 
pof ite» Secunda tnteutio ert matricis a fuper 
Flua bumtditate raundificatto ad qua5 experta fo 
lum feribam. 1>2ttnu ert vfus pillularu 
De benedicta fecundum llicolaum t5 quibus oi ca 
ptte Dterum.iy.acctpiatur. y.3.3 tardetur cibus 
qmnq5 hozia» Secundum ert metrfdamm d q° 
bis in menfc accipiatur.3. i in anro2a mm aqua d 
cocttGnis vnius grant amb2e calida 7 tardetur ci 
bus 1x52.10 quattuor, rertium ert ablutio facta 
tum aqna Decoctionis tufraferiprarum. in quam 
fedeat vfq5 ad Vmb{ltaim< TV flo2acis callamitte 
nepite afpalti ameoa fifcleos rute xilobalfami car 
pobalfami corti been rubet ana.J.y. Quartu e 
fuffumigario mane 7 fero facta cum troc.ccnfecro 
ntbus nere carbonibus ignitis fuper 
Quintum etiam ert fuffumigario facta 015 rto 
2ace rubicunda in litt02e maris inuenta Vt dici 
nunc bec omnia experta funt. Tertia intento c 
matricis calefactio 3 ertaatto que Iteet ff it eu pie 
dtcrie. 7 iter bec vtdt eUeetturiu expertilTimu qd 
cum hoc q> calefacit ericcat matricis bumiditaref 
ad impzegnationcm folemmter DiTpomt 3 no fo 
let me occipere.fit cinamomi cardamomi 
218 croci gar macis ciperi nucifmufcati cimim. U 
gni aloes piperis logi calTie lignee ana 3.ii.cube| 
barum 002onici ana3.tiii*ambze mufei balfami 
albi Itb.t J.Vini maluattci aq bu-- 
glofe 7 melUTfc ana quantum fuffictt fiat ellcctua 
riumoe quo accipiatur omni fero quando vadit 
O02mitum,eoclear vnu5 7 medium ante cena. 
Quarta intentio eft ventofitatum matricis co 
fumprto 7 p2obibitio generationis earum in ea. 
Sratia cuiu3 conferunt omnia fupraferipta. fed 
cartiaae ruthe rimini a gaJlienwfott ah. 
Xfltud melius fuffumigium factum ex Decoctione 
irta non me fallcre.fa galliemufeate carto2ei bde 
lit laudani coaguli lep02is nucifmufcati ana.5.iiii 
coquantur Diu in aqua in qua lauetur aut fuffomi 
getur cum ea.Hadix etiam ciclainis per me fepi 
us adminirtrata faciendo ex ea fo2tnulam fimile 
oiTi oactili 7 fupponendo matrici conueniens ert. 
Quinta intentio ert molliciei matricif 7 humo 
2ofitat| confumptto.que optime fit cum vfu buiuf 
fi feleos bcen albi 7 rubei ligue a 
uis rafure ebois feminis napi 7 partinace ana.*.i. 
cinamomi macis gaf galage ptpcrfs logi anrbos 
xilobalfami blacte btjatie maiorane pulegii ana 
3.itii.mellirte budofe co2ttcii citri ana3.ti.mar 
albi ltb.if.coq 311C 
carum cum malnafia 7 f.at ellcctuarium. boc ert 
mirabile in confumendo bmno2ofitate3 matricis 
7 inter omnia expertum ert ad imp2egnacionc fi 
cnda5. Ultima intentio ert retentiue matricis 
confo2tatio oe quibus fpctialcertablutio matri 
cis facta fepe CU5 Decoctione cipcri. Secunda 
ert cum Decoctione fco2ie ferri.7 ert meltus 7 f 02 
tius. Xertiuj ert fuffumigario facta cu5 martice 
afperf0 carbonibus ignitis. Quartu ert vnctio 
cum boc lintmento.Bf fucci ro.fucci grana 
t02H5 gaf ana, J.iiii. thuris ypoqrtidos acatie ma 
rttcisco2tandri p2eparati fco2ie ferri 
terre figillate.f.ii.amili.J.mifiat vnguetttum i 
mo2tario plubeo.ocquo inguina inungantur te' 
pe: Iblura bis apponef loec pauca eri 
pfi quia vtiliozamibi experta funr.XDifericodia 
Vero faluarozis Ixc ipfa ad optatu fine Dirigat. 
Hlectuarium p2clificatiuu mirabile 3 me exper 
tii addens in coytu.fa terticulozil verri exiccatu5 
vnu5 D:xtru fi queris mafculum 3 fimrtru5 Ii c rif 
femina rerticulop vulpis alVs qu:?ttuo2 pana re 
ftfculo$z lepozts quinta paria galli fex paria ma 
tricu lepozii Dece cerebza partem fexag nta radi 
ai3 pert imeap filuertriu radicu5 carduozu fatiri 
onu5 omniil cu 3uccaro fecature ebois 
sna.J.iii. y.cinamoi ellectiffiroi.J.urtveretri tau 
ri non nigri pineam nucis inde ana.f* 
ii.piperis longi 5in3iberis flo$z rofmarim-ana.? 
f Seminia vitice garioflo2u 
croci macis galange ciperi nucifmufcatc calTie 
g nec cubebe D02onici nepite feminis mercurialif 
mafculi folii tdi mufei amb2e albi 
Dirtoluti cum aqua nepite Ub.vi.3 Hat ellcetuariu Suo '«fatur mulier feiuuo ftomdcbo a etiam qua 
o vadit D02mttum cum intendit copulari tiro 
n C9° potefl etiam vir vti eo quoniam addit vim 
coeundi. 
JElectuarium rd idem.TV feminis II 
ni paradifi .f.t.rafure eboie 
J.i.bozagints.M.y.a condito meile fiat eUcctus" 
rium a poftea addamur 5uccari lib.ii.mufci ab2C 
ana.3 j.cinamomi g.ii.gariofilozum macie ana 
g.i. 
Confilium oc pzobibitione abozfus. 
ObiT Domia 'beltfabctbxpofo2t 
oe mu?ano vroz boncfliffima oif 
ficilia labo2at Difpofitione buma 
ne fpetiei cozruptiua que efl abo2 
fue .Ctrca qua altius contcpladii 
efl vt conueniens polTit ci aurilium exbiberi a do 
ut infelicitarem tantam effugiat a euadat oiferi 
men moztts qd frequee abozfus vt in pluribuf p 
mittatur.Sunt autem abozfus caufe cpplurfme 
a fapientibus ad memoziam.f.oucte. De quaruj 
numero pzime nominate funt p2imitic.i.ab exp 
ucmentes.XJ.ie vito cx parte Defectus tpfms feti 
vel cmbzionis inde concepti. Xertie vero eje pte 
que in matrice inuenta funt. Ulttc 
affignantur cr parte Defectus virilis feminis. 
Quarum omniu conteinplatio neceffarta 
eff rpcculatt fi muliere ab abofu canonice obfuar 
Dcbet.Dc numero autem caufarii q pzi 
miriue funt JJplurime affignari poffut. Oztma 
efl velxrmcns crercitium pzopter quod in Diebus 
pzimis agitatur femen in matrice adeo vt ab eo 
fpiritns refoluatur aut a parietibus matricis con 
pzimatur ita vt fluribilitate fua excidat a matri 
ce. Secunda vero efl frequens faltus a mu 
Itere factus velut apud eas quarum vfuf 
eff confuetus a licut faltf ad pollerioza qui multo 
tiensoefccndcrefacit fpermaffibirrin inflanti 
Xria tertif tractatu z° ca* Oe abozfu.Zlut cozpois 
exercitium vectatione per curfum factum aut ve 
tris compzeffio qualitercunq3 facta a pzopzte in 
frequentia coitus .talis enim mulieribus vald ab 
bo2endus efl a paopzie pzimo menfe pzopter oe 
bilitatem ligamenti fetus in vtero.£t iteru a me 
fe 4* Deinceps quoniam magnus fetus maiozi co 
pzeffione comprimitnr a coeunte q fi minoz eet. 
£t caufa oc pzimitimf efl balueandi vfue g 
gboztirc facit multipliciter. 'frztmo mollifica 
do matrteem a corilidoes actuali bumtditate fua 
Secundo Debilitando virtutem per modu5 re 
folutionts. Xertio vero qz in pzofundo cozpoif 
a matricis auget necdTiratem.i.caliditatem in fa 
cto cogentem tpfum petere aci em frigidum exte 
n'o2e •? idcirco fuperflue conquaffatf embzio vcbe 
mentj conquaflando ligamenta precipitatur ex. a 
tanto citius qto balneum adminiflratur mulieri 
cuius fetus efl magis auctf. Sexta caufa oe pzi 
mitiuts efl vebemens furoz a iracundia inconfue 
ta mulieri aut foztis triflitia per qua cogitur Di 
flrabi fpiritus ad coz a ad cerebxu in quibus foz 
tibusmottbus a oiflractiombus fpirituuj ainati 
calozis pauperies in matrice acquiritur. &*• 
ptima efl repletio multi cibi a potus qz conucnie 
uub efl p2cgnanrcm parum a fepe comedere q a 
eefl. Oetam wo eff ex parte affumptionif c{bo 
2115 ‘i poruu in qlitatibus fuif pztmiT-- fecudie ve 
bemenri aperientium pzopter quod pregnaue eui 
tet in cibariis fuis feniculum petrofilinum fpara 
gttm bzufcum apium Daucum 7 omnium legumf 
tium bzodalia 7 aromaticas fpeties nimium cali 
Das acutas 7 aperitiuas velut fpica nardi 
galansa 7 pzopztc cinamomu 7 confiFia 
tlonam caufa complent omnia que vebemente 
agitatione in membris tnferiozibus efficiunt Ve 
lut funt foluttua omnia 7 pzopzic inguine educe 
tia vclur funt aloes epttbimus que per folutione5 
educunt 7 omuia folutiua foztia veluc 
coloquintida fcamonea Dyagricfium cufozbium 7 
fic De aliis. Deama tteru5 De iflis caufis aboz 
fum efficiunt omnes que fua frigiditate 
dine 7 viTcofirare vehementibus oppillare poffet 
venas 7 arterias 7 vias tranfirus fpiritusafts a 
cerebzo vital e a cozde naturalis ab epate ad ma 
triccqtto? pauperie neceffc eff exangui ferum fi*' 
cut Defectus calozis folis 7 affro2u vegetabilia et 
piante facile exrtngunrur vt fenfus offendit. 
Undecima iterum exteriozes poffent effe velut 
afpcus eorii que fubito ttmoze inducunt magml 
Vt videre Vulncratibce 7 gladio fanguine effudes 
7 fic d: aliis. Duodecima fpeties ifta? caufaru 
eff ficut negare mulieri rem exterius vehementi 
appetitu Dcfideratam vt eff comunis modus pze 
gnanttum vozaci appetitu appetere pifces res a 
eres 7 accetofas peregrinis 7 viiofis locis iueras 1 
frobtincrc non poffent valde frequenter aboztiut 
7 hoc totum contingit pzopter velvmente motu 
(n fpirttibus 7 hoc non rebus 7 membzis genera 
tiois ab anima appetente factu pzopter quod no 
bene regitur fetus. Decimatcrtta caufa eff 
plicarto co? que a fpec9 foza abozttrc faeiunt ve 
lut Dicitur De potu cardonis matozis. tocripfut 
etiam antiqui non nulli oe tymbza Vel faturegia 
que tante potentie cft q> fi mulier fuper ea rrafit 
aboztirc factt.7 ficut feribitur De oleo balfami oe 
affa fetida oe galbano 7 omnibus fpetiebus artba 
nitc.7 De cozdumeno 7 De bufne 7 colloquintida 
et pluribus aliis mirabilibus . Quare zta tertii 
tractatu z° cac oe abozfu 7 extractione fetus. £t 
oleum balfami cum fupponttur extrahit fetum 7 
fecundinam 7 affa 7 galbanum iterum eff fozte.7 
bucboz mariem iterum tn Ixv capFo foztts c val 
De bibita 7 fuppofita.ita q quidam extimant q> 
fi.pzcgnans tacet fuper eam perducet eam ad ab 
02fum.£t fuccus eius cozrumpit ferum Imitus fu 
per ergo p!uf fi fuppdttur fuper coitu 
7 iiTr fuccus reliqua? artbantta?.£t fi in potu d 
tur De bufne perfteo pond.j.tii.eicit fetum d illa 
7 015 fumirur oe cozdumcni.5. vmus tertia eteit 
ctum 7 pzo.i.qziacit poffiderc caltditatcm 7 mo 
tum.£t item f i iniciatur.i.intus tponatur d cro 
co pulpe co loqumtidc aut fupponitur in lana fup 
pofirozto afeendete 7 logo 7 reliqua vide ibi oe c i 
namomo rubea ticro? vngula afini‘7 ffercof eius 
7 oculo ptfeif faliti 7 plurimo? alio? quo? memo 
zta melius eff filentio p2ctcrirc q calamo comc 
darc.JSx bif patent omnes caufe pzimmue aboz 
fus vel fi aiie fint reducuntur ad iffas. £x parte 
embzioms autem fumuntur caufe abozfus Vt qz 
embzio infirmatur in matrice aut mozirur in ea 
£t eius quideegritudiee poffent cc cdpofitidalee Vf.rembzio tn mafrtce recipiat malam eompofit 
ttoncm in figura fua vt factus fuit contractus fe 
eundum aliqua parte aut non bene fttuatj cum fa 
cie verrus rpina cum manibus fuper oculis 7 cum 
cubirisrup£rgenuaque funtfigure naturaffituf 
ipfius tn matrice a quibus elongari potuit cbzio 
piopfer varias figuras coeundi in qutbus non n£ 
li nbouelli a libidinofi viri fepe labozant.aut qz 
mulier pofl coitum variis figuris Decubitus Te fi 
tuat Vndc fpera pzotecrom in matrice a fanguif 
menffrtms non bene vmtmtnr imo fecundu quaf 
dam differentias pofitionif compzimuntur 
rantur a oifgregantur quare pzopter Ixjccontige 
re potefl in aliquo embzione claudica0 in alt° vo 
eneruatio non nullo vero fpondtliu Di 
flractio ad q fequutur gibofitatts fpeties a fic oe 
aliis.aut eius egritudines poffent efie complexio 
nales Vt qz infans genitus ex fpermate 7 a fagui 
ne menftruo multeris nimium frigidif aquofis ca 
lidis 7 ficcis aut etiam qz fperma viri in fui radi 
ce otrtemperatum efl otflemperanciis iam pzedi 
ctts.Et patet ex iftis q cum pzina materialia ge 
nerationis fetus.f.Duo fpermata parentum 7 me 
firuus fanguis in materia complexionali fua fue 
rfnt oiftemperata neceffe erit q DilVperatJ fetus 
er bis generetur, qz fiue pzopter malam comple 
xione matrici a fetu comunicata fiue pzopter mo 
tum T Defcenfionem fetus vel pzopter Dolozes ei 
us monetur matrix ad expellendum fetum ante 
tempus fui complementi. quadoq5 vero poft qrtii 
mefe i fic aliis.St trabi poteff ex fentetia pzin. 
2ia tertit capto De abozfu ibi. £t quandcq5 efl cl 
abozfus malitia complexionis calide exiccantis 
aut frigide conqelantts>£t clarius adhuc colligi 
tur ibi. €t iterum ex eis que aboztirefaciunt i ini 
tto rct e tenuitas fpermatis in radice.i.paucitas 
eius, vel expone tenuttas.t.fluxibtlitas velaquofi 
tas fpermatis. 7 fubiungit quare non creatur ex 
eo panniculus p2ius nifi Debilis pzeparatus ad 
Dtfrumpendum.et ex boc fundamento plura co2 
rdarfa concludere potes* 'Pzimu q" abozfus q 
doqr contingit pzopter Defectum fpermatis viri 
quod nimfum paucum efl ficut tn fepe coeuntibuf 
7 natura Debtlibus.aut i 
aquofum efl ftcut contingit in flegmaticis cozpo 
2t'bus mollibus 7 ptguibus otio 7 Dteta frigida i 
bumtda vtentibus.Hut'cotingit ex partefperma 
tts quod nimium groffum (jccum 7 aridum efl ve 
lut contingit in colericis 7 in bis qui acutas egri 
tudines perpeflt funt vt caufonides 7 fimtles aut 
in bis qui vtuntur Dteta arefaettua multitudine 
aromatum 7 7 acutos 7 vfu vini fit 
mofi.talium enim fpermata tn matrice arefeunt 
pzius q germinent. Secundum cozrelarium 
cr fi tam fperma multeris q fuerint Diitem 
perata i complexione fua tunc complete erutcae 
abozfus et parte Defectus materiet generationis 
affiqnande oz potet cozrelartu. Xertium cozre 
lartr qf quedam pzegnantef aboztiunt jn p z 5 
aut 4° mefe ex parte Defectus embztonts 7 exclu 
fis caufts pzimitiuis. in eo enint fetu qui concep 
tus efl ex feminali materia magis Dtffemperata 
citius 7 ccd. p2?* £t fequitur 40 q fi fperma viri 
Vd multeris fuerit nimis aquefum frigtdu 7 hui 
dum q cognofcitur ex fluxibilitate 7 pauca Dele 
ctatione in coitu 7 actuali frigiditate Wuftg M 
piius i flegmate aquofb purgentur a mtmcfificS 
tur ante coeanta ccd. £t (equitur vlttmo$ t 
mediata caufa abo2fu&eft mora ferus m vtero q 
contingit propter egrttudines iam pzedictas. 
£r er bte paret oeci iratio triu5 caufa£ prius po 
firanint ipfiusaborfua.f.pnmePe a quarte. 
Tertia wo caufa eft propter nocumenta que i 
matrice tnucnumtur.cum enim matrix aliquo ge 
nere egritudinum laborat vel generibus patet ty 
licet ipra concipiat neceiTe e i principiis generato 
nis hereditariam maculam coufequi fiue fuerint 
fpcties male completionis fiue male compofito‘if 
fiue apoflemata fuerint fiue vlcera a fic oe aliis * 
£r bo£ omntu fundamento manifefte colligi pot 
ingeniu5 pzeferuatiuu ab aborfu multipliciter cd 
temptandum, P>2tmo enim oportet ingenium 
a°d opponere caufis pzimitiute. Secundo 
opo2tet ingeniari ad rectificationem fetus i vfo 
concepti. Tertioveroopoztetabfcindere nocu 
menta omnia que tn matrice fuilTe vel fuperuenif 
fe Dicta funt. Quarto vero opertet conteplari 
in rectif icatione feminis virilis fi ex Defectu ipfi 
us aborfus caufa alTtgnari poreft. Quito vero 
principaliter tangenda funt quedam inftrumet* 
a fpeca proprietate fetum adiuuantta ipfum cott 
feruantia a pzobibetia mortis oiferime a fic erit 
finis. 
Capitulum fecundu* De regimine pregnantm 
et oe prohibitione abozius per remotione tip 
mortem fetui inducentiii. 
£t breuiter cuitentur omnes xii.caufe primitiue 
fuperius enumerate quas fcis. 
Capitulum rcztium prindpale De p2obibitioe ab 
orfus per adminiftrationem cdtranatiu5 
egritudinibu8 ipfius fetus iam concepti. 
Si igitur tn embnone accidit nocumentu ex pte 
fanguinis menftrui vel feminis virilis dc (dis po 
ftea Dicetur. fi autem propter caufas pzimtttuas 
de boc dictu efl.Si aurem in fetu nocumentu con 
ttngerir piopter oebilitatqjdfatut principii ge 
iterationis quod eft fignitia virtus que fepe ,ppt 
fui Debilitatem non folum eft caufa egritudinum 
fmo mortis fetus vt patet in viro a muliere refo 
lutis a Debilibus a quacunq5 caufa Debilitas acciti 
rit eis ipfa erit caufa tndeite oigeftionis prepara 
tionis a connerfionis menftrui fanguinis a altV 
zu5 materialium principionim generationis* 
£t bec quidem egritudinis fetus caufa omni fere 
caret ingenio curationis n fi qr oportet pzegna 
tem regere cum cibis a potibus in quantitate et 
qualitate matricem a muliere vigorantibus a ge 
iterantibus laudabilem (anguine ex quo infans fu 
flentari a nutriri ocbet.3t vero iteru fi propter 
extrinficas caufas vt continentis aut 
frigiditatemultam egrotauerit embrto anteq? 
ipf tus curat05 tgrediatur medicus prius Debet i 
uertigare fpetiem a maneriem egritudinis oeide 
a 2° per figna contemplari fi mortalis aut 
bris fuerit egritudo talis in quo? veritate Otfoi 
tfenda non nifi anxietate maxa Deueniri poteft. 
£gritudinem itaq5 embnonie in generali iigre 
poffent accidentia 'Perimo qutde a te 
completam formationem eius. Secundo vero 
poftrf complete plafmatuf eft quod contingef po 
teft tn fpafmo d°vel cf Die? Cum igitur fetus ii 
fuerit conceptus poft paucof Dies egritudine eiuf ftgmTtcare poffet plura. t>2imu p2efentia md 
Itciei vel bumiditatts a genitali mcmb2o emana 
lis que p2iue non affuerat. Secundu vero la(Ti 
tudo 7 impotentia ad motum p20greffiuum fnp 
ueniens que non p2cccfferat.lertium vero tenfio 
tn matrice percepta. Quartum vero grauatluf 
00I02 in fpondilibus 7 inferiozibus per 
ceptio. Quintum Ventofitatis a matrice exituf 
£t fextu rugofitas pzuritus vel contractio ma 
ericis. SeprimurenfioinoomeRicis partibuf 
coxa?* Octauugrauitasfuperfiteri. tlonij 
OiRenfio in partibus aneba? ad quas fubRentaf 
matrix. Decimii q2 dum mulier reuoluitur De 
latere tn latus fentit m concauo matricis agitato 
nem fetus ac fi non bene fuRentaretur ad ipfam. 
CJndecimu amplitudo 021*0 matricis cuius cS 
trarium confequi folet vanus p2Cgnatione3 fani 
effectus, ipfam em‘3 fequitur 02ie matricis claufo 
tanta vix piramellus.i.Rilus intrare potftt 
terio? cj° 40 capToi xxia tertii p® capTo cotligen 
dum.bcc oe fignis vir fetum in matrice egrota? 
ftgnantibue.tturfue autem fpetiales lapfus 
bzionis particularia figna Declarare poiTent. Si 
enim egrotauerit ipfe egritudine frigida 7 bnmf 
da materiali vt fepius contingit fentitur in oofo 
poRcrius 7 in toto femo2e frigiditas tactu tange 
tis cii mollitie repz efentata. Secundo emilTio 
vzine remilTc calide. Tertio irro2atio matneio 
ab bnmiditate frigida mucfllaginofa. Qnarto 
laffitudo totius co2po2is cum pigritia * Quito 
lalTicudo 7 Difficultas exercitandi anebas 7 coxas 
Sexto gurgulatio in matrice. Septimo ca 
yrica Difpofitio quandoq5 m tota babitudinc ma 
lieris aut faltem in coxis 7 cruribus eueniens. 
Octauo longitudo 7 p2ofundtt. s in Dozmien 
do. TI0110 lemtas 7 paruitas in pulfu percepta 
7 p20p2te in pulfu coxa? 7 partium adiacentiu3 
matrici. Cecimo V2t'e limpide albe aut fubal 
bide vf Difcolo2atc apparetia.£t ex.X.fignis iRis 
omnibuf comp2elxnderc potef fetum egrotare la 
pfu calido 7 ficco. tn partibus enim vbi locat' ma 
trix7 adiaccnttbusdtangeneperctpiet caltdtta 
tem cu5 acuitate 7 inflatione 7 fic De altis. Signa 
vero egritudimim mo2tem inducentium tn feta 
poterunt eiTc omnia p2edieta CU5 longo tcmpo2e 
multiplicata fuerunt 7 continue ad intenttone3 p 
uenerinr 015 maio2C nocumento a muliere pcrce 
ptocotidie fuccefltue 7 cu nilo numme to cofccftc 
applicationem remedio? egritudtnibus emb2io 
nis conuenient aduerfanttum.Sr vero fequitur d 
fignis ftgnific3nttbue fetum mo2tuum in vtezo. 
$etus vero iam in utero mo2mi figna funt g pla 
ritna bine inde collecta 7 p2cpzie cum poR 
tem eius iam quibufda Diebus in matrice retetuf 
fuerit. autem De fignis fumptia a me 
bzis colligatis cR oclo2 tn radicibus oculo? 7 in 
tellige tn neniis obticis furpendentibus oculu ad 
cereb2imi.contingir autem hic D0I02 p2oprcr Di 
Renftonem m matrice factam a fetu mo2tuo ipfa 
grauttatem.7 reducitur bicDolo2adfpeticm fo 
futionts continuitatis 7 Dicitur cxtcfiua.7 potcR 
etiam btc D0I02 contingere pzopter malam com 
plexionem cereb20 a matrice comunicara3. 
Secundu ftgml eR oolc2 i poRerio2» medieta 
te capitis 7 pzotcn fus per totam fpinam vfq5 ad 
fpondtiee vbi it tuatur matrix ♦ lertium ligna 
€ft lalTifudo igrauttae l loco matricis i omnibus 
fnfert02ibus partibus. Quartum fignum e ffa 
Cto motus ponderis in matrice i pzopzic quado 
mulier reuoluit fe oe latere i latus 7 ftgnificat co 
tilidonum modificationem vel eruptionem vnde 
non fuRentatur fetus. Quintum fignu3 cR gra 
ttatiuus 00I02 in inguinalibus partibus anterio 
zibus partibus vfq5 ad os matricis exterius* 
Sextum fignu3 eR tumo2is ventris qui p2efu 
erat oefcenfus ad inferioza. Octauum fignum 
cR frigiditas in inferi02i parte inguinis mafiua 
n bec omnia figna p2op2t'e funt ante<J> putrefeat 
fetus. $etus autem mo2tui.£t fecundum partem 
in matrice putrefact figna funt feb2is 7 indeficicf 
Secundum fet02 in anbelitu 7 02e. Xcrttu5 
eR exitus virulentie putride a matrice cum fetor 
Quartumeft pondus cum extenfione ventris 
ad extra p2opter vapo2es in matrice co2rupros 
extendentes ipfam. Quintum fignum cR putr 
facte camofitatis a matrice erpulfio vt ocfuf mc 
us fepe vidit, bec autem figna pofita vt medicus 
laudem 7 bono2em acquirat veritatem p2ecogni 
tam anunciando 7 cu medicus percepit i fla figna 
non intendit aliud nifi educere fetutu mo2tuum 
per ea que fuperius aliqualiter tacta fuerunt. Ut 
vero iterum poRif concclTum cR emb2ione3 i ma 
trice cgrotarepoffceraliis generibus 
num.f.complexionaliu3 compofittonaliu 7 folute 
continuitatis opozteret exponere figna in cogni 
ttonem talium egrirudinum. Cognitio accipitur 
ex fpibua.f.tacru 7 vifu magis Dtrcurfu ratioali 
7 cunvfrus vifus ad alia loca peruentre no polTtt 
neq5 etiam frus tactus ideo talium egrttudinum 
cognitio per ea non ell pofftbiltB fed folum per Di 
fcurfum a ffibus interi02ibus imaginando copo 
nendo Diuidendo affirmando vel negando 7 elicie 
do fecundum q? Decentius fieri porcR licet no 0U15 
complexionalium egritudinumcognitio per tale 
Oifcurfum conuenientcr baberi poteft.Quomoio 
enim egritudo embzionis in fuperficte in figura 
tn via in receptado i quatitate Dinuta in numero 
aucto aut Dinuto 7 in fttu capiendo fitum pzo coi 
ligando cognofci poffent per p2cdtcta.fo2taflc at 
Oe quantitate aucta 7 oe litu capiendo fitum p20 
loco per oifcurfum aiigd cogrofcere polTumus. 
Cum enim videt*medicuf p2egnantem ventrem 
peruenifle ad quantitatem notabifr auctam 7 ex 
Oifcurfu rationali interme® pzobauit matricem 
tton effe molaticam ncq5 apoRcmatam ncq5 in ea 
bumozes aut ventofitates multas extendens con 
tineri 7 viderit mulierem bene carnofa5 bene co 
l02atam7 operationes ei animales motiuas et 
ffitiuas vitales 7 naturales conuenientj 
ctas cum pzcdicro? negatione p2e 
milTa Deducere poterit fetum tn quantitate aucta 
peccanrem.Similtccr cum perceperit fetum in tf 
Xtra parte aut tn finiftra parte fixum Rare no pr 
fentia O0I021S magni 7 cum Fetus agttationcma 
gna tn parte illa fFantibus conditionibus 1*35 p2C 
mtRisocoifpofitionibusmatricis 7 multeris p 
fuafiue concludere poterit fetum in matrice egro 
tar egntudie locivu befitattde tamc ad oppoitu 
vt apparet 7 eodem modo oifftcilime eR 
fcere egritudines compofitas 7 per confeques Dif 
ficilis aut omnino impofftbilie eR curatio cazude 
ifimtUter oicendu cR De egritudimbus comple Xidnalbus tpftud mbzfonfs # % etiam 
ciitme funt curationis er quo medicamina alter 
anrii a recrificantia non poffct peruenire ad em 
bzionem fcd tantu monentur ille male comple 
Xiones p:r recciftcationem nutrimenti ipriu8 em 
bzionis quod nutrimentum cft fanguis purioz i 
venia matricis concentus poli generationem me 
bzoium ciu3. vt fi mala completio ipfiufem 
bzionisfuerit calida a ficca materialis curatur p 
bas.v.tmencides. 1b2ima vt cuacuetur mulier 
a colcrica materia cum aliquo tfto2U5 medicamt 
num. l>2imtim cll.TV oyapzunis fimplicie. 
iiii.oetur mulieri cum medio ciato aque lactis ca 
lide in auro2a a tardet cibum bo2ie.v. Secun 
dum ‘i fo2tiu8 illo e bcc.Bc caiTiefi.pzeparate cuj 
aqua acetofe.3.ttii.a oetur cum medio ciato caltB 
aque 02dei. Xertium cft boc i fo2tiu8 pzedcia 
TV manne oiffolute a collare cum vno ciato aque 
lactiej.ii.coletur 7 calefiat a oetur in potu. £t fi 
volueris p2edictis medicinis infundendo iunge? 
3,t.reubarbari a colaturam cum exp2eflione com 
mifcere p2edictis.aut cum cifdem volueris dare 
* j.puiuei is reubarbari non erit malum neq5 ti 
moiofum.omnes enim p2edicte medicine conu$ 
nientes a fecuriflime funt matri a emb2ioni. 
fecunda intentio efl vt rectificetur regimen 
cibo^21 potuum ad infrigidandum 7 bumeetadu 
cil lactuca 7 bleta 7 cetj 7 vtatur ptifana 02dei cu 
carnibus p2eparati8 cu aceto ag2efta fueeo citran 
gulonum granat02u 7 fimiliu 7 cetj. Zertia ite 
tio efl oigeflio vel rectificatio colericaru materie 
rum que in muliere inueniunrur 7 poteritxonuei 
enter fieri cum ifti9 inflrumentis. fbzimum le 
ui(Timu5 onmiu ell oare in potu tn auro2a ctatu 
Vnum aque lactis in quo cafeus 7 recocta conuent 
emer contracta fuerint 7 oetur frigida actu falte 
tn Diebus calo2is. Secundu efl looc.Bi aque en 
diuie violarum ana.5.ii.mifce. Xertium efl boc 
B< fy.rofatt.l.i.fy.oe enjiuia.j.y.aqnectco2ce.f 
ii.aque melliifej.t.mifee. Quartum et melius 
reliquia efl boc. Hc fy.ftmpiicis acet0fi.3j.fy.ace 
toriutif citri.f .i.aque bugiore 7 acetole ana.J.i J 
mfce.fepe etiam in p2cgnantibua matericru5 ca 
Udarum feci rectificationem cum.|.i.3uccari vio 
lacei 7 .iii.f .aque endiuie. Quarta intentio eil 
vt fi apparuerit tibi necefliras reiterandi euacua 
tionem non recedas ab eua- 
cuationibuf tam pzedictts.Si autem aliquod far 
macum fanguinia clarificatiu3 magia 7 clare edu 
ctium oefiderares vitra p2edicta exhibeatur looc 
B< aque fructuum oeferiprione m antt.f* 
tii.manncin ipfam oiffolute 7 coi ate.J J. reubar 
bari elccrijj.fquinanti.g.iiit.a totum oetur in 
potu 7 rardet.v. 1)0238 7 cetj.Gifteriop aute5 vfn 
bic taceo q2 non placent mibi 7 fimilite2 Diureti 
co$t vfu5 7 fimiliter vomitus admimflrationem 
b c tria in omni p2cgnante abbo2reo. Quinta 
vero inrentio efl refidue male qualitatis altera°i 
matricis confoztatio.in boc autem triplici inflru 
mento p2ocedere Iolco. 1>2tmum efl vt mulier 
ter vel quater bibat in Die.5j.fy.0e limoibus cu 
medio ctato aque oidet.in boc enim efl infrigida 
tio fitis extimio cum aliquali confo2tatione a fli 
pcicirate limonis p20ueiiiente. Secuudu vero 
inflrumentum efl boe.Bi aque angime aque viola 
larum ana kbj.aque acetote libd.rpfap fadalo58 
ru.fpodit fe nif acctofe'ana3.f.ci*oci.3 .f.aceti eo 
dearia tria mifce 7 in eia pannus oe lino 
ex quo epitbimentur inguina anterius 1 d02fum 
poffcrius. Xertiu vero 7 efficatius illis e b°. Bt 
rafure fuperficialte cucurbite recentis J. i.olei oe 
nenufare olei rofa£ anaj.tj.vermicularis recetj 
5. i, terantur fimul in nioztario vltimacontritoe 
ex boc linimento liniantur loca p2edicta ter cjtj 
in oie. tapfum vero frigidu 7 bumidu5 per.v 
intentiones ftTr co2rigere poteris per contrarie- 
tatem aduerfantes.Cum ergo volumus minozan 
doeuacaare materiam frigidam 7 bumidam in 
p2Cgnante euitare oebemus medicinas omnes la 
bo2iofas ex parte gradus 7 ex parte oof. <toi02a 
tiuum itaq5 conuenieus poffct effe boc.TV aque bu 
glo.f.i.medulle cartami contritej.ii.agarici ele 
cti pulueris ana3.i.cmamomi 55 
rofarum co2iancUi p2eparati ana.g.iiiiJiat tfu 
fio 7 calefacta cum expxcflione condecenti offeraf 
ei. 2fliud minoratiuu in bac materia ell boc.Bt 
aque artamifie aq mcllifTe ana.J.iJ.benedicte fi 
pltcis.f.t.5uccari albi.J j.infundatur pernocte5 
vnam oeinde calefiant cum leui expzeflione one- 
rantur vt oictum efl. Secunda vero intentio 
ell rectificatio rcgtmis.vtatur itaq5 mulier cibis 
ad caliditatem inclinantibus cum Decoctione fal 
uie mente rofmarini 1 fic oe aliis t quibus aut nf 
[a aut pauca eriflat experientia Virtus 7 cetj. £t 
Vtatur vino foitt 7 bene potenti claro rubeo folo 
aut cum aqua ertinction-s calibif.talis enim aqa 
folemms ell confozrans ommil membzop nutri 
tionis 7 ncruofozz virtutes. Xertia v. ro itetio 
rectiftcat materias cum caltdifate 7 ficcitate C02 
rigendo eas.Unde oigelliuu conueniens 7 leue e 
boc. IV aque faluie.f.iii.miue citon;o^J.i.mifce; 
Secundum foztius illo efl boc.Bt fy.oe mirto 
g.i.aque mdltlle in qua Decoctus fuerit maflix.J 
iii.mifce 7 oetur in potu. Xertium 7 melius ii 
lis efl boc.Bf miue cum fpetiebus.|.i.aque Decoc 
tionis granos iii.mifce. S, autem Otge 
flionem edicere velis cum confo2tationibua tunc 
vtatur multer efrio aut confectione oe aco20 i ait 
ro23 aftumendo oe tpfo vfq5 ad.| J.3tem confe- 
ctio aromatici rofati multum valet.3tem rofata 
ttouella cum 3-iccaro 7 aqua mente in confectione 
redacta.3tem 3uccarum rol atum vel cum puluer 
maflicis acceptum 7 cum aqua mente oiffolutum 
Xertia vero itentio fi apparet neceffitas euacu 
audi materiam eradicatiue etTet complenda cum 
p2cdictis medicinis fupzapofitie vitra quas non 
eflet tranfeundum nifi CU5 magna limitatoe.So 
litus fu autem ego oare quandoq3 folutiuum boc 
7 inueni in eo p2ofperitatem femper.Bt fucet me 
•te que folia babet quafi rorunda 7 flipitem fubru 
beii 7 odo2em valae fuauc.f .iiii.agjrid dectt.5.1 
infundatur agaricus in fuccopzedictoper Duos 
Dies naturales oeinde. Bt 5in3tbef* rofa£ ana.g. 
itii.manne electe 7 a fcopis oepuratej J.contera 
tur omnia fimi in mo2tario 7 fiant p lle.gluno 
fitas enim manne inuifeat omnia conuentcter et 
efl meiicim nobilis in educendo flegma aquvfu 
7 mucilaginofum fine moleflia 7 agitatione foxti 
bus. JSc attende bic % in euacuancibus coieram 
7 materias calidas in muliere pzegnante omnef 
ad caifiam mannam reubarbarum tamarindos 
febefte 7 p2wu fiit audaccp 7 pzopti fed euacuas flcgma 7 reliquas materias frigidas in piegnate 
pauce medicine a faptenttbus p.fite reperiuntur 
Ultima vero intentio ert vt per alterarionc cu 
calidis 7 ftecis complexionem que co2rumpant v 
fi (uum male coporitionis frigide 7 bumide 7 ma 
tcrtc2tim fubrtantiam co22tgant 7 tam quide aq 
fy.confecttones in bac parte capit pofttc illtf com 
plere pottent.Sgo aute3 in talibus cafibus tripli 
ci vroz inrtrumcnto. 1>2imum ert boc.B* rofa$z 
cup2e(Ti fpodii fandarace ana.3.i.refine el 
lecte.J.iii.coquatur refina cum aceto nigro i quo 
rteterit infufa per vnam noctem vfq$ ad confum 
ptionemacetioeindc inco2pozentur fecum fp:s 
p2edicte 7 fiant cerota.ti.magnitud inis fp3fe cu 
Dtmidia.bec igitur applicenturduper alcbatim et 
loca matricis continue p02tenmr. «Secundum 
vero inrtrumentum 7 melius p° ert Ixx.Tk olei De 
cttoniis rora22 7 De menta ana.f .ij .fimpbiti la 
ptdte ematitts cozalop ru.fa ndazace orttum Da-- 
tilo2tim comburto2um ana.3.i.fco2ie ferri p2epa 
rare fm arre.$.ii.corttcis interioris cartancazz.5. 
ittt.refine elcc.3.t'.y.cere cftfi lurttctt fiat vnguetu 
conuenterts uifeofitatie et inungat" ex eo loca ma 
tricis et renuimbec C15 Duo tnrtrumenta mulieres 
abortiri folitas a ta t ifelictrare libe 
rauerunt fetum ctt33 vigorando et tu confydera 
qr «jponetia ftj elea. Ultimu vero lnrtrumentu 
ert boc.ft* aq fublimatdis virge partorie aq centi 
nodte ana.lib.J.aq cup2erti.lib.itii.acacie 
fpodii rofarum ana.3.vnam tbu2ie fanda2ace co 
lofonte vini citonio2um 
tur in ftmul omnia fozri contritione demum in 
fundant tn eis panus lineus Duplicatus et Vi. vf 
•vui.utcibus epttbimetur cum eo oorftim actu ca 
Itdo. C api tulum quartu5 de pzcbibfrione abor 
fus p remotionem nocumento» <] tn matrice eue 
nirc folent per remedia immediate ante feripta 
qnauis Danrur tn intentione curandi egrirudi 
nea embndif rame ex quo matri exhibetur to fuffi 
cient} curant egritudines marricif.ettam falte q i 
funt tpft matrici p cffentia3 et g° rertar boc folum 
vt eliciatur regimen curatiu3 egritudinu5 matri 
cis p St ergo matrix egrotauerit 
cgritudtnecaltda et ficca i ea tnuenta per cdigan 
tiam ipfiKs ad cercbzu5 q tamen rarilTtme contin 
git recrifica ccrebmm cum cuacuantibus Diuerte 
tibus Digerentibus et eradicantibus ab eo 
riatn acutam aut flobotomando cephalica fi apar 
uerit mtrtio materteru cuj faguine feruata tame 
lege "bypo. 4a affo2tfmonl fermone primo. ut 
fetset leruata lege alteriuf affo./ttulier i utero ba 
bens flobotomare abortit .et tnagts cuius maior 
ert fetus.vnde in:v.et.cr.mefe fiat flobotomia p2e 
dicta 7 detur farmatta.pce tamen minorando flo 
botomtam etfa2maciam. 3tem dtetatur p20 
uocandofluxumfangutmsanazibus aut uetofi 
do fpattilas.3rem euacuando materiam acuta cu 
ptUulis cbobiis et de fumotezze et finulibu:.Qr 
a2gumento fumpro a lapfu cezeb2i calido et ficco 
Itcet irta conucnientta fo2cnt.vana tame e opinio 
et ridiculofa eo2um que in p2egnare mulie2e ta 
lia admtmrt232cr t. Ixc enim talia facile abo2fu5 
inducezent. Stmtlit ctia de eg2inidintbus i ma 
t2tce fete per coligantia eius ad cor pulmone dia 
fl.75 et rtomacbu et per renes er veftca dicendu5 e 
q omnia talia ingenia auationte ab hoc capitfo 
fepamt debent et pzcpne iffo quo£ tfUumenfa 
complertoc funtfoztia vclut flobofomie ventofa 
ttones frica none 8 clirteria 7 farmaca f02tia.Se" 
cure itaq5 p20cedendo 7 fetu 3 7 multeris nocume 
ta vitando regatur multer cum medicinalibus in 
tentionibus 1 inrtrumentis in p2ecedentt capitio 
tactis vbi q2 laudo q’ p2ed ictis addantur medica 
mina ccrcbzdia pulmonaria codialia 7 ftcbalttf 
quo» gradus non elongetur a p° in qualttatibufp 
trariis 7 Dofes fint vladc remitte 7 pulucree reite 
rande nenocumcmu5 altquod ab eis inferat aut 
fftbile. Capitulum qutnttl De p2eparattone vi 
rilis feminis ne er pte Defectus eius abo2fus fiat 
Uirtle fperma eft caufa abo2fus aut q2 non bene 
Otgeftum 7 fpumofum ert.aut q2 in quantitate cd 
rintia paucum ett 7 ad irtas caufas Duae videntur 
adduci poiTe omnes canfc abo2fus er parte femts 
virilis contingen,es.£i] autem rperma indigettu 
aut q2 non a fano cozpozc generatur fcd ab egro 
aut q2 velocius emittitur q Digertio eius copleat 
Tertio qr mafia generatois etus fuit illaudabi 
lis aut q2 coiens Dirtractionem habuit in anima 
per palTiones cius triflantee aut refoluentes in te 
po2e coitus. £t piimum quidc Declaratur quia 
cum fperma fit fuperflmtae viti alimenti 7 vtilif 
non videtur in egro C02um imieniri potte vltimu 
alimentum 7 vtile faltC3 ab 'olute. ineundo q2 
cum fperma laudabile Debet erte album paruium 
7 oyafanum globolum 7 compactum a quafi aro 
maticum non videtur tpfum in egro co2po2e fpe 
riri porte 7 marime labozare egrttudinibus t me 
b2ts generationis p20ptnquisvclut funt tcrttcult 
7 inuoluta vafa 7 remota velut funt po2t fperma 
tici epar 1 renes quo£ memb2o» altqua-concurft 
ad generationem materias feminis generado vt 
epar alia preparando 7 purificando vt cmulgctef 
7 renes, alia vero Deflferendo vt fpermatica vafa 
7 inuoluta Detinendo 7 confcruando 7 tetti uii vl 
ttmu perfectionis in fperma inducendo, patetae 
q> fi egrotauerit co2pus egntudine notabili 7 f*m 
pzcdicm partes no poterit in fpermate acquiri 
p2tma pafito que efl albedo.calo2 enim natura" 
lis Debilitatus Digerendo non poterit materiam 
fpermatis in C0I02C alTimtlare radicalibus 7 pzt 
mis que vere alba funt. Amplius calo2 Debilis ii 
poterit a materia in fperma conucrtenda Depura 
re partes vap02ofas vcntoras aquofas grottae n5 
terreas quare non poterit fperma remanere oya 
fanum 7 rutilans qf non poterit eflc conueniend 
fpumomm. oyafanctras enim ipfius arguit ipfua; 
erte bene pumofum q2 fpils c 7 cct|.3rnplius ctia 
tn [permate non poterit reperiri globofttas con 
ueniens quando fuerit a Debili calo2e naturali cd 
genita.0ubrt.mtta enim ipfius g.obefiras 7 con 
paettas ralts p20u nitmt pd calo2ts Debitam 
ctionem facientis 7 expurgantis fuperfluas ptes 
7 facientis Debita5 permixtionem humtdi aqi cu 
ficco terreo materiei ex qa generat" fperma.CJnd 
ex p2cdictts 35.(3? ocfectuf tn embzione facile attt 
gnari potefl p20pter Defectum in caufa ex qua ge 
neratur que ert fperma virile ftuc ipfum effectie 
tamen liue mate2t'arr aut vtroqj modo edeurrat 
Sdbuc etiam coniiderandum ert Q’ Defectus iem 
bzicneartignart potert per velocem cmtrtibnem 
fperma t is. aut enim vclocio2 exit p2opter Debili 
tatem retentiue que no retinet ipru adeo vt bene Digeratur aut critas eius e vdor pzopter nimii 
fluribiliratem aut pzopter qualitatem pziuatiua 
7 acutam in eo inuentam.Cu3 ergo fperma ita ve 
lociter educatur non bene couenienter a matrice 
fufeipirur anima ipfa ipfum ampleratur.neq5 oe 
lectationem conuenientem er velocitate erttus et 
us accipit matrix*.q? er tali fpermate aut raro fit 
generatio aut fi concipiatur non erft robuftns n5 
Vtgozofusembzio. Similiter etiam 5° accidit 
in embzionc oebilitaser parte fpermatis co quia 
er illaudabili materia generatum fuitqz nimiu3 
pauca vifeofa lubzica aucta aut aliter male cople 
rionata fuit materia er qua generabatur fperma 
£t adbuc cx* 4a caufa fuperfus enumerata 35 
polTc contrahi nocumenta in embztone. Cum ent 
aliquis coit a babet imaginationem vel fantart'35 
circa res triftantes timere facientes vel abbozze 
tes aut motum fuffocatiuum vel Difgregarum fpt 
rituum 7 bumozum efficientes p3 q non poterit 
verum 7 pzolificum generari fperma.pzopter qtf 
opoztet coeuttres CU5 magno appetitu oelectatoe 
7 cogitatione pzecipue ad talem actum ertre fi ge 
ncrare intendunt 7 intantu5 contemplando pzo 
cefferuntfaptentes q>-fozris imaginatio in tempo 
ze coitus facta circa lufcum gtbofum robuflum a 
nimofum imbecillem 7 inboneflum virttm poreft 
effe caufa vt tales pzopzietates vel fimiles recipi 
ant pzicipia generationis circa quales foztitj ima 
gtnatio anima perfiffebat in tempoze coitus . 
Secunda vero pzincipalis cum fuprrius tacta 
De caufa abozffis er parte feminis virilis fuit er 
parte quantitatis eius, poreft enim fpermatis eru 
berans quantitas in matricem effundi que Debtlif 
erit vt pzopter eam magna5 quantitatem calidi 
tatis naturalis matricis 7 fangmnts meftrui per 
modum fuffocationis indifponatur ad generadu 
fetum bene fanum 7 robuflum. Si mil i ter poteft 
fpermatis quantitas effe adeo Diminuta q licet 
er ea generetur fetus erit tamen ita Debilis pzo 
pccr paucitatem calozis innati 7 fpiritus q inftr 
mabitur antecp ad naturalem partem peruemat 
qf pzopter egrirudtes ipfius pzius aboztietur q 
vere pareatur.£t bec caufa De paucitate fpermatf 
frequenter eft caufa abozfus ficut multa quatitaa 
fpermatis bene Digefti raro e caufa abozfus eo qz 
in maiozt qudtttate cft maioz virtus et ecouerfo 
vnde er omniu fundameto 33 iam q medi 
cus inrendenf pzefuare ab abozfu confiderare D5 
tio minua Dtfpofitione viri q multerts.Si itaq3 
medico occurrat vir queritans poffe ercoire 7 fili 
os etiam generare inquirere debet cum Diligetia 
complexionem viri vfe5. Secudo partiale me 
gencrationif attendere. Xertio epatif oif 
pofitionem in fangusficando confyderare. 
Quarto emulgentifi 7 renum complerionem 7 
compofittonem attendere an ftnt Dolentia vF opt 
lata. Quinto cbilis vene 7 vafo2Z f 
hiaterjam generationis ferentium cofyderaf* Dif 
pofitionem. Serto vero vas fpermatteum fini 
ftrum per quod Defertur fpiritus vitalis a cozde 
ad membza generationis Diligenter iquirere. 
Septimo fpermatis fubffa 
tfam partium continuitatem 7 oyafan:tate3 atte 
dere.a fiquidem apparuerit ei omnia membza in 
eomplerione 7 compofitione fo2e oifpcfira condi 
tionibus etia in fpermate pzcdictis immie tue 
necdTarioconcludere pstes vtYum iffum dTe vene 
reum i ai pzolts gcneratione<n bene paratu m 
Cu 5 ergo fimiliter confiderauerit medicus dtTpo 
firtonem mulieris ex* parte mcmbzo$& 
er parte fpermatis eius aut bumidiratis q emit 
ttt'?Ytrtufq5Copulamfaaam complcricum ma 
gna Delecta tioc a viro •? muliere acceperit 
fis fafinationibua a malis medicamentis a vlcc$r 
cicatricibus mirabile erit iftoa duos non effe pzo 
Itficos a coouentcnrcr Venereos ntfi fuperfluant l 
frequenti valde copula 7 in palTionibus anime rc 
ftauranttbus fu per excedantsi fi in vefttgando p 
cefferit 7 cognoucrit aliquem Defectum effe 
in membzis aut in quantitate vel qualitate fpma 
ris viri aut fanguinie menflrui foze Defectu3 atte 
dat ad rectificattone3 illius in quo Defectus appa 
rebit aut vtriufq5 fi ocfectuf fuerit i ambobus ;p 
plicado iftrumcta fm intetionee pzcdcas i lupio 
zibus captcult'9. 
Capitulum vltimu De memozia quarunda medt 
ab occulta natura ad generatione facictius 
JDulta in boc capitulo variis voluminibus et ,p 
pzie illuftrul erperimeta colligi pollet 
quarum applicatio muliere Herilem ad fecundita 
tem inducunt.ltcet boc in volumiuibus iuniozti5 
non ita autcntice apozobata inueniantur 
De numero ergo talium icripfit Dyafcozides ara 
jatteus q fi mulier fupponat libi naflalem puu3 
factum er radice niandzagoze poff coitum 7 lon 
go tempozc retineat ibi mirabilitj facit ad- recep 
tum femen Detinendum 7 boc q 
dem magis rationabile videtur in fterilitate pzo 
ueniete a caliditate mfta 7 bumiditate fuperflua 
lubzificatiua matricis quibus mandzagoze 
giditas a fteettas aduerfari poreft vitra 
ca5 cius virtutem. Heq3 opinandum cft mandza 
gozam effe planra3 cuius radir figure bumane fi 
milima eriftat ftcut 5arpelldes a 3arpatones per 
plateas oftendunt cas Decipiendo Xfui. 
tante fpeculationts pbilofopbus magnuf i bac ma 
terta Deceptus fuit.a5 enim ipfum credidilTe tale 
plantam in radice eius bumanam figuram peni 
tus plafmatam.quod poreft elTe q2 boc nome ma 
dzagoza grecum ertflene figuram impoztat 
manam, lege oe bis z° canonis capFo iabzol 7 ca® 
oe mandzagoza.Htud autem erperimenfU5 ad 
conceptione ftmiltrcr faciens fcripfit Sertus pia 
citus kapienfts capio oe duo vbi Dixit q os d co 
de cerni fufpcnfum collo vel core multeris vt cre 
do vel vidi etj ad optime facit. Hlt 
autem vir fideli02 tftis oirtt q lapis inuentus t 
cerebzo vel in ventre aquile in cibo Datus viro et 
mulieri aut Vtriufq3 bzaebio vel core fufpefus mi 
rabiltter heit ad conceptionem.£t alter etiam t5 
VetuftilTimts auct02tbus oirtt q fi accipiatur daf 
feptenis pueri 7 t canella argetea F aurea ctVcciilt 
get 7 bzaebio vtriuftftcoeutj fufpcdat generarfa 
eit,£t itep adbuc feripf t ait ut Cbirauf q fi qf f 
cepit faguine vefptilicis t pano 7 fete nefeietifug 
caput eius pofuerit 7 eode tepor mulieri fe admi 
fcucrtt-fte Dubiococipiet.ldlura alia feribef potu 
lite f5 no curam' cu nd mfta fide adbibea eis ficut 
credo bec talia no ee afftrmada a catoltcts afuble 
ge criftiana milifanribus.Toec itaqa t bac matta 
tante fpcculattoms noie fufficiant ut gbus fi non 
tantu accurate % pzofunditj fcrtpft quantu matta erpeteret qz oe ferretis ert nate fuperaddant alii 
pbilofopbatcs alttozi fpeculatione medicine tbeo 
zi3antes.2id laudem oei amen. 
Confilium oc pzeferuatione ab abozfu "i 
nuru vero nobilis Viri fer 
Benedicti dc Valle matana q 
pzcgnane c(l cum furpitioe ab 
oztiendi eo qz fiuru5 mcnftru 
02um babet cumdolozetotiuf 
fptne 7 fumis 7 inguinalium p 
tiumque minantur eidem abozfus grande peri 
culum 7 non leucm fuc male terminationis fufpi 
tionem.quonia efl in 40 mcnfe p2egnans vbt' fe- 
tus ert ia adultus notabiliter 7 er q° fubtractionc 
fanguints vdut nutrimenti eius valde facile fub 
fequi potert fetus cozzuptio. et emozofagia ma- 
gna pzopter eruptionem cotilidonu qui magntfl 
cati funt videtur taliter pzocedendum e(Te vt nuc 
fcribttur. Ibzimo quidem fiat eidem regimtnif 
adminirtratio euitando intemperiem aeris val 
de calidi frigidi 7 bumidi.3tem euitet cibdzu3 et 
potuum adminirtrationem qui fint nimiil Vnctu 
ofi acuti amari 7 aperitimivelut rafanum petrofi 
linum apium fenicula 7 bzodia leguminum 015 
effugiat 7 ctamomu crocu galag j ftTia 
arortca.et bibat Vinu nigp 7 groflil £5 cofiliu Toy 
pocratis 7 effugiat erercititim omne 7 pzcpzie o 
fcenfus per fcalas 7 euitet coitum fiimopere 7 fal 
tum riram 7 t2acundiam 7 multozum ciborum r 
plctionem. £t ventris effugiat rtipttcttarem vten 
do Decoctione malue blere mcrcurialis 7 ftmtituj 
que cum 5uccaro rubeo bibantur ante alia cibaria 
Deinde vtatur quinq3 remediis infraferipris < 
Quozum p2imu ert confectio Dc margariti de 
fertpra ab 3uic.zia rertit ca°De regimine prcgan 
tiu5 vfi 7 recipiat de ipfa femper ance 0C3 cibu ro 
tulam.i.bibendoporteam parunt vini nigri con 
uementer fumoft.£c etiam dc ipfa accipe? 
parum inter cenam 7 p2andtum bis vel ter. 
Secundum remedium eidem p2cficuue boc 
V< aque mente aque confolide minozis 7 aque fub 
limationis galla# cupzdTi recentium ana. j.t.5uc 
cai i.f .y.mtfce totum 7 mane accipiatur in auro 
za calidum vel frigidum fecundum appetitu ctuf 
Xenium vero inffrumentum ert Idoc. IV fpodit 
rafure ebezis cozallop ambo# marticie htete ana 
5J.co2ticis iteriozis cartanea# puluerif glandm 
7 grano# mirti 7 nucum cupzdTi ana.3 J.rcfoz- 
mcnrur pillc cum fucco confolide maiozts 7 d eis 
accipiat tres in mane in auroza quandoacciptt a 
quam.£t accipiat etiam vnam er eis femper ate 
cibum port confectionem Dictam. Quartu rmc 
dium ei conucnicus ert boc. IV galla# cupzdTi et 
gallarum quercus pcrfozataru granop mirti aca 
tie ipogrttdos ana .5.5“.cmatitis 'karabe fa.Dza; 
boli armeni ana.3.1’J.fcozie Ferri longo tempor 
frire cum aceto.J imertop cartanearu3 
ouop tria vd quartuoz fiarlinime 
tum longa contritione in moztario plumbeo CU5 
fiio pirtello.oe boc itaq3 omnes partes ab Vmbill 
co inferius vfq5 ad femur Icuircr confricando qua 
ter in Die inungantur. Ouinru3 et vltimuj 
remedium fibi conueniens ert Idoc.1V Dzagaganti 
gumi srabici tozcfacto? bdelii moli* 7 fubalb.idl 
tbur fpoquirtidoa fadnrace ana.;, 
f.boli armeni 'karabe fanguints D2a.ana.5 .tt.re 
cartc oiffoluti cum aceto nigro.J 
ti.fiat cerotum vntim longitudinis 7 latitudinis 
fpanfe 7 applicetur tprii fuper fpondiltbus alcba 
tim 7 iplum femper teneat. £t fi cogeretur fcalpe 
locum pzoprcz pzurirum remoueatur cerotum 7 
iterum reponatur* Ultimo memozandu eft q 
valde vtile erit ei q femper in Digito fuo poztet 
anulum in quo adamas lapis firus fit. £rt enim 
De eis que-ab occulta pzopzietate pzobibent aboz 
fum.fit idem illud faciunt lapis egiptiacus 7 to- 
pacius.bec ad laudem omnipotentis fibi fufficiat 
Ibzo Vjroze infraferipti rpofozt oe mu5ano ozdi 
naui octo remedia vt effugeret abozfum. £t me 
lioza 7 leuioza ingenia pzeferuantia abozfu. 
Pzimum fuit vt obferuaret regimen circa res nd 
naturales Vt fupzadictum cfl. Secundum fuit 
q omni tertia oie bis ante pzandium 7 cenam p 
bozam acciperet ouasoe irtis ptiris.TV margari 
tarum.3.i.'kirabe tpoquirtidos acatie fandarace 
paluep olTium oatilop ana.5.5". fiant 
pille.vi.er omni.5. cum fucco confolide maiozts. 
Xertium Vt in varc vitreo teneantur nuces cu 
pzeiTi quartuoz recentes cum vino quo Vti D5 * 
Quartum vt fepe in auroza vl' omni 59 Die a& 
minus tribus loozia ante pzandiii 
aque calidejublimationts cupzeffi. Qui 
tum Vt poztet iafpidc5 fiue oyafpem a vulgo no 
minatum rubeum lapidc5colozis fere fangutnei 
clariozts. Serm5 vt inungat omni Die ab vm 
btiteo 7 loco cinguli inferius ventrem ilia femur 
7 fpina per to«5 cum Vnguento dc cozticibus t5 
feriptione mea. Septimum vt vtatur fepe coit 
fecttone De margaritis oeferiptione 3uicc. zia 
tertii. Octauu3 vt Dimittat omnia folutiuaj.f* 
ellectuaria pilfas 7 clifleria 7 fi efiet rtipticus vett 
ter vtatur caifiafi.fumendo Deea ante,cenam la- 
bendo . 
Confilium Oe pzeferuatione ab abozfu in mulier 
que ante aboztiuerat puella 7 De immoderato fln 
ru menrtruo$2 albop. 
3fpofttto buius gcncrofe Domi 
* ne mult 115 verenda ert i fe ipfa 
quato magis 015 i muliere pze 
gnanrc reperiat cj et} er aboz 
fu Debilitata pzcccdcnte.qcqd 
tamen contingit ei multum follicitc pzoutdcndii 
ert ne amplius faciat abozfum per quem ingens 
periculum incumberet ei fiTr fetui. £ft etiam bec 
egritudonon minus periculofa pzopterea qz pen 
det a mala Difpofitionc epif fnu 7 matrici! et} cu 
multa plenitudine materiep que nd folu flegtice 
funt arguetes ertinctu calozc epis notabtW. imo 
edam quod apparet ex fetoze qr argu 
unt mala complertone Diuerfam compofitam er 
frigida efSctiaiV 7 calida accidctalitcr pzcdtctap 
partiu3. vnde tam apparet erpzdTe pzobatu qua 
iter bec Difpofitio verenda ert vt pzemtllu5 ert. 
XDodus igitur pzouidendi fibi conrtat er rcmc- 
diis q poffibile magis ert leuibus applicandis ,p 
pter fetum qui oebilis et 7 pzopter ipfam etiam 
pzegnantem non minus Debile, degatur igitur cttf cibis caltdtsi fic is naturaliter ficut carnee 
calide Simili lactentis capzeti caponum gallina?: 
7 pinguis caflrati 7 panem comedat modicu fur 
furaceu ; 7 in omni ferculo vtarur menta rofmari 
no faluta fptllo 1 reliquis herbis calidis a ficcis a 
liquam flipticitatem babentibus.vtatur aromati 
bus velut mace nuccmufcata galanga cubeba et 
confimilibus.frucrus autem Dimittat omnes pze 
ter ficus ficcas a vinum bibat nigrum a bene po 
tens linfatum femper cum aliqua parteaquecali 
bia.fiffugiat aurem aquam fimplicem a omnef ci 
boe mollificantcs frigidos a bunndos vt lactuca 
endiuiam bletam ipinaebiam a fimilia a laetici 
nios cibos a paftilce oino Dimittat a fructur frigi 
dos faltim in multo vfu velut cerefa cucumeres i 
fimtlia in aliis autem faciat vt fibi placet; 
Capitulum pzimum De cura pei 
ber- bus aute medicinalibus quattuo2 apparet 
rnibi fienda. Quo*z p2t'mu cft vr fi veutcr eiuf 
non eiTet bene lub2tcus tunc accipiat vna5 De ifra 
feripris pilTis omni Dic 5a vr 4® qua£ oefcriprd 
agarici electi lxrm:dattlo2u ana.5J.533.u 
ma flicis ro.ana3.i.femim'8 plan.3 j.alocs ablu 
ti cum fucco vel aqua endinie.5.tt.inco2po2entur 
piire cum fucco ro.De omni .5. vit .vf. vt ti.7 accipi 
at vnam aut Duas ante cenam.Si aute3 abbomi 
naretur pillas que melt02ef elTent tunc accipiat d 
puluere a ‘kebulo2um f’m 
banc Dcfcrtptionc V* maflicis ro.fpodii ana3j. 
aflart.g.v.cum media.5.macis fiat puluis De quo 
accipiat.3.5". omni fine quattuo2 vel qutnq3 oie£ 
parum ante cenam. Secundu vero p2t ncipale 
rcmediu5efl vt vtatur confectione qua fibi mitto 
fernp r ante omnc5 cibum per J.bc2jm.? J. De 
ca comedendo.-6H autem confectio bec De marga 
rttis nominata ab Huicc.m8 teii ca De reg mie 
vfi p2cgnantj preferuatton: ab abofu. Xertiu5 
pzinctpale remedium efl vt bec Domina bis f ter 
in Die faciat fibi inungi totam regionem fptne a 
furcula (patula? inferius fm latitudinem 7 logi 
tudinem cum boc vnguento.Bt olei oe mirto a d 
maflice ana.?.t.ori onfanctm.?.u.karabe ff odii 
fandalo2n ru.aluis iamem' gallaru acatte rburis 
ana.5 J.fanguinis oza.boli arment ipcquiflidos 
ana.5.1' J.ccre albe quantii ftifttcir fiat vnguenru 
molle q pofiea buliat cum.5 iii. fucet recentium 
foltos ro vfq5 ad confumpnonem eius. Quar 
tum fpetiale remedium efl vt \xc Domina aliqui 
do in oie bibat.? J.fy.oc mirto cu tribus 1’ oua 
bus.?.aquc calibis a fit aqua in qua calibs ardes 
fit ertinctue faltem tribus vicibus a attendat 
per duos vr tres menfes in p2edicta aqua calibis 
faciat coqui omne cibarium fuu.tmo cum ea etii 
panis artificial i Debct.a multu fo2et fibi vttle ut 
aliquando in p2 edicta 3qua bene calida abluent 
pedes etus \fq5 ad genu.foec funt melt02a cj fibi 
iecurius fieri polTenc vt rnibi vifutn efl ad 
Dei amen. 
3d tdc5.IV margarita? perfo2ata?.5 .iit. ptrcf 
tburis maflicis corti ro.ana.j.t.mactej.tt.jucca. 
fc oeccc.?.V.cum aqua mente fiat confectio in ro 
tulis magnis oe qua confectide Ixc mulier omnt 
mane pcr.iii.boias ante p2andium accipiat.?S 
1 pofl tpfam bibat ciatum J.vtni nigri vel rubei 
Dulcis 7 groflt 7 De tpfa per lx>2am ante cena acci 
perepotert. 5 i.j. bibendo port tpfam parm vini 
fup2afcriptt.lV tburis fco2ie 
ferri acatie ana.a omnia per fe 
oetde puluen5tra conuertantur in pilfas CU5 mi 
ua cttoniozu oe quibus tec mulier accipiat omni 
mane per.re.oies anre 7 port tempus quo abo2ti 
re folebat.1V pulucris glandium bene ftcca?.?.5 
pulueris co2ttcum intermedio? cartanea?.3. vi. 
ipoquirtidos tburis marticis acatie aromatici fic 
ctozts emaritis C023II0? ru.ana 
.5.itt,artllo? vua? 7 p20p2ic ftlucrtrtu.5. v.fcoie 
ferri oiu frire cum aceto mgro.?.y .farine frume 
ti volattF molendini farine faba? ana.?.t.y.fucct 
plantaginis farine 015 fucco oiu 
in mo2tario.ocinde litperaddantur pulueres lon 
ga 7 fo2ti contritione 7 fiat linimentum oc quo 
mulier omni fero cum vadit ad lectum 7 mae cu 
furgit inungat totam fpinam a cingulo inferius 
Vfq5 ad finem eiu3 fatj copiofe oe ip'o fupponedo 
7oec tria p2efcripta remedia funt mirabilis iuua 
menti ad conferuand 7 felicirand fetum in vtero 
7 p2obibendo ipfu ab abozfu per me frqueeer er 
perta. £lbrttncar tamen bec multer omnino a coi 
tu menfe i quo abo2ttre folcbat 7 a oefccnfu 
la? vel montis.7 caueat fibi ab infrigidatione ca 
pttis 7 pect02i6 p20pter que perducatur ad tfer-' 
nutationem 7 tuffim.Et enitet in cibis fuis vfum 
b2odio2um leguminum omnium p2etcr$ lenris 
panici 7 rt5t que tria funt omnino fibi valde vti 
lia.dtem effugiat vfum croci cinamomi ptperif 7 
aromatum omnium vfu 7 fimiliu vt funt petro, 
feni.aptum ruta parttnaca filuertris 7 oomerttea 
a quibus 7 fibi fimilibus tam<J' ab igne fibi p2e 
cauere oebet.Xacco hic d cafu faltu perculTione 7 
accidentibus iracundie 7 furte que omnia effuger 
Debet vt apud omnes mantfertum ert.Licet oifpo 
fitio buius oomtne aduocaret fibi tempus ample 
pzatoie vt Diligenter reduceretur l:*e o.fpofttto 
ad vnam caufam cgritudinalem omniu alto? ac 
ctdenttu5 v egritudinum effecttua 7 conferuatia3 
tamen fecudu cjp mcliuf potui tria videntur mihi 
eonuentre remedia que nunc fcribam.Tlon enim 
mibi Vacat tempus crtcndcndt calamum. V>ii 
mu nanq5 remed um efl 1*% vt loee mulier iniigi 
faciatpartesfpine omnes 7 ilia vfq5ad anebas 
cum bacmcdicina.1V olei oe cinamomo olei d pi 
ce ana.?.i.pul.ciminf 7 ameos aua.3Jnir.g. v. 
conquaffentur fimul tnmoztarto 7 cum eo calido 
fiat Vt oictum ert. 'exeundum remedtu eft boc 
IV fpetie? ellectuarii oiamargarito*ts oeferiptoe 
TI icolai.3. t\y. fpetie? ellectuarii oe ligno aloes 
Defcripttone qua fibi appzopziat Zluicen.quinro 
can.5.u.3ucca.fe oecoc.ltb.y .cum aqua betonice 
Hat confectio i» rotulis oe qua accipiat.j.iii. per 
team Vnam 7 mediam ante p2andium 7 ante 
cenam 7 port tp "am bibat vi.parreji ciati vini al 
bi aromatici 7 bene fumofi. Xerttum inrtrume 
tum ert boc oe quo omni mane oeglutiat. ?. y.aut 
faltem bibat ipfum otlTolutum cum.J.i.aquc rof 
marini.Cuius oefctiptto.1V fpecte? dectj codiaf 
Defcripti a ttaf 9 2Umanf.ca° Oe egritudinibnf 
cozdi8.?.i.fpccte? electj fetir magne dferipte ab 
Zfuice y°can.fuma p2ima.5.vi.fy.conferuationif 
35.f.ifi.5uccari albi.?, ti.coquatur juccaru cu fy. 
vftatellectuarium omnipotentis. Confiltum pzo quadam domina que Fruftu cinis 
cmifit magnum fpongiofum 1 femiputridu. 
■fcogenerofanbonefta Domfs 
3obanna vxoze llicolai pzedci 
Ibzemittendum pzimoty Dif 
pofitto eius valde vezenda e 1 
magna folliettudine pzocuran 
daJjmtcnim Ixrc Domina mo 
latica ficut fenfu vifus erpertum erat, emifit enl 
fruftrum carnis magnum oiffozme fpongtofuj 7 
femtputridum fue matricis oifpottionc peiTima 
oftendcns.Sgovmm licet plurimas pertractaue 
rim mulieres raro vidi aliquam ea? bene termi 
itari quin a it recidiuent in egritudine eande fpe 
aut terminentur in immoderatum fluxum men 
ftruoz.Hut fuperueniat matricibus ea? cozzu- 
prto faiofa aut apoftemet' ea? matrices. £t $* 
iterum pzopter Debilitatem comumcatam epati 
fepe contingit eas tranfire in afclite 7 ttmpantre 
7 reliquas malas egritudines.fi tamen cum folli 
cttudine a viro perito in fcia 7 opere conucnirier 
regantur fanari po!Tent.3taq5 Domina ifta abfti- 
neat a cibis infrigidantibus 7 bumectantibus re 
gendo fe pzopzie ficut dcomge fuo Ilicolao.f.ta 
rnndo Dicru5 eft. £t pzo ipfa De medtcinalibuf 
bcc folemnia confuta obferuari oebere. Ibztmu 
tp'oS eft poft fpatium Duo? menfiu5 omni 
mane accipiar aque fublimationis bucucn 7 e ma 
tricaria ab Xluice.ita nominata.J.iti.i fit calida 
in auroza accepta poft qua tardetur cibus ad mi 
nus bozis.itii. Secundum eft omni 4® die 
boza qua accipit pzedictam aqua5 accipiat pitla 
Vnum De infrafcriptts.1V galbani mollis 7 cllecti 
3.ii.flozum>artbemtfie ipcriconts 7 altari ana.5. i 
bilToluatur galbanum cum vino aromatico 7 fiat 
pilfe ex omni.5.vi. Xert ium fpctiale eft bocq> 
bec mulier omni fine.xv.oie? purgetur cum.5.vi 
benedicte acceptf cum.f .it.matricariXcalcfacte et 
5uccarare 7 tardet cibum.poft bozts.Vi. Quar 
tum p2t'nctpale eft % bec Domina fuper parte ife 
rtozi venrris fui incipiendo tnfra vmbilicuj per 
Vnum Digitum 7 vfq3 ad femur poztct cerotu boc 
continue ibi affixum 7 ft cad t iterum renouetur 
Cuius Dcfcriptio.1V galbai piguis 7 ellcctt.J.i .$ 
gallie mufcate.3.ii.aliptcmuf.5 i.cere albe. 3. iit. 
Diltoluantur gume cum vino aromatico acuro et 
reliquis incozpozatj fiat cerotu bene tenax. 
Quintum fpetiale eft encattfma tftud t quo bec 
boneftiffima Domina tribus Diebus bis in Dic q® 
libet ebdomoda federe ocbet.1V 
colofonie.J.y.flozumipcriconis betontee artbet 
fie matricarie.43 .iit.berbefule 7 e 
coquantur omnia i notabili quantitate aque quo 
vfq5 fiat conuemenrer aromatica 7 in hanc aqua5 
conuenienter calidam in Vafe magno imponat fe 
3ta q vfq5 ad vmbilicum pertingat aqua 7 eft po 
tens remedium ad rectiftcandum matricem 7 oia 
membza gencrationisquozum recttficationem 
completam concedat fibi qui oes lagozes fanat. 
Zld laudem omnipotentis. 
Confjlium De tmoderato fluru meftruo? 7*d abii 
dantia materie? alba? fTaricap a matrice. 
OnefMTtma Domina ‘bclifabetb 
Derouereto Duplici labozat oif- 
pofitione matricis 7 pzaua. 
1>2ima quidem eft mcnftruorum 
tnozdinatus exitj adeo ipfo2U5 
euacuatio vitra tempus naturale 
retinetur. Vf quandoqj non fiat eo? euacuatio nf 
fi pofl quinq5 menfes aut fex vel fcpte5. £t adhuc 
in quolibet bo? tempo? minus euacuatur ex eia 
y confueuerit i rationale fit.eo qz mulier fanguf 
nea eft confiftens 7 bene carnofa. £t illud etiam 
quod oe fuis menftruis euacuatur cum Dolo2ibus 
7 anguftia Difficulter inducitur. Secunda vero 
pzincipalis etus Difpofitio eft abundantia mate 
ric? alba? ffatica?.quare raro abfoluitur ab ea 
inter vnum 7 aliud tempus natura’is menftrua 
tionis vel non naturalia.^r licet lftc duc oifpofi 
tiones pzima facie vioerentur fibi elTe inutce con 
trarie quonia babundantia materia? fTaticaru; 
qu: mucillaginofe funt pzopter ea? bumidt'tate5 
molltficando cozpus matricis 7 venasttus Debili 
rare o:bent virtutem retentiuam ipfarum vnde 
Deberet multiplicari fanguinis cductio. £t z* 
iteru5 quia flgma illud in uenis fimul cum fagui 
ne retentum fangutnem fluribilem magis redde 
re Deberet fic non videretur caufa fuffteiene fte 
tiorts mcnftrualis curfus 7 ccouerfo. 3dbuc bee 
Dtfpodtiones apparent contrariari vident, quia 
fanguis etiam retentus a multiplicatus caltdtta 
tc fua remitteret flegma refoluendo ipfum 7 Di- 
gerendo fua caliditate.tta q> non videretur cum 
pzefentia multi fanguinis in matrice rctentt\mf 
ripltcari polle flegma illud i matrice quod exidit 
materialis caufa lubzicitatis in ea.3deo Dtccndu 
y be oifpofitiones inuicem in matrice funt com 
p2edictu 
Dominans 7 fecundum partC5 aquofum fubdomi 
nans emittitur ad matricem a ftomaebo a epate 
buius mulieris.Quod enim a ftomaebo manife- 
fle Deducitur eo quia Domina ifla eius 
babet quafi femper naufeatum a multo Rate aq’ 
fo 7 mucilaginoio,per viam indigefltonis i eo ge 
nito qt5 apparet a podcriozi eo quia fepe cuomit 
fTata pzcdicta que-etiam no raro a ftomaebo eius 
educuntur abfq5 vomitu vt mibi Dixit. *foec igit' 
flata in ftomaebo eius femper allidunt,vt appar5 
per continua lefionc ftomaebi ab et'7.7 quomo cct 
poffibile quin magna pars eo? comifceretur cbtlo 
qui generatur ex cibis er quo cbtlo remittitur tc- 
peramennVcpatis 7 generatur ex eo fanguis aq* 
fusimucilaginofusquoniamDigeftiozaque eft 
epatj no pot fufficient cozztgere errore oigcftois 
pzime que eft ftomaebi vt patet xiiia tereti capio 
De egrituDinibus ftomacbt.£t ibidem etia capfo 
De nocumento oigeftionis.£fdbuc etia oato # a 
ftomaebo nulla aquofitas flatis ad epar Defertur 
vt fi p pofftbilc flegma totil per vomitu fuilTetcx 
pulfum tamen adbuc fabatur valde facile moduf 
generationis Ffattct fanguinisin epate ga ftoma 
cbt lapfus frigidus 7 bumtdus per colligantia le 
dit epar remittendo caliditate eius quare adbuc 
in epate talium fTatum generatio multiplicabit 
£t ex bis pulcre videre potes Duplicem caufa mf 
tiplicationts aquofi flegmatis 7 mucilaginofi in 
epate. fczima eft ffatis delatio a ftemaelx> ad 
epar. £t 1* eft eo? flatu in epate generatio a c.iliditate eius t5btlt facta a frigiditate a buidita 
V ftomaebi. £t attede q> ifti Duo modi mfttplica 
tionis fTatis funt fibi inuicem complcxionalee et 
raro vnus abfoluitur ab altero a econucrfo. Toec 
igitur flata vel aquofuo fangms vel 
fus in epate generata per cbiltm venam oefccdeti 
tem a ramos etus ad matricc5 terminantes. 
1>rimo permutant compleeicnem eius infrigi 
dando. Secundo fua vifeofitate oppilando. 
Xerrio etiam bumecrando.a quia frigiditas a 
vifcolitas potenttores funt ad oppillawdu a clau 
Dcndusn vias exitus fanguinis .g’ fit bumidttas 
fanguinis a flatis ad leniendum.indc fequitur q> 
tardatur naturale mcnflruatto huius multeris. 
£ttu adde tertiam caufim quta ffata talia oebi 
litant expuli inam.que fi adbuc remaneret fortis 
non tamen expellere pofTer propter vias clau 
fas.£t propterea quia ille linguis menftruus frf 
gtditate fua ineptus eft ad motii a vifeofitate fui 
incptuseft ad fluxibilitatem. Cum autem conti 
git Q’ quantitas eius notabiliter multiplicata cfl 
tunc virtus magno conatu incitatur ad expulfi 
onem iprius.fiue fit quia fangtits ille in venis co 
artatus acquirit fpettem male complexionis ca 
lide propter prohibitionem euentattoms vel * pe 
tiem male complexionis frigide propter probibi 
tionem tranfitus Debite quantitatis fpirituum a 
nimalium a vitalium ad mamcem,£t queltbet-f 
ftarum cfl fufficiens caufa mouendj virtutem im 
petuofe ad fui fugam. £t tu fuperadde tertia ca3 
que eft q? fanguis ille fua quatirate grauado auc 
exrendedo corpus matricis efl caufa violett moti 
matricis ad erpulfionem eius. £t ex bis tacf ex 
fundam :to pulchre folui poffunt a reddi cac plm 
accidentium alio£ a ftomacbo.De gbp 
kc Domina coquerirur. Ibrimo oe tenfione et 
ventofirate tn ambobus tpocundriis.a maxime I 
Dextro.boc enim contingit propter fanguine fla 
ticum in cbili Defcendeirte multiplicatum a pra 
mos cius Defcendentes ;?d ipocundria a ibide ve 
tofatum; Secundo apparet caufa grauitatis a 
rugitus in partibus fumis ex eodem fundameto. 
Xertto apparet quare mulier ifla Dolorem fen 
tit iu partibus ventris terminantibus ad olTa an 
cbarum a maxime oextre partis.Sanguis enim 
p2edtcms matricem implens extendit vfq5 ad co 
nua eius a partes ligamentales.cum quibus fufpe 
ditur ad anebas .propter quod mulieres pleriiq3 
Dicunt fe babere matrices in anebis fixas a eft cd 
fonum fententie fiimi Toypocratl Dum Dixit. Si 
matrix tn vtebzo pofita fuerit a cet} * S° a 
er boc fundamento apparet caufa Doloris i alcba 
tim. £t vltimo intelligere potes caufam multi 
plicationts erttus ffatu3 vel aque 
czum.bec enim ffata in venis matricis multipli 
cara per p0208 a orifitia exeuntia recipiunt 
in concauitare matricis a ita fuicefliue expellunt 
ficut fuccelTiue tn ea multiplicantur. £f cx otbua 
bis finaliter fpcculanti valde facile apparere pot 
quare mulier ifta tamDiu eft effecta ftertlis.vbi fo 
lebat effe fecunda quta mala cdplexto frigida ct 
bumtda in matrice multiplicata Debilitat Digefti 
ue potentiam ibi requiftram ad generationem et 
fangutnem menftruu reddit inepnl ad 
tionem monbrof a fp i ritum gignitiuu5 facit in 
ftrumenmm inconueniens ad fonnandu liucadu 
n temperandum a tandem remoliendo corpus 
matricisfacit ipfam ineptam ad detinendum fe 
men virile a menftruu5 fanguine tanto tempore 
quantum etfet necclTarium.a complentur meb2a 
emb2iom*0 ex omni-* 
bus inuicem continuatis apparet q> bee Difpofito 
nes in hac muliere non poterunt corrigi nifi caj 
magna folertia a congrua applicatde 
Vt nunc fequitur* 
Capiculu £3 De cura per Dteta5. 
■fyctificetur primo itaq5 regimen eius ex parte 
fex rerum non naturaliu.a euitet manfionej ab 
aere a loco a camera frigidis a bumidfs a vetofis 
multii.et babitet tn locis calidis notabiliter. 3ta 
q> etia pannis bene calefacietibus veftira fit a ma 
Ximc circba fpina a ventrem a pedes a ab appli 
catione frigoris fe cuftojif oebet.£t nota q> fi fu 
per inferiori medietate fpine faltem per totum 
menfe5 februarii portaret pelle vna Vulturif aut 
Vulpis aut Dabaonis bene labozata5.effet fibi Vti 
lius q> babere poffet.£ft aute Dabao» animal ma 
ius vulpe in montibus inuentu.quod a 
bus taxus nomtnatur.3n cibis aurem a pocibua 
oportet mulierem illam magna cautela fe regere 
ita vt euitet omnia infrigidantia a buroectatta 
a adlvreat calefacientibus a exiccanttbus infecii 
do gradu aut paruper amplius.quia lapfus eius 
eft multm intenfus.quia mulier cfl fangutnea a 
generatione adolefccus a tn compofitione carno 
(a multii.lapUts ergo ftomaebi a epatis eius eft 
multum contrariuf complexioni etati a babttudi 
m.3deo ffpectu propni temperamenti mnlmm 
eleuatf efl.Oportet igitur vt corngatur per cale 
facientia a exiccantia notabiliter eleuata vt in fo 
gradu a pa manfione tertii. 3ta q in cibis euitet 
bletam fpinaebia lactuca endiuia ace 
tofam cucurbitas cucumeres crelTones lac a oia i 
frigidantia a bumccrantia.a vtatur co£ loco feni 
culo faluia rofmarino petrofilio appto aneto me 
ta yfopo-a confimilibus.et Dimittat buti£ a cafe 
um valde mollem a Dulcem.a vtatur cafeo medio 
criter falito a carnibus falitis cum ciceribus rube 
is.£t vinum bibat albu5 fubtile a potens a omni 
no abftineat ab aqua fimplict vel cum vino comi 
Xta.Stmiltter abflineat a fructibus infrigidati 
bus a bumectantibus.ict in fuma nullus fructus 
eft ei melior q> ficus a nuces. £xcrcitiii vel motuf 
corpons conueniens eft ei a propnei ieiuno fac 
tus.£t in fuma abflineat a gere corporis.imo vt 
in pribus montes afeendendo aDeicendendoex 
ercitari oebet.Dormitto Diuturna ab l>ac multer 
cuttanda cfl imo a Dormire ei imediate pofl cibu 
cfl ei valde Difconueniens. 3ta g> ntcnfura fom 
eius non Debet tranfire fepte vel ccto Inorarum 
fpatiu3.£t alio tempore femper vigilare Debet. 
Conueniens cfl etiam huic mulieri aliquando pa 
rumper irafei a accidentibus anguftiofe aliqualit' 
moleftari. £t De bis que annexa funt tftis copula 
cum viro euitare Debet pofl cib«3 nifi tranfeant 
bore ad minus quinqj vel.vi.Similiter etia bee 
mulier euitet femper in omni cibatione comeder 
vfq5 ad faturitate3.imo abftinentia a quantitate 
cibt eflet fibi valde vtif Vfqne quo fuerit bene cu 
rata. 
Capitulu tertiu oe cura per medicinalia. 
3n regimine vero medicinali bee mulier obfuct rii.modcs 7 inflrumentd fue curationis ifrafcrf 
pta. Quozum p2imu5 ed tt i omni cibario fuo 
ttatur hoc puluere De quo accipicndo3.i.cu b20 
dialibus aut quantum teneret medius co2tex nu 
cis medtocris.cuiuf oefcriptioe bec.Br folii ligni 
aloes lingue auis grano£ paradifi ana3.t.ftfele 
0S.3J. floiu5 rofmarini. amft.5 .i. 
flo2 matricarie piperis albi artbemifie ana.5.ii* 
ctnamomt electi 7 fubtilie ad pondus omniu pul 
uen'5cntur omnia per fe Deinde comifceantur * 
0ecundu puncipalc ed boc tt pod 
quartam Die fequentis menfts lunaris bec mulier 
bo2a xxa tel xxia faciat fibi fieri floboromia De 
bafilica Dextri biacbii fub cubito pofita. per qua 
extrahantur fanguims.J.t.tel.tiii. Terriu re 
medtii ed tt nocte fcquenri tmediate pod deboto 
mia mulier hcc accipiat potione xtia tel xia 1x53 
noais.f.mediii ciatu aque calide Decoctionif abel 
•i.fauine 7 DD2miat pod ipfa per mi bo2a tatu* 
7 pod quinqs bo2as accipiat fcutcllam tna aque 
Decoctionis anift' 1 cum mccaro calefacte 7 6Q fe 
quenti Ixna prandeat. Quarnl remediu ed tt 
Die tmediate fequents p2fdicta medicina bec Do 
mina accipiat !xx digeffiutl tn auroia caltdu pod 
quod Doimtat tfq* ad Diem 7 conrinuerxDiebp 
3n quibus non cdmtfcest fe viro nifi femel rdtu5 
Cuius Dcfcnptto ed bec.Br fy.De calamento fy.co 
pofiti acetofi 7 meliuf rofatf ana.J.y.aque betei 
cc arrbemtfte 7 matricarie ana.J.i.mifcc. Qui 
tum remediu ed tt tempoie quo accipit D;'gedtV 
«um p2efcrtptn omni 3a Die ante cena accP 
piat tua De infrafcriptie ptlfa» alefan 
my benedicte 
pilfe De cu 
fucco radiaim panis p02cini. £5cxtu remediu 
ed tt podey accepit p2cdictu Dtgcdiuu Diebus De 
cem.purgetur cum boc cllectuar 0 in quo obfuct' 
lx?29 7 conditiones omnes que feripta fuperius i 
mino2artno pod dobotomia acctpicndocum De 
feriptio ed bec.Bc etlccraarit indi 7 benedicte fim 
plicis ana.j.ii.y.agancidecti pulucris Ixrmcda 
ana3.i.fpicenardi 3in3tb;rte antfi ara.g. 
t,falis geme grana tn«3 aq 
fceantur Diligenter aqua calefacta 7 ellectuarium 
7 bibatur to um. Scepttmu indi umentii ed tt 
bec Domina pod y fuerit puigat i per fpattu3 fex 
Die22 omni mane fedear in aqua Decoctionis ifra 
fcriptecaltda.que attingat tfq3 ad vmbiUcnctus 
per terriam parre ho2e cu us Descriptio cd Ixrc. 
calameri pulegii adart caniedreos pulegii md 
tani 7 rute fautne 7 inatrtea 
rie tn fex fitulis aque tfq5 ad 
confumpttone tertie partis 7 fiat ex co tt Dtctu5 
ed, Ocrauu3 indrumentu ed tt bec Domia tdia 
fex Diebus gbus facit p2edicta fcflionc omnt Dic 
per lx)2am 7 media ante cenam apponat Itbi teti 
tofam tna fine tnctftone aliqua in iteri02i parte 
coxe Dextre fapia genu per quinq5 otgitos tranf 
uerfales 7 ibi reneatur ipfam per bo2a vnc3 aut 
falrem mediam. Tlonum tero remediu cd tt 
pod fex Dies p2edtctae fi non fupcrucntffct ci me 
Orualte fluxus tmoderati accipiat medicina datt'5 
fcribenda.Sai aurem fluvus magnus p2efce effet 
mendrualtB tarder alTumptionc ipfius quo 
flnxus ille notabiliter «undatus fuerit 7 tunc ac 
cipiat potum tdum circba que obferuenir ea que 
Ce alita Duabus purgationibus tJtcta funt fupia 
cuius medicine oefcriptio talis dl.Bt fy.oe 
men.f.t.y.agarid dlecti.f.i. palueris bernioda 
Mdt.g.u.oiagrtdii.g.y.aque arte 
mifie vel Decoctionis flof eius calefacte, j.iit.mf 
fce 7 tot um acci piatur. beeimu5 inflrumentuj 
dl boc vt bec multer poftcp oia lxc perfecerit ol 
mane ante piandiu a fero ante cena balneet tetu 
cozpus in aqua oecocttonis buius. Tk fptcenardt 
folii camedreof camcpitcof a na. do. ii. artbemifie 
matricarie betontee ana lib.t .Ungue auts. J.iif* 
calTie Itgnee rafureebons ana.J.ii.cinamomi ele 
ctt mmurtfTimc incift.'5.t. veneris croci 
5.t.bulltant omnia in magna quantitate aq vrq5 
ad ccnfumptioncm tertie parcis in quam polTlc 
fe totam infundere 7 genitales partes 015 maria 
buius Decoctionis Diligenter abflergere tuc ergo 
ereat a balneo 7 Diligenter exiccetur co2pus cius 
7 ingrediatur lecru5. Undectmu vero iniit ume 
tum p2inctpalc dl vt poilj bec multer lectum in 
greiTa fuerit fubiciat matrici fuc collirtum illud 
quod teneat per quatuo2 bo2as Deinde viro cepu 
letur mo2aliter tamen. £fl autem collirii 
pt?o talis, fifcleos croci Itngue auis rafuf eboif 
flo2t1 artbemifie fpicenardi ana3.i.mufci abze 
ana3.titi.fy.t5 calamento.J.t.y.fete Virginis 7 e 
illa que adbcret folliculis fuis quantum ftifficit fi 
ant fo2mu!e fimiles 3accarotts 7 infundantur in 
pzedictum fy.cum pulueribus illis Diligenter cd 
mixtum 7 cum exprefftonc condecenti tntromtt 
tatur matrici vc Dictum dl 7 attendat hecDomia 
cum facit balneum, p2edictum cum pdiarto vt q 
efcat a motibus copo2is ab ira 7 militia 7 a ml 
ta repletione 7 copul :tur cum viro no cffre 
nitando vt Dictum dl. vero iUru 
mentu dl vt bec multer tepoae balnei 7 pdTarit' 
predictos omni mane t aurora accipiat.5.t.buiuf 
mixtionis. mufei amb2C croci ana.g.tii.rafuf 
ebozis lingue auis flo£ artbemifie 7 tpcrtcoms a 
na.3u.ttrtace 3ndzomact.J.i.inco2po2Ctur ftr 
Diligenter cum modico fy.De calamento 7 fiat ex 
eo vt Dictum e Eofiremoautcfupcr ferptgi ne 
quam b3bet apponat boc limmentu ter vd quat 
in oie Fricando loc im patientC3 ex co.Bc fucet ar 
tbantte.f.i.fucct radicum fco2deon 7 dl alleu fif 
udlrc.J.y.puluerisyari vd ferpentarie mtno2if 
antimontt plumbi vftt thuris mirre acatte ana,5 
i .terantur omnia in mo2tarto plumbeo vltima 
ta contritione 7 liniatur locus patiens qui fanabi 
tur indubitanter.befcriptio pulueris dl bec. V< 
laudani.5.y. Ilozacis calamitc.5.fi.puluert5cntur 
grolTo modo 7 in fine ponantur mufci.g.tt. bene 
dc boc putuere accipiatur quantitas 
trium ciceris 7 fuperponatur carbdibus 
ignitis pziua 7 omni fero mulier CU5 vadit ad le 
ctum fuffiimtget fe per inferius vdltta pannif Id 
gis tenendo cruza bene ab inuiccm elongata 7 cd 
decentcrcincta itavtvapoznd afccnd.it fnpcri 
its.TV aloes cllecti.5.ii.oppopcnacis.|.t. y. croci 
callo2et m a ilicis mirre ana.<5, vti.falis idt.g.Viii 
fiant pilluie ex omm.5.vi.oe quibus bec mulier 
omni 40 fero vnam accipiat parum ante cenam 
Bc pulueris fifelcos.f.t.croci3.y. rafure cbo2ts 
De ofle defatis.3.iii.fiat puluis d quo mulier bec 
omni mane accipiat3.i.013.5.1.aque betonice ra 
Icfacte 7 tardet cibum loozte ad minus quamio;* Wmafrfcarie&mete betomee 7 radicum enule 
ana. coquantur oiu in aquam 7 in ea mulier 
lauet fe a pedibus vfq5 ad femur omni tertia Die 
per Ix)za5 vna5 ante cena} ? fiat aqua iUa calida 
quantum tolUrare potefl. Continuet boc regime 
per vnu menfe.ocinde quiefeat per quindeci Dies 
£t fi non apparerentfigna imp2egnationis vel 
fluxus magni ventris aut menrtrualte ite? reuer 
tatur ad Vtendu5 regimine pzedicto continuado 
ip'um vr Dictum ell.Caueat fibi ab vfu re? ace- 
tofa? 7 acrium 7 a partilibus cibis 7 a cafeo lacti 
cmiis 7 ab vfu legumlnu.7 euitet faiatitia omnia 
pzeter perroriltnum erucam apium faluia 7 beto 
nicam.Toec eni.xii.fpettalia funt fibi multn5 
liaJrem effugiat vfu aque frigide oio.Sd laudej 
dei omnipotentis. 
Concitum ad flurum materie? alba? a matrice 
Defcendenrium qui multiplicatur p2ope partum 
pzouententej pzopter lapfum frigidii 7 bumiduj 
epjtis ftomaebi 7 matricis* 
On leue imo Difficillimus exi- 
llimo plene poffe itelltgi oifpo 
fitione3 buius boncrtiffime do 
mtne.queertqripfa patitur* 
fluxum menrtt uozum albozuj 
a matrice Defcendentiu et boc 
quidem accidit ei in tempoze vel parum ante te 
pus quo folent mulieres naturaliter menrtruart * 
£r non tamen tollitnr cr bac Difpofitione. quin 
bec mulier imp2egnetur.£t accidit ei cum pzopi 
quat partui ut augmetet irte fluxus materierum 
pzedtcra? cum grauitate7caliditate in renibus 
perceptf.7 fubcedunt irtis t02tto in ventre.7 vtgi 
tiarum multttudo.7 tandem in fine feptime vel 
circa illud parit multer partum non vagientem • 
imo valde oebilem.quod offendit bzeuitas perio 
di eiusieo qz raro ertenditur vita eius octo 
vel.r.oies.vtmibi feribitur ntft Diligens fpccuU 
tozis contemplatio in talibus accidentibus Dili 
genter attendat. £rt enim curfus materie? alba 
rum a matrice Dtrpofitio oe qua raro ab auctozi 
bus fententia multum exquifita colligitur. £t mi 
rabtle quidem eff quoniam vt alias in quodam a 
lio confilio Diffufe fatis oeclaraui. bec egritudo 
mulieribus ertcomuntfftmanonfolumtn clima 
ttbus 7 ciuitaribus.imo plurimis mulie? fepiffi 
me aduentene. inrantum vt era te mea fum aufuf 
Dicere.q’ pluribus cf medietati mule? bec egrf 
tudo contingat. £t crt qutde5 bec Dilpofitio necef 
farto aut per colligantia? in matrice reperta aut 
per effenttam in tpra,S3i ttaq3 effet per colligatia 
aut neceffario erit a toto.aut Determinata parte 
pzoueniens.£t fi erit a roto.tunc opoztebttalTi- 
gnare banc Difpofitione5 euenire pzopter augme 
tum male complexionis frigide 7 bumtde in toto 
oominanres.pzopter quam p viam indigertionis 
befTatice i 
locis aliis $ i epate generate tunc opo2tebit eas 
nominare flegmaticas equiuoce feperoe flegma 
te intelligendo.£t bae quidem materiae in toto 
tales generari con tngit.2luta mala complextoe 
frigida 7 bumida q e ipfa? generationis imedia 
ta caufa.quas quidem materias aliqualtrer Dige 
ffascotingitcxpelli s virtute cretice trafmutate 
illas per concaul magna? 'tfena? ad mfnozesvf 
q5 quo ad matricem expellantur.7 inde ab ea p20 
fluant.£t barum materie? per irtam caufam ex 
pulfa? figna funt continuata materie? expulfto* 
Secundum pzolongatio oeftenfus 
ca?. Zertiu 5 fignum efi albedo in coloze. 
Quartum fignum eff vifcofitas ea? in fubfla 
tta. Qnintue(lfetoztep2iuatio. 
actualiffrigiditati ea? manifertatio. Septimii 
Cnfenfibilis quandoq5 ea? exitus. Ocrauu5 efl 
continua fere inferiozis ozismatricie bnmectatd 
tlonum eftgrauitasinfpondtlibus alcbatim 
percepta. Decimu efl pigrities 7 laxitudo i mo 
tu cozpozis, Undectmuj efl vifcofa? fuperflui 
tatum in aquofitatem vzinalcm imerlio a perfe 
uerantia.Si aute contingatbas materias in coz 
poze mulierum generari a mala complexione oi 
uerfa velut eft frigida 7 bumida iam pzedicta et 
a mala complexione calida que fit putrefactionis 
illa52 materie? effectiua ca vr fepe contingit fieri 
tunc cafus irte parumper Difficilioz erit cf pzius * 
7 boc quidem penes curationem magis $ penes 
rei enim bic intelligere potit 
has materias a putrefactione multiplicatas fpzc 
fentari vt in pluribus cum fignis caliditatis i to 
to oominantj.quod facile per pulfum 7 varieta 
tef V2t'ne compzebendi pctert. velocitas enim 
1 frequentia in pulfu cum eius magnitudine con 
flante virtute contingit enim p .imitas eius cum 
ibecillitate virtutis excludendo caufas pzimirias 
omnino fignificat augumentii caliditatis in coz 
poze.paruitas aute3 tarditas a raritas funt figa 
frigiditatis tntenfe.7 Vztna alba a fubtilis ipofla 
fi pziuata aut nube funt figna frigiditatis inten 
fe. Sicut ruftedo eius aut rubedo cum nube 
vel iportafi rubea vel citrina caliditatis 
mentum fignificat. 2ft vero fetoz in exeunte 
materia repzefentatf p2uritus 7 mozdtcatio ma 
tricis rubedo eius 7 pullula? fnuentio in parttbp 
euis caliditatis augumentum fignificat. Quod a 
pud leuiter expertum in fcientia 7 opcrc-planum 
eft.£ft tamen butns rei curatio Difficilioz cognt- 
tione.eo qz in tali Difpofittone 05 medicu vti in 
frigidantibus 7 putrefactionem pzobibentibus. 
que frigida Debent erte 7 ficca aut faltem frigida 
tantum,Opoztet etiam Vti cozzigeutibus mala 
complexionem frigidam 7 bumidam.que efl gene 
rationis illa? materie? caufa.£t illud quide5 cu 
calidis 1 ficcis.Quod omnino Difficillima vide 
tur $tum ad confractionem medicia? 7 etia qua 
tum ad modum applicationis ea?.Si em‘3 tales 
medicine applicenturper interiustuncantecpp 
ueniant ad particulam patientem in intermediif 
membzis erunt ipfius virtutes excellenter refra 
cte.£t fi augumentet ea? oofes tunc foztalTis no 
cebunt partibus intermediis.£t ea ratione oicen 
dum efl fi medicine fuerit in oofi mediocres. Qr 
omnino Difficilis videtur ea? curatio regulari!: 
fienda.foec ergo videntur conftderada circa bac 
Difpofitionem fi fuerit in matrice inueuta p colli 
gantiam a toto Dependens. 3t vero fi taliu ma 
terie? oefcenfus a matrice per colliga 
tiam Determinate partis.Due videntur eife coz- 
pozis parttculeadgenerationemeius plurimu5 
concurrentes. £t pa quidem efl flomacbi Difpo 
frigida 7 bumida per quam Diminuta fit in cibo Digcftio ita vt remaneat cbtlus fn partibus futs 
actualibus 7 potentlalibus aquofitate multa 7 bu 
miditate participans qui erit materia generatio 
nis fiegmatici fanguinis.qui non poteft efte virtu 
ti nurritiue obiectum cOnueniens ad generatione 
laudabilis fanguinis.pzopter quam caufam augu 
mentabttur in venis flegma quod erit caufa mul 
tiplicationtsexitus per Secunda vo 
cozpozis prticula buius oifpofitioms generatia 
erit epar 7imediara caufa magif q predicta.ft.n. 
infrigidetur epar ita vt no polTtt cx clotlo quantu 
cunq5 in ftomaebo conucnientcr geniro laudabile 
generare f anguinem.imo per viam Diminute co 
ctionis cbili i epare generetur 7 multiplicet' fleg 
vere 7 non equtucce Dtctu3 dc flegmarc.tuc mala 
oipofirio epatis pzedicta erit caufa multiplicato 
nis curfus ba;z materierum 7 imediata magis q 
mala ftomaebi oifpofirto.focc qutde5 fub fpecula 
tione facile cadunt.licet ego credam 7 experietia 
compzobaucri5 non oiu i ftomaebo perduraf ma 
lam complexione frigidam 7 bumtdam qui tpfa5 
permutet complexionem epatis ad frigiditatem 
7 bumiditatem 7 ccontra.Quare raro poteris in 
teiligere bancegritudinem mulieribus eueniife.qj 
non repze-enrcrur cum fignisdiftemperantiefri 
gidc 7 bumtde fimul in ftomaebo 7 epate reperte 
Txc in fuma opoztet omnia confyderare d modo 
euenrus buius fluxus a matrice , 
fiue pzoueniat per colligantia totius aut partiu5 
tn ipfa.Sr vero iterum quonia raro eft inuenire 
Di,'pofitiOitC5 alqua egritudmalem in altquo 
bzo per colltgantiam que non pofTit etiam ei acci 
dere per elTentiam.ideo confydcrandu eft modus 
eucniendi buius Difpofmonis vocatus dTentialis 
in igitur tuftictalt temperie 
in toto in ftomaebo 7 in epate dc quibus Dictum 
eft.contingtt multe$z matrice5 Diftemperari a fri 
gidttiite 7 burmditate notabiliter.tta vt fanguis 
ad eam tranfmlfus gratia nutritiems eius 1 gfa 
finis.f.gencrationis qui Debet referuari tepoze p 
ceptionis vtfiat pars eius fubiccta noftri cozpoia 
7 altera pars referuet gratia nutrimenti embzio 
nis qualitercunq5 contingat bic fanguis in matri 
ce inuentus non poterit bene rectificari 7 Digeri. 
Quare tn ipia multiplicabuntur bumidttatcs fla 
ttee per viam tnDigcfttoms vt Dictu eflque finali 
ter virtutem cxpulfiuam matricis incitabunt ad 
earum expuli ioncm.quaft continue 7 fucccfTiue p 
feuerantcrn.ita vt quibufdam mulieribus congae 
quafi femper ab matricibus aliquid Dcfccde 
re.quibufdam autc cotingat bas materias Die al 
terna aut pcrreuolutionc quaternameuacuari. 
Quarum diucrfitatu caufa facile ex tbeorica me 
dicine alfignari poterit.Quibus em'3 mulieribus 
alterna Die Dcfcendit bec materia in eis inuenic 
materia comixta cx Virtualtbus partibus colere, 
aur ex aliqua pai tccozpulenta ipfius. fed matia 
colerica intrinfcce moueturper tcrtiil 2° De Dfiis 
febzium ca° penultimo igitur 7 cetj.JEt omnino fi 
militer Dtccndil eft oc fluxu tfto in mulieribus re 
noluto per vnum quaternariu.quia tn eo inucnit 
actu materia mulra comixta aut faltem virrualttj 
Parumper aute5 lubtilircr fpeatlari videtur clfe 
Difficile allignare caufam.quare materieru5 
fluxus quaudoq5 tardetur vfq5 ad period,ca3 me 
fti ualte euacuattoms reupluuonem • Toec enim 
euacuatto non Edetur eonfequf materia alicuius 
quatuoz bumo£ineq5 enim STatts cuius motus efl 
colere qz motus etus tnarius. neq3 
meric que reuoluitur per numerii quaternarium 
neq5 fanguinis cuius motus eft continue afflictoif 
neqj in omnibus bumoztbuf fimul oominantibuf 
didetur elTe bec euacuatto menfatt appzopziata. 
Quare omnino videturelTe neceffarium alteram 
atftgnari caufa vel caufas. Dicendmu itaque pzo 
folutionc Dubitationis buius. q opoztet pzimo 
faluare reuerentiam auctozum. Secundo q 05 
refponfionem c(Te confo2me bis que experimento 
cotidie compzobantur. Tertio q in refponfioe 
ad banc Difficultatem non opoztet a veritate rece 
dere. Pzo Declaratione pzimi bo$z triuj 
Dicendum q ex fententiis illuftrtum plu 
rium colfr fluru5 a matrice nefeenden 
tiu mulfotiens npparere.ab eis autc non videtur 
bene particulariter Declaratum.an bic fluxus fit 
continuus vel pmodtcus.fcd ex fententiis 
accipi poteft veritas refponfionis.ficut enim De a 
lits fluxibus inucnitur ab auctozibus feriptu. ita 
7 De tali fluxu a matrice conftTr concedendum efl 
3n aliis cm'5 fluxibus viotur quandoq5 continua* 
fucceiTiua velut in fluxibus Spontaneis factis a fo 
titudine virtutis incitante contra materiam pec 
cante quantitate aut qualitate aut vtrifq5 fimul. 
Cum enim virtus tales materias per fluxu 
cuat earii euacuatto videtur effc continua vt i plu 
ribus. 7 raro interpollata .non enim perfeuerare 
Debet euacuatto ba$z cfdtu Durat inci 
tatio virtutis a matertebus facta. fed liante pze 
fentia materte$z femprr Hat incitatio virtutt'3 ad 
ea$z expulfionem.ergo talis fluxus erit continuuf 
Bt ex boc manifefte videtur tfclarari po(Te.g> in g 
bufdatu mulcrtbus ociofte 7 in gluuiofe fe reple 
tibus fepe contingiVbis vel ter in anno taliu ma 
perdurans per.x.aut.xv.oics. 7 
cum boc mulieres fanc oegunc.7 etia a conceptoc 
non fruflrantur.imo 7 fetus ea;z plurimu funt in 
collumes.llon raro etiam contingit fluxus talea 
in mulieribus fere continue pcrfcuerare.7 boc c(l 
pzoptercdpfone mala frigida 7 bumtda epatis i 
venarum.pzopter qua generantur in mulicribuf 
materie flacice fuperabundantes vt Declaratum 
eft. Bt pofTunt etia generari materie fla r ice alibi 
q in epate per via indigeftionis.vt tactum eft. 7 
q2 illa mala complexio tn vtrtfq5 bo$z eft fixa mf 
to tempozc generantur materie tales i que conti 
nue virtutem incitant ad fui expulfione.igttur i 
talibus talis fluxus erit conttnuus.pna 
ria eft.eo qz afttgnata continna caufa effectus p20 
ductiua necclfe eft aftignari effectum continuum. 
Bt ex boc fundamento potes refpondere ad altud 
pzoblema pzopter quid in mulieribus quibufdas 
contiunue eft fluxus baru marertqz alba$z 7 fi cd 
cipiuntmultcrestales.concipiunt fetum non fa 
num 7 talem pariunt ipfu>n.£t claudf boc in fen 
tentia veteris 5* affo£ fennonc i° XUulieri i vte 
ro babenti fi meftrua fluxerint ipofTibfe eft fctu5 
ciTe fanum. Ampliando affoz.tam De menftrualt 
materia fanguinea q ve aliis. Bx quo fundamc 
to tertium cozzelarium colligere potee.quarc q 
dam mulieres abozfum patiuntur in poftremis 
menftbus 7 non in pzimie.Xalie enim effcctuf ca 
eft cogrcgatidif taliu materiem mucilaginofaru qnarom quantitas matoz accumulata ed fn pO' 
dremte cr in pzimif menfibus.£t ed ite*z fenteit 
tia veteris aflqz vbifup8 illo verbo.Qucctiq5 cor 
zupte funt fetus bis corillidoncs mucillaginibuf 
plene funt.£t lege comcntato2e5 ibi a per bec t a 
lia pbilopbifice contemplando concedende funt 
condufiones idc. 1S2 ima aligs flurus ma 
terierum 1 C02zupta$z a matrice cotinuus 
ed.pzobatur p° q2 talis flurus poted cite 
rie? fangutnearum aut habentium virtuale par 
tem fanguims.crgo talis erit continuus. p5 cdfe 
quentta.quia ficut aliis matertebus attribuitur 
motus periodicus.ita a fanguint continuus. vt 
poted colligi in fo oc Dtffcrcntiisfeb.ca0 penulti 
mo. Secunda <?° ed q1 aliquis flurus harum 
a matrice e cfqz ta 
lis aut ed a flcgmatica materia f ab alia cqutuo 
ce oicta De flate habente tamen vfrtualem motu 
fratis.a omnis talis ed quotidianusergo 1 cetj. 
patet confequcntia a mai02.ee q> taltbuf materie 
buf inuenitur fepe co*mirtu3 fTa aut ffatice funt t 
in eis faluatur virtus flatis.a mino2 ed nota.eo 
q2 fTati ined p2op2ietas periodicandi cotidiana 
rtc.a fanguini continue vt Dictum ed. Tertia 
conclufiio cy aliquis tpfo2 fluruum frequenter ed 
terctanariu8.1pbat conclufio q2 colericus ed. aut 
in fanguine vel altera materia colere virmalttaf 
inuenitur. Quarta conclufio materteram flu 
rus a matrice aliquis c quartanarius.p0(pbaf.eo 
dem fundamento quo p2tus. Quinta conclufio 
aliquis flurus a matrice quandoq5 ed periodica 
reuolutione pzoueniens p2ectfe De menfe in men 
fe5. ,pbat rfqz talis flurus p20uem'f a potetia na 
ture eronerantis fe a pzcdicta materia gratia fi 
nis qui ed conceptio 1 fpenei conferuatio.fed tal 
flurus non videtur tardius eueniens aut p2t‘uf 
in fine vntus menfis lunaris vel medicinalis igi 
tur n cetf. jabar mino2 quantil ad p2tmam prte 
quia licet materia illa fecundu magna parte fue 
rit congregata ante finem menfis lunaris no ta 
men conuenienter erpelli poted.eo q2 ad illiuf ex 
pulfionem non concurrit totalis potentia virtuti 
fupza matcriam.eoqzad erpellendam materia 
ralem ante finem vel pod finem menfis non p2C 
cife fudicit potentia virtutts.fed opo2tet virtute 
tpfam tuuamentum accipere a ccledi C02p02e.qt5 
cd luna que mene Dicitur apud grecum.pzopter 
quoi hic fluru6 mendrualis Dicitur. Cum igitur 
agregatum er potentia virtutis a tuuamento ce 
ledi potentius fit ad bas materias erpellendum 
ft p2ccife concurreret virtntis robur abfq3 tali 
tnfluru.fequttur q pzcctfc in fine menfis lunarif 
fiet bas erpulfio.Contra q2 fn quibuf 
da5 mulieribus Videt’ fiert erpulfto materie 
rum non p2cctfe in fine menfis lunaris.imo qua 
doq5 in fine p2tme fe aut tertie quadrature eius 
Amplius non videtur toc polte conuenienter coti 
tingere in fine menfis lunaris.eoqz luna tunc vi 
detur minus tuuamentum pzedare in nobis qua 
do Debilius ed eius lumen.ied Debilius ed ipfum 
in fine menfis qz in coniunctione n p2ope illam 
$ ante igitur ri cetj.2fd Ixc duo Dicendum 7 puad 
quibufdam mulieri 
bus talis flurus accidit in fine p2tme fecude aut 
tertie quadrature Vntus lunans tamen cuiufltbj 
ear«3 quadraturarum ccputano ad quadraturae 
pzeccdctcf luartf Videf ee fima vmuf mefia ficut 
pztme quadrature computatio ad tres quadratu 
ras p2ccedentcs lunaria erit finis menfis luna- 
ris fi bene confpderas.icc quibu3 fi bene confyde 
rat iuuemlie mrdlcccns.p2obabrr Defendere po 
tertc.q> omnia flurua mcndraalis femper fit i fic 
mcnfts lunaris.facta fcmp:r computatione finia 
initia quadrature ad piecedentca ipfaniiContra 
itep qz fi accidit flurua in medio vntiia quadra-* 
rure a non in fine.non videtur polte faluari qp ta 
lea flurua femper fiant in fine menfia lunaria. 
*fouic mottuo fatia facile refpondendu efl.q> me-' 
dietaa Vniua quadaature lunaria faplt naturam 
finia ciua.eo qz fic ertrema tempoza inuicem cd 
perata fapiunt naturam altcriua imice$3ta mc 
dia rfpcfi ,pp2te talia cu paru Didet 
ab ectremts fuia.altter opozret aduerfariu5 alta 
aiTtgnare caufam que non videtur pofle oari. £t 
ad fecundum mottuum fuperiu3 tactum Dicedu5 
q> licet lumen lune in coniunctione eiua i pzope 
ipfam fit Debilius in augumenro a partibus fi 
bi vicima.tamen contingit in quibalda mulieri 
bue que Debiles funt aut m quibus congregata e 
materia multe remollfttonie q? tuuamentu5 par 
uum a paruo lumine lune pzoueniens potentius 
erit ad incitandum vnam virtutem Debilem p20 
pter mtnozem refidentiam q> vnam virtutem re 
tenttuam que potenrio2 edet ad refidendum iflu 
rui lune qui fo2tta elTet.St er boc fundamento.po 
tea iterum fclucrc plura p2oblcmata. 'foimus 
quare in quibufdam mulieribus ffaricis a natura 
Debilibus accidit frequentius mendrualis flurua 
vp20pe contunctionem lune cp ante. Secundo 
quare in mulieribusrobudisfrequentius accidit 
flurus in fine fecunde quadzature lunaris aut ,p 
pe ipfam q> aliis tempo2tbus.quoniam Virtus a 
lia£ mulierum potenn'02 edad retinendum ma 
terias a refidendum flurui.ergo op:-2tct earu er 
pulfiuam iunari ab adrali afpectu .fed talis e fo2 
tt'02 in quad2atura fa aur p2ope illam vbi lume 
luneiam peruenit ad complementum augmenti 
igit a cetj,£t plura alta fpeculabilta cozdmia er 
hoc fundamento concludere potes fi tibi libet. £t 
paribus rationibus facile p2obari poiTct h pare 
mino2is ad ducte ad p2obandu quinta conclufio 
nem.f.De menfe medicinali inteiltgendo er p2in 
cipitemedtcine medidalem menfem totum fpati 
um illud quo luna nodrum emtfpertum illumiat 
quod ed naturalium cum Di 
midio vel circa illud vt colligi poted a ©alieno 
3° crerico$2.0pecularo2C6 enim medicine qui cu 
ram fuam appofuerunt rationabilibus erpertme 
tis non perpenderunt lunam fuo lumine in copo 
za humana influere tnfluru perceptibili oe quo 
curandum fit.imo folum viderunt mantfefta ipfi 
us fieri in co2poza nodra tempor 
q° maifede lucet i emifpio nodro.? ed fpattu Die 
rum iam p2edict02um vt cr fentettts iam p2e- 
dictis accipe potef. ‘P>od bec at t bac matta vide 
tur remanfille oue otdicultarcs folutionem erpe 
ctantes .£t;p2ima quidem an mulieres cum ma 
la complerione frigida -7 bumiefa matricis com 
plicata etiam lapfut bumido 7 frigido epatie im 
p2egnari polTint.£t videtur q? fic co qz multer 
ida cum tali lapfu 7 multitudine marerieru3 fla 
ticarum in matrice fm tmpzcgnata fuit. Se fy.De lilio Defcriptione Serapionis 7* b2totarfl 
7 fy.De cnula d artbemifia qui ambo funt follem 
n'ter mundifiiatiui matricis 7 abflerfiut.£t com 
pofitumbonum7leueagregans intentiones aef 
pzcdicta.W flop artlxrmifie matricarie mellide 
becoicc faluie 02tgani eupat02ii affari ana.cto.iii 
cimini arifi ameos feminis rute ca rui ana.cto.i* 
enuie ficce.cto.iii.calami aromatici galange 3edo 
orie cinamomi ana.cto. $. billo2te gaUiemufcate 
002onici ana.3.ii.liqmrifie.3.ii 
ti.buliantomma in lib.rii.aque vfq5 ad confiipro 
nem medietaris.Deindc an‘fo2ti erpzeffione coi 
Icntur 7 colature addatur aceri lib.y.5uccart fecii 
de Decoctionis lib.rv.7 coquantur vfq5 ad conuei 
entem fpiffitudtnem De boc igitur compofito. Bf 
abfintbii bctonice 7 mcllilTe ana.f .i. mi 
fce 7 totum calidum in potu Detur i auroza.7 tar 
detur cibus poli iprum ho2is quattno2.£t leuioz 
filo efl boc.Bt fy.acetofi compofiti.J.i.y.aquema 
7 tribue vt fupza 
Miud leuius ifto.Bt aque matricarie artlxmifie 
bctonice ana.J.i.y.5uccari albi parum 7 Detur in 
potu vt pziue.lbolTem etiam adducere oigeretia 
tn fo2ma Decoctionis puluca 7 pillularii compofi 
ta er tu er p2edictis dia intellige. 1bzo intento 
ne kcnnda que dl Dinerfio a pzofundo 
co2pozis ad circunfercntiam.p2imu Diucrfiuum 
7 leue dl fricatio ertremis pribus naribus et fpa 
tulis ad miniflrata cum p3nno a! pero faciente cn 
tem calere 7 rubere. Secundum oiucrtens dl 
applicatio fpatulis vd natibus cu fcari 
ficationc vbi dl Dominium fanguinis aut matie 
fecum admirte aut fine 7 applicate fpatulis mag 
Diuertunt a flomacbo 7Cpate.7 natibus applicate 
magis Diuertunt ab epate 7 matrice. £t De bene 
Diucrtentibus a matrice materias funt ventofe 
fuper naribus adminiflrate. Tertium Diuertcs 
dl ablutio pedum 7 crurium cum decoctionibus 
plantaf fermo pzefcriit. Quartu Diuer 
tens 7 vniuerfalius omnibus e flobotomia laploe 
ne magia in Difpo irione matricis 7 epatis .7 flo 
botomta faluatcl e aut bafilice q immediatiuf ab 
epate Diucrrunr.quas vtraq3 fieri Debet cii vir 
tut] conflantia 7 aparitione Ddinii fanguinis aut 
fibi cdmirranl. Quintii Diucr.potdl 
dTc pzouocario 7 apertio ven 352 men 
flruahu. oiner.7 bonum dl p2ouocato 
V2ine 7 pzopzie CU5 frequenti vfu comdliouis fo 
I1022 7 f eminui feniculi 7 pen*ofilim' apii anifCa f» 
mtliu5.7 prouocatiuu vtile.Bt aque eupatozii fpa 
ragiana.5.ii.fumamrin aurozacum modico 311 
cari vt fupza oictiq dl.£t foztius illo.Bt aq fub 
limationis milii folis 7 gendlrc 
7 Dctnr vt pzius. V>zo tertia intentione que efl 
cuacuatio loee e vnu euacuati3 eoe. 7 val 
vttle Bt bridictc fiplicis.5.iii.yef galiei fiplicis* 
3,V.aquefeniculi.f.i.y.mifte 7 calidu3 tribue. £t 
leuius illo dl erbibcre.5.rii.yere galieni fiplicis 
i potu 7-bcc duo potTent ctia mino2att’ue erbibert’ 
Oofi 5 minuendo, foztius pzcdictis.Bcellectttaril 
tndi.j.y.cum aquis pzcdictie boza pzedicta.£ua 
cuatio cum pilfis.Bt pillaz: dc benedicta oe ycra 
compofita ana.3j.cum ellectuario fucci rof refo 
mencur ptlfe.vti.7 tribue vt fupza. joztiuf illo ba 
bene intentione ad materias mirtae.Bc pilfaruj 
cdpofita De fcocolla ana.3.i. 
boni ponderis betor bo2ts p2cdictis.£t plurima 
compofeta buic intentioni feruiunt vdut cllcctna 
riutn oyafinicd ycra rufi i p20pzie ad mafiaa 
adbuflas 7 eUcctuartu5 oe pfilioadmateriaf mi 
jrtaa 7 pzopzte calidae Dominantes que tame p 
fe in lapfu tali non multiplicanrur.£Uige ergo q 
gratt'02 tibi videtur.7 oa in auro2a quinq5 obfer 
nando conditiones. q? poft illiue afum 
pnonem D02mire peteft vna bo2a. Sccuda q? 
poft ipfa non fiat magnu ererciriuj. lertiu no 
comedatur poft eae per fer bo2ae. Quarta q» 
vna boza poft medicina recipiat aliquod 
tinum fuperfluitatu5 velut citet ciatue vnus b;o 
dii pulli i Diebus ciatue vnus aq 02dei 
calide cum 5uccaro in Diebue calo2is.£t fi no vel 
let per oe per clifteria fiat .vt Bt Decoctionis ber 
baru lenientium vrmalue mcrcurailie blete po2 
tulace btfmalue 7 fimilium lib.i o!ei albo 
2u.f .it.olci D violis citrinie. 5. i. y.benedicte fim 
vi.5uccari gcme.a. 
iiii.mtfce.7 erbibeatur boc elidere omni Die vfq5 
ad.r.Dtcs. Quarta intentio que dl curatio me 
b20f madatium 7 recipienttu mcmb2a que pof 
fent lederematrice5 funt tria p2incipaliter.f. ca 
put ftomacbu 3 7 cpar.buiufmo di membza p20p 
ter lapfum C022 frigidum 7 bumidii poffet effiitfr 
materiae ad matricem augmentado eius lapfu5 
■Rectif«cabitur ergo cerebzi Difpofitio cu mediclf 
capitalibus fipltcibue velut flicadof pulegiii cala 
metfi maio2a na faluia yfopue laurus amomu5 a 
meos galanga cinamcmu macie cubebe nurmuf 
lerpillu ruta betoica 7 fimilia.Vtedo cie aut i pul 
ueribns aut cibie aut confcctionibue<aut clfria a 
p20p2iata er eis componendos oe famofiozibuf 
ad banc intentione cl) oyantos Defcriptione Ili 
colat in quo marime vtilttarem babui cribendo 
t>e ipfo.5.iti,per ouae lx)2ae poli cena 
que fublimationie fanfuci. £c fimiliterconferut 
confectio oyamufei Dulcis Dyab2c oyaolibai oya 
macis oyacalaenti.ct \xc omnia conferunt ra co 
pofita q fimplicia (lomacto criflctt in hac Difpo 
litione.St confectio oe eruca Defcriptione Dyaf 
cozidis magnifice confert aut cdfccrio dc galaga 
7 ell’riu5 dc feminibus bcc oia gf a alterattouis * 
et yera galieni mundificationts gfa et p.Uule d 
fpetiebue fecundum XDefuc luperius allegate. 
*P»cs que recnficat epar lapfum ad frigidum a bu 
midum funt ficut eirriu5 oyaaltca oyacui cuma 
Dyaciminu Dyacollum Dyaolibanum a fifta fy.DC 
abfiutbio DepzalTio compofitus acetofus De quin 
que radicibus vel De quinq5 feminibus et fy. Dya 
rodon7p202t'e fcnscu5 radice galage 7 fimilia 
illis.Simplicia ei conuenientia funt abfintium 
pzaflium eupat02ium calamentU5 rubea 
2um radir gcndlrefu.men. 7 in fuma omnia fi 
plicia calida amaritudine apertione pticipatia 
7 p2op2ie eupat02ium.£t conferentia a qlitate 
oculta funt ficut caro limaciap 7 p20p2ie repen 
tium fuper fpinas 7 p2op2ie epar a.lip.i.lupi ct 
omnes fpetiee cndiuuie.Simplicia medicamia 
que lapfum matricisco22t'gunt partim i* qualifa 
te mamfefla 7 partim a qualitate oculta luut ft 
cut arcbemifia melilTa gna mini mmicaria vi 
leriana fu nominata 7 radir 7 flos mcu 7 nepita 
que cfl fpeties calamct i quol5 adminiflrata 7 ma 
rtirrofarafura cbozie baUuflia cp2iandru3 liccii ameos amomum ciperus Dauctis btdo2fa cubcbe 
macis 7 in fuma omnia aromatica calide 
xiontsa ftcee mediocriter aperitta cum diptietta 
te velut laujan im flozaxcalamita eolofoia thus 
mitra aceto afpcrfa.omnia bec matrici impolita 
ipdm potenter confoztaf poffunt. Sed prius ta 
men exterius fufliimigando 7 encatifma factcdo 
De cis adminiflrare foleo.Compoftta fur tridra 
maioz minoz Dvaoltbanu ellcctuarm oc mirto<> 
feetio De ftozace 'ine opio a fimilia que admint* 
lirare confucut in aurc2a cum aqua fublimatdts 
artbcmiftc a mnmcaric.Compofitu3 bonti5quo 
V i repe Iolco ad vigo2andii matricem que pzo 
pzte Debilitata cil ab bnmozofitate tpo 
qmflidosacatie granos granatos ficco2U5 malit 
cis cozjIIo22 albo£ a eboris.5. 
ti.coriandro2u pzepa r a tozii.J. y. fp od i i re cana 
.B.ii.giimi arabici Dzagaganti t022efacto£ ana 
5.1. antbere artbemifie matricarie ea 
med2C03 camepirbeos nepite ana.3.ii. D02onici 
3.1. nucifmufcategalage ana.B.iiii.pulue-- 
rt5cnfur omnia per fe *7 cum fecundi 
oecoct onis alib.y.mellts fiat ellccttircrtu .cuius 
Dofis fit exhibendo oe eo.5.iiun auro2a .ii.fe 
p r ante pzandium a ante cena 7 quando vadit 
ad Icctum.tnultas enim matrices bumo2ofae ex 
vfu huius ellectuarii vidi rectificatas. Quinta 
intentio que ell enumerare medicinas fimplices 
n compofiras Valde conferentes lapfui frigido ct 
bumidoepatis demaebi 7 matricis 7 enumerare 
medicinas fimplices 7compofiras confcruantcs 
fetum poli eius natiutratem 1 rcctificantcs mala 
Dtfporirtonem in matrice acquifiram. 2Dcdici 
ne cpitis funt.x. fimplices a.r.compofitc rt pa ell 
eupat02tum calidii in p2imo <1 fir.tn fecundo. vtt5 
fecundum canonis.**/ folco ipfiim exhibere recens 
comdlil cum piuco aceti ante cibum *? adhuc r’co 
etionem eius vfq5 ad.3.ii.*? fucus cius dl foitiez 
omnibus qnando per vna feptimana affumttur t 
auro2a vt fy.in Dofi J.i.y.3rcm pnluis eius t po 
tu Datf 3.5. $ .v q3 ad.5. t:cum Decoctione radicis 
tpfius mirabiliter operatur. Secunda dl alTa 
rum *? modus adminiflranoms eius.ptdl effe fi 
cut eupat02ii fcd fub Doft' fubDupla. Tertia dl 
agnu3 cadus *? cd potens in apertione oppillatto 
mim epatts *? Dare oxtmef 
a.Ji.y.acpe Decoctionis eupat02ti ♦ Quarta e 
appium *? confert multum vfus cius in cibis 1 p 
pzte vinu infufionio cius in vru acceptu. Quin 
ta ed folium quod in figura cd fimile foliis lau 
ri licet mtno2a fint in quamttate *? aromaticita 
tem habentia cum mm'021 acuitate. Serta dl 
C02iand21I. Septima cd pbidicum qued poten 
ter mundificatepar *? aperit meatu? nutrimenti 
Octaua ftj ficus ficce. Ilona ed fpica narduf 
Decima ed ftu.valcriana Ccpofitas medici 
nas pol ttas conferre ad materias Frigidas a hui. 
das 7 grofTas eparis enumera quonid.x.funt. 
1>2tma cd ap03i'ma De radicibus. Secunda 
cd troctfci De lacca De'criptione Hmafozis c" 
67, Tertia funt troctfci oe reubarbaro collecti 
in Diuifiombus tractatu tp Defcriptione 2a. 
Quarta cd ellecruanu Dyacurcumecode5 tra 
ctatu collectum ca° 17. Quinta cd confectio tro 
ci 3'Tcftbu8 vitia Defcriptione p2edicti tra 
ctatuf. Sexta dl antidotii polidori confo2tans 
cpar f ca° d\ Septima eft antidotum 
Danufceni eodem ca° 0z karabe fune felemnea 
Ocraua eft troafei dc abfintbio. Itona tro 
cifci oeupato2io qui ambo colliguntur S° v atia 
caV° rbc Due Defer ipeionea vmuerfali fama 
ctomm p2obate 1'unt. Decima cfl Dcfcriprio al 
'kekengi collecta a 2D;fuc oiftinctione tertia d 
feriptione 2ya.2Dcdicine flomacbo conucmctcs 
n confereutcs lapfo ad frigioum a bumidum fim 
plices funt.x. 'baima cfl meta que pzobtba vo 
mitum flegroaticum. Secanda eft mirra. 3a 
eft nux mufeata. Quarta cfl folium. Quinta 
maftix. Sexta eft marubium. Septima eft 
mellilla. Octaua e calamus aromaticus. Ilo 
na eft galaga. Decima eft xiloaloea confoztaa 
ftomaebum remonens ab eo bumidttatcm putri 
bilem a p2op2ie fi p2obatur De pulnere eius \fcj5 
ad.54-y.vt 20 canonis ca° oe xiloalocs. '£D:didc 
compofite flomacbo conferentes funt.x. fb aute 
Dua vtilia funtp2emittcnda.f.q> quandocunquc 
flomacbus egrotat a mala complexione materia 
li frigida a burnida <? ipfa fuerit icognita tibi tue 
nulla inuenitur medicina iuuatt'02 •? fecun'02 yc 
ra fimplici galieni eo q2 ipfa non habet parem fi 
biinconfo2tandoflomacbu etadiuuandu ipfu3 
ad complendum operationes eidem conuenictes 
Secundum p2emirtendu $ oe bonis medies 
conuenientibue ad egritudines materiales a ma 
terta grolti p20uenientcs eft fy.fquillittcus talia 
Dcfcriprionis.Bc fquillc mundate a laminas reuu 
es ifdfelib. iii.accti albi lib.viii.aque fontis lib. 
x.infundaturfqu lla in.p2cdictis mvafe vitreo 
ftricti 02ificti a bene claufo a ita infufe Dimitta 
rur fex menfibus Deinde coquatur cum paedtetts 
leui Decoctione excludente Dtiloluttone cius a t c 
abfq5 aliq expieiTionc coletur 1 m pacdictis adda 
tur 5uccari fecunde coctionis lib. vi. ci Icto igne fi 
at Decoctio vfqs ad fptilitudinem a ex ifto offeras 
J.i.y.cum.Jii.aque pzccoete n calefacte. 1>2ta 
medicina compofita eft confectio dc citoniia que 
oefcrtbitnr ab Suic.y “canonis fuma pa tractatu 
70 De feriptione ya a confice ipfam cum cardamp 
mo gara croco abfq$ al if fpetiebus a exhibe ipfa 
ate cibum fi non fuerit fo2t's ftiptidras ventris 
<1 fi fuerit etia venter magis conncntcns lub2tcuf 
Secunda eft confectio aromatici roP Defcrtpro 
ne Dabrielis in 2intidotario 2Dcfuc Defcriptce 
p2tma. lertia eft De cinamomo ibi inuenta. 
Quarta De calamento Defcriptionc Tlicclai m 
«ntidetario cj mihi videt Domeftica. 3n qtiitovo 
canonis a fuma p2ima fex iueniuntur cxpcrtiiTi 
ma copof ita ad Difpofitione paedteta. 1>2imii 
eft confectio Secundum eft confe 
cno algere. lertium eft etbenitem magnu5. 
Quartu eft tbyriaca ‘bci metis. Qut’ntu3 e 
farcena magna. Sextum eft ellectuarium De 
ligno aloes non inuemes medicinas eis compes. 
(bzo expeditione vltimi capituli huius tracta 
tu3.f.vig02adi matricem actu p2egn.;ttsop02tet 
obferuare.xv.regulas. qp eft vt CU5 bu 
ius pzcgnatis natura ftringitur ira vt fuperflui 
tates retineantur mundificerur cum b2od talibus 
piguibus cum caffiafi.mana febeften violis.vt 
caffie nouiter emulfe a cana di aq O2dei.3.xii.oe 
tur in potu cum medio ciaro bzodit pu.lt vel alte 
rius carnis *? tardet cibus poft falte bo2is qumq5 Secunda regula Diuertautur materie cum et 
ercirto leui quoniam Deambulatio fuperfluaabo2 
tirc f acit qtionia replentur C02p02a pzopter tpfa 
quia agitantur materie menftrualcs iam retente 
Xcrtia regula p2egnanf prohibeatur ab introi 
tu balnei. Quarta regula non Angatur caput p2e 
gnantis aliquo vnctuofo. Quinta regula cauea 
tur tn admtniftratione lex re$2 no naturalium ab 
excellu vt a fuperflua repletione 7 p20p2te in coi 
tu inter alias res no naturales 7 vitetur omnino 
7 Dimittatur. Sexta regula licet cau'e abofus 
ftnr euitande in toto temp02e ip2egnationis ma 
Xime t prima fepttmana 7 i pzimif tribuf Diebuf. 
Septima regula in pzegnante partes ipocun 
driales conreruari Debent in fua caliditate et Dif 
politione tegendo eas cum panno leni 7 molli De 
lana. Octaua regula eius panis Debet effe De fi 
mila. 'Ilona regula p2egnas Debet euitare oia 
amara in cibis futs 7 acuta ficut matricaria p2af 
fiu5 capares faliti oliue. Decima fgula p2egna 
tes Debent euitare omnia pzouocatiua mellrao 
2um. Unoecima regula in oie conceptionis co 
ucnicntius ell mulieri abftineri q cibari. Duo 
decima regula vinum Debet cfTc fub 
tile odo2iferu antiquu. Si in fecundis 
bus appetunt fructus fecundum confuetudine ea 
rum mclio2es eis funt palTule cum arillis 7 citoia 
Dulcia 7 pira excitantia eo£ appetitu 7 poma fa 
p02is medii. Decimaquarta regula in quacuq5 
pzegnante vetomens ftudium haberi Debet ad 
conr02tandum flomactom cu bis que huwidtficat 
7 aromatteitare 7 caliditate conferunt vt exbiber 
|.t.5.geleniabt'5 oecocti cum ligno aloes 7 malli 
ce aut faltem Dare aquam Decoctionis ligni alocf 
7 maflicts cum fimplici.JEIl etia confo 
fandus Homacbus cum ceroto facto cum.J.i.7 ma 
Ilicis 7 gartoftlo#ana.5.1'.vel OiflbluamurC113 vi 
no aromatico 7 ex eis fiat cerotum 7 ftomaeboap 
plictru continue p02tetur. Dccimaquinta regti 
ta dl q bcc remedia que localiter applicantur do 
macto gratia confo2tatioms eius 7 fimiliter ma 
tr ci omnia componi Debent cum medicinis cale 
facientibus 7 ilipticis non habentibus apcrttonc3 
aliquam fed etia aromaticitatem no valde inten 
fa3.quonta valde calida 7 aromatica valde p20uo 
eant 7 cctf fententia lDypo.5a a(fo2ifmo$» fcrmoc 
illo Muliebria educit ex aromatibus calefactio* 
tbremtffo vft regimine p2Cgnantis.ponende funt 
medicine tam a qualiratccomum q a p20p2icta 
te occulta matricis confo2tatiuc*Oequa£ numero 
alique cibationi attinent. *1>2ima medicia ma 
tricis confo2tatiua ell lens comclh 7 fiLV quando 
q5 lauentur pudibunda cum eius Decoctione, aut 
cum puluere eius 7 oleo mirtino loca infra fume5 
alcbatim quandoq3 inungantur. Secunda efl 
mtrtus 7 cius occoctio confert exitui ani 7 matri 
cis 7 in fuma fui aromaricitate 7 lliprtcitate e mf 
tum conueniens matrici ita q puluis eius aut De 
coctio multas liberat multeres abo2ttre cofuctas 
Xcrtia ell olibanum Degluttendo ex eo granu5 
ficut pilfa 7 liniendo alcbatim 7 loca fumis veto 
meter confert matrici licet fumus eius lit fo2tio 
7 conuententt02. Quarta ell po2tulaca que ad' 
ucrlatur coimi 7 arcet vehementer fluxu omniu3 
7 retinet menflrua 7 maxime eius dcco 
eno per fuxionc, Quinta dl fquinamu. dl enij 
fedans Dolozes nwtricts; Sexta eft * 
Septima eft gumi 'karabc nominatum 
pzie localis. O.taua eft rofa valens ad extcean 
dum bumiditatcs matricis comixtas alicui fero 
fitati coloztce* Tlona cft ftozax7 p20p2ie iUa q 
Dicitur calamitta 7 aufert matricis oolo2e 7 coi' 
2igit bumiditatem eius. Decima cfk ferru 7 fco 
zia eius cutns quidem cxtinctio in vino inteftina 
omnia 7 marricc5 mirifice confoztat er potu eius 
7 feiTio etiam in aqua extinettonis eius vel deoctd 
nis fcozie eius encatifmate ex ea facto matricem 
bumozofa 7 lapfa fiuepzegnantc ftuc ccontra fo 
lemniter cofortat. Copofita medicam ina 
tricem confo2tantia funt.io. 1>zimiTefl tiriaca 
maioz bene fermentata oe 
bis aut ter in mcnfe cum aqua Decoctionis grano 
zum mtrti.5.Sa tardetur cibus poft eirtats. v. 
vel.vi. Sccundu eft cllcctuartu De fcozta ferri 
collecm5 ? canonis fuma pa tractatu 50 tffcrtptd 
ne illa cuius rubzica 2frs koiic ferri Dcocte qucp 
fert ad frigus 7 Dolozcm Dozfi. 7 non exhibeas d 
ea vt tibi fcribitur.f.j.i.fcd folum.5.i.aut.5.i J. 
7 tardetur cibus poft fex tozis 7 comedantur poft 
tpram cibaria pinguia.7 feribitur ibidem ille 
qui accipit eam in potu bibere Debet vinu purum 
Vna veLouabus feptimanis. Tertium eft clfriu 
De cliuie oeferiptione pa pzeccdentc pzedicta5 ct 
Detur dc co.xii.Dicbus quandoq3 
Decoctione granozu5 mafticis 7 fac muliezes ab 
ftinerc a cibo bo2if.v.7 eft medicina follcmnis ad 
cozigenda bumiditatem 0C5 matricis. Ouartu 
eft medicina appzobara 7 pzopzie ad pzcgnatcs 
que aboztire folent pzopter multa ventofttatem 
in matricibuf generata eft clfriu metridatu tuiuf 
.5.!.bis in feptimana exbiberi poteft cum 
ctione cimini tozefacti ct conreruat etiam fetum 
in vtero talis potus. Quinta medicina eft oleii 
De ftozace quod confert matrici criccando 
Ditares pzeparantes ad Iub2tcitatc5 fetU5. Se 
Xta eft oleum dc piperibus quod cofcrt pzegnan 
tibus qu3£ matrix infrigidata 7 humcctata eft 7 
ventofitatibus repleta 7 pzopzie quado inungfit 
femozales partes 7 fumis 7 alcbatim cum iftis ca 
lefacis. 7 collige Iwzum ambozum Dcfcriptiones 
a 2D:fue in antiootario Diftinctione vltima. 
Septima eft fufufobede collectum in canoe 
fuma pa tractatu 40 Dcfci iptionc 4® qua vtoe ibi 
7 confert ad'exiccadum bnmtdttatc matricis fra 
gendo vcntofitates cius 7 fedadum Dolozes cofo 
tat ftomaebum 7 epar 7 ea£ do‘te e.5.J*aut.3.i.i 
mae cu Decoctide vniuf grani mafticif. Octaua 
c trifera’mioz collecta $* canonis fiima pa tracta 
tu 50 Dc cllectuariie rubzica trifera minoz De qua 
Detur in poru.5.i.J.7 pzopzie 015 Decoctione tbu 
ris 7 tardetur cibus poft ca.v.bozis. tlona eft 
agregans fere omnia iuuameta pzedicta 7 fedas 
Dolozes 7 punctiones in matrice euenicntes.funt 
treoifei dc feminibus collecti 5° canonis fuma pa 
tractatu 40 rubzica illa trocifci dc feminibus quo 
zum Dofie fit.5. y.aut3.it.cum aq Decoctionis c i 
mini tozzefacti 7 tardetur cibus Ixjzis quiqj poft 
illas 7 funt ellegates multum. Decima 7 vitia 
eft ellectuartum De margaritis pofuu5 5ccanomf 
fen.zia tractatu 7 ca° fis cuius quidem lollemnia 
tuuamenta Defcrtbtt ibidem £fuiccn. Dicens q> 
ipfum rccttftcat Dtfpo!itione matricis 7 oifpdcm fromichoru icft defert ptid talis.ft margarita# 
tton perforatas piretri ambo# ana.3.1.53 mafM 
ets an3-5-utt«3edoazte D020tci feminis apti caflte 
cardamomi rnacis nucifmufcate cimini ana.5.tf. 
ben alb.i ni.ptpis maezopiperie 
mom t. 5. v. mellis fdnmoni omnia a pluf 
a fit Dofis eius coclear, i.a pzopzie ut uno doma 
cbo fuper quo tardetur cibus faltim bozis tribus 
a boc eirriu inter cetera fimpiicia ingrediuntur 
Dozonict valde conuenicntcs motui tremulo coi 
die a frangit ventofirates totius cozpozie licet I 
fit ei pzinctpi'115 Diffolucre ventofitates matricis 
a fimiliter appium ingreditur cuius nocumenti! 
remittitur t02efactendo pa# tpfum a caiTta etiaj 
ingreditur que eft fperief rute a p2op2ie filuertrif 
a bbeen per Dupler e cum afpiratione p2eccdente 
eft radtr fatif folide fubftantte.finc afpiratione p 
e ftmpler efl femen quo in medicina vtimur a fic 
fit ft vis am en. 
De befcenfu materierum albarum a 
matrice. 
Domina lab52.1t egrl 
tudine que efl oerccnfus mate 
rieni alba# a matrice. £r be 
qutdc5 materie Defccndunt ab 
ra quandoq; cum cemptce ma 
itffcfta qu 'd comp2ebcndttur ff u olfac.cr feroe co 
mirante eas.Quaudccp quttf expelluntur be ma 
ter;e nullo tamen affectante fctcie. £t eft qutdej 
egrttudo valde maligna infclicitatiua Dtfpofitoif 
mrics adeo q’ frequenter tranreunt in tdzepemi 
£t fi non aliud nocumentu efficeredin eis tamen 
vt in pluribus facit eas Heriles licet p2tus feciitf 
fuilTenr.£r adhuc fi contingeret eas tmp2egnari 
licet raro fiat tllud aut perducuntur ad abo2fum 
aut fetum infelicem 1 non fanum parturiut vntf 
p20pter boc necdTirantur ad curationem fui. £t 
bec quidem eft illa oifporitto in qua parum nego 
ttatt fuerunt antiqui auto2es quantimcimq5 tUn 
flres fuerint fiue arabes grect caldci feu italici fu 
ertnt vt in alto magno tractatu Declaratu in ferf 
pto ad W02C3 magnifici CIgmoms vc contrariif 
licet.n.bec egritudo poffit inefTe per colligantia5 
matrici nunq’ tamen in cis inucnitur per colligi 
ttam qntn egrttudo mutcnir in cgrttudtno p tfTc 
fia matricis. quonta egrttudines matricis que p 
colliganttafiunr non diu perluerant quin tran 
feant in eis per efTentiam vt colligitur za pzimi 
capitulo De complendis ofpofitiombue ab 3ut'J 
Ibzopzius autC5 egritudines per colligantia effi 
ciuntur quando Diuturne funt a cronicc velut in 
bac Domina manifeftum effe potcfUift autem in 
ea non cutfus matricis non flurus magnus fj fatf 
medtcc2ircr p20cedens vt t pluribus Dato mo 
ttbus periodicis fuperundet aliquado.ftoffut at 
in bac oomtna buiufflurus caufe fuifle pluref*1b8 
abo2fus p2ecedee vel pzeccdenrcs. SSecilda co 
itus multitudo. Tertia impotenti a cduccdt fp 
ma confuefum educi. Quarta imederara emo 
lofagia in pericdtcismenft’ uis pzccedene vfco 
ttnuans. Quinta Vibcmenn tpamcifa ifricida 
tio a multitudine aceti lacttamo# ciBo# pafiiliu 
7 ptfcTum. iSerra paucitas calefaciendi renes 
1 matVicem» Skptitm ? victo pio nunc lep 
feftiofuper lapidibus 7 rebus buris aut Frigidis 
Quodcunq5ergoaftueritDe numero pzedictaru 
caufa# patet q matrix huius Domine adeo eft tf 
bilitata q (anguine in ea furceptii 7 attractu gfa 
nutricationis pume conuenienter trafmutaf nd 
poteft imo remant tndtgcftua/i in flegma coqer 
tltur pzoprer Debilitate innaticaloztVipfius ma 
tUOaJlcc terrearis a fopbifta fi arguat contra 
te quia fanguiskft bumoz perfecta coctione geni 
tus.ergo non poteft conuerti in flegma antecede» 
colligitur pzima pzimi oe complexionibuf humo 
2um i tenet <>a qz fcqucretur q coctu* poffet icra 
dari contra Determinationem pbilofopbozum * 
Time motiuo Dtcersdu eft q coctum remanes fub 
fo2m$ cocti nequaCr poteft incrudari fed quando 
fangiiia comierfitur in flegma p2tue tempoze cd 
zumpi£ur.mareria ergo que fuit (anguinis cduer 
titur in flegma 7 baberur p2opofitum.£t fi bene 
confiderctur plurime p2ed;cta# caufa# ad banc 
egritudin* iinducendam concurrunt ct ipfa in fe 
ipfamconfiderando Cerificabit. Opo2tet autem 
De neceftitate intelligi bmua mulieris matricem 
magnifice Debilitatam riTe mtatil q fiue in ipfa 
be materiecozzupte multiplicentur p20pter fui 
Debilitatem fiue aliunde ad ipfam expellantur ft 
pdTunt in ea rectificari p2opter Debilitate innati 
calo2t8.£t ipfa ex.iiti.fignis Ix>c cerificare pote 
rit. *b2imu5 eft be materie non raro expellut 
frigide, Secundum eft q quandoq5 ab ifribili 
fluunt, Xcrtuim ftgnu quia non tantii Delecta 
tur in coitu quannl folebat. Quartii figmi3 ga 
«5 femen cirile receptu retinet ct retinef folebat 
£t funt Ixrc infeperabilia figna oebtiitatts matri 
cis p20p2ie.*ende ex boc fundamento co22claria 
fequuntur quedam. £>2imum q matrix butus 
mulieris para e ad co2uptt’one putredinale ,ppi; 
eius. Secundu 5 
cozrelarm q fi materie in ea multiplicate no eua 
cuentur pe facili pollet apoftemari matrix eius; 
Xertium co22chriu q ite# ftfpitto eft oc coz 
zuptione fubftantie matricis eius 7 maxime qua 
do materie emittuntur fetide 7 non euacuantur 
abbumidttareco22ofiua. Quartii co22elanu 
eft q non Dubito banc muliere bac egritudme fta 
te fieri Deinceps ftcrilem. Quinta C022elariu5 
q fi tmp2eg«abttur ifdtcttabitur fetus eiue egri 
tudtnibus aut mo2te, Sextum cozzdmn5 q 
omnino (fcclcrius poteft pzocuret De regimine 
fui curatiuo ct nunc fequttur. 3raq3 cum mani 
feftum fit ex colectione ftgno# lapfum bmus mu 
lieris eftc frigidu 7 bumo2C materialem efte mul 
tiplicatum tn quattuozmaxime partibus C3 i fto 
macto epate renibus 7 matric£.£t i bis quattuo 
membzis confiftir magna pars bumane cite per 
cllabozatione nutrimenti p2imi i ftomacto q eft 
cbillus. Secundt cero nutrimenti in epate q 
eft fanguis. £t tertio ex operationibus renum 
feruientium epati cirtute mundificatczia 7 dpu 
ratozia nutrimenti. £t quarto ex 
tionibus matricis que eft cdut fentima in cozpo 
ze multeris omniu fuperfluirarum receptiua 7 ea 
rum a cozpozeconueniennbusaiacuationibue d 
tnenfe in menfem mundifteattua. pater q iftozii 
membzop operationibus magnifice nocitis non 
efte poftibile mulierem in fanirare imo nec i cita 
pzclongari conuementer.pzoprcr quod regimen efus Strigator ad ea que futit nutrientia medici* 
Ita calefaciendo mediocriter aperiendo ericcando 
que reducant matricem ad oifpofitidej 
propter quod abii neat ab vfu rc£ infrtgidartuj 
7 bumectantiu a ab vfu aque frigide 7 afliimptio 
ne lactucc blcte Ipiacbie pormlace cucumcru5 
curbite berba;z fontium partilium 7 lacrtcimozu3 
nullii tangat ncq3 eo vtatur 7 Dimtt 
tat granata perfica ficca iuiub30 rapas 7 napoes 
n multi aceti vfum quonia magnifice nocet matri 
ct'.£r vtatur in cibis menta ferptllo ruta abzota 
na raluia rofmarino arrbemifia matricaria feni 
culop trofilino fparagis Dauco 7 parttnaea ram 
pomolis 7 enula.£t frequenter vtatur alleo cocto 
lub cineribus.7 carnibus laudabilibus umendus 
plurimu altatis 7 proprie in fero abrtinedo a bno 
dialibus multifit vti petert cafeo bene falito cia 
momo croco mace galaga piperibus fpica 7 aliif 
aromatibus caliditate 7 ficcitate notabiliter cie 
uatis 7 vti potert oliuis conditis 7 rapis conditis 
7 in fuma fapoze omni melito vel 5uccarino aro 
maribus cofracto n fucco Itmonu arantiop 7 agre 
fta falita imo carnes falfe 7 pifces faliti funt ei co 
ucmentcs.lXmc vtatur recenti non tranfeendeti 
Suos Dies.7 vtatur vino claro aromatico bene po 
nec tamen multu a vino grorto tur 
bibo valde Dulci kccdat velut ert 3aminum tufteu 
nominatum vinii.7 i fuma Ixx e eius regtme er p 
te cibop 7 potuum. 
Capitulu De cura per medietnaf. 
2Se regimine medicinali autem Imius Domine co 
fideraui.rii.fibi porte inrtrumcta medicinalia fuf 
ficcr. 1b2imu bo$z ert boc.Bf aqua$z artari 
cnule beronice 7 totu I xx t 
auroza fumatur calidum CU5 «juccaro vel fine illo 
7 tardet comedere per quattuo boras port. Se 
eundum remediu5 ert lxx.B< agarici electi. 3. i. op 
popdacis molio21s3.ti.533j. Diagridii.g.i. 5. 
fiant ptilule De.5.vi.cum fucco rof De quibus bec 
Domina omni fero pap ante cena5 accipiat vna5 
Dum accipit pzedictum Digerttuu ita Diferete par 
ciendo tempus q> non accipiat ipfam fero tmedta 
te pzecedence Dicm.rv. lertium remedium efl 
bcc.Bt tetiday deferipttone ftafis $ 31 
manioris ca° De benedea 
3ii.fo2menrur pillule.vii.cum fucco rof 7 accipi 
antur in Die.rvi.port Dtgertiuu3 7 tardetur ctbus 
botf ad minus fer port ipfas. Quartu remedui 
ert boc.Tk refme clare 7 ellccte oppopdacts galba 
tw 303.5. t i. mufci3j.fiat cerotum fuper panno 
t5 grana quod a medietate fpine vfq5 ad fine etuf 
cooperiat 7 portetur femper 7 ert Diuinum medi 
camcn. Quintum medicamen ert hoc. marti 
cis accozi tburis fandarace tpogrtidos acatie ana 
albo£ 7 rubeo2u fpoDti 
pozentur bec omnia 015 fucco rofarfi 7.5 J. amtli 
vltimata contritione in mortario plumbeo cum 
fuo pirtcllo 7 fiat vnguentum molle.tn Ixx: itaque 
linimentum infundatur 7 imbibatur frurtru coti 
prius macerati in aceto nigro 7 cxiccati quod qui 
dem cotum I it quantitatis vnius Dactili 7 erpzef 
fum conuenienter teneatur in matrice fimul cum 
p2cdicto ceroto continuando.r.oiebus. Sertu 
ttirtrumentu ert boc.Tk ligni feratur II 
gni cupzelTi.J.it.mufci tubapitici.i.nouiter oe fo 
lutilo errraai.3 j.lagmme DracomT.j.ii.boli ar« 
aromatici galla? cupzefli ana.Jf. 
omnia per fe Deinde cum cie omni mane port cxl 
tum a Iccro per bozam fuffumigetur infcrioza cu 
pulucrc huius compofiti afperfi fuper carbonee 
ignitos ita tamen q> Domina induta verte longa 
cum cingulo condecentcr ftringatur <i eande opa 
ttonem efficiat in fero continuando ipfum per fe 
ptimanam. Septimii pzinctpale reinedtu; efl 
boc.W galbani molliozie a ferri 
pzeparate fccundu arte.5.vi.cozailo? ambozum 
rofa? fumacb granozu mirti feminis plantagis 
aceto nigro fiat cerotum amplitudif 
fpanfe rt fpericum cum panno oe grana i pozte£ 
fuper vmbiltco fuo continue adkrens. Octauu 
remedium ert vt tempoze quo bec Domina Duo in 
mediate fupzafcripta accepit remedia vel inflru 
menta femper omnt mane apud 02tu folis accipi 
at coclear vnii xilobalfami conditi quod maffica 
tum Degluriat.3n fero vero per boza ante cenam 
radicem qu.ltitatis grani fabe 
maiozis. Tlonu tnrtrumetu ert vt portq% bec do 
mina bec tria nunc vlrtmate remedia oeferipea 
conrinuauerit per.rti.oies reuertatur iteru5 per 
alios.rii.oies ad faciendum pefTartij cum coto fu 
pzafcripto in quo etia5 tempoze mane ante ctbzi 
per quattuoz bozas marticando Deglutiat.5. i.y. 
granos fumacb abluto? cum aqua rofata a exicca 
to? fub tegula tozzefacto?. Decimu remed iu 
ert q? irtis.xit.oiebue fuffumiget fe p inferius bo 
za fupzafcripta cum puluerc colofonie. Undeci 
mu remediu5 ert boc.ft mucillaginis feberte grof 
fi 1 vifeofi. J.iii.turbitb dkcti.%.S.ynybcri(.$.i. 
marticis. 3.i. ellectuarii Dyapzunis.f. i.y. fiat 
ellectuarium ita q> fi Domina irta non 
nienter haberet ventrem lubztcum tempof ob 
feruationis fupzarcripto? remedio?.tunc omnt 
nocte aut falrem alterna nocte circa matutinum 
oegluriat De boc ellectuario quantitatem.iii.5.et 
fi conuenienter operaretur adbereat illi quanrita 
ti conuenienter. Si aute amplius quefito Duceft 
tunefubtrabat' tertia aut 4* pare fecudu confide 
rationem peritiffimi viri pbirtici. Ultimum re 
mediu feu inrtrumentu ert boc.Bf radicum burfe 
partozis cozticum radicum nefpillo? cttonto? 1 
fozba? ana:5.iii.abluat bi cotices cu aq ettictio 
nis fer amento? Deinde minuti incidantur n exte 
centur fub tegula oeinde pulueri5enrur per fe.bo 
2u igitur pulue? comixtozum aecipe.f.i.5.'ka- 
rabe fpodii marticis cozallozuta ambozu fandalo 
zu5ambozu5 ana.3.ii,fcozieferri pzeparate.J.f 
ortium mirobalanozum ‘kcbullozum.3. vi.miue 
eitoniozum 5uccarine lib.i.5uccart albi lib.J. Co 
quatur ergo 3uccarum cum aqua cupzef 
fi 1 incozpozetur cum miua Deinde fiat ellectua 
rium cum aliis fpetiebus i.x.foliis auri. Ix>c igif 
ellectuario bec oomina incipiat vti quando fatiet 
fuffumigationem fecundam comedendo oe eo per 
quattuoz lx>zas ante pzandtum.jj.'? per boza5 
n mediam ante ert in quo fides 
beri potcil, 
Confilium De bumiditatibus albis femfcozzuptl 
er apertione cotilidonuro matricis vel venarum 
eius. — Ortorcximte n bonorant5 fra 
ter euaui vxo2em nobilis viri 
Domini 3acobi co2nario n ince 
peruntabe? educi materie al 
be remico22upte ex apertione 
cotillidcnum matricis vel vea 
rum eius. Et ideo in offpofirione fua p20ccdedii 
ed vt continuet inunctionem qua de padua fccu 
p02tat.3fem omni mane apud 02tum folis dglu 
tiat ellectuarii quod fecum p02tat q titate vnius 
nucis murcatc a tantundem per bo2am mediam 
ante cenam a iterum tantundem per* Duas boae 
p:d cenam.Et fi opo2terct pod iprum bibere bi 
bat ter tiam partem ciati mcdtoc2ts vini albi fub 
tilis aromatici a b ne potcntj.£t ire? cmni ma 
ne per Duas b?2as anteellecruariu Deris ei aque 
yris et melliffe ana.f.ii.cum 5uccaro calefactas. 
Bt iteru5 fi venter eius non remaneret bene fln 
Xibilis tunc omni tertio fero p.irum ante cenam 
Detis.i.pillulam alefangiam factam ex 8a parte 
*5-a ita p20cedendum eft Vfq5 ad Diem Dictam i 
qua factatis me aduifatu De Dirpofirione fua.Tlo 
enim poted conuententer fieri fibt confiliu3 alid 
nifi per quod matrix cius plene mundificct .Mv 
reuerteret ad Dtfpo'itionem molaricam fem'02e 
pa q2 omnis rccidiua Detert02 e fua radice.3pfa 
tamen abdinere faciatis interea ab omni cibo et 
potu opptllatif.a vebemeter effugiat frigus aerif 
n p2op2tc pcdum.Toec funt in fuma que obferua 
ri Debcnt.Defcrtptiovnctioms.Tfc olei nardini 
5.ti.rubee ticto? grano? peotecaffie lignee ana 
B.ii.mufct grana.ti.fiat vnguentum. Defcriptio 
fpteenardi fpicc celtice caffie lignee 
ligni aloes affari amfi ana.3.ii.rubee tinct02um 
feminis melonis i cucumeris feminis alkc ken 
gt.ad laudem Dei amen. 
Confiltum De nocumento matricis cum fluxu ma 
albaf 1 De Dolo2e renum et De Debilitate 
ep itis a fua mala complexione frigida n buida ? 
De oolo2e capitis. 
5E bfs que mtbi ad quefita ref poti 
dendo feripra fuerunt n ex eis q l 
notaris p2eter p2cdtcta acccpt i 
manifede apparet Difpofitionee 
buius Domine multiplices n mul 
tiplicium effe memb2022. 1>2tmo enim fixu no 
cumentu in matrice tpfiuf Deducitur ex curiu ma 
ab tpfa emanantiu. quod ipfa 
rum fet02 fubdantia n colo2u Varietas offendite 
quo eni ab ca tam longo tempo2C petuiffent eua 
ca ari materie.qutn magnu5 uocumentu in ea fa 
fuerit etiam fi per colligantia a diuerfis me 
b2is incepiffer egrotare matrix. Secundo'etia 
apparet nocumentu3 in renibus c ius n lumbari 
bus partibus interio2ibus n exfxrt02ibus n i ner 
uis 1 ligamentif p2ed icta£ partiu accidiffe.quod 
Dolo2es.n.in partibuB illis perfeuerantes oden 
dunt. Xertium p2incipale nocumentu ed epa 
tis etus Debilitas a mala complexione ipfius epa 
tts frigida a bumida materiali fiue ipfa per coi 
liganttam a matrice p2ocefferit fiue p20prer no 
eumentu effentiale ipfius acciderit. Quartum 
nocumentu ed itezz capiti comunicatu3 imo ere 
do # cmfiaerit etia ad fixu in capite nccumctu 
a htala complexione pzcdicfa euemens.DoIozco 
eni n accidentia Mplura mihi narrata odcndunt 
caput uucam epar renes notabiliter lefa.qu02U5 
mcmbzo? 'i alio£ nocumtii a matrice contigcf* 
colligantia qua b5 ad omnia p2edi 
cta vt clare legi pored.xxi3 tertii capitulo p2tmo 
verius finem. Unde er omnibus pzcdictis fequi 
tur p2imDiy be oiTpodfiones fu:tt mu'tum 
rende.eo quia funt pluribus memb2ts comunica 
te a per effentia ites in cie firc. Sequitur fecii 
do tales Difpofitiones minantur buic o omine 
Oifficulutate3 impiegnationie imo derilttate. 
Sequitur tertio q? fi imp2cgnabirur bec 
lier no felicitabirar fctue imo aborietur. Se 
quitur quarto q>ft fetus p20ueniat ad na 
turalem impoiTibile erit tpfum fanu 02tri n pma 
nere. Sequitur quinto q? fine in abo2fu emit" 
tatur fetus fiue in partu naturali tam maxima 
Dubitatio ed a 'pes pauca oe vita matricis in eis 
Sequitur ferto q> cura buius Difpofitionis cii 
tanta accidentium varietate a multitudine e mC 
tum oifficilima. Ibiopter qio j fequitur feptiO 
q op02tet magna adhiberi attentione i cura bu 
ius mulieris Vt nunc fequitur. 
Capitulu5 fccun Jii oe cura per Dieta3. 
■Regatur itaq3 bec Domina vt habitet aere came 
ram aloca calida n ricca notabiliter a Decurfibuf 
aqua£ a locis terraneis i ab afpectu feptentrida 
li elongara.a euitet cibaria frigida a bumida vif 
cofa a oppillatiua vt ble ta fpinaebia citrullos at 
triplicem lactucam endiuia a fimilta. £r euitet 
cibos multe caliditatis a apertionis vt feniculu5 
petrofilinum b2odia omniu leguminu. a caucat 
a lacte a lacrictniie cibis a cafeo rcccmt' a molit. 
Bt euiret etiam b20dtalia ercellenter bumida et 
pinguia a caueat ab acutis vemofis vclut cepe ai 
leo rafano a confimilibus.XUiis autem vtatur cl 
bus modo fuo.a carnibus vtatur laudabilibus i 
p20p2ie filuedribus vt cap2eoli lepozts perdicii 
auium minuta? a oomefticis laudabilibus Vt vi 
tulinis cap2etims a agninis a (Tatis a vtatur fre 
quenter valde pullis columbinis.a comedat cari- 
nes falitas po2ci oomedici vel filuelTris. a cafeus 
aliqualiter falfus Dulcis vel cretenrts elTct ei con 
ueniensa bonus.Dleum oltua? confert ei.buri'52 
vero non.a mellita cibaria etiam funt vtilia.vtno 
vero vtatur albo vel rubeo femper limpbato 015 
tertia vel quarta parte aque extincticnis cali- 
b’8.3n qua etia aqua omninoconfulo. q> coquan 
tur omnia cibaria que comedit. Do2mitioe vo 
Vtatur pzelixa magis q b2eui. quantii potcfl ca 
ueat Doimtre fuper fpina fed p2ius fuper Dextro 
oetnde fuper fintdro later e fe voluendo. £xcr 
citium aure nullu conueniensefl ei fiue pcdeflre 
tiauale equedre vel vectigale fuerit. Sed loco ex 
ercitit fepe vtatur fricationibus tibiis cruribus 1 
fpatulis applicatis vfq5 ad rubedine aliquantam 
cutis. De quantitate vero alTumpiicniscibo? 
abflinentta libi conueniens dTet nifi timeret ca 
fus virtutif.Sed p2opter illud melius ed Vt cibe 
tur quatter in Die partiendo magis q bis folum 
comedendo p20pter quod caueat a multa affupto 
ne cibo? in vice vna.ne agrauato ftemaebo epa 
te caloz innatus concludetur a cibis.*? fimibrer c5 
potu Dicendu efl.lbaffionef etia anime trtrtantef 
vtagudiafolliciwdo tirao melacolice CpzdTidcf ab ea emtentur imo bene fpc a ido qufeta a foru 
da permanear.'alurc5.n.p2ofpei e obrinebtt.a bec 
dc regimine per fex res no n naturales Dicta fufft 
ciant. 
Capitulum tertiu occura per medicinalia , 
tegimen auteetu3 per medicinales intentiones 
a inflrumentii magna indigeret perferutatione a 
non mtno2i folicitudine.Sed p20pter 
dinem occupationu foliimodo feribam p2o nue q 
mihi vtilio2a ridebuntur a erunt remedia fex in 
fraferipta. £>2tmii ttaq5 tpfo2iim eft vt vfq3 ad 
Duos vel tres Dies in auro2a Ixc Domina accipiat 
infraferipram potione cum aqua Decoctionis vel 
Dtftilarionis matricariecalidam.a D02miat poft 
fpfam per boia vel per taa cum oimidia.a tunc 
bibat ciatum vnum aque cum 3u:caro cocte a cale 
facre.a poft illam tardet cibum fuum per bo2am 
vnam.£rit aure5 medicina talis.TV benedicte. 3. 
tii.ellectuarii tndt.5 ii. f.mtfce. Secunoii vero 
remedium cft vt poft iftud ellectuariu Dieimedia 
tc fequcnrt acctptat boc oigcfttunm. IV fy. compo 
fiti acetoft fy.oe calamento ana.5. vi. aqiie enule 
a matricarie ana.5.tj.mtfce a acipiatur 
poft qd tardetur cibus per tres Inoras. Tertius 
vero inftrumeutum cft vt poftcf acceperit Diebus 
octo oigeftiuii mane imedtate icqucnfi purgetur 
cum iftto pillulif.TV pdfa# fetida# pilfa# dycra 
composita ana.5.y.fo2inetur pfllule.Vti.cii ell rio 
rofato a affumatnr mane !x2a a cddttionibus ob 
feritandis omnibus que feripta funt in p2imo re 
medio mino2atiuo. vero inftrumetil 
eft vt temp02c quo bec Domina accipit Digefttuu5 
rup2afcriptu,ft venter cius no fit bene largus ot 
fero vel faltem omni tertio fero ac iptar.i.De ifra 
fcrtptts pillulis.a ite? cifdcm poterit vri vfq5 q* 
erit perfecte fanata oe eis accipiendo.t.omni ttia 
quarta vel quinta Die fccundu <y venter eius erit 
bene aut male fluribilis imedtate ante cena, a eft 
ea£ Defcriptio talis.TV alefanginaru.5.iu 
bcnedicte.9.t.falts indi.g.viti.oppopona 
cis mollio2ts3.ii.fo2mentur ptlfe De 
cum fucco enule. Quintii vero fpetiole r 
mediii eft vt poft purgatione fecunda bcc Domta 
incipiat vti ifto ellectuarto d quo omni Die bis ac 
ctpiat.f.quanritare vnius coclearis in aui 023 qua 
accipiuntur fy.a tardetur cibus bo2(sad minus 
quattuo2 a fecunda vice De eodem ellectuarto ac 
ctptat coclear medium per Duas bo2as ante cena 
oegluttcndo ipfum 7 bibendo poft ipfum quarta 
partem vini boni 7 bene potentis 7 albi.JEft aute 
tpftuf cllectuarii oeferiptio lxc.1V f oyaca 
clectuarti Dc Itgno aloes oe 
3utceJ° canonis fiima p2tma 
Dyambie ana.JJ.fy.compoftti acetofi 5uccarini 
|.vtti 5uccari albi.f.tit.ftat elfriu5, Ulttmfi vo 
inftrumentum eft vt Ixc Domina quando accipit 
p2edtctum elfriu omni mane per tres bo2as ate 
cibu5 fedeat in Dolio femipleno in infraferipta d 
coctione calida.ira q aqua pertingat vfq5 ad vm 
bilicum 7 mozetur ibi per tertiam parte b02e.cn 
tua Defcriptio eft bec.TV gallam cup2ClTi numero 
xxv.gallarum querais perfoaatarum numero XV 
fpodti lumacbgrano2um mirri co2allo2um ru.a 
na,Jj,aluminis crudi libram vnam mente ga 
rtofflate 021'gant' ana.4o.it. coquantur omnia in 
fer fitulid aque vfqj ad confumptioncm tertie ptf 
aque Duabus remanentibus i oe bac decoctione 
fiat vt iam Dictu cft fuperius. 
Conftltum oe fluxu materie# acuta# 7 De Doler 
fpatula# 7 colli 7 oe mala oifpofitione ftomaebi 
cum multitudine ventofitatum 7 De mala 
plexione epatis calida 7 ficca et De mala comple 
jcione renum 7 De magna ventris ftipticitate. 
2fgnt'ffca ct generofa Domina 
boneftitfima conr02f fpectabilif 
fimi oomtni comitio De la mi 
randola pluribus 7 Variis labo 
2at accidentibus fiue acctdcria 
vel egritudincB nominare Veli 
mus tnquantum vertunt ad Jecura. £c p2imu5 
quidem cft Defluxus materiei acute a capite ipfip 
Secundum vero 00I02 in partibus colli 7 fpa 
tuiarum comtxrus tectigarioni cuidam. lerttu 
accidens efl mala Dtfpofirio ftomaebi tpfiue cum 
multitudine ventofitatum in eo genita# 7 (Tatu 
Quarta Difpofirio efl mala complexio epatis 
calida 7 ficca materialis. Quintu accidens efl 
Inala complexio renum cum multitudine trnbo 
2u barenarum 7 petalo52. Ultimavero ipfius 
Oifpoftrio efl materie# albarii a matrice Dcfluxuf 
fere continuus. £t p2ima quidem otlpofitio $ 
uenit a mala completione epatis parte 
* a mala complexione frigida 7 bumida ftomaebi 
tpfius.fiue igitur fTara per viam indigeftionis ge 
iterata fint a congregata in ftomaclxo fuo.ftuc pp 
Frigiditatem ftomaebi cbilus generatur frigidus 
7 bumiduf a aquofus.p2opttr que epar non poteft 
generare maffam fanguineam conuenientem in 
complexione, vnde ex magna parte flatum cuapo 
2antium ad caput a multitudine materiei colcrt 
ce vel p2ins in epate poteft generari flegma falfii 
vel vapo2 ex ffate a colera in capite cius conuer-* 
fus in flegma falfum.quod in capi 
te per fe ipfum fluendooefcendit aut falrc3a vir 
tute p20pcllitur pars cuius per palatu? cxpulfa i 
08rep2efentatfalfedinem.Tlonnulla vero pars 
ipfius p venaf dfcedcs a artarias i ligametj codis 
a mufciil’ colli a fpatula# imergitur.£t parseiuf 
acuta fatis oolo2e efficit pungitiuum.lbare vero 
eius vapozofio2 mufculis tnterriufa iectigattonc 
facit.que inclufa in po2is appetens exitum mouc 
tur motu elleuanonie a Dcp2cftionie in pambus 
pannicularibus mufculo#.7 Ixx eftfc2male tecti 
gatiouie.Jfpparet igitur ex lx>c fundammto q> 
cercb2um egrotat ouplict egrttudiue.f.mala com 
plexione frigida a bumida flatis aquofi multipli 
catiua a mala complexione calida a Vap02C cole 
rico ab epate comumcata a eft mala complexio Di 
ueifa vt patet z° De accidenti capitulo Dcmcbis 
compofttis memb20# confimilium. £t ex boc fu 
damento iterum apparet caufa D0I0218 in fpatu 
lis cft enim mala complexio a materia Dcfccnde 
te ad memb2a illa que caufat in eis alrcrarionem 
fu bitam a eadem materia per qualitatem acuta 
ipfius Dolozem facit pungiriuum. p2optcrmulti 
tudinem vero cius Dolo2em quandcq3 facit et ren 
fiuum. Sequitur tertio q flomacbus cius egro 
tat mala complexione frigida a bumida qd app5 
ex fjualiditate colo2is huius Domine. Sccudo 
xx frigiditate apparete tactui exterius. Icrtio er copta ventofitafum i ructuum* Quarto er 
btlitate oigeflionia cius a fic oe altis.Quod vero 
epar etuslabozet mala complexione calida a fic 
ca.apparet pzimo er tactu ipocundrti oertri. 
Secundo er velocitate a frequentia pulfuf ciuf 
cum mollitie ipfuia. lertto er tinctura vzina 
rum que fecundum plurimu3 funt ignee aut fub 
ignee. Quarto er fuperfluitate pztme oigeflto 
nis que efl ficca a aerina. Quinto er firi vali- 
d a fatis iperYucratc. Serto er tenuitate ve 
naf< Septtmocr paucitate carnis cum rari 
tate texture. £r bec fere figna omnia poliunt oe 
mdflrare caliditatem renum buius generofe do 
mme.Cum ergo multiplicatur in flomacbo fTa a 
etiam ipfum ab epate pellatur ad renes.etta qa 
in renibus mala complerio calida per accidens e 
generatiua bumozisfrigtdi Debilitantis Digefli 
uam.ideo ffata multa inuenta in renibns a ptes 
barenofe er ficcis bumoztbuf i renibus a fua ma 
la complerionc calida genite tnmfcantur i coglu 
ttnantur ad tnuicem.non efl mirabile fi in ea $ 
doq5 generatur a geniti funt lapilli.ficut patuit 
ad erpertenttam.TDifit eni in cinitate padue la 
pillum vm! groiTii vntuf grani furgt. De ferto 
vero accidente Dicendum.# flegmata multipli 
cata in flomacbo a in epate pzopter Debilitate5 
pzedicton pzeaffignatam per venam 
cbilirn Defcendentia aper alias ab ea ramtftcad 
que ingrediuntur cozpus matricis in eadem mt 
ttplicantur.a cum fuerint in eadem matrice coti 
gregata per modum impzefTionts rriflis inct- 
tat virtutem iprins ad o:pulftonem a totiens es 
pellitur illa materia quotiens in matrice congre 
gara incitat tpfam ad fui erpulfionem.Sed con 
rinuc fere aut valde fepe l:cc flegmata pelluntur 
ad matricem <? incitant ipfam ad erpulfione.dta 
que crgoquaft femper aut valde frequenter bec 
mulier labozac oe fiuru alba£ a matri 
ce fua.JBr quo apparer q ifla tpzopzie i falfe oe 
nominantur menllrua alba.llon enim t fine me 
fis multiplicantur a oefcendut pzecire.ficut alia 
mcnflrua rubea naturaliter fe habentia que me 
flrua Denominata funt a mene greco quod luni 
impoztat fecundum cuius reuolutionc 
talia menflrua.St vero tu fuperaddere potcs.q? 
eria5 Debilitas matricis potefl c(Te caufa congre 
gationis talium ffatii in tpfa pzopter fpetie ma 
le completionis que acqutfira fuit in ipfa pzopt 
tndcbtt35 mundificatione que completius fit in 
muliere cum efl fecunda.cp 015 oe fecunditate p 
murata futt in fleriKtatem ficut efl Difpofito ifla 
3da igitur flegmata per viam indigeflioms mul 
tiplicata in matrice non minus impellunt ipfaj 
ad erpriifionem tprius q facit materia aliiide ad 
ipfam tu concede ambas iflas cau 
fas foze effcctiuas talis oefluruf.llon 
Debilitas matricis potefl efie pzccik caufa talis 
fluxus abfq3 nocumento eparis.tlceumentu ta- 
men ab epate per colligantia matricis cOmuni 
catU5 non Diu permanet, quin faciat in matrice 
egritudinc etia per edentia.£x quibus omnibus 
tandem cozzelarie concluditur, q bcc Difpofitio 
videtur eiTe valde Difftcilis.£ll entj coplicata ex 
recipzaa alteratioue 1 comunicatione nocumen 
ti cerebzi ad econtra 7 flomacbi ad 
epar 7 ecomcrfp.7 epoti ad i cucs 7 ad matrice et 
econtra qttare 1 cc$,£t er omnibus fande finafr 
concluditur q regimen huius oomine Debec efTe 
attentione 7 lolltcitudinc continuatum aliter no 
erit eius terminatio laudabilis.Sequitur tertio 
q indiget viro tn fcientia ? opere non mediocri 
ter trito fed ampliiTime ooctoqui Difpofitioibuf 
omnibus litis pzouidere poiTit opoztune 7 cotte 
nieuter Vt difpofttio aiuocat regimen er parte 
fex re? non quod tractatu fuit in con 
filio magno d matiebus albif.tertto vo.xxxxiitf 
oefcrtbam remedia illis Difpofitionibus app20- 
pziata alternati appltcabilia fecundu q oifpofe 
ttones uecciTitabunt vna alteri pzedominante et 
econuefo 
fecundu de cura per medicinalia. 
Defcendendo ad capituli! fecundi! oe regimine p 
medicinalia. Ozemittendu efl pzimo er cap° 
pzimo q licet oifpofitiones memb20£ buiue ge 
nerofe oomine fint oiuerfe.quoniam complerio 
epatte 7 remi calida cfH ficca* cerebzi 'Pero C02 
dis 7 flomacbi complerio ad frigiditatC5 7 humi 
ditatem el.ua ta ell.a pzopter Ixoc effet Difficile in 
uenire medicinalia inllrumenta ommbus ccucte 
ter applicabilia.quia tamen intendendum efl ad 
Dominul lapfus in regimine malarum complerio 
tm quia lapfuf in toto Dominatur 
frigidus 7 bumidus bic eligenda funt inftrumcn 
ta que contrarientur ei.pzoptcr quod omnia me 
dicamina oebent efle calefactiua mediocri ter. po 
tentius aute5 exiccattua.quonia maioz efl lapfus 
per bumiditatem q* per frigiditate5. £3ecudo 
pzinctpaliter pzemittendum q in ofuerfitate ti 
talapfumn plurium moduB pcrfectuf 
in applicatione Debet effe talis Vt 
cu bcc generofa Domina moleflatur magis a 
xucatar inante pzincipaliter intendatur ad illu5 
cu remediis opoztunis.Cum aute velxmet mole 
flatur a matricis fiuru fimiliter intendendu5 efl 
oe pztma intentione non negligendo tamen alio 
2ummembro^egritudines <7 accidentia,3t q5 
fi vebemer' molcflabir a matia ca tardate ad pe 
ctus eius vel ad (lomacbu5.quinq3 tnQrumctis.p 
uidendum efl ei. £t pzimo qutde3 fi materia 
Odcendens multa effer fere fuffocatioms effectta 
ftatim fiat ei floia tfbafiltca oexrre partis p qua 
ertrabantur fangmnis.3dii.vfq5 ad quattuoz cu 
limitato tamen tenoze virtutis. £5ecundu tu 
flrumentu efl vt materia otuertatur ad oebiiioa 
7 inferioza membza cum enemate aliquid acuita 
tis habente oeferipto per bunc folltozu 
maiua£ blete 7 mercurialis ana.vY3.tiurfurif.cV3 
ii.coquantur in fuffictentt quatitate aque 7 t5 tpfa 
rum erpzeffione accipiat lib.i.old oe ruta 7 ofi 
De fifamoana.f.ii.faltsgeme.g.tiii.yere ftmplf 
cie i benedicte imponatur mediocrif 
calidum bis in oie ante p2.<md«u57 cena. Zct 
rium tnflrumetitu efl vt applicentur fricationes 
a pedibus vfq5 ad genua 7 a genibus vfq5 ad in- 
guinaa nates a ab etfdemad inferiozes partes 
vfq5 quo membza rubeant. Ouartu5 inflrume 
tu efl boc vt fi per bec tnflrumenta non percipit 
notabilis alematio per anbcltrum a reliqua tunc 
fiant appofitiones fuper muf 
culis 7 fuper natibus. £t fi quidem gratia buius 
intentionis poffent conuenientcr aperiri emozoi 
dalee Venc fanguinem mediocriter effundentes tunc nulli! eftet inftrumentu falubzfus illo.Si at 
adhuc inualefeat accidens tunc applicetur inftru 
mentum quintum euacuandi fecundum bunc 
modit3,1V ptllnlaqz f.pillulaqr 
pillule.vt.cum fucco rofa£ 7 exbi 
beantur in auroza 7 tardetur poft eas cibus boif 
ad minus fex.Zaceo bic q? fi p2opter vebemcnte5 
fluxum materiei timeretur fuftocatto vt fepe con 
tingit tunc illuftrcf viri concozdant vt intercipis 
tur fluxus exhibendo in nocte pouasbozas poft 
afutmptum cibum3.ii.aurcealexandztne cu.f.i 
fublimationis folto£ papaueris tepide aut Decoc 
tionts eius.£go autc certitudine feto q> 
fi ocncur pillule.ii.facte Dc trocifcis De ftella 
rabile inftrumentu5 funt ad intercipiendi! fluxu5 
pzcdictumexbibendoeaspoftcena per Duas bo 
zas. Superaddendi! eft quoq5 pzcdictis q? fi con 
tingat catan'3ante5 materia5 Dcfluxtfte 7 collecta 
efte in colatozto in loco fuppofito reti mirabili 
De cuius fixiouc longa Dubitatur fubita fnffocato 
3dco fumi! cft vt fepe fiat gargarifma 
motu tamen 7 agitatione leuibus. vide quantum 
cpoztet cite follicitum viru fapientem in regimi 
ne cataroqt. Cum autem contigerit q? fecundum 
accidens filicerfpatularum Doloz vetementer ex 
titerit intantu q’ impediat fomnu3 7 faciat mate 
rias licet etiam laudabiles agitari pzopterea qa 
Doloz foztis exacuit reuma f regni. 3dco et ,pui 
dendum c cii applicatione fedatiu 
Dolozcni cum anodintrate per refolutionc conue 
nientem.Zimeoenimbic applicare ftiptica pzo 
pterea quia materie expulre cretice non Debent v 
percutti neq3 pzobibcri Debet fluxus. 3dco 
applicetur ei boclinimetttu.1V olei amigdalaru3 
Dulcium 7 De fifamo ana.fj. olei De tari citria 
?.i.y. croci pinguedinis anatis 7 taxi ana.5.i.vio 
larum maiozane 7 fifeleos ana3.i.cere albe qua 
tum fufticiat vnguentum De quo tepido aut be 
ne calido quater in Die inungatur partes omnes 
Dolentes 7 etiam adiacentia eis.£t fi velis fme 
dt'113 oomeftici! 7 mundi! magis tunc.1V flozu ca 
momillemcllilotifeminis anetiameos mclliTfe 
maiozane ana3.i.coquantur in aqua ex qua t5co 
ctione impleantur veftce et partibus imponatur 
aut in cis infundantur fpongie lana vel cotii que 
cxpzelTa applicentur partibus vt Dictu cft. Xcr 
rium remediu ad bos Doiozes 7 cft in oz 
dtne fi bene confideras cft boc.1V foli'052 caulium 
betonice mellilTe ana.cUtii.farie 
frumenti 7 femims lini vitei 
los oui numero Duo coquantur piante in aqua vf 
q5 ad bonam earum mollificatione Deinde incoz 
pozentur alta fecum 7 fiat emplaftri! fatis fubti 
le 7 calidum actu applicetur Dolentibus partibus 
7 circumferentialibus * 'hoc fufficerc videt De cu 
ra feciidi accidetis p2tcipalis V3 oolbis 
3am vero videtur pzouidendu efte tertio accidcn 
ti filicet male Difpofitiom' ftomacbt buius genero 
fe Domine per quam Debilitat Digcftio ipftuf 7 ve 
tofitatu multitudo aggregatur in eo.videtur aut 
mibi fufticere fatis pzouidcrc cum quatuoz infra 
feripris pzimu 7 i ozdine nenii 
eft lxx.1V fy.De calamento mellis rofati coilati fy 
Deeupatozioana.5.iii.aque abfitbii mellilTe 7 me 
te ana.J.i.mifce 7 tonim accipiatur in auroza ca 
lidu5 toties q appareat vzina cius efte fubftatia 
7 cotoze rectificatam in cuius fundo fit ipoftafte 
alba confunera 7 equalis a oiaffana fati?. Deci 
mil tnftrumentu admtmftrandum cft vt patienti 
in auroza J5alicni 
benedicte fimpltcis cum modico vini albi fubtilif 
aromatici 7 calefacti 7 tardetur cibus faltim bo 
zie fex. Undecimi! inftrumentu cft boc. TVfpe 
tiep ellectuarii oe ligno aloef.J.i.fpctiep Dyamu 
fci oulcf'8.5 J.ameoBgranoz! paradifi ana. 5J. 
3uccari albi.J.iiii.cum aqua mente fiat confectio 
in rotulis magnis dc qua femper ante cibum pa 
rum accipiat quantitate medie. J.vel.iii.3 .biben 
do poft illud modici! vini aromatici a ellecti. 
Quartum inftrumentn5 ad hanc intentionem 
n in ordine.rii.eft boc.lV amcos fpice ligni aloes 
mente oztgai ana3.i.macis.2.ii.5uccari quadru 
pium ponderis omntu omnia p fe 
7 cii eo comifceat 7 fiat tragea q ona fcp i fi 
ne fue cibationif accipiat codear vm! femper acci 
piendo vel Deglutiendo fine mafticatione. De 
cimiitertii! inftrumentu cft boc.IV ligni aloes me 
te macis ozigant cinamomi gariofiloqz fpice ana 
5.J .rrocifco$2 galie J.olet dc maftice 
oe menta 7 nardini ana.J.i.laudani. 3.ii. refine 
cere quantu fufttcit fiarcerotu bene 
glutinofum 7 applicetur ftomaebo eius 7 fcllcnit' 
cofert omni Debilitati ftomaebi poruenieti a ma 
la complerione frigida 7 bumida materiali et im 
materiali etus.ZIpparet aute er pzemilTis q> plu 
rima que admimftrata funt capiti 
7 ftomaebo conuemcoter fubuenirc polTunt epatf 
7 pzopzic quando non Datur er cis quantital val 
de magna.verum quia epar cius lapfu naturali 
oiferafiatum eft in caliditate 7 ficcirate imo etia 
Diftemperte non naturali ideo placuit mibi pone 
re remedia erperta 7 eidem conuenicntia* 
fczimum ipforum 7 inozdinc. riiit. eft 
boc.TV rrocifcof oe fpodtotrccifcoru oyarodon 
ana.5.i.lacce albi.Jaiii.cu 
aqua cicozee fiat confectio in rotulis magnis 0* 
qua quando videbitur opoztunu accipianrur.ii.5 
femper ante cibum 7 poft cibum totidem * Se 
eundum vero inftrumcutu5 in ozdine.rv. eft l?oc 
TV aque cicozee aque epatice ana.J.i.aque eupato 
zii J.y.mifce et pluribus vicibuemane accipiatur 
in potu actu fridum. Zcrtium vero inftru- 
mentum pzincipalc 7 efhxvi.eft boc.1V olei nardi 
ni olei cttomozum ana.Ji.fpodii rofarumcozal 
lozu ambozum fandalozum ambozu ana.?.!, ce 
re albe quantu fufttcit fiat vnguentum molle oe 
quo totum ipocundriu ocrtrum ante 7 retro oili 
geter iungatur i oie quater.7 loec oe cura quarte 
oifpofitionis buius Domine. Ibzo quinta vero 
buius Difpofitione buius magnifcc Domine vioe 
licet pzo Difpofitione renum licet omnia inftru'' 
menta fere antcdicta conucnire polTint etiam re 
nibus .tamen pzincipalis intentio ad tpfoe babe 
da eft vt vie ipfof 7 fibi vicine vt emulgentes co 
latoztum 7 vzttides pozi conuenienter teneatur 
aperti vt materie non figatur in cis 7 conucrtgn 
tur in trumbos barenas 7 petala quibus mibi 43 
utdendum apparet quattuoz infti umentis cdue 
nientibns. £t pzimi! ipfozum in ozdinc.rvit* 
cft Ixjc.1V aque fublimationis lirofpcnnatie 7 cft 
milleum folis.J.ii.aquc farifragie 7 fparagi ana 
i, f,accipimur in auroza tn potu pluribus ma ne 1 eft experimentum nobile* Decimuoctauuj 
fnftrumentii 1 $m pzincipale ad boc eft boc.Bc fe 
minis fparagi pctrofilini feniculi anifi ana.5 .t. 
granos edere milii folis 
lineis lapidis fudaici ana.j.i.y.yaccari albi tri- 
plum ponderis omtitu fiat tragea.fit cum perce 
peris Dolo2es renum 1 fpinea X2tnae effe factas 
tenues xalde.tunc feperd ifta tragea acctpiat.f* 
magnii coclear ante ctbum.cductt ent trumbos 
barenas a lapides xrina pzouocando notabiliter 
lerttii pzincipale remediu a in 02dine.xxiiil 
eft q grana edere coquantur. Delectabilius eft q 
infundantur in vino quod accipere Debet in potu 
£go autem p2opter euitandum faftidtu5 magis 
foleo confulere patientibus xt cum mafticatione 
xel fine illa accipiantur fex xel octo grana edere 
p2cdicte. tfitimu remediu quantu ad boc et i 
ozdine.xx.i infallibile eft xt pluribus mane t au 
ro2a p3tiens bibat bunc potum.TV aque fublima 
tionis apii.?.ii.pulueris radienm faxifragte xi 
tri combufti fecundum artem ana.3.i.bibc totu5 
1 non credo poffe remanere lapillos nec barchas 
eum xfu iftius inftrumenti continuatim Xidrtur 
bec p2o penultima oifpofitione buius magnifice 
Domine fufficere fatts.Tlota q xitru5 comburit 
ftc xtrrum inuoluitnr in pice a cum tenaculis po 
nttur in fo2nace.Deinde extrahitur a iterum in 
uoluitur in pice a ponitur in f02nace. Ttunc at 
poftrcmo p2ouidendu eft xltime Difpofitioni eb 
que crt fluxus alba£ a matrice, p20 q* 
piemittendu p2imo cy bec egrttudo folet effe cro 
nica a Difficilis curationis multum.p20pterea q 
a ftuc poueniac p2opter permutationecretica5 
co22upta£ xel non cot' 
zupta£ a toro xel a Determinatis memb2is 03 
ex boc inreiligere grauitatem curationis eius, fi 
autem p2oueniat p20pter nocumentii Otgefttdfa 
ftomaebi a epatis que ambo funt caufa multipli 
canonis talium in matrice* Bt frio 
ttez2 fi piouenerit bec Difpofitio p20pter oebili 
tatem dlentiale matricis. Bt quarto fi p20ue 
ncrit boc nocumentum in matrice per colligatis* 
tottue xel partiu.a etiam per p2cp2tum nocume 
H13 ipfius matricis. paret q omnino neceffarto 
bec egritudo erit Difficilis curationis. £tad 
buc quinta ratio eft q dc ifta egritudine Dimtnu 
te multum ab illuftribus medicis tractatu eft d 
ea ftuc greca xel arabtea a italtca etia a altenige 
na med icine xoiumina bene infpexeris. Pzo 
regimine xcro buius oifpofitionis quattuo2 mi 
bi xidentur inftrumenta neceffaria .Quos pzt— 
mu eft xt \xc Domiua magnifica xtatur aq fubli 
mationis Xcuen accipicndooe ea quattuor.f.xel 
ad mmus.iii .caltda per 50 xel 40 Dies contimt 
os .mundificabit eni educit lauando a abftergeti 
do epaticas renales X2inales a matricales xias. 
lege De ea laudes 20 canonis in p20p2io capiti o 
a eft planta apud italof nominata matricarm 
Secundum xero pzincipale tnftrnmentu eft 
De expertis boc.Bt galbani electi .3. t i u. oppopda 
cis.s;.<,fandarace tburis ipoquiftidos ana. 5. f* 
Diffoluantur gume cnm aceto acuto a fiat ceroti! 
fpertcil fuper panno De grana per Digitale men 
furam matue q nebula rotunda.fooc tcaq5 cero 
tum p02tet applicitum patiens fuper xmbilico i 
medio eius ftate ficutpuctus i circulo ccogieoo 
vmbtlteiim vfq5 qito complete er iccauerfc mate- 
rias conftmileo iti matrice abundantes cOmmtl 
cato eiuf virtuali iuuamcnto fi non intelligis a 
liter faltem per vmbilialvena ad matricem teti 
Dentem. lertium a in 02dine.rriit.efl vt bcc 
generofa oomina omni mane a fero aut faltem 
l die femel factat encatifma fecundii buc moduj 
VA galla? quercus p:rfo23ta? galla? cupzdTi of 
fium pinearit nonconferuantiu medulla totu 
fructu tozefacto? ana. cto.titi.allumii 20cbe lib. 
.i, aluis iamci qtf ab autotbu3 fcilTii noiari folet 
lib.y.trocifco? gallie mufcate numerosi, trocif 
co? alipte mufcate troctfco? nere ana numero 
*nu coquantur omnia in firulis aquc.rii.vfq5 ad 
confumptione medietatis. in hanc ergo aquam 
pauce tepiditatis fedeat hec magnifica oomina 
in vafe ligneo per bo2am faltem media. Ulti 
mu tero inflrumentii e fi boc.ft fp"tte? benedic 
te tribus Diebus infufi 
in fucco tcuen fupzafcripte.f.iii.confectionis vt 
trocifco? nere.5.i.mafiicis.3.y.croct.g.rt. cum 
tino aromatico antiquo Valde fumofo velut var 
nacia tanuenfis fo2mentur pillule de omni.j.vtf 
a accipiat er eis vna pa? ante cena omni Sa oie 
Scio enim materias fuperfluas co2uptas aut 
Difpofitas co22uptioni conuenienter attrabunt 
'i educunt a m.irrice.p20pter quod a alia tria pre 
cedentia tnftrumenta mulie? plurime ab bac oif 
ficilt egritudtne fanare funt a ad optima oifpo 
fttionem reducte.quod totum buic magnifice 00 
mine oonare Dignetur ille folus oiuj conditoz q 
cuncta regulat a benedicit 2Jd laudes eius imoz 
tales amen 
Confiltum oe mala complertone frigida a bumi 
da materiali matricif a epatis a De materie? al 
barum a matrice continuo fluru mirto cum men 
(truis interpollate quandoqs fluentibus * 
Dbtlis a boefta Domina “fruli 
fena oe tbienis De vincentia e 
grttudtne labozat o.ueif acci 
dentibus complicata que mul 
tum verenda eft in ea vt facile 
pluribus rationibus tSouct po 
teft; Ibztmo quidem quia eft lapfus Dtfppoz 
tionalis eft eni5 Difpofitio illius mala complerto 
frigida a bumida materialis matricis a epatj pzt 
cipalis fed complerio naturalis eius eft calida et 
bumida qz fanguinea igitur a cctj. Secudo qz 
lapfus ifte eft crontcus a omnis talis eft Difficilis 
Xertio quia coplicatus manifefte Durictei epa 
tis a plurtmu eft incurabilis vt patet.14. ttii 
4° capitulo a pluribus aliis rationibus ctt’35 boc 
ouci poteft quas gratia bzeuiratis omitto. £ft za 
tpfius Difpofitio materie? albarii cotinuus a ma 
trice oeflurus aliquando cum menftruts interpol 
late fluentibus comirtus que tamen non Dico ce 
naturalia menftrua eo quia non fernant periodi! 
euacuationis mene.i.lunarc Dictum.Tleq5 etiam 
naturalis Dici poteft quia non confert neq5 aleut 
at a itenim quia ad ipfius eductionem natura fi 
ttomatice mouetur a non couenientcr.a eft ite? 
materia que educitur cozzupta quod arguitur er 
fetoze illius quod eft putrefactionis fignum.pzio 
pzonoftico? corneto vltimo a er colore materie? queinltuidum a paltdum inclinantor «fee 
Secunda vero eius Difpofitio Diligenter coit 
fideranoa eft a magis CU3 raro ab auct02ibus il 
inftribus dc ipfa b* ne fit.B grecif 
enim vt 7oypo.5ali.1>aulo a Blexandro pipare 
tico pauca De hac materia feu matricis Difpofttd 
nc feripta repcries.a ab auct02ibus arabicis vt 
Buicc.foaliabarc ftafi fimtlit fatj pauca. Qd vi 
deri poteft eo quia nono continentis Vbi multi cc 
lebcrrtmi viri allegantur a auct02es De bac ma 
teria pa# vel quaft nihil feriptum videbis. 213i 
randum eft autem fatis quonia in bif tempoibuf 
a in iftis italic partibus bec egritudo tntantuji 
nalcfcit Vt in pluribus mulieribus multil comiit 
cetur .5o2te autecoftingit boc apud auct02ee cog 
nominatos aut quia fuie tempo2ibus mo2igera 
tc magis regebantur mulieres.aut quia cie in re 
gionibus fuis a tempo2tous fuis non ira frequeit 
ter vifa fuit bec egritudo. Ilon enim inconuent 
ens eft quibufda3 medicis temp02e ct regtoe fuis 
aliquaf apparere egrituiines que alits non appa 
ruerint. JSalicnus nec quintanam nec fextanaj 
vidit que tamen innotuerunt 'bypo. vt patet 6* 
textu 7 comento p2tmif.De eis ampli 
us etiam fo2talTis aucrozes pzenomtnatt' mati'5 
tftam intellexerunt fub capirulo ftcrilttatis a vi 
detur inrclltxiffe i5ali.Vi° De accidenti n mozbo 
tractatu 50 capitulo z°Dum baf.n. 
rationes muliqz fterclitatem Dcpzcbendimus. 
But vero contingere potuit quia matcrt'a3 buiua 
capituli illuftree auctozcs collocarunt fub capitfa 
oc fluxu Paulus p2imo pzacti 
cc capttro.xvti/Reumatifmuf eft matricis fluxu® 
toto cozpoze cxpurgato.tale vci*o eft quod euacu 
atur quale a quod abuudat.boc quidem rubeu ve 
lut liquoz.i.aquofitas fanguinie.aliud vero albil 
palidum vero aliud, aliud vero colerictam aliqua 
do vero aquofitas fanguis purus lege ibi. Buice 
vero De illuftriozibus arabicis 2ia tertii fermo 
nes paucos Dc bac materia pzotultt in hunc mo 
dum capitulo De curfu matncis.Quandoq5 Vera 
accidit mulieribuf vt currat bumidttates putrid 
n plurimu5 fit boc pzoprer multttudinc3 fupeiflu 
iratum 1 pzoprer Dcbilitatej Digeftiouis meftnt 
ozum cum putrefit matrix.? babet capitulu 
ple Determinat De putredine matricis. B medi 
cis ctia5 italicis Dc bac materia pauca feripta in 
nenies ab auctozibus iticy vt CalTio felice Cozne 
lio cel o Ozibafio Xkodozo Pziftano.B moder 
mo2ibus vero vt JSilberto Bngltco JSuliclmo 
Placentino ? Bzifienfi.Dmnes enim Ibi illuftref 
Viri paucum in bac materia fcrmocinnatt fucrut 
quare opoztet in bac materia paulifper agef rloc 
orice.liccdTe ttaq3 eft hanc egritudine matrici 1 
efle aut per effentiam aut per et fi p 
eftentiam aut egritudo eft b2euis tempezis ? b<x 
no.vt fupza pzemiiTu e.aut erit cronica ? fic Diftt 
cilis ent eo qz matricis egritudines ? accidetia 
facile p2incipalibus mcmb2ia imo toti comuni 
cacur pzopter magna colligantia qua ipfa babet 
sd totum vt patet 2ia tertii capitulo p2tmo Bnt 
piius cnam experimento patet in pzcfocationi-- 
bus eius quantuj noceatur roru cozpus ? p2fcipa 
liter 02gana anlxlirus. quare ex boc fundamen 
to arguitur mala complexione epatis permutati 
ad frigidum'iburnidum ? mala compofttioncm 
<iu9 vt oppittatfone ? cgrttndfne compoftta; Vt 
apoftema Durii epatis rationabilius a nocumcn 
to matricis peruemfle cy conrra. P2*p erquod 
itcrii ex Ixjc 2° concluditur $ fi p2opter egrirudf 
nes marncis octcn'02 tamen cft pzopter accidcn 
ttVconfceuta que ia pzemifa funt.Si vero ipfiuf 
matricis egritudo fuerit per colligantia eius ad 
cereb2il cui vehementer cclligara eft cum fenfato 
ne fua vt 2ia tertii vbi fup23 colligendil.fi enim 
vehementius fentiret vehementus ei clTet colli-- 
gata.aut erit p2oprcr coUtganttam co2dis epatif 
*i rcnu5 ad ipfa. ? quocunq5 teuj Dato egritudo 
femper erit fufpecta igitur a ectj mino2 apud in 
telligentcm faciliter inductiuc difcu22endo diu 
ti poteft.£x quibus omnibus vltimo Deduci pot 
omnino hanc Difpofitioncm effe oiffiiltma. £t 
Vltimo Deduci poteft quis fit modus a canones i 
curando ipfam.Opoztet eni attendere Difpofttd 
ilibus epitis p2incipaliter pzoprer nobilitatem 
n pzincipat'.egrttndincf enim mcmbzof nobili 
tim a pzincipciliil in egritudinibus complicatis 
neccflario plus curam aofe vocant cy m:b202ii 
non p2incipalium egritudines vt 4a p2imi cap* 
pzimo colligeodinDeinDe vero opoztebit attede 
re Difpofitionibus matricis."bec itaq5 a fi in fer 
monibuafinto.fticiliaincuratione vero omnio 
Oirficiltma funt.ln curatione igitur tftaru5 Difpo 
fitionn5 pzincipaliter atrendendu5 eft epati.fecu 
dario vero Difpofitionibus matricis ? fimul epi 
tis Difpofitiones pzocurando. Ilon em’5 impotfi 
bile eft reetificare fimul epar ? mamccm.cu abo 
2u ifto£ lapfus fint fpccie idem fere aut faltj ab 
eadem efficieute caufa pzodncti. 'Dze mitteduj 
itaq5 p2tmo oifcurfu veloci cy regiminis re£ no 
naturaliu5 quaft omniu applicatio Debet dTe t ca 
Icfaciendo ? exiccando licet amplius inexiccado 
quam calefacicndo.que omnia dc aere cibo poni 
'i aliis celebc2n'mo ooctoii !>ccro fulmoncfi me 
furauda dimitto quare a cetj 
Capitulum fecundum De cnra apoftematts 
epatie p:r medicinalia 
De liis aurem que mibt experta a omniu aurtop 
fententia pzobata funt. 1>2imo eft Dcf riptio 
fy.buius.Tfc rafurc cbo2i’s non ‘opbifticati. j. y. 
cofti artbaite calTic lignee opobaliamu.baifami 
mafculi acatie co2allo£ albo£ a rubeo# ana.3.ii 
fandarace thuris gailte mufeate dc feliculis ana 
j.ii.y. lapidis ematiris fpodit nucifmufcat} gaU 
larum perfo23ta£ ana.5.iii.fco2ie ferri pzepara 
te fecundum artem confrixe cum.J.t.aque exrin 
ctionie fo2te.i.calibis aur loco illius aque alumi 
nofe naturalis lib.xii.mfundantur omnia p2cdt 
cta in altera illas aquas per Dies naturales.ui. 
oeinde coquantur fimul lento igne vfq5ad con 
fumprionem Duas partumi.Dcinde colentur ct 
cum oculari velxmenter exprimatur a colate 
fuperadiantur 5u:cart lib.ii.coquantur 
vfq5 ad f pilTitudtnC5 a Dum coquitur fy. aromati 
jecur cum iftis fpetiebus in finDone ligatia.Tk It 
gni aloes gnozum inntpcri tamarifei C02nu ccr 
ui adbufti macis ana.5.1.? fiat fy.oc qro oi mae 
cxbibcantur.f.fi.cum aqua minctionis calibif. a 
fi velles aliqualiter aperire pzeprer Duritie epa 
tis coquatur aqua pzcdicta cum.3.1. fplcc nardi 
£t fi adhuc p2incipalitcr intendens adde fy.p2e 
dicto fpeuej: oyaUcc.j.1,0113 aut Dyacurcume que fo2te eft mdioz.Confectio bona 
qua Vti Debent patientes ante cibum femper ex 
ca fumcndorotulam Vna.fJ.in pzima menfa. 
fic oyacurcume. 5.1. 
y.fcminis endiuiecufcute granos iuntpcri femi 
• nis acetofc fquinanti piperis albi ana3 
ri albi lib J.fiac confectio folida cum aqua ctccee 
Cerotum bonii molltfican3 7 refolueus opillatio 
nes 7 apoftemata Dura epatis. extenuat etia fup 
fluitates in eo inuentas bdelii molli02is et 
fubalbidi.f.i.aromatici electi.fj.empl.iftri De 
mucilaginibu3 fimplicie.f.iii.rubee tinctozum 
fpice nardi feminis leuiftici 7 apii feminis ehdi 
utc filueftj 7 eft cicozea cuius flozes funt celeftini 
7 folta icifa 7 amara ana.3.1. melliloti.f.iiii.oif 
foluantur Dicte gume in aceto fo2ti(Timo 7 buU 
aut cum lib. f.olci oe gdTcmini vel vini albi pia 
nenfis 7.f.it(.ola' de abfinrbto Vel nardino vl’ d 
pbtfticis 7.f.i.ccre Deinde addatur cmplaftrum 
De mucillagtnibus Deinde cum infrigidare cepe 
rit addantnr fpeties pzedicte.Touic enim empla 
liro per me compofito nulla Duricies rcfiftef po 
terit Jiat ergo lunaris figure 7 applicetur tpocu 
drio oextro ita c$ omne regione epatis bene am 
plectatur.7 quotiens opus fuerit permittetur vc 
melius leniat Duritiem 7 foluere potfit.fit fi qua 
doq5 piopter caliditatem vereretur De continua 
refidentia eiusfuper loco remoueri poteft 7 fiat 
inuuetio cfi.f.i.olei oe mallice 7.f J. dei 
dalarum Dulcium boni ffol 
ucnrea opillartoee 7 collectiones Duras tn epate 
tte ligni aloes fquinanti catfie lignee flozu abrin 
tbii camedreos ana.f .i.fpice nardi. 3.1’ J.mcllilo 
ti.5.iii.bdelii mollte.f J.pulueri5entur 
fpeties 7 inco2po2entur cum bdelio Dtffoiuto cil 
aceto fqutlltttco oe quibus in mane exhibeatur.' 
5.t.per vna fcprtmanacu5 aqua Decoctionis aml 
gdalas ad eande intentione re 
folutiuus 7 lenitiuus 7 altq 
liter folutiims.Bc reuponttci.5.it. fene 
3. i. viola? ficca?.3.i J.liquiririe mellilcti amig 
dala? amararii fu meu altari ana3.ii.fiat pul 
nis fubtilis.Dc quo in potu D:ntur3.it.vfq5 ad.5 
•t.cum aqua Decoctionis nigra?. 
bac etiam intentione memozaiuqucd valde vti 
le effet ei comedere limatias inuenraf in dumetj 
elixatasa etiam in cibo fi contingeret accipere 
cparadtp.i.lupi ellilTu vel altatil.7 iterutn cibis 
endiuia cm‘urcunq3 fperiekocta vel cruda. *bec 
enim tria a tota fpetie funt epatis confo2tatiua 
Vt patet 14 tertii capitulo De rebus confercttbnf 
epati in fine.*bec quidem omnia funt oe meli02t 
bus qbus curari poteft oppillatio 7 Durities epa 
tis iam pzcdicte pztnctpaliter. licet non parum 
conFerre poltit ad mala co'plexion: frigida 7 f:u 
mtdam matricis 7 curfum pzemiltu. 020 cuius 
tamen curatione aliqua fpetialia magis notada 
confideramus. 
Capitulu tertiu30ecura male complexionis 
frigide 7 bumide matricis 7 mcnftruo? albo 
tu pzincipaliter. 
elTetin cura curfus 
matricis eft euacuatio matei ie? qua? generatio 
continetur in epateo confumptio earundeque 
in matrice 7 partibus intermediis connnentur 
ver»3 quia talis euacuatio non poteft conuemet 
fieri pnjpter apoftema epatis i inclinatione ad 
afclttem vel ypofarcam eft multum caute in cua 
cuationibus p20ccdcniu.11» 3raq' materia ia Di 
gefta cum fy.in pzccedcmi capitulo fam Oefcrip 
to quod apparebit eo quia V2ta in coloze et i fub 
flantia ai mediocre reducta erit 7 habebit i fun 
do ipoftafim albam in coloze medioc2cm inter 
tenuem et groflam cuiua parcee erunt equales 
7 coniuncte a erit i funio feiene. Omnibus aure 
pluribus coniccturatiombua De numero earum 
apparentibus euacuatio fiat cum hoc folutiuo cit 
iu3 oeferiptio eft.Bc aque fublimatitnibus viola 
ru cico2ee an3.3j.aque mellilTc.f .iJ. aque ma 
tncarie.f.ii.agarici pulpe coloqututiie cazramt 
bcrmodaato?ana3.ii.turbit3.i.53. fpice nar 
di fquinanti Dauci flo? eupat02ii' flo? artirem i-- 
fie ana.f fe oecoccionis.J.ii. refoluan 
tur omnia ftrnul per oiem naturale Deinde coqn 
tur 7 Diligenter exp2tman:ur ec colatura calida 
Detur tn potu in auroza.poft que obferuetmir co 
ditionesquei mtno23tiuoobferuari Debere feri 
pte funt. fit fi volueris Ixoc mino2atiuu fo2tius 
facere cum colatura illa 
fimplicis aut Duplicetur oofis agarici fup2alcr( 
pta fecuniu coniecturameo2ii qui operari Debet 
fit fi iuditto allantiu a5 quadoqs pzefentari Doi 
nm fanguinisaut falej materie? fufficienter com 
mixtarii fanguini 7 cum velocitate 7 laxttudine 
C02po2if apparente vena;? amplitudine 7 rubidi 
ditate color 7 fubilantia V2ine oc fubtili in grof 
fam conuerfam cum rubedine color ad fuftmti 
tendent tunc fioboromerur bafilica Dextri b2a 
cbii fub cubito aut ramus cius faluatella inter a 
jiullarem 7 auriculare Digitos eiuldem manus i 
Mcntus. 7 educatur fangutms ab.f .iii.vfqj ad.V. 
raro tamen conringit hunc tmtricif cutium pio 
uenire p2optcr Dominiu fanguinif licet tbeo2t'ce 
co nfyderanri hoc concedendu fit .Multitudo ent 
materiei fuftocando calo2em innatu aut minuen 
do erit caufa multiplicandi flegma per via mdi 
gcftionis quod quidem per venas quibu3 matrix 
continuatur ad epar erit materialis caufa p2edt 
cti curfus quare 7 cetJ.Comp2etenfa aurem eua- 
cuatione fufticicnti p20cedendii eff ad pticulare 
euacuatione materie? in matrice babundantiu 
cuius gratia plura pona fimplicia ab illuflribus 
auct02ibus collaudata. Quo? pii mu eft encatif 
ma.i.fcmicupm ex Decocrtoe ta.marifci iux Sui. 
2°cano.in pzop2io capirulo.3n Decoctione tama 
riici fedeant mulieres ad curfu5 matricis. Se 
cundu femicupium vel cuapo2atio facta ex Deco 
ctione ligni aloes quod quidem confert euapoza 
tum 7bibitum 20 cano capitulo De xiloales. 
Xertiu vero 7 mirabile eft fuftumigatio facta 
CX Decoctione mirifolios 7 eft mille foltu.ixc qui 
dem tria abfeindunt matricis curfus; attrabedo 
7 moUificando magis. De bis Vero fimplicibus q 
ad bauc intentionem conferre feribuntur exicca 
do magis mate2ia 7 coartando vafa funt ficut t5 
coctio grano? mirti. 3rcm Decoctio grano2um 
tunipert.3tem fuftumigatio facta cum Decoctide 
flercor lepor, oe fo2tio2ibus vo magis laudatis 
eft puluie cornu cerut adbufti ex quo in potu Den 
tur3.1i.cum aqua Decoctionis mtrti vel co2ian 
dri.De bis que leniendo conferunt laudatur olcii 
oe piperibus vr fcripfu fflrfue in midotmo Ocfcriptioe Oc oleis.Defcriptio olei boni ad iUd 
IV olet onfancini.J.tii.olei oe mtrto.| i.y.fcozie 
ferri pzeparate fecundum arrem.J.iiii.ofTti! da-' 
tilozum a indo£ combudo# ana 
3.ii.acatie ipoquiddos coznu ccrui adbudi ana 
3.1'ti.puluef ptfetum oidoluti 
cum aceto nigror.vi.ccre quantum fufficit a fiat 
vnguentum faris glutinorum.boc quidc Vngucri 
tum fi Diligenter componatur ita vt non combu 
rantur fpertee nunq’ me occepit in cura buiue 
Oifpofitionts fi vngat er eo partes c mnes alcba 
tin 1 anrcrioz regio tota ab Vmbilico vfq5 ingui 
na a pudibunda, “babeo etiam nottiTima experf 
entia q fi conqualTeturlib J.pulueris gtpfi cum 
5.x.gumi arabtei tozrcfactt a. iiii. albuminibus 
01102? er quibus cum faldclis oe coto cmpladrcn 
tur partes pzcd cte omne multeris fluxu abrcin 
dic.Cerotum vtile valde ad banc intentione3 cp 
fuper loco alcbattn iam poztauerunt mulieres 
ouobus menftbus contnuis a curate fuerunt Ou 
modo in coitu a Oieta frigida a bumtda no effre 
ipoqutdidos cupu 
larum glandium cozticis intcimedii cadanearu 
glandium quercus cxiceatarum ana.J J,grano$z 
mirti coziandrt pzcpararicum aceto gallarum 
cupzciTi anaj.vi.feminis agni cadi co2ttci! ca pa 
rozi! ana.3.i J.olei onfancini antiqui fi baberi 
pored libJ.oiffoluantur glutines fupzadtcti cu 
aceto diptico a cum pzedtctis incozpozentur ce 
re rubee.f.ii.a additis fperiebns cum ceperint i 
frigidari fiat cerotum fuper nacmbzana a appli 
cerur vtfupzafcrtptum ed. Compofiti! bonum 
quofepevrifoleo ad vigozandum matricem et 
pzopzic que Debilitata ed ab bumozofitate mul 
ta ed looc.TV ipoqutdidos acatte granato 
rum ficcozi! madicts a rubeoztl 
anaj.i.rafure ebozis. 3.11'. coztandr i p2eparati • 
? J.f podii oc canna.3 it.gumi arabki ozagaga 
tt ana.5.1'j.mcllifTe antl?ere artbe 
mi ie matrtearte camedreos camepiteos nepite 
ana.5.ii.oorontci.3.umacif nucifmufcatc galage 
ana3.iiu'.puluen'3entur omnia per fe cum Itb.i; 
3uccari fe oeeoctiomf a libj.mcir fiat ellectuari 
um cuius oofis fit exhibendo oe eo.54ii.iu auro 
2a anre pzandtuni a ance cenam a 
quando Vadit ad lectu £ld laude oei ame • 
Confiliu oe retentione mendruo?. 
£c Domina que non conucnte 
ter mundiftcarur in fuo men- 
ffruali duxu rectificato regie 
fuo ita q in cibis abdineat a 
VtTcofis oppillatiuts grodis ct 
oilficilie Dtgedionte cibariis. 
tegimine medicinali per bime modum regen 
da cd apud mc. Ibzimo flobotomctur oe vena 
fapbea t5xtre prif bo2a retentidif Diei a extrahat 
fanguints ad oie tmmedia 
te foluatur venrer eius cum bac infufione.1V aga 
rici electi turbitb reubarbart anaj.i.fpice nardi 
33 maci8 ana g.vi.falis geme g.ii.aquc cupatoii 
artbemifie ana.J.i jimifcca dent mfufa per oie 
naturale aut maio2e parte cius.Ocmu colentur a 
cxpzimantur a colatura illa ico2pozcturcu.3.iii* 
btidicte fiplicif.a bibat obferuando pod illud con 
ditiones in exhibitione farmncbo£ obrcruandas 
Sequenti oie podctuaiartonem piedictam inci 
piat arcipere.J. v.apO5tmati0 Vel Decoctionis Oc 
radicibus fecundum bunc modu.1V radicum feni 
culi pctrofilini fparagi bzufci a apii ana.j.f. a' 
que fontis lib. ii. buliant fimul vfq5 ad confump 
tionemmedietatisoeindecolentur acum 5ucca 
ro exhibeantur per octo vel occem oics. Diebus 
autem intermediis venrer eius fluxibilis teneaf 
cum comuni clidcrt.XD<bi autC5 placeret magis 
q> omni fero parum ante cenam loco elideris acci 
pcret vnam pilfa alefanginam aut faltc oe aloe 
abluto factam cum fucco cndiuic fi timeretur ca 
liditas pillula? pod minoia 
tiua euacuatione tam pzcdtctam placeret mibi 
q> ter in die naturali Vngcrtur tota fpina cmf cii 
boc Vnguenro.1V olei oe v olis olei 
oe croco.f.i.ptnguedinis tafTiagaltnc ana.f. jV 
croci folii ligni aloes arremifie ana.3j.ccre qua 
tum fufficit fiat vngucntumiConttnuato oigcflto 
per octo vel occem oics in quibus faris vcrifimi 
le ed oigedam ede materia, foluatur venter eius 
cum idis piUls.TV ferida£3.ii. piT.ularu 
oeyera bom ponderis re 
fozmcntur piire.vii.cum benedicta a exhibeatur 
ci cum regulis fulutiuo?.fcodiy autem pzciicu 
oomina fuerit cuacuata fi mendrua fuo tempore 
'i conucntcnci quantitate apparuerint habetur in 
tentum a fperatur oe bona terminatione eius, fi 
autem non apparuerint pzoutdcndum cd ci cum 
tftia tribus remediis* t>zimu eft q ligentur ex 
rrema cius apud inguina cii inditis benecompzt 
mentibus. Secunoum ed fi non apparebunt 
mendrua vt i medictatcoomcdice parris coxa$s 
apponantur ventofe notabiliter ignite que mnl 
totiens reiterentur* Zerrii! vero ed vt pzcdictf 
non valcnribuf fiat ci encatifma fecundil buc mo 
dum.1V pulegii calamenti oztgam apti re entiu5 
ana.itD.tii.fauine receris.dl.vi.oppoponaci mir 
re ana.J J.artdclogie rotunde rure ana.rio ilii, 
coquanrur omnia in itb.c.aquc vfq$ad 
tione medietatis a Dimittantur berbe in ca infa 
fe. Accipiantur ergo oe pzedicra Decoctione 
tclle.s. vel.x.a calefiant a fedeat in ea mulier vf 
q5 ad vmbilicum per boza meoia aut per tertii 
partem eius fecundum tolleranria.Cum ergo er 
it balneu parumper quiefcat.oeindc fubiciac fibi 
frudn! coti infui! in fucco mer.urialis 015 modi 
•eo croci a non Dubito habebit-interni ad lan 
de dei omniporcnrisameit. 
A j pzouocandii mendrua fequuntur remedia • 
Tbzimofiat ci applicatio ventofa? fine fcartftca 
tione fuper partibus intcriozibus coxarualate 
raltbus ca£ b.s vel ter in oie ocindc 50 fcqucnti 
oie faciat fibi fieri flobotomta oc vena fapbcna 
pofica fuper cauilla pedis per qua educantur fi 
gutms. vv.vd. vi. ventre tamen cius eridente be 
ne fluxtbtii. pod flobotomta vcroiraiip.it.f.iii. 
bozas imediate reponat ventofas fuper loco Oco 
fatuo fi exirent ei mendrua non apponantur.Si 
aurem ncq5 per ventofas ncq5 per floboromiam 
Dicta aperirentur fibi mendra tunc omni mane 
per ouas bozas ante Diem accipiat qmnq5 oe tn 
fraferipris pillulis a pod iplae imediate bibat 
riatuj.vcl.jvuii.aquay irra fcriytap calefacta^ £1 aut pululazz Drfcriprio re.aptt calTief. 
ina3. y.mufci.g.xv.trocif.oe m*rra.5 i J.cu fue 
co apti Amentur p ile er omni.5.vii.Defcriptd 
vero aqua? eft Ixv.Bt aq apii ennlc radicu rubee 
ana ltb.?.mifce. Si aure per oia p2cdca 
non fieret p2ouocitio.tunc fiat fibi IxKlinimctii 
p20 fuppofitozio.1V ellcctuarii 
Ilia tbaun.q.a.ad tncozpozandu a fiat U 
nimentii in quo intingatur fruftrum coti in qna 
congruatur mufeua ad quantitate Vntu3 DactiW 
quod cotu5 irnbibamr in pzedictu linimentu et 
cu3appenfionefacta imponatur in ozifitio nate 
bia vel ter in Die naturali pcrmuretur.boc eni in 
dubitanter apenet vtar.3tc3 vrat cinamomo cro 
co.53.apto vel fe.eiua anifo feni.petro.aut aliquo 
iftoxJ in omni cibario.Caueat aute a cibis paftili 
bua a grania leguminu a cafeo acuto et a neructf 
ptibuf animaliu a lacte u a lacticiniia cibta oibua 
1 a rebua multu falria frigidis ftipticia et a vino 
nigro rubeo grolTo bzufco ponrico. 
licinia pzouocanda menftrua.lVcalamenfti3 d 
clamia agni cafti rute fauine artemifie pulegii ra 
fam' 02tg.u ab20tani xzticc feminis iunipt rubee 
tinctoxs dlectuarii albi pulpe coloqutntide cctau 
ree bdelii finapia oppoponacia ana3.tt. n que ftj 
terenda terantur 1 fiant er eia licinia cum fucco 
cucumeris afinini 015 Felle tauri galliemufcatecy 
tum fufficit 7 fiant licinia que vulue fupponatur. 
C Min ad cozzuptioucm matricia p20ucnientc 
cxabczfu. 
3 venter bufus Domfne non ef! 
multum folutua omni quinta 
oie par«5 ante cena deglutiat 
vna partem bufua ellectuarii 
7 bibat poft illud t5 aqua 5ucca 
rata cuius Defcnptio.1Vellrii epitbimo 1 d’ pft 
lio fimul.be confectione 
ifta bec Domina accipiat pluries in Die quando p 
cipir fe Debilitatam tamen fernper ante cibu aed 
piat De ea vnu fruftni vel duo ? bibar poft ipfa3 
Vtnii rubeum mediocriter oulce 7 nullo modo ta 
gar aquam ozdet. cutua Defcrtptio.1V confecrioia 
De pbifticia cum fpettebua |.ti. De 
bac vncrione vnqat tota fpina 7 regio ventrta ab 
vmbilico vfq5 ad femur quattuoz vicibua i Die na 
rurali 7 fuperponarur pannua calefactus plurtea 
fuffumigatua cniaaDcf riptio.TV vnguenti agrip 
pe.J.ii.olei De mollia 7 fubal 
bidi.5.vi.croci3.i.trocifco? incozpo 
zentur 7 Diftoluatur bdeltil cum modico aceti et 
cere albe quantu.fuffictt 7 fiat vnguentu molle d 
boc vltimo ellectuario accipiatur 4a parecu qua 
omni 5a oie fiat fibi cliftere vnu cum tribus ciatj 
bzodii pulli.cutuB oefcriptio.1V calTiefi.J.i. bene 
diete.J i.y.agarici electi.3.ti.tncozpozerur fimf 
n fiat ellectuarium cum gemme ad Utt 
demoetamen. 
Confdium De erttu matricia l 
ttagilttao humat*! conditionis 
obtulit mihi oifpofirionc que ltc5 
rari fit euentus non tame minua 
pcrtculu offert cj> raricaa euentus 
ciuf rei Difficultatem oftendat.eft 
enim queda nobilia i boncfta oa 
mina 55 vzbino q egrotat oifpofitide que a $piit 
ribua faptentibua Diflocatio matricia nominata 
fnit vt fnlbertua Sngiicua in p2op2io ca° talit 
ipfam nominauit.Hlu veroUibztcitatj matricia 
Dixerunt non nulli banc egritudine exitum i coit 
uerftone matricia appcllauerunt vt zia tertii tra 
ctatu 40 ca° f literaliter colligendu.£t butus qui 
dem Dilpofitionia licet a fapientibua cjplurtmc 
affiguamur caufe effectiue ex parte eof que r fo? 
adueniunt vt cafua pcrcuSTto frequena i repenti<? 
vebrmena curftia 
tulTia 7 fternutacio perfeuerantee a foetis vocifc 
ratio bomi5 7 omnitl ffrcpituil alio? extrifecus 
eide eucmenrtu veiiemcnter 7 fubiro pzopter q 5 
vebemena 7 fubita accidit in fpt ritibus? bumozl 
bua agitatio n pzopzie verfua inferioza pzoprer 
quod comp2tmuntur mcmbza ibi exiffentia vt fe 
pe contingit ex bos applicatione exire inreftinu 
rectum 7 matricc.vmtu et inueffigatioue $ logo 
pzoceffu ab ipfa 7 artantibus habere potui, vioz 
buiua Difpoftrionia caufa fuit 7 eff multitudo ma 
terte? ftaticap que Dominantur in ligamcttfma 
tricia exterius tpfam furpendentibna ad anebas 
que nominatur cornua a fapientibua vt zi9 ttif 
capitio p2t'mo colligendu que etiam materie tto 
folum pzedicta loca fed omne matricia fubftatii 
vfq5 ad oziUcitm exterius eiua longo tempo2e I 
eaa infufe mollificauerint.quare non eff mirabile 
fi exterfu3 pzominet 1 a fuo naturali fitu 
gara eft.Coritingir edam quandoq3 partem eiua 
extertozematrici fermentem latozie fc5 vulua cu 
etua collo erreriua Detendere abfq3 cozpo2e ma 
rrtct0.ec boc quide5 non cft adeo verendu quonii 
iigmficat materiam i nocumenta in parte matri 
cis adeife que vilttes eff que vultu nominatur 1 eft 
omnia para illa que ab oztfttio terminatur exdu 
fiue vfq? ad oa ttncbe.Cu5 autc contingit non fo 
lum banc partem exterius pzominere fed etiam 
fublhntia matricia q eftlocua generationis tuc 
illud efl valde a p2op2ie cum tota eiua 
exiuerit fubftanrta qo non raro contingit uno fe 
pe accidit vt tota matrix educatur 11xx flante vi 
ta.licet tamen feliciter completa i funt omnea f 
monea pztnctpis 2ia tertii tractam i ca° allegatj 
£5i igitur aute buiua oifpofitionia veritatem 
plurima figna que omnia in bac muliere verifica 
ta Vidtftlicet o:loz in pectinea in alcbatin i i o5 
fo ratio eft p2opter colligantia ba? partiti q noti 
folum fitual’ citimo eiTentialia per ligamenta ct 
iterucs a matrice terminantea ad iftas partes ct 
ccontra. Sccundu fignu eff kxucntm cutuf ca 
nota eft. Xerttii iignu eft mfritudo 7 Difficultaf 
copzimedi fuperfluitatea in trcftfe contentas 013 
enim matrix fuperiacet intefttoo reo qt5 eft eiua 
culcitra zia’terttt ca°p°.ft ipfa exterius Defcendit 
neceftc eft'inteftinu picdicti cui fupmacet ab ea 
Detendente compzimi a Diftedt fed ex tali oifte 
fione conftringuntur fecef in eo contente 7 p2op£ 
talem conftrictione fuperuenienteoolo2ccdpzef 
fiuo Icitamr expulfiua vtrtua ad expulfione ea? 7 locue efl drfcttte vt piobafii ed ergo 
dl adelTc nocumentii comp2elTionie quod Declara 
dum erat. Quartii fignii p2incipale ed aggre 
gatu eo quia banc oifpofitione fequitur fepe vf fe 
per fpafmue tremo2 7 timo2 fine caufa fc5 mani 
feda.fpafmue enim potcd effe non p2opo2ttonat| 
ad materiam accidens p2optcr Dolo2em vel fim 
plicem alteratione.fed duo? caufe non funt 
medico eque bene manifefte ficut caufe materiar 
fpafmi.quaf 7 cetf.7 cosmo ex fuif caufie verifica 
retur tremo2 7 timo2 7 tu conridera. Quintii 
fignii ed aparitio rei rotunde in pectnte cuius ca 
poted elTe ventofitatie p2opulfio adlcca illa.XIm 
pliue etiam materie? bumo2aliii flurue 7 iteru5 
frigidio2is1undi matricif fuper olTa femo2ie fttti 
alie collocatio. CJlttmii fignu ed manifedatio 
alicuiue rei oefcendentj CU5 lewtatc quando fupi 
02 pare matricie tam Defcendit.7 boc quidem ed 
rationale eo q2 fupcrt'02 pare matricie defeende 
re non pollet nifi p2opter multa bumidttate mol 
Incantem ipfam fed cum bumiditate fentitur le 
nitae Defcenfue igitur 7 cetf.St vero figna otfltn 
ctiua exitus partium comprehenduntur er idie. 
T>zimo quide ex Vifu vt afpiriene videat exte-* 
rius pzOminerc C0IIU3 cum 02tfitio abrq5 cozpe. 
Secundo vero in actu eo quia patiee percipit 
feparatione matricie ab ozifirto extert*02i p2eci 
fe per Xertio itcru5 
per fignu oemondratiuu ab auct02ibue pofiru.fi 
enim egreditur p2ecifecollu matricie abfq3 C02- 
pote tpfius.tunc non percipitur in extcrt'021 pte 
foame.i.ouu vel pare matricie Dun'02 que ed 021* 
ficium eius intrife:u.Si autC5 totaliter extucrit 
matrix tucfenfu tactus 7 vifus percipitur illa ro 
tiiditaf 7 fignificat matrice fccudii fui tota extra 
conucrfa effe.JEt bcc quide t5 tbco2ia buiue Difpo 
fitionis ircUT onr. que cum fit non leuiter veren 
da vt p2edictn ed aauocat ad fc cura folicita 7 fe 
flina 7 fubitam.non cni fperarur butue Dfpofitd 
nis curatio nifi Dum ed recene 2ia tertii capitulo 
7 tractatu quartj. lOuius ergo Difpofitionie cu 
rario pendet ex rectificatione regiminiedue qd 
omnino inclinetur ad calefacientia 7 cxiccantia« 
fumopere euitareDebct ree bumectantce 7 ifrigi 
dantes ficut omnia pinguia cibaria lac 7 er eis 0 
pofita pirces cancros bletas fpinaebiae maluae la 
erneae 7 fimilia.Caueata balneo aque Dulcis 7 oe 
rebue acribus 7 acerof tulTim inducentibue. Si 
suti in tali patiente acria 7 acetofa tulTim non i 
ducerent tunc elTent ei conuenientia 7 p2op2ic cu 
.c.ct.f.aromartbue mixta. fugiat omne genue a 
cuto£ que per infpiratione adupta demutatione 
p2ouocant.fugiat etia velxmcntia ccirue 7 ome 
excrdtiu per quod partee infcrio2ce vehementer 
agitantur.Caucat a frequenti Defccnfu per fcalaa 
7 montee.Dimittat vfue oniniti que vhcmdi 
p2ouocatione fua materia inclinant ad mati icej 
7 agitant eae in ea.Ufue vero p vias 
vainc materiae Dmertentiii ed fibi conucnicne 7 
ytilie.Caucat etia a frequenti aicntu furo2ie et 
ire imo conetur elTe tranquilla 7 Icta.JEt cii fuerit 
interiue conucrfa vel impulfa matrix ingemetur 
0o2mirc poderio2ibue notabiliter clcuatj 7 fuper 
latera magie cp refupine. per talem eni Decubitu 
matrix elogatur a rcctitud inc vie ocfcefue. 
gimen autc qo ex medicinalibue eid admiuidrad 
eft qtiatfuoz pzinctpalibus fuffentatur intentioni 
bus.lbzima quidem cfl materie? oiuerfio que eft 
caufa mollificationis buius. Secunda eft ma- 
tricis exterius ad intra impulfio 7 reftauratio 
Tertia eft membzi interius impulfi in fuo na 
furalt loco conferuatio. Quarta eft pzobibitio 
iterati exitus eius. 1>zima quidem intentio 
multis completur inftrumentis. fcztmii quide 
clifteribus lenientibus 7 materias a matrice ad I 
teftina trahentibus ftcut cum clifteri boc.1V folio 
zii mellifTe artbemifie 7 tanaceti ana. 4o.i. xioF. 
malua? ana bo? Decoctio xrq5 ad 
dietatem De qua accipiatur lib.i.Cui addanf Ixc 
IV benedicte fimplictf.J.y.elleetuarii oiacoftozei 
5.i.olei oe cofto de violis citrinis ana.J.» J.5ucca 
ri ru.j.vi.falis indi.5.1.y.mifce accipiat hoc clifte 
re ter in feptimana cum quo multas mulieres ab 
bac otfpofittonecuraui.£r cum xolo ipfum facer 
magis exiccattuu 7 illa? partium confoztattuu5 
fupcradiungoei.3.i.y.optimimetridatu Secij 
dum vero quo oiuertitur materia eft pzouocatio 
Xztne facta atm oecoc.radial infrarcripta?quaj 
atfumac in auroza per totum Xnum menfe conti 
ntw.7 fit Dolis ciuf.f.x.ctl 5uccaro albo.1V radi u 
feni.petro.fparagi bzufciiapii 
tur 7 infeidanmr 7 coquantur in lib.xiil 
aque xfq5 ad confumptione medietati. Iertiu3 
quo oiuertitur materia a locis tftiscft adminift* 
tiobarii pilla? dcquibus accipiat.x.terin feptl 
mana in auroza.TV fpicenardi grano? milii fot 
Valeriane fe.leuiftici ozobi rubee tlcto? fe.petzo. 
apii pillule cum fucco appii 1 
accipiantur vt fupza. Quartii otucrfiuil poteft 
clTe pzouocatio emozoida?. (5 quia i mnlicre ifta 
Deficit fanguis magis q babundet ideo non curo 
aliquid oe boc Dicere. ZDoduf aute adrnintftri 
di intentione f am Debet eflie talis Xt fttuetur mu 
lier fuper tabula refupine iacena.oeinde Dilatet 
crura fua 7 tunc mulier aliqua matricem que ia5 
criuitconuenienter mundificet 7confcquenter i 
Xngat ipfam unguento ftatim ocfcribcndo.Deid 
inungat ipfa5in palma manuf fue leuiter pzopel 
lendo ipfam interius xerfus pofterioza fc5 fpodi 
les quonia ille eft locus naturalis fitus eiue.Cum 
ergo impulfa fuerit interius habeatur pila maga 
De coro vel lana molli facta 7 compztmatur xt fi 
at emi figura fere ftcut cepc,7 cum fuerit ozifitiu 
matricis 7 partes circunftantes Diligenter iuncte 
xnguenro pzcdtcto.pda illa tali etiam xnguento 
conuenienter fuperiilinita ponatur fuper ozifiti 
um matricis 7 ibidem (uftentata ligetur inftita p 
xtrumq5 fpatula fuperiue conuenienter coducra 
que etiam fupercingat xel fuperliget cozpus traf 
nerfaliter xelud cingulum 7 Dimittatur bcc 
tura taliter ouobuus vel tribus Diebus muliere 
fuperiacente xt pzcdictii cft.£t fi neceflfiras xzte 
Xocaret eam melius eft xt emittat ip!am fine Dtf 
foluttone ligature q ea oilToluta.Si autem fieri 
non pollet tunc oiftoluatur 7 iterato ligetur 7 tat 
modus teneatur xfq5 ad completam eius fufteta 
tionem interius.Confcruatur autem matrix iam 
Interius reducta in loco fuo naturali per 
ram pzedictam.3dbuc etiam perapoj Xentofa 
r«5 fuper parte natu abfq5 fcarificatione. ler 
tio iterum cum rebus aromaticispcr fuperius 
ipplicaej ftcut cu roufco i ambza fi ndabbwcrct eam. Bdbuc odozando lignu aloes galliam muf. 
folium m acem amomii cardamomu5 maius. £t 
boc compofitumquod ertclcgantjoperatiomsa 
Bc rto23ciscalamtte .J.y.ligniaF.rox.cinamomi 
cllccti galte mnf.flo? rofmarini ana.5.y.amb2C 
campl502can3.g.v.fpicenardi3.iiit.pulueri5eii 
rur omnia 7 ligentur in findone et fepe odoret. 
£t in fiima omnia aromatica 7 p2op2te.c.7.f. ftj 
ci conu:nientia eo quia matricem inclinatad ft* 
pertus i icut ctf omnia fetida odozata ipfam ife 
rius d clinare faciunt.Sdbuc etiam matrix con 
feruatur tam reducta fuperponendo emplartrum 
frtui 02'ficio matricis bene calid 7 pzopzie poli 
fecundam permutaticne.Cuiua loee crt oeferiptio 
V< fmtiach grano? mirtt co2ianizo? poeparato 
ru Icnciu ercozticat 1? ana. 5. it.cupnl;? glandii! 
galla? cupzcffi galla? quercus 7 p20pzie perfo- 
fcataru anaj.tiii.acatic ciperi fandarace fpoquj 
fit dos litti gluis piTciil ana.j.i.farie volariF mo 
tendini UU i. Jjcoquantur omnia in aceto nigro 
non valde acuto aut in Vino granato? vfi35 ad cd 
nenienrem fpiiTtrujine 7 portrafis pilis appona 
tnr pudibundo vt p2cdicru ert.3tcm conferuatur 
matrix iam reducta per adminirtrationem puU 
ueris facti ce rebus pzedicti cmplartri que fuper 
puluerisemr inguinibus 7 pudibundis etreumfe 
rentialiter 7 D02fo p2ins m adefacto cu aceto pze 
Dicto.3cem cr rebus bmus cmplartri pollue fieri 
embzocanoucB 7 cpirlaata pzedictis locis. Scio 
crtam ego certa erpcricnrta 7 aucto? terttmomo 
q? fi coquantur lib,ii.aluminis tn lib. fo. aque ct 
fedeat multer in eam repi iam pluribus Diebus 
bis vel ter tn oie ommno fanat taliter pitientea 
Pzob betur ante oe ncuo matricem exire portq» 
curata fuerit per ingenia mulra. Ibzimo qaide 
per ab'ctriOnc cau-a? ipfjm exire facientium ve 
iud dl cb mo2 mifcratiofozns rternutatio tuf# 
fozns motus p20grefftuus fo2tts.falfuf timo ma 
g tu; 7 ffmilia.ftfr effugiendo vcloemcntem cettu 
7 freqienem vrq5 ad confizmatam fanitatc.3te 
tx bis qu; piobilxt matricem oe nouo exire d! 
vfuf mediemaru abfdndetiu bumidsrada toto c5 
p02C per viam cxiccationis pzop2ie viud crt fre 
quens vfus metridati 7 ftriacc and2omaci 7 ttri 
ace bermetts que omnes Debent effe bene fermen 
tate ex quibus bis in fcpttmana in auro2a accipi 
at 3.5.1. ad.ii.7 p2opzie cum aquaDccccttdis 
matricartecaicfacta.lct optima mdicina ad tlld 
crt compofitum gilmi arabtei ozagagauti 
t022cfjctotJ ana. Jj.marticts co2allo2tl al. 7 rtu 
offiu Dactilo? fandarace 
.5.y.balaufd cozticii granato? fco2tc ferri p2Cpa 
rare fecundii arte ana.5 ii.rox.fpodit acatie ana 
5.iit .galla? cup2dTi.5.iiii.mclF cati 7 Defpuma 
cuius vfus fit accipiendo ex eo omni Die i mediio 
tertiis 7 in vefperis ante ccna calcar vnii abfq5 
potu altquo.firia p20bibcr matricis Defcenfil Ixc 
ceronl quod p02tarc Debet fuper fpina ab exrre 
mirare fiteris per longitudin: magne fpanfe.Cti 
fus ocfcriprio.l* cdofonte glutinis ptfein vF car 
tc ana.J.it.rcfine elccte.iiiii. aromntici.f.t. mu 
mie fanguinis ozaconis boli armeni tburis mafll 
cis fandarace ana.j.ii.acarie galla? cupicdi co» 
ticum granato? mcdulle feminis mirti ana.J./a 
Diffoiuanrur omniacumacctpfoztiffimoct cum 
fufftccentf quantitate eef* fiat cerotum magne gjt* 
tinofitatj i adminiftretur vt pzedtctum eft. £go 
iterum certa crpertentia feto fi fiant pillale ex 
Duabus partibus limature ebo2ts 7 5apartc electi 
fpodu' oe canna cum fucco plantaginis 7 accipian 
tur et eis longo temp02e.ui.tn auroia vf ante ce 
nam per ouas boaas omnino curant banc oifpo 
fittone.£ft eni remediu efficax ad faciendu mulie 
rem ftertlc5 ex augmento buiditatj fieri fecunda* 
Defcriptio aute ■vngacci fupcriua nominati e bec 
V* mumie boli 3r.fjn.D2a.maft icte fpodii coztic» 
thuris ana.fj.glutmia cartc cints olTiu oactilo 
zr\ combufto? al.7 ru.ana.5.iiii .fto2a- 
eis calamitte bdelii tozzcfacti ana. 54'J.olci oe 
mino olei rox. antiqui olei mafticini ana.f.f.£ 
eere.q.6,fiat unguentum molle 7 liniat' exeo ma 
trix que iam exinerit. oeinde fuperpulueri5etur 
ex pulucre oe qao fup2a oictu cft.£t bec fufficiar. 
Inhibitio abo2fu0, 
TVmargaritas piretri tburfa 
mafticis feo 
aqua tuenre fiat confectio in rotulo 
maguiB oe qua confectione bec mulier omni mae 
per.tii.bo2a8 ante p2andiu accipiat.J. J. et poft 
ipfaiti bibat ctaril f.vim nigri vel rubei Dulcis * 
grofli' 7 oe ipfa per bo2am ante cena accipere pdt 
;5.i.y.bibendopoftipfam parum vini (up2afcrf 
pti.Bc tburis gumori.5.i.ftarabs fco2te ferri aca 
tie an3.3.y.pulueri5eutur omnia per fe oeind p5 
derara conuertantur in pillulascum miua citoni 
052 oe qutous bcc mulier accipiat omni mane per 
xx.oies ante 7 poft tempus quo abo2tirc folebat* 
puluerte glaniiu bene ftccanl.J.J.ptiluerif co 
ticum intermedio? caftanea?. j.vi.ipequiftidcs 
tburis mafticif acatie armontaci ficcio2is ana.j.f 
'karab: ematitis C023II0? 
vua? 7pzop2ie filueftrit1.5.v.fco2ic ferri oiu frl 
xe cum 3cero nigro.j.J.farine frumenti volatilia 
molendini farine faba? ana.J.iJ.fucci plantagi 
nta.|.viii.reranrur farine cum fucco Oiu in mox 
tario.Deindcfuperaddantur pulueres longa et 
fo2ti contritione 7 fiat linimcntu oe quo multer 
omni fero cum vadit ad lectum 7 manpcu furgit 
inungat totam fpina a cingulo inferius vfq$ ad fi 
ne eius fatis copiofe oe tpfo fuperponendo. Toee 
tria p2cfcripca remedia funt intrabilis iuuameti 
ad conferuanJu 7 feltcitandu fetum in vtero 7 p 
bibendo ipfum ab abo2fu per me valde frequent 
tamen bec multer omnto a co 
itu menfe illo quo abo2tire folebat ct a ocfcenfi* 
fcala? vel montis.7 caueat fibt ab infrigidatio* 
capitis 7 pectots p20pter que perducatur ad fter 
nutatione 7 tulTim. £c eaiccc in cibis futs vfum 
b2odt'o? leguminu oiu p2ctcrcy lentis panici ct 
rt*5t que tria funt omnino fibt valde \tilia.3tem 
effugiat vfum croci cinamomi piperis 7 a2omatu 
omntii vfum 7 ftmiliu vt funt petro, fen. apium 
ruta paftinaca filueftrts 7 oomefttca a quibus et 
fibt fimilibus tacp ab igne fibt p2ecaucre oeber. 
taceo btc oe cafu faltu percufltonc 7 accidenttbuf 
iracundie 7 furie que omnia clfugere oebet vt 0 
pud omnes manifeftu cft. licet oifpclirio buius 
Domine aduocarct ftbi ccpus ample confraroia 
Vt Diligenter reduceretur bcc pifpofttto ad vnaj taufam egrftudfnalc omniu alto?: accidentium t 
egritudinu efccrtua n conferuatiuaXamcn fecun 
dum q melius potui tria videntur mihi conuenf 
re remedia que nunc fcribam.Tlon enim mihi va 
cat tempua extendendi calamii. l>2imu nanq5 
remedtu cft hx vt bec multer inungi faciat ptes 
fpine omnea a ilia vfq5 ad anebas cum hac medi 
cina.Bf det De cinamomo olei 6 pice ana.fpul 
cirnini n amcos ana.3.y.mrri .g.v.conquaflentur 
fimul tn mo2tarto 7 cum eo calido f' at vt Dictum 
efti Secundu remedtu eft boc.Btfpetie?: clfrii 
Dtamargaritonta Defcriptione 
tie?: clfrii De ligno aloes Defcriptione qua fibt ap 
fecunde DC 
coc.libj.cum aqua betonicefiat confectio tn rotu 
lis De qua accipiat^.tii.per bo2am vna a medtaj 
ante paandtu 7 ante cena 7 poli ipfam bibat, vi.p 
tem ctati Vini albi aromatici ct bene fumori. 
Xerriu3 remedtu cft boc oc quo omni mane De 
gturiar.f.y.aur faltem bibat ipfam Diffolutu 015 
|.t.aque ro marint.Cutus Defcriptto.lV fpetteru 
ellectuartt co2dialta Dcfcrtptt a Tsafi 9' almanf* 
ca° De egrirudtntbus cllectuarii 
fotire magne Dcfcrtpte ab £Juice canon, fuma 
p2ima.3.vi.fy.confuatioie.33 J.iii.3uccari albi.J 
ii.coquatur 5uccaruum cu fy. et fiat elfriu ad lau 
dem oei omnipetentis amen. 
Confilium Deapoftemate madicia. 
96 btsque mihi per litteras ms 
per feripta fuerunt De Di pofi 
. tione huius boncftilTime Domi 
nc manifefte apparet q ipfa pa 
titurapoflemain matrice fua 
aut plenitudine multa tpfiua 
matricis a materia fangutnea cdmtxta flatibus 
tO22ttptt0.£t hanc qutdc co22upttonc intciligen 
dum cft p20iientre a calo2e extraneo matmlm 
contineantur i ea 
apoilemamcs tpfam.fiuc tpfc matei ie inucnianf 
in ea oppilatione facientes abfq3 apoftemate.ln 
quibus Duobus punetts (lat ncccifirae fpcculattdif 
cd inucnicudum radicaliter cgrituDine que e ca 
tanto?: n tot acctdentiu que i ipfa prrfeucraucriit 
a multo rempo2e citra vt tam mibt nunctatu5 cft 
Si quis tamen Dcfidcrarcc fcccrnere inter apo- 
fiema matricia quod cft caufa illo£ aut 
oppillationcin fubftantia eiua abfq5 apoftemate 
cxqutbufdamfigniafacilc potet it p2ouem're in 
notitiam. £t g2tmo quidem ex vehementia 00 
lo^.materte entm apoftematitea CU3 alio2um pi 
tate mai*02c effittunt Dolo2e cr p2ceife oppillates 
ccrqz \oitioz e(l fofo continuttatia n mamfcfttoz 
in apoftemate q in oppillatiombue. SCQindu 
fignu cft Dole2 p20uemena ab apoftemate vt plw 
rimiicomplteatj cum vcbcmcntt pulfationc.co qz 
materia apollemanf arterias maio2ca 7 mtnoref 
per modum conculcationis mutat ad maio2C pul 
fatione.2Datcria.aute oppillana fccundu magna 
fui partem continetur in venis non pulfanlibu® 
ergo pullario cft npoftematf tifeparabilius fignu 
q oppilattoma.£t terrui figmtm cft fomptu ex p 
te calidttatis percepte tn loco apoftcmofo.Cu cni 
materia in apoftemate pa* modii fuftocationts re 
tjneatur magis q in cppillaticnc.7 ad p2ol:ibiti 
trafpirattonem fequatitr innati eato2ts txneatla 
ergo in tali loco mat02 percipietur fcnfu tactus 
calidttatis tntenfto. Quartil ftgnii fumptu ef! 
a longitudine tempozie cgrtmdime cius, cfl cni 
Difficile imaginari materiam longo tcmp02e in 
aliquo memtao mo2a contrahere nifi loeu illum 
fccundu partem aliquam apoflcmet ergo longitu 
do tempo2t9 egritudinia eiua cft fignu fixionis % 
ibibitionif materie?: tn«mcmb20 (3 ad bcc omnia 
facile fcqmturapoflcmatie euentua igitur [t cetf; 
Quintii fignu cft exitus materie?: co22uptoi§ 
effigia babentium.TDatcrieeniffattce mucofe 
albe que fimul cum fanguine oefcendunt non di- 
dentur p20ucmVe poffe nifi ab apC2tione apoflea 
tia aut faltem ex apertione vena£ vel artcriaru5 
in quibua Ixrc mareria a calor extraneo C022upta 
fuit. S3extU3 fignii n fatia Dcmdftrattuu eft qa 
materie ille non exiffunt fine magno Dolo2e.Cu5 
igitur D0I02 ille non polTit p20uenire nifi aut ‘a 
mala complexione mcb2i fubito pennutata aut 
a folutione continuitatis. fi a mala complexione 
didetur rationabiliua oolo2em illum p20ucuire 
* rMitnt* a frigiditate coquia^alidi 
rQ acriuiratiaadiubifft alterandi! 
3mpliua li 00I02 tante intenfio 
nia p20ucniat a foluta continnitate partium ma 
tricia a ad ellitiendu illa p2optio2 et fo2tioz fit 
caliditaa q frigiditas in altis paril ua fequit’ ne 
ceiTario q hic dolo2 tante intenfionia afolutione 
contiuitatif a calo2e intenfo facta p20ueniat.1ber 
bec tgitur fubtiliter confiderando oeDuci peterit 
q hi Dolo2ea C115 Dcfccnfu taliii materierii a ma 
tricc in ea pzouenianta fubita alterattonecoplc 
xionia matricis a folutione continuitatis parttu 
cius magia a ftmpfct oppilatione vel oppilato 
ntbua.£c fi velia \xc omnia a poflerio2i confir- 
mare magia.confidcra q?'feto2 p20uentene a ms 
teriebua p2cdictia a matrice expulfia erit fignu5 
Dcmonflratiuii putrefactionis in ipfa cxiftentta • 
quomafeto2 femperconfequitur putrefactionem 
matericf co2po2ia bumam p2imo p2onollic02u 
tomento vlti°.2lmplina boc confirmatur fo2ttua 
quonia fi cum fanguine iam p2cdtcto p20ucmcte 
a matriccfttmul cuacuantur pua faniea 7 virulcn 
tia neccffe cft concludere caufam putrefactionis I 
ca.fanies cni in humano C02p02e fit ex bumo2t‘a 
cius intenfione ficut cinia ex ligno?: combuftioe 
vt comentatoa 40 afto2ifmo?z comento £x 
quibua omnibus clariiTimc apparet.q? oifpofitio 
butua Domine Valde terenda eft.eo quia minatur 
ti vlcera co22ofiua aut cancrcnofa fubftantia ma 
tricie p2ofilditua apraco22upcrc.eo qa l?oc facile 
arguitur er parte egritudinu que funt.ct iterum 
ex parte matcrtqz que co22uprc funt quia fanio- 
fe vel virulente. £r adhuc tertio ex parte fttua 
mcmb2i eo quia matrix cft fatia in parribua infi 
mtarepofita* £t 20 adhuc quia ipfa cft tneb?: 
in quo 1 adhuc in fanitate facile aducnit purrefa 
ttioaliqual' quod fcro2cHcndtt.£ltcm in huma 
no coapoae matrix pofita velut fentina in naut r 
terio? <j4°capitulo.icd in fcnttna nauie plurime 
putredines n ad ipfa facile Decurrunt fuperfluira 
tes.tgitur icet}.Quare necclTc cft huic mulieri ci 
to fubueniene regimen admimftrari 
Capitulum fecundum Dccura per Dictam, 
Itaqj regimen eius ex parte re? non naturalius ttmtenfentcr menfurandii elT ita ve ommu illa? 
rerum operatio tn cozpus fit notabiliter extccan 
doericatione pzoueniente ad vltirnu fecudi 
gradus. £t fi virmtis coniTantia tollcraret anda 
tius exiccantia conuenirent ei vt ea que tnueniu 
tur tn pzima manfione gradus tertii.lnqualita 
tibus vero actiuis non oebent res non naturales 
eiTe multum dleuate vt in gradu caliditatis ne 
putredoaugumentemr.fit fo2tc q fecurtns eiT r 
gere ipfam regimine fex re? non namralitl ffri 
gtdanttu tn pzimo gradu.a Ixx Veritate contigit 
magis vbi \xc oifporitio cum febze complicaret 
flue febzisetTet illius Difpofittonts accidens fiuc 
non.£t apptret qp bozum ommu applicatio pett 
det et pzudentia medici in tbeozta a opere non 
mediocriter erudttt.Ber igitur cibus a potus ci 
bales eilent ei conuetiientes a fi ad aliquam qua 
litarem inclinari oebent.admmilTretur locus in 
quo fit aer rcmtlle caliditatis a notabiliter ficcus 
Cibi autem medicinales aut medteine cibales 0 
perentu? in ea leutter calcfacicndo a notabiliter 
enecando velut calida in piimo a ficca in fecuds 
Similiter etiam effectus qui consequitur per er 
ercitinm Debet eiTe talis.licet quiefeere omnto fit 
ei meliu3 $ motu cozpozis exerct'tari.3ta t5 aliif 
rebus non naturalibus Dicendu eiT. frigida tgif 
t bu.cibarta omnino velut ptfces cancri lac alae 
fteinia omnia bleta fptnacbia lactuca endiuia et 
paztulaca a rapa? vfus ahaodiali 
omntu et* colli 
ge per completione ea?.Tbotus autem eide coue 
tttens oebet eiTe vinum rcmiiTe potentie poncictl 
a bzufcum materie? cticcatiuil quod fua nimia 
calidttate non babeat ponere materias in flurti 
"cltquanioeas.fcdpotitiseticcando a confumen 
do cas.quale effet vinum coloze fubrubeum velut 
«urii permittit cum Decocrionc grano?mirtuet 
melius illo elT mafTit aut ctimxleco-tisne radicii 
mi.Etfi poiTet tollerare fractio 
nem vini factam cum Decoctione radicum vtuen 
%* canon.pzopzto capitulo. £t eiT vtuen matrici 
ria vt a faptenttbus colligi potelT. 
Capitulum tcrttT: 0: cura per 
T>zo regimine autem brnus Difpofittonts ex par 
te medicinaliu inITrumento? occurrut mtbi.vtii. 
que videntur mibtfoze nccelTarta in cura iouius 
Difpofitionis.Quo? quattuoz zefpiciunt regtme 
totius cozpozis.alia vero quattuoz appzopztanf 
membzo patienti. V>zim\\ tgitnr Ito? elT vt co 
flante virtute are omne alta operatione butc mt* 
lieri iTatinvfiat ffoia fapjiene.Dextre partis a efl 
"vena pofira fupercauicula Dextri prdts tn longu 
pzorenfa facile fiipcrtue ttbie a pzius in aqua; 
calidam infufa vena illa boza vefpera? aperiat 
H educantur fangutms.J.tti.aut quattnoz ad pluf 
coniTante virtute a non materie inde extrahatur 
quantitas ne Debilitetur vtrtus.co quia fTofa vea 
rum infcriozum magis Debilitat fuperio? 4* 
pzimi zi* capitl’0. Saeta aute fFoia rali occurrft 
fecundum inlTrumcnrum quod efl Unitiuum 01 
dtne rationali materie? euacuando minozatfe; 
ct illud quidem fiat fecundii hunc modum. W bc 
nedtete fimplicis Defcripttone nicolai in antido 
tario.J J.agirtciclecri.B.i. 53,5. quattuoz aque 
fublimatioms vel oecoctionif vcucn.j.iul.boc to 
tum calidum exhibeatur in potu in auroza a cb# 
canones pofl folutione medfctna? cdeb2i 
di qiOj? mcmozia Vide 4a pzimicapitulo De eo 
quii agere oebct ille qui fumpftt farmacu. quoo 
pzopccr pzolixitate oimift.fcoiT boc aute lemn'3 
occurrit mftrumenrum tertium quoi eiT materie 
ru adequatio quod fieri Debet cum medicinis 
tum refpicicntibua ? principaliter matricem, et 
DCbatt aiuerfari qualitatibus pzimis a fecundif 
materie? patredini.quare Debent cfTc frigide et 
eo? groditudini.ideo Debent eiTe fubtiliatiue.afc 
parationi vifcoftratis materie?.p20ptcrqtpdoe 
bent elTduciftuc qualis efl potus tfte.fic mmelt 
fquilliticiJJ.fy.D: bifantits a fimplicis acet} aii 
5,vt\aqtc leuifhci aque eupatozii ana.J.i.aque ci 
cozee.5.ii.mifce a totum erbibeatnr in potu i au 
roza.a oomtatur fu per tpfo a tardetur alTumptio 
cibi faltem ad loozaa quattuoz.a cotmuetur 
Diebus aliquibus vlq5 quo afpitiens vzina perci 
piet ipfam in fubiTantia medioezem eiTe a coloze 
ct trin i aut fubrufta habente in fundo fedtme qu 
05 pziuilegiis Dorata.f.q» fit albu z° in fundo 
iedeat.50 <j> fit comunctum.40 cy babeat parttum 
equalitatem inuicem coptaril .f* <y ftt oiafanum 
a adde 6’ fi velis figura eius fit piramdalis • 
£t concludere potes cx iiTis equalitare Dtgeftidis 
Vt p5 za mimi fuma vitia capitulis tribus oe co 
lozibus fubiTantia a contentis vztne lege per te 
ibi .apparente igitur DigcITionts Metentia ct 
pzedictis oemdiTrata.iTatim foluatur bcc multer 
folutiuo materias pzcdictas educente Velut dtee 
boc V< pilla? oe benedicta3.iui.aut.5.i. J. ffoi 
menrur cum fucco artbemtfie a Dentur in potu. 
£t fi velis folutiuii maiozis audatte.Bt pillarum 
De oppoponaco pilla? De ycra copofita vel mato 
zi ana.3.y.refozmentur pille vt pzedtctum e IT * 
£t fi adbuc velis elle audatioz ad foluendu tunc, 
■fit oilfa? fetija? Defcripttone maiozi collecta a 
JfDefuc in antidotario ot(Tinct:onc 4a aut ab 3. 
fa cand.fuma pzima tractam De ptUif.a De quali 
bet iflsru Dcfcrtprtoml exhibere potes 3.5.1'. cum 
Debilitate virtutis vfqj ad.3.t.jf.cum conflantia 
eius.iet attendatur femper pofl bo? fanrtacozii 
exhibitione regule obferuande que fupza pofl ml 
nozatiuu tacte fuerunt.1bofl bcc aute inflrumcra 
ex quibus iam totum cozpus mundtTic.mtm fuit 
admtntftrentur tnflrumenta mcmbzum patiens 
pztnctpaliter afpictentia. £t pztmtl quid£5 &5 
ede fedatiuu Dolo? ante cy inflrumcnta matertaf 
Diuertentia vel alit* educentia aproximentur iux 
fententia 3ut'ce 4a pzimi pzimo capio ibt.Cuqj 
ad oiuerfum tralxre volueris membzi in quo 00 
loz exiflit pztus Doloze fcdaXtcet igitur gratia 
huius intentionis multa fcribantur a 
bus infTrumenta.melius tamen a conuentcnttns 
inter ea efler cliiTere factum cx Decoctione radteii 
artbcmifte cum mundificanttbue 1 abAergcnti- 
bus.velutlooccompofttum. Itaque Decoctionis 
artemifte lib.y.yerc fimplicis Salient oefcrtpte 
feptio cerapenttce.3.vt.mifce totu a impone. £?i 
autem velis cltfTcrc cqualius illo.fc fape.j.iui.g 
que cineris medioezis occoctionis.J.itT.mtfce.ct 
It ite? velis remediii leuius tflis.r* ydzorocllia 
libj Tnrri apii j.ui snirre 
ipone totum a eiT remedium quo omnes m itricef 
meo tempoze mundfficaui nulla cuafit infans 
u nifi fuerit ipiiup vlccra ucrcola T bcflioweat* £r qrfi DtfttciiC eft noftria tep02tbtt9 qrnbus me 
rticmcfbzes operandi vt miiltii euanuerunt.talc 
inftrnmentum cum quo tales liquo2ce miduntur 
repTire.ideo Defcribo ipfam vt iumo2ibus facili 
U8 tnotcfcat.£ft igitur canula art fialtter ccmpo 
neda longitudinis maiozis q fit fpafa cuius grof 
ftrudo paru3 fit maio2 q polcr,7 habeat in ertre 
mitate figura lata 7 planam fatis amigdale cum 
fuo co2ticc ftmiltim.que i fna ertremitate ab vno 
latere ad aliud fit intercifa vdut vides figurant 
02ie pifctf tincc pcrfo2ata.£tquia Vt tn plurtbus 
mulieres in noftra ctatc talium tnftrumento? ap 
plicatiortem cftugitmr.7 adhuc femper p2optcr in 
fuetudtnc5 medico? peritta ocffictt ab hac opera 
tione conuenicntcr fienda.7 ite? mulieres non re 
periurur i Ixx opere fagaces 7 confuete.ideo pan 
coe tnuentee medicos qui in erarc noftra talia ad 
miniftranerint iftrumenta. 3deoalta mundtfici 
di ingenia nunc feribenda funt. quo? aliqua fut 
vnguenta v:l linimenta vdut effet linitio facta fe 
roo2t 7 pofteno2i parti fpondiltu nominate al- 
cbarin.tn quibus notabile mundificandi matrice 
fnuamennl 
no? qni itTfrmdITt1f,,r«" r"rrn a^r"T<v 
matnearie notabiliter operatur. Secundii vo 
inftrume tcum 7 melius illo cft licinii fatis logii 
Vulue impofiru quod pclTartum antiqui nominat 
vel pcfltim.£t p20p2te quando liniturcum ycra 
ftmpltci 7 qnatter vd qutnqttief permurafur t Die* 
£t fozrtus illo eft vnguentu Ixic. olei De 
bnc matnearie olet De croco ana.5j.0lei De ‘kci 
n' eirriua 7 p2op2te quando D0I02 cft fo2tts. f.tu 
mirre Pcocolle oppopoacts ana.3.i.fcrbcntineele 
-cte.5.vt.mufci.g.t.cere albe quantu fnfficit fiat vn 
gueuril mollc.quod poftea bulliat ij.itti.fucd ap 
I pit vfq; ad illius fucci. intingatur 
'ergo in ipfum peffartil 7 imponatur matrici et fe 
pc permutetur vt Dictum eft.£ft ern erpcrtmenrii 
nobile vr experientia lepe cognoui et rationibus 
poffer valde facile oemonftraru £t fi poftes tale 
vnguentu cliftcrirando matrici imponcremeliua 
operaret. Xertiuj vero inftrumenrii a fapicntl 
bus pobtil eft cncatifma vd fcmicupium nomina 
tum.7 funt fublimariones vd Decoctiones medici 
naram in quibus fedendo mulieri pudibunda ftet 
infufa vfi]5 ad vmbilial vclut effet txcoctio talis 
magntftcecrperra.Biradtciim peucedani radictl 
fu mcu 7 apii nna.do.iui.mtrre opp:pona:is ele 
ct02umana.3.ii.radicum millefolii.|.tiii. bulliat 
omnia in lib.v.aquc vfq5 ad confumptione medie 
raris.octndc colentur fozri cvpzcftionc 7 colature 
addaurur mdlts.3.uii.7 totum tllndlcnro igne 
coquatur vfq5 ad confumprioncm tertie partis no 
rabiltrcr Di i pilando tpfum.3n hunc ergo ltqi?02C3 
fedear mulier caltdu multiplicando cius Dcfcrip 
ttoncmruomodo.7eft remedium conucnicntis 
opcrartomf.fi beneconfideras virtutem fimplfct 
um ex quibus coi npon i tur. 
entLLcerta q fefttQfepe facra 
eam ifolio? cuaimcrif afinini mdiezie operatio 
nis eft qraltqucki Q narra inflrumcm 
7 pzopzte conferens poft mudificatione matricis 
7 abflcrfione cius a fupcrfiutratibus iam 
ctis 7 conferens ad tneamarionem 7cenfolidatto 
nem parttum cius eft centaurce minozfs 
iib J.radtaro yrcos vmuf; confplidc 7 foliozuj 
jugrfmote atta.dltif.farcccolle gumf arabicfoza 
gaginti munite thuris ipoquiftidof 
tur in ltb.50.aquc ,cfq5 ad confumptione mcdtera 
ti 7 7 pod medietatem occoctiouia addantur feoie 
fari p2eparate.5.x.7 completa Decoctione ia; Di 
ctafedeattn ea mulier vt factum eft 7 cft cfdicax 
Valde.£t fi er hoc compofit 3 fierent pdTaria Vel 
emplaflra optime conuenfrent 7 non Dubito. £t 
fi velie rem fociliozts crperientie faltem vbi iue 
n tur. Accipias aquam balnei aluminofi 7appli>- 
cea eam cum fua porcmiali 7 actualicaliditate.et 
cll remedium erpertu 7 omnul aucto? fentemia 
app2obatum.7oec funt que videntur in bac matta 
fufficerc ad laudem Dei amen. 
Conftltum de motu contractiuo in infcn'o2tbu9 p 
tibua.et dc p2efocatione matricis. 7 dc impoten 
tia motus inferto? partium 7 De nocumento fto 
maebi. 
3uerfitas accidentiu que mibi 
cofcripftrtj eximie ooct02 argit 
it Diuerfitate roembzo? patie 
ttum 7 non folum matricie bu 
iur boncftiiTime Domine. Ilecef 
fe eni eft concedere no.um:ru5 
magnum fixum in nernto omirbue ozienribus a 
fer fpondilibue renum 7 a tribue fpondilibue al 
cbarin 7 ab aliis inferioribue.Scnfibilif ent lefto 
arguit egrirudinem tn eie.Cu ergo mcb2a motuf 
7 fubftenrartua co2po2is a media fpina inferius 
omnia lefa fint.tta q co2pue nec manere nec coue 
tiienrer fubftcntare le poifit.nccelTc eft concludere 
nocumentu eiTe firum in eie. 11eq5 ctta eft polTtbi 
le credere buiufmoii nocumentum in p2edictj me 
b2ie elTe per colltgantfam cc? ad matricem.2Di 
rabile enim ciTcr q fi nocumentum cfTcr per copaf 
ftone abfclutam aut non abfolucam tanta ocbilt— 
tasin p2edictiamcmb2ie perfeueraf poffct.Quo 
modo au' matrix per colligandam ledere poteft 
continue.memb2a aliacum tpfa non fit femper 
lefa.ergo cclTanre perorimo Deberent alcuiari me 
b23 mocue 7 fubftentationie fi per cotinuj Depeti 
tiam ama rice continue lederentur 7 cconuerfo. 
23d cuius enim pzefentiam fequirur aligd ad ciuf 
remotionem Capitur oppofirum.Cu ergo matrir 
non continue leda tur .notu p2cfocattno aut cetra 
ctiuo vc fcribitur.imo aliquando nullo modo ledi 
tur. 7 mcmbza ifta Tcmper lefa funt i motu 7 fub 
ftentatione co2po2ie.crgo ncccfiie cft concludet' q 
nocumentu eft firum in illis meb2is.quod fuit p* 
itenta. £t pari ratione no videtur et rationabile 
nocumentum m iftie mcmb2ie continue oepedre 
a nocumento nuce 7 ccreb2i.cu et in tilia mcbzts 
non appareat nocumentu firnm. Quod vero mo 
tue contractmue multiplicetur in memb2ie infe 
rio2ibue 1 marime tn ncruie ozientibus a fpodi 
libue aUbatit?. quo? ncruo? non nulli ramuli 5 
ferunt fpiritum animate motus 7 fcnfuf 7 fubfteti 
tationie tn infetiezibus membzte non ncccflario 
concluditur hunc motum contracttuum effe p2e 
focatiuum motum matrtcis.quoniam Vt rclaru5 
cft mulier ifta fingulo mefe naruralit mcftruatur 
7 cum Ixx et facte mediocre habet dlcctatione in 
coitu.tlon vndetur rationale n; poftibile in ea d 
cineri fperma tancq repoze »5 eme quantitatis 7 p-terie vt dficiat prefocattonc.Dne.ti. prtcfpa 
les prdocationis caufe matricis feribuntur cf in 
terio? a J5ah'eno 7 xxiatertii tractatu viti0 i cap* 
D: prefocatione V5 recentio fpermatis 7 mcftrui 
fatigumis 1 neutri! ifto? adeft. Igitur tn matri 
ce non videtur alTtgnari pofTe prefocatione.£t fl 
fieret inflantia q multe alie materie corrupte i 
matrice referuate portent prefocattoncefticere * 
TOuic Dicitur mortuo a altis confimilibus. q 
hoc non eft poffibtle repert ri in matrice conueni 
cnrcr mcnftruara.Sft aureconucmcntia mcflru 
ationts Vr omni menfc fiat tempore confucto no 
tardando mfeii anticipando a quatitatf euo 
paularme a non impctuofe fiat. £t 4* ire? per 
talem menftrnarionc cueniat materia fu perflua 
tora. £t f° q’ illi cuacuattoni fucccdat leuitas io 
cundiras a quies ercludcndo dolore pungttiuum 
mordica ttu.l extenfina pruritiuun cxcoriattuu 
7 co ifimiles ,£t vltimo q perfeueret tot Diebus 
quot perfeiterare in naturali Dtrpofitioe 
nrilierts.Xunc ifto obmiito formetur ratio ftlogi 
fttea taliter.Si mcnftrua fiant conucnicntia mo 
DiJto.tunc nccetfarto euicuabttur tarii a tale qui 
tum a quale euacuari Debet fed ad talem euacua 
tionem non remanebit fuperfluitas in matrice, 
erga non poterit fieri prefocatio.p3 <?a quia ex 
fnccremprtone catra? fulficientcr productiuaru 
effectus negatur cffectus.Cum igitur in tali ma 
trive non reperiatur fupeiflu ita res alique ex boc 
Dtfcurfu.£rtam non fint t ea fupcrfluitatcs men 
ftrmles fperma quod fuerit corruptum, g* 
non didetur q prcfocatio matricis fit caufa bo? 
accidentul. q vero ab ea fcquantur accidctfa m!c 
non videtur ratiouale.Sx quo fnndamcnto con 
rluditur q fi bcc multer menftruarcmr 7 non oe 
bite nocumenta tn iftis membris que fixa funt 
portent intendi 7 multiplicari multipltcatioe no 
tumento? in matrice fi affignarentur ifta.Xlt vo 
iterum tnuefttgart oportet que fit caufa nocume 
ti in ore ftomaebi apparenti 7 eucnientis cum vo 
mitu. Secundo comemptandu eft imientiong 
caura? que faciunt Dolor: 7 tumore fub regione 
vmbtlici verfus 03 anebe. Propter primi autem 
Declaratione Dicendu q tn tempore motus pero 
Xtfmi materie agitantur in partibus non folum 
matricis fed reni 7 omnui alta? interio? ptt'ti5 
propter qua? agttaticue multe materie comunl 
cantu.* ftomaebo fluentes illuc propter compofTd 
nem ftomaebi ad p2edtctas partes ratione neruo 
rum ftue tfte materie ab illis memb2ts inferiori 
bus ad ftomaebum fubftantialiter fluant aut CX' 
pellantur.fiuc per modii cuaporationis ab illis 
partibus ftomaebo comunicentur fiue ftomaebus 
compatiatur illis compalTione abfoluta qua noti 
credo .Quolitcrcunq5 igitur contiugat nocumen 
tum non eft in ftomaebo per cfTcntia.tmq per coi 
liganri'35 ad p2edicta vt Deductu eft. Qua fu igttf 
eft nocumentu in p2edtctis membrif inferioribp 
fantit eft nocumentu ftomaebo per colligantia co 
miimcatii ab eifdem fed nocumentu V5 motus cd 
tractiuus tn mebrts inferioribus eft Valde f02trf 
igitur mtiltii notabiliter ledirnr ftomaebus. 
qua (equitur q non eft mirabile fi tn fine peroxiC 
mi fuperuen ia t vomitus butc multcri.imo fi noti 
fuperuenirct vdttus effer et valde pe us. £t pari 
ratione valde facile oeclarart poteft que eft caufa 
mata f02fuori m >fenfrc tnfmozf Dolozfe n tuo 
zts ibidem apparent},3n motita eni p2curn$ 
turamadeoviolcntisnonbene reguntur bnmo 
ralee partes materie a vutute.imo co2znmpunt 
iconnertiintur in Ventofitatcs groftas que fncltt 
dtmtnr in vefica a parci in matrice a inter cocauf 
tateconuera inteftinozua con:auu5 fifac coope 
rientis ea.£c fi materia bumozalis grolTa inueia 
rnr ibidem vt fTa vitreii aut altera non elTet mi-? 
rabile fi ibide fupcmcnirctapoftema magnis; et 
tempozaneii quod fo2ta(Tecurari non p:tcft fine 
Difficultate magna.£t quibus omnibus fumatij 
colligendo ap?; oifpofitio buius mulieris eft 
multipler. frzim a cft motus contractiuus ifte 
in inferiozibus partibus appares qd pzouenit a 
matria vel libi pzopozrionalis vt a ventofitate 
aut aliis matericbns in mufculis Dozfalibus n l 
«eruis ozientibus a fpondtltta renum n alebat! 
a caude qui fune p iria.rii.-7 in panniculis in pze 
dictis partibus enitentibus. Secunda vero po 
teil ede Oifpofitio pzcfocatiua matricis que non 
apparet ita rationalis pzoprer rationes fuperius 
allegatas. Xertia vero ot 'pofttto eft imporetia 
motus inferio? partium a foztalTe nocumentum 
in fenfu ea? p2opterea quia quafi paralirica oif- 
pofitio eft aut faltem pzeparata ad illa. Qnar 
ta oifpofitio eft nocumenti} ftomaebi ia pzcdtcru 
ad que omnia fequitur vltimo vmucrfalts totius 
co2poztso:bilita8 ? vltimatc particularis oebi 
liras in mcmb2is generationis propter que bcc 
muliere c i remanebit fterilis nifi medicinali be 
nelitio fubueniatur ei vt nunc fequttur.dgitur ,p 
cura ifta?Difpofirionum oeferibam fibi noue in 
genia curatiois. Quo? p2tmu e vt rcctificctur 
regtmm eius er parte fer re? non naturaliii.3ra 
Vt omnium ipfaru edecrus fit in calefacicdo exte 
cando i fubciliando a aperiendo vias.ira vt non 
fiat tranfirus cu; inftrumentis ad ca que funt vl 
tra fecundum qued acr eius non 
Debet elTc valde calidus.^imiliterneq5 cibus et 
potus tm 3 refrangenda funt omnia talia CU5 Icui 
ter calcfactiuis a apcritims.ficut 015 ancto cama 
milia melitita euparo2io cicere rubeo ct fimilibus 
Si aute habeantur que funt calida velut ea q fut 
in fine fecundi gradus 1 intertio tunc dc cis pda 
mr tn cibariis quantitas pauca ficut vna parua 
radix feniculi petrofilini baucte fiiucftrio a fmrili 
um.£t porus eius rit Vimi albii fubtile trafpares 
vel oyafamibene od 02 tferu potentia mediocre • 
kt fi non haberetur ita paucife? tunc remittatur 
eius potentia cum aqua alterne p2ius cocta. St 
fi in tpfa Decoquerentur flo2ee artbemifie elTet ft 
bi remediu figularent adbuc fublimius effet vt 
vinum fuii linfaretur cum aqua fublimationis ar 
temifie aut radicu cnule matricarie f flo? gene 
flre cum quibus aquis ego credo ipfam polfe fana 
riabfq; aliis remcdtis.lbarticularts aute Difcur 
fus per ree non naturales Dimittitur menfurato 
«i eximii ooctozie Xomafii qui fapienter menfn 
rabit tpfiim. Secundum vero pzincipale re 
mediu eft vt eft poltibile ante cp frigoza 
maioza fuperaeniant floboromctnr bec mulier 6 
bafilica contrarie partis Icfc po ira fub cubito. p 
quam educantur faugmni8.$.iiii.vcl.v.£t fi non 
appareret vniuerfalis repletio. qua ego credo ee 
,ppterea ga mulier c bn coldara plufij medioa it rmofa 7 tfas etfom obedit tunc Dfmftfatiir if!a 
floboromia 7 fiat eidem flobotomia d fapbena co 
iririe puzri que magis lefa cft 7 educatur fanguis 
J.iiii.vd.v/hecem fluxa euacuat a parte fuminif 
*4a pzimi capfo rr\3fte fnnt partes patientes vt 
declaratu cft.ergo talis ffofa conueniens erit. 
rertiu remediu eft vt facta fioia venter buius 
mulieris mane imediate fequenti foluatur cu boe 
compofito.1V yere fimplicis.5.Vi.bendicte fiplicif 
5.iiii.aquc flo? geneftrc aut artemifie aut matri 
carie.? .iii.mifce 7 toril calefactu accipiatur in au 
roza 7 tardetur cibus ad minus bozis fer nullum 
pzemittendo lauatiuu. Quartii remediu e boc 
IV galbani eUectt«?.i.bdelii armontaci ana.5.ij« 
artemifie matricarie ligni aloes ana.3.y .DtffoP 
nantur giime cum aceto acuto ccre quantu fufficit 
fiat cerotu fpcricum fuper panno De grana ampli 
tu Jinis panre.S:io eni q boc erit ei auriliii ma 
jcimii i ponatur fuper vmbilico. ita vt Vmbilicus 
flet in medio eius. Quintii remediu eft vt tem 
p?zc inftantie perorifmi quo Veratur Dolozibus 
7 moribus cotractiuis fupponat mfieri boc pefta 
riu IV puluerif gallie mufeate 7 cofecroie nere am 
bo3 Dcfcriptioe tlicolai aloes vio 
larii citrina? flo? iper conte ana.5.y.ambze ozi 
cnralis3. r.mufci.g.iu.fy.confemationis 3i5ibe 
ris quantu fufficit fiat elcctuariu in quo inuduat 
fmftru3 temuiTtmc grane in foliculis 7 fupponat: 
matrici fecundum conmcrudine. <£>errum riue 
dium eft Iwc.lV fpetic? ellcctuarii De feminibus 
defcripcioneZD:fuein amidotario Diftinctione 
pzima.3.iii.fpetie? Dyambze 7 oiamtifet Dulcis s 
ita.5.ii.5uccari albi libj.fy.oe calamento quanti 
fufficit fiat ellectuartu oe quo bec Domina oi mae 
in auroza Decuriat.J.y.7 per boza ante cena De 
gluriac quantitate medie nucif mufcatj 7 tariide 
quando vadit ad lectum. Septimii remediii e 
vt Ii \xc mulier p mcnftrua prcaicta non plene cu 
raretur.tunc.1V ipcricois camomille mellibti fe 
minis asKti .uncos ana.to.i.viola? citrina? flo 
2um geneilie artemifie cupatoziincpitc maiora 
ne calamenti pulegii ozigani ana.do.iii.biftozte 
mactsana.J.i.bulianfomnia in centii Itbzis 
f dtalis v’q3 ad confumptione tertie partis 7 tunc 
fuperaddantur libJ.pul.melliiTe 7 .J.if. pulucris 
folio? citranguiozum 7 panim buliant. 3n tali 
ergo Dccocrioc calida medioc2iter fedeat mulier 
vfq5 ad coopertura3 Vmbilici 7 poterit Iwc rerne 
dium faceiv bis in die.imo etiam in inflantia po 
Xifnn.fcio q> erit iuuamentii mirabile. 0:tauu 
remedium eft boc.lV refinc cllcctc. 5.11. mafticis 
gar.ana3.ii.pul.mcnte,5.ii.fiat cerotum vnum 
figurc fcutalta f uper panno De grana quod tenea 
tur fuper ftomaebo 7 oefendet ipfam a nocumenti 
eidem per colligantiam eucnientibus* Ultimi! 
remediu eft boc.1V fottf magne auree aleradrine 
ana.5.iiii.fy.conferuationis 5in3ibcri?.3J.5ucca 
ri alti quantu fufficit fiat clfriu De quo ellrio Iwc 
domina accipiat pluribus Diebus mane in aurora 
.aque fublimationis rubee tincto?,2Dt* 
rabile eni erit q non fanetur.Cui fanitatem inte 
gerrima concedat fibi altiffimus.Hd laudes ctuf 
imoztales amem 
oe pzcfocationc mtriciexx nocumcto 
ipfius 
fcparet magnifice fpectabilia 
ac generofc Domine er bis que 
mtbi coplctiffime muliu accura 
rc ac fcientifice fcriptum cft oe 
difpofitionc magnifice ac vene 
rabilis Domine conr02tis vfe 
q> verritur in Dubium Hn ciua 
dtrpofitfo fit Denominanda epilenfia. i. caducus 
mozbue.Hn fir Dicenda fincopis.an fpafmofa Dif 
pofitio f matricis pzcfocatio vtin fermonibus 
fapientilTimi pbificivfi pulchre multu5 inferitur 
£tenim q bec oifpofitio ad cpifia5 reduci poiTit 
apparet pzoprei*ea qz vt feribitur contractio non 
leuts in digitis mamiu fepe ei contingit, fidam 
2° quia bec oomina pzoftrata tacet cum ifrigida 
tione ertremitatnm cum Difco:ozafionc faciei cu 
refpiratioms paruitate a cum prlfuf fubmcrftone 
i paror .Durationc quafi per aut paulo mi 
itus. Qd igitur \xc generofa a fincopt verari 
poffit apparet er mulris.£>2imo er Dolozc fuper 
regione cozdis percepto. Secundo er motu ven 
tofiratis vel Vapozis circa regione cozdis appare 
te cuDoiozcetiamconftricrio.f.anbclituetn par 
tibu3 cozdis apparente. £t tertio iterum pzopt 
firionem noumeni circa partes cozdis quo rpze 
femarur qaafi cozdi3 ipfius conftrtctio notabilis 
£t quarto ice? pzopterea quia magna cozdis 
pulfatio in eadem apparet 7 martme in tempoze 
quo minus m ile fe babet a crtra pa2ortmum.£t 
ite? fuperaddi poteft quia cafus in operatiombuf 
Virtutis fenfibilis 7 motiucci fubito aducit. Qd 
autem ite? laec Difpofito* peteft reduci ad fpafmu 
n pzopzie non pzopozcionatu ad materiam appj 
pzopter contractione in digitis manuu5 iam pze 
dictam.£t etiam quia oculi ciusclaufi permanet 
a fi contracti forent vt vir bene aperiri poffint a 
non fine Difficultate magna.£t ite? quia Dolo no 
tabilis in oculis percipitur.£t viti mo fufpt t tonc5 
buius poztcnitt tremoz Dcrtre manus CU3 nota 
bili Dolozc in finiftrobumcroqui ctia3 extendi' 
tur vfqs ad oertram partem patozis. Poteft etj 
dicere quif q> bec ofpofitio ad fhipozc reduci pdt 
Vel ad fpetiem pzofundt fomnu£r quia nocumcn 
tum Diminutionis cft in ea i (cnfu ractus.et clau 
fos babet oculos cum appetitu a inclinatione ad 
dozmiendum. a quo etia male libenter permit 
tit fc crcitari.ct iccruj cummagna Difficultate o 
culos aperire porcft/foccm fuma videnturee ea 
que arguere poliunt ioanc (ico 
pi fpafmo ftupoze 7 pzofundo fomno verari 
quenrer vr accurate multum 7 Diftiife modo cofcrl 
ptu5 eft. 3/jcipicmue quide in Difpuratione bu 
ius Difpo'itionis fub qua Denominatione Detmi 
nate locari babeac. zc vero quis fit. modus inge 
nium a ioftrumenca curationis cius, Pzo pzi 
mi igitur fatiffacticnecum videa5 conueuietius 
cfTe vtilibui fermonibus infifterc qua5 fopbifticis 
pzemitto q loee Difpofitioomnino pzcfocatio eje 
nocumento matricis pzoucniens Denominari 05 
jfooc quide5 er multis moriuis Deduci poteft fun 
datis fuper Duabus Difpofincibns. qua? pzima 
cft q matrir colligata eft ccpbzo cozdi epati oya 
fragmati nu:e fplci rcnibul 7 inteftinis omnibuf 
colliganriapcrneruosacercbzovenientcs p ar 
terias a cozde per panniculos oyafragmati per 
venas epati 7 rcibuf per Ixc 7 per fpmatica vafi 7 per ligamenta etus fntefltms omnibus per arte 
ri3s t venas ed fplem colligata ed 7 colliguntur 
bi fermones parrim pa pztmi Doctrina va in an 
oro mia 7 arteriarum 7 in anotomia ner 
«o£ nucc 7 fepte parium ozienrifi a medulla cer 
bzi 1 parctcfr bec cci'05 legi poflent ziatertii ca* 
pzimo 7 aliqualiter interio? tf* cau 4* 7 cetf. za 
vezo fuppo ed q» accidentia 7 nocumenta multa 
9 matrice pzouenirc poflur in operartonibuf pre 
dictor membro;: per colliganriam abfoluta.!. 
per folam compaffionc illos membzop a matri 
ce per colligantia 
lutam vt fi aliqua marcria bumozalis vap020 
fa vel ventofa a matrice ad p2*:dicra membza 
comimicerur. T>2ima pare buius fnppeis ap 
paret eo quia quando aliquod mcmbzii colligati! 
cd alteri niembzo modie pzedictis nocumentuj 
mcmbzi patientis fi notabile fuerit mcmbzo vi 
cino vel fibi colligarolicet Di danti conum icatur 
vt patet ad experientiam in lenibus puncturis 
neruo22 vel vel fcozpfonu 7 fini ilium. 
£t za pars fuppoie arguitur eo quia fi egrora 
uerit matrix a mala complexione materiali in 
u ta in ea er retentione mendrui fangninis auf 
fpermatis vel altera virulenta materia inCinf co 
cauftate congregata ab effde mareriebuf facile va 
poz ad alia membza Deferi i poted per pozos vel 
concauitarcs 7 fed quale nccumc 
tum faciebat in matrice tale faciet tn pzedictis 
ft multe fuerit aertuitar e quare fuppo 2a omnio 
vera clTe viderur. *bie iraq5 pannilTis p2emit 
ro p9 $ famofa nocum que in matrice repe 
rtiintnr collocanda fub gen re lapftis complcxto 
n ilis \\l vtriufqi; plm irml cOnttngimt errctetio 
tie fpermatis foliti cuacuari ftciit incoufuef coir 
9Ut cuius fpermatis neccffaria cd euacuattofieut 
in virginbus bttmozofis 7 bcneccmplexionarts. 
tbzemfrto z* menioziam nccumc 
que prouenire f: Icnf ex retentione fpermatf 
7 mendrui iam dictop.funt eni ab 3 u'ce. nume 
rata a cidcurtia.tu.er rctentictr m ndrui 
tiia pzotienienria vt zta tertii metatu f 7 p2to 
colbgcnDa ed.£t 6* ca* 4rfaris ad pzi 
bdis pofitis apparet clTe Demrabile q’ ciM 
eccidenria que banc gencroram Domina moledac 
9 norumcnro mat ricis pzcucmrc pedunt. Sunt 
enim accidentia bec que mibi rranfcrtpra fuerat 
vniiquodq3 non folum ratione 43 
itcnire poted ex nocumcro matricis p2obar i imo 
7 omnia talia accidentia fere lirreralirer cclligu 
lur 5* 4° 7 zia tertii ca* dc caufie f 
ftgnis pzefocatio‘tf matricfe:£t ne talia gratif di 
cra videantur apparer cp angullia valde facile fal 
uari poted eo quia pzoprer vapozes male qualita 
tis Delatione ad vT ad mobilia mebza 
inquietatur f02pua vel a fua quiete f m uetur tra 
Vt in eode occubitu permanere non pofftr. Sed 
bec cd ratio fozmalis angudte vt patet pzimo p 
a comenti igitur 7 cctl. vo 
accidens ed quafi fmcopis 7 non intdligo p illud 
nifi remilTam finccpi5 quam opo2tet nccefiario p 
cedere aut clTe caurum virtutis nominata ant lip 
pofomum.lleq ent‘5 alii funr motus quafi fico' 
pales nominandi Vt p3 za tertii ca* oc fincopi ec 
Dc caru ViUris.QD aute quafi deopis a nocumeto 
matricis pzoxnivc pcflir Deducit^ali.»iten'o? 
4* pzcalt *gato cap* needlnfo pzorretrrfa fumo 
male quantitatis clcuato a co22upro fpmate.aut 
a retentis mendrufs intantu q> vidit mulierem 
ita Ubozattr; q> bcftfarunr medici, an cflet viuef 
vel moztus. pzoprer quod opoztuit fuper oze ipl 
na lanam carminata a Vafculu aque penfi fuper 
eze domaebi ipfins ad experiendum per pzimti5 
fi adhuc in eiua anhelitu laluarctur motus. St p 
fecnniu fi mstas Dpalblts in cozde eiua renuit 
filtet.lcgeiftoziam ibidem 7 eadem ratione faba 
ri potcll lertium accidens quod efl couflricr o 
pcctozis 7 irc£ fozrius quia vapoz in matrice re 
tenuis vel venrofttas cvtcndir ip' am fed ipfa ce 
tctira maiozc occupat locum ergo compzimit iit 
tcftina quo# ccmpzdTionc ccmpitinutur doma 
tbus 7 Djzafragma boc argumento vtitur 
ad pzobandu q* matrix non mcncrur localiter !t 
cut animal in cozpozeexiftcns vr Dicebant anricj 
plurcs lege ibidem quia ptilcru ed.Quod vero ce 
pztmttiuc alTign mdc er parte accidenriu anime 
que aliud eft a cozpcze \r za p2imi Doctrina za i 
pzimo ca° poruillent Facere crcitart* nocumentum 
vel nocumenti caufatn in matrice cxiftt rnc Facile 
efl tntelligere bis qui fciut q? p2imitiue caufe ple 
runqjmoucnt antecedentes vt pa quarti ca* dc £ 
mone Vniuerfali in efttmcrie.Scd caufa 
tiua fuit valde fozrts in hac gcncrofa Domina qa 
foztis triditia dc egi itudine viri fui qr 7 cetf. 
Quintum accidens cd frequentia parortfmt 1 Die 
ter cucnicncis 7 quandoq3 Sr looc quidem 
valde facile faluatur pzoprer alter nata eleuatio 
nem vapozum 7 ventofitarum male qualitatis a 
matrice 7 co2 7 ccrcbzii 7 alia membza p2oprcr 
quod valde facilc.imo dc necdTtrate op02ter fieri 
fenfatione fumofiratis circa coz 7 erat accidens * 
fertum. talis enim vapo2 non expoliatur a na- 
tura vencnoficaru.fed vnufqnifq5 talis m rinfice 
7 a tota fui fperie petit coz vt pater za pzimi ca* 
De bis que pzoucniunt er eo quod comeditur 7 bi 
btrur ergo 7 cetf. Hmplius valde fa ile refponoc 
ad feptimu accidens quod ed paulatinue paroxi; 
euentua.ncq5 cm'5 ita fubiro vapoz idc ad coz et 
cerebzu Delatus quantuncunq5 potens eridat ira 
fubiro potcd pzincipaliii mcmbzo? Virtute Dace 
re que valde potens cd Vt cozdis ccrebzi 7 ep tif 
Opoztet itaq5 vt paulafinc paronfmus a fuo pzf 
cipio tran‘eat ad augumenrii 7 darii5. Ocrauu 
Vero accidens.f.Doloz in regione cozdis appares 
eb eadem radicali caufa pzouenit.omnts eni 
poz multe quantitatis 7 male fui. qualitatj fubiro 
id coz 7 fpaalta membza Delatus ibidem poted 
folutam continuitate 7 extenfionc Dictam care 7 
fubttam alrerationcm coinplerionis inducere '5 
ide funt oue 7 folc imediate caufe Dolozis vt pt5 
2° tegni ibi.Doiozcs vero fecundum queemtift lo 
cum incumbunt aut folutam continuitatem aut 
fubiram alrerarione odendunt quare 7cct|. Meci 
dentis vero infrigidationis extrettrratu .pmptif 
fima caufa videtur reuocaiio innati calozisi mo 
tibus finccpalibus eueniens necdfario vr pt5 za 
tertii cap°oc fmcopi.pzoprcr quod c:ia Decimum 
accidens valde faiilc foluitur. cuius enim pzcfen 
tia fozmofa 7 colozara ed mulieris facies ciuf ab 
fenqaoi colozarur.lcd cozpozis calidi q.iod c fpi 
ritus vel fanguinis pzcfcnria colozantur mcbza 
igitur co? retractione oifcolozanrur.coufequcna . neceflat ia ert. Qnddmil sw accfdca erat lenis 
D ira0 parortTmi per looza vel minus 7 hoc qutde 
Defendere ert facile pzopter aptirudinem condunt 
ptionia vap02ii 7 fumofitatuni que erant parort. 
ce maiea F efficientca. buodecimu crt q vo Ixc 
Domina querula Voce lamentatur hoc ert pzopter 
nocumentum caxbzo Delatum 7 co2dt pzopt’qt5 
cogitur gemitu vF querela fuam cgritudineoecla 
rare.ert eni in antrn a ctua paffto incitans ipfa ad 
vocis ctpzcffioncm.quoma vor ert fonua ab or *\4 
ha pliruacu imaginatbe fignificadi alicjd X aliq 
20 d * an ima. Quod vero ircp bcc Domina ad na-* 
rurale Difporitionc port parorifmu facile 7 cito rc 
ducatur app3 co quia cercbzu C02 7 alia membza 
non egrotant per eitentiam.3gitur remota caura 
fui nocumenti nccclTarto redibunt ad Difpofitoe3 
non naturale qua ego credo ncutralitate oecidc 
tic magia fanitate oenominart Debere. Hdbuc 
ite? accidena Decimuquartii vcrificari potert eo 
quia vxc3 audit vt neq5 ozgaml auditus impedi 
tu crt in fe nec per colligantia eo qz 02ttur a qn 
to p iri nerneqz cercbzi q notabiliter elongatum 
crt a matrice. Quod et} pezeipiat 7 irelligat vo 
cea artantium app5 co qz cogitatiue neq3 me 
mozititie operationes nocite funt nocumento co 
2upDonte vel eni ventriculus ccr 
bzi mediua aurporteriua tanta videntur habere 
ai matrice colligantia q ca le a neci ffariu; fit I50 
2i1 ventriculo? operationes ledi. Decimucmit 
tum vero accidcna quod cfl ipofentia pzcferendi 
voc m facile intelligi potcrt.matoz cni repentur 
virtutis potentia 7 amplioz fpirituii motiu02U5 
cu mtitaa ad moucndu ozgana vocta q virtuti :'c 
firine poa 7 fpiritufi fenfibtlium quantitas requl 
ratur eo quta vtrtu. i 7 c2gano Difficilius crt ager 
cr pati. Accidens vero quod fuit 
famati aportcmatiscucnrua valde facile folui pot 
quia em'3 Dubitat q retentio (anguinis qui foluit 
euacuari natu aliter potert effe materialis caura 
aoortemaris 7 marini: in mamilla pptrr colligi 
tiam carum ad matrice pa* venas a quibus pars 
magna fangum a menrtrualfa 7 ptirioz fere Dele 
garur ad mamillas 7 conuertatur 1 lac gratia nu 
rnendi fetuf. Dccimurtrptimu vero accidenfad 
huc er rludt potert co qz non ert ncccffariu fieri ft 
tozem.pzopterea quia in ccrebzo non fit opilatio 
tanta in ventriculia ncq5 i ozganis vocalibus vt 
opozreat conclurtl fumtl acrem vel vapozem f fpl 
fozti collifiom' raiaber irc ad ozgana 
calia pzopter quod fiat ctii 
crtendtc quod non ert ncccffarium adee fpumam 
co qz fpuma raro accidit tn epilentico nifi DU5 cfl 
epilenfta per cffcntiale nocumentij ccrcbii,£tia$ 
quia vap02 ille non ert tante porentie neq5 grofTl 
tudinia neq5 in ccrebzo inuemtur materiei vifco 
fe quanfttaa multa que fit fufficiena includere fu 
mum vel vapozem peteaitem eritum qui circun 
datus a vifeofa materia faciat fpumam vel apul 
las.lbaruitaa vero rcfpirationie que erat acctdnf 
Dcciniuocrauuil pzoucnit er Dbilitate virtutia vi 
raF aut cr inobedicria Vocaliu. 3ut 7,p 
uenire potert pzopra’ ncccffirare Diminuta imagi 
n indo q vapoz iile poneret in pccroze fperie ma 
le complerionia frigide. Cum rcmilta nccef 
fitate infra tcmpiTanientu virtute Debilitata et 
ozjarn' inobcdiencia alTignata pzoucire polfit re 
fpirattonfe paucifaa tequit illius Oeclara ttp. 
prcr quod ct\a occimumnonu accidens quod 
it fubmerfio puirua facile faluari potert p2ouenir 
er pzcfocationc manna3 Vel nocumento eius {35 
Dicto. tridens vero vigefimil fuit refpifio ad 
Interrogara fc5 in Declinatione parortTmi pzopf 
Violentiam artantium incitantium ipfum.no enl 
va*fua finem oeclinattontaadco tpcdita funt 02 
gana vocia quin rcfpond re non poffit. Uigefi 
mupatmu autem accidcna fuit claufio oculor 3d 
huc in fine Declinationis parorifmi permancnf 1 
hoc quidem Verificatur pzoptcr virtutem mottui 
mufculo? palpcbze que Debilitata Fma 
tient 7 etj pzopter tnuenttone vapo£ Q valde grof 
fi funt 7 remanferunti mufculia imcr 
fi. 2fmpltua accidena vigcfimu fecundu adbuc 
ad banc oifpofirione accidere Deouccreert facile 
eo quia virrua animalia refbluta fuit iu tempoze 
parorifmi 7 fpiritua etiam pauctficaiua qr rertau 
rationem fui tpTna appetit que conucnientcr in 
Dozmiendo fit vt patet cr iuuamctie fomni p* i 
Cii tractatu 4* in Diffoc eiua. Sccidcna vo vige 
fimutermlfaluari porcrt cx Difpofitionc matrici 
pzcdiccjcoqztempof parortTmi fuit facta agita 
Ciofoztia in mcmbzia inuentif in captrqopterca 
fequuta ert foztia opillatio t ozgana ffue comurs 
in rete mirabili fed ad tpfa5 fequitur oifftct 
eas erettattoma a fbmno qr 7 cei Otgefimum 
quarm vero accidcna Dicitur q ipfu crt ncccffariu 
fequi cx pzefocatione marricia eo quia tpfa pluri 
mu fit a materia non crpoliafa a ventofitate qua 
da ?z non crt mirabile fi magnificentia nocumc 
ti magis circa C02 appareat §• circa parrea alias 
j£rt vero in bac Domia V2t'na citrina eo quia tem 
poze parorifmi 7 parum ante vel port etia fo2tis 
fit Dirtracdo 7 fptrituum ab inrtrumcfj 
vzttie a renibua 7 epate Vcrfua co2.qr Vzina neqj 
multii tincta ncq5 grcili in fubrtantia aut contur 
bata apparere porcrt. fed foitaft fi bene ccnfpicit 
port Declinatione per notabile tempua apparer; 
gnoffa conturbata 7 notabiliter tincta 7 martroc 
f1 pzouenirtet pzefocatio a mcnrtruo£ retentione 
£c credo ego q looc fignum fit magia pzopziuni 
pzcfocationt matricis pzouenienri cr retentione 
fperma ti a eo quia iam feriptum ert banc muliere 
effe notabilis appeutuf ad venere, vt apparet etii 
er frequenti ipfiua pzcgnatione 7 accidentiu5 iua 
lefcentia magia tempoze p2egnationie 5' er pze 
gnattone.Ttaftem mulicrcapzcgnantce fperma 
tt'5jnt nifi raro 7 parum pzopter necdTitate rete 
tionia fanguinif conucrfari in fperma qui ncccffa 
riu8 ert ad fetua nurricarione.Ct confirmat irtuj 
ttik quod De Tpuma fiXibttur.ipfa cni er ventofa 
to fpermate cuiua va aozcf.i partiefa per viaa vri 
ne erpdlitur cum ipfa potert dfe fpume fufficicnf 
caufa.7 ita etiam De retentione menrtrm Diccdu 
ert aut oe fufficicnri euacuattonc ctue.SSi vo 
dabtlie in vzina yportaftf appar5 aut ipfa no erit 
laudabilif nifi F5 quid a pa£.neq5 eni credo q fit 
pollibtle ipfam dfe vere albam in partibua eelej 
tn eiTdc bene contuncta in fundo fedentem et Dia 
fanam vel fubtilem qui requiruntur ad pci fectio 
nem tportafia vt p5 2" ab for. 7 co" 
mctf.Sut otcendu q fi apparet in quibuldam ba 
rum conditionum laudabilia vcrifieari porcrt,p 
pter nocumentum a matrice comunicatum cozoi pzfncfpfa i non epatf vd renibus.SSed tton ftubf 
ro cp f» bene confyjerabitur ncq3 apparebit 
ftafke laudabilis nec pfcucrabir.Qd vero ite? fub 
tungatur anhelitus Difficultas efl non magna $ 
Difpofittone matricis pzoncnire poteff (glte5 aut 
quia caufa cfftcicnfvt vapoz vel materia compzef 
fiontefactia tn 02ganis anhelitus no efl infra nj 
multe acriuitatis.aut quia non mulm5 pfeuerat f 
quia egrirudo laec nondii ell vfq5 ad Ibtu5 confir 
mata, vel fozraff quia pzopter applicatione Diucr 
fionu a euapozatioml cito refoluitur materia bo 
zum aecidentiu cffectia. Amplius vbi credit pof 
fe concludi bec Difpofitio fit fincopis aut epile 
fia Denominanda pzopterea quia nec ante parorf 
fmum ncc in paroxifmo vel extra paroxifmu fen 
tttur ooloz i matrice vel circa regionem eiue.£r 
boc fundamento videtur Verius concludenda ec 
q>bcc Difporitio fit vere p2efocatt'o nominanda i 
materta enim vel libi pzopoztionalis caufa i vno 
membzo non facit accidentia que poreff i alto me 
bzo fenfitiuo facerc.co quia aut materia illa cbfue 
ta dl membzo pzopter quod mcmbzil ab ea noti 
paritur.aut zuquia materia illa in mebzoillo eg 
era quare non percipitur ab ea Do’oz. Cum vero 
materia illa mouctur ciro ab ea materia per mo 
dum euapozationis remouetur.qf doIozc facit tn 
locis ad que cxpcllimr a non in loco a quo erpelli 
tu*v? efl me ei cfi feribitur pa quarti in ca* oe lip 
paria«fle$ cru'5 intrinfecus exiflene non ifrigidat 
interioz 1 membza. quonia efl in eis confuerum n 
quietu u lege ibi.jSimiliter etia neqx nocumento 
marrtcisercludir abfentia fcnrariomf alicuius co 
P0218 a matrice,cum pzimii entj mou tnr matta 
a matrice non Doler foztafp matrir eo quia 
rus ille remiffiis efl, etia quia in pzinipto inclufl 
110 egriru imum accidentia funr remifta tiije fmo 
ttej exteris ampbo2ifmo? 2* ibi. Circa pzicipia 
a fines ororni tmbccilioza quare a cctj.JSc ite? qz 
coipus matricis in quo bec materia continetur ec 
a quo elcuarur vr concauuj matricis vel colli eius 
non ell tante fenrattoms quante unt paniculi pe 
crozts in quibus pzedtcrus vapoz fctpitur .£t ctf 
quia mozam non contrahit t m.: tricem pzcdicrus 
vap02,£t iterum vltimo quia pioprer plcnitudi 
nem matricis a virtutis Debilitarem non tanta r 
manet in ea fenfaro Vt ah omni caufa leuirer tm 
pzimcrepiti poiTcr, Amplius accides vigefimuoc 
tauu quod efl magna cozdts pulfatio confequitur. 
p2cdtcca Difpofirionematricis in tempore paro 
Xtfmi pzopter compzelTtone spiritualium mebzo 
zum a alrcrationcm in eisfubitofactam.cum vo 
tabuit parorifmua ccffat. 1leq5 enim efl neccfta 
rtu vt femper materia in mebzo flanti impzeffbe5 
faciat tante potentie vt neceffitate percipiatur 
cius fenfatio vel tmpzefTio pzopter pzcdictas caf 
J3ifr etia offendi peteff q> parua mutatio pulfus 
cum eius fubmerftoncconfequituraltera triw can 
fa£ contcntiua? pulfus aut earu5 pluree vel oes 
a naturali Difpofirionc permutatas quod erat ac 
cidcns vigefimunonti, £Dimiliter enim a Debilita 
te virtutis pzeuenire poteff in pulfu paruitae ec 
fubmeriio.Similiter etia a lola remfffa nccefTita 
rc infra temperamentum idem pzouenire poreff*' 
£t iteru ex inobcdicntia inffrumento? pulfuf g* 
foztius contingit illud ii Due vel omnes tffecaufe 
inuicem compliccmur.ZIccidcus vero trigefimuj 
vpcmiltfmu quod tam fcrtptom elt.Dfcendu # et 
licet trem 32 manuf Dextre complicatus cum Dolo 
ze finiffri bumeri a Dextre parris 
potuerit pzopta* Dillocationes pzecederes nib< 
tomtnue rationale effepin augumento, perfeue 
rari poffint.eucntus enim paroxtfmozum a acci- 
dentium in eis efl caufa notabiliter Debilitandi 
virtutem ta$ lenfitiuam qua motiuam partium 
pecto#. a quia talia accidenriaconiungunturcu3 
neceffitate aucta pzopter ipedimentii Debite eue 
tationis.inde efl tp fenfatio pcctozis cozzupta efl 
n ideo ibi perfeuerat D0I02 qui eff actio cozzupta 
fenfus a parttum pcctozts vfq3 ad humerum iam 
oicutm.Cum etiam fubffemariua virtus Debilita 
ta fit a contingat nocumentum in pcctoze inneit 
tum effe par potentie virtutis fubffentatiuc a ex 
parilitate cc illattue nocumenti tenetur mcbzuf 
ad vnam Differentiam portionis. £t poteria mo 
tiua mouet iprnm ad Differentiam oppofita5 mo 
tui pzedicto.quar accidit tremoz ex parilitate po 
tentie caufe mouentis ad fubffenranrcm que c vir 
tus:£x quo etia fundamento ad contemplantem 
folui poteff accidens trigdimup2imu a vlrimurn 
quod efl contractiuus motus Digit02um manuii5 
pzopter enim pcctozi a matrice comunicatum in 
S* <>* a 7a De ipondtlibns oozft nocumentum cd 
tractionis in pzcdictte Digitis apparet tn tepore 
paroxifmt eo quia tunc pcctozis nocumentum ex 
ccllcns efl ergo comunicatur Digitis manuu per 
tieruoe a nueba ozictca per fpondiles iam Dictas 
per quoa neruos motU3 manuuil a Digito? Viget 
a con eruatur vt colltgi poteff pzima pzimi doc 
tnna a fuma dc ncruis ozientibus a nucha a pzo 
pzie in anotomia fpendilium iam pzcdictarum* 
£x quibns omnibus iam clare patet quo I>:c aed 
dentia oio concludunt Difpcftrionem huius fpectZ 
bilis Domine p2efocationc effe matricis Denomi 
iteru oici poteff $ ipfa fit cptlcua 
beet conucniat in ea in cafu ad terram a Duratee 
ipjlrationis a quadam manuu contractee a faciei 
Di icolo2arioc a aliis. Differt erta5 ab ea ct maxte 
quia vt i pluribus Ipumat epileticus.20 quia neq3 
8uiit neq> intelligit a narrare ne'cit epilenticuo 
quid a qualiter a quomodo ei lucceflmt. 30 quia 
in fenfibas eptlentici remanet perturbatio ta3 in 
«Xtertozibus cf> in inrerioztbus vt in 
quia virefeunt cpilcntici vene fub lingua .bcc affe 
exfoluuntur a pzefxara.Cum em'5 euadir a paro 
jcifmo plurimil narrat ea que fibi contingunt an 
dtutffe a intcllcxiffe. a reliqua alia iflis fimilia ad 
ducere nifi timaem longttudmc.3 flupoze vero 
Differt pzefocata quia non ffertit.neq5 p fe ad pze 
focationcm fequuntur nocumcta fbztte perturba 
lionia in operationibus ffuu5 interio? a exterio 
zum.tleq5 inucnirur in ea fperies p 
ttum cercbzt ficut in flupoze. ncq5 etiam Dirnimi 
te fentit que funt accidentia flupozt a ‘ubccte pzo 
pzia.Xalia autem foluunrur a pzefocata.aut Ii $ 
doq5 contingunt funt intenfiuc leuia acxtenftue 
vtex pzedicris apparet.£tia3 pzefocata excludit 
figna litargie. ncq3 cnt'5 continue febzit.ncq? pul 
fus eius efl plenus a vndofus. nec faciei pmuraro 
ad colczes extraneos in ea per cucrat. 113 D0I02 i 
pofferiozi parte capitis pzefocate percipitur, op 
pofitumautreperirurtnlitargia. Xfdbuc etiam 
9 pzefocata non bet accidentis vel fi^nacoicitia cum ffnecpt er multis apparere potert. pzimoqz 
paulatine magis 7 tardius cuenit pzefocatto q> fl 
copis.2* quia in p2efocarioue pulfus non rmanet 
fixus fecundum Diuerfitarem magna nec fecundii 
exp2ett'onem fo2tcm ncq5 excellenter fubmerfua 
ed fient bec nccettu ia videntur in fincopt. et cc 
aliis fimilibus cria Deduci potcfl. Ultimo vero qp 
bec Difpofitio non fit p2op2ie fpafmus De inani- 
tionc aut repletione faefle viori porefl .pzopterea 
quia non inuemnntur caufe huius fpa mi cffecrte 
in toto vel in Determinata parte. IbolTct autc Yal 
de facile coccii q> loec oifpoftto cu fpafmo nb ,ppo 
cionato ad materia5 p2oueniret a mala qualita- 
te Y3p02ts Vel que inucniiintur in ma 
trice.11eq5 Ixic toiltr quin bec Dtfpofttd p2cfocatd 
Dici Dcat qt5 etia er miro aliif accidertibuf q p20 
pria funt pzefoaitj DcducipolTet vitra p2cdicta 
ft non timere faflidium. Toec funr que in Difpo 
fitione huius magnif ice Domine videntur conclu 
di polTc ex bts que mibi feripra fuerut ex auet02i 
bus i rationibus p2eallegaris que etiam in polle 
rum confirmari videbuntur per regimen curatf 
uum qu:d inferius explicabitur.1>20 quo regimf 
necuratiuoo2dinari3 fria oefcrtbendo opus eltij 
confcriberc regimen ex parte reni non naturalia 
Secundo vero p2incipaliter op02terct aperire f 
gimen per intentiones 7 tnftrumera medicinalia 
huius Dtfpofitionis cradicatiua quod mibi fatis 
pofftbilc videtur effe. argumento fumpto ab eta 
te 7 cbplrxtoms noticia que fat} laudabtlif e.Uq2 
quia nuntt02U5 p2omptitudo *? fdlinanrte ipf 
piomptitudo me Dcutant ab bo: p2opofito. fo- 
lum tria remedia in bac oifpofitionc obferaanda 
tranfmitto gratia temptafiue cure huius oifpofi 
rioiiis fperane er cis accipere notabile iuuametu 
in rura huius Difpofitionts. Si autem in 
videbitur op02tunu5 feribite mibi 7 ego regime 
rrtendam tecundu facultate ingenii mei p2emif 
fo? Dilucidatitiu.licet credo non Debere dTc opoz 
tunuro. eo quia video eximium ooct02e fue Difpo 
fttiome p20curantem vi£ alrilTime contemplato 
titf i alttttme fcienrie cui omnia loee a mat02a iil 
confident' comendari pollent. Sunt aut bec tria 
inflrumenta 02dine conucnicnti applicanda per 
bunc modu5. Ibzimu efl vt leui calefactione ca 
l diar boc cerotum a applicetur fuper vmbiltco et 
femper ibidem conferuetur 7 non remoneat vfqj 
quo per fe cadet, fpero em'3 in eo videri iuuamen 
tum norabilis laudis.Cerotu ell.f.cerotu dgalba 
ito in fozma rotuda. Secundii VC20 tnflrume 
tii efl elTriu illud De quo bec generofa 7 magnifica 
Domina omni vi9 ii.J.vfqjad v. 
cum aqua Decoctionis radicum artemifie bene 5« 
carata 7 calefactae tardet poli iptem cibu ad mi 
«tus vi.bo2is neq5 D02miat poli cius affumptionc 
mfi tmediate per bo2a vna.clfriu ell illud oe pfi 
l o fiue pcbe 7 mifit lib.y. Ultimii vero reme 
dium ell vfus ba£ De quibus ontni Dic aut 
falte alterna Dic ita* alTumprtone p2cdicti ellVit 
accipiat vna tmediate ante ccna.crit eni vt fpero 
ex illis tribus iuuamentu notabilis laudis, qued 
concedere Dignetur altittmurqui viuit per tnftni 
ta fed a benedictus amen Ibiire piliularum 
Oemufco3.ii.pilfaru oc aloe abluto.5.ti.refomc 
tur cum faceo appii; 'f>2imu iraq3 rcnicdiii per 
me copofitu quod alias Oonu oci appcUaui.Cmuf 
Descriptio talia cfl.1V potipodit reccntiT mundati' 
lib.i.fcnc viola? pzuno? fcbcflcn tamarindozu? 
pafTula? fontis libxbuliant ota fi 
mul in pzcdicta aqua Vfq5 ad medietate in qua l 
fufa pcrmanlermt per Diem naturale oeinde cole 
fur i expalmantur folemniter a pzedicte colatur 
calide addatur pfiltiltb.i.i permittat' ibide vfq5 
quo mucillago conuenient ertrabi polTit *7 tuc co 
letur -7 fozrircr expzimarur oeinde pzcotcte cola 
fure addantur 5uccari fecunde coctfbie lib.itii. ot 
bua fuperaddanrur pulpe tamarindo? a caffte ex 
fractozum cum pzcdicta Decoctione ana lib.y.ct 
iterum lento igne coquantur vrq5 ad tnfpiltati6e5 
conuenicntem a cu infrigidari ceperint addatur 
fpctice infrafcrtpte.1V fpodii rcubarbari fandalo 
zum ambo? rora? viola? feminif papaue? albi 
feminu poztulace endiuie lactuce fcariolc feniculi 
ozagaganti amtlt rafure ebois gumi arabici ber 
beris fumi terre liquiritie anifi .oyagri 
diixv.mirobalano? emblico? ana.5. vi* 
omnia per fe fubtilitcr puluc addantur -7 i 
moztario oiuriiTimc conterendo incozpozetur vt 
bonam babeant cirrii fozma.a 00P ciufcft 3.3.1111 
vfq5 ad.vit. S cundu vero remedium fuit cero 
tum iftui.Cuius oeferiptio talis eft.1V galbani c 
lecti.f.i.bdelii mollia a fubalbidi.3.ii.p , ma 
galbanu cu 
aceto Diligenter coletur oeinde fuperaddant pul 
neres fupzcfrripri. Icrnum remedia eft ptUule 
ift: qnas nominare foleo pilfas De mufeo quaru3 
Dzcriptto.1V fifclcos rubee tincto? pulegii medi 
ani coiticiB caffic ftftulc medulle grano? peonic 
calami aromatici clccti3.ttt.fpi- 
ce nardi.3.t.ftant pilfc cum fucco artbcmifie.Sf 
bene confoderetur funt potentes in mundiffcado 
matrice.fed non oebet cxbibcricu 
pzefentia nicnftruaf flurus nift fuerit Diminute 
1 oofis ea? eft 3.5.1. vfq5 ado-i.y.llc? fi pzefcri 
pfas pilfas folutiuas ocfidcrabtt aliquis efficere 
liiperaddat oefcnpriom' ha? aloes 
erunt medioezis Iclurbtf.fbzo bfcriptbtbuf fupra 
feriptj mifit poft aliquos Dief £r do.b.miftt illae 
Xzzcmm vtgcfimufpzimus D: egritudinibuf ap 
prentibus in cjcmtrattbus.a p° dc Ixrnta ? ti oi 
bua fpetiebue bernie. 
Uonia noneft polTtbile aliqua 
cgrifudincbamam' cdpoziacd 
uenutircr curari potfe,ntfCpze 
cedat ipftus cognitio ptftincta 
per cauras ? figna ilUus.ldeo 
vr tumoz qui apparet iinguie 
*i vfq3 ad medium ofei buius viri norabilis fcictt 
tifict conuenienter curari polTit.opo2tct tpfu fdu 
cere ad equatum capitulum.Sunt autem buius 
egrttudinis cfplurime a fapieuttbus Denominato 
nes tnucnte:quida eni nominant eam bernia.'?: 
Verbum grecum ipoztans tumore in inguine vel 
inofeoeriftcntem.3liiaut nominant relaxatio 
ne vel mollificationc.£f quidam Dicunt eam ru- 
paginc vel ruptum.nonnulli aure rdarationem 
£c aliqui ramicem banc oifpolirione nominant* 
£t vt clanustbo? fenrcnt ic eluedeanr. pzemiten 
dum pzo fundamcnro.Q' talis rapago relaxatio 
\>T bernia Duplex cft.vna qutdc mimcbialie.alfa. vero /ealfe nomftt.iM.6iT autem mfracbiatfs otf 
tll i q-icaJucnirin miracb.a eft ventris ifert'02 ps 
agregata er ente pinguedine pinicfo carnofo mu 
failis o:to ventris aTifacb fubftrato piedieti mu 
fcuiis a5trbo fnb ipfo comicxc fuperficiei ipfo2«5 
fuperiacente.boc enim totu ccmp2ebe 
dit mrcgrtMtcs miracb 22® tertii p\*ae colligedu 
*focc aute mtracbtal’ eminentia multipler cft.Vna 
quidem Vmbtlicaus.altcra vero iguinalts.,pptrea 
Q’ inguinafum partesinfcrio2esin miracb. 5® 
euemem in aliis partibus mtraeb. Ibzima aut 
fpettes vmbilicalis Dicta efl.pzopterea q2 tn Vm 
bihco accidit eminentia vel tumo2 notabilis g p 
venire porefl p2t’mo p20pter bumiditarem mfta 
remoltenrcm ligamenta vmbilici a fpa5eius.Cu* 
enim vmbtlicus Debeat cite ficut vmbo fubftenraf 
intertina omnta a fubiTenrata conferuans.Si mC 
te bumiditates molltftcent villos a ligameta cius 
patet g> op02tebir tpfum ertra p2dinerc.irr cog® 
Oetur. 1>2imo pioprer frigiditate in eode repre 
fentatam. Secundo pzoprer mollitiem multa 
Xertio p20pter fenfattone moruf vndoft fub oi 
gitts tangentl.Qtiarro pzoprer reftdentiam 
cu us fouce in parte comp2effa a Digito. £r gnto 
p20pter buius Difpofitionis firione.cu locus non 
ab'oluiturap2cf*ntia bumiiitatis tumefacietis 
Bt canon curationis talis eminentic clT cu oigde 
euaatattone Diuerfionibus a confumptionibus a 
quoritatia tllius.a rectificatioe epatts a (lomacbt 
p2obibecibus talis aque regenerattone.ct tu lege 
De eis 14® tertii ca°oe curatione al:lins.Secuda„ 
eminfiiue vrabiliddJ multitudo ve 
tofitatum.quccongregantur inter fupcrficic cdue 
Xa inteftfnd'£ a concauam tpftus vmbilici que ibi 
dem multiplicate tmerfcq5 a coartate in parttbul 
tntegrantibusvmbilicum p2opclluntip,*um ad 
errerius. Bc a quibu'da nominatur timpanites 
Vmbilicalis.ficut p2ecedetis ipfam ab eis nomina 
tur a felires vmbilicalis. Cuius figna lunt factT et 
feilinus euentus cius pzopter facilitate mobilita 
tis VDirofitatis.Cuius oppofitum aduenit in emf 
nentia aquosa p2opter ptgrii motu aquoatatj ma 
gts $ ventofitatis. Sccundu fignu fpetiale bu 
tue eiT fonitu8 a gurgulatio percepta in partibus 
Vmbilicalibus. Xerttu fignu facilia fuga vento 
fitjris a comp2imente. Quartii fignu i no mi 
inis facilia vcnrolitatis reditus ad loeu vnde p20 
pulfa fuit. Quintii fignu elT refiftentia Debilior 
tangenti in hac oifpofirione cj? in p2ecedente. 
* Sertufigniiabfentta remanetiefouce. Se 
ptimu lignu eft aliqualis calidtatts vefligni i pte 
tumente perceptum.JEt buius quide Difpofitionif 
cura perfici Debet er Determinati in 1*4® tertii ca® 
oe cura timpanitf.&t vero tertia fpettes eminen 
tie vmbilicalis accidit p20pter ruptura ligamen 
taliii parttu vmbilici.Cum enim co2dore partes 
quattuor mufculo# eranfuerfaliu a aLio£ vilofe p 
res Difrupte funt.Dillatatur neceffario Vmbilicua 
3n cuius Dilatatione recipitur ftfac 3trbus a ime 
fit na. Bt cognofcit' p° per cueniente te 
V02e eruptiontl ipfiusja auafi femper infeparabi 
lem. Secundo per tennonc a Duritiem in par 
tibus perceptam. Xertio per augmentu etuf er 
retentione anbebtus.ad qua5 fequitur intumefee 
tia Bcik t ognofeitur per Difficile ipul 
ftone ce ertra ad tnme.Bt boc qz inteftina a fiiac 
non rtmf tfa facite retrocedentia cimi p2cmmifiir 
? redeuntia cum Dimittitur compzclTio. £t 40 
remanet bcc Difpofitio qt rempcr ftxa in omni fi 
gura tone cozpozis ? rcuoluti :ne ad omne otile 
renna pofm’ontB.£t \xc quidc Difpofitio quando 
apoflemofa c.? pzopzie quando contingit i no 
«iter natio in quibus ncceflc efl abrumpi liga me 
tum fubflcntattuum fetus in matrice. Cum ergo 
ojflcrricee tmp2udenrcs funt. vehit i puribus *cd 
ting t nefetentes bene nodare collocare a rectifi 
care p2edicrum ligamcnrii er concurfu 
ad locii illum p20pter D0I02C apoflcmatur locus 
? efl emiuenria Umbilicalia apoflemofa nominata 
quarte fpctiei.qu* quidc clare coguofcere poteria 
per tumo2ia magnitudinem per loci Dunricm 
per rubo2cm. Quarto per pultatione tmpatiete 
loco perceptam. Quinto per negatione figno2U5 
argnertu multitudine aquofiratis ? venrofitatis. 
£t butu3 quid: cgnrudtnis que multum DitficiU 
ma efl ad curandum pendet 
p° er fedantibua Dolo2cm. Secundo er Dinerten 
tibua materiam. Xertio er oigerentibua ? rcfol 
uentibua materiam antecedentem. Quarto er 
bis que apoflema paocurant rc’olueudo ? Digere 
do 1 confumendo matenae.Tocc vt cunq5 legatur 
zza tertii in p2op2to ca* De eminentia ? ruptura 
Umbilici. Xertia fpeties p2tnctpalis eminentie 
miracbialts e raro atcmcns.p20prerc3 quia pref 
miracb fubflcnrattue funt octo mufculi vcmne.q 
non facile Difrumpuntur nec ertcnduntur.Si g* 
iocc fpeties cuenir.plurtmu inuenice ipfam latera 
lirer infra ? fup23 vmbilictl per vnum oigitii aut 
Duo3.? caufa efl q2 loca illa quatruor non funt ita 
bene cooperta ? fubflcnrata a carnofira 
re ficuc alibi.Si enim bene ccnfyderas extremas 
partes quattuoz mufculo2u tranfucrlalium ,ppe 
vmbtltcii exiflentcs ridebis q co2dofc partes illo 
2um mufculo? crucialiter fe tranfuerfantiu er ile 
cau/a vr partes quattuoz miracb remaneant mi 
nue ture.qr aquofitas venroftras ertcnfto ? rupu 
ra in illis partto facilius accidunt q in 
pterea quia habent mtno2e rcfillentiam.? butns 
quidc rupture miracbtal' aquofe ventofe vel 
2ali3 catto a inftru.ncuta curationis colligentur 
er fequencibus llitim. Quarta vo fpetice emi 
nentic miracbuf Dicta efl inguinaliajizopterea 
q2 ip a rep2elentatur in abobue igutn.bus aut t 
altero tpfo£.£ll autem intentio eius bec. quonia 
ertrema pare infei 102 fifac Defccndens ad ofeum 
concaua e i inuoluta venis ? arteriie. Cum ergo 
contingit in fupert02i ventre congregari ventofi 
tatee aquofitaree aut bumozea p2opelluntur aut 
oefcendunr per fozamina illiue ftfac.quod in veri 
tate Dioimue nominatur inlocie p2cdicrie ,£c fi 
contingat Dilatatione vel ruptura non efTe magf 
retinerurininguinetumoza ventofitatevel ab 
aquofitate.aut bumo2e factus in loco inguinum* 
? bec e p20p2te buine viri oifpo itio.f.bernia mi 
racbialte inguinalis que nondum ruptura ,pp2tc 
Dici Debet.fed efl bene parata ad euentum rupte 
Si enim multiplicabitur refio Dilatatio vel rcU 
Xatd a p2edicrie caufie facta finafr erit necdTc q 
rumpatur fubflantia fifac vel Didtmi.£t banc.p 
p2ie nominauttXfuice.tupagincm a cfUolo coit 
timuraris paniculi pzcdicri per qua.f. folutionej 
iUud qDcontmebaiuriej fit remoto aq‘to n humat ante rupturam penetfat.f.pof! ruptura 
12* rcrtii i ero2dfo fui capituli. Cum ergo a loco 
fuguinu oefcendtr materia paubti.tr tmpdltmr 
flucruanelo.tunc recipitur in ofeo ficut ed in tiro 
(do in quo tiioz extenditur tfq5 ad medium orel 
£ x quo apparet quare ifltus viri oreum Dilatatur 
relaratione tel ertcnfione.fir (am incipit babere 
rupruram.que fi Dcfccndat tfq5 ad tediculos no-- 
minatur ramcr.fi t fcnfir boc p2t'ncep9 n* tertii 
Dum inquit.fir cum accidit taliter cy penetrans 
fupza materia Defcendit ad tediculoe nominatur 
ramer Tbernfa.Uide clare idtoma greaim 
aperit teritate/toernia ent'5 apud eos imp02tat 
tumo2em in inguine tel in o eo euentente3 er co 
gregatione aquefitatie tel bumo2t'e p20pter fla 
rationem tel ruptura.fit no $ tfti termini quati 
doq5 accipiuntur in fignificato fuo fecundum coi 
ratCp.f.g’ Drtatatioramer ruptura finoima funt 
ad impoztandulx)8 tumozes in quacunq5 parte 
n a materia cos contingat Fieri, contra 
buntur enim ad Determinatum fignificarum per 
t ios eis adiunctos.tt bernta aouora tenrofa 
aut bumo2alt0 aut bernta tmbtlicalts bernta mi 
racbtalis a inguinalie.fit intcller laoc Huice. du? 
tnquit.Quod autc eft pzeter boc fupple omntf tit 
mo2 non perueniens ad tediculos nominatur no 
mine comunitatif Ixrma rcdiculi n t arteee etuf -i 
Durities ipfitus. Zlc tero quinta fpeties bernie 
famoruuf ntufi cil 
qua Defcendrit tntdltna (n ofeum perfoa 
mina in ertremitanbua etus eridenria.cum em'5 
Dilatatio ed ampli‘02 cp tlla per quam DcfcenduC 
aquofitas tentofitas aut bumC2. pj q* p fo2amta 
illa 0crccndc2e percd aut e raro cucnics 
aut tnreftinum ilion a frequenter boc ronrigit.aut 
intedinum monoculu p20p2ie.quonia rd folutu5 
tt m [ ibdentatum fupple ligamentis multis n p 
pjte i infcrio2t parte etus.fir noiy lx:c bernie fpe 
rica talde mala ed cum Dilatatur ita tt Dcfccdat 
tntedina p**cdicta.bcc autem fpertee bernie cogno 
fci pOtcd.lbzimo per magml 00I02C in ofeo i igui 
ntbus a miracb rcp2eJenraru.ertcndunttir enim 
magn-bce intedma a tcmofirattbus aquofitate 1 
b tmo2ibusquando iam cricrunr locum naturali 
fer omnis crrenfto notabilis cd fpas 
folutioita continuiratis.crgo Dolo2ts effectfa ca * 
Quis cttamnegare Debet, q cum tntedina I0CU5 
royp naturale crtcrunt.quin ibi acquiratur fpetief 
male comptcrionis fimplicis aur compoftre maf 
tel immaterialis fubtto pcrmurantts.fcd ipfa cd 
ftt.Ticiens 2a caufa Dolo2t9 tt colligitur 50 regni * 
lDolo2es ent in locum incumbunt aut fs* 
bitam altcranone odendunt aut folutione comitii 
tatis. qz non edmtru.fi ibi 00I02 magnus confe 
qutrur. Secundum Tignum cd magnus tumor 
n ten'io in inguinibus n p2op2tc in ofeo. Xerrt 
nm fignuni cd ftrto a uVcparabilttas rumo2ts, 
Quartum fignum ed crirus fecum pzobibirio 
per inferius. Quintum ftgnued aduentus ileof 
que Dicitur niiPef mei.per qua adeo infelicitatur 
f gri tt feces cuowantur per fuperiuo. Scrtnj 
ftgnum cd negatio fignos odendenttum multitn 
oittem aquofi tatis 1 bumo2u. 1 bcc 
quidem Difpofitio talis pzeuentre poted er omn( 
bus caufis facientibus herniam ofcalem tt dattm 
Dicetur. fit eius ctum cur ano pendet cx bte que 
flatim fubfequendo Dedarabtmttir.focc cptidc cU 
re aperiunt materiam omnis hernie mtracbialia 
n per confequenriam termonis cc aliqua oeebrat 
Dc laernia ofcali. Secunda vero fpettYs p2tnci 
palts bernie eft o'ealto.q2 ofeo accidtr.JEc bcc qui 
dem cft octo ab aurtozibua inueta. £t pa 
qutdc Dicta cfi hernia aquofa.in ipra enim aquoi 
taa multa cong egatur in eo i poteft contiqcri I 
pozis vt comuncracaufa.fimtlttercontincri pot 
in concauifatc ipfiua ? inter tefticulos a inuiuta 
vafa. antecedens vero cauia eiTet aquofnas exiftes 
in venis at in arteriisofei a inuoluto?. £c 
hec quidem aquofitao licet po;Ttt generari in ofeo 
per viam indtgeftionis pzoucnienttsa mala com 
plexionefrigida omniu partium ofei.tamen vt E 
pluribus hec egrirudo accidit ofeo per colligatu 
eiu3 ad cpar.cum in eo generatur aquodtas p20 
pter mala complexionem frigidam a bumidam 
eius.ficut accidit in afdite/Ooteft ires z° loee aq* 
fitas multiplicari pzoprer Debilitate virtutis o.f 
crctiue eparis.aim enim miti bumozalis gc;ra 
rfl in epate.DCcretiua virtus a faugme 'eparare 
o:bct aquofitatem que fi fuerit pars oereri- 
cz per emulgentes expellitur ad renes a ad vefi- 
cam i eft V2inalie aquofitao. Jllrcra vero pars a 
qualitatis pellitur ad facicndii ipril 
penetrare in panes agultas. Xcrtia vero pars 
tranfitad bumectandum iuncturasne fo2tibus 
motibus ericcenrur . Quarta pars aquo itatis 
per concauu5 epatis •? mcfcraicas pellitur adme- 
fentereum. n recipitur in carnibus glandofie duf 
vt bumecrentur intcflina •? Iub2tcitati finr Difpo 
fita.Cum enim oifcrcriua virtus Debilitata e. ita 
q? non poiTit conucnicnrcr aquofirates Delegare 
ad p2cdictaloca.p5q' talis aquofitao per venas 
*i arterias fluendo Defcendit aut pellitur ad t nre 
ftfa.-aet eisdem ad burfamsfic apparet quo.no 
«quofiras multiplicari poteft in orco per colliga 
fiam ciuf ad omnia (upcrioz* mcmbza in qutbuf 
generatur vel congregata reperirur aquofiras ra 
lis.St ex boc fundamento intelligi pollent caufc 
multiplicationis Imius aquositatis ex parte bhi 
Itcarif virtuti «5 D fcrctiuc.Sil> 
caufc materiales intdligi poiTent.quonia funt cf 
bi frigidi n bumidt’ vt multitudo lacruce piacbtf 
blcrc po2tulacc mercurialia augurie i confimiliu 
S5iga vero buiu3 oifpofitionis fuperius tacta fuc 
in eminentia aquofa vmbilici.nifi q figuu infepa 
rabilc n p2opzic Dcmonftratiuum eft tranflucdia 
buidc cum afptcitur ex opporiro lumta 
caudele vel folis.£ius aute cura cft mtldi 
ficarc co2pus CU3 bac infufione.fr agarici laenno 
electo? 3113.5.1.5.3331'. pulueris ircos 
*3-i.aquc mclltsj.iii.calcfiat aqua a tnrundatuc 
in ea pulucres per diem naturale. Deinde in am o 
ta calefiat totum Diligenter n expzimatura illa 
colatura calida bibatur poft qua Dozmiat eger p 
bozarn Vnam.Dcindc furgat 1 quicfcat aut leuic 
ambulet ictunus vlq> ad labas fcx.tunc ergo fiiat 
datu vnum aque mellis calide 1 poft ipfam p bo 
tam comcdat.0i quis aure abominaretur bunc 
potum pooprer ciuf amaritudine tuc accipiat boc 
clfiuni.fr clfrii indi.3-iii.c1is vfti g.viii.mice 1 
bibatur totum cum.j.ii.aque cafc oiftillationis 
radicum jris. "Renuens autem accipcrc dfi ium 
accipiat has pillulas.fr pulueris radicu mcjcrco tnfohz in aceto per qnincp Dies 7 erfcataru. 3.u 
fuifurtf viui.g.iiit.cns Vfti.g.ii.ligritie anifi Dra 
gaganti ana.§.im'.fo2mentur ptllulecu fncco rof 
7 omnes accipiantur feritatis conditionibus i pze 
cedenti mtnoztrtuo Dictis, Secunda vero inte 
tioin curatione bumslxrme aquofe eft oigcftio 
materie#.? bec tribus inftrumentts fieri poteft * 
■ft>2imu eft vt accipiatur.|.v.aque infufionis ct 
«r rubeos occoctos cum ea 7 cum Duabus radi 
cibus feniculi 7 totidem perrofilini. Secunduj 
rcmeditl eft boc.Bt a que fublimationis radteu ge 
neftre.J. v. Tertium remedium eft Ixtc.lV aque 
milii folis aque apii ana.f.ii.y.mifccqtflibet 
2nm 1 accipiatur calidum cum 5uccaro per tota5 
fepttmanam.Cum ergo erit in fine tpfiue afpicta 
tnr V2ina que fi fuerit in colo2e 7 fubftantta recti 
ficata rcfpectu p2t02is 7 habens fedimen album i 
fundo fedena coniunctum 7 cquale.tunc ftati'5 era 
dicetur cum aliquo oe medicaminibus iam Dicrif 
in euacuarione mino2ariaa.multiplicando 
w? opcrationc3 per ocfim fuperaddendo quarta 
aut quinta p02rion: ad fupzafcrtpta. Eradicata 
traq5 materia rectificetur epar cum vfu huius cd 
fccrtonie rcmper ante ctbu alTumpte. hi trocifcoz 
Dia rodo fpctic# Dtacinamomi ana.5.i.fpodii fub 
ttlilTime cntt.3.i.5uccari fecunde 
7 cum aqua feniculi fiat confectio in rotulis 
D2agmajt, oe gbus vna femper accipiat i princi 
pio cibi. Serta itentto poft minora 
ttonem 7 oigeftionc eradicatione 7 con 
foztationem epatis 7 mcmb202u eft confii 
ptio materiei coniunete.£t Ix>c fieri poteft p2imo 
cum hoc radicum recentium yreos 
7 cu,umeris afinini ana lib.f.fjrinc 020W 7 faba 
rum ana.3 im.olei dc ruta.f.iii.fucci moliti er 
tremicacum lauri.J im.lentoignein caveola fer 
rea coquantur o nnia vfq5 ad fpiffmidtne bonam 
$ calidum applicetur toti ofeo 7 bene circumliget 
Secundu vero remediu ad boc eft t'ftud.B< ma 
fticts (andarace ana.S.ii.ipoqutftidoa.J.i.terre fi 
gdlate ru ie pieparate ana.J.y.a cum fucco rute 
fiat linimentum in moztario.DC quo bis vel ter i 
Die torum 0 cum liniatur 7 bene calidum conrer 
uetur,£t Ixc eft conueniens cura buius loernie ofe 
•l:s quam antiqm yd20cbilon nominabat. Se 
eunda vero p2incipalts ofealts bernic fpettes eft; 
venrofa noniinata.Cuius cauecrterio2ce funt ci 
bi omnes vcntofitatu5 gencratiui. vt funt legula 
onmta lac 7 pifeium vfus 1 b2odialium 
pinguium frequentia 7 cucurbite 7 fructuu 
atfumprio 7 imoderata repletio 7 frequetia come 
ftionis 7 motibus inozdinatis 7 tnconfuetis erer 
citat i fuper cibo 1 mi Ire aque vfus 1 fructuu recc 
tiu 7 deo? frigidor 7 bumido? frequetatio. Si 
gna aute buius Difpofittonis iup2atacta funt i ve 
tofa eminentia vmbilicali.nifi g? i bac gurgulatio 
foztis inuenitur fo2tio2 tamen tcmp02c impulf a 
tionis ventofitatis cum manu facte 7 renrio nota 
bilis in loco reperitur abfq5 pulfatione.Cura aute 
buius Oifporitioms eft vt cum vun plun'bue ma 
la complcrio epatis frigida 7 ficca aut ftcca fantii 
aut frigida tantum vel calida 7 ficca fi equent us 
finr caufa generationis ventofitaru. 3dco in 
tentio cumina pendet ex quattuo2.£t p2tma cfl 
minoiare vcttrofirares itt luperio2ibus memb2t’s 
congregatae a quibus bec egi itudo per colligatia 
«pendet. Secun da eft rcctificatto piedictoiB 
memb20£* Tertia cft menfurare regimen er p 
te abozti 7 poruii: Quarta eft confumere vento 
litares iam in ofeo perceptas < £t p2ima quide 
intentio perficitur tribus inftrumctis. Piimu 
eft tor.Bf cimini anifi cami feniculi ameos carda 
momi ma.ana.,rto.i.ic.rurc ana.tto.i.y:coquan£ t 
Ub.iii.aquc vfq5 ad conrump*ione medietatis eti 
jus DccoJtioms.TW lib. i.olei dc ruta olei oe lauro 
ana.f.i.y.falis indi falis geme ana.3.y.$uccari ni 
bci.f«i.y.mifcc 7 fiat cliflere.quod omni oie applt 
cetur. Secundum vero remedium eft boc.Tk ra 
dicum artanire colloquintide bermodatilo? ana, 
5.t.falis indi.Ji.feminis lauri 
9.it.mellis bene cocti lib.i.fiant fuppofitozia lon 
girudisoigitianularie.Dequibusomm Oie pofl 
02tum folia a per ouas bozas ante cenam accipi 
at vnum. Xerttum remedium e bOc.Bt cozticii 
faba? 7 lentium excozticm? ana.tfc.ii.milti ex 
cozticm 7 furfuris ana fcutellas ouas cimini a k 
minia rute ana.to.i. $ .calefiant omnia in fundo 
ealdariole fuper carbonibus ignitis 7 ponantur i 
magno facculo totum ventrem abiete ter vel qua 
ter in die. Secunda vero rectificationis meni' 
bios intentio completur p:r ouo tnftrumeta *» 
Ibzimfi cft omni mane p:r fepte bozas pofl 
cenam merridati cum.f.ii.aq 
oecoctionts rute recentis calefacte 7 cft mcdicame 
oiuinii in educendo ventoritates et abfeindendo 
malam completionem generattuam emi. Se 
eundum vero inftrumentum 7 foztius illo eft. vt 
omni nocte pzcdicta lx>2a accipiar patienf pilfa$r 
fiant er fpetiebus cllcctuarii t5 bacctf lau 
rt cum fucco rute 7 eligatur illud quod fcrtbitf ab 
3uice y°canb.fna pa in ‘Rica p2op2ic.QuoJcfq$ 
aute hos ouozmn accipiatur erigit vt patiens po 
ftea abftineat ab omni cibo faltem per bo2as tref 
Tertia vero Ipctialis intentio herme vetofe pe 
det er rectificatione fer rerum non naturaliu. ab 
ftineat ergo ab omnibus abis multiplicaturis ve 
tofitatum fecundum completionem 7 materiam, 
quos paulo ante memo2ta pzeteriit nume2ando 
caufas pzimitiuas.Sub genere bo$2 etiam conti 
nentur omnes paftiles cibi ? lacticinia 7 panis nb 
fermentatus vel ajimus aut male coctus 7 vinum 
Dulce 7 pzopzie velut marcbianu anebonitanum 
7 tubera 7 fungi omnes 7 cevcbzu 7 meduile atali 
um. fimtetur commo2ari etiam in aere frigido % 
caliginofo 7 in locis terre 7 ocflurtbus aqua£ vici 
nts.et verari accidentibus anime p que vetaemes 
7 velor ponitur motus in bumoztbuf 7 fpiritibuf 
ell buic egro valde no.iutl.Dc quantitate vero ci 
7 exercitio poft cos iam Dictum eft.Somnus 
etiam pzolirus Valde per quem velut fulfocatus d 
linetur inatue caloz euitari oeber* Quarta p2t 
cipalis intentio eft confumptio ventofitatum que 
iam in ofeo congregate funt.*? bec quidem perfici 
tur conuementer tribus prt 
mu eft.Bt aque cineris fitulum vnu5 fultas viui 
cob5bagnei eft in rei veritate 
maius cardamomu a vulgo nominatum meiege 
te ana.f J.terantur omnia 7 buliant in pzcdicta 
aqua vfq5 ad confumptionc5 tertie partes. t'n bac 
igttur aquam bene calidam tfundan ur fpogie no 
ue 1 mediocriter calide apponantur toti orco faltf 
K Oie qttuozvf quinqj \\l ia viabas. Sccudu vero inflrumentu efl vt carmtn etnr vetofitas <H 
bis que fuperius tacta funt. Xcrttum ed frequef 
appofino aut co2nuii non parui oztTtrit 
3nueui tamen ego venrofas ereas magis in boc 
operantes ad carminandi! ventofitates vitreaf 
Xertia vero accidens 0 'eo ed qui 
bum 32ofam nominant fapientes. a licet bec ab oi 
materia bumo2ali fieri porfit\rari(Time tamen a 
colerica fit materia cui repurgat itrinfece motna 
rectus oeo2fum. Secundo etiam bcc oifpofitio 
raro fit a materia colerica non apodcmanre licet 
ab ca fiat apodema Ou£ 'kiens ab Xluicc.oictum 
23a tertii tractatu 20 ca° p0.1bod ipfum aurea; adi 
buc raro fit hernia bumozalts a fangutne faltem 
per paulatinam cogedioncm.p2opterea quia ma 
la complerio calida magis ed caura panlarini tra 
ctus fanguinis ad locum in quo ed.JEr fi contige 
ret in oreo reperiri malam complcrionc frigtda5 
tunc fozrafTis illa rectificarctur per aduentu fan 
gufnff paulatinum qui recriftcarct illam.Si ergo 
bec bernia faugainea rcpcritur ed per viam tfflu 
rus a fiiperio2ibus membzts cucniens vt contin 
gere polfec in creticis traiifnrntationibus egrim 
dinum in pcrcnlTis verberatis 
a ab alto cadentibus a marime cum comp2dfione 
facta ruper nates. £t frequenter contingit p20pc 
tranf.ationc fangumis ab cppillationibus vf apo 
dematibna fanguincis epatis a renum. £t 4* 
fterum bcc contingit p20prcr fo2tem com 
pzeffionem in bmnerts a f pina t02ta a comp2efTa 
Vt p02rantibus l>onera grauia Valde contingit. i 
£r quinto adbuc contingere poted pnprer foi 
tem oidenfione in lumbis interio2ibusfacta3. vt 
contingit frequenter tendetibus balidas a .ppzic 
fo2tes.tunc ergo aduentente foztt fluctuatione fs 
guiuts tn cbili a in arteria ocfccndcntibus non e 
mirabile hanc berniam fanguine.im fepe reperiri 
Quod autem vt tn pluribus contingit cd.q’ ofeu 
intumefeit er materia flcgmatica ibi congemra t 
p2opttlfa.Caura Duritiei a multa materia e 
uenientis a figna cius infra oiccntur.Caufa vero 
a Tigna bernte colerice bic oimittuntur. cum ego 
neq5 eam vid babeam tcdtmontu5 cius 
ab 3uct02ibu3 tlludribue.Caure vo 
generatiue bernie fanguinee erteriozes a tnterto 
2es nonnulle tacte funt.Materiales vo caure mf 
tiplicatiue fanguinis funtctbi calidi a bumtdi 
plerioneflurtbiles fubdantia a fapo2C Dulces. Sf 
gnaverobuiusDtfpofitionisfimt.tenfio notabit 
iti loco.Secundu5 caltdiras a bumidttas tactu p 
ccpte.Iertium ed rubedo parriu. Quarti! ed pul 
fatfo in pzedictis locis. Cum ergo bec figna com 
p2eben 3 fuerint co2po2is notabile plenitudinej 
repze entarta datim floborometur bafilica fubcu 
bito.aut vena media in medio curuarure interio 
2ts bzacbti ittuettfa.a educantur fanguinis.f.iiii 
vd.v.fccimdum intentionem pzefenris medici« 
Sequenti vero mane imediate foluarur venf 015 
boc compo ito.1V aque Decoctionis fructuum De 
fmptioe XDcfuc.J.iii.reubarbari cllecri3.it. fpi 
ce nardi.g.iiu.Diapzunis ftmpltcis.J.y. miscet 
fardee cibum bo2io vero eadem applicet? 
boc empladru.Bi folatri rcccntf aut ficcifi fuerit 
byems felior plantoginis ana.J.ii.le 
tium coctarum tn aceto Itb.i.farine ozdct.J.v.ofi 
ro. 5'iiiUwt empladrii occoctj pzedictis tn fimul 
lento igne a applicetur vt fu pia bfa in Die. Ztt 
tta vero oie feqnenri natibua buius viri applicet: 
mc ventose cum fcarificatione boza q minus mo 
ledaturegcr a educantur fanguiuis. j.tt.vcl .fti. 
*RecttFtc:tur autem regimen in firi cu5 infrigida 
tibus a ericeantibus Vt agreda gelatina granatis 
a firrulibus.£t vina bibat pjuciferu 7 ponticu n 
£t nota cp bcc fpeties bernie valde facile curatur 
ima a puma oie vfq5 ad quarta vel fepiima Oif5 
fi medicus non ed vo ofeat 
bernia frequenter contingit in Iris qui frequetanc 
coitum a pzopite fuper naufeatiua facietate. £e 
fcdentibus fuper lapidem a fedibus frigidis. £t 
potcfl etiam accidere licet tamen raro ex tra 'mu 
tatione aliarum egrirudinum vt conti 
gere potcfl in empimate a cacefia in ydzapfi car 
nora.velut ctia in coTica flegmatica.licct Ix>c raro 
contingat.quonia egritu jtnu5 materie 
non feruantur ad vn ca erpulfion:. 11cq5 etiam 
adeo violente fune Vt moneant virtutem velxme 
ter i Velociter ad etpulfioncm fui.quod cft necelTa 
rtum tn omni crifi.qaoma crifis ed velor a vebe 
mens matus mo2bi a nature quo infirmus Dedit 
ctrur ad Vitam vel ad moztcm aftbzifmo? za co 
mento fermonis illius. Qtubufcunq5 crifis fit et 
cetf berm'33 
flegmattca ipra percipietur. fbeimo ,ppter frl 
gtditatcm in parte perceptam. Secundo jpp€ 
lenitiem magnam ibidem inucutam. Xcrt-o p 
remanentiam fouee Diu in loco a compumete oi 
gi>o facte.quod non contingit in aquofa vei veto 
fap2eiictis. Quartopcrncgationcm tranflu 
centie memb2t.quod erat tnfcparabtlc vcnrofe. 
Quinto a vltimo per conrtnua3 firione emine 
tie in parte.IDateria enim flcgmatica in frigidi 
rate a vifco'itate fuis non feparatur a parte egra 
Cognira ergo bac oifpofttionc curanda erit qttuo 
intentionibus, fbzima cfl per frequentata cua 
cuatione partialem materiei flegmarice 
dentts que mucilaginofa ed.£r bcc quidem medi 
cina efl rectificatio turbitb fecundu bunc modum 
V* turbitb elccct.3.ii.55.3.t.3uccari albi ad podus 
omntu.oe baomedicina cu5aqua abfinrbii calida 
eger omni 4* oie in auro2a accipiatg i. Sccii 
da intentio efl Digedio a bec qutdc per 
ficitnr per boc aque mcllilfe aque be 
tontee a abfintbii ana.J.i.y.accipiatur looc totum 
calidum cum. in auro2a oiebue inter 
medtie pzcdicto euacuariuo.Sr fi volueris looc oi 
gedtuum cfticattus reddcre.addc fibi aceti fquiV 
It tici.J.i.a non decipiet te. Xert ta intentio com 
pletur per rectificationcm mcmbzo2U3 in quibus 
flegma generatur.St illud quidem conuemcnrcr 
fiet oando in potu omni manc.j.i.ririace and20 
maci f crmrntatc.quc tranfiucrit cratem oece3 an 
iios.cum.5 ii.aque allari calefacte. Quarta vo 
Intentio efl comunctaruro vltimata cb 
fumptio a bec quidem fieri potcfl p;r localia fu pe 
rius app20p2t'ata in herma aquo'a tam vmbilica 
li tp ofealt pzopter que recurre fupcriue.Scio aut 
ego looc compofitum effe infallibile. ‘Bcfandarace 
f.ii.farcocoile rubee.J.i.cincris d piris fabarum 
vd viris lib.t.pulueris condi i lib./.a 
ceti fquiUmci.J.ii.buliant omnia cum aqua capi 
tellt tertia vfq5 ad fpiiTirudinc5 a empladrcrur er 
cis caris ofeum a videbis mirabilia a capi vero fequftnr Declarandum efle quartam fpriie bernfc 
0 ealisqucotctrurcarnofa. "bec quidem accidere 
poteff er multitudine fangmms Vnctuori in com 
plerionc fatis laudabilis in que agit virtus nutri 
riua magnam partem eius tranfmutando 7 
gulando in carnofitatem. Calidtras igitur mag* 
t cfficulo? 't attrahendo apponendo 7 Vniendofl 
gmnem.eff caufa augmenti buius carnofiratis. qj 
quidem augmentata Debilitat Debilita 
te que cft cl vt ?ubrequeter generetur carnofitas 
illaudabilis que tamen in pzinctptogencratiomf 
eiue fuit laudabtlioz.*bec igitur carnofitas cog* 
fetrur primo per abfentiam oolozis i loco. Se 
eundo per caliditatem licet tamen remifam ref 
pectu eius que percipitur in carnofitate abfolutc 
laudabili. Xerrio per rubozem partis ertenfe. 
Quarto per folidttatem qttafi conftmtlem foli 
ditari laudabilis camis. Quinto per augmetu 
etue velor. in tantum q> crefctr quandoq5 quanti 
tari capitis humant conftmtlts. Cuius quidc cae 
eTictens a materialis tam Declarate funt. locus 
aurem augmenti cius eft fubftanria orcf.Caufe vo 
erreriozes ad buius generarionem conuenicntes 
funt Omnes er parte rerum non mmraltum que 
calidiraff augmentum a bumidttatts efficiunt a f 
ponunt caliditarem a bumtdifatem fanguineam 
7 pinguem .velut funt cibi omnes abfolute Dictt.- 
aur cibi medicinales mulrt fanguinis generatiui 
vt funt laudabiles carnes vitelli ouoznm bzodta 
Ita p nguia vinum Dulce vfus Dactilo? *? 5uccari 
v condtrozum er eo 1 riifimtlta.Cogmta ergo bac 
Dtfpofitione ipfa a pztnctpto vrq5 ad pzima ptem 
augmenti facile curari poteff. 'Dztmo appltcs 
do flobotomiam baftltre 7 vene comunis 
tam. Secundo Diff rabendo fangutnem ad emo 
zoidaf aperiendo eas cum fricatione er felle tauri 
aut er aqua Dccorrionts fulfuris viut. 3n tertio 
vero applicando perfepe ventofee natibus carno 
lis pirribus infertozibus corarum a crurium: 
Quano perficitur buius cura cum regimte er 
parte cibo? 1 potuu5 frigiditate a ftccffate fua cb 
trartanttum generationi *? augmento fanguinis. 
Quinto tre? curatur bec ntfpcftrto cum appli 
cationc linimenrcn: a repercufiuozti 
cum ericcattone notabili •< ffipticitare. velut c em 
plaffru n looc.*Be granos lentis folatri rofa? folio 
2um plantaginis ana lib.ifai ine ozdei 
bumtna ouo? numero tria.coquantur omnia i aq 
cum 4a parte aceti n addita farina fiat empJaff? 
1 tepidum applicetur ofeo rori per vel fer 
Dies.Cum autem bec egritudo pcnranftuerit te 
pus p2tme partis augmentt vfis valde Difficilis 
redditur cius curatio n p20pztc quando pcrucne 
rit vfq5 ad medium ffatue inclufiue. tunc ergo ,p 
pter augmentum mirabile eius inrantum Debili 
tara eff virtus q non poteff regere medicinas lo 
cales fufftetenter ericcattuaa. £riam rcperaifftue 
medicine boc tempoze non5funt neecffaric eo quia 
m: tcria tota fluxit 1 tam egritudo rraftutt ad au 
gmentumdmo eflaugmcntata qnnagts fieri pot 
*butc mam egritudint pazum aut mbtl conferut 
medicine Dtgefftue a euacuattue pzcpt t pzedcaf 
tau as quare localibus medtcime non op02tet m 
fiffereqznonconferuntettam folum calcfaciedo 
refoluedo nt enecando, f mo opozrct eas dte cauffi 
cassaro 7 panlatine applicatas.vt fuccdliue oif 
potiant magntTfcafas parfee o rci £go enim fant 
Diu laboziiui cum altcrartute pzcdtctte i bac egri 
tudmc tu 3obanne fre.2fnronii apotbccarii ab an 
gcto.z°tn nobili viro Domino Bantino bzagadtno 
jg in t>aulo dc ruffica.Cuiufl bct quo? bcrnia cl 
nofa tranfccnderat qua'i quantitatem bumani ca 
pitts.Uana fuerunt inffrumeta omnia mbtl 
<5 Vtrifq3 bo? \fq5 ad banc Diem viucntiu cura? 
perfeci fecundum bunc modum. 3gitur pzemtfffs 
vribuseuacuariombusi particularibus materie 
rum quae eratoubitabile poffc fluere ad partteu 
lam patientem applicui Itoc repcrcufftuu5 in fgui 
ttibue a ctrainffattbue partibue fupcrioztbuf ofei 
V< boli armeni.jj.ii.tare figillarc amili,ana .J.u 
farine volatilis molcndtm.it. f/andarace maffi 
cie cum fucco ro.ftat linimentum i mo 
tario plumbeo cum fuo piffello a apponatur omni 
Die bie.lbofl boc adhibui boc compofii 015. *&fapo 
itis nigri.5. ti.aurt pigmenti, f i.j\fulfuris viut, 5 
.cal anti omnia 
in m02tarto cum aqua falis armoniaci.boc igitur 
cauterium* applicetur tferiozi parti ofei Vt factae 
efcaram amplitudinis vnius oucati a non 
fatur Vitra bozam. ne fiat efcara pzofunda per 
tingens ad vafa inuolura vel advenae 1 arteriae 
ibidem eriftentee. periculum 011(5 dTet fpalmi aut 
f moderate emo2ofagie fupTuenicnrtum.Cum at 
facta fuerit efcara pzocedatur ad mollificarione5 
cum affungia a butiro recentibuf vfq5 ad cafu eiuf 
Iboflif ergo oepobta fuerit efcara p20ccdatur ad 
curationem cum applicatione vnguenti Venerie 
Dicti apfo? Defcript ab 3ui j°cano\fuma pa tra 
ctatu De vngucntte.lOO: entm eliquat 1 eonfumit 
carnee conuenteuter.detnde iterum applicet cau 
fticum pzedictum fupcrto2tbue inrermedite et la 
tcralibue partibue ofei tantum q in ofeo fiant 
kx vel octo rupture in otuerfis locis Vt conuenten 
ter pofintappltcari medicamina ccnbmtpriua 
omnem o fferentiam politionis loct.omm tamen 
3a aut 4a oie femcl liniendo partes vlccratas c« 
aqua za capttelli.Cum ergo p r bec Videris confti 
ptym effe carnofitatem quod apparet cx rcductce 
ofei ad pziffinam magmrudinem.quod rame non 
ftrin fparto bzcuiozi vnius aut medii anni tue ,p 
ceic cum conroltdanttbus.quo? magua copia ab 
auctoztbna bine inde perlegttur.Sts tamen t bac 
Di'poftrione curanda folers 1 attentue.£go entm 
propter multitudinem 1 foztttudtncm 
concomitantium hanc oifpoftrionem otfpofui oe 
inceps banc egi itudinem nonptractarc.vnd mul 
tos qui pemenerunt ad me renunciaui <1 labozcj 
fugiens n pzemti paruttatem. loec de Ixrnia car 
nofa oicta fufficiant <i ceti. Quinta iterum repe 
ritur fpettes ofealis berntequcoicitur varteofa • 
n efl eius in fuperfitie ofei apparet ml 
fitudo vena? 7 arterta? cum ertcnftonc magna 
inuoluente totum ofeum dtcut vitte inuolrir 
bozi.n pzopterea Vitis nominatur bec egritudo 
ab italtcis ficut tpfa a greets v*rir nominita efl, 
autem caufa materialis buius fanguiuis me 
lancolicue a membzts fupertozibue effufue paula 
tine vt in pluribus.'? quandoq' per ocflurum 1 $ 
pzie in creticis tranfmutattombus materie? egri 
tudinum melancolicarum.aut quandcq3 cdtinstt 
fplcnem elte Debilem in attrahendo mcl.mcoli.mi 
ab eparc. et epar effe ocbtle in cxpcllccido meliaj ad fplenem vt pnrio2 exciatur fangma.Caufe at 
ecreriozca multiplicantes fanguinem meficu fiit 
fortes paffiones anime contrtftatce a crcrcitia ex 
cdlcutia a vfua rerum adbuftione rua tranfmutan 
tiitm rangutnem in meFia^. St potua vim' nigri 
groffi a pontici a multns mcFico? cibos vfua. ve 
lut eft caro antiquonim animalium a falfamcnra 
omnia.a vfua fabarum a lentium, imo a legurni' 
num omnium a p2op2ie CU5 agrcfta arantiia gra 
natis a aceto acri a quibuf omnino abftincre Debe 
anttimentea bac egritudinem u labozantcsea. 
3taq5 cum cognoucris banc Difpcfitionc5 per ma 
gnitudinem a renftonem a vena? cnm 
fptffttudine fanguinia contenti tn eia..'Regat oio 
eger regimine pofiro tn pzecedenti imediare ca** 
Quanrum ad prima fam a tertiam a quarta ite 
tionem. Quinra autem intentio pzocedendi cu 
caufttciaboc oio Dimittatur. Sed applicet ei em 
plaftrii 0: mucillaginibu3 a p20p2te vigo2atum 
cu gtlmt3 quattuo2 V3 op 'oponaco ferapino bdel 
lio a armoui ic o. Sr nota fpetiale tnftrumcnrum t 
bac varicofa Dtfpo itione eft applicatio aque fulfu 
ree a p ilrtne a enee i qua fepe eger faciat encarif 
ma. 3ntentio enim in bac Difpofttione oebet die 
complicata er applicatione refoluenttum cxiccan 
tium a lenientium fed ralium 
aque er bia virtutibus operantur.igitur funt cou 
uenicnres. Srtende tamc q> ioec Dirpolitio no niff 
cum magna Difficultate a tepozie p2olixitate cu 
racur.a p2op2ic cum fuerit in ferm'9 Dci qui vtil 
tur cibia grolfis adurenttbua a meficis a ccri. Sil 
autem itertu; fevra fpefiee bernie ab onmibua au 
crozibua pofira.qua Jluice.nominat burie z2acer 
tii ca° 20 a eft verbum arabicum. cuiua crpo ad 
bifcnou bene inotuir mtloi* p20uenit aute Ioec Dif 
pofiuo a melico fanguine multiplicato non foluj 
in ofeo.fed etiam in fubftantia refttculi.ita vt ml 
rabilftcr intumefeant partes vt eft videre ante fo 
2C8 St fi quidem ifte tumo2eriftat tanto 
miguitudinis.Vf tranfcendat menfuram nlfi tn 
Dtuiduo bumane fpetict pofem cum Duritie tefide 
nigredincfrigiditatevcloemcnribna in memb20 
ab p jftulia 1 co22uptionibu3 tunc illa eft Difpa 
elefantica a fapientibua nominara.Si autem ert 
ftant cum ea puftule Dure a co22uptc. tunc nomia 
tur talia Difpo itio lepra elefantica vel clefangio 
fa Cum aurem in bac Difpofirionc tumo2 appeat 
pzcdktns non valde m ignus cum fignia fup2ata 
ctie. Ioec 1 ft que pzop2te dicitur loernia dura ofea 
lis. St ego vidi virum qui ia p02tam't Difpoftiio 
nem pluribus cy annis.rrr. Cu5 ergo peruenaut 
bec D fpofitio ad ftatum a confirmationem. tunc 
curanda cft cura apoftematum Duros fecundum 
bas intentiones. St p2inia cft fubrrabo 
re materias melicas fi fucrinr i venis 1 p2op2t'e 
in fplcne abundantes flob:tornando bafilica5 fub 
cubito fin ftri inueutam. ocindc fcqucnrl 
aut tertia Die foluere ventrem 013.5.11». 'katarri 
ci imperialia Dcfcripti a Hicolaotn antidorarto 
cum aqua viof.aut calida obferuado poli 
ipfam regulas in aliis cuacuartondoua ocfcnpraa 
in cura rupaginie vmbili alia. Secunda inten 
tio cft vt Digeratur materia cum boc compofito« 
V< aque n farfare ana. J.i. firupf 
De co2ttcibus tetum calidum 
Kctpijc in m 02a per fer vel octo cuce* X ertia 
vero tunc furgit intentio eradicandimaterfam 
n p20pu'e cu.n boc compoftto.Bt cpitbimi cretcn 
fie.5.t'.laptdta I35UU pzcparati. 3 J. caftie fiftule 
extracte De canna cum aqua violari J .mifce et 
totum in auroza accipiatur feruati3 rcgulie fupa 
pofitia in aiTumpttonc farmaco?. Quarta intc 
tto eft materiei cootuncrc confumptio-u tam qui' 
dem bec fieri oebetcum intentione rcuoluttonie 
a mollificante ad refolucna medicamen a ecouer 
fo.Quo rea tante Duritiei refoiui pciTet abf5 mol 
lif icatione. St bec quidem clare legi pollet 4a pz£ 
mi ca* zy° a 5a quarti tractatu z° ca° c5 cura fcpbi 
roa a t'40 ter aptentice ca° dc cura fdirofis.dcaque 
fingulo mane a ante cenam fiat egro femicupium 
in aqua oecoctionia radicum altee granozum fifa 
mi fenugreci a fedini ana.Deinde pofteiua ericca 
tio nem liniatur me nbzum cum oico De fifamo a 
amigdar.DuLa bdellio Dilfolutta inuicc5 a calidia 
appofttia ofeo cum lana fuccida Diligenter calcfa 
cta.a ita pzoeedatur per feprimanam vnam.Se 
quenti tero feptimana fiat fcmicupiu5 in aqua c< 
neria in qua modtcu n, bulicrint camomtlla a fcu 
grccum.Deinde memb20 fupponatur lx>c 
ftrum.ft radicum fcrofularie vel berbe mauri 
ncapolitano3 radicum b2tomc.ana lib.f.mclltta 
tt camomtlle fc.aneti affari an3.5J.farine 02obi 
J.it.fimilc m 
aqua radices vfq5 ad mollificationem tpfarum .6 
i -de terantur fabtililTime a fiat cmplaftrum ex q* 
calido actu ofeum tnuoluatur vfq3 ad inguina, et 
bene adloercnt} ligetur per alfo fepctmana.dtaque 
tu-tc ftatreuolurio ad applicationem molliftcand 
3a feptimana a de ipia ad refoluena ct econucrfo 
vi‘q3 ad complementum curarionia fuperaddedo 
tame quod vctle cft omni feptimana. a neceiTanu 
cld foluere intrem cum clectuario otafene acccp 
to cum aqua lactia capzini calida, “bec in fuma cft 
Ouri apoftematis ca nomea curatio a cetf. 3a vo 
Vlttmo neceiTarium efl memozare bernia o'cale5 
iuteftinalemueft eiua intentio 51'rbi aut yltonta 
Dcfccnftis ad inguina aut monoculipzopzie.quia 
non cft ita ligatum vel fubftentatum in parte fua 
infertoat.lDuma autem oefccnfua caufe oue funt 
p2ittctpalca.vna eft Dillatatio vel relaxatio Didi 
mi a eft tnferi'02 para fifac inteftinos. Sccild a 
vero eft ruptura illius fifac vel Didimi. qua$2 aba 
ru caufe poTenr die multe.V5 rcmolitio relaxatio 
ipfiua a mulcitudincflcgmatia aquofi a mucilagi 
nofi facta* Sccuda vero poteft etfe fo2tia Difte 
fio a ventofitatibua a multitudine fccii3 indurata 
rum p20u:niena. Xerria poteft die foztia Diftc 
fio facta tempo2C coitus a frequetari. Quarta 
poteft ellc paobibifio cxitue fp rmatia cum mfri 
plicatum fuerit ad ipfum infurgtt appetitus eicic 
di illud.a p2opzie contingit bia qut faciunt muli 
crea fuperafccndcrc coa. Quiu caufa poteft ee 
nocumentum in anbcliru pzoucmcns in ptrando 
tuc cni roag fit copzcffio a tracrua Dtafragmana 
ad infradiue fit p2opter attractione vioicta aerif 
fiu: fit quia in tali nocumento anbclima aer vapo 
zea a fumi calefiunt.crgo rarefiunt, fed cozpoi$ 
talia rarefacta occupant I0CU5 maiozc p2iua. 
ergo ad illa fequitur vehemens cop-ciTto aoiftcn 
fio inteftino? a fifac.a loee cft caura veri icana p20 
blcma p20prer quid in babcnribue bernia inrcftf 
nalem a vento:am tcmp.ze retentioni anbdiiuf fuperetcrefctt tomo2.qut decrefcft cum cxpfratS 
fit.3lie vero caufe interiozes fere omnes ad iftaf 
reducuntur .collige bas caufas quantum ad aliqd 
caru? 22a tertii ca° 20 tectu Diffidi a occulto. M 
buc ite? erterio2es caufe buic loco adducanf qs 
tetigi fuperius.TDec enim egritudo frequenter ac 
cidit ab eis.a pzop2te po2tantibus bonera mag3 
fuper fpondilibus remi5 a caude. £t bts etia q ti 
dunt balift.is a fic dc aliis.focc in fuma comp2€- 
bendnnt materia Ixrnie ofealis iteftinalis. quo? 
etiam Declaratio fupplert Debet ex bis que oecL* 
rata funt in rupagine vmbtltcali.a tu comple a cb 
necte fermones illos cum iftis a habebis cdpleme 
tum. itaq5ct*m apparuerit Ixc egritudo ex oefce 
fu 3trbf duo2u intcflinozu5.V5 yleonis a monocft 
Dd cenfu. tunc eius cura feptem perficietun inten 
ttonibus nonleui Uboze colligendisab mtozi 
bus quantuncunq3 fuerint ilinftriozes. £t p2t 
ma quidem intentio eft conatus reductionis inte 
fttno?. Secundavero eft fedatio Dolo2is inde 
pzou mientis. Xertia eft Diftractio materiernj 
p2opter Dolozein fluctuantium ad loca. Quar 
ta eft pzobibitio rdterati Defcenfus pzcdictozvtj 
membzozum. Quinta eft recta curatio per cb 
folidacionem partium que laxare a erupte funt 
Sexta vero eft modus a Doctrina incidendi et 
V2endi partes per quas DtDtmus ad ofetiro oefce 
dit. Septima a vltima eft procuratio egri ab 
euentu recidiue egritudims. 1>2ima ttaq5 inte 
ti0 multis ingentiscomplemr.Cum eni inteftina 
iam notabiliter fuerint in ofeo recepta. t*2tm5 
ingenium eft vt cum manu fiat comp2effio in ife 
riozi parte ofei fuperafcendedo faciliter vfq5 ad 
inguemleuirer etiam conftrmgendo ofeufr Ita % 
inteftina a 5irbus ad locu5 reuertantur naturale* 
Si autem per bunc modum non ingrediatur tnc 
eger manu pzopzie o eum comp2tmat ad fuperio 
23 leuibus a frequentati impulliombus. frequeter 
etiam per anlxlttum expirando. Xertium inge 
ntum eft vt accipiatur ventofa magna.a etia ma 
gm'02tfmi a bene ignita apllicetnr fuper inguie 
a Diu ibi conreruetur. Quartum ingeniui! e vt 
accipiatnr femella lignea amplitudinis tante vt 
imbibat lateraliter ofeum a vfq3 ad mediu eins 
a cum ea frequentata fiat eleuarto a impulfio ofei 
ad fupert02a, Quintu a vltirnu eft vt 
ftat cozpozis tranfpofitio ita vt caput fit tnferiuf 
a pedes ad celnm eleuati.fic enim eft canon cura 
tioms egritudtnum qua? eft peccatum in fitu vt 
colligitur tertio tegni De curationibus egrttndi 
nu3 in fitu euenientium. “bec oe intentione pzia 
X>20 fecunda vero intentione pzemtttenduj e 
p2imoq? D0I02 tn bac pzouenit extefiuus 
pzopter vento'itarem foluentem continuitate Di 
dimi vt patuit in Declaratione bernie vetofe. aut 
2* fit a augetur ibi 00I02 pzopter multitudinem 
materie? bnmo2alium vt patnit fuperius i her- 
nia bumo2ofa. Xertto iterum contingere pdrefl 
dolo2 grauatiuirs valde.a boc quado contingerit 
inteftina oefcendtffe a feces in eis induratas rma 
nere.quecum vcnrofitatibus non habentibus ref 
piraculum Debitu imoderaros efficiunt Ooio2es a 
grauatiuos.ac fi ofeum a venter trahantur tferiuf 
3n bmus quidem Dtfpofittotii3 cura multu timo 
zofa multa ingenia neceffaria funt a inftrumenta 
&P2MJU3 quidem eft adminiftratio cltftens 
facti eam decoctione feminte lini femigreef a gra 
noiil ftfami C115 multa quantitate olei 1 buttri re 
centium. Secundu Vero cliflere a fo2tiue illo c 
vt accipiatur lib.y.bzodit pulli a tantunde tf olo 
fifamtno a cum. J. f.falts geme eger 
Xerttu5 a anodinu 1 moUiftcatiuu eft fiat ex 
vitio otilci butiro oleo amtgdala? oul.cnm. f »y. 
benedicte fimplfcis*£go vero confueui apponere 
oleum oliua? recens Dua? cum:J.?.falt0 
geme. Secundum pzincipale ingeniuj eft Ixx: 
Et fe.Oozclle.J.ii.granozU) fifami fenugreci fe.li 
tti ana.f.i:radicu al.a altee ana.4o.fit. ani 
fi cimtni fe.anett ana*43.t«|.camomtlle. 
bdelii mollis a fubalbidi.J.i.coquantur omnia in 
quatruo2 fttulis aque vfq5 ad confumpttone itit 
partf.a in hanc Decoctionem infundantur magne 
Ipongte inuoluentes totum oreum ad tguina 
n fumen.a frequenter applicati eis fiat tmpulfio et 
ligatura ofei ad fuperio2a.Cum ergofatigatuffu 
erit eger.tunc fuper ofeo applicetur bocemplaft? 
quod bene fubflentatum ad fuperio2a cofuet ofeu 
Qpoztet autem Ixc omnia femper conferuan et 
apponi membzo ne pzolongetur egritudo. tla p 
pter putrefactione5 fecum in ofeo comuntcata C02 
di a nobilibus mcbzis contingit vt in pluribus e 
grum mo2i a 4avfq5 ad icpcima.Toec De intetibe 
2a.Defcrtptto compofiti.Bt galla? cupzeffi.J. ii. 
f arine volatilis molendint.f .ut.puluerts radicu5 
confolide ma.a pifciuj.t.y. 
Dragaganti gumi' arabtei mumie fpocfiC ana.J.y* 
fan.Dza.fapini terre ftgiir.boli armeni ana.5. v.J 
coquantur farine in Duabus partibus aque a ftta 
fjarte aceti nigri vfq5 ad bonam fpiffitudine cum 
«fftcicnti quantitate cere a additi pulueribns fiat 
emplaftrt!. Xertia intentio que eft materierum 
Diftractto ne ad memb? patiens p202umpat ml 
ttpliciter completur. 1>zimo quiefe CU5 clifteribue 
p2etactis. Secundo Vero cum appofitione ven 
tofe fapzatacte. Xertio cum ligaturis a fricatio 
tttbtie a genu inferius factis. Quarto cum veto 
fis appofitts in carnofte partibus itert02ibu8 co 
xarum 1 crurium pzopziei natibus etiam appU 
cate.Xales Ventofe multum conferunt a fine (cari 
ficatione. Quinto ite? fit materie? Diflractto 
cum flobotomia bafilice vel mediane, a fi Videris 
tpfam opozfunam conueniens eft incipere ab ea * 
£t ferto iterum diuertitur materia cii vomitu 
imo eft actus adeo familiarif buic oifpofitioni # 
raro fit fine eo a pzopzic quando hernia eft mag 
a foztiSi Ultimo iterum Diuertitur materia p 
uocando menftrua in muliere a emozoidae i viro 
£t Ixc oe intentione 3a. tlunc autem opo2tet 
parumper ampliare fermone in enunciando rege 
men p2obibitiuu5 reiterantis Defcenfus inteftino 
zum ad ofeum.a erit bec intentio complectens p 
te kxte a fcptime intentioml. 2Duitipiicttcr ac 
a fapientibus pzouifum eft ne aliquis incidat bac 
Igritudine ant recidtua fiat in eo qui iam fuerat 
moleftatus ab ea. £t p2imus quidem 
indendi eft per fubtractionem materie? que funt 
caufe ventofitatum impellentium aaquoiiratj lu 
b2ifirant| inteftina a vias oefcenfus.ftat ante bec 
fubcraccio cum euacuantibus materias illas fepe 
iteratis educetibus materia flegmattea muctlla 
ginofam a aquofam.Xaliter enim curantur egri 
tudines cronice cum earum materie nonferuenf ad vmclmdmb ftias vel tres euaaiatfones* 
quozum inflrumento? apparuit fupza Defcriptio 
1 in medicina De turbit ad qua recurre.£t fi egrl 
abominaretur pulue? affumprioncm.tunc.Bt pul 
pe coloquitide.a.i.furbit al.leuis arundinei 7 nd 
nodofi nec varii 7 moli. 53.3 
na3.i.fozmentur ptllule ex omm’.;.vf.cu yera lo 
goiton 7 cum eis eger omni ;* vel 4* mane in au 
roza fu ttac tres bibendo pofl aqne fubli- 
mattonis radicum yrts cum ajuccaro calefacte.bec 
enim medicina multum aduerfatur omnibus fle 
gmaticisegritudtntbus. Secundu pzincipale 
inflrumenrum efl Diuerfto taltum .*? p 
pzie per vias vztnc. 7 licet fingularia 
oefcriptafuerintremedia Diuerfionts materiem 
tn intentione pzccedente iflam.tamen efficit ops 
tionem mirabilem huius aque fii 
blimattonisradicumgeitcflre rubee tinctozum 
7 apii ana.f.i.y.mifce •? tetum calidum accipiaf 
quod pofl mrdiate aut ante tpfii Deglutiat pilfas 
tres ex pulttere milii folts factas cu fucco 
apti, rerttum vero inflrumentu pzeferuatiuu 
efl vfus adequanttum flegmaticas matenae 7 ftT 
cas per Diucrientium. £r licet 
a fapiettbus fint porita medicamina, tria tamen 
bic ponam De foetialibus mihi. £t p2imu gdc 
efl vt eger bis in feprimana i auroza accipiat 
patueris electi ligni aloes fuffi non nodofi 7 peten 
tis fundum aque cum imergirur ei ii. melli 
erat i calefacti. Sccundu vero fpetiale ad boc e 
vt eger falte5 in feptimana bis accipiat.3.i.fermc 
tari metridati cum.3.i.aque calamenti calide. 
Xerttum verofpettalead boc 7 fozrius oi alto 
efl vt accipiat eger in feptimana bis t auroza.?./. 
opopire 7 efl electuarium a Tlicolao oeferiptum I 
autidorario 7 efl tante potentie in exiccando fle§ 
ta.q * Dicitur ignitii medicamen a carie. Quar 
to vero fpenaliter pzcferuatur eger ab aduentu 
huius egritudinis.euitando mandonem in regio 
ne vel acre particulari frigido 7 bumido 7 in locif 
pzopinqit«s vallibus 7 oecurfibua aquamm 7 effu 
giat habitaculum in antiquis edtficiis 7 pzopzte 
in muralibus teflitudiuales reuolutiones habenti 
bus.lrcm euitet omnes motus labo2ioros fuper 
cibatione 7 frequentationem coitus fuper ea * 7 p 
pzie abominetur quozunda velut 
qui factunt mulieres afeendere fuper eos.fxc eni5 
potcur vna foettalis caufa huiusegritudints zz9 
tertii 2Dca°.fedcre 7 moza contrahere fuper lapi 
dtbtts 7 balneari in aquis frigidis 7 vrt' albultP % 
pzopzte factis ex aqua paluflrt efl huic oifpofttof 
maxime nociuum. 2ldbuc iteria fepe cibari 7 iglu 
utofe Delictari in cibo 7 potu omnino euttandia efl 
Omnes etiam anime pafftones foztce 1 veloces p 
cjs tn fpirttibus 7 figuine ponti repetinuf motuf 
7 fluctuattuus euitanda funt.*bec enim erterinat 
7 mutant cozpus ab ea que fecundii naturam e cd 
uflentia 3® tegni.Sifr etiam ingluuiofa 7 multi 
potus afTumptio 7 pzop2te potus vd2omeir nd be 
ne cocti 7 v us vinozfi cum fapa fopbiflicatozum 
7 muctUaginofa 7conturbata vina 7 Dulcia 7 pzo 
pzie conturbata euitari Debent. Si autC5 bic vir 
Vteretur 7 pzopzie m byeme ydromelle facto fecu 
du bunc modum magnam inde percipiet vtilits 
tem.aiius Dcfcrtpno.Bc flo?: rofmart.fj. ctna- 
womi dccti.j.i.j.floium mcWlTe.g.aiW •» Ieufa 
$ua? para Jift cffterne liW 
xxv.mellie elecci. | .xvi.coquatur aqua 015 fpebuf 
vfq5 ad confumptionem quarte parttf. Deinde fu 
peraddatur mel.i iterum fiat Decoctio vfq5 ad £ 
tiam parte.£c fi non vellet bunc potum ftpltcem 
biberc.faltem polet mtfcere tertia parte eius CU5 
Duabus partibus vini.SiTr etiam electio fienda 
efl in qualitate cibo?.p2opter quod abftineat bic 
vir a pane non bene fermenta tem velxmcter ad 
udo pier coctionem.? omnes cibos Dimittat oe fa 
rtna De partae comedat pane5 De pura fimila be 
tic coctum ? fermentatum trium Dieru etate ha- 
bentem 1 non pluriij.Carmbus vero vtatur ifUia 
.f.vitulinis caftratmis ? po2ci recentis non valtf 
pinguibus. £t caro ap2i lepo2ts cap2cti ? capzeo 
It fuis tepozibus 1 confimiles leues et boni nutri 
menti carnes accipiat 0: q .?ad2upedibus laudabi 
libus.Carnes vero pullo? gallina? capomt5 c;lu 
borum Domeftico2u 1 ftlucSrium perdicu faftano 
2um anatu5 fibi collaudantur.fcifcium vero 01U5 
V-Us vituperandus e(l.i pzopzie lixo?. friri s at 
plfcibus 1 falitis vti poteft 1 pzop zie carpioibus. 
qui funt illi patrie familiares ? abundantes. De 
lacteverocrudo? omni condimento ex eo cocto 
fugere Debet.Vbi vero coctum fuerit lac non efl vf 
tuperandum.Omnis vero cafei vfus laudatur ef< 
n p2opzie quado cafeus fuerit mediocriter Durus 
a falfedinem habuerit aliqtianta.Jct omnia condi 
menta er eo facta vtilta erut.Uti aute oleo oliua 
rum eft eidem vtile in condimentis. Buti? aute 
non placet pzopter nimiam mollificationem fui 
legumina vero rape ? padtnace ? Daucus ? napi 
n condimenta ex eis facta 1 oliue condite 7 cappa 
res omnia funt fibi vtilia.tblante vero frigide cd 
plexionts 1Iwmide oes Dimittantur. velut fpina 
chia bleta poztulaca endiuia falte5 fimplex.comt 
rta vero cum plantiscalidis velut feniculo petro 
ftlino ruta ro'marino menta ozigano faluia fpil 
lo ? abzotano.*bec quidpm omnia ? eozum condi 
menta funt vtilia.Oua etiam et omnia condime 
ta er eis facta funt vrtlta.Silr omniu5 aromata 
? feminu calido? Vfus eft ei Valde vtilts.velur cfl 
crocus piper cinamomu vtraq5 galanga nur muf 
cata n coztex eius qui eft et cardamo 
mil vtraq5.£t feieniculi pctroP.carui ? ancti et 
dmini eis omnibus frequenter vti Dcbct.£t codi 
menta omnia ex eis facta cum aceto agrefta fucco 
arantio? limonum et granato? mu50? funt fibi 
valde laudabiiia.£t cibi omnes alTart conucnten- 
tiozes funt q? frixi.licet Vterq5 eo? ct fit ei vtilta 
7 pzopzte eu aromatibus pzcdicns.*bec oe fuma 
eibozu eligi Debent.ftorue aute ei laudabilis exi 
flat vinum album vel rubeum notabiliter potens 
magis $ aquofu5 fapoze Delectabile odoze fuauc 
fubSanrta cla?7 Diafanum.q fi haberi potefl fim 
plex melius eftq cum aqua.Si aute pzopter con 
fuetudinem aut calorem continent}. aut pzopter 
exercitia contingeret necetfarium elTet limpbare 
vinum.tunc fiateu aqua cxtincrionts calibis. aut 
cum aqua in qua cocta fuerit vna galla cupzcdi in 
quantitate Dua? fiala?. Quintam vero iurctio 
nem confoltdandi vias lalTaras apertas vd nup- 
tas complent inftrumcnta multa. £t pzimum 
De leuibus efl hoc.Bi fcozie ferri i aceto frixe mir 
reana.Jj.fanguinis Dzaconis boli armei rhurtf 
mailicis terre figillate acaric m.yi .gallarum cupzelft mumie ptfefum. ?. ii. 
Dilbluaf gluten in acetoYubco a icozpozenf fecu 
fpeties cum.ii. J..reline rubee a Metenti quanti 
tate ccre fiat vnguentum bene vifeofum. oe boc 
igit toti? ofetl a inguinales partes ter in oie 
gantur.a fupponatur magna pila compzdTa a et 
applanata a cum fufficienti ligatura fubftentetur 
ab inguinibus fuper fpatulas. Si ergo Dilatatio 
vd ruptura non fuerint valde magne vel antique 
curari folent a 40.vfq5 ad 6o.otes cum boc copo 
fito mibi non raro experto.Si autem apertio et 
eruptio magne fuerint a antique tunc adminirtre 
tur ei cerotum fcutalis figure factum De emplaft0 
oe pelle arietina compofitione mea quam inuent 
es in tractatu oe bac materia compilato ad oomi 
?ium vgonent cipzenfem eximium vtrinf5 iuris 
Doctoie.Cum ergo tale cerotum cuius piramida 
lis pars iacere Debet inter ofeum a coxam a apia 
para fuper inguinibus pofita fuerit. tunc fuper 
ea panatur lumbar vel bzacalinum plumaceolum 
habens bene longum a latum quod conuenienter 
applicitum a affixum femper teneat.Si quis oe 
fideraret curationem magis feftinam. tuc fi tace 
ret luper fpia magna parte tepozis vfq3 ad Duos 
menfes fdicitaretur eius operatio notabiliter ♦ 
Stfinonhaberetur cmplaftri Depelle arietina 
Odcriptto tunc accipiatur oe tpfo confecto in apo 
tlxca mea padue voi femper reperietnr.Sgo aut 
Dimitto btc fantafiam lumbarium vel cingulozu 
que fiunt ex circulis ferreis cum appenditio fup i 
gume.Similirer bic Dimitto fantafiam gentilts 
qui credit bas Difpofitiones curari cum limatura 
calibis interius n magnete exterius appofito 015 
tua bagatella.Sunt enim bec talia fataftice ima 
ginattoma ridiculum magis cj> fructu parientia. 
Similiter autem cum pzedictte ingemis appzo 
batis ratione a cottidiana experientia foleo ego 
adminiftrare boc dectuariu.oe quo patiens in au 
roza oeglutiat.ii.3.quantitatem a ante pzandiu 
a ante cenam per vnam bozam *? pofl cenam per 
Duas boaas oeglutiat quantitate vnius.3. Cuius 
compofitioe talis Bt thuris mafticis acatie a ipo 
Cimini t02zefci 
fe.aneti cupzeffi.J. J.limature teu 
iffime calibis a fcozie ferri frixozum i ace 
to acrium 
f .i.pulueriyntur omnia fubtiliffime. Deinde. Tk 
rodt .rof.confecti cum foliis lib.i juccari albi 
lib.uvini libJ.Dzagaganti a gil.ni a- 
rabiei ana.JJ.bec ouo bulliat fiTcu meile ro.5uc 
caro a vino granatozu vfq3 ad infpiffatione a CU5 
cepsrit infrigidari effundantur ad moztariu vbi 
cum aliis fpetiebus oiutiffime conterendo icozpo 
zentur.oiuinum quidem eft medicamen boc Vt ex 
perientia frequenter mibi innotuit.Tdcc oe inten 
tione fufficiant. t>20 6~a vero intentioue pre 
mittendum pzimo.iy vitra modum curationis 
buius otfpofitioms fecmum a canonicum vt appa 
ruit in intentione pzecedenti.ouo alii funt inuen 
tt curationum modi. £t pzimus quidem e mo 
dus pzouidendi cu5 fectione qui adbuc eff Duplex 
sb ydiotis 3arpdlantibus inuentus caffrando 
homines cu euulfione tefftcult.Secundus vero ed 
abfq5 cuulficne eiu3 partf.3taquemodus apud oe 
fiderantes ipfum eft talis vt capiatur tefficulus 
mane ieiuno a impellatur per ofeu luperms vfq3 
ad tngufnem.Cum ergo magis fupza impelli nb 
poeeft runc fignetur locus ille cum attramento a 
permittatur Defccndcre tefticiilus.Cozpus igitur 
ciiflcrt p2emundificatu locetur fuper fede refupf 
num plumaceoio fub natibus eius appofito mat 
bus a pcctoze bene cum fafcia ligatis ad fcannuj 
* iimilrter coxis a cruribus.tunc enim operato cu 
optimo rafozio fcindat intermedium fignati loci 
vfqsquo tranliuerit cutim a pinguedinem. ibi g° 
reperiet oidimu oefcendentem .-fuppofita igitur 
acu vel vncino excarnando fubleuet ipfum quanti 
tate oua£ vnciarum.tunc ergo partem tnferioze 
a fuperioze cum Duplicato filo conuenienter liget 
Deinde verius ofeum excarnando oefcendat. Cap 
to ergo oidimo trahendo fuperius euellat inferio 
zcm partem cum pzecedente tefticulo.tranfuerfa 
liter ergo fcindat inter ouas ligaturas quas fece 
rat. extracta igitur a abiecta inferiozi parte cu te 
fticulo fuperioze5 partem cauteriet leui cauterio 
n filum extra pendens Dimittat.'? curet vulnus in 
pzincipio cu repellentibus medicinis vfq5 ad oie 
tertiam.Wl illud autem p2ocedatur cum medi 
tinis mundificatiuis incarnatiuis a confolidatis 
fecundum Doctrinam curationis Vlcerum.pofita5 
4a pzimi ca° oe cura folutioms.contuwitatj a ca° 
z6° 40 oe ingenio fanitatis pzocellu multo tOe 
lius tamen eft iuditio meo Dimittere cauteriu ni 
fi ad illud te iducat emozofagia* Similiter itep 
apparet modus pzocedendi cum fectione abfque 
caftratione.cumenim ia facta fuerit Didimi fecto 
tranfuerfalis.tunc non videtur mibi opoztunum 
q? extrahatur inferioz pars cum tefticnlo pendete 
tlam fectio ifta non fit nifi vt pzobibeatur Defce 
fus ad iferioza ad quod fola fectio vide 
tur fufficere ab! q5 cauterio a caftrattone. Seci? 
dus vero modus pzocedendi cum cauterio eft ou 
pier. quidem cfl cum applicatione cau 
terii actualis. Secundus vero cum caurerio po 
tentialt p20cedere.3caq5fignarolococu enclau 
ftro Vt pziu3 applicetur cauteriu5 figure fpice pa 
rumper ad longitudinem inclinato fecundum fu 
perius a inferius quari ad figura amigdale leuit: 
ttaq? cauterium impzimatur vfq5 ad os femozis 
tunc ergo necetfarium erit combufh?m fuilte oidi 
mu.Cum ergo efcaram videris ex coctura facta5 
pzocede ad faciendum cafum eius cum buttro VE 
axungia recentibus.Uerum quta modus tcrrfbiT 
apparet fatis a paucos bominu5 contingit reperi 
re qui non terreatur ab igne.ddeo p2ocedunt alii 
fuper Dicto loco cauterium potentiale applicares 
paulatie vfq5 quo puenerit ad os femozis * fit tuc 
eodem modo pzocedatur ad percurrandu5 cafu5 
cfcare a applicandum medicamina regeneratiua 
carnis a incarnatiua a confolidatiua fecundu tem 
pozis c0ngruitate5.Sc per bunc modum multos 
hominum curatos «idi.St nimip qz cum boc 
fecaturDidimneetiamincoufolidato loco aequi 
ritur cicatrix folida fpilTa a grofla pzobibitiua oe 
fcenfus eop.q oefccn dere folcbant.'bec oe itetide 
fexta.fter ea que pofita fuerunt fuperius in inten 
tionibus pa a za f a 4a poreft apparer fundame 
tum pzobibttionis euentus buius egi itudtnia et 
p2eferuatio a recidiua eius poftcp ipfa curata fuc 
ritJta omnia illa ad boc capitulum adduca n£ 
Solum bic ponam medicinas fimplices. qs iuua 
tuus a expertae ad hanc egritudinem pzobibcdi fmienf.i ad p2efcru$ndum a recidma eius ‘icet]; 
£c p2tmil quidc5 bo? fimpltciu efl vt galle cu 
pieiTi recentes a adbuc molles condiantur CU5 fir* 
rotato i a* cie comedatur vna per qua truoz boas 
ante prandium per fpacium ouo? vel trlu mefiu 
Secundum fimpler efl.vt fimlliter condiatur 
pae pinee adbuc mollce ab arboze 'accepte i afTu 
pte vt pzecedentee,tertium fimpler cfl vt eger p 
Duos vt tree menfee accipiat omni mane p qttuo 
bozas ante cibum pflta? vna oc mumia er ot.j.fa 
ciendo.rii i Quartu fpetiaie i fecurtus efl vfws 
maflicts er ea Deglnticndo ouo vel tria grana in 
auroza per longum tempus. Quintii fpetiaie i 
non minozte utilitatis cfl vt per quattuo2 bozas 
ante p2andium comedat eger radicem vna confo 
lide medie qua mulieree conferula nominant * 
Sertum vero fimpler efl Vt eger tn cibis fuis 
freepenter vtaturpuluere galla? cupzefTi* Se 
pfinr.l fimpler ell vt eger p02tet fuper iguine fuo 
cerotum vnu De fola rafura ebozto factii. Oeta 
uu5 vero a vltimu ell vt eger frequenter fedeat in 
aqu35 alnmtuofa naturaliter talem.at arrifitiofe 
facram.£ft enim oe ingeniis mirabiliter pzefua 
f ibas ab aduetu butus egritudinie a recidine eius 
2Lcipe igfrur nobilif vir loec que tibi ingenti labo 
ze emollitus fum er rententiis illuflriu antiquo? 
Otiatam enim tibi materia vt aduerrenteB cltgef 
fcunt Difpofirionem ad quam incendunt.tibi aut 
in ancilium bec omnia oifpenfer oiuina pzoutde 
tta et gratia oomininoflniefucbrifli ad laudea 
ciusimozralesamcn. 
Confilium De hernia ofeali a De motu contractio 
fiuefpafmofoiteflicuiofiniflro abofeot fugiozi 
parte verfiis rniracb deuato. 
Capitulum pzimtim oe eflcnriis egritudinn« 
Ste adolcfcentulnf Xaruifinus d 
nobili p2ogenie 02iudus labozat 
egritudinibus cuiufcunqi generif 
Ibzimo qutde5 egrotat folutione 
continuitati que efl pzeter nalia 
Dilatatio ? apertura in inguine fi 
nfllro fn ftfac.per cuius fozamen oefcendtt oidi-* 
mus tn ofeum.ct cnm vafis fpcrmaticis tumefeen 
ttbus ?ertcndenttbuf ofeil errenfione magna.que 
non potcfl effc aliud q apoflcma faltem Ventoium 
In parre illa £r quo apparet q ibidem cfl fofo co 
tinuitatis t egritudo complerionalts in via q ni 
miV: Dilatata efl.*? efl ibi egritudo in firu pzo loco 
q2 non conuenienter locatur Didimus. Sccudo 
ite? p2tncipaliter ifle nobilis iuuenculus egrotat 
cgritudtne complerionali in fttu.co qz eleuatio l 
furpen io refliculi illius finiflre partis ab ofeo. in 
quo naturaliter contineri Debet.efl in fuperio2i p 
re verfus miracb.quare necefle e concludere.# ibi 
dem efl moms cotractiuus verfus miracb.p2op£ 
quem contrahitur tefliculus tllms.bicautc morus 
contracturas fi fecundi) veritate Diligenter cofyd 
remr neceflario cric ant in Didimo qui 02ttur ab 
infertozi parte fifac/j efl memb2tl panniculare oe 
fcendens inferius vfq3 ad tcfliculos quo2tl fubflaii 
tiamtnuoluit vndcquaq3. aut erit bec contractio 
atfignandain vafis fpermaricis ocfccndentibus 
cum Didimo ad oreu3.£r pollent bcc vafa fperma 
t/ca maxime in finiflra parte dTe illa que oziutur 
a vena emulgente.dafa enim fpermatfca i oext* 
parte eridenria odiuntur a vena cbili. vnde cum 
illa vafa fine Deferentia (tue pzeparantia inuolua 
tur a panniculo Didimo.cum quo Defccndunt 7 fef 
membza mobilia motu Dilatationis extenfionie 
7 contractionie.patet qpfi affignetur ibidem caua 
contracttua patens.opoztcc q mcbza illa 7 tefli- 
culi qui inuoluutur a oidimo contrahantur tfus 
fuperius. fit qi refliculue ille fmider in parte illa 
femper ilat fufpenfua 7 ad fuperioza tractug.op3 
concedere caufam contractiuam ibidem fuilTeet 
rnembza illa in contractu Vel fpafmaco e(Te exifte 
re. ? qz non credo ede polTibile longo tempoze re 
p :riri egritudines folutiom'8 continuitatis 7 com 
plexionales alTignatas in aliquo membzo vel me 
bzts quin ad eas confcquatur lapfus in complero 
ne.ideo mamfefte apparet q ille nobilis addefcc 
tulus magnis egritudinibus egrotat.que (ut egri 
tudines comple ionales compofitianales 7 Vntta 
tis.que funt (impliciter vt multii tales. autftplr 
femper ode.cum quibus aut multo labozabit tem 
poze.aut per torum Decurfum vite fue 7 pzopzie 
fi non cito p20curcrur.De caufia aute contrahenti 
bus 7 fpafmare facientibus rnembza bic non erte 
do fermone q2 fut note, vt imoderata frigiditas 
ficcitas Doloz 7 oppillardes in pzedictis locis aut 
confimiles caufe.qua? memozta non tango. fitia 
qz non credo illas eite pzefentes. cum Difpofitio 
nem illam credam non ede in fieri.fed in facto ee 
Sed cgarudinc:" in facto effc non Dependet a caif 
qz non adigno eas .Vnde ad cius tffcedo 
Vt nunc fequirur. 
Capirulu feamiu De cura per Dietam. 
ZDodns ergo quo videtur mibi rationabiliter ,p 
cedendum effc ex parte rerum non naruralium t 
q conferuetur adolcfccntulus ille in aere camera 
Vfl lo:o bene calido meridiei Detecto 7 ozienti er 
pofico.lleqj autem occidenti vel aquiloni fubdi 
to.fit fit habitaculum eius nullom:do terrancu5 
7 curftbus aquaru pzopmquu vd antiquo? cdifi- 
tio? bumtditatibusreumati3ans7caputetue et 
lumbales partes 7 ventez Diligenter vcftibue mu 
niatur fudultie pellibus agninis a medietate fe 
ptembzis per totum byeme vfq3 ad medietatem 
apzilis.aliis vero tcmpozibus luffulciantur pino 
De grana rubeo vd albo vt pl5 * De za re no na 
rurali omnio pzobibeatur a motu 7 exercitio vio 
lentis 7 pzopzie ab arcenfu Icala? vd -montium 
a curfu 7 ab equitatione finiflro? equo?.7 no cq 
tetnifiraro 7 equum gradarium habentem in 
ceffum fuauitatif I ponfa?. De tertia vero re no 
naturali fomnue pzolixus ed ei couenicns magis 
q excelTus in Vigiliis Vt per tpfum vigozetur Di- 
geflio 7 nutrimenti melioz fiat tranlmutatio.fit 
lauDarem ei pod oozmitione fuper Dextro latere 
longum accubitum fuper ventrem, Tlam per oe 
cubitum fuper finiflro latere aut pofleriozi va- 
fa fpermatica magis compzimuntur a membzia 
naturalibus vt I plene epate renibus 7 inteflinis 
ex qua comp2dTioncaugmcntatur in eis nocumc 
tum. De 4a vero re non naturali pzincipaliter 
buic adoleiccntulo octur modus 7 materia cuiuf 
cunq5 Icticie confolattonis 7 fpei bone offerendo l 
pollicendo cis velles 7 localia pzcciofa 7 maf 135 
Delectationis armonice cantu vd mufico? inllru 
mento? frequentatione.plurimse cni egneudiuu curauft magis 1 frequentius gaudium i leticia $ 
m ilra? medicina? admimftratio. Quanti! at 
ai quintum in modo accipiendi cibum 7 potum 
Dxeatur puer ne multum fcmel aut bis accipiat 
cibum.imo conuenientius effet ci quater in Die na 
turali cibare ipfum <jy lolum bis. argumento fum 
pro ab etate que eft augmenti 7 a Debilitate 
geftiue.qite cibum multu in quantirate continua 
non concedit.Similiter etiam cibum non oeglu 
tiat nifi Diu 7 bene mafticatum.vnde conuenicit 
tiue eft ei cibum fn longo tempo2e aflumere.cj? ct 
to 7 impetuofe comedcrc.ncq5 etiam comedat cu 
pzefentta naufee 7 abominationis in ftomaebo 1 
fercula lema 7 mollia cibaria femper anteponat 
groffioiibus.nec potum multu accipiat vna vice 
fed peiatur in plurimas.3n omni cibatione fua ct 
bi menfura tanta Debet effe.q> er ea non grauetup 
ftomacbus.imo alleuiatus pcrcipiatur.£r fimifr 
potus menfura fit ita equalis.vt llucruatio 7 gur 
gulatio piopter ipfum a ftomaebo abfoluantur . 
De vlrima vero re non naturali.vidclicct oe cibo 
2um 7 potu! electione ampltus Dicendum e. CJh 
cibi omnes eligantur, kiimo qui fit facile 
fmutabilcs a ftomaebo 1 cum eius labozc paruoi 
S.vundo q> fmt fubftancij molles 7 non 0 nfl 
neq$ copa ti. tertio q> fine complrrione calidt 
7 bumidi. Quarto qy non cuacucnnir a irrite le 
uis apertionis. Quinto q’ omnino p2iuari fiut 
$ virtute ilipricitatis conftiparionis 7 oppillatod 
Sx enim conucninnt contractioni in p* ca° dda 
rate, tales cibi fint ficut iufcula omnia cum oms 
7 lacte cocto coudita.7 bzodtalta bene pinguia er 
laudabilibus carnibus accepta, vt vitullis capze 
tinis 7 iuuem! 1 bene pi 
guium 7 pnlU 7 caponef 1 g illine bene pingues 1 
ana tuli 7 png ?ea 7 filueftres poaedii. t)i 
omnes 7 eozum iu cula 7 carnes funt ei comteme 
til elire vd altare 7 p2opzie molles. oc ferculi 
in pzedictis baodiis conucnttmr fibi blete ampli 
tee 7 fpinaebie 7 pzopiie cum foliis pccrof’.i feni 
culi 1 iufculum Dc amilo 7 De oozdla 7 ruum coc 
tum cum lacte capaino Vd amigdalino. fitoua i 
biodiis cum modica farina cicer is rubei 
fit cade5 oua foabfia igne v l aqua cocta. £m\et 
autem acria 7 acetofa cibai ia omnia, nifi parum 
et eis 7 valde raro accipiendo. £c dTugtat cibos 
pali les 1 lac crudum 7 vero cidc 
eft bona.De aliis autem ferculis noa virup ro ci 
cera rubea alba nec pifa 7 pzopzic l bzoitia 
pinguibus bene cp:ta 7oiiToluta. Sft r laudo caii 
lea 7 eo» bzodiu 7 napos 7 rapas 7 pallacas fuia 
tempo iibus in p2edictis bzodiis bene coctas. 
De condimentis vero placer pinguedo p02ci bufi 
rum 7 oleum oliuap 7 pinguedo caftrati anatis 1 
galline.£go enim per bcc omnia intendo magis 
ad curam fufpenfionis vel contractionis tefticuli 
cf ad curam bernie vd oefcenfus Didimi in q opo 
teret vri glutinantibus oppillantibus ftiptine et 
confolidantibus que omnia augerent 
nem refticuli 7 ipfius 7 vafof p2edicro» efficeret 
roara mumaiozecfoefacrofic 7 ad impoffibili 
tatem curationis Deducerent.pzcptev quod no la 
udo in cibariis eis vfu; aromatum valde calidos 
5Bcd neq3 accipiatur aromata nifi qualia fut cro 
cuadnamomi! paucum macis ad libitum femina 
femcuL pcctvfdim 7 anifi non njulnl emi ex em 
fd cotum folfa mettoii Itinf Sarfofflos ctta latt 
do tn pauca quantitate •? 3tn3ibcris vfum eo mo. 
plurimum enim raltum vfus cft i quantitate moi 
ca 7 confo2tat Oigeftiua a menib23 omnia. De p 
tibus vero animalium laudo fibi ccreb2u bene eo 
ditum mamillares partee a paniculofaf p2cdicto 
zum animalium 7 partee pccro2 ilcs a antei i02ef 
magis cr fpinalco caudatae a pofterio2Cs.Cafeu5 
vcrocollau io et molle *i recentem a iuumetinunt 
Vel ouimtm aut cap2tml non multi falif.Dc fructi 
bu3 autem vti poreft ftcubus recentibus pirie et 
pomis bene Dulcibus a aromaticis fcd non multi 
vfus.£t placent mibi amigdale i auellane receti 
tes a pepones bene Dulces a vuc albe bene maruf* 
Cerafa edam a poma granata Dulcia 1 mu53 fuis 
tempo2ibus 1 iuiube etiam bene mature placent 
reltqui vero fruetns Dimittantur. Inorus vb cius 
Debet efTe Vinum album coloie vel fubrubicundii 
fubibntia cla$s a bene aromaticum fapo2e oulce 
n nullo moio ac» e vel piticum.porentia vero vel 
virtute oebet ede mediocre ad fumouatem paru 
magis q> ad Debilitate teiinafu. Qb fi fuerit tale 
(impier bibatur.Si autem fumofum fuerit, fran 
gatur eius audatia cum aqua cocta oe bona cifter 
na aeepeu. £cfitempoze cftariovrerenir aqua 
eum multo cocta placeret mihi aut faU 
lem eandem cdmilcerct vino V q5 ad tnuentione 
fap02ts cius guftui Delectabilis. Diebus aute bye 
mis placeret mtbi qy vrerct yd2:mclle facto fecu 
dum bunc modum.ft aque cifterne laudabilis li* 
fV.meir.citriui bene mundi lib.i.macis integri • 
|ri.b liant omnia fimnl vfq> ad confu ruptionem 
quarte partis tribus remanentibus. cc boc potu 
fimplici vtatur pluribus Diebua aut falce mifcea 
tureum vina fecundum menfuram fuo guftui De 
lecrabtlem.lDec in fuma videtur mibi regula p20 
curandi bunc adolcfcentulum cr parte rc£ no na 
turalium electa. De inftriimeris medicinalibus 
Decem mibi occurrunt obferuari 
octo apiopiuui mugis contra tioni illiuf teftid’1 
pd quam p2mcip.lirerintar1do.ouo vero alia a,p 
pmunia "unt bernic fup2afcr(pte ne magnificet 
autorandi rebellioz far.ltccc ad ipQ njc p2ind 
pafr non tmenda.Cum enim nocumenru tefticull 
abfcif im edet auc ad couualerccntiam oeduetum 
altero 7 oiucrfo regimine ad lacrntam edet p20ce 
dendum quod fiet cum altiffimua fecundabit et 
felicitabit curam tclliculi. De tnftrumemis vero 
ad ipfum ap2op2iatis. £>2imum eft q cum ifle a 
dolcfcenrulus quietus erit in vrbe fua purgetur 
per iftum modum.2D.me enim vno in aui02a ac 
cipiat tnfrafcriprum potum fuper quo 002miat p 
bo2am a non p2and:at nifi quinq b:2C traufe 
rint.ict eius oefcrtprto cd bec.tti caflie p2cparare 
cum aqua femculi.5 iii.elccruanudi .i 
v totum accipiatur tn auro2a cum pauco \io albo 
Die vero (equentt' ImcDiare accipiat b:c Digcdiuu 
cuius oeferiprio cft laec.Bi aque fcmculi.5.1. a q eu 
patoaii.I t.J.meir.ro J.i.mi'cc a torum cal?du5 
accipiatur tn auro2a tardado pzandium p qtr or 
bo2as poft ipfum 7 continuet tplbj id minus Die 
bus feptem. Die vero octaua tmediate purgetur 
cum iliis piltis qua£ oeferiptio cft bcc. 1* ptU‘a$2 
pe agurteo oe y ra atu3.i.ptiraf vO.bia$r 
.g.ttt.f02mciirur pilfe v.vcl vi.cum fucco refuru5 
i pipantur toww ? conaiiiombus obfeniatis 9 Dicte funt in p2t*mo potu obferuari Deberet Se 
eundum wo pzincfp ile rem 'diu eft q? poli 
gartouem oi mae acciptatcoclear.i.rilo 
balfami codici poft quod tardetur cibus bozis acf 
minus rribus.De quo accipfatet tertiam partem 
coclearis vnius per bozam vmm ante cenam. £c 
fi de eo iterum accipit tantundem quando vadit 
ad lectum.clTcr ci fingulare remedium ad confoz 
tartonem omnium p2incipalinm 7 vi 
fcerum. Xenium pzincipale remedium efl lx>c 
vt tfte adolefcentulus femper imediate vel in fine 
p2andii 7 ccne accipiat rotulam Vna confecrtoma 
De 3C020 ponderif.5,iii.7 bibat pofl ipfd ad libitu 
3 biis Duobus remediis vtatur per totum menfe5 
femprembzts. Quartii pzincipale remedium eft 
vt poli purgationem pzedtcram per oeccm Dica 
illi adolefcentulo mane tn mediis tertiis 7 in fero 
per bozas Duas ante cena adminiftrcturfibi bal 
iteum 'ccundum buuc modum. T*' radicum enule 
lib.i.radicum paflinace Domellice 7 filuellris 7 efl 
Daucus atia.J.iii.bugloe faifare co2ticum citri a 
na.f, i.f. ani<i feniculi bbeen albi ct rubei ana. 
do.ii.radicum iringt lib. f.radieu fapoufre ma*' 
eamamtlle ana.ctoiii.bdelii mollis 7 fubalbidi. 
|.t bultant bec omnia i.rv. ftrulie aque aJ cb 
fumptionem quarte parris 7t bac aqua mediocrif 
caliditaris totum cozpus infundatur 7 balneerur 
in mane 7 ibi permanear ad locundam tolle 
rantiam erclufa Dcbtlirare.ame cena3 Vero fufftcf 
at ei facere fcmicupium er eo.t.tnfufionem cozpo 
zfs a mamillif inferius femper cum plantis in co 
coctis que minutim incile Debent elle leuirer frica 
do ventrem 7 femozales partes. Quintum re 
medium pzincipale cll boc vt podep aluerit v'q5 
ad temperiem calozis Deductus tora regio fintU® 
ate 7 r» tro a fpatulis 7 collis inferius vrq3 ad bur 
fam rcfl culozz anterius 7 pollerius oiltgei ter tn 
Vngatur boc vnguento 7 fupcrligctur lana fuedda 
bene pectinata 7 calefacta.Cuius Dcfcriprto c Ixc.- 
V< olei d bbee. J.i.olei De fifamo.|.ii.mcdulle ern 
ris vitulor pinguedinis anatis 7 galline 7 vzri a 
na. f.mjcfe.5 t.y.cozticnm citri. vi.crocij. 
cere albe qptu fulficit Fiat Vnguentti molle qc5 irc$z 
buliac indit.f.vini Dulcis al.7 rantunde aque ma 
i02ane vfq5ad confumprionem D lx>: fiat 
inunctio vt tam oicru efl. Sertum pzinctpalc 
remedium cll vt pollq? bic addefccntulus balneii 
7 tnuertonem fecerit pcr.rv.Dics continuos, tunc 
mane in mediis fero per Duas bozas ate 
cenam Doceatur vt fedens vel occumbens quamo 
plus poterit pe»- bozam vna Detineat anhelitum 
interpellare tamen tnfpirando 7 refpirando.tbcft 
boc vero genirrir eius vel alter miniUcr fuatiis 0 
perationis incipiat ab tlio finillro fuper miracb 
vfq5 ad inguina Icueni facere vfus 
infertus tmpellcndo.Cum ergo percepit tpfliculu 
parumper DcfcendilTc aut faltej partes illas ferno 
zales rumuilTe 7 ertenfas vel rubia das fuilTc fac 
tas.runc flarim babeat globii lane vel oti ad ma 
gutrudi nem magni p mis 7 compzelTu iplil pbat 
fuper miracb a loco anebe vfq5 ad feniur Icutr cb 
pzellum cum inflita ligando 7 fooc factat per aliof 
Dies.rv.fuautllimetamcn femper tractando ado 
lefcenrulum. Septimii pzincipale remediu efl 
vt po!l illos .rv.Dtes vlttmos in loco fcmozis fu p 
olle facro applicetur ventofa mcdiecrie caifuit oi 
Die rcmel per bozam ante cenam i permaneat ibi 
per quarta partem boae. Cum ergo remota fue 
rit fbtim rupcr loco illo applicetur bo: cerotum i 
TVarmontact electi.^.f.bdelii ru.Papini oppopo 
nucis ana.;.ti.radicuni ciclaminis a tari calami 
aromatici cubebarn5 ana.5j.ccrc albe.J .t. oiiTol 
uanturgamecumacetoa iucoipozcntur cii cera 
<1 fiat cerotum paulo minuo nebula rotunda fup 
panno De grana extenfum.Cum ergo voluerit ap 
plicare venrofam calefaciat panno3 mollificantes 
cerotum 1 tun: facilius remonebitur fine oolo2e 
vt poiTtt applicari venrofa. £X tauu5 vero a viti 
mii remedium cpnl ad boc eft tlluj.lV dTrii oe fe 
beften.Jdi.manc ellecre. J.i.£eranrur ifla Duo fif 
vltimata cotrirtone. £t ft iuuenculultilc remaeft 
ftipticua.tunc De tflo dlectuario imediate ante ce 
nam accipi at a qnatruo2.5.v q5 ad.vi.a L met ve 
ter eius.Si autem ex allumptioic pzcdtcrc quati 
tiratis mult flueret venter. tun: 2a Vice oe ipfo 
accidi it pzo 5a vel 4a par e minua fecudu Difcre 
tam confydcrarionem.a e<?° ft p zcdicta quantitas 
parum leniret ventrem accipiat De tpfo papper 
plus st Dictum ert. Tlomim vero remedtil pziti 
ctpale 'i pztmu De apzopziatie ad berniani e Ixjc 
IV olei on ancini.5-ii.0lei roP.J.i.fpodd campbo 
zc gallapcipzeili murnte anaj.t. rei arur omnia 
fimul longa contritione n De boc linimento actu 
calido ofeum 1 partee cius fuppoftte ab olle facro 
inferiu3 bta in Die inungantur fuperpon:do coru 
qu xl Dtu maceratum fuerit in aceto calibcaro.oe 
inde ericcatum.elTe autem Debet acetum illud tti 
g um acre in quo fruflrum calibte igniri a caden 
tis bis vel ter fuerit cxtinctum. Ultimu vero f 
meritu cfl Ixjc.TV aque fublimjttbte viricelle aque 
fubltmationie gallap ctpzelTi ana Ub.i.mifce 1 5 
iflia aquis omni fine.v.otep in auro2a adolexen 
tuli Dcnrur.J.tii.calcfacte cum modico juccari ca 
di part quas tardetur pzandium per me bozal. 
vide quantu contemplationis a labozie necdTariu 
cfl ad bene confulcndum in pzcdtcrts dtfjoftt toni 
bus.Cum ergo cura rulie incoata fuerit Diltgerej 
valde pofl.rv.Dics aliquid De flatu bu ue a Jole 
fcenmli eminciaretur mibi.altia cppoztu 
num effer pzouidere remediis. quibus contcplari 
Deberem. 11eq5 enim in vna cgrttudincad plenu 
omnia remedia fcT explicari pollent pzopter rcuo 
lutionem tcmpo2anca egi trudinu a pztncipto ad 
n ftc oealiis.ctia pzopter oiuei firate 
maiozie a minozie foztitujims vrut b tclleran 
tie actiuitatie 1 paiTtbilttatts eme ? tu confydcni 
ad laudem oct amen •* cetj. 
ad bcrnil 
3 r ifte labozaf egritujtne q ab 
yiiomatcgi-ecop Ixrnta 
minari confueuit a nonnulli :t 
ramicem nom nauerunt. 3lif 
vcrorupaginciplam 
runt vr zza terni tn fuo c°colU 
gendia cfl.n alibi qduries variis non»imbue oeno 
minari confucuic.quc quit> oi'poKrio cum fute Di 
uerfiraribus a fignis 1 curattonu modie cpplu; i 
bus multoriens Diucrfificata fit vt aliqua fit vm 
btlicalia bernia nomiata.Sccuda vero miracbia 
lie.Xcma tngmnaU.Ouarra ofcabe.Jtr imum quelibet bm fpecfffcam Ocnomina 
riouem recipit ex parte caufe materialis vel ibi 
vicine vt quedam bumozalis nominata fit que Fic 
ab bumo2e in loco rupture vel relarationis cogrc 
garo 1 Dicitur bernta bumo2alis. tlonnulla vero 
intedinalts nominata fuit.'? cd cum contingit p20 
pter rupturam fifac intedina ad locum eruptfoi» 
Defcendcre 7 ibidem congregari. Xertia ed ve 
tofa nominata vt cnm contingit fn Iccum erupto 
nis ventofitatem colligi. Quarta ed aquofa no 
minata 1 ed quando in locum eruptionis aquofk 
tas congregatur; £t altera cd imp2op2ie tame 
Varicofa nominata p2ouem'ens ex plenitudine et 
tnm rfccntia venaf que DilTemiuantur per ofeum 
a viemas partes quas multo fanguine contingit 
ee repletas. Ultima fpeties ed carnofa nomiata 
Vt cum contingit multitudine carnofitatis ofeum 
intumefeere adeo a? quantitatem mirabilem ? et 
tenfibilem videatbabereintantum vt nonnulli 
fapientum banc Difpofitionem elephantiam ofei 
nominaucrnnt vt ba omnia puleberime legi pht 
22a tertii allegaro c/1 in libello albuca? oe m* 
twaU operatione. £f licet alias bec omnia in alio 
tractatu Diffufe fcripferim .1 piopziis fignis vni 
p2edictarum fpetierum Declarauerim.gratia 
tame vtilitatte habende magis et opere cj? fermo 
ne huius Viri ramicem ofealem patet efle p20uen( 
entem er ruptur a fifac in loco inguinis in finid* 
parte .per quam quidem ruptnram Defcendef vf 
detur aliqua particula girbi adipini qd ab 2toice.’ 
nomina ur beritereonallegatoca* per que etiam 
rupture locum ventofitas ab intedinis p2opulfa 
recipiturinoreum.quareeritbec ramer copoita 
er ventofa n ea que adipina nominatur vt ate pa 
rum Declaratum ed.£t quia egritudoilla adbuc 
fatis leuis ed eo qi non multu antiquata ed a fo 
aamen in loco ruptnre fatis panium cd. 3tfo bec 
hernia vel ramer nontf intedinalis nominari 05 
Ita vt intedina oefcendant. licet fit ad tUa Via ii 
02iftcmm Dilataretur magis mft Diligenter 4»uf 
oeretur ci. £r quibus igitur apparere poted ga 
fit curationis modus. Op02tet eni intendere ad 
pzobibitionem Dilatationis fozamints ne maiuo 
fiat nunc ed. isecundo op02tet p2obibci*e gt 
iterationem ventofiratum que funr p2m 
cipalis caufa Dilatandi fozamen illud. £t bec oue 
(mentiones tn huius curatione fnffictat. £t pz| 
ma quidem intentio adimpleri folet tribus mois 
curationis inuentf a fapientibus. £t p2imue g 
dem modus ed firmando partem inguinis CU5 l< 
gatnris cnm pannis multiplicatis 1 plumaceolio 
Oe coto vel alia materia leui que fuper inguina cd 
pzimendo collocari oebent ri condringi adeo vtjp 
bibeant ad inferius Defcendere. £t bicquide' mo 
dus ligature comp2imentis fit cum ligatura qi iu 
bari nominata vel bzacbali.fecurius tamen ed 1 
rationi magis confonu vt piius abzafis pilis in 
guintbus fuperponant cerota figure fcutalis oem 
illam partem ambientia que comporita fit er mt 
dicimsericcanttbusgluttnofis ccnfolidatfms et 
dipticitarem notabilem habentibus, quale mrer 
ceteras medicinas mihi erpernffimu medicameii 
ed cerotum factu3 De pelle arietina.£t modus cd 
poftrtonte eius ed talis.Bt pelle vna antiqui artc 
tis P5 vfu a incidatur minutilTime 7 mittatur per 
in acetum nig? geonuementer acutum 
tfetnde.Tfc gumf arabici ozagiganfl mumie fait; 
O23.acarieipoqi;tfido3tburis gumofi farcocolle 
«luminis iameni vel fcilTi aluminisrocbe vitreo 
li viridis ana J.i.gallap cipzclTt.f .iii.caude eqne 
pilo£ lep02ts minuti inctfozu pilofclle vtriufque 
plantaginis acatic ana.Jj.fe.plantaginis refinc 
pini oppoponacis bdclti galbani ana.5. Vi. glutte 
pifeium lib.y.£t fo2ma compofitionis talis cc 05 
Bf aque pluuiar lib.rv.i mifceatur cum pelle infti 
fa vt fup2a cum aceto fnoa cum giimis OilTolubiU 
bue 7 coquantur inuicem leto igne vfqs ad pfecti 
glutinofitatem 7 cum cocta fuerint infimul 7 ifr* 
gidari ceperit fuperaddarur alia£ pul 
ueres minutilTimi a cum fufficiemi quantitatecef 
fiant magdaleonee. er quibus cu opus fuerit fiat 
cerota vt fup2a Dictum ed.Cerotum qD fieri libet 
tn fozma fcuti ? poni in ruptura in inguine cum 
cufptde verfud fuperius a ligari cum lumbari vel 
aliter.Tk lerapini.f.y.oppopona is bdelii rubet a 
tta.5.iii.mtrre.5.v.ceroti De pelle itu 
fiant cerota duo fuper cozio. Tk radicum altee 
p2cparate cum 4a parte butiri recentis lib.i. fa 
rine fifami fartne femisiini ana lib.y.olei t5 fifa 
frumenti. J.i.y.cum 
catione p2cdicta fiat cmplaftrum. 
fifami 7 fenugreci ana lib.y.feminis malue et al 
tee ana.-fo.iii.medulle cruris bouis.J.i. grano2« 
pineae 7 ana.3. 5".macie. 3. v. 
melliloti camo.ana.;to.vi.radicu5 peucedani.cVa 
ftianeidenda incidantur 7 contundatur 1 buliat 
in fttulis tribus aque medietatj confumpta * *foie 
tribus remediis in ruptura ingnnali ftc p20cede 
mundificato p2tus co2pore fac co2pus in lecto ge 
fcere per.vi.vel.viii.Dics 7 cum anteferipta dccck 
trione pluries cum fpongiia locum fomenta 1 oc 
bine locum rupture vngeeum vnguento oe co2ti 
cibus cadancap 1 poftea pettam fuper qua ertefti5 
fit empladru factum calidum fuper vnguento et 
loco apponatur co2poze quideente per Dica vt 3 
quo facto apponatur cerotum vt fup2a in Ocfcrip 
tione eius Dictum ed.potert eger 7 continuo Vti p 
fectionecdftritriua.Sdbuc p20 complemento bts 
tus intentionis vtatur bac confectione oequa fcp 
per bo2as tres ante cibum accipiat rotulam vng 
i.J y.aut ialtem per vnam bo2am ante cibum. Bi 
fperie$z 0iagalange.3 i.fc 
minis plantaginis acatie ipoquididos maflicis a 
na.5.i.pul.mccart libj.cumaqua plantaginis fi 
it confectio folida.Sbilincar patiens a lacte 7 lac 
ticiniis cibis.a leguminibus a fructibus bumiofe 
t cibis Valde pinguibus 7 ab omnibus que vento 
fitates in intedinis generare pollent a potibus 7 
cibis mellitif a valde 0 alcibus a firibus. S«5f 
pzincipalie curatdis modus ed per incilionem in 
inguine factam que non placet nubi p2oprer mi 
gnum periculum eius. £t iterum magis oizcti' 
ous ed modus ille eo quia a quibufdam 1 non bc 
ne peritis talis inctlio fit cadrando homines. Cu 
enim fecuerunttranfuerfaliter oidimu infcrio2e 
partem eius cum tediculo fibt appenfo ertrabunc 
cr qua operatione plurimi periclitantur magii q 
fanenmr.quare bic modus omnino fugiendus ed. 
£t fi contingeret ad illum velle oefcendcre nullo 
modo fiat fine conftiio viri Lp euris in (cientia 1 
opere longo temp02e attriti cuius confilio femg 
«dixrendu L Xertius vb modus fpetul' curadf Dtfporitionem illa cauterfo perficitur i hoc 5upfr 
quidam enim fellinatione Diligenti actuale caute 
rium fpcricum vel oblcngu in loco inguinis appo 
ficu recritudinafr vbi fuenttur Didimus apponut 
vfq5 quo oidimil tranfuerfalirer comburant tfintf 
medicinis Dot fedatiuis 7 efcaram cadere facienti 
bus pioccdunt pofl quaf fublequerer adminillrac 
medicinas mundificatiuas regeneratiuas icarns 
tiuas a ad cofolidatiuas finaliter tranfeundo. St 
bicmodusapudmenoneuacuatura timoze ma 
rimo eo quia pzopter Dolozis vehementia freqn 
ter accidit apollema ad talem operatione quod e 
Deterius cy p2icipalis egritudo.St ite£ qz fi opa 
toz in fcientia anotoica nd fuerit bene peritus fre 
quenter er contactu neruo? a partiit fifac 
peruenttur ad contractionem fp ifmola que Vald 
verenda eft iurta7ententiam tfa3n v£ 
nere Ipafmus moztale. Secundo vero hic cura 
di modus potentiali parti 
bu9 tam p2edictis applicandos hic quidem cura 
di modus omnino fecuriuaeft a p20p2iecum fue 
rit a viro fcientifico aut bene erercitato obferuatf 
fiat aurem pzemiff vfibus 7 partiefibus eucuaro 
ntbus applicando potentiale cauterium coirer er 
capitello factum partibus predictis non vna tam 
feJ pluribus reiterat is applicationibus renouadii 
tociens vt perucniatur ad lectionem tranfuerfale 
Didimi.Dcindc fiat rcuolutio ad curandum vicus 
cum bis que faciunt efcaram cadere mundificant 
regeneranc incantant 7 confolfdanr. 'bec i fuma 
fune vtiiioza que fieri pollent in boc cafu. 
Confiiium ad herniam / 
£rnt'a Dtfcurrft Varias fpetfea 
vide ab 2fuice. fueft onmilTa ft 
gna 7 ce 7 tlxrozia♦ 1>2tma 
fperies bumida aqaofa e. Cura 
eius cfl cura afclitis. toinozard 
Bt agarici ana.' 
3.iJ.553 i.frC09.3.i.aque melF, J.iii.fiat infufia 
v colatura Detur, vf Bt elFrii eris bulli 
g.Viii.cu5. j.ii.aque ircof fiat potus.2fliud.Bt pii 
lulaf dc aim modico -trifuris fiant cu 
fucco piire.D gdliuu eft.Bt ifufionte ctce$z 
1m.3v.cum Duabus radicibuf.vf aque fublimatio 
itis ra Jicu5 sencllrcj. v.Hliud.Bt aque milii fof 
apii ana.5.1.y.£ra jicario aim fup2afcriptj auctf 
in dofi.ftecrificatio epatis.Bt trocifcop oyarodd 
fpecicf Dpcinamomi ana.s.i.fpodii fubrililTime 
trtti.3 .i.5uccari k coctionis.J.iiti.cum aqua fe. 
fiat confectio in rotulis.5.it.anre omne ctbu. Con 
fumptio mateiie coiuncte. Bt radicu recenti treos 
7 cucume.afinini ana lib.f.farine ozobi 7 fabarii 
ana.3.nti.iucci molliu crtreitam lauri.J.iiit, fiat 
emplallru.2® Bf maflicis fandarace ana.J.ii, tpo 
qutfltdos. 5. i. terre figillate bene p2eparate ana. 
3* J.fiat linimenrum m moztario bis vel ter i Die 
Secunda fpetice ell ventofa. confydera caufa5 
vento' itatis. Ibzima intenrio dl minozado ve 
tof itatem in fupen'02ibus congregatam a quibus 
Dependet pzimo.Bc cimini anifi carui feniculi 
meos cardamomt ana.cto.i.feminis rutc.fo.S.in 
tribuflib.aque buliar vfq5 ad confumptionc cuius 
oecoctionis BUib.olec ruracei laurini ana.j. \.$i 
falid idi felio ru.j.i.f, pzg 
radicum drtanite coloqufntit? ber 
modatilo? ana.5 t.falts J. bac 
ba? laurl3.i.cu mcllc ftanc fuppoa.2lliud.B< co 
deum f aba? lentium erco2ticata? ana. to.ti. mi 
Iu ercozticacl a furfuris ana fcutellaf Duas dmini 
7 feminis rute ana.to J.calcfiant omnia in fildo 
caldarie ficce 1 fiat facculus magnus 7 cet}.3ltera 
intentio efl rectificatio membzi.piimo accipicdo 
omni mane.5ii.mecridaji ru 
te, ell medicamen oiuinum in medicando ventofi 
tat! 7 abfemdendo mala completione .generatam 
ea?.2Iliud.Bi fprtie? clfrit De baccis lauri fiant 
pilfe cum (ucco rute. Xerria infentio efl cofum 
ptio vcnrofiraris contente. p2imo.B< aque ctneru 
ciatu vnum fulfuris viui.iii.bacbaru lauri cob3 
bagne 7 eft in rei veritate cardamomu5 maius a 
vulgo Dictum mdegete ana.fj. tritura oia pofl 
buliant ? pzedicta aqua fomentetur cum fpbgits. 
5tem apponantur ventofe. Zertia fpetiee e buo 
2ofa fanguinea q2 ibi efl tenfio .calidus 7 biiidus 
tacrus rube0 pulla0. Cura floia b.ifilice. Sequeti 
mane foluaf.Bt oecocriois fructu fuj. iit i. 
bari.3.i<.rpice.s.tiii.D}7jpzum8fiinpr.f.|.5ade 
oie applicetur boc emplall?.Bc fucci folatri lib.f 
rofa?flozu plantaginis ana.3ai.liqmririe cocta 
rum in aceto lib.iiarine ozdei.5.v.olet rofarum 
emplaftm. 5a Dic ventofetur fTatica vt 
pluritrnl fit per viam paulatme congeitionisqm* 
a fuperio# membzo? egritudioibus fTaticis 7 fri 
gidis raro fit erilis talis. cum in talibus non fer 
uentur materie ad erpulfionem creticam. etiam 
tales macerie non flunulant multum virtutej ad 
criftm.figntficatur tamen cr frigiditate ffata 7 le 
nirate tactus loci remanentiafouce podcompzef 
fionem ex pztuatione lucentie que efl tn aquola af 
fiduitatetumozis.Curapztma intentio freques 
5.1. ad pon 
dua omniu cum aqua abftntbii 00^.5.1.014a oie. 
za intentio Digcflio 015 aqua melliiTe betonice ab 
fmtbii 7 cetj.adic aceti 3U caro. 
3a intentio recti0 mcmbzi omni mane.j.i.tiriace 
cum aque aflari.J.u.calidc. 4a intentio materi 
e? comuncta? vlcimata c:nfumptio.B< fadarace 
§.u.farcocolle ru.J.i.anerie flipitis faba? vf far 
mento? vitis lib.i.pulue? libj.aceti fqntlU 
ttci.5.ii.buliant cum aqua capitelli 3a vfq5 ad fpif 
fitudinem 7 emplai Iret er cis cal ie ofeum 7 vide 
bis mirabilia 7 efl infallibile. 4a f penes carno 
fa cuius caufe funt caufe carnofitatis inboc loco 
antes 7 pzimitiue vt in ptnguantia.patet piiw' 
tioncDolozisinlxo caliditate remilTa refpectn 
caliditatis laudabilis rubo? per part} ertcnfo folt 
ditate tactj.augmcntu eius velor 7 quadoq5 ad 
Citatem capitis bumani. Cura a pzincipio vfque 
ad medietatem augmpiti facilitercuraturfloma 
dop° bafilicam pofl comune.20 oiflrabendo fagui 
nem ad emozoidas aperiendo eas cu fclle tbauri 
aut Decoctione fulfuris viui. 30 ventofetur pulpe 
Interior cora? 7 cruriu. 40 cum omni regimine 
frigido 7 ftcco conrrartante carnofirati 7 faguincf 
cati. $°cum repercufr. V*grano? lentis folatri 
rofa? folio? plantaginis ana lib.J. fartne ozdei 
lib. i. albumina ouoru5 trium coquantur in aq cuj 
4a parte aceti 7 addita farina fiat emplaflru 7 ap 
plicerur fer Diebus. Dutn vero oeuenirur ad pzici 
pium augmenti vi’w oiflicii redditur cius curato a pzopzfe cnm venit ad medium ftaftts tancettl$ 
non conferunt repcrcufTtua quia materia tota fln 
rir.nec oigertma a euacuatiua et iam.fit fame boc 
ne materia aliqua fluar.1V bo’i armeni terre fi-" 
g liate ana.5.i.farie volatilis ,$.f. s .fadarace ma 
flicia ana.5.ii.cum rucco rofarum fiat linimentu 
i t mouario plumbeo et liniatur. pofl adbibe 
boc compofitf.lV faponis nigri .5 ii.auripigmeti 
f.ij.fulfuris viui.5. y.calcanti vfti.J.i.y.cum aq 
falis armoniact incozpozcntur in mozrario. Hp 
ponobo: cauterium inferioaipirriofei vr faciat 
efcaram amplitudine vnius a non oimit 
tarurvlrra boaam p2ofunda attin 
g:ns ad vafa inuoluta aut arterias. $acta cfcara 
cu n alfungia a buri! 0 mellificetur efcara vfq5ad 
cafum eius pod applica vnguentum apfo? f* caft 
£liquat enim a confumir carnee 
applicetur caudicum tn medtisa lateralibus pa 
bus ofei inranrum cp in orco fiant fev vel octo ra 
pmre oiueif locis vt comicmenrer podtt applico 
ri medicamina aconfumpttua fecundum omnoj 
Dtflferenriam pofirionts.omnt tamc 5® aut 4aoie 
leniendo partes vlccrarae cum aqua pa capitelli 
Con umpta ergo carnofirate quod apparet ex re 
ducrion; ofei ad pztdinam magnitudinem quod 
tamen non fit in fpatio minozi vntus aut medii 
anni tunc pzocedc cum co»iroltdanttbua fed non 
nifi magna cauf 1 te impedias in bac cura. Qui 
ta fpectee varteofa etiam cum venis n arteriis ctr 
cumuoiurif in fuperfictc ofei fic vitis inuoluirur 
arbozi cuius materialis caufa cd rangm'a mficus 
a fuperiozibus paulatine effufus vel ibi congedua 
dnte epate oebili in crpdlcndo mria5 ad fplene 
Vei fplene oebili in attrabendocum pzefentia ct 
trn/eca? caufa? generantium mfia5 vel fangul 
nem melancolicum.Cura vr in p2ecedenri.<£.quo 
tum ad pzima fecundam <i tertiam intentionem 
1 quartam.v0 vero.f.caudicatio Dimittatur.Sed 
applicetur empladrum oe mucillaginibus n p20 
pzie vigozatum cum gumia quattuo appofito f* 
pino bdelio 'i armoniaco applicatio aque fulfuree 
afpaltine ? enee en attfinando fepe.intentto ent$ 
ed magua.f.re cluere enecare lenire 1 cetf. £r ed 
Oi Tctlts ure pzopzie in religiof vtenttbus cibto 
grodis 1 aclurenribus. Serta fpertes qua Bui. 
Vocat burio 2za tertii ca° z° pendens a fagutne 
mdancolicomulrtpltc8to non folmn in ofeo I5 in 
fubdantia tcdiculo? ita vt mirabiliter 
eant partes.vt videre contingit ate fores cccfia? 
J6t fiqaidem ide tumoz exilbr tante magnicudf 
nts vt rranfcendac menfuram iUt iniiuiduo bua 
«e ' paiet conuemenrem cum Duritie tenfione fatt 
guine dante in membzis ab 95 pudults 1 coz2up 
tiombus.tune ille tumoz ed elcfantia.cum pudut 
Vero Duris ri coziuptis tunc ed lepza elcpbantica 
Cum aurem tumoz pzedtctus ed non valde ma 
g mscum fignis lupzJcriptis tuc Dicitur bernia 
Dura ofealis.cum pzouenir ad datum n confirma 
tionem curetur cura apodematum ourozum. 
Pzima intentio cd fubtractio matet ie? mfica 
rum in vems r fplene abundantium fTomado ba 
ftucam finidn bzacbii.5a Diefarmacandocum.5« 
ut. catartici imperialis cum aqua violarum vf ne 
nufaris. za intentio e Digedio cum aquis violarii 
lupuio? farfare. 3a intentio ed eradicatio.1V epi 
ibmu .3.1,lapidis J.caflie tracte cum aq 
*tcte.jX4# cd mifmei ronfmtiptfo 
reuoluendo a mollificarionc ad refolurioneni et e 
£\Pzima ergo feptimana omni o‘e cncatifmetf 
cum Decoctione radicum alrce granozum fifami 
fenugreci feminis lini ana.£r pod ertracrtonem 
liniatur membzttm cum oleo fifamino a amigda 
abdcliooilTolutocumfiiccida lana* 
%* feptimana encatifmenir cum aqua cineris in q 
bulierit fenugreci^i camomilla. kt fuper empta 
cum hoc. IV radicum fcropbularie Vel berbe mau 
ri fecundum neapolitanos radicum b2iont'e ana 
libJ.melliloticamomiUefe.ancti affari ana.J.i* 
$.coquantur radtees vfq5 ad ipfaruni 
pod terantur fubriltflime r< fiat cmnlaii? 
ponenda ofeo n inguinibus tora za feptimana 5® 
vero feptimana cum molli ‘icanr ibus n fic circula 
riter. omni tamen feptimana folucudo ventre cu 
Dyalcene n aqua lactis.£t i fiima bec cfl ouri apo 
dematis canonica curatio. Septima fpeties e 
(nteftmalts pzopter Dilatationem vt 
rdarationem oidimi au pzopter ruptura illius 
Didimi *i I30? cau 'e rmr note 22® tertii inter cs 
ponitur nocumentum in an!x*litu pzoueniena tn 
fptrando.tunc eri fit magna compzciTto v tractuf 
Dpafragmatis ad intra fiuc fit pzopter attractio 
«em violenta aeris.Itu: fit quia in tali nocumcto 
anhelitus aer nvapozesi fumi calefiunt 1 confe 
queter rarefiunt 1 cotfr maiozcmlocum occupat 
fy pziuset confequenter vehemens compzelTio 
*i oiftcnfio fit inredino? 1 fifac pzopter quod ba 
benttbus herniam a intedinalem 1 ventofam in l 
fpiratione fupcrercrefctt tum 02 1 in erpiratione 
txcrefctt*Cura p2ima intentio cfl reductio ime 
ilinozum ad loca pzop2ta cum fcutella lignea vf 
cum manibus omni ingemo cum venrofa fuper f 
guen cum inclinatione capitis. Secunda tnreit 
tio efl fedatio oolozts ftue pzoucniat a Vcntofira 
te foluente conrinuirate5 oidtmi fiue a multitudt 
«e materie? bumozalium fiuc ab intcdtms 1 fect 
bua grauitantibus p2imo cum occo 
ctide feminis lini fenugreci 1 granos fifami cum 
multo oleo 1 buciro recenti vel cum libj. bzodii 
pulli cum tantundem olei filamini cum..falis 
gemme vel cuj oleo foto.z0 IV oozclle.| ii.grano 
aum fifami fenugreci feminis lini ana. j.t.radicu 
lilio? albozum a altee ana.dft ttt.amfi cimini le. 
ancti 
quantur omnia i quatruoz fialis aque ct femente 
tur cum fpongtis mag s.Quo facto fuper ofeo em 
plaftretur looc.Tk galla? cupzdTt. fai.Crie volat i 
lis.j.iu.pulueris radicu-; confolide ma 10219? mi 
«02is anaj i.glutims ptfcium.J.i.|,ozagaganrt 
gumt arabid mumie 'podii ana.5.f.fadarace bo 
It armem fcrapini ana.5. v. Coquantur farine in 
Duabus partibus aque cum tertia parte aceti 
gri v ad bonam ipilT rudinem cum Metenti 
quantitate cere a additj plueribus fiat cmplafhu 
ja intentio materie? Dii tractio vemof appltcatj 
Ingut p Ipe crurium a natibus a cum ligaturis -1 
fricationibus a genu intra.floia etiam bafiltcc xl 
«igre vomitu mendrue? pzouocartone a cmozoi 
dararn a cctj. Quarta intentio ell pzobtbirio re 
iterati oefcenfus pze jicta? materte?.p2imo lub 
trahendocaufasvetoOracf tmpdlentja bumidita 
tis lubztcitamis intcltina a vias oefccnrus cum 
ueratioeci&uuCiQiw mttcjlatke roucilUgiofe n aquore. materie enim cronfea? egrifndmuj n3 
fcruanrur ad vnam crifim Vt cum Diaturbitb. vd 
IV pulpc coiogntide 3.t.turbit.5.i.bddlit.g.ana 
3 .i.fianr pillule cum ieralogodion De quibus 
m itur bis i ebdomoda eu aq yreos loec medicina 
aduerfarur omnibus ffaricis egritudinibus. 2*oi 
nerfio ad Vias V2tne a ad boc mirabile ell. 'fit aq 
ra Itru? geneffre rubee apii ana.J.i.y. ante ffa 
ttm fumat tres ptlfas ex puluere grano? milii fo 
lis factas cum fucco apii. 30 vfus adequantiu? ma 
teri as fTattcas a pure Dtuerrentium.1>2tmu vt I 
fepttmana bis aloes electi peteti 
ttsfundnm aqueetimergttur cum.J. melltcraff* 
Secundum bis in fepttmana < 
Zertium bis in fepttmana opopire. 3.1*. et eff in 
exiccando ffa fume potentie. 40 cum regimine 
7 ceri.Ibotus in bycme.1V flo? melliffe 55 albi et 
lettis grano? paradfff' nucifmuf.ana.?.!. aque ci 
flerne lib.rxv.meir ellecti.f .rvi coquantur in aq 
cum fperiebus ad confumpd quarte partj poff adtf 
medicinas 7 fiat iterum coctio vfq? ad tertiam p 
rem.potetur folum vel vna pars eius cu?.ii.parti 
bus vini. Quinta intentioeff consolidatio vta 
rum lararum aperta? vel ruptarum.1b2tmo IV 
fcozic ferri i aceto frixe D2a. 
boli ar.tburis maffteis terre figillate acatie ana 
5 it.galla? cup2efli mumie pi-* 
fcmm.f.ii.oiffbluantur glutina in aceto ru. 7 ico 
po2cnmr iffe fpeties cum.J.ii.refine ru. 7 cil cera 
fiat vnguentum quo ofeum a inguinales partee I 
Vngantur ter in Die 7 apponatur pila vel fcutum 
cum fo2fi liqatara 7 boc remedium eff integre fa 
nans citra.rl.Dies nouam ruptura? 7 nb magna 
Vuld. cVDagnc ante rupture vel antique tunc ap 
pltca cero um ftgure fcutalis cu emplaffro ex pd 
le tnetinacompofitionemeainconfilio meo oe 
ha: materia ad Dominum *bugonem cip2cnfem • 
iDimtfro fantaftas oe limatura calibts 
cum confolidariuis interius 7 magnete exterius 
apoofito.Soleo interi? adminiffrarc bcc elfriu? 
IV rburts mafficis a catte ipoqutflidoe ana.3 i. $. 
rofa? f podii cimmi torrefactiTe.ancti ana.?.i,gal 
la? cupzciTi.?. y.limatuf tenuiffime calibis fcorie 
ferri ambo2um frtxo2um in aceto tn.JJ.artllo? 
granaro? acriu? ertccat02nm.3.i.fiat puluis per 
fe.poll IV meli' refati confecti cum foliis lib.i ./j 
3uccari albi lib.i. vini granato? Itb.y.oaagagatf 
Sumi arabici ana.J.y.lxc duo bultant fimul cum 
meir ro.?uccaro 7 vino granato? vfq? ad tnfptffa 
tionem 7 cum tepuerint effundantur in mo2tariu 
vbi cum aliis fpettebus oiutiffime conterendo in 
co2po2cnrur. ciutnum quidam medicamen !x>c c 
vrerperieria mibi frequentcrinotutt.Dof.3li.bi8 
in Dic 7 poff cenam.34. Sexta intentio eff mo 
cius ajbnftioms vel tnctftonis parttum per quas 
Didimus ad ofeum Dcfccndit.pt? caffranribus, 
Scprima intentio eff p2obibttio rccidiue que qui 
dem complrrur per afTumpttoncm.J.i.opopire in 
auroaa bif in fepttmana oeferipte a lltcolaoantc 
p2andium per quattuo2 Ixt2as per fpatiuj duo? 
vd rrium menrium. 20 fimtTr condiantur pinee 
parue adbuc molles ab arbor accepte affumpre Vt 
p2tus. ?° mumtc.3.vmuf.xiia pare facte tn ptlfis 
omm' oie per Duos vel tres menfes. 40 maff icta 
S.ttt.o manc.oie v° vtarur feptffime radice Vna 
confolide. 6° v.at i cibis puluere galla? cupzdTi; 
7* poztct fu per inguine fuo continue cerotu vnuj 
• folum De rato ebozis factum. 8° frequenter en 
cantetur cum aqua aluminofa naturaliter tali C 
artifitialiter facta, mirabiliter eni? pzeferuat ab 
cuentu buiua egfitudime i recidiuationia. 
Confilium De ingenti toztura fpondilium fine oe 
gtbbofitate. 
3.nt exercitii cozpozie e actuf 
per quem humani C02p02ie fal 
ta3 Deperdita recuperari i ad 
pzefena conferuari et a lapfu d 
fenii poteff.ficnt omnium tllu 
ftriu5 pbyfico$2 fcntentiecofir 
mlnt. quoniam {pium enim conuenicnter factu5 
fecit ad erpultoem fupcrfluitatum tam pzime 
qfan tertie oigeffionum. n per ipto etiam te 
torirate0 a fumofiratea tam in capite it i pcctoze 
n inferiozi ventre reperte expelluntur a cofumut 
Vnde membza pzincipalia a reliqua omnia coue 
ntenrer expurgata ab eie funt foztio2a ad pzodu 
cendum operationes toticozpozi coouenientioref 
3ta etia5 ererdtium anime rationali attributum 
efl actua per quem omniu\fuu operatio 
nce perfecciozce pzoducuntur a intcllectiua pote 
tia pzopter bc: ad fpcculandum circa Difficilia et 
altiflma res pcrfcctioz efficitur. £a pzopter gati 
derem ego fi tantum mibi natura oonalTet cjtum 
in vtriufq5 iam Dtcrie perfecttoz fieri portcm.ll? 
enim cozpozalis laboz a me ocficit cum nulla Di 
ea mibi in otium cozpozia ereat. fimiliter etiam 
occupatimee circa nectfTttarem conteraplan 
di in oifficilibua a me vacue funt. fed aftiduitaa 
ercrcitfi in talibus Diuino tamen afflatu pzeuto 
me iuuabir.quoniam laboz omnia vincit 
n Durie vzgena in rcbua egcflaa. 3uxta illum ma 
tuam poete lermonc p° * focc itaq5 ap 
parent quonia mibi nuperrime labtT cozpozia bu 
mani compago optulit mibi adolefccntem 
circa i4.vT1d.qm ingenti fpondiliu? toztura mo 
leftatur que valde foztie eff 1 exrcnfa. 3nrantu q> 
a fpondili 4a mclufiuc oe bie que funt 1 collo vfqj 
ad fpondilem renum fecundam exclufiue omnee 
alie tozte funt 1 curuatc verfua Dextram partem 
pzopter quod lozdo'uecfl in eadem parte valde 
magmfice.dude et fpatula Dextra cum parte coi 
It fuperiuaeleaatur nccdTitatc rei.Cum enim 4® 
5a 6a ‘i 7a pondilca colli trahuntur vfq5 ifcriue 
neceffe ert collae impelli verfua partem illa.7,ppf 
violentiam tractua vtriufq? carum fpondilee Dor 
fi oee xt.curuatc 1 impulfe funt verfua illa5 parte 
Cum enim em*eme p3rrea coffan>5 poflerio2um 
infixe fintfpondilibuaDtctia.igitur pzopter cur 
uaturam pzedictarum fpondilium necerte ell co 
flas impeUt verfue partem iiam ad quam incur 
nantur fpondilee.Cum ergo fpondilee mcuruate 
fint verfue Dextram vt lenius vifua offendit. ne 
cefle fuit 02dofeon.t gibbo'itatcm fuirtc facta ad 
latue oextrum 1 eminentiam apparente. 3r vo 
q2 pzopter curuaturam pjrriu ad oex 
eram necerte fuit coffae que tnucniuntur in latere 
finiffro moueri verfue motu ipfa£ fponddiu pze 
dictans. n fpondilee cum bocq> incurmte funt ver 
fue parte? Dextra ena incuruarc funt vciiua ante 
riozctn.vt frue vifue 1 taaue offedit.3dco cx Ixx fundamento foluimtur quattuoi apparentfe 1 
£t p2tma cd q ala fpatule finidre videf emi 
nentt'02 7 cleuatio2 epoextre. Secunda ed q* 
fub ala illa apparet concauftas magna vbi loci 
retur meus pugillus. £t tertia ed apparentia ; 
qz mendofe code finidre partif videntur ad ante 
rt023 7 parum ad fupcrioza contracte. £t 4* e 
q 1 magna comprehenditur flexio in ilio finidro 
in parte antcriozi. £t quinta ed q2 in loco po 
derion' ftnidri renis videtur elTe incnruatto ver 
fua Dern um. £t ferta apparentia ed.q2 caput 
idius viri pendet verfus finidram parte. £t bcc 
omnia co22elarie aspicienti ro2tnram illam 7 no 
dum contractionis eius facillle Demondrari pof 
fent. 1>2eter bec etiam collige. q pectus eius an 
tenus magnifice defedatum 7 oefozmatum ed * 
Ibzimo quidem q2 os fuperius quod oenomia 
tur carbcna gule oecliue ed verfus partem fini-" 
d *am.7 fenmdum alterum extremu magnifice e 
lenarum ed verfus ertremiratem humeri. p2oba 
tur q2 contractio ' patule Dextre verfus fupertus 
7 ad latera oe necelTirate eleuauit illius ofTte pte 
fibicontiguam. £tfecundum apparens ed# 
tbotax eius videtur valde occultum 7 minoratu 
1 p20p2(e in infcriozi parte.boc autem contingit 
piopter tracmm fpafmofum 7 contractione fep 
te olTium ex quibus t02ax componitur, quomodo 
enim t02tura in illisolTibus tam ingenti 7 exten 
fa exifiente.poflenr illa olla conuenienter nutriri 
Tlii ergo mirabile fi continue magis arefiant. 
£r tertium apparens ed q cartillago fuppofi 
ta 02t domaebi apud italos nominatu3 granatu 
7 parua 7 extenuata multum fcnru tactus percipi 
tur 7 Quartum apparens ed q quinque 
mendofc code tam in finidra q in oerrra parte 
eriles 7 fet e t022cfacte funt. qd apparet ex code 
fundamento vcrificari. £r quintum fenfui no 
tum ed forne 7 falruodis motus co2dis. intatil 
q fenfu virus buiuf adolefcentuli code pere ipiunf 
cleuart.Cum enim per talem t02turam trachea 
arteria neceilario fit aliquantum circumflexa p5 
q aer ab ettra ad tntus quantus 7 quando opoa 
teret non (uficienter ingreditur etiam fi virtus 
ad attralx:ndu5 cflct fo2tts. virtute traq5 exnte 
bili 7 via tractus aeris exidete t02tuofa vd flexa 
parumper non attrahitur aeris quatitas fufficie 
ter 7 quametto op02reret ad fatidractendu5 necef 
fttati.fed necelTitate crefcente Vitra temperamen 
tum 7 co2de nccelTitato ad faciendum conarii ma 
gnnm necelTarto accidit talis pulfus cordis qui e 
7 velox motus partium eius Dc cetro 
ad circumferentiam. Ilee coda t# virtus pulfati 
lis fit DebtT.p20prerea q2 Virtutes neceffitate ve 
bementiusagunr vt J5af. p° comenro pulfuum 
comenro 40. £t luperadde butc motiuo q cum ,p 
pter necelfitatem auctam multitudo fumop 7 va 
p02um 7 aeris facti vilis congregatio fiat in code 
adhuc maio2 virttmTconatus ed necelTartus ad9 
Hringendum co2.3ra q non minozis magnitudl 
nis velocitatis 7 frequentte effet hic motus (altuo 
fus co2dis penes fidelem q oiadolem.fi eque bft 
tomp2ebenlibilis elfet fidole ficut oiadole. 7 bost 
fermonum#plurimi capiuntfundamentu3exfe 
tetiis 4*ca°5°7 xi°ccntied caV.£t 22* 
ftii ca* d gibbofirate 7 .pfief alibi.£t tu legevold 
mia ft vis bh itelligef * £*uidu capttfj dcUra 
tlm prcrotiXopIvt at pzedlctd? feterfe clarius rfo 
•cefcat. pzo notitia caufarum Diuerfitatu3 7 figno 
2U3p2cfareDifoo%iomep2emirtatur p2imo De 
fcriptio butus oifpofttionis qitc ed q gibbofitas 
ed rumo2 vel eminentia fpondilium fpinead ait 
quam Differentiam poftttonie facta pzopter in 
euru.itioncm fpondilium p2oucnientero aut a fo 
fi impulfione a ventofirateaut a materia molltH 
cante ligamenta a ncruos a nueba 02icntea.aut,p 
pter morum fpafmofum in p2edictis partibus fa 
ctum vel fiente ocr quam remouetur fo2mofitas 
7 pulchritudo (lature bominte cu co22uptione fi 
gure vel fo2me partium p2edtcta£. Dicitur g* 
p2imo q gibbofitas cft tumo2.p2opter enim Ccur 
ustionem aliquarum fpondtltum necelTarium efl 
p2cfens cortfyderafio.llam Dato q altarum par 
tium co2po2ts offa vt focilia b2acbiop 7 crurium 
incuruari polftnt i p2op2te in etate pueritie, vt fe 
fu3 manifellatapud plurimos in quibus t02tum 
ed focile tibie vel alterius partis. 3lla tamen cur 
uatura non ell oe qua ad p2efcns intenditur, cu 
non fit necelTarium in illius olla remoueri a 
p2ta iunctura eop.1>oitur 30 ad aliquam Differen 
tiam poTnomg.nam cum p20pter altqua5 d caia 
flatim oicendis fpondilef incuruantur.tunc fi con 
trab tntur ad cetra ad intus e(l fpeties gibbofita 
tis ad antertoza que nominatur vero 
co irractiofiat ab intus ad crtra.tunc fit emines 
in poflerio2i parte.7 incuruario verius anterius 
£5i autC5 contractio fpondtltum fiat a Dextro in 
finidrum.tunc accidit gibbofitas in fitu 7 arcuato 
partis oertre verfus ipfam. 6t ita fi bene confyd 
retur buus iuuenculi oifpofirto piop2te ell in p 
te ocrtra eius 7 tn anrerio2i eminetia manifefla 
7 concanttatc tn poflerio2i 7 fintflra parttum vt 
fup23 etiam tactum fuit. Dicitur autem quito 
p20uem're bec p2opter impulfione 7 boc quid* eje 
tertus accidere potuttf V poreft 7 p20p2ie tn etate 
infantie cum tmp2udentta 7 intemperato motu 
pertractanti infantes ligando comp2imendo vel 
Oiftrabendo fpondtles cellas 7 ro2ace5. aut 
frequenter contingit a cunabulis 7 b2acbiis 
cantis eo7 cadcre.necnon fupcr rpondilibus adie 
ttiente calu contufione comp2dT one vel tmp2elTto 
»te.p2opter que olla que teneritate fua velur cera 
funt flexibili a talia nocumenta acquirere pollent 
Similiter etiam in infartbus p20prer co22nptto 
nem lacti’eos multiplicantur vetefitates q i ner 
uie 7 ligamentis Ipondilinm colli 7 D02fi mfriplt 
catf extendunt 7 Dilatant p2cdtcta memb2a 7 cd 
functiones carrilaginofas Ipondilium ad tnutcej 
£t bec quidem oifpofitio cognofcttur per paulatf 
num 7 tardum euentum eius 7 multiplicatione 
gurgulationum 7 rugituum in (lomaebo 7 in ite 
fltnis omnibus 7 ypocnndzits.ficutimediate oca 
oifpofitio cognofcttur per velocem 7 fuhttum eue 
tum eius. 1>oneb ttur <s'* fpondiltum eminentia 
fieri poite p2opter mollificationem.Si enim mu 
cillaginofa materia tmergatur in ligamentis 7 t 
ter partes fpondilium carttlaginofal Diu 
nens ibi ed caufa vt non fiat bona partium copo 
2t‘s fubdentatio 7 fecundum q contigit intus vel 
extra vd in Dextra vel inftnidra parte magis 
multiplicari materiam molltficantcm.lta 7 icur 
natio 7 gibbofitas repiefentatur in illa*£t bec 
Iterum etiam velocia 7 iedini cuentus cd * pzopl quod diftfnguftur ab ea qife fit a caufa p2tmitfua 
it Differt ab illa que fit a ventofitate per abfetii 
rugiruum p»2edict02um a tactu percep 
tam a fic oe aliis, tboteft iterum a 4* 
tas (n fpondilibus euenire pzopter apoflema ma 
gnum genitum in lumbis inrerio2tbus.aut in \i 
medio cofta? aut in mufculis erterio2ibns appo 
fitis lateraliter ad fpondiles vel (n venis ipfaru5 
Bdbuc etiam a contingere poreft incuruatio 
fpondilium;p2opter fpafmum cuenientem tn ali 
q »o vel in aliquibus rii.parium neruo? ozteuttu 
a foondilibus D02fi. vel feptem parium 02ieti« 
a fpondilibus colli. Cum enim materiam grc(Ta5 
contingit infundi in cis.fi fuerit in bts qui oiiiii 
a oettra parte contractio fiet Vcrfus illam.a emi 
nentia vcrfus finiftram a cp\ a fic oe Differentia 
poYrtonis.que eft anterf02is ad pofterine a ep*. 
iterum contingere potcftbec impulfio 
fpondiltum p2opter velxmenrem impulfiouem 
a virtute factam in labozibus crifis. materias 
enim illas frequenter crpellir multas a veloemcri 
motu.pzoprcr quod fpafmus a mollities in p2cdi 
ctis partibus accidere poreft. St bec quidc5rogno 
fcirurq2p2ecdT runttpfam feb2es moleftilTime 
a mulra materia p20uentetce.£reriaa a numera 
tione figno? cucnientium in feb2ibus reuoluris 
per qu arranarios Dierum Vt quarti ad feptimum 
fepttmt ad vndccimu.vndecimii ad Oecfmuqrtu5 
n fic De aliis.Sr tales quidem oilpofitioncs pluri 
mii funt male terminationis. Glrimu vero qd 
ponitur in oderiprione iam notum c.,ppterca qz 
licur per oebimm firum partium spondilium ad 
inuicem a recte ftaruf a fo2mofe redditur bomo. 
ita per ea? remotione ab inuicem Dcfedatur. 
£x quozum omniti fundamento inrclligemi app5 
cc ro2tura fpondiUum omnis rednei poteft ad ter 
narium numerum. £r p2ima quide5 ad ipulfio 
nem. Secunda ad mollificationem. £r tria 
ad fpafmum. £r p2(ma quidem poreft variari 
quamipTr.pzimo p2oprcr impnUtonem a caulis 
pzimitiuis euenfcnrcm. Secundo pzopter inj 
pulfionem a vcnrofitat bus p2cdicris factam. 
it tertio p20prcr apoflema magnu. £r quarto 
pzoprer vebemente impulfionc in crifi ante faci a 
S ecunda vero ozoinis fperies t:2turc fpondi 
lium fieri pollet a multa matcriamollificameet 
lubzicante ligamenta neruof a nucam vt 135 
cr uni eft. Sccun io eriam fieri pollet lx’c molli 
ficario a p2imiriua caufa C115 applicatione a freqn 
tifionerczJmolltfirannil.vt linimento? emb20 
cationum a balneo? a ccnfimilibus. Zerr 0 vo 
02dmi fpeties ro2turc rpond ilium aftignant Due 
£c pzimaquidc5 cft pioptei fpafmuOe rcplttoe 
Scdunda vero p2optcr fpa 'mfi dc inanitione 
£t bec quidem Diftinguirur a p2ima.p20prerea q2 
non fit nifi in tempo2e p2oliro.a C113 Tignis figni 
Picantibus euacuariones fo2tes exuantes copo2a 
aut pzopter inltnfibtles cuacuatiom s vt per mul 
tam refolutionc tn feb2ibus fudoze a confifibus 
factam.£r qu 3 fi bene confydcras ad tftas tiouem 
fpeties t02turefpondilium omnes euenire a ima 
ginari polTtbiles reduci poflent.p2ctcr Decimap 
ttenientem a venenis dc qua non curo ad p2efens 
£t ex lx)c fundamento ite? co22elarie concludit 
fecundo p2incipalitcr noticia caura?. Zeitio ite? 
•pra eft oeclmtio fignoium infcparabiliu ifta? 
Dirpofitionum.£r quibus tandem Primate rbclu 
dirur.q> buiua vtrt otfpofitio trtplcr cfl p2o:ura 
ttonc D.gna. £r pzima quidem cfl gibbofitas 
9 pzima fpondilium Dozfi vrq5 ad fertam ad ati 
reriora facta. Secunda cfl gibbofitas 7 emtnen 
t ia magna in Deerra parte ad erterius. £t f c 
attractio Duarum cofla? inferio? De completio. 
i attractio etiam colla? que mendofe Dicuntur 
fus interius 7 fupcrius.pzpprer qua? contractio 
nem compzimitur coz.£t fequitur motus ciuf ial 
tuoius.vt in pztmo ca° ocmon Iratum cfl. foec iit 
fuma cfl buiua viri oi 'poficio non leui labo2C oc* 
tnonflrata. 
Zertium capitulum efl De regimine huic viro 
conuenienti per fer res no naturales Dictas. 
Ut conuententcr po:Tit eligi modus regimtnifbu 
(us vtri.kzem ttendu cfl p° q> caufa cfticicns ma 
tertalis buius Dirpofition.s ell multa materia fla 
tica mucillaginefa oominancf. 7 partim aquora q 
mollificationem fecit in fpondilibus a cartilagini 
bus earum 7 neruisozienribus a nueba. Cie? qz 
apparet modus attractus verfus Derrra paitem 
cum foltditate a Duritie non efl Dubitabile matie 
grofTeflegmaticemagnam partem iueniri in nu 
cba.amagisinncruisozicntibusin finiflra pre 
eius. 7 in mu'culis lumbal bus inrt infccts 7 erte 
riozibus. pzopter quod verfus iiniflram partem 
fit contractio i tumoz verfus ocrtram p irtem • 
Vnic cr Iwc concluditur q? \xc Difpo itio efl valde 
Difltalis.quonia ell compo ita er fpafmo finillre 
partis 7 mollitie Dertrc parris. Uerum q2 talia 
fpafmus iam efl factua a non in fieri p2oprer ab 
fentiam Dolozis attractiui morus. 3deo videt q> 
omnia tnflrumenra que aommiflrarur Debet ce 
calcfactiua in 2° gradu 7 vitra ipfum aliqualiter 
ericcariua.non tamen tranfcendenria p2imii gra 
dum aut tnanaone pzima Pi.£t vbi Deficiunt in 
flmmenra talia que mul tu rara funr.vbicun 3 le 
garur. opoxtet virum optime tritum moderari 
talia confrangedo fimplicia frigida aur teperara 
cum calidis 7 ftccts.qr vir ille eligat locum babi 
tationts cius 7 acrem calidum notabiliter 7 Icuia 
criccarionia.7 q2 ram acr pluuenfie q’ rodigii no 
tabiliter funt frigidi 7 ampliu 'bumidi q' frigdi 
3deo camera Decubitus eius fit tabulis bene mu 
nita infertus lareralirer et fupcrius.7 in ea aacn 
fus perfeueret ignis magno2u ligno?.£c fi quan 
doqs virtus ericcattonis adderetur i igne er cobu 
Ilione ligno? abietis lauri iuniperificuu meta 
flri pulegii valde conucnicns eiletei. 3ntanru q> 
necelTarium elTetferi fepe fuifumigmm cum llora 
ce calamitta laudano cup2cfTo gallta mufeata fan 
daraca ligno aloes coiofona tburc 7 mafltce 7 fic 
D e aliis omnibus vel aliquibus loo? £r boc e p2i 
cipium magne pacleruationie Imius viri.f. acris 
conucnicntis clcctio. De ali3 vero re non natu 
ralt vt crcrcitio vel motu pertranfeundu cfl.buic 
enim tiro motus cozpozid conucntt n.n peditiuf 
neq5 equicattuus 7 namgattuus.imo neq5 comici* 
unt et fricationes aliqua? partiu.imo adbuc ncq5 
leues 7 pzopzic frcqucntate.qr cozpus omnino q 
cicere oebct.SirmTr omnis motus anime vt ira 
furoz 7 filia cuitari Dcbent.marimc pz opter no 
cumentnm in cozdc eius inuentum er motu faltu 
ofo eius. Co2pus icitur 7 anima eius quicicere 
odxnt.pzopt cr quod etiam ab J;& \ii 0 caucdu di a coitti frequentato. tnfanfttm $ etiam femel 
fn oie complacere veneri non edet ei bene conce 
dendum * De modo autem 002miendt ipfius 
fomnus p2oli*us ci conuenit 7 nullomodo eyccf 
fue in vigilia. 7 oe figuris O02miendi melt02dt 
fncuruario fuper latus oertrii.7 pcrfeuerantia fu 
per illud. Utere vero fintdro non conueniret et 
oo2mtre.p2opter grauitatem ocictre partis 
cumbentis fuper contracta finiftra. Tleq5 etiam 
rcfupine oo2mire conuenit ei ratione accidentis 
quod eft nocumentum in anbelttu.cum illud nocu 
mentum anhelitus augmentetur in Decubitu re 
ftipinato. vt 2a pzimi ca° oe fomno 7 vigilia . p 
illa ■f\efupineq5 malu3 7 cetJ.Si tamen 
fuper illa parte poftenon’ Decumbere pofTcc abfj 
magno nocumento fui anhelitus effet ei vtile. ,p 
pterea qz iuuaret ad rectitudinem fpondiliu oor 
ft 7 colli que incuruate funt ad anterius.7 p2imo 
7 2° ca° Declaratum ed. D02mire autem fuper ve 
tre 7 pect02e placet mihi. Dummodo caput eius 
teneat curuatum verfus partem ei'5 
liaerioz fiet canna pulmonis ad attrahendum a 
erem necelTarium p2o euentatione memb202U5 
pulius7anbelifus.quocunq5tamen Decubitu ia 
cear capur eiu3 refpectu partium medi 
ocriter cleu itum t:neat.p2oltras autem vigtliaf 
omnino cuiter. De alia vero 4a re non natura 
It iam Dictam eft.vbt De erercitio parum ate boc 
fermo fuit.verum fcper agere Debet leto 7 iocun 
do animo.rantnm cum volantate altilTimi mete 
fuaiti conftrm ire quantum ei placuerit auferre.7 
boc quidem adiuuabit non leuiter ad regimc fuu 
Dc modo vero accipiendi cibum 7 potum • 
IVrguia eil p2t.na 13? nunqua5 comedat nifi vero 
7 coauenicnti appetitu iducatur ad illud. Se 
eunda regula q fugiat accipere cibum cum aliq* 
reliquia fadidii naufee vel abbominationie. 
Xcrtia regula q nuncp accipiat cibum nec po 
tum facientes ercenftories in flomaebo p20pter 
magnam qu a nti *ate eop. Quarta 1q cibus oill 
genter madicatus accipiat 7 non cito vd ingluui 
ofe Dcgluritua. Quinta q non p2donget mo-* 
zam magna in accipiendo cibaria. toejeta q 
multitudo cibop fp: oiuerfo? fugiatur ab eo. 
Septima q nullus accipiatur potus vel cibuf 
cum ventris flipticitare 7 plenitudine* Qtatta 
q po!t aifumpttonem cibop 7 potuum qutefcat et 
nullomodo ererettetur faltem vehementi motii 
anime vel co2po2is neq* coitus. In ferta aute 
renen naturali parumpa’ infiftendum magif eo 
q2 in tpfa fubllentatur regimen fanitatis buius 
Viri tam conferuatiuum q p2eferuatiuum vf ctt 
rattuu5.2Demo2andn igitur vt tactum fuiti p2l 
cipio capituli p2ecedentie q cibaria 7 potus eius 
Declinent ad calefactione notabiliter 7 ad cricca 
ttonem medtocritcr.p2opter quod bona erit ciba 
ria fua confrangi femper er calefacientibus 
diocritcr.oe foliis radicibusfeminibus 7 aroma 
tibus que Dicentur inferius * 3girur panis butus 
viri fit fermentatus magis q comunis panis et 
non multum falicus fed mediocriter coctus non 
tranfcendens numep triu vero oe 
palla a oe farina facta non habeantur in vfu.imp 
rara7 in parua quantitate accipiantur. Carnes 
De quadrupedibus do medicis fibi laudande fune 
vt carnes capzeti carnes vituli 7 eadrati.Carnes 
vero agni 7 po2celto£ recentium no placet htibi 
nifi aflatc.7 dire meliores edent 7 p2op2ie oeco 
cte cum menta fxfimb2io ferpillo petrofilino et 
mellilTa que rnelioz ed omnibus altis.Quadrupe 
dum vero filuedrium carnea placent mibi.velut 
capzeolozr inter alia 7 iuuenculi ap2i em 
De Domedicis volatilibus funt pulli galine 
pones columbi diri vd alTati fuo modo. anates 
vero non placent nifi alTate.De fihedribus vola 
tilibus optimi funt fafiant perdices turtures eo-' 
lumbi filuedres tam in ruribus q turribus vefce 
tes.llullius em'5 animalis carnes tanto iuuame 
to podent effe quantum ide.£t fi multum adber 
re poted vfui eos.inueniet ercellens iuuamentu3 
in eis 7 in turturibus etiam. Xurdi vero meruli 
7 minute aues 7 coturnices 7 Francoltni fibi cdue 
niunt. minime vero 02tigines q2 bumiditatem 
mollificattua babcnt.Carnef etia pauona fi potef 
edet fibi conucmunc.Similiter grues.anates vo 
meruli aquartei cucuneili 7 rodrirotuli.St i fuma 
afiu5 in aquis Degentium carnes Dimittantur* 
Similiter 7 pifcium onvitu vfus oimitteudus e 
7 p2op2t’e nifi cum feniculo petrofilto me 
ta rofmarino 1 aliis aromatibus condiantur. 
f 2iri vero pifces cum bono oleo 7 conditi cum fo 
liis 7 feminibus calidap que concedcnd 
Inferius accipi podent. non tamen valde frequet 
Saliti vero pifces omnes podent ei conuenire. 7 
De D ilcibus aquis.velut fune regtne lutit capedo 
nes fardilie trilie 7 reliquis folidarum carnium 
Ztoguille vero Dimittantur. Pifces at falfi 7 De 
aquis falfts accepti. ficut Icbinales palamine mo 
rene 7 (inities lolfdap carniu5 accipi poflimt.Xo2 
zentino vero 7 variolo vti poted.Cancri vero et 
odrea codozine Dimittantur. De granis vero 
vti pored cicere rubeo 7 albo rarius.fcantcum it 
7 pzopzie cum plantis calidis conuenit ei. 7 riju 
etiam.ozdeum vreo fabe 7 fafeolt Dimittantur. 
De plantis aute conuemut ei caules fcniculus pe 
faluia mcnca yfopue calamentu pulle 
gium mewadap ferpillum 7 mellilTa inter alia • 
feozago autem lactuca po2tulaca cucurbita endf 
«ia crifolocana 7 alie fimiles frigide Dimittant. 
De feminibus veroconucniuntci ctmiml petroP. 
Feniculua animm cardamomu maius 7 minus et 
omnia alia femina cali Ja aromatica conuenienf 
De radicibus vero que comeduntur optime funt 
ci padinace filuedres 7 oomedice napi rape. T\af 
Fanas autem non fit in cius alleum ncq| 
tepe pos52 neqs bulbus* De lalaticiis aute nega 
tur ei omnia frigida.vt crciToncs lactuca endiuta 
7 alia fupzadtcta frigtda.locudis autem que ram 
puncioli oicutur 7 fparagis vti pored 7 lupullis« 
Cappares vero non funt ei vttles.7 pzopzie cum 
aceto bene acuto.XIgreda etiam falita vel limbes 
7 fuccus poiTent ei conuenire.Uinu aute 
no placet mibi nec aceta acre. Otci vo 
omninoedei conuentens quocunque 
modo.Butiru autC3 non placer mibi. pinguedo 
Vero pozci falita que lardum Dicitur? ajcungia 
falita (ibi conueniunt. Dc aromatibus vero pe 
grinis conueniunt ei piper 3in3ibcr galanga nue 
mufeata cinamoma vtraq5 grana paradiii carpo 
balfamil xilobalfamu 7 ligna aloes nue mus 7 co* 
t ex eius macie nominatus 7 conlimtlcs omnef a 
lide aromatice fpeties 7 femina neqs umendui et 'ffi *pro’Ji qtnnfa pauca quantftas ti cie dccipS 
rtf.cttam confranguntur a carnibus ab aqua af 
liquis cum quibus pzcpiranrttr. De fructibus 
rcccndbus eutrentur cerara pira mufeata poma 
acria nzuna crifomtlb per! ica a granata nifi dul 
(fadbrbcm fpfleeuircntur.ftcubusvero recenti 
bus a ficeta amtgdalis a anellanis vti pored. 3u 
fit’x vero Dimittitur, i fuma a omnef alit fructuf 
frigidi a bumtdt abl>022endt Atat. tbotus aute 
b itus adoleAentis eife Debet vtnum album color 
fabftanrta fubttle bene aromaticum a fapoze De 
clinans ad Dulcedinem .minime vero 
pontieum a a re vel acetofum.fir caucar a come- 
fttO’te aque tmplicis cu.11 vino. imo ab ea pura 
-fugiar veltir ab igne.lboted aurem tpfamal mo 
dico cmamomo coquerc.Dctndc Aio vino cbm fce 
re a imtamenrmmagnfi accipict.fic fi aboncret 
ctnamomu pzoprer acuir.uem cius.fune aqua co 
ea ru it m xiteo ligni aloes mimirij tncift. J£t ire 
- ru it ri ablao22crer lignum aloes pzopter aliiua5 
a nirfradinem.qae pcrctpfur in co. tunc coquat 
aquam cum liquiritia bene mun lara a vinocomf 
f.Mf ern. £t'5 vrraq5cau rtt ci valde vtilis ego 
t trnen feto cpfi po Tct vrt infraferipto potu a me 
dtcra^emcttfts 'eitonbzis ad medietatem 
menfts martii per plures annos, effer fibi potua 
valde vnliiTim m. £r fi n > poiter vti ipfo puro ab 
fu5 vino filfCiti commifcear ipAim cum altera me 
tf erar vini.Cil aurem butus porus Dcfcripro bec 
Vi aque boni foarts vel fluuii vel cifierne que me 
lic>2 efet lib.rrv.meltis dlecti ltb.it. flo2um ame 
o-s aflo2um maio2aneana .3 i.fe.bafiliconis. 
radicum 3.ii. Itqutririe 
bene rafeanifi Dul.ana.-.iii.Bu-iam pztmomel 
v aqua vAjs ad coufumptionc quarte parris 'emp 
toi pnman jo ipfa.oeinde >upcraddanrur fpettee 
fubrilirer conrrire.noa tamen cnbcl 
late, iterum vfq5 ad confumpttorem quarte pmtj 
tunc trgo per vnam noctem omnia ftc infufa oi' 
irtirtantur.oeinDe in fequenrt mane calefiat abfj 
cbulition : t colentur per telam valde fpiittm.oe 
Inde ponanrur tn vaAs vitreie a vtarnr eo.vr iaj 
tuctnefl nnon Dubito iuenirt tpfu valdvrtllimiu 
Qmrrum capitulum erit oc regimine tam 
pzefe ru itiuo $ curarino buius vtrt ct erit tn 
Du is parres Dtut rum. 3n p2tma quidem parte 
ponetur modus pz f Tuariuue a matozt lap u.^c 
cum !xx confcruatiuua cu pofttonis quam babet 
3n fecunda vero parte ponentur queda Itplttia 
ad curationem poflibtlem fibi feruie 
ti.i. 1>20 erpcdifibc p2tme parrie butus quarti 
capiruli ozimo ponam quartuo2 compofita.Deus 
tK fer ftmpltcia ad boc conferentia. *D>zo fecun 
da veropirre ponetur vnum compofitum ad bac 
tnarcriam conferens 1 Decem Ampltcta. Ibzo 
erpeditt ;ne pzimt compoAti oc pztina particula 
buius capituli.fupponirur p2tmo q ad conuenie 
tem tizeferuattonem a lapfu vltcriozi omnino vf 
P5 ad duos vel tres annos bic vtr in anno purget 
bisXtn tempaze veris 1 autumni Jgituriujc pzi 
cipiurn veris v° mane accipiat boc mtnozattuuni 
pillularum De oppopenacon De ferapino ana 
9.t.n accipiantur in mane per pofl 
cenam. 1 Dozmiat fuper eas per bo2am vna cum . 
Dimidia. tunc furgat 1 qute cat cum appoAtione 
panno? calido? fuper ventre. £ t quando trafiuc 
riut b>92* qutnqs 'icctpiaf datum fnuin aque ort5l 
calefacte juccarare a pol vnam boza accipiar pza 
diu n vero nunc accipiat lio oi 
gdltun n calefactum eadem boza.quod couttuet 
Diebus octo. Cuma oeferiprto cfl.lV firupt oe cs 
lamento firupt o: eupatozto i gelenubin aua.J. 
y.aquc anoa boebe aque tria ana. J.i 
na vero fequjti Die accipiat !>o: folutiuu. Bt plta 
ril o: oppoponaco pilFas oc rarcocolla ana.5 J. f 
cozpnentur ptlfe vii.cuq elecruario roP.a accipi 
antur obierturta co idmonibus q ic fbtim oicte 
funt. Secundum compofitum eft.Bi aloes pze 
pirari.5t.0p oponaci pinguis fcrapini 
tncoipozenrur fimal cum fucco rof. a fiant p;lFe 
De quibas roto tempoze anniaiTumcre potefl ol 
4° vel r fero vnam imediate ante cenam. £tfi 
acciperer oe eia omni mcnfc bia q vl’ fer.ecc 
Valde vriltmum Abi obferuan jo conditiones 
ctaa in pztmisjptllulis. Xcrnum compofitum e 
bx.Bc beromee llicbadoamaiozae bdeltt ma licta 
fe.ruteAfelcos anj.5.u.p iluerts acozi.y ti.anda 
cbocbe-5 i.y.bcn al.i ru.croct nn:irmuf.ana3.ti. 
liqui itte attj.3.itit.m U' co /eruattoma ctybertf 
li3.< 54ccan albi.j ii.coquaurur omnia Amui et 
fiat ellectujrium.oeqjo accipiat toto anno pzcfc 
ti om ii mane per qttamioz bozaa ante cibum qm 
ritatern vrnua nucifm;iL£t credo in boc pendere 
mignam quatirttatem curat oni eius. £r fi non 
porfet ita frequenter accipere oc co. falrem accipi 
ar omni tertia dic vel bu in fepdmana quanti?-a 
tem iam pzed cram. Quartus vero compeditu 
cft boc.B< olei o: laseribus.J. .i.olci oe cofto.J. $ 
emplallrt ceronii oeferipribe llicolai in antidota 
rio. s.iii.incozpozcntur omnia fimul 1 cx bow vn 
guento per totum men 'ej martii omni fero vnga 
tur tota fpina eiua quando vadit ad lectum 1 fup 
p >n «tur Irullrus lanc bene carminate. Ibztmu 
ergo oe fimpUctbne conferentibus ad bas ofpo i 
ti nea 1 feamuseft beronica.quecalida cft 1 fuca 
in fine Fecundi 1 piinc/pio cercii fecundu quorda3 
Cuius vfus in cibis conferrconqualTa iom 1 a teri 
ti mi ncruo? icbrufioni •? laltitudini eo?.£t.5.i. 
puluerif‘eius in potu Data omni feprimana femd 
i aurora cum J.ii.yizomeiliscalidi ctmtrificep 
feri toti pectozi a co2dt. Secundum Ampler c 
crocus. 1 concozdant in co omnes fapicnrea ad 
pulfum 1 rremozcm cozdis.quoi cft marimu no 
cnmenrum i-i boc viro 1 pzopztc vfufeius in cibif 
£c fi o-nni mcnre bis acciperet oe eo. 3.i.cu5.J."u 
aquecicoiceediceretci pzeftdiu ftngular. ter 
ttum ftmpler 1 magae mittatis eft bzioma fi ct 
radice eiua fiat occoctio cum qua fiat elidere iim 
pliciter .£r fi etiam cr Decoctione radicum rtua 
foiitctctur aut fuffumtgerur tota rpma efleteitu 
uamentum arduum. Quartu Ampler cfl vfua 
calammtt in cibariis eius mediocri quanttrare.e 
radicat enim materias in piofundts mtebe anne 
yae. £t fi perucncrint ei ooloe.es in fparulis a f 
Iptna.tunc fomententur cum berba ctue bene cale 
facta mtrabili iuuamento conferet. Quintum 
firn let cft fifcleos. Cuius Decoctio confert oolo« 
Dozft a lalTifudtnt eius fi cr co Dentur,J.iit.in fe 
ptimana bis vel ter, Setfuj Amplet cft adepa 
xzfi ex qua fit m metio fuper fpina ? confert lalfi 
tudini aourttiei eius cdtracttoni vt Iblmius 13* 
naturalis biilozic ca° oe co. 4t bec oe pa pricuU bttfus capituli bictaTufTtdant.Scfendiim fame»* 
q qaan lo aflumirur vnil iflo? fer fimplicium d! 
mittatellectuariumaalta. lbzoza particula 
buins capituli p2cmittatur pzimo purgatio i au 
tum no celebzanda fecundum hunc modu5. be 
nedicte.g.iii.agarici' electi3.(i.g3.i.aque maio 
z me.f.mi.mdce a ac iptaturcumcondittonibus 
in purgationibus veris fuperiua afTignatts. Se 
quenti vero Die accipiat hoc Digefliuum.fii firupi 
rof.1 ci.5.1.firwpi oeeupatozio .J J.aque abzotai 
$.i. f.aque mellirte.g.ti.mifce a continuet ipfum 
Diebus octo calidum in auroza*fuper oozmiendo 
ei. Die vero nona imediate fequenti euacuet cu; 
boc.Rf cllectuarii indi.J f. aque centauree mi.f. 
iii.calefiat aqua a Difloluatur cum eo ellectuariu5 
a afluatur obfuit} codftionibua t purgatioe veris 
a Tignarie. oeferiprione vero compofiti ad 
curam has Difpofirionu fulficientis. pzemttraf 
pzimo q be quidem Difpofitionea fecunda Dif 
putarionem factlea funt.actu vero a opere ,plire 
a Dtflicilee 4° interios ca° 5* nil mtnua quantum 
efl 00 Tibile ad eas curam recurius peruenire. po 
nerur hoc co npobtum a 6afo acceptum De melf 
ozibua ad toz mram a inclinationem fpoudiltu5 
a fpafmu n cuius feries efl.TV calamenti rofarum 
cinamomi mailicia ameos fu mcu ypericonts 5e- 
doazie dozo ntei gariofir. ana aur.i. fanda f. ru. 
yiloaloea ana.3. terantur fubtilirer a 
Imianturcum oleo balfami. oeinde 
cum meile Difpumato a fiat electuarium. oequo 
p recipio oebere afTumere omni mane quarta-3. 
vnius. a funt grana rv.cum firupo oe calamento 
a foztaflis q inuenitur littera cozzupta. Deberet 
enim feribi auarta para.?, a fitficd 
feriptio firupi oecalameto.J.i.ellectuarit pre 
fcripti.3.ii.tncozpozentur a lambend 0 
fi bene con yderas virtutem componentium 
omnia funt fipUcia omnea illuflrea viroa pzc 
clartifina laude appzobata ad Difpofitionea tales 
tamen elige compofitione3 modo tuo. *C>zimii 
ergo oe fimplicibua pzelaudattaad banc 01Tpofl 
tionem a pzopzie ad accidens molefliua. quod efl 
tremulus a faltuorus motuacozdts efl 5ed :aria. 
Dcqu fcripfit Buice. q confert tremoi cozdis ve 
bcmenti valde.5t ego oico q tam interius q et 
teriua applicata magmficeconfertdiue 
ftretur in cibis vel altero modo adminidrattoms 
loccundumfimplereflacozuaqui efl calidus 
n ficcus in fine fecundi.Cuius iuuamentu3 ad oea 
egritudinea a neruof comuniter ab of 
bua appzobatur.intantum circumducut 
De acozo a ellectuanum De eo a confectionee a ali 
os modos Diuerle adminiflrationts appzobatur 
afap cntibua. Xertium vero fimpier efl cetau 
rea quelibet a pzopzie minoz.Cuius laudes vere 
funt ad omnea egritudines lacer!ozu3 et 
iuncturaru.liue er ea fiat emplailru balneum em 
bzoca vel fomentum. Quartum vero fimpier 
efl ferapinum.cuiuf quidem potentia efl ad fen o 
nes cont. actiones a wncruraa neruo2u 
a lacertozum.fiue hoc faciat foluendo materias 
flegmaticaa tmerfja in pzedictia membzia. fiue 
linita vel emplailrata calefaciendo refluendo et 
ericcando confumat piedictas materiae. Qui 
t am vero fimpier efl gelom a efl granu vnu pini 
tam maiwzts q minozie.Cmue qutdc tuuametu 
«rediens cil ad oumia ueroofa membza a arttcu 
loa confoztando.imo oleu5 dc granta tilia ocs ou 
rtttea ifictura? a oflra cobtates eas folutr. Se 
rtum fimpletefl ypericon.Tlam vfus folios eius 
in cibis 7 emplracj etiam attrahit materiaf tuctu 
ra? imerfaa.a cltsiere etiam factnm ex oleo eius 
n pzopzie cum oleo oe and.icbxba e(l magni tu- 
namenti. Scptimu5 (impier efl mucillagofcu 
greci 1 pzopzie granozum eiua cum aqua cine- 
ria facta er qua fp miia a tota fpina frequenter li 
ntatur calida. Qctauum fimplcr non negligen 
d :m efl fulfur a aqua ternus eiua a fozdiciea al 
ueartogs in qua fi infundantur fepe egrotantea.a 
cum ea fricentur tantum iuuamentum accipiunt 
q multi toztt' actu entea in aqua oillendumur qi 
ai rectitudinem rationalem. £t ftmilea adhuc 
meliua eficir fumua per anguflum fozamen a fi 
te vndefesturit aquaeleuarua qui percutiat fpi 
nam totam a reflectatur ad eam contrahedo mo 
zam fuper ea vfq5 ad tellerantiam virtutis. 
Tton im fimpier et De familiaribus efl tfeocto 
fparagi recentia afTumpta fepe calida, aut faltem 
Decoctio radicum eiua quando non inuenitur rcef 
cJi-timii fimpier efl fer olei yrini De qua confri 
cenrur fep: fpondilesacm calida a fuperponatur 
eia pclli3 oibaon.aut faltes vulpna actu calida a 
Diligenter circumligata.£c hia adminiflratiacij 
inclinatione Diuie mifcodie pzeferuabitur a ffla 
«rabitur conuenienter. quod fibi concedatqut cu 
cta femper felicitat a rgulat.ad laudes eius iraoz 
talea amen i 
ConfiliumDegibbofitatecuiufdam pueri capitu 
lum pzimum. 
Odua pzoceffua in cura huius 
adolefcentuli efl talia. 1>zimo 
q p quattuoz oiea mane a fero 
fomentetur vel epitimetur lc* 
cua cum hoc compfiro, cimi 
ni carui feniefi anifi ana.eV5.it 
Ie.rute.d3. tii.furfuris groiTi fcutdlaa fer.calcfiat 
omnia in caldariola fuper cineribus calidif abfqj 
flama a ponantur in facculo qui applicetur fecun 
dum confuerudinem. Secundo q pofl fometa 
tionem Vngitur locus cum hoc mu 
cillaginiefenugrecia feminis lini ana.5.i.oleid 
fifamo a amigdaf.dul.a De ireoa an a. J.i. y.em- 
plaflri 6 muctllaginibua. f.iiii. tncozpozent' oia 
limul cum fulcienti quantitate cere a in fine ap 
ponantur czo:i.3.ii.a ita continuetur per qttuoz 
Diea. Xertium inflrumentum efl q pofl iflos 
quattuoz oiea fiat fibi ligatura cum appltcartbe 
condecenti ercludeuce ooloze5.cui ligature ot oie 
mane a fero fuperaddatur vna fafeia abfqr remo 
tione pzime.a ita fiat continuatio per fer oiea * 
Quartum efl q pofl iilos fer Dies tterutu fiat 
reditus ad euapozattonem fupzafcrtptamcu in 
vnctione iam pzedicta. Quintu3 efl q? pofl cua 
pozationem a vnctionem continuaram quattuoz 
Diebus fiat reditus ad ligaturam.pz ue tame fu 
perponendo cerotum toti fpine a fpatule tozre fa 
ctum per hunc modu5.ft empl jflri De mucillagi 
nibua.f.it.emplaflri Deoriracro coj.i.f. crten 
datur fuper fubtilicozio vel fuper panno laneo 
qui melioz crit.fupcrponatuur addic cum cote Vel ftupts Diligenter ctrcumligate.7 ita contum: 
tur alteris fer diebus. Sectum eft cy ifte iuue 
culus quandoq5 in mane accipiat iftas aquas 
fraferiptas .B< aque*enule aque altee 7 yreos ani 
J.{. Septimii eft cp poft aquas per bo2as tres 
accipiat3.i.buius fe 
tticuli apii petrof.anifi 7 liquiritie ana. 3.ii. pul 
uen'5cntur omnia per fe 7 fiat puluis. Qctam$ 
cft cy buic iuucnculo femper poft cibum oetur fru 
ftrum vnum confectionis oe pbifticis cum ctamo 
mo. Honum eft cy bis in fepttmana parum ate 
cenam oetur fibi vna oe infraferiptis pilfis. 'Bt a 
loes p2eparati mollis 7 fubalb!'di.5e 
S .fe.apii3 J.cum fucco roP.fo2mentur pillule ec 
omni.5.vii. Decimil 7 vltimu eft cy in cibis fuif 
vel poft cenam (mediate apponatur vel oetur mo 
dicum oe infraferipto pnluere.Bt cinamomi fubti 
lis 7 electi .f J.ltqutritie fe.altee ana3.jVcroci * 
3.t.pulueri5entur omia per fe 7 fiat puluis fubtiE 
Tdoc in fuma eft regimen quod Videt mibi vtilc 
ad laudem ociamen. 
Confilium ad varices* 
Jcegimen p2eferuatfuu5 a uarici 
bus 02dinatum pzo oomino t>c 
tro Oe monte vitra regimen p Vi. 
res non naturales eft pzobibitio 
materie?: ne fluant ad memb2U3 
7 illud quidem fit cum calcia ftricta facta oe pelle 
canina que fi quandoq5 contingeret remoueri oe 
fendatur memb? a receptione matcrie2U3 CU5 li 
gatura latitudinis triiToigito?: incipiendo a ca 
uicul' pedum 7 afeendendo infra genu pouof 
Digitos.ocinde cum eadem vel alia incipiendo fu 
p2$ genu afeendendo vfq5 ad lnguiita.Complenc 
etiam banc p2eferuationis intentionem ablutbea 
cmb20cc linimenta.2lblutio ttaq3 sd illud optia 
poteft efte bec.Bt galla?: ctpzeffi galla?: quercus 7 
prop2te perfo2atarum ana numero.ccv.filmac s 
no2um mirti co:ticum granato?: 7 flo?: cius ana 
5.1. bec omnia in aqna 
vfq5 ad confumptionem medtetatis.aqua tepida i 
Diebus frigidis 7 frigiOa in diebus calo2is.ambo 
crura ab inguine Vfq5 ad plantas Diligenter ablu 
antur.£c ifta etiam fieri poteft cmb2oca efudedo 
tpfam ab alto cum exp2e(Tione per fpongiam fup 
memb2ts vt Dictum eft.JEgo autem laudabile em 
b2ocba inueni factum ex aqua extinctionis ferri a 
balneo fab20?: acccpra 7 p20p2ie quando tn cadi 
longo tempo2e fuerunt {lura cttincta feramenta 
Idnimentu bonu ad eadem intentione. Bi fcoztc 
feiri fubtililTime fandarace ipog 
ftidos acatie thuris ematitis carabe ana.5.tt. glu 
tinis pifeium DifToluticum aceto nigro.f.i.olci d 
maftice olei De mirto ana.J.iii.cer quantu fufticit 
7 fiat vnguentum molle quod poftea leuit buliat 
in lib.i.accti rubei vfq3 ad confumptionem eius. 
*ibanc cti35 intentione coplet blc potus laudabiTr 
ab omnibus app2obatus zza tertii allegato cap® 
Bt aque betis cap2ini lib.y.epitimi.f.y* vicia?: 
3.1. infundantur omnia fimul per Die natur 
Deinde colentur 7 exp2imantur 7 aqua ilb calida 
bibatur omni menfc femel. Toec d p2cfcruatione 
Dicta fint. 
Confilumudvartces. ♦ - 
Hemiflis purgationibue7 factis 
fTomiis vena?: varicofa?: lamina 
• plumbi veftita panno bixello qui 
oiu fteterit mfufuf in aceto poteti 
7 poztct mediocri adbefione liga 
ta ipfa p2obibet varices infume-* 
fcere 1 locum confoztat.Cerotum pzobibitiuu5 d 
fcenfus materie? ad patiente particula.i boeper 
applicationem eius ad cruris medietatem V'que 
ad genu exclnfiue.Bt fandarace fpodi odium oati 
lo? combufto? aluminis crudi roP capella?: glan 
dium feminu mirti plantaginis co2tand2i ana. 
5.plumbi vfti.§.t.mafticis.5.x.pici8 nauaf lib. u 
coquatur pix in aceto acuto vfq5 ad bonam glutio 
confumptione Ocide addita cere 
fufficienti quantitate fiat cerotu5.boc eni pzoloib; 
materias ad varices oefcendcre. tfnguentu q> vl 
cera fanat 7 macie vartcu.Bf pfeis nauaf.J.i.ter 
bentinerefineana.J.iJ.mirre ferapini galbam 
armoniaci ana.5.ij.tucie pzeparate cerufe lote a 
vfti.3.iJ.oleo£ oe ma 
ftice omfanemi 
vnguentum molle bone glutinofitatis.linimetii 
quod applicari oebet poft viceris confolidatione3 
nam p2obibet materias in loco cofolidato recipi 
7 fi que funt rebluic 7 fit omni Die bis vel femel 
adminus. 7 imo pzobibet Vlceratione comuicari 
olTibus 7 p2ofundis partibus membzi.Bt plumbi 
vlliJ.ii.acatie.5.i.olTtu5 oatilo? combufto?: 7 co 
mumie gipfi to22cfacti 7,p 
p2t'e oe o2deo.J.i.y.fucci folio?: rof.reccntiu 7 co 
folide mai'02i3 ana.f.ii.tcrantur omnia longo te 
p02e in motario plumbeo cum fuo piflello vfj ad 
bonam vifeofitatem 7 fiat linimentii. 
Confilium oe varicibus in finiftro crure 
Capitulumpztmil oecaufiseius 7(ignis* 
bimius vtriufq5 iurif oxtoz oftf 
petrus oe monte labo2at Difpdne 
varicofa in crure finiftro eius.que 
etiam extenditur per totam do-* 
meftica partem eiufddcm tibie.7 
cft quidem bec oifpofitio in eo verenda fatis. qd 
pluribus rationibus dduci poteft. Bt p2imo q2 
beccft oifpofitio oifp2opo2tionalis completioni 
que notabiliter fanguinea cft, £tiam oifp2opo 
tionaliseft etatiqueeft iuuentus in qua non eft 
rationabile generari 7 multiplicari bu 
ius egritudinis oe qua poftea oicctur . Bt ttio 
iterum rnolcfb videtur bec egritudo.eo quia pen 
Det a materia multa. Bt 40 ite?: q2 bec oifpd 
minatur euentumelefantie cui valde p2opinqua 
cft p2optcr conuenientiam materie?: in gener $ 
po2tionali. Bt S° iterum q2 fi buius egritudis 
caufa matcrialtf exiccaretur indubitanter p2odu 
ceret ad Vlccra Difficilis aut ipoftibiUs confolida 
tionis Bft autem oifpofitio bec in eo pzoucnicns 
er multitudine fanguinis cui materia melacolica 
Vel flegmatica notabiliter co*mifcetur.licet mate 
ria in mictione vincens p2im3 fit fanguis 2a fla 
7 5a mella. Bt licet bec oifpofitio quandoq5 fieri 
poffit a multitudine fanguinis laudabilis vt colli 
gitur 22a tertii tractatu p° ca° * 3n boc tamen •ciro bec egritudo pzonenit a materiebus ia neta 
a non a laudabili i anguine cum hic etiam l mtV 
tione tali multum inueniatur oe matia mefica; 
potent ipfa in venis exuberare tantum cp ab eia 
expulfa in capillaribus Tenis a membzop pozia 
retenta perducet ad elefantiam.tantum eni vfcic 
funtbe oueegritudines inuicem p2opter comfi 
ratem a quibus fiunt a lapientibus t 
uicem pertractantur.a in eodem ca° vt (n plrtbuf 
curantur.vt 22* tertii y°a cfta0 vitfri poteft.t>cc 
igitur De tbeo2ia buius oifpofitoie Otcta fulTiciat 
Signa aute cognitionis eius facile inotefeut fcie 
ti cognofcere vemp plenitudine a extenfionc5 vi 
fu a tactu perceptibiles. £x quibus facile cbcludf 
poteftcp oominusiftefolersmultumelTeoebet i 
cautela curationis buius Difpofittonis 1 p2eferua 
tionis ipfius a tranfitu in mera a elefantiam ad 
quaf ampliiTime paratus eft vt patet ex Otcttf.Cu 
itaq5 Dtlpofirio pzefcripta Dependeat a malitia 
complexionis calide a ficce ipfius epatis eduerteti 
laudabilem fanguinem in melanconia5 adultam 
* concurrat etiam ad banc egritudinem efficieda 
Debilitas attractiue fplenis ipfius.p2opter quam 
non bene purificatur fanguis a melta fecali i epa 
te eius genita.popter quod vrraqs mefia ta naf 
cy adufta effunditur per cbilim Defccndentem ad 
crus finiftru5 eius.fcatet manifefte confyderantf 
imjenrto curationis buius oifpofitioms.que fieri 
Debet ? compleri per rectificationc male compTo 
nis p2cfate.i oebitas euacuationes matericruro 
p2cdictarum.omni8 eni egritudoDe repletione 
cum malitia complexionis curatur fuffteienter p 
euacuacione a bonitate regiminis vt 4ap2imi p* 
ca°in fine coligcndum.Uqz q2 intentio curatots 
indicata a malitia complexionis indigeret Difcuf 
fione p2olixa menfurando regimen conuenienter 
ex parte omntu fer rep non naturalium a tep02i( 
paucitas non concedit.bic folum ia particraria ri 
gamoifcurrendopcromnesresnd naturales q 
roibi vtili023 videbuntur* 
Capitula fecundu De cura per DfctS. 
£11 iret traq5 mo2a a habitationem in aere notaW 
lis caliditatts a ficcitatieffimiliter etiam in aere 
climate ciuitate 1 loco multe frigiditatis a ficctca 
tts.p2opter p2tmu5 enim intenderet' lapfus cpaff 
fupzatactus. Propter fecundum vero adderetur 
i oebtlitate3 fplenis p2enominatam*quare ncceffa 
rio Vtraq5 materia multiplicaretur. Sit itaque 
oer ctuitatis a oomus eius inclinatus ad bumidi 
tatem a caliditarem « Amplius aute5 ad bumidi 
tatem caliditatem vt contrarietur p2edictis • 
£t fimiliter Dicendum eft De annexis aeri vt ve 
ftibus a fimilibus.que non ita multiplicentur in 
qualitate a quantitate que fequitur ad eas ne p2e 
dicti lapfus tntendantur.p20pter quod fumopere 
p20uidendnm ne veftes etus tali vel tanta ftrictu 
ra applicentur ypocundrits vt pzopter velamen 
tem ftricturam epatis fplenis a altop cali 
ditastnarafuffoceturftcutinetate noftra laffiua 
iuuenum confuerudo facere confueuit. Similiter 
eius exercitium tale effe Debet vtnon calefaciat 
aexiccet imoderate ncq5 etj plene laudo Deinceps 
effe indulgendum otiofe vite ficut fo2taffe vfquc 
modo fe rexit,per talem enim otio Deditam occa 
pationem multiplicantur fuperfluitatee omnes 
7 p2opzie flegmatice.aifta e cwfs mfriplicatoff 
fiegmatie in eo quod porthmi eflfupertus cc pfta 
Ite materialis caufa fuc oifpoftttonts. Cum lapfu 
enim notabiliter intenfo in caliditate 7 ficcitate 
contingit multiplicari flegma per accidens (icut 
tx p2iuatione erercitii Dictu e,p20ptcr quod tale 
flegma multiplicatum frequenter eftcaufa ethice 
.uonfumptiomo cozp02t8.Dimtttens em'5 exer- 
citium etbica5frequenter incurrit f p2tmf cap* 
De exercitio in fine.Si autem occupatio actuum 
etus omnino otio expleri cogeretur.falte fupplea 
tur rerolutiont fiende per exercitium cum fricato 
itibus admiflratis fano pedi eius.f.cruri aut faltl 
itendatur fricationi fpatulap 7 fimilibus. ©0 
no autem eius Debet menfura conuenteus exhibe 
ri ita Yt in nocte Dozmiat hozis feptem ad miua 
aut faltem.Yitt.7 p2opzie in Diebus frigozts.coz 
pozibusetiamhumozofisconuenit amplioz me 
fura Do2miendi Yt melius fiat Digeflfo 
cy fieret fi elTct C02p02a ficct’02a,3n fuma tamen I 
boc confuetudo attendi oebet.Si enim per excef 
fum in tigilia non comp2ebederet fequi Debilita 
tem mantfeflam.conuementius elTet fibi Yigilatt 
do parumper excedere cy D02miendo.Yigilte eni 
extccant co2po2a 7 fomnus bumectat ipfa 2a pzt 
mi oe bis que p20uentunr ex ttrtlq^«2fmplius 
ex fundamento in p° ca° flabilito facile tideri po 
tefl.qualis Debet elTe accidentium anime applica- 
tio.Omnia enim antme accidctia p2opter que fe 
fltnus 7 Yctemens motus in fpiritibus 1 bumozl 
bus accidatxank funt intenfionie lapfus tn epa 
te fuo fup23tacti.fo2tartis autem conueneintius e 
ti incurrere frequentius accidentia anime calefa 
cientia 7 exiccantia accidentia contriflantia et 
angufltas animales facientia. per \xc enim talia 
multiplicaretur meffea materia que maioz efl ps 
ba$2 taricum.£t facile ex multiplicatione ipfiua 
perduceretur ad elefantiam Yt fup2a tactum efl * 
Ytdetur itaq3 q occupari Debeat paffionibus ante 
leticiam 7 iocunditatcm efficientibus. 1 a p2ed< 
ctie extremif fecedere $tu efl pofTibile.licct huma 
net ite infelicitas tn noflra etate magts inducat 
ad oppofiru.toec enim non ita facile fieri pofTent 
ficut feribi. De reliqua autem re non naturali 
tt repletione que fequitur ad cibof paulo poli t oz 
dinanda cibatione menfura fcrtbetur.ttationeat 
app2obante omnino conuenit ei per fubtractione 
7 potuum lanire C02pus eius. quod talde 
repletum efhfames enim exiccat co2a 
7a.De euacuatione autem in can euacu 
attonum per medicinalia Dicetur inferius. De 
regimine tero per ctbos 7 potus amplioz Doctri 
nanecelfartafo2et.eoq2becresnon naturalis c 
illa que efl omnia fere egritudinu mater 7 funda 
mentum , q2 per eam materie multiplicatur 
7 in quanto 1 in quali excedunt, aut q2 fertilitas 
circa hanc rem non naturalem efl caufa Di minue 
dicalidttatem innatam 7 aliflimbze.t.otgeflidis 
conuenteter impeditina caufa.p20pter quod cibi 
eius menfura 7 potus talis efle Debet, tt nullum 
nocumentum ex eius quantitate fequatnr.Dete- 
ri'02 enim cibus efl qui ftomachi grauitate efficit 
ficut potus Deterioz efl qui in flomacho natat et 
fluctuat 3a p2imi c° & rgtmie p cibu. ©ecuda 
obfctada regula efl q? mlj affnmantur ctbus 7 po 
tus nift ad illud irritet naturalis appetitus fidei. 
Comedere enim 1 bibere abfqj naturali appetitu faftidium generat 7 crontcas egrtfndtnes Difficti 
eradicationis. Xertia regula q nunq? affuma£ 
cibns cum ftomaebi facietate 7 Iximozofa repletio 
ite patet ex Dictis. Quarta regula $ nutrietis 
pluza numero 7 fpetievitentur.ne materie grof 
fe per viam indigeftionis multiplicentur. Qui 
ta regula q cibaria nrnicf Deglutiantur nifi fole 
ititer mafticentur.taliter enim melius oigeftionl 
parantur* De qualitate vero cibo?. £u(tanda 
funt cibana omnia grofta inflatiua 7 mcrica.vt a 
ttque carnes animalium omniil 7 pifccs magno 
2um cozp02um.3tem cibaria magne falfedinis. 
3rem cafeus antiquus caro falita.Dleum cepe po 
zi caules rafanus pira cttonta mefpila caftanee 7 
fimilia fpilfum 7 mericum fanguine generantia • 
initetur etia 3 panis furfuraceus antiquus 7 val<5 
coctus.Sifr 7 legumina omnia euitentur .7 p20 
pzte rt'3um lentes 7 fabe 7 fafeoli. Effugiat etiam 
multi aceti vfum.acredo eni aceti excitat mefia5 
agrefta etiam7 pzopzie falfa multum non placet 
De pzeparatiombus vero euitentur frixa omnia 
cibaria 7 partes folide vel indurate aflato?,ppter 
apfttudinem conuerfionis ea? ad meFiaj.in rdi 
quis aurem cibario? fpetiebus tam eltxato? q af 
fato? licentiam habeat fuo placito « Ibotus aut 
eius ex»ftat Vinu in coloze albii vel nig? remifle 
nigredinis 7 groflttudinis fiTr a fuperfluitatibus 
bene expurgatum fapozeouke aut ftbt vietnu po 
tentia mediocre aut faltem remtfte fumofitatts • 
quod fi opo2tuerit aqua confrangi fit aqua De ci' 
fterna bene expurgata leufs 7 oiafana ab oi odois 
extraneitate Denudata.loec oe regimine cibatoto 
lunt Dicta. 
Capitulum terttu De regimine pzcferuatino a 
Varicibus. 
Tsegimen autem medicfnaliu t Duo capitula par 
liendum eft.7 pztmo in regimen pzeferuatumm 
2° vero in curatiuum huius Difpofitionts* V>z$ 
mii t'taq5 capitulum complebitur partim ex his q 
Dicta funt in regimine fex re? non nafuraliu.pzo 
pter quoD p2obtbetur materie? huius mozbt au 
gmentario. 3tcm etiam completur boc regimen 
per pzobibitionem Defcefus materie? ad Icca ps 
rientia 7 pzopzie cum Dcfenfione ex calcia pelle 
canina facta, vt ftbi ozdinatum eft. J£r fi quando 
q5 contingeret remoneri caldam p2cdictam.Defc 
datur memb? a receptione materie? cum ligafii 
ra latitudinis trium Digito?.inciptendo a catiilf 
pedum7afcendendovfque fnfragenu per Duos 
Digitos. Deinde cum eadem vel alia incipicdo fu 
p2a genu adlxrrerc ligatura totum eius vfq5 pzo 
pe inguina circumuoluendo.Complent etia hanc 
p2cferuatiom's intentionem ablutiones embzoce 
rltnimcnta.ablutio itaq5 ad illud optima poteft 
ee bec.Tk galla? cupzcffi galla? quercus 7 ,ppzte 
ana numero.xxv.fumacb grano? mir 
ri cozticu granaro? 7 flo? eius ana.J.i.fcozie fer 
ri.f .itii.buliant bec omnia in aqua vfq3 ad cofum 
ptionem medietatj.ex qua tepida in Diebus frigi 
dis 7 frigida in Diebus calozis ambo crura ab in 
puine vfq3 ad plantas Diligenter abluamur. £x 
ifta etiam fieri poteft embzoca effundendo ipfam 
ab alto cum expzeffione per fpongiam fuper ment 
bzts Vt Dictum eft.£go autem laudabile embzoca 
tmicni factam ex aqua extinctionis ferri ab alneo 
Ipfabzo? accepta.7 pzopzie quando in eadem Id 
go templo fuerint ertincta feramettta.tfnimen 
tum bonu ad eandem kezie ferri 
fubttliiTime 
do3 acatie thuris ematitts carabe 
pifeium otiTolurt cum aceto nigro .3.1. olei De ma 
ftice dei De mirto ana.f.iii.cere quantum fufficit 
fiat unguentum molle quod poftea leuiter buliat 
in lib.i.aceti rubei vfq* ad confuptione elus.loac 
etiam intentione eandem complet hic potus lau 
dabiliter ab omnibus appzobatus 7 pzopzie 22* 
tertii allegato caMfc acj lactis capzini lib. $. epi 
tbimi ?.y.»vtola?.3.t infundantur omnia fimul p 
Diem naturalem.Deinde colentur 7 erpzimantur 
7 aqua illa calida bibatur oi mefe fef. Toec t5 pzef 
natione fuffictant 
Capitulum quartum De regimine curatiuo va 
rtcum. 
Si autem ad canonica5 curatione tr&nftre opus 
dTcr.quod cognofcitur eo qz mcmbzil tngroflabtf 
7 vene illius mamfefte intumefeent 7 grauitas in 
htembzo percipietur pzogrefliuum motum nota 
biltter impediens.7 40 ex fenfatione frigiditatis 
7 S° ex (lupoze .i.oimmuta fenfatioe quada. 7 (P 
ex foltdttate vel membzt Duritie iualefcente. Si 
gna erunt necdTitatis exquifite curationis.que ita 
fieri Debet. "£>211110 quidem cuacuetur antecede 
tis materie particula fufficiens per fToia5 bafilice 
eiulde patientf jpurcj.7 accipiatur inter annularem 
7 auriculare Digitos extrahendo fanguinis ab. f* 
iiii.vfq5 ad vi.fequenti vero Die foluatur venter 
cum infufione De epitbimo in pzccedenti ca°dfcrf 
pta. Secunda vero tnteutto curatiua eft mate 
ric? oiucrfio.De qua licet plura feribere poifcrn. 
nulla tamen erit felictoz nt3teric? Diucrfio q ,p 
uocatto emozoida? iuxta teftimontu vetis * ZOc 
ficis enim maniacis 7 Varicibus emozoidee inate 
bone. 3 periamur itaq5 emozotdes fepe fricando 
eas cum foliis ficus aut coniolide ma.aut cu felle 
tbauri aut cum panno oe bifo multum afpero aut 
cum fuperpofttione ventofe Diligenter ignite. 
Xertia vero pzincipalis intentio eft materie? 
comuncta? partiefar euo.7 illud quidem fit cum 
fTota faploenc partis patientj.per qua fuflidenter 
educatur fanguis in toto crure contentus* aut fal 
tem fiat hoc cum ventofis ignitis in Domcftica g 
te carnofitatis coxe 7 tibie applicati per quas fuffi 
cientcr fugatur fanguis 7 fi abozzeret fToia3 7 ve 
tofasftatfaltemilludcumfangutfugis in pzedi 
ctis partibus appltcatj. Quarta vero intentio 
pzincipaf eft memb20? recipientium confoztato 
que quidem fnfficienter fit cum calcia ligaturis a 
bluttonibus 7 reliquis que in pzccedenti ca° tacta 
funt. Quinta vero intentio eft materie? ante 
cedentium Digeftio.que licet partialiter fiat 015 f* 
ctificatione facta per regimen fex rerum non na' 
curalium .conuenientius etiam fieri poteft p buc 
firupu.qui accipiatur per octo Dies. Deinde inter 
pdltmtur Dies aliqui.7 ite? rcaccipiatur bis f ter 
vfq5 ad manifeftatione fufficientl oigeftionis.£ft 
autem firupi Defcriptfo talis.Tx* firupi dc epitbio 
J.i.oxtmeir De "keifimXDe leuiftico.f A. aque ba 
glofe 7 capillos veneris accipiatur in 
aurora poft quem tardetur cibus lx>zis quattuoz 
Sexta vero intentio eft materie? eradicatio 
que licet fieri polTit cuj medicina De epttbimc ia 
Defcripta.etiaro non minus fufficienter cbplcbir per hoc medtcamcn.TV confectionis bamecb &rcrt 
prtonc maio2t 2Dcfue.5.iit.dlectuarii oi'afccne.5 
it.aqiic buglofe.S.ii. calefiat a accipiatur in potu 
in auroza n tardetur cibus bozts.i tunc ac 
cipiarur ciatus vnus aque 02dci calide, pofl quaj 
per Vnam bozam accipiatur pzandium. 0i autc 
abozzezet medicinam potabilem accipiat pillas 
iflae.BcpilFop DelapideU5UU pillulapoe lapitf 
armeno ana.5.y.refozmentur pilFe vii. cu dFrio 
fucci accipiantur n obreruetur pofl eas.ficut 
poli pzecedentem medicina5 feriptum d1 fieri oe 
berc. Ultima tero a z* intentio dl rectiftcare 
partes mandantes vt epar fplenem fn qutbuf ma 
terte mericepredictc getierantur.que quide3 par 
tes licet pzedictis inftrumentis in aliis intentio 
mbus confoztari poiTtnt. ouo tamen fpetialia in 
reccificatione mcmbzo? a pzobibitione 
donis 7 mixtionis meile cuj fanguinc er illuflri 
um vetqz fententiis erperte cognout. £t pzi 
mum dl confectio oteta letificas a ftafi dfcrtpta 
S>° almanfozis ca® oe mefia oe qua omni mane p 
bozas quattuoz ante cibu5 accipiatur a.3.iii.vfq5 
id fer fiue fiat liquida fiue (olida confectio talis; 
Secundum vero fpetiale eft ellectuariu ad me 
fia5 non folutmum.quod Oefcribitur ab Suicen* 
z° oe viribus cozdis finali ca° a dl notabilis ops 
tionis valdc.cuius vfus elTe oebet ficut oe pzedctf 
Dictu5 dl. Toec itacj5 funt q mihi Vtilioza vifa (ut 
<n regimine oirpofitionis buius viri.ad laude Del 
omnipotentis amen • 
Confil ium ad varices fen ad cozzuptione cruris* 
Umoz i coz2uptio cruris Imi 
us viri omnino pendet a fagui 
ite melancolico per adbuftio 
ne in eo factam a mala comple 
jrio ne calida (pfius qm' 
guis mdancoltcus fertur ad ti 
bias per vtmmq5 ramum cbilis oefcendens n er 
multa mozaquamcontrabit ibi acquirit iterum 
putrefactionem, pzopterea quia multitudo eius 
(uflbeat innatum calozem cruris eius. vnde pzo 
pter acuitatem cozzumpit cutaneam partem • 
pars ergo fubtilio2 illius infenfibiliter euapozat 
groiTa vero pars tumefacit membzu a .pp2te ma 
gis in parte infen'02i vbi caloz cH ocbilt02.3d 
boc ettam corKurrit pzofundatio illtus cozzuptl 
fanguinis inter ligamenra n ertremitates venazz 
v atteris? <i cozdas mufculo?.Cognofcitur aute 
fanguis meFicus ell non fecalis.quoniam in lo 
co inuenitur nigredo pernurta rubedini litte co-* 
lc2i mo2t iemimaturi.eriam quia calo2 tactu p 
ctpitur non cum fozti oditia illius membzi* 0i 
emmfecalis meTia Dominaretur in fanguinc fo 
zet necdTarium ibi percipi frigiditatem ourittej 
et nigredinem in membzo manifdlas. pzopter 
quod intelligenti fatis facile apparet luenirt pof 
le modum conuenientis curationis buius egritu 
dinie vr in fequenttbus apparet. 3raq5 pzimo 
neeelTarium dl rectificare otilemperiem epatis 
materiam illam multiplicantis. Secundo pzi 
ctpaltter dl necdTartum pzobibere flurum mare 
ric£ ad crura. Zertio opoztebit abfctndef ma 
teriam iam in membzo recepram. Quarto c<5 
foztare membzu recipiens. Quirno ? \lttmo t 
ttiUcm regimen patfentte* T>20 expeditione 
inqita pzimu explicentur ftbi tria tnftrumcnta ia 
pfum eparts calidum eonuementer co22(genria. 
Ibzimu e boc.Bi aque cicoze fcar ana.J.i.y. aqtie 
ctipat02if.$.i.mifce i accipiatur omnt fepttmana 
ter m auro23 3 tardet cibum bo2is quattuo2. 
Secundum eft bec confectio oe qua accipiat ro 
tulam vnam ante cibtim 7 aliam poft cibum DtC" 
biis intermediis quibus non aflumtt aquas. c\X' 
ius oefcriptio.ft troctfco# oe violis fpodii curtu 
te ana* 3,i.capi .ne3.ti.fquinanri mafticif ana g 
vi.3uccart albi.f .iii.cum aquacicozee fiat cofecto 
in rotulis trium vel quattuoz ozagroa^. Ter 
tiu5 cp in ftne.x.0te$2 accipiat3.ii.Dc in tnfraferi 
ptis ptlFis in auro23 a illo mane quiefeat i oomo 
et non comedat nifi tranfiuerint boze quinque 
poft alTumprionem ipfaf oelcriptio. pi l 
ar 
meni p2eparati3 .i. oiagridit.g.i.fo2mer ptirc 
v.ct Duobus. 3.quas accipiat vt 0, fecuda 
intentione quinque videntur mihi necefTaria re 
media 7 admimftranda antecjp membp maio2t 
tumo2e tumefeat 7 co22umpatur. P2imu incp 
bo? eft vt omnino p2ocuret aperire cmozidce ve 
nas.7 fi natura pzoaidiftet De ea£ apertione om 
m'no caueat adminiftrare earum conftrtcriuu fu 
per locis .imo neq5 comedat cibaria aliqua De bts 
que dicentur in intentione quinta. Si aute vene 
ille non elTent naturaliter aperte tunc pungatur 
cum fetie p02cinis vel penna acuta aut (altes frt 
centur cum foliis confolide mai02ts.7 fo2tio2 i* 
eft fricacio cum foliis ftei.7 adbuc fozti02 eft frica 
tio cu? felle tbauri.i ommu fo2ri(Tima eft fricatio 
cum puluere eufozbii vel clfi albt.Semper autej 
in bac materia fufpectam babui flobotomfas p2C 
dictap ent'5 bomi5 pereas pductof 
Vidi ad vlcera 7 fiftulas Difficilis confolidarionis 
p2opter quinque caufas in altero confilio De ma 
ter ia pulebre Declaratas. £t fi talia non pofTent 
admimftrari q2 eger effugiat ea. tunc faltem fiat 
ei ter in anno flobotomia oe bafilica inuenta tnt 
anulare 7 minutum Digitos fimftre manus. 2Da 
teriam autem iam in mcmbzo receptam conueni 
enter abfeindunt medicine refolutiue in quibus e 
Virtus lenificarionis 7 cet}.£c ego confcriba Duas 
que videntur notabilis iuuamenti eftecriue.pa eft 
bec.Bi olei rof.J.ttt.ola' aned.f.it.olei oe maftice 
J.i.y.litargtn.J.t.farcocolle. J.i. mafticis thuris 
minuti refine ana.|.i. J.tbu 
cie p2eparate,3.ii.amili .J.i.cerc.f .i J.oifToluaf 
fimul 7 coquantur olea 7 cera 7 cum ceperint tepe 
fieri addantur fperies fuper cineribus longo tem 
pozc agitando.tunc ergo infundantur in eis pan 
ni molles tribus vel quattuo2 vicibus poft in 
frigtdarione.Deindecum iftis pannis inuoluaf 
membrum 7 erit bonu refolutiuum.fi bene confy 
deras; Secundum tnftrumenrumeft boc.TV pt 
guedints anatis taifi ana.f .i.y.old omfancini. J 
titi.rburis mafticis farcocolle refine ficce ana. 5. i. 
$. plumbi cup2elli tot 
vngue 
tum bene tenax oe quo vefttatur meb$t a medio 
crure inferius vfq3 ad medietatem pedis vndiq$ 
quarta vero pzincipali intentione 013 ap 
paruerit memb2il iam efle rectificatum tunc fiat 
cjf boc vnguentum quod apponatur eo modo quo pzcifcfiim.7 fuper eo poztetur caligula facta 8e 
panno cozii yrct ccrui vd canis vt coucnienti ad 
beftone memb? ampiectatur.Tlon curo bic pone 
re modu5 abfeifionis fluxus materie? qui fit per 
venazum fectionem.£go enim tale curationis in 
genium femper babui fufpectum 7 nullu5 vidi ba 
mine qni ex curatione tali non incurreret perief? 
moztts alri 7 egritudtnum euenttl ftc 
ydropis apoftematii renu epatis aut fplcnts 7 ftc 
De aliis.Cuius vnguenti oefcrtptio e talis.'Fe ofi 
rof olei d maftice ana.|.i.y,olci omfancint.?.iito 
fandarace fpodii thuris ypoquiftidos ana. 5. ii. co 
2al.ru.oftium Datilo? combufto? ana.3.(J.fe,ro 
fa? cupula? glandiu* galla? perfoza ta? 
oppoponacis .?.t.cef'.q.s.(ufficit fiat vnguetu mol 
le 7 admtniftretur vt o. $20 $a itentioe pztnct 
pali emet bd tfte omnia infrafcripta.V3 legumia 
elixa cibos paftiles caules carnea falitas cafeum 
antiquum.vinii nigru 7 valde groltum.lDec eft cu 
ra buius oifpofitionis ad laudem omnipotentis 
oeiamen. 
1>zo eode. 
Ultra illa que ia tmedtete fupzafcrtpta funt 7 ap 
plicata fuerunt remedia fuper crure 7 pede nobiE 
7 fpecrabilts comitis Bernardtm 7 cetj cuj omni 
folercia ftudiofa confy ieram neceftarium effe pzo 
uidere ftbi follcntoztbus remediis pzo tpfi 
us recuperanda fanttate Vt nunc fequitur. 1>zl 
mu inCf ipfum eft vt omni mane pa? poft 02tum • 
folie 7 omni fero quando vadit ad lectio a media 
tibia inferius totum membzil vngat vfq5 ad pia 
tam pedis cum boc vnguento. 1>zimo mediocrit 
fricando faltem per.viii.part} !x>zc cum conuenie 
ti caltditate.oeinde fuperponat magnum fruftril 
lane fucciDe bene carminate ant faltem faldellam 
De coto Diligenter calidam 7 boc per viti.oies cd 
tinuos “Bt olei De keiri .f.iti.olei vulpini libr.yj 
pinguedinis tafli 7 anatis ana. olei 
rof. j.viti.picis al 5. iii.opii3.it ii 
fiat vnguentum fpillu5 in tepefa 
ctum fuerit teratur in moztario velamenti cotri 
tionc addendo mufci.gdii.ligni af. 3.iit. 7 longo 
tempoze terantur. Secundum remediu eft vt 
aliis octo Diebus ftmiliter 7 bo2is pzedtctis tnun 
gannemb? CU5 lx>c z°vnguento.Bt cici omfacini 
olei roP.ana ItbJ.farine amtli.f 
fquiamf cozticum maudzagozc ana. 5.1'. Vitellos 
ouo? numero.vt .fanguinis Dzacods boli armeni 
terre figtliitc ipaquifttdoe acatie fandarace ana.J 
5".conqualTentur tn motario 7 fiat vngucntf fpi(T« 
Xerrium remediu eft vt fuper loco Vbi factum 
fuit vulnus apponat Vnu De iflis cerotis 7 cbtinue 
aftixum teneat ibi 7 aliud in extcrio2i parte oppo 
De muctllagimbue.J.ti.croci 
3.t.Dtftoluatur cum vino aromatico 7 fiant cerota 
Duo. Quartum remediu eft vt omnt quinta Die 
aut cra paruj ante cenam accipiat vna De iftis pii 
Iulis vt facere folebat padue.Bt aloes abluti,? .V. 
bdellii mollt83.it.armoniaa3.i.fozmcnir pilfe 
ex omni.3,vi.cum meile rof. Quintum remc^ 
dium eft vt omni iero quando vadit ad lectum fa 
ciat inungi totam fptna 3 cingulo iferius per Ion 
gum 7 lacum cum boc oleo bene calefacto 7 fuper 
ponat cotum vd lana vc m pzimo ca° Dictum cft. 
Bt olei De viol’ citrinis De camo, d cofto ana.?.ii. 
croci fandarace ana.3,i.conquailemur in motaria 
Sextum remeduq ei! Vt Vtatur tfla confectio 
ite femd accipiendo D: ipra pofl cibatn duo l trta 
fruftra.£t credo q ex applicande ifto? fanas erit 
¥< cdfcctidiTDe pineis lib. f.dccti cinamomi. 5,1* 
fiat comfecno.Sid laude omnipotentis Dei. 
Confilium ad defantiam. 
pn eft Dubitandu qufn egrfni 
do buiuf viri fit elefantia mcel 
ligendo partem totius magni 
pedis tumoze a cxerefcenrfam 
fine manifefta apparitoe vena 
rum a arteria? ittrefide ipfa? 
3n boc eni oiflcrtelefantica Difpofitio a Varicofa. 
Licet enim tn defantica egritudine materia mul 
ta V3 aris continetur in venis a arteimdn varici 
bus vero materie tpfe in venis 7 arteriis contine 
tur ambe.2fcdcomuncta caufa defantie in pozis 
mcmbzo? multiplicata 7 mebza ma 
gnificac 7 extendit,£t ex boc cdcluditur q Difpo 
Varicofa valde facile atfoctat fibt clefantt'35. Ilccg 
etiam bicperdcfantiamintdligofpetiem vna$ 
lep2e que fit a fanguine infecto a mefia naturali 
adufta illius lepze egritudine capti magnificant 
7 coz2umpttnrur in mcmbzis 7 ea? figuris vt fe 
ius bic intdligo per elefantia mem 
bzo? cxcrefcentiam pzerernatura p20ucnientem 
a fanguine multiplicato quantitatiue multum vel 
a multitudine grolTi flcgmatis cum fanguine cd 
mixti aut a nimia quantitate mdancolict bumoif 
in Venis 7 arteriis multiplicati que funt materie 
antecedentes a quibus infunduntur tnp02ismc 
b20? materie extenfionc 7 magnitudine 
naturalem cfficientes.dntantu q membza doga 
tur a quantitate mediocri et euenit in eis magni 
tudo 7 extenfio oium indiuiduo? bumanc fpettei 
tranfeendentes magnitudinem cmniu bzutozus 
animalium longitudine excedit. £x quo? funda 
mento Deducere poteft qquattuo2 pzecife ex fen 
tentiis illuftrtu viro? alTignart pollent fpeties de 
fantie. £r pzima quidem eft ex fanguine nam 
rali excellenter multiplicato in quantitate 015 m 
aliquo eo? qui conflictus fuit euacuari fangufs p 
nares per emozoides per mictum per menftrua. 
per ffoias 7 alia filia 7 retinentur tales cuacuato 
nes 7 continuatur alTumptio cibo? 7 potuum fan 
guinem multiplicantium 7 camiu laudabiliu et 
vini Dulcis re? pinguium 7 multo condi 
ta? 7 fepe multipltcari. 7 fi contingat bominej 
exercitari multum 7 veloementer erercitio pedita 
ti.tunc fanguis ille mftiplicatus fluxtbilitate fua 
ad inferioza Ddapfus venaf 7 arterias implet a cj 
r« ozificiis vd pozie effufus in membza generat 
defanru.£c funt figna eius vdocitas cuetue ipfi 
110 7 magnificationis fua? fpctic?. acuntfuj 
eft caliditas magna in parte pzelentata. Icr- 
tium efl grauitas notabilis minoz tame q t altis 
Quartu eft ruboz mamfeftus ad purpureu De 
dinans. Quintum cft tcnfto notabiT. 
eft Durities refiftens imp2imenti minus tame q 
in mefica 7 magis q in trica. Septimii eft qua 
rumda puftula? appttio in fuperficiecutis que ta 
men non multum magne funt. Octanti pulsaro 
«rteria? maioz q in aliqua fpc? alia?. Cum at 
bec fpeties defantie euenent q- tamen raro c tue pafet $ eius curatioYrfplicf intentione perfici pb 
teft. £t p2tma quidem eft multiplicati fanguis 
euacuatio 7 fermo qui'de5 per floboromia bafilice 
educentem quantitatem notabilem fanguinis cu 
rotantia tamen virtutis que ite? in oi mcnfe r 
iterari oebet.3tc 7 cdplctur bcc intentio.puocatoe 
euacuationis retente a quacunq5 parte contigerit 
ficut apertio in muliere aut apertio 
emo2oida$z aut nariii in ea 7 i viro * £t tertia 
quo completur ifta intentio c euacuatio materiei 
coniuncte 7 oe p2opinquo tranfire ad coniuncta3 
per applicationem fanguifuga? fuper Domeftica 
parte coxas 7 cruriu.Similiter 7 applicatio Ven 
tofa?z cum fcarificatiotie ibtde que etia fepe reite 
rande funt vmt| tamen conferuata conftantia. 
Secunda p2incipalis intentio eft rectificatio fgi 
minis fex re? non naturalium vt q> eger moram 
contrabat in acre ad ca.7 fic,inclinato 7 D02miat 
fuper ftraro afpo 7 ouro.£c exercitetur omni ex 
ercicio fudo2isp20uocatiuo.7 vigilet magis cp,p 
lix: D02miar.£t applicet' ei nona 7 bifto2ie ipu5 
triftari 7 anguftiari facientia. £t Dimittat quatl 
tatem cibo? 7 potuum notabiliter.be qualitate 
vero cibo? vtatur bis que fri.funt 7 ficca 
plicatibus fanguine per ambas qualitates aduer 
lantia vt funt caules lentes fabe antique carnes r 
centes 7 falite 7 antiquus cafeue.£t vtatur pane 
(urfuraceo aut oe 02deo aut oe fpdta facto. £t vi 
num bibat ponticum 7 acre notabiliter.£t fapoi 
bus acribus 7 acetofis nutnatur artifitialitcr ctf 
cibaria eius p2eparando cum arantiis agrefta fn 
macb ci toniis mefpilis fo2bis 7 fimilibus. Se 
eunda vero pzincipalts intentio e repulfio faguis 
a particula p3ttente fienda cum repercuffiuis in 
p2incipio admimftrandie ficut fepe lauando me 
b2um cum aqua aluminofa frigida aut in q fer? 
aut fartan fit errictj.Sut in qua galle quercus len 
tes balauftie. fe.plantaginis intus co2tices grana 
to? nuces cipzeffi acatia ipoquiftidos 7 fimilia co 
cta fuerint totum pedem magnu fepe abluedo bif 
aquis frigidis aut faltem tepidtsXtmmentu bo 
ntr> ad iliud.Tk fucci folatri ltb.ti.fane 02dei li.u 
meire vel fief eius in byeme faguinis Dza. 
acatie armeni. 3j. ii. terantur oia fi 
mul Diligenter 7 fiat linimentu ex quo bis vl’ ter 
in oie leuiter confricando vngatur. Cum autem 
egritudo in augmento comp2enfa fuerit, tunc pr 
dictis addantur parum refoluentia a repeuffiuia 
fepjrata velut funt camomtlf.mellir.feminis ane 
ti oaucu3 anifum fe.altee tbus maftix fandaraca 
cro us coftus eupatj ifopus 7 filia. 3n ftatu vero 
qn iam res confirmata fuerit refolutiuis vtendu 
eft. p2opter qd fuccus cupati.fuccus camet5 came 
pitbeos. oe leuio2ibus fuccus ab20tani rutbe ar» 
ftologte vtriufqj 7 co? aque fublimationee vf oe 
coctiones conuenientes (untXmimentu bonu ad 
illud. mirre farcocolle anifi Dauci fpice croci a 
na.5, i i. fucci rutc.$Aiii. fucci fentculi.J.vtii.viielf 
ouo? numero quattuoz farine fabax.J.tiiiarine 
filiginis.f.y.terantur fucci cum farina in mo2ta 
rio longo temp02e poftea inco2po2enrur fccu fpe 
ttes alte 7 fiat linimentum quod ter vel quater in 
Die toti memb20 applicetur. Secunda vo p2i 
ctpalisfpetieselefantte queabaut02tbns colligi 
tur eft contingens ab bumo2e mcfico in fanguie 
tnultipliato qui tamen i cqj aduftus mc& 
mettfer inflammatu9 cfl.Si etffm peraemret ao 
illud tunc acuitate fui co22umpendo continuitati 
membzi perducetur ad ulceratione 7 fteret tunc 
defantia vlccrofa que vt plurtmu incurabilis eft 
que non uifi magna Difficultate curabilis c.eo ga 
talis vt plurimu conuertitur in canc2u aut cacre 
nas s>el Ixftiomenu 7 afcbacbilon que fut cbpfdej 
7 fubftantiam C022umpetia. De quo£ 
curatione in boc ope nibil otcedii eft Vt nuc. (5 fo 
lum oe defantia p20uenieme a metta infanguie 
multiplicata abty aliqua aduftione.St erunt fig 
eius fc5 memb2i frigiditas notabilis fenfu tactus 
p.Tcepra.Secundum efl foliditas intenfa cbpzcf 
Itoni refiftens abfolute.Iertium eft grauitas val 
de magna ab egro percepta. Quartii efl tmpoffi" 
bilitas aut Difficultas exercitii aut mo 
tus memb2t.Quintum efl nigri memb2i nature 
confimilis colo2t mo2i pzopinqui ad perfectam 
maturationem.Sertum e venas varicaliu occul 
tario.Septimum eft cruduU? i fuperficie meb2t 
frequens apptrio. Octauii cft quarunda varicali 
um linearum in fuperficie memb2i' apparitio ve 
lud effent ruge folide multum. CU5 ergo apparu 
erit \xc oifpofitio. tunc fuma curationis eius eft 
per intentiones quinq? perficiendo. £t p2ima 
quidem eft materiei vlY replent} euacuatio. &e 
eunda ea? oiuerfio. Xereia a mcmb20 
fluentium repercuffio. Quarta eft parti tam 
cepte ab ipfo extractio.Qutnta 7 vltima regimfs 
rectificatio.£c colligi poffunt be 
teraptenttee ca° De cura fcltrotico£ apoftematus. 
£t quarta p2imi ca°.xxv.oe medicationibus apo 
ftematu 7 f quarti tractatu 20 eode ca° 7 2ia ter 
tii ca°oe cura defantie.7 15* continenti p8 ca° 7 <?° 
aimanfo2is ca#De defantia 7 i diuifionibus io8c 
Ibzeterea itaq5 intentio pluribus completur iti" 
ftrumentis. "£>21 ma eft vntuerfaf euacuatio facta 
De balilica finiftri b2acbii fub cubito poftrapqua 
euacuentur fanguis. f.v.vd quattuo2.opo2tet eni 
euacuattone p2opo2tionata die repletioni fed no 
eft poffibtle has egritudines fieri abfq5 replettoe 
magna.lgitur opo2tet euacuatione eile notabile 
Patet <?a cum maio2i 50 tegm' 7 4a p2imi capllf 
3° 7 4°.7 mino2 eft nota 7 p2obata lupertus.Quo 
enim pauca materia poffet memb£ perducere ad 
tata extefione.Si at ti poff3 hec floia admiftrari 
p2opter occultatione vene.aut quia eger non pati 
cur ipfam.tunc p20uocetur fanguis ex naribus.p 
talem enim locum frequenter educitur materia 
multa vt patet 4a p2imi ca° oe 4ana.3ut tertio 
apperiantur menftrua in mulier 7 emo2oidas in 
Viro.7 bec eft caufa quare in viro ifto conatus fuj 
apperire cmo2oidas cum linimentis p2iue expli 
eitif.Sut falti fiat freques appofitio 
aut vetofa$z fup crure facto pmutati facta t5 furfu 
aut Deo2fum.aut nunc in domeftica. aut in pofte 
rio2e parti applicando ea.7 fi poffent applicari ta 
les euacuationu fpetiee tunc fupleatur cum eis e 
uacuando (anguini admixtaj cum famis 
ciis app2op2tatis ad tilud;7 fcrtba3 tria fpetialia 
p2imum eft looc.Tk catartici imperialis oefcrip 
CioneTlicolaiinantidotario.JJ. lapis armeni 
Diligenter p2epar ati 3. y.aque Decotj foltculo2U3 
fene.J.ii.3.mifce 7 totum calidum Detur in potu 
7 oozmtat poft ipfum per bo2a vna cum.y.tttnb 
calefacto fepe ventre 7 ftomaebo cu panis calidis Deinde pod quintam b02a accipiatur cfatus $nnf 
aque 02iei calide. 7 pofl ipfam tardetur 
cibus per team integra. Scctmdti3 vero foltt 
tiuum ad bo: ell IV ellcctnarit' folutini ad mefiaj 
odcrtptione £fnicc.2°oe virtty cozdis p2opefine 
3.vi.aque bo23gtms.f.iii.mifce 7 Detur 7 fiat De 
co vt De alio Dictum dl p2tus. Tertium vero e 
boc.lVaquc bo23ginis buglofe ana.J.i. y. tbirof 
epitbimi tndi.g.v.poltpodii foli 
culo# lapis la3uli lapidis armeni pzeparat02um 
omnia i aquis p2edictis ca 
lidis cum illis fpctiebus.TV anifi ctmtnt croci an 
g.vi.7 mane calefiat totum fimul 7 bene mifcedo 
fo2tirer etp2tmatur 7 detur in potu cum.3.11,elle 
ctuarii Diafcene fecum tncozpozando; Secuda 
vero p2incipalis intentio tam vtualrcompleta e 
fpettes eni cuacuationii fup2atacte fuffteteter ma 
tertam otuerfere poflcnt.quibus tame duo Diuer 
tentta follemnia ab auct02ibus pcritt02tbus tue 
fa funt. Quo# pzimu dl vomitus <5 quo lege 4® 
p2tmi ca° De tuuamenfl vomitus.# ante coferat 
nobtfr lege ibfde.frat ergo vomttus iflomd. IV 
lapidis la5uli non pzeparati polipodii ana.3 .y. 
falis tndt.g.vi. ctmtnt anifi fumacb ana.g. viti* 
Succari.l.y.aceti.f.t.aque fonti tepide.J.iti. oef 
totum in potu 7 per mediam bo2am pofi tmpclla 
tur penna vfqs ad p2tnciptum meri cbmotfonem 
faciendo ibtdem.penna tamen p2fus oleo inticta 
aut cbmotio fiat ibidem cum Digito longio2i 7 fa 
cile educetur materia meftea ellecttue ab illif me 
dictnts atrracta. Secundum vero inflrumetu 
cfl adminidratio clilleris.TV flo# bo2agts bnglof 
radicum ettule ana.cto.i.tbimi epitbimi folliculo 
sumana 4o.it.polipodti.do.ttii.poltpodul pztuf 
per fc bultat 7 reliqua poflea buliantur. £t huius 
Decocti accipiatItb.i.ellcctuarii Diafcene. 5. vi; 
lapidis la5uli 7 armeni p2eparato# ana.3*t.falif 
indi j.y.olei De fifamo .J.itit.mtTcc totum 7 fiat 
cltflerc. Tertia vero intentio pzincipalts com 
pletur per inflrumenta tria repellentia materia 
a particula patiente.7 p2tmu cfl boc.1V pulgalla 
rum cipzefTi.jdi.mallicis farcocolle thuris ana.J 
y.rof.fumac ana.J.i.acatie ipoquiflidos tburif fes 
plantaginis ana.5.vi.farine Vclatilis.f.ii.teranf 
omnia fimul in mo2rartd cu3 aqua viola#. 7 fiat 
linimcnrum.KcperculTio entm in materiebus fri 
Bidis 7 ficcie Debet fieri cum medicinis calidis 1 
fltpticis.et q2 materie ifle p2omptc funt conuerti 
in ourationc Debent cofrangt cum medicinis bti 
midts.£t ita boc compostum vtrtualitcr cdplet 
fententias aucro# vt 4® p2imi ca* z? 7 in locis 
allegaris. Secundum vero 7 p2tncipale dl boc 
lVfuccieupatozii parq.ii.fucci vermicularis par 
te.i.milce 7 infundantur iit ipfu5 panni 7 fepe ap 
plicentur toti particule patienti 2fut falte appli 
ccnrur tribus otebus pannt infufi in fucco vermi 
cula#.7 quattuo2 Diebus infufi in fuccum eupato 
zii j fic fiat rcuolutio De vno ad reliquum permu 
tattm.ftc enim curantur apoflemata frigida vts 
vifum efl. Tertium compofiru qt5 pzeualcr aliis 
e b°,Tk fucci poztulace ptj.it/ucci lolatrt ptj.it.fco 
colle.f. 3. mtrre. 3. v.cbqflcmur fif 7 ifudat in ipfii 
fpongie plane 7 fnbttles 7 circumligentur meb20 
7 erit in cafu huius viri nobilis experientia folle 
nts.£c babeat i mcmo2ia fua vt fepe accipiat faItf 
omni 4a oicvnam ocptlfie eide ezdinme pai ii 
ante cenetur attrahere materias a tnu 
per emozotdas confricando cum Unguento quod 
fibi inferius applicari faciebam quod erat.tttolci 
oe vfol’.Oe croco yreof pipie logi eufo2« 
quantum lufticit fiat vnguentu. £t 
illud vnguentum Dicitur capurpurgiii quando oe 
eo parum in naribus ponitur 7 cctj. 7 e cxtractuj 
ex antidorario magillri Ber.fecundu ifo2matio 
nem eius fecretam. T\efiduum vero materiei q l 
parte collecta ell p20 intentione 4* complebit in 
(Irumentum triplex. Oztmu cfl vt bis in Dte p 
fpatium lx)2e medie euapozetur mcmb2ti torum 
cum bac oecoctione.B< arillologie longe 7 recentj 
cucu .a5ini abfitbii 
aiu. to.ti.mirre.f .5.fandarace.5.vi.buliant oia i 
X. ficulis aque vfq5 remaneant. vii.Deinde calefiat 
vi.pare huius 7 infundantur in ipfam lap.albt ro 
tundi inuenti in fluminibus 7 recipiatur fumus 
ille fuper toro memb20 bene tecto. Secundum 
tnftrumentu eft boc.Bt colofomelib.f.faric araili 
f.ii.litargiri fandaraceana.3. ii. radicum ferprta 
rie .3.ii.terantur omnia fubtiliter 7 Diu agitado 
inco2po2enturcum fucco folio# lauri 7 ell meoica 
men nobile. lertium vero p2incipale et Ifplex 
omtu3 materie# finaliter co! umptiuum vatd no 
bile ell vt fepe lauetur cum aqua extictionirferri 
7 p20p2ie calida.£t quia egritudo huius viri cfl 
illa que continetur in boc 20 cap\3deo confulo q> 
adlxreat curationi fui ipfius cum bis que feripta 
fune in tribus intentionibus p2cdictis. Quita 
7 vltima intentio p2incipaliB ell q- vir ille in reg» 
mine fuo euitet cibaria omnia mfica oe qbus fcrl 
prum dl fup2a.£t Vtatur cibis calefacientibus ct 
bumecrantibue remilTo gradu. £c vtatur fumo 
pere quiete quantum potell. Si uero necefle ell 
memb# exercitari tunc femper ligetur ante exer 
cirium a cauilla pedis vfq5 ad inguina 7 pzocedat 
in aliis vt i regimine pzcdtctozum Dictu e a cctj. 
(Eonfilium oe iunefura# Dolo2fbu3. quopattene 
eos 7 a Deteri02t' lapfu p2efcruari 7 a pzefenri cu> 
rari ollenditur continens fectiones Duas .€fSc 
ctionts p2tme capitulum inquirit cas Debilitatis 
tunctura#. 
yftopofut' iam ell Diu vir 
2ande confilium vobis conde? 
quo pzefuari polTitis a tfrerio 
2i lapfu oolo# vel Debilitatis 
iunctura#.quoetiam a 
prefenti Debilitate eusderc pof 
tm illud non bene enucleari po 
teli nifi pzemiffa Diligenti inudltgatione caute# 
Debilitaris velira# tuncrura#.3deo tamc? funda 
mentum confurgitbicp2imo inuefliganduelTe tf 
bcre.oeinde pzckrmmi nccnbcurariui regimis 
ozdo fecundum illullrium aucto# fententias fuc 
cinte tractabitur* £21 mirus tamen naturaE 
vcllre complexionis tudteium pzemittendu.vt cx 
fnde p2eternaturali0 luctura# lapfus facilius ap 
p2ebendatur.Dico ergo complexione vdtra natu 
ralcm fo2e colericam.cuius figna ex parte anime 
fubrilitae ingenii acuiras intellectus facilis 
fcendo# appzcknfio frequens animi perturbato 
p2omptUc in expediendis 7 velox appetitus vigi 
Cic 7 alia fimilia,£x parte cozpozis tig fuc totiuf habitudinis mades capfltop crifpitudo C0I02 ffer 
rubeum 7 album ad citrinum vergens pillo? mt 
tititdo 7 alia breuitate Dimi(Ta.*bec eft complexio 
nts vellre nottcta.que ita in aperiendo regimine 
baud pa£ auxtliabit. Debilitatis aut iunctura 
rii inuefligare volentes.opo2tet 
plura p2emtttere.queDevellra egritudine mibi 
vera vifa fuerunt, juit igitur feb2is que veflrum 
C02pus in itinere cepit fecunda mibi narrata pu 
ra terciana.que ffc Duobus paroxifmis vt collatu 
fuit terminauit.apud vero tertium paroxtfmum 
fiue fuerit ex motu co2po2is aut ex aere vel regi 
mine non congruo vel fimili caufa fupercalcfacto 
epate 7 inccnfa colera ad venas tranfmilTa facta e 
terciana continuaȣt tandem circa venas codis 
multiplicata 1 exardens in caufonidem termina 
*iit cum intenfilTimo co2dis pulfu calidate arfura 
fbmaebi rennm 7 epatis cum tantaq3 Virtutis De 
btlttate.#cum p2imitus pulfum tetigi De 
tione baud parum befitaui.ficq5 CU5 Debilitate ta 
li oiem fecundum 1 tertium a mea vifitatide trl 
fimmus indeficiente femper febie.imodcrata et ia 
fiti 7 necelTitate extinettonis feb2tlis calo2is illan 
tillima.ita # confentientibus canonibus audaci 
Deterius fufpicans ad extinguendum tranfiui cii 
anguria 7 eius aqua ex lententia 2Ruice.pa quarti 
De cura tertiane oum inquit; ZDclon vero induf 
.t.anguria cfl res maximi muamenti' cum looc # 
iple foluit 7 p2ouocat 7 frangit vehementiam ca 
I0218 7 facit fudare.qua etia concedunt amnes au 
ct02es 7 T\afts in Diutfionibus 7 to° almanf. Se 
rapio cT* b2euiarii 2-fuerois 70 coli. 3* 
Xbeyfir 7 generaliter omnes, factis infuper epi 
rbimatibusco2diepatt7 renibus vt regulariter 
fiendum ell.remilTu8 fuit feb2ilis calo2 virtutif d 
bilitatetaliremanenteque neoumffoia5 que ne 
cellaria fuillet.imo nec leue lenitiuu pati potutflec 
fod folum mellita colliria ponebantur.Dumq5 ma 
tertam Digerereconarer.virtutie robur expetas 
vteuacuarem.vigefimafuperuetucnte Die mate 
ria cretice ad pedum functuras efl trafmilTa. que 
multa exifteus cum virtute Debili Dolo2e5 adbuc 
p2efentem vellris iuncturis impzeflic. virtwteqj 
vig02arep2ecupienstuncturas pollpofui tumett 
tes fciene creticantem virtutem non Debere ipedi 
re nec creticam materia5 oebere repercutiat 
q2 calida erat 7 in venis antecedens caufa etus.ca 
lidas non patiebatur medicinas non ftoia no far 
macia5.Dumq5 fic pluribus oiebus virtutis robur 
erpectarem.cellante iam fcbzc 7 aliqualiter fuUe 
tiata virtute .balneu adhibui ex medicinis leuiter 
calidis 7 refolutiuis.p2imu fere graduj non traf 
euntibusin 4a parte lixinii 7 tribus vini nigri 
mediocris 7 non multe flipticiratis. Cuq5 fic ter 
balneu applicuiffcm illante fui necelTitate coactuf 
ciuitatem exire per Dies octo.Secundus igit me 
dicus conuocatus fuit qui balneu adhibuit ex cali 
dio2ibus valde medicis.antecedentdp materias 
f02tt02ibus Digerere medteiuis 7 fo2tio2tbus edit 
cerefarmacits exaufus. potius ad iuncturas plui 
effufit # eduxerit.Iandemq3 ou ego redire illiuf 
regimine p2etermilTo.p2imoq5 7 efttcatio2t facto 
balneo 7 refolutiuo vnguento fubiuncto foztifioi 
te fuerunt vellre iuncture.adeo # p20gre(Tiuu mo 
tum fatis comode tollerabant.ficut memo2ar po 
tertie quando ciuitatem eximitis. infuper mc du 
fn rure rtaretts;autex in02dinato regimine vd 
er noua agregat3 materia aut er reliquis pziflfc 
coadiuuantibus hoc acrtocrfr. Vel er parttu fuerit 
Debilitate nema refluxit ad iunrturae ma faciens 
recidiuam.que nunc functuras imenfe mole 
ftat.Ct videtur er fignie aquofum fo2c fleg fagui 
commif tum.mment enim Icuttcr functure 
ditq5 accedttq* tumo2.nec Digito fit in cute tpzef 
fio multa.nec efl extenfioimoderata fed leuis nec 
ponderofa.-? fui fubtilirate ligamentis imbibita 
motum impedit p20gretfiimm,Dolc2emq5 non fa 
cit nifi motu excitetur.ficq5 vlq; p2tnctpaliter re 
licta eft/bec funt Vir bono2ande caufe figna -? ac 
cidentia veftri mo2bi.que omnia raierentia Vcfl3 
bene nouit eiTe veridica.trafeo igitur ad regimen 
explicandum. 
Sectionis p2tme eapttulu offendens citi actui 
medici huius egrotantis regimen fubiiciatur. 
Dico itaq5 Q7 regimen vertrum non plene reperi 
ri potert nifi videatur cui .peuratiuo medici actui 
fubiitiatur,Cu5 aute medici actus triplcr eriflac 
f. conreruatio que Debetur co2po2ibus fanis. p2C 
feruatio que Debetur neutris.-? curatio que debet' 
tnftrmie.Opoatetpaeuidere an lubiciatur confer 
uattom an p2eleniationi an curationi. 1>20 bis 
tgitur Dicendum regimen vertrum fubicitur a 
ctui conferuatiuo in natura complerionali.q2 nd 
ert in complerinoe lefto que aliu vertat ad fe actu 
t>2eferuatiuo vero actui fubicitur in natura com 
plerionali.q2 iuncture lefe funt -? in operaribibuf 
motiuts impedite.-? irte actus potert et vocari per 
mutattuus vel reduettuus vt colligit tegni tra 
ctatu p° 40 ca°.Si vero permutare* potert etiam 
regimen irtud fubtet actui curatiuo cjtum ad lap 
fum in iuncturis etirtentem vt.f.remoueatur can 
fa coniuncta que egritudin: mediate facit. Cum 
autem conferuattuum regimen Debeat fieri per 
fimilia vt 30 tegni tractatu p° -? 4a p2imi 20 cap* 
3deo opo2tet regimen ex parte non naturalium 
rerum Declinare ad calidum -? ftccum.qualis e cb 
pTo vertra naturalis q2 colerica.Sr cum actus pr 
feruatiuusfiatpartim per fimtlia parrim per co 
traria pluribus -? Dsuerfis applicattonibus/* fic f 
gimen tale e(fe opo2tet.q2 modo fimile modo co 
trarium Diuerfis -? plurtbus applicationibus. La 
pfus autem functura? qui fubicitur actui curatio 
complebitur per contraria.q2 omnis cura per co 
trarium fieri Debet.q <e omnia 30 tegni colligeda 
fimt.£x quibus patet q> regimen vertrum Debet 
die per fimilia quantii ad complexione 
p:r contraria vero -? fimilia quantu ad lapfum co 
plexiotialem paularim -? pluribus applicatioibus 
*i per vere contraria quantum ad mata iam iam 
I iuncturif eHufa vt infra patebit. 
Sectio 2a continens capitula.cf. 
Capitulu p2imu d Debita adminirtrafioe aerif 
tegimen igitur vertrum p2incipft02i Diuifione 
fn Duo DiuiDendu ede patet.f. p2t'mo in Debitam 
re? non naturaliu admim'rtrationem.20 inconue 
nient em medicina» applicatione. 1b2mul igit 
agrediens quonia fcitis res no naturales for fex 
f.aer cibus -? potus motus -? quies lanitio -? reple 
tio.fomnus-? vigilia -? accidetia am'mc.3 p2imo 
fgitur incobando oico.y> aer in quo mo2aml De-- 
bet e(le ad calidum 1 ficcum delinas non vald cft 
talis enim ert vertre naturali complexioni filis.* piobtbene multi flegmatisagregationem i quod 
plurimu ert buius mozbi caufa. £ligaf ergo aer 
calidus ? ficcus naturaliter velarttfttialiter qutc 
tus non ventofua non vapozofus.vnde flate au-' 
flro vel bozea non ambuletis nccegtetis. fi tame 
necelTitas vzget bif tempozibus.tunc fint caput % 
collum pannis oiligentilTime cooperta.vttetur efl 
Ratio in Domibus terranets vel fubterraneis 7 no 
na lapidea cdifttia habentia etiam folaria vel te 
ftitudinea lapideae*? antiqua etiam edtfitia vit3 
da funt.£t fit camera fpaciofa clara non fuftocati 
aerif.3deo quolibet oie circa hozam ternarum ac 
re non extrtente nebulofo apertantur fenertre. oe 
inde port vcfperas claudantur.fitq; aer camcre a 
romaticus.Unde poiTet irto mo reetificari.fa tbu 
rfs minuti J.t.fandarace thuris gumofi ana.5.vl 
nucum.?.v.ligni aloes.^iit.contundantur. ? b« 
ius pulueris ponatur coclear vnu fuper pzunas * 
aut fufturntgerur cum mirra foliis lauri ? laudao 
cqualifcr.?iatq5 aer camere calidtoz tepoze bye 
mis vfq5 ad medium veris ? remilTtuscaltdus a 
medietate veris vfq5 ad medietatem autumni. 
$iatq5 ficomodttas aderit fepe ignis in camera 
er lignis iuniperi vel lauri fi occurrerent.nec a.p 
pinqueeis multum flame ignis.vnde rectius eflet 
Vt haberetur rtufa ficca talitf edificata.vt fenertre 
fierent a parte ozientali 1 ert melius vel a parte 
feptentrtonalt.cuius pauimentu5 fiat ex lignis la 
ricis? folium fiFr. in qua habitaretis fecundum 
plurimu a p2t'nctpio octobzis vfq3 ad ftnejfcbzti 
arii.cuius etiam aer aromatizetur Vt fupza. ? B 
f iat tamen etus aer calidus Valde. Orietur etiam 
ftatiovelmanftoin loco luminis lune vel etiam 
camere in ,qua fplcndet radius lune. Oitetur 
etia ne in camera vertra conucrfcntur gatti quia 
macris p2obibetur vt p° 
vertes annectuntur aeri.tdeo eligende funt vertef 
ad calidum ? ficcum Declinantes.talee enim funt 
pzop2t‘e complexionis conferuatiue 7 generatots 
8quofi fanguints vel flegmatici p2obibitiue.quia 
caufa ert antecedens ? coniuncta lapfus vertri vt 
vifum ert fup2a.vnde laudo vertes fuffultas 
bue vulpinis oe marttre ? pe oo2fibus vario2U5 
laudo etiam q ftant calige ex lepo2ts pelle vitra 
genu longe, confoztant enim memb2a omnia.vt 
2luen5oar p° tbeifir 7 teneantur calige trte i nocte 
fimtltcrr valent calige oe pelle vulpina.Caput at 
in nocte ? Die cooperiatur btreto ? caputeo ex pati 
no De grana facto. ? fit birretu fuflfultu pellibus 
agninis lcuibus.7multottens permutetur, ne fu 
do2 vel fozdictes capiti noceanr.Caputeue ettam 
qut po2tatur non fit cx panno in guado tincto, e 
enim in eo virtus rttptica materias in centro co** 
barrans vt Serapio in p20p2io ca°. laudo etia5 
vt in Die fnb caligis po2tetur calige ex pelle lepo 
218 facte adherentes non late nec ftricte valde, cb 
f02tant enim 7 conferunt iuncturie tuuameto ma 
gno.3nfra etiam cum De motu tractabitur altgd 
ex bis Dicetur.*bcc De aere ad priSi? ad fa$ re nb 
naturalem tranfeundu ert. 
Capttulii fT5 dc regimine per cibu 7 porit. 
Secundam re non naturalcexpedteeque in ozdf 
ne fuit cibus 7 potus.a cibo p2incipium accipiam 
De pane p° mentione facicns.ert em ipfe ramqua 
fundamenti! 7 fuma cibario? omniu. 
tamen falubtiiif apparet qaliq pzemttmt’ regTe 
fn boc obferuande.' T>iim regula $ nun<| cof 
medatts mft naturalia fames infurgar.? cu aflue 
rtt in boc non fiat moza.quonia tollfrarc fame5 
ftomachu malia replet bum02ibus. Seciida q 
etbarta in byeme (comedantur temperate ? non 
fuperflue calida.? in eftate tepida.imo Verfus la- 
tua frigiditatis trahentia. Xcrtta regula q Du 
intenfa ert famea non faturetur appetitua.imo co 
medendum efl reliquiis famis adbuc in rtomaebo 
manentibus efl. 4a q non comedaris nifi pofl 
q fenferitia cibum a rtomaebo ad intertitta mani 
ferte Defccdtlfc.? in boc limitetur tempus, ita q i 
ter cibum ? cibfi ad minus cadant boze octo. 
Quinta q non comedatis vnq Dum fentitis i 
ftomaebofartidium 7 maxime fi fuerit ex groffia 
bumoztbus.Quoma comedere fuper fartidiu5 es 
groiTts bumo2ibus facit Dolozee iucrn 
rarum 7 renu Oifniam podagram Duritiem fpleif 
$ epatie i moibos meFicos ? fTaticos vt cclligit: 
59 p2imi ca° De regimine eius quod comeditur « 
Sexta q fubriles cibos femper ante grortos co 
medaria.a qui fubttles ? leues ? grotfi exiftant in 
fra videbitur, q menfura cibi vertri 
talisexirtat ne rtomacbu agrauet.Dcterioz enim 
comertio ert que rtomaebi grauitatej facit.ficut oe 
terioz potus ert qui temperamentum egreditur i 
(n.rtomacbo natat. Oetam regula q ou fentifl 
flomacbi grauitatem acomerttone abrtinendum 
crt.oonecleuitasconfequatur.afi fentitur Debili 
taa in rtomaebo non ipleatur cibisqui nccertarii 
fo2ent.fed partiendus ert cibus ita q qui in vna 
vice fuifteeret in Duabus partiatur.? Virtus quod 
ert fuum melius Digerere valeat. Hie etia parti 
culares regule in particularibus cibis 7 potibus 
coligentur.Hd pane igitur tranfiens Dico conue 
tiire vobis panem modicum furfuraceum De fru 
mento tempo2e byemali ? vernali factum.£rtiuo 
7 autunalt' ut dpura fimila plus fal’ babef 
De fermento .aut fit panis De Duabus partibus 
farine frumenti 7,tercia fpeite aut faltem fit De fa 
rina frumenti totaXaudo etia$ byeme ? vere ni 
fi pzobibeat ventris conrtipatio vfum panis bifeo 
cti facti cum granis feniculi. Xempoze aute; quo 
libet laudo panem factum cum puluere anifi DC 
quo ante cibum fumantur boli quattuoz vTquup 
Diureticus ert enim panis irte.3deo conuententif 
fimus aucto? omniu fententia ? rectioz ert eius 
vfus q bifcoctus.Qualifcumft tamen comedatur 
panis fit optime pinfatus leuigatus coctus ? com- 
muni modicum falmo2.cittue tamen repletio vi 
tanda ert.vitetur etiam panis 116 bene coctus aut 
valde.bec dc pane. Ueniedo ad carnes talis 0» 
uifio pzemittatur.qz pzimo Dicendu eft quoznm 
animaltu carnes conucniant. Soaecuudo quo2U5 
raembzo? ex animalibus. Xertio quis coctioil 
vel pzeparatiois modus e(Te Pbeat. 3n atalibuf 
autem oomertteis p° Dicendum efl.z* De ftlucrtri 
bus.£x oomerticis autem animalibus bztmoDe 
qdrupedibus Secudo De voUtiltbue.£xatalibua 
at ooerticis qdrupedibuf otcocouenir carnef vitu 
lias lactetes ri multu naritatipptnqs p tres men 
fes aD minus ab ipfa Dirtantcf ? annum vnu non 
inultum tranfcunres.3cem conueniunt carnes ca 
pzeti fuis tempozibuf non multum tame narita 
ti Vicine per menfem faltem vnum «135 ab ca Di 
flantes. Signine autem 1 cartratine pccozine ct pozcfne recentes qz bumtde valde Vitande funfi 
Si tamen er tpfts fumere libcat.ftnt non valDe 
pingues a raro a affate potius fj elire. Boutne 
autem a vaccine a relique groite Dimitantur.nec 
Dico tnconuenieue fumere etiam in menfa tres l 
quattuoz incifuras carntu pozeinarum 
fi fit maere a non antique a In vfu potius frigtdif 
cp calidistempoztbus.fix quadrupedibus autej 
animalibus filueflrtbus conueniunt carnes 
2t'ne mirabili laude a capzeoltne.a quandoq5 car 
nes cuniculi a apai iuuems.caro etiam eritii.quia 
aperitiua efl multum ad boc confetrc pzobatur. 
a fimiltfcr fi haberentur laudarem multu carnes 
centinas.De volatilibus autem oomeflicie conue 
nientes funt pulline non valde parue.vnde parui 
pulli quafi muctllaginofi ertfleutes vitandi funt 
mcliozes tamen eflent affati q eliri. Conueniut 
etiam galline capones pauones fi habentur a pi 
ptones non valde molles nec Duri.antique etiam 
galline a alie Dicte euitentur.a fimiliter anferes 
a anates non comedantur nifi raro Valde iuuenef 
a affate faltem anates,£x filueflrtbus autC5 vola 
tilibus eligende funt perdices fafiani parue aues 
in nemozibus a Demetis Degctes. vt turdi meru 
li finebi carduellt mttfcbadellt pbildene a fimiles 
conueniunt montane aues omnes ficut ficedule a 
laude caude tremule yrundinee pafferes a ptce.15 
non fint in vfn a turtures non valde pingues.Cd 
uenirent etiam flarne licet non fint apb nos.a mi 
rabtli laude laudant auctozes omnes cartief filue 
ftrium columbo^. 3deo laudor vtamini eis. in 
omni enim paffione mirabiliter iuuant. 
Conferunt autem flomelli er iudifio rationali I5 
non fint in vfu.Qualee autC5 pingues valde anfe 
res a anates filueflref enitentur.a generaliter oef 
aues tn aquis Degentes. Si tamen ex eis quando 
q5 fumere libeat comedantur cum aliquo fapozu5 
infra Quia autem non femper licet 
cbriflianis aliquibus Diebus vt quadragefima vi 
giltts a aliis carnes comedere.3do d pifctbue fub 
iungencfum.Dicendii igitur omniii pifeium gene 
raliter vfum multum effe vitandii. neceffitate tft 
conuenire poffent ptfces fluuiales a fontales a ma 
rim folida$2 carnul.vt ozade varioli marlioee fle 
riliones tozzentme carpiones a ceteri parui * flt« 
utales vt capcdani a lutii a ftmiles.omnee autem 
alii pilees vt lacuales Valltni a lutofi vt anguille 
rince regine a fifes. a efl marini magni pignes 
euitenrur. conuenire etiam poffnnt cepbali noti 
multum tamen aceto macera ti.£t fiTr laudo fli* 
riones faltros lucios carpiones a aliquando ccpba 
los falttos.Bnguille vo faltte mozene a alii pifces 
hnmidi valdelicet fint faliti euitentur.Cancri ecf 
fluuiales quandoq5etiam comedi poffunt.fcd nott 
cum puro aceto.fed cum falfa infra feribenda. q2 
tamen frigidi fmit a Difficilis Digefltonie in cornu 
ni vfu non babeantur.Oua etiam igne cocta con 
ueniunt.facta tamen percoctione folida.a non val 
de mollia lale condita.conueniunt etiam cocta in 
aqua pzeparara cum aromatibus infra Dicendis 
a conuenire etiam pollent frixa a pzeparata cum 
petroftif menta feniefo a fimilibus De quibuf ifr a 
Sint quoque oua galline potius q anferts. Lactf 
vero vius vitandus efl.nocet enim neruis a efl m 
conueniens eis qui indigent regimine fubttliaiio 
vero lactis qz colere folmiua dl conuenire 
tfdeftii\0$qufeintentfopzfrtctpalidiri robiae 
ad flegma.idco meliuf effet fi biberetur aqua lact| 
q> infunderetur fibt cartamu aut fal.a pollet ce f a 
lia moduUK aque lactia ciatu vnu vel lib.i; 
tami.5*u.faliacomunia3.t.infundatur puluia in 
fero in aqua lactia calida.in mane autem coletur 
a bibatur totum calidum.£t laudo hanc medicias 
bia i ano Debere fumi vr xV.Diebuf cbtiuiia t mefe 
maii a totide i menfe feptembzif.Stabit.n.medi 
eina talia loco purgationis.ftecocta aute infimul 
cum aqua etiam fine aqua lactia poteflifconucnie 
ter vri.ad equalitatem ent'5 tendit i 3uncata vero 
quia groffa efl a tarde Digcfttoms nb multu i vfw 
habeatur.Si tamen quadoq5 dKno tempoze pia 
ceat fumere fiat cum *uccaro a antfo vel feniculo t’ 
eum tragea lecundu cbfuctudine, tac 
etiam cum ouia coctum fuperafpergendo cinamo 
mu5 conuenire porefl.Cafeus etiam in vfu non ba 
beatur a cafeata etiam cibaria.Si autem accipia 
tur eligatur medius inter nouum a antiquum ad 
falfedinem aliqualiter Dcclinaa.mediuf etia tuter 
Durum a mollem.a er tali veftra condiantur ciba 
ria raro tamen. De leguminibus vero a granif 
nunc oicendum.a generaliter omnium leguminu 
cozpoza vitanda funt.Decoctio autem cice£ rube 
ozii cum feniculo vel petrofilino conueniens efl. 
Cicera autem alba fabe fafeoli a lentes euttentur 
'Ri3um autem a panicu5 laudabilia lunt. a fimiTr 
Dozella flante marime ventris conftipattone.frn 
mentum autem in ferculo vitetur. De oleribus 
vero a fructibus quibufdam conueniunt. T>zimo 
Peniculus petrofilinum ferpillum menta faluia ce 
refolium rofmarinus bleta bozago. caulibus etui 
coctis cum carnibus pinguibus quantum er rato 
nali iuditto non ell inconueniens vti. Si tamen 
p2opter indiuiduales pzopzietates er eis vel er a 
liquo eozum nocumentum perciperetis omittant 
XDagis tamen lando Decoctiones caulium a 
ra£ q eo£ cozpoza.Cucurbite vero rcpzobabiles 
funt.fimtliter cucumeres angurie.JDelo etia3 qz 
frigidus a bumidus euitauduf eft* tempoze tame 
Valli calozis non inconuenit fumere er eoaliquid 
* pzopzte cum feminibus fuis a fecundii 3uicen. 
pzeceptum Debet comedi poli alia cibaria. vnde 
20 canon .p° ca°.2Delo autem efl tarde oigefliois 
nifi quando comeditur cum eo quod efl interius 
eius.a ipfius quidem nutrimentum efl rectius, a 
cius bumoz efl melioz.oportet pzeterea vt pofl ci 
bum fequatur alium.qui autem dant ipfum ante 
cibum non cupiunt er eo nutrimentum,a timent 
longam eius moza5 in ftomacto.pzopter quod fu 
fpteantur putrefactionem er eo fieri. Olera vb 
frigida vt lactuca endiuia poztulaca fpinaebia et 
bletones a crelfones attriplices a fiTia nb lunt vo 
bis conuenientta.Si tame tempoze eflus magni 
in fora lallate e* eis liberet fumere mifceatur cu 
petrofilino menta a.alits calidis fupzatactie. a cb 
diantur cum bono oleo cornum a fale a aceto, t q° 
pzius bulierint femina anifi petrofilt a feniculi a 
non fit acetum valde acre.a er iflis fiat lalata. De 
radicibus autem conuenire potefl bauctafm 005 
pzeparatiouie modu quia aperitiua ell. Nileum 
autem pozzum cepe a bulbus.licet er parte com 
pleribia eozum couenirent.tamen qz iflariua lut 
bec omnia a Homacbo nociua a mali buozis gene 
xatiua ideo otmittantur.ttape criaj a napi igne coctf qtiatiioq5 comedi pofient cum fale i fenfcuto 
Compofie etiam connenire polTent non multu ace 
tofe fed fufficienter meile conditc.ftadtx aut que 
comeditur quandoq3 accipi potefi.i maxime poft 
cibum, facit enim Digeri ctbum.7 licet fit inflatid 
tamen plus pzodeli q2 Diuretica iubtiliatiua exic 
catiua refoluttua. non multum tamen in Vfu ba 
benda eli. “Locufta etiam.i.rampontioli quia cali 
di funt comedi polTent. melius tamen cfl q cotyt 
7 cum aromatibus 7 aceto non Vald acri condiat 
De ferculis autem vti potefiis pannata facta cum 
bzodio laudata/ carntu cum pane iupzadicro. co 
ucntt etiam iua rubeo/ tus caulium 
rum a radienm conuenientium vt petroiilinu5 et 
fifia. laudantur fercula herba:/ 7 grane/ Dc qui 
bus fupza facta efi mentio.conueniunt etiam futs 
tempozibus bzufcandolt 7 fparagi conditi tamen 
cum aceto non valde acuto vt fupza.7 enim talea 
aperitiui funt 7 optimi. De fructibuf tero gene 
ralis regula efl.cy fructus omnes aquofi bumidi 7 
Vifcofi euitandi funt.7 generaliter omnes fructuf 
recentes Detertozes funt ficcis. Secunda regfa 
q fructus lenifiui antris femper premittendi Id 
aliis cibis.7 conliiparuri poflponendt. Tertia r 
gula q fructus qui pofl cibum comeduntur pluri 
mu meliozef lunt cocti q crudi. Poma igitur viri 
da funt 7 pzecipue vius eo/.affiduatio enim come 
fiionta pomo/facite uenire oolozem neruo2um 
7 pzopzie in vere.St tamen quandeqs et cis 
uat accipere .fit poli cibum 7 fint cocta 7 a 
fperfa.oat enim eis picearum lenitionem.7 eltga 
rur poma apfola vel oattilicaant calimana aut 
gayola aut alie pomo/ fpetiee ad Dulcedines tra 
betes.1>tra vero fccuriua q poma fumi prlTent i 
byeme poli cibum igne cocta cum succaro.vt pira 
lancti TUcolai pira glatiola fementina 7 alia mia 
non valde oura.£a vero que Dura funt foitda 7 i 
fiptda magis cuitentur.£liate vero eligantur pt 
ra mufcatella iuniola glatiola De pola 7 fiTia. 7 fu 
mantur policibum.nec tamen excis liomaebua i 
pleatur. Perfica vero qz frigida fi: 17 bumida cui 
tentur.Si tamen er eisquandoq3 fumer libet fit 
raro 7 eligantur non Valde per maturatione mol 
lia.7 P; 2Imcc.pzeceptum oebent fumi ante cibut 
poli cibum enim pzona funt co22uptioni.7 freqn 
ter alios cibos ad putrefactiones otfponunt.p2tt 
na etiam frigida funt 7 bumida.ideo cuitada.qui 
doqs tamen tntentionemundtficandi flomacbnj 
acolerafumt polTent temno (ionuebo ex eis gnqj 
vel fex.7 fint nigra vel cttrina. Sicca vero qz p<5 
ttea cmtentur.Uue vero laudantur fi fint albe.qz 
nigris meltozes funt.7 ante q comedantur (iete 
rint collecte ad minus per tres vel duos Dies. et 
comedantur poli ctbu3 vel ante fi ct 
vtipoteliis.maximcalbisvelcirrinis vel rubeis 
recentibus bene matim'0.7 comedi Debent ante c« 
bum.cli enim in eis lenificatio vltima z° cand.£t 
ideo poli eas cocedirur potus aque vt adiuuet ad 
leniftcandum.exets tamen meliozea vobis funt 
ficceq2liomacboconfozmio2es..aperiunt eni op 
pillationes epatis 7 (plenis quod i vobis maximu 
eli remedtu.aperitiua eni taliter patientibus lau 
dauerunt valde fapientcs.Quia tamen ficus ficce 
fua caliditate aliqualiter nocere babentepati cole 
ram augendo.tdeo Docuerunt fapientee auctozcf 
Vt cum amigdalis comedantur Dulcibus» augetur 
enim ab eia lenificatto ea£ £t quidam Direrunfc 
q fi comedantur cum nucibus in ietuno mtrab ltf 
iuuamcnti funt in aperiendo vias cibi.laudaucit 
etiam non parum faptentes arabes i ylpani vinu 
oe ficubus conferre flomacbo incitare appetitum 
pzouocare V2tnam.lemt etiam ventre5 abflergit 
vdoaterq5 ocfcendit 7 penetrat.£t potfet fieri fic 
vt in malielto vno mufti ponerentur lib.mi.fjcuil 
(icca/ 7 bultret totum in fimul.7 intellig' etia po 
tefl vinum oe ficubus.vtnum in quo coquerentur 
ficus ficce.£c licet ficus calide cyiftant i iflamabi 
lestamen p20pter paruam mo2am quam i viis 
contrahunt caliditatem non augerent.!ando igi 
tur q bts aut fcmel in menfe coqui faciatis fiala5 
vnam vini planenfis albi cum ficubus oecem mi 
nutim incilis ad confumptionem quinte ptis 
7 cx tali vino bibatis per duos continuos oief eia 
tum vnum ante cenam, i tantu ante p2andium 
2migdale oulces temperate funt ad calidum ta 
men trabunt.qz tamen Difficilis funt oigclf ionis 
graues 7 multum in flomacbo mozantes vr 50 31 
manfo2is.3dco comedantur cum 3uccaro. fic em'5 
oauc bonum nutrimentum licet laudo 
tamen magis ferculum vel panatam er eis feciidu 
ritum paduanu factam.7 in luma aperiunt et 
ntunt.Huellane qz calide 7 epati amice cdueniret 
vobis.tame qz tarde Digdlionie exiftunt vomitu 
eccitant.idco reltnquantur.potfunt tamen poli ci 
bum fumi 5uccaro confccte.qz tunc cozz :cte funt • 
7 laudautt eaf pcritiiTtmus 'byporas q i cerebzo 
augmentum factant.Citra licet in ciuitate illa no 
fint in vfu.tamen fi habentur euitanda runt. quia 
frigida.licet eo/ completio Diuerfa exiftat. Coz 
ter emettrt calidus e 7bmduscaroeius frigida 
q ftca.femcn calidum 7 ficcum.Quandoq5 tamen 
citra meile confecta comedi potfent.7 f m 3uuen. 
pzeceptum cano.2°m'bil pofl iprum nec ante come 
datur.Cerafa quoq3 qz frigida 7 bumtdafunt fu 
gienda.Si autem quandoq5 fuis tempo2tbus 
merentur fine cerafa Dura rubea vel alba 7 poli c» 
bum comedi Debent 7 pauca.Crifomilla cti'35 fiue 
armillia frigida lunt 7 bumida ideo relinquantur 
generant enim bumozem velocis putrefactionis 
ideo apta funt febzem inducere. Si tamen ltbei'5 
quandoq5 et eis capere comedantur ante cibum. 
7 pofl bibatur bonum vinum.7 pofl iterum come 
dantur anifi conditi. Caflanec frigid funt 7 ficce 
q ventofe Valde.ideo non fint in eis vfus. polTent 
jamen quandoq5 comedi cum 5uccaro poli cibum 
?Dant nutrimentum fatis congruum. 7 cdfoztat 
membza omnia £5 Dactili licet cali 
di ctiftaut.non tamen conueniunt complejcdibus 
calidts.calefaciuntemm 7 generant fanguinem 
grolTurn.qui cito ad coieram no fuc 
conuenictes habentibus epar calidu vt Serap 0 
ditit auctozitate IVaf.ddco non fint in vfu. T>tce 
autem grana laudantur vobis, calefaciunt enim 
cozpus 7 mebzis tremoze patientibus conferut 
3* 2flmanfo2ie.fcbiftici vel pilfacbii calidi 7 ficci 
etiftuntboni ftomacbo.apcriuntoppillationcs e 
patisj)zobibctnaufea57 confozmt os Ifomacbi 7 
fubuerfione5remouct.ideo laudatur poli cibum 
plubj’ amigdalc Dulces/3uiubc autc fedtdu3 2fui. 
frigide liit i pztmo gradu 7 teperare in bumtdita 
re 7 ficcitate. tlefcio aute ad quid conferat vobtf 
Ditit autem ♦ Tlon reperi imubas in conreruanda famtate 1 egritndfne remouenda a 
liquid operates.fcd reperi eaf Difficilif oigedionif 
7 paud nutrimenti. ZDora bene matura ad calt 
ditatem Dcclinant.ea vero que immatura funt fri 
gida a ficca exidunt.let in fumma Dulcia vobis 9 
nenire podent ante cibum a leniunt ventrem.noti 
plene autem matura p2obibent flurum biio£ ad 
dowacbum a alia memb2a.a non bene matura co 
medanmr pod ctbum.JSranata triu funt fpettqs 
Dulcia que frigida funt a bumida.acetofa que 
gida funt a ficca.101153 qire Dicuntur medii fapo 
zis a funt media in complerione inter alia. Dul 
cta conueniunt vobis non multum tamen in vdi 
2Jcetofa vero magis via p2cuifidte cy vta citi cb 
nenire polTent.magie tamen competunt mu33 # 
alia.fit in fuma inquantum omnia granata funt 
pjouocatiua V2ine laudarentur. 3;etofa tamen 
magis inter alia p2onocattua funt.tdco conuemr 
pollenr er boc.a quia babent mirabilem p20p2t'e 
tatem tn p2obibendo co22upttonem cibi in docbo 
Vt Buerots y° colliget.Citonia frigida funt 7 ftc 
ca.que ante cibum fumpta ventrem dringunt oi 
modo coctionis.pod cibum ventrem largu factut 
compdmendo.a omnes fpeties tam Dulcium 
cy acrium p2ouocant V2inam.ideo ex hoc 7 q2 do 
maebum confo2tant appetitum incitant laudare 
ea vobis non multum tamen fint in vfu babeda. 
ZDultitudo enim comedionis generat 
2em tunccura^.20 canon.tluces calide funt 7 ficcc 
7 licet ex boc laudande edent vobis.tatnen qz gra 
nes domaebo 7 Dtgedioni 7 vomiriue funt capiti 
nociue 7 pect02i 7 generant coieram multamaVo 
relinquantnr.cum ficubus tamen minus male ftf 
7 poffunt fecurius byeme 7 tempo2e frigido conce 
di.7 Dicitur q faciunt paraliflm lingue. So2be % 
mefpile omnes frigide complexionis 7 ficcc funt* 
ideo raro comedantur.dnngunt enim ventrem. 
7 oigedioni Difficiles funt.q2 tamen ex 
citant Deiectum.ideo rarilTime pod cibum tameti 
fumi podent.JEt Ixr De fructibus pauca fufficiant 
deliqua autem terre nafcentia vt fungi tartufule 
fpongioli 7 talia omnia euitentur.qx venenofa ftf 
7 Dicuntur apodemata terre. De fapo2ibus aut 
7 conditis Diuerfe fpeties conuenire poffent vt fi 
napifmum inter acutum 7 Dulce rtrdtum 7 cum 
groflis carnibus vel pifeibus fumi Debct.cum fub 
tilibns autem non.Hleata etia3 potedis vti facta 
cum aleo p2ecocto 7 cum granis feniculi vel pipio 
Salfa 3utem etiam conueniret vobfs.fed fiat ex 
agreda loco aceti 7 cum pipere vel gariofif.vr bu 
liat acetum cum rofmarino ferpillo maio2ana.et 
ex tali aceto fiat falfa.frangttur enim per oecocto 
nem tale5 aceti malitia. £d entm aceni3 baud pa 
rum neruis inimicnm.Vt 29 terttt p° ca° oum in 
qutt.£t ledtt eos omne acetofum dipricu3 7 infri 
gidatlnu5 potentia. Conuenit etiam vobis fapor 
examtgdaiis factus.quem camelinum vocant, et 
fapo2 ex agreda qui fofritum Dicitur.7 fap02 
bus ad acetofum non tendens. Sapox etiam qui 
apud nos Dicitur compcddla competit nifi ad a 
cetofum oeclinet.3deo co22igatur aceto'7tas ab 
eo 7 ab omni cibario vt fup2a Dictum ed. Bt t 
fuma laudo omnes fap02es qui Dulces 7 calidi et 
non valde acetofi extdunt.De conditis vero 7 fal 
famentfs conuenire polTent oltue condite calix? ftf 
tnim 7 ficcc aperiunt lernunt vemrej. 7 pe dccbi 
factant robuflum.Ttapt et t‘I cbmtfnumM 
cntm apcrttiui funt. caueantur fi acetofi fuczfnt? 
Cepe etia fub cineribus cocte 7 aceto pauco 7 mei 
le 7 oleo condite conuenire poffent raro tamen.f5 
qz extccant i appetitum excitant, ideo aliquando 
conuemunt.Omnesetu! cibi meile conditi conue 
ntunt.euitenturtameneftate neepar inflament 
fed 5uccaro condiantur cibi in eftate.Cappares ce 
faliti P5 vfu5 conditi conueniunt. fcd cozztgatur 
acetum.Salfamenta etiam omnia cx parte quali 
tatis conuemrentntfi aliud repugner, vt caliditaf 
epatis timoz De adurtione fanguinis fcabies 7 It 
milta.XDcl etiam q2 calidum 7 ficcum omni mb 
conuenit.fedtempozemagni eflue Dimittatur. 
5uccarum vero calidum 7 liccum omni tempoze 7 
omni modo fecurius comedatur.Uinu ett'45 coctu 
conueniens eft.7 er ipfo tempoze efliuo condiri ci 
barta poffunt. vino aurem quandoque 
vtt potcftif.vt eltiuo tempoze fed raro.7 fifr vino 
autem quo vti Debetis. fitolcu5 
Dulce 7 ouo£ anno# ad minus * Speties 
aute que in cibis vertris poni portent lunt omnes 
calide 7 ficcc erirtentes vt fal cinamu ctnamomu5 
gariofilus galanga 5in5tber macts cardamomu5 
maius 7 minus feniculus anifu petrofilinu lignu 
aloes crocus piper triu ni.cimi-' 
tium carui leuifticu5 anctu ameos oziganu fcrptl 
lum menta 7 alia fimilia.Conueninnt cttam aro 
mata Dulcia comunia eflate. byeme vero foztia. 
laudo non parm tempoze byemis barum 
vfiLTX.jft.albi.j.t.co2iand2t per Diem et 
nocte i aceto macerati 7 ficcatt.3.V.anibi' bbecn al 
bt' oztgani rofmarini ana.f.it.gartofiT.croci ana 
| t.ctnamomt electi.fa.fiat puluis.Artate autem 
fiant fpeties cinamomt electi.ji. 55, albi 
rubeor ana.J.iu.fpicc 
nardi.JXftat puluis. De confectionibus vo pul 
ueres conuenire portent Vt tempoze byemis cina 
momu oi3cinamomu Diaciminu aromatici! rof. 
Dyagalanga Dyambza oyamargariton Dyatrton 
pipereon.Delectabilioz amibi magis Dilecta con 
fectio efl pa za et a. Xepozc aute3 ertiuo laudan 
tur Diarodon abbatis triafandali confectio rofate 
ttouelle letificans etia5 Hmarozis licet calida fit 
7 Debent confectioes irte fumi per Duae bo2as ate 
cibum fine potn aut cum pauco potu r.On potetis 
v(m'i2lttinenr tamen Dicte confectiones medicine 
magis # autem cibales funt vt pina 
ctea piftacbea aucllane condite amtgdale confecte 
f uionea anifu5 7 coziand ru 7 fiTta. 3ntcr bec eli - 
gantur pa 7 2a 7 Due vltime.De electuarits vero 
talts Datur regula.# electuario? queda5 fumunc 
pzo confoztaticne appetitus.queda3 p20 Digertio 
ne melius celebzanda.3lla ergo que artumunt' p 
appetitu ercitando per bozas Duas ante cibu3 ca 
pi Debet.vt rtati'5 Dictu5 cfl.talta aure funt vt 5111 
3iber conditu yringi cdditt acozus codttus nucce 
condite 7 alia que omnia melioza funt a medteta 
te autumni vfq5 ad medictate5 veris, deliquo at 
tepoze conueniret magis cinamu confectu lignu5 
aloes confectu.Confectto aute 6 mirobalants 'ke 
bulis. *be em'5 confectiones fupcrfluitates 
in ftomaebo remanentes ertccando 7 erpzimedo 
educunt.Conuemunt etia3 pira condita 7 citra et} 
condita*laudo ctt'33vt pcrttiozee oicunt vfuj 
eUecmaritbuius.quodapud meevpertum edet fccretum tenti, trium piperum galange caffie 
lignee colami aromatici croci ciperi fptee inde 
gariofiT.cinamomi cofH Dulcis cardamoi cinami 
mirti 
imfticis.5.v.terantur cribellentur i conficiantur 
cum meile oifptimato.Dofie buiue elt coclear me 
dium in mane ante cibum i tantunde boza q va 
ditis Dozmitu.a ca£ bete ellectuarium boc. 'valet 
enim obliuioni frigozi reml Dolozi iuctura? egri 
mdtmbus vefice humozi crudo, foda frigide et 
•eapozofe tuiti flegmatice.pzeparat *? reetificatfto 
macbum.fugat ven tofitatea groffas.ojgcrit cibuj 
excitat appetitu.rdoluit flegma groffu i ftomacto 
t>aletvifuimenti Vocicanictei podagrefrigide-? 
conferuat ianitatem peroptime. Sit autem eius 
Vf?s a pzincipio nouebzis vfqj, ad fine fcbzuarti 
Hio autem tempoze itamini clfrio oe xiloaloea 
cuius intentio eft calefacere confoztare ftomacbuj 
•7 calefacere membza fine fupcrfluitate *? oigerere 
cibum i ericcare moderate flegma i aperire vias 
n eft mibi eius oefcriptio.ft fpice inde i cdticc fe 
mis apii anifi mafticis ana .J.i.ligm aloes maru 
bii ana.J.iii. calami aromatici gariofif ror. ana 
5.iiimacis cinami gallie mufeate ana .Jdi. nucis 
mufcate.3.v.conficianttur cnm fir° rof.i accipiat 
et ipfo coclear Vnu per xm boza5 ante oie. i pot 
fumi medium coclear per ouas bozas poft cenam 
fine potu. 
Que animalul partes fint eligende. 
XDfcto tS elfriif filat iuje tacta Dicer quo? mcbzo? 
aialiu vfus connemat.pzo quo tales pzemittatur 
regule. Ibztma qd 01113 groffu5 vilcofu 
frigidum n oppillatiuu nutrimentu gencrantfaj 
fugiatis vfum. Secunda regula q k' pzcdicta 
quandoqs placeant, vtferuozis tempoze funt pe-- 
des -i limilia.fumi Debent CU5 aliquo fapoze fubti 
Itatiuo incifiuo *? temperate acetofo* ZTcrtfa re 
gnla q aialiu otuniu anterioza leuioza funt oige 
fttont a calidioza.tbofterioza vo frigidtoza *? grof 
fioza/il capite ergo incipies fermone inq cereb$2 
quodlibet eitc frigidum *? bumidu.Uolatilium trl 
cerefyz 7 matime meliuf eft.non (it g® 
fu vfu,generat enim flegma *? bumozes groiTosfa 
cit naufeam a tnuolutione ftomaebi.tarde oigeri 
tur *? oeicit appetitum.Si autem et eo quandoq; 
placet fume re laudatur cerebqz lepozis cuniculi 
edi *? Vituli matime efttuo tempoze.*? fft pzepara 
ta cum fpettebus fupzadictif *? fale.Hie aute capi 
tis partes groffe etiftentes flegmatice *? vifeofe re 
pzobantur.gcncrant enim febzes *? colericoa oolo 
lozcs licet multum nutriant. ZDedulla calida eil 
1 bumida.*? vituperatur qz ftomacbu conturbat *? 
mollificatDdet appetitus .minus tamen nocebit 
fi fale *? aromatibus vt oe cerebzo Dictum eft coit 
diatur.Ubcr frigidum eft *? ficcum. quod tame cs 
pletioni veftre eftiuo tempoze conucnire poteft.fi 
fuerit et lactenti animali pingui aut et animali 
lac babenre quod melius eft *? cum aromatibus co 
medatur.tbulmo frigidus eft *? bumtdus 1 non bo 
ni nutrimenti.ideo oimtttatur.licct tamen facifr 
Digeratur.Coz calidum eft ficcum nec vobis con» 
petit.eftenim Difficilis Dtgefticnis pauci groffi *? 
noii conuententis nutrimenti. £par calidu eft et 
bumidum tarde Digeritur fanguine Dat groffum 
*? tarde in venas penetrat. XDelme tamen epar i 
suatis pinguis gallin e edi *? non multu p aflatcej 
(ndiiretur.Splett Frigidus efl 1 ftccus mali nutri 
menti grolTi. 7 eft tarde 0igeftf0M8.mdi02 tame 
inter alios eft fplen pozci.oicitur enim conferre 
flonuebo fua ftipticitate/ftenes licet in caliditate 
cquales erifbnt.in (iccitate tamen ercedut. nutri 
mentum pzebent paucum a groftum * a meltozea 
renes funt pozeint -tedini i potcflta er eis come 
dcrc.fcd non in vfu.Uentres frigide compleriois 
eriftunt pauci nutrimenti 7 flegmatici.ideo Dimi 
tantur.Uentree aute mcliozes lunt auiu q qdru 
pdum.Si autem comedantur cum fpetiebus cd 
diantur 7 raro.Uentref autem gallo? a gallina? 
flomacbo conferunt fi bene Digerantur. Cauda ca 
lida eft 7 coieram generat.non tamen in vlu babe 
stur.qz faftium ftomaebi facit; fcedes non multu 
vituperantur. licet bumoze5 vtfeofum generent 
bumoz tamen qui er eis generatur efl laudabilis 
pauca? fuperfluitatum 7 funt boni kimi 7nomF 
ti nutrimenti.7 licet vilcofi fint fui tamen 
tate ventrem molit unt.Cauete tamen ab vfu eo? 
Diu in aceto macerato?. Xcfticult calidi funt 7 bu 
midt. n quanto funt grolTiozes 7 matozis animat 
tanto Dtfficiliozes Dtgefttoni 7 plurimi nutrimen 
ti ertftunt.£t melioz tefttculus eft iuuents anima 
lis i inter tefticulos volatilium meliozes funt gal 
lo? perdicum 7 fa(iano?.Quadrupedum vero ai 
maltu tefticuli meliozes funt.Vt yrco? vitulozum 
7 edo? annualium. Conueniunt igitur vobis qz 
laudabile faciunt nutrimcntum.meliozes tamen 
lunt eliri q in alio pzcparattomf modo.Hc vero 
auium laudabiliu5 vt partes oltuofe 7 pulpofelau 
dantur in vobis omni modo. Caro tubera fine pt 
guedine vobis laudabilis criftit. generat ent fan 
gutnem bonum pauca? fuperfluitatu 7 magis ec 
melius nutrit q pingucdo.nutrtmentu namq5 bu 
nudum pzebet pinguedo.7 multa? fuperfluitatu 
Caro vero variata vel virgulata nutrimentu pze 
bet fatis cquale 7 conuemcs. Cuti6 frigida 7 ficca 
generat fanguinem vifeofum oppilUtiuum. ideo 
cmtetur. 
ttegule oe md pzeparatois 7 coqnedt carnes« 
Dicto oe membzie animalium nunc 
rationis vel coctionis modo dicatur. ftzeroit 
tende tamen funt regule alique. Tbzima q 
carnes omniu animaliu babentiumcozpozagrol 
(a 7 macra mdiozes funt elire q diter pzeparate 
Secunda q carnes volatiliuj pingmu vald me 
liozcs fut alTate.macro? aute e<?°. lertia q car 
nes omnes cum cibis groflis 7 vifeofis cocte 7 cum 
fafeolts faba frumento 7 fiFibue Vitari,oebent.^ 
fuperficiesnon ebe 
datur. Caro igitur clira laudabilis animalis vt 
fupza fufficienrer cocta a vobis eft eligenda p2e 
aliis.Caro aute fuper pzunas allata multu nutrit 
7 cozpus fozte reddit fi bn Digeratur. Dicitur tti 
q Difficilis ejtiftit oigrftioni.ita q nuncf.tota ot 
geritur que cum comeditur fola fumi oetxt.ita q 
nullus altus cibus eam pzecedat vel fequatur et 
poft eam paru aut nibil bibendu eft.Caro vd fri- 
3ta cum pinguedine faftidium generat.7 
naufeat.ideo non fit vobis in vfu.7 gramoz eft q 
cocta fuper pzunas. Sztra vero cum oleo melioz 
7 leuioz eft q cum pinguedine. Caro vero omnis 
jflata 7 in furnd vl craticula cocta quauts paucu; 
oet nutrimentu conuentt vobts 7 ftl r pro omnis 
confentata vt ladutulozu yF moztariolazu3 aut Iazu non Valde pfngniu e5i*enft Vobts qz cxkcat 
conrmit ? pauciffcat bumozes. Caro aurem ia 
vem affata etiam vobiaconuenit fi bene oigertf 
qz tamen tarde Otgeritur.ideo habeatur cautela 
bec.vt non multum ex ea repleatur ftomacbus • 
Caro wo cocta cum laganellis baldonatiie 
mento ? ftmtltbtss vifcofis mala eft.Caro etia ols 
aceto pzeparata mala eft i vitanda, ledit enim 
acetum neruos valde i infrigtdafcfi tamen quan 
doq5 vt calidis tempozibus acetofa placent vt ge 
latina qz coieram repzimtt epar confoztat et tei 
dit groflos bumozes cozrtgatur acetum cu 
ro vel aliter vt fupza cum agrefta vel vino citdio 
inmpulcozaro.iSelattnatgitur fulcidai fapoz 
omnia acetofus eu itetur niff malitia aceti reprt 
matur aut fpetiebus calidis vt fupza.Ca 
ro etiam omnis cum fpetiebus condita laudabit 
eft vobis maxime byemali tempoze i fimilif coc 
ta cmti amigdalato pannlco Ourello feniculo pet* 
filmo aliifq5 multis fupzatactis calidis aperias* 
Sermo an vinii cduentar in Dolor iunctura?. 
fczoiixo fatis habito fermone dbo? ad potu5 ve 
mendo inueftigabitur quis ? qualiter potus coue 
niens exfftac*Dico igitur # tllaflrmj auctor plu 
rimividenturomnimodo pzobibere vinum vc 
Suice. zza tertii ca° oe cautela a oolozibus iun 
ctura? .et 0 ruitent potare vinu plurimu. imo oc 
vinil.3de etia Tsafis p° almanfozis ca° p* ? idem 
f n oiuifidibus Serapio quoq5 baliebas yfaac £>a 
lienus Bucn5oar i omnes idem. Smpltus ratio 
talis eft .qz vinu fua caliditate bumozes pontYtn 
fluxu. £t quia a Debili' iunctura? caloze non bene 
oigeri poteft.imo refolntis lembus a fubttlfbue p 
tibus acetat frequenter in functuris mo2dicando 
quare ledit e38 multu vt pzincepes Hhoali zater 
tii p° ca°.3d intelligendum aute boc fetendu; q> 
Dum auctozee videntur pzobibere vinu. vel die 
poteft oum actualirer ooloz exillit, vel oum tam 
euanefcenteoolozevoluntabeius incurfu pze- 
feruare iuncturas*3ntelligendu fecundo ab aucto 
zibus non fuilte pzeceptum boc abfolute. fed ma 
gis % mmus fecundii oiuerfftatee complexionu n 
alto?XUicut enim complexioni vinum concedunt 
vt 2fmce.placuilTe videtur Dum inquit, vinu plu 
rimu a Conce Jit enim vtnum.fed nd ab 
folute.tmo moderamie recto.? fic *ftafie nono H 
manfozis ? alibi in libzo iuncturaru.Seiendum 
tertio fententiam aucto? e(Te veram no repugna 
te cdrrarietate maiozi aut Debilitate ? fimilibus 
Sciendum quarto aucto? extendi 
pollent ad Vinum fumofn potens ? vinofum t ad 
pjticife? aquofu5 aut ad mediocre. £t iuxta p2e 
tnifla talia funt ifte conclufiones recte tenende * 
Pzima conclul io flante actuali intenfo Doloze nd 
pzemiflis vribuseuacuationibns nullum vinum 
conueniens pzimo qz 
fum % potens vinii non comienit quia calidum ex 
iftens in fluxu ponit bumozes n Dolozem fic auge 
ret.Secundo nec Debile ? aqueum vinu; conueni 
ens eliquia veluti frigidum exiftenefui calozia 
paucitate in functuris aptum eft acetare lipfaa 
taliter mozdicare.? Dolozem augereXertio non 
competit mediocre qz partim babet calefacere et 
fluxum augere .partim qz infrigidat ? Debilitat* 
banc conclufionem intellexerunt auctozee Dum 
Dixerunt omne vinu efle vitgdu.Secuda cbclufit 
$ pzemiflfs vmuerfallbus euacuatidnibus ama - 
teria extflente flegmatica in declinatione 
uerfali a va pa? vini potentis in auroza fumpti 
eonuenire potcd.T>atet p° quia tunc tale vinum 
babet reliquias materie? confumere a cxiccare « 
nec fui paucitate fuperflue calcfacit.nec humozes 
In fluxu ponir.qz pzcfupponitnr eos euacuatof fo 
ze.Iertia conclufio q intentione babita ad pzef 
liandum in calidis completionibus a matertebus 
Virtute exidente fozti a cozpoze per oimilTioncm 
vini non incurrente debilitatem domaebi vel pzf 
cipalium membzozum nullius vini potus conue 
nit/bec p* rnfalis dara efl*1>zimo qz vinum ea 
lidum exiftens materiam babet augere in calida 
complexione.3tem qz Virtus foztis non eget 
ilauratione per vinu,Xertio qz fi ex dimilTicne vi 
ni co2pus incurreret oebilitatem.polTint fubfequl 
accidentia mozbo fufpeett02a*vt apodema ftoebs 
vel epatis paralifts tremoz a fimtlia.3dco in con 
clufione dicebatur q cozpus non incurreret debi 
litatem ex dimiflione vini.fit Ixe conclufio fuit! 
mente ancto? pzobibentinm vinu infiF cum con 
clufione pa.4a conclufio fequitur ex 5a.cj> du5 pze 
feruare intendimus fufpecta exidente Virtute, vl 
num mediocre competit.lbj ida qz fui 
tate virtute robozat nec calefacit, ita q bumozes 
fn fluxu ponat.et virtus etiam que foztis ed fatis 
fudicit ipfum bene digerere,ideo no c aptum i tu 
cturi3 acetare. Quinta a vltima conclufio q licet 
vinum competat vt pzecedens coclufio ponit, ma 
gis tamen conuenit vinum medicinale diureticu; 
opponens generationi materie? que funt ca oolo 
zia in vobie.conclufio ida patet,primo qz tale vl 
num babet pzobibere generatione materiei q fa 
tit oolozem.a generatam exiccare a ftc a dolozc 
pzeferuare,Secudo qz diuretica omnia materiaf 
per Vias V2ine pzecipitanria conuenientilTima fcf 
it intellexit bec pzinceps XJboali dum inquit.Dc 
inde admtmdra pzouocationc. nam pzouocatio 
ficcat materias dolo? iunetura?. quonia ipfa I te 
fcis ed ex fupcrfluicate que cd epatis a neruozuj 
v pzopzte in podagra calida.£x quibus omnibus 
facile tolli pot apparens contradictio in auctoita 
tibus fupza allegatis. £x qua vltima conduftone 
infero q vinu cuius deferiptionem dedi Vobis co 
uemennlTimu ed.bzimo qz virtutif confoztatluj 
pzopter viml.Scaldo qz materiei pzobibirtuuj 
pzopeer mei a rofmarinum.Xecrtio qz generate 
materieipervzinales vias eductiuum pzopter 
pallulas a feniculum.Valde igitur laudo potu illu 
Cuius oefcriptio.Bi ro 'marini feniculi ana ltb.5 
pallula? Itb.v.mellis lib.xii.ponantur in duabuf 
madellis mudi ad buliendu a fit boc pzo byeme* 
tbao edate vero.ft rofmarini (eminis fenicFi ana 
Itb.y.paflula? lib.i.mellie lib.viii.ponatur i duo 
bus madellis mudt vt fupza. De potu tamen 
slique notentur regule, bztma q fi quandoq; 
pzopter edum plus de Vino bibere contingit tunc 
parum fumatur.Secunda q fi vinum veftru lim 
pbare placebit .fiat femper cum aqua decoctidis 
feniculi in byemif tpe.1>a(lularum vero vel ozdei 
In edate.aut etiam in edate cum aqua decoctionif 
panici antfi vel fcnicuit.Xcrtia q (i vinu bibitur 
limpbatum feper fiat per duas vF tres Ixjzas an 
teq bibatur.Quarta q nunif bibatis Vinu5 pod 
pzandium vF cenam g fgpupa fi litis infedat ve# bibatur buccarum rofafum cum aqua c8cta cRate 
i picearum cum aqua cocta byeme vel aqua tnclltf 
Quinta regula q potus vini non conuenit vobis 
poft fructua bumidos.7 aqueos qz facit aqueitate 
tit vern'3 pencrrare.ell enim vinu cibo penetrator 
bonus. Serta regula q fi er vino dferipto per 
cuteretur caput veflrum.limpbetur vt fup2a.Se 
ptima q fi eiliuo tempoze fentiretif er Vino calefa 
ctiouem comedatis poft cibum quattuoz vel fer § 
na regula q via turbida 7 grof 
fa 7 valde fumofa non tangantur.Tlona q caueafj 
bibere Vinii aliquod flomacbo ieiuno. nocet enim 
valde cerebzo 7 neruia.Decima regula q fi vinu5 
pzopter intenfam fitim (umeretur.tllico poft ipfu 
pzouocandua efl vomitus vt infra videbiturXJn 
decima q aqua mellis poteflis vti tepoze byema 
li nifi er ea fentiretia calefieri epar.De aqua fim 
plici regulas non pono.qz non efl conucnicns vck 
bis.froreftis etiam vti tempoze frigoziB boc alio 
potu.Bi cinamomi electi.J.1.53 3*ii«piprri8 logi 
galage paradtfi carda 
momi nigri vel cerofolii plancnfis 
lib.xv.aque lib.xl.mdlialib.Vi.buliant fimnl per 
terciam partem bo2e.Deinde colentur per faccu 
totiena quotiens clarefiat.loec oeza no naturali 
re Dicta fufficianr. 
Capitulu rertiu oe motu et quiete. 
Tertia rea non naturalia lupza in 02dine pzemif 
fa fuit quies 7 motus pzo quibua vta 
mini quiete 7 erercitio temperato, vt equitatione 
et non fuperfluat.quoniam excitat ad podagram 
7 oolozea tuncturau Z2a tcrtii.Dico igitur q ma 
ne erpulfta Debite fupeifluiratibus.bonuj efl facer 
fricatione membzozu oolenttu cum oleo fale com 
mixto vel cum aqua pauca multo fale commixto l 
cum folo puluere falis. Cuina fententiam vide a 
Serapio. 40 bzeutarti vltimo ca° Dum inquit.£t 
er eia que cuftodtunt bominem ne accidat ef poda 
gra efl embzoca cum aqua f*lfa 7 fale cdmfrta.qui 
do infunditur fuper duos pedea femper 7 fal trttu 
7 quando aggregatur cum oleo 7 fit et eo empta 
ftum pedibus vel fricatio fit cum co. £t pofutt 
Serapio oleum qz timuit multam ericcationem 
falis.Sacra fricatione poteflts equitare artendedo 
tamen ne iuncture frigus incurrantXaudatur et 
motus bzacbiozum 7 partiu5 
enim bumozes a fluxu ad inferioza.vnde comtern 
ens eltct frequenter arcu fagitare. aut gladio alicj 
lirer ponderofo ligna tncidere.aut malco maleare 
aut fccaf aut ad aleas ludere aut alia exercitia fa 
cere .quibus morus fiat.tantoqs tepoze 
exercitium fiendii efl.vt compzci?cndatur 
zis caliditate intcndi.anbelttum aliqualiter pnrn 
tari.7 tunc ab exercitio Defiflendnm efl. conuenit 
etiam mane altis verbis moderate loqui.7 ieiuno 
etiam flomacbo rationari.Dc bis que vocis alttm 
dtne exigunt Vt cantare fimilia. bedcflre tamen 
exerciciu vitandu efl.mft manifeflu ex eo tuuame 
tu5compzebcndatur.lDec De 3a no* naturali re oi 
cta fufliciant. 
Capitulu quartu De repfone 7 inanitione. 
Quarta res non Haturalts efl repletio 7 inanitio 
pzo qua Dicedu pztmo repletione omne vitandae 
<|Tc,.7 maxime cibo£ materia oolozis multiplica 
tium.De quibus fatis fup2a V1TU3 efl. Secunda re 
gula q non repleatur valde lloraaclmnoo in flo 
macte feruetnr famfs reltqme.Tertta q cibus am 
pitoi Iit in prandio q in cena. Quarta q? cibuf vr 
fumatur Determinatis bo2is. ita q inter pxadiii 
n cenam cadant ad minus octo boze. Quica q nd 
q comedatis nec ccnetis.nift fuperfluitatibus obi 
te expurgatis, vt per venirem per Vxmam p emu 
carionc nariu per fputum 7 ceti. Sit igitur 02io 
ifte q poftij furrexeritis mae.lbzimo intendatis 
ad mundiftcatione antris 1 vxine.Deindc ad DC 
mucationem nariu eprreatfone per fputum -a fi po 
flea aliqua in ftomacte perceperitis grautatem 
omnino a pxandio abflineniu eft vt fupza.Si at 
non pzandere poteftis pzemiflo cxertitio ex cibis 
laudabilibufvt fupza.Si aure poft pzandiu aliq 
in ftomacte percipiatur grauitas aut ex nimio ci 
bo vel ex eius qualitate mala.ilitco pzouocandus 
eft 'comitus.ipfe enim lublimtoz exiftit medicina 
que elfe po:lit.£c laudauerunt ipfum in palTtdibuf 
junctura? fapietes Idi arabes 1 grecf.Unde Hui. 
4* pzimi cap° d vomitu*£t ex oiguioxibus egri 
tudmibus.vc ex eis fiat vomitus funt cronice vt 
ydxopifts epifia appTtameTta lepza podagra et 
fciauca. idem 2a tertiis 22° tertii Dum iquit.Dc 
inde adminiftra vomitum a pzopzie quando 00 
loz eft in infertoxibus. vomitus enim magis e iu 
uattuus ei q vcntns folutio.fet "Rafis quarto 2U 
manfoxis ca° oe iuuamentis vomitus 1 i oiutltont 
bu9 ca° oe podagra.*? in libxo oc egritudinibuf iu 
ctura?. 7 idem iserapto 4°bxeuiarii.3iaacb %ui 
20ar Salienus 7 omnes volunt q vomitus eradi 
cat ab inferioxibus.aibuc (1 in ftomacte nullam 
percipiatis grauitate.tamen melius eft fingfo me 
fe vel (altem in fine ouo2u menfium vomitu3 pxo 
wocetts.pUcmt eni Dypocrati vt quolibet menfe 
fieret.*? ouobua continuis oiebus.vt i xa oie feqn 
ti educatur illud quod in pxima Dic fuit 
n non fufficicnter eductum.3te? qx complexio ve 
ftra eft oe illis que non fufpicantur ex vomitu qx 
colerica.vnde 4a pxtmi oe muamento vomitus. 
Jcc ille quidc cui-maius tuuamentum affert vomi 
tus eiicuiue complexio pa eft colerica 7 eft macer 
3n p2ouocando autc vomitu te attendantur fgfc 
tbzima q fi vomitus fadlicer pzouocatur fine me 
dicinaf auxilio.nun$ capiatis medicinas, £xcu 
da q Ii neceffarie funt medicine a temo2ibus fcp 
incipiatis.*? fi non valent.ad foxtcs tranfcunduj 
Xertia q oum pxouocare placet vomitu, capiatis 
cibos oiuerfos in fubftantia ? iapof vt Dulces ace 
tot os vnccuofos fifos mellitos oleagineos.*? CtTes 
tn vua meiaMiditur eni ex talibus ftomaebus. 
qz citius ad vomitu iclmatur *? cetj.Quarta q ou 
vomitu pioaocare libet.no fut cibi mftu maltica 
di. Quinta q boza vomendi exercitetur coipus 
fi poiftbile eil.XDjtus enim facit magis_vomere 
7 quies minus 4d pximi ca° oe vomitu.ieaexta q 
tempus ad vomitum aptius eft edas *?fi aliis te 
poxtbus fiat eligatur bo23 oiei calidiox. ieaeptia 
q boxa vomendi ligentur oculi cum binda ne re 
cipiantbumoxesmultosvomitu agitatos adea 
pue Octaua q poft vomitu lauetur facies cum aq 
roiata. Tlona q poft vomitum nb fiat repletio 
ex cibis et pxecipue caueatur potus aque fri> 
gide. 3tcm q polt vomitu comedatil allata leuis 
oigeftio>iis vt perdices aues minutas 1 cetj. £t Ii 
poli vomitum fentiatur in ftoroaebo moxdtcatto. 
comedatis fercula pinguia 7 ftgttwcbo fupcrpogx lana tnfufa deo comunf calido Vel camoillinO vE 
anetino .Si vero poli vomitu fuperuentat fingul 
tua bibatur aqua calida fepe.7 paulattm p20uoce 
tur demutatio cu odo2atione vel tractione pipia 
per nafum vel elebo2o albo,3te nu$ 
fiat vomitua liante ventrta condipatioue.imo fp 
pxemittenda ell ventrfa lenitio naturalia vel ar 
tificialta cumclideri llatim Dicendo, laudo etii 
q? pod vomitu lequenti Die fiat elidere ex tfcocttb 
ne blitis mercurfalia 7 furfuris, cuiua 6 
coctioniaaccipiatur lib.i.olei comunie.f.tu.falts 
3. tt «calTte ftdulebenedicte 3uccari rofa£ ana*3.v* 
7 fiat didere in mediia tertiis, 2Dodi autem vel 
indrumenta vomendi funt vt pod pzedicta ciba 
ria intromittatur Digitus 021 cdmouedo fup2a 7 
infra.vd intromittat pena cu oleo comunt vncta 
vel oleo commixto aceto, vd fumatur aque.f .v.a 
ceti fo2tia.f ,ii*7 bibatur boc totum tepidu 7 non 
calidum.icxoluunt enim tepida omnia robur ven 
tria.xi0 teraptenttce.foi vomendi modi melioref 
7 leutwea cxidunt.Si tamen bia leuibtts non 
uocatur vomitua fiat cum fo2tio2ibua.Vt CU5 bac 
medicina mibi pluries experta.Bt fucci ceparum 
lilt02u albop olei comunia ana.J.v.falia gemme 
3,v.mifceatur 7 tepidu bibatur vel fumatur fucet 
co2ticu radicu fambuci.f ly.7 bibatur tepidum 
vel bibatur fucci radicii melonu.J.1.7 bibatur et} 
pulueria radicum melonu.5.1'. y.cum.f A.$. aque 
7.5. v.accti teptdo$2<3da funt vomittua experta 7 
fecura.fo2tio2a vero Dimitto. Confert etiam fre 
quenter ad repletione mtn02anda faltem bia in 
menfe capere ante cenam ptlfa5 vna alefangina5 
Ad intentione etiam idam valet vfue elfario2u 
fupzadefcriprop.'3rem vitetur etiam imoderata 
tam per vomitU3 q> pez alioa modoa eiiatio. Su 
per fluitas enim 7 oefectua ad eafdem Ducut caa, 
loec oe 4a re non naturali fufficianr i 
Capitulu quintu De fomno 7 vigilia. 
Ouintu p2opofitop fuit in 02dfne 
fomnua 7 vigilia, p20 bia Dicendu p2imo cp fient 
fomnua temperatua.f.non p2ofundua 7 non p20 
lixua valde virtutes edicit fotea. 3ta ep° contra-' 
riua factt.q2 bumectat cereb2u 7 neruoe 7 totum 
co2pua.bo2mttio enim Diurna enitetur'. 3n Die 
enim D02mire malu ad malas p2eparana egritu 
dinea generat egritudinea bumectantea 7 reuma 
tifmoa co22umpit colo2e 7 generat fplenc .laxat 
neruoa 7 edicit pigritiaj.ZDclioz aute fomnua e 
nocturnus. ipfe enim virtutes fo2tificat nifi fup 
fimut>zima igitur in fomno regula ed.q> no do 
tniatia imediate pod cibum * Secunda cp 
atia Dozmire Difcoopertua.Xertta q1 no 002mta 
tia refupine,p2eparat eni ad malaa egritudinea. 
ftcut neruop.q2 facit fuperfluttatea oecltnare ad 
nucbamiQuarta ty naturalia fomnua nd trafeat 
octo vel nouem lx)2aa.Sit igitur ordo ide vigile 
tia per ouaa bo2ae ad minua pod cenam femper 
Deinde exponatis voalecto.p2tmo fuper latere d 
Xtro.7 pod p2imu (omnu fuper finidro, Deide ite 
ru3 renoluatia voa fuper Dextro.7 taceatis capite 
eleuato aliquantulii.nec Domiendum ed etiam ve 
tre exidente vacuo.oozmire autem fuper ventre 
oigedtone robo2at.fed oculianocet.Uigilandum 
ed etiam 7 non fuperfiue.qz vigilte refoluut fpue 
pod eleuatione a fomno attendatis ex 
(MlliQni fuperflutmum vt in f re non naturali 
Dictumcfl.7 pod illudfiat occupatio in Termone 
re$2 anima oelectantiu vt idoztarum 
nouo2um Termonum 7 cum pzndentibua conuer 
bec De re non naturali Ja fufficiant * 
Sequitur De ferta re non naturali fcilicct De 
accidentibua anime. 
Ultima rea non naturalia i oidine Fuit p2emtfla 
De accidenttbua antme.p20 qua Dicendu efle talia 
vt letteia triditta timo2 angudia ira folltcttudo 
mFta 7 fiFia.JEt q2 tn bia omnibua patfiombua fi 
unt motua in fpiritibus.aut.f.fubito aut paulati'5 
aut ad extra aut ad intra.Dentur alique regule, 
'frzima cp omnia accidentia anime in quibua fit 
motua fubirua De centro ad circumferentiam cui 
tanda funt.ficut ira imoderatu gaudium fo2tia 
rifua 7 ceti. Secunda tp accidentia in quibua fit 
motua paulatinua De in tua ad extra conuentunt 
calefaciunt enim talia iuucturaa.nec remanent in 
tert'023 calo2e oepauperata. tertia q> accidentia 
in quibua fit motua lubitua De circumferentia ad 
centrum fugienda funt.Vt timoz 7 fimtlia. Ultia 
q? podponenDa efl follicitado triflitia melancolta 
confyderando oe palTtone ilia.na vt placuit £>afo 
Accidentia talia exterminant 1 mutant ab ea que 
efl fecundum naturam confidentia cozpua tegnt 
50. Ultio vero q2 comia circa anime accidentia 
accipi pocefUdeo nunip ipfum efle a vobia in vfu 
tamcp venenil enitadii ita <p natura fludiofe ad 
ipfum non incitetur*•Effeminat enim 7 exanimat 
co2pua fuperfluua eiua vfue.nec aliquid efl quod 
iuncturaa ita laret 7 Debtlitet.Tluncp ergo ad coi 
tum accedendum nift cum incitatione a natura i 
trinfecua abfq3exterio2i multatione perducatur 
co2pua.Xunc.n.fi fuerit p2ima Digeftio completa 
eu 2a quod videtur efle tempua auro2C in Diebua 
bpemia 7 bo2e none vel Decime in otebua eflatia 
iam incitante voa ad coitum natura ad ipfum ex 
equendu tranfiri poted bia in ebdomata aut ter 
ad plua.eiua actum expedtenbo non magna cocuf 
ftone tn ipfum elabo2andoded fuam motu co2po 
210 eiua Delitiam acqutrendo.7 pod eiua tempuf i 
D02mitde occupandum efl. Tlec mirandu ex bif cj 
De coitu Dicta funt.non enim lolum iuncturaa la 
xat.f5 vltimoe itimia medullia imttit aculeos. Vt 
fenio accidite tncurabilea 7 effemtnantee palTioea 
quibua mo28 pzeeltgenda fo2et adducat. efl igif 
abeiuavfu oelidendum. £x nunc autem Dictis 
confulo anime triflitia accidentia fo2e vitanda* 
7 efTe letandum 7 bene fperandummec circa banc 
palTionem Diuturne meditandum vel tmagtnan 
dum.frequenf enim 7 afTtdua imaginatio cafu tm 
p2imit vt Auice.placutt p2tmi 2a. t>ec funt vir 
bono2ande que De p2eferuatione a Dolo2e tunctu 
ra£ Veftra2u ex tlluftrium anctozn fententia me 
um extguu ingenium exbaurire valutt.quibua at 
tentia fpero Duce oeo in b2eui tempo2e 
tem iuncturaa Veftraru efle Defectura, 7 p2iftina 
falute qua qui folua oea lago2ea fanat vobia 020 
exhibeat reuerfuram amen. 
Conftltum De Doloztbua artlxticie p2ouenictibnf 
a materiebua flegttcia mucillaginofia 7 aquofia 
Dominantibus a materiebua colericilfub Domina 
tibua ad ittuicem mixtis 7 ceti» 3 cui languentiu3 mozbfs magnf 
fice moleftatibuf mifrcdrditcr fub 
ueniendum.Video 7 intelligo nt-* 
mium manfueto animo 7 fumma 
pietate fubueniendu bis qui non 
folum fibi fed toti mundo vtiltmf 
funt; 7 maxime i ea parte regenda qua faluari 7 
beatificari potefl quilibet bomo.ldeoqjcumVi? 
Dei 7 facrofancte legis feruentiffimu atbleta3 oei 
q5 7 fume gerarcbie ybii cbrifli pzedicatore cofla 
tiftimil videa moleflari mozbo artbetiebo ingend 
fatis magne reuerentte 7 collendt nomis fratrem 
Bernardinu De ozdine fancti vnu5.tmo 
fere vnicum legis cbrifli cultoze magnu eteplar 
toti mundo colendiflimu magna pietate miferico 
diq5 oculo 7 mafueto animo Dolozibus artbeticis 
ad eius faluberima remedia Decreui ozdinare q 
tum mibi fummi creatozif mifericozdia condona 
bit.£fl igitur artbetica eius vmuerfalis 7 prticu 
laris Doloz frequentius moleflans ipfum in pedi 
busdiccr foztatfe aliquando genua ipfius non pa? 
molella fint 7 aliquando in fpatulis eiuf ooloz ad 
ueniat.imo 7 tbtdem longo tempoze manfiuuf et 
titerit.7 pzopzie in finiflra fpatula .quo? 
materiales antecedentes caufe oomtnates fut fle$ 
ta mucillaginofa 7 aquofa.fub Dominantes autem 
funt materie colerice que flegmatibns tam Dictis 
committe 7 vim nocendi augent 7 adiugunt. £ll 
autem materia colerica illa verius Dicendo colera 
notba fe fpetiei citrina nomiata a fapietibus.que 
componitur et cbmittione tenuis flcgris mfti cii 
pauca colera fibi cbmttta.lomus autem colerice 
materiei generatione arguit completio naturalif 
eius.que a generatione fanguinca fuit 7 colerica» 
imo adbuc remanfit talis.quod factle multis mo 
tiuis Dembflrari pofTet.f.facilitate apzebenftonis 
et iutcriozibus fcnffbus.bonitate operationis po 
tentia? imaginatiue cogitatiue 7 memozatiuc co 
lozis rubicunditate 7 claritate mediocritate car 
nofitatis totius babitudinis completione calida 
in vnfuerfa totius cozpozis habitudine per fenfu 
tactus tangentibus manifefla 7 fic De aliis. Bt vb 
multiplicationis flegmatu pzedicto? in ipfo ca p 
fe non poffet e(Te completio naturalis eius ia pzc 
dicta.fed illius caufe funt accidentales mfte i mo 
do fue religionis necelTario euenientes. Opoztet 
enim euangelia ntes verbum Domini feruenter 7 
alTtdue ficut iple multis incumbere Vigiliis, pzop 
ter ftudii magnttudtne.indigefliones aduenif eis 
pzopter vfum dbo?.qut frigidi grofTi 7 vikofi in 
pluribus adminiflrantur.pzopter Diflractionem 
virtutis 7 fpirituu pa 2a 7 $a Digeflionibus.q 
ceiTario accidunt pzopter fpeculationis 7 contepla 
ttonis inflantiam.lDec eni anime pafliones exter 
minant 7 mutant cozpus ab ea,que fecundu natu, 
ram cft confidentia 30 tegni. p2opt' que flegmata 
multa generantur in epatc.7 plurima non ,ppzte 
fed equiuoce oicta flegmata in ftomaclx> 7 in reli 
quis partibus cozpozis generantur»Cum igitur 
ba? materie? alie neceffarto generent a naturali 
completione (pfius.f.materie colerice. 2llie vero 
vt flegmatice per viam indigeilionis multiplica 
te 7 non cuacuentur aliundemcc frequenter. 03 oe 
necellitate materias iftae retentas in -cozpoze in 
uicem cbmifceri 7 multiplicatas a virtute per cor 
pus bine ide qz rarionale eft i boc viro 
mfertozea partes oebiles ede.pzopter tonsa* coi 
po2ie erectionem in cuangelt3ando.3deo fftmula 
ta natura expellit materias ad pedes i ad inferio 
ia alia.bofl boc autem confyderandu.# cdpletd 
cereb2i butus viri ferui oei a generatione multu5 
bumida fuerit 7 etiam a tepoze pzopter vigilias 
<i frequentem 7 longam capitis Detectione, q p2e 
parat cereb2u eius ad frigiditate i bumiditatem 
3deo non efl mirabile fi in fpatulis eius 7 ,ppn'e 
in fintftra longo tempoze poztauit oolo2e pzopf 
caufam alTtgnatam neceltario que contingit i boc 
Viro.£t bo? fermonu ouo teflimonia facilius pof 
funteiTe.Piimu5q2bicwet Diaricis fluxibus 
moleftari confueuit.£tiam qz no leuiter trauli3at 
n illi omnes facile adiaria capiunt 
affo2ifmo? cTa.ergo et etf facile cbcludi poteft mt 
tiplicatio pzedicto? flegmatum tn cerebzo.7 eo? 
etpulfio ad neruos per nucba.£ft eni nueba vtea 
riuscerebzi incurfu oozfi.p3 tertii ca° ii° collige 
dum.£r quibus omnibus accurate collecti oeducu 
tur cozzelaria quedam. bzimii efl q Dii pofitd 
butus 'Ciri efl artbetica Vl’is accidcntaliter. Se 
eundum q ipla efl artbetica particularis.f.in pedi 
bus. lerctu efl q egritudo eius elTentialtter cft 
mala completio frigida 7 bumida accidcntaliter 
in eo facta. Quartum cozzelariu efl q ca mate 
rialisfuozu 00I02U5eft materia mijctaet 
nanti flegmate tenui 7 mucillaginofo.'£>i enim fle 
gma vitreum cflet.non ita cito oeferuefceret bee 
egritudo neq5 reiolueretur materia 7 Deficeret tu 
moz. Quintii cozzelariu efl q membza recipi 
entia rationabiliter tam fupcrioza q inferioza d 
bilioza funt pzopter caufam affignataj. Sertu 
cozzelariu efl q membza mandantia 7 multipli 
cantta pzedictamflegmatica materiam funteere 
bzu flomacbus 7 epar. Septimii cozzelarium 
cft q colerica materia pzedicta pzincipaliter mi 
datur ab epate pzopter multiplicatione eiuf in eo 
et naturali ipfius completione. Dctauu efl q 
talis Difpofitio minatur fibi bancegritudine De i 
terpollata artetica tranfttura ad continua. Tlo 
num efl q opoztet ipfum e(Te Diligenter foltcitu* 
ad obferuandu infraferiptum regimen.ne egritu 
do eius cum futs accidentibus perducat ipfum ad 
ad ba5abcme.7 efl pzobibitio motus pzogrdliui 
2luice.zza tertii. 3taq5 regimen eius in Duas 
Diuidendu efl particulas.Qua? pziina oeferibit 
regimen per fet res non naturales, secunda vb 
De regiminemedicin3li ttilioza 7 mclioza oefcrl 
bit medicamina 7 fecura. Pzo expeditione pzi 
mi opoztet bunc venerabile Dei feruii euitare ila 
tionem 7 manftone in celulis 7 locis terraneis fr* 
gidis 7 bumiDis etpofitis aeri frigido penetrati 
uo 7 partibus bozealibus 7 fibt pzopinique 7 non 
Dozmiat in celulis nifi bene claufis 7 calidis. 7 ca 
put fuum cp comodius poreft teneat couenienter 
coopertum 7 mumtum tecturis calidis, quod 
men oiflicillimu efl viro tam facre pzcfeiTtoms 7 
religionis pzopter reuerentiam facramenti 7 fa 
ctualium.Similitcr quantum potefl euitetexerci 
tia 7 maxime exercitia peditadi 7 pzogrcfTiui mo 
tus.Caueat longa moza flare erecta flatura p fc. 
£tiam q magis potefl fugiat Dozmitione alTupto 
cibo.Dozmiat licet repugnet confuetudini capite 
cius bene eleuato fuper pannis apodiato 7 non fu 
p lapidibus 7 paleis nudus ftc fepe facer colucuit Caneat etiam refupfne D02mire 7 pedibus 7 em 
nbns non bene coopertis, be menfura vero ci 
teu Diccndn p2imo cp caneat quantum potert ac 
ctpere cibaria 7 potus (tomicbi repletiuos.St nT 
Ium accipiat cibum nifi fenferit p2ea(Tumptu ci 
bum a rtomaebo ad inferio2a Defccdide 7 alleuia 
tum erte fforoaebum etus.3teri1 nullucibum 
glutiat nili bene coctum 7 melius marticatum.ac 
etiam non afinckat Dtnerfftstem cibo# artiimere 
fatis erit fibi vnico vel Duobus ferculis ad 
plus in fuo regimuie vti. be qualitate vero cf 
bo#.p2cmittendu efl p2tmo q> omnta cibaria Ot 
mittenda completio frigida e a bumt 
da. vt funt blete fpinaebia potulace lactuce cucuz 
bite cicruli cucumeres 7 agurie.qne omnia oimit 
tenda funt.aut falte raro i pauca quantitate artii 
menda.7 p2cparata cnm vegetaltbus calidis * ve 
lut feniculo petrofilino aneto Dauco lerpillo meta 
faluta rofniarino 021'gano 7 cdfimilibus. bec oia 
comienientt calefactioneconfuncta.funt eticcatoi 
plurima eo^2alicui rtipricitati p2obibenti fiutu5 
materie» ad umeturas, (bzemittcdu z° q? loec 
omnia cibaria Difficilis Digeffionis fugienda fiit 
vt antique carnes 7 pifces 7 
nfs a5imu9 non bene coctus 7 antiquus et cafeus 
antiquus 7 cdfimilia. Xertto etia euttare Debet 
cibaria omnia vtfeofa groffa Difficilis 
Digcflionfs generatma 7 Via$2 opptUatiua; velut 
funt cibi De parta pp farina 7 cutanee partes aia 
lium 7 cereb2ii.£t cibaria mollitie 7 vnctuofitatc 
multa neruos 7 iuneturae Lirantia 7 molltficatia 
vt multitudo ptfeium 7 p2op2ie SimiTr 
etiam cuirarc Debet omnia nutrimenta que grof 
fum generat fanguinc 7 flegrna. 7 p2op2ie illa fff 
legumina omnia que nocitiua funt functuris et 
neruis.vd euftare Debet omnia cibaria mucillagl 
nofafua butntdttate ventofabtlia 7repletianer 
110» 7 ventofitate multa habente apti 
tudinem ertendendi neruos 7 umeruras, 
bec autem cibaria Dicta 7 fibi ftmilia.vti pteort 
omnibuf fere cibis aliis Itbito fuo. be potu aut 
otcendnm.cp op02tcc tpfum euttare vfum vini $ 
magis p:tcrt,7 pzopzic vini albi fumofi 7 acuti 
quod nullo modo tangere Debet.7 marime 
vti autem poreft vino fubrubeo vd rubeo claro a 
romaticobom'fapo2is7 mediocriter Dulcis aut 
pap ponttct.St melius erit buic viro vt vino cd' 
mifceat terciam partem aque aut faltem quarta5 
tn Diebus ertatis partem aque crude non cocte.JSt 
fi aqua illa p2ccocta effet CU5 5uccaro conuenietio 
effet. St fi cum meile non multe quantitatis 7 vio 
comifcerctu2 conuenientiffima femper effet.St fi 
Vteretur tali aqua per totu menfem ap2ilis effet 
ei potus faluberrimus.St fimilit' a p2icipio octo 
b2ts vfq5 ad medtu noueb2t6.0inum autem pon 
ticum vel b2ufcum omnino Dimittat. *bcceniofa 
p20pinqua funt fapo2i accti.quod ert De pei02ibuf 
rebus nocumenta neruo£ efftcientibus.Sr fi 
etatem buius viri etiam pzopter fui rtomaebi De 
bilitatem percipiet lefionem rtomaebi Vel epatis 
p2opter aquam mellis p2cdictam vbi contigerit 
ipfum effe quietum 7 babere comodiratemdaciat 
fibi fieri daretum fecundum banc Delcriptionem 
cinamomi decti.3.i.pipet is albi. 3.1.33, decti 
5 J.flo2U3 
liant omnia in lib.aque.rtvdento igne vfque ad 
confiimpttone tertie ptf. betdc colenf abf# aliq* 
erpiertione* 7 ilii colu rure addantur melT citrini 
5.rviiii.7 ite# lento igne limnl bullant feper Dii 
pumando.vfq5 quo cadat tertia para Duabus 
manenttbus.tunc ergo coletur tribus vicibus per 
facculum fpi(Tu5.7 vfut releruetur.*? poterit vti ta 
li potu fiplici. 7 tpfu comifcere vio ad libitucius. 
Capttulu fecundu oe cura per medicinalia * 
“Regimen ante medicinale buius vir in fer capita 
ta partiendum cfLCapitulum p2imu oeferibit re 
media pcferuatiua quibua bic veneranbus 
ta Dei vti Debet in vere 7 autumno p20 (na cofer 
natione. Secundum Deferibet.remedia per os 
«(Tumenda tempoze Dolo# (11052.* lerttum vero 
Defcrtbet remedia localia a p2incipto Dolozu5ap 
plicanda vfq5 ad octo oiee. oetnde illa que erunt 
conuenientia vfq5 ad finem feDationu Doloni. 
Quartum Defcrtbet remedia qusdam rtomaebi 
7 epatto 7 renum confo2tattua in tempoze fno2il 
Dolos. Quintu vero Defcrtbet linimenta qda5 
pzobibe titia flurum materie# i functuris. Se 
ttum memoziam faciet quanmdam medicina2u 
que fua leui Diucrfione materie# facient euacuatd 
nem earum 1 fedabunt a membzis Dolo2e 7 fecu 
rabunt tpfum ab aduentu eius a tandem acqnire 
tur finio pzeferuationis a reductionis eius. 
1>20 complemento itaqj pitmt capituli p2emttte 
dum De inrtrumentts p2eferuartbus bomines 
ab euentu egritudtnu a qiubus periodice molcfia 
riconfueueruntmelto2a funt Duo inrtrnmenta. 
Quo# p2tmi1 efl regimen conuemens per fex 
ree non naturales.De boc quidem ia5 pertraftuit 
fermo in parte zQ pincipali buius operis. Se 
eundum vero tnrtrumentnm ert regimen patietis 
Indicatum a materia.a boc quidem efl Digerendo 
a euacuando ea$ cum recttficattone memb202um 
mandantium a fufcipientium.p2opter quod pze 
mittendii fecundu fenrenrtam (iimi foypocratis 
q in C02p02ibu9 talibus ert neeertarium p2emitte 
re euacuationes a oiuerftones materie2U5 antccy 
bec co2po2a in egritudine mcidat.St q2 ille egri 
tudines parorifmales folent frequentius in tepo 
21'bus veris a autumni aduenire.ideo bic tffcrtba 
euacuationes Veri a autuno p2opo2tionataf furta 
<llud.Qntbufcnnq5farmatiaaut flobotomia con 
ucnit vere flobotomare aut farmatare neceffariu5 
eft,affo2rtmo# a (ermone 2°.3taq5 circa medieta 
tem menfis feptemb2is futuri De looc anno 1445 
circa quartum vel quintu oiem nout lunaria. 3n 
quio buic viro feruo Dei vt fiat flobotomia De vea 
Deytri bzaebii fub cubito inacta, per qua 
educantur fanguinis.|.ui.$, aut qttuoz ad plus 
tleq3 terreatur aliquis p2opter etaterm 3rte ente 
vir p2opter bona temperie fui epatis multiplicat 
fanguinem adbuc colere multe 
vero flobotomia mane immediate fequeti C auro 
2a acc ipiat boc oigeftiuum calidum. 7 continuet 
ipfum Diebus admtnus octo. Bt gelentabim firu 
pi compofitiacet} De radicibus firupi oe bifantiif 
ana.5j.3que fcariolefeniculi 7 abfintbii ana, j.i 
mifce 7 accipiatur vt fup2$.£t fi effet in lo:o vn 
fore non pofTet p2edictos firupos.tunc loco eo2um 
accipere portet iftas aquss.B< aque ypericonis 7 fe 
niculi ana.J.i.aque cicozee,$,ii,7.f,mifce.Cu$g* 
continuauerit aliquod ifto2um oigerttozuj ita vt 
vzina eius fuerit in Cubitantia ingroiTata medi# ertter refpectu pxioxis.i i colozc altqualif fuerit 
magis parumper intenfa vel citrina q elTe folita 
fuerit.'? infundo eius apparuerit contentu album 
vmtum 7 equale.que funt Cigna completepigertto 
nis materie?, tunc flati euacuet matie cu bis pii 
Inlis.Bi pilfa? De farcocolla Defcriptione XDdue 
in libello DC cofolationc ca° ,pp0.3« f.piUula2iToc 
bermodactir.oefcriptionetkafp^lma^oxts.^.t. 
fozmentur pilfe.v.cum firupo De rticados.'? exbi-j 
beantur ei in attro23 cnm conditionibus requifiq 
V5 vt tardet cibum bozts qm'nq5 *i tuc accipiat fcu 
tella Vna b2odtf pulli macri conditi cum $uccaro 
7 port ipfum per bo2am vnam prandeat, £t at te 
dac ite? q boml erit ei quolibet tempoxe vri ptliu 
lis imediate Defcriptie.dta q fi oi meufe fcmel ac 
ciperetDoftm fupzafcrtptam. et ite? omni feptt 
mana lemel aut bis imediate ante cena acciperet 
vnam er eis non credo remrdiu5 in virtute coftle 
7 in poa p2eferuandi ipfum a nocumentis 7 Dolo 
zibus ctus.Sifr etiam confulo ei.cp 010 pioaxret 
purgatione facere fibi ante tempus veris.qi* circa 
medtetatemfeb2uariimenfis fiatei flobotomia 
De vena mediana vel nigra vel purpurea nomis 
ta Dextri bzacbii per quam educantur (anguinis 
?.utt.2Dane vero fequenti imediate accipiat boc 
bigertiuu.Roximellts compofitf*?.i. gelcniabim 
g.jr.a totu boc calidu accipiatur. et fiar port ipfu 
vt De fuoerio2t Dictum ert.Cu ergo acceperit ipfu 
tot Diebus Vt apparuerit in V2ina fedimen fupza 
Dictu.runc euacuctur cum illis pillulis. Vt pili a? 
fctida?.9.t.ptllula? oe farcocolla pxcdicta?. 5J 
fiant pilfe fex 7 adminiflrentitr vt Dictu3 ert fupa 
De aliis.memozando femper q vfus pillula? que 
feripte funt in purgatione autumni nullomo p2C 
termittendns ert,£t non miretur aliquis fi otge 
rtuia 7 euacuatiua materie? oiuerftficatur in ver 
ab eis que in antumno conueniunt. 05 enim in ve 
re materiae euacuari groffio2es 7 mat02tB rifirte 
tte.que genite fuerunt in byeme p2ccedcte. £t ite 
rum mem02andum q fi port purgationes vtrafqj 
Dictas irte vir vtcretur vnctioneinnctura? oium 
que fuerut folitemoUrtancubocvnguetofef aut 
bts in Die admtnirtrato valde Vtile foxet et.Cuittl 
Defcriptio ert talts.T* olei oliua? antiqui libj.la 
omnia fimul 
E mozrario enco 7 De tpfo calido fiat iunctto.StTr 
inungi potfeut membza cx oleo omfancino puro s 
calido.'? \xc dc pzeferuatione fufficiant. 
Si autem contingeret q per antefcrtpta remedia 
non potuerit p2eferuari a Doloribue.imo adulgit 
d Dolozcs.tunc in pzincipio admtmrtretur 
rtiuum tale.TV aque acctofe ypertcoms ana.?, i.y. 
firupi fimplicts 9cetofi.?.J*ftrupi rofati.f.i.mifce 
7 in auroza calidum accipiatur.aut loco illius acci 
piatnr firupi dc rticados.?.i.aque viola? 7 tutuba 
rum ana.J.i.y.mifce 7 totum accipiatur ouobus 
Vel tribus Diebus i'5a vel 4a oie i auroza accipiat 
tres De pillulis Defcriptis in purgatione autumni 
£t qz vir irte abundat fanguie colerico fatis 7 fub 
tili adhuc in etarc fua pzopter complexione radi_ 
calem eius colertcam 7 fanguinea3.3deo opoztet i 
eo vti medicinis fedantibus laboztofa5 agitatio 
nem materie? Fluctuantiu3.que etiam babeat pq 
tentiam intercipiendi fluxum materie?.'? tnduce 
di fomnu cum ipfe ab inflantia vigilia? molertet 
vobcmenti(Tmie.3dcoq3 bonu efiet ei vt per Dua« 
bozas port cenam acciperet hae troctTco 
2,115 ftelle3.i.i fiant pille tres cum firupo De cala 
menro.aut loco ea? Dccur.3.y.auree alexandrine 
cum.3. f.aque camomille aut ancti tepide.? De b* 
ca° zu Dicta fufficiant. 
■fcoftcy ergo cum remediis opo2tunis p20uifum e 
agitationi materie? adequariont ea? ftatim necei 
farium eft aggredi iuncturas p20curando fedarc 
Dolo2em ? auferre ab eis cum localibus op02tune 
appltcabiltbue.E>2tm3 itaq5 Die applicetur iftud 
Vnguentum.ra olei rofatt.j.i.fandarace .5.1*. rola 
2um.5«y.terantur fimul 7 liniantur ex eo iunctur 
tepido aut actu frigido octo vel dccc vteibue i oie 
Sccundu vero 7 fo2tius illo eft vt pzcdtcto li- 
nimento addatur campboze.5 J.acatie fumacb a 
inutcem applicetur vt fup2a. ler 
tium remedium iteru efficacius pzcdictie eft boc 
clei rola? 7 omfanemi memitbe 
j.t.y.campbozc feminis plantaginif ypoquiftidcf 
acatieiandaraceana.5.i.teranturfimul ?fCt vn 
guentum.£t bcc omnia adminiftrari polTcnt vfq3 
ad quattuoz otes incipiendo ab vlttmis 7 ateden 
do ad pzima.Cum vero per la tuerit Dire qtiuo 
tunc pzcdicrie Itnimeuris addendum eft aliQi dc 
mollificatiuisaref-lutie.ficutpluie carui? ypi 
conia tburia farcocolle 7 p20p2te nutrite.vfque ad 
betonicam oziganii pulegium calamcntu.DC gbui 
tamen parua quantitas apponatur .p2opter eczu 
calidttatc.boc autem temp02e adminiftrare (oleo 
emplaflru boc.Bi pulueris rof. ,t. 
02dci libj. btiltac 
bcc omnia lento igne tn tino albo plancnft vfque 
ad eo? conuenientcm tnlpiffatione cadc3 cdtinuo 
cum fpatula comifcendo.a Dc boc calido membza 
omnia Diligenter emplaftrentur 7 circumligetur 
boc enim medicamen non folet me Decipere in cb 
foztando membza fedando Dolozes rcioluendo ct 
exiccando materias. £t ideo etiam ego Dico q fi 
magna quantitas pulueris bermodactilo? terat 
cum lacte capzino 7 fpongia eis ini ufa calidis fo- 
mententur membza confert folemni tuuamento. 
Cum autem pzima tranfiuerit feptimana. tunc 
necelTarium eft it i refoluentibus 7 rcfidum* mate 
rtei con'umentibus, pzopter qo vti foleo linimelj 
quattuoz in boc tempoze applicandis. Qnozum 
pzimu eft boc/Bi olet 0: corte olei lilio? albozuaj 
aua.3d.r0 3521lozu yperteouis calamenti ozigai 
croci ana.terantur omnia fimul longa corri 
tionc ? De tepido liniantur membza Decc ficibus 
in Die. Secundum vero ? fo2tius illo eft.vt pre 
dicto linimento addantur thuris coftt fandarace 
ana.5.i.bcrmodatil’ peome fticadoa ana.3. tumeo 
pozentur fimul 7 fiat vnguentum groiTu. quod ct 
lidum fuper applicetur membzis. Xertium vo 
adhuc conuementtus pzedictts eft boc.fii vngueti 
Dtaltee ? agrippe ambozu Defcripttone tlicolai i 
antidotario fuo ana.f.ii.crocia.tuladarace tpire 
tri fticadoseupatozii artbetice ana .icozpo 
2entur fimul in moztario 7 applicetur calida mc 
bzis Icfis. */ eft mirabile iuuamentum tn fedando 
Dolozee 7 criccando reliquias materie?.que fma 
ferunc in cis. Uitimu mo 7 leutue pzed ictis 9 
ucniens tamen eft.vt nrembza omnia Dolcnrta li 
ntantur abundanter ex caftia nuprime abftracta 
7 pzopzie cum aqua camomille aut cum aqua fub 
limationis vel oecoctibis flo? papauene ? .ppzte cu mf&tfa oolo2(s.£t tec Dc 5* ca° Dicta fufficdt. 
Quonia materia cgritudtnum 
efl fuperfluttas tertie Digeftionis.que in memb2i'f 
fit 7 Pe oigeflidnis que fit f n cpate.3deoq5 colice 
fuperfluitarcs 7 mucillaginofe flegmatice mafie 
funt harum egritudinum materiales caufe.vt fu- 
pza in p2tmo capitulo huius operis Drmonflratu 
efl. 3deo neceffarul efl in hac cura attendere ad f 
ctificatiotie epatis p2{ncipaliter.betnde ad recti 
ficationem flomacbi in quo p20pfcr Debilitatem 
Digcfltue eius generantur 7 congregantur mate 
rte per 'Ciam indtgeflionis.qr etiam opoztet fica 
chi Difpofitionerectiftcare. materie enim flegma 
ttee a aliquando colerice eqttiuoce Dicte De eis iti 
flomadao generantur a commtTcentur chilo er quo 
poflea epar mafTam fanguineam Diminute aut co 
2uptc oigeflam generat.lbatet ergo q cu ille ma 
teric fuperfluunt in epate a quo non confcquenter 
per offirium Difcrettue virtutis Delegari poliunt 
3deo labantur fimulcum fangutne i vmuerfum 
co2pus.quare Debilitatem in Diuerffs hominibus 
inuentam in tuncturis fiue contractam a p2icipto 
generatiom'3 in complerione.ftue p20pter aliqua 
De efficientibus cauP dbilitate generantibus i iun 
cturts vt fuper fluita tum earum erercitiu laritas 
immoderata frigiditas aut raritas 7 ftc De aliis. 
2Dultipitcantiir be materie i tucturis que p20pf 
fpetiem male completionis fubito alterantis vel 
p2opter ertenfionem que efl fpeties folute cdtinui 
tatis Dolo2em efficiunt in iuncturia Diuerfarum 
vt p2uritiuum cum materie fuerint fubti 
les 7 pauce.pungitiuum acutum rtmdicatiuu cu$ 
materie fuerint acutt02cs 7 participantes aduflio 
ne. £rtenfiuu5 cum materie in tuncturis vento 
fantur aut in ventofitatem conucrtuntur. Com 
p2efTiuum vero Dolo2em contufTiuu 7 
cum materie fuerint groftoee er qua£ fperieru5 
Dolo2um cognitione affumitur fundamentu cura 
tionis rationalis fine quo$z cognitione cafualee 7 
varie funt operationes omnes. er omnium 
fundamento colligitur p2im<? qd nereffie efl rectifi 
care memb2a mandantia; V3 fiomachum et epar 
Colligitur fo q necefTe ell fo2tificare fufcipicn 
tia memb23.De quo in fequenti cap° Dicetur. Coti 
fo2tantia igitur flomacbum 7 eius appetitiuam 
recttftcantia fune plura tnflrumenta fimpltcia Vt 
granum maflicis fepe Deglutitum per ho2a3 ante 
cibum; £5tTr n graml thuris. lerrio 1 non mi 
nus potens efl oegluttrt fer Vel octo grana car 
pobaifamt. Quarto Deglutitio gnmo£ cubeba 
rum. Quinto in cibariis fepe vti menta ferpil 
lo fifimb2to ctnamomo mace garioftT.o ftmiltbus 
De compofitis autem efl confectio De cinamomo 
cofectioDe ameos cofectio oiamufei Dulcis cofecto 
6 ligno aloef 7 fibi ftTef in Dtfpofttoe vald frigida 
7leuio2e$ illis funt confectiones aromatici ro.De 
fcrtprione $5 abiief,Cofectio oe mace aromatica 
rofatum aromaticum mufcmlConfectio trtafilo 
7 alie conftmiles.Ht vero epati omnia piedicta? 
ferunt 7 tamen ap20p2iata eflet confectio De (po- 
dio 7 otarodon 7 treeifei cofectio dtanthos oiacur 
cuma 7 ellectuartu bomo2tfion Dictum 7 miroba 
lani kcbuli condiri 7 ligna balfami condita. %o 
aute3 erperientia fcio certe q oecoctio ligni aloef 
eff dartffima. quod Debet elte grauefub nigrum 
fuauttei aromaticum 7 ad Fundum aqua ftaffm tf 
fcendens CU3 p2oictturineameflmagnt ittuame 
tt. facta ita Decoctione cum aqua cuius Due partes 
cotifumantur tercta rcmanente.Si Detur er ea.3 
fiiuealefacta in auro2a quibufdam Diebus mtrabi 
li operatione rectificant flomachu 7 epar Debilita 
ta in operationibus fuis. 7 collige eo£ fententta3 
a Diafco2ide 40 fimplicium.7 lege quod fertbitur 
De eo ab Zluice.20 cano.ca0 d ligno aloe 7 placebit 
£t hec Dicta fufftant oe ca° 40. 
3am vero apparet p2o materia quinti capituli po 
nendas efTe quafdam medicinas p2ohibcntes flu- 
xum ad memb2a.£c licet plurime tpfa 
rum poftte fuerint in 5" ca° p2ecedente. tame hic 
ponentur quattuo2 compofita.que folet efTe d me 
lio2tbus 7 electis meis. Quo# primii efl hoc.Bi 
fuca' plantaginis fucet confolide mai02ts ana lib. 
d.farie cip2efTt.f .viii 
7 infpifTcntur in mo 
tario conterendo cum p2edictts fuccis 7 emplaflre 
tur er eis memb2a ante tempus pztrtctptt euctus 
D0I021B Secundum remedium efl vt ante tem 
pus oolo2um lauentur fepe memb2a cum aq ma 
ris.in qua bulicrtnt multe galle cup2elTi 7 multo 
temp02e. tertiu5 remediu efl hoc.Bi aque cine 
ris lib.ii.farine volatilis molendini ItbJ. farinc 
milii 7 faba£ ana.3.ii pulueris quercus et 
p20p2ic tburif malli 
cis ana.J.t.fiat linimentum in mo2tario ficut oe 
p2edicto 0ictu5 e. Quartum remedium efl hoc 
fe pulueris fumach grano£ mirti 
glandiii fco2t'e ferri ana.J.i.ypericonts calameti 
pulegii hermodactibf 7 lauri ana.5 .ii. 
farine volatilis molendini lib.i.fanguime D2aco 
nts lib.>'.tnco2po2cntur omnia cum fucco planta 
gtnts 7 albumine trium vfq5 ad bonam in- 
fpifTatione.7 De boc emplallretur.a boc pocefl efTe 
conumiens in materia frigida magis.licet etf con 
neniat in calida.7 p2op2ie in p2tncipio.7 hec d c° 
y* Dicta fufficiant. 
materia vltimi capituli valde vtilis p2emtt 
tendum p2imo.q? Dtuerfiones conueniunt magis 
in paincipio inclufme egritudims q alio tempor 
p2opterea quia per eas Diflrabuntur materie.que 
inceperunt fluere ad memb23 ad altas partes Di 
flantes non lefas.licet tpfa oiuertentia etiam cd- 
petere poiTunt per totum tempus augufli. tn quo 
materie fluctuat 7 ad memb2a mouentur. be Di 
uertemibus ergo licet plura poffent Dici 7 oflcndi 
vitra ea que Dicta funt De flobotomia in ca° p2ece 
dente quattuo2 folum hic tangam que mibi babi 
lio2a 7 melio2a videntur. 1>2imu itaq5 efl ven 
applicatio.quc poffent materiam intercipef 
7 ad Dillantta loca * £remplu p2tmt vt fi 
fluerent materie ad pedem ponatur ventofa i do 
mefltca parte carnofa tibie in oifpofttione leut fi 
nefcaraftcatione.7tnDifpofttionefo2tio2i cu fca 
riftcatide.£t fi fluerent materie ad genua ponat' 
ventofa in cora.£c fi fluerent materie ad anebas 
ponantur vetofe i fparulie.iec fi ad fpatulas Difl* 
batur materia ad fuperiozes partes natum. 7 fic 
oe aliis que ventofe longo temp02e appoftte mem 
b2ts permanere oebent.aut faltcm frequenter ap 
pom' 7 remoueri.quod efl conuenientius 7 fecurius 
Secundum vero De oiuertenttbus cum euacua 
tione lefibili efl q fiat ei veficationcs fup mcbzis n rubificationesXt pztme fiunt cum appofittone 
flamule contrite fupez mcmbzie autperftcarte. 
vt apii filuedris vel alterius acute piante. Seciit5 
vero V5 rubificattones fiunt ami fricatione mem 
bzozt circumdantium facta cum calamento cotrf 
to oiu applicato.aut aim foliis apii ranini. vf fd 
lite ficus.vel ekbozi albi, aut puluerie eufozbii cii 
fcUe rbauri.que omnia caliditatc fua acuta mate-- 
trahunt ad fubcuta 
neas parresXerfium tnnertens a follemne e elide 
re ficut ed iffud.TV folio£ fide a liltop albo? cala 
menti ana,cto.t.paffula?.tto.i J.ber 
modacttlo? altari peonie arthctice ana.rtM.fiat 
bo? decoctio in magna quantitate aque De qua De 
coctione accipiatur lib.i. a fuperaddat' ei hoc. Bt 
olei dc rutba olei oe fifamo olet liliozum 
albo?. J.ii.far gemme.j.ii.ycre bermetie yera lo 
godion 3uccart ru. a calTie fidule ana.J.y. a applt 
cetur totu.a cd valde falub2e. Quartum vero 
Dtucrtene.a Dc melt02tbus a fecurio2ibue a mihi 
magis gratum elTet p20uocare em020idae in bcc 
VtVo ante tempus euentus Dolo? a i temp02e eo? 
£c boc quide Fieri' pollet 015 multiplici indrumeto 
fricando intusaetfra.pimo cum foliis confolid 
Secundo cum foliis ficiXertto cu foliis apii rani 
m.Quarto cii felle tbauri comixto cu puluef eufo 
bii. que omnia cmo2oidas cecas conuenienter 3 
periunt.a magnam fpem a fidutiam fatis vnicut 
qs taliter languenti pzomittuntXu igitur fume 
omninj condiro2 accipe iocunda mente a placida 
boc opufculumfalutare.quod ego fidtlTimo a coda 
ti tuo atblcte erecta a complacida caritate cdpofui 
Domnio patri in r° venerando fratri Bemardio 
De religione fancti francifei vnteo fere t etate nfa 
fancte religionis bonedatis a oeuotionte fpeculo 
ampli(ttmo.3d laudem Dei omnipotentia amen. 
Confilium d padione artbctica vFi. 
3r comedatilTimuflippue Bono 
tiienfis egrotat Difpofiticnc que l 
D0I02 tunctura?.£t btc quide 00 
I02 non ed particularis alicuius 
(uncture magis vni cy alteri ap20 
pztatus.verutamen vris ed per omnes fere arti" 
culos Difcurrene a permutabilie.qr merito arteti 
cba Difpofttto nominari Debet.pertranfcunte em 
canfa.f.Dolozts effectiua ad omnes co2po2ie tilctw 
ras arteticam illa nominare confucuerunt.vt feri 
pftt T>aulus p° pzaettee ca° ccntcfimo 840 d artbe 
tica a podagra.bic itaq5 D0I02 in boc viro, qusdo 
q3 fpatulie quandoq5 fpondilibus colli a D02fi.al?t 
etiam Digitis manibus a cubitis comumcatur. et 
non raro etiam non nullas inferto? functurarum 
perambulatXd autem boc rationale contingere 
in viro ido.qucntam app32atum babet ad aduen 
tum talium oolo? .1>2imo er parte complexionis 
0ccnndo ex parte compofitionisXerrio ex parte 
babttudinie.ier quarto ex parte bc? q extrifecua 
cucmentia confimiles D0I02C6 efficere pollent.£x 
parte quidem complexionis. p° vfis. fuit enim btc 
vir a generatione colericue.a adbuc remanet talif 
complerionis manifedum vcffigiu3,licer ex parte 
exterius euementium Vt aerie a mali regiminis 
ex parte cibo? a potuum cottus et Iiriu3. lapfa fit 
eiwscomplerto ad flegmaricitate. p2cpicr enim 
innati catoztTdebilitatem generantur materie frt 
g(de flegmattce per viam indigeflionts.fteniafic 
igirur in epate fuo caltditae notabiliter refracta 
cum multozum flegmatum generatione ? congre 
gatione in epate flomacbo a in renibus 
quam etiam Debilitatem non eft Difficile didere < 
qr btc vir exiflat in habitudine fua adeo mactletuf 
Cum enim flegmata ijtfgrcgantur I anguinc5 qui 
eft nutricationi materia conueniens faciunt t oif 
pofituj augmentationi carnis a membzcp.Unde 
a raritas texture huius viri a Duplici potefl p2o- 
uenire a reliquia caliditatis in epa 
te.Secundo ex paucitate materiei nutricationis 
2ldhuc etiam in hoc viro e apparatus ad euentu3 
Dolo? iunctura? .ex parte particularis coplonis 
cerebzt fui.JEft enim cerebzu eius notabiliter fri 
gidu mrtiplicatiufi fFat| mucilaginofi a aqucfi.qd 
quidem Diluens a pulfum a cercbzo non folum p 
■cenas aarterias.fed etiam per neruol infunditur 
fpautlis a fpondilibus a mufculis p2cdicta? par- 
ttum inde Dictum Dolozem in cis efficiens, it q* 
materia eft multa ad multas functuras oeferri po 
teff. pzius tamen ad pzoptquas fecundario ad re 
motasse qz illa materia magna pticipat mobili 
tate per fe.qz aquofa a accidentali mobilitate ftbi 
tdiuncta admixtione materiei colcricc aliquanta, 
hinc efliy oiicurrit ab vna functura ad 
dc pluribus ad plurcs. 2k vero ite? in Ixjc viroc 
appatus ad bos oolozes ex partjt quide5 habitudi 
nis.qz macer a extenuatus eft vt (upza.XDembzo 
zum autem fubflantiftca Diffolutio maxime eft ca 
Debilitatis eo?.vt p5 zs pzimi ca° oe caufis oebi 
litatieXertius vero apparatus in ipfo ad hos do 
lozeaeftqzmembza mncturalia funt extenuata 
pauca carne vdlata.a habent concatenationes a U 
gamenta co? facie lapfa.i.molltftcaca a mlto flcg 
te aquolo a mucilaglnofo in eis inuento a pzofun 
dato poreftate colere facientis ipfum imbibi a ma 
iozi penetratione pzofundari in iuncturie q* p fe 
facere poffet.Sc vero itejr quartuf modus appara 
tus hominum ad Dolozes iunctura? facile inteili 
gi poteft ex his que occurrunt exterius a pzopzie 
in hoc viro.qui occupatus fuit i armo? exercitio.! 
quo neceffane funt magne alterationes ex parre 
aeris.nunc calidi uuncirigidi humidi vel ficci fe 
reni caliginofi a fic oe alue.£ti35 ex parte cibo? 
a potuum quantitate qualitate a fubflantia Diuer 
fozum a male p2eparationis vt in pluribus a mo 
tuuin exceilentium etiam non fua hoza a coitus i 
congrui,a in fuma omnium re? non naturalium 
excdTus videtur necelfario cofequi ad exercitia ar 
inige?, £x quo? omniufundamento fequitur.£>° 
q Dolozes in Ixx viro euenilte efl rationale.qz ad 
eo? euenmm omnes concurrunt caufe. ftzimog 
dem ex parte complerionis. Secudo habitudinis 
lertio lapfus cbpofitionalie. Quarto ex pte eo? 
que exterius eueniut.a multo? parciculariu cbue 
nicntia.qr cozzelarul eni aliter 
effe poffet.vbicunq5 enim ad effectum tnducenduj 
conuenientcr alTignantur caufe a potentes a apptt 
cate cum tempozie fufftcicntia a Difpofmone paiH 
necefte efl con equi effectum a tota philofophta da 
mat.Sed omnes caufe lnuentc fuerunt i Ixsc vu o 
vt fupza inductiue Demonflratu5 efl qr a ccq. Se 
quttnr z° q Dolozes in Ixk viro valde lufpeeti itj 
pzobamr cozzelarul cum Diuturnitate tempozie fecum admfxfa.3t£m qrroozbus fn boc tiro Wfc 
p2opd2rionalie ed faltem etati. ergo oifficilio2 * 
«na nottilirna.ex lege affo2i'dica pardcule. fecuntf 
3n mo2bie minue periclitantur cetf 
£t fequftur tertio q? nifi 0olo2ee tdi curentur in 
boc viro ab etate confidende per totam parte prf 
mi fenii.fo2taltie bic vir nunf fanabitur ab cie * 
nifi cum co22clariu q2 fi no 
curatur egritudo in temp02C maio2ie fo2titudi9 
Vtrtutie a potentia calo2ts naturalie non poterit 
curari adueniente debilitate virtutif 1 tnnatualo 
2ie paucitate/ed bec accidunt ambo pod cratem 
confidende p2ima p2imi ca* oe completionibus 
ctatum parafo pod etatem confidcntie caro nota 
biliter Diminuitur 1 cet|.£x quo? omnium ccgre 
gato? fundamento concluditur.# cp02tet idum 
virum e(Te fapientem folertem 1 oiltgenter obfer 
nantem in cura fui ea q :e inferiue feribentur. £t 
bo2um quidem omnium fermonum fundamenta 
fubdentantur fuper 22a tertii i fubtili materia oe 
Dol02tbus tunctura?.f:t a TW* colliguntur in li 
bello oe egritudinibue iunctura? oilTufo 1 accura 
to fermone multum a a 1>aulo p2imo praettee ca* 
i84* a tu lege ibi fi velie.1taq5 regimen buiue vi 
ri Ouplici fundamento fubdcnratur. ex 
parre conueniend rectificationie omntu fex reru5 
non naturalium.Secundum ex parte itendonu5 
a indrumento? medicinalium electione couenfetf 
•Regimen ttaq3 per fex ree non naturalee fuit ta 
ctum ab illo conftlio magno illius oe taruifio. qd 
incipit Uir infignis. 
Capitulum fecundum oe regimine buiue viri 
per medicinalia; 
XDodue autem regiminis buiuB viri per medici 
naliaconftditinouabus intentionibus p2incipa 
libns.1>2ima ed p2eferuatiua ab euentu 00I0ZU5 
a parorifmis eo2um a muldplicadonis.Sealda 
vero intentio edp2op2ie curariua a cradicatiua 
caufa? efficiendum boe oolo2ce quantum tbeo2i 
cacontemplationeacottidtana erperientia capi 
poted. 1>2tma quidem intentio completur per 
ea que p2eferuanr materias ab augmento quanti 
tariuo ea? a motu ipfa?.£t bec quidem intendo 
perficitur partim per applicaricnem confimiliu3 
Zlcrus em'3 'p2eferuatius applicato*e 
talium.vt patet 30 tegni ibidem, <eai vero r egere 
a permutare volucrts.a 49 p2imi ctta3 colligitur 
clare 20 ca° oe medicatione fpetie? male cdplexio 
nis materialis a immaterialis. 1>2eferuat autem 
homines ab incurfuegrttudtnum c,ue periodice 
reuoluuntur partim ea que Oe electione fex rerum 
non naturalium p2ecedenti ca° tacta funt.partim 
per ea que quantitatem materie? abfctndut.Qui 
bufcunq3 enim periodice reuoluuntur egriiudies 
imateriales a a multa materia fientes lx>8 euacua 
re opo2tet affo2ifmo? C9 textu a comento fecudif 
vbi comentato2 feribit fe pludas 
uauiffe ab euentu artbetice podagr e epilen ■ ic a cd 
fimilium egrirudtnu.3t.iq5 in butus virt cura ita 
p20cedatur.vt i principio buius veri! anni 144 6 
vfq5 ad medietatem menfis ap2ilis bic vir cuacue 
tur fecundu idii modum.Bi agarici clccd.3.1. pul 
ueris bermodacdlo?.3.i.3.53.3.i.3uccari ierunoe 
cocdonis.f.i.calTie nuper p2eparare. .aque a r 
tctice.$Aii.J.calefiat aqua a omnia infundantur 
in ipfam per oiem naturalem.iunc ei go ite? cale 
flat aqua.a omnia infundantur tn ipfam per Oie; 
naturalem.fune etiam iterum calefiant in aurc2a 
i expumantur Diligenter a colatura bibatur cali 
da.poft ipfam oozmiendo per bozam.a tardetur 
alTumptio pzandtt hozie ad minuo fex. Die vero 
immediate fequenti accipiat hoc otgeftiuu5. quod 
continuet Diebuo ad minuo octo bo2a pzcdicta ca 
lidum.poft quod tardetur p2andium bozif ad mi 
nuo quattuo2.Cuiuo Dcfcriptio efl. V* firupi copo 
fitt acet}.f.y.mell\rof.colati.Jd.aque calamenti i 
artbettee vero nona fequenti 
euacuetur materia cum iftie pillulie. Bf pillulazu 
De bermodacril’ 
ptllule.vii. cum ellectuariorofato a accipiant bo 
2a 7 conditionibuo obferuatio omnibus qferipta 
funt De mino2atiuo p2ecedcti. SitY etia ad p2e 
feruationem buiuo nobilis necelTaria eft euacuato 
in tempoze autumni ftenda fecundum hunc 
dum.3caq5 vno mane poli medietatem fcptebzia 
accipiat boc minozatiuum.Bi pillula? De agarico 
5J.pillularum De 
ns (alio indi.$.ii.fozmentur pilfc cu ellcctuario 
rof.a accipiantur obferuatio regulio poft alia felu 
tiua p2etactio.£Dane vero fequenti accipiat boc 
oigefttuum continuatum oiebue ad minuo .x« Bt 
firupi oe abfintbio firupi De cupat02io ana.5. vu 
aque lupulos a artbettee ana.j.i.y.mifce. 
cima vero fequenti Die accipiat boc folutiuum. Bi 
indi.;.ii.y.aqtie yrio.J 
(•$*calefiant a accipiatur totum memozando coti 
Ditioneo que pofl alia folutiua p2ercripte funt.Cu 
ergo bic vir nobilio fuerit euacuatuo bac Duplici 
euacuatione regulari.ZYmc infurgit intentio par 
ticulario curationio oifpofttionum fuarum fecun 
dum bunc ozdrne ccieb2anda.1>2imo em'3 feribe 
tur Decem remedia inter tepue verio a autumni 
particulariter adminiltranda. Secundo vo p2in 
cipaliter tangentur plura inrtrumenta membzo 
zum particularium buiuo viri lapfum rectificatia 
Zertiopzincipaliter ozdinabuntur tnftrumema 
p2incipalia.que a p2inctpio menfio octobzte Vfq5 
ad p2iucipium menfio martit' ani futuri obfuari 
oebenc.£x ouibuo videbitur acquiiitum medicia 
le regimen fuarum oifpolitionum curatiuu. Ut 
autem explicentur inftrumenra nccdTavia inter te 
puo verio a autumni p2emittendum cfl.cy quedas 
ipj02um erunt particularium euacuationum effe 
ctiua.ZIltera vero erunt mareriep oiuerfia 
Tlon nulla vero erunt confumptiua materie^. q 
tam ad memb2a eftiife funt. Ulna vero erunt me 
b20? confo2tatiua.ne aliaf materie? fint recep 
tiua • 1bzo Declaratione pzimi bo? duo feribet 
inflrumenta quo?p2imu erit boc, Bi aloeo epati 
ci electi. J.ii.agarici bermodactilozii ana.3.it.pul 
pe altari gariofif* 
macio ana.3.i.turbitb electi epitbtmi ana.z.ncro 
ci3.i.puluert3enturomnia per fe.ocinde infuda 
tui tn.f .v.aque artbetice a exponantur fub radiif 
folio fepe comtfcendo vfq5 ad confumptione aque 
que iterum renouanda eil bio a exiccanda.oe illa 
ergo materia ille vir accipiat omni fine.xv.Dieru 
3-t.a fiantpiire.vii. cu obleruandio modio -t aliie 
folutiuio Declaratio M attendat cp De pzedictto 
pillulio omni quazra oie p.rr<3 arc 
cenam accipere poteft vnam .£uacuat(onee enim 
jlte particulares a paulatute vi lirabunt materia» n (malifer pzobibetif ea£ generationem billafan 
do membza. Secunda Tero remedio ad banc 
intentionem i02 auctenticia efl boc.Bt ieralogO" 
dton.5.v.pulueri9turbtt3J.otagridti.§.i.ft.s. 
iti.mtfce 7 totum boc affumatur in auroza faluatl 
conditionibus que in alite folutiuisfuerut feripte 
Secundum wo pzincipale oe applicandif ini 
purgationem teris i autumni eft vr materiebus 
Detur oiflractio a oiuerfio per alienas vias. pzio 
per aperitiua per oiflrabctia pe 
nitus ad oppofttum. ‘bzimus autem modus, oi 
uerfionis per Diuretica fccurtftimus cft.intanturo 
q Dixit Batts in Itbzo oe iuncturis q vfue eozu5 
facit hominem etiam i acentem furgerca lecto.£t 
idem feribitur zza tertii ca° oe curationibus ba$r 
oifpofitionum.iEt meritoquidem boc appzobadu 
eft.TDatcrte enim fuperflue quefaciunt oolozem 
functura?: funt rcliquie tertte oigeftionts. vt alie 
garis locis perctpttur.fed Diuretica potenter edu 
eunt eae Dtftrabendo ne Ducant ad t uncturas, igit: 
5?° vera.mino2 no efl intelligenti pzopinquitatej 
Via?: vzinaltum ad epar 7 ad Tenae, £t non calu 
nies mecum oe oigefttone zc vel 5a.Si eni exclu 
dis Dtgeftfonem a mafticatione.tunc 
tes talium egritudinum erunt atreflande oigeftio 
ni fe 7 ep°. Ouattuoz igitur ponanrur bic oiu 
retica ouo fimplicia a reliqua copofita. 1>ztmu 
erit vr.r,vd.rv,D(ebue patiens in auro23_ bibat 
J. v.aque a (Tari cum juccaro calefactas, 
a melius illo efl aqua rubee tincto?: ftEV exhibita. 
CmofozttseiusTfuspzouocaretTzinam vfq5 ad 
laugutncm. Ibzimu oe compofms efl bcc. Tk t° 
ctTco?: oe fptea qui oefcribuntnr nono 
pu!ucrie§nozu3 ozobi3.i.ttriaceBndzomaci an 
tiqtte.5.y. exhibeatur totum in pom in auroza cu 
Ouabue.J.aque-apii calefactis.*? tardetur cibus bo 
zis ad minus, v. fecundum compofitum e boc 
Bt troafco£ oe cupatozio.3J.granozum milii fo 
lisftfelecs acarui ana.g.v. benedicte (implicisci 
$\rmfce/i totum accipiatur albi fub 
tilis a potentis tardando comeftionem vt Dictum 
efl.XD rerias Tero in mcmbzts infufas 7 earu re 
limas auferre poiTent tnftrumenta cyplurima. 
£t pzimil oe comunibus 7 leuiue c(l.Tt 
fiat fepe omniu oolcncium partium leuts fricatio 
cum boc compoftro.Tk olei omfancini.J.ii.falis co 
munis rozzefacti.J.y.calcfiat totum 7 fiat Tt oi 
ctum efl ligando conuententcr membza cum pan 
nis calidis, secundum ell Tt fepe mebza fuffii 
inigentur boc modo.habeantur lapides marcba 
hrc notabiliter igniti a effundantur fuper eif mix 
tto ex antiquo Tino rubeo fubtili eomixto cum 4a 
parte aceti.ftiller ergo fup lapib5 p embotu babe 
tem ozificium non latius q penna ala?: anferis. 
teneat ergo eger fuper illo vapozc membza elega 
ta per Duos pedes fupcrcoopetta co2io tcI rape 
to Tei felauina cyoiu perceperit caUditatcm pene 
traffe in p2ofundas partes mcmb2i. tunc ergo re 
moneatur ab opere illo.*? ligentur membz3 panif 
condecenter n cooperiantur quicfcendo.£ft aurem 
lapis marcbaftte lapte rubeus quo acuunrur fera 
menta, cuius magna copia inucmrur i oioccfi Te 
ronenfi. Tertium inilrumentum ad banc inten 
tionem efl Tt membza patientia omnia liniantur 
condecenter cu3 boc ceroto.V< fcrapini.J. i.bdelii 
r ubii ? armomact ficciozis ana.J.y.ftmdarsccc 
iuDttfoluantur gumme cum aceto rubeo fubtflf et 
cum Metenti quantitate cere fiant cerota ambie 
tta omne partem egram 7 fana per Duos Digitos 
circumquaq5.Zid banc etia5 intentionem coferut 
balnea naturalia.ita q pzemiiTis purgationibus 
ante Dictis a Decima Die menfis apzilis vfqs p to 
tum menfem madOle vir contrahat mozam in 
balneis per.xx;aut faltem per.xv. oies nunc tnfu 
dendo totum cozpus in cis et pzopzie in mane. 
'3n fero vero fufficiant ei flillas aque recipere fup 
fpatulis nudis.*? aliquando fparulas exponere fo- 
zamtnious quibus exit fumus balnei. *? pedes et} 
illis fozaminibus imponere contactu aque • 
£t pluries in Die fpatulas manus 7 omnia mebra 
lefa cooperire ex luro balnei actu bene calido grof 
fo fuperextenfo eis.£t in fumma permutare Te d 
aqua balneo? ad fumum Dc fumo ad lutum i ep® 
in oie bis Vel ter fecunda q clare bibere poterit 
in conftito De balneandis per me confcripro. vbi 
etiam ponitur regimen in omntbur,£t per bcc etj 
remedia non folum coufwnuntur materie? 
quie fed etiam confoztantur membza. 3am at 
nunc memozandum eil ponere aliqua membzo? 
interio? confoztatiua.nc fint generatiua materi 
erum 7 congregatiua earum. De numero ergo eo 
zum foiec eiTe vc aliquando eger tn aurora De 
glutiat De electa terbentina quantitatem gram fa 
be mtnozis aut loco tllius tantundem oppopona 
ets aut ferapini.aut quarto iteru conuemens eft a 
liquando potare in auroza.M.pulueris ligni af. 
curn.f .t.aque arteticc calida aut bis in fepttmana 
alternarim oeglutire in metri 
dati Bnt loco tllius *? Domcflicum magis cfl.vt ot 
4d oie in auroza cu modico andacbodie calefacte 
bibat.5.i.tirtace tonetis vt feribitur zza tertii. 
Scio etiam ego q tn omnt feptimana femel Dglu 
Cire maflicando mirobat. ei vald c5 
uei nens, ict melius 7 magis Domcfhcum illo 
XV.Dicbns in aurora Degluriat patiens coclear, t. 
Xtlobalfami condici mafticando.becqutdcm eia fe 
curitfima fune *? experta. boft l*c autem circa pi e 
dicta contemplandum el\ q omnes intentiones n 
tnllrumenta quibus vtenium clt tn tempoze vis 
*? edatis etiam conueniunt in tempoze autumni 
ibyemis.otfferenter tamen parumper qzoporet 
e'.e vti cum oofi parumper ampliozi* vc fi oe ali 
quozum pzedictozu3 inftrnmento? in vere 7 dia 
te conceditur cis autumno 7 byerne con 
cedi pored.3.i.y.7 fi concedunturet balnea tn ver 
xv.Diebus 7 ter in Die applicanda concedi Debent 
XX.Vel.xxv.Diebus in byeroe 7 frequenter applica 
ri. 7 reliqua De alio regimine ex parte fex rerum 
non naturalium 7 medicinalium applicai t medi 
camina poteuttoza in byeme 7 autumno q aliis 
tempozibus .*bo: igitur tn fumma cll regime bu 
ius gencrofi viri quo ie pzcferuare 7 curare pote 
rit 3 fupzafertptts otfpofitiombus eiue.£t tlle be 
nigniltimus ommu tango? curaroz i inita te rn ei 
pzofpere conccdat.ad laudes eius imoztales amc, 
Confilium oe Dolozibus iunctura?. 
H Dei nomine amen nobilis vir et 
fpectabilis Kainaldus dc ai toflris I 
diget regimine Duplici Dolo? tuctu 
ra? fua?. Ut pzimurn quidem eil coimenietie ti (ti tempoze parorifmf do 
lo? fi acciderint, Secundum vero efl regimen 
pzeferuattuum ne tales accidant ooldzes 
2tbue veris a autumni.in quibus vt plurimu cx a 
cerbare folent oolozes tales* £t p2imu quidem co 
fcribere p20liru3; eflet.a cffet Difficile p20pter par 
tiotlaria accidentia.que idos oolozee concomita 
rifolent.fecundumoiuerfitatem etatum comple 
jfomntt regionum a materie? bumo2alium. que 
peccant a alia? re? particularium que a medico 
confyderari oebent.efTet enim euidenter audatia 
pzdumptionisincurrere*eoq2 0ebet Dimitti do 
ctozibus qui tunc pzefentes aderunt et affuerunt 
rctnpoze quo a Dolozibus periodice moleftart coti 
fueaerunc taliter cgrotanres* verum qz non raro 
contingit generofos viros peregrinas ciuitates a 
regiones incumbente necelTitate percurrere', vbi 
quandocft abelfiilluftrium Doctos pzefentia.3deo 
quantum facilius confcribi poteft rvtilius aliqua 
particularia confcribentur. £c pzimii qutde5e 
vtramiam oolozee inccperintV pzim3 vfq5 ad 
tertiam Diem apparentibus tignis tumozis cum 
ratapulfationis? caliditate a inflammatione 
cum pzuritu a ooloze grauatiuo aut menfiuo CU5 
repletionecozpozisnotabili.fiat fibi flobotomia 
oebafiltca per rectam lineam fuppofita Dolenti p 
ti.Si autem non apparent tanta repletionis fi§ 
tuncflobotometur fapbena aduerle partis. pbas 
cntmflobotomias a iuo fluru Diuertitur materia 
notabiliter,*? elVadiutorium bonum. Sequeti vo 
mane imeDiate foluatur eius venter fi apparuerit 
Dominium colerice materiei fuper flegmatica eug 
boc folutitto.Bi piltula? De bermodactif.ma *9.it 
cocbia?z.3.t.tn auroza per ac 
npigteiatum vnumaqueozdeicalide cum 3ucca 
ro.a per bozam pofl accipiat cibum fuum. Xertiu 
wopzincipaleeft vt tertia Die iequenti inungat 
membu dantibus lignis caliditatis cum bocj vn 
guento.Bc olei rof recemtu5.5M.f1cf metmebe (5 
dar,ro.fandarace ana3.i.conqua(Tentur cmniafi 
muli tepefiat Dum adminiftratur. Quartum vo 
piincipale confiderandu5 cft.vt (i apparuerint fi 
gnaoorrnmi materie? flegmatica? foluatur eius 
venter cu5.ii3.pilfa? ma.oe bermodactir,a3iU 
ptlfazz oe farcocolla roa, Quintum pzincipale coti 
faferatidum efl in boc cafu nunc vltimo Dicto 
inunctione fupzafcripta fuperaddatur olei lilfozu 
albo?3.i.|.a adminiflretur vt p2iua. Sertu v<? 
pzinctpale intendendum efl q cum tumoz loci ia 
infrigidatus effia locus aliqualiter tnduratus.gra 
tta refolutionie coplete materie? adminiflretur 
hxemplaffrum.ft pnlitene maflicts camo, mile 
peome.3xolet De fifamo fecis olei lilio? albozu5 
3na.3.uuroci*5.t.fiatempladrum *£t fi Dcftde- 
wes loco eius accipere lintmentum.Be olet' d co 
boleililiop albozii a amigdala? oulctu ana .J.i 
putueris fandarace bermodactif.cofti ana.3 ,ii, vi 
dlo320aozunumero.it. conquaffentur omnia in 
toztarip longa contritione.? [fundantur in ipfu 
nnnt linei 1 calidi ponantur fnper loco cum liga 
wacondeceu&Septimum pztncipale confydri 
«m efl vt in boc tempoze femper tpfius veter la 
neas teneatur.*? pzop2fe accipiendo pallula Vna 
facta er Duabus partibus fue Defer* 
Ionis 1 tertia parte puluerts bcrropcfactil' pa? 
«nte cenam etbibedo eag .aut Duas ex eis ad plus 
n fdicitabitur operatio ea?, quam fepe cognoui; 
JDimtttoautembicoigefliuum.q2 intentio meo 
p2incipaliter efl adwlozis abfeifionem* Ultimu 
vero confyderandum in bac parte efl vt fi remae 
ret in iuncturis DebilitaB pzobibens motum pzo 
greffiuum adminiflretur eis inunctio cu5 oleo oli 
ua? a ferta parte falis inutcem fubriliter contriti 
n fumo iuuamento functuras liniendo a materias 
refoluendo foztificat.£t bec De regimine obferua 
do tn tempoze parorifmi vel in inflantia oolcis 
tegimen autem pzeferuatiuum ab euentu Dolo** 
zum iunctura? fuccinte tangendum fubflentatur 
Duobus fundamentis* £t pzimu e fupza oifcurfu 
fer re? non naturalium. Secundum vero fupza 
medicinalium admini(lrationc.1>zimu quide3 cd 
pletur euitando nimiam cibo# apotuu5 repletio 
nem.2(bflinendo etiam a cibis fua qualitate a nd 
folum quantitate nociuisoc quo£ numero funt ci 
bi omnes frigidi a bumidi actu a potentia. velut 
lac pifces cancri lactuca endiuia fpiuacbia a reliq 
illis firia*£tiam oe numero eozti funt omnia ni 
mia fui acuitare cum frigiditate oolozes punctio 
nes a mozdicationes iuncturis induceutia.Srem 
plu5 ficuc acetu a acria omnia. lertio ttenl De nu 
mero eozum funt omnia que nimia fui acuitate 
a DifTolutione materias in fluru ponunt a eas era 
cuunt.velut funt cepe alleum pozzu nuces finapis 
a reliqua fimilia.faltem CU5 pzcfentia repletionis 
2ldbuc etiam oe genere t'flo£ funt omnia nimiaj 
vtfcofttatem a gi*o(Iitie5 bumozibus tnducctia.ve 
lut funt cibi paflites omnes a cutanee pellicfe ner 
uofe a ligamentalea animalium partes. £tia ifup 
De boc genere funt omnia edilfa ntaterias grolTaf 
graues a ventofabiles geuerantia.vt funt legumt 
na omnia a p20pzte lentes fabefafeolt' robilie a ct 
cera alba a pifa a bis ftfia.Uide quantum 
confiderare opoztet in regimine pzeferuatiuo. 
tx potu autem afr Dicendum.cy vini vfus falteg 
fumofi (ua caliditate materias inclinantis ad (un 
cturas Vituperandus cfl.a pzopzie etiam in quan " 
ticate multa.a ante parortfmu faltC3 p vnu 
menfe.a in toto tempoze a talis 
in bac parte videtur ede omntu fentetia 
T!eq5 enim in tempoze intermedio video a fapie 
tibus omnibus vetitum elTe vinii. imo concedunt 
rubeum claru non valde fumofu5 mediocri flipti 
ettate participans.£c elici porcfl bo2u fermonuj 
fententia a ftafi in Diuifionibus 2flmanfozis.apa 
eiufdem a in libello De DoloziDus functuram fuif 
capitulis apzopziatis.£c clauditur t fennonibus 
9 tertii in loco apzopziato.a pluries ait 
bi quod allegare non curo.£t pzopter boc ego nd 
laudo opinione illcs.qm in quolibet egrotate ge 
neraliter Dolozibus adminiflrant po 
tum aque oto abfeindent} vinu^. tleq3 enim illud 
poteft effe ve? falte in omni coplerione vfr frigi - 
da.aut in partiali oifpofitione fbmacbi.aut argu 
mento fumpto a confuetudine a alio? pluziu par 
ticulariu enim naturaru5 
be quidem ad byeme.3lle vero ad eflatej bene vl’ 
male nate funt affozifmo? 3a.3ta confifiter varie 
bominu Difpofitiones vfes a particulares ad ali$ 
re? non alia? queefcle adminiflranf 
non funt nate pati.ab altera vero egrotare a labi 
Amplius a licet abftmentia a vino, Rideatur qnj conferre iuncturis.maius tamen cfTtcere potef! in 
terdnm nocumentum multiplicando materias p 
•viam infrigidationis iuuamentu per viam pri 
nationis materie? a fluxu.Zertio iteru qz fi vinf 
abftinentiaquibufdam conferre vidcatur.boc vi' 
detur ette in qmbufdam robuftis pinguibus i val 
dc repletis cozpozibua.que omnino indigent con 
fumpttone n fubtractione materie? norabili.lbzo 
pter quod conuenientius videtur effe oicendu*. ty 
laudabilius elTet in complexione tali a habitudine 
qualis eft huius viri vti Vto fubrubco a mediocris 
ftipticitatis naturaliter paucifero.aut falte artifi 
tialiterfactoconfrangendoipfum aqua fecundu5 
mensuram oifcrettonis. 1ber reliquas aute5 ree 
non naturales euitet locum acre a habitacula frf 
gidum a bumidii a terraneu5 a pofttu p2ope tfcur 
fum aquare a venti bozealis flatu3 a oia iftif fiTia 
3te? abftineat a motu a exercitio vebementi.et,p 
p2ie tn tempoze pzopinquo euentui paroxifmi . 
aut poft ipfu5 repentine facto. De quatttate vb 
cibo? accipienda tam Dictu eft q> opoztet cmrare 
repletionem cibo? a potuum.imo inanitioni inte 
dere a nullomodo repletioni.TDiioz enim eft fte 
rilitas tempoze fertilitas tempoze 
ftenliraris 3ap2imi oe regimine per cibos. De re 
gimine tero per fomnu facile oicendii.# fomnus 
conucntenf eft gratia oigcftiows materie?.! pa? 
per tn men'iira fomni augmentando excedere me 
lius eft ej vigilia? tnftantiamapplicare multam 
Dc accidentibus anime fciunt omnes non etfe con 
ueniene aliquid quod matertae nirntu oiltaedo 
in fluxu polTit ponere.a Diftrabere innatu calore 
ab operatione in materias antecedentes a contun 
ctas fi que remanferint in inneturis. £t bec oe re 
gimine pzeferuattuo ex parte adminiftratiois fex 
rerum non naturalium Dicta fulficiant. De mc 
dicinalibus vero que ad banc intentione collauda 
ta funt a Capientibus oicendu. l>zimu eni3 vfe 
eft vt nobilis iftefemper in fine byemisa eftatis 
generali purgatione fuum eo2pus mundificet.vel 
flobotomando vel farmatiis euacuando aut vtrii 
q5 ifto? adminiftrando CU3 conftlio faptenru. que 
bic Dimittopzopter euitare fuperfluttatem fcnbc 
di. Secundo etiam intendere Debet Diuerliom 
bue materie?* eaefaciendo 
cum faeculis ex furfure milio a fale a camomilla et 
ftfibua compofitis.Hut faltC5 a mdiuf eft oiuerte 
re materias cum euacuatione fenfibili facta cum 
Diureticis vt cum occatione vel comeftione radi 
cum aut folio? perrofef oauci fparagi apii aut fi- 
miliu. aut bo? tublimationes accipiendo. Vel con 
fectiones ex eif componendo, aut firupos vel iulep 
n ftTia fapientum confilio ponderibus futs limiti 
da. JEt 30 ite? Diuerti poftcnr materie cnm fca 
rjficationibus ventofae natibus applicando. £t 
meli‘02 quidem oiuerlionu eflet ii natura prouidif 
fet oe apertione vena? emozoida?. a in bac pte 
laudarem ego q? talium pzouocatto ante ver a an 
tumnu arttfitialiter fieret 4 Quartum vero tn 
quo perfiftit pzeferuatio 3 oolozibue iuncturaruj 
eft parricularis fubtractio.non quidem cujcuacua 
tionibus vd Diuerftonibus vt iam Dierum eft. fed 
cum cllectuariis confectionibus a i tTibus habenti 
bus potentiam confumendi velexiccandi m atias 
Fluxtnas ad iuncturas.oc quo? numero fit tiriaca 
magna Zhidzomci autmetridatum aut tiriaca 
Dfateffercon aut yera bermetfs que eceltenter latr 
datur a pluribus fapientum. quo? omnes Defert 
ptionee colligende fune 5° can.fiima pa i a fDe 
fue in antidotario oidinctione pzima.a bo? 0105 
exhibeatur in auroza.5,i.faltem per duos meles 
continuando ipfam in auroza Dcgluttendo ipfam 
n tardetur poli eam cibus faltem bozis quarruoz* 
JCDultt autem in vfu babent ftmpltcta queda.i ,p 
pzte exhibendo pulueres oiTiu rafete hominis mo 
tui vel partium 'i non curo De talibus.Hil 
autem exhibent cadozeum in vna pillnla conuer- 
fum.i multo tempoze continuatum. £go antem 
magis laudo ipfum in Dominio multe materiei 
Hegmaticea vebemeter frigide 1 vifcofe.ncn nlt’f 
autem admtmdrant terbentinam electam Deglu 
tiendo ex ea.54.vlq5ad.iid auroza ieiunado poli 
ipfam (altem bozis qutq5.1>lacet mihi notabiliter 
pzopter iuuamentum quod er ea percepi in elicie 
do flegma Dominans 1 edera vitellina a citrina5 
fubdomtnante n. non curo plura fimplicia nunc 
confcribere. Ultimu vero in quo confidit caute- 
la partialis pze-eruartua a oolozibus tuncturaru 
ed partialis confortatio membzo? q 
fteri Debet per apo5ima.qucnia expellunt a feva 
fa dipticie farmaciteconfoztaratertiotegni.ft 
De numero bo? indrumento? plura cadut fub cb 
fyderartone fapienris.Slii enim adminifirant aqf 
termales.a pzopzteconuemunt ille que calefacien 
do lexiccando membza fui dipticitate contrahe 
do confoztant.velut aque aluminofe ferree attra- 
mentine ri fulfurec.£t De fedantibus Dolozcs fut 
aque afpaltine 1 ftbi conftmtles.Blii autem admi 
nidrant frequentes embzocariones cum aquis ex 
tinctionis ferri aut calibie. Tlon nulli autem ina 
tumcaloze membzozu confoztant tegendo tpfa 
cum caligis vel cooperimentis factis ex pellibus 
Vulpinis aut ex pelle oabon vel lineis r< fimtlibua 
Ouidam autem membza confoztant leniendo ea 
ex oleo cum lale contrito oe quo fupza dictum cfl 
Tlon nulli ctia5 membza Defenduntcum cerotis 
caliditatem ilipticitatem babentibus.quc appli 
cari Debent partibus fuperiozibusmembzo? pa 
Cientium per que matezie effundutur ad lucturas 
alii autem audatiozes in re n opere adminifirat 
cauteria potentialia latis pzofunditus applicata 
partibus carnofis coxaru <i tibia?. quo? oocco2u 
modum adminidrationis 1 forma5 cauteriozum 
lege £Ubucaftm.‘bec enim non curaui ponere pro 
lixitatem fugtens.£t iteru qz non credo hunc ge 
nero(u5 viru ad taltu neceffitatem pzoduci oebr 
2ld laudem oei amen. 
Confilium DcDolozibus umeturarum a materia 
frigida % bumida. 
Onozanduf fer 3obanes niger 
labozat oolozibus iuncturarii 
qui extenduntur ad plurimas 
partes. pzmcipahrer oolozes 
lntenfi verfantur circa genua 
magis 1 pedes ? tument pzedi 
cte partes tumoze notabili.imo neq Recedit neqj 
euanefeit quandoque anno integro. Sount autem 
oolozes ilii egrirudines per effentiam fecundum 
magnam partem 7 fixi in iuncturis predtetts 43 
pter Diuturnam Debilitatem que remanfit m eis Diutoroftite teraris afflictionis eius. Sut et} 
ooiozes iftt per colligatu aependentd mediate a 
ftomacfoo.minusautem mediare ab epate eius* 
ftomaebus enim eius flegmate multo abundanf 
bilitare oigeftiuam facit a cbilum valde flegmati 
cum tranfmittit ad epar. qui non poteft cozztgt 
eonuenienter ab epate. quin ab eo etiam generef 
fangnis multum ftegmaticusfit qz in tiro tfto etf 
abundat colerica materta.qne pzecipitatur per te 
nas.3deo facit flegmaticas fuperflu!taree recipi % 
pzofundari ftt iu neturis paedicris.&c gbus otbus 
condudttur pitmo q> bec egdtudo fecudu magni 
partem eft per effentiam.a fecundu minozc parte 
per colligandam in pzedtctie membzis. £t fcgf 
z° q> materialis caufa bo? Dolo» eft flegma muci 
lagino um Dominans a aquofum fubDominans et 
adbuc flegmatts vitrei minoz tnucnirtir quatitas 
Si enim flegma titretl Dominaretur iucturis ac 
quireretur ibidem Durities maioz q> fit. £tfeq tf 
tur tertio tec egritudo Difficii’ e curationis.pzo 
pterea quia ipfa pendet a materia multa a multi' 
plicis pendet a nocumento pzime Digcftioms iti 
feDiqeftionis eparis.a tertie 
tn quibus tertia perficitur Digeftfo.£ftetia50iffl 
cilis tec egrtmio pzopter pirorifmo 
xum eius cum aliquando pluries in anno affligat 
tpfam.ln cuius quidem regimine p20cededu e g 
recrificatione fer re» nd naturaliu.Sxoidarto to 
tu admtniftratdc qruda medicina^. 
Capitulu h oe cura p oictam. 
«Solitaret igitur i fle vir babttare camerae a loca 
notabiliter caltda a ficca.ficut cft camera eius que 
raris conuentee eft. £t teneat memb2a Diligenter 
cooperta oie 1 nocte fuper quibus a (alte pedibus 
bonum effit.% baberet cooperturam facta5 oc pel 
libus vulpinis.a mdtozeseffet pelles tari bene la 
bo2act.3n effate vero teneat mebra cooperta pclU 
libus lepozinis vel De agno higris.£t Ii melius 0 
fideraret fuper eis reneat calligulas r* pellibus V3 
rtozu. £rercitio autem vti non oeber nifif quaitdo 
membza fo2tificata erunt nec rehlura. fed loco 
crercim conuenfcns cft ci fricatio leuis cum pano 
afpero.a meiioz eff ei fricatio facta cum bac mixtu 
ra.Bi det antiqui oUuap lib.y .falis comunts toz 
in moztarto vitimata 
1 longa contrmone.Ddnde erponantur in folc in 
fiala virrea.a fricentur er eo iuncture omnes leui 
ter actu calido;isomnus aurem eius fit 
longus feptem vel octo borap in Die naturali fcuf 
3n vigiliis enim licet conuemant ei ample pzopf 
ericcationem que fequttur ad eas tamen nocerent 
Debilitando oigeftiuam.lbaffioncs vero anime er 
quibus intenderetur caloz a agitatio fieret aliqui 
ta in fpiritibus a bumo2ibue.vt modica ira blitei 
rudo a angyffta refoluendo a Diffrabendo mattas 
conaemrentfibi 3n comedendo vero obferuet 
iffas regulas. eff vt numf comedat nifi 
fenfcrtt appetitum iuperuemffe. Scania vt ti 
comedat fefttnanter ncq5 velociter, imo in tempo 
2e p2oliro ctburo bene tmfticando. Tertia regti 
la vt nd accipiat cibo? omerfitate multa, imo fit 
contentus vna cibatione eliri a affati non mfripll 
candofercula vlrra Duo vel tria * Quarta regia 
vt cibus etus non ftt tante quantitatis acceptus q 
grauetur a ertenfue percipiatur ftomacbns.imrr 
potus nd fit tatus vt fluctuatio eius a rgut gitstd 
percipiatur circa be flomaebf; Quinta regula 
vt nmy accipiat cibum ffame rugitu faftidio vel 
abbomtnacione in ffomacbo.be cibis enl eius buc 
Debet obferuare tmdum.vt abffineat a rebus fri' 
gidis a buroidie tn potentta.ftcut funt blcte fpina 
cbieciicurbite po2tulace lactuce endiuia fcariola a 
tripler a ftmilia.£t fi contingit affumerc iffa ciba 
ria femper ipra mifceantur C115 plantis calidis» vc 
lut feniculo petro 'iUnofaluta rofmarino menta 
yfopo ferpiUo a ftfibus. Secundo pzinctpalif 
abffineat a rebus vifeofis 1 opillattuts.ftcut filt ci 
bi De paffa vel oe farina a panis a5tmue non bene 
fermentatusneq3coctus. Tertio pzincipaliter 
abfftneata Vtfco-is 7 frigidis actu 1 potentia. ve 
lut funt pilees a p2op2t'e eliri 1 anguille tincte ce 
pbalt' cancri a confimiles Degentes a Viuentcs iit 
aquis fetidis a Ifmofts. Quarto piictpalirer ab 
ffineat ab illis que funt cibaria groffa vcntofabilia 
a iuncturarum ingroffattua.vclut funt omnia 
gumina, 5rcct enim incurrunt D0I02CS iunctura 
pzopter vfum leguminum. Stmilttcr 3° euitet 
cibaria co22uptibilia ventofa frigida a bumida 
ficut cft lac a omnes lacticmtt cibi.a cafeus mollis 
a cibi facti cum eo. Serto p2icipaliter abffieat 
a cibis valde vnctucfie a p2op2te vnctuofttate al 
malium rccenti.falita autem pinguedo, vt lai do 
a pinguedo oiffoluta a colliquara CU5 falc condita 
funt fibt bona.Cibaria vero facta pinguia cum bo 
no oleo oliuazz vel oleo dc nucibus funt fibi conue 
igitur cius fit bene coctus a ml’tu5 
fermentatus a oe pura farina factus. £t fi quado 
comederet panem De furfuribus non bene mun 
dum effet fibi vtile placeret etiam mihi panis 
bifcocrae cum puluere feniculi factus in vfu fuo et 
bzaciadellt bene fermentati.a nebule $uccaratc fff 
fibi vtillime a p20p2ie/i funtfermentate.Carncf 
vero laudabilesei funt» carnes pullo2um maio 
2um a minozum perdicum a faftanozum auium 
minutarum apzopziecolumbozum Domeffico?z 
et filueffrium. £t caro falita a p2op2te macra eff 
fibt vtilis. Circes vero non placent mihi friri et 
faliti cciam.Ciccra vero alba a rubea placet mite 
cum feniculo petrofilino.a faluia cocta a ex 5 
«is comedendo.£c far etiam a lunt bona ef 
iDe plantis vero placent caules rape paffiacc raffa 
nus carote a alie tacte fupcriua.TUomata etia oia 
funt fibi bona.vt crocui piper cinamomu nux mu 
(cata a ftTia a oe oleo Vt fuperius Dictum eff ad fuf 
ficientiam.Cafeusetiam antiquus conucntenter 
falitus a modicu5 Durus eff fibt vtilis. De fapozt 
bus vo placet arantio2U5 fuccus agreffa vinu gra 
natoium.acetum vero non placet faltem in fre 
quenti vfu a potu autem boml effet valde 
(ibi vt ipfc affuefaceret fe huic potui,effet em'5 fue 
conualefcentie p2incipium a inffrumentu magnu 
flo» rofmanni al. anifi termodacat 
ana.5.i.nucifmuf.galage croci peonie 
artecice an3.5«d*buliant in.rx.ltb.aque vfq5 ad co 
fumptionem tertie partis. ocinde fuperaddatur 
mellis ellecti lib.i.a cum p2edictts coquatur 
vfq3 ad couiumptionem quarte partis Difpuman 
do conueuienter cum capite euerfo» Port boc aute 
coletur per pannum fpiffum a refei uetur in vafe 
n bibat oe bac ad libitum.aut faltem milceat ipfa 
cum altera medietate Vim' nigri vel fubrubei me 
dicrois in fapoze inter biufcu 7 oulcem.mcliua m dTet biberet vinum ad Dulce declinans magis 
q> ad b2ufcum.aut faltem in Diebus effatis Wbat 
vinum cdmixtum cum altera medietate aque cift 
ne pzccxte.Et bec 15 cibif a potibuf Dicta fufficiat 
T>zo regimie vero medicinali videtur mihi <y 
vtatur octo remediis infrafcriptts.De quo£ nume 
ro vtatur quattuo2 a pzincipio menfis marni V 5 
per totum menfemfeptembzts. HiisveroqttuS 
vtatur a pzincipio menfis octobzts vfq5 per tof uj 
menfem febzuarii. De illis vero medicinis q co 
ueniunt fibi a pzincipio menfis martii vfq5 ad te 
p*is Dictum. T>zima eff Vc ipfe vtatur ellectuario 
(nfrafcrfpto.ocquoomni menfefemel per DuaB 
bozas ante Diem vel per vnamcnm Dimidia acci 
piat.$.vf.cum mediociato Vini albi fubtilis calefa 
cri a tardet accipere cibum per fex bozas poff ipfii 
£t non oozmiat poli ipfum mfi per bozam vna5 
rt mrc cibu5 per vnam boza bibat ciatu vnii aque 
calide cum mccaro ccctc.£llectuarium at eff boc. 
Tk clTrit Dcpldio.f.ii.ellectuarit rofa p.p.Mn 
cozpozentur fimul Diligenter a contritione loga 
a referuetur in vafe ftricti oztf ici i. Sccund a vo 
pzinctpalts medicina eff vt iffe Vir accipiat oiebuf 
intermediis inter ellectuarium pzeiictu omni 5 
vel 4# fero vna vel Duas De infrafcrtptis pilluls 
ad fubducendum a Diuertendu maxrias fecales 
a bumozales per vias ventris a Dfcri 
prto eff aloes preparati J.i. pulpe col'oquttt 
t(d ana^.i.f.turbif^^.rcuporri 
ci3.titi.Diagridit3J .incozpozentur oia ptligcti 
ter pzius aim fucco rofa?2.a fiat pille 
De omni.5.vi.vel.vii.£t ft* vna ex eis non 
itienter mouet ipfum.poterit accipere Duas f tres 
boza pzefcripta. Xertia Vero pzincipalis medi 
cfna eff vt Diebus in quibus Dolozes non abigunt 
tpfux a minus male fc babet.vngi ftbi faciat geua 
a pedes omnes a cantila inferius cuj 
infrafcrtpta vncrione actu frigida aut faltem repi 
da Diligenter confricando ea membza cum fuaui 
tate per quarta parce boze. Cuius Dcfcriptio eff 
Bc olet omfanctnt olei rofarii dtuarm; andqozts 
qtsm babert poteff lib. f Jandaracc fagutnifDra. 
boli armeni et terre figillatc comuif 
toz2efacrf. 5. i. terantur omnia lubttltffime in 
a exponatur radite folts pcv mef’s Duof 
£ff tamen boc linimentum vrile fine ad fole tenea 
tur fiue non. Quarta medicina pzincipalis eff 
bec.TV ypcriconis rofmartni a falute ana.5 
ti.puluerts ctperi matV 
zanc ana.5.t.5uccart fecunde coctionte.J viti.cuni 
aqua yperiecnis fiat confectio in rotulis medie.J; 
be remedits Va*c quibus vti Debet reliquo tempo 
ze.t>zimu eff y adneniente pzincipio octobzif ac 
ctpiatiffevtr aquas infrafcrtptas peiwv.pics et 
fcXtaoecima fequenti Dic purgetur ctim ptlfis iftif 
Bc a De bermodacttr.ana.5 J.pil 
hn De farcocolla3.i. auari ponderis fozmentur 
piire.vtit.cum (ucco accipiantur obfcruatj 
conditionibus fupertus tactis in affitpftone clfrif 
in pzictpio capituli De medicinalibus fcriptis.Dtf 
fcnptto autem eff bec.Bc aque ypcrtcbieaq 
yris a peonic fqutlltttci.JJ.mifcc 
totum boc a accipiatur frigidum aur tcpidil Itbiro 
fuo. Sccundu vero pztnctpalc ell vt mcb2a etuf 
(n boc tempoze vngantur bis aut fcmel mane a fe 
ro cx ix»c linimento.Bt olei lilio? dc coffo ana. 
tc artcticf 
mtanite a ariffor.ro.ana3.i.faniaracc ypoqu.fti 
doa aca tie 
albe quantu fnfficit fiat vngucnrum molle. Zer 
ttum pztncipale eff lx>c.Tk fpctie? Diambze fpe? 
Diamufci oulcis ana.5.ii.fpodii rofa? ypoquiffi- 
Doa ana.5J*5uccart lecunie 
aqua maiozane fiat confectio in rotulis magni3 « 
De qua p2edicto tempoze accipiat fcmper ante cf 
bum per vnam bozam pofl 
ipam.iii.aque mellis. Quartu5 pzincipvle re 
medium eff vt aliquando in tcpoze byemis faciat 
fibt fieri in fero ante cenam ablutione a pedibus 
vfq5 ad inguina cum aqua ifrafcripta bene calida 
ilauet membza fua leui fricaticne.a fuerit 
Diligenter exuccataelapfa inungat ea cum 
unguento fupzafcripto in z° pzincipali butua ter 
tii capiruli.Si autem venter eius non eilct conue 
ttienter largua.tunc accipiat oe ptllulis fupzafcri 
ptts in tempoze veris a effatis. epus fuperaddat 
quarta partem pillula? De caftozeo Dcfcriptioe TU 
colat. *bic l fuma eff modus quo bic Vir bonozan 
dus regere fe oeb:r.a fpero q p20fperabii Ofpd 
fua. M laudem oei omnipotenti amen. 
Coniilinm oc artetica. 
Hirudo gcncrofia fpectabilts 
viri Domini 3obannis dc mer 
caronouo notitia generali nf 
lam includit ambiguitate, quo 
niam ipfa cft ooloz iuncturaru 
£3ed fpetiali cognitione fui eff 
n Denominari oebet arreticus ooloz. quonia ipfe 
Circuit a perambulat iuncturas fere partem oem 
aut maiozej vt fcribitur.a Ixjc quidem eff ratdale 
fatis a pluribus mediis Deducendii.quonia quan 
do Dolozes perfeuerant in vna Duabus aut nv 
bus iuncturis Difficile ell inrclligerc.ty ipfe non co 
municerur omnibus aliis.Quis enim Dubitat q» 
Debilitas vnius vel ouaf nen relinqt 
Yeffigtum fuum in eis. a maxime quando fepe re 
ctdiuando a oolozibus affligitur eger. Zfdbuc ctj 
materia antecedens a venis effufa a q cotidie effii 
ditur efl eadem fpetie cum illa que actu oolozef ef 
ftett.igitur ipfa facile moucri poreft ad iuncturas 
omncs.co quia ad omnes iuncturas terminantur 
vene magne vel parue licet tamen excluftuc. £t 
tertio iteru qz fpeti :s male complexionis calide i 
bumidc que notabiliter a pzopzio temperameto 
elongata efliuuat ad attrabendu materias ad iu 
cturas.£t vie funt late a materiei non repugnat 
ex parte multitudinis a Dtftcpcranrie tpTue. Qr 
rteceife c pzo affignatis caufis pzoductiuis cffectuf 
fuffteienter concedatur clfcctue.XfmpUue longirn 
do egritudinis etas que ell pzimi lenit a obditas 
ctatem a longitudine mozbi a eius foztitudinem 
confequenf.caufe funt generationis a congregatio 
nis roultiiflcgoiatif in roto cozpozc.a maxime in 
iuncturis pzopter ea$z Debilitate a frigiditatem 
Cum ergo talef materie frigide congregate 
flant oidoluanturain fluxu ponatur a caWditatc 
fanguinis.non dl mirabile fi ooloz ille foztis ell 
n quafi perfozatiuus.lDoc i fuma efl fundamcutii 
inuentionis a fpcciKcatidis oolo£ buius gencrofi 
viri.iex quo plura fcquuntur cozzdaria plurium accidentium que inuemuntnr tn eo oeclaratai 
Sequitur eni; pzimo q Dolozeg buius viri an 
tentici nominari oebent.p; qz omnibus fere arra 
bus comunicati. Sequitur fcainDo q btt (f.t qi 
manfiut 7 oiuturni.pzobatur qz iu membzis ed 
mala complexio pzoucnicns er materia mirra er 
tolera a flegmarc.p2t.na fumitur er parte natura 
lia completionis a Dominii fanguinis in eo.za vd 
Deducitur er multitudine flcgmarum per via; in 
Dtgedionis Sequitur rettio q t!es 
non babent pertodn; Determinata ita vt parorif 
met in vere aut aurumno.lbl irttml enim bt Dolo 
zes moledant idum virum quafi femper p2opter 
multitudinem materie? 7 facilitate Defccnfue ea 
rum ad iuncturas per concaua vena 7 arteria? 
tc mala complerio frigida tam fira cd in 
ris.ergo facile multiplicatur in eis Doloz er quo 
cunq3 fere motu talium materie;: 7 alteratide ab 
eis. £t fequtrur 40 q licet oolozcs Diuturni et 
manfiut qua'i femper adtdant non tamen tollitur 
quinfiert Debeant inrenfiozes in verc 7 autumno 
magis q altis tempozibus. 1>2tmu apparer quia 
materie multe 1 grode congede in bveme veterne 
tius mcucnrur in vere pzopter calid tatem conti 
nentis Dtdoluemis arrmbentia 7 facientis fluere 
eas.Secandum vero qz macerie Diuerfc Ipcric et 
quali ratibus ea? veternentius impzimunr in fun 
ccurae pzopter frigiditatem continmttsinautu 
no facientem eas p2ofitdart in (uncturis, ad quod 
iuuat etiam oiucrfitas eazz er parte motu?. Qua 
doq; enim acccntrantur.quadoq; vero eracentra 
tur pzopter varietate confidcntie autumnalis. 
£t fequitur adbuc quinto pzopter frequentem ad 
ventum o. Io? 7 f irione eo? in inneturis buius 
vtri.qp bic vir ed paratus ad ajelxma 7 ed pzobi 
bino motus p2ogrcdiui 2za tertii colligendu ca* 
oe Doloze iunctura?.2Daterie enim in iuncturia 
frequenter ingrodar co2dae neruos 7 ligamenta 
etiam ita q non funt bene parata denbi litati et 
fubflentartonf ntollis cozpo2ts. Sequif adbuc 
ferro q adbuc ifte vir pararnf ed lidcre n fozt.de 
incidit gipfeitatem in iuncruris. flcgmacicc naq; 
materie multa aqueirate pziuatc frtg ditate fup 
ueniente congelantur,9 congelate couuertunrur i 
fubftinfiam gipro fimlte. £c adbuc 7* fequitur 
q ndi aliter couualefcat bic Vir a Dtfpo itione fua 
ttmcrur dc eo ipfum feper in lecto ia 
cere.£r quibus omnibus vlrimate colligendo. p; 
q? nedartum ed butc viro fe Diligenter 1 rolltcite r 
gere vt pzcfcruetur a pzedicns quantum eft pod< 
bile vt nunc fequitur. ‘Logitudo egntudinis bti 
ius viri 7 foztitudo accidentium que concomirant 
ipfam.mouet me ad oefcrtbendum ei regtrocn q* 
podir pzeferuare ie a magnitudine nocumcntozii 
ab cis euaderc q magis ed podtbile» 
3taq; Deinceps regimen eius oiuida in Duas par 
tes pztma erit regulatitu appltcationie fer 
rerum non tero indrumeto 
zum medtcinaliu ferte; 7 moiu anuntiabir. 3n 
erecutione vero pzime partis Dilcurrendu ed per 
regimen fer ref non naturaliit. ligatur ttaq5 
pzimo aer ferenus clarus 7 fitus arpectui ozicta 
li vel meridionali fubtectt 0 7 nullomodo al’r oif - 
pofitus.Jztgidum enim 7 bumidii aet em inhabi 
tare apud eum edet ipfum edicere femper in leao 
ce .nnerie acri \dlc& Ubcut Utx 
falefacientes ia fri$ti crtrinfecuf applicabtli be 
ne Defertdcntibueipmm vclur pellibus agninis <i 
vulpinis bene munitas.£r omnino caput hui vbf 
fuit fone n efl ozigo ruarum cgrieudinum pelltbuf 
bene coopertum confcruct. bc motu aurem n q 
tcc otcendu q oio ab omni exercitio pedirattuo et 
equtratfuo ab co fugiendum cfl intattmm q neque 
ttauibue edduet curribus agitari mibi placet.imo 
omnino aut quafi femper quiefeendu efl . lege vfi 
vetuftiiTimi patrie p2ccipicte. 3n omni naq5 mo- 
tione C02p02ie a cct}.*? cum in memb2ie Dcbilibuf 
femper fu perflua multiplicentur que maiozis no 
cumeti effectiua caufa funt. 3ieo loco exercitii cd 
petunt fricationes fpatulap i natum mediocres i 
coxarum n crurtu paulifpcr foztiozes ante Dictis. 
be fomno autem i vigilia memoz e(Te oebet q 
fomnus pzolixus pauli'per effc Debet confuero fibi 
naturali longioz vrilis efl ei pzoprer neccfficarera 
Digeflionis •? vigo2ationem otgeftontf 
£t qz ad reflaurationem animalia virtutis a De 
btlitatem pziue in exercitiis acqnifitam medtccri 
ter reficit competit fomnue. intatii q placet mibi 
q m:fura fomni eiue exiftar.vm.boza? aut fepte 
ad minus.fteliquo aure5 ccmpozc vigilandu efl. 
jSifr etiam anime partiones a maxime iracundia 
aut anguftia foztie a relique partiones anime a q 
bu>3 vehemens morus a ebulitio n fluxibilttas in 
fptritibue a bumozibue apponuntur. Contempla 
ri autem ? frequenter negotiari conuenienrirtimii 
ert ei.£r quinto tte? Dicendi! cfl quantu ad quira; 
rem non naturale vt oc modo artumptionis cibo- 
zum 1 potuum attendat bec. Ibzimo q numcf 
comedat aut bibat pzius q verus appetitus -7 nd 
mendosus ipfum ad boc inu tauerit. Ibzopter 
quod z° euiret alTumptione cibozil fuper relujuiis 
pzejiTumptt cibi ? potur. Tertio q numij come 
dat nil i longa 1 grandi mallicatione cibum comi 
nuat. Quarto q in cibatione non expendat re 
pus pzolixum multu. Quinto q cibaria nunre 
ro plura ? fpetic oillincta non accipiar. Sexto 
q cibo? menfura talis exiftat vt ftomacbu non $ 
mtet 1 potus quantitas ita moderata vt in (lema 
cbo non fluctuet. Septimo q leuia •? lubzicatia 
cibaria aliis anteponat que fequenti capitulo viDe 
buntur. Octauo 1 vltimo q nuq potu aut cibu5 
accipiat cum faflidiroflomacbo. imo opinat ei 
cum ieiumovelabtlineria.CoUigunturbt fmoes 
particulariter f pzimi cap° oc regimine cozpois 
bumani ? cetf* 3*3 vero vltimo De ctbo£ ellectoe 
*i potuum aliquid oicendu ell. £r pztmo De potu 
pzemittendu eft q fi eflct pcfTibile vi$2 illum oio 
Dimiitetcre vinu n ab eo abftinerc bonu5 elTet ar 
gumentis acceptis a caliditate epatis eius a mul 
ta bumtditare llomacbi 1 a multa repletione capi 
tis que omnia a vino intendiltur qualicikfrQuar 
etfet ci vt vteretur vdzcmclle iflo. melt 
albi vel citrini odoziferi clari lib.i.X» llo$z rofma 
rini.j.i.fandalo? rubco?.5.i*y Coquamur oia in 
Xvi.Ubzis mudirtirae aqiie cilicrnc que melioz cec 
aut fluuialis Vel fontalis electe ad confuptio 
. nem quarte partis 1 lento igne femper ipfam Dif 
pumando.Deinde colentur bis per fla mi fptlluro 
n reponatur in vafis vitreis vtarur eo ftmplici. 
£t fi pzoprer aliquam oc contingendis non polt; 
vtt hoc potu faltem accipiat ipfum quarta; parte 
vini rubaciari aromaticiboni fapozis nd. oulcif tamen et' comffcendo. 2Ubue’ffe? fi neturi! taliii 
poruum accipere poffet e-Ugar Vinum rubeu cla? 
pauctfemsquod accipiat pu? aut falrc altera me 
dictate aque ciflcrne comtrtu aut aque clare cocte 
Vrqs ad confumotione tertie partte. De cibis at 
pzcmirrcndu cfl q- bic Difcurram per cibos (ibi cd 
uentetes quibus ntillomodo vti Debet? piet ipfof 
in altis poterit babere licentiam ad Ubifti.Ucer ctj 
non nullos conuenientes connorabo. 3raq5 nlla 
tenus comedat p m: femi a5i'mii non bene fermen 
tatum coctum.3ra q? bza5adellos placentiae 
a conftmtlia condimenta effugiat nift fuerit cu fer 
mento Diligenter cofecta a bene cocta. vnde a oee 
cibi farinacei vt paflillcs a alagana tri a mtnu- 
relli Dimittantur.vnde panis eius eri!lar bene co 
ctua a cruflatus a falis Dupla quantitatem fupedi 
pane reciptens.3n carnibus aute5 notet q> carnes 
laudabiles effent pultne vituline capzeoltne caro 
inter reliquas ei vtilts efl ficuc caro colubo 
zum inter volatiles cfl et meltoz.fit (lama cotur 
nir fafianus turdus merulus perdices a fracolini 
omnes bone funt.mdiozce tame affare q’ clirc.£t 
caro eriam mandfolt' falita a ap2i a pozcclli tunc 
nis m aerio i pare bec omnia bon a funr. Carnea 
vero antique antmaliii groflfo? volatilium fine pe 
dicantium a piopzie in aquis Dimitti* 
tur. Ocia autem quolibet modo pzeparationismf 
bi placent.lactis autem alicuius Vfu3 non appzo 
bo nili valde raro aut in pauca quantitate accipia 
tur.Cafais aut Dulcis Diffinccus co’rra falfu valtf 
poteff ei concedi. £t in fuma cafeus ad falfedinem 
inclinatus notabiliter e ei mclioz cp mollis piguis 
a Dulcis, pzopter quod non oifpltavetmibi carcuf 
a Creta tfula nautgatus.tmo non Dubito q> omni 
aliocafeofibimeltozefTet. Dcptfctbus aurem 
Dicendu5 q> non video argumentum concedendo 
tibi pifccs recentes, foaxime siit Dtfconueniunt 
ftbi pifcca omnes etate parui tactu molles a vifco 
fi folidttate fluribiles alimo't a ita naturalit ta 
les vr funt f ince anguille regine capedant cancri • 
£t De maritimis gorti ccpbali a cor,lires. T>i ccs 
aiit ei laudabiles funt ftcut ozade rumbi flui ides 
Varioli tozrentine carpioncs a lucet C aquis tame 
laudabilibus tnuenti.ict in fuma maritimi cduc 
ntucei melius q> valoft a lailalcs a falfi magis ij 
Dulces.£t affari femper eligantur magis cy diri 
a p20p2ie quando laudabili oleo coguntur a gnif 
feniculi anifi petrotdini vel nigelle fupcrafpcrgu 
tnr.Hd fumu tamen vtilius cfl ei vti falris q i cce 
tibus pifcibus.Dc bis aut qu.bus fiunt condimcti 
ta placet mibi magis oleum cf butiril fiue fuei it o 
leu oliua? fiue amigdala? oulciuj fiue d nucibus 
quod mibi placeret magis.ldinguedine aute an- 
feris vel galine quandoqs vti porcfl. De legumf 
itibus aurem placent mibi cicera rubea a piopzie 
cieo condita cum plantis calidis feniculo pen ofe 
lino rofmarino faluta menta a fimilibus. Iblacet 
ettam n'3Um fecundu commtcm modum fui vfus. 
Sil r etiam a faz De czdeo vel frumento ei conuc 
tiiunt.prifana vero ozdeacea a alia legumina Di- 
mittantur. De oleribus autC5 placent mibi cau 
lef a p2op2ie non pc2fectc cocti a cddirt olcp oliua 
rum electo, filere autem fpiaebie poztulacc lactu 
ea endiuia citruili cucui bite cucumeres ola talia 
frigida Dimirrautur.fbhnre aurem operatione ct 
virtute calidittnc$ operantes funt eligende vcluc 
pefroftltm! femcite metita fifimbzfu faluta rof>- 
marinus yfopus aneram nigella t arcon ? corifiTia 
eligenda funt. cum quibus femper ctu 3 cibaria ar 
tifitialiter conitatur. aut mari nc rofm irino fer 
pillo menta pulegio betonica i yfopo.qu; inter ali 
as celebzanda funt planta j.fructus autem fuo te 
pozeconuenienteseiTcpoiTciicvduc ficite rccctea 
q cerafa bene oulcta pzopter paruam mo2am ea$z 
ujueUane q amig iaie reccntca a nu:ea a granata 
Dulcia, bira quoq5 mufeata poma citrulli a cbfiria 
fugiantur omnino.Caltaneis tero coctis quaioq5 
poft ciba vti non eft m ilum.Sicus autC5 ante cibu 
q amigdale a aucllanc ficce q vae groife oe roma 
nia. baffule vero non placent mibi.£t carubiia ct 
vtipotefl. D: radicibus vero placet mibi vfus 
allei femel vel bia in feptimana. Cepe aute oimit 
tantur q fcalongie.Caroris vero vti potcft fuo te 
poze.£t placet mibi vfua raffam ter q quater 
in feptimana q ante cibum femper* De fpetic- 
buaautequibus cibariacoidiri poTentqz multe 
tacte funt»fi.3 cinami cinamomt 53 galange ga; io 
filof macio nucif mufeate cardamomi maiozie et 
minozia vius.1? crocus q piper omnitl ci tu fpetie 
rum vtilia funt ei.£t oe oulciozibua conuemenri 
buo 5ucca? eft ei conuemcno q md etiam q .ppzic 
coctum. £t fi quandoq3w feptimana femel dglu 
tiret coclear.i. mdlto electi q poft ipfum comedef 
tardaret per bozas ,v .cfTet ei vrile q cllectu, mfi 
ffomaebue eiuo eifet 0: illis i qui bua facile mei ve 
tofatur q cozcione9 in eo effuit.bcc in fuma fatis 
mibi fuifi.ere Videntur p20 clleccionecibop q po 
tuum buieviro competentium, 
Cap tulu oe inilrumcnria medicinalibus. 
Iboll bec autem fublim 021 contemplatione agen 
dum efl in regimine buius viri per medicinalia l 
ftruracnta. Diuuiam itaq5 regimen eius in ite 
tiones occo ful fequenrcs. fbztrna intentio e ad 
mimftratto cuacuanoml que pze eruattue fut tam 
in vere q> in autumno ceicbzande. Secunda in 
tentio c Oidractio vd oiuerfio ad paces 
oppofitas flurui ea?. Zertia inrcno eft pirticu 
laris oigeftio marerie? fui inozbt. Quarta ice 
Cio efl interpolata a retrerata particularis cuacua 
tio earum. Quinta vero eft mftantia fedacibis 
Oolo$2 tempoze quo atigcntur.ficut in augmento 
vel flatu. i£>exta vero ell completa conmmptio 
matericp que elfufc fuerunt ad membta. v boc iux 
poitibile* optima intetto q pulchrior aliif erit 
recttficatio mittentium materias ad 
partes otfenfas. Qctaua q vltima erit robozato 
memb20? recipientium materias. 3taque pzo 
cvecutioncp2iineintentioni8 tozdinatione iitrn 
mentczuj cum quibus ipfa compleri Debet. fbze 
mittendu ell p2imo qz Ixc egrtrudo quafi fcp 
infcit.it iitum virum.opoztet oe neccflttare conce 
dere alteram oua? conclufionu vel ambas.'? pa e 
ty in boc viro continue ncua fluit maceria ad iun 
ctura3.i looc quidem videtur veritati fatis p2opi 
quu.quonia cozpus butus viri non lemtcr e flecto 
ztcurn. £tza conclu io eft.g? tp e continue moldta 
tur pzopter materiam que lam oedurit ad loca 
q oolozes in eis conferuac efficiendo oluiione cou 
tinutrarie m ets femper. £1 ad generando etiam 
Oe nouo milam complexione fiencc.quc cii oolo? 
caufa.pzopter quod omnino intendendum ell eua 
mtioni materie? amacdoitiu t tmnibuf qtruor temporibus anni 1 martmc in Vere in quo mate 
rie amplius fluere folent fecundi, fenrcntia Vefis 
alToztfmosz 6a.Q’4ibufcunq5farmaaa aut floboto 
mia conucnit.bos vere euacuare conueniens efl * 
Comentatozcmm ibi fcrtbtt fe multa cozpoza pr 
(eruauiffcab cuenru egi irudtnu 
cum antemittis euactiarionibus.JStquoniacopus 
boc notabiliter plenum efl fanguine 7 aliis mate 
riebus in venis crillentibuf.ldctrco p2imu i falu 
bzius tn1rumentH5 videtur mihi f02e.q? circa gn 
ta V‘q3 ad oecimatcrttl Diem lunaris apztlis.bic 
vir flobotometur $ vea media oettri bzacbtt aut 
faltem oe bafiltca fub cubito pofita.per qua educi 
tur fanguim9.3iti.vfq3 ad quattuo2 cum dimidia 
tlituralis enim complexio eius q2 calida efl et 
1 habitudo que tranfcendic mediocritate non mi 
nus tamen inclinat ad flobotomia.cj? etaf eius que 
efl p2imi fenii. quare omnino fiat 7 bo2a Dicta 
flobotomaudi.que efl p2ope 02tum folia cum mu 
dificationc ventris a fecibus. Sccundu vero in 
(Irumenrum huius intentionis ell hoe,Bc ellccrua 
rii agarici ellecti. 3tt.reubarbari3.i.55 
g.vi.fpfce.g.iii.falis geme.g.i.mfcc a totum acci 
piatur in potu oiMllatioms ccnrau 
ree mmozis calefacte i auroza. n fuper oozmiat 
Imi vna cum oimidia.Demdc vigilado pcrmft 
tar eam operari.Cum ergo tranfiuerint bozegn 
q te bibat (cutellam vnam b2odii macri pulli* pdl 
tpfun per bo2am vnam p2audeat. Tertium tti 
flrumentum efl boc.Bt aque eupat02ii aque yreos 
ana.5.1./.aque cico2ee*3*i.aceti fquillitici*5.i.mtf 
7 totum calidum hoza p2ef ripra accipiatur;£r fi 
voluerit oige(liuu5 fublimius p2ecedenti feto ego 
q> non poterit reperif melius tflo. TK aque Dtililla 
tionis centauree mtn02is a cucumeris afinini ana 
miretur aliquis fi hic no Defcribo 
firupos.g oaro cp vttles fozcnr.mulfi fo2taffe pluf 
nocerent cy iuuarer.7 hoc pzoprer magna abomia 
tionem flomacbi fui a ftrwpfs longo tcpoic farta5 
Cum ergo acceperit p2edtctum Digefliimm tottef 
contimiatum.vt vztna eius videatur cfTe in fubfll 
tia parumper ingroiTata in color remtlTa.i habes 
in fundo fedimen album contunctnm cquale. tilc 
flarim fequentt Die purgetur cum iflie ptllulte.Bi 
ptllula$2 De farcocolla pillulap ana.3. /. 
boni pondcrie.fo2mentur ptllulc. vii.rum eltrto 
rofai 7 accipiantur tres in auroza obferitatis cb 
ditionibus que in pztozt minozatiuo portte funt * 
Quartum tuflrumentu hanc intentione coplee 
ril boc.Bt Dtarodon3.tr/petief trocifco 
mnoe violis'? oe fpodioana3.i.3uccart albi lu 
/.cum aqua viola# fiat confectio t rorulif magnif 
1 vtarur ea ante cibum 7 pofl cibum ad rectificatd 
nem Digdlionis7p2ohibitioneatigmenti 
rie# fkgmaticaru3* Quintu tnflrumentum ad 
hanc intentionem faciens efl boc.Bf olei omfacini 
3.tu.falt8 comefltbtlis bene t022efactt*3* it. conqf 
fentur ambo fimul tn mo2rario longa contritione 
Deinde pofl purgationes et hoc Itmmenro tn fero 
quandovadttadlectu3cumleui fricatione faciat 
inungi genua 7 pedes eius. 7 efl tnftrumcmfi con 
ueniens 7 ab omnibus auctozibns laudatum. £t 
bec omnia videntur obferuanda fo2e in purgarbe 
veris conuenienter. £>20 regimine aurc3 huius 
viri obferuando in tota latitudine cflatif.videtur 
DulciuscHe pzccedendum circa ipfum, 7 f 2cj2te 
eum quattuoz tnftrumentfs tnfrafcrfptfs. Pzi 
mu efl boc.Bc aloes epatici. J.ii.pulpe coloquintitf 
jri./.bdelti 3.t. 
omnia 7 infundantur in luceo fcariolc cum.5 .i/a 
ltstndt7benecomircendo ericccntur fub tegula 
calefacta renouando fuccum ter 7 dc illa materia 
fiant ptllulc De omni.5. vtt.be quibus ifle vir om 
ni 4a vel qutnta Dic accipiar vnam per tota eflate 
parum ante cenam. Secundum remediu e looc 
W 33.ctnamomt ctmini t022efacti fpodtt fandara 
ce ana.5.i.viola22 feminis acerofe fcariole ana.3.ti 
/.oximellis fimpltcis mdlis rofati collari ana.5. 
t./.5uccart albt.5. tt./.coquantur fimul ftrupus et 
3uccarum 7 additis fpetiebus fiat ellectuariu. De 
quo ifle vir omni alterni Die per tres ho2as ante 
ctbum accipiaf.j.iti.Deglufitas. Xerttum inflru 
mentum efl Ixjc.acciptatur vinum rtbolicumantt 
quum potens non tamen accrofum. 7 mane circa 
Oitum folts tpfo accubante lectu fufTnmtgerur critf 
a medietate core vfqj ad pede5 inclufiue fumo bu 
ius vini recepto in memb2u coopertum fclauina 
aut alio panno grolTo 7 tamniu fiat ooncc fenttat 
caliditatem in p2ofundo membzi bene penetraffe 
Deinde ericcctur membul. Quartum tnflrume 
tum efl hoc.Bc olei dc mirto olei De maflice ana.J 
i.olei nardini .^.vt/podii fandaracecofli ana.3./ 
conquaffentur fimul.7 pofl pzcccdentem 
gationem tungantur memb2a.7 panno bifello cir 
cundatum bene Ugentur.St lxx fatis 
vid:tur fufficcre p20 regimine eflatis. 3a vero 
adueniente fine ellatie pzo regimine autumni re 
gatur boc modo.Bc dkrmodacnr dferi 
ptione Kafis <?°Hmanr02ts ca°oe Doloiibus iun 
ctura?3.tiit.accipiantur tnauro2a obfuatis his 
que Dtcta funt in p2tmo mino29t uo. Ilon time 
at aliquis Dofim illam q2 ptllulc leues funt i opan 
do. Secundu inflrumenrii efl hoc.T* olei vulpi 
ni olei omfancini ana.|.i.pulueris hcrmodactilo 
zum 7 peonie ana3.it.mtrre3.i.laguinta ozaco 
nis acatte ana.3. 
jcnmr omnia fubtiltrer.DeiitdeconquafTentur ve 
hemenrer in moztarto.7 dc boc linimento omnt 
Die aut faltem alterna bene calido liniantur mem 
bza.Deinde circumligentur pelle Dabaon calida 
fecnndu pzcccpru 3uicc.zz3 tertii dc cura oolo$2 
7 tu ibi lege. Tertium inflrumentu5 
efl aque ypertcoms aq ie eupat02ii ana.f.i 
aque 7 continuetur ad minus 
rii,Diebus in auroza ficut oe aliis Dictum efl. 
Quartil tnflrumentu ell looc. bermodacttlo 
zum.5./.turbit3.t.boni ponderis Diagridii.g./ 
55/pice nardi ana.g vi.falis gemc.g.i. milce et 
totum accipiatur in potu in auroza cus vno ctato 
ydromellis calidi obferuando poli illud follemni 
tates Dictas in aliis folutiuis. Quintum inflrsi 
mentu ell hoc.Bi olei oe collo.J.i./. cozallo? 7 fi 
ambo2um ana.3.t.conqualTcntur ftmul 7 t5 
boc linimento vngantur lupzafct tpta membza vt 
pzius oictu3 ell.7 fooc pertranfeat p2o regimie au 
tumni. £20 regimine hyemie pzimo accipiat 
vno mane has pillulas.Bi pillnlaf dc bermedae 
tilis 7 De larcocclla ana.3./.fiant ptllule.vtt. cum 
fucco 7 accipiantur cum regulis Dicris in fu 
periozibus mtno2atiuts. Secundum indrumc 
tum ell !?oc.Bi aq eupatozii yperteonis ana .ii./ 
aq cicozee.j.i.mifM totu calidu accipiat t aur.a omni Die aut faltc$ alterna Die viderit Vri 
nam recrificatam cum ypoftafi ante Dicta. Icr 
tium inftrumcntu5 eft boc.Bt ellectuarii 1ndu5.il. 
elleccuarii rofart.5. t. pulpe coloqtur tde.3.5*. 5ucca 
ri fecunde modico mellis rofa 
ti fiat Dactilus vnue qui comedatur in auroza ob 
feruatie regulis que Dicte funt oe aliis folutiuis. 
Quartum inftrumcntii eft vt omni fine fex Oie 
rnm circa mediam noctem 
merridati cum modico vini riboltci calidi conti- 
nuando ipfum per tota? byemc alternando t5 fex 
to in (extum Diem vt Dictum eft. Ultimu inftru 
mentum eft boc.Tk’ olei Vulpini.f i J.pingucdinif 
taxi. f. i. fundar a ce pzius in aceto infufe per duos 
Dics.3.ii.conquaffentur omnia ftmul?De boc lini 
mento iuncture omnes mediocriter fricando lini 
antur falce? omni 50 Die bene calido 7 ligetur me 
bzil cum pellibus fupzafcripris n ita tranfeat per 
totum byeme.£t iam apparet ozdtnatii efte com 
pletum regimen reuolucndii per quatruoz tepoza 
anni in falutem bnius viri mediante altillio. 
Capitulu fecunde intentionis. 
Quantu aute ad fecundam intentione Dinertendi 
materias multa iunt ingenia otuerrendi eas. Ue 
rumtamen tlla omnia quibus frequenter vtuntur 
fapienres non ita conuententer applicari poflunt 
ftcut Deb.rct.neq3 fricationes exrremitatu conue 
niunr buic .quoniam membza Dolozofa funt ing 
bus ex agitatione per fzicationee 7 liga 
ruras augetur Doloz.ncq? ettam ea?t purfu veto 
fationes cum fcarificatione 7 fine illa Vcficcatoes 
rubificaticncs placent mibi preprer cande caufa 
Si qua igitur Diuertendi inftrumenra videntur 
conuenire.erunt Diuertenria cum euacuatione fen 
fiDili mu pzincipalirer. Pzimocrit per 
Diuerfiouc ad vzine viae.Secundo per 
ventrem.rertio per emozeidae. aute? 
inftrumentu complent Diuretica que fum tam no 
bilis efficarie.q? feribitur $ eis zza rerrii q faciiit 
homines a lecto furgere velur boc. fptee nar 
di.5.1 .y.fcmtnu apii fifcleos fu meu rajtcu (para 
B' ana.3. {.capillo? vencris.3 .iii. 
radteu faxifragie,3.ii.liquiritie bene mundate et 
rafe anifi yr ingi. 5. iureidiccf ml 
tmtuTime incidantur •? terantur fubtiliffime 7 in 
cozpozentur cum rribus.J.firupi compofiti aceto 
fi oe radicibus . De bis igitur fiat 
cllectuarium.De quo ifte vir accipiat poft purgato 
nes pzecedenres bis in Die.JJ.Deglutiendo illu? 
in auroza 7 per Duas bozas ante cenam 7 bibat 
poft ipfum ciattim vnu aque calide Dccoetionis in 
fudoms cice? rubeo?, fooc eni eft oiucrliuu potes 
non folum pzeferuatiuum fed etiam curanuu cu? 
inftantia Dolo?. Se.undu Diuertens eft boc.BC 
aloes pzcparati.5 J.oppoponacis pinguis ferapi 
ni armoniaci coloqumtide ana.5.i.rubee tincto? 
faxifragie ana.3j.Diagidii.g.m' .cum luceo rofa 
rum fozmentur pillule ex omni.5. vi.oe gbus ifte 
vir accipiat aliquando vnam p.;? ante cena.atien 
dendo femper q quando fumit eas tunc Dimittat 
ellectuarm iam pxcdicctl. Xcrttum inftrumctu 
Diuerliuum quod ellet mibi gratius eft aptio emo 
2oida?,que mulru grarioz ellet niibi. fi natura t5 
ca pzouidillct fibi.ve? q2 virtus quandoq? nb eft 
potens ad aperiendum illas venas, ddcu co quan 
do Decimaret intentio iapientii ad applicandum 
eas fiat fecimiii hunc modum.frzfatoftat ef per 
triduum mane 7 fero cncatif ma cum aqu3 caUda 
Decoctidiefenugreci grano? fdami 7 radteu altee 
Secundo poft eam fricet extremitate longao 
nis cum Foltte fici aut cum foliis bozaginia aut cd 
folide maiozts aut cum panno a'pero bifello aut 
cum leut frtcationeflamuleeuerfo tamen inteftio 
CU5 compzetftone ad extra. £t fi fic no aperiretur 
per bunc modu finaliter admtmftretur vcnrofa 
ftricti capitis fuper capite inteftim recti CU5 vel* 
menti exuctione.Tlon enim Dubdo apertione fu 
turam fieri cum aliquo ifto?.Iimeo enim ego ap 
plicatione flobotomie in eis a qua multi incipiunt 
n no 1 bene confulre.£t bec oe Diuertentibus Dicta 
fuflictant. 
Capitulu tertie intentionis 
3am vero tertio pzincipaliter occurrit neceflttas 
Digerendi materias buiua mozbi 7 banc Digeftio 
nem vocoparticulare.eoqz ipfa refpicit partiefa 
riufl materias antecedentes que efficiunt oolozcs 
in iftis membzis.lztiam voco particulare qz ref- 
picit pzmcipalius iunccuras.fteliqua autem Dige 
rentta a medicamina in pzima intentione ccnlu- 
mata Dicebantur vniuerfalia rf pcctu rotiuf cozpo 
2ts.£t ite? qz eadem non blum rcipiciebant ate 
cedentes materias bo? n»02bo? fed etiam alias 
materiasipetie oiftincrae ab eis. 3raq? volentes 
baa materias Digerere opoztct fupponere Ixx: pri 
ctpium fcicmie operariue.quod ell qz fiipcrfluira 
tee que efficiunt bas egritudines funt fu,ci fluita 
tes fecunde Digcftioms que fit in epate excludedo 
Digeftionem quefit m 02c.£t per lx>c fundametu 
poterit mtclligi fermo -.fcluice.r/ alio? qui fcnplc 
runt materias efficientes oolozcs iunctura? die 
fuperfluitates tertie oi 
geftioncm Oigeftibilium in oze die pzima. Horna 
cbi vero fecunda 7 epatie tertiam.vt clauditur in 
fermonibue pzincipis pa pzimi ca° De gencratde 
bumo?.vbi Dixit Tlutrtens maflicatione aliqua? 
babet oigeftionem.licer boc paruper vioeaturab 
furdum a pzopofito meo.£5upponendu eft lecuco 
q materie efficientes egritudinc in looc viro funt 
flegmatice mualagiofe 7 aquofe 7 colericc.pzime 
tamen funt fuperantee quantitate 7 Virtute.feciio 
vero fuperate.lois ancemiftis Dcfcribatur boc Di 
gertiumis fatis iirupi oe bifantiis firupi 
De eupatozio oxtmcllts compofiti oe radi, ibus a 
na.j j.aquc cicozee i acetole ana.j.i.aquccencaii 
ree minozis aut unifce. sdaecundu 
vero oigerttuum Delectabilius n leuius pzcccdem i 
cit boc. aque ypericoms aque acetolc ana. j.i. 
aque iublimationis ber modactilo? .5. i.mifce. 
Xernum oigeftiuu 7 vrile 7 Delectabile eft acci 
pere.|.iiii.peome cum.3.1. aque fcariolc. £t quod 
cunque bozu fit Dilectum magis altumatur p o.to 
bozas poft cenam calidum actu cmn.3.1.J.jucca- 
ri albi 7 oozmiat poft ipfum ad libitum. 7 tardet 
comedere poft ipfum bozis ad minus quanuoz. 
£ft igitur totiens allumendum Digeftiuum vt vi 
deatur vzina in fubftantia ad mediocritatem re- 
ducta remtfta in colozc Declinans tamen ad citri 
num magis in qua fit contentum albu5 in fundo 
fedens coniunctum equule in pui ribus 1 Diufu.iu 
Diafancitate elongare ipfum ab omni ercci i iuo co 
loze.pzopterea qz oiafancitas pzo certo non c enf 
mamfeftop colo? priuuuo zd pzimi c°b colozibui  cronfee egrftudii-ee pendent $ 
materia raro vincibili a virtute per vnam 1’ Duas 
oigeftionee •? euacuationee imo opo2tct in cie rei 
tcrarc vtramq5 pzopter refiftentta3 ea?z ex parte 
qualitatem ea$2 p2troa$z 1 fecf.da?? 1 modi fubftii 
rie earii.3dcirco cum apparent aliqua otgcftionia 
fiqna oe raclio2ibue vt tportafte in fundo exiften 
tte albe functe 1 equalte flarim marci pare p 
farmacu educenda ert ftcut boc. ellectuarii fdt 
5.i.y.eirrii bermodactilo2unt 
5' f.53.5.v.viola».§.tii.mifcc «? totum exhibeatur 
in potu cum.J.ii.aque ypericont8 vel yrie obftian 
do conditiones que in farmacifs purgationi! tem 
po2tl anni fuperiue otete fuerunt .Si autem fl a 
cbueetue abominatue edet abaffnmprioue 
U022 potabilium.tunc loco eo» capiat boc.Bc pilla 
ruoetaTmodactilie.s.ii.pillularu cocbiarii.3. i; 
fo2mentur pillule fepre cum fucco rofa» ? erbibe 
anrur ei cum obferuatione canonu qui 
tur in farmactis.Scio ite?: ego $ (i patiens come 
dat.|.y.confectionie oiaturbir :um reubai baro r 
crificarionemeaelTetfollemnie iuuamenti 7 non 
mfno2ie q> yicdiac.Ucrn bic memo2a q per pii 
lulae oe bermodactilie inrclligo illae que funr co 
poffre a ‘Kafi p° 2Umanfozie capf oe artctica.tta 
ro enim inueni fuuamentu in cie que feribuntur a 
£Defue ri Suice. n adhuc i 70 bzeuiarii Serapio 
nie in refpecru ad iftaeXaceo bic oe particulari e 
uacuarione per flobotomia.fi eni quadoq3 euacua 
retur,aliquid oe materia per venam fciaticam oe 
Xrre vel finiftre partium non oubtro fequltuti vti 
liratcmgrandem.Sirr eria fi aliquid cn-cuare£ 
Oe vena geniculi.£t adhuc etiam fi fapienti viro 
p2efenti videretur quandoq5 apponendae elTe ve 
tofae cum fcarifieatione in oomedica parte medie 
tatie tibiarum folet egrie iuuamennl fcq magnii 
bi enim modi euaciiariomim particulares iuncru 
rae inferio2ee rerpiciunt magte. StTr etia5 fi 00 
lo2ce dlent in fpatuliscubtrie 1 manibue edet cU 
gende vene que ap20p2tate refptctunt bae partes 
colligende pulcherrime 4* pzimi ca°.20. parafo 
illo.Ucnc p2etcrea que flobotomantur i manu Ctj 
fer lege ibi.qz bic pe2tranfiui fugiene Idguudine 
£t bec oe intentione 4a fufficiant. 
Capitulum quinte tntentionie * 
autem nunc accurate contemplandi! circa irte 
tionC3 quinta que cft oolo» ledana. n I3 mira bine 
inde medicantia a fapienribueccfcripra fint. 3ila 
ramen non nifi cnm psefunda fcientia capi Debet 
Cum ergo oolo2ee eueniunt in mentae in pztn 
cipio.p2opterca q2 materia multa fluit rudie ? in 
digeda.3d circo op02tet medicamina effc parum 
per retentiua materie?? a anodinitare parrteipan 
tia velut boc.Bc olei rofati compleri olet omfacint 
ana.|.i J.maflicie fandarace ana.3.5.croci3.i.cd 
qitalTentur in moztario 1 liniatur cnm eie meb2ii 
Oeciee vel ouodeciee ut oie.'? infundantur in ipro 
panni linei quibue membzu circumligetur. JEc fi 
vellee medicamen efficere follemniue. tunc cu 
eo enim oaro cp fit 
frigidum confert t empladi te fcie 1 oclo2um iutt 
ctura??.eo q2 alia6 penetrare facit medicinae 4a 
p2imi cap° p° tn fine. 2fdbuc etiam licet t augme 
to plue fluat n fluxerit Oe materia cf ante.cp02fcc 
tamen intendere ad mat ria que iam Defluxit vc 
*wn tantum ingredetur. Qf opoztct eum repuli* 
ttfe adtungere lenfttna velut effct bcc.tt bo.mvj.i 
terre figtUate.3* y.olei rorati.5duroci.5.i.bccoia 
Otii ge n ter'conquaffentur cum ouobue oufe itegrif 
f madefacto coro in eis emplaftrctur mcmb2u. et 
efl potens fedatiuum anodinitate potenti partiet 
pane, £crtium inftrumenrti quod conucniens 
cfTet verfus fine* lactis tacini lib.i* 
oui numero .iii.albnmina ouo?t 
ouozu fartne bec omnia i 
mo2tar(o a intincto in eis coto cmplaftrentur mc 
b2a.Cum autem oolozes vebemetiffime molcllac 
tunc concedendum eft egritudinem ad (latum per 
nentffe.3n eo enim labores 1 accidentia vltimai 
affbzifmo?? p9 cdmento 7°.igitur in boc temp02e 
fecurius efl pzocedere CU5 puris anodinis. 3n fla 
tueni vincere oebent anodtna. imo oebent fieri 
parua 4* p2imi ca“ z$a 3a quarti tractatu p® <? C 
7#.£rit autem boc conuenicns anodinu.flc viteU 
los oui numcro.r.conquaffentur in frixo2to a fup 
cineribus calidis coquantur lemfTime cumlib. $1 
olei ro.vfcp ad infpiffatione ci cum .3.1*1. croci otii 
genter incozpozando. G15 boc tali naq5 remedio 
vidi oolozes in inflati fcdari.£t fi renouetur fepe 
non fuit mibi necdTariu recurrere ad alia aurilia 
*? non efl mirabile. 3n boc enim compofito latet 
virtus anodinitatis melio2 fere q reperiri poiTit 
Scio autem ego q nf melius 1 fubito iuuans ap 
plicari pordl cj> inftrumcnra p2cccdentia futs rem 
po2ibus congrue appltcata.£r taceo hic na recti'- 
C02ttm applicatione que numCf mibi placuit. p20 
pterea q2 talia C022umpunt memb2a 1 .iducrfac 
rei vtte.i J piritui qui efl in(lrumemu5 omniu opa 
ttonu.£alia enim non nifi in oefperaro cafu a vi 
po faptenre applicari oebent vr puterrime colU 
gen-fumefla Salicno 12° tcrapentice a ap2inci 
pe.r9 tertii ca# oe cura armatis vbi oirit q antiq 
non pofuerunt in cura afmatts opiu3 neque man 
dragozam neq? pftlium.nifi fecudu q voluit t5us 
ercellus a gtetofus lege tbi.St bec oc intentione 
Xa fubicient. 
Capitulu ferte intentionis; 
Oc autem peruematur ad completam curatfone; 
talium egritudinu opo2tet intendere ad confupto 
nem materie??. nifi enim bec inrentio adtmpieaf 
non efl fecurnm credci-e egrimdinee rffe complere 
curatas.quoniam que relinquuntur {mo2bis pert 
crifim fubuerfiones facere cdfucuerilt affb2tfmo?? 
za/5nteUigo autem pofl cri tm fiuc a natura fiue 
ab arte factam.Cum igitur materie que folent effi 
cere recidiuas neceffano fine aut antecederes aut 
coniuncte.ideoop02tetad vtrarq5 intendere tu? 
fermones J5alteni 5“ tegni du inquit.E>2fus vna 
canfam abfcindere.Credo autem ego fati 
rationabiliter e(Te p20ce(Tum ad gubernandi! ma 
tertas antecedentes per ea que in p9 29 n 5a inten 
tionibus feripta fuerunt, vntf relinquitur effe atre 
dendum ad materiasconiunctas. a lunt materie 
quedam que remanferunt itifufe ligamentis tuctu 
rarnm non tamen efficientes oolozes in eif.quonf 
am ligamento?? nullum fentit pap2imi cap°oe 
ntemb2is.1lon nulle tamen ba?z materieru flant 
infufe in neruis Diu ccmmo2atce t bilitate 
calo2tl tnati no refolute. Unde er bis fequurur co 
zelaria ouo oeclaratiua quondam apparcrium. 
£>2imum efl quare quibufdam remaner tuni02 I 
functuris cum quo etiam ambulare poffJc ab que Dolo2t,boe enl contingit quado macerie remafut 
in ligamentis que non Dolent. £t c<>0 videntur q 
dam qui pzooiben ur a motu pzogreffiuo qu: eiff 
cere non polTenr fine vebementia oolozie.loe igif 
funr ille materie ad qua? exclufione5 intendo cu 
medicinis confumpnuie eazumde.funt ent baru5 
medicina? omerfitares J£c p° qm*ic 
be materie conlumunrur cum linimentis exiccati 
uts.quo? pzimii ed.1V faniarace galla? cupzelft 
gallarit quercus fpodti fumacb 3 granozu mirtt a 
na.5.ij.farine ozobi 3 farine volatilis molcdini 
anaj.it.buliant becomnia fimulitr vino rubeo 
pontico Diligenter agitando ea vfq5 quo bene viP 
cofa fiunt Deinde limantur vel empladrentur brl 
cum ea functure. Secundu remediu ed boc. IV 
g lia? quercui ItbJ.farie fabap.J.itii.vini citoto 
zit.3. itt.buliat oia fic De pziozi oictii e 3 eode mb 
applicet.£go aute Diebua oieie no iueni t5ficcati3 
comienicntius cy boc. IV putueris rola? lib.y. ma 
fticte.f.t‘ J.croci.5.i.buliantomnia in vino fupza 
Icripto 3 etiam code modo applicentur actu femp 
calida.0;ioetiam ego ad complete exiccand i ec 
coafoztandum {uncturas excellenter conferuut acj 
term antice 3 pzopzie que fut fulfuree cinericie cal 
cee eree 3 ferree.que omnee licet dficacidie fmt.ef 
ficatiuatamcninbacintentionc conferre v*di lu 
tum ex bis mineris interimis fnuentu »pzopzie 
non ViCiatum 3 non contactum abimundicie coz 
pozie bumat 3 altius fede rei.£t Ixc videt’ furftee 
re De intentione pa. 
Captrulu feptime intentioma. 
Pzo fcprima vero intentione perficienda pzcmtt 
tenjumedp2tmoq?membzaque folent manda 
re maceriae efficientes bas egntudince polTcnt ee 
Fere omnia in quibue generantur 3 congregantur 
fleg naticc materie 3 coiericc.Plurimu tamen cb 
tingit cy epar ed mebzu ma.tdans quando ipfum 
D-demperte fua generat fanguinc flegmaticu < ca 
lerice maceriei comixtu. Sifr etiam potcd ee do 
maebue per viam indigedioms c5grcgatiuus ma 
terie? degmarica?ȣr fi contingeret in ipro tnue 
mriDifcrafia cafa, per fe vel per colligantia tta 
vt multiplicarentur in eo materie rolence no na 
turaleedicur contingit in eo generatur colera 
tunc non ed Oubitabile.q? multum mul- 
tiplicare be materie oefceudenrcs ad iucmrae effi 
cere polTent Dolozes in eis. 3 bec fune ouo mcb2a 
vt plurimu mandantia materias tales.Xertiu at 
memozu ed caput.in quo per viam indigeftionia 
3 euapozationie con gregantur materie multe ffa 
ttee aquole mucillaginofe Defcendenree ad umetu 
ras per neruoe cozdae venas 3 ar eriae. Quarru 
mernbzu quod non rarius caufs ed bo? Dolozum 
funt renes in quibus cum multiplicantur materie 
per viam indigedioms 3 recepttonis ea? a mem 
bzts fuperio2ibus.3 pzopzie in bis qui effrenitat 
in coitu non ed Dubitabile tales rariiTime euadtf 
Dolozes iuuctura?.ixt fi qua videntur mcbza Di- 
uer*a ab idis ficat concedendum ed.tunc talia me 
bza facile recttttcan potucrunr per bec que rectifi 
cabunt Ixc quattuoz pzenomtnata mcbza quozii 
rectiftcatio iam nunc fequitur 3 ccd. 3ncipiam 
igitur a pzimo fuperiozt quod ed ccrcbzu ab co d 
fceniens ad alta.iet licet purgationes veris 3 alta 
accipienda etiam in alus tcmpozibiis anni poiTec 
tXk indrumenta ad Iwc pzopofiiuj crticacuer coti 
fcrentfa.Clcntmtameii ego btc foluj quattuoz pa 
nam inflrumenta cerebzil bene rccciftcantia. 
Pzimu ed boc.TV mafttcis fandaracc cozallo? 
ambozu rora? fpodti fcozieicf 
ripzeparate.5J.ni3ct8.5 ij.Cuneger percipic 
multum Defcenrum a capite ad inferieza. tunc ot 
fero pulucri'5ct medietatem anrcrfoziscapitts af 
pergendo meer capillos. 3. t.buius pulueria. ‘boc 
enim ed conuemensexiccatimtm 3 pzopztccu ap 
plicatur p.v menfem vel medium femper cu pecti 
ne abdergenio ante pofitu m paluercaimre.rera 
tur fecunda vice. Secunda indrumennl cfl boc 
TV fpetie? oiamb2e (perie? olamufci Dulcfj abo 
zum oeferiptione tDduc in antidotario 
fpetie? auree alecandrme fine opio Demptione 
Tlicolai in antidotario.5.i.melli8 conferuattcnia 
mirohalano? albt.3d1.fi 
at confectio in foz na eirrii.De quo ter in feprtma 
na tfle vir acciptar.5,i.Dcglutiendo ipfam quando 
pomt puluerem ante fcrtptum. Xertium inftru 
mentum ed boc.TV cofti Dulcif cubeba? nucis nmf 
cate liquiricte anifi faxtfra 
gte Dozontct' yringi ana.5.ti.puluert5entur per fe 
fubriliter omnia.Deinde fiant ex cie ptUule grofle 
fient attcllanecum mucilUgine Dzugagjnri. oeg 
bua cum ifle vir percepit Defcenfn5.mane 3vcfpe 
maflicet vnam per quarta parte boze. femper ad 
extra expuendo totum quod per eas Diltoluimr 
a capite. Ulttmu indmmenrij efl ivc.1V mafip 
cie. 5. i. a»nboztl CIU3 fubttlilTime puluert 
53tozu3 fpodti Decannaana,3.i.conferue citcnio 
ZU3, lib.y.ftar confectio (olida in rotulif 
.3. f.De qua femper bic vir comedar vnam in fine 
cibi cmufiuque continuando tpf.it vfq5 quo pccptt 
materie? fluxu3 totaliter ccffautlTe. £3. aure con 
tingeret materiae non percipi a 
capite.imo naufea rugitus vento irae aut Doloz i 
flomacbo percipercntur.Xunc intendat ad doma 
cbi coufoztationem.cut triplici inllrumcnto Vide 
mihi fufficienter pzouidcndum e(Te. Tbzimu ita 
boc.IV gariofilozu. 3.1*. 
folii mente rure ftozacts calamitte sna.3. ti.rcf e 
ellecte clare 3 bene aromattce.5.vUaudam.5 i. j. 
DtiToluantur ■? coquantur g ime cum vino aro na 
ttcobene potcmi.Tcum ftifficicnti quanricatecere 
fiat cerotum fcutale fatis magnu.quod vir ide do 
m.icbo fuo femper applicatum teneat 3 tnucniet 
magnu5 tuuamentii.quonia dotnaebue eius in di 
geftiua fua norabilirer Debilttatue ed, £3ecudu 
fpettalc remediu ed vt tde vir alTuefcat faltem in 
fepnmana ter 3 alternau'3 comedere mirobalanu 
vnum kebulutn bene conditum 3 optime madica 
tum multn facit ad cdfoztationem domaebi ca 
ptets epatie 3 renii eiue. Xertium indrumentu 
ed vttde vir alTuefcat fepe in ferculo aut in potu 
eiui m licere ab.j.t.vfq5 ad.ii.aque mente ellecte 
n bene aromatice quam aliqui nominat balfamtra 
uno 3 comcdio eiue rccentie ita poteter vigoza- 
bit domaebum Defendendo ipfum 3 epar a multi 
tudine materie? fTaticaru q ego fpero interpolia 
re dbere notabiliter 3 minozari euetu paroxirmo 
zum fuozu oolo?.Quotiis aure plcrtquc homines 
videntur cite fatis bh DUpofiti cfrca caput 3 do 
macbfi 3 magie moledacur a nocumerie epatie 3 
rcnu5. que plurimu naidut pzopter Dolozee ntu 
« epatie m oppiiUtixe ejium -ut pzopt mala complexionem frigidam 7 bumida 
in eis aur pzopter multitudine cibo£ aut mali 
cbtlt cuius rectifieattone non porcfl epar facere. 
3dctrco non apparentibus manifeff te nocumetts 
capitis neque ffomaebi pzedominanttbue epatia 
renum.vtatur quinque tnfraferiptis remediis 
que comunteabunt iuuamentum epari 7 renibus 
excellenter. *£>2tmi1 iffo? eff IxJC.Tk fada 
lozum rubeo$z fpodit mafficis rofaztana.5. i.fpi 
ce milii folis veneris 
pbiffico2u Itb.y. infundantur 
pbifttetin aque cicozee milii folte ana lib. /.vini 
rtbolict vel alterius ftbt ftmtlte clari 7 aromatici 
J.iiii.Cum ergo infuit ffererint per biduii coquan 
turi ifufione iua vfq5 ad bonam quafi oiffolutionc 
Deinde colentur 7 vlttmate terantur 7 cum lib.i. 
lanceari albi cocti CU5 aqua augurie fiat confecto 
tn truffris velut pineata.De qua btc vir feper a te 
omne ctbartu accipiat fruffra duo. J£r fi vteretur 
eo anno integro citet ei vtillima ftcut bene erpe- 
rtre poteff. Secundum remediu eff boe. Tk oFi 
rofazz a cttonio2u ana .3 i. olei nardini. i jdpe 
tierii dc Violis, 5.i.f.cere 
albe quantum fuffteit fiat vnguentu mole.qucd af 
pergatur cum vnguento quando coquit 
bebocigit’ vnguento affuerat iffevir inungere 
ypccundrium 7 totam fptnam a furcula fpatula$z 
inferius. Xertium inffrumentum eff vt tffe vir 
faciat libi condiri in firupum radicea 
yringi rccenree.a comedat fepe De ets ante p2ati 
dium per Duas vel tres bo2se radice vna magni 
rudinis Digiti longi. Quartum inffrumentum 
eff vr iffe vir cum inflantia epatie 7 
renum fepe vt rer tn feprimana ad minus ante ci 
bum comedat fparagos cum aceto acri non qui c 
valde acuto, poopter quod ft illis rcmp02ibuf face 
rer extecart fparagos 7 pzop2te plmenfee. qui no 
lunt ita aperitiui quafi amaritudine p2iuatt. ve 
lu -i ur illi qui nafcunrur in Dioceft paduana aptf 
villam gambar tarum.effet fibt iuuamentum ma 
gnii comedendo eoe ftcut alios. Si autem affan 
ttoue apparet renes eius effe notabiliter le os 
quod Demonffrabtr grauitas aut alter D0I02 t fpi 
na V2tne barenofe aut aroo2 ab ets. tunc memo 
2er accipere frequenter fercula facta cum lacte oui 
noXacti naq5 ouino nulla medicina compar eff i 
Debilitate renu t8a tertii eap° 30. £t bec fufficeie 
Videntur ,p intentione 7a. 
Capirulum octaue intentionis. 
eonfumanda vero intentione octaua n vitia 
plura fuperius portta funt mrtrumenta eticcatiua 
7 iuncturaru confo2tatiu3,Gfcrmn tamen De con- 
uenientibus iterum ponentur btc qur *£>2imtl 
eff Ixv.Bc turi naturaliu ertcca 
ti Ub.ti.p20pter quod bonum eff Vt babear fpfum 
femper apud k gallae cupzcdi quercus p 
fo2atarii ana.J.iii.babcarur ergo nobilis quanrt 
fas aque ertinctionie calibis.7 in ipfa bullant pr 
dicta ad confumptionc medietatis aque.Cu3 
illa igitur aqua mediocriter calida mane <1 vcfpe 
ab uancur iuncture leui fricatione aut falrem i tpa 
infundantur panni can.ibini Duplicati aut tripli 
cati. ? cum cis calidis iuncture Somcnremur mae 
7 fero faltem per mediam 1x233. £vcundu iti 
ffrumentil eff vt fepe memb2a Ida fuffumigcnrur 
cu fumo fulfui it ledei ct ij fu fetC2. fulingc^ 
cum fumo tertio i melius e fuffumf 
getur eum fumo ftozacis calamitte. 2Dagnii er 15 
inueni iuuamentu egoafuffumigatieibus talibus 
a carbonibus igniris factis. Xcrtium inrtrume 
tum irerum confo2tariuum memb.iczu ert boc.fit 
olei tulpint.J,ii.flo2acis calamitte.3 ,ii. pluens 
co2ticum agartei. 3. vi. 
fandarace.J,y.agttctur ergo omnia ifta p2tuebii 
in mo2tario Diu 7 cum tllo linimenro 
omnia mcmb2a lefa frequenter inungantur 7 iue 
«iet ab eo iuuamenrum excellens. Quartum in 
ftrumentucft vtiftevir affuefeat faltem in nocte 
tenere caligas vfq3 aef med ium corc factas De pd 
le vulpis aut Dabao.i.taxi.7 p20p2te pofl fuffumi 
gattones ante Dictas. Ulrimu vero inflrumctil 
crt vt fi vir ifte oefidcraret confo2tare meb2a cu 
remedio maio2is eccellenticiaciat fibi fieri caute 
ria actualia aut potentialia.in quibus tamen non 
curo extendere fermonc.quoma teneret me eius e 
tas a longitudo egritudinii 7 accidentium que per 
pelTus eft ille fpectabilis vir.Cut pie multu 7 mi fi 
C02diter agendum 7 confulendum cft. 3n quibus 
ci miferico2diter p20ut'deat altiltimus cxcellctia 
potentie 7 benignitatis eius ad Uudes cius perpe 
tuas 7 imozrales amen. 
Conriltum De arretica Difpofitione 7 De [modera 
ta ficcirate7 Duritie neruozr 7 parttum libi confi 
tfliliu ? oe Difpofitionc laltuofa mcb20? motus • 
3rum antiqua multu p2tTc02ti 
parentum nobilitatepfpicuu3 
Dmtna pzouidetia nuper mihi 
obtultr.credo magif i detrime 
tum q> in augmentum laudis n 
bono2is mtbi bcc accidilTe. cc 
ef3 mfta mo2bos congerie moieflarii accepi tpfu 
fub fpette recuperande ianitatis.quod equide idu 
bitanreracrumfuiffer.fi tempozts cdmoditas et 
fufficicntia condonalTentdcd ,pfuguf ipfe non tolle 
rautt tantum nec credidit iuuamentii fuilTe fccutu 
? poffe feqtti quantum mo2bo£ tpfius multitudo 
7 non minus magnitudo poflulabat. p2optcr qtf 
idem no obtinuir.quod ime Dubio babuilTet. fi pa 
tiensextttiffec. Quia enim effet tante amctic Vt 
credat mozbos multa p2olixirate vetuftos ad con 
Valefcennam aliquam neoum ad integra fanita 
tem in b2eui tcmp02e poffe perduci. Scio eni <y 
Difpofitiones affixe non nifi in longo retnpo2e re 
duci pollent 7 folent. iux illud fumi iDypocratia 
vbulum. Que in multo temp02e extenuantur co 
po2a tarde reuerti confueuerunt affo2ifmo£ za $ 
mone, lois came feozfii pofitis Dicamus q’ ifte 
Vir quadruplici labo2auit 7 tteru vexatur egritti 
dtne.t>2ima quidem eft arretica. Secunda vero 
eft 7 parttum fibi confimtliu tmoderata 
ficciras 7 ourtttes. Xertia vero cfl faltuofa me 
b20f motus Difpofttio.Quarta cft epatis 7 viar H 
V2ine foztts oppillario. £t p2ima quide oifpo 
buius viri eft artetica que eft terminus vfif ad tm 
p02tandum articulo$u.iuncturalium mcmb2c$i 
que quidem i plurimas Diuidttur fpeties 7 in t ot 
quot funt mat02cs 7 famofe iuncture in bumano 
co2pc2e.Cum em' bic vir Dolet pedes podagra. 
cum vero manus eiragra nommatur.7 contrabtf 
ifte terminus artetica ad ipaundu tot iucuru Doto2Cs.quot funt termini eidem iajmrictf p quof 
(pecificatar ad fpetialem D0I02C imp02tandum . 
V5 Dolozc genu.1 anebazz fpondiltum D02ri tolU 
fpitula? 7 cubi toni 7 fic De aliis. Unde fi ex boc 
fermone clare veritas accipiatur apparebit q> ide 
vir artcticalabo2at egritudine.Tlon enim e 
cdTartum ad ratione famale arterice omnes Dole 
reiuncturas.fcd aliquasaut plurcs.aut oes apti 
tudtnaliter fed non dc facro.Qd autem bii fmbel 
contineant veritatem apparet.lDic eni vir Dolors 
in villis 7 iuncrurte pedum gentm 7 fpondiliii Do 
fi 7 colli aneba? 7 fcie patitur. autej i bcc 
viro becegritudo accidere multis er caufis pumi 
tiuis 7 ancecedenribus.f.mala completione mala 
compofitione 7 folutione membzo?.fcd veritas c 
q> caufa Dolo? in boc viro antecedens ed mala cd 
pletto iunctura? frigida 7 ficca.ad qd iuuat mala 
completio epatis eius a generatione etia5 frigida 
7 ficca.vt etiam nunc apparet.£r qz indicaio ab 
Vniuerfalt com dctione totius C02p 210 completo 
eius a medio oeclinauit ad augmenru caliditatis 
7 ficciratiSildeo non cd mirabile fi p2opter boc 7 
p2opter etarem 7 regimen p2ctci itumi eo fuerit 
adbuc multe colere inucntib.que cbn itta fanguf 
ni 7 aliis bil02ibu3 7 degmatibus reddit eos 
biles fluribilcs 7 penetrabiles in iuncturis ipfius 
£r funt fei*moues Buicc.22* tertii colligedi.XDa 
terii igitur bec multiplicata in iumurif alterato 
ne fubita 7 f02ti Dolo2em efficit t n cie.locc igitur 
materia cun boc cy alterando Dolozcm efficit in 
functuris enarn calcfactcdo refoluit poftnc,7 cric 
canio iuncturas ertecat pimafle. quare membia 
cius non funr potentia ad motum pzegrdTirnmi 
imoneqt ad fleri onc ucq5 ad cczpozio fubdctatd 
nem.qr no ed mirabile fi idc pductus e ad ba5ebc 
ma 7 ed piogvdtiui motus ablatio. £t ex l>x fuit 
damento etiam Deducitur inueittio fe cgrirudinif 
quced 'ubdantifica eticcario memb20? motus a 
fccime pofiriua 7 pziueriua caufata vr fuperiue 
Demondrarum cd.£t i et fundamento p2edi 
cto£ merito Deduci poted caufa (altuofi motus in 
inneturid ciuo 7 inmebiisper iuncturas fubden 
ntf apparetis. ent'5 DcbiUtatc5 tuncrura 
rn 7 mala completion: frtgida5 7 ficca in mcbzis 
pzcdicti? collectam aur in venis 7 ai rcriie matie 
comp2d?enfageneratur flilrus.eoqz ventofttaa 
moucr 7 elcuat mcmb2a fuperiue. 7 ipfo? guiraa 
frabit ad infcrius.vnde 7 a pugna in vtrifq5 per 
fenerante vitientur memb2a motu faltuofo agita 
ta.q ti' fi perfeueraret non cd Dubitabile q webzn 
illa perdnccretadfpafmu dc repletione nomini 
dii. Quarta vero buius viri Di fpodtio verenda 
fatis ed oppillatio in ep ire eius in venis 7 in viis 
V2inalibu8.que ite? p2ouem't a mala complcrioe 
p2cdicra.cum p2cfentia multo? flegmaiu.tamKiit 
epate cius generato? $ ctia congregato? in me 
b2ts per viam mdigedionis. loec igitur mala cd 
pletio cd caufa repletionis vena? 7 pzedicta Pg a 
funt cauf j condrictionis.qr non ed mirabile ft me 
bz3 omnia fpcrialirer inneture continue magis et 
iccando p20cedunr.vbi repetitur efficiens caufa p 
(e 7 per accidens condrteriua nicb202u et Defectu 
boni fanguinis nutrituri mcmbza.7 p2cfcnr ia m t 
to? flegru claudentium vias tranfitus nutrimcci 
7 rpirirus ad mcbza.lDasaufe oce 
kcile Demodrarepei figna ta a fubflatialf 
interentibus afTumpta.cy ab operationibus 7 cart 
bus. 7 tu confydera*q2 I xc pioptcr bzcuiratem di 
mitto.Undeerommu piedtcto? tnrellcccttcolli - 
gitur p2ima.q> bec oifpofirio er omnibus congre 
gata fad cd m boc Viro fo2tis i verenda. Sequti 
fecundo q? becegritudo non ed impollibilis curo 
ttouia argumento fumpto ab crate complcrionc 
compoftttone i lingulis Tjuopzte quia nundu efl 
confirmata temo q> fi idc 
vir regetur conuenienti regimine infertus oden 
dendo.poterit ad bonam conuakfceuria 7 motum 
p2ogreffiuum mediocriter oeduci m tempoze rft 
pzoltto. 'Regimen autem buius viri Didingua 
per re? non naturalium conucnientc aiminidra 
tionem. £c Deinde per medicinaliil congruttatC5 
£>io erpeditione Vero pzimiDicendu q locus ci 
uita3 7 camera babirarioniseiu8clig.mcur ad ca 
iiditatem Declinantia 7 ad leuem ficcitatem 
gi ad bumtditarem ercellentc.vnde cuitct ba 
bitaculu camera? fiuc lo:o? Defluxibus aquarum 
p2optnquo?.£r Dimittar cameras rerraneae op 
paci turbulenri aeris 7 lutulenti vd fetidi 7 in ba 
bitet loca a terra norabilir’ cllcuata veto 7 flatui 
meridionali 7 occidentali crpo ita. minime aute 
feptentriouali.Iencatcoipua eiua vedibus vulpi 
tiis oe vario 7 Doffibus eo? fuffultis.7 folmeis vC 
aliis notabiTr calidis.n caput eius recturis calidis 
bene munitum Diligenter cudodiat.Similiter 7 
veftes eius mediocri adbcfioue membiis adberc 
non drictura fuffocariua eligantur. P20 
fecund i vero re no naturalt.f.cibo 7 potu ita pzo 
cedit.digat cni panem recen em Duo? oie? aut 
trium ad prus bene fermentatum 7 coctu 7 nullo 
mado combudum neq? a5imii.7 habeat falis quan 
t 'tatem aliquantam vitra ca5 que pio fanis admi 
nidratur 7 fermenti ccia$ plus recipiat q cois pa 
nis. De carnibus vero eligat caf que funt lauda 
bilis nutrimenti Vt dc volarilibus pullos magnol 
7 paruos bene pingues 7 gallinas capones anates 
columbellos fafianoa perdices dai nas coturnices 
francoltnos merulos turdos 7 minutas aucs in Ou 
metis ocgentes.Carncs vero volatilium in aquif 
habitantium no curet comedere nifi raro.oe aliif 
vero volatilibus confiderandts attedat q* carnes 
columbonl 7 piopne filuedriu mirabile babene 
ccnucnientiam ad idam Difpofitionc.7 ad omnes 
neruo? egrt tudines.quocunq', modo p2epar.;tcia 
ca?.qr laudo in tpro frequentem v/um ca? 7 p20 
piie cum fuerint antmaliu muenculo? carncs.De 
partibuf veroammaliu Dimittantur ventres cere 
ora 7 eo? medullc nifi raro vfa 7 modico. De 
pifcibusvcrocliganturmartni fo g 
non fint Vifcofi ncq5 mucillagiofa b.imid itate abu 
danres.7 magis mihi placet (alito? pifeium q> re 
centium vius in co. De ferculis vero eligendis 
De leguminibus cicera ru.non tamen i multo vfu 
n’5um aute 7 panicum mclio2a funt ci. 7 far pzo- 
piie cum laudabili biodio. reliqua vero legumia 
Dimittantur 7 piop2ic C115 clira fuerit. Dc bcr 
bis vero eligantur caules 7 rcliqu i calidifare 7 a 
pertione participantia cum nitrofa aut calida pte 
eorum. vclut funtpctro'er. feniculum lerpillum 
faluia ruta abzotanum menta yfopue rofniarinii 
Jrtgida vero veiut funt blcrc fpiaebia endiuia po 
tulaca cucurbita cu:umeref7citrulii Dimittantur 
Dc fructibus vcrocomicmut U amigdale aucilae 1 ficue recentee pzopfer lenttfonem.7 firce pzopC 
apertione 7 exiccationc.p2oprer quam etiam cam 
non vituperarem cerafa fuo tempoze neque alia 
lenientia 7 aperietia. frnetue vero Difficif Dtgcfld 
nie infrigidariui ingroffatiui 7 ftiptici non placet 
mibi.velut fi:t citbia fozbemefpile granata acria 
citranguli limonee 7 confiTee.qui raro accipiatur 
ni i in pauco vfu fapozofe Delectationis caufa; 
Lactis vero vfus tam crudi $ cocti no multus ba 
beatur.7 p20p2ie cum fimplex comedirur. Lac co 
medum aurem cum aliis frangentibus eius frigi 
ditarem 7 bumiditatem 7 apritudine ad cozuptb 
nem accipi poted.p20ptcr quod reccnderia cafei 
7 mollis vfum virupero cum fuerit fimplex 7 pia 
cet mibi magis cafei folidiozis 7 bene falfi vfus i 
boc viro.be liquozibus Vero placet mibi oleu oli 
na? recens ftue nouum.fed vfus recentis olei con 
uenienttoz ed tempoze paroxifmi Dole?.antiquf 
vero v us conuenientioz ed alio tempoze gratia 
refolutionts linitionis 7 apertionis eius. Butiri 
etiam vfus non ed ei vituperandus 7 maxime fi 
ad iprum fuerit confuetudo. De fap02i3anbue Vo 
conuentt ei agreda bene falfa.7 limo in aqua falfa 
confcruatus 7 fuccus arantto? 7 pzop2t‘e cum fale 
cdmixtue .acetum aute5 acre vitetur omnino.acu 
ti autem aceti vfus 7 p20pzie cum falfie 7 aroma 
tibus erit ei conuemens. non multti fame acctptc 
d a de eo. De aromatibus autem aliquid Dicru3 
ed iam vbi oe ferculis fermo pzeterut ,Dc aroma 
tibus aurem alienigenis 7 nauigatis conueniunt 
ei ctnamomu groiTum 7 fubtile galaga pi 
per macts nux muf.55.7 p2opzie conditum.cutus 
vfus erit ei valde conueniens.vt in fermone D mc 
dicinalibus enunciatur.Czocusetiam7grana pa 
radifi ameos 7 amorou 7 confiRa accipiatur fepe 
in cibis eius.Toec eni mernbza nutritionis aperi 
nnt oppillata 7 neruo? fubdantiam aperta erpur 
gatam.7 a fuperflutratibus fecuram 
aut talia cibaria que laudata funt ei Dimittantur 
omnia alia que non funt conuenienrta p2oprer ra 
tiones aduerfas 7 adbereat idis continuo vfu fece 
dendo ab altis. De potu at Dicendum ty fi ide 
vir alTuefceret potui aque mellis fimplicis fumum 
elfet ei fundamentu in cura fui omnino Dimitteit 
do vinu.aut falrem comifccretur ydzomel ctl vini 
altera medterate.aue faltem aliquid oe tpfoipO" 
nendo vino.pzopter quod videtur mibi q ydzo 
mei in vfu fuo varietatem accipere Debet fccundu 
tempoza anni.vnde a pzincipto menfis octobzie 
per totum menlem martii videtur mibi conneni 
ens ydromcir compofirio fecundu buncmodu.BC 
mellis cttrini vel albi electi lib.i. flo?z rofmarim* 
5.ii.55.electi.3J.coquantur omnia pzeter mei in 
lib.aque.xxv.vfq3 ad confumptione3 quinte partf 
7 tunc addatur mei 7 coquantur itey conttnue oc 
fpumando vfq5 quo redierint lib.xr.am lib.xv.et 
tunc coletur bis per faecum fptfiu3.7 fit eius vfuf 
Vt p2edtctum ed.3 pzmctpio vero menfis apzif 
vfq5 per totum menlem feprembzts ponatur lib; 
xxxv.aque 7 mellis 7 fpetie?r vt pzedictum ed.£t 
vtatur eo modo iam pzefcripto.7 bcc De regtmte 
re? non naturalium Dicta fufiicianr. De reg e 
buius viri per quattuoz alias res non naturales. 
V5 per inanitione 7 repletione per motu 7 quiete 
per fomnu 7 vigiliam 7 per accidentia anime non 
extendo calamii cum talia n cn videamur magna 
impoimcmettitatm 1 iticlufa videantur r pu. 
cedentibus. regimine vero indromenro? 
medicinalium.xii.mibt in bcc vioro obferuanda 
Videntur.oe quo? numero fex obferuari oebent 8 
p2incipio ocrobzis per totum menfe5 martii.Be 
liqua vero in alto tempoze admimflrentur. 3gr 
purgetur in vere fecundum bunc modii poli vige 
limu oie fcb2uariivno mane in aurwa accipiat 
illae pillulae ,Vt pillula? oc farcocolla oeferiptoe 
tnuentaa2Defue3.ii.pillula? bcrmodacrif De 
feriptione ftafis 3lmanfo2te. 3.1. fo2mentur 
piUule fex vel feptem cum ellectuarto rofa?.7 acci 
piantur in auro2a D02mtcndo per bo2am poli eaf 
Outnta vero fequenti boza bibat ciatum aque 5U 
carate calide ♦ et ferta fequenti bo2a 
st. Sequenti vero imediate Die accipiar boc Di 
gedtuum calidum in p2edicta b02a 7 tardet cibii 
bozis ad minue quattuoz 7 continuet ipfum 
bue fex vel feptem.vfq5 quo apparebit vzina i co 
loze 7 fubdantia rectificata ypodafim babene in 
fundo fedentem albam cquale 7 vnitam.Die vero 
fequenti ire? purgetur cum iflie pillulie. Bt pilta 
rum fetida? pillula? De $a 
cum fuccorofa? fozmentur pillule. vii.7 accipiat 
inaurozareferuattepoileae conditionibus que 
feripte funt in pztmte. £fl autem fir.quem tfbet 
accipere Defcriptio talis. B< firupi compofiti acetj 
meli’ rof 7 firupi oe calamento ana.J.J .aque ype 
ricote lauri 7 rofmarini ana.J.t.mifce.ln aurtlno 
autem purgetur per bunc modu.quonia in pzinci 
pio octobzie vno mane accipiat bcc ellcctuariu.Bc 
electuarii agarici electi. 3.ii. 3uccari 
rubei. J.i.aque 7 totij 
calidum accipiatur in potu feruando conditiones 
tactae in aliis folutiuis.Die vero imediate feque 
ti accipiat boc Digediuum.Bi firupi De bifantiie fi 
rupi vior.ana.5.Vi.aque ctcozee betoice 7 yperico 
ttie ana.J.i.mtfce 7 calidum accipiatur toties quo 
tiens De Digefliuie oictum ed.Sumpro vero bcc 
Digeiliuo purgetur cum boc medicamine. Bt aque 
viola? feniculi betonice ana.f .i.agarici bermoda 
ctif turbttb ana3.1t.53.Daud anifi a na. 3. Vt. falis 
rubei, j.t.infundatur medicami 
tia puluemata in pzedtctie aquie calidis per Diej 
naturalem.Deinde calefiant omnia 7 medicu bulf 
ant 7 excolentur 7 erpzimantur conuenicnter.que 
colatura calida bibatur.7 poli ipfam obferuentur 
regule que in p2tmie pillulie purgationis verif Dt 
ctefunt. Secundupzincipaleinflrumentuevt 
poli purgationem idam incipiat inungere loca an 
cba? coxaru 7 tibia? ambaru vfq3 ad planta3 pe 
dis cum boc vnguento.Bt olei De bbeen.|.i.J.oiei 
De fifamo.j.iiii.croci.3.t.puluerie arteticc dica*- 
doe betonice 7 bermodactilo? ana .3 .J. pulueris 
fio? nenufaris 7 fanoalo? ambozum 
quantum fufiteit fiat vnguentum molle.ex quo ca 
Itdo inungantur pzedicte partee longo tempoze 
fricando.leuiter tamen 7 fuautter vfque per totu 
menfem apztlis.7 mernbza cudodiautur cum cali 
gie factis De pellibus vulpinis aut $ talfo. ler 
tium pzincipale indrumentu3 ed vt podey p2edl 
ctam inuncti enem fecit oiebue .xv.tunc lauct ota 
pzedicta mernbza vno fero per bozam ante cena 
cum infraferipta Decoctione calida, Bt peucedani 
bermodactilo? dicadoe 7 peonie ana.^.y.pedum 
pozd faliro? et antiquo? numero.vm. incidant (n remtffe calefaciendo i pstentius bumectando 
n econuerfo oe parte byemis tota comparata ad 
finem eflatis 7 pzincipiitm veris. £t funt f mones 
fpecculattui no Digni conlideratione.nifi apud vi 
ro3 in feientia 7 opere longo tempoie exercitatos 
propter quo i oefcnbam remedia non nulla cbue 
nientia fecundu p2cdictaa lonfiderationes quatu 
erit poiTibile 7 adueniente p zi 
cipto menfis ocrobzis lau io cp ille purgetur fecun 
dum tllii modu qui Dictus e fuperius.confideran 
dofemper cozpozia oifpofitionem. 7 fi quide in 
eo apparuerit reliquia caliditatts non naturalis 
fatis manifelle confrangantur euacuantia mt02a 
tiue Digerentia a eradicantia cum frigidis 7'buis 
fecundum Difcretione ertmii oxto2is.qui in cura 
huius nobilis viri profunde femper 7 bene foiltci 
tus fuit ex optima feientia fua. PolTunt enim elle 
talia rtfrangcnria velut funt firupus liciatus fi- 
rupus De nenufare firupua rof' firupus luiubinns 
firupus fimplex acetofus remiffe acetofitatis 7 re 
liqui conftmilee.Kcfrangentia vero audatiam et 
potentiam foluriuo?2 funt ficut vnctuofa omnia la 
bifieatiua lubzicatiua lemtiua acria vf oulcia.£x 
cmplti p2imi velut calTia 7 manna. £xempiu fccii 
di velut funt malua mercuriat a volubif* £xeplfi 
tertii velut efl mucillago prilti granos fcbeflen 1 
confiriu$.£xemplu oe 40 lenientium cum acredi 
ne vt tamarindo? granos mup? 7 confimiltum 
Sxemplnm.vero De lenitiuo cum Dulced ne velut 
funt iuiube fcbeflen 1 pzuna Dulcia bene matura. 
Exempli! vero refrangentiu foluriua cum lenitio 
Dulcedine 7 acredine ftf.funt velut efl fuccus p2uo 
zum non perfecte 7 fiTia illis.-? tu co ift 
dera q2 in talibus latet feientia non exigua.1raq5 
p2emilta purgatione in autumni pztncipto vt ia 
Dictum eli fex mibi occurrunt infhumenta parti'5 
localia 7 partim aliis mcmbzis competentia. 3 
p2incipto t'taq3 menfis octob2ts per totum mcnfe 
nouembzts vtatur ifte vir boc ellcctuario. con 
feruc rof.-? vior.bugloiTeana.J.ii. fpetie$z oiaaa 
momt.5,i.y.fpctic$j Dialtee 7 Diacurcume ana.3. 
J.pulueris peome.3.i.y.inco2po2entur ftmul oia 
cum fucco rute cocto cum meile oifpumato 7 fiat 
ellectuariu oe quo accipiatur coclear vnu in mac 
b02a ftrupo2? Dcglutiendo ipum ? medietatis co 
dearis oe co accipiatur ante pzandium 7 cenam. 
£fl enim potenter rectificatiuum omnium p2in 
cipalium 7 feruientium cis Virtute la 
t02ia 7 pzepararozia velut Alt ftomaebus fplen ve 
ne 1 arterie 7 nerut. 3n bocenim ellcctuario flat 
vis aperiendi memb202um oppillatdes 7 conftri 
ctionesi membza a fuperflua caliditaterefoluta 
7 a (upeiflua bumiditate rdaxata reducit ad me 
dtum vt facile Oemonftrari pollet 7 tu confidera. 
fecundum pztnctpalc iilrumentu efl vt fi vcf 
buias viri rtipticusfuerit fecundum q in pluribus 
confucmt.reddatur mollificatus cum looc dlcctua 
rio.Dequoparumanteccnam accipiatur coclear 
vnum.vel ante pzandium fecundum q viro peri 
ro gubernanti bunc cgrotanrcm apparebit mdiuf 
p20cedendum clIe.Quibufdam enim bominu5 43 
pter varias eo$z oifpoficioncs 7 pzopzietates in 
Diuiduales melius operantur medicine i nocte ai 
fuerint ante cena alfiipre.quibufda ..ure cccnucrfo 
1 oie cu3 fuerint ante pzaudiu aiUipre.p2oprcrq 5 
t illis flandu5efl fodicio experimenrali cius quod 
cum p2Cdtf tts 1 coquantur ad oilTolutionem 
tn lib.oucentj aque cum lib.i.cinerfs ylicie bene 
cribelbti.oeinde in bac oecoctiotie laucntur mem 
b2a pzedicta oiUgenteni ita abluta tribus vici-' 
bus permaneant per vnnm oiem CU5 dimidio oe 
inde reuertatur ad applicatione inunctionis p2e 
dicte aluB.iv.DicbuB.ocinde rcuoluat fe ad ablu 
tionem 1 econucrfo bunc modum continuando p 
totiim menfem apzdte vel madit. Quartii vo 
pzinctpalc inftf umcnrum cfl q bis tcmpo2ibus • 
imo ertra paroxifmfi D0I02vraturp-llulis infra 
feriptis*? oe eis accipiedo omni 40 vel S° oie vna 
ante cenam ant ouas cum mato (lipticitate. oc 
quibus etiam accipere poterit quinque vel fex oi fi 
ne.xv.ote? a tardare cibn bo2is ad minuf quique 
qua? Oefcriptto cd.Bt aloef epatici clecti.5dii.5m 
3iberis piperis bermodactiT calami aromatici ar 
tctice pcone an3.5j.faUe indiji.pulucrtyntur 
omnia •? infundatur in lib J.aque betonice *? exte 
centur fub radiis falis aut in furno calido vfq5 ad 
coafnmprionem aque fepe agitando. Deinde ite? 
rcuouetur aqua a exiccetur quattuo2 vicibus pmu 
tando tpfam.ex materia ergo remanente fo2merj 
fur p!Uule.vi.,p.5.quarfi vfus babeatur vt iam ot 
ctum eft.3n ipfis enim confidit magna pars cura 
ttonis 7 conualerccntie egritudinii fua?. Quitu 
p2tncipale tndrumentum cd vt vtatur cllectuarto 
snfraferipto gratia oppillationu epatis *? viarum 
fupzalcrfpta? accipiendo oe co omni mane vel 5® 
mane in auro2a.5 J.cum J.ii.aquefeniculi calcfa 
cte.*? tardetur poftipfum cibus bo2is ad minus 
qu.ittuo2,£t buius elFrii oefcriptto ed talis. 5 
no? 02obi anifi feniculi (e.peo ofcf rubee tincto? 
adari ana.5 .i J. fpicc nari i cufcute una.5J1.Uqui 
ritiejatii.oximeir compofiti oe quique radicibus 
3.t.5«ccari albi lib J. coquatur 3uccarum cum oxi 
meile vfq5 ad infptiTaricne3 7 cum ceperit infrigi 
dari ponantur fpeties oiu conterendo.? erit me 
dicia efficax ad omnes egritudies 7 accidctia eius 
Sextum pzincipalc indrumentil cd confectio 
ida.r* fpecieiii elFrii oe ligno aloes oeferiptione 
Zluicej0 cano.fuma p2tma fpetie?clFrti oe femi 
nibus oercriptione ZDJue in 3ntt'do"ario Didia 
ertone pa fecunde coctionis libj; 
coquatur 3uccarum cii aqua ypcrtconts 7 addant 
fpeties apud infrigidatione eius 7 fiat confectio t 
rotulis.f J.acctpiat ergo oe ca femper ante ctbuj 
omne rotula .t J.*? continuetur bcc confectio cum 
omnibus pzcdictie a piicipto veris vfq5 jr totu5 
menfe feptemb2ts tlunc aurem ponendu ed re 
gimen butus viri a p2tnctpio menfis o:tob2ts vf5 
ad finem menfis fcb2uarit.Dtccndum itaq5Q’ oia 
indrumenta que in fine autumni aut per tota bye 
mem conueniunt rationabilit oebenteffe calidio 
23 7 ad materia frigidam app20p2iata magis p 
totam byemc vfq? ad medium feb2uarii cy per to 
tum menfem fepremb2is vfq5 ad medtu octob2ts 
eo cy indicatio in cura cuiu(cunq5 oifpofirionis no 
parua accipitur a confidentia tempo? anni vt p5 
5° tegni 4a p2imi 7 i ampliatiombus affoztfmo? 
pa fuper fermone illo.Dadu vero cd aliquid crati 
tcmpo2t 7 regioni 7 ced.Cum igitur per tota cd« 
tem materie genite fuerint 7 multe 7 
us calide cy frigide.*? co22uptiom' oifpofite, paret 
boc tcmpo2C vtendum ed indrumentis miozis 
potcnrie in calefaciendo co2po23.*? mat02ts vtutj continue apparet.eft autem huius ellectuarii 
feriptio talis.Bi muctllagime granozum febeften 
mucillagints pfilii 7 muciir.cttenio? ana.f. iiii. 
penidiar bermodactilo? an3.3.ii.55 
3.5.falis indi3.i.Dtagridii.g.xv.fiat electuartu5 
quoi accipiatur vt Dictum eft. Quis enim vereri 
0:bet medicamina talia ante cibum exhiberi t5be 
1 e.cum etiam a fapientibus pzecipiatur talia cog 
7 cbmifceri Debere cum cibis.vr p9 tertii cap° dc 
canonibus curationu capitis 3 pa quarti 3 4a pzf 
mi colligendum eft. Zcrtium pzincipale inftru 
mentu5 eft vt iftis tempozibus ifte vir vtarur hoc 
limmeto fuper membzis eius iteritatis 7 Duritiei 
ipfo? remottuo 1 Dolozu etia fedatiuo.Tfc olei oe 
fifamo olei oe ben pinguedinis anatis 3 talTi ana 
% .i.pinguedinis anferis yropi humide $, 
ftteados ozigani pulegii calamenti artetice btftoz 
te 3113.5. y.cere albe quantum fufficit fiat vnguen 
tum molle. 3 erit mcbzo? nerucfozfi coucnienter 
confoztariuum.Bdminiftrerur autem in Die natu 
rali faltem bis vel ter calidum actu 3 cum fricato 
ne leui.3 cooperiantur membza velut in z° p2inci 
pali ca° Dcmonftrarum eft. Quartum inftrume 
tu.n pzincipale eft ad conreruandum membza iu 
cturalia a receptione fluxus materie? 3 ad confu- 
tuendum materias que iam fluxerunt ad ea.ZIblu 
antur membza frequeter 3 fepe ex aq maris cale 
facta mediocriter Duabus vel tribus Vicibus i Die 
3 magnus pes 7 magua manus. £t quandoque eje 
eo fomententur collum 3 fpatula? partes. 3n hac 
enim eriftit vis exiccationis materteru flegmati 
caru membzozu ncruofo? non extgua. Quintu 
vero pzincipale inftrumentu eft vt lub genibus in 
inferiori parte inter Duas magnas cozdas appli 
cetur boc leue cauterium gratia Diftractionis 3 pi 
uerfioms materierii a fupcriozibus3 interceptio 
nts ea? ad inferioza.Cuius Defert ptio ta 
lis eft.Tfc faponis ntgri.f .ii.calcanti combufti arfe 
nici rubei argenti fublimari 
tur fimul cum vnguento capitelli 3 fiant fozmule 
glutinofe.quei medietarecorticu nucis applicent' 
loco p2edicto.7 tantum ibi remaneant quoufque 
magna efcara ibi fiet.que cum apparuerit cum ni 
gerdine magna, regatur cum applicatione bu- 
tiri recentj vfquequo ipfa ceciderit. 3 poft cafu eiuf 
per Dece Dies medicetur cum vnguento veneris f 
apro? quod eft idem vt i boc loco remaneat vicus 
Vigilattuum.ex cuius continua effu 
ftone lantei materie ab aliis partibus oeriuentur 
ad vicus fecurando tucturas. Oltimu pzincipa 
le inftrumentu eft vt in hoc viro fumopere atteda 
tur ad pzouocationem emozoidaru qfmagis eft 
poflibtle.Credo enim ea? euacuatione cozpus fuf 
ficientereuacuare pofTea Diucrtere materias ne 
fluant ad iuncturas.XDulte em5egritudinee cre 
nice non raro curate fuerunt pzopter ipfa? emo- 
zoida? enacuatione moderatam vt colligitur i>® 
tertii ca“ oe iuuamentis apertionis ea?. 7 claudi 
tur in fermonibus J5al’t aftozifmo? Sa comento 
illius. £mozoidas fanare antiqe 3 cetj. IbolTct at 
emozotdes aperiri fricando eas p® cum panno af 
pero.z0 cum foliis confolide mi. vel alterius afper 
piante 7 pungitiue.cum foliis nenufarie 7 cu3felle 
thauri 7 puiuere arthanite 7 lic De aliis. £x quo? 
applicatione condeccnti hic nobilis vir finem lau 
dabilem obtinebit? intentum conualefcentie ma 
gnum.3 eft rationabile i fperandu3 tn ampUffima 
3 largiflua fumi conditoris liberalitate in cuius 
laude opufculum boc velut a fonte fuo emanans p 
perne referatur. 
Confilium oe iunctura? accidentibus; 
3cec accidentia queiuncturis re- 
manere folent poft eo? vulnera X 
vlcera percuffiones aut fracturas 
vd oiflocationes plurima polTint 
ctfe.tamen fecundii rei veritate vK 
fecundum per experientiam accipitur talia vi 
dentur effe.x.accidencia ad que omnia alia reduci 
pofiunt.fcztmuu itaque ipfo? efl ooloz.Sccundu 
eft frigus in ets.Zertium efl ilupoz. Quartu e tre 
moz.Quintu eft faltus.Sextum eft paralifis.Se 
ptimu impotentia motus ea? ad Differentias po 
f itionis neceffarias.Octauu eft impotentia fubfte 
tarioms earil.llonu eft fpafmofa oifporitio ea2u. 
toccimu 7 vltimu vehemens Durities in eis. Que 
tamen accidentia a nullo ita congregarim pofita 
in medicina reperies. Ibzimu itaqj accideutiu5 
quod eft Doloz licet plurimu e(Te polTit 7 otuerlum 
tamen vt in pluribus ooloz talif eft aut pzuritius 
aut pungitiuus mozdicatiuus intentas extenfi 
uus 7 grauatiiue.fcatet aute qz pzimi quattuoz 
oolozcs pzouentunt a materia calida acuta incen 
fiua que pzopter Dolore infequentem folutionem 
continuitatis attracta fuit ad locum quia mcbilio 
3deo ad flurum parata magis, aut quia 
quantucunq5 materie non fint acute vt fanguinee 
vel flegtice acctumrur in loco pzopter medicinas 
caltdas 7 acutas frequenter indiferete applicatas 
que funt caufa harum fpeticru Dolo? pzedictozu 
Que accidentia faciliter intclligenti poftunt cog° 
Ici per trifte fenfattone circa vulnerata loca perce 
ptam.per rubore excoztationc cutis 7 puftularum 
multitudine 7 emitfione alicuius virulente bumf 
ditatis que ex membris eifufa excoziat ea. Cii 
igitur talispzefentabiturooloziefpcties fecuru 
eft cozpus taliter regere.1bztmo ab eo euacuando 
materias acutas cum ptllulie aureis exibendo ex 
eis.j.uaut elTrii oe pfilio 7 ellVii oe lucco roP exht 
bendo an3.3.ii.cum medio ciato aque lactis, 
eundo vero circa loca pzurientia adminiftret hoc 
oefenfiuum.Tfc fucet femperutue.f ii.boli arment 
\ ,i.y.amili terre ftgilate fiat linimentu 
in moztario plumbeo cum modico aceti 7 linianf 
ex eo copiofe partes circumflantes. Zcrtio vero 
tollitur talis pzuritus vel inflamatio cum tali vn 
guento partibus patientibus cozian 
dzi pzeparati iarcocolle tutie pzeparate mafttcie 
ana.3.i.mirrc.5.ii.litargiri.5.i. f .olei omfancint 
7 rof ana .f .ii.cere albe quantum fufftctt 7 fiat V» 
guentum molle oeinde bulliat in ,5.iii.fucci enule 
vel radicis.boc enim vnguentum talia ac 
cidentia indubitanter remouet. ttelig vero do 
lozes duo pzetacti.f.extenfiuua qui vt plurimum 
fit a ventofitatibus 7 a materia imerfa in mufeu 
lis 7 neruis. et grauatiuus ooloz qui vt plurimu 
fit a materia frigida 7 grolla 7 vilcofa 7 i mebzis 
infixa. fecurtus remouetur pzeeuacuando copus 
cum pillulis oe (arcorolla aut oe lapide armeno 
ana.5 .f.ex eis tnuicem incorporando. Seundu 
fnftrumctu quo remouetur oolozcs fixi ? snatiui ftupoze i coUtgftur e&m in ea in capitulo Dc tnt 
finitione tre mazis. Si igitur completa operatio 
tactinc potentie completur tn membzis per 
tam temperiem pzimarum qualitatum i fecunda 
rum in ipf is *? per pzcfcnriam fpirttuum animali 
urit qui Diffunduntur per vfe 02ganu tactus quod 
cfl cutis. patet q fi variabitur piopoetio tempa 
menti qualttatu pzedictaru i auferetur aliquanta 
pzopoztto fptrituii fenfibiliu.neceffe erit Oiminu 
te pzoduct operatione tacriua.Cum igitur pzopf 
opptllatione aut pzopter cozzuptione reperamen 
ti pzedtcci contingat pzobtberi tranfitu conuenie 
tem fpirttuum antmaltu fenltbiliu. apparet q in 
membzis in quibus acciderunt vulnera vel vlcera 
accidit llupoz iam pzedtctus. £r quo apparet in 
telligenti que fint Alius Ifupozie efficientes caule 
complcrtonalcs. quia permutatio complerioif me 
bzo2u. ? compofirtonalcs V5 apoflemata comp2ef 
ftones attritionea 7 fimilia.Unde er boc fundame 
to facile poteft intelligt cano curarioio qui cofirtit 
in recriftcatione complerionts memb202fi et aper 
tione oppillartouto ipfo£ 7 remotione caufarum 
tmpzimenrm.que omnia compleri pofluut Vno et 
eodem tndrutuenfo oiucrfas babente 
pzoducere velut illud, artemifte m itrtca 
r ie m dliloti 7 camomille ana. $.y'opi calame ti 
pulegii 02igani ana.to.tti.fticados tomii.coqua 
tur omnia in fi tuito quattuo2 aque vfqne ad colu 
ptione quarte partio 7 buic Decoctioni infundatur 
fpongia magna.que actu bene caltda applicetur p 
tibuo oecies vel Duodecies, ita q eger perceperit 
caltdttatcpenetrauiiTe.tun:ergo membro Dilige 
ter ertccato fiat inunctio cum oleo De collo medio 
crtter calefacto.*? muniatur membru pellibus vul 
pinie aut altis bene calidisetita pzoccdaturvf 
que ad fanitaris acquisitionem. Scio etiam ego 
q balneatto emb20catio 7 tnfufio membzozu flu 
piiotum in aquia termatteis bene calidis aurtli 
um cfl lingulare 7 erpertu5. Quartuvcro fupe 
rius tactum accidens fuit tremoz in tuueturte re 
manens.1? licet multa fpcculabilia oe tremo2C ad 
hunc locum adduci poifcnt.tame veritae e q motj 
tremulus pzouentt tn membzis crparalitace pu 
gne virtutis ad cauramco nplcrtonalc vel mate 
rialem eiu3.cum cni p20ptcr erceflum fr.,giclita£} 
aut alterius qualitatis Debilitatur virtuo fublfe 
tatiua membzo2u.patet q mcmbza mouentur et 
C02um grauttate Deozfum. vii tj ergo conatur eri 
gere memb2a 7 fubllentare tpfa.7 cum iam adbuc 
perfeuerat potentia mouentis eamembza Deozii 
ita q er paralitate.porcnrie agentis ad palla 021't 
tremoz qui eft motus compo itus ex ixpzefftone 
n eleuatienc mcmbzop ad variae 7 Diuerlasoiffe 
rentias pofitionis.p20ptcr quod frequenter in n e 
bzis vLeratts tnuentrur tremoz pzouenies a ma 
la complerione calida ? ftcca ipfius trcmozis effe 
ctiua.licet rarius. ? hoc quidem cognofcitur p actu 
alem tactumcaliditatis mcmb20? per rubozem 
tnflamationc mozdicarionc 7 punctionem m cis. 
£t tales quidem tremula mo us curare poifunt t 
ftrumenta omnia que vigozant caliditatem natu 
ralem in membzia aliquali fua frigiditate 7 fbpri 
citate vntendo 'piritua.vclut elTet aqua cineris cu 
Decoctione gallaru cupzeiTt fomentara perfepe auc 
oleum omfanetnii cu p aluere 'adarace lepe iunctu 
fi.J.eius apponcndo.S./.fandarace 7 fepe cr eoin 
verfenltui ell vtloco patienti ter vel quater 1 Die 
applicetur fpongia bene calida in aqua oecoctiois 
radicum altee fenugreci ? feminu lini infufa (ex t 
octo vicibus replicata in die.3n nocte vero fequeti 
applicetur boc terrium inflrumentum relolutiuij 
olei oe aneto oe cofto 7lilio2um ana.5.1 
pinguedinis cerui vxfi aanferis pulue 
rismellilot(7camomilleana.5.t.cere albe quaru 
CufTictt fiat vnguentuiit molle cu. ii.5. armoniaci 
ptngutozis. boc eni vnguentu in nocte 7 fpongia 
p2edicta i oie applicari oebent.0 ic e i polozes 
fixi a partibus remoucutur a molbficante 
mento percranfeundo ad rclolums 7 cconuerlo 
Vt colligitur 40 terapenticc capitio oe cura feliro 
fis. ierat autem fecunoii accidens frigiditas tn 
(uncturis remanens que frequenter conttng t pzq 
pter imoderafU5 erirum fanguinis 7 cuacuatione 
I pirituum. 0ecunio p20pter indiferera cuftodia 
vulne£ ab ertertozi frigoze 7 occurfum ad al'qua 
vt ad ventu magnifice fpiranc:. tertio vero folet 
bec frigiditas acquiri p20pter applicatione medi 
vehementis infrigidationis.£t 40 pzopter 
pzobibftione fpiritus ad meb2a 7 pzopzie vitaltf 
aur quia inciduntur Vie tranfitus fpirituu vt arce 
rie 7 vene vel nerui aut quia clauduntur p20pter 
Vebemcntc (frictione factam a ligaturis indtfcre 
te applicatis.Cognorcitur aute frigiditas p2tme 
fperie' er occurfu vulnes ad infrigidantia erterto 
za 7 cum talia contigerit reperiri. tunc membza 
vig02crtcuv a frequenti applicatione panno2U5 ca 
lidos actu autpelliu vulpiu applicato 
ne alTidua.aut memb23 patientia fomentando et 
cmbzocando cum aqua occoctiomf 
g(t yfopi 02igani flicados 7 alia£ medicinaru ner 
uofaru.3ut vngantur ea cum oleo oe ruta vel qe 
c.itlozeo que funt oe follemmbuf.Cognorcitur aut 
frigiditas in iun;turis acq lifita er flrictura. 
qu(a membzii erit crtcnuatum.0ccundo tactu re 
peritur folidu.Icrtio quia coloze liuidii 7 pallidi? 
7 bec quide accidentia remonentur conuententer 
effundendo fuper mcmbzis oleu comune calidum 
7 melius illo cil clcu oe pulegio.7 fublimius eo cft 
oleum oe ruta vrque ad cafto2eum.Cum autC5 co 
tingeret frigiditas in tuncturif effe negatione tra 
(itus ipirituum ad membza cognofcctur per boc 
fignu infallibile 7 eft C02di mandandum quia poli 
(e tiones membzozii per que oclegabaturfpirituf 
membza illa tnftanranec infrigidantur.Secundo 
qu a ab illa frigiditate numcy releuantur. 7 buic 
quidem frigiditati releuantS Deficit ingenium me 
dicinale nifi qz melius quod fieri poteft eft vt me 
b2a pellibus vel pannis 7 aliis bene calidis muni 
antur vel Defendantur.Dato em q aliqui venari? 
7 rami 7 vili lacertozil tranfuerfaltter fe 
centur.tamen per aliquos vilos 7 ramulos fabri-' 
lea Delegatur aliqua pozciuncula fpiritus q me 
bzuferuaturinclfe.Datoemoppofitoq’ oes vie 
transitus fpiritus vitalis per arterias.naturalif p 
venas. 7 animalis per lacertos villos 7 co2das au 
ferretur necelTe eiTet q? membzii tenderet ad non 
cffe.per quo?2 eni pzefentia pditur 7 faluatur vita 
per eo# lublaticm aufertur 7 remouerur vita i ['5 
7 bec futficere polfunt. £rat aute tertiii accides 
fuperius tactum m ratione fo2mali fua 
pzopzie acceptu 3 impozrat nocumentum inopa 
ttone fenfus tactus vt patet za tertii capitulo De •tagendo mfmbza. 55tmfliter bufc ccmfcre aqtfa 
vel lucetis andaeboebe cum puluere betonice rof i 
fandarace.Si autem vir fa plens tremozc tti tali 
bus memb2ts inueniret a mala comple* idc frigi 
da p2ouenientem.quod cognoscitur per membzi 
Frigiditate tactnaliter percepta? per membzi r ( 
tolozatione paltiitatem 7 rigiditatem 7 per bof 
q> femper nocetur a frigidis i iuu Jtiir a calidis1, 
tunc oe meliozibus inftrumentie que reperire po 
tut.t>2imu cft q pluribus oiebus l anroza paties 
fumat.J.i.tiriace andromaci vitra.xv.annos fer 
mentate J.aque rute calefacte a tardet co 
medere poft ek bo2as ad mtnue.V.Secundu vero 
pzincipale remediu eft vt membza trementia in 
ungantur ex eadem rirtaca ter vel quater in oie i 
confricentur ea.Xcniu vero p2incipale oe meis 
expertis eft vt mebza patientiafomententur cum 
pannis calidis infufts f fuccu matricarie qua 3ui* 
vxat vcbuen in p* ca* 2® cano\£go aurem fcio q 
fi talia memb2a fepe confricentur 015 ellectuario 
Oppopira iuuamenrii acquirunt perfecte fanitatif 
5uit autem fupertus accidens quintu nomini 
tum (altus qui eft nocumeru co22uptionis accides 
in operatione mottua.TD nuetur en' mcmb2a mo 
tu eleuacionis 7 oepzcfTionis partialium p2opter 
aliqua ventoftrate inclufam in pannicularibus p 
tibua d lacertis 7 mufculis tpro$r.Qud 
eni ibide coa2tamr ventositas 015 ipfa intrinfece 
inclinetur moueri motu recto fu. fum 7 memb2S 
cum fui co2pulentia 7 p020£ fuo2u claufione refi 
ftant.pacet q> ventofitas Vnita 7 fo2tificata fuble 
uatur impetuofe ac fi partes Violenter 
furfu agitarentur quare meriro falruofe Dicuntur 
fient em faltans impetuofe 7 fubtto mouetur fur Iu 
7 oeo2fu.ita 7 ventofitas in membzts inclufa 7 m 
eis agitata motus Dicitur cfticere faltuofue.£x q* 
funda mento confideranti apparet coplcxtonalia 
caufa (altus que vt plurimu eft mala cdplcxto fri>- 
gida.2lpparet 2* caufa compbalis que videtur te 
oppillatio coaitatozia partium que faltant.Bpps 
ret tertio caufa materialis vel Tibi p20poztfoata 
que eft ventofitas .7 tandem ex looc fundamento 8 
treniri poteft ingenium curationis quod eft dpleti 
dum ex operationibus medicina? calefacientium 
aperientium carminantium ventefiratee etiam 
educendo eas extra, piopter quod oe meliozibus 
inftrumenris tna made iuuantta inuem.tbziroii 
cft vr memb2a fomententur cu? oecoccide calame 
tt.Sccundu eft vt cotu vel panni molles infundi 
tur in fuccu rute 7 actu bene calidum applicetur 
partibus faltantibusieft remediu indeficientis 
vcitais.Xertiu? vero fpetiale remediu eft vt mc 
b2a emplaftrenmr 7 copiole inungantur cu elfrio 
Diacalamento 7 pzopzie a ZKkfue oefcrtpro in an 
tidotario oeferiptione fibi pzop2ia. Sextii vo 
accidens memo2atum fuit paraltis.7 licet parall 
fis pzopzie fumpta tmpoztcr nocumentii ablatio 
nie fenfus 7 non morus aut econuerfo. ita vt qua« 
doq3 paralifis impoztet nocumentii ablatidtl mO 
tus 7 non fenfus vt experimento cottidte compzo 
batur.Sliquibus eni membzis accidit quandoque 
non polte moueri a virture.tamcn pclTe percipere 
oia obiecta tangibilia calida frigida grauia leuta 
7 fic oe aliis.JSt bo? quide fermonu caufe fundati 
tur fuper boc pzlncipio quod e altcru Ouozii.pzi 
mu q $d membza pertranftt /puuns animali? 
mdtfuus 1 non fenfitteui.ant ttomterfo trafit fpi 
ritus fenfibilis a nd monuuf.JEt alteru pzincipid 
eft.q> cocefTo adbuc q fpirirus fenlibilif a mortuu! 
ad mebza Delegentur a in eia repcrianmr.tameti 
pzopterea quia contingit cozzuptu e(Te 
menta quo virtus modificat fpirtros animales fe 
fibilesaintegruremanere pzincipiu quo virtus 
modificat a Dirigit fpiriros motiuos a non fcnftbj 
biles. patet q fecundu looc fundamenta acutus cd 
templatoz poterit (oluere paoblema remanentia 
moros in mebzis a non fenfus in cie aut ecouucp 
fo.a tu conftdera quia hi fermonef funt pbificiap 
fundt.Cum ergo conringet viru fapiente percipe 
membza patientia nocita die in operationibus fe 
fus a motus ambabus aut alteris folu5*tunc fi vid 
bit mebza continue magis a amplius extenuari a 
tactu percipi frtgtdum (qualtdum a quali bumfr 
dum.ranc ficiat tale fpecic3 paralifis a frigiditate 
pzouemrte.7 huic quidem applicare poterit indi ti 
mentaquefupzaindup:2ea tremoze oeferipta 
funt.£t adde tdis q oleum De cadozeo cum pigue 
dine leonis ed remediu fere extrema, a frequens 
linitio facta fuper meb2u cum tiriaeba oiatefcred 
cd ex meis erpertis.lEt conftdera q olcu oe anda 
eboeba a fuccus eius cuj puluere agarici bulita ad 
inuicem funt multa (ollemnia i boc. t>zo 7' v3 
accidente.f.pzo mcbzo? impotentia adoes Dide 
rentias pofirionts fubleuanda ab eis paulifpcr cd 
templando pzxedcre opoztet. poted ent Ixk acci 
dene contingere.lbzimo pzopter Debilitate vtufl 
mottue a lacerto? nerno? a Villo?. Sexcundo vo 
poted contingere pzopter paucitatem tndrumen 
tozu motus que funt fpiriros moriut, Xertto vero 
poted boc contingere pzoprer Defectum ex parte 
ozganozu motus pzcdicto?. Coebi 11 taf autc metie 
Virtutis tnrelltgi poted ex parte pzinctpii manfr 
fedatiui motus a ed cerebzu. multotiens eni oebi 
litaturipfum per viam refolutionis ficut contin 
git in foztibus euacuatiomous a vigiliis a anime 
palTiontbus.Iunc quidc cum medicus conridcrat 
bas euacuattonn a caufa? fpettes.oppcnet eis pzo 
bibendo fluxu fanguims a naribus cum 
ne linimento? infrigidantium exiccantiu a ftipri 
cantiu fuper tempozibus a fronte a partibus gulc 
n cum impofitionibuus ftuelo? in nafo infufozuj 
(n albumine oui agitato cu bolo armeno fan.oza* 
tbure mirra farcocolla. '3mmoderate vero vigilie 
Debilitanti cerebzu opponet cum Decoctione papa 
neris albi in cibariis patientis exbibendo firupii 
De papauere.J.t.cumJ.ii.aque emulfionis feiu| 
comuniu frigido? per boza pod cibm.etia pzouo 
catur (onus facile cum frequenti odoze lilii aquati 
ci albi vel flo? nenufaris.ifut facilius pzouocabi 
tur cnm odoze pomozu mandragoze. xzi autem 
cerebzi Debilitas contingat pzoprer vehementes 
partiones melancolicas velut ertet fpeties melico 
lie pzopzie aut mania Demoniaca vel lupina, tue 
cura buius Debilitatis pendet ex cura illa? egrfr 
tudinu.Uerutamen De meliozibus indrun ientis 
sd curi baru Difpofifionu ed admtnidratio regi 
minis boni nutrimenti cum cibis leuis oigediois 
que nutrimentu exhibeant mulro5 in quantitate 
pauca velut carnes pullo? iuuenu 7 pingui» n vi 
tulo? cadratop iuuenu perdicii fartano 
ai! 7 fimiltn.? bona vina alba •? fubtile Dulce cum 
squa buglofe aut teagints limpbatu fcpcr,7 iat? nmif aut co£ Viti lacertf vel corde apottcati fuiit 
*i attriti aut propter vulnera cum atrrittoe facta 
aut quia applicata fuerunt medicamina velamen 
tis calcfacciontB -? artracrioms. propter que mate 
rieru groffa para tttfptlTata cft.aquca i terrea refo 
luta eft.-? boc vt in pluribus contingit velut in hoc 
accidiffe mamfeftu eft.Cu erg o propter Duritiem 
tale mebra motua fine indffpofita flcxibilitati.pl 
q nequuef poffunt flecti ad Differentia pofittonia 
neceffaria.quatu iiq5 ed eo? rnottua virtus fortia 
eftet.£t buic quidem nocumento quinque videtur 
mihi follcmmbus mftrumenris prouideri pofle* 
fzt pzimu quide eft frequens inunctio eorum 
cum oleo vulpmo facto per Decoctione vulpis i aq 
colligendo ipfumcum fupci natat a boc e it fingu 
Ure remediu: Sccundu vero eftvt v igantur 
mebra prcdicta cu pinguedine ralti calefacta. 
£erriu vero eft vt mebra (epe fomententur cu 
liq lore fubltmationts medulla? boum an 
tiquo? -? boc eft excellens iummentu. Quartu5 
vero eft vt mebris applicetur cerorii fxjc.Bt armo 
r.iact pinguedinis bielii $ 
fticados origani pulegti artemifie ana.3.i.croci,3 
tJ-Dilloluantur giime in ace o albo Dande incor 
porentur cum. j.y.olei De grani fifami i CU3 fuffi 
cienti quantitate ccrc coquantur ■'< extendantur fu 
per panno -? vcftiantur eo mebra. Quintu vo 
remediu eft boc emplaftru. altee cocte in aqua 
mellis lib.i.radicu lilioru alboru ftTr preparato 
fcnugrcci femis lini fifami ana 
camomtlle femtnu mal - 
ne ana.l.y.cinamomi.J.i.d. pJlentur in mo2ta 
riio vlctmata contritione -? incorporentur cu alitf 
i fiat emplaftrii ex quo bene calido mebra -cmpla 
ftrentur.ierit igitur modus conucmemcr applni 
di talia incipiendo a mele noucmbrts.admmifl e 
tur pzimu oc iftie inftrumenrie pcr.xV.Dtes. peni 
timii vero videlicet cerotu admimftrctur p alios 
Dies.xv.3 tempore vero prefentt per toni bunc 
menfei pr.ccdatur cum tertio i quarto oc picdi 
ais inflrumentie.v.£t Ii contingeret talia inflrti 
menta non babere aut non ede parata runc a pic 
fenti tempore vfquc inftnc huius mcnris inunga 
tur totu braebiu vfq> ad ralcra manus Ixoc Vngue 
to.Btfecis olei irini i olei lilio? albozu ana.J.if. 
fecis olei dc femine lini lib.y.WelnMiollis -? fub 
peonie bermo 
dac ilo? flo? rorifmarini niaiorane ana. 3.11. cer 
albe quantii fufficit fiat vnguentti molle -? calidii 
applicetur fuperligando meb20 corii vel lana pl 
gue bene carminata.-? p bec quide iftrumenta non 
Dubito f itis conuententer cilc pzoui'um -? cctj. 
3k vo aliquid Diocdu eft De accidente octauo V3 »5 
impotentia fubftentaricn s tam qu dc 
pzo bac materia recurrendi? eft ad preccdens ca- 
pttulu.ficucem motus viget in mebris preientia 
ipirints mo iui.ita quies vigoratur in cis preien 
ttafpiritusqmetatiui. Si ergo contingit mebra 
variata effe m temperamento fuo aut m fubftarta 
fua.tta q fpiritii animale quiecatiuii non recipiat 
aut fi recipiunt fpiritu tllii animale non oearticu 
lant fpfti -? limitant limitatione quietis t mebris 
tenendo eni quod vei isfimuefte credo quod idem 
fpiritus animalis fit inftrumentum motus a quic 
tis »n potentta.eteitur tamen iple aciu mili ume 
tum motus quia taliter limitatur a reperamento 
{jutdam lau Jauertttit antiqui fr.flnmicnfu vtium 
a pzopzietate ccrcbzi confozratiuu quod e vt aili 
do coquatur cercb? lepozie 7 comedatur aut faltc 
comburatur 7 fiat ex co puluie qui bibatur bis vT 
ter in Die cum aqua mcllilTe a vino Dulci.'Per bce 
quidc talia cerebzu vigozari poterit. Si autem 
impotentia moucn Ji mcbza contingeret pzopter 
Defectu }*p! rituu animaliil qui funt tnftrumeta mo 
tuii. tunc fi talis Defectui accidat pzcpter oppilla 
tionc opoztebit medicii intendere ad ea? apertio 
ne rarefaciendo mcbza cu Decoctionibus rute arte 
mifie fticados matricartefenidi peirofelta ftluij 
aut faciendo fricationes equaiee fuper mcbzif.aut 
apponendo leues venrofas fuper mebzis aut fpon 
glis maoefactis in aqua cineriscum Decoctbe ozi 
gani fepe fomentando mcbza. St vero Defectus 
moriue porentte contingat pzopter carenria aiali 
um (ptritnu in mcbzo que fcquatur abfcifiotie vio 
ru5 per quas tra!'ire folebat aialis fpiritus ad mc 
bza.tunc fi oia mebza talia fuerint abfafa trafuer 
faliter necdlarm erit q> morus totaliter in mcbzo 
DeperdaturXIerii quia vilis neruo? per quos ara 
lis fptritus effunditur ad mcbza plurce numero i 
Diueriis incelTibus (ituamur.binc efl q raro coritt 
git q totaliter motus auferatur.quin aliqua eiue 
pozciuncula remaneat.J£t ex bcc foluuntur plura 
pzoblemata. apparet eui quandoque tranluerfarr 
lectu effe neruii lacerru vel tam n in me 
bzo remanere motu5 cnl contingit 
quia per alique vilu q remanftt lefus.aialts fpii itj 
fertur ad mcbza.pzcpter quod per ipf«5 viget in 
co motus 7 fcn'us.vbt fi totaliter pzobtberet ata 
lis fptritus oelegamf ad mcbza necclTc fozercio 
fenfii i motu in eia Depcrdi.Cti ergo contingat q 
parii fptritus animalis feratur ad mebza per que 
faluetur in eis motus .pater q’ intentio curatio' a 
cft cu pzedictis calefactis atractiuie 7 apperitmts 
pzocedendu elte. Dilatantur cni pci fepe mcbza Di 
latatione tama q funditur fpiritus ira q per ipfu 
poterunt mcbza fentire •? moneri conuetsienter fa 
bic eft panctus per que Dedi fjpem. 7 adbuc 
exhibeo veniendi ad conuulcfeentia bona.non 
men ita perfecta quale 7 quanta babuiitent mebza 
abfqs ipfos fcctione vel attritione. f>roptcr quod 
tria videntur mibicoauenientia remedia in hoc 
nocumento conferentia. bzirnu itaque ipfo? vf 
fepe mebza patientia inungantur nauali pice mc 
dtoertter cocta.que tamen appo ita mebzis no oi 
mittatur fuper cis vitra bozas .iiii.ne vehemen- 
tius ericcando noceat tempozie Diuturnitate q} 
fui calidirate attralxndo itmet. pzopter quod iue 
ni tutius efte mebz3 pzedtcta liniri ex oleo DiftiLi 
tienis picis q ex fubflantia eitil qtf cft oe magnis 
fecretis meis facientibus conucntente attractione 
abfque potenti refolurione. Secundu vero infli u 
mentuad boc oe meis expertis efl vt Diu a fepe 
mebza tunc inungantur ex oleo amtgdala? ama 
rarii in cuius lib.j.Decocta fuerit. J.j.croci bene 
contriti.Zerttii vero fpetiale in boc efl vt mcbza 
fuistempozibusfcpelintanrurexfucco ime snt 
panni in eunde infufi actu calidi ponantur er 
eis. *foec quidc follemnia funt inllrunicnra.l5 viti 
nui Iit fozriae pzedictis Duobus pzimis ficut fecu 
du efl medul inter ea.£fc vero iterii vt fupza po 
fttu efl frequenter contingit iporcntta mcbzozum 
fi morn ex parte Defectus ozganozu. 7 boc cft ga mcmbzivt ai motu feruiat ficut tde fptruuf alta 
temperamento limitatur vtfiat inflrumentu qut 
etis.nec buic modo pbilofopbandi aliqua comra- 
rietas aut refifletia infurgit.nifi quia opoztet po 
nere in mcbzis 'Caria temperamenta fecunda va 
rictate ertgette ooeratioml.quod quide Fundamen 
tum naturale pbilofopbia non oeboncfl.it nec me 
dicina.Cum ergo medico manifeflu efl. # virtus 
membza quietare non potefl.p5 q eo£ curatio fit 
per oebita attractione fpirituu ad mebza «5 in 
jflrnmentis quozil plurima a efficatia pzecedenti 
capitulo p2edtcta funt.qutbue etiam fuperaddere 
potes q ingeniu curatioii confiflit multu in liga 
tura membzorucondecenti. Cum ergo percipiat 
meiicua virtute non poffe conuemenrer fuflenta 
re mebza.tunc oebet ea ligare fafciculis conueni 
entibus a ligata quieta facere 7 conferuare cii ap 
podiatione ipfozu ad alia membza velut buic vi 
ro fepe pzoceffi viriis ligaturis manu 1 bzacbiu 
ciu3 ligando 7 ligatasfuper palmulis conferuado 
tlonu vero accidens fuir fpafmus in bis mebrif 
frequenter inuemu9.p2oeuius inuertigatione pre 
mttrendu q bic fpafmus eflie potefl in fieri Dictus 
talis.Secuudoinfacto eflie.7 quilibet eozu iteru 
pocefl effe fpafmus oe inanitione a oe repletione. 
jEcemplu pzimi ficut fpafmus in fieri pzoducitur 
1 accidit pzopter vcbemente euacuatione fpirituu 
7 (anguinis in mebzis facta. £t itqt bic fpafmus 
confirmatus vel foetus inueniturin membziaco 
feruari pzopter eade imoderara euacuatione qua 
confecuta efl contractio fpafmofa.0irr 7 fpafmus 
in facto cfle frequenter pzoductus efl 7 coferuatur 
in mcbzis a ficcitate que confecuta efl vcbemente 
refoiutione pziuatiua 7 pofitiua. Cum ergo conti 
git vulnera vel vlcera concomirari fpafmu fienre 
tunc fperies illa euacuattonts non efl cohibenda.'! 
fi fuerit confecutus repletione multa, tunc abfctn 
di oebet per fpeties euacuationis a oiflractionis 
Oiuertendo quide materias per antiperiflaft.i. co 
traria pofittone ligando fricando fomentando ve 
tofando partes 7 flobotomias adminiflrando eua 
cuationes materie per contrarias partes. £xeplf 
gratia fi fiat fpafmus in Dextro bzaebio friccmur 
nates a fpatulc 7 applicetur flobotomia vene ni- 
gre finiflri bzacbii aut falnatelle ciufde. Ueru in 
looc capitulo non facio pzolongatione multa. quo 
mi raro contingit ad manus pzouentre 
fpafmu in fieri fiuc oe inanitione fuerit ftue d re 
plerione.lbiurimu ergo quod contingitefl quia in 
uemtnr fpafmus in facto eflc.a boc quide efl ratio 
nabiliter concedendu ftue pzopter multitudinem 
boc contingat.quia neruofa vel lacerto 
fa membza cum implentur fecundu latu abzeuia 
pzobibentura Dilatatione 
congrue.quonia fpafmus efl egritudo nernozum 
pzopter qua lacerti mouenrur verfus fuum pzinci 
pium 7 inobedientes fiunt in oilatatice za tertii 
in Diffinitione fpafmi.Si ergo aliquis fpafmus ii 
factus in aliquo particulari membzo reperiatur * 
tunc p5# intentio efl pzocedere cum medicinis 
mediocriter caltdisaperitiuis oifloluttuis'! leni 
tinis .membza eniota fpafmata frigida funt g* 
Debentia calefieri.opilara 7 conflricta funt.ergo $ 
periri oebent.indurata funt ideo leniri Debent • 
Unde oia inflrumenta que fuperius oeferipta fue 
rm in capitulo oe impotentia motus membzo?? 
huicpzopofttoconucnienterTerufre pofTunt.01 
quis aute curiofus oeftderaret applicare aliqua i 
lirumenra efficacia p2eter p2cdicta pollet applica 
re aliquid Ixuii triu fuo libito. £t pzimii efl erp 
tum medicamen 7 efficaciffimu quod efl oleum De 
bbeen.calidirate eni 7 bumiditate fua potenter le 
nit o nue Duritie5 in membzis repertam 7 abfctn 
dic Doloze 7 aufere ab eis 7 contractionem in fieri 
n in facto eTTe rcpertam.Secundu vero fpetiale in 
ftrumentu efl vt oifl ilemur galbanu 7 cerbencina 
ponderibus equalibus per alcmbtcu Vitrctl 7 eo U 
niantur mcmbza 7 fepe inungantur .Zertiu tero 
fpetiale remedtu 7 minus angufliofu efl vt accipia 
tur olei amigdalaru oulciu lib.i.croci puluerijatf 
3.iii.fape cllectilfime lib.it.buliant bec tria fimul 
lento igne tnvafe eneo flagnato vfq5; quo totum 
tmum confumatnr.be illo igitur oleo referuato 
in vafe vitreo fpafmata mcbza inungamur actu 
calido 7 efl nobile remedtu. Utrimii vo accides 
tactum fuit Durities tn talibus memb2is inuenta 
que qutde cum plurimis p2edicto$z 
poteil remoueri 7 pzopzte cu5 emplaflro 7 ceroto 
Defcriptis in capitulo dc impotentia motus mem 
b202ti.7 cum quinque inflrumetie vt oletf 7 vngue 
tis 7 fubltmiKiombu0.Cu5 ergo bic vir 
cum omnibus milru mentis fup2a limitatis Varia 
rt Debere De.rsun.rv.Otcbua vt 30 ab boc capitulo 
precedente vifum eSl.tunc iterii rcuertatur ad ad 
mtntftrattonetozdinatiuam illof 
pzopiie incipiendo a ferto natiuitacis Domini et 
permutatim reuoluendo fe De inflrumemie ad 
tnllrumema. 
Confilfnm De Doloze iuncturaru pedum. 
Sgniftceoominevtdare Diflt 
cte curationem Dolo2um iun-" 
cturarum intelligatis 7 ab ipfo 
2115 incurfu cuilodiri pofTitis d 
liberaui.t.pero2dine3 facere* 
£>2imu ofleqdcre quare in iuncturis 7 marime pe 
dum fiunt i quibus bomimbue 
magis 7 in quibus minus 7 in quo tempore magil 
generatur podagra.Zertio que cura erit periculo 
fa.Quarto Dica oe eius pzderuatione.Ouimo d 
ipfo$z D0I02U cura Dicetur. Quantuad p2imu 
Dicit Buice.g> Dclozcs iuncturaru maxime multi 
plicantur in pedibus 7 in anclm cuius multipli*" 
cariomscaufaeilmultipler.ftzima me 
rito ficus Defcendunt ab aliis memb2is ad bas tu 
cturas multipli 
cantur Dicti oolozee.Ssaccuda caufa efl quia buiu® 
iuncture fune rare 7 vacuc.7 ideo p20pter rarita 
tem 7 vacuitatem fupcrfluicates in raaio2i quan 
ritate recipiatur 7 renuemur. Zertia caufa ellqz 
be iunctureiunc pluris motu87Yebememio2ts q 
alie iuncture. ratione ergo motus fit ad bas iuctu 
ras fuperiluitatum attractio 7 er $nti Dolo2um 
ge»teratio.0uarta caufa efl ba$z iuncturaru com 
plerionis Debilitas,iuncture eni pedum babet cd 
plerionem oebtliozem aliis pzopter Diflantiam 
maiozem a fonte calo2is.7 p2opter boc altis pari 
bue multiplicamur magis oolo2es .podagztci _q 
alio2um memb202um. eo quia iuncture pedum 
tam ratione completionis frigide q ratione Didi 
tkC a fonte calozie fune rouicu Debiles. raerobza autem Debtlfanafttraltter a rncbzis fo2tibus recf 
piunt fuperfluftates.p20pter quod iDaly.oixit q 
podagra fit in panniculo qui circundat oda pedif 
7 maxime ledit 7 feptus.quia bumiditates illuc 
fcendentes non polient Digeri pzopter fua remo 
tionem a fonte calo2ts. Quantum ad 
Dicit Butce.c? apti02es bomines vt in eis multi- 
plicentur oolo2cs funt fenes 7 conuale 
fcenres 7 patientes crontcae egritudines. Senes 
quide pzopter Debilitate5 complexionis functura 
rum pedu mat02c tn ipfis q in aliis. 7conualefce 
tes potiflie cu non regantur regimine recto oebf 
litantur 7 a oigeflione bona p2tuantur 7 pzopzie 
cum non funt curati cum (udtcienri euacuatione. 
vero egritudines cronicae q2 longas 
pzopter fife? caufa quandoq5 patiuntur vl’ aptftu 
dinem babent vt Dolo2ee podagricos incurrant. 
£emp02a aptioza vt in eis fiat podagra funt ver 
7 autnmnus.3n vere quide p20pter motu fangui 
nts 7 bumop qui in p2cfenti tempo2e multiplici 
tur 7 non terminantur . Clnde in hominibus aptj 
currunt ad iuncturas.3n autumno vero generan 
tur oolo2ee podagrici p2opter malitia oigefliois 
bumo2il 7 pzopter raritate membzo2um 
tn eflate factam.7 raritate que fit in Die ex calo2e 
autumni.Uiis eni Dilatatis 7 apertis fluunt mag 
bumozes 7 in maio2t quantitate recipiuntur * 
Quantu ad tertiii dicit Huicc.q Dolozes iuctu 
rarufolaalterationcabfq5 euacuatione no pofTut 
curari fine vehementi timo2e. “Ratio quonia fup 
fluitates ille que ad functuras lolcbat currere cur 
runt ad alia memb2a nobtlio2a 7 ibide recinetur 
quare talis materia abfq5 euacuatione efl multum 
pericuiofa p20pter quod minatur egritudine aut 
perditioni aut moleflio2e egritudine p2oducere: 
Quantu ad quartii ex intentione auct02il f cien 
du q potidtma cuflodia veflre fanitatis cofiflit ab 
buius egritudinis p2eferuatione. et ideo ab bac 
egritudine p2eferuatiofircu5Cuacuimone altera 
rione 7 regimine conuenicnti* £t p2oprer boc oi 
anno fiat euacuatto in vere 7 autumno. 7 ad iflaj 
euacuatione eil refpiciendu fi fiat fanguis abiida 
tia quonia tunc Debet p2ecedere flobotomia bafi 
lice bzacbio2? po!l$ timetur De incurfu po- 
dagre in ambobus pedibus. Ueru euacuatio con 
ueniee efl que refpicit colera 7 fleg 7 pzopter laoc 
Digeratur materia cum boc. Bc firupi De endiuia 
cum Decoctione ani 
it feniculi femtnu comuniil 7 accipiatur.v.vel.vti. 
7 plus f minus fecundu q apparebit medico vfu. 
Deinde fiat euacuatio cum Ixic.Bf 
5.i.reubarbari boi3.ii.fpice3.3.7 exhibeatur cti 
occoctioe p2cdicta.Hliter Bc pulpe caffie.j.y.aga 
rici tnfuft in gelemabtm.3J.2eubarbari bdt Ixr 
ana.s.i.faf fptee 
g.tii.Diflempera CU5 pzedicta Decoctione. Jacta 
purgatione confo2terur memb2u cu flipticis ficuc 
cu balauflia acatia 7 fncco virge paflozie aut pia 
taginis 7 infundantur petie in Dicto fucco i quo po 
ftra fit acatia v balauflia 7 ponantur fuper iunctu 
ras.*be petie babent confonare meb2u 7 claude? 
pozofttates. ita q non pennirtunt mcb2u recipe 
!uperfluifates.’bts aute faetts pzecipit Suice. vt 
exerettiu fit temperature opotet q cuitec carnef 
grolTas oia falfa 7 oia frigida 7 bumtda (icut fpia 
cbta cucurit fint cibi bonf 7 veloas opertionis« 
£mtetur omnis repletio 7 010 labo2 (moderatus 
7 poriHtc fuper repletione, £t opo2tet etta vt eui- 
tetur fomnns flati aflupro cibo.quonta efl 6 rebua 
multu nocibilibus.£il etia5 in bac egritudine ba 
numvtfepe ad minus felin menfe p2ouocet vo 
mtt«9.7 efl multu conuenieus vt fiat p2ouocatio 
vztnc. utendo bzodto ciceru cum Decoctione radi 
cu petrofcf.7 Teminu comumii.£t ad fu mu prefer 
uatfoir tutela ab bac egritudine non c :nfifh't nifi 
(n pzobibirtone multiplicationis bumotp 7 in eua 
cuatione ipro?.£t ideo ftcut continue fit ipfo2um 
generatio ita fepe Debet fieri ipfo2u eductio.a q2 
buiue Dolo2cs pottfTime generantur ex fu perflui 
tate oigeflionis epatis .bine efl q maxime opo2t3 
attendere in eius mundificatione 7 cius cuflodia. 
Quantu adquintuefirciendu q D0I02 qui efl 
aptus p20uenire in iuncturis pedu 7 manuu bab3 
dpendentia a Duplici materia, quarti Vna efl cara 
7 alia frigida.Calida efl colera 7 frigida c flegma 
7 ex comtxtione illa# ouard materteram 7 fluxu 
ipfarum caufatur Doloi.qui pollgp efl afluetus Dici 
tnr D0I02 podagricus aut ciragricus. £t ideo i cu 
ra buius oolozts cum aduentt. pzimo pzouocef 
vomituf.quonia ex tali pzouocattone duo tuuame 
ta fequimtur.quo$z vni efl quia materia apta ad 
pedes 7 manus flue? Diuertitur 7 fic 00I32 creicit 
fed mtno2atur materia.Secundu iuuamentu efl 
quia illa materia pzo parte euacuatur quare cum 
fuma follicttudtne p2ouocctur vomitus. Sccudoj 
p2ou0caro vomitu fiat 2a euacuatto per medicina 
foluentem coieram 7 flegma ctia refptciente. qua3 
medicina ego flatim ponam inferiue. tertio p20 
nideatur vt fedetur D0I02 cum bis que ponam t'n 
fertus.Qirimo fedato ooloze quod ad pedes 7 ma 
nus currit refoluatur cum bis que non foztitcr re 
foluunt ne id quod Defluxu efl induretur 7 refolu 
tioni ineptum effictatur.ttocd<cina que pofl 'tomi 
tumefladmimflrandaefl talis. Bc ix’i modactilo 
2um,3.y.pulpe callie.j.vi.reubarbari.j.i Jpice ma 
fltcts.55 ana.3.y.Dtllempera cum Decurione ra 
oicil apii feniculi petrofelint ariflologie lon.7 ro. 
fe.amfi fentculide.comuniu.Si vero flomacbus ii 
ellet bene oifpofttus lo:o bcrmodactilcp pot poni 
agari.quonia in boc etia3 efl fimilis IxnnodamT 
? flipticitate participat.St vero cozpue etfet ni- 
mis calefactu potefl vri bac medicina. B< pulpe caf 
fie.3.vi.reubarbari ele 
cti infufi in gelenubim.5.V.fali0 geme.5.5. oifle 
pera cum Decoctione feniculi in qua Decoctione bn 
lierir.J.J.mtrobalanof c.trtVboc autem facto in 
puncipio fiat altqualts repercufTto 7 membzi con 
f02tatio.ne materia ad locum Dolente3 fluat. Jit 
autem buius repercufTio cum medicinis frigidis 
7 flipticis que Dicte funt i quarto capitulo, quales 
funt acatia balauflia fuccuf virge partozts 7 piata. 
*foec eni ad inuicem commifceatur balauflia pul 
ueri3ata 7 acatia i p2edictts fuccia Didolutis.llec 
boc medicamen laudo quod ponatur fuper locum 
fed in parte parum Dillante a loco ficut tn crure 
quando D0I02 efl in pede, in bzaebite quando do 
I02 efl in manu.7 er illis cum farina 02dei potefl 
confici cmplaflrumquod ad idem valebit. Sup 
loco vero Debemus intendere ad 0OIO210 fedat io 
nem et ad leuem refolutione3. Cutma ergo me 
dicinafedas Dolozem efl lana fuccida buli.a in 
oleo rofato paf exp2dTa 7 fup loco tepida appoaf Secunda medicfa ell cofecta <x pinguedine gafti* 
7 anatis 7 Duobus vitellis ouozu cera 7 oleo rof* 
Tertia medicina ell aqua Decoctionis vermiti qui 
faciunt fetam.quonia ifla ponitur fedare Dolozc$ 
podagricu.Quarta medicina efl emplaflru factu 
ex fenugreco fe.lini camomir.7 oleo rof meile et 
aceto boc eni confert valde.Quintamedicina fut 
folia vlmt calefacta 7 loco Dolenti 7 tumenti appa 
ftta.Sexra medicina efl bcc.TV cineris eauiiu .5; 
ttft.adtpis anatisolet caraomtllini 
7 actu calido apponatur. Septima medicina efl 
bec.IV0lei7rim.5 i* fenugi*eci farine ana 
5.ii.mdlis.5.it.vim.q.8.7 fiat emplaflriuOctaua 
medicina quando Doloz cftet intollerabtlis efl 
bec.1Vopii.5.titi.croci.3.i.teranturifla cum lacte 
Vaccino 7 cum medulla panis fimulaginei Donec 
totum cum lacte incozpozetur ad fimilttudinem 
emplaflri 7 fuper loco ponatur, tlona medida efl 
oleu in quo Decocta fit vipera 7 e ex eif licut ponit 
Xfoice que fanat fanationc integra.&ecima medi 
cina efl oleu vefpertilidis cuius modus efl ille vt 
aflumantur.xti.vefpcrriltones Decollatf. 7 fumat 
Itb.uolet antiqui ariflologie Unuaflor ana. 3.itif. 
cofli.5.iii.omnia ifla Decoquantur i aqua qua fi ad 
oilToluttonem vefpcrttTtonu 7 buliat a.]ua Donec 
tota confumatur 7 remaneat oleum. ’3flud oleu e 
conueniens ad refolurionc 7 fcdattonem. Undc- 
ctma medicina efl embzoca fcdatiua ct experta 
quando rubedo 7 caltditaa ap5 7 efl vt afTumatur 
lactuce oleum 7 galla 7 coquantur in aCcto Donec 
otfToluanrur.Duodccima medicina e Decoctio 01 
dei 7 vulpis Viue in aqua 7 Decoquatur vulpis 00 
nec Diffoluatur in Decoctione Deinde coletur. 7 in 
colatura ponatur membzil Dolens. £t potefl hcc 
decoctio fieri in oleo ficut fit in aqua. XDedidne 
refolutine 1 oolozis mitigattue vel kdatiue funt 
ille 1 pzimaell talis. IV flozacia 
Itgde yrco3 maflicif faluie rute ana.3d.0fi camo* 
5-tt.cere quantu fufftctt 7 fiat vnguentu. Secuda 
medicina efl bec.TV Ixrmodactilof .%.Ume odei 
5-f.vitelli ouo£.q.9,7 fiat emplaflru. Xenia me 
dicina efl fxc.1V olei camoMlLj.i.oFt coflijj.flo 
parumibat 
guenru.Quarta medida ell Ixc qua ponit £fiexi 
der. IV cere .fv.olei camo.5*it * j*olet rofati./. 
farine ouo2? numero. V.rcfd- 
uas pztmo Vitellos crudos cum farina.Deide alia 
cdmifceanmr 7 fiat vnguenru. Ouod ft Dolo mnt 
tum vigeat addatur aliquid De croco 7 modicu De 
opio.verum cum D0I02 fedari incipit opiu5 remo 
ueatur.Quinta medicina efl lxc.1V radicu malua 
fci Itb.ii. fenugreci feminis lini ana.f.tiit. Ixc oia 
infunde per tres Dtes in ltb.ix,aque in Vafe eneo d 
inde coque foztttervrq5 ad DifTclutfone ipfarum 
rerum oonec aqua redeat ad ltb.it. rebus pzius 
bulitis tn aqua 7 expzeffts 7 abiectis. Detnde totii 
boc bultat vfq5 ad confumptione medietatis ftc 
folii oleum remaneat.boc facto iterij colabis et 
ponas tterum oleum ad igne 7 addas De cera lib. 
$. colofonic lib. S. terbcnric. 5. i i i t .gui cedrie.5.iit 
galbani opttmt.fittit. confice 7 vtere. looc enim 
medicamen vr inquit Mcxandcr no folu tumoze 
curat 7 materia refoluit.imo etiam ventris ccflr» 
ctione remouet7 loca ad propzul flatu 
reducit confricationes aut menibzo?2 00 
lezeo fi tn balneo aut ad igne pcrungaiur fi ican 
do loca fanat Sexta medicina comteniens omni 
tcmpozc a pztnctpto vfquc ad fine dl vt fumatur 
folia oliiie <i buliant 7 refoluantur in oleo puro et 
fiat vncrio.Septtma medicina conuenfens tn pz§ 
eipio quando ooloz efl vehemens 7 lo;uscfl calli- 
dus efl Vt accipiantur vitella ouo£ 7 commifceaf 
eum oleo ro.7 tepidfi apponatur 7 parii croci ad 
fungat. Qctaua medida ell vt fumatur fuccus pi 
ritarie a CU5 modico vini mifceatur 7 tepidii acta 
apponatur.Tlona medida efl Vt fumatur tiriaca 
n liniatur locus.bectma medicina ell vt Decoqui 
tur folia canltil Diligenter iTVdc bac occoctionc 
lib. j\ fecis acett.f.i* vitellos ouos numero, ii. olet* 
ozdei farine fabazz ana.q.s. a fiat 
emplafirii 7 conterantur folia fimul mifcendo oua 
n deum 7 fecem aceti 7 fuper loco Dolenti appona 
tur 7 iepe reponatur.Undecima medicina efl qui 
do Doloz elTet vdxmcnttlTimue.1V croci opii ana 
§|.iiii.pani8 lib.i.cere Itb.i.olei rofati lib. y.crocu 
*i opium infunde in vtno.panc infunde in aqua et 
cxpzime manibus 7 admifeebie crocum 7 opium 
bene trita n tterum omnia bene teras 7 cbmtfcc 
ad tnutcem 7 loco apponatur, foec funt que Debet 
fieri tn pzeparatione 7 curatione Dolozum tuc tta 
raru3.Uerum quia huius Dolozee recedunt quafi 
pzo omni tno2dinatione regiminis a qua no pbt 
cauere ,3deo pzeter bcc que Dicta funt ad pfecf.15 
bozum Dolozum curationem inucnerunt opificco 
bufot medicamen perfecte curans fi per inreitruj 
annum continuetur per modii qui Dicetur. XDo' 
du8 aute efl ifle vt De hoc medicande quod feribe 
tur flatim.accipiatur De mefe ianuarti Diebus gn 
que Die pofl Diem quantifate3.ii.oe menfefcbzu 
arti fimili modo.De menfe vero martii accipiat 
Duobus Diebus eade quantitati die pofl Diem. 00 
menfe autem maii oetur eade quantitas Diebus 
tribus Die pofl oiem.De menfe vero tunii Det: Dic 
vno folo.De menfe aute iulii oeturbuobus Diebus 
De menfe vero augufli Detur vno oie. De menfe at 
feptembzte oetur Duobus oicbus.oe menfe vero 
octobzis oetur Duobus Diebus.oe menfe vero no 
nembrts oetur Duobus Diebus.oe menfe 
cembzis oetur Duobus Diebus et ftc per meofee.iz 
compleantur Opoarct tamen qutb°me 
dtcamen biberit abfltneat intoto anno a carnibuf 
pozeinis lep02tnis fungis finapt 7'caulibus. ta 
net ftbt pedes in aqua ca.maria 7 oleo iungat.doc 
dfcamen autem efl tfliid.Tk reupdtici.J.i. agarici 
5* ii.fii.?; iit. pet° macedomci.J.itii.mcu. 3.V. ype 
ricon.|.vi.genttane.|.vii.ariflologie.5.vtit.cetau 
ree.f .vtiit.1oec omnia per optime 
7 mifceantur.Dofis fit.3.ii.vt oictum efl. £t acci 
pietis Ixc medicamen abflineat ab omnibus legti 
mintbus 7 maxime fabts.JEt non comedat capito 
pffeium nec cancros nec oflreas nec fepias nec Ue 
tas neqs que Dicta funt pa$t ante 7 ceti. 
CouftWu De Oolczc pzicipaliter i geu 
JEnerandusin cbrtflo pater Olis 
abbas Dccarertbue paulo ate nto 
leftatus fuit Dolozibus (uncturap 
et p2incipalter in genu 7 in pede 
Ocxtrie.£t manifefre inrelligt po 
teft materialem caufam illozii fuiffe materia fles 
matfca mimllaginofam que commixta erat coler rubee que pzopter magnam actfuftatem eiue 
calefaciendo 7 0tfToluendofIegma illud fecit velo 
cie penetrationis et p2ofundationie tu memb2u« 
*fooc autem totum apparauit ex velocitate tume" 
factionis memb2i 7 refolutionte illius actualte 
ibidem percepte cum mollitie partte fine Duritie 
cttenfione magna. JEtquod materia quidem pzo 
pulfa fuerit a vena cbili ocfccndente in quantita 
te fatis ampla, materia cmm magne quantitatis 
non p:tutffet ita cito collecta et tranfmilTa fuirte 
ad tunccurae pzcdtctae per venae anguflae. Cre 
dendum etiam efl materiam illam p2tnctptum 
fue generationis babuilte in epate ab aliquata ipfi 
ue Debilitate aut ciboium frtgido2um 7 colerico 
zum altum quam caufam videtur 
y confilium pzeferuartonie eius ab tncurfu p2e 
dtct02um Doloznm fundamentu accipiat a fepte5 
intentionibus 7 inflrumentie flatt‘3 ftibfequetibuf* 
Capitulii fecundii oe cura per Dieta. 
ftztmum itaque efl q? tn ctbie eiue a frigidis et 
bumidts mulro 7 frequentivfu velutfunt 
cbta blera lactuca endiuta poztulaca cucurbita cu 
cumcres 7 ftmiles. a lacttctnits cibif abflineat .fi 
militer etiam abflinere Debet a multo vru vifcofo 
zum vt parilium pifeitim 7 p20p2tc eltxo2tim et 
conftmtlium.Ctbi etiam cum acutie artifttialiter 
commixti tmp2obandi funt vt frequens vfue aro 
matum ftnaptfmi cepe raftant 7 confimilium. 
multus vfus aperientium valde euitandus efl ve 
lut feniculi petrofelint anifi fparagi cimint 7 ali 
02urn.£ttam leguminum vfus Dimitti Debet quo 
mam grauar iuncturas 7 p20p2te ool02es pedu5 
Bceti autem acuti 7 cuiufcunq5 rei valde acris fre 
quena vrus non efl laudandus. imnio interpolia 
tim 7 raro De eis accipiendum efl. Utnum vero 
eligi Debet rubeum vel fubrubcum 7 nullo modo 
acre valde nec Dulce fed medium inter Ixx od02C 
aromaticum fubflantia clarum 7 medtoerte fumo 
firatts.Cut tamen ft potentius efTet aliquid a que 
commtfcendum efTet vt faltem quarra pars, Car 
nes vero eligende ab eo funt mediocriter pingttd 
iuueniles 7 mediocris Dtgeflionis. 7 meliozce ete 
funt carnes animalium que tamen tn aquis no» 
fuerint nutrita.Oua Yero.cmnt pzeparationis 
modo placent. Cafeo mediocriter molli et leuis 
falfedinis vri vero recentium et 
crudo2um non placet vfus. laeter Idcc autem tn- 
cibis 7 potibus itatur altis modo fuo. 
Capttulti terttu oe cura per medicinalia. 
Secundum Vero tnflrumentum fue pzcferuatto 
me cft vt pcfl medietate menftf futuri.i440.vno 
mane lx)2a.xiitt.faciat fibi fieri flobotomiam oe 
faluatella oertre manus poftta inter Digitum an 
ricularcm7 anularem perquam educantur fan 
guints.J.itit.Deinde quiefeat a motibus p20gref!t 
uie faltem per vnam feptimanam. Xcrttu5 tn 
ftrumentum efl vt tnanc immediate fcqucnti pofl 
Hobotomiam accipiat \xc oigefliuum b02a.xi.vd 
Xit.calcfaccum 7 pofl ipfum tarder cibum per quat 
tuo2 bo2ae.Cuiue Dcfcrtprio.Bc ftrupi oe calame 
to.5.5 .mcUierofattcutn foliis p2ecolL;ti. a 
que bctonice cico2ee Quartuj 
inflrumentum ell vt acceperit firupum p2C 
fa um per.viii.Diee tunc Die nona immediate fe 
quentt acciptat boc leue folutiuum. cllectuarit 
rofatt.|.t.mifce 7 bibatur to 
fcim cum medio cfato aque ozdef calefactum oim 
3uccaro pcft# tardet cibum per vnam bozam. 
Quintum mflrumentum cft vt pofl euacuatio 
nem pzefcriptam vtatur linimento infraferipto 
receptionem materie 
rurnin iuncturaein quo conuenit ferevniuerfa 
fententia medtc02um.Bc olei oliuarum antiqui.J 
Uuactti albi facie comums modicu 
t02zef3ctu3.vt.vini aromatici vetufti.J J.tcran" 
tur omnia fimul in moztarto longa contrittone . 
n cum boclinimento iuncture fuper quae eflimat; 
cuentue oolozie leui confricatione faltem in oie 
femel quando Vadit ad lectum confricari oebent 
n partee circumflantes cum ipfo mediocriter cale 
facto inungantur a circumligetur locus cum pan 
nie lineie 7 ligatura bone adbeftonie que rame ex 
eludat omnem oolozcnu Sexrrum inflrumen 
tum efl boc.B< aloes epatici.f dii.pulpe colcquintf 
yreoe artbantte ana3.t.i eubarba 
ri electi.f.t.agarici.JJ.maflicie 55 croci oauci a 
na.3. omnta per fe 7 tfundantur 
ct da minis aut p2 imule terte Dum 
haberi potent 7 ponantur in furno pofl extractio 
nempanie in catino rudi .i. non virreato vfque 
quo confumatur fuccue a velxmcmer agitando in 
C02p3zentur a reponantur iterum in furno vfque 
ad conuententem exiccationem 7 ita fiat tribue 
Vicibus vfquequo medicina remanene bene vifco 
fa fiat 7 tenax. Oe bac vero materia fozmcntur 
piflule p20 cmni .3,11.0: quibuf accipiat omni f* 
vel 6a oie vnam parum ante cenam. £t iterum d 
eif accipiat bora p2cfci tpta omni tertia oie.i.tem 
p02e quo fuit Digelltuu fupzafcriptum. £t potefl 
ndbuc oe ets accipere.j.i.omni menfe femel obfer 
uanio pofl eam bo2am 7 conditiones fup2a 
claratae in inflrumemo quarto p2incipali.tleque 
enim oubito in pillulie tflte efTe virtutes potentes 
in oiuertendo 7 euacuando materiae coiericaeflc 
gmatteas mucillaginofae 7 aquofas que vt in plu 
ribue pzcctpirari folenr quod mamfeflum efl intel 
Itgenti virtutes coponenttu eae. 
Confilium oe 0d02e inferio2um tunrturarum ge 
nuum 7 pedum cum impotentia merue p20grc(Ti 
ui 7 fubflentatiome totiue C02p02ii a materia qui 
dem flegmatica mixta cum colei a acuta p20uc* 
nienre, 
£>regiue vtrtufqtie iurie oocto 
Oominue dolandus oe pifie 
labo2atDifpofm'oncque efl 00 
I02 infcr»02um iuncturarum 
genuum 7 pedum cum multa 
laiTiraitne Debilitate et tmpo 
rentia oebitimoroe pzogrcitiui 7 'fubflentatiome 
totiue C02p02te.7 bcc quidem oifpofitio p20uenit 
a Dominio materiei flegmattce cui commtfcetur 
tolera fubttlts 7 acuta multiplicata in epate eiue 
7 a generatione fuit calidum 7 ficcum licet permu 
tatum fit ad ad lapfum frigidum 7 bumidutu p;0 
pter aliquam oecaufts inanientibus ficut fluxue 
ponranei ’vel artifttiales aut immoderatus coituf 
vel longa abfltnentia 7 fic 0: altis.Dcmoilranr au 
tem .b.lapiiim epatie euidcntic plurime; 
efl mollities totiue cczpoiie. Secunda efl pulfus 
paruitae 7 icutrad. Xcrtta efl tamarum caropuj emifTto quarum C0I02 di fiatt C0I02 lane lote pecti 
nate 1 fnbflamia parum ell grolTa muctllaginofa 
flcgmate multo plena 1 fic De aliie. £t bonum fu 
tt q vtrrus tranflulit materiam ad inferio2a ma 
gie q fi materia vi nature p20pnlfa fuiffet ad 
perto2a aut remanftlfet tn epare 1 vzinaltbnf viif 
in quibusporuilTetgrandia efficere nocumenta* 
Capttulu fecundu De cura per oiera; 
£x ifte fundamento clare apparet qualiter ille ex 
imiue ooctozlit regendue. indiget enim manfio 
ne 1 aeread calidum 1 ficcum inclinatie 1 fic, oe 
aliie rebus non naturalibus. vnde caucat ftbi a 
ctbiefrigidte 1 bumtdie velut pifctbue multis et 
p2op2ie elixis a fpinaebia bleta cucurbita p02tu 
laca 1 cibis lacdcineie 1 a camibue antiquis Ottft 
ctlie Dlgeftionie 1 ab vfu fructuum bumido2un» 
actu 1 potentia. Omnes enim frucrue d funt Vin* 
perabilee. p2et* amigdalae ficue 1 alios fructue ca 
ltdoe.ee caueat a potu aque frigide ftmpUcte. ve- 
rum ipfa committacum vino non di et inutilia 
1 melt'02 dTet fibi aqua mcllie facta ex. XV. libzia 
aque 1 vna Itbf mcllie confumpta tertia parte Du 
abue remanentibua. De rcbue etiam Dcteriwi 
bue efl d multitudo motus p20grdW 1 exerci- 
tium quodlibet omni temp02e 1 maxime poli ci 
bum 11‘nter reliqua nulla noctbilt'02 ree diei q 
coitus .Uinum autem eiue Debet e(Te coio2e rube 
nm fapo2e conueniene Declinane ad aliquale pen 
tteitatem *? non ad excellentem acredinem vel oul 
ccdinem. 
Capitulu tertiu5 De cura per medicinalia. 
De rebus autem medicinalibus fex Videntur ml 
bi necellarta buic viro p2cfei uatiua eiue a cafu in 
Deteno2em lapfum. 1b2tmum efl q ipfe purge 
tur in boc menfe martii ell d podtbile fe 
eundum bunc mcdum.pzimo q vno mane accipi 
at bunc potum.1V aque eaparo2ti aque atfmtbil 
ana.3.1 J.aganct elecfij.i.reubai bari. $.jf. fptee 
nardi §..iiii. falie gemine .§. ifii* 
fucci rofarmnj.t.tnfundantur medicinarum pul 
ueree fubttlee in aqute 1 in fucco calidis per vnu5 
Diem naturalem. ttoane vero circa Decimam bo 
zam calettanticolentur*? vehementer exp2ima 
rur 1 illa colatura bibatur bene calida poli quam 
ipfe D02mtat per bo2am 1 non comedat nifi tran 
fiuermr lx?ze fex.Die vero fequenti immediate bo 
za p2efcripta accipiat bunc potum caltdum. IV (i 
rupi Deeupato2io.5j.aque ypcricdie.5.iti.mifcc 
quem continuet per octo D;ee. ‘llcna vero Die fe 
quenti accipiat iflae pillulas.TV pillularum oe far 
cocollaj J.pillularum fcftdarum.3.i.accipiat eaf 
bo2a pzefcrt pta obfui do poli eae omnia que feri 
ptafuntobferuariDebeie poli p2tmum potum. 
Secundum vero remedium quo vti Debet ell boc 
IV aloes ablutij.ti.bddii pulpe coloquintide ana 
5 J.cinamomi floium cupat02ti ana grana.vi. fa 
lieindi.s.iit.cumfuccorofarumfiant pillule oe 
omm.3.fex De quibue poli purgationem accipere 
porcfl vnam omni fine quinque Dierum in auro2a 
<7 tpfte etiam vti Debet quando accipit ftrupum fit 
p2a(cnptum 1 p20p2ie fi venter eiue nen dlet be 
ne largus. Tertium vero remedium ell l:oc. V< 
grano2umpbi!1no2um.5-iii*dnamomi electi lig 
ritie amfi 5m5tberte ana .5.1 .srtcrice .3. iJ. in 
fundamur pbidicifn aqua ypcricome calida per 
Duae Dfee naturales pofleavlttmate terantur et 
coquantur cum libj.5uccart albi i addttie fpetic 
bas Fiat confectio in fruftrts.5. $.oe qua t Ile vir 
femper accipiat ante cibum fruftrum Vnum* 
Quartum vero remedium ell Ixjc.TV olei oltui 
rum antiqui cpmagis cfl comii 
nie modicum t02zefacti.5j.fandarace.5i. tcran 
tur (imul in mo2tario vhiroate *? cum boc inungi 
tur per Dies. rrt .vel. xxxr. bene omnes iuncture 
lefe bene calido 1 leuiter confricando* Quintuj 
fpetiale remedium necelTarium eidem p20 rectif» 
catione fui epatte.1V olei De abfintbio olei nardi 
tii *? De m a ilice abfintbii eupato- 
zii fquinanti 1 calami aromatici ani3.i. trotifea 
zum Dtarodon3.ii.cere albe quantum (ufTictt fiat 
vnguentum molle oe quo tota regio fub collis oe 
jttre partte *? tota fptna a fpatulie inferiue per to 
tum menfem ap2ilie inungantur actu caltdo lup 
ponendo pannum calidum tincte guinole futTumt 
gatum. Ultimum remedium necelTarium ei 
dem p20 confo2tarione capitie eiue ell boc. TV ma 
cisj.ij. garioftloaum cubcbarum altari (Itcadoe 
ana.5 Jimaiozanej.it.ftat omnium per fe fubtiltl 
puluie Deinde eommtfceantur. Dc boc igitur pul 
nere fuperafpergatur pare anterioz capitie nomi 
nata caluariee per torum menfem ap2tUe cmni fe 
ro aut faltem omni alterno fero ponendo oe eo q 
titatemquinq5 vel ier granozuni 02 ici 1 erunt ei 
omuia vttlia que in fui falutem Dirigat altilTiujui 
ad laudes eiue amen« 
ConfiliumDe Ddo2eartetico'* 
• 
jOmmendatilTiroa twmia vxor 
bowabilisviri fer XDelcbifc 
decb labo2at D:lo2tbue iunctu 
ra2um qui p2op2ic artbetici 
Denominari Debent*? peramba 
lant per Diuerfae tuocturas et 
maxime infer(02ee vt nunc per peoea per genua 
Vt in pluribua. Aliquando 'tero fupert’02ee iun 
cturae inuadunt licet 2aro.? ftcut apparere poti ft 
ex naturali completione eiue bi Dolo2ce pzouc- 
niunt a flegmste mucillagincfo 1 aqttofo que mo 
bilitantur 1 fluxibili02ee fiunt a cutufdam mate 
rici colerice particula que comifectur cie. 1 potcfl 
boc fatie verificari quia bi Dolo2ee fatie cito pa 
roxifmant 1 eueniunt icito etiam refluuntur ne 
que tumo2ee faciunt Vehementes. rji enim mate 
teria gro(Tio2 elTet non ita cito flueret 1DU5 fluxa 
eft non ita cito a memb20 remoueretur fecun 
dum magnam eo2um partcm.et quia materia fa 
tie fubrilie 1 penetrabilis dTct fatie elTentialiter 1 
accidentaliter etiam p2opter coieram commixta5 
fupra.tdeo aliqua eiu8 particula remanet in mem 
b2te p2ofundata.p2opter quod in pzcdtctte mem 
b2ieDtn remanet laxitudo 1 Dolozie Ipcttes ali 
quanta.£x quibus omnibue apparet g’ regimen 
eiuefuftentari Debet luper electione cibo2um et 
potuum confequcnter medicinales babeant p2ob< 
bere generationem matericrum flegmaticarnm 1 
ccnfumere <?extccare materiae flegmaricae iam 
genitae 1 aperiendo vernales viae ipo2oa niate 
riam Diuerrerene fluat ad functurae. Ilaro 0* ingeniis raratfufs Dolo2iim functurarum omnfuj 
foUemne eft intendi ad p20uocandum V2fn.i3 quo 
niamper iptam educit materiam que eft caufa 
efficiens oolo2um talium, quoniam materia talia 
eft iuoerflmtas fecunde oigeftionis que inepate 
eft. Und 22a tertii tractatu 2°capitulo 2°.dcauris 
curationis O0IO216 iuncfuraru3.'fc>20runt admini 
ftrationes folutiue medicine.p2ecipit Butcena ad 
miniftrandu3 efTe prouocatiua V2ine. oeficcat ma 
tertam Dolorum {uncturarum. quonia5 ipfa ficui 
ficis eft.i.fit ex fuperfluitate Digeftionis fecunde qj 
eft epatia 1 venarum 1 p20pzie in podagra calida 
Que autem a qualia oebent bec elTe p2:uocatiua 
funt radices feniculi petrofelini Dauci n apii. 3n 
lemen endiutexico2ee fcartole n quat 
tuoz fe.comunia in caufa calida.ooct02ibus clartf 
fimis regentibus eam particularius Difcutiendo 
relinquo, docdicinale aure regimen butus vene 
rabiite Domine multum particulariter otfcutieri 
dumelTet.verumtamcn quia nunc inflat Dierum 
canicularium tempus a cftas eft feruentis calidita 
ita ctficcttatis abrque int r ntlTione pluuiaruoi 
a abundande aque tempozis a aeris confiftcntia 
multum fupcrflueco2po2a refoluunt a Debilitant 
3deo uidecur mibi butc mulieri p2ouidendn5 effe 
cum quinque intentionibus. Ibzima quidem vt 
obrezu3to regimine fex rerum non naturalium rtt 
perius fucciucce tacte bec mulier vtarur infrafcrl 
ptie pillulis que materiam mino2ent a confumet 
etm:mb23confo2tant Dolentia ab cis oiuerten 
do materiam, cuius Dcfcriptfo. larcocolle in la 
cte nutrite per vnam Diem naturalem .J.i. alces 
cpattci.5.vi.furbttb.3.{itt.bcrmodactilo2umellec 
petrofelini mafticts cinamo 
mi ana.§.vt.tnfundantur omnia infucco yreos d 
inde piftentur ad inuicem a fiat cozum maffa De 
qua fiant pillule pzo omni .5.vi * 2fcctptat igitur 
Dcei80irmmane{nauro2aaconttnuet tpfas vf 
que ad Decem Dies men is feptembzts. Deinde in 
cipiat aftumere firupum iftum calidum in auro2a 
a continuet ipfum diebus Decem. J£t fi in tftie Die 
bus quibus altum it iftum firupum venrcr eius 
effer ftipcicus. tunc omni fero vel alterno fero ac 
cipiat vnam dc tnfrafcrtptts pillulis parum ante 
cenannDefcriptio firupi. Btoximellis compoftrf 
fit upi dc calamento meli’ rof.ana.J.J.aquc abfin 
tbti acctofc. |.i.mi 
fee. Secundum remcdtu5 pzincipale eft vt poli 
5 acceperit bunc firupum foluatur venter eius 015 
bis pillults.Bt pillularum De bcrmodactilis pili» 
larum dc farcocolla pillularum fetidarum ana3. 
i.refo2mentur pillule feptem cum clectuario fucci 
rofarum et accipiat eas in auroza n Dormiat pofl 
cas et non comedat neque bibat nifi poft quintam 
bozam accipiat ctatumvnum aque calide 02dct. 
n poft per vnam bozam pzandeat. Tertium re 
medium pzincipale eft vt loee Domina femper att 
rc cibum parum accipiat vnam rotulam confectio 
tiis plirifarcoricon que non rranfccndat 
ram^.i.f. Quartum remedium eft vt in tero 
pore quo aftumit predicta medicamina omm fero 
ante cenam abluat fibi pedes cum aqua in qua fa 
bzi extiugunt fua feramenta leniter calefacta. 
Quintum et vlrinmm remedium eft vt poftcp 
bec Domina omnia pzedicta coroplcueric expenat 
fe ad balnea paduana fancte TMene vel' in villa 
abbani poftta a non curet balneare cozpus fuum 
ntfi fedendo in aqua illa ab vmbiltco inferius a in 
tempoie intermedio quo accipit balnea fcilicet 
mane et fero teneat lemper iurra polle genua a pe 
ftue in pelui magna plena luro quod reperitur in 
«Itteie pzedicroium balneozum q> p2edicra mem 
bza omnia fint fcpulta fub Dicto luto accepto ex 
oitginali fonte vnje pzimiruf naturalif illa fcatu 
rierit aqua a taliter foitificabtltur membza ipliuf 
<1 Defendentur a receptione materierum. Defcrip 
tio autem pillularuum que Debent accipi tempo 
ic atfumpitonis ftrupi.TW agarici ioermoiactilo - 
zum electozum ana. 9. ilii.aloes abluti.ma 
fticie rof fpice 3in3iberi9 ana. §.Vi. infundantur 
per ouo3 oiee pulueres ifli yaeos vel 
fucet radicum eius a commifccantura exponan 
tur ad radios folt9 vfque ad exiccationem aque vt 
fucci Deinde renouetnr fuccue vel aqitaetfic fiat 
ter.be bac igitur materia fiant ptllulc cx o. .5.vi 
a Dentur vt fupza. 
Conftlium DeDoloae functurarum * renum et ct 
pitie fcotloomia 1 domaebi fubuerfione a ventris 
flipticirate. 
JEnerandue in cbrtdo pater et 
facrc tbeologie Doctez 
dus facri czdinia beati jzanci 
fci oigniiTimus generalia aca 
tbolice fidei cbrtftianc crimiu 
Occuset condantiflimus atble 
ta Carite betimoleftafur accidentibus. Quwunt 
quidem pzimum a foluum a vetuftum efl iunctn 
rarum Doloz a maxime inferiozum vt pedum, et 
aliquando tem'02 genibus comuntcatur. non zaro 
etiam in mufculis tibiarum infufus. et fi quando 
que ad fuperiozes partee anebarum a mtilculo2u 
extendatur fpine. tdem tamen fpeete et ab eadem 
radice omnino pzocedere videtur vt inferius De 
clarandum relinquo. Secundum vero pztnci 
pale eius accidens cfl oolo 1 renalis pzoucniens 
paroxilmalV notabtliter intenfus. licet vt in plti 
ztbus in eifdem manear fixus cum muirirudf 
tte barenarutu a lapillozum in renibus abundan 
tium. Tertium accidens pzincipale ed foda cro 
nica vel temporanea que tamen periodus inten 
fionibus non raro exacerbat. Quartum accides 
ed fcothoutica Dfpofttio imaginationibus non Ic 
niterfociata. Quintum accidcnsed fubuerfio 
cum magno domaebt Doloze a vomitu a eructua 
tionefoztibuemaximamin anloclitu angtifliam 
facientibus. Ultimum accidens ed vebemene 
C02p02is dipticiras cum magna ventofitatu in 
infert02i ventre congregatione. J£x quibus omni 
bus non folum infelicem vitam Dicit fcd magnis 
etiam periculis paratam. £t fiqutdcm ontmbus 
bis faluberritnum confilium ozdinari Debet, opo 
tet p2imitus inuedigari an omnes tales Difpofitd 
nes fint per fc egritudines an per colligantiam 
Diuerfo2um membzo2um inuiccm colligate. Hn 
omrnu idarum egrttudinum vna a eadem tamcj» 
radicatis caufa afltgnari poitit.Uiderur autem cx muttfs pofle bedfuet # omniumbarum tyrpofiti'd 
num caufa eft complcrto frigida a bumtda pztnci 
paliter flomacbi toti comunicata co2po2t eum 
multa m3teria flegmatica.que naturalem caloze 
Debtlttauic a pzinapaliter ipfiue flomacbi. adeo 
q magna cibozum a potuum paro magia in ven 
tofitares conucrttmr i vapozee q in bonum cbi 
lum.Onde fanguis generatur in eo frigidus i bn 
miduf refpectu pzopzii temperamenti que efl can 
fa continue fode que tam pzemilTa efl. Similiter 
eflcaufa generationis vapozum multozum qui 
commixti vifibili fpirttui funt caufa fcotbomte et 
imaginationum a confequenter aliarum 
rtomnn ne quibus Dictum efl. Ut autem clarius 
appareatomntum accidentium particularium c% 
paulo fublimius contemplandum efl.Qtfeni ineo 
nocumentum notabile m Digeflione contingat 
multa Declarare poffet figna. £r pzirrjum qui" 
dc5 eil longitudo remanetie cibi in flomacto eius 
que p2obarur a poflcriozi co quia quandoque euo 
mir cibum qui ante per.xii.vfque ad.xv.bozas fue 
rtt afTumptus. Secundo Declaratur idem per 
tarditatem cuentus appetitus naturalis. Tardus 
enim efl appetitus eius neque excitatur ineo nifi 
cnm iam pzcaffumpruf citnif Digefltts fuerit.et enf 
non efuriendt animal*caufa efl copiorttas eke que 
efl inventre. virtutum naturalium tertio pcnulti 
mo capitulo. Tertio iterum arguitur in co oe 
btlitas Digefliome ex boc.quta remanet femper iri 
flormcbo eius grauitas Donec p2ealTumptuf cibuf 
tn infer(:2em ventrem Deponatur. Quarto ite 
rum Declaratur ex eructuariontbua repzefentanti 
bus odozem a fapozem cibi pzcaffumpti qui qui 
doqtte perfeuerant in eo amplius q per Decem vC 
Duodecim bo2as. Si igitur in co vr in pluri" 
bus er comuntter tranfmutandt quemlibet cf 
bum inuenitur flomacbi ipfius Oebilitas.tunc que 
erit opinio tua fi cibarerur cibis Digcflioni nota 
biliter refiflenttbua a ineptis, nequacp enim Dige 
ret eos.imo Vt plurimum cozzumperentur in eo. 
Tlt vero Dolo2is in flomacbo eius fepe cucnicntis 
caufa efl mala complexio frigida a luimida vento 
fans a euapo2are faciens multitudincg flegmatfs 
in eo inuenti.cum enim in eo multe congregatnr 
quantitas ventofitatum i vapozum.qeceffe efl fuc 
cedere Dolozem cxtenfmum. a piopter flomacbi 
notabilem ertenfionem magna fit Diafragmatia 
compaeffio.quare necefTano tanta in co aliquando 
fit anhelitus conflrictto Vt omnino pzefocari vide 
atur.quia aer quo euacuatio fieri Debet non pctefl 
ingredi fecundum quantitatem conucntentcm.co 
quia via introitus eiusconflringitur a compzefTio 
ne tam Dicta. et nifi bencfttio virtutis finaliter 
refoluentts aut carminantis ventofitates pzcdi- 
ctas a vapozes eruptio fieret per fupertozem flo 
maebi viam 3 in eructuarionem conucrfio.cmnto 
mozti fubt tc videtur efTc paratus.£t ex boc coz2e 
larie conclude alleuiationem in anhelitu non fieri 
pzecife pereductionem ventofitatum per fuperio 
2em partem.immo etiam per inferiozem ventre 
vencofitates cum fecibus expelluntur 3 cbilo. pzo 
pter quod alleutatur magis expulfione ralium per 
vti amque vtam q per alteram ipfarum ratitum • 
£cex boc fundamento etiam pulchre concludere 
pocee que fit caufa pzccedenne ejctemciohie eiuf 
lique enim bene fntcllfgt pofeft # per talem et 
pulfionem per inferius educantur pzecife feces et 
Vapozes. qmnetiam expellatur cbilua qui Debet 
cfTe materia fanguinia. i hoc tdem facile videri 
poteft per fubflantiam eius quod expellitur cbilo 
fam.que eft fubftantia alba fnbtilis ptifane in fpif 
fitudine(imili8p2imap2jmicapitulo oe genera 
ttone bumo2um.Poft bec autem iterum Diligens 
confiderator facile videre poreft Duplicem cfle cau 
fam Dolo2t8 in renibue eiue euentenne.Sr p2t’ma 
quidem caufa efl multitudo ventofitatum que co" 
munteatur renibua extenfionem facientium in 
panniculocolatozii vcfhente ipfoe. Secunda ve 
ro caufa illius oolo2ia efl multitudo bazenularuj 
irnmo lapillo2um in eis exiflenrium. ex quo2um 
etiam colozibuscaufam materialem carum facile 
Demonftrarc potes. funt enim barcnule vt pluri 
mumfubrubeeadfubalbcdinem Declinantes que 
arguunt materialem ea2um caufam fuilTe fle— 
gma alicui pozeioni colere commixtum et longa 
refidentia eius p2opter vifcofitatem fuam in re 
ntbus futile excoctam.p20pter que etiam fatis fa 
cile oeducere potes cur iuncturarum ooloz in eo 
pzouenerit aut intenfioz factus fuerit 1 limiliter 
in tibiis.? tandem etiam inueniri poteft caufa fo 
de illius que Dtcra eft.co quia fiegma illud vapora 
biliter ad caput Delatum eft caufa Dolo2is infrigi 
dando aut Dolo2em extenfiuum 7 gnuatiuum in 
panniculis cereb2i eftktendo.Similiter etiam ap 
paret caufa imaginationum que in 1'pfo fattf perfe 
uerant.eo quia vap02es illi fiue Delati ab inferio 
%i parte ad caput fiue geniti in ccreb20 per viam 
in figefttonis commifcentur fpiritui vdibili rep2C 
fentantes in criftalcide fimilitudmem fui motus 
omne enim fenfatu5 efficit i tnftrumento fcnfibill 
fozmam que eft libi litmlis.fed bic vap02 fpiritui 
viiibtli commixtus potenrie fmfitiue vdibili repf 
fentat fimilitudinem linealis aut circularis aut 
alterius figure ini er imaginationes Vel imagines 
talea in eo p2oueniunt ex commixrione ventefira 
tum 7 vapozum que commifcentur fpiritui vifibf 
li. faecin fumma videtur efle Dirpofitio buius re 
uerendttfimi patris cum caufis fuis 7 fignio oeda 
rantibua ipfa ita DCDucta. vndeconcludi poreft qp 
0p02tet ipfum fedulum elfe vcbcmenrer ad cura3 
barum oifpoficiornm p2op~cr pericula grandia 
<3 vite eius 7 opc2attonibus mcmb20 
2um incumbemia.Cuiuf quidem regimen partiri 
volui in adminirtrationem congruam fex rerum 
non naturalium.Deinde in exp2elTionem intentio 
num medicinalium 7 inftrumentozum ei conucnl 
entium . 
Capitulu5 fecundu oe regimine per Dictam* 
igitur oifcurrcndo per regimen conueniens ex 
parte ciboznm et potuum p2emtttcndum pximo 
q opo2tet bunc venerabilem in cbrtfto patrem t' 
nitare omne illud ex quo poreft generari ventofl 
tasifupcrfluitas vapozum inftomaeboet toto 
ventre. £ft autem bo: inrelligendum Duplicitee 
ex parte caufe. quarum p2tma cft materialis cau 
fa generationis vapozum 7 ventofitatum. Secun 
da vero eft efficiens caufa eo2um, Poreft enim in 
ftomaebo hominis luftutUi temperamento rgarf getterarf multitudo vaporum n ventofitafum tx 
mrtc cibariorum que materialiter multum bumi 
da Tuncec cuapo2abilia. velut lac fructus emnee 
multum molles.parttiee cibi pifcce molles a (urii 
lia.quozum aliqua lunc vencofiratum caufa cx par 
te multe bumtditatis folius velut pzcdicta aliq 
vel fune caufa ventofitatumex parte multe bumi 
dicacia eozumcomunctealtcuicaliditati acute fi 
ait ert alleum cepe bulbue p022um ratfanus mei 
e fibi fimtlia.3n bie enim multa inuenitur bumi 
ditas fo2ti caliditati coniuncta quia vcntofabilia 
funt marerialtter et tffccttue. quadeque tero fo 
la ventofttatum 7 vap02iim generatum cauta efti 
tiens ert ftomaebi caliditat} innata Debilitas. Si 
enini occurrunt ei obiecta aut quantitate fua aut 
aptitudine euaporattoms refirtcntia. tunc fecuti _ 
dum partem eorum magnam conuertuntur in ve 
rorttates 7 vapozes. vbi fi fo2tis e.kt ca iditae ta 
Itum obiecro2um fieret oigertto conuemcns in iu 
utttuo. £cquo2um etiam fundamento tandem 
videri poteft q> aliquando in bomine quatucunque 
fani ftomaebi generantur ventofttates et vap 2ea 
er parte obiecri tnconuenientie. ct non cx parte 
calo 210 naturalis eiu3.p2opter quod opoatet tpfii 
aduercere ne calo2 innatus Debilitetur aut etdciti 
offerantur cibi 7 potus babenref matet tamimilre 
eu.)po2irienis 7 ventofiratisaut cdidttaris eide 
coniuncre.J£r quibus tandem tertio co22clarie co 
dudi ur cpo2tet ipfum euirare panem 
bumtdum 7 non bene coctumded panem eligat De 
puriori parte farine bene coctum ct multum fer 
menti recipientem falis parum plus ccnfucto et 
ft fepe vteretur pane bifcocto multum dter ei coit 
uentcns.non multum tamen De eo accipiendo.eri 
am panis opirus.i.parum furfuris recipiens efiec 
fibi conueniens.talis enim panis non clt multi mi 
trimenti neque vifccfi et cfi facilis oefcenfue 2i* 
continentis etiam gi aria coti 
uenientie fermoms condimenta omnia facra cum 
parta vtlaganas 7 ft milia. Carnibus autem 
tur laudabilibus velut funt carnea cap2tnc vituli 
ne lepozine et ga5elli7 p02ci (ilucffrie. £r De vo 
lattltbusfunt velut carnes gallinarum caponum 
et pullo2um iuuenum quo2um omnium carneo 
melt02C9 funt alia2um animalium carnibiie.24* 
continentis capitulo 669*. Carnes autem ftarne 
7 coturnicis etiam funt fibi conuenientee quoM'85 
inter rei quas volatilium ftluertrium carnes po" 
nuntiir laudabilio2cf 30 3lmanfo2is capitulo 43* 
7 30.Utiles etiam ei funt carnes que Declinant ad 
calidira cm7ficcitatem.7fuut valde conuemen 
tes ei cuius co2pus mfrigidarum ert et fangu e ert 
paucus 240 continentis allegato capitulo. £tiam 
caro fafiani ert fibt conucniens quoniam ert mclio 
came pullo2um 2°cano.capitulo oc Duragi.i.oc fa 
fiano.Columbi iuuenculi complete pennati p2opi 
qui volatui etiam conuenientee funt ct pzop2ic 
ftluertrcsfiineiusrtomacbofiutfoltn bene otge 
ri.vbi autem econtra effet non laudarem cof co qz 
funt tarde oigertionis 7 longe mo2e in Homaibo* 
vbi ramen bene Digerantur funt coucnicntce pao 
pter p2op2ietatem quam impofuit eis #ucn3oar 
ad Debilitarem vifuf piouenicntem cx penuria I pl 
ritus vifibilis.Caro vero anatis non placet mtbi 
quu multas genei at fupet fluitares 7 faflidium 3* 
ZUtmnfozte capitulo fe*. Conucniimt etiam ci 
auee minute multo labozc cibum acquirentes que 
in nemo2ibus**< Dumetis oegunt velut funt fincf 
pbilomene alaudc carduelli meruli ficedule cauda 
tremula et fimiles.reliqua vero nen placent. Si 
autem vei vellet carnibus anarulozum aut agno 
rum raro vratur cie aut alate mcl ozes funt ei cjf 
elixe. Carnibus vero filtrie 7 pzopzie ma.110 ali 
quando vti potefl 7 pzopzic cum fuerint elixe, ra 
riue vero affate accipi oebet. Mees autem re en 
tee omnee rationabili iuditio videntur ci Oifcon 
uenire pzopter multam bumiditatem eozum.Uc 
rum quia pzopter rcuerentiam legis catholice cc 
bominum modcfltam 7 oeuorionem oportet vti 
in magna parte anni cibie excludentibus carnea 
3deo opoztet eligi pifccs quozum eat nofitas fit a 
fuperflua bumiditate eldgata fieri pbt. 
fligantur igiturex eis faliti qui viderentur efle 
conucnientiozes in congrua quantitate.*? ex receti 
tibus boni funt ficui tozzentine varioli marfioea 
temali *? lucii.£c oe maritimis velutrumbi 02a 
de *? fibi fimiles. Um tamen obferuando canone 
in alTumptione eo2um.<j> omnes p fcee lemper ac 
tu calidi comedantur et cum aromattbue conditi 
7 fi acciperentur elixi clixcntur cum fale *? aliqua 
quantitate vini.lactis vero xfus non placet pzo 
pter pzedicta.ctiamquia obtenebzat vilum z* 
cano. inpzopziocapitulo.11occtcm5 habentibus 
egritudines neruozum*? pzopzic ficgmati.as vt 
cfl colligendu5 ibidem in areola iuncrurarum.Ja 
cit etiam euenireinflationem ? Dolorem in floma 
cbo *? pzopzie colollra.i.tuncats que ambo commo 
ucnr ftngultum er eructuattoncm tumofam *? p20 
pzie lac ibidem tu areola memb20zum nutrimen 
tt.pzopter quod etiam non laudo eidem vfum ca 
fci 1 piopzie mollis 7 pauci falis, fcd conucniena 
tft ei cafeus modicum ourus *? notabiliter I altos. 
De condimentis autem *? lapozibus placent mihi 
omnia acctofa 7 cum fucco limonum condita *? cu3 
agrefla conuenientts falfedinie. granata vero et 
cozumfuccua*?citrangulanon placent mtbi nifi 
commisceantur cum fpetiebus cozum frigiditate 
tt actualem humidiratem cozzigenttbus. ficut 
cumcinamomo galanga 5in3iberc*? fimilibus. 
igitur fpcctcs que proHrondimento fibi conucntcn 
tts dent funt licut piper *? pzopzie album, galati 
ga nux mulcata grana paradifi macie lignum alo 
es fptea nardi folium ameos cardamomum crocuf 
flozesrofmarimmenta ferptUum *? Itnitlia. Bt 
De bis que conferunt vtfui fusit ficut cufragia ma 
fozana lignum aloes *? fcniculus que quattuor con 
foztant cerebzum*? fpiritum viftbilem fubnliant 
7 vias mundificant vifionis. *? crocus etiam qui 
abftergit vilum 7 p2obibct fluxum ad tpfum. De 
tonlimentts autem mellitis placeut mibi cmnia 
tum eo confecta 7 pzopzie cum coctum cfl.nifi fit 
bono folttusevehementer noceri abeo . Oleo 
autem vti pot fti pzopzie oleo De nucibus quod 
cft calidum in fecundo licet fit bumidux in pzimo 
nifi timerem grauarct caput eius. £ligibiliua 
efl autem oleum Deoliuts*? pzopziebene matu 
ris. et conucnientius ci Dico clle antiquum cp 
recena. JEciam oleum oe amigdalis Dulcibus. et 
oleum De pbtflicis placent mibi fi velit vti eis , 
£pjtiri autem vfue non placet mibi *? pzopzie (i comedatur crudum quoniam faflf "tum facftct 
fuperius ad os ftomacbi afcendit 50 £Umanfo2ia 
capitulo ip° Itccr fit calidum et bumidu j in pzimo 
Ileque etiam coctum laudo. qui enim in comeftio 
nevtitur eo fiegma ricas patietur egritudtnce 3* 
Hmanfozia capitulo 96°. juccari vero vius in ci 
bis 1 potibus placet mihi, eo quia ipfum efl 
dum in fine p2imi a cquale ponitur in palTiuis. et 
fi Declinat ad aliquam earum magis ad 
q ad bumiditatem inclinat. pzepter qued vfus 
3uccari fecunde Decoctionis mihi magis placet q 
complete coctionis', ipfum enim cfl calidum 1 ab 
rterfiuum magis 1 rtemaebo a pectozt conuenien 
tius. 3am autem tranfeundum cft ad edulia De 
granif facta.pzemittendo p2imo q omnium legii 
minum vfum euitare Debet n pzopzie clixatozum 
S: qua tamen legumina competunt fint cicera ru 
bea que calida fuut ilicea in pzircipio quozum 
Dccatio competit 7 pzcpzie cum radicibus ? aro 
m itibus fupza tactis. Sabe vero fafeolt* lentes et 
cicera alba non placent mibt. "Placet autem mihi 
vfus panicti, licet enim fit frigidum in pzimo et 
ficcum tn fecundo zt° continentis capitulo 199* 
tamen quia lenitiuum cfl et cxiccariuuiu 1 pzouo 
catiuum tzme laudatur vobis. Placer etiam mi 
bt ri3um quod cll calidum in pzimo a ficcum in 
fecundo zi° continentis capitulo ii6 etiam quia e 
aliqua lirer flipticuni et ideo ftomacbi ccnfoztati 
uum 8° De fimplicimedicinainpzopzidcapitiilo 
aurem vfus etiam placet nubi 
De oleribus aurem vrendum eft omnibus que fut 
faciite oigeftionts calida *? ficca rt ventofitatum cd 
zuptiua 1 pzobibitiua generationis carum. De 
quozum numero eft faluia cuiue laudes multi mo 
dernozum pzedtcantdicet minus De ea fci ipium 
tnuematurq? narratum. Huicenna enim 20 can; 
1 f\a(is zi° conrincnris vfq5 ad 24 mbil dc ca Icri 
pxrunc.Diafcozidcs autem in 30 lib2o De ea fecit 
C ipirulum intitulatum Oecltlifrago Serapio vo 
in aggregatoze capitulo 145»° enumcrauit eam 
inter medicinas calidas 1 ficcas pzopter quod vi 
detur eadem efie conuenicns maxime ftemaebo co 
quia eil notabiliter ftipttca vt elicitur ex fci moni 
bus Diteidis p2eallegato capitulo. Seniculus et 
placet eo quia calidus efl in 501 ficcui infecundo 
8° dc fimpltci mcdicina.ct placet mihi pzopter Di 
uerfioucm quam facit vzinam pzeuocan. 0 
militer placet mibt petrofelmum quod calidum e 
n ficcum tn fecundo. et menta fibi fimilis ri p20 
pzie quia ftcroacbalts i £t ierpillum etiam calidu 
eft et ficcum in fecundo ? pzop2te quia capitale 
eilfsoimarinus calidus ri ficcus tn tertio conue 
nttcaptrt ftomaebo oculis '«renibus. dreaiezana 
c nida 1 ficca in 30 etiam placet quia cfl Difibiutia 
c; artenuatiua. et quia aperit opptllariones capi 
UB‘« conucnit Dolozibus frigidis a flcgmateet ve 
to;itatez°canbtn pzopzio capitulo. Ufum vero 
bafiliccnis non laudo mfi in |.auca quantitate et 
maxime quia nocet vifut 3* terni capitulo De «0 
cmttbus vifui.pzoptcr qued etiam aneri,m *? per 
raroemrari Debent .licet pauci ancti vfus non 
fir libi Difconuenicns. Cauk6 etiam placent nubi 
ci pzcpzie bene ccat.lactuce vero7 blctc poztula 
cejpmacbie cucuibitei omnes pisme frigide et 
bunade Dimittantur .£tftmili;cr bc20£o quia 
multam eructuare facit. CcrcfoUum 
inibi 7 IcuilKrum 7 fimtlefaperitiue piante. De 
radicibus autem vti poteft paftinacis oomcftici» 
7 filueftrib.ua 7 na pie in igne coctio aut in pingui 
bzodio cum aromatibus pzcdicrts. Carore etta5 
vfus placet mihi. Sparagi et cappares 7 lupuU 
lozum fuperi02es partes et fibi fimiles placent; 
Jrucrus vero omnes et p2opi te frigidi 7 bnmtdl 
Dimittantur. p20pter quod mult02um ccraforum 
vfua 7 p2op2te cum ftiprtcttnte ventris non 
cent mibi.Bcria vero minus mala funt ei er p20 
p2iecum incifionefua. Que vero er eis funt ba 
bentia carnes Duras 7 p20p2ic pauce bumiditati 
commictas vocata 3marilta conuemunt. fberlt 
co2um Vero vfus quandoque conueniens eft p20 
pterea quia bona funt ftomaebo et iuditio rationa 
it accipi oeberent ante cibum. Pira vero 02aria 
ideft p2imis temp02tbns apparentia et noi con 
feruabtlia non funt valde vrilta nifi fuerint mut 
cata 7 valde Dulcia. Suellane vero recentes non 
multum funt vtiles fed comienientiozca funt ficce 
ex eis.Hmigdabrmn vero comeftio eft vttlie in oi 
modo pzeparationts quia abftergunt vias. et a 
periunt 7 funt boni nutrimenti. piceus vero re 
ccntcs calide funt in p2imo 7 ficce in fecundo. an 
te cibum alTumpte placent. eo quia conferunt flo 
mac 1x3 epart et renibus et leniunt et abftergunt • 
ct in eis eft lenificatio vlrima z° cano capitulo p20 
p2io. licet 7 recentes magis finrnutrittue epexie 
catiue. PalTule etiam bone funt eo quia bonum 
nutrimentum Dant ftomaebo pect02i 7 epa i ape 
riendoequaltter.pommturemm equalca fere in 
0 nmbus qualitatibus. Iluces vero non placent 
licet fint no ninate inter fructus calidos 7 liccoa 
eo quia grauanc ftomaebum in Digerendo 7 capi 
pitt et peccozi noctua funt. Caftance fimtliter 
quia ventofe funt er grotfi nutrimenti. 7 coplexio 
nis frigide 7 ficce oimttrantur. Czifomtlla etiam 
Dimitti Debent eo quia frigida et bumida funt iri 
fecundo7 caput grauaqtct fumofitat.bus im > 
plent * Pinearum vero vfus noti placet mihi. Ii 
cet ponantur in palTiuis temperate ad aliqualem 
calozem Decimantes. fi tamen accipiantur 
fecre cum 5uccaro vel infufe per Diem in aqua cali 
daconueune pollent, aliter autem flomacbo no 
cent if tertii De tuuanttbus ct nocentibus fto 
roaebo. Pbiftict quia calidi funt in fine fecundi 
7 habent bumiditatem non limitatam vtiles fur. 
eo quia aperiunt meatus nutrimenti, expurgant 
catulee epatis 7 pulmonis 8° De fimpltci medici 
tia luo capitulo colligendum. Dacttlt bene Dulce» 
calidi funt in pzimo. licet iit paffiuis oifcozdent 
auccozes De cis. Serapio namque graduat cos 
calidos et iiccosSuicenna Vero dc palma Dicit q 
pzeceritt eozum fermo. ego autem in Itbzo meo 
non inuento capitulum oe eis. Ut vero 8° oe fim 
plici medicina feribimr q abundanter nutriunt 
ventrem ftipticant punctionem ino2C ftomaebi 
et Dolozem in capite faciunt 7 oppillarionem in 
fpleneiepate ideo Dimittantur, 3uiube frigide 
funt et bumide fed quia dc eis iDalienus inquit 
q in pzeferuanda fanitate et remouenda egritu 
dtne non inuenit eas vtiles . immo Difficiue 
geltionis ideo Dimittantur. cV3oza quia frigida 
7 bmmda nocent flomacbo ct faciliter in co coa rumpuntur ideo non funt laudabilia. 5ranata 
Dulcia licet fint frigida i bumida in p2t'mo rame 
quia flomacbo conucniunt aliquando accipi pof< 
fent. Acria vero quia frigida 7 ficca (unt in fecun 
do non placent mtbi.dfa453 etiam conuenire pof 
fent. Deconditis placent mibiyringi conditi et 
napi 7 rape condite 7 citonia pofl cibum cum aro 
matibus condita. et amigdale pbiftici a auellane 
conditecum3uccaroT anifoeteinamomo a 3ln 
bere. et ertremitates xilobaUami a 3in5tber coti 
ditum bumidum omnia beccum 5uccaro vel mei 
le 7 aromatibus confuetis vtilia funt a confectio 
De mace,7 confectio De nuce mufeara a De garicfiC 
a reliqua talia vtilta funt ei. De partibus autem 
animalium parumper efl Dtfcurrendum. eo quia 
alimentum er eis non paruam recipit Diuerlira 
tem. Dimittantur igitur omnium animaliii par 
tea quo2um nutrimentum efl groflum vifeofum i 
Difficilis Digeflionis Vt co2 pulmo Ifomacbua a re 
nes et quo2um etiam efl naufeatium et ventofum 
vt pinguedines et mamille * Animalium autem 
anteriwa ad Digeflionem funt facilia. Oofterio 
2a vero econtra.De meltobus autem animaliii 
partibus funt carnes rubee mufculofe pauce 
guedmis non multum vicine partibus extremis 
et locis erpulfionum. Xalis namque caro melius 
omnibus aliis exbibet nutrimentum et p2op2ie 
cum fuerit er alis et coris accepra conuementior 
in mane fi fueritelira. in fero vero altara. frixa 
vero non placent p2opter fafltdium a naufeam ec 
Difficultatem oigeflionis quam facit a grauitate 
capitis.3gitur meli'02 p2eparatio carnium efl Du 
in veru affatur vel in craticula coquitur.Salfcdo 
vero in cibariis multa non placet. Omnia enim 
falfa acuta vapo2ofa funt a os flomacbi ledemia 
et malum nutrimentum exhibentia vt i'3a rerti» 
capitulo p2eallegato colligendum efl. fOcc in fum 
ma De cibis Dicta fulflcianc. De potu autem leui 
ter tranfeundum p2emirtcndo q> couenit ei potuf 
vini albi vel fubrubei clari vel oiafani aromatici 
ec boni fapo2ts ad fumofitarem inclinati magis 
ad aquofitatem.£t m fumma omne vinum qua 
to aquoliua et grolliusreperitur tanto ei Deterius 
efl. p20pter quod non laudo aque vfum. Si au 
tem contingeret ellus aut ncceffitatis can a opoz 
tere ipfum vti aqua eligatur clara et bene milda 
a fonte vel puteo vtl fiuuio accepta a c022uptis 
plantis 7 limofitatibus alienata que nullo odo2C 
extraneo Vel fapo2C fit participans, leuisexiflat 
et conuenientis frigidirattf in quolibet ani rempo 
zc frigida actu potui commicta cil fimltter talis 
3nbyemc autem fimplex coqui porefli pzop2ie 
cum fuerit lutofa vel barenofa.£t po2tio cius que 
in vino commifceri Debet limitetur penes fuiroff 
tatem vini a Difcretionn: viri mo2ali pbtlofopbie 
triti i bene edocti. -£h autem necdfitatj caufa aut 
Dolo2um iuncturarum vel renum et p20prcr mul 
ta ilomaebi frigiditate vti vellet alio potu copofi 
to placeret mibi 7 valt> vtile ecc ei ydromel buius 
D:fcriptionis. aque electe vt fup2a lib.xxv.mel 
lis electi crudi 7 mundi lib.i.flo2um ro2ifmarini 
floium andaeboebeana. 3.i.macis.3. i.S* $inybc 
ris gariofilo2um ana.d.i.cinamomi electioni. co 
q la irur omnia fimul lento igne vique ad conium 
pdonemtertie partis ouabus remanentibus ec 
coletur bis per pannum' Ifoenrn bene ‘Dentum et 
conferuerar btc potue quo itatur ftmplici vel com 
mixto cum vino fecundum libitum fuum et erit 
fingulare pzefidium. bec oe potu taliter (ufftetant 
ficercitium omne mediocriter factum eft laudabi 
le fiue pedeftrc fuerit fiuc equeftre et p20pzie qua 
do non inftanc accidentia vehementia quoniam 
opoztet tunc quideere. Si autem aliis temp02< 
bus remaneret in mcmbzts laxitudo notabilis q 
non pofTic fufficicnter per exercittuj remoueri bo 
num eft applicare fricationes membzts nifi oolen 
tia fuerint.*? pzimo quidem fricatio fiat a genu vf 
que ad nates, et a natibus vfque ad fpatulas infe 
rius trabendo. Si autem particularem oiuerlio 
nem volueris facere a capite fiat eius fricatio cuj 
pannis mediocriter calidis. Aut pectinetur capuc 
fepe ante cenam et pzandium. *foec enim fricatio 
capiti facta multetiens omni Dic cft tuuatiua.quo 
niam attrabit tapozes ad fuperioza et remoucc 
eos a parte oculi f tertii capitulo oe Debilitate d 
fus. Ablutionem vero capitis non multum lau 
do in tp o et maxime frequentem. Si autem la 
itare oefiderauerit fufficit hoc bis in menfe facere 
cum aqua ctnerif.t.lixiuio fimplici facta cum frica 
ttone cum lapone albo a flatim pofl ablutionem 
cius caput cxiccerur. ftegimen vero quo vti 0eb5 
ex parte aeris a loci habitabilis non videtur mihi 
poftibile ozdinari.eo qz offitium eius cogit ipfimi 
non lolum ciuirates et regiones fed magnam par 
tem ozbis permeare, Qd aute melius fieri pctdl 
eft vt eligat habitationem fuam in loco notabilia 
caliditatis ab occurfibus aquarum bumiditate 
multa a flatu venti bumectattui elongato.et fit ca 
mera habitationis eius bene cLufa a terra eleui 
ta afpectum habens ad 021'entalcm partem ad ca 
lidiracem a ficcitatem notabiliter inclinata natu 
raltter autartifitialiter cum inecnfione ignis cx 
lignis tuniperi lauri tamarifei abietis pini a alio 
zum fimilium.fi eft poilibile nullo modo a 
babens ad occidentem f;t locus cius. in quo tame 
aere Diu conuerfart pofTct laudarem fiert fuftumf 
gationem cum boc pulucre carbonibus ignitis fu 
perafpcrfo.Btfandarace cclofonie galiemufeare 
thuris gumofi ana.5*ii.ftozacif calamirte.J J.fiat 
puluts. De annexis "autem acri quantum ad veftef 
cozpus fatis Debet elTc munitum pellibus caput et 
totum cozpus eius a frigoze notabiliter tuentibuf 
ct multum Diligerem vtpoztarct cooperturam 
capittscumbireto futuito exDozfibus variozu5 
aut (altem ex pellibus agninis vel vulpinis nota 
biliter calidis. Abfhnentiam a cibo multum a rc 
gimine fue fanitatis elongatam non laudo * 3pfa 
enim in ftomaebo non bene mundo facit multipli 
cari materias iuxea famofum illud fcrtptu5 tertia 
p2tmi capitulo oe regimine per cibum.Iofterarc 
famem flomacbum putridis replet bumozibus. 
Adhuc etiam non placet mihi abfhnentia multa 
a cibis fubtracta eozum quantitate vt medietate 
•tf.g.aut nihil comedendo per totam Diem aut val 
de parum propter Debilitatem que virtuti accidit 
totius et ftomaebi cuius nocumentum eft maius 
multiplicando fupei fluitatcs per viam indigeftio 
tiis q> iuuamentum factum per confumptioncm 
materierum abftinentiam 
ter etiaj oeteftanda eft ei cibozu repletio notabiT eo quia Dolozem grauaftnum {n ftoinaebo efficit 
n calozem naturalem circuntegendo fuffaat.qua 
re non video modum tn abflinendo magis eligibt 
lem q illum quo fit fubtractio quarte part is cibo 
zum et potmmun quo tamen Diu pcrfeucrandu5 
elfe non laudo. Obfcruet etiam tn ozdine fue cf' 
battonis bos canones. Ibzfmtts q numcf acci 
piat cibum vel potum nifi inuitetur a naturali ap 
petitu 7 non mendofo. Secundus q cum in 
currit verum appetitum. illicocibum accipiat no 
tardando pzoprer auctozitatcm fuperitte allega 
tam. Xertius q cum Diu abfltnuent fit parcus 
tn acctpcndo cibum fubtrabendo ipfum magie q 
fattffactcndo appetitui notabiliter inrenfo. quoni 
am Detcrioz eft fertilitas tempoze fler Utrarie q 
econuerfo. Quartus canon q omnem cibum 
quem accipit pzius q Degluttat Mctenter ipfu3 
mallieare Debet. qui enim odit vitam fuam cibuj 
Degluttat line malltcartone congrua. Quintus 
q tn Vna cibatione effugiat varietatem Diucrfo' 
zum edultum'iDiucrfaru mpzcparationum ipfo 
zum. qualtrer enim fe babet cibozum ct poruum 
Otuerfitas tn complexione qualitate fubftacia odo 
ze coloze 7 fapoze. taliter fe babent bumozes cx 
eis gemet, quare cozpus er eis oneratur ? ab eo 
zum DigeOione Debita norabditer elongatur. 
7 vltimus canon cfl q numcy acci' 
piat cibum vel potum cum perfenferie i ftcmacho 
abhominatienem fafttdium naufeam 1 fuluerfto 
nem. bec enim omnia pzoueniunt a materia fup 
flua in quanto aut tn quali Vel vtrifque fimul qua 
re opoztet Dare tempus virtuti ad cozzecttoncm 
7 oigeflioncm bozum. Si autem Virtus non pof 
fet lurttctcnrer attigere nocumenta pzcdicra.tunc 
fi percipiat materiam moucrt per fuperius euacu 
ecur flarim vomitum pzouaando. Cegnofdtur 
autem lxc per figna * fbzimo per grauttai em 
perceptam tn oze Hcmacbi. Secundo per afec 
funi cibi aut potus ad tpfum. Xerrio per em 
ctuattonem frequenrem. Quarto per fubuerfto 
nem que eft motoz pzecedene vomitum. Quin 
toperquaUam rnuallagmcfae fuper flutrates fe 
pe per vomitum emilTas.Clomtttuum igitur leutf 
Itmum poterit elTc IxtjVk firupi acetoft ftinplitia 
pufealie*3.tii.mifcea Detur tepidum to 
tum. Similiter pote!) fieri accipiendo ciatum 
Vnum in quo ponatur quarta pare aceti ct. f .i.3u 
cari rubei 7 tepidum oerur. Hiud vomitiuum 
paultfper foztius illo eft ba. radicum raftani 
cont unde et crp2ime ab ete fuccum. cuius accipe 
quartam parrem ctatt et aque ciatutn mcdtu3 pul 
utris 5uccart.j,t. mifce 7 Da totum tcpidu5 in po 
tu. £t (t poli ailumptionem alicuiug iftozum viq3 
ad vnam toam euomet bonum eft.Si autem no 
tunc imponatur Digitus in radite lingue aut peti 
na inuncta oleo illic agitationem faciendo vf3 quo 
vomitus p2cuocetur. £tliiozrecontingeret ma 
tertas pzedtctas non babere raptum per fupcriuf 
kd ad tnferioza Decimabunt magis, tunc educen 
de fune <um Ix>c dtftert quod eft ccnuemens tn 
citate et mcdtecate pzime veris.Bcfoliczum md 
uai um violarum bleteana.4?.tt.ccquamur tn cd 
trementi quantitate aque vfq5 ad confun ptiotum 
tertie partte cuius Dccoctcts accipietur ttb.t.olci 
violarum olei bliozum alb02tim h na. i. falis ge 
me.3.i.y.vel rubet cafite 
ftftule benedicte yereXana. J.y. mifcect impone 
totum* Si autem cltftcre illud woiucrte efficacius 
ct pzopzie in byeme tunc pzcdtcte occoctioni ad 
iunge feminis ancti cimtni lanitiei 7 aniii ana. 43 
$a pzedtctte oleto adiungc olet yrint.f .i.? pzedt 
ctia medicinis appone Dyacafloret ellectuarti De 
baccts lauri .1114.5.1. Toccdc regimine inanitio 
tue 1 repiettoniSi Circa tamnum autem 7 ooz 
miendi modum babeo materiam increpandi ali' 
q taliter pzauttatemtanti viri, eo quia non folum 
egreditur metam inoozmicndo ampltu?cpop5 
teat. immo in vigilando plue q Debeat menfura5 
fibt conuentcnrem et naturalem notabiliter trani 
grediendo* et illa c vna d caufie facientibus in eo 
regenerari fuperflutratce multae et accumulari • 
Si enim conuenienter oozmiret in tempoze quo 
natur alie efl Donnitto fctlicet in nate tunc metfo 
fieret in eo oigeflio et virtutum 3ntmaltu5 reflati 
ratio et canalium vel viarum pzeparatto ad expel 
lendae fupcrfluitatee. eo quia calozem naturale5 
interius reuocat er continet er facit mclio2em nu 
trimcntiDi lributionem erpulfiio 
nem fuperfluiratum fubcuranearum quod appa' 
ret er fudoze qui in fomno contingit. Cum ergo 
non oozmiat quantum opoztet. immo Va!dc mi 
nue illo 7 meniuram ercedat in vigilando neceffc 
cfl ipium incurrere Diminurtoncm oigeflionie et 
Debilitarem virtutis que omnia facile legi pofTeC 
za pzirni oacrina za fumma pzima capirulo 150. 
3girur poft$ cenam acceperit et tam bo2a vna cu 
Dimidia vel oue tranfiucrint Dimittere Debet 
fermocinantium conuerfationce a evponcre fe ad 
oozmiendumcaptte p2caliis partibus notabili' 
ter eleuato et p2mio quidem fuper oextio latere 
recumbendo. oeinde fuper ftntftro fe reuoluendo 
et fi Deberet a talibus fttibue Dozmiendt Declina 
re meliue efl vt Dauniae fuper ventre fuo q fuper 
fpina occumbendo. laudo tamen q in tempoze 
fue Dozmitionie teneat fuper fiomaebo fuoappU 
catum plumaceolum De minuta 7 molli penna ple 
num aut De plumie vulturie aut oe tonfura pani 
tincta in grana Metentem cpoztct illu5 pluma 
ceolum fepe calefieri aut faltem Duplicatum babe 
re ne bumtditae fudozalie et altera in tpfum infu 
fa infrigidando vel pozof oppillando ncceat.Stt 
autem menfura fomnt conueniene aro Ixizazum 
aut ad minue feprem ct ft contingat ipfum non 
polle tantum tn oozmiendo tempue erpendere ti 
fectut Dozmitionie narurne fupplcatcum Dozmi 
tionc Diurna vt tota Dozmitio Diei naturalis no 
Iit mtnoz ato bo2arum vr tam Dictum eft. et eft 
tertia na cur alte oiet pare. 3n Dozmiendo etiam 
memb2a etue conuenienter cooperta reneri Debet 
fcu conferuari ct pzopzie in tempoze anni frigido 
ct bumido et in late frigidis 7 bumidie in qutbuf 
frequenter Dozmire neccifarium cfl. deliquo au 
tem tempoze vigilare opoztet et erpendere rem' 
pus etue tn exercitiis animalibus Dato q poft af 
Iu motionem cibi ab exercitiis cozpozaltbus ab 
Itinere faltem per Duas Ixuas maxime 
rumfozet. De accidentibus anime que fuut paf 
ftonee coumfiames ct animam in anguina occn Jut.femmts peonte ef radicum eme folii ameo» 
cardamomi mai02ie et mmo2ie ambos ana .$(. 
radicis yris aco2i cimini feminis leuirtici carui a 
omnia in itbzie Duodecim s 
que fontis per quinque Dies Deinde extrahantur 1 
Dimittantur parum euap02ari portea cum pzcdi 
cta aqua coquantur vfque ad confumptionem me 
dictatis,oeinoevehementer erp2imanturet co 
lentur et butc colature fuperaddatur aceti fquilli 
tict lib.y.3uccari lecunde coctionis lib.ii.mellis e 
lec i Itb.i.et omnia coquamur vfque ad fufftcients 
fptlTuudtnem. De hoc ergo firupo accipiat.J.ii.cu 
Decoctionis cimini a feminis rutbc ana 
Dum autem coquitur pzedictue firupus aromati 
jetur cum bis Ipctiebul in panno Itgatis.Btmacif 
nucif mufeate granorum paradi 
(i cubcbarum eufragie feniculi ana3.i.amb2C mu 
fci ana g.iii. fiat vt Dictum crt. Si autem velis 
oigcrtiua conuenicntioza illo 1 facile rcperibtlta 
et mtno2em expenfam facere accipere potes plu 
rima talium ex fementus aucto2um hinc inde coi 
lecta vt firupi fquillitici omnes et p2ccipue firu 
pus fquilliticus Dcfcrtptionc Democriti firupi oe 
calamento firupi dc rticades firupi dc kciftm ct 
fecaniabim firupi De lilio firupt dc yfopo firupi tf 
abftntbio a confimiles quo2um omniu5 Dcfcriptd 
nem lege f° cart (umma pztma tractatu 6° ct a 
JDefue in antidotario fuo Dtrttnctionc £t fi 
velis oigeftiuum leuc omnibus Difpofttionibus 
p2edtctts comunc.K firupt oe abimtbio firupi Dc 
calamento firupi acetoficompcfiti ana.j,f. aque 
radicum yrts aque melitite aque feniculi ana. t. 
mifce et Da vr fup2a Dictum ert.2lcccpto autem 
Digcrtiuo boc vrl illo eradicetur matc2ia cum boc 
clectuarto/ft elcctuarii t nd i. 5. i i. electu arti oebac 
cis lauri.5.i.benedtcte fimplicis ,3.1 ii. mifceet ac 
cipiatur totum cu* aqua abfintbii feniculi vel apii 
Si autem contingeret in vere caliditatem conti 
nentis inualefccre. tunc pzcdiccte Digeftiuis admi 
icere potes aquam aliquam que refrangat eo2«m 
uudariam ct caliditatem iicut aquam endiute vel 
acetofe vel violarum que frigide funt aut aquas 
temperamentum habentes que rcfpcctu caltdtta 
tie intcnfe infrigidatiue Dicunrur velut aqua ilioti 
velfparagt lupuli C3ptr ve.graminis 1 fimilium. 
Similiter etiam refrangere potes clectuaria p2C 
dicta retrangendo ea cum firupo violato refato ct 
Dc nenufare 1 tu confydcra. £x qutbus tandem 
concludere potes q irtia talibus vti vales tam in 
vere q in autumno refrangendo ipfa ficut tam Di 
ctumeflcx fundamento contemplationis rbeai 
ce De compofitione medicinarum ct refractione 
ipfarum in gradibus ct qualitatibus per conucni 
entia pondera que non cadunt fub contemplatio 
ne viri nifi in lapientia medicine bene triti 1 edo 
ctf. Saetis autem purgationibus iam pzcdicria 
opo2tunum crt vt vtarur medicinis pzobtbenti 
bus generationem uentoftfatum ct materierum 
flegmaticaruro in rtomaebo fuo iam genitarum 
carminantibus etfedanttbus Dolozcm extenfiuu5 
et pungitiuum qui frequenter accidtt ei reuolurio 
itibus paroxifmalibus. fczmium ergo medica 
men ert vfus confectionis Dyaciuamomt Dcfcriptd 
tu Bilicem* /“canant 2Dcfuc in antidotario 
panfes panmm fipozfetfacere remonete reltgfo 
fam 'Citam acentibus. plurimum enim talea 0« 
Deo contemplantes et oe bonis que fuerunt in Vi 
ta tractatis bumana a martiribua <i feruie oei tic 
potiantur in attritione anime et eiua triditia i 
p20pter quod fi talibus affueti iunt Difficile fozet 
cos ab bac Difpofitionc permutare er minue ab ea 
leduntur q alti infueti fententia veteris affozif" 
mozum za fetmone pzimo. Sduetf atfuetee ferre 
labozes. et fi imbecilles fuerint infuetie minu» 
motedare.3Llud tamen quod er contemplatione 
pbifica fet ibi Debet ed q> non cft bonum animam 
occupari in talibus accidentibus alfiris tamen et 
multum perdurantibus quoniam bec talia crter 
minant cozpusabea que cft fecundum naturam 
confidentia $° tegni. ©i tamen necetfe ed ipfum 
occupari paffionibue anime falte; non fit eius me 
ditatis circa tridictam cr nocumento egritudinu5 
p2ouementon ita st Defpcret oe falute fui cum 
omnia talia accidentia et egritudines fint fanabi 
les st nunc in poderum videri potefl. 
Capitulu tertiu oe regimine per medicinalia. 
ticet regimen medicinale Di'po itionibus in pzi 
mo capitulo in erozdio nominatis quibus reucre 
diitima paternitas Domini generalis moleflatur 
particulariter vnicuique illarum apzcpziatis fe 
eundum intentiones conuemcmcs pollet feribi qr 
tirnen talia regulariter magis applicantur in cu 
risegritudtnum Dirtinctiscr parte reuolutionis 
rempozaneeipfarum. St bc egritudines tranfmc 
runt iam pzincipium et augmentum vntuerfalia 
et funt tn datu vmuerluli iam confirmate, ideo vi 
derur mihi conuenientiuf inlcribere remedia que 
eifdem videntur effc in boc tempoze magis apzo 
piiata. Incipiam igitur adomaebi Difpofitionc 
q ie feuioz et pertculoftoz ed et omnium altarum 
r tdicalis caufa vr (ti peritis buiue tractatus capitii 
10 pzimo Deductum cd. Placet igitur mihi q ve 
ncrandus pater pzedictus ftngulo anno Vniucrf» 
11 euacuatione Duabus vicibus purgetur fcilicet iii 
inenfe apzilis et in fine feptcmbzis p20pter quod 
feribam btc indrumenta bis purgationibus Defer 
uienria. Dzimo itaque in mcnfe apzilis a qui 
ra vfquc ad vigedmamquartam Diem lunaris illi 
ue purgetur boc modo.Tlam vno mane in aurora 
accipiat boc minozatiuum calidum cum.J.it.aquc 
Decoctionis feminis rutbe vel loliozum eius et. J. 
f.succari et tardetur cibus pod ipfum teis quin 
que et tunc accipiat ciatum vnum eque cum 511«« 
10 cocte caltdc.er pod tpfa3 tardet cibum per Vni 
bozam. #}ino2atiuum ed boc.Bt electuai i* dc pfi 
ItOo.m.electuarii tndi.3.it.mifcc.1>od 
uum pzedictumaccipiat Digediuum fcqucnti dic 
boza pzedicta calidum quod continuet o,to vel oc 
ccm Diebus vfque quo in fundo vzine fuc apparue 
rit fedimen album coniunctum cquale et Diafanu 
pod illud Digedtuum afinmat foluriuum fcqucna 
ct pod ipfum cbferuet omnia que pod mino2ariii5 
tam oefcripmm funt {"cripta obftruari Dcbcrc.£d 
autem illius Dtgediut odcriprto.Biflozum vel fo 
liozum dicados tbimi cpttbtmt calamenti pulegii 
berbe paralifts fptee neriden flozum bugUrci bo 
zagints radicum yringi mtrobalanozum kcbuf 
cnule fenicult eufragte matozae rutloc mgclU ana ewftincttone p2fms< Serandum medicamen eft 
•romatteum rofaram Defcriptione Jbabzfelts 9 
ZDJue in antidotario colligendum vt iam D:ctu5 
eft. Xerttum medicamen eft confectio oyacimi 
ni Defcriptione llicolat in antidorario licet mibi 
mcltoz videatur Defcriptto eius que colligitur a 
Serapione 70 bzeuiarii auctozitate fialient. 
Quartum medicamen eft confectio dc xiloalocf 
Defcriptione Sutcenne 50 can fumma pzima. 
Quinram medicamen eft confectio oyamufci 
Dulcis Defcriptione JDefue Diftinctione iam Dicta 
£c omnia 1 xc funt efficart j , licet mibi magis pia 
ceret confectio oyacirotut fuperius allegata. £t 
omnium bozum vfque .ad .iii. fem 
per ante cibum aut poft cibum reuerentia legis 7 
obferuatione Diuint cultus tn celebzando. Se 
Xtum medicamen et fpetiale eft vfus electi metri 
dati ex quo in feptimanain au 
roza 7 tardetur cibus poft per quairuoz bozas. 
Septimum medicamen et fpetiale eft 
rium Defcripram ab Huiccnna 3° can fumma pzt 
ma quod nominatur foryra ideft laluatrix. cuius 
electuarit accipiatur. 3.t.ram vino aromatico et 
potenti. Qcrauum medicamen 7 fpetiale eft 
vfus huius vnctionis quandoque applicate faltem 
ter in feptimana cuius Dcfcrtptto eft lxc. TV olei 
mufceltni olet De yreos olei dc menta ana.f .i. 
mtms ruibe cimini leuifttci carui ameoe folii ana 
3.t.ambze mufet ana.g.ti.ccrcquantum fuflicit fi 
at vnguentum molle a applicetur ftomaebo ieiu 
no cafefactum. £go autem cum volo medicamen 
leuius illo accipio olei De abfintbio olei dc menta 
olet dc rutba ana.J.y.ligni alces puluis oztgani 
rt mere tna.;.;.nrifce 7 ex eo vngatur ftomaebus 
vr pzedtctum eft. Tlonum medicamen et!pena 
le eft cerotum boc quod ftomaebo applicatum lo 
go tempoze pczrctur. B< laudant' electi. J. J.refi 
fine electe.J.i.maftiria gartofilozum fpodii mente 
ciperi abfmtbtt granozu3 paradift ana.r.i.ambze 
mulct ana.g.tt.ccrc quamum fuftictt fiat cet otum 
fcuraie 1 applicetur ftomaebo fuo. Decimuj me 
dicamen ct fpetialeconucnteneftomacbo vemofi 
taces carminans rembus mncturis capiti n omni 
fue oifpoficioni vttiis eft vfus 5in3tberte conditi 
De quo in regimine per cibos aliquid Dictum eft 1 
accipiat ex eo faltem tribus vicibus in feptimana 
radicem vnam. Undecimum medicamen 1 fpe 
ttale eft vt accipiat faltem ter in feptimana mi 
robalanum ‘kcbulum vnum conditum et tardet 
poft ipfum cibum per quinque bozas. Duoded 
mum medicamen et fpetiale er p2opztc 
ftrandum tempoze inftant-e Dolo2ie in ftomaebo 
et conftrictioms anlxlttuf cius eft vt ftomaebo fuo 
f tat euapozatto cum boc compofito calefacto in te 
gula vel in caldari ficcis 7 pcf«to tn facculo De pati 
no lineo et caltdum fepe ftomaclx) fuperponarar 7 
permutetur, cuius Delcriptio eft beci Bt oztgani 
calamenti pulegii mcnre abfmtbii anaitD.ii.cimi 
m.j.iJ.amfi.tD.ii.amecefemints rutlx carat 7 
leuifttci ana.tD.t.contundantur grofTo modo et fi 
st ex eis vt Dtctum eft, & autem pcft Deiczie re 
motionem remaneret eidem puifue co2dt's Debili 
tane tpfu tunc applicetur ei facculue tfte ex ftndoe 
De grana factus cum bis fpetiebus . B< (petieram 
elcctf De gemmis fpetferam clcctf De ligno alo*® 
fpetieram oiambze ana. 5.11. fiat fecculus Vt Dictu 
eft. £c fi remaneret pcft pzedtcta coaztatto iti 
anbdim.mnc accipiat per ouas bozaa pcft cenam 
boc medicamen mibi erpertum quod eft mirabile 
B< electu arfi Dyairis Defcriptione llicolat .3. i./, 
juccari albt.5.ui.aque Decoctionis croci calefacte 
|.i.y.mifccetporcft etiam accipi cum vino Dulci 
calefacto. Idcc De hio que ftomaebo conferant et in 
Difticulrate anhelitus camcy mclioza fufftetar. 
SScotbomie voct utiaginariontbus ctuf conferunt 
electuaria 1 confectiones fupzafcrtpte cfplurime 
Vt memdati mtrobalanozum ‘kebnlozum vfue 
quibus Dictum eft. Specialia vero buic Difpofitio 
nt nonnulla experta reperiuntur. quozum pzimu 
eft boc. Ht mjcie.3. y.pulueris eufragtc. Jit. fiat 
puluif fubrtlte et mifceantur ad inutcem et dc boc 
puluere accipiatur cum modico vini vel bzodit. 3 
u.ante cibum (epe.Cum ipfo enim gentes multas 
a fcotbomia et imaginationibus multis lepe fana 
ui poft euacuationes. Secundum medicamen 7 
fpetialeeft mafticatio recentis ra Jtct'0 yrecs 
quanto ieiuno ftomaebo facta* Xertium medica 
racn eft mafticatio cubebarum. Quartum nie 
dicamen eft afperftobzegmartscum puluere ga 
riofilozum fepe facta quando irur ad lectum. 
Qumcum medicamen eft odo23tto matozane 
fepe facta, textum eft mafttcat io foliozum eiuf 
immoetcomeftio eius fepe accepta. 
Sapttcicatc vo cu mitis remediis curaf 
faleam. foiu tamen tria bic confcribam que mibi 
vtilioza videntur. quozum pzimum eft puluis 
ifte. Bc violarum feminis endiuic fcariole ana3.i 
tbuni epitbimi ana .3.t.folUcuiozu5 fenc.3.iii.car 
electi. 5. Emacis anifi ana. 3. i: 
fiat puluis fubcilis De quo ante cibum accipiatur 
a.5.1.vfque ad.ii. Secundum rcmediu3 eft vfus 
huius elecwarit De quo ante cibum immediare ac 
cipururcodearj.vlquead.i. Dcgluricndo ipfum 
V* mucillaginis febeften .J.m.penidtaram.J.i. ci 
mini aniii violarum ana 3. i. folliculoium lene 
bermodacttlo2um epitbimi ana.3.ti.|.fi3t electu 
artum cum Metenti quantitate mellis violaram 
et accipiatur vt fupza ♦ Xertium remedium eft 
vius barum pillularum que fuperfluitates flegma 
ticas feces et ventoficates educunt. quarum oc- 
fcrtpcto elc.Bt aloes ruibema 
(deis cimini amcosana3. uagarict electi .3. iti. 
iaiie indi-S-b.infundantur omnia in.3.v.fucci en 
diuie per quatracz Dies. Deinde exponantur foli 
vfque ad exiccattoncm iplozmn et iterum renone 
tur fuper risfuccus bene commifcendo 7 fiat boc 
quatraoz victbus. De materta itaque illa fiant 
pillule. De quibus vna accipiatur immediate ante 
cenam et iunt valde vtiles. 
Xfntiquij vbDolozecapttts remonere pofTenteua 
toes euxtuarta et confectiones lupzaf rij. te.Si at 
pzoterutoz eftet ooloz ille aduocans ad fe medici 
nas maiozis cfticatie. tunc applicetur alterum 
tftozum quatraoz ♦ quozum pzimum eft Vt omni 
sicerno fero per Duasbozas poft cenam accipian- 
tur .5./.aurce alexandrme cum .f .i. aque mato 
zane. Secundum elt gargarifma facra3 mane 
tn mediis tertus et ante t.m cum bac Decoctione IV affari artbanfte fiicadoe pulegii epttblmf yreof 
ana.3.i.fucct ltqutritie.5.ii.cimin{ anifi feniculi a 
tt3.5.t.coqu„nrur omnia in lib.iii.aque *s?fquc ad 
confumptioncm tertie partis et verius finem pe 
coctionisadiungatur Deinde buliat 
«tt Dictum cft. De bac igitur Decoctione colata et 
calida accipiatur in 00 gargarizando Vt Dictum 
cft. Tertium remedium fpetiale eft caputpurgiu 
factum cum bac commtxtione.1V aquc lublimatio 
nt'e radicum yrisi matozane ana ,|,i J. 5uccari 
trite.g.tt.mifce ?cale 
fiant n fiant buius mictionis tractus per naree le 
uiffime oie pzius conuenienter impleto aqua. 
Quartum remedium fpetiale licet aliquibus vi 
cieatur bozzeudum eft odoziferum boc.1V caftozei 
electi.x.i.y.rutbe cubebarum nucif mufcate ligni 
aloes ana.34.fiar puluis n ligetur in findone et fe 
pe odozetur. Si autem contingat materias ad 
iuncturas inclinari adeo q? Dolozem efficiant i eis 
tunc dato qp eis conferre polTint plurima eo2um 
que feripta funt. tria tamen fpetialia remedia co 
f ribam. quozum p2imum eft Ixjc locale quod pe 
dibus et genibuf frequenter applicetur.Bc olei om 
fancini.3.ii.puluerie (andarace.3. ii.terantur Diu 
fimul in moztario et er eis actu calidis vnganrur 
membza. Secundum remediu5 fpetiale eft fre 
quens fricatio iuncturarumfacta cum oleo centri 
tocum fale quo actu calido inungantur membza 
•celut accipiendo olei vmus anni Itb. J.falie.j ,f.fi 
at vt Dictum cft. Tertium remedium fpetiale e 
frequens ablutio cum aqua calida in qua artifices 
exrtngunt ferramenta fabrilia ex qua tuncture 
linentur 1 bene poftea exicccntur. 
Dolozi vero renum eius conferunt quattuoz mi 
bi fpecialia tnuenta vtilia. t>zimum cft \ius bu 
ius confectionis De qua iemper ante cibum accipi 
at rotulam .i.trium aut quattuoz Dragmarum. 
IV feminis apii medulle granozum prome aua.3; 
it.fpccier«5 clectuarti 
%Ai\Uiat confectio foltda cum aqua eupat02ii. 
Secundum remedium fpecialeeft vfus barum 
ptllularum De quibus pluribus Diebus continuis 
cum inftantia oolozis renum accipiantur quinq5 
in auroza .IV lapidie egyptfaci lapidis iudaici la 
ptdte fpongie ana.5.i.fucci Itquiritie feis fparagi 
caffte lig.ana3.i.vitri combufti .3.1.5. fiant ptlule 
tum fucco apti n accipiantur vt fupza. Tertium 
remedium fpeciale eft vfus barum aquarum. IV 
aquarum yris cupatozii n acozi ana pcj.e.mike 1 
accipiantur ex eis .J.v.vcl.vun auroza Vt Dictu 
cft. Quartum remedium fpeciale eft vncrio bec 
renibus applicanda.1V olei De nerciden olei dc yf 
00 ana.|.t.5.granozum milii folis feminis apii 
ruteana.5.i.granozum al‘ke kcngi.Jd. tcr*anttir 
omnia fimul longa contritione in moztaric .Dcin 
de ex bis fepe fiat ylits a renibus 1 toti fpinc irum 
ctio cum eo calefacto 'i fedat D0I02CS expellit ven 
roritates educit barenaa 1 lapillOB ex quorum cdu 
ctione tandem felicitabitur erue vita ad laudet» 
f gloztam fummi ccndirozis .3men. 
Tlibil deficit in boc albo ( Confilium De nocumento Digit02um'marms; 
JDpcdimcntu; Ocbttt motus hui 
tius bnius nobilis Viri manifeftii 
eft.quoniam Digitos manus fald 
> quattuo2 contraire no peteft ad 
capiendum ct tenendum ea que d 
ftderaret capere ct tcnere.Similiter etiam ncq5 
tonuentcnter.ad extra poteft extendere manum 
faitem Digitum auricularem rannularem.Cuius 
quidem impedimenti motus caufa eft Durities in 
co2dis mulculo2umaf in nermstetiusmanus gn 
que Digito2um.buius autem Duricici caufa eft ma 
terierum congelatio vel induratioin pacdictia 
mcmb2is.quc potuit a fr igiditate fieri continet! 
tis vel medicinarum que-appofite fuerunt. £t 
potuit etiam beematcricrum ing2dTatio contiti 
gere ab immediata caliditacc et ficcitate medicis 
rum que reloluerunt ct exicca nerunt fubtilio2es 
partes materierum ct rcmanlerut g20lfe taliter 
indurate.Qnde fi materie ille fixe remanebunt i 
pambus Dubitabilc eft g> vir ifte nunq> poterit 
operationes Digiro2t?m fuo2ummotus tonuenic 
ter babcre.£ftigitnr in cura dus accelerandum 
-cum regimine nunc fequente. ‘Ibzimo quidem ea 
neat vir ifte babitarionemciuitatis.et cameraruj 
frigida2um et habitacula ventofa ct maxime a p 
tiali frigiditate manus fibi pzccauere Dcbet.imo 
tpfam cirotaa bene calefacietc tueri Debet. 3n 
cibis vero cuitet omnia que fiit vifeofa g2offa cp 
pillatiu.1 et infrigt' datiua.velut fiit carnes g20(Te. 
cutes nerui et pellicule animalium ct cibos pafti 
ks.ctiuultam pifeium quantttcm ct maxime vif 
cofozum vt anguillcxinceetcancri cuitareDcbet 
£t caueat etiam a multolacte et cafei vfu et pane 
entiq0 combufto aa5imo.et ab vfu fabarum ctfa 
fcolo2um.£t a fructibus ifrigidautibiif 
xr funt pira citonia lactuca bleta p02tulaca ct con 
fimiles.a eftugiat vinum g2ofliim nig2um ct val 
de Dulcc.immo omne Vinum fimplex fi potens e 
Dimitti .Debet.nifi cum aqua refractum. £c cane 
ara rcbus.que fuag2aiuratcvrcomp2dtionema 
nui applicari po(fent.£t caueat etiam a D02mrtt 
onepotoetmaximeDiurna.queeft caufa mnl 
tiplicatiomsflcgmatumxjuc redderent fanguinc 
gioftumopillatiuumet refolutioni indifpofmg 
ct caueat a multa quantitate cibo2um et potuum 
in quacunque cibatione acccptozum. £ereliquiB 
Deterio2ibus effet frequens vfus aceti ct acrimo 
ilium maxime citonio2um.3n aliis autem regat 
fe Vi fibi placet. regimine vero medicina 
limanus buiusgencrofi viri, bec videntur mibt 
necdfarfa obleruariDebeTC faitem vrquc ad Dece 
Dies futuri menfis marai.t>2tmu3 eft bcc.TV ab 
cs infufi per quattuo2Dies in aquafublimationif 
radteu yreos.5. ii.agarici turbitclect02um ana.5*’ 
tJ.lxrmodactillo2um.5.ii.maftici63.i.3in5ibei; 
anifi cinamoi macis ana3.5'.Diag2idit3.ii.mif 
ceancur omnia per fe fubtiliter trita cum p2edtc 
to aloc.et fiant-pillule cx cmni.3. vi. Dc quibus ifte 
vir omni quarta vel quinta Die accipiat vnamp 
octauam partem tee ante cenam, mundiefiant 
enimneniosftcmacbumetcaputa flegmate ap 
to oifcurrere ad neruos et co2das n implere eos*’ 
Sccundu5 remedium eft .IV olei 6 mtrto olei 
De maftice ana,Jd./. fpodii carabe cqtaltom 
rubeourm fandarace ana;3.t.mnftict6 thuris 'ara 
5 y.glutimscarte.5.vi.02agagauti gumt arabict 
gluten cum aceto ntg20 acer 
rimo et inco2po2ct«r cum.J.J .ccre a verius tcm 
pus infrigidationis addantur alie fpecies et fiat 
unguentum b:ne renax.Dc quo fuper cozio <xteu 
fotnnoluatur teitia pars nfen'02 bzacbii vfque 
ad rafaam exclufiue. Icrtium p2ic(pale rcmc 
dium eft. accipiaturfruftium lapidismclaris no 
tabilitcr in carbonibus ignitiscalcfactum ct pofi 
• tum in vasaliqd ct fupcrcffundatur ei, paulathic 
Diftillando quantitas vniue medie lib2e vinialbt 
bene petcntj.et altera media lib. aceti albi acuti 
roixrritmicem.Cum ergo cleuatur a lapide igni 
to fumus.circunquaq5 manus eius in co fuffumi 
getur vfquequo notabiliter iudauerit .tunc ergo 
* Diligent extccetur.et ita fiat omni mane femel.s 
tunc inuoluatur manus pelle tribus vicibus nota 
biliter calefacta. Quartum remedium cftboe. 
IV olri dc fiiamo.olciamigdalanimana.3.ii;me 
dslle cruris vituli pinguedinis tafii' a anatis ana 
jfcbdclii- mollis»3* ri£albam.5X.crcct .5. f .Diflcl 
nantur gumi cum aceto albo ct cum conuenienti 
quantitate cere albe fiat vnguentum molle Dtffcl 
twtur itaque particula illius vngueri. fuper qua 
cunque medicatione fufticiens et ex eo topiofe vn 
gatur itaque vndiq? manus aceroto iam iuper ap 
pofico inferius.£t attende $ licet fuftumigatio 
p2edicta oebeatfieri (olumfemcl COie.vnctiota 
men cum p2edicto vnguento etiam in fero fieri5 
bet. - Ultimum remedium eft boc.1V gumi cero 
fo2um.3.i.cafto2d benepinguis galbani 
oicioliuarum antiquio2is$ baberi-poffit libj* 
medulle aurium Vituli, piguedmisanferis gal 
line ana.JXcere albe. J.i J.croci3.ii.ligni aloes 
3. j.mufcng.ii.oiiToluantur gumi cumacetoal.tf 
mum inco2pozetur cum pinguedinibus, et in fte 
ponantur vnguetum molle. Cum 
ergo Duodecim Diebus continuauerit fumigatonc 
et vnguentum vt patet tatio et quartocapitulo 
tuncapplicet iflud vlttmum vfquesd fine ttmpo 
iis marcii iam fup2a Dicti, 'bis aute cxpcditil 
Debet iciri dc flatu cius. Si enim non eflet coa 
ucnicntcr airatusiuxta vota fua.tunc p2ouidere 
tur i ibi De bis qne roclicza occurrerent Md laude 
txiSmcn. 
k' _ .( ■' * - 
Confilium ad impotentiam motus btgttoin mi 
uus p20pter incil ionem manus cum enfe. 
3fi fectto totalisfacta fuerit 1 ner 
uis vel co2dts per quas motu vo 
luntario mouentur memb2a fup 
poiito q facta fuerit fectiopartia 
lis eo2um aut quo2undam ct no 
rinntu 3dbuc‘poteft baberi fpes dc rcftaurationc 
motus partialis mcmbzozim que monebantur 
per infbumenta illa.Ct quia no eft rationale cm 
nem neruum vel lacertum et eius ramos dic tota 
liter abfc4’fo3.3dco non fumDefparatus De poftt 
bilitate curcaut faitem Dc magna conualcfccntia 
huius viri.3taque paoccdatur in ea mo 
Dum infrafcriptum/£>2imo incf abftineat ab vfu 
paftiltum ctu*cticini02umcibo2nm leguminum 
pticium ct omniu valde falioznm cibo2U5.2?irot 
liaret a muitp vfu potemj aceti et vim' fumolu* et vinifumofi et pzopzte albt etfubttlis.et a Frc 
qucntiatoytus.at fozti manus exccrcitio a frigi 
ditate 3eris.et neque tangat aquam frigidam cw 
manu illa.lDis pzemilTis vtatur bac euapozatio 
nc.rnm accendat' lapis marcbafite vel molaris % 
fuperponatur manuf Diftanf per Dnos pedesm co 
opato membzo cum lodice.i.fclauina ab ea i mo 
ra per vnum pedem 1 fupefundatur paulatine Di 
fttllando vinum album fubtile ct fumofugroitfu 
cum quarta parte aceti albi et valde vfque quo,cb 
fumatur men*c-ta vna.ufiala voluendo aliquando 
manum nunc De Domcftica ad filudlrcm et econ 
ergo boc membp remo 
ueatur ct Diligeterpannis cxiccetur calidis.*? pa 
rum pofl Diligenter invngatui- cum l:cc lini- 
mento actu calido et poli coopa*iatur cum lana 
fuccida bene pectinata ri fuperponatur palma ma 
nus cozio gzclTo fuflentante ambos Digitos lelqf 
ct leuirereum binda ligetur ct a frigoze cum co 
uementiciroteca Defendatur ct ira fiat omni Die 
bis IC3 in mane et fa*o per Dics.viii.continuos. 
cuius olei DebcmJ.ii.olci De coflo 
.5 i*pmguedinis leonis.?.$.caflozei pinguiozis 
3. i i i i*croci3. i i. m edulle cniris bouis antiqui.f.i 
peonie flicadoe ct abretani 
3113.5.f.eere quantum fufficit fiat vnguentu me 
diocria vilcofitatis.Cum autem pci Dice.viii.ap 
plicatafucrintrcmediatampzcdicta tuiK appli 
cetur boc vnguentum abfquc fomentari onc qDcd 
«enientius c\\ ad aperiendum vias tranfitus fpi 
ritus animalium ad manbza ct confoztat fulfia 
ttam eoium.cuius Defcriptio.Bi olei 
t. 5.olei De eufozbio.J.i.olei oe croco ct De piperi 
bua ana.Jj-Uicadosartbanitc piperis albi l>er 
modarillozum peonie 021'gani abrotani ana.3.1; 
galbani bene pinguis ferapim armoniaci ana.5. 
ii.olei Dtcrbentma.f.ii.ccrcaU3.iJ .coquatur Ii 
mul gume cum oleis leui et longa coctione a pzo 
pe infrigidationem eozum addantur pul.et fiat 
vnguentum oe quo invngatur tota manus actu 
bene calido bis in Dic pofiea cooperiatur lana be 
ne molli ct ligetur vt fupza Dictum cft. Si igitur 
res bene fuccedat.tunc ita pzocedetur per Duae 
feptimanas alias. Si autem non relcribatur et 
aliter pzouidebitur. 
Confilium oe impedimento motue Digitozuro % 
rafecc. 
3r quidam obtulit miln manum 
cuius egzitudo pzincipalitereft 
ablatio flerionis et ertenlionie 
totius rafete manus, (imiliter ctj 
ct in Duobus Digitismanus ciaf 
dem fcilicct annulari et auriculari cft pzobibitio 
motus contractiui 7 oilatatiui ct circungiratbnif 
reliquis autem Duobus Digitis fcilicct 
medio ct indice non cft totalis pzobibitio motue 
ledoiminutioitagyaliquantclicct parum ctoe 
biliter per accidens fcilicct pcr»colliganfiam 
cozdarum ct mufculozum vicinozum qui indura 
ti funt.£t eft quidem oifpofttio ifta in qua cade- 
rent fpeculatioucs ardue. Ibzimo enim cpoztct 
foluere oifficilimam qucftioncm.fciliat quare cb 
tingit in aliquo membzo auferri motum ct noi| 
fcniuroJn quacunque enim parte eiuf manus Cal 
uatur fenfatto per quamMcerniritcr cmma db 
tecta tangibilia occulte Vel pcrccptibilitcr applica 
ra.omne enim obiectum frigidum calidum Dura 
molle leue gzaue ct aliter ozgant fenfus tactus I 
mutatiui virifte conucnicnta* pcrciptt.XDotus 
autem in pzcdicris partibus aufertur et non ntft 
pzopter folutionem continuitatis quctrafuerfaEr 
fentit fe aut mufculum maiorem inferiozts pnrfl 
raiae pzobibetur tranfitusfpiritu3motiuiace 
rcbzo ad neruof mufculof manus.Si ergo per ea 
dem viam vel neruos Defertur firoul fpiritus fen 
fibilif ct motiuu3 ergofaeta pzobtbittoncmotiui 
fpiritus tranfitus De nccelTitate fimul pzobibet 
tranfitus fpiritus fenfibilis.cum fit vna et eaaej 
numero vr fupponitur, confequeus autem repu 
gnat etperientie in boc viro quia fentit manus a 
non mouctnr vt Dictum cft.Si autem Diceretur 
ncrui per quos Defertur motiuus fpiritus non 
funt idem per quos tranfit fenlibilis ipiritue tuc 
facile cftet foluere quomodo effet faltan appa 
rent. DtccndcQ? folutio continuitatis facta fuitt 
ucruia tranfitus rootiuis fpirituaetuoninilUs 
per quos tranfit fcnfibilis fpiritue.$ozte ai&m 
adhuc oieendu tenendo pzimam opinioncrofcilg. 
q per eandem viam ad mcmbza tranfeat vtcrqg. 
-Iptrttus fcil5 fenlibilis ct mctiuus.Dtcendum ctt 
am q licet ipirims fenfibilis ad manus ocfcraf 
per nanos ramifteatos a 6 'J 70 et 8° pazi ncruo 
zum ozienrtum a nucha vr patet i pzimo Hma 
lbzii capitulo 4 ri pzima pzimi capitulo.5°.Doc, 
f a capiniloD nezuis ozientibus a nueba.tamen 
quia vitra Ipiritum fcnfibilcm ad morum reg 
iiturinftrumcntum voluntarii motus quod cft 
mmculuex*iccndum q-muleulus nonpatuitrcd 
perc fpiritu3motiuiquantiratem fufticientejad 
Dandum libi fenfum •*< mctu5 fient contingere po 
tuit in mulculum penetrare fpiritum oai.rcm le 
fum. quia fpiritue leni 1 bilis motiuo fpiritu e lub 
tiiioz.etiamquiamaiozcft neccflitas lenius in 
membzo q morus quo ad faluandum vitaro q" 
«iam animal eftanimal p I cfu. £fliter autero % 
talius ad queflioncm rei pondendo Dicendum 
q ct licet per eundem neruum concedatur rranli 
4'dtpirimm animalem fcnitbilerm motiuu ? fcc 
to tranfuerlaliter ia neruo Deberet auferri fentuf 
et motus a q \xc argumentum 
concludit oeparriculari icnlucommunicabili me 
brieper neruum vniuerlaliter neganda cft ia co 
fequentia.p.a.ncruutu tranleunt firoul fpirirus 
ammalis ieni ibiliset motiuus ergo negato illo 
tranlitu membzum pziuabirur fcnfu omni r<mo 
tu.fclLit conlcquenria co quia ad manura non pr 
cite Defertur fpiritus fenl ibilis per nanos n muf 
culos fedlaluatur in manu fenfus per I piritum 
animalem Diiperium in fiMaitta cutis que eft 
ozgauum tactus.1bzcta bccautcm opoztcbif in 
tcuigerc q merus a manu huius viri nen aufert' 
pzccileper negationem tranfituf 
ad mufeulos manus. 1 lon C1115 femper pzobibet' 
motus a membzo per ablationan tranlicue ipiri 
tus fed multos contingit manus non poffe exple 
re epa3 motus qz ozgana motus que Ult mufculi 
cozde ct nerui que frequenter funt indurata a go 
fictioni indi i polita, quare redduntur iromobt 
ba.quia licet tranlcat aliqua particula motiui Ipi 
ritns ad rocmbzuro tamen quia fpiritus rootiuuf rcapitnr fn membzo inepto motui pzopter Duri 
cicmfua5 a.talis p2op2ie eft manus huius viri 
Difpofitio. £lf em copticata cx inpotfibilitate mo 
tus pzoucnicntis ex pziuattone tranfitus mottui 
fptritusad ipfam a ex magna Duritie inmem- 
b2is motus pzedictie extffente qua Duricic fcnfp 
tactus tangenti offendere poteff.ict fequitur Iccii 
do cx p2cdtctis q canon curationis louiuo oifpofi 
tionis fulfentatur in tribus intentionibus. * £* 
p2tma quidem intentio df pa2t} vel paitium que 
indurate funtrectificatio.2* df apertio viarum 
per quas animalis fpiritus tam fcnftbtlis q mo 
tiuus penetr are oebet.5a df electio regiminis cx 
parte fex rerum non naturalium huic Difpofitio 
ni conuenietis vt nune fequitur. Ut igit mten 
tionem pzimam canonice complere peffius p2e- 
mittendum pzimo q intentio in curatione cuiuf 
cunque Duritiei vel nodofitatis t mufculis nerui9 
cozdis vel iuncturis imiente perficitur Duplici in 
tentione fcilicet applicatione mollificante et,rcuo 
luttone De mollificante ad refolutiond’facta cco 
tra/lleque enim eff rationale aliquam Durificata 
partem conucnfent: refolui poffe nifi pzius mun 
dificecur.Co2po2a enim compacta non funt ut 
Oifpofita euap02arioni ergo non funt refolubilia 
refolmioenim df hilo2um affo2ifrno2um zaeo 
meto. 4p°.3taque i curatione huius Difpofitio 
itistta p2occdendum eff cp per totamvnam fcptt 
matum applicentur aliqua De molltficantibus qj 
Dicentur, a lequcnti fepttmana applicentur aiiqtu 
De rdduentibus que tangentnr.£t ita permuta 
tio fiat D: refoluentibus ad modificantia quoufq5 
fdicitet intenta curatio/frzimo itaque Diuerfa i 
feribo mollificanria a polf illa non nulla Defmba 
reioLuenria.XDollificans ergoDe numero Dcbiliu 
rilet vt acciperentur folio2um violarum folio2U5 
malue mat02is quam-Butcena nominat cubeyea 
vulgus npminat ipfam rofam maluam ana.do. 
.mi.p.anatis.Ji.coquantiu4 i lib.jo.aquevfq53d 
contemptionem tertie partis; Secunda mol 
tifreatiml potentius illo eff Ixjc.Bc fe,ltni fenugze 
ct ana lib.i.folio2um faponarie maiozis lib.5*co 
quancur in aqua vt pzius Dictum eff. Xertium 
mollificatiuuetmdius p2cdictiseif bcc.fVrad 
altee lib.ii.raD enule lib.i. ambo2um recentium 
coquantur in quantitate aque p2efcripta cum lib. 
quattuo2 fappe. Quartum mollificatiuil et cm 
rubus p2edictis potentius df bQc.TW g2anc2um 
fifami ltb.ii.medullecrurifbou5 antiquczum.j. 
itti.bddliimolliset fubalbidi.J.ii.coquantur in 
libjo.aque ro.vini Dulcis vfquead confump 
tionem tertte partis. Quimum mollificatiuu 
dl emplaffrum De muciUaginibus matozis DC 
feriptionis et prop2teinucntum a XDefue in an 
tidotario Diffinctj penultf. ScxtummoUificatt 
uum et potendus omnibus picdictie eff politum 
ab 3iieb are 8° p2acticeca° penultimo fecundum 
bunc fc.ftfami et liui ana lib.i.belbc 
be a df fenug2ccum lib J.terantur omnia et co 
quantur aim vna pingui cauda artetis minurim 
incifa.et in bac Decoc.fepe in Die infundantur ma 
nus pactentts.3ntdligo autem per caudam artet} 
p2cpzie De roma.talta enim animalia habet cau 
dam valde magnam et ptnguem cuius pinguedo 
quali iup2emum obtinet in mollifteando. £t mo 
mo24 $ bocvitimiim moliiftcatiuuro a;m quar 
’ to pedente multum excellenter conferre t 
Dtfpofttione confimilt.qtfcunque ergo Ixaum elt 
garur ipfo2um Decoctio mediocriter calida accipi 
attinet in iplam quatter Vel quinque Vicibus t cie 
manus vlq3 ad medium tuaebium infufa teticaf 
> plana tamen appodtata fuper fundo concie linee 
etn°°pcnicn3 adinfra.1>oft$ ergo manus fue 
5 rit ab infufionc extracta •? Decenter exiccata tnvn 
gatur aliqua trium vnctiomim fcquentium medi 
ocri caltditate calefactarum et pdtij pcrvncta fa 
erit manus tunc vcftiatnrlana fuccida bene car 
»pinata calefacta.aut faltem cooperiatur leni pelle 
vulturie Decenter claboz&ta.Sunt autem p2edic 
ta mellificantia tria.quo2um p2tmu3 cfl famofu 
ct autcnticum ab omnibue fctlicct pinguedo fepa 
rata ab inrcgza vulpe per oeccc. in aqua. Sccu 
dum mollificatiuum cfl potens pinguedo Oabaon 
• Oe qua habetur 22a tertii m cura Dolozum tunc 
• turarum ourifacrarum.icft autem Oabaon vulptf 
filueflrie quam yralici tatfu3 vocant cuiue pingue 
do magnifice leiutiua cfl. Xertium mollificati 
uum potes cfl vt accipiatur butiri reccntts.fXpi 
gucdtnis anatis et p2op2ic femine coquantur et 
Dtffoluantur in lib. iit Mactis 3uuccc vfque ad con 
fumptionDn tertie partts/Jn bac ergo materia 
mediocri caliditute calida infundaturlana fuai 
da ex qua totum memb2umcoopeTiaturet liged 
■fcoftj autem p2edict02um molltficatiuo2um 
apricatio fuerit condeccuter facta tunc tranfeuti 
dum cfl ad relduttua que cum Ixc funt mollifica 
tiua ficut et p2edicra mollificatiua non euacuant 
a refolutione. De famofis g° refolutiuis auten 
ricis ct cxpc2tis cfl ccretum Diapente quod lenit 
tnirttiem et nodol itatem nehtozum ct 
2«m. £*cundu refoluriuum fozttus. pzedicto 
eft cerotum alexand2inum Oefcriptione fecunda 
que ambo legat a 2Defue Dtftinc. penultima 
Xertium rclotuens p2cdictie fo2tiu6 c cmplaflru 
xx muallaginibua Oiaquilon nominatum Defert 
pttone mino2i fua vt Iup2a ct pzopzie ccfo2tatti 
cum fubfcripta p2opo2tionc armoniact molito 
ris. Quartum refolutiuum tngetjiofc iuuentu? 
di fnffumigJtto cum lapide marcbafite per hunc 
modum fienda.accipiatur frulirum magnum lapi 
dis marcbafite a eii lapis molaris rubeus cum q° 
feramenta accuuntur.calcfiat ergo vehementer t 
igne ct tunc mcmb2um nudum luper alio lapide 
fituctur aDeo Oiftant q no ledantur ab ignc.Hc 
cipiatur ergo vini albi vctuliiitimi lib.t.aceti acu 
ti ItbJ.et lenta Diliillatione a paulatinc fup tgnt 
tum lapidem effundatur ita vt vapo2 inde eleua 
tus tn manum recipiatur circunquaque tnvclu 
tam et coopertam panno g2otfo per pedalem mc 
furam a manu Diflantero.Si bene confideras mf 
rabile fuit hoc ingenium fapientum .a tali enim 
calidttate et actuali et potcnctali etiam actu cati 
dis et partium acutarum aceti vehemens fitim 
pzdTto caltditatis in manb2iim induratum lace 
tumtnter reliquos liquo2esp2etcr oppcb.efub 
flantieleutomeru.penetratiue magis, quare po 
tenter agit i memb2um rarefaciendo iplum lent 
endo incidendo ct refoluendo.ad qtf excellent ad 
tnuat vig02atiocaltditatis in vapo2e illo que fit 
p2optcr reflexionem vapo2tsa panno fttperuem 
entem. £t nota q? hoc ingenium tn apoftemate 50 
pbtrcticoct nodol itatibus iuncturamj folleunit' s»c funfr. Quintum refoUittunm et p2dpiit t 
I tmpltcibns ct per me expertuse vt accipiatur fa 
pontlto matoz vel laponarta oictu.ct eft pianta 
g terra deuata per menfuram fere bzacbtt cuius 
fttpxe nodofus eft ct concaua folia habena foii 
da 'i ocnfa viridia ab albedine refracta et flo2ero 
pzodueir arcuatum m fitpcriozt parte coloze 
beo claro ab albedine refracto et fuautter aroma 
ttcum .Cuius folia Ii confricentur pingui humi 
ditate leniunt membza lenitione confimili fapo 
ni.et pzopter Ixx fapomflira piata Dicta eft.a cre 
didit famolus pcicgzinozum 
medicinalium Symon ianuenfis tpfamdTe fpe 
cicm artantte. licet ego inueniam Diicozdiam int 
ipfum et Dia.quem I epe allegat ‘i tu lege ibidem 
qualitercunque igitur intelligas experientia lon 
ga innotuit mihi q Ii conteratur bec planta ct ex 
pzimatur fuccus in quem actu calidum infundat 
lana et applicetur mcmbzie induratis roultu mi 
rifice mellificando aufert mlolucndo. Sextia 
reiolutiuum ct potens cft fuccua marellevclma 
tricarie maiozia eodem modo appiicarua. et eft 
planta qua £fuicena z° can.nomiuat Va:cn.fcec 
miln' videntur fufficere fatii pzo complemento in 
ternionis pzime. 3am aute3 opozret peruemf 
ad intentionem ldundam i qua confifttr curatto 
huiuaoiipolitionio ingenter Icilicct adapertone 
viarnm per quas fpirituo motiuus conuenienter 
penetrare polTit ad mcmbzum,Similiter etiam 
ad aprionem pozozum neruo2um ct membzozd 
motus nec non ct ad apertionem viarum p quas 
nutrimentum penetrare pcflitad membzua;, qre 
opozter digere inttrumenta ap.ritiua oziginis 
«eruo2um acozdarum ct lacertozmu. 0imtTr 
cpozterapcrire aitatas per quaa vitalis fpirituf 
conuenienter membzi calefacriuus penetrare po 
(fit .fient etiam opozret apertas efficere venae ita 
vt materia nutricationis in conuenient;i quanti 
tarc recipiatur in memb20.De numero ago co# 
que aperiunt opiUattonce nemozum oe interius 
exhibitis ct ftmpitdbus pzimimi eft ciclamenet 
eft malum teire.ab italicis nominatus panis poz 
tinus .cuius aqua fublimationis cmnee opiUstto 
nes tam arteriazum $ venarum et caebri ct eo 
latozii ausa ner uozum aperit, a fricatio cum 
puLeius facta cumfecc ciet liliozum albo2U5 om 
nes nodofitates ct ouricics a membzis auferte 
medicina De expertis ad banc intentio 
nem eft frequens reitaata invnctio mcmbzozum 
compactozum ct opilUto2um 015 piii.ptrctrt bu 
lito cum deo oe quo Dixit Serapio i aggzegato 
re capitulo D macbttaa.i.oc pirett o.confcrt ami 
fiiom fenius a motus.a pofuit b° verbum auc.De 
fimplici mcdtcina.Dya.vao tatio d fimplicium 
De ipf0 Dixit q? iuuamentum eius in b° e maximii 
tt cit pianta.c.a f.in tertio, lica quidam audaces 
non bene intuentes crediderunt ipfam dk fri.a 
accidit cis bic ciroz.quoniam ipfa eff ftupefaettua 
vnde. -H. z° can.ca0 z° De carton qd eff Dixenmt 
eft ipftim cft ftupefactiuu. Sxico autc 
accipere det cimarum antiqui libj.pul.pirctri 
5*i«terantur Diu inmoztario.Dcindelentoignc 
buliant vlque ad confumptionem tatie partis* 
lertium medicame vtiliftunu ad leniendi m ner 
uos induratos et apaiendum eos eft galbanu qd 
cft gumi ca.iz0 'i aiccarij i tertio.Cuiue virtus e 
lemtiua ct refdutiua carmtmtiua ttntofitatufti 
vt 2° can.in areola operationum n p20p2tctatu 
etccnfcrrlaflfitudini ct slcu5ctct ipafmo Inceno 
zum.DiiToluo aurem ego.^.y.galbam cu deo an 
; liquo iam Dicto, Oleum enim antiquum cft ita Di 
ffblubilius.ficut recens cft Dolo2um 
<?a dc ingenio fanttatts capitulo tertio f vnam eo 
parationem.Quarta medicina ad hanc itentione 
eftDibicb glandium et cft vticue-qucrcinua qui 
fecundum Suicena ca.eft in fine terni ec*fic. i pxi 
mo.licct Serapiopoluerir ipium pzcctfe in Iccii 
do.ict Dicit Huicena oe co q> Dilbluatur cum cq 
li perrbe iui rciine a ccre.cxepli g2atia dm ana 
j.i.ct confricentur er co membaa cgzotatiua .re 
folwt enim rt lenit cmne3 Duritiem in iuncturis 
et extrabtt bumidtratee a pzofundo cum violitia 
non tantum gzoftae fcd etiam fubrtlee. Quin 
m m:dictiw optime lenitionia a refduttcnis e 
bdellium quod cft gumi palmarum l ilucftrtu tri 
:pler tnuentum ab auct02ibue fcilicct mecbamiti 
daicum ct Iiculum. mecbum vero ponunt cmnes 
•fere frigide comple,‘donie et ficce. non gqjfctmen 
•tea tamen g2adum.iudaicu3 vero pol uit. ZhiixJ 
fine pziroi a dc g2adn ftccirartoetue tacuit. St 
culum vero bdclium poluit ficcius cmnibue alita 
.Serapio vero audacter poluit ipfum ca. ct lic in 
fecuiido.quicquid tamen iit ipium tamen confert 
fpafmo ct Duricici neruozum ct congelationi -a p 
p2ie coccum cum oleo vt p2iue Dictum cftJkccn 
dat tamc opato2 q no accipiat bdeliii antiquum 
quoniam ipium piuatur leuitionc.vnde fecundo 
canone inquit quoniam cum ipfi?3 antt 
.quatur cgicdtnir oe leniiicationcad cxciccjfione 
quonia5 tempus cjccicc. t ipiu. Ibzcccr bec autc 
fimpUcia meotcau tria compofiita magnifice vti 
litans ad banc intentionem iubiungo. quozurn 
jpzimum cft compolitum* 'f\afio mea cetidi 
ana erperientia mnlcoticne vel ificatum politum 
sb eo-in oiuiUombus 40 capitulo pzope fukm.cu 
tus Deferiptio per me rccttftcata cft per bunc mo 
dum.1V fenugzeci a.armoniaci bie 
lii ola liliozum al.lento igne buliantemnia viqs 
ad fozmam vnguenti Deducta.3nrcliigo aute ego 
amtgdalas amai as oleum tpiarum.ct aliquando 
loco olei.pofiu gumi ipianim. Secundum cem 
politum eodem loco acceptunrpcnulttmo qpirn 
lo.1V are cttrinc oleiDe lilio 
line mcdulc crurio vacce ana.3.t<mudllagints fe, 
lint.J. it. lento igne coquamur ct Diftoluantur fi 
■anui et fiat vnguentimi.£t nota q polui ceram ci 
trmam.quomam ipia eft maio2te lemttonie ? re 
felutionis q cera alba que propoleoe nominatur 
Citimum compolitum eft De ructem meo ludi 
ct 0 p2edictie efttcatiue a eft boc.1V armoniaei gal 
bam bdellii pinguio2i9 ana.J.i.oppoponacte.J. 
j .fecis olei prini fecis dei lilio2um al. pmguedt 
rustatfi anatis mcdulle crurium boum ana,f 
litnc electe.5. vt.croci.5 i.ccre cirrine.J.ij. Diftci 
uanturgumetum aceto foztuDcinde coquantur 
innui lento ig.ie pzeter crocum qui poni Debatl 
line coctionis .Cum ergo omnia cocta fuerint le 
to igne buliant tnlib.i.iucci vd muctilaginis fe 
tuigzca vd inlib.p.iucci vd muaUagtms g2ano 
no2um iifami vique ad confumprionc5 .crcdlen 
ter enim leniendo refoLutt omnem materiam cb 
fictam in iunccuna et vbique cozpozia. Cumg* bec fuerint fcomda fepttmana. appzoximafa Tup 
memb2o m:ic fiat reudutio de bis reloluent bus 
ad lenientia deferipta vt tam dictum cft.3t vero 
tterum fi volucria aperire opitlationcs aitcria? 
et vena? um vt recipiatur vbcrius in raemb20 Ipi 
ritus vitalis -i f anguis cong2ua p20 nutricatione 
mcmbii.tr ia funt follcmnia ap:ricntia.quo2um 
p2imum cft vt accipiatur notabilis quantitas iiic 
ct ypolelini ri e aptum ftlueftre. licet eque bene vs 
leae vt apium Demofticum.Sccundum per tnetex 
pertumeft frequens mediocris eum tnVncttone 
olei nardini.cuius laudes ingentes quereabatte 
t02ibus hic ,ppter b2cuiratcm non pofitae.Icrti 
um aperietis et potenter artralxms 
ad omne mcmbium marafmatum eucufumptu 
eft cmplaftratio memb2t ai5 pice mediocriter ba 
ltra . cuius laudes a £>a° quere 9 de fimplict me 
dtetna capitulodeimpinguandtstncmbzis con 
fumptis.et f niucifaliter omnes auct02cs in bcc 
funt conco2des.£go autem-dulcius pzocedens fo 
leofrequenter facere invngi mcmbium cum deo 
calido iubltmariome pteis ct inucni in co iuuarac 
t«5 excellens vt paulo ante apparuit i Cozadmo 
cuius totum crus a genu iferius vlque ad pianti 
pedfs confutnptum erat a induratu5 et fuit reduc 
tum ad notabilem conualefccmiam.3taq5 fuit et 
eft potens ad piog2clfiuum montm vt manifeftii 
eft. Xaceo bic fricationespannozimt calidoru5 ap 
pacationes cuapozationum cumaqua calida me 
bus applicata?. Ventolarum fine fcarificattone 
mediocriter attrahentium applicationem, a alia 
bis fimilta que funt omnibus nota. £3upeft au 
tem nunc rranl ire ad regimen per res non natu 
rales cligcndum.3taq5 mcmbium futuu cuftodi 
re debet ab aere frigido ab omni bumiditate auc 
tteia et lupd ab aqueeffufione vel cont ictu tpfu 
ctrotecisbcnecalefacicntibus coopertum tenere 
De fecunda re non naturali euitet cibaria 1 potus 
omnes nentis nociuoG.oc quo2um caucatccmcde 
re bletam que omnino omni neruofo mcmb20 eft 
tiodua.et effugiat vfum a5tmi panis et valde coc 
ti et cibos omnes paftilcf ct ptfces vtfcofoo ct ciba 
ria omnia vehementer exiccantia vt Talfa vel cum 
mitis aromatibus cbdtta.£t fpccialit' dttrac cmf 
um leguminum vfum.£t virnan eius fit album 
coto2eiubftancia fubtilectbcne clanficatum, po 
tetia vero minus q mediocre..aut fifumofnmfti 
ent frangatur cum aqua p2eccctact picpne de 
ciiicrna.£xccrcitiumnoneft conuenicns ct p20 
pnc magnum -v longum ne ponat materias i mo 
tu fluxus ad mcmb2um.lcnie tame fricatio ab bu 
mero vlque ad raictam inferius trahendo conue 
nieus eft.Si vero exccrcttium toti C02j)02i admi 
ittftretur nulltim eft ei conuententtus motus 4? 
gielTiuus fatis lente factus.£t de bis que motui 
attinait euitet omnem ftricturam vel ccmp2dli 
onem vel gzauttatcm (uper memb2oeadentC5 vt 
non fiat prohibitio tralitus nutrimeti n fpiritus 
ad membium.Similitcr in modo cibationis lue 
caueat a repletione cibo2ura magna ne calozem 
naturalem per modum alicuius fuffccattoms de 
bilitct fed conuenientius eft et parttuscomedere 
q appetitus cxpeteret.1>20 accidentibus vero $ic 
euitet omnia que vcbcmentt agitatione pdfutfa 
cere fluxum biio2U3 ad memb2a.De vltima vero 
re no mturali omnino recedat a oozmiticne me 
diocri.ad augmentii ct cmT eonucmcntius tfldff 
tn vigiliis augmentum cfftcere.quoniam I femno 
mdto2 fit-oigeftio vniucrfaUs ct particularia ct 
nutrimentum amplio2isquatitatis admembza 
macretaa effundi pctcfl tcmpo2e "Dozmitionis 
q vigiliarum, fient enim per fomni applicatione 
fitimtaticaloztsrcctpzccattotf exterius ad ter* 
3ca econtra fit co2um de intns ad extra per vigi 
lial' expanfio.llon ergo eque bene nutriretur me 
b2um Dcficientecalo2i8 naturalis conucnieti ap 
plicationeadoclcgandnm apponendum Vnienii 
et aftnnilanb memb20 nutrimentum ct cetera. 
Confiltum de ifup02e in extremitatibus digito? 
manus et trerao2e tottufbzacbu cum fpafmo mo 
tu eiufdem ‘i capitis Termonis ablatione et lenia 
nm intcrio2um et tuiti ri akif.«, 
3fpofitfo Imius nobilis multis 
egiitudimbusctaectdcntibus co 
plicata eft. quoium quodlibet ma 
Xtma confidcrartone -indiget. . 
1>2ironmcftftupo2 in extemira 
tibus digteum manus dextre. dl 
tremo* illius et tctiusbzacbii vfqueadeapur. 
Xenium eftfpafmofuf motus totwsbzacbti vrfc 
«re parti capitis Quartum e .ablatio Temonis 
v oeexamen adhuc remanente. Quintii eft abis 
tio operationum fcnfuum inrcrio2i;m omnium 
poif illum motum fpafmoffu £rcxti;m cfttufltf 
molcfta ciun multitudine fputt g2dfi vifeofi ma 
ili cumlabo2eexpulfi. Septimum eftddo2cir 
ca regionem xmbilici fepe eueniens vfque ad in 
gutna extcnfnscr lupehozjbus etiam partibus 
vlqucpcctus comunicatus.Slia fero tterum acct 
dentia cueniunt de quibus non debet ee 
magna follictrudo.£tquia omniap2cfata accide 
tia difficilia funtet fulpecta non di pofTtbflc bene 
eoniuleremft ipfo2um aliquod fundamentujtbe 
02ice inudiigetur cx quo modus curationis clari 
us elicietur ri falubziue. Uidctur autem cx nar 
ratis omnium ho2um accidentium caul a p2inct 
palem efle malam compronecereb2t f.a b.cu ma 
reria flegmarica lubaica fatis et aquofa dcfccudef 
a cereb2o per nuebam que opilat fias noni paria 
neruozuma nucha 02icntium pciyptos datur fen 
fus manibus vnde eum opillatione incompleta 
vias illas claudat adbuc aliqua pars fenfibilium 
fptrituum rraufit quare faluatur fenfatto aliquan 
ta.Si enimmateria complete opillarct amam- 
busfenfatio totaliter etiam bce 
materia vias octaui paris neruozua uucIb verae 
tium femi complete claudit.quareadbuc.faluatra* 
motus licet exiguus, per eos entm neruos motns 
inanibus datur ficut per p2cdictos fenfus vt pzi 
ma p2imi doc.p2 tmadumroa tcrtia.ct p2inio M 
mantas quarto capitulo colligendum.l3oc tgit 
accidens non parum fufpeerum efl,q2 caufa cftra 
cereb20, quia ad ipfuj fcquitur tremo2 n fpa!muf 
quare necdTitat epilenfiam aut appoplefiam vcfe 
eunda teitii capitulo p°colltgendum.Xremo2 an 
tem qui eft fecundum accidensaccidit pzepter de 
bilitatemf irtutis fuftcntatiue ncruo2um et mul 
titiidincm materteram gzaummu. vnde partint 
fincitur natura a matcria.partt'5 autem materia 
s Virtute vnde accidit pailitasquafi pugne inter fufteutantcm naturam et gtmtitkem matcrim 
itcct in pugna .finalitcrvfquc nunc obtinuerit vir 
tue fecundum narrata, ‘tton eri pcrfcucrauittrc 
mo2 iramoaliozum accidentium femper remo 
tionecuanuit.be ipfo tamen non leuiter Cubita 
dum ditlam fi fijcue fieret fignificaretmagnaj 
frigiditatem in neniis etfpiriribue <? talis in 
tubus medicamine non remonetur fecuda tertii 
fa capitulo colligendum.Catairum huius viri ci 
lidum et acutum ec multis comunibus facile per 
fuaderi pcflct.fcd ipfc eger tactu mantfefte perci 
pit falfedinem caliditatcmetmozdicationcmet 
nocumentum etiam cx vlu calido2um.cuius quib 
regimen minus Difficile fozet nifi tempozis Ion 
gttudo ‘v mala oifpofitio complcrtonalis immo i 
compofirionalis pcct02is que er bfcenfu materie 
ad ipfu5 acquifita eft obuiarent. XDateria ergo il 
la fubrilif lubzificatiua que fluvtr ad pectus ibide 
ftra mollificae panniculos ct ligamenta pectoris 
ct fecundum multas partes in ventofitatem con 
uerfa caufa fuit arcuationis codarum ct gibbofi 
tatis earum.3plii etiam materia ibidem tempo 
xis Diuturnitate fpiffioz facta pulmoni Diafrag 
mati immerfa nocumentum in anteiitu contiro* 
um et mamfdlum facit. £r quibus clare fatis re 
gimen huius n:bilis dici poted. qb Duas pzicipi 
liter intentiones includit. quidem ell ma 
teriam a continue fluentem abfeindere. 
Secunda vero nocumento anhelitus et pecto 
2 i pzomdczc. £t vtraque quidem intentio ou 
plici regimine compleri Debet fciltcct non naturi 
Itum ct medicinaltum.regimen autem non natu 
liurn pzimo rectificandum ed. 
Capitulum fecundum De cura per Dictam* , 
Buita itaque dationem in acre frrgido multum 
nebulofo ventofo et bumido.JEuitet dationes et 
cameras locis bumidis fontibus et fluuiis pzoxi 
mas.fimiUtentiam fcptcntriom ct meridiei De 
tectas.fugiat etiam acrem crtenfiuc ca.ct fic.£t 
in fuma acr cr Demus tepati quantum e polfibilc 
in qualitatibuseligantur.licctenim rationaliiu 
dicio er canone curationis cius ct pzcferuationif 
ad frigiditatem inclinatus eligi Deberet, antiqua 
tame Dcbilitaf cerebzi et pcctozts Dilponir ad pa 
ti a cuiullibet qualitatis ercclTu. St tamen ad ali 
quod ertremitatum inclinari opo2tct. fccurius e 
ad ca.? f.alicftj tra»,fire q ad oppolirae.Dc anne 
ris vero aeri caput futim mediocriter infulis et 
biretis in nate cud >diat.pdlcs igitur De vario i 
ter alias mcli02cs erunt.btreta etiam loiia pano 
er g2ana tincto fieri Debent.vedes autem omnes 
collum ct pectus dringentes ne anhelitu noceant 
etiam luo tempo2e frig02C Diligenter et bumidi 
tate teneantur.3n fomno aute naturno tempus 
notabile ponat, per hunc enim Digedio in cercb® 
hidioz edicitur ct bumectatio aliquanta acquirit: 
Uigilie licet criccando conueniret .quia tamen tf 
bilitatem augent fpirtma conlumunt et anima 
les virtut.es crterminar non 
num autem Diurnum quantum ed 
le euitare opoztet.quandoq) tamen pzopter vigt 
lias nocturnas ct giatta redaurandi virtutes cd 
cedi potcd.et tunc fit a p2andio Didanter per Dn 
as bo2aa.et Dozmicns fedeat fuper catcd2a deua 
to capite ct iron flero fuper antcrio2i vel poderio 
21 parte fcd lupcr lateribus ct neque /pactum bo 
tt medie foiue aliquo* pcrtranfcat. £xcercitium 
autem ad marmcrum confuwptioncm tu Ixx: ca 
fu conueutcridcOct tamen pzoptcr virtutis tkbi 
Elatem ejccercitia foztta cuitanda tcmpc 
ratum ttaq5 fieri opoxtct cxccrdtium.tpfnm enij 
talozcm tnnanim excitat, virtutes robo2at.fuper 
fluitatcsad regiones conuentcntce impcilit 7 ad 
confumptioucmfacit ndidui. tantu igiturcxeer 
citetur leuiter ambulando vtcquef vl’ pcdefler ne 
tnembza gzaucntur.3ta vtquafi (udcz p2cuccct 
Deinde quidcat.bo2a cxccrcitio eonnenicnrio2 dl 
cum cibii a domacto OcfccndiiTe cognoucrtt* rdi 
quum autem tn quiete tcmpusexpetidat .loco ta 
men excercitii Dii fieri non poteft fricationes vai 
de conuentunt et fiat ante cibum per Oua6 
cum manibus vel pannis calidis mediocriter fti 
cando et incipiendo a genu vfquead cantilas ped 
Deinde a radice vfquo ad genua 50 a loco 
-cinguli vfqucad nates. 40 ab humeris vfque ad 
caudam fricationibus menfura fit vique ad mem 
t)202um rubificationem manifedam. ‘5narkio 
item aurem llomacbi multam et longam cutfare 
cp02tcr ne epar et domaclouo in flegmata neccflt 
tat:m addant m co2de ctanlxlitusangudiam fa 
-ciant et caput nimium euapo2;indo repleant ctl 
flammenr.talis enim abflincnria in frigida cau 
fa conueniret rnagismon p2opccr Ixjc tamen raj 
gnam refolurionem domacW et tetius credat clTc 
p2cficuam,Comedat igitur quantum libi fatiffa 
ccread vitam et robur virtutis percipit. Si ta 
men ad exedtum inclinare Debet minus malum 
cfllr modicum tn cibis mtno2ando p2cccdcre iy 
uugere.Si tamen quandcq5 ftomacbt' repletione 
et totius ventris perciperet ad minus cuacuarie 
iicm p20uidcac cum boc clidcri.1V folio2um mal 
ne mercurialis et ana*<to.ticnug2cti fe* 
fifami rad alece ana. Cd J.omnia coquantur iux 
ta ccniuetudincm. ct buius Dcccc.1V ciaro8.iit.ut 
edarc olei 
vnum oui afiatdi 
fterc.3n yeme vcro.1V olei amigdalaru Dulau.J# 
4ii.bened.icte yerc a»a.5.ii .eaffiefiliule.J. y .mtlcc 
jbid mundificaticncm vero fuperio2ie venans et 
Diucrfionem a capite in yemc conucniunt ptlLulc 
d ex cis.u.vcl tres bis in fcptt 
mana vd femeLUel accipiendo pillularum ida# 
quaf magis placet vnam per mediam loozam an 
te cenam in ieptimana bis.1V alces fuccctrtm.5* 
i.infundatur per Dies cctc in aqua violarum Dd 
deioii extcccrur et addatur 
Htcie.3.5.‘ifiitpillulc vi.,p qualibct.3. De acci 
dentibus anime euitandt lut cxcctfus cmncs.cro 
ne igitur quod fpiritus mediocriter mouct 7 cula 
tat 7 accctrat conucniee c,quc vero fpiritus 7 calo 
rem repe te mauJt trahunt 7 fcpultos tenet ci oii 
conucniunt.quare lupEua leticia rifnf trifticta fd 
licitudo 7 ira Dolc2 7 iimilia fugiantur. Coytua 
aatcviusImicDiipofictoni magnifice nocet .con 
ceditui gu rarilTime 7 ad plus i ieptimana femd 
7 maxime cum llomacbus ia Dtgcdcrit 7 co2pus 
pod iomnu5 robuflum latis pcipictnr.bo2a 
qua materia exuberant fluit 7 almatis inflantia 
vebemetifliime molclla cmninoacoytu d;id:du5 
c.3n cibis ante Diliget atredere opo2tet. q cnint 
f02talTccapiti conferrent pict02i vero muituy no 
citiua fora, quare abllineat ab omnibus ventof treittponbiLibusctmaximecalidte valdeetfri 
gidis vt a meile lacte leguminibus fl uctibus coi 
2uptibtltbu8 vt cerafis auelants piris nucibus.ab 
ftineat etiam ab acutis vt piper e croco 3in5tber 
aloe cepe poz2is eruca finapi 7 fimiltbus.abftine 
at etiam a vifcofis vt paftiltbus pifcibus animali 
um pedibus ventribus 7 capitibus.Caueat etiam 
omnino a fale 7 a falfis cibis.£uitet etiam acria 
aceti 7 acetofozum frequentej vfum. Comedat er 
go pa«:m bene fermentatum plulcy comuuia 
fermenti recipientem.Bzacetellos autem 7 laga 
nas 7 placentas 7 fimilia oimitcat.£t fi aliquan 
do vteretur placentis cu5 penidits paeparatis fil 
me confeiretXarnibus vratur pullinis vitulliml 
ediniscaftrati iuuenis 7 agni annualis lepozinia 
capziolinis 7 auium minutarumfafiani perdicif 
anatinis vero vtatur raro.7 magis conueniut eli 
%c ty altate, licet quandoque fetotelixe per aftatio 
nemcompletecocte fine lardellis appzobentur* 
De berbis conueniut blete bo2ago buglof magis 
fpinaebie lactucemalucfrequcwer in cibo cocte 
atriplices 7 po2tulace cum bono bzodto cucur.be 
ne pzeparate.cauliumverob2odium cum bonia 
carnibus optimum efl. Cicerum ru. b2odiu5 fe 
pe laudo 7 gzanum quandoque quia cb 
foztat.Olera vero calida vt laluia rofmarinus i 
pillurn menta petrofellinum ruta abrotanum. 
De fructibus vero euitentur nuces caftance.ptra 
poma cerafa non Dura et pauca quandoque Dbna£ 
jicus etiam recentes comedantur. Similiter pe 
pones oulces 7 angurie temperato vfu. Smigda 
te etiam recentes 7 ficce 7 Vue palTe maio2es 7*mf 
no2es p2eter cibtbn.vue etiam recentes 7 Dulcee 
conueniunt ante cibum.1>erfica vero accipiantur 
7 ante cibum feroper meliusdicet fi quandoq3 acci 
piantur pofl non edet erro2 magnus.Pzuna cti 
am bene matura in mane per tres bozas ate pza 
dium fumpta piacen&fimilil gzanata Dulcia lau. 
dantur.mufa nulla vero fugiatur Dactili vero 
quia materiam tng2o(Tant 7 pectori conferunt fit 
laudata .7 fimiliter g2ana pauca cum aqua calida 
bene cocta 
ne mature 7 mo2a etiam.Citonia etia5 jpcft cibu 
cocta funt bona.cruda vero nullonodo.ioo2be Ve 
ro i mefpile poft cibum Rationali indicio conueni 
rent capiti .fed quia pect02i nocent Dimittant.Cf 
trum vero arantia et fructus 7 olera omnia acria 
fugt'antur.rapbanu5 fungos euitet.Sap02C8 om 
nes ag2efta 7aceto conditos in quibus Dfcedo vin 
cat interduj app2obo.Cappares autem 7 oliuas 7 
reliqua falfa condita vitupcro.tlapos autem 7 ra 
pas laudo quandoqj in ferculis 7 in igne coctae et 
conditas ficut p2eparart folent.Dua autem quia 
pcctozi tufTi 7 raucedini vocis 7 caliditate conue 
nientia funt maxime fozbilia 7 in aqua cum cozti 
cecccta.eo2umtamenvfus euitari ocbet.quado 
accipiantur medicine calide nec a ftomaebo fuerit 
oepofite. co22umpuntur. enim De facili ab eis et 
euap02ant capiti.lac vero quia confert tnfTi 7 ex 
tenuationi p20p2ie capzinum* 7 asininum videt: 
conueniens.quia tamen vmuerfalirer nocet habe 
tibus capita Debilia fecundum B.ideo non fit et 
vfus et maxime frequens, confert autem fi accipi 
tur pect02i magis q? ftomaebo 7 capitt.Cafeue au 
tem non valdeantiquuf frangibilis no falfus poft 
cibum quandoqj acceptus conuenirevidet. 2Dei 
tute 7 fi medtaa pcctozalts optima ponatur efe 
quia tamen capiti non videtur elfe conueniens Di 
mittatur.ipfius enim comeftio facit poftidere ab 
lationem rationis fubito.2fqua veromdtis maxt 
metnyeme bene placet mihi 7 maxime fi fieret 
ex Decem partibus aque 7 vna melT vfque ad coi» 
fumptionem tertie jpartis7 loco vint.succaru) au 
temvniuerfaliterfibi conuenirepoteft Vmtame 
fialTumttur maxima exiftentefiti 7 CU5 amaritu 
dine ozis non confert.7 pzopzie quado ftomacbuf 
colericus eftet plenus, iplum enim ledtt .pptea q2 
ad coieram conucrtitur 20 can.De confectionibus 
Dudatur confectio De pincis.ee pbifttcis Dcamtg 
dalis penid 7 co2tand£ pzeparatum 
pauco 3uccaro confectum 7 p2op2ie poft cibum ac 
ceptum.p2obibet*ent'5 vap02es colericos 7 flegma 
cicos caput afeendere 20 can.De vino vero eligat 
■Vinum album Dulce aromaticum fubtile medio" 
cre in foztitudine qi5 cum aqua confractum conue 
nicnttus eft .et fit aqua clara fubtilis leuis cruda 
7 fi nb babetur bona coquatur fimpliciter.tauda 
rem autem maxime vt 015 g2am's mafticis coque 
retur Duobus aut tribus.2qua vero 02dei CU3 5UC 
caro al.conuenienrio2 eft potus cy efte poftit.fimi 
liter 7 tufcula 02deacea elegantio2a funt in boc ca 
fu omnibus aliis 7 p2op2te cum pcnidtis.Oimim 
etiam pzefatum fit rubeum fubtile 7 non turbidi» 
7 fi Dulce inueniretur non minus albo conuenics 
eftet fecundum rationem.boc quideimregimen nb 
naturaliuraquta materiei catar riganti aduerfaf 
7 pectus refpictt 7 virtutem Duas pzemttfae inte 
tiones complet fi Diligenter p2ofptcias.Complet 
fimiliterintetionesillasregia medicinalia mul 
ta 7 oiuerfa inter que quantil expediet ozdo poef 
Capitulum fecundum De cura p mcdicialia. 
fcziroo quidem intendatur Dtuerftont materiqz 
a capite 7-pectoze cum fricationibusqjzccedenti 
ca° pofttis. 3tem cum ligaturis fepe factis in ma 
ne et ante cenam fuper cauillas pedum 7 bzaebio 
2um 7 fuper genua 7 cubitos p Duos Digitos. 3te 
curo appofittone ventofarum ficcarumfuper pul 
pis tibiarum interius 7 fuper natibus 7 boza ea 
demutem fepe abluendo pedes 7coxaskcum aqua 
Decoctionis folio2um falicis vitis 7 f alute 7 maio 
2ane vel camo.3tem curo cliftertbus pzecedenti 
capitulo pofitis’ter vel quater Ifeptimana boza 
fua furaptis.£5ecudo intendatur euacuationt mi 
no2atiue accipiendo femel infeptiman33.it.ba 
rumptlLular um.Bc pillularum De yera fimplid 
De reubarbaro ana3.i.pul.violaru3g2ana.viii.- 
fiant pillule cum firupo vtolarum.Btem.lV.man 
ne.f.i.calfie fiftule extracte 015 aqua 02dd.fd.fu 
mantur in mane.3tcm.Bc oiapzunis.f.t.manne 
5.x.accipiantur cum aqua ozdei.3tcm.Bc penidia 
ru violarum ana.3.vi. reubarbari electi.3.5 Jucct 
fy.rof.5.inacctpiantur i mane3te.B<p.alTaieret 
ru.violarum ana.5.vi.7 accipiant 
vt fup2a tertio intendatur Digeftioni materier 
7pb0c.Bc fy violar um.f.i.fy.imubini.f.J. aque 
02dei.f .iii. mifce 7 accipiatur fex Diebus .Blius 
iv.Bcfy nenufaris.f.i*fy.vtotarum.f.y. aque 02 
dei.f.iiii.mifce 7 ifte meli'02 eftet in magno calor 
7 vigiliis.Blius fy.et melioz flate iy.De 
papaueix.f.t.fy.De p2unis.fj.aque violarum.f. 
t ii.mifce. duartuf fy.vbi magna intentio eftet 
ad pectus.Bc fy\Deliqmf.f.i.fy* oe pzunis.f J* aque '1 bozaginis ana.Jt J.mif 
ce. Quintus fy.aggzegans intentione ad vtru 
q5.IV fy.violarunvDe papauere 1 liquir ana.f ; J.' 
aque altee capi. ve. <1 ana.? .i J.mtfce. 
textus fy.ycmali tempoze c0nuementi02.IV fy* 
De pzaffio vel De ifopo.f.i.fy.acetofi fimplicte.J* 
$. aque buglolTe altee et violarum 
Quilibet Ixjzum firupozum accipiatur fex vf fep 
tem vicibus per nouem bozas poft cenam et Diffc 
ratur.pzandium (00210 quattuoz. Sffumptis fy« 
purgetur cum fequentibus.1V pillutaram De reu 
barbaro J.pillulay De agarico.a.i.pilln 
larum cocbiarum.B.i.tertiam partem fiant fex * 
accipiantur boza pzefcripta abftinendo a cibo 
fecundum confuetudinem. Mic pillulc.1V ptV 
lularum aurearum.3 J»pillularum oe agartco3. 
t.mifce.Hlie pillule.1V ptllularu5 De yera.5j.ptl 
lularum oefarcocola3.i.fiant quinque cum fini 
po violarum.2flta medicina.1V aque 
i.aque electi 
3.t.fptce 5in5tbcf ana4g,iiii.manne.|.i.infundati 
tur omnia fimul et colentur in mane et expzimi 
tur ct colatura calida bibatur. Mia medicina 
lemo2.TV manne.3.1 J.fucci roP.3,ii,fucci gzana 
tozum.JJ.aque ozdei.f.ii.fiat infufto et poft co 
lecur et accipiatur alta medtcina.1V electuarii fuc 
ci.5.1’j.calTie fiftule nouiter extracte cum aqua vi 
olanim.5.t.agartci3 J.3in3tber fandalozum ru. 
ana.g.iii.mifcce et fumantur cu aqua ozdci.pofl 
omnes iftas medicinas Differatur pzandium per 
fex bozas et Sa boza accipiat- lauatiuum fecundu 
<jf*atoegargazifmata i 
quantum materias in cereb2o contentas educunt 
non viderentur bicop02tuna.fatis enim per fe 
materia per palatum oeflutt.led inquantumma 
tertas vitimate ficcant copetere poffiit. *boft igi 
tur purgationes gargarifma boc colere n flegma 
tis a capite attracti bonum eft.TV aque 02dei be 
ne 5uccarate .f.it.fucci rof.f.i.pul. otflgztdit.§. 
tii.etcx eo calido facto ftomaebo ieiuno tnma 
ne poft aliquod excerctttum impleatur os et gar 
quantum teneri poteft cum eo opus fi 
at.£3t vero fluxus multum infeftaret cerebzi De 
bilitate jpottuf q plenitudine fiat boc gargarifma 
IV macts.5.ii.rolP.3.t.maftici8'tburi6 ana 3.it« 
coquantur in lib.i.aque vfque'ad confumptioncm 
medietatis et facta cxpzeffione fiat Delxx CU55UC 
caro candi gargarifma a V5 et confert.Caputpur 
giafolucrunt admtniftrarefapientes pzopter vi 
ttmat35 et pzopter app2opziata5 materierum a 
cerebzo attracttonem.et conferunt pzopter bec.i 
quia materiam a medio ventriculo ad antcrtbze5 
diuertunt ct a loco fluxui confueto Otftrabut.tois 
autem caputpurgiis acutam materiam afpicienti 
bus raro modernozum medicos vti aliquos vidi 
£go tamen poft multa tria mibi experta con 
fcrtbam. I>ztmu5 cft boc.1V aque ozdei.J.ii.fucci 
rof.J. u attrahatur vt infra. Secundum efl 
boc.lV 1 cubarbari electi.3 J.Dtagztdii 3 J.buli 
ant in libj.aque violarum vfquead confumptio 
nem medietatis ct coletur per pannum fptffum 
ct fiat. Ratium eft vt ex lucco fumiterre ide fi 
at.3dminiftratio autem cozu5 talis cft boza qua 
ftomaebus eft vacuus {pleatur os aqua Deinde ali 
quod lx>2tim in manu calidum per nares attraba 
tur leui et paulatino tracm ct fiatquatter vel qui 
quies m mane vcifero.poft ca Diligenter Dcmu 
carioftne violcta attractionefiat.Collutiones ad 
wmiftrant pbifict quandoq5 ad a ca 
ptte materias Boigit' collutio flegmatiflalfta 
capite attractiua cft bcc.Bc aque C2dei.|.iiii.pipe 
ria albi 5in5ibcr agarict ana.g.vi. reubarbari.5* 
yiucci fimul mifceat 
et calidum in oze totum bine inde voluatur Dein 
de emittatur* Colutio confoztatiua et reumat} 
pzobibttiua poft generalia compctefeft bcc.Bc ro 
larum gzanozummirti fumacb acatie ana.5.1. 
$.fre figillate fpodii ana.5.i.mafticif.5.ii.coquaf: 
cnlib.iui.aque vlqueadconfumptionem Duaru5 
partili et cu 5uccaro candi oulcozctur ct fiat colu 
fio Ytfnpza. ZDafticatozia pia funtmaftix tbus 
et yreos.piretrum autemjnc mibi non placete 
£go vero fepe ad attrahendum flegma lalliim et 
acutum inueni boc vltimum.fit .reubar 
bari electiva', 3J.mafhcie.5.i.atmli 
5 J.rofa? viola£ Dzagagancj 
|.t.fiant pillule de quibus vna gzofta manicet' in 
mane. XDallicatio vero confoztatiua et ftiptica 
eft extbure facta.ct Delectabilioz eft que fit ex aca 
t ia .td mafticando gallam quercinam/bulueres 
fuper pzoza capitis adminiftrant faptetee ad co 
foztationem cerebzietconfumptioncm materie 
rum et p2obibitione5 fluxus earu5. Optimus igi 
cur eft iftg puluis aggzcgans omnes intentiones 
pzcdicrae.fk roP flozum lalicismirtillozum ana 
5.1. tburis mallicis laudant fandarace ana.3.i« 
gallie muf3 J.macis.3.iiiat puluis ex quo fuper 
pzoza capitis omni iero ponarurcum vadit ooz 
miturn et in mane CU5 pectine abftcrgatur.tcmpo 
ze vero immoderati fluxus puluis ille ponat' ad 
exiccandumct conflringcndum.ftf landarace.J. 
puluis et apponat 
vt alias.Confoztat cercbzum odozee non paruj 
in Ixxcalu fit tftud-Bt 
5.ii.camptee g.vi.landarace.5.ij.maas34.fi 
at puluis et ligetur in findone et poztcmr inroa 
m fepe odorando fcu olfacicndo.eis vtuntur me 
dici ad intercipiendum fluxum et confoztandum 
tercbrum.De luflumigationibus vero licete meli 
pz eft facta ex fandaraca pzunis appofita fuper cu 
tus vapoze caput inclinctur.izt nota q V5 ad calf 
iidum afrigidum fluxu5 fimul.De luflumigatio 
itibus vero bumidis leuioz cft Ixc.T* 02dci. to.t. 
falicie tamarilci lambzufce ana.eft.ij.cii 
pbozc.3.5.macis.5.j.camomiir.d0.i.coquantur 
in aqua fuper cuius vapoze caput ct facies incline 
tur/bicconfiderareoiligenteropoztet in bacei 
Dii politione ablutio capitis ede Debet ex actu cali 
dis.potentia vero frigtdieajucramen pzopter ce 
rebri Debilitatem ocbctdTeremina frigida pote 
tia vel temperiei vicina. £t Ixx: intclligitur quan 
do per ablutionem querimus alterationcm equa 
tionem materiei in calidttatc ct tunc poterit elTe 
ablutio talie.Tk violarum fe.papaueris al. flozu 
nenufaris ie.altee.flozum falicis ana.d0.i.coqua 
furjin aqua et addito cinere fiat lixiuiu3. Ubi ve 
ro per ablutionem querimus materierum ad 
tem oiuerfionem et confumptioncm pzcdicte De 
coctioni addantur faluie maiozanc ana.toj.fgi 
le.3, i.et fiat Itriuium vt fupza cx quocaput ablu 
atur cum lapone et lemper cxiccetur cum pannis 
kuiter calidif vel sluiofa aut nit°fa balnea non comteniunt nifi in materta a cauf fri 
gidis pzopter caufas notas, vbi tame virtus cfTcc 
foztts a fi in cafu materta illa fit acuta quia t3me 
eft multo flcgmati mixta adeonfumptionem fal 
fea acute non effet tconuenicnsadmtniftrarcful 
pbureum aut falfum.£go etiam experientia cer 
ta feto balneum pctriolt magnifice tuutt pluref 
in ffmtli oifpofittone.Iempus autem accipiendi 
illud balneum eft in mcnfe feptcmbzis poft pur- 
gattoncs.De balneis aute3alteratiuts et Diuerfi 
uis optimum eft omni mane tngzedi bal.aque dT 
cis mediocriter calide .et mtrabtle eft q Zhiictm 
cum aliis concedit adminiftrationcm foztitcr in 
frigidatis actu fuper caput qtf tamen moderni 
facere abozzent nifi i maxima flama 7 fozti vir 
tute et etate confenttenttbus ad bee. Cir ca pectus 
Dupliciter ,pmdendum.p2imo qutde5 vt materia 
effufa 7 ftans expuatur. Secundo vt anlxlim fub 
ueniatur.Ucet materia fecunda Dependeat a cura 
p2tmt .2dfactlttandum igitur fpntum optimua 
eft fy.Dcliquif 7 violatum, caltdt02es vero etfo2 
tiores funt fy.De vfopo oe p2alTto.matcrta mulw 
cxtftcnte vifeofa pediccts addantnr.5.iiu.vd.vi.- 
oximellis ftmplicis et omnes ifli acceptantur cuf 
aqua 02dei calida.Singulare 7 bonu fputu jo- 
cans eft aqua vngulc caballine.ltem aqua erwle. 
3tcm manna in 02C retentanto; penttf confectio 
bona.Bi amtlt.J.t.fe.citruli mellonis cucur. 7 an 
gurie ana,5.iiii.D2agaganti gumi arabtet ana.j* 
pcntdiatum.f.it.croct.g.iiit. 5ucca 
ricandt.3.ti.violaram.5.ii.g2ano2um fifami.f* 
5*fiatconfcctio in rotulis cum fy. violarum 7 oc 
bac fepe teneatur in 02e 7 labcndoDcfcendat.Un 
guentum bonum pinguedinis anatis 
5.i.butiri. J.y.olei De fifamo olei violar um ana. 
|.i.y.croci3.i.p.ra(Tu5.vi.cei*c aL3.vi.fiat vngue 
tum molle 7 lauetur bis cum aqua 02dei in qua co 
qumr modicum croct.Crocus enim eft fumms 
medicinarum conferentium malitie anhelitus et 
Difficultati eius.confo2tat enim inftrumcnta etfa 
cilcm efficit ani*Ittum.x8 tertii.quare vtatur eoi 
cibis medtocritcr.Si autem boc vnguentum ma 
gt-3 mollificatiuum facere visackle mucillaginis 
fe.fifami 7 fenug2eci addein cera.tlon 
parum invnctio fumis ani tcfticulozum 7 partiu 
eis adiaccntium confcrt.mirabtlirer etiam catar 
ro aeuto.£f Cimtle huius ponitur 8a tertii t5 cura 
fcilTure labio2um et tu folue- p.oe 
yera fimpltci.5.J.pillulaxum De farcocola3.i.fi 
ant pillule.v.cum iy:violarum 7 accipiantur Dte 
lune fequenti ad complendum purgationem qua 
inceptftts.lDec funt mihi vttli02a tn cafu veftro 
Vifa Hd laudem Dei omnipotentis Smen. 
Confiltum p20 impotentia ad motum p20g2cffi 
uum qne remanftt poft Dolo2es podagztcos. 
Oft Dolo2Cs functurarum ctma 
Xtme infa io2um qui comuniter 
podag2ici nominantur.bcmimbj 
remanere folcc ipotentia ad mo 
tum p20g2dTiuum in quo 
bulare intendunt.licet non magnifice Doleant ta 
men non eft in functuris inferio2t'bus potentia 
fuftentandi mollem totius cozpozis, quia Dcbtltf 
t non nifi cum magna fatigatione ambulare pol 
funt Cum igitur virtfte tam Diu cg20tanerft 
Oolozc podagzico non cft mirabile fi ipfe incidit 
Debilitatem in metu p2og2dTiuo.quonta5 eft vir 
comproncflcgmaricus 7 habitudine (anguineus 
g2oflu0 *i notabiliter repletus. £a p2optcr in fub 
steniendo ei quinque mibi occumlt iftrumeta me 
dicinalia De meliozibus 7 fccuriozibus7 fine ma 
gno faftidio applicabilia'que funtfcquentia. 
Trimum itaqueipfo2umelllx)c.Bcaloes pzepa 
’ rati.f.y pulpecolloquiutide.5.i.riag2idii.5J.pr 
ucris bcrmodatilo2um.5.iiii. pulueri5entur om 
nia et cum 5ucco rofarum fo2mcntur pillule p20 
omni.3. vii.Dc quibus vir accipiat.omni fine quC 
decim Dierum, vi.et poli earum a(Tumptionc5 tar 
det comedere per.vi.bo2as. Diebus autem iter me 
diis De cis accipiat omni quinta Die vnam paucij 
ante cenam. Secundum vero remedium e Jxsc 
Tfc fpecierum elccmarit De ligno aloes fpccierum 
Diamonpipereon ana.5.i.fandalo2iim albo2um 
violarum feminis acctofe albi It 
bzam.y,coquatur picearum cum aqua affari vel 
pctrofcllini 3 fiat confectio in. rorults. iit .5.55 qua 
omni Dief arum ante cenam 3 paandium accipi 
at rotulam.i.auf faltem femel in Die conttnuado 
tpfampcr totum menfem ianua2ti futuri# 
Xcrtium vet 0 fpeetale remcdiu3 eft aque 
in qua fabzt extingunt ferrameta fua fitulas.iiu 
gallarum cupzdTi numero xv.gallarum quercus 
numero. xl.l:ermodacrillozu3 peonte ana.|. i.om 
nia bnlliant in aqua pzcdicta vfquc ad confump 
tionem tertie partis 3015 plt' aqua calida pattef 
lauct mcmbza lua a genu vfquc ad plautas pedu 
omni fero et omni mane ante cenam et ante pzi 
dium# Quartum remedium cft boc.Bi olei om 
fancini.f.ii.mafticie faudarace fpodii cb 
quaflentur fimul in moztai io vehementer a cum 
illo linimento actu calido 'pcft ablutionem fu 
pzafcriptam invngantur omnes lucture oebilef 
in virtute motiua tamoiu cfoiu fit pzcdicta ab 
lutio. (Ultimum vero fpeciale cft fangui 
nis Dzaconisboli ar.fadaracc acaricmafticie tbu 
ris mirre tre figiUate amili fuc 
ci plantaginis 3 rof ana.J.i.i. conqualTentur in 
moztario longo tempoze a fiat linimentum.Cu5 
ergo bic vir continuaucnt linimentug fupzafcrip 
tum poft ablutionem pzedictm tunc omni ma- 
ne a fero per bozam ante cenam a pzandium in 
vngat ftbi omnes functuras lefaf continukio vnc 
tionem pzcdtctam vfquc ad menfem ianuarii fu 
turi a boc regimine fperatur ipfum bene remane 
reDifpofttum. 
Confilium Dc fciatiea» 
tto illa Domina que patitur fefa 
ttcam-occurutmibi ifta, 1>zt'mu5 
eft potus ifte que omni mane calt 
dum accipiat. & aque fublimatio 
nis radicumpeomeradicumber 
modactillo2um ana.Jii.3 Dentur calida inauro 
za.Secundum eftgdxc mulier omni Die poft pf 
dictum potum per tres bozas accipiat VJiam De 
iftis pillularumDe 
farcocola artbanite.5.i.cum fuc 
co apii fiant pillule ex Xcrtium ve 
ro eft linimentum boebq0 omnes parteeaneba^ n rota feta 7 loca ad qtte extenditur Doloi omni 
oie ter Diligenter im15atur.Bc olei omfancinut 
loco cius olet rof.J.iiit.olei oe collo olet oe mati 
d2ago23 ana.f .1. f ypoqui 
■ftidos acatte gallarum cup2dTi maflicts ana.jd. 
X.pulucris peonie 7 bermodattlo2am ana.j.ti.fa 
iis nitri croci feraptni oppopo 
nacis refine 3110.5. i J.ccre rubee lufficit 
fiat vnguentum molle 7 non foiet me faller e. 
Quartum inflrumcntumdlvt it Facta dl flobo 
comia fetattee bene dl. finautc q tpfafiat.£t ite 
rum apparente Declinatione cg2itudini0 qt5 wi 
bttur cc millione 00I021S 7 accidennumait02um 
fiat iterum ftobotomta De fetattea aduerfe partte 
“foce enim peifecte crradicat materias oiuertedo 
7 prferuat a reddiuattone ipfiue euentus. Qui 
tum inffrumentum cll vt ft in Declinatione mo2 
bi videbitur remanere lafiitu jincm 7 Debilitate 
tn motu p2og2dfiuo tn anebie et in corie tunc ap 
pltcetur ei boc cerotu qc5 amplectatur partee ipt' 
nc tnfcrio2cs.7 locum vtcb2i a fixum permaneat 
fuper parrc.7 fi locum exco2iarcf aut pzurttu ma 
gnum efficeret remoneri potdl.7 locus fcalpellan 
do vd cum panno alpero fricando bene agitetur 
Deinde iterum cerotum st pniis fuperpotiatur.i 
eu5 Diu po2tetur vfquequo functure fuerint ad fa 
tutatem rdlitute. cuius Dcfcriptio.1V picis naua 
ite bene cocte 7 infpiffatelibj.fapoms ntg2i.fi 
i J.bcrroodacrtlozum peonie ana.5.i.rdtne dee 
rc.f.i.roPmallicia acatte ana3.mi.eufa2bii.3i 
i.attram; »ti quantum fuffieit* 
fiat cerota magne vtfcofitatts 7 applicetur vt Dic 
tum ell/bec enim quinquiMnllrumciita gentem 
plurimam larraucrunt a iciattca ctiammolelliffia 
perfecte Mi laudem DeiUmen. 
Coufiltum De D0I02C anebantm 1 feiatteoinvtcej 
commixtis et cetera. 
£c Domina cg20tat Dolore acbt 
rum 7 iciatico uiuicc5commixtt( 
qd apparct.quia D0I02 fixus Hat 
in parte coniimtionis offtum na 
tiu cum fpondtlibu8.que p20p2t‘e 
confunctto aneba nomina tur.Similiter ctiaj do 
lo2cm bubet in loco comimctionis \tcb2t cum pi 
xide offie andoc.quc Icbtala apud g2ccoa vd fcia 
nominatur apud lattnos.£t ell 1 xc oifpofttio pen 
dens a materia fanguinea 'vflegmatica inuican 
mixtis. fDuiicr enim i xc a generatione fuit a ad 
buc fanguinea dl.od apparet ex flatura magna 
eiu3.20ceg2offitudinememb202um qui medio 
critatem tranfcunt.50 ex pinguedine ipfo2U3.4® 
ex viuido colo2e rubeo totius co2po2is.£t boc ex 
gzolfttudine 7 plenitudine vcnaru5 totius.£ll au 
tem in ea generata materia flcgmatica 7 cong2e 
gata in partibus iferio2ibus vdut calidttate pau 
pcrio2ibus. et effufa dl ioec materia in nuebam et 
tn nemos ramificatos a fpondtlibus renum 7 cau 
de .materia igiturtalismixtafacit Dolo2esexte 
1 tuos g2auatiuos 7 ccmp2dTiuos in pzedictis lo- 
cis.i.ancba 7 in feta multum eam moldlantj. £t 
ex boc apparet q>cffentia cg2ttudinis dl triplex 
f.mala complexio ex fanguinc 7 flcgmate pofita i 
p2edictie partibus 7 D0I02 andoalts 7 tertio c 00 
I02 fciaricus vlquc ad genu 7 medium crus per co 
xam extenfual Cuius eurafieri Debet 
hunc modum.'frzimo mane vno cuacuetur cum 
hac medicina alTumpra tn auroza; pofl quam p3 
rum oozmiat.* in quinta Ixiza pofl alTumpttone 
cius accipiat plenum ciatum aque 02dci 
vna bo2a poli ipfam pzandcat.cutu8 oeferiptio e 
IV clccmrii idi. 3. iit. 5,boni ponderis dectuaru 
l*ori5.i.y .mifce cum.$.iii.aque Decoctionis 311151 
ber.1>oflaffumptioncm pzcdtcte medicine fcque 
ti die circa bozam vigefimampzima fiat fibt flo 
botomta De vena fciatica Dextri pcdts.que reperi 
tar in filucftri parte eius inter calcaneum a cauti 
lam et educantur fanguinis.f .v. vd fex. $acta 
ipcro flobotomia p2edicta fequenti Die accipiat b° 
Oigdliuum. qb continuare Debet Diebus in auro 
ra iumptum 1 calcfa.tum.Cuius oefcriptio.1V fi 
rupi compofiti ace toftftrupi De aipatozio n melf 
ror ana. 3.5. aque ypcriconis.J.ii.aque 
t. f.mtfce. Xempoze quo accipit 1 xx Oigclliuuj 
fi venter cfl llipttcue omni fero parum ante cena 
accipiat vnamoe illis ptllulis.aut faltem omni 
tertio Iero. IV aloes abluti.3. S.pillularum De far 
cocola pillularum De ferapino ana.3.t. Dtagridti 
g.i.mifce 1 in cozpozcntur cum fucco rof. ierimi 
liter tempoze quo accipit Oigdliuum fupzalcrip 
tum omni Dic bis.vt mane ci fero inungat omne 
regionem anebarum *Hotum fpacium.qdampla 
tituroolozcumbacvnctione.Cuius intentio cfl 
partimrefrenarecurfummaterierum ad locum 
partimVcro fedareDolo2cm.partim confumcre 
partem materiei iam congzegate. Cuius Defcrip 
tio.1V olei omfancini olei roF ana.J.i.olci Dane 
to det vulpini fandarace tbn 
ris rof maflicis ana.3. J.terantur fimT fpcciesbe 
ik puluert'5atc longo tempoze cum oleis in moz 
tario et fiat invnctio vt Dictura dl.cum eo calida 
locum circunligcndo cum fafeia mediocris adbc 
lionts. Xfccepco vero oigeftiuo pzedtcro poli ip 
fum Die immediate fequcnri purgetur'cum iftie 
pilulis.quarum ocfcriptio.1V pillularum De fera 
pino pillularum aurearum ct farcocola aua.3,u 
b p.refozmctur pillulc.vii.vd.Viii.cu dcctuario 
fucet ror ‘i vno gzano in earum affup 
tionc ei operatione obferucnrur regule a conditio 
nes De pzima cuacuationc poftte. *bofl$ vero 
fuerit bcc Domina purgata.fiDdozvidctur tede 
re ad Declinationem manifeflc tunc non Debet ali 
ud innouare nili q vtatur invnctionc fupzafcrip 
ta et afliimptionc pillularum quaf accipiebat tem 
pozeoigelliuiomni oie vd tertia oie vd quarta 
lecundum maiozon vd minozem ventris ftuxibi 
litatcm. & autem contingeret q pofl 
tas euacuationes a remedia alia.ooloz non dfet 
manifdlc allcuiatus-tuuc Inpcr aneba ct fuper lo 
co verrcbzi apponatunccrctum vnum.omnia iUa 
fpacia Diligenter amplectens.Cuiuf intentio cft 
veficando*i cutem abmmpcndo materiam attra 
bere a pzofundo membzozum.a confumcre iplaj 
ct fozttficarc iuncturas.CuiusDefcriptio.TVrdt' 
ne electe armoniaci ana.3,i. calcanti combufli.5. 
ti. auripigmenti .3.11. antimonii.5.i.y. palueris 
artettee d eufoz 
bto.3.i.ccre quantum fufticit Jiat cerotum magne 
uifcofitatis.qd pofl baliat in.J.iiti.fucci pedti cor 
utut vlqnc ad confumptionem ipfius.poztaergo 
boc cerotum f uper Locis iUis tempoze tanto quo percipiat mantTcliam fanationem vel conualefc£ 
centiam.Deindelocum illum confolidet cii invnc 
tione facta cum oleo roMnfpiflato cum puluere 
gallanim cupzelTi.cx bis leuitcr confricando loco 
actu tcpidum.£t fi per buuc modum vt fpero fa 
nabitur habebit intentum. Sinautcm feribatur 
mibi ? pzouidebo fibi D remediis leuiozibus me 
liozibii3 Bd laude Dei ame. Bbftineat a multo 
vfu aceti n leguminum a cibis partilibus a lacte a 
multitudine pifeium et ab vfu vini albi valde po 
tentj/7 a multitudine VT frequentia coytus a a ve 
bemcntifrigozeaeziset abbumiditate eius ct 
a foztibus excercitiis ambulandi ct montes afccti 
dedi maxime in tempozc quo follicita i remedii* 
fupzafcriptifBmen. 
Confilium ad kiatich 
3ro eximie laudis cgzegto Docte 
zi magirtro Bartbolcmco mino 
nepoti luo Dilecto Bartbolome-* 
«s oc montagna exiguuf pbificuf 
falutem Dicit. Ilon ert mibi extra 
«eum neque rtupendum fi te advocauerit % in futi 
guberuatoze5 degerit cgzegia illa comunitas-le 
niaci.virtutes enim bominum bomies diciunt ad 
bonoze8*7 vtilitates cxtollcndaa.quarcage felici 
ter vt melius continue te fublimes vigili rtudtol 
cognofcedo Dirtincte cgzitudincs ‘vfoUicinrtepr 
bendo egzia.l ic em'5 itur ad aftra.QD vero Demii 
feribia oe comendatilTimo viro illo qui fciatinni 
patitur 7 qD a tc circa ipi 115 actum fuerit eptimii 
fuit totU5 7 laudabile.Bt quid Deinceps t cius Oif 
pol itione agendum fit fex mibi vifum ert pzoccDe 
re remediis. £>zimum quidcj ert vt eligas ma 
ne bozam electam n facias ipfum flobotomart oe 
kiatica vena contrarii pedia educendo (anguinis 
quantitatem quinquc.J.aut.faltem.iiii.K non mi 
nua.oetnde ab omni motu pzogzelfiuo iuxta po 
(Itbile eligendum quielcat Dicbua ad minus octo 
£t vinum fit fubmbeum clarum aromaticum po 
ticum qD limplxtur cu altera medietate idzcmel 
lia. Secundum Vero pzinctpale tnrtrumcr,tu5 
ert vt omni mane non multum Dirtante ab oztu 
folts “7 cmni fero boza xxii.cum magnis fpongiif 
nouilTimia fomentetur aneba cum maiozi parte 
naris *7 magna parte coxe patientium, lpongiis i 
quam infulis in oecortioncm irtam ct bene er 
pzclTis. V* gzanozum peonie contrictozum ct ra 
dicis tius Ixrmodactilozum ana.Ja. J.ipericonif 
andacbccbe rticados foliiacozi ana.J.iiit. coztt 
cum papaueria albi numero octo coquantur omia 
inoctofituLisaqucatafis vfque ad confuptionej 
medietatis in cuius Decoctionis fine ponatur.3; 
i. 5. croci integzi.fiatautcm pzedictarumfpongi 
arum applicatio quattuoz vicibua 
tuoz in fero. Xert;iu3 fpccialc remedium ert vt 
port pzedictam fomentationem in nocte 
pzedicta loca vfque ad clauicullam cum boc 
vnguento mediocriter calido.1V olei vulpini.|; 
tii.De piretro *7 De cartozeo ana.|.y. pinguedinis 
taxi.33 .anadacbccbe agar ici rticados 
num lactuce poztulace fcariole n. flozum 
ana.3.ii,croci3.i.cere albe quantu fufticit fiat vn 
guentum molle qt5 port ea bulliat in.|.mt.fucci fe 
perxiue vfque ad ipftua confumptionou fuccu 
Quartum vcroTpcciale remcdtum cft vt idc$ pa 
tiens poftij mane fomeutatua fuerit vt fupza po 
tiat ixx cerotu5 fuper par te anebe qtf ibi continue 
applicatum remaneat vfque ad tempus fomenta 
tionis nocturne aiius cplartri apo 
itacis <7 armoniaci pinguiozum galbam 
radicum peonie bcrmodactilozum acozt feminis 
«ufquiami albi J.cum fuftictcntt 
quantitate ccre fiat cerota fpcrica latitudinis vni 
«s fpanfe fuper panno oc gzana inuoluta. quozu 
alterum permutatim apponatur mcmbzo Vt ia 
pzedictum eft.3n bac enim compofitione fpcroqp 
fubflentatur potentia intcgze fanitatis buius vt 
ri.qtf cerota Dum conficitur fuperalpergatur ace 
tum.tpfmn enim ponitur in curiscgzitudinum 
etiam frigidarum vt penetrare faciat quarta pzi 
mi ca° pzimo in fine. Quintum f peciale reme 
dium ert boc.ft aloes electu 
5.i.fozmentur pillulc De omni.3 vii. cum firupo 
compolito acetofo b quibus omni tertio aut quar 
to fero accipiat vnam immediate ante cenaj.fecu 
dum tuam oiferetionem. Ultimum vero reme 
dium cft bec.ft fpaierum clectuarii De acozo.J* 
i.yper iconis <? andacbocl* peonie 3113.34* 
fticados 5tn3iber ana3.it'. oximcllia cotopofiti li 
bzam.y mucear i clcctuarium De quo 
irte vir in mane in auroza Deglutiat quantitatem 
tiu3,bibendo poli fublimatioms 
anaaeboebe tepide n, buius clectuarii 
cum l ubdupla poztione aque per boza5 ante cena 
ri per Duas bozas poli ccna5 accipiat.Quid oe ypi 
ccnc feribarur fecundo canonis pzopzto capirulo 
lege.*Laudes vero andaeboebe collige fecunda ter 
tii pzimo capitulo.ct bac i fen etiam videbis quid 
De conditis De acozo fcribatur.vale et fi me 
gis magis tamen te ipfum ftude n iterum fhide p 
lege ri ita felicitabuntur opera tua.qb iumma om 
nipotentis miicricozdia concedat Md laudes eiuf 
immozralcsamcn. 
Conftlium De ooloze ancbali n fciatto 1 alcbattn 
Olozesbmusnobilisvtrt aneba 
les nominandi tntelligendo per 
tlia m:bza loca 'conmnctionis oiTt 
um natum infimul cum fpondtit 
bus inferiozibus alcbatin a emde 
* quia olla irta in lateribus partibus extcriozibus 
'«oncauata iunt in quozum concauitate folidatur 
fuperioz para focilia coxe mediate ligameto gzof 
fo ‘i bzeui bas partes concatenantes infimul.et no 
minatur locus ille fcia.ideo pzopter Icci pzoping 
tatem ad materiam mozbi necelfe eli illius mate 
riet partem oeriualTe ad fciam.vnde facta eli cb 
poIttioDolozumoiucrfozum fcilicet ancbalis et 
fciatici. Pzouenit autem bic Doloz a mala coni 
plexione frigida a bumida a multa materia flcg 
tnatica ct mucillaginofa ingzolTata ibidem per 0» 
uturnitatem tempozfs partim pzopter refolutio 
«em partium aquearu5 ct aerearum factam a ma 
teria colerica que.pzedicte materiei flcgmatice co 
mixta eli Debet Denominari flcgma colcricum.i 
cui coiera notabiliter eli commixta £r iiciit ex fi 
gnia Dignol ci potcli materia colerica pzedicta no 
<rt pura coaudedert colcra vitellina commixtioe em et gzoffi flcgmatis Facta, vndccx pzedictie 
Itiligi potcdijoolozidecd accutua quandoque 
fccud«5 q magis mtfceturDc coler ica materiati 
Itflegma ti femper tamen Dominante flegmate 
vnde btc Delo2 quandoque percipitur cii vedigiif 
caliditat) 7 altquali rubedine loci. Htquandotac 
men dolar ide remilTioz efl et cum fignts frigidi 
tatis inuentus 7 pzopziequando flcgma notabili 
ter fupcrexecdtt materiam colert'ca5. Unde ex pr 
dictis iterum Deduci poted q longioz et fozti'02 
efl bec cgzituio pzopter maiozem pzofundatiV 
nem 7 penetrationem illius flcgmatis accidenta 
liter in eo acquifitam a colcra fibi comta. 0ut 
autem be materie immerfe vilis neruozumorie 
tium a ncruis fpondilium alcatin 7 caudc.7 mate 
ric etiam ide in cvrremitatibuf co20anim 7 muf 
culozum lumbalium interiozum aertcrtozuml 
merfe funt. 7 in partibus ligamcnt altbue que ibi 
dem inueniuntur concatenare iuncturas pzedic 
ta6.que*tamen ligamentales partes non ftltverj 
ligamenta fcd rei ultantia et ligamentalibuepar 
tibusozientibusaboffibus vilis ner 
uozum lenfibilium l ibi committis pzopter quod 
talia ligamenta funt mcmbza fenftbilia. 3lia ve 
ro ligaroenra vere Dicta talia 7 pzopzie illa que 
oziuntur at) ofiibus n00 fentiunt.Ligamentozum 
enim nullum babet fcnfu3.pztma pzimtcapini 
lo De memb2ie.£x boc ergo fundamento folui po 
ted queftio De acutiffimo Doloze in ligamento ver 
tcbzi cucnientis illud cm'5 non ed verum ligamc 
tum.£,c quibus omnibus inuicem collectis vitia 
te apparet que fit cgzitudo.quoniam ed mala cd 
plexiofrigida etbumida pzedictarcm partium* 
ifpparct vlterius que fint ille partcf.apparcr ite 
rum que fit materialiscaufa cgzitudinis. £t 40 
colligit er idif que 7 qualia fint accidctia.£d cm 
Doloz quandoq5 ertenftuus,quandcq5 intcnliirns 
punctioni committus.quandcque caliditart aliqn 
do frigiditati affociatus Vt fupza vilttm ed. vnde 
ad cius curationem ingzcdicndum ed fecundum 
q in fequentibas apparet. 
Capitulum De cura per Dictam. 
Dirigatur iraq5 regime Imius viri p fex res non 
turalcsvtipfefagiatbabitationcsi acre frigido 
bumido ventofo.7 locus habitationis cius remotj 
fit a terra 7 a Decurfibus aquarum 7 vallium 7 pa 
ludo2um.£t fit afpcctus eius 021'entalif 7 mcrtdt 
onalio.aut calefiat laus eius accidcntalitcr cum 
frequenti 7 multo igne 7 parietibus bene munttif 
3ra vt muzo2um antiquorum cdificia euitentur 
loca p2edictapatieutiabenccalida conferucnt 
7 caput etiam ne ex eius frigiditate augmentetur 
in eo materia frigida apta Dcfcendcre ad patien 
tia lcca.£xeercitiumemtari Debet 7 pzopzie Ida 
tibus oolozibuf quicfccrc Debet quouf q5 mcmbza 
a Dolozibus pztuata fuerint 7 bcnef02tificata.De 
modo vero cibationis aduertat q fit in comcdcn 
do parcus 7 fimiliter in potu trnrno eius regime 
inclinetur ad inanitionem aliquantam.7 non acci 
piat cibum aliquem vel potu nifi ncedTitatc finis 
aut potius vrgeatur.pzoptd* qt5 cum naufea 7 fa 
didium domaebi imminet femper a cibo fugiat 7 
i cibatione fua plurima madicatione vtatur. fcr 
cula oiuerfa 7 numero plura Dimittatct ita b po 
tu 01cendu5.Dc modo vero oozmicndi caueat Iit 
bito f»d cibationem oozmire et omnem eriem 
longam temittonem cffiigtat.fomnusentm lon 
gua generat flcgmatts 
augmentum efficit. £lapfa igtt bo2acu Dimidia 
oozmtat et p2imo fuper Dextro.Dcinde fuper fi 
itirtro Dccubendo. refupinationem autem in P02 
mirione cffugiat.ipf a enim materias Dcfcendefe 
facit ad portenoza.'Rcltquo autem tempoze toto 
sigilanau eft sltra fpacium b02aru.Sii.scl.siu. 
quibus conceditur Commis. De paffiontibus ate 
fi non Dubitaretur inflammatio 7 Diffolutio matt 
rierum circa p2tncipalta mcmbza conucntret ei 
leuis iracundia, 7 accidens anime quilibet ex quo 
caliditas augmcntarctur imco2poze.que effet cau 
matcricrum pzedte 
tarum.que tamen bic non tufi 015 Difficultate ap 
plicari poffunt.accidenria anime ipfa Dimittatur 
a infiftat bone fpei curationis fue et fit Ictus et a 
trifticia elongatus. *P>20 vltima 'fero re no na 
curalt fcilicet cibo a potu statur cibariis omnibuf 
mediocriter calidis 7 parumper ficcio2ibus natu 
raliter 7 accidcntalitcr.£t ft occurrunt cibar ia ta 
liter modificata mticcantur femper cum bis que 
C02um caliditatem ct Ciccitatem augent st lal pi 
per cinamomum nux muf.feniculu pctrofellin» 
anifum Oaucus yfopus menta faturegia ctbisft 
eius fit comunt pane parumplus fer 
menti babens et falts.Caucat a piteibus 7 farina 
cciscibis.Carnes eius fit sclut pulli columbi p 
p2te.a aues omnef filucftrcs ftnt ei comunttcr sft 
cati prter cp Degentes in aquis.a statur carne si 
tuli cap2eti caftrati ct ga5clli p20p2t‘e.Deplanrif 
autem conueniutei caules feniculi petrofdltni pa 
ftttucba Cuo rcmp02e.Cucur.ser07 fpinaebia blc 
ta endiuia lactuca p02tulaca omnia Dimittantur 
nili raro salde 7 in quantitate pauca accipiantur 
qpzoprie confracta cum plantis ct rebus calidis 
fup2ataccis. De leguminibus sero *conccdi pof 
funt cicera et lentes p2opzic cate cum 
b2odio pingui 7 far. De fructibus sero concedi 
poffunt aliquando melones bene Dulces et non in 
multa quanritate.ict ficus recentes optime fuut 
ci 7 aucllane 7 amigdale ct nucee/fccma sero 7 pi 
ra 7 perfica ct confimilia rara7 in pauca quanti 
tate accipianrur.Que sero bene mature ct Dulces 
f ibi conccdumonvLac aurem 7 lacticinia cibaria 
omnia Dimirtanrur.Cafcus sero 7 p2op2ic ad fol 
tedinem notabiliter inclinamscbccdi Dcbct.Ole 
um vero oliuarum 7 nucum 7amigdalarum Dul 
au libi conucntt. Butinim autC5 p2optcr bumec 
rationem multam cius 7 laffirudinem quameffi 
cit in neniis no placet mibi.£fccto iterum paru5 
7 raro in cibis statur nili commixto cum lalc pi 
paxcinamomo<*<limilibu0.3g2cffa ct pzopzie 
ialita conuenicns eff ci.sfus limonum 7 arantio 
zum aliquando placct.Dc sino gzanat02um nb 
curct.potus sero effet aliquanto tepoze aqua md 
lia facta ex xs partibus aque 7 sna mellis que co 
quantur ad coufuprioncro tertie partis- Chrom* 
sero rationaliter l ibi coucnicna Debet effe fub2tx. 
bene clarum non salde fumofum ad fapo2cm pb 
ticum Selb2ulcum parum Declinans aut faltcm 
leui Dulcedine participans cum claritate fubffan 
tic l ui et Debilitate cius. 
Capitulum fecundum oc cura p medicinalia 
De medicinalibus sero acurrunt mibi duo pzut 
apiia. ‘tomum cft regimen cbleruanduro $ p2tfenti tempoze quia a fine menfis tulii vfque 
ad finem menfis feprcmpzif. Secundum Vero 
tflfet regimen a pzincipio octobzis per omne tem 
pus obfczuandii.fcd De b° regimine fecundo pze 
termittendum cd nunc.foztalfis enim ira conuel 
enrcr curatus et alleuiatii3 erit q regimen fatis 
leuc ei adminidrandum effct.ant foztius fecundu 
q Difpofitto ad melius apparebit permutata.fcs 
bita tgit i° tepoze notia reulltf rgime exige 
tiam expedietur. ’hzimu5 autem pzincipale re 
gimen quoD cd nunc obfemandum octo compleri 
Dcbct rcmcdiis ozdinate vt nunc (equitur, "bozu 
ttaq5indrumentoznm.pzimum edvt cumquic 
tus erit ab excercitio fiat ei flobotomia fciatia 
pedis aduerfo loco Dolo? mane boa3 electa fciltc} 
vacuo eridente vetre a cibis ? 3 fupcrfluitatibuf 
perquam educanturfangws.J.mi.?non plurea 
quoniam flcbotomia venarum inferiozu5 magis 
Debilitat q fuperiozum quarta pzimi ca° xx*. £t 
conuenit ei elegarer bec flobotomia pzopter mix 
tionem materiei calide cum frigida gzatia Didic 
tionis ? partialis eradicationis materierum que 
podaliascuacuationes remanferunt.immo bec 
flobotomia iterum conuemrctcun fine menfis 
fcptembzis gzatia p2efcmandi ? allcuiandi dolo 
zcs in futura yeme. Secundum pzincipale in 
drumentumcdvtpodq fuerit a flobotomia con 
uenienter euacuatus pretur allewatio que fucccf— 
iit.£t liqttidc} manifcde allcuiatus ? fedatus ett 
am fuerir doioz tunc pertranfeat CU3 bonitate re 
giminis fibi alfignati <1 vfu mcdicinamm iam vc 
k em laxum efficientium que datim feribentur in 
boc capitulo huius tertie paiticule.Si autem Do 
lozrcmanfmt notabiliter intenfus in aneba a 43 
libens motum 4)gzc(Tiun3 tunc tranfeat ad regi 
men maiozis efticatie vt nunc feribetur. lerti 
um pzincipale indrumentum cd vt I i Dolozes re 
maneant *i maxime cum fignis inuentionis nau 
fee mictnationi8«aut rcumati3ationi6 mater ierii 
a capite vel ab alio fuperiozum membzozum ruc 
pzouocetur vomitus fecundum hunc modum. Ci 
bcturcnimpzope mezidie3cu5cibisfpecie vero 
Dtucrf gzofPcum fubtilibusgzauibutcum leuibi 
Dulcibs CU3 amaris acctof cum tnftpidts frigtdtf 
cum calidis dipticis aim lenittms mollificatiuis 
£xcmplum pztmozum ed vt Dare vitellos ouo? 
cum pane aut non bene cocto. Secundum 
ed Dare cibos padtlcs cum ptifana ozdeacea. £xe 
pium tertii vt Dare mellita <13uccarata cibaria cu 
ylopo-faluta n abftntbio.£xcmplu5 quarti Vt Da? 
acetum cum raphano t fimilibus.£cmplii quinti 
vt oare crocum a vinum CU3 agzeda poztulaca 1 
endiuia.£crnplum fexti vt Dare gzanata acria ci 
tonia *i adlxTult.mefptf feu ad5erul CU3 pzunis fi 
cubus recentibus ci vuis i cccntibu3.11ecelTe ed ei 
ri rationale pzouocari vomitu3 pa* idozum appli 
cationcm.domacbus enim ex applicatione reru} 
tante Diuerfitatis tn qualitatibus pzimts et fecu 
dis i labozibus n in aliif que confccuntur cx idis. 
fadidtum et abominationem incurrit quibus cu 
perfeuerat neccffe fubfcquimr naufea et vltimate 
vomitus. Sunt-enim quinque metuf pzeter natu 
ram domadxi fuperuententes velut accidentia ft 
bt pzop2ia vt legitur if tertii trac.J0 'in tpzinci 
pioeius.Cum ezgo pzouocatus fuerit vemitus g 
efcat cga* ct cibetur ctbif facilis Digcdionis tn qn 
to 'i ftt qualubcCnde iterum tertia fequenti Otc’43 
«occcur imitus, ct ttcru3 fcxta Oie ‘i octaua vfq5 
quo vomitoz perceperit notabilem alternatione} 
ftomaebi ct totius cozpo2is. bc modis vero et 
inftrumentie efficiendi vomitum (ic pzocedat 
cum enim fuerit cibis tante oiucrfitatis cibatus 
per vnam boza5 vel Duas poft illud.pzimo ponat 
Digito? indice} vel medium in p2icipio gutturis 
ibidem commotionem effiticndo.aut falte3 Deglu 
tiat frudrum eat te vel co22igie.£lut tertio impo 
nat gutturi pennam ibidem titillando aut penna 
illam inungmn oleo fimpiici aut parum lalito 
iDi enim funt meliozes ‘i fecuriozes modi vomi 
tandi.ioi autem per bec non euomuerit tunc i po 
tu Detur ei ciatuf vnus aque cum quarta parte ace 
ti •? modico 5uccari vel mellis tepefactj infimul. 
£t Ii non euomuerit per boc tunc Detur fy.aceto? 
3.i. y.cum Dupla parte aque tepcfacte.Sut tertio 
oentur oecoc.radict's raphani tepefacte. J.iii,cum 
modico aceri.2ut Detur raphanus cum vinute 
elcbozi aldigillata in ipfurapez plantationem 
modicum in iubdantia fua qui raphanus per 8. 
Dies fuerit in tara fcpultus. comedio enim iUiuf 
accelerat vomitum.? efl 0 potent ibus, non multii 
tameninviuertbab-mduspzopt' nocumenta ele 
bozi apti facere fpalmum vt legitur 5a sttozti* 
mo? in exo2dio ab Ipo.a cometatozc ibidem £le 
bo2U3 etiam pcriculoius cd in cozpoztbus fanis 
quia fpafmunifactt,£t ego non Dubito q magis 
pcriculoius efl cozpozibus infirmis in quibus eft 
mtnoz relidentia ex parte viitutis q in ianis.ti 
men edent apponend conditioneiconfcruande in 
bominepzcparandoad vomitum vt quia.f.pile 
De coto luper oculis eius ligarentur et leui metu 
moueretur cozpus cotum ? leuis agitatio fuper 
Itomacbo applicaretur ac varia figurazum cozpo 
zis littidtio ad oiucrlas Differentias poiitionis ct 
reliq I imilia que pulcra legenda fur quarta pzimi 
De pzeparando ad vomttum,£t fi velis ample ct 
folarioie in vnum colligere lege confilium pzo Do 
mino fcetro Donato epifeopo paduanoconicriptu 
? ibi videbis iuuamenta que vomitus affert in Do 
lozibus lunccurarum et Uge 4* pzimi ca°t5 iuua 
mentis que affert vomitus ?22a. tertii capitulo 
De curationibus Dolozum functurarum ? Iciacice 
quare bermodactilus efl medicina fecurioz vt coi 
Itgitur 22a tertii capitulo pzeallegato. Cum aute 
iterum in anebis vl’ fcia non omnino oolozqeue 
Titiam opoztet applicare.quartumf 
tum quoo omnino omnium I apientu5 concozdia 
lau iatiffiraum efl. f.elidere acutum quo non I0IU3 
alternatur ? curantur Dolozes fciatia nouclli ve? 
etiam cronici ctfixi ex adminidratione caliu era 
dicantur complete.£Dirant5 autem edqtlludref 
omnes tanto iuuamento appzobant accutozmn 
cliflcrio2umadminidrationcm in cura anebaru 
n kmiccjn Dolozibus autem aliazum iunctura 
rum non aDeo funt folliciti vt Dc Dolozibus pedu 
Dozfi I patularum ct manuum.fcctcft autc boc cd 
tingere mitis excauf ilVhzima quiataliacltderii 
p2opmquius veniunt ad patientes particulas fc} 
anebam et fciam.intedinum enim rectum et colo 
in quibus Duobus magis recipitur ct Diutius reti 
tiitur appodtatur fuper anclem et reuoluitur co 
lon circa partes illas.Cum ergo actio conuenien 
tiozfiatp contoctufequit talia conuenientiuo attrabef poffiit a pzopiuqua 
parte qp a oiftanci.fed clifteria in prdictts iutefti 
nie recepta conucnieutius et facilius attralxnt 
ab anebis 7_fcia qp a pedibus gentbui 7 aliis ct.cet} 
Stem 7 teitio quia excoziarioquc-ab acuto clifte 
ri p2oducimr in inteftinis p2edictis eft caufa ve 
aperiantur vene p2cdtctis inteftinis immixte et 
a2tcriis.et cum tales venc habeant continuitate 
cum venis mefentii et ifte habent continuitatem 
cum venis anebarum 7 fete cum p2opiquitate ma 
gna ipfiir«5 ad muicem quam p2opinquitatC5 no 
habent cum venif alia2um iuueturarum fcquttur 
q> vna et eadem medicina in cquali tcmpo2e con 
uententius et fo2tius attralxt ab aneba et feta qp 
atrralxt a iuncturis aliis.'? plurcs alias rationes 
huic p2opofito adducere porutffem quas abmicto 
Conti*a quia medicinis folutiuis ineft potentia 
dcctiue attrahendi materiam a Diftantibuspar 
tib.is.immo qu3ndoq5 a policibus pedum vt clait 
ditur in fentetia *foalioomcnratozis tertii tegni 
comcnto illius textus. 3nt(paf eoo 7 cctcra.igicur 
talis mediema eque bene educere poterit a remo 
tis et 7 p20pinquis.neganda eft illa confcquentia 
licet enim fo2ma medicine electionem babeat ad 
Determinatammateriamtamen facilius educet 
acidus cum fuerit polita in p2opinquis qp in reo 
tis partibu3.De numero ttaq5 bo2um clilkrio2il 
tria bic ocicrtbam que mibi elegatic2a vident* 
£c pzimim cft cltftere factum ex Occoc.bc2mo 
dactilopqb ita Denomino ego in quo eft intentio 
attralxndi materias frigidas ab anebis et iunat 
ad Digcfttoncm refidui materiei 7 ad fedandum ■ 
Dolo2Cs 7 confumcndum ventofitates que non ra 
ro fune caufe Dolo2um in p2cdictis partibus. Cu 
tus Defcriprio.*fii radicum bcr non p 
fo2ato2um.|.i.radicum pedis co2uiui;|J.lxrbe; 
aiteticequelulanominata ‘ftafi 9° 2Umafo2is 
fticados iperteonis cirnini fc.njtc ana 40 ij.ca 
moilPmcllt.fe,ancti ana.rto. i.croci non contriti 
5.1 coquantur omnia fimul in libate quinq5 aque 
vqae ad confumptionc3 mcdictatif Deinde crp2i 
mantur. et buius colature accipiat.3.xii.olci De 
cafto2eo.J.iii.falis indi .5.11. ycrccollcquttide.J. 
$ mifceatur totum 7 mediocriter calidum impo 
natur ineft enim in Ixx compoito Domina nsvir 
tusabbcrmodactilofigillara que p2oducit tria 
iuuamenta i euacuando materias a nictunVtoi 
mum cft quia flarim cuacuat buirigidum a iunc 
tur is. Secundum cft quia poft co2um cuocuari 
onem figillarftipticitatem in iuncturis piopter 
quam redduntur inepte ad rcciptendupinaterias 
que tempo2C agitationis a medicina lolutiua fac 
te DilTolute et coliquate fuerunt a metu vel calidi 
tutcmcdicie. tales enim medicievaldefacilc per 
fepe recipiuntur in iuncturas poft folutionem fac 
tam ab aliis fine ftipticitate confo2tantibus.p20 
pter qb fequitur.p2imo qp in omni medicina cb 
poita iolutivra a iuncturif attractiua figillari D5 
ftipticitas artificialis fi in medicina no fuerit ftip 
tiarasnaturalis. Sequitur fecundo# frequens 
vlusfolutmo2um adminiftratus non fecundum 
bunc modum Dolo2em i iuncturis magis augme 
tat qp allemct. Icrttum tiiuamentu5 qo in loer 
modactilo cft cum p2cpter caltditatcm I uam flcg 
matice materie que in iuncturis inueniunturct 
ptibus p2opicj8 ad casfubtilietmiatdc q fubtili* 
7 tc penctrabili02C3 tue effert apte ede 
riua magis penetrare ci p2ofundare in iuncturi® 
boc autem tctU5 pzobibctur per virtutem bermo 
* dactilo2umfttpricitatcmincis efficientium, qua 
re homodacttlus eft cmnium medicinarum felu 
a tuncturis elegat io2 medicina n fccurtoz 
p20ptcr qc5 illuftrcs vir i i fcientia bene triti plu 
rimum in medicini® (olutuiis a iuncturis immif 
4 cuerunt krmodactilum vt ab vniucrfa eo£ fcoU 
' legi poteft. Secunda oeferiptio cliftcris eft na 
minata De colloquintida que fit fecundu hunc mo 
- dumBe pulpe J.turbitb cartbami 
artlxtice fticadcs peonie 
piperis albi fc.rute ana.3.1' . J.coquantur omnia i 
' lib.v.aquc vfque ad confumpttoncm medietatis 
et colature cius cum erp icfTtonc conuenicnri ac 
De ccfto ct De caftozco ana.3.1'J. 
falis nitri3.iiii.milce 7 mediocriter calidum im 
ponatur.£t fi vis ip(um efficere magis p2cp2tu5 
ad curam iftam ct flegmate cum colcra tunc 
coc.fupzadicteaddetrocifcu vnumDe fcamonea 
non cocta et erit efficatius. Xenium vero difte 
re cuius memozia a lapientibus fepiffime babe£ 
eft factum exalmuri.ct licet per iflum terminum 
impoztetur (aliamentum cmne.3n boc tamen p 
pol ito a fapientibus eligitur aqua (alfam di pilei 
culo2um maritim02um aut oliuazum condita^ 
‘ De quo2ttmaltera accipiatur Ub.i.olei De caftozco 
Jiu.mifce et totum calidum mediocriter impoa 
tu2.Cum boc enim cliffcrt q plurimos patientes 
: fpacio pzobibitof a motu p2og2dfiuo fe 
i p: fanaui,£t eft cuidcns i Ix* (ignum.Cum cm'5 
cxvfu iftozum cliftcriozum pcrucniunt pattentel 
• ad alcbucat tunc in paucis Diebus fanatur.£ft au 
tem alcbucac (upcrficialis inteftino2U3 erco2tatio 
Vt i9* tertii capitulo De (olutionc ventris cmniu 
modo2um. Otuintum p2incipale inftrumertii 
poft applicationem illo2um generalium autaliq* 
2um -a pzopiic quando*eger pzopter lafciw'35 cui 
tat flobotomiaa‘7 vomitus vt eft plurimum mo 
dcrno2um vi us aut effugiunt applicatione difte 
rio2um vc eftmosalmano2um opo2t:t vtmertt 
bza aggzediamur CU5 localibus. £t (tqutdc egzt 
tudo recidtua babuerit fecundum q accidere (olet 
in Dolozibiis iuncturaru5 qui periodice rcuoluut 
De yemc ad ver et d: vere ad autumnum vt ccpe 
nentia nctat.tucp2emi(f cuacuationibue vniucr 
faiibus fecundum poffe materia etiftente Domi- 
nant frigida vt plurimu conucnit Vt applicemus 
membzis medicina leuis calidttatis et liccitatis 
cum ftipticitatc fo2ti.talitcr eia p20curart Debet 
fluxus maccricrum frigidarum admcmb2a.£t i 
butK modum regi Debent apoftemata frigida in 
piiiupio vt applicemus cis p2edicta fquinantu5 
ct blacce bi5ancie 4ap2imi capitulo 2 7 22a ter 
tu 't fup2u allegatum cft.£go autem inboctcnt 
p02c fciiicct in pzincipio alterum Duo2um folco 
applicare.quo2um p2imum eft gallarum 
cup2clfi.3.iii fartneoadci.Ji.J.rof.S.i. mafticis 
gzanozum mii ti fareocole ana. 5. ii. 3. buliant in 
vino albo ftiptico non valde fumolo vfque ad glu 
tinofitatem conucnicntem ct De Ixc mediocriter 
calido emplaftretur mcmbzum. Secundum ct 
melli, 
fe.ancti ana.fj.faric volatilis molcdint.J.iii* 
rofj.i.bulliantoiai vino mo pzcdictoctinfinc apponantur tres vitelli ouo21151 appttcefur ml 
bzo vt pzedictum eft,3n augmeuro vero rei pze 
dictis aut altero ipfozum adiungatur yfopi Ixue 
J.i.y.lxx' enim tempoze modificantia permifccu 
da funt repercuffiuia. 3n flatu autem conuemut 
fedantia ooT potcnttiftme 7 virtutem adiuuantia. 
ad rcfolutioncmctaupozattoncm matericrum 
quale eft Iyoc. olei rof De camo ana.J.iii. vitei 
loe ouozum numero Vi.coquantur fimul lento ig 
ne in fartagine Diligente» in cozpozando et in H 
ne apponantur croct’,3. i.y.ct apponantur memb* 
3liud in Ixx tempozc conueniene et pzopzie 
cum l ignis calidis quale cft boc.Bc lactis 
lib.t.farine bu 
liant fimul farina ct lac vfque ad glurinofitaccni 
*? in fine apponantur alia. 3n Declinatione ve-* 
ro rei bec Duo remedia conuenientta funt que fa 
nant in fine fi adiungantur cis ea que materias 
complete funt que 
fanant in fine i locis allegatis.*'/ ideo pzedictis adi 
dere folco gzanozu3 mirti mafhcis larcocole tbn 
r is peonie Ixrmodactilozum artcticc ana.5ai.ct 
fdiciratur operatio.llon raro vero a fapicntitwf 
inueniuntur modi ‘i inftrumcnta applicandi lim 
menta fomentationef embzocationes balnea %in 
ftsfiones in quozum omniu5 applicatione femper 
oblenun Debent can.eligendi varietates medici 
naram in quanta cibas fuis fecundum vaiietatej 
tempozum egzitudinis vt iam Dictu eft. &cx 
tam vero pzincipale ingenium curationis eftvt 
membza mandatia regantur fp regimine paobi 
bitiouis ‘i augmenti 
nes earam ad membza patientia.*» quia ccfoz 
tatur ftomaebus cum macc gario.menta mafticis 
fquiuato cipero *» ligno aloes vtendo eis l ct 
bis, *» Dccompofitis cum aromacico rof’ Diamacp 
Diacalamcnto elcctuario oe thure •» fimilibus Da 
Do ex ei'3.3. ij in auroza cum aqua peonie vd ct 
lamcnti.Cercbzumconfoztaripcteft cum affaro, 
galangafticadosyfopo betonica mdliffa ctfimi 
Itbasin cibo accepcis.De compofitis vero cu Dii 
bza Diamufco Dulci electis Oc ligno aloes fotira 
magna eteonfimilibus accepta in fa o.5.1. eozu5 
cum modico aque lambzulce acozi *» fimiliu3 per 
ti.bo2a3poftcenam etu&con 
foztari psllurt abftmendo a longo Decu 
bitu Super eis et a frequentia coitus etf zopzie fu 
pcrcibo.£t iterum tertio cuitando frequentiam 
Diureticorum Vt fem.pctro.anifi apii.*» iimilium 
£t accipiat frequeuter amigdalas et auellanas et 
pinea3 in cibis fuis cum bonitate ftomaebi.*» cafei 
mediocriter ficci et I aliti vius confert et frequeta 
re cibaria cocta ct pzeparata cum lacte oumo, 
enim ouino nulla medicina compar cft in 
confoztando renes i89 tertii capitulo oe cura oc 
bilitatis eozum. 'P>o1ui autem modum bic rectifi 
candi membza ifta.quoniam \xc tria ccmumcant 
in Danao matciiasancbisctiunctmis leuius pa 
ticntis vt facile Deduci peteft per appzopziata (i 
gna fi non timeronlongitudincm.De rectificati 
onc aliozum mcmbzozum noncuro quia non eft 
opus. Septimum pzincipale inftramentum c 
vltimat3 materiezum 
quando remanlermit i mnubzis intwfe aliq ma 
tene quarum perfectam confumpriene3 facere t» 
pofiunt men*bza pzopter eozum DdnlitatC3 fix$ 
lunc itaque fecundus iliuftrium Troium eoncoz 
dii conueniunt balnea oe quozum numero melio 
za funt fulpburea a cinericia 3 calcea ec attramfc 
tina •» afpaltina. talia cui vdoctrate fue penetrari 
onis potentia fue exiccatioma reducunt ad cout 
nientem Dtfpofitioncra confumpta materia que i 
£ttnbocpotcft appare 
re caufa quare ml’ti ex balneoziiappltca°ne magif 
nocet <J iuuet.efto ei q ab applica°ne balneo? to 
tiit cofumatur a meb2i3.Contingtt tam c iteru 
membza rccidiuare *» leoi magis cy pzius.£teau 
fa Ix)z«5 cft quia membza ab applicatione balnei 
reddita fuerunt rara et vie apte effundere materi 
am magis cy pzius et membza mandantia no fu 
erunt fufficienter euacuata. quare flucte noua ma 
teria iterum reetdiuant iuncture aut alia mcbza 
ZDodus autem recipiendi balnea buic viro Datus 
fuit in obferuandis t cis que legi pof 
funtinfingularitracratulooe balneis euganeis 
nupercompilatoinanno Domini 1*459° i mcnfc 
maii.De bis etiam que vltimate materias confu 
mere poffunt abfque baLtria funt mibi vtiliozal 
uenta.t>zimumbozumeft.'& fandarace ypoquf 
ffidos thuris acatie cineris.quantuj 
fufficit oiffoluanrur in moztario*»fiat linimenw 
tx quo iuncture omnei liniantur bis in oie.Sccu 
dum et leuius eftboc.Bc pul.gallaru5 ctpzeffi lib. 
5 .fari ne volatilismoleiiaini.y.ii.tcranturcu iuc 
co extremitati! lauri *» cft nobile medicamen.Icr 
tium vero cft boc.1V aque extinctionie calibis lib« 
y .pul.rof* J.ii.mafticie icozic ferri pfp/.tc ana. J; 
i.falis toz2efacti.5.iii.incozpozentur iimf i moz 
tario cum fucco virge paftozis vel aqua iublimari 
tionisvcl occoc.radicu ciuset eft expertum. 
iCXtauum vero pzincipale ingenium ec vltimum 
eft mcmbzozum patientium confoztatio. 'bcc au 
tem fieri poteft altero Duozum modozu vd vtrif 
q5.£t pzimus cft vt innatus caloz mcmbzozu cd 
(eruetur in eis.‘5ra vt a fozti non refot 
netur *? a frigiditate non congeletur calidum ina 
tam qD eft fpiritu3 aut I inguis arterialis vel vca 
autem looc per applicationem nutrimenta 
zum conuenientis quantitatis *? qualitatis per re 
gimen conuenicra ex paite rerum non naruraliii 
qoiupza Dictum cft. Solet autem inucniri ab auc 
tozibus auctenticum cy veftire membza et teger 
pile vulpina aut Duplicaris calciamcntis ex pina 
ricto i ‘kefmes *» 1 iit gzana odozifei*a rigentia pa 
nos cum aromaticitate.£tiam membza confozta 
ta redduntur a lapientibus per applicationem re 
percutiendum frigtdozum in lapfu et materia ca 
lidiset calidozum in lapfu et materia frigidie.ta 
liter enim vigozancur membza .quoniam repet 
iunt a fe (lipticis ccfoztata farmaciis tertio tegni 
£t licet Ixc mcmbzozum confoztatio innexa fue 
rit in vf *» vii° ca°.pzcccdentibus. Duo tamen bic 
fingularia ponam gzatia complementi operi3.q° 
zum.pzimum in lapfu calido e boc.lV.o.cmfanct 
ni.J. ii. falie bene tozzcfacti.3.ii,rof.5.i.y.maci8 
croci ana.g.v.terantur fimul in moztariovlria 
ta contritione.*» liniantur ex eo membza actu fr< 
gtdo. Oleum autem De ben *» oe cinamcmo fut 
Duo fingularia in lapfu frigido 015 ex eis actu ca 
lidis inungantur membza frequenter r< cooperiii 
tur rebus iupzafcriptis.iic em'3 fel ititabantur cii 
raNusviri» ConfiTiumDc'fum02epcdii fatadumv&TofoI 
tcrdu n'o vlccrofo per colligandam epatis se f ple 
nte a quibus materie mdancoltce et interdii adis 
fle ad pedes Delegantur. Capitulum primum 
Decsufis. 
feierendtfTimus m rpo pater bo 
minus p20tbonotarius d monte 
iclrcbtcpifcopus 7 vtriufque legis 
Doctoz indiget Duplici regimine 
p20 recupe2anda confirmanda t 
confenandafanitateeius. £t p2imum quidc 
regimen cft penes res non naturales eligendum. 
qdconfo2mec2itvtriq3 Difpofitioni quibus ali*- 
quando molcftatur. Secundum vero regimen 
per medicinalia erit recttficatiuum partium epa 
tis 7 fpienis.3n quibus accuce et adulte et mcUn 
coltcc materie totum coipus 
cftlife.quandoq5 fcabies 7 cutaneas co22uptiones 
inficientes aliquando magna pars 
barum mater ieram Defcendtt per \trumq3 ramu 
infertozts cbilis tendentem ac! coras. £t 1 iqutdc 
contingatbasmaterias melancolicas dTe fccales 
nulla autlcuilfim3 aduflionc partictpantcs .tunc 
materie tales venas mai02um pedum 7 vniucifa 
liter totam eo2um fubftantiam replendo tumo- 
zemctcrtcnfioncm generatmeisqui tumoz fi 
longo tempo2e in vtrifqs pedibus magnis.pcrfc 
iteraret. Difficile immofo2talT: elefantiam tmpof 
fibilis curationis p02tenderct.£ft autem in tbeo 
zia medicine magnus pes torum qd ab an ba in 
clufiuc vfque ad gantam pedis concernitur. 3t 
vero fi materias p2cdictas contingit cflfc accutas 
7 adultas, tunc quando Defcendunt ad tibias coz 
aumpcndocarnolitatesearum pariunt vkera. 4 
per Diucrfas memb202U5 partes bine inde ferpe 
do vicerant. Unde eje boc fundamento concludit 
p2imo Difficultas curationis bo2um viceram que 
p2oucnit crDuobus.p2imo p2optcr acuitate ma 
tenerum p2cdictaram.2° quia tales materie funt 
melancolice ergo effatiue caufe cronicarum cg2t 
tudinum.Seqmturfecundoerboc fundamento. 
q in vanum labo2ant curantes cu folia localibus 
fuper vlccrofis partibus applicatis abfque rectift' 
catione epatis'ifplenis mandantium p2edictas 
materias.Sequitur tertio folutio pobleumatis 
quare cft q pedes buius reuerendimmi patris qn 
doq5 tumefeunt abfque vlcerofa co22uptione quii 
doq5 vci*o cum ea.Caufa enim p2imi effatus efl 
multitudo materierum g2dfaram abfque aduftt 
one et co22uptione earu. Secundi vero accidetis 
caufa eft materic2um multa2um flurus cum adu 
ftione 7 acuitatc carum. £t fic apparer.q’ capi 
tulum iftud aperit fundamentum Dif politionum 
quibu3 aliquando affligitur rcucrendifTimus pa 
ter ct ooctoz.7 elicit* er eo modus regiminis eius 
conuenicnter vt nunc fequitur 7 cetera. 
Capitulum fecundum De cura p Dictam. 
3taq$ iam manifeftum cft q regimen er parte d 
bo2um 7 potuum 7 alio2U5 inclinari oebet ad me 
diocritcr calefacientia 7 parum cciccanna.p20pf 
qd in cibariis cius euitari Debent omnia multum 
falfa multum acuta vebementer calida, talia em'5 
augerent caliditatcm 7 acuitatcm i laudabili fan 
gmnc.etconnertcrenrtpfum in mdancolicum. 
fccmplu Ixq?e vfusaroroatuct acceptio cibojt 
tt fimt ftnapta rapbamis ape allaim bzodiapin 
gm'a valde partes animalium pingues multum 
ut pcctoza vbera 7 fimilia. Secundo cutrarc d 
bet ea que funt fanguinis inflatiua 7 vcntol iratt 
ua .vt funt legumina omnia ct fructuum mult ra 
do et pzopzte crudo2il 7 lactis crudi freques vi uf 
Xertioeuicare Debet ea que fanguinem adurut 
n acuunt vt funt falla cibaria omnia ct pzopzic 
carnea falite 7 antique 7cafcus falitus 7 ona pifei 
um faltta mollia vel Dura.que veneti botargaa a 
pilant. Quarto euitet comcff ionem rerum vif 
cofitate 7 gzolTitudine fua efficientium oppillatio 
nes.vt funt partiles cibi omnes lagana crifpdle % 
veffes luellozii. Quinto euitet potu vini gzoffi 
t conturbati ct pontici vel brulci. vnde eligat vi 
num coloze rolcum gaurum nominatum fubftan 
tia tenue 7Diafanum fapoze ad Dulcedinem indi 
natum odozc fuaue 7 potentia mediocre qd rame 
refrangere oebeteum aqua ciflcrne fimplici 7 cru 
da in effate connenicne eff.3n yeme vero melius 
eff pzedictam aquam coquere 7'1'implicem cum vi 
no mifcere.onua quantitas iit fubrripla fipcctu 
vini.aut maiozis menfure vel minozum variadi 
fecundum pzudcntiam accipientis 7fumcfitatej 
uini affumendi.pzndentia enim menfurat 
nos actus.pzoptcrca quia ipfa eff recta ratio agi 
bilium ctbicozum p°. De quatitate vero Oifcrc 
taet continua cibationis.Dicendum pzimo q>te 
norc virtutis apparente robuffo melius cft ipfuj 
comedere femel in Dic ita q> poff pzandiuj; cius g 
octo Ixizas poteff facere collationem ex aliqua cb 
fectionc uel fruffro panis, iumptione tamen qui 
titatia non tranicendentis occanam paitem cius 
qd oe cibo in pza ndio fumptum fuerit. De qui 
ritate vero continua canon obferuari Debet talia 
q> accipiatur cibus et potus in tanta quantitate 
ne ffomaebus gzauctur ex ds.Dacrioz ent’5 ciba 
ttonura eff que in ffemaebo gzauttatem efficit et 
tcnftoncm 7 gzauiratcs anlxlicusJicut Detcrioz 
potufeff qui in ftomacto inundat 7fluctuat vt cd 
ligendum eff f pzimi capitulo d regimine per ci 
bum.loec in Iumma cuitari Debent.7 preterea q 
tnboc capitulo continentur, omnibus cibis 7po 
tibua vri poteff.p ictcr q participantibus quinqj 
exccflibus iam pazticuUntcr Declaratis. 
Capitulum tertium De cura p medicinalia. 
1>20 expediendo vero regimine buiuf rcucrendi 
fimi 7 celeberrimi patris per medicinalia prroic 
tendum primo q fccuriffimum eff q ipfe vfq ad 
tres vel.quattuoz annos bis in anno purget Iccii 
dum modum infralcriptuj. 1>zimo q>.amcdt 
erate febzuarii vique aa medietatem maztii. vno 
mane in auroza accipiat bas piUulaf.B* pillularii 
cocbiarum 7 d fumor re 
ana.3.i.fo2mcnnir.pillule vit.vd.Niii.cum fucca 
7 Dozmiat poff eas pcrlwzam vnam.atar 
XKt cibum bozisquinquc.7 tunc accipiat ctatum 
vnnm aque ozdei calefacte.7 poff ipiam per loozg 
vnam accipiat pzandium fuum. Xlflumpto bcc 
minozatiuo Die immediate fequenti accipiat i au 
ro2a Digcffiuum bcc calefactum, qd continuet p 
octo DiC8.Be lirupi De epitbimo firupi compoliti 
acctofictm-.Uisrof lupulozum fu 
miterre 7 mdlilTc an3.3a.m1Yce.J6t accipiat tpfu 
tot Diebus, q i vzina appareat ypoffafis alba vni 
u oiafana qualis in partibus in gwfundo iedea appazatte autem bac ypoflafi Die immediate 
fequenti purgetur eum illis piUulis. ptUn 
lamm tndarum.5.i.auari ponderis lapid i 
armem pzeparatozum ana.g.vi. cum fucco rof 
fozmcntur pillulc vii.vl' viii.a accipiantur obfer 
uando poli eas regulas que in fupzafcripto mino 
rariuo peferipte funt. Ozo fecunda vero anni 
purgatione a medietate menfis feptembzis vfqj 
si medietatem menfis octobzis vno mane l?oza 
lupzafcripta accipiat boc minozatiuum.& pillu 
larum tndarum piUularum 0 lapide lajuli amba 
rum Ddcriptione XDcfue in Bwidotario ana.3. 
i.pilmlarum cocbt'azu5 oeferiptione T\afis 9° 31 
maniozis pzimo capituio.3 J.fozmcntur pillule 
viiixum fucco rof •? accipiatur omnes toza a cs 
nontbaaob!eruaris qui oc aliis fupzafcripti fut 
XDanc vero immediate fcquenti accipiat hoc 
Oigdtiuum.Tk firupi violarum firupi fimplicis 
acetoii' ana 3.vi aque cicorce lupulozu3 a fumiter 
re anajd.mifce n totum accipiatur calidum.obf 
uando qd dicnim e in alio firupo vfqucad appaii 
11 onem ipoftafis Oc q iam Dictii e. £ic vero im 
mediate lequenti purgetur per illum modum.fit 
pillularum aurearum pillularum De iera compo 
fita pillularum De fumoterre ana.3d.bont pond 
ris lapidis 115111.5, iii.fozmentur pillule. Vii.cum 
fucco rof *i accipiatur vtpzcdictum ell De aliis. 
‘l>dl bec autj attendere ocbet.$ fi veter ciue 
non citet conuenienter lubricus Ixjza qua alfumte 
fmipos pzedictos.ncecHarium dl ei $ omni Oie 
am faltem omni alterna.die parum ante pzandi 
um vel ante collationem nocturnam accipiat vnd 
Oeinfralcriptis ptllulia.quare etiam vfum come 
do ctfozte per totum tempus vite fue accipiendo 
ex eis vnam vel Duaa paium ante pzandium.qua 
IU5 oelcrtpcio dl bcc.lk aloef epatici decti.fdiii. 
agarici.f j.turbifb.5di.|jpiDla5uliarmem pf 
paratozum J .Oiagzidii.3. t.mallicis cro 
ri maciscinamomi rof violaru5 ana. 3 J. falis in 
di.JJ.pulueri3entur omnia per fe. a infundant: 
inj.iui.iucct endiuie ct.Jdi.lWi fumiterrc.i ex 
ponantur foli fepe cum cocleari commifcendo vf 
quequo fuccus confumatur.tunc ergo renouctur 
fuccua a ira fiat tribus vicibus 'i rdeructur mate 
ria ifta in pixide linea cerata.oc qua fiant piUule 
De omnijvi.a fit earum vfus vt Dictum cfl. 
Jfmpimf pzo conuenienti confcruatiouc fanitattf 
eiusvtatur bac confationc.Bi gzanozum fidico 
zum.Jdii.gzanpzum pinearum. Jdi. contundan 
tur ‘i infundantur i aqua cufcute <? fumiteere ana 
lAiisi ibi remaneant per triduum.poll boc aute 
accipiatur 5uccari albiflimi libd J n. coquatur c«5 
libza aqueeonfump 
tonem, tunc ergo fuperaddantur 5uccaro putue- 
ris amili.3dii.ct coquantur fimulcum medullis 
iam conrufisetfiatconfectio infruflulis longis 
*i fit eius Vfus ante cibum ? poli cibum ri in boza 
collationis, aperit cnl bec confectio oppillationes 
epatis ri iplenis.a aauerfatur generationi melan 
colie ‘V materienim aliaru3 acattar um* 3mpli 
us pzo pzeferuatione a fluxu matcrierum ad tibt 
as ri coxas bonum ellq> vtatur vngueuto .qt5 ap 
plicabit cir culo fircri .cuius oeferiptio di bec. B* 
dei oc crifomillis.$.i J.olci nardini.?J. radicu 
filipondulejd.falie gemmc.gdii.debozi albi ar 
tbauite ? eufozbii ani .gd.cere quantum fufficit fi 
at vngucntum molle 7 applicetur. Hdbiic iterii 
pzo partiali pzeferuationc a fluxu ad 
tibias ri coxas bonum cft vt vratur bac occoctione 
gallarum cupzefli numer o xx.gallanim 
pcrfozatarum numero xrv.fumac 
fe.plantagmis ana fo i. granozu? mirti.ttt.iii. 
coquautur omnia in ficulis Duabus aque vi que ad 
conluptioncm medietatis. £t Oc loac aqua abluat 
coxe bis vel ter in feptimana ante collattone3 noc 
turnam. Md hanc etiam intentionc5 mcmoza 
dum eft.q> bonum cft ei poztare factam 
De cozio pclltf canine faltem fuper tibia f iniftra % 
pzopziequanionecdTariumeftei erectum ftare 
vt contingit apud magnos Viros ei reuerentia fui 
ncceifitate ad boc.aut afiftere Diu cultui Diuino ct 
Ctc De aliis.aut faltC3 tibie Dcfcriptefaciat ligatu 
ram.cum inftita couuenicntcr applicata ficut no 
tum cft. 'fczeter bec autem ii contingeret mate 
rias ad crura Delcendere.p2ouideatur ei cum \xc 
Oeffenfiuo.Btsmiliboliarmeni anadib.J.fe.pla 
taginis acatie ypoquiftidos rof fandarace fumac 
ana.J J.ozagaganti gumi arabici ana.J.i.y.fuc 
ci extremitatum rubi, lib.i.farine volatilis mole 
dini.f .ii.conquatfentur omnia in moztario curo 
piftello fuo vlque ad glutinoiitatcm bonam ct oe 
bac materia cplaftretur tibie a genu vlque ad pe 
des ligando eas 015 applicatione conucnicnti.St 
autem contingeret.# in aliqua tibiaru parte rup 
tura acciDretvpuidcat’ ei qjruplici rcmcdio.fczi 
mo applicando vnguentum olei oe mafti 
ce ri oc mirto ana.J.i.olei omfancini.5.ii.tucie pf 
parate cum aqua rof terre figillate ana.J.i.ipog 
ftido3 ladarace farcocole lote ana.3.i.cere albe.s;. 
vi.fiat Vnguentu3 molle n applicetur vt confueuit 
3tem fuper vlceribus apponatur bic puiuis.BC 
pulueris ypoquifttdosfe.plantaginis gaanozum 
mirti ana.3.i.fan.D23.boli.ar.ana3.i. pulueris 
olfium crurium bou3 combuftozum.3.x.l podiir5. 
cmnia per ie ct Diligenter com 
mifce. Xcrtium eft cerotum boc.Bi ceroti rubei 
De mucillaginiba ItbJ.tutie pzcparate.f 6 ditar 
giri.5.i.fan.Dza.boli.ar.ana.5.iiJ.fiatcerotum 
cum fufficienti quantitate cere. Ultimum ct ,p 
pziefigillatiuumvcl confolidatiuum cft boc,*B< 
olei D mafticc. f .tii.Dzagaganti gumi arabici Dif 
folutozum cum aceto acuto ana .Jd.mafticis tbu 
ris fandarace ypoquiftidos ana.3.i.tutie pzepara 
J.cere quantum fufficitfiat vnguentnm fu 
Jficientcr vifeofum et medicentur ca vlcera quan 
do ftabit ncccifitas confoltdanti ea.-i e quando ap 
parebunt concauitates vlccrum efle qual icarne re 
pietas. ULterius vcro-puluercs ilti.Tk plumbi 
combufti.5.i.tbutie pf parate CU3 aqua 
uen'5cntur per fe et timui commifceantur et cetj 
2\d Uudcm eius Dei 3men* 
Confilium Dc ftupoze i maiozi partj peto magni 
Tlfignis ctcclcbcrrimefameDoe 
toz vcriufq3 iuris Dominus J5ze 
goziuaoe fpincto conqueftus cft 
De ftupoze qui apparuit in maio 
zi parte pedis magni fctlicet<i ge 
ilibus vfque ad plantam pedis.Cuiua quidem ftu 
pozis licet iy plurime ab auctozibus allignace fit 
ci videntur tamen in ipfas reducendas ee caufaf pzoprer multitudinem materenim ftcgmattca$5 
q ie Dominantur in pa2tibus renum cius 7 
nczfalitcr in omnibus venis ramificatis a vena 
cbili Defccndcntcquerefccnduntpcr Dcmcfticas 
partes corarum que etiam materie multiplicate 
implent neruos Defccndentcsad inferio2es par 
tes ct p2op2te omnes qui 02iunt a ipa 72oa fpd 
ditibus vfquc ad finem caude.g quos quidem ner 
uos fecundum magnam partem eoznm oeffertur 
fpirirua fenfibilis 7 motiuus ad omnia mcmb2a 
fenfus 7 motus, quibus mouentur 7 fentiunt par 
tes omnes infcrio2cs vtaneba et totus pes mag 
nus 7 omnes partes femo2is fuminis que tam tn 
ferius q erteriuf fenfui 7 motui Deputata fut.Si 
ttaq3 contingat materias p2cdictas fua multitu 
dine 7 vtfeofitate aut vtriufq3fimul opilare vias 
neruo2um fenfus.Diminuctur fenfatio in p2edic 
tis partibus ,7 fi opilentur nciui motiui iedetur 
motus p2edict02um memb202itm.n fi in vtrtfq 
fimul contingat fieri opillationem memb2a p2e 
dicta in fenfatione fua amotione fimul ledentur 
quare facile ey p2cdictif videri poteft ftup02e iflu 
qui eft nocumentum Dimimmonis ifenfu tactus 
accidere pzoprer oppillationem in p2edictis me 
b2is fcu ncruis cucnicntem.tleq3 ftupo2 ifte i vi 
ro ifto p2oucnire poteft ab opillatione attenuato 
21'a.non enim in eo prccfferunt eg2itudines vf ac 
cidentia coniumptiua bumiditatis fubftantificc 
que fut opillarionis attenuatoziecaufa. Heq5eti 
am in eo videtur effe apoftema aliqd magnum v£ 
Durum qd fecerit opillationes coartatoztas in eo 
Sountergo opillationes p2cdictc pzoueuicutes-a 
materia flcgmatica multa vel vtfccfa pzobibctea 
tranl itum fpirituum animalium Vt p2cdictu5 cfl 
£t er fundamento pedicto martme folui poteft 
quellio bcc.quare clt q aliquando nociun:nru3 ap 
paret in co magis in fcnlu q i motu aut econtra 
7 aliquado i,fcnfatione 7 motione fimul.£t ircru 
er pzedicto fundam :ro apparet folutio ad 
ma aliud.pzoptcr quid eft q aliquando apparent 
bec nocumenta 7 quandoq3 non. Tlam fecundum 
acceffam materiemm opillantium fequutur nocu 
menta pzedicta.fccundum vero refolutionem aut 
tranfmutationem at fecundim fcnfibilan euacu 
arionem earum rcmouentur accidentia pzcdicta 
£t er iftis concludi poteft tertio quare quandoque 
membza infcrio2a pzedtcta mollia 7 laffa peiripi 
untur.quando enim non tranlit Debita quantitaf 
fpirituum non calefiunt membza illa 
quare materie in cis abundantes non fufficicr.ter 
Digeruntur neque refoluuntur.Vnde ipfa mollift 
cata lunt caufa laffitudinis 7 mollicici materiem 
Quarto er predictis concludi poteft quare me 
bza illa ft ipida a fenfu tactus percipiuntur gza 
uia 7 ponderola.fi enim membza lentf icantur pr 
fentia ipirituum.ergoeozuj abfentia fequitur op 
pol itum. Quinto er pzedictis concludi poteft 
caufa quare viro ifto boza coytus accidit \nrga5 
eius que pzius bene erat erecta ab erectione Dcfti 
ccrc 7 actum venercum erplcrc non pofleconucni 
enter. Serto er pzedictis concludi poteft qua 
re leminalis materia eius fluida mucillagiofa at 
aquofa repetitur. Septimo concludi poteft q 
vir ifte rationabiliter non Debet effe fecundus co 
quia femen eius indtgefhim eft ct in qualitatibus 
primis et fecundis oiftcmperatum ct Debita 
Aianttote fpirituum carens, CVtauo (tcru5eo 
dc5 fudamento Deducitur q vir ifte nb Debet cite 
multi appetitus coytus.co quia a videt 
Defficcre caufa pzuritiua que multis Venereis m 
citatiua eft. Tlono 7 vltimo er pzcdtct02um fu 
damcnro concluditur q Difpofitio illa in ha viro 
multum verenda cft.ftupoz enim mmciat paralt 
fim tertia pztmi De bis que p2cncfticant egzim 
dines 7 lecunda tertii ca° pzimo 7 9 3lmanfori( 
ca° 8° n pluries alibi.quare er hoc vltimo in l uma 
concluditur q res ifla non leuis fcd multum fuf 
pccta etle Debet 7 incitare Dominii iftum ad erqui 
f itam curationem cius. Cura enim eius non eft 
Differenda, quando enim pzolongatur bmuscgrt 
tudinis tempus perducit ad paraliiim <5° 3lman 
fo2is ca° 8° 7 pzimo continentis ca° 4" 7 fecunda 
tertii allegato loco p20 buius 
Dii pol irionis curationedicet accurate multum p 
cedendum elTet ozdinando regimen er parte om 
ilium fer rerum non naturalium iubtilitcr m:fu 
racarum folum tamen bic lumarie Di.curn.do.p 
ccdam.Tlcque enim micbi tempus acomodu cil 
quantum Ixc Dilpoficio erigeret. 
Capitulum fecundum De cura g Dictam; 
tegimen ergo er patte omnium fer rezum non 
naturalium inclinetur ad calefaciendum 7 cricca 
dum mediocriteriicct enim Dilpefitio in fe conii 
Oerara vt opillatio eft 7 ctia3 eius que frigida mE 
ta 7 vilcofa eft expeteret regime l atis calcfactiuij 
7 epccatiuum.quia tamen epar eius notabiliter 
calidum eft 7 etas etiam que confiftentia efht na 
ruralis cius complo quam credo eflfe fanguincam 
Diftrabunt medici actum ab applicatione ercellcc 
calidozum.quare cum moderatiscalidis p2occrie 
re quia i cmiffa calida longo vlu pzo 
ducere poffunt effectum non minus bonum q mE 
,tum calida bzcui*vlu.3dbuc etiam ccnltderano 
q cibaria cius Denudentur ab omni cibo medias 
U' vel medicina cibali materterum frigidarii aug 
menratiuis ing2offatiuis 7 opillationu3 cffccriuis 
7 ideo bonu3 eft q in cibis eius lemper aliqb agi 
tiuum immifccatur vt radir vel folia petro.feni; 
ct 1 imilium aperitiuozum in Diebus frigidts.3it 
Diebus vero calidis radir vel folia cdtuic cicczee 
ix partibus animalium cuitc* »rur carn:s ner 
uofe ligamentalescutcsct vifcofc partes omnes 
7 ventres 7 fim ilia. 3tem calens multum mellis 
7 vifcofuo lacticinia paftilta cibaria C2uda omnia 
frigida ftiptica vt g2anat3 citonia caftaiKC 7 lilcf 
euitentur. 3tem enitet fbroaebi rcplaicn;m a ci 
bis ne fequacur er illo caloris innati Diminurio a 
augmcnrario matenaum flcgmaticarum per vi 
am inDigeftionis.izt omninoconfulo eib vt fi qn 
doque repletionem incurrerit er multitudine ci' 
bj2um 7 potus ad iplam euacuandam per verni 
tum illicofeftinet.ifcciptat itaq5 oc lirupo aceto 
fo limplici.j.ii.aquc putcalis.J.iii.vel.uuVv toni 
bibat tepidum.£t poft mediam bozam ponat Di 
giturn in os fuum 7 fi oefiderarct repli; illa po 
tius inferius Deponere, accipiat in aur02a.5u.pil 
lularum t5 yera 1 implici J5allieni.3ut pillulas d 
fpecicbus l Delue quas alcfanginas nomiat. ZDe 
I102 tamen medicina dTet accipere ycrc.f.J&a.J. 
t.y.cum aqua oecoc.folltculo$2 lene vel radicii pe. 
£rcercitium autem omnino videtur mibi fibi ce 
nociuum tam pedeftt c q equcftrc vel nauigatio. proprie aute exeavitiu mfte cocuftionis qt5i coy 
tu necellarium eft.ideoxuitare Debet, mouet eni3 
materias ad membra illa que fupcriue tacta fut 
quare opillat mebra illa ct augmentari potcf! 
liupor. quanto aute5 magte nocet coy tus eo quia 
per ipfum euacucturfuperfluttas vltimi altmeti 
vtilis ‘i minoratur fpiiola materia qua multum 
indigent membra prdicta. lediitur itaque mem 
bra illa in coytuDupliciter.aut quia inaniuntur 
aut quia replebitur ex motu a agitatione inclinan 
te materiae ad ipfa. £tid d vigilia a fomno cd 
liderandum q> vir ifte non multum Debet prolon 
gare Dormitionem eo quia eft caufa bumeetandi 
corpora cum generentur ct augmententur ex eo 
flegmata multa a crefcut reumatifmia partibus 
fortibus ad Debiles.quare longo tempore vigtlar 
conucnicntiue c ei cy oozmire.acctddia vero ani 
me propter que mouentur.fatis notabiliter fpiri 
tus a calefaciunt carpis a exiccant fupcrfluirates 
videntur cfte conuenicntta Ou modo lubftantifica 
refolutio 7 fpiri tuum confumptto non fit maior 
cy fuperfiuitatum cxiccario. , 
Capitulum tertium Dccnra p .medicinalia* 
tegimen vero Difpofitioniebuiuecuratiuujma 
gno ordine accurate multum confcnbi 'Deberet 
res enim illa exigit vc ipfa foUcnnircr pertracte 
tur ne Deterius inualefcat.quia tamen no Dubito 
quin celeberrimi Doctores quorum conftlto fungi 
tur canonice multum in curatione tftiue Difpofiti 
onie pzocefterint fdum aliqua puncta q mihi vti 
liora videntur percurrendo fcnbam relinquens 
p2tfatie Doctoribue confcnbenda cfte -7 applican 
da fdlcmniora fint ifta. Ibzimo ttaque pre 
mitto cy vir ifte cum magna cautela ‘i adutrtaia 
procedat tn accipiendo balnea d pctrtdo vel filia 
ad que ego audio ipfum rranftuliiTe i e frequenter 
ncq5 enim ita large comendoxa co quia frequent 
materierum fubtiliorcs partee rcfoluunt et ali 
js Dimittunt que magis nocere poftunr.Ctctiaj 
qr balnea colliquando materias factut eae reuma 
ti5are ad membra dbilia a ds infundi. Zcrrio qa 
niam bal.babentes bumiditatee eftcctuiaf 
que pzofundatc funt in ncruie orietibue a nueba 
De quibas i primoca0 feriptum cft non paftuut cb 
fumi nil i in longo tempore.quare ex aflumptionc 
baLper x.velxv.oiee non videtur acquiri pcfte tu 
uamentu5 totale u cftertiale.immo magis paruo 
tsnpore Duratumm % 3ccidetale.3mplius ft.bal 
nea omnino curare poftent illud feciftet magia pf 
tcritie annis vbi Virtus erat fortior et egritudo 
minue confit mata fed iam-non ciiraucrunc conue 
mditer vt manifeftum eft.ergo ncq5 in pofterum 
Deeiecft babeda fidutia rationalis. Secundo 
pzemittendum principaliter cy regimen huius 
Dii pol itionis pendet ex actu preferuatiuo et cum 
tiuo.Ct pro exeeutione primi videtur mibi falu 
berrimum efte q eximius Dator iftovereet in 
medio autumno vel in principio ipfiusfeconue 
ntenter put gare Debeat omni anno quoufq5 fe ca 
ratum percipiat. Detnde gratia preferuattonis 
vtatur vno elcctuario 1 vna confectione a aligbus 
piilur a vna inunctione ex quoru5 applicatione cd 
uenienti non Dubito q> preferuabitur 
ZDinczatiuum.ra pillularum De farcaola De 
feripttone ffldue vd Zfuiccne y° can. pilluiaruj 
De Serapino ana.5.i.ptllulat*ura De reubarbaro 
3.f.mtfce h rcfozmetitur pilliile.vii.cum firopo tf 
calamento i exhibentur per oiiaa bozaa ante vi 
em * Dozmiit immediate poft eas per vna3 bozi 
spoft quinque bozaa accipiat pzolauatiuocianl 
vnum aque ozdei cum 3uccaro calefacte et poft ip 
fam per vnam bozam accipiat cibum. SlTumpto 
itaque Ix»c minoratiuo accipiat lx»c oigeftiuu5 qd 
contiunet x.Dicbus.Bf iimpi De calamento De ite 
cadoa fy.acetolicompofiti ana.fj.aque fublima 
tionia rad yreo0.J4J.aquccapil. ve. J.ii. inifee 
£rradicatiuum alTumpto Digeftiuo purget cuj 
tftis pilluiia.TV ptllulanim fetidarum oeferiptio 
ne maiozi3.ii. pillularu3 De bermodactiiie.5 J* 
imice 1 refozmentur p1llule.vii.cu3 iirupoacctof 
compofito % alTumat vt lupza De minozatto.£t fi 
Dubitaret Decaliditate tam in i Dige 
(tiuia tunc frangat cozum audatiam cum aquati 
cozec endiute vel acetofe modo fuo,£t iterum cu 
eifdem purgari poterit in anrumno. veruntame 
pzopter reliquiae caltditatj citiue omnia talia fra 
gantur vt n minozentur Dcfea lalte 
folutiuozu3. JElcctj quo vti poteft gzatta pfieruati 
onia clTc poteft cle.ruanum De aeozoa? fozttua tl 
lo et conuenientiua in pzeferuatione ‘i cura Itupo 
zia per me coni uetum et vtile cft boc.ft yere Ixt 
meq.3.iiii.acozi biitozte paralifia artetice 
roziimarini ana.s.ti.folii ameoa 31n51ber.al.fen* 
gzanozum paradiii anajXfpjcierumpltrifarco 
ticonj.v.mcir rof colati .3. vitii. 5uccari fecunde 
Oecoaionia.$*vi,mifce et fiat elcctuarium De quo 
accipiat.5.ii.viquead iii.i auroza Duobuamenfi 
bua continuia 1 oeglutiat tpium et tardet poft ip 
Ium ctba.itii.bozia ad minua.Confcctio qua vti 
poteft eit confectio De ocozo confoztata cu I pecie 
•bu3 Diacinamomi aut Diamulci aut Dtambze que 
valde melioz cft.Confcctio Domeftica ad idem cft 
bec.Bc Ipccierum confectionif anacardine Dimiifo 
anacardo .5.ii.lic|ricie amifi flozu3rozilma.ana 
5,1. albi.J.vi.mifce u fiat confecto folida 
cum aqua iublimatiome roztfmarini. De bac con 
fectione J.partim ante pzandium ct 
ante cenam, fcillulc qntbua vti poteft gzatia pzc 
ieruationia fint ifte.Tk aloes epatici. J.i. lxzmo- 
dactilozumelectozum.Jftungarici turbitb electi 
ana.3.i.falia tndi.3.i.amii ie.rute piperia al.pir 
tri mafticiaana.g.vi.infundauturemma in.J.V. 
fucci faluie conquaftentur <x ctponantuz foii vfq5 
ad eozum.Deindc renouetur fuccua 
n iterum exiccentur*? fiat taliter tribua vicibus. 
De bac ergo maflh fiant pillule pzo omni.3.viii; 
55 quibus recipe poteft omni tertia vi’ quarta Die 
Duaavl’ treapanimantecenam poteft ctia3d 
eismipere bis tn menfe.54.in auroza a obfuare 
poft eaa que fcripta funt fupza in foluttuo mino- 
zatiuo.Uncto qua vti Debet que eft mirabilia im 
pzeftionis e iocc.Tk olei oliuaru5 antiquilTimi lib. 
iundebedufter.jj .pulucrtj: 
tur.Dcide mifce n ponantur i ampulla et claudat 
eiuaozificinoiUgct liget.itaq pfdicta apia mau 
bzio caldariscaldari exiftete pleno aq bulictia 
permittatur bulire vlquequo tcitia para olei con 
fumetur.ey boc enim oleo calido CU5 i e exponit lec 
to omnes partes ftupide inungantur fepe et vid 
bia mirabile •? magnum iuuamentu3 fi poft frica 
rionea antemiftaa conuenienter ftat.£x boc itaq5 
regimine volofatiifactumefle ad intentionem cu ratiui er p2cfcrtiatiua licet cafus plura expeteret 
Confilium t5 mala complexione ca.s ftcca magni 
pedis param per ctfentiampartim pcrcotligan 
tiam epotis fanguinem colericum ad pedes ctTmi 
dentis a qua nocumentum co22uptionis i Optra 
tionc ractiue potentic pzoucmt.*? continet partta 
Duas .1>2ima autem pare continet capitula.z.q 
omnia verfantui circa cognitionem egutudims 
Capitulum p2imum fermo vniuerfalis. 
3 virum vene 
ratione oignitfimum. fi fapien" 
tiam hominum maximis littera 
ru5 fhidiis refcitiffimam eximiis 
laudibus ccfcri maxime fapienti 
am tuam vir ini'ignis rt edebemme Docto2 *l\ay 
nalde liculc ingentibus p2econiis cxtflimo colcn 
diifima effe Debere, video ei tc no folum in-fcibilt 
bus iapientie medicine que mcdico2um comunt 
cati confueta funt etfe verfatu.fed fublimto2ibus 
ciufdemfacultatiselTe intentum.2xribie enim 
mihi materiam Difficilem.? nonquide5 viro a q° 
fcicntie perfectionem maio2cm cxpectare Debras 
5 a te ipio iamDiu app2obatiltimo ftudio Vendi 
calli, fed tua illa p2obatilfima fapientia recte p 
cedit.eo laudatiffimo ritu quo iterum veterum il 
luilrio2cs incedere foltbant.lleque enim conten 
ti erant p2op2iis ingeniisS Icientiam vendicads 
fed ad aliena-ginalia non raro non folum litte 
ris.fcd aiJ5 perfonalitertranfferebatfic Illato 
menfiticos vates, fic 1Mtag02as quem vulgus 
magum.Obilofopbi vero fapientiiTimum dfe Di 
xerunt intrauit pfas.pertranfiuitcaucafummon 
tem.atq5 opulentiiTima 3;ioic regna pertrafiuit 
•j ad extremum vfq502bis latiffiroo pbifortage 
nere tranfmiiTus peruenit ad vbi Brcbi 
tam pbilolcpbuui intronc fedentem aureo.ct dc 
tanta'i fonte potatem legentem andtretoe natu 
rali pbilofophia De adronomia De mo2alt atque 
omni fapientia appzobatilTimum.Sed neque tu 
fimiliter cum fatis ? pcrampliuetibi ipfi ? per tc 
ipium fatiifacere poflis.fed video q illud facis vt 
experiri poliis quantum qd i qualiter ab allisae 
lato quodam animcracquirere polTis.Solent eni5 
fapientea in aliena cadra rranl ire non anq traf 
fugefacti.fed vclut explo2ato2cs vt 3neus lucii 
lofcripfit cpidola3 p2ima.11cigiturintentu5fu 
113 frudretur ab eo qt5 te querere video, vt fi quid 
in euganeo dudio veritatis in rebus arduis babe 
reponis, acapicsfoztallis. tamen inculte magis 
q p2ofunde aliquid b materia qua optas. £xrt 
bis enim virum quad2agenariu5 habitudinis lati 
dabilis.a conuementi regimine rerum non natu 
rallum rectum.neq5 efirenitantem in C02U5 aliq® 
? maxime quia religiofus ed ab anni fere fpatio i 
magno jxde Dextro vfque ad cnis eiuf in Domcfli 
ca parte excdfiuam fuilte padu5 caliditatemaDco 
vt etiam frigiditfimam aquam mcmb20 illo cftu 
fam operatone fenfus tacmf percipiat velut exccf 
fiuam caliditatem imp2imere.£t in fumma no 
folum aquam frigidam.fed omne aliud obiectum 
cum frigiditate imp2dTiuum lummc fere caltduj 
ab eo percipitur.Tks quidem \xc ingentis ed Ipe 
dilationis Digna, maxime, quia flomaebus dus 
naturali lapfu a medio generis labitur per frigit 
'Thumtdum. £3 quia flegmaticue eft ct flcgma fl 
ludper viamindigeftionisieocong2egatum Fu 
it ct non per viam Defluxus a locis aliis.£ft ctu5 
epar buius viri quandoq5 oppilatombus agitatu 
ab intenfa calidttatc.3dbuc ct tertio videtur vir 
4fle cibum fuum conucnientcr Digerer.it vltimo 
icribitur vt pzctactum efl.rcguUtus medo vmen 
di Fatis pertranfiuir vfquc ad mcnfc3 marcii m 
perrime pzeteritum.tunc autem inualuit pzcdic 
tum mcmbzumooloz magnu3.ablq5 aliquo tuo 
re vel rubedinc.fed folnm ibidem intenfa calidi" 
tas cum oolozc percipitur.it adbuc iteru eo ma 
gis ba'nc oiipofitionem exiftimo contcmplanda5 
dTe.videolufficientilTimc pzocurationi a viro in 
fpeculabilibus.'? operabilibus oxcilcntilTime rri 
to.Qd apparet ex bis que mihi innotucrunt.cum 
pzimo ad antecedentem marcriam ri mandantia 
membza in lui operatione pzoccncrit ci minozan 
doDtuertendo ri Digerendo/* confoztandoment 
bza a pzopzie flcmacbum ri epar. Sicq5 Demum 
cum fecunda vmuerfali euacuatione ad eiradican 
dum materiam p20ccflfumcft/i ad particularem 
materiam intenacndo.cu5 localibus vt embzocis 
4mmctionibu3 fricationibus rt litibus pzoceltum 
eft.* mbil Tere De contingcntibuscancnico regi 
mine appUcabilibas pzctermillum fuerit. CU5 ni 
bii tamen l>02um fmaliter fecundum optata cctu 
lei it vtfcribitur.qua De re rem banc noufdura 
gzauem. immo magna fpecuLtione oigniflm 35 
exiftimo foze.vndepzo ip ius iquilitione •< cura 
tione ctia5 videtur mini contemplando efie circa 
feptem pzincipalirer.iet pzimu cit.bcc an Difpoii 
tio fit per cl'fcntia3 patientis mcmbzi vel per coi 
ligantiamDcnominanda.Sccundum vero pzin 
ripuic fub qua denominatione mozbi reponenda 
fit.Zcrtium vero ctl que Iit Ipccies lel ionis \\l no 
cumenti qoab tpla pzoducirur. Quartum vero e 
cui potentte velvirtutuba Difpolitio atribuenda 
itr. Quintum cft cui particule dlentialiter Ixc Dif 
politio artribuatur.Sextum vero cll notificare it 
gna ctus,Scprimu3 vero et \lcimum cft ponere 
can.*? inftrumenta regiminis. 
Capitulum fecundum an bcc Di. politio fit per 
etkntiam patientis membzi an per colliganti 
am Denominanda. 
3taq5 fi Diligenter bnius Difpofitionis veritatem 
inquirere o.beo fecundum q mibi ingenium eri 
b-bit reduccndu3 e pzimo Oiipo! itionem banc ad 
notitiam ipiius oiftmctam ipfaoirtinitioneeiua 
erpzimenclo *i- rationibus compzcbado * lUuftri 
um virozum auct02itatibus vigozando.£ft ante 
bec oifpofitio omnino rt pzicipaliter Dicenda ma 
la complexio calida n ficca materiali! .que eft egzt 
tudo per etkntiam pziiKipalitcr t.tius cruris ct 
marime pamcule patientis.'ileq3 enim Ixc egzi 
tndo percolligantiam fimplicttcr dnominan po 
teftcoquia rarocontingitcgzitudincm per colli 
gantiam in parte aliqua extendi per Dies aliquos 
qutn tranicat in cgzttudin: per eftcntia5.3dlwc 
etiam I t becoilpoSitiodTet per colligantiamab 
loiucam/ct quocunquemodocotingeret opoztet 
tnucmri mcmbzum per cuius coUiganriam cgzo 
tarent tibia buiua viri .fcd nullum videtur afltg 
nari polle vt Icribitur .eo quia neque circbzu.quo 
niam iion-cft matericrum illarum neque tante ca 
Imitatis comumcanuuw. neque ftomaebuspiri ratione.£tiam quia vt fuperius factum eft ftoma 
cbnsbuius viri lapius e a medio generis ad frigis 
du 2 bumidu matcrialit.llequc etiam boc ide oe 
«pare Dici potcft.iEt quia Dato q epar cius refpec 
tu medii -generis fit calidum vt feribitur 1 adbuc 
notabiliter apparet dc nccclTitate fuifle iuuamen 
tum cxinftrumentiseuacuantibus Digerentibus 
-2 confo2tantibusque applicita fuerunt vt fcribit 
fed nullum apparuit iuuamentum ex bo2um ap 
plicatione ad cpar.ncquc ad epar ncq5 ad alia pr 
Dicta memb23.igitur non poteft Deduci q egzirn 
doiftainfittibiep2ccifcper colligantiam ab ali 
qua Determinata parte.$02te autem exiftimare 
polfetaliquis.qpbec Dilpofitio tneffet buic mem 
b20 per colligantiameius ad totum reliquum coi 
pus p2ius p2oducta.aut nunc Dcpendcns.fcd neu 
trumbo2umfalu3ripot;cft.igitur bec cg2itudol 
mcmbzo ifto non eft per colligantiam.patetcon 
fcqrnia q°nia fi Ite necdTe c pzeccflifle aliqua egzi 
tadineperqualcrifi tranflata fo2Ct materia ad 
tpfam nbia5.fed nulla pzccelTic egiitudo ad qua3 
bcccraicatranfmutatiofuccdTent.igitur in boc 
mcmb20 taliaegzitudo non potuit fieri per metf 
cretice tranfmurationts materierum eg2itudtnu 
totius. Ileque ttcru aliquis credere pcffct.q? eg2t 
tudo buic mcmbzo incilet per ccrmuam <2 fuccef 
fiuam tranfmilTionem paulatinam materierum 
a toto ad banc parte.opo2terct enim nccclfario af 
itgnareegzitudines toti comunes ri eo2um caufaf 
Sed vir ifte non eg2otat mala complexione calt 
da et bumida calida ct ficca frigida n bumida aut 
frigida * ficca toti comuuibus vt 133 p2efcriptum 
eft.igitur bee egzitudononeft per coUtgamiam 
totius ad banc partem.Smplius Demonftratbne 
arguitur fic.fi in toto coipozc iueniretur egzitn 
Do aliqua dc pzcdictis.quomodo faluaretur ime 
gzitas operationum ftomaebi eparis a aliaru par 
tium rt robur virtutis.Dc ratione enim fo2mali 
raozbi eft ledere.fcd eg20tante foto lelio cflet val 
de magna.ergo facile Demonftrabilis velcognol 
cibiit's.confequens repugnat experiemie.igitur <1 
fundamentum illud ex quo ipfum fequitur.fcatct 
itaque fi bene confiderecur q omnino opo2tet co 
cedere banc eg2itudinem elfe principaliter p effc 
ttolc nocumentum particulc patientis, llcquc vo 
lo moleftari bic an fit poffibile vel Oe facto contin 
gat banc eg2itudincm fecundum partem aliqua3 
per colligantiam Dependere ab aliquo memb20$z 
fuperio2um ocbili exiftenteiacile eni xoncederef 
i'd.quoniam mcmb2a lupa io2a Velut fo2tio2a f u 
peifluitatesfuasexpellumadDcbilia p2ima p2i 
capitulo Dc mcmbzis in finc.fed p2incipale ad qo 
imendirnr confiderandu credo eeDifpofittonem 
buiuspercolligantiam *2 Demonftratumeft. Hd 
buc iterum neque video rationem aliquam neque 
auct02itatcm quepzobare pdTint banc egritudi 
nem cfte Denominandam per colligamiam abfo 
lutam totius cozpozis aut alicuius particulc effen 
tialis ad ip!um erue. 2iOirabile enim videretur 
quare in oifpofitioneaftignctur nocumcntu5 per 
fimplicem compallioncm vel condolentiam vf al 
terationcmp20uem'entcmab aliqua eg2itudine 
totius vel alicuius particulc ad boc mcmb2U5 qui 
per figna ct accidentia cognofcerentur egzirndi' 
nes tales toti aut particulc co2po2is app2op2ia 
te vel m cis exiftemes.£tiam iterum boc p2cbaf 
fionumft totum aut aliqua particula ce2p02i'a 
egiocara.opoztcrct ncccifjrio afltgnare.f. inucn 
tioncm fpccici lefionis vel nocumenti pzoucmen 
ttum ab illis eg2i'tudinibus totius aut partita0 
iriani terminus Difcrctiuus fanitatis ab cQzimii 
ne e fefibilts opationu lefio.Cu g° neq totiuf neq 
partiumapparcatfcnlibilis in operationibusle 
lio omnino non poteft Dici banc cgzitudincjictfe 
memb2o pzecife per colligantiam eius ad totum 
aut ad aliquam partem vel partj vt ii Dictu c. 
Capitulu5tertiu fub qua Denominatione mo2 
bi bec Dilpofitio reponenda fit. 
'kpftcy autem fatis aperte vifum eft.iy p2cdicta 
Dii pol itio ineft cruri buius viri per dTcntiam.ia; 
videtur mibi Declarandum effe.qualitcr bec egzt 
tudo Denominanda I it.£ft enim Difpofitto p qui 
p2ouenit in operationibus immediate nocumcn 
tu3 fenfibilc.quare ipia e mo2bus \t patet i* pii 
mi capitulo p2imo fci e i exozdio. igitur aut erit 
eg2itudo nature complonalis aut vniratis autcd 
pofitionalis.confequentia nccdTaria efla fulficiai 
ti Diuifione memb202um compzebenfo2um fub 
bis generibus vt patet fccudo tegni ibi.J5encra 
antem lapfuum funt eadem bis que virtutem co 
piem/llain quot naturis ranquam p2incipiis p 
ficinnturopcrationcsnaturaliter oil politis ieif 
Dem -pzeter naturaliter variatis impeificiumur 
operationes vt colligitur etiam fecunda p2inu i* 
ca°.Uidetur autem q \xc Difpofino non fitegzt 
rado compofitionalil.co quia ibi noninucnit aliq 
degzitudimbasquecadere poflint fubquattuoz 
generibus eg2trudtnum ccmpofitionalium, 11cq5 
enim ibi eft eg2itudo Iupeificiei.q2 neq5 alpera e 
neque nimium lenis pars buius membzi.llcque 
tteinm boc membrum eg2otat in figura.quia boc 
mcmb2um non efteuraum tortum vcl.Diftenfu5 
p2eternaturaliter ri I te De aliis. £ldbuc etiam bic 
non ce$zidudo in rcccptadap2oprerea quia tbt 
non eft receptaculum aliquod ventriculus vl’ con 
cauitas mamTcfta.Similitcr etiam quia ibi non 
eft eg2itudo in via CU5 in loco illo non fit Via ma 
nifefti tranfitus alicuius cqzpozis De loco adiocu 
quare bec cg2itudo non ell cadens fub p2imo ge 
ncreeg2itudinum compofitioiialium.qtf plafma 
nominatu2.pari etiam ratione Deducitur, q bec 
eg2itudo non efl compofitionalis in quantitate 
Diminuta cum non appareat mcmb2i extenuatio 
Vel confumptio mamfefta.Tlcque efl cgzicudo in 
quantitate aucta.quia no eft ibi aliqua lupcraddt 
ta particula quantitatiua cum non fit ibi tumo2 
De quo curandum vt tam feriptum eft,Similiter 
etiam facile puicitur eft egzicudo ifta none co 
poi itionalis cadens fub Denominatione numeri, 
neque eni'5 ibi e aliqua particula vl’ fubftantia nu 
mcralitcr aucta vl' Diminuta.igttur non e eg2itu 
do in numcro. boftremo etiam bec eg2itndo nen 
i in l itu p20 loco capiendo ipfum Denominanda 
neq5 enim ibi e aliquid extra locum qualit r<quan 
tum effc non Debeat, £t iterum bec eg2itudo 
non eft Den ominanda cg2itudo in fitu litum ip 
fum p20 colligantia vel focietatc accipiendo vt in 
p2eccdcti capitulo plane occlaratu3 c.quare ex pf 
Dictis iam fatis apparet % cg2itudo ifta non e ca 
dens fub 6enoiatione copol irionali3 alicuius fpe 
cierum Dece que cadum fub p2imisquattuo2ge 
neribus.compofmonalis nature, quia no e Difpo pOiitioi lupcrficicvia figura via vel receptaculo 
cadentibus fub p2imo genere compofitionali oc 
nominato plafma.11eq3 in quantitate aucta vel 
Diminuta cadentibus fub feeiido gcnere.f.fub qi 
titate.Tlcquc etiam in numero vel diminuto vel 
aucto quod eff tertium genus compofitionalis* 
neque in loco per colligantiam qae cadunt fub 
quarto genere J.fitu.tgitur non eit eg2itudo ccm 
pofittonalis.confequcntiatcneta fuffiaenti Oiut 
fione omnium eg2ttudim:m compofitionalium 
que comp2ehcnduntur ex Huiccna za pzimi capi 
nilo 30. 'frari etiam ratione feeiido p2[cipaliter 
Deduci potcff.Qj talis cg2ttudo no c cadens fub zm 
genere.f.nature vnitatis.nequc enim ibidem cll 
ioliirio continuitatis ipzcpzie oicta.quc Dicitur 
extenfto vel Diffractio partium quarundam.? con 
tractio altarum vt appurct.ncque cria e ibi folutd 
continuitatis p2op2t'c Dicta.quam Buicena ? rclt 
qui auct02es nominant folutionem tmparis.ncqj 
enim mcmb2um vel aliqua particula impar effe 
facta bipar vel tripar ct fic t) altis.Hdbuc etta nc 
q5 ibi eff folutio continuitatis in carne non tneu 
te.non in neruo ncq51 ligamcto.panniculo muf 
cnlo vel cozda vena arteria nec coffa offc vel carti 
lagine.? fic oe aliis ibidem non videtur effefolu 
tio continuitatis. Coti a q2 ibi eff dolo2 fo2tif 
fcd omnis talis fcquitur altcratione5 compfonts 
aut folutionem continuitatis.tgitur in mcmb20 
illo peteff effe ve2a folutio continuitatis faltc5 jp 
funda vel intrinfeca licet non apparcns.Dicendu 
crt negando confcquentiam. quoniam non fufficit 
offendere ncceffitatcm vere Ielute continuitatis 
per p2efentiam vehementis Dolozis. 3pfiue cm’5 
caufa poteff cltc fimplex fubira vel fo2tis complb 
nis permutatio abfqg fcluttonc continuitatis, vt 
patet cx littera J&al'i fecundo tegni loqucnris fub 
nota Difiunaionis Dum Dixtt.Dolo2cs vero fecii 
Dum queeunque incumbunt locum aut folutam 
continuitatem aut fubitam altcrationcm offedut 
2l.it etia5 fecudo Dici poteff.# licet concederetur 
ibi effe folutionem continuitatis.ipfa tamen effet 
imp2op2ie Dicta ? non p2op2ie intellecta, vtdelt 
cet folutio imparis vt Dictum eff.quare fatis clar 
videtur effe tenendum in p2cdicto membzo non 
effe lolutionemcoutinuitatis manifeffam vel p2o 
p2te Dictam. Cu igitur neque hoc mebzil eg2o 
tet aliqua cg2ttudinum compofitionalium vl’ vni 
taris vt pzobatum eff.relinquitur q» mcmbuim 
illud neceffario cgzotabit genere male complcxto 
nis a ftifftticnri DimTiouc.£r p2ima conclufio ex 
p2ecedentibus e neceffario dducta.£t licet iffa co 
clufio vera fit. tamen non eff lufficicns ad comple 
tam cognitionem vel curationem huius Difpofi 
tionis.quare opo2tct alias parnculario2ee pfmit 
tc coclui iones. Quaru feeiida e Ixc.q? iffe moz 
bus cft complcricnalis ? pars 
huius conclul ionis ex p2ccedcnti Difcurfu fatis 
Ducta eff.£t fecunda pzobatur. quoniam fi talis 
Difpofitio effet mala complexio immatcrialts.at 
effet neceffario humida calida frigida vl’ licca.05 
mala complexio fimplex humida per fe Dolo2em 
non efficit 2a p2imi capitulo De caufis D0I0218 et 
pluries alibi.2fmpltus fi effet mala complexio frt 
gida aut calida tantum.aut ficca tantum.aut calt 
da ?ltcca.aut frigida?ficca. tunc neceffario aut 
cikt abintnnfcco eueniens aut ab extrinfeco. £t 
ftqmdcm eflef ab uitrinfeedaut effet paulatinc m 
memb20 facta aut fubtto.S:d mala complexio q 
libet illanim paulatinc in memb20 aquil ita no 
efficit oelo2em.11on quidem caitda.quia oato illo 
neceffario quilibet ethicus Dolcrct. 116 frigida qz 
pari ratione paralitici a frigiditate interius aeg 
ftta paulatine facti oolcrent.Similitcr ctiajncc 
mala coplcxio ficca paulatinc cucnics Dolc2c effi 
ctt.vt patet t ethica iencctutie in pluribus Difpol i 
itionibus marafmodeis a ficctratc factis.quare no 
poterit effe Ixx Difpofitio pzoucnicns a mala co 
plerioncimmatcriali fimplici Vel ccmpol ita pau 
lartrtc facta p20uemcne. 1 lcq5 etia3 Dici poteff.q? 
bec Difpofitio fit mala complexio fimplex vl’ com 
polita immaterialis iubtto facta.Iales enimfpe 
cies male complexionis non ponuntur ab mtozi 
ini8.quontam non videtur habere caulas p2oduc 
tiua 3 ipfai*u5.aut falte ab aduerfario affignari oe 
bent £t fi fo2tc caderet hoc in imaginatione ali-- 
cuius fpeculatiui Difficile effet aflignare aliquam 
fpeciem male complexionis immaterialis Oe p2e 
dictis que eandem non affociaret l ibi materiam a 
tu conlidcra.Bdbuc iterum offendit tertio.# Ixc 
oifpotitio non eff mala complexio immaterialia 
ab exterius cucniens p2opter plura.'£>2tmo quia 
effet oifficilc imaginari alicuius pzimitiue caufe 
continuam applicationem ad m:mb2U5 per qua 
tpfum lederctur ex continua applicatione cbicctt 
ad 02gauum tactus.£3cd ex narratis ? fcripti3 
apparet # quandocunq5 ctquomodociiq5 c2gano 
tactus membzi fui applicetur obiectum frigida 
femper percipitur cp02te2ct pztmi 
tinam caufam continue effe cxiffentem.ccnlcquca 
videtur impollib.be quo ad cflc.immo etiam quo 
ao imaginationem quare ctcctj.Bmpiiusfima 
ia complexio frigida calida vel ficca immaterialif 
continue effet in conleruari Dependens ab exteri 
o2t' caula vt aere *? I imilibus opo2terct neceffario 
# femper nocumento huius nuitis fenfationie le 
de2etur eger.fcd confequcns repugnat cafni igif 
ftelinqumir igit # Ixc cg2itudo no c fpecies ma 
le complexionis immaterialis aliqua fimplex vel 
compofita vt patet intelligcnti. Xcrtia coixlul io 
p2incipalt6 ponitur # hic mo2bu3 eff mala com 
plcxio calida ? ficca materialis Coclultoiflapzo 
batur.pzimo quantum ad p2imam partem cx pr 
cedentibus in p2cbatt'one p2eccdentis conclulio 
nis adductis*£c pzobatur etiam cx hoc quia per 
banc egzitudincm nocetur operatio membzi no 
cumento co22npnonis vt p2obabitur in fcqucri 
capitulo.fed nocumentum co22uptionis alite 
nbus vt in pluribus ? quafi femper fit 'a-caUtate 
? I iccitate iteut nocumentum oiminutionis et ab 
lationis operationum fit a frigiditatc.igitur hic 
mo2bus rationabiliter poni oebetmala comple 
xio calida ? ficca.patet confcqucntia quia oenemt 
natio mo2bi vtinpluribnsaffigmtur ab aucto 
ribus penes efficientem caufam materialem.? mi 
no2cft omnium auct02um pzima tertii tractatu 
p2imo capitulo \3uditium autem oe lignifica 
tionibus ba2um lefionumcft. quoniam cum p20 
ceoit curfu permutationis.!. co22uptionis lecun 
dum plurimum fcquitur complexionem calidam 
et liceam,? que currit curfu oiminutionis ? oebi 
litatis lecundum plurimum fcquitur frigns. qua 
re relinquit ventas conelulioms.Q.6 autem bcc mala compkxtoffc materialia calida.f. coCertca 
pzobabitur inferius in 6° capitulo P fignif (igni 
fieantibus. Quarta coclufio (equitur ad pzedfc 
ta.? eft tj> mala complexio talis eft mala comple 
xio fanguimaeutocommixta.frzobatur coclufio 
ex Deductione pzecedentis. quia fi eft mala com 
plcxio calida ? ftcca igitur ? colcrica.ltem fi ipfa 
commiicetur (anguini ipfa reddit ipfumcolericij 
Amplius loec mala complexio calida fozraflie no 
euocuatur ab aliqua quantitate aduftionts.fiuc fit 
aduftio in eadem materia colcrica.fiue fit in fan 
guine acutiozi facta. £t tertio ita um loee conclu 
fio pnobatur inferius vbi in (exto capitulo ponet? 
l igna huius Difpoficionis rcctificatiua quaf ? cccj 
£tcxiftis omnibus apparet.# hec Dtfpolitiore 
ducta eft ad particularem Dcnominationcm.f.# 
tpfa dl mala-complcxiocolerica in parte illa par 
tim fixa.partim Dependens a continua tranlmif 
fionecolericifanguinisabepate ? partibus fupe 
riozibus vt a Mi vena ? fimilibus. 
Capitulumquarrum De (pecie lefionis que ab 
bac oifpofitionc pzoducitur. 
3am igitur patet ex pzcecdenti ca0.# opoztct De 
clarare que fpeaeslefionis (it bec.qua tactu patie 
itis huius nobilis omne frigidum calidum perci- 
pirur.£r quo fundamento apparebit pzccedcutis 
fjcapitTi ? 'ceritatia iptp itdlectufaplioz.? erit via 
ad inueniendum curationis pzinapium ? inftro 
menta idonca.lefio igitur vel nocumentug i ope 
rationibus ab auctozibus afltgnatum triplex e.f* 
©iminurionis ablationismuracioms vcLcoz2up 
tionis vt mediocris lefto.? illis variis nominibuf 
vt apparebit operationum lefioncs vel nocumcn 
ta ab auctozibus alTignata funt. Dicitur autcg no 
cumcutum in operationibus Diminurio multipli 
citer.vt quando operatio exempli gzatta cralmu 
tundi fanguinem in alimcntum.quc eft tpjiuacb 
uerfio in timiditates fecundas Diminuta effer ut 
Digeftione vl’ Decoctonc verbi g (anguis 
qui Debet dfe alimentum carnifozmium partiug 
conuertatur in pzima5 humiditatem De fecundis 
aut tertiam vel quartam ita # in gzadu caldis i 
ucniatur humiditas fecunda variaa rdpatu calo 
zis camis. Hat vero fecundo .piat' Diminuta epe 
ratio-folis.vt fi penes gzoftitudinem in fubftatta 
que quantitati elfct Diminute ingzcflatur fanguia 
vel humiditas.aut qz*aquofa.Hut tertio Diminu 
ta Dicitur, vt fi Digeftiua potentia foztis exiftens 
ad tranfmutandum fanguincg in humiditates fe 
eundas in quinqg hozis gzatia finis pzedicti non 
poftet bene pzopter Debilitatem illum fanguincj 
couucrtere in feptem Vel occo bozis .Onde (Wfa 
guis in humiditates fecundas Diminuteeoctas $ 
virtute Diminute tranfmutcair refpectugzadus 
aut rcfpccru tempozis ad hanc tral mutationem 
ydonei. totum hoc nocumentum fub lefione ope 
rationis nominata Diminuta poni Debet. £tim 
fterum huic tali nocumento inucnirur aliud cetra 
rium nocumentum per viam intenfionis nomia 
tum.Tlon enim eft inconucniensvt fi nociimetu 
in operationibus affignatur per fpeciem Diminu 
tionis.etiam in cifdem operationibus affignari 
pjffit nocumentum per inteniionem.£i Ixx quiP 
nocumentum intelligatur per contrarietatcm ad 
p zcdicta omnino.vt fi g2adus coctionis txmkcrx 
dereteonuementiamad tranfmutandum (angui 
wemfnTnimtditafes fecundas piopoztfon/itani 
wut2tmentocarnifo2miumvt qzin g2adu com 
pfoali excederent bumiditates fecunde excede- 
rent caltditatem carntfozmium merob202um.at 
modo fubftantte g2ctfio2ca a magif compacte red 
derentur aut in tempore minozt multu5 excoque 
rentur.patetq* inoperarione tranfmutatiua lan 
guints in bumiditates fecundas carntfoimibua 
mcmb2i6 conucnientis cflct nocumcntu5.£t non 
quidem per modum Diminutionis vt paulo ante 
apparuit.ergo per modum intenfionis iicut Dela 
ratum dl. J02te aute cx pzedicrio videretur in 
furgere oubitatioXq> non in cuiufcunq5 membzt 
operatione nocumentum contingere pofiet per vt 
am intenl ionis.ficut patet De operatione vifiua 
fuuTe d mente Buicene tertia tertii ca0z°.Uoluic 
enim ibi fuperfluiratem in viiione Dependere ab 
cqualitate oculi.*? tu cofidera btc.quoniam fo2taf 
fisatemperamanto oculi non poteft p20uenire 
excefius i temperata viiione nili per fuperfluita 
tem videndi in oculo temperato intelligereturp 
fectt'02 operatio.querepemi polTit in latitudine 
temperamenti que reperiretur i oculis extremis 
temperande pofitis.pcifcctilTimum enim in tem 
perie luperfliul Denominari potdl refpectu extre 
mozum temperiei.£x quibus omibua in vnii coi 
lectis videri potdl.# no omnis operatio Diminu 
ta Dicitur efie leuis fecundum intenfionem £>aTt 
2° tegm' vbi oixit.Qt) nocetur operatio triplicit’ 
f.leuiter.i.Diminute vt omnes exponunt* Opera 
cio enim per intenfionem alTignata non efi leuis 
i.Diminuta fcd intenfaeft.vrDeductum eliquare 
cetera.£r ex Ixsc fundamento patet manifelle q 
operatio tactiua buius nobilis per quam comp2e 
benditur frigidum ex imp2dTione calidum non e 
Diminuta.Opozteret enim q intenie ca 
lidum pcciperetur remifie tale, aut incenfc tale 
que fub nocumento Diminutionis operationum! 
eluduntur vt Deductum cfl.3am autem ci nunc ite 
rum inquirere op02tet.qualif fit bec nocumenti i 
operatiombusfpccie8.11cq5 etiam Dici pctelT q 
Iit ablata, quoniam nocumenta ablationis tollit 
p2efenrtam actualttatem vel efientia operationif 
Cum igitur bic fit opei*atio fcfitiua.p2obatur qz 
percipit obiectum imp2imens. ergo non eft obla 
ta fenfatio memb20.ergo non potdl Dici operate 
onem fenfus ab eo ablatam die. quare cum nocu 
mentum in operatione buiue memb2i.non fitp 
viam intefionts aut Diminutionis afitgnabile vt 
paulo ante Deductum e(l.tlcq5 etia3 per Viam ab 
lationis fenfus vt nunc paobatum e.ftelinquitur 
ergo q nocumentum in operatione fenfus in me 
hzo buius viri erit co22uptto Dencminandum.cd 
fequentia necdTaria ell.a fufficicnti oiuilione om 
nium modo2um nocumenti vT lefionie que aflig 
nantur in memb2is tripliciter.vt fecundo tegni* 
Tlocetur autem operatio tripliciter.aut leuiter.i. 
Diminute.aut mediocrcter.i.co22upte.vt Declara 
bitur.aut omnino non fit.i.aufertur.£fl autem 
nocumetu5co22uptionts i operationibus abauc 
t02ibus afltgnatu. per quod fo2male i operatione 
bus que ccmuniter humane fpeciei conueniuntg 
mutatur.boc autem itaque dl vt p modii aettontf 
memb202um perueniaturad fpe 
ciftce Denominationis i opcrationibus.verbi g2a 
ttadtcut fi fotma epatis cum temperamento (uo tr ani mutare cbtbm i mafta fagui neam par 
tes cbtlt fua caritate 7 bumiditate mediocri fluxi 
bilitate 7 aoeitate 7 vnctuofitate aptas conucrtt 
t fanguine tranfmutarct in fumofttatcs vdut fre 
queter fit i timpantte.aut! aquofttate vdut i afcll 
te.aut i fanguinem aquoftl flcgmatiaim vdut tn 
ypofarcba.Xalis eni tranfmutatio eactic.tgitur 
operatio.7 non ablata vt patet, neque Diminuta 
vd tntenfa vt Deduci potcfl ex pzcdicttsjgitur t5 
nominatur cczzupta.£t caufa ell qz ftcut in vera 
cozzuptione ftt tranfiros a dnominattone vnius 
fpecici ad alteram tta 7! bac.ptes eni i cbtlo affig 
nate Difpol ite erant tranfmurari t fanguine. fcd 
fuerunt tranfmutate i aquofitare.aut infumtl vd 
aliaconfimilc fubflautia.crgo fuit i obicctu illud 
facta tranfmutatio cozzuptiua p qua Dcuctu5 dl 
ad tranfmutationcm fpcctficc Dcnomtnationisil 
ltus.£x quo apparet q talis opatio omnino Dicii: 
ex toto genere pzeter natura.generalit eni veri 
ficatur qd bcc e pzef nat35 tori bumane fpcciei 7 
cuilibet ioiuiduo ipfius.l.q’ ptee laudabiles cbtlt 
que Dcbuirtet ebuertt t fanguine laudabile.conuer 
fe fint i.fumu3 aut alta materia cozzupra.£t foz 
te ex boc fudamento quts facile dducere 
boc operatio nominat’ ctiacozzupra.qz tedetis \ 
cozzuptione vl’ pzeparae ad cozzuptione mcbzi 
tlltus cuius e opcratio.cozzupra. T\aro cni cu tali 
cozzupta operatione epatts imaginari pertumus 
epar Diu pdurare quin co2zupatur imo 7 idiutdti 
U5 totu.quai*c merito Denominanda e opatto coz 
2upta ftgmficatte qz fignifteat membzi vl' totius 
cutus cil operatio cozzuptione.7 tu cbfidtra q b* 
vidcf crte rationale.co qz nocumetucozzuptiontl 
i operationibus e Deterius nocumetu q Diminuti 
onis opezationu altis paribus. Tlocum'til aii Di 
minutionis operartonu non tta faciliter aut cito 
tendit vel pzeparat ad co2zuprtonem. aliis pari 
bus ftcut nocumcntu5 cozzupttonis pzeparat ad 
tlla.£t ex bc fudameto itu itdligi pcc.quaf noc» 
mentil cozzuptionis i operationibus tam variis 
Denominationibus ab auctozibui Denominatu ftt 
nominatur cni mutatio vf pmutatio pp tranfitu 
ad altera fpectfica Denominatione Vt vifii crt.Tlc 
q3 eni i nocumeto oiminutonisfuit tranfitus ille 
Contra ex boc fundameto vtdet crte Deducendu5 
cj? nocumetu ablationis opa*ationum Denomina 
ri D5 nocumetu cozzuptionis.pzobatui confeque 
tia.co qz ficut p naumentum cozzuptionis fit 
tranfitn3 in altera Denominatione fpecifica. 3ta 
p nocumetu ablationis fit tranfitus in eandcm,g° 
Vnu illo2Z nocumeto# no Differt ab alto.neganda 
ecbfcquenttailla.£tDicendu cq omncnocume 
tu cozzuptionis tn operationibus prfupponiten 
titatC3 st pzcfentia opationil.Sed nocumetu ab 
lationis excludit omne5 opationc quare 7 cecf.Se 
cudo apparet quare a jSafob0 nocumetu cozzup 
ttonis oeneminatu firmediocrc.q2 videt’ rnediti 
tenere inter ablatum crte opationu 7 Diminutum 
crte eni i cozzuptione pzcfcntialit opa 
tio mcbzi.pp qD Dilluiguit ab ablatione.vnde nb 
c tanti nocumeti poztentiuu nocumetu cozzupti 
onis ficut ablationis.tleque e ttaleue f!c nocume 
tii Dtminutiouts.tmo e foztiua illo.vt apparet ex 
pzedictis.3gtfcritmedtare inter illa duo nocti 
m:ta.qcvuq5 cni nocumcntu t epattontbus remtf 
fius e pertimo 7 intento Icmffimo mediocre tfno 
minari bebet quare bene Dixit BataTlaetur cp 
arto mcdtocrit 7 cetj*7 bccfutt caufa pp qna5 2Iue 
roto tertio colliget capitulo dc accidentibuf fupue 
utentibus virtuti nutrittuc.Tlocumetu coz2uptt 
emis in operationibus omniu mcbzozu nomina 
uit pmutattone5ad malas operationcs.vt ibi cla 
re collisi poteft Dii Dixtt.lefio que fupuemtvnt 
ucrfalitcr operationibus 7 palTionibuf 
icop eft tribus e vt operatio me 
bzi cciTaucrit.vt fint pzopinqua puncto pziuatio 
nis.Secudus c vt fi Diminuta a fuis natalibus 
opattonibue.Zertius crt vt fit pmutata ad malas 
opationes. vide qz cozzuptione bnomi auit refpec 
tu oiminutionis.£t etlde fermonem pzotulit pzi 
mo catico? Xluicena catico iif.Du oixtt.£gzdTuf 
natalisopationts a oifpofitione fua e triplex, tpli 
«s oebilitas.ipf ius ablatio.'*/ iplius pmutatioJta 
q$ ej: omnibus bene collectis ad inuia’3 bduceda 
e conclufto talis.Db nocumetu i operatione fefus 
tactus partis patientis! illo nobili bnominari D$ 
fpccies lefiomscozzupte,neq5 ent Diminuta vT in 
tela n:q5 ablata vt 133 ,pbatu3 e.igif necefle crt ip 
fam elTe cozzupr.i5.cdiequcntta nceetfaria e a fufft 
cienti Diuifione 013 fpectqz lefionis! tria mebza 
ia Declarata 'hx Qde ia facile ex pzcdictis intcllt 
gi potant. S5 ia nue nbminoz ifurgit Difficto 
i ailignando modu quo p fpccie male cbplerionis 
pazticulc illius ccringat qp obiectu caritate impzi 
mens i mcbzilillud a poteria taettua percipiatur 
frigidu. er ecbuerfo.f.cp obicctu frigidu peipiatur 
calidu. Tleq5 d ialu.iripotdlcxparte.obiecricro 
ne cni tale imprimes t mcbytafr ipftl alterat qit 
ter icfl ei al€a t potca vV i acm.lcd obtectu c calidu 
actu.g0 talit impzimtt i mcb~z.Bmplitis b° no vi 
Det porte oefedi cx ptcmcbri.quonia tpfu ia e al 
fatu ad caltditatc.g0 p illa nb potcfl appzclxdcre 
obtectu fub ip: frigiditatis. £r tertio ite£ arguit 
quonia Dato q obiectu fit actualit’ calidu.-*/ moti 
bzu ctia calidu no i venit ibi aliqua qualitas acci 
deralis vd flcodctaltt' facies ad pmutaD m:bzu5 
ad frigiditate p qua obice tu calidu videretur fri 
gtdu. igit ctia ex parte accidentalis impzcfftonia 
110 potcfl boc faluari.Quarto tte£ ad tlib arguif 
quonia fpecies calidttatis tpzdTe ab obiccto i mi 
bzu nb repzefetat nifi caliditate a fuffici 
ent’ recipit impzertiones illius.g0b nccclTitate re 
pzcfentabit i co caltditas 7 nb frigiditas.Sd bec 
oia refpbdcdu e dando modu quo contigere poffa 
ad impzelTione obiecti calidi repzeletari! mebza 
fefarionefrigtda.£t pzimuegde modus 60150: 
currit mcb° obiectu caf itate tpzimcs Videt cocur 
rere caufc calidttatis i m:b$2 ipzimctes. t>zima 
gde er pte obtecti qb calefaciedoipztmit.z9 vero 
exptemaiecbplextonis fidis qua cgzotatmetqz 
,ppt que Duo eu mebf calefit notabilit 7 rarefit 
ctia.vnde magna fpuu5 quatttasa partiti 
abeorefoluit a cuapat.partes igit crtentiafr fri 
gide per rcfolutioneiaimcbzoartignata ad qua 
(equit frigiditas pziuariua.portutfrigiditate lua 
i ozganu fefus tactuf impzimcre.co qz matoz tue 
videt .ppoz0 iequalitatis ad S 
frigidadu qua obiccti a male cbplcxionis ta oiete 
ad calefaciendu. igit’ ,p nlc in mcbzo percipietur 
impzdlto a .ppoztionc maiozis i cqualt 
tatis agunt i funr membzn frigidi 
vt ofla -7 cartilagines paniefi flcgmacicc 7 melice partes, igtf t membzo perctptcf frigtditaf.runc 
igit mcbs tpzc(TtO€3 a re calefaciente peipiet .fub 
ratone frigiditati Cotraqicata ida relpoftee fc 
gt q Ixc opa° no 05 Denotari co22upta. ,pbaf qz 
tafr mrb£ percipit quafr ab agere i tpfu tp2t’mif 
vr ab agctibns.f; agetiatpztmut ifrigidado vt ia 
Dictu e.g° pote9 tactiua tiic no appfbedtt co22up 
te.imo perfecte ccucntet.qncnia app2ebcndcre 
t022upte e appzebedere aliqri cbtrariu vFiynoS 
De efferta ip2imetis vt er p2cccdcttbus apparere 
pot.Hi b* motiuii n fibt fiTia Dtccdu e g cpa° mi 
bzi i cafu alTignato n 1 modo Dato pbt Dici ccuctee 
ri bona.*? per Dici co22upta rcfpectu Diuerfc$zi et 
eduemes iquatu fride partes meb2t t 02ganu tac 
tus fricate ip2tmedo a pet en9 tactiua peipiuf fri 
gide.fe eco22uptaiquatuipzdTioi mcb?2 cdfectt 
ta e ad obicctu tp2tmes calefacicdo.peten9 g® tac 
tiua caritate ab obiectoip2cfla percipit fub ratio 
ne frigiditatis p acrides.quare merito co22upta 
tiominal.Hlf modus foluedt ad p2edicta mottua 
g fere rcuertit i ide l cii fit ab obtecto calcfacicte I 
pzeffio i magna raritate i meb20 aeg 
liti refolutione rt ribtlitate.aer circudas mcbzu 
frigidus criffee impzimere peted i mcbp mo fu 
pius affignato.qrc poten9 tactiua pctptc ip2cffio 
ne fritatis acrte.cuws caufa futtearitaf ta lp2cff§ 
ab obtecto 1 a mala cbpFone cafa ftT. “bcc tame fo 
luto fiatr videt rtDre i tu cbfirira q2 fatj 
Difficilius e redrire caufa qf* cbtccrn ipzimee 
pcipnit ff*5 q qrff‘3 peipiat 11a5facile ad b* 
fecudu rcfpodcri polTct capten" prictputf p anttp 
q fccut ad illa.'! ftc facile folucret' ,pblcu 
«na.f.qrc vir ide qftti ad feliltactus qc apj riatee 
obtecti fri caritate peiptr. XDala cni cepFo caFa a 
fuo cdtrarto qri effugit p accides k violet) fc2tifca 
ta vF aucta rep2eferat C2gano tactus fpccice caFt 
ratis fubtto *i velxmet fozimetis.pp qri ff*3 obiee 
tu peipit calidii 't tu cdftdcra.fr gbus oibuf appa 
rct ia fatis mediocri! fatilfacrii effe ad materiam 
capituli tertii, f.q fit nocnmcti fpee i mtbp buiuf 
nobilis viri ia ipzcffa.*? que finr cius caufe et fora 
ri modus affignadi bac fpt'5 co22upte fenfattonts 
C2gant tactus eius.Sddc atlt alit rufi tibi placet 
Capitulii gntii De peten9 vF virtute cui bec Dif 
politio atti ibuenda fit. 
Dt aut clarius a fubtilius huius Difpcfitcif 
rrsatia apiaf. ia optet igrere cuius virtutis Ixc fc 
fario tridis fit paffio app2cp2iata vel Denomina 
da.335 ei p fpcculat02es i bac mafia Duc auderes 
futopiniones.£t vna gde ponit tridis fenfetio 
f ipzdfa ab obiecto e paffio virtutis appett 
tiue mcb2i patied.cu meb° fenfatbis bene Dif poli 
to occurit obicctii potes ad ip2imedu fubito a f m 
commetate a mat'ialif vitra ip2c(Tione bac ab 02 
gano tactus app2elxfa5 caufat vel i meb* 
icfa°qdcperquaapp2clxdit'tlla fp2cffio fub ra 
tionc mdis Difcouenietis.a ad tda fegt trtditia 
q gde no e aliud foralif <J appetitp mcb2t' ad effu 
gienD bac oifpofitione <i nb perfidedu in illa que 
triditia ia Dicta foralif c O0I02 i mcb° perceptus 
£t ipfe gde5 talis nb videt' aliud q actus fenfati 
ont ractiuc fupcraddims.fr quibus appet qp fm 
mo3 idu ois tridis fenfatio Dolo2ofa i mcb? ipr f 
fac actu3 raernifuperaddtms appztandus pote 
tie appctitiuc mebn' ad cffugiedu ipfii. £t ex bac 
fiide pbifica pofmoneroFta jpeffur cofequi eczze 
laria.t>iimu qi uera cuiufcuq5 Ddo2if cura* edet 
illius appetituf mftjii ad effugiedu tale nccumcn 
tu ablatio vel pcrmutatd.&cutf q t cura cuiufcu 
q5 D0I021S pa ei paicipalis iten0 D5 effe ad virmtej 
meb2i in q° ed apparitus talis a nb ad mcbza tac 
tus vel fenfafionis.ft tertiu co22clariu e q vera 
*i Pp2ia curato cuiufcuq5 D0I021S pfcifc e Dclitio 
fe fenfationis ip2dTio n nb alicuius qliratj ve pzi 
mis vel De fecudis iduerio vel .pducrio i mcb° £t 
40 cr Ixc itclligi pet qre oelccra0 i aia5 ip2effa vt 
cu idrumetis mul icalibus n aments vocibus n Dc 
lectabtlibus vt catu amenc vais virginee et rdi 
qua taliu vere ftinr Dolore fedatia.co q2 Delitia m 
Duciit trtdittci mebzis ip2elTe rcmoriua.ft legi 
poflut bt fmoes 49 p2tmi ca° penultimo t fine Dii 
fqutt Hutcena.£f Dulcis carilenc n $ p2ic cum cr 
ea .puocarur femnus 1 occupari i eoqt5 gaudium 
effiat D0I0218 velxmcrta fodat,£t 1° itc$z ad bac 
pofitde5 fequtt q> nflu idrumetii calidu alia 
tiuii vel frigidu icfril repulfiuu vel igreffattuum 
autficcu cbl ilpriuii aut ccpofitu er bis 
vtanodiniincminatumedicame Dolo2is sbfcifi 
U113 i cocrcto ud abdracto itellectu ,pp2ie et Vere 
D5 noiari D0I022 curatiuu per vera cctrarietatem 
*neq5 eni3apptifuimemD2icbfidcrati eflugere 
nccumcrii a no pcrl tdcrc fub illo vere cctrariaf 
calidu vel fridii.11eq3 aliud calidu ftmplcr vel cb 
polirii per vera cotrarietate qua5 habeat admem 
tua.vera cnt'3 n p2op2iam contrartetatem ad ta 
lem triditia balxt ocltna.ct plurima talium idis 
addenda fiit.ft fequit itqz vltimo cr fiidmeto 
idius opintonis.qD nullu medicamen 
cd vere Dolo2t's curatiuii.tmo fo2tc illius in 
Ductiuu5 per accidcs,eoq2 Icnfattoncm a memb' 
aufeit aut nctabtlit' Diminuir.Guia tame pofito 
ida valde multii cd fpeculstfa a mediciali via clb 
gata nb mulfu videtur vtilitatie ccferre in fcteti 
tia mcdicinc.quarc potius ab ea rcccdendii ed ve 
lud oio pbii ica in materia Itbzt ri anima verfus 
fine3 aplianda.3deo fcqucoo comune5 mcdtco2il 
cpmone.Dtccndu ed q D0I02 t queltb3 tridif fen 
latio ed paffio virtuti fenfitiue fcnfu tactus ap20 
p2tata. hcc quidc3cbclufio multis jxt auct02ita 
cibus riclarari.a roibus affirma2i,£t 
p2imo quide cd aucto2i'tas £Juicene 29 ferti 
turalium capitulo tertio \bi Dcfcnbendo tacn m 
(ncipt.Iactusedvts.i.pctentia 02dimita inner 
itis cutis totius co2po2is eius carnibus ad apze 
bendcndil id qri tagit illudd.cczpns ri affectat cd 
trart‘etatc3 pcrmutantc3 n affectione 
cbpofitionis, vide q ponit tactu effe pctcntia5 iu 
memb2is paret q Icquimr ibi De ienfu 
erterio2i.cts aiit appetims ed reponenduf fub in 
tcrio2i fcnfu qre <% cctj. Scciido ttcjz apparet Ixc 
(de3 effe VC22 cr cius aucto2itate ibidc5 du inquit 
q? tactus ed p2imus fenfus in hoic a d aiali terre 
no.Sed tn lxmine altquado inuenitur n no inue 
nimr potentia intcri'02 appetitiua talis que bene 
oemodrari poffit.vt in emb2ione fo2taffisDeda 
ramr.aut in appoplefia.aut mdius in vera frene 
(i vel in cibare,3n talibus ent'5 operationes fcnfu 
um impedite in pluribus ea$z. tac 
tus vel cius operatio nb e impedita.igimr tactus 
videmrpotenttetactiue membzi perceptiue fen 
fue ertcrtozie app20p2iandu8.fr boc pet ri 
darari ab eodem 3uicena er ractuf 03 Dicit q oc tactus e q tota cutis 
q etreudat torii cozpus c feliens p tactu.*? nb vna 
fola cius pars. Si igif tota cutis fentit p 
Videf mirabile q tactus appziari obeat potetie 
tactiueappetitiuc.qnbvidctce cocomitans tori 
cozpozi.Quarto cotra pzedt'cta3 pofitione5 argu 
ii ex fetentia 3riflonT z° d ala.qui poit q tactus 
cofiflit i Debita ,ppoztionc qlitatu 
qd opoztct refracta ce cbpTonc mebzi vel ozgam 
tactus.tta vt quodamo mediu exiflat inter exccl 
lectae qlitatu pzedtcia? vt P3 z° oe ata ca* oe tac 
tu vbi iquit, taij fefu imedictate quada exiflcntc 
f feufibiltbus cbtrarietatibus.pp b° d oifcernit fc 
fibtlia.mediu eni oifcrctiuu e.fit ei ad vt?q3 ipb 
ru altu extrcmo?.S3 tale mediu vl’ teperies nd 
vidct’ attribui pofTcappcrituiqr ooloz nb videf 
ee puflio appetitus 1 cetf.3mpliu8 polTibile 
nb folu q° ad imagiatbem. f3 etia q" ad ee mcb? 
pztuari appetitu que poit prdtcta pol ito. S3 ipof 
fibile e aial viucs ec fine fenfu tactus, igit fenius 
tactus videt rationabilius dbere poni pceptiuus 
taliu cxcellctia? p que etia mcb? effugiat iilas.cd 
fequetia videt' ee nota.*? colligit' tertio oe anima 
verius fine vbi voluit pbtlofopbus Datu ce lenfu5 
tactus aialibus ad fugtedu nocitiua *? ,pfcqucdu3 
tuuatiua.*? mioz colfr ab eo 20 d aia vitio ca" vbi I 
quit.Sine fefu ei tactus mbflratu e.quonta tpcfTi 
bile c ec aial.Icrtto ite? ad ide5 arguit .quoma fi 
p fola feni atione fenfus taccus faluari pot q me 
b? iclinct ad euitadu impzeffione rei cbtrarie fu 
bito *? vcbemet ipzimetjmo videt' nccefTartu pone 
re militia illa que e appetitus nb pfifledi lub ot! 
pofitbc tlla.quonia frullra videt appetitu illu mt 
tiplicari poflqp faluari pot p fenfu tacma vt otetu 
c.ftc nb videt’ ponedus ee apperirp ille vl’ militia 
ia pzedicta.Ouarto ite? arguit.quoniam lenius 
tactus mfriplicat’ mTtiplicatione cbiccto? impzi 
metiu fecudu exccllctias qualiratu fenftbiliu.f .ca 
liditacj fritattf *?.ceq*f5 tal’ trifliua vel appetitus 
no mlliplicat mlliplicarionc taliu cbiecto?.ma 
ioz p5 20 oe aia ca" oc tactu.funt qda.l.qualitates 
que tagi pofTut Ore cozpozis f 3 q cfl cozpus.oico 
aut orias.quibus elemeta Determinat calidu frid 
ficcu *? biiidu *? cct}.£t mioz poteria 
petitia pfdicta nb mTtiplicat mlriplicttare obice 
to? calido? frio? ■? fiTiu.Quinto ite? confirmat 
quonia alti fenfus fentiilt p altc?.folus aiit fenfuf 
tactus fentit pfc ipfu. f5 appetitus fetit *? nb c tac 
tus.g8 p altu *? nb nifi p alte? tactum.g" fefus tac 
tus nb e fcntiois pfc abfq5 apperitu.maioz colfr 
fccudo d aia vltimo capitulo. £t mioz p5 qz talis 
appetitus que ponit illa poteria e fenfus I cmiena 
n nd ple nili iquatu poteria fenfitiua fenfu tactus 
appzebendit ipzelTionc igit *? ced.Tfmplius fi fen 
fus tactus pa tit ab obiccto vebemet *? f ubito Cpzi 
mete vf aliqd pctptt vT nb.it nb 
pctpit.g' fequit' q meb? nb 05 oolczc.Si vero p 
cipic bac ipzeffione.g0 oolet.p5 cofequctia cii talis 
ipzeflio fitcolraria fubito *? vcbemet ipzimes.g® 
nb vidcf necefTariu ponere tllu5 appeti tu. quare % 
cetj.Quareex cibus illis aggzegando videt cbfoz 
mius loquedo metibus aucto? ponere quide et te 
nere q ooloz e triflis fefatto rei cc tranc fubito % 
vebement' ipzimetis peterte mebzi i q* 
c ooloz fi meb? illd fefibilcfuerit. *? bccoc ca* 
(ti im fubcincte poftcg fufficiant. 
Capitulum fextam Dc particula cui bec rnipo 
fitio cfTcutialif attribuenda fit. 
3am nuc viDet nccdTarnl ce ,p octermiationc fex 
ti capituli oedarare cui particTe bec f efotto triflis 
attribuenda ftt.3am’et apparet ex pacmiltie q 05 
ozganu tactue fc babcre mediocritate i tepcra 
tia qualitatu fenfibiliii. tgir no videt q mcb2U3 
bac fenfatione bab:s tabeat ec oe cartilago vl’ ner 
uu8.43baturcbfequetia.q2 talia mcb2a fut frtcfa 
•Cei ficca elogata a tepcric inter excellentias quali 
tatu ia Dicta? igit n cc0tc$ pari ratoe a2guere 
tur q caro nb 03 ce 02ganu tactn3.co q2 refpectu 
medii generis.bcutis pcit ce calide cbplexionis % 
bilide quar 1 cetf. 3n bac aiit matia varie fut in 
numere faptetu Oifcolie.Quidad pofucruto2ga 
nu tactus ee carne vt p5 ex fctetia Xfriflotilif 20 d 
ptibus alaliu ca° z° De tactu i tral latione arabica 
©u iquit.3nftrumetug° fcfus illa? rc?.f.qualira 
tu tangibiliu c ex carne q nb c aliis.i.mcbzis.vi 
de q clare vult carne ce 02ganu tactus. Sedo vo 
boc videif ec Oe intentione ipf iue eode ca° vbi igt 
n ifle.f.fenfus tactus oe eo fingit'.# fentit multis 
modis oiucrfis a cotrariis vt calidu *? fridu a bu 
midu <i buidi. 3nfh*umcni ergo fcfus illa? rci u 
c ex carne magis q ex alio. Tertio vo ite? dt auc 
tozitas eius t fecudo De paztibus io° ca°. Du iquit 
£r inftrumctu fenfus tactue cft boc mcbzum i.ca 
ro,£t mcb? boc ebucniens e illi Vt aliis aialibus 
3ilud ergo mcb? babet fenfu tactus.** e pztcipiu 
iftiu3 felue! icut Dicimus q pupilla occuli di p2in 
cipmfcnfusvifue.f.ozganuquonia operatio vel 
©pura0 vifus e i eo.Quarto ite? e Tfnilotilif auc 
toritas pzimo Oe ifloziis aialiu fexto capitulo.in 
quit cni ergo tactus ell i mebzo cuius 
ptes fut fimilef.f.i carne vel t alio (ibi fimili.Qui 
ti vero auctozitas cius dl tertio iltozia? capim 
io De cute vbi iquit.Coziu.i.cuiis caret fenfu cum 
gbfcindit a pzecipue coziucapicis.quonia in ilio 
loco inter cozium a os nb c omnino caro. Uidc q 
clare pbuf vult nb poni fet u tactus in aliquo mem 
bzo qd exiflat fine carne/IMures etiam auccozica 
tes bac opinione pbiloiopbi fonatee colligere po 
tuilTe p magml Ubzo? oe animalibus 
(3 ille ad pzefcns fufficiat.loac etiam opinionem 
ponctc carne ec ozgaml tactus fccutt fucrunt.Tfle 
xander 11bcmillius vt iponit cis comentatoz fe 
ciido De aia cdmctj. ip. iop.a.ii .“Lege 
aurem que iduxerunt bos illullres ad afftrmadu3 
opinione bac motiua plura. Dzimum qz fi caro 
no e ozganum tacriue potetic.tunc fozma camis 
nb elTet virtus ozganicicozpis.qdccbtra Diffini 
tionc aie.Cue c actus cozpis ozga[ci pbifici n ceti 
*i 43bat cofcquentia.q2 ex.politione 'aduerfarii ca 
ro nb e ozganm tactus.igtf fozma carnis non dl 
potetia ozganica carnis a ccti. Secudii vero eo? 
motiuum fuit.qz fcqutf q 02ganum tactus ct gu 
ftusdTentoiilinctacdtra Icntentiam pbtlofopht 
fecundo daia textu cbmeti.iiz.ibi tingua cmm 
omnia que tangi poffunt fentit fecundum eandt*5 
pte3 a bumozem. a ,pbat cblcquctia.q2 lingua c(l 
ozganum alicuius lenfus vt patet experimento a 
nb nifi guflus.igit ozganum tactusa gullus funt 
©iflincta.Xcrtium motiuum dl qz fcqucrcrur q i 
lingua nb fieret imutatto a qualitatibus tangibi 
libiis vt caliditatis frigiditatis a aliis. £t arguit' 
confequcntia.qz ligua cx aduerfario no < ozgaml tactus.igif no a qlitatibus tangibili 
bas pzedictia.? falfitas cbfequctis appetexptme 
to. Videmus em Ugua a caritate fritate 7 fingulis 
qlitatibus imutari. Ouartii motiuii dT q ii caro 
nb c ozganu tactus.vT e os vT neruus 
paniculuf vf .ppoztionaleiftif.cbfequctiaa fufticie 
ti Diuifione omntu tenet. Icd antecedens 
arguit' ce falfu.co qz meba illa pp fritate 7 liccita 
tc itenfa nb poffilr poni ce ozgana tactus.,pp 
(ca q2 vt s argutu c ozganu tactus 03 ce mediui 
ter excellentias qualitatu tagibiliu. vt patet z° De 
aia textu comenti.iiS.ibi racp fenfu.i.ozgano fen 
fus imedietate qja exiflctc i fenfibilibus cctrari 
et a tibiis 7 pp b° Difcemit Icfibilia/bcc 7 pira mo 
tina vident’fuifle caufa aHercdi carne ce ozganuj 
tactas vt pofuerut Alexander 7 IlxmilTius loco 
pzealleg.ito.HrifTonT Vero z° D aia ca° De tactu et 
textu comentwitf.ibi.f.Omnino aut videt, pofu 
tr q caro 7 lingua fut itranca media fefus tactus 
7 nb ozgana illius.pp qua ojxone oeclarada Videt 
Difcutieda qucda.quatu ad icfu tactus Ipectat i pr 
fentt.Pzimu q caro e medtu i Icfu tactui,£3ccut$ 
q ipfa e mcdul itraueu ad operatione fcfus tactui 
neccffariu.£x Qbus Duobus ta dare videbit q ip 
fa caro nb e ozganu tactus.£t pzimu quide bozij 
Declarat comenraroz comcnto.ui. iupponedo qd 
0.1105: pzimu e q excellctte fclibtliu applicate uz 
ganis fefuu cu circudantiis cozzupi.lt 
du vero qb fupponit e q tales nb lolu cozjrpiit ic 
fu.imoi totu aial.Zcma iuppofitb efl q fcfus tac 
tus i aiali 7 qualtb5eius fcfibili pte a na0 Datus 
i vt effagiat nociciua 7 .pfeqt luuatiua. ioi ei ita 
nb dTet, tunc poffet aliqua parscozpis coburi ipfa 
nddfugicdocbburct} ipzellione t.mcj’ nociua5.vt 
patuitin domino 'Ludoutco ficculo pano2mtta a 
cuius pcdtbus pp abfctiafcfarionis partiu5facta 
fuit Digito$2 cbbaftio abfq5 nocumcti fel atbnc.£t 
fi talis fcfus tactus nb eer aialibus a nata Datus 
pp fuga rc$z noctua^,nlc fuilTct nata Dcfectuofa i 
aialis .pdnctbne pfecta qb e cetra fetetia ZirtlTctif 
3® b aia voldf.g? nata t opatiombus eius ni cj fiat 
ociofa.£x ilTis tribus iuppolitbmbus comeratoz 
nititur oilendere.q? caro c mediu i Icfu tactus.ct 
nb 02ganii illius.Sdboc eni Vt excdletie fei tbiliii 
vebemetis ipzdKonif nb attigat immediate 02ga 
nu fcfus tactus necdTariu fuit mediu p qb 
rct' actio imediata vebemet ipzimetiuj 
l ozgaml tacto*7 ficappctbclaratbp2imi.Secub 
vero Declaradu e q caro fit mediu itrandi qb qoe 
cx b° mam’feflat.q2 ad boc vt aial p fenfum tactus 
conucnientius 7 .pmpttue poflit effugere nocitiua 
necdTc fuit mediu a quo imutet' tactus.qb qde nie 
diu ebuementiusoefuiet fi fuerit cbiuctu 7 pars 
riTetialis aialis.tale cni mediu no potuit eecbueni 
ent' aer vf aqua, ppeozi fluxibilitate.nequc ignis 
pp vebemete eius actiuitate mobilitate leuitare 7 
raritate. 1Tcq3 etia terra pp eius gimitati et fri 
gtditate q babet ipedire [elatione. Oportuit igit 
q tale mediu eet pars aialts ecntialis comixta ex 
demetis cbiucta 7 itranea Dicta.Zalis autc3 non 
xidd ic alfa q caro vt appet ex littera Snllctir 
ibide.lgiT caro e mediu itrancu vel ps eentialis 
aialis qb Declaradu crat.no eni tale mediu potuit 
effe os.aut caitilago 
tu e.neq3 etia ncruus vf ps ncruo /pp02ticnalis 
qz talis ponit ee ozganu fcfus tactus vt inferius 
telarnbit.tgif caro crft mcdul itraneii fcfus tac 
tus a fufftciect Dione bducedii.£r ac b° cbduditur 
cocfo pziapalV iteta 7 rcfpofiua ad qucftione.f.# 
caro nbe ozganu fcfus ractus.fed meditl illiua De 
carne falte pura itelligedo b\£3i qutf igit DefiDc 
ratbac 7ccmetat02il Dcfcdcre 
que videt' bodie comuntt curres p vniuerfa fcola5 
potit facilit relpodere ad rationes iductas p He 
sadzii 7 Zbemiffiu.Bd pzimaigit ipfo# ratione 
cii arguit.q2 fi caro nb cfl ozganu tactiue pocctie 
tuc forma camis nb dTet virtus ozganici co2pt3 
Eucendu q ps aliq ozgantca Dicit Dnpltaf.Uno 
modo ,pvt ozganicu iftrumctale vel oHtcialc Diftt 
guit' cotra fimplex mcrnbp 7 b° mb accipiedo oz 
ganicu5, mufculi eft ozgantca 
cfl cni cbpol ita ex carne ncnio 7 ligamento, et fic 
antecedens dTet faliu 7 negadu.$02ma cni carnis 
dTet fozma ozganice pticule.z0 vero modo aliqua 
pticula Dicit ozganica odatiue vel immutatiue.7 
tuc fi i antecedere itelligat' q fozma carnis.l.fim 
plicis nb eiTet vis ozganica iilius negandu3 cft.et 
Dtcendu q fozma carnis cft fozma pris ozganice 
deiatiue aut imutatiue irellecte.Caro cni i pedem 
ab obiecto ipzimente i eo receptam Defert pcccn 
tie tactiue.7 p cande5 imutat ipfa5 quare 7 
Iccudu5 cu arguebat qz cx pofitoe aduci 
fa lequeref q ozganu tactus7 gulTus efient Diflic 
ta.Diccndu5 lingua cfni3 ad pti’5 eius carnola3 
nb cfl ozganu3 tactus (3 mcdiu3 illius.S55t ligua 
Xl fupficiali eius panniculo iucnit' Dilleminatus 
ncruus qui cfl ozganu5 guftua 7 tactus.fm enim 
vnn3? Dcfcrminara5 tempamentum nerui illius 
talia ncruus Dicit cfle tactiuus 7 non guftat tuus. 
Sect1du3 vero temperamenta a prdicro Diftinc 
tu3 ralte ncruus vel paniculus Dicit ee guftatiuua 
7 nb tactiuus. 1lcq5 aliqb inebueniens cfl apti plot 
ficos v f medicos vnu5 a idc3 ozganu numero fmi 
Diueria tempamenta ad Oiuerfas cbuemre opera 
tbes tacttuas.f.7 guftatiasvtapparct.Zld tertiu 
vero cu arguit qt5 fequeret q t ligua nb fieret im 
mutatio a qualitatibus tagibilibus. negat illa cb 
fequcntia.£t ad probationem illius Dici t q cjlita 
tu5 tagibilium cxaVTas fit imutatio 7 ad partem 
neruofamcius.pars vero ncruofa carnola ipsius 
cft mcdiu3 fufceptiuu5 illius impzdlionis-7 intuta 
tiuu3 petende guftatiue„3ld quarru3 vero Dicitur 
q pars organica f m fententia Zlriftcdl’ 7 comen 
tarozis i qua fundatur tactus cfl ncruus i aialibus 
habentibus fanguinc5 vel pars ftbi ,ppo2ttonali3 
qb tamen nuc amplius ticlarari 05. £ft igitur I 
aifignado ozganu5 tactus opinio za iucnta q poit 
q ncruus vcllibi .ppoztionale eft organu3 tactus 
7 bec qdc fuit opinio 3riftonf z° dc aia ca° oe tac 
tu vbi inquit.T\elinqtur auce mixtu5 omned.oz 
ganum tactus ex terra 7 ex aliis.f.elementis ner 
uus caro 7 fimilia.Toacetia opinione tenet ccme 
tatoz z9 De aia comentis i8o 7 i\6 i fine vbi incjt 
0b in aialibus funt cozpoza queda q Dicunt ner 
ui 7 babent introitu i fcnfum 7 motum.7 ide3 eti 
am ab eo colligitur zu collig t-ca0 De iuuamentts 
eni.£t hic cadic fpeculatto 7 cb 
firmatio £>«Uieni q fenluf 7 metus funt a nermi 
eo q remoto ncruoremouetur fenfus et motus. 
£andem etiam opionc (egfi J5af s 9* De iuuamen 
tis fecundo capitulo 3nquit em'3 ibi.Quia neruus 
ell toftrumencuro fcnfus.f .tactus, ? ite? idem f tegnf/ttcnf vero 7 tenatof.i\co2c[a? pucttira pp 
plurimil fefus co? et cct}.£t fur Emones Buiccue 
pa pzimi ca° De Doctrina ia fuma 
3a capfo oe ftnonc vFi De nemis 14* quarti trac 
tatu 40 i exozdto.3n nemis pp tebemdia felus 
eo?.£t plures alias imo oucctas potuilte adduce 
re auctozitates ex volumibus illuftriu mcdtcozu. 
quas oes pp bzeuitate pzetmifi. Idoli bec aiir ad 
buc videt’ i veniri opionej tertia i alfignado ozga 
iu! tactus que gde3 opio fupponir pzimo. Q1 ozga 
tu! tactus qtu ad eius cdpFone a cbpolitbe3 D5 ce 
medii! iter cxcelletias qlitatu tagibiliu.aut Ialte3 
,ppiquii tnedio iuiliciali.Supponit z° bec opio q 
neruus pp frdlrcttate fua5 huic me°it’ cxceUetiaf 
q.itatuple 110 ecbuciet’ ,ppiquuf. £3uppoit 50 q 
fi ncruus buic medio apppiqi D5.C3 q rcipiat ac 
cidetale refractione ab aliqua l ibi circfillantc vel 
ctrcullatibus partid’is.&pponit 40 bec epie q 
nulla videt’ ce noflrt cozpozis partida CU3 fuo tc 
pam:to qlitatu uerni ita coauentct refractiua vt 
Ducat iplu neruii ad mediu mcDio 
nififola caro.pzobatqzcarofua cbofone p cafi 
tace a buitate aducriar nemo g fridns c 1 liccus. 
igitexmutua cctraopantta vniusadrdiquiicd 
p!’o nerui -Karms Ducut’ ad mediu. litis politis 
bec pol itio refpbdet ad qitu pones Ijoc iola p ne 
Qd illrumctu fefus tactus c caro n mea vei ner 
uus carneus-cocto ,pbat fic.talc em D3 ce 
tu tactus qd babeat cbueniete refra tcone i fuie q 
iitatibus p qua Deducat’ ad mediu iter cxcelletias 
ea$z.f5 tale videt cc mcbf aggzegatu ex came et 
ncruo 1 ep9.igit eritcbucmes ozgam! Icfus tecta 
maioz c fuptu3 allegata ex «clrillorile.cc mioz pa 
tuiccxfuppofitionc4®quarerelingt cbdo vera 
Secundo arguit <j° fic.qz caro pura nb e ozganu 
fenfus imo mediii illius vtpbat «HrillotiF ca° De 
tacfu.igit aliud alfignadu e ozganu <i nd gde ner 
uit3 pp frttate •? ficcicare cius.igit 05 q fit nemus 
refractus a carne vt is Dictu e. lenio iccp argui 
tur 9" fic.qz fi liplex Deberet pom cb 
uenies ozganu fenfus tactus magis Deberet poni 
caro q ncruus coq caro i ccprone fua ppigozc 
equalitati iulliciali vel medio generis q nemus 
cidc. I 5 ozganu tactus atD3 ce mediii at fibippi 
quii tgit' caro cbueittius D3 pol organu tactus q 
neruus. p5 cdfequentia ci! mlozi cx fupius allega 
tis,£c ,pbat. maioz.qz nemus i genere frio£ ref 
pectu cutis ponit i octauo ozdine vt P3 pa pzimi 
ca° d coplonibua mebzop.igit’ nemus magis elb 
gat’ a iulliciali tcmperam.to vf medio generis q 
eloget’ caro ab eis.£t Ixc opio fuit Buiccne za fex 
ti natalul 3°ca0 De tactu vbi ingt.£t ex ppzieta 
tibus tactus cqillmmctii naturale eius cft caro 
ncruofa aut cato n. nemus ex b° qd fctit cx tactu $ 
uis nd babeat mcDiu aliquo mo.11cq5 D5 putari. 
q fentiena e nemus ranl.15 ncruus redit fetu tan 
gibile alio mcb° qd c caro«£ccc q clare voluit car 
ne ncruo cbmixta rcfrag‘tC3 nei uu rt ab co refrac 
ta5 ee eduenies ozganii tactus, n videt opio meci 
veritati fatis ppiqua ponctiu 0C3 carne* lacer 
toia ee fenfibile.pura vero came nb apte ponunt 
fel ibile ce. Cotra tame bac opione Duo ilurgut 
motiua. lbzimu c qz Virilioriles pzimo 
fato ca° pofuit fenfu tactus in mcbzis fimilibus 
Dfi g° tactus i meb° cuius partes 
fut fibt fimiles.f.i carne vel i alio fibi iimilt. 
raro ueruofa ant neruus carneus no vidcf ce me 
bza ciftTia.igif illa opio omnino falfa p3 cofeque 
tia.,pptca qz illa opio vtdcf ponere fefu tactus { 
meb° oiiTimiliu ptiu qd e officialem minoz P3 ex 
oeferiptione mebzi colitis.qd qz omne coi ile e tl 
lud cuius qctiq$ fefibile parte aifupferis erit toti 
comunicas noie n Diffinitione pa pzimi ca° De me 
bzis ,ppe pzicipiu.f5 nd quccuq5 ps ncrui carnei 
aut carnie neruee comunicat toti noic n Diffinitbc 
igit illa nd c p8 cofiFie. 3d boc motiuii Diuerfis 
pot refpoderi mois.£t pzimus gdc mous Dtcedt* 
c q i pzefenti non acceptat' opio «HrillotiF De alti 
gnado ozganu fefus tactu® ce carne cii er pol itoe 
cx ipd fupius adducta appareat oeclaratuj efie.% 
caro c mediu fefus tactus n nd 
ead pofttdc5 HriflotiF nd alterere comenta 
tozzcoeaia itd.imo voles excufare Sriflctilem 
qtu potuit Dixit q qndo SriftotiF pofuit carne ce 
ozganii tactus in auctoritatibus fupza allcgatj ex 
co nudujerat ei pfcctc cognita feientia ncruo? p 
anotbomt a. Scciidue modus Diccdt ad boc moti'3 
cfl qz aiiqd rocb? Dicit' ce cdftTiu quo ma 
toz pars ipfius videt' elTc babes nata5 conlimilis 
quo ad fenfu vifus.Dato q illa partiefai rei veri 
tate non omnino ftt cdfimilts capiendo cdlimilc 
vr patuit ex Diffimtdc fua.Cum g* i carne noruca 
quo ad fenfus exteriozes appareat Dornmiu nota 
bile carnis fup ncruo.io illa pare fm hanc 
rcntiam Dicit ce cbfimilts.a talit pbilofopbusp* 
allegato capitulo Dixit lenium tactui cite 
in parce coniimili.l.fccudu apparentiam.£t Vid 
tur bec rclpdfto confizmari pofle co qz fenfus tac 
tus inuenit in omni lacerto! a carnc.Tlcqj inucni 
tur ipfc in carnibus glandofis aut confulie.Sccu 
Dum uero motiuum contra pzcdictam 
2fuicene eil boc.qz fi caro prdicta ponitur dfe oz 
ganu tactus.l.ncruca caro aut nemus carneus nd 
videtur afligum polle mediu in operatione fcfns 
tactus. Si enim excelletie fenfibiuim 
tere poltunc ozganis fenfuum vt fupza dclarattl 
efl.£t illa caufam cpoztuitafiignari mediu 
in qd impzcfiio agenti fiezet pzius q reciperetur 
in 02gano tactus, ergo 03 q tendes illam opinio 
ttem aflignent iUud.lboc autem nd videt' elle pof 
fibile Dilcurrcndo per omnia mcba,pzimo qz no 
que nemus neq5 caro efle pott.fl ozganum alicuiuf 
De fenfibilibus extcriczibus mediii illius.llcqj 
etiam tale medium.pot Dici elTc paniculus.eo qz 
ipfe dl (ppoztionalil ncruo <i mediant: parte ner 
uea componente ipfum dl ozganum tactus. ncq5 
etiam tale medium po't poni cartilago autos.co 
qz talia ,ppr co? tcrcftrcitafcm non lunt conucni 
entor rcccptiua impzdtionu agentis n:q5 etiam 
Delattua illius impzclTionie ad ozganum tactus i 
mutando ipfum ficwt opozterct, quare relinquit 
q cum opinio illa non alTtgrtct medium i operatd 
ne fenfus tactus q tpfa renuncianda b° mo 
tiuum qd videt elTc Difficile latis apnd Icquentcs 
pql irionem pypatcttco?.D icendum pzimo q in 
operatione lenius tactui ad boc vt conuenienterp 
ficiatur ipfa.ncceffe dl alfignare medium l qd re 
cipiatur agentis impzelTio pzius q ipfa recipiat' 
tn ozgano tactu3. Dicendi! q neque os neque car 
tilago neque pingnedo funt lufficientia media in 
operatione fenfus tactus. Dicendum tertio q in 
quolibet mcmbzo in quo caro ncruea aut ncruus carneus poniit effe 02ganu fenfus tactus Duas car 
nis ptes imagiari pofliimus.vna quide ptC3 i qua 
factaevilo?ncruo? tanta comtxtto vt quclibct 
ps Qtitatiua carnis vl’ fenfibilis ptibus ncruo? 
feni tbilibus fit comirta n ccdtra.*focc gde caro ta 
lis aut talis ncruus pp refractione qualitati! ad in 
vice Deducta e ad vm! teperamentu tafr q cmnt 
no quelib5ps talis carnis.aut talis nerui e ira 02 
ganu fenfus q nullo mb pot'it ee mediu illius, eo 
q idem refpccru eiufde non pbt ee 02ganu n m 
diu alicuius fenfuu exterio? n taFr intelligi Deb5 
opinio Buicene ponetis carne neruu 
cama! ee 02gam! tactus,£t cofirmat' argumento 
cuideti fatif.eo q2 02ganii tactus D3 ee mediu int 
excellentias qualitati! tangibiliu fenfibiliu vtlu 
p2a fepe allegati! e.f3 in tali neruo aut carne ivei 
tur refractio qualitatu feni ibiliu p qua 02ganu ra 
le Ductu e ad mediu inter p2cdictas excellentias* 
agit erit conucmee fenfus tactus 02gam!.£t atte 
de q Ixx: argumetu videt fatis cutdcnt ,pcedcre 
spui cbccdctes mutua cctracpatia qualitatu me 
bzo? ad inuice qua videtur cbcedere pbtlofopban 
tes n medici omnes.2° in mcb20 qd e 02ganu tac 
tus imaginamur alia pte5 carnea que non e vilis 
neruo? ita fufficient comixta ficut p2tma. £t ire 
rum Dato q tpfa ect imixta villis neruo? Mpluri 
bus.tamen q2 in ipfa no repit tcperametu3 illud 
p refractione 1 mutua cbtraopantia5 qualitatum 
sdinuiccm rcfultans/3deo bcc talis caro neraca 
aut neruus carneus no poterit poni fufficiens 02 
ganu fenfus tactus a cu taf nb fufficient cc mixta 
ncruia.aut nb habens tale teperamentu medium 
inter exccllcntiaf qualitatu tangibili fit mopo 
fita in mebQ nb fruftra.imo pp aliquefinem talis 
particule nb videt ce ad alique fine pofita nil i vt 
iit medius i opatione fenfus tactus. £x quibus ot 
bus i vnu reductis refpondet ad motiuu fuperius 
adductu.Cii cni arguit aduerfarius4 q in cuiufcii 
qjfenfuu exterio? aut i pluribus eo# affignandu 
e mediu inti cbcedendo iftud.*? cu fub 
(ungit q apud tenentes opione Xluicene non pet 
sffignari mediu illud .negada c illa mino2. £t Or 
q tale mediu c caro nb fufficiet' neruofa.aut nb re 
Ducta ad temperamentumediu inter cxcellenriaf 
qualitaru.£x quibus oibus ia apparet q bcc opio 
ifuicenc videt veritati n politionibus medico2U3 
coTo2mio2 q altera pofitio.£t tu elige illam que 
tibi pl3 magis.Credo ego em'5 q Diliges intellec 
tus pzcbabiliter Defendere pollet opi.Xflcxand et 
Ihemillii ponetiu came ee 02ganu tactus.Sifr 
ctiiJ3 opto .HriftonF ri cemetatof ctu6 pofita i 20 d 
ata.que tamen cbtradict02ta e fibt tpfi tftoziarum 
7 Dc partibus allegatis cspituf valde facile Dcfedt 
c opio i nofma ctate i fcollafhas artibus 
munit ap,pbata.£x qbus oibus infero p°ne tnten 
t35 fcietic huius capitii cbplctiuaJ.q? 02ganu fen 
fus tactus i meb2o huius viri eg20to D3 Dici elfe 
caro neruca aut ncruus.carneus pticule patientif 
£t ex oibui inuice Vfq3 ad buc loeu p DifputatibQ 
in vnu redactis tortus huius cg2itudinis fuma cb 
plectit i bis pcntbus.1ba q cQzitudo Imius viri c 
mala cdplexto fui cruris ptimpdTentta velelTen 
tiale nocumentu illius meb2t.partt5pcolligauti 
am Dependes a mala coplexione calida ficca p2i 
cipalit epatis effundetis ianguine fatis colericum 
aa pzedictum coclwfio q Ixe egzt 
tudo e mala coplexo caFa i ficca partte filius cutuf 
Declaratio fumat ex fecudo ca° pztnctpit. Xertta 
coclufio q bec egzitudo 05 oenoiari.imo oe facto 
e malacdplcxio caFa 3 ficca pzedicte ptis nccumc 
tu cozzupttonis t opatione fenfus tactus efficiens 
Quarta coclufio q>boc tale nocumentu cozzupti 
onif a.ppziatii e racttue potentie mebzi patienti! 
Quinta coclufio eg? hoc tale nocumentu c ,pp2iu 
carni ncruofe patientis pticule. £t collige tctum 
in vna p°ne ri Dicas talem Difpofttionc5 dTc nocn 
mentum cozzuptionis in opatione fenfus tactus 
a mala complexione calida ri ficca parti 
p effentiam <\ partim p illi mcbzo ad 
ueniens p quam tam mcbzz fenfibile3cp tcjctiua po 
tentia illius nocet' vt pzedictu eft. Dide <Jtum la 
bozis a ingenii haberi 03 ad vere ? conuenicnter 
tlxozice intelligendu3 oilpofittones humani C02 
pozisea22 cauias ? Diuerfitates.neq5 mireris fi i 
inudfigattoneifliusopusfuit oifputatiuo frnbe 
n ,plixo .£ft enim Ixc oifpofitio vna dc illis oc g 
bus aut nuncp aut raro Dictum e aliquid ab aucco 
zibus medicine quatucuque iUuftribus.iEgo enim 
percuctactus volumia Diuerla nihil fere aut valtf 
pa£ ab eilde colligere potui. *llcq5 cnt'3 pztmo cd 
tinentis p totu5 <pce(Tu3.neqne f aut 6 thcoztce 
neque 4“ Dc accidenti 1 mozbo aut J6p totu5pzo 
ceflum.in quibus locis vberius 1 pzof undius per 
tractant egzitudinef aliquid ab cis petut 
colligere q5 valde cofcrt butc capitulo? tu lege lo 
ca illa. enim pzinccps za pzimi za tertii zza 
cuifdem nihil aut pa$2 l materia ifta.tunc que erit 
opinio tua De fcientia alto£ aut nui 
10 modo aut valde leuiter guftare potuit fructum 
Icieutie bo?z quattuo2 virof iUuflnum Dc quibus 
Dierum cfl.£t tu in aliis voluminibus venare bc* 
11 petes. 
Capitulum feptimum De fignis omnium fpcci 
erum male coplexionis materialis. 
Xft vero quoniam humani cozpozis Dtfpofitiond 
non fuftictt tlxozia inudligatione cognofcere.im 
mo adhuc necelfariu5 c magis p conucnientia ftg 
na Diipolittones humani cozpozis inuiccm fcccr 
nere, 3ccirco i hoc ca° ligna ponam per que huius 
Dii pol itionis cognitio haberi pcfut.ne pzepter 
carentiam cognitionis egzitudinum contingat er 
rozem fieri in curationibus enim 
medici non minus in curationibus vt J6ali< 
cnus ad glauconem pc z° ca° fcripfit. £t I3 mihi t 
Ixx ca° videret fufticcrevt ponerem figna cogni 
tionis buius cgzitudinis calide ? ficce materialis 
tamen vt hanc Dilpolitionem pclfimus ccfirmare 
lapium coFtcum ee i'pedali ca° collocandu.idco 0I3 
male coplexionis materialis conaboz hic 
ponere figna incipiendo ab his que notificant ma 
lam coplexionem vel egzitudine5 cclericam. frzi 
mu ttaq5Cgzttudinifcollcnccfigna haberi poilut 
a lublhntia partis.f.pzimo ex gte tactus.quonis 
a tangenti medico Debite Difpofito peipietineo 
calidtras cu accuitate ipfius ac fi palper mozdi 
catiua pciperet.vt imaginari pedimus impzelfio 
nem ab aqua feruenti factam iu ozganu tactus ref 
pectu impzelfionis quam faceret reraifla calidital’ 
a tepido cozpoze vero fubftan 
tia particule egzotantif CQzitudm colcrica peixi 
pit cu quadam fere loliditate ficcitatem repzefen 
um veiur It tangeretur pargamcnu3 fatis ficci molli pgamcuo coparatu.i b® gdc cetfngit ppfic 
citat: pfe a colcrica materia in mcbzo pducta et 
p accidens etia partt'5 pp refolutiene Immidi coz 
po2is facta cafitate colere 1 cdfuptdc5 illius a fua 
ficcitatefacta. Unde btc Oiligjs cofidcrato2 pet i 
magiari ficcitate triplicit a colcra ,pucnire.f.pofi 
tiua 1 pziuatiua.pofitiua a ficcitate .puenientem 
pzimo pfe 1 p accides cxiccat bumidu oato 
q nullu g2adu ficcitatis imp2efferit 1 tertia licet 
ute a colerica materia pueniente ratione fue cali 
ditatis refoluedo exiccantis. £c cx boc co2zelarie 
codudit.q? nd e mirabile fi vcbemens licciras in 
lapfu cola ico rcpzefenrat' p fcpc.nulla cm'3 mate 
ria tautu pdt memb2u exiccarc quatii colera ppt 
mino2e actiuitate copataru cum 
pitate.latio itep colcricus lapfuf cognofci pdt p 
colo2e partts.eo q2 ibide repit rubicuditas verifi 
cata q2 nd e cdfnla aliis (pecicbus vt neque 
rubedini cdmixta n5 opacitati aut c 
rubicuditas i meb° apparens cii iclinatione refrac 
tionis iplius a fpecicbiis citriniratis. ?ta enim ci 
trinitas e-ifepabile accides colere ftent rubedo I a 
guini albedo flegmati 1 nig2edo mdancolie funt 
paffiones infepabiles vt pa p2imi ca° De lnimo2t' 
tus tn facto.£r a Gallieno ccliigendum in libello 
De collcra nigza z° ca°.i boc quidem cfl fignum 
fuptu a cafib4s.Colo2 eni cadit a matiebus t Vni 
«eida meb20£ cdgerie oominatibus.aut i aliqua 
pte eo2po2is.Qiiarto itep colcrici laplus cognof 
ci p figna fupta ab Lbimdinc totius.l.per 
ea-intcUigcndo mcb202um pinguedinem maere 
dineaut Difpofitionc intermediam.£tq2 lublla 
tia ptis non pot fepari ab aliqua taliu habitudn.ii 
ideo gda Voluerut ligiiu luptu ab habitudine elk 
a fubilantialit' ilx:rennbu0acccpfu;l3aliqui crede 
re voluerut b° fignu cc Denominandi! a calibus. 
Cadit enim a Dil pofitionc g2aduali ba 
bitudinii Diuerfitas aliqua dc p2edictis.vaio2 ra 
men e fententia pzima.f.Q1 figna fupta ab habitu 
di ne a fubilantialit in bcrctibus Denomianda fut: 
3gir pp lapfu colcricu ad que Dc nccdTitate fegtur 
babimdims extenuatio illo lapfu cg2otanf 
extenuari! erit 1 macrefactu. y° etia pticula cg20 
tans lapfu colcrico cognofcit p aliud ligw! luptu 
a cafibus qrf e mfritudo 1 vel ma 
cula£ cin apparitio i facie mcbti.Calidiras 
cnipartiunorabilitcolericaadburcre pdt humo 
ree valde potent’.quo£aduftionevapo2 in po2ta 
reuocatus apud fupficic3 curis a frigiditate cutis 
cddeiat: 1 paulatine cxpulfiua virtute ad extra 6 
pulfus cl! materialis pillo?2 caula. XDateria ctta5 
colerica natalis fere citrina exiftens aliqua ptem 
fanguints fubilantialit' tranfmutatnn bumidita 
tes fecudas tingit C0I02C citrino quare fanguis tl 
lenupficiemcb2imaculasrelinquit citrino colo 
re colo2atas que a mfieribus lentigines noiantur 
citrine.Hobuc 6* colcrici laplus accipiunt figna 
cxepationibuemeb20?z,qiienia mcb2aopant in 
fanguinecaFitate3 inducendo intenfam.Onde fre 
queut rep2el emat i me b2op2uritns puctiocole 
rice pullule exco2t'arioncs 1 alie paffiones files tf 
tia* Similit etia lig colcrici laplus nd raro aflti 
mut ab opationc Vitalis virtutis.q2 generat fpi 
ritu acutu 1 intenfecaliditatis ponentem mcb2is 
neceffitatem valde eleuata3.pp qri prius t cclezico 
nd valde magnifice lapfo funt magni,£t q2 ncccf 
fit.13 cfl valde aucta fn cie rcfpcctu alia£ copTotifl 
i 02gana pilantia no (ut bene obedtetia pp ncccfft 
tate cantf ad motu.3dco neccffaria i velocitas ita 
vt in b2eui temp02e arf ia cdplcar motu a tino a 
quo ad terminu ad que.i cfl ratio fo2malts vdeet 
ratis.£t itq? qr in tdnp02C in quo arterte colcrl 
ei C02p02i8 iueniut’ a diaflolato ec.acr ille qui p2i 
«8 attractus fuerat i baeut tcmpo2e efficit vilis i 
couenien8adrcfrigcranducaritatco5 q paruu5 
tempus interponat' in fiftole vf coftrictcc arterie 
ita vt valde cito fubccdat ei Diaffoles fcques cum 
paruo tempo2is i fua quiete inta*pofito,quare ne 
ceffitabit arteria adcitoOiaffolandu.f5 bcc eft ra 
tio fo2malia frequcntie.igit i pulfu colcricof iue 
«iit magnitudo velocitas i frequentia. i p2opzie 
laplus nd c magnifice Debilitans, £t looc quidem 
e De fignis perdurantibus i no fallcntibuetta no 
minatie ab Buicena 2a p2tmi De fignis coplexio 
nii.eo q2 fignu luptu ab operatone virtutis vitat 
Hmplius i feptimo figna cderico2U3lapfuu affu 
munt ab operationibus virtutis animalis motie 
eo q2 talia co2po2a agilia ? velocia fut i motu £ p 
ter leuitatem colere i meb20$2 habilitate ad illud 
I5 etiam a vebemetia motus 1 cctinuarione tpituf 
itnt velocita* refolubilia.Octauo ampliuf aflumii 
tur lapfuii cx operatione (enlittue 
potentie fenfu ertcrio2i.J£t p2imo quidem tactu 
eo qz talia co2po2a fenfu3 tactus babent p2omp 
tu -i valde paflibilem ab cbicctis imp2imet7ribus 
% boc ppt Ipirituu oif politione 1 mcb20£ tactus 
q2 cutis aut carnis Debitam a fuperflmtaribus cx 
etiam quantu ad Icniu5 vifus.q2 talcf 
babent vil ion.m acutam 1 fortC3.15 nd ira perfec 
tam licut temperata 1 fanguinca co2pora cu aliis 
paribus.i boc cbtingit ppt velocem relolutiomg 
in fpiritibus 7 bumo2ibus oculo$2 i tali ccpTone. 
Deinde etiam quantii ad faifum guftus.eo q2 guf 
tabile omne lingue applicatu percipitur lub 
fpecte imp2cffionis alicuius acuitatis 1 amaririK 
lapfus fuerit 
etiam ex parte fenfus olfatus co£.q2 olfatus i coi 
lericis eff Diminutus ppt 02ganu tpfius 
liter Declinare ad a colcrico lapiu tripli 
cit puenientem vt fup2a vifum cft.C uanti.m ve 
ro ad audiru.co q2 talia co2pora cx vehementi pr 
paratione auditus ppt mundificatione 
€052 valde facile patiunt 1 notabiliter a quocuque 
fere motu vel cdqualLtione i mediu pcrcepta.Ho 
no figna Diftcmperantie colcricc cognolc..ntur 
cx parte operationum virtutu animaltuu inrcrio 
rum.talcsnamq5 quantumad cpa*ationcs p2to 
ventriculo ccrtbzi attributas fut vigilariui a pau 
ci fomni.quoniam vapoz mfcebzts qui c caula io 
ni inducendo opillationcm in 02gano fenfus cois 
i talibue-cozpozibus paucus e 1 facile refolubilis 
1 cdfumptibilis.Quantu vero ad operatione fan 
tafiepofferio2tpartip2imi ventriculi attribute 
1 quantu ad operationem imaginatiue permuta 
biles fut tales in imaginationibus co£ multtl a 
frequent’. Cu enim (peciee obicctcgt a lenfu cornu 
ni Delate ad 02ganu fantafie 1 inde ad 02ganum 
imaginationis multum 1 valde vdocit permure 
turi alterent neccitc cftopcrationcf illis lcnfibuf 
attributas multu 1 frequent permutari. «Hdbuc 
cttam quantum ad operationem cogitatiue pote 
tte ledunt irti 1 valde facile cozzumput i elitiedo foditium ppterca qz valde facile 7 frequenf iudi 
dica itcrequioeb.Teeaqucrenunciari Dcbctccb 
uerfo.£t vltimo ctia b° videri peteft cx parte ope 
rationff memozatiue pctentic. I5 au ex parte oz 
gani illius Deberent ce bene mcmozatitu tamen 
pp pmptitudinem fpirituu co? ad refolutionc3 
co? in memozatiua frequenter ledutur magis # 
perficiunt Ultimo ite? figna Diftcmpcrantiaru5 
colerica? alTumunt ab excute mutator pzimo q 
demabexeunte p viam infenfibilitatis qno ad 
nosppulfe ad cxtra.eoqz talia cozpoza mltipli 
tant fudozem pp actiuitatem cdcricc materia q 
neceffaria eft in quocunquc fudorc ut patet z° can. 
in Diffinitione cius Dum inquit.# fudoz e aquolt 
tas fanguinis cui pus coicricu eft admixtu. £r eft 
ettam eo? fudoz cii actiuitate fue impzeffionis a 
patiente perceptus.'? foztaffis non e perfeuerans 
multum pp cdfumprionem 7 refdutionc materie 
rum illius a caliditate colere pucnictcm. Smpli 
us exiens fecuduoe fenfibilibns pzimu#evzia 
roultiplicit cofiderari poteft nouficare cdcricoe 
lapfus ex coloze.f.ex fubftantia eius 7 ex cctcntis 
Subftantia em’3 vd aquofitas tenuis eft 7 
na pzopt’ mudificanonem eius a fuperfluiutibuf 
que cbucnient fit a caliditate 7 ficcitate cderc.£c 
eft cdoz ipfius deuatue in citrinitate fecudum ta 
men gzaaii lapfus ita Vt quandoq3 fiat cdoz cius 
aureus.quandoq5flauu6 non raro fubcroccus vl cj 
ad igneu5 inclufiue.13 aliqui colozcm igneu cjcclu 
dant a latitudine cdericitatis reponentes iplum 
fub latiradine fanguincitati0.f3 facile toUitur con 
tradictio Ix’c eo qz I icut igneus intefus cii gzoffi 
tudtnefub.lautterepomrur in latitudine (angui 
neitatis.ita iguena remiffius cum Diafanirate ct 
tenuitate fubftantie aquoi iratis reponitur in lati 
tudine l igno? colericitatis.7 tu (peculare in iftis 
za pzimi in capitulo De l ignis colo? 7 fnbftanrie 
vzina?.7 paimo De crifi iz° ca0.1bzct bec cria3 co 
lerici lapfus cognofcunt ex parce conrcnto?quei 
aquofitate Vzinali inmcrgunturilbzimo quidem 
qzcdozes fedimiuu inueuiunt confimiles cdczi 
bus aquofitatis vt pzedictu5 eft.0ccudo vero qz 
fidtmen in talibus auccbtcnturo aliud eft paucu5. 
Icrtio qz eft Diafanum fatis 7 bcc pzopf ficcitate 
a coiera puenicntcm.CLuarto qz plunmu tale cb 
tentum leuigat ad regionem aerea3 vzine que dl 
pjreDcfcribensfnpafictem intermediam inter 
centi’uin 7 circufcrentiam cius per Digitum alti' 
tudinis.7 eft quidem b° rationale.quonia cdtentu 
emne colericu actiuitatem habens a coiera fertur 
ad fuperiozem regionem pp caliditate3 fubtilita 
tan i lenitatem iUius.£t I iqutdcm cotingat con 
tentum illud miozi participare leuitate cu refrae 
tione gzauitatis alicuius tunc nb poccft afeender 
ad fundum leuitate fuperante gzauttate alicuius 
Heq5 afeendere po‘t boc cdtentu ad r egionc3 fupi 
ozem aeream vd pfozatam.co qz fit ei con aope 
rantia ex parte gzauitatts.g'’ De neccffitate 05 ta 
le contentum reponi (medietate vzinalis aquofi' 
tatis (merfum.7 looc eft tlludqd antiqui fapientef 
nomnxraaunt nubem.? pzopztc cu fuer it notabi 
lis quantitatis aut nubeculam 7 p20pzie cu fuerit 
quantitatis roinozis # pzcdtcra.£t merito quide 
ftcur enim nubes pendent in regione media vd i 
terftitio inferiozi tHius.tta b° contentum pendet 
(n roedfa vafts qc potentia QzmutiQ 7 icuitme 
cbparata? ad imuccm.JEt cx boc fmonc cocludtf 
quare boc fcdtmcn aliqua sido locatur in fubftanti 
aro aquofitatis intermediam tneer fuperiozcm 
n intermediam p equtdiftanciam ab extremis.£t 
b° e quando maioi actiuitaa ex parte lemcatis eft 
<J relidentia eje parte gzauitatte. £t boc eft iilud 
iedimen qd antiqui illuftres eneozmia nominauc 
runt.£leuatur enim fuper nubem a infra 
regionem aeream iam pzedictam.Utrum autem 
cnozraia tale collocari pollit in i egione peifczata 
tzine.alio Declarabo loco CU5 hic pzincipalitcr ni 
fpectct (5 omnino certum eft # fic *focc l unt famo 
fioza remedia quibus iiutunt medici. Hiud aiic 
cctentum in V2inis colcrico? cozpo? multu3 fre 
quenter repentur qt5 nominant atboroos.ct Sunt 
cozpoza minuta fimilia illif que apparent t radiif 
(diecitrina tamen velrubiaidocoloze cdozara. 
7 per fubftantia aquofitatis natantia vclut Ii ima 
gineris cupzu vel auru i mtnunlTimas partes cb 
trituro aque (merfum.qd fublcuaretur a vetoltta 
te vd a leuitate intrinleca illius mixta, apparent 
enim cozpoza talia atbomi vt Dictum eft. De reli 
quo tero exeunte.l.fccali no multum ilifto.eoqz 
fubflantia paucii eft coloze citrinum vel ignann 
vel liccum vel oemfum cu mozdicatiouc Vel punc 
tione in boza lui exitus perceptum. Spuruni ve 
ro colcrico? paucu eft remilTe adaum fubftantia 7 
figura fpuoiu coloze citrinu3 a iapozc acutum.£c 
quidem bec omnia pp magnaj actiuita 
tem edere ad calefaciendum 1 cxiccandum.TOec q 
de eft fuma i igno? per q vdmus i col ico 
rura lapluum.T\cliqua aro ligna pai r;cularioza 
Vt vomitus cdericus vzicacuitas Ipennatis pzu 
riginola fenfacio.7 ozia amaritudo omnia quicie 
talia cx fundamento pzedicto? baberi pdTut. £t 
tu coni idera quoniam omnia talia particulaziai 
indimdiiis Oiuerlificantur fecundum Diuerfitare 
non lolura lapfuu.f5 habitudinis fexus 7 regimis 
penes applicationem fex re? naturaliu fere ineo 
pzcbentibiUt variabilis.frari t luper lundamcn 
to per notitiam fex gene» figno? tampzedicto? 
poterit quis puenire in cognitione fanguinei Iap 
fus flcgmatict aut mclancolici iecundiicofidcrad 
onem effectuum a paftionum que puenire poffut 
humanis cozpozibua pp Dominium matcrierum 
bumozalium trium iam ou bec gdem om 
nia taliter accurate DcfcriberefoztaiTis pzdimm 
clTeclegentibus.que folumbic lumatim Icribam 
figmquedam per que tam i anguineus q1 flegma 
ticus 7 mdancdicus lapitiscognolci pellunt.Si 
gna itaque Dominantis in toto (anguinis ita ac 
tipianrur qz cdoz cozpozis mbicundus eft ad ali 
quam fuiccainem tenaene.vdut rcpzcfcntatur co 
loz in panno purpureo 7 eft cozpus tranicendcns 
mediocritate carnofitatj no fiuxtbTii I5 mcdiocrid 
fdide .7 vene cius filt magne exteniionc iua ppd 
multitudinem materiei ex qua genite fuerunt, et 
quarto funt extcnfe ud eminentes pzopter multi 
tudinem materie? qua3 continent. £r percipi 
tur cozpus actu calidum. £t 6° caliditas illa per 
ctpiturcumquadammulcebzitare vel fuauitate* 
qualiter percipitur caliditas ab aqua cum aliquali 
pinguedine cbmtxta plulq mediocriter calctacta 
£t feptimo tota habitudo Declinat ad augmenti! 
magis # in altera cdplextone.£roctauo cozpus 
eius ad actiones vd motus extcriozcs non eft ita pzbptu vl velor, vt 15 pzedictfs cozpozibus Dictu 
C.I5 vdotius a pzoptius q t cofcquetibus cbplonf 
bua.J£t ecducrfo plfus etus e magnus velor a fre 
quens.a ftfloles eius m3toz a veloctoz frequettoz 
ft' copzehedi poffet q fiftoles i aliis coplombus cu 
aliis paribus. £t e pulfus illeculenttie repzefen 
tatua vl mollifie.£t tdc Dc anlxlitu pifozit' oice 
du e.ldeo cozpa talia ad logitudine et 
tc fomnt futidinata.£ti opationtbus fenfuu tn 
ten'022 pfectius fe habent cil pitate tame lapfusi 
telligedo.£t in fuma opattones fenfuu 
magis pFictunf i eis q t aliis pibus fcp 
xi° talia coza fut notabiliter fudoze abudatia ma 
gis q flcgmattca a mclacoltcaiXtt0 vztne co£ colo 
re ad cu fbe gzolTttudtne cum 
mltitudine colozc fubffantta vntone re 
fidentia infundo cu parttu Diafanitate modiocrf 
fatts.ctmltitudinem habent fputi.ct eozu3 feces 
coloze ad tntenfam fatis rubedine inclinant fub 
flantia molles vl mcdtocres.ai quantitate notabi 
li cmtttut'. flcgmattca vero cozpa tftte cognof 
ci poffunt fignts.p° qz coloz notabilis albedintsi 
eis perctpit’.acozpoza q tum ad 
magis ertenfa funt q colerica et minus q fangui 
nea.a tactu remtffe calida percipiunt cu mollitie 
vf humidttate fubffantta carnis eozu5 
fluribilttati magis attinet q omni 
ttm caro.a foni funt ,pfundt valde a frequentes et 
Difficulter ab eo eritabilcs funt.a cop cozpoza ad 
operationes exteriozes motiuas lapfa a ptgza fut 
refpcctu a valde facilis Debilitatis. £t 
cx quaciique fere fritatts applicationefactle lediit 
in fcnftbu8‘aut exterio2ibus imperfecta funt ma 
gis altera cozpoza.£t ftmilit t opatiombue fc 
futi interior qd totum qz Iptrttusq 
funt infframent3 operationum fenfuu extertozu 
a tntert'032 pauci funt aut gzoffi.aut Difftcult mo 
biles ad Differentias pol itionis oporttmas.aut ve 
ro quoniam funt vapoztbu3 a humidftattbus alte 
nis valt5 comixti tales fpirttuf.at 40 qz 02gana q 
bus perficiuntur operationes fenfuum intertozu 
aext’iozu3 inDtfpofitaluntppfrigtditatem non 
bene mundtftcata vd expurgata pp multitudine 
Vapozumaaquofitatumflegmatis. vero talia 
cozpoza multU5 abunoant fputo.ltue ppter indi 
gefftoncm genitum.fiue ,ppter humtditatcm i ta 
iibus cozpozibus tnuentam.xt° flcgmattca cozpo 
2a Ixabundant vrine multitudine que in 
tia e tenuis coloze vero alba a cotenta in eis fatis 
g2offa repertuntur non Diafana a in ,pfundo fede 
tia fui gzauitate magis q pcrfecta5 effere 
tiue virtutis operationem.a tnueniuntur tn vrts 
multiplicata gzanula vF fpume.eo qz factliuf 
in vzinis tndufus Detinet acr pzopter vifco 
fttate3 que reperitur in eis a flegmate pzoucnies 
magis q in aliis complexionibus reperiuntur cu 
pitate femper regiminis ate pofita.it vero talia 
cozpoza fuperfluitatcs fccales quantitate mFtipli 
eant que fuoffantia molles funt a ad aibcdtnc5 vF 
liutdttatem Decliues.cu aliqua fpumofttate tn ctf 
tmmerfa velaquofitate a pauci funt fetozts copa 
ratione ad prdtcta cozpoza: lapfue va*o mela 
colicos fcquentibus iffts Difcernere poteris (ignif 
coloz fufeitati inclinatur quem latini 
maiit cciozem bzunu.£t membzo5? fubffantia 
2® in eferepeztfor fclida.£t tertio funt E habitu 
dtne macri Vel excarnatt.40 xczo tactu beccozpo 
2a rcpzcfentani frigida cu compacitate a Duritie 
magis q altera C02p02a.l5 non tantu3 frigida fit 
quantum flegmattca.£t e S° i co2po2ibus talibus 
ptU.052 paucitas magis q i pfxlictie cu copatoe fer 
tpd$2 ad flcgmattca ftcut ad faguinea.fi 
cut eni frequet' i colericis P1II052 paucitas gzoditt 
es a foliditas reperii magis pp vebemetiam exie 
cationis a colera q in fangutneis.ita i mdacolictf 
coxptbus pp augmeiu ftccitatis 1 Defectu vap02tf 
qui e matia pillozum paucificat' folidi tame fut 1 
gzolfi magis# i flcgmaticis co2po2tbus i quibuf 
pp abudatia lenitate a vtfcolitatc co2u 
mltiplicat' pilli exiles tame a molles funt in eis. 
& itqz talia cozpa ad actdes erteziozes 
ra flegmatica.pigzioza tamen q faguinea a co 
lerica.eo q2 mobile orne bene calidii a ecducrfo cu 
altis pibus. Oluantu tero adopattones exfto? 
fenfuu iperficiuni talia cozpoza.no ei tactus audi 
tus vtfus gulbs a odozatus i bis cozpozibus e p 
fectus velut in (anguineis a colericiSiCopando te 
ro talia cozpa flegmaticts q° ad opattones fefuum 
exterio£ vt t pluribus pfectiozes fut i ets q E aliif 
k fozte £mo Dubitationem habeat De opatone vt 
fiua que pficif E ozgano qdeoe natura aque vt p5 
3a tertii p0 ca° a a pbd p° t5 fenfu a fefatoioztaflif 
aut i cdplone melica inpficit’ Vifio magis qfleg 
matica ppaugmetii frigiditatis a ficcitatis que i 
ea qfrigiditatis a humiditatts t flcgmattca. Md 
huc itap melica cozpa i opationtbus fenfuu iterto 
ru no videt’ ee eque pfecta tame pp tnoifpofitione 
fpuu5 que ab augmento ficcitatis et humidttatis 
pp iotTpof itionem ab ea 
de caufa.que etia e fpuum paudficatiua. I5 ci t coz 
pozibus tftis pueris exiftetibus fefus fit perfecti, 
vt J6alltenus 20 tegni ca° De lignis cerebzi md’i 
ci.foztalTts latitudopfccrbts illius attedtt' folum 
penes Depurattone que melioz videt ee 
in tali etate q i flcgmaticis (3 adueniete ctate au 
gmenti ipficiunt’ magis in eis ozgana fenl uum 
sterto;: pp augmentu ftccitatis que aegrtt cx eta 
tiuo &urlu.quare no' videf falteperfectcc5 iopa 
totbus fefuu itcrio£ hre coza melica in etate per 
fectiozt.que eff cu augmentu peruenit ad ftne5 pa 
pzimi ca° Dc etattbus.Ocff bcc autem melica coz 
poza nullo fudoze labozant per fe ntft per accidef 
pp augmentu fritatis a ftccitatis refiffcnttfi ad fu 
dozceftidente.apariratbe vndccimo tteru talia 
cozafutmp3ucttatevztnelabo2atta.a c ea£ fub 
ftatfa tenuis vald vl lipida colozc alba ad oppaci 
tate tendes Diafana fatis quantitate pauca, cuius 
cotentii omne altis paribus modicu c i cis magis 
q i alifs.a eff in fundo fedens gzoflum inequale 
pzopter tereffrettatem parttum aquofttati ccm 
mixtarum a funt habentes fecum paucitatem que 
tamen folide luntadobfcurttatem pzopinquc.ct 
raroabetseducibilesa futcozpoza talia vltimo 
Difficulter fomnum igzedtentta.a quo tamen cuj 
intrant tllum Difficulter cxcitantur.et funt co2113 
(omnia conturbata interrupta illufionibus ctfa 
tafftds apparitionibus multum copulata. Iu au 
tem adde et reliqua figna fi placet.quia in ets ffac 
rei fundamentum.et in Ixx completur capttulu3 
fepttmumoe nottficatione ftgnozum et cetera. Secunda pars buf<? tractatus in qua agitur 8 
cura oiuidtturindiftinctionee duas. 
Quoniam igitur Difpofitio p2efata fatis Ytdetur 
eiTeYerendane De coz2uptione i operatione fen 
fus tactus perducat aDablatione5 illius perfetie 
quam ncceffario fequerctur partis Yel 
parttum non fentientium mo29.quontam hoc fo 
lo fenfu fcilicet tactus priuatum animal necdTe e 
mo2i. tertio De anima penultimo capitulo . 
3deo fumma curationis illius in bac fecunda 
parte buts tractatus Dfuiditur in Dictiones Duas 
£>2ima quide5 p2ocurat regimen rerum non na 
turalium fecundum conuenientiam aominiftra 
tionif earum. Secunda Yero tangit intentides 
medicinales conucnientce ao curationem ipfius 
cum inftrumentia etiam opo2tuis aD complemc 
tum illarum intentionum» £t pzitna quide Di 
ctto continebit capitula lex rerum non naturali" 
um .que neceiTana funt in cura cuiufcunq3egritu 
dinis fecundumconueniente5 aDminiftrationcf 
ipfarum. 
Dictionis p2ime capitulum pzimum De regi 
mine aa is. 
Quoniam igitur aer inter res non naturales eft 
De alterantibus Yebementer 7 frequenter co2pus 
in quo ipfum opo2tet fp ee cooftitutum.quoniam 
Yclimus fiuc nolimus Ynicuiq3 co2po2um aerem 
concedimus nono terapeqticc finali capitulo . 
3deo opo2tet aerem in fuis qualitatibus aduerfa 
ri lapfui iam pzedicto Ytconuementerjiat ipfius 
sbfcifio. quoniam curatio Ynum babet modum 
tdcfl regulam Yntuerfalem fcilicet q fiat per con 
traria Yt tertio regni ibi Cura Ycro babec modu 
TilluDpercont2sria.3deoopoztet aere5 in fuis 
qualitatibus inclinatum ee ad frigidiratem 7 bu 
nuditatem .Smplius tamen op02tet ipfum dte 
bumidum q frigtdum.eo quia lapfus iltc.magis 
4 pzopzio temperamento elongatur per augmen 
tum f iccttatis qp bumiditatte.quod apparet ex yc 
bementi habitudinis extenuatione Deducendum 
eife .£t etiam quia mino2 eft timo2 in bumecran 
do cozpora q ifrigidando ea.Yt patet quarta p2i 
mi capitulo fecundo.io buic Yiro eligatur ciuitaf 
Yel locus habitationis babens aerem notabiliter 
remilTum in calidirare 7 eleuatum in bumiditate 
£t I iquide3 aer natu2aliter talis haberi polTit co 
uenienter effet .Si aute3non inucnitur. opo2t5 
ipfum artificialiter p2eparari .£t p2imus quide 
modus eft cum fufeeptione Yenti fpirantis frigi 
7 bumiditate3 qui etiam locuf ab 021'enta 
li 7 feptetrionali plaga Uber fit 7 apertus.tectus 
autem 4 meridionali 7 cccidentali.£t fecundus 
modus infrigidandi 7 bumcctandi aerem eft per 
trro2arione5 pauimenti 7 partium camere cum 
afperfioe aque fontalis. £tl*i potens efletafper 
gatur camera cum aquis Yiolarum nenufaris en 
diuic lactuce 7 fimilium frigido2um.Xertius qui 
de3 modus eft CU5 aiperiionibus folio2um planta 
rum frigidarum 7 bumidarum.vt foliozum Yitif 
lactuce luiubarmn 7 fimilium,£t quartus moduf 
eft per iniecttone5 Decoctionum p2edictarum pia 
tarum 7 flo2um .£t quintus modus eft per fuffu 
migationem habitabilis loci cum pulueribus ne 
nufaris le.lactuce po2tulace 7 plantarum 
fontalium 7 lenticule aque fenattonnm 7 rerum 
eis fimilium .Compofituro bonum ad illud. V< 
■flozum Mtotaruj nenufaris fe,lactuce 7 po2tulace 
ana. 3.1. puluene rlo2um fcnartomim .J.it.eftilda 
tur ad carbonee tgtiitoe aut ex eif fiant Decoctio 
nes Yt pzedictum e. Mcr etia3 tali caucri ocbec 
ne fit infectiua bumtdttate alt'atus .qualis ect ha 
miditae cdificicrum auttquozum .aut a nebulo 
fa caligine in locum camerc Diutine permanens 
XDenfura tamen in bie fieri oebet Yt in fozti bu 
mectatione.neq5 multum frequenti 7 fubita facta 
perfida t mcdicue ,£fl'et enim erro2 contra pzin 
cipia Ycterie fecunda afto2ifmo2um fernione illo 
Secundum multu51 repente cuacurae reple? ca 
tefacere aut infrigidare 7 cetj.pzopter bcc tcaq57 
fimilia exercitetur in adminiftratione Yeftium 7 
altarum fimilium.que p2opter multam ea2um r 
uerberationem aut ponous aut alita* qualiteral 
q5caliditate5 tottueco2po2ie 7 maxime epatie 
non aDaugeant .“bec in fumma crt regula facili 
027 bzcuioz admtmftrationis aerie 7 ceti. Segf 
De cibis 7 po. 
Capitulu5 fecundum Dictionis pzime De cibis 
7 potibus. 
3n cibis aute31 potibue conftmilie Debet electio 
fieri. Yt in quolibet co2um inclinenturao frigidi 
tate3 7 bumectationcm.aut falte5 aD rcmiflccalc 
faciendum 7 bumectanou5.Yclut elTct adminiftra 
tiocibozum babentiu3 caliditatej p2imi gradus 
bi fecundum pzincipta Ipe 
culationismedicine.cum lapfus ifle fit norabitr 
intenius .7 remilTum additum intenlo remittit f 
tenfum.Yt fecundum Ycri02cm opinionem pbi 
lofopbantium 7 mcdico2um aifirmatur .pat5 q 
cibi 7 potus p2imi gradus calid itatis conuemen 
Uq effd ei.fczoprer quod cozzdmc concluditur. 
fi pollet haberi quantitas cibo2um penitus 4 
matezia operantium 7 non a qualitate tlli p2C 
omnibus eligendi efient.Quia tero neq3 ctbj ne 
q3 potus fere aliquis inuemrur.qui 7 fi operetur 4 
mareria oomiante Yalde in cozpozc tamen Ytfti 
giu5 alicuius qualitatis non relinquat."idcirco ca 
non adminiftrationie eo2um li elcuati effentin 
gradu caliditatis 7 ficcitatts eft Yt 1 efrangamur 
cum cibis 7 medicinis frigidis 7 bumidis. Yelut 
(i cum carnibuspullo2um columbo2um coqueren 
tur lactuca YioU p02tulaca cucurbita aut bo2ago 
que temperata e l bugloia.3raq5 etia3 fpecialiter 
Defcenoendo. eligatur panis non multum reci 
piens fermenti 7 parum (alis mediocriter coctus 
nullo modo cobuftus Yel indu2atus.£t pzobabi 
litez conuenientioz effet ii fieret ex grano in locif 
bumidis bmnid itate acris Yel aquarum fontaliu 
fparfione .lleqs Deberent die grana p2ope mari 
timaa regiones muenta ob exiccatioms 
i mediu3 recepte a Yirtute aque faUe.£t iit quide 
panis De ntttdillimo frumento nullo modo furfu 
raccus pp liccitate3 furfuris.feo fimilagmeus.i. 
De purt02i parte farine factus.no quide3 atiquus 
feo vnius Diei aut aD plus duo2um Dienim etate 
babens.£x quo tamen neq3 multa Debet fpfo fie 
ri. Ce carnibus auce5 conueniunt ei carnes oes 
bumtditate fua 7 altantes et fubannficam bumi 
dttate5 reponentes .quales De quadrupedib5 fuc 
Mitulorum 7 agnorum lactatu; carnes.7 caiba 
ti tuuenis 7 edi multU3 lue nattuitati propinqui 
7 cuniculi Yalde conuenirent ei 7 etiam luuenculi 
gajelli caro.q ueommu quadrupedum filueftriu carne laudnbilt'02 exifttt.Caro etiam p02d dome 
ftici iuucnculi conucniens eft ei quouia3 bumecta 
ttua e a nuttia mrtii.Omniu.n.que fcius nutribi 
liftimum eft popina caro feptimo tercpcnticeca 
pitulo dc cura Difcrafie ficce ftomaebi .De volati 
libu8tei oca2nibu8 conuemunt pulli omnes do 
meftici iilueftree Kcaro ozttgtnif ideft quatule.que 
a multis modernif vituperata eft eo quia non co 
gnouerunt eam .De quo2um numero fuit J5mliel 
mue placentinue .boc tamen non eft volatile ani 
mal oztigo vd quarula n0minatu5.De quo fermo 
adequatns habetur quarto De regimine fanitatis 
Caro etiam parui anferuli faltC3 raro accepta no 
eft inconueniene .Similiter omnium filueftriu 
minutaru3 carnes laudabiles funt 7 p2opzie 013 
talia animalia pinguia (unc .vt fidedule finci car 
duelli ftlomene 7 turdi a fimiles. Caro vero ftar 
ne etiam ftbi conucnit.poniturcnim laudabilior 
inter ceteras filueftrium animalium carnee fccu 
do Blmanfo2ie capitulo 43*.! bo2um qutde5 aui 
um vberrima copia babetur apud ficulos. Tleqj 
enim in patria iUa inueniutur perdices ita m? 
tt eoiu credut ftarnaf efte ptrdicce.licet tame bec 
animalia fpecie Differat. Coturnices etiam et fri 
<dim laudabiles funt ex parte nutricationi! ea£ 
exclufa omni alia qualitate mala.'* quia 
etiam carnes ad aiiquanta5 Declinant ficcitatem* 
tunc frangantur CU5 bis quo2um memozia fuperi 
us adducta fuit. Quoniam etiam .ppeer Legis 
reuerentiam non femper licet comedere carnes. 
3deo qui a quales conucniunt ei pifccs p20curan 
du5 eft.fcremittendum p2imo q omniu5 pifciuj 
carnes quozum nutrimentum groltu3 eft multu5 
opilatiuu5,i vifcofum .meliozes quidemfunt in 
p2t'ma autfibi p20pitiqua etateq> quando Vetu 
fta funt aut carnes ptfeium que nociue funt 
p20prer excdTum bumiditatum ea2U5 nutrimen 
tum cligtbilms oant CU3 fuerint in etare con! tften 
tie .aut falre5 fequente illam imcdiate.**/ funt fer 
mo;ies Dafi alimentozu tertie fecuudocapitulo 
n vtcunq5 collccti.zj.conttnentis capiiulo Dc re 
gimtnc per 02igine5 contrahunt etiam 
tertia p2imi capitulo De regimine per ctbu3 apo 
tum , A)cli02C8 itaq3 pifces in regione noftra Ii 
lucii nomtati fluuiales pifces aradti ideft petrofi 
varioli tozzentine 02ade tcmali capedani carpio 
nes ftu2tonc8 rumbi menulc 1 fibi limilce.auc a 
lii fecnndu3 regiones rt ciuitates coi experientia 
poobati i vfirati ,£t bt quide omnes conuemunt 
et dixi * altati i recentes nullo vero modo faliti 
En fas etiam regina nominatus dfet ei conueni 
ens .Snguille vero tince cepbali n fibi fimiles nd 
in multo vfu babert Debent .fic enim omntU5 pif 
ctu5 vfus nullus eft laudabilis. Cancro2um vero 
vfus quovis fere modo placet mihi, poteft etiam 
Vir tfte quandoq5 in cibazite luis vti lacte crudo 
•? cocto a partibus eius vt coloftra a recocta.argu 
mento enim fumpto a lap u \xc conuemunt .a fi 
militer cafcus mollis 1 recens pauci falis 1 laetici 
nia 7 cafeata cibaria omnia 7 maxime p2opt eo 
rum bumtditatem conrcmpC2:mtem exceliu5 cali 
vero i fuper oua conuenicntia fune ei 
eoqutaad equalitare5tendunt.7 maxime ftoma 
cbo cxtftente a colcra mundo 7 co22uptt8 bum02i 
bus 7 mollia Debent eitc veiut trementia Dicta .qj 
Muicem nomiuauit afeendentia ab altis 7 Defcen 
d:ntta ab elixis ,ic>B. tertii Dc canone curationis 
£uxus omnium modo2U3.$rtra vero aut aliter p 
eoctione3 indurata nequaq' placent .p2oprer Dii 
ficultate3 Digeftionis e02um.De leguminibus vo 
fi qua conucniunt ei fant pila recentia a ius cicc£ 
al.7ru.7 p2opzie cum infrigidantibus 4 bumccta 
tibue co22caum 7 tufcula dc ozdeo 7 vl’ 
milium 013lacte p2Cparctum.Cond2U5 etiam f 
candarufium 1 eft far a pzopzie dc 02dco placet 
mtbt 015 b2odio carnium laudabili et ceti. iat 
militer-ctiam laudabile eft rijum bumidis cdfra 
ctum .al’r enim foztaffisnoceret p2opter iiccita 
enim calidu5 in p2imo et ficcu3 in fecudo 
zi° continentis capitulo uo'°.7 quia baber aliqua 
.ftipricitate5 vt ocrauo Dc fimplici medicina capi 
.tulo fuo .3dco noceret et tamen co22igt'tur p bu 
mida vt oictU5 eft .De oleribus vero conuemunt 
ei infrigidantes 7 bumectantes.oe quibus fuperi 
ne tactum eft .Si que vero con 'emuntei plaute 
calide er ficce videtur c(k cltliffagus latuia 
pp multam conuenientiam cius aD neruoe et eo 
rum egritudines vt famatur per medicos etatts 
noftre.licet ex auctoribus antiquorum nullufauc 
parum De ea Dictu3 fuerit. Tlcq3 ent'3 De ea fpc- 
vialem fermone3 fecit £lui,fecundo canone.et pa 
ru dc ea Dixit Diafco2ides i capitulo fuo.llcquc 
jagregat02 Serapio aliquid De ea fereDixu.vt 
patet fimplici .i-fp.ubi pofuiteam ca.ct lic.tn fe 
eundo g.pzopter quod refrangt oebet cum frigi 
dis et bumidis Vt fup2a.conucnmnt etiam ei feni 
culi et p2op2ie bumidi vius .et looc maxime ,ppt 
diue2fionc5 materierum quae p2ccipttat per bu 
rinc vias .eo quia Diureticus eft. nunj tamen fi 
plex accipi debet pzopter vebcmcnrejcaliditate 
eius .£ft enim calidus in tertio er ftecusin prio 
xxrtauo dc fimplici meduina 
*lleq3 enij per2ofellinu3 apiu3 menta ferpillii dc 
d2olibanu3 videtur conucu'p2opter vcbemente 
calidirare eo2U3;ideo refrangautur Vt Dictu5 cfi 
ctpzopter cande ratione vitupei 0 maiozane vfu 
eo quia calida eft ct iicca in tertio ocrauo Dc fim 
plici medicina.verum quia fortaltie aliqualiter 
per colligandam Debilttas capiti ctpzopziecer 
jb2i augmentuj facere poteft in cgi icudme ifta. 
3deo videtur conuenire.eo quia apperit opilatio 
nes cerebzi et confert ‘oolozibus capitis a flcg " 
mate et vento:itate prouenienribua. vt fecundo 
xanone in fuo capitulo in areola memb202uiB 
capitis .Similiter etia3 neqj placet mihi 03111111 
•7 pzopzie Domefticu calid«3 eft etlkcum in fe 
eundo vt in agrcgat02e Serap. colligitur capi 
tulo oe bcrcgemilcb.£t pari ra tdei Detcl)o2 ane 
tum quod calt'Du5 eft a ficcum inp2intipio tenii 
Vt fexto De fimplici medicina fuo capirulo colit 
gendum. et boc qatdem gratia cibi .gratia vero 
medicinalis vfus conuemrer.eft quia mruratiuu 
fcdatiuu et carminarim eft vt fecundo canone in 
fuo capitulo legendu Dc plantis igitur que con 
ucniunt decrio2es funtblcp po2tulaca endiuia 
lactuca fpinacbia crellones fenariones cucuib.te 
confimiles ct Iparagi etiam ei conucniunt. quia 
temperati funt Vtin agregaro2e colligitur capi 
tulo De balion .Cercfoliu aliqualiter couueniret 
in raro came vfu «cu non fit multe caliditat 0. 
nec ficcitati8.ec limiliter b22ago 7 buglofa. Cau 
1(0 etia quia dc eis vbiq) fere citu fu» uequens. poftunt conuenire ei. eo quta. maturati teuitiui 1 
p20uaatiui funt .licet enim calidi ftnr in primo 
1 ficci in fecundo. nocumentum tamen p20uem 
re Debens ab cis valde facile co22igitur per eoe 
ttonc5 que expoliat caliditatcm fundatam in 
eo2um fuperfictcquemtrofacft vt fenfus oflen 
dit. 1 valde facile co22tgitur C02um ficcitas ab a 
quofitate inquacoquiitur.p2opter quod etiam 
ab eis abfeinditur naumentum bo22ibilitatis 1 
praui odoris quem ponunt in fanguinc3.vt fcriW 
tur vigefimotertio continentis capitulo.6Si» 
auao2trate Salient u Bimafii lege ibi.De 
dicibus vero in fuo vfu placent mibtrape.p20 
pter augmentum bumiditatis carum *i omnef 
fpectes eius vt napi nominati in quibus licet aliq 
lis exi flat calidiras . quia tamen ipfa efl nota 
btliccz obtufa ab bumtoirate carunuctiam quia 
valde faciliter euap02at cu; bumiditate fimul.fo 
naere non poffunt .imo p2odetfe .p20pter humi 
dirate5 ipfam .tlcq3 obftat.quia Democritus vi 
tuperat eas tan# nociuae co2po2t inflatiuae flo 
macbi.quoniam multi alii cellat daueiunt eaf Vt 
Diales vel Dtonifius .vt colligi poteft alimento 
zum fecundo in capitulo p2op2to ,£ade3 etia3 fe 
re ratione conueniunt ci radices preallcgato lao 
nominare carottcdunt ci ftomaebo conuenientes 
*i leui caliDitare aperittue a p2eccpitatiue fuper-' 
fluitatum flegmaticaru5 a ftomacho.Tsadicee vo 
fuperflua bumiditatepardcipar.tescum couiun 
cta caliditare notabiliter eleuare non placent imo 
Vituperande funt. velur cepe quod babet csitdtta 
t€5 tertii gradus a fupcrfluam poz 
rum etiam quod eft calidum a ftccum in tertio et 
tiocirtu«3 ftemaebo a Vifui.£t bulbus qued remi 
natur cepe paruum quod comeditura ccgncfdt 
fcaduc nemine fcalognie ctia3 vitupe? andue eft, 
kt alcum qucDlicer inter radices omnes in vm 
ucrfo repertas habeat finguUrcm p20p2ietatcm 
p2olongandi vira3.vt colligi poteft fecundo cano 
ne. et clarius quinto canone in ccmpofttione cd 
fectionte pe aleo .remen in vfu buius viri virup 
andus eft pzopter vel:cmcme5 eiul caliditate bu 
miditati comuucram qua inflamar epar a agitat 
in eo materiae emres. Cum igitur epar fit ml 
b2um per rolligantiam buiu6 Difpofiticnts ef 
fccctuu vr fup2a p2cbatum cfi capitulo ttio.3&> 
Dimittendum eft aleum .Dc radice vero ccimfti 
bili que raftanus nominatur .videtur q* poteft ei 
dem conuenire .eoquia raftanus e Digercr facies 
eibos a fupei fluitati6 emnee i ftcmaibo.licet ip 
fe non Digeratur .a oifTolmt flcgmata prectpita 
doeade3pervicas.Ileenoecteius caltdiras q 
eft p2imi graduf.p2optei ea quia eft ccniuncta bn 
midttati multe .£ft entm raftanus calidusi p2io 
a bumtdus in fecundo.a feribunt inde fapienres. 
q melius eft comedere ipfum poft cibum.a q foli 
a etus radice meli02a funt.De partibus aute pia 
tarum fupertobus que nominantur fparagi cd 
petit planta illa que fparagus nominatur.ltcet ti 
fit p2op2ium nomen etue.quia ipfiuenomen p 
* p2tum eft balyon.vt colligendum in agregat02e 
arap.in p2op2t'o capitulo vbi balyon neminaf 
inter vegetabilia tcmperatfliirparagus ergo ge 
neraliter importat cuiukunq; piante partem fu 
perio2C.3pfeg° fparaguf aliter balyon conuenief 
eft ei tempore fuo.Extremitates lupulorumcti 
m pzopfer fuam pzouocatfonc; a Cunei ftonem 
materie? a nutri ttuis ao viae vrinc. £tiam ex 
cremitares vine capzioli nominate ctde conucni 
tmtquovie pzeparariomemodo .£rin fumma 
omnium vegetabilium fcilicct extremitates edic 
accipi foltre n fzigide complexionis n bumide eo 
ueniunt fibi .p2oprei contrarictarc5 ad mo2bu5 
<j caufam cius Xc conditis '(ero laudabilia fune 
condita omnia Oediamia adcqualitate5 comple 
Xionis .aut non tranfccndentia calidi tatC3 p2imt 
gradus qtum cfl poflibilc, alia autem non ni 
fi rdzanganrur cum frigidis <i bumidis. 3gitur 
conditum oe napie vel oe rapio vel conditum d 
yringo *? oc atomis r< fimilia omnia femper ffra 
gantur in compofitionc fua cum floztbue falicis 
violarum nenufarie vel feminibus frigidiei bn 
mtdie coibus maiozibus.aut cum minutie vf mi 
no2ibue fimilibue lactuce p02tulace fpmacbie ce 
fimitibue .pzopter guod oliuc condite vituperan 
c(efunt.p2optcrvcbcmcme5 earum falfedinem 
£3ilr ctta n cappcf no placa nili' pofrj cati fue 
rint in aqua frigida longo tcmpo2e confcruent 
n Demum cum aceto eondunrurXe fructibue vo 
ia ex p2edicti6 laudabiles fur fructua 
omnee frigidi a bunndi velur ccrafa que tamen 
licet i fpectebue cc2um Diuci fitatem babeant r.o 
tamen ci Dulcia <7 adbuc me 
liue p2oprcr Dulccdincj 2emi(lmi i apertionem 
quam babent .£5t aurem venter cffcc fltixibilia 
valde.aut magif cj natare conuemar.*) fteacbug 
flegmatibue notabiliter abundaret.laudarentur 
ei magiscerataaccida veipcntica .vtDiafcori 
def fcnpfit in p° auctoritate. loaluBt nota bic % 
liber ille qui falfe apuo plui 100 nominatur fc ya * 
quem allegaui flatim non cfl liber vere tranflaro 
nie Dyafco zidio. Cu ent'5 per mulroe anos etate 
fc)ya.p2ccdkm Joafy.q0 allegar 
qui nundum fuci at.icll cmm liber ille que5 in ii 
jkicibuecompofiramcoirerbabcmue per alfjbe 
Ii czdic l n titulo copo!itoziieiuf .£(1 ei liber ille 
cuiuf mcoria fepillie rueret babet Serapi agre 
gatoze fuo .vbi nominat ipium ignotum.et lege 
Jxjc exconcozdia allegationum iioerap.cum p2C 
dicto compofito2e 'i verificabie .2fdbuc etia butc 
Viro conuenientia (unt pcritca.funt enim frigida 
in p2imo ? bumtda in fecundo.ftomaebo conucni 
emia.cibi appetitu5cxcitantia fecundo canone ca 
punio oc pcnico .Pari etiam ratione conuenire 
poiltmt fructue nominati crifomilla quafi aurea 
parua mala .que ai melia apud plurimas regio 
num nominantur .frigidirai 1 bumiditas eo2um 
i fecundo aduerfantur egritudini -i caufc materi 
ili C1U9 . Tlon fit tamen eo2um frequens 1 mul 
tus vius .quoniam generant febzes putrcfactidif 
multe vt fecundo canone capitulo De erifomtllis 
Similiter in fuo tempozc iuiube laudabiles fut 
ti .funt enim frigide in pzimo a babet 
in bumiditare? (iccirate .p2opter quod eidc5 co 
«cniewee eflent .feD non terrearis auctczitate 
j&ali qui Dixit non reperit iuiubas in conferua 
da famrate <i 2emouenda egi itudine aliquid con 
ferrefunt Difficilis Digclltonis/i pauci nutri 
menti 1 male ftemaebo. cum paucus igitur fit 
tarum v(us a rarus Woia vero celfi bene mata 
ra ad caliditate5 ? bumiditacc Declinant, altquan 
tam 1 gratia huius conucmrcnt etiam qz ventre lentunt .famm qufa babent luimfdifaffm valde 
facile paratanuuz2uptionl 7 maxime inftema 
cbo oebilt.3deo non (it eanim Vfus multus .pzo 
pter quod 
gere illa que funt non complete matura 7 tn (apo 
refuo leuem ponttcttatcmbabentiaXf exb*coz 
relarte conclud^tur.q, moza ci conucnientioza \i 
rubi.neq3cmm tantanm babentbumiditare3 qp 
tam babent moza cclft ncq3 babent bumiditarc 
ita fuperflua3 7 vehementi ponticitat’ coniuncta 
bftam babent mora bari .ct funt illa que ozimi 
in agris flentibus fuper planra rubi tuenfura3 cu 
bitalem fere no cxcedcnre.De granatis vero exi 
mieconuentcntia funt ei oulcia.co quia funt frigi 
da 7 bumida in pzimo gradu .p2optcr quod op 
ttmum ertet ci in omni fere cibario oe cozum fuc 
co per totum annum confczuato a(Tumere,£uflo 
maca enim funt grana talia nutrimentum con 
uemene exhibentia ralidttatc preret c% 
tinguentia .7 Diucrtunt materiae per vrine vias 
fua conuenienti pzouocattone.propter quod vfus 
fucci coram in Dcmino cardinali bouonicnfi mi 
rabile fere tuuamemum aobibuit .Vt artantibus 
omnibus innotuit .Sccida vero X pctica grana 
ta ratione excellentis frigiditatis eorum conueni 
renr ei .fco quia frigida funt 7 ficca in (ccnndo 
gradu/3dco ficcitaB cozum verenda eft 7 non mi 
nus cozum pdricttae 7 maxime cum penetrande 
fua.eoqz omnis talis petiettas cum fubtilitarc p 
tiu3 necet ncruis 7 ncrnofie mcmbzts omnibus,. 
vero granata fapoze fuo mcdioci trateni 
babentta inter altas Duae fpccies .7 quia in cem 
plcxtonc fua medium renent inter eas. vtdemur 
crte conuenientia 7 pzopzie ftemaebo cui nocere 
non folira funrXriam quia incidendo leuirer (ut 
pzouocatma.Pzuna inlupcroiucrfitatC3 iudirii 
recipiunt .fecundumdiucrfitatcm fpectcrum co 
rum eo fere modo quo nunc dierum ert De grana 
rie.llla enim que notabiliter oulcta funt aD aliq 
Ion inclinantur caliditatem.que vero ponttea 7 a 
cria funt raro bene marurabtlta fecundum fui to 
tum licet maturentur fccund«3 extremitatem al 
teram Dtuerfa funt a pzcdictis.3n acribus enim 
vinctt frigiditas .7 remiffa crt in eia bumtditas. 
3n Dulcibus Vero econtra.licet pruna omnia no 
tabtlirer bumida fint 7 lenittua 7 ei conuenientia 
7 p?.opzic fi comeduntur ante cibum 7 abiciatur 
cc2um coztex/snimiliter etiam 7 poma eandem 
recipiunt oiuerfitarem ex luis fpccicbus .7 in fu 
ma omnia funt bumida poma partictpattayfamc 
caltditate maiozi 7 minozi fecundum Diucrfita 
tem Dulcedinis eo2um .Poma enim apia plana 
rotunda ameno odozc poliunt ei 
conue ntre.melioza tamenYunr omnino ci cocta qp 
cruda .licet tempore calidtrarts continentis 7 fto 
maebi cctam corucntrcnt reccnria non cocta. Dc 
piris erta5 ea cj videtur habere ©ebitam penpafi5 
Dulcedine notabili participantia conuenientia ft 
Tlam ex confractione partium terrearum cum s 
qn eia 1 ccotra videntur ad aliquantam cqualira 
rem fatif vicina .vt Safs octauo Dc fimplici me 
dicina capitulo fuo.3n fumma tamen vntueifalit 
ca graduan0 ponuntur ca.in pzimo 7 ficca tn fe 
eundo vt Vigefimorertiocontinentis fimplici <?z* 
aucfozttate Biafii.Conucniilt aurc5ci quand oqj 
cruda non frequenter ramendeo mclioza funcco 
ctafub pzunte.Zfud lane antC5 ratione'complexi 
orne earum non videntur conuenire.co quia caii 
de funt 7 ficce in pzimo 7 babent etiam quandaj 
bumtdifate Vnctuofa aptam euertere rtomacbu5 
n tarde funt oigeftionie ratione tamen operaro 
nis tertie videntur fibi conucnire poflfe.i pzop2tc 
altare vel rozzefacte in cineribus calidis .eo quia 
talitez fiomaebum confoztant Dccimaquarta ter 
tit vero etiam (ibi conucntzc poliunt 
omni applicationis niodo .eo quia in caloze vide 
tur equalitati vicine poni ab aucro2ibus .licet zc 
celtus earum a medio fit nm'02 per bumiditatej 
carum dp per caliditate3.funt tamen ei conuenie 
tes .eo quia funt boni nutrimenti 7 mediocriter 
abrtcrfiue 7 aperitiuc.feo laudabiles funt ei rece 
tes magie.aut facte molles per infufionc3 in aqua 
q quando ficce funt Xc ficubus vero Dicendum. 
qp quia calide funt in pzimo.7 ficce in pzincipio 
fecundi .propter boc viderentur aliqualiter fufpe 
cte .Cum vero inueniutur albe vel cirite 7 magne 
notabiliter mature vident nr conucnire poffe. eo 
quia nutrimcntu3 earum maius eft qp in aliis fru 
ctibu3 7 vtiles funt tn aperiendo abltergcdo 7 mu 
dtftcando.£rt enim m eis lenilicatio vltima 7 mi 
meatio maioz qp in altis fructibus Iccundo caone 
capitulo oe licu Xtiam quia ante cibu3 afhimpre 
non multum contrahunt in ventre mozam p20 
pter folutione3 fua3.p20ptcr quod 7 laudabilia cf 
luntei bumide qp liccc .dabuc etiam Dulces rccen 
tes conuemuntei; PenUles vero recentes confer 
uate adbuc mcltozcs edero ci, ftmtlitcr etiam cyte 
cate parte. nominate .pzopter quod palTule coi f 
mone parue vue minute inrcllccic mdiozcs funt 
*i 7 pzopzie nigre quae armomati vocat £iui. oe 
ximaquarta tertii 7 pzopziecu fuerit comelte ma 
fticatione bona conrei eme aziilos earum, taliter 
enim videntur ajTumere quandam confoatatione 
et ipzerttonem ab anilis factam in carnofam ea 
rum parte5 .pzopter quod qm optarer ex eis le 
Ultione; ablq) lltpticitate aliqua eligat oe cte. (j 
furo priuate arillis.taks enim a 5’pului ibus enu 
met antur inter equalia.7 eandej lententia; dico 
peregrinis Vms d ponto nauigacis quas 3ibtbu 
nommaut .llucum vero viuf Vwbis non eft conue 
niens .eo quia numerantur inter medicinas cali 
iias7 liceas .7 funt Otgeftionisgraucs pectori ca 
piti nociue etiam epati .pzopter acuttare; earu; 
Caflanee tniuper que lunt frigide et lia e m pzio 
gradu 7 parum nutriunt ct earum nutrimentum 
gzafum eft 7 generant ct excitant potenter ven 
tolicaces non placent mibi .licet ipale nutrimen 
tum earum Dixerit foztc equalcerte nutrimento 
frumenti .loee fructuum v.u iucmrep 
tranleat. De bis vero gbs condiuntur fercula p 
currendum .£c pzimo De oleo. Oleum cmm oli 
narum bene maturarum omni alio Itquozc pin 
gut conueniemius ei.co enim quia caltditas cius 
efttnpzimamanftoncpzimicreft bumidum iit 
pzimo (ibi conudt Xtia3 pzopter lcuirione3 fuk 
er vnctuoficacem per quam conuenicntcrfrangit 
audatiam colef.cc ideo Luio ipliim magis q> bu 
tirum .quod quide5 eft (lomaebo nociuum et ilia 
mabilius ijp olcu5 sliuarum. Oleum vero Oe nu 
cibusmon placet uobis .co quia calidum elt in fc 
eundo .licer bumidu; in pzimo.3gitur habet acu 
tate3 vobis nociua3 que no refrangitur cdueroctf 3 fui bumidftate que remifla cd refpectu calidis 
tts eius .Hmpltua oe meile etiam oicendum.lic3 
mcl cottucniens extdac in peraugmadica etate 
pofitis.eo quia aduerfatur flegmatibus per erat < 
uum Decurlum in quocunq 3 fere lene genitis per 
viamindtgedicnie.3nlapfutamcncaUdo et fic 
copzeternaturali in nulla crate conuemens ed * 
JEdenim calidum 7 ficcum infecundo 7 exacuit 
7 excitat coieram.quare in vobieomnino Vitupe 
randum exiftimo .p2optcr qued etiam et Vius 
ydzomdiis non videtur vobis conucniens.mfi ef 
Iet ydzomcl pauce conmixriems fcilicet mellis ex 
parte epotatis 7 coctioms.frcquenrer enim in co 
ctione aque mellis longo rempoze facta virtualef 
mellis partes mavozem imp2elfioncm faciunt . 
q ii multa pars mellis cum pauca vel mino2i q 
tirate aque ieuiter coquerctuz *0t autC5 gratia 
apertionis muiidifieationis a oigedioms aliqua 
zum materiezum placeret vobie ydzcmellts vfuf 
non fiat aliter nili q accipiantur aque fontalis 
lib.XXV.mdU0 dccti.J.x.coqtiantur adinutcc5 vf 
q5aoconfumptione5 (exte partis conuenienter 
dtfpumando ipfuro 7 per drtccuj pannum collan 
do .juccari vero vfuo etiam conuemens cd vobis 
ed cni5 calidum in fine primi 7 ficcum in co.quar 
ncq5 multam cytitatem in cibariis vedris appo 
nere Debetis .pzopter aptitudinem conuerfioms 
cius aD coieram .licet otia; nutzicatiom attineat 
pzirna quarti in capitulo ocvniucrfali curatione 
eftimerarum .l>od Ixcautem.quia ioleuicmoduf 
regiminis bominu vt condiantur C02um efibilia 
tum fpcctebus. cuitandc funt fpeciee omnes calt 
ditarem eleuatam habentes cum/iccitate .vt pip 
$in3ibcr cinamomum garioftine nux muf. galiin 
gacardamomu5Vtrunq5femculuf perrodi’ apiu5 
D.iucus anifum finapifmum 7 libi iimtlia. iOa 
cis vero vius vobis laudabilis cd. quia ponitur 
medicina remperara vt t agi egiroze scaerap.fuo 
capitulo perlegendum .3n lumma igitur plac5 
aromata vius argumentofumptoaut a colu 
etudinc aut gratia confcruandi mento nutrica 
tionis vel con!umendi multiuudincj flegma 
tum que in eis inucmumur.opoatct 
ta omnia Diligenter confi anganturxuj Dubtbus 
7 multU3 bumidts vdut fapa aut vino 
Dulcium vt fuperius tactuj c. vd cu fucco citomo 
ru5 ribcsberberiscum vino p2uno2U3 7 agre 
fta non ialita aut aceto non ualdc audaci 7 conue 
nienter aqua confratoaut CU3 condimentis eius i 
ponendo virtutem planraru5 frigidaru5 7 humi 
clarum qua?:exemplaria Iqperius compolita fuC 
faris conueniunt. 'ioec H uma videtur .nubi ratio 
nalis regula regendi ipfumpei elecuonc3 ciba - 
riazu5 .De potu autem ipfius pazumper Dicendu 
vinu3 itaq3 conuemens vobis effe Debet colore ai 
bum vel rubeumiacintini colo2is fubdantia Vo 
Diaffanum abomi fupetfluitate* Denudatum vio 
fitate non multueleuatu teD mediocre aut remil 
fius illo fapo2e nullam babeneduicedinC3imo ea 
dc3 p2iuatu3 aut faltej in Dulcedine valde remif 
fum odo2e aromaticuj aD quod etia5 inclinari co 
fueua it demaebi appetitus ccucicexoUerantia. 
j£t ipfu3 qmde3 tale tonuenientiused pui U5 ma 
gie # aliquo peregrino liquoze ccmixiu3, ied at 
tale vmum baben r,o potem „1 tait cd mce a f ud 
ficulos babemes vma aclnlefd&tuncfraiigsmur 
ctn, dqua frigidi non cocta ctecta cx fonte Vel bdf 
noiis mbcibj icatuncte.g edo i acri liber exiftst 
*i denudatus a roCarudie placant hozzctiu ,ppzie 
bttciu horribile Ictoz e. Tlcq3 fitaqfdueiqmfti 
tudo ranarii aut alio? aialiii inucniatur a fuper 
ficic fui vfqj aO funduj in fui Diafanitate talit' df 
poftta .ve Vifus in ea penetrans dfccrnere fodit 
alucu5 barcnofu5 vd peuofum fuper quo labituv 
aqua talis eligendo inter altas M fi Diligeretis 
eius Decoctionem limplicem aut CU3 pauco 5ucca 
r i confecta5 aleuircr cocta3 pzocedatis vt placet 
£t hec uidetur futficere fatif 6 regimine per cibol 
*i potus ita fubcinte tractata* 
Capitulu5 fcrtiujde motu 1 quiete. 
2De regimine at penes re no naturakj que 
completur per cjcercitiu31 quietC5 Dicendum q 
exezcitiujconuemret fi abfq5noaicnro p2ogrdfi 
ui motus fieri polTet.Uluf enui.erercitium poten 
tat ociu3 vero liquefacit .vt £>afs in Itbdlo De af 
fuetudinibue in vltimo capitulo «quia tamen non 
video q fine nocumento motu p2ogrediuo exerci 
tari poilitif exercitia per que fqperio2cs ptes mo 
ucntuz ut manibus ligna incidere conterere feri 
bere a fimilia funt vobis eonuenientia.veru5 quia 
motus taliu5 partiujeuacuantur a caliditate infe 
rio2U5 videtur felubzius cxertitiu5 vobis eiTc per 
animam fiendum Q'per co2pus.multi cl bcmtnu 
perfepe per anime exercitia a f02 tibiis egritudi 
mbue curati fuerunt no minus q p exercitia coz 
p02is vt Joals aD cpigcne3 fecundo capitulo pzo 
pe pzincipmm.ibum: autC3 anime exercitia fient 
frequenter pfalmoa cantare omnibus placere 7 cd 
templanombus byftoziarum n;ozalium vel tbeo 
logicarum .talia enim anima hominum pafcctia 
funteaufa Delectandi ipfam .ira vt virtutes mi 
niflrantes vegtraciuc potentie fo2tt'02es rcdduit 
fur ad aduerianDu lapiibus a matertebue e3rum 
deliquo autem tempozeconuenientiuadl vobis 
qmei cere q aliquo exercitio moueri* 
Capituiuj quai tuj oc manitiene 1 repletide. 
Joe q jurea autem re non naturali pauca tangeda 
funt a p20p2ie cu fermo ell ad lapientes. Tleq3 ci 
Imoderara cibozumcjpciras 7 potuum repfo aut 
p2ope ipfam conuemens cfl .licut neq3 vebemenf 
a cibis abitinaia.m regimine eni per cibes 7 po 
tus fuperfluitas 1 Defectus ao ealdem Ducunt eas 
fcilicec egroiarcfaaentes .f>zima quidem p mo 
dum fuftecauomeinatualozte.£3ccuncU Vcrop 
«nodum refolutionis illius .3n fuma itaq5 cibo? 
regula limitetur penes multa.fcrimo quidc pe 
«lesquietanone naturalis appetitus .Tlaturalis 
cnimcibozu menlura p20p02tionarur appetitui 
quando cibus affumptus rcmcuct appetitu qui in 
«itabat ad illos Miam conucnienscibo2urn me 
lura cognoicitur penef lenfattoncm flomacbi.con 
«emeus enim cibatio i Iui me nfura cfl que exclu 
dit liomaebi grauitatem 7 tenfioncm.ficut conuc 
titeus potus ell qui in ftomaebo nen natat 'J.uctu 
ac tertia pzimt capitulo De regimine per ctbiiet 
potum colligendum .11eq5 etiam cibum aliquem 
atiumere debet nifi conucmcntermafltcatu.Out 
enim odit vitam ftiam cibum fine conuenietima 
fticatione Dcglutiat tertia p2imi vbi fla 
tim .Similiter 7 qui potus cfuratem cum voza 
ci eifui ione et fpemia recipit iue fanitan itmtaia 
cfticitur.7 tec quidc oniroa limitari Debet penes tonfuetudine <7 appetiti^naturale 7 HcmacbiDr 
littam cum cibatus extirertt • 
Capitulum fextnm oe fomno 7 Vigilia. 
3n regimine autem alterius rei 11011 naturalie.B. 
fomnii vigilie menfut aconucmene accipienda 
tft exparte tozei ex parte figure occubitus 1 
bzeuiratie eius .£x parte quidem hozc ;vt homo 
oozmtat bo2a qua natura ipfum naiuralitcr m 
clinare foletconuementcr cibatum 7 exercitatum 
■n efl comuniter afTignatum tcn pue oezmitioni 
-concedendum pcz team poft cibum aut hoza cu 
Dimidi* nifi homo fuci itDebiT vehementer rete 
lutus aut habens aliam cercbzi aut flomachi oif 
poluioncmnccclTtfanfcm ao citius Dormiendum 
pzopterDtgeflione5 materierum ■jeibozum me 
litte cdcbzar.dum .£x parte vero figure oecubt 
tus tonuenientia efl in D02miendo .vt caucat ho 
mo a Doimifsonc rtfuptna.co quia fuperfluirarcf 
cius ad poflerioza Declinare facit. fient oczmt 
tio fuper flomacbum materias ad oeulof 7 ante 
riozce partes fluere cogit .quaze conucnicntius c 
pzimo rempoze Dozmtf fuper oextro fecundo fu 
per ftmftro latere .f t caput cdueienter eleuatii 
tenear. £ria rchq presimaic extreme tferiozes 
pzqptcr elongationem earum a fontibus calozia 
tcrcrtam quia fi i-extrcisvalefcerccaccidcnralis 
frigiditaB facilecozzuptioifta in cpei atioiie fen 
Tus tactus permufazetur aD ablatione3 illius. vt 
fupcriue pzincipali capitulo Deductum efl. lem 
pus vcroDozmtrioni erus conucnicns etiam arte 
di Debet .licet enim in colericis fomnus bzcuicz 
exiflat cf in flcgmatfcis •? fanguineis. 7 adhuc ct 
in melrncoluis .videtur tamen mihi non folum 
p2obabilitcr.fco fecundum veritatem concedi De 
ocre fibi fomnum parumper confuero pzoltxtoze 
Xtmco enim ego ne propter cxceffom m vigilia. 
peruemat aD augmcnrum Debilitatis cerebzi qd 
cfTct caufa multiplicandiflegmaticas fuperfluita 
tes per viam indigeflionis .£t fortafTis facile oe 
nocumento cozruptionis tam perdicte perducere 
rur ao nocumcnium ablationis in operatione fen 
fuo tactus.'? fic facile corzumpcretur membza.eo 
-qufsbodolo fenfu tactus pziuatum animal nccel 
fe efl rnozt .tertio De anima pcnultimo capitulo 
Xldbuc 7 fozrius .quia cozzupno ablatio operaro 
tm n fenfns tactus Valde facile pzeparant ao abla 
ttonej motus 7 tunc incumberet fibi ca 
fus in paralifim oe qua non valde parum Dubito 
errea effet corzelarium valde Deterius 
pzcmifTa .3n fuma igitur a naturali fibi confue 
ta Dozmitione recedere magif per augmcnftl 002 
miendi conucnicntius efl ei in Vigiliis excedcr 
Toec oe quinta re non naturali leuttcr fic pertran 
(eat. 
Capitulum fexrum De accidentibus anime. 
1>20 expeditione vero vltime rei non na rurar ait 
quid t capitulo 0 exer citio 135 tactum efl cum oe 
exercitio anime oiccbatur.Tlunc autem fupcrad 
dendum q> motus animales quibus velxmcn® 
fit in humoribus 7 fpiritibue agitatio omncl eu* 
tau Debent .ficut iracundia fuzo2 impetus'? fi 
milia .Similiter 7 etiam anime pwfTionce per q® 
fequitur retractio fpizituum ao centrum 7 CO2U3 
fixio ibi euitart oebent.pzopter fufibcattone3 que 
infptnribue fequitur in tali retractioncnc .aut r 
folutioncquc in eis accidit .p2opter vd:en;cnr<3 
-teezum metum, tales enim omnes antmepalTce* 
exterminant 7 mutant co2pus ab ca que efl fccrni 
dum naturaj confiflcntia tertio tegni ,£r irci115 
gratia exeque udi ca que fcquuncur auime pafTioef 
oecoyru dtccudunnquod omnino euitart Debet. 
11eq5 co quia non efl motus vebemens in eius ex 
peditione nccclfanus in fpiritibus 7 bumonbus 
■Videtur erte fibi conucnicns .lleqj cc illa fenfatd 
Deltriofa que in eo percipitur videtur conferre ta 
tum quin magis noceat refolutio 7 lau 
dabilium bumozum partis con‘umpitio. quare 
omnino oimitramr. becin fuma eft rerum non 
naturalium regime, 
tbartis f ecunde huius tractatus Dictio fecunda 
Diutia in fex intentiones. 
P20 fecunda vero pzincipalt parte regiminis oif 
. politicus hutui gcucrofi viri p medicialia trafeu 
do videtur mtbt tale regime in fex intentiones p 
ttendu5. intentio accidentia 
{Ilius cozztaio .quod eit cozzuptio i operatione 
fcnfu3 tactus, idccuuda efl materierum ao pa 
tientem pazriculam oeicendentium DiuerUo. 
Xcrtia eit minozattua ipfarum materierum e 
uacuatio. £t quarta erit earu3 Digcftto. 0ui 
ta cuacuatto earum eradtcatiua. £t (exta itireri 
tio conabitur applicare remedia vigorariua Mus 
tactus cum multo laboze.eo quia materia bcc ab 
omni auctozu5 veterum ftilo pezcgrma eft.Ttafl 
etiatn has iutemionce tibi ita ozdinate conrcrt 
pfi celeberrie Doctoz .quta videam opus.eiTe.cu 
non dubitem neq3 credam te aliquid obmifiifc ta 
§ fi oe foypocrate a J6afo non Didifcifies .feD b' 
‘factum eit ao complementum operis •) exercitui 
.tuniozum qui itrcduci oeiiderant-. 
£>2ima in.entio. 
Ibzima 1 taq5 intentio coz2igcndt accidens quam 
oz inflrumentie pzincipaluer completur .£r pzi 
muro quidC3 inftrumetuum-remouct 
,p.exioms in mcmbzo inuente .Secundum attra 
bit materiam inpzofundoparris inuentam.Xer 
-tiurn vo iltrumencuj ipc lectationif bac vl’ illa tr{ 
•ftem fcnlarionem abtaec a mcmbzo vo 
•fnltrumentu5 refolitet materiaj quam in mebzo 
»fiXam ncceitarium cfi concludere .$mt autem ixx 
intentio, pzima tnozdinepolitapzecedcns alias 
'intentiones quia vt pzetactum c 
‘tam non Dubito vt ia in pzincipio cuiufcunq5 i 
•tudinie neceitaria fdlemntter ance polita futile. 
fdecunda vero caufa efl quia ia huius egzirudis 
cura admtmfirari oeber fixioni cgrituduue.r fta 
tut cius izc tertia potioz caufa e.quia cii accides 
■remaneat in meb20 fixum 7 confirmatum ipru5 
efl caula attrahendi materias nouas per v.am d 
biliratis meinbzt.£r qzarta caufa cft quia licet ac 
videns illo pzo maiozi parte fit fixu 7 adhuc non 
tollitur qmn aliqualem habeatexcrefceutiam % 
tnnurtone fecundum magi j et miufcpar effudit 
materiam buius egritudinis vt lupza oecla 
ratuj fmt in fecundo capitulo pzincipali .£c quin 
ta caufa cfl .quia flante fixione aicidt-ntiscpriko 
nabitur medicus ablcinderc d materia.tanru3 % 
maiori quantitate aut faltem cquii pzomoucbit 
aliaru3 materiem fluxu ao mebzu.co quia ozdie 
naturali actionis meb20$z fozria roebza f upcrfiu 
States fuas expellut ao oebilia .vt pzim apzi ta 
pitulooe mcbrispzeaUegani3eil. fcroprerbee fgftu2 p2tmam volnfdfe accidentis 
fedariuam.3gitur tnftrununtu5 pzimum quo re 
mouctur accides Debet ciTe caufe ipftua pxoducti 
uc ap2op2iatum.Cum e2gocaufa illius fit ipfa e 
gritudo .que efl mala complexio calida 7 ficca ma 
tcrialia vt fupza in tertio pzinapali capitulo vi 
fum efl.3gitur opo2tct q inllrumenra accidens 
remouentia fuam caufam a membro abfeindant 
ldcfl egritudinc5 ipfam .t>20 cuius quidem iflru 
menti complemento plura particularia liplicta 
1 copofira medicamina ab auctoribus appzobata 
funt ,£r De fimplictbus quidcj co22umpcntibus 
malam complexionem calidam efl taulup ldcfl le 
ttcula aque fupernarans .Secundum vero cft por 
tulaca rerttum vero efl ca2dus maio2 femper ite 
ciens nominata planta.Quartum Vero efl viola. 
Quintum efl fempenuua Sextum vero 7 De exp 
tie a nr efl emplaftrare mcmbzum cum foliis ne 
rufaris mimmfltnie contnrts.Seprimu vero efl 
emplaftrare memb2U3 cum loliis memire JEt cft 
planra folio papatieri! m figura fere 1 in colore fi 
milltma eleuata a teira per cuj Dimidio 
in cuius extremitate ve2(us p2incipium autunt 
ni flos Decorus valde colore cunnus paruis n?a 
culis apud eius apendiculum tincius odoze luo 
uis valde .quaft odo2e medio inter violarum et 
c2oci 000265 .Oenuu vero 1 emedtum efl femper 
uiua mtno2 vermiculari! apud auct02cs nomina 
ta vel yrigeron.ipadue Dicitur pineola planta 1 
crefctr cius copia magna fuper muris 1 cdificiia 
anriquis .Tlonmn iterum De expertis meis e em 
plaflrare membrum CU3 foliis It kni quem ita no 
minat J&afs fexto De I implici medicina in 
p2io capitulo.i efl planta m Vmbzofis fontibus 
7 puteif cotrcr nafcenf frigida 1 bumtda in fecun 
do gradu a paduanis comunita* epatica nomina 
ta . vero 7 vlftmum limplex efl !uc 
cus lactuce ex quo epitbimcrur mcmbrum.£t no 
ra q vicinia quinq5 fimpiicta !unr dc expertis mi 
fci tn co22umpendo m*ila3 complexione calida et 
ffccam.licct adbuc a velxmenti fm iofirare pen 
Dentc5.i:e compofttis vero firgulai iter laudatis 
ab auct02ibuscflccitcr vliraiu3caotu3 oe lan 
dalis £ a lieni a XDefuc colltgeiSum Dtflincttca 
vndccima Defc2tpticevigc(ima. 
expertu 3 efl vnguemu5 roiatU5 ibide 
collectu5 Defcriptice Dccimalexta.3tt3 vnguentu 
vfdatu3 p2cdictu5 lcqucne.et vnguentu Ulexan 
D21 ibi Defert prtone Dectmarona .Ultimu5ad fe 
dandu3 inflamariones 1 apoflemata calida colU 
ge illa tbide3.Quintu3 vei ocompofttu5 oe exper 
fis meis efl vnguentu iHd qD nui q? fallit me in 
frangendo furiofe materie 1 abiciendo 
ipfa 5 a meb20,cmus Defcriptio.Bi olei rof.J.t.oTi 
viola2U3 De nenufaf albe.3.vi.pli.bt 
vfli.JJ.cerufe litargirt f puificati mei 
te ana. 3. i..f.fiat uguentu molle. Scxt«5 vero cd 
pofitu5 dc expertis meis 7 fo2tiue p2edtcro e!Vb9 
fucci femperviue fucci foltozuj nenufarif fucci 
po2tulaceana.|.tJ. violarum aut fucci 
folio2u earu3 .J.i.albuta oui numero.ti.farine 02 
dei.J.iii.lactis vaccini <Jtu5 fufiicjt. fiat Vnguen 
tum molle in mo2tario .&eptimu3 vero compo 
firu3 vlrimate experientie quod nung fallit e boc 
V* olet De flo2ibu3 cucurbite olei nenufarini ana 
pivU.amtlt dc ozdeo. j.iitt.fucci lactuce J.iii. ce 
rufe .f.tt\capb02C .3. t.T.ficf rticmtre.5. {i.«lbuta 
ouozum duozum .terantur omnia vltimata con 
triuone 7 longa in moztario plumbeo 7 admi 
tullretur boc vel quodcunq5 alio2U5 .vttibi' plac5 
fuper fubtilhTfinio panno permutando ipfu5 in 
Oie naturali quatter. Scio q’ boc vltimu5 nofal 
lit amo fedar'etia3 D:lo2es pungitiuos p2u2itiof 
n mo2dicariuo9 .Si aure} volucris remediuj ci 
te expeditionis pauce cxpcnfc 7 conuenientj ope 
rationis teratur amiluj CU5 lacte vaccino 1 em 
plaftrerur 7 limatur ex eo mcbzu51 placebit.Si 
autC5 poli oparione5 predicto2um 135 appareret 
materia aliqua3 m mebro2emanfifle .aut q2 me 
dtcamma tha ifrigidado igroflant.1 eo2U3 aliq 
a leui ftipticicace non enacuantur. aut quia Dato 
q co2rupca elfct mala complexio pa2tis patietis 
adbuc remaneret virtucj Debilitas non potentis 
expellere rcfiduu5 materiei. #3wq5 regulari cura 
tione oportet intendere ad fubrractione5 illius * 
oe p2ofundo membzi eucllendo iplam ,£t aD b* 
quide5 complendum plurima leruire poliunt in 
frumenta curationis. C>zimu3 quidc3 efl mcbzi 
caraflatio vel fcai pelatio fecunda bodierna5 fco 
133.1 eltfciliio fuperficiei cutio i partes plurimaf 
eo modo quo vemofato2 cutis fuperficie3 incioit 
vero efl fanguiiTug32U5Comp!tcatio. 
Ie2tiu5 vero inllrumemu5 efl ventofatio parti 
cule patienti admtntflrata i augmento luminis 
lune regulariter adminidrata quarta pzimi ca 
punio vigefimopumo; vero ell meb2i 
rubilicauo 7 pzopzie 015 emplallro ex planta fla 
mule confecto. 7 vocant aliqui plantaj illam mi 
H02C5 periicariam .£goautC3 credo q> lit planta 
coiyoiomarcpes co2uinus nominata.que non 
faliit i me rubifcsdo ii ccpczc puo fuper meb20 
applicetur iQumtu5 vero inlti efl partif 
Veliccauo cum fucco pzedutc piante fi ni02a3 ali 
quanta5 contraxerit luper meb20. Sexru3 vero 
efl cois vcficcatio CU5 emplallro De cantaridibus 
fecundu5 cantandarum 
fine capitibus 7 alis .3.11. termenti faltem qutnq; 
Dierum •J.uterantur cantarides fubtiliflimc 1 cu 
aceto 7 fermento paedicro fimul inco2po2entur« 
1 liniatur ex eo meb2U3i non dimittatur fuper 
eo vitr a b02J3 eo quia tunc fanguinem per vrina 
educeret CU5 velamenti ardozei quandoquecu 
excozianonevefice. Septimu5 vero 
a p20fundo lui extractim cft cmplaflruDecala 
mento contrito fuper meb20 applicatu .Octanti 
vero 7 leuiuf omn» alio efl cmplafti um D rece nb5 
foliis apuranini ex quo fepe mcb2u emplaflr et 
*i refiduu materiei conuenienti imp2dTione refol 
nere ioler.llonum vero 1 vlttmu emplallrum efl 
ifld.lV abiintbii Dauci ana 
.f.i.fezmenti.J.ii.fartne faba£ .?.|.cu Duob3 Vi 
tellieouifiatemplaftru vlnmate contritionis« 
£go vero experietia certa cogncfco.cp fi empla 
Aretur meb2ucu nauali pice cocta potenter ma 
terias a p2cfundo attrabit 7 ccfumuabfque no 
cumeto,£t fi ge Dubitaret admiftrat03 l:02il p2C 
dicto:? eo ga calida 1 ficca fut notabiliter oia.tuc 
pot ipfozu audatia refrangerectroleis frigidis 
Vt violarum nenufarie De i emine lactuce 7 De flo 
ribue cucurbite ,aur porefl eadem frangere cu agf 
p2edicro2um vt tibi placet .£go vero nuiiu p2< 
dictoau5 timeo .quonia parua nmk contraber facte pKdicta fuper mcnho.7 fune ren ncccf .* 
SnUrumentum vero tertum pzinctpalc quo coz 
ruptio fcnfue tactus aufertur .eft per fcdntiorcj 
doiozte.luucniurtur aurem ab auctc-2ibul fedan 
tia Dolorem tripliria .quozum pztmum dl per 
anodiniratem quam habent medicamina talia fi 
plicia.Secundum vero efl per ca que caulam efli 
ciente5 Dolozie a membzo abfcinduut. Xerrium 
vero dl per medicamina que narcotica neminan 
tur a narco piata vel nardfco dci iuaia .cuius dl 
(tepefaciendo membzu5 a fenfationc prohibere« 
£t talia quide3 ron funt vere D0I02C3 fedantia tn 
quantum antC3 generis plurime fuc 
ntcdictc 7 omnes ille que cu temperata caliditate 
tnemb2um reducunt aD temperiem complexidts 
velut camomila mellilotum vitellus oui macie.7 
vmucrfaltrer omnes mcdicinecxtra gradum po 
lite ,ant omnes qui habent caliditatC5 pzimi gia 
due cum temperie in paffiuis.aut falrem que cali 
de 7 ficcc funt in pztmo gradu 7 ipfum non tran 
frendentes .De quarum numero fim 
plices collaudate plurtme funt .7 parttm tactum 
dtcamomilla mellilotue abfinthiu3 crocus anetu 
pinguedo anferis 7 anatis 0ICU3 De fifamo 7 pin 
guedtuee omnes ifits confimtlce in gradu .De co 
poftttf ve2o pauca ab auctozibus confcripta inuci 
«ntur .feD eorum compofirio referuata dl con»e 
cture viri fcientifici 7 bene exercitati in opere.De 
bis ergo que cadunt lub rationali iuditio 7 fuerft 
mihi longa experiemia verificata. com 
poritu3 eft tale olei dc ancto olei oe camomtl 
la pinguedinis anatis ana.J.i.croci. i. couquaf 
feimtr omnia ftmul in moztarto 7 cuj cis liniat 
mcbru3 .Secundi! vcrocompofitii equalius 7 me 
itus pzedtero efl iflud .Bi vitellos oui numero.vi. 
olei violarum olei zofaru3 ana.J ti.croci.3.i.y.itt 
frtrozto buliat oleum cu quo aD tcpidttatej t 
inclinantur tncozpozentur vitelli 7 ftnaliter czo 
tuf. vfq5 quo reducant ao fpilTirudtnem congruaj 
7 efl medicina cum qua vehementilTimos Dolo 
res frequentiffime fcdaui. Xfliud expertmentu 
dl Ixx.Bt cici smt'gdalaru3 Dulciu3 olei Delifao 
.3.1 ,f. mucillaginisfe* 
lini.7fe.altce ancti fe. 
apii ana.3.1.5 yfopi hu 1 d c. 5. i t. oi iToLua tu r omnia 
fimul cti yfopo huido 7 Icui ebulitioc coquatur.d 
inde inco2po2emur CU5 cis mucillagines 7 vitta 
te pulueres vfq3 ad conuenicittcm fpilTitudtnc oc 
mum tota bec materia buliat in.J iii.lucci cai li 
um vfcg ad tpfitie ftteet confumpttonc .7 efl medi 
tina notabilis cfficarie.Compoftra vero ab aucto 
ribus pzobatafamofc poffunt clTc ficut vnguen 
015 rofatum 7 vnguentu violatu De quibus iupra 
3tem cerotum al« xandzinu3 7 cerotum Diapetc 
in antidotario VCkhe DiUinctione vndecima dc 
fmpttonibu0.35.7.icr.7 cerotum filii3accarie ibi 
oefcripttone quinquagelia. £t ft itet alicmuf 
calidttas eleuata frangatur cu3 oleo violarum T 
oleo oe fifamo aut oleo apzcpztaro fccuudu libi, u 
operanrts.XDedicinc vero Dclozis ledatiue con 
tente fub fecundo gene2c fut omnef que fua calidi 
tate 7 liccitate tntenfiozibus materiam poffunt f* 
foluendo abiccf a parnbue.JEt talia medicamina 
poffunt clTc omnia fupzafcripta quibus addantur 
olea matoztscaltditatis 7 refolutionis.velut ole 
«3 De lilio .oleum De croco oleum dc cina menis 
eleum Oc pfret’ 7 fimtUa iftte fcmper a lcui'02 
in gradu incipiendo,nc p’opfcz magnam refolu 
tionc5materia perducatur aDlapidofitatcm.De 
numeo vero eozu5 que experiri (oleo ftmr ficut 0 
leum oc czoco cum puluere ab;'incini 7 laudaniq* 
rum fit paze Decima refpatu olei .7 cu quero ma 
iozi refolurione materiam a mcbzo abltindere 7 
confozrattone parris.folco admiflrarc ptes ouas 
olei oc lilio cum tertia parte olei oe pice.Xerriu3 
vero expcrtU5 7 follemma operationis dl l>oc. V* 
olei ocflozc yrie oe crocoj.i.pinguedt 
nts vrli anferis omnia fit 
7 incorpozentur 7 fiat ex eo linimcntum.Ultium 
vero cum quo conucnicnrcr folco Dolorem 7 mate 
riam per refolutionem a membzie abfeindere e 
boc .B< emplallri oe mucillaginibue 7 eft oyaqui 
lon ab 
ftntbii 02igam quantum fufficit fiat 
vnguentum7calidumappltcetur parti. 3nilru 
menta vero Dolozie fcdariua fub tcztio genere cd 
tenta funt ficut narcotica omnia i quozum ad mi 
n i lira none iubriliter contemplandi) cil.re pzopt 
vebemente carum opezatiooem mcbznm ao ex 
tinctionem perducatur.3ra q> fi pzopter vebeme 
tiun 0010210 incumbit neceilitae (tepefaciendi • 
pzimo eligantur Itepefactemialeuioza.a qutb5 
permutatio non oebee fieri ao foztioza nifi cum 
magna neceiliratie inllantia .vt fi timoz incube 
rec fpafmi aut relolurioma virtutis vel confimili 
umaccidencium.tixcundus canon obleruandua 
in ete ell .vt nunq> admintllrcntur mebzo Velx 
mentil Dcbilirane 7 cxtenuationis.mfi cum jf te 
(latione pzemilTa.Iertiue canon q> narcotica fcm 
per applicetur actu calida.quia minuf nocere pof 
iunt.cj? quando funt actu frigid a.Quartus cano 
nullum narcoricum forte admimllmurfiplex. 
fed conuenientiuf cllcompofitum cum bie que ad 
uerfantur nocumento narcoricozum .Qumtul cu 
non .q> operator non Debet adminiilrare narcori 
ea mft ccgnofcat ea que aduerfantur nocumentis 
C052 .q a faptctib3 videtur ce quinq5 famofe ap.p 
bata .Pzunum cozum ell vinum. £5ccu indum 
dl crocus.Xcmum e camomiUa.Quartum eft ca 
ftroreum .Quintum dl ipica nardi. Sextus ca 
non q> tn mixtione pzopoz0 frangentium no:u 
menta narcoticozu Debet die cqualts 
narcoticozum.Septtmus canon q? narcotica no 
permittantur fuper membzo longo tempoze fece 
tia.feo lepe permutentur cuapozando mcbza cu 
pannis calefactis vel facculie De camonulla .Qe 
tauus canon q? mclioza narcotica funt fermenta 
ta q> non fermentata. Ilonus canon q> fecuriuf 
eft exibere ea homine cibato q> ieiuno. Decimus 
canon quia melius efl adminiilrare eadem exte 
rius q> interius .Undecinus canon eliquia talia 
fldmirti.ti ari Dib:nt pzrpzie tn fero apud l:ozam 
natuzalis Dozmittonis .Duodecimus canon ell* 
q> inquantu ell polfibile D narcoticis cuitetur opi 
uro.7 poli illud femen mlqutami.Xridecimus ca 
non clt q> (lupefactio cu radice f piata madzago 
i e minus fulpecttoz ell q cum pzcdictts .Dcciuf 
quartus canon ell cum copommtur narcotica me 
liue efl ca pulucrijare grotle cy nimiu terere < 
Decimufquintua canon elt q? antiquata llupcfa tt 
entia cum minozi nocumcitro operantur q> nen 
antiquata .licet vtrurng epzu et luerit fei metatu ifKsantemilTis rendittentto que meliores funt 
fiupLfactiuu51 leutfTimum fimplex cfl emplaftrii 
De contritis foliis papaucris albi .Secundu5 vo 
fo2tius illo eft emplaftrum facturn.oc felite man 
dragozc vel De pulucre eius cdmixte cu aqua fub 
limationis folio2um croci.Xmiumftnpifactiuij 
eft appofitio empLsftri facti' De foliis iufqutami 
albi cum pulucre camomiUc.Quartum ffupefacti 
UU5 cxpe2tum per me follcmntne ct fecurius eft 
lenire mcmbru5 015 clectuar io pbt Ionio perfico 
deferiptione Sui.quinto canone fuma tertia tra 
ccaru tertio.Ultimum vero inter omnia alia ilu 
pefactentia fecurius* eft memb2um emplaflrare 
aim tiriaca recenti 1 p20pzic adminiftrata an 
te cius completam fermentationem .iDcc in fu 
ma funt ex quibus compleri potefl intentio p2ia 
per te2tiu3 inftrumcmum remcuendi triftem fe 
fationem a'memb20 vt iam apparuit. £20 40 
vero tnflrumeiito fciltcet refeluedimaterte grof 
fiorem partem mcmb20 magis fixam . opc2tet 
admimltrare inftrumcnta que habeant redduu3 
maferierum p2edicte eonfumei e per viam refo 
lutionis j ficcattonis JEr cum materia illa ia5 fic 
grofte.aur quia Iubtilt02 ps etU6 refoluta e ac 
tionecalo2is naturalis agenuf in iplam.aut eng 
applicatione medicinarum que iuftrumac terto 
p2ecedente pofita fucrut.3deo cpo2tet materia 
illi pziuB in fuaccmpaciratcremcucrc.moliftci 
do ipiam q infifleiecumexiccanttbus continua 
tis .Sfr emm ipfa continue magis tcrrcftrts fd 
deretur .3dco quta pro eius complemento duc f i 
tnuente opinionee.Una quidc'3 quejcult q mate 
rta compacta prius molificaoa fit q rcfoiuenda 
ita # quattuor vel fex Diebus loco parienti admi 
mfti entur mollificantia. aliis vero fcX Dieb3 aD 
miniltrentur refoluientia . ita q quantum pete 
tfa p2ima ad molificanduj.tantuj pcuntia lint 
fecunda ad refcluaidum. Exeunda vero opimo 
p2t'ncipalfs vult q memb20 adminiftranda fut 
molifscanria rcfoluenria in eodem compofito 
vtriualiter inuenta a vtraq3 harum cpicnu3 eft 
vera a fapientrimsappzobata .licet p2ima opto 
fit comum'02 vt patet Dccimcquartocei apentue 
capitulo De cu2a fcluofihct quarta p2imi capttu 
lo vigefimcqutnro 1 tertia quarti tractatu fecun 
do capitulo dc cura fcpbirtoe.vnde fequedo opio 
nC3p2imain inilrumentu5 conuen iens ad moli 
ficandum cifet illud De fimphdbus mucillago le. 
pfilii fe.lim.citomozum radicis msluauifci % foLi 
ozum malue .licet mucillago pftli maluei femie 
citoni02um conuenientio2es lint cum fignis cali 
ditatis ficut mucillago fe, linivit ce fenugreti er 
fc.D02elle C113 fignis frigtditatis.Compofitu ve 
ro cotecr vfitatum eft emplafh U3 De muctllagini 
bus Diaquilon Dictu3 fimplex adminiftratm.ioe 
eundum vero compolit05 valde efiicax cfl 
medulle cruris bouis .J.ii. pinguedinis anatis a 
murce oH oliuarum ana.3.i.Dtlfoluantur ftmul 
q applicetur parti.Ierttuj vero molltficatiuu3 et 
potentius ilio cfl boc .Btbutiri 
aqua frigida pinguedinis anat s ‘lanferts 
De fifamo .J.ii.otfloluantur fimul ct 
adminirtrcntur parti.Cum ergo admtmflrata/u 
eiintraiialenitiua urcaicpiimarajVna .tuncaD 
mtmftrecur aliquod De fequenttbus refclutiuis1. 
primu ftplex e oieu3 dcamomilla quod ffo. 
mt fine attractione .0eamdu3 Vci*o eft olcti3 o* 
meUiloto .Xcrtiuj ell 0I013 De amigdalie Diiictb3 
Ouactus eft oleum oc croco .Quinte e oleti5 oe 
«neto 1 pzopiie CU5 fignis ventofitatif infixe par 
ti.De compofitis vero refoluemta plurima fut au 
tentica .vc yfopi cerotu3 Defcripnone Democriti 
n oderiptione 'Dault .a vngiieufu3 oe bdelio.£r 
compoutu5 illud notabilia efticaticicuiuf occrtp 
tio lumitur tertia quarti tractatu fecundo c* 
pitulooccurafepbiros. V< galbani armeniaci 
bdeitt ana.5.y;terantuz ominiai conquatfcntur 
cu5 fece olei lilio2U5.Dcmde luperadiantur mu 
ciUagia fcugreci.J.iii.fai te ordei a faba?: ana.5.1 
fiat emplallrum i caltdu5 applicetur parti.i cum 
medicuf perpendit p bo£ applicatione ia peructu 
efle ad sliquale3 foiiditate putis .tunc permutet 
fe DC tilie icfoluemtbue ad mclificantta pzedicta 
n econtra .3nquo2tim tamen omniu3 in rota p2i 
ma intentione ia5 Otct02um admimlbattonc cb 
femcnrur reguie duc. que femper Debent elTe p2e 
fcnref in mente operaiute .£1 p2ima cll q femp 
pziue applicentur lema # fortia De predictj.Sc 
eunda regula eit q in cuiu teuj applicati 
one femper confideret ligna calidi tatis prcccdcn 
*ti« applicationc5 eo2U31 fcqucntia ipfam .Si ei 
Videtur membzu3 allectatu CU3 fignis caliditatie 
tunc frangat omnia medicamina lua CU3 frigtdif 
De qut bua fup2a tactU3 cll 1 e <p° CU5 calidis 1 feli 
citab.tur operatio fua lic conucnientcr .bec quide 
omnia luhiccre pofiunt pzo complemento occla 
rationis quattuos infti umentozum.quibue com 
pletur piima curationis intentio que fuit De md 
abfeinaendi nocumcnt.5 cozzuptioms a particu 
ia patiente. 
Secunda intentio. 
£>20 expeditione vero fecunde p2 iuct palis inten 
tionie.que fuit Oiuerlio: £>2emiccd 
p2imo q licet Dilpofitio illa (ccunda3 magna3 p 
tC3 fit mcb20 inlixa vr plurima .tamen aliquid 
De materia abepate effunditur ad particula pati 
entc3.rationecumecompetunt oiucrtentia trabe 
tta partc5 ccntrarta3 iluxuo cius. 5 
tiacnt3 mitxe materiei non eff neceltaria Diuer 
fio ntfi pe2 ea que a profundo attrahunt .Vt i pze 
cedenti tnrcntione Decla2atu5 ell .3gitur materi 
as ab vna particula vel pluribus aD aliajflucntef 
ini frumentis valde oiucrfie Diftrabimns a nume 
ro pluribus . iec pzimum quidem De leui02ibus 
cfl panno2um calid02um actu applica0 aD fupei i 
02cs partes ii materia flueret interius .ad Dexte 
2am fi flueret ao finiftram.aut ao amerio - 
rem fi fluei et ao pcftericrcm. aut econuerfo . 
Secundum veio mllrumentum *i oe Icuibus efl 
panicum vel fpongte embi oca CU3 aqua calida 
partibus tam predictis sppoltta .Xemuj vero e 
partiu3 p2edictaru3 fricatio noq fortis .Ouartu 
vero efl earunde5 ligatura .0uintu3 De fozttbus 
ell foztie earunde3 partiu3 fricatio.Sextum e ve 
tofarum memb2orum 
rubificatio .Jtt l:ec omnia Diuertentia fut 
cuseuacuattonea fapiennbus infenfibili nomi 
nata j£t p2imum quide3 efl mcmb202U3133 Di 
ct02U5 per contrariae loci Differentias velitatio 
Secui,duj vero efl llobotomia partes p2edt'ctaa 
refptcics.vt fr materia flueret a luperio2t ad cru 
raomemnda dfetpcr flcbotomiam vctiazum fupcrfozum .1 fi flueret rc r extra in fir.itli ritr 
ttmcflcborcmetur vena exempli gratia media., 
peccato matcrimtm infra partee ypocundrt'02115 
tmietaru5.£3iverofluczctmstcriaab epate in! 
finiflru3 .runcflcmctur ramus aflellarie ve ne fca 
ftlica nominatus infra cubitum pofirue.Si vero 
fluerer materia a fupert02t'Dextra particula ad fi 
niflram .tuncfloborometur cephalica vena pofita 
fup filueflri parte fupei iori curuature cubiti.Icr 
turm vero Diucrtenecumeuacuatione ef! admt 
niflratio ventoraru5 cum fcarificatione .Ouarru 
veroefl adminiflratio fcarpcllationis partis dc q 
fupzadicrum.i Dicitur Icarificatio tlluie.Otunftl 
vero cfl appofino laquei vel fetonie fuper contra 
rite partibus .<Srcxtu5 vero 1 vlrimu5 cfl admini 
ilratiocaurerii potentialis fub aliqua 
trariarumfeamdu5 Diucifitate? yofitienis. vt 
iam Dictu; quo2um trmen complemento 
nieozandu; q Dcrubificantiausi veficcantibus 
1 fcarpellattce fermo pzeteriit t intentione pzece 
dete i fla. 1 g« fit flcberdandii ve rofadt meus pa 
rum btc iam apparutt.Oue vero fint cauteria po 
tentialiaDefimplicibus plura funt ficut arfe 
nicum rubeu51 p2op2tc illo nominatur aurtpig 
mentum quod cfl leuius.aliasenimarfenici fpe 
cies fufpectas l:ui.S?eaindu3 efl viti tolum rubeu 
quod parientibus particulis admtniflrattim C02 
2umpit eas Terriu; efl cepe fquille mcmb20 fuper 
ligatu; .Ouartu; efl mei anacardum emplallm 
do partes er eo.Quintu; cll fapo faraccnicus i e 
moli is a niger .Sextum efl applicatio calcis cu; 
pzimo a foznace accipitur .Svptimum efl admt 
flratio dc cclidonia.quoe ego compofui 
fecundu; iflu; mcdm.Tk tal.non cxtincrc. J.i. ar 
fetiict cirrini combufli .5.ii.mellis 
anacardt' fairaccni .J.ii. incorpozen 
tur fimul 1 fiant magdaleonee .ex qmbne cum 0 
pus fueitt pillulc fo2mentur ad quantiratC5 nucif 
muf .m3gnc vel parite fecundum quantitatc3 eru 
ptionis quc3 intendis .1 Dimittantur per lx>2am 
vnam aut Duas .2?ccundu3 VC20 cnuteriu poten 
tialeeft.quo cdirer vtuntur medicantes omnee fe 
re in marcbia tcruifana .£t fui ego illius recti 
ficarc2 per hunc modum ,Tk aque p2t'me Diflilla 
tionis faponiflib.i.calcie non cxtincrc. i.opii.3. 
.X.bultant fimul Icto tgne calx 1 aqua vfq5 aD ter 
minationc5 aD vifeofitatem 1 tunc imponatur 0 
piu5 fubrilitcr 1 compleatufcozum 
Decoctio vfq- ao lapideitateiu 1 applicetur Vt oe 
firccedenti Dictum cfl.Tocc funt per que pzincipa 
is intentio compleri potcfl. 
lertia intentio. 
Dt autem ad tertiam intcnfionC5 conucnirc pof 
fumus pzemttendum p2imo opozterc minorare 
materiam fecundum q ipfam contingit effe pec 
canrern.fi enim in toto peccaret cozpozc opoztC" 
rct mforatiuas cuacuaricee educer, 
iet Ii quidem ex parve materierum particulare 
peccatum inuenii etur fimtlitcr opo2teret eae p 
rialibus appzopziatis euacuatienibus tduccrc* 
igitur fi marci ia fuerit in toto peccans 1 in Veis 
contenta .flarim fiat floborcmia dc matre vena 
purpurea nigi a vel commtni ncminaia.i fanguif 
ertrabatur copia fccundnm quantitatem peccatis 
marci ie 1 virtutis tolUzamiam .quod quidem to 
tu; cadit fub p2 udem ia cpaatiut artificis 1 fub 
ftftaregcbetrica T arifmcfca neceffarco litata vt 
medii ciari aut De fingulis.ralce ct 
menfurc multipliciter variande funr.feetmdum 
fapientir coniec tura.St aurem quererer altgf mi 
nozaze materiae alttcr.pofTet i muliere mcllrua 
p20uocare in ttare congrua. i in viro emoroy 
das aperire 1 languinem a narib3 educere. Lb<:t 
enim venc omnee inuicc continuitatem per quae 
poliunt a toto euacuare.licet particula2iue a ime 
diatiue a Determinata particula educant. Cum 
autC5 contingeret materiam in venis totius am 
bitueconrinen' iclTe fanguini fufficicnrer cornix 
tam neq3 flobotomtam aduocantC3 .tunc opo2tj 
vtcnacueturmino2atiueper farmacaa toto at 
trabere potentia.Dc quorum numero bonu3 effer 
pillularti5 cocbiarum pillularum agrega 
tiuarum ana.; J.refoimentur pillulc cum electu 
ario indo.i bcc quid refptciunt materia3 mixta3 
ex colera 1 flegmate attrabut ptl 
Iule coebie a fuperioztbuf 1 agregatiue ab inferio 
ribus .Secrndu; vero compolitum ad banc inte 
tionen cfl indu5 .Cuius dctur.J J.tp 
fum quidem educit luperfluitates a toto.ieznu; 
vero «D cande; intentionem 1 pzcdicrte foitiuac 
boc .Bc pillularum fetidarum pillularum Dc far 
cocolla oefcriprionematozt ana.; J.zcfzomcan r 
tum iera compo ita 1 cxihcantuz.cducunt vt pii 
me.Quartu vo e boc.Bc cocbi3£ pdlip 
De iera compofita 1 fetidaru} ana.3.i.amri pon 
deris Oiagridii ii.cmu iucco rotarum 1 eforme 
tur piltule .vtt.£t Jxc quide; vlnme attrahunt a 
fupenozibus inferioribus i ab intermedie parti 
bus virtute ycre.que edunt a ftcinaclx» 1 epare, 
Ouintum compolitum efl boc .Br yer alogo jion 
pigre maiozis .5.111.1 Detur in potu cu 
Decoctione folliculo2um fcnecum gramf.ui. Dya 
gricfu facta.Sextum vero compo, itum efl b\B< 
electuarii fucci roisrum.;.ii J.cteauartt utdi.j.t 
Detur in potu cum aqua Decoctionis cali 
.da vero compofi 013 1 p2opzie pzin 
cipialtter euacuans flmrateia capite 1 pro 
pzic colertcas eil iooc. & pi.lular-um cocbiaiu 3. 
.u.oyagridii g.ii. retor ruemur pillulc. v.cusn luc 
co Violarum 1 exhibeantur .£iiiud vero euacuans 
materias mixtas a flegmate 1 colera 1 pzopziea 
capite eil looc .Bt p.Uuiaru imediate con er iprap 
i.rcfozmentur vt 
p2iua. ffcfiiud etiam cuacuas a capite materias 
mixtas ex ftegmate 1 colera 1 melancolia cll boc, 
pillularum cocbiaru3 De lapide ta5uiluna.3. 
.i.p.Uap D farcocotla ana.3 J.rfozmcr piU’e.vi. 
\d.vu.cu yeralogodiou 1 detur vt qs 
sutem ocidcrai ct mmozanclo euacuare matczi 
a pectore 1 pzopzie iegmacrcas exhibeat illas 
pillulas Dc aganco .5J.De larcocolla .3.i.fiant 
pdlule .vi.cum {ucco ylept 1 oentur in potu. £ 
ducctuj vero materiei U5 colericazum a ooimo 
1 pzopzie a pectore c boc Bt oj reubaz 
baro.3.ii .pmulaf agi cgatiua$z.3.i. rcfoznnt 
pillulc.vtt.cumteo Viobrg. £c contin 
geret niatei ias calidas euacuatione minozatma 
educendas eiTe ab epate tunc medicina conuemcs 
cilet l?ee ,Bc rcubzi uari eiecti.3.i.lp;ce nazdi 5. 
•vi.aque fructuum ocfcziptiQufZlXfue in an i 
dotazto .j.iit.pemdid^.jJ. ineozpozcntuz oia 
fnuul t exibca.ituz m poui. iz?i autem abepare tetlorue educeremateriae flcgmaticas a Dfrtm* 
nio tunc oetur in potu agarici infulio bcc. Rc sij 
lupulop aq apii aua.3.ii.5uccari fecunde coccoto 
ana.j.i.i.agarici electi nardi g.iii. 
53 g.vdiat infufio 7 cum fo2ti crprelTione eribe 
itur .Similiter ctiam Dum volumus materiaj 
melancclicam Dominantem abepate cuacuarc 
conuenicns fnltrumernum C2it boc .Rt aque lu 
pulczfi aque cicorcejmi.3.y.tbim( r pii Ii follictt 
l02um kne 7 polipodii ana 3.ii.falis g.v. peni 
3uccari fiat omniu5 bo2um in 
fufto 7 cum notabili crpzcfltdc eribcitur t potu* 
Bt tam apparer q? boc medicamen etiam eftet co 
uenies ad fducedu mat'ia3 a fplene 7 p20p2ie cn 
aqua fcolcpend2ie .Bt fimilitermedicamina fu 
pzadicta materias fimplices a Dominio cducen 
tta fi frangantur ao tnuiccm fecundum mirtione 
materierumfpecicDiucrfarum erunt materiei ii 
inuicem commirtarum eductiua .7 fecundum q» 
contingeret materiam in mirtione ccmmantej 
icremplt gratia melancolicaru5 materiqz fupex 
flegmartca 7 coli rica aut vtrifq3 fimuUiti opoz 
teret tn mirtione medicinarum foiuttuarum aD 
inuicem Dominari fimplices aut compofiras me 
dicinae mai02i p2opo2tione aspectum babenrs 
inuicem ad materiam 7 econtra .Bx quo co22ela 
rie concluditur q* flante pari materiei um inuicc 
cdmirtioe oporteret pares effe virtutes medicta 
rum eleertue educentium materias bae vel illas 
Bt bcc qntdc5 talia non cadunt in operatione vi 
ri ni t in feientia optime triti 7 in opere medicta 
ii non raro 7 leuiter ererctrari .pztfupponunt ef 
bec omma fcientiam cognitionis modt mixttois 
materiemm ad inuicem 7 erigunt etiam fenten 
fiam cognitionis graduum medicinarum 7 ope 
ratione earum ta p20uenientiuum a p2tmie cj? a 
fecundis a rerriiscf a quartis virtutibus. Bt ad 
Luc,p2diipponunt bec ralia virum effe trtt«31 cc 
gmnoneniodicompofitionis mcdicinaru5 fcilj 
gta refractione t mirro vf i ccmpofito fermenta 
ro babere oebeat medicina calida 7 ficca p2t gduf 
aut fcot teit 7 qrti gdue. StTr ct qta i cbpcrio 
ne f fractione lubpiat ad inuicc meduie i lubUs 
t i a rare compcrace ad eas que futit dcnfe fubllan 
tie.i quantum erigat qucq5 medicina compofita 
Oe tempoze in fui fcrmenraticnc.conucnienti.-€f 
que fit oimtiu5 medicinaru3 fimpltciu Dofts ap,{5 
pziata.£t ita De compotoris dl Diccndum.p2cpt 
que omnia opo2teret recurrere ao medicine p2i 
apta tam tbec2tca q practicalia fine quc2um co 
gnitione vana 7 cafaaita ell omnium mcdicozuj 
operario a qua effugere Debent viri fcicnnfici 7 i 
f olia l api em um ci udiri .JCter Ixzum omniu5l 
uice5 collectione concluditur co22claric vltimum 
Quod fi Defiderarer aliquis cduccre m$tcria$ 3 
mfice velica a lumbis mefcraicis vel ab tnteilmis 
p!u2imas vel aliquas medicinarum fimpliciu3 7 
compofitarum queiam fcriptefuntinuicem pet 
confragae 7 componere 013 medteinif babcntib5 
eleitiue educere ab vel altero meb20 ficut ad 
afpectu5 babet vdjuen vel mricaria 
artixmifia ruta betonica D02onicu 7 fimilia. Mo 
veiuam vero afpecrum habent Daucu6 grana mi 
lii fotis fe.aptt grana pmi 7confimtlta ao tntefit 
na vero electione5 babet oleum De ‘kerua 7 cft pe 
tadactilus maioz 7 camcmilla crocus femen ane 
t(pnteg(u502fganM3italiartti ttfatrre per 
fcntentias aucroztim. Omnia enim bcc refpiciut 
pzcdicta mcmbza p tertiam aut quaztam opera 
tionem eczum vt fecundo canone per totuj pzo 
ceffum a £jaf ferto De fimplict medicini vfquc 
ad nomim indufiue 7 in agregaro2C Scrap .per 
magnu5 p2ocdtum colligi potefl ? pluries alibi 
n tu lege quia inuenies \xc omnia effe. 3a quid 
opezter pezuenire ao quartam intentione3 fupza 
premiffam perquam conucnienter fieri pofltt ma 
terterum pcccattum Digdlio per qua3 fiat eradi 
catiue euacuationi magis parate .Bt pzemitten 
dum q materie antecedentes circa quas vt i plti 
ribueadmimrtrandaeft oigeflio .cfle pofTunt in 
altero trium I0C02U5 pzincipaliter contente. Bt 
purno quide3 i venis epatis -7 fibi p2opinqm's p 
quas materia mandatur ad patientej 
vt fup29 fuit .Secundo vero be mate 
rie inuemri po(Tunc in uenis DilTcminatis circa p 
ficulam 7 tiburnm 7 corarum .la cio 
vero fozrafTia aliquid De materia effunditur a ca 
pite que iuuamentus non Icuc facit in augmenta 
do materiam antecedente quamiratiue.vt Dato 
q materia buiua egricu dtms fit calida 7 ficca .Vt 
fupra Vifum fuic no tnconueuic eide} effe conmir 
tam parte’ magnam aquoiiflcgmatie.qnod qutd 
fo2ta(Tis cft caufa augmentandi quantitatiuc ma 
terie2umfluru5 ao particulam patiente^, quare 
tndigcftmis admnuflrandie hunc 02dincm cblr 
uabo tangam Digeflitta materieru-j 
calidarum? fiecaru3 magis alterantia 7 refpicic 
tia etiam epar *? adiaccuces ei pa* tes .Secundo 
vero loco ponam rigdtiua matC2ierum mircap 
er calidis 7 ficcie domtnanter 7 frigidis 7 bumi 
dis fubiominanrcr .Bt etia pzo complemeto cp 
is aliqua ponam oigdliua ao mareriai flegmati 
U9 7 quarro loco aD materias melancolicas tam 
aduflas q non aduflas app2op2iata magis. Bc 
fatis er boc fundamento poterit videri intentio 
Digerendi materias 1 tnlii umenta conuenicntia 
4djUtf*3caq5 matericru5 caltdaru31 ftccaru5 ccn 
uentens 7 leue Digeftiuti prtmuj erit hoc.Bt a que 
Violarum aque cndnsie 02tulane ana.3di.2quc lu 
pulo2U5 .Ja.Sccundum vero fo2tiua 
iUo ell. & aque fcUtii 1 ctcorce ana .5. ii. vel. 3. 
,.t.y.mifce ftmul toui3.Xerttuu3 vero cigeffiuum 
adhuc fozuu, pzcdtcrts c iyrupi De nennfaf* 
fyrupi dc endiuta ana .31. aque violai m aque ci 
cozee ana.3.i.y.Quartu5 Digefhuu3 materterum 
pzcdtctani adbuc ingrcfLruui3 magis cb° iy 
rupiimuDuu .J.iJ.aqueiblatnramomille ana 
,J.i.aque fumuerre .3.1 J.7 bcc quidc3 p20 par 
te reipicit materiafaliquid adufltoms habentes 
Outntu5 veropigcilmu5 et ad sduftae maic2ias 
8pprop2iaiu5 magte ertt Iwc.Rdyrupi acetolita 
iis curi fyrupt De enduita acetcfe 
aque lupuloi unrriuimterreana.J.i.mifcc'? Da 
in potu.*? patet q bec omnia per tertiam opera 
tionem rc pictum epar 7 cum bcc etia q calidis 
n itccis 7 pai um adultis aduerfantur matertebus 
JDigeltiua vero matericrump2edictazum 7 pzo 
pzie circa partes iuncturales Dnanftu5. et ftbt p 
pinquas poTlunr clTep2cdicta omnia et marime 
cum mtlcentur cum aquis babenttbus afpeccum 
ad remotae partes .veluteiTctartetice plante q 
fecundum veritatem nominat fula ab auct02ib3 aut effiet aqua accfofc iam yrcdicfa.7 aqua folatrt 
t aqua violarum 7 aqua 2cfarum 7 aqua virge 
paflozts. £t De calidis magis ftcutefiet aqua 
yrie aqua 02igani calamenti cupatorii 7 fimilt«5 
que mticcrt Debent cum Digcffiuis fnp2a nomina 
ris Dii modo tamen in mixtione vincamur calida 
afrigidie.magiB tamen 7 minus fecundum ma 
forem 7 minozem neceffitate3 a particula patiett 
te 7 a materia ibidcj inuenta indicata• £a vero 
qucDrgcrer poffunt materias ia3 p2cdtcf;e cum 
quibus aliquid De flcgmatc a capite tiftillatc co 
mifcererur funt ficutoigcfltua p2cdicta 7 ipztc 
confracta cum fyt upis 7 aqute habentibus alpe ' 
ctum ad caput. vdut cifet fyrupus De calamento 
fyrupus De yfopo fp tipus De acc20 7 De ftteadoo 
7 confimiles confrangcndo taliter cos in mixtoe 
"fr f}Tupi De endtuta .j.i.fp upt De llicados .?. 
y.aqucyfopi. ?.i.aquc 7 Detur 
totu5.£fut accipiatur fyrupi dc calamento fyrupf 
D nenufare ana.^i.aquecicorce<3.ui*m^cc*^ut 
<n*5 exhibere .5.ii.fy. huius rclcrrpttcie qna3 ali 
as ccmpofm'7 respicit materiam ex colera 7 fleg 
mate ccmt jrtam tn toto 7 in capite pztncipaliter 
comixtam exhibeo ipfum cu3.3,tii.aque 
7 fenattemim fcntijltu5 ana.cVo. i. 
.J.violarum flo2um nenufaris 1 cfarum que fut 
tree medicine frigide capitales ana. cVM.y. fit 
csDos p' legii betonice matozane calamenti 
ana.40.i.n»acie.dMUgalange cita emi gariofi 
lo2? laauce por 
tulace aifcnte 7 (csbiofe bec 
omnia per tres Dsee in lib.xv.aque p2iue bene co 
tuf9 .Deinde coquatur lento igne vfqj aD confum 
medietatis e02inn.-tunc fiat colatura cuj 
aprdTione fc2ti.7 illi ccbruze addantur 3uccar< 
albi lib.m.aceti.lib J.7 lento tgne coquamur ota 
v'q3 ad fubflantie fpilTitudit:C3 confnctam .7 c po 
rene medicina ad digerendum materiae#a domi 
nio colcrtcas flcgmaticis 7 aduftts materiebus a 
liqualiter ccmixrae .7 mirabili iuuamento exper 
tue fum in feda caltda pendente a materiebus t«. 
Ii ccmixtice ccfuf SH cf a t tif ideraret mat iaa 
rdnftioue5 habentes 7 in capite Donviiwnies Di 
ge2erc .pcrcri 11 ?oc conuentcutcr facere CU3 Duo 
busDigdlims fequcntibus.Quortim p2imum efl 
bcc. fyzupt t5herberis 15 ribes De fiio terf ana 
.J.y.aqtie lupulozu5 7 fumi terre ana.f.t. mifce. 
Secundum vero efl bcc .TV fyrupi tuiubini fyru 
pt oefuccolimorum buglofevel bo 
t.mifce.£tbcc g 
dem Digilltua omnia exhiberi Debent in auro2a 
CU3 iam conceperit medicus ctbuj p2ima Digeftio 
ne futffc in flcmacbo tranfmutatum .que et 'am te 
p02e Mus 7 pzimc Digeflicms fupeifluitas a flo 
macho ao inteHina p2opulfa fuerit 7 efl heza ab 
artifice rationali cditer alTipata ab affumptidc 
cibi per nouem hozae Diflane in maic2i gcntiu5 
cditare .Si quie cogeretur Digerere mutezise ia 
p2edictas cum Digcftiuo alterius fpccici .coquta 
eger non vellet portonee 3ffumcrep20ptcr lafct 
ttiarn aut infuetudinc5.tunc pollet Digei ere mate 
i tas cum tnfr3fcnprie.Qiio2U3 p2inu:m cflcr.Tk 
troa'fc02um De fpodio trocifco2inn Dc violis ana 
cmulfionis vel Decoctionis feminuu. J. 
.fn.mtfce.Secimdum vero citer treeifeo? 
De berberic,3J,aquc rccocndis culcutc .3,111. mi 
fce 1 refjptccret bec materi as aliqualiter aduflae» 
lertium tero Dtgerenf mixtio talie.Bt 
conferue violarum 7 flo2um nenufarte ana.J. ii * 
oe violis 7 De tini gra 
natozum mu50zu5 ,J,i.y.fiatclertuariu; oc quo 
in auroza ocglutut patiens 
£t oc eo iterum ante cena5 exhibeatur tantunde 
pe2 bozam CU3 Dimidia vero Oigdliuii 
ad materiae adullaf scomixtas app20p2iatu5ea 
boc.tt< fyriipt oeberberts vd De nbee lyzupt ace 
tofttarte citri oc limonibue ana.J.i.fpcciei um ta 
'fandalozu5 rofa£ nenufa 
rie 7 buglofc ana.J.i.mtfce boetur in potu vt 133 
pzedictu cft 0e pzeccdenri.vd ocgluttat ur cu co 
deari hec quide parumper efficere videntur p20 
intentione quarta complenda.Cu intenditur 
exequi tntentione3 quinta per qua materie eradi 
■ candefunt.ia quide fatte faciliter bcc fieri po(T3 p 
minozatiuje medicinae huic vel illi appzop2ia 
tae.oc qutbue notabilie quantitaf fup2a conferto 
«a eft.2Demczando tamen q nulla talium medi 
cinarum vnq' exhiberi Debet nifi poftdf apparue 
rit Digefttoniaimpzerttp manifefta.quc cognofctf 
pzimoquta moi bue 7 accidentia eiue aliqualiter 
remilTa funt.iBecundo per equationc vrine in co 
loreetus 7 fubflantia.que Debent effe ad medium 
deducta vdfibi pzcptnqua .£t tertiop apparito 
nc5 fedimtnis in trina fubftdcntie.quod Debet ee 
albu) equale coniunctu figure ptramidalio 7 fub 
liantia Diafanum.SftiB ent apparentibus iam no 
remanebit Dubitatio quin materia conucnicnrcr 
fit Digclla quoniam digefla ente materia necetfa 
rio remittitur mo2bue qui Dependet ab ca.quoni 
35 Digefito tft faciens celfare putrcdtnc3 7 eria re 
mitti excedu3 qualitaru ta5 p2iaru3 q fecunda2u 
per que3 materie a medto recedebant.p2optC2 qtf 
Dpozret q vrie fubftantta eqtafttcu luo colora 
Cum ergo talia apparuerint medicine pzimc ex 
bibert oebent .ita tamen $ tarum oofis fic 
per augeatur .nifi appa2erct 133-incepi f 
fet tuacuatione facere .tunc cm'3 con 
uenientius effiet nulla5 mcdicim lolutiuatXibere 
«utfalt; in gradu fuc operationis remiflam ne 0 
pus artificis coicidce cum opere nature cflcnteau 
Ia efrenitatis fluxus .£t adbuc fi natura in 
cepil(ctfacereeuaaiationc3qua p2opter aliquod 
iiccidcs faccr nd fi natura moudt 
noncdpletc moue tu lx>23 motus illius. £t adbuc 
fi natura non mouet materiam bo2a motus eius 
que efl poti marcricru5 oigeftionc.tunc moue tu 
bo2a motus iifiuefciltcerque natur a-fecit 7 ineo 
plete fecuD«3 expofteione p2ima.aut moue tu l:o 
ra motus eius.f.expcctado ad que nafa fucer Dbe 
rct .fi pigrttando natura nonfaciat illu5 motum 
vt fepe contingit .£x quo apparet q DU3 medicujf 
cuacuare vult materia3 eradicatine cum vna m« 
dicina cade fpecie per quam euacuauerat minoza 
tiue.melius efl q \ additione gradus vel oof pa 
rum 7 leuiter excedat 7 parcuf cxiflat q in Dofi 7 
fn gradu Iit mulru3 audax.ne p2optcr mdam$ 
fuam comfgat excdfue in euacuando .quonia me 
lius efl materia iterato euacuarc.cp ipfa exquifi 
difime educere quarta primt tertio capitulo colli 
gendum.£uacuat aure materias calidas 7 e.adi 
cando a remotis partibus elecruarium fucci rofa 
ruro.cmus exhibeatur aq lupulozum *ttot3rtJ3 ttrirta illud metricum Jlrtctica celera 
purgat fuccuf tpte rofu u3.2Dateria vero colica 
7 adufta euacuaze porce tundo in potu vt pzcd< 
cru3 eftdectuarii bamecb Ocfcnptiene maioii.5. 
.iii.elettuarii fucci rcfanim.5.11.vel.3J.015 oeco 
cncc ciati vnme feliculi fenc.£c fi matia coler eo 
mixtam en acti a re velis. Tk clcctuarii fucet i of.j.i. 
. C.dactuarit fdt 7 oa i poru vt p2ius* 
£t oc oomcfticis medicinis 7 fccurte cfl clcctuari 
m oc oacrilis quod a lapientibus nominatur oia 
finicon oc quo cxtbcatur.*.iti.Vcl.iii. aqua 
feniculi apii vel petrofelim .bcc oe euacuantibua 
eradicariue excmplaritcr porira .2Dcmo2a tamc 
cp nullum lx)2um cuacuantiu5 oebet exiberi nifi 
fecundum conditiones fupra tactae lx>2e fctlicct e 
lecte 7 fecunda appitionem oigeftibis.ftoft pre 
dicta vero tam tempus idoneuj cite videtur ve 
fenrarionc3 parriculc patientis vigeremus cum 
biequeop02runeadminiflrari ocbcant.per que 
habebitur ttentionfe 
p2t'mo quidem p fubtr actione; caufarfi facientiu 
nocumf nta.vt fpectcrum male complexionis ma 
rcrialie 7 m. le compofircis 7 felutiois continui 
ut te 7 alio2um quo2um in fuperio2ibue fatis co 
uentemer oogma a(TignatU3 eft. fecundo vero 
p2inctpiltrcr vigczanrur memb202U3 potentie 
per 2eilaurationc5 tnftrument02um.ex quibue in 
humano co2po2C confiftit vi£02.7 fiit fpiritue Vi 
tales animale* 7 naturales qui funt infti umenta 
virturu5 quo2U5 quantitas oebet eiTe conuenicns 
1 meli02 eft ipfo2um quantitas aucta c? oimiuta 
£t oebet-eriam eo2um fpirituu3 fubiiantia fubti 
lis effe vt facile 7 in b2cuiiItmo tcmp02c moucri 
poffinr ao omne3 Differentum pofitionis.fit ire 
rumoebente(Tcinfubftantia clari oiafaniab oi 
vap02C 7 fuperfluitate fuper flua expurgati.Ialit' 
enim fuo p2tncipto atteflanrur magis quod eft va 
p02 fanguinis temperatus nono Oc iuuameq me 
taorum .£r quia etiam ralircr limitati fpiritue 
fuc eilctie atrcftatur magis. p2oprerea q2 Ipiritus 
cft fubftantia ignea 7 aerea in naturam celefttu5 
corpo2um vergens cx fubtili02i 7 laudabili02i 
bumo2U5 parte generata p2imo oe virib5 co2die 
fecundo capitulo, 2fdbuc etiam i tertio reftauran 
turmemb202um potentie per nutrimentu quan 
ticatiric 7 in qualitatibus fuis bene limitatU5. VC 
fit aptum conuenientius tranfmutart in co2po 
ris particulas cx qua tranfmurattde vigo2of red 
duntur .quoniam virtus non confiftit m(i nutri 
mento quarta p2imi capitulo vigefimoquinto ,f. 
oc medicationibus apoflematum .£t iftis tribus 
ingentis fubucniendi virtuti vei potentie patten 
ti partiale huius viri volo effe fariffacttl. £t p2f 
moqutde5 ad primum per acquifitiene cius qtf 
nunc tactum eft in qutncft intentionibus irnedta 
te p2ccedentibus p quas ccudcnt admimftratas 
abftindi poteft cmnis caufa nocens 7 egi orare fa 
ciee.Secunde vero caufe pzmcipalt a qua ocbili 
tamr omnis mebzozu5 potentia, iterum videtur 
farif mtbt conuenientcr eife p2cuifum per ea que 
fupzadicta funt Deconucmenti cdmtmftrarione 
fex rerum non na ruralium, vt fup2a legere pers 
fi placer .p2oprer quodn on videtur mihi aliquid 
cllebiciuperaddendu3 .nifi q? oefciiba medicias 
quafdam tam fimpliccs q> compofitae. per quas 
potentia fenfitiua mcb2orum vig02etur .G13 tgi. 
tur Xtrtus omnis pirttcule patientis feufu5 tactf 
conuemenre3 babeat per continuam radiatione 
a nuca xel a neruis eius imediate p20grediente5 
7 a cercb20 mediate .idcirco Dclci ibam medicaia 
quedampzimoapprobataad confo2tandu5 cera 
b2um 71piritUQ cius fubflctandu.Seamdo tero 
non nulla tangam.que magis neruis totius C02 
po2is ? nucc app2op2iari po(Tunt.£t 02dine ter 
rio aliquid tanga5 oe bis que Determinate parti 
cule fenfum tactus tigo2arc poiTunt a motu5 cius 
£t per bec fatis facile poterit fatifficri ad 
tertium fcilicct ad reflaurandum fpiritus anima 
les qui funt 1 motuum ommum inilrume 
ta ad conferuandum eos.7; tuenda ab cis que ta 
itriiecus q excriecus occurteia phr rddercfpiie i 
conuenientes ad operationes a eos conrumcre.tt 
nunc legere potes C iequentibuf. £>2ius tame pre 
mittenda funt quedam quetidentur nocumem 
efttcere cercbz;.? neruis Cereb20 qutdC5 nocume 
tum efficit cuiufcunq5 rei non naturalis foi tis et 
lubica appiicatiocu potetta fue mediocritati acti 
mtarem excedente ficut aeris in omni qualitate 
tam pzima q fecunda occui fus ad caput St Ocuj 
efl £c ita in fuma dc cutufcunq3 rei non natura 
lis exteilu Dicenduj .Tlocumetu ei ab aliquo age 
te in mebro qo e pzictpiu vtutis opattoie 1 dlega 
tionis inflrumewi cfl potcntiiTima caufa Xt nocu 
mentum appareat tn imb20 quod babet repede 
ttam abalio.Cu3 ergo nerui Dependentia babeat 
a cerebzo in boc q fpiritus animalis 7 Xirtuf mo 
tua 7 fcnlua edundtr a cerebzo ad ipros .nccctfe e 
Xt quantu5 exifltt nocumentu3 ttVcereb2p tpfo tau 
tu5 imo maius mamfeflctur in neruis .cum co2u 
coiiiplexio xtrtus 7 operatio p20ucm'ant ab eis 
tanq a Dcbilioribuf q f it ccrcb2tim»3tsq5 de nue 
ro eorum que noc t neniis aliqua funt xdur De r 
bus no naturalib3 inuenta xt aer excellentis bili 
ditatis 7 remollirionif cruris ell fubflantia nemo 
rum nimis mollem 7 flutibilem reddere ficut et 
efl aiminillracio cibo2um multe remolli tionis i 
f2igidationia 7 bumcctatioms .Similiter etiam 
7 De potibus efl continuatio aque frigide pzopre 
rea quia ocbtlitat oigeiliuam xirtute5 nci U02U5 
7 pzoprie al fuerit aqua p2tua cdgclata. vnde ter 
tia tertii capitulo p2imo i tine «£xtas q aqua fri 
gida nocet neruis .p2opterca quia facit eos Defice 
re a Digeftione bumiditatu5 que funt in cie.quare 
in humorem indigcflum permutatur. £t idem 
luperius oixerat.7 potus aque frigide ccgelate cc 
nocet ncruil.Similiter etiam nocet neruis mul 
titudo potus vini 7 ebrietas .aut quia p2omouct 
mult02umxapo2um eleuationem ad caput .aut 
quia xini multitudo? cbatettas funt caufa Debili 
randt digeltiua virtute3 aDeo xt xinuj non bene 
permutetur.Unde Debilitate calo2t6 agentis in 
iplum conuerrirur in ‘kilum xel in fanguine3 ace 
tofum qui e caufa nocumenti in neruis pzopter a 
cetofitatem mordicationem 7 punctione que kqt 
ab illo tertia tertii xt lupza.fcr nocet neruis mf 
ta eb2ietas .7 xinum plurimum pzopter xebemc 
tiamo2dicationisxini7 p2oprcr re (elutionem 
ideff permutationem 7 infrtgtdattonc3 cum boc 
ideil bumo2 ille qui uocet neruis pungendo eos. 
7 ideo cibaria omnia acrib3 ponticif 7 acetofie fa 
poribus codita nocent neruis 7 in fixqnti 
xiu .#dbuc iterum de tertia rc non anturali, 0. »nictu ?p paret fupcrflti: cvcrctrirm 7 notus - cis 
tam Diilractius q crteiTii iis 7 atrracttuue roc$ 
et pzoprer nimiam ncruo2U5 Diffenfior.e5 a re 
violente ipfoo extendente elongantur. 7 fozte fe 
eundum latirudinc; 002113Diminuuntur. p20pte 
rea quia non recipiunt Debitam 
tum per quos fiant metuis inflrumenta ccnucni 
etma.£t fimiliter Dc Diliracrioreboziim Dicend 
efl per quam inrelligirur parttu3 cius De centro 
adctnumftrcnnam elongatio .Similiter ctia 
res nimium attrahentes funt caufa nocumenti 
neruozum aut quia mouent eoe motu in conueti 
ad aliquam Differentiam pofitionte fortius q 03 
aut quia p2opter attractione3fo2tcm mouentur 
ad eoe materie fua multitudine vel quantitate le 
demes eoe.quarc fecunda p2imi vbi fup2a p2opc 
p2tncipium capituli .£Dctus vero laboziolt i fa 
ciendo egritudines neruorum introitum habent 
magnum fup2a illud quod in aliis c fciltcet mem 
b2ts.3pfa nanqt funt iffrumeta motus.labo2iofi 
vero motus fur ficur cxtefio CU5 fune et agrauatte 
rei grauis 7 ctnne in quo efl extentio exp2effio 7 
ccnt2actio . Amplius imoderata omnis potuu 
7 cibo2um repletio non folu5 cereb20 feD neruis 
nocet. 3ut quia innatum ipfo2um calo2C5 fuffo 
cando exttuguit .aut quia replentes materie ,pbt 
benrfptrtruu 7 nutrimenti conuenientem tranfi 
tum ad ncruoe.Hut quia p20ptcr multitudinem 
contingit in neruis materias ibid 
flantes apoffemate opillarc .3ut in cis felutione 
continuitatis efficere fecundum fpccfe3 
que variatU2 in quantitatibus 7rqualifat bus cttp 
£tficut Imoderata repletione per ctbcsi potus 
Dictio cft llon minus etiam concedendum immo 
derata repletionem cidc3cffe nociua3.p2cpterea 
quia fuperfluttae et Defectus ad eafde Ducunt cas 
Similiter etiam De quinta rc non naturali idc$ 
Debet effe iudirtum fciltcet fomno 7 vtgilia.lMuri 
mus enim fomnus remolliendo propter augmen 
tum bumtd iratis nocet neruis.7 propzie fupC2 r 
pletionem 7 capiti etiam non minuscfficit nocu 
mennl quare fecunda p2imi Doctru fecunda tri 
decimo capitulo .Somnus multus virtutum att 
capitis graucdine3 
7'eg2trudinc8 frigidas .7 Ixv pzoprer illud quod 
ipfe ex refolutione prohibet .Sed per rationem 
aduerfam facile Deduci potefl .q vigtlte tmodera 
te non minus refolutndo 7 cxiccando capiti 7 ner 
uis nocere poffunt q> fenus bumectando. Quod 
Vero rexte rei non naturalis 'iuconucntcns appli 
cario etiam cercb2tim 7 nemos Debilitare peffit 
p* tntdltgentt vcloce3 foztcm 7 frequentem in 
fpiritibus 7bumo2ibusqiunecc(Tarinscflin ira 
furozcantmt.TficDcalisficut etiam vdxmcns 
7 longa accubatio fpt rituum 7 bumozum in p20 
fundocercb2i cum fcpclitur 7coartatur a mnlti 
t”dine matei-icrnm efl caufa nocumenti cerebri 
7 neruozum per viam extinctionie innati calo2if 
in etfdc3 .quare fecunda pztmt Docfl fecunda ca 
P‘fulor>ectmoquarro vbi efl De imp2cffibi 
bns palTionum animalium.?Dofus vero ad inte 
noz i aut efl fubito finit cum tim02 adeff. aut tfl 
paulatim 7 leniter ftcut CU3 adefl trtflitia.7 fuffo 
catic* qda 7 rcfolutioee pzcdictc no Jcqutrfur nifi 
illud quod fubiro euenit .Dimtnutio Vero 7 ptifis 
vere mnq fecuntur nifi quod leuiter 7 paulatim 
euemtCum Dico Diminutionc3 intclligo fuffoca 
ttoncj quco2dman‘3 7 paulatim accidit 7 non (u 
bito .£t cum oicopnfim non tnrclltgo refclutio 
nc5 que fit Icuircr 7 paulatim nen fubito .bc rct>5 
. aurem alite pzercr nen natuzalee Dictae que capi 
ti 7 neruis noamiemu3 efficiunt ,queda5 funt ve 
luteibi .non nulla vero medicine ctbalee .altera 
vero cibi medicinalc6.£t nullue quidam cibue ab 
folute eide nocet nili per accidens ex parte quao 
titaris aucte 7 oimtnute.Tlullus enim talif inbu 
mano cozpo2eoperatione3 efficit a qualitate fco 
a materia pzecife reponendo partes cozpozie fub 
flanttales receltu caliditatis alicuius dprt 
mis T De fecundis, bc numero medicinazu3 ci 
baltum pzedtctis nocent .1 in fumma 
omnes ille que nimiu5 calefaciendo 7 infrigtdan 
do bumectando vel exiccando operamur in eis. 
9*pzopzie quando alterum bozum vel omne tale 
fuerit uebementer 7 fubito applicatum 7 multo 
Vfu.11cq3 enim natura patitur repentinas mu 
tationes alierattonee lecundurn receffum q 
liratum.7 clauditur in fententia veteris 7 come 
tatozis in fermone .fecundum multu3 er repen 
te calefacere ifrtgidare et cctj. bc rebus aure que 
funt cibi medicinales ide5 tfk afferendum tuduiu 
inquantum operantur a qualitatibus per quas ef 
fcnrtaliter nocent vitra nocumentum accidentale 
quod inducunt ratione fuper aucte replcrionif vc 
tam Dicaim eft .£t ponere quidem omnium bop 
- exempla Difticilimu5 effet.verum quia partiale bo 
ni3 exemplar pofitu3 fuit in fermone dc rebus no 
naturalibus excmplaritcr loquendo quedam tan 
genda funt fccnndum q iam apparet in fequenti 
bus igirur capiti neruis 7 functuris nocet 
flio tafec ideft ferculi facti ex pane cum bzodio p 
gui .Cum enim fua repletione et cuapozaudc vtf 
coftrate ad quam fequttur oppilatio oppillarionej 
facit in nuca et neruis. £t idc5 erit iuditum d pa 
ne cum piguedine in farragine pzepararo xfalio 
faixonis modo.Carnes vero neruis nocentes luc 
ficut omnes habentes ptnguedine3 cdmixram a 
quofitati et vifcofitattbus multis .vclut funt car 
nes fere omnes fue natiuirati pzopinque ec caro 
cuniculi et caro anatis Domcflice ct iuuencule er 
caro recentis pozci.et p20pzie in Dom(bu6 nutri 
ti .Caro agni fue natiuirati pzoptnqui .Similit* 
etiam oe pifeibus idc5 Dicendum e.O:s d ptfcee 
recentes mollificant ftmilircr et omnes qui funt 
in aquis Ucunalibus er in omnibus ftagnis vf pa 
ludibuf inuenti in quibus 'imt berbe paluffresfe 
tentef etcoz2tipte er multitudo ranaru er anima 
liumaliozu3qucgcncranruretviuunt ex putre 
dineeuitanii fur. ficut etiam cancri ineifdeag; 
inuenti nimia fua bumiditate remolliunt et re 
laxant nezuos ct iuncturas eteaput implent Ii 
cut ad experientiam poli comefltonc3 cancrozuj 
.percipimuo.be piam is vero ct ml 
te funt capiti no tue vclut caulee.qui multa fua c 
uapozationccapiti nocenter vifumobrcn:bzant 
ct bleta etiam lua bumiditate fuperflua remollie 
do .aut ventofitares multas in capite ct neruis 
multiplicando nocet cifdc5, froztulaca etiam fua 
nimia hrdirate nutrienti ct paucitate 7 puitate 
nocet iuncturis oibus ct capiti.fal(C5 infrequen 
ti vfu licet aduerfetur colere potenter. £andcm 
fentcntia3 concedere Debemus oe vegetabiltty n plantis que nocent nendo capiti nuce 7 mcbzie 
omnibus que funt inftrunrenta fenfus 7 mo - 
tus que nocere pofTunt .aut ratione qualitafu p2t 
7 fecunda^.vclut nimium ingroftancfo op 
ptllando indurando ftipricado 1 fic De aliis. Sut 
quia boc faciunt penes qualitates primas et 
fecundae 015 iuuamento operationis pzoucnientj 
a virtute tertia .que eft pzcpzietae qua aliqua F 
fpiciunr cerebzum nuca5 7 ncruoe 7 nocent cis 1 
fenfibue interiozibus .quo2inn pzcdicta funt in 
ftrumenta ,et patet cp bec omnia no necent vttft 
per occulta} qualitate CU5 bis Vel illis qualitatibj 
pzimis vel fecund is nocitiuam. Ce numero er 
go taliii aliqua tmicniumur rori cozpozi cercbzo 
7 neruts 7 lacertis noctua velut bec que bic tange 
tnr.Quorum pztmu3 eft lens que mala r/ieruis 
licet fit a pluribus graduantibus poftra equaf. ta 
men Declinat ad ealidirare3 7 ficctrate.Srecundu 
vero neruie nociuum eft citor.ium quod eft frt 
gidum in pzimo 7 ficcnm tn pzincipio fecun 
di cuinf multitudo comeftionis generat Dolo 
re3 in neruie .quare in cafu huius viri euirandu c 
ne nific fenfatione trifti fenfatioi adtungat .ler 
tium vero eft lac q’fua ftipricitate 7 bumiditate 
remoliendo mulinmalti eft neniis 7 egritudini 
bita eoium 7 pzop2ie frigidis .Quarrii vero eft 
fungus cuiue gi*adus eft frigiditas infiite tertii 
7b»rmditae tn piictpio vfuecius gene 
rar epilefiaj 7 ftnpoxc .Outntum eft enula.que I3 
fir calida 7 ficca tn prio.ramen qira coniungitur 
buirttdttJtt fnpcrflue per qua5 e'ca pt tis 7 
repletiua ideo facit fodam ideft magnu Dolozem 
fapicisiSxictumvcrofimplcxeft calamenttt5 q> 
licet fit calidum 7 ftccii in rerrio/tia tamen xc\x 
menti vapozatione 7 DtiTclurione qna facit in bu 
moiibus virtute habet facicndt 
vo fimplex e mtx cupzelti.que I1C5 caltcfj fit i piio 
(Tcca in fecundo 7 confo2tet tieruos ratione ftipti 
citaris eius .ramen quia pzopztctatc l>abcr adn 
rendi fanguinem tietnr augmer.tii cozzuptionis 
future fieri abeade. Ocrml fimpiexcft lactuca 
que frigida eft 7 bumtda in z* gradu qne I5 gene 
ret fanguinc3 ♦ tamen ftupt facicdo no 
cct neruie 7 p2cprielactuca ad nigredine5 oecli 
nanf.7 ftlueftris ct cuius virtus aflimilatur virtu 
ri papaucrts.ntgri quod quo fit 
opiii .llonum vero fimplex p2edictte nocittuu c 
feiTire 7 eft vitis alba .que licet calida fit 7 ficca i 
tertio gradu.pzopzicrate tamen habet faciendi 
accidere permixtione in ratione. Dectmii vero 
fimplex e C20cus 7 eft ca.in feamdo 7*fic in p° 7 fa 
cit foda 7 nocet capiti 7 obrencb29t fenfus.Unde 
ctmu fimplex eft fenugrecu calm in fine p2imt' ct 
ficcum in eo.7 fi ccmcditur gener atur ex eo buor 
malus 7 facit foda 7 pzopzie CU3 muri .i.fallamis 
fcuodcctniu eft C02tand2um qued eft frigidum I 
fine p2imi 7 ficcu in co 7 multitudo eius buidi 
7ficcipermifcet fenfum7 facit fonia.et multitn 
do fucet' eius vti aque eft interficiens cum in 
frtgidatione .Trtdecimu fimplex ft fabe que in 
complexione fua Declinant aD frigiDitatem 7 fic 
citate cu3 bumiditate fuper flua .et faciunt videre 
Conia mala 015 alienatione perturbata . kecimCi 
quartum eft cepe quod eft calioii in 50 cu3 
bum id irate fipei flua cr facit feda et fufcetb er no 
cer intellectui. Dectmuquintuu (implexeft amcu3 
qt5 c cnFm ct ficeti i z° ct gujt caput ct factt foda 
er e dc tcbztkib} <7 Dorm tffactcrib^Decjmufex 
tn fiplcx eft folatru frigidi* in p° ct ftccu in 2' qd 
ftupefacic ct foda facit .Dacimufeptimu fimplex c 
aeri que frigida ell et ficca in fecundo 
gradu et noctua neruie fimplex c 
caftomi in anus me° muemtur gumofttae et ner 
11(0eft mala .et vehementer m02dic.it eoe.ltc5 ca 
Kdum fic in 40 ct ficcum in fecundo.Dectmunonu 
ftmoler eft aleu5 quod ratione euapozatioms et 
ftrniofttirfs multe ncruoe implet et caput et facit 
foda licet fit calidum et ficcu in 30 gradu. Uigefi 
f implet eft caro coturnicis er cuius coeftice 
timetur foafmus ct rbetanus quonia fubftantte 
eant3 vel carni eius ineft bec vtrtus. Uigcfimu 
pzimn (impier eft cuffue et eft fpecics edere. que 
Itret en.fit et ftcca nocet tamc net u i;? .Uigcfimu 
fecundum fimplex ft fartoli .quo£ complecto oc 
clinat ad caltoifare cum bumiditate fupcrflua.U 
fubftantia ftnt ficci.f.qpcdplexioeo? peuce palfi 
uaf qualitates declinat ad ffoitare potentialcj ct 
generat bumoze flcgmaticu multe bumiditaris 
faciunt videre fdnia mtla 7 implent caput et ner 
nos .*bcc quidem omnia ftmpltrta poftra file bic 
vr in reg» mtne huius viri et confilium tam per i 
tenriones cibales cp medicinales .01115 vitet 
vrus ct rnarime nift confrangantur cum bis que 
rereb20 ct capiri neruie et nuce ct tnftrumentil (c 
fus et morus iituare roiIum.dequibus ftatuti ali 
qua oifcurrenrur.Tleq*: cria mirari ccbct aliquis 
squia Dato cp oifpofirio butue viri fit nocumentu} 
cozztipttonts in fcnfu tactus .Vt fupza vtlu5 ect 
maxime eueniens mcbziVfenfuocrurte eiuo.tame 
quia Difficile eft imaginari quoD nocumenta ali 
quod tam in capite cp incrrebzo vel nuca contin 
gar quin ipfum edicetur mcmbzis babcntib3 oz 
tum ct Dependentiam a cercbzo et a nuca media 
ttbue ! ptritibus animalibus et virtute lenfus ct 
morus .que p2oueit a cercbzo ct a nuca ctmcbris 
illis .3dco fatis facile dT3Conccdcze'.cp omne no 
mmentum rotabile cercbzo ct nuce contingens ct 
tteruts fcnfuo et motus in toto cjctftcnribuo ccica 
ri fooc tacta iiir pzcdtcta ct nen ni 
fi cum Difficultate ab auctozibus bine inde coliec 
fa ,Bd quos p2cdictozu3 euitandu 
fmbanrur bic non nulla q ta merito qualitatum 
pzima? ct fecundarum cp oper3tiome pzoucnien 
tis a virrute tertia pofTunt cercbzo toti capiti I pi 
nalt mcdulle ct neruie clfe vtilia.Quozum P21115 
eft xiloalocs quod eft calidum ct ficcum in fecudo 
et confoztat nerues .vt p3ex Sui. in fuo capitulo 
inareda iuncrurarum et confert cercbzo et con 
foztat fenfus .vt pat3 ibidc5 in areola mcbzozu3 
capitis.Secundii vero fimplex eft yrcos quod ca 
Itdu e et ficcu in fine tertii.Cutusolcum bibituj 
remouet laxteudine vt p; ex Sui .in areola tuctu 
raru.et Deccccio eius rcmouet trentozem ibitf in 
areola capitis. Icrriii (Tplcx e caf5 eft in ff 
ne tertii et ficcu in z°ct conferet capiti co qz au 
gmentum efficit in Fuatione.i.i meozatiua pote 
tta .Quirru fiplcx e grsnu5 pini matozis .quod 
t aettnis fezetepatu exiltitcu5augmento bumi 
ditatis et confert molliftcarioni et Debilitati coz 
p02is cdeftu et extccat Iximiditatc cozzupta.Out 
tu fiplex cil andoeboeba que e ca.ct fic.tn medio 
fecundi ct neruie confert ipfa et obicctum eius. vt 2® tertii p* ca* cclltgerdu* Srcxiu fimplex efl 
taro galli rc umerale cuius vftra i intellectu effi 
cit augmentu.&pttmti fimplex e rare ericii ter 
rem'7p2Cp2ie falira que (cnfcrt fpJrno palifi 
egritudinib3 nenio?: iclcfancfc.Ocrauti fimplex 
cfl centaurea 7 p2cp2ic miro2 que calida cfl 7 ftc 
ea in terrio7 confert amifieni 7 fantei lacerro2u 
v Dolc2ibus 7 conmfionibue ncruop.noru fiplex 
efl cordumei 7 e carui agrtflc calida 7 ficca in 5* 
7 confertcgntiKimibuerctuc2umccntnficni la 
cerrczu u> 7 ncruoK fimplex cfl piretru5 
quod cfl calidum 7 ficcu in 30 7 p2obtber mollifica 
ttonn 7 flupo2C3 ncruo2um 7 alcu3et.Undccimu 
fimplex cfl ab23 que confert rereb20 7 fcnfibue ci 
bue 7 efl ca.7 fic.fn 2“ .fcucdeciu3 fiplex efl rofa 
que frigida cfl in p* 7 ficca in p2tcipio fecundi 71 
toto eius efl confo2fstio mcb2C£ neruofo^. Xrt 
decimum fimpler cfl aloes quod acuit rattone5et 
cfl cafm in 3* 7 fircti tn pe.becimilqrn1 fimpltx e 
rubea rinctor qtic confert nocumento i Vtrtfq5 la 
tertbnp 7 tn fenfu c eflca.7 fic.in S gradu.lDeciuj 
quirtii fimplex efl fquinannl quod e ea.et fic.i 2* 
7 remouet larirudinc. txcmmlcxtu3 fimplex efl 
florax vti itnq5quod e ca. in p2io 7 fic.in 2* 7 per 
mifccmr cfl medicinis laxatitiie.bccimu cptimu 
fimplex e fiiarb er cuiu Decccfionc tmb20camur 
nerui cdto2fione fit frii 2*.7 fic.i tertio 
Decimiioctaiiu e umen quod c frigidil in p2io oe 
dtnansadaltquaficcitate 7cadit in medicinis 
laxtrudts. leniri ii nomi fimplex e flicadoe quod 
efl ra.in p2io 7 fidn 3* De quo dF 05 qt5 aflidue 
eo Ixne egrirudies 7 |)prtc fridas. 
Dtgeftmu fiplex c vcbuen q e ca.i 5 7 fie.in 20 cu 
fus Decoctio confert cdro2fidiimo7paleft 7altif 
optta efl tn medio p2i’ 7 bumidn in fine eius qd 
boun cfl neruis calefactis 7 fit cx eo emplaflrum 
groiTiciei neruo22.Uigcfinulp2imti fimplex e Vif 
ens cjralidiiB cfl in prioCU3 bumiditate fi-pflua 7 
e Icnitttms iuncturar.Digcfimilfccudu e camdil 
laqne confo2fatmcb2a ota neruofa 7 confert (a 
.quia cabdifaectuc cftfimiT 
caliditari aiglis.lic? fit ca.i fic.in p2to fupple no 
mulrii cleuara .Qigefimufcrml fimplex cfl vri 
na cutue.s.complcxio varia aflignari Deb3fm va 
rierate cdplcriomi 7 rcgimtmi in fuma tame ref 
pecru alta22 aquofiratil ca.e 7 fic.7 cofcrt Dolo2ibj 
nemoris et fpafmo et renftonf ro?2. Uige 
fimtiquartii fimplex c bitumen tuda{cu3 ea.et ftc. 
in tertio et bene cor»fo2tat m:b2a. Uigcfimiiqui 
tnm fimplex efl caparis que ca.c et fic.in 2’ cutus 
Decoctione vd ucco cliflere factu confert paltft flu 
p02iet arrritioni contingenti icapittb3 
et in medio eo£ JSt Diligenter efl bic artended 
q? medicine tfle conferentes ne2uis plurimum 
calide complexionis funt et ficcc. JEr q*rn cx parte 
huius Difpoftttonie que Deberet fieri per applica 
ft'onefngtdo2U3ctbumido2u.co quia egrirudo 
ifla e mala complexio materialis calida et ficca. 
Clcp medicine tfle calide et ficce ncruofe bic pofi 
te fuerunt pluribus ex caufi&.fzt p2imo quoniam 
mcb2t egretatts curato fieri D3 p medi 
eatione fumpm a ccplcxicc 7 a ftibflantia pttcule 
patientte.Cum ergo tnflrumenta fenfuii cia i fua 
complexione Declinent aD frigiditate. 3dcoind< 
cardo a fubflantta pa2tis conueniunt calida et 
ftaa Calida quide$ non fimpltcia ct potentta.fcD 
bene co2itgcndanim medicinis que per rertiaj 
p2op2tVcarcconfo2ratncruos.et lunt frigide et 
ftqcc aut frigide cr bumidc aliqnc lUttj an 
te pofirc fuerunt .£t iabe medicine ncinofc cali 
de videntur conuemrc p2optcr p2onipttrudinem 
laplue ncruoK ad frigiditate magia <J’ ao calidi 
fate5 ut apparet oe egrimdmibue nerute cucnien 
ttbus.conueniunt aute medicine ncruofe ficcitate 
habentes etia non valde eleuata ad Ixc vt confer 
uetur.fubflanrta ncruof que ficcitate viget quod 
fit per applicatione ficcof .quonta calido valdc.f. 
meb20calidu5 valde confert tnflrumentu .7 ftcco 
valde ftccu valde tertio regni coxi igitur a J5al.Oi 
.7 p2opzic quando intentio e ad confuattone 
fnbflantic particule patientis vel fanatiue.38 vo 
c aufa p2optcr qua medicine I* calide et ficce po 
fite fuerunt fuit. quonia eeiflimat Dccts ma 
gie conferant per tertiam p2op2terarem a qua $> 
ducitur effectus per qualitates p2imae et frendas 
et pzop2terare occulta p20ueriic6 magis ipfc 
conferant p qualitates pzias per quas argumeto 
fiipco a lapfu in meb2is tnuenroelTcnt nociue ma 
gis tales medicine calide ct ficce. £r 4* ca fuit 
vt quia raro inueniuntur medicine ncruofe frigi 
de ct bumidc ab auct02tbus affignaze mfi pauce 
De quibus vifu5 cft.£t tdeo vt taliii ad inuicc po? 
fet fieri comirtio ct et ad frigidas 
et bumidas talis fieret er pte Do ie partitio vt r 
frangerer inuicem in quaUtatibusluierefractd 
ne faciente Dominari in roro cdpoftro f2igiditate 
et bumiditatc.aut frigiditate ct ficcitate Pm ocfi 
deri«5 viri bene exercitari et tu conlidera.Quibj 
otbus ia ita in veritate Deductis non videt mihi 
aliquid addenD clTc nifi q> Debderaba copofira q 
dam interius adminiilrand* que cereb2i epotis 
et inter 1052 vtgozattua funt in cis non 
generet.ucq3co'grcgari polTit materia buiuslap 
fus augmentatia. 'zxl;udc vo oefcribcY localia q 
da3 p2obibcntia flucntiu3 receptionem 
in mcbzu ’ que partibus circufezentialibus ptten 
le patientis applicanda funt .£t 30 Dcfcribcnt cd 
pofttaquedam buiuo triflts fenfationfe a mcbio 
remotiua .'fooccplcmcnro traq5 fcrmofs 
De numero ifla£ Delcribantur copofira tria vigo 
rantia et p20bibenria congcfltone caca 
rijanciu i eo.et p2opzie I i contingit eas alternis 
vicibus ad mfe toza mebra Dcfcenderc et magis 
erunt appzcpziata materiebus mixtione baben 
tibua tx colera et flegmate p20pt qua mixtione 
redduniur,falfe, t>2imu itaq5 cdpolttu elMud. 
T* Icminu coiu3.f.quattuo2 i. fc.endi 
uie culcute cicozce acetofe et fcariole ana. 3.11. 
5.iJ.macis.5.v.3uccari ai. 
cttonio? et iyrupi c5 mirro ana .5.1111. 
fyrupunmcemcu33Uccarocoquantur vfq3 ad ali 
quanta fpilTituoinc .ocimi CU3 infrigitati fuerit 
lupei addant Ipecies DiutiiTime cotercdo in mox 
rario v q> ad bona glutmofitate ct in fme addan 
tur ligni aloes 3.t.ambze clcctc.3 .li.cr fiat ele 
ccuartum.Uidc quantn Diligenter iplti aduerfat 
materiebus 7 p2cp2icm Dominantibj 
toecundu vero copolir u pai up frigidius illo cit 
illud .Bc macie eia tertii .violaru nenufa. 
aiop alb0523.il. macts.3. 
.iii.ligni aloes 3.u.flo$2 ypericonis 
con j.fyrupi rofati.j.iui.fyrupiaSpoliri icHcR .|.fi.njccflr{ deetnarrrm vt pzt 
tts in cuius fine fecum inco2porcntur mulci g.v\ 
ct boc quide3 magis circa ipfum fitas.t>2ttnum 
Vero magis refpicitepar ex virtute fimplicium 
btne inde legendo colligere potes. Xertium com 
pofita qtf cniidem matertebus in capite 7 in epi 
re fimul pofitis notabilem habet afpcctmn eft b\ 
TV fpecterum electuarit oe ligno aloes Dcfcriprtce 
Sui.qumro canone fuma p2ima rub2tca 
cfuartum De xtloalors nfm.l. f .fpecterum aroma 
tiei rorart Defcriprione £>ab2tclie in attdetario 
IflDefuc Dtflincrione p2ima.3.v.mafliae ctperi 
flna.3.t.mactp.5.it.lignt alces .s.f.mtue cifonio 
rti3 fine fpectcb? electu 
aute5 tfue b02um efl taF .quoma 
in fero per duas bo2as pofl cibu3 cx eifde accipi 
at ad quattratf5.3.tii.orpluticcf0 abfq* alto petu 
£f fi rorus magna necrititae inflaret.btbat me 
dms ctatus Vini cum altera medietas fit aqua 
cum moDtce mccari .Conipofita vero ab auctori 
bus ad bancDtfpofitioncapp2op2iata pauca aut 
nulla inuentunrur ab eis pofita.p2opterea q2 bec 
Difpofirioab euentu egritudiri’5, confuetatum 
efl peregrina multum Vt fup2a vifum eft. Zldbuc 
etiam quia egrittidines quas reperiri contingit 
nocumentum co22upttonis efficientes in nerui* • 
vt plurtmu5 funt calide Dominantcr. XDcdtcine 
autC5 cerebrum namos 7 nuc«3 7 fenfue corfeta 
resvr funt calide qf incafu. iflo 
fine nocumento applicari poffcnr. Si que 
tamen ab auct02tbu8 polite ad bcc capitulu5 con 
ferre poffunt effent fient refata nouella 7 pioprie 
Ddcripra a Tlfcolaofn antidotartodando ipfam 
cum aqua Oidct’ vel Dfcocticnis mafltcie.Secun 
dum effrt 7 foirtus infrigtdartuu3 confectio triu5 
fandalo2um ibtdemrcpleta .7 p20p2te data cum 
Decccrcue macie .Xertium cfTct troc.De rof aut 
troctf.Dc fpodto .aut nocif.Debc! beris 7 De ribes 
CU5 aliqtta predtrtarum Decoctionum Dati b02a 
(am p2cdtcta. Ut aure fatiffiat fvnndo tll2umc 
toiam p2emt(To deferibam bicquinq3 compofita 
materiae ad quodcunq3 nicmb2U5 fluentes repd 
Iere fulfivientia iraqs vdut epitbima e 
boc .Bt fucet granat02il rucct agrelle fiuc talef fit 
recentes fme tales fint oiu confertiati. cium ana 
•im.trrre figtllate armeni. % ii.accatie 
ypoqmflidos ana.3.iii. farine uolattlie molendi 
7 p2op2te que fit milio J.iiti.vel.iii.terantur ftf 
omnia vlrima conrritionc 7 intingantur in eoco 
y*a$enucp:lufuicvfq5p2cpc inguina per tres 
Dtgttoe tranfuerfalce crdufiiie. Secundu3 vero 
compofitum ad bauc intenttonc5 app20priatu3-dl 
iftud .Bc fucet folatn fucci plantaginis fncci vir 
gc paHo2ts flna.l.v.fangutnie Draconis fandara 
ce thuris colofonic ana.f .{.terantur ftT Diu i mox 
tario plnmbeocum fuo ptflrllo 7 intingatur in 
eo pannus pnus in aceto tnfufus 7 cxp2elTns ap 
pltcecur vt pzedicmm efl iXcrtium compoltum 
7 efl ltntmenru3 glurtnofum 7 fozttus pzedtctie e 
boc.Bi glutinis ptfeium vel carre Diflclute cu5 ace 
efl vifcus quernus.f • 
.i. f,colofonic J.ti.maflicis.? J.co2allc2um ru. 
offtum Dacnlo2U3 combuflozum ana.f.i.olei ref 
lib.5.ccf e .f.tt.coquarurcera cum oleo fufftctentt 
coctdneq inco2pc2enrur inmcc cum glutine 7 cii 
infrigidari ccper int adiungant alia 7 fiat vngue 
tum quod crtendatur fuper aluta fdcfl coiio 1 fu 
pcrponatur pzedicrte partibus. Quartum copo 
fitu5 efl iterum vnguentum toc.Bc olei De mirto 
olei o maflicc 7 De rofia.ana.J i.mumic cmatiris 
(anguis Draconis acatic co2allo2um corobuflo2ti 
(podii ana.5.tii.ccrcqttantum fiftteit fiat vnguen 
tum molle .oemujbulut cu$ libj.fucci plantagi 
nfe vfq5 ad ip 'ius fucet confumptionem. Ultimu 
cerotum ad hanc intentionem ell iftud .Bi 
rcfme electe .5.ii!t.co23ntdri prcparaticum ace 
1 to ,$Ai. vmnfq5 conlolide ana.fj. pulueris fuli 
gtnis omfancini hb. 
oemu5 bnliat tn.J. tiii. 
aceti nigri forriiTi vfq5 ad ipftus aceti conlilptd 
nem .De boc iraq3 ceroto «tendatur fuper coaio 
n tnucluatur vndiqm .ci ua fuii in locis iam p2C 
■ dtcti0. et femper ibidem adlxrena permaneat. 
£t attende quarto 1y vrrunq5 qusttuo2 remedio 
rum que polita funt ante ipfu5 polTet etiam par 
ticule patienti 7 pzopne 015 fignie maxime calt 
ditatis»£r b° ct vltimum ibiDc5 vtilc tffet. 7(p 
p2te quando ab eo erduderctur acetum 1 tu con' i 
dera. 3am aurem reflare Edetur vt feribaj cd 
pofita quedam que patiente particula Dolo2em 
auferre pofTiit. Ct licet non nulla ad baitc Ircntoe 
fuperiue pofita fuerit tnftrumcnta in intentione 
curationi! prima 7 iftrumcnto tertio eiufde.tame 
prerer illa oderibeam bicinflrumcntja qutnq5g 
bus altae Dolo2em omnc5 imo quantumcuuq5* 
cuttfrtmu a parte omni rcmcuci e fb'co .£t boiu 
quinq5 tria funt oolo2em fedantta per viam refo 
lationis anodmitatis.Duo vero fur abfctndentia 
D0I02C3 cx tpftus fetiteer rclolutionc 7 anodtntta 
re cum aliqua ftupcfacrione que omnino tamen fe 
cura efl cum iit couucnienrer refracta. Dc tribuo 
autem illis p2imu3 efl boc.Bc olei re aneto olei 
camomilla ana.f.i.fecie olei lilio2um alb02U3.J. 
Ai, pinguedinis anarie .f De or 
deo .3. x. Vitellos oui numero .ii. terantur omnia 
in mc2urio longa 7 fubrtlt contritione.7 oe boc 
medicamine membmm inuoluante cii panno lini 
to boc medicamine conuenientC2 .£Xccundu p2i 
cipalc in quo CU5 refolurionc intentio leniendi ct 
auferend i Duritiem 7 afpcriratcm a mcb20 e .Bt 
f arine milii farine filigmie ana. 3. ii. vitellos oui 
numc2o quattuor c20ci .3.11 .terantur fimul in 
mo2ta2toDiuti!TimcDeindc buliant lento igne 
in .3. v .lactis vaccini vrq5 aD confumptionem 
lactis illius .Xertium ccmpofitu efl boc. Bc fape 
lib.t.mcdullecruriu5bouiB,3.ii ,$ .fepi caflrati 
iuuenis .3.iii.c2ocL5.i Jiarine amili .3.1 mcl i' 
loti camomille fe.ancn ana.3.!. j\flo2um yperieo 
nis flo2um buglofe ana.3.ii.terantur omnia diu 
ttiTime in mo2tario 7 cum boc emplaftretur locuf 
bene calefacto .Quartum compofitum ell medi 
camen illud .Bt pulueris ypcriconif flo2um viola 
rum cirrtnaru3 camemtllc ana.5 .ii.abfintWi .3; 
it iii. farine amili.fj.olciDccroco.J.t.olci occa 
momilla.3di.f.cerealbe.3.vi.rcfine pini oiffb 
lute di modico accti.f ,i.tco2pent' omnia in fimr 
Deinde i fme buliant cum.3.iiti.fape vfque ad eb 
fumptionem fucd 7 tunc fuperaddantur eis pul 
«eris co2ticum mandrag02e .3x00 boc ergo me 
bruni mediocriter calefacto emplallrctur*Ulttu5 
vero 7 fo2tius illis efl boc. Bc ceroti fimpltcts De 
muaUagimbusJx/.vngucttdiaUec.Jdii.yfcpi bumide.J.fi.clci De ftkiro olet amigdalarum 
(Julttum <r De camcmilla Jdt.mi dul 
vngueiuum ct 
admintftrcrur mediocriter calidum ft per parte 
9 aufert potenter triftem fenlattoncj.loec fut que 
«ubi tn fuma ad banc ti iflcm fenfatienem aufe 
retidam vifa fueruntvtilt02a. Iuautem cele 
bcrnnic Docro2 \xc Diminue 9 permuta. i tpit 
t:e fuperadde fecundum amplitudinem faptentie 
tue i p2ofundttate3acutt(Ttme fcientie tue .Tleq5 
enim bec Icripfi vt te mcir,02arem 9 Docerem. 15 
folum vt a me acciperes quantum mibi in 
genium meum condonare potuit initum ego cd 
fideratide mea a floribus j cfc2tilTtmt eugaii flu 
dii colligere potui .De quibuf omnibus imo2ta 
les ago grattaf ei qui mibi condonauit bec ita me 
dtocrtter itelligcre qui viuit perpetue ? p fecula 
benedictus .Ifmcn. 
Conftlium De dol02C in genu ct Vulnere facto cu 
lancea vel enfe 9 De tumo2C 9 Duritie ciufdem. 
O!o2 (n genu quo mclcftaf ur vir 
ccmcndabtlts 9 cctj. contingit in 
ipfo p2optcr vulnus factum ei ex 
lancea vel enfe que penctrauerut 
ad p2cfundum cilium ccmpcnc 
ttum genu que funt Duo2U5jbciltu3 tibie fuperio 
resettreitates 7infcric2 extremitas diis coxe 
cum fuo rancp vmbone.vel Defendiculo in inferio 
ri parte genu poriroqucd nominat 1 orula i *ttcc 
mirabile cft ff talis D0I02 accidere polTit.quontaj 
folo continuitatis in mcb2ie fcnfibtltbue cft fuflt 
ciens 9 imedtata caura Doloris Cnm mala ccple 
X<onenobiliter intenfa.9 p2op2ie calida que tnue 
ra 9confecuta fuir in gcnu.maxime p2oprer apo 
firma quod ibidem confequutu3 fu t .vel rardita 
te petitionis aurilii.vel negltgcnfia curationis 
fiue p2oprcr lenitatem vFnenl queeofequiror cx 
parte loct.loca enim patientia non rai 0 imo fre 
qucntiflime funr caufa fpafmi ? male tiattonis 
egrttudinum in cis. 9 p2op2ie ficut locus ifle 
in quo 015 accidit Vulnus magnificatur cius filor 
9 cueurus fpafmi .ficut etiam in lococubiti.9 fifr 
in loco itrni turarum vt pulchre legendum cft qr 
ta quarti tractaro p2imo 9 capitulo fccundo.cutuf 
exo2dium efl. IDembza in quibus cum venerit 
vulnus magnificatur ibidc5 tumo2. VC2U3 cum 
p2tncipaU's 9 p2tma caufa egritudinis genu iftt 
U8 Viri iam fit recurata .quoni 15 vulnus eius fa 
naru5eft vt fenfus oftendit.Cpo2tet tnucftigarc 
in viro tflo p2imo quidc3 caufa Dolo2ts qu» rema 
fit in genu eius.Slccundo veroquaf magif rema 
fit D0I02 in pj2te contraria parti .que vulnerata 
fuit tf m parte vulnerara.£x quo2um fundamen 
ro rpcculanri potC2it apparere curatcis 
D0I021S qui remafit in genu fuo. £t fiquidc3 gfa 
P2tmi diccudm.q’ D0I02 qui remanfie in genu ip 
fius efl p20prer dcbilitate3 Digcftiue 9 vitalif vir 
tutis illius memb2i.Cumcntm genu fit meb2U5 
vitali virtute 9 naturali Dbile fanf.eo quia nota 
bilttcr elongatum cft a co2de 9 ab epate Defcren 
res eas arter ie 9 vene exigue funt 9 tenues.nen e 
mirabile fi mala complexio frigida q fixa rema 
fit tn genu luo fit caufa generationis male ccple 
Xionie fientis fubito alterantis 9 iit immediata 
do!021*9 raufa.ticq5 enim olfqtia mala cdplocio 
fixa aut paularinc alterans cd imcdiata caufa bo 
10218 vt patet facunda pztmi capitulo Dccaufie ui 
ue cutufq, dolozts. Quod Vero p2optcr mala cd 
pleriont’3 que cfl caufa generationis ? congrega 
xionte matcztcrum in mebzis fcnftbilibue genu 
accidere polTtt Doloz in eo p2opter folutione5 con 
tinuiratis manifellu e .XDarci te ci dee infulc vil 
lio neruo2U5 fenfibiltu3qui ramtficantur a muf 
culis foeti’ coxe implent ? tumefaciunt p2cdict09 
Vilos .vnde in eio efficiunt cxrcnfione3 que e fpe 
cieo iolutionie continuiratie.quare in genu ifhuo 
Viri Otu perfcuerauiltc Dolo2tm Demondrare fa 
tie cll facile.cu5 bic concurrant Duc Dolo2ts caufe 
fcilicet mala complexio 9 loTo continuitatis ia De 
clarare. Contra quia bic non videtur aliqua fpe 
cieo male ccmplextdif aflignari polle ergo opinio 
falfa . confequentia notimma ed intclligenti a 
antecedens arguitur .quia talio mala complexio 
aur edet calida aut frigida bumida vel ficca fim 
plex compe ira .£3i pzima vel altera ergo tactui 
pezcepribilte fub fpecie caltditatis frigiditatie vf 
bumidtrarie aut fteettatie 02gano tactuo percep 
taru5.quod repugnat cxpcricnttc.quta mcmbru5 
iftud lenfu tacms non percipitur excellenter c. Ii 
dum frigiduj bumidum p2obarur 
couftqucmia quia nulla regula ven'02 ed in iudi 
candooe excellentiis qualitatii fenfibilium q il 
la que fumtnsr cx fcnfu ractue. vt patet (ccundo 
eomplextonu5 capitulo tertio.quare colligendo ia 
genu butus viri non apparet aliqua fpcice male 
complexionis quepoilit ede ooione in cocaufa.vt 
fatis pulebre argutum ed.£t contra fccundu pzi 
cipale fcilicet q in genu iftiua viri non fit aliqua 
folo continuitatis arguitur .quia neq3cd tbi fo 
lu* continuitatis in oiTe neq3 in cute ncq3 i neruo 
tieqs in carnllagtmbul carnt lacerto X neniis vel 
venis 1’ arteriis ? lic b aliis.crgo nulla, anrcccdcf 
negariuu5 apparet ao fcnfu3 quare 9 cetf. Sd bec 
Duo Dubia refpondcndum cll a ad primu5 Diccn 
dum q ibi cfl mala cdplcxiofrigida 9 ficca po f 
tiue que pzobibct mcbzum a Debita fui nutricato 
ne .vnde ibide5 congregantur materie per viam 
tedigefhonis.quc tumefaciunt mcb2um.vndege 
iiu illud in fui magnitudine cdparatum ad illud 
exrcnfum ed magis .Quod ibidC5 fit liccitas po 
fitiua manifede apparet p2optcr DU2itic5quc Icn 
fu tactus repentur in ueruis ? ligamentis illius 
partis quccitcaufa p2obibcns meb2U3 a Debita 
exrcfioe a flcxioe eius ? morioceiue ao difcrctiaf 
polittoie nccfjTarias.J£xquo fiidamemoapparet 
q ibi afTignata efl fpecies foiurtonts continuitati 
que contractiua Dicttur.ficut cuim mcbzu5 remo 
uctur a Debita vnitate cius .p2opterea qz partes 
cius oidrabunrur imoderate de centro ad circua 
fcremta.3ta ep° mebf a fua Dbita edduitate re 
moueretur p2oprer partes eius imoderate Didra 
bi oc etreuferentia ad ccntrum.p20pter quod ad 
motiua facta patet rei poni io .Hd pitmu cntjof 
q ibi ed fpecies male complexioni] fri$idc.£t ad 
probjcioue5 of q ipfa pezcipitur feniu tactu8.l3 
remulcpercipiatur ftcut queliber fpecies malecd 
plexionis frigide tpzimic Debilius g-calida. 3ta 
rcmi:1ius percipitur a poccntia uctim-q calida. 
pzopter quod rea tactus ed vera in iudicando De 
excellemus qualitatuj Icnfibiliuj.licctttoncjUf femper verif/cetur De fenfattor.c cfciteti calefacf 
endo 7 infrigidando percepti .£t aD fecundu pzi 
ctpale apparer folutio Dicendo q in genu 
buins viri e folutio cominuiratis contractiua ia3 
Dicta ,3d fecundum vero pzincipalc Dubmm qtf 
Difficilius rft Dicendum Dupliciter vt p2cpofiro 
pertinet .£t p2imo quidc3 q cfdoq* accit vulnuf 
(n aliqua parte notabiliter (enftbili tn qua tamen 
poftcdfoiidationend remaneat Dolor.quia quado 
ptfs que fuerunt feparate incidunt 7 confoltoat* 
fi Tectio in eia facta fuerit tocalt8»poffi>’ facta e co 
folidatto non remanet in neruie via tranfitue fpi 
ricuudcnfibtltum .quoniam in ets non cft facta 
confolidatio p Via p2ime intentionis .(3 fuerunt 
conglutinata per quanda bumiditate que rofboc 
nominatur que in Duritie conuerfa rcmar.fit non 
po20ra.vnde non eft ibi via tranfinis fpus poftif 
cicatricata ert .,ppter qua ca5 etia in cicatrice nd 
nafeitur pilus pp probibttione3’tranfitus materi 
ei que Dceffe caufa continue rcncuationis 
3n fuma igirur in talibus vulneratis meb2ts fre 
quxt nd apparet Dolor poft eo2U5 confolidatione 
pzooter p2iuattone t2anfitus fpirtrus animalis 
qui et'nff2umentum fenfue .0ecunoo vero p2in 
ctpaliter bec Dubitatio folui potcff.qi quando me 
bza aliq vfnerata 1 cdlclidata fueft T pp apa f pp 
violentia operationis cxiccantiu fre 
quenter remanent indurata 7 confracta vel i fpaf 
mato cffe ira q nd fiit meb2a fufficienria ad exeu 
duminfenlati:ne3p2oprerfpafmu3 qui reman 
fit in ets .pars vero contraria in qtta non reman 
fir durttire nc fparmua parata cft lentirc 'pzefTto 
ne cbieti trifftter tpiimctf fiue fit mala coplexio 
fiue folnttocontinuitatis.Unde ex bis apparet Io 
Irtio ad Fecunda Dubitatione .£x quibus omntb5 
confideranti apparet .q Difpofitio genu huius co 
medabiT viri c mala cdpfo buida accidetalie illi 
m.Apparet fe unde q accidentia buius viri Dii 
pefitiome p2incipaliter funt tria.Pzimu e Duri 
tics in pzedicto e ti'102 in co 
e Dolor in pte contraria parti vulnera 
te .vnde apparet q cpoztet folicttu cffe vi£ iffu 
in curatione fue ne continue augmeti 
ta ruritic t2an'eat ad apema 7 c pzobibitio £ 
greffiui motus.Cuius cura ponemus vt nuc fcqt* 
*Beg itur vir iffc regimie ex pte cibo22 7 po 
tml calef actiuo 7 bumcctatiuo gcncrattuo fanguif 
pinguis*? DilTolutiui 7 a;;itiui.£tcuitetocgcu9 
cibariozum quefrigtda funt 7 ftcca vifeofitate et 
groffirie 1 ourifie abuudantia.vnde couemt ei pa 
nis recens multi fermenti ozdeo fpelta 7 filtgine 
pziu.itus ncc antiquus Durus 7 t022efactus. £t 
comedat carnee volatiliu 7 peditantiu aialium 
iuuenes 7 bene pingues elixas vel affatas 7 caue 
at a rebuf exiccatiuis 7 p2op2ie falfie.£t Dc ferca 
lis Vtatur bleta (pinaebia feniculo petrofef Dauco 
crifollotana cucurbita po2tulaca 7 co! imiltb5.£t 
De granis coueniut cicera rubea 7 alba cu bzodtts 
pingnibu0.£t cibaria etia lacticinia 7 p20p2iecu 
lacte cocto codita 7 butizz 7 coloflra recocta I unt ei 
dc5 vtilia .£t pinguedines velut ‘p02ci iuuenis $ 
natis galline 7 conlimtlium funt ei vtiles,£t aig 
icus vue 7 paffule 7 fructus omnes Dulcedie 
pncipantcsmulta eide bene coueniunt .£t Vinu3 
co'tu5 -? fuccus gnato£ duL*? 511CC25Z 7 mei 7 confi 
mtlta oia funt eide iuuatiua,.£t vinu eidem coue 
nens cffe albil fubtilc faporcduLnullo mopo 
rtcti5 brulcu vel acerba. £r fi tale naturaliter Ixri 
poreft melius erit »Si at fuerit potens comtfceat’ 
C115 aqua fontali vel fluuiali clara *? appzobata £c 
fi prult tcpe.vt a p2incipio nouebrte p toni mc 
fe fcbzuarii cu vino fuo com liceret aqua meli’ be 
ne Dulce clTet libi couuenicna auxiliil.pzopter ap 
tione 7 muudiftcirione que exiflunt i ea. 
£t bcc oe regimine conuenienti cibi 7 potue Di 
cta fufficiant. ‘bro regimine vero medicinali 
.14. videntur mibt* oppozriia foze ?*etnedia. Quo 
ru5 p2imii eft Ixx .“Bc fctidty pillularu 
oe bermodactiT ana.3 J.fo2menr pillule .vii.eu5 
clcctuario rof.7 accipiantur a occia Die menfis vf 
q3 ad vigefimagnta cius De mane in auro2a et 
tardetur cibue poft aifiiptione ea£ fex bo2ie non 
D02miendo pofi eae imediate nifi per boza vna5 
7 accipiendo ante p2andiii p bozanXmedia ciatii 
Vnii a que cocte cu ;uccaro calide. Sequenti vero 
Die imediate accipiat boc Digertiuuj in cade boza 
caltdum Diebus feptC5 vel oao 7 tardet Cib«5 port 
affilpttone eius per quattuor bozao .Tlona vero 
die fcquenti compleat purgatione cum iflie pilln 
lie .“Bt ptllula? de fetida 
rum 3.1.fiant pillulc.vif.cum fucco rof poft qe 
obicruet ozDine5 imediate perferiptum pollaliaf 
pUlulas .£r quando compleucrit banc purgatio 
nc5 .fi complete (.matus erit Vt fpero aouemente 
vere tunc babcbiiurintenrium. Si autem non 
efiec perfecte fa natus a Do'o2e,tunc itcr«3 in fine 
fcb2uarii purgetur-? feribat mibi mcdu5 7 ego re 
feriba libi omnia necdfaria per purgationem ve 
ris licut fcrtpca funt per purgatiorum autumni. 
Digefttuum aurem accipiendu vt fuperiua Dictn5 
eft fi tlcRmcirroP. j.i.iirupicopofiti acctoli 
ae yrie ypTtcomf 7 acctole ana.J.umifcc. 
Secundam vero inftrumentum ab illo Viro Icic 
dum eft Doc.accipiarur fruftrum Vml lapidis mar 
cbabrc 7 ell lapis molarie cum quo acuuntu2 gla 
dii rubeus etgranolua .calefiat ergo fruftrum ei 
us 7 fnblkrnatur genu (uo Dillanter ab eo per Du 
os pedes .cooperiatur ergo gei u (clauina vna a 
genu cleuata per pcdc5 fuper lapioe ergo ignito 
effundatur paulacinc -? fubtiltter VUU15 albu3 md 
tanum 7 dulce vniue anni rnon vetufttue vfq3 ad 
quantitatem Vniua mctrete.Cum ergo genu oiti 
genter fuffuigatum fue2it ex illo,tunc exiccetur 7 
cooperiatur Diligenter fub pannis per toza vna 
tunc ergo eidem applicetur vt (equitur nunc.Ier 
tium itaq5 remedium e boc.. “Bc mcdnllc cruriu3 
bouis antiqui pinguedinis oiifolute ab anguilla 
dum affatur ana.| ii.croci,3.i.Vircllos oui nume 
ro .ui.buttrt recenti0,J.i.amili,3,x,incozpo2ent 
omnia m mozurio longa contritione 7 cum boc 
linimento calido totum memb2um Diltgen " 
ter inungatur 1 artlueuter a medietate coxe vfq3 
ad medierarem ci uris circunquaque . 7 bec fune 
Duoinltrumcnta localia notabiliflimc operatots 
Quartum remedium p2incipale dl bcc.*B< b2tdte 
recentis cocte et craticulate lib.t.radicum yreoa 
recentium lib.fJarinefabarum.J. 
vitellos oui numero quattuo2 ylopi bumtde fe 
cis olei fifamini ana.J.ii.coquatur radices in f a 
pa et in vino Dulci v'q3 ad optima ipfo2um tene 
titatem .Oenide vltimate contrita mcozpo2cnt 
cum aliist 1 «tetano conterendo fine igne. Cum ergo apf licwertt p2fdicri (t Puigaticne 7 iunctcnl 
P Dif8.ro.tiic p dicf.xv.Diee cf plica fibi bcc cm 
pialium! bene cdidm 7 Diligenter circuligetur a 
medietate texe vlq5aD medietate ci 1 r i0.7 ita cd 
tinuetur ipfu aliie dicbre.xV. Ouimu ren cdiuj 
pztncipaleevr tcpc2equorpplicat oia pzedictf 
a medietate corc fupenue vfq3 aD inguina circum 
ligaur tottl co2pue cu f*rine Ji 
liginte lib J.puluerte galla? cupzcffi.7 galla? qr 
cue 7 perfo2ata? fan.ora.ter 
re figiir.aratie ana. J J.glurmte pi'ctum Diffolutt 
eu aceto nigro v.ddc acri fiat m pira diligenter l 
moztarioconrntuapplicardu vt 
mediu pzincipale c l:cc.TV aloes pzeparati.J. 5 * 
pulpe bdelii molf 
ana.3.1111.53.3.i.agaricl.3.v.incozpozcntur oia 
fimul cu fucco apii .7 fiant pilule De oi .3.V1.DC qui 
b uf tflc vir tepoze applicatioms pzcdicto? inftt u 
mento? oi quarta vel quinta Die pa? ante cenam 
accipiatur vria* vel ouc.7 erunt ci vttUifftmc aD at 
trahendi! materiae a genu 7 a luncturie aliis et 
ad dinertendii materias antecedentee p viae Ven 
trie 7 vrine que materie erunt pzeparate fluere 
aD genu 7 ad aliae umeturae .Scptimu remedt 
um pzincipjleeft boc.Bt fpecic? Diatriupipered 
fpecieru5 plirifarcoticcn ana. 3.1.1 peder um Diam 
bzc .3.1 J.3uccari fecunde cocricte lib J.aquc yrif 
quantu fuflidt 7 coquatur 5itcca? cu aqua 7 fiat co 
fectio in vna omni mane an 
te pzandium per 1x32am mediam ante cibum co 
medatur ,7 pofl eam bibatur ciatue vnue paruuo 
aqueccctc cum mcllc.non multi mcllie7 longe d 
coctionis .Octauum remedium pzicipile 7 nota 
btliter conuentcne cfi hoc. pulucris artanttbe 
yperteonte andadxtbc piperis alb.7 logi flicadof 
7camcpitbtoe ana.3 J.cimmcmi liqui2iticantft 
Dnl.ana.3.t.f}Tupi De rticadoe. pinearum 
7 ftflico2um ana.J.i.infundatur medulie in «qua 
mdlie calidam per Duoe Diee naturales. Deinde 
extrabnnrur 7 permittantur cxiccari 7 tunc vl 
tri conterantur 7 tnco2po2emur 
ri al.7 additie fpccitbus fiat electuartum. De boc 
ergo elccruario ille vir afTummatomui mane in 
aurora coclear vnnm.7 parum ante cenam accipi 
at*Oc co quanta efl nuy nuif.7 ita tantundem acci 
piatquatido Vadit aD lectum .7 erit efficax auxtli 
um «D tclo2cmr. genu. Ilonum t e 
medium locale cft boc.Btolei p ini olei vulpini 
ana.f.ii.olet De vitelli© ouozum.J.t J. piguedie 
taxi anatt'8 7 vrfiana .3. r.croci. 3. i ii, fiatvr.guc 
tum molle in moztarlo .7 poffq’ ille vir medica 
tue fuerit per Duoe mcnfce .tunc omni mane po 
ffq furrexit a lecto per kzam mediam.7 quando 
vadit ad ipfum Diligenter inungatur 
bzum a medietate coxe v(q3 ad medietatem cru 
ns vt dictum cff. 7 inuoluatur Diligenter cum co 
to bene molli .hoc enim linimentum cff valde vti 
le ao fedandu3 Dolozee 7 raolltficandu5 membra 
motuf mdurara 7 contracta 7 continuetur hoc Die 
bue sd minue vtginti.Dccn um 1 emedium eff b* 
‘Btolei dc eufozbio olei dc latcrtbue ana.f J.olef 
De J.mifcc .£t poffcf Itnirne 
tum applicauertt per vi 
ginti Dice toti membzo applicet illa 
calidam fuperligando mcmb2o lanam [accidam 
molle 7 bene pectinata 7 cafy.Undcci 
mu Tere remediu f boc .*& cmplafiii ce mnrflU 
gibue .f.adiptecaffrati anaj.itii.tbenrie ,J.i J , 
bdelii molf oppopocie ana J J.ptret.5. i.cef gtu 
fufficit.fiat cerota ruo mag toni genu abterta cir 
fup fplu 7 ifra ipfii p rrcfotgiroe 7 pcf! 
zemedtii imedtate fcripru po2tci bec cerota fup 
genu Ouob3 Dtcb3.7 pmuret aliud aliieduob5 Die 
bue .£t ita fucelTiue jxedat' per fpactu.xx.Dieru5 
Duodeciu3 remcd til e b° qz cu pezccpir tflc Tir do 
lozee nocabfr ce fedatoe 7 molificatoe ee neruof 
1 ligameta.tiic aD foztiTicarione 7 Debita vnicem 
pxedtete? mebzo? applicei boc rcmediu foltda 
riuu7foztiftcattuu luctura?. Troici 6fancini.§. 
•ii.olei de mirro 7 De maffice .artbcnce 
cozttcif radicie oppopoacte piretri tburie mafli 
cis fandirace ypcqff idoe ana.j.iidarme faba? fa 
rine amili J.buliatfarinc in rubeo vi 
no antiquo et potett v(q3 ad conuemetc vilcofitate 
Deinde mfiidant in moztariotticozpozent' cum 
eo fpectes vitiate corcrendo.oe boc ergo linimero 
grolto fup pano lini extefo iuoluat Diligenter to 
tu mcb? pzedtctti 7 liget cu coto molli bene et co 
ucnicnrer adberet enta ,pccdat| p (paciu.xv. Die 
ru5.1bcnultimu remcd iu pricipalc c.vt polit}1 loec 
oia applicuerit et altifli mif icozdia ia Dolozee fe 
dati fuezint et mcbza motus couenienter fluxibt 
iia facta leptiane abluat 
tota cora cu aqua Dccoctioie fulfurie p buc modii 
Ts aq putealis ppzic groffe maffellu vnu et in ea 
buliant libzc Due fulfurie Donec medietae aq cd 
luet .cu bac g° aqmcdiocrit ca.Uwct mcb? oi fe 
ro p boza an cena 7 liget cii ffupa mediant cara 
et fiat boc Dicb3 aD nunue octo vt fupza.iJUimu 
vero remedium iuuatiun bie Dolozibue et apraj 
fibi oiuertcrc mateziae ad bcc mcbza ffuenc.eff 
vt bic vir teptet ,puocare fibi cozotdae et apir caf 
fepe fricado fiteri cu pano bifcllo afpo aut cu folt 
is fici .aut 5* cu foliis cofolide ma.aut 4* cu fclle 
tbauri oiu cdfricado cae.JSr p Ixc talia medicina 
lia remedia gdi luu I iue toru tozpue clficicf i colu 
me.qd fibi mificozdir eddonet eltifflue q fanat 7 
pfteit oia aD ppetuae ciue laudee.Smen. 
■pilfe cdtra guttae mirabiles ,pvt pluriee exptus 
fu.ft bcrmodanlo? agarici tbub Diagridii l Uto 
niopzeparattpulpecoloqnridcaloce opei miro 
balano? ctfno? bdelii ferapi ana.j.i.callozet far 
cocolle eufozbti opoponacte feie rute (de apii ana 
.5 J.croci mafticie ana.3 J*et g.vi. aq faluie vi 
ni odozifcri cc (ubttf 7 fy ,d: fficadoe ana qtum 
fufticlt fiant pillule. 
'bilfceuantcl caput pccttuf flocbu epar 7rnes ve 
ficarnatcc luctaf 7 totii cozpp ab buorib3 fupflu 
if 7 precipue-fiaticif 7 coficil coroboratj vifu 7 oia 
Iffra Icfuu qe i pl ibue aliie 7 i me ipfo qfpfiee fu 
erptue fore mizabree 7 It foztcf.Tk aloce opri.3. 
.i.tbitb agarici Diagridii i citoio prepati flo?ffi 
cadof arabici fu 
barbari dei mirobalao?cttno? 7 kcbulo? ani 
J.yreos purifTt feie fcni,ana.3.i. ciamdi xilo 
balfat alTai i Ipice croci gaziofir.macis nucif muf 
cate karabe mif filerie motai feie rute eufrigie 
aua.3j.aq radicu peonic vini4odozifcri 7 fyrupi 
De IhcaDoe ana quantu fufficit ad incozporaduj 
Dole eiue e.3.1 7 plue 7 minue fccudu nata fuen 
tiu5 .tepui vcjo cdpetctiue (umendi eae rilDcno 
cte poli pzimu (omnum. Tractante vigcfimue fecundus de palTfcnrtme fo 
tute que non funt febres. t>rimc oc mala compte 
xione cali.7 iic.rotms confilium. 
Zfm longis fere tcmp02tbus V12U3 
D°ni6 adeo intenfiue calide coi ep 
I renes 7 oia memb23 co2poris mibi 
eccuniffe non recolo quante calt< 
dftatts efl vir Dei feruue dominus 
dictus de 02dine fanen £>eozgii de Xlliga.qd 
facile er coloze totiu3 C02p02ts ertenuattone ba 
bitudinis fiti ualida amaritudineozis pulfus a 
anhelitus magnitudie velocitate et frequetia de 
clarari potert. et fimilibus.Cui 7 fi aliae regime 
preferuarinum oretenus 7 dtffufe fatis fcriptu2a 
Ozdmauerim tria tamen mibi nunc occu2imtt 
fummopere ab tpfo in boc toto vere et ertate fatu 
risobferuandaconfulo.Sttento regimine eniti 
di cibos 7 potus calidos 7 palTtones animi 7 coz 
poziscalidttatie ercitatiuas7 augumentatiuas 
fcrimum itaque illozum trium efl 
rtuarium cuius vfus dTe debet ab inflanti dieier 
ta menfis maztii per totum menfem iunii 143$ 
ut er eo accipiat omni mane ante cibum port bo 
ras tres coclear unum deglutiendo ipfum 7 medi 
um coclear er eo per boza una ante cena cotinu 
ando ipfum omni die tertia alternatim . Cuius 
dcfcripttOilV confezue violans 
7 
kutecico2eeana.?.LVini aronio?.?.i.vini gna 
electuarium * 
Secundum vezo inflzumentu efl confecto bet 
qua . capere debet rotula una die intermedia 
alTumptioni elccruarit port prandium 7 cena aut 
(altem port alteru* cibo? accipiar femel i die.Cu 
ius defcnptio.1V tzocii.de fpedio cum femine ace 
tofe Viola? flo? ncmtfa? fandalo? al.7 rubeozii 
ana.5.y.campl?oze.g.ia.3uccari 
aq acetofe fiat confectio in rotulis.5.1'i.j'. Xer 
tium uezo inrtrumentum ert boc.1V aloes tnfufi i 
fucco maflicie viola?flo? ne 
uufa.ana.g.vt.cufciite.3.i.fiant pillule cum fucco 
rofa.cr omni.5.Vi. De quibus accipiat in feptima 
na bis una pa? ante cena. £t poterit etia er eis 
acciper.v.uel.vi.in auroza 7 pzoprie cum perct 
perit gzauitatem 7 tenfionem in rtomaebo 7 ypo 
codriis 7 port eas tazdet cibu bozis ad minuf.V. 
Confiltum de mazafmo a mala copleitone frigi 
da 7 ficca cozdis pulmonis rtoi et epatis. 
ditis magna difficultas anbclittta 
7 macies buiuf viri de coloreto dio 
t cefis fozUuicnfis non uidetuz mibi 
pzouenir a ptifi neque ab ulcere ali 
quarii partium pectozis 7 pulmoif 
ficut ipfe patiens credebat 7 ab aliis erirttmatu§ 
fuiiTe affirmabat mibi.neque enim appazent alicj 
euidentia ftgna ptifis.Tlo enim irte vir utdetur 
babere figna fignantia aptitudine ad ptifim oia 
n3 pluza.no eni bet cozpozis totius ftatuza5 Id 
gam neque crura longa gracilia, neque tertio pc 
ctus eius crt ftrictu ualde ab ante ad portertoza. 
neque a oertro in fimftzu.7 quito iterii non bab5 
ipfum magnifice fcarnatu in pazte anteri02i.nj 
alterant fexto collum eius no cft longu r\$ gza^ 
cfte.JEt fepttmo ale humero? ciuf noti funt emfnc 
tee eleuate neque fca2nate. Octauo no habet ocu 
los concanos.neqtte tempoza depafla.t. matta; 
tlono nd eft in eo defcenfus acute materiei a ca 
pire que plurimu eft caufa effectia ptil ie 7 ,pprie 
cu fuerit colerica ucl falfa que ftgna funt Declara 
ta xa tertii ca° de preperatis ad prifim. Ucru 
quia omnes eg2itudinee omntbuf eta 
tibuB complexionibus regionibus <7 aliis euenire 
polTunt.£t non eft necelTarium quelibet ptificum 
factum bfc ftgna 135 predtera. 3dco ponenda fut 
ftgna euidentiue pttfim demonft2antia.cum p2e 
dicta figna fint magis cj> oemonftzaria 
Cum eni pttfte pzoprie accepta imp02tct 
pttone totius cozpozis p20ueniente ex ulceribuf 
pulmonis neceffe eft in quolibet ptifico efte folutio 
ne continuitatis que aftociat fibi dolo2e.fed ad il 
lum Dolo2e neccfta2to fcquitur tulTis.que eft mue 
ta pzopter fugam nocumenti in pecto2e exiftetis 
ur colligitur jc® tertii tractatu tertio in efozdio 
quare 7 cetj. Amplius fi eft pttfts.czgo c ulcus. 
e2godc nccefTitate eft ibi faniestiel uirulentia.fj 
ad utrunque ifto2u expellendu neceflario c tuffte 
ezgo dato ifte vt’2 nullum haberet i pecro2e do 
lore neceffitante ad tulTim.adhuc ncceflario effet 
tuffis p20pter fante 7 uirulentia p2edtctam. 
lertiu motiuu pzobas abfentiam pttfte i hoc 
tiro eft.quia opo2teret q ipfe continue febriret 
febze fixa ucl ethica . 3n omnibus eni ptificis eft 
facta fubftantifica conluptiohumiditatumfecun 
daru a p2cternaturalt calidttate ftxa.fcd illa fo 
mafr e febris ctbica.cii ergo ifte ri febriat hac fe 
bre non uidetur efte pttficus. Qua2tum moti 
ttum eft quia ifte vir non expuit fame neque uiru 
lentiam.fed utrunque ifto2ii necelTarium eft coti 
cedi p2opter pzdentia ulccru igit 1 ced. Qui 
tum motiuum eft q? anhelitus cius nec materia 
ifputa funt fetida, fed ifta funt neceftaria in ptifi 
pzopter necefTitatem matericrum putridarum i 
pectoze.ezgo per abfentiam iplozu negatur pti— 
fis. Sextii fignu demonftzattuii eft quia t hoc 
Vizo nd e nocumentum anhelitus magnu neq3 fi 
Xu quod eft neceftaziu concedi in ptifico pzoptez 
multam ficcitate indtfponetem ad motu meb2a 
anbelitus.Si quod autem plerunquei eo inueni 
tur nocumenti! in anhelitu illud c leue 7 non per 
durans.fed fozttus factum pzopter exercitia cor 
pozis 7 aie aut caufas tftis fimiles. Septimu; 
fignu i quia ifte vir nunqua expuit oe p2eterito 
nec de p2efenti materiam faniofam fanguini com 
mixta, fed talif materia neceftazio expuitur t ptj 
fi pzopter folutione continuitatis in pulmoe.quo 
eni elTenc ibi ulce2a abfque coz2uptione vcnazu5 
7 arteriarum pulmonis.fed ad eruptione5 uena 
ru fequitur emiffio fanguinis rubei cum opacita 
te aliouanta.ficut ad eruptione arteriaru fcquit 
expuitio fanguinis rubei clari.Cu e2go ifta figna 
non fint prelentia.fequitur % in 1 xx viro non eft 
pttfte. Ultimum fignu pzo nunc eft 
tio febris licet non fit eni pu 
trida pzopinqua e co2di 7 potens ad extraneatt 
dum tpfu quia faniofa.ezgo erit ibi febris 
nue affligens. t>cz hec igitur figna 7 fibi fimi 
lia concludo bunc vi2um non effe ptificum capic 
do pttfim p2opzie ut ia3 dictum eft.p20ptc2 hec 
igitiu omn i cpoztct contemplari in difpofitidc ftial £t pztmo que fit tlla bifpofitfo I Seom 
do qncrii fit paffio. Xertio que funt 
caufe efficientes eius. Ouazto ponetur folato 7 
declazatioquoruda accidentiii in co extftentiu5 i 
1>20 declaratione primi lx>£ fermonu dicedu 
q bec dtlpofitio eff nominata mazafmus ul’ viis 
cdfuptioeius aut in liccitate cdue2fio.bac coclufi 
one pzobat fenfus vifus 7 tactus cu exiccatum fit 
cozpus 7 fucceffiue 7 continue cxiccetur magis. 
*Pzo oecla2atione fecundi Dicedu q egzitudo 
buius viri pzincipaliter cft mala cdplexio 
da 7 ftcca cozdis.deinde pulmois (lomaebi 7 epa 
tis.cxtenuatio uel tabes cozpozis eft accides pze 
dicte cg2ttndinis.0ucd aute egritudo predicta 
fit mala complexio frigida 7 ficca apparet p2io 
ad tactii.apparct feriidoper fubflantialiter ibe 
rentia a cdpofitione fiipta.quia ipfe exiccatul eft. 
apparet te2tio etiam per fofiditate 7 duritie me 
bzo? ee in eo.apparet quazto pzincipaliter ex 
cafibus quia coloz eius conuerfus eft in opacum. 
Xfpparet quinto pzincipaliter ex opezatienibuf. 
p* anhelitus quia exclufis paffionib5 aime et coz 
pozts anltflitus eft pazuus tardus 7 rarus 7 litr 
pulfus tardus efficitur utrique p2opter ut2anq3 
de caufis contentiuis pulfus.3n co eni remiffa eft 
necelTttae infza tempezamentunt 7 uiztus e Dcbt 
lis 7 ozgana pulfatiua 7 membza anhelitus funt 
inobedientia p20prcr ficcitate5.3gitur pulfus et 
anhelitus ezunt pazui ta2di 7 rari cu aliis pari 
bus.confequentia cf1 neceffarie ueritatis.quia 
cut necelTitate augumentata fuper teperameto cu 
foztitudine uirttitis 7 obedientia ozganoru pul 
fus 7 anhelitus fiunt magni ueloces 7 frequentes 
3ta econtza ex caufis contentiuis per contzarie 
tace fe habentibus fequuntur pazui tazdi er rari 
quod e2at ocmonffcandum.Tbcc motiua fatifeuf 
dentia funt ad oftendendii lapfum frigidu 7 ficcii 
7 pzoprie in cozde tanquam primo principio ef 
fecttuo 7 02ganico pulfus 7 in pecroze 7 in pulmo 
ne tanqua 02ganis anhehtue.Ouod autem ,ppt 
malam complexioue' frigida 7 ficca cozdiscopus 
totum exiccctur declarant fententie fapiemum g 
concedunt pzopter malam complexione5 frigidi 
7 ftcci cordis et pulmois cozpus permutari i cibi 
cam fenile licet fit multum dillans.ficut in pue2t 
tia 7 in adolefcentia.licet eni epar fit primus fds 
bumiditatis 7 per ipfa cont2aopezari poiTtt cor 
di in lapfu fimplici.non tamen cft concedendum 
boc efle uerum in lapfu compofito.f.fri.7 ftccocor 
dis ad eparca.7 bumidu.Cum cni infrigidatum 
eft coz frigiditate preternaturam non poteft ei 
epar ccntzaopezari per calidiratcm fua abiicie 
do illam.immo neque conuenientcr equando. £t 
tota caufa flat in boc.quia quando labitur cor ad 
frigiditate opoztet 6 neceffitate concedere caufa 
lapfus 7 ipfu iaplu effe valde magnu.C2go 
frigiditate inducta3 in cozde.quando elongatuz 
C02 a pzopzio tempezanieto ei fubuenire no pdt 
epar cum caliditatc fua pzopter quod non eft mi 
rabile fi frigiditati «i ficcitati non poteft contza 
opezari epar ccntzaoperantia uincendi ul' equa 
di.7 illa eft caula ariditatif totius cozpozis con 
fequcntis lapfu cozdis iam p2cdictum in tctoco 
pore coicatum .£t propter banc caufam rales uo 
cantur ethice fencctutie.co2pus cmm per eas tez 
minatur in liccitate confunilem liccitati decrepi 
te etatis quantunmque conucmenter recte i regi 
mine non naturali^1 alio£,p2opterea quia et a 
tiuo decurfu finaliter acquiritur ficcitas termi' 
nane ad moztcm tertia primi 7 capitulo p2(mo. 
Siccitas eni inceffanter corpuf confumit qucufqj 
terminabitur ad mo2te,ut ibidem colligitur 7 a 
£>alieno in libello De ma2afmo i tabe, £xqui 
bus omnibz colligitur prio que fit egrttudo.qz 
mala coplexio frigida a ficca co2die a totiue co2 
pozie.Scquitur fecundo que lint membra prin 
cipalta patientia.quia C02 a pulmo a alia mebza 
anbelitus.Sequitur tertio q bec egritudo ell no 
quidem confequcne augumentum itt 
co2pore.fed Defectum et nutrimentum eap. Sc 
quitu2 quarto q materiales caule per quaru5 De 
fectum alTignatur Ixx egritudo (ut fanguinis lau 
dabilie a bumiditatie fecude Defectus, Sicut eni 
prefentia ifiap in oebira quatitate cor 
pus ed habitudinis conuenientis. 3 ta per 
tum eap corpus marafmatur exiccatur a confu 
mitur et talis indubitanter dl buius viri Dilpofi 
tto.quod etiam facile Dedazari pot ex alio acci 
dente fibi infeparabtli.quod efl motus tremulus 
cordis. Cum enim ad mala complexionc3 fri. 
7 ficcamco2discdfequatur ipfiue conflrtctto uel 
contractiaoe circufercntia ad centrum a propej 
ficcitatem et frigiditatem fit inobediene dila 
tationi dc centro ad circufcrentiam a uirtus no 
tabiliter fit i eo debilis propter egritudme3 que 
contraria efl ei. et propter longitudinemeius fe 
quitur q uirtus Debilis non poteft bene oilataze 
eque cito cilet ei necelTarul.a perkuerat 
caufa conftrictioms eius predicta fi cquens et ne 
cefTitae Dilatationis eius frequene.ergo fequir q 
motus cordis De necelTitate fiet tremulus. renet 
illa confcqucmia ultima.quia non aliud uidetuz 
importare motus tremulus cordis q ueloce paz 
uam a frequentem contractione cius a Dilatatio 
11C3 eius ino2dinata.3gitur apparet q ad mala 
complexione fri.a ficca co» dis De necellitate 1cqt 
motus tremulus ettts quod erat Deducendu. Sj 
propter boc lequitur continue ficcitatis priuatia 
caufa per modu? refcluttonts cueniens.quare nc 
celTarium e 11 corpus continue magis exiccaru fic 
ri intantum q fmaltter a cito terminabitur ad 
morte nifi fublimis oeus a conucniens regimen 
fubucniat ei. £x quibus ommbul poteft elici fu 
damentum rcfpondendi ad quedam accidentia i 
eo apparentia a folucndi ea.£t primu3 accidens 
cft.quare ille vir babet continuam Difficultatem 
in anhelitu, patet caufa propter ficcitatem mem 
bro$z anhelitus propter quam fiunt mobedictia 
ad motum et propter Debilitate virrutil et nccef 
fitatem Diminutam. Ibatet fecunda caula.qua 
re ilte frequenter tuflit. Ilam uirtus fenfibilie p 
cipit nocumentum predicti laplus et conatur ad 
fugam illius per cxpulfioncm iplius.led in pecto 
non inuemt mfti umentum conuenientius a na 
tura factum q tufiis ut patet Decima tertii trac 
tu tertio capitulo primo i exordio oiffmiedo tuf 
fim. Sequitur reruo folutio qucllioms . qua 
re ille vir expuit quandoque non paru3 cu lupra 
Declaratum Iit eg2itudmcm eius efte b inanitio 
ue et non De rcpUtione.Dictndum cft q cu3 egri 
tudme De magna inanitione fubftamifice multii 
tnucnitur ougumemum bumiditatuextrancazu complicatu eonfequctie Debilitate tnrfutfe 
litue prima 7 fecunda 7 te2tia Digcfticne.Cu igr 
be bumiditates augumentantur.nccelTarium efl 
fcqut tuffim ut fupza declaratu eft.quare 7 cete i 
apparet quarto ex boc fundamento modus re 
fpondendi ad qnefitum de tzemulo motu cozdts. 
fequitur enim ille pzopter defectum omniu ca$z 
contenttuaru pulfus ut fupra declaratu5 e. Se 
qnttur etiam quinto quare btc motus eft 
lus non faltuofus.virtnte enim txiftente Debili et 
cozde inepto ad Dilatandum magna Dtaftole ne 
cellario opoztet fcqui frequente motum 7 velocej 
cozdis.eo quia non fuit attractus aer fufficiemis 
quantitatis ad refrigerandtl. 3gitur poft fiftole3 
cozdis oportet ipfu U3lde cito dilatari. 7 e* boc 
fequitur frequentia in motu eiue.fed cum in tepo 
re motus uel Diaftolts non fufticienter euentetuz 
quia aer attzactus fuit paucus.3dco operta q I 
bzeui tempoze compleatur cozdis motus a tio a 
quo ad termiml ad que3.fcd boc eft fozmale velo 
(itatis.3gitur talis motus cozdis ezit tremulul 
Denominandus.£ft enim pa2uue uelox frequens 
et diuerfue ut oeclazatu eft. igitur c tremulu3.et 
fic diftinguitur a faltnofo 7 iectigatiuo motu . . 
Sequitur fexto ex boc fundameto intelligi pof 
fe vigilias abundantes c(Te in boc Vizo. £3egt 
feptimo cognitio cae fqualiditatis caloris cius et 
apparentia faciei toznattlts in co. Sequituz 
octauo inuentio Vniuer falis ocbilitatif bu 
lus uizi tam in uirtute uttalt q atalt q naturali 
eius. £t fequitur nono bunc vtru foliatum dTe 
debere 7 feftinanter ad fui curatione. £t fcqut 
tur ultimo ex boc fundamento elici pofTe ingeniii 
1 tnftzumenta cuzationis eius.Cum enim i eo fic 
egritudo de fubftantifica inanitione membzoru3 
opoztet ipfam curari per fubftantifica 
et non per euacuationem que ingenia 7 tnftrumc 
ta curationis fubfcquenrer apeziam. Dtfcuzze 
dum itaque prius eft per regimen fex reru no na 
tur altum conuenics ci.£t licet ut'20 occupato ne 
gotiis extertozibus uel famiiiartbuf non fit bene 
pofTtbtle confcqut particularem adminiftzatbem 
omnium que fibi nccefTaria fozenr pzopterea ga 
opcratiua pars medicine ad fe vocat uiru libezu 
a prcdictis.tamen quantum rattont videbit ma 
gis confoml aliquid De illis ad mcmoziam redu 
cetur.£uitet igitur ifte vir manfione 7 mozam l 
aere frigido 7 ficco aquiloni multu detecto uf ci 
pofito.Similiter etiam effugiat manfiones frigi 
das 7 liceas 7 pzope Valles 7 decuzfus aquarum 
7 in locis infimis pofitae.licct eni bumcctattone 
indigeat.tamen qusiitatiua humectatio excelles 
non eft conucniene pzopter debilitate uirtut que 
pzeparat hominem ab altezari faciliter ab cxccf 
fu cuiullibet qualitatis intenfe.vnde pzopter bac 
caufam aer multu calidus 7 ficcus aut ca 
lidusi bumidue fibi no coueniUnt.Sequitur igi 
tur quaeret' conueniens opoztet declinare ad ca 
itditatc 7 bumtditate mediocriter.velut imagia 
ri potes omnium rerum non naturalium impzd 
fione cffectiue pzoduccze poffe huic vizo calidita 
tem 7 bumiditate5 ab ultima mafione primi gra 
dus tfquc ad vltimam manfione fecundi gzadus 
£t tu confidera qma ifta expetunt viru in kictia 
7 opere non mediocriter erudi tum. pzopter boc 
etiam vir ifte fit veftibus bene munitus pellibus 
•gnttite •cel Vulpinis fuflultis 7 pzcprfe caput tt 
pectus taliter munire debet. Secundum uezo 
principaliter quantum ei pofltbilc cfl quiefeat et 
a foztibus exercitiis elongetur proprie ab cgtan 
do motes 7 (calas frequenter afcendendo.imo ne 
cdTaiium eifet ei ut tota byeme vfquc ad priitcl 
pium quadragefime ab omni motu qutcfcc2ct. 
£t teztio principaliter etiam vniuerlaliter di 
cendu cfl de motibus afalibus.uclut iza triftitia 
anguftia folicitudine 7 iracundia 7 clamoz etia5 
multum ab eo euitandus efl.7 pzopzie quia i eo 
necdTarius eft vehemens morus pect02i67 alio 
rum membzorum localium. 3n modo accipte 
di cibum penes quantitatem eius reguladus eft. 
ita ut nunqua accipiat cibum neque potU5 ni(i uc 
rus appetitus iplozu pzecedat. Secudo q nui 
lum cibu5 accipiat nifi optime mafticatu. Ter 
tio q i nulla cibatione multu uratur diuez.fte fez 
culis. £t in fuma cibus 7 potus ita oiferete mefu 
rentur.Vt pzoptez eof non percipiatur ftomacbu 
gzauatu effe et cxtcnfu neque in eo aliquid fluctu 
aze lentiatur. 2fdde quito q magna pars tempo 
ris buius viri expedi Debet in dozmiendo 7 non 
i uigilando.tta utmelioz fiat Digeftio ta prima 
q fecunda 7 tertia.Cozpoza eni idigentia reftau 
ratione fubftantifica taliter gubernanda funt.vn 
de melius efl ei in tota Die naturali Oozmirc du 
abuf uel tribus lx5zte magis 5' foleat tepoze fani 
tatis.vigilia eni reducezet ipfii ad conluptione5 
oio izzepazabile. vitia uezo re n natuza 
li.f.,p Debita electoe cibo£ et potutl.pt emittedu 
pzimo q quia viz ifte indiget reftauratione ma 
gna.necdTc eft cibaria 7 potus taliter opezantia 
admintftrentuz in eo.et quia non poffet multoru 
cibo2U5 quantitate Digerere pzoptez Debilitate 
Vntuezfalc totius cozpozis et pazticulare ftoma 
cbi tpfius.3deo cibaria De cjtitate continua tzaf 
mutada funr ad quatitate oiicreta. vnde melina 
eft ei quater tn Die aliquid accipef q idum bis, 
Spazgerc eni pzoculclubio cu Debilitate 
tis eft melius vt colligendum eft pzima quazti 7 
quazta pztmi capitulo pzimo et pzi 
ma.Si igitur boza uel i|a Diebus byemis 
accipiat aliquid otiufculo ozdei cu b2odio pulli 
facto aut De panico cu vino Dulci aut vnum vf 
Duo oua recentia cu nebulis bene juccaratis ezit 
ei ualdeconueniens et accepta bac zcfumptdnc p 
Duas bozas poft ededat aligd folidiul.ut panatel 
la et oua cu mica panis i bzodio piguis pulli bn 
cocta aut pultes De farina ciceru ru.aut oe fimi 
la et dc caznibus laudabilibus bonum ezit. £t 
poft bac fecunda cibationem pez quattuoz boraf 
bibat fcutella una bzodit pulli aut carnium que 
fnfza Dicentur cum juccazo 7 vitelT 0U052 aut vi 
pa accipiat in vino Dulci 015 alteza fui medieta 
te De aq cocta erit ei uttle.£t poft banc refectio 
nem teztia pez bozae Duas uel tref accipiat ibo 
ra fua laudabiliozee cibos inf2a Dicendos no du 
bito boc regimen fibi effe conuenientiflimum ma 
gis q babezi poftit. £ligat igitur panem De 
purilTimafarinabenecoctu5et fezmentatu vni 
iis uel Duo2um Diezu ad plus. Carnee conuei 
unt et pullozum pinguium 7 anatum pinguium 
tuuencularum et columborum Vnius menfis. £t 
De quadrupedibus laudabiles funt ca2nee edo$z 
ct agnozum lactentium fuo ttmpoze uuulozum lactentfum fuo frmp02C 7 caffz at tue tuuencult 
po2cello?z pa2uc£ reccntiu tam Domefficoru $ 
lilucfbium 7 carnee cap2fdi effent fibi omni te 
p02e vtilee. £lixe tamen magie cmnee q affate 
7 p20p2te in qucijz b2odtifcoqueremur aliqua fo 
lia blcte crifolocanne fpinaebie portulate rape re 
tentee 7 ftmilia Salfameta aut oia euitare De 
bet non tamen Debet cibaria accipere a fale oenu 
data p2Cpter quod ca20 falita 7 cafeuf falitue em 
tari Debent. Similiter etiam euitari Deb3 de 
gcntie 7 p2Cprie que ffcmacbu 7 pcctue 
replent multu uentofiratibue.velut funt rafanue 
alleu po22u nucee caffance. lac 7 lacticinia ciba 
rta omnia 7 p2op2ic commixta cu acutie.*bcc ei 
corrumpunt fanguine 7 Difponut ad fcabtc 7 ccn 
fimilee infectionee p2cptei quod reprobanda fut 
bec omnia ab experimentat02ibue indie ut colit 
gendii tertia primi capitulo deregimie eiue qd 
romedttur.3nfuper iterum omnia cibaria cu mf 
ta virtute aromaticoru condita 7 p2cprte cii fuc 
rint multu calida 7 fteca euitari Debent.ut pipez 
3in5iber grana paradifi calamentu ruta menta 
firu5 7 confimilee.licet enim oia aromatica C02 
dialiafint et p2incipalibue membrie conucnietif 
fima qu32ta primi 7 xia tertiicolligeudu. bec tn 
non conueniunt buic viro p2opter marafmcdeaj 
Difpcfitione que efl in ipfo.vnde adnuiuffrari De 
fcent caute alte20 aut in quantita 
te pauca aut refracta cum Decoctione infrigidan 
tium 7 bumeetantiii fi)p2apdiror 7 p20p2ie CU5 
crtfclccanna p02tulacareccuti uel ficca fcminibuf 
quattuor coibit© aut cu g2anie fifami fecu decccd 
Croco tame vti poteff 7 fpicanardi 7 reliqua quo 
rum caliditae non tranfccndit fecundn? gradum 
7 ficcitae eo$t non extenditur \Ht2a fecunda man 
fionem fecurdi g2adue.lac VC20 in cibie coctum 
eidem laudabile exiftit intantum q magna parf 
reffaurationie eiue fubffcntatur in lacte ut tnfe 
rtue tangetur, vero que e mcli02 emm 
bue aliie partibue lacti© erit ei cibarium conuei 
entiffimum 7 rccetre cafeuebcne mcllie abfque fa 
le 7 pare lactie puri02.quam psffo2ee nominant 
caput lactie 7 erit cibarium cmiti alio reftau23 
tiummeliue .7 lac illud quod veteree arabee no 
minauerunt adego eff cibarium conlsmilc predt 
ctie.ab eo emm magna pa2e tutirofiratie efl ex 
tracta.quarc remanet cbiectum uirtuti tralmu' 
ratiucualdeleuc infrigidatiutm bimectatiuu5 
lcnitiuum.7 fecundum plurimae eiue pa2tce in 
fubffantiam C02p02ie trafmutabile.£i bec ciba-- 
ria funt re illie que ccnucmunt ei in mane ante 
prandium 7 in fe20 ad manfionc. ut fupra uifum 
tft. f ereula aute omnia arematijata cu decck 
etiene folio» uel flop melliffe bugloffe 03imt 
riofilati origeuimentefifimbni tarconie rclma 
rini uel fimilium omnia tonuementia funt dumo 
eorum quanritae pauca fit ut p2iue. iDc bii uc 
ro quibue cibaria condiuntur 7 relcctabilt02a fi 
unt conuenit ei fuccue g2anatcru muforu citoni 
cru pemoru Dul.apiciii 7 fimilium. Similit' ct 
fuccue azami viuil g2anatc3Z 7 cu jfrage 
tibue.ut cii fapa ita ut eo2u cium acctcfitae ver 
gat ad dulcedine fibi cducicnte3. IDc radicib3 
VC20 carote napi 7 rape valde bone funt ei 
ue amem cct dite 7 reliqua lalfamcnta 105 repro 
bata Ium. Ictue suum fibi ccroicniene efl vi 
itum albu aut Icuttcr rubal fubttle 7 et 
dulce conucntenrer.qucd eligcndii eft ab eo piuu 
fi non fudtt ualdc fumofum aut falte refractum 
cu aqua decoctionis r ad 1013 liqutritie aut pauco 
rum granorum ftfamt ucl cum paucis femintbue 
• coibti6qiiattuo2.3nbc*itaqucrcgtmine fubften 
tatur modus curationis huius viri. St vero I 
fupcr pro regimine huius viri intentiones et 
ftrumenta medicinalia recttftcando memoradu 
p2rus q> ifte V12 omnino elongadtts eft a regimi 
ne per farmaca 7 proprie p exolutiua.Cii cni fit 
co2pus eius marafmatu uel ccnfupt U3 indiget re 
giminc per repletione 7 non per euacuarioncm * 
Ouccunque ent egritudines ab euacuatione ‘fiut 
per repletione laudabile curande funt 7 econuez 
fout patet in antiqua lege fumi ppo.affo.fccunda 
Jzx plcmtudte queeunquefiut egritudines 7 cetj. 
■fSremittendii fecundo cy cu ifievir fit mulcu5 
extenuatus cpo2tet attendi ad leniedu uentrem 
propter flipricitarem abundare in eo que eft acci 
dens eoe 7 proprium unicuique marafmato copo 
zi p2opter quod ad Debite 7 canonice p20ccden 
du in regimine huius viri.rc.apparuerum mtbi 
tnrtrumenta medicinalia quibus indiget viq* ad 
medietate quatragefimefuture alrcmati5 admi 
mlUandounum ad aliud fecundu qvnunc inferi 
ns apparebit 1Vimu5 itaque bc£ inftrumento 
ru eft boc.TV granoru febcflen ntnnero.rl. p2uno 
ru Dulciu Damafceno9 numero.xx.ficuum pigui 
U3 numero. *Y.paffula£ nigrarii fine 
Viola? folioru volubilis 7 mercurialie feminum 
coium frigfdoru 
rii infundamur oia minutim incifa i lib. 
♦x.aque calefacte per Duos Dies naturales dema 
i predea aq coquat leto tgneufque ad confumpto 
nem medietatis.deindecolemur.tunc mcdkmc 
ille exprimantur ad torcular cxprelTtone fozti 7 
tunc accipiatur mucillago illa 7 coquatur cum fu 
pradea Decoctione cu libra J.penidiaru 7 libra 
./fucci rofa.lcnto igne ufque quo materia infptf 
lata fuerit 7 rcfcruetur i vafe vtrrcato.De hoc igi 
tua clectuario patiens accipiat.5.vt.amc cenam. 
£t fi uenter non fuerit aliqlirer lenitus tunc uta 
tU2 ipfo orni tc2tio uel qua2to fc20 tatunde acci 
piendo De ipfo ante censi£3i autead quatitate5 
illa uenter non fuerit fufficiet lubzicue.ruc accipi 
at paru plus De eo et econue2fo.fi per prima 00 
fim fuerit multum lubricus uenter minus accipe 
re Debet De eo ulqucquooifcrcte conbdcrado tn 
«enent vna quaritatem eqliter lubricate uctze 
«tue.3n boc cni clccruarioftat totu fundamentuj 
cu2aticnis huius viri.lzft eni tempate lemtiuuj 
gullui Delectabile 7 nutricationi p20pinqut m et 
potent vti eo cmmbue Diebus vite (ue. £recu 
du uero remedium efl boc.Tk fy.Dc menta abfque 
Xlno gnat02um (y:violati 7 iuiubmi an a.J./.acj 
abfintbii 7 mente mcllifTe.j.i /.ac 
cipiat Ixx otgeftiuum contmuado tpfu pe2 Dica 
•xu.calidum tn auzeza 7 quiefeat fup2a tpfu pei 
Duae uel tres Ixirae Ie2tium uero remed um 
eft boc.TW aque fazfaze.$.ii.f.dcauarii anteferi 
pfi.3.vi.uel.vii.mco2p02inrur fimulet accipiaf 
ipfum calefactum.xu* uel.xiii0 tea aut pa no 
«em b02ae pcft cena 7 poft ipfum ecmcdczc iaz" 
det per fex horae. Ouaztum remedium e boc 
T& florum melice buglpflie foliorum bafiliconia flfemfnu cius flozu enule n farfare'? ypfcdte aut 
folio?: ipfa?2 uolatilie molendini 
ana.3.J,bcn.al,et 
ru.coztpcu citri ydomic ana .5. i ii. puluen'5ent 
cmnia fubtiliter Deinde lento igne coquantu2 cu 
fapa ufque ad infpi(Tatoem.tunc ezgo fundantur 
in moztario a vltimate contezantur fuperadde 
do illas fpectcs.Tk cinamomi electi nucis mnf.ga 
lange 1 ambo2um 
ana.5.ii.felu5oaragi yacinti fapbiri margarita?: 
ana.3.i.floru Diligenter 
incozpozentur in pzedicto emplafho. extendat' 
C2go fuper panno De gzana rotundo Utitudinia 
fpanfe vniue calidu fuperponatur fuper mamil 
la fmillza.ita ut ipfa iaceat in medio eius.'? alta 
petia fimilis illi fuperponatur parti fuperiozi 
oppofite pzcdicte 1 continuet hoc remedii! femel 
in Die permutatu calidu.boc ent ell fublimius in 
ter alia que cognoui.£r fi per boc non reducctuz 
Difficile erit tuenirc medicina huic pare * 0ui 
tum remedium eff vt ifle vir femper poztet ap- 
penfu collo fzuflu unum felu30a2agi a anulu; ais 
reu in manu finiilra in quo fit ligatus electus la 
pis yacintbi. Sextum remediu5 efl boc.Bt am 
bre ozietali8.3.i.mufci.g.v.campbo2e electe.g. 
.tii.fpice nazdi uel indiane.5.i.vtola?2 co2allozti 
zu.fpodii De canna rafure ebozis gailie mulcate 
flrt3.5.itrc20ci3.i.rofa?: conftruta?: flo?: nenti 
omnia 1 
ligentur in fmdone retozta a femper odoret ipfa 
q magis poteft. remedium efl ut 
pollqua quieuerit poft pzeaffuptum fy.per gnque 
Dice.tunc incipiat accipere omni mane in auzo 
ra coclear vntl buiuf electuarii.Bt Dozonici been 
ale? ru.macis capft.ve.ana.5 iii.Violaf flozum 
nenufar buglotfe a meililTe culcute fe.acetofe endi 
nic Dt cozdecerm fragme 
tcru yacintbi fmaragdi ana3.i mazgazitazum 
3.ii.foliO£ auri numero'quattuoz puiumytuz 
oia per fe 1 cum lecunde coctonis 
tt cii aqua bafiliconis fiat confectio in rotulie.5. 
«iii.oe bac ezgo confectione ifte vir femper acci- 
piat fruftru uml pa?2 ite pzandiii *? bibat poft il 
lud mediu cyati! vini Dulcis ri bene odoriferi.£t 
fi g2atia necelTitatif ucllet accipere De electuario 
ante feripto in primo capitulo.tunc Dimittat ifta 
confectione fed accipiat ipfam poft cibum. Oc 
tauum remedium efl boc. fit ligni aloes maiozae 
origani fticadoe betonice flo?: rclmarini ana.3. 
.i.ambze.g.v.fiat omnium per fe puluis. Deinde 
commifceantur in mortario.oe boc ergo puluer 
Vfque ad medietatem menfis martii fuperpoiiat 
capiti fuo a fupeziozi pa2te fzotis ufque ad fum 
mitatem per medietate capitis 1 quado ponit fe 
cundii puluere.tunc cu pectine uel fetula depo*ac 
primij, llonu remediii eft boc.Bt olei violazu 
olei De nenufare ana.f .i.olei amigdaU2u dulciu 
? De fifamo ana.J.t.y.pinguedinis anatis n galli 
ne ana^.vi.fandalorum al.*? rub.fpodii ana.5, 
it,amilt.3.x«cerealbe quanti! fnfficit.fiat vnguen 
tum molle quod poftea buliat in.f.im.fucci viola 
rum Rorum ftue folio?: eius vfque ad conlilptde3 
illius fucci. De boc vnguento igitur ifte vir oi 
mane cu furgit *? (ero CU5 uadit ad lectum faciat 
inungi totam fpina a fuperponat pannu ftccu tc 
pidum fnfiumigatu cum mod ico thuris, Dca- 
«mm remedium efl hoc.1V vtolaiu foltoium fati 
cie i vitte ana.to.i.co2ticu papauene al.nume 
ro.v.fc.altce i malue origiii et betonice ana.dft* 
••it.buliant omnia in quattuoz fitulie aque Vfque 
ad confumprdncm qua2te pa2tte.cu hac C2go aq 
abluat pedee fues ulque ad inguina calida p 1)0" 
ram unam ante cena falte5 in feptimana ter ♦ 
Undecimum remediu eft hoc.1V melf molarii 
15 papauere.5-tiiJiicci ligritte.3.i.pe 
iimul i mo2tario di 
ligenti contritione.De hoc C2go elcctuario tpfo fe 
dente i quiefeente teneatur in cie quantitae g2a 
ni fabe 1 per fe oifTolui permittatur ad leniendi! 
pectuf ifedaudutuffim. Duodecimum remedi 
umeft boc. IV laudat clare n mu 
de.3.v.gallie muf.5.i.fandalof al.3.ii. corticum 
citri macie quatu fufficit fiat ceratu 
fcutalefuper pano De gna quod femper portet ad 
herent} ftomaebo fuo. Xemildccimum remedi 
um eft hoc.TV oiamb2e yfopi liquiritie gui 
amigdala. Oul.croci ana.3.iiy. oe yfopo fyrupi 
De liquiritia ana. J.i.penidia^.5.vi.inco2poreu 
tur fimul in mo2tarioa fiat electuariu.Si ergo 
contingat pzopter aliquam caufam accidat ei 
nocumentu in anbelitu.tunc in 02e fuo teneat dc 
hoc medicaminequaft femper ad quantitatem fa 
be ut per fe Dcfccndat ad pectue.-v time Dimittat 
alterum electuarium feriptii capitulo.xi0.3llud 
enim potentiue eft ad caraz2u Dcfcendente.ficut 
illud eft fubltmtue ad Dilatandi! uiae anhelitui 1 
ad abftergendii et mundifteandu pectue eiue. 
0ua2tudecimu5 remediu eft lxx.1V mafticio 
•$.i.rofarum fpodii landarace ana3.t.fyrupf De 
papauere.q.e.fiatpilluledequibue poteft accipe 
re unam omni fero quando uadit ad D02miendu 
*i p20prie quando pc2ciperet magnum fluxu reu 
matie a capite Defccndae. Ouintildccimil et 
ultimum remediu eft lxx.1V aque yfopi aq p2af 
f;i et betonice anaj.i.aque faiinze.j.ij.mikc* 
& bac mixtione ifte vir accipere poteft bie uf ter 
$n feptimana quatitatem predicta bene calidam 
ctp2op2te quando pe2cipe2et oolo2em pccro2e 
ex retentione fputi et materiae vifcofaf effe que n 
nifi cu magna Difficultate expelli poffut; Xaliter 
cu iftie pzoccdendo non Dubito q> Difpofitio fua 
feltcitabitur ad faiiarem.Cmue fine fibi cocedat 
benedictus excelfue omntu bono? ca 1 finis opti 
mus ad pe2petuae laudee £fmen .d 
Conftlium de mala complexione frt.et fic. totfus 
cum debilitate digeftiue ftoi et epatis et co2por 
(n fenfibue. 
Z fi difpcfitiovenezandi patrie do 
mimDsnielisde C2aioldo dignif 
t fimi decani vtinenfie vaziis accide 
tibue complicata fit.folu3 tamen itt 
hoc tangam illa que pzinctpaitter 
id fe curam tzabentia et vertentia lunt ex quo" 
rum remotione tanquam feuio2um aliorum acci 
dentium cu2a facilitez confequitu2.£ft itaqx vnt 
ue2fa complexio eiue a medio recedes pc2 augu 
mentum frigiditatie ? ficcitatie in toto quod qui 
dem ex multie deduci poteft. primo quia omnes 
fe2e ptee C02p02ie ipfiue tactu frigide pe2ctpH 
untyz,£?cd vezigz regula tudicadi 0 exceffibus qualitatu ell fupta $ tactu tertio j°mim capitulo 
tertio. Secundo uezo intclligi potcll ex babi > 
tudinc cius que ualdc extenuata 7 macra cH.quo 
niam per frigiditate 7 iteritatem opponitnr duo 
bus Vite pzincipiis queiunt calidifas 7 bumidi" 
tas. Xertio illud idem apparere potcll per exi 
litate 7 occultatione venarum totius cozpozis. 
co quia funt exiles.7 ita languif contine 
tes q> in plerifque locis non apparer. Quazto 
iterum boc apparet ex exeutibus.quoniam fupez 
Ruitatcs digeltidis prime pauce funt 7 ad folidf 
tate inclinate magis ad bumiditate. pzoptez 
quod plurimum venter eius ell flipticus nifi bri 
ficto medicinali pzouidcrctur ci.7 ircru3 ex alto 
excimte.quia vrina eius pauca tenuis 7 aquofa e 
que frigiditati 7 ficcitati attiet.adbuc ctia fudo2 
7 fputum in eo parii abundant nifi per accidens. 
Contza quia in Ixjc viro multiplicatur in Iero 
7 in mane fputum multitudine fui ab oze p2oie- 
ctum.fed boc arguit multitudine bumtdttaris et 
non ficcitatis.quarc 7 ced. 3tcm nicmbza eius 
ad tactum percipiuntur mollia. Xfdbuc etiam in 
membris motuum exteriori! lalTitudo per fe ap- 
paret. Qu32to quia dcmucationes frequenter 
mulfiplicanturin co7delcenfus materieru per 
pala um.fed bec omnia attellantur multitudini 
matericru bumtdaru.ergo complexio eius no ui 
detur frigida 1 ficca. Dicendi! ad illud primi! 
cp complexio butis viri vniuerfalitcr ell frigida 
7 ficcamt prius deduet unt ell ex fignis. Seal 
do dicendum q cu complexione frigida ct ficca 7 
adbuc extremaliter tali liat augumentu bumidi 
tatis accidcntalis.co quia frigiditate multu5 ite 
fa quantum ell in co in crate conliRentie pefito d 
biluatur vniuerfalirer oium mcbzoi ii digelliua 
tam digdlioe prima.f.flomacbi q? Iccunda.f.epa 
tis ctia tertia ergo parua fit p 
po2tio innati caloris ad digerendu materiae bif 
digellionibue p20po2rionarae.patet nccelTari 
um fic ell in boc ui20 multiplicari fupcrfluitatcs 
in prima digcRicne que multiplicate per cdrinui 
tate venari! afeendentium deferuntur ad oe.vn- 
de eR multitudo materiei faliualifuel mucitlagt 
nofe bumiditatis.7 per bcc fcluitur primum az 
gu mentum.Similiter eiiam pzopier Debilitate 
Digdliue epatis 7 membro? tales materie mul 
tiplicate per vmuerfum co2pue deferuntur i lub 
flantiam mcbzerii reddendo ipfa leue uel butda 
bumiditate madefacta 7 i;o fubflanttftca.7 cx bcc 
foluitur mctitium fecundi! que etiam materie bu 
nude in uniuc2foeo2po2is multiplicate rnuicuF 
neruis 7 ligamentis tnfufe faciunt m eis lalTtrudi 
tiem 7 tpotenttam ad exteriores motus.ficut ap 
paret ctia in pueris. £t ex boc fundameto ite 
ru folui potefl quaztum motiuu quoniam humi- 
ditatee multiplicatas in cerebro per viam tdige 
flionis que ext2a pelluntur per nares per palatu 
7 per oculof aut fluxibtUtate fu 3 exciit; per predi 
cta loca.locc iteru ficcitae i toto cor 
pore illius Demonllzari pellunt per pulfu puum 
cardu 7 rarii 7 ad Duritie magis ad lenme m 
clinatu.7 efl fignu non falleno.quia fuptu ab ope 
rationibus quod efficacius efl inter alta ligna ut 
colligitur fecunda primi capitulo de lignis coplc 
Xionu.lMura alia ligna d pilozu nuditate 7 pan 
wtgte De opezatiombus uucrtoru fenfuum ct cx 
teriorii adducere potmTfe.fed bec tuter alta meli- 
ora !unf .7 ceti. Secunda vezo prtcipalis dtfpo 
fttio buius viri cft Debilitas Digefltue ftomacW 
7 epatis ipfiue pzopter quam non ell mirabile fi 
in iplo macies 7 mebro? confiiptio fuperabudat 
Si ent cibus a potus in llomacbo non bene dige 
runtur 7 non fit in eis cbilus i partibus conuenie 
ter equalis a vifeofus 7 albuf cu conucmentt fluxi 
bilitate.uclut opoztct ipfu3 effe ad boc ut Debite 
trafmutetur fang.patet Q1 impoffibile erit fang„' 
in quantitate a qualitate conucnicnter genezazi 
vnac et uegetatiua potentia paztcf pzopoztiona 
tas refolutj conucnicnter rdlaurare non potcll. 
eo quia Digdlio fecunda non poreft cozzigcre oc 
fectum prime ut colligitur xtua tertii capitulo 
De nocumcto Digdlionis.Sdbuc etiam 7 fi Horna 
cbus cibum a potum couenientcr Digereret 7 cbi 
Itficarec a attraheretur 7 expelleretur conuenien 
ter ad epar liante nocumento oigcfhoms epatis 
quod pzouenit a frigiditate eius nequaqua poil5 
(anguis quantitas couenientcr generari ex cbilo 
quanruomquc in quanto a in quali conuenicnti. 
quare iteru macies in toto cozpoze erit necclTa- 
ria.Si itaque Digdliue Dcbilital in altero tantu 
borfi membroru ad extenuatione frigiditatem a 
ficcitate totius perducere potefl ut pzobatum efl 
tunc erit opinio tua De mcbrop extenuatione ne 
ceiTaria quandoque in prcditfis ambobus mem 
brtf inuenitur Debilitata DigefliuaXin llomacbo 
ct epate. Icrtia principalis Difpofitio buiufvi 
ri ell Debilitas cerebri ipfius qua quide intelligo 
elle pzopter augumetufrigiditatis ineo, vndei 
fpiritus ineo pauci repcztuntur.proprerca qtua 
pzopter Debilitate ipfius fptzifus vitalis a cozd 
Delegati ad ipfu cerebru fecundi! pauca eoi: qua 
titatem poliunt in eo modificari ucl prepazazi 
ad opezationes cerebzo attributas, pzopter qd 
in Ixjc uiro primo \xc nocumenta appazere pof 
funt in virtute motiua localiter. Secundo no 
cumentil apparere potcll in opezatiombus exte 
rtorii fenfutl 7 tactus cius obtufus e circa excelle 
tias qualitati!. Icrtto quia in vdu ctia non ra 
ro imaginationi! nocumcta contingunt 7 contuz 
bationes. Quazto quia quandoque in operatoi 
bus auditus Diminutto percipitur 7 cozzuptd,p 
pter qucfda llrepttus 7 fibilos in ozgano auditic 
potcntic perceptos. Quinto quia etiam gufla 
tina petentia Debiliter exit i operationes. Sc 
xto quia etiam non raro potentia olfatiua Dtmi 
nuta in actum fuum exire potcft.Sdbuc etiam ce 
rebri Debilitas percipi poreft per di 
minutionis cozzuptionis et ablationis operatio 
n/a operationum fenfuum intcrio£.quandoq5 et 
opezatio fenfus cois multitudine frigiditatis in 
co Diminuta c.co quia non e bonus Diftinctoz fcu 
Difczetoz inter cpezationcB fenfuum extezioru5 
ct itezum quia ipectes ab obtectis ad tpfum dcla 
tas non conucmenter recipit et receptas non de 
bite defert ad fantaftam propter quod non e mi 
rabile Ii frequenrez operatio imagmatiuc peten 
tte diminuitur ct cozzumpitur in co.3ta ut ima 
ginariua potentia cx fpccicbus delatis ad ipfam 
compofitione 7 dtuifioncm factat affirmando ul’ 
ncgado.ita ut quandoque adeo diminuta fit ope 
ratio Q' non pditt couenientcr imo aliquafr in 
opus imaginator exire 7 non etiam illius potentie cpc2atfo adeo quandoque cozzumpitur 
ut imaginetur p2obatione vera falfa a econezhi 
£t cr boc iteru facile concluditur no dte mizabi 
le fi iudiciii 7 confimiliu alttozif pctctfe.f.ccgita 
tiuc que efl quaft intellectus in homine er fpecie- 
b? fibi Delatis feratur fudfciu cc22uptu aut unu 
facit iudiciii in eligendo aut p2ofequedo. p20pt 
quod vlttmo f02zelartc concluditur q nccdTe efl 
epezationes potentie memozattue aut Diminu- 
tas efle aut coz2uptas. Organii eni eius cfl re? 
uatiuu obtecto? qlit ? qualiu fibi ofierutuz 
fed fpeciee Dcferiirur lub modo Diminurionis v£ 
cozzupricnis neceffe efl memozattua potentiam 
erire in actii co22uptioie ucl Diminutionis ut ap 
paret.propter quod ratdnabile Videtur # freqn 
ter in opezationem intellectiue potentie bic viz 
notabiliter ledatur.bcc ent'3 intellectiua potetia 
taliter erit in actum qualiter quando quantu co 
uententer ucl inconucnicnter recipit a fantafma 
t.bus.eo quia ncccfTc cfl intelltgente fantafmata 
(peculari tertio de ata.fed operationes alia? po 
tenriaru interiorum nunc funt lele lefioue dimf 
nutionis 7 alie coz2Upttoni6.igitur non cfl mira 
dum fi intellectio in boc viro etrea fntelligibilia 
non raro immo frequenter efllcfa.7 pcflnnt 
bi fc2mones colligi pulcbze prima primi dectri 
na ferta capitulo De virtutibus ataitbue ecprebe 
dcttbus ri tertto cclliget capitulo primo.*? a 
lolopbo tertio de anima.*? a Comcntatcre in ple 
rifque comentis que p20pter longitudinem alle- 
gare Dimitto.7 tu lege ibi quia ifle locus efl altif 
ftmc fpeculationis *? magne confiderationis i boc 
viro.Blta autem nonnulla accidentia in eo quan 
doque apparent.fed b02u cmniu verificatio fup 
boc fundamento fubfrcntatur ut conftde2anti ap 
parere poreft.p20pter quod apparet q bic V12- 
multum folicitue effe Debet in cuzatioue fuazum 
Difpofirionu *? feflinare ad illud antequa dilpcfi 
tiones tales fiant magis manfiue 7 Deteriores. 
Capitulum fecundum De regimine Diff cfitio- 
num huius uiri iucfligatiue pefitum peuce fer 
res non naturales 7 medicinales. 
f>20 regimine itaque Difpoftticiiu5 p2edictaruj 
necelTe efl aflignare 02dinem pzimo penes conue 
mente menfura 7 medu fer reru3 non 
Secundo penes admtnifUaticne mcdicinaUumw 
1>ro Declaratione prime premit redii efl q regi 
me ferre? ri natur altu Otbet eligi aer iclmatus 
ad caliditatc 7 bumtditate.quoniam lapfus e fri. 
7 ficcue cui opponitur per ca.7 humida 7 bce ide 
inrdligerdo per fe in Diuide*do de fpe lapfuf. ve? 
quia in Viro iflo p20ptc2 augumendi mdigeflioif 
multiplicatur flegmata multa 4'prte Dicta i epa 
te (uo cu diminuta caliditatc bumoru5 generati 
ua.ideocii lapfu frigido 7 ficco fubftantiftceDcd 
tali flat efle lapfu bumidu qualitatiue Dictu talej 
qui aflignatur penes augumemum flegmatis in 
eo inuenti ut Dictu efl quod etia confirmari pot 
per minera multi flegmatis equiuccc Dicti quod 
generatur in etus ccrclzo 7 in aliis membris co 
po2is p2opter Diminuta ec? Oigeflicne a frigi- 
ditate mfta er bcc fundamero fpe 
culatt apparet q regimen re? no naturaliu5 05 
efle calefactiuum 7 bumectatumm per fe mdtean 
do ad mala cdpleyicnc frigida 7 ficca.ite calefac 
tumm etmumum per !c indicando ad multi 
ttttJihe flegmatif in eo geniti per accidens ut prc 
dictu e.i e locus confiderattonte altilTtmue i quo 
Difficilius efl opc2art q fermocinaruSdbuc etia 
er boc fundamento colligi potefl q regimen bu- 
tus viri per admtitiflratione reru no natuzaliu 
e(Te Debet permutatiuum magte cy eonferuatiuu. 
eo quia lapfus ifle e frt.7 ficcue magis Debet de- 
duci ad meliuf q conferuari ficut c.Sed tame ta 
lis permutatio fiat per contraria aliqualiter.id 
apparet q calt.i bu.erunt permutationis talif t 
flrumenta conucnienter eft’ecttua.£t quoniam ta 
lia cum bumtditate coniuncta non edent fufficien 
ter cdfuptiua multo? flegmatii predicto?.idcO 
opwtet q cu predictis comifceantur ftcca. £t in 
bac materia tres vte a fapientibus bine inde po 
fite colligi quidem e quia i cum 
talis lapfus uoluerunt qutda (impliciter p20cede 
dum ede cum ca.7 bumidis.co quia indicatio in 
actu cuiationiffemper fumiruz a re preternatti 
tm faluata virtute tamen.Icd ree preternaru- 
M5 efl mala compleriofri.7 ficca.3gitur idiget 
calefacientibus et bumectannbus.cdicqucntia te 
net.quia talia per ambis qualitates babent pro 
priam contzarierate ad lapfu.? maior colligi po 
tefl tertio tcg.ibi Si vero permutari volue2is. 
et ttcru ibi.Ouatio vero vnum babet modum.? 
adbuc primo afto.comento dcctmofeyto et fecun 
da corudc comcnto illtus.£r plenitudie queeuq; 
fiunt et cet}.min02 patet er p2eallcgato capitulo 
iDirerunt autem fecundo tenentes iftam viam q 
per talia fi ccnuenienter regitur lapfuf finaliter 
Vig02abitur vi2tus pioptC2 quod co22tget fleg 
mata multiplicata et pe2 viam indigefliome ge 
mta.Direrunt te2tto talttcz opinantes q ad cd 
fumendu5p2edictaflegmata’opo2tetin lapfuta 
li admimfhare Dicta in quanto diminutaj et i q 
li aucta.cxemplu5.ficut in tali cafu Detuz mtnoz 
quantitas cibi cum qua tamen mediocrite2 falua 
retu2 mtuset augumentetu2 in eo caliditaa et 
bumiditas.quia per caliditate fiet flegmatu nil 
nutio fuccediua per modum 2efolutioms pez bu 
mid itate ve20 conucnietcr ze{\anzi,bimz virtus 
vnde non gene2abuntur flegmata multa.necelTe 
iqua erit pe2nent2e ad fine laudabile.eo quia ex 
Vna pa2te flegmata p2iue genita paulatie confn 
tnentu2 et er alia pazte non ita augumentabun 
tuz.igitu2 bic ezit laudabilis ctuandi modus. 
Secunda vezo opimo in bac matezia inueta 
admimfi2cntu2 ea que ftccant cum calefacienbj 
ct bumeetamibue mtrta.talia ent aduezfabunt 
lapfui fzi.ee ficco pe2 caliditatc et bumtditatem 
ctcontza2tabuntuz bumiditatibue 
flugumctatis.igituz C2unt conuenietia . fcucunt 
fecundo talirez epinatee q De numezo iflo2um i 
fUumeto2um vnum in opezatione non impedit 
sltcru.eo quia Difc2ctiua viztuf fepazat inter ea 
tzanfmittedo calefacietis 7 bumcctatta ad lapfu 
fzi.et ficcum et ericcatta Digezedo ad lapfnm bn 
nudum accidetale. Ie2tia vezo opimo imbac 
matezia Dirit q in tali Diue2fo2um lapfuum cd 
plicatoc lecuzius e p20cede2e indicando pzimo 
ab eo finecuiu8 zcmotone alia cu2azi no pdTut 
Sed laplus fzi.et bu.accidentalis a multif flegma 
tibuf pzoueniens p2obibczet debitam zeduett- 
enem lapfus fzigtdi et ficci.igitu2 p2ius zemo- 
uezt debet lapfus accidentalis debeat lapfus natuialte permufari.ict fi biligentci fpccttlacfo 
confideresinteropinionesiftas tnuenies verita 
te.0i eni ad tanti! augumcntate fuerint humi 
dttatee ut naturale calo2e per modu5 Diminuti 
emis uel fuflocationis a fuis operationibus impe 
diantipatct q tertia opinio veritatem Dixit.Si 
autem eum immiiTo augumento bumiditatum ac 
cidentalium ftat lapfus frigidus rt ficeus.patet q 
pria opio veritate Dixit.Si aut bumiditatee ac 
cidentalcs non fuerint in multa quantitate aucte 
neque multu Diminute fed fatis mediocriter t au 
gumento fe babeat.patet q opinio fecunda Dixit 
vcritare.f.q cum caliditate o bumiditate permi 
teri Debent exiccantia ut p2iuf Dictum en.*» funt 
loca i fla altilTime fpeculationif.i quo?: edprcbcfio 
nem peruenire non pctefl nifi ille qui in principi 
is mediane notabiltrer inflructus fuerit.licet et 
bec melius ore p2oferantur q opere perficiatur 
propter quod cum in viro iflo videa iapfum fzi. 
*i ficcum cu augumento bumiditatu non ualde et 
cedentium neque Diminuta?: erigendo confilium 
fequa2 opinione fecunda cum omnibus inflrnme 
tis ta medicinalibus q aflumpti a rebus non na 
turalibus permixtione admiflrado ut nunc fcqui 
tur ab aere incipiendo. 
Capitulum fecundi! particule fecunde de elee 
tione aeris in bac oifpclitione conueniemis . 
£x bis que in p2ccedenti capitulo funt ap 
paret q aer inclinazi Debet ad caliditate in fccu 
do g2adu notabiliter eleuatus ut aduerfetur f2i 
giditati vtrique <? inclinare debet ad 
tem p2imi g2adue cum accidentali tamen ficcira 
te remilTa uel aliquali in ipfam impi dTa.cxeplu5 
huius cfl ficut aer vernalis effet cuius complexio 
in operatione ad alia tria tempo2a anm calida 
cfl a bumida.3n tali acre ponetur exiceatio acci 
dentalis accedendo tgne in locis babitatienis fa 
ctum ex lignis lauri iuniperi abietis pomi ct fifi 
um.aut fiat fumigatio ex mt22a florace laudano 
fandaraca tbure ligno aloes 1 limilibus.aut cum 
thuris maflicie 
garicftloru ligni aloes afpalti fandarace ana.f. 
.g.pul.cmnia fimul.T cx boc puluere carbonibus 
ignitis afpcrfo bis uel ler tn Die fufii.migetur lo 
cus birationis.aut falte fiat ut retectus alpectui * 
meridionali in que radii folares libere ingredi 
poflent'? recipiamur Omnino autejeuitetur ba 
bftarto in cameris terrancis p20pe rccurfus aq 
i un? rcl habentes afpectum ad feptcntricnalcm 
pi aga i occidentale i minime locus babitatonis 
cius fit in duitatibus magna?: bumiditatu ,ppc 
valles et C022uptas aquas cxirtetcs.uclut tn emi 
fimiltbue. fce anexts acri cui 
tet fiaiione3 in ventis n p2oprie frigidis 7 bumi 
dis n caput fuum biretis 7 infulis agninis 
bus fuflultis vel t) D02fibuf vario?: uel altis bene 
calidis muniatur.'*/ faciat f»bi Dyploidcm fuftul 
tum agninis pcllibuf bene calidte qua p02tar Dc 
bet a principio menfis icqntis oetobrie ufquc ad 
irenfe aprtlts 7 in mcm02ia tua Iit omnes tectu 
ras capitis fepefub folc 7 ad ignem cxiccare fa 
ccrc. 
Capituli! tertii! tf regimine cius p exerci tii!. 
£xercitium p2cdcft fepe mane uel ante cena3 fa 
ctum fumum erit fueauatiome inftrumentujfi. 
•rcfiat in mane logo tempore clauft ra 7 eccleltaa * 
ctrcucundo fiue monte fepe afeendende ? Oclccdc 
do q melius dTet.Deinde equitando tn equo gza 
dario palTu notabiliter ambulate iTpatto oua$r 
boraru uel trium motu continuato aut tantum 
quanrnm virtus cu fuauitate bene tollerare pete 
rit ufque quo perueiatur ad augumentii calidita 
tis ad fudore mediocre perducentie.cui non fuc 
cedat laflitudo uel Debilitas aliqua.imo cu perci 
piat aliquam hlTitudinc flarim ab exercitio quie 
fcat iuxta vniuerfale regulam ypo. 3n omni mo 
fionc cozporie cum Doloz incepit 7 cetj.£t fi exer 
citium poft ctbu oefideraret fiat tempoze paruo 
mediocribus paffibus leuiter nmbulado.reliquo 
aute tepoze quiefcat.Si aute exercitio tali vti n 
poteft pzopter boneftate3 vel religione, tunc fepe 
Vtatur fricatioibus factis a genibus vfque ad pe 
des 7 ab inguinibus vfque ad genua 7 a fpatulis 
ufque ad nates 7 ab bumeril vfque ad manue.tta 
fame q fricatoes fiant [ferius trabendo fcp ufqj 
ad notabile rubedinem cutis 7 tunc quiefeat. 
Capitulum quaztum D rcgimic per repleto^ 
7 inanitione. 
tlon intendo bic De euacuatdne Imo 
zalium uel cap repletidcfed folii ad quantitate 
aucta uel Diminuta cibozu n potuu5 attendo.ita 
q obfezuet irte vir ut nunqua accipiat n petum 7 
cibum nifi appetitu naturali incitante eu. Se 
eundo aduertat q fi fafliditue efTet flomacbus cu 
appetitu intenfo iteru caueat comcdeT.imo expe 
ctet vfque faflidium uel abbominatio d flomacbo 
recedat. lertia regula efkj* nunqua cibum dc 
glutiat nifi bene maflicatu. Quazta regula eft 
q non Deglutiat potu impetuofe immofuauuer 
n paulatic fumendo ipfum.cu uiolenta eni dcglu 
tione potus immerguntur vapozes in flomacbu 
fluctuates 7 rugitum in eo facientes. Qumta 
regula e cy mefura cibi Debet cfle tata ne gzauet 
exeo flomacbus uel tenfus fiat. Sexta regia 
cft q cibi menfuza talis exiflat ne ex ipfa i floma 
cbo fiat gurgulatio uel rugitus. Septima re 
gula q melius erit ei ut cuicunque a potu 7 come 
ftione cellare cu reliquus magil q cu completa fa 
turitate procedere. Cum autc quadoque cdtigit 
bomiep pcrcipcr flomacbi repletdem a pzcdictif 
notabiliter grauante ipfu5.iunc flatim pzocuret 
corii euacuatoem anteq> in flomacbo conumpa 
cur et illud fieri Debet pez vomitum ponendo di 
gitum in finem oris agitationem faciendo nota 
balem.ut anima faflidita flomacbuj moueat ad 
cuacuandum aut falte accipiat pa2tj.iii.aq 7 qz 
tam aceti 7 tepide bibat fubito.Deinde CU5 pena 
titillationem faciat tn fine oris ut Dictum eft. 
Si autem bomo eltet Difficulter vomere potens 
tunc tales ciborii fupcrfluirates a flomacbo depo 
ni Debent accipiendo in potu cyatu vnu aque de 
coc.mercurialis CU5 quinta pazteoleioliuarum 
omnibus bene calefacti aut falte prcdicte aque fi 
ne oleo apponatur.3 J.pul.radicu polipo.eu mo 
dicocinamomi.Si autem perciperet repletione 
fupcrfluitatum in ventre tunc pzocedat ad caru 
cducrione 1U5 cyato vno pzedicte aque uel decoc. 
fene.aut faltem accipiat bunc 
potum.Bc aque 
.3.i.macis.3.y.mifcc.auf fiat ei boc boc cliflere. 
1* folio$2 viola» maluc blitis mercurialis ana 
.dD.ij.cort. polipo.contritcp ana.5.1. coquat' fn libris quatttsoz a que ufquc ad cctifnmptfonej 
medietatis et oe hac coctione cu notabili rrpzd 
fione *i colatura accipiatur libra.i.benedictejue# 
ru.ea(Ttefi.ana.J.y.mifee cu vno cocleari faltf9 H 
at diftere. 
Capitulum quintum de regimie per fomnu et 
vigiliam. 
Hir ifte notabili tempo2C 0C2mirc Debet, ita uc 
fiat in eo Otgcftioeonucniens tam p2ima q fecu 
da tertia.p2opter quod Dicitur icmnuf.bu 
mecrat fubftantifice.eo quia eft bone oigeftionw 
caufa toadiuuatiua.humectat au te5 madefactiue 
quando fuerit magis q oebet.*? ideo cum uir ifte 
abundat in humiditate accidentali caueat libi a 
dontatone valde p2olixa.menfura itaque fomm 
eiue non Debet elte mino2 fer neque aplio 
Octo bozaip uel nouem ad plue et patinis bene co 
Opertus do2miat p2imo fuper latere oext20. 
Secunda vero oo2mitione reucluat fc fupei 
finillrum latue. IWo ente cmniat fctper floma 
tho *? rarius fuper fpt'na.£r fi contingeret in fom 
««0 q fodaucrit caueat fibt ab infngidattoe liido 
rie circa co2pus a maxime circa caput eiue qued 
bene coopertum 1 mediocriter eUuantmdormie 
do teneat. 
Capitulum textum oe regimine accidentium 
anime. 
Accidentia anime medici denominant paffiones 
quales funt letari trtftari timere anguftlri folt 
litari et melancolicum elTe.omnee igitur tales p 
quae ueloeiter a multu Debilitatur calo2 innaruf 
cuitare ocbet.ficut timoz magnus vehemens au 
gufiia fu202*? iracundia.Similiter et pafTiones 
alc per quae calo2 naturalis fcpultuf detinetur 1 
coa2tatur euitari dcbet.eo quia ad talia acciden 
tia fcquitnr innati calozieextinctio. letari tgit 
bene et confo2tari mente eft ei conuenicne *? noce 
alta lectiones legere hymnos 1 pfalmos cantaze 
erit civtiUmurn u alde. talium emm vocalia mem 
bicfy exercitium calefaciendo pectus n caput fup 
flmtatefccfumt facit.C02 pulmone cerebru ci alia 
mebra vocalia a fuperfluitanb5 rxpu2gara 
dit comiemVntcr.ut patet ex fputo et firoilibue. 
Capitulu fepttmti de zegimie per admimft2S 
ticne cibc2? n pottnl conuenientem. 
3nuenire ciboe et potus huius Difpofitionis coue 
nientes fecundu fundamentu prealTumptum,f.q> 
calefaciat*? humeetat fubftatiftce a exiccent quali 
tatiue q iudicatur a dtlpditione frigida xfic 
ca et humida accidentali eft ualde Difficile.*? pro 
prie in fimplictbus quibus hominee vtuntur i ci 
bis nifi fozte vinum Dulce fubtile *? albu videref 
habere potentia in talibus.reponit eni fanguine 
notabilis quantitatis ■? calcfactiuum *? humccta 
tiuum fubftatifice et exiccatiuum fulte p2 iuattue 
per modum refolutionte taliter cperando,£t fi- 
militer carnes multor antmaliii hoc efficere pof 
fent. vt de uolattlibus funt carnee cclumbo2um 
turturum *? auiu minuta* ii *? et perdi- 
cum.De quadrupedibus ficut carnee gaseli lepo 
rum *? fimilium.et ideo fecurius *? frequentius ta 
lia mtieniuntur in compofitis q in iimphcibuf ,p 
pter quod panis ab ifio vi'20 eligatur qui frlie et 
fermeti eft ira re altqnra maiore conlueta mftirn 
dtni genfiu recipiat.3n tali enim pane rekvuaf 
«liquid caliditatie rt ftccitaue virtute falis et fer 
mentf qut pcnfftir ab Bufcc.calf.ific.iti fecundo 
ltfCt.j6.Dtti.7mid o# capitulo fecundo ponat ipftt 
cali.i ftc in prtmo.Stt igitur panis De pura fi 
mila adhuc pani plue fermenti babeneij conftic 
fue panis.? fit bene coctue ablque cobuftione.7 fi 
cfTet vfae panata.er co tunc fiat i b2odio bene pi 
gm' refragente frigiditate eiue et ponatu2 in ea 
altgd De czoco uel cmamomo ad refrangedu 1« 
miditatemeiue.panara eni que ctbue ebriftiano 
ru ponitur effe frt.i bu.et proprie ci? aqua facta 
quinto colliget capitulo De cibis abfolute. Ilequc 
eni in pane uel panata multii falis vel fermeti ac 
eipiatuz.ita ut acquirat eyiccatione maiorem q 
congruum fit.quare alimentoru pzimo capitulo 
tertio inquit.3udictu autc plurimi (ecundtl fez" 
mentu i fecundum fales.f.exceffue in pane gufttie 
ftt cibt.Tlam qnod ia contrtftat a fenfu guftus U 
dit in boc.i.cdmixtione tali ut fubiungit. 
mu mifceri prauti oicifur.Dccazmbue aute3eli 
gatur omnin animaliu Uudabiliii carnes et p20 
pzie iuuenculc# n pinguiu. Tlam pinguedo cale 
factius ? bumectatiua cft.velut funt capreti pin 
guee er agni et nituli lactentis n caftraci piguie 
i caro cuniculo# et ga3elli ? lepozis ? pozci hV 
ucftris i ooroeftici pinguis et iuucnculi. De uola 
tilibus pzopztc Domefticis cazncs gallinarum % 
anatulorum ? columboru; et aliqri anlerum paz 
uozum.i de filueftribus caznes fafianor# perdi 
cii cotuznicii fracolini et ((milium et pinguedica 
eo# artificiate cum cibis abfqne multo fale. t e 
(pectebus autem condimento# coruieniens eftd 
vfns czoci in quantitate conuementi.Tla multu) 
vius eius Deiicit appetitum et cinamomnm et fi 
milia inferius dicenda.Caro vczo oztigims que 
qua*cula nominatur licet aliquando accipi poti; 
tame non fit in multo vfu.eo quia ftomacbu5 nau 
feat et remollit.De pifeibus conueniunt ei pifcea 
tion antiqui neque magnozii cozporu neque dege 
tes in aquis uel ftagnis cozzuptia 
fcd eligantur exfluutisuel fontibus uel uallibus 
Oecurhbue aquaru continne renouatis.ee i ipecie 
fua eligantur pifces ce’kadrati et funt marfionea 
in fluminibus et in fontibus inuentuet vazioU q 
Dicuntur pifces folazes et tozzetine et fcailionea 
temali lucii capedani cazpionee rubi orade me 
tiitle et fimiles qui poffunt accipi tam elixt q ttt 
bono oleo oliua# cocti et pzopzie CU5 millefolio 
menta feniculo petzo.et fimilibns. fcifees vezo 
ut tencha anguille geonee cepbali quoniam funt 
mollium et uifcofarum caznium non conueniunt 
et pzopztc quia faciunt oppilationes ad quaf bic 
vir paratus cft ? mokftatur.Ufuf vezo lacti cru 
di etiam non placet mibi pzopter infrigidatio 
nequam facit et notabilem bumectationem.quo 
niam lac in cozpozibus fzigidis non tranfmuta 
tur in fangmne5.ficut appazet fecundo canon $ 
pzio capitulo; pzoptez quod et cafeus recens et 
mollis et pauci falis non eft ei conucniens. Oua 
autem quomodocunque cocta mollia ? no ualde 
tmza funt ei conuementia. Defezcults autem 
et pztmo de leguminibus q non habeatur t mul 
to vfu er p20pric que eluta funt.que ve2o et funt 
conuenientioza funt ftrm cicer rn.eo quia conue 
nienter nutritttmm apezitiuum et lauattuum e 
et Debet affumi in medio aliorum cibozum ? no 
in pzinapio neque m ftne fecudo caone i ,pprio licet non ualde frequenter et fn qnantttate pati- 
ca.3ceto autem uti poteft fed non ualde frequcn 
ter p2optcr exiccatdem fuam.fcd agrcfle et limo 
itum vfue magis placet mibi.vinum granatoruj 
non babcatur in vfu ruTto ualde. De 
placet mibt piper 5in5iber cardamomum maitia 
et minue gario.macis nux muf.anifum cimirmm 
fcniculus C20cus i confimilia aromatica calida • 
De paztibus animaliu cuitcntur (alte in multo 
vfu cerebrum cauda et ventres et relique partes 
accipi potiunt. Cibi vezo partiles non fint in vfu 
multo nifi fuerint de parta fermnetata mimmiTi 
me facti et bene ficcatiXcut crt cibus dc regione 
ficulorum afpoztatus apud auctores mediae tri 
nuncupatus.incole vero illius loci vocant vezmi 
cclloe.Hagana n pzopne cu cafco facta et ficut 
lumelli rapbioli Dicti non placet mibi.dinu ve 
ro ei conuenicns Debet clie albu i coioze uel citzi 
num uel fubru.licet minus odore fuaue vigore fu 
mofum 9 petens fapore Dulcis uel mediocris fub 
rtantie oyafanii uel tranfparens.quod quide altu 
matur puril aut in diebus caloris pauca quanti 
tate ut fubquadrupla lui parte aque commixtu 
©it autem aqua cius accepta 6 fonte liberi 'i de 
tecti aerie babentj afpectu orientale uel meridi 
onalem n liberi curius cuius alueus a plautis fe 
tidis et limofitatepurgatuf erirtat in qua etiam 
ranaru vermiu ? alio£ animaliu fetido? et ma 
le nature conucrfatio non exirtat.et fit in fubllan 
tia dyafana vapozibus limofitatibus diligente* 
expuzgata.uelut aq cirterne uel laudat illimi flu 
minis. Dee in fumma de rebus uon naturalibus 
determinata pertranfeant leuiter. 
©ccunda pars principalis huius opukuli de 
regimine harum oifpofitiomi per adnumrtza 
tionem inrtrumcntorummedicmaliii er conti 
ncrcapttula.18. 
Capitulum primu De adminirtratione purgatio 
nis huic viro ccuenient} a medietate mcnfiefc 
bruarii ufque ad medietate iumi. 
Diligenter contemplando ex pzedteris apparet 
q> Vir irte indiget cuacuatione macerie? mclaco 
lica? que naturaliteriti eo multiplicatur tffleg 
matica? que per accidens pp Debili cate oigcidc 
multiplicatur in eo.igitur in quocunque menuj 
tam premife et maxime menfe maztii aprilis 
uel mai a (exta oie lunaris ufque ad.zj eius cua 
cuctur fecundii hunc mcdum.Bc thimi epithimi 
foliculo? fene ana.5 J.curbith electi 
tilorum ana.3.ti.dtagridii.£.v.falis indi.g.iii. 
aquceupa..5.i.J.aque buglofjmi.fiar cim pzc 
calefacta aqua infulio per diem nafuralc.ocindc 
calefiat et facta erpreflione p2edicre colature ad 
datur calTiefi.de fua cana extracte nouiter.3.v.ct 
totum affumatur in potu in auroxa calefactum 
et oczmiat port per bo2am. et poft quintam bo 
zam accipiat cyatu unum plenum aque ozdci ca 
Icfacrc et 5uccazate et port per vna3 hozam pza 
dcat.©equcnti vezo dic accipiat Ixic Digertiuu3 
i pzcdicta qtf calidu ccttuet Dtcb5 octo.Cuius dc 
lcriptio.1V (y. dc ep1tbimo.5xfy.de fltcados.f J 
aque buglone et Tlona uc 
ro fcqucnti die boza pzcdicta de minezatiuo et 
conditionibus ciufdem obleruaeie accipiat has 
CTlulae.Bc ptllulsrum indarum pillularum DC 
pid U3U. ptTluUzum cocbiazum anaaXcum 
capitulo colltgendu.pamcu aute 1 proprie in p8 
gui brodio coctum conueniens eft aliquando.Ii 
cet enim paru nutriat.tamen fua leu itate 7 ficci 
tate pzouocat vrtna 7 aperit.2i° continentis ca 
pitulo.2pp. lauda bile cfl ei ri5u quia calidum e 
in primo ficcu in fecundo conuenienter nutrit et 
cxiecat.2i°contfnentis capitulo.izci.Cicera al.*i 
ptfa in b2odialibus pinguibus pzeparata 7 pul 
ucre cimini amfi piperis*? croci fuperafperfa Jatt 
dabilia (unt.De oleribus comieniunt ei omnia ca 
iefactentis 7 leniter exiccantia (iibtiliawia 7 ape 
riemia naturaliter uel artificialiter facta talia 
De quoru numc20 ell faluia.de qua licet Suicena 
non faciat capitnlimi fecundo canone, elici tame 
potcd q c cali.7 fic.in fine p2imi ucl in feaido.ut 
patet a Serapioue in aggregatide 
*cbt dccitqeflcalida manilefia caliditate 7 paf 
fliptica.quod ommo collige a Dyaf.cade elililFa 
go. geniculus etiam conueniens eft ei p20pter 
p20uocattonem 7 apertdem quas baber.non ta- 
men eius vfus multus fit 7 fi cquene ne calefacio 
at i inflamct.quoniam cali.cd 7 fic.in p2inio oc 
tauo De fimplici medicina fuo capitulo. Similif 
petro.conuem'enseftp20prer p2ouocaticncm et 
apertione fuam 7 nondl n ultu excefliue calidu5 
Ponitur eni ab Glutee, iit primo gradu calidita 
rts 7 tn fecundo fice iratis ct conucmcne eft (lema 
cbo 7 capiti.licet *Ruftue Dixerit de ipfoq nccct 
flomacbo attrahendo ad tpfu materias aliunde 
fcd veru q Ivuftue intellexit DC apio.quonia3 pe 
fro.cd fpecies apii *? in capitulo de apio ab aucto 
fibus ut plurtmu fit fermo de petro.tanqnam d 
fpccie eius.ur patet fecudo canone 7 cctauc 0' ftm 
plici medicina*! 25* continentis capttulo.6053 et 
a Serapione etiam vius 
corttemcns ell quia calcfociter exiccat in fecundo 
cofo2tat flomacbu37 digeref facit *? fui 
gtilrum et uomitum flegtnaticum fecundo cande 
fn fuo Icco et.250 continentis capitulo.732. Sci 
pillum etiam a Dyaf.erptllum r.ominarum. 
cet cni Serapio enumerat tpfum inter mcdicios 
ca.*i ficcas in tertio -Huicenna rame fecundo cari 
capitulo Dc neme Dicit tpfuca.er fic*in fecundo et 
cfl conuenienf flomacbo *! capiti *i omni pnneipa 
li memb20 fua aromaticitate 7 aperit vias *i vri 
nam p2ouocat Similiter laudofibi roimartnu) 
dictum detrolibanu quod conueniens 111 utp2C 
dictu uel p2ccedens *! cfl ca.ct fic.ut Serapio in 
aggrega tere capitulo De vy. martna.il 'aiora 
na etiam ab auct02ibus amaracus nominata co 
ueniens cfl quia calefacit 7 exiccat in tertio 7 
bet vim attenuatius 7 dilTolutiuam cctauo d lim 
plici medicina in p2oprio capituloet aperit 
pilationes et p2oprie cerebri ct confert dolortb3 
capitis a flegmate ct a uentofitate factis ut fccti 
do canone p2op2io capitulo in areola mcmb20 
ru capitis.Similiter uti potell rutba abfinibio 
yfopo calamento mentaflro 7 confimilibuG.Dc ra 
dicibue ve20 plantarii uti potefl enula Carotis 
baucia yringo et bulbo. “Radix ue20 que comedi 
tur raphanus mino2 nominata.accipiatur i pau 
co. vflI*CcF alleum et poz2um non placent mihi 
nifi in rariflimo vfu et pauca quatitate.Dc extre 
mitatibue vero fuie rcmpo2ibus vtiles 
funr ei afparagi etcapparee.Olci cltuai u vfus l 
De nucibus competit ei loco cuius butyro pot uti fucco rofa.f?ant ptllnle .fit. 7 exbibdnfttrT 
Capitulum fecundum de modo retinedi uetre 
fluxum. 
Ducnia fepe tempoze affumptionis fyrupozu ue 
cer patientis folet effc fltpticue;7 tunc non conue 
nienter operantur digc2entta.ideo defcriba.pil 
lulas illas de quibus tempoze ipfozum tmo quo 
libet alio gzatta fubduettonie tientris ante ernaj 
pazu potell accipi una uel duas 7 cxculant a labo 
re dil1ertop.1V faf 
!dt.3.ti.polipo.epitbi.ana3.ti.dtagridii3j.m 
fundantur bcc omnia in fucco boraginis 7 viola» 
ana.34i.et exponantur ad folemita utextccctuz 
aut falte fub tegula cxicccnt 7 ita tribue vicibus 
renouct' fucci.d illa tgit materia tota cu.5J.cu1 
momi 7 tantundem mafiicts fiant pillule de om 
nt.5.Vi.7 exbibeanmz ut fupza. 
Capitulum tertium de modo ronfoztandt ce 
rebru5 infrtgidatu 7 exiccatu per ddcriptdc3 
cuiulda elecd. 
fooc electiartum etia cotcat intentionem ad ma 
lam cdplextone frigida 7 ficca totius cozpozts.7 
debet elTe vfus eius omni mane in aurora accipi 
endo de ipfo ablque 
alta mixuone.£t tterum de ea accipi potcll.54» 
boza intzoitus lecti bibendo poli tpfum modicu 
re aqua calida 5uccarata decoctto.modici mactf. 
Cuius defcriptio.1V fpecieru5 oyantboe delcrip 
tione Tlicolat in antidotario.JJ.violaru florit5 
bugloffe boraginis ctnamomi macis gaziofilozu 
nucis muf.ana.3.i.czoci.5J.ligni aloee.3.ii.foli 
oru auri numezo.v.mufci.g.it.ambze.g.vt.gra 
nozum pbillicop albij* 
.tiii.mellts defpumati libra J. infundaiuuz pbi 
flici in aqua bugloffe cum modico vini aromatici 
calefacti per duos ries natuzalef.oeinde vltima 
te rezantur 7 cum predictis tnformetuz i fozma 
(lectuarii. 
Capituiu quaztu defcriptoe vnius confectiois 
ad predicta itentione conuenientie. 
■foec confectio conuenit ad predicta intentionem 
IV pbillicozum prepazatop fecundum modum i 
prccedentt capitulodictum.34ii.been al.7 rube; 
5edoazte melliffe macis ana.54 J. florum atbos 
.5,tii.captLve.rofa.fpodii offis de cozdecerj/id 
ltlTe.gariofiloru ana.B.i.cimini anili ItQri.ana 
foliopauri numero.iiit. fragmentop yaci 
tbi fmazagdi et fapbiri ana.3J. limature fubti 
ItlTime auri.5 J.5uccart al.libra J. czoct.3.t.mii 
fci ambre ana.g.i J.aque bugloffe.q.e. fiat come 
crio in rotulis magnis.de bac igitur confectione 
femper ante cibum affumatur quantitas.54it.vf 
.itii.pollea bibatur aliquid vini aromatici fupe-* 
rius appzobat; in capitulo de ctbie.JEt fi ex eade 
iterum acciperet poft cibum 7 boza collatidie no 
timendo expenfam feliciter effer eius procellue.' 
Capitulum quintum quod Dcfcrtbit uuuj pul 
ucrc capitis cottfoztacim follenircr. 
confoztattuns capitis.1V ligni alecati, 
gzanozuparadififitcadoscameo’ folii ana.5J* 
ambre.g.iii.cinamomt electi galange 5in5tbezi8 
al.ana.3j.maiorane macis ana.5.i. Horaeis ca 
lamite calami aromatici peonte ana.3.ii. fiat di 
um per fe puluie deinde cdmifceantur diligenter 
fcc boc igttnr puluere omni fezo boza intzoitus 
lecti fuperafpergatur pzera capitis a fine capil< 
lortrni ufqne ad fummtfateefas per (nceffum c<5 
miflure fagi talia per latitudinem quattuor digl 
torum. 
Capitulii fertfi dc cdfoztaroe capitio per fuffu 
migattone quandam. 
Ut uie cerebri ut aure3 narce aperte co 
uenienter conferucntur ut fumofitatee 7 materie 
relique euacuari polTint conuenienl 
cfi et utile ut omni fezo 7 mane infulaf 7 alia teg 
menta capitis benccxiccata cum boc pulucr igni 
tts cazbonibns afpcrfo diligenter luftiimigare 
et caput eius et faciem fimilitez.Cuiue deferiptd 
TV laudani elcctij.i.colofonie.f .ij.tburis fada 
racemizze ana.a.ii.lloraciscalamite jv.ltgni 
aloes cubebartl gzanorii iunipezi ana.5.i.fiat di 
um per fe pulnis et cdmifceantur. 
Capituiu feptimu defcribit fapone qucda5 pro 
ablutde capitis conucnientem. 
Ouoniam capitis ablutio neceffarta efl ad miidt 
ficandu cute a limofis fuperfluitatibus et ad coti 
fumendum fupezfluitates fumofttates et vaporef 
in ipfo inuenros.ideo laudatur ei ablutio capitis 
bis in menfe aut ad plus omni leptimana femf fa 
cta cu liriuio coi abfque mixtione altera 7 made 
fiat magdaleon infraIcripd.1V rafine ficciozis co 
lofonie ana.54j.laud ani Horaeis calamite ana 
macie fiicados pule 
gii ozigani betonicc alTazi ana.3 J. cubebarti.3. 
.u.mufci.g.i.puluerisentuz omnia per fe7 cum 
gummis predilTolutisfiant magdalconce et uta 
tur eis folu poli ipfop exiccatione. 
Capitulum octauu defcribit odoriferu capitta 
confoztatiuum. 
Spiritus perfepe animales fuHenratur 7 a cor-- 
ruptione 7 altezationc defenduntur per applica 
catione aromatum per infpirationem cerebro d 
latoru5.3g tur bonum odonfezum ell Ixtc.Vk fo 
lioru bafilicdis abze 
ana.g.ia.ligni aloee.3.i.granoru paradifi.5 J. 
foltof auri ana.3.1. capitii 
rofa.non bn cozal. fpodii de cana la 
brufee capboze ana.3.i.pul.omnta per fe diligen 
ter et ligentur in findone dc grana retozra aut 
faltem ex eis fiat poma cuJ.t.Hozms liquide et 
•34i.purilTimi laudant que dilToluantur cu vino 
romanie aut altero bene aromatico ut malua- 
tico* 
Capitulnj nonum dc rnudif catoe cerebri per 
fiernutationem. 
frequenter contingit i afractuofitatibus cerebzi 
ct rimis eius tnuenire materiaf flegmaticas aut 
alteras que fixe 7 profundate funt et difficilis 
eradicandis. 3ndigent igitur motor vebemeter 
agitate eas et talis ell Heznutatto pzoprie facta 
poft uniuerfalee euacuatioes que iuuat ad expul 
fionem materierum etia uerbezado in facie earu 
prima pzimi capitulo vltimo.ideo fiat llernuta 
tortum boc appazente capitif gzamtate et pziua 
tione demucationis nanum admimHretur in na 
res exufflando de ipfo i d quantitate unius grani 
ozdei.lV radicis artbantre.5.i.cal1orei ficcioris 
piperis al.fiapbilagrie ana.54.dfi al.5 J.pulue 
ridentur omnia per fe et commifceantur ct infuf 
fletur per cannulam uel pennam aut per infixu" 
mcntu5 qd defcribit Blbu.t capi.de formis iffru 
mentozum caputpurgioy 7 tu lege ibidem. Capitulum decfmu de cofoztatioe cozdte per 
tnftrumenta medicinalia . 
Quia in boc capitulo fimplicia remedia 
tur a fapientibus approbata.primu qutdc3 eft 5e 
doaria de qua Dixit ftuice.q’ confoztat coz 7 con 
fert tzemo2t eius frequcntcr.7 do cx ea. 3 J.i au 
ro2a cirni.?.u.sque bugloffe cum 3uccaro calefac 
tie. Secundu eft buglolla cuius vfus vtilis e et fe 
cunfTimus tam in cibiscp in potibus.ut 2\uicen 
na fcrtpfiLX9 rertiuapttulo de canonibus 
tionis cozdis.Xertium eft fmaragdus De quo in 
potu detur3.i.cum aqua buglofte.ut fup2a . 
Capitulum undecimum oe cdfo2tatde cozdia 
cum electi. 
lapfum autem cozdis liue tremulu5 motum aut 
altczationcm a uapozibus melancolicis p20uet 
entem potenter cu2at vfus electuarii letiftcantts 
Dcfcripti a *l\afi nono capitulo d me 
lancolia.7exbibert debet in difpcfitionc ifta omi 
mane ex eo’quantitae.3.iii.cil.?.ii.aquc buglofte 
precalcfacre. 
Capitulu.xii.eft deferiptio facculi C02dtaife. 
f umofitates melancolicas 7 altezationcs ab eis 
pzouententee lepe curare folct admtniftzatio bu 
tus facculi continue p02tart fuper mammilla fini 
ft2a 7 confuti intra cammiftam.Cuius deferiptio 
Bc florum boraginis buglofte captl.ve.mactB fe. 
baiilieonis fmaiagdi fapbirt ana 
3.i.foliozz auri numero, v.bebe al.7 ru.ltgnt at 
oftis de co2de ccrui folio2ii ma2garita$z ana.5. 
.ii.macte.3.i.y.pul.omnia per (e7 fiat lacculue q 
d2ate figu2e in Imdcnc De g2ana n t02ta . 
Capitulu dccimumtemu de vigo2atcc appe 
titiue ftomaebi. 
licet in lapfibus melancolicis folcatcoitcr inten 
di appctttus.famcn quia lapfus iftiue viri eft m 
g2adu notabiliter tntenfue.idco per ipfu3 magis 
nocetur appetitiua q- faluctur uel augumcmeiur 
3dcirco bonum eft q- vir ifte utatur mfrafci ipia 
confectione de qua femper pcft omne cibarium af 
fumat fruftrum unum ulqucquo perceperit appe 
titum cius vigo2atum efte 7 tunc ab ea Defiftcze 
pctcrit.Cums deferiptio. fic gnarorum fumacb 
berteris 7 ribee coriadri preparati. ga 
electi ana3.i.macis3.ii.cimi* 
anift ana.5.y.pul.omnia prius infula i aceto pea 
Dic naturale.poftea cxiccata 7 cu libraj. ofei ne 
citcnio$2 3uccanne 7cu modico mine cucnic2U5 
precocte cu.Jiii.juccari al.7 fiat ccfcctto in rctu 
lis ponderis.?.)'. 
Capitulil.xim.de remetoe cppilationumi fto 
buiue viri fepe euenientium . 
Oppilattcnce coa2tato2ie fepe i ftomaebo buiue 
viri eueniunt propter multitudine5 mclancoltci 
bumo2is.ad cuius retentdem in ucnis tuntcaru5 
ftomaebi adiuuat multitudo flegmatum que pcz 
indigefticnegene2antur in eo ut fupenus vifum 
efl.3d quas rcmoucndae licet pUutma remedia 
fuftictat.volui tame banc copofitio 
ne apponere confectionis que vtilia eft ad rcllcn 
dn oppilationes p2edictas.Bc pl:ifticoru3 
que infufa ftetcrmt per trtduu m ly.acetcfc.?.m* 
cimini anift feniculi ana.3.y.fpice na2di aintos 
fquinanti ana3.ii.ligni aloes3.i. pulueri.omia 
pei' fe 7 ltbra.i.$uccari al.coctt cu aq cupat.liat 
confectio m qua per l;02am nna3 
cum mdfe ante cibu accipiat *na poft qua bfba 
tur modicum uini al.lubtilie aromatici et bene 
fumofi. 
Capitulum decimuquintum de cofoztatoe tdt 
geftionis ftoi. 
Tbaucitae fpirituii 7 fanguints laudabilis cu fleg 
matica materia 7 melancolica mTupltcatie i flo 
maebo buiue viri 7 circa /pfu (unt ca nocumenti 
d igeftionis in eo.7 ideo intendatur ad appetitu 
cu boc electuario de quo in aurora alTumat coele 
ar vnii deglutiendo ipfum abfque alia mixtione* 
Cuius defc2iptt0.Bc fpecic$z dyatrion pipereon 
deficriptionc rertia.J5a.tn libello ad 
um.?.i.fpccicrt1 clectuarii dc ligno aloes.?J.fy; 
infufionis mirobalanoru5 ‘ke.5in5tbcrie Viridis 
ana albi.?.ui.coquatnr iimul $uc 
carum 7 fyrupus ufque ad fptftitudines 7 additis 
fpectebus conterendo fiat electi. 
Capitulu decimufextu de doloribus 7 ventoft 
tatibue fpme remouendis. 
Cum aute contigerit in fpina uel renibus doloz 
apparere fiat corii euapoiatio 015 faeculis ifra 
fcrtptie ftomaebo ieiuno fepe applicatis.oeinde t 
ungatur fpina tota cu 1nf2alcriptoungucnto.De 
feriptio facculi ert bec.Bc artbemifie mclliloti ca 
momille ana.?.i.milti bene calefacti in caldazi 
ficco fcutcllas quattuor. apponantur predtetaru 
rc$z pul.grofto modo contufc 7 impletis faeculis 
fuperponanrur fpine. Deferiptio unguenti eft bec 
Bc olei nazdmi lilto? albo? ana.?. J.olei camo 
mellini dc ancto ana.?.i.c2oa fpice nazdi rubee 
tmcco$z cupato2ii ana.5 J.mafticis fqmnatt ana 
*3.t.cere.q.s.fiat unguetu molle. 
Capitulu dccimufepttmu de oppilatdibus i re 
mbus euentenribus. 
£x decurlu 7 melacolica 
ru non raro contingit butus viri renes oppilazi 
qd contingere potell ex dolore tenftuo et gzaua 
tiuo in renibus eius cucniente et ex tenuitate et 
fubtilicate Vrma:$z fimilium aque fontis.idco 4? 
tpfa$z remotione vtatur confectione de pbifticis 
fupenus polita.3ic utatur confectione facta ex 
fpeciebus clectuarii dc femibuf ddcripta a 
fue tn antidotario deferiptioe pruna que fiat cu 
3uccaro cocto cu aqua lublimauoms gzanozu mi 
lii ex ea.? J.ante 0C3 cibu per bo 
ra una cfi medta. 
Capitulu ultimude diucrfioea fuperioribus 
partibus fienda ad inf erius. 
£?t buic viro conferret natuza auxilium in 
diocriter pzouocando fibi emozoidas nullum fa 
lubrius medicante exiftio ei confezze poiTe.fi aut 
per fe non pzouideret.tunc fi percipei etur 
dus frigus tcnfio aut p2uzitus in 
fiteri.tunc fiat fricatio loci illius cum foliis ficus 
aut confolide maioris uel minoris uel cum felle 
tbauri uel alterius animalia, £51 aute talium vi 
aru apertio fieri non potefl tunc utatur piUulis 
fup2a dclcriptis er cmcuatiombue lembus.et ei 
fepe fiant pedu fricationes ab inguinibus vfque 
au plantas aut faltc5 fiant ei ablutiones ex deco 
ctionc lauri calamenti 7 Itmiltu calidozu 
aut laite tn domeliicts paztibul ca2nolts tibiaru 
fepe applicentur ventofe licce aut cu fcarihcatide 
Ii locus valde rubuerit, foce lut que buic uiro mc 
Itoza nubi uifa lunt * Confiltwm de mala complcxfonc frigida n bui 
totiue. 
3 diligenter qttifqttie in me 
dicine non mediocriter er udi tue in 
I fpiciat complexione (pectatiflimi ui 
rt Domini Angeli fymonete magni 
fici ac poectie domini 9 comitie (ple 
didiffimi flrenutque bene meriti capitanei 
ftriiTime lige totiue 3ralie gubernatrici» fidilTi— 
mi conferuatorie facile poterit aiTcrriue 
dicere q eiue complexio rota a medio iuftiriall 
declinet ad frigiditatem a bumiditatem. 1>2i 
mo nanque quia tactu pezeipitur in mcmbi ie di 
bue eiue remilTa caliditae cum declinande ad lc 
nitare 9 mollitiem. 55ecurdoquiain babitudf 
ne eiue apparet declinatio magie ad remilTa ca* 
nofitarc cum mollicie mcmb20£ q ad multa ca* 
nofitatem aut ualde pauca cum lolidirare meb20 
rum. Tertio tternm quia pulfue eiue pa2uue 9 
mollie cffiuagte q durus magnue uel 
rrte. Zldbuc et qua2to quia atibclitue eiue ad 
pa2uitatem tarditate 9 raritate cum lenitate lu 
*e differentiae offendit magie ad magnitudi 
ne velocitatem uel frequentia. £t fnnt quattud a 
fubffantialiter inberentibue a ab cpc2atiombu8 
affilpra. Tldbuc a quinro vrina eiue citrina aut 
fabcit2ina eff cum pauca ypcffaft immo nepbili3 
habet multam uel enorn ia ad albcdme in colore 
9 muctUaginofitarie in fubffantia notabiliter icli 
natae. Sb bac etia cdplexione cadit genezatto 
n exitue multe vcnrofitatie quandoque in 
ebo 9 in infcri02t uetre gu2gulantie .uniucrfa et 
cutie leni quantitate pilof 9 mollium ucffita eff. 
Ipntum etiam 9 accidentia reliqua ad mollicictu 
magie q ad duritiem inclinantur.JEt eff beme q 
inpalTionibueanimalibuenonintlinatur ad ve 
locem iracundiam excellentem neque perdiuate 
Imo medium fatie tener in iUie ad ta2d itate ni a 
gie q ad velocitatem earum pafftoml inclinabif. 
Adde quoque iffie q ualde facile patitur ab ifzt 
gidantibu0caufiep2optereaquia complexio na 
turaliter frigida eff inclinatur ad lapfum fibi ii" 
milem.conuerfio enim in genere p2opo2tionali 
facilio2 eff q ccont2a.fecunda primi capirulo De 
1‘tgnie comptexionu.£t licet frigiditae complexi 
onalie fit caufa facilia paffibilitatie a caufa libi (i 
mili.ad talee tame alte2atdee no coadiuuat 
cxceffue bumidiratie buine Viri, bumiditae naq5 
mai02 q opo2tet reddit C02pue frigidiue q 05 
pztma primi capitulo de complexionib5. Smpli 
U6 raritae texture que eff i babitudie buiue uiri 
difpontt ipfum ad faciliter alterari ab excelTu cu 
iufcunque qualitatie.Sed ipfa rsritaeconiuncta 
bumidtratt 9 frigiditati facit corpue faciliue pa 
tt ex frigidis 9 bumidte caufie q* a calidis 9 ficcif 
quia bic vir ad frigiditate 9 bumiditate cum ra 
rirate texture notabiliter laplue leuiter paritu* 
a frigiditate 9 bumiditate continentie 9 alioru5 
confimilim agentium. Propter quod correla2ie 
deduci poteff q iffe vir intdligere poteff caulae 
propter quae facile imuzzit frigiditatem capitj 
ffomacb extremitatum 9 di 
gne bic moleffari debeo q raritae texture a2gu 
it dominium caliditatie.illud em negandum eff 
raritae enim texture quedam ccnfequuur pauci 
tate carme vnfaerfe babttndtnfe h paucitas cs% 
itis azguit argumctu5 frigiditatis que debilitat 
innatum calozem que pebet effc inffzunientu5 ge 
nerattome caznis.vnde non omnis raritas tortu 
re cofequitur augumentum caliditatie. 2ld banc 
etiam veritatem alfirmandajconcuzzit cerebri 
ftomaebi genuum i functu: 352 buiue viri frigidi 
fas que notabil ter uiget in ete 7 non ccliditae • 
£x quibue omnibus velut ex fundamento feienti 
fico condudendu eff q complerio butus viri licet 
frigida fit 7 bumida fecundum vniuei 1113 corpua 
maioz tamen frigiditas dominaturin cerebzo 
flomacbo 7 iuncturis cius i aliis mcmbrie.£t 
fi fieret inflantia contza queda 
tn vrinif buius viri frequenter apparet tinctura 
ruffa 7 fubczocea cum multitudine barenularum 
ad rubedinem inclinaiarum.7 calida quandoque 
percipitur vrina cum punctione in extremitate 
pudibundi uel ucnerei membri.fcd Ixc omnia ft 
gmficant augumentum calid itatis, igitur copby 
irio butus viri ad caliditatej inclinatur 7 non ad 
frigiditate. *btiic motiuo et confinulibus ei re 
fpondendum efl negando confequentiani. non eni 
ex caliditate unius pazticularis membri.f.renu5 
neque etiam epatis fuffirienter deduci potefl i to 
to multiplicata.£par eni efl fons buid itatis pzi 
cipaliter 7 non calidiratj.7 caliditae tpfius no po 
teli fuper toto influere caltditatem fupezante ca 
liditatcm ab influxu cordis toti cdicatam. £c (i 
epaz qdefl principale membzum declinas a me 
dio generis per augumentum caliditatie maiO" 
rie q fit caliditas renum refpectu medii generif 
non potefl fuper toto caliditatcm influere vlrza 
calidttatcm cozdis.igitur neque renes poterunt 
ha facere.coufcquentia manifefla efl di fuo mato 
ri.eo quia aliozum fuppofita paritate foztioz efl 
Virtus membzorum pzincipalium fuper itlo.Un 
de ex omnibus iflis inuicem collatts fcouumuz 
cozzelaria quedam. “Primu q bic lapfus i ha 
Vizo non leuiter uerendus efl.pzobatur quia bic 
lapfus contzariaturetattuodccurfui. £itent Viz 
tffe m etate conftflentie in qua alttf etaiibus coiti 
pazata caliditas 7 ficcitas dominari deberent.f5 
Dominatur in ea fzigiditasct buiditae atzazia 
pzedictis.igttur laplus efl malus.maior 7 mino 
innotuerunt in pzecedentibus ct confequemia te 
net ex lege fummi ypo.afto.z3 7 cemento cT itX' 
mone illo.3n mozots minus periclitantur egzo 
tantes. 0ecundu cozzelarm3 q buiclapfui re 
fiffcndum#ell efl pofTibile ne amplius ite 
datur. Tertium cozzelaziumq’ ifle vir m fuo 
regimte magna attentione folicitufe(Tedebct.ut 
nunc (equitur.3taque regimen buius viri in duo 
capitula diuidendum efle oecreut.7 pzimum 
rum concernit regimen fex rebus non 
bus complendum.fecundum vezo inffzumcmo$5 
medicinalinm congruam docebit ad 
miniflrari. trimum itaque capitulum fezmo 
nes continebit fex.quozu pzimus erit aeris a 
miniflzationem regioni® ciuitatis loci uel came 
declazans tlectione3 congzua. £ltgatuz itaq5 
pzo poiTe aer naturalitez calidus et ficcus ul’ me 
ridionalisuclorientalieuel occidentalis puzifi 
catus a flatu uentozum plumas £t 
fiquidem aer talis natuzaliter babczi no potezit 
% maxime a tuo tali qui ingentem azmozum tumultu m eaflrie conTcqnuur de magnie rebus 
ncgcciando.XIrrificiatur tamen locue babitatio 
nie 7 p20prie ubi D02mit preparctur cum incen 
fione lignoip abietis ficuum pomo2il ilicie lau2t 
iuniperi 7 vniucrlaliter omniu plantarum 7 ber 
barii acuto odo2c participantiu5. £t ii contigat 
elongari ab iftie faltem in loco habitationis eius 
fuffumigium fiat cum bcc pulue2c De quo ca2boi 
bus arccnfisafpe2gatur quantitas nucis . Cuius 
tJefcriptio.TV ftoracif J.fidarace mi2 
te ana.5.i.tburie.3.vi.ligni aloe». 5. t tt. puluer i'3c 
tur omnia per fe.Deinde mifceatur 7 ipfu p02tet 
in ualifia fua quafi fcmper.Xft uero fi aerie recti 
ficationi per bunc modum p2ouideri non poffit 
falte frequenter odoret puluere deferiptionie bu 
iue in findone rero2ta Ugatu5.IV macie.*.ii.gal 
liemuf.ftoracis calamitc ligni aloee florum 021 
gam 7 pulegii ana.5.i.folioru baltlieonie flo2um 
rofmarini mat02ane p 
fe.Deinde mtfce 7 fiat ut fupra.Ct bi puluerce ett 
am teneantur ubi panni fui fe2uamur aut fuf 
fumigentur cum illo.mufci aute odores p2cptc2 
nimiam eiue euap02atiorie 7 g20fTas aliqualiter 
timeo nifi vir ifle Delectatione accipiat ex odo2C 
ctne.qualttercunque vero contingat locue babita 
tionie eiue 021'entali afpectut 7 meridionali oete 
ctue exiftat elegatus a decurfu aquarii 7 p20prie 
limofarii 7 fctida#.£t fumopere ftbi caueat 
re propinquus tacere fuper (Uatum be2bie 
centibue adiaccnte tmmo lectum ftbi faciat fuper 
culctt2a p2oiecta fuper corio uel pannie a tc223 
faltem per t2ce pedee eleuatus.£t De bie q anne 
ctuntur aeri ueftes babeat panis De g2ana dupli 
catae vel fuffultae pellib5 uel pinie leuioatb3 aut 
dofTibue vart02u ul’ ma2ttru, licet pellie dcnfa 
pigui agno no minue dTet utilie licet no fit adeo 
nobilie opinione reputata.kc De fermone primo 
buiue capituli. 
&2mo fecunduf ponit regimen per exercitii! 
7 quietem boc modo menftuandu . 
Ibremittendo primo q' bic V12 no poteft eque co 
ucnienrer regi in bac pa2te buiue fc2mcme qua 
tum expediret.labo2ibue eni arduis4* magnif re 
bue intentus cogitur equitare peditare 7 iter na 
uale noalc agere fecundu rerum 3ralie cafue bel 
I icofee vrgentee.quare fi poffet falte poft cibu3 fu 
um per duae uel tree borae qefcere Deberet aut 
faltem leut' exercitio exercitari.aut fi cotingit ip 
fum angente necefTitate feftinanter exercitari in 
g2adario equo uel mulo perficiat ficut potefl. 
Cum VC20 igitur bnmanaru conditio donabit 
ei ut fe conuenicnter regere pofitt.tunc poft ctbii 
quiefeat aut falte pafTibue mcdiocribue tricentis 
uel quadrigentie exerdtetur.Ct poft afiumpioes 
cibi per fex uel fepte bo2ae motu p20grefltuo pe 
ditando mediocriter ambnlet motee afeendendo 
aut equo giadario fuautter fe exercitando. £t fi 
adbuc aliqua angente necefTitate dolo2ie uel alte 
l iue accidentis p2obibctur iter agere uel equi-* 
tare.tune loco exercitii pa2tibue non dolentibus 
cmni Die ter ante cibum cum panno lineo alicjli 
ter afperfo fricatdncm faciat fieri fibi a genibus 
vfque ad pedee inferius t2abcndc cu tona copref 
fione per octauam parrem bore.Dcidc fuper afee 
dat fricans eum a pedibue ufquc ad ingutna pe2 
modum 7 fpacium tempo2is diaum.Iertio vero 
Dtmiffts pedibus frfcatoem factat a fpafults Vfq5 
ad nates per idem fpacium. Qua2to ue20 ab 
humeris ufque ad manus inferius t2abedo fcpc2 
ufquequo calent memb2a 7 rubedini vicina fiant 
deinde quiefcat. Capiti ue2o faciat 
cu pectine d fetis po2cinie. -Bures vero exezci 
tentur billorias magnaru rerum audiedo uocea 
modulas aufcultando de fonte a2monicis tenuit 
arem frangentibus infiftendo.velut harpe 02ga 
na 7 confimilium.£t pectus anhelitum eius oeti 
nendo 7 voces cleuatas p2oferendo.uelut Docto2 
legens exercitando 7 flomacbi cum pannis cal is 
euap02atione faciedo regione tueatur. £pati 
vero p2tmum oonec decubitu in DC2mitdne a re 
nibus f2icatoem non raro faciat fic 
tis uel pulue2c farine 02obi.tuncturis ve20 utfe 
rio2ibus cum quietus erit falte in feptimana bis 
applicet inunctione factam cx hoc linimeto actu 
calido cu vadit ad lectum, IV olei 
lis modicum caiefacti.5.1'J.fandaracc.3. f.teran 
tur omia in fimul fubrtltlTima cdtritione applice 
tur vt Dictum eft.7 \xc de fermone fecundo. 
3n fe2mde \o tertio declazadus ert modus cibo 
ru huius viri e*-pa2te quantitatis 7 hore ipfius 
p20 quo p2emittend e funt regule queda5. ‘bri 
ma premittedu p2imo q nullo modo accipiatuz 
cibus nifi preallumptus ctbus oio complete Dige 
ftus exiflat.g2auaretur enim cx illo virtus Dige 
fliua flomacbi 7 crudus cibariu alteri fubueniret 
tncdplete Digcflo 7 uterque ipfo? co22uptus aut 
non bene digeftus in flomaebo nocumenta efttce- 
ret g2andia. Secunda regula q nunqua ctbuf 
acctpiaruz nifi appetitu ueao 7 non mendoio ad 
tpfii accipiendum tnnitetu2.frequcnte2 eni3 men 
dofi 7 co22uptt appetitus p2opter quos multa ci 
baria accipiuntur funt caula co22upte Digeflidis 
Zcnia regula q nunqua cibus dcglutiatur ni 
fi p2ius bene etcdueniente2 p2emallicatulfuerit 
qm eni odit uitam fuam tngluuiofe comedat 7 ci 
bum oeglutiat non bene mailtcatum.terua p2i- 
mi De regimine per cibum. Quaxta regula q 
in una comcflione Diue2fa fe2cula uel cibaria eui 
tentur.diuerfitas eni ciborii in complexionibus 
co$z fap02tbus 7 modo fubllantie efl caub diuez 
farum eg2itudinum ut febrium opptUtionu apo 
ftematum 7 conlimiltum. Quita regula Q’ ite 
rum m accipiendo cibum non impendatur pzolt 
Ititas tempo2is.p2olixitaseni in comedendo ell 
caufa ut crudum CU5 (emicocto aut Digello comi 
fceatur p2optc2 quod acquiritur tn humoribus 
etlx20geneitas m qualitatibus pzimis 7 feciidis 
co22uptiua complexionis ilomaebi epatif 7 vena 
zum.vndc acquiritur mcndola craflitics 7 uccztf 
abbominada craflitudo noliri tempo2is prelatis 
vt plurimum adaptiua. 'Sexta regula q fim 
pliciter m potu non accipietur multa quatitafco 
tinua immo totus potus in multas pa2ticulas l 
vices Diuidendus ell. Septima regula q in co 
itierttone ita agendu3 efl ut cibatus a menfa rece 
dat uefligiis famis adhuc in flomadxj uigentib5 
magis Q1 ufque ad plena eius faturitatem. Oc 
taua regula q cibi 7 potus m quatirate menfuzc 
tur ita q non factat in flomadx) nocumentum, d 
terio2 ent flomaebt g2auitate5 efficit et tenfione 
ftcut potuu3 dere2i02 efl qut tn flomaebo natat 1 
fluctuat. Ilona 2cgula limilitcr uezu cibadus non Debet multo ferapoie abfltncrecum famis p 
cipiat impulfionem.tollerare em fame; longo tc 
po2e ftomachum co22uptie replet httmo2ib3 tcz 
tia p2imi ubi fup2a. Decima 2egl*a ut poftqua 
cibus alTumptus fuerit per media b02am 5piius 
nen bibat vfque ad perfectam Digeftione licet in 
lxx contingat erro2 in quo fepe Dccipult bemtes 
n maxime pzelati 7 a2moru negociu exe2centes* 
0ua2tus ve20 fe2mo uigiliarum 7 fomni men 
furam ponit pzo quo canones quidam obferuan 
di funt.Ibimus Vt vir ifte no Dormiat poft ctbu 
mfi poft fpacium dua$r 1:0225: cibus comminutuf 
uti elabozatus aliqualiter fit aut (alte per fpactii 
vniue bo2<.cum eni oppofitum fit crudis 7 g2cf 
fis uap02tbu8 7 ventofitatibue ftomachus ypoco 
dria implemur 7 caput. Secundus cancn q 
primns Decubituf iuxta poffc fuper Dext20 fiat la 
tcre.fecundus VC20 fuper fimfko.7 te2tto ite2U5 
reuerfio fiat ad complendu do2mitionc fuper la 
tere Dcxtzo. rezriue canon q fi percipiatur i 
Digeftione nocumentu3 diminute bigeftionts aut 
lapo2 amarus acetofus acris acidus uel faftue bo 
num eft D02mire fuper Ventre capite tamen elt' 
uaro.per illa eni accidentia fsgnificatur nocume 
tum coz2uptorum in ftomacho quod appa 
ret quia (ubleuatur per fu pina Dozmitionem. 
0uii2tus canon e q pzopter fubleuare caput a 
multitudine cuap02ationti ad ipfu5 do2mitio fi 
at capttc fublcuato 7 fitu quali femiledendo fupez 
ftzato fiat cubitus. Ouintus canon eft q mefu 
ra fomni in hoc viro nen fit mtno2bora£ ccto.p 
tantam enim D02miticne ftomachi Digeftio vigo 
rarur que in eo ta2da eft 7 cu hoc mclio2 fit dige 
ftio fecund a 7 terti a in venis 7 membris. 
tus canon eft q in Dc2miendo oio cufiodiatu2 a 
percnlTione radioril lunc.talea eni augent rcuma 
tifmos 7 faciunt pofTidere fereatum fang.fccunda 
primi. Septimus canon eftq? caput 7 torti coz 
pus D02miendo fint bene cooperta pannis-meli- 
us eni eft ei tali tectuia fndo2em incurrere q cx 
negligentia cius algere. Cktmm cancn eft q 
in D02miendo enitetur apertura orie.dew'g2at 
eni 7 exafperat linguam 7 pectuf infrigidat 7 opi 
lat 7 afmata 7 raucedines vocis efficit, remanete 
autem altC2a tempozfe pa2tieula notabiliter le 
dit 7 hcc de fe2mcne qua2to. 
£5cin 0 gntus tractare Debet modii applicati 
onis fiue accidcttu aie.7 gaea queda fut 
confequentes imp2efticne fpecierum que Delectat 
animam.alia ue20 que cont2iftant fimiliter in or 
gana 7 tnftrumeta C02pc2is imprefltonee ab ata 
fiunt aliter 7 aliter monentes. funt autem 
onee Delectabiles, velut gaudiu3 benignitas man 
fuetudo humilitas 7 confimilia .Ccnt2aria aute5 
iftis palTionibus funt ficut furo2 iracundia triftt 
tia anguftia fclicitudo vehemens 7 anxietas. p2i 
mas autem ba2um palTionum ut in plu2tbus eon 
fequuntur impzefTionee agentes Icutter 7 
rate imp2imentcf preter gaudium perniciofum. 
vir eni anima manfuetus humilis 7 benignus no 
habet repentinum motum in fpiritibus 7 
ribus non in co2de neque in ventriculis cerebz» 
factum pzopter qued negoeiari in talibus pallio 
nibue.huic vi'20 eft tialde vtilimn3 • Ctlque ex ira 
7 furoze vehemes 7 velox fiat t humozibus fptrt 
ttbus 7 02ganis cozpC2is imprefTio non eft dubi 
tabile corpus prcpararf nd gjtandia jpcrfcutaX 
aut ad febres ebullitione tn bumozibue confeque 
tC8 7 extraneatione tn humoribus aut ad oppila 
tionee aut apoftemata confequentia fubitu decuz 
fum buniorum ad ventriculos cozdie 7 cerebri * 
aut quandoque Defectus anfmofitatif. 7 fincopalcf 
alter a tionee fiunt in iracundi if p20pter vebeme 
tem refolutione in fpizttibue a bumozibue lauda 
bilibus factam.talce eni pafltones exterminat et 
mutant corpue ab ca que cfl fecundu natu2a con 
fiflentia tertio tegni.p20pter quod non efi mi2a 
bile fi fuzibundi bomince non funt bene contcpla 
tiut neque fibi 7 aliis bene confulentes intantum 
q> quandoque fiunt licut amentes a maniaci. £t 
quia ab illuflribus virie non raro inuenituz coi 
tum annexum fuiffe pa!Tionib5 anime p20pter ve 
bcmentem oelitiam 7 concupifcctiam ipfiue.ideo 
De actu Venereo dicenda q nulla efl humana cd 
pl4feb cui eque cito 7intcnfe noceat actue coitne 
frequentatus. Velut e complexio frigida.p20ptcz 
quod agendum eft parce i ipfo.ficut placuit epteu 
ro qui non uoluit actum coitui in conferuando fa 
nitatem aliud efficere q nocere. ZDenfura tgr 
illius non tranfeendat binam copulationem in 
feptimana 7 fiat in aurora fuperfluitatibue p2ie 
7 fecunde dtgdltoms iam expulfie a cum fuauita 
te 7 Delectatione et abfque motu corporis excelle 
ti.Hiter autem ab eo abftinendum bec De f moe 
quinto. 
Sextum ue20 fermonej qui efl oe cibo n potu 
inuenies in confilio domini Taetri Donati epi 
fcopi 'Daduani 7 tu ibi recurre et cetj. 
3am autem inflat tempus Decla2andi modum 
regiminis huius Viri per medicinalia per quem 
lapfus i eo iam predictue corrigi 7 remoueri pof 
fit.3n boc itaque capitulo hunc modii obferuabo. 
p2imo eni Defcribam ei purgatione pro fua fani 
tate recuperanda cduenientem. fecundo veropzl 
cipaliter Defcribam fibi.xii.inflrumcnta medicia 
lia per quorum applicatdcm finem 7 intentum fe 
liciter optinere poterit. Dro complemento vezo 
prime particule duplicem ei Dcfcnba3 piagatio 
nem. 7 prima quidem erit in autumno conuemef 
fecunda vero in uere perficienda.prima quidem 
purgatio fiat incipiendo iuxta pofTe fuum a.xxa* 
Oie menfis leptebris vfque ad medietate octobrif 
per bunc modum, fligat eni fpacium tep02te 
decem Dierii in quibuf abftincat a motibus corpo 
reis vehementibus aut equitandi tranffretandi 
afcenfus uel defanfus montium.tunc itaque 
ne vno in aurora uel per unam b02am uel medi 
am ante diem accipiat boc minoratiuum.B* aga 
rici albi leuis et frangibilis abfque noDis.5.ii.y. 
reubarbari elcctyj. 3i3tberi03.y.fpice nardi 
g.X.falte gemme.g.i.bec omnia fubtilirer pulue 
rigata infundantur abfintbii 7.5.11. 
;j.aque melltfle calefactis per Diem naturalem 
tunc itaque in aurora calefiat colentur et dilige 
ter exprimantur et in colatura illa DifToluatur. 
*3.i.electe manne et totum boc actu calidu bibat 
7 O02miat fuper ea immediate per vnam boza5 
poli furgat et quiefeat a metibus corporeis et fu 
perponendo aliquos pannos calidos toti vent2i 
2euoluat tempus horarum quinque et poli illud 
bibat fcutella vna5 brodii pulli macri 
juccari pofi quem potum per bora una pradeat* XDane vero immediate fequentf accipiat hunc fy 
rupum actu calidum boza prcdicta 7 cotinuct ip 
fum faltc dicbue feptem.Cuiue ocfcriptio. “Bf fy. 
dc mellis rofett nicl- 
lifleabfintbii 7 cicoree ana.f.umfce. Cum C2go 
alTumpferit boc digelltuus tot Diebus ut V2ia ap 
pareat citria aut fubrulfa in (ubftatia mediocris 
7 ypollafim babcne in fundo fcdcnrc albam in co 
lozc coniunctam in paztibue fuie 7 equale in om 
ntbue 't dyafanam in fubftantta 7 non ualdc grof 
fam.tunc mane immediate fequenti purgetur eu 
illis pillulie.Tk pillulaf De agarico delcriptione 
*Delue3.it.pillula£ De reubazbazo.3.y.cu5 3UC 
caro rofa.fozmentur pillule feptem bozte 7 mo- 
dis omnibus obfezuandte poli eae que pofl mino 
ratiuum fcripta fut obferuari Debere, fcec d puz 
gattonc autumni* Ibuzgatio vero que in veze 
fieri Debet eil ut a medietate ntcfie maztii tfqus 
ad decimam Die menfis mati purgetur per buc 
modum.tempozis em conucnictia idonea fibi fez 
utente vno mane accipiat illae pillulae. pulti 
larum De yeza copolita piliaip De farcocolla ana 
•3 J.fozmentur ptUulc fex uel lepte 7 accipiantuz 
bora 7 modis in precedenttbue purgationi ob 
feruandis. Iboll minoratiuum aute pzedictuj 
die immediate lequenti accipiat boc Digdliuum. 
V* fyrupt' dc abfimbio mellis rofati cola, fyrupi 
De yfopo 
7 calidum accipiatur ut fupza De alio 
Dictum ell 7 continuetur per totam leptimanam 
vna5. Die vezo immediate fequenti purgetur cu 
boc medtcamine.Bt elccruarit agarict* 
electi.g.jcv.5in5tberi6.g.xv. dtfloluantur 0*5 me 
dio cyato dulctf vini albi calefacti aut medio cya 
to aqttc mellis 7 bibatur in auroza cum aliis con 
ditionibus feriptie in aliis medicinis . 
Ibro expeditione capituli tertii buiue paztia 
duodecim remedia vtilia oifpcfitidtbue dtuer 
fozum buiue viri ia nunc Icziba5« 
£t primum quidem bo$z efl delcriptio bazu$ pii 
reupontici agarici 
fptee nardi 3tn3tberie anaa.i.macte folii calami 
ardattei matorane flica. ana3.it. aloes epati. 
.5.iit.talis indi3.y.infundatur bec omnia 
♦iii.aque abftmbit 7 totidem cicozee 7 Dtligentez 
commifceantur cum cocleari 7 exiccentur (ub ra 
diis (oltf uel fub tegula mediocriter calefacta pre 
dictae aqua6 rencuando utctbue tribus poli cu- 
ius aque confumpttone fiat pillule De omni.3.vi, 
uel feptem.Conferunt cni be pillule in mundiitdj 
do caput 7 flomacbu 7 dilatant pectus 7 mundifi 
catu3 efficiunt, apertuut oppilationes 7 viae epa 
tie 7 fplents.7 dilbabunt materiae a iiictu2is di 
uertendo etiam eae per natuzalium locop eua- 
cuatione 7 uentre defendunt a flipticitatc que ut 
plurimum confuetudmaria ell milttanrtb) diuer 
fa loca etreuentibue. Olus aute earu efl % bis t 
mcnfe accipiatur de ete.5-i.rt utdetur oppoztunii 
feruatte conditionibus circa loluttua dictis i pze 
cedenti pa2te huius capituli,ftlicioze aut opera 
tione in eis inuento fi bcmo omni fine fex diei U5 
uel quinque ex eis acctpist vnam immediate an 
te cenam.7 fi caput gzanatnm pcrcipe2ctur aeci 
piatur.i.ucl.ii.et eis per duas bozae pcll cenaj 
7 erunt ei nobile remedium 7 utilinu^. £ e».u 
dum ver0 principale inllrumentum e puluie ifte 
de quo faltem bis in feptimana quatitas fex gno 
rutn frumenti fpa2gat fuper anterio2i pa2te ca 
picis a principio fzontis ufque ad fumitate capi 
tis per latitudine quattuo2 digirozu itcrcapil- 
loe proiictendo.7 cu ponit iplnm fecunda utce cu 
pectine Deponat prius primum appofitum.ct eft 
defcriptto.Btfloy ftteados maior a e ozigani ana 
J.lignt' alces3.ii.ambre ozientaf 
3d.mufci.g.i.fiat omniu-per fe puluis 7 poft co 
mtfceatur. Xertium ve20 remediu capiti coz- 
di 7 omnibus pzincipalibus appzoprtatii eft pul 
uis ifte quem in findonc retozta de gzana ligatu 
babeat et fepe ipfum odozet.Cuius oefcriptio.Bc 
foliorum bafilicois albi, 
et ru.ligni aloes ftozacis calamite cozticu3 citri 
muf.5edoarie galange ana3.ii.flo 
rumcnule3.tiii.fi3t omnitl per fe puluis et poft 
commifceatur Quaztu pzmcipaie remediu3 e 
q ifte vir poft puzgatione5 menfis feptembris di 
ctam falte-emni fepttmana bis accipiat.3.!'J.ele 
cte tyriace Xfndromaci cuiuf etas fit ab ano duo 
decimo ufque ad uigefimuquintii tranfgluriendo 
ipfam abfquc potu aliquo ct tazdetur poft ipfam 
cibus bo2te admtnus.v.uel.vi. Quintum prin 
cipale remediu eft ut hic vir omni medio menfe i 
ferocuuadtt ad lectum poft cena 0eglutiat3.it. 
metridati fermentati a.vi.anno ufque ad.XV. 
Sextu remedium principale eft ut ifte V12 a 
medio feptembris ufque per totuj menfe maztti 
bis aut femel in menfe per boras quique ate pra 
diu5 comedat unii miroba/fccbul’ conditu 7erit 
ei Mragtum capiti ftomaebo 7 iiicturis. Sep 
tiiriu inftrumentu pzincipale refpicienf ftomacbu 
et epar rectificandodigeftionc primam et lecun 
da e vfns iftius cdfectdiede qua ante cibu accipi 
at rotulam.t.3.tt.bibendo pcft ipfam quazta pte 
cyati modefti vini aromatici 1 fumofu Cuius oe 
feriptio Bt fpccieru Dyambre defcriptoe 2Defue 
in electuarii oe ligno at 
deferiptide Hutce.quinro canone fuma pzima.5. 
albi libra J.cu aqua bctcnice fiat co 
fectio in rotulis magnis 7 cooperiat foliis au2i 
Qctauum inftrumentu principale e ut ifte vir 
fuper ftomaebo fuo maio2i pazte tepozis aut fal 
te tn nocte teneat plumaceolii magnu quadratu; 
latitudine Duaru fpanfaru accipiens in quaciiq5 
quadratuza et calefiat facculus pzcdictua freque 
ter et fuftumigetur cu pulucrc nucis muf. Cuius 
defcnptioBc folioru mellilTe origani pulegii ca 
lamctt betonice ana.dTD.i.labi 
albozu ct rubeop fpodtt ana.5.t.mact8.§J.lignt 
aloes.3.iJ .laudam gallie muf.rofazz non expan 
fap ana 3.iii;pulucri5cntur omnia fubtiliterpez 
fe et mifceantur poft et confuantur in facculo fa- 
cto de fuftaneo bene ocfo et applicetur ltomacbo.j 
tlontl inftrumentu pricipale eft ceratu looc qd 
pleruque ct pzopzie in die fuper ftomaebo applt 
cetu2 ambienf ipfu a pomo gzanato vfque ad um 
bilicu et ibide fixu tencatur.Cuiue Defcriptio Bt 
laudani clcctt.5.t.5.reftne .J.i J.gallie muf.3.i; 
mafticie gariofilozu ana3.it.difioluatuz gumc 
cu aceto atoniof et cufufticienti quantitate ceze 
fiat cezatum bene tenax. Decimum inftrumen 
tu c ut vir ifte non raro faciat fibi inungi tota5 
fpinam a fuzcula fpatularu ufque ad fmem cum 
boc vnguento calido aut frigido fi tollcrar potit Cuius Defer iptio.TC olei De floztbtto cucurbfte et 
nenufarte ana.?.y.femtnu3 p02tulace accrole et 
Icartolc feminis plantaginis cozia 
drop preparatcjr ana.5.y.cere.q.6.fiat unguctu 
vifcofius molit 7 confe2uetur in uale uttze$to. 
■benultimum VC20 inflrumctiim tft ut ifte xiz 
lepe cum fuerit fui regimte compos faciat ftbt ab 
Im' pcdce 1 crura ufque ad inguina (alte duabj ui 
cibus in feptimana cum bac Decoctione calida p 
bozam ante cenam leuttcr confricando memb2a 
Bt aque fe22t et eft illa in qua cadentis fczzi frti 
flrum duarii quinquiee extinguatur fitu" 
las.ii.gallaru cuprefTi numero.xxvJalie minera 
Ite in montibus inueti lib23.J.gzanc£ mirti.J* 
•i.macie.3.ti.bultant bec omnia i prcdicta aqua 
vfque ad confumprioncm tertie pa2tts de qua me 
dtocrtter calida fiat ablutio ut Dtctu3 eft. £11 eni 
nobtle remedium ad preferuandu3 tuncturaeab 
acceptione materteru que a fuperiue p2Cpellunt' 
ad infertoza. Ultimum inftrumentu eft electu 
artu iflud cuius vfue fit accipere ex eo in auzora 
.;.iii.cu modico aq mite uel rcfma. ca 
lefacte 7 ta2detur pcfl ipfum ctbue bozie quattu 
o2.7 erit in eo potentia confo2tatidi calo2e inna 
tum et confc2uandi ipfum in omntbue mcmb2te 
7 dtgeflionem primam fecunda n tertia57 e ma 
gie auxilio ad confcztadu cerebru coz epa2r/ Ilo 
maebunt.Cuius Defcriptio Bc g2snc$t pbifttccp 
J.lptctqz Dpi 
bre Dyamuki dulcie a elecruarit ce ligno aloce 
ana. J.f .fyrupi conferuaro2ts 3tn=tbert0 recentil 
libram una 3uccari albi ltbza J.infundatur pbi 
fttet 7 pinee mundati in aqua mete calefacta pe2 
Dies duoe naturales.Demde ultimate te2atu2 et 
inco2p02entur eu fprupo a 3uccaro inuicem ccctj 
\>fque ad glutinditatcnuunc C2go (uperaddent 
alie Ipectee per fe trite a cribellate ? inco2poren 
tur (tmul 7 reponatur in uafe uitreato bene cccp 
to 7 m loco ficco conferuetur. Clauditur enim 
meo indicio in bac medicina utrtue 7 potentia re 
parandi 7 ccnfcruandt fanttate huius mi * Cui 
bec omnia concedere dignetur (iimus ille uniuex 
(e maebine condtto2 qui cuncta donat cptta abu 
danter benedicens ea ad laudei ciul perpetuas et 
tmmoztales. 
Cotifilium de mala complexione frigida 7 humi, 
tettus 7 maxime co2die 7 cerebri 7 motu t2cmu 
lo ipfius cum tenftone ftomaebi 7 nocumeto anbe 
litue. 
'ftederteue de famofa V2be Uincen 
tta 7 de celebe22ima pzogeme Oer 
f lactis verrienD. eg20tat una oi^ 
fpefittone multis tamen acctdennb; 
aflcciata que indubitator minatu2 
ftbt te2miattone uerenda fatif nifi caute 7 folteife 
multum regendo fe Defendat ab ea.£ft eni bec di 
fpofttto complexio frigida 7 bumida materiar to 
ttus co2po2te*p2inctpalius tamen 7 fo2tto2 et fi 
xa magis reperitur in co2de 7 cerebro ipliue q i 
altis membris, declarant autem hanc difpolitto 
ne figna cppluria. imum ga tactu percipitur 
qlitaaco2portsfrigidirate reprefentans magis 
q caliditate 7 bumtdttate q ftccttate.fcd tactus e 
Woz regula in judicando de qualitatibus tagi 
bilibuSiiitter tfo complexionum capitulo tertio* 
Secundum fignii eft quia pulfus paruus et rtt 
rue eft.fed bcc omnia frigiditatis exceffii fignifi 
eant. Xertium quia cum pzedtctte Differentiis 
pulfue eft etia mollis uel Icuie. Oua2tum quia 
exiens mutatu quod eft urina aliquando palearif 
nel fubcitrina aliquado glauca renute uel aquofa 
apparet.fed omnee bi coloree augumentu frigi-' 
ditatie oftendunt. Duintii quia C0I02 eiue pez 
mutatue eft ad fubalbcdine in toto corpore.maxi 
me vero in facie 7 in oculis. Sextu quia anheli 
tue eiue ad paxuitate ta2ditate i raritate tncli— 
nat magie cj> ad differentiae oppofitionifoftedat 
nifi fuperueniat ei in fe20 paroxtfmalis metuf pe 
riodice flegmatice non pure.led p2ouenicf a mul 
titudine flegmatie cum pauca quantitate coleze 
ficut fenfibiliter aduenire in eo pcrcepi.tunc vari 
antur figna predicta.ficut e rationale fatis.foac 
vexo mala complexione fri.7 bumi. materialem 
in corde aucta figna ia premiffa Declarat. £t ite 
rum boc confirmatur per primu5 accidens qt5 cd 
comitatur bac difpolittone et eft motue tremuluf 
C02die qui non e iecrtgatiuue motue. fed l02tiue 
illo e.nec pulfufuel faltus cordifqui plurimu5 cd 
fequitur neceffitate ualde aucta in co2de aut ve-- 
bemente conatu uirtutie ad nocumentu expellen 
dum in eo exiftens.£fl e2go motue t2emulue me 
dio modo fe babene inter pulfatiuum 7 iectigati 
wum dictum. £t pulchre ccnftderandum cfl 
in tali tremulo motuco2die non ra20 imo f2e 
quenter apparent motue bifpuifantee.cum cm'5 
in co2de augetur frigiditas que Debilitat innatu 
cal02e eiue ncceffc eft multitudine napoxu in cor 
de generari et augumentari que incitant 
te ad fepe fiftolandu g2atia mundificationie pre 
Virtus pzopter debilitate eiue no po 
teft conuenienter applicare pa2tce artaric D cir 
cuferctia ad cent2um.3ta ut tantu expellatur d 
Vapore quantii in eo congregatur.exgo citius iit 
furgit liftolandi neceffitae infurgeret fi uutus 
maio2e faceret conftrictione5. Cum ergo mi ttis 
mouct arteria a termino a quo ad terminu5 ad 
quem g2atia finis pzcdtcct et continuo augumeit 
tetur neceffitae mundificandi mate a 
dine vap02um.C2go prius tempore mouebit a2 
teria fecundum aliquas paxtee q> coplcarur eiue 
motus a termino a quo ad terminum ad que.fed 
ifta eft ratio formalis pulluf bifpulfantis.igitur 
apparet in boc tuuenculo cum tremulo motu cor 
dte pulfue bifpulfans quod e2at Dccla2adum.£t 
fi confidcrator diligenter infpiciat uidebit motu 
quafi conftmtlem in fiftolc anbelitus.prtue enim 
tempof q> compleatur fifloles anhelitus a texmi 
no a quo ad te2minum ad quc5 augumentata co 
tmua neceffitate mundificationie neceffe eft icita 
ri virtutem ad frequenter conftringendum anbe 
litum ut ipfa fufficienter alleuiet fc cum mundtfi 
canone fumoxum in pecto2e contento^.fed bcc e 
ratio fo2malts paxtialis anhelitus duplicati ud 
bifpulfantis igitur 7 ceq. £t cx boc fundamento 
lubtiliter contemplanti appa2et q fi difpofitio ti 
curabitur ab boc tuuenculo in b2eui tempor mul 
tiplicato vap02e 7 neceffitate luperaddtta p2opt 
extraneationem uap02um qui nen debite regun 
tur a uirtute pa2atus cfl de t2emulo motu cox-* 
die pmutart ad magnum pulfu coxdie pfeueratc plicat eni cerebrum eius fuperfluitates mueofas 
7 aquofas que quandoque per palatum non raro 
aezo per nafum et aliquando per oculos fenftbili 
ter effunduntur,quandoque etiam infenfibilitez 7 
occulte per venas 7 nczuos a cerebzo ad pectus 
multiplicantur 7 ftomacbu.7 funt caufa quarti ac 
cidentis ffatim declarandi.fed barii materieruj 
multiplicattoomnino arguit.exceffu bumtditatj 
7 frtgiditatis.quare 7 cetj.no curaui btc adducer 
figna fumpta ab operationibus animalibus ut a 
longitudine rp2ofundirate fomni.neque fumpta 
ab operationibus fenfuum eyteriozu a interio2u 
effugies magis pzoiixitate q ignoratia. Quaz 
tum accidens 7 uerendu fatis qtf pzcdicta dtlpofi 
tione concomitatur eff tenfiof regione media fto 
maebi buius iuuenculi cu dol02€ ibidc3 falte3 ta 
ctu illius loci multiplicata 7 intenfa qut qutde DO 
I02 et licet poterit effe tepore precedcs dtfpofitio 
ne pect02t's 7 capitis.rationabiliue tamen appa 
ret q fuccefferit predictis Difpofitionibue magis 
q p2ece(Terit eas.co quia fi prcccfTtlTer eas.tuc ra 
tionabiliter extenlio 7 oolor effent intenfiue 7 ex 
tenfiue mat02es.etiam p2ius itelligenti apparet 
fuiffe ab eg20 perceptum nocumentum capitif et 
pect02te q? flomacbi eius.boc aute5 minatur libi 
nocumenta mplura 7 fuccefitt2a. trimum eff 
priuatio digeftionis. Secundum efl conuerfio 
in apoffema Dubitabile multum. Xertium 
eff augumentum nocumeti in co2de p2opter ma 
gna colligantia ffomacbt' ad ipfum cor. Quaz 
tum minatur fibi nocumentum in epate futurum 
fieri et co22uptionem operationu3 eius 7 aptitu 
dinem t2anfitue in afclitem uel ypofarcam ut tti 
telligcnti apparet pzopter quod omnia p»edi 
cta in unam epilogando fentetia apparet q pzin 
cipalis eg2itudo buiue iuucculi eff mala comple 
Xio frigida et bumtda materialis in toto cozpor 
eius multi flegmatis i eo mulriplicatiua mucil-- 
•lagtnofi utfeofi 7 pa2tim uitreieteff affoaats 
xjttuor prarns accidetib3. fcrimii e motus t2e 
mulus 7 bifpnlfans co2die. Secundum e nocu 
mentum in anhelitu conftzictio. Xertium e ca 
eefia difpofittoin capite eius pzincipaltrer appa 
res. Quartum efl Durities 7 tenfio apoffcmofs 
in regione media ffomaebi fui. £x quibus cm 
tubus apparet p2tmo difpofitione talem magni 
fice fo2c uerendam. Apparet fecundo 0p02tc2e 
ipfum ualde Debe2e effe folicitum ad fui 
nem 7 regimen ut nunc fcquitur. “Regimen igi 
tur ipfius menfurandum efl pC2 conuenientje3 ad 
mimffzatioitcm fex reru5 non naturaliu. fero 
pzima itaque caueat fibi habitare in cameza uel 
loco frigido 7 bumido terraneo 7 atiquitate mu 
rorum conflructo 7 p2ope,dccuzfus aquarum 
7 habitet tn camera naturaliter calida afpectu 
orientali uel meridionali facta aut faltem artifi 
cialiter calefaciat ipfarn magnum ignem accede 
do in eam 7 fi potcns.clTct fepe comburere in e$ 
ligna abietis populi iuniperi lauri 7 fimilium ca 
lidarum 32bo2um melius cft.Xencat fe vcfltbus 
bene calefacientibus indutu 7 maxime caput eiuf 
bene calefaciat cum infulis 7 biretis fuffultis pel 
libus agninis uel de do2f’bue variori! 7 coni imi 
lium.pedcs a frigoze diligenter defendat.Came 
ram fuam fepe fuftumiget cum thure aut (adaz$ 
ca uel Horaee calantica 7 fimilibuf. Pro fecuda 
qm limatur fibi m02te fubttam. 3llc eni qui 
bet motu tremulum cozdie fibi continuum caue 
at ne fubita itercipiatur mo2te ut tertia p2imi 
capitulo de bie que p2oncfficat cgritudtncs 7 uti 
decima tertii capitulo de trcmoze C02die virtus 
lirer colligitur.Onde er boc furidameto appa*5 
q fecundum accidens hanc oifpofmcncm 
mitans efl nocumcntu in anhelitu difnia nomi 
nandu 7 p20p2te cum conffrtctide anhelitus. Xft 
ve2o iterum declarari opo2tet banc frtgiditate5 
7 bnmtditate in capite 7 cerebzo buius iuuenculi 
iualcfcer qD facile ex mitis decla2ari poteff.*P>ri 
mo quia p*2tcs p2edicte omnes frigidtatis 7 bu 
nuditatis augumentum magie offendunt q alia 
rii qualitatii exccffum. Secudo quia babuudo 
faciei femi cacetica cffutfenfueuifue offendit.cft 
em facies eius cu inflatione reprefentata quod g 
dem non p20uenit ex nocumento cpatie.Dtfcurre 
do eni p figna offendetia lapfu epatie no app5 ip 
fum cfTe Icfum in ope2ationibus coibue; fnfticien 
ter eni cbilum t2anfmutat in bumo2ale malTam 
fequcfbat ipitim a fuperflute 7 Delegat eius paa 
tee ad loca quibus natuzaliter Deputate fiit. tle 
que etiam apparet ep32 effe lapium in ope2atio 
mbue p2op2ii8iuffictemer eni ipfum nutrimetu 
attrahit 7 retinet Digerit et expellit fupflua cius 
aliter eni continue macrefaciendo deficeret. Cu5 
itaque cacdie fpecies in facie huius iuuenculi ap 
parens 7 perfiffens non p20ueniat a nocumento 
epatis ut a2gutum cft.fequitur q opo2tet illius l 
uenire caufam uel cauf.,s p2oductiuas. £ff igitur 
modus imaginandi boc talis, nutrimentu enim 
qued fe2tur ad ecrebru 7 totum caput g2atia ip 
fius non fufficienter Digeri 7 depumi poteff a fu 
perfluis p20ptc2 frigiditatis 7 bumiditatis au-; 
gumentu in eo.quia et licet nutrimentum appoa 
tur cerebro 7 p32tibus capitis.ipfum tamen non 
fufticicnter unitur neque aiTimilatur mebris illif 
Cu itaque derelinquatur a conuenienti opere na 
ture a calore aliqualiter extraneo conuertitur in 
fumofitatee 7 uapo2Cs que in p02te fubcutaneia 
et venis capillaribus tmmerfc tum02e in tota fa 
cie efficiunt ut intclligcnti apparet, vnde 7 fi 
trimentum fit caufa buius caccfie remota. uapo2 
uero ex illa genc2atus fit caufa immediata .tunc 
fo2tio2 debet effe opinio tua ad concedendum va 
p02em ab inferioxibus pa2tibus ad caput eleua 
tum poffe effe materiale caufam buius caccfie di 
Ipcfitionis.Cum mino2i eni conuenientia moued 
virtus ad agendum in uaporem uel in obiectum 
non fibi p2opo2tionatum q ad agendum i nutri 
mentum fibi conueniens.fed non poteft recttficar 
nutrimentu5.igitur neque poterit regere 7 recti 
fieare vaporem quod C2at decla2andum . Unde 
ex fudamento boc apparet q buiufcacefic duplex 
affignatur caufa.1>i ima eff mala complexio fri. 
7 bumida cerebri p2edicto$r uapo$z generatiua. 
Secunda eff materialis caufa coadtuuatiua 7 eff 
multitudo Vap02il a toto co2por ad caput eleua 
to2um.p2opter quod non raro contingit errne 
medicos in iudicio caularu5 caccfie ccnfimtl. jrc 
quenter eni Diiudicat illius caceftc caufam effe no 
eumentii epatis 7 non eff veru femper ut ex 
dictis apparet. Xertium metiuum ad p2oban 
dii iteru cerebru eius effe infrigidatii 7 bumccta 
tum lumitur a fuperfluitatum inucntionc.multi re dicendum cy ntft fuerit diligenter 0 fuperfluf 
tattbue mundificatus non conucnit ci exc2citm5 
ne ponat materiam in (luxu 7 p2oprie pcft cibu5 
cum non fuerit diligenter pu2gatus. eonueniens 
erit ei exezcitium 7 p2op2ie equitando montem 
afcedcdo uel pluribus paffibue itinerando, £t fi 
omni Die ante cibu poffet facere fieri fibt fricatio 
nes a genibus vfque ad pedes 7 ab iguimb5 vfqj 
ad eos et afpatulis ufque ad nates cu pannis t2d 
bendo inferius ufque ad rubedine cutis effet libi 
valde eonueniens. De femno 7 vigilia Dicendu q 
multa do2 mitto non ed fibi ccuenienf p20pterea 
quia gcne2at et augumentat reumatifmce ct eo 
rum materiam . £Denfu2a igitur 0C2miticnts 
eius non t2anfeat leptcm bo2af aut octo ad pluri 
mum 7 do2miat pannis bene coepertuf capite uo 
tabiliter eleuato iuper Dextro pziuf larerc.deide 
luper finidrum fe raioluat. Caueata do2mitide 
omni immediate pededw immo tranfiredimit 
tat horas Duas aut faltem Vnam. 3n modo fue 
cibationis precaucat ftbi a multa affumptiene ci 
bcrum n potuum p20ptcr que Duo fiomacbu3 ex 
tenfum uel inflatum 7 fluctuatione ciboru 7 potu 
«m in co fenttat 7 nunqua ci bum accipiat nifi ve 
ra fame inuitante ipfum ad boc. £t in cibatione 
fua nullu5 cibu degiutiat fine optima madicatto 
ne.JEt potum fuum accipiat frequentC2 7 pa2um 
paulatine deglutiedo magif q econt2a, De acci 
dentibus autem anime eonueniens effet et altqn 
leuiter irafei 7 conturbari.Iriditiam autc 7 foli 
citudine 7 dolo2es animi paffiones euitet immo 
Defalute benefperare debet ad quam g2atta Dei 
cito terminabit. De cibis ve207 potibus euitet 
omnes frt.7 bu.uelut pifcee cancri lac 7 lacticini 
02um cibo2um vfu5.fimtlttcr lactucas bletas (jpi 
naebias portulacae cucur.citru.angurias 7 cmia 
fimiliaidis Dimittere debet ufqucquo perfecte 
fanatus erit.ccmedat pane bene fe2mentatu5 et 
coctum duo£ aut triu ad plue.£t diebus (0 
czatis comedere potcd pifcee frixee cum g2anis 
feniculi anifi pet2o.menta 9conftmilib5.mim'me 
Ve20 placent in gelatina uel ag2eda ncq5 elixi ni 
fi cum aromatibus 7 c20cc conueniente2 condii 
tur.tenebas n anguillae omnino dimtttat.fcd fa 
liti pilees nelut lucei regine 1 durtoes effet ei uti 
les.De ca2nib3 vero ccedat kudabiles uclut pul 
linas columbinas n auiu filucdzium omnes, non 
tamen inaqua uinentee.3tcmcomedat ca2nest5 
cap2ito uitulo cadrato n fibi fimilce.'? utiles (iut 
ei cazneeMite n p20prie maere. Cafeum molle5 
n uifcolum dimittat cmne.fed conuenientius cff3 
ci vti cafeo unius anni paruper (slito.De fructi- 
bus dimittat oes fri.<7 bu. uelut cerafa crtfomi 
la perfica mufeata pira auellanae molles et con 
ficce ct recentes funt ei conuenietes 
3tem vue ficce n recentes in fuis temp02tb5.Caz 
nium valde pinguium ufue no placet et p20prie 
caput cerebru ventres caude animalium dimit- 
tantur.Dlei vfus in eo mtbi placet. J6utyr 113 ve 
rodimitat velut naufcatiuum et mollificatiuuj. 
Srcmata omnia velut piper $tn3tber gar.galan 
ga cinamomum macis nux mufeata et gzam.pa 
radifi placent mihi. 35rcdialiu multeru vfus no 
ed bonus.tmo fufficit et De co in die accipef (cmF 
pzopter qued carnef affate et pifcee ccnfi militer 
«ffumptt,in kzo mihi magis placent. De (aperi- 
bus YC20 dimittat agwfti et aranda et uitiu; § 
nato$z nifi valde raro et in pauca quatitate.Sal 
fa ue20 finapium oiiue condite et rape condite be 
ne placent mibi.Ufus vao ferculoruj cu petro, 
caultbuf Feniculo aneto ferpillo menta et fimilibj 
eft fibi bonus. be leguminibus vero conuentunt 
ei cicera rubea et quandoque alba. 3tem rifii pa 
nicu far <i fimilia. Uino uero utat mediocri icli 
itato tamen magis ad potentia q ad Dcbilitatej 
ct fit al.lap02e bonu fubftatia lubtile et bibat ip 
fum fimplejc nulla aqua ccmixtuj.et fi non pollet 
ipfu accipere fimpler (alte coquatur aqua cu pau 
ca quantitate cinamomi.et poftqua fuerit ifrigi 
data coletur et vino mifceatur.fit amc3 ctnamot 
quantttaf vniue g2ani fabe in una fiala et coqua 
tur vfque ad confumptione qua2tc partis. VOo 
dus autem regendi bunc iuuenculu per infetoes 
ct inftrumenta medicinalia confiftit in.xy.reme 
diis infraferiptis. 1>rtmti itaque ipforU5 eft ut 
tfte iuuenis per dics.y.in auro2a accipiat l:oc di 
geftiuum caiidtl et poft ipfum ta2dct cibii bozis 
quattuo2.TV fp.de calamcnto.f.i.y.et Ii abbomi 
naretur fy.detur fibi ifte sque.l* aque abiintbii 
yfopi bctonice ana. J,i . J.milce. Sccudii reme 
dium eft ut Decima die fequenti accipiat banc me 
dicinam.TVelcctuarii ttid 1*5.11« tur bieb. 5. >* • be2 
modactilo? g2ana 
gridii.$.i.mifce et accipiatur in aurc2a cum me 
dio cyato aque calidedecoc.cinamomi fupradicte 
ct do2miat per lx>2a poft alTumptionc eius ? tza 
factis I0C216 quattuo2 accipiat fcutella vnam bzp 
dii macri pulli calidi aut falte cyatu unu aque co 
cte ctl 3uccaro calefacte et poft ipfii ta2det cibii p 
bo2a una.Si aute effugeret medicine affumptio 
ne tunc accipiat pillulas iftaa loco ipfius et cbfcr 
net poft eas 02dine cunde.ft d yeraco 
pofira3.u.pillula$z cocbiaru3.t.fiat pillur.vii. 
cu yera fimplict. Icrtiil rmedium e ut ifte iu> 
ueculus poft pu2gatione ponat aliquid in cibari 
fs fuis d ifto cinamomi elcn$.i.amfi fe 
niculi liquir ana.5.i.niaci6.3.ii.3m3iberis.3.i.y. 
fiat cniniu3 per fe puluts et comifceatur fn cuius 
fine ponamur croct3.tt. Oua2tum remedij5 
cft boc.ly. pillularu alefanginaruo.ij.maicrae 
peonfe abiintbii ana.g.vi.lalis indi.g.viii.agari 
ci clci3.t.pulpe colcquintide.M.fiat pillule CU5 
fy.d fticadoe.vii.p20 cmu3.i.de quibus poft puz 
gatione accipiat una omni fine quim# dieru pa 
rii ante cenam.£t poteft etia eis uti omni tertio 
fe20 accipiedo una quado accipit fyrupu prodic-" 
ctum fi ueter eius non cet bn largus. Qntmu5 
remedium eft ut omni fero tn$ uadit ad lectum] 
principio vfq3 ad fumitate capitis pez 
cius medietate p quattuo2 digitos fupafpgatuz 
d puluer fnf2afcriptoquatitate g2anoru frumen 
ti inter capillos fpargendo iplum.'? quando poit 
puluer e fecundu cu pectine Deponat primu5* Cu 
ius defc2iptio,’ft maci0.3.ii.gariofi.3.i.corallo52 
ru.rofaru fpodii ana3.i.ligni aloes3.iiii.omia 
P fe puluerisetur deinde commtfceantur. Se* 
tum remediu eft cii uadit ad lectum cmnflero in 
terius inungat nares eius cum modico elcctua 
rii metridati leuiter confricado * Septimum 
remedium eft boc ut tzibuf vicibuf in feptimana 
ifte iuuenculusaccipiat in aurora .5.i.tyriace cii 
.f.ij.aq maiorae calefacte et poft ip(a pmaeat {n Uctebene cdcpcrtue b02ts admimie quattuo* 
Ocrauum remediu cft ut poft cenam accipiat 
rotula unam buius confectionis ante ij a mcnfa 
difcedat.TV fpecieru electuarit de ligno alo. fpcy 
aromatici aLJ.iiii.cu3 aqua 
betomcefiat confectio in Tlonum 
remediu eft ut oe aquis infraferiptie kmtxi ali— 
quid commifceatur 015 pom-ndcu cibi? (me aut 
faltem imediate ante cibil accipiat cyaru rnedirn; 
TV aque melli, buglof. ana partj cqf mifce. De 
ctmu remediu3 eft ut fepe i manu fua po2tet huc 
puluere bene ligatu in findone oc g2ana rctota 
que quali continueolfactcr.1V ligni 
iozane rnacis ana.3.1 folii amecs ana 
3.it.ftoraciekcalamite rofa.fpodii ana.5J.ab2e 
•. g. ii ii. mufei. g. ti.puluer icentur omnia per le et 
bene commifceantur. Undccimu reniedm e ut 
poftcy tranfiucrtnt dice.3c.p0ft puagationem p2e 
dictam omni Iero dicbus.x.pcr bozam una ante 
cen5 gazgartjct falce in dcce vices cyatum unuj 
buius oeccctioms.TV cofti piperif ga 
riofi.agaf.clectiana3.ii. ftapbifagriejij.yre 
06.3J.liqmf anifi ana.5.i*coquartur in Lbrie.x* 
aque vfque ad confumptione medictatie.Dcide co 
lentur 9 colature commifceatur libra J.mcllie.9 
itezum lento igne coquantur ufque ad confumpti 
one quaztc paztie.oeinde coletur 9 referuetur et 
fiat ut d ictu3 ell. Duodccimu remediu cft boc 
TV mdliffc buglolterolmarini 303.5.1 J.macif.5. 
.tt.dorcma folii ofitu de co2de ce2uiana3.ii.le. 
sbafiliconil;5.i.co2al.ru.5.ii.yacintbi fmarsgdi (a 
pbiri ana3. J<margarttaru3.mi.mufci ambae 
omnia per fei fiat laccu 
lue in findone tig2ana retC2ta quadrangulati U 
titudinie quinque oigitoy 'ilcnguudtmj fcnufftf 
quem femper interius camifie confuai3 po2tet fu 
per mamilla finiftza ip(u5 quandoque 1 cuolucdo 
9 ab acroali bumiduate quam attrahit diligeter 
cxiccando. Xerciudecimtl remedium cft electu 
ariu boc. IV grano?: pinea?: 9 pbifttcc £ ana.J.i. 
J.florubo2agini6 buglcfie 9 rolmarini ana.3.1. 
frigido?: ana.5.i.5cdo 
aric3.ti.k.bafilicdie3.iui.folioruawinumc20 
.ttti.margarita?:3.ii.}aa*biinja2agdi fapbiri 
ana3J.cmamomi garicfi. galange 
ana.g.tiii.gzanotz paradifi ligni alo. croci ana 
3.i,5uccari al.J.irti.mellie rola.libra J. ecquan 
tur mei 93 uccaru fimul.demde Diligenter icozpo 
rentur cu g2anis que pertuem naturale vnaro i 
fnfa fteterit in vino albo Dulci 9 additis aliie fpe 
cibue fiat dectuartu de quo femper in aurora ac 
cipiat quantitate vntue nucie muf.cu dimidia p 
hoza unam ante cenam. Oua2tudcctmu reme 
dium eft boc.TV fol*oru5 lauri edereafbri ftica. 
ana.do.ii.maiorane ncnufa.ana.4?,u 
J.coquaturin iitulie quattucz aque ufque ad cd 
fiiprione qua2te pa2tis 9 t» bac aqua per didxv. 
p bora una ate cena bene calida dt Die abluat ex 
trema ab igmb3 ufque ad pedes 9 a cubitis ufque 
ad manu 9 facie totam. Outntiidccimu 
diu cft bcc.TV gallie muf. ftozacie calamite ligni 
aloes anaj.i.pul.mirti abftntbufclii ana.3.1 J. 
rola.ciperi fpodii ana.5 J. coral.ru. 3.ii.calame 
ti3.i.2efine vi.laudani.3.11. Dilloluatuz 
giime cum aceto fiat ungucnru (bene uifccfum cu 
deo de czoco 9 de mafttce ana.J.u.9 vc bec fepe* 
fuper pimnu extenfo peti* titia pcztetur fuper ftc 
maebo fuo. Sextiidecimu remediu c ut ifte iu 
uencujus omni Die per lx>2a una J.ante p2andi 
um deglutiat duae De infraferiptis pillulte bibe 
do poft cas menfu2am unius Digiti de bono tino 
albo.IV mafticie.j.i.mirti folii ligni alo. ana3* 
J.camfucco abfintbii fiat ptllule ex omni.5.viL 
Decimumfepttmu remedium eft ut poft cy ifte 
fuuenculus fuper ftom.:cbo fuo p02tauerit vngue 
tumfuprafcnptii per dice.xv.tunc fuper 
cbo p02tet facculu iftum loco vnguenti fupraferi 
.ptLCutueDefcriptio.1V radicum aftaricamed. 
camepbiteoe. origa, pulegti ana .do.i.macie.J. 
.y.mufei ambre ana.g.ii.rola.fpodii corallozum 
ambo?: ana.5.i.ligni aloef.3ii.puluert.omnia p 
■4e 9 fiat facculuo latitudinis 9 longitudinie fpak 
que fepe permutado 9 reuoluendo cxtccct ab bui 
ditare extranea. Dccimiicctanum remediu eft 
-boc.Tk yerc fi mpl icie. 3. vi. eLec t u 4111 de pfilio.5. 
iit J.poft dic0.xv.aprilis accipiat buc potu cum 
eyato medio vini albi calidi et motam i au2ora 
et poft ipfumobfcruet conditiones que fupcriua 
fuerunt feript: in allio folutiuie. iXcimuiunu 
remediu eft boc.1Vfy.dc fticados dc abfimbio de 
calamento ana. Jj.aque laluic 
9 accipiatur calidii in auroza ut d pze 
dictis et continuet diebus Decem memo2ando $ 
fi in iftie diebus venter eiuf non eflet bene fluxibi 
lis.ttlc omni tertio Die accipiat una de pillulif di 
ctis panim ante cena. Ulttmu remediu e Ixx 
tquod undecima die immediatclequete ly.purge 
«tur cum iftis ptIlulis.lV pillularum de U2tocol 
la cccbia?: ana.3J.auari.ponderis rcfo2mctu2 
piUule feptem cum fy.de fticados 9 accipianturr 
aurora cum conditionibusommbu&que m aliis 
folutiuie funt notate.3ftte aut ita diligenter cele 
bracis fi fanus erit, laudes immoztatcs altiHio 
■cftcrcndu eftiinaute reuertatur ad obleruandu 
omnia remedia que lup2a ozdinataliit poft pri 
mam purgatione.9 adbuc fi bene fanus C2it cofu 
lo Q* falce per totum mcnfeni futu2il maii utatu2 
electj 9 facculo coi dialibus 9 pillulte 9 puluere ca 
pitab fuperius oeknptio.ad boc ut raupc2ata 
fanital eius confirmetur uberius, Xid laudem fu 
mi faluato2ts perpetua qui (olus omnem lagore 
Itbezau 
Confilumi De noamiento totiue a mala comple 
Xionc bumida materiali cum exccftu caliditatia 
complicata cum apoftemare m fitcri. 
Sectio prima continet capitula duo • 
Capitulum primum oc cautis 9 (ignis. 
nCncradusm Cbrifto pater 
nus Antonius Cbadianus 
t fimus arcbidiaconus Uincentinuf 
et nume2o pluribus molcftatiH* 
accidentibus ab vna fere radice De 
pendentibus 9 conferuatis. 
bro?: omnium vniuerfalirer lapful a temperame 
to per augumentum bumidttans 9 multum CX" 
ceflmc que tamen coniungitur augumento calidi 
tatis 9 p2op2ie utriufquc a generatione cont2a 
quia cozpuf fxv cft faguincu a genezatio 
ne quod occla2at purpurea memb2oru cai tiofi- 
tas et extcnfto venat um amplitudo et plenitudo et pullus eme fo2tts h magnus ut in pluribus ad 
«docitate 7 frequenti? Dccltuis.7 fic De aliis p2o 
pter bzeuitate obmi(Tis.£t ed quide cii eius cali 
ditate exrranee burnid itatis angumentu per uia 
indigedionis genite. Cuius caufa potuit ede aut 
multaru egritudinii aduentue aut euacuationu3 
multitudo 7 per plu2a loca farta aut cxccdus i ct 
bis 7 potibus ucl in aliqua De rebus nen natuza 
libus p20pter que contigit flegmaticas bumidi- 
tates per utam indigedionis in co fuide cogrega 
tas fme contigerit bcc p2oter retemcnon cuara 
attonts a natura intentet ftbi confuete.uclut fie- 
ri folet per cmo20tdas per fluxu (anguinis a na 
ribus ct per flcbotcmtas.21 qualicikft igitu2 De 
numero ba£ caufaru contigerit.fenfus odendit i 
eo ede angumentum bumiditatis no folii a fagui 
ne.fed etia a flegmatica materia fatis aquefa 7 fi 
bi eni fpuramtnie et r cu- 
matii faltualiu 7 catarralium a capite Defcenden 
tium et frequentia fudozis 7 multitudo (udo2ie 
eius 7 aquofitatj vrtalis 7 C02p02is laditudo qua 
tum ad motus exteriozes oia Dcmonflrar p2edi 
ctarii bumiditatii augutncntii i ipfo.Onde cx bil 
facile itideri poted caufa materie 
a capite ad os ad pectus p2opter multitutudi- 
nem euapozationis ab inferio2ibue pa2tibus ad 
ipfum caput p2cucmcnt ie.£t adbuc etiam p20- 
pter obtufione innati calo2is a uapo2ibtis 7 mui 
titudine bumiditatu p2opter qued cerebru ipfii 
in Digedicne pzopria 7 in regimie taliu$ materi 
erii notabiliter cd Debilitatii,£t nifi vir ide t flo 
re fue etatis quia in confidentia politus edet ual 
de paratus ed ad egzitudincs ncruo2ii 7 capitia 
«t oppilationii artetice reumatii 7 fimiliii.Sc ve 
ro iteru ex pzedicto fundamento facile intelligi 
poted Debilitas appetitus 7 Digedtome in eo ta5 
p2optcr Diminuta ede caliditate per uia5 fuflbea 
cionis a multitudine uaperii 7 marerterum ,pue 
ntenris.vnde nifi vir ide regimine Difcretionia 
conuenienti regetur cu paucitate 7 fub zacticne 
ciborii 7 petuu ut iam incepit fanitas cius 7 con 
fidentia intantum 7 ita frequenter edet permu- 
tabilis q melius ncurer dccidentie aut tertii fi- 
gnificatidenominari Deberet, propter quod ide3 
no Debet admirari fi frequenter alteratur a fani 
tate in eg2itudine uel rteutralitate ut iam predf 
ctum ed.£x quibus etiam tertio co2zelarie coti 
eluditur q ide uir valde p2omptus cd ad cacefii 
uel fpeciee ydropif et ,ppric aquofe 7 ca2nofe.n1 
fi Diligenti regimine fe gubernet ut poflea dicet* 
ftod bcc iteru hic uir egrttudine babet in ext2C 
mitate intedtni recti.f.apodema eminens quan- 
titatis auellane uel papille mamillaris.qucd qui 
ulceratione, vnde continuo 
ab eo manat utrulentta fubtilis 7 acuta a quibue 
recipit molediam non Icuem.ira q in fededo am 
bulando 7 equitando pzopter ccnfricationc5 apo 
dematis vlcerofi ad co2po2a quibus* applicatu* 
magnum incuzzit Dolo2em.£t ex continuo delice 
fu uirulente materie ardoze 7 punctide non leut 
bus molefiatur.£t ex boc fundamento facile itel 
ligi potcft.q’ fi illud ulcus excederetur ad fubfla 
tiam intedini Difpofitus elTet ad cancrenam vel 
cdiomeml aut afcaftilon 7 p20prie materia in fa 
fs qualitatibus malignata magis facta per mo- 
dum aduflicms 7 conuerficnis ad puredinc3ue 
rtfncfsm.jQuod vez 6 iterum cxbcc fundamento 
aliquando noceatur in operationibus fenfuum et 
terioru quantum ad uideatur ei aere 
afpicicienti percipere figurae linealca triangula 
ree uel fpcricae albae ucl aquatae uel opacae.£t 
quantij ad audicii appareat ei quandoque pctpe 
re tinnitum uel ftbilum ucl fonitum curfu3 aqua 
ru uel ventop agitanti» filuae a multitudine va 
pozii 7 uentofitacum altczantium ozgamim au 
ditue,!euiter potefl intelligi pzouenirc .£t ite 
rum adbuc q> nocumentum quadoque percipiat 
(opezationibuf interiozu fenfuu.ficut 
tiue cogitatiue 7 memozatiuc potetie 7 in fzcque 
tta mobilitatis ad’ua2iae opinionee cx augumen 
to predictarn bumiditatu pzobari potefl proue 
nire.fiue quia multitudo uapozii fpiritui fenfibi 
li commixt02» l?oc dficiat.fiuc q> ozgana in fuia 
complexionibue uel naturie permutentur ut uen 
trtculi cerebri in quibue talium uirtutum opera 
tionee uclut in pzopriie fcdibul funt a fapicnub5 
colloca te. loec i funima eflbuiue uenezaudi prie 
Difpofitio uniuczfaliter 7 pazticuUritez ita de 
ducta. 
Capitulum fecundum De intentionibus 7mo 
do p20ccffu9 in regimine buiue viri per admi 
niftzationem rerum non naturaltum.7 conti 
net paztee pzima ipfiue eligit mefu 
ram aerie 7 loci babirabtlie conuenientiu3 bu 
ic viro et cozii que annexa funt cie. 
iCtuoniam igitur ut pzccedcnti capitulo rnfii efl 
complexio buiue utri labitur a medio fpeciei pcz 
augumeutnm caliditatie 7 hfmidttatie 7 notabi' 
liter eleuatu opoztezet in eiue conucniemi regi 
mine adminiftrazi infbumcnta que inducczent 
ipfii uerfue mediu corrigendo cxccflil qualitas 
in coconuementium.Undc opoztct aezc remtiTe 
calidu 7 notabiliter ficcum eidem applicari. Tla 
aer remiiTe calidue applicatus lapiut ittrenfe cali 
do e(Tet caufa illius remiffiua.fi ue2a efl politio 
pbilofopbantium cy remidum additU5 intenfo re 
mittit tpfum.£t iam ficcitae aerie notabiliter i 
tenfa fuffteienter cozzigeret bumidttate multu5 
ineo elcuata.igitur talis aer notabilia ficcitatie 
itftt ei conuenicne confcqueria patct.quia in pre 
cedenti capitulo pzefuppomtur lapfii ad bumidi 
tatem in boc viro ede multum amplioze q’ ad ca 
lidttatem in co.3taq5 vbi aer adminiflraret cali 
due in primo et conuenienter refpectu lapfue ca 
lidi in fccundo.tdem aer ficcue in tertio refpectu 
lapfue bumidi in fecundo edet omnino conueni 
ene.Ucrii quia ifla facilius Dicuntur 7 fcnbucuz 
qj> ita pcrficiantur,£t et ia quia potdtate 7 Icteri 
tia 7 opere noftrie non efl ita concedum modeza 
ri aere lub Determinatis menfurie q> efl facile il 
lud fermene profezze.3dco oefcenda pez modos 
adminiflrationie conucmer.tiozie q* fecundtl con 
iccturam artificiale fieri potefl. acre 7 aliae ree 
tton naturalce ad refractionem Deducendo cum 
bie qne qualitates optatae in eo ipfo inducef pol 
fint.ut nunc fequitur.3taque aer regionie loci et 
camere ede Debet ad caliditate mediocrem indi 
natue.£t notabiliter ficcioz uclut cd5 eligere ca 
meram afpectum orientalem ucl meridionalem 
habentem in quam etiam radii folie ingredi pol 
lint et permittantur ufq5 ad notabile caliditacil 
eleuatione i a,£t fit camera edificio$z no ualde antiquorii non dtrfibuo 3quaru ucl puteis ualde 
propiqua aut artificialiter caliditae a ficcitaf ap 
ponantur in ea.pzimo cu aceefide ignis ex lignis 
lauri abietis laricis fariticrozu vitis iumpi lau 
ri pini a fimilium arbozu calidarii. 3n qua etia5 
non raro comburantur flipites calamenti 
gii origai faluie rofmarini a fimiliii.aut fepe fuf 
fumigetur cu fumo fadarace colofoie tbuzts lau 
dani refine pini ucl fimiliu (implicui. £t de copo 
fit's clcgantilTimu cfl boc. IV fio2acie calamite.?* 
;t.laudani.3.J‘;lignt af gariofilo.galange ana3. 
fi oiucs ell.5.1. 
per fe a refozmcntur troctfct ci1.|.|.terbetine fic 
ce a modico vini aromatici. De ancjeis uero aezf 
co2pus fuum bene munitus teneat uelbbus fufful 
tis pellibus agninis uel vulpinis.iet caput (uum 
De infulis De panno Degzana factis bene 
nitum teneat fuffultis pelltbui d Dctfibus vario$t 
nel vulpinis aut agninis ut predtcttl efl.JEt caue 
at ab accenfione cazbcnu in camera fua nifi priuf 
fuerint exterius bene igniti a ab aere euentati. n 
Secunda pazticula oe admimflratfone cibo?? 
a potuum * 
Cibi butus viri debent dTe et caznibus laudabi 
libus accepti ad ficcitate Declinantibus magis cp 
ad bumiditate.£t funtcaznes pulloru bene adul 
tozu ut gallina» uel caponii perdicii uel fafiano 
2um a flazne etiam a francoli. paronis 
qui dl auis in montibus vincentinio inuenta. fla 
tura maior cp anas colozc ntgzo a babee dentes 
in palato a eil auis notabilis foztttudinis a fezo 
citatie.Cuius caro me tudicc valde laudabilis e 
quonia caro £le eius caponis a pectus eius a uitu 
li fapozc pazticipant.a tota etueVaro conueniee 
cfUimilitcr laudabiles funt carnes autu minuta 
ru in montibufdegetiiiuel in nemoribus, £t car 
nes uitulozu et caftzato$2 in montibus oegentm 
Caro cni bedi omnibus aliis oomefticis laudabi 
lioi cft.ficut cazncs ga5clli inter lilueihes maio 
re laude merentur babere.Ca20 ccrui lepezis 1 
apri iterii iunt conuenientes a caro caflzati uald 
pinguis a agnorii anferii et anatuj et 
Vniuei faliter omniii animaliu in aquis Dcgcmtu 
carnes huic viro non Iunt conuentctcs. neque cti 
am laudo ca2nes oztiginis uel quatule auis. Ca 
ro VC20 pauonis iuucnculi non cfl uitnpcranda. 
Colnmboru carnes a pzoprie pennatoru et ftlne 
ftrium etiam valde utile! funt ci. De pifcib? ue 
ro non curet accipere a pzoprie elixis.fcntalibuf 
aut pifabue a maritimisfrixide prepazatie uti 
poreft a pzoprie quo$z ufus fame editas appzoba 
utt.vclut Iunt lucii toz2ctine varioli mazlicnes 
cazpiones rumbi menulc orade flcnliones a fimi 
lee.Ufus aute canczozu non placet nubi ntft ual 
de raro.Oui uczo Iunt fictu ttnebe regtne cepba 
li gott a fimiles oimittantur.na5 multa bumidi 
tate remoliendo a caloze tegendo preparant ad 
putredine. De piatis vero uti potedte calidis di 
bus.ficut petrofellino feniculo faluia rofmarino 
menta origano fcrpillo ruta mtflurtio caulibus • 
De radicibus uero coueruilt rape a napi cazctc 
rafanus a cbftmilef.lblaiite vczo frigide ftcut ble 
ta (pinacbta po2tulaca cucurbita lactuca endtuia 
femperuiua a ctcorea a confimilce non placet mi 
bi De fructibus vd placet nubi ficus vueamig 
dale auellane poma a pzoprie dulcia a pira ekc 
ta 7 Jipprie cccta.£t poteft vti cafTaneia 7 ,pprie 
coctie licet raro.3uiube vezo nucee cerafa in mo 
dico vfu.cucumerea mo placent mibi inter eoe 
tamen peponee Dulces 7 folidi laudantur ei. 2flii 
aute fructui non placent.lcguminu aute vfua no 
multu mibi placet .oelaudabiliozibus tamen in 
ter ea funt cicer rubeum panicu 7 far.et vius pti 
fane czdeacee cu 3uccaro. “Reliqua uero que funt 
ficut fabe fafcoli filamus et fimtlia Dimittantur. 
De condimcntie autem placet mibi oleum oliua 
rum.et propie quanto magia annofum eft vfque 
ad annoa dccem.et oleum de nucibua ircru cdue 
nicns eft ei 7 oleum De amigdalie Dulcibue 7 de 
auellante. Butyri vero et pinguedini! po2ci ana 
tie et anferie vlue abo22endus eft.Cafwia autem 
et p2oprie frangibilie uniue anni ctatem babenf 
7 ad fjlfedinem eleuatue bonue eft ci.ZDollie ve 
ro valde pinguie er butyrofue cafcue cuitetur. fi 
militer lactia rccentie non cocti vfue ct cololUc 
Dimittatur.Rccocta mo tamen eft fibi collauda 
da.3(ccti aute5 vfue agrefte falite limonii et ara 
cio2um 7gzanatozu quozucunque fibi conucntes 
eft.De aromatibue vezo coueniut ei fpee ex p~u 
co pipere et multo cmamomo facte cum modico 
etiam 5in5iberie gala. gaz.macie et nucie muf. 
et ligni aloee.Crocuf autem in omni cibario fuo 
bene laudabilia e.De pa2tib5ucro animaliu no 
vtatur ad plurimum ucl frequenter capiteucl 
cerebro neque cauda ucntribue neque renibue. 
Sltie autem partibue Vti poteft ct p2opric non 
Valde pinguibue.loec in furna de cibis prrafcat* 
fornis autem eius fit dc pura fimila factue.Ucec 
argumento fumpto ab exceflu bumiditarieconue 
nietioz ei foret pania modicum furfuraceua aut 
falteni factua ex farina cum ozd:i et ipeltc faria 
compofitua.Uinum vezo eidem conueniena eft i 
cite 03 mediocria fumofitatif 7 nullo modo aque 
um boni fapo2ie et ad ponticitate inclinatum et 
milio modo Dulce nifi valde paru et raro ct colo 
re Debet cite album Velut auru uel rubicundum 7 
odorem fuauem habena fine alicuiue aque cornix 
tionc flue fuerit pzecocta fiue naturalia et nullo 
modo melli cum 3uccarocommixta. Dulcia cm'5 
calida ficut mcl cftcnt eidem ita nociua.ficut 5«c 
carum eft eidem iuuatiuum non tamen in multo 
vfu. De conucnienti autem adminiftratioe mo 
tua uel exercitii.ia ex predictia apparet q excr 
citium ei conueniena non debet pertrafire id qt5 
calefacit cum mediocritate et non violentcr.ma 
gia enim cftet ex vebementi exercitio nocumetu5 
per utam ebulitionia‘et oifpofitionie ad putredi 
nem.ij iuuamentum per viam cofumptionie ma 
teric per exercitium acgfite.3taquc per conrinu 
attonem uel prolixitatem exerc tii mediocria ac 
quiritur confumptio materierum fuperfluitatu5 
que huic viro ncceftaria eft.Tleque erit Dubiu5 ut 
luperueniat in materiebua putrefactio ex agita- 
tione ipfarum que per exercitium fibi conueniea 
confumpte fint velut motue p2cgre(Tiuue anteci 
bu3 longo tempoze factue.aut equitare gzadari 
um equum ufque ad caliditatie augumentum et 
Icute pouocatd fudoria.aut fuauitcr monticu 
lum afccndere et ab co (uauiter Dcfccderc.aut qz 
to uelut clTct ludua aliquie quo i membris agita 
tio notabtT acquircrctur.ficut eft ludua cum fpa 
f pila. Cuiuf muameiu cxccllctcr approbat i5ar itt toto pzocefTu libelli quem fecit od cpido 
mim.co quia paztes omnes equalirer exercitant 
intmo2ee* exrcri02cs.f. exercitio tam equaU 
i per morum tale conuenientezfit oiflracrio ma 
terierum Dccentzo ad circufcrentia.i confumun 
tur etiam materie multe expelluntur fenfibili et 
fnfenfibilt expulfione.St aczo iteru folide rcdfu 
pte fiunt paztes membzoru ex ccnfuptione 
dictarujfuperfluitatu.ficut cede lafte reddiitur 
per iUarii bumiditaru prefentia. Zldbuc iterii et 
iexto non inconuenit exercitiu vectigatioe nauis 
fine tamen oiferimine pertclitatiue fubuerfionis 
£t quonia quandoque contigit pzoprer occupati 
ones hominum bas exercitii fpccies non ita babi 
liter admimflzazi po(Te.3deo loco illaru conueni 
ens ezit adminiflratio fricaticnu que primo ad 
miniftrentur a genibus ufque ad pedes inferius 
tzabendo cu compreiTione quadam i ab inguibnf 
tfque ad genua i a fpatulis vique ad nates ? rb 
humeris vfque ad manus motu materias a ,pfu 
dis partibus Diuertedo iuperficiales ufque ad no 
bilis rubedinis acquifitionem.pofl omnium cibo 
rii alTumptioem quies Tcmper efl ei necefTazia et 
non metus neque exercitiu* aliquod in tali bora 
fieri Debet. Quoniam fomnus matezias Digc 
flioni meliozi pzeparat vniendo calore5 conueni 
ens efl ei dumodo menfuram non excedat bozap 
ceto tam in oie q> in nocte completa, amplioz ve 
ro lomnus proprerea quia bumectat obtundedo 
calozem per modum cizciidationis ipfius a mul 
titudine materieru non efl laudabilis. £t eo ma 
Xtme quoniam vir ille maxime moleflatur catax 
ris •% reumatifmis. Sed pzolixa Dozmitio augu 
tnentat eos.ut patet fecunda primi capitulo oe 
bis que pzoueniunt ex fomno,3gitur prolixus fo 
«us eidem efl inconueniens. Conuenientior aute 
Oozmitio efl ei poli cibii per unam bozam nel Ou 
as ? ooimiat capite notabiliter eleuato ,£t eflu 
giat oozmitione fupina n maxime quoniam ipfa 
inclinat materias ad poflerioza que efTent caufe 
augumenn apoflemaiis ulcerofi in fireri exiftetif 
de quo fupza vifum ell in fecrione prima.Utgilia 
aurem ultra menfuramfcmm 135 Deferipram di 
alio ttmpoze ell eidem conuenientioz.£t 
dat etiam q? fi oozmict eduenienter in nocte oio 
euttanda efl oozmitiooiurna.ut pat5 fecuda pri 
mi preallcgato capttu. Omniu ciborii n potuii 
menfura excelTtuam ab boc viro euitanda dTe pa 
tet ex predictis.eoquia in ipfo augumentum bu 
miditatu ualde fuperfluu cfl.igitur fubtractio ci 
bi ab extzemo gzofTiuf Dictando quod efl latus (a 
noru fubcrabendo uerfus mediu per equidiflatii 
efl (ibi conueniens.eo quia in viro iflo necefTazia 
efl exiccatio.igitur taliter quandoque famefeer a 
cibi quantitarem notabiliter fubtrahere efl eidej 
perfectum inflrumentum.eo quia cozpozibus bu 
midae carnes habentibus fan em adbibere coit 
uenit.fames eni extccat co2poza tam per uia5 re 
folutionis conuertentis bumo2es in uap02cm.$ 
per uia fubtractionis.ut patet feprima affozifmo 
ru affo.a tomento. J9 a cet(. Accidentia anime 
queeunque (unt caufa diflzabcndi caliditatem in 
natam a membris in quibus debet fieri oigeflip 
materieru3 que abundant in boc viro per q etia 
accidentia calidu innatum quod efl fptriare coar 
tatum uel per modum cuiufdam Motationis fuf 
focatum Detinetur in piofundo coipMfe flutari 
Debent p2optcr caufam p2edtctam. £t etiam ga 
motu calozie oe circuferentia ad cetzu materie 
bumo2alt8 etiam intrinfccus profundantur. JEt 
adbuc tertio quoniam propter inteftone ciTe fca; 
calidirate in pzofundo corpozis materie per ui 
am ebulitionis oifpontitur ad put2edincm.ficut 
Ipfc idem experiri potcflquando anguflia uf tzi 
flitia aliqua notabiliter affligit ipfum. £t fo2te 
vna oe caufis que p2oduxit bunc uiru ad muU 
Ciplicatoem bumiditatii multarii pC2 ui? indige 
fiionie fuit inflantia pafTionu anime triflantium 
i anguflia2e Unde ex bie omibue po 
nere oeber menfu2am medezaminis earum cum 
letitia a bona fpe et quiete aic.$02ta(Tis autem fi 
Vir ifle fui regiminis effet librat02 bonus.aliqua 
do conueniens effet ei leuie iracundia 7 aliquo te 
poxe Du2an0.be annexis autem accidentibuf aie 
caueat vir ifle ne excedar i coitu 7 proprie fuper 
repletione ciboru facto argumento fupto abeta 
te complexione 7 babitudine.tamcn cocefTionc le 
gis non effet ei inconuenieno uenereu actum bis 
infeprimana expleze 7 boc tranfeat de lectione 
prima. 
S:cunda fectio Duo cotinet 
capitulu3 De inflrumentie pzobibctibus augu 
mentum fuperfluum materieru in boc viro et 
abfcindentibu0 materias iam in eo inuentas. 
3gitur pro regimine buiuf viri per medicinalia 
duobus lingularibus remediis vifum ed mibi 
eidem prouidere. Ibrimu itaq5 erit ut omni an 
no a pzincipio menfis martii ulque ad vigefima5 
eius intendat euacuare co2pue f.cunduj tflu mo 
dum.1>rimo q flobotometur oe bafilica ocxtz! 
lateris fub cubito pofita in boxa electa.f.manc g 
«nam bozam pod 02tum iolis oigeflione prima 
et fecunda iam cclcbzatie 7 uentre eius a fecibua 
tam emundato 7 qua2ta primi capitulo 20c coli! 
ext2abatur fanguinisab.J.v.vfq5 ad 
fex.J. Secundu remedium ed ut premilla flo 
botomta euacuationemino2atiua cuacuetur ven 
ter eius CU3 bac medicina.1V calTic paulo ante 
canna cxt2acte cum aqua lupuloru. j.i.agarici et 
reubarbari ana3.i,5in5iberie fpice nar 
di ana.§.v.falis geme.g.i.mifce 7 
02dei p2ecalefacte accipiatur ouabufbozis ante 
diem 7 ta2detur cibus fex bo2is pod quintam ac 
cipiendo cyatum unu aque 02dei calide cu modi 
co juccari. Tertium indrumentu ed ut pod mi 
noratiuum predictum fcquenti mane bo2a p2edi 
cta incipiat accipere boc oigcdiuum calefactu et 
continuet ipfum Diebus octo. TVfyrupi oe 
fattis.ii.fy.De abfimbio.J.J.aque cico2ee lupu 
I02U 7 cufcute ana.it.mtfce. Qua2tum tnd2U 
mentu e ut Die nono imediate fequenti purgetur 
cu bac medicina. IV fucci refaj .i.clectuarii 
mecb Defcriptione maior t .3. tit. elcctuarti De pfi-* 
lioo.ii.mifce et accipiat eo modo 7 omnibus obf 
uatis q fup2a De nudatio feripta funt. Quitu 
idrumetu ut fi vir ide tcpo2e alTumpttdis Dige 
ftiui effet dipticus uentre 7 non bene la2gus acci 
piat omni fero uel (altem omni alte2no fe20 uni 
De infraferiptis pillulie uel Duas ad plus parum 
ante cenam 7 fupplcbunt affu.iipttcnem elideris 
7 utilius operabuntur in eo a fuperius citius at** 
Uabendo cp faceret elidere.quibus etiaj pillulis  poterit in reliquo vfu coferuatiuo fue fanitat] 
7 preferuatiuo eiue a lapfu.£t eft eat u Dcfcripto 
(V reuponttci<lecti.5.tii.rcubai bari agarici ber 
modactiloip ana.3.1. J.cpttbimt.5.»i.pulpe colo-* 
quimide3.ii.amti 5in5tbei te Dauci fifeicoe ana 
.g.v.uiolaru rofaru maflicie ana3 J .aloee ablu 
ti.5.iit.pulucrlientur omnia per fe 1 infundant' i 
rofaru.octnde exponatur folt ul’ igni 
non uioleto Vfq5 ad exiceatione.Dctndeitcru fup 
addatur fuccue fecunda 7 tertia uicc femper exie 
cando.Dc bac ezgo malta fiant pillule De omi.3. 
.ti.ucl.vii.i utatur cie ut iam Dictu5 cft. tlcquc 
bic mirandi! cfl Ii in boc ccmpcfito pazua accepi 
aloee quantitate.eo quia eu bic vir Iit 
cue 7 aloee aperiat orificia venaru ani Dubitabi 
Ite dTet in co ufue aloee 7 maxime tn Dicbue fri— 
g02ie iuxra illud fecundi eandie capitulo De aloe 
bare aut aloe i Diebue frigorie timozcfi! e.quo 
itiam educit fangmncm * 53extu5 inflrimcntu 
cfl vt vir ille poli puxgatione pzcfcripta ufq3 ad 
medietate fcptembrie vtatur boc electuario. ce 
quo accipiat.? J.ter in leptimana i aurora 7 tax 
detur poli ipfum ctbue bo2ie quattuo2.Cuiue de 
feriptio feminu cufcute cicozce cdiuie att2ipli 
cie *? feariolc ana.3.ti.rofaru violaru fandalo2U5 
rnbcoru coriandri preparati ctpert £ na.3. iit.cor 
ticu capparo2ii.3.i.1.1amarifci feolopedrie fem( 
nie plataginie ana.3.it J.feminie agni calli.5.5. 
anili fucci liquiritte ana.3.i.garicfilo. cinamomt 
electi piperie al.ana3.iiti.ligni alcce.5 
ri al.?.m.?uccart candi.?.ii.mcllie rofati colati 
.?.v.coquatur 5ucearu cu fyrupo lento igne *? ciz 
ca infractione cc2u rddatu2 fpccice *? fiat electu 
anTi.cutue vfue fit ut Dictum cll. ©cptimum l 
ftrumentu principale eft ut ifte vir alTi:cfcat fepe 
abluere pedee uliquc ad inguina cu Dccoctioc ifta 
TVviolarurofaruH021Ineriufarie omnium eyic 
cat02ii falicie flo2um 
faluie coquantur in 
notabili quantitate aque ufque ad ccnlumptione 
tertie partie r< cii ca calida fiat ablutio per hera 
ante cenam *? ccnucnicne cxiccatio. Octauum 
inftrumentum eft vt vir ifte poft iam Dicta3 pu2 
gationc faltem femel in Die inungat cmcrctdam 
illa eminente cum boc linimento ante q perueni 
st ad ultcrt'02c curatione ciue que erit fecnriox 
poft fecunda cuacuatione infza Dicenda. 
tio linimeti eft bcc.Bc olei De c2ilonur.?.t J.pul 
uerie pbilipendulc.3.ij.lt'targin fpumificati.5. 
.C.czociig.iii.terantur fimul longo tepere i mox 
tario plunbeo cu fuo piftcllo.a te boc tepido lini 
atur Iccue ut prcdictum cft. Tlcnu infti umetu 
principale cui infiftcndu c cum magna attentide 
i ut omni fero fuper paztc capitie anre2i02t a fi 
ne capillo2U5 vfque ad senit capitie per latitudi 
nem comillure per quattuo2 Digitoe inter capil 
Ice De boc putuere ad quantitate quinque g2ano 
ru 02dei fuperafpe2gatur n fiat eiue renouatio 
di fero per Duae bo2ae poft certam Decenti c.:pitj 
pectinatfonc premilTa.Cuiue Dcfcriptio Bc folii 
•5.i.ligni aloce3.iiii.amomi calamenti origani 
pulegii fticadoe ana.3.t. J.rofair floru nenufa2ie 
ana3.i.pulucri3cntur omnia per fe *? Decent mi 
fceantur 7 conquaflctur in mo2tan'o. £ccimu 
utro principale remedium in quo magna baben 
da e tiducia.eft ut vir ifte omm .mane incipiendo 
s medietate menfie mdztfi vTqnc ad medietate? 
iunii aut bite omni alterno mane mafticct vnsj 
Oc tnfrafcriptte pillulie nibtl oeglutiendo De 
eo quod Diffolutrur ab eia.fcd totu erpuedo-qua 
rii dcfcriptb.1V cubcbai*u calami aroatici pire. 
fitu.;.i.liqutnrt: anili affari' fttc.doe colli flapbi 
(agrie an a 3. ii ii. maft ic. Difloluti cu modico ace 
ti.f.i.ptilucrijcntur omnia ct inco2po2entur cu 
predicto mallice 1 fiant fo2mulc fimilee aucllate 
que priue fub fole uel ad igne ericcari oebcnt.De 
inde accipiantur ut fupra. Undecimi! remedi 
um principale e ut vir i fle caput fuil omni feptia 
«a femel ante p2andium abluat cu infraferipto 
lixiuio.Dcinderaput Diligenter ericcctur.Cuiiie 
Defcziptio TVfoltoru edere muralia maiorae fli 
eadoe arjbict folii indi ana.to i.rofaru 
ru ariftologie longe pcudacent 
SC021 ana.do.i.pa2tee Duae coquanrur cu libris 
jo.aque vfque ad confumptione tertie pa2tie.Dei 
de fuperaddatur libra.i.cincrie fa2meroru uitia 
7 ttcru modicu buliant fimul.ocide fiat cii eo ab 
lutto.ft autc tn ope2atione fua boc liriutil uidere 
tur acutum nimie in ciue coctione cincrie mefu 
ra fubdupletur et erit leue valde. Duodecimi! 
inftrumentum principale e ut caput iltiue viri 7 
infula eiue omni fero 7 mane luffumigentur cum 
boc pulucre pxotecto ad ca2bonce ardentee vfq? 
quo bene calefiant.*? caput eria eiue circiiquaque 
eodem pulucre Diligenter fuffiimtgctur.Cmue 6 
feriptto Bdt02acie calamirc. J.i.lauda.3 J.am- 
bre mufet ana3.f .li non timet expenfam aut fal 
tegrana.itit.ligni aloee.Baiii.tburie mirre C02 
ticum oppoponacie omia 
per fe Deinde commifceantur 7 fiat c% co ut dcu5 
c. _ Xertiudccimu infrrumentil pricipale cft ut 
ctia vir ifte perfepe teneat in manu hunc pulue 
re in fmdee rctozta bene ligatu fepilTime odori 
do ipItl.Cuiue Dcfcriptio gariofi.galagc pipe 
rie albi cinamomt electi nucie muf.ana.5J. 02I 
gani folii alTart fticadoe ana.3.ii. 
omia per fe et commifecatur. Quarrudccimu? 
fmgulare remedium eft ut vt2 ifte pcfe q fuerit 
euacuatue 7 mafticationc fup2afcripta3 tcmpo2e 
iam predicto continuaucrit poft ipfam (altem in 
leptimana quater in mediie tertiie impleat oe 
ciue cu aqua buiue Dcccctionie calida 7 faciat cii 
ea gargarifma falte quinque victbue p20 mane. 
Cuiue oelcriptio Bt ftapbtfagrie cozticu agarid 
pulpe coloquitide ana.3 J.antfi.5.i;j.ctnamomf 
electi femie feniculi lemie endiuie 7 feariolc ana 
•B.i.fucci liqutf ym artani 
te ana.s.ti.aquefotilUbraevuoquauir oia Icn 
to igne ufque ad conlumprionc tcztie ptie.Dcide 
colentur line alia ocp2eflione ct dolature addat' 
mellie.J. iiii.Deinde ccquatm lento igne vfq5 ad 
confumptioncm qua2te pa2tie 7 rcfc2ucntux 
in uafe obtU2ati orificii 7 fiat ey eo ut ia Dierum 
cft.Qmntiidccimum fingulare 2cmeedium e vt 
bic vir fepe alTuefcat facere f2icationce incipiedo 
a gembue t2abcndo vfque ad camllae.oeinde ab 
ingumibue vfque ad illae cu pannie afperie hi 
cando memb2a vlque ad eo2um rubtftcattonem 
aliquanram.Deindc incipiat a fpatulie vfque ad 
natee fimiliter conf2icando.Deinde ab bumc2ie 
ulquc ad manne facicdo ut iam Dicru5 c. Se* 
tudecimum rcmcdiu e ut bicuir poft puzgacdee {arti bictas faltem fn (optimatia quater tota*, fpf 
ita (uam inungi faciat in mane quando fuzgit 7 I 
kro quando fe exponit in lecto cti bac inunctione 
qua utatur a pzinctpio menfie octcbris ufque ad 
medium menfem ma2tii.1V olei violaru olei oe 
nenufare .olei dc collo, J.fpcdti femi 
nis plantaginis rofaru coriandri preparati ana 
'.3.y.puluerif melliloti florii altee macte origani 
calami aromatici ana3.ii.ccF quitu ft fticit fiat 
vnguentii molle.Decimufepttnurm cft ut alia pte 
anni utatur boc vngucnro fecundo (pine applica 
to ut De prccedenti Dictum cfl. Cuiue Defer»ptio 
IV amili.3.ii.mticillaginii fe.al.7 feminie malue 
ana,ivi. ram 
pb02e*5.i.inc02p02cntur omnia fimul longa con 
tritionc in mc2ta2io cum vitellis Dnobue cui 
i fiat De eo ut Dictum cft. in 
flrnmcrii e ut vir ille falte in anno femf 7 Jppric 
in menfe feptembrie faciat libi apponi ventofaa 
poli purgatio*e3 fcqtem 7 til fcanficattcc a (exeo 
Die nouilunii ufque Decimriquartu5 eius. iDeci 
mu nonum remediii e ut pcfl medietatem mefio 
feprembris accipiat boc confinii 
et Diebus Decem modo 7 beza p2efcriptie i dige 
fliuo accipiendo in tcmpc2c vcrie.Cuius Dcfcrip 
tio 1Vfy.De cpitbimo.J J.aque 
cufcute cicorec et abfintbii Uige 
fimum 7 ultimum remedium cfi ut pcft Oigcftir 
imm p2edictum euacuctur cu boc mino2atiuo ad 
fuae Difpofiticncsconumctiflimo.TVycre £>afi 
iimplicie fucet rofati ana.5.i.calTic ext2acte d ca 
na cum aqua violaru.f J.accipiamr cum cyato 
medio aque 02det calefacte 7 tardetur poft ipfu3 
cibus tone fex premittendo aliquod abfterfiuuj 
poli quinta bc2a.vt macrum iue pulli cum 5ucca 
ro aut aquam 02dei calidam.foec dc capitu.pri 
mo lectionis tertie* 
Seciidu capitulii piicipale de curaapcficatia 
fupradicti infiteri exiftemie * 
ITunc autem redeundi! cfl ad curam apcflcmatif 
iam Dicti quod fiue fit condilcma nominandum; 
fiue fit ficus appellandu5.fiue fit eminens cmoroi 
dale verita! eff q cft apeftema 
in circuferentia ani cxt2a pendens genuum* fa 
guine mclancolico in camofiratc ccmierfo.eo mo 
quo fepe uidere contingit fcpbtzce uel fcltrofi in 
locis ccnfimilibus apoftematts. JEt nen eft inccn 
neniens uc2cri q extremitas ciroicidalis vere 
apoflcma a fanguinc mclancolico cxt2a 
at.£t I xv qtiide conucnienti fpcculaticnc indiget 
in cu2ationc cancnica.fi enim tale apcfttma ulce 
refum uel ulcus apoflemofu nominare velis exi" 
flat fubftantia ca2ncfa melancclica.turc valde fa 
cile curare poterit Depcncdo iplii ut inferius Do 
cetur.Si autem tale apoflcma fuerit extrema pf 
Vene que iam ad apoflcma perucnit 7 ulcus tunc 
patet q erit cuzationw longe magis Difficilior 
ris propter plura. 1>rimo quia per apertionem 
emo2oidalceper ccntinuam efiufionem corpus 
emundant a fupcrfluitatibus.turc curare eas cd 
pleta cura eft contra p2cccptum antiquiozis pa 
tris ubi Dixerit affo. £me20tdaa fanare anriqa 
fi non Vna aperta relicta periculum eft yd2cpe$ 
fieri aut maniam aut cttj, Zmpli 
us ficuza huius complete fieri Dt bet per quaj re 
tineatur quod cuamti fclcb3t.cunc patet q mul 
tiplicabuntur repletiones oppilationes et apefle 
mata itztfcca uel cxtrifeca 7‘alia nocumenta qiie 
colliguntur quazta primi capitulo dc retentione 
cuacuationu 7 clarius i>a tertii capitulo dc rete 
cione curfus cmoroidalie. Qualircrciique tamen 
contingat cura btsttis Difpolitionis a lapientibus 
quadruplici modo alTignata cft tam grccis arabi 
cis q prima quidem uia eft ut pzemii 
dificato C02p02e ficut apparuit in p2cccdemi fe 
ctione pzoccdatur in cxiccado predeae eminenti 
as cu quattuoz inftrumcntis p2tncipnliter.0uo 
rum primum c clectuaziu bcc.Bc mircb.indozu 
belliricoru ana.J./.radtcii pbilipcndule.5.v.cur 
cume lacce pzepazate polipodii tbimi ana.x.i.g, 
macie floru rofmarini ana.5.ii fy.oc co2tinb5 ci 
tri mellis rofaticolati ana libra./. 5uccarial. J. 
•tiii.coquatur 5uccarii cu predietie fy.7 fiat clce 
ttiariii dc quo omni mane quique bozis ante pra 
dium accipiar.3.iii. £recumdu uc20 inftzume 
tu e ut locus fiteri fepe abluatur cum bac decocti 
One aut fedeat in ea. Bc galla2fi cuprcffi numc20 
Vigtti coriandri p2cpa2ati cupullaru glandiu3 
ir\a.do.HXcoiiekiii.'$. iiii.radtcu filipendule 
•f.ii.coquantur in I1bris.40.aquc vfquc ad conftl 
ptione medietatis 7 cx ea calefacta fiat ut dictu 
cft. Xe2tuimve2orcmcduifmgubrec tu fepe 
fiteri fuftumigetur cum bec puluere cazbcmbus 
ignitis fupcrafpfo.W thuris laudat' ana.5 f.gal 
iie muf.5.ii.fco2ic fezzi.5.iii.fiat puluis. Cilti 
mu uezo remediti e.vt ille locus iungat cum Ixo 
linimento fer uel quater i dic.Bc olei De czifomi 
lis olei oe cofto fto23cis calami 
tecolofdie ana.5.i./.tutie prcpara.5 X.fcorie fez 
rt pulueri3afe.3.xv.cci c albe quantum li.fticit.fi 
at unguentum. Secunda Xezo uia pztncipalil 
curationis huius oilpolirionie cft vt apoftema il 
lud cum fozpicibus igniris Itrniil abfcnxbtuz ct 
cauterietur 7 curetur locus cum unguento bafili 
cois Defcriptione maio2i vlque ad completam cu 
rationem. Xertia ve20 uia cft ut ttei u apofte 
ma illud cum pctcnriali caurerio Deponatur ct 
pzopzie apud illos qui fez2i candentis adminri 
ftrationem timent.Jet nota q fezmonem cxtenfu 
magio circa illas Duas vias facere non tuzaw 7 
pz optez bcrribilitatem ipfaru.a co ga raro bis 
OUOD5 modis cuzationis uidt icliciter termiare. 
Ultima ve20 uia que nubi magis Dilecta cft 7 
kcurtoz e.ut apoftema illud eminens cum 
to Duplicato pzope cutem circuligcrur ftringedo 
condecentcr.Dcinde omni tertio Die ligatura re 
nouetur paruper ftringendo magis q- prius. £t 
fic tandem fepe religando apolicina moztificabi 
tuz per p2obibitione tranfitus nutrimenti con- 
(e2uamts ipfum . Cum czgo ceciderit apoftema 
ufque ad tres Dies fuperficialiter valde 11cuitez 
madefiat cum aqua falis azmcniaci.Dcindc pcft 
illud curetur cum unguento balilicoms tam pze 
dicto vlque ad confumpticnem compleram. £t 
iftie.pczactis beneficio cmmpotcntts Dei ab om 
nibue iftis Difpofitibibus pzedtctie cdpletectua 
bitU2.qd concedat ille qui oia impezio fuo bene 
dwit.£id laudes eius fempiteznas amen. Conlitfam fcc fupcrabundatia flegmatie • 
IDittum mcmbrozu coplexfo natu 
ralie buiue vizi Declinat a medio 
O 'uelcqualipcraugumentil bumidi 
tatie excefliue vt utdcbttur ex feque 
tibue.£t cu lx>c Decimat ab eo pez 
nocumentum caliditatie. 7 appazet ex bie que t5 
flazabuntur q complexio buiue viri non fuit in 
p2ecedentibu0 annte minue calida q bumtda * 
TVabicunditae eni colozie azguit multitudinem 
fanguinie 7 Dominium innati calozi'0 7 maxime 
cum augumento caznolitatie quanta babuitifte 
uir.Hdbuc etiam magnitudo cozporie 7 extetio 
mcmb2oru eium a2guit multitudine 
cx quibue 7 genezatur 7 exrediit ipfa fignificat 
etiam caliditatie potentia obtinenti in plafmati 
one. bumiditae 7, fanguinca multa 
elTet coniuncta Defectui caliditatie innate no pol 
fet fieri Dilatatio 7 plaimatio mcmbzo# ctl exte 
fione.Cii5 igitur ifte vir fit tzanfcendene medio 
erem ftarurambcminummultu3ra2nofue nvu 
bicundue apparet q a genezatione faguineue fu 
it.immo vlque in hodiernum tempuf ita perfeue 
rat.licetnunc bumiditaefuperexcedat menfura 
caliditatie. a fi non propter aliud boc Deduceret 
fufficeret Declinatio ctatie ad boc Dcmenftrandu 
cum a iuuentute fua tzanftuczit ad fine primi fe 
nii. immo igrclTue efl latitudine Deczepite eta 
tie.quta iam agit annir fcxagcfimufextii eiue.Cu 
C2go caliditae que fuit in temp02e confiflctie na 
turaliter minuatuz 7 notabiliter pofl ipfam.ut 
legitur prima primi capitulo De ctatibue.patet 
q Diminuta caliditatc in bac pazte etatie fupez 
exercuit bumiditae tam naturalie q adueutitia 
in buiue viri complexione i ctate tali.ezgo licet 
iflc adbuc remanlcrit fanguineue in fine primi fe 
mi ucl in principio Decrepite eratie.mator tame 
cfl excefiue rubicunditatie ex pazte bumidi q cx 
pazte calozie. £x quibue ommbue iritelligenti 
tlxozicam medicine valde facile apparer pcfTut 
caufc accidentium que Dc ipfo mihi (cripta funt. 
Ouo2u primum cft fupcrabundatia flegmattl 
que ccufcquitur caliditatcm Diminutam p2Cpter 
quod generamur flegmata 7 naturalia accidcta 
lia 7 multiplicantur in viro tfto. Unde no efl mi 
rabilcfici fuperuenit accidcne Iccundi 
catarrue fiue multa fit materia Dcflucne 7 cito7 
nominatur Ddluxue ftuc fre paulattx 7 Dcficndce 
ad pectue 7 Dicitur cata? zue fiuecade5 materia 
paulatinc 7 multa ta2dc ricfccndce colligatur in 
faunbue 7 D cctut braucne. vel materia ifta Iit 
(ubtilie 7 acuiratc batene que Dcficndce ad rija 
7 ttalu Dicitur cerritaiiuc materia prcdicti pati 
lartne 7 occulte delcendcne per venae aztcriae l 
nauce colligatur in n.ufculie ucl iuncturie ct Di 
cetnr flillicidium. £x quo ccnfidcratoz senabit 
cam tertii acndcntie.f.Q' quandeque huic vtzo 
eucnit D0I02 in iunctune.it ex boc fundamento 
trerii quazco diducitur caufaeuemue Difticulta" 
tie anbelitue in bcc siro. JDaterta entj catarri 
3ando Celata ad pectue ft immergitur 
niculie7 villie lougundmalitre arterie tra-* 
ebee 7 pcct02te facit Difficultate anbe 
litue in qua nccciur eger notabiliter infptratiex 
£t fi p2cdictematezie recipiatur in laiuudtna 
Itbuputllfs p2cdtctoru mcbi02u nocebitur anbe 
iicus in expiratione.u expulfione ftmtozu capi 
‘ notorii 7 aerie Dantus ad extra. Bt fi infundent: 
p2ed icte materie in mebris utrifque tam Dictis 
* tunc ncccflarium erit fieri nocumentu anhelitus 
tam infpirandocp in expirando quod a fapiett 
' bue Dictum eft ortbomia in qua patiens non bfi 
peteft anhelare nifi cum erectoe corpozie ad fuz 
fum et e oifpcfitd tremenda vaide.£t fi contiQC" 
ret tales materias effufae effe ad fpatiofitate pec 
t02is ibi put2cntee facerent empima.ict fi cede5 
materie in pulmone putrerent ipfii comlpcndo 
perducerent ad ptifim.ficnt ipfe bene timet. 2fd 
buc etiam contcplando fubtilitcr apparet cauto 
quare vir ifte CU3 D02mit muizit ftupoze fuper 
> parte fuper qua Decunibit.l?oc cni accidit quia & 
1 cumbente co2po2e fuper Dextza pa2te bumoza" 
les materie flegmatice aquofe n mucillagicfe flu 
unt et cong2Cgantur in pj2te illa. Cum C2go ip 
fc imergantur in extremitatibus fupcrio2ibua t 
czigimbus neruoru fenfus qui 02iuntur a cere- 
bzo. patet quia p2opter claulione aliquanta ipfb 
ru pzobibctur penetratio fpiritue ad meb2a (eti 
fus. pzopter quod fi totaliter a predtetis matczf 
ebus fieret oppilatio in prcdictis ne2ute.tunc au 
feretur ab cis totaliter fenfus a tunc inctpe2ent 
mebza tender ad non c(Te.p2opterea quia hoc fo 
lo Icnfu tactus priuatil antmai nccelTe cft mo2i 30 
De anima.£r fi talef materie fimiliter cppilaiet 
ozigine neruo2fi niotiuo2ii.patct q ‘mebza etia 
priuarenrur motu 7 cft oifpofifio appoplelie cou 
fimilis.imo citet ipfa vera appoplelia fi cadcztt 
bcc oppilatio i uetriculo cerebri ccpleta. Bx quo 
fundamento ifcnl apparet caufa fuipteati accide 
tis fexti.f.cuemus paralefie.Si cni predicte ma 
tei ic aquofe cxiftcHtcs eftundei entur ad 02igie3 
nuelx in altera lui medietate rerente facerent ei 
Vwucrlale pa2alefim Dextae ucl fmiftrcpaztte fe 
cundu tuentionc matcriezu in altera pi cdtctarii 
pd2riu.i:t ex boc fudameto foluit pzobiea «11115 
videlicet propter quid cu paztce predtccc ftupo 
re incurrerunt non abloluumur ab to nili p mul 
tae fricationes 7 pannwu calido2u appclicioues 
3n accidentibus eni ab eoru caulis ccpedcntibj 
in fieri 1 i ccnleruari neccfTartucq' permanenti 
bus eo2tmi caufis permaneant et ipto.ftupo2 aut 
ab oppilatione dependet ficut effectus a fuie cau 
fis. Septimum vero huius Viri accidens cft tf 
bilitas ucl ipocctia ad motu ,pgrcfliuu.tata eni 
x i lx>c uiro huiditatu multitudo q mate2ie ille 
eHufe a cercb20 fecundu magna pa2tem recipiun 
tur i nuebam a i nc2uos fc2e omnes ab ea ,pgze 
dientee.Cum e2go per eos perficiatur ope2atio 
prog2Clliui motus quando ratonabifr funt difpe 
fiti t complexione a iubftantia fuis.patcr q tunc 
motus p20g2dliuue facilis fo2tis a perduzane 
erit.led remolitis membris ct inconftantio2ibus 
ad motum factis nocebitu2 p20grcHiuue motus. 
Bt adbuc pulchrius itcllige q elto q nulla mate 
1 ia teretur ad mebza motus pzegzcilim tola op 
pilatio facta i 02igibus nezuoru oztentiuma Ipd 
dibbus renum 7 a fpondilibue al‘kati5 alotoe.i. 
caudc dia fufficiene ad impcdicdum motuj pao 
gi eiliuuin qma p2ohiberent t2anfiuim fpue aia 
lis lenfibif 7 motiui.fed potentte non exeunt i ac 
aus nili per potatam ilUumcmozum quibus agunt.C2go facta pzobtbttoe totalis tranfituf eo 
ru fubiro pziuaretur bcmo motu 7 fenftt in pcdl 
bus per pedes intelligendo magnos. £t ita fimi 
liter facta oppilatdne aliquanta n non completa 
fit nocumentu aliquale et nen totale,£x quibus i 
tdligere potes cas 0iue2feru accidcntium.vide 
bis eni quandoque homine5 ab equo ucl alte20 ce 
cidiite 7 (nbito priuari motu p20g2elTiuo 7 fenfu 
a loco cinguli inferius vfque ad pedes.Qutbufda 
autem apparebit quandoque eos non pefle mcue 
ri.fcd tamen fenfu habere in pzcdictte locts.ncn 
nullis autem apparebit eos pziuari fenfu tamen 
mcueri memb2a licet Debiltter.Cum ve20 mate 
riep2edicteapotentia virtutis expelluntur De 
p20fnndis meb20ru ad exteriwes pa2tes ibide 
Imerfe 7 liantes faciunt cxtcnficncm.'? quia mate 
rie ille non funt flexibiles ucl aquofe.tmo notabi 
liter Vifcole.birtc cfl q facta ccmprcITtcne fup me 
bris remanet fimilitudo fouee.materie eni ille ri 
eque cito p20pter ea$r uifeolirate redeunt ad locu 
comprcflu.cpcito abeo,ppulfefuerunta poteria 
compzimentis 7 ell reddere caufam noni acciden 
tie huius viri.iDecimum Vero accidens n penultt 
mu ell Debilitas llcmacbi circa quam etia nd mi 
nus ell contempladu q in predictis.opo2tet cm'5 
intelligere ucl hanc Debilitate intelligi penes ap 
petitum p20 toto.f.cibi aut penes Digelliua eius 
£t primum cognofcetur per abbominateem ad 
oia cibaria 7 per faftidium confeques ipfa ia aflil 
pta 7 per lubuerfione conlequente ad cibationem 
quam llomacbue non appaebendit conuentente2 
Secudu uero ccgncfcetur quia aut nocumetu 
in Dtgellione p20ueniene e a multitudine frigidi 
tatis 7 bumiditatis iplins llomacbt.a fenfu et tac 
tu percipietur frigiditas 7 multitudo faliuatois 
7 lenities 7 inundatio in ftomaebo fenfate azguut 
multitudinem bumiditatis in eo.aut Dcbilitai ip 
fius flomacbi itelligitur p20pterea quia cibaria 
non conuenienter Detinentur ita ut Dige2antu2 
7 tunc accidet lieteria Difpofitio que ell velox cibi 
per fecales utas expulfio p2itie q ipfe Digeraiuz 
aut accidet fimul in omnibus opC2ationibue lloi 
nocumentu.f.appetitus Digeflionis 7 Debite rete 
tionis nutrimet02ii in eo.*? omnia bec accidentia 
euentent in eo p2opter multitudine frigiditatis 
7 bumiditatis natu2alie 7 accidentalis tpftue Ilo 
macbi.bec femper intelligendo p2ouenire ab ite 
riozi caufa co2p02ali,non eni ell Dubium q in re 
gimine inDifcreto bomtnu accidit nocumentu De 
bilitatis inftemsebo in omnibus 'cpe2atiombue 
etus.Velut ex multitudine cibo2u 7 potuum t qui 
titate continua 7 Ditota.Ultimi ve20 accidenti 
in boc euenientis opo2tet iterum uidere cas 
Cum e2go in boc Viro (it caliditas notabilis epa 
tis 7 in eo notabilis inueniatur colere quantitas 
7 bumiditas etia aquofa multa in eo reperiatur 
patet q ex amba$ materieru cdmixtione adiut 
cem acquiretur falfedo. CU3 C2go materia taf ua 
p02abilis extllat ad caput Delata 7 in tpfo rece 
pta flimulat vtrtute eius ad expulftone. obtinete 
eigo virtute fuper materiebue talibus expellit 
eas De p2ofundo pa2tiu cerebri ad uilio2es par 
tee que funt extert'02ef.Cil e2go ipfe acuttate qui 
babent apte fint co2rumperc faciei pa2tee 7 ip 
fe per fe p2cptcr carii mollitiem fint pa2ate C02 
rumpi.3gitur a tali materia in facie eueniet pu 
flule co22uptiuc cutis a quibus emittitur vinile 
tia bumiditas etiam C022uptiua'pa2tiu in quib5 
recipitur.'? boc ell flegma falium quod ita Dendi 
nat vulgue.co quia e corruptio fubflantialis pttil 
in quibus recipitur p20ucnien8 a flegmate falfo 
fuperius lic apparet ve2ificatio di 
um accidentium que moleftant hunc nobilem vi 
ru.£t boc eft fundamentum veru tnuentendtVe 
gimen huic Viro3pp20p2iatii Defendens ipfu3 a 
tanta pcriculofitate quantam minantur ei eg2t- 
tudines 7 accidentia p2 edicta. Quod quidem re 
gimen in Duas oiuiditur pa2tce. Quaru p2ia 
Dtfcu22it menfu2andoconuenienter 
omnium fer rerii non naturalium.Sccunda ve- 
ro explicabit regimen per medtcialia ncccHariu. 
fcro fecundi vero capituli oedaratdne premit 
tendil eHp2t'mo q omntu reni non naruraltu cf 
fectus ita menfurari Debet ut per eaf acquiratiu 
eyiccatio notabiliter eleuata i ifrtgidatio remif 
fa.ltcet augumentum caliditatts in uiro illo ad 
uoca2et ad (e notabilem ga 
etatiuf Dccu2fuf rpbib5 ab illa.05 mediocrit' i boc 
viro cu calidis p20ceder.ita ut fint natmalis ca 
liditatis in eo conferuatiua a tpfius non co22up- 
ttua.vbi e2go neceflaria cffct extecatio i fine fecu 
di g2adus a principio tertii in boc V120 fufficit i 
eo applicatio calefacientium in p2tmo g2adu.p 
talia cni lapfus eiuf predictus couenicter poterit 
com‘gi.l\egimen itaque per fex res non natura 
les fuit tactum ab illo confilio paru ante Icripto 
quod incipit omnia nocumenta. Ooftturus regi- 
men Difpofitionis huius uiri per applicationem 
inflrunient02um medicinalium in boc tertio ca° 
Diuidam ipfum i duas pa2tes. 3n quaru5 prima 
ponetur regimen vniuerfale conueniens ad om- 
nes eg2itudines et accidentia premilTa* 3n fecun 
da uero pa2te ad unuquodque illoru accidentium 
conabo2 Defcribere remedia illoru correctiua et 
appropriata.Quitum ad primam partem.1>re 
mittendum eft primo q quia i boc uiro apparet 
plenitudo uniuezfalis 7 membzorum 
omm'um.3darco bic ponentur inilrumenta oece 
canonice necelTaria. fbrimum itaque inftzumc 
torum efl.vt buic mWappltcetur flobotomia an 
te complementum autunni De bafilica vena apta 
t domellica parte curuature bzacbti 7 ,pprie dex 
tri et educantur per eam lex ma 
ne bo2a electalimitata quazta primi capitu.xx0 
£t fi bec flobotomia non poffet applicari in autu 
no faltem fiat i pria parte byernie 7 non prete2- 
mittatur.magna eni$ repletio in boc viro mina 
tur fibi pericula que i pc capi. Declarata funt. 
Secundum uero iflrumentum conueniens eft 
vt mane fequeti flobotomia euacuetur bac euacu 
atione vniuerfalt minoratia et etiam appropria 
ta.quotam t co2po2t'bus que nondum uebement 
eg2a funt non deficit digeftio aliquan 
ta aduocans ad fe eradicatdem.beferibam e2go 
fic.Bt aq5 eupat02ii feniculi 7 faluie ana.f.i.aga 
rici elct.3.1.1. pulueris bc2modacttlo2mu3.il, 
reubarbari clecti.5. fptee na2dt 
calefiant aq 
ct eis infundantur medicine a mane vfque ad du 
as bozas ante diem.tunc ergo totum calefiat 7 
Oiligeter exprimat' et eidem ccmtfceat caitie fi, 
ergo iuice et actu calla cxiftctib3 {11 potu Dentur 7 D02miat per bozam tmmedta 
t, poft affumptdncm.Dctnde quiefeat abfque exer 
citio 7 pannisconucnienter calidis applicatis ue 
tri inferio2i expectctur euacuatio ulque ad.v.bo 
ras.tunc ergo bibatur fcutcila una aque 02dei ca 
lide7 5uccarate aut fcutcila unabzodii macri 
pulli poft que iteru cxpectctur hoza una 7 tunc 
prandeat. Xertium inftrumetu cft ut poft eua 
aiationempzedictamDigerantur materie alte 
ro boru Digcftiuoru. Quorii primu5 7 leue po 
terit ciTe Ixk.1V aque abfinthii aque bctdice 7 ial 
uic et totil caltdu5 
accipiatu r. Secudii vezo Digeftiuum 7 efficaci 
ue primo.TV aque eupatozii aque faluie 
fy.compofiti acetofi De et ca 
lidu accipiatur. Xertium Digeftiuum et adhuc 
melius cft hoc. IV oximellis compoliti lyrupi 
De fticados fy.De abfinthio maiora 
ncaqucbctonice7cico2ee 7 quod 
cunquchozumacctpiaturinaurora Diflant a ce 
na per nouem ho2as 7 Dozmiat fuper ipfo Ialre5 
per bozam mediam 7 poft tpfii tardetur cib3 ad 
minus per bozae tres.affumatur aute fepee uf oc 
to Diebus aut totienssquotiens apparuerit vria5 
in fubftantiaH coloze mediocritati fo2C uici- 
nam in qua fit fedimen in fundo album Diafanuy 
coniunctum 7 equalis fubftantie.ita q cx coquaf 
fatione vjfis et adhuc leui fpargatur.Deinde ite-' 
rum vniatur.hec eni omnia oftendunt potemia5 
innaticalozisobtinuilTefuper Digerendis mate 
riebus que Dcmonftratione oftendere nolui.quia 
fermo perueniet ad clariffimcs Doctozes expofiti 
onibus non indigentes. Quaztum inftrumctu 
cft ut tempoze quo Digeruntur materie intendat 
ad Diuerfione earu 7 pluribus modie.izt primu 
quidem dc leuiozibus cft ut buic uiro fepe appli 
centur fricationes cum pannis calidis a pedibus 
vfque ad genua 7 ab eifdem ufque ad inguina et 
ab illis ufque ad nates 7 ufque ad humezoe afeen 
dendo et De manibus ufq5 ad cubitcf.Dcindc ufq3 
ad humeros vfquequo rubefeant partes.iDic eni5 
Diuerfionis modus mane et fero per Duas horas 
ante cibu admtniftretur huic viro fi potes e ma 
gnttrn affezzct iuuamentu omnibus accidcntib3 
7 egzitudimbus cius.Secundus vezo Diucrfioia 
modus cft per ligatura pzedictozu extremorus 
ut fuper cautllis 7 genibus 7 (uperiozib3 paztib3 
coxaru apud inguia.fct adhuc fuper cauillis ma 
nuu 7 apud tmllicos.Xeztius vero modus Diucr 
tendi eft per applicatione ventofazu fuper predi 
ctie pa2tibus ime fcarificatione fuper Domefticis 
pa2tibus crunil coxa$t nattu 7 fpatubml.Cluaz 
tus VC20 Diuezfionie moduf7 utilioz omnibus I3 
fit cum trifti fenfatione paulifper maiori ut cft Iu 
per paztibus iam limitatis ad uemofas applice 
tur rubificatia que potentia ipforu Diftrabut ma 
terias a pzofundis mcbroztl ad exteriozes 7 uili 
ozce paztes.velut ellet applicatio cotriti apii ra 
«ini aut applicatio calamenti 7 rute concrttozu 
fiue fiat applicatio 013 flamula contrita quozum 
quodlibct per bozam media fuper membris liga 
tum teneatur.Cu ezgo locis euenerint ampulle t 
ueiicc inungantur cu oleo De lilamo uel uiolar«5 
purpurcartl auteitrinaru vfque ad perfetam ea 
ruconfoiidatione. Quintum itc2u Diucztcs eft 
tppUcmo /anguifugaru in locis predtetii fccudu 
dnones n modum applicationis earu colligent? 
qua2ta p2tmi capitulo zt que modu btc fcrtbeze 
dimitro longitudine effugiens 7 loqucns ad Doc 
tores pcririffimos.Ultimus tero Dtuerliontf mo 
due i felictoz omni alio i buic tiro comodioz e 
ttc ei fiat apertio emozoidaltum uenaru.bec cnt'5 
inter alias principatu obtinet in Dilteactide ma 
terierii otuerfsru 7 a diuerfie locis quo2u lenteri 
am puldue lege iV* tertii capitulo ubi numei ii 
tit2 iuuamenta euacuationie earu i8° uel 20°.Cu 
€2go vir tfte Dileterit modu applicationis ea2u 
madefiat ert2ea inferio2 ps intefliui recti cum 
aqua calida.Deinde fricetur cum pannis afpcns 
aut fecundo friccntur capita vena2u cum foltisfi 
ci uel confolide maio2ts.Xluttertio fiat fricatio 
cum panno bifello.Quarto 7 foztius illo fiat cu 
felle tauri actu calido.Ouinto iflif non ualentib; 
applicentur uentole imeffino recto abfque fcartfi 
xattonc.Sexto etia cu prodicta tam non contule 
rint facta euerfione intercini recti cum ipulfione 
ad ext2a cum lanceola fiat flobotomia in ouabuf 
uel tribus de numero illaru venarii que fut gnq5 
i>a teztii. Cum e2go limul cum predteta ma 
terierii Digefftone admint lirentur oiuerfionef ih 
pretacte.opoztet quinto principaliter materia5 
czadicare cum inffrumentis conucnientibus que 
(unt tria fequentia. Ibrimii igitur et De coibua 
cit boc.Tk clectuarii indi electua. De Oactilis ana 
it venter fuerit Durioz miice a CU5 
medto cyato aque5uccarate i Diebus calwie.aut 
vini albi fubtilte in tempo2C frigozie calcfactuj 
totil exhibeatur. Secundu lolutiuum e boc ‘Bc 
pillula2tl cocbiarii pillularu au2ea$2 ana.5J.b0 
iii ponderts.fo2mentur ptllule fepte cii fucco rola 
ru 7 exhibeantur. Xertium folutiuu5et adhuc 
melius predtetis apud me eff boc.Hi pillularum 
aurcazu et dc la zcccoila que inuentuntur in cap* 
vca a ZWiuc ana.3.ii.fozmcnmr ptllule octo 
curn yera Jbalicni 7 exhibeantur oble2uatis coti 
ditionibus 7 regulis omnib5 que fup2a pefite fuc 
runt obferuande in minoratiuo poff (lobotomii 
adbibito* Sextum pzinctpale 
hoc.Vs gzanoru pbifttcoru mundatorii rccctium 
libram J.g2anoru ribeej.i. J.leminu acetcfe en 
diuiefcaziolecufcute anajj.lemtnu quattucz 
xdiumfrigido2u.iu.amilt.5.ti J.ligni aloes ci 
namomiliQuiritic amfi grano2um feniculi ana 
.3.tt.infunaantur per Diem natu2alem pbiffict i 
libza una aque acetcfe tepefacte.poltea extraba 
tur ab ea 7 ultimate texantur 7 inco2porentur 
cum omnibus alite fimul cum libra.i J. *,ucca2i 
al.cocci cum aqua mente.fiat ezgo confecto ifru 
liulis.f J.De qua btc vir fcmpcr accipiat fruffru 
Vnii ante omne ctbum.bcc enim erit ce2cb2o ffo 
maebo C02di 7 omnibus pzinctpalibue mcmbzie 
confezene Difhabendo mateziaf ab eis 7 pzecipi 
tando eas pez uias vrtnalcl 7 vcnt2es. Septi 
mum p2tncipale mlhumentum efl boc. aloes 
epatici electi libzamj.mafliciej.ii. co2allo2U5 
ru.fpodii cufcute fe.acerofc bezbcris ana.3j.adi 
antt uel pollirzici 7 capillozum ve.ana.a.t.aga 
zici pulpe coloquintide rcuponrici 
\icziynt\xz omnia pc2 k tenuilTime.Deinde infu 
dantu2 in libza j.fucci icaztolc ct lupulozii ana 
7 lupponanru2 zadite folis lepe agitando ca quo 
ulque extcccntuz.Dcuidc zenouentuz Duab3 aliis Vicib3 fuccus illecu cxiccatoe p2edicta.be rema 
nete igitur malTa fiant piilule dc du3.Vi.De qut 
bus bic nobilif vir 8ccioiat una omni quazta dic 
paru ante cenam.mundificabunt ceretuum eius 
aperiendo ipfius oppilationes 3 mudificado ne2 
uos 3 omnia inftrumenta fenfuu 3 motus 3 ftoma 
cbo epati 3 renibus eius iuuamenta magnum af 
ferent 7 C2ede mibi expe2to. Octauum infhii 
mentum eft boc.Bt paradifi pulegii cala 
menti ana3.ii.fticado6 arabict.3.i.fl02u nenufa 
ris violaru purpurearii feminis tcariole 7 aceto 
feana.3,i.campbo2e.5.iii. omnia 
fubtililTime.Deinde inco2p02entur fimul 3 ex boc 
puluere fuperafpergatur a principio co2onalis 
comiiTure per totum incelTum fagittalis vfque ad 
caudam per latitudinem quattuo2 Digito2U5 ca 
pite prius 2afo 3 a pilis Decenter mundificato.et 
boc faltem in fepttmana ter a pzincipio mefis no 
uembris ufque ad medietatem maztii 3 p20prie 
in pa2tibus illis qucfubtccte funt bozeality iprd 
fionibus 7 artboys.btc enim puluis oes cerebri 
oppilationes aperiendo 7 exiccando 
res cerebri poft antemiflas euacuatdee Defendet 
ipfum ab euentu egzttudinu reumaticaru 7 Dcfln 
Xuua cereb20.quaru materia in pzimo capitulo 
agitata eft. Tlonum pzincipale inrtrumentum 
eft boc Bc corti Dulcis ftapbilagrirameos amomi 
cimini ana.5.i.gno2um paradifi 3J.folii ligni 
aloes piretzi ana3.ii.pulueri3entu2 omnia per 
fe.Deinde incozporentur mafticis mollifi 
cati 3 oifToluti cum fapa.fiant c2go ex materia tl 
la piilule g20flc ftcut auellana 7 permittant exte 
cari antiquitate tempo2ieaut faltem fub tegula 
calefacta. De bis C2go pillulis per tres bo2aa 
ante p2andium bic vir omni tertia Die mafticet 
unam longo tepeze in teis atfignatis vfque ad 
medium martii.tantu5 eni flegmatis educunt 4 
cereb20 armate ea2um uirtute q cerebru alleui 
ant a languinc omnium fupcrfluitatu.Si autej 
contingeret i climate illo inueniri ciclamcn.tunc 
zadtces eius recentes ut fup2a mafticate non mi 
no2i virtute conferunt q predicte piilule 7 tu Ic 
ge fententiae DiafcoriD 7 Serapionis in fuis ca 
pitulis 7 utdebis veritatem. Ultimum inftzu 
mentum principale eft boc.1V mtrre clare et non 
antique flo2il ylopi ana34i.refine clare 7 electe 
5*gallie mtif.corallozu ru.fpodii maftic.fqui 
nanti rofa.ana3.i,cere laudani dct.5, 
.ii.DifToluantur gumme cii aceto acuto 7 coquan 
tur ctia cera fimul.poftea fpeciebus .additis fiat 
ceratu unum magnum contegens totum ftdacbu 
a gnato vfque ad umbilicu 7 potetur ibi 7 ad pln 
rimum temp02is rectificat ftomacbu eius in ap 
petitiuci 7 Digeftiua coi 7 p2opria eius.3 de boc 
regimine genezali buius gencrofi viri fnfficer po 
tcft. Ut aute pollicitis cum vezitate fatiffacia3 
Difcurram nunc aliqua remedia deferibendo ap 
p2op2ista accidentibus que fnp2a pofita funt. 
‘Primo inq> fiat compofitum boc.Bc iituzgizi 
rubei.J.ti.tutie pzeparate p2ius candenti 7 extic 
te trigefies in urinam de 02 
rofaru.J.Viii.effundantur ad mo2ta 
rium 7 terantur 3 ultimata contritdne fupereftu 
dendo eis aceti coclearia.x. acutiiTimt 
oico.Detnde adbuc comixtione facta fupereffuda 
tur oleum rofaru.f ,1,7 iteru fecundo eftundaui* 
Bcctm ex fnterualld facto, itcru (uperdfudatuz 
oleum rofaru octies uel Decies vehementer conte 
rendo vfqucquo tota matezia inflabttuz 3 fpumi 
fi'cabttu2.Cum ago ceflabit a fpumificatione 7 i 
fiatione pzcdtctif fupereftundatur capboze (ubrt 
ItlTime J.oiu iterum conterendo et fiat 
linimentum De quo frequentius facies tota coope 
riatur cum Vadit ad lectum.abfcindit enim fleg 
lalfu faciei ignem perficu 3 facru aco2as 3 mftas 
alias faciei Defcdationcf.foec fiit remedia ex Joa 
lieno accepta p2imo.x.t2actatuu. ‘Pzo defccfu 
vero materiezil a capite ad pa2tes 02is p2emii 
lis pu2gatiombus p2ccedenti pazticula Dcfcriptj 
fiat 02is buius uiri collutio cii boc medteamie te 
pido mane octo uel Dece Dieb5 Diftater a pzadio 
per Duas boras et eodem modo ante ccna5- Bt fu 
macb gzanorii mirti coriandri p2eparaticii ace 
to mallicis co2allo2il ambo2u aua.J.i.aque fubli 
mationis co2ticu nucis recentium libras.ii.tcza 
tur medicine lubtiliter et buliant cu predteta aq 
vfque ad medietatis confupttonc.Deinde colent* 3 
ex ipfa fiat collutio aut garga2ifma Ii velis. 
Xertium vero oefcribitur ad guita 
tem capitis e boc.Bt affaparet oefcriptt 
one Suiccne prima tertii tractatu p2io quito ca‘ 
.3.i.co2allo2u mafUcio amb2e3.J«fianc piilule 
cum fy.oe mi2to uel miua citonicau.De quibj bic 
vir cum uadit ad lectum una accipiat per fex Di 
ea continuos. Qua2tum remedium oeferibit 
ad materiae que iam Defluxerunt 
ad pectus emundando cas.ne perducant ad 
ma uel alia nocumenta et eft boc.Bt loocb d pino 
Defcriptone £Defue in antidotario loocb de Iqud 
ia ibidem ana.f j.fjrupi De yfopo et liquiritia 
omnia fimul 
et fiat electuarium d quo ftpc bic vir in 02C tene 
at edlambcdo reuoluat per 03 ita ut Defcendat p 
t2acbeam arteriam ad pectus et eft mundificati 
uum electuariu et fecuru. Quintii uero Defcat 
bitur ad nocumeta ftomaebi et eft boc.Bt xtlobal 
fami conditi coclear unii et oeglutiatur in mane 
tardando cibum per boras tres. £t fi in 
illis non haberetur ipfu locoeius comedatur mi 
robalanus “kebuius vnus ut Dictum e ante cibu5 
tardando ipfu ut p2ius.£t ad boc fi neutru bo$s 
baberi poftet loco coz accipiatur 3in5iberis codi 
ti radice unam 4 Sextum aute inftrumentum 
oefcribitur ad primum accidens quod eft ftupo2 
et bcc accidens multu3 indigeret Defcribedis ad 
iuuamentis.£go tamen t2ia Defcribam inferius 
alTumenda a unu locale exterius 
3>rimu remedium eft boc. Bt electi cafto2ei.3.t. 
flo2u Dedroltbani3.t,fiant piilule cii fy.De ftica 
dos.oe quibus una Deglutiatur in fero p quattuo 
bo2as poft cenam 7 accipe eas velut fccretum bo 
num.Secundu ve20 et potenf non minus primo 
eft dcdzoltba 
ni bibatur per quattuo2 b02as poft cenam.quicf 
aute fit opopira lege Thcolaum tn antidotario 7 
widebis q e electuariu tante potentic in calefaci 
endo et diftoluendo q equiperatur igni.3dco Di 
citur opopira ab epos g2ece quod e hquo2 7 piz 
quod eft ignis quafi ignitus fuccus uel licuo2.qd 
Iit De d2olibanum lege Serapione in £fgg2ega 
t02e capitulo De 5eralucrita et uidebis. 
tium uero et itezum de expertis fed Uuie2ibii3 cf! tit patienti apud fomnurn dentur in potu.f. 
•iiwalcfacte Decoctionis ligni aloee.que cni qui 
ta 7 quaiie Iit em potentia ad eg2ttudinee fri- 
gidae cerebri 7 nerui.X,lege p te fecundo canon 
ca° ds xiloaloes in areola operationu 7 pzopzie 
tatii 7 membzo$t capitio 7 mdebie. locale ve 
ro quo ttto2 ego in membrie 135 flupefactie e looc 
uitte libra. fucet veuen lib2a.i J.mifce et c$ 
lefactie ambobue infundantur in eie panni gbus 
coopcrianturommamemb2a iam ftupefacta.ip 
fi enimfeperenouatt abfcindttnt ftupore immo 7 
fatis fortem Olttmum xezo remedtu ad aliud 
accidena 7 efl laffitudo mebzozu iunctu2aliu i q 
bue etiam ta oolozee inceperunt.efl ut eger fepe 
balnect 7 confricet omnia laxata meb2a 7 ia3 00 
lentia cum calida aqua extwctionis ferri uel cali 
bie-JEt fi in loco illo inuentrentur termatice aq 
oefluentea per minerae fe22eae uel eneaa.boc to 
tum cfiet meliue quod elTe poffit 7 tu confideza. 
Bttza p20pofitum bic vir petit auxilium ad 
comminutione lapidu renu.7 licet cdfectio 15 pln 
fticie fup2a Defcripta conucniee Iit ad boc. ut feri 
pfit 'Princeps is*tertii ubi Dixit q? pbtfltcie teft 
Virtus qua comminuitur lapis qui efl in renibus 
tamen ultra ipfam boc Delc2ibo compcfttn quod 
non folttum eft me Decipere in cdminuendo lapi 
dee 7 educendo eoe 7 petala trumboe 7 ba2enas 
Cuiue bec efl Ddrriptio.Bc fe.amfi petro radteu 
faxifragic gzanoru milii folie polii montani ari 
flolo.ro.ana.3.i.lapit5lincielapidi6 iudaici lapi 
die fpogte ana.j.tj.uitri comburti fanguie byr 
ci prepati ana.5.iii.liqmrittej. J.oximellie coni 
politi 3uccarial.analtbra5J.aceu fqutllitici.f. 
.ii.fiat electuariu arte b quo i auro2a p decej 
Diee 7 quattuo2 b02ie ante p2adtu Dcglutiat pa 
tiene quicunque fit ille.J j. Credo enim nullum 
lapidem euadere pofie ab boc electuario fine ccm 
ininutione.Et fi non timere reuerentia illuflrifTi 
mo2u auctorum medicine Dicerem q? frangit et 
educit etta3 lapide inueteratu.licet fententiie ip 
forti Dilfonum uideatttr fed c2edo ipfcru aucro2i 
tatee intelligi Debere De inueteratie lapidibus 
et.inueteratie bominibue 7 oecrepitie,Zu aut cd 
fidc2a ad laudem Dei Zfmem 
ConliltumDeneutralitatedecidentie pedente a 
totius C02p02ie bumiditate ampliilima cum cali 
ditate coniuncta 7 De egrttudimbue in quae pa 
ratue efl co2pue tale neutrum cadere que funt ce 
rebri oppilatio capitie nuebe fpatulap 7 colli do 
I02 tinnitue uel fonitue imaginatio catarrue pf 
fue cozdie flomacbi epatie fplenie 7 renum nocti 
menta 7 febre® 7 continet fectienee quattuo2. 
Sectio prima continet capitulum unum. Se 
eunda continet capitula (ex.Zertia capitulum 
unum.Qua2ta capitula 13. Sectionis p2ie 
de caufie 7 fignis 7 egritudimbue in qe patus 
eil labi boc co2pue neutrum . 
3z tnfignie et eximius vtztufque le 
gis Dcct02 De lbe2gamo folttue ert 
v molefiari quibufdam Difpofitioni- 
bue neutralttate Dcctdenrie pluri— 
mu in eo eftictcnribue que ettam ip 
fum quandoque egrii efficiunt. £t fi non p20uide 
tur ei Dilige*ter apte funt facere tpfu.egzotaf fre 
qucnttoztbiis 1 fozttozito egzitndinity. £t pri 
ma quidem eius Difpofitio cfl uniuerfi cozpozts 
bumiditas amplilTima que quide3 facile pluribj 
poteff Declarari figms.iet primum quidem e ga 
tactu cozpus eius molle percipitur.*? cum tagun 
tur meb2a eius caznofitas non folida ualde im 
mo tangenti facile cedens eft.£ft etia eius habi- 
tudo mediocritate caznofitatis trafccndcns. Si 
militer etia expulfuf mollitie uel lenitate Ixdc ap 
paret. £t,iteru,ex operationibus aialis virtuti 
quoniam ille Iximo pzolixi fomni eft.a ex labozt 
bus uel motu cozporis facile folubiles babet hui 
ditates.2fdbucetiaquia urina mira *? fatis aquo 
litatis oftenfiua et fecum lenitae a fputi multitu 
do apparet in eo que omnia fi bene confideretuz 
augumentum bumiditatts in bumano cozpof Ii 
gmficant.frrima enim figna funt a iubftantialY 
iberentibus. Secunda funt ab opezationibuf ut 
talis 7 animalis mrtutis.a tertii generis a caft'- 
bus funt accepta.quare rationabile cfl immo ne 
xeflarium concedere cozpus cius rcfpecm tempe 
rati notabiliter effe bumidii. Zk nero iterum 
calidiratem in uniuerfo cozpozc ipftue babudar 
-Demonftrant fequetia figna.fcrimu cft caliditas 
tactu notabiliter precepra.Secundum efl oium 
caznofitas notabilis.Iertium efl magnitudo pf 
fus cu uelocitate eiue.Ouaztu efl coloz cozpozis 
xii rubicunditate 7 fufcedine fociatus.Quinm cfl 
efl pilozii multitudo. Sextii cfl ipforu nigredo 
Septimu e anhelitus magnitudo.Octauu cll uo 
eis indinatio ad groffitudinem magisq’ fld fub 
tilifate.llonii cfl omniu mcbrozu 7 pectozis et 
«entris magmtudo.Decimil efl uelocitas ct pzd 
pritudo ad operationef tam aiales qj> wtalcs.lt 
plura alia figna iflis adiungi pollent fi ncccllitas 
U2geret ledilla fufticicnter oemonflzat augume 
tii caliditatis in c02p02eeiue.lt figna preccden 
tia trium generu3 futficientcr demoftzabant ara 
plitudinem bumiditatis cius.ezgo reliquitur q> 
complexio cius refpectu temperate calida e 7 bu 
«tiida quod ezat pztmum et pzincipalibus Decia 
randum.lx quibus infertur pzimo q? boc copus 
paratum ell egzotare febribus putridis lan- 
gutneis aut faltem a fanguine 7 flcgmatc cornix 
tis cucmcnrtbus. Sequitur fecundo q bic viz 
pazarusell egzotare laOitudimbue et aliis egri 
rudinibus nezuozu et iuncturaru. OLuoniam ve 
ro bic vir abundat in fputamine. Cuius quidem 
particula non nulla in capite multiplicatur ma 
gis et ab co*oefcendit quod apparet quia materi 
am emittit cum conatu attrahendi ipfam a fupi 
oztbus ad infcrioza per econuerfo ali 
qua huius materie pazticula expellitur cu rafca 
tioe 7 efl pare ifla que iam Defluxit a capite 7 re 
ccpra ell injuperiozi pazte traebee azterie 7 in 
venis paztium oris et locorum pzopiquozu5 an 
gulis vuule et uicinozu etia3.3dco ex illis (igni 
ficatur augumentum iftaru bumiditatii in ceze- 
bzo congregatarum. Ix quibus concluditur q 
ille vir paratus efl moleftari a brancie et lut ca 
tarri ctzca fauces et guttur 
fecundo % ipfe e paratus moleftari iquinanttis. 
Sequitur tertio g? ipfe e paratus moleftari fpe- 
ciebus Difficultatis anhelitus quando matezia 
flueret ad infcrioza magis. Sequitur quazro g> 
aptus cft icurrere fomnum pzolixum ct profunS Sequitur quinto q e pa2atua inctJ22crc Dcl02C 
grauatiunm capitia.Sequitur fexto q eff 
tue ledi in opezationibua fenfuu interi02il 7 exte 
zioziuSi eni bumiditae bec multiplicaretu2 in 
celula anteriozi cereb2i ibtde3 infufa fomnoletu 
efficiet ipfu.Cu autem bec materia ai fuia 
ribue anterio2e uentriculu cereb2i 7 fpiritu5 aia 
lem qui eff inffrumentu virtutu aialium inficiet 
neceffe erit ut fit ta2due in apprebendedo figni 
ficata fcripturaru.Similiter etiam lefua erit in 
(magiatoe.mafia eni predea i pofteriozi pa2te 
uent2tculi pztmilcdit operatione fatafie que 
bet fubferuire imaginatiue potentie.C2go ledet’ 
operatio imaginatiue potentie aut in comprebe 
dendo uel oiuidendo confirmando uel negando. 
Vnde mobilie erit in opinione 7 no perfiffena in 
fubttli contemplatione 7 fpeculatione fcienttfica. 
Si antem adbuc materia uel multitudine uapo 
ria eiua inficiatur prima paze ventriculi medii 
7 pcrnmtetuz fpiritua atalie a fua fubffantta 7 co 
plexione ingzoffatua 7 contuzbatua.neccffario Ic 
detnr operatio iffa imaginatiue potentie aut lefi 
cne Diminutionie aut co22upticnie fecundu fpeci 
em matcricrum 7 altC2ationem in eia eueniente 
£r ft bocnocumentii multiplicabitur ad pa2tem 
ventriculi medii.tunc ledetur operatio cogitati 
ue potentie Icfione Diminutionie uel co22uptioi8 
intantu q electio uel indicium que pertinent ad 
hanc uirtute erunt lefe.ut quandoque ab actuafr 
cg20tanttbua eliciatur effe fugiedum aliquod qd 
p2ofequendum e 7 econuerfo. Cum aute tali3 ma 
teria uel uapoz multiplicabitur in .pofttziozi ve 
triculo cerebri inficiens ipfu 7 fpiritum quo debj 
memo2atiua potetia opezart.patet q fi nocume 
tum eztt Diminutionie in tali ventriculo cu ma§ 
difficultate poterit memozaze pzeteritoru.imo 
7 fi fiat in eo uentriculo nocumentu c02zuptdma 
memorabit vera cu falfia.ut uideatur ei memo-- 
riam habere eiua cuiua memorare non poteff et 
non eff in rerff natuza* uC20 iterum fi tale 
nocumentu effet materia eleuatua in an 
tcriozi pa2te cerebzi 7 comifeeatur fpiritui aia 
li qui trafmittitur a cereb20 ad cculce per duoq 
ne2uoa concauoa 7 quafi cruciticofapparebut iffi 
Viro tmaginationea vel uifio figuraru 7 colorum 
apparentiu5 exterius in aere que ncquaij file ibi 
tunc enim uapor cum fpiritu aiali delatua ad cri 
ffalloidem potentie uifiuerep2efentabit idola X 
imaginea uel fimilitudinee rerii extranea2u. ut 
quandoque potentia uifiua uideatur percipere fu 
mum uel nebula lineae vel puncta pei fo2ata aut 
pulices p32ua animalia per medium uolitantia 
que quandoquecolozata funt colc2e aqueo opaco 
uel fubcitrino uel rubedinis offenliuo fecundum 
fpeciem alterationia bunc uapore ce2e 
bro t2anfmtttentium; £ft uezo fi bec mafia cu 
fuo uap02e feraturad mediu uentriculu cerebzi 
7 per poroa uel per qmntu par neruozu 02tent< 
um a cereb20 Defcendat ad ozganu auditus fi fti 
r it ua p02 uel uentue g2offue continue mobilif re 
prefentabit potentieaudittuequadoque ftmilitu 
dine fluentia aque quando collifione ventoru3 ad 
aquae ad filuae uel montee.g? fi uapo2 ifle tantii 
in quantitate multiplicaretur in cerebzo 7/ubtil 
fit ualde 7 a materia acuta eleuatua potentie atf 
ditiue reprefentabit fonitum fimtlcm titmitm' co 
fequuto ad cotlifione 32moru ucl fimilcm ftbflo 7 
tic De aliia.Iacco bic q fi materia bec multipli- 
caretur in cercbzo uentriculoe incomplete cppi 
Undo eoa epilcnfis5;complete tero appoplefiam 
raufaret.£t tn fubiuge q fi bec materia bumtda 
7 frigida in pofferio2t ventriculi paztc infigere 
tur cerebri litargiam perficere poffct. £t fi ipfa 
materia aquofa elTet 7 per ultima pa2tem nucbe 
defcendena paralcfim untuerfale in eo efficeret q 
7 confimilea 7 predicte iam omnea eg2midineat 
pluribua earu nedu q fint Difficilia curationta.f5 
impoffibilie pronuntiantur fanationta. Oide q 
magnis q multie 7 tremendif egritudinibna bu 
manum co2pua paratum exiffat vix fere omium 
fumma pbilofopbantiu5 fpeculatio tot 7 tam mf 
taa egritudinum fpeciea ab initio feculi ulque ad 
boc temptie fumma cum fua cotcplatione fpecula 
ri potuit quibua fragile bumaml co2pue eff para 
tu ut ex pzcdtctia appazet. 'boff bec aute iteru5 
iam apparet vini iffii adbuc effe paratu nocumc 
to Diminutionie Digeffionie p2ime in ffomaebo 
celeb2ade mfi ad Digeffione ffomacbt adiuua2et 
caliditaa co2dia‘ciufde 7 epatia«quo$2 ambo2um 
complexionea calent multu t Ix>c vtlo.propterca 
quia cu coru caltd itate refrangunt 7 bene 
lantaugumcntum bumtdttatu 7 iuuant ad oige 
Ilione ct'b02u 7 potuum. Hpparet ctia3 quare in 
viro iffo inuenitur appetitullatia intcnfua.7 boc 
p2opter imp2effionem in 020 ffomacbt factam a 
materia melancolica uel qualitattbua uutuaUbj 
eiua.vir eni ifle multu De mclancclia gcne2at jp 
pter augumentum caliditatia epatia ad quod c5 
cu22it c(bo2u amplitudo.Vnde materia melaco 
tica multa a ui2tute epatia potenter expnlfa ad 
fplenc3 7 ab ipfo fplene att2acta ab epate neccffa 
rio multiplicatnr in fplene eiua p20pter qdcolo 
cina ad fufcedine notabiliter inclinatu2 7 pa bu 
tua materiei melancolice ad oa ftomaebi Delata 
foiti exiccatione 7 aczcdinc fua appetitum tnten 
fum efficit in eo.p2opter qd concluditur q fi mul 
tta et multia vteretur cibis melancolicie et petu 
vini magni et valde opaci facile perdnccrct ad 
melancolicaa eg2itudincamt oppila toem Dolore 
uel apoffema fp!enie 7 qua2tanae febree. £ff aut 
in viro iffo dimiuta digeftio p2tma p2opter hi 
giditate etiam accidentaliter multiplicatam in 
ftomaebo fuo a multa bumiditatc.bmdiraa enim 
mat'02 q Debet reddit co2pua frigidius q opo2 
tet.vnde ex boc fequitur Diminuta Digeffio. et ex 
aliacaufaetiam.qutap2opter augumentum bu 
miditatu in ffomaebo gcne2atur in co ventofita 
tee multe que funt caufa indigellionia inquieta 
do cibum 7 potu in ffomacbo.ita ut qttandoq5 p 
cipict in eo tenffonea 7 fluctuationea frequeter. 
Cum C2go ffomaebue diminute Digaat cibaria 
neceffariu e in ipfo multu genera2i flegma aquo 
fu 7 mucillaginofu.Digeffio eni fecunda epatil no 
poteff in totum cozziQcrc nocumentum p2ime 
digefftcntf in ffomaebo iia tertii capitulo te2tio 
eolligendu.dnde ex boc fundameto facile edelu 
dituz ipfum effe paratu ad oppilationes epatia. 
fequitur fecundo ipfum effe pa2atil ad oppila 
tfenea fequitur iterum tertio ipfum 
effe paratu dolozibue renu barenofis 7 calculolis 
et p20p2te cum czit bomo utena cibariis calidis 
7 ficcis et aperitis et cu conabitur multu exercef* opera ttcncrea.£t feqitftur quazto tpfu no cfTcToo 
minem tam magnifice pazatum ad ejrcqucndnm 
actus Venereos cpmaxime incitatur ad ece.£t fe 
quitur ultimo tpfu Debere Dtfcrctc exercere fe i lu 
do mulieru 7 plu2a alia cozzelaria ex boc funda 
mento Deducere potmfie.fcd ifta fufficiant.Toec tn 
fuma ell buius viri Difpcfitio tanta fpcculationc 
Deducta * 
Capitulu primum De regimine butue pe* 
fe* ree no naturale6.£t primo p acre. 
Ouonia igitur Difpofitio butue viri parata eft ca 
de re in eg2itudtnce cerebri 7 adiacentium pa2ti 
um pectozie ftomaebi fplenie renum 7 epatie ciuf 
Vt e* p2ecedeti capitulo facile intelligi potril. £t 
quonia tiir ille nobilis nodum egrotat. immo dl 
neuter occtdcntie nomiatns.ita q facileeftcadcf 
in egrttudinee ideo uidetur q regime eiue no in 
diget intentionibus a inllrumetis p2opa te curati 
ms.talia eni conuenientia funt p20prie eg20tantt 
bus actu.£5imifz et utr ille non indiget penitus 
regimie coriferuatiuo.tale ent p2oprie ccpetit in 
culpate fants3deo cu ille uir aptus extllat cadezc 
in cgritudince nodu tamen fctdtt i eas.ldco indi 
get regimine pa2ttm ecnferuatio fanitatieactua 
litcrexillentte.paztimHcro p2eferuatiuo acafti 
in p2edictao egrttudinee. pzopter quod regimen 
eiue Debet effe complexu ex cdfezuamibue ct pre 
feruantibue caufis.f.partim per fimilia 7 pazttm 
per contraria fiendu.£t quia ratione famtatie in 
digeret calcfacicmibus.ratioue vero apfttudime 
egiotandi indigeretbis que prohibent augumen 
tart ineorepletoem'? minomet precxillentem 
plem'tudtne5 que attinere Deberent inf2igidantt 
bus 7 extccantibue.£t cu magis pzomoueant me 
tem medici conferuatto fanitatie q preferoatd cb 
egritudine que nondu euentt.ldcirco regime ciuf 
fundazt Debet fuper applicationererii calefacicti 
um et cxiccanttum i mtnorattum materias, 7 cu 
bumidita3 rcfpectucaliditatie amplt02 extflac in 
co idcirco inllrumenta exiccantia potenno2a 
bent elTe.Vnde ca que calefaciunt cozpus i p2tmo 
g2adu 7 p2tma maitfione fecundi rattcnabtltr’ co* 
uentunt ei.lieut ea que ficca funt in Fecundo conue 
niunt ei. 3taque modus pzocdTus erit in 
gnando regimen per res non naturales calefacte 
tes corpus 7 extcccantes modo predicto. ternum 
ante g2atia complementi operte pcnemu2 aliqui 
canones 1 inllrumeta cuzationis quariida cg2ttii 
ttu.que facilius tn eo eucnire poliunt du eueniunt 
ita q ciuitas locus 7 cameza habitationis eius fit 
expofita 02tentali aut meridionali afpcctui.t qui 
bite caliditas notabilis inuenitur magis q i locis 
feptet2ionaltbue 7 occidentalibus fecundi! pazte 
7 fit Domus cdificia babee no antiqna neque d no 
no conflructa 7 caneat habitare cameras tcfludta 
leo reuolutiones babcnree.ncc conucniunt ci loca 
aquea F decurfibue uel fontibus pzoptqua 
ntfi fuerit a terra multu eleuata 7 i afpecttb? pre 
dictis polita fuper montibus.£t ftqutdc5 came2a 
taliter conditionata non poflit baberi artiftciurx 
preparetnr tabulis abietis aut laricis cdtficata 
aut in ca fepe magnus accendatur ignis factus ex 
lignis quc2cus lauri pomerii iuuiperi abictj aut 
uitie aut falte prepazetur in came2a 
flufa ficca.7 emeat a conuc2f*rione in loco ubi ac 
cenfi fuerint cazbonca qui non fuerint pzius cctu 
ftf.ita ut uap02 male qualitatis eonfutuaf quo b6 
no raro interemptus dUtcedecurius fit abfq3 ta 
libus cazbontbuscalcfaceze cameza q cu eis. £t 
fi quide cameza locis infecti aerie pzopinqua cfljj 
ut latrinarii uel ubi preparantuz coria, 
vel ubi in ciuttate pelltfer inueniretur aer. tune 
bis vel ter in Die fcneUris Diligenter claufievt bo 
fliis.aer camere fuftumtgentnr lx>c compofttoeftft 
Io fuper cazbones ut prius euapozatoe.Bt fl02a. 
calamite colofonicgalliemuf.ttgnt alo. capboze 
omnia pez k 
Deinde ccmmtfceantnr et fiat ex eo ut Dictu5 ell. 
£tquia uclles fub aeris Dcterminatoe annecti fo 
Icnt pzopterea quia cozpozi alTillentcs Defendilt 
tpfum ab applicatione aeris qui quafi femper cd" 
paratione ad bumanam caliditatem eft frigidus 
ideo cozpus huius viri ueflibue oznatum Dtltgcn 
ter elTe Dcbct.ita ut mamfcfte calefiat nedum q 
remiffe calidu aut frigidum percipiatur pzoptC2 
quod in Dtebus ellatis bonum diei portare luper 
camifia fua corcttum De pano De gzana aut falte5 
De panno albo.3n Dieb3 vezo frigoris muniatur 
pellibus fol tonis aut mazttrts aut oe vulpe uf 
Dollibus uariozu et fic De aliis.verutamen pi inc» 
palitcr obfezuct q caput eins fit caputco uel bir« 
to munitum nocteq5 7 Die nt potius laboze5 fudo 
ris incuz2at q rigoris altcmue.£t caueat capite 
Difcoope2to fubllare flatui venti fcptcntztonalia 
uel alteriuf uenti frigidi.£t omnino fibi pzecaue 
at caput ct pzopzie in nocte tenere coopeztum in 
fulte aut biretie fudoze et limo luperuentcnte im 
plctte.ad qne omnia no raro fequitur appoplcfia 
-tn paztibue capitis ualde ucrcnda.£t bet D aer 
7 annexis fibi Dicta fufftetant ♦ 
Capitulum fecundum De regimie buius virip 
ctbu et potum. * 
£x pzcdfctte apparet regtmenbuius viri ex pte 
cibozum inclinazt' Debeze ad cibos calefacientes 
ct exiccantes fiue fint cibi medicinales fiue medi 
etne cibales.repugnat enim cibo abfolute ipfu5 ee 
calefactiuum uel infrigidatiuum autexiccatiuu5 
aut bumectatiiui3 cum fimpliciter operetur a ma 
terta.£t fi cibi tales naturaliter baberi no pote 
runt.tunc permifeendi funt cum bis medicis que 
calefaciant 7 igitur a pane 
qui cfl fundamentum cibarioznm omnium, prio 
alimentozum Dicendum quod opoztct panem ex 
puritaa farina factum clle 7 babentem plue De 
fezmento q habeat cois panis qui non fit femico 
ctus neque etiam combulliom uicinns pzopter qd 
cibaria Dcfarinauel oe palla repzobanda funt 1 
pzoprie cum palla non fuerit fczmcntata.ncq3 ct 
talis multo ufu babezi Debet. De cazmbns aut 
Dicendum q conucniunt ei carnes uolattliu oium 
imienumet mediocriter pinguiu3.De geneze aut 
domedlicozumfunt ut pulli galline. Caro naque 
gallinarum efl omni alia cazne meli'02 24' conti 
nentis capitulo 669°. Utiles funt etia ei cazncs 
columborum*Domellicozum 7 filuellrium non co 
plete aut complete pennatozum dixozum ul’ alTa 
tozum qui tamen per Diem unum poli eozu5 md 
tem conieznentur 7 comedendo Diligenter malli 
cerur.Caro enim pullozum columbozum ell taz 
de otgcllionis et longe more in ftomaebo decima 
tertia tcrtii.Cazo etiam cunicnli mucnis clt libi 
conuemes 7 raro c Vfus eius licet fit oura 7 tarde Digeritonfs 7 qua2tocontinentis preallegatd ea*. 
Caro uczo anfcru filuelUtum ucl Dcmefficarri an 
tiquarum Dimittatur 7 ipfa lalita faluior c q cc5 
tra.3uuennm uero anlcrulcrumcazoncn uitupe 
ratur.Caro uczo f natis ptnguif 7 pzopzie i aqua 
non Degentis potcri die laudabilia 7 affata migif 
5 dira,talis eni caro fupezfluitates militas et fa 
flidium multum generat tertio Hmanfcrte ca% 
3p.be uolatiribuearitfilucriribus cligantuz caz, 
nce riazne 7 coturnicis uel francolino2U3. lauda* 
biliozes entm eyiriunt inter carnes filueririri aut 
uolattlium tertio 2llman.capitulo.45\Caro ctia 
perdicum laudabilis eri pzopterea quia Declinat 
ad caltditatcm 7 ficcitatcm 7 auget fangutne ual 
dc.240 continentis allegato capitulc.Stmilifet 
7 caro fafiani quia oeclinar ad naturam pcrdicuj 
laudat’ ei.eozum enim caro c melior cazne pullo 
rum z° cano. capt.De aduragf. Carnes it auium 
minutazum Degentium l neozibue 7 Dumetis lau 
dabiles funt ualde.viuunt enim cibo non nifi ma 
gno laboze queritato 7 pauco 7 ad ftcctfatc incita 
to.tales enim funt ficut pbilomene cardueli finci 
alaude turdi merule ficedulc 7 caudc tremule et 
pafleres in pazuo tamen ufu 7 ultime. fteltqua$r 
veroftlueririum auium carnes oimutantur.vc< 
lut trundt’num.7 De numeroeozum funt ricznelli 
pica 7 ptcue.Columbcrum ue20 (tlucririri carnes, 
notabiliter funt laudabiles 7 turtures etiam lau 
dabiles funt ei.Quatule uero que a grecis 02tigi 
nes nominantur 7 a quibufdam quaculc.licetgiK 
flui fint Delectabiles nimia tamcu eazum pingue 
dtne zemoliunt ftrim pzoprie cum fuerint in co' 
mibus nutrite pzoptcr quod affate funt meliozes 
5 clirc.be caznibus autem er quadrupedi lau 
dabiles funt cazncs uituli immo Vfque ad annu5 
completum,Ca2tiee etiam carirati. Laro uero be 
di omni alta ca2ne laudabtlioz eri .Caro vo agni, 
lactentis non eri uitupezabtlif ei.mclioz tamen e 
afiata q dira.Cazncs vero recentes pozci etiam 
laudabiles funt ci 7 pzoprie paztce eozri nd mul 
tum pingues. Stluefhis vero pczcl caro placet 
mibi abfquc cute comedendo ipfam. Carnes uczo 
bouine uacctne 7 ouine et uniuerfaliter omnes an 
tique cazncs dimittende funt.Caznef uero aialiu 
antiquorum ualde Immiditate aquea, 
uel pigui uel utraque cto meliozes funt falfe q re 
centc6.Ca2nes uero condite cum feniculo pipeze 
uel aliis fpecicbus in mo2taric contrite 7 inuefi 
ca et uentribus animalium conferuate cmnto pia 
ccnt mibi nifi multus cazu$ fuerit ufus 7 magna 
quantttaf fumatur. Quia vo propter catholice 
legis reuerentiam non licet femper comedcF caz' 
nes.tdeo De ptfctbj agedum eri aliqualiter. t>rto 
q oes pifces 7 pzoprie recentes uobts Deteiladi 
funt et prop2te in multo lecri 
do q quanto pifces g naturalz funt molles 7 funt 
magis in etate pzouecti meliozes funt.fcremitte 
dum tertio q pifces uerefolidiozes 7 minus 
midi meliozes funt q antiqui. l>remittedu quaz 
toq oes tales g frit affati in electo efooliua$z me 
liozes frit q eliri.Qui uero pifces meliores elige 
di fint.funt ficut iftiuarioli mazliones t022ermc 
Rerlionestemaltcapedani lucii mcnule rubi riu 
riones 7 confimiles fecundum regiones 7 famam 
eois ufus app20pziati.Suntenim pifcium Diue2 
fc (gecies fecundum oiuerfiutem elimatum regi 
emi i ctnftitu.multu eni Biticrfiftcafur marfs 
flumtnu} 7 riagnc:$z f 5 Diueitote afpcctus 
cclcflium ad mridri iriferioze 1 fecundum Diuerfi 
fatem locozfi a quibus fcaturiunt fontes et p que 
Dccuzzunt flumina.2flimcntorri enim 
Diuerfitas Dependet a Dtuerfttitclocozui quibus 
crcfcunt nec non ab afpectu celeriium fub quibus 
generantur 7 Degimt.3n fumma tamen omnium 
pifciu caznee notabiliter folide ut lucioril oe flu 
uialibus cazpionri Dc lacunaribus 7 rumbozri riti 
nonum De marinis et adhuc quorfi guflui fapoz 
Delectabilis percipitur eligendi funt.qucru uero 
caznee molles 7 mucillaginofe gufiui non Delecta 
biles et olfatut abbominabiles omnino pimitten 
di lunt.utfuntanguille tincbecepbali? coftmifs 
Caro vero regtne pifcis non omnino repzobanda 
cfl cri no multa uifcd.tate participet.23alfi vezo 
pilees meliozes et in vfu haberi pofTut. lactis ue 
ro vfus crudi 7 adbuccocti no mihi pdeet. lac tni 
pzopter completionem fuam ad frigus Declinate 
nocet flcgmaticis.quonia cafitas eorri non couez 
tit iplum ad (angmnem ficut opo2tet fecundo ea 
none in capitulo Dclacte. 7 nocent etiam 
ro propter lefionem in uifu in eo apparcmcm.lac 
enim facit cuenire tenebzofitatem 7 caliginem fc 
eundo canone allegato capitulo in areola mcbzo 
rri oculi.pzopter quod concluditur q zeccns cafe 
«9 mollis et ualde pinguis fimiliter etia eil Dete 
flandus.remolrit eni flomacbri implet caput cata 
rijabiltbus materiebus et facit oppilatocs in rc 
nibuc et epate Difponendo eas ad generatrice ba 
renularii 7 lapidis ideo DimtttatunCafeus uao 
annualis fubriatic folide et frangibilis boni iapo 
ris ad aliquantam falfcdincDcclinans eligibilior 
eft.licetuicamiuam iludiolitterazum occupanti 
bus non fit laudabilis eius vius. Oua uero bri 
placent mibi.funtcmad caliditate tendetis 7 lau 
dabilem in eo fanguinem generabunt et pzop2ie 
trementia fuper cineribus cocta et in aqua etiam 
confracta.que ucrofriya funt non etiam uitupabi 
lia funt.et pzoprie quando frit mollia, be bis ve 
zo quibus cibaria impinguantundicendri primo 
q oleri oliuaru bene maturarri eri ei bene conuei 
ens. 7 pzopriequando erprimiturab oliuis cal 
cando cum pedibus. Quod uczo factum eil oleu5 
eri tozcularibus cominuendo os et medullam oli 
tiarri non eri ita laudabilcad bene nutiiendridi' 
eet oeclintt ad aliqualem ficcitatcm uel minezes 
bumiditatcm.Qlcum eni matura2ri oliuarricali 
dri eil in pzima manfione pzimi et bumidum i fi 
ne eius.fed fecridri iam Dictum ealidiuseri et mi 
nus bumidri q ipfri.Qleri vezo De oliuis imatu- 
ris expzelTisquod onfactnri.t.non bene oigerium 
nominatur 4d frigidri et ficcum oedinat.quar no 
placet mtbi.£tbutyrri«ero calidum eri et humi 
dum in primo gradu.quia tame eius bumidiras 
amplior cflq caliditas eius non e ei conueniens 
ct p20p2ie quando riomachus eius fuerit naufea 
tus et uentofitatibus plenus. Oleri uezo dc nuci 
bus factum fatis ei e conueniens. £ftetn calidum 
in fecundo et bumidum in pzimo.fed oleu5 amig 
dalarum Dulcium preceteria mibi placeret ma- 
gie.oeclinat enim ad calidttatem cum bumidita 
te minozi q pzedicta olea.:0 Jel ue20 cri quo non 
raro cibaria condiuntur etiam mibi placct.e eni 
tali.et ficcri in fecridoet proprie cri fuerit citrtnu baie dulce *non ualde aquofum.p20pfez qucdffi 
mopere rnibi placeret 3 pioprie in Diebus frigo 
rie.*ct tfle vt'2 uteretur pdromelle infertus defert 
bendo in capitulo tertio. 3uccari ue20 \'fue et 
pzoprie foltdidzis nominati taberjet licet no exi 
ftat tante caliditati® 7 lutitatis tamen conuenit 
placet mtbiiCft eni cali. in fine primi graduf 3 ftc* 
in eode3.1 confdt ftomaebo abftergendo flegma 
ab ipfo. Spectes vero quibus cibaria condiunt 
laudabile® funt vobis. Velut piper ntgrii 1 album 
Cinamomn utruque gariofit nux muf.macte 31'n 
5iber g2ana paradtfi cazdamomii galanga 
ui ctmtnu feniculus petrofef ferpillum calamentu 
menta ameos matorana 3 confimilia 3 croci ufus 
multii laudabilis exiftit. De ccmpofitis vo ex 
predictieeltgendu eft bcc.Tk ctnamcmt fubttf.?. 
.i.piperis nigri.?.iij. piperis al. Jj.c2cci.30 
oit.electt cardamomi maioris quod eft granum 
paradtfi ana.5.i J. cmniu5 per 
fe pul. fubttltfftmus 3 ccmifccat'. £* bis vexo 
quibus fczcula condiuntur dicta fufftctant. De le 
gumtntbue dicendum primo # legumina omnia 
que mriltu Digeftbi reftftunt et uentofabtlia funt 3 
uentofatiua marerteru omnino Dimittatur.ct ea 
que fangutnem groffiiet oppilattuum efficiunt cc 
melancclicum ut funt letes fafeolt fabe ciccra aU 
pifa 3 confimilia. De 
da funt cicera.leniter em funt inflatiua et cxtbait 
nutrimentum aperitiuum et utarulauattuu.fj ii 
comedantur in principio neque in fine 
onis.fed in medio eius fcciido canone capitulo De 
eicciVfcamci Vero vfus in uobis placet.licet ent'3 
fitfrigidutnprimo.tamcnquia ficcii infecundo 
nobie confert, tpfu eni parii nutrit 7 p2opter fua 
lenitate 7 ffccttatc et p2ouocatione Vrine quam fa 
cit placet mibi.collige boc 21° continetis fimplici 
ti?pMsudo eni (imiliter uobif rifu.cft eni caltdii 
in prtmo 3 ficcu infecundo et conucnfenter nutrit 
3 exiccat zi% continentis capi.i2<T.£f licet babeat 
altquale ftipticitatc. ut patet 8° De fiplici medteia 
infuo capttulo.tlla tamen leuis eft et non nocet 
D2dei ve201 iufailoru ex eo ccnditc2u vfus non 
placer.nec eni unquam euacuatur a ucntofitattb3 
feu uentofatione pzepter quam nocet ftomaebo ct 
relaxando ipfu 3 bumectaret vos ampltus q opo 
tc2ct 3 caput etta ledit ipftl infrigidado et reple 
douapO2tbu0.p2opter qued oxdeacet funt n.cdt 
ct qui adeo frequentant vfii eius fmc optimo fun 
damento. De oleribus ante Dtccndu primo cp 
olera omnia quozu complexio Declinat ad humi 
ditate et frigiditate omnino cuttart Debent.pp 
quod po2tulaca lactuca bleta fpinaebia cucumc. 
et angmia et cucurbita Dimittantur a uobis.Si 
tame quandoque accipiamur exets parum accipi 
Debet 3 cbmifccri femper calidi® extecattuis ut fe 
niculo petro.menta ifopo ct confimilibuf pzopter 
quod olc2a conuent entia uobi® funt que calida fut 
In fecundo ec ficca tn eodem que babent 
enem non ualde magnam que in fzequcnti vfu le 
dunt renes. De conuenicnttbu® ezgo eft fsluta De 
qua licet non tnuentatur ab capitulum 
fecundocancne.Detpfatamc tractautt &rapt'o 
tnaggregatoe fimplici numerans ea tntez 
medicinae cafi.ct fic.tn fecundo g2adu Dicens q? 
eft calida caliditate manifefta 3 paru ftiptica. £f 
eadem fententta eligi poteft ex lei tnone Dyafco* 
aspitulofcecliliffago.quicquidtame fit caput ftc 
macbu et mebra nutritionie eonfo2tat.ut expe2t 
mentatozcs piobantiUtili® et ia eft uobisvfus fe 
ntculi.pxouocat eni et Oiucrtit aquofitatem a Ilo 
macbo 7 magnum tuuamentu affc2t uifui 7 tollit 
nocumenta co22uptioms eius oe quibus in piccc 
denti capitulo Dictum eft.Caucdu tamen eft a fre 
quentia 3 multa quantitate eius ne cD2pus infla 
met. eft eni calidu in te2tio ificcu in primo 8° De 
fimplici medicina in pzeprio capitulo. S3imilit 
et petro.in cibariis collaudandum eft uobis p20 
pter oiuerfione per urina 3 eyiccatoe? qua efficit 
eft eni calidu et uccu in aftantia fecunda octauo t5 
De fimplici medicina.licet Huice.pcnat tpfu cali 
du in p2imo et ficcum in fecundo, laudatur enim 
plurimu conuenire ftomaebo et capiti, ftuffus ta 
men Icriplit q petro.nocet ftomacto attrahendo 
materias ad ipfum acutas ahunde.fed intellexit 
De apio fi bene conftdcmur littera 2fmce.fccudo 
canone capitulo De apfo.na petro.eft fpectes apii 
et De eo Determinatur in capitulo de apio ut pa 
tet fecundo canone 7 8 De fimphei medicina alie 
gatis capitulis23° continentis capitulo65. £t 3 
&rapione fimplici 264. 3terum imentc vius 
uobis tn cibarii® conueniens eft.ieft eni ccnfcztaf 
ftomaebii et calefaciens fedat ffngultu et Digerit 
3 pzobtbcr ufimitu flegmaticu fecundo canone in 
p2op2io capitulo, 7 idem (crtbitur 25.cctinentis 
fimplici 752.Serptllu etta ualde conueniens eft 
uobis in onmi cibariocaliditate et p2©uccatcne 
qua facit 7 «romatiettate fua cdueies e caliditati 
ftoi et principalibus mebrie et numeratur a Se 
pione inte2 medicinas calidas et ficca® in te2tto 
Buicenna tamen pofuit ipfii calidu et ficcu in fccu 
do ut patet in capitulo De nemen. SDultum ctia 
laudo uobis rofroartnu.coucmt eni caliditate fto 
co2di et oculie'ut patet per Serapione in aggre 
gato2e capitulo 0 eri 
am utilima eft uobis calefacit eni et cxiccat i tcz 
tio 7 babet ui‘5 attenuatiuam et Diffolutiua. ut oc 
' tauo colligitur De fimplici mcdictna.aperit etia$ 
oppilationes cerebri 3 confert Doloribus capitis 
a flegmate et a uentofitate vcnicttbul fecundo ca 
none in areola mcbzoru capitis, fialiliccn ctta5 
gariofilatue conitcnien® eftucbia.eft eni calidus 
edicens in featndo fecundu 55c2apt'ne in agg2e 
gat02e capitulo De bercgemifcb.£metum nero er 
pa2te complexionis cius conuenit uobis.eft cm'5 
calidum in fecudo g2adu longo aut in tertio bre 
ui.et fic.tn fecundo in pzinctpto cius.ut fexro De 
fimplici medicina p2cp2to capitulo colligendu5 
3 per g2adu fecundu longu tpfu intclligc effe ca. 
in fine fecundi, et cu Dicit in tertio breui.itcllige 
in p2tma manfione.fed quia tame ipfii e maruza 
tiuum bumozum frigidozum fedattuu Dolo2ts 3 
carminatiuum »cncofiratu ut patet fecundo cari 
,pp2io capitulo ideo conuenit ucbie.Bieta uezo 
que eft i coi ufu compofitas babet uirturce.na ble 
ta coloris obfcuri cum quibufda maculis rubeis 
Declinat ad fiecitatcm et ad caliditatc.Hba uero 
ad frigiditate 7 bumiditate qnanda3.quia tame 
in omnibus aqueitas eft coniuncta cu nitrefitate 
quadam per qua5 eft lenitum Icnitcz foluttua cp 
pilationum epatis aperitiua.3dco uobis conuet' 
re poteft 3 pzopzie eum feniculo pctro.et ftmtlt 
bus calidis.Ifopus uezo itrni conueniens ualde Vobis.i prep2te quia rilDe medicinis 
n pect02alibus calidis.*! cfl oc fubltmiozib5 reb5 
que inueniantur ad egritudinee pect02is 7 cataz 
ro2i! frigidas.purgat enim pectus a materibus 
illis 7 mundificat canales pulmonis ‘remouet oif 
ntam 7 omnia nocumenta anhelitus 7 eft De 
iliciris calidis 7 ficcis in tertio g2adu.licet gda3 
ponant ipfu in fecundo gradu. Sed iOi ultimi in 
telligunt De molli 7 reccnti.Caules etia non uitu 
pero nobis cu firtt cali.in primo 7 fic.in fecundo* 
laudantur aute pzopzie quia maturant leniut et 
cxiccant 7 pzouocant fecundo canone in p2oprio 
tame icribttur Dc eis 250 con 
tinentis fimplici ubi auctozitatc Serapidis 
7 Bimafii Dicitur q fanguie ex eis genitus c ma 
Ius 7 bor2ibilis odozis 7 boc proprie intelligit 
quando funt ultimate cocti.fi autem cum laudabi 
libus 7 pinguibus carmbus 7 oleo oliuaru ccnuei 
enter condiantur cc*2igttur nocumenti! eo2um • 
35o2ago infuper que numezatur inter res temps 
ratas.non tamen tot mirabilia tuento De ea.quot 
dicuntur ab aliis, parum enim dc ea ab autemf 
cis habetur immo ntbii oe eo colligitur ab Hui. 
Cercfolium e calidu 7 ficcu in fecundo 7 f$dncaLta 
efl medicina epatica et conuenter apertriua folen 
niter habeatur in vfu.ftuta infuper que recens e 
cali.i ftcca infecundo exiccata uero in tertio cduc 
nire poteft uobis. £ft ent medicina capitalis 
tica 7 ftomatica 7 pectozi 7 cibus Viis vrinaltbue 
confert aperiendo ct abftergendo eae.-? bec tf pia 
tis dicta fufficiant. De radicibus vero quarum 
vfus ttalicis eft cois Dicendu eft parum.‘Rafanus 
C2gocomeftibilis propter bumiditatem eiusnd 
videtur uobis cduenire 7 propter remilTaro eius 
caltditatem .eft enim ca.in primo n bu.in fecudo* 
quia tame aperitiuus diffolutiuus flegmatj 7 pre 
cipitatiuus per vrine uvas.ideo laudo uobis ipfu 
quia non contrahit moza multam in C02pcre.etf 
am quia non trafmutatur in fubftantiam eius.eo 
quia Digerit 7 non Digeritur quod tamen uitupe 
rat.Ba.du autem opo2tet me 
dicos 7 idiotas illos qui poft cenam crudas come 
duntrafamdesbone Digefttonis gzatia.ipfi jgde 
eni aiunt babuiite fufficiente huius erperientiam 
qui aute imitati funt ipfos omnes lefi funt. S3 ni 
bil indigeftibile eft nutritiuu.quare 
eius quia minimu et paru bumectatiuu eft timer 
non Debetis et confuetu5 eft comedere De eo ame 
cibum.licet fecundo De alimentis penultimo capi 
tulo De rafanide indet' colligi q Dcb5 accipi poft 
cibum 7 fecundo canone capitulo tertio. £t fcrtbt 
tur De eo q folia eius melioza funt q radix iecun 
do canone in p2op2io capitulo. Cepe vero quidc3 
calidu eft in tertto a! fuprema bumiditate eius 
non uidetur conuenirc uobis nifi dTet quia apezi 
ttuum 7 incilimim 7 fubtiliatim eft bumc2um . 
j£t melius eft ipfu comedere affatu3 7 meile 7 ace 
to conditum uel 5uccaro . 1ba2uum tero cepe qd 
bulbus nominatur ab Buicedecundo canone cum 
caliditatefuanonnccctftomacbo imo confert ei 
tt Digerere facit ut ibidem colligendum.Hleum 
autem argumento fumpto a complexide eius.q2 
calidu eft 7 fic.tn tertio videretur cduenire uobis 
7 maxime quia aduerfatur fiegmati.fd quia g2S 
uat caput 1 Debilitat uifum ideo Dimittatur, fta 
pe vero propterTupzemam earum bumiditatem 
? quia bffficilte bigefliotite cxinimt non placent 
mibi.Dcmocritus ent danauit eas tanqua coipo 
ri noctuae et inflationem in ftemaebo 
was.licet biocles et bionifius contradictionem 
cius feribant. 3n fummo tamen in igne affate et 
cnm laudabilibus 7 pinguibus eaznibue cocte nd 
funt mtupezande.pzouocant en 15 potenter vrina 
*i uentrein molle cfticifrt. et itC2u laudo eae.quo 
tttam conferunt uifui 50 colliget in p2opzio capi, 
‘karote uero et baucie.i.paftinace que eodem cuz 
fu ponuntur complexionate incalidttate conueni 
nnt uobie.funt eni pect02ales ftomacalee et uiV 
rii conuententer aperitiue. De pa2tibus vczc 
plataru quaru vfusuiget que omnes no 
minantur afpa2agi ut feribitur iecundo SlmaiK 
fo2t8capi.cT2edicendum # extremitates ipftus 
piante cuius afpaiagus ex confuetudine nomen 
adeptus cfl conueniens eft uobis.licet eni ponat i 
libris fimplicium etcibo£ ext2a gra 
dum.ita ut fermo fiat De eo inter medicinas tem 
pczatae.vidctur tamen ex fententia 2fgg2egato 
ris De alparago coiri.quod ponatur in caliditate 
primi gradus falte in manfione pztma.ad quod 
etiam fatis perfuadet uclox et multa urine ,puo- 
catio qua facit.talis eni apertio et per utas edue 
tio non uidetur fieri polle ab alte2a qualitate fal 
tem De manifcflis et coibue q a caliditate. 3n fu 
ma igitur educit aquofitates flegmaticas 7 kio 
fitates coler icas et parti mclancclicas aperiendo 
oppilatoef epatis fplcnis et renum.quod uidetur 
fatis rationabiliter concedendi!, eo quia ccmcfta 
bec planta facit urinam frequenter vetementer 
fetere ct adbuc in fpacio Duarum bo2arum. S5 
quia fetoz eft figml piitiehctoie pztmo pzonoftt 
coru comcnro ultimo.3deo uidetur q bec planta 
in educendo materias fetidas uigoretur a calidi 
tatemeque enim «b auctoiibus expzefii! e q buic 
piante tnfituirtusattzabendi sci educendi ma 
tertas fetidas rarde fimilitudinis ucl fpecifice 45 
p2ietatie.£t itera butc vizo rationabiliter cduc 
nirc utdenr extremitates humili D q° alamani fa 
ciut potum aut lupuli apud Italicos ruricolae no 
minati brufcandoli.quo2i! opezatio eft fere confi 
milie afparago p2cdict0.De quo tamen non pua e 
Difcolia inter fapientes dc complexide eius.quod 
bic pertzanfeo pzopter brcuitatc.alias eni Diftii 
fe Dedaraui ipfum die callidum in p2imo g2adu 
et uicinum fatis equalitatt in paiTiuis. ncc mizan 
dum efl De Difcolia autozu in boc 015 fere cotidie 
deferiptbes multe componantuz 7 fabule cantet 
Dc b2ufco 7 raponciolo. Utmtm tamen euganef 
extremitatibus alterius piante cuius folia longi 
ora funt et latiora fatis foliis ifopi.eodcm tamen 
colo2e colozate et perducit ftipitem a terra eleua 
tum per bipedale guftui Delectabile fatis, nifi ect 
Valde pungitiua piata odo2e fuauis et aromati 
ea multu flozem minimum ,pduccns in fubduplo 
minorem flo2e artbamifie. et nominant hac pia 
tam multi d eo fczibentcs D2aconem De qua cum 
bene perquizo ueritatem in fezmonibus Diafco 
ndi6ana5atciinqutnquelibris fimplicium pip 
fumcompofitisinucnio quod efl fpccies pirctzt 
quod uidetur rationi confonans fatis propt acui 
tatem magnam quam gullui reprefentat. De 
fructibus autem p2emittendu3 primo q 0es fru 
ctus frigidi et bumidt emeandi funt.prepa2ant tiii cozpusad utruque lapfii 7 egziiudtnee putrt 
daa.7 maxime cum bumiditas in uobif fuperabS 
det multu3 caltditati ut pzobatii cfl 7 fenfus cfte 
dit.pzopter quod ozazii fructuf qui taliter nomf 
nantur.quoniam in prima anni ctate nafcuntra 
7tteru3 quia paucis Duzant tcmpoztbue. et ad 
buc tertio quia conferuari non poffunt quin cito 
putrefeant euitandi funt.pzopter quod cerafa of 
mittenda fimt.licet in eis cf multa Dtuerfitae in 
ueniatur.quccunque ezgo De eis Dulcedine mato 
ri pazticipant melioza funt.quoniam nutrime 
tum eozil efl melius.7 iterii quia pzopter apeztd 
nem fuam non multa moza contzabunt in cozpo 
re.quin maioz pazs coru educatur. £a uero que 
leui participant oulccdinecu ponticitatcquada5 
Videntur pazttctpazemtnozt bumiditate 7 e xic 
cattonequadam.pzcpter bockc talia minue re 
pzobanda funt.que uezo De eis fapoze pa2tictp?t 
notabiliter acetcfo fztgidioza funt et mtntt6 bn 
mida ct flomacbo bozztdamagts nifi fuerit i eo 
lapfue ad caliditatem imenfus.3n fumma igitur 
cmniu cozii razus fit ucbis vfus. De pomis at 
eonfimiliter fere Dtccndu cfl De oiuerfitatc ccple 
Xionii cozu.f5Diuerfitatcfapozis aroma'ici ct 
modi fubflantte.que igitur funt fubflantia felidio 
ra magis coloze citrina uel ruffa arematiettate 
Tua Dulcedine multu magna pazticipaima eligen 
da lunt.fua eni aromaticitatcccnuemunt orni pzi 
eipali mcmbzo.7 quiapazua habet bumtdttate5 
(alte actuale.3dco minue putrcbilia funt.etia q2 
bumidu cozfi melius efl fuo terreo cdmixfu.pzo 
pter quod a faptenttbus non enumerantur inter 
materias febriu extrtfccae.ficut fit fermo De piro 
7'bec funt illa poma que trinx fpcciei u electiora a 
faptermbus inuenta funt. £tpc funt poma apta 
nominata.ifa ab 2fpio Claudio Komano ut fczi 
bitur Vigefimaprima naturalis bifl02ie.7 fiit po 
ma figuza oblciiga cdc2e 7 reliquis condinoata 
ut dictum efl que apud lcmba2do6 nominantur 
poma mufeta bafliana.Dc quoru fucco frequentez 
pzectpiurt fapientes fieri fyrupof cozdtalee 7 me 
lancolie aduer fantes.reliqua 11C20 poma fum ilia 
que apud eugancos uocatur Dactalinc figure pia 
ne fpericc quafi uclut ccpe,£t tertia fpcciee c 
mozti que ealamam' ncminautur.©imiluer Iere 
Dicendum efl De pizie q in cis ualde magna 
fitas inuenitur in ccpUxione.fcd iter reliqua lau 
dantur illa que in fubflantia fua folida funt a 
ptdefis arillis in ccnt20 eo2um cxiflenttbus pzi- 
nata coloze citrina uel rubtuTda cdoze fuama fa 
pozeDelccfabilia.7fimtque Dixttcfie 
pira De fcni.fccundoeanone capitulo De pizo. £t 
fozte q illa funt piza que apud Lcmbardce funt 
pira (ancti nicolai.3nter que etiam pira collauda 
ri uobis pdTunt pira illa que mufeata Dicuntur.q 
tamen fint in raro vfu 7 paumbabent enim bui 
dii fcflinantcr putribile 7 non minus ucntcfabtle 
pzopter puod inflant fiemaebu 7 Dolc2es extcnfi 
uol in eo cfficiunt.3n fiima igituz quia pira poim 
tur frigida in primo et ad liceitate Declinantia i 
fccundo.ut 20°continentis fimpltci 620° fertbit' 
auctozitate JBimafii.ideo non multu mibi placet 
czuda cxiflcntia.fcd cocta fub cineribuf 7 condita 
cum utno ct arcmattbue 7 cu anifo placent mibi* 
2fuellar.eat I3 recentes fuprtma habeat huitate 
txiccm tamen penuntur cali.7 ficca in pzimo § 
fdeo$ mdenturconuemYcpzcpterca quiacon- 
fetant caput.ltcet fint tazdc Digdlionts iti flo. 
©i tamen accipiantur condite melfecs exiflut 
et tteru tozzefaete parii pofl cibtl confoztk epar 
Smigdale aute laudatur uobieqma exhibent mt 
tztmentum bonum et funt abfterfiue et aperitiuc 
laudabiliter 7 Declinant ad caliditate equale.tii 
bumidfees funt q calide.ideo quolibet laudant 
uobis.Sicus vero ficce cali.funt in pzimo 7 ficce i 
pzincipio fecundi 7 funt vobis laudabtlcs.fut ent 
De numero meliozii fructuu et Debent eligi albe 
citrtc et magneicoueniut ent epati reni 
bus fpleni utiliter aperiendo abflergcndo a mun 
dtficando ea.na in eis cfl leniftcatio ultima 7 ma 
toz nutricattocp in aliis fructibus fecundo cande 
in pzopzio capttulOilii uero ficus recctce magis 
nutritiue funt q ficce.fed flomacbo no ita 
bitee.fcafTulc uero et pzoprie nigre laudatur uo 
bis.funt eni conuenienrce quomodociique fumant 
7 numerantur a multis inter medicinas equales 
aut ad caliditate 7 ftccitate pariiper inclinatas * 
Tlucee vczo conucnienter nutritiue funt ct pomi 
tur inter medicinas calidas 7 ftccae.quta tamen 
vnctuefitate notabili pazticipant.idco fiit floma 
cbo noctue pcctozi gutturi et capiti 7 gzauis fut 
Digefliom8.quarc melius cfl Dimittere eas.Cafla 
nee vezc frigide fut in pzimo et ficce in co remtl 
fa Dulcedinepazticipantes et non pazu nutriunt 
immo ualde 7 quia caru nutrimemu frigidu3 cfl 
ct g2offii uentofatiutl et extenftuu3 uifcerum oml 
um tdeo oimittatur.Crifomila uero a 
inter Ipecies per ficorum ponuntur et non oebetif 
eis Vti.quia fztgida funt 7 bumida i fecundo 7 ge 
nerant febres mala6 uelocitate fue putzcfactonis 
aliqualiter cozztgi poflimt fipofl ea ccmedanfuz 
aliqua gzana fcniculi.£>rana Vezo pineazumnd 
multum placent mibi pzopter unctuofttaten eo$r 
£t quia funt De rebusflomacbo nocentibus ut p5 
I3a tertii.£t ponuntur temperata ad pazuam ta 
men caliditate Declinantia.pctcflie tamen come 
dere tpfa dti fuerint per noctem unam in aqua ca 
Itda infufa.rcmouetur em tunc ab cis acrimonia 
et mozdicatio et bene nutriunt et pzoprie quan 
do conficiuntur cu meile ad infrigtdatos ctcum 
juccazo ad calefactos ut colligitur fecundo canbe 
tn pzopzio capitulo.De fiflicis vezo uel piiiacbt 
fs feribitur fecundo canone# calidi lunt in fine le 
eundi et efl in eis bumiditas non limitata ibi.fj 
zz* continentif fimpltci' auctozitate Brcbtge 
nis et Btmafii ponuntur calida et ficca in fccudo 
3n fumma igitur conucniunt vobis modo pzedic 
to.aperiunt enim meatus nutrimen ct oppilato 
nes epatie expurgando ipfu et canales pulmonis 
ectauo De fimpltci medicina in fuo capitulo colit 
gendti ct cctj.Dactili infuper bene matuzi ct oul 
cea calidi funt in pzimo.7 in fecunda qualitate Di 
fcozdant fapientes in eis,3obannes eni ©crapto 
enumerat ecs inter medicinas ca.et fic.in pzimo 
gradu.2fm. vero capitulo De palma Dicit q pze 
teziit De eis fcrmo.fed 230 Toalaui capitulo d pal 
ma fic De eis fcztbir. iDactili maturi reccntea 
calidi funt in fecundo bumidi in pzimo autozita 
tc Bimafii octauo capitulo De fimpltci medicina 
Dicitur q cum bccq? nutriunt abundanter uen 
tre flipticant inferunt punctdem in oze flomacbi 
oolorem capitis faciunt et oppilatdnea in epate tt fplene.quare relinquitur ut utamini ualder* 
ro a in pauca qua t ita te et minue mali ante cibii 
q poff cibu.3uiube vero ponuntur frigide in pzi 
nto gzadu teperate i paffiuie a fcrtpfit dc eie£>a. 
non repe2i tutubae in conferuada fanitate a egzi 
tudine rcmouenda copetentes.fed reperi eas Dtf 
ficilis Digeffionie a pauci nutrtmenti.funt etiam 
male ffomaebo. ZDoza UC20 bene matura a dul- 
cia licet ad caliditate Declinent dimitttenda ta- 
men funt.nocent enim llomacbo et in eo facile cd 
rumpuntur.£>ranata uero diucrfificanturin cd 
plexione fecundu5 oiuerfitate in fapore eo2u,Ditl 
cia enim ponuntuz frigi.a bu.in p2tmo. acria ve 
ro frigida a (icca i primo.Sed »11133 medii fapo 
rie medium tenent inter ea.Dulcta em‘5 collauda 
tur llomacbo.pzopter illud quod cfl in eis De ffip 
ticitate fubtili.f.leui et pzopriein calefactiuis. 
acria uero frigiditate a ffipdcitate magnati fut 
ftomaebo bona nifi vebemeter laxato a calefacto 
melius itaque eff Dimittere ea.£t bec fatis De ci 
bis a medicinalibus cu quibus condiri Debet Dea 
fufficiant. 3dco tzactetur oe feibus quibufdam 
a aromatibus quibus condiendi cibos e cois vfus 
Sunt itaque femina bec Ciminu fent.pet20. dau 
ameos aamomu; 
nigella fc.leuifficife.rutefe.baude coriandzum 
anifii a confimilia.Sromattca nero funt ficut pip 
5in3tber cinamomii3 utrunque galanga r,ux muf* 
macis 3edoaria crocus fptea a confimilia et cttf. 
Dc liquozibus Ve20 condientibus uobie conuc 
ntens efl acctu3 acutu magis q acre. 2fgreffa fuc 
ci dtrangulo# limonii a gzanatozu ra20 nili mu 
33 fuerint. De conditis cibalibus conueniut uo 
bis paffinace condite cime napi citru conditu fi 
napifmii falfa.De conditis vezo medicinalibus fu 
me competunt uobis 3in3iber conditii.i. 3in3tbcz 
niride De quo (altem bis in feptimana accipef po 
teffis radice una pezquattuoz bozas ante pzan 
diii et confert (lemaebo epati renibus capiti et in 
feriozibusmebris.imo adhuc etiam in effate qpto 
magis tempoze frigozis.cdpetit etia uobis xilo 
balfamu conditum.itc nux comeffibiiie condita, 
confert cm'5 epati llomacbo a renibus.fimiliter ci 
namemu conditum cii 5uccaro. 3tem caznofitafl 
citri cii 5uccaro condita folida. Coztcx arandi cd 
dttus cu 3uccaro a pira condita.Cucurbita condi 
ta omnino Dimittatur. ZDel ettaj De quo fupra 
dictum efl a yxccaru condiendo cibos conuenietia 
funt. Dc partibus aut aialium euitetur frequef 
cerebzi vfue uctris reml cozdie pulmonis et epa 
tte et inteffinozu.quoru omnium nutrimentum 
eff groflu et uifcofu a Difficilis Digeffionis.ideo ii 
eff uobis laudandu ficut neque cauda que naufea 
tiua eff et medulla que capitis grauatiua eff. 
De potu sute couenienti Dicendu eff q uina Dul- 
cia groffa conturbata omnino a uobis Dimitteda 
funt.pontica etiam a acria brufea nomiata dirnit 
tantur a funt ffiptica frigida a op 
pilatiua.ficut pzima fanguinc ebullibtlc gzcffum 
a oppilatiuum cfficiunt.itaque a uobis eligendu5 
eftvtnucolozeaureu uelcitrinu fubffamia fubti 
le a bene expurgatu cdoze fuaue a aromatica fu 
mofitate mediocze.Cuiuo quidem experteda ma 
nifeffabitur per bonam cenuemcntiam ipliuea 
ffe.£t fiquide5 tale uinu naltt haberi nd poterit 
clarificet cu albumine cm'.£t cauest a vino clari 
ficito c« attumfn? roccc.qtioma alUtmen 6* qmiz 
ti enumeratur inter medianas Tencnofas et gfa 
buins ad memoriam reducendu eft quod fcriptui 
cft infertus oe ydromelle compofitione laudabili 
laudibus 7 iuuamento cius et vfu 7 tu recu22€ ibi 
£t bec De dbis 7 potibus Dicta Tufficiant. 
Capitulum tertium De regimine Imius dri p 
exercitium et quiete. 
Difficile eft illi Tiroconuenfentc Dare regulam l 
exercitio 7 fimilibus qui affifttmt fedendo 7 aliis 
iuftitia accomodando querentibus.elTetenimlm 
tc tiro ualde necdTarium exercitium pzopter co 
fumptione fuperfluitatu quefequuntur ad ipfuni. 
3tem exe2citium eft (anitatis conferuatiuum.pp 
banc caufam. ficut quies eft Difpolitta ad augume 
tum flegmatu pzopter fuperfluitatu cong2egato 
hem que fequitur ad tpfam.quibus tamen tempo 
ribuf fi e pofftbre uir ifte mane exercitari 05 m 
te enim ante cibu caloze inna 
tum accrefcere facit 7 reddit ipfu ad ex 
pellcndu fuperflua fenfibiliter uel inlenfibilitez. 
jiat ezgo motus pzoceffiuus non repentinus.(ed 
paulatim fslte per bozam una ut longitudo tepo 
ris leuis exercitii luppleat nccefficatc cofuption» 
matericrum que in bzeui tepoze fieret ab exezet 
tio fozti.perferuet igitur exercitium tanto tepo 
re ut cozpus calidius fiat q prius et eger fentiat 
fe perductu ad anhelitu eleuatu 7 pzincipium fu 
dorif lenis.lta fieri Debet etia ante cenam.rcltq0 
aute tepoze quiefcendum.£t quia no cft poffibili 
officio fuo femper opoztuno tempore exezeitari, 
3deo Diebus quibus uiuit quietus confulo q gra 
euacuationis Diuerfte fuperfluitatu utatur ydzo 
meile facto fecundu bunc modu.De quo accipe pez 
tres uel quatf U02 bozas ante foltta cibatdem cya 
tu unii calidii in Diebus fzigoris 7 frigidu in cali* 
dt’s.£t fi quid etia De ipfo cdmifceret in uino fuo 
falte ufque ad tertiam pazte ualde utile fozet ei. 
Cuius deferiptio e bec.Tk aque fluuialis clare a li 
mofitatibus expurgate et accepte oe alueo ubi ii 
inueniatur multitudo ranazii neque fangutfuga$z 
neque etiam hezbazu fetidarii libzas.xxv.mellis 
electi libzae.ii.pipcrts refutarim 
cinamomi electi ana3.t.buliant aque cu fpecieb3 
falte per quazta pazte boze. Deinde fuperadda? 
meU coquatur cu aquis continue difpumado ip 
fum.Cii ezgo fuerit facta confumptio quazte paz 
tis.tunc coletur totii per faccii rtiundu 7 fpiflum 
Duabus uicibus.Ddnde reponatur in uafis uitre 
is bene mundis 7 continuetur ut Dictu eft.£t ga 
nonnulli fapientu folent facere tzactatuj De coitu 
in fezmone De exercitio et merito.quia i coitu co 
cuzzit Duplex exercitiu animale 7 cozpozale. aia 
le quidem pzopter fenfatdem dditiofa5 er propt' 
imagtnatdem.Cozpotale uezo pzopter moruj to 
tius fere cozpozis paztium intezioru et exterio 
ru.ideo De ipMicedu primo q ad effectu ipfius 
non ,pcedat ifte uir nifi naturali oefiderio ab aia 
incitante ipfu.Dicendii fecudo q nullus coitus co 
ceditnr port cibatdem nifi tzanfeant adminus bo 
re octo.Dicendu tcztio q coitus morofe fieri De 
bet 7 nd impetuofe.Dicendu quazto q neque fiat 
cxceffus eius in frequentia.ttro enim robufto et 
•potenti morsliter fe regenti fatis c effcctu3 tUu3 
explere ter uel quater in feptimana.qm aut odi- 
unt fsnitstem et uitam fuaj excedant in iflo.qz perfoluent (n peflerum 1 reficient m 
coitu fecnru.£t bec de tertia re non natuzali dic 
ta fufficiant. 
Capitulum qua2tum De tnamtone i repleti 
one ct ccd. 
De repletione materieru humo2alium btc non i 
Termo.fed folum De Rcmacbi repletione a cibo et 
potu in quo pluzime gentee excedendo magia q 
diminuendo peccant. 3deo in ctbattoc regule ifie 
leruentur plurime • ‘Primo nuncp comedat nj 
bibat vir ifte nifi tezo 7 naturali appetitu indu 
cente ad illud. Secundo q non accipiat cibum 
tmpetuofe 7 celeriter Degluticndo fine maflicatio 
ne conucnienti. in cibatcnc non uta£ 
magna uarietace ferculoru alioztl ctbozu 7 pota 
um. 0ua2to q menfura cibi tanta fit q ipfa 
Rcmacbu non gzauitet neque extendat, Ouito 
q neqne potue exi flat tarnue q reguzgitet et fla 
ctuet in ftomaebo fno. Sexto itera q non acci 
piatcibugjtofTufubfili pzemittendout quadeqj 
comeditur cafcna ? legumina que p2emutuntur 
brodialibue 7 ftmtltbue. Septimo q cu ifur git 
et naturalia appetitus cfcttiue eR poflibile cibu5 
acciptat.tollerare eni fame e caula aecenfioma et 
co22uptiome materiezu in Romacbo. Similiter 
etiam tnanitde3.i. uacuitate non multo tempore 
teneze Debet pzopter eade cam. 
Capitulu qtu'ntu3 De fdno 7 uigtlta* 
De quinta re non naturali.f.cc femno 7 uigilia* 
Dtcenduq buic tiro ccpetit fomnul aliqualiter Id 
gtoz q fi cclertcue efiet 7 macer pzopter meliore 
DtgeRtone eibo2u 7 potuum 7 reRauzaticne aiaC 
Virtutie.itaq; pcfcp abatua fuerit poR bozam 
una D02tnire incipiat 7 pzocedat in eo lepte ul’ oc 
totaie fuper oext20 latere pztua prima Dozmi 
tionefupcr fimRza in fecunda Dozmttdne Decubo 
do. 7 caput et memb2a etue Diligenter ccopezta 
fint.7 omnino fugiat caput tenere Decliue 
oppilatdcm que fequeretur in ipfo. Caucat a D02 
mitione fuper (pina propter ttmoze egritudinuj 
nuebeet mebzoru irctua.De Dczmittdc \dOiuz 
na Dicendii q ft conuementi repoze D02miat t no 
cte fomnua Diurnus eR Dimittendii8.fi autem nd 
fuffictcmcr DozmiuilTet.tunc pot ei concedi dcz-- 
mirio Diurna Difiana a pandio per horam 
cu Dimidiant fi ad boc ccnfuetudo d02miedi fo 
rct.7 quia bnmiditae eiue mlta raticnabilit' ad 
uocatfcmnum,ideonon uttupezo Dozmittoncm 
Diurnam per una bora.fupezfluitatem uczc D02 
miendi tam De nocte q De die oio fugiaf .generat 
eni reumatifmoa implet caput et nezuee 7 laflitu 
dinem mcbzorii effici t. reliquo aute tepoze uigU 
landu e ultra predictum. 
Capitulu fextu De accidetibua ate. 
Accidentia uero aic pzopter que magna fit m fp< 
ritibus 7 bumozib3 agitatio 7 foztie 7 uelox trac 
tue fpirituum 7 bumozu dc interi02ibua ad exte 
rioza ofo cuitare Debet ut ira furor 7 confimilia. 
pzopter bec eni accenfio facile fieri pcR3 in bumo 
ribua 7 fpiritibu0.p2cpter qncd pezducetur ad 
febre. Similit eti«3 accidentia mdacclica telut 
angnRia triRitia ct longa meditatio De tremedif 
rebue Debent lepcni.ex boc eni fuficeart cetineutr 
fpiritue et bumozea in pzcfundo cczdie.urde pa 
rantur ad fnffccatocm etextinctdcm ipfotu.pzo" 
pter boc bene krtbitm tertio tegni.q bccaccide 
*rfa determinant et mutant corpus a naturali con 
fiftentia letandu eft ct bene fpc2andum 
et uita iocuda regendu * 
Sectio tertia.Capitulu p2tncipale De regiim 
ne p2cfcruatiuo huius viri ab incurfn acciden 
tiu <Jplurimo2ii que libi accidere parata fut. 
Duomarn vi2 ifte non indiget regimine fimplici 
ter curatiuo eg2itudinu cii nondii inciderit eas. 
licet fit paratus.idcirco bocterttu capttulu cople 
cti poteft paztes Duas.3n prima eni pa2te ponet' 
quedam inftrumenta preferuantia ipfu acafu in 
egritudine6.3n fecunda uero pa2te Defcribam re 
media qplu2ima Diuerfie accidentibus et egritu 
dinibus fubuenientia fi inciderit ea a quibus ta- 
men mtTerationc Dinina tueatur. 3n pzta igtf 
p32te octo ponam inftrumenta que fufiineter pre 
feruare pofiunt ipfii.quoru primum eft boc.f.ut p 
fpacul Du02u uel triil annozu femper purgetur i 
verefecudu modu iftu.Tk pillularu aureartl pillu 
laru oe ye2a mai02i 7 eoebiaru ana3.i.fo2men 
tur pillule.vii.cn electuazto rofarii 7 accipiantur 
vno mane per Duas ante diem vj in paind 
|}io menfts ma2tii et poft aftuptione emi oozmf 
at per bo2am una.Ct iteru quietus permaneat n 
ambulando 7 permittat eae operari per quinque 
bozas.tunc e2go bibat cyatum unii aque 3uccaaa 
te calide.et poft ipfam expcctet pe2 una bo2am 7 
p2andeat poft.Die immediate fequenti inci 
piat accipere boc oigeftiuum et continuet ipfu di 
ebiis adminue fepte m bcra fup2adicta caltdii ac 
eipiendo ipfu et non comedat poft ipfu nifi tzhlie 
2int bo2e quattuo2.Cuius Delcriptio e bcc.ft fy„ 
•eompolitt' acetcfi. J.i.fy.De bc- 
tbonice eupatozti et feniculi ana, J.i.mifce. Octs 
ttOue2o4equentiDietea iam p2edicta accipiat 
4?unc potfhTVtlectuarit indi,5.iii.electuarii b pfi 
4io.3.ii.mifcealcyatouinialbi aromatici calidi 
«t obkzuet poft ipfu conditiones Delcriptas in pii 
Iulis ante pofirie.7 bcc fit purgatio p20 vere ap- 
Pp2iata. Pro fecudo uero pricipalt inft2umcn 
to eft purgatio quam in autumno Debet facere in 
cipiedo poft medietate feptebris pC2 bunc modu 
Btpillularu De retibaabaao piUulazu aurearum 
ana3.ti.fo2mcntur pilUiie ccto cu fucco rofai U5 
7 accipiantur obferuando edditienes Defcripras i 
fttimts piUulie.Die vao immediate fequenti ac 
cipiat boc Digeftiuum calidu continuando ipfum 
fepte Diebus.My.Dcbifanriis mellis rofati cola 
tt fy.Dc endiuia acetofeet lupinoiu 
ana.?.i.aque mdiitfe.J.i.y.roifce 7 accipiatur bo 
ra et conditionibus obfezuatie in alteao Dtgeftio 
Octauo VC20 fequenti Die pu2getur per bunc mo 
dum.be electui ni 6 cpitbimo.3.ii.caflie fi.prcpa 
rate cu aqua cicoree.j.vi.reubar bari electi3.ii. 
fquinanti.g.vi.falis geme.g.i.mifce 7 cu aqua 3UC 
earata calida in aurc2a accipiatur attendendo 
conditiones in p2imis pillulis notatas. Tertia 
p2incipalep2eferuariuumbuiue rnricft boc. Vi 
aloes epatici electi, jj.pnlpe 
eoloquinttde.3.i.y.cpitbimi polipodii ana3.ii. 
falis gemme.5.i.anifi feniculi rofai ii uiolazii fan 
dal02ii ambo2il ana3.i.puluen'3cntur omnia p 
fe.oemde fubmergantur m libra.y.fucci endirne 
et m.J.ii.fucci ablimbii et Diligenter ccmmtfcea 
tur in vafe uitreato et ponantur fub radite felis 
fepe commifcendo ufqucquo exicccntur. C«3 C2go exiccafa fuerint iter ii renouctitur fucet 1 comifee 
antur 7 e*iccentur 7 ita fiat quatcr.De bac g° ma 
teria fiant pillule oe cmro.5.vit.7 De eis acciper 
potefl omni Dic qua2ta ud quinta una3 uel Duae 
parum ante cena. £t crcdoe# in iflie includatu* 
magna pa29 conleruandi fanitate eiue.De quibus 
etiam pillulie omni tertia die accipere pdt unam 
paru ante cena.quado alluit fyrupos ante Icriptof 
£t p20p2ie fi uder eius non fuerit benefluxibtL 
Oua2tum inftrumentu3 p2t'ncipale eft 
(pecicruelectuarii oe ligno alces Defcriptoe 21ui 
cenne quinto canone fumma prima.3.1.J. fpectq? 
Dyacinamcmi Ocfcriptione ZTTcfuei antidotario 
.3.i,trocifco2u albi libram 
ru cum aqua ablintbii 7 fiat cd 
fectio in rotulis magnis De qua accipe faltem bte 
in feptimana quantitate unius alee.confc2tat cro 
Digcfhuam 1 appetitu 7 ccnfumit flcgmata puei 
pitando ea per uias inferiores aperiendo cp-" 
pilaticnes.f.que fiunt. Quinti m principale m 
firumemu cfl q vir ifle a prteipiomefis octcbris 
per totum menfem aprilte falte bis in feptimana 
ci2ca 02 tu folis accipiar coclear unu xtlcbaUami 
condit i.clauditur eni in eo magna uirtue confer 
uandi principalia meb2a oia preferuando ab au 
gumentoflegmatisimclancolie utex fuis locis 
facile colligi pctcfl. Sertu principale remedt 
tim ell bcc.ut in Diebus in quibus aer ad magna5 
Frigczie intcmpcrie5 ccnuertitur.ifie vi2 tuatur 
3tn3ibere condito accipiendo De ip fo radice vnaj 
in 02tu folis 7 tazdet cibatione bone quatiuoz. 
Septimum inllrumctil dl ut a pi incipio men 
fis madii per totu mcnfe fepteb2ts utatur bac co 
fectione De qua accipiat falte' tribus unitus in fep 
ttmana rotula unam immediate poft cibu3.vigo 
rat em Digcftione llcmacbi 7 epatts 7 p20bit3 cp 
pilaticnee coa2cendofuria colericaru mateziezu 
Cuius Dcfcriptio efl bec.Bt rcfa2tl fpcdtt 
uie acetcfe 7 feartole ana.5,i. cinamcmi electi.5. 
.ii.ligm albi libra .y.ccquaruz 
3ucca2u cum aqua endiuie et fiat confectio m 
tuite ponderis.?, y. Oetam! et ultin.u31 emedt 
um principale cfl hcc.Bi laudani cleai.3.11.reline 
*3.vi.co2allo2U ambozu rofaru fpcdu landalo2u 
uncruqueana.3J.flo2aciecalamue ligm alces 
gallte muf.ana.5.im.ccriandri preparati gzano 
rum mirti ana3.ii.puluerie mente 7 cimim 102 
refacti quatu fuffictt.fiat unguentu 
medie glutinofitatie.De boc igitur unguento fio 
maebus epar locus fplenie ter uel quater m 
mana inungi polTunt quoltbetanm tcmpo2e. £jc 
bis itaque omnibus remediis utendoal cduenieit 
tia regiminis Deferipti in fecundo capitulo prin 
ctpalt preferuabitur ab incur fu egritudtnu ad qs 
uidetur ee patus qt5 fibi edeedat altifftniul 7 nufi 
cor dia g2atilTtmue. 
Sectio qu32ta cdtinens.i3capitula.CapituIu3 
primu eztt De oppilationibus cereb2i. 
licet bic eximius Dcct02 non cgictet actualttez 
pp tamen augumenfu bumiditatis abundantis t 
co2po2C eius paratus e facile cadere in plurimas 
eg2itudinc3.it quoniam plerilque cotingit viris 
iurisconfultis Diuerfas etreuire duitates in Qbuf 
fo2talTe non inueniuntur medici (cientie 7 cpc2e 
eonuenienter Dccti,3dcirco ut ipfe pellit fibilub 
uenire quibufdam Difpofitiombus Difcu22a p eas 
regfmeiiTubcntcte eotitKnfeiiter atrandi Dcfcrtbe 
do fibi cu medicinis opo2tums wt nunc fequitur. 
“brimo itaque Doctoz iTtc paratus eft oppilati 
onib5cereb2t tu pzopter augumentubumtditatf 
<n capite gene2ate pe2 uiam tndigefltcme tum et 
pp illam que multiplicatur tn eo per uiam euapo 
rattonis.tdcircofi perciperet grauttate capitio 
cum Difficultate expiandi-? infpirandi per naref 
cu pondere percepto ibi 1 in partibus frontis ? in 
concauo palati in loco colatorii n p2obibctu2 ve 
fcefus eius quod antea per nares euacuari fokbat 
tunc iffa fut fignaoppilatou3 predictazu ptti!.3cf 
circo qxitiufefl poltibile p20utdeat libi ne perdit 
ceretur ad epileniiam apoplexia f ad fubctb.i.ad 
fomnum.1>2!mo igitur accipiat in 31120 
ra.3.i.pillula2ii coebum! et tazdet cibu tribuf bo 
rte obferuando ea que De primis piilulis tn p2io 
capitulo feripta fuerunt et eadem Die tn ucfperis 
fiat ga2ganfma cii boc medicamine.V< aque ma 
iorane aque lauri fquillitici 
pulue. yreos.g.tiit.calefiat toiumt 
fiat ex eo ga2gartfma.vt.uel octo uteibus p bozh 
ante cenam.Sequenti ucro mane per unam hora 
pol! oztu folis impleat cs fuu aqua tepida rt p na 
fum fuum tzabiiciat leuiter quattuo2 ucl quinque 
vicibus De bac mixticne.Bc aque maiorane.J.it. 
fy oe upt ftmpli 
cis nola manus calida ** tra 
btteiatur ut Dictum e.£t illa remedia poffunt eo 
fezzecjuattuoz Difpoliticnibus pzcfundts tn cere 
b20. feeudo oppilationibus eolato2ii. tertio oppi 
lationibus rtge uet (uperiorts pa2tt6 nafi.qu*2to 
dolozi guatio capitis. 
Capitulum fecundi! Decuza Dolozie pungitiut 
capitis. 
Si autem doloz tn capite peiperetur pungitiuuf 
uel mo2dicatiuuS.ttinc conlulo # ftattm laciat ft 
bi fie2i flobotbomia De cephalica cdtrarta pa2tt 
magis grauate per quam ext2abantur fangutnis 
*§.titi.3tem p20 bac intentione accipe tn au202a 
pillulas tffas.Bt pillularum au2carum pillulazu 
cocbia2um ana.d.i.bcm pcdc2is. fozmentur pii 
lule.v.cum electuario rola.et accipiantur cbf uan 
do conditiones que Dicte funr in altis pillulre.3ic 
code Die in vcfperie factat ftbt appot ventofas cu 
fcartficatione luper Ipatulie tn carnofis pa2tibua 
lateris tpla2imi.3rem qua2to p2o bac intentione 
cd02et boccompoiitum. ’ftmai02ane.f.y.acatie 
fandalo2um alboru rofan! fpcdtt ana.5.t.pulueri 
jentur et ligentur tn panno lineo et odo2entur. 
3rem p20 bac intentione faciat fibi fieri lctione5 
a pedibus ufque ad inguina ex aqua calida dcccc 
tionis violat u rofaru flo2u falicis ct uicie p una 
bo2am ante cena. ? 
Capitulu tc2tu! De cura Doloris colli fpatnla^ 
ru et nuebe. 
Si tempo2e plenitudinis capitis ttztne t2afmu 
taret materiam ad pa2tcs colli fpatularti5 7 ne2 
uozum 'i mulculozum poiteriorum.tunc flati ap 
ponat ei boc dtflere.fr benedicte. J.y. clectuarti 
Dyacal!crei.3.tt.3uccan ru.caffie falis 
gemme.5.t.oleioltuarumr/De ftfamo ana.J.i.y. 
mtfce et calefiat totu n fiat cltffere pe2 una3 bo2a 
adminus ante pzandium n cenam.fecundo ad ea 
dem intentionem ponentur uentofe oue in (uperi 
oii pazre natiu3 cum Icartficatde.Xeruo ,p eade Intentione fiat inunctio paztiii Dolentium <u tflif 
cleie.Bt olei Deruta olei yrini olei amigdalarus 
Dulcium.J.t.y.puluerte fltcados abrotani ana.?< 
.t.conquafeur fit’ 7 De iftis actu calidis fiat lini 
mentum. 
Capitulum qnaztum De remediie fonitus m 
ris 7 ceti. 
“Dro fonitu ue20 uel tinnitu qui tn co apparer (b 
lent.3n fero quando uadit ad lectum Diflantez -a 
cena per tres bo2ae boni metridati 
cum.?.t.aque rute calefacte.3tcm inclinet aiuem 
*i tempoza fuper boc facculo calefacto euapozado 
paztee tllas.Bc melltfTe rute abrotani flicadce pn 
legit calamenti ana. pul 
uerem grcfTum 7 impleatur ex eo facculus unus 1 
calefiat fuper tegula.3te tertio pro bac tntcntdne 
confezt fepe immittere auri uel auribj Duas gut 
tae dc fucco origani tepido premundifteando an 
re panno lineo retozto. 
Capitulum quintum De qtitbufdam apprepria 
tis ad imaginationes que fiit nocumcta cczza 
ptionis uifus. 
Sd banc otfpofiticnc ccnfcrt fepe i fero fupcrafp 
gere caput De pulucre ifto. Bc ctnamomi fubtilts 
piperis mg2i.i.i.J.ptperi6 albi.?. 
,5 .C20ci.3.it.5tn3iberte electi ea2damcnu' maiO" 
risqucdegzanii paradifi 
.ii.fiat omnium per fe puluis 7 cc:mtlceantur.3te 
fecundo confert ad illud fepe cdorare 7 ccmedeze 
mat02anam tncibarite.3tcm tertio multu utile 
eflboccompcfttum.Bcfucetrofarii rutset fcnicu 
li ana.?J.ligm alcce.^.t.falis gemme.g.xit.ltrii 
fubtiliter ct commtfceatur 
adtnutce et ex boc compofito quater in Die bis an 
te pzandtum femel ante cenam per bo2a 7 fcmel 
quando uadit ad lectu una gutta ponatur in ccn 
Ium 7 incumbar fuptne per qua2ta pa2te boze.cd 
ferunt etiam mirabiliter ad banc intentdem pii 
lute feripte Iu pius z° capi o De preferuattene. 
Capitulum fextu be regimine catazzi. 
£3i autem materia catazzt'3aret ad uafii pzcuo 
cando et flernurattcne CU3 punctione 7 caltdtrate 
ibidem percepti ct cum Deftcnfu aquofitatie a ua 
fo.tunc flatim fiat buic tiro elidere defcriptnm i 
tertio capitulo immediate preccdcnte.3tem opti 
mefunt ei pillule defcriptc in fecundo capitulo 
dclc2e pungtttuo.re2ttc ccnfezunt ci fricationcf 
foztee a fpatulis tfque ad nates 7 ab teris Viqs 
ad manus.0ua2to conferunt ei lotiones pedum 
feripte in capitulo tertto/3te ad banc intcntiencj 
\Ttltmum cd fepe odorare nigella tczzcfactam. 
Si autem materia ad faucee.tune 
factis euacuattonibuf Defcrtptis in p2imo capitu. 
De oppilationibus ter ccnucntt ci iungere pa2tes 
illae cu oleo Dc camomtlla 7 cum cieo lilio2nm le 
utter calefactte.3tc ccnfe2t fepe colluere cs 7 tp- 
fum tenere plenum fccc ccmpcfito. aque C2dei 
fubtiliscyatuunumrcbnucu.?.i.mtfceet fiat ut 
Dictum ed.3tcm proquazta intentoe ccnueniunt 
frteateee venrofc 7 feriptu elidere* 3te ad banc m 
tcntione confert frequeter ligare paztee b2acbii 
fup£rt02cs p2cpc prmeipium fcueri ligatura dri 
cta 7 Dclc2cfa. 
Capitulu fepttn u De remediis ca 
tazzo rcfccndcti ad p ectuSi 
Cum autem contingit materiae a capttecatazzi 
3are ad pectue.tmic prcmtfTte canonibus pcfitfe 
in capitulo De oppilationibus cezebrt 7 facta flo 
botbomia fi uidebituz reprefcntari magna piem' 
tudo tn caltditate 7 premtlTo clideri uentofationi 
bue ligaturis et fricationibus pzedictis in (czo 
quando uadit ad lectum accipiat boc compotitu*; 
Bc diayris diacalamenti ana3.iii.mtfce et bibat 
cum medio cyato aque yfopi. Sccudu remedium 
optimum ad banc intentionem cfl 
ve.radtcti enule yfopi lupuloru anift ana.^.tii 
cuum pinguium oactilo2u ana 
tur in librie octo aque vfque ad confuptionc5 ter 
tte paztis 7 bibatur De ea cyatus unus in auzera 
et alter cyatus per boza3 ante cena 7 tertius cya 
tus pez tzee bozas pod cena.*bec eni Decocto ma 
turat materias in pectozc receptas expellit cas 
mundifteando ipfii n pulmone. 
Capitulum octauum oe remediis ad pulfii uei 
motu tremulu cozdts conferentibus. 
Cum apparet in cozde magnus motus qui pulfa 
tio cordis uel faltus oenomtari folcr. runc fi appa 
rent figna manifefla plenitudinis ex ruboze pec 
toris plenitudine et extenfione senarii in ipfo ext 
flentium uel gule cu caliditate manifefla ibidem 
percepta cu gzauttate eleuandi pa2tem pecro2ia 
tuc flatim fiatflobotbomia de bafilica Dextri bra 
cbii inuenta fub cubito et extzabantur fanguints 
autem non appirreret gzauitas 
tanta.fed percipezetur rugitus n motus fonitus 
in pectoze.tunc flatim fiat ei flobotbomia De bafi 
lica fintdri braebii 7 extzabantur fanguinie.?. 
.tii.uel.iiii. 3pfaeni conforat excellenter tn reple 
tionc uapozofa.ficut flobotbomia bafiltce Dcxtze 
in materiali repletione eius.3tcm ad banc intett 
onem ccnfcrt ccmeflio buglolTe CU3 omni ciba2to 
fuo 7 appofitio aque eius in cibo 7 potu fuo.Xeztd 
confert ad bac intentione ccfectto dyamufei Dul 
ets De qua femper accipiat ante eibii et pcfl tpfu5 
eum lignis repletionis a materia frigtda.St aut 
apparerent figna materterum calidarum.tiic cd 
fert comeflio cozttcts cit2t confecti. 3tem confezt 
bis in Die purifTimay maz 
gantarum cum.?.i.aquercf;i2um.3fe ad biicfal 
tum cozdis confert uebementer in Die acciper.3. 
.t.pulueris 3edoazte cum.?.ii.aque buglofle ?.J. 
.y.uini aromatici er bene fumoft.3tc ad bunc pul 
fum cozdis mirabiliter confert boc cptrbtma.Bc 
aque buglcfie libram.ij.aque mellifie rofap ana 
libzam.i.fpodti rofaru folt02u bafiltconis cozric. 
citri 5edoarie croci fmaragdi 
fapbtri ofTio De co2de cerui ana.3.y.foltozum an 
ri conmto2umnumero.m. aceti.?.t.y.utmmal 
uatici cyatum unum.buliant omnia fimul leuib5 
ebuliticmbus.Deinde infundatur tn cis pannus 
De grana latitudinis umue femifTis 7 fupponatur 
regioni cozdis quater uel quinquies ante p2andi 
umul’ cena 7 feltcitabtt epattofua. 
Capitulu nonum De nocumctis ftdi cu Diuerfia 
remediis eozum. 
XDuUottens pzepter tnuenttcncm multo2U3 flcg 
matum tn demaebo butus Doctozie accidit dimi 
nutio tn sppetttu.et tunc conucntunt ei pillul’ fue 
fcrtpte tn fecundo capitulo que acciptantu2 ut ibi 
dictum dl.3tcm ccnfcrt ad illud uti bac confecti 
one De qua femper pcfl ctbum acciptat.?.i. Bt co 
(erue citoniorum.S.iui.gariofiloru madtc.coral. rtt.fpodii J. tozpdrentuz 'fi 
mul cum fyrupo edpefiro acetofo. Si sute noceat; 
Digeftiua ftomaebi de meltobue rebus eft.ut in 
mane accipiat per tres Inoras ante cibu.?.y.Dy* 
triumpipereon 7 poft ipfam bibat quazta pazte3 
crati bone malualie vel uini aromatici alteziue «» 
Kt Ii contingat in ftomaebo eiue genezari 3 con- 
gregari ventofitatesmultas que impediunt oige 
ftiuam mobilitando cibum in ftomaebo 3 faciun* 
Dolozes t02tuofoe in eo.tunc p20uideat libi tribj 
remedtte.lbrimum ut comedat tref boloe De me 
ta recenti que bene aromatica e 7 habeat fttpitcj 
rubeum Declinantem ad nigredine. Secunou ve 
ro remedium eft ut in medio fue cibationis deglu 
liat g2anum unii quantu e gzanu ciceris De tbur 
mafculo electo a coztice citie.Xertiu remediu ad 
boc eft ut lemper in fine cibi comedat.f J.confet 
tionis Discimini Dcfcriptoe Iltcolat 7 bibat poft 
ipfam cyatu mediii boni uini aromatici. 
Capitulum Decimum De quibufdam nocnmen 
cie que parata fut uenire fplem' eius. 
Dnandcque p2opter flegmata que pzecipitat ad 
fplene etia5 p2opter frigiditate tn (iniftro ypoco 
drto aduementc.ia adhuc tertio p2optcr ufuj re 
rum pinguium et uilcofarii et uentofabilium.ve- 
lut funt butyru pinguedo aialium pedes nc2uofe 
et panniculofe pa2tes atalttl pzopter lac et cibo* 
pafliles accidunt oppilatoes in fplene p2optcr qe 
ventofantur ibi mate2iccu3nocumcnto magno, 
3dcirco pzoutdeatur huic viro triplici remedio 
tnfrafcripto.fcrimum eft ut habeatur pannus De 
filtzo infufus in aceto calido in quo p2ius extictu 
fuerit bis fruftrii calibis calefacti a apponatur fil 
trtl illud ypocodrio fmiftro.i.lub collis fintftrila 
terie.Secndu remediu i ut luper eade pa2tc ap 
ponat ceratu boc.Bc a2moniaci molllf .5. i. bdellii 
fubalbtdi.5.ii.ca2ui feolopendrie tamazifei corti 
eu capparoru ana.B.i.Difibluantur gumme cum 
aceto acuro 7 fiat cezatii unu femictrailare fupez 
fuftaneo 7 applicetur fuper ypocodrio prcdicto 
Xerrium remediuj ad hoc eft ut ille vir comedat 
ante cibu.$J.huius confectionis. B< trccifcomm 
De electi Iptce ana3* 
.ujuccarial.f.ui.cu aqua feolopendrie fiat ccnfe 
ctio in rotulis ponderis.$.f.£t quando molcftat 
iftis Dolozibus recozdet fep comedere ante cibu3 
;xx.capparc6 cu oleo 7 aceto conditos* 
Capttulu undecimu De gbufda nocumentis cj 
epati fuo fupuentre pofTunt * 
Tbzopter pzedictas caufas 7 adbuc pzopter ucfti 
um lincturam magna circa ylia et pzopter ma- 
gnij et frequens exercitium coitus non raro acci- 
dunt in epare oppilationes in gibbo eius.7 cogno 
fcuntur per urine tenuitate 7 Difcolozatdej 7 pan 
citate ypoftafiS.tunce2go acceleret accipezebunc 
potum per bo2am ante Diem cu cyato medio a$ 
lactis caprini 7 tazdet comedere ufque ad fex bo 
ras.Bt catfie nuper prepa23te cu aqua jicozee.5. 
.vi.reubarbari electi3.ii.fpice nazdi.g. v.faf ge 
me.g.t'.mtfce.3cem eode tepoze utatur hac confec 
tione.Tk fpecierum oyarodon.5.i.fpecicru electu* 
rit De ligno aloes fptee nazdi.le.apii ana3.i. 3« 
cari al.f.ttii.cum aqua ctoee fiat confectio in ro 
tuite ponderis.3 J. St autem apparet fecce fnb 
«Ibide 7 vrina rubea et ignea 7 facies 1 oculi citri 
ni cu amaritudine ozts.tunc ifta figmfiam csppi 
lationem itt coneand epatfe 'i in canali felite 
fcendcnte ad inteflina.tunc ergo celeriter accipi 
at pxedtetam medicina addedo ei .3. ii. aque apti 
loco aque lactis a uratur confectone p2cdict3i 3rc 
inungi factat ypocondriu Dert2u ufque ad ylta cii 
bac unctione.Bi olet na2dini.|,t.y.olet De abftn" 
pet20.ca2ui ftfelccs ameoe 
ana.M.fpice na2di3.i.fpodtt\s.x.cerc albe qui 
tum fuftictt.fiat ungu:tu molle a cdfpgat' cum mo 
dico aceti albi. 
Capitulum De n Dolo 
rtbne renu. 
iQuoniam tfte vir abundat pinguedie circa renee 
eius et multo flegmate tam tn ilomacbo q> in epa 
te genito a frequenter efl caufa oppilandi pzcctpi 
tando ad eos.3dctrco cii perciperet grauttate tn 
partibus renu et frequente mictu cii pauca quati 
tateeftufionts trine % dTet ipfa vrtna tenuie alba 
aut paru tincta cu ypoflafi ualde modtca.tuc fla 
ttm p2om'deat ftbi tribus remediis. Quoruj pzt 
mum efl boc.Tk pulpe tamarindo2u i febeflen Dif 
folutC2u et aque ge 
me.g.iiJ'picena2dt.g,vuclccuynt 
fce i bibatur totum decoctionis fe 
minii coium et ta2det cibum fuum per fex bo2as< 
3tem emplallret renes exterius cii boc compdto 
ftpitaric recentj.J.ittufoliorii apii.dr5.it.fanne 
02dei 1020bt ana.|.i.bulianc berbe in uino albo 
potenti ufque ad magna mollitie.deinde piiktu2 
a addantur fartne predicte cu.f .ii.olci na2dini % 
fiat emplaflrum quod calidum apponatur fup re 
tribus et efl remedtu fecudu. 3te terttil remedtu5 
ad boc efl tftud.1V fpecierii electuarit De femintbj 
Defcriptione ZDdac cd 
pofitiacecofi.f.t.aque a cali 
du accipiatur in auro2a et non comedat ntfi pofl 
quattuo21)0239.01 autc renu oppilatio cotinge 
ret a multitudine bat enularu que inutfcateToret 
tn renibus.tunc remedia predteta funt eonucnie 
tia.3te bibat tn auro2a.?.t.aque milii foltscum 
*3,i.fpccieru iufltni Defcriptdne Tlcolat n De p2C 
dicta aqua 3ntecena bibat.f.tttt.abfque puluae 
£c fi iterii oppilarentur renes a lapillis quod co 
guofeitur per oolo2cs in loco renu pcflenue et i 
yltie per naufee perfeuerantiam n urine paticita 
tem n frequente mictum.tunc paouocetur ei uo-* 
mitus per bo235 pofl ctbu cu aceto i tripla ,ppor 
tione aque comixd que tepide bibantur. 3te fiat fi 
bi clifterc3x)c.lV Defcriptij (uperiuf in p2tma par 
te buius capttnli.3tem Detur ei bic potus. aq 
laxifragiej.tit.fpecie2um lttontrtpon.j.J.utt2i 
combufli lapidis fpongie lapidis iudatet ana3. 
.t.mifce i bibatu2 totu. 
Capitulu decimutertiu d mo ,pmdcdt febrib5 
quae paratus efl incuzzcre. 
tbzopteroppilatdeeadquasparatuseft ifle tfx 
ut patuit in capitulo undecimobutus (eciide pax 
tis frequenter apta efl ebulire <? put2ere colerica 
materia <i facere fibi febrem colc2tcam que fi con 
tmue affligeret tpfu3. quod cognofcetur per tnfep 
abilitatem eius cu excrefcentia dc tertio i te2tiu 
uentre p2iua lenito cu clifteri fupcrpcfito.flattm 
fiat ei flobotbomia De faluatella manus Dcxt2t 
polita inter annulare' et au2tcuU2cm Dtgttuw E 
medium et educamuz fangutnie.J.v. £c pofl flo 
botbomiam len(arur uenter eius cuj bac medici# TVpulpetamarindcru 7 caiTte ana.J.y.rcufeibi 
ri electi3.i.aque lactte caprini cyatu unti mifce f 
tazd3 comcder peft fex bozae accipicdo ipMcut 
oietum eft in purgattonibue ucrie 7 autumni obP 
uando conditicnee*Scqucnti uero mane accipi-- 
at boc oigeftiuum quod continuet per qutnqj Dici 
Vk oxijacbare .J.i.fy.uiolaru.J.J.aque acetcfe et 
cicoree ana.J.i.J.mifce.Deinde in fexta oie leque 
ti accipiat medicina prefcnpta ct attendat come 
dere lactucam atriplice© fpinaebiam bletam poz 
tulacam cico2eam 7 cofimilia cu acrib37 acetofia 
7 bibat uinu ponticu uti brufeu in fua cibatione,! 
fra cibatione uerofuam non bibat mfi aqua C2dei 
leutter 5uccaratam. Si aute febrie in co apparet 
tertiana pura Colum omni alterna oie moicHana 
ipfii cu mundificaticne oiei intermedie, tunc uts 
turommbueremediiequefcripta funt immedia 
te anteiit tamen pa2cue infactcdo flcbotlxmia 
in bac febrc.nifi appareret urina rubea grclTa 
cum plenitudine nenaru cc2pC2t6 7 extenficne et 
colore rubeo permixto citrinitati 7 oigerat mate 
riam et euacuetminoze tamc quantitate oigeren 
ttum 7 euacuantium in bac kbic q in predteta n 
non comedat ante poxifmn Ctftantj minue cp per 
quinque bozae et pcfl fine febrie per tuae bc2as 
it fi febrie llla eiTet tertiana non pura ad quam 
ifle Vt2 magnifice eflparatue p2cptcr multttudi 
nem flegmatte 7 p2op2te gzcfft abundanti tn co, 
ex euiue mixtione cu celera fit tertiana nd pu2a 
nominata nota.tunc cmnia remedia infrakripta 
funt ftbi ccnucntentia.Primo uteuacuet mate2i 
am mtn02atiue cu.5 .ii.J.eleetuarii de Pactilis? 
•f.y.calTie cii medio cyato aque laciie. Secundo 
digerat materiam cu boc ccmpofttc, Tk ly.fimpli 
cie eupatozio.J.y.tum aque ace 
tole cico2ee 7 feniculi ana.f.i.nufce 7 frigtdu acci 
piatur in auro2a in oiebue calozie 7 calidii i Ote 
bue fztg02ie continuando ipfu tan oiu q1 appa 
reaturina rcmtlTa intinctura 7 futftanua neque 
valde fubtilie i fundo eiue lier ypcftafie alba uni 
ta limilte in pa2tibue7 oiafana uel tranfparene 
non ualde g2cffa,tunc ergo oie immediate fequen 
tffoluatur uenter eiue cu bac medicina. calTie 
preparatecu aque cico2ce.J.i.rcuba2bart agart 
ci clcctcru ana.9.i.fpice 3in3tberie ana.g.im.fat 
gemmc.g.t.aqueemulftcnie feminu cdium .J.iiu 
calefiat totu a bibaiur 7 tardet cibus faltc3 l:orie 
fex 7 comedat cibaria prcdicta frigida commixta 
cii aliquibue felite petro.fcrticult et confimiltbua 
, caltdie et apcritiuie.a in bo2a cibandi 7 in aliie 
modum cblauet in cura ouarutt? febrium pzece 
dentium feriptum et felicitabitur opf2atio eiue 
niiferaticneoiuinaincuiue laudee tmmo2talca 
femper oirigantur intentio 7 cmnia opera q fit 
benedictus tn fecula fcculc2u 2;mcn. 
Confiltum ce neut2alitate dccidcntie ut multum 
fecundi 7 tertii figmfiesti dependente p2inciparr 
ex nocumento fplcnie i uirtute Digcftiua 7 cxpul 
fiua ipliue.ad quam fecuntur nccumcta in capite 
cc2de epate flemaebo fplenc 7 renibue., 
Capitulum primum ce caufie. 
0regiue legii ccctcr 7 ncbiT Vir co 
c minue £>a2tbo!cmcu6 d ualaniara 
na labozat ptfpde q ucf neutraluaf 
■Denotari 83.no em cpafoes toipozie eius fut Ico 
lumesneceriam fenftbtliter lefe.tdco Difpofitio 
eme ncutralttaa cfl,'? non, quidem eft neutraliras 
primi ftgnificati.pzoprerea quia co2pus habens 
•eam efl uere mcdiufaniffimt cozpo2ts et egc22i 
mi non quidc? q tale nd ptteipet Imitate et egri 
tndic.quia illud e ITpliciter rpcffibilc.fanitae cm‘5 
ct egritudo fut pafftbce biiani copozis uiuctj.fcd 
co2pus mediuj extis faniffimi C02p02ts 7 egC22t 
mi Dicitur tale quoniam non participat fanirate 
neque egritudine a quibus Dcnominabile fit tale 
£ft autem predicti viri neutzalitasfecundi fignt 
ficaticCO quia participat ut2oque extremozum.f. 
fanirate et egritudine aut cqualtter aut inequalz 
aut fecundu lapfum qualitatu prima?: iter fc aut 
paffitiaru inter fe aut tertio fecundu Dtucrfitate5 
naturarii ad inuicem cooperata2tl. £t priiru5 
quidem itclligitur quia ncutralirae fecundi figni 
ficati penes modii p2imu tam p2edtctum cadit l 
pene’ lapiii inter comrarictateequali 
tatii acttuariiJ.inter frigiditate 7 calidttate p q 
rueycelTu nocetur c02pus nocumento infenfibilt 
non tamen manifcflo. £t fimiliter intelligendum 
*fl de cotrarietate que cadit inter qualitates paf 
fiuas;V5 inter bumidttate et ficcttatc.potefl enim 
'in co2pore intendi caliditas 7 remitti frigiditas 
-adeo q nocebitur co2pus nocumcro infcnfibtli t j 
tum.JEt ita potdlitendi ftccitas et remitti bumi 
-ditas itaque co2pus impedietur in opC2ationib5 
infenfibi lirer tamc.Similiter etia fecudo sfligna 
r i porefl ncutralttae fecundi fignificati pcneslap 
Ium in naturis aflignabile3 ut quia Udetur in cd 
plexionc 7 non in compofitione aut eco‘ucrfo.£t fi 
militer De tertia natuza Dtccndu efl. £fl etiami 
bcc viro ncutzalitas teztit ligmfieati.eoquia m 
boc utro inuenitur Difpofitio cerebri per quam 
aliquando nocetur licet mfenfibiliter. aliquando 
vero inuenitur bcc Difpofitio in cozde ftemaebo 
fplenect muftuliset aliis membr is motus pcz 
quam aliquando inpezficiuntur opezatienes pze 
dictozu mebrczu tnfenftbilitcr tamen.£x quo ap 
paret q bic vir labozat neutzalitate fecundi (i' 
gmficati et ncutralitate tertii ut Dictum efl. 2fp 
paret fecundo q bcc ncutzalitas in co pzima uel 
fecunda non eff Dicenda in eo fimpliciter fempez 
talis.quia non apta femper perdurazi.neque nuc 
talis quia non apta pufillo tempozepermaneze. 
czgo erit Dicenda Difpofitio bcc ncutzalitas fecu 
di ct tertii fignificati talis ut multu. patet confe 
quentia a fufticienti Diuifione cmuflibct neut2ali 
tatis in fimpliciter femper i fimpliciter ut-mitti 
et ut nunc Diuifc a Jba.pzimo regni illo capitulo 
Ouonia autc et tripliciter Dicitur. Ori 
ex fundamento ifto fequitur q Difpofitio huius vi 
ri inflabilis 7 frequenter pezn>utabtlis. pzoptez 
quod fi ei non p20uideatur quandoque pezcipiet 
nocumcntu in cerebro co:dc fplene et in mcbzis 
motus, vnde quia ex nocumento tnficnfibili Diuez 
fazum paztium dc facili potcfl venire ad lapfum 
mfenfibtlem.btc vir qui nunc eft neut2alis neutra 
litate Decidentiepe2mutart pofTet frequentez ct 
facile ad latitudine egritudinie ut nunc ul ut mf 
tum aut fimplicitez tales Denominande. Ile aut 
pzcdicti fczmones abfquc fundanieneo uideatur 
pzolati.idcirco paulifpez ci2ca eoe contempladtl 
cft.Ccrcbzum enim huius Vizi a medio fpeciei l genezte elonga tum cd pe2 frigiditatem tt bumi 
ditatem augumentatas in co. Apparet autc boc 
polle deduci a podert02i. tbximo qui de ga fa 
cile leditur ab infrigidantibus et bumcctatibus 
Secundo per cMonce materieru multa2um 
que ab boc viro expelluntur per 00 fpuendo p pa 
latum 7 pcrnare8. Tertio quia mollities tactt* 
peipitur paztibus adiacettbus cc2cb20. CLuaz 
to per lefionem in opezatiombus interio2u et ex 
tert02u fenfuu.3nterioru quidem quia non bene 
Deferuit ei in oppando fantafia. neque etiaj ima 
ginatiua potentia in ccmponcdo Diuidcndo afitz 
mando uel negado. £t quinto iterum p20ptcr 
mobilitate in optnfotbue. £t fexto adbuc pzo 
pter nocumenti! operationum elicitteuel cogitati 
uepotentiequcextrabitfenfata cx tnfenfatis 7fte 
de multis alis fignis que p20pter longitudine di 
mittuntur. £d autem C02 ipfius etia Didempeza 
tum in (rigiditate ct bumiditate effentialiter. ac 
cidentaliter autc fupercalefacuieda multitudie 
bumorii et fumozu calido2u ab epate fibi Delega 
tozu.Bt pazuitae eni pulfus eius tazditae 7 ra- 
ritas aut falte pazua uelocitas 1 mtno2 frequetia 
fignificant boc 7 elongatio ab audacia 7aiofitat< 
7l€nitasfimdrepa2ti0pectori0 7nuditas eius 
a pilis fignificat cdplcxione cordis ia Dicta. Zk 
ue20 dom3cbieius Difc2afiafrigida edet buida 
quod apparet ex Debilitate appetitus 7 Digedidif 
etiam lenitio domaebi cx multirudinc genc2atio 
rns 7 congzcgationis uentefitatii in eo 7 rugitus 
7eructuatio 7uentris interpollatalenttics. *bec 
omnia fignificant domacbu lapfu adfrtgtditate5 
7 bumtditatc.bis autem mebris omnibus fubucit 
eis aliqualiter natura faciendo epaz eius calidu 
et bumidu notabiltrer.quodlibet cont2aoperetu2 
ce2cbro 7 domaebo cotzaoperatia oiminuete aut 
ad contzariu ducente.Co2di etia fo2ta(Tis contza 
operatur cotraope2antia equante.p2opter quod 
felicitatur eiusDifpcfitio 7 p2obibetuz a manife 
do 7 fenfibilt lapfu.7lic remanet ineo ncut2a 
litas fecundi et tertii fignificati.Similitez etia3 
Decaliditate 7 bumiditate renum buius uiri Dict 
poted.£x quibus omnibus apparet q date lacib 
(n cereb20 co2de et domaebo p20pter ques leae- 
rctur fenlibiliter 7 fieret eger.bis tamen cont24 
operante potentia epatts vt predictii e,remane# 
lapfus neutzalts a fanitate et cg2ttudine elonga 
tus. Ut ue20 iterii licet fccudu p2edicta bic vir 
lab02et Difpofiticne neut2ali.tamen fealdu unuj 
mebrii t'de vir ed eger egrttudine ut multum Dc 
ncminanda.£d autem boc mcmb2u in tpfo fplen 
In quo quafi femper reperiuntur oppilatdncs que 
funt eg2itudinee cbponales 7 tenfices 7 apodeata 
dura q fut egritudiee ccponales 7 cdpofite.pcnes 
quod memb2u tanqua penes fundametnm facile 
Demondrari poted.quare bic uir frequeter egro 
tet.debtlitas eni fplenis eiuf ed ca eg2itudis eius 
p20ptcrea quia cu deficit orificiu fplenis in attra 
bendo melacoliam ab epate non oepuzardo ipfa 
a fanguine.multiplicatur ipfa melancolia fif cum 
fanguine per uniuei (um C02puf.ex quo fequumur 
piu23 tnconuenientia. Sequitu2 eni primo De 
fedatio fo2mofttatis co2pczis aconuerfio coloris 
eius ad opacum. Sequitur fecudo g2auitas ca 
piti0.vafX52 enim melancolicue cii fanguine mul 
tiplicams in capite cmn ino grauat ipf«3, Se 
guttur tertio oppilatio 7 ppzfe 
In antcrt'02l paztc ufque ad r15arn.ua poz melaco 
Itcud terredreitate fua non poted que bene pene 
trarc iri fubflamtamcercbri mediam •? podeiio- 
rem 7 in panniculos illazum paztium.ficut pene 
t2are poted in anteriores pa2tes.antcrius enim 
cerebznm rarius cd quia calidius p2ima tertii fe 
eundo capitulo. Sequitur qua2to q g23uitas 
fomnt in boc viro ed apta facile permutare ipfU5 
ad lubetb. Sequit' quito buc utru oio fieri pu- 
ftllanime 7 timente.quomcdo eni no. cum fempe2 
fecum prelente babeat caufam pufillanimitatis et 
timo2is V3 melancolieam materia.ut p2tma tez 
tiit2Sctatuqu32tocapituloce melancolia colli 
gendu ed p20pe p2tncipium . Sequitur lexto 
in boc V120 omino Debet elTe mutabilitas t opi 
niontbus a ineptitudo perfidendi in fpeculatione 
dudii.tantam eni cctrarietate babet materia me 
lancoitca ad fpiritii animale 1 uitalem frigidita 
te ficcitate 7 groflitudie a opacitate fuif q tialmu 
tat fpiritu a fubdantia fui qui Debet e(Te clarus ut 
Diafanus fubtilis calidus et bumidus in fmiilitu 
dinemceledium co2poru uergens. primo De vi- 
ribus cordis primo capitulo in fine. Sed omni 
bue idis aduerfatur materia melancolica fi bene 
tnteUigitur complexio modus fubdantie melaco 
lie 7 quefecuntur ad ipfdj.propter quod triceps 
allegato capitulo Dixit q materia melancolica fa 
tit animale fpi2itu5 qui Debet dTe inllrumcntum 
operationtl interi02u fenluu fieri filuedre.7 cetf* 
Unde ex bis foluitur p2oblema.quaze melancoii 
eorum plurimi exercent actus bediales. Segt 
feptimoexfundarneto pzedicto q» bic voctoz pa 
ratus ed ad melancoliam ypocodrtale que miza 
chia nomen trabit a fonte grcco2il.cum materia 
melancolica labitur aut uapor eius propellit' ad 
inferiora miracb ibidem multiplicata extraneat 
7 euaporans cerebro filuedrem facit opera tonem 
fenluu interiori! eiusi 7 ed egritudo Difficillima 7 
proprie in viris litterature oeditis. £ft ue20 
iterum nocumentum fplenis aliter poted effecati 
fa plurium nocumetoru i boc vuo.Suppolito eni 
q epar fit potens ad oifcernendt! materia melan 
colicam genitam in eo 7 ad expellendi! ipfa a Iple 
ne.£t ite2u conccflb q fplenis potentia conueme 
ter fe babeat id attzabcndti a oepu2andii melan 
eoliam a fanguine.contingit ipfa melancoliam in 
fplene recepta tanqua tn receptaculo multiplica- 
ri.p2opterea quia uirtus expulfiua Debilitata ed 
7 Digediua.Vnde materia illa in eius Iplene mul 
tiplicata ed caufa oppilationi! et apodematu eiuf 
tn boc uiro.7 ida ed vera oifpofuio ipfius. £t 
ex boc fundamentofeaitur cozzeUzia plit2a.p2i 
mu q fub ypocddrio finidro femper ed tenfio do 
io2 7 durities. Secundo fequitur q illa ed cau 
fa tremuli motus co2dis elue qui fi pfcuerarct { 
tdo Viro cii refolutionibus et Debilitate quae i ip 
fo perpedo moate fubita minatuz in eo.Qutctkfl 
babet metu tremulu co2dis fibi continuu caueat 
ne fubita intercipiatur mo2te tertia primi capi 
tulo De bis que p2cnodicantur egritudiee. Se 
quitur tertio q non ed mirabile Ii in tdo Vi'20 ap 
parent et peri euerentfrequentes et pe2mixte fo 
materia eni melancolica cdmixta cu fanguie euer 
rit tdbm rationabiliter 7 alias materias ad pu- 
tredinem quod p20batur ga caufa q putrefacti inducrt fn fubfeefus frigidu 1 ftccft facilius putre 
facere potcfl fubiecru calidu 7 ftccu calidu 7 humi 
dti 7 frigidu bumidu.eo quiVinter caufam put2C 
facientem 7 tales materias inuenitur aptitudo 
conuerfionie ad putredine fecundu aliquam qua 
litatu per quam neutza materia illaru t2tum ita 
repugnat putrefactoni que fit a calido 7 bumido 
ficur repugnat materia melancolica frigiditate <1 
fiecitate hie.Bt ifta cll p2op2iecaufa frequentan 
di egritudines in boc Viro fiue ccreb2u fiue C021 
epar ab ea Difcrafientur ut iam eft fiue 
ftemaebus 7 alia mcb2a De quibus eft utdere faci 
le eje predictis. Bt tu fuperadde q propter 
quentattone euentus egritudinu in boc viro iam 
acquiftta eft fpecies male complexionis i cerebro 
co2de ftcmacbofplenc miracb et epate cius * Oli 
non eft mirabile fi boc co2pus eft neutru fimplici 
terfemper.aututmultufecudi7 tertii figmfica 
ti.ficut fup2a oictu eft.nec etia efl mirabile fi tpfe 
egrotategritudine fimpliciter 7 nt multucdt2ac 
ta in mebris confimilibufa ozganicie ficwt t5 fple 
ne Demonlhatu e. Bx quibus omnibus concludit 
q opoztet bunc ui2» ualde cautu folerte 7 follici 
tu ee ad fui regimen.Sequitur fecundo# nift cd 
magna aduertentia 7 lollicitudine libi proutdeat 
omnino tranfibtt in marafmcdeam DilpcfitionC5 
Bt (equitur tertio q p2opter boc opo2tebit omio 
«ita eius effc breue quod tamenmifertco2d ia fua 
totius uniuerli fubftantic a2tifex elonget ab co.7 
quofea tantis periculis preferuare pcfiit regime 
preferuatiiui 7 curatiunm Deinceps oeferibam fa 
uente Dintna potentia ut ia fequitur. 
Capitulum fecundum per adminiftraidem fex 
re» non naturaliii. 
Quia fex inuenta funt tnflr umenta que licet fmt 
res naturales.tamc quia non funt oe dTcntia bua 
nt co2po2ie per fe7 immediate integrantia ipfii 
3deo ree non naturales a fapientibue nominate 
funt finequtbue corpus bumanu nec clTe nec Dura 
rc potcfl.Sut aute bcc.f.aer que uelimus «el no 
limus co2po2t humano ex nccelTitate concedimus 
nono terapenttee finali capitulo. £t cibus 7 poni 
funt alimenti materia fine quo uiuere nen cotigit 
£t tertium e fomnus 7uigiiia. Bt qua2tu eft ges 
et exercitium. Bt quintu eft inanitio C02p02is ee 
ei cont2aria repletio.Ct ulttmu eft accidentia aie 
3dco circa bec recto calamo proccdcdu eft.quo$s 
gratia p2cmittc«du p2tmo q Difpofitio huius vi 
riquecftneut2alitaedecidcntie altero idigetre 
gimine q indigeat egritudo tpfius cdplexionalis 
copofitionalis aut cdpofita que'in fplcne aftignaie 
funt,Co2p02a eni que a p2op2io teperameto elcn 
gata funt et ad illud reducibtlia regi Debet regi 
mine pa2tim per fimilia parti ue2C per cottana 
p2opter quod fimilia Debent elTe conuenientia pti 
iapfe confc2uande cettaria co22uptiua lapfus ia 
inducti ut cclligcdu eft tertio tegni capi.illo. Si 
regere et permutare uolueris.cdtraria aute que 
lapfui iam facto adminiflrantur eligantur ex al 
te20 capitulo.Curatio eni utre unu babet modu5 
et illii per cont2aria.7 pa2ti colliguntur bt f mo 
nes qua2ta primi capitulo fecundo tertia primi 
capitulo De regimine co2po2u quo2u ceplexicncs 
non funtbone.3taq«dincut2alie lapfus huius 
pendeat a Difpofitione fplenis materia mela 
colica cdicantis ad pa2tce Declaratas i p2imo ca 
;pitulo.op02tct inftrttmenta emuta eliganttrr 
que aduerfari Debent materiet melancolice cii ca 
liditate et bumiditate etiam que aperiant oppila 
ttones fplente et materiam ia in eo collecta lenie 
do 'i refoluendo fubttliando ct abflergendo oepo 
nant.£t quia ad oppilationes fplenie quatucii<$ 
a materia frigida fcae contingit cozpus calcfiezt 
propter p2obibttam trafptratoem * impeditam 
euentatione.3d'co op02tet q inflrumeta talia nd 
ftnt in gzadu caliditatts notabiliter eleuata necg 
• talia cffectiue.opo2tet autem ut ftnt bumidioza 
formaliter et effccttue q calidt02a.3taque cligaf 
pro boc utro aer ciuitatie domue uel camere ad 
caliditate ificcitate naturaliter inclinatus.ita q 
habitatio eius fit remota a te*2a a pzcptnquita 
te aquaru uallium telludinaliil et attquoru edifi 
ciozil multa bumiditate babentiu. £tfi aer loci 
cius naturalite2 baberi non poffitiiat artificiali 
ter taliscu igne multo aut fuffimrigatdibus rer» 
calidarii ut thuris lauda, mirre do2a. calamite 
et fimilium aromatii in came2a cazbonibue igni 
tis abique fumo fuperafpforu.3de Dico d ucflibnf 
tt tegmentis omnibus tam capiti q domaebo cd 
«ementibus, ftegtme autc De aliis quinque rebus 
non naturalibuf inuenitur in illo confilioDe meli 
colia pro illo vincentino qnod inciptt.Oprare et 
capitulu fecudu oe cibo a potu tcipit.£ligat itac& 
vir ifte pane De purtiTima farina i cctj. 
Capitulutertiup2incipalebuius viri e Deze 
gimine medicinali pe2 intentionel et inftzume 
ta medicinalia. 
'£% p2cdictis in pzindpio capituli prccedetie ap 
pa2Ct q intentiones in regimine Imius Viri gene 
raleaDuefunr.Ibrima c ad oifpofttione que e neu 
tralitas Dccidetie tpliue. Secuda uero e ad egri 
tudines ia prcdcas.Pro quarfi fundamento pze 
mittendu e primo q cu ille vir no moledatur ve 
lamenter a Dolo2e fplenie et a nocumento ipfius 
comumcatocercbzc C02dt domadx) ct epati.tunc 
indiget regimine p20curatiuo neutzalttatis illi 
us.Secundo pzemirtendu q al nocumentu ma 
gfe pezeipitur in fplene aut in mcb2is "quibus no 
eumentu a fplene edicatur, tunc opo2tet intender 
ad eo22igendu ill02u mcb2oru nocumenta ct ad 
(cindendu ea.p2opter quod p20 regimie neutra 
litatis illius quinque uidentur mibi ncceiTaria ob 
fe2uand3.1>20 regimine uero egritudinii fuaruj 
fex uidentur mibi nece(Ta2ia decla2ida. Ctuoru5 
p2tmu exit p2ccu2atiuii Difpofitionie capitis, fe 
cudu co2dis.Xertiu epatie.Quartuui demaebi. 
Quintum fplenis. Sexto UC20 nocumentu renuj 
conabitur abfcindere.et tande C2it opulculi ccplc 
mentum. 
Capitnlttj quaztu exccutiml p20 regimie neu 
tralitatie. 
Ibrimum itaque cbfc2uadum pro remoueda neu 
t2alttate baiue Vi2t e q vfque ad Duos anos aut 
faltem unum ide viz euacuctur in ue2e et in aunl 
no fecundum bunc modum. Bduemente medi 
etate meitfisfcb2ua2ii uentze Imius vizi exidete 
lubzico.flobotbomctur ftbi faluatella finidze ma 
uus per quam extzabantuz faguinis.f.m.r.tiii. 
ad plus.3nueniatu2 autem vena illa rntezamtu 
larem et aurieulazcm Digitos manus, verutamc 
fi appa2C2et i co2poze multa repletio fecuzius ef 
fiet flobotlromaze bafilica adue2li lateris gratia minorandi 7 trilUabcndi mater ia. Secudouc 
ro p2tnctpaltter obfauandu e ut mane immedia 
te fequeti flobotbomia buic viro adminiffretur i 
mane btc potus.Bc tbimi a cpitbtmi ana.3.i.pul 
pe ramarmdo2u preprate cu aqua fcoiopend2te 
fpice nazdi cinamomi feniculi ana.g.it. accipiat 
totii in potu tamazifei aut (colopen 
drte calefacte a poli ipfu immediate Dozmiat bo 
ra una et non aropliue.Deinde (urgat et no exez 
citetur aut falte paucis paffibus interpoilate am 
bulando.poff quintam bo2am accipiat femellam 
una macri bzodti pulli in byeme 7CU5 Debilitate 
C02p02ts aut cyatu aque leutter 3uccarate in oie 
bus calo2ts aut foztitudinie uirtutie. poff cj Duo 
uel tpforu alterum pC2 bo2am comedere tazdet. 
Xertiu remediu ad forne intentoem e.ut die I 
mediate fequenti minoratiuu bic vir accipiat boc 
Oigeffiuu in aurora caltdu poff quod no comedat 
nifi quattuo2 bo2ts elapfte.Cuiuf oefcriptto e hec 
Tk fy.acctof* compofiti.J.i.fy.oe 
fcolopcdrie uel que 
p20p2ie taraxaco ab Xlui. Dicitur.f .ii.mifce 1 to 
tum accipiat totiens quotiens apparebit tn vrina 
eius ypoffafis tu fundo ledens alba comuncta fift 
um Diafana. Qua2tu inftzumcntum e 
ut poff affuptione Digeff iui mane immediate teqn 
ti eradicetur materia cu boc copcfito. “Bt electus 
rit oiafene Dcfcriptone llicolai in antidota2io.5. 
.itii.laptdis lajuli n lapidis armeni preparatep 
ana.g.ii.fpice nazdi.g.ii.lalis gcmme.g.t.milce 
et totu in potu accipiatur cu.5di.aque tamarifei 
faifare uei (colopend2ie.poft qua medicinam 1 tn 
eius affuniptione obferuentur conditiones omnes 
Dicte fuperius in mtnozatiuo. Quintum inffru 
mentu gratia buiue neutzalitatis eff boc.l>’ 
robaf indo2U 1 bellirico2il ana.5.t.fioru boragis 
'i bugloffe flozu enule n ungule caballine q faz- 
fara nominat a Serapione m aggregatoze ana 
.5.i.femtnu endiuie lactuce fcariole ci acetofe ana 
.3.i.y.feminu coiiim fngidonl.5.vi.granc2ii pbt 
fficozu.J.ti.fy.iimplicis accto(uJ.iut.3uccari albi 
kj.tii.pulpc tamarindoru preparate ut fuperius 
Dictu5 elcctuariu fecudu aztcrn d quo 
poff mffrumeta predicta iffe vir affumat.§.y.De 
glutiendo ipfam abfque alto potu tn auzoza poff 
quattuo2 bcrae aute eibu.£ft eni tn boc inflrume 
to potentia magna Digerendi mcUnco 
lica ri mundtficandi fplene ab ea % confo2tadt fto5 
eius et aperiendi oppilationes (plenis epatts rt re 
itu n confo2tandi C02 virtute p!jtffico2u.r< tu conii 
dera utrtute fimpltciu5 tngredienttu boc ccmpcfi 
tu 7 no oectpieris.lDec i (urna uident mibi (ufftee 
re ad regime neutzalitatis huius viri. 
Capitulum quintu De cura fex nccunientozum 
fequentium ad neut2alitatcm Dccidentte lecun 
dt 7 tertii ftgniftcati 7 p° capiti. 
3am aute boc capitulo t lex pa2tce Dtuifo oportet 
tranfire ad regimen co22uptiuum nocumcnto2il 
meb2oru que eg20tant in tpfo. Cii c2go tn boc vi 
ro apparuerit grauitas capitis motus vtntofita'* 
tu tnter C2aneu tinnitus uel fomtu3 in aurtb3 De 
fcenlus materieru per palatu et per iaj 
ccfequenter (cmm iterrupti 7 (omnia co22upta 7 
timoze facientia que (i pcrfeucrant opo2ict De ne 
celTitate cdeludere caput buiue viri eg20tare.Xuc 
czgo alpictatur (t (it vrina tinctura habens rube 
am uel fubrubea groffitudie fubffantfei multftn 
dtne nubis nepbtlis ud encozmaris ud ftmtliu; 7 
C2it urina multa.tunc ffatim fiobotbcmer ccpba 
lica inter pollicem et indicem dext2C manus pofi 
ta et educantur fangmnie.iMi.uel.iii. Secudu 
tnflrumetu e ut mane immediate fequenti DifUa 
barur a capitemateria cu illis pillulie.Bt pillula 
ru De agarico pillularu De yera mai02i ana.j.y. 
auariiponderis fozmcntur pillule (ex cii fucco ro. 
obfcruatis conditionibus que fuperius in minoza 
tiuo Dicte lunt. Xertio pricipaliter admimffre 
tur boc fuaue Digeffiuum 7 efficax in potentta.Bc 
aque ypericonis 7 fcariole ana. J.i.aque accrofe fco 
accipiatur vique ad 
apparitoem ypoffafis in pzecedeti capitulo Derez 
minate. Quazto pzicipaliter purgetur cu irtis 
pillulis.Tk ycia logodion yere ruffini ana .3.1. y. 
3uccari albi quantu fuffictt.fiant pillule Deglutti* 
tur in auro2a conditionibus obfe2uanf que in ali 
is euacuatiombus 133 iunt Dicte Quinto 
cipaliter accipiat poff quattuor Dies omni quaito 
Iero pillula una De infraferiptis cu iiadit ad lecrii 
auree alexandrine deferiptione llicolai in an 
tidotario focirc magne ibide etiam oefcripre ana 
;5.y .fo2mctur pillule lex cu 3uccaro al. Scxruj 
principale e ut omni fero cu exponit fe lecto pulue 
ri3Ct comilTura coronale 7 (agittalc cu boc pulucr 
.f.incipiendo a fupert02i pa2te f2onns ulque ad 
fammitate eius in medio capitif per quattuo2 di 
gitos.Mcriprto pulueris eff tec.TC maiorane flo 
ru rofmartm folii ligni aloes ffteados pulegii ta 
lamenti 02tgam a«3.5.y.rofaru.3.i. Violarii flo$s 
nenufari8ana.3.y.puluen'3cntur omnia fubtilit 
per ic.Deinde puluen'5ata comifeeantur a admini 
Uretur ut fup2a. Septimum p2tncipale inff2n 
menoi c.vc fi per bcc oia non fuiliciemer alleuia 
retur caput.tunctt colli ffapbibgrie piretri pip 
is al.gzanozu balfami cubebazu 
•y.amli liquiritie mundate cu 
in I1b2i8.vi.aque nique ad conliipttone medietatj 
Deinde colentur.£c De bac colatiua medtocruez 
calida cum quazta pa2te 3uccart colluatur omni 
mane oe 7 fiat gargarifma per Duae bo2as ante 
p2andium 7 (tmiluer ante cena colluendo ud gaz 
gari3ando octo uel.x.vicibus. Octauum prici 
pale inftrumentu eff q adminiftrentur predicta 
remedia interpoilate adminiftrando f2icationea 
ext2emitatu fupe2to2um et infc2io2il.f.ligaru2e 
ipfaru apponantur uentofe fine fcarificaricnc fup 
caznofis Domdlicis ptibus tibtaru 7 aliquado Iu 
pez nates 7 (patulas. Tlonum inff2umentu5 ite 
rum ad Difpofitiones capitis eff boc.Bc floru roi- 
marini matozae folt02um edeze ficco2um.ana;3. 
,ti.gartofi.5.i.macis co2ticu citzi ana.3.t.y,flo$r 
nenufaris violarii lambzuici ana.3.y.pulueri3en 
tui omnia et Itgenruz i fmdone ret02ta et ut nif 
tum odo2entur. Ultimum inffoumemum e boc 
Biflo2U2ofmarini.3.ii. maio2ae.5.i.tigni aloes 
.5.i.elcctuarndiacalamenti.3,i.y.fy.rofa2um.3. 
.Vt.5uccari al.f.i.y.fiat dcctuarium De quo pati 
ens iepe in [020 cu uadit ad lectu accipiat quanti 
tatem unius nucis muf.Dcglutiendo tpfum.c em'5 
De zebus confcztanttbus cereb2um. bro oifpo 
(itione VC20 cordis eius attendat q (epe in cibari 
10 fute comedat bugldffam (uper qua3 quilibet pa 
ciens Debilitate condis et altera nocumenta eius bebet effe audax ad fepe'comcdendu tpfa ne cano 
Huicenne undecima tertii capitulo De canonibue 
cuzationie cozdio* 3tcm feciidu fimplex e ufue 
mclltfle. Xerttu cll frequens ufue cozticu3 citri 
7 pzopzie quando condiuntur cu juccaro.mirabi 
li eni tuuamento allcuiant motu tremulu 7 Debili 
tate cozdie. Quaztu fimplex e q in omni potit 
eiue ifulue teneatur lapie fmaragdue.ligillat eni 
mirabiliter in omni tnflrumeto cozdiali mtrabi 
lem proprietate confortandi cor. Quintii Ipeci 
ale remedium 7 compofitu efl q tfle vir fepe aut 
falte tribue uicibuf i feptimana i auroza accipiat 
.3.! J.lctificantie oefcrtpti a ftafi nono Hmanfo 
rie capitulo De melancolia 7 pzoprie DilToluendo 
tpfu cum.J.i.aque buglolTe 7 coclear ibue ouobj ui 
ni aromatici ouleie. Secundu compolitum eff 
boc.1V yacintbi fmaragdi fapbi. offie d cozde ccr 
ui foltoru auri ana.3.i.floru cnule buglolTe 
garitaru purilTimaru ana.3.1' al. J.iii • 
fy.Decorttcibue citzt.?.iiii.fiat clcctuantl oe quo 
patiene femper ante cibu pez Duae bozaf Dcgluti 
at coclear unu.boc enielcctuarui Delcctabiliue efl 
pzimo 7 non minozie cfficacie. Xertiu eompofi 
tum c boc.TV cozallorum ru.bbee al.7 ru.ana.3.1'. 
fmaragdi purilTinri et ana3 
arie.54 J.puluerijctur cmia per fe 7 De bac mtr 
tura patiene accipiat fuper omni cibario fuo aut 
falte ante cibu immediate Dcgluticndo et eo.5 J* 
cum medico vini aromatici 7 Dulcie. 0uaztu5 
compofitu cll Idcc.1V carabe 5cdoar ie flozu 
farie foliorij bafiliconie flozu roimartm anaj.i* 
ambze orientalie3.i.mufct.§,ui.flc$: lambrulce 
,3 J.pmuenjentur omnia et ligemur in ftndone 
et fepe olfaciat ea egcr.bcc eni cmia mflrumema 
potentia funt Debilitati tremozi et rcfoluticmbul 
et lipotbomicie 7 ficopalibue cozdie. Ultimum 
rcmedttl cll boc.1V fpecicru electuarii t? gemmie 
Defcriptione ZDefue/peciezu dyamazgaritdie De 
fcziptdnc Tlicolai anajii.mula abze ana.g.iiii* 
yacitbi electi qui nomiatur rubinue.3 J.bbeen #1* 
7 ru.czoci foltozu cttzi aut co2ticu eozu ana 3. ii. 
puluert3cntur cmnia 7 fiat facculue quadzagula 
rie in findoneretozta qui femper applicatuB fup 
C02de 7 nuda cute teneatur, loec de dtfpoc cozdie 
dicta fu Hietant. 3am uczo tertio pzincipaltter 
opoztet pzoeurare Dtlpcfiticne epatie.£t premit 
cendu pzimo q non apparentibul fignie euideicr 
Demonllzamtbue nocumemu cerebri 7 cozdie et 
centinuante extenuatione co2pozie 7eonuerftde 
ad marafmodeae rcloluticnce cum caliditate pez 
ceptain ypccondrio Dextro ctl rugitu 7 gurgula 
tione 7 tenfione in ipfo ypocondrto 7 fuccedcnte l 
prcparantecbtlofofluxu.apparct bcccmia argue 
re nocumetu ipliue epatie.Ob li fuerit applicatu 
cu fiti amaritudine orie vtgiltaru inllaiia 7 ccu 
lozu citrinitate p2ouenient bec omnia neccllazio 
ab augumento uel Diflemperte colcrice materiei 
Si autem non fuerint pzcdicta figna prefcntia 7 
appareat faciei fqualiditae 7 cacetbica m facie et 
circa cculoe Difpofitio 7 faltue multitudo melliti 
ee lenitae frigiditas ypoccndrit Dcxt2i 7 aliquaf 
pcdutumoz.patetbecomia pzcucnire a frigidi 
tate 7 flegmatte auguniento.7 funt duo nocumeta 
que ut in plu2ibue manifellatur in epate. £go at 
legenttbue Dimitto laboze eligendi ligna lignifi 
cantia lapfum calidii 7 bumidii.quia languincum 
ctfrigidu ctftccu quia meLwcolicu.ltfcem cx pre 
dicrie eligi poffunt per contrarictate dcctrine.ct 
tfli lapfue non ita frequenter euenmnt.fanguinal 
eni ualde cito a facile tranfmutat in colericum.£t 
raro efl reperirelapfuinepate melancolicii pp 
cont2arietatc eius ad epa2 per ambae qualitaccf 
Cum eni epar (it calidum et bumidu rcfpectu me 
dii generie opo2teret agene tranfmtttane tpfum 
ad mclancclicu lapfu effe ualde potcne.ubi enim 
magna efl refiflentia fi Debet induci lapfue cot2« 
riue opo2tct agee efte potentifltmu. 'konuntuz 
eago inftrumenta ndnulla iflo$z lapfuu co22eptia 
ideo (i apparent figna cbulitionie in (anguine no 
tabilie rationale e(Tet et conuenicne flobotbonul 
adminifbare euentariuam,t.rcfrigC2atma fogui 
nie n non eductiua multitudinis eiue.mfi magne 
repletionie appareant figna.tunc eni ampli‘02 
centia in eductione fanguinie effet concedenda. 
Deinde adminifbctur fecimdii inflrumentum 
quod inter reliqua efl utilimu.f.aqua iuiuba2um 
fiue decoctio fit fiue fublimatio cani De qua in au 
<*024 Denmr.5-tii.uel quattuo2 quibufdam diebui 
Xertium remedium ad lx>c efl aqua acetofe 'i e 
ualde meli02 altera. dua2tij remedium efl le 
nitiuam faceze euacuationem cumjx.caflte tf ck 
na extracte cu$ aliqua De pzedictie aquie. 0ui 
tum inflrumentum efl cofo2tarecpa2cum bac c<5 
fectione. IV tzccifccru Diazodon taodeo? De (po 
4ioana.3.i.5uccari fecunde ccctiome.5.iit.ccqua£ 
3uccaru cum aqua fomie % fiant romle.iii.3.De g 
bue uni accipiat femper ante cibum.'*/ bonum eet 
etiam alteram accipcf pofl omnem cibu. Sex 
tum remedium ad idem potefl c(Te confectio trta 
fandaiozum oeferiptidne Tlicolai in antidetario 
que exbibcatu2 ut prccedene et ccd. Zld coni' 
lendum autem epatie Lipfum calidum ct ficcum t 
materialem conueniunt bec oronta inflrumenta. 
(alatitium factum oz endiuia p02tulaca 
lactuca et fimiltbue. Secudo admimlba2c an 
te cibum cucurbitae confectae. Xertio exbibere 
-3 J.trocifco2u De viol' cum puluere liquiritie uf 
Decoctidc eiue. 0ua2to extertue inunger epaz 
cum cieo De fdamo cum oleo De bbee, *Quinto 
exhibere in potu ct in comefticnc confcctionee el 
nufcrae.i.qne recipiunt radices cnulc. Uclcntco 
ue20 co22igere lapfu calidum et ficcum matC2ur 
lem epatie.admimfbare Debent Omnia infraferi 
feripta mfbumenta cum aqua endiuie uiola2um 
poztulaceangurie ct nenufarie (caride et cdfimi 
lium exhibendo eae.ut oc pzedictie Dictu cft. 3tc 
quadeque bibcre.5j.De 5uccaro rofaceo Dicbue 1 
bo23.caloziecumaquapo2tulace angurie ualde 
confe2t. Similiter confe2t 3ucca2um uiolaceum 
\t p2cdictum ell et confe2t pzedictie mixtio illa 
hi fc.endiuie cicorec (cariole ct p02tulace ana.3.1; 
J.flozu nenufarie. 5. ii. feminum coium 
omnium quattuo2.5.i.fpodii.3.ii, teramuromia 
per (e (ubtiUllimc et conmufceanmr cu tripla qua 
titatc3ucca2i al.ct fiat De bac tzagea 
accipiat coclear unum ante cibum qued cft ualde 
potene ad confo2tandum epa2 et ad fzangenduj 
caliditatem eiue.Confert etiam epati taliter ca 
lefacto epubima lflud.Cuiue Dcbiptio IV aq en 
diuie violazum nenufarie ana libram J. trocifco 
aum dtarodon trocifcozu oe violie ana.3.1 J.czo 
ci3,t.accti cocleana.iiii.conquafTcntnx cmnia i mo2tario.i infundatur tn cie patinas 'totoltcav 
tue 3mplcctc3 ypocddriu5 dejetru vfque ad pote 
ri02e paitcm tranfuerfaliter verfue fpina a 
bue bo2te poft pzsndtu omni boza bie ul’ ter xfqj 
ad cenam.founc etiam lapfum conuenicntcr 
rigere poteft comeftio coaiarum.fut autem codie 
alia tefludinaUa*velut limatie babentee coznua 
que inuentuntur in Oumette que a tota fpecie coti 
fortant ep32.ut Dectmaquazta terni’ 
oe rebue in quarii ufum luuntur epar. £t ftmilic 
tnettur ibi oe epate adtp.i.lupi quod mirabiliter 
confoztat epar bue ccmeftu fiue combufiu a in pul 
uere redactu et btbitu tu aq yrie uel endiuie uel 
alte2a limiti. Zaceobicoe euatuantibue 
riam colericam ab epate et a uenie. plurima en 15 
funt Dicta iuperiue.it fi uideretur inflantia eua 
cuationis non eligatur alid boc.Bc pulpe tama 
rindoru.3.ii.calTie nuper preparate cu aqua 
ree.3.ti.reubarbari electi3.i Jpice na2di.g.iii.fd 
Ite gemme.sJ.mifce et totu bibatur cu cyato me 
dio aque lactie caprini aut cu aqua uiolarum.J£>s 
aute in epate lapfue reperiretur frigidus n humi 
dus.tunc eligamur tnftrumenta , £>rimum efl 
aqua eupat02ti. Sccudum efl aqua abfintbii • 
Zertiu5 efl aqua origani, Oua2tu e aqua ca 
lamenti 1 aqua fu.? meu.e* quibufda ix?2u aut ali 
quo Dando in potu i aurora tres uel quattuoz.f* 
actu calidae. Confectio conferene ad bac inten 
tione.Bt fpecierum Dialacce fpccicru otaottcume 
ana.5 J.fquinantuipcri eupaterti fpodii co2allO 
ru amboy lab2ufce albi.J.iiii, 
n cum aqua eupat02ii fiat confecto in rctuliei3.if» 
de quibue vna femper ante omnem cibu accipiat» 
Unguentum fimiliter conferene ad hanc inten 
tionem.Bc olei De mafltce oe abfintbio nazdint 
eupatorii camed2eof camepitbe* 
origani ana3.i.cere unguetu medi 
ocrie mollitiei.oe quo totu ypocond2ium Oeytzu 
\ique ad pa2tee fuperioies aute Dictae ter iunga 
tur calido ente acru.Oes aute5 cc*i fama effumat 
qp fpodium in potu datum a p20prietate ccnfezt 
cpati.£go autem Dico illud teriua cfie in 
frigidis, m lapfibue VC20 calidis feto ego fwten 
ultima medicina cft pluribus Diebue bibere i au 
ro2a.3J.puluerie electi ligni aloee c1l.jM.3q ew 
patori i, Si militer ualet frequenf Deglutitio quat 
tuo2 uel quinque g2ano2um carpobalfam.i tu eU 
ge meli02a fi potee. Ilunc autej quarto princi 
paltter pezuemendum cft ad lignanda remedia 
conferentia ftomacbo.£t licet p2edic>- 
toru que aduerfatur lapfui co2dis 7 epatie fint et 
ftomaebo conferentia.bic tame pena octo tftrumc 
ta ftomaebo conferentia n tria quidem ad lapfum 
frigidil ri bumidii materiale eius, pzirnum 
quide efl electuartum De ligno aloee defertptioitt 
*fuicenne quinto canone 1 fummap2ima De quo 
eybibeantur.3.ii.pluribue mane cu.f.itaque be 
tonice calefacte. Sxciidu vezo et non minue po 
tene illo e Diacalamentum quod etbtbeatur ut al 
tc2u. Zertium vezo eft.Bi laudani purifTimi rt 
fine electe flozacts liquide abfitbii 
ctperi gallic mnfcate eupat02ti ana3.i.mactf,3* 
ducere quantu fufficit fiat cerotu fcutale quod ap 
fuper ftomaebo multis Diebue ibi con> 
eructuri Qua2tu tnftmmetu principale ad la 
pfum (lomacbi calidum bumiaii tamen raro repe 
rtmr.qui tamen fi contingeret (ufltcieter cozztgt 
tur.oando tn potu quattuor ucl quinque Diebus i 
suroza.5.u.ro(ate nouellecum.3,ii» aque acetote 
ucl plantaginis uel lambrulce que melica ed omi 
bus aliis.immo folus puluis lambrufce t potu da 
tus mirabiliter cozzigit bos lapfus ut colligi pdt 
a Dtaicoride capitulo 0 mantis lege ibi. Zh uerb 
iterum p20utdcndu eft Diflempezanrie domaebi 
frigide i ficcc uel melancolice cum quinque fequeti 
tibus indrumentis.£t pztmu quidem bomm eft 
mirabile quod apparentibus (ignis ficcitu 
te ozis cu acredine n (puto accido et uento(iratib5 
fluctuantibus a flomacbo cum tenfione optimu e(t 
maneinaurozaaiTumerecyatuunu bzodii capo 
iris uel galline cu33.f.pulueris Diacimini Deferi 
ptione Tlieolai in antidotario.Secudum uero in 
llrumcntum e boc.lfc aque farfare.J.iii.aque me 
et recipiatur in auroza pluribus Die 
bus. Zertium uero inftrnmemU5 c utpodeibu 
n adbuc etiam ante cibum patiens fumat.f.$.con 
fectonie de citro (olide 15uccarate i erit ei ualde 
conueniens. Quartum ue20 inflrumentum ed 
ut ide infirmus afluefeat mane i auroza ante pra 
dium o ante cenam p hora alTumere De radicibus 
‘yringt confectis Duas uel tres radices longitudie 
Digiti minozifi Qltimii indr umento ed Iooc. Bt 
olet oeuior De ben.J.i.f .bdellii 
molite n fubalbidi.5.i.f.macis.5.ii. mentea.f. 
tere albe quantum (ufficit fiat ceratu5 bene tenax 
quod femper applicitum (uo domaebo permane 
at ufquequo (anitati refltutus erit* Ultimo mc 
mo2andu circa Difpolitdnee domaebi non mire 
tur aliquis (i non fui ualde lolicttus ad conferibeti 
dum pazticularitcr folutia Diuerfie Difcrafiis dd 
fuprapofitis app2opziata. £go eni fefo q euacua 
ttones pzime fupertue feripte pzo regimine capi 
tts cozdts 1 epatis conuenientee funr ad mundifi 
catoem domaebi a materiebus Diuerfis inuentis 
tn eo fimpitctbue n cdmixtis.quare bic lermoncm 
non protelaui. t>ro regimine autem oifpolitio 
nie in quito capitulo polite pazuper (nbtilius cd 
templandii ed et remedia app2Cpziata o:o magtf 
eligenda (unt ad Oifpofttdem. (plenis cy aliozuni 
ntcmb202u.3pforum entmegritudines in bcc vi 
roTunt magis per colligandam eozu ad (plene $ 
per proprium lapfu itaq5 dcfcribs 
quedam ind2umenta oppilationis (plenis a periti 
ua.©eaindouezo 02dine adminidrantur tndru 
menta Duritiei (plenis app2opziata.3n tC2tio ue 
ro ordine ponam aliqua uentefitatu fplcnis eyte 
nuatiua. Qua2to ue20 loco nonnulla tanga eua 
cuatiua materieris in fplene «mentarum. Quin 
to et ultimo ozdtne tangam aliqua prcfezuattua 
fplents a lapfu oeteriozi. tx bis ergo que ape 
riunt oppilationes fplenis ftmplicia n famofa fut 
tamarifeus. meli'02 ed fcolopedzia que Dicitur 
lingua cezuina.plata quidc i riuis monttu crice 
cuius folia longa (unt longitudine (panfe cu dimi 
dia uel ouaru. viridis qutde in (upcrficie refptcie 
te celum ctl claritate manifeda. 3n (upcrficie quo 
rum refpiciente tezzam maculc cf plurime tranf 
uerfalttez lateraliter poftte iueniutur que fimila 
uiz vezmiculis rubeis cuius radix nezuofa minu 
ta ed col02ent'g201 fubrubeo colozata.St (apor 
cius ad uezam Dulcedinem tzabtf cum mucillagi 
nc fere emanente a radicibus eius madicatie. Xmtauezo planta eft coztex cappazorii. Qudz 
ta ue20 planta eff quam uocat Dya fplenion d q 
ipfe fcripfit q? cll tante potentie q vfue eius freqn 
tatus intantum extenuat fplcnc q prtuat boiC3 3 
fplene fane intelligendo illud q tam magna pote 
tia bet in extenuando iplu.£ff aute bec piata qui 
latini 7 lobardinoiant matrem filuam que ort 
tur in Dumetis ftipite faciens fubtiltfiimu muclrt 
tu plantis aliis ficut t02ques in cuius nodis la" 
teraliter folia duo reperiuntuz fibi inuicem oys 
metraliter oppofita apud quoru folia appendetis 
a Dcxt237 finiftza pa2tibus iueniutur grana Duo 
rubea oblonga paruper De qua planta mirabilia 
vidi ego in iftis oifpofitioniDus concitus auctozi 
tate Diafcoridcs ana3atbci cui maximas laudem 
et reuerentiam exhibet Jdals in notitia fimplictu 
medicinaru fexto De fimplici medicina pzimo ca 
pitulocolligendu.Quintauero planta eflccntsti 
rea.Sexta eft fu.Septima eft meu qua2ti biflozt 
se et uirtutes lege fexto De fimplici medicina 7 i 
aggregatoze Serapionis appzopriatie capitulif 
alia (ipltcia approriata poner potuifle q 
mibi expezta funt fcd nolo faftidire legentes. Op 
pilationcs fplenis antiquas folco aperire cu medi 
cina compofita infallibili que eft bcc.TV metridati 
7 exbibe 
atur in auroza et tazdetur cibus bozis admtnus 
quattu02. Secudu ccpofitu iUarii cppilattonu 
apitfm e boc.Bc oximellis fqutlliticiJ.i.fy.De 
pato2io.3J.3que fu.7 eft Valeriana J.ii J.mtfce 
7 calidu exhibeatur ut De pzedicto ftatim Dictu 
eft. Xcrtium inftrumentii eft.Bc adianti polii" 
trici captUoztl veneris cetrae.ana.3.i.rubee ticto 
ru cozti.radi.genen2eana3.ii.aque cifta ne Ltb« 
.ii.aceti J.iii.liquirttie mundate 7 minuti icife.3. 
•i J.coquantur omnia lento igne ufque ad conium 
ptione medietatis 7 De bcc potu bibat eger quat 
tuoz.?.fex uel octo Diebus.7en medicamen infal 
libile.Scio etiam ego expcrictia certa 1y.3J.ve 
ri balfami in potu Data cu aqua fublimattbie apii 
Delet antiquas oppilationes fplenis. Propter 
fcci.ndu principale huius emes durities fple 
nt’s remouent infraferipra mcdicamia. c% 
eft in auroza Deglutire.3. ii. clare terbentine 
7 abftinere poli ipfam a cibo 7 potu per bczas.v. 
Scciidum fpcciale fimplex eft exbibcf in auzo 
ra.ii.uel.iii.piilulae De pingui galbano factae. 
Xertiu uero 7 melius predtettfeft Dcglutire.5. 
J.pinguie azmcntaci conuei la’in pillulas in au" 
ro2a ut predictu eft. Qua2tu fpeciale ad Ixv e 
uti potu Dctur.J.iJ.fuccip2alTucu.ii.5.aqapii 
Quintii eft relolutiuum 7 mollificatiuum fple 
nis. De ccmpofitis localibus dt.Tk radicum al 
tee faponiftice maiozis quam fcribunt q plurimi 
efTelpecicm bdellii armenia 
ci pinguium ana.J J.centauree mi.abfimbii fcolo 
pendrie tamarifei ana.cD.iJ.aceti libzamj.co 
quantur bcc omnia in tribus fitulis aque 7 in bac 
Decoctionem calidam in auroza infundatur fpon 
gia magna no maculata 7 fuperappenatur ypccd 
ririo fimft2o ubi eft regio fplenis lex uel ceto uici 
busrencuando ipfam;Deinde fuperpenatur f2U" 
ftrum filtri infufum in aceto extincticnie cahbie 
cum Decoctione fplentote 7 tamarifei. Si aute 
rcfifkntioz effet Dui ities 7 nen complete 1 clolue 
retur per bec.tunc admimflretur bcc ceratu cum 
quo getce cpplurimas curam' a ttijtitte fplete apo 
ftemofa per tree uel quattuoz annos confirmata* 
licet mdeatur cffe conrza fentcntiam 2fuic.7 £>a. 
dccimoqua2to terapentice. vcrutamenbocnon l 
omnino contzadictorium cie. ftcuerentieeni au 
ctozu ueritatc continent in pluribus 7 non fcper* 
£ft aiit buius compofiti Dcfcrtptio bec.B< mcdulf 
cruriu boum antiquoru pinguedinis taxi ori tui 
pini ana.? J.tamarifci fcolopendrie abfintbii cor 
ticii capparoru fpiceromane 7 ccltice 7 veznine 
ana.3.i J.colti centaree mi. ana.3.i.armoniaci J. 
.i J.bdellti mollis 7 fubalbidi.3j.cla oe bbeen 
.?,ti.cere quantu fufficit.ftat ceratum fcmilunare 
bene tenax 7 applicetur ypocondzio finiftzo.vide 
biSjCmm in paucis Diebus rcfoluticne5 7 non ime 
rito.tales eni durities curari Debent ex intcntde 
reuolutionis intentionis a mollificancibus ad re 
foluentia 7 ecotza ut qua2ta pzimi capi.250 7 ter 
tia quazti tzactatu fecudo capitulo de cuza fepbi 
ros.7 decimcquarro terapentice capitulo De cura 
fcltrofis colligendu e.Cu ergo in boc compcfito la 
teat uirtus mollificandi 7 refoluendi.ezgo e cffica 
ciffimum.Q bec De nocumento fplenis per molU 
■ficantia limul 7 refoluentia cuzando fufficiant. 
211 uero nunc ultimo aliqua tagenda fut Difpo 
litionibus rcnu appzopriata.Dare ezgo in potu I 
auroza frequenter 7 continuati pluribus Diebus 
Utofpmatiset i 
milium folis c ualde conueniens. Similiter etia5 
aqua fu.7 meu.et geneltre. £t itqz meiioz orni 
bus prcdictis e aqua (axifragie, £t fcioego expe 
rientiacertaq? continuare.xt.uel,xti.dicbus m 
aurora potum aque fubltatioiscretani marini d 
qua oenturj.v.calide mirabiliter mundtficat rc 
tiesatzumbispetaloidibus mucelis lupci fluita 
tibus bazenis 7 lapillifczcde mibi expto. Quid 
aute fit czetanus marinuf in altero contilio mag° 
De Difpolitiombus tiarum trine oedazaui 7 De 
fcripfi planta e tu lege ibi. ?rcques autccbmcfld 
ficuu ficcaru ate ctbuad predcaafert.lcge z°caii. 
De ficu.Q fcripfit 3oaz pzimo tbeifiz pzimo cap* 
q potus aque Decoctionis urtice frequeta 
tus 7 earii comeftio mundtficat 7 abflczgit renes 
a tzumbis lapillis et ab barenis 7 prderuat eos 
ab ipfo$2 generatione, i: 11 autem expezientia quo 
tidianauerificatumq> confectio De fiflicis pme 
ccmpclita mirabiliter operatur circa 0ifpclitdc5 
tam capitis q C02di6 fiomaebi 7 2enum.7 tu con 
(idera uirtutem pbifticozum et pzcpzic in mudi 
ficando rencs.pbifticis enim inelt uirtus qua co 
minuitur in eis lapis qui e i renibus dccimaocta 
«a teztii capitulo de comminuentibus 7 educenti 
bus lapides a renibus.Si ezgo in pbifricis e uiz 
tus ad lapides 7 barenas que funt maiozis rcfifte 
tie.tunc que potezit cffe opinio tua ad negandum 
non polline educeze trumbos pctaloides 7 2cli 
qua cczpoza miozis rcfiftcntie. £>e2 bec igif oia 
apppazent quanto ingenio ct laboze utendum fit 
ad regimen et cuzam Dtfpofitionum co2pozie bu 
mani ncutzalium et cg2i 1 udtnum. prepti z quod 
bine fugiant pzefuptucfi ct temezazii 7pazu3 pe 
riti medici qui olfecerunt medicinam 7 nc gi lia 
«erunt eam. Xolle igitur eximio Doctoz boc ti 
bi pzcceptum falutifezum ccftltum queddam ma 
gna uoraginefeiemteiuolutumetrege te cum tl 
io lolicite 7 Iaurabc2i6 a tet et tantis periculis qttcmamfcftauic tibi primam capitulu3.quc tibi 
omnia mtferico2diter 7 pic conccdac Dignetur 
altidimue.ad laudes eius imo2tales.2fmen • 
Cdftltu De eg2itudtnibus ad quae pazutue eft bd 
colericue epatis uebementer calidi qfunt febrie 
colcrica.mala complexio calida i ftcca totiue.dia 
ria colertca.oolo2 uentrie acutue.a2do2 V2ine* 
multiplicatio barenularu.foda colcrica.fqninaria 
colerica.Defluxus matcrie2u ad pectus. 7 cotinet 
capitula tria* 
Capitulum'p2imu De caufie p2epantibue ad 
talia accidentia • 
JEnerofus 7 prudee adolefccs ITOar 
cus De neuo oe celcbrrima vrbe Ui 
g centia paratus eft eg2itudine freqn 
ter uniuerfalieg2otare que Duplex c 
V3 mala complexio febrilis a ma- 
Iacomplcxiocalidatotico2po2iabepate fuo coi 
cata etiam p20pter aliae caufas inferiue recitan 
dae.dolo2ecapitie obtalmia 7 ventris ftipticita- 
te paratue efl non raro moldtari. p2optcr quod 
indiget quandoque regimine non folum p2efe2ua 
tmo.fed etiam curatio ut in pofterum cftendcttu 
£ft autem buiue viri naturalis Difpofitio cole2t- 
ca a genezattone et nondii a tempoze permutata 
licet p2optcr uebementem caliditate epatie para 
tus fit rranftre in cole2tcitatcm aduftam inetate 
Decltnatiua.ut colligendu eft fecundo tegni i t24 
etatu oe fignie babitudinietotius illo capitulo. 
jDecidentie ve20 et cctJ,£iue natu2ale complexio 
nem efle colericam ex pluribus tnonftiazt peteft. 
Tbrimo quidemgatacrucaliditaseius percipit’ 
cum acuirate in omnibue pa2tibus 7 maxime cit 
ca epaa.Secundo quia babitudo cius uniuerfalif 
eft g23cilie 7 tactu percipitur ficcitas cum aritu- 
dine 7 C0I02 eius ad citrinttatem nibedine ref2a 
eram eft Declt'uis.7 capilli capitis eius 7 totius ni 
g2i 7 folidi funt notabiltter.7 eft bomo uelocts in 
curfus ad iram 7 paftsonee animi facilifq3 app2C 
benfionis7mobilis inanima et pafficntbus.ncc 
non uenter eius ad fttpticttate naturaliter inclia 
tur nift' ad oppofitum perducat factlie alteratio 
ventris a frigiditate pzopter raritate eius.SiTr 
ctf frequens fttte cum amaritudie orie apparenti 
eo et pulfue velox 7 frequens 7 magnus frequenti 
ue q paruus 7 mediocris.tfurina eius in tinctu 
ra notabiliter eleitata a fubignea ufquc ad C20cea 
7 igneam.£t quoniam bec omnia figna notabtTf 
magna funt, ideo ex cis Deducitur magnitudo la 
plus notabilie.p2opter quod co22clarie concludi 
tur q btc vir non indiget regimine ccnferuattuo. 
fed ad melius reductio.naturalis em'5 complexio 
colertca ut multum a medicczimt elongata coti 
leruari Debet.ficut tfta que multii lapfa eft ad me 
Itus permutari Debet. £t fequttur fcaindo q i 
ftrumenta quibus regendus eft ifte V12 non Debet 
dTe calefacientia 7extccantia lapfui fimilia.tmo 
debent eflie permixta ex calidis conferuantibus et 
ex frigidis corrigcntibus cclericitate inten(a*3fti 
funt fc2mones colligendi tertio tegni capitulo p*. 
Si ue20 permutare uolueris 7 ad melius reduce 
re 7 ced.it tertia primi capitulo De t egimie ccz 
p02um habentium malas ccmplextonce.7 parti‘5 
qu52ta p2tmi capitulo fecudo et pluries altbi.Ht 
vero iterum quoniam tfte vir in compofitone fua 
ualde rarus exiftit 7 fanguis colericue uebemeter 
euapozabilis eft 7curfibiliset (ua caliditate inte 
fa notabiliter alteratiuus omnium paztium in g 
bus multiplicatur et ad quas eftiiditur.ideo pzo 
pter boc fundamentum eft facile uidcre.p2io pzo 
pter quid bic vir aptus eft incidere frequenter fe. 
colericas interpollatas et cdrinuas.XDiteria enf 
multiplicata in epate et fuo reeepraculo.aut quia 
vehementer altezando debilitat utrtutcm.aut $ 
pter aliquam De caufis oppilantibus in epate nd 
fit Debita euentatio frequeuter putzere poreft et 
febzes pzedictas efticere,£t fi quidem tfta matia 
colcrica ibidem abfquc putredine cdfezuctur ma 
lam complexionem calidam in toto efficere potefl 
altezando fpirirum 7 fangutnem toti cozpozi coi 
catos et colligitur fecundo ex predictis q fi pzedi 
cta materia multiplicetur ad inteftina faciTr pdt 
facere folutionem colericam. £t fi per uzine uias 
ardozem in eis facile perducere porezit, £t fequi 
tur tertio q fi bec materia cuapozando capiti uf 
fubftantialiter ibi pzopulfa Detineatur cepbaleaj 
calidam genezabit in ipfo. St autem ad pa2tes 
oculorum in oculis obtalmiam colericam efficeze 
poterit.7fialiqualicer mdancolica7 ingzoffata 
retineretur cizca paztee gurtuzis in cis facile po 
teft pzoducere fquinantiae colericas que notabifr 
fufpecte forent,£x quibus ommbus in unam fum 
mam redactj apparet q ifte gcncrofus adolefccne 
paratus eft ad omnc3 bas egritudines ♦ Ibzimo 
ad febrem cdtinuam colericam et interpellatam. 
Secundo ad malam complexionem calidam 7 
ficcam totius cozpozis a qua femper ut 
neutzaltter affligitur neutralitate Dccidcntie no 
minata. lenio pazatue eft ad fluxus ventris 
coleztcos. Ouazto ad oolozeeuentris.acutos. 
Ouinto ad punctionem 7 azdozem urine 7 foz 
taffe ad excoziationem. Sexto ad multiplicati 
onem barcuularum et confequentez ad lapides in 
renibus. Septimo pazatus eft ad fodani coleri 
cani. Dctauo ad obtalmiam conftmilem. Ilo 
no ad fquinantiam colezicam. Decimo ad uezc 
das Difpcfitioneepectozisetpzopzieft catazzi- 
3an8coicrica materia raptum capem ad pectus 
et ad pulmonem.et tu conftdeza.qma bec omta fa 
cile funt oemonftzabilia intelligcntt tbcoziam et 
principia fcienue medicinalis. £t fequitur ulti 
mo ex pzedictts q ifte vir magna idiget Diligen 
tia et non minori folertia fui regiminis quod i fe 
qncntibue Duobus capitulis principaliter aptet. 
Capitulum fecundum De regimine Difpofitdu5 
buius viri per Debitam menfura rerum nd na 
tuzalium * 
3taque pzo conuenienti regiminebuius viri eli- 
gatur locus babitatiomseius remifle caliditatis 
Vt per ipfum et per aliae res non naturales conii 
militer menfuratas confezuari poflit natuzalis 
eius complexio.£tquoniam remtffa caliditas ite 
fc caliditati applicata remittit et refzangit ipfa. 
ideo res non natuzales pzimi gzadus caliditate 
et ficcitatem in cozpoze productiue erunt buic co 
pori neccffa2io eligendc.confezuant enim natu2a 
lem caliditatem et ficcitatem cozpozis ut ipfum 
ad melius permutare poftunt p2optez caufa5 p2e 
dictam.3gitur euitet manfionem cameze afpectu 
mezidionalt et occidentali fubiectam. Caneat ab acr calefacto et p2 cpzte fuflfocato i cameris 1 Dia 
rctcro.ficut a fumo ex cazbcnib3 nd refpiratie ac 
tenfo,£t omnino euitet ueffes excellentis calefac 
cionisct p20pztequc fibi adbefione cum foztiffi 
ma comprcfTione coaztant mebza ? matfe reneo 
et ilia ct pectus ct caput ciu6 ccnucnicmi tettuza 
cuflodiat.pzoptcr quod non laudo in ipfo capcllu 
paleare neque capclloe Dc lana 7 pzoprie fuftnltof 
DofTibue uaridii fua caliditate 7 pondere caput 
vehementer ledentes.ut inoleuit lidie fantaffica 
fuuenu tcctura.qui magis opinice uana 7 alioruj 
kquda.hec talia capitis oznamenta geftat q que 
rentee utilitate p20pria.ficut etia Dctefiade funt 
tancimulieree que tn bac ncftra etate caput eap 
muniunt oznamentis fere nurigcrie.frolt boc at 
etia manfionce tezrancas 7 fluxibus aquarii pro 
pinquas euitet pzoprer uebemente friditate 7 hui 
ditate raltu loccru. Dc cibis aute partfermittr 
Dicendi! efl q oia talia alterentur cu bis que calli- 
ditate 7 ficcitate refzangcre pofiunt. ‘Inanis igid 
eligatur purifTime farine babee etate triil Dieru5 
fi pluriu multu fermenti plus q cdfuemt 1 paru 
falis coctione nd adufluf ucl tozzefactu6 qui etia 
cruftazt Debet fi aduffus fuerit. £t euitet fre- 
quentem ccmcllicnem dc pafta uel De fai ia conte 
ctoru ut funt lagane 7 p20prie non fermentate • 
bec32mbue accipiat eas que fiit leuis digcflio 
nis ct boni nutrimenti coitcr cognitas cuitando 
er cis uetulfas 7 macras 7 feltdt 7 Duri cczpozie 
ut funt antique gailine capponcs anferee 7 uetufit 
p02ci apri 7 uolantia cia tn aquis Degentia Dimit 
tere Debet nifi etate umcnilta 7 piguia ccpoza fu 
crint qucrii condimenta prcpazationes n telligo 
lem per refrangi Debe2C cum poztulaca cucurbita 
cndiuia foiaebia bleta lactuca crtfolccana et ccfi 
mtlibue.LazncG ucro falitas in multo vfu non ba 
beat neque aromaticis fpecicbue calidis conditas 
vt pipeze 55 galanga nucc.muf. gariofil' czoco et 
eonfimilibus falte in multa quantitate pcfms.JSc 
eonueniunt ei in vfu frequcntio2t' caznes elixe q 
affate et p20pzie multu torrefacte. De ptfubus 
placent mibi fluuiales ornee pifccs tflacunales ni 
fi fetidi fuerint.velut funt grclTe ttnebe et anguil 
te.Cancri uero non Difplicet mibi.SSaliti uero pi 
fces non multum habeantur in ufu mfi longo tepo 
re in aceto macerati De berbif vero placent mi 
bi omnes fuprafcripte.Calidis mo plantis ut pe 
trofcl’ ruta menta feniculo abrotano yiepo et ccn 
fimilibus non multu 7 frequerer utatur neque ui 
tupero caules in eo et pzopzie nen uebemeter co 
ctee. legumina uero placent mibi ficutcice2a 
ru.al* 7 fafecli proprie recentes 7 panicu 7 ordeu 
et rifum bcc oia funt ei utilia, lac uezo nen efl 
uituperabile in eo et p2oprte cu pauco uino cdiilc 
tu.7 coloflza etia 7 recocta funt ei uttlia.et omnes 
cibf lacticinei fi lacte cocto conditi fuerint laudat: 
ei. Sfcctii ud ag2effa arancia i acria cia bri pia 
cet mibi cdfracta cu bzcdialtbue pingui 
bue 7 croco? ctnamemo que due fpes tn co lauda 
tur magis q alterc.ideo piperis gartcftl. 
ria galange et (imtltil non Iit cius ufus * Oleu3 
vero oliuaril melius cft ei Q’ butyru. Hdcps poz 
ci colata placet, De fructibus laudamur eifu 
is tcpo2ibus pzuna cerafa auellane smtgdale pe 
pones et augurie quandoque ct ficus zccentcs et 
vuc.Kdiqmuczofzncme ut tzibulce ctiameres 
tt pfza mollia Difficilis Digdtfonie ut cttonfa mt 
fpila et caftanee 7 fozbe dimittantur, ue- 
ro et gzanata Dulcia 7 muja et poma oul 
eia et pzoprie cocta frit ei utilia, De potu uero 
utatur uino albo uel fubrubeo odorifao i no tra 
fcendente etate unius anni ad Dulcedine inclinato 
ut (iint mna fenefia centrilenfia 7 confirmiia bene 
placent.vina uezo m'g2a groffa et coturbata ma 
li odo2te et uifcofa Dimittantur et pzoprie quado 
02ta fue2unt in montibus nalde lapideis et pzo- 
prie gtpfete.Caucat aute ab ufu aauazri fluuialiri 
fuc Vrbie.funt eni aque grolTc gipfeales et magni 
fice ledentee flomacbri et epar et proprie in tali 
cdplexione et babitudine.qualis eri iua uelxmeti 
raritate.pzopter quod melio2ee funtaque putea 
les laudabtltri locorri.JEt melt02ee oio aque cifiez 
nalee que inter alial extriunt dtgeriioni faciliores 
ianatiue mundificatiuc et apericiue. Quantus 
aute ad exercitii! oicendri pziroo q irie vir ncbtf 
oio fugiat exercitia foztia tui intenfione etexten 
fione.Sxeplri p2tmi ut ipetuefa equttatee 
nis et mali greiTus et conquaffatiui multri. izxcm 
piri fecundi ut exercitui longo tepo2e pcrdu2an& 
naturalis ent ccplexto buius ui2i 7 habitudo non 
inclinant hunc virri ad exercitia talia et pzopzie 
pori «bum.p2optcr quod ciuilee occupatces exez 
ceri melius eri q ruralefct uenatdes et cuzfus ve 
bementes 7 equum g2adartri pzocuzet equitaf* et 
non effrenri.et in fumtna magna fuc uite occupare 
parte in quiete melius cft ei q in exercitio. De 
modo aute uigilie et fomni euitet excefius in uigi 
lando.imo fomni polixitas amplt'02 cft ei conue 
ntect'02 in uigilits. De modo arit luc 
currendi repletioni per euacuamta uidebitur in 
tertio capirulo.fed quantri fpectat ad quinta zem 
non naturalc.3fte viz accipiat menfura cibi 7 po 
tus qua ftous cius fine Doloze tefione et fluctuati 
one conucnienter tollera2e poterit ct niicp come 
dat nifi pezeipee riom eius a gzauitatc preatfum 
pti cibi elcuatri cfle .ctia mfi naturalis appetitus 
inuitauerit ipfri ad comcdendri et btbendri.£c ri 
comedatabariadiuerfamuUa numero etfpccie 
i una menfaied Metunt ci fercula Duo uel tzia 7 
nullri accipiat cibri ime mariicatdc optima 7 lega 
ficut nullri potri accipeze Debet nifi paulatine 7 tt 
Cpetuofe Deglutiendo ipfri. £>20 altcza re no na 
tu2ali effugiat irie fir t2iftantes ate pariicnes.uc 
anguriiam iza fu2oie et non perftriat iu medita- 
tione obiecto2ri mclancolice ip2efiioms ut timo- 
ris mo2tis ut litis et fimilium. Toec in fumma 
eri ei regula neceflaria tn confezuando et Defende 
douitafua. 
Capitulri tezttri De regimine buius viri p me 
dicinalia.bcc capitulum i multas ptee Diuiden 
dum eri. 
3n ipfo ent p2imo pona regimen p2efe2uandi eri 
ab euentu febriri ct aliquahs curatote ea2ri ft iam 
cuene2int. 3n fecundo tagetur regimen p2cbi 
bendi ab euentuDiarie colczice in ipfo. 3n tez 
tio pzocuzabitur regimen pzcbtbitioms ftiptici 
tatis uentris. 3n qua2to offendentur aliqpze 
iezmntia. ab euentu et multiplicatione ba2cna$z 
ct lapillo2um in cis. 3n quinto conaboz p2c(er 
uareab azdc2cct punctione vztne 7cxcoicatdc 
eius. 3n fexto p20cu2abitu2 medus Defedcndi 
eu a foda cole; ica. 3n feptimo ponetur regi me future et prefcnrie cbtalmie. 3n cctauo t$bgef 
aliquid re regimine fgnanticoru. £t nono et ulti 
mo memorabo alia inflrumcnta pzobibitiua de' 
fccnfue materierum ad pectue. £>ro ccmpleme 
to pzimi conuenicnter faciunt omnia De regimie 
rerum non oatuzaltum pzetacta que ucze pzefe* 
uare poliunt ab euentu colericaru iebriu;. 3nftm 
menta funt que minozant colericam materiam i 
pzccipttant eam per uiae inferiozee tenendo ep 
n uenae apertae conuenienter.£t funt quinque in 
flrumcnta quozum ufue altcrnatim fieri Debet. 
£t pzimum quidem bo2um eft fucet endi" 
uie oomcflice *i ftiueftrte que tazatacon uel 
rea efl fucet uiolarum n rcfa$z ana. J.ii. aloce epa 
tici libram J. mafhcis.j.i. eroct.5 J. 
reubarbari electi.3.i.falieindi.5.ij. infundatur 
omnia fubtiliter in pzedictie fuccie p 
biduum in umbza.poft bec exponatur radite fze 
quenter mouendo.ut exiccentur uicibue tribue * 
De bac autem materia fiantfpillule ex 
de quibus accipiat omni fine quinque Dieru unam 
paru ante cenam.£t poterit etiam De eie acciper 
omni bozam unam i me 
diam ante Diem.'? tunc tazdetur cibue bo2ie fex 
f quinque. Secundu ue20 inflrumentum e boc 
V* confectionis De feminibus.3.i.fpccieru 
don3.iiii.3uccarial.libramj.fiat confectio iro 
ruite quattuo2.3.De qua accipiat a pzinctpio men 
fte maatii ufque ad finem menfie fcptcn bzie falcf 
ter in feptimana rotulam unam immediate ante 
cena.*? fi eciam De ca acciperet ante p2andium bo 
numenetei. Xcrtium inflzumentum eflboc.Tfc 
olei.nazdini olei De mafltce ana.f.i.fe.endiuie et 
acetofe •? (podii ana3.i.conquaflcntur in mo2ta" 
rio De bac medicina faltem tribue uicibue in fe 
ptimana ungatur tota fpina a furcula fpatularuj 
iferiue 1 ylia ct ypocondrium Dextru actu tepido 
■ exiftente. Qua2tum inflrumentum eft boc ut ac 
cipiat fcariolamcicozeam n folia recentia eupato 
rii pauca.7 cum eie faltem bie.in feptimanafaciat 
falatitiu cu albo aceto ? acuto multu. Ouintu3 
inilrumcntumeil boc.raoiacitonite.f 3uccartnt li 
bra5J.feminte acetofe cicorce adiantbi politrtci 
n capillozu teneris ana.5»i J.accipe Oc bac confe 
ctione ouobue diebus fucceiTiue intermediis i affu 
ptione alterius confectionis ante p2andium 1 te' 
na rotula una P20.3. Si eni utar p2cdictie anno 
tno aut mcfib3 noue adeo foztiftcabit uirtuf eiua 
q poterit uti rarius n quantitate minozi. 
Capitulu ad diaria cclertcam« 
Xfppazet q ea que feripta funt in pa2ticula p2Cc< 
denti p2efe2uare poiTunt ab .aduentu oiarie cole 
rice p2ecipitando per uiae urine 1 uentrie medi 
ccrirer.Si autem propter aliqua caufam contin 
geret adeo mFtiplicari colerica materia.ut flimti 
lando uiztute et acuedo fanguine fieret ca fluxue 
colerici.tunc p2cuidendum efl triplici inflzumen 
to. brimum efl bcc.Bt reubazbari t022efacti 
mediocriter3.ii.Diaprunie fimplicie.3.ti. miue 
cttonio2um.5.iiti.mifce totum 7 in aurora accipi 
atur cum.J.iii.aque ozdei fubtilie et mdei ctbuf 
eius per quinque boras. Secundu inflrumentu 
efl ut ille tir cibetur lufculis factis CU3 b2odio pe 
dum uitulorum uel artem ex tc2tellis De feni fup 
ponendo.3,ii.fumacb puluerisati.funt igitur 
telli De (eni pania bifcoctue cenuememeret no cd 
budus I Ultimum vtzo tnflrtmUtwj ef! bcc. W 
mtue citento$z aromat1ce.54.aque ejtttnctdnie ca 
libi9.54ii.aque fublimationie gallarii cup2cflt.5* 
.t.mtfce et tepidum in au202a pluribus Diebus af 
fumatur vfq5 ad fan itate acquiltta. 
Capitulu ad dipticitate uentrie. 
Iboflet autem contingere ut p20pter Dominiu co 
Iere 7 ficcitatem eiue pofitiuam et p2iuariuam ab 
eiue caliditate refoluendo p20cedente intantum 
ejciccaretur bumiditas glandofaru ca2ntum mele 
terei 7 aliaru5 partium ut p2opter illud acquire 
retur vehemens cozp02ie dipticitae ut frequenf 
accit.7 tuc appet q colertce materiei mrtitudo i i 
tedinis non femper ed caufa fluxibilitatis uentrie 
pungendo et dimulando uirtutem intedinozum. 
ut fc2ibitur p2tma"p2t'mi capitulo De bumo2tb5. 
7 tunc buic diptiettati Tubuentri poted triplici in 
ftrumento. 'brimum ed ut fi apparuerit inten 
fa rubicundirae in urina cu g20lTifudinc fubdatie 
eiue.dati aperiatur faluatella oext2C manus po 
lita inter medium 7 auricularem digit09.licet ut 
plurimum iueniatur inter auricularem ct annu 
larem Directe et educantur fanguinie.J. quinque 
uel quattuo2 fecundu menfu2am plenitudinis et 
pzudentiam contcpl at02is. Secundum ingeni 
um ed ut conetu2 medicus p2ccipitarc materiam 
per urine uias Dando i potu aqua cufcute cicoree 
cupatorii abfintbii apii et fuccos ea2il fumopC2e* 
aut (altem cu p2edims aut fine illis Detur i potu 
lyrupus cdpofitus accrofua De feminibus uel d ra 
dteibue cu aqua eupat02ii que calida ed 7 ficca in 
p2imo et aqua angurie que fztgtda ed 7 burmda 
in fine fecundi. Xcrttum ingeniu cd ut Dentur 
in potu aque lactif.54ii.cu.54 J.fucci taraxacom 
Ixx em'3 ind2umentu e leniendi precipitas mate 
2ias colericas per uias ventris 7 urine. mem02a 
etiam cy pillule fupraferipte multu cduenirent in 
Difpofuionc ida. 
Capitulu oe p2efuatoe ab barenuF 7 laptT. 
Cum autc utr ide pe2cepe2it in yliis ct pode2io 
zibue paztibne fubcodaltbus g2auttate dclozem 
et tenfionem.tunc pote2it concipe2e multitudine 
barena2u uel lapillorum in pzedictis pa2tib5 et 
4?p2te cu vrina fuerit renuis clara ignea l’ C20cea 
Xunc e2go buicdifpofitioni fubueniendum cd tri 
plici ind2umento. 'bnrnum ed vt pluribus di 
ebus ante cenam et piandiu comedat falatitium 
ex foliis faxtfragie pinpinelle que ed fpecies eiuf 7 
be2be becbine que ed alte2a fpecies et be2be fana 
mude que ed qua2ta fpecies eius et capillo2u ve. 
bec enim omnia Deponunt barenas petala t2um 
bos et lapides a pzcdictie locis. Secundum tn 
flrumentum ed boc.Bc lapidis lincif lapidis iuda 
ici et lapidis fpongte ana.54, cianmomi electu*, 
.ij rubee tinctoru vitri combudi 
rt albi lib2amj.fiat confectio cum aqua faxtf2a 
gie in rotul10.5j.et accipiatur ante cena et ante 
prandium 20tula una. Ze2tium ind2umentu3 
ed hoc ut remp02e ido uir ide accipiat omni ma 
ne34i.de tdie pillulis.ft gzanor u cde2e recenti 
um uellicco2um.5.i.fpecte2um iudim.3J. vitu* 
combudi3.uii.cum fucco apii fiat pillul' Ce 01.5. 
♦Vi.et fit eo2um ufus ut fup2a . 
Capitulu dc p2ef uatoe ab a2dore urine et «s 
ratoe eiuscu euenerit. 
Hzdgrero autem inuiis urinalibus futurum et mtu exiftente fubleuare 7 tollerare potiunt duo fti 
ftrumcnta fequentia* trimum eft hoc.TV femfo 
'pcztnlace. J.i.endiute lactuce fcarioie acctofe ana 
.5.1 J.femtnu coium fngfdozu. papaucris aU 
dupiu pondc 
ris omniu fiat tragea De qua ifte vir tepere iTto 
ante omne cibi! femper Deglutiat coclear magnu* 
Secundu inftzumentum eft boc.TV granozum 
alke kcngi reccntis.$.i.fucci apii fucci famurion 
et eft apium capefhe ana.J .J.olei nazdini.J.iiii. 
olei dc (cozpionibue facti per Decoctionem .f.ii. 
mifceantur bec omnia et Diligenter conquaffenl? 
et expofira foli teneantur Dtu.De bac materia cali 
da inungantur partes renales omnes mane et fc 
ro pluribus Diebus 7 (uperponatur pellis uel fztt 
ftru De coto calefacta. 
Capituli! De 00I02C capitis colico. 
Dolor aute3 capitis colericuscii euacuationibua 
fuprafcriptiefubieuariconucnienter poteft.fi aut 
inftiterit uebementior tunc fiant inftzumenta gn 
que. c boc q> fiat ei flcbotomia d cepba 
lica Dextzi brachii uel manus cu (ignis miftioniia 
colere fuperius tacte. Secundil q> falte fiat Du 
uerfio cu uctofis fcarificatis appofme fpatulis dr 
timetur flobotomia etpxoprie i«t mane 7 in augu 
mento luminis lune. Xertiii cft q fi Doloz no fu 
erit ita intenfue tetetur pzius diuerfio cu ligatu 
ris fricationibus ct ablutionibus pedii et manuil 
Cluaztu eft looc.Bc aceti albi acmt.J.i. aque fo 
latrt aque rofaru ana.f.i.f.dei rofaru libza3J. 
czoci.5.i.conqualTentur bec tn moztario 7 infuda 
tur panm et bene exprefli applicentur fronti tem 
pozibus ct “vertici capitis. Siaute magna fozet 
neceftitas euacuandi cito materia pzopter multi 
tudine et actitate eius 7 inftanttam Dolozis 1 ti 
merentur flobotomia 7 ventcfe.tunc foluatur ven 
ter cum bac medicina 7 tazdetur cibus eius 
ris ad minue fcx*.CuiusDe(cnptioeft bec.bc DiV 
prunis fimplicis 5.vi.reubazbari elccti.3.t.aqU 
c iis. J. i ii. mi ice i calidi! accipiatur in auroza. 
Capitulil DecurafqmnanticDifpofitionie. 
Octauum accidens iqmnantie Oifpof.rtows euen 
tus.Cum ezgo eger percipit quandoque dcglutie 
di Difficultate uocie raucedine tenftone in guttur 
extensione 7 gzauitate in extzemitatiaus faucu3 
pez !?oc percipere poteft materteru ccngregato*e3 
ingargalioneinquo retente materie fquinanti 
caedit pofitiones cfficiunt.ut nona tertii colligen 
du 7 interioru quinto, buic ezgo Difpofitioni iub 
uenirc poffunt Diuerfiones et euacuationee ia pze 
dicte multotiens.JEt cu eucnerinr 135 apoftemata 
predicta cozpoze tam euacuato aut non multum 
pleno exiftente tzia (unt folemnia inftzumenta ab 
bac Difpofitione Defendentia. 'frrimu eft ut fta 
tim fiat patienti flobotomia ambaru uenarii que 
funt fub lingua hora electa i i fieri poteft aut qua 
cunque boza contingezit egzitudine non dare in 
duttas.et per ea educantur fanguinis.J.ii. vl.iii. 
Secundu inftrumentu eft boc.TV aque poztula 
ce plantaginis ana.J.ii.rob nucu.j.iu.DUfoluand 
omia limul 7 De bac medicina actu frigida fepe te 
neatur os plcrul 7 altquado cu ca fiat garganfma 
cft enim medicina mter alias potentiftima 7 pzo 
pzie a pzntio ufque ad terttii Die. Xertium ve 
ro inftzumentii eft boc,IV nid ii WU3 byrundmis 
fclioru maluc laitee mellilo 
ti ana.to.ii.farine ozdcf.J .1n.c20ct.3X oleird. 
dc emplaftru fubti 
te De quo pa gule 7 colli actu calido Diligeter em 
plaftrentur. 
Capitulu De defcenfu materiei ad pectus. 
t>ro regimine Vero ultimi accidentis.f.Defccnfus 
materiei ad pectus conferunt omnia inftrumeta 
predicta Diuertentia minozantia et ezadtcantia 
materias. De uezo materia ad pec 
tus optimum eft gazgarifma imediate fc2iptum 
Sccundii remedium eft ut fepiffime poft cena5 
deglutiac fepre uel octo gzana mafticis. Xertiu 
et fo2tmstlio eft boc.TV Diacodion.5.tii.aque (ub 
limationis gallaru cuprcfli.f.i J.bibatur fepe te 
pidu totu boc Diligenter cdmixtu azcet boc poten 
ter et ingroffat eas.et tu confoto, 'bec funt que 
°mibi neceffaria uidentur in regimine Difpofitio" 
fium huius viri ia conferuatiiio q> prefezuatiuo 
7 cuzatiBo eazfi. £t tu Diligenter confideza quia 
bec omnia funt fubtilia 7 magne contepUricnis. 
3n bomibus eni quoru complexiones 7 compotiet 
ones male funt ncceffartu eft uti non folum ardua 
theoria et contemplatione in omibus.fed opoztet 
medicu ct patiente multa Diligetia et folertia co 
tinue tnfiftere pzocuzationibus ad acquirendam 
famtate 7 ad melius reducenda qua fummus ille 
DIU5 opifex cof uare 7 concedere Dignetur buic vi 
ro.ad laudes cius Xfmen. 
Confilium De vniuerfali lafTttudtne extenfiua cd> 
plicata cu azdoze vrine.ooloze renir et iliozum 
tu multitudine barenularu 7 lapilloru genit02U5 
in renibus. 
Capitulu primu inueftigatiuu cajt predtetoru 
accidentiu omniu. 
£ntio me magis igenter molcftatu} 
aie anguftia.Cum uideo viros mihi 
I bcniuola cbaritate coniunciosatUi 
gi Difpofitiontbus angufttofis et cd 
minanbuf eis pericula non Icuia fed 
difficilia multi! Dico $ fit laboz quem opoztet me 
tollerare in eligendo fundamenti! uia 7 modum 
eognofcendt Difpofitiones et accidentia cozu 7 ad 
bibendi remedia opo2tuna.quis eni eft tate fcue 
ritatis animus ut cu uidet hominem ce quo uni 
uezfa fama laudatiftime bene pzonuntiat ut ei n 
•cdpatiatur pie et benigne fubuenircpzocuzet.£t 
eni bis Diebus labilis humane fragilitatif compa 
gc obtulit mibi viru diuezfis 7 pluribus acciden 
tibus moleftatu. bozu eft umuez 
(a lalTitudo totius cozpozis. Secudu pzincipa 
le cft azdoz i vrinando feper qfi continuus ct toz 
tie. Xertiii accidens eft ooloz renu ct iliozu in 
fubftantia no leuis. Ouaztu ct ultimu eft lapil 
lozu multitudo in renibus gemt02u cum m3gna 
quantitate barenaru quibus comifcctur t2t!bi pe 
taloides relolutiones et czinoidalcs furfunb3 tii 
refolutiontbus pzopingozes. Ut liccr bec acciden 
tia a Diuerfis poffint prouenire caufis.imo gena' 
et fpecie Diftinctis ut paulo poft utdebitur.ccgno 
ut tamen bcc accidentia in vizo ifto incepiffe et p 
feuerare a mala complexionecalida renu 013 ma 
gna plenitudine a fanguine et aliis materiebus 
cizca eos.Quod aute eius cdplexio radicalis fati 
guiea fit 7 fuerit a genezatde oeclazat. primum figurati caliditis cii butui 
ditate in vniucrfo c02poris fcnfu tactuo percepti 
bilis 1 maxime circa renes et epar. Secundum 
fignil huius generis eft mollities magna in pttb; 
credtctie reprefetata ac fi manaret ab aqua neta 
Diliter calefacta non tueo fementi. Xertio pxiti 
cipaliter banc coplexionem Declarant figna fecun 
di generie.v5 magnitudo pulfus velocitas 1 fzc-- 
quentia mtnozes illa.cii magnitudine ent vtztua 
lupplet ita bene necefittatf angumentate q no ell 
opus velocitate 7 fircqtietia acquiri in pulfu. Bm 
plins eius pulfus non folu eft magnus magmtudi 
ne intellecta penes motum artarie magnum quo 
ad unam oimenfione fed quo ad omee.fo2tie eni; 
Virtus magnifice mouet arterias per longitudte; 
altitudine 1 latitudine; ipfazu. £t cu boc etia for 
tis eft.ita q in Digitum tangenti foztiter pullat • 
Similiter boc facile Deduceretur ex foztitudine 
opeaationu alia# uirtutii.ficut vegetatme.potcn 
tia ent uirtutis huius in boc vizo couenienter m* 
trimentu attrahit Detinet tranfmutat a Depu2at 
apponit vnit et affimilat mebzis.fed non funt alti 
motus quibus uegetatiua potentia conuenieniez 
cpezaii poffit.£t tu (uperadde ad confumatoem 
q augumentu caznofitatis in boc vi'20 a pofle2to 
rt perfectione operationis Vegetatiue potetieaz 
guit.Signu UC20 tertii generis.v; a caftbue Ium 
ptu eft coiozte fozmcfitas cum perfeuet antta ro 
feitaris ems.quare facile ex;bis concluditur radi 
calia completio huius viri.qualiter ent nti aliter 
pbtfice poteft intclligi nili per figna furnpta ab in 
berencibas fubftatialiter a ab operatione aacafi 
bus.ltcet igitur ut p2etactu eft in bac tdpletionc 
per fe fiat bona Digeftlo tamen multa quantitas 
fangufnfe corpori fuperaddit* propter repUttiej 
venarii vniucnV c02p02isT>ebilitare facit nomis 
tam quo ad vafa* £t ex boc factle tteHigis q fit 
caufa lalTitudinis in boc viro que eft cxtenfiua pp 
mulra quantitate fanguis oiffendenfie 1 g2auan 
cie mnfculos et alias pa2tee.i ita bcc lafTitudocd 
tra diftinguntnr apofiemofe 7 vlcercfe 7 arefactie 
fundamenti! tamen b02u fe2monu collige fecunda 
prtmi capitulo De caufis 7 fignis repletionu 7 ter 
tia p2tmt capitulo d fpecicbue la(Titudinis.£r Ite 
uidetur audienti fatilfactu cite ad inueniendu pri 
mum accidens huius viri quod ezat laffitudo toti 
coipozt vniuerialis. Bt fecundu accidens huius 
viri a2do2 in vrini qui licet er pluribus p20ueni 
re poflit.ut alias otffufc Decla2aui in magno trac. 
De bac materia etiferipto celcbe22imo doctozi do 
mino magiftzo J5e2a2do C3eroncn(i.3n boc tame 
viro bic ardo2 p2onenit per effentiam 7 p colliga 
tiamiper colligantia quidem a mala coplexide re 
num calida per quam vrine efficiuntur acute et 
mc2dicatiue.licetemoominetur circa renes bu 
ius viri multitudo fanguinie qui per fe non pcff3 
efficere hunc 32do2e.per accidens tamen V2tne i 
eo falfe redduntur ult2a falfedtne eius paopziam 
boc modo p20pter Debilitate in renibus inuenta; 
a mala complexione calida Debtlitantem 
uam renu multa flegmata genc2antur in eis que 
p2opteruifcofitateeo2uDiureteta pofTunt dupli 
citer fieri fatfa.p2imo quidem prcpte2 ccmtXtto 
nem materiei colericc que facile ab epate renibus 
delegatur. Secunda ve2o caufa quia talia fleg 
mata Diu retenta ctaUunt 7 put2cfiunt pzcpt q5 
lalfedtnem atqmrunt.ljcc igitur fUgroara aqaoft 
tati vrinali commixta ipfam reddunt acutio2cm 
qipfa fit.Delata igitur ad collu vefice 7 ab ide ad 
caput ptidibudt mo2dicatione in eif leuitcr cdfice 
re poteft. Secunda caufa principalis ardo2is 
vrinepzouenientis areibus poteft effe.7 ita 
rificatur in boc vi‘20 mTtitudo barenaru que pre 
cipitate ad collu itefice 7 inde ad caftaneam virge 
caliditate accidentali q in foz mate funt 7 puncto*e 
ab angulis barenaru et lapillo# in pzedtctts me 
bris facta iam exebriatdem latis magnam fecit i 
collo vefice.licet credam ipfam effe i p2incipio au 
gumenti vmuezfalie eius et non valde fo2te neq$ 
conf irmata.£t ex bcc fundamento apparet Decia 
ratio tertie Difpofitionis principalis buins viiv- 
V3 Dolomm renu.Onod ve20 pC2 colligantiam 7 
propinquitate ipforii renu Dolo2es accidant in in 
teftino ylion.immo 7 in monoculo 7 in colon e fa 
ctle viaere.mala eni cbplexio calida ipforu renu; 
vehementer etifubtto alterare poteft p2cdicta me 
b2a,adhuc etiam et uentofirates et materie coten 
te in renibus extendendo 7 cdp2imendo poffiit do 
lo2es extentos et grauatiiios efficere in 
tie inteflinis.immo t teiuno Duodeno 7 in iplo fto 
£x qutbuf co22ela2ie Deducitur facilitas euentus 
naufee 7 vomitus in Difpofttionibus renilDeduci 
tur fecundo magnificentia iuuamenti vomitus i 
cgzitudtmbus materialibul renu 
in eg2itudinibu9eo2u.patetqua2tap2tmi capi. 
de inuamentis que affert uomitus. 3a ante opd 
tet inueftigarc caufae qua2te Difpofitionis hume 
Virt.V3 generationis et multiplicationis barena 
ru et lapillo# in renibus p2cmittendo q ca effici 
cne iliozu eft caliditas eg2cffa a naturali 
ramento coru.SDaterialis ue20 caufa eo# e fleg 
mucillaginofu multu et p32tim uicrcii que multi 
plicantH2 in pzedicttd membzw pez uia; indige 
ftionis. cu etiam ndnullis ptiatlis fanguinie grof 
fi et unctuofi.perfcue2antibus igitnr bis materie 
bus in Venia renum et emulgentibus 7 pa2tibua 
circuff antibus 7 continuante actione calo2is inte 
fi in talibus materiebus pte aquea et aerea ipfc# 
reldlura.relinquitur pars terrea vebemente2 ex 
xocta. Cu3 e2go be materie aquofitati urinali ve 
bementer funt commixte per modu fluxibilitatts 
educuntur per colat02ium panniculi! 7 per vriti 
des poroe Vlque in uefica et inde mingutur ad ex 
t2a vrine barenofis fubftantiiscommixte.et qua 
doquefimulcommixtis emittuntur po2ttuncule 
flegmatis nominate t2umbi.7 quadoque fubftan 
ttefolidtozee petala quandoq; eif 
demcommilcentur partes panniculares feparate 
a fuperficiebus memb202um que nominantur re 
folutiones furfuree, que fi fuerint g2offi02es 7 no 
ita fimiles panniculis-nominantur crinoidales. 
J8x quibus facile concluditu2 euentu urinaru Dif 
fimiliuminnefreticis.nunquaenim V2ine in eis 
pezfeuerant fimiles coloze 7 fubffantta 7 contenti 
intantum q medici non raro decipiuntur i cogni 
tionibus Diuerfarum eg2itudinum p20pter banc 
caufam.vnde 7 uetuffiUtmus parez Ditit.Caue ne 
uitio renum 7 ucfice capiaris p2onolltcon! fecudo 
'f>reter Ixcautem intelligeq? fi predicte matei ie 
peifenczazent in renibus pzolixiozi tempozc et 
pzoptcz additionem flegmatia oe bazenis ad ba 
renas mmfcatc multe ba2ene inuicem 7 a caloze irncnfo Diu excocto conuertuntur I lapides inter 
loca venaru cmulgcntiu ad fuperioze paztc cola 
corii intantum q continue fuperaddito flegmate 
7 barents ad lapillos pazuoe 7 caloze fozti idura 
te magnificatur lapis qui quandoque efficitur ita 
duzus 7 magnus q non cft eius cura pofiibilif jp 
pter Debilitate virtutis ad ipfum confequente.aut 
pzopter magnam retiftentia lapidis ucl lapidum 
ex pazte uclocitatis Duritiei ipforii.Undc ex bis 
cozzclarie concluditur q lapis in renibus confiz 
matus.i. vehementer magntftcatue 7 ualde ouruf 
non recipit curatione. Concluditur fecundo ne 
ccfTttas inuentionis medicinaru fuie virtutib3 cd 
niirmentiulapides.opoztetentm easefTe calidas 
fubtiliatiuas incifiuae feperattuas paztium 7 ab 
Rcrtiuas.ut inferius uidebir. Concluditur tez 
tio quare lapis in renibus rarius cucnit i pueris 
q i aliis etatibj.boc eni pp negatdc3iucntdis ca 
rum efficientium 7 materialium lapidis in eis. j 
Concluditur quazto etiam raritas euentue te 
rumlapidu in renibus dccrcpitorum.licct enim 
ibidem concuzzat inuentio materialis. Deficit tri 
edictetis ut plurimu abfentia calidiuatis eleuate 
notabiliter. Concluditur quinto q borum euen 
tus ut ad multu ucrtftcatur in primis lembus pp 
facilitate ambaru ouaru5 que Diae funt. 3n 
iuuenibus uero uel confidentibus licet adftt cauta 
cfficiens.f.caliditas intenfa. Deficit tamen in cie 
multitudo flcgmatu pzedictoru. £t ex bie tan 
dem lexto concluditur facilitas euentus barenaj: 
uel laptllozfi in caznofis 7 alta q*plu 
rima potuifTon adtungere cozzelana queex bte 
intclligcda funt.JSt funt emes fere fcrmor<cs2iuL 
decimaoctaua tertii capitulo De genczatione lapi 
dis i renibus.? tu lege tbi.Dcc i fumma vf brnuf 
viri dtfpofttio. 
“Regimen per fex res nd naturales legatur cd 
filium quod buamtae. 
£x prccedenti' capitulo pzimo diligenter ccntcm 
pianti apparere potcfl fundamentu reginis pze 
dictazu Difpofitionu que buncvtrii ccmendaiili 
mu affligunt.? cdur eligatur ei modus r egimis 
ex parte reru non naturaliuj conuenicmci appli 
candaru.Dcinde ozdtne tertio Dcclazabuui regi 
men intentionum et inlfzumentozu mcdicinaliu* 
0ecundu itaq; capituli! bas fex cdumbit par 
tee.? prima cd Difcuzzene per manftonc ct locum 
ecnucnicntes ci.fecundo UC20 cnumezabit t egime 
per admimllzationc quietis et cxezatii.tcmo ue 
ro modu alTilptionis nutrientiu regula Docebit 4 
qua2to aute tractabit De femno et uigilta. quinto 
vero de accidentibus anime.fcxtouezo Diftufiire 
gtmen electionis cibor u et petuu dcmonffrabit; 
fcuius autem fecundi capituli fuma quonia i alio 
confilio quod incipu,lDanfuenfIima bumanuas 
vberrime inuenies bic Dimtttcmuead tc2uum 
tzanfeuntce. 
Capituli! tertii! De cu2a per medicinalia. 
Dro capitulo tertio utiliter aperiendo ncceiTazie 
funt intentiones fepte in regimine Difpofitionum 
huius cdmcndatinimi utri. £t prima folczf et 
Dtfcrcta medezatio per ctfccc ? potus tn capitulo 
predteto Diftufe rcgulata. &cunda cft materi 
crii intezpollata ct frequetata cuacuatio mtonue 
niens. Tertia cft ipfm! materiefum diftzacuo 
uel oiuerfio. duazta tft uiarum emuiu vzine 
tmidfficatto a tnlbiebarenfs lapidibus petali® 
Outnta eft mcbrozum mandantium rcctiftcatio. 
Sexta cft oefenfio renu ? uiaril urine a (ufcep 
tione materieru. £3eptima et ultima cft mate 
riezil que iam effufe funt ultimata confumptio. 
Pro ifto uezo principali capitulo buius intentois 
premittcndii pzimo q bic uir idigct Duplici eua 
cuatione. 'brima eft adminidzanda in tempo-- 
ribus veris ? autuni. Secunda eft pazticlarie 
cuacuatio que fieri Debet paztibue intermediis 
ita q cu iuperuenerit medietas februarii Deboc 
i'44<j.buic viro fiat flobotomia De fapbena fini-- 
ftri pedis pez quam eytzabamur fanguinie admt 
boc per fex bozae uel fepte poft pzandi 
um pede pziue infnfo in aqua calida. Die uezo 
imediate fequenti cu aqua Decoctionis femiml coi 
um fzigidozu accipiat bunc potii. B< caltie nuper 
prepazate cu aqua apii.3.ytt.aque decoctionis fe 
minu coium.|.ii./.calidu accipiatur in auroza ? 
poft tpfu Dozmiat boza una fola ? no ambulet nj 
eyezcitctur ? tazdct comedeze pez fex bozas ad 
minus. ZDane uezo fequenti imediate accipiat 
bunc potu caltdu pofi cena pez octo bozas.-v poli 
ipffi tardet comedeze pez quattuor tozae et coti 
nuet tpfu Diebus admmue.x. B< fy.De eupatozio 
fy.acetcfi cdpcfirt ana.5.fcx aque Decoctionis fete 
ftc.J.ii.mtfce ? cetj. Undecima uezo fequeti Dic 
pzefcripta boza accipiat boc folutiuu.B< benedee 
limplicis.5.iii.ca(Tiepzepazatecu aqua fenicu.3. 
.Vti.mifce et accipiatur in potu cu.3.11. aque apii 
calefactent obfezuentur poli illud regule que De 
fupcriozi mmozariuo llanm Dicte fut. Pro eua 
cuatione uezo in amuno fienda fic pzocedat. Si 
eni apparebit eigzauitas et tcnfio m renibus cu 
extentione ucnazu totius cozpozis.tunc fiat ei flo 
botomia oc bafilica Dcytzi brachii pez qua eytza 
bantur (anguinis.J.iii.ut fupza De flcboromia al 
teza Dictu rtt obfezuando. Sequenti uezo ma 
ne in suzora accipiat bae ptllulaa. V* pillnlaru5 
oe flgarico.3.J‘.Diagridit.$.i*pulueri8 bermodac 
tilozu.3.i.boni ponderis 53 pulpe coloqutntide 
ana.g.v.fozmenrur pilluie ,ex cu benedicta ? acci 
piamur circa eas obPuando ut icztptn efl dc pillu 
iis pu2gaticni6 vezis. ZDanc uezoimediate fe 
quenti accipiat boc Digeftiuu quod conanuazc 05 
Diebus adminue.y.Bi fy.oe 
peiiti acetofi |.y.aque lupuloru ? milii lolia ana 
•J.i.nufce-< caiidu dcapiarur teza et condit.cm 
bus fup alio Digcfiio deis. Die uo undecia Icqn 
ti t aurora puzgctur cu boc potu.Bi electuaru ut 
di.J.ti,benedicte fimplicie .3.111. mtfce? accipiat 
cu cyato modico vini aLcaiefacti.? cbfuet poli ip 
fu regulas que Dc pzecedcntibus lolut iuie dc e liit 
fic completur prima pe intentionis pzime. 
Pro fecunda ue20 pte eiufde intentionis Defcri 
bende funt quedam medicine pazticulariter cua 
cuates lecudu opoztunitate.Si g° uenter eius re 
maneret notabiliter ficcuf.tunc pzotudeat libi ac 
cipiendo pazu ante cena coclear unu buiu6 clcc- 
tuazii Deglutiti.tt mucillagmie lebellen 
te cu aqua fayifzagie. J.iiii.confccticme dc fillicif 
.J.ii.pcmdiarij.3.i.y.3uccan al.f.iii.lapidte fpd 
gie fubtiliiTime triti.5;ii.coquatur 5uccazum peni 
die i confectio fimul cu aqua lupulozu.Dcinde in 
cozporentur fecu alta 7 fiat electuariu cu.5.1. pul 
ueztsdiagridiidiligenccr incorporatis aduiuuc omnibus. Zfd hanc etiam intctionemmemoztt 
pzopter uentris Duritie comedere quandoqj fpai 
fim.f.canne caflie bene penderofe ante cena paruj 
abicctis corticibus 7 feminibus iugendo medulla 
Si aute pa2ticularem plenitudine perciperet irt 
capite a ftomaebo perceptis nocumentis in lpfis. 
tunc fumum eflet auxiltum ei bibere^.vi.vT.vii; 
fere J5ali.in auroza cu medio cyato calefacte ac} 
lupulo2u.Si aute timeret ye2a pp amaritudlem 
etus.tunc loco illius accipiantur pillula2u t5 yera 
fimplici3.ii.pillula? aurearu3.i.ftat pille.Vii. 
et poli eas tazdetur ccmdlio per bozas adminuf 
kx. aute principalitez in renibus perciperet 
plenitudinem.tuncmanevnotn aurora accipiat 
benedicte lupulozu calefactie.ee 
obruet ea que De aliis (olutiuis Dicta lut. £go 
aute fcio q? (i ille vir lepe utatur alTuptone pillula 
ru de aloe abluto fcciidu Deferiptionem mea. tunc 
ipfe excufabitur ab alTuptione mnlt02u folunuo? 
et mundificabunt iplu circa caput ftom i renes et 
vias epatis 7 ipfii Defendet a multis nocumentis 
aliis.£fl aute modus affuptionie eazu ut omt ttz 
tio uel quazto fero accipiat una paru ante cenam 
auc Duas.fecudu tamen mai02e 7 minoze iliptici 
tate uentris eius 7 per bec remedia conueniemer 
copletur intentio prima . intentione uezo 
fecunda V3 pzo paztiali cuacuatone prenuttendu 
ell q bec intentio recipit 0(ue2fitate aut ex pazte 
euacuationis vfis tetius cozpo2is 7 buic pa2ti fa 
tilfactu dl per euacuatices veris 7 autuni. £t tte 
ru perca Otuerfitate recipit queri fpiciut pazria 
le plenitudine mcbzoru.7 boc qutde ell Declaratu 
in intentione preccdenti. Uel tertio recipit bec I 
tentio dtueriitate ex parte materieru peccantium 
Izt quia materie in boc viro peccantes lunt fk§- 
macice et colerice.vt ex predictis in primo capmi 
lo, 3deo licet 43 ipfaru cuacuatidend 
nulla lint tacta mft2umenta in intentione p2cce 
denti buic pazti multii utilia.tamen memozato 
qtmtuo2 inftrumenta luperfluitates fere cmmu5 
bumozu a toto cuacuantia 7 a membris predictif 
trimum ell eiectuariuoe Dactilis Dtafmicon 
nominatum a modermf a fem‘kio quod c Dactiluf 
cuius Dolis Sccundu dl clectuarium 
nominatu indum.quod etia fuperfluitates educit 
a toro co2po2c 7 Dcf ficut p2ecedentis. Xer tiuj 
dlelectuarinm yeralogodton quod eft f$zmcum 
fecurtlTimu.cmu8 oofisdl a.5.tit.ufquc ad (ex* 
Oua2tum c yera coloqumtidos que licet ftt me 
dicina guflui bczzibtlie.efl tame laudabilis 7 bo 
na accipiendo ex ea ad.v. quedeunqj 
autem predictoru afTumatur in aurora cu medio 
cyato vini aromatici aut.f.it.aque feniculi lupulo 
ru uel eupatorii calefactis.fempe2 pcff talia fa2- 
maca oblezuando conditiones i (olutiuis aliis eb 
fe2uari Debe2e fcriptae.bec de intentione fecuda. 
3am UC20 Deela2ari Debet intentio tei tia Otucz 
ftonis materieru.ita q licet plurima immo ft2e 
omnia inll2umenta (c2tpfa tn Duabus pzccedenti 
bus intentionibus materias Diueztartt.nune pez 
fputu.nune per urina et amplius per uertrem eti 
am Diuertunt factis Heberemus tam p2cdictte. 
T>zo bac intentione quinq3 ponam ir.fli umeta ne 
cellaria ioiucrftonibus matieru a membris pati 
entibus.quctzutnactuntappzofrifita magis Di 
neiioni que necdTaria funt m tcmpe2e pexdmo? 
fcuic viro frjenjentmm.rcliqua tere Duo errnit sp 
pzopriata magis in tcmpo2e fntczpollationie co 
ru.voco ante parofiimoseuentu i fo2ttficatdnem 
Dolozu in renibus huius viri uenienriu.alrczum 
aute paroftxtmu inteUigo uebementia «20(0210 l 
vrinando afTligenrif bunc utru er ingcnter.tmmo 
7 quandoque moldlat ipfu3 32do2 tn cxrzcmiratc 
pudtbudt etta abfqj vrte emilTi6e.3t4C£ ft huic vi 
1*0 Dolo2ee accideret igetes i iliis, trimum et 
fecurii inflrumcntii oiuerfionis imo 7 uelocis tuua 
menti cft ut admintftretur ei uomitus. quatii eni 
rndifpolitionibus renu iuuamentum affezat.legc 
qu32ta p2tmi capitulo oe iuuamenris que affe2t 
uomitus 7 decimaoctaua tertii in‘p2op2io capitu 
itaque cu opus fuerit Detur i petu bro 
diu pingue acetu aqua mellis decoctio rafani De-- 
coctio ferninu aneti aliquid corii 7 alio2u cibozuj 
Diucr(o2u fubflantia fapore colo2ea frigore 7 pu 
ctione (ua nocentium. Poli illa octur in potu cya 
tus unus aque Decoctionis radicu ucl feminil rafa 
ni tcpide.poft q per media bo2a titillatio fiat in 
principio Dcglutorii cum penna uel Digito ita ut 
euomat.lolct eni fere i inflati fedari 00I02. Se 
cundu uero Diuerlionis inflrumcntii ell boc.Bc aq 
Decoctionis msluazu blcte 7 mcrcurialis libza.i. 
mellis rofati 5uccari ru ana.$.i.bentdtctc cafiie fi 
flule ana.J.f .falis gemme3.iiii.olei amtgdala? 
dulcium et oe fifmo a na. i calefactis 7 colauf 
omnibus Diligenter.fiatclidere cu inflantia dolo 
ru actu mediocriter calidu etia5 quacunque ho2a 
£go autem ad exculandu labores experientia ve 
ra Icto q fi fiat (uppofitio oe fale fa2dinie ad qua 
titate Digiti minoris fuiiicicntcr confert. Xc2 
tium uero tnllzumentu Diuerrendi pzincipale cft 
puocatioemorroidalium venarii.fi eni educatur 
per eas ad fufficientiam (anguinis maximu affert 
tuuamentu in Depolitionibus talibus, quod facile 
inteliigi porcll azgumcnto fupro a colligantia (i 
tualitalium uenazii ad renes 7 a colligantia etia 
pcz tezttu fiteri eni taliter colligatur remty coi 
ligatur epati per venas renibus per eafde. £Do 
Dus p20uocattonis emoroidaru ps cft ut patiens 
iedeat in aquam calidam Decoctionis artbatfc ru 
bee tincto? cu modico ellebori. Secundo uero 
vt fzicentur cu panno btfdlo uel foliis fici aut ali 
qua re alpC2a impulftdcfactafiteri ad efccezfora 
Xertium eft ut fricentur cu aliquo felle l’ liquor 
acuto. Quaztu cft ut fnper fiteri apponat ueti 
tofa ignita fufficicntcr ab!'que fcarificatoue. 3n 
fUumenta uezo que materias Diuertunt in tepo-- 
ribus interpollaticnis funt bec Ibrimum e hoc 
Bc fifekos ca2ui fe.aneti ameos feniculi petzofelf 
7 apii ana.to.i.02igam calamenti pule. ana.43. 
*ii.pulueri3entur bec omnia g20lto modo 1 calefi 
ant in fundo caldariole C115 *8nc medicc2i fil' cum 
libris.ii.furfuris oe fzumento gzoflt.boc e2go to 
tu inmagnofacculofubtili ponatur n calidu actu 
applicetur uent2i 7 yliis bis uel ter in fcptimana 
mane poft 02tum folts 7 in czo ante ccna.aut Jal 
te medicine tales buliant in tt ibuetalis aq vfqj 
ad confumptionem tertie paztte in qua fundant 
fpongie magne que notabiliter exprelle applicent 
yliis bis uel ter boza pzcdicta. Secudu5 uero 
diueztensctiamintempo2e interpdutionts eft 
boc.Bc olei De cofto.3.ii.mizze,5,i. 
acatie.f.i.koii ij.cere albnquatum folficit fiat unguentum molle de quo afpaiulie ufq5 ad 
finem fpine in Diebue interpoUattcnie per quin 
decim Dice omni mane inungatur tota fpina e 
furcula fpatularum inferitte. boc enim dtftrabic 
materiae conuenienter ad cutaneam partem al 
leuiando membra .et bcc de intentione tertia di 
cta fufficiat. Huc occurritaute itetio crta.vide 
licet mundificandi uiae urinalee a matertebue i 
cie abundantibue .fiue per urinalee uiae intelli 
gamue epar aut emulgentre uenae renee urtti- 
deeet ueficam fiue cmnta fimul .folent aiit in eie 
retteri trumbi .ct fut pomdee bil02alce magne 
fatis aut petala maicra tlf aut barene lapilli coz 
ticee f Iqmc aut furfuree ffcluttoee eiue. Duo 
cuq3.n.t'flo2u dato uel oibue (imul i aliquo p2cdi 
ct02tim memb2oru5.Vcl in cmntbue tllie fufficte 
ter educi poteff. cum aliquo fex medicamina in 
fraferiptozum .QU02U5 tria funt fimplicia et to 
tides compofita .l>2imu3 de fimplictbue eff aqua 
fiiblimationie litcfpcrmatie dando exea calida 
.f.iiii.in aurora fex uel octo Diebue. Secundu5 
e aqua fublimaticmfradtcte altce cofimtltter Da 
ta .lertium et de fecrette cft poteflatem habeo 
fuper omia alta .ut dentur boza prefata.?. v. aq 
mficarie .quanta enim dignitate preualeat alus 
lege fecundo canone capitulo de ucucn ct uidebie 
£>2imu5 inftrumcntu5det2ibue ccmpdtie tfl 
boc.Bf fpecierum clectuarti oe femintbue.3ai.3n 
cari grano2tim coti j.iii.gzano 
rum fiflico2um.Jai.mfundantur per triduum fi 
fliciinaquamcupatozii Deinde inco2po2entur 
ct fiat confectio ioltda in fruflrie .3. iit. vtatur 
autem patiene femper omni die ante cibu5cc5 
per decem Dice accipiendofruftrum vnum. Dem 
De intcrpollet occem oiee .et iterum reuertatur 
ad accipiendus tpLrn cum bac rcuolutione. Se 
eundum «ercelectuarium compofitu3 cft de femi 
nibue defcriptu5 quinto canone fumma p2ima ia 
ctum IcUdum cum 3ucaro albo ct aqua faxifragic 
Xcrtium uero compofirum eff boc. fi 
ffico2U3 ‘Jati. granozum pinca^. §a .mcdulle 
grano2um cotij.i.ozagagatt gumi azabtei ana 
.5a'.pcm'diaru5 .f .ii. infundantur grana per bi 
duum in uinti3 ribolicum vel tenue clarum aro r 
maticu5 • Deinde cum reliquis incozrioientur.ct 
fiat confectio iolida.ct eff rationabilia muamenti 
ct magne delcctationie. Superadde iffie. q 
ofm amigdalarum Dul. ofm De pineie et oe fila 
mo utendo eie in cibariie cmmbue conuenientia 
ualde fnnt.et meliue illie et fecuriue eff oleum 
tu lege per uclumina fapicntu3 7 acci 
piee ueritatem. bcc de intentione quarta. Ut 
autej ad occlaratione3 intentienie quinte perue 
niamue .p2emittendum eff pztmo.Q’ licet pluri 
ma memb202um co2p02um et maxime 
fuperio2um fuperfluitatee inundare poffint ad 
rcnee.illa tamen que in uiro maxime emit 
tunt fuperfluitatee ad eoe fut caput et ffomaebus 
quo2um DU02U3 regimen uolo effe tactum pani 
cuUriter per ea que euacuant materiae a capite 
et a ffemacix) oeferipta fupcriue i intentione pri 
ma . 
2Jc ucro De eonfozt.mtibue caput euacuatd 
ne multa funt iffa.'£>21111115 clt frequene odorato 
ligni aloee aut maio2ane vel folii vel grano2u5 
paradifi.interqueetias tnagnaj vinutes babj 
puluie tirtatce ficcc t findotie De gratia ligatue *t 
Cepe odo2atue «Secundum uero ad banc interno 
ne$ e puluie bic fup b2egmate afpetf omni Sero 
V* macie.3.ii.gariofir.3.4i.amb2c ortetalte.Bj. 
pulnen'5entur per fe.ctconmifceantur.oande cu 
vadit ad lectum (uperapponatur fcmper oe pon 
nendo primn5 quando reponit fecundi^. Xtrtiu 
vero bonum capitie ccnfo2tatiuu eff \*t in fero a 
fwd fomnu5 Dcglntiatur granu5 vnu ficut cicer c 
ecti et gumofi tburie. aut faltes tria grana cu 
bcbaru3.0uartu inff 13 c vt per duae l)02af poft 
cena5 omn (cptimana bie comedatur vmie mi 
robalanue 'kcbulue. 
£>econfo2tantibu6ueroliomacbu3 funt fepeoe 
glutire per bo2a5 ante ctbu3 granus vnu5 malit 
cie .Secundo port ctbuj comedere. 3 J* oiacito 
niten 3ucarini confectieum modico macie.Xmd 
vero cftfalte3 per menfe5 omnl uianc per 
quattuor bc2ae ante cibu3 dcglutire coclear 
vnu5 xilobalfami conditi .et cft notabile medica 
men ad fuae difpofitionee omnee et non folum 
ad ftomaebum ,bc meb2ie ucro aliie .que pluri 
mu3 effundunt materiae ao rence ciuemaiuee 
epa2 et fo2tiue aliie.licet em'5rcfpectu medii ge 
nerie in bcc uiro ipfu5 exiffat ampla caliduate ? 
bumt ditate elcuaru5.in eo tamen aut per colliga 
tia5 *iu6 ad rence vel ftomacbu fiue fit p20prcr 
apli02e3 effe in tpfo bumtditatc5 q fit caliditaf 
per acctdcne in eo generatur et congregant' fleg 
mata per uia5 indigcfftcme. et adbuc fo2tiue it 
inulta materia fanguinca generaretur f eo abfq? 
peccato qualttatiuo.tamen p20pter folum augme 
tu3 quatitattuu3 dbiltart poffet oigeffiua poten 
tia epatie .ut ex pzincipiie tbeozie medicine de 
monftrari poffet .B qualicunq5 traqj baru5 cau 
fa2U5 vel ab oibue aut plurtbue earu3 contingat 
matfeffu c qi b° utro generat ri cbgregat tleg 
mata multa. ,pptcr magna pzopinquttarcjcdca 
ui epatie ad rence per materie ille 
iretb3mrtiplicateeffufeabepare. £t(i cctigat 
materiae ittaeatecedentee t uente cbtineri. ut 
ao plun'mu3 fit. volo regime pofttu3 g 
ea que dc euacuatiombue per fl6ia3 in uentione 
p2tmafcripta funt ,Vcru3 quia non feper contiit 
gtt utilejeflc fldta3 flante adbuc materia in uemf 
et p2op2te quando non fuerit /anguini fuffteient' 
comtxta ideoopoatet iplas educi euacuationtb5 
aliie per farmatiae.de gbue multa tacta ft iupe 
riue ,et pp2ic clfr3 Ddactif clfrj nidu et yeralo 
godio et alie pillule et mixtiore i ttenttde p2ima 
oeferipte . £c fi tu uelie farmacu Delectabile 
cunc non elonger ie ab iffo .Bt reubarbari electi 
agarici ana.3j.fpice.53.ana .g.iii. pulpe collo 
quitidc falie uli ana.g.ii.fozmcntur piUule CU3 
iuccoro.et accipiantur. 
De bie que confo2tant epar laxatu ct refolutu.ft 
ut fepe patief accipiar una d iftte pillulie an pik 
diu et cena .Bf macie rofarum coraloru rubeor 
ana fpodti.5.i.ciamot.3.ti.fjat pillc cu fucco edi 
uic De omni .5.vi.Cbpofitu fecundu c bcc IV fpe 
cicru Diaroddj.i.ipoditj J.sucazi al J.iii.cum 
aqua cicorec fiat confectio in rotulie .3 J.de q 
una fcmper poli ctbu accipiatur. Xcrttii compo 
fitu e boc.Bt troci(:c2u Diarodo adtb 
p2eparati .3 J.lpodu3.i.cu fucco ro.fiant pillc 
oe qrnbue patiene per qufndect Dice et per duae bozaa ante cibum lemper accipiat duae.cx boc g 
dem apparet rectificatiomembzozum manda 
tium ad complementu3 intentionis quinte et tu 
confidera utilitatem eozum . 
JODagna videtur effe ncceflitaa i curatione Oifpo 
fitionu renum pzocedeze cum intentione fexta. 
que eff defenfio barum a receptione materierum 
quibua grau-mtur .et iterum Defendere eoe ne 
pzopter debilitatem eozu3 per uia5 indigefftdie 
generemur materie 00I02U5 lapillozum et arca 
rum .et fic De altis ♦ £t licet plurima p2edteto$s 
inffrumentoru3 tn omnibus quinque intentioni 
bus cohfcrtpta utilia lint. adbuc tamen bic aUq 
feribam que ipfozu3 renum confortatiua funt.d 
uozum numero non nulla funt eozum confozta 
tiua per uiam nutricationis eorum.3deo omnia 
animalium renes comcffi confortant cos.vr 
nef porci filueffrie ocmeffici etiuuenis renes ca 
p2etozum vitulorum cerui lepozis etga3elli jp 
pzie et uolatilinj renes omnes. Secur>du5 uero 
butus generis confo2tattuu3 eff eomeflio lactis 
ouini.ei enim nulla medicina compar eff in debi 
litate renum decimaoctaua terni capitulo tertio 
et ftmilt ter calciis ouinus parumper (al itus et f 
cocta ex eo facta.et aqua eiuldem lactis, Xertiu 
iteru5 eiul gener tf inffrumentu eff comeff io nucis 
condite ut quinto canone fuma prima finali ca 
pttulo coliigff. Quartu5 eff fecacul conditum. 
Quintuj *eff mtrobalanus “kebulus conditus fe 
mei in feptimana comeffus .et bozum aliqua cort 
ferunt ut medicina et cibus .Xertium inffrumeti 
tum pzincipale de confoztantibue eff euitarc in 
eis frequentem ulu5 oiurcticozum etpropzielil 
plicium.pzoptcr quod Diuretica omnia oebet ec 
confracta cum ftipiticie.aut faltem effe Diuretica 
cu ffipticitate ut maffix et fimilia.Quarri giita 
Ifffa fuc adminiffratio linimeti c opofiti ex infrf 
gidste et calefaciente .dc quozum numero opti 
ma funt oleum omfancinum oleum oleu 
Oe jlkckcgt et attinentibus ad calidiratem. Ite 
ft oleii oe maffice et de mirto et de emda. £t d 
calidiozibue funt oleum oe croco deum oe coffo 
oleum liltozum al. aO }Tinu5 ,£t de compo 
fit is funt llapfu calido cerotum J5ali 
Vnguentum de cerufa Oefcriptione T%alis .£t oc 
calidta funt vnguentu3 oderiptione Tlicolai cd 
pofitum .Compolitu bonum ad bunc viru5 eff b* 
IV pinguedinis anatis olei liliozu alborum ana 
.f.t.olei omfancini *3.ii.rofarum fpodii mafficis 
fpice nardi ana.5J.cere 
at unguentum mediocrif mollitiei.et de boc fimt 
Oefimiltbus ungatur fpina tota in tntzoftuet 
exitu lecti actu exiffente frigido in oiebuf calozif 
et calido in oiebue frigozts .Scio etia5 ego. q 
linimeotu bonu5 ad eos eff boc.TV mucillaginia 
febefte feminum citoniozii ana J.i.olei ro.J.ii.co 
rallozum albozus et rubeozu5 ana. B.ii. conquaf 
fentur fimul in moztariolonga compofitione .et 
admimffretur ut fupza.bec de intentione fexta. 
fbzo ultima uero confumptione materieru3 que 
fam effufe funt pzemittaidu5 pztmo .q tales ma 
terte aut iunt mucofetrubcfe et petaloides.aut 
funt lapilli uel barene uel furfuree refolutides et 
crinoidales, 3ncura itaq5 pzimarnm luperflui 
tatu5 que tam effufe funt euacuationcs vfes etp 
titulares Digerentia et mundtficantia renes ia 
plurima picdtcta futit tn pzecedentibus intentio 
nibuf.Sed ut opus perfectum habcatur.btc pzio 
fcribam quatmo2 inffrumeta que mucofaejfuper 
fiuicatea et flegmaticas educunt ab epate emulge 
tibue et renibus•talea enim fuperfluitatee Iut 
que inuifeant barenulaa et efficiunt lapidea .Se 
eundo uero pzictpFr por,am octo copolita que ba 
renulas et lapillos a pzedictia uiieteducunt mu 
dificamet perferuantab earu5 generatione et 
multiplicatione in eia .t>zimu itaq? de educenti 
bue trumboa et flegmara a p2cotcrts viis e boc 
Bc agarici electi bermodatiUozum ana.3a.bdel 
lii mollia et pulpe colloquintide anaa.i.pulueri 
3entur omnia per fc et cum fucco apii fiant ptlfe 
de omni.3.tii.oe quibus patiena a pzcfenti oie 
per totum menfem madii omni feptimana acci 
piat fex in Ouabul uicibua vna otffaute ab alia p 
quattuo2 oie0.Secundu3 ucro fpccialc ad iffud 
cftboc.TV liquiritie granozuj milii fclie nenufa 
rif uiolarum termodatilozu 
.5. viii.tarbit electi fenej.vi. 
mucillaginia febeffen. J.v.3ucari fecunde coctidif 
cllectuariu oe quo patiena femper ac 
ciptat bis quantitate5 micis muf. p media boz$ 
ante cenam Diebus intermedia aflumdtionipi 
lularum fiatim antcfertptazum .£t fi continge 
rer q (uperueniret ei fluxus uentria magnus 
Xunc Dimittat anteferiptae pillulaa. et I0U15 
accipiat boc electuarium ficut nunc fcriptnm e 
£t iterum fi p20pter boc electuaziu3 adbuc per 
ciperet fluxu uenrrie tunc non fece 
dat ab eo.fed folum accipiat mcdiecatej ipfiua 
Xertiuminffrumentumeff boc, IV penidiazu 
.|.i.y.3ucariaUJ.iii. lapidis fpongie fubtiliffie 
triti fuper mazmorc.3.ii.confectionia oe fiffic, 
*3.iiu mucillagimf febeffen facte cum aqua laxi 
fragtej. vitat electuariu3 et in fine addant 
pulueris cinamomi fubtiliffie triti. 3 .ii.et fiat 
clectuarium.oe quoelectuarto a prefentt tempo 
re ufc$ per totum menfe madii fiue accipiendo 
pillulas et electuarium antefcriptn3 fiue no bie 
vir accipiat quantitate5 medii coclearia p me 
diam bozam ante cenam ri ante pzandtu imo q 
ter uel feptiea in oie de ipfo accipere poteff ante 
ctbu 1 poli ctbu fuo Itbito. Ouarru iffrumetu e 
bMV olei amigdalazu OuLolet d lilamo ana.5. 
♦t.olei de neufarie violarum le.altee malue le. 
milii lolia ana.5-i.cere albe quantum Mtcit fiat 
vnguentu molle in cuiua fine addantur fandaC 
ru.3.1 J.campboze.B.i. oe boc ergo vnguento 
ifte uir in mane cum furgtt uel i fero cum uadit 
ad lectum inungat omnes partee fcmozta et fub 
exeo extffentee et apponat fuper eis fruffrum 
unum lane albe bene pectinate aut faltem 
vnu molliffimi coti. £t bec quattuoz remedia 
fufficere ponunt conueniemer ad educendu fleg 
mata trumboa et petala in uiia vrinalibus iucta 
De bis uero inffrumeutia que urinalefuiaa muti 
dificant a lapillis et barenia. licet plurima ab 
iltuftribua auctoribus bine mibi conlcribantur * 
£go tamen tangam illa que mibi uidentur fecu 
riua et facilius educcria lapillos et bareas.Ouo 
rum pzirnum eff boc .IV radicis faxifragte gen 
tiane ariliof ro.aflari peucedai aoa.s.t.fanguis 
yra lucccapit fozmentur 
pilluie de omni.5.vuusecuiidum ucro copofitu Ipeddtne ct elegantius ad fcoc e iftod3 Itquirt 
tie fe. altec.fc.malue uttrt combulli laptd 
iudaci ct lapidis Uncte lepo " 
ris combulli fecundum artej .34i.pemdiaru3.3j 
.tiii.oximdlis compofiti al. J.t. i 
atelectuarium.quod poflea bultat in. fucci 
iitofpermatieufq? ad ipftus confumptioncj fucci 
boc ent'5ftcretuj magnu.Iertiu5 compofitum 
<(13 granozum milii folie lapidie fpongte liqui 
ricic al.Duplii ponderis omntu 
fiat tragea .Quartum efl boc3 
fticozu5 mundarozum.|. iii. liquritie,5.ii. polii 
montani calfie lignee foltoauj affari camepitbc " 
oe ana.jj.lapidielinct0.3.iu.3uccari 
aqua faxifragie fiat confectio in rotulis.j.tif. £l! 
ezgo canon in applicattdc ifloru5 quattuo2 inftru 
mentozu5 talis .Cum ille uir perceperit perfeue 
rare multiplicem oolorcm partibus fpine et iit 
C2U5 ct ardoze3 et punctionem in urina multipli 
cem.tunc ftati3Temperantecibu5 Deglutiat co 
ciear unu3 tragee parum Similiter 
et poli cibu5 comedat fruilrum confectionis nuc 
ultimo feripee .3terum omni mane in aurora d 
glutiat coclear unu5 electuarii ante confectione; 
feripti .£t iterum per bozam ante cenam accipi 
at .v.de pillulie anteferiptie. £t ita reuoluedo 
pzocedat De uno ad reliquu3 fpacio quindeci; die 
rum .Hcq5 em'5 cfl poltibile ut barene uel 9lapilU 
ab iflo modo medicandi euadant ,qnin educant: 
ct cctf. Quitum compofitu5 efl boc. ut in ferculo 
et uino buiue uiri falte3 p. re tertia ciati imfcea 
tur buius mixtionis. TV aque fparagi milii lolia 
ana.5‘V.faxifragie lib,.i. mifce et cctj. Sextum 
compofitu5 efl boc.IV peucedai billozte fu.meu . 
ana. JMii.pulcgii rubei affari eupatozti abfttbit 
apti et rute cap.ve» et ariflolo. utriulcg ana.cvo * 
.tt.barcarum lauri .f.i.terenDa terantur, et reli 
qua incidantur.fiat ergo eozum coctio in. v. uel 
.vi.ficulis aque tn qua fedeateger ufq5 ad regio 
nem umbilici quando percipit accidentia pa2U5 
antelcripta.et (edabitur frag02 et D0I02 in p2e 
dictis partibus 3 dei de nenufare et De femie 
lini.ana.jj.pinguedinis cerui et taxi ana.5.11 4 
Difloluantur omnia ct fecum incorp02entur tro 
cifcozum flelle gzana.xiii.ct fiat linimentu;. De 
quo cum penna ale galltne intincta fepe imponat 
in concauitatem uizge et conuenientcr tollit 
dore3.Ultimum ccnipolitu5 ut fi D0I02 Vcbemcs 
inualelerct.tunc accipiat albumina quattuo2 ouo 
rum tn aceto qui infundantur in aquam frigida 
cam3.i.camphoze fubtillilTime trite.ipfi itaq5 ci 
sto tota infundatur uirga et ledabitur D0I02 in 
inflanti fere .et per bec inflrumema bic comenda 
tiffimus m Dei mifcrico2dia tcriabiturad fala 
tem quam fibi amplilfime concedat fumus et piif 
iimus faluatoz ielus qui lanat regulat cuncta et 
bene oifponit ad laudes eius inmortales.2lmcn. 
Confilium 0e cacbocbtraa Difpofittone ideft t5 ple 
mcudine cozpozis nwloy bumozuj. 
Um generofiitime Domine Dii 
politionem credo magis cacbo 
cbimiam q> plect02ta3 Denomina 
da3 cite, vi detur 0113 cx fignifica 
to termiozu3 ple«p2iam arguef 
magia bonoitmi bnmozum 
cbimiam ucro mal02U3.Cu3 ergouideamue ml' 
tam co2pozu5 bumano2U5 babere plenitudinem 
inagna5 qui fine nocumentis coilcrat manifeffis 
imo etti in etare Decrepita .banc ucro generofi 
Domina in tali ctate non tolerare plenitudinem 
fui fine magno nocumento.3deo arguendum eft 
g> materie tffe fint tllaudabiles.qma funt virtuti 
obiecta non pzopozttonata .quod apparet ex 
tie. frzjmo quia cozpus eius fere per totu3 excen 
(ionc manifeffa magmficatuj cft n pzopzie C regi 
oneepatie inferius .Secundo quia non cuantur 
renu3 et al ktin parces ab extenfiuis Doloribus 
permanentibus .et aliquando notabiliter augme 
tatur. lertio iteruj hoc oflenditur ex partclaffi 
tudinis uel impotentic ad motus pzogreifiuoe. 
Quarto iterum boc Deducitur .quia in quocutiqs 
fere motu cozpozte et omi fere reuolutioe ad 0C5 
differentiam pofitionis grauatur in tnfpirando 
et expirando. £f quinto iterum boc monftratur 
ex varietate et interruptione foni et ta 
rietate.£t iexto irenl boc pzobatur ex impotetia 
Debite euacuationis matericruj per uia leceffus 
et urine.JSc fcptimo itcru5 ex manifeffa tumcfcc 
tia tibiaru3 et eiue que tranlcendit meufu 
ram omne naturale bumano cozp02i,£t ultimo 
boc deducit cx iffantia doio$z i iferiozibue parti 
bus .qui iunt tenfiui et grauatim (ccundu; ocini 
niu5 pzouenicntiu3 a materie goriTttie *< grauita 
tate.licet qttadoqj imeriuffenuamur ociores pu 
. gitiui et inflamatiui. qui pzouemunt ab aliqua 
parte materieru5 cozzuptaru3 que non potiunt 
regi a uirtutc Digelliua et expulfiua cai pio- 
pter quod concluditnr.g' opoztcbit De neccllitate 
erumpi tibiae in aliqua Determinata parte, ncc 
cft poffibile pzobibere tllud.imo non Dubito g> e 
ruptio erit aliqualiter fibi utilie Dato q in una 
fiat aut phutbus eiue igit coft 
flit in infraferiptie decej regulis <? inffrumentie 
ȣt pzimu5 quidem ut huic Domine fiar fubtra 
ctio partis cibi et potue canonice tamen, ita ut ii 
folebat accipere edulia .$.x .tunc accipiat pzcci 
pue .ViiiiJ.per tree oies.trtbus autem fequenti 
bus et lic fubffralxdo pzoccdat 
ufq3 quo perueniat ad eiue.qucd acci 
pere folebat .taliter enim cxiccabitur corpus e 
ius conuementer. Oportet ciu'3 cozpoza paula 
ttm ad non confucta tranfferre .quonia natura 
non fuiimet repentinae mutationes lertio tegnt 
£c' clauditur i uniuerlali regula ypo .et gafi fer 
mone illo fecundo affo. niultu 
et repente euacuare et replere et cetj. Secunda 
regula cft ,g omni Die bec Domina diffenjer fef 
ex bc differt 3 furfuris frumeti.do.iii.radtcif 
yreofet peucedani ana. 40, i.fol 102113 blete maiuc 
etaffodillozu3 ana.cto.ii.coquantur in decej lib< 
aque ufq5 ad medietatC3 Cuiue oecoctiome acci 
piatur Ub.i.5ticcari ru.J.uycre Jdafi. benedicte 
comunie coclear .i.olei oliuaruni an 
ciqut.J.iii.mifcc ,ct melius cft accipere ipium in 
mane q in lero.Iertia regula eff.g> bec Domina 
Dimittat omnee fructus preter q ficus ec pepo 
nes.tameun poft cos cm accipit btbat vinri3 femi 
limpbatu5 .Quarta zegula.g bec Domina omni 
m-ne aut falccj alterno bibat aque mente et af 
fari ana.341» calidae cum succaro et comedere tardet per tres bozas i (Quinta regula eft. ut 
poft§> acceperit ptzedictae aquae Duabus nicibua 
tunc tertia dic fequenti ad tftae pillulae accipiat 
parum ante cenam.3.iii.buiue 
ctuarii d bermodactilos tbit electi 
•na.3J .g.anifi ana.5.5\incozpozenturfimr cu 
meile rof.et 5uccaro abet fiat electuariu* Sex 
ta regula elf. q bcc domina confuefcat omni 
fero cum uadit ad lectu3tota3 (pinam Iua5 inun 
gere CU3 boc liniroento.TV olei omfancini olei De 
coflo ana .J.ii.pulueris fadarace farcocolle boli; 
ir.ana.3«y.conqua(Tentur omnia in moztarto vl 
tima contritione.Septia regula eft ut bec Domf 
na alTuefcat omni feptimana femel accipere ouaf 
Ventofae (uper natibus cum fcartficatione earu5 
£t ita pzoccdat eumiflis euacuantibus mate 
riam fimul CU3 ptUulie et electuario antefcripto 
Cctaua regula e. ut bec Domina confuefcat bif 
In fepttmana-Dcglutire coclear unu3 ytlobalfaml 
conditi et coedere tardet per Duae bozas. CU 
tima regula et inftrumcntum eft. q per viginrl 
Dies ad minus omni mane i auroza.fiue accipiat 
aquas anteferiptas aut non Deglutiat tria-grana 
farcocolle.3ne.n.et fpccialis pzopzicras extenua 
di cozpoza pinguia .ad laude5 Dei .Zlmen. 
Conliliu5 de untuerfali lalTitutine ertenfiua com 
plicata cum Debilitate ftomaebi et aggregatide 
flegmatu3 in capite . 
Obilte vir 1>ctruf d valmarana 
fpectabilif 1 flrenui militif Domi 
ni Baptifte De valmarana filiuf 
Diebus iftte labozauit quibufda; 
Diipofitionibus pzeternaturalf 
bus .£t pzima earu5 fuit leuis fe 
bzfculsi que fecundu3 mibi relata et per me vifa 
fuitvna iterpollata flegmatica quam tribue vel 
quattuoz Oieb5 paflus e.£t oato q fe.flegmatica 
per fe crontca fit egritudo .tamen aliqua ex cie 
eft bzeuts uelut fuit ifta.quod ex multis caufie cd 
tfngere potuit, vel quia materia buiuf fe.fuit pau 
ca fubtif et euapozabilis.aut quia uircue fuit po 
tens multum ad ipfam Digerendam ct fenlibilicj 
cuacuanda5 vel ifenlibilit.uel tertio qz ma'5 talif 
fe.contingit e(Tepzoptnquam viiseuacuationu 
cius et virtute3 fuiffe potentem in expulfione ipll 
nscum obedientia etti materierumet viarum 
tel quia medicus boc cognofccf flati a pzicipio fe* 
materiam minozandoeuacuansreddidtt uirtu 
te5potentC3 ad refiduus materiei Digerendu3 et 
crpdlcndus fenfibiltter pzopter aliquam ucl plu 
res harum caularum igitur contigit banc fe.efie 
bzeue. Secunda uero Viri buius Difpofitio eft 
confractio quedam uel lalTitudo toti cozpozi eiuf 
vniuerfalie.et tec qutde5 lalTitudinis fpecies non 
«iderur efie arefactiua cum nulla «pzeccffcrit ca 
cxiccationis uel inanitionis corpozio ipfius. ne 
q3 etiam pzefens (it quod apparet .quia neq; 
eft extenuatuf .neq5 mulm5 fittes nec uigilatiuuf 
1 ftc daliie accidentibus q i eo no apparet.tlcq5 
etiam lalTitudo bec eft apdfa uel tlcerofa quod 
planu3 eft.£ft igitur bec lalTitudo extcnfiua dno 
minanda.et proucuire potuit pzopter congelato 
nem matcrieru5,m ambitu cozpozis a frigidi 
quidem cura facilis cfiet per 
applicationem acris calefacientia et fricationu 
et balneorum pzouocantium fudo2em.et uniuer 
fa liter per applicationem omniu iftrurocmo2u5 
que calefaciendo aperiendo et fnbtilar.do materi 
as in mufculis lacertis et neruis imbibitas banc 
htfititdinem idubie zemcuerent. Si autc bcc laf 
fitudo co‘ttgeret pp trafmutatione watencru an 
tecedentium febzes tunc effet curanda boc modo. 
Si enim materia febrium antecedens expulfa 
fozet tota aut qi tota ad membza p2edicta.buiuf 
quidem cura elTet per inftrumcnta que ftatim an 
te bic dicta (unr.Sed non uidetur rationale Udi 
tudinem illam in boc uiro pzouenifle per banc ex 
pulfionem que non potuit eiTe cretica q2 non fuit 
in oie cretico facta.nec a natura nuciatia.ee mate 
ria non fuit p2eparata .i.Dtgefta.eo q claudit co 
tradictiones i tbeonca medicine q egritudo cro 
nica fit t pztcipio cuiua materia fit oigefla. £t fi 
credere pofiet aliquis q talis egritudinif materi 
alie canfa fuit in p2icipio mozbi ficISticc pulfa ba 
non udetur faluari polle .'frzimo quia materie q 
fmtbomaticemouentuirtuteead agenda i eas 
(unt acute .bec autem materia ab omni acuitatc 
Denudata eft et fuit.*rteq3 etiam talis materia fti 
it multa que p2opterea bic ftimularet virtutem 
quia feciltet accidentia multa et pzautoza.Secu 
do quia no apparuerunt nec app.i2et magnifice 
repletionis figna .ncc etiam talis materia par 
tuularie p qualitates malas incitauit virtutem 
ad eius .cum ipfa materia ab omni 
fpecie male qualitatis oculte uideat p2iuata.$02 
tadis autC5 iocc fpecies iafTitudinis in boc viracd 
tingit quia materia antecedens buius fe. pzopin 
?ua fuit in fluxu ad mulculoe . aut quia buius laf 
tudinis materialis caufa fuit inuentio materie 
rum flcgmattcarum in uenis exterio210 ambi 
tus C02p02is • que quidem materie pzopter 
fupuenire retractione3calo2ts oecircuufercntia 
ad centrui pztcipio pa20Xifmi p2edicte febris ii 
cut fit in cuiufcunq5 fe.matcrialis habuerunt po 
tentia3 infrigidandi et extendendi ciicumfercn 
tiales partes C02p02is magis q ante retractio 
ne5 p2edicta5 uel fine ea. £t boc quidem a pofte 
rio2i oeclarari polTet.quia ceffante pzcdicta calo 
ria retractione mino2ate fuerunt confractiones 
pzcdictc imo et omnino ablate fuerunt .Ierttu5 
pzincipale accidens in viro illo tnuentum eft fio 
maebi fui oebilitae in oigeaendo cibaria. Cum 
emm ftomaebus eius multitudine flegmatu fit 
lefus ut poftea apparebit non eft pofTibtle quin e 
ius oigeftiua dbiiirata fit et non quidem nocume 
to ablationis Oigeftionis.quod non appa2et eo q 
Digeflibilta fubllantialiter tranfmutantur in eo 
Si enim non tranfmutarentur tunc necef" 
fe dTet ut incitaret virtutem ad fui expullionem 
per inferius et elTet lienterica Difpolitio que non 
apparet nec appaiuit. neq3 apparet lientrie fu 
turep2onoftica figna .But uero talia cibaria in 
ftomaebo non elabo23ta impelleret uircutej ad 
fui expullionem per (uperius quod apparet effe 
falfum quia non babet neqj habuit 
et firnilia illi.quareu idetq oigeltd 
nis in b*x utro non eft nocumentum ablatiomf d 
nominandum.ee q nocumenta in Digerendo in 
flo»nacbo ipfinsinuentu3 eft co22uptio Digeflidif 
cfenominandum.qupd apparet efle verum .quia cal02 flomacbi agenfi obtecta fctlicet cibaria trSf 
mutat ea in uentofitates que i« flomacbo congre 
gate incitant virtutem aa fui expulfione5. vnde 
tales uentofitates a uirtnte expulftua p2opulfe 
franguntur ad partes flomacbi et 0210 eius et t 
ructuando cum fonttu ad extra pzopdluntur.aut 
quandoq5 ad inferius per intefltna expelluntur 
cum rugitu aut fine illo. Bt fi contingat q be uc 
tofitates fubleuenc materias ad os‘ftomacbi tiic 
faciunt in eo fabuerftone5 et naufeam uel inclina 
tione3 ad uomitti3 ut ipfe ex 02C fuo tdlificatuf e 
Quartum p2tncipale accidens buius viri efl 
aggregatio flegmatu3 in capite fuo non folu3nuc 
fed etta5 per alia temp02a fibi confucta que quan 
doq5catarri33ntadp2inciptu5 rt'3C opilando il 
lud. Zlliquando uero per palatu; Defccndunt 
ad 00 et pectus. et he funt materie flegmatice 
roucillaginole grofle et quandeq? falle quod 
parere potefl ex fermone ex falfedtne in oze eius 
percepta .‘bec in furna funt accidentia oe quibus 
bic nobilis addolefcenf conqueflue c. Linde cx p2e 
miffis intelligi potefl q fe.iam p2edicta cura no 
aduocat ad fe cu 133 fit aefoluta ut apparuit.lba 
tet etiam cx p2edictis la(Titudtnc3 pzedictam ad 
fe non euocare cura.Scquttur etia3 ex p2edictif 
q folu opo2tet babere follicitudine5 ad regimen 
flomacbi rectificando DigeHitm eius .ct ad cura? 
Oifpefinonie cerebri rectificando ipfu5 ne catara 
les materias i fe muluplicct.JEt ojiztet ctta5 ab 
kidcv eo2um Dcfcenfu3 ad inferio2a.quonia3 aut 
pzedicte oifpofitiones comunicant in materiali 
caufa que efl flcgma eius generatiua caufa efl ma 
la complexio Iri,et bumida p2cdict02u memb20 
rum. 3dco necdTc ell copfone ab02um rectificar 
pe2 qua rectificationc5 mate2!C2U3 pzedictaru 
generatio pzobtbctur et Defccnfus. 
Capituii?5 fecundu3 oc oieta* 
3taq regimen buius viri oebet effc per admini 
flratioue3 fex rerum non natuzalium calefacicn 
tiu5 fubtiliantiu5 et aperientium uias et confumc 
tiu materias tam ex cibis q ex potibus.et ex ali 
is quinq5 rebus non naturalibus que omnia 
facilia intelligi poliunt per claridimce Doctozes 
qui eius regimen Diligenter mcnfu2arunt .Unu3 
memo2ando femper q butc uiro non credo utile 
e(Te recedere a potu uini ficut mihi ell. 
eo q ex potu a q augetur lapfue eius fri.et bumi 
dus.tam flomacbi q capitie et multiplicabunt 
materiales caufe flegmatice fuozum lapfuum re 
fi pezceperit aut peree 
pidiet nocumentu} additionis catarri fieri p2opt 
potum uini tunc refponderi potefl q nocumentu 
facile modificari potefl confrangendo vinu5 fi fu 
erit fumofum cum aqua conuenienter.aut eligen 
do vinum colo2e albu5 fubllantia fubtile ct poten 
tia mediocre quo uti potell in omni fuo regi 
mine b02is conuenientf. 
Ca p ttulunt tertiu5 De cura pez medicinalia l 
Difpofitiombus vero flomacbi et capitie uf 
d**tur mtbi q uir ifie uti Debet remediis nouem 
quozum domaebo tria funt conucnicntia .qnatu 
02 uero capiti app2op2iata.Duo uero utrifeg con 
uenientia.Primu5 it rcmediu5 flomacbo con 
ucnicnf ell ufrra electuarii de xiloaloes Defcrip 
ti p2ima cx inteniibe tpfiuo 
aucro2»8.i;c accipiar ex co fuerit euacuatuf 
per Duas mane per noue? 
bozas pofl cenam oeglutiendo ipfum et tardado 
cibuj et potu boxie falte tn'b3.Secudu rcmcdiii 
flom acbo ccnacmens efl confectio tnfrafcrtpta oe 
qua btc vir accipiat rotula5 Vna ante ctbu3 et ro 
talam femis poft cib«3 bibendo poli ipfjm medi 
um cyatu3 vini pzcdicti et continuet ipfam oua 
bua feptiam’8 .poli tpfj3 ac fuffictat ei accipere btf 
vel ter in leptimana ante pzandium .et ita 
ede pzecedemif electuarii vfue poli Duas Icptia- 
nas £11 «utej oeferiptio confectionis talis.fe fpe 
ciC2U5 aromaticuroP oeferiptibe 
;y.fpecieru electuarii Dpcimim oeferiptio hp. 
feyto b2euiarii alb.lib. y.cum aqua 
mente fiat confectio in Zertiui in 
flramentU5 flomacbo conuemcns efl ut po2tct fup 
fruflrum panni electi dc grana Duplicata3 quan 
titatie maiozie q pedalie ipfu5 fuperpenendo in 
terule fue aut infra ipla.JEt fr haberet oues talea 
pannos et permutaret fepe ece cxiccando m fole 
ucl ad tgnc3 ut fudozofttae confumeretur eltec 
melius cu remediu3 in ozdme er p2i 
mu5 De inflrumentie capit i conucniens efl ut m 
iste aifuefcat in mane fepe ante cibu3 fciltccr per 
Duae botae facere gargarifma tale .1*’ aque ma 
i02anc aque aiTari aque yreos aLco 
fli ana grana .vi. miiceantur omnia 
et calefiant et impleatur cx cie oe pzegargarija 
do expellantur. Secundum illrumentuj capi 
ti cbueniene c ut uir ille in fero quando vadit ad 
lect«3 faltem tribue uicibue in leptimana pulue 
rijet fuper p202a fui capitts per comnuiTura3 fa 
gittale3 vfq5 ad eo20nalc3 a fumitate capitie qU 
tate3 quinqqj grati02U3 02dct laritudme quat 
tuoz‘Digito2U3 Cuius Dtfcriptio ♦ Bcltgm aloea 
.5.1 .rof’ laudai llozacie calaite maio2ane affari 
betontee ana.3.i.gariofilo2U3.3J.mtfcc * Zcr 
rium remedium capiti conuuiiene efl boc. ”&aq 
mat02anec),aru3J.puluerte liquiritie violap li 
gni aloes mai02aue ana grana, vacari aL$J. 
buliant omnia bec fimul modicum Deinde colen 
tur et parum calefiant et oze p2ius implero 
aqua leui attracittde per nares inlptrando trabi 
ciautur et erit capitis mundtficauuu5 et opilato 
Quartum et vltimu3 in 
flrumentum p20 capite ell lx>c vt vir ille fcmel i 
feptimana quando vadit ad lectuj accipiat piilu 
lam vna alfaiaret oefcrcptioe Zlui.p2tma tertii 
capitulo vltimo ct fir boza accipiendi eam Iccu 
da poli alTumptaj cenam. Quantitas piUuleeft 
ut ex.5.i.fiat.vi.cu aqua maiozae. De rmcdiif 
que utrifqi bozu5 memb20zu3 iuuamentu3 cornu 
nicant. 1>rimum quod meo iuditio valde uti 
Ic ell ut uir ifie in feptimana (cmel per quinq* bj 
raa poli cenam accipiat.3.i.ellccte et bene ferine 
ate tyriace «Hndzomaci ctquiefcat ilectopoll 
eam boris faltem tribue ct non accipiat cibum 
nili tranfiucrtnt l:oze quinq5 poli eius alTumptb 
nem neq3 fo2tibus cxercicue vtatur, Secuit 
dum tniirumentum Vtriq3 pzedictorum coucni 
ens di vtvirilievratur infrafcriptis pillulis 
£>e quibu6 accipiat in feptimana femcl aucbif pa 
rum ante cena3 cuius Dcfcriptio * Tfc aloes electi 
.J.i.agarici .3.iuturbitb.3.i.mafiici0 maiozane 
crocit igni alos macie‘gancfito£ ana grana.vi* 
puluert3enmr et infundantur omnia i tucci dua et aqua maiozanc diligenter comtfcea 
tur Deinde exponantur ad folent fepe agitando 
Donec cbmifceanturliqn02cs.cu5 tgitur confum 
ptt fuerunt iterum luperaddantur 1 iterum foli 
exponatur ter ita faciendo.£x mafla igitur illa 
fiat pillule p20 0mL3.vii.ct utatur bis ut Dictu5 
ell .hec itacfi uifa funt mihi melioza et fecurio2a 
quibus uir ille vti potell .3d laudem dei omni 
potentis .2fmen. 
Conliltu; de marafmo complicato cum dipteitate 
vetrie cu cozzuptione potentiaru3 mteriozum • 
Cftdam De mazehia anebonttana 
colonuf uebemeti molellatur egri 
tudine que non minus coturbat 
animam meam q corpuf eius fua 
anxietas moleflet ,£t enim hic 
vir labozat uebementi cozpozts 
extenuatione que marafmodeam Difpofirione con 
fecuta dl et non febzilem.et ed quide5 huius Dif 
pofttio vehemens uentrie flipticitas huic extenu 
ationi copulata que potell elTe accidens 
quefecerunrinipfo extenuationej.et pdt ctiaip 
fa ilipticitaf elTe caufa marafmi et fubflanttfice co 
fumptionis buius uirt.propter que ouo bic vir et 
cozzuptam habet operatione; imaginatiue pote 
tte.pzopterea quia mobilis eil in operibns ex ua 
riis conceptibus in imaginatiua potentia inuen 
cie .ftcut etiam in ipfouaria infcMmer oiuerfa r 
peritur electio a lefionepotentiecogitattue pzo 
uentens. Unde Dtcendu; ell Dtfpofitionem buius 
viri nd leuiter elTe verendam ut ex pzcmtdis ap 
paret.et tam paulo pod cuidentius Deducetur. 
Dixi autC5 fuperius ty pria butuf viri Difpofito 
cd extenuatio vehemens que p20uentt in eo a ma 
la complexione frigida et fcca totius que melan 
colica nominari Debet .et multiplicata ed a vehe 
menti frigiditate et ftccitate totius cozpis. quo 
ntam in eo apparent omnia ftgna a2tditaf is ta3 
cerebzt q cozdis ct epatie «materia cm'3 mfica i 
cozpoze multiplicata multis De caulis potdl elfe 
caufa extccandi cozpoza ut fycculatozee Dtxeft 
l>2imo quidem pzopter ipfius complexicnc3 con 
trartam remperamento humano. quod labitur 
ab cqualt ad pondus per augmentu; caliditatis 
etbttmiditatis.iyedbuic temperamento cotra 
ziatnr melancolia fui frigiditate *? ficcitatc igit' 
et cetj« fecunda ratio ell quia complexio me 
laneo lice materiet aduerfatur inftrumcnw 01U3 
operationu5.quod ed fpus qui ed calide complexi 
onta et bumtde. Zertia ratio quia frigiditas 
melancolte contzazia ed omni rei uite. Quar 
ta ratio ed quia (iccitas eius ed caufa confumptd 
nis bumidi quod ed nutrimenta omniu5 mebro 
zum. Quinta ratio cd quia per frigiditate5 et 
ftedtatem expztmitur et confumitur bumidttas 
fecunda omnis pro oebita nutricatione mcb20 
,£x quibus omnibus non ed mira 
bile concludere fi per talem complexione; frigi 
da; et ficca3 pzobiberur tranfitus animalis fpizi 
tus fenftbilis et motiui qui ed indrumentu3 mo 
tus Dilatationis et conflrictionts intedinozu et 
mufculooum uentris quo fundamento vide 
#pulcre tntelligere potes cam fecunde Difpofi 
ttonis in boc uiro que ed dipticitae uane.rf^ul 
titudo enim materiet' melaneoltce pzopter frigi 
dttatrm et ficcitate; eiuo et contrarietatem ad 
bumana uitam et ad omnes eiui operationes ed 
e aufa ut in boc utro acqutfita fit ftiptiettas tata 
in uentre eius ut nullo modo operatione natura 
It venter cius lentat' imo oifftctUmu e tpfu reddi 
fluxtbtlc etia5 cum omni indrnmcnto medicina 
liquatucuq5 fapienter admiftrato.vndenifibe 
ne buiua viri Difpofitio certitudine bat>5 
tranfitus in firmationem marafmodee oifpcfitio 
nia totius co2pozis a qua nun# curabitur,pzopt: 
quod opoztcrec tpfum follicitu efTe ad amandu 
fueuitelongt‘tudine5et nonegligendu^Jtltnero 
licet et fermontbua illis colligi poffirte trea caule 
extenuationistotiuacozpozis et (lipticitad ucn 
tris.Una quidej et parte Defectus virtutis uitaf 
a lapfu melancolico p20uenientis«Secunda vo 
ex parte uirtutis naturalis cui etiam 
mdancoltcus lapfus qui uocatur lapfus completi 
cnalts .£t tertia et parte Defectus uirtutis ataf 
lenfibilis et ct motiue que omnes oeducut pul 
ebertmenece»litate3conlumptioni0 cozpozu5 et 
(lipticitatis eozum et parce caufaru5 antcceden 
tium que funt oc eiTentia cozpozts* nil minus ad 
hucaiTignari polTunt caule confumpttonia corpo 
rts et fltpttcttatj uentrie et pazte earum que pzi 
mttiue nominatur Quis 
gidue et ftccue et annexa et vt ungi et balneari 
in rebus frigidisfiipticis et iiccis et fic oe alite 
polTtnt elTe caufe ettenuationis cozpozum et dtp 
ticitatif eozuj.fimiliter etiam quar non Debet cb 
ccit # ufus cibozut et medicinarum 
ficcarum a ftipticantium poterit effe caufa omni 
U5 pzedictozum acctdcntui. £t quare etia5 non 
Debet concedi q cibozum et potuu *? 
per le uel cum illis commitro2U5 non Debet die 
cauto confumptioms co2po2ii et pzobibiriorr ie ct 
flblatiomsoperationu5 naturaliujanimalm ct 
Vitalium que neceffaric funt ci.£x quozu cmmu 
fundameto utde q pulcherrimi! ed tntelligere Di 
uerfttatem etfectuu in C02p02tbus bumame eue 
menuu5 exDtuerfitatecau(aru51II02U5 effectui! 
p2oducauaru3 3n ftia tgitur buius utri fliptici 
eas ventris totius ariditas mobilitas in opera 
tionibus laiTitudo fubflentandt cozpua magna 
in tpfo eueniens p20uemt a lapfu frigido ct Itcco 
multiplicatom coipoze butuf mri»p2opter quod 
fi in eo multiplicabitur materia melancoltcaq 
comunicetur cerebzo per compalTione3 abfoluta 
necnon abfoluta5 ifle uir indubitanter fiet mela 
colicus.*? tu conftdcra.iex quibus omnibus ccdu 
ditur .fbzimo q fle uir ad fui p2ocuratione3 ve 
betelle fcllicitus. Colligitur fecundo# non De 
beat m02am cont2abere neq3 tempus epxendef 
in uanu ad fui curatione. Sequitur tertio q ma 
Xime in boc autuno et futuro vere oe fe Debet ee 
follicitus.JEgo autem in baru5 Dtipolitionuj re 
gimie fuccinte regimen ozdinabo quanti! erit 0 
poztum! longitudini parcens. frztmo quide Dif 
currendu3 ellregimenftbiconueniens exparte 
fex rerum non nacuraltu. Secundo uero ex gte 
rerum medicinaliu. 
Capitulo fecundu per Dieta3. 
tbro naturaltu ttaq5 rerum expeditione omntu 
premittendu fczimo vfr # omnia que applicat' 
C02p02t fuo Debent efle calida et bumtda eftectie calida quidem vt adverfentur frigiditati melan 
colie.bumida uero Vt co22igant ficcttatem cius ♦ 
verumtamen argumento fumpto ab etate butus 
vin' que confidentia ed et etiam a naturali coni 
plextone eius que colerica fuit et notabiliter lap 
fa ed talia oebent ede minus intcnfiue calefacicn 
tia q bumectantia ."habitet igitur et mozam cd 
trabat i aere calido minus tamen q bumido.vn 
de cuttet cameras et manfiones in locis expofuii 
afpectui meridionalt.a occidentali que et ftnt po 
fita i parietibus montiu.vnde caliditas a radtif* 
folis impzcifa Duplicari 7 multiplicari poiTit 7 re 
flcctt.et non cu2ct in fuis cameris accedere igne 
n pzopziecum carbonibus fuftocatt aeris 7 non 
eucntabilis.T caput fuum 7 pectus muniat coop 
turis renuite calefacientibus 7 amplius bumecta 
tibus .a caueat a vedibus 7 fulcimentis calefacte 
tibiis pectus eiuf abfq5euentattdeco'grH3. De 
cibis vero vtatur omnibus actu 7 potentia bume 
ctatiuis vclut fant pinguia b2odtalta omnia 1 
p20p2ie non multum falita .vnde bleta fpinaebi 
a pzotulata cucurbita lactuca enduia crifolocana 
omnia conuentuntei cum carnibus vitulorum et 
agn02um 1 cadratorii annualium ca cu 
niculozuma reliquo2U5 animaliu5 Volatilium be 
ne pinguium peditantium quo2um etas non tri 
feat fpaduum anni .p2opter quoo etiam pifces p 
ui in fontibus inuenti a canczi capedani fontalcf 
7 lucti omnes funt et conuenientcf elixi vel allati 
cum pingui a bono oleo oliuarum ueluted mar 
cbianum anconitanu3 quod ed eque bonum vel 
fo2te melius q reliqua olea nodra etate rcpci ibi 
Ita.Similirer conueniunt ei omnes cibi laetici 
net a cum pinguedine po2ci recentis 7 antiqua 
non multum falita.Cereb2um animaltU5 pulmo 
tedicult 1 pingues cozum partef omnes conuent 
urit 7 butiri vfus etiam mibrplacer. Aromata vo 
calida i ficca euitanda funt (altem in Vfu conti 
nuo.'! menta pctrofellinum fenicrus tarcon yfo 
pus faluia rofmarinus 7 fifimbrum talia dimit 
tenda funt faltem in multo vfu 7 continuo nec ,p 
p2ie conueniunt ei nifi gratia condimenti 7 aro 
maticitatis ali02um cibario2um .De fructibus 
vero conueniunt ei cerafa pira mufeata auellanee 
7 amigdale recentef •? ficus 1 vuc a peponef bene 
maturi a Dulces et granata Dulcia .'Reliqui vero 
fructus frigidi ficci a dipttei Dimittantur vt fut 
citonia mefpile fozbe granata acria a confimiles 
De leguminibus conueniunt ei pifa cicera al 
ba a rubea et ri'3um comunt confuetudte p2cpa 
ratum cum lacte amigdalar U5 et cicera 2ubea cu 
ptngni b2odio condita et tri .a reliqui padiles ci 
bi cum bzodio pingui. De fapo2ibus vero 
conueniunt ci vinu5 granat02um a mu 
502um a fapa et fuccus citi’angulo2um a agreda 
cum 3uccaro condita in Diebus caliditatis a cum 
meile m Diebus frigidis. De potu vero cotiuci 
cne ed ei vinum album fubttlegudui Delectabile 
a Duke fimpltciter tale autconmixtum aqua fon 
tali clara odectabili aut oe ciderna vel per bare 
nam cribellata fecundum conluetudincm ferra 
rtenfiu5 .£t fi vtipofTet aqua mellis non multe 
Dulcedinis credo q ei utiltma fozet.ct p2op2te 
quando coqueretur cu5 femine vel foliis recenti 
bus bafiltcontSi verumtamen omnino mclt'02 ef 
fet ci aqua Decoctionis 3uccart' q mellis p2opter 
temperiem ctua. "bec oe fecunda re non natum 
li Dicta fufficiat. £>20 tertta tero re non natu 
rati caneat ide w'r cibum accipere ante naturale 
appetitum eius Vt nifi p2eafumptus fuerit bene 
Digeftus. vnde cibuni non oeglutiat nifi cum bo 
na madicatione et in tanta quantitate ipfum ac 
cipiatvtcxeonograuet domaebue neq3 fluctu 
et in eo potus. £>20 quarta re non narurali.s. 
motu et quiete caueat a fozttfy motibus r(pp2te 
pod cibum .quia pod cibum fibt conuenictiue cil 
quiefeere q moueri a bine inoe difcurrere.et nd 
i olurn motue C02p02alts euitandus ed imo *? a ia 
Ite vclut furo2 iracundia angudia folltcitudo trl 
bulatio melancolta a fimilia. De vlttma vero 
re non naturali.s. fomno et vigilia follicitus ee 
sebet in longitudine D02miendi 1 nullo modo 
ejccedcdi in vigilia a O02mtat ventre inferius ac 
cubato fecudu plucrt'3 vt fpiritue vniti i tali actu 
batione conferucnrur magis.fooc i fuma ed regi 
men buic viro conuemens cx parte fex rerum no 
naruraliu5 condecentur menfu2atu5. 
Capitulum terrt«3 oe cura per medicinalia. 
£>20 regimine vero rerum medicinalium fcp 
tem ab boc viro mihi Videtur obferuanda i cme 
dia .ict p2imu3 quidem ed vc attendatur confoz 
tationi co2die ne p2opter ficcttatem m eo conlir 
matam ifle vir tranfeat in marafmu3 confuma 
tum a boc cum remediis Duobus.quo2U5 p2irnu3 
cil boc. IV croci. 3./. foliorum baiiliconie icmi 
msendiuielactucc ./.flozum cu 
le capiilo2U3 veneris co2ticum citri ana.j.u.mu 
ici grana.iiu.bbeen albi 7 rubei flo2um bo2agis 
1 buglofe iacinti Imaragii 3apbiri ana 
3 J.folio2um auri numero quinque pulueri5et 
omnia per le a Itat facculus quad2anguUrie lon 
gitudmis femiifie in findone oe grana ret02ta 
qui iempcrpo2tetur alligatus fuper mamilla li 
mftra 7 omni fine duomm menfium renouet 
fecudu vo pzictpalc remediu 7 itu ad oifpo 
ftttone3 cozdii conuemens ed boc.TVconferueVai 
giofe bozaginis a violarum ana./.ii.trocilco2U5 
oe. violis t2oafco2um oe croco feminis acetcle 
fcartolecaptllo2uveneris ana.3./. firuptoecoz 
ticibus citri albi .5.11. anuli .f. i.li 
at clectuariu5 oe quo ide vir omni manem au 
rora oeglutiat coclear.i,per./. bo2am ante pra 
diu a ante cenam oeglutiat oe eo ao quantitate 
unius nucis mufeate 7 ita continuet boc electu 
arium vfq5 ad medietatem menfis octobzis. 
Iertiu3 vero pzincipaic milrumeai efl vc ille 
vir femper in cibis vratur bis fpeciebus fuper 
crtimdendo oe eis omni ferculo luo. IV folio2U5 
volubilia flo2um malue et altee 4113.3.1./. adia 
ti polit2ici cetrae’? captllozum veneris ana3.1t* 
ca2tami folliculo2U5 lene polipodu tbirnt epirbi 
mi ana:3.ii.cinamomi electi.j.i. falis tndt.3.xv. 
fiat ominum p fe puluis et conrotfceat. Ouar 
tum remedium pztncipnlc cll ixjc.1V ellcctuarii 
oe epitbimo cllcctuaru oe febellen ana libram 
./.Oiagridii .5.iu.fucei violarum fucei mcrcuri 
alis ana.f.i.penidiarum .J.ii.fiat electuarium 
Oe quo hic vir accipiar coclear vnum femper an 
te cibum tam in pzjndio q in cena.Uerum fi ,p 
pter alfumptibem tance,quamiratis iueniret ve' 
tre fuu nimium fluxibiie tunc accipiat oe eo pa$s 
plus vicano inueniat quantitatem p qua veter eius remaneat flnxtbilis 2 Quintum remediu 
ell boc.fii olei oeben olei Violarum olei oeflozl 
bua .3.ii.galiemufeate cipt 
mafticis cozallozum rubeozum ana .3,$. reftne 
clare 1 electe. J.i.cere quantu; (ifficit fiat Vnguen 
tum mediocris giuctiuofitatis Oe quo feper poz 
tet fuper llomacbo fuo. «Sextum remediu; pzt 
opale ell boc.ttt olei amigdalarum Dulciu3 olet 
oe fifamo ana.f .ii.pinguedinis anatis talTi a gal 
line 1 anferis ana.JJ.fe.altce violarii flozum vo 
lubtlis cucurbiteet feminis lactuce ana.3. i.arta 
nite .3 J.efuie.;,it. ciclaminis tbi. epttbimi Dia 
gridii.5J.cere albe quantum fuffiat fiatvngue 
tu moliet q* totus vnter iferio2 inungat a ylia 
ao femur faltem omni oie naturali bis mac 
quando furgit et fero quando vadit ad lectu5;Se 
ptimu5 vero 1 vltimu5 pztncipale inflrumentum 
in cura butus viri ell vt ipfe loco ftrupt omni ma 
ne in auroza affumat fcutellam Vnam aque Lictif 
in qua tepida in fero infundantur epirbimi 
♦3.t,cum femi8 falis indi.3J.et fic per totam no 
item dimittatuz in mane calefiat et coletur cum 
expreffione leui er tta bibatur .*bcc in fuma c bu 
ins viri regimen conuentene ao fui cozpozis re 
ttificationem et fanitatis acquifitionem. qua; ft 
bi omniu ille pontifex et miferaroz concedat qui 
affluenter omnibus benignitatem 1 bonitate; in 
Ipirat .2Id laudes eius immoztalcs. Xlmen . 
Conftlium oe macrefactione cozpozis; 
3fpofmobttius paduani effma 
rafmodea nonex calo2e fcbztU 
fcd ex Defectu nutrimenti non 
otrati ao membza totius cozpo 
ris .St bocex caufis egritudina 
Itbu3 et accideralibuf tpfaru egri 
tudinu; complicatarum v; barenatica paiTione 
cui affbciata ell byliaca er colica 015 bis accidenti 
bus.f, vomitu fuplc fccali et Defcenfu ylii ad ofeii 
in inguia. Uomirus em'5 l^c fit per colligantia; 
memb2ozu3 inferiozu; cu; o2ificio llomacbi ac 
etiam quia ylien Diflocatus ell ec ad inferioza jp 
puifus. quare nen ell poiTibile vt feces educantur 
per iferioza: Kegimne Dicte fumat vinu albu 
bonii n odozifeip limpbatu; cum aqua Decocti fe. 
feniculi.3cem fumat pluries bzodia pullorum ca 
ponum et gallinarum et columbozum iuuenum 
et parumper carnium minuti; incitarum aut pi 
flaru;. 'Regimen medicinale capiat fpdgia ma 
gna que cbpzebedat loca genitalia inguinum et 
fcmozalium quaft.et fiat fomentatio lubfequens 
vna vel una cum Dimidia bo2a contie. Cerotu; 
laudai rafineelccte ana.3 An «ffozacis liquid 
galie.muf ana.3. li.fpecierum vnguenti glutinofl 
.5.i.cere.q.s.dilfoluatur glute cum modico acett 
et fiat cerotum Ilo naebalejomentatio. Bi fenu 
greci granozu5 fifami ana.J.vlii.fe.malue altee 
ana.to.m.boelimcllifn fubalbidi.JJ.cimi.f i 
y.carui fe.anen kos n feni.an a.f J.yue ccrauree 
mioil fiiq cotudat.tcideda icidat et reliqua cdtu 
dantur .3tem poli cliftere factu; ante cena; oet 
puluis calidus ,p reib3.3te fiebat 1 iifler fibt exd 
co tione ex pinguedine renum call rati De qua De 
coctione .‘Biciatj quattuozolei .J.ii.butiri J.ii. 
croci grana.vi.falis coclear.i.juccai ru.J.ij. 
ConftUumoe febzc colcriea continua. 
uoniam ex ftgnfeaccn apparcn 
tibuo ‘i perfcuerantibus t OtTpoK 
tionibus notabilis viri Tlico 
lai oe comitibus apparet conti 
nue inflare pugna; virtutis ad 
mozbu i materiam eius et econtra. 3dco non e 
poiTibile aliter extimare oe ipfo.mfi quia opoz 
tet banc egritudinem crcticare crift pcrfccta.a b* 
ell quod eligendum eiTet .aut taltc erili t2anfmu 
tationts materic.quod non poffet elTe fine aliqua 
li fufpitione in longitudine egritudinis. aut wa 
i02is moleflie eius. Tleq5 i iliis tribus punctis d 
clarandis fpcculattone Dtffufa valde necelfariu; 
eft coiitemplari.p2imus eni; punctus fatis perlu 
adentes babet rationes ,£ll enim fcbzis alfidua 
ell etiam quafi vnifozmfter affligens et parua di 
uerfitate exacerbationis faltem manifeile oiuer 
iificata .etiam aD tactum caliditas fatis compze 
benditur .1 puifus velocitas et frequentia et ma 
gnitudo vebementes.ee Vrinarum tinctura nota 
biliter elcuata ,\xc omnia follemniter 0 .clarant 
inflantia virtutis ad mozbum. Quoo vero bis 
perfcuerantibus neceile e futura fieri cref15 et lau 
dabilem apparet .eo quia cum perfeuerantta pre 
di'ctozu31 tgnozu5 virtus optinet et non fubcum 
bit ,neq5 in Diebus exacerbationis febzts. neq5 i 
terpollationis eius .£tiam quia fublcuatur Vir-* 
tus per cuacuationes actuales. £r tertio quia I 
euacuationc fpontanea .videlicet in fudoze copio 
fo notabiliter aleniatur vutus .et non aggraua 
tur .quare ex ili s cum aliis fupratactis fperadu 
ell oe futura crift aD bonum et non ao malum. 
Xlt vero tertio non euacuatur ab aliquali fui 
pitione tran!mutationis materiezu3 ad aliqua 
loca .fcbzis em'3 bec labo2iofa fuit.et acuitate no 
tabiliter affligens.£5co in febzibus labo2iofis ti 
metur tranfuus materieru; aD apolleandu me 
bza ex fententia fumi ypocratis et comentatozis 
eius alfo2ifmo2U3 quarta ilio . tabo2fofts in 
febzibus et cctj.£lmpltue omnis acuta febris bet 
latitudine; terminandi ao malum CU5 velocitate 
fue afllictionis etcuj Difficultate accidentium 
CU3 igitur bec fcbzis fudit acuta. quia colerica 
et continua xt omnes acute febzcs faltC3 contic 
apte fine interficere .et a feb2ibus 
raro contingit euadere ntfi cum contractione 
,i.tumo2e Vel apoflemate aliquarum parttu p2t 
ma qua2ti De fignis fcbzi'113 putridarum; 3gstur 
Dubitabile ell .$> ioecfebzis non faciat crifi3 tranf 
mucattois predict3;.£>lura alia fpcculabilia buic 
p20pofito mibi occurrut que p2etermitro Diliges 
omnibus concluditur 
canon regiminis huius viri cum oifpofitione ta 
li .quoniam p2imo ncceffe ell virtutem fublletar 
et piecoferuare foztitudinem eiuf in pugna labo 
rantj. fecundo necctfarium eit admimflrare 
Digclliua refiduu marerienim Digerentia qpeiti 
us ell poiTibile. Xerrium vero ell vias euacuato 
tus materierum apertas conferuare * Quartu 
ell accidentia futura fieri et pzefcntia fcientifice 
gubernare. 'bzimum itaq3 bozum completur 
cum bis que actu tamen continue aominiltrarur 
eteonuemeter cum cibis in quantitate conuenie 
ti habentibus qualitatem re.rangendt materias coler icas. 1 emundandi et clarificandi fanguinej 
ab eis.quod pluribus modis fieri poteft. P210 
coquendo in cibis cius radice5 vnam vel Duas ci 
cozee.et fi timet eius ama2ttndine.tunc accipiat 
radicem endiuie.autfaltem in cibis coquatcreffo 
nes in fontibus nafcentes. et de eis cum p2edi 
etis aut fine faciat falatictu.et fepe. Secundo 
vtat fucco aracio? i futf cibariis aut fucco gnaro 
ru mu30?.aut fucco lionu no faltto? aut fiat fibi 
gelatis cu pauco c2oco a abfq5 fpcb5.7 ededat fpia 
cbias et bletas .et aliquando radicem raparum 
cum foliis earum .7 fi abbominaretur pzeciofuj 
falaticium effet comedere folia liebinf cum aceto 
et eft epatica fontalis vl’ putealis cu qua et aliis 
tactis bzodia pullo2um lactentj vituli fer Jicum 
Vel faxianorum 7 confimiliu5 continue alterata 
fint. £>zo fecunda vero intentione pzincipall 
continuet affumptione3 firupi violati iuiubini 
btftantiis eompoftti aceto q2 omnes aut aliqui eo 
rum commifceanturcu5 aquis epatice cufcute fu 
miterre ctcozeeendimebozaginisviolarum et 
buglofe .etiam 013,eis fuccu3 granatozu mu30zu 
cdmifcendo.aquononDefiftere3.J8t p2obac in 
rentione etiam vtatur confectione oiarodon tri 
afandalo2U3 aut czoctfcto oe violis trocifcis oe 
fpodio cum ie.acetofe confractis 013 tzoctf.oe eu 
parozio aut trccif.d berbe2is cum r3uccaro cocto 
cum aqua cufcute cico2ee et endiuie. Xertium 
aurem 133 fecundum partem complementum bet 
tx pzedictis ,-quodlibet em'3 p2cdict02um Vias 
Ducruu conferuatapertas, aut lauando abfter 
gendo incidendo et aperiendo materias non folii 
comues.feD app20p2iatas vt antecedentes a veis 
pzectpitare faciunt.pzopter quoD etiam aqua lac 
tts capzini vltima eft in Ixjc capitulo, eft enim 
vebemenfuVebiculii ei quoD expectaturDc inten 
tiombua pzedictis .vt pzima quarti capitulo De 
cura febzts quartane colligendum. Similiter 
etiam partem marerierum oiuidendo fubtrabef* 
cum pillulis De aloe abluto.eft enim inftrumctu 
valde conueniens. £t adbuc etiam omni feptia 
na fef fubducere partem materieru3cum electus 
rio Diapzuif.aut cu medulla caffieiilt! . aut terio 
cum fucco rof,et efio De pfilio .aut ai caftia fiftj 
7 fucco rof.aut cum boc medicamine femel in fep 
timana admtntftrato conuenienti(fimu3 efler.BC 
tamarindozum electozumJ.i.Diffoluantur cum 
aquis cicozce et epatice ana.J.tucalefactj et accipi 
atur colatura eozum cum bona expzdftone facta 
et cbmifceatur cum bac mixtione. V* caffie fiftj e 
lectuarii Diapzunis fimplicis ana.JJ.reubarba. 
electi.3J.fpicenardigrana.v,mifccet totum i 
potu Detur in auroza calidum et tardet cibil eius 
ad minus bozis fex. 3am vero ex pzedictis ap 
paret fatis facile accidentia que poflent banc 
Difpofirionem concomitari poterunt pzobiberi 
fiue enim doloz capitis fiue vigilia tmoderata f 
doloz ventriB aut raptus materierum aD mebza 
interioza vel extcrioza fieri poftent que funt acci 
dentia confimilesfebzes comitari folctia .patet 
ipfozum quolibet 4 facile poteft pzobiberi eue 
nire per Digeftionem marerierum lubtracttone5 
earum particularem et maiozem apertionem ui 
aru5.que omnia «3 medicinis pzedictis in inten 
tionibus fupzatactisfteri poterunt, quoniam ex 
fubtractione materierum 7 earum oigeftione vir 
tus redditur potes facile vertere poterit 
Oe materiebus a fua mala qualitate. £t pzopzie 
bec omnia valde acquirentur conferuando perfe 
ue2antiam fudo2is et po2orum co2po2t's aperto 
nem faciendo.ict quo ad ftomaebum renes i epar 
cum epitbimatibua linimentia vnctioibua gubcr 
nando De quibus p2oliro fermone collatio facta 
fuit per famofiiTimu Doct02cm candu5 ao laude 
oei. Zlmcn. 
Confilinm ad feb2em colert ca3 cum afmate i do 
lore ? ad materiae ad pectus. 
3 bene n Diligenter confideretur 
Difpofitio venerandi tn ebrifto 
pat2if Domini abbatis fancte ma 
rie in 02gants Videtur ty ipfa eil 
coplicara ex Variifegritudimb5 
et numero pluribus a accidentibus.febrit enim fe 
bre aliqua que pezoydca fcribitur.licet eius oifti 
ctio fpecifica non aflignetnr que quide feb2is Vi 
detur fucceffiife caufonidi aut eidem complicata 
et rationaliter Vtdetu2 Dici pofle colerica. Se 
eunda vero egritudo eft peluref’ que 133 p2edicto 
caufoidi fucceffit vt feribit vel eidem faltem co 
comitata erat* Ic2tium eff accidenf fciltcct ma 
teriei Dcfluxuf catarralif a cap te ad partes pecto 
rie que quide5 materia flegmatica elt grctfa a vi 
fcofa cui etiam materiei lucceffir accidens fecuntf 
quod eft anhelitus Difficultas quc.fpecies afmatis 
eettmatur .‘hec fut quattuo2 p2incipalia quibus 
videtur adberendum effe vt fanitati reftitui p2C 
dictus pofftt veneradul paccr.£t I3 i Difpofitionc 
p2efenti pzolixe fatis fi tempo 
ris confo2mitas elargiretur. tamen ut fermo 
vtilitati adlxreat aliquid facillime tangenduni 
eft.Zfut igitur Difficultas anhelitus illa remanfit 
iterum complicata cu5 Dolo2ibus pect02is aut e 
contra.fcilicet q> anlxlitus grauatur abfq5 Dolor 
quod videtur aliqualiter lulpicandum efle .eo q2 
fcribiturbancDifpolitionem effein Declinattoe 
quo ad accidentia .St igitur accidens p2inul.s. 
ooioz q fuit fcb3 accides fcilicet afmat} caufa m« 
no2acu5 cft .aut ex toto remotU5.et afma illud fe 
habebat ad doi02em per modum dependentie 
necelTe eft concludi alterum Duozum .vel q> omnia 
accidentia funt in Declinatione vt fcribitur vf fal 
temq> alterum accidentium Decliauit fcilicet Do 
I02 remanente afmate ,£t p2obatur p2imu3 bo 
rum Duo2um quoniam fi afma fuerit accidens 
Doloris in conferuari Dependens ab eo neceiTe eft 
quod remoto Dolo2C zemoueatu2 accides eiuf qt$ 
erat afma.ergo p2imu3conclnfum omnino vq: 
e.Si at al ma erat accides nullo modo pendes ab 
ipfo dolo2e .tunc poterit valde facile concedi q 
2emoto ipfo D0I02C adbuc remaneret afma ideo 
co22elarium fecundum verum, Cum tgitur bic*i 
ueniantur duo accidentia itilicet D0I02 et afma 1 
neutm ill02umi babet ;ab altero Dependentiam 
tunc erunt accidentia fixa habentia caufam eo? 
confernatmam.iDi funt accidentia reuolubilia p 
tntentionemet remil1iohe$ vt iam fcribitur. lia 
fi dTcnt accidentia neq5 crementum neq5 Deer e 
mentum babentta.tunc iam Client fixa.£t vide 
tur lx>c contexere Difficultatem magnam faltem 
De Dolozc. Tlam ooioz tUe aut pzcudrct a mala complexione fixa calida vel frigida.et hoc iioti pe 
teli concedi.eo quia mala complexio fixa non etfi 
cic Dolc2cm ut iecunda pzimt capitulo De caufia 
Doloris .tunc enim opo2teret concedere in ctbtca 
et in oifpofttionibus marafmodets tncfle oolo2e 
quod negatum efl, ab <6ui.ibide .Bmpliue Dolo* 
nonefl ntft contrarie rei lubito imp2imenti8 con 
rarietatem fetire.feo nulla Difpofitio fixa fubito 
impzimttquare non efl polTibtlc credere dolo2cj 
p20uenire ab aliqua fixa male complexionis fpe 
cie .Cum aurem D0I02 permaneat et fixus vt ia5 
fmbitur licet remiiTus .cuius caufa non potertaf 
lignari aliqua fpecics male complexionis f xe Vt 
argutu 3 efl .ego ipfius Delo2is caufa neceffarto e 
rit folutio cdrinuitatj pa neceifaria efl .eo quia do 
lo2ee fecundum quanicunquc locum incunbunt • 
aut fubuamaUerationem oflendunt aut blutani 
contmuitate5. £t fo2te q bec foluta continuitas 
intenta efl in iennonc co quia fcribtt q bec cfl fpe 
cies Dolo2ts extenfiut.Culus plurimu3 p2cuetut 
a ucnrofirate extendente panniculos et tralxnte 
tpfoe a futs extremitatibus ad alias Differentias 
pcfirionts.Vt fecunda p2imi capitulo De cura fpe 
rum D0I0218 ,£xtenfiui Dolo2is caufa efl ventof» 
tas aut bumo2 qui neruum aut mufculum exteti 
dit ac fi ipfum trabat ad fuas extremitates .CU5 
ergo Vcmofitas fit imediata caufa extenfionis ta 
lis et perfeueratextenfio neceffe cfl materiam ve 
tofttaris ex qua efTe multam in pect02e congcflaj 
et talis nonpotefl elTc nili flegmatica materia.eo 
quia ligna colerice materiei excluduntur bine ar 
gumento fumpto a fpecie Dolonis .tlcq3 cm'5 cfl 
pungitiuua ncq3 inozdicattuusperfoxatiuue st 
pzuriiiuus et ftcoe aliis .fedextenfiuus foturo 
vt Dictum cfl quare ct cetj. £t ex boc quidem futi 
damento volo inuelligatam etfe caufam accidenti 
quod efl Ddo2 que ell mala complexio fixa pa2ti 
um pect02iscum materia flegmatica in panmui 
lis pectoris et in eius concano contenta ex qua $ 
natur ventofitas que efl imedim caufa extenfcii 
que extenfio fozmaliter efl tpfe D0I02 cxtenfiuus 
fcx quo fundamento credo facile inuefligare polle 
alterius accidentis fcilicct afmatis caufa cfViciecc 
Una ent'5 numero caufa potefl efle varto2um acci 
dentium p2oducttua fecundum varietatim mem 
b2ornm ad que extenditur reo2um quelcquunt 
ao ipfam.2Dala enim s> frt.et bumida parttura 
pcct02ts fiue per fpeciem Debilitatis quam effi 
ctt.ftue quia reddit membra pcct02is diliicile mo 
biliaTiue quia tpfaefl caufa congregationis mul 
tarum materieium in pecrcue per viam indige 
flionis potefl efTe a matis caufa .£t fecundum pzi 
mum modum efficit afma p20uenicns a Debilita 
te virtutis qualiter fortalTis in pluris feuro 
aut conualefcentium fcpe0p2ouemt afma. txj 
(cdm autem modu3 fcilicet [mobilitandi mcb2a 
anhelitus poterit efTe caufa afmatis. qualiter per 
fepe medici infrigidantes velamen efficiunt af - 
mainxta illud .13.tertii xa tertii. Cumemplas 
pectus caue ne infrigidcturvelamen.qualiter ct 
itinerantibus per aere valde frigidum perfepe 
accidit afma Vt notat experientia. 1>ei tertiuj 
autem modum (ciltccc generationis multarum 
niaterie2um et congeflionis earum in pecro2e g 
Via5 indigeflionis pzoncit fpecies afmatis ex pie 
nundine partium pulmonis eo quia eger npn re 
tfpit aeris quantitatem conuenicnfem ad euenti 
dum partes pcct02ts .quare non excufatur ab an 
belitu frequenti. qualiter fe babet anhelitus ve 
bementer exercitati currentis ct p2cfocati.pp 
quod anhelitus Difficultas afma nominata ponit 
dfeegritudopulmoni ap20p2iata xd tertii tra 
ctatu p2imo capitulo De afmate. 3n cuius Defert 
ptione ponit bic termine coplexus egritudo pul 
monis tenens locum generis vt ibi aperte colli 
gitur.Unde appa2et bic (peculianti q ab vna ct 
eadem caufa varia et numero plura pendere pof 
funt accidentia vt tam Deductu eft.£c tu confide 
ra quia locus ille ampliitime meditationis exiffic 
Xaceo bic oe matertebus que in pccioze congre 
gate funt fimpltces vel commixte.ITam facis ve 
rifimtle efl flegmattce materiei ta pzedicte cornix 
ta5 efTe partem materiet infice reddentis mate 
rt'35 flegmattca3 mat02ts extcnftonis. Mo quod 
perfuadendum plu2a mottua videntur occurrere 
fczimuro equide5 quom'35 bic vir a generatide 
melancoltce complexiomf exiffit Vt facile Demon 
flrart pofTet ex pzinapiis. 52ecundo quia bic 
vir Icdttur a materia melancolica ventofteatum 
multitudine congerente in fplene a toro latere fi 
niftro. Xcrtio quia ia5 alias nocumenti ab im 
p2cfliombii3 mliepzouementibuf longo rem pof* 
molellatus fuit. Quarto qma ventol traf 
vel vapo2 eleuatus a materia liegmarica fim 
pUci non tantu3 magnificecxtendit quantum fi 
tde3 vapor cdmifceatur vetofttati a materia me 
lancolica p2ouenienti .Uapoz enim cuius remif 
ftoz efl burotdttas aut ampli02 ficcitas maio2C5 
potefl extenfionem facere % velocius .grille qui fi 
piexefl si apparet alfignari pofTe aoequatam «5 
velcaufas bozum Duoru5 accidentum fcilicet do 
loris 1 afmatis que ia5 paulo ante p2enuffa funt. 
£tpri ratione ireru3 Deduci potefl q afmatis 
cauia efficiens erit illa mala 133 pzemiffa ma 
terialis caufa 133 aiTignata.que pulmoni a aliisjp 
ttb5 pectoris imerfa potit erticcr afma qDcrito fe 
accidens non p20uemens Vel Dependens a Doiof 
p2edicto ,£ttxc dc Duobus acctdentib5 Vi’52 illu 
moleflantibua fUiticere poifunc Mt veru3 iteru3 
paulo magis contepiandu3 cfl.aut igitur ixc duo 
accidentia remanferunt_nulli generi vel Ipeciei fe 
baiscdplicata autep0. igitur erum coplicara 
febai .aut erunt crtimef.a looc nullo modocu ip.ri 
non reuoluatur pei yodice vt 143 Icribitur. £r pi 
ratione neqs etbice cuius eft excludere typum 1 
relinquitur igitur eife necefTanu3cou 
duderefeb2e3 tpfa3 eife materiale3.1 non quide 
fine pmredine.cu5 ueq3 bic ebuliat fang,na ratio 
«e vel figno Demonftrabilis .11eq3 etia3 xfl fe.De 
putredine fang.bac vel aliis rationibus facile oe 
roonfl2ab1li9.ee maxiequia reuoluiturperyodi 
ce aute5 putrenti allignatur vnifoz 
mitas continue afflictionis a p2tncipio vfq3 ao fi 
1x3 ,et na eid opponitur peryodica reuoluao q 
re * cetf.lTou etia5 videtur eile feb2is melancoii 
ca.cu5 ndalfignetur aliqua peryodua mfie.n3 feri 
bat /igitur remanet Dubitabile an fit febris cole 
rica vl' flegmatica.Qo aute3 nd fit colerica pura 
continua apparet quia non videtur bic peryodi 
catio Difficta aiTtgnari poffe veiut fcribitur.Qd 
iterujnonfitperyodus p2oueniens a colerica 
materia para mom tcrtianario reuoluta appec eo quia non Vigiliarum indantia non fitfs non a 
maritudo ozts non ventris dipticitas.non doloz 
capitis acutus pzcfcntialirer concomitatuz eam 
3gif fozta(Ttsop02tebit condudere q' erit 3ana 
notba .aut igitur maiozis fame vel minozis.Si 
pzima .aut erit tertiana nb pura pzouetitens cx 
mixtionerubeccolerecumflegmate groffoi oe 
nominabitur vifellina.aut cum flegmate tenui 
et Denominabitur citrtna .ergo erit fe. vel a cole 
ra vitellina vel citrina pzouentcne vel ab vtraq5 
ftmul .£t elTet padus ardue contemplationis .an 
fit podtbile eandemfe.fimul a colera vitelltna 1 
citrtna put2entibus pzoucnire.et ed de punctif a 
quibusilludrium auct02um fpeculatio Deficit. 
.Hdbuc iterii fo2tadie concludf ex quodda3 fupza 
adupto fundamentoq> febzis ida edet colerica p 
uemens a colera notba miozis fame que fit ex cd 
mixtione ipfius cum melancclia naturali .3n cu 
ius notitiam peruemre opozterct per padionef 
et accidentia ambabus materiebus ccmtxtis at 
tedanda *quem padum btc Declarandum relinq* 
feruanstecum in pederum aliuD conferre pferi 
pturam .2ln vero vltimo fe.lxc fit flegmattca pu 
ra interpolata ,an continua latica nominata q 
raro tnuenitur apud pzaticantes et maxime pu 
ra. €t an fit degmattea De flegmate Dulci fal'o l 
pontteo mucillaginofo aquofo vel vitreo tibi ccn 
tiderandum 2elinqno .exidimans q> fi rationali 
iuditio a er bis que mihi feripra funt bcc fe.repo 
ni podir fub aliqua Denominatione fpecifica 
connenicntms Dicendum cd ipfa5 edererrtanam 
non puram a colera permixtam mdancolic p20 
uententem .aut falrem a colera cum aquofo flcg 
mate permixta vt tam pzedictum cd.Aliter eni 
curande funt Difponce a accidentia febzibuscd 
pltcatacp ab eis Denudata .Tlam et fi accidentiu 
non dependerent a fe.tn ede a in cbferuari tame 
accidentia iam pzedicta vt Doloz 1 afma augme 
tum non leue recipere podunt cum complicantur 
cidem.lDec funt que modo mibi confideranti cu 
magna tame incommoditate occurrere potuerat 
que ab altis amplt02i confiderattone compleatur 
et modificentur Ilunc aute3 aliquid et facile De 
modo curationis birum Difpofitionu5 percurret! 
cd.et primo quidem Videtur ede p2emtt?eudu in 
tentiones necedartas in cuza butus Difpof 
£t edet p2tma vntuerfalts materierum cuacuatto 
a toto quam btc excludo.cum no videatur magna 
ede in toto repletionem, et iterum quia vir ide cb 
uenienter fuit bac fpette euacuattomf minozattue 
a celeberrimo pbteo euacuatue ct a materia etta3 
Vt De vomitu fcribitur. Secunda vero tntetto 
edet particularis materierum Dtdractio.ct bac q 
dem etiam nolo a meo fermone refecare p2Cpte2 
Dupltce3 ftoia3 ct alta farmaca ccucnicnter admi 
ntdrata. Xertia vero particularis itentio e ma 
terierum Digedto.et banc etiam nolo completam 
edet eo quia feribitur q> egzttudo ed in datu Dige 
ftionis licet bic aliqualiter pturbari podetmes 
conftdcrantis. an edet datus oigedionte materie 
zum antecedentium ct ccm'unctaru3febzis.an ef 
fet datui Dtgedioms materierum facientium acc» 
dentia vt afma et oolozem.Xlut edet datus Dige 
ftionis Vtrarumq3 materteru fimul.ct boe quidc3 
facile a viro tn cande et opere piro cognofci potcfl 
co quia tali Digcdioni oenceeiTirate fubfcquiture 
ktfdio febzis.iuxta illud autenttcttm tertiitegni. 
fDigeftto dl faciens cedare putredine manete fub 
ftantia.Xfdbuc ctta3 fecundo facile cognofci poteft 
eo qz fi materialis aula afmatis et Dolozie erat 
ffa.aut ftmplex.aut alteri materiei commixtu qt5 
audu faciebat Dolozcs altate intentionis necefle 
cflfterit DigedumDolozes abeo pzoueniunt 
notabiliter remtdi.quaf zemiltio fe.er accidentiu 
cfl ita Demondratiuum fignum remiffionie cg2t 
tudinum et accidentium vt apparet. Quarta t 
tentio particularis cd materierum eradicaria ena 
tuatio.et buic qutdcm alr complacere non podum 
itifi quia Defcrtbam aliqua farmaca Diuerfe inten 
tionis fecundum Dtuerfttatem fuppofite materiei 
peccantis* ‘Cutmum itaq3 fazmacu eradicariuu 
Dominantis ffice materiei eiTct Ixxr.Tk aque ifopi 
et gallarum electi.3,ii.turbitb:3 
.ti.maneelecte.|.ii.g.flo2U3 ifopi ana.g.v.crod 
g.fi.fiat omniu lx>zum infufio et exibeatur 013 ex 
pzdTtonc et colatura Diligenti. Secundum far 
macum materiei (Taftce cu colera Dominate eide 
cdmixtaeductiuum.Cuius Dcfcrtptio.lV 2eubar< 
violarum et lupulo? 
ana.j.tt.mufcilagie pfilii.?.i.fpt'ce nardi 3.5".35. 
g.itii.fiat omniu ifufio et exibeatur Vt piius cum 
5.1.mane incozpozatc fccu polUxpzefTionem» 
ex celera 
et melacblta ccmtxtanim c I x>c. IV mirobalanop 
Mo2U3.5di.5«manne.54.J.clcctuariiDiapzuni8 
lupu 
lozum et buglof.ana.5.t.aquefumiterre.f.ii.fiat 
omniu ifufio et cum cxpzeiTicne extbeatur vt pzi 
iis. Quinta intentio pztnctpalis cd accidentiu 
eoz2ect6 et qdc p20 cozzecrde accidcntif ad qued 
pzinctpaliter infifiendum ed fc3 afmatis quod fu 
fpeettus ed.licet pzedicte intentiones conferant. 
tamen ronfucui ego Vti loebido quod vobis traf 
mitto Dc quo t mane et cu aqua in qui 
tfundatur. per Vnam noctem cofueui 
mae cribcre.3,vi. follenitcr confert.et dc tpfo ite 
zum eger ipfe matozt parte tempozis in os fuu3 
tenere Debet velut lorb. $uit autC3 medicina ida 
Vs locb De papauere.3.iiii.3d hanc etia3 intentio 
nem et materiezum um adequatione 
et abfeifionem vti folco boc alio elcctuario quod 
nunc mitto re quo exibere folco p tres Ixzas poft 
cenam ad fex cum aqua fublimato*ts 
violarum et catnomi.ana.5.i.ct ed folenis medi 
cina.plura vero feribo ex auctozibuf collecta et ex 
perta pzopter tempozis penuriam. $uit ele 
ctHarium boc.1V electuarii 
rii pecrozalis albi.?, tui.mtfce. Ultimam vero 
intentionem fc5 De regimine cx parte fex rerum 
non naturalium conuenicnter adminidrando pe 
ritiltimi pbifici eius fapientie relinquo ad laudej 
omnipotentis Dct.Sroen. 
Confilium De Duplici tertiana notba ct mala cb 
plextone xpatts cum tenfione eius a Debilitate Di 
gediue et retentiuc ipfius et cum tzemoze cozdis 
ftiplcx ed Difpofitio qua nobilis 
adolcfccntulue fpectabilis a dreit 
nui militis Domini 3accbi oe tie 
nie Dilectus genitus moledatur 
Prima quide3 ed tertiana notba que tion fimplex efl fcd compofita ex Duabus ter 
tianienotbispendcntibusamateria cclerica xi 
telltna nominata que fit ex cdmixtione colezc cu 
flegmate notabilis grolTitudinis ficut clare per ce 
leberrimos pbificosnupcrrime confcrfptum efl • 
Secunda vero Difpofttio efl Debilitas in nutrt 
tina Virtute membzozu5 notabilis et aliqualiter 
in Digefliua epatis n etiam notabilius in retenti 
ua ipfius pzoueniee a mala pcne ipfius bumida 
epatis vt confcribitur que videtur efle coniuncta 
calidttati n non frigiditati perfigna quemamfe 
Ha funt. que qut'de5 epatis Difcrafia coniuncta efl 
Difpofittont cacetlce cu tenftone grauatiua inTgi 
one epatts fub Dextro ypocodzio percepta. Ter 
tta vero Difpofitto que nuper contigit ei efl tuftf 
catarralts CU3 fereatu flegmattce materiei nota 
Miter babundantis non cum cxceffu alicuius fa 
pozismaniltfle apparent}. Toec in fuma funt Dif 
pofitionef pzincipales quibus moleflad. Si ita 
q3 Diligenter contemplando earum Dtfpofittonu 
canones cdfcribt Debent.non Videtur illud efTe 
poftibile fine errore fiendum nifi pzimitusba 
rum Difpofttionn5 notitia difltncta 
tatitU3 eni falluntur tn canonibus medici quantu 
tn otgncttonibuB egritudtnu Ibzimo ao 6lauco 
ne5 tertto capitulo /itaq* fi ifla compofitio Dua 
ru5 terttanarit5 vt pzedictum efl.aut erit compd 
Obarui; terttanazum cotinuarum a colcra Vitelli 
na p?ndentt'um,2fuc fecudocritcompofitio Dua 
rum iterpollafaru3 eiufde fpeciei.Hut tertio erit 
compofitio ex Vna notha vifellma interpolata cu 
Vna fifi continua .hut quarto erit econtra vnius 
continue vitdlt ne compofitio CU3 interpolata ea 
de3 fpccte .talis enim efl Diutfioa Balieno Data 
fecundo De crifi capitulo fexto. Si ertt com 
pofirio pzima Duarum continuarum notharum 
De celera vitcllina.licer tpfaru5 cognitio Difficilia 
videatur .non tamen efl impcfftbile viro exerci 
tato infcictia *? experimento cognitio 
ne5-Similirer etiam Duaru3 interpolatarum co 
pofitiodarioz baberi potertt.^r aobuc etia3 vnf 
us continue cum interpolata et car«5 cognirio 
a lapiente Viro non cum magna anxietate eonce 
ditur .falrem hoc generali notteia Deducere 
non efl Difficile .Si cni5 funt Due continue 7 po 
Xifmi funt fubitrantes vt creditur.igitur vel lub 
intrant pzincipio augmento datui vel Declinato 
iti .Si pztmo igitur ipfaru3 cognitio haberi po 
terit per notitiam infeparabilin pzt 
ctpfi particularis i £t ita De augmento datu et 
Declinatione concludendum ed * Cum em'3 pzefu 
erit leuis tepoz anbelttue coartatio .pulfus con 
tractio paruitas tarditas n raritas tn 
frigidatio circumferntie cozpozis grauttas fom 
nolentia quedam n reliqua accidentia pzopoztio 
nata pzicipiopticulari.Deide fupuett expanfeca 
lidttatis apparitio .leuis inquietudo .ozis amari 
tudo .fitts aliquanta ,oculozu3 pun.tio.colere ap 
pes n maifedus in domaebo vel epate vel minera 
fuerit illa.3teru5 7 pod talia acci 
dentia prictpio pticulari paru5 ante attributa De 
mondran poted huius fe.augmento alterius ccn 
tfntie fe.exacerbar tonem fuperueniffe. 7 ccgnofci 
poffe bas Dic fecunda tertia aut quaita.quare k' 
eundo Deerifi capitulo quinto .'d>lurtnm3 baru5 
febzium cognofiirur in fecudo aut tertto Die aut 
magia vltimnm in quarto cogmttde certaJEt n<5 
cft aligc5 genua cgrttudmum in aliqua fpecierum 
iUaru5 que pertranfeat otem aur non mul 
tum quarra5 quin cognofcatur certe cuius natu 
re fit. pzopter quod turpeefl medico fctcnrt fi 
gnificationes n accidentia cutufcunq3febzium vt 
noncognofcatcompofitione3 a die p2imo pzia 
quarti capitulo De febzibua ao 
harum febziu5 cognitionem non perucntt qui dc 
bilis efl in (cientia fecundoDe crifi pzeallegato 
capitulo /foarum febrium familiaria et pti 
cularia fig confczibere non concedit fermoie bze 
uitae leo legantur pulcberime fecundo De eri 
fi tbi fupza n fecundo De Differctiie fe. capitulo 
f n pzima quarti et fexto bzeuiarii .7 Decimo al 
manfozis. 7 in Dimfiombus eiuf.7 ix.tbco2ice ni 
terapetica ao J5lauconc3 omnia fuis locis perqui 
renda funt ftabiltendo pztnctpium cognitionis 
carum. 3n I ignis pzopzie motuii qualtrate3 n qn 
tttace5 fuarum marerierum confequentibus. £t 
non pzecife confidendum efl in paroxifmo2U3 re 
uohmombus Vel exacerbationibus .opoztet euij 
febztum fpecies pferutari n paroxifmos cognofce 
re non ex peryodozum anologia fup.pzecife febri 
«5 fecudo capitulo quinto allegato.Que quide ta 
men dubitari xd Difficte cogno 
Ici bec febzis vel efl siccidcns renfionis epatiset 
male 5>cni8 eius 3 qua Dependet ipfa fe. conferua 
tione lue cauie pzopter Difcrafia3 ipfius epatie * 
vdipfaeade3fe.fuitegritudinum epatis cffectia 
Debilitandoiiomacbum.Dcmde epaz eius com 
piexionc3 peruertendo naruralem.a harum oiu5 
Difpdtu jrju3 videtur fatis conucnienter vnum 
poiie alugnari curationis modum vt in fequenti 
bus apparebit .loec pauca circa pzima3 Difpofitd 
we tacta opoztuit ira leuiter tbcoztce ager vt eet 
meiexeixitu Delectatio*? canoniscurationis re 
cta inuentio * fecunda vero Difpofitto 135 pzc 
tacta non minus otrticiUs feD magis mihi veren 
.da apparet cum ipfa fit aggregata ex egritudie 
p°nalicompolftionali aut tozre verius compofi 
ta ex tpf s.izt iterum alfcciat libi errozem i vnie 
do7alfimilandofibi nutzimentu3 partibus que 
quantum DilTimilia (int pzobatione non multa 0 
pus eft.ZDala enim complexio buraida epatis 
aut comungttur calidirati quod Videtur venfimi 
le pzopter febzis adherentia fient vifurn eft. £c 
Deduci etiam potefl ex figuis a pulfuct vrina 
fumpciS7a qualitate murata cxeuntibuscoleri 
cis n fimilibus altis.ict licet ifla videantur appa 
renter vera .non tamen ita leuiter affumenda fc 
2Dala enim complexio bumida n maxime perfe 
uerans frigiditate ftbi alTociat.bumiditae ei ma 
toz q Debet reddit cozpus frigidius opoztet ♦ 
Si enim mala complexio bumida immaterialis 
illud efficere potefl cum foztis fuerit. que erit 0 
pio tua oe mala <j*ne mateziali bumida .S3 ois 
mala complexio fuple notabiliter intenfa quafr 
efl ifla oeicit.i.Diminuit vel aufert actum ,i.op 
ationem pzopzie virtutis membzi 3ta n ifla Dei 
ciet operatione5 Digelliua epatis.Hmpliu8 om 
msegritudocromcaefloemateria frigida pzi 
ma tertii capitulo de emigranea.7 tertia * 
feD ifla efl czonica igitur et cetj pzobatur minoz 
quia non efl acuta abfolute neq5 peracuta cu3 fuis 
paribus ,neq3 conuerfiua igitur efl cronica. e neceltaria ii terminis et quar* 
nurnmcntu5 ex epate Defertur partib3 totiuf coz 
pozis etnb tndigcftumi epate Vt fuppomf. 3git 
Defectus tranfmutationis ipfius in mcnbza nccef 
farioeritpp Deffcctu3 nutrtttue tpfo2Mn roebzo 
zum.tgitur nutrimentum illud non vnietur neq$ 
aflimiiabitur.ct vitra igitur nccefte e menbza are 
fieri et marafmari.confequef contradicit pofitonf 
q2 Dicitur q mcbza non funt zefoluta neque ma 
ezefacta Amplius et S' conceditor q tepate 
eius eft tenfio et duricies.igitur ipfa erit vel egzi 
rudo compofittonalls fimplet queeftopilatio .vel 
eriteompofita vt apoftemofa.f3 vnaqueque tali 
um Debilitat ncce(tazio.aut cozzumpit aut aufert 
Digeftionem epatte.idcoin epate ncceftarto pone 
dum eft Digeftionis nocumctum. £fdbuc cttam 
et fexto arguitur fic fi epaz cpilatum eft tuc necef 
fe eft aut vnam partem eius opilaram cfte at totu 
igitur aut gtbbofam aut concauam cut vtraq3 fit 
55i pztma opilata eft que nebilioz eft,parttu3 epa 
t is. igitur dc ncccffitate Deficiet virtus a Debita 
fanguificattone.tgitur relinquetur tam t epate q 
in nutrimentali materia Defectus. Si arte? cb 
caua cius pars opilata erir.aut erit opilatto cadef 
in ramis venarum paruarum.et tunc non poterit 
i epar per mefaicas zectpi cbilus.quar retrocedet 
ad inteftina et fiet fluxus cbilofus cbtlo in fubftan 
tia aut colore ct reliquis paftionibue eius nullo* 
aut leuiftime permutatio Si aute5 cadet opila 
tto predicra in finibus venaru3 mcfaicarum 7 ra 
mis earum Difteminatis per concauum epatts CU3 
tunc cbilus i epatts concauitaicm fecundu3 parte 
recipiatur et ad gibbu3 eius Deferri non pofftr.se 
cidct in ipfum fc3 cbilum permutatio et alterato 
per quam fiat zcbeit* epati.et inful get cxpulfia tp 
fum repellens per mcfaicas ad inteftina 7 fiet flu 
pislotiuua.i. Icture carnis fiFie.7 maxime ficu 
illo permifccantur aquofitatee a quibus epatia 
fubftantia rarilTtme euacuatur .2fmph'ue 7 vitio 
fi tenfio eft in epate cum Dolo2e aliquanto Vt ex 
tactu fieri percipitur 7 conccduur.igtiur taltf Do 
loz rcfoluendus eft in caufam fui pzoductiuam 
fcD mala complexio bumida Dolozie non eft pzo 
ductm fecunda pztmi capitulo De caufts Dolozif 
igitur 7 cctj.£x quibus omnibus mibi ita Icuftcr 
contemplanti videtur omnino concedendum cftc 
in epate butus adolefcentis non folum effe pone 
dam malam p°ncm feD tpfam notabili frigtdita 
ti ipfius affociatam e(Te.p2optcr quoD pzinccps ti 
cimaqzta tertii cum pofuit canones fpecicru5 ma 
le conplexionis frigide 7 ficce epatis non eft vifuf 
tangere canocs curationis maleccmplexionif bu 
mtde fimplicie nifi tnlibzo meo Defectus exiftat 
£t non Dtibttocaufam dTe quia diferafiam bumi 
dam epatis intellexit femper effe confunctam ca 
liditatif aut frigiditatis cxcefTui 7 tu cdfidcra.£x 
quibus ommbu8*iam pzctactie iuuenilis inteile 
cms pzobabtlr Defendere poterit tn tali epate i 
cne Diferafiam calidam et bumidam poitiue7 frt 
gtdam pztuatiue .quibus Datis facile faluari pof 
funt omnta que De magnitudine velocitate 7 fre 
quentia pulfus.quandoq3 apparent £t ea que De 
variis vrine colozibus percipiuntur vt fubetri ini 
tate ruftedine cttrangularibus 7 igneis vrinfe fe 
pe videri pcflimt.fcbze emm in fine augmenti 7 
ftatj cxiftctetictioref ncceftazio emittutur vrine’* 
3n pzinripfo mitem et Declinatione rcmilTtozee i 
tinctura apparere Debent remifTione calozis. £t 
tta pariter ex boc fudamento De fubrtantia 7 con 
tentis irinarum arguendum eft. Omnia enim 
accidentia De varietate ali02um exeuntium 
ficut a qualitate tangibili 7 viftbtli facile ex bis 
p2incipii0 Deduci pofTunt .que pzopter faftidiu3 
tingendi cartam DimiiTa funt. OD vero tertio 
Dicit De tu(Tt' catarrali que nup apparuit b° velut 
Dedaratum mihi afluo.verum aliqualiter no mi 
bt(leue3 Dubitandi anxietatem facit bec tulTie.St 
enim in pztncipio tuiTis alicuius appareat catar 
ralis Defcenfus.non p20ptcr bcc tamen foleo ip 
fam femper catarralem exiflitnare.Contingtt eij 
quandoq5 caput aquofa bumiditate repletum efle 
in eo per indigeflionem congregata vel per motf 
euapozatiom'8 ab inferiozibus co2pozie partib3 
in tpf«3 multiplicata infufia aeris bumiditate et 
augmerata.que quide3 infrigidato capite ex tonfi 
flentia bozeali vel altera caufa facile a cerebzo p 
modum cxpzdTionts emugitur. vclut aquam p 
€xp2e(Ttone3 fpongicinfufe ab ea Depzimitur .7 
ita in cafu illo aliter catarralis Defluxus poterit 
fieri a cudi que erit pectozis egritudo per efTewi 
sm.per quam comcticnes et materie 
rum pzcdictarum in capite extftenrium Dcfluxuf 
apparebit .qui erit accidens tufTis. 
Tleq3 erit ipfe Defluxus cfTcntialis caufa tutfis.qz 
contemplandu3 efl in bcc.lltdetur autem in lx»c 
adduci pofTe fundamentu3 ocmonflratiuum fatis 
eum eni in inuenenio illo affuerit motus trculus 
cozdts continuus immo vt i pluribus motus coz 
dis maioz qui faltuofue nominatur .2ldbuc 7 ter 
tto in eo fempez affuerit motus tremulus cozdts 
continuus imo Vt in plurib3 metue cozdie capita 
e an nominatus ab oze ffomaebi ccicatue C02di p 
colligentiam .quid exillimarc potert aliud q bk 
debilitatem lautus tufTis Metentem efle caufam. 
tlam et fi pluribus ameoiebuf bcc tufiis non ap 
paruerit aut permanfiua fuerit .contingere potu 
it pluribus ex caufis.aut quia materia ad alia lo 
ca Diuertebarur .aut quia tnfenftbiliter maioz ps 
eius confuebatur.autquia virtus ad alia intenta 
opera motum bunc que minus ipfum moleffabat 
aggredi non tentabat. 7 plura alia paria iflis 
adduci pofunt .£t bcc quidc5 mala cozdie Difpb 
foztaffis potutt cite caufa nocumenti in epate 7 in 
toto ,£t verifimiliue eft q q ille ti cmoz 3b epa 
tie nocumento pzoucniat.£;i ei treoz cozdifqua 
do fupcrflutt permutatur aD fmcopim .7 iterum 
quando magis fuperfluit permutatur ad mozte 
vt. xt*. tertii tractatu 7 capitulo fecundis. tuc 
quidem credere poteris q ponit epar 7 alte mem 
bza Debilitare tremoz cozdif .qiutgd cm'5 ad ma 
ius nocumentum perducere peteft luminem ilid 
etiam 7 ad minus .Dixi etiam q cordi potcfl ac 
cidere tremulus motus per cclhganttam partiu 
aut totius ad ipfum pzopter quam Debilitatur 
vtrtus co2dis ad quam Debilitatem fequitur mo 
tue tremulus cozdis.quar vndecima tertii trac« 
fecundo capitulo p2imo . Omine Debilitas effi 
ritin cozdeDumperfeucratin tpfo refiduum V 
tutis agitationem quandam quafi ipfu3 expellat 
a fe tpfo ad nocumentum.Oue vero et quot funt 
partef que co2di nocumentu3 ccicarc poilunt ad 
que fequatur motus tremulus 7 alie nocumenti (pfius fpecicslege.x.tertii tractatu pzimo capita 
lodu igt. £t quandoq; accidut cozdt egritudies 
pzopter cottatem panniculi fui et cercb2i 7 late 
ris 1 pulmonis 7 epatis 7 intcftiozum 7 
tifeeru; 7 pzopzte ftomaebi .£t e pzopt 
coitatem co2pozts coiter .i .totius ficut fit infe 
bzibus ita tt tertfteetur per paroxifmos fuoe et 
ertfes .Omnia igttur fupzadicta inuicem conte 
piando Diligenter apparet # in regimir.c pzcfatt 
addefccntuli attendendu; eft Difpofitiont cozdis 
pzincipaliter.Deinde epatis tertio ccrebzi. et co 
fcquentez cum bts non negligendo febres erit at 
tendendum conucmentcr cum inftrumemis 
app2opztatis. Tleq; timendum eft qucdfcnbtt 
quarta pztmi capitulopzio cy 6 nucro 
p2icipaliu illDcui digniui attedi d; e coz eide ce 
rbzii poftea epar Dtcedu d adbocq? illd bab; ii 
tate cdfiderando pztcipatu 7 Dignitate mcmb20 
rum pzincipaliter.Sed fortiozcgritudoquc ap 
paret tn epate buius adolefcentuli neceffario 
git tt pzimum epati attendatur cy cerebzo poft 
coz.£x quibus facile concludi poteft ozdtnatum 
regimen quo p20ccdendum eft in regimine pze 
dictarum Dtfpofitionnm .quod neceftario 
plectitur intentioncequinq;. quidem 
eft regimen Difpofirtontcozdis appzopztatum. 
Secunda erit explicans regimen curationis 
Oifpofttionum epatif7 recttficationis eiuf. Ter 
tia erit regimen febzis fucctntc peurref. Ouar 
ta conabitur rectificare cercbzum et accidentia e 
ius abfeindere. Quinta tero zegimen ex pte 
rerum non naturalium fuccinte memozabtt.lle 
q; enim tn ta opoztct me calamum extendere 
cu; clarilftmozum Dnctozum fcientia bis 7 maio 
rtbus pzouidere poifit opo2tune. 'igitur inten 
fio pztma Dtfpofitionibus cozdis attendeneplu 
ribus completur tnftrumentis. 1b2imum e fy. 
digerentes materni emendantes mala complexi 
enem cozdis confoztantes ipfug et motum tremu 
lum abictentes* Secundum eft electuariu; tel 
confectiones confimtles tirtutes habentes. Xer 
tium eft linimenta tel cpttbimata tel facculi eit5 
applicanda. Quartum tero eft fpectes euacua 
tionu; leuiu; butc pzopofito pertinentiu. £20 
pzimo igitur mftrumento .licet plures Dtgeftiut 
n cozdis confortatiui tnucniantur fy.in uolunub; 
faptentum mibi tt cotidiana experientia Docuit 
femper magts placet fy.que.J6a.fcripftt Demccri 
to nobili zomanodn fecretl ad Dmotbeum Defer i 
ptfone 2S.3pfe enim tantu; excellentis eft ttrtu 
tis q? ofu; cozdialiu medtcialtu ttutes 7 opatioes 
complete cdplectitur. cuius quide; Defcriptione; 
ibi lege qua pzopter fcrtpturefaftidtu pcnerxno 
curaui.*? cius quidem fublimitas talde facile De 
duci poteft pzeter auctoritatem tiri. Omnis ei; 
medicina cozdtalte eft.aut quia coz et fpiritu mi 
trtt 7 fuftentat tt tinum et aqua carnis.aut fpuo 
fubftar.tia; illuiando telut margaritta cozal 
luf.aut fubftantia; cozdis tnicdo telut ferteii cd 
buftu;.aut fpiritu congregando 7 a refolutione ,p 
bibendotelut embltcus 7 'karabe.aut quito fua 
leui caltditate coz 7 fpirtu contemperando telut 
Do2om'cum 7 macie .aut fexto fua frigiditate ea 
lid?tatisexcelTu; frangendo telut campbo23; aut 
mulcebziter Delectando telut arbatica omia .aut 
octauo a cozdc 7 (pii materia; et fumu; mficum 
expellendo telut buglcfa 1 lapfe la;uU,fiut*notie 
s p20pztetate conferendo telut factius 7 fmarag 
duo «Decimo 7 tltimo tenenofitati aduerfando 
tt tyitaca 7 co2tex citri qu? contrariantnr tene 
no omni fexta quarti trac.tertio capitulo feciido 
£5eo btc fy.mcdicinaf omncf tircs pzedtcfae coz 
diales habentes includit tel ftbi ftmtlce .igitur c 
omnino co2dtali(Timu8.<5a manifefla eft intelli 
genti.*? maioz clara eft quia nulle alie iueniri pof 
funtcordialesmedicinealiistiribus dicte tales 
ey pzedtcte a ad eas redudbtlee et mrinoz mani 
fefta eft ex feric littere.£>.qua; lege ibt'dc3.quam 
etia3 mino2C3 Icuiter pzobare poffem per cniull; 
illoium fimpliciu3 tires Difcurrendo ntft longi 
tudme terrcfactus effe;.Si etiam placet ex b° fy. 
confici polfunt confectiones 7 ellectuaria mellina 
tel 5uccarinacuomodo;befamofis aute5in no 
ftraetatepercomune;p2axi currentibus eft ele 
ctuariu5 De gcmis.clcctuariu; De iacinto electua 
rium oe ligno aloes 7 confectio Diamufci *? confe 
ctto letificans que conuentunt fincopi *? cardiace 
pafttoni tt pzimo De tiribue cozdia penultimo 
capitulo. £t fi timeres caltditatis excefiu; cx iftif 
medicinis finefy .ftueconfectj tzocif. tel elccd 
pulueres tel Decoctiones fiant ex eis aut tragee. 
frange eae cu; fucco bozagintf buglof acetof cic® 
ree tel macianozu; tel aptau; pomozu5 fucco. 
tel aquis fubliattonu; tau; tel ftmiU'113 medici 
narum tuo pzopofito feruientium .Uel elige pef 
cripttonem ibllemnc que femper mihi placuit et 
fertbitur ab Hui.fecundo De tiribus cozdis pcul 
timo capitulo pzopeftne; ibi.Cdpofitto p20p2ia 
bis qui pzopter mala; complexione; caltda; labu 
fur 7 cardinem 7 cozdis Debilitate; c tfta.TVfe. 
lactuce melefs cucu.7 ructar 7 cctf.lege ibi.3nftruc 
tu tero tcrttu fcilicet linimenta cptrbiata n ftfia 
fftts licet plurima bine inde coUigipofltntab an 
tiquis 7 modernis Doctoztbus placet tnmibii 
ter omnia alia linimentu; pzcfcriprum a J6a. ad 
Dmotbeum Defcriptione .4p.cuius fubltmitate 
in iuuamentoexfimplicibus fuia facile p2obare 
potes ,7 fieri poteft magts ad caliditate; inclina 
tu; fi tfemu8l8pfn;coidtsfrigidu; fcilicet cum 
mace ligno aloes mufeo ambza 7 fimtltbus .£rfi 
militer ipfum aD frigiditate; inclinare potes fl 
percipies lapfu; e(Te calidum fciltcct cu; margari 
tis rofis fandalts 7 fimilibua.adbuc etia; ipfum 
temperiei tteinu; fattffaccre -poteft magis a m( 
nus fuozum fimpUciu3refrangendo gradu; tel 
aquando tt tibi’libet.Si tero euacuationes i bac 
Dffpofttfone fieri opoztctadmateriam colertca; 
intendentes magts non eligatur meo iudttio alf 
qua medicina fuperiftam cuius Defcriptio. *Bc aq 
ticozee .f.iii.mnnc electc.f.i.reubarbari clecti3 
quattuoz fptee ligni aloes ana grana triafaf ge 
me granu;tnum infundantur et ftat eczum ex 
pzeffio.JErfiad materiam ex celera*? flcgmatc 
mixtam intendis fubdupla rciibabarum 7 fuper 
adde tantundem De agarico cum granis, iiii.55 
©i aute; colere 7 melancolic mixtionem percipi 
mus loco agarici ponatur fbimi 7 fpttblmi ana 
•3. iiM loco ifloztl polfpo.;»iiii.ef fiat tt fupza 
De bis tero que iuuamentu; omnibus fere talib; 
coicant eftedmixtiopiUul3ru3Dereubar.De lapi 
de la3uli oe lapitf armeno 7 oe agarico altera do 
minante alteri tel fibi equata fccundura tua.u retecturas Dominii melancolte fuper flegmate co 
lera aut econtra. Secunda vero intentio qua 
epatis Difpofttio curari Debet. multis tnflrume 
tis complenda cft.lbzimo qutdC5 cum adequanti 
buf materiam . Secundo cum cuacuanfibtis 
tam. rertto cum refoluentibus tumezem epa 
tis. Quarto cum confoztanttbrs tpfum. 3tt 
Rrumcnta autem p2imumbozum complentia ee 
pofTunt aque fublimationu3 endtine cirozce lupu 
lozu cufcute captT.ve abfitbii fcolopcdrie cupatj 
pzinctpaliter .Ucrum in mixtionibus carum Do 
minari Debet caliditas frigiditati cum ego crcda 
lapfum iftum magis frigidum q calidum effe po 
nendum .pzopter quod per fe a tali lapfu indica 
do non credo cemuenire ffa dominanter ntTi pp 
febrem pzincipaliter que nullo modo negligeda 
cft ,|Similiter etiam in fy.tulcp. Decotj troc. 
confert 9 elcctf illud idem tenendum effe credo * 
£go vo ltc3 multa mihi babea aperta cdpofita 
Duo tri qfertbocepcffta me no fallut i fctificatde 
eparts lapri egrtfudtnc ccplexionali 9 copofirio 
nalt vdutcpilationibusa apoftematibus quoru 
DefcriptioncmbutDcctmo tractatuum capitulo 
Duodecimo auctozitatc 3ndzcmact inlibzo Dt 
cura palTionusintrinfecafum. 9 cfl feries Ifc ibi 
ITearcbi confectio epatica pzelaudata. IV ctamo 
mi ca(Ticlig.ana.3.iiti.czoci nardi colTi carpobaL 
)*periconts liquir ana.s.vm.mellis dtfpiiati .q.e 
£t fi times mellis calidttatcs .fiat confectio cum 
fy.ftmpld acctofo 9 Detur ex eo quantum e aucla 
na mane boza Digefttui cum aliqua cx pzidtctis 
aquis .3lia medicina ciufdem fciltcct 3ndzoma 
ct potabilis ad epaticos fpleneticos ncfrcticos y 
d20ptcos iuuatqs (Tomaticos 9 cas que cx partu 
molcftantur mulieres.9 cos qui ab 
refumuntur 9 icficos 9 fuiTtculos 9 preticos 9 aD 
farmaca moztifera 9 mozfu ferarum cuiusDcfcr* 
ptio .TV nardi indianc. 5.viti, cofli. 3.ii. caffic 
lig.croct ana.s.t.piperis al.obulos ,v, vel. ti. vt 
babet alia littera fcinis apii pctro.yrcoa ana.3; 
.ii .acori oppobal.ana.sx.fucci apii itiafculi.3.itii 
bifpumatt.q.e.fiat clccfua 
aut non efl multum de nobili iu 
uamento tflarm medicinarus cum be medicte ab 
3ndzomaco Defcripte fuerint a J6alieno adeo 
cxcdlentcrcollaudate9in pollerum etiam a fuc 
celtczibus vt patet qutnfo cance Decimo pzatice 
9 fcptimobzcuiarii i antidotario gaiafrii.9 plu 
ries alibi 9 tu lege ibi. £x quibus ccmpofitiom 
bus volo mihi fatiffactum effe aD pzimn3 tertiu 
9 quartum tnflrumentozum tn hoc capitulo pofi 
torum.3d fecundum vero infirumentum De eua 
rtontbus fnfucit illud quod Dictum cflin fine ca 
pituli pzcccdentis.benuo igitur locale ccpofituj 
epati apponendum 3uctozitatc arcbigenis in co 
dem capitulo ccnfcribere placuit cuiusqnide.lrc 
feries talis eft/XDalagmaaDDifpofitionce epa 
tis valde cionicas quod confert etiam fplenrtfcfe 
9 bis'qui fiunt pallidi et fcbziunt 9 babent tenfio 
nem ypocudziozum.TVficnus pingui^fublato 
multus De femine cozum 9 vmbilico cere al. ana 
u 9 intelligo ego Tsel u’o2tl lib. 
,i. nitri marini lib .f.aluis fctdi.s.-xii. bddii ar 
momaci fenugreci carDamomi nallrutii ozigani 
fextarti quartum olei yrini .q e.tcrantur fozti co 
rritionc ficus in moztario 9 incozpozcntur fecu3 
gumc Dtfoltitc cum vino fubtiii 9 rdiquts addid 
fama contritione Fiat cmplm mirabilis effectus 
poft cuacuationcm maxime. £t fi bene confide 
ra9 pzcfcripca vd pzedicta {(frumenta implicat 
in fe virtutes Digeftonis 9 euacuationis aliquate 
refolutionie marerierum 9 confo2fatiom*3 virtu 
tum apud que aliqua non nulla in co'i experietta 
compzobata memezare pores ftctir dcctuarium 
Oiacur .9 oyalacca melius oefcripttcne £Def in 
antidotario Dcfcripttone p2ima.9 elcct] omozufia 
nominatus Defc2tpttbe 2?i«\qu£nro canone fuma 
i tr ac.primis .et iterum elcctuariu ab eo Defcrip 
tum .t'4.rertii trac.tertio de cura opilationu epa 
tte quod maxima lauDe compzobatur ab 3ui.au 
ctozttate £>a.Cuius litteram altumpfit nono de 
ecm tracta tuus p2eallcgafo capitulo de medicis 
Sndroact cui us littera et feries babet ita.TV paf 
fidarum .5.XXV.9 reliqua vide pzcdictte locis * 
YUm.H.argumentatur Dignitatem buiue electu 
arti er fingulis componentibus inductiuc Dmon 
ffrando ficut.£>.ibidcfacit lirtcralircr.Ho hanc 
etia3 intenrionem petens cffboc dcctuarium b2e 
cis ofcripricia ct fuit Dc medicinis Solonis pbi 
quod confoztat epaz ftomaebum 9 interi02a oia 
mcb2a Cuius Delcriptio .IV ligni aloes HriUof. 
rotude lacce fpice ro.folii ana.s.r.reubarbari dd 
.3.rr. mellis Dfpumati 9 in boc cafu magis mihi 
placeret gelcntabi .9 fiat electuariu3.Dofis eius i 
,3.i.cum .§.i,aque Decoctionisco2ticis extrinfe. 
pbiiliciqucDecoctiointer reliquas 
aD apericudas cromcasopilationes epatts.9'teft{ 
ftcat J6af Didifciffe a quodda egipto mcdtco.*bee 
tx cura fecunde Difpofitfonis Fuffteiat. P20 ter 
tia vero intentione Icilicetpzo regimine febzis 
fupplc antcilTo volo mihi fariifacrum efleprr fy * 
n clectj Digerentia confoztantia er quorum mate 
ziebua fine fiant potabilia vel Dcglunbilia interi 
us a (Tumenda fiue Decoctiones aur linimenta fac 
.autcuiufcuncft varie 
tatis aptentur mcdicaia omnia erunt fetui com 
petentia regulari curatione fumpta a modo oc 
pendentie fue qui fuitur a materia vt pzima qr 
ti capitulo De cura putridarum in generali 9 xia 
terapcntice colligendum 1 marime fi talia ante 
feripta medie anna frangantur 9 rcmittantur.fe 
eundum modum fuperius pofitu5 in rcgimieDif 
pofirtoms cordis .et fi contingeret opus e(Te ali 
qualiter Dominantibus infrigidatiuis vtt fientS 
erit illud multum accurata conremplatide a Val 
de leuibus ad forttozes rranleundo gradatim fe 
eundum Doctrinam vetuftiffimi.y.fecunda a(To2i 
fmozum r&cundum multus aut repente calefa 
tere ctL ceti et comcntatozls ibidem /bcc dc ter 
tia intentione fufiiciar. Quarta vero intentio 
quedircctificattu3Difpolitionu3 ccrcbzt etiam 
eu pzcdicris medicaminibus vt confideranti 
patere poteft facile complectitur. 3dl:uc etiam. 
fecundo cum fricationibus ligaturis .extremis 
partibus applicatis .£t tertio iterum cavento 
fis fi res dTctgrauioz magis .£t quartocusWu 
tionibus extremozum «13 camomilla mdltloro 
et ftmilibus in aqua Decocti ,£t quintocumcolu 
tionibus et gargarifmatibus opoztuno tempore 
factis cum oximcllc fimpliefaut compofito. aut 
tumfy.Deac020.aut Defticadoscu decoctione 
allari vfq3 aD oaoctione agarici tranfeundo fie fofpitae aliqua qttomanifpfa cflfcficar ct tora 
mulrum. Sexto cum odozibj rerum cerebrum 
confortantiu3Vtltgni aloes flozum DcD2oltbai 
origani ftycados macis ct fimiltbus. Compofttu 
bonum ao retinendum catarrales fluyue icon 
foztandu5 cerebrum icriccandum materias cru 
Das i frigidas in eo congenitas per viam in 
digcftionts % euapozationis ad ipfum .*& laudat 
electi .5. y. ligni tburis ‘kara 
be gariofiloru ana 
3.y.rcfoluautur omnia 015 vino aromatico 1 fi 
at er eis cerotum ita q Deicribat comilturam fa 
gitalcm a fuma capitis parte Vfq5 aD co2onalem 
cdmiffuram.aut fiat er bis facculus confimilts et 
fuperponatur p2cdicto loco.foec d intentione qr 
ta Metant. £>20 quinta intentione fciltcet Oe 
regimine pez.cT.ree nd natales patet leuiter con 
fideranri qualiter pzocedcndum fit .Debet enim 
regimen per omnia illo2um genera inclinari ao 
leuemcalidttatem cum fubtilianttbus incidenti 
bus 1 appertcntibiis conueniente2 confractam ♦ 
£>20 quozu? omniu3 Difcurfu mibi nuncfilentiu 
impono p2opter caufam fuperius tactam. 'JOcc 
fune que vriliora colligere potui pro regime Dif" 
pofirionu$ generofi acblelcentuli 'io.perrt d tye 
tus 
Conftlium De feb2e colertca continua Deopilatio 
ne ftomaebi 1 oe tremo2C co2dts. 
£5te iuuenculus triplici labozat 
dtfpofit ice. quaru vnaqueq5 latis 
timo2ofaeft. £r puma quidej 
difpofttio e fe. continua d colera 
notha maio2is fame xt pzopiic 
nominata cttrina*que p2onem't er putredine cole 
ricemate2teicdmirtatenutvcl aquofo flegmati 
ibee quidem omnia p2oba2t' poliunt argumen 
to lumpto a tactu qui videtur rep2efentare fenfui 
tactus mollitiem intenfam 1 acutam calidttate i 
fo2matam velutfi fenfui tactus repzefentaretur 
aqua intenle caltditatis quafi feruens. Sami 
dum quia pulfus eius efl velor 1 f2equens CU5 mo 
Itrie quadam 02gani molis fciltcet arterie quod 
quidem non efl p2op2tum terciane continue a vi 
tdltna colera pzouenienti.quonia ilU efl gt ofis 
02 vel dcnfiozq «trina .11cq3 etiam' efl p20p2« 
um flegmati boc fignum.quia Itcet in flegmattca 
tam continua q inrerpolllata tactu reputet’ mol 
lis caro vel arteria ei fuppofita vel cuti.tamen tl 
la moltttes nonrepzefentatur cum tanta calozts 
aeuttate quanta percipitur tncolerictf. Xertio 
etiam boc pzobazt potdl q bafe.pcr tri 
duu3 augmentatur. Quarto cognofct potdl.b0 
pe2 ftgna fumpta ab ereuntibus.vrtna ent cius e 
cttrina coloze fnbftatia teuis cetetii bris cuius co 
I02 vergit ad fubatrtmtacem.i efl locatu3 tale fe 
dimen iurta regionem aeream vrine.ee quia fui 
caliditate 1 leuitate ad fuperioza fertur’, n efl in 
tali vrine regione granulorum 1 fpuarum appa 
rentia in fuperficie.quontam flegmattf aquofitae 
CU5 fua vtfeofitate inclufam tenet colere fubtilem 
partem fnbflantta flegmatts fubleuando 1 erten 
dendo in ampullas conuertentem. ct multa alia 
ftgna parta illis adbuc adducerem mfi dili" 
gerej bzeuime. Saundu3 a Difpofttio buius 
iuuenculi efl domaebi opdatfo cum tmfme not« 
bili in oze domaebi vfq5 ao fundu5 cius notabili 
ter pczcepta cum D0I02C notabili pzopt qua aud 
re| conceder q bic non c ftmpiex optlatto immo 
apati coniuncta.l(cet eni Vna3qti3q3 cpt 
lationc5confcquamr cxtenfiuue oolo2 vt vidczi 
poteft fecunda pzimi 7 pzimo De acci .1 mozbo f 
tamen D0I02 tante inteofiomsnonfeictcditart 
cpilationes fimplfcesficutconfeg folctapata.nj 
etiam in Iccia opilatis folet tanta apparere Duri 
apparet in fiomaebo buius 
adolefcentis vt (efu tactus Dedarari poted. Xer 
tta Difpofitio pzincipalis ed motus cozdis qui p 
pzie tremulus eli a non faltuofus.'? boc quidem i 
eo meo iudittocft accidens Denominandum ma 
gis q per fe egi'itudo .eo quia fucceflu pzcdicte 
oifpofitioni domaebi 7 febris etiam.' £5ccudo 
qz talis motus tremuluf intenditur7 remittitur 
fecundum intentionem 7 remilTione3 fcbzis 7 dtf 
pofitione5 domaebi .Xertio etiam quia per appli 
catione3 flomaeho 7 febzi conferen 
tiii minozari oebct.23iue igitur fit accidens fiue 
egritudo per fe.apparet q bic motus trcrouF cor 
dispzouenita.mala completione calida 7 ficca 
cozdis que cozpus eius notabiliter cyiccauit £t fi 
argueretur contra boc quia in boc iuuenculo non 
apparet notabilis confumptio inio tume 
fcentia caceftcafaltcmtnpartibusfaciei repzcfe 
tata.3gicur ipfe non tfl extenuatus .neganda ed 
illa <f 7 Dicitur q cum cacefia adbuc mag 7 in fi 
ne augmenti tplius exidentis dat tumefeetia coz 
pozis vel inflatio accidentalis ? confumptio tpft 
us lubdatial’ velut fi etbico fupueiret mala oifpd 
epatts vel domaebi p qua in eo generaretur p via 
indfgeftjoms flegma tenue quod fimul cum fagui 
ne latu3 abmembza aliqualiter inflamaret ea.pj 
q bic eifet fubftantialfs confumptio 7 accidenta? 
tumozJnvtro itaqj ido facilit faluari pofcd bcc 
cacefica difpofitio pzoprer nocumentu Dtgcdioif 
ftomaebi pzoue<uc;ta ab opilatione i ab apate ta 
pzedictis. Unde in eo pcz femita3 indigedionie 
generatur flegma tenue ex quofic pzedicta cacefi 
ca difpofitio. et intantuj mibi pzocedendum eife 
apparet q>domacbt Difpofitio pzedicta ed canfa 
enim flegma tenue colere ccmixtu5 
in venis ed materialis caufa antecedens 7 coniu 
cta pzedicte fe.notbs continue.ed caufa mo 
tus tremuli cordts ponendo mala5 complexioncj 
in eo.ao cuius fugaj incitata virtus 7 partes coz 
dis impelluntur aD Diadolandum 7 fidoiandiinj 
frequenta* % velociter qualiter tremulo motu coz 
poza videntur moneri 7 fenfus odendit. Utrum 
eadem materialis caufa fcilicet colera citri 
m que heit febres 7 tremozc5 cozdifjit caufa opi 
lationis vd.apodemaria in doroaebo 135 pzedi 
etozum apparet mibi omnino concedendum effe 
per Duritiem 7 tcnfionc5 015 quibus fimul calidi 
tas intcnfa CU3 acuitate repzefentatur.et per alia 
figna quibus fuperius Declarabatur $ fcbzis 
eius erat vere concinua a colera citrina proueni 
enf.Unde ex ommbus inuiccm collectis.videtur 
effe colligenda q Difpofitio buius adolefcentis i 
mala complexio domaebi ca.t fic.a mala compa 
fitio ipfius opiiatiua vel apdfa pzoueniens 3 ma 
terta flegmanca per via indigedionie i doaebo 
genita cui euaj comileetur colera citrina pzcdca  occura per Dietam. 
'Regien igit ba$r Difpofitionu fudari Dcb5 fup 
«diftrarioe rqz no tiafaliu 1 medicinaltu.fit pzi 
mum quidem borum ita men(uretu2 tt eligant' 
ree omnes infrigidantes 7 bumectantef non tra 
feundo menfuram fecundi gradus .quibus etiam 
rationale eft comifceri aliquod leuiter calefactiuu 
iubtilatimi5 aperitiuu 7 flegmatice materiet geni 
te per tiam indigcftionis confumptiuu5 7 pzeci 
pitatiuu; per tias tzinales telut in bzodialibus 
eiue coquendo radicem feni.tcl petro. 3n fapo 
ribus to aceto cdditfs aliquid pfuerif cynaomt f 
confifium ponatur.fir eligatur tinum coloi e al 
bnmtel glaucum lubffantia fubtile 7 mediocrif 
fumofitatis .1 efTet ei talde teile tt tale tinum 
limpham femper cum aqua buglof f boraginie 
ponendo tini gd. ii.7 pzedicte aque partem ter 
tiam. 
Capitulu5 Dc cura p medicinalia. 
De regie igf medidaliu tidet' mibi ee 
ftomaebo CU3 quinq3 remedie que etiam co'icabut 
iuuamentum febri 7 tremozt cozdis. Pzimu3 
inftrumenra5 bo2U3 itaq5 eft electuarinm iftud d 
quo accipiat omni mane pofttf acceperit fyrupu5 
infraferibendum per tresbozas ante pzandum 
quantitatem.3.tti oeglutiendo ipfum CU3 cocleari 
femi3 cbmt3 frigidozu tiolazu fe.endiuic poz 
tuLaiactnce ana anifi liquiritie ana 
:3.i,granozum pbifticozum.5.i.3uccart candi. J. 
.ij.cinamomi electi mente De en 
diuia lib.. y. coquatur fyrupus cum 3uccaro candi 
neam tnfpiffan ceperintinco2porenturcumgra 
nis pbifticozum que per tnam noctem infufa fte 
terint in aqua tiolarum .afinalitcr additis aliis 
fpedebue tebementer conterendo fiat eldtuariu 
Secundum pzincfpale remedium eft tt bic iu 
uenculusDmni Die aut faltem tertio Die accipiat 
garum ante cenam tnam De iftie ptllutie.B? reu 
arbari electi.5.i. agarici aloes obluti cum fucco 
endiuieana .3. y.mafttcie 33. fpiceana grana 
.t.fozmenrar pillule 013 lucco ro.pzo 
tales enim pillule materiae Diuertunt 7 pzccipi 
tare faciunt a 7 minozabunt 7 alicabiit 
a cliftert quod in cafu ifto non tidewr multe ne 
ceifitatis * lertium remedium eft ttifte iuue 
nis omni Die ante pzandinm 7 cenam parum ac 
cipiat rotulam buius cofectionis.ft trocif.Dyaro 
don 3j.fpecterum oiacimi liquiritie fpecierum 
triafandalorum abfq5 campboza ana. 3 ,S »5ucca 
ri al.J.iii.cum aqua tiolarum fiat confcctioi ro 
tulis paruis.7 exibearar. Quartum remediu 
eft tt ftomacbusiftiusiuuenculiomnimane per 
Duae bozas ante pzandinm euaporetur ftdacbus 
cum pannif calefactis.Deinde intngatur cu deo 
nardino 7 luperponatur ei pannus calefactus et 
ita permaneat tfq5ad team tnam poft ctb«5 
tunc igitur iterum inungatur fiomaebus CU3 pzc 
dicto oleo actu calido et uperponat' ei pecia ma 
gna eplaftri oefcriptt a 'ftali nono Slmanforis 
capitulo De Dolozibus 7 apoftematibus ftomaebi 
calidi .fit incipit .Bt tiolarum 7 cetj. Quintu 
remedium conueniens ftomaebo 7 febri 7 cozdi c 
boc. Btaque capif.te.aque ctcozee aque abfintbii 
ana.J.i.fyrupi De cozticibuscitri fyrupi oeen 
diuia fy.oe abfintbio ana.J.J.mifce 7 accipiat to 
tum omni mane per I702ae.ix.p0ft cenam. 7 poft 
tres bozas accipiat clectuarinm fuprafcrtptu.De 
inde inungat ftomaebum fuu tt pzedictum eft et 
poft ouas Ixjzas accipiat pzandiuttf.fit ftcut ego 
dixi inunctioneB *i epiaftrum Debet ftomaebo sp 
plicari 013 euapozatione pzcdict a anie pzandiu 
3ta fimiliter intelligo cy fieri Debet ante cenam 
Cordi tero Duo confulo oebere fieri localia nne 
dia.imariuie tnum ex eie eft boc fe.bafilico 
nte.f J.bbeen al.i ru.ana.3.ii.3uccari3,i.off De 
eorde cerui .5.ti.foliorum maioza 
ne recentium foliorum bafiliconts flozum boza 
gnis ozdei J.iiii.mufcr g.i.coral. 
2ii.3.iii.fragmentozum fapbtri fmaragdi ? mar 
garitarum ana.3 J.a que buglof lib. J.coquatur 
aqua buglofe cum pzed icta fart na tfq3ao conue 
nientem mfpinarionc5 .Deinde addamur fpecicf 
tam preferipre 7 fiat tnguentum grolTum.de eo 
itaq5extendatur fuper panno rorando quantitatj 
nebule juccarate 7 tepidum ponatur fup finiftra 
mamilla anterius a pofteriua .7 eft medicina ifal 
libilie apud omnes, Secundurn remedium eft 
tt iuuenie ifte quali femper in os fuum teneat fru 
(Irum tn«5 3edoarie que quantum conferar timo 
ri cozdtB lege fecundo canone capitulo De ea 7 ut 
debis. fczo cura tero fe. iam farte apparet % 
Oigerctia 7 ptiefia euacuantia que oeferipta funt 
ommafebriconfezrepdTunt materiam eiue Di 
gerendo confumedo ■? per tiae occultae i marii 
felias pzecipirando.quare folum boc 
marerierum euacuatiu5 feribere tolui quoo mate 
rias antecedentes n comunctae poli eaium Dige 
ftionem conuenientcr euacuare poterit.Cuiue ce 
feriptio .B< reubarbari electi3.ii.agartci.3i.fuc 
d ro. i. fy. t ior.f. i. 53. fpicenardi anag.iti.faf 
geme g.i.milceaf omma cu.f .iii.aqne Igctj 7 totu 
calidum in aurora exibearar 7 Dozmiat fuper ip 
fo tna boza 7 tarder cibum bozis .ti.aut faltem 
.t.Tifbtl melius eligere potui adolefcenralo buic 
conuenientiuset cetj. 
Conriltum De caufone cum opilione epatis et re 
iwm ctpcrafereneficomplicato. 
3r nobilis f a tinus teneras labo 
rat egritudinibue Mpluribus 
fpecieDiliinctis et genere etiam 
trimo enim labozat febre caufo 
ntea ex matiacolericacuiufmie 
ra plurimu cotinebat circa regiones cozdis ftoa 
et epatis quod Declarabat accidentia manifc 
fla Sebruit enim Diebus circa 
feptem ardentifTima febre qui nullum habuit ma 
nifellum incrementu3 ncq5 tan 
genti caliditas tante acuiratj in eius pectoze per 
cipiebatur eam manus tix poterat tollcrarc.i 
pulfus magnus cozDie aderat cum fiti talidifti' 
ma.inquieradinc maxima.'? tenarum amplitudi 
ne.z erat in co tomiras 7 fecelTus colericus. imo 
quadoq3pra(Tmusex magna 1 
trafmutandecolere in adbuftam. Similiter etia 
labozat bic tir magna epatis 7 rcnu$ plcniradic 
cum egritudine compofirionali que erit optlatto 
in eis facca.7 non cft ex raptu marerterum aD ca 
put imo tales opilariones teniebant a materiebj 
in talibus ifixa.tercio iteru labozabat bic tir ma 
gna caliditate Dolore cczzuptione i operatioibj imagfoatfue potentie 1 cognftuiei erat pzdjttfe 
parafrenefie pzopter febrem ccicaram capitL in 
tantum q per octo Dies non potui plene Dtfcerne 
re an labozaret vero firfc quod efl apoflema pan 
niculorum cerebzi vt plurimu; ex boc fio inrellc 
ctum.dam vero pofl pzimam feptianam pzedci 
accidentia omnia intantum «maluerunt q fad 
es caput inflamata erant .7 coloz eius ex rnbedi 
ne cum citrinitate 7 viredine mixtus. ia ita 
furibundus effectus fuerat q Die noctuq; vexab* 
tur furia tanta q vit homines ouo vel tres illu; 
teneze poterant .3t vero pofl$ oiuerfionibus cil 
fricatioib; 7 criflerib; 7 cofits acutis et vetof bal 
neationibus extremozum 7 capitis in eo pzoccfTu 
fuit cum extinguenti Dicta 7 Digcrentiu; medici 
naru; cdmixtione cum cibis 7 potibus virtus for 
ctficaca conflitit vfq; aD vndecimum oiem. tunc 
enim illa erant mamfcfla Tigna Veri 
busnon leuiter territus fum cum euacuarioe! 
per farmaca admtniflrare non poteram.7 virrua 
flomotomia; tolierare non poiTct.etiam quia bie 
vel ter in eadem egritudine fuerat floatue.admi 
niflrato collirlo notabilis apertionis 7 acetote Di 
nerfio aD inferioza facta fuit per cmozoidaru; a 
pertionem 7 p fucceffioric colcrici fluxus fuperfi 
cici inteflinozum excoriatini.fubucntmusaute 
virtuti cum fubflentatione eius et etia; cu; inter 
ceptione fluxuu; pzedictozum qui gl andes erant 
s 44. vfq; ad Diem vigefimu; vbi apparuit 
per conualefcere.poft viginti vero Dies a vifitatd 
ne mea qualttercuq; contigezitacctdetta adbuc 
non leuiter inualefeerevifa l uur.7 quis illud qui 
dem rationale efl et pzopzium febzibus conuerlt 
uis nominatis vel erraticis confiderane matezie 
zum reliquias in capite 7 pcctoze remanfiffe ince 
pi fubuenire fibi cum epitbtmatibus cozdialibua 
7 cum embrocatione capid.7 ita pzocdTum efl per 
duos Dies.in quozum fine apparuit fpafmus cd 
tractiuus omniu membzozu; inferiozum verfua 
caput .7 iam f tmul cu; fpafmo illo inualebant ac 
ridentia alienarionis.inquietudo.vigtliani; indi 
ria fitie 7 febzis intenfa .Iranfacta Vezo. xxiili • 
Die adbibitu; fuit et farmacum extrahendo e 
uacuanf ex torrefacto reubarbaro cum fjrupo De 
myrto 7 electuario dyapzunis !iplici.£t ita pofi 
lUiue euacuationemnotabiliteralleuiata fuit fe 
bris 7 accidenriarimnia remifTa fuerunt intantu; 
q maximum argumentu; De (pe fuefanitatis fu 
ture recepi .'Ootuit autem fpalmus ille condgcf 
vel quia materia que carabitu; efficiebat a virui 
tt tranflata fuit ad neruof interiozee nuebi 
7 efficit fpafmu; vt colligendum efl fecunda tertii 
capitulo De fpafmo.vel quia parsmaterieru; que 
in pectoze continebant et erant antecedentes cau 
fe febzis a virtute cretice permutatefuerunt aD 
neruof.f q vtrunq; firnul accidtt.Kattonabilius 
autem efl concedere fpafmu5fuifTe accidens cara 
biti.quomam ficut fuerunt alleuiata accidetMe 
nef ita fpafmus Deficiendo pzocedebat. 
autem tn cura buiuf viri pzoiftum fuerat v(q; ao 
Otem-tridecimuquarfu.7 ia remanferat cotractd 
tn manibus eius peruent t ei vfts paraltf oextii 
Iateri9cu5pziuauonefenfu6 7motustn toto la 
tere illo intantu; q etiam fn roto 'magno pede 
finiflro paraliricatue erat.lbotnit autem paltf in 
boc viro contingere .aut quia in cerebzo eiue la 
< feni} erat materie fiegmatice aquofe multe i neti 
* expellebatur ante boc tempus pluribus ex caufta 
Tbzima efl qz tutus magis erat intenta ad regi 
men apoflematie 7 materieru; antecedenriu ciuf 
« quibus magis moleflabatur .quare non poterat 
Vtranq; materiam expelleze.£?ect1da caufa quia 
materia illa flegmatica magis imbibita erat q 
materia colcrtca.£t fi argueretur cdtza boc.quia 
materia(olerteapenetrabilio2 efl calidirate fub 
tiiitate 7 mobilitate fuis .ergo magis erat pzofu 
rfata.lOiiic dicituz negando confcquentiam .neq; 
eni; materia colerica que erat coniuncta caufa a 
pollematis erat alibi pzofund ata magis qua; t p 
te apoftemata .£t iteru; antecedens cauta fi-qua 
remanierat non poterat ita pzofundari .quonia; 
tpfa continebatur tn venif.Becuda caufa efl quia 
materia flegmatica adbuc aquofa licet fit grofli-' 
02 colertca.tamea quiaipfa efl vifeofa 1 frigida id 
vebemenrius 7 iongtozi tempoze pzofundata fu 
«.Secunda caufa pzincipalis pzopter qua; ma 
teris que paralefim efficit non pzius tepor expul 
fa fuit effe notuit quia maioz fiebat Diflractto fpf 
rituuj ab altis locis verfus loeu; apotlemofum $ 
pter maior e 
rat7 extenfiue •& teztia caufa pzincipalis fuit 
quia foztaffe materie iUe fiegmatice aquofe in ce 
rebzo generate fuerunt poflcj» fpafmue 7 acciden 
tia firfen alleuiarafuerant .pzopter enim Debili 
tate$ cerebzi aquositates multe in eo genite i cd 
gregate fuerunt e* Debilitate tranfmucatidts ali 
menti in fubfiantiam caufa 
ftezum potuit etTe pzopter Debilitate; Digefltue 
pztme in flomacbo 7 fecunde in epate .igitur ge 
«crate fuerunt fiegmatice que ftmul cum fan 
guine traafmiife fuerunt ad caput aut fald per 
illic multiplicate fuerunt 
Unde it omnes ifle quattuoz caule ftue ipfaru; ali 
qua vel alique contigerint manifefle pzobaruni 
efibuic tiro labozanct 
«entiTe paralifi que eegntudo ffa materialiter« 
Pzopter qd cozzellarie concludit q vix mira 
bile eit q ifle vir euafit Difcrimia tama .Sccudo 
quia non fuit famtact reflitutus in breui tempof 
membza ems principalia Duo per fe fuezunt ma 
nifeile lefa .f.coz cc cerebu; a quibus Debilitas et 
egr itudo non ita facile remouentur .Sequitur i 
cto q egritudies huius viri ita paulatine cotidie 
remonent' quado.o.nerui magna cdtractide 7 mf 
lo tempoze fpafmati fuerunt. non nifi cu3 mag 
difficultate 7 in longo tempoze reflaurari pofTunt 
£c fequicur mimo q rationale efl q ipfe ad pzf 
Jlina farneatem complete reuertatur. eo quia me 
bra eius IncceiBue continue melius flexibilia v fe 
fibilia redduntur.Kes igitur Imius viri adeo cla 
ren Difputatiue Determinata efl pzopter Diuerre 
re linguas tgnozanfiu; qui fabulando cu; multe 
ribue 7 enuntiare volunt De egrins 
dinibns ea que tpft non Videruut neq5 vncf intei 
ligere potuerunt Defectu fpeculatiomf i medicis 
li/apientia 1 in cotidiana rationali experientis 
feb entes intuences ad pauca infpicientes oe faci 
te enuntiant pzimo De generatione et cozzuptio 
ne. Secundavero pzincipalis Difpofitio que 
remanfit tn viro iilo efl opilario in epate eius et 
rewb; vifcifficudwaria ita iyquandoq5 opilatd 
efl in concauo epatis 1 non in gibbo 7 tue accidat ti tenft o fub ypccctidzfo Dextre orni pcnder ibi 
(jercepro.ee fluxus fiunt cbiloft pzopterea quia p 
medicae partes cbtlue inconcauu epatie recipi 
iton poteft .cum locus ille fit opi litu a. ergo rerro 
cedit cbtlue ao inteiliuozuj concatta.qm cognofei 
tur cx albcditic i fubalbcdtneflucnt e materiei 
n boc quando cbilue paruam contraxit mcza.Si 
autem amplius milite ccmozatetur tunc fieret 
aliqualiter fubr ubene .Cum aute; opilatipjfuerit 
in gibbo epatie graucDo fentit in loco pcfteriori 
oppofitoypocundziottextrocum tenftonc 7 poti 
dere ad infezioza.r< tunc vrtne fiunt coloze 7 fub 
dantia elemento aque fimilee 7 omni fere conten 
to pziuatc • £t ii contingar optlationem ta3 icd 
cano q in gibbo adetfc.patet q cognofceturperft 
gna congregata cx vtrtTq; p2cdictip.£t raro io 
tingit babene opilationem tale vmufq3 partte t 
patie euaderc febrem putridam .£x iflie tamcp 
fundamento apparer inrelligi poffe varietate Dtf 
pofitonum epatie butue viri. £fdbuc iterum fre 
quenrer contingit in boc viro norabilie optlatto 
in rene Dextro ciue 7 aliqualit i fimfti o.ltcct mi 
nue.cuiue caufa materialie eft flegma muctllagt 
nofum comittu mfricudt barenarum que Due ma 
terte cum permanserit in concauo renum a te cd 
latoriu5 panniculum extendendo vel graattado 
Dolozemefficiunt ibi Difficilem fatie.Si au-' 
tem contingat materiae illae oiu retineri fuper 
colatorum pannicule tunc propter pzobtbitam 
euentationc5 partium intenditur ibi caliditae q 
dl efficies caufa oolozum in pzcdicto Icco.veruj 
quia matezie in pzcdicto loco retente funt multe 
?a& rctentionemeozumacquintur mala cdple 
jcio fubito alcerane .idcirco Dolozee in renibue c 
tue pzoueniunt a Duplici caufa fimul.f.a mala cd 
plextone 7 a foluttone eowinuitattf in renibuf ip 
Fte.*bcc autem toru5 Declaratur a poflertozi.quo 
niam quando eide; applicauimue Dtuerfionee cu 
cuacnatione .ftatim euacuata materia celtaueft 
Dolozee 7 remota fuit omnif mala complexio i re 
tiibue pzexidene.lDeci fumma eft butue vit i dif 
pofttio .*f\cmanfcrunt autem ineo duo qui 
bue pzincipialiter attendendum eff ,t>ztmu5 eft i 
potentia Debite cxtctideidi Dilatandiet contra 
bendi Digitos manuum . Secundavero ma 
U Difpofitio renum ipfius que quandoq3 Dolozee 
fortee efficit in eie.quandoq3 vero eft caufa gene 
zationie lapidis in renibue 7 congregationis 7 
augmenti ciue in eie .Clnde manifeftnm e vir 
ifte indiget regimine preferuante ipfu3ab euetu 
nocumentozum capitis pzopter que cozzuptio fi 
at in operationibus tmaginariue 1 cogiraciuc po 
tentte De quibue in pzimo capitulo Dictum e .ln 
dtget fecundo regimine pzderuantc ab euentu 
opilattonum i epate et renibue ciue .3ndigetter 
tio regimine mundificatiuo renum ab barenult 
7 laptUie.£x quibus feqmtur vltimo q qvttiue e 
po(Tibile p2outdendum eft iftie DilpofitiombuB 
Diligenti' folertia 7 confuctudtne applicationis r 
mediozum vt infza f cribetnr. 
Capitulum per ree non natu 
ralee. 
3taq5 pzo regimine eius iuxta menfuza fex rep 
tion naturaUum.pzemittendum eft 
vir irtdigec regimine omnium que leuiter calefa 
ciant 7 exiccec 7 aperiant opilacionee 7 maceri 
se Dfuertanf a fixione earnm ut tranfitu afl ner 
U08 7caput aD cpar i renes .It pzopterea locue 
habitationis cius fit inacze mediocrit calido et 
ficco.pluf tamen Declinante aDcalioitatem ct fic 
citarem q ad frigiditatem 7 bumtditate5. quo 
tria frigiditasdl augmentatiua caufa materiqs 
bumidarumi materie bumide funt cawfe gene 
rationis fzigidarum.frigiditas enim maior q 6 
bet reddit cozpue bumidiue q oportet, pz imo co 
plcyionu51 pztma pzimi capitulo De complexio 
«ibus .Stet igitur in camera orientali i meri 
dioali loco detecta 7 a terra denata que nullo mb 
fit pzopinqua aquis neq3 fluxibus aquarum lacu 
narum i paludum limofarum .7 caueat babtta 
re cameram antiquis muria edificatam que ba 
bet rcuolurtoncslaptdcae.i euitet flatum senti 
feptenrr ionalis 7 occidetar i ipla 7 caput fuum pel 
libus vulpinif aut De Doffibus variorum sel agni 
«is coopertu5 bene teneat .1 accendat in camera 
fua frequenter ignem ex lignii abietis lauri carui 
iuniperi ficus 7 fimiltum. ‘fczo fecunda sero 
re non naturali Iciltcet pzocibo 7 potu .S£atur pa 
ne recipiente Dupluj fermenti rcfpectu cois pamf 
7 aliqualiter habente falis plue illo, a staiuz car 
nib5 situlints caflratinis capzetinie.Caznib5 st 
ro pozeinis i agninis recentibus raro statur ni 
fi altatis sel frixis aut non multum p nguibus • 
solantibus Statur pulinis gallinis colum - 
binis turdis merulis pbafianis perdicibus 
i autbus minutie 1 cannbus faltrie sti porcfl 
mediocriter 7 conditis ex falira carne i la 
dutulis 7 confimilibue non Salde pinguibjsti 
poceft.Suibus sero Degentibus i aquis raro sta 
gur .tbilcee sero cbuementes funt luc ii ca peda ni 
fcardule marlioncs 7 reliqui in aqua petrofa siuc 
ges 7 dara 7 munda a hmofitate omni i Unu3 ta 
men obferuando q femper fugiat neruofas i 
cutaneas anim alium partes 7 ventres omnes et 
pedes 7 cerebza pzcrercerebrum iepozis quod 
altatum efl libi Salde conuentene.7 pzopzie i Dif 
pofitionibuscapicis pzedictis. legumina sero 
omnia quanta ad cozum fubltannam non lutei 
laudanda pzerer far panicu5 7 ri3um. bzodia ta 
men leguminum 7 pzopzie Decocta cum faluta ro 
fmarino quando neceftarfum eft attenderecapitt 
«feniculo petro.Dauco.7 baucia Domeltica in Dif 
pofirtonihus aurem legumia 
non placent .De fructibus autem fuo tcmpozecd 
«emunt ei ccrefa Dulaa 7 bene (olida, pepones et 
ongurie licet rarius et ficus re entes et ficce etia 
ct audane et amigdale tenere et t iccc ct pzuna f 
ccnttaet pira mulcata et sue albe modicum pafte 
facte per conferuationem carum per aliquot Di 
es acceptionis earum a planta fua.lt potefi etia 
comedere gsanata Dulcia 7 mu3a. fuiiquos so 
fructui st drdia granata acuta mefpilla.cozbellof 
fugiat .pzuna salde aczu et bif finnlta piza ct po 
ma nuces a caflanee mihi no condi 
mentis autem bonu5 efl ci oleum oliuarum. 3tC3 
oleum De amigdalis Oulcibue .3tcm oleum b nu 
cibus, buriri autem slus non placet mtbi i eo,ro' 
fi salde raro et in pauca quantitate.Sap02ceat 
cum aceto et luccoaranciozumct granatozu5 a 
crium Oulcozata cum 5uccaro omnes placent mi 
bi .opti luut fibi etiam limones infuit in agrella 
mediocri! fglfedtnis.Species aute$ cum quibus e "barda cius condtrf poHurt funt ftVwt 55, 
g r tofili mactf r.ur muta hie fimilta. Jttiam pia 
c aromaticicatembabentesomi ccnuententi ca 
lidttatc jubtiliatione cum apertione conueniut 
ri/berbe tero folia fructus 1 fiozce ftipticicatem 
habentes ficur rofa plantago fumacb mirrus cori 
andrum ‘icon imilia Dimittantur. Bonum aut 
eft ei in omni condimento tti croco coquendo vt 
mifcendocum condimentis. Dc conditis pia 
ccm mihi multum foilemmtcr <? olinc condite et 
yringus 7 pafUnacbc condite a citrum *i coi 
ticcs arandorum conditozu. 3nter reliqua tero 
fingulare pzefidium effet ei 7 fecrerum magnum 
tt intiemret rilobalfamum conditum ficut pca 
tatur t5 Damafto 7 treretur eo omni rempo2e ac 
dpiendo oe ipfo pcz tere bo2as ante cibum ramti 
los tres tel quattuoz .capiti enim neruis 7 mem 
bzie tremulis 7 claufiombue epatie a renum mi 
rabilirer confert, faec eft fumma cibart02um Cjbj 
ttt poteft Cx potu autem eius Dicendum p2imo 
qpifusaquc mellis quam eidem ozdinaui nullo 
modo Dimitti Debet .p2cp2te tamen a p2incipto 
menfie ocrob2ts tfiq*; per totum meft’5 tebzua2it 
bibatur fola aut faltj mat02 pare er ea.ita q fit * 
Dupla tT rzipla refpcctu tini 7 coquatur iecundu 
malum fibi oatu5 er aqua cillerne 7 meile 7 Dtli 
genter Difpurnando tpia .Uinum sute quo tti po 
teli p20 intentione capitis 7 renum fit timi3 fub 
flanda clarum tcl Dyafanu5 odo2e fuaue fapoze 
Delectabile nullo modo petteum acre tel bzufeu5 
•tcriftat mediaris fumo'iratis .£c fi ao alique; 
fapoze3 Declinare Debet melius cfi q oeclinet aD 
dulcedine5.proptcrca quia tale tinum plurimum 
fundatur in fubftantta non talde fubtili.7 etiam 
quia Dulcedo eius arguit caliditatcm non talde i 
tenfas.tnde terno 2umanfo2is p20pofinone pii 
ma.Dulce calidum eft licet non multe caliditatia 
exiflat iDic in fuma c modus regiminiB bniul tt 
ri per conuen cnrem electionem menfurando fer 
res non naturales.tndc ad medicinalia tranfeun 
dum cfl. 
CapitulumDeregimineper medicinalia • 
OBicvit apparet in p2tmo capirulo huius rracrad 
regimen cr parte medicinalium intentionum in 
ftrumenro2um multipliciter partiendum eft.O 
p02fci enim p2tncipaitter attendere rectitudini 
ccrcb2t 7 ncruo2imi 02tentiu ab co.Oportet fecil 
Do retrifteare ftemaebum eius ne generet multi 
Rjdine> aquofifiegmatiecutue tanta quantitas 
abundat C eo q multotj aperto 02e cum incuruarf 
one capitis erit ab eo bumtditas clara 7 tenuis 
xelutaqus J£r bec quidem materia in cerebzo 
multiplicata talde facile euerreret ipfum in pa 
ralifim miidificar renes eius a 
trubtB barenuf 7 lapillis ne fumetur in cie lapis 
qui minaretur fibi pericula no leuia. Opo2tet4* 
pztnctpaltter attendere ipafmofe Difpolmom que 
remantit in Digitis ctus 7 quibudam Dolo2ibus 
qui non raro apparent in U2acbiio 7 ertenduntur 
tftj5 adfpatulas,1>20irentidexdp2ia regiminif 
per medicinalia ato oefer tbentur et remedia ap 
Difpounde vero fiomaebi fecunda 
pzouidebr libi .r.remedis conuemcmtbup.,p oif 
pofitione aure5 epatie 7 renum fer remediie p20 
nidebitur ei.pzo fpa mola tero tel contracta Dif 
pofitione Digitorum qiwtuoz p2ouidebttur fibf 
remediis opC2fum‘0. Itacfi p expediende p2{ 
»mum quattuor opoztet vtt intentionibus ad hoc 
medianis .£r prima qutde; intentio eft pzcbtbc 
ne augmcntu5 vd generationem matericrum in 
caltditatc a pzinapaliar in cmbzo.&xxtida vo 
efl materiae illae i im in capite genitae Diurner 
:Dtftrabcmibae.Iertia vero efleuacuarc ipfaea 
capite .Quarta eflcerebu5tpfumconfo2tare. £t 
pzimu3 boxu5completur retriturando malam cb 
pleyionem tpta cercbzi CU5 purgatione ifta fca 
$ pztncipio mefis martii vq3 ao medietate apzf 
lie per bunc modum .B< pillularum 
iU.pillularum cocbiaru3.34 .retonentur pille 
•vi.? accipiantur vno mic Duabue Irozif ante oie 
parumoozmiendo poft allumptionem imedi.tc 
lardec cibii bor ad minuo .v.Z13anc vero imedia 
te fequenti accipiat bunc p0tu3.Bc aque cicozee lu 
pulozu % (alme ana.§.iij.mifce f accipiat b\B( 
»aque acctofe nenufarta ana J-i.aquc betonice. J • 
.it.mtfce.no pono btc fyrupu3 pzopter ablmfci 
ttonem qua babet ad eo* imo ao oumei medtdao 
'Recipiatur iroc otgelltuu3 faUj Diebus .vu.Octa 
»ua vezo Oie tmediate fequenti purgetuz cu$ titia 
pillulie .B< pillularum oe iera mato % aui cayt 
ana arroei p2eparatig.1m.acct* 
piantur a obferuetur poft eae conditiones Dictae 
0 praedetibus.£t penliuj modu euacuadtcoz 
pus 1 etiam 015 infrafciiptie pzobtbcrur genera* 
ixongregario 1 capite. uro rna 
certe in capite congregare fuerint pzemifla prg 
tione 133 pzcdicta tunc oiftrabenrur a capite per 
.XV.Dieo poli purgationes pzedtctao applicando 
venrofae a oie lunaria rcuduttoms vfqj ad 
.lucius que fcartftcetur ita vt fanguinte cogrua 
tjuawttaseducatur.iiaurido oiuerritur mate 
, ria CU3 flcbotomta que refptdr magia peccaru3 
1 matericrum 015 eo co 
; mixtam? que non mucmutitur in tali vii 0 .ideo 
non pono regulam in ipfa floboromia ,£tfi vi 
;dii&5 incepiifem ab ea juius 
abeuacuaticcpzcjmifa. Diuertit materia 
<a capite pzouocando emozcidae fricando fireri 
cum foliis tuus -i CU3 panno btilello afpero vel cu 
co2tice alternus arbozum 1 ugofe vel CU3 feli e. tau 
ri .Quarto oiitrabitur materia a capicj facien 
«do fricationee foztcf exnxmozuj CU3 ligatur C052 
Quinto vero dillrabitur materia a capite eu gar 
garifmate facto ex aqua oaoctiois radicis yreos 
coflt ftapbifagrtc betonice que calida accipiatur • 
Ssexto otucrtt pocelt materia a capite cum pecti 
natione a fricatione capitia Icut cum paiinia caU 
die facta .Seaepttmo *'< vltimo Diftrabi poail ma 
terta capius cum pUlultg in cura oi pofttionta 
ftoaebi ciua ifrakriptj. Xerriu vo ccplct tuacu 
ando materias a capite cum puzgadone parum 
ante bac oteta. Quartum vero ix&um comple 
Cur per contotatma cerebrum que multipliciter 
admtmllran ponunt .pzimo omni fero lx>za De 
cubitus toti pzoze capttia afpcrgcrdo dc Ixx pul 
nere quantitate? fex granozum ozdei.lk fohi be 
Conice oztgani calamenti maiozane rofmarint 
*na.3.i.foiu ligni aloes ana.3.ii.ro.fpodu fada 
Sozum ambozum ana.?.y.pulueri5encur <i com< 
fceantur vej 0 confoztatiuu5 cercbzi i 
odozameutum ex pzedtctia fpecicbua ligatta in 
findone fepe odozatu.keitium verocdforcatiuu rft vt poli cenam t pr andium accipiat .;.{i.r.(ii. 
oyambze vel oyamufei que fiantconfcctiones cu 
mccaro fdtdo.Ouarro vero confoztat cerebzum 
oie in feprtmana per Duae hozas pofl cibum acci 
perc j.i.aurec alerandr tue fermentate cum.?.!, 
aque bercnice calefacte .7 bec omnia inflrumcta 
multum efficacia confoztat caxbzutt 
nos ozietee ab co vel a nueba .£t fic completur r 
gimen eius quod eft pzimum obferuandum C cu 
ra oi-pofitiogum buiue vtrt fctliccr app2opziarii 
capiti 7 nenris eius. Opozrer autem intelligere 
(X.remedta fupei ius tacta colfi poffe in quartu 
©2 pzefcriptie intentionibus capur er cerebzum 
«iue pzocurantibus 7 ncruis ccfcrenrib5. t>20 
regimine vero flomaebi butus viri ob eruanda 
Oefcribanrur remedia qucdam.Quorum pzim»3 
cfl boc.Bf mente ameoecat ui feniculi anifi .5. 
J.macis gariofilozum puluerum pdhcularu51 
terio2um flomaebi gallinarum ana.3.ii.fiat clm 
per fe pulti 1 e 1 comifceantur oc quo femper pa 
rum ante cenam 7 pzandium oeglutiat quannta 
te5 vnius auellane cu modico Vini vel ydromelE 
inflrumentum cfl vt femper pcfl ci 
Imm comedat.3.ii.confectioni80yatinamomi oe 
fcicptionc tOct in Bntidotario diflimtione pzi 
ma.rerfinm inflrumcurum cfl vt accipiat femp 
per tres bozas ante pzandium calear vnu5 xtlo 
lalfamt conditi vt oe tpfo (upzadtctum cfl oc re 
gimmcpiTetbos.Q.uarrum eflvtin omni ciba 
rio fuo coqui faciat mentam Vel j ofmarinum • 
0uinrum efl vt’ao minus per Oiias Inorae pofl ce 
m ocgiurtar gzanum.i. vel ouoe mafltete clare 1 
electe. Settum vt recozdcrur faltem bis in fcp 
limana accipere.3.11.vd.iii.oe electa aqua viris 
Septimum q recozdctur lepc infundere cozal 
lum ru.electum in vmum quod bibit vel in aqua 
mellis .Cctautl \o cfl vt figfie ou b3 f:;ciar iiuui 
gi flomaebum fuum cum Ixe oleo Oiitgcnter cale 
facto .Bf olei oe menta oe czigano 7 oc maflice 
anaj.ii.galie mufj.i J.lignt aloes 3.i. ambze 
mufei ana granum .i.conqualTentur ftniuli moz 
tart'07 calefiant 7 inungatur cum cis flomicbus 
«furcula v q' ad vmbtiicum 7 ylia ambo .£t fi i 
fudatur in tali oleo calido fruflrum laf 7 evpzcf 
fu5 poneret' fup flomacbo bonu. Tlotm5 efl Ixx.Bt 
maflicif clccte.3 J.aloefabluti.5.tiil.mete orgai 
ligni.aloes aita.3.i(.e2at.3.i.ialts indi3.ii.pul 
omnia 7 infundantur tn.3.ii.fuccict» 
diuie 7 totidem mente 7 exponatur radiis obs 
aut ponantur in furno pofl cxrractioncm panif 
ab co ad exicrationc3 7 renouentur bi fucci 
tribue vicibus.7 oe illa materta.fianr pillule De 
omni .5, vt.oe quibus accipiat vnam parum ate 
cenam omni fine fex oiei um.7 porefl etiam mae 
in aurora bie in mcnfc accipere fcptC3 ex cir.7 cie 
ganrermnndificantrtomacbu57 caput 7 omnia 
memb2a nutzitionts a fuperfluiratibusflegmad 
1 colertcis 7 aliis.7 Ixc oe fecundo pzi 1,opali fgi 
mine otfjpoficionis buius viri fufliciant. £20 
medicinis vero que nccdTarie funt pzo oifpoftto 
neepariS7renum premirtendu5 
apparuit in Iccundo capirulo Imus 
iit robus Iwius viri frequenter adueniebant op 
lationes a mareriebus flcgmaticis 7 mneiflagl 
no? que multiplicabantur in epare 7 flomacbo p 
viaj tndigefliois 7 nocumeu etta faciebant i p2c 
dtctta mcmbz'0 fa5 opilando if aliter altcran 
do.3dcirco oportet q mcdicaia que vttlia lut hu 
ic viro obcntccflomacbalia epatica 7 renii mu 
difteatia. £t licet plurima p2cdiao2um i duobj 
capidis tmediacc pzeccdenrtbus pdfint conferre 
flomacbo epati 7 rcntbus.bie tamen ponam tria 
medicamina C115 vno annexo que mnltu5 confert 
flomacbo 1 epati beet a,pp2ter epati magte.ftl 
fpicemaflicis fucci euparozii fucci abftnrbu fe 
feniculi antfi 
jent oia p fe 7 cu fuccie fiat troci.pod .3.1.0 gb5 
in potu tribuatur omni oiejj. format} in pillu 
las .poli eae bibatur.Jd.aquc euparo2ti calide et 
cdriu;r.r.r.xii.d»ebua 3nud ei i cis maxtu5 tuua 
mentum, i non efl mirabile funt enim |rroctf .oe 
feriprtone Rar <? #lm.mfo2ts capitulo oe oebi 
litate epjrie.7 apparer eo2um iuuamcntu5 er Vir 
turibus componcnfm5. 'fecundum vero pztn 
cipale remed«.u5 di cerorii5 b* qd factum i figura 
Innari applicatu fub ypaund2io 0 rtro 7 ibi 50 
berene tcneatur.cuiua Defert ptto.Bt fpicio macia 
cipert fquinari calami aro.curule anu.5 ii .refine 
electe.f.ui. oiflolluatur re ma cum vino aroma 
ticoi mco2p02euturcu5,3.i.ccrc7cu5 incipiunt 
infrigidari apponamur fpccics pzrdit tc 7 irnea 
pozentur limul vt p2edii tum efl.l:occnt3 mtrabi 
liter confoztat epa2 opilatum 7 a mariebue fri- 
gidis notabiliter lefum. Icrrium p2tnc:pale 
tnilrumemu3 cfl q poilcy vir i(ic ucccpcrtr per.x. 
Oiee vel.xd. trocif. fup2afci ipro6 tuc onmt ma 
ne in aureza accipiat tree oe iflie ptllul is fi- 
cut accipere ocbettrocif.fupza’criptO0.1Vi:mig 
a3arefcbi9 7 til acctofa minoz fpectee lappacit in 
pzatie inuenta . 3.v.lacce pzeparate reubabart 
fucci euparo2tt anifi fpice a na. 5. i. 
per (c 7 fiant CU3 fucco euparozii er quib5 
fozmenrur piUulctrce de.5J.7 0cntur 013.3.1. 
aque euparozii.J£r tfti meltozes funt ad coi fozta 
dum epar 7 pzoldbendum gencrationc5 matei ic 
rumfrigidarum7opilat6nu5 ineo 7 i flomacbo 
ctia5.7ipfozumoefcziptio collf tn Sntidotaria 
Diui ionum 2ilmanfonscap:rulo ip* et Oifcnp 
tioncfmalt.iScioaiam q fi vir ille vtatur fepi 
comedere fer vel octo auctlanas i fine pzandu 1 
eene mirabiliter confozrant epar. Cu5 aute3 ap 
pluerint oolozeein renibus vr iepe contingit 
in eo fieri tunc triplici tnflrumcnto pzocedar fe 
tundu5 bunc niodu). £>210 fiat fibi cliflere illud. 
V* pazitarie recentis feniculi foii02um apii mal 
uc7mcrcurial’ 3na.dr5.iJ coquantur i fufttcicti 
quantitate aque vfq; quo fiat bene viridis ocind 
cum erpzeflionc plantarum recipiamur huius oe 
coctioni0.3.rv.oiei oe !ilamo.3.iii.faltegcme.$. 
«t.caffie futj bhdicte 7 3uccan rubei anajj.7 cli 
Rerijct mac 7 fo ante cibii accepto clillcri p tref 
bo2as.T>oft pzouoccrur ei vomitus hoc modo.ft 
gque Decoctionis granozum rafani comdlibil’J. 
.iui.meirj.i.aceti J.iJ.nnfce 7 tepidum oetur 
in potu 7 pofl mediam boza3015 Digito ftat rtti* 
latio in radice Ungue aut imponatur tbi penna 
intincta in oleo 7 pzouocabirur vomitus. ler 
tiu3 tnftj umentu5 principale educnuu} 
7 flegmatu5 barenarum cr lapillozu5 cfl hoc. V< a 
que Ipazagt milii folie et fartfragie ana j.i J * 
vitri combuflt.5.i.mifce et totum calidu5 accipi 
atur. cfl 0115 potentez cuacuatiuum matemp a renibus arcipiatur.cflcnfm pefcttc edurttuum 
Quartum iiiftrumcnrum eft vt cmplaftrentur 
renes cum femine Imi bnliro CU3 recentibus feluf 
apii que contrita calida renibus applicentur*' 
foec De tertio principali regimine. 3a vero cd 
decens eft expedire capitulum quartii vidd5 poe 
re remedia recttficattua manuum que fecundum 
pa2tem contracte remanferunr .pro qua otfpoft 
tione rria potio fingularia remedia et p2imu3 q 
dem eft bcc.ft amurce olei De f forno Dc amigda 
lie Dulcibus 7 De trcoaana.j ii.vngucnti agrip 
pe .J.iJ.conquaftentur fimul 7 De l:oc Uniantur 
manua .Secundum principale eft 
hoc.TV bdellii mollia 7 fubalbidi .3 .tt.armoniaci 
fto2acis liquide ana.f.t.vtfci quercini. J.iii. olei 
facti De fublimatione picis .f.ti.Dtffduanrur 7 in 
cozpozcnrur fimul cum Metenti quanrtratecer 
et ftat vnguentum molle De quo quartuor vicibus 
in Die calido actu inungantur membza lefaet 
fuperponatur eis cotum vel lana non abluta cali 
da < Ultimum vero medicamen mirabilis op 
attonia eft boc.Bt galbam aromatici bdelii mol 
lui 7 bri pinguium ana .J.iit.mcdulle crurtu 
um lib.i.conquaifentur omnia fimul tmo2tario 
7 ftat malfa vna et eis oiligenrer inco2po2atis i 
fic remaneat fub radiis folia vt in loco calido fal 
tem per quindecim Dite Deinde tunc fublimctur 
per allcbicum vitreum 7 colligatur bumidiras 
q e oefcendtt ex qua actu calida inungantur me 
bra bia vel ter in Die naturali 7 coopei iantur co 
ro Vel lana calida vt iam Dictum eft 7 non Dubi-' 
toq> miferatione Diuinafubuenientead p2dlia5 
fanitatem reducetu2 ad laudee perpetuae .2fme. 
Confilwm ad quartanam continuam * 
96 bia que mibf innotuerunt per 
info2mationem fcriofilTime Data 
apparet q vir ifte labo2at febf cd 
tinua p2op02tionali De melanco 
lia.fecundum counem eiua De 
nominationem quartana continua Denominata. 
£ft enim omni Die feb2ienf vt poft p20Xtmu 
mibt manifcftu3 fuit ex velocitate 7 frequetia pul 
fue multum eleuatj .7 erit etiam inter magmtu 
dine3 -7 paruitatem mcdioci ia .vclocitaa enim ? 
frequentia pulfue Diferentic funtnonconuenten 
tes crati Decrepite viri fanguinei 7 adbuc cole 
rici naturaliter le habentium .eo quia poft etate 
eonfiftenrie caliditaa incipit notabiliter Diminui 
7 augentur etiam in humano corpoze flcgmatice 
materie remittentea necefttratem euentandi vt 
patet p2Utia p2imi capitulo De etattbuf.St ig»t' 
in etate p2imi fenii que imediate ccnfcquitur cd 
fiftentiam caliditaa eft Diminuta ad qua3 fegt 
rarit38 et rarditae in pulfu .apparer q longe fo2 
tiua concedi Debet q in etate Decrepita non ialua 
buntur Diftbentie talea fciltrct vclocitaa afreque 
tia.7 virtus faria equaliter conflat rcfpectu oecre 
piti 7 02gana motue 1’unt cbedicmia.3gitur (i t 
ueniunt l tali etate Velocitas 7 frequetia opC2t5 
q attribuantur alicut caufe 7 non lapfui naturali 
Vt tam apparet .ergo lapfui leD 
nullus lapftts alter tueo apparet 3gitur ex 
Velocitate 7 frequentia pulfue que oi Dte i co appa 
ret arguitur ipfmnefiie feb2iente3.Smpliu6 tj in 
tali ctafe pulfus fe naturaliter babcntto Debet ce 
pnius .3gtrur in code5 tionfebztente p2cptei d 
biliratC) virtutis oeber dte mtncz.fed U3 puluf 
tn eo magis mediocritati attinet q parutrati.£t 
foztaffts ftmilatur magnitudini .ergo butus ma 
gnttudtnis alltgnanda eft caufa.fed nulla altera 
videtur poffe adduci q neccffiras aucta Iup2a te 
loramentum bee quidc3 neccffitae non e 
naturaliter fe habens .3gtmr pzoucnit a febzilt 
£aliditate.Si igitur ex omnibus tTtis componat" 
vna ratio fctltccc q? pulfus eius aut cft magnus 
aut (altem mediocris intez magnuj 1 paruum.ee 
necdTttate p2Cter natnram addita fuper tempa 
mento hominis acquiritur magnitudo velocitas 
n frequentia vt patet fecuda pztmi capitulo t5 cau 
fis contentinie pulfu f* 3gitur ex mediocritate 
magnitudine 7 frequentia pulfus iouiue nobilis 
0p02tct concedi tp'um efle fcbzientcm 1 tales in 
pulfu omnt' Die rcpcrtuncur .3gttur omni oie fe 
bzit quod fuit principaliter Dalarandu5. Toanc 
etiam conclufionc3 pzobant figna plura. 'krtmu 
quta per tactum caliditas aucta in huius nobiE 
membriB femper repzelcntatur;fecundum ga 
affuit vigiliarum multitudo omni fere tempor 
pzetez naturam tn p2tncipio typi .Xcrtto inffan 
Cia fitis ad ficcitate* a tendentis. 
Quarto inquietudo qua5 fepe in nocte paffus eft. 
Quinto vrina£ tinctura notabiliter eleuata ref 
pcctu lue etans.0erto fluxibilitas ventris cum 
quada5 punctione circa inteftmu percepta que oia 
caliditacejintenfajvidenturargucre ri non nift 
fcbzile5 quare <? cecj.Certat autC3 Declarare q bcc 
febzis aD melancolfcas reducenda fit .looc aurcj 
ex fundamenro tbcozico I atts faciliter vici poteft 
Pzimo quoma3 exacerbat De quarto in quartum 
D1C5 quod eli pzopzium melancclici non alteri. 
£jecundo quia adbuc videmur concurrere accide 
tia typo2um que funt fatte longa.Xertto qz vfus 
regiminis ad aduftionc3 tendentis videtur boc p 
faadere quonia3 ex parte cibi ? potus videtur m 
eo poffe intdligt aptitudo generationis materiei 
adufte.quarto ccfractto vet laifitudo que i pzofun 
do ommu fer membzozu5 rcp2cfent.uur.rit plu 
raalia adducere poiTcj pzopter longitudine3 oi 
miifa.quare vcqc pzedictie apparet bec febzis eil 
continua ex pzimo Difcurfu 1 non videtur altera 
q mdancoUa ex fecundo Difcurfu .3gitur dico 
tinua quartana .Unde oportet iterum ipfam aD 
fua5 reducere caufam *11eq5 enim videtur quarta 
na continua a melancolta naturali pzouemef.pzi 
mo pzopter tincturam Vrine que intenfioz eil ci 
trina ita vt fit fubrufa vel ruffa. 3tem ex breui 
tate ourationis accidemiu3 pztncipii exacerba 
tionis *3tc3 cxkuitate eozum vel facilitate abfc 
tie eomm.0i enim materia melancolica effer na 
turalis non effient accidentia typozum. ita leuia 
nec parum Durantia pzopter gzoffitiem vel ter 
reflreitate3 materiei *? reliqua ligna que effet ma 
teriei melancolice naturalis pzopzta.rit pari ra 
tione Declarari poffet q matezia antecedens bu 
ius fe.non eil mdancoiia genita ex aduftioe ian. 
Tieq5 mdancoiia pzeter natura3 pzopterea quia 
noninueniuntur figna acmtatc3 vel furtofitarem 
materiei notabit offendentia lleqj euam credi 
po:eff materiam buius febzis die melancoUaj 
genita5 ex adnfttoneflegroatte folius pzopterea qufa btc non apparent figna caliditatif p2(ter na 
turam Valde intcnfe p2c(cmia neq* pzetenta .ne 
q5 pallui eft fatia exccrcitia.cibana notabiliter 
calida vel fcb2ce preccdcntee.qusre cx pzedictta 
a fufttcienti Diuifiorte videtur Deducendum efieq* 
materia antecedes buius iebzte emclacolia gen< 
ta ex aduftionc colere vitcllie.aut faltem cum no 
tabtli fl ate commixte. Onde ex pzcdtctis facile I 
relligi poteft regirne curationie cius.qucd gzatia 
bzeuitatie reduco ad.xii.pzincipalia in eo tofide 
zanda vel mcufuranda. 1>2inium iteq3 bo2U3 
eft vt regimen ciue cx parte fex rerum non nam 
ratium inclinetur ad infrigidatione et bumecta 
tione5 cum alienatilubtiliatione et apertione eo 
mixtam.ficut omnia cibaria ciuf opozrczet ecqui 
cu radice ctoee et altera radice feniculi .ct cflet 
regimen refractum cx caliditate ct frigiditate cu 
apcrtioe.vnde bleta fpinacbia portulaca lactuca 
CU5 foliis petro, et bozaginis in ctbie ptfua.cffet 
ei conuentcmia. fcsruldtim pztuo pale in cc ob 
feruandu3,cft ventrie lenitae.que licet fieri pefiet 
cum pzedictis cibaziie et cum mulfione ftnum.m 
comtminiu .tamen meo iudicto cemnietius fiC2Ct 
Dando ei in mediis tertiie tu potu. J.tiii.aque De 
coctionie folt'culo2um lene cum foliis mcrcurtalia 
volubilis vel blcte.aut (altem cum foliis violaru3 
ct bozaginis. Xertiu pzincipale cft.g materia 
Digeratur ct nulla in ipfo Videt mibi mea conue 
mentio* q aqua lactis cap2mi.De qua in potu o£ 
tur in at1r02aJ.Mt.cmm mane.et Digerendo ma 
teriam tuuabit ad fecundum p2tncipalc pzennfiu 
Ouartum et ad banc intentionem conuemena 
et ad ccnfc2tattdum virtute m.eli vfue huius mix 
ticms.Buonfue buglofe ctbo2aginieanaJ.iJ. 
pnluerte margarttarumji. violai um ll02um bo 
zagimfcapiT ve.ana.3.i.lragmet02um japbirict 
fmaragdi ana3.t.fiat electuarium 013 lyi upooe 
C02ticibue curi.aut (altem cum violato. Cuun 
tum p2inctpale cft.qftomacbo cmni mane \ngaf 
cum boc vnguento.Vk olet citcmozum De maliice 
ana.5j.0lci Ulio2um albo2U5J.t.mafticil ctperi 
fgnanti lambzufce cozalozum albozmu ana3.i« 
galte mu(catc.3.t.cerc.q.6.ftat vnguentum molle* 
Sextum pztncipalc cft.91 (puta eius omni Dte 
ter extra bozant principii exacti battcml tnvnga 
tur cum ilio Imtmcnro.lfe olei amigdalai um Dul 
«>.01.5.1*. olei Dencnufarc Dcfloztbue cucurbite 
ana.3.vi.amili.3.iJ.fe.laciuc.ponu.ana.3.i.cere 
cptum (unicit.ftat vnguentum mole. Svptimu 
principale cft.fi ventris ftipticitae apparet, vt cla 
lieri3Ctur cum toc cliftcri.licet mibi magte place 
at Icmtto cum predictis.Bc violarunt flezu b02a 
gmtfcapil ue.foliculo2U3 (cne arta. eft. t.maluaru 
blcte.anacto J.clet violai um Dc (ilamo ana J.iJ 
puluerie 3uccari J.uvitellu oui nutuero.i (alti cb 
roumsj.ii.fiatcltftere. Octauum piinctpalec 
vt fi appazeret ligna neccfiitatis eradicandi ma 
teriam.oetur ei Ixc medicina.1V aque Decoctionis 
pzunozum et lebeften J.iii.mane electe.J.i.infun 
damur in fezo.et in mane colentur ct colatura ex 
ibeatur. Honum pzincipale cft.vt cxibeaiuz ei 
poft cibum bccconfectio pzepter iuuamenta nota 
tragee cum gemmte j.ttit.troci. De viof petie 
rum t2tafandaloi um abq3campboza ana3.11.1n 
eozpozentur fpenes ille cum pzcdtcta cccticnc vt 
in fme coctionis juccari tUtus fcecin*113 (petule 
eft vt p2opter oeffenlicnem cozdisalationefuo 
2um male qualitatis ad ipfufiat ei I acoculue tfte 
quem maiori parte tempozis ccfutu pcztet inf2a 
veftcm fuam fuper finiftra mamilla, Tfc fpecieru* 
clcctnarii De gcmtsj.ii.fpecieruni letificantifXu 
manfo2i0.5.iii.trocif. dc violis oe fpodiocii fe.ac 
ectof anajt J.fiat facculus quadzatus fecundum 
confuetudmem. eft q fepe in Die ex 
ibeatur ei bcc mtxtio.TW aque ozdei fimul cocte cu 
flozibus bozaginie 2eccttbue cyatu5J.fy.De zi- 
bes vel oe bczbezif J J.mifceatur et exibeatur ei 
vt Dictu3 cft.iet fi viderentuz inflare figna mato 
2ie feruoris pofTunt ei exiberi cu aqua ozdei.5.111 
vel.iiii.fy.acetofitatie citri vel dc limombus et- 
fimilium. fcuodccimuj ct optimm; eft vt in ma 
ne aliquando Detur ei bic potus no loluro giatia 
DtgeUtonts (cd lemttonis et contrarietatj ad ma 
teiim ex qualitatibus pzmiis fecundis ct tertii! 
V< fucci gzanatozu3 Dul.J.ii.aque capti’ UC.54J. 
mifce.Toec igitur liir q mibi ieeurior* et laluioza 
magis in bac Difpofitione videmur. 
Confiltum ad ethicam cnm vehementia fiiia exi 
cattoue partiu ozis 1 guiuris.et caliditaie parttu 
rcnu3 et lotiui fpine.et oe itftula m coxa ? Ictattca 
?cct vicus fiuc fiftula pzofunda fatif 
in eexa huius viri lu.ifd tlliuf tame 
curationcj non eft mea intenrio pzi 
cipalis eo quia non moucnt me acci 
dentia oolezis neque multitudinis 
virulentie aut cozzupttonis vel fetozif tiiiue.qre 
illi ftftule folum intendere eum tnuncticne ipfius 
facta cum oleo Dc pice vel dc tcrbentia.aut cum 
oleo dc maftice . Ilcquc etiam pzincipaluer vf 
detur mibi oppoztunum intendere ad Iciatica3 ni 
fi oolozis vebemetia impelleret ad illud.ct bc fta 
te pzecipue intenderem ad illam CU3 fpongia libi 
apltcata et cum in vnctione olei f.bi ozdmati. 3gi 
tur principalis intentio mea eft ad febzcm que m 
dubitanter ethica e et fecude fpci_.ee vtum tu non 
confirmata.quontaj fi talis enet Defperarue oino 
cfiem oe curatione iilma.3uxta fmonent Xiutc.p3 
quarti trac.50 ftius adubul.i.fccunde 
fpc. ctbice non recipit curationem nili Deus volu 
erit .licet etiam ad fpeciem curationis buius od 
politionis pauca me motmi inclinent, immo vni 
eum fere vtdeturlpeicuratioms ipfius argume 
tum quod eft renor virtutis adbtic confiftentts me 
diocnc. lempul amemanm confiftcnria natura 
lis eius coplexio et compofitio ad azcfactonem 
tnclinara.longitudo egzirudmie.multitudo acci- 
dentium ct egzitudmum et eozumfoztuudo me 
Diftrabunt a veza confidentia Iperandi oefalute. 
plura alta motiua paria illis adduci poliunt* 
11cq3enimafperitaem fuperficie curis pulueru 
lenta tam apparens concauitas oculozuj arefac* 
non folum carnifozmtb3 verumetiaj folidts paz 
tibua iam communicata vt lenius oltedir ct viluf 
et tactus Videntur efle figna pzime fpei buius - 
Difpcfitiontl imo fecundc.tt magis fis cius q pii 
cipii vel augmenti vt bine ide piuriefex auccozii 
feretitsemodizipotcft.quarccxbis omnibus et 
fimiltbuf faciliuf conuinct poteft azgumetuj cafus 
q zecuperandc falutj.ioi tamen zanombus et au 
ctozitatibus Ulullnum auctozu aliQd oe iperada fundamentum elici peteft videtur in bis intentio 
nibus effe eomp2ebefum. £t p2ima quide e ve 
lox et ampla bumidi nutrimentalif exibitio velo 
eis et exubezantfs zcflaurationis rffectiua cii me 
fura tamen ita Difcrete applicata Vt virtuti fozri 
tudo cyta eft.ipfa rollcrare polfit. Secunda vc 
20 intentio pztnctpalis cfi cxtinctio indeficientis 
flame que ipfum 2efolnit et confumit ct 2emotio 
pofitiue ficcitatis que iam fixa ct babituata eft.et 
illud quide fieri oportet «13 inf2tgidantibus n bu 
mcctantibus co2pus eius nen fiu fubftantiftce f5 
etiam qualita tiue. Xertia vero inteutio in boc 
ncceffaria eff accidentium co22ectto.qt’0$2 paulo 
poft memor ia fiet. 1b2ima intentione cb 
plet admimftratio cibo2U3et potuum in pauca q 
titate ampliffime nnt2ientium.vr aqca2nis qua 
nunc intelligo brodiu3 carniu pullozum iuuenu 
aut lactet} vituli aut agni aut tuuenu. 
Similiter et aqua Diffolutionis carniu3 iutieneu 
I02U3 fafiano2um pezdicu et iuuecule 02tiginis q 
tamen omnia intelligo alterari oebere cu Deccc. 
foliorum atriplicis cucur.lactuc.p02tu.«? fimtliu 
facter hec autem inter 2cliqua melius inftrume 
t02U3 hanc intentionem eft admint 
Aratio lactis cap2ini aut afmini.et vntuerfalitez 
loquendo opttmu effet fi poff5 ab vbere fugere lac 
bumanu3.3n bis cnt'5 Duabus fpeciebue lactie.cft 
vltimatu3 nuatioms fundamentu3.f1 fuerit i cis 
pcffibilc curatote ingeniu3 .XDcdus aute3exsbt 
tionis lactis fecurt'02 efl. vt in plures (pergatur 
exibitionee magis q\ amplam quantitatem eiue 
eribedo femel.Jp2fus cm'31'parge2e cii Debilitate 
vtut| eft mcliuf vt p2ia quarti capi0 De cibatione 
feb2icttantiti5colligerdu3.ZDenfura itaq5 ipfius 
2Cgularis ct 2attcnalis poterit effe tffa. vt mane 
in aurora exibeatu2 ei lactis ex animali noniter 
accepti nondu5 aliqua aerea qualitate viciati me 
fu2aeiati. Similit et oe tpfo quae 
tuor aliis vicibus in oie naturali cxibcatia quati 
titas mai'02 p2edtcta.ita q i Die naturali quinq5 
vicibuf accipere potefi De eo.ita q menfura 2a vi 
cecxibita pa2upe2 excedat extbirione3 p2ima.et 
ffc De alits.intantum q lingula vice ex eo exibert 
potefi vfque ad quantitas triu3 Vel 
ct efl menfnra tertie vel quarte parti Ubze.kdde 
pofl exibttione3 eius per quattuor lx>2as cibetu2 
cibo parti (olidiori ptilana 02dcacca facta iture 
carnium ante fcripto.vel iufculo De amilo vel fub 
tili cibo cb2iffianoru5 panatclla nominato.quod 
cuq3 tamen p2edicto2um exibeatur alterandum 
eft C115 pzedictis et p2op2iecu3 elc2e iamcno.in 
quo multu3 confidit Sc22pio.c>0 bremarti capi* 
dc cura etbice. Cibus etiam factus ex Deccc* gro 
norum almes diffoluto2um in bzodialitus p2tta 
ctte valde conuemene efl. (unt aute3 almes nomi 
naia pifa in ma2cbia taruifana* £t feto ego q fi 
coquantur vltimate in aliq0 lacte De pzedictis.vi 
dentur effe potenter reftanratiua. frequenletta 
admilteatio ccrebcllozum et tefticulo2U5 pullor 
vitulo2um et mamillares partes lactetis vitule 
maguam babent potentiam 2eftaurandt apliffie 
nut2tmetum.Ca(eu( etiam zecem p2tmi aut fecu 
di Diei fue etatie nulle (ale alte2atue eft ei conud 
ens.£t lac etiam CU5 cibis coctu3.et 2ecocta cum 
aqua lactis conueniena eft ei.et p20p2ie magna i 
minente ftiptiarate ventris, fcetus autej con 
fueniens cft ei aqua 02c?ct aut aqua eu$pcmdu8 *i 
02dco cocta,ct pzoptcr fubleuattoucm 'ctrttittG i 
plt02C3 exibcafur ei vinum albuj incoloze.fubtt 
k in fubftantfa.et ab omni fecalt' parte optime ex 
purgatum.faporc Dulce nnllomodo acze vel poti 
ticum et fzangatur eius fumofitas C113 aqua cifter 
ne p2Ccocta aut fine coctione fi bene fubttT fuerit 
Tlon laudo tamen vt ei extbeatur in potu vtnn; 
ext2a cibum (5 aqua 02dei cum penidiie.tunc efl 
vttli02 ei ,bcc De intentione pa et fecunda cop2e 
benfa fufficiauti 1>20 tC2tia aute5 intentione I5 
accidentia multa marafmcdeae Difpofittoncecb 
comitari (olentia inueniantur afapientibuffert’ 
pta.folum tamen ad illa incendam que videntu2 
buic viro moleftiam inferre.et fut tria. 
efl vehemens (itis et exiccatio partiu5 ozie et gu 
turis. Secundum efl vehemens caliditaf parti 
U3 renum imo et totius fptne .que .puenit ex (02 
ti ebulitoe i faguie vene cbilie p tota fpina ,ptefe 
Xcrtiu e fudorif velxme8 q foztaf Videt igzedi 
eapl’3 Diaforctici'udoris. 1>2i'mo tgitur accidcti 
fubuemendu5 efteum frequenti exibmone iulep fi 
bi 02dinati accepti fimpliciter cum eqli aq cifter 
ne fupradicte.JEt fi illud non videretur fufficieti 
ter fattfface2e exibeatur ei iftud locb.oe quo fc2e 
Tempcr teneat 102C fuoettranfgluttat.ftt muci 
laginif g2ano2um pfilii pa2um aqua tepida ma 
£C2ati mucillagmif fe.citcnic2um ana.?.!».vini 
g2anato2um.5.ii.3uccari quatj 
luffrcitad g’;utinofitatc5 etfiatlocbvlttmate cd 
trttionis in mozta2io facte. £t fi velis materiam 
huius locb reducere ad 3ulcp. fiat illud fuperad 
dendo aque po2tulace et aque angtute ana.3. viii 
et leui coctione coquatur et clarificentur et lepe 
xx eo in potu accipiat ciatum.y. frequens etia 
retentio foliorum recentium lactnce aut po2tuls 
ce in 02C potenter flama a pzedtctis partibus au 
fert. Secundo vero accidenti p20uidendm efl 
cum invnctionefibi iam 02dtnata (altem fepttee 
in ose natu2ali frcata.frequcs etia irrozatio fpi 
ne fue facte cu5 lacte cutufciiq5 fpcciei frequentan 
do remedium cft efficax .Scio etiam ego q fi fpi 
ne eiue applicetur 2eccnria folia nenufaris a fepe 
renouentur omnem malam complcxtcne5 calidi 
ab illis cictunt. Xertium vero prcmifTum acci 
dens quod erat fudo2ts iftantta p aftrumeta alio 
rum Duorum accidentium remotiua etia curari 
potefl.Si autem eius vehementia perfeuerarer* 
ita vt cxtinctioex ipfo oubitaretur.fepe i2202an 
da eft facies eius ex aqua 2ofa2um taliter Defcri 
pta* aq itbr.t.campbo2C elcc.3.it.fc.po2tu 
face fandalo2um2ubeo2um ana.3.i.amili.5.ii. te 
zantur omnia fimul in mo2tarto fo2ti contritonc 
ex boc afpe2gatu2 facies fpina et totu3 co2pue.Di 
mitto bic euentarionce et flabellationesco2po2i 
applicatae tanqua omnibus notas et cetj. f>2t 
t£2 illa que uobis alias fctpta fut ocbcze obfnari 
in cuza febzte ethice nobilis gcnit02ie vdbi plu 
za alta mibi cccu2runt que babent tuuamentum 
efficax qtum eil poilibile ex lentemus fapientu5 
bine inde collectis. £t pzimum efl aqua 02dei 
cum virtute cancro2um que cum Ix)c q efl feb2is 
alterando co2zuptiua etiam ell et fufticienter ze 
ftauratiua .£r licet modufcompofiticms etui mi’ 
tiplex inueniatur ab auct02tbus. mclsoz tamen 
copol itio eius e fccudum buc modum.£fcctptatur fflticrorttmflnufaltum llteim. jf.ct infundantur 
in Itbr.titf.aqtie cum vno pugillo cineris bene cri 
bellati. Deinde cnm flcterint infnfi per quattuoi 
ho2as.fricentur cu eis fricatione notabili 'boflea 
quatter vf quiquief abluantur cum aqua muds. oe 
inde coquantur .et cum cocti fuerint accipiantux 
caudeillcet minuri incife coqnatu2inlibf.v1.aq 
02dei viq5 ad bonam oifTolutionej caznium eozu 
Deinde colet’ aqua ilia et exibeatur in potu bo2is 
et tempoie.fcd non Deficiat ante cibum, £t fi vel’ 
hanc aquam efficere magis alteratiuam et minus 
nutrittuam.coquamur predicti cancri intcg2i abi 
<15 incifioue et leutozi Decoctione. 2fd hac etia5 
intetionem a pluribus fapicntu5 laudata efl caro 
tefludinisfluuialis p2eparata modo p2edicto.vC 
in aqua cocta ct comefla.Direrunr ctf non nulli q 
caro codtazum elixatarum coucniens efl ethicis 
Sed ego non inuenio boc ita autenticum.conuci 
unt ent'5 magis difpofitionibuf epatie a p20p2ia 
fpecie vt patet, ix9 tertii cae De zcbue cofcrentib5 
epati. Confideratione autem rationali videntuz 
ad bec conuenire tneptu infrigidant a humectant 
cum rellauratione pifces parui fiu 
uiales vt marfiones lucii et torentine conuenictei 
effent quolibet modo pzcparatioms eo2um pre 
tercj? cu aromatibus.lion curo bic Dicere q a qui 
bufda laudatur De carne ranarum.boc quide no 
efl ita autcnticum. fczo bac cttam Oifpofitipnc 
conuenire poliunt varii modi pzparattonum 7 ,p 
p2ie dc iure carnium edi vel caflratt' iuuenu5 vel 
vituli lactentis facto ex carnibus coflarum pzedi 
ccorum animalium fecundum modu* pofitum a 
Serapione C breuia.ca0 dc curabuius Difpofi 
tionis.JSgo autej in (muli caiu vtt foleo reflanra 
tina confectione fecundum bunc modum facta.”& 
pulpe carniu; galinarum vel caponum iuuenculo 
zum elixat02um in aqua 02dei Itbf.i.amili.j.tti. 
olei recentis amigdals2nm Dulci 115 libf.i.albuij 
OUO2U5 recentium numero.x.coquantur ergo fi 
mul zemtfTo igne ofm cum anulo et albiitbul ouo 
2U5 coctione adeo leui vt no muitil iduret albula 
Deinde addantur5uccari.3L3.vut.ct ita leuiter 
coquantur vt acqui2antglutincfitatem.in fine fo 
apponantur pulpe carmum p2edtctaru5 minutif 
fime contrite,Deinde totu5 fiat cofcctio i frnflris 
longis vel aliter tuo modo facta.Dc bac ergo co 
fccttone accipiat eger ante 7 poil etbu et quacuq; 
bo2a placet parum et fepe exibendo ex ea magis 
q raro et multum et inueni ipfam crficacc5 nota 
btliter.Confert etiaj buic intentioni confectio ca 
loe a quibufdam nominata fouonea que communi 
appellatione bodie nucupatur et confi 
citnr ex oleo amtgdalai H3 Oul.ct juc.albo cum a 
milo .£t confert p2oprie quado fcbzie non e val 
de intenfa.tunceni3 conficiunt ipfam cum oleo ne 
nufa.vf viol.vf ocilo.cucur.Bonu e etia3 ad bae 
intentionem De cucur.iecundum artem 
factum.£t preter illa iemper fit folicicudo in ire 
quentt vnctione fpine cu5 vnguento alias feripto 
cum irro2atione ipfius et extremarum parttu 
et faciei cum aqua aliae fc2ipta .talis enim afper 
fio et irroratio viuiftcat virtutj et tn fcbzibui ze 
folutam. vt patet ab 2luicena z9 primi pzt* ca* • 
3n bazena fepeltut.Toec fut qne pretj aliai feripta 
iir adiuncta Metentia funt in cura Dtfpoiuois 
huius viri ad laudem oct.&men. 
Confilmm te putrtdavum eibfca 
j6zt'tudo butue vtrt qtum ad cogni 
tionem eiue nulla5 fere didetur dic 
dere Dubitationem. £11 cm'5 complf 
cata ex fcbzc et mala complexdne et 
foloe continuitati in mcbzie pectorif 
tbzfmii quidc3 apparet ex caltditarc fixa t C02d< 
9 toto cozpore rex.caritatj fiete cafitaf ct fixa edu 
cit cozpozts ccfuptionc que no fut.Tct rationablr 
confccuta ad ealiditate fientem,falte5 in tabzcuf 
tempoze.ficne autem caltdiraseius cognofcttur 
ex rcuolutione poxifmalt er accidemibua concoi 
tanttbue pzincipium poxifmoru3 materialium fc 
brtu tnrerpollatarum.£t veniunt SJiro 
frigite rigoz et ozipilatio Diuerfie temporibus i 
•bozie Diei naturalis.vt quadoq5 in Die quandoqj 
fezo i nocte talibufpoxifmie affligatur t02dinate 
tamc procedentib5.quod contingere potefl ,pprer 
tnuenitate5matericrum in er fp:cicb5 
tarum,35 p2opter Debilitatem virtutis et fic dc 
aliie.£t cx boc fundamento concluditur q bec fe 
tois efl coplicata ex etbica cx Decui fu p2imo ct 
€t putrida ex Dilcurfu 2°.Quod ciim meb2if pcc 
t02ie fit cgritundo compcfitionalif ocducttur,q2 
Viepcctozts ctcanalce pulmonis pleni fimtrna 
teria catarrali .vel ibide5congcmta mucilagino 
h et acuta, vel aliunde reumat ice tza nfnufla.? fic 
ibi erit egritudo in via.£t q pectus eiue habeat 
fol05 continuitatis mamfefluj e(l .quoma5 ibi di 
finiei collcctio.queemittitur cii iputo ianguinie 
quod Diu faris perdurauit.fcd non bene imagina 
ri potefl locus gencrationie et illius f amei ei fan 
guinis exitus fine foloe continuitatis aliqua2um 
pecto2ie.qua2e ibi alTignare op02et foloj 
conttnuttati.Si cmjfputum illud fanguincumct 
fanfofum effunderet’ a cerebro ad pecrue.no efTet 
poffibile ipfum cfieita eontinuu ficut fuit 1 cetera 
T!eq5 etia5 fi fangnte ille a venie exiret ab extre 
tnie orifitiie earum ct a porie parietum ipfaruj 
omnino non pofTet edet tantus neq5 ita continuus 
£t ex bccfundamento Deducitur .q languis iflc 
exit a paxtibus pulmonie.et ille vt tam Defacto 
incidit tn ptifim vel paratue eil cadere in ea.Si 
ergo ille fanguis Iputo faniofo comixtue fit fubti 
lis clara rubedine rubicundus fit fpumofue pau 
cus et fanici aliqualitc2 commixtus ct ci bene ad 
bezens omnino arguit vlccrationcm i carnofita 
te pulmonis elongata a verne rnagnif ct ccoucrfo 
Si autc3 languie tllc qui cu5 fputo firoul emittit 
niger elTetg20lTufcoagulatue.pa2u fputo cornix 
tue et non cducitu2 nifi per magnum conatu vi» 
tutis multa tufli laborantis «ct tactu percipit do 
loz in t02acc vel in alia parte pcct02is Rudius 
apparenfet cum DifficuUeicalicfta anbcltcuf.tuc 
ille fanguie cum illo fputo a concauo pcctoztf cdu 
ccrctur.ct effer empima Denominanda eg2itudo 
falis.Quarc ex ommibuf colligendo cg2itudo bu 
iue viri dl complicata ex etbica cCi putrida ct em 
pimateal pttfi.auc falcem ctl apparatu ad ea.£x 
quibus vltimate concludituz.Q' cura butuf egritu 
dinie.aut erit cmmino iinpoiUbilis.ar valde Dif 
ficilie.aut non nifi in longo tempoze ad fanitatej 
terminabilie que regi rebet vt nuuc fcquit. &b 
flincat itaq3 vir ifle in fuo regimine a manfione i 
camcza vel acrefrigidiect bumidis ct notabilir ventofis. 3n cibariis vero effugiat falfamenta oiti, 
nia (iimopere et genus omne accut02U5 velut fina 
pie raffanus cepe aleu; et fimilia. ventofa etia; ci 
baria euitare Dcb; vt lac cmdu; legumfua cibazi 
a omnia actu frigida.Effugiat eti.15 cibaria Diffi 
cilis Digeftionis vt panem groffu; a;tmii et male. 
coctum .lagana et fimilia Dimittat etia; 
cibjriactacziai pzopriefalfa vt agzcfta limo 
nes. t>ro potu vezo fuo eligat vinii lubrubcum 
vel cerefoleum ad Dulce paziiper inclinatu; nullo 
modo acze vel ponticum. aut fit album clarii pze 
dicti fapozis £t fi mcleftatur a potu vini fumope 
(ibi caueat a potu aque frigide et crude.f; vtatur 
aqua ordei cu; ;uccaro cocta.ielTct fibi potus bo 
nus De carntbus vero vtatur capziolimf ficcif 
fi babere potefl et porcinis iuuenculis. ct caro ca 
nzaci anualifctvitultlactentis eft fibi conucmce 
ct caro alaude et pauonis et auium miutaru; 7 g 
dicis et fafiani et lepozis. De ptfcibus conucni 
unt ci cancri fluuiales et pzopzte/octicii aqua 02 
dei vel cu; lacte vel cum vtroque fimui. De fer 
culis vero conucniunt ei magis caules bene co 
cti et ptifana oe ordeo et pzopzie cum amtdo be 
ne cocta et tri.ct cibi omnef Dcpafta ficca ct ferme 
tata et pedes vttulozum in aceto cccti 
omnium pulmones ct pzopzie vulpis ct pozcf ct 
confimilium.etouaelixaetmcibis cocta abfqnc 
fzixione. £t butirum mediocri vfu conueniena 
e ei 7 recocta nuper a lacte accepta, cafcole zccen 
tes abfq; fale. ct lac coctum cu; ccnd20 uel amilo 
De farina 02dei conuenicntta funt ci. De fzueti 
bus bone funt ci ficus ficce ante cibu; accepte Duc 
vel tres.fi non haberet fluxum ventris et g2sna 
gzanatozum Dul. cocta fub cineribus vclczuda 
etaliquado comedere potefl. iiii.vel.v.auelanas 
torrefactas 7 excorti.,pp2ie pod cibu. Czocus ccf 
in pauco vfu in cibis eius eft conueniens et fimilt 
tercinamomump3uci Vfua.et bcc oe cibariis fu 
ficiant. £20 zegimine vo medicinali huius vi 
ri.xit. occurrunt inftrumenta mibi p20 fua cura 
necelTaria. t>zimum iraq; inftzumenrum eft cii 
z° 7 adminiflrandu; capiti eiue.a quo pzincipi 
um huius eg2itudinis videtu2cfih: Deducendum, 
3ncepit enim magnus a fuo capite Defluxus ad in 
fenozee partes et a multa matezia Siemens.fu 
it enim tantus q? occupauit loca gule cc paztiu pe 
ctozis ec fpatuic.lleq; loca ifla tante matezici fu 
a*unt capacia qn multa pa2s eius flueret ad pec 
tus.quod apparuit er Difficultate anlxlitus Dolo 
re illius paztis et tulTi magna.neq; etiam partes 
pzcdtcte materiam totam zccepei unt gn multa 
pazs eius ad venas pzopulfa fuezit ibi putrens 
quod apparuit.er tanto ei oefluru et ita impetus 
fo neceife eft concludere in cerebzo fuiffe magna 
Debilitatcmet nunc etiam remanfil/e.a qua mate 
zie multe in cerebzo genite poftea pcctozt cbmu 
meantur facientes magnum additamentum pzin 
cipali cgzitudim.pzcpter qt5 ipicereb20 intende 
dum eft cum inftrumetts tribue q nunc (equutur* 
t>2imum itaq;coru; eft vt rafo capite i teta cal 
uitie applicetur ibi boc cerotum quod femp ibide 
affixum maneat fecundum banc Defcriptionc facul 
IV lauda ni puziffimi. 5.1 J. reline clare etclectc 
3.ii.ftoracis calaite.;.u.mafticis zof cozallo2um 
al.ana.3j. fandazace .3.1. /.macts.3.ii.ga2iofiU' 
a.i.Diffoluatur gumi in aceto mediocris aczcdis 
ct cum fpcctcbusprcdictifct mediocri’ qtitatcce, 
re fiant cerota duo Ipcrica magnitudinis ncbule 
juccarate. Secundum rcmedtnm cfl vt sii ifte 
laltcm in Die femcl iciuno flcmacho maflicct 
Vnum gzanum paruum maflicie expueudo femg 
quod ab eo educit uz.£t fi mafticare non po(Tet ip 
Ium pzopter Debilitatem mandibula) um fcltern 
Omni tertio fero illud gzanum Deglutiat p vnaj 
horam poft cenam. Zeztium vero remcdiu5 ca 
piti ad hanc intentione; admtniftrandii efl.vt ip 
leoi Qtiro ferocum vadit ad lectum Degluuar.;* 
i J.butuf electu. TW Diapapauc.Dckriptcc TltcoUi 
3.i.thuris (adara.ana.g.ii. incozpozcntuz fimui 
et fiat vt Dictum cfl oc eo. Quaztum pzincipa 
le inrtrumentum admtniftrandu; eft gzatia nui 
dtfieatiome pcctozfs a materia fanioia lecundu; 
huc moOum. IV locb De pino De 
monie vulpte preparati fecudum azte .;.ii.ireof 
ficci.3.i,cctauze mi.3J.fiat clectuaritmi cum fu 
ficienti quantitate fape.De Ixx ago clectuazto oi 
mane in aurora Dcglutiat.3 it.vcl.1it.ct totidem 
in fezo poft cena; pezduae Ixwae.aut (alte bibat 
ipfum cum aqua ozdd aut modico vini dultio te 
pidi.£t attendat qp maiozi pazte tepozie aligd 
De boc dectuazio teneat in oze fuo et pczmittat 
(pfum Diffolui et paulatine Ddcendcre. Quintii 
tnflrumentum ad eande; intentionem cfl mixtio 
ifta.1V patfulazu nigzazu.f.u.liQzttte mundc.5.i 
/.foliozum ifopi et pzalTii ana.3,i.fas zofarum 
exiccati fuperfuaplajtta.3.ii.pulmbi6vulpif pre 
parati.5.1 j.Dzagagati gui arabici Diffdlutorum 
i fapa.ana.5.i,crcci.3 J.pipcril 
triplum ponderie omniu fiat tragea dc qua fcp i 
fine pzandii 7 ccne vir ifle acciptaat coclear vnu; 
Sextum remed lum c vt poftq> vir ifte\fuf fu 
erit tribuo inmedtate preccdcntibue remediif p 
Decem dieo .tunc iterum per totidem Dicf vtatur 
iftie Duobus fequetibus ,1V aque fublimaticnfs 
cauliu.J.ii. aque ireof aque pzallii ana.j J.pulue 
rie enule ftccc a foliorum pilofclle merane ana.3. 
f.Detur in auzoza tepidum et tazdctcibu; quat 
tuoz bo2is. Septimum remcdiu qued Debet 
elTe focium predicto eft boc.1V pulucrts coz2igio 
le pilofclle zoiarum ana .3.i.corallot um zubcop; 
lapidis ematbitis ‘karabe ana.3.i.D2agagami.3 
/.mellis viol. penidia2u; ana J.i J.ccquat mei 
ct penidie vfq3 ad ifpiftaucncm ,ct additis 4 ede 
bus fiat electuanum oc quo per hera; are ccna ac 
cipiat medium coclear et tuntude31 media nocte 
Deglutiendo ipfum. Octauu remedium fequit' 
et cfl poft# reuoluta fuerit curatio p.xi.Dicf pzc 
cedentes (i egzitudofalubziserit.latiscftratio 
naic magnam parte; materiei miidificata 1 pzo 
prie educta; fuilTe.propter quod fuperuemet uic 
naeditae adminiftzandi remedia pertecte nitidi 
ficatiome completiua et paruum loiutiuarum m 
carnatia 7ccfoUdatiua.Ocaq;tamc#pereozu3 
adminidzatione; et virtute; llipticitatie 7 exicca 
nonis non noceatuz anhelitus. Dc quozu; nunie 
ro eft elcctuarium b° qued cfl mirabile vi2tutie i 
hac materia.TV radicum recentiu ircosJ.i.zadi 
cif recetj J.confoltde mi,7 ma.acatie Dza 
gagati et gumi arab.paru; to2rcfactozu ana.3.i 
thuris mafticis fazcoccic nutritein lacte lecund 
artem ana.; ./.cmatitis ‘karabe fang.oza.ana.3 
ii. pulmonis vulpis p2eparaticecauree roiVinw* g28ti02um mfrtt r02rigiole ptlofellc folfe2u x*ftf 
cellc ana.9. ii. f.gimie omnes infundantur in nui 
cilagincm febeften factam cnm aqua mclf bene cj 
lida.ee tnco2porentur medicine p quattuoz Dig( 
eoe et lento igne auferendo fptmia5 CU3 cuerfa ea 
ciola. C«5 ergo materia tota fuerit reducta ad 
glutinofitatem ccmtenienfem.tunc TVfape DutclTi 
me.J.ii.pa(Tularum nig2arum mundat a r 115.3. i. 
5\Oatttlo2nm pingum nurne20.jt.teramur fimt 
cu5fapa vltimata contritione, oeiitde 013 cie in 
corpo2cntu2 gumc iaj otete et ccntufe vfd sd mi 
nutifTtmam contritiones. 1>odbec autem fuperad 
dantur alie fpcciee optime contcrcndo.et i fine ad 
dantu2 fubtililTimf puluerie capti* ven. 
$.i.Sxt fiat elcctuarium Dcquo paties in auro2a 
accipiat coclearvnum oegluttendo et pC2 vni3 bo 
23tn ante cenam et prandiuj oe eo accipiat code 
ar medium fingula vicc.ct quafi in maiori parte 
temporie teneat oe eo pazum in ozc fuo et Dido 
lutum pe2mittat ad inferio2a ocfccndere.boc cnt'3 
clcctuarium agzegat virtutes medicinarum ccuc 
nientC2 abdergentium pcctozalce partef.et rege 
iterat carnem et incarnat et figrllat .neq5 tamen 
anhelitui nocet fi bene confidcree. tlonum au 
tem ind2umcnrum p2tncip.ilc et feciidu cftu5 ad 
hanc intentionem in prccedenti capitulo inclufas 
ed Ixv.TV foliorum pulmoarie co22tg ole confoli 
de capill*. ven.ana 
a.i.amtU terre figillate tueie preparate Dragaga 
ti molio2ii’ana.3.ii.formentu2 ptllule cx pulueri 
bua bozum eu fucco confolide ma. De 
Cu e2go patiens per quattuo2 Dica vluf fuerit cie 
ctuazto pzcccdeiiri.ttlc accipiat ex iftis piir.cntm 
mane in auzora fev.ct ex eia accipiat tzce pC2 bo 
235 ante pzandiii ct totidem ante ccna5.et ita cd 
tinuet eaa per quattuoz Diea et ecbtra bunc mod 
cdtinttado pe2.xx.Dic0. Decimu vczo infbume 
1113 eft cozdi applicandi! gzatia cofo2tationie eiuf 
ct co22upcioma malecomplexionie calide et ftccc 
in tplo exifleurium. IV 3uccari 2of recetj.j.ii.ccn 
ferue fpodtt rof fe.ediuie po2 
tulace lactucc ana.J.i. J.femim! quattud comunt 
um f2tgido2U3 .pentdia2u.|.it.amilt.J.i 
camtu extremiratu3 Iauctu2 oi 
ligenter cancri cii aqua cinczis Duabus vicib5 dc 
inde coquatur in aqua 02dei vfq$ qfi ad Dtflolutf 
one 02ticu a carnibus .Deinde vltimate terantur 
et 013 p2ediccie t'uco2porent«2 et fiat elccma2iu3 
ct boc vtatur pod.xx.oics accipiendo dc co in au 
2ora coclear magnum et medium codca2 cx eo g 
bo2am et mediani ante pzandtum ct ite 
rum ex eo accipiat cocleaz mediu in fine p2andi< 
ec cene. Cum C2go iam pzcdicta adminiibaue 
rit g23tia refuptiome et complete cu2arioni9 vti 
potc2it bocinfirumetolcuif appltcationio.accipi 
endo ex eo a quattuoz Vfq5 ad Lx.3.111 aurora te 
pido vel.iii.Tel.iui J.ex eo pe2 bo2am ct medias 
ante cenam.TV lactie afinint par tenui, aque lubli 
mationis confolide mi.jj.mifcc et conrmuctu* 
per.xV.Td.xx.D1e0. Ultimu UC20 inlbumcntu 
rft facculuf tfle quem fcniper fuper fmiflra mamil 
la applicatu tene2e Debet pcflcf admirulbaucric 
mudificatione5 iiuxx .p2cdtcua ciebue Dcfcripta 
TV Tiolarum florum nenufazis Ipcdit 2ofaru5co 
23II021! 2u.et al.oftis dc corde ccrui D02omci ana 
S.i.J.iactntbi fmaragdi et lapbtri ana 3.J .mar 
jgazft s rttm.j.u y.foUoittt burf mifwram.macfe 
5.1 J.czoct'3.t.galange gzanozil pazadifi ana.g* 
omnia per (c ocimi incozpozeuc 
ctfue tn fmdone zetez 
ta.loec i fumma cfl via cuzattonis clccttoz quam 
habere potui ad laudem creatozis omnipotentia 
t>ci.3mcn. 
Confectio refiauratiua ct (ecreta.1V pulpe alba;s 
eaponie libr.i.incidatur lubnlir et poftea i moz 
tario conterantur vltima contritione it( 
ct ozdinatis v.ifitue puluerte g r.uc 
(eqmY.1V cardamomi cinamomi gartofi.foLu.ca 
gumi arabtei galangc nucis 
mufeate ana.5.i.milceantur <1 fiat puluis (ubttlis 
ct cum ifto puluere addantur oc ime reb3J.itii 
IV amidi ligritie pinearum bene mtidatai um fe 
beften pbiftico$2 Dulcia enucleatarum 
pafTulazum auelanartt3 mudataril (eminis cucur 
Dite feminis melonis Icis cucumeris (eminis pa 
pauerif albi (eis lactuce feminif poztulace pemdi 
crum.mifccantur cum cineribus cotulis i mozea 
zio mifcedo cu3pntello fecundum porttbilicatem 
pofte a accipiatur libf albilTimi i otl 
loluantur cum brodio pingui ct fiat (y.Decoctus 
ad modu fy.ct in moztario fiat elec.vel confectio 
confecta cum rcbue q lum in mcztazio tmiicdo 
quoufq5 fuerit fzigidum • 
* 
Confilium tfc regimine pzcfcruatio a peflilentia 
Ile qui intendit vtt regimine pze? 
uatiuo ab imprelTionc peltifera vtat 
infraferiptis 2emcdii6 in quibus in 
uenit’ \tilitas cxccllcnfficut videri 
peteft ex medicis que (iit materia 
cOttiporifionu3 infrafcriptaru3 £c confirmari ct) 
poteft illud auctozttatibus illuitrium mtdtco2U3 
Primuquiefedi v(us triferepSice 
JfDefue in antidotario otflinctione tema oe qua 
accipi poteft omni fine quinq5 Dierum a.5.vi.vlq3 
ad .vtii«cu.|.tii.aque (ublimati onis ac&ofc cum 
jucearo calefacte. remedium c vius 
pillul.152 infrafcriptarum.De quibus omni Die ac 
ript potert vna vel Due paritante ccna.aut eode 
modo accipi poflunr in auzoza ft alta non fuerit 
aflupea medtcina.et cfl earu3 Ocfaiptio talte.1V 
fucet acetofc.fucci buglofc et cicozec.ana.J.ti.boli 
arci.$.i.teratur ftl’ lucci pzedicti fepe tn vna Die 
naturali cum pzedicto bolo ar.Dcinde mfudatur 
in eis fpecics ille.lV aloes epatici 
pbozc.a.ii.fragmetozuj fapbiri iacitbt a imara. 
feminu 
aloes fc.balilicoms carabe coralio? rubeo? 3cdo 
arie cum granis octo zofa? violf (e.acctofe Hozu 
bozagims et buglofc ana.a.y.fpce ergo tflc p fe 
fingulariter trite infundamur in prcdictie fucto 
ct Diligenter agttcntuz et exponantur fe li vfquc 
ad confuptione pzcdicto? (ucco? ct reuouct’ (uccf 
illi tztbus vicibus exiccando femper ad lole.De 
materia ergo illa fiant pillule ex omni.3.vii.cu3 
aqua vitie.ct vtendum e eis vt ia pzcdicrum cfl • 
Xcztium remedtu eft vfu6 buitis confecttonie.De 
qua fempez port cibu accipienda cfl vfq5 ad q*fi 
tatern.5.5. Cuius Defcriprio c bec.1V fpc? electu 
arii dc ligno aloes oefcriptbe Shiice.quuoMno# ;.f J.fp«ie£ trfaroufci tuI.5J.fpa1* ctectuanTtf 
iacimbo oefcriptione 3uiccnc vbi fupra.5.ii.3uc 
cari al.ltbr.i.fiat confectio cu aq ro.n coopcriad 
foh'8 auri. Ouamlremcdul e buiuf ddo-ziferl 
vfue .quod femper poztctur i«i manu. Bc laudaui 
clccrij.i.piilucne coticif citri etfemtml eiue ana 
jXcroci campbo2C ana.3J.f1at ommu3 per fe pt 
me et ltgcru2 in findone.ant cu5 fucco badltroma 
fiat pomu quod femper odozetur. Qtiintuj ze 
medium eft vfue mixtionif qua foleo Yti omni oie 
ex ea dado metridati 
ace 3ndromaci babetf crate.xinc$2 faItc.3.Yiii« 
fe.citri boli ar.an3.5j. incozpo2erur oia vittata 
contritione cu aq zcf mufcata.£t vtcdu eft Yt 185 
0ictu5 e ad laude fumi crcatorie.&men. 
Confiltu5 oe febze pcflilcntiali et entrace 'i fex ac 
fidentibus que fclent (equi fe.pcfltlcnaLm, 
tl regimine buiuf Yiri tria pztctp* 
liter ccfidcrari 05. circa que regirne 
curatiuii ftabtlicndii e. t>zmium 
Itacp1pfcr5z.cn fcbzio peftilctiar a q 
ifle Yir moleftatue c p oief circa, xy. 
Secudu Ycro e vlcua cozzupiu ct oiffictlif fanat! 
©nie.quodremafit pofleura apoflcmclf pcftilet! 
alie. ZcrttTi yo pzicipalc e circa acctdctia q re 
maferut Yel ccnfcquuta fut ad pzcdictaeoifpofi 
ticncs.fbzo oeclaratcne vero pzimi pzcfupcncd 
efl febze qua Yir ifte pafluofuit pcfttlcniiale fui ile 
Quonia ipa e cofccma Yel pzcccdco apeftema te 
itenofu 1 cozzuptu quod anttqui nominabant alto 
yn.uc tertia quazti fuo capit ulo uideudii.ZDoder 
iti uero italici nominant ipfu antracc.eoquia coz 
ruptio fua tanta malitia babet.ut comlpat meni 
bru in pzofundum uelut anm! uel /pclunca facies 
Ueniut autc loec apeftemata a materia eclcrica 1 
[anguinea aduftie ta acuitate pzimarii qualiratu 
q' Lctmdap er occultatu mebzc jt cc22upriua.p p 
qtJnoneftmizabile.ftfebrie pzccedeebec apata 
uel fubfequeneea uenenofa et peftilentialie 
tari oebet.Si cm‘5 bcc apoflemata fiunt a natura 
fmtbomatice mota uebcmenttam tranfmutatidie 
facies p20ptez fozte tpulficnc a febri 
li caf itate i natura facta.1 ma illius febzie ia io 
rupta c neccffe e et apa tx tali n a cdgenitu uene 
quod raro coiigit 
spa pzecedei et febt e.neccflc e ocedere ift$r illa; 
febze ee uenenofa.uapoz ent putridue a ma ccru 
pra cozdi eleuatue tafr agit i ipfu coz.qfr i fe ba 
bet.f5 ipe e uenenofue.tgf 1 cct}.£t ex bcc fudame 
to facile cdcedt pot qp no c icbuenice aliqua febrej 
piflilct tale cc czcmca.13 i pluitbueipfa (it acuta, 
imo pacura.gd eni repugnat gn ma melacclica uf 
flegmatica Ipc uenenofttatj ifozmari peflit,? tii ip 
fa cet oebiT aettuttstf ta ex pte qlitatu manifefiap 
q occultay.pp qd oio cocededii e hac febre huius 
Yiri n fuilTe r< adbuc ee pefttfera in cuiue cura jpce 
dedu c ut nuc fcgt.lj itaq3 i cuza buiue Yiri otii 
geter n fabufr multii ,pceffu fucrit.tn $ copleme 
to cuzatonie buiue febrte fex uident nubi necclTa 
ria obferuart.Ermul itaq3 lflort e q’ccflate uiz 
tute i boza electa buic Yiro fiat ficta oc faluatclla 
fmiftre manue.aut ramo eiiie polito i eade manu 
iter anulaze 1 auriculare oigttoe p qua extrahat' 
faguisj.iui.uctre eiue pziue mellificato. £?cdm 
i tp eozdtveius applicet’’ bcctmguctrtmrff cotrmtc 
ibi fixu remancat.Bc bafili.recet}. J.iiii.floy bora 
ragis 7 buglolTc 7 mellilte ano.Ji.oozonici ofP dc 
tozde eerui fmaragdi fapbirt ano 
amtli.J. 
»t'J.far[e flozu ne 
nufarte ana.5.if,coquit berbe rccetj i aq 7 dilige» 
tt' cdtzitoc incozpozct fiF 7 tepidu applicet' C02di 
tzedoi boc ee fudametu fuc cure. Tcrtiu uero i 
ftrumetum pricipalc e.ut di mane accipiat bcc Di 
geffiuu.ft fy.d limonib3 ct acctofitad citri ri d bi 
fatiie sna.|.i.j.aq aceto.buglcffe mellilTc ana.J. 
.i.mifce 1 ftate fiti ff IU3 a accipiat i auroza a fine 
fpfa tepidu ufquc ad.yv.Diee 
tu remedtu qd nuc fegtnr. Oua2tfi tdrumctuf 
cfl utcu accepit oigeniuulmediatc fcriptu.v.uici 
bue foluat cubcc.Bt trifcrepfice oefcriptde 03ef 
i anttdotarto.J.J.fucci rofa.3.fey Diltoluat' ai aq 
ozdei calefacta ct tazdctur cibus.V.bozie parum 
fcozmiedo pofl ipfii. Quitti c ut ifle 
vir pluries t Die cibatus a n cibatus Deglutiat ali 
g i De boc co‘Pue rofay 1 boragis ct 
f naragdi fa 
pbiri ana.3.y.5uccari auri n» 
mero fey fiat electuariii cu iuSictcnti qtitm vini 
gnatoy. Sxytii \6 idrumet u e tUd qd ifte vir 
(epidime odo2Ct ifrafcnptil odorifcru.TVligni al 
ftozaciscalamite ro.no cypafay labrufcc fpo.boli 
ar.ana.5.i.capl?of.3.5'.abrc ej.mufci clci.g.octo 
aq acctofe aq nenu.ana.f.t.y.aq maiozac.J.ii.te 
rat oia pfe 1 podea icozpcrcnt cu ags.bcc ent n;e 
dicta ualde potes e i cofoztado pzicipalia mcbza 
V tnedo ipfa a cozuptone. Pa vo pzicipali 
prcfcripti.tria fut ne 
cellaria iflra. e unguetu boc.Bc ofi nar 
dinid maflice ana.f.i.J.olet dc croco.3.fcy ofi ro 
fay.J.iiuarmdiaci ferapi. oppopo.ana.j.tj.ter 
betine elcc. f. iii.mirrc. 3. u.farcocolle maflicif rbu 
ris ana3.iiii.boli ar.bn odortfcri.3. ii.J.ccrc al. 
iJ.ii.Diffoluant giime cu aceto clco 1 icozpozctur 
tu cera.Deide coletur n colarure addant puluerca 
7 fiat unguetu qd ultio buliat vincctcfi 
cc ufq3 ad afuptbe5 illius.boc cni unguetu claudit 
i Ie curas oes neceiTarias i cura ukeru malignoru 
attzabcdo exiccado uenenofitate corriipcdo afe 
De aluf. S5ecudii uczo rcnied ul e puluiB iflc ."fit 
fcaricle agzimdie ana.3d.b0li azmci capitor ana 
3.i.cctauree mi3.iiii.puluezi3et’ oia p fe.Dcinde 
cbmtfccatuz.d boc pulueze rota fupficics ulcczis 
coopiat'. Zezttu vb inflf*3 e unguetu tftd De quo 
tota circufezcntia ulcezif vtiqq5 p fpaciu quiq3 oi 
giroy tmlgat.Tk fucci vge pado.fucci ofolidc ma 
iozis7 medie 
.tj.farie ozdei farie uolatd’ mqledini 
capbor.3.iJ.(ir terat atzttoc loga i niotazio plu 
beo 1 fiat linimetu. Zlccidctia vo q afilee Difpoli 
toea cocomitazi folet fut ficut .pdzatio appetitus 
iflatia uigiliay.fitjimodcrata cu amaritudic orif 
uetris cbftipatio 1 cozpozte igetudo. gb3 
du e p buc modii. Debilitat i appetitus fubucniat 
applicado boc unguetu (lo fuo.Bc ccPue citonicru 
.li.maflicts fpice 
.y.cdterat ftf ultia contritonei teneat fup2a f 6. 
*Dro bac etj itetbne Bc coPue citonioy ie. 
•ii.lpodii maflicisnenu.roP.ana3.t.terat 
tomten i moztario cu fy.oe acetolitgtc citn t fiat cofeetio tn vna femp cccfpfst 
poli cibu.t>20 inflantia vigiliazum.TV viollant) 
fl02tim nenufaris coixic. mandagozc ana.5j.fe* 
ancti crcci 3na3.ufi.it puluie 7 ligetur i (tndone 
7 fep imode23ta ucro firi.Tk eque 
mucillaginie femie citoniop fce pifuffoneco?:.f. 
jii.fyrupi mirce 7 fepe frigtdubi 
amaritudine UC20 0210 maflicct frpe 
folia acctcfc reccria auc falli femia cius.aut fjluj 
§tiu unu giimi azabici oc quo fuccus iabedo trarf 
glutiatur.lbzo coftipatoe ue20 vetris Der ei fepe 
aq infufidis gno£ febefle cbfracro?.? fi uelis ipfa 
fo2tio2e efficere i leniedo infiidatur i ipfa folia uo 
Iubili8mino2i0ncdt2ita.3ngc(udie5 \o fccfili 
bite febzibue eucnicte fedarc pot odoriferu fupaa 
fc2tptu.? fi uoluerie fortiue illo.tiic mucillagi 
nte gnc$2 plilii br.nenufarini ana.3 J. mirccatcu 
•f .li.acj 02dei fubtilie 1 ter f qut.tcr t Die exbibea 
tur in potu.3n bie t fuma cofiflit curatio buiue oi 
fpofitionie 7 ced. 
ConfiUum d< febre fimilt peftilentiali. 
3cct dubitabile fit feb2C bufitfl vi 
1 ri peflilentiale debere noiari.quo 
nia ipfa fubiro accidit nullo acci-' 
dettil tipoo cccomitarc folettum 
p2ccedcfc.neq5 cni pjffue e ntanifelle accidctia al 
meliletu ebeomitari folctia.vdut ofitatdce alicee 
to2po2 C02p02ie cofracto ipftiie aut cdfimilia p2f 
cipul ejcclufiuu febrium pzcccdetta. Silr et neqj 
accidctia febres ebeomttaria uel C052 tipoe maife 
Ile apparuerur.vdut frigus ccfraitolaffitudori 
go2 aut oripilatio q oh motui macci iqz afeztbu 
tur ledetiu magis p qlitatcf maifeilae cj> occultas 
TUbilbomtnus pUmmas febziu pefltlerialiuj bec 
accidentia no raro p2ecedimt 7 ceccmiratur.pro 
pter qo ex illis no e cuides argumetu negare bac 
febze eeeetagiofa 7 eo fo2tiuf.quoma ipfa cocomi 
tatu e apa i iguie.velut nris rcpozib5 fep accidcr 
folet.13 a pat2ib5 anriqo nd beat de tali md pcfli 
Ictic orpzelta fctetiatfmombjabecp tradirie.q 
abo moriiia fatis perfunderet febzc ee 2cpcncda 
lub denoiatde peflifcra.necg tti propter bec affiz 
mo bac febre ec pelliIctiale. Cozpoztbjcni imun 
dis.velutfcabiofis febres frequeter ualdc fiibito 
fupcrueniunt.3dbuc et} meta materia inebulitd 
nefua frequeteri priciptie febrium fitbomatice 
pellitur ad loca emuctozia ? pprie quado maria 
vmuerfaFr fuc2it reples aut emiictcriis ,ppiq.£t 
adbuc fo2tiu8 qn cocigezit i crurib5 7 pcdib3 tue 
tiiri apata ad q na (clinat mas tu ifaas q rema 
nente i uiis faciut ibi apata.vr p2ia qui ca° d fc. 
apatu colligdii.£t 40 itqz q215 vi2 ille purgati 
one fecerit 7 muctbej.malum tanir regime obfua 
uit.quonta pofuic fc ad flufa.cuius calor materia 
influxu pofuit 7 icirauit utrtutem ad fintix mati 
ca t2aflaide5ems ad Icca cmuao2alia. £t ilei 115 
3° Ixjc perfuaderi potcfl.qz cu febris illa ia fit ,p 
pinq pricipio qua2te diei neceffai io appal uiflent 
ligna mo2tis uel falutis i co.pzoptcr qd cxiflis 
motis fatis cdcludctib5fpcradu e bac febre noce 
pcflt!etiale.gcgd tamc cotigar regedus cllcgcr re 
gimie februi acutay 7 p20prte apparettb3 ligms 
«cuitatis uel fu2iojitans materiey.ut nue fc gtur 
dicedu datp q uanliueru qria 
«et fuezlttfme dtW tortate vtr.tcojjalue fignfe 
ccuenictis fpei flati fiat ci flobotomia dc fapbena 
dextre p32tie ucl cdrraric per qua extrahatur Ia 
guinis qtmtirae tcno2t uirtutie uf plenitudini ,p 
p02tionata. Sccudo ucro pzictpalirei rcctifi 
cetur regime cibo£ 7 potuu cii tfrigtdatoe piobi 
bitiua? remiffiua putrefactdie q f.ipicntib3 vizta 
quo$: regimini deditus e mamfertiffime fiit. ter 
tio pztctpaltrer diuerfio fiat materiei COH13 cum 
clirtcri prefatis doctczibue notifftmo. J£t iteru 
quazto cdrtate uirtute cuacuetur materia «15 faz 
maco app20pziato materiebus peccatibus qd plu 
rimii in febrib5 acutis educere debet clccttue ma 
teriae effent taliter calidae 7 altqli adtilTione paz 
ticipantce veiut boc.1V iucci 
bamecb.3.tiii.reubarbari de«i3.,t.dyagndit.g 
.i.bibatur totu cu aq lactiei auroza obfuatie cd 
ditionibus i folutiuis curtcdtendts. Ouinto tfu 
per intendatur ditia lioni materieru app2op2ia 
ta2u egzitudini et pzopzte a pati cii irtofte ucl* 
menter ignitis caznofis 7 domefticis ttbiazil p32 
ttbus applicatis cu fcarificatoe cducnicnri. Sex 
to iteru magno exirtente aportemate 7 aduffiomf 
«ertigiaortendenteftatfupcz eo fcarificatio plu 
ris numeri cum ftobotomo fcindendo cutc incelTu 
tranfuczfali: Septimo (uper loc6 tali ponatur 
cmplartzii attzactim fatis netabilitcr.Cu aut apo 
flcmata fuerit cmuctozalia 7 pcz uiai trafmutatd 
nis a pztcipaUb3 7 nobilib5 mebris eueietia.ruc i 
geniari 05.ut uirtute uigoremus ad cxpuilionem 
materteruj 7 ad attzactdncm eap ad loca appzo 
p2tata,£c fi no’ cu alio l altc cu faguif.igts 7 cii ue 
tofis attzabentibus.ut 4° primi ca° d medicatde 
apatu 7 $a quazti tractatu p' ca° de exituris. £ll 
aut talis epiartzi defcriptio.TVfoliof rute rccett 
«m fcliof ozigani folt'052 uiceto ici 7 c bezba lau 
retii ana.to.v.radic.lilioy al.d0.viii.folio$2 mal 
u352.dO.iii.fanc ozdei fenugreci 7 femts lini ana 
bJ.i.J.croci,5 de aneto'i d 
camomilla ana.j.i.J.fiat cplartrii 7 calidu a den 
fu applicer" apati aplecredo p*2tc per latitudine 
magne fpafe 7 ccd, Xerto atrededu e mate 
rict antecedenti cum fyrapie extingucnttbus 7 ,p 
bibentibus putrefactccm habentibus uirtute me 
dicinaf quecontraziantur ucncuofitatibus ut fy 
rupus de acetcfcate citzi limombus oxisaccaf tt 
fimilibj. Sit autc aq acetcfe rcfa$2 cicor. buglof 
fe 7 fimiliu5 .ante que lyrupii folco ut in pl’ib3 fa 
cere dcglutiri ptilulas.v.faaas ex pulucrc femi 
nu citri cii fucco acetofe.fcia eni citri aduei fantur 
ueneno di fexta quazti tzactatu fo p° capi, de me 
dicis ebibitis ad ucncna. Scio autc ego q fi egez 
in mane bibat.j.uiJuca acctofellc cu.J.i. aque ro 
fate crt fingulare remediu. Xffpcrfionee aut extre 
mitatum 7 ipfarum irrozatoes a fzcquens potus 
fy.acctofitatis citri CU3 aq 02dci ucl acctofe.a fre 
quene comcilio pauca i quatitate cotinua, £pitbi 
mata cozdtalia 7 epatica iunctdce fpina ifrigidi 
tes 7 cdfc2tatcs bcc oia taqua3 notiliima acutiflis 
dcct02ib5 tpfu (pcuraab5 ota 2caquo. Ilo eni bec 
fcripfi ut dcceadj ut mcorc.ficut empr5 fcu3 d mi 
ca paif abulla rt i acctu ifufa ai tripla QTiraic me 
te r< farie 02dei iuice cbtritof naufeam tollit •? uo 
mitu cofo2tado II05 ri fic d aliie.i)cc omia benigna 
clemcua laluatcris in huius viri falutc fcUcitct. 
2»d laudem Dei amcu. Tractatae Vigefimnltertius &p9fTft{b5 citfatrcte 
oe apoflematibus ct puftulis 1 p° oe rubedine ap 
parente in fuperficie cutie totiue coapozte ad 
milicudincm 2ofarum rubearum rccentiu coplt 
cata cum aliquali cdtractione 7 manuu5 
9 pcdu5.catar2o falo.motn contracturo ftoma.bi 
n oolo2ibua ancbaru5 7 fptne.contiuene capitula 
<jmnq5. Capitulum primii qneric oe caulis pi i 
«palis egritudims. 
LJbedo veztTtcata fimilie C0I02I 
2ofaium rubearum rectrtum.que 
nunc cognofcit in «20 illo.bona 
fpem curationis praue oifpofitio 
nis que pztmo in co apparutt.cd 
fidferatiti videtur artcrre.Cil enim bee oiipofitto 
pzoueniens a fanguine infiamaio vel acute colere 
comixto. Qui .pprer caliDitatem accidentale lub 
riiioz 7 curfibili02 effectus di. vt aperit oziftcia 
•Venarum capillariu.7 recipitur in po2is 
Cum ergo ibi receptus efUic5 membzo vmatur. 
tamen quia affimilatiua virtus et tranfmutatiua 
Debilis eft.non poreli ipfum complete aflimilaze 
membzo.remanet ergo in membris teftigiu lue 
alcerationis 7 :olo2ie.,ppter qd membra 7 calida 
et inflammata 7 rubiciida remanent.ltcuc (enlus 
oliendit. Sicut enim virtus tranfmutatiua fo2tj 
exiftens fanguinem vel obieetnm in qd agit.licet 
aliqualiter fit ineduenies pertecte alterare 7 traf 
mutare porcft.dta ccont2a virtus tranfmutatiua 
notabiliter Debilis exiftens.ohiectum licet bri oif 
psfitum non poteft conuenienter tranfmutaze * 
quanto ergo fozrfua cum virtus tranfmutatiua 
Debilis fuerit.7 obtectum inconuemens.tpfti rec 
tiffeare non poterit.licet vlttmo conatu tn ipfum 
agar.JSr iicut planta bona.q a laudabili loco traf 
fertur in locum vel regionem illaudabile ,pductc 
fructus nutrimento non conuementes. 3ta 7 fait 
guis licet laudabilis cjciflit.receptus tn pozis me 
b20zum.quo2um complexio coz2upra elt vel alte 
rata.non poteft nutrimentum efficere conuemenf 
Sicut econtra dicitur.qna io piata male qualitati 
in vna regione exiftes.tranfmntatar ad regione 
aliam preexrici contrariam in qualitatibus.tunc 
pincit fructus nutrtcatdi conuenientes.vbi priuf 
venenofi erant. £t funt fermenes ©alieni fexto 
De accidenti 7 mo2bo De planta cranfnputata De 
perfia in egypcuj.que prius venenofa erat.7 fuit 
facta conuenientis nutrimenti.acoUiguntur etia 
bi fermones vtriq5 69 quarti tractatu 20 cap° x°* 
/Et capiunt etiam principium ve2itatie pa primi 
Doctrina 6a z° ca* De vir tutibus quibus mtfUaf» 
vbt e De at2ofea mo2fea 7 albazae lege ibi. 3n f£i 
ma igitur ex boc fermone colligendum rubedo q 
(n \yoc vizo apparet in facie fpina 7 inferiozibus 
partibus potuit pzopter lationem 
fanguinis male qualitatis in p0206.qut no»potuit 
3ffimila2i tnconuemetia tpfiue 
fangu inis.vclut obtecti non trafmutabrlie a V12 
tute nec alTimilabilis membris. 2a VC20 caufa 
potuit dfe.qz Dato Q> fanguiB in complexione et 
ta fuba laudabilis fuerit ad membra effufue.m 
contingere potuit q> in membris inuenra fuit fpe 
cies male complexionis, per quam thq iftrumetu 
tn oueniens virtus non potuit actiones fuas in la 
juinem perficerc.ira vt ipfum conuemeter tranf 
«tutaret 1 altcram.Complcxtocft vfe iftnimeflj 
virtutis ad omnes operationes efficiendas. Cum 
ergo Debtlitarur.alreratur ipra vd co22umpitur 
itccdTc eft in operationibus accidere permutatce5 
JEc rorum hoc valde facile confirmari poteft leui 
argumcto l3; non Dcmonftrariuo. videmusenim 
in hominibus a frig02c congelat! mcb9 palcfceze 
quantunaiqj far.guis laudabilis ad tpfa oeferar. 
JEc iterum videmus in fnperflue caleface a eftuan 
tibue.colozem membzozum verti ad iflamato'e3 
n 2ubcdtnem valde magnam quatfiamq3 fangutf 
flegmattcus ad membra t9 Defercf.2fpparet 
tertio in contritis flagellatis n ventofatis Vari as 
colo2is fpecies acquiri. Dato q laguis qui ad tlla 
membra Defertur in fui ccmplexeone 7 fubftatia 
fit laudabilis. Tertia vo caufa.que totu pplet 
efl.cj* rubedo vel alter coloz coreuptus in m ebrie 
acqut2trur per bas Duas caufas inuice ccgregataf 
Videlicet peccatum fanguinis ex parte cj> 
titatis fubftanrte a complexionis eius.et p20pter 
eo22uptionan complexionis membzorum.ad q 
fanguis ille Defcrtur,Cu5 ergo in Vi'20 ifto faguis 
in fuba a complexione permutatusfueritanam 
ralitate a virtus membzozum fuci tt DcbiLcpoz 
ruit necclTario hunc fanguinem in fnbflantiaj me 
b202um non futlfc Debite tonuerfum a afTimilatu 
ergo in eo apparuit a apparet co22uptio icclo2e. 
qd erat Declarandum. fbzo Declaratione aute5 
p2tme partis accidentis.fuppoi.endum 
alias Declaratum fuerit, q bic vir Di pofitus fmc 
adfpem lepre ,pucnt'cd ex melancolia genitaex 
aduftione colerc.apparuit enim Ixx. in eo toum 
per multas caufas a figna alias dc Dfpofttce fua 
con'crtpra.<Hpparuit 2e bo2um ve2itas per iftru 
menta curationis.que omnia infirgida* a btmiec 
tando tam lubftantifice q qualitatiue £plextone5 
tpfius epatis a totius permutauerut adeo vt vbi 
,ppter vehementem inflamationem epatj 7 vena 
rum fanguis uolera adurebantur.illa vebemen 
ti flama ab inftrumewts iam prcdccrie remota, 
non poteft fanguis amplius aduri.nec cclera.tta 
vteonuertatur in melancoliam. fcd in epate a in 
(anguine remanet adhuc feruida caliditae minor 
q aduftina. Ex quo fundamento facile apparent 
caufe rubo2is memb202«m qui remanfit i vt'20 
ifto .Efficiens enim caufa inlirumentalts e mala 
complexio epatis ca.7 fic. £Daterialts vo caufa e 
fanguis colcrtcus. qui eft obiectum virtuti tranf 
mutattue inconueniensad afftmilatione3 meb20 
ru3.1barticulari9 ve20 caufa efficiens eft predictO 
mala complexio in Determinati membris vf qb$ 
Dam fixa a f02tt02 q in aliis. Ex quibus co22ela 
zie folui poteft queflto.quare bic rubo2 in ptibus 
qutbufdam tnferio2tbus intermediis 7 fupt02ib5 
inuemtur.7 non in omnibus memb2is cozpozts 
totum enim Ixrc foluatur.ppea quia quorumdam 
particularium memb202um complexio compta 
eft.7 non omnium .Ex quibus omnibus inuiccro 
collectis apparet.quts Debet dTe modus 7 quot ai 
rationis inlli umenta que funt Duo.f.rerum non 
naturalium conuentes applicatio et fimiliter me 
diciniium. 
Capitulum fcdrn Dc Dieta. 
1bzD regimine itaq5 huius vtzi ex parte fex reru 
non naturalium.premittendum primo q enitar 
dj oumiu rerum nen naturalium admiftratione que potentiaii fui caliditate a ficcitate mSe copis 
inflamare a exiccare po(Ttt.,ppter quoo aer eius 
a locus habitationis Debet ede ad frigiditatem a 
humiditatem notabiliter inclinatus 7 p2oprtc in 
tep02e calo2ie.3n tepo2e vezo frig02is.fit locus 
habitationis eius remiltc caliDitatis et ficcitatiSi 
Dc cibis autem euirarc Debet omnes qui fui ca 
liditare a ficcitate fanguincj mobilitati a aduftio 
ni Dif ponant.vdut funt a2omata omnia piguia 
cibaria falfa multum a acuta a vnct uofa et etiam 
femina a radices caltdae.Vt feniculum pet2ofili. 
ciminum a anifum carui Daucu menta Icrpillum 
2ofma2tnii 2utam a fimilta. iterum omia acuta 
*i fumofa cibaria euirare oebet. Uclut alcu3ccpe 
pozrum rafianum finapifmu 7 ali3 fimilia.a in 
fumma conucntcns eft ei omnia fua cibaria cofra 
gere in coctionibus eo2um cum plantis a radiet 
bus fri.a bu.vt funt lactuca fpinaebia bleta po2> 
tulaca cucurbita eda viola malua crifolccana n ft 
milibus.£t vfus lac is eria5 a carei recentj no falt* 
ti aut valde pauci falis a coloftre ? recocte £t oes 
lacticinti cibi funt et valde conuenicres n olei oli-; 
nazum vfus non Valde faliti.aut fine fale facti co 
«eniens eft ei.£t conuenientius dTct ei oleu onfa 
cinum.i.De oltuts non bene maturis facium fine 
fale.'? melius Valde cjp burirum.Bgrefta etia fiue 
granato2um vinum citonio2um p20 cd 
dimetis eft ei Valde conucmene.£fcetu ve2o non 
placet mtbi.nifi fuerit acre.a non acuru Carnes 
autem omnes iuuenu al’m3 mediocriter pinguin 
omnes funt eidem conucmemee.falite aut ornes 
effugiant.'bifces aut omnes a cancri bene 
elixi vel frixi cum pauco fale a abfcg a20- 
maribus, Uinum ai!t eidem conucniens Dcb5 
ellc album vel fubrubeum clarum a azomaficum 
leuis fumofitatis a f* no pol’3 babere tale.vclut e 
confuctudo apud marcbiaios babentee vina val 
De fmnoUIunc Debet ipfum frangere cum aqua 
cruda eleett fontis.£t fi non timeret expenfa.me 
lius ellcr limpbare ipfum cum aqua fublimatdis 
aceto e vel fumi ter re.'cd pi ina e meh'02 a fi nb 
Vl’t vti ea femper continue.f alrem Diebus tribus 
in feptimana vtatur eadem. 3nfuper vir ifte 
omnes foztes motus a exercitia cozpozalia vitar 
Debet.immo Vtatur quiete inquantum poteft in 
Diebus Culozis a pcft cibum per quartuoz lx)2as: 
aliis aut€5 tepo2ibus a lx)2ie mediocriter poteft 
(ibi concedi exercitium. 3n fumma igtt nullum 
exercitium conucnientius eft et q nautgaiide fac 
tum.aut equo gradario valde fuauiter incedcte. 
De palfionibus ve20 et motibus animalibus 
idem , omnino euttet palfidee oes 
fanguine inUamantes.a in motu ponentes.veluc 
iracundiam fu202cm a ftmilia. Dozmitoe ait 
vtatuz p2olixa fatis vt mdi'02 fiat materieru5 et 
ctbo2um Digcftio.aomnino fugiat vigilandi ex 
ceftiim.qui totum cozpus inflamationi Difponit* 
De 2e vo pa non naturali in quacunq3 ctbatde 
memo2 ftt.q? nucf cibis Vel potibus vfq5 ad fatu 
2icatem fe repleat a ico vt per ea ftomaebi graui 
tas a fluctuatio fubfequatur.a fuopeze caneat ne 
ventris ftipticitas in ca pcrfcucrct que 
fueta e ei.Dpponat igitur ei coqucdo in cibis blc 
tas maluas violas mercurtalem afpinacbiam 2e 
ccntcs Itquiriciam a volubilc5 mtno2em a cofifia 
m faltem affuefeat comcfttoni caftic fiftulc ante 
ctbirm et canna recenti lambendo fofam. £t fi p 
Xrit naufeaj ftomaebi ex vfu came ftfq melius 
ei vt falre5 omnt tertio Die ante cena acctpec 
fcutellam Vnam Decoctionis folliculorum fene eu 
§.i.5ucbari rubei.Dcc De reb5 no 
tamen vtillte rei ,ppter euacuattonem que 
aliquiD memorie reducendum De coitu. vnoe fre 
quens coeundi vfus omnino fugieudue cft.er non 
effyid ipfum int2omittendum.mTi cum ad ipfum 
naturaliter incitata natura inuitauent.nec plus 
eft ab boc V120 coeundi! q bis in (eptimana.auc 
fer.qd conceditur ci:eo q2 iuuenia a fanguine no 
tabiiiter abundans.. £x prcdicris in cac pc appa 
rere potefi.cp cozuptio rubo2is que in membris 
huius 'Viri percipitur.efl fignum bone fpei pre ez 
nationis buius vizi a vulneribus lepre.cuiue pri 
cipii iam apparuerunt iinprelTiones.vt in altera 
fertprura declaraui eidemiTtag mirandum dl ii 
vni praue Difpofitioni fuccedat DifpoJitioleuioz. 
T>otefl enim potentia virtutis abfq5 aliquo extrt 
feco auxilio materias pr..ue cgritucjmts a molis 
p fe rectificare qm foti vturi nibil refillere por in 
expellendis 7a afiozifmozum corneto 5 5* illius. 
Ouibufcunq5 tterfrcnesacetj.Smplme pei lepe et 
feuiffimis Difpofittombus videmus vtutc auxiuo 
zum beneficio vig02antem prauas egntudmea 
abfeindere .vt patet in peftt lentibus lepzofts a ca 
cezo is Oi; politionibus a funilibus.3gitur in boc 
vizo virtus fozriftcata cum beneficio regiminis 
medicinalis materiam antecedentem a coniucra 
leonine lepre.que in eo apparmt.DigelTit.a recrtlt 
cauit.adeo q Deinceps ab eo videtur mibi ipfum 
tfle fccurum.ob 'eni..to tamen conuententi regie, 
remanfir igitur vt pre Dclaratum eft i vn.ucr ccb 
poze a pzoprie in epate mala complexio ca.a fic. 
que eft feruozis fanguinis effectiua ca.a cozuprio 
ms colo2is tn eo.£x quo concluditur qb fupenua 
alfumptum fuit. q oifpofrtio que in eo i emanftt 
valde leuio2 eft q pi ecedene.qb fuit fupcnue oe 
clarari promiflu. 
Capitulum tertium De cura* pez medicinalia 
a funt.io.inftrumenta. 
P20 cu2a bmus itaq5 Difpofitcis a acciden 
tium que in boc vi2o remanfierunt.spparet mibi 
.puidendum oTe.xv.remediis medicinalibus. vc 
nunc fcquitur.lbrimum itaq3 bo2um remedi02ii 
eft.vt omni VC2C vfq5 ad tres annos vir ille puz 
getur per bunc modum.accipiat enim a principio 
mcnfts martii vfque ad.20.eius eligendo, vt/ibi 
placet fyrupum iftum quem continuet 
V< fyrupi De hiantiis I yrupi 2of.a De fumoterre 
sna. j.y.aque lactis extracto butuo 1 coloftra fca 
J.iiii.mifcc a totum tepidum accipiatur. Sup 
to vezo Digeftiuo appare'tc in vrina fedimie albo 
cquali vnito a in fundo fedente purgetur cum bac 
medtctna.Bc dectuarii bamccb Delcriptde maibi 
3.v.electuarii fucet' zo.^hj.caffte fiftulc prepate 
cum aqua cico2ee.5.vi.mifce et totum calidu acci 
piatur .aque laccte.ct tarDetur poft ipfu 
cibus faltem bozis fex.accip;endo poft gnta bo2a 
aque 02dei calide.ciatum vnum. 3n purgaroe 
vero autunali fieda fic procedat.a medietate.n. 
menfisfcptembris accipiat boc Digeftiuu. quem 
continuet Diebus.xv.Bc fyrupi violati fyzupi 20* 
et De fumo terre ana.J J.aque acctofc aq enulc a 
famiterre aua.J.i.roifce. Accepto autem fyrupo apparentibus fignie Dtgeftionte iam prodictis 
•purgetur 015 bac mcdictna.Bf caiTte nup prepate 
cum aqua lactis fucet 2of.ana J.t.reubarbart.elcc 
polipodit ana.B.t.vtoF. anifi Itq 
ricte ana.g.v.mifce.a totum calidum accipiat' cii 
aqua lactis vt fupra obieruando regulaa.que poft 
folutiuum ve iis conscripte funt. Secundu vo 
principale inftrumentum cft.vt vir ifte tepo2tb5 
tntermediis purgattonis vtaturiftis pillulis.De 
quibus altquado acciptat vna vel Duas paru ante 
cenam ad remonendum ftipticitatem ventrie.q 
multnm Tibi affrdua eft.Bc aloes cpatict.f 
rtei polipodit tbimi folftculo2um fene falis indi, 
b,*c omnia per fc pnluerfrp 
tainfuceo2of.i ibidem tnfufa permaneant pe2 
triduum.exponatur foli a extccetur.£t ita tribaf 
ficibus reponatur fuccue.a fub radiis folis extcce 
tur fepe agitando.Cum ergo tota maiTa 30 cxicca 
ta fuerit, dc ipfa fiant pillule De omm.?.vii.ct fit 
carum vfus vt Dictu5 e. Tertium tnftrumennj 
cft electuarium boc.cuius vfus Debet elfe tter vna 
purgationem a aliam accipiendo De eo lmediate 
ante cenam medium coclear.*? erit cduementius 
ad ftipticitatem fuam.quonta multis bominfi pii 
lularum a p20prie alocrtcaru5 vfus inducit a au 
get ftipticitatem nimium fucando.*? p2oprie in 
cis q«02um completio cft calida a ficca/fooc igr 
electuarium in talibus mollificando couenietius 
remouct ftipticitatem. Cuius Defcriptio. Bc mc 
Dullc pruno mm tamarido2U3 a fcbeften ana lib; 
y.medulle caffie fiftulc purgate De canna cu5 aqa 
anifi feniculi 
Vii.j i.f.fucci zotj.iiii. Dijgridii.3.tunco2oec 
Omnia fimul cum ru.a fiat electus 
rium. Quartum inftrumentum eft.# vir ifte 
Diebus intermediis purgationu in auzoza patii. 
b023s ante prandium affucfcat accipere falce? in 
feprimana ter coclear vnum buius electuarit. Bt 
violarum fe.endiuie lactuce p02tulace ana.f.y. 
adiantbi poliret capilF.vc.epattce buglolTe bora 
ginis cxiccatarum ana.f.t.feiu? quattuo2 cotum 
frigido2um fe.acetofefe.cnule ana.Jt. medulle 
prunoanm aceto'op fucci maciano2um fucci 2of. 
ana.f .ti.fucci liqutbtcte.f .t. j\ico2po2entur fucci 
leai Decoctione cum libf .ii.jucbari al.Dclde addi 
tta fpeciebus fiat electuarium 3 eft elegans mc 
dicina cutis mundtftcattua. Quintum remedt 
um cft.vt ifte vir quater in anno.fuper \£czom$ 
carnofitate apponi fibi faciat prima vice vetofas 
Duas cum fcariftcatfone in fine menfts martii.ali 
as ventoras apponi faciat in medio natu in ftne 
menfts feptcmbrte.ctfam cum fcanficattone.ali 
ud autem ventofandt cepus intermedium eligat 
modo fuo. Sextum inftrumentum eft.vt poft 
purgitioncs veris a autunt fequenti mefeomni 
fepttmana quatruo2 Diebus mane 1 kzo faciat ca 
putpurgiu3 infrafcriprum.Bt fucci artbantte fuc 
ci co2ticts radicis fambuci ana.JJ.aque melf. 
li.implcat os fuum aqua frtgida.Detnde ipleatur 
manus Ixx: capurpurgio calefacto a traiciat pC2 
vranq? narem leuitei’ b;s vel ter.*? conuenienrer 
emugit a naro td qt5 a capite oiftillabttur abfque 
Deglutttibeipfitia. Septimum inftrumentum 
cft.vt vir ifte afluebat in vc2e a tn autuno linire, 
a fricare co2pus fuum cum oleo De viteU’ ouo2um 
a De granis frumenti ante co'mixtOi Octauum 
Mromcntam eff. vt fi non poterit habere oles 
predieta.vtatur linimento.qc» pofui fibi in a pote 
£3 Defcripro.Cuius Defcriptio efl.Bi Itrargtrt fpu 
nutrite i lacte 
per Diem <? noctem.3.111.'! fiat vngueru5 
liquidum.'? qz poft aliquos Dies erat glurtnofum* 
pofui fucaim ccltdoie n conquaflatum t mozrario 
nonum inflrumentum efl.vt tfte vir poli inuc 
tiones prcdictas totu5cozpus cius abluat ex aqa 
Decoctionis radicu enule faponarie n lapatii ma. 
Decimum iuftrumcntu5 efl.vt bic vir pcft eua 
cuatices prcdictas fu° (ludio temptet aperire ve 
nas cmozoydales cum folits fici confricando eas 
aut cum foliis confolide ma.bozaginis Vel bugi’. 
aut cum zugofis coztictbus alicuius piante.at cu 
venrofa trabendoeas ad extra.'? cum flcmo eas 
pungcndo.vcl cum feots pozetnis vel cum alta re 
acuta, loec quidcm.x.inftrumenta Di i pofmont 
vel rozzuptioni colozis videntur appzopriata. 
Capitulum quartum De cura catam' falfi. 
Ilunc autem Duo remedia confcribo. que falfo ca 
tarzo cius appzopriata funt.lbrimu eft gargartf 
ma iftud Dc quo acct piat pcft purgationes fuprs 
fcrtptae per vnam 'Cptimanam omni 
octo oximellis (qutlirict. 
i.electuarii metndari. J i.aque Decoctionis pirrf 
r4 er accepta 
vna parte eius in oze calida teneatur.Deinde C113 
ca gargarizetur. Secundum vezo remedium 
adhuc acuto cararzo conueniens eft boc.fo tuiuba 
runt numero xxv.Dacttir.pinguium numezox. 
prunozum Dul.nume20.viu.viola.liquir.zof.fe; 
poztulace n acetore anifi ana.4:.i.!ebeften mime 
20.r.capiir.ven.mact8 ana.d?.i.y. omnia cocnf 
minurim incila'? 
co .fumptionem tertie partts.Deinde colent fine 
expredtone.'? dc aqua ifta per Duas hozae poft ce 
nam accipiatur. J iiu.iin auzoza.j.v.’? fempez 
fit calida* 
Capitulum gnrum Dc aira trium aliozum ac 
cidentio Digitozum •? ftomaebi contractione n 
Doloze anebarum et fpine* 
Ctuomam autem in manibus huius vtzi fmafit 
contractio quedam circa Digitos ipfarum 1 pedit 
Bdeo Duobus remediis mihi videtur eidem p2o 
uidendum effe.quozum primum eft vtaftueicat 
abluere eas fepe mane n. fczo cum hac Decoctione 
oppcponaciemirzc <? ferapini ana.JJ 
fulfmis vini libf J.arthanite yrecs peucedani bt 
ftczte ariftol’ retunde gcriane.J.i.(alis fardinie 
3-v.coquantur omnia in Ubf centu3aque vfq3 ad 
confumptionem medietatis.et fiat ex ea vt Dictu 
eft. Secundum remedium eft linimentum b\ 
IVolei Decinamomo.^.i.oleiDeeufozbfo 3 tuoli 
DecaftorcoJ iJ-mifce omia fimul fepe preDce 
partes cx boc calido liniatur.et fuperponatur cis 
pellis Vulpis a dabaon calefacta.-feft aut Dabaon 
animal Degens i mentibus vulpi aliqualtter coti 
fimtT.apud incolas montium talfus nominatus* 
Stomacho vezo eius accidit fepe aliqualte con 
tractiuus morus ab extendente vetofitate factus 
pzouidendum eft cinmrcmcdto.Tk fpeeierum Dia 
cinnni oeferiptione tlicolai3,ti,aq Decoctionis 
gar.3.t.y.et calidum totum in auzoza fumat in 
potu ct tardetur poft ipfum cibus Ixzis quattuo. 
Ultimo vezoquibufdam Doloztbus p anebas et fpinam eius quidcq? appetitus p20uidendum 
cfl.ioca preDicta fomentando cum furfuribus bn 
cribellatis calefactis a pofitis in faeculis lineis.g 
fepe applicentur Dolentibus partibus. £t poli b° 
predtere partes liniantur cum oleo vulpino vF oe 
C2oco equalirer mixtis 7 calefactis. 7 panis caFis 
conuenienter inuoluantur. £t olpotentl faluatof 
clementia a predictis Difpofitidibus feuis ttcgze 
fanabitamen. 
Confilium dc Defcdattonefaciet non b 3 eura3 
tleftnim a me nuper an I quada5 
Dcfcdationcfariei Vnius genezofe 
Oominc(p ipriue curatione conue 
niat admtntdratio laquei vF feto 
«is i pofleriozi parte occipit} vbt 
collum contungitur cum tnfertozi parte capitis. 
£t iterum an in prcdicra cura ceuentat 
flratio ventore cum kariHcatione eidem parti ap 
porite.£t tertio fi bec Duo conuentunt. qd ipfo> 
2U3 fit conuenicttus alre2o.*ftefponfio fcienttfica 
ad boc quefitum fundari Debet fnper bac fuppoft 
ttone.qz aut bec adminiflrari tutendut gfa 
teriei fluentis ad particula eg2a.Hut gfa mattet 
que iam in membro fluxa efl aut comprebcnfa* 
Pzoprer qd z° premtttendum q in quacuq5 regu 
lari piuerfione quattuoz funt obreruandi canocs 
neceflarit.Quozum primus efl q? fi otuerf 0 fieri 
Debet femper fiar ad contrariam Sccd 
dus ell vt Dinerfio fiat a pactente particula ad p 
tem bibentem ftbt colligantiam. Tertius cano 
ed vt oiuei^fio fiat per viam babete5 rccrtrudine3 
Dc membzo ad membrum. Quartus canon dl 
vr oiucrfio fiat ad partem non valde ,pptnqua5 
fjacienti parttcule nec valde diflante3 ab ea vt coi 
igunr bi fermones in principiiB operaturis fcie 
medicine 4a p2imi cap° pzimo. et teitio tegni i 
ea*. Curatio vezo vmi5 habet modum, 'illis po 
fittsrcfpondetur ad queftta. £r primo Dc laqueo 
vel fetone ponitur illa <?°. q? applicatio laquei in 
loco prcmtffo non eflconuemens. quia in 
ipfius applicatione non obferuantuz oes regule 
Diuertendi fupra pi emide.Tlon enim anterioris 
partis ad poderioze prealTignatam cd Debita coi 
Itgantia.autDctur illa.qded contra regula kda5i 
20 quia ibi non cd vera rectitudo per qua facili 
ter materia ab anteriozi parre ad poderio2C3 Di 
uertef poted qd cd contr a regula tertia. Tertio 
quta ibi cd p2opinquitasmaicz q Debet elTe.qd 
ed contra regulam quartam.£t per eadem p2oba 
ri poted q neq5 vftofa conuenienf cd. z° ad pri 
ctpalc arguitur quia vel materia ed tn n<emb20 
comprelocnfa aut flucs/t p2tmo modo.tuuc nullo 
modo competit Dtucrfio.imo talis materiapez 
patientem particulam fd5 per factem cuacuari D3 
vt patet 4a pzimi preallegato capio tbi.Cu aute 
ma fuerit tn membzo compr ebcnfa n tertio tegni 
ibtdcm/ftcltcto kczo in parte. Si aut Dicatur q 
fiat illa Diuerfio.q2 materia adbuc ed i curfu.ttlc 
patet q?neq5laqui us neq5 ventofa conucnientez 
adminidratur.co qz Dcbezct admtnidiari pazti 
contrarie alteri partta qua fluit materia. Si g* 
fluit ab epatevcl tnfcriozibuspartibus vt facile 
p2obaretur Diuerfto Deberet fieri ad inferiozes 
partes 7 non ad fupcriozcs quia talis opezatio iu 
«aret materiam ad fluendum magis ij prius; 
£t per hoc apparet bic efle inquiredu an bec egrt 
rudo ftt per colligantiam an per euenies 
aut 'Ctzoq5 modo Tertio ad pricipale af quia p 
talia oiuertentia Vel per vmlq3 tpfozum non con 
«enienter diucrteretur materia a maxime fi par 
tteipat aliquanta gzotfitudtne. Quoniam fitieet 
laqueus magis Oiuertunt fubtiles q gzoitas mas 
n m materia buius mozbt credo cfle aliquid g2of 
fi vel aduftj qre 7cctj. 40 ad pricipale arguiruz 
quoniam laqueus vel ventofa cum igne 7 fcarifica 
tione predtete parti appofita per viam continue 
refolutionis polTcnt notabiliter Debilitare polle 
rtozej partem cerebri que Debilioz ed. Cum beat 
minus oe principiis vite quia ffa ed 1 ficca rcfpec 
tu aliarum cerebri partium . $° irerum ad pri 
tipale af quoniam talis Ixizum applicatio no que 
ritur nifi vt materias ab anteriozi ad pollerioze 
partem Diucrtat .Sed per appofttione5 ipfozum 
in illo loco Dubitandum cft &e talium matezieru3 
imbibitione in nucam. igitur De aientu paralef 
aut molUftcatioms vniuerfaF aut particulazts. 
Sexto ad principale arguitur q tn omni regFari 
Diuerfione obferuari Debet ne materia tranfeat 
fuper principali membzo. fed per talium applica 
tionem materia tranfiret p pricipale q2 p cercb$z 
igit applicatio talis non efl pna 
cum maiozi p #uic.4a pzimi p° ca* vbt Dicit: 
Caue netranfitue fiat p principalia .7 minoz ed 
nota intelltgeti igitur 7cetj.£t plura paria moria 
ad banc conclufionem p2obanda.f.q> nullu5 tUo 
2um indi*umeto£ firconucnies adducef pctuiffe 
£t bec fufTiciant 7 maxime fm mottuu qd in bac 
materia fatis ocmondrare videtur. £x quibus 
omnibus infcztur conclufio rcfponfiua q neq3 la 
queus vel feto neq3 ventofa cum fcarificatoe pze 
Dicte parti applicanda connenientia funt j £t ex 
bis cozzelaric fecudarto infertur q ad ca«ontca5 
buius Difpofiricnis curatiocm opozteret babezi 
figna! umpra a materia vel in membzo collecta 
ex parte caliditat] aut alterius qualitatis coloris 
tumoris et fpcac£ dolozum in parte 
£t iterum opozteret Difcuflum elfe. an Ixc egzi 
tudo fit prectfe per eflentiam aut p colligantiam 
aut p vti*uq3 fimul contingens. £t adbuc iterum 
quot 7 que line membra mandantia. £r vltimo 
que fit materia que fluit an fimplex velcomixta 
in fuas fpes Deducta. ctp manifefla figna Demo 
ftrata.£t tunc inuedigarent intentiones a idru 
menta curandis buius Difpofitois qua no Dubito 
curabilem die. 
Confilium De fcabie que pedet ex materia genita 
exaduflione mixtione tamen flcg 
matis non adudi.fed ex reddentis totam matta 
acutam roe falfedinis. 
£ucrcndue t ebriflo pater 7 Ucze 
pagine Doctoz dhs frater 3oban 
nes dc c.pzo ozainis heremitap 
facti Hugudini i cura fcabici fue 
que pendet ex materia genita ex 
adudtone fanguinis ? colere conmtxtionc tame 
flegmotis non adufli.fcd reddentis totam mam 
acutam ratione falfedinis.Talem modum obfer 
«are Debet, 'frztmo quide3 vt adueniente luna meitfte aprilte a gttta Die tlitte vfq3 ad 
fibt fieri flobotomiam dc vena alTcllari Dext' bra 
cbit que inuenitur fub cubito etufde5 7 attrahat: 
ftbi De fangutne vfq5 ad.?.v.7ced. Sealdo vo 
accipiat lx5c mtnozatiuum Die immediate fequeti 
flobotomiam. V* caffienuper extracte 7 prepate 
cum aqua lupulloznm.J.t.clcctuaru bamccb oe-- 
fcrtptione lactis caprini.?.»? 
calefiant omnia fimuI.aalTumantur tn att202a.7 
D02miat poft tpfam immediate per b02am. £t 
pofl qutrtq5 bo2as recipiat aque ozdei calide cu$ 
pauco 3ucba20 ciatnm vnum.7 poft illam aquaj 
per bo2am vnam prandeat. Tertio VC20 loco i 
mediate fequentt' Die pofl mineiationemaccipt' 
at boc Digefttuum calidum .7 continuet ipfu octo 
Diebtt3 in au202a. 7 pofl tpfttm tardctur.ctb5 bo 
2ts quattno2.Bi fyrupi De De 
fumoterre.fj.aque lupullo2um acetofeana.?.» 
mtTce. 4* loco poft fyrupum immediate fequctt 
Die accipiat boc foliitiuum.Bt elettuartt bamecb. 
j.iiii.y.electuarii fucci 2ofa.5.i,aquc lactis capi? 
m'.?.ttt.calefiat aqua lactis 7 mifceatur cu predte 
tt'0.7 obreruentur omnta.ficut De minozatiuo dic 
tum eft.Si aut venter etuselTct fttpticus Diebus 
quibus accipit Digefttunm.tunc accipiat oi fe20 
immediate ante cenam vel bc2a collationis Vna$ 
De tftts pillulis.Bt pillularu5De fumoterre aloes 
abluti ana.5.(.lapidis arment prcparafi3.it.Dia 
grtdtt.g.i.rcfo2mcntur pillule ex omm.5.vtt.cu5 
clectuario fucci 20f.£t poteft etiam vti pili* tftts 
poft purgationem per plures Dtce 3d <?plemetu3 
mundificationis fanguinis 7 clarificationis eius 
a membris iam Dictis accipiendo ex eis ter i fep 
ttmana Vnam immediate ante cenam. Si aute$ 
per bcc omnia nb videretur fufttctenter exiccata 
clTc materiam fcabiei.tunc factat balneum iftud i 
quo fngzediatur omni mane expulfts coibue fup 
fluitattbue.7 Dtligeter Uuct fe cu eo cuius Dfcrip 
tio c.TW radicit enulc radteii lspatii recentiii ana 
ttbf.t.raDicu5 eleboii fumi 
terre foltozum lapatti fdlt02nm malueana libr. 
ij.furfuris bene cribellati libf.ttii.bultant omia 
in.xtt.fitults aque vfq3 ad confumptionem tertie 
partis.Deinde balneet fe vt fupra Dictu eft. Bt fi 
iterum non videretur poft appltcatione5 predicti 
balnei co2pus eflfe plene munDftcatu.tunc b° vn 
guento torum co2pus iuxta igne Diligenter frica 
Do inungat. 7 continuet tpfu5 integra feptimana 
Deinde bis vel te2 lauct fe cti fupraferipto balneo 
£t abfq5 aliqua ablutione erit mundus. £ft aute 
illius vnguenti Defcrtpto talts.TV terbentine lib. 
i.butiri recentis.?* viti, vitellos out nume20.iiii* 
mirrdirargtri farcccolle puluerts radtctslapatif 
acuti ana.5. ti.falis modicu t022cfacti 7 pulueri33 
riwf.ti.picte naualis libf.y.Diffoluantnr pix butt 
2um a rerbentina lento igne coquarur.Dcinde di 
mittantur modicum tepeftert.7 cum eis tnco2po 
rentur vitelli ouo2um,7 p2opc infrigidationem 
ipfo2um addantur pulucres. Cum igitur fuerint 
omnia Diligenter incoipo2ata tunc totum vngue 
»5 illud bultat in Itbf.y.fucct fumiterre.7.?.iitf. 
fucci lapatii vfq3 ad confumptionem tpfozu 7 eft 
medtci.aa que nuntj’ fallit ad laude3 Dei amen. 
Gonfilium Cie fcabie antfqwa ? fixa. 
*Ro fcabie anttqua.1V peucedani 
Jitt.radtcum yreos 7 vrtice ana 
f.i.radicum lapatti Itbr.foliozuj 
_ radicu malue ana.J.v.elebozi ni 
gzi.f .{.furfuris bri cribellati lib. 
itncidenda incidantur a bultant in fex fitulie aq 
vfquc ad confumptionem tertie partt’8.7 in hanc 
Decoctionem calidaj infundantur manue vfq5 ad 
cubitos in mane per mediam bozam.7 cii pzedic 
tie bene abluantur.3n fezo VC20 ante cena eifde3 
calidis infundantur pedes 7 Diligenter fricentuz 
7 abluantur \>fq5 ad inguina.1V feri caprini.J.iti 
olet recentis Oe 7 totum caltdu 
accipiatur t auzoza,7 tardetur cibus bo2ts gnq5 
7 eft mundificatiuum (anguinis 7 rectiftcatiuum 
materierum cozzuptarum et falfarum. IV aloes 
tur pillule cum fucco lapatti ex £t ac 
cipiatur ex eis omni alterno fezo vna immediate 
ante cenam.7 Dimittatur omne aliud folurtuum. 
IV olei De pice.J.iii.oleiDe iunipezo.|.i.olei De 
fifamo Itbf.t.vitelloe cui numezo quatruoz terbe 
tine lote quattuoz vicibus cum aqua fublimatots 
lapatti acuti ItbJ.mirre fazcocclle laudat ficcoif 
an.3.iit.elebot al.* J.amili d odo 
J.ii.curcume radicis cclidome yreoe vitri cobufti 
ana.;.iiit. ferpentarie terre camelli anaji J.af 
paltt.5.1*J.terantur omnia fimul vltimata <?tzi 
rtone in moztarto 7 fiat linimentum abfq3 igne$ 
£t fi non zedderetur bene gluttnofuj apponatur 
in eo glutinis cartc DtiTclure cum acet0.3a j.De 
lx>c ergo linimento totum cozpus pzope tgne3 m 
Vnguatur cum conuementi fricatione bis in Die 
fex Diebus continuis: £3epttma autem fequemi 
Die balneetur tn Decoctoe fupradtcta.f.ccfricando 
cozpus totum cum furfurib3 in predicta Decoctoe 
madefactj.qutefcat igitur poli balneum 
quattuoz Diebus continut6.£t poli reuertat 
ad balneum.cmnc entm antiquam fcabiem 7 fixa 
b° tgento curam' eradicatoe completa 7cet|. 
Confilium De acuta fcabie vniuerf«3 cozpue 
ambiente, 
Ucr ifle anozum.vit.moleftatuz 
acuta fcabie que pendet amat’ia 
melacolica kuiter adulla in epate 
ipfius 7 ccmixta cum ma colenca 
i ;pptcr qua Difpofita e melancolia 
ad mafozem adullioncm ,ppter colera fibi cornix 
ram.7 fi pzocederet aduflic talis magnum fibi pi 
culum incumberet netranfiret in lepzam a qua 
deus tueatur tpfum. Dicta igif regimen fibi 
nccelTariu inferiptu maga foleztia obferuandu in 
rebus infraferiptis. £t prima quidem ell vt ip 
fe abflineat ab omni cibo calido 7 acuto melanco 
Ite generatiuo 7 excitattuo ac et colere velut fune 
azomata omnia vtczocus piper 3i3iber gariofii* 
cimtnum7fimtlia.fimiliter7 falfa omnia cibaria 
multum vt cafeus atiquus 7 caro falita 7 ruta cau 
tes pozzu5 fcalognia raflanus 7 fimilia.Similtt 
et enitet pafltlles cibos 7 iura valde pinguia 7 jp 
prie falita.JEftugiat et vinum fumofum et petens 
tmmo eligatur ei vinum # magis golTibtk ell. Debile q fi non habeatur nifi potens frangaf cuj 
aqua fontis cruda 7 flat tn pauciferu.Defendatur 
et puer a mfto 7fozti laboze curredfa afcendedt 
montes et permittatur Dozmtre tepoze p2olixo 
multum. £tfiat,ei vfus blete fpinaebie lactuce en 
Diuie cicozee p02tulace 7 pprie creffonu5 fontaliu 
£t Diligenter attendat' vt comedat cibos d lacte 
caprinoVeltumctio cocto velcrudo.imocoloftra 
7 recocta 7 cafeole recentes abfq5faleetoua cum 
lacte cocta omnia funt fibi maxime conuenientia 
7 cerafa Dulcia 7 ficus recentes 7 pepones 7 
meres 7 cucurbite 7 poztulace funt fibi valde Vtf 
lee 7 oua tenera 7 carnes omnes iuuenum aialiu5 
7 auium viucnttum tn aquis vt anatum 7 fimtliu 
7 pifces 7 canczi fontales maximi! effent Itbi auxi 
lium in curatioe fua. De medtctnalibus.Dc re 
bus vo medicinalibus necefiariu efl vt huic puezo 
omni mane Detur ciatus.l.leri facri ve lacte vac 
cino a quo extractus fuerit cafeue 7 recocta 7 tan 
ttldem De illo fezo dari D5 ei per media5 Ixjzam 
ance cenam continuando ip?umfaltim.xv.oicb5 
Sectldum principale efl q omni gnta die 
ante cenam dtur ei va ve tnfrafcriptis pili’ polliy 
Immediate cenet quarum oefcriptto efl .Bc aloes 
abhitii5.ii.lapidfe armeni prepatt.5 J.elcbozi n( 
g2t.g.Vt.falis indi.s.iii.fozment p1llule.t4.oof 
3.cum fucco 2ofarum. Xertium prictpale remc 
Dium efl vt poffcf acccpertt.ti.oe piil ie imedtate 
fcrtprfa tuc omni mane qff furgit 7 omni fezo qd 
vadit ad lectum inunguat roru cozpus eius ex b* 
Vngucnto tepido leuiter fricado ipfum.Bc vngue 
ti oe fucco enulc libj.adipis afinint.f.i.Vngucti 
agrtpe.J.i.y.terbenttne lote tn tribus vicibus cu 
fucco terre figillate ana.f . jlincor 
pozentur fimul in moztario vltima contritione. 
Quartum principale remedium efl vt pofiqua 
fuerit inunctus puer per fepte Dies octaua Die fe 
quenti in mane balneer cu infraferipta dcoctionc 
mediocriter calida.Bc radicuj lapatii foU'022 7 ra 
Dicti violarii fumi terre foliozu5 7 radicum enule 
ana libf J.radicu cucumeris alinini vel foliozu5 
cius radicu genttane panio p02cini ana. J.ii.fur- 
furis frumenti libf.ti.coqntur omnia in.xv.fit«r 
aque fontalis viq3 ad coniuptione3 quarte partis 
remanentibus tribus.cu5 ergo balneatus fuerit p 
fepte Dies continuos bis in Die femper poli cdpof 
exucationem inungatur totum cozpus eiuo cum 
fucco folt'052 edere que ferpit fup lapides.cu3 ergo 
tta inunctus fuerit cum fucco 7 balneatus in pre 
Dicto balneo per fepttmana continuam tuc reuer 
tatur ad inungendu ipfum cum vnguento i tertio 
eap0fcript07Deillorcucrtatur ad balneum et li 
nimeutum in hoc 40 cap° oeferiptunt 7 ita reuol 
uendo pzoccdant medicando iplum per totu me 
fem iulii adbuc quanti1cunq5 apparet effe bene mu 
dum non Defillant a balneo 7 inunctoibus predic 
tis. Quintum remedium 7 vtilimu vt huic pue 
20 fepe Detur ad comedcndu De bac cofcctionc ad 
quatitatem vnius grani fabe gzolTe cuius oeicrip 
tio.Bt mizobalanozum epitbimi ana.3J. 
lapidis armeni.B.J.violazu feminis acctofe 
riolcflozu buglofle tertie cocrol'8 
J.iiii.cum aqua violarum fiat confectio in 20tulis 
magnis 7 ofteratt ei vt Dictum eft.loic ad laudcj 
pmnipotcntts oci amen. 
Confiliiim ad (cabtcm acutam. 
£uerendirtimus incbriffo pater 
Dominus,ptbonotariu8 tn mote 
artj 7 Vtrtufq3 legis Docto2 idigec 
Duplici regimine pzo recuperada 
conferuanda 7 confirmanda lani 
tate ctus. £t primum quidem regimen efl penes 
ree non naturales eligendn3,quod confo2mee2it 
•Ctrifq5 Difpofitionib5 quibue altquado mcldlat. 
Secundu VC20 regimen pea medicinalia erit rcc 
tificariuum partium epatie 7 fplenie in gb$ acute 
et 7 aduftc 7 melancolice materie generanrur.que 
per totum cc2pueeft'ufcqnq3 fcabiee 7 cutaneas 
cozzuptiones inficientes pzoducunc.et aliquando 
magna pars bazu5 materierii oefcendit p vtruq5 
ramum inferioziscbillis tendentem adcoxas.ee 
ftqutdem contingat hae materiae mclancoltcs 
elk fecalcs aut leutffima aduftione pticipantee tue 
materie tales venas maio£ pedum 7 vir totam 
cozum fubflantiam replendo tumo2em 7 extefto 
nem generat in eis qui tumoz fi longo tonpoze 
tn vtrirq5 pedibus magis pfcucrarec Difficillime 
immo foztalfe elefantiam ipoffi bilis curatiois pd 
tenderet. 1\ t vezo fi prcdictas materias concin 
gateltwcutaa 7 adufhs tunc quado ocfcendut ad 
tibiae cozzumpendoxarnofitates earum pariunc 
vlccra que per diuerfas membzozum partes hinc 
inde ferpendo vlceraut * Unde ex iooc fundamero 
concluditur primo Difficultas curationis b02um 
vlcerum que pzouemt ex Duobus.p0 ,ppter acuita 
tem materierum predictarum. fcxboquia tales 
materie fiit melacolice ergo effectiue caule czo.;i 
carum egritudinum.Scquitur z°ex bc fundame 
toq> inuanum labozant curantes cum lolio loca 
Itbuo fuper vlcerof partibus applicatiB abfq5 rec 
tifteationeepatisa fplents predtetas 
tertio folutio .pbieumatj qrc 
efl q pedes bmus rcuerendifftmi patris quadoqi 
tumelcunt abfque vlceru cozzupttone.quandoque 
nature cum ea ca ent'3 primi effectus cfl mTutndo. 
materierum g2offarum abfq5 aduffione 7 cozzup 
tione caruimidxdj vo accidetj caufa efl 
multarum fluxus cum aduflionc 7 acuitate earu5 
7 Ite appet q capTm illud aperit fundamentu Dif 
politionum quibus aliquado affligitur reuerendif 
limus pater 7 Doctoz. 'Kegatur autem cum cibis 
mediocriter calefacientibus 7 parum exiccatibits 
quare euiret falfa multum acuta 7 veijementer ca 
lida.taliaemmaugerctcaliditatem 7 acuitatem 
in laudabili fangume 7 euerrerent ipfum tn me 
lancolicu.7 euiter vinum g2ofi"um ntgzum rxe$. 
T>zo expediendo regtmi ne huius reuerendiffimi 
patris per medicinalia prcmittendnm primo q 
fecuriffimum efl q tpfe vfque ad.ui.vel.tm.an08 
bis in anno puzgetur fm modum infraferiptum 
Ibzimo q a,medietate februarii vfque ad medie 
tatem mancinauzoza accipiat bas 
ptUnlas.Bc pillularum ind3rum.5.|.ptUulazum 
cocbiarum 7 De fumo terre pilfe 
vii.aut.viii.cnm fucco zofarum 7 Dozmlat Tcetj. 
et accipiat ciatum Vnum aque ozoci calefacte. 
Die VC20 immed ate fcquenti accipiat tn aurora 
hoc Digclliuum calefactum qd continuet per. viti. 
Dies.Bc fyzupi De epitbimo fyrupi ccmpcfitiace 
coli et mellis 2ofati ana.j./.aque lupuliozum fumi terret meilifle iprfi 
tot Diebus q appareat in V2ina 7cct}.Sppa2ente 
aut oigedione in vrina oie imediate fequctt' pu2 
getur cum bis ptlluits. Bc indarum.5.t* 
lapidis la5uli q arment prepat02u 
ana.g.vt.cum fucco 2of fo2mentur ptUule.vtt.i 
Viii.7 accipiat obferuando poft eae regulas ncecf* 
£20 fecunda ve2oanni pu2gatt’one a medietate 
menfis feptembris vfque ad medietatemmenfia 
octob2is vno mane bo2a fuprafcrtpta accipiat 
boc mtnozatt aum. Bf pillularum inda2um 
lulantm oc lapide labuit ambarum oeferiptione 
WOtf in antidotario 
Oeferiptione T\af in 3lmanf.p° ca°.3.y.fbment 
pii Iule, vii.cum fucco zofazum q accipiant bo2a 
•acetj/IDane VC20 immediate fcqueti accipiat b* 
Digcfiimt3,Bcfyrupt violari fyrupi fimplicts ace 
tofi cico2eelupullo2um q fumirer 
re mifce q totu5 accipiatur calidum 7cetj. &ie vo 
fcqucnti purgetur per idum modum.Bc ptUa2ti 
aurearum pillularum oe yera compoftta pilta$s 
Oe fumo terre atta.s.i.bom pondere lapidif lajuli 
guii.fozmentur.viii.vr.vii.cum fucco 2ofa2U5 et 
accipiantur vt oicrum ed. Pofl boc aut attedere 
Debet q? fi venter eius non edet connenienterlu 
brteus bo2a qua aflumit fyrupos predictos necef 
farium ed ei q? omni oie aut faltem q> omni alta 
Oie pa2um ante prandium vel ante collationem 
nocturnam accipiat vnam De infraferiptie pilfis 
quarum etiam vfum comendo et fo2tc per totU5 
tempus vite fue accipiendo ex eis vnam vf.ii.pa 
rum ante prandium quaru5 Defcriptio ed bec.Bf 
aloes epatici electi:J.iiit.agarici.J.y. turbitb.3« 
ii.lapidts la5uli q armem' prepazatorii 
y*oiagridtt.5vi.madicis C20ci macts cinamomi 
20farum violarum ana.3.J.falis tndi.f J.pulue 
rijentur omnia per fe q infundantur.in. J.iii.fue 
ci endiuie i.J.ii.fumi terre q exponatur foli fepe 
cum coclcm cbmifcendo vfq 5 quo fuccus 5>fumat 
tunc ergo renouet fuccus q ita fiat tribus vicibus 
£t referuetur mate2ia ida in ptride lignea a ter 
rea De qua fiant piilule De om«t.5.vt.7 fit ea2um 
vfus vt Dictum ed. piius p20 conueniente 
conferuarione fanitatts eius vtatur bac confec*- 
tione. Bc grano2um 
pinearum.J.ti.contundantur q infundantur in 
aquarnm cufcute q fumi terre am.$A\Ut ibi re 
maneat per triduum.Poft boc autem accipiatur 
jucbari albiltimi libr.t.y.a coquatur cum libf.y. 
aque violarum vfq5 ad confumptionem aque.tnc 
ergo fuperaddatur jucbart' pulamili.J.iit.acoqt 
fimul cum medullis iam contuifis q fiat pfectio 
in frudulis fit eius vfus ante cibum et 
pod cibum q in boza collationis.Bpperit bec con 
fectio oppillattones epatis q fplenis q aduerfatur 
generationi melancolie q materierum alia?: acn 
tarum. Amplius pzo ptiali preferuatione a flu 
%u materierum ad tibias q coxas bonu5 ed q? vta 
tur vngueto qtf applicabit circulo fiteri cuius De 
feripe® ed olei De crifomiltis.J.i.y.olei na 
Oini.fJ.radicum filtpendule.3. i.falts gemme 
g.iti.olet albi artbanite q eufo2bii ana.g.i.cere q> 
tum fufticit fiat vnguentum molle q applicet’. 
Bdbuc iterum p20 partiali pzefermtione a duxu 
materierum ad tibias 7 coxas bonum ed q> vtat 
bac Decoctione gallarum cuprefit nume20.xxv.ft1 
macb feminis plantaginis ana.41i.gran02iitn 
mirti.cto.iii.coquantur omnia in Titulis ouabus 
aque vfq5 ad confumptionem medietatis ri 6 bac 
aqua abluantur pedes <i cojce bis vel ter i feptima 
na ante collationem noctuznam. Xfd banc etiam 
intentionem memorandum efl q bonum e ei po 
tarc caligulam factam De corio pellis canine. Jzc 
p20prie quando nocumentum efl ei erectum flare 
aut faltem tibie preferipte faciat ligaturam cum 
inflita conuenienter applicata notum efl. 
fczeter bec aute fi contingeret materias ad crura 
Defcendere p20uideatur ei CU3 boc Defenfiuo. Tk 
amiliboltazmeni analibrj.feminis plantagis 
acatie yp:qui(lidos 2ofaru fandarace fumacb ana 
f.J.Dragaganri giimi arabici ana.JiJ.fucct ex 
tremitatum rubi Itbr.t.farine volatilis moledint 
J.ii.conquaffentur omnia in moztario cum piflci 
lo Tuo vfq3 ad glntinofitatem bonam.*? De bac ma 
emplaflrentur tibie a genu vfq3 ad pedes ligando 
eas cum aut contin 
geret q in aliqua ttbtaru3 parte ruptura acctDrit* 
pzouideatur ei quadruplici fmcdio.p°applicado 
vnguentum iflud. olei De maflice a De mi2to 
omfancini.J.ii.tucie preparare cu aq 
2ofata terne figillate ana.J.i.ypoquiflidoe lauda 
2ace farcocolle lote ana.3d.cere vn 
guentum molle <i applicetur vt ccnfueuft. 3rem 
fuper vlceribus apponatur bic pulms.W pfuato 
ypoquiflidos feminis platagmie miz 
ti Draconis boli armem ana 
9.i.piilueris olTium crurium bouum combu[io2ii3 
j;.x.fpodii.5.i.5* puluert'3entur omnia per Te a di 
ligenter comifeeantur. Xertium ve20 remediu 
efl bcc cezotum.Bt cczQti rubei De muallaginib5 
libr.y.tuciepreparate.Jj.litargiri.J.i.faguims 
Draconis boli annem' ce20tu cum 
fufticienti quantitate cere. Ultimum VC20 •? 43 
prie Iigillatiuu3 vel confolidatiuum efl boc.Bt ai 
pe maitice.5.iii.oragaganti gumt arabtci.Difiblu 
tozum cum aceto acuto ana. J.iimaflicis tbuf fa 
Darace ypoquiflidos ana.3.i.tucic preparare.5.1. 
S.ccie quantum fulTicit fiat vnguentum Tufficient 
Vtfcolum 1 medicentur vlcera.qn aut flabit necef 
fitas confolidandi ea.f.qri apparebut edeauttatea 
vlcerum efie quafi carne repletas. Ulterius vo 
pulueres ifiutti plubi combufli.3.i.tucie prepate 
tum aqua 2ofarum.5.ii.pulueri3eutur per fie, £t 
ftmul comifcear.Xfd laude Dei amem 
Confilium puo apoftemate in collo in vno pue20. 
V< macis co2ticu5 citri aloesa.iiii. 
fiat puluts fubrtlis.ke b° puluere omni fezoq>do 
vadit ad lectum quamiras.im.granozu 02Dei lp 
gatur fuper aterio2t parte capitis per latitudine 
trium Digtt02um 1 cum imponitur fecudusfmo 
neatur primus cum fctula vel medulle 
crurium bonisj.t.granoru) lifamijenugreci fe. 
lini ana.J iii. rad.altee mundificate libf.i.cccfd 
omnia tnquattuo2 Titulis aque vfq3 ad confuptto 
nem quarre partis.De boc fomentetur omni mae 
n fc20 locus cum fpongia infufa in bacpecoccdem 
n non totaliter ejeprefla quattuo2 vicibj applicata 
(n fpacio vnius bo2e. Deinde cum panno tepido 
extccetur locus.Bqj.anatis.p.talTi ana.J.y.yfopf 
bumide.J.t.fecis olet oe yreoe.3,ii.mifce. oe boc oleo calefacto mediocriter (nugatur locus paties 
7 circundans pod fomentationem iam Dictam.1V 
radicu UU0ZU5 alb02um.5-ii.raD altcc,5.ij.fa2t 
ne fenugreci farine 02dei .farinc fifami 
§. tic. C20ct .3.5 .\>t rcllo8 ouo2u nume20.iii.fiat em 
pUdrum cum.J.iu.mucillaginis fe.lini. Dc q° pe 
tia \ma luperponatur loco ia Dicto mcdiocrit 
Itda.ct fiat fomentatio inunctio 7 emplaftri appo 
fttio bia in oe.lV pillularii alcfanginarum.5-i.ee 
fiat pillule.rii.cum fucco 20f.De quibus oi quarta 
Vel qnta Dic accipiat vnam in au202a vel accipiat 
ipl a ante cenam 7 erit melius* 
Confilium dc pullulis 7 crudis que fupuenerunt 
membris dbtiibus.f.bracbiie 7 cruribus 7 pcdtbj 
pod partum mulieris p2opter malam cius mun- 
Dificationem 7cetf. 
*ftudc que fuperuenerunt butc gc 
nerofe Domine p20tendunt fuipt 
tionem prime fuc egntudtnis.q* 
niarn non videtur rationabile re 
feruatas fuifle matcrias.fcd fu 
peruenenmt er quadam mala reliquia materiem 
eo22uptarum.quc mltipitcantur in quacunq? mu 
Itcre pregnanrc.pod cuacuationem.n.matricis a 
fetu 7 a 'upei flnitattbus.rcmanftt reliquia male 
complcrioms 7 fo2tade aliquarum materieru5.q 
pod partuj non fuerunt fufticienter purgate ficuc 
inteiligo er bis que fur feripra mibi.rales igitur 
materie lunt caufa vartaru eg2itndinum 7 accide 
ttum.q fiunt in mulieribus.quc paulo ante partu 
rierunt.7 marime tcp02ibns nodris.in quib5 ta 
les mulieres fuperflue replent fe.7 p2opric cibis 
(nflamattui9.7 potibus calidis 7 32omatib5 multi 
7 confimtlibus.ralis igitur regiminis modus in 
flamauit fanguinem 7 colericas materias in bac 
mrtere.Uirtu6igtturintenta circa mudificatdc3 
erpdlit materias ad erpulfionis loca ocbilio2a,7 
minus Dubitabilia.V37pedes7crura 7cubitos 7 
fimilia.quarepartcs ille neceifario cc22uprcfue 
runr pudnlis 7 crudis replete. £t bona fuit ei ter 
minatio talis.fine qua uon babutflet trafmutatio 
nem bonam.locc in fuma ed veritas butus Di'po 
ft nonis.7 non pod affignari quo funda 
mento valde feci re poted accipi ingenium eurois 
raii3 oifpofitioms compreiaenfum in.viii.pfiliis 
infrafcriptis. ‘Orimum itaq5 ed.vr Domina ida 
abdicat a Vints fumofis 7 p2oprte albt‘0.7 a cibis 
valde pinguibu6.j>p2ieb2odialibHs.7 ab vfu 320 
matum OM5.7 regtmi cum rel'5 acei bts 
humcctantibus 7 infrtgidantibus.Vtalias fcripfi 
in confilio fuo De regimine rerum non naturaiiti 
Secundum confiliued.vt fi venter huius Diie 
fit mediocriter fluribilis.vno mane apud oztum 
folis flobotometur fibi polita fuper claui 
aila pedts ipftus Dercri.7 educant' fanguie.Juii. 
7 quiefeat ab ambulatione. Xertium codliu cd. 
vt mane immediate fcqucti.bcc domina accipiar 
hoc clectuanum cum medio ciato aque lactj capri 
ni vel alterius calide.7 taroet pod ipram comede 
re per Ixizas adi minus fer. IV electuarii dc pfilio 
5.iit.electuarii J.vl’ vmiq5cqlis ponozis 
mtfce. Quartum.IV Dcfpcdiot20cif 
C02um De 2of fccund 
cocttoms*!.1M.CU3 aqua fumi tcrre-fiat confectio 
tn zotults trium,3.de quibus comedat Vna5 i pii' 
prandii a aliam in fine. Quintum.IV olei De 
nenufarc.J.i.y.oici cttcniozum .f.i. amili.3.i J. 
tzoctfcorum De campb02a3.ii.c20a fpice nardi 
ana3.i .ccrcalbc quantum fufticit.fiat vnguern 
molle.*? lauctur Duabus vicibus cum aqua lactia 
ante Dicta,*? er tdo linimenro in au202a paru ari 
prandimn *? ante cena5*? boza tertia noctia tota 
fptna eiuo infigatur actu frigido aut falte tepido. 
Sertum.1V atoee prcpati.3.ii.rcubarba2i elee 
ti3.ii.fpice nardi.g.v.falis gcme.g.it.cum fucco 
pilble De 0mni.5AUi.De gbus I xc 
Domina accipiat vna5 omni tertio aut 4“ Die fm 
Difcrctionem eiua. 55eptimum.1V amili De or 
deo.J.it;plumbi lcte.5A.0lei d vi 
telC ouo2um. loee omnia frcijt' I 
mo2tano plubeo cum pidcllo fuo a fiat linimcrn 
De qu erco2iationee puflule *? cruile omnee cubito 
zum tibiarum *? pedum oiligente2 inungant. 
Octauum.1V coni erue 2cf. Violarum *? bozagtnts 
ana. f J.fpodii.5J.amili dc De 
herberis vel De 
candi.5. J.fiac electuariu5.De quo bec Domina fep 
per bo2am et mediam ante prandium et cenam 
accipiat coclear medium, degiutiendo ipfu abfq5 
madteatione. J£t idis completie op02t*rcc vt effe 
tnfo2matu8 dc md tcrminatidiseius. 
Confilium DeDifpofitione Dcbonettantc fozmofi 
tate bumani co2po2is. *»:«■ 
Ste ebreua Difpoftttonem habet 
fo2mo! itatem humani co2po2te 
Dcbonefl.mtcm .que fi in co auge 
Doperfcuerarctaciuili Ix>minu5 
conucrfatione priuarct ipfum * 
£t co mafime quia bec Difpofitio pulchriorem 
particulam bumani co2po2is inficiendo ferpere 
folcr * £d enim bec Difpofitio pullularum multi 
tudoin facie eiu8 bine ide Difpcrfa. £t ftit colc2e 
ad rubicundttatem tendentes 
et nirulcntiam ctfundcntcs:£t ed ba£ pudularu5 
materia bumiditas mala acuta co22ofiua faguinl 
cdmirca.quc egritudo pzoprie fafatt bumida fm 
Doctrinam arabum Denominanda ed.£t fi puer 
ad partium co22ofioncm ferrengi ab eifDc Dicta 
eft.Qc cft altera ciue fpccics a materia g2o(ta m3 
la p2ou:niene facies apoftemata pazump g2oflio 
ra 7 folfda magis.cui fi milcctur tuticus bumoz 
eucnict er illa fpecies fapbati ficca nominata.que 
quadoq5 partem faciei vlccrando notabiliter occu 
pat £t ii vireriusmaioz in materia adudio vel 
malicia acquiratur p20ucnict er ea fpecies tertia 
fapbati balebtati nominata. £t ed altera cius fpe 
cies 4a nominata alnatim pzoueniens a maria 
melancoltca bogenea materiei xaricum.*? non itel 
ligitur per eam aliud y vlccrum mclancoltco2U5 
in facie laminis euentus. Unde,cr bis colKgccjt 
tuo2 clTc ipecie! fapbati.De numezo quani fpecies 
qua egzotat ide cit p9 *? omnibus aliis leuioz. £c 
fcqaicur er eodem fundamcnro.qd bene fperadu 
eft oc cura ipfiusji follicitus erit eger circa ipfa5* 
£t tertio iterum er fundamento colligitur g> fi 
harum pudulazum materia acutioz fiat 7 adufla 
magis 7 irritare mulctplicata.q» er ea que leuts c 
perucnieciu ad fpecies alias que fc2ti02cs fune 7 pi aut magisantatu q facies liminum ad ftmilf 
tudinem lepre non razo pcrucrtunt. £t colligo 
omnium bo2um fundamentu 7a quarti tractatu 
tertio a p2io £a\£c vt cmiq5 hi fermonee colligi 
polTunr a Salieno primo oece tractatu auctozi- 
tate Sfclepiadis Crttote 21pclcii a alio? cfplu 
rimozum illuRrium auctozum qui prccefferunc 
iprum. *buiue egritudinis cura principalitez 
fubflentatur regimte fex reruj no naturaliu3,z° 
kczo medicinalium.acet}. 
Capitulum fecundum Oe cura p Victfy 
£>20 regimine autc eius per aerem vir ille babt 
tare Debet in duitatibus cameris a locis in gbus 
aez Ut ad frigiditatem occliuis a ad ftccitate me 
Diocriter inclinatus, vt per aeris frigiditate acu 
te materiei a co22ofiue potentia refrangatu2 et 
Ducatur ad medium ingzoltationis. a pzobibeat' 
per talem aerem receptio matertezum fluentiu5 
ad facie5 vel ad cutem.neq5 op02tet vt aer ille fit 
ad ficciratem notabile5 tnclinatus.fcd mediocri 
ficcitate vt materia pullularum confumatuz.£t 
ptfomiter oe adminillrationecibi a potus a alia 
rum rerum non naturalium intelligendu cfl.,p 
pter q euitet flato m cameris claufis a fuffact 
aerts.a fepe camere eius aer refrangatur cu afp 
fiojieaqtie zofate plantaginis virge paflozis Vel 
Decoctione fandalo2U5 albozum a rubeo? fpodii 
granozum mizti coziandri feminis plantaginis 
i conftmiliuni.a caueat tenere caput fuu3 caltdu5 
valde a fimiliter effugiet velles pectoris et colli 
efficientes flricturam, 3n cibis vero eius 
d3t q effugiat cibarium omne habens oukedinc 
naturalem velut mcl a ju barum aut 
ftcttt omnia cibaria er bis confecta a pzoprtecu 
notabiliter fuerint oulcozata.eo q2 facile cducz 
cuiitur adfanguinem a adulliom fune Valde pa 
rara,£uifer enim omne cibarium ial(u$mlitez 
Vel amfiaaliter.a ce acutum velut raffanusdina 
pis cepe aleum a confimtlia.Cibarta autem eius 
Debent inclinari ad frigiditatem a bumiditate3* 
aut ad frigiditatem cum temperamento i patfis. 
Velut funt poztulacelactuce endiuia bleta fpfna 
chia cucurbita a fimilia intantil q eius cibaria fe 
per Debent zcfrangi' cum aliquo predictozu. £ui 
tet etiam vir iflc cibos gzoffos opptllattuos, ve 
lut funt omnes leguminum fpecies ,pprte eozu5 
fubllatia.£t oe numezo cozum funt cibi palliles 
neruofe a panniculares aiali'113 partes a panis 331' 
mus aut non bene coctus vel fermentatus.effugf 
at etiam cibarta cozrupnbilta.a maxime conuez 
tibilia ad acuitatem. Velut funt omnia mFtca ci 
barta Dulcibus a acetofis compcfita a lac acre \X 
acerofum factu enim indi re,p 
bauerunt cdmixttonem lactis a ftmiliu cozruptt 
bilium cum aceto vt patet rertia primi capi0 oe 
regimine per cibum a potum.Bmplius oe cibari 
um ex acutis a compofini5 et ex 
hia que fanguinem tnflamant.a acuunt euttandu 
efl.vt ftnapifmum a pzop2te meile confectum.ee 
pozzum aleum cepe bulbus raffanus a ftmtlia.ee 
pifces faiirt a cafeus antiquus a (alitus: £f%tae 
etiam caltdozum acutozum vfum velut funt mcl 
lite confectiones a clectuaria a confectiones 5ucba 
ztne a ,pprie cum calidis fpecibus conoita fteue 
cbreozum modus lafciuta magis q vtilitate fze 
quencer ad talia inclinatus. Ce fructibus autem 
conucniuutei cerato pepones auellane recentes 
amtgdaie pruna poma mediocria et 
pira fere omnia cocta a cruda a ficus recentes et 
pzoprie cum poli eas bibit aquam. Cttonia ve20 
mefpila fozbc criltomilla a grana acria calfanee 
nuces a ficus ficce euitentur omnes.Confectionef 
autem quibus vti poteft funt confectio oe cucurbi 
ta a De citoniis a citru conditum abfq3 fpeciebus 
a pira condita a co2tand? preparatum a auellae 
confecte prius bene t022cfactc a amigdale 
abfq5 fpeciebus ei conuenientes funt* Ut no vo 
Vtatur cclozc albo fubflantia Diatono topo2e me 
Diocri ad aliquatam ponticitatem tendente a nui 
lo modo ad Dulcedinem. £t fi tale haberi poteft 
parum bibatur.0i autem potentius efiiet eofran 
garnr cum aqua cifterne vel Diftillata per bareni 
a fi non timet cxpentom.mcltus erit vt predtetu 
vinum limpharetcum aqua acetofebo2aginteet 
fumi terre.fcd p2ima mdt'02 eft aliis. £xerci 
ttum ftbi conucniens Debet effe lene ftciit mane 
paffibus circa centum lembus incedere. £qudl2C 
autem exercitium vel alcenfus vel Defcenius mon 
Dum et pedeftrc longus et fo2tis Dimi? tantur.et 
ftmtliteromne exercitium per qt5opo2tetcaput 
infimum et inclinatum tenert.et maxime q&ucft 
contingat fieri exercitium fub radiis folie et loco 
multum calido euitandum.3n filma igitur quies 
conuentcntio2 eft ei cj? exercitium. 6e alfuptee 
autem cibi-folltcirus dTc Debet .vt femper cum ap 
petitu vlterius comedendi furgat a mento magif 
q cum fatvritatc completa. £tcaucat fumopeze 
Diuerfozum alTumpttonc5.et maxime 
quando oiuerfis modis preparationis arttficiata 
funt ctbaria velut fi ixionis a altature omnes cum 
s2omaticts fpeciebus et calidis compofite. tleqs 
etiam per hoc credend«3 eft q inultum a cibo ab 
ftinere fit ci conuenfcns immo nociuum eft.eo q 2 
inflamat bumozes et exacuit et eft cauto vt C02113 
vehemens fiat ad caput euapozato.mediu igitur 
inter hoc obleruct Vt non multum repleat fe cibo 
ftomaebum grauatc,tleq5 etiam ftomaebum cibo 
inaniri Debet inanitione ad Debilitatem pducite 
et inflamarionem* Uigilare huic iuucnculo Val 
De nociuum eft.eo q2 per multam et longa vigili 
am buozes inflamantur et acurt02es fiunt. et bu 
tusegrirudinte materia malignioreddit. tleqj 
etiam D02mitio eius feptem vel octo bozaru3 ad 
plue menfuram excedere D3.quoniam per fdnum 
p2oltxt02C predicto multiplicantur in capite ma 
terte per viam attractionis ad caput et Digeftdis 
vnde naturalis caloz cerebri non redditur potenf 
ad regendum materias in eo inuentas.quareco2 
rumpumtur et funt cauto matae prauitatj moz 
bi et materteram ipftus: Omnes anime pallio 
nes et accidentia per que in bumo2ibus buius tu 
uertculi velox er fo2tis acquiratur motus et in fpl 
ritibus cuitanda funt. ppter maio2em maliciam 
que acquiritur in materia et ,pprcr oebilitate3 q 
confequitur ad refolurtonem in fo2tibus motibuf 
confequeutem.ct fimtliter relique anime palTtoce 
p2oprerquas accubamstn profundo Detinetur 
caloz et "pirituequafi fuffocatus enitari Debent. 
,ppter qd longa alTiduirae in ftudendo et contem 
piando circa res Difficilis inquifitionis et intellec 
rus non cduentt ci ttaq5 eft ei vt OtmilTo 
ftudio ? feripta itedat curaroi fue oifpdif $eptrs Capitwlu tertium De cura p medicinalia, 
P20 cura VC20 buius Difpofitionie 05 regrariter 
p2ocedere ad admtnifUandu intentiones 7 iflru 
menta fibi conucntentt02a.7 licet ego non Oubtte 
vniuerfalia buic oifpofmoni conuenientta ncqq» 
obmtfla futlTe.tmmo a clarifftmts Doct02tbus qui 
cum pcrtractauemnt fuilTc Diligenter obferuata. 
complementum operis vifu5 e mtbt 
boc capttulii pttri in fex partes.f3 q> fex intentio 
nibus cum multiplicitate tnlirumct02ii copletm 
eastn curabutue Difpcfttionisalias pzccedeze 
folui. pa itaq5 Intentio erit vfis co2po2ts mii 
Dificatto. 2a erit particularis epatis et capitis 
euacnarto. 3a erit materierum completa Dige- 
lito. 4a erit ipfarum eradicatio. S* di mate 
rternm ad faciem fluentium ab ea rcperculTio. 
Ultima tntcnrto erit particularis Dcfcdarionis 
faciei abfeifio 7 fo2mofitatis meli'02is acquifitio 
Primam ttaq3 intentionem complent inlhu- 
menta tria.materiam a toto co2p02e minozacta. 
0UO2U5 primu erit vt tn bo2a electa que di t ma 
uepulfis tam fuperfluitattbus comunibue q eua 
cuantur a flotnacbo.vt 4a primi cap° De floia.fiat 
ei floboromta De vena ntgra vel purpurea finilirt 
bracl)ii vd media Dfcta.7 extrahantur (anguinis 
$ itt.vd.tttt.fm coniecturam faptcntts. 55ct% 
mlimmcntum cfl.vr fequcntt oie patiens ilie altu 
mat Ixk mino2attuumcum.3.ti.aque fumitcr2e 
ca!cfactc.7 7 002mtat poli alTumptdem 
illius immediate circa lX52am vnam.Dcinde tar 
Oct cibum fuu3 qutnq5 bo2is.7 poli affumat plenu 
ciatuni aqueo2dct calide .poli quam perbo2aro 
vnam confectionis bamecb oferiptoe 
maio2i.3.iii.electuarii oe pftlio. 3. i t. m i fce 7 toni 
fumatur cum aqua fupertus Dicta. Xerritl VC20 
inlirumentum Imius intentionis eflvt tentetur 
in boc tuuenculo apertio emozoydamm fricando 
eas fepe cum foliis fici aut confolide maio2is.aut 
cum panno afpe20 aut cum feta afpcra infufa in 
f die tbauri 7 permittatur leuiter exire fanguts p 
fpacium vnius fcpnmane. £c ft per fc refiringat' 
bomtm erit.j5inautc3 emplaflretur anus Ime em 
pLilizo.TV acatte tburis fadarace ana.5.ii.carabe 
omnia.Dcinde co 
qualTentur cum ouo vno 7 cum aceto prius infufo 
aceto 7 bene cxprdTo CU3 Ime medicamine prcdic 
to cmplaliretur locus. Srecunda ve20 p2in 
cfpalis tntentto.quattuo2 completnr inlirumctis 
quoziim Duo epati magts.alia ouo capiti app20 
prtata funt.JEt primum quidem di.vt ft po(iqua5 
prcdicta vniuerfalia admintftrata fueruntappue 
2tnt adbuc figna repletionis epatis ex ponda' vf 
exten-ione in ypocudrio Dcxtzo.7 appitice venans 
que ftnr 2ubicundc.Deinde ad g20lfitudinem ten 
Dentes 7 Dextri braebit vene g2olTe 7 tcfe appeat 
tuc flobotomctur ei faluatella Dextre manus tte2 
anularem 7 au2tcularc5 7 extrabantur fanguinis 
5 .ii.vel.ti.y* Secundum VC20 tnUrumcnt um 
buic intentioni fubferuicns afpictendo epar e clec 
tuarium.qt5 mirabiliter rectificat complexionem 
epatis.Cutus Defcriptio.Bc cinamomi electi caltie 
lignee ana.3.iii.co2ttcu3 vd flozum gnati filuris 
3.vt.c20ct3.ti.2ofarum.3.v.miue ciront02um et 
mellis Difpumati ana.J.t.y.paltularum cii 32ilis 
5-ii.terantur paffule vittmata ptritoe.ocinleuit 
coquantur cum miua 1 meile additis alite fpebus 
per fe trftfs.De quo patiens omnt mane accipiat 
coclear vnum tn au202a,boc enim potenter cofoz 
tatepar 7 tpfum muudificat a fupcrfmratibue.cc 
p2obiber-earum generationem in tpfo * £t colligi 
poteft clare I xc lententia 3a rertii tractatu f et p° 
capi°.vbi aucro2itate £>alieni laudat medicinas 
temperare ftipticas et maturatiuae exiccantcs et 
mmidtiicantes virus malum i rcctificanreecom 
plexionem epatis refiftcndo putrefactioni .vdut 
fut fpeciee aromaticc.vt ctnamomu3 caflia lignea 
ipfa enim ambo funt contraria putrefactdt et zcc 
tificant completionem 7 expellunt caufa co22upe 
tem 7 mundificant virus malum 7 expcilut iplu5 
7 refiflunt medicinis mo2ttferis7 venco.licct da 
momu fit fo2tius caflia. £t tfle Duc medicine fut 
fo2rio2Cs omnibus medicinis aliis azomaticis, fi 
cur fpica 7 alie in boccap°.0ed flos granati ftluc 
firts 7 C20CU6 aggregant ad fltpticitatem marura 
tionem 7 recti! teationem purzefactionis.reliqua 
lege ibi:q2 pulcbru3 di. De ouabus ve20 medi 
cinis capiti conferentibus. Prima di. vt butc 
Viro fepe tn (e20 quado vadit ad lectu oct coclear 
medium buiuselectuarii.Bc t2ocifco2um d violis 
3.ii.t2oafco2um oe 2of.3.i.flo2um ypericonis et 
2ofma2ini uemifari0.5,it.5ucbat 
albt.J ii.fyrupt 2ofatt.f.iii,fiat dectuarium 7 ad 
nr.nntrerur vc Dictum cli. Secundum ve20 2C 
medium ad banc intentionem cli.Vt faltem bte t 
fepttmana bo2a immediate Dicta accipiat vnam 
DepiUulis tftis.Bipillularum altaiarer tffcrtptdc 
«Hmccnc prima tertii cap° 
De fumo terre.3.i.y,refo2mentur ptilule cu fucco 
mercurialis ex omni.5.vi.7 detur vna ex eis 5* 
Vczo principalis intentio triplici complet’ inftru 
mento. Quo2um primu* di leutus alite cuius De 
fcriptio.Bc aque acetofe aque fumi terre ana.J.i. 
5 .aque radicum enule.f .i.mtfee 7 calidum tn au 
zoza a{Tumatur.vi.vel.viit.vicibus Vfq5 q° i fudo 
vrtnalis apparuerit fedtnte alba 7 eqle cduictum 
7 Diafanum. fecundum ve20 Digdiiuu fotius 
illo di boc.Bi aque fumi terre aque radicum uis 
7 lapatii acuti ari.J.t.y.mifceanf 7 Dentur vt pzi 
us. Xertium Digdiiuu 7 ad buc predictis fotius 
cli boc.Bc fyrupi J.fyrupt oe fumo tze 
J.t.aquelactis in potu.vtp2i 
us vfque quo comprebenfa fuerit Digeltio per p2e 
Dicta. 4a principalis intentio cdplct qdruplici 
tiirumenro. Prima quidej bo2um di boc. 1> pii 
lularu3 indarum pillularu De fimto terre ana.5. 
5.2do2menturpiUulc.vii.cum aqua Vel fucco fu 
mi terre 7 exhibeantur. Secudu mlirumentu3 
di Imc.Bc dcctuarii bamecb.3.iii.electuarii fucci 
2ofarum.5.t.Deturin potu cum.5.1 ii.aque lactis 
caprini. Xertiu Ve20 tnlbumcntu 7 leutus p2C 
Dictis e!i Ixjc.TW fucci fumi terre.J.iti.fucci 20fap 
J.it.mtfce. Ouartii vero iftrumentu 7 ommb5 
aliis effteattus di Imc.Bcaque lactis caprim.J.tti 
epitbimi dccti.3.tiii.ctnamomi fpiccmrdi ana 
g.tiii.lucci zofaru.J.y.mifceantur omnia i fe20. 
7 ita permaneant per nocte5 totam.Deide exbibe 
antur i au2023 fuper omnibus folutiuis ob!’crua 
do leper modos qui feripri fut pofi exhibitionem 
mtnozatiozum. Quitam Ve20 intentdem com 
pkr: pdTunr ilirument j plura.cu em'5 rcpercuffio 
fiar per tractu per pulfii 7 per tranfmilTu5 varia 
iliis i?acniut inilrumenta* iTDaterie.n.buozalcs trahuntur a partibus ad qs fluunt biueif igcniis 
Diftrabetibus velut V5 flomiis predictts Vt fi mi 
ex I plene fluebat ad caput flobotomia mgre vel 
laluatelle finiflrc manus eft conueniens. £t filr 
fi ab cpate fluebat ad caput ecde vene Dextre ma 
nus mage conferunt fldmate. Si ab infcrioribj 
magis materia rapuit ad caput.tunc pzouocatio 
emo2oydartim predicta confert. £t inratu ,pcef 
fit Sutccna za qrti tractatu 50 ca* De cu2a fapba 
ti.q> voluit venam omne Determinata pticulam 
refpicientem flomari Debere, aut aliam pticula5 
ventofari fricari cum rubificantibus veftcantibj 
vel cauteriis pzocurari.a tu lege ibi.quia omnia 
ifta cadunt ex principiis quarte primi capitulis 
De flobotomia De ventofts De cauteriis et aliis 
n colliguntur in generalibus fermonibus tertio 
tegni in textu comeri.£x quibus cozrelarie 
eluditur.# opoztet medicum cognttozem elTe ve 
narum refpicientium cozpus totum.a Determt 
naras partea.qo totum acquiritur per fcientiam 
anotbomie fenfus vifus bec Demdflrantem ,Hc 
vezo iterum repercutiendi modus complet pez 
ca que currere faciunt materias qualia fut frfda 
claudentia vias curfus. 7 iterum per ea que mc 
bzozum fubftantiam foztiftcant vniendo ipfam 
velut funt fliptica. quoniam repellunt a fe vafa 
fliprtcts confo2tata farmaciis tertio tegm. tx q° 
ru5 numezo plura funt. *fc>rimu eft frequens U 
tiitio faciei cum fucco fempermue. Secundum 
* foztius eft fuccus burfe paftozis. Xertiu a ad 
buc foztius eft fuccus exn*emitatu5 rubi. Quar 
tum 7 iterum foztius illis eft fuccus folatri: 
Quintum 7 meliu3 altis 7 exptum mibi eft com 
pofitum Ixjc.Tk fucci poztulace folatri etvizge 
paftozts ana ltbf.j\ plumbi combufti 7 
ti.JX tuete fgcftes candentis 7 extincte.J.ii.cerii 
fe lore amili ana.j.tiiiteratur omnia Diimtfime 
in moztario plu:nbeo cum fuo piflello.Deinde re 
feruenrur in vafe vitreato lapideo.£c boc tgttuz 
liniatur facies 7 abluatur Decies vel Duodecies l 
Die naturali. Ultimum rcpercutfiuum et potens 
eft boc.Tfc fecis aceti nigri 7 potentis.f .ti.tartart 
5.iii,2ofarnm flozum falicis fe.plantaginis aca 
tie 7 ematitis ana.3.x.pulueri5cntur omnia pez 
fe 7 mifceantur.7 longo tempoze conteranf cum 
fucco lolatri.7 albuminibus duozu ouozum vfq5 
nd conuenientem glutincfitatemiDe looc itaq5 fal 
tem fex Vicibus i Die naturali liniatur facies.£ft 
enim medicamen Diuina virtute mtrabilif ope 
ratiuum.bec De intentione gnta. £>20 c>a aute 
7 vltima intentione principali ponenda fut tria 
compofita.quozum qdlibet virulentam materia 
apoftematnm 7 puftularum confumit 7 extccat.7 
faciem fozmofam reddit expellendo ab ea infcc 
tiones lepzofas 7 alias cozpus bumanu dfcdltcf. 
Quozum primum eft boc.fe cineris concularum 
fluuialium combuftarum libf.J.cemfe ablute cu 
aqua ferpentarie.J.iii.fucci cucumcrisafintni.vr 
aqua fublimationis eius quatum rpffteit ad incoz 
pandu5.fiat ex eis linimentu.2xd3 7 elegantius 
predteto eft boc.ft farcccolle cerufe amili nutrito 
rum in aqua cineris per quattuoz Dies ana.f ,iii. 
incozpozentur omnia cum albumine ouozu3.ita 
Vt glurinofe fiant 7 i fine addantur mufci.g.ii.ca 
pboze candtdiftime.5.lJ.fiatlinimentU5 Dequo 
facies vt fupra fepe ltmtur,7 eft gumera foztis 
mulieribus oznanttbus fe 'efflata'magnifice* ter 
tium vczo i vltimum cdpofttum cft ab omnibus 
illuftrtbue viris magnifice p2obatum .icftltfar 
gi£ fpumificatum cum aceto 1 oleo 2ofato factui 
tu ergo Doctrinam illius ab anct02ibus quere ne 
longitudine feriprure faftidiu5 inducam.crgo ex 
co in fe20 tota factes hominis vo 
abluatur cum aqua elixae t onis lupino2U51 fuma 
Diuina vtute fanus efficictur.amen. 
Confiltum De puftulie vlcerattuis* 
£cbono2ada ©omina JSermana 
.f. Bartbolomei comcndatirttmt 
vtzi t ciuttate Kagufii i?mo2ant| 
paulo ante labor auit febre conti 
nua colerica aiius materia (tDm 
partem cottncbatur in pccro2e ,pptcr qD merito 
canfontca febris Denominari Debuit.a tanta fuit 
mare2terum multitudo cum acuitate fui qD fcctt 
materia fiimulata in prima feptimana tranfmu 
rationem C2eticam materterum ad caput n vtute 
etia potente oe concauts venarum efiufa fuit ma 
ad p02os et fupercuraneae partes totius capitis 
faciei colli gule <i pectore q materia et fubtilitate 
fubftantie fui n velamenti mobilitate in primae 
Diutfa partes puftulas fecit inumeras tetip cutj vi 
ceratinas a exco2ttcatiuas .cuius pars ois aetea 
magis t acuta cy aqa refoluta fuit 1 remafit trea 
pars.que in fuperficic cuns per fuperfloitatee et 
co2tices fquamofas emilTa intanm creutt q? Difpo 
fittom accidentibus confimilibuseratfpecieile 
pre que a fapientibus tyria nominatur, nili quia 
©ifierebata predicta in bcc.q> bec matcriaDimi 
nuenda fuit ab aduflioe n omni gdu venenofitatl 
occulte.pozpterqd apparet q? fi louic mulieri bec 
egi itudo fepe contingeret magnum po2tcnderet 
ei De euentu tyrie. £t bi fermonee aliqualitez 
colligi poffunt za primi cap° f°. De egritudmibj 
compofitis 3a quarti tractatu 3° capi0 oe caufis et 
fpeciebus Icpre.i affumatur etia fundamenta eje 
bis que fcrtbuntur za quarti tractatu ©eco22up 
tiombue capiti faciei a toti co2po2t euenientibus 
a bec in luma fuit huius Domine difpofttic* 3n 
2cgimte huius oifpoiitois plurima *? Difficile fc2i 
benda fo2ent.ve2um q2 bec oomtna curata eft 3 
©ifpoficionc predicta fufficienter n perfecte. Iluc 
non videtur mibi neceffarium elTe aliud $ pone 
re regimen preleruatiuum eius a predicta Difpo 
fitoe q> in qnq5 capttults.fequentibue pttendu eft. 
P>2imum itaq3 bo2um eft.Vt I iec Domina abfti 
neat ab omni cibo calido acuto falfo tnflamabtlu 
Vt ficus finapis cepe po22um a ftc De aliis/i etia3 
vnctuof a euitet cibaria 1 abfttneat a vinis fubtili 
bus calidie euapo2atiuis ad caput. fed Vtatur vi 
nis ponticis acribus rubeis ? Iubrubeie a omnia 
cibaria eius refragat artificialiter cum infrigida 
tibus a bumectanttbus. vt eft endiuia bleta et fic 
©e altis.SediDu principale remeditfe vt bec ona 
a pzefentt temp02e vfq5 ad totum mefe februarii 
futu2i oe.t445.omni ftne.y,Dierum paru5 ante 
cenam accipiat vnam piilulam De aloe preparato 
n abluto CU3 fucco endiuie fcartole p02tulace a ace 
tofe fm artem.£t fi cdtmgeret q> bec Domina nd 
effet bene lubrica vetretempo2e tnte2medio.tuc 
omni tertio oie atonacim acctpe2e poteft piira5 tnatii oc pzedtctfe looza pzcdtctaXenium 
principale remedium cft boc*B< fpeticru triafada 
lozum completarum t2cctfc02um De ro£ ana.3* 
,i.trocifcozii5De violif et De berberie 
cari albi UbrJ.cum aqua acetofe fiat confectio in 
rotulie magnis De qua omni oie femper ate ctbu 
accipiat.?J. Quartum pzinctpale c bcc vt bcc 
Domina omni feptimana tribue Dicbuf fuccefTiutf 
quibue oiebue continuie per quattuo2 bo2ae ate 
p2andium infrafcriprarii5 
V* aque capillo2um vener.l.it.aquc acetofe crafTo 
num fontaliu ana. J.i J.mifce.et fi non pofler ba 
bere aquam craffonum fontalium loco ipfiiie acct 
piat aqua cartami marini maio2te que potene e 
ad Diuertcndu a p2ecipitandu materiae acutae 
omnee per Viae V2tne. Ultimumueroprinci 
pale cftboc.1& radicum enulc lapatii acuti ana 
«cto.i.radicum vicla2um.cfr.ii. dectuarii- nig2t 
.M.mirrc la2cocolle oppeponacie 
nie endiuie acetofe fcariole ana.cfr.i.g2ano2um 
(tfami.cfr.ii.buliantcmniain una magna fitula 
aq ufqj ad confumpttone tertie pa2tie ubi efluda 
tur cineris cribellati fcutella parua 7 cx tali lixi 
uio caput eius abluatur i feptiana bie. £fd lauoc 
dei amen. rt 
r 
Confilium ad crudae ucl rupturae pueroru ** 
3 contingat aliquibus infanttbuefi 
eri crudae ucl ruptu2ae fuper capi 
te aut in facie ucl alia quatiique pte 
C02p02te.tucfiat remeatu boc infal 
libtlc.Tk uitelloe oui elixatce ufque 
ad Duritie numcro.xvt.mu2e.5.i.raclicu yart.5# 
.J.elleborii mg2i.g.iiii.commtnuantur uel han 
ganrur vitelli cui cil digitie.oeinde in fezrea faz 
tagine ponantur 7 ccmifceamur cii prcdictie pul 
ueribue 7 coquatur fnp cazbombue ignitis abfq5 
flamma ufque quo incipiant fpucfieri\ tunc ezgo 
cu caceola exprimatur oleum 7 colligstur.et boc 
totiens coquendo et cxp2tmendo quoties poterit 
emittere fpuma.tunc enim abiiciantuz fecce 7 coi 
lecto oleo in uafe firtett orificii 7 claufo ore fe2ue 
tur.De boc C2go oleo omnee pa2tee coz2upte 
ttiatur pluricf in Die.cadct eni cruda <1 rcmoncbu 
tur 7 fanabitur infans. 
Confilium compilat» ad emnee fpcciee lepre.ma 
gte tame appzopziatu ad clefantica Oifpofitione 
c£ ad aliae lepre Dtfpofiticnee. 
3 bomtmrinfelicttatibue*.ft calamfta 
tibue eoul 7 periclitantibus 
noru attuii negottie in quibue re2u 
fragilium iactuia non leuie babed 
pio atque manfucto animo ccndolen 
due.lveozquide equine efle compati calamitati 
bue bominu que (ibi non„a p2opofito.fed proter 
labilem co2po2te bumani materia conditutionie 
homine periclitari faciunt.adeo# pa2tee cozpo 
rie uttlee 7 formofae abiictum 7 anima non 
ro deprauata in fuoru actuu intcrio2u opezattdf 
bue reddunt.Quid eni deterius homini accideze 
poted $ p2aua 7 radicata ucneofitate in (tplicibj 
7 cdpofitte ptibue etue reperire.licet eni qpluria 
Alnflrtu pbilofopbozti Columina perlegcri in qui 
bus confcriptc reperiutur valitudince p2aua fui 
qualitate 7 venenofitate totucompofitu mftactea 
fo2talTie tamen tanta uenenofitate moledam nui 
lam inuemee uaUtudtnem quanta eft lep2a que 
bumanu C02U9 tanta fui uenenofitate inficiat.vr 
eiue mebza 7 paztcs ncn folu Debiles, fed etia cd 
ftantee co22umpendo cadere faciat/bcc enim eft 
illa feua Difpofitio que fozmofitate tottus co2po- 
ris aufe2t.adeo g non raro pnuat hominem mo 
rali.imo etiam pollitica vita.quarc viro magnifi 
co 7 excellenti Domino Domino comiti De Campo 
baffo pie lugub2ique ftilo coactus fu aliquid f2u 
ctuofe cdfcribcre quo polTit fc a tanta 7 tam pedi 
lenti ualitudine fua Defendere.Ileque etia bic fez 
mone utoz buius laudis optatiuo.fed folu cozu q 
milia 7 fructuofa funt cdtemplando.licet aut ab 
illudztbus virie variis lepze fpecica 
alTignentur quattu02 perucztentes bumanu coi 
pus neduafo2mofitate.fedab opezatiombuedi 
bus tntantu geuertijtur tn Denominatione bru 
t02u aialium p20pter quafda p2op2ieratee i bis 
bititis inuaas que ab bacp2aua venenofitate C02 
p02i buano iducuntur 7 funt be. 1>rima eft le 
pza leonina. Secuda tyria.Iema ue20 alopttia 
£t qua2ta efl elefantica Dicta Difpofitio. £11 autc 
leonina lepza co2porie humani a natiuali confi— 
flentia adeo ingenter tranfmutatiua g efficit bo 
mine furtbundii furiofitate leonina. £t iteru ifia 
matu 7 aduflu. velut leonu cozpora. £t tertio fo2 
mofitate afpcctus eiue permutat ad bo22ibilita 
te 7 timo2e afpicienttbue tnducenda.clamant ctt 
am 7 irafeuntur ut fe ipfoe etia vix copati pofTint 
ut leombue contingit pluriee iri Die furibundo ac 
cendi fu202e. 2fdbuc etia exiccantl coru co2po 
ra. velut leonu cozp02a coi afpcritate calofitate 
Duritie percepta. lacco bic q i iflie tantue eflsp 
petitue voracitas 7 fitte g uix aptifTima repere- 
tur medicina ut nec potu neque cibo faturari pcf 
fnnt.p20pter quod non raroappa2et eozu 
tttu fuperexcedere caninn qui iter corruptos ap 
peritus feuioz nominatur.vt decimateztia terti i 
tractatu teztio de appetitu colligendum 7 a Co 
mentatoze affortfmo2u fecuda cemento fermonie 
vetuflifTimi patrie illius, fcotue indigentiam fol 
trit,£t fumuntur originaliter bi fezmonee ouito 
De accidenti et mozbo i p20p2io capitulo, 2it vo 
iteru banc patientibus mifezabile ualitudine con 
tingit uigilatifTimos effe intantu q fabaraticam 
vigilia fuperexcedant.actus etia mozalee.interi 
ozu virtntu perue2tuntur in eis.£t ntmiru inue 
tiifureminco2dibuseo2u accenfa furibunditas 
et fimilicer in cerebzo.pzopter que amboru boru 
principaltuco22umpuntur opezationes intantu 
q virtus uitalis corruptos genezat uitales fpizi 
tus et a naturali euentatde per Dyafiolem et fiflo 
lem pulfus magnifice elongantur ab equali.Ouif 
ctia3 tfloru inuentus efl qui i opezatoibus lenfua 
cois et fantafie que ponuntur in primo ventriefo 
cerebri non babeat nocumentu Diminutionisaut 
corruptionis aut utriufque fimul. Simii iter ctii 
opezatio imaginatiue et cogttatiue potcnriV 
rum que ponuntur in,uentriculomedio,7 memo 
rariuc que ponuntur in pofleriozi uentriculo ma 
gnifice 7 ut in pluribus corruptdedumur. Cunt 
ergo ab bac ualitudtnis natuza ad pafTionee i leo 
mbus inuentas 103 antedictas permutetur boica cie condolendum di ctim pmurentur et tranfmti 
tentui rationalibus inaialta irrationaliaabzu 
ta.et adbuc trafmuratone octeriozi q erarctrcea. 
dicitur autC5 lepze fpaics ta tyrta. eo quia uelut 
plurtbus vicibus in anno accidit fpete51IIU5 a fua 
cute pziuari vehementia adunioius venenofe a fa 
guine fctltcct cozzupto.ita vides et horum patien 
tium cozpoza Decies et Duodecies in anno i fupcr 
ficie fua eycozticari cum magno Dolore infiama 
tiuo incenfiuo ct acuto. Xtiam membzof fuper 
ficies velut fanguinolento 7 3tnnarto colone coz 
zumpttur 7 effluit inde Virus tenue cozupruuim 
partium omnium tn qual effunditur Sdhuc ctta3 
non folum p2opter Ixx tyria 7 qz 
peffima fui venenofitatc medium inficit intantu5 
q artantes et conuerfantes vt in plurib3 cozzupu 
tur.vnde et lep2a Ixc imo et omnes inter cotagt 
ofas vallitudines enumerat} za pzimi capitulo do 
complendis Difpofttiomb3.1>2occditq5 hec venc 
nofitas fpendo interio2a mcmb2a 7 co22umpen 
do taliter q fetent eo2U5 anhelitus ficut fetet aez 
p20piquus cauerne tiri et crt De Detcrio2ib3 repti 
lium venenantium vna et pertona inter alias oe 
feptem fpetiebus tiri vt colligcndu5 crt 6a qrti fc 
cudum partem et a J5alicno.xt.De fimpltct medi 
cina capitulo Dc echtdua fecundum Vnam lirteraj 
ct fecundum aliam dc matraffo 7 tiro. Nbi hirtori 
ce colbgere petee p2auitatcm fue venenortrans * 
£go itaq5 non video fo2te amplius et ti ilhbiltuf 
Dolendum eiTe dc homine cy Dum trafmutatur tn 
ferpetum p2cp2tetatcB. $utt aute* tertia lep2C 
fperiesalopitia tranfuptte nominata ab ydtoma 
teg2ecovbialopem Dicunt ipinos Vulpem Dici 
mus. £rt autem vulpes animal cautiffimum infi 
diofum rapine comuniter infndans 7 latibula oc 
culta quali vt in pluribus inhabitans .fic etiam 
irtos permutatos vidi alopittcos lepzofostanta 
malitia fraudulentia et cautdie babiidare.vt ne 
03 etiam medicus electus 02at02 perfua 
iere poffit eis ct inclinare eos ad fui curationem 
Credunt cm'm*femper fe effe occipiendos ficutet 
elios fraudare intendunt .£rt etiam tlli animali 
p2op2ium vt falte bis in anno a fuis pilis p2tuer 
p20pter vehementem venenofitatem et cozzupti 
onem in humo2ibue inuentam p2cpter qua3con 
fumitur et co22umpttur bumidU5 parttum pili i 
poris continuatiuu.vndc ct quandcq5 pilo2U3po 
2t intrtnfecuf vlcerantur .Quid igitur appet tibi 
fi Vapo2 adurtus qui crt materia pili in ipfum con 
uertibilis ab hac peffima et tremenda vaUitudte 
co22umpatur .Xaceo q animalia illa marafman 
tur et exficcat.quomcdo em'3 ncn.cum virtufnu 
trittua cytumcunque potensf clTet fi adhuc nutri 
mentum apponeret p2opter prauitatem eius nit 
trito non vniretur .et fi adhuc vnirct no conueni 
enter affimilarctur .£>5 ficut bumanozum cozpo 
zum habitudo pinguis et mediocris neceffarto 
efficitur per eozunt Debita5 nutrimenti appofiri 
ttem vnionem et alTimilationan.ita et econuerfo 
per eorum actuum fubtractionem neceffe efl aref 
cere cozpoza .£tfunt fmones colligendi e* pzt 
mo Degeneratione etco2zuptioneetp2tmapzl 
mi Doctrina fcjcca capitulo dc Viute naturali mi 
niftrata ct De mimrtrantibus ei. £t legi poffut p 
magnum pzoceffum pzimi vii tutum naturaliuj 
Palliem' et} pluries alibi, q fedum igitur Iit bua 
itum coipus tata infelicitare pcrmnfarf vt notu 
eft vulgo qui taliter eg20tantium conuerfatione5 
effugit. Quarta vero fpttes elefantica Dicitur 
Difpofitio cuius interpretatio aliter a £>aulo qzc 
co.aliter ab XllexancUo habetur. Ilonnulli em'5 
volunt eomm qui lep2am elefanticam patiuntur 
cozpo2a ftupcnda quadi magnitudine augmcta 
ri non minui q conuptione partium.adec q m 
turalem hominum magnitudine5 excedat pj eter 
imoderatam pinguedinem qua llicbomacue g2e 
cus omnes aliof excedit velxmenti prguedine i ua 
'illa autem ab bac differt vel Differebat, quoniaj 
non eft cum p2el'entia corruptarum puftularum. 
Elefantica vero lepia non cuacuat ab illa vt pau 
lo poft Demonftrabit Xflii autem crcdtderut blc 
lep2am elefanticam nomiari cu rcrribilitate eiuf 
ai pectus quam clefantibus Dicunt ede 
Tlon nulli vero Dixernut ipfam taliter nominari 
pzopter co22upttoncm fozmclitattT coldis tranf 
mutati ad colozcm compoiitum ex albo et nigio 
pzoprer Varietatem materierum infra tangendi 
iDaripdtue in quinto p2atice capb De 
elefantia. Et qmda3 comedentes fuperaddide 
runt co22uptioneminVocebumana permutati 
$d rugitum ipiomm elcfantum.et cu copone oia 
fimnl et babebif intentum. Eft ergo in tftie eg* 
tantibus afpcctus valde terribilis vt etiam circii 
dantes timere faciat. 3n etiam co2um 
etinextremif partibus mandet pcdib5 magnif 
numerofa valde apoftematum multitudo percipr 
que quandou5 magnitudinem nu is mufeate exee 
dunc.quandoq3 verogzano fabe affundantur cuj 
Duritie notabat et colo2e funtli ei qui apparet in 
mo20 per tres Dies ante perfectam eius matura 
rionem . Et co22umputur puftule et cucuftates 
partes a quibus emittit Virus opacum fetidu afti 
tea fugere faciens. Et fupemlia ing20ifat qui 
doq5 magmtudie maioujDigirt medii. palpcb2e 
etiam cbftmilibus apoftemaubj inficiunt travt 
fcindatur. Eft c«43 maceria tante malignitati 
q non folum fuperfictalef partes imo intzinkcsii 
n pofudas palati et nafi crudelib3 apoftauatibj 
inficiat intantum q vix euenrat io fieri podit per 
partes narium et palati.ee ad tantum quadoq3 g 
ducunt' vt cruciati fuffocatione interimant 
etiam eo2um aures afpicies appendiculas parref 
earum pluribus apoftemattbus et co22uptiuis no 
raro videbis infectas ita vt partes earum imo fe 
re omnes cadere a me vife fuerint.Et adbuc ctiaj 
in amfractuolis interius ptib3 ozgani audituf pu 
ftule \x oziunt ommno lurdum facientes CI 
cer etiam non raro percipitur in concauo palati 
in foramine colatom et venaru gutdcjetb. Ue 
ne etiam gule latcraiee et omnes arterie plene et 
extenfe percipiuntur (anguine congelato a rauce 
feie eof vox a i locif mcturalib5 puftule predee coi 
ter repiuntu2.etfplenis Durities cjniagna perci, 
pf. Et incipit vt in pluribus co22upno iubftl 
tialie in Digitis pedum et omnibus pedibus ipfif 
Et q mirabile Dictu p2iuanrur mcbza illa vt 
in pluribus operatione ienfuf tactuf.non quidem 
fecudum partes omnes.quia iam extincte fozent 
er mo2tue .folo enim (enfu tactus p2iuatum ani 
md necdTeeft mo2i,certio De anima,.et ita De g 
ttbus Dicendum eft ficuroe toto animali. £?tu 
perca etil frequenter ft aliquc lepzofnm elcfaticu nfderes habere apeflema magnum in oxeo ita q 
quandoquetraniccndat men’uram capitis bonus 
dupiicata.ut ante fozes ecclefiazu no raro titdcr 
poterif.*bec igitur i fumma ftint figna medico ac 
cidentia in lepzofis 7 paffiones p quae in er,nl cd 
ditionibus tbcoztce agendum eR.Hccidcntia cm‘5 
magnam partem cdferunt ad cogndcencu qtf Qd 
cd.i.reieffentiampzimoDe anima in pzobcmio 
£t ne talia uoluntaria ctiaftne demcridzaticne 
dicta uideantur raliter arguendo deduci pefiunt 
3n quibufeunque eni cozpczibus cgzorantibus in 
ueniuntur materie uel caufe permutationis copo 
rum Metentes ad paffiene 7 accide 
tia iam predicta cum Debita ipfarii applicatione 
ad fubtectii aptii pati cu Debita cireiidantia tepo 
rie ad ageudu.ncceffe ed in eis effectu uel effectus 
tnuemrc.f3 in ommb3 lepzofis predete inuemunf 
omnes uel plurime illaru que Dicte funt.e2go i eif 
cmntbus neeeffc ed inueniri accidentia iam predi 
cta.Difcurfue edfconue.quia in primo prime. 7 cd 
fequentia cum maiori tenet cx alttcrt fitcntia.qz 
cxfufficienri afltgnaticne canfai u concedi tib$ cf 
fectuo.7mino2pzcbaiur,quia in cmmbusl.utuf 
modi lepzofis (tue leonina alcpttica tyria 7 elcfa 
ticaualitudinelabozantibus materia inueniiur 
fuffictens quantitate 7 qualitate fua 7 membza 
parata pati.e2go 7 cctj. patet bec cenfcqutntia 
fecunda ex Debita fequela eius ad prcmtflae.7 an 
tecedene deducitur inductiue.geem negaret ma 
terta melancolica genita ex adudide colere q facit 
lepram leonina pcffe inficere fanguine ucnale et 
arteriale fpiritu 7 fubffanua membzcf .pzopter 
quod et co2po2a exiccrntur. ct corrupuntur ccm 
pagines membzorii (impliciti 7 ccmpofitoi u 7 fpi 
ritus aialis naturalis 7 uitalie p2cmuenti in coi 
poze a materia iam pzedicta 7 (piritue qui De no 
no genezantur etiam cozzupttui efficiutur. £Da 
la eni complexio melancolica pzedicta pzcbtbet 
aiam gcnera2e (piritue conuenientcs ad opatees 
p2oducendas.tleque etia uaper qui Debet ce ma 
teria generaticnis fpiritus uitalts e tempezatus 
in quantitate nec in qualitate.imo cori npti gene 
rantur cx eo fpus.vnde nimirucdfi opet atones 
interi02tl fenfuum 7 extertozu dimini untur 7 co 
rumpumu2 .ut (upza iam Dcclaratu3 ed. 2fntma 
enim pzcducit operatdee tales.qualia (unt ozga 
na .i.membza indrumenta (ctlicet (ptritus et ma 
terte bumozalce.fed bec cia tria (ut cozznpta.g0 
cozzupte neceffario p2cduccntur operationes. 
£xboc igitur fundamento Diligens conftdeza 
tor verificare poterit omnes paffiones 7 accidcn 
tia que fuperiue attributa fuerunt lep2C leonine. 
Similiter etiam ex boe fundamento mamTedum 
ed 30 uerificari pcffe omnia accidentia 7 (igna q 
fuperiue ponebantur Ddcpza fecunda tyria neta 
ta,£t confequenrer etia3quaztoHcnfican peffuc 
figna attributa lcp2e fande qumto fa 
ctie intelligi poffunt accidentia in lepza clefanti-- 
ca quoru co2zuptione preterire non 
bec cd illa que pzopzie ed egzitudo magnifici er 
excellentis domini comiti de Campo bafio.Cutus 
quidem figna ponuntur 7 paffiones cfie. Primo 
quia augumentantur fecundu3 cotu aut magis le 
cundu paztes 7 pzopzie extzemae. fanguis enim 
melancolicuB effectus ed duplici melancolie fpccte 
Una quidem cdfecalis melancclia (ibi ccmmixta 
quam tamen non pono effc materiale caula tepze 
elcfaticc.fcd materiali caufe ipfiue comixta.7 bcc 
efl illa que cu (anguine ad membra inferioza pro 
pulfa fangutnem reddit ineptii nutricationi couc 
nienti.vnde et continue multiplicatus fub fozma 
antecedentis in uenis 7 uelut coniuncta caufa i po 
rie membzozu augumentat fubdantia i 
eptus efl tzanfmutari in membza Digeri refolui 7 
infenfibiliter expelli que (ut caufe exczcfcemie me 
bzo2? immo 7 totius ne cauillado cd 
tingezet Dubitare. quia fanguis ille melancolie 
fecali commixtus non uidctur aptus afccndcre fu 
perius pzopter gzauitate (uam ficut inferius.to 
no potezit magnificare membza (upcrioza.iDice 
du pzimo cum bcc materia melancolica fit (an 
membza r»u 
triri quia uiuunt efl neccffariu q tam ad fupezio 
ra q ad inferioza mebza fanguis propellat.£t fi 
nirtus Dtfczetiua tantu efiet potens ut feparazet 
melancclia illa a fanguine * tunc non ciTct ncceffa 
riutn pzopter banc caufam men bza pzeternatu 
raliter magnificari. £t itezu fecundo rdpende 
dum ed q licet materiei melancolice omni 
gzauirate (uam repugnet per fe alccndere. per ac 
ctdens tamen fc2tur furfum a motoze extrinfeco 
qui e caloz pzeter natuza a quo nulla materia me 
lancoltea aduda euacuatur.Tlam in omni aduilo 
cozpoze refuatur vedigium adurentis cac.f.ealo 
rif ext2anci pzimo De genezatee atalium.£x qui 
bus apparet q i elcfantico lcp2ofo pzopzia pallio 
ed magnificari membza 7 maxime faciej cu euez 
fione fui ad ta2tarea figuza notabiliter magnaj. 
Dixi autem fuperiue q no poneba materia mela 
eolicaypodafiuameffecaulam alicuius lepre.fed 
opoztet ipfam ant effe melancolie adufle comtxta 
7 adbuc fubdommanter aut lep2e matcria3 cuiuf 
libet e(Te materiam melancolica faguiriea}colezi 
ca flcgmatica 7 melacolica.£t fic cu bene atdera 
buntur fmones Huicennc teztia quazti tzactaru 
vltimo De lepza uidebitur q antecedens 7 cornu 
ta materia leonine lepze czit mclacolia cdcrica 
iDateria UC20 tyrie erit mclancolia flcgmatica 
licut alopitte materia ed melancolica fanguine* 
etelcfatice lepre materia efl materia mclacclica 
genita exaduftdne melacolie. £ t propterca bec le 
p2e fpccies peioz efl aliis pzopter pluaa. Primo 
quia aliis paztbus bcc lepza eli venenefa magis 
p2obatu2 quia materiei etui attribuitur pzoprte 
tas interficiendi aialia guflatia ipfa quod no fczi 
tur dc altera mclacolia adufla. Secundo quia 
tn materia buius repitur gradus caloris aduili 
ui.quod apparet.quia protecta ad terram bullit i 
fuperficie eius, quod fozte cdttngit proprer quali 
tates illius materiei uigozazi pez contzanetate 
cius cui appxoximat quod efl Dictu per amipazi 
IMm/foec igitur pzaua materia in uenis et az 
tariis exiftens antecedens caufa cil lep2e clefanti 
ce.in pozis YC20 mcbrozu fparfa 7 immerla cbiu 
cta caufa ipftus efl. £x quo fudamento apparet 
fi terribilis debet effe afpeaus bozum languenti 
um.ita ntigniti vaporei ipirttut uifibili commix 
ti et lati ad oculum afpcctum ipfozu reddunt qli 
ferpentinum et expaucf.entcm intuentes eos. Se 
cudo uezo cd ido$2 afpcctus terribilts.propterea 
quia materia in tota facie multiplicata i. omem 
palpebras fupercilia aures nafum nares 7 labia naturaliter rare et {flentes pzeparant fpfam ad 
faalem ifufceptionem materierum fit 
groffc.et feruntur tales materie fuperius cum fa 
guine ut Dictu5 eff .aut a caliditate fubleuate illaf 
motu recto furfum.et talis materia in po2is rece 
pta unitur et multiplicatur propter frigiditate; 
ci2cunffantie aeris .Ac quia caliditasfactt ad fe 
parationc5partiu3melancolie. 3deoipfa nona 
deo ccngregacu2 vt unu3 uel pauca efficiat apofte 
mata; et cum materia melancolica fit que fui ter 
reitate facit ourti ideo Dura funt illa apoffea 
ta.et quia talis materia commixta eff CU5 fangui 
ne ideo uertit ipfum ad opacu5 vel nigrum cum 
veffigii8 rubedinis pauce .3deo talium apoffema 
tu; C0I02 eff ntgC2 CU3 rcmilfo Vcffigio rubedtmf 
At quoniam materia iffa acuta eff .ideo C022um 
pit membra apoffemata et qtiandoq5 C022i1pit et 
ct ulcerat partes non apoffematas .cum effundit 
exterius virus per luperficiem cutis.aut interiuf 
per p02os mittitur De parte ad partC5. At exeo 
dem fundamento apparet Declaratio euentue cat 
eri in pallato ct in nafo .XDateria enim multipli 
cata melancolica pzcdicta in uenis a arteriis pa 
tiiculozu; ccreb2i et fubftantie etuo Dcfcendit ad 
inferio2em partem ccreb2i ad toru5 qui lacuna 
nominatur.ee a uenis effufa fertur in carnofam 
et pannicularcm partem coUtozii 0210 et efficit 
ibi apoffema cancerofum. ficut a lococarutularu 
cereb2t Dcfcendit ad rt53m et partes interiozeo 
nafi mdancoiicas puffulas ibidem efficiendo que 
ut plurima; non fut tante Duritiei quante in aliif 
partibus.et boc pzopter materiam melancolica5 
in fitis qualitatibus refrangt a flegmatica mate 
ria que non educatur quin plurimu Dcfccndat ad 
nafum et effundatur ad ipfu. frzoptcr quod non 
raro occipiuntur cyrugiri exiffiroantee illtf apo 
flem a effe polipum pzopter frequentiam enctt 
tus polipi in nafo .cum tantu; tale apoffema fit 
cance20fum.refractis rame et permutatis aliqua 
liter in eo lignis cancri a materia flegmatica ut 
Dictu; eff .Ax quibus etiam clare liquet q non e 
mirabile ft fenfus mrenozes p20p2ie imaginati* 
cogitatius et memo2atiua leduutur Idione coz 
ruptionis in operationibus earum.quomodo eni 
non cum materie pzedictc inficiant memb23 et 
fpiritus et loca in quibus inteno2um fenfuu coz 
rumpunt operationes. quod fundamen 
tu; etiam nd raro corzumpucur operationes ex 
teriozu.n lenfuu.percipium enim frequenter tac 
tu rem tepidam fub fpecie caliditatie mtenfe. 
Atia; quidocty gailabilia acria cum aemtate g 
ctpiuntur .vciut li mifceretur acetum cum lulfuf 
Huditiua etiam potentia occipitur quandeq? in 
percipiendo fibillu; tynnitus et ffrepitus i aere 
in quo tamen non Ium.At apparet cis 
olfacere res fumefas ct acutas vt cbbuff tones ak 
palti fulfuris et limilium. quod totu; contingit 
pzopter coz2uptos uap02es a materia.ignita 
ad 02ganu3 olfatns delata et fpiritui olfatus cd 
mixta *At pari ratione vifiue potentic co22um 
puntur operationes .ita ut imaginationes i acre 
percipiantur cxuapozibus co22uptis in cerebro 
mltipUcatis fpiritusuifibili ccmtxcisct inficien 
tibus totum cculu3 ct pzmcip diter criffallotde5 
Unde et ex boc fundamento Diducere potes quar 
conturbata babent et c ozzupta lornaata ut app$ 
mt efs quadoq3 affare et attercarf cum ©emonf 
buaetbdlumet rixam agere cumbis tamen q 
funt amici que omnia intelligemi pzcdicta facil 
lima funt.P20pter quod fi cozzupuur cozu; ap 
petitus et leditur per uiam intcnlionis no cfl mi 
rabile.quonia materia melancolica ad ftomacbu 
Delata ct multiplicata acuttate fua pungendo 
ftipttcitate fua conffringendo poticitate fua pun 
gendo et coz2ugando expaimit et confuit bunii 
dum fubffantificum 02ie et totius ffomacbt.quar 
femper fere funt famelcentes et m'x laturari 
lunt .Qualiter uero et p2opter quid in fplenee 
pate et in mefetereo multiplicentur mclancolice 
materie opillantes et apofternantes memb2a 
p2edtcta et efficientes in eis co22uptione8 Vicero 
fas .Ae qualiter in bac oifpofitione quandoqj fu 
perueniat melancolia miraebia ex prediccis pia 
ne baberi poteff .At confequenter quare pedibus 
rnaguif fiat apbffcata multa dura nigra obfcura 
cp22umpentia partes et p2op2ie Digitos pedu5 
iam fatis eff facile uidere .At uariantur quando 
pedes ipfo2u p2optcr multitudinemamateriei 
mclancolice fuperflue implentis uenas que quan 
adeo groffa exiffit ut a uenis effundi no pcf 
fit m pozos.ita ut efficiat in eis apcflcmara. 
in nenia conculcata remanes extendit eas ita vt 
circuuolui videantur mebza uelut a vicibus ,qr 
Vites a fapicrib5 funt oenbinate uartees. Mm 
piius pemiUimi accidentis videlicet tumefeentie 
xmozoydarum ct cccitas eazu; valde facile pdt 
haberi intellectus .3otumelcunt en 15 p20pter Li 
guinis groflitiem et multitiidmej Ccce uero ,i. 
nibil educentes efficiunt emo2oydcs p2opter fan 
gumia terreilreitatC5etgroffirudine3 tui repu 
gnant exire p 02ificia extremitatum uenarii emo 
roydalium que ffricta lunt. Ht uero ultimo no 
raromdebis elcfanticu; babere oxeum apoflema 
tu3 apoflemate tante extenfionis quod ffupefactt 
afpicientes .XDateria enim melancolica oupif 
citer p2incipalicer effunditur i oxeu5. tuimo g 
uenas ramificatas a cbili Defccndentc que octo 
duncad oleum cu; panniculo Decimo.fecundo 
vero materia illa effundi pereff a mefetereo g 
venas in ipfo exiilentea multiplicatas ad panni 
culum fifac .At quia ab infenozi parte fifac 02I 
tur panniculus qui nominatur Didimus in quo 
ramificantur et inueniunturvene continue cum 
venis fifac.intdlinalie cuius ipfe Didtu9 eff pazs 
3dco cum Didimus inuoluat lubilantia tefficulo 
ru3 non eff mirabile fi t teff «cwlts et toto oxeoba 
bunde recipiatur materia melancolica fubffatie 
teiiicnio2U3 % totius ofei apoffematiua apoffema 
te magne extenfionif. pzopter continuu materie 
ru5 ©eice«lu5 0XCU3 non euaeuatur a coz2uptioe 
in luis partibus vlcerofa ttantu; q frequent fub 
ftantiaks partes eius cadunt a fcacbilofa coz 
zuptione .Ax qnibus concludere potes fi fanguif 
lepzoii affantes et tangentes iplu5 inficit .Atia 
audire potes :x illis q ut in pluribus et quafi fe 
per lepzolus et lep2ofa generat iepzofoe.qd et fi 
veriffmm exiffat De omm lepza .maxime tamen 
verifteatur magis oe clefamia Dicta«023 ipfa 
fit prauufima et venenoia magis omnibus abis 
vt iupza oeduccu; eff . foec in luma eff ipecies le 
pu qua affligitur magnificus Dominus comes 
De Capo ballo* ? e modus % fundametu tbeozicc contemplationis circa omr,C3 lepre 7 fup 
adde libtto tuo.Opoztet (taq5 utilius circa ipfa5 
contemplari cut ationie mcdu3 oflendentj vt nuc 
fcquitur. 
XDodueVfts curationis butus valitudis: 
3t,iq5 vt buiu 0 tremende valicudinie fetentifie* 
7 utiliter regimen oflendam in Decem intentidef 
tpfum partendum ede oeduxi.que etiam fecundu 
parte i oi fpecie lep2e adminidrari podunt 7 nc 
cedarie fut. licet eas et inflrumenta earum redrl 
gaj pzop2ie magis ad curam 
ticularem enim curam leontne-lepre in alio trac 
tatu fatis conuenienter euacuaui ad quenda nobi 
lem venetum De T\aymundis.£t alopitice lepre 
materiam curationis euacuaui in alio tractatu 
ad quendam gaytanu3 in feripto. £t tpie lepze 
materiam Declaraui curationis in tractando aD 
Ser Thcolaum De iuflinopoli in feripto. quare 
multa que bic feribentur elefanctofts erunt p20 
p2ia magis .£runt autem intentiones ide qua? 
p2ima cd zectificatio regiminis ex parte fex re? 
non naturaliu5 .Secunda vero ed materiezum 
minozatiua cuacuatto .lertia vero ed earum Dl 
uerfto .Quarta ed Digtdio ipfarum .Quintaeft 
eradicatiua euacuatio .Sexta ed materierum cd 
plera confumptio. Septima ed rectificatio me 
bzozu5 in quibus tales materie generantur. Qc 
raua vero ed cozzuptio pzauitatis et venenofira 
tie matcrieimm .Tlona intentio ed electio medi 
tinarum a tora fpecie contrariantium lepze. fce 
cima et vlrtmaed cozzectio* 
Capitulumpziu5De rcctificatione regimmif 
ex parte fex rerum non naturali^. 
Tbcrficitur autem intentio pzima pzemittendo 
primo Q’quia melancolia melancolita ed frigide 
complexionis 7 ficce. 3dco opor ct reru5 non na 
taliu edectucdtrariarifibicalefaciedo 7 buceti 
do .-St cu ibide fit graduf caliditatis preternani 
ram velut tn adbudis cozpozib5.3deo opozterer 
cozzumpi per infrigidantia .£r quia reperttur i 
roarerta venccfitao . tcfco opo2tet ccntzaria 
ri peridrumenta uencofitatts cozzupttua.£t fi 
quidem quia bec non funt bene compodibi - 
lia reperirt omnia in fimplicibus medicfnte 
immo etiam raridtme i compoficis. 3deoomne 
regimen refrangetur ex idie vt Defcendendo vi 
debis £ligatuzttaq5aer calidus et bumidus 
leui caltditate ampliozi tamen bumtditate et # 
pzie que inuenitur apud parietes montium 
difeoopertozum oztcntali plage et pa2ti me 
ridionaliquepzoptnquacdo2ientali aut parti 
leptentrionali eidem meridionali pzopinque • 
£t fit locus Vel habitaculum eius pzopinquu3 De 
curfibus fluuio2u .aut ubt' bine inde 
fcaturiunt fontes Diuerfi et electi vbi flatus Ve 
tozum ozientaliu3 ,£t fit aer pzedictarum par 
tiu3 ferenus a caligine ncbulofitate pziuatus vt 
tectis ct arbozibus velut citris cin angulis et cd 
fimilibus oznatus.et fi quidem t alis repetiri nd 
podet .imo edet excellenter calidus tunc franga 
tur cum frequenti a'perbone fontalis aque, aut 
decoctionis violaru5 nenufaris extremitatU3 lac 
tuce femperuiue et fudumiget' 
ex puluere idozum trocifco2U3 carbonibus parue 
flamc fupcrafperfo.quozu5 Defertptio ed bec. 
fipium nenufaris viplaru ana.S.t.feminu lactuce 
cndiuic fcartole ana .f J.feminuj quatuo2 coma 
mu5frigido2U5.5.Vi.amtli.3 t .015 
fuccolactuce formentur trocifct ponderis. 
qui pott exiccattonem eo2U3 et fuf 
fumigetur habitacula mane meridie et incre 
pufculo noctis ex eis.izt eade5 bo2a fufficiet fuf 
fumigatio cu3 occoctione uel puluere foliozu3 ci 
tri et citranguli 7 confimiltu quo2U5 magna rep 
ftur copia in celeberimo regno Hpulie. Si aute 
contingeret expofiru5 elTe et pzopin 
quu aqutlonari plage tunc luftumtgationes 7 afp 
fionee p2cdicte vtiles erunt et p20pzie fi eis fup 
addatur aliquid oe foliis pomo2U5 oulctu5 crtfo 
mtllo2um granat02U3 Dulci U37 ali02u vegetabf 
lium calidicate babentiu.7 folia fidico2u 7 amig 
dalaru5 arbbzu5 vtillima cdent.JEt facile fufliimt 
giu3 eiTet lx>c.TV trocifcoru3 Dyauio2u ided De vi 
olis .Jty .trocifcoru5 De campbo2a .5.i.fiat cu tp 
fis Decoctio .aut fuffumigario vt Dtctu5 cd.£t eft 
ei necedariu3ttcu3 pzcdicto? Decoctionib3 fepe 
abluantur camifie ipfius 7 panni quos tangit et 
vedes eius cum p2edict02U3 puluere conferuent 
in cofinis et fuftumtgentur eis .£t gratia buiuf 
confertexcellentcr Ixx: aromaticu3 fepe odo2am 
cuius Defcriprio e Ixc. Tfc terre figillate 7 luti 
armeni ana ,3.ii.flo2um bo2aginis buglofe foli 
02um bafiliconis ana.3.i J. violarum flozum ne 
nufarts ana.3.ii.campbo2e 3. J.lambrufce flo? 
falicif feminu lactuce ana.3.vi.fiat omniu pfe pul 
uts et ligetur in finDone et fepe odozetur .£t d 
annexis aeri caueat fumopere ne pectus et caput 
vedtbus et tecturis confingentibus muniatur 1 
manus et pedes pannis albis fepe permutatif fui 
ciantur et p20p2ie cum pellibus agninis in rem 
poze yemis manus pedes 7 caput cudodtri dbee 
3n cibis autc electio fiat fecundiibunc modum 
fupponendo p2imo opo2tet eos non ee pure ci 
bales.quia operantes a materia pzecifeJco op02 
tet tpfos effe cibos medicinales rempoze Debili 
tatis.multiplicate in accidentibus .et magis ede 
redanratiuos alteratiuos econuerfio ipfosee 
magis alteratiuo3 $ reflauratiuos cum inuenir 
tur uirtus no ita Derecta. Qualiter aute opoztet 
cos in qualitatibus oifponi apparuit in p2edicto 
capitulo De aere .Debent enim ede leuiter calcfac 
tiui conmixti cum inf rigidantibus et potenter 
bumcctatiui .‘fbzopter quod 0p02tC2er panem 
tpfo2um ede confectum cum aqua fcariole aut a 
qua violarum po2tulace vel lactuce.7 babezcffl 
parum 7 ede bene fermentatum mediocriter coc 
tum abfq5 adudtone non babente etatem pluriu 
Duo2u quod et bzaciatelli cu3 fa 
rina fermentata copofiti edent fibi c ibus conuc 
niene .quia eo2U3 eticcatio et ingrodatio remote 
funt per aquam in qua infunduntur que Dat eis 
penetratione5 7 ablutionem conuenientem. vnd 
jaltefiue nebulc edet ci icducnicnres.Simtliter 
etiam et carnes opoztcc ede lenis digedionis et 
boni nutrimenti licut pullo2um et De 
gentium in aere et in aquis velut anatuli pinguef 
et perdices ct fabam' 7 francollim' et flamc rurru 
res turdi pigues et palubi I iluedrcs.7 pipiones 
oio Dimittat 7 alio? ufui carniu educit ci ijppiic 
eum non funt Valde pingues .et caro cap2cti mc 
fualis et caro vituli lactentis et caflrati iuuenis ft pcrcdlezu itiuctra; Dcmcfttccpvcl filucflrium 
comientnt ei.ct caro giy&ii etia5 et iuuenculi cer 
ni eft fibi eonueniene et qualec cotiucntunt ei.i ca 
ro cuniculi ctta multu laudabiltf cft.Caro IcpoztT 
non placet mibi propter mclancolicitate 
De pi ■ cibj aute optimi funt ftbi fontales omee iu 
acnes omni Itmofttate et vifcofitate pztuati ct p 
prie qui fut approbati i 213eltoze8 at 
funt ei fontales et fluutalcs cp maritimi i iteiu$ 
contiemetiozes fiit ei elipi q aftati.Si aute ccipt' 
in deo melius eft ei oleum De fifamo et cliuap q 
De nucibus.et couenit etiam ei oleum De amigda 
lis Dulcibus ntionia cduenienter mudifieatiuu efl 
et appcrmuii.Butiri autem vfus in hoc viro non 
Videtur conuemene ,ppfer tnflamabilitate ct tfla 
fnam.De fructibus aute ccueniiit ci fuo 
tepore cerafa et auellanc recentef i amigdalc 7 pi 
rr* mutata ct reliqua Dulcia.piraetiam laudant 
fi.jjcnerecetes et pzep2te quado pcft eam come 
n!'one3 bibit aqua recens ct Dimittetur vinii cum 
etiam mediocris Dulcedinisfitaut poticitate lau 
habens funt ftbi conuemeiucs.i pftea etia 
laudantur ei.ct poma granata Dultia v mu$a fut 
ei'dc3 valde bona.£ktora vero granata non ccuc 
ruunt et .ppter cduemcntta3 completionis co£ cit 
melccolta.Uniuerfaluer ent acredo aceti nocet me 
lanccbcis 30 regiminis aute mefpi 
leet fozbecironiactcaftancc Dimittatur, poma 
vero bene matura laudari poliunt ci pptezea qz 
rdiflunf putrefactioni fn;o rectificant eam. ITue 
autem bene Dulces et albe per Duce Dies poft ca$r 
coilccticmesjeonferuatc conueniiit .De ferculis at 
fduemunf ei cfccp rubeozu5 ct albo? bzodtu5 et 
Hnacbia bleta endiuia cucurbita lactuca portula 
ca refracte cii foliis feniculi bumidi.cmnia bec be 
ne centieniut. 2Deloncs aute bene maturi pptcz 
infriodattone ct ct Icmficatione*; 
oue rft in eis funt ei boni. £t pari 2atione coueni 
renr rftrnli vel cucumeres Dicti nifi timeret cc? 
putrefactio vel putredo er ds.Hngurfe vero 1 p 
p2ie que nafcutur i regno spuite fiit ftbi bene cd 
neniefes .ppter appertione er infrigidatione que 
reperit in eis ct ccucmentc nutricat ione accepta 
er Dulcedine caru5 .Dc radicibus vero cuttent 
fco2deon per alcrn bulbus ct zaffanus nifi i ra20 
vfn.St fercul 113 laudant ci fact«3 er iu2e Decoctio 
nis 2anaru fluutaltu5 n pp2ie cu foliis blete mal 
uc viola? et cucurbire. Crifolocana vo ir.tcr altas 
plancas etta fibi valde vtilima cfhlactis vo vfus 
efl ftbi valde conuemce ct .ppzic factis in eo fez 
culis cn1bufeuq5.ee lac coagulatum colcftra Dictu 
et poft cafeum a lacte recocta neminatu/i cafccle 
recctes optime funt ei et ccuementes. Vo 
vfus licet ab atvtortbus vntuerfa fere ccnco2dia 
app2obctu2 in boc tamen viro non placet mihi p 
pte2 corruptibilitateeius in fiomacbo fuo a cali 
dirare epatts notabiliter Dtftepcrato. tlfue vero 
aromaru? vr piperis cinamemi vtriufq5 galange 
3m3ibcris ct fimiltii calido? non p!ac5 ne p2epa 
rem humores ad adbufttonem. Ucz fpecte? Iha 
fcn'pta2u vfus placeret mibi ad vig02adum Dige 
P tonem eius p2t'ma ct fecftdam inmio ct tertiam* 
quazum neferiptio eft bec.IV crcci:3.i.cinamomt 
nenufaris fcmiie ace 
tofcfcartole abc2um ara.s.fAMdakp 
abo2i;m ana.j.t.fut omniu3 per fc puluis et ccm 
mtlceaftr*. Carnium vo et reltquo2u ciboxil fal 
fosum vfus Dimittendus c catiiam notam. 
Pinguedine aute anatis gallinc vituli caftratt in 
cibariis vti peteft .et pinguedo etia p02ci colata 
afluma nom nata non mrtum f jlfa placet mibi. 
2!ceti vero vfus mediocriter scuti concedi poteft 
ei.acumm antem acrtu et ac2C valde non placet 
mibi.0apa kczo vel vinii coctum t futs condime 
fis placet mtbi.3iiccan' aute3 vfus fit ei mediocris 
D* pzeparafiombus vezo mibi placet ma 
gts elira q afhta.et dc paztibus animaliu oimft 
tantur venter eparetco2et principaliter fplen. 
Cerebrum aute cltrii aliffdo non eft ei repzobabf 
le.tDulra aut: animalium pinguedo non couenit 
ci nifi refracta 013 recenti agaefta no falita it cu 
lucco cifranmilo2U3 et proprie qui reperiu 
tur f regno 3fpulie fapor Declinat ad Dul 
cedinem.fr (imiliter ccueuiret ei fuccus 
quoriidi qui ibi et vocatur lime qum 
fapor ad Dulcedinem Declinat poficitati comitia 
et Ixjc fatis De cibis Dictum cite vedetur. 
Ililc it De notu Dtcedum.vinu5 e2go quodlibet ni 
g2u vel obfcurti Dtmittend eft ct coftfr rubeti pro 
pter partem terream a racemis i eo impofiri 0i 
militer omne albi vinii fumofu et potes omnino 
f (fugiat Conuenicno efl atifC5 ci vinum *ibu$ pau 
fapo2eamemi3 .medtii inter dulce 
et ac2t\ £r fi tale naturaliter no poffet baberi ttic 
Ifpbandu eft cu aqua electi fenrif clara fubttlt odo 
2ife23 aut faltem ab omni fetore p2tuata accepta 
a fonte in quo non reperiatur multitudo ranani 
Vel vipera£.f5 ctiftat celo Difcdopertus in cirinffu 
do fcstnriat aqua Difcurrcs per lapillos ct non p 
lutum vel alueu fctidum.p2opte2 quod laudabili 
ffima ftbi foret aqua ciftcrtie que CU5 Dcpuratione 
qna5 accepit in mediu excolliftone vento2um.am 
piius etta farta e crpurgata magis Difcurcdo per 
argillam et arenam cx qutbne ciflerne conflruiit 
rationali artificto.0t ctia qttadoq5 Wf Dominus 
vteretur et proprie t Dtcbus frigons ydrcmcllc 
facto ex.rr.p.»rrtbus aq ctfierrc et parte vna mcl 
lis per Decoctione cadentib5 vi'q5ad quarte piis 
conf,'rtionem.dTet ftbi vtile,Omnino autem con 
fulo fibi vt tempore quo vue erunt betic 
faciat ftbi fieri vinum fe fidum bunc modu5,3ccf 
piantur .tui.vel .v. maftelli careni bene Dulcis 
er infundantur in eis berbe fcariofe recentj.libf.t. 
zadxu enule ct minuri incifarmn lib. 
i.et.y.feminu lapatii accuti 1 acctofequeeft fpeci 
es cius in prcdicro mufto.et 
eu5 bene darificatum fuerit accipiatur in pctu.et 
ft potens fuerit mtfccatnr eidem altera medietas 
aqttc ctfterne. verutame nieltue effet ut tpfa aqua 
ciflerne bulirct in vino ita q ad quinq3 maftelioa 
predicti vini poneretur maftelli Duo aque cifter-* 
ne.et hic qui de potus eftet ci vtilis a principio me 
fis octobrir* per totu3 menfetn martii .a prteipio 
vero menfis martii ufqv in finem feptebris comte 
niret et talis potus.cniuf oefcriptto eft bcc.Tk mu 
ftt fuprafcriptt ct aque ciftcrne ana maftclloo Ou 
os epatice bene ablute et mundate que a £>a!teno 
Denominatur licbin.fcrto dc fimplici medicina li 
bra.t. c2dTonil fontaliu3 et lenattonn ana Itbraj 
cttranguli 2ccctiu lilf.t.icidanf mtutim 
et ponatur ad CU5 eo.et cum cxiccatum 
fuerit Viatur eo vc otccu e.boc in fumma videtur cfe regtme ex pte cibi et petue bufe ccucnfc® 
De medo vero accipiendi cibum et potu5 p2t® 
regula cblc2uanda eft.# mlq accipiat ctfcu3 neq5 
petummfi ucrue ct nen medofua appetitueirmt 
tet tpfu5. Seciidue cancn q nullum cibum acci 
piat flante naufea uel faflidio vel abbeminatiene 
in flemaebo immo tardetur ctbue vfq3 quo flema 
cbue a pzedictie fuerit allcuiatuf. Icrtiue cano 
eft# non concurrat ad acctpicndu citu aut potu 
rufi 013 percipiet ftemaebum a pzcdtcrie efte coue 
titenter alleutatum tunc em'3 cibetur 1 nd tardet. 
Duartue canon q null«3 cibu accipiat ingluuiofe 
ct fubito Degluctitu. Ouintue canon eft q mul 
tumtepus expedattnbenc maflicadocibu5 ame 
q oegluttat ipfu. Scxtue canon q cibaria nt 
tum Diuer fa genere et fpecie tn vna mefa Dimitti 
tur. Septtmue cancn eft q mollem et lubzicu 
cibum lempe2 accipiat ante Durii et fpiifum et cd 
pactum. Octauue canon eft q menfura cibi ita 
limitetur vt ex co non fentiatur ftcmacfcu6 tefue 
etgzauatue. Ilonus canon eft ut cibieiuem 
cftate tepidi tn yeme UC20 non multum calidi ac 
cipiantur. Decimue cano eft q omnis petue ac 
cipiatur tanta menfura regulatue Q'non fluctuet 
ud regurgitet in ftemaebo. Undccimue cano e 
# cum perceperit a cibi #titate vel potue graua 
tumcfte ftomacbu.tunc ,puccetur vemitus cujb* 
petu. cuius Defcriptio e bcc.*Be aque Dccccticnie- 
2adtal 2apbani.5.iti.3uccari albi mellie ana.J.y 
falis geme.g.iti. cimini.g.v.aceti ciatu5J.nufce 
bec omnia ct tepidu in potu accipiatur.£t fi pcz 
ipfum puocatus fnent vomitus bonu3 eft.£3i at 
non imponatur Digitus ufque ad pztnctptu meri 
titillando ibide.aut laltem iponatur ibi candela 
uel pena oleo invncta titillando in p2edicto loco 
et puocabicur uomitue. Si autem ppter aliqua 
contingetiam non puocaretur vomitus .tunc ne 
C022iipatur cib5 aut prcparctur ad co22tiptionc5 
feb2ilem Deponatur cu boc potu.ctuus Defcriptio 
eft calTic nupC2 extracte a cana fua cu aqua 
Decoctionis mercui ialis ciatum 
vnum.tepefiant ct in potu accipiantur et Icnicdo 
Deponetur cibue.lxc dc inanitione et rcpletcnc 
et potutl Dicta fufticiant. 
ItDenfura ue20 tn quarta re nen naturali fc3 fom 
no et vigilia eft vt inclinetur ifle uir ad D02inicn 
dum magie ,plixe q utro fano conucniat ,ct q2 
liXue fcnrnus bumectat et quia ad melius Digere 
dum facit.et rppter quietem in eo materie minue 
Difponutur ad C02zupttcne3 q in vigiliis ,ppier 
earum agitationcm.Dormiatergo tn Die natura 
li non minus octo bo2ie ct in Diebus in qutbue cd 
uenit iemnus a natura quclitue pcft aflupticnem 
cibi Do2nure potefl per boza vnam aut %nam cu 
Dirmdia.uon leugu tamen Decubitum faciatfup-' 
Dextza pane ne multu caleftai epa2 eiue. Simi 
liter nec ,phxo tepoze fuper finiitro latere 4?pter 
conculcationem in fplene.Do2nuatcz 
go eleuato capite quali iemffcdcne et ctta ali#to 
tcmpo2e fuper fpina q fuper uent2C .et i 
D02mienao tn Diebus f2ig02is caput et extreme 
partes conucniear finr cooperte. 'Ju Diebus vero 
calo2is medioezi tectur a muniatur p2cdt'ctc par 
tee.Keliquo autem repoze rngtlet fecudum ccfue 
tudinem tn natui alitate fua f oliram. 
De quit a vezo zeno naturali exertttiu efiet bufe 
Domino ccmicmene fi mcnbza pdTcnt ipftg pati 
fine magna lafTttudinc. Uczu quia pcdce omne® 
Debilitati funt apoftemata co22«ptiua ct 
vlccrofa.idco op2tet ipfum qwefce2e.ct loco excer 
ctttt fubfcqucnri 
capitulo videbitur. Capiti aut e loco excercitii cd 
ueniee effet ei leuie fricatio ct pectinatio Icuis cu 
fetnla uel eburneo pectine. 
De fexta vero re non naturali attendat #ntbil 
ei oeteriue c(Te poreft q pafliombj animalibus af 
fligi vt ira vel furo2e magnis ct frequetibue.bec 
enim talia cu Ixx q augmentant ebuUtione5 pztt 
naturalem in oifponunt materiae ad 
adbuftione5 et ad conuerfionej 
rea q2 exterminant et mutant cozpue ab ea que 
eft fecudum naturam conliftentia.50 jtcgni.3ocun 
de igitur agat et exultet in Domino q meliue po 
teft oiuertendo patfiones melancolicae ad ftudia 
theologica et mc2alta que pafcunt ? fape 
zc et intelligere facium cozpue reperando conue 
mcnter.lDoc i luma videtur etfe regimen per fex 
2ce non natu2alee conuenicnrer Dilpofttiombj bu 
tue viri mefuratum* 
Capitulum fccudu De mmo2atiua materiey eug 
cuationeinlepzoiis. 
Seciidavcro antepofita pzincipalieitcntiofuic 
materiem euacuatiominozattua.1>2o quaoicen 
dum p2im o.# bic per euacuationem mmorati83 
non intendo euacuaticne3 materiep i quocuq5 cor 
pore communiter inuentaj? que funt muctUagtno 
fe et vitree fuperfluitatee iecee et vcntcfitates in 
tmeftinie multiplicate et aquofitatee a quib3 coz 
poza fere nulla cuacuantur. £>3 intelligo bic per 
euacuationem mino2atiuam apppziata5 q refpi 
cit materiam mo2bi antecedentem videlicet ma 
ter iam mela ncoUcam egzitudinie buiue Domini 
genitam exadbnftione melancoUeetfanguiniein 
epate fuo ct in verne ctrcuftatibue ipium. 'buiue 
autem materiet euacuario multu confert virtute 
alleutando per modu exbonerattome. £>2emtt 
tendii fecudo q? licet euacuatio bec.vt in pluribus 
sdmiwftrari loleac in vntuerfali p2incipioniate 
rialium eg2itudinu. 3ntcUtgecur tamen illud ve 
nueeiTem egzitudimbue ruantibufmareriaefe 
eundum magnam pazcejadvnicamcuacuatione 
3n ezomete autern eg2itudiuibue m quibui mate 
ria multotiene regeneratuz cotccs iuuac ipfa eua 
cuazi nnozatiue quotiee ipa ad 
buc Dato q illa materia no fit pezfate Digefta ta 
men eius euacuato paulanne facta ailcuiat virtu 
tem et eo maxime ne noua maceria generata acu 
muletur alteri et ,pp2ie in egzttudtntbue peden 
tibue a materia g2oifa et frigida que valde facile 
compacta fit in obedtene ,ppter longitudine5 fue 
moze in juinerie.lbzcnuttendu tertio q licet bic 
modus macerias mrtiplexexiitac.tamc 
bic Vtderur mibi fafltcere .pccaeudo cum bac cua 
cuattone iex Dtneriis inlUumetis.ict p2imo cjie5 
per flobotbonita.2c vezo per folimua3 mediana 
ebibita.30 cum clilterib3.4° cum apperietibus uc 
nas cmozoidales.qutto cu .puocaumo V2ine.lex° 
etvltimo cumeducettb5 materiae a metuis que 
magis lefa funt. £t p2imum qmde copletur vt 
fi reprefetatur plenitudo umuei lalteilcborbomc 
tur vena purpurea uel mgza imiftrt oracbii. per 
quam educatur autej appareret repletio maioz circa epar .tuc fTome£ 
bafilica luenta fub cubito Dextri bzacbii.ct fi foz 
taffia maioz videretur zcpltio circa partes capi 
tia ficut femper fuit in illo viro tunc flobotbome 
tur ccfalica apud policcm Dextre manua inueta * 
Slobctbomia eni vt plurimam cura cuiu(cuq5 le 
pze ell in(lzumdu3 valdelingulare quonia pluri 
mu materiezum. in lepzofiageneratur in 
exadbullione materie» ad quaa nulla ccmodtoz . 
ell inueta euacuatio. Cu ergo materia boc modo 
minozatafuerit.aut (i non apparuerit fiobotboie 
neceditaa.admimUrctfecutKium inllrumentu fc3 
farmacu melancolieconuenienter eductiuu velut 
ell Decoctio De epitbimo coitare omnium 
ap.pbata colligcda a XDefue in antidotario. I1C3 
mihi magia placeat Decocto feripta a *ftali p° M 
mafo2ia capitulo De melancolia.De qua comunif 
tepida in auroza exibeatur ab.34ui.vfq3 ad libr 
f.et tardetur poli ipfam afluptio cibi per fex bo 
2aa et poli ipfam Dozmiedum efl quia nb ell 
medicina foztia.Si quia Defideraret fecuiiozem 
et Icuiozem medicina accipere accipiat iftam.fit 
polipodii 2ecaia fene contrito? tbimi 
epitbimi an3.3.1'. mirobala.indozu3.3.ii. aque la 
cinamomi Dauci macia ana3.y. pf 
omnia (ubtilitez et infudantur in aqua 
lactia calidam per Diem nattualaoeindc in auro 
za calefiant 1 cxpzimatur couenientcr et tota co 
latura extbeatur obferuado poli eam vt oe pzece 
denti oictu3 eft.Si quia aute3 abbominaretur po 
tu5 farmaci acctpeze potell pillulaa idaa.qua? oe 
feriptio ed bec .Tk.poltpo. tbimi epitbimi ana.g. 
V.laptdifla3uli et lapidis Imeni pzeparato? ana 
3.y.anifi macia 3in5tbcria ana.g.ti. falia indi g, 
U1.CU5 fucco zofa?.fozmentur pillule.vii.vel.vtii 
et exibeantur omnes. £t quartu inflrumetu oe 
comunib) elTct Dare in potu.3.vi.electuarii Dyafe 
ne Defcripti a llicbolao in antidotario CU3 .f.ui. 
aque lactia capzini.et ed medicta electa et lecura 
Quintu3 vero eductiuu melacobe predicte mino 
zando ed boc.Bc fene id i lapi 
dis *7 armeni ana.g.ii.potentur in potucil 
medio ciato aque lupulo? calefacte. Sextu me 
dicamen melacolie eductiuu quo nullu3 aliud ele 
ganttua inueni ed vt patienti oetur in petul- 
cum aqua buglofe calida.3.v. ucUvi.clectuazii ad 
melacolia folutiui Defcripti ab Buicenaz°Deui 
ribua co2dia penultimo capitulo a attendatur cir 
cudatie circa Decoctione oe epitbtmo pofite. £go 
aute3 fcio qp bonum lolutiuu oe ed i po 
tu Dare.|.ii.fucci folio? polipodii zecentiacum 
modico vini albi azomatici.£t (i quia Delectabili 
ua farmacu oel tderaret tunc accipiat boc octauu3 
videlicet.f .v.aque oidillatdia polipodii cu foliis 
et zadicibua zecentia.lbariter etia quoniam uidi 
boc nonu3 farmacu mimozare materias melacoli 
caa mdeltccc accipere, f .iii.aque ablutionis 
dia la3uli terdecies pzepazati. tlon Dubito etia3 
q> Decima medicina melacolie conuenicnter educ 
tiua eltet comedere.iiii,uel.v.mizobalanof indof 
per unam 01x3 naturale5 infufoa in 
ci 2ofa? qui fuccua biberetur pod eozum comedi 
onem. lertiu vero indruitientum min02atiue 
eductiuu melacolice materie etppie multiplica 
tc in miracbialib3 venia a qua raro bec egzttudo 
cuacuatur ed boc elidere, foliozu boraginie bu 
gtofe cd2ti'cu agarici zadicum enule polipodii ze 
ccntii ana.cto.i.cocytoia i libr.iiii.aque 
*lque ad cofumptionem medietatia.et buiue oeco 
ct ionta fimpltcis £ t leuiue ifto 
etfet hoc didere fectldu. Bt Decoctionis atcfcriptc 
libf-.i.olei viola?J. iii.butiri.J J.mifce et ipona 
cur. Zertium clilterc et fecuriua i fuauiua e b° 
B< vini albi Dulcis et azcmatici libr. y.aque oeco 
ctionis malua? et oiafe 
ne et cadie fidule ana*?J.falie indi.3.i.mifce to 
tum et imponatur» Quartu didere ad banc ite 
tione potcil efTc boc. Bc olei bzodu 
Decoctionis carnium ericii terredria fpinoft libr 
y.falis indi.3.i.electuarii bamecb o efcziptoe ma 
totu acciptatur.icgo autej manifedu 
iuuamctu5 inueni in difierisando libfXaq lactia 
capzimjpoft alTuptionem calci cum,f.i.caflie fiflu 
le. Sextu autem didere poterit ede b°.B< aga 
rici coloquintide mirobalano? tndozii a embhco 
zum tbimi epitbimi lene et fumiterre 
cocytur ota tn libf.vuaque ufq3 ad cofuptione me 
dietatie.£t oe bac colatura cu expzedione coueni 
enti abi'q3 alio cu.3.xii,uel.xv. Ouar 
tum vero mftrumetum CU5 quo materize melaco 
lice euacuatione minoratiua comuni euacuari po 
iTunt ed cu apertione vena? emozoidarum quam 
bic pertranleo.quoma fmo erit De ea in fequenti 
ca° vbi-Oe Diueriione materie? octerminabitnz 
et boc folent (apiaca euacuare materiae mi 
noratiue cum bia que vzina puocat.cuiua inflzu 
metum et modua tangentur etia in iequeti capi0 
De Diuertaib3.Sd buc etia et fexto illudree et pe 
riniTimi viri minozando euacuant materias n ,p 
pzie a membzia in quibtif ipfa multiplicaturma 
gttque membza funt magia le(a nocumento Defe 
dattonia eo? aut extenuationis vel multiplicatio 
nia puftula? in eia. fztiiquidc cotingat materias 
cozzupere magia ptea capitia minorari po terut 
aut cu boc minozattuo.cuiua oeferiptio ed bec.Bt 
.electua. Dyafcne electuarii bamecb 
Decoctionis vel. (ublimatomf betonice.|.iit.miice 
et tepida in potu oe£ur.Tleq5 terrearis azgume 
to fopbiftico i medicine folutiuc petabilef Debent 
Dari calidevt qrta primi ca° qrto. ftdpondetur 
% illud edve? altera caufa foztiozi non Ducente 
ad oppofitu (icut in taliter in quib5 ut 
in plurib3 inuenit' caliditaa pzeternatuza fatj ele 
nata £t fi timeres caliditate aque betbomce.tuc 
loco ipfiua ponere pote0.ii.ueLiiu5.aque violarii 
purpurea? aut nenufaria.queliba ei taliae (l me 
dicina capitalia frigt'da.£t fi ite? perciperet me 
dicus materia eife euacuada a pectoze magia tuc 
potert exiberi medicina talia.cuiuf oeferiptio ell 
agarici mdozu 
3.ii.polipodii recetts folliculoztl fene ana.3.i.oau 
ci anifi yfopi feniculi aque tlopi ana 
Jdi. cafefiant aque et cu eia infudantuz puluerea 
reliqui per Duoe Dies naturaleaXertio vo feque 
ti oie in auzoza calefiant et expztmatur coueni 
enter et cum eia apponantur vi.et to 
tum in potu accipiatur teptdu vd calidu obf uatj 
condittonib3quein pzima Decoctione De epitbio 
Dicte fuerunt. Similiter etia fi materia melaco 
Itca perciperetuz babudare circa regionem epatf 
inteihno? 1 mefenterei et flomacbi .tunc poterit 
euacuari CU5 boc farmaco complente intentiones ad omnia p2cdicfa membra .cuius Defcriptioeft 
bec Tk anifi fpicc violazu3 cufcute feminis acetofe 
mafticte lambrufce ana3.iiti.cocf 
tU2 omnia in librj.aque vfque ad cdfumpttone5 
medtetatie.Deinde colentur cum exp2effione coti 
ucnienti.et buiue Decoctionis accipiantur.?.iii.et 
mifceantur lolutiut ad melaco 
liam oefcriptioneSutcene2° De viribj cozdte pe 
nulttmo capitulo uel vltimo feciidum alioe.Cum 
bie itaq5 fatif utdetur rationabiliter euacuari po 
ffe mino2atiue materias a toto cozpoze vel in de 
terminatis partib3 Dominantes magis.£t ita cd 
pletur intentio fecunda euacuattonis min02atiue 
materi in lep2ofis. 
Capituli? tertiu De modis Oiucrtcndi materias 
in C02p02tbns lcp2ofis. 
3am ve20 tempus inflat ponedt’ modum Dtuerte 
di materias que communiter multiplicatur in le 
p2cfte.T>20 qua intentione p2emtttedti pztmo q 
pcz talem Diucrftonc intelligo Di(l2acttonem ma 
teriep a cocauitate venarum et ad exte 
21O2C0 partes.Secudo vero per hanc oiuerffcne 
inteUigo materie52 Diftractione a meb2t'e que ma 
gis lefa videtur aut leftoni periculofiozi Difpofita 
funt .£yemplii p2imi ficut Ittnt meb2a que ulcero 
fa co22uptionc magnifice lefa funt vt frequent’ cd 
tingit zepertri in facte in palato nafo oculis 1 pe 
cto2e.£xcmplum fealdi ficut contingit necefiartu 
clTe Diuezti materia a partibus pulmonis epatis 
matricis et ccfimiltil.a quibus mcbzie op02tet Di 
uerti materias per cdg2uas regiones fenfibiltter 
eucuado trabendo eas a meb2ts pzedtctie forias 
vel p2cpinqus9. JflDodua autc3 oiuertendi ma 
tertas a edeauo et arter Duplex c. Ibzi 
mus quide5 efl educere materia per tnfenftbilem 
euaemtiom3 ad cxcra.Secudo vero per fcfibtle5 
euacuarionem,£t p2imus modus cdpleri poteft 
per quattuo2 inflzumcta conuenientta. quo?? pzi 
mum efl vt pzcmtiTis euacuationibus capitulo an 
recedente tactis co2puf excitetur peditado motes 
vel fcalas afeendedo uel Defcendendo taliter ut ca 
Itditatc in cozp02e augmetata materie zefoluan 
tur et in fumu conuertantur, uero in 
firumetum euacuandi materias infenfibtliter efl 
per leuc frtcatione3 adminillratam fpine et parti 
bus ab apattbus et vlceribue non contactis ita* 
3taq5 fiant fricationes ab inguinibus vfq3 ad ge 
nua trabendo ab eis vfq5 ad ipfa et a fpatults ufqj 
ad nates et ab humeris vfq3 ad cubitos «13 pano 
afpcro tandiu fricado Donec mcbza rubefeant. 
Xertiu uero Diuertendi inflrumcntum eftvt poli 
miidtficattonem pzetacta3.balneet mane cozpus 
in auroza vel ab ea vlqs ad bo2am Vna poff ortu 
folts in bac Decoctione. Tk fumitczre zeccnti vl fu 
ci libr.Uolio2um enule et viola;: vmbrict vencrif 
femperuiue mi02ts que uermtcularis Dicitur ana 
libza.y.camomiUe melliloti fpice zomane ana.?* 
viit.buliant omnia in magna ijtitate aque vfq ad 
cdfumptionem tertie partis, et in bac Decoctione 
fuauio caliditatj abluatur patiens leni fricatione 
boza p2edtcta et in fero etia bo2a recentiori Dici 
Ctuartu vero inflrumentum occulte materieru5. 
Diucrrmu3 efl vt fpina tota patientis mane 1 fero 
invngatu2 cu linimento infrafczipto et fimiltter 
partes omnes que magis maculate percipiuntur 
cuius Deferiptto efl bec.Tk olei De iifamo libf 
tamomille feminis ancti flo2u bo2aginis et fumi 
terre ana.3.t.flop enule et fenile lapatii ana.3.t. 
S.terantur omnia imbibatur et buliat i p2edtcto 
oleo vfq5 ad confumprionej medietatie dc quo te 
pido tvngatur co2pus bie vel ter in oie ad libitu 
“focc eni quattuo2 iftrumcta et omnia fibi cofimi 
lia vc intelligeti apparet materiae inlcnfibiliter 
euap02are faciendo a pozis et a venis minozant 
eonuenieter*Similiter etia5 0iue2tunt fapientee 
materiae lepzoforum fenfibiltue euacuado eae a 
memb2if.3taq5 cu volueris materiae magis a cu 
tenete partib5 oiuertere q ab aliis.tuc facere po 
terie cum inftrumetis quattu02 quo2il gzatia po 
terte alia inflrumeta eligere Itbito tuo. £t p2i 
mu qutde5 bo?2 efl vt fricetur metnb2a bec ucl illa 
eu3 rubtftcanttb3 medicinis vclut funt 02tganum 
pulegiu fpillum et calamentu5contrita recentia 
que co2tici memb202ii fuperfricata a p2ofundte 
eo£ trabunt materiae ad fupcrftcie cutis. Se 
eundu3 vero Diuertene fenfsbtltue euacuas eile po 
terit admtniilratio rubificantiujefveftcantium 
ftcut fztcando mcmb2a cu flamula 2C 
tenti aut cu perficarta 2ecentt. £(\ mc$ flamula 
altera Ouaru intellecta planta aut perficazia mi 
no2 in ftratts inuenta n omni fere climate czefces 
que folia babet figu2e fimtlima flipttem 
nodofu5 a ter2a elcuatum per cubitum vnu a me 
dium palper fubrubeu acuta excelenter et parri 
um 02te vefieatina et erco2iattua.23ltcra \?o pia 
ta flamula nomiata cdmum'02 qua i marcbta Zer 
iiifina nominant pede3 Dicit 
tpium pedc5 alacboen ucl fubmurion.ba quidem 
planta mirabiliter materiaf a ,pfundo trabtt me 
62052 couertedo eae in aquo(ttatC5 in apulis colle 
ctsm.ex quaru eruptione pe2 tree Diee emanare 
folct materia multa* £t buic quidem cofimile in 
firumentu5 eft vt fiat epitbima meb2052 cumcan 
taridib) confectie cu aceto et fermeto veteri poft 
compofittonem earuj cu aceto t mo2tario oiligc 
ter conterendo. looc tame intfrumenttl mihi ma 
gif fufpectu5 eft.,ppterea quia vehementi acuitate 
fua fluctuare facit fangume3in venis tata exube 
rantta q frequenter fit mictus eius CU5 azdcze 1 
acuitate tanta q cxcoziatur ab eis vefica magni 
fice inimo excoziatione nd raro incurabili.quare 
ab earum applicatione vfque modo cuanuic ope 
ratio ab eviratione mea: Quartuj tnftrume 
tum itejs diuertcndimateriaeeuacuationeienfi 
biliozi' eft fcapeliatio uel fcarificato facta in mem 
b2ie a gbue intcdte extrahere materia fimiliier 
ventofarum cu fcarificatione applicatio .et plura 
ctia inueniee infe2iue inftrumenta in intentione 
particularis zec02data. 
Xertium pztncipale inftrumentuj quo oiuertt po 
iTunt materie eiT? per .puocationem uomituf vt Ii 
quides in ftomaebo inueni2etur congeftio et mo 
due generationis que preparantur ad 
ouacuationcj vclut.ttj tpfo cozzumpi materiae jp 
pter nimia3 caliditatem eidc5 ab epate comunica 
tam a 2enib5 et cozde.tunc adminiftrande fo2ent 
medicine vomitiue babentee 2efpcctu5 nunc ad e 
par nunc ad 2Cnee aut ad mefenterion. £jcemplu 
pztmi ficut eiTet vomitus factui cu Decoctione car 
nofitatie vel fcmtnu 2affani.£xcmplti3 fecundi fi 
cut elfet Decoctio facta cum fpica Dauco nenufarc 
miliofolie et fimiUbj zenalibue medteinie calidis aut frigidis velutfiit feia coiaenfcuta cico2cafca 
riola a coftmilca.£xcmplfi tertii veluteflet Deecc 
tiomircbalano2umindo2itm pelipodii folliculo 
rum feneque materias melancolicaa trahunt abi 
teflinia.aut erit quandoque neccfTarium vomituj 
p2ouocare cum Diflrabentibua materias a fplene 
velut effet Decoctio tamarifei fcolopcndrie co2ti" 
cum capparo2um a falis indi cum pauco eleb020 
m'g2oquc melancolicaa materias potenter cduce 
rent a fplene a regionibus eidem p2opinquis. £t 
fi bene perpendis bec funt tria iflrumenta oiuer 
tendi materiae a fecurifTtma.quo2um p2imum fu 
it Diflrabere ipfaa per euacuationcm infenfibile5 
Seciidu vero fuit euacuare eaf per regionee cb 
uenientes. Xertiu vero Dictu fuit p vomita 
Quartum vero Diucrtcna p2incipale materias 
melancolicaa ell cum apertione venarum emo2o 
idalium.Si enim bomo conf uetua effet earum ba 
bere fluxum tunc flatim aperiende funt fi reflric 
te fuerint.£t adhuc fi nunquam confueuiflet habe 
re tpfarum apertionem a apparet in ipocund2io 
finiflrotumo2 tcnfioautg2auitasa in alcbatin 
a in fiteri pondus manifefliua a tumo2 in circulo 
ani et fuper ipfo per quattuo2 Digitos flatimin 
tendatur ad carum apertionem altero fex mcdo$2 
£t p2imus quidem efl fricando ea3 fecundum coi 
tatem cum foliis ficua.aut cu foliis coni olide ma 
io2i9.S:cundus vero efl faciendo enchatii ma in 
aquam Decoctionis apii a nigelle calidam; Xciti- 
us vero ell fricando eas cum panno bifcllo infufo 
in fel tauri actu tepidum.0uartus et fo2tio2 mo 
dus efl fricando eas poli exp2effione3 inteflini ab 
extra cum fubtili puluere eufo2bii.0uintu8 mo 
dus efl fuperponendo tnteflinorecto ventofapui 
onficii.S:xtu3mcdusefl vtnon conferentibus 
aliis -exp2imatur inteflinu3 voluntario, motu ad 
ertra.Deinde cumflebotbomo apertatur vna vel 
Duc venarum que apparent magia tntumentea a 
nig2e.£ducatur exgofanguts quantitas tanta vt 
De opaco permutet ad clarum a De g2ofto ad mt> 
nua g2olTum.£t fi talia vcnaru5 apertio admtnif 
traretur quattertanno fecundum reuolutionem 
quattuo2tcmpo$2annitunc optimo tuuamento 
conferret.Si aute5 viro opere a (cientia trito ma 
iua appareret Oominiu plcnitudinia in partibus 
capitia tunc magia conueniea cfTet aperi2e venas 
nafi titillando in ipfum cum palea vel fefluca vel 
cum fetis p02einis vel cum extremitatibus berbe 
quam euganei vocant campaneolam et efl i rei ve 
ritate poligonia vel co22igiola Dicta planta, fiue 
boc faciat punctione in partibus nafi fiue virtute 
fua electiua fanguinem ab eis eductt vt multi cre 
dunt ppter quod ab eis fanguina2ia planta noia 
ta efl.£t g2atta complemcti fermonis ad banc in 
tentionem conueniret apertio mcnflruo2um in 
muliere lep2ofa exillente. Denultimum autem in 
flrumentum Diuerfionis efl melancolica2um ma 
terieru5 eductio per vias V2ine.£t licet pauca ab 
illuflribus viriainucnianf-medicamina memo2a 
ta que materias melancolicas electiue p2ecipitet 
per vias vrine.p2ecife 7 non etiam per ventrem 
tamen fepe vidi $ fi detunf.i.vel.y aque Decocti 
onis epitbimi in potu ante p2andium a cena5 mt 
gere facit V2inas nig2as fT melancolicas. Secu 
dum vero remedium efl fucci apii i potu Dare.f. 
ii.tn auro2a. Xertium vero efl exibcrc.Jiiiduc 
ii Vel Decoctionis 02obilentifit. tero 
ell Decoctio pulueria lapidis I35UU' n p2op2ic facta 
cu aqua milii folia exibita vfque ad.f.iii. Qui 
tum vero crt hoc compofitum.ft fpice 
mirobalano2um indo2um numero quinque ccqn 
tur in Ufoa.y.aque feniculi vfque ad medietatem 
De qua Decoctione Sextii 
vero efl boc.TV radicum geneflrc rubee tict02um 
fu meu.ana.fo.i.coquantur omnia inlib2avna 
cum Dimidia aque fontia vfque ad confumptione 
medietatis a buiua Decoctionis Dentur i potu.J. 
iiu.vel.v.cum.5 .f.pulueria liquiritieg2ano2um 
milit folia. Sexto vero oiflrabunt' materie et 
pzop2ie particulariufa capite.p0 quidem cum bac 
02ia colluttonc.Raque Dccoctionia g2ano2U3 fla 
pbifag2ie.5.iiii.oximellif compoliti.|.ii.mifce to 
rum n calefiat et De boc toto fiat fepe ablutio 02is 
ante p2andium i cenam per Duaa bo2aa. Secun 
dum vero efl mallicatio facta cum radice artanite 
b023p2edicta.Xertiumveroefl mallicatio facta 
cum agarico a p2eualet omni aiteri.Quartum et 
melius aliis cfl boc 
tndo2um violarum flo2um bo2aginia et buglofe 
flna.3.t.polipodit.3.ii.falta indi .3.1'. foliculo2um 
fene.3.ii.coquantur omnia inlib.i.aque vfquead 
coni umptionem medietatis n cum bac Decoctione 
actu bene calida gargarizet eger ante p2andtum 
ncenam per bo2am vnama x vfquead xx vices 
per bec quidem inflrumenta apparet fufficienter 
compleripoflecurationem per oiucrtentia ?tn 
fuperadde fi potes* 
Capitulum quartum p2tncipale De regimine 
bo2um eg202um p Digeflionem 
Quoniam matericrum DigeflioeflDe p2incipali 
bus inflrumentiscurjtioni6lep2e.3deo quedam 
Digefliua barum materierum bic ponenda funt. 
£c p2imo quide3 De leuibus app2op2iatia ad bac 
Dif politionem poterit efle bcc inflrumentum.Bc 
aque lupulo2um fumiterre ana.3.1. J.mifce a totu 
in Diebus calo2is actu frigidum exibeatur in Die 
bua vero frigidis actu calidum vel tepidum. Se 
eundum veroDigefliuum a iterum De leuibua efl 
vt accipiatur lib J.aque lactia cap2ini .et melior 
effet ei aqua lactia omni p2opter mai02em leniti 
onem a ablutionem que efl in ea.lac enim outnu5 
l oe rebus magia conferentibua lep2ofis immo 
omne lac efl b medicinis conuemetio2tbua eia 3® 
quarti ca° De cura tlep2eeolligendum.£t tertium 
Digefliuum fo2tiua p2edictia efl vt accipiatur aq 
Uctie.J.iiii.fucei exibeatur totu 
tcpiduro.bectriarefpiciuntcparpectua n iloma 
cbum Digerendo materias in eis pai ump aduflal' 
0uartu3 vero Digefliuum a fo2tiua p2edictia eet 
boc:Bc firupi rofarum.J. i.firupi Oe endiuia.f J. 
aque lupulo2um aque fumiterre ana.f.ij.mifce 
boc Digefliuum refpicit caput pectus a epar a ma 
teria8calidtO2es.0uintum vero Digefliuum ct 
fo2tiua tilia efl boc.Bi firupi De epitbimo.J.i.i'* 
aqueacetofe enule a fcariole ana.J.i J.mifce. boc 
quide3 refpicit materias aduflaa g2offio2ea a ma 
10219 refiflentie.JSt fertum Digeifiuum potellee 
boc .'fic firupi oe tbimo firupi compofiti -acetoft 
3uccarini firupi Dinarii vcloe bifantiis ana.f 
aque apii a fumiterre ana.J.iJ.miice boc enim 
refpicit materias magis aduflas vifcofaa a ter re 
flres.Septimum Digefliuum a pzo pzic refpfci :a materiam mdancolicam genitam exadudione fi 
gm'm'97 melancolie naturalis veterne 
tie caliditatis epatis pcctozis 7 capitis ed boc.Tk 
feminum comumum frigtdo2U5 quattuo2 ana.5. 
iit. violarum fcartoleflozum boraginis 7 buglofe 
feminis acetofe7fcartoleflozum nenufartsana. 
toi.y.fumiteire flozum enttle fandalozum am 
boznm fpodii cozallozum ambozum ana.5.1. fuc 
ci pomozum macianozum Itb.iii.maluarum rece 
tiurn endiuie acetofe lupulozum poztulace lactuce 
ana.dO.iiiMapatii acuti radicum enule 7 fer penta 
rie que iarus nominatur ciclamtnis gentiane ana 
to.i.lambzufcc vmbilici veneris vermicularis q 
ed fempemtua mtnoz epatice ana. fo.tiit.bulliat 
omnia in Itbzts xx aqne fontis vfqucad confump 
tionem medtetatis.Deinde-colcntur cum expzelti 
one fo2ti 7 colature fuperaddatur fuccns pfdtctus 
cum.f.tii.accti acuti albialtb.iii 3uccari tabarfet 
leut igne coquendo ipfa 7 oifpumando Donec 
tertia pars cefumatur.feruetur g° medietaf ita lo 
ga*t) qua omni mane accipiantur .?.v: reliqua ve 
ro medietaf complete coq natur vi que ad infpiflati 
onem.oe boc ergo firupo exibeanrar.f.n.cum aej 
taraxcon7 fumiterre firupui 
fi bene conftderas omnibus materiebus melaiKO 
licis potenter aduerfat rectificando epar cozet 
cerebzum 7 clarificando fangumem in venis 7pr 
cipitando ferofaf materias 7 aquofasnn ets.bic ed 
ille firupus quem pluribus q quadraginta Oie-- 
bus butc Domino exibui 7 adeo exccl 
lenter rectificautt complexionem eius 7 compofi 
tionem omniumniembzoznm 7 pzopziefaciei q 
lpfc erat pzo completa fanitate pzopinquamun 
da 7 clara 7 ia5crefcebant pili in fuperciliis 7 bar 
ba vt ipfe tcflis efl 7 ad talem termtnu Deductus 
erat q in menfe tuiti vfque ad felium natwttatts 
Domini fperabam ipfum fanitati perfecte reditu 
tumficut facre regie matedari per me feriptum 
fuit fed aduerfa foztuna ante poliat ci tripedes q° 
rundamcerpellantiumquo2ummodu8 7 confue 
tudo cll multa p2omttterc 7 pauca facere temera 
rtc magis q fcientifice fundattiinis enim a quo 
omnia iude appellari occa pzobatelfectus bomi 
num.feo aD reliqua rcdeundu3. Octauum oigdfi 
uum poterit efle boc.Tk capillozutu veneris cetrae 
politrici adtanti polipodii ana, to. i. lupu 
lozum feniculi petrofellini apii ana.do.iJ. radi 
dtcum fparagi bmfeite aginis 7 buglofe ana.do 
ii.poztulace fenattonum 7crdTonu5fontaliu ana 
d5. v.epattce. 40. vt.panis Dauct fifeleos ozobt ru 
bee tinctoznm 7 gzanozum milii folts ana.d-i. 
> .folliculorum fenetbtmi epitbimi ana.d.i.cle 
bozi mg2f.d. ii.coquantur bec omnia in libzte 
XV aque vfque ad confumptionem medietatis. Dei 
De colentur 013 exp2dTtone velamenti 7 colature 
apponat’ 3uccari albi Ub.iu.vini gzanatozum lib* 
J,aceti albi acuti:J.iui.fucci lupulozum lib.ii.et 
lento igne coquantur vfque ad infpilfationem con 
uenienter Difpumando De boc ergo firupo. J.ti. 
tn potu exibeantur cum. J .tii.aque fcartole quam 
Suicena nominat endiuiam armatam qz fptnofa 
t'49 tertii De cura afclttisdicct alia littera Dtcat 
amara3*’bic fecundus firupus ell multnm cfficatt 
02 p° q2 pzecipttat materias p vzine vias 7 par 
tim per ventrem mediocriter educendo 7 Digerit 
refiduum materierum quanruncunque vel?auen 
ter refiftentiuimDum tamen ftrupue ifte fecunda 
Decoctione coquatur poft colaturam aromatt5etur 
cum tflt3 fpectebua in findone rara 7 De g2ana la 
jce ligatis <7 meo fufpenfts tflum firupum buic do 
mino adbibebam poft quattno2 p2imos menfes a 
curatione mea vna quaque Die fcmel pzecedente; 
firupum Diebus intermediis exibendo ei qui fini 
pus 7 omnia alia Digeftiua extberi Debent poft$ 
cibus Digefttone p2ima Digeftus fuerit 7 materia 
gzolTa ab eo Defcendertt ad tntcftina.Secundo vt 
fuper eo D02miat faltem per bozam.Zertio q ab 
fttneat eger a motu animali a co2po2ali faltem p 
quattuo2 bo2a8.Quarto q non accipiat cibum ni 
fi tranfeat bo2cquinque.Quimo q exibeatur Dt' 
gcftimtm in Diebus calo2ts raagniTrigidiue.in ait 
is vero calidum vel tepidum. Digerit etia5mate 
rias conuenienter interpollatim accipere vt i fep 
ttmana J.confccctonis que nominatur te 
lite 5° canonis fumma p2imaque mirabiles ba 
bet operationes vt De ea feribitur ibi veterum auc 
t02itatibu8.l3 Xfutcena quafi vituperet ipfam feri 
bendoq>eft medicina ino2dinata 7 ino2Dtnate 
compofitioms et adburit, fanguinem lege ibi 
placet a per bec Valde conuenienter Digeri poliunt 
ommea immo a omnium lep2ofo2um materie fi 
virtutem componentium bcneconfiderabis. 
Capitulum quintum digit inftrumcnta euacu 
antta materia lep2oforum 7 erat intetio gnta, 
qua pzemittendum q omnia tnftrumenta q 
materias mino2ando euacuabant i intentione 2* 
ftrupue etiam in fine p2eccdenti6 capitu 
li'pofitu8augmentataquide3 co2umDofi autfal 
tem frequentata pluries poterunt conucnicnt' ma 
terias crradicarc*quod enim poteft iuuamentum 
pzcduccrc agens potens i b2cui tepoze no repug 
nat iilud pzoduct polfe ab agente in multo tempo 
rc 7 frequentatori! Dofis medicinarum Diminuta 
vbi poteft materiam mino2are multiplicata vel 
triplicata poterit illam erradicare' fi vera eft pzo 
pol itio pbtlofopbantium q in maio2t multitudie 
plue De multitudine fo2me.Si ergo volueris ma 
terias mclancolicas educere cum fimplicibus me 
dicinie tunc De melio2ibus efl vt in auro2a ejeibe 
atur*5.i:pillularum que fiunt ex pluere laptdtsla 
3uli p2cparari.0ccunda Vero e vt Detur.5.1 pillu 
larum De lapide armeno p2eparato % p2op2te qn 
do fiunt ptllule cum modico vini aromatici. 3fte 
enim fuerunt medicine pzimc p me buic Domino 
Date pluries -7 poliunt frequentari quia in cis no» 
e timo2 ut feribitur pzima tertii finali capitulo D 
canonibus curationis capitis ficut enim elebozus 
albus 7 niger exibentur cum timo2e 7cautcla.3ta 
lapis armenus 7 lapis la5uli exibentur fine timo 
re 7 cautella.Iertium verocrradicatiuum mela» 
colie oe fimplicibus c vt exibeantur mirobalano 
rum tndo2um3.v.cu5.f.iii.ferkap2ini a educut 
materiam mclaucolicam fere cuiufcunq5 fpeciei. 
Quartum iterum fimplex folutiuuuimelancolie 
adufte eft vt De epitbimo cretenfi faltem collecto 
in altis montibus habentibus afpectum ad meri 
dtonalem plagam Dtur,3.t J.aut3.v. cum.iii.f. 
aque lupulozum 7 educit omnem mclancolia aduf 
tam a quacunque materia.Quintum fimplex eft 
vtcxibcant.3.ti.folliculo2um icncm.yuS tu»» 
aqua lactis vt dictum e.£t fi Defiderares babere 
fimplex Delectabilius 7 Icuius e vt Dentur in potu 3.v.puiueris tbtmt cumj.ii.aque buglofe.7 iSe 
compofitfs vero (cluentibus 7 erradteantibus hia 
tertas melancolicas e Decoctio quam fcripftt 
cena tertia qaarttvbifupza.Tfc mtrobalanozuin 
7 indo2um.ana.5,vi.ameos.5.v.alttt bo 
enudeatarum minam. J. ccqn 
tur in iibzisjtiuaque Donec peruentat ad tertiani 
tDeinde colenttir a erpzimantur, a mifceantur cu 
eis tdzoradlts .j.v.et extbeantur ex eo vncie quat 
taoz vel qmnque:11on enim expzimttSuicena 
Dofim illius 7 patet q exibere totu5 efiitt lib.i.cu 
additione idzomeitis qz fecundam me 7 
tem eflet Dofis multum dcuata.£il aute altit alta 
fetida fecundu; arabicoe.mina vero apud nos ita 
licos 7 egtptiacos cft pondus x vi.5. Dato q mina 
romana 7 gzeca fit pbdus.J.xx. Secundi! vero 
compofitu5 7 Delectabilius illo efl Decoctio De epi 
tbtmo Defcrtpta a ZDefue in antidotario que efl 
equalioz meo indicio 7 conuententioz alite oe qua 
exiberefoleo a.iiiuj.vfquead fex.licet quique.?, 
fint mihi magia in vfu.Iertium compofitum me 
mo2andum ell electuarin folutiuum ad melanco 
liam Defcripttone Suicene penultimo capitulo De 
viribus co2dis De quo etiam fupza babira fuit me 
mozia in intentione fecunda De minozatiuie. 
0uartu5 compofitum dl bcc.B< caftie nuper pze 
parate cum aqua lupulc2nm.?.t elebozi nig2iec 
lapidis labili paeparati ana gzana.viii.totU} exi 
beatur in potu cum.J.tiuaque bozagini9 vel 
glolc.bcceft illa benedicta medteta que huic Domi 
no fepecxtbita educebat materiam ab eo mclan 
colicam coloze opacam cum fplendoze qucda5 fub 
flantia velut pix valde ntgza feruens 7 ebuliens i 
vafe ozzibtlie afpicientibuf 7magt8 olfacienttbuf 
ipfam 7 perfeuerabat illiue eductio quandoque g 
Duos Dies cu tanta fuauitate operationis q crede 
batur pulfus foztis 7 virtus alleuiata magnifice 
per cuius vfum fplendoz 7 fozmofita6 in toto coz 
poze 7 facie fuerunt acqutfiti.Zld banc eadc3 inte 
rionem efl. quintum compofitum 0iuerfazu5 ma 
terterum melancoltcarum cductiuum fere omniu 
a me nominatum electuarium De epitbimo 7 per 
me compofitum oe quo exibere foleo qnattuoz at 
lactis.Sextum compofitum 
melancolie eductiuum fere omnis potell die 
tuarium oiafene Defcrtptum a‘tticciao in antido 
tario De quo extberi (olent a quattuoz.3 vfque ad 
viticum aqua lupulozum 7 aqua Lactis 7 efl medi 
cina optima 7 fecura.Ultimum verocompofini3 
potdleeboc.TV pillularum 6 lapide U5UI1 pillula 
j*um De lapide armeno ana«5.J,afTefetide.gdtu 
cum fucco zofarum fozmentur pillule vii.7 extbe 
antur omnes obferuatis conditionibus que t alita 
folutiuis feripte funt ct cbferuari Debent, per bec 
quideminllrumentavidctur nubi conuenientcr 
crradicari polfe materias melancolicas omnes et 
tucltge Ubtto tuo.omnes eni3 fecure funt 7 vtilea 
v bec De intentione SQ* 
Capitulum fextum De numeratione inUmmeit 
t02um quibus confumi potfuntreltquie materi 
erum lep2ofo2um« 
llunc autem occurrit tempus Defcrtbendi medi 
mas electas 7 ad confumptionem materterotu 
bo2um languentium oe quarum numero pzima 
n elegantioz efl vt poflcf videris egzitudinem ter 
minatam effe ad flatum vniuerlalera 7 eius mata 
rfam pluries fuiflfe euacuata 3 Vt cx pedentibus 
apparet tunc per fpacium vnius menfis omni oie 
in auro23 exibeantur.3.ii.troctfcozum De tiro in 
7 btbiri cum 
?j.y.aquc cucumeris agzeftis qui Dicit" afimmis 
Secunda vero medicina p2edictarum mater ie$2 
confumptiua 7 D feturis itC2um cft vt patiens om 
ni mane 7 p2op2ie CU5 aqua 
lactts»confe2t enim lepzofis refoluendo bumoze 
refoluttone fozti 7 incidendo a fubtiltando incifi 
one 7 fubtiliatione fozti a confert elefantteis. J£c 
fimilit Digerunt alit oe potu metaftrt.Iertia me 
dicina eft vt in potu Detur vC 
alcbitran 7 eft pix. confert etia5 linita fuper eo vt 
ifutcena Dixtt.Ouarta medicina e qua fcriplit cd 
ftatinus 7 eft # patienti g plures Dies t potu oet 
3*t.fticci mente aquatice 7 videtur conferre magif 
in p2incipto # i aliis tempO2ibus.0uinta medi 
cina materierum barum confumptiua potenter e 
caso ericii tcreftris combuftntollitent'5 elefantia? 
Vt fcripfit JSwllienuf ri° t5 fiplici medicina.Sex3 
medicina materierum potenter confumptiua eft 
Kt in potu Detur De foliis colloquintide cxtccatts 
Diebus «15 ozagaganti 7 gumi ara 
btet ana.g v.7 fiant pillule cum iucco 1 olaru5 que 
pluribus Diebus continuate confumendo materia 
curant lepzoios omnes 7 tu lege oe ea i agg2ega 
toze ca° De Dii inqutt.Poft multa De ea Dic 
ta ego non vidi aliqua5 De medicis foluttutsma 
gis conferentem ineg2tcudinibuf melancoltcis $ 
. folia colloquintide.£t antiqui quidem oefeccr unt 
in mcmo23ttone ifto2um 7 obliti funt vfu5 eozu5 
fed ego tentam 70edi De eis in mdancolia 7 in 
alopitia 7 tiria 7 lep2a fcilicet omni 7 inuent tuua 
mentummagnum.^tidem fcripfit Hiicenaad 
bite oe ea exterius applicata.Septtma medicina 
iterum materierum talium a psopsietate conlup 
tiua eft vt in potu ofcuriozia 
cum aqua buglofe continuattsDiebuset erit ma 
gnum iuuamentum eius in lepza vt conftantinus 
oixit.£tfi beneconfideras foztaflts talis imara 
gdus eft de fpecie lapidis I33UU. Octaua mcdicia 
eft vt pluribus Diebus in potu exibeatnr. 3. S* 
tiriace Sndsomaci cum bzodio Decoctionis eri 
cit campeftns.tloua medicina eft vt qmbufdam 
Diebus Detur in potu.|Xfucei 021'gani aquatici 
fecundum teftimonium MicbamXt ego no alit 
intelligo quid fit osiganum aquaticum nifiilluj 
qui 02it 7crefcitp2opeaquas.Oecima 7 vltima 
medicina talium materierum confumptiua e me 
dicamen compofitum albeocreiultum nomiatu 
factum et albes qd babet tantam potentiam in cb 
fumcndomateriamommum lep2ofo2um 7p20 
p2te elefanttco2um quodtenet-locum carnis vipe 
re cuiuf oeferiptio cft bec.B< mtrobalano2um ni 
g202um tdeftindo2umfeitargiindi7 eft tapfta 
que in r ei veritate e fuccue exiccatuf rute filueftrif 
ex idia appo2tatuf ambozum 
omnia per fe 7 li 
niantur cum butiro vaccino g Dies Duos ira ma 
laxata 7 conficiantur 015 meile cocto 7 oifpumato 
7 Detur De eo in potu poft purgationes ab aureo 
vno vfque I i Detur in potu aim.5 J .p? 
«eris Diamufci timenda malitia eius q* 
tiiam confectiO'Diamufci cuiufcunquc tam Dulcia 
$ amari eft eius tiriaea.£ft autem beis in r ei ve ritate napdlugqut l venenum pnitiofu ‘Uofert le 
p2C fpeciebus omntbus.cuius etiam napelli optta 
til iacii eidem refiftitiua e puluio plaute que nota 
tur itapdlus XDoyft.iuenit’ etia5mus qutda5 apt5 
radicem napelli nafcens crefcens cuius puluis e 
optia tiriaca cotra potcntia5 napelli.bec quide De 
cem medicamia illuftriii medico52 fentettts emol 
lita potentia fut t cdfnmpttione materie?? antece 
dentiucuiufcuq5lep2e.<7 p2eccdcntes noue medi 
cine no funt periculo fufpccttone mag9. vltima 
vero no enacuat' ab illis.ls fuerit (cripta ab Zfuice 
na 5a quarti 0 cura lep2e parapbo i°.Mt vero poft 
cofumptionem lcp2e antecedenttu non 
fufficit ad perfectione curationis folu itendere ad 
illas.tmmo 03 etiam materias ebumetas 135 i mc 
b2t's traerfaf cofumcre.fiue fint materieapoftema 
tu fiue vlce52 frequenf co22umpentiu3 meb23« pp 
qc5 05 p° pfpare tales materias ad mollificatione3 
1 rdoluttone cu refoluttute 1 fubtiliatiuis velut 
eer boc copofttu.Tk ozigani lauri fta 
pbifagzte berbe finapis ana ItbJ.fulfurts viut.f. 
iiiuterre carpetart'052 que nomiat finoptda.J.ti. 
coquant' omnia tn multa quantitate aque vfq5 ad 
cofumptionem medtetatis.Detde quattuo2 vel. vu 
Diebus omni Die bis eger t bac Decoctone 
tepida vel pauce caliditatts nifi in Diebus icmts. 
Cu ergo exit eger a balneo tuc totu co2pue liniat 
cu tiriaca andzomaci n inuoluat pannis in lecto 
quiefeens vt ibi iudct.ZtH nb incurreret fudo2C3 
poft pzimam Die5 exeunti a balneo cu modico aq 
Viola52 in porn DetjJ.tiriacc Diateferon. Cii g° 
ita factum fuerit p feptimama \11a5 tunc ad 
magis mellificandum p2eparandum materias 
ad refolutionefiat feeudnm balneu i aqua Decocti 
onis fenug2eci fiiamt ana libd.accipicdo 
n radicum molitu UU'052 albo?: libJ.JEtitfto bal 
neo liniat' cozpus totu cu fapone ntgzo n quiefeat 
i lecto vt Dtctu3 eft.Cu g° materia p bec balnea fa 
tunc ne 
ceffarium c cofumere ipfam cu medicinis maioze 
potentiam habentibus Velut i b° copofttmBc 31'm 
anauripigmenti vitrioli viridis n albi ana ItbJ. 
calcis nonextincte lib.i.radicum flamnle itb.1.5. 
aluminis iamenijaiit.falts armoniact.f.vm. te 
rant omnia n ponant'i alembico vitreos fublime 
tur.De bac ergo aqua madefiantomnes pufmlc et 
vlcera vbtcuque fint p Dies Duos.Zcitio vero 
quenti Die linianf cu boc vnguento.Bc amili.54* 
3.litargiri nbexiincte*3.i. 
y.fanguinis D2aconis liba.aceti mediocriter acu 
ti quantum fufiicit fiat vnguentum in mo2tario 
plumbeo cum fuo piftello vebementer conterendo 
7 eft de magnis medicinis ad boc opus,Cu3 ergo 
in membzis fuerint facti co2tices 7 crufte tunc li 
ntant' cum boc olet D fifamo pingue 
diuis afini ana lib.i.vitellos ouo2u numero ouca 
campl>02e.5.i,terantur omnia in m02tario enco 
ita vt fiat linimentum in mo2tarto cum Mcien 
ti quantitate albuminum cuo2um*£tbocrcmo 
itet flamma3 a membzis regenerando <i incarna 
do ea a confolidando.Gumg0 loee facta fuerim p 
Duos vel tres menfes Jtquidem res videbitur feli 
citari tta*p20cedendum eft interpolatis tame eua 
cuationibus mino2atiuis adbibitis.St autem ap 
paret noue materiei expulfio apoftematum C02 
zuptionmn aduentus in membzis tunc ttcru5 re 
dcat' ad cura cu fccudo balneo flatim antcfcripto 
n cum vnguentis confequentibus ad ipfum, opoz 
tetenim totiensYeiterare remedia i crontcts egzt 
tudinibus quotiens materia renouatur i eis. 'bec 
De intentione fexta Dicta Metant. 
Capitulum feptimum De medianis rcctifican 
tibns membza cozzupta malitia materierum 
tflarum. 
£5unt autem membza indigentia rcctificationc 
wepar i quo materiemelancolice per aduftionero 
plurimum generantur 4 in venis 4 coz 4 cerebzu5 
imquibus materie cozzumpunt aut cozzupte rea 
piunf.Xtovero membza funt ftcut totius cozpo 
zts fuperficies ad quam materie cozzupte fundu 
tur 4 in ipfa etiam frequenter cozzumpunt.Cou 
foztanf ergo pzincipalia omnia fimulcum occej 
medicinis magna laude infignitis ab auctozibus 
£tp2imaqutdcmoiuinamedicina quam fere oi 
bus aliis pzeualere credo.eft electuarium lecificas 
nominatum a T\afi 4 ab eo compofitum nono H 
manfozis ca° De melancolia.lege eiuf oeferiptione 
n De eo exibere foleo omni mane per plures Dies 4 
quinque lx)zts ante p2andium.5.u. ve$2 qz in boc 
Domino eft epar notabiliter calidum 4 coz etiam 
4 cerebzum exibeo ipfum cum aqua fraziole vf ta 
raxacon violaram aut nenufaris.be enim omnes 
medicine funt frigide cozdiales ccrcbzales 4 epaci 
ce 4 bine inde legere potes.Secundu5 vero, medi 
camen cuius memozia non eft pzetemittendae 
tiriaca De viperis qz confoztat fpum 4 calozcm in 
natum 4 reddit ipfum potentem ad contrariandn 
omni lapfui. 4 Detur oc ea i potu pluribus Diebus 
in aur0za.5J.cum aliqua pzedtctaznm aquarum 
n tardetur poft eam cibus bozis ad minus qtrinqj 
Xertium pzincipale compofitum eft electuarium 
De ambza pzopzie tnucntnm ab Suicena can. 
fumma pzima tractatu 5* rabzica illa £lcctuariu 
alcbefrai. electuarium ambze. Detur aut 
ex eo.3.i.port etatem eius fex menfium 4 pzopzie 
cum aqua vfotaznm vel buglofe. Quartum ccm 
pofttum fpecialevalenspziucipaltus ad Difpofi 
tionem capitio cft confectio De iacincto 4 pzopzie 
Dicripta ab 2lnicena vbi iupza rubztca ifta Cofec 
tio De iacincto noftra.Quintum compofitum va 
lens ad pzedicta 4 pzopzie ad Difpofitiontm capi 
tis 4 cczdis eft electuariu Dtamufcii Dulce Defcrip 
tione XDefue t antidotario. cuius Dofts cflepoflut 
3.. aqua aliqua dc pzedictis in auroza. &t 
rende tamen q non minozis iuuamenti eft ocfrtp 
tio Diamufci poftta ab 3uiccna. canonis fuma 
pzima rabzica ifta 2Dedicta 0 mufeo Dulcis. £xx 
tum medicamen 4 pzopzie ad banc intentionem 
vrile e ier a vf confectio 'foermetif oeferiptone po 
fita ab Huiccna pzeallegeto loco rabzica ifta.Con 
fectio iDermetis vales ad tenafmonem 4 cetj 0ep 
ttma medicina 4 pzop2ie oc fimpltcibus eflvtcu 
apparuerit magna capitis Debilitas in fero apud 
fomnum ligni aloes 015.5.»» 
aque nenufaris tepida aut frigida in Diebus calo 
zis.Qctaua medicina cfi vt apparente magnifico 
nocumento circa coz ter vl quater in Die patienti 
Dctur.3J.pulucris electi fmaragdi viridisclari 
4 Diafani cum.J.i.aque rofate.Tlona medicina ad 
eandem intentionem efl vt pluries in Die exibeat 
9.1. margaritaram non vitiatarum cum 
ia.aquefublimationisfoUozu bafiliconts. Decia 7 vitia medicia 7 jppiie conferens ad 
cbplexionis epatis 7 rectificationem tpfius 7 p20 
pztc a caliditatc p2Cternaturali eft vt i petu oct i 
auroza a ante cenam per bo2am.i J.5*i.vel.5.if 
fpodii Dc canna electflfimi qd cognofccs per eius 
aromaticitatem ,pp2tam CU5 aqua cufcute cico2ce 
n fcariole.p bec quide omnia aut ipfo2u plurima 
poteris conuementer rectificare mcmb2a 
palia ab bac 022tbili eg2itudine co2tupta. Cum 
autem ppenderis cutaneam partem multum effe 
lefoma veljementicakditate p2etematuram.qd 
eognofcctur rubedine magna inflammatione p2u 
ritu a acuttate magnis tunc confert eis linitio fac 
ta cum fucco lactnce vd p02tulace vel folio2U3 ne 
nufaris aut olei omfancini.£t cu§ cognouerie ipa 
foze lefa mala complexione frigida per via3 exrie 
tionts calo2ts naturalis boc efficiente tunc De me 
lioztbns medicis eft ipfozum irro2atio vel made 
factio cum vtncralbo aromatico.£t fi viceratio in 
memb2is non fuerit magna tunc meli'02 erit em 
bzocatto velmadefactio eozum cum aqua cineris 
non multum acuta aut cum fucco mente vel cala- 
menti <? fimilium. £t fiquidem perpenderis in 
membzis eOe vlcerationes per memb2a ferpetes 
vna De melt02ibns medicinis eft linimentum b* 
V< litargirrcerufc ana.5ai.ole1 rofatt.iai. J.fucci 
mte.3.im.amili quantum fufficit fiat 
i mo2t3rio plumbeo cuim fuo ptftcllo f02tifiima 
cemtririone in cuius fiue ponantur.3.ii. campbor 
fubtilifTime trite.boc enim eft medicamen Diuinu 
in talibus vt videbis. » fic eft complementum iftrn 
ment02um que perficiunt intenttonc5 feptimam 
Capitulum octauum De medicaminibus' gbus 
perficitur intentio octaua curationis butusle 
p2e immo 7 comimtter omnia. 
Xempus eft expendere contemplationem in re'no 
minozis vttlitatts 7 cft inuentre medicamina cd 
uenientia adco22nmpcndum malitia3 
que f lep2ofts repertuntur fcntpcr. p20 qua inten 
tione p2emtttcnaum p2t'mo regimen cozzuptio 
tite malitie complexionis materieru pzeueientis 
ab excdlu qualitatum comunium pzimarum 7 (e 
cundarum.Secildo Vero tanget regimen coz2up 
tionis p2anitatis venenofitatis eat um.rcctificat? 
autem 7 co22umpttur mala complexio manifefte 
materierum per Digerentia eas in nocitiuo.llcq 
enim credo virum pbificis tnftt uctiombus adeo 
eruditu3 qui fciret has materias Digerere Dtgeftt 
onc i iuuatiuo.iEt iam quidem De talibus Digeren 
tibus Determinatum eft tn intentione fecunda Di 
geftionts matcrierum.Hdbuc etiam inttentione 
pzecederiti De bis que confoztat memb2a bic aut 
fucctncte Dicatur q fi contingit materias ede vcbe 
menter calidas 7 ftccas caliditatc putredinali tuc 
De meliozibus Digerentibus quattuo2 poliunt cli 
gt medicine mibi inuente vtillime. £t p2tma qui 
dt’5 eft bec<VA firupi acctofiratis citri.J.i.aqtie epa 
ttcCi?-iii-mtfcc. Secudu Digeftiuu 7 fo2ttus illo e 
bcc.*& firupi De endiuia firupi fimplicis acetofi 
ct De btlantits lactuce.5.iii. mtfce. 
Xertium Digeftiuum non minozis iuuamenti q 
Duo p2t'ma eft boc.B? aque po2tulace.5:fii. firupi 
rofatt.f.i.y.mifce.Quartum Digeftiuum 7 adbuc 
Ddatabile eft b°.Bc firupi iuiubini*? i.y.aque fca 
riole.f.iiti.mifce.Si autem materiam et conti 
get it penes qualitates p2imas recedere a medio 
p augmentum frigiditatis i ficcitatfe et foitalfie 
etiam per augmentum frigiditau'8 7 bumiditatif 
tunc oc melioribus Digcftiuis etfetboc.Ei firupi 
Oinarii vel oe bifantite.f.t*aquc lupulo2um aque 
culciite 7 acetoie oigc 
ftiuu eft bcc*B< firupi DenulaocfcriptioneSera 
pionis 7° bzeniarii tractatu De 
viola rum.J.tu aquelupuio2um«5.t.miice. Icrtiu 
Digeftiuum eft Ixx.Tk i irupi Dc f aq 
cico2ee.f.iii.miTce.Quartum oigefttuum ad bac 
intentionem cft boc.ft firupi oe endiuia 7 meliuf 
violati ana.$.vti.aque fumiterre 7 bo2agint's ana 
J.i.y mil ce.0utntum Digeftiuum eft bcc.fti iiru 
, pi oe abfcintbio 7 rofaruj ana.fii.aque eupatozit 
i nenufarie ana.J.uJ*rmlce 7 penef l:oc mtmoza 
dum eft q firupus lupzafcriptus oefcriptdne mea 
Vtilisclfetadbanc intentionem excellenter cum 
hoc etiam recozdandoq’omnia que polita funt t 
intentione pzeccdente oe confoztantibuf mcmb* 
pzincipalia optima funt ad banc intenttone3« tee 
recttficantibus etiam materias 7 carum pzauita 
tem inanimi medicozum concozdia appzcbata 
funt cauteria potcntialia 7 actualia etiam. £t i fu 
ma variis voluminibus appzobantur cauteria ap 
plicanda capiti n partibus adiacentibuf'? fup i ple 
ne i luper luneturif* Capiti ergo applicantur cau 
teria Iupe2 fincipite fuitatibus capitis fuper vtra 
tempoza fuper collo et vltimo luper radice epi 
glctisiisriendum autem q cauteria que admini 
Urantur in partibus capitis oebent dfe I perica. 
quoniam vlcera ex cis facta Difficilius n tardius 
confoltdantur.7 non eft altera intentio in iftts cau 
teriis.qz longo tempoze vigilantia eozum vlcera 
omertunmwuam fenfibiliter materiam a ,p 
fundis venarum ad extcricza.vndc alleuiatur vir 
tus fuperrefiduum materierum redditur poten 
tioz ad Digerendum refiduum materienim cum 
Ixjc tamen q talia cauteria potenter aduerfantur 
cozzuptiuc venenofitati aut 
applicandi cauterium inmcmbzis omnibus 7 p 
p2ie ofluofis eft vt modificato p2ius cozpoze cunj 
medicinte folutiuis 7 clifteribus ventre vacuo exi 
flente apud 02tum folis applicetur ignitum cauti 
um fuper commiffura cozonali t loco vbi linea fa 
gtttaliscomiftureftbiouiat«a pzofundetur caute 
rium fuaui tactu (pellendo vique ad craneu3 exclu 
fiue Deinde fuperponatur oleum violarum aut oe 
nenufare vel oe flozibus cucurbite CU5 vitello oui 
agitata vfque ad tertium ergo pzoccdat 
cumadmtniftrationc butiri vel affungie recentis 
vfque ad caiumefcare oeinde medicetur eum vn 
guento refino in Diebus calozis.aut cum vnguen 
to bafilicone mtnozi in Diebus frigo2ts.itcrpolla 
do tamen aliquando adminiftrationero vnguenti 
egiptiaci facti ex meile aceto % floze erif adbocvt 
non cito fiat viceris cdfolidatio.Gognofcitur aut 
locus pzedictarumcommiffurarum ponendo ex 
nafi fuper linea maiozi ralcete manus 
% extendedo Digitu medium pe frontem vfque ad 
caput. Gum ergo peruenerit extremitas Digiti 
tunc reuoluatur pztrrtus nodus eius verfus fu 
perius capitif. vbi ezgo attiget reuolutio nodi oi 
gitiillc eft locus obuiationis inferiozis partis co 
miffure fagittalis.fignctur ergo cum encauftro. 
vel memozia 7 ibi applicet' membris 
pauca carne redactis, applicetur 013 l olerci cautela cauterium ne fiat ampltoz Debito a p 
pzie tn loco epigloti.£flcr enim.timoz magnus D 
nocumento traebee arrerie pulmonis a ccnlequen 
ter co2dis.1n locis vero que funt ficut poli aures 
a collii caucatur a .pfundatbe cauterii pptimozej 
cocture arteriarum a venarii.3n locis coniuctbm? 
colli cu fpatulis timoz baberi Debet nepueuiati 
pzdfio cauter ii ad neruos ozientes a fpondilibus 
colUXauterii aut applicatione fup lateralibuspti 
bus nocrati a fuper ipla nocrati timeopp ipla nu 
cbam.Bdbuc etiam cu applicare intendit' cauteria 
fuper ipocundziis no.fiat magna 
nocumentu epatts i Dextro.fplenis vero i fintflro 
tpocundzio.Similit' etiam cu applicat' -cauteria 
fup iuncturas Diligenti operatione Attendendum 
eftnevpfudeturineruis ,ppter fulpitionem Ipaf 
mi futuri a i ligamentis functura? pp pbibitdej 
motus ca?.vnde a pp bas caufas timozis bodier 
no tempozc mltu euanuit opei*atio applicadi cau 
teria qz operantes ra 
ro reperiunt couenient' inftrucct quantum opatio 
rcqutreret.a \xc ed caufa pp quam libentius appli 
co cauteria potentialta a conuenient' refracta que 
paruotcmpozeapplicata Dimitto contentus ma 
gts De reiterata applicatione fine nocumento q d 
vnica cu timozc a lefione.£t adbuc tertio libenti 
us a cu maiozi fecuritatc applico fetones a eozu3 
applicatione? longo tempoze vigilare facio.Sigf 
aut Delideraret babere materiam cauterio? pote 
tialiu Duo hic feribam quo? maiozis partis ego 
fui inuentoz a rectificatoz.£t pzimu e boc.Bc fer 
mentt vnius fepttmane.|.iii.lapont8 nigzi*f.n 
arfenici citrini aed auripigmentu.| J.argeti lub 
limati.?.«.calcanti combufli^.ij.,inco2po2cnt' 
oia fimf i moztario Diligenti cbtritione. Secun 
du vero cauteriu a efficatius p° e b°.ft aque capi 
telli pzimelibj.calcis viue.5.i.y.opii.3.5*pulnc 
puluert5anda a bulliant i aqua .lento igne 
vfque ad columpttonem medietatj.tuc g° fupadda 
tur plueres a coquat vlq$ ad fpttfitudinc a refuet 
totu i vale vitreo bene obturato ne ingzediat acr 
q2 Dilfolueref.facias g° ex eo fruftrum tante quan 
titad quantu volucris facere fozma? a fepelltae ip 
fu? t palla circilfcrentialit' balneata vt melius ap 
picetur aut imedietate cozticis nucis vT aucllane 
a Dimittatur fup loco p media? bozaajaut-ad plus 
p vnam Ix)za?»'llmpliu8 De medicinis cozzumpe 
tibns venenofitate? optima e 
tiriaca Diateferon a pzopzte feripta ab Muiccna 
50canoi8liimap2imaa tractatu pzimis. kt ter 
tiam e iezalogodion:£t quartu? e iera rufini, kt 
qm'ntu?e medicamen albedereiuliu in feptima in 
tentione Ddcriptum.£t fextu dl beredeiulin ma 
iuo.£t leptimu dl confectio De vzina ircozu md 
qua? Huicena nominat alluleDati quas ta 
men tres medicinas compofitas a ab -Sutcena De 
feriptaf luccdTtue nb curo Declarare qz timeo ea$z 
qz Duc pzime componutf 
cx napello a tertia non euacuatur a timoze maxio 
*ftectificant etia? venenofitates vngue 
ta fuperius pofita in intentione De ptiefart cbfup 
tione autc Delcriba linimenta ouo 
venenolitatis cozzuptiua conucniet'.£t pzimil e 
boc.B< tutie prparate a pzopzte ai vria pueri lib. 
i.teratur tn moztario plubco cu fuo ptftello cu fuc 
co acetofttatts citri a fiat linimentu, vehementer 
em*5 co22umpft vcnenofitate omne cii fua 
tate.Secundu 7 p* potentius e bM&terre figilla 
te libxfucct vicetolici quantu fufficit terant fimi' 
in mo2tario plumbeo cu piftcllo fuo 7 fiat lintme 
tum ex quo totu5 liniat co2pus.£Dulta eiiam i fe 
quenti ca° Determinabuntur ad boc ,ppolitu5 vtt 
lia 7 venenol itanbus refillentia. 
Capitulu nonu De electione a tota 
fpetie 7 ppzfetate cbferenttu lepzof. - 
3n \yx ca° no ei it mea intentio tangere mFtum 
De medicis feriptis a quibus a ,pp2ictatc cofcire 
ad b° capitulu 7 jppzic oc eis que videntur quali 
fabularia mcdicaminaficutDeoculo vpupe Dicit' 
a quibufda5 q lufpenfus fuper lepzofo Delet lepza 
£t ficut Dicit' De pellicula que abiemdit l circucifi 
one pueri ficca 7 trita fi Det i potu cum modico 
mulct Delet lep2a 7 nb pmittit ea augmetsri.Tle 
q; adbibeofidem medicinis qua£ Dolis nb videt 
habere rationale iuditiu vt Dicit Hlbcrtus De offc 
elefantis fi Det' in potu cu.x.3 mentaftrt montani 
curat' ab eo lepa.£t fic Icribit' D faguie lebete fi ex 
eo ivngat loca patientia curatur lep2a.Solu aut 
adbibenda e fides medicinis in curatione cg2t'tu 
dinum que cu b° q operantur cu p20pzietate fua 
tmp2imunt C02p02i qualitates per quas fufticten 
ter pbt aut Digeri aut confumi materiaanteccdes 
kX coniunctaegzitudinum.qualtter tiriaca videt 
polle fufficienter curare omnes fpccics lep2e.cbtra 
riafur enim materiali caule 7 male complexioni 
co22umpendo 7 rectificando eas occulta ,pp2iera 
te que ineft et pztnctpaltt a carne tiri.Secudo q2 
ipla confo2tat fpiritum 7 innatu calozes ex.qbus 
reddttur virtus potens ad curanda lepza5.£t itu 
q2 tiriaca adbuc fermentata caltditate7 liccitate 
luis que ponut' in z° g2adu potebfumere materi 
as.SimiW etiaj icribit D iera attributa T\afi'.ct 
ttep tf iera tnt;:ulata ipocrati vt iDefue fcriplit 
tnantidotario Dtfiinctione fecunda, kt 2imcm 
canonis tractatu 2°.tales enim iere nb folii ra 
tione folutionis ea$2 per quam educunt materias 
lep2ofo£ conferunt in curatione immo 
etiam 7 aliis qualitatibus que relultat i eis ex Vir 
tutibus componentiu ficut Deducere potes exami 
nando ca:$z cdpofitbcs.Confido etiam in medicis 
aliis taliter operantibus ficut Dicit' D carne eritu 
marini ut fcriplit Huicena ipfam conferre.ctiam 
ppt' vehementiam refolutionis 7 exiccationis ciuf 
ficut etiam Serapio fcriplit De cazne ericii terre 
ftris q extccata 7 trita 7 Data in potu lepzofis rec 
tifteat complexione mala3 co22upta5 Dominante 
fn co2po2ibue eo2113. £t lient etiam Diafco2ides 
fcriplit q ibidem animal allatum 7 comeflum va 
let contra lepzam*7 cbco2dant Ini lermones cum 
Gallieno xi" De fimplici meDicia qui Dixit q caro 
critii allata 7 potata confert patientibus elefantia 
apud que Ijmultas talium mediciaru5, memozar 
potutllcm folum tamen tangam memo2tam oe 
magno inuamento carnium ttri vt Gallienus xi° 
De liplici medicina nominat ecbiduam.£t CU5 be 
ne examinabis lermones cins videbis q e fpccics 
tirt quem ibidem 0allienus matraflum vccat.74 
rei veritate eft fpccics alpidiscuius partes buma 
no co2pozi Diucrf applicantur mois .quo2um p2* 
mus eft vtex cius carnibus .trociici fiant g igzc 
Diuntur compolitbnem ririscc maio2is cuius in 
ttnt02 cu additione p2imusfuit Z(nd2omacii9 ante ipfum enim non erat cognita 
medteta famofa magis in curatione venenozu q 
electuarium inferiptummetridati 'fregi ifpante 
quem romani Debellare nd potentes armis 7 bel 
lo conati fuerant vincere cum veneno a quo fe De 
fedit rex ille virtute illius electuarii. £fnd2oma 
cus autem fuperaeniens compofutt elcctuariuj ex 
Ixtiii medicinis p2eter mei a vinum cui .fuperad 
dic carnes tiri in trocifcata fubfbntia redactae 
frenis b° argumento q caro vipere atotafpecie 
contrariatur bumanc fpectct co22umpendo ipl'33 
eo qz petit C02 qt5 efl p2tncipium 7 fundameutu5 
vite fpirituum 7 operationum omnium.quod qui 
dem venenum confractum cum aliis medicint'3 
componentibus tiriacam que omntno aduerfant 
veneno poffunt co22iipere venenum ebibitum po 
tanim 7 aliter applicatum.2K)aio2 enim earum e 
potentia ad co22umpendum virrute5 venenoftta 
tts tiri if.econuerfo.XOultts ergo modis carott 
ri adminiflratur 7 pzimo quide3 modo p2edict0 
Secundus vero datur caro eius ad comedendum 
patienti etixata cum pozio aneto cicere 7 pauco fa 
iis in aqua plurima tamdiu q caro Diffoluatur ab 
caro illa ad coraedendu5 patienti oetur 
Xerciua vero modus applicationis eius e b2odiu 
Decoctdis tpfius.Quartus modus e vt accipiatur 
olla pzcdicta 7 coquantur in aqua cum pane De fi 
milia coquendo etiam cum eis pullos columbozu 
7 bibat pattens De bzodio illo a comedat pullos il 
los.Quintus modus applicationis tiri ad kyzo' 
Ium dl vt accipiatur ferpens niger 7 exco2iet 7 ie 
pelliatur in terra oonec putrefeat 7 nafcanf ex eo 
vermes tunc g° extrahatur 7 exiccetur 013 vermi 
b is fuis in otia no vitreata in fo2nace 1 vertatur 
in puluerem ex quo tribus Diebus omni Die Detur 
j.i.cum aqua mellis. Sextus modus 
onis eius ad co2pns lep2ofu3 efl vt accipiatur fer 
pens p2edtctus exco2iatus n ponatur in olla 7 fu 
per ipiil efiudant' accti.j.viii.aque lib.t.tapfie bu 
mide ideft recentis 7 efl ruta filudlris loco cuius 
potefl poni rata recens ommu5 ana.f.iu 
coquantur ergo lento igne oonec Diffoluat’ ferpes 
tunc ergo coletur 7 ex aqua illa fricetur facies et 
omnes partes lefe pofi abrafionem pillozum vel 
capillo2iim tribus Diebus continuis. Septimus 
modus applicationis tiri ad co2pue eiefanticum e 
vt fiat invnctio co2po2is cum boc epitbtmatc.fua 
tur ferpens niger excoziatus 7 Decoletur vt paru5 
iitfra Dicetur 7 ponatur in Vas lapideu5 non Vitre 
atum 7 fundantur fuper ipfo aceri.5.viii.aque lib* 
f.rute filueflris recentia radicum D2agonteeam 
bo2um ana.5.ti.coquantut lento igne Donec oifTol 
aatur fpens.tunc g° coletur colatura illa pdaf $ 
vafe vitreo bene obturato 7 tnvngat' cum eo totu 
co2pus aut partes que mundificatione indigent 
Depol itis f emper pilis per r aiuram.Octanus mo 
dus admimflrationiseiuseflvtex ca2nibus fer 
pentum nig202um cum oleo antiquo fiat Decocto 
i vafe lapideo fecundum fo2ma collignda ab Zfui 
cena f° canonis fumma p2tma tr actatu x° D oleis 
rubzica illa Oleum De ferpenttbus competens ad 
impetiginem, lege ibi q2 ppb2euitate3Dimitto. 
‘tlonus modus applicationis eius efl vt accipiat 
ferpens p2edictus 7 ponatur in vafe lapideo vitra 
aco ponatur ibi falis 7 ftcuu contritaru ana lib.i. 
decti.f.viii.obnirctur ,g° vas Diliget" 
*ponaaur i furno ignito Donec adburantur.totu 
g° pofi illud accipiatur 7 teratur 7 mtfceatur cum 
etB fpice ide 7 malabotri idcft folii indi ana .5 j* 
De boc igitur puluere patiens vtatur in cibis aut 
ei ad potandum Detur pluribus Diebus in auroza 
mellis.Decimus modus admt 
niftrationis tiri in lepza eflper modum fubmer 
(tonis eius in vinum 7 efl vttims vel ecbidua ac 
ctp taror viuens 7 ponatur in vas vino plenum et 
obturet' bene vas vt ibidem mo2iatur et putrefi 
at ferpens.De boc quidem vino in potu patienti 
Detur.mirabiliter enim videtur curare elefanciaj 
vt fcripfit Gallienus xt°oe limplict medicina ie 
fuilTe expertum q. cowfirmauit experientiis altop 
vbi Dixit q in vino tnuentus fuit fer pens 
fubmerfus. Cum ergo lepzofus quidam ex mello 
rtbus bibilTct vinum tUud lanatus fuit ex lepza fi 
ue a cafu contigerit fezpentem fitibundii intrafle 
ipfum vinu3 vbi moztuus fuit fiuc a afli 
nes vel amici clefantict lcp2ofi occultauerint fer 
pentem illum in vinoquerentes lep2ofi oefli ucti 
enem pp verecundiam 7 fugam infectionis ab eo 
Otpera autem vel tirus ifle Debet babere condito 
nes admfmftretur.t>2ima con 
Ditio eft vt vipera non accipiatur De loco vf nemo 
ze lutofo.2a q non accipiatur ozta 7 nutrita i U 
tore maris.Stmiht neq5 fit accepta ex locis vat 
de bumidis fontalibus vel lacunaltbus.lncis em 
parum labetur iuuamenti.n: multe malitic p2op 
ter frigiditatem 7 bumiditatem earu5 quibus flu 
pefaciendo interficiut.Tleque eligatur illa que ve 
bcmenti fui caliditate fitire facit.quam cognofces 
qz femper eflufiando ferpit 015 020 aperto.Quar 
ta conditio efl q eligatur 1'erpes 02tus 7 nutrituf 
in montibus:Quinta conditio q fit albus in ven 
tre mfert02i.Sexta conditio q cum baculo ferpe 
re 7 pfallirccogamr aluJdiu.Sepcima condito q 
pofi illud interficiatur abicifisxapite 7 cauda per 
quattuo2 Digit06 vno tctu.Octaua conditio efl vt 
effundat multum f anguine. Tlona conditio efl vt 
pofi illud faltu 7 agitatione plurimum moueatur 
notabili temp02C.Decima conditio efl vt pofi abf 
cilionem capitis 7 caude remaneat viuus ferpens 
notabili temp02e.tunc ergo ex carne tiri condito 
nati p2edicti8circunflantttsft3t paniculi vel tro 
ctfci nominati % funt materia tiriace ptialis in q° 
rum confectione lege fermones Zfuicene 5° cano 
nis fumma p2ima rub2i'ca illa Zrocifco2U3De vt 
peris.ibi enim clarius 7 fublimius 15 bac materia 
locutus eil q aliquis auctor medicine cum eozuj 
reuerentia.ipfe ent'3 H02C8 7 fructus mclio2es de 
git q accipi etia alias meDicinaf 
ad lepzam facictcs fcripfit ibtdcsquas a p20p2ie 
tate valere magis q a materia cornum' exiflimo 
velut iooc aceti nitri ana.f .ij.fuc 
ci caulis ag2eftts ideflno tranfplantatul.iit.mif 
ce 7 totum i potu Detur mane 7 vefpcre ;patet au 
tem q loee medicinamon videtur operatiua p2eci 
fe per qualitates comunes 7 manifeflas.Secunda 
medicina ibidem oeferipta efl vt in potu Detur oe 
cem ‘ktrat pulueris lepo2is tribus Diebus cu.ttiu 
5.vtni.Zertia medicina efl vt oetur in potu altit 
cum meile quantitatem nucis mufcate.potefl aut 
poni alttt.3J.nel3.uquidautem fttaltit.lege 
tupza qz efl affa fetida* Quarta meddicina efl vt 
Detur De fquilia quantitas oece 'ktrat CU3 firupa fqmTlittco infpiffato fient lab.Quita e Vtfiat Eab 
ex fuffiaenti quantitate mellis. 
Sexta medicina eft vt Dentur in potu tree obolu 
fet fucet calamenti.£ft autem oboluf pondue triu 
'kirat 7 omnis ‘kirat cft pondus quattuoz g2ano 
zum 02det per hec volo fatiffactum efte ad tnten 
tionem nonam Dcmdicinis ab occulta qualitate 
opantibus ad cur am lepzeelefantice. 
Decimum 7 vltimum capitulum eft De memo 
ria quo2undam accidentium que lep2am coco 
mitari folent quo£ g2atia etia3 tangam modu 
fubueniendi quibufdam accidentibuscomplica 
tts cum bac verenda cgzitudiue que tamen no 
funtebeomitantta ipfam elTentialit’. 
Plurima enim funt accidentia.quo2um p2tmum 
eft Depilatio pilorum barbe 7 fupercilio2um. !0e 
cuudnm cft multitudo pullularum in facie nafo i 
tus 7 extra in fuperciliis auribus 7 labiis.Iertiu 
eft vais afperitas a rauccdo.Quartum cft oiiM 
tas anbditus. Quintum eft valida litis. £5extu$ 
eft.fplents tenfto. Septimum eft epatts a renum 
immoderata eft multitudo ve 
tofitatum in inteftinis omntbus.llonum eft ven 
trts ftipticttas.Dectmum eft pullularum multitii 
do in omni pede magno. Qndcctmu eft vlceratto 
Digitanm pedum.Duodccimum cft ftupo2 in pe 
dibusfereomnibus‘7 tibiis .Decimumtertm eft 
eueriio 7 co22uptb naturalis colo2is ad p2etema 
turalem. Dectrmlquartu5 7 vltimu cft puflularu3 
multitudo in colatozio 7 toto palato cum excc2ta 
tione paztium illanu Duo autem alta-accidctia 
in ba viro complicata reperiunt. quo2u p2imu3 
eft teneb2ol itas vifus ambozu5 acuio$z 7 p2opzi 
e oertri.Secundu eft D0I02 i renibus ab barenis 
7 lapillis in eo tepe p2ei entatus. 1>20 cura ita 
q5 p2tmi accidentis mcmo2andum p2imo q ma 
defaetto partium Depilatarum cum Decarione aq 
ferpentts 7 tvncrtone ipfarum cum oleo ipftus re 
media funt apzopziata ad faciendu3 renalci capti 
los 7 pilos vbique lao2um.tamen q2 remedia ta 
lia non euacuantur a fufpitione 7 timo2e magnis 
3dcirco alia quattuo2 ponam remedta buic accide 
tt remouendocoiiferemia.premittendo p2imo 
talia inftrumenta op02tct efte habentia bas quali 
ttes. i>2tma q fint calida leuis calidttatis attra-- 
bentia vapozem adbuftum qui eft materia ptlozu 
ad po2oa. Secundo vr fint aperitiua vt releruet' 
pozi apentiui 7receptim vaporis ia otctnZertto 
q non fint fttptica q2 clauderent pozos. Quarto 
non fint veixmcnter invilcatiua pzepter illud. 
Quintovtncque vehementer iintcxiccatiua. 
fczimum g° compofitu3 cft boc.Tk id2omcllis.J. 
uii.ireo6.3ii.g2ano2U3fenicult 7 anili ana.3.1 
farine filiginis quantum fuftictt ad infpiftandum 
fiat linimentum in mo2tai io cnco cum luo piftcl 
I0.7 modus applicationis eius cft vt habeatur oe 
catio feniculi bumidi ex qua tepida fomentent" ct 
balneetur partes.oeindc exiccentur 7 tunc linian 
fur partes omnes e* p2cdicto linimento ter i Die 
naturali renouato. Sccundu compofitum 7 cfli' 
cattus illo eft bcc.Tk olei irini. J.i«/.olei b piperi 
bus 7 De croco ana, Ja.fpice nardi.J.i «farine 020 
bi-quantum fufitat ad inipilTandum fiat linimen 
tum in mo2tario vt lup2a 7 applicetur madefactj 
pzius partibus cum euapo2atione occationis fio 
wm camomille. Xenium compofitum 7 adhuc 
metiua aliis ert irtud.Bt fucci ►artanite fucet ertre 
mttatum virgularum lauri ana.f,tncroct.5.iuU 
tuantur fepe loca ex boc linimento actu calido. 
Quartum compofitum ert boc.B< det' De vitellis 
ouo2ump2tii8 elimi87Duris.5.ii.ireos mirre 
rubee tinct02um feminum genertre 
logie rorunde.5 J.croci3.t*mufci g2ana quinque 
mellts mundi 7 clari ad albedtnem 
ii.fiat linimentum in mo2tario a applicetur st 
fup2a.Qt>vero i hac parte oicitura quibufdam 
©e vnctione facta cum puluere vefperttUonis com 
burtftaut linimentum factum cum fanguine rane 
boc 7 libi iimtlia remedia funt verba ciarroato? 
Capitulum fecundum huius partis Decui a pu 
ftularum vbicunque ioco2um ejeirtentium. 
Quoniam ixc aportemata in fubrtantia funt oura 
niQzedic colorata ftmilt colozi mo2i perfecte ma 
turi tunc aut femper vlcerata aut vlccrtbus De 
tiudata.fi autem fint fine vicere mamfeftum ert 
q cura ipfarum Debet fien' cum lenituris 7 refolu 
turis p2emtfft0 minozatt 
«is in intentione fecunda 7 erradicatiuis in inten 
tione 5* poIttie.Uerunrame illuftres viri taliu5 
a portematum curam fcrtpferunt elTe ftendam per 
mollificantia p2ius appofita.fecundario vero per 
rei oluentia applicata Recipientes intentione re 
folutionts fuccedere Debere intentioni moUificatt 
onis.Jta vt tn curatione reuolutio fiat De mollifi 
cantibus ad refoluetia monuerfo»St quis tame 
effcc feientia 7 opeze bene tritus portet facile in cd 
polito eodem modo componere mollificantia cu5 
rcloluentibus bene refracta 7 feliataretur ems cu 
ra. Uniuerfa vero aportemata i ixx: Viro plura fe 
re q quingenta curaui per iftum modum.frzimo 
enim madefeci ea cum aquacincrie facta pzius 
eius Decoctione cum gzanis f ilaroi 7 fenugzeci.50 
vero Die applicui hoc ccmpoi itum.Bt cmplartri te 
ItbJ.muciilagims fenugreci lemis 
lini 7 radicum altee ana.J.ti«farine 02obi quanrd 
fufticit ilpiffentur omnia liraul cbterendo i moz 
tariaabiquc igne 7 limatur puftulolus locus cr eif 
tez vclquattcr i oie.Cum ergo perpendi fubrtan 
tiamaportematum parumper molltficatam ma 
Defacicbam aportemata omnia cum aqua capitelli 
tertie collectionis.£t iterum cum perciptebama 
portemata talia parump erupta invngebam tpfa 
cum boc vnguento: ircos arirtologie cerufe 
lote calcis qctincte 7 lote ana.5.i:J.mufci ligni alo 
eecampboze ana3.J.terantur omnia fimul in 
mo2tario plumbeo cum luo ptrtdlo cum tribus, f. 
fapontenigzi 7 fiat linimentum et quo vniuerle 
purtule 7 p2op2ie vlcerofc ter in Die liniantur.fta 
liter autem ad coniumprionem virulentie 7 ad in 
carnationem ftendam faciebam fieri linimentum 
pullularum 7 vlcerum cum fucco tari vel D2agon 
tee mino2is 7 fic tandem terminauit cura fcltcit 
q fuit fanitati pcrfcctc quali in omnibus partibuf 
reftitutus. 
Capitulum tertium Decime intentionis Dc cu 
ra afpcritatis 7 raucedinis vocis. 
3ntclligo hic vocem ai peram non aliter q emtlTa 
arteriam cuius partes afpcre funt vel 
inequales pzopter Duritiem 7 incril pationtm ea 
rum a frigtditate vel caliditate factam. Tsauccdi 
tiem vero illius intclligo ablentiamdaritatis vo 
tradxa arteria mtta hutdrtate infufa. ergo appareat Vocis afperttas cum vi 
gilia ftti 7 amaritudine ozis tunc factis euacuatt 
onibus 7 rectificationibus male complexionis cali 
de teneatur in oze fepe iftud ftrupi b pa 
paucze firupi tiuubini 7 violati ana.3.5.pinearu5 
leminum comunium frigidozum ana.v.i.tcrant 
omnia in mo2tario fimul vltimata contritione 
7 Oc ipfo teneatur in 02e fcpc.3d bac 
intentionem fnflicit etiam fepe in 02C tenere con 
fectionem oia02agaganti frigidior tertium ad 
boc vtile eft fepe tenere in 02e gzana falis conftan 
tinopolitani a eft C rei verifare 5uccaru candi.£gO 
aute3 experientia certa feteq? g2ana muclxre pii 
us infufa in aquam Decoctionis iuiubarum in 02e 
rctctarcctificantbancvocieafpcritatcm i b2cut 
tempo2e.S5i autemfuerit Ixc vocis nfperitnecii 
fomno longo abfq5 fiti 7 rubo2c 7 cum lubalbedi 
nc faciei.tunc optimum remedium eft in oze tene 
re confectionem oiapenidionie.Secundu eft tene 
rc in os locb oe pino. lerr 1115 7 fortius aliis eft te 
nere in 02e confectionem locb fani oeferipti a Ili 
colao in antidotario 1 eft melius altis. Si autem 
fo2tioz fiat vecie rauccdo.tunc oe meUo2ibusin 
HrumcntJs eft vteg2o quando Vadit ad lectum in 
potuoentur oiairis cum modico 
vini albi fubtilis Dulcis tepidi. 
Capitulum quartum itcvticnie Occimc b nocu 
mento anhelitus. 
Diligens conftderato2 ex p2cmtflis ttelligcre po 
teft curam Difficultatis anhelitus* fi enim eucne-- 
rit pzopter ficcitatcm immoderatam partium 
anhelitus potcritairari per ca que rcmouent vo 
cie afpcritarcm a caliditate ct liccitate factam* 
£t fimiliter.fi euenerit 1 anlxlitu nocwnentum 
a mala complexione materiali fi igida ct bumtda 
potcritcurari cum eis que rcmouent a [perita te5 
vocis a frigiditate 7 bumiditate facr.1m.J8t fimtU 
ter nocumentum p20ueniens a multa materia bu 
mida infufa in 02gams anlxlttue poterit curari 
conucnientcr per ea que polita funt ibi. Sai autem 
Difficultas anhelitus ,pucncrit p2cpter exconaa 
onan factam in concaua fupcrftcie canne pulmo 
ttts n aliomm memb202um anlxlitus.tunc b me 
lidibus cur ationibus eft Ixx clcctuarium.Bc lab 
Oe papaucre.3.i.d2agagai«ti gumi azabici atia.5. 
S mucillaginie muclxte.J.iJ.g2ano2U5pineae 
% .i jieminnm p02tulace.5.i.medulle g2ano2um 
coti.fj.terantur omnia fimi’ vltimata contritio 
ne 7 fiat locb 7 fepe teneatur in 02c.£t fcio ert'a5 
q tale nocumcntu5 anlxlitus conuenicnter tollit 
btc potus mane 7 Iero tepidus acceptus.Bc firupt 
imubtni. ?.i.aque violarum 7 fublimationis radi 
ciealtee accipiatur tepidus tribus noc 
Cibus cum vadit ad lectum 7 mane in auroza. 
Capitulum quintum finalis intentionis accide 
Cis quinti fciiicct fitis immoderate non raro co 
comitantis lep2am. 
Quoniam remedia que pof ita funt in capitulo pr 
cedenti que curabant raucedinem et afpentarem 
vocis factas a caliditate 7 ficcitate fufticienter cu 
rare poliunt fitim p20uenier.tem ab iUis.3deo ip 
U in bac oifpofitione ad memo2iam reducantur 
Ocruntamen p2eter illa tria btc ponentur inftru 
menta fitis remotiua quattud conuenicntia. De 
comunio2ibus ergo 7 leui(Timis.p2imu3 eft vt cu 
aqua Decoctionis feminum comunium bibatur in 
lep dolati quinta pare at5 quattud paitibus aq 
Wro 7 fortius illo eft vt bibatur uuep 
(tmplex factum ex decem partibus aque <i vndccta 
parte 5uccart. lotium vero eft bcc.W oxisacbare 
5.1'i.aque ozdei libzam vnam 
iJ.juccari candi.J.ii.fiat tulcp longum Dc quo ie 
pe bibat paticns.Omartum vero*? extincttum ma 
gts cfl 1xk.B< aque Decoctionis feminum comunt 
um lib2a5.t.linipiDlimonibus.3aii.vini gzana 
t02um.5.tt.mifce 7 bibaiur b Ixx longo abfque al 
cera ccmmirticnc.QuiYtum ce commibus 7 vti 
le eft vt fex vel octo vicibus i oie b1batur.3j.5uc 
cari violati cum ciato medio aque ozdci. 
Capitulum fextu Oe cura tenfionis I plenis, 
‘bzoptcr multitudinem melancolica 
rum in quocunque lepzolo cfl rationale latis ( ple 
nem tumidum lapofkmofum reperiri in eis.Tia 
pzopter magnam Debilitatem virtutis inquocu 
q5 mcmbzo 7 pzopzie in fplenc tanquam recepta 
culo melancolie non expellitur conuenicnrcr me 
lancolia a fplene immo multiplicatur in eaet 015 
materia talis naturalit acctderalitcr gzoflafic 
popter adbuftionem ingzotfatur fplcn qb eft me 
bzum fatte rarum illius recepttuum.Cu3 ergo cb 
ttgerit ipfum elTe ourum 7 tenfum.tunc 
ruit fignum mixtionis melancolie cum fanguine 
fo2ti ente virtute ficbotbomet' faluarclla ftniftre 
manus inter oigitum anularem 7 minutum per 
quam educantur ffanguinis.J.iii. vcl.iiii.fecunciu 
tollerabit* Sequenti vero oie liniatur 
venter cum hoc compofico.fk aque Decoctionis ta 
martndozum.f .ii.caiTte extracte de canna 015 p2e 
dicta aquaj.vt.puiueris mircbalanozum 
5 J*cozticum radicum capparozu5 feminis aceto 
le ana.gzana.iii.miice 7 totum exibeatur in potu 
cum regulis obferuandis in aliis mino2ariuis fu 
perius oefcriptis.Die vero fequenti vngatur cum 
boc lintmento.TV olei oe capparibus 7 oe fifamo 
ana.5.t.armomacifcolopendzie 7 feminisagm' ca 
Hi ana.3*i.aceti fqmllitici.3.iuonqualfeutnr om 
tnaftmulinmoztario fozti contritione. 'froftiy 
hoc linimentum iam fuerit per octo oies admirn' 
flratum fi non apparebit f plenis mollificatio con 
ueniens * refolutio tunc applicetur ei feoc ceromj 
Va armontaci molUsjui.fcmims ag 
m' caflt 7 plantaginis fcolopcndzte tamarifei ana 
5 J.emplaftri Oe 
omnia cum fuffteienti quantitate aceti cu5.3J.ce 
re albc.oeinde coquantur vlque ad uebementem 
fpilTmidtncnn £xtendatur ergo fuper cozio figur 
lunaris boc cerotum mediocrtter gzoltum et ap 
plicetur tpocudzio finiflro 7 ibi femper poztetur 
vfque ad completam refolutionem.? bec b accide 
tc lexto Dicta fulciant. 
Capitulum feptimum oe cura immoderateca 
Itditatis epatia % renum. 
Quoniam materie melancolice que multiplicant 
in lepzofif plurimum in epare 7 in venis genera 
tur per viam adbtiftioms.ideo non eft mirabile fi 
remanet immo fixa eft mala complcxiocalidaec 
Vt plurimum l icca in epate/< ab eo renibus ccmu 
tiicaf a 7 circuftatibus.partibus 7 fi perfeuerat bcc 
non raro erit caufa attractionis fcbzismelancoii 
ce aut cdoztce adbuftc vel caufonice.pzopter qb ei 
dem p2ouidendum cft.£t licet ad boc cofcrre pof 
(tnt remediam intentione tertia oe Otgdltufs t$fcrfpta.bfc tdmcn fex remedia ad meo 
m rcddigct'.t>2im~i itaq5 e-b°.ft firiipi t5fuccis 
fructuti dicrtpti a 2D:fue i amidotario.f.i. aque 
cicozee rica? Cole ana.f dii.mifce v frigidti exibea 
tnr t potu i auro 2.1. Seciidii wo no minue couet 
cne illo e b°.Tk ftrupi oc herberis 7 ribef ana.f* 
S.aq pozmlacca augurie ana.J.ul.mifcci Oct I 
potu vt pziue.Iertium vero e bVBc trocifco2um 
b violis oiarodo 7 ipc? mafandalo2U3 
aqua edime fiat con 
fcctb i quibus fep accipiat vna ante 
cibu fcilicet ante pzadiu 7 cenam 7 ad maniioue3 
ite? oc ipa accipiar vna vF.ti.rotulas.Quartii in 
flrumctil ad b° e iftud.Bi ceroti fandaUnt.f.iii. fe 
mimi lactuce 7 po2tulace 7 cdiuie ana.5.tt\capbor 
3.i.ico2porct limi i mo2tario cu albuie vnius oui 
7 vagat ex eo epar rrenee i oie quatter. Quitum 
vero fpectalc remediti e b°.B< aque endiuie lib.u 
aq fcariole 7 abietnm ana lib.y.fpodii trocifcozu 
Oiarodon trocifco# t) violis aua3.it aceri coclea 
ria fex mifce 7 infundat i eo panus lineus 
plicatue Ibgitudisfpanfeciioidia 7 latiturite fe 
milTie oiliget expflTus actu frigidus applicet' fup 
regione epatis a renui oie oecies vF Duodecies 0< 
(lar a cibo p boza; Sextii vero talis caFiratie coz 
ruptiuu e rofatt a violati ana,J.i« 
mucillagie violant ana.5. 
1. vini aLJd.J.tcozpef oia fi 
mF t moztario oiligeti cotritbe 7 & b° paties lepe 
Oegiuriat mediii coclear tter pzadiu 7 cena qngea 
vF lepties bibedo poli ipfu alique Oeporibusi ca* 
cura fitis feriprts aut fine potu aliqc. 
Capitulum octauum oc-cura multitudinis ven 
tofiratum in intefhms omnibus* 
Ibzopt tfbilitate 7 ,pptea qz mafia me 
Ikoiica pie vetcLbil’ e 7 30 pp .ppiquttate fplenis 
ad tt;ftma.Quarto t'te£ pp iuetCKg mrtitudis emf 
1 mcfcrcrco rationale e mFtiplicari vetoliratcs in 
mebzisiferiozibus fere oibus. qd fi corigat ab eis 
fieri nocumetu ertefionif vF puctdnis ab acuitate 
adlruftc matcrie.tuc lenittuii i ca° anteccdcti d/cri 
prii educto maria ex q coueiet' pbr abicidcr veto 
litatcsillas.Staut adhuc pfeucret ventoiitates 
tuc educat cu b° clifleri oi oie femd.mt.vF.v. oie 
bus i auroza exibito cuius oferiprb e bcc-Bi gno$r 
fcni.anifi ana.doj.ruterccctjfoliof malueana 
gzdfa£.cD.iii:coquant i ccuementi 
qptitate aque vfq3 ad coi upttone medietati. Otide 
colet 7 Diliget cxpzunat cuius expffitonis.Bi Itb. 
f.elFrii oialene 7d geme 
5.1'nolet violae 7 d cappanba ana.3.1, <f*mifce7 ad 
millret vt s*Si aut vetofitates nb abicidrcC 
tmo exten0 nocerent tuc fiat bec fuppofttoia.Bc fe 
mis rute ctclamts ftlcleof ‘karui ana.3.t.faF idi 3. 
l.melF benecoctt libj.fiat ex eis fuppofuoia 7 ac 
cipiat i ote pFrfie,£t itq? fi verolirates nb abicid 
ret’ tuc totus vet vngat ex b* linimcto.Bi o.Oe ru 
ta olei nardini ana.J.i.y.fds rute 
lauri faF idi ana.5:i.terat' oia fil’ i motario 7 ex b* 
actu caFo vet adbuc ita? fi ventoiitates 
tib coueient ablciderct tuc fepe admiflrct vetofa 
magni ozificii fup 7 ifra vmbilicu 7 fup eo 7 lata 
libus ptibus fine icar ificatoe bec fut remea pote 
ter vctolitatu carminatiua 7 cductiua. 
CapitF5 nomi itctoil oecic 0 ftipncitate vetris. 
■fooc accides i bac oifpol icbe e fere ilcpabile pp (ic 
citate pofitiua |xiaente a mertas pimth$ etii 
pp rd‘olutde5 q fit i bac egztrudic caiitate genera 
tia matir?r p‘via adbuflibif.£t I3 b' aceidefcdueic 
ter reduen poflirp elidere i pfcedett ca° pottu. btc 
tame vitra illo tria pona remea figFaria.0uo2u 
p2i‘3 c.TV aq dcocrionis mercuriaF ciatu vml 311cca 
ri 7 cotu cal 5 accipiat i auroza 7 c 
i5 medide coplete feeuritaej. 0cd5 itep lenin5 ct 
fecup e b°.TV calTie nup oc cana extracte CU5 aqua 
febede mucillagia pfiliiana 
J.ii.5uccari rubet.fd.3.ftat citriu 
d q° patief 01 Die pot accipe coclear vnu pxp ante 
cena vF pzadiu. Icrriu vero pdt 
ec b°.1V aq dcoctbte gnc$z ftbede ru 
fiT Utoigne 7 iipiiTet 7 Fiat dlYiu b q° etia accipi 
at codear vrni ante cena aut pa£ minus illo. 
Capitulu oecinui inceutionia Dccic Oe cura mF 
titudinia pudula;z in omni pede magno. 
q reanct 7 appenr t coristtbua et pedi 
biis 7 ia apparuerut caule Diuerl ificatea accidetia 
ct figa 7 curatoia mbua generat g 05 fieri p appli 
molltficdnu tralciido aa refel 
uentia 7 econa.7 no ect oifleretia curatoia it pfdic 
ta apoftemata a pudnlae d gbua agit i b° ca" oum 
md cbudret i mali caufa meFica.ve? q2 cbtigit qn 
4oq5 baa pudulasee no folii meiacoltcae.imo mtr 
taa er colra ri fanguic 1 quadoq5 cr flegmatelalio 
laguini cbmirto.lWo enim cotingit q talia apo 
fiemata Iit ertfipile pp apt»tudiC3 adbuftioma ma 
p figa videbit’ Dommiuia 
gumia adbufli ? colicaf matiep fit cu apparitbe 
repletbi6C02pie 7 mirtbe in 
Vice flati fiat d balilica a errrabat,f. 
oie \c 
quti foluat’ vet cu b° medicale. IV caifie d cana er 
tracte cuaq ediuie. J.i.rcubarbari decti.3.ii.fpice 
«ardi 5.iii i i at geme g.ii.totil accipiat i potu cu 
cq lactia capzini obfuado rcgfaa q i alTiiptoe lolu 
■tiop oicte iut fupiua.Ddde fup locil applicet b° U 
Jiimetu.lVlenticFe fupnatatj aq lepvtue mi02is 
e vermiefarif ana.lib.i.faiie fenug2cci.J.u.cbiy 
tur oia fif t mFta $titate aq.oddc terat i morta 
rio cu libj.farie 02dci 7.J.iiii.dei ro.£t ii volue 
ria babef remedtu obedteu magia a a,pp2tatutuc 
IV fucci tari lib.i:lucci vermiclaria lib . Jofudatl 
pfdtctis iuccia pani linei a applicet" oibua pttbue 
pulluloiia 'teee gde videt remea coueientia a p2in 
cipio vlq5ad fine augmetiaddedo pfdictj lucciet 
totoaugmeto croci.3. $ rmti 1te.5ai.Cu g# 
traiiuennt ixcapata ad llaru tucliniat cu fapone 
«ig20 % olcojrol ato cquali polione ter vf 
quatt ioic.iSiaut apata ipzcdictjlocis etia mir 
ta er flcgtc lallo ificiete laguine/v adbullii tuc p2e 
tnilfia cuacuatbibua vt Dictu c applicet b° linirne 
tu i piin* hop apatiUV aq cineria Ubaii.lgnantt 
fadaraceblacte bilacie ertremicatu5 ablcintbii ca 
mepiteoa ana.5.ii.cb<Jlent oia i cu pr 
Vici] liniat at ifildat i ipb paiu 'i appenk 
meb2i8 purtulof.Scd3 illrumetu cbMV iburia 
mallicis ladaracc ana.3:i./.viiello8 oui numero 
iiii.farme ex 
tinettonisferrt lib.ii.bulliant oia iil icaccola len 
to igne vlq3 ad fpilTitudmc mediocrc.oeinde cpla 
liret vf fricent’ mcba •? ent cbucnicne i ftacu ? m 
«idiatbe flolutoe n di iccatbc fua ba d accidcte f fuflictant/ 
vndectmu d cura vlccratbis pedu. 
Debilitate inati caiois i pedibus Vclut me 
b2tarect} a p2icipaltbus 7q2 fut meb9 exaguia.ed 
q2 mafie qtbi repiut’ plurimu futg20lle no pot 
calo2 nalis regere mat'ias illas qre co22upuf 7 vi 
terat' meba.£t I3 oia vicerat le,pfis ftnt oifficillie 
curatdis tame ne mfto tepe ibide vigilatia co2up 
toe fua factat cade Digitos vt fepe cotigit.3dcirco 
ponedus c mdus curatbis eo£. Cu g* talia vlcera 
magiia fut i pneipio curari Debet p mudtficatia d 
numero e b°.Bt mellts bene cocti lib J.acctt 
|.i.flozi6 eris3.i.tbnris mafttctf farcocole ana.5« 
i;y.fiat vnguentii molle i mo2tario i fie cuius po 
nat' vitelli Duo ouop bene cbtei*edo 7 d b# gdem 
medicet Vlcera vfq5 ad pfecta mudtficatbem 
Dciceps aute curada fut cu vnguen* baftlicone *ii 
fine ad cbfolidatbe3 ip‘052 addat pfdtcto vngueto 
pfuis fco2ie ferri pf parate 7 litargiri fpumificati 
ana.f* i.ad. J.itit.Vngueti bafilicois.-St bec 
ciant ad confolidationcm talium vlce$z. 
Capf3 Duodeci3 d cura ftupbis i pedibuf 7 ttbttf 
Stup02 i meb2ts tferioibus 7 qtidoq3 i matbus ac 
cidit pp cb2uptbe3 fubftatie fefus-7 figd 
co22upta -fuerit fnbftatia ita vt ptes ceciderit feft 
biles no erit curatio polTibilie.Si aute3 vene 
rit fiupoa pp malam coplexione fria3CC2upedo iu 
natii calore 7 fuba3 fpiritus nb tolit pofit qdem 
curari cu Difficrtate tame 7116 nili i plixo tepe, et 
bonus mbus curatbis eft vt talia uieba fepe forne 
tet cu vino albo fubtilt caUdo 7 bene potctt.St in 
ftnimftii qd f5 e vt emfazocet’ freqnt cu aqua cine 
ris i qua cocta fuerit mfta folia lauriVXerttu reme 
diu e vt accipiat vnguetii b° q® meb3 ter vf quatf 
i Dic Diliget' Vnguat.Bi olet d cofto olei d piptbuf 
olei d croco ana.J.i.pfuerts rofmartni eu 
pat02ttfpicena2di 02fgani pulegii ana.5d.cere 
albe cftii fnfficit fiat vnguentnm molie.polt cuius 
applicatbe5 mcb2u muniat' caligis De pelle vulpis 
at falte agnina factis.&go auc feto me .no raro cu 
rauiile ftnpozc tftu cii deo d pice naualt' facto cal« 
do applicato 7 cu caligts ia pfdtctj meb° fulcito. 
Capitulu Decimutertiu De cura euerltonta et 
corzuptionis miis coibis ad pftnaturale. 
Colo2co2pis q nal is erat i lepzof couertit vt tn 
pluribusad opacu 7 tcneb2ofu3. maf ia mefica no 
tabilit i-faguie Oomimte.ficut appet in afpalto .7 
pice pp antiquitate ocmgzata.Z-iut quadcq5 pmu 
tat C0I02 ad colo2e opacu altquali citrinitate ptici 
pate quado cotigerit altgd De cofra melte fo2e cb 
mixtii.Si aut fanguts cii mefia cbmixtus exiftat 
tiic coloz appebtt vclut coloz mo2t' tedent} ad ma 
turatoc5 D ,ppiq°.£t ft C0I02 fuerit opacus cu lino 
re cbmixtus velut appet i plilbt fupficie non rafa 
tuc refultabit ifte ex cbmixtione flegmat} cu mef ia 
£x gbus appet q? gzatia remouendi tales colozes 
03cuacuari mattas elfectias.Deide recttfica 
re mala coplexione.ict 5° p2icipafr admiftrare ea 
q faguie5 clarificat 7 a pfdtct} maftebus dpurant 
015 fere cbplemetu cu2atbis apparuit i iteti 
tionedeuacuatbtbuamiozatiuis 7 erradtcattuts 
matiezz 7 Digeftis vero bos colbes abfctn 
Derc folet elfria confectbea 7 putueres 7 iulep bas 
opardef pducetiaXt I5 mfta bic tdc ab auct02ibuf 
pofita fit tame taga folii tria p os alluenda 7 vnu 
extertns fupltniedumebzts Cozzup 
t&3 5° coloi'3 emedat elfriu Diacurcua 7 t>talacca 
fi De eis ftf mixtis equafr st d tpd£ alto tatu3 in 
mac oef.54.5 ȣu*f dnaque fubliatois radtcu ire 
08 a tardent cibus 7 potus bois ad minus quattu 
02. Scact55 'Cero cdpofitu e elfriu notatum fotira 
magna cuius.34.oet; i potu cu,j4«aque rute cale 
facta.2fd bketiattetioncfacitboctcrttu fcilicer 
afkekengi magnu fifr afluptu cu aqua fubltatbif 
cucueztf afintm.CIltt5 vo ad hac irctoc5 e linimen 
tu b°.Tk iaccc cocte 7 pfparate litargiri fputficart 
cerufe lote ana.5.tt.farte faba$z puluertscojttcu fe 
minu melonii ana. ftf mifcedo 
Diliget' icozpozet' cuaqua geneftre 1 ex b0 liniant 
meba coz2upti colo2t's quacuq5 ferefpccie oifcolo 
ratoif oiltauata fuerit.Solet ent reduci ad nafa 
le coloze in Dua$z fpacto.. 
Capimlu3 oecimuquartu occie itetois De cura 
vltimt accidet}. 
Idoc vlti'3 accidef quadoq3 ,pucmt pp Domintu ma 
fiqz q iueniunt i venis 7 arteriis iferio 
ria ptis cerebzi i loco qui dictf lacuna a qbus elTu 
dut mat’ie ad palatu fua.Cu3 g° ptes 
palati pp malitia tpa£ fit valde facile. co22uptibi 
les.btne e q> exco2tatoes accidut valde ieuit' 7 fre 
quent' i pfdtctj locis.q fi fuerit valde magne 7 ma 
gnamptemeb2iambientes p2emi(Tts euatoibus 
vniuerlaltbus a diuerfionibus curari Debet cu me 
dicis fo2tis cxiccatoi s 7 aiteratois ficut cum fucco 
folatri Diu i 020 rncto.n melt'02 illo e fuccus lactu 
cc.i adhuc melt'02 aliis e fucus po2tulace.Si aute 
accipiafdecoctd fumac 7 illa comtfceatur 
cu 5a pte rob nucu 7 fiat colluto vt’ gargarifma fre 
quent" ex ea actu frigida in bzeui tep02e tollit pze 
dictas cxco2iatdes.Si aut tales exco2iatbes fupft 
ciales fuerint mftu.tiic nlfj tueni medicante melt 
us q> accipere fuccii tari cu 3a parte fucet fepuiue a 
fiat cu cu eis 02is collutio fepmime i oie.Dicit an 
tcq> fiexco2iat6escbpitcetcuapollemate cacero 
fo fut icurabiles 7 b° e rationi cblonti.quonta cacer 
tcurabile edeedit apa fine vlceratus fuerit fine no 
vlceratus n i locis* gbus admtflrari no pol' 
fut medicata neceffa3 t egzitudie tate malitie.qre 
fi qd vf vtile t cura tpius c vt fepe liniat locus cu 
fucco iari ftpltci vt Dictu cXt fi qd videt’ aliud ap 
plicadu tuc nibil ego vttltus tnueni-cf linimcntu3 
iftud.Bt fucet fepuiue.Jdi.tutte pf parate cu aqua 
rofata terDecies <Jtu lufftcit ad tlpilfadum fiat ex 
eia linimetu i motario plubeo cu luo piflello 7 bec 
fatis vtdef fufticerepofleadcura lepze elefanttce 
7 accidetiu eius qbus ift e manfuetus 7 mozaltili-' 
mus one aftugit.Quatu enimlabozts 7 ftudui ap 
pofuerim t buius tractatus copofitoe legetes ttellt 
gedo Diiudicare poterut.magna.en13 anxietate ne 
gotiatus fu tillo plurima 7 Diuerfa volumia illu 
flriu p ferutando fi bene ppedtf«£l3tfatoz 
aut 7 faluator oipotes oia ilia i falute eius Dirige 
re Dignet' Md laudes eius imo2tales amen. 
Capf) d cura p2t'mi accidet} coplicati cu lep2a 
T>ofl bec aut fubl tdiu5 altqd quefiuit ille Dominuf 
ad Duo alia accidetia q nolutcocomitatia elTentti 
eg2itudts eius.l3 fit cbplicata CU3 caXt p2im«3 q 
de I0052 e D0I02 tn renibus que ego alias in eo cura 
ut 7 cognout .puenire ab barets 7 lapillis cogdfis 
eius. Curauig0 tpfu5 bac fo2ma.p2io 
Dedi ei caflieD canna extracte.J,ti.7 habuit ex ea 
fublime iuuamentum in inftami fedado Doloaes. Sccudo redi ftbi in potu b° firupi 
cdpoftci 3 fpa 
ragi 7 faxifragie in potu alTilp 
fit p feptimana vna.Zertio pztcipalit' cbpofui d 
b° elTriii.Bf fpc£ iuftint litbtripo abo$t ofcri 
ptbc tlicolai in antidotario pbt 
ftico? i aceto p vitam oximellis 
albi ana. J.ti.fiat clec 
tuartil D quo patiens accipiat coclear vnup bo2* 
ante cena 7 pzandiii.mediu vcro coclear alfumat 
boza qua affumit tugefhuil pzedictu3.frangit em 
lapides 7 cdtKit eos 7 barenas 7 triibos 7 petallo 
idcs.Quartu Vero compofui ftbi vnguentu b° re 
quo renes 7 ilia 7 tota fpina a furcula f in 
ferius actu calido vngt tfbet 7 fupponaf lana mol 
lis aut fucctda vel cotu 7 riligenter liget' cu Illita 
Capitulu fm fi accidentis complicati cu lepza. 
Hccidens autem fecundum cii lepza 
non e ve riccndu tencbzofitas vifus que pzouent 
at ex paucitate fpiritus vtfibilis.lleque ab aliqua 
materiali caufa lepze huius Domini.Si cbtingit 
illud nocumentuj i vifu i eo 7 fuccelTit ad obtalmt 
am male curatam.Cum ergo pofuit fe ad fegime 
alterius medici fuperuentt ei obtalmia ex variati 
one regiminis inconucnientis 7 ex iflammatione 
materieram a medicinis inconuententcr applica 
tis.bccigiturobtalmia non conuenienter curata 
fuit caufa opillationis-vuce.confequcnter ad vuea 
Fuitfactarctcntiomaterierumin pupilla queeft 
locus perfozationis eius.materie ergo die ibidej 
tngzolbte iam fecerunt pzincipiu3 panni lub coz 
nca ante pupillam.quare ii aliqb curati 
uu perfecte adminiilrari rebet opoztebtt finalit' 
penietre ad admtniflrattone operationis rnanua 
lis p2cdictum pannum reponendo cucbfirmatu3 
crit«qnantum ergo ft conuenientius blandiri pbt 
dl vt illi oculo 7 etiam alteri ter in ric ponat vna 
gutta infrafcripticolirii poli cuius adminillratio 
nem taceat refupinus faltem per mediam bozam 
vel quartam eius.JEft autem colirii illius referip 
tio ixc.Tk fncci pifeis fluuialis 
qut Dicitur fnblimattonis viola 
rum.f.i.mifceommafimuUre boc imponatur 
oculo vt iam rictum efl.7rcftaurabitur q melius 
fieri potdl£ld laude? fummi omnipotentis ame* 
Confilium re lcp2a leonina» , 
Oltitudocozzuptionisin fangrn 
ne a materia melancolica genita 
ex adbufhone colere et'de3 fangut 
ni commixta non paruam Dubita 
tionempzeparationis ad lepza3 
leoninam attulit in viro Ixmozando Simone re 
bcrlccta.3am enim fozmol itas co2pozis eius per 
uerfa erat ad nig2edtnem cum facie 7 afpectu ter 
ribili.7 pullularum multitudo cozzuptiuarum p 
magnam cozpozis partem ferpebat cum ingenti 
pzuritu 7 mozdicatione.JEt alia cjplurima figna 
aderant que gzatia bzeuitatis cmitto.Tluc aute5 
vt intclligentibus Uquidc patere potefl omnia bec 
accidentia remota funt 7 nibil oe p2cdictis videt: 
incumbere nificolo2tsfacieifuealiqualis opacis 
tas.licet mino2 q fubtripla refpectu pzecedentif 
neque pzopter boc etiam amplius 'Dubitandum e 
quia coloz tfle non multum peruertitur ab co qu i 
confeqmtur complexionem fuam naturalem que a 
generatione melancolica fuit, 3dbuc etiam loq 
tur quicunque Velit De eo,non potcfl fi bene con 
fpiciuntur fetentie faptentu n Sutcene ter 
tia quarti tractatu 20 ca° De figitis lep2C. vbi per 
$oa ligna conatur ollendcre futuram aut p2efente 
fep2am.Quo? figno2um neque aliqua p2efentia 
funt nift leuta.£x quibus tame ntbtl concludi po 
reliquare abfque aliqua befitatione Depono ego» 
nullam amodo fufpitione in boc viro haberi poiTe 
n nimirum.tanta enim melancoltce materieadbu 
fle quantit33 ab eius cozpozc atacuata fuit q> fi 
ponerem vt oculus meus vidit mirandum fo2te <1 
incredibile extftimart pofiet.ipfe vero De fcipfo te 
fiis dl idoneus quia etatem n lingua habet * Ut 
autem feoiriiis ipfe commo2ari agere 
Valeat quinque remediis Decreui eidem p2omdcn 
dum ciTe vt nnne fequitur.1>2imum ttaquctpio? 
eftvt omni fine quindecim Dierum recipiat banc 
mixtionem.Bi trifere perfice oeferiptone ZDduc 
fucci rofarum.5.i, 
lapidis U5UU a lapidis armeni ana 
3.5.mifce omnia et bibantur cum ciato vnoaque 
lactis cap2t'ni.£t tardet ctbu5100210 ad minus fex 
ante bibendo per bo2am ciatum vnu5 aque 02dei 
calide fine succaro. Secundum Vero inftrume 
tum ell vt accipiat bunc potum Diebus feptem 
poli p2edictam medicinam bo2a eadem calefactu 
Btaqnefublimationislapaciifumtterre et cnule 
ana.JXj.mtfce fimul.£t fic circulariter tranfe 
at ab illis aquis ad meDicinam fup2afcriptam. 
Xcrtium inllrumcntum dl vt cum fuerit femel 
cuacuatus vt pzedictum ell tunc Decem vel Duode 
rim Diebus accipiat .J.v.aque lactis extracto ca 
feo 1 recocta vt pura remaneat aquoiiras bo2a ca 
dem q De p2edictis Dictum ell, Quaml inllru 
mentum ell vt pollcp acceperit illas aquas tunc ie 
quenti Dic purgetur 015*5. v.dectuarii folutiui ad 
mclancoliam oeferipti ab .Hutccna fecundo De vi 
ribus co2dis finali capitulo cui addantur lapidis 
armeni et lapidis I35UI1 ana g2anu 
ct totum accipiatur cum aqua lactis pzcdicta et fi 
at poli boc vt Dictum dlDe medicina p2tma. 
Quintum vcroinllrumentum ell vt adueniente 
p2incipto menfis feptemb2ii mane vno bo2a elec 
ta faciat fibiflobotbomiam De faluatclla linillre 
manus que dl inter annularem n auriculare3 per 
quam euacucnmr-ianguims.f.v. ct illa Die quief 
cat a fo2tibus excercitiis. Ultimo vero attedat 
ipfecr fi temp02ibus itermediisad euacuationes 
Dictas venter eius efict llipticus accipiat bunc pul 
uerem aliquando i fero inmcdiate ante cenam cu 
modico bzodti vel aquc.Bc polipodii lene viola? 
ana.3 J.lapidis la5ult‘ g2ana.iiumacis g2ana lex 
puluert5entur omnia per fc et commifceanrur.Ul 
timo vero attendat obicruarc regimen cx parte 
eibo2um per me l ibi 02dt’natu5 abflincndo a cibif 
acutis vald falfis piguibus inflamatibus ct infla 
mabtltbus.£f etiam a ponifuroofi ct calidi vini 
immo adbereat regimini infrigidariuo et bumee 
latino fibi inllituto* Conftliu belepza Amnibus fpecitbue eftts 
M ’Capitulum p2imu31 efl fermo vniuerfalip fle 
"ikp2act oiTpofittonib; alita lepre affinibus; 
/V Vi vefes medteie pztncfpes et fpecu 
latozes omni fere C02p02ie bumani 
leuiffima fubli 
h j mi confideratione ingenia fua iugtf 
f V, A / edomuerunt vt labilis humani C02 
p02is copaginem ad (anitatem optata reduceret 
video in Difpcfitione cuiufdam nobilis qua5 nunc 
mihi in feriptis acccpi.ct voce itcru3 infozmante 
Declarationem affumpfi altiffima mult} confidera 
tione medteandu efie.Sfl ent3 Difpcfitio bcc no ra 
tum ambigua q?tum ingend periculi po2tctiua q 
vt apparet efl cutis Defedatio g2andis CU3 multi 
tudine magna parte3 C02p02is occupait 
tium et fo2mofitate3 CO2PO210 et habitudinis pui 
tbritudine preternaturali mutatione longo tem 
pozeoccupaucrunt Cuius qiiidc3 fupercutanceg 
tes et vicinaru ltbi.lic5 pofltnt effe multe fpectes 
infecticnie.vt fcabtes fpigo impetigo mozfeani 
g2a et alba jerna mo2biUus et variola lep2a ex 
co2t‘ationes ulcera cancrene a 2dtque (ibi fimiles 
1sco2 tamen huic nobili viro nullum falubze con 
filium exiberfpoffe nifi p2tmitus 
varie fpcciee ad (ua cognomina Deducatur, quod 
nequacj? uideo fieri poffibile nifi p2ius pzcdictajz 
Difpofitionum noticie p2emittantur* quibus De 
claratis que De numero pzedictaru fit buius nobi 
lis uiri Difpofitio tbeo2ica cdtemplatone patebit 
in fequentibus et ced«|| Sil igitur Icabics cutis in 
fectio .pueniens a materia acuta notabiliter fub 
ttli que a virtute ppellitur ad fuperftctem cutis n 
libi p)pinquas partes 015 exco2tatione aut cu mE 
tttudtne et p2uritu magno n angullia ,p 
ucniens. S(l autem Icabiei materia quandcq5 acu 
ta .ppter coleraj que (aguini coinifcetur aut flegta 
reddens ipfum lalfum.aliqdo vero inuenit" in ipa 
acuitas a materia melicolica ex adbuffibe genita 
fpeciei (rabie oes 
fere pcfuerut,St p2t'ma eft que ,puenit a faguine 
infecto a materia colica (jSecuda vero pzouenit 
a flegmate falfo plurimu ex mixtione colere cum 
ipfo aut ex putredine etua tertia vo 
ex mdEicis bumo2ib3 ex quacuq3 materia per ad 
buffionem genitis Inter quae fpcciee omnes Dece 
2102 efl que pzouentt ex adbuff ione melacolie aut 
colere naturalis.et foztaffff be Due meFie fpcciee 
nunc tltimo Dicte non pa£ communicant in caup 
eg2itndime buius nobilis viri. <(23erptgc uero 
efl cutte Defedatio cu exco2iatione ipfius a crudis 
eius pueniens ex bumoze adbufto per mcb2a f pe 
te cum figuza rotuda cu afperitate i ingenti pzu 
21 tu et cafu corttcu cutis comitata.et e Dilpol itio 
tllaqul Caffius felix t quarto 
gzeci vero Ifkinai uocant.launi uero gernLitali 
cuiero uolaticam nominat ipfa3 quafi De meb20 
ad memb2um vclantC3 et ad varia loca fpetem. 
# Jmpettgo vero quid fit ex Dtfmttce f pigis 
Data apparere poted.berde qutde a fapientibus 
Duplex ponitur.1vna qutde vUerofa et no cd aliud 
q 5erna ut fupza nomtnata.altera vero ed in (up 
ficte udtit exco2iatio aut leuie ulceratio cu fperi 
ca figura etiam fquamif afperis affectata uclatica 
vtfupzadiaa.Spquopsterepctffi # impetigo 
cfl genus cuius f pectes ftmt ;crna n fcrptgo vt oe 
p2dtctt0 colligi pcitfMfSil autes, moifea natu 
ralis cciozis cc2p02is cozzuptio vF permutatio 
*d albcdcnc5 vdnig2fdinem pzoucmeocx C022U 
pttone faguinis e natura propulff ad partes fub 
cutaneaf vel fibi .ppinquae.qui gd fanguis fi cum 
rocFie fubtili ptj comixtus fuerit ad fupcrficte cutj 
Celatus mozpbea facie ccloae nigzo comutatam 
$3i vero materia pa2uper gzcffioz Fuerit et fleg 
matica pzcfudt02e3 altcjliter partc3 occupat ma 
gie q fubcutaneam4j£t morfea albarae vel alba 
nominatur que ambe p20ueniut ex Defectu virtu 
tie mitritiue non potentis «utrfmentu affimilare 
nutrito.vt p2ia p2tmi et p2imo vtrtutu naturali 
um tamen eyirtimo co 
incidere in Difpofitione buius eg20tantie vt infe 
rius clarius apparebit, lj Quid autem 3erna fit 
ex pzedictie in Defcriptione fptgis pa£ ante colli 
gac’4/ XDozbillns vero e pudula .puenieue ex fs 
guine cofico infectione babente a pztnctpiie gene 
23ticm'a uel a tempo2e co*tractam uel p2opter ci 
borum c02.rnptiotie5 virtutem expulfiua3 incitan 
te ad crifi'3 variis ? idetmiatis tep02tb5 efficteda 
Sil autem uariola pullula cofimilie p20uemcs ex 
co22iipticne languinis facta a medruali materia 
vel infectione ipfius ad Depurationem fangwnis 
cretice ineitante3.quare patet 
Difpcfttienes illae a oifpofitcne buius ncbFis uiri 
notabiliter cite olucrfas a quia ille fere totu C02 
pus occupant et a mate2ia adbufla prouenult ra 
ro vel mdancoltca.cuius oppofitu De buius nobiE 
viri Difpcfitione uidebitunif Sxco2t'atiocs vero 
funt cutis fuperficialis partis ab2afio a caufa p2C 
mitiua aut ab bumo2e fubtili acuto vel falfo ,pue 
niene que ,ppte2 bec multum Differt a Difpofttide 
buius viri ad quam intcndimus«ff Ulcera vo fut 
JoFones continuitatis ex eruptiomb? 
apoffematu3 udfuccedcteBexuFnenbus indikve 
te curatis et anticjtj cu multitudine virus a fani 
ciet partin5 co22uptioneetDefectU'pFimueueni 
enteLtf Cancrene vero fut Difpofitdnee co2rcfiue 
fubilantie carnis cum puflulis acutis affociate pa 
bulaotee memb23 abf3 cafu ptium et line C022U 
ptionelefa a materia tamen mala et venenofa p 
ueniente que ratione materiei oilpofitioni buius 
uiri fatis .ppaique videntur effe vt ex Icquentibus 
apparebit, Ut aute3 vtilius ad intentione3 Diipo 
fitionis buius viri p20uem're poffim podremo ad 
p2edicta ad inuefligatione5 lep2e veniendum eft 
vt ex ipfa inueftigata et cognita aliquid vtile con 
fuUndum fit. 
Capitulum fecundum Defpeciebuslep2eet 
" caufis earum. 
Sil igitur lepza eg2itudo mala p2cuemes ex feti 
one coleae nigze in C02p02e toto.quare co22uptt 
complexio memb202u et fo2ma et figura ipfo$2 et 
fo2taneco22umpitu2 in fine eius cotmuitasipfo 
2U5 ita vt cadant memb2a et coirodatur cau qui 
fit ab vlce2atione et efl fient cancer toti t02p02i. 
Sft autem mala quia omne genus co 
plectitur vt malam complexionem mala compofi 
rionein et folutam continuitatem. Sil etia 3 mala 
maltcia materie que venenofitate no caret. 30 ma 
la cfl malicia modi eueniendi CU3 fepe gencretuz 
ex co22uptione complantata pziciptie genezatio 
nis fijcionej inieparabilem babente que etiam fi 3 temptet generctnr.fine fixi ffecttotte 7 malitia 
fnbflantte fieri non poteft.40 iterum mala efl ma 
litfa effectuslDecozem humani C02p02is 7 ciuilcm 
focietatempziuand.adeovtex lege pzobibitnm 
fit tales ab hominum conuerfationibns exules fte 
rt. verendam venenofitatem quam aliis 
non raro cemumcantque omnia ex p2edicta Diffi 
«itioncipfinsapzincipeData f quarti tractata 
2* colligi poffet.©ut ante lepre comnniter a fapie 
tibns quattuo2 alTtgnate varietates ant Ipeties f5 
Diucrfitatem qnattuo2 fpetiep metie. que genero 
tur ex aduflione alto? qnattno2 pztmo? bumozu 
tlam ex bumo2ibns pzimis non aduflis lepra ge 
ncrari a faptentibus non efl tnuentu. pzopter qd 
foztaffis a qplurimtT Difpofitionu pzedtcta? imo 
fere ab omnibus lepza Dft.3lla? enim egritudi- 
num materiales caufe vt plurimu non funt matte 
merice adufle falte ftmpltces 7 Dominantes. ficut 
De lepza a veteribus feriptum efl qdrupfr Diflin 
ct3.cuius quelibet nome foztttur ab aliquo aft ftft 
tudine quadam ad aliqua pzopzietate illius aialis 
lepzam conccmitante.vtalopitia vulpina nomia 
ta. qzfpctteetalis cozpus bumamlcui accidit 
Depillarifacit.ficutvulpibusin magna parte fut 
cozpozis fepe contingit 7 cefj. Itria vero z8 fpe 
tics lepze nomiatur. eo q2 ftcut tirus feuum atal 
efl 7 veneofitate tanta participans vt cutis eius 7 
cozpus fere totum excoziatumquafi femper perci 
piatur.lta 7 bec lepze fpeties co2pus bumanu cui 
accidit quafi femper exccziari faciat.3ltera vero 
fpeties leonina Dicitur bnmaml co2puf bozzendii 
nimis 7 furibundtl velur leone faciens bo2cnda fi 
gura 7 alpectu participantem. Ultima vero eius 
fpeties elephantia ab auct02ibus nomintta efl.co 
qz bumanu cozpus elepbantica magnitudine 7 pi 
guitta 7 feritate participare facit, iEt be quide fpe 
tie3 quattuo2 a qnattuo2 bumo$s aduflione mefi 
ca p2onemtmt. Slopitia enim pzouenit ex mefia 
genita ex aduflione fagu inis* Xiria vero ex mefia 
flegmatica* Leonina vero ex mefia coftca.ficut cie 
pbantia cx mefia mefica generari Dicuntur. Quo 
nia be Varie fpeties lepze 7 fi ita generaliter pze- 
miffe fint.non tamen aDbnc mcnte3 faciant vtili 7 
neceffaria cognitione pzemittenda funt ftgna.lb0 
quide generalia fpetiei lepre.Dcinde vero 
partialia 7 apzopziata vnicuiq5 fpetiei figna po- 
nentur . ©ie enim clare patebit an aliqua fpeties 
eius oifpofittonibus nobilis viri aferibi poflit. et 
an fimpiex vf compofita ct ets» £t ite? an aliqua 
fpeties lepze cum impetigieVelferpigtnevcl can 
crena vel altera Difpofitione foctata fit.Sic enim 
Doctrinali p2cceffu cano curationis 7 regiminis e 
lici poterit 7 non alirer.CJe? qz fcientia fignozu5 
non plene baberi potcfl.nifi per noticiam caufa? 
Iep2e*igitur Decaufiseius paulifper conftderadu 
efl.Omnis igitur fpetie? lepze caufe ad vnum ge 
nue reduci poffent.f.ad fanguinis infectione a ma 
teria mclancolica fecum cdmixta reddente ipfum 
obiectum inconueniens virtuti nntritiue 7 opera 
tionibue eius.Cum enim bic fanguis tali infectoe 
infectus virtutem expulfiuam excitat 7 ab eadem 
a nobilibus membzis pellitur ad ignobilia, fi qui 
dem materia fecum cbnnxta fubtilie fuerit ad cu 
tim p2oplfa mozpbeam facit.fi mefia fuerit me 
fteam nigram.fi flegmatica albam. ©i no aliqd 
acuitatis vel aduflionis habuerit materia talis fa 
ttcttmpetigfnem mtt ferpiginig. Si vero mafia 
ilia concingenter fuerit mefica grofla du? apofle 
ma fepbiros nominatum efficiat. £t fi eide5 altgd 
acuitatis mifcetur fepbiros non puru generabit 
ad vnum cxpulfa locum, ©i autem materia talie 
genita fuerit ex aduflione 7 p20p2ie a materia co 
Urica tunc in vnum Locu conteuta cancril efficiet • 
£ft enim cancer apoflema meftcu5 oe merta adu- 
fla 7 a materia coierica etia nen a pura feculenta 
$a quarti tractatu z° ca# p2opzio.©i atlt materia 
talis per vniuerfucozpozie per venas 7 arterias 
expandatur a Virtute pzopulfa egritudine efficiet 
lepzam nominata.que fua malignitate per meb2a 
ferpendo pullulis cozzuptiuts ipfa inficit 7 cozzo 
dtt.quare lepza efl ita cancer comums toti cozpoi 
ftcut cancer efl egritudo particulari® Determinati 
tnebzi.Caufc autem p2edicte ifectionis fanguinis 
multiplices a lapientibus afftgnantur. Quaru pa 
efl infectio temp22e conceptionif in matrice cotra 
cta ex cozzuptionc fanguinis menflrui 7 feminu5 
parenrum.exqmbustnemb2tonemalitia talieir 
radicatur. ©ecunda efl tnfcctto feminisfacta ex 
contactu infecti co2po2is.ficutcum vir fanus le- 
p2ofe mulieri copulatur a rncnflruo cuius fperma 
quantuncumc# fanum bac peffima contagione infi 
citur aut ccontra.ftcut cum contingit muliere3 fa 
nam copulari viro lep2ofo a cuiueTemine fanguif 
menffruus 7 femen eius inficitur. 2Dirandumat 
.quare mater a lepza non capitur cuj viro lep2ofo 
copulatur aut econtra.qr vir fanus a muliere lep 
Ia non inficitur cum eidem copulatur.Outbus qui 
dem Dicendum efl q tanta poffet ee 7 tam fo2tis i 
viro 7 muliere tnfecrio q vnteo nexu vterq3 infice 
ret alteru.Diccndu 20 q infectione vtriufqj extfte 
te remtffa ex frequenti tamen copula alter alteru 
inficere poffet. Dicendum etiam tertio# matrix 
iam facta Dura 7 folida infectioni tali iam poten 
eius reftffere potefl # feminalis materia.viri me 
flruo lep2ofe mulieris 7 fanguis mcnflruus fpma 
eilepzoft viri reftffere poffir.qr cum femen vl' ma 
teria vmus ab altero facilius patiatur q co2pus 
matricis. pzotndc fequitur q niatrix non ita ex 
conraecu ftcut materie generationis infici poffunt 
Quare Diligenter tntendendu eff.qusliter 7 quan 
do 7 cui mulieri copuletur vir 7 ccontra. lalfter 
entm fepe a veteribus lepza mozbus bereditartuf 
nuncupatur.Iertia Verocaufa lepze pzoductiua 
ponitur effe frequens cobabitatio CU3 lepzofis vbf 
<binfecto aere a leplo cxfpirato cozpozis faifpi 
ritus bumo2es 7 memb2a infici polle facile vidri 
poccfl.3fcdbuc etiam ex contactu aut pan 
1105? quibus vefftuntnr aut Decubitu tn cubiculis 
C02um cozpoza fana infici poffunt.©i enim ex co 
tactu leuitcrfcabtentj alter lepzoius efficitur que 
erit tua extimatio De contactu lepzofuQuarta vo 
caufafpetialisgcnerationislepze ponitur cftc ct 
f?ozum 7 potuum qui intrinfece ipfam efficere pof 
fentautqzco2zumpuntur7adduruntur in cope 
bominis a mala complexione calida 7 ficca epatts 
7 quibus melancolicc materieper mo 
dumaduffienis m cozpoi multiplicante lepza5 
efficiunt Vt fupza Dictum efl ♦ Quinta vero canfa 
lepze generatiua peteff die agregata ex omnibus 
aut pluribus pzedicta? caufaru quattuo2. ©exta 
caufa ex lege theologica conceditur effe Diuic 
.puidetic tnditiii buano ttellectui nd cognofcibile vt fn antiqua legcjfet3ob i alite «Mderf pctcfl. cfi 
tamen non eft pzcfctie fpeculattcms. £r quarum 
caufa£ cognitione facile Dcduct pcflct figna cegnf 
t1onf0lep2e.fi bene coreplando meditemur. fliue 
quidc3 Ogna 7 fi a Diucrfis aucro2ibus l:ic Ide firi 
pta ponantur * 7pfc22 tamen congregata 
nam ab 2fukenna pofuam percipio f quarti \bi 
fupza* 
jf Capftnlum tertfum De ffgnfe cemumbue cibus 
V fpetfebue icp2e 
Spunt autem figna lep2« eomunia cyplunma.vnii 
autem eft permutatio cctais faefei ad rubcdi'r.e'5 
n ntgredtnem.Kubedo aute arguere pctcfl ignei 
calozis aDufticnem aut materiei colcrice 7tnarie 
fi fuerit rubedo cum citrinttate ccniuncta. fltgre 
do autC5 cum cppacitatc materiei mcfice Demini 
um arguit.que fi fuerit er aduflicnc genita nigre 
do erit cum quadam 
dumfignum eftcbfufcatioin oculis ad rubedine 
Declime.vnbtl aliud fignificare videtur nifi in co 
iuitctiua oculi nigredinem aut fufccdincm CU5 qua 
dam rubteunditate coniunctam.que quidem argu 
unc aduftiui caIo2ie Dominium 1 materiern in 09 
agitDenigratione.ficut in ardenti carbone quan 
dccg apparent coloris rubei 7 nigri confrsctionef 
£jt tu er dittozt Doctrina confidera iftud cfTc 
4f Zerttum fignum eft in anhelitu ftrtctura que q 
dem multipliciter accidere poteft.aut enim fit p 
pter nimiam caliditatem 7 ftccitatem. er quibus 
anclandi necefutss,intenditur.7 02gano2ii anbc 
litue tnobedientia confequitur.aut etiam fieri po 
teft in anhelitu ftrtctura pp multarum 
inuenttonc in pcct02e que pellent facere in mebzte 
anhelitus oppillationem coarrat02tam 4/ Ouar 
tum fignum eft raucedo vocis que quidem contin 
gttineiep20pterinfufionem vocis a 
materia mnUa.pzcprer quam vocalia 02gana red 
duntur nen fonc2a Debite.sut p2cptcr Debilitate 
virtutis aerem voci feruientem non Debite fi age 
re 7 reuerberare petemis ad 02ganum vocale \t 
tracheam arteriam.autfit in vcce raucedo p2opf 
nocumentum pulmonis 7 canne quod idem eft. V. 
(TQuintum fignum eft flernutatfo sflidua, cuiue 
quidem caufa videtur effe caliduas multa in ccre 
bzo inuenta per colligantiam totius ad ipfu5 aut 
multitudo ventofitatis in ventriculis cereb2t con 
tenta que expulfiuam cercbzt ercitat ad fui mun 
dtficationeai aut aliqua De fpetiebus male comple 
rienis erpulfiuam cereb2i incitantibus. Zalce.n. 
videtur efle fufticientes caufe fternutattoms Vt ccl 
Ugcndu eft tertii tractatu r fuo ca°. £t 70 am 
amphd 4S° a cemento ciuo.CSertum 
fignum eft conftrtctio gametu quod cH # ptiu 
nanum conftrictio. p2optcr quam Ivi 
loquentf apparet q> per nafum vor eius p2cfcrat 
hoc autem totum fit p2opter vapozum multitudi 
nem.qrn'a toto ad cerebum elatantur 7 implent 
carunculas cereb2i 7 rise 7part| adtaccntf, Jtr hoc 
quide videntur figna pzincipit vnfufcuiufctf lep2e 
comuuia.|/5Bepttnm fignum p2incipalc eft ineo 
ptio cafns capillozHtn.Cuius quidem caufa facile 
videri poteft.licet ent'5 materialis caufa capilli fit 
vapoz adnftus vel fumofue g a cozpcze ad octer 
minataspartespfrpczoe erpulfus coagulatur* 
Hil minui tamen quando contingeret caliditarcnj 
effe ingenti combuftiuuam ,pbibtreftaltu fiiofo? 
*fap02um generatio.* ftc cenfequenter continuata 
Igeneratio a augmentum.Cum igitur calcz mclie 
per adufticnem generatfuus tante fit pctcntic.vt 
pzedictozum [1111102113 generationem pzcbiberc 
pofltmonfumcre mareriam necene eft cadere pi' 
lcs.£x quo concludi facile poteft. q> fi aliquando i 
lep2oli9 generantur pili fubtiltozes producuntur 
pzopter pauciratcm materiei. 23iTr etiam pauci 
numere fiunt.i ifta quidem a pilis figna fumpta 
multum mihi pzoficua fuerunt in cognitioe lepzc 
(. Octauu3 fignum eft apparentia vena$z in pecto 
«7partefaciei.quc quidem vene multis er cau£ 
apparere pcilcntdicet in pzincipio fuerint latctce 
aut quidem qz materia augmentata fit magis q? 
p2iu8,autp2optermultozu furnos generatione5 
qui in venis n arteriiscontenti funtpzedicte par 
tes intumefeunt a maxime in parte capitif ad qua 
lationem pzopzie fumofirates tnclinamui\£t ufr 
in parte pcctozts pzopter aduftibnem foztem ibt 
dem a cozde factam.i:t ite£ vene apparentes fi 
unc.q2 fanguisex aduftione in nigredinem couer 
ilis venas apparere facie tali ccloze colozafas qa 
carebant pzius.a Idcc quidem fignum ad experten 
tiam per me vifum eft n inuentum certius. (I Ilo 
num fignum cft odo2 cozpozis per quem itdligo 
fetozerm.licet Smcena locutus fuerit mczalr. Cu 
cnim inco2pozibu9lep2ofozum putrefiat humo 
zes cozpozis 1 fetoz fit pallio putrefactionem coti 
fequens. Kt colligitur 40 mctba.a p* pzonoftico$r 
cometiroLVittmo. fequitur q in lepzofis fet02 
parere Debet.* p20p2ie cnm fndoze. qui quidem 
non aliud eft cj> aquofitas bumojt cui pus coficu s 
admixtum, ve cari 2! ca° pzopzio colUgendue. 
<7 Dccimu fignum eft odo2 anhelitus Deeliuis acj 
fct02em,23i emmfcbze pu.vd acuta contingit an 
helicum fieri fetiduiu.ioztius didetur bcc fignum 
inueniendum effe in lepzofis.pzopter magna gu 
trefacticncm in pectozibus cozum tnuentam • 
8Undecimu fignum eft bumo2C8 mefiti mali et 
loft.mefici quidem pzopter co2zuptior,em com 
plextonis cozdis 1 cerebzi a mefia adufta. que eft 
materialis catfa Up2e.vt fupza vifum eft. kt ma 
li quidem malitia mtenftonts n extehfionis. Dolo 
fi vero funt pzopter oiuerfitatem coz2upttonts i 
inftrumentiei02ganie fenfuum interio2u facta 
a varietate matericfmefice ex Diuerfis bumozib5 
generate,que quidem materia mefica vel vapoz 
eius reddit fpiritum n ozgana fenfuum interto? 
(ilucftria.i.tnconuenientia ad cperationeseozum 
Debite perficiendas 4f Duodecimus fignu cft mul 
tipltcatio fomnio2um mcfico$2. que qnidc accidit 
pzopter pzedicta5 caufam. a oiuerfa eft fecundu3 
oiuerfitatem materiei mefice per aduftionem gei 
te.que foztius aut Debilius Velociter aut tartf ima 
ginatiuam permutare poftentXj Decimutertium 
fignum eft fenfatto granedinis maxime fuper co2 
puefuum.* hoc quidem accidit pzopter latie«e3 
ma tezie? que in memozis fenfationis 
Ipetiesfuegrauitatie impzimunt.poteft etiam co 
tingere pzopter foztem retractionem (pii ituum 
fenlMuira.aut pzopter oppillattcuem cadentem 
in meatibus factam a materia mefica vel va 
pore eiusi£t ilia qiiide videtur ellie figna lepzc 
fex t augmeto eius mag4 Dcciimlquartu 
fignum eft manifefta capillozu fparfio * catus. q 
quioem contingjt in pilie lepzofoy confnmptioc itwferfc? continuantium pflu; cedcm mede que 
Vides in fine mcnlie octcb2ie folia vegetabilium 
concidere fpargerc 7 cadere carentia nutrimenti 
ifccidit autem boc magis in pilis faciei 7 capitis 
qz caminum dl caput fumo? sduflozu 
nm magis q alie partes.50 tterti; apparet Diflcca 
tio pilo?.? non efl aliud q infectio in p02tf 
fuflentationemateriei continuantis eozum 
Jubilantia facta, fignu efl infecto 
vnguiil a nimia adnfl/onc 1 ficcitate exterminanti 
bue materia continuationis ea? becimu 
fertum fignu efl q fo2n;a incipit fieri feda.ftue p 
fozma intelligaf cozzuptione colozis vt fupza. fi 
ne per fozma intelUgas habitudinis cozzuptide; 
a mala complexione pzcucnientejf fcecimufepti 
nui fignu efl q facies fit terribilis.? boc quide acci 
dit pzopter magnam cQ22upttone in inflrumenttf 
7 02gants faciet pmutantibus ipfa3.nunc ad afpe 
ctum leonis, aliquando vero ttri 7 alio? Vt fup2a 
De fute fperiebus vifu; cfU1 Dectmuoctatiu fignu 
efl oenigratio colozis De qua quidem fatis in p° fi 
gno vifumefl.que quidem oenigratio mat'02 mlc 
apparet.vt in tempoze eflatis 7 tu tonitdera q2 fa 
ctle efl4l Decimunonii fignu efl q fanguis uipit 
congdart 7 putrcfit.congelaair pzopter exttncno 
nem innati calo2ie per viam mo2tificatiome fca; 
ab V2ente caliditate.£t fo2te q ftgnum Ixx veri 
ns efl in fine flatus vris.fo2talfis autem magis co 
agulatur fanguis ab intenfa caliditate i pzfnctpfo 
Slatue vtis7tu confidera.i2tt5 autem fanguis 
treriat tn flatu 7 pzopter gd videre no efl Dtftcile* 
#/ Uigelimu fignu efl q? additur conflrictio ante 
litus Donec perueniat ad Difficultate vetementem 
magnamwCuius quidem caule leues funt pzopter 
neceffitatem auctam 7 Debilitatem virtutis tli te 
pozeaugmentatas4 Uigefimupzimufignu cq 
vox peruenit tn fine raucedinis .i. q zancedo ma 
toz efficitur q unq> fuerit vclcfTe polTit.Cuius qui 
dem caufe Verificentur ex bis que fupza Dicta funt 
in Declaratione quarti figm'4} Uigcfimufecundu 
fignu efl q tngrclTantur labia 7 Denigratur, quod 
quide accidit pzopter materia Delata ad ea tmq 
ad raras partes in quas facile penetrare potcfl cu 
grofTa fit materia.ad quod non parti; adiuuat mf 
ritudo venai um 7 aneriaru cempofitiene labic? 
tngredientul 7 fimilia taliu. £x quo etiam clare 
patet q labia oenigrantur.vel pzopter fc2te mes 
uficationem vel aduflionem tn fanguine a matla 
meftea p2cnenientcs.4 Qigefimuterttu fignum 
efl q apparet fuper cozpus additio glandulcfa fi 
milis atali Dicto grecc 3epboe.? efl animal ar.ulo 
fum compactu? folidum in rupibus tnuentu aut 
fubvzceis ex putrefactione genitum anulcfum et 
Durum fatts.SDic enim in lepzofis accidit appito 
multa? puHularum que rotunde funt?Dure pzo 
ueniemes a materia melica fparfa per co2pue ct 
congclara ibidem malitia quantitatis ? qualitatis 
fue virtute fupcrand» ne cenfumi 9 expelli pofTtt. 
illa quide videntur elTe figna flatui vli lepze a 
pzop2im magis4j □igcfirouquartiifignilefl q 
cozpus incipit vlcerari quando lep2a efl :;on geta 
vlceratur aut pzopter malignitate; augmentata 
in materia per aduflionem in cmm lepza. fozti 
itsautem?citiusviceramur mcmtzatn leonina 
Deinde tn elephantia.*0 vero in tbyria.vlttroo vo 
jfn alopitia.quc inter alias f petiee efl magis geta 
pzoptcr qualitatem flegmatie adufhoni confrarl 
antem.<fHigefimuquintu fignum efl 'q toncdi 
tu r carmiago nafi pzoptcr Defccnfu matericrum 
fubflantifice confumunt cartillagicm 
nafi at mcmbza carnofa Vel cutanea .cum quibus 
carttllagines conttnuantur.c* quo apparet quare 
radunt nafus 7 extremitates etuo.ffOtgefimufcx 
tum fignum ert q currit Virus fctens.7 boc quide 
fntelligipotcfl 3 a nafo pzouenire <7 ab omnibus 
partibus ulceratis 7 Uigefimufepti 
mu fignum efl q occultatur vox. 7 boc quidem efl 
pzopter Debilitatem virtutis 7 C022upticne ozgs 
no2um Vocalium confirmatam.vt fup2a in 40 
gno vifum efljfl Digefimucctauu figml efl q tiic 
non remanent pili.7 boc quide efl p2opter vltima 
tam confumpttone quibus continuatur 
pili vt fup23 in feptimo figno vifum 
munonu fignii e q C0I02 co2po2t*8 Denigratur val 
de.quodqutdem contingit p2opter vltimatam ad 
nflionem er bis que fup2a in p° figno Vifa funt. 
(] Zrigefim fignum 7 Vltimu; efl q pulfus lepfi 
cu Debiles p20pter Debilitatem virtutis 7 paucira 
tem ncccttiratis.co qz egritudo efl frigida.f.maTr 
aut efl frigida pziuationc innati calo2ts .£(1 etii 
tardus non veler, tardus quiDcm p2opter p2Cdi 
cte frigiditatis augmentum.tfec tamen efl valde 
tardue.eo q2 materia per aduUionem aggeneraf. 
autem pulfus cc2um fptflus.cum enim non fit 
necelTitas valde aucta.non efl opp02tunum pulfuj 
effe magnu 7 velocem.fed fuffictt necetfitati tante 
quanta inuenitur in IcpzoftB confirmatis fatifface 
re fpifluudo.trit igitur lepzofef pulfuo in oeclt 
natione paruus 7 frequens 7 remide tardus pzo 
pter pzedictas caulas. licet credam ego paratta- 
tem tarditatem 7 frequentiam in pulfu pzcuemf 
magis pzopter Debilitatem virtutis facta; ama 
terta fua malitia venenofa Debilitante magis q 
calidtrarc putrcfactiua 7 tu confidera qz fpcculabi 
ieefl.3baliis veroauctczibus nonnulla quan 
dccB fignaaddunturillt8.ficutDiminui fenfatio 
nem in membzis fenfus tactus 7 marime in pzin 
cipio 7 sugmemo.aut totaliter auferri fenfatdcm 
in confirmarolcp2ofo.3ta q fi etiam cum 8cubus 
pungerentur extreme partes.impzeflionc non fen 
lirent. TDoc tamen fignum ficut7alia hinc inde 
Variis voluminibus tnuenta ad :09 figna ia 
dicta 7 Declarata reduci pofient ft bene confideres 
31U autem figna ponere non volui.qz fuperfticto 
fa funt. 7 etiam qz longitudinem timeo. Potfunt 
autem ;oa figna p2Cdicta facile reduci ad ccntcm 
piationem tbeoztcam fignozum.vt ad figna funi 
jpta a lubilantialiter inberentibue ab operationi 
bus7 a caftbue.velad figna fumpta ab actione le 
fa a qualitate mutata 7 ab exeuntibus a cozpoze 
quod idem efl 7 tu contemplarem Pcfl boc autem 
vt canon curationis regularis Diligentius babea 
lur.videtur nubi cpozrunum ette vniufcuiufq> fpe 
tic$r lep2e fuperine pofitap figna Diflictiua Oiucr 
fis voluminibus bine idc collecta. 7 ferutir.io ro'19 
confirmata.Deinde curatctf 
exponerc.$ntc illa tamen particularia curaticis 
Dogmata capttulu pona. in quo regule coes Vniuf 
cuiufqj fpcttep lepze ccucnientef expcncntur.7gr 
pofl figna 50° lepze ccmunicantia fccun 
dum plurtmu figna particularia exponenda funt 
€t p2imo figna alopitiepzopzia. - - ' - (tf Capitulu qnartuDefigule p-tepjtiie alcpftte* 
Sunt igitur figna 1 xc p2irau q fupcrcilia cx toto 
Depilantur. 4 Secundumq'tumentcilt3.C Xer 
tium q inflantur oculi 7 rubei fiunt* 4f Duartu e 
q puffule rubee in facie 7 toto c02p02C02t untur, 
ex quibus emanat fanguis cumfante.4 Quinte 
dl q nares ingroflantur jffc&cxtu m efl q Ditficf 
ter odo2ant Domini huius egritudinis .41 Septi 
mum dlq> anhelitus eo2U3 fetet.4JDctanum efl 
q> gene tument 7 rubefcunt*4 *ttonum dl cp 
guts frequenter eftluit a gingiuis.^Decimtidl q 
fanguis frequenter cum V2ina emittit' co22uptus 
7 quandeq? cum egone4 CJndecimu dl 
darum tumo2 p2uritii6 7 punctio i tiro, vulue vo 
7 partium eius tumo2 punctio 7 mo2dicatio i mti 
liere frequenter apparens * £t bec quidem fpeticB 
lep2C non paruam habet veritatem in cafu huius 
nobilis viri ftcut in feriptis oc ipiius Difpofirione 
7complextone7alus accepi. 
- Capitulum quintum oefigni8p2op2iis lep2e 
1 leonine. 
Signa vero alterius fpetiei lep2e que leonta voca 
tur funt illa4 1b2tmu5 a lapientibus pofitu3 elt 
q2 oculi tumefeunt rotundi fiunt, in quibus appa 
ret eminentia venarum fanguine colerico abuda 
tium.que rubedinem 7 citrtnitate in oculis iponit 
Sunt aurem ttqz oculi ec£ mobiles Valde.|) Se 
eundum fignum efl gracilitas narium cum vehe 
menti acuitate comitata.| Xerttum dl q gigtue 
co22ugantur.a quibus effluit fanguie amaritudte 
multa 7 acuitate participans.!) Quartum dl q2 
maxima fit raucedoin eis.!/ Quintumdl qKzi 
na emittitur ignea cum acuttate 7 tinctura coria 
4. Sextum efl emiiTio aliquanti fangmmf per V2t 
nam licet raro.d Septimum fignu efl magna vo 
cie raucedo.!} Cctauu efl afperitas ficcicas 7 cru 
ptio cutis cum acuitate percepta. iftlonuj dl ait 
qualis Depilatio licet nuno2 q in p2C 
dicta fpetfe.dfrccirau dl frequene euentue tnipe 
riginis 7ferpiginis per memfoa 
fignum dl co22uptio partium in quibus impetigi 
nee fiunt cum emiflione humiditatiscitrine 7 vi 
eflharenofe fuper 
fluitatis inuentio in fanguine habentium leonina 
lcp2am.quo<i quidem a po(leri02t in eo£ floboto 
miis inuentum Dccimutertiu; ftgnii dl ter 
ribilie afpectue faciei patientium hanc leoninam 
7 tn fumma mo2eg ec£ tantu3 filudlres fiunt qtf 
benefitio phificoplacabtlesfieri nonpoiTentveluf 
leonee.&ecimnquarfu3 fignu dl velocitas augme 
ti co22uptioni8 7 vlcerationis partium CU5 ia C02 
2umpt inceperint.7 hec quidem tria vltima figna 
per me vertiTima fepe tnuenta fuerunt. ftcut non 
multum ante cogncut in quodam bono2ando Vi 
rp f Hicdeto.De tuflinopoli nomiato * 
4/ Capitulu fexru De fignis p2op2iie tbyrie. 
Zbirie vero lcp2e que fit ex adullione flegmatj 
gna p20 p2ia funt. appitto pl*iu3 q mol 
Ice funt 7 fubalbide 7 per magnam partem cozpa 
218 imente.il fignu dl mollities 7 fub 
albedo cutis.ClXertium fignum dl inflatio cutis 
foetus co2po2is 7 maxime faciei cum claritate qua 
dam aqueo colo2i vicina. 4/Quartum dl cdftrtctd 
narium cum Defluxu madefactiue humiditatif ait 
quanto.Y/ Quintum fignii dl vocis raucedo cum 
Debilitate foncfitatis em.fj Sextum fignuj dl 
fnuentfo alba£ per vmuerfum fere co 
pue. (I Septimi fignum cfl experimentale a f a*- 
ptentibae pofitum.# fi tales confpergantur aqua 
non adberct fuper eoe.'? boc quidem didetur effe 
ppea.q2cozpoza talium pofitiua ficcttate nec pzf 
uatiua ficca ftunt.ficut alie lep2e fpettes.a l*c gdc 
butus capfi feientia Difpdi huius nobtf viri no \f 
ede pzopinqtia. 
iiCapttiilufeptimu oe fignis ap20p2iatie lepre 
fi elepban tie< 
£lepbantic vero vocate lepze figna cognitionis ti 
nulla ponuntur a faptentibus.raro tamen a medi 
cis nili valde peritis inuenta funt.Sunt aute figa 
talia. Vt variis voluminibus btc inde colligere po 
qutde3 efl (elationis Diminutio aut 
ptuario in pluribus partibus co2po2te.ita q etj 
in Secundum lignum ed ingroffatio 
a tumo2 vngutum cum quadam ca£ in cqualitate 
a liutditate a parttum carum afperitate.<(]Xertiu 
fignum ed iuuentio invmuer 
fo fere cozpoze cum manifeda Duritie a colo2e mo 
2ali leut rubicunditate refracto. 4] Quartum dI 
totius cozpozts nigredo quadam rubicunditate Ic 
uidime confracta, j Quintum ed groffitudo btm 
dinis vniuerfecu5 notabili loliditate copulata. 
Sextum ediy oculi rotudi folidt a no bene mo 
biles apparent. {jSeptimu edco22ugatto palpe 
b2ar2.t|Oetauum cd ingroffatio omm'115 
in cozp02e apparentium. 1 maxime in parte fa 
«ei a crcremitatum aliarum .4/Honum ed vocis 
raucedo cum grauitate a Difficultate pzcferedi vo 
cem.4j Dccimu ed q bec lepze fpeties in partibus 
extremis incipit apparere magis q alie fpeties. 
InrdUgendum tamen q figna huius fpetiei taro 
magis iter fe Differentia funt.quanto magmefia 
per adudionem a temperamento elongatur ma§ 
a econtra*J£t Idoc quidem De omnibuB aliis fpetie 
buf lepze fifr intelligi oebct.Signa vero lep2e fa 
cte ex Dominio mefie naturalis ex pzcdtcttf figntf 
Demondrari pcffunt.banc tamen fpettem lepze a 
mefia naturali factam raro euentre credo<pofl 
boc autem nemo mirari oebet.fi vniufcmufq? par 
ticularis lepze ftgna non funt verificata ratione 
Demondrattua. Satis enim looc apparere potefl 
ex Verificatiene 30® figno22.que pofita funt lupine 
omniu fpetieru3 lepze comunia.et tu conftdera ex 
fundamento. Inuedigatis itaq qualiter ap 
paruitinfecttombuecutisbumam cozpozis fere 
omnibus vf<$ ad lepze fpeties.poliendum edregi 
men quo humanum cozpus a tata miferabilt a ve 
renda contagionetueri poffit.quod quide regime 
in Duas partes partiendus effe oecreut. £t pzima 
quidem ponit regimen vfe fpetiei lepze 
conueniens penes recttficattone re$z nd naturaliu 
fecunda vero pars regimen fpqz lepze 
per intetfones mediciualesexplicabit. 
(I Capitulu octauu dc regimine vfi couenieti vni 
Dietam. 
£>20 exeeutione igitur regiminis huius verende 
Difpofitionis, omne regimen per fex res no natu 
rales menfurandum inclinari Debet ad frigidum 
a bumtdum, co qz fpeties lep2e plurimum cueni 
entes fiunt a mala complexione bumozum cozpo 
2 te tncenfiua a in fpeties mefie adude conuerfiua 
fWo enim contingit fieri lepzam a materia nd 
aduda.maxtme aure in viro ido materia peccatej apparet dTe ttiefia3’er incenfione fanguinis Domi 
nantis a colere fubdominand genitu3.quod quide 
factle ocmondrari potefl. ‘bzimo per complexo 
nem naturale eius fuiffe colericl a fangutneam vt 
trtibi feribitur* Secundo per rubedinem puffu 
la?2 que in cozpoze eius apparuerunt. lertio p 
velocitatem faniatioms ea?:. Quarto per foztf 
tudinem p2tiritus ibidem exillentis. Qutnto,p 
pter mareriam virukntam.quc inde egreditur, q 
fuperfluirati fanguinis 7 celere ntteflatur. . £3e 
Xto per velocitatem confolidattonts eap fatis con 
uenienterfacte.abecquidemiigna caliditate ma 
terte naturalem a accidentalem fignificanr. Duri 
ties vero nodefitas acompacitas puftula?: cu 
tufa fenfatione parrium que apoflemate filt. figni 
ficant materia in melancolia conucrfam fuiffe a ca 
liditate vzente.que obtufione in fenfatione facit. 
aut perco22uptione502ganifenfationts veliilru 
menti eius, vel p20pter oppillattone a materia fa 
etam.que p2obibet tranfitue fpiritus fefibilie ad 
mebza.JStue igitur bec omnia fit fiue plura ipfo?2 
aer ipfine imo a cuiufcunqj Upzoft inclinetur ad 
frigiduma bumidum, £ligat igitur ciuttae a Do 
mus vel locus acri aqutlonari a 02tentalt Detectuf 
cuius camera fit p20pc Dccurfus aqua?2 Dulcium» 
aut in qua tempo2e caltditatfs effiifio frequenter 
fiat cum aqua Dulci.aut demantur i camera folia 
Vitis falicis nenufaris lactuce a in fumma 
omniu vegetabiliu a bumid02U3.mnnia 
tur etiam veflibue non valde calidis. p2opter qc5 
enitentur vulpine pelles a (ibi fmuleSia fint vefies 
findoiteluistempo2ibus aut fubtiliffimo panno 
fnffulte.vel pellibus leuiffimie fuo temp02e fulcite 
£t (i potens ell femper aer camere iue renouetur 
cum effufione aque viola?: nenufaris cico2ce endi 
uie lactuce angurie a ftl'fu5 cum fandaf.al.a modi 
co enim aer poten 
ter rcctificat memb2a fpiritus a bumozes co2poif 
veflcs autem eius a capitis tecturam p02tet non 
Valde llrtngentef.nc caliditatem naturale per Via 
coartationis a Debita tranfptrattone p2obibeant 
Hrercirtum vel motum aliquem quo co2pus no 
tabiliter agitetur nullum in bac egritudine vidcf 
effe conueniens.eo qz calefacit.a ita augmentum i 
cenfionis humo?: Difpoit. £t itep q2 bumo2ee qc 
tos in fluxu ad memb2a Debilia ponite 30 qz fpuf 
a Debita applicatione a membzie Diffrabit. £xer 
citium autem conuenienttus eis videtur effe naui 
gatio per Dulces aquas.aut ambulare gradariis e 
quis inceffu leuiffimo.aut lenibus paffibus ante ci 
bozum affumptione bine inde mcueri. aut leuca 
fricationes tempoze ieiunii a genibus vfq? ad 
uillas pedum facere.Deinde eafde3 fricationes ab 
adiutoztis vfq; ad manus, n 3° a fpatulis vfqp ad 
nates conuenienter applicare loco quo?: non miuf 
iuuat frequenter infundere cozpue in balneu aque 
Dulcis tepidi calo2ts.vbt cocte fuerint piante frt.*j 
bu. aut temperate ficut bozagobuglofa capillus 
veneris viola nenufar vitis 7 falix n reliqua bis fi 
milia.in quo quidem balneo ieiunus ingrediatur 
n mozam ibi contrahat vfc$ ad fuauc imp2cfloe3 
abfq? calozie cxceffu.Poft exitum autem a balneo 
vngatur cozpus eius oleo lactuce facto cum fucco 
eius aut oleo De nenufare aut oleo Decoctionis co 
diarum. que inueniuntur in rubis aut oleo oeco 
ctionis ranarum fluutaltu. Tocc eni duo ftmplicia 
aut inmcemcommfrta tam fuiffe iuus 
menti. Quiete aute3 vtatur ad plurimu vel quaft 
ad femper.Somnus vere omnino in Difpofttione 
tali menfure conuenienter exilia t. potius in quan 
titate aucta excedens q Diminuta. Tleceffe enim 
ell in bis cozpozibus caliditatem naturalem con? 
uari.StTretiam*? augmentum bumectationis ef 
ficere,faliter autem in co2po2e humano iit 013 fb 
num metitur modo iam Oicto.Haturaleeem epa 
tioneevtg02antur er eo.smeUocelebzatnr oigb 
<7 fpirituum refolutio pzobibetur.i animales opa 
dones vigo2antur. XDeli'02 autC5 fomnus efl ille 
qui fit pof? cibum ia5 in flomaebo bene comp2ebe 
fum capite mediocriter eleuato. n Decubitu facto 
p2iuo fuper oextro latere.in za vero oozmitione 
fuper iiniftro.T 3“ iteru fuper Dertro latere 
grada fiat reuolutio. per p2ima eni cibus infudo 
ftemaebi melius vnttur.calidttae naturali! ab epa 
te fuper quo (lermtur ftomaebus n ab adiacentibj 
partibus ftomaebo melius influitur. Iber fecundi 
vero reuclutione melius flomacbt fudus ab epate 
fuper ipfum (Irato amplexatur.dtgcfho melt02 ce 
leb2atur. 'ber tertiam vero reuolutione otgdltoe 
tam completa melius attrahi n penetrari pot cbi 
Ius ad partem vbi 0p02tet.Dc fo2ma tacendi fup 
Ventrem Dicendum notabile iuuamentumbabert 
cpa vero er Decubitu fuper (pina facto plura con 
fequi nocumenta.Tlcq? etia in D02mittone frequef 
Debet fieri rcuclutto De latere in latus, taliteroni 
eo22umpitur Digeflio cibo a potu bine inde fluctu 
antc.a oigdlionem effugiente bonam.Somni vo 
tnenfura effc Debet non mino2 q octo bo2a?2.alto 
vero tempeze vigilandum eft. p20pterea quia Vi 
gilie moderate fecundum confuetudinem tempus 
n complexione Ixjminis co2pus bumanu c022oho 
zant a calcfaciunt.Virtutes animalesercttant.ai 
moderati (omni nocumenta remouent. n fpiritus 
bumo2cs ad loca neceffaria conuenienttus erpi 
duntur, colligi poteft 2a p2tmi Doc9 za ca° t5°,£ui 
tare oebetomne repletionem potuum n cibo2um 
taliter egrotantens magnopere, enim aliqd 
videtur innate caliditatis eque cito fuffocatiuulic 
multa cibo:? copia.ex qua tfbtta Digeflio Diminui 
tur co22umpitur n mulrociciaufertur.Sittgitur 
menfura cibo?: tanta.que (lomacbu5 nb aggrauet 
n ponderofum factae.*? potus tantus qui in flcraa 
cbo non fluctuet a regurgitet. Cumq. contingeret 
repletionem ipfo?: facta3 efie.illtco ad oeponcdu5 
ipfam fellinandum ril.a p2op2ic cum vomitu.qui 
eil medicamentum lep2e 4a p2imi ca° ty.Jiat at 
vomitus cum imromtfffcne Digiti vel pe tute i p2i 
etpio meri titilatione facta ibidem vt ftomaebus 
ercitetur ad expulfionem eius quod in eo reperif 
aut p20uocetnr vomitus cum Decoctione feminu) 
vel radicum raffani cum modico mellis n aceti ? 
non fiat violentia cum vomitiuts fo2tibue.Si 
effet fo2tie llomacbi aut non p2eparatus ad vomi 
tum ficut habentes flricturam pect02is oifliculta 
tem anhelitus a fpuentes fangumem.i p2Cparati 
ad ptifim vel apollemata fquinatica vel fibi files 
qui vomitui inDifpofiti funtvt colligitur 4 9 p2t 
mi ca° iz°. tunc in talibus Deponatur cibus a ma 
terte co22upte in (lomaebo per via3 tndigeftionis 
genite cum leni medicamine fubltmts iuuamenti 
in bac cgritudine.Tk tbtmi epttbimi fe 
ne polipodii cufcute capilF. veneris flo? bciagtnie aiia.dl i, coquantur in Ifj 
i.aque vf<$ ad confompttonem tertie partie.oein 
de colentur 7 cxptimanrur.7 De illa colatura Deu 
tur.f.iiti.7.§.i,medulle calTie fidule a fua canna f 
centerextractecum Decoctionep2edicta.que cala 
fumatur 7 tardetur pod ipfa3 cibus fex bo2te.Si 
vero homo edet medicinacffugtene taut abbomi - 
nans vel domaebum Debilem habens attrahatur 
ad inferio2cm partem plenitudo pzcdicta CU3 b° 
clideri.Bt folio? viol.blete capilf veneris bo2agi 
nis 7 folliculo? fene in lib.it 
aque vfq* ad confumprt'one3 medietatis.Deinde co 
lentur 7 fo2titer exp2t‘mantur 7 illi Decoctioni ad 
danturinfraferipta conuenienter DiiToluta.Bt caf 
ffe fiTtf yrre rufiini ana.3.vi.olei vicr.J.iiii.faliet 
dt3.iui.fiat elidere in mane in Diebus edatis.aut 
in fero fi placet in Diebus byemis.7 laudo multii 
buius elideris 7 confilm; in bac egritudine vfum 
eo q2 clideria materias a memb2is p2tncipaltbus 
euacuant 4® p2tmi ea° i>°.p5 autem in bac egrttii 
dine memb2a p2tnctpalia ola ab infectione nen 
effe munda.2Jcctdencia Vero que anima indrume 
ta 7 ozgaua corpozis impetuofe mouent euitetur 
omnia.Exterminant enim bec omnia 7 mutant 
co2pus ab ea que fecundu natura confidentia 3° te 
gni.qr fi co2pus ab bac bo22cnda egritudine exi 
minatur fatis fuma intentione adequandu Difcra 
fiam.3gitur omnta anime accidentia fuamt' mo 
uentia cc2pus 7 antma applicari Debent. Quare 
ea que mouet antma ex parte colo2is Delectabilia 
ede oebent.ficut afpectuf colo2t‘s albi flo? pictura 
rum 7 reliqua? figura? ab exterius mediocriter 
monentium 7 antma Delectantium. £t ftlr etiam 
quantum ad auditu; armonia mulceb2is omniu; 
cantuu; 7 fono? applicari ite? fapo2C8 
cquales ab acuitate remoti adminidrentur cnmef 
De quibus amplius in fine Dicendu ed. 3(dbuc et} 
oia que potentiam olfatiua fuauiter mouent tnfrt 
gidantia 7 bumectantta aromatica exhiberi oebet 
vt odo2es viola? rofa? flo? nctiufaris.7 lilio? al 
bo?.2fut Delectabile Ixc quod multa Delectatione 
flo? rofa? que nundu expanfe fueft 
flo? nenufaris 7 viola? 7 falicis ana.3.iii.campbo 
2e3.ii.ligm aloesa.t.fandaf al.3.ii.confpargan 
tur omma in aqua viola? 7 rofa?.7 fiat ex eis po 
mu3.aut pulueri3ata ligentur in panno De findde 
qui femper in manibus habeatur. Zld bec etiam 
omnia que fenfum tactus fuautdime mouet appli 
cari Debent.7 lenes fricationes De quibus in motu 
7 quiete Dicfu5 ed.p20pter quod etiam coitu rarif 
fimevtendued.&perfluus enim coitus etia; fi 
bi pzopinquue mouet materias ad exten'023 coz 
p02is.7 excitat vapozem calidum putridu venien 
tem ad partem fuperficiei cutis.qr putrefit illic.7 
putrefacit illud cui obutar.quare i lep20fis ad ma 
I02e3 co22upttonem meb2a Difponit 7aquarti tra 
ctatu 50 ca° De cura kabici.3ta<$ fi motus foztie i 
fenfibus exteriozibue facti hon conueniunt.que po 
terit ede exidimatio tua De motibus factis in fenft 
bus intert02ibus.7 tu confidera q2 taliter egrota 
tes Debent ede leti 7 mente iocundi 7 bene fperan 
tesDelalutefua dementiaDiutnematedatis obti 
nenda. tegimen aute in bac Dtfpcfitde obfua 
du3 ex parte cibo? 7 potu 113 extdtmo paruper am 
pliandii ede magis.^£20 cuius quidem compleme 
to pzemittendu p° q euitetur cibi 7 medicine ces 
flue Upiam inducere poffent.ftait fcribiturOecar 
tubus vacante 7 afininis.3te? De lentibus i oe ot 
bue rebus acurie que fanguine aduriit 7 i mefuj 
conutrtunt.nift' earu affumptto gratia medicinaf 
intentionis quandcq? fiat vt fcribitur ab Buicens 
7a quarti tractatu f oe cura lep2e Ou; inquit. £t 
non op02tet vt negltguur adminidrare incifitia 
7 p2op2ie ante mundificationem ficut cappares fe 
niculi 7 p02zi.3da enim mundificantctbos eo2u 
$ fuperfluttatibus i p2eparant fuperfluitates zt' 
pulfiont.Cum igitur admtnidraueris medicinae 
faudabiles.tunc adminidra etiam boc regimen.7 
pifces faliti in hoc cafu funt Valde boni eie.JSt noa 
p2omptio2es fumus fuper ifla cum volumus vt fo 
ciamus vomere.aut ventrem eo? foluere. £x quo 
apparet q> talia acuta cu; magna cautela admini 
Orari Debent.£5int igitur cibi lep2ofo? ad humi 
ditatem notabiliter inclinati, remidius aute frigi 
di. fecundu fpetie tame materiei adufle 7 gradibj 
adudtonis Variandi iunt.Cibus enim 7 potus ma 
io2is infrigidationis 7 bumectationis in alopitia 
7 leonina oe fpetiebus lep2e adminidrari Debent 
q in tbiria 7 elephantia vt ex p2edictis apparere 
potefl.3gitur eligatur eius panis recens ouo? oie 
ru bene coctus leuis 7 fpongiofus cum aqua bo2a 
ginis viola? vel capilf veneris confectus aut cum 
alio medicamine venenofitati mefie aduerfanti (ic 
cum aqua fublimatioms caulis que cu; p2op2t'eta 
te fua confert 3® quarti vbi 3. De carnibus aute 
eligantur omnes facilis Digcdionis boni cbimt cu 
ius bonitatem intdligo.eo qz contrariantur mali 
tie materiei merice.vt funt frigida 7 bumida oia 
pifces bnmidi 7 parui mollis carnis. £t lac quod 
quidem ed medicina follemnisin mundificando 
cute.vt colligitur z° cati in areola mcbio? Decoa 
tioms.Conuemunt etia5 carnes vituline agnine 7 
caftnmne 7 edo? tuuenu5 7 pinguiu5 7 omniu vo 
latiliu5 quo? Digedio fit facilis 1 Degentiu3 i aqua 
Vt funt anates 7 fibi files carnes. De fructibus 
autem vtantur omnibus frigidis 7 bumidis vt ftj 
p2una melones cucumeres cucurbite fnis 
bus.lactuca po2tulacap2op2t'e endiuia,bo2agine 
7 aliis berbie frigidis a bumidis fecundum oiuer 
fitatem regionu3 inuentj.vtfptnacbiableta olere 
byameno viola epatica 7„fimilibus. De ferculis 
vero vti poteli oi cibo acetofo mediocriter cu reb5 
bumidis conuenienter confracte.cum herbis miu 
tis frigidis p2ed ictis artifitialiter cofecto.cu oleo 
amigdala? oulctu vel oliua? recenti abfqj fale co 
fecto.3te? vti poted rebus acribus 7 ponticts cu3 
Icut quantitate mellis confecftDulcia aute; in ml 
ta quantitate 7 frequeti vfu euitare Debet, tiifi Dul 
cedo inueniatur excellent} refracta ab aquofitate 
multa.vr patet in perficis in vuis recentibus aud 
lanis piro? pTtmts et fifibue.Unctuofa vero ciba 
ria multa euttet quilibet talis.7 maxime cu rebuf 
acutis excellent] confracta.vt finapiftnii oliue con 
dite 7 fifia. De potibus vero vtatur vino remtf 
fe vinofitatis colo2e 7 fubdantia aqueo cum aqua 
fublimattonis bo2aginis capilf veeris vtoF neufa 
rif fufftetenter lipbato.aut fit mudus.i.fuccus vue 
recentis vue bene mature in quo poft exp2dTione; 
infundatur vipera vna vel Due in montibus iuen 
te longi C02p02is 7 fpine nigre cu quibulda lineis 
eitrinisfuper Dofum pzotenfis.quein vino oirait 
tantur Dum vinum pcrebulittonem rectificatia; vel feparatfuam fuerit conuenicter clarificatum 
oe quo bibat patirne.aut bibat patiene aqua fubli 
mationie feri cap2im* quam Otu audiui pafectsf 
fimam elTe.aut bibat aquam fublimattoniB rana 
rum fluuialiu vel cancro2U3.que ambe a fapienti 
bue magna laude p2cbate funt. 1>otefl etia in po 
tuvticeruiiiafactaoelupuloque etiam cuti'3 mu 
dtficat.aut vtatur aqua boni 7 electi fontis cum le 
ui quantitate 3uccartpermtxta.Vina autem fumo 
fa 7 calida Dimittat omnia 7 maxime grofla tur- 
bida valde ftiptica 7 pontica, taliter enim infelici 
taretur curato oifpofito‘ie talie. *bec t5 regie re$5 
non naturaliu taliter expedita fint. 
Capitulu nonu oe cura fpetterum 
lep2e per medicinae in.x.tntcntionee oidictu« 
3gitur auxilio oiuine clementie ad curam vniuf 
cmufcuncy lep2epcr medicinale regime 
poft hec omnia omentendu efl;0t5 quidem ex illu 
Hrtu5 fententite.magno tamen Ubo2e bic 
inde collectu in Decem intentiones mihi partiri It 
buit.que fundantur in fermonibue 21 uice. 3a qrti 
vbi fup2a 7 iS* continentie ca° iy° 7 pluriee alibi 
ab illuftribue explicantur. I^ztma itaqj intento 
erit euacuatto mtno2atiua. Secuda 
vero erit euacuatto oiueritua per conuenien 
tee regiones. lertia vero erit recttficatio regi- 
minis per fex ree non naturales oe qua 3° Vt pln 
rtmu expeditus fum ex antecedenti partttula hu 
tus U fectionie. Quarta vero intentio erit ma 
tcrief oigeflto. Quinta vero erit eradica 
tiua euacuatio. Sexta eft male complexiomi re 
ctificatio a memb2ts in quibus magis fixa Videt* 
Septima vero erit p2ohtbitioco22uptdi6 me 
a venenofirate materie* Octauaerit CC2 
rectionis accidentium que in plurimis meb20zu5 
partibus manferunt. Ilona erit ccfumptio ma 
a pluribus partibus tum cauteriis fienda. 
£t vltima erit memozta ab occulta 
p2op2tetate in cura lep2e valemiu.que a fapienti 
bus veteribus 7 a modernis ooctozibus magis # 
bata 7 mclio23 tradita funt. l>2ima autem in 
tentio oe p2edictis multis inflrumentts compleri 
potefl.L>2imue(lfrota. Secuduefteuacuatio cu 
farmatia.Iertiu eft euacuatto C115 vcnccfis.Quar 
tii eft cum fanguifugte.Quintu eft cum p2cuocatd 
ne emo2oida?2 in viro 7 in muliere le 
pzofa.Sextu3eft cu p20uocatione fanguinie a na 
ribusi L>2imu aute5 inftrumentti quod eft ffoia 
fecundu plnrimu neceftartU3 eft in cura huius egri 
tudints.eo q2 in egrttudine talimag eft ebulitio 
in vmuerfo fanguine in venis 7 arteriis contento 
7 maxime tn pzincipaltbue memb2ts.$roia autC5 
eft euacuatto Vniuerfalis.que multitudiueeuacuat 
4a p2tmi 200 ca° qr 7 ced.2fd hec etiam q2 ffoia e 
euacuatio p2cmpte 7 factTr applicada 7 facile mo 
derabilis ne fuperftuceuacuet.Lep2ofi autej tndt 
gent p2ompto 7 cito remedio non multu Debilita 
tequare7cetj. 3tem qz ffoia cummino2i nocu 
mento plurief fecundata 7 triplicata fieri poteft cy 
farmatia igitur 7 cet}.£t q2 fToia 
facta magis euacuando co2pue infrigidat, farma 
tta vero econtra qr 7 ceq.Lt qz omnis far 
matta etiamp2op2temlep2a conueniensndeua 
tur a veneofitate quadam que lep2C veneofitatem 
contingente augmentarc polfet. Cum fpettes vc 
nenofiratis particulares cmnee medico incognite 
ftntad flobotomfa fimeti non en fine lumine ptf 
tienlendum. igitur etarc coplertone 7 habitudine 
cozp02td 7 virtutis confentlcnttbue.fi apparuerit 
f n co2poze plectozia i pulfus magnus 7 plenue i 
tene cozpozle tumentes n cxtenfe V2ina rubea et 
purpurea cum fubftantie grofitfudine ftattm ape 
rienda eft vena purpurea matrix nigra vel cornu 
nle nominata tn curuatura ocmefticepartiecubt 
fi bzacbii Oextri.7 extrahantur per eam fanguie 
J.v.vel.vi.amplius et minue fecundum fudttium 
peritiVirf.que quideffcia ite? remanente parta 
plectoile notabtlt 5* vel * fequenti oie fecundari 
7 tertiari poterit fecundu hoc itidftiu iam p2edi- 
<tum.1te£ fi cum appentia plectozie notabit’ eui 
denter apperet fequentibus olebul aliquod meb£ 
tnai02i plecrozta labozarecf alta memb2a.tilc flo 
botomta fieri ocbet 0e tena illam partem refpi- 
ctente. vt fi caput magie lefum fuerit fToia fiat oe 
cephalica fuper manu oextra inter poltcem 7 indi 
ce5 polita, autfupcr curuatura cubiti in eminenti 
parte Tatie fituata.St autem labo2aueritpectu6 
cum plenitudine oolo2te.7 anhelitus Difficultate, 
flcbotomia confert vena:p p2edtcta?s. Licet aude 
ant illuftres auctozce flobotonwre venae guid€3f 
lateribus gule politae vt patet 4 8 p2iml 7 f qrti 
vbi fup2a.£go vero Tenae tales numij fui aufue 
flobotomare propter tlmc2em qui fcrtbttnr ab au 
vidi alique infigrte \iy. mea etate 
tales 'Cenae audere flobotomare.Si autem tteru3 
tnat02 apparuerit in epate vd fplene plectozia flo 
botomerur baftltca oextra aut finiftra.que innem* 
fur in infima parte cubiti tfxtrl 7 fintftri vtriufcg 
bzacbti .aut fuper manu flobctometur faluatelle* 
hcc vel illa inter annularem Digitum 7 auriefare 
pofita.que funt rami baftlice 4a p2imi vbi fup22 
Si vero maio2 apparuerit in infcrt02i parte coz 
po2ts pienttudo.flobctomta fiat oe fapbena oes 
tra vel ftntftra fuper cauillam pedte pefita. £t a 
periatur hec vel illa fecundu plenitudine «1310205 
in oextra parte magie <J in ftniftra compzebenGi 
aut ecomra.£t extrahantur fp fanguinie quatical 
cum fuperio2ibue conditionibue limitata 7 tu-coa 
fidera. hec funt oe flobotomia 7 cetj. 
vero fnftruroenm quod completur euacuatde mi 
jK02atiua cum farmatia omni lepzeccmune pbt 
efle tale.Bc mircbar indo# 7 embliccaii 
ana numero. 
numero.vi. polipodti folliculo:$2 fetie thimi ephiti 
mi ana.eto.i. viclap flo22 buglofe 7 bozagines ani 
fi cinamomi ana.^Jcoquantur omnia inlib ,i.$ 
aque vfc| ad confumptionem medictatie deinde 
colentur 7 exp2imanrur 7 Oc hac colatura patten 
tibue ocrur in poiu a quattuo2.J.vfcj td lib J.cu 
3.i.pem'dia?.Sccipiat aute tpfa3 tn auro2a cafa5 
7 paru5O02miat fuper ca.7 tardet cibum fex boif 
in qua$i accipiat ciatu vml aquec2dei calide cu 
pauco jnccaro 1 fequenti ho2a p2andeat. L>iltule 
bone ad eandem intenrtoncm.Bc mircbar tndop 
ncitrino? polipodit agarici epitbimi ana.3.i.oia 
gridit.5 J.antfi cinamomi macie ana.3J.fiat pii 
Iule cum fucco bo2aginie 7 detur eie.5.i.7 feruen 
tur omnia que oe p2eccdenti mio2atio oicta lunt 
7funt leuee (atie»i>20 hac etiam inrcntde.funt co 
uenientiaellectuaria q'plurima vt elfriu5 bamecb 
maiue 7 minue 7 yera ruflftm n ycre oyacolloquf 
fide 7 fimilia oe quibus tamen gratia minozatbif Dari Debet fubDtiplaDoffevd fubtrfpla fecunda 
contemplatione fapientie* Xcrtiu ingeniu mto 
zardi materia dl cu vetofie. bcc qnidc3 applicari 
Debet in augmento lumintf lunc 4a pzimi ca° 2t# 
n ftnt ventofe magne naribus n fpatulte aliquacfo 
applicate.freqter vo pulpte tibiap a coxa£ appW 
cari pofla.i fuppler fToie vices vbi cgri ffoia; effu 
gt'at.l$ tpfa loge meh'02 fit q vetofe. Ouartu iti 
gctti fuit faguie eiiatio mio2arie cu faguifugis q# 
qutde euatio melio2 di q2 ,pfundtue euacuat mag 
5 ventofe.a Debet eligi fanguifuge blitee ventrte 
rubeoe i Dczfu viride in ve te in fotibj vel fluuiie 
aquazz Dulciu Vbi copta rana£ tmieniaf .7 appona 
tur i tibtie vel in corie i nattb5 vel in fpatuf.fet q> 
deq; eae apponi feci fub mento. £t p2opzte qh le 
p2a facte lodie excellenti ifictt.locue aut p2iufq> ap 
ponanf multti madefieri D3 aq.? liniri luto aut fa 
guine.tafr C15 meline adberebur a oimittanf fan 
guifuge tanto tepoze vt faturenf 1 fangute tpleat 
n per fe cadant. £t fangute cftlucre pmittat 
Donec per fe retineat n non oebtlitet.ict fi fupflue 
ret retineri D3 cu albumie oui ccquafTato cu terra 
figillata tbure farcccolla bolo armeo a fagui. Dza. 
n alite retentiuie coi fama cognitis. 3nfirumen 
tu qntu fuit enacuatio p emo20tdae q£ quidcj 
euato magnifice cdfert 0163 egrttudinib515 mclia 
vt fcabiei lep2e n rcliquie co22uptionib3 vt patet 
i4a tertii ca° 30 n 6a aft'j2ifmo£ afto0 it° a cometa 
eiue.3gitur fi emozoidee p fe fluentes fuerit nilo 
md rellrtngi Debet nifi fupfluat.St aute furdefu 
erint apiant fricado eae CU3 foltiie ficus vel confo 
lide ma.aut cmufcuq3 altiue rei afpe fricatce aut 
vngendo eae cu felle tbauri aut cu flcmo leuiter 
tangendo eae.JDeftrua vo in mfiere Debite etatf 
fi retenta fuerit oebent.eo? eni euario efi 
ca confuatoie fairatj multerie 1 mildificatbi6 cc2 
p02ie etue ab oi nocumeto in qlirate r< cftitate 2ia 
tertii tractatu 3* cape p°. Si aute meftrua bhfitd 
Vtutf no pollet ffomado flpbena 
3te CU3 appee magni 02ifitii in Dcmeftt 
ca parte cora£.3recu ligaturis fup genu factj me 
dtoertter ftrigentibj. Xfdbuc etj Dando in 
oe oppopbaco.XDedicame expertu ad UU5 
aq Decoctoie «nifi.J.iiii.croci3.i.mufci3J.d 
tur totu calidu3 in auro2a n tardet cibu fex b02ie 
'i cuftodiat fe Diligent a frigore. Ultimfi inflru 
mentu fuit fanguie puocatio a nartb3 que fupplet 
VICC3 fToie Vbi fieri non polTit,l3 ipfa pzeeligt Dbc 
at iuxta potfe.a bec quide p narce euatio fieri pot 
titillatione facta in ri'5a cualtqb3 reb3acutie vel 
pungitiuie vt paleis vel cu palmite feie §mie. qua 
gda a ,pp2tetate credunt faugutne a narib5 educe 
re.vf fiat illud cu flipitc poligonie vel cu fetie po2 
cinte.qb3 fp boc facio a pmittat currere faguie f’3 
teno2e vtutj. bec De itentoe pa * 
Secunda vero p2incipar intetio q eft materieru5 
Diuerfto p cogruae regionee ia £3 plurimu ex p2e 
cedenti intctde Deducta eil.Saguif eni 1 reitq ma 
terie p illa fer iftra conucnient a quocuq? mebc fef* 
Diuerri poflent.p2et aut Diuertentia ia Dicta iclia 
ri polTent materie quQf 8d viae ventrie ex tnretde 
135 Dicta.quadoq! vo ad Viae fudo2ie.quadceg vo 
per fputu p naree ctj per palatu educi poiTet.qriqj 
vero per V2ina non minue ccueniet cuari pdTent 
Sudatiuii benu in cblif i cafu e b°.Bf elfrii ana 
cardini3.ii.aq Decoctionis amfnjui.roifce 1 D’t 
fn potu iralfclu tti $tir02a 7 coepfaf egerpamuT co 
decentJ.Hiud ft?e huic 7 melius eft bYlV aq oeco 
ctionis am.f.tit.puluerie fc.apiu5.M3ef caiidu l 
potu •ct 87cetJ.3liud fiFe.1V fe.aneti fe.petrofdF. 
croci ana3»t.Ytm albi fubtiT aroi ici 7 bene fuoli.J 
i* y.aq fenf. Jdi.Det’ caiidu vt 0* Sputu ante p 
uocat 7Dinemt conucnient mafticando gnu ma 
fticis.3tc mafticado radice artbkte aut fi.ZDdi 
ue tame eft mafticatd agar(ci.3t| mafticatd polipo 
dii cu modico far tdi 7 reliq talia q ftoclx) temo fp 
fieri Debet.3nciiat aut materia ad naref odo2ado 
pulueres T poma De gb} s oe regie accidcntiu aie 
Dictu eft. 3ro fungendo naree cu modico Yngueto 
facto et oleo De caftozeo cu yera 7 pauco pFuere eu 
fo2bii.3te attrabedo p naree aqua maiozae calida 
CU5 3uccaro foetius iffte eft b°. IV 
ydromelF.f,ii. fucet radicu modi 
cu mtlce 7 caltdu per naree leuit attrabaf 02e tri 
p2iue pleo aq frigida vel cala tuo Itbito.fcer paU 
tu yo attrahit materia gargarifmate facto cu ovi 
meile fgllittco yF cu fir* De calameto cu3 aq falntc 
maiozae F betc5ice caFia. £>argarifma bonij ad 
hanc 1tctde3.IV poltpodu recenti agarici mtrobaF. 
fndc? faxifragie piretri 53 in lib. i. 
aq Yfcp ad cbfuptione medietatJ.Dcide Dulcozent 
cu meile 7 fiat cu eo gargarifma. Ultio at &iucr 
ti pbt materia p cuius gfa mFte fut 
luente a medictedtc trocifci De eupatono 
t20cifci oe anifo 7 multi alii ftFce.3te aq fubltardtf 
apii petrofeF feni.pitarie milii loF 7 filiuj. t>zo 
uocatiuu boml ad bac itentoes, IVgno? milii foF 
co2tfct8 itranei ana.3,i.fu meu fe. apii leuifttci et 
fenicFi captlF Yenerie ana.3.i.y. Ipicenardi fe.oro 
bi ana3.ti.buUk oia in lib.i.y .aque Yfq? adcofu 
pttde3 medieratf.oefnde coletur 7 expzimant 7 oe 
bac oecoctoe i auro23 Dent i potu.f .titi.Yel.Y. C115 
3uccaro Dulco2ate 7 calefacte 7 tardet cibus Ixzis 
fex ad minue. iDec oe intentione 2a pzincipali t» 
cta (uffttiant. 
P20 3a vero itentdc pzincipali non eft cpozrunu5 
amplme extendere fermonc.fatie eni otftufe i regt 
mine per ree non naturalee anteferipto cxcufaci 
fumus. 
Ouarta Yero intettd p2icipaF fuit materie? adeq 
tio 7 oigd.i bec quide plurib5 inflfie copF ri pjor. 
Ytcufirupie iulep oecoctoibj puluerib5 trocifcis 
dFriie cdfectbtb3 7 fiFtbj. De numero aut oigeren 
tiu coicanttu oi ipei buiue oifpbis. pot ec 
looc 7 leuc.TV fir.oe fuo terre J.ii.aq fubltatdte ra 
dteu enulc.|.iiii.mifce.HUud 7leuiuf illoe boc.1V 
feri cap2tni aq fui terre ana.f .ttt.mtfcc. 3Uud et 
fo2tiue illoe. IV oximelF fquillittci .J.t.ftr* t5 bifa 
tiie.f.y.sq fui t're.$.w.mifce.Quartu leuiue illo 
e boc.lV aq fui tre bo2agie 7 enule 7 fcabiofe ana 
§,i.y.mtlce.2lliud iuleb ad bae tntetoce fiFe.1V lu 
puio? cufcute flo? bo2agis 7 buglofe capilF Ycerie 
Yiola? ana.dd.iii.radicu fenidparagi b2ulci et a 
pii ana.do.i.3. vrece alfodillo? ameoe fe.agni ca 
fti fpetarie mi.radtcu b2actee radteu cauF ana.cD 
it. f, oia ifudant p ouof oiee no naturalef i li.x.aq 
fulfictenf ictfa.Demde coquatur cu ca Yfcy ad cofii 
ptoe5 medietati .Deinde exp2imauf fufticieter et 
coletur 7 huic colature fupaddant lxc.1V aceti fql 
littci.f.iiit.trocifco? De yreof acoi 
ariftoF ro.radicub2iomeana.5.3.pFuerie 3uccari 
imelFoifpuati analib.t./.coqt Yfjad colupc6e$ (irupf De quo in potu Oent' d.ii.cuJ.ifi.aq fui fre 
aut feri capzini.aut fiat firupue logue oe q° oet l 
potu abd.titi.Vfcp ad l i.$si fic app5 clr d firupif 
De iuleb aqe 7 oecoctoib5 Digerettb3 materia crpe 
dictis fu.JEt i boc quide iuleb iuenii cfficaria folle 
nie.Sirupi vo appziati Vnicuicp fpette? lepze.q 
7 qlee criftat videbif in fine nacratue.CofectdeB 
Vo ellria trocifci 7 pfueree er 01113 pzedicta? 
dicina? mirtbe fieri marie oce ille q bnt 
rectificare coz2uptde3 cozzupta cozdie epatj 1 flo 
maebi 7 alia? ptiu intcrt'o?.oe gbue mfta ab au 
ctortb5 btc inde iueniri pofTct.figo aiit in quoda le 
,pfo De vngarie cofeci boc elfriu 7 iucni ip 
fu iuuawcti follcnie.TV cofue bo2agini6 Itb.i.cof 
ne viof.li J.trocifco? oe tyro.3.ii.fadar lu.vioF, 
fpodii terre figillate ana.5.1'. flo? nenufarie .3.V. 
fragmeto» fmaraldt iacint! fapbiri coralio? ru.a 
na3.y.magarita?.3.i.ficlto?auri numero, rii 
fuccifiu terre cocti 7 oifpuati.jl.iii.yiccari al.ltb.f 
boc quide eirrtu3 cotcat itentoc3 co2di 7 ci p2icipa 
li 7 nobili mebzo.'? clarificat 7 rectificat 
7 erit fragene caltditatc3 p2ctnatura. Daba aute 
er eo ci maed.i.i facieba tardare cibtl Iodis 
£t quadoq? er pulueribue eius oari aq 
fubliatdie caicndule.aliquado vo er pulucr»b3 ciuf 
fieri pofTet rdfectdee cu 3uccaro albo 7 aq fui terre 
quandocE vo ite? er eo facieba troctfcof oc Da 
ba iti potu •3<ii. cild.iii. aquelactjcap2i 7 lolldud 
iuuabat 7 tu cofidera vtute cdponcnttu. 
fuit aute intetio fa b* p2emifa euo materie? erra 
dicatiua.p cuiue quide cdplemenrc pfee 7dollenef 
medicinecdpofite ab aucto2tbue bic ide cofcripte 
iuentilt.ante tame qj> aliq ipfa? erbibeaf fuppcfi 
ta VcutJ coflatia cratis 7 reliqe .quiq3 p2idpalY Di 
co ee pzemifteda. t>° q nd erpcctet 1’ fpet eua 
tto eradtearia materie? butue egrifudmte i vna t 
Dnab5 euatoib5 vel nib5.JEft ent bec cg? itudo pen 
dee a ma cronicitad ca.*7 ite? egritudo p fe longa 
c cii pedeat a mala copide materiali venenofu lati 
bulu in mcb2te babete 7 ite? difficilius accidetia 
n plurii? meb20? ededitant’ ipfa. £5eu1do 
mitredtl q mlcf erbibeat medteia eradicaua eua 
cuae.ntfi appear D geiet materia follene veftigiu 
quod copzebendttur er rcmtfTtone accidentiu per 
mutatione Differentia? pulfuf ad bonu remtlTicne 
calozie vzinc equatoe fubftantie eiue ypoflaf Icutf 
albe 7 equaf vnite 7 in fudo pofite manifeflatione 
in vzia taliter egro?. Xertio p2emittendu c q 
no fiat euacuatio cu medicina cRreni labde folue 
ti. n3 in Dofi etufmultu audacter eleuara.ralta ent 
farmaca virtue ipfo?Debif nd bene regulare pdc 
ampltue ipfa plurimtl fut calida malitia mate 
riei quo appet q euatiuu 03 dfe in 
gdu foluetiu no trafcedce gradu fm quod eft quar 
tu in ozdine pzemitredu. 7 er biie fequif quitu q 
medicia folutia nd D3 ee a gdulenitdie 7 
euacuara.q tame cu infrigidatib cofracta fecurto 
erit, er quibue clare concludit' c lit’ mcdicue fe oe 
beat babere in adminiftratde medicis? folutiaru 
q ab tlluftrib5 aucto2tb3 poite fti.q vt plurtmu ft( 
fozrce ab eie oefcripte.fet bec oia colligi poftent a 
p2incipe3a quarti vbi b. XDedicie igtt ab ipfo et 
ab alite pofite fut ficut yeralogcdio yera oiacollo 
quitidoe yera pigra tbeodoztcb 7 filia bic ide coi 
ligunt.XDodue aute adminiftradi talia.cii vidrif 
lep2a a materia plurie comirtbie.cura p2udct' vt 
fflc mediae cofraganf ad tuicc vt eoe 5 itentoe5 ad 
tuae oce eiiandae beant.7 boc quide cu mag Diffi 
dea te 7 ii rufi a clarilTimte virte cdplcri por.£go 
vo longo tepoze cofiderae i cura le,pfo? in qutbuf 
cozzupta ccoplex°ita Q’ Dominar i eis materie 
melancoltce otuerfa? fpette? er adullcc genite in 
«uatione ipfa? cbfideraui fpoominiil vniuf fuper 
alterae.TWo eni inueniri pot cur altera materia 
fup altia oommet.vt melacolta ccleriYa onet flcg 
ttcefigtunee 7 melacoltce aut ecotra .t5 alicj ipr 
I3 pabolate oe cqli 4?poztoe materie? oet licctia 
paboladi.bec eni no iueniutur i re fic er imagina 
tbe i more fmaragdino ptngud.3git' ad euacuadu 
materia pzcdicta.Bc yeralogodio magne.q P3 me 
meltoz e medicina q tnuemat in bac oifpde.5. vi. 
otagridtt.g.iii.oet rotu cu.J.tti.feri capztnt. Do 
minare vo flegte fup aliae oet bec Dcfcriptio. IV 
veralogodion.3.v.agarici electi. 3.3.53 .g.vi. Oet 
boc toni cii aq Dccocroif lupu!o? vel viola?.DJian 
re vo roelacolta faguinea Det bec medicia.1V tbeo 
dozici oecocroie p2uno? viola» 
tamarindo? febefte ana.J.tm. Dominate vo ma 
melacolica er aduftde melacolte getta oet bcc me 
dtcina.1V yeralogodion.fj.oecoctbtf mirobal.tn 
do? polipodt 7 folliculo? fene arta.?. iiii.oet boc 
rotu i potu.7 obf uet cdditdca poft farmadi. q feri 
pte fuerutb m caii euatete miozatle. 7 becquide5 
fut kntetie pzicipie 3a qrti oe cura lepzc 0:i otctt 
£tno nocet Ii cdmifceat cu eis pulpa c lloquttide 
7 fcamonea ed.7 qn illic eft colera.7 rchq vi 
de ibi.Domefttcu aute melacolte 
pot ce b° ellriu.1V polipodii folliculo? lene tbinu 
cpirbtmt cartami cufcute viola? fio? bb2agtmf 7 
buglofe ana.?.y.fe.endiuie lactuce fcarioleacetofe 
flna.5.it'i.mirobar indo?.f.i.fucci fiii terre itb.y. 
fucet viola? mucillagif pfilii oifcrete facte ana li.i 
fiat igf 01U3 oecocno pzet$ fucco? oeinde colent 
7 erp2imatur.7 buic colature addat' peidia? 
cari al.ana Itbn.mellie rofati colati Itb.y. coqtur 
igitur leuitcr vft ad ifpifTatbc3.oeide CU3 ifrigida 
ta fuerit fupaddatur lapidie armd lapidis lajult 
pepato? fm arte5 ana.?./* 7 otiigeter icc2pend 
C mo2tario 7 Dimittatur fermerart p fer menfce; 
Detur igitur er eo ad.viit.cud.iti.aq la 
ctis 7 plus 7 mine f? tenoze vtutj 7 c fccu? 7 oele 
ctabtle De copolitte 7 fecrette mete. 
Poli becautej ad ferta intentione ptrsnfeundu c 
que fuit rccttficatio coplonie male i mcb2te in qut 
bus repta eft.£t ia qu dc5 multe tnucniuntur me 
dicine abanctozibue oei eripi e male ccplerionte 
cozdte epatie ftcmachi 7 alio? rectificatiue. 3lle 
tame q in bac Difpee ccnuenictee vidctur.fut ficut 
oee que 013 virtute tertia refpiciunt coz 
n epar.funt tamen ifrigidatee 7 bumectarce vtftj 
ftrupue rofatua firupue violatue ftrupue oe nemi 
fare firupue oe co2tiabue citri ftrupue acetofitstj 
citri iirupue De fucco Umcniij firupue De ribee fi 
rupue d berberte firupue oe bifatite ftrupue oe 5 
tiatie firupue oe piris firupue oepomie firupue 
Depltcie firupue oe iuiubie ftrupue Dc fucco 7 aq 
fructuil 7 reliqua taltu.vt cofcctoce 7 ellVia pulue 
ree tragee er talib3 facte. Copofttu bonu ad recti 
ficadu malina cdplois calide 7 fmoucdu ipzcfloej 
melte i code i epate 7 ,pp2ie cere0 edteare. IV rof. 
viola? flo? ncufarte flo? falicieana. 5. p.fui tre 
bdagie buglofe flo? % folio? capill’ ven cufcute ca Icdule fe.cndiuic folli 
culop al.f.viii*fiat 
clfriu; d q* oi mane Det coclcar.i.a oi fero mrditl 
eunti oozmitii.JEtfi in oie pluries tcpeefbs acci 
pet er eo Degluticdo coclear medtu no cet erioz’. 
& vo itendis cu5boc rectificationc male copidis 
codis mag q epatie buic clfrio addi pdTct ea que 
cozdialia fut a repata vel cafa.fic mactf capue 
flozes buglofe Dozonicu os oe cozde cerut tacitus 
fmaragdus margaritta a 1 eliq taliu.a fiat d eo vt 
s oe alio Dictu e.Si vd cu boc intedis mag rectifi 
cationemale coplots epatis .buicellrio addi pnt 
trocifci oe berberts oe gnatis d fpedio cu feie ace 
tofe ficut etj fpodiu f anda f ru. a aUe.enoiuie cuiuf 
lit>3 acerofe fcariole a alie plures epatice mcdicie 
frigtde.tarr ei'3 felicitabit itentd tua. £go aut t oi 
medicina a materia coi cofideratj lapfi 
bus ia p2cdtctj mcb2o:z imifeut fp trorifeoe d tiro 
a iiujri fp lepra vt fuope comederet car 
nes quide couferut lepzepp ve 
bementia refoldis a ericcatois vt cari z°cae deritd 
tales egri come 
derent carnes ranap a maxie cu fale a oleo oecoc 
cae.fut ent be3oar lep2e vt patet z* cari ca‘ d rana 
3ntccto 7a fuit q co22uprto a 
materiqz mala qualitate p medicinae que a qlita 
te coi icenfionis materie ,pbtbitiue funt a cu bocp 
trariatur venenofitati fue.Sut aut medicie tales 
frigide mtdiocriter.intenfius aute buide a cu Ixx 
babetes vtrtute5 be3oartica vt lut pzedtcte fer oes 
vt viola nenufar a ftTia.aut medicie cate a ficce po 
tetf fubtiliatois a abflerfote.vt fulfur bacce lauri a 
glutttiu finapifmu oziganu pip ma 
croptp piretzz Papbifagria aloes calamualilia q 
oio cofragi oebet fri.a bu.£t peffet ex eif cofici vn 
gucta emplfa linimeta cozpis 
cuapatdes epitbiata balnea a fifia.Dc balneis aut 
naturalibus bona fut fic emeritiu fulfuretlencu af 
paltinu fipltci vtute vel cdprfita pticipatia vt bal 
neu paduanu mdtis groti qd cdmixtu efl ex calce 
# cinef 0cminafib3 a fulfure fubdomtnate. £t bal 
neu De Xfbao cui Domiat fulfur fup calce.£t balne 
um fanctt petri in q° vtue ohat aluit fup alia. £t 
balneu fancte TDdeue i qe vtutes deris calcie a fu! 
furis exiftfit fatis rectificate fif.Balneu bonu a ar 
tifittale ad illud fteri pdt ex aq Decoctionis enule< 
3tc er aq Decoctionis radicu yari.J&go vd tali bal 
neo fu cofuetus i iftis.Tfc vtol enule X do 
meflice lapatii ctu3 radicu a ana libri 
enule capane vel filufis Icozded ariflol’ lon,caledu 
le fut terre ana libj. flozz radicu altee re 
centj radicu bardane ana.J iiiixia mundificet' et 
abluant a icidatur i aq magne qtfitatj i q fufficiat 
cozpus ablui a abflcrgt pcfTir. Deinde pofl exitu a 
balneo lectu ingrediar a fudet cdueniet. iild 
aute tnugat irio expto raedicamie cozpus fufticief 
# cczznptoe pbtbcte. litargiri fubriliffte triti 
lib.ti.olei ro.f.iii.agirenf fil’ i motario Deide fup 
ponamur eide aceti albi fatis acuti.J.iii. £t 
cocutiatur fif longo tepo2C in motario plubco CU3 
ptftello illd at fupaddat ttezz qritas olei 
itermirtu ccnqfTado. Deide fupaddatur aettu a fic 
fiat Decies vfq5 q° fpumiftcctur a augmetetur. cre 
fcit eni ad cytttate mtrabile3 i f patio Duozuj 
a tu vnge ex eo a e miiabilie cfiectuf. XUiud 
fife buic a efitcariue.Tk fucci rute fucci cpzmdri re 
«titl ana libXlitargfri cerufe De ptubo cfu; ana.? 
viii.olet ltb.iii.ccre *ibc,$.m.coq£ fif ol «u 
i cera.-? in fic cius cti ifrigidatu fuerit rctu fuppo 
nant’ plueres pzedicri Diligetercu fpatula agitati 
do.Ultto vd fupponatur fucci pzedtcri a leto talo 
re buliat hoc toru fup citierib3 calidis vfqg adrbfu 
pttone fucco? cdttnue cu fpatula Diligenter agita 
do.Ulrio ab iupponatur capbozc fubtilifiie pfueri 
3*te a oiligeter iucozpozcrur. a boc qde l medica 
men nobile a pzeciofii p me inuentn. 2Dulta aut 
mirabilia ab auctozib5 vngueta a linimeta fcrtbu 
tur vt oleu De fpete nig°ab Xluice.oefiriptu 3a cjr 
ti vbi 6. fil r oleu De ranie.Oleu De tunipo oleii 6 
tartaro. oleu De lapidibue.oleu d lauro a reliq ta 
Itu.*? tu lege eje cif ga nolui icribef nifi erpta.Srcio 
aute3 erpientia vera q oleii oecoc.pruerie cantari 
dap materia a ,pfundoco2po2i8 petent attrahis 
I3 fupficterenus rubificec a ercoztet. 
tbzo 8a mtetoe coz2tgeda fur acctdetta que t me 
bzts oereling folent.funtaute accidetia becQ?plti 
quide efl afpiras a Durities in cute 6 
relicta.£?ecunda eil fedirascolozts eius, Xertiu e 
tafus fupcilios.Qmrtu efl vccis raucedo. Quitu 
efl nariu obturario.Sextii efl vnguiii cdtractto et 
rugatto.Septimii e cruriu cu \lcerib5 cotagio. 
Octauu i malitia coplonif i gbufda mebzts rema 
nentis. 11onu e q£da puflulap in facie remaneciu 
abfcifto. at accides qd eft afpitas a Duri 
ties cutis eduenteter tollit' p baloeu a linimeta pr 
dicta.follema aure ab auctozib3 ap,pbara fut oleu 
amigdalaru cu lacte mulieris. 3te cleu De fifamo 
oleu oe gnif pinee.3te muciilago alteecu olo tiof 
a cera tfpiifara.3cc d vitelf fuplinifu.Ccloz 
vo fedus remanes remoueri pdt cu b° linimeto.BC 
fucci acerofitatjcitri fucci limois fucci linarie an# 
J.iiiualbuia fubtilillie trices. 
i.mucillagis terat fub 
tiliriie i motario a bene ico2pozetur a fiat ex eis li 
mmetii facici.Xfiiud file buic e' iftud.B< aq iluuiat 
ltb.t.acett.f rii.alumis iamei.f J.capb oze.f.i, ma 
fticie. 341, terant fif m mortario longa a fo2ti cb 
tritde.Deinde exponat ad fole a De bac lauet fepe 
facies.boc eni efl frtcat02tu bonii mulieribus val- 
de amicu.ad ide3 valet etia aqua fnbiimationtf ge 
nefbe.3re aqua yrtsJte aqua radicufactcmartc 
aut figilli falo.ndie.3te aqua fapomfltce piate qua 
2fuite artam ta vocat.JSt feto ego q fuccus eius De 
puratus a feli expofirus facit'3 potenter illuminat 
feu illucidac. Xerriu3 accidens fuit lupemlio?z 
cafue.a buic quide; accidenti licet multa ab aucto 
zibus feripta muemantur.tamen De mcliozibus i 
ucni boc vnguentu De quo fupcrcilia inungantur, 
pzius tamen fricari Debent cum pulpa recenti li-* 
inonie.eft aute5 vnguentu boc. li cozticu nucum 
3rii.cozncu3 interio£citrangulo£ nitri fubnUiTic 
triti ana.3.y.faponis tenet vzfi, 
§.i.3.inco2pozei tur fitml in moztario Dtligcter 
vfq$ ad fozma vnguenti.Xfd banc etia imentione 
valet vnguentu De nucibus alumine fiflo a oleo fa 
erum a Dilcozide ca° oe nuce a tu vide tbi . £t oe 
expertis ab auct02ibus laudatj efl facere Decoctoe; 
vindiu; ex quaf aqua fiat lixtuiu 
eum cinere p2tus tamen fupernatas pinguedo coi 
Itgatur.a oe boc igitur Itxiuio lauetur caput a fu 
percilia a quibus ceciderunt pilrioemu 013 exicca 
ta fuerint inungatur cuj bac pzedicta pinguedine 7 multiplicat 7 renonare facft pdof in cf parte cer 
po2is.Sd raucedine Vocis multa funt iuenta me 
dtcaia ab aucto2tb3 ccnfcripra.fic clfriu oyairif cu 
aqua yfopi in fero 7 in mane Oata.£t elfriu3 t5ca 
lamento 7 oe yfcpo 7 fil ia. £go aure $ raucedine 
adbuc antiquata vti folco puluere cubeba?. cuius 
exbtbco.3.f.tnpctu cu aqua oecoctienis liquiritie 
calida i fero eunti O02mitii 7 in mane t auro2a et 
eft efficax p2emilTa mudificatbe co2p02tf.Oppilla 
tione narium aperiunteaputpurgia q feripta funt 
fup2ain 20ptep2incipali iitentoeoeoiuerfdib5 
3tC3 boc pomii qD frcqfcr odo2atum apif cpptlU 
tionee narium 7 collato21i.Bc ligni aloes fle? oe 
Meltbart flo? 02igani §nc?? psdifi ana.$.5.vtcC 
flof nenufaris ana.3.ti.3edoarie.3.i. pulueriytur 
7 cu modico laudat 7 aqua melitite fiat pernii. aut 
trabiciatur p nafu mo fupcriue Dicto fuccue maio 
2aue fuccus 02igani vel mellifie 7 quodlibct bo2U5 
cft conuenicns.Unguium Dcfrdatione 7 a fpe r itate 
temouenr bec lintmcta. *P>2imu eft emplaftru oia 
quilon Vig02atii cum muctllaginiUis 7 gumie.3d 
reftna cu medulla cruris boute.3tc pingi.edo Mi 
cu Vitello pinguedo eius ftTr fepe linita. 
Vlceribus cruriu cdfert vnguentu De cerufa bine t 
de collectu ab auct02ibus.Unguentum vero vtile 
7 efficax per me compofttum eft iftud. V< Ittargiri 
cerufeana.3.tiii.plubi bclt ar. fati* 
D2a.ana.3.uo!ofome.3.tii.albuia ouo2u numero 
ti.gumi ara.3.v.fucct plantaginis lib.i. terant' cia 
fimul in mo2tario plumbeo cum fnopiftello tam 
Diu Donec fczma linimenti altumar.7 Dc boc linia 
tur memb2a vlcerata 7 apparebit efficax. Octauii 
accidens erat malitia complexionis in quibufda3 
mcmbzts oerelicta.oe qua quidc videri Del et tn t 
ternione 6a p2tnc?palib'p2cmtfta 7 tu vide ibi. 
Oltimii accidens erat remaneria puflula 
rum in facie.bec autem rollt poffent cu fpumifica 
tione litargtrt fup2a tn intentione 7a p2tnctpalt 
Sifr etiam cum linirtone facta cu vnguemo Deco 
cto in pomo cirnno.qD vide in antidotai io llicbo 
lat Defcr iptide illa, que Dicit Ungueru citrtmlqd 
ideo Df* f«c.q2 in pomo cirrino Decoquitur. Sdbuc 
ctia confert aq infuftonie gCmi ara.cum albumic 
cui longo tcrrpoze in mo2tario cor.qualTato. 
P20 none intentionis f up2a p2emi(i‘e oeclaratoe 
pzemitrendum eft p2imo Q' cauteria 
in cura lep2e tuuare pollent.co q2 rectificant com 
plevione mcbzof quibits applicantur 7 confumut 
materias fuperltuas in eis exiftentes 7 pzobibent 
7 p2cfunda 
ri in eisfaciunt.ergo a fapientibue laudata caute 
ria p° in pzefcruatione ab aduentu lep2e. £r p2i 
mu cauteriu applicari oebet lococaluarie vel b2e 
gmatis. Secundu vero in parte inferio2i magis 
tn fine vero in locis vtrarcy. ler 
tium va o in Icco lateralitcr tamen. tuo 
vero in tcmpo2ibuB.Si!V etiam tn iam facta 
pza conferunt cauteria pzedicta. 3tc3 cauteria fa 
cta fuper epate (plene iuncturie 7 anebis 7 m mfti 
aliis locis 7 tu confidcra. tlon eni extei;do 4ermo 
nem qz non eft cenfueiude in eis. 
lOectma intentio iant antemiffa erat enumerare 
medtetnaeab occulta p2op2ietate valentes ad 
p2am,oc numero plurime penutur afapie 
tibue.£t p° quidem orrintu Domina polita cft uri 
aca.odnde meti idatii 7 medicina copofita ab & 
5® quarti vbi fupza '«de ibu £t ycra Htidrcmkf 
7 yera lDypocrad.3tcm carnee cornum te 
ftimonio ab omnibus appzobate. qua? laude foz 
mamodum lompofitionie vide S° cari fuma pal 
arce confectionis trocifco? oe tyro 7 5aquarti'locc 
frequenrer allegato 7 f £Jlmanf capitulis i? et 
26° clariue fere cp alibi rtif coutinentie ca° 2f\ 
Sltera medicina cft coiloquintida oe qua bvftozia 
n mirabilia feribit Serapio t* oe ramifol 7 tu 
lege ibi.Septima medicina cft lapie fmaragdus 
ex cuius oebet cu aqua aliq mag 
7 minue frigida fecundu lapfum intenfum vel re 
imrtum.Octaua medicina eft caro ericii 7 rana£ 
oe quibue (up2a Dictum eft intentione 6* * *balia 
bae vero Dicit cy offa bouie combufta 7 
ta 7 Data in poru conferunt lepze cum aqua aliqua 
Iep2e p2op2ia.£Dulta aurem p2eter bec inuenw 
tur ab auctozibus.quo? memo2ia facere no cura 
ui.vt illud qb fcripfit JSale xi° Oe fimplici medici 
na.£t Batte fcripfit oe cinere taliter combuftc cu 
albumine oui fuplimro.St 3uice.oicit # cedria e 
medicamen elepbantie. £t Miabae Dicit oe felle 
tlepbantie in potu oato.£t Serapio fcripfit q U 
nitio facta cum felle cap2c filueftris confert lep2C 
tlepbantie.£t reliqua talium que bine inde in va 
riia locis colligurur. t)cc fut que mihi vtili02a vi 
fa funt colligi oebere in cura oifp. (itionu3 buius 
nobilis viri.Saluat02 autem omnipotens ipfe i 
eius falute 7 miferico2dia Dirigere Dignet .ad lau 
de 7 gTia3clU8 In femptrerna fecla amem 
Confiliu oe qrta 7 vitia fpe lepr cicpbattca troiafa 
3ccc materia oifpofittonis quam i 
boc tractatulo occlarare inrendo 
amplilTima 7 acutiffima contepla 
tione indigeret viro attentiiTimo 
magnitudine fue p2ofunditatte 7 
fpeculationis in ea.attamenego bac in parte ma 
gna pre f monii rfecabo.quof bec egrttudo ad fe vo 
caret. £go enit alio magno rractatu oe lcp2a vir 
omne fpeiiem eius comp2ebendente feriofe mlm 
7 particulariter materia pertranttm.lbcft boc aut 
in altero tractatulo ad quendam nobilem Baimu 
dum compilato vnius parmliskp2eV3 leonine 
tnateriam faris exqutfire pertractam. Sabucetia 
tempo? fucceflicne quo2uda3 in quod a nobili ale 
mano alterius fpettet kt 2c.f. alopitie contempla 
tionem non cum labo2C Icui coniumaui. 1>oft bec 
aurem in alio circumfpecttlTtmo viro lep2a tertie 
fpetiei tyriam nominatam cxplanaui. qui Oe .par 
fibus occidentalibus maiclicaie ad ciuitare euga 
nie gratia curationis fe tranflulcrai.lblacuit ante 
Debilitari co2po2is bumni quartam lcp2e fpetiej 
paulo ante mibt obrulilTe.que elepbamica nonna 
turoifpofitio.3lluftre6€mm tam grccicparbeei 
italicof qplurimi pbiloicpbanrium 7 medtco2U5 
bae lep2c fpeties quarruo2 bis terminis cognomi 
naras obtulerunt nobis p20prer quafdampaftocf 
p2op2ietates vel inetbaio2ae in animalium gbuf 
dam tnuentas.Sicut enim ferpenti tyro merito 
p2incipio? fuo? materialium 7 fozmalium inefl 
xt fcmel vel bis in anno pufiuliecj plm imie copif 
7 cucis oefedatiuis affligatur cum expcliatione cu 
fisa totoco2p02eetus.3ta qmbufdam bomii usu 
(alfi contmgu t vniuerio c02p02is puffulas rc22upttocum crcoitatiette 
ruris accidere cii Dcfedariere 7 sl bcmtnali cete-' 
flarione ro2p02ie. Xlmplius ftcut leo De genere q 
drupedum tembiliffimii eri al * ita vt cxpaucant 
ipfum afpicicnres 7 p2cp2iectim ad furc2e Deduc 
tuseft.vbt rubent'? mobilitantur7 micant eius0 
culi 7 factes eius tgneo calo2c ardefcenB in puflu 
lae co22upriuae tranfmittatur. 3ta ex pn 
tredtne melie genite ex aduff tone colere tcrnbtlef 
efficiuntur bomincf cii fue faciei co22uptione emit 
tente igneae flammas ircdtff •? co2po2ca ftbt p20 
pfnqua omnta magna tncenfione ledentee. £1133 
tnucntutn cfl a lapientibus alopedcm af.i. vulpe 
cula ex co22upticne fanguints aduff i tnipfa con 
fumi bumic-um fubffantificum •? bumtdum ed con 
ttnuatiuu parttum pilc£. qued generatum eff ex 
aduffo vap02e a eo2de n toto co2po2C eleuato. qr 
cadunt pili Defectu materie irrorantis n fuam con 
tinuarionem efficere Debentis, vnde 1 fupcrftciete 
nualcuicu erco2iationccutts'7 fqualida Iu balbe 
dine CU3 puluere in fui ftjpcrfme inucm0 exterroi 
natur.'? bec eff 3® lep2c fpetice quam alcpirta no 
minant.Xft-veroite$ ft' contingat inuemrt mare 
rtam melicam naruralcm.que purreftat.aut mate 
riam melica ex aduffione mclte naturalis genera 
tam.tunc ft bec materia multiplicata ad vniuerfu 
C02pus erpellatur n congregatur implebit venas 
n arteriae maiozes 1 mino2es vfcy ad capillares 
v poioe extert02ei n p2ofundt02es. tntantil q tna 
gnificabuntur memb2a magnmdtne tranfeende 
teqtttateoe; inoiuiduocuiUbcf humane fpetici 
Drbtram.vnde n meritoelefanttcuf nomiabit bo. 
ficut enim tnter omnia animalia b2uta elefas ex 
cedit ititate 7 molle fua.tta 7 bic hemo fiet dc no 
miabiUs ab elefante.£t fiquidc bec magnttuDo ct 
bomint p2crer naturam particulare ebeei nat me 
b2um.tunc riefantia pai ricularie Dencmtnabitur 
velut apparer in lcp2ofts non nullis facies capita 
terribilia fieri cum magnitudine fua. £ilr t 
non nullta bcmtnu in burfa afficu I052 congregata 
materia tali acquiritur magnitudo terribiT.vehit 
etiam tpfa materia in rotopede magno mltiplica 
ta faciet in eo clefanriam particulare. £r p2ima q 
dem nominatur lepza clcfanrica 
vero ofei.Xertia vero tetius co2po2te vf5 ad pede 
incluftue. £r quox? fundamento apparet pp qutd 
be tales lep2e fpeties Diuerlas Dencminatcee I02 
tiantur.Xfpp? 20 que fit tpa22 efficiens caufa 
ctiua.£ff enim mala complexio melica in toto co 
po2C 010 multiplicata. Xlpparet 50 que fit ba£ Dif 
poft f tonum efficieus caufa materialis. 3n pa eni5 
fpetie eff melia genita ex aduffione colere que pu 
trefetr 7 per mcmb2a co22umpendo coli 
ca entm materia putrenti negared enctuf 
lep2C.mfi tpfa aduffa fuiffet.vnde 7 bec Dicitur le 
p2a leonina.3n 2® vero fpette que fuit p2ima 102 
dine fmocinadi materialis caufa eff ftegma falfu 
iam putrefactum 7 aduffi m.3n 3® vero fpetie ma 
cerialie caufa affignatur mcfta genita cxaduffce 
f8guimB.3n vlttma veio mcFia genita ex sduffoe 
melie.03 enim materiae l:ae Diuei fae varterates 
lep2e efficientes non folum effe co22uptaf putredt 
nali co2ruptione.fed etiam aduffae.Qiio eni3 ma 
fola putredinepoffet fubffantiam 7 compagine ku 
manicc2p02isranta co22timptione co22umpere 
qtaividef in omni fpetie lepze.niti materia talis 
(nueniretur affccfata male qualitati vehementis 
acttmtatie.vt apparear er tpfa infectu* co2pus ve 
lur a vencnofitate co2£pt 7 abeo fubffantialeep 
tes cadere 7 feparari. De numero aure ba$z fpqz 
Iep2e vt fuperws innotuit boc 4°De icp2a epufero 
fam eff mibi rractatidtl Pe vlrima fpetie elcfanttca 
nommata.lDec quidem fpertee lep2e beet in cope 
eomp2ebendarur no tamen valde frcqtcr in oibuf 
partibus mantfeffarur.fed i plurimo euentus eiuf 
concernitur in capite.oeindc in oleo *? finaliter in 
toto pede magno vel vtrifq? JDtrabile aurem vr 
quo bec lep2a nc n raro inio freeft accidat in capi 
te. bec enim materia grauitate fuanen videtur 
apta faltre 7 afeendere etiam qz grefft 
tudtne fua non videtur bene pciTepenerrare ad fu 
periozee partes. Xct ito itc£ qitom'33 talis matia 
frigida a ficca eilenrialiter q2 melica, igitur no vr 
pofie multiplicari in memb20 7 partibus contra 
rie complexionis cto.Sred ccreby 7 partes eiuf ftj 
frigide 7 bumide.aut faltc3 fccundti plurimu igr 
fbidem non Videtur pofie multiplicari melia talif 
piopter repugnantia ficcitatts eiue.Ouarto ite$s 
t\z cerebri 7 omnee fere partes in capite cxtffetea 
iunt frigide. £5 ea$r frigiditas cum bumiditate 
contrariando remittet malitia materierum. que 
participant altquali caliditate referuata eie ,ppt: 
aduffione aut falte p2tuabit eas ab eis. 2Jmpituf % 
5° ex ccntrarietate 0022 q Dicta funt tn illis moris 
afftgnatur frequentia 1 velocitas euentus elcfatic 
in ofeo 7 in pedibus.V5 ex guttate 7 aliis. ergo ex 
caufis oppofstis negabit euentus elefantie in capi 
te.XId banc Difficultatem respondendi! cfl p2emit 
tendo nuaozitm magni ‘foypocratis sffo2iimc£ 
5a q omnes egritudines oibuf etattbus tempoibs; 
7 regiontbus aduenire poiTunt.15 queda 3 £3 queda 
fiant 7 acuanrur mag. Dicendum igitur q? non re 
pugnat confideraticni naturali materia melicam 
qttieuqi frigidam graue a groffam in capite mul 
tipUcari poffe.aut perviam paulae ine congcflois 
Debilitata expulfiua partium capitis, aut per via3 
tranfmutacionis a virtute facte, ftcur contingit i 
quartanis 7 in egritudinibus iplenie. ZDultoties 
enim materia melancolica a virtute Fozti cretice 
appellitur ad fupetic2a.l3 multum reliffar p2opf 
grauitatem 7 fcztitudtnem fut.fo2ti ent nature ni 
btlreitfferepoteff in expellendi f affo2ifmo2U7a 
tomento 5AQuibufcuq* inter frenes 7 ceti. Xfd 
fozmam igitur rationis oicendum.7 p° ad pzima 
q? licet materie mel ice non fit aptttudo p r fe alce 
dcndi.pxopter etue grau itate, tamen euape2ado 
multiplicari poteff in vela virtute ,p 
pelli vt Dictu e.£t ad Dicitur q groffttudo ma 
terte 7 vi‘352 anguftta concludunt Difficultate tran 
fttus per anguilas vias. f3 non arguit i 
pofftbiUtate.Utdecur em'3 virtuti Difficilius expel 
Iere famem De concamtate ofltum 7 medialtino pe 
ct02ts.q> expellere materiam melicam ad fupioa 
£25 tUa duo poa iua efficit virtus vt comentato ffa 
tim p2eallcgato comento.g0 7 tertiu efficere potit 
£t ad tertium motiuum negatur antecedens.ma 
terta enim melica pellitur 7 recipitur in pannicu 
lum vefficntcm offa.ita vt faciat apparere confra 
ctionem in ofiibuB.05 plus oiftat a cuti offa 7 pa 
niculi per frigiditate q cerebf ab tpfa per tande 
ergo in cerebzo poterit multiplicari materia me 
lica.'? pcrbpc idem foiuitur quartii rootiuu.£t ad vlrimii argtrnientu dictor q licet pzopttr grauf 
tatem *? curfibtliratem eius ad inferioza maceria 
mefica frequentius *? facilius inclinari poffit ad o 
feum i ad crura quantum efl per fe.ramen per ac 
cidene non repugnat eandem incerebzo multipli 
cari pzopter potentiam virtutis impellentis, aut 
euapozarionem eius p2opter qt5 concluditur frc§> 
tioz euenrus elefantie lepze in fatie. *? pzopter ra 
ritatem partium. £t 70 piopterea quia illa 
materia in partibus capitis recipit actiuitate acci 
dentalem a caliditate cereb2i agregata a multitii 
dine vapo£ qui eleuatitur ad tplum *? multicadie 
fpmtuu animalium 7 caliditate fanguis 
venalis 7 arterialis in eo. £ p2opter caliditatem 
acquifitajer fo2ti motu 7 agitatione. que necciTa 
ria efl ad complendum motus panniculo;? 7 par- 
tium mobiliu.quenecefTarie fnntad euenrandum 
in cerebzo 7 ad complendum operationes quine# 
fenfuum intert02us qui inueniuntur in cereb20.q° 
2tl operationes ncqttajf fieri pdTcnt fine vebeme 
ti agitatde fpiws aialtu in tnftrumctis illo;? ffttuj 
facta.*? colligitur bcc lententia pa tertii a°ca® 7 fic 
foluttur Dubium. 
Capitulu £5 oe caufis lep2e elepbantice • 
3am autem p20cedendii efl ad afTignandu eas bii 
ius elefantice Difpofitionis.Quccuc# igr caufe mt 
tiplicant euentum materiei merice.poifunt cfie ca 
euentus buiue egrttudinis. fi cum eis applicentur 
caufe aduflionie fecalie materiei melte. Tlecy em'5 
bene compertum efl ab auct02tbus ypoftafiua me 
rta3 abfqj adufltone elTe materiale caufam huius 
cgritudinif.fparfa cni bcc materia i venis miracb 
7 cercb2o comunicata facit meria5 miracbia5.mul 
tiplicata vero in cereb2o 7 co22umpens eius tem 
peramentum meliam facit per efientiam.£adem 
Vero in fplene manens occupationef 7 per emo20t 
dales multiplicata venas a virtute petenti pellif 
per anu emo2ofagiam faciendo.ad aliquem vero 
locum vel loca p20pulfa mefia femper ypoflafina 
n congregata fdtrctica facit apofleata nodos glan 
dulas *? fifia 7 fic oe aliis. Cii autem fecalis mefia 
recipit augmentum malitie ab aduftione.bcc efl d 
terio2 fpetic;? mefie p2erernatura*s tate malitie 
q p20iecra ad terra cbulit fuper ea.*? a multis aia 
Itum baufla veneuofittate fua co22umpitea.Cum 
ergo talis materia ab adurente caliditate epatis 
generarur.non efl mirabile fi cuapo2ando ad ca- 
put plurima faciat m partibus eius apoflemata fq 
lida 7 nodofa.p2imu incipientia in labiis nafo au 
ribus 7 fuperciliis p20pter raritatem ba;? parttu 
quas omnes venenoftrate fua co22uropendo pmu 
iat.q2 terribile efl arptcere tales bominu factes.*? 
adbuc in omntbue faciei partibus in collo *?gula 
Dillatata mater ia co22umptt aut vicerat p2edcaf 
partes eflundedo virus 7 co22Upras materias ma 
gni fetons.que circunllante aerem tanta venenofi 
tate inficiunt q magnus timo2 efl circumftatibs 
ap20piquare ad eos.p2opter qo antiquitus *? nue 
etiam in pluribus emiratu 7 regionum que poli 
tta3 Debite gubernamur.tales egrotantes a coi bo 
minii coueriatione facti fum evulce. Ut vero itt? 
bcc pefltma multiplicata materia non raro in vets 
lacune vel t02cularis lubftrate cercbzo. apoflema 
mefieu aut cancrofum in concauopalati apud cela 
t02iu efftcfr.adeo q multiplicata sltquado illa ma 
terta completas oppiUationc fozamints colatozii 
efflet M ttioztemlaboztcfam tn bz6:f tempoze efft 
cit tantum affligendo bomiee q 03 eoe ob apertu 
retinere femper? magno conatu infptratione3 p 
naree efficere.Smplius ? 50 bec matei ia multipli 
cata in anrcrto2i parte cerebzi effufa per venae et 
arteriae conreerae in panniculo interiuB veffiete 
namm ibidem efficit apoftemata claudentia viae 
tnfpirattoms aerie ad intra ? expil ationis fuo£ 
ad extra.pzoptcrquod cumnoneuacucturfumuf 
caltdue irnrno retineatur inflammando 
? ornntB inreriozcs ? cxteriozee partes capitis fa 
ttem peruertit ad colozem rubcu3 ex nigro cornix 
tum.velut eff coloz mozt p2opinqui fue maturita 
ti ficut manifeffum efl ? fuit in quodam alamano 
qui Ubozabar bac egritudine memo2iam facia3d 
eo.froft bec ite$r contemplandum eff q cu maria 
iffa in epate multiplicata ab adurente caliditate 
pziuatur aerea aquea ? vapozofa partibus, tiic cu 
non babeat aptitudme ita faciliter euap02adi ac 
frigidioza appetendi.? maximo nocumento fuo i 
tutem fttmulcr ad fui expulfione inde per Venas a 
cbili ramtficatas m Dextra ? riniftra partibus ad 
bzaclria p20pulfa innumerabilia fere facit apoffea 
ta nigra vel fufea foltda Velut granum fabe. q fu i 
feditate fubftanriam ? pulchritudine membzozu 
auferendo Defozmat ? exterminat vt afpicientef ef 
fugere factat.? cum contingar materiam illa ver 
fua inferio2f pzopeUi.inftreri Dura efficit cbdilo 
mata ? i toto pede magno altero ? vtrccjunume 
rabtlia tere facit tanta cozzuptione me 
bza affligendo Q’ feter ea ? circutiftans aer.?cadut 
quaudocfj Digiti ? fubffanttalef parriculc 
vide cppulcbre 03 confiderantC3 inuenirc veritate 
re£. iit vero iniup fi materias tftas contingat co 
mifcei t cu alteris mater iebus fperie oiff ineris ab 
eis.tunc vel ille materie que coramifcentur mefie 
pzefcripte erunt feruates naturalitate fui 
vel ab ea parte mutare.Si p° moDo tunc aut me 
Ite adufte cbmtfcebicur fleg* aqucu3. qd minoza- 
bit malitia mefic adulte ? currere faciat ipfa ad 
fubcutaneas partes ? faciat turnozc cu co2zuptoe 
partium ? Duritie emittente bumiditatem iubcu 
taneam 1 valde fetidam.fozte q tffa eff illa Dilpd 
qua Co2ndiue cclfuslbccd02ue p2iftanus ? mut 
ti ilmftres viri nominaucrum mo2bu inter cute 
? tu paulo ante vtdifft iplu in capitali q 
ex illa egritudine lationibus ? aduffiouibus que 
non erant opoztime mo2tuus fuit. Si autem ilU 
mel ice materiei comtfaretur flegma mucillagio 
funi ? vitreum f5 partem.tunc factet tumo2es tn 
membzte cum coioze fubalbido ?lcliditare ptiu5 
Itcut tactus ? vifus tuus vidit ? palpauit i fatie ga 
letant mei quem paulo ante curauf. Du3 aure ma 
terici mel ice adulte comtlcei etur mefia naturalif 
tunc fi materia melica fecalis minozaret ? fpar 
geretur vtraqj per vniuerfum cozpue tumozofunt 
reddet ipfum ? (olidum.qualr vte videre i bis q 
paciuntur mclancbiros ? eff ycrericta nigra ? pzo 
jute cum fuerit antiquata.? it in tali mixtione po 
teffattua vinceret melia cx aduffione mefie geira 
tunc cu tumoze ? Duritie cozpozts venirent puffu 
lecozzuptc? \lccrat1uecu3 magno fetoze totiua 
eozpozts.Stfr materie melice aduffe pze 
dicte cbmifcereittr mclia genita ex aduffione cole 
re.tunc materia ilia in mebro aliquo multiplicata 
? pzopulia canccrolu faciet apoffem «, £ff.n.cacer apeffema genitu? et meFia genita et aduftiotte 
colere.aur er meFia naturali aduffa cui cdmtfcef 
meFia coFica f quarti tractatu p* in exozdio ca* 
De cancro.Si autem Itfc meFia adufb comixta cu 
coFica fpargetur per ,vniucrfu3 cozpus. tunc facit 
apoffemata ferpentia 1 co2?pentia membza cade 
re facientia fubftantiales partes.a reddentia coz 
p02a tarc abbominatots Q' timeo Dicere a fertber 
neou3 bec videre.Sdde ite? # fi tali meFie adn 
fle comiceatur fartguie naturalis, tunc remittedo 
malitiam eius factet ipfa? p2ompm 1 obedientC5 
curationi mag.Si aute? tali materiei cdmircere 
tur fanguis a adullus etiam,Dato cp er vna parte 
aliqfr remirtere polTet malitia? meFie cr pte 
di (ubffantfe.tamcn et parte acuiratie i aduffo fi 
guine referuatj intendere polTet malitiam illius 
meFie.falte tenedo viam qtf rcmifiu5 additu tcefo 
intendere porefl alteri malitiam intenfiue. fix qa 
fequ r qp bec materia mcFica cu? (anguine aduffo 
comixta facit apoffemata cucalidtracep2uriru 1 
tnflamatione magms.cuefcarie vel fruilrie ftlib? 
bis que venire (olent in aliquo carbuculo F atrace 
fiff autem circa boc adime fubtilius cotitempladu 
q fi pluree ba? materie? cdmtfccrenrur ad inut 
cem confure.fcqucrcnrur lcp2e (peties Difficulter 
cognofcibiles 1 non nifi a viro fiicntia i opere Do 
cri(Timo,1b20pter qt5 co22elarie concludit p* Diffi 
cultas cognitionis (petie?lcp2e. raro em? coni in 
git materiae biiozales naturales rt pzerernaturi 
fimpUces reperiri in cozpoze, imo confufe funr tut 
cem tn ven s 1 arteriis maioztbus 1 minozibus; 
fit feqnit 20 pcffc colligi caufam Difficultatis atra 
tionts ba? egrtrudmum vel ipcffibilitatj curatoif 
pzopzic quando fuerint antiquate ia mul 
tiplici materia pendence9.£xoiu?bo? fundante 
tofpeculatozpoteffelicere caufasefficientes.Ci 
ent efficiens poteffatiue eft vtrtu6 pzopdlens has 
materias oe nobilibus 1 interioztbus mebzis ad 
Vilia 1 exterioza.£ffitiens autem 1 materialis ca 
eff bumoz meFicus er aduffiene meFie vel alteriuf 
iam Dedaratus.fozmalis vero caufa eff taliu ma 
feries inuenno in fubffarta mebzo22 cu alteratce 
ea£ 7 cozzuptione pzedictis.f malis vero caufa e 
vt virtus alkuiando eoz 1 reliqua pzicipalia 1 eis 
feruientia membza feruitutclarozia 1 pzeparato 
zia vitam cuffodtat.aut in operatoib5 minoza eff( 
ciat nocumenta materia illa cf faceret fi nd etpcl 
letur a virtute.fit fcgt ex boc fundameto iu 
uentle intellectu pluree poffe fantaftare lepze ele 
faricc fpettee pzoueniences nuncameria genita 
tx aduffione meFie fimplict cxiffente.aut naturali 
mixta.*? effer pa fpetiee.i za ex comixtione meFie 
mFice cum fanguine ipfa Dcminame fanguini.fic 
3a 1 ep* fanguine Dominante fuper ea. fit 4a affi 
gnari poteff excquali comixtione materieru 
itep eres fpes affignarentur cx cornix 
tione meFie colericc cu? meFia melica 1 effet fepte 
1 tref ite? fieret ex cdmixrde mFie meFice cu ffate 
1 eent .x. 1 tres itc$2 fiut ex cdmitdc meFie meFice 
cu laguie 1 eent.xiit.i t*4a affignart por comirtoe 
pluriii ba» ad i muce?, fit i>a ipee itep 
fieret ex cdmixtoe oiu? haty ad muicc?. 
fit ft itep velles fantafiari circa mixtione harum 
ex parte naturalitatis 1 non 
naturalitatis fo2te pluree qwxxipce le 
pzeelcfantice imaginando venari poteris, vt mi 
fcendo mctte mXkt coieram nfltwalejj h rubeam 
©ictam.z* comifcendo ct i olera3 non naturale no 
t3m 1 famofam Duplicc.f. vitellinim citrina aut 
bzcu(o2i0 fame.f. genitam c% niirroe nacuraF me 
fie cum colera.aut comifcendo coieram non naru 
ralem adultam vel putridam.7 De alite cru5 buo 
jibue imaginandum componendo cu pztncipita 
medicine tbeozicie.Tlotmeritoappct qualit’ Dila 
duntur mediet in mareriaba# 
temeraria aflumut audatia.ficur paulo ante dlufi 
funt quidam 3arpellantee 75crpellat02ee meitet* 
vt Oenuo io bac Dtfpofitione vidiftt. Signa vero 
ba£ oifpofitiomi iam tmerfa fant 7 imioluta 
rietatibue eo£ tranfumpta a fubflantialf mbereti 
tibus. cum (35 Declaratum fit coplejcione 7 fubfli 
tiam neceflarto ab b «c egritudie coz2up{ 
£c figna fumpta er que non folum ab 
bac egritudine leduntur nocumento Diminntoie 
aut co22uptiom« aut vtriufq? fit. imo frequenter 
auferuntur operationes a metute vr p5 in pfimis 
7 patuit tn viro illo.membza eni eiue 7 plurima 
fen( 1 tactue carebant 7 cum peruentf ab ablatoe5 
opatdie tactiue iam in illo mcluo vel C02p02e ap 
tc funt p02tc moztie. folo ent’3 fcnfu factue p2iua 
tu3 aF necelte efl mo2i 5* dc anima, tbzopter quod 
ad regimen buiueoifpofittoniefinaliter accelera 
dum ert.3nfertue ent5 quandoqj continget niemo 
zta agere oe 50genere ftgno? fumpto? a cafibue 
licet C022Uptio fo2mo(tratie bominie in boc gene 
re contineatur.fcd loquo2 ad mtelligenree 7 lien 
tie 3elaro2ee 7 non ad temerarioa 3erpdlonee pti 
culartuebabebitimariegratia cozzcctois coix: 
3uc$ buiua tremende Difpofitionie regimen cml 
ciaturue p° Difcurra per conucniencc 
fer re£ non naturah'u.20 vo p2iuciparr ozdtrtatu 
regimen curationis buiueegntudime p adeqtae 
tntentoee enarrabo.in quo et} ca* regimen pzefer 
natiome abenenm vef recidina buiue egritudtnil 
poff curatione eius enuctebo.50 vero ozdinc fubtu 
gam regimen vel curatione .Tcctcicntiu5 
que ioient fubfequi banc cgrtrudine.curaftonc3 ac 
accidentium q le ipfa actu edeomttat} in imetoibj 
curauiue iam enunciauero ♦ 
‘Partierecapitulu pzimuoe regimineelefart 
ticiper Dictam. 
tbzo expeditione ftactf pzimi capidi huius £e pej 
cractatuli quinctf 03 vti fermonibue inuice5 oifti 
ctie effentialiter, £t pzimue fermo c’43 
pzemittit neceiTitatem buiue. % cum Difpo 
(itio buiua particularis clefantte ifliue viri ,pucf 
at a meFta meficacui aliquid fleatis mucillagino 
fi 7 grotfi comtrcu efl. vt p° ca° iam efl 
3d 05 oee ree non naturales contraiient mcFic 
tali cum calidicate 7 bumiditate q2 talia 
meFta non euacuat' ab accidentali calidicate reraa 
nente in ea ab urente caufa ,pducta, q tamen cali 
ditae efl intenfiue parua. ,ppcerea qz refracta e a 
flegte fibt com«:to.3deo 05 magnifice contcplari 
ita vt vel «pdncibilia ab aliq re? 
non naturaliu non fit tanta qce neceffana fozet fi 
mefia fecalie cec.115 etj bumecta0 qua adtiocat ad 
femeFia iit tace tntenfoieCyta nccertarta fozet in 
melkoiia melacolica 7 colerica. £c fi ifla fuc Difft 
tilia Dici 7 feribt penee babitu fcientificu. tuceta 
credef potes latere Difficultate pend opue i appli 
canone ref pa? caldacicatiu 7 jpa? hucamiu*» 3taqi 4 Debita itiefuraroe aerfe pzcmftcdu p*. if 
I5 aer merito qualitatii virtute affrc$2 co2pa 
noftra fp ericcet vt ftribtr 2* p2imi ca° De imp2ef 
fione qualitatu.rii p2udentia periti medi 
ti pottft/emirrere ipfii i caltditare.p qua i tepore 
effatis recedit a medio frangedo ipfii5 cu reb3 ifri 
gidanribne.i remittere etia ipu tu cxiccarione fo 
ti cum bumecrantibue* £bgat itaqi tffe vir regio 
tn; ctuirate 7 locum habentia afpcctu 02tcntalcm 
7 meridionale.cuentatu tamen fencffrts 7 po2tia 
connentcntcr.7 fit locus 4pe De urfii fctaltu 
vel aure 4pe mare.£t fi talis heri 
non poffir.a p2incipio ap2ilie vfcp per totuj mefe 
fepren b2ie artififiafr p2fpetui' ffernendo i came 
rie flc2ce folia 7 plantas prict pates virtute tnfri 
gidarcis 7 bumecfationis.velut violant bo2agie 7 
buglofe malue lacruce 7 faciendo ex 
eifdem ocroctees cuibus actu frigidis irrorentur 
parietes bitationtf.aut falte afpergatur aqua rcce 
ti non falfa.aut fuffiitgetur cum cuap02atoe bo2u 
nenufarisflorum violarum flo 
2um euettrbire fcariole 
0na.3.ii.amili.3.i.fo2mctur trocifci cu fucco vioC 
er quibus Duo vel tres coq f in aqua 7 afpei gaf ex 
ea ocmus.S Fr cti 7 Aratus \bt D02mit talib3 fo 
Itis puberibus afpergatur. nccncn ctj tffa f ipdp 
altq teneant' in locis veffes cius cb? 
induit.£3umope confideret cu Duat>3 pubi e FI052 
sicufaris 7 vic.?qlib3 7 4apfe macif 7 c02ticu etiri 
afpgere fuffumigare 7 conruare in eis caputcu3 7 
bireta quibus tegit caput faltem al quid 
ex pubere illo <nbrtlt02i bis in feptimana fupafp 
gere cabarie capitis.erit ei vrillimu vald gratia 
euius intentienis.f.alterandi caput.7 fuof in eo re 
tenroa fiat boc macis.JJ. boa 
gtnie buglofc capillo?: veneris 7 co2ticu citri ana 
3.it'. flo?: nenufaris viola?: 7 cucut bite ana.3 .v.U 
gni alces maio2ane ana3.i. 7 liget' 
in findone retc2ta 7 fepe odozentur. Ixc De mefti 
ra acris fufficere pollent. 
1>20 altera vero dc rebus non na toralibus, f.tffo 
no 7 vigilia p2fmittendti eff q buic viro cciicnies 
eff recedere a menfrra Dozmttdie cc2p02ufac?2 
p augmcntii ciite.‘Senus cni n ulupliat 
eonuenit ei. T? qz heit ad nicli oze materiei Di 
geffioue. 0ecundo q2 augmentat effationef ma 
terie?2 inffibilce vig02ando calidirate innata. 
Tatio q2 virtute erpulfiua q eff vna re qtti 02 
vtrruttb5 miniffrantibue vegetatie porenrie fozit 
ficat 7 auget. Quarto qz fluctuatione 
labo2iofam tntrinfecat fenus. Quito 7 vitio qz 
potenter bumcetat co2pue. S3cmrus cnt'3 bue 
ctat co2a non minue cp vigilia extccct ea z8 pzimi 
ca° De his q ex fonmo 7 vigilia. 
qz iffc vir non euacuatur a plemtudiue capiti cius 
non D3 ce fdnusirs pzcltxus vt p ipfii generet ren 
matifmi qui augn curantur, pacptci ea q21 
fc:no capur replet' vap02tbu8 ab vfi co2p02c ctcua 
tis ad ipfii.qi ip^omtuplicati no ccuenicnt' euan 
fur. 0dnue.n. renuet oce enatoes imo 7 foztce pf 
ter tlla3 q per fudo2cm za pzimi cac p2eallcgato. 
2Qodue igr menfurandi fc nu eff vr pcf.q iffe vir 
cibatus fuerit per bc2am vna 013 Dinndia Do2mi 
re tnctpiat.p°fi p OextMatere caput p eleuato 
Deinde fup fintTiro.i alii rebpine poterit qmcftef 
rpptcr inclinatce3 materie?: ad pofferip2a que ftt 
fn rcfupinaftouf.q fn nctifit ,plixa «3 <fra!dc fre * 
qucne. Omnino atue3 effugiat DCcubti um fup vt 
trc 7 facie.p2opter eu mouentur materie ad facie 
n ad rt535 in quibus Duab3 pribue hic vir fuit mo 
leffaruf.toenbra g° foni pot ei concedi vfcp ad no 
1103 bo2as fpatio extenfiozt 7 vfc£ ad fept: bo2 ae 
fpario b2euio2e tllo.fseLiquo autem tepeze vigila 
re conueniens eff ci.bcc De iono 7 vigilia ("uffitiar* 
Qutctc vero buic viro conuenire mag if exercii tu 
er Dictis in pzecedenri ca° Declarari pbt.miue.n. 
in illa agitantur materie, 7 eonuenieriue applica 
tuafuat innatus calo2 ad materie?: Digeffioncm 
tam in nccinuo y iu iuuatiuo efficienda, cti q2 in 
quiete co2pt's non ita leditur cerebf a multitudic 
fumatioml que ab vntuerfo C02p02ie ellcuat 7 ad 
ccreb£ euapo2ant taq ad latione fuperto2e.£tia 
Dtgd pa 2a a 5a melius perficiuntur.boie cni gefce 
te no» agitatur in ffomaebo cibus.n5 fluctuat i eo 
potus ad varias Differentias porititdis. Tlcc etii3 
cbilue ex eo genitus ex vclremcnti agiratione coz 
rumpitur vel alr extraneatur. £t conveniet epar 
cum virtute toa in melius rranfmurare pdt tpfu$ 
in bumo2ee p2tmo9 in quiete cp in motu co2pie. 
&ti’r au 7 actus nu tiue potentte melio2es pfici 
pollet.vclut appolirio vnio 7 allifa0 nutrimenti ad 
coipus.tfta eff caufa pp qua a lapiente laudatu 
*ff exercitari in mane.qii m nocte quiefeente cope 
conuenienrer pzeJtcticcs actus pet fttiuntur con 
uenientiu0.£;i igtiur viro tffialiqd competat er 
ercitium cma tempus veris anni 1444.92 vfque 
ad tliud tempus tniungo ei quiete co2p02ie.3tc?z 
potent exercitari ererettio fuauiter peditandi a 
media lx>2a vfcpad vna cu Dimidia, aut montem 
afeendendi 7 De fundendi p Italas fuamt 7 no Diu 
vel fiat exercitui cum equo gradario 7 fuauis tcef 
lus.vtl naualeiiat exercitiii renue tamen non tm 
moderate pupij agitantibus. £t It fiat erercitiu3 
partium pecto2is paf eleuata Voce otu fmocinan 
io.7 exercitet’ naius Demucandoipfum 7 eftuflaii 
do per eum,7 cniflas 7 fupflmtatcs in eo exhn s la 
uando 7 mundi! tcando.vel cum aq mellis vl’ aliis 
De quibus in reginae medicinali fmofiet apli02. 
£>ealtera vero re nen naiuralt.f.acctdentibus aie 
*tj ita moderate agendum eff vt no agitet anima 
cius agiratione rnfti 7 anguffiob aut altera p qua 
Vebemcnetiar motus inipiritibue 7bumoztbu8 
7 tractus ec£ De extra ad uitue.7 accuba0 ctj l fuf 
fccaxio a multitudine vapof opp2imemtu vias 
euenta nonis mcb20£ aialui. 3not 
confcztart meme optimu3 ifl affoifno?: 2 £.ZTDf 
ti etiam boimnu inctdeiunt varias 7 laboztofas 
cgritudtme 7 piclitauei unt tneae.aur longo tepe 
afflictunag per militia anime cp per multitudo 
nem 7 p2aua pulcherrime 
legi poteft a Jbal i libello D exercitio ad £pigcne 
piope pziiicipiumJSt ii pafficntf anime cce peite 
limt jacture a co2ce i73 pipatbetiice incipiendo 
7 etiam a ccrcbzo 1-3 fememta medicent vt pa ter 
tii tractatu p® 7 zu tegm pci magmij 4ccf.11 vide 
ri potcff.tunc p3 q m talibus palioitue Ii fiat mo 
tus(puu$ 7 buoip D cuculti tm ia iflama 
but’ C02 7 cei ebf.pp qd materie coieabut' 113C C02 
di 7epatt [fiaman et laudabild.b.7 fpue pfea qz 
palTces tfes cxtmtnar 7 mutat co2pus ab ea q c t'3 
natura cofiftetta^0 tcgiii. 3gr cptimu e huic viro 
cbiolari bn iparei Uiu mue infuc.fict.n. tuc in eomelioz pzefuatto ab accidetibus 1 egrftudie q 
ppelfus efl. 
Ouinta vo ree no tiatnralis pbid U repleto 7 iani 
tio.ad qs hic non intende fput ipoztent repfones 
g eae rnodu 7 regula3ac 
cipiendi cibu 7 potu 7 abflinedfab eo. cuius 
rei Defmiatoe.rii.ponutur regule ab boc viro cbfr 
uade.ejt gbus g contrarietate Doctrie eligi potert 
i3.regtile ab eo fugiede. ‘Pzima tgr obluada re 
gula efl bec q nullus cib3 aut potus accipiaf i qd 
tate tanta q Romacbus incurrit tenfoe5 7 guitate 
er eo n3 fluctuatione 7 ventofatione er potu.p5p* 
qz fupuentettb5 bts accidentibus Rocbns Debilita 
tus aplerabttur illu 7 termiabit 
illu. Sectmda regula nullus cibus aut potus af 
fumi D5 nifi cu ia pattes frit pzealTuptu cibu 7 po 
tu a Romacbo fuilTe <? qz ab op 
polito illius accidet cibu p2tus afluptu feidigeftu 
incrudari 7 cibu3 fup aRuptu nb co 
«enteter Digert.autfiTcualtofetDtgeRo afibebo 
pzectpttnri vel at trabi cu illo* Tertia rea nlfus 
ctbus 7 potus vncp alTuatur.nifi verus 7 naturalis 
appetitus incitef ad tpfu.,pbaturq2 fi accipietur 
abfqj appetttu.tuc erit Romacbus faf.S3 fup tali 
faturirate augebit repletio er nouo alTiipro cibo l 
potu.tgr Dif poncf ad cozzuptione. Quarta p° 
poR alTuptu cibu quiefccndu eR 7 foztt motu nd er 
ercttandudaltj g totu-mefe futuri apztlis d 1445 
Quinta p° nullus db3 ipetuofe Degluticdus e» 
7 fine bona p° q° ad pztma parte 
qz er repetina dglutittone cibi latatur meri 7 ire 
rur Rbcbus. Serta p° in qlib5 cionica cibatce 
potus nb D5 in qtitate conti3 multus affui. ,pbat 
qz tunc no fit Debita comirtio potus cu cibo fup le 
uigante multo potu ad paucii cibu3 * Septia p° 
Diucrfa cibaria fpe7 mfta nd funt in eade cibatbe 
accipienda nifi fuerint valde in qlttatibus secimf 
coftTta.1>zobaf p°qzquotupler e Diuerfitas cibo 
zu 7 potui? in fubftatia 7 clitatib3 actualibus 7 po 
tenttalib3 in raritate 7 Dcpfitate guitate 7 lenita 
te fabtilitate 7 grofTitie tot modis 7 variis cofequ 
tib5 ad pzedca Rocbus.£?ed er tali gutta 
tate jphibet oebita DtgeRto qr 7 cctj» Octana p* 
nullus cibus vel potus affui 05.cn fueritparatus t 
vafi9_enci8.p3 q2 cu enea vafa pticipet veneoftta 
te qda vt 59 quarti colligendu.3d Dubitabile e ne 
bit02es co2pta 7 Romacbt inficiatur a taltb3 cibif 7 
potibus. Tlona p° eR nullu ctbariu copofitu cr 
Dulctb5 acrtb5 mellitis 7 lacticinits fif mirfl affui 
D5.P5 q2 ergimetato2es indi Dirernnt q talia ci' 
barta pzeparat ad lep2e. Decia p°ci 
baria ota lenitta 7 molliftcatia verris fg ante alia 
fut acctpienda.p3 q2 Dato oppofito aut i 
Rocbo aut eent ca dponedt reltq cibaria.Undria 
p° cibus 7 potus groffi 7 Riptici nullomo p2emitti 
Debent ate alia cibaria.p5 k2 talia apd pbtanariu 
pofita claudentia tllud.tuc eent ca opillandi ipfii 
7 claudedt mefaicaf que termtnanf ad fudu Rocbi 
pp qd regurgitmnt talia ad fugioza.Duodecia 7 
vitia ccclufio eR rura crifomtlla 7 dia cibaria co2u 
ptdiaaptitudine in fe habetia Difponut ad lep235 
p2obaf qz ex aptitudieco22uptdis eo22 coz?pui 
bijo2es 7 adurut’ 7 i merica fubRatta trafeut.lSoR 
loee at oe inaniroe Dicendu q ois ianttio cibi f im 
moderata abRinctia a cibo abfcindt D3. f>2cbet 
qm ex tali fegf augmentiJ caliditat! piitnfactcil T 
aduRtonfs cibario# 1 potuus in Rocbapg qd tol- 
lerare fame Romacbu putridis replet buo2tb5. te 
oes coclufiones veriDice aflui pnt f p2tmi ca° De 
regie g cibu 7 potu ex rrv° cdtinct} ca° p° * 
3a tranfire 03 ad ferta re$ non naturale i q 
ipltrius tegis fpattu ueceffariu eR. ppterea #03 
fpcafr g multa cibaria 7 potus Difcurrere. 1>20 g 
bus pzcmittedu c p° q oia cibaria q cala fut 7 bui 
da couenientia fd.15 bui02a fint ei neceflarta q ca 
itdtozadic spputt p8 ca° butue tractatus 7i ca° oe 
acre.qr buic viro eligendus e pais d pura fimila 
Vf flo2e farine frumenti.q no beat pa? d fermcto 
ititate nobile a fit mollis coctde non cdbuflus l 
t02zefactus,pa#p mius babes falis q cois panis, 
euitef a3t'mu8 piis 7 opirus 7 ozdeaceus.Cibi 
vero oe palla aut De faria no vituparent ei ,pp2ie 
fu lacte pzepatt ouio vf iumerino aut capzino* De 
carnibus vb laudabiles funt ei vitulie caflratie 7 d 
receti 7 iuueculo ag* vel edo,Carnee etj p02cello# 
iuuenu bti pingutuj fut ei vtiles 7 caro ga5elU in 
ueculi 7 caro cunicH' etia3. Caro vo lepozis 7 apii 
1 cerui rariffte comcdatnr*Oe Volatilib3 vo oef pul 
line anatulo# iuuenu i Domib3 i aq Degetiu.7 pdf 
ces faliani 7 turdi bene pigues fut ei vtiles. Caris 
anicula# parua# bene pingmu.7i fuma 01U5 alia 
ru q fut iuuecuk 7 pingues ercelleter. XDaxia eni 
curatio taliu egrotantiu gficit g bueetantia 7 ipin 
guantia fubilantifice 7 madefactie. De pifeibua 
vo laudatur ei oes ferales vel fluuiales electe aq 
celo 7 aeri dtecte.q alueu beat Denudatu a palude 
Urtbusplaneis fetidis 7 coz2uptis tea.iqbns etj 
nd iueniatur multita0 rana# nec. fpentil. aut an 
guilla# quo# plVu5 e(l er putrefactione d gb5 ags 
eligant tozzettne variolilucii capedani 7 marfio 
«es temalt 7 Rerltones 7 regine pifcee 7 fturtones 
7 coffo f 3 eo# 7 P5 Diuer 
fa mundi climata regides 7 ciuitates appbantes 
vfu co#.fitut g funt CU3 augmento fapozts Delecta 
M odozis 7 Denndatoe eo? a Vifcofitate 7 greffi 
tudie fut quale bre folet oee pifcee fqmas magnas 
bntcs.pg qd vitagabtT e fmo quo#da 5arpellonu 
q vfu anguilla# d q° nd habet muozmtc 
7 roej n$ crgietia.£t pifcef oee g comcduf fit aetti 
calidi 7 meliozes fut eliri q friri i oleo» faliti aut 
pifcee oee Dimitatur quenia fut valde nociui. Zrn 
Fatozes vo quida ia paulo an adminiflraneruti ci 
bie bo# egrotattu ranae J5 piri medatio vtutlqz 
«b e tuetu ab auct02ib3 q cib3 taf coueiat cie nifi 
qz £>afe ri° De fipltci medida auctozttate Diafco 
zidie voluit fif eu agregatoze Serapibie.q? ft dt 
i potu elefanticie iue cu oleo 7 fale e 
eis 7 veneif.b0 at e ,ptiocat vomitu 7 iducit fecef 
fu.nb igf coferutea via cibi vt temerarii Dicut.f3 
via medide. De piatis at gb3 cibaria cddtuf.cd 
ueniutei lactuca fpiaebia bleta pbtulaca cucurbita 
fcariola endiuie oes fcatoes.7 i fuma piate oes ba 
betes buiditate nbbilc.qf th fritas cozztgaf CU3 
medidsleuis caNtati 7 pauce, velut fd feni, 
petrofef anifu Pptllu yfopus calametu 7 cdltfia co 
cta i cibis ad refragedu bzodialia p2edtcta .sd q? 
numero tn eligatur enula buglofa bozagofarfara 
fecacul f jrigus 7 rapuciolus X cdfiFia. Qtrulli vo 
et mclces fuo tege etj fq laudabilef.De piati vb au 
dacter cafis 7 ficcte nd itromittat fe i vfu ea? nili 
valde raro 7 i gua qtime 7 refracta cu fridis vt 
s oictu e. De frucribj vb conetut ccrafa auellac recentes 7 pira bulcia mulcata vel no 7 pbtna dul 
eia fuis tepib5 7 ficus recentce.ftcce Vero nd placet 
pp acuttate5 fua q fagui nc 7 faciut eueir 
fcabte.Uue vo Dulces 7 paffule fut laudade. no til 
ntfi Vfu multo.granata Vo Dulcia 7mu3afunt ei 
vtilfa.acria vo no placet. Perfica vo bene Dulcia 
ei laudada fut.StTr 7 iutube pp buitate fua 7 leni 
ttonc qua babet.Gitonia vb pira folida 7 acria me 
fpila 7 fo2be 7 co2na Dimittatur. £t crifomille ed 
fugiende fut. tacd vb vfu 7 crudi 7 cocti veberrtet 
laudo ei.generat ent laudabile nutrimentu cotra 
riii mefie mundificatiuu faguie exiccatiuii feruoif 
apiendov2inaleevtas7 mundificatventre aquo 
fitate 7 ferofttateTuts.SilV i oicb$ caloie cd mibi 
pl3 vfus colortre 7 recocte moderatus.recee cafeus 
abfq? fale etia efl ei collaudandus. Buttri vero 
vfu gtia coficiedi cibaria nd bene laudo.S3 mibi 
placet magis oleu Dulce nb vald falitii aut 
deii Dul.aut recefoleuoe fifamo qt5 ftcfi 
vocat De ptguedib5 vo aialiii cdnctcf 
efi pinguedo p02celli timenis caHrati 7 Vituli 7 it' 
reliqs fume laudatur piguedo afini in vfu cibario 
2U3 7 ei3 De ea eradicat Iep2a fi fu 
erit ei eradicatoz f fi non fuerit vehementer ccfir 
mata factes fubllatiale co22upttone meb20£. De 
Ifqu02ib5 vo aliis quibus cibaria cddtufur 
7granato? mu$o?et 
Dulcitl adbuc ed 7 fapa 7 i fuma ltquo2es oes nd p 
tteipantee multa acredie vel acetofitate re 
fracti cii 5uccaro pentdiie 7 confiftb3.3n fpeb3 aut 
7 gnis qbue cibaria ccdiuntur aduertedu e.q> cui 
tentur ota in quibus eft po9 multu calefaciendi et 
aduredt faguine 7 alias materias bu02alee.pp qt5 
augmetet ma meficS ex adufltde alto? buo? aut 
fald ab eis fpoftaf caliditatis itenfio.p qua miis 
reddatur aetinio2 ad co2?pedu meba 7 f pendu p 
ea.7 4?p2ie qn in talibus fpeb3 ftl’ cii cafttatc itefa 
luenitur Dulcedo.q efl fignii apparatuf vel ptopti 
tudinisiflamatotf 7 aduftoif materie? taliu.£te 
plu bo? ftc anifu feni.fe.baucfe ciminu petrofef ni 
gella coflus cinamomu caITta lignea oaucue tarco 
7 oef pegrinc fpes Vt galaga pip 3edoaria 7 cofifia 
Ue? q2 i talibus inueitur vtus codtaf 7 ftochaf ed 
q2 tpfa dfendutur a putrcfactce 7 rectificat ia fca3 
velut eft cinamomu coftus 7 galanga 7 ptp.td tlu 
no oio fut Dimitteda.tmo adminiftrada fut cu bis 
q refragut caliditatis audatia.velut cu attriplice 
bleta fpinaebia viola neufare potuclact cucurbita 
7 cdfifibus.q etia ota comtnuut vebemente ficcita 
te p2edicto? feminu 7 planta?.pp qo in nulla co 
pone canonica ab auctoztbus inueta iuenies altqd 
anttdotu.qd n fit cdpofitu cu bac fetetiftea electoe 
Velut cinamomusgalaga pip coftu 7 fifia q cafa fd 
fn 30 7 i 4°.refrangut cu fete cufcute fcariole lactu 
ce 7 portulace.aut eo? audatia remittutcu calidif 
remiiTis.fic crocus boc moco2igit ptp 7 fic 15 aliis 
tenedo via tutto2e remtfTd graduf qlttatiui fiat 
pcbmixtione remtlTtwts ad itenfu.caliditas em'5 
croci in 20 gdu Ductt ad mediu calidttate ptpts i 
4M5_boc mag cdtineat Vitate in medteinif cbpdtt) 
fermetatis.adbuc tn Defendere potes Q113 medtv 
cta nd fit fermentata.vtus tn Dirigit medicina re 
mille calida ad meb? padibileab remifiecafaet 
medicina intefecalida ad meb? paltlbile ab itefe 
calida fiue boc fiat $ Vtus p°ofrtgat remtlTe cafa5 
q? itefe calida fiue ite? Dato # vtrsq^ 
medicina lntcfa 5 remttfa m gdu ftT offeretur 
mcbzoaltcrabiU ab etia actuata exnd 
t»e facto tri Dr q? cbpWo medicic eleuate i §du no 
fp2imtt i mcb£ nifi p modii refracti ce a mcdtcia 
cotraria vel fibififi 7 i qlttate vt frigide rcfpectii 
calide 7 cata tn p° refpectu calidei 3°.£x boc fwda 
meto intelligcrepotes Diucrfae copones medici 
na?.q pa fronte legentibns appent fatis e*nee.£t 
fegtnr ex boc fundameto etia 2° polTe § 
ta Difficultas e in clabofcado circa co2pus bumanfi 
applican0 coucmeter setius p3(Tim8.£x bo? fmo 
ntbueno nulli altqfr colligi pnt xia tertii ca° De 
canonibus curoie co2dis 7 S° cati fuma pa ca° 20« 
Zaceant igr 5erpellat02es q medicina temerariis 
opatotbus pturbat.Dc bis aute qi cibariis ad mi 
niftrantur Delectationi* iponettbus t eis p2et fapa 
7 p2edtcta fut ficjuccaru.cuius vfus 7 fi cdueniea 
•Videret ad Dulcwandu cibaria a potus ccs.tn 43 
pter aptitudine fuecouertibilitad in colera.ppqtf 
paratus e ad adufUone.td nb roultu mibi placet 7 
rpp2te fiplex.S5 cofragat' eiuf eddimeta cii fridif 
audaci 7 cu buectatib3 rettfe. velut feia ota fiida qt 
tu02 f gnc$ Viola flos neufaris 7 cbfifta.XDelf vo 
hic oto t5tdlo2 pp caHtate 7 ficcitate eius 12°g 
du.£t fi argueret cota q2 ipfu e 6 cofuatis copif 7 
pbibitiuu putrefactois.buic Dicedti e q> b® ccttct 
ditate i co2pib3 mudis.Vt i ftoebo 7 cpate.qlia vo 
nb fut talia egra co2pa.lmo mcl 7 mellita cibaria 
facile co2?putf t eo? ftoebis. De cbd icis vo Qbj 
e cois vius fut capparcs.q I3 babeat aliqua oiuer 
ftone via? V2tne.7 coucniret bis egrotatib5 vtre 
ceres fut.tn cbditt cu (ale ppf augmentu cafitatif 
7 ficct tatis nb cdueniut.7pp cande caufa vitupad 
fut oltue condite:7 fifr cddtmetu; fabane 7 e d pif 
culis pute cofuafj i aq maris. Sifr ct 7 auicTe ma 
rie i aceto aq falfa cddttc nb placet.Baucie.i.paftt 
«ace codtte 7 cofuate t fir° mellito fut ete laudabi 
les.clarificat.niaguinc 7 apiiit vias V2iales ttcflt 
nalee 7 P020?. Stfr et laudat ei radices fecacul 
cddite abfe$ fpeb5 acutteBt poma 7 pira codtta 7 
citoia Dumo nd fit vald Dura.bec oia fd verita, me 
iones 7 cncnrbtte cddite optie futet.€t cttra codi 
ta 7,pp2te cu3 3uccaro et fut ei 
famu3 vo edditu Deo2tetalib5ptib3 afp02tatu3 bif 
egrotatibj eetmirabilif iuuamett.ftectificat.n.co 
7 flomacbu3 7 mundifteat fanguinej a fup 
fim'rattb5 expellen0 eas p p0206 7 V2talee viae.pit 
ct cottctuc tfti egritudi napi 7 rape cbdtte 7 ppzie 
fpebus multis.£t nb Dubito fi berenf miro 
balat Cdt 7 eblici coditi.ect vfus taltbj egrota 
tib5 valdcdueniene.aducrfit’ et3meric p2ccipita 
do ipfa p via crpulfidis.Cddttu Vb 53 cio Dimitta 
tur 7 cbtices ccditi abfqg multitudte 
fut laudabiles, fce ptib3 at aialtu3 laudabilioes 
fjutc viro fut ct ptgues ptee a neruis et li 
gamectsexclufeetcutib5etpp2te falittset epar 
aialtu5 laudabiliu.ct pp2t‘c po2ci pp augmetu fuc 
nutricatbis et coucnientia i i bac coplbnc 
ppqd fcripfit £>al’.7° terapetice.qd 
ot'113 q fetmus e caro pbcia.d q et e.ftTr et epar gal 
lie et anatis pigutilibec oia couemunt.pulmo ctia 
cdcedt pot eie.15 et5 nutriat faguie colcrtco pzo 
p2ta eius ccplo‘e3.t eo tti faguie nobilit rfractufe 
pp accidentale5 t putmde tuenta ex dfluxu 
flegtu ad ipfu, Que vb ptes fut (ic cb iteilia renes 
oia Dimittatur et,pp2tc fplc, J£fl C13 ipfc melacclie reccptaculu ta fecalis q adufte ex aliis materieb5 
facte.quis eni'3 erit qui cum induflrta fua fufficiec 
curare pdTit lepzofn altque5 abfcp rectiftcarde fple 
nis.contra quofda modernos 5arpdlaf02es,g pzo 
mittunt curare lep2am rectificatione etus.d 
ludentes tame 7 Ddufi. De modis aute 
rationum cibario;? conuementt 02 eft elixationis 
medus q aftattoms 7 pzopzte £5 confuetudtnc fa 
cte CU5 pinguedie pc2ci faltta.ftue per pinguedie5 
tteUigas lardone5.fiue alia pre intrinfecus in par 
fibusmiracbialtbusinucnta5g pzcp2te piguedo 
niicupat.tales eni5 pinguedines .I3 per fe no eent 
multum male per accidens tamen pzopter falem 
funt multu ncctue.XDodus autem pzeparationis 
cibario;? in fartagine Dimittendus e. lotiis at 
in bac Difpofitione conuentens eft vinum color ru 
bcum fubftantia fubtile fapoze tendes ad porttei 
tate 7 ftipricirate leuem.taleenim Vt plurimu re 
mittit malitiam bumozz pzobibendo ebultttonC5 
7 putrefactione eo».£t poiTet ettam tale vinu pa 
rum acerbtl elTe album 7 non eftet bonum minue 
pzcdicto.Tvdiqua vero vina fubftautia groffa non 
bene fecibus expurgata fumofa valde 7 acuta qtn 
cuce fozent guftui Delectabilia fine Dulcia vel ame 
na non cffent in bac oifpofitioneconuenientia. pp 
foztem caltdttatem 7 ebuUtione quam factuc 
in bumozibus 7 adufticnc in qz i pfimte 
regionum 7 ciuttatum vina inuemuntur valde ca 
lida 7 acura.idcotalta pefienteum 3a parte aque 
electe De vero fonte 7 vere mundo eligi 7 mifceri 
f3 Difcrecionem mozalis viri 7 f3 potentiam viri 
equaltter VtracE ponendo mediocri vino.7 Duas p 
tes aque 7 tertia partem vini fumoft 7 erit meduf 
rationalis .pceftus. Si aute patiens fit De illis g 
Difcretione vtuntur.tunc Dico q ccnuenietius eet 
ei bibere aqua q vinilftomacbo tamen follerante 
tplii 7 confuetudtnc afTtrmame boc.velut eft apud 
mauros 7 alios gentiles.gbus ex lege no concedif 
vtnu.3ftis eni in Icci© conucniretaq 3uccari facta 
cii cftirate wcari bzeutozi q fit illa q ponitur in 
coi iuleb.3 fi aq qua vtitur i potu fiplici vel cdmix 
ta effet aqua cifterne melior cet.7 p20pzie qh fucce 
dunt magne pluutc qua pzecclTeft toitrua 7 maga 
2U3 vento» ftatus.taltf eni aqua ex vehementi agi 
tattone cius i media regione redditur expurgata 
mag a trciB 7 vapozofis partibus per vebemente 
collifione 7 confractione nubiu a quibus exp2tmtf 
£dictt eria bec aqua conuementt’02 pzopterca q2 
recepta in rimis terre cribrat 7 Depurat' melius 
per fpongia3 ex argilla facta 7 alterataex arena 
vel vt magfafr conftttuntur cifterne tales.vbi aut 
talis reperiri non P0IT5 aqua.tiic accipiatur ?5 fote 
aut puteo bene pzofundo.que fi coqretur me 
lt’02 efter.fi quis aute medicinali potu regeret'.tuc 
melt'02 altis cftet aqua lactis capzini a qua cafeus 
7coloftra extracti fo2ent.talisem'3 potus eftet la 
uatiuus 7 mundtficatiuuf vta£ CCIU5 venans 7 cdu 
ctiuns ferefitatu cofica» extinguedo m 
vel remittendo feruoze fanguinee mafte.Xlircr vo 
potus conucniens poteft effe talis. 'Bc aque fui tre 
aque acetofelle 7 enule ana cardi.f.ii 
oia fit ad cdfiiptione quarte partis et 
boc potu vtatur C115 cibis 7 fine illis.£x qutb5 ctb5 
appet ccpletu ee captiru3 De regimine huius vere 
de Dftpdie per admintftratfcne fex nd naliii • 
Seaida pe pzlcipalis De regimiep mcdidalia 
£xped(tu® De pfl pzttictpaltfe partte bmue tracta 
tus.f.De mcnfuratioiic ccuententt fer re£ nb natu 
raltu. 05 expedtf P3 pzictpalc V5 regime curattu* 
buiue lepf elefatice qt5 gde cdplectit' i 
JEc pa gdc: itentto meozat remedtu per oieta obf 
nandu. Secunda intentio conat’ abfeindere ma 
terta minozattue. Xcrtta intecto pzccurabit Di 
werftonc ba£ materie;?. Quarta intentio -Oige 
ret bae materias. Qmta eradicabit eae* Se 
Xta 7 vltima conabitur rectificare mebza cu remo 
tione qitorda accidentium que femper concomits 
tur banc abominabile Difpofitione.a fic tfte fecun 
due fermo fe partte huius tractatus complebitur 
per capitula fer. ttacE capttul um confitf 
rabit q-fitatem erbibendozum cibozum 7 potuu5 
Secundu vero oe qualitate eozum aliquid fulcn 
cte pertranftbtr. Dicendum ttaqg q oato q ifta 
cozpoza fmt vehementer extenuata fub 
ftanttficc a mala complexione frigida 7ftcca que 
aduerfantur nutrtcationbque eft merica complexo 
£ttam extenuata furit qz talis melta generatur i 
cie per adttftionem.3deo ueceftariu5 efl bcc cozpo 
23 vehementer ficca ee ficcitare pofittua a mefia i 
ducta 7 ficcirate pztuatiua p2onenient| a frigtefita 
te per viam expzeflionts 7 ab accidentali ealidtta 
te per. viam adufttonts.ldeo bene apparet q indi 
gerent reflaurattone multa in gpritarc cottnua. ve 
rii qz virtus naturalis tam ftomaebi q epatts et 
alio» memb20zum notabiliter Debilitata eft in 
iftis.3deofecuriue eis exhibeo cibum In quanttta 
te Dtfcrcra fupplentem magnifice refoluttoni 7 cd 
fumpttom' ia5 p2edtctis.ergofecurius eft q ciben 
tur in Die ter.videlicet mane tcmpeftmc in Diebuf 
frigozis faltem bo2a 14® vel tcTa vfcp ad medteta 
tem nouemb2ts incipiendo in p2incipto octobzis 
Secunda vero Vice ad manfionem accipiat aligd 
bo2axxiia quando fuerint cibati in bo2at'4a aut 
24a quando cibati fuerint in bo2a \6a. Xertia 
vero vice cibemur tnter bo2am tertiam 7 quarti 
noctt8.7taltsmoduseligendt bozam cibationis 
obferuart poteft vfque ad medietatem menfis fe 
bzuarii vel complementum eius. 'Reliquo autem 
tempoze ex confiderationc pari eligendus eet mo 
dus ctbattonte a principio Dierum equinoctialui5 
vfq5 ad finem eozum. poftet enim bomo pztma vi 
ce cibari hoc tempoze ficut efl De aliis par 
uam faciendo Dtuerfitate in electione bac.mfi ne 
ceffitas oebilitatte virtutis aut euentus aliquo;? 
accidentium Deduceret ad oppoftrum vf confuctu 
do boc faceret.St fi argueretur q tnter fecundam 
cibationem tam pzedtctam 7 terti'35 parua cadit 
mo2a per quam non eft rationabile fecundum ci 
efteoigeilum. Dmc mottuo 7 Ii 
bi fimiltbus.Dtcendum q tales cibationes que ex 
bibentur in bac boza quam illnftres antiqui nomi 
nant manfionem. 7 iraltci nominant merendam 
Vel collattonem.eft pauce quantitatis cibi.ficut Da 
re viperam in limpbato vino.fozbere vnum 0UU5 
cum qutbufdam nebulis 3uccaratts. bibere fereuhl 
vnum bzodti pulli cum Duabus badiis panis.co 
medere aliquid oegelatina autfuis tempozibus 
affumere occem vfque ad Vigtnti cerafa aut 
Urum vnum melonis accipere cum pauco pane et 
Duo Vel tria fruftra cucurbite vel citri confecte 
comedere aut alias confectiones conftmiles. Toii 
quidem omnes cibandi modi cum boc q funt me dicinales.ctiam p20pter parnamtoum quantita 
tem facile a virtute tranfmutantur.non 
tes mo23 tanta.quanta fi edet eo2U3 quantitaf au 
gmentata.JEt ex alio etiam confer unt. p2opterea 
q2 tales cibationes Diuertunt caliditatem ab acto 
ne continua vel faltC3 fo2tt circa materias.£t tuc 
minus inflammantur materie tales 7 ad adudio 
nem Difponuntur minus. 2W fo2mam igitur 
argumenti Dicendum negando confequentta3.par 
ua ed oiftantia cibationum inter voam 7 reliqui 
ergo virtus non poterit fuffteienter Digcrcre.pat3 
illud effefalfum exp2edictis.£grctante igitur cie 
fantice aliquo colerico a generatione vel mclanco 
lico ab illa ex materia per adudionem genita con 
uemretin p2imocibatiolib2Cvniuscu3 Dimidia 
in p2ima bo2a.3n fecunda vero Daretur a qttuoz 
vfqp ad fer.5.cibi 7 potus. 3n tertia vero cibardc 
Daretur ficur in p2tma.3n melancolico vero egro 
tante ccnueniret cibi quantitas amplt02 indican 
do a caufa aduftionis cffgctiua. hztioz enim ime 
fiue caliditas ed neceffarta ad adurendum melan 
coliam naturalem 7 tranfmutandum ipfam in me 
lancolicam mclancoltam q requiratur tn coler ico 
fed ad mat02em intenftonem calidiratis maior fc 
querur confumptio 7 extenuatio.ergo nccelTaria e 
redauratio maioz-patet intelltgenfi tbcc2iam 
medicine quia redauratio Dcberp2opo2ttonari re 
folutioni.7 pedent eligi fermones ibi ex Dtfputa 
tis affo2ifmo2um rextn 7 comento illius. Senes 
facillimefcrunt.£t alterius fermoms.£flate 7 au 
tumno cibos grauiffime ferunt.ft funt fci mones 
Zlutcenne pa quarti tractatu z°cap0 De cibatione 
feb2icftantium vbi fecundum magmtudine3 7 fre 
qticntiam refolutionie Docet augmentare7 freque 
ter admtnidrare parafo illo.£t edas quidem p20 
pter refolntioncm fuam 7 ceti* '£20 fecunda ve 
ro parte p2tncipali buiuscapituli fcilicet De medo 
electionis qualitatis cibaric2um 7 petuum excuia 
ri Debes ex bis que in capitulo p2ecedcr,ti ce fere 
cmntbus variis potibus 7 cibis Dictum cft. 
Capitulum fecundum oe regimine curartuo bu 
ius lep2e eicfanttcc per intentionem fecundam 
fcilicet m{no23ttonte materie^. 
Tscctiftcaro regimine pacientis ex parte qui 
titatis 7 qualitatiB ctbo2um 7 potuum ianu pzeue 
ntendum cft ad curam buius verende Difpoliticis 
£r hoc quidem eapitulu partietur in Duas partes 
in quarum pzima aperietur medus aggrediendi 
materiam antecedentem illius * 3n icamDa vo 
parte attendetur ad materiam ccnfunctam 7 ad 
co22uptioncm mcmb202trm a p2op2ia eius vene 
nofitateinfixam. 1>20 cuius p2imc partis t5cla 
ratione fuppponendum cft p2tmo q Datoq mino 
2attua enacuatio a fapicnttbue concedatur tn p2i 
eipio Vfi magis .bic tamc erit intentio mea nen 
folum ad eam in vfi p2tn°. fed etiam in magna 
parte vl'is augmenti pzocurandum. 3n tali enim 
parte augmenti amplius oc materia fluit q l p2t 
cipio.ergo non minus competit euacuatio tn p2ta 
parte augmentt refpectu fluentis materiei q i pri 
eipio. demittendum eft 20 gfa buius regimi- 
nte quod euacuatio mino2atiua De qua bic agitur 
intelligenda cft refpectu materiet a ripictibus no 
rninata euacuatio mio2atiua p20p2ia. Dceuacua 
tione namqj materterum que tn vite expulficnum 
mulrtplicantur r,cn cft mageura mibt ad pzefctTO 
Quis enim Dubita t$ feces vcntciitates aquofita 
tce in inteftitiis7 finalibus vite inuente fempcr 
excludi Debent a cozpoze. Toie igitur pzcmiiTis 
p2imu ingenium euacuattonis mtnozatte eft per 
flobotomiI.2fntecedens enim caufa buiiie otTpoif 
eft mefica materia genita in epate per aduftione5 
que quidem multiplicatur invenis 7maiozibus 
pzopzie.fed talibus matertebuf nulla eft euacuatd 
conucnientio2 q ffota 4a pzimi ca° 20° coUigcdti 
n pluries alibi, igitur fienda eft ffoia. apparente 
igitur in toto co2po2e plenitudine inbo2a electa 
aperiatur vena magna vel purpurea vel comunta 
per quam educantur fangmnis.J.uit. vel.v. fecun 
dum tollerantiam virtutis.£t fi mat'02 
ret plenitudo circa epar flobotometur bafiltca fub 
cubtro inuenta. £t fi mat'02 appareret plenitudo 
in partibus capitis.Vt in quibufdam elefantiofts 
apparet.quo2um facies tartarea Defo2maticne et 
colo2t*3 naturalis co22upttonc cum pullularum 
multitudine in ea co22upta eft. tunc fiat flobo 
tomta Deccfalica iuenta p2oprie inferio2t parte 
cubiti verfus Domeflicam magis. Bt adde bis fer 
monibusqrii elefantiofus aliquis confuetus elTet 
babere emo2oidalem fluxum .conuenientius eil5 
ineo facere apertionem emo2oidarum. Simili 
ter etiam et in muliere menftrua p20uocare a fi 
guinem a naribus educere in bornine confueto ad 
illum. 1Oi enim modi euacuationum omnes eua 
cuationis vniuer falis 02dinc continent} argumen 
to fumpto ab omnium Venaru$ C02p02is continui 
tate ad inuiccm. Amplius fi in elcfantiofo c02po 
ze apparet plenitudo et adbuc magna non mani 
feftatistndttuecommixttoots cumfanguine con 
«enientis.tunc adminiilretur flobotomta 
p2edictarum.fed euacuetur vntuerfalirer materia 
cum farmaco ap2op2iato Vt colligendum 4a p2i 
mi ca° 5°. De quando 7 qualiter curare opo2tet 
*i ca° altero oe regulis comunibus folutioni vetrif 
7 vomitui .Si igitur appareat fapienti viro ante 
cedentem caufam egritudinis cfte mclancolia5 ge 
nicam cxadufttone melancolie.runc poteritadmi 
nifliarc farmacum illius electiueeductiuum.talts 
autem materiei ex cuiuhbet alterius ex altera ma 
terta genite per adullicnej eligere farmaca apzo 
p2iata non cft bene tnuentum ab auctoztbus cum 
C02U3 rcuerentia.q tuciiq; illuflritus laudibus €15 
fiplicium farmaco2um plurima generale feribit 
cuat materia aduilam vel ex adultae genita tan 
gentes genus 7 rcticcnres fpctie.J5lo2iofio2 aute 
occtrina 7 perfectioz ellct fi quis Deceret .a. euac 
melia3 cx adufltoe faguinis genita.b.euat meria5 
ex aduflione colere gemrI.D.cuat mefiajex adu 
fttdc flati genita.farmacii vo noabile fo2et fiplex* 
qd cu3ret mefia3 genita cx adufttce ouo£ buo£ 7 
,pp2ie i na coplcali cotrarietas cola 
7 fleg a ecota fagum 7 mefia.a eccra vtraqj.n.ifta 
ru matiep vera bent cotrarietate ad iuice £3 imi 
pbt i Dfcriptce cdtrariop qcftq? cdtraria t codge 
iter exritia maric ad iuice Didat a vnu n c i na'3 al 
frus educibile.nec altu alt’i cepbibilc f3 mutuo fe 
expellut.Oue at cet opio tua laudare farmacu qo 
edet melic p aduftione genitCiUide qua 
tum eft Difficile eligere inftrumcta ap20p2iata ad 
eradicationem egntudmum.fo2te autem excufan 
di funt auciozes. Pzimum quia fpeculationes fcie 
tiftee verfantur potius circa vlia q particularia JEr fcciida caufa potuit efTe qz fnucnfre farmies p 
pzie vniufcmulciiq; materiei per eductiua no po 
ruit fieri nili a viro longo tempoze fcientia et ope 
re amplifftme tzito.fffCsro autem ifta pofTunt iuf 
<em bene vcrificazi.Contingit em'5 melancolicum 
effe longetmm.f;lctenct€ non bene Dogmattcu £t 
fi Dogma contingit reptri ille frequenter caret ey 
pertentiaM jBt capiunt bi f mones fundamenta; 3 
fjalteno 50 De ingenio (ani tatis capi* pzimo pafo 
illo autentico*1bal83 autem eft longum tempus i 
erperimento rezu tentandaru; effe ncceffarium 
"Ratio vero ct fcientia que Docet effentia5 ezga 2e 
rii ct vniufcuiufcuq5 membzozum cdpleyione; et 
fubftantia5 eof actiones quoq3 ct iunamenta ipfo 
2um per quam fcienciam icitur que egzttudiuum 
funt curabiles et que non curabiles et quo modo 
curande fut qt5 infero in iuua 
mento meo q fi non ita particulariter ragam in 
ftrumenta electiucet adequate educentia materi 
as iam predictas non ero ita magnifice danadus 
ppterea qz non mfi qui audtuerunt intellcyerut 
(emerunt ct eyperti in bac materia non raro Defc 
eerunt omnes.rppfer quod infert kaldo magnus 
erroz vulgi multitudinis popularis qui credunt 
omnem caparu; med(cu5cffdcicnte;eteypertu; 
et quod peius eft non adbibetur a vulgo plena (i 
dee nili temerariis et 5arpellantibus medicis qui 
cu aufu pzduptuofo f momb5 vulgus ali 
ciunt et Decipiunt 1 eft eo£. tbzemittitur itaq3 iti 
teriue <pnunaattone3 medicinarum foiuentm3 Dt 
uerfas melancolie tales medicine parti 
cularitez vt tactu; eft nift fint bene eypzcfle ficut 
in quocuq; volumini! medicinarum finpUctum le 
gere lecildo q ad electione; ta 
l.urn ey babitu fcientifico iuuamentu 
acquiritur pez commiytione; medteinazu; electi 
one pzims foluentium banc vel illam materiam 
cu medicinis melancolie cductmis .cyepit gza mi 
robalanns nigez lapis armenue et lapis U;uli e 
ducunt mclancoliam naturale; .©i ezgo tentaue 
rimus cum eis educere materiam mdancolica ey 
aduftionegenita tiic poneda e cu eis medicia cole 
re rubee educttas£t fi retauerimuf educere mate 
rii mefica ? genita; eyaduftioneflegmatts tunc 
talibus medicinis addetur agaricus turbit coUck 
quintida uel aliud covifimile Jct fi ocfiderazef tdu 
cezc mefiam genitam ey adufttone fanguime.tuc 
mirobalanie indis et polipodio adiungatur aqua 
lactis vel fuccus volubilis at alia medicina fubfti 
tie fangutnis clarificatiua. Similiter etiam fi te 
tauerimus educere mdancoliam naturalem et 
genitam ey aduftione illius .tunc fene fumoterre 
adderetur epitbimum lapis armenus et la;uli et 
alie fibi confimilef medicine.p>ptez quod medicia 
melacolie magis naturalis eductiua poff;effe tat 
indop.$.i.tbimi.3.y.aq violap 
aque farfare ana.f.i.amfi Dauci ana3.|.pemdia 
et totum octur in potu, if De co 
pofitis aute famofa auctozitate inuentie poff; elt 
gi' medicina talis. R fucci buglofe nouit eypzeffi 
et fine Diafene,3.ii. mt 
zobalanozum 5 i.Dauci cufcute ana.g.vti 
mifce et tomm eyibeacur in medi 
fna poiT; effe talis.Bi fucci boraginifetfucci uda 
bilis bzeuiozis qui nomiatnz lupulue ana 
3.tj.aque viollap.j.umilce *? totum caudum oc 
fur In potu.voco et lupillum tolutilem bezuf 
ezcm refpectu uolubrie mafoziT qui oicimr fagit 
alie er fucco cuiur conficitur fcamonca.ltc; alfera 
fit volubile fpeciee adbite bzeuior que in campiei 
ucnitur alite piatis fcmper tnrctita floze ,pducea 
albu; fubrubeum a cuius etiam folite lac emittit 
2Dcdiciu3 uero cductiua metie pcfftmiozie cj gei 
taeftcy aduftionc melancolie naturalia ct eft (e 
eundum plurimi? marerialie caufa elefatte poteft 
effe talis.R iere zuffim.;.iii.lapidi6la5uli prepa 
rati abluendo ipfum.yyjc.cu3 aqua frigida vd aq 
cicozce.M.milce et totum accipiatur in potu 015 
J.itii.aqne violans ut angurie.lDedicina aute De 
bilioz illa effet bec.Bulectuarii Diafene.3.v.7 ac 
cipiatcum aqua 5uccari tertia mcdicma.it meo 
indicio fccuzioz effet hec.Rt elcctuarii fblnttui ad 
welancolia; oeferipti ab ZJutc.z0d virtb; cordia 
penulnmo capitulo.;, v.clectuarit letificatia fecu 
auRafim nono Slmanf.capitulo DemdancoUa 
et calidum accipiat’ 
in pot u. Cdmunie autem medicina poteft clfe oe 
coctio epttbimi collecta a IDcfuc in anndetarro 
ctppzie fi,?.it.eiu0 apponatur.g.vi.pulueris U 
ptdts U3UI1 pzeparati ut fupza.3n omni aute cg 
attono tua vbiq; lapide la;uli.caue ttbi a 
lo quodam alcbimtftico.Componitur enim ey nott 
nullis medicinis venenofie.Itaq; nd raro Decipi 
tur niedicuf ab apotbecario auido peoue.aut pzo 
pcer t'gno2antiam uei negligentiam iwc facicte. 
igo autem materias tales C113 minozi anytetate 
eu.icuare foleo cu boc eypeditiuo farmaco non ma 
gne impenfe.Bt caffie De cana eytracte cu aqua lu 
pulozu3.$.vi.lapidis labuit ct armeni 
tozum ana.g.vi.fucci zolaru Depurati.;.ti.niifce 
et totum in potu eybibeatur.|TSecuda medicia 
ad idc5 eft bec.ft mirobalanozum iudozum poli 
podii putueris fene ana.3.y.pemdisru; 
3*ft*mt(ce ct totum in potu Detur cu.|.tii.aque vto 
larum fj $ armacnm sxzo eductiuum melancolie 
genite eyaduftdne colere fit bocJ& fumtterre.;* 
y.cpitbimi3.i.fucci zofaru;.;x penidiaru;.;. vi. 
tnifce et totii in potu Det lactis. 95c 
eundum tero medicamen poteft cite boc.lK zeub* 
electi mirobalanop indozu pdipodtf ana3,i.fuc 
ei rofap ana.3.iui.aque Zcz 
tinm inftrumentum poteft ede boc.Bt iere tuffini 
3, it.elcctuarii zofati.;.i.fttmitcrre3«y.mifie 1 to 
tum in potu oetur ai.J.if.aque fumtterre < ZDe 
dicina vezofdutiua melacolie fiegmat ice poteft 
Cite talif.fti agazici.3.i. ftteadoe epitbimi polipo.‘ 
ana.3.f,ccloquintidc3.ii.bdellu3.i.fiat pillule 
cum fucco zolar 113 et Dentur ey ei03.u1i.qma fut 
lenes. f Aeetida medicina poteft cite talts.ttc pul 
Iu 5iti;ibens an4,g.tii.mifce et iti potu Detur cu5 
J.ii.aque augurie vel cttmlof .De quaru3 numero 
tfte oue altera Debet.3.ey»bezi a medietate febzu 
arii vfq5 pez totus menfem ap2ilis.lic5 polTint cy 
iberi omni tempoze fecundum electionem boni 1 
fcientifict viri. fooc in lumma uidentur medicine 
ad appzopziatas melancoie fpecies conuenienteo 
multe alie muemutur compoltte medicine variis 
volumtmb;.!; ipfe magis appropztant fpeciebus 
melancolie q alteri tantum.et tu potes compone 
re aliquas pzedtctazu in fimui vbt ttbi incuber et 
aecefiitascuacnatiome plurium fpeaern; adafte roelaticolie fictuTepe fcntmgft; Tboficp ante mi 
terte but'110 eg2itudini0 fuerint minoratia cuatoe 
educte.tunc infargit intentio Diflrabedi materi id 
a locis ad que fluere (olent. £t iam quidem pluri 
mte opo2tet vti igeniis in primu 
quidem cozpoze remanente adbuc bene rcple> 
todtuertatur materia per Icca naturaliter em* 
cuationibus exterio2te Dtuerliratte et obferuetur 
canon *bypoc2at| aftbp p2t9.Queedufereoport5 
inde per conuenie ntia educere loca. XDuliere igi 
tur labozante bac lepze fpecie oportet oiucrtcre 
materiam permcnflrnalesuiasliftrtcte fuerint 
appertendo eas.aut faltem pa2tium cuacna 
tione augrndo p2op2ie CU3 boc farmaco. Bc co2ti 
cie calTie fiflule caffse lignee polii montani rubee 
ticto£ ana.a.y. trociteumDe mirra3,ii.mifce 
et totum in potu Detur CU3 aqua apii vel gcneftrc 
calefactum et multo 3ticcaro &cundu 
vero expeditius cft.Bi trcctfco2um dc 
mufei non fofiflicati et efl De ga3cllie.g.viti. fiat 
pillule cum fucco apii vel a2iflologie lon.et Detur 
mane in auro2a.<Si autt? eger tur fuerit (iue mu 
lier confacti fluxu3emo2otdale5, tunc B fuerit re 
Urictus apertatur. aut abuitdanrior fiat fi mino 
ratus fuerit confricationcearum fzequenti cu pi 
no afpero vel puluerc colloquintidc aut puluere 
nigelle ud cum fdle tbauri fricandoeas.aur (alte 
aperiatur fapbena tam gzatia butue q mcnflrua 
lis enim tuuamenti exiflat emozoida 
2um apertio tn melancolicis egzttudtntbus lege , 
(za tertii capitulo 2°. Xcrtio principalit Diuer 
ti porefl materia flcbotbomado faluatella fintflre 
manus cfbzacbit educendo fanguimf.f.tii.ufque 
sd quinq5 ut apparebit viro pito Quarto iteru 
Diuertendo efl noftra altC2natas et leues faciendo 
enacuationes cer uentrem CU3 aliqua medietnaru 
p2ecedcntt capitulo pzefcriptaruj.nec timeas illi 
¥sarie enim euacuautt lep2ofumq»endam pluri 
es tf.xrxx in fpacic qmttuoz menfium. Xfdbue 
et quinto Diuertt porefl rnarc2ta per apertionem 
viarum vrinecum aqua apii et fucco fumiterre 
fimulaut aim aqua feniculi Decocta cum mizcba 
lanis indis aut cum aqua cufcmc Decoctionis fene 
quodlibct enim bc£ efl folemne ,ppzie frequenti 
do ipfum ad viii.vfq5 ad.xv.Dies calida accipiat 
do boc a trib3.J.vfq5 ad quinq5. durius et fex° 
Diuertt potefl materia p20uocandofluxum lagui 
nis De naribus ef pzopzic tn ccnfuetis. iSi enim 
iseuactiandt modus efl fufliefens in curando qr 
tanam et alias egzitudincs a fecali melancolia 45 
uentenres ut p2tma quarti capitulo De quartana 
colltgendu5i CTndenon efl Dubitabile quin per ta 
lem fluxum euemrt poffit materia per aDufliones 
gentta.facta enim efl ipfa mobiT.oz etleuiozpzo 
pter vefligium caliditatie in ea 
ergo cu5 frequenti flernutattone aut leut titillati 
one vfq5 ad riji cum fetts pozci uel CU5 alia re pu 
gittua f Ultimo vero p20 nue Diuertt 
potefl materia adbuc eusctiattonelcRfibili Diflra 
bendo ipfam per uomitum.mtnera ent 
melacolicaru fiue exiflat tn flomacbo epate n fple 
ne.ct adbuc in venis potefl fuffictenter euacuari 
pe2 vomitum eu3 medicina illius eductiua.£t dc 
numero fecuriozuw a lapientibus app2obara et 
fcpiue per me efl talis.acctpiafur radix una raffa 
m comcflibilts et cum acu g2efla vulneribus per 
foreur.fn qucgqiiolibd tmftfathr radix vna dc 
bo2i nigzt conuenicter mudati.et tunc kpdiituz 
In terra a Decem fodiatur 
et ex ea radice abiccto eUboio comedatur aut fal 
recoquatur cx ea tn aqua magnu3 ablq5 
clcb020.DC qua Decocrioe actu tepida Detu2 in po 
tu ctatuf vnnf magnus co2pc2C tante p2iuf cibato 
cibis fpecie Difltnctis tn Dulcedine amaritudine a 
cmtate g2CfTtfudine fubtilttate lubricitare et leni 
none etfic De aliis, Cum eni5 flemaebus cibis ce 
potibus tate Diuerfitatie impletur facile faflidtX 
et ad vomitum faciliui incitatur vomiriuo pzedi 
cto exibito er adbuc leui'02 co/fcofl que vomitiua 
fi fuerit necelTarium iponatiu at pena oleo imlcta 
In os titillando vftft ad p2incipiu3 menVKeliqua 
Vero ingenia Diuertcdi velut per fricationes liga 
turas ventofae et rubificationee ponere non cura 
ni. quoniam per talia non fuffktenter euacuatur 
materia mclancolica neq3 infcnfibiliter cuaporat 
terreflreitare fua.bec re intetibe tertia. 
Quarta aure intentionej coplcre poffut inflrume 
ta cpplurima.£t p2imii quide3 Dc lembus efl bor* 
Bt aque buglofe aque farfare et teagmis ana.3. 
(.5.Secudil et foztiuf illo ell boc.T>t aque buglofe 
Deepitbto.g.i.ctbec viDctur app20 
pzim magis materiei melice naturali Xertium 
efl boc.Bt aque ftimiterrcj.tit.aque lap3tii.f.t.T 
Quartum cil boc.Bt (irupi De fumorerre.J.i.ftra 
pi violati.^J.aque fumttcrrc.J.i.y.aque viola$? 
J.iii.mifce.Ouintum efl boc.Bt aque lactis.f .titu 
firupt De fumotcrre.J.i.l?ec ultima tria videntur 
app2op2iata magis nielacolie genite s adullione 
fanguinis et colere, hirtum efl !x>c.*Be firupt cb 
pelui aceetoft.f.J.firu. De btfantiis.J.i.aque mcl 
Septimii eft boc.Bt ftrupt Dc rbf 
mo ftrupt fublimationte fio 
tam czoci et lupullo2u3 ana.f.i.y.miicc.Oaauu 
efl toc.Bt firupt De abfimbio ftrupt dc eupatozto 
aque apii.J.ii. mifce et 
bec tria videntur app2opnata magis mclacolic 
flegmattce ex adnflioue ftegmatis ucl participan 
tie naturam eius. Sieni autem occut reret ma 
teria mclancolica (05 ex aduflione Diuerfarum ma 
terieni a ipfa Digerere P0IT5 ai boc 
firupo nubi alias experto et ultimo tnueto.Bi mi 
tndo2um fumiterre lene polipodii tbi 
mi ana.3. flo*u buglcfe et bo2aginis fc« 
endiuie acetofe fcartole ana do.i.feminu quattuor 
radicu lupulc2um apii feniculi 
fparagi bzuftt et paffularu3 nig2aru3.cft.it. offis 
De cozde ccrui iaetneft fmaradi co2allo2U3 sbo2u 
margaritarum ana3.ii.buliat omnia in lihf.xii. 
aque vfque ad confuptione3 medietatis.Dcindc co 
kntur et vehementer cxpztmantur et illi colatu 
re apponat 5uccari albi Itbr J.fape 
ci pomo2um apt02um libr.ti.bultat fimul Dilige 
ter expumitdo et Decoquendo er aroniati'3adoip 
fumfemper cum illis. Bc Dozomci ofTie De cozde 
cerui tacicti fmaradi fafiri ana.3. 
auri numero quattuoz. buliat oia limul 
tu ftrupo pofl impoiitionc yuccazi ita q medietas 
eius rminctad vifcofitatj.reliq Vo medietas cocjf 
vfq5 ad fpiiTitudiej. £c p° ergo eu opus fuerit exi 
beaf.f. v.dc z° Vo exibeaf.J.ti.al fubli 
matbnis flo;2 violap.iDtrupus tncp p2eciofue efl 
(3 no minus vttUe cp bomiftus p2ccio li bene confi deras virtute coponctm.£(l eni5 mudator bonus 
venaru3 epotis et (plenis per vtraq5 via euacuatio 
nis aliqitt fubducendo materia.Z-lt vo q2 no 
2aro cotigit mFtos bominu abbo22ere potabiles 
medicinas. 3dcirco Digeri poffut materie.p2imo 
cu fucco bo2agim'8.2° buglofc.50 U10U52.40 cuco2 
ticib? ctczt conditif.50 cu radice yrigi condita.cJ" 
cii viol coditj.70 cu cucur.cddita.80 iuiubie cddib 
feto q> co2tcx citri cu 3UC.0 conditus e multu cd 
uenies .qnodlibet eni p fe in aur02a fiiptu at 
UT cu aliif mixtu aduerfat mUeXaceo bic electua 
riii Kafieab eo Defcriptu Blmaff ca° De mcFia 
n jppzic quado Dat cu aq cico. culcute hz 
fare ucl cu aq fublimatdnis citri pfecte 
vel fiF cii uino.aut fucco receti gnato? 
rabrit eni aduerfat' mcFie coteperado ipa.5 p qli 
tates p2imaf 1 igit potuille coi eri 
bere ifltumeta nifi timuille feriptura tcdiofa.i tu 
adde uF Diminue tui Itbito. 3ntetto vero quita 
fere feciidu oe3 pte eius copleri poteff cx bis q i 2a 
pzicipali itetone De materie? euatone feripta fu 
erut. Ht vo nuc quattuoz Delcriba5 fiplicia medi 
camina uaria? materie? meFie eductiua. Deinde 
7 quattuo2 cdpofita. p2imu ergo oe (iplicib3 e 
ducetib3 materia meFica e mi2oba.indo? 
vl’ nig203.mi.uior.3.i.Det i potu Is 
ctis.7 b° videt' ap.priatu magtf meFie naturali le 
ue aduflione babeti 7 mixtione pauca. Secud 
fipkx eb°. ■fctbimt.a.iiii.amfi.B.y. oet tn potu 
cu.f.ii.aque lupulo?.et ap(p2iatmagis meFie ge 
nite er adullione faguis. Xertiu fipler cll b*.Bt 
pul. lapidis armeni trigefies abluti cu aq ciftne 
3.mi,7 exhibeat' in potu cufute 
et erit magis app20priatum melancolie colerice 
Quartii fiplex e. Bc agazici elccn3.iiit.553. 
y.Det’ in potu fiat ex eo piiluie 
ct exhibeatur oce et e electuariti magis ad rnelia 
flegmatica. Quitu fimplex cll pulueril la 
pidi8la3uli trigefies loti cu5aq frigida3.tiii.ct 
Detur in potu cu.J.ii. aq bugiofe ul' farfare.et cll 
efn magtf ad meFica. quo? fudame0 facile 
intelligi poteff modus coficicdi mcdicamia conuc 
ntentta ad Diuerfaf fpectea meFie aduffe cotragen 
do ex p2edictif Duof vF tref fm mai02e ncceflitate 
cadete circa euatone meFica? materie? fpecie Di 
flicta?. De nuo medicia? cdpoluoferetul ad va 
rias meFie aduffe Ipeciee quattuo2 copofita figula 
ria reperiutur Quo? p2imu ell dectua2tu meFie 
folutim Defcripitl ab 2lutcena z° De virib5 co2dif 
penultimc ca° vnacdputatione3 De quo exbibe 
refoFoa quattuo2.3.vfq5 ad.vt.cu aqua lactis ca 
lida et c medicina pluriu tuuameto?7 fecura. 
Secudu vo p2icipalc e Decoctio De epitbimo oe 
feripta a 2Defue in antidota2ioDe qua exbibere 
foleo a.tii. vfq5 calefacta.ctbec educit 
materiae oiuerfae plurimas. Xertiu cdpofitu5 
eff eFr5Diafene Defcriptu a llicolao in aridotario 
De quo Donare foleo a quattuo2.3.vlq3 ad vi.cuj fc 
20 cap2ino calido. Quartu copo! itu electuariu 
De epttbtmo qd ego cdpofui Delectabile valde 7 fe 
cu2u Dequo ad.vi.al vino Dul 
ci calido educit mel tas oiuerlas cu iuauitate ma 
gna. Ivcliquas vo medicias fo2tio2C8 uelut elebo 
rus niger Dimtttat.et bec oe intetee quita. _ 3*3 
autepoffremo pueniedu e ad itetione ultima que 
conplicat Duas ptea fpeculatipm'0.7 p2ia quide eff 
zobuffa efficere mebza que.ppt' banc fccua Difpof 
tionC3 oebilia 2emaferut.2a vo e ,putdere accide 
tibiis que banc uerenda eg2itudine concomitart 
foluerut .t>zimc aute oifpofttionfpuided eripit 
ci mibi cofueto remedio alternati applicado vbi 
oportuerit. gde e b°.B( radicu lapatii 
radiciienule ana.do.tii.radicts faponaric maio. 
qua quida vocat herba fullonu.coqt’ ergo Diu CU5 
multa aq in q pfepe balnee t eger. Se 
cudu vo iffrumetii i fo2tiuf illo c vt coqT radicef 
artbaite libr.ii.l magna cpticate aq cincrie et,p 
p2ie facte cu cinere farmeto? uitis vl ffipitii faba 
2u mat02i C13 exiccattone a abfferfione mebra ro 
bulla efficit. Zcrtiu vo pzfcipale iffrumetii e ut 
bic cgC2 fepe balneet in termalib? aquis 7 ,pp2ie 
qua? natura pttctpct enea cineritiaalpaltina et 
lulfurea Virtutib5.talia ei5 oia cutis fut mtldifica 
tiua.ptes mcb2a fnb mag utrtute coifetat 7 ma 
terte? coz2«pta? ab ea ejttractia. 3lla balnea cd 
petuc butc viro tepoze fup2afcrtpto.7 fifr oia ifra 
feripta remedia Debet admtniffrari vt Dictu e.15 
oi tep02C poffut Deferiptone boni 
medici. £>20 za vo buius iraonis pte pzemitte 
dii p2tmo.q> acctdctta q comunitari iolct imo ct| 
fubfeg hacnepbartaoifpofitionefla fut. J6t pat 
mu gde e totius co2po2is fcto2 bo22ibilis. Secu 
du vo cutis capttj oefedatio.Xeitiu e natalif colo 
2ts co22uptio.Quanu e pullula? in facte mrtitii 
do. Quitu e alcbolofa i 02e oifpofttio. Sejctu eff 
priu nafi n,ri$c aguffia.Septimu e vocif 2aucedo 
Dctauu e anhelitus anguffia.llcnii e prurituf in 
vmuerfo fere co2pc2e.Decimu e pluriu meb202u 
motus impotetia coucniet ejccercitatibj. Undeci 
mu mebzo? frus lf pluriu Iiupc2. 
ell feminis geniti infixa 7 maciata oifpofitio.pzo 
pte2 qua raro hereditarie aegrut lep2e fpes .qui 
bus oib3 accidetib3 feriati nile q tu e pofffbFe fub 
uentedu e. Ibzimu itaq3 accides cozzigae 
flut ablutiones i pzia pte buius capituli p2ctactc 
2ft vo ft ipfas magis uirtuofas efficere volueris, 
cccyt i p2cdicci6 capbore ligni alces a folii ana.5 
1.732omati5et cduenier.cozpue.i cdueni tius ef 
fet ct nobilius remedium i p2edictis coquere pa? 
Veri mufei et non Icfftflicati .oe quo etiam mufeo 
cu capboza abza a Itgno aloes velles oee eo2um 
320matt5art Debent. St feto ego q’ accipere oi 3a 
vr qrta Die i au202a.5.i.€lecte tiriace Sndzoma 
ci cu modico vini a20matici co2pus 2eddit a20ti 
cu coueniet. Bcctdene Vo fecudu tollere poliunt 
ablutionef p2cdicte.7 cdueniur etta f> illo bec oia 
2emedia.primu ltnitioco2po2te cum fuccoenule 
facta.fecudu Voe ivngere co2pus cil bcc vngueto 
Bt elebo2i albi.3 J.2adtcu iari.i.fpenrarte b2eui 
0218 zadicie artanite ana.3.i.terbetine Decies lo 
te cu aqua cineris libr.i.mirre.3.ii.olei yrini libi* 
y.arotli.J.titi.viteUo? cui numero.ii.fiat linirne 
tu i m02ta2io longa mf tu cotztttone De q cutj ca 
pitie tota frequet ivngat' 7 poff fup illo linimento 
fiat cu pulue2e enule ficce.i ita coti 
nuet, oonec cutis Duob5 vr trib3 vicibus eyfcliec. 
Co22upit vo naturaltf colo2,ppter mala cdplexi 
one5 male Dilpofttionis ex itetionib3 quiq3 iam ne 
cellario q2 no 2ai 0 remanet in 
cute pmutatio colozis ad opacu pp pre 
aduflionc.3deo naturale colore eiue 2cdu 
cere fplet pluria linimeta,Ou0£ pzimu e vt lepe tlone co2tkn quattuor feinu comuniu.Secudu 
medica me c vt facies pfcpe abluat cu fucco vel DC 
coctdne zzdicie iringi.Zcrtiu vo medicame 7 foi 
ttus e Decocto 2adtcili yris.Qua2tu e linimctu fa 
cui ex piguedie afini Di(Toluta|cu fucco lapafii accu 
ti.7 bcc lnfticere poltut ad illud accidef 2enioucdu 
(bullulas vo i facie mltiplicatas 2emouere pof 
fut oia q inmediate ate Dicta fftt.Dc expertj ucro 
ad illas e vt fiat Decoctio olei cu femibs fc 
nug2eci 7 fifami .De q liniat' teta factes pu 
ftulofa.s.vr.io.oieb5. Cu ergo lenificate fuerint 
puflule.tuc fiat euaporatio pciu faciei fic facta luf 
fumigado ipa5 cu Dccoctlonc auene vl’ fpelte.q Iu 
ffuigatio quattuo2 Diebus cotiuet.lbofl illud at li 
niat factes cu bcc linimeto.Tk id2omellis Itbr.y* 
farine yztoe ariflologic arta 
nite 7 mirre 7 farco.aria.3.ti. coqfict’ Diu i mc2ta 
2to 7 cx eis fiat linimctu. Quitu vo accides 2C 
mouet cu frequert ablutdne oris facta cu Decocto 
ne illa. Tk 2ofarum lamb2ufce g2an02um mufei 
7 co2iadri fiiac.7 gladtii 
oia in.x.ltbf aque sfq3 ad medi 
etatc.et De bac Decoctione fepe fiat in;02e rctetto 
7 ex ea collutio. O5 ei3 Virtutes ce ifi ia 
tinas zepcufiiuas 7 materiC2u mfc qlitatie repi c 
ffiuas.JEtbec gde eia cbplet p Decoctio; p2edicta 
collutio Icuioa 7 no minus bona c facta eje 
eq fubiimattomsdolarri vel aq.p02fula. Cu ergo 
t.Utt fuerit p applicet 
cbfupnua 7 exiccatiua.quoi u prin U3 c 
atjua cineris predtcta.fecundil vero e aq fal’.7 ter 
tiu5 e aq lumtofa 7 p2oprie mmeralis.Cx quo2U5 
alta frequet poft preparatbnc5 ia; p zt 
dicta fiat ozif collutio.exiccaiia ei fut q lanat i fic 
ix»extu vero accides qd e cdllrictd ptiu nali.ac 
csdir pp rctetionc in 2138 ulptib; adia 
centib5 7 oppillat eas.imofrequctiue apollemant 
7 ad boc gde plura inucta fut expta medicamina 
£t p2inuj c attractio olei De (i farno p naref i metf 
capurpurgii. Secudii vo 1 leuius illo c attractio 
ydromellia facti cu occocrdecarpobalfmi.Xeruu; 
vo e attracto ofi amigda. Dulc.lcgo tpc Dccccti 
cu foliis mai02a. Qf tu c linimctu factu cu pena 
cx piguedie anatjcu mcico croci.Quitu e odo2are 
pluc3 matbane cu pfue.ligni alo.eqf comiyt} 
Cotigit at cfdoq; i bac Dilpofitbe uocc fieri rauca 
ppifufib; mitic22 i cana pfrnois 7 i religa uocali 
b3 7 ad b° iert fepe reticrc i 00 lobee factu £3 iflu 
mod.Tk pemdt.3.ii. mucilla.lebe.fenug.7 fe. lini* 
ana.J.i.croc.5.u.ftcuu piguiu miutifitieatriraj: a 
deo ut feia non af pcant.J iii.meir.uior.?.t3* 5U. 
fcciide el rj De quo maio2i pte te 
p02ts eger i os teneat ita ut labedo Defccdat. Bd 
bac cd ttetde; jfert loboc De pino Dcfcripibe 
fue 7 fifr afectto oiapeuidion Dicta.oc cxptj vo mi 
bi e Duins oefcnptde tlicol. i atido.De qb.j 
i.Det i fero apd ibnu cu modico vini Dulctfcalefcrf 
cu tpfoei atiqs 2aucediee no raro 
qn ad.3.iii.p2edcti clrii fupaddid*3*t.croci.JDffTf 
citas vo abfttuf ul’ MUicrd ipiuf fiunt cx cati ctfd 
ex qb5 fit raucedo pfdca. 7 ex eilD ed iOfie curari 
pduDe expd cn ad illd e ut accipiat i auroxa .3.1 
rnemdati cu modico vim ouUalcfa. £t i.dj pit 
aple e 7 vtile ut teneat [ 02C eger mei rofatj cu pf 
utre croci cdmtxtu.J6t ttiu e ut Det el>3 Diayfopu 
u,kht 7 fere apd Ibnu cu dcoctoc croci 7 3uc,fctu3 
£t qrtu e ut electmtria tiV tfectdcf de enula.oes eC 
3f cones mtrablr sfoztac organa abHcua 7 ,ppnc 
facte cu crcco.C20cuB et De ffia jferctiu 
aguftie ablifue cu Rige Difpoity pcctote 7 
fridt'9.4* ttii colltgcd. Auritus at frcqiit 2e 
nuet i tHbj pp mU*, 3ptdc5 7 matta p2auc qlita 
tis i cutaneis uf libi .pptgo ptib5 imerfa;7 hac q 
da; xemoucre pcfTut oes abiutdes t p° ca° butue f 
tetdie poftte.i vitra illd Due (ut matie jpbitc ad 
pruritu noblr iuuates.Q pa e bcc .Tk rerbetinc 
clare libf.j.uitcllos cui mlo.iiiuori dc filaoj.iii 
faf tdi.5.iii.pulucradic.enulc mirre ligni alo dar 
cocole iada.ana.5.i.fiat linimcru i motario abfq5 
igne.poftea buliat linimctu Icto igne i libr.i.fucct 
enl'eufqj ad ipius.lDocetlinimctu nolo 
luit mc Decjpcze t abfcpruritu. Scciidu me 
dicante e bVW fucci enfe lucet lapatii fuc. «ari fuc 
ei Mde maio.ana libnj.aq fublima.ficuii ficca. 
$'iiii:Vitelli nuo.viii.farie lini- 
metj i motario Diu 2tere°.oe quo co2pue liniat to 
tuae pzurieteepres.oeideablirat cuaqoecoctbif 
2adic.lspatu.7 fut abo expta. Corigit at quadoq5 
q pp magna Debilitate .pueiete a mfa ccplcnc q 
2emaltt i mcb2te motus ut mufculis 7 cordis eo 
2u 7 ligametj no cbueniet motui obediut. 
£t iit? nccumetj.jferr prit ablutois.7 linimcta.me 
bzo$z ofoztatia (upme polita. £t dc sucnictb; ad 
bacuctoe3.e balneu. tttfcnug.gnof fibmi aigda 
ana lib.i.radi.iari 7 lapa.ana.J.i.anda 
cbo.libr.i.buiiat oia i magqtitate aqt qua paticd 
e02pue mitoticebalneet mediocrit cala. £3ecij 
du remed ad bac itetbe3 e ut m.bxa oia 7 .ppzie 
eu fuc2it idurata fepe limat cu ol o inno at cu ol o 
De collo uX liliof albo, iit ttiu Ipalc c b°.Tk bdel 
lii mof 7 fubalbtdi 
$,amoiaci. J.u.oterat’ bec oi8 7 lubltmer p alebi 
eu.7 de liquoze q emanabit actu calo mebra lague 
tia pfcpe limat a cocpra cbFuetaipclUb; vulpis 
at pcllibj Dabao 7 c aial qd2upce talius noiafu. 
5e3tupoz at mebzo$2 remedii! poid imediatepree 
deti frttocmari pdt.f5 dc igeniil ronabfr applica 
die e ut fpddileeptiu fluptdaru.i.a gbj ad llupi 
daeptee oefterut nei ui fpue aial’ fftbilii oelatuii 
fmiantuz fepe cum oleo De C20C0. 3te3 cum oleo 
De adacbocba.et itC2um rertio cum pillulte dc cu 
/o2bio cu quo multottes f)npc2c curaui abfque ne 
ceiTitatc applicatoie medicamu ad pitdae paticd 
actu liuptdis mfui oiert balneu factu 
ex aq lalla vel maria .7 mei 102 7 fo2ti02 illa e aq 
(ulfurca artifitialU3 mmeralieoio Iit tUa melioz 
Oitimu vo accides V5 Dcblital t mcbzie gtitalibj 
pia pdt bre tllrumcta ouenie^.iigo i biscalib; 
exptus iu bec oia.P>2ic' vfu bauae cbditc.Sil.itcr 
Vlu fccacul oditi.7 ttiu c vfu0.33.cbdin.De quozu 
figulo oi mane accipiat’ coclear.i.vcl.J.P; coueni 
etia labozatj. Quatu vo iltrumuu e d’13 De lig* 
alo.cuius vfua f etificat oia prictpalia. Quitum 
7 vltimu e electuariu De gcmis.quo$2 vfua exi flat 
accipe0 dc cie i aurora.j.u.cu modico arbtict vini 
*bec eim in fuma p2icipalu mcmbza zccrificant 
ad laudem dei zimen. 
gratias montagna cofiliis fi 
ne ipoluit arte 7 ingemo. £D.t>.maufer Ti02ma< 
‘ftotbomagenp au10.147Cj.Die 4° met maii. Confilium 'Ce catarro acuto complicato cum bolo 
2C colli 7 mala Cifpofitibe Homacbi cum 
multitudine vcntofttatnm ? fiegmatum i eo-geni 
ta.ee mala complexione calida 7 ficca epatis 7 re 
num cum multitudine trumbo2um barenarum 7 
fluxu materierum albarum a matrice. 
Bgnifica 7 gcncrofa Domina Ce 
mirandula uariisbteat acciden 
tibusct eg2itudinibus. 1b2imu3 
efi fluxus materie acute a capite ei 
U9 .Secundum C0I02 in partibus colli 7 
cbmixtus tectigationt cutdam.Ieitiu3mala Dtfpo 
fitio Homacbi ipfius cum multitudine vetol iratii 
7 flegmatu5 in eo genita.Quartu mala complexio 
epatis caltda et ficca materiar. Quintii mala'com 
plexio renum cu multitudine trumbo$z barcua$5 
et petalo2um,Sextum cH materierum albarum 
a matrice Defluxus fere continuus.preterea Cifpo 
fitio fpuenit a mala complexione epatis p2edieta 
7 mala copicxicne Homacbi frigidi 7 bumidi.fiuc 
ergo flegmata per uia indigeHionis generata 7 co 
g2egata in Homacbo faciant ‘kilum generari frigi 
dum 7 bumidum 7 aquofum pp q epar non pctcH 
generare matfam fanguineam conuenientcmt cd 
plexione,vnde ex magna parte fiegmatum euapo 
rantium ad caput-ct multitudine materie colerice 
uf p2ius inepate pctcH generari flcgma 
vap02 ex flcgmate 7 cotoincapitceius conuer 
fus tn flegma falfu3 qc multiplicatum in capite g 
fe ipfum fluendo cefcendit. aut faltem in virtute 
,ppdlttur pars cius per palatum expuifa in cs re 
prefentet lalfccinem 7 non nulla illius per venas 
7 arteriasDefceoerit inltgamcntte cozdie ct muf 
culis colli 7 inmergitur.7 pars eius acu 
ta fatis.colo2eefticit pungitiuum.poHea vapo2o 
f t02 circulis intjclufa iectigattonemfacitquein 
clufa m po2is querens exitum mouctur motuele 
uationis7C:p2efli'oni8 in particula2ibus mufeu 
g° q> cereb2um egrotat,Duprr.f. mala 
complexione frigida buida fiegmatis aquofi 7 ma 
lacomplerionccalidaavapo2e colerico ab epate 
comunicato.pat3etiam caufa colo2is in fpatulis. 
Jtan Homacbus egzctct mala complexionefri 
gtda7bumica indicatur ex.frigiditate fenfata< 
Secundo ex copia ventofttatum 7 ructuum.Xer 
tio ex Debilitate cigeHiois. Quod epar etia fit ca 
lidum 7 ficcu.patct ex tactu calido ypocundrhccx 
tri.7 ex velocitate ct frequentia pulius.7 ex tinctu 
ra vrine fecundum plVimu ignee vel fubignee,et 
ex fuperfluitare p2ie dtgeHtonfsque cH ficca et ct 
trina, n ex ualtda fiti perfeuerante et ex tenuitate 
venarum.7 ex paucitate carnis ex qmb5 argr etia 
cafiras renum, cum ergo multiplicatur in Hornae 
cboflegma .7 etiam ab epate pellatur ad renes ca 
lidos.7 ftc ab caltditate tnuifcantur inlaptde5 
7 pulfa ad matricem incitant tpfsm ad expulfio 
nem.ttaq3 frequenter htant fluxu materierum 
albarum a matrice fua. £riam Debilitas matri 
cis potcH cife caufa cbg2egattom's fiegmatum i ip 
fa pp fpectem male complexionis acgfitam .ppter 
tnoebttammundificationemeiiis que completius 
fit i muliere fecunda. pegmata tgttur per viam i 
OigeHionis multiplicata' tn matrice nb minus im 
pellunt iplarn ad fui expulfione q materia aliiide 
ad tpfam Apulia faciat.quarebec pifpofttiocHfa 
tfe Difficilis .qz d! complicata ex rcctpzoca altera 
tione 7 comunicatione nocumenti cerebzi ad fio-- 
mncbu.7Cconucrlo fiomaebiadeparet epatis ad 
renes ct matricem 7 econuerfo. 
Capitulum oe cura 
Sncura fupponttur q licet Dffpofitioncs 
buius ohe funtDiuerfc.quomamcoplexioepatis 
7 renum efi calioa 7 ficca .7 cercb2i cozdis Horna 
cbi 7 matricis ad frigidum ct bumidum eleuata e 
quia came in toto nominatur utrtus frigidi 7 bu 
mtdi.igitur eligantur inftnimenta calefactiua me 
diocriter et ficcatiua potentius.quia maior efl lap 
fus per bumiditatem q p frigiditatem. Catarro 
eius ad fiomaebum vel ad pectus.p° fiate materia 
multa quaii fuffomicatiua flobotbomet bafilica. 
Secundo diucrtatur matcriaad inferiora cu clt 
Heri cornum' fimplicts 
benedicte.ana.5.vt.7 cum aliis generibus oiuerfio 
num apperiantur emo2oides Ventofentur fpatule 
7cetf.vi’ Bt pillula£aurea£.3.i.trocifco$2 ce Hclla 
.5*1,mirabiliter fiHunt oentur per bo2a 
poH cenam.Spatularum oclo2 fi inualeictt aufe 
rens fomnum.Bt olei Oul.fifami.ana. 
ifJ.olei ce keiri citrina.f.i.y.croci pinguedinis 
anatis ec taflt nna. 5.1.cum pera fiat vngentum lini 
aturq5. vel B< camomille mellilcti feminis 
aneti amccs meltitfe fiat oeco 
ctt'0.7 cum veftcis applicetur vel cum fpongiis.VcI 
Bt bctonice melltlTe 
frumenti et feminis lini ana.f. 
itjscroct.3.1.1. vitellos oui numeronu coquantur 
piante in aqua ad bonam earum molltficattonem 
poH fecum alia tnco2po2cntur ad fozma empla 
Hri. Stomacbi eius idigeflioni cumultiplicatio 
neventofitatis .pztmo Btfyrupi oe calamento 
mellis rof col.fyrupi De eupaco2io aqua 
rii3 abfintbii mente melliife ana.?.tt continuetur 
vfq3 ad apparitibe Dtgefitbis. pofi Bi yere 
vi.bcnedictc.5.ii.cum modico vini pcH.Bc fpcru5 
clectuarii ce ligno aloes.5. i. fpecierum ciamufei 
paradifi albi.?, 
.itit.cum aqua mente fiat cofncctio 
omne cibum fuper bibendo modicum vini ♦ 'fcoft 
B< ameos fpice ligui aloes mente 02tgani 
quadruplum omntu5 ponderis 
pulueri5enrur omnia per fe et mtfceant 7 fiat tra 
gea.Doits coclear vnum pofi omnem cibum ccgln 
ciendo fine maHicationc.3tcm B< ligni aloes men 
te macis 02tgant ctnamomt garioftoum fpice a 
na.?.5.troctfco£ gaUcmufcatc.?.i. y. olei mente 
olei mafiteis nardini ana.? ,idaudani.?.ii. refine 
ij. vi.cerotu5 fiat eum cera quantum fufttcit appli 
cetur fiomacbo.7 folemnttcr conuenit omni Debili 
tatfflcroacbi puenienti a mala completione frigi 
da 7 bumida materiali ctia materiali.£patt eius 
calido gea capiti et Homacbo etiam cofcrt in mo 
dica quanritate.Tk oe fpodio troctfco2ti 
Cyarodon ana.?.idacce preparate.?.y.5uccari al. 
.|.ttii,7 aque cicoree fiat confcctio.Dof.? .ii.ante 7 
poH cibum cum opo2tec .vel B< aque cico2ee aque 
epice ana.?.i.aque eupat02ii.?.y„7cctj.Bt olei nar 
dini olei ana.?.i.fpcdti zof co2allo2um 
abo£ ana*?.t,y.cere albcquantii fnfTicic 
jp vngueto molli ad eparis regionem. “Renibus 
iHa competunt tamen tpfi 7 vritides 7 cmulgetcs 
teneant conuemcnt aperti.vt materie non figant {« cis conucrtendc ttt trffmbos vd harcms ec pcta 
la .Cui opponitur p2i0.IV aque mtlei folis* J.ti.aq 
faxifzagie .3.iJ.pluribus mane expertum. (fe: 
cundo.1V feminis fparagi pecrof elini antft fenicu 
li ana.f.t.gno2um edere ficco# milii folio ana.J* 
>m.lapidis lineis lapidis iuiaici 
ri albi triplum ponderis omnium fiat tragea .et 
cum percipit oolozem renus 7 fpine 7 vrtnas elte 
factas tenues valde, tunc De tfta tragea femper ac 
cipiat coclcar.i.ante cibum.cducit enim trumbos 
harenas lapides urinas notabiliter. 
Xertio vinum eius babeat continue infufa gzana 
edere vel fumat fine mafticatione.vd aim ea.viti 
g2ana edere fepe, 4 Quarto tnfalibile.TV fublima 
tionis apii.f .ti.pulueris radicum faxifragie vitri 
coburtt' Iccudum artem credo 
non polle remanere lapillos nec barenas cum vfu 
buius inftrumenti. fluxui albu£ ma 
tricis que egzitudo eft c2ontca 7 Difficilis curatio 
tiis.ftue enim puemat ex tranfmntationc cretica 
matericrum cozzuptarum Vel non 
co22uptarum a toto vel a Determinatis membzts 
Difficilis eff.CfSiTr fi .pueniat pp nocumentum 
Digeffiunislbmacbictepatis que ambo funt cau 
fa multiplicationis talium matericrum a matrice 
Similiter 5°.fi ,pueniatppcolltgantis totiusvel 
partium vel per ppztum nocumentum ipfius ma 
tricis tamen.pzio. IV fnblimationta vcbuen.f«4. 
p.xrx.vd. xxxx.oies * mundificat entm 7 educit 
lauando 7 abftergedo epaticas renales vrinales 7 
matricales Vias *4T Secundo De mtbt expertj.1V 
galbani clecti.f.iiii.oppopbacts.f.i.fadarace tbu 
ris ypoqfhdos ana.J.t.oifoluantur gume cum ace 
to acuto et fiat cerotum zorundum fup pannooe 
g2ana p Digitalem menfuram maius q ncbula.fu 
per vmbtltco ponatur cius ccntrnm.penctrabitp 
Venam vmbilicalem terminaram ad matricem. 
Xertio omni mane7 fcrofiatencattfma.lVgallap 
qucrcuDperfozatarumoffium pinearum nocofer 
nanctum medulam ana.fo.iiit.alms rocbeltbz.t 
aluta fctlTi.i.iamcni libz.y,rrocifco22 aliptcnucif 
mufeate trocifcozu nere ana numero.i. 
omnia in fituiis aque.xti.ad confumptionem me 
dietatts.fiateneatiima tn vafc ligneo per fpaciu5 
medie fpectqz benedicte com 
pletarum^.t.y.alocs tribus Dtcbus infuit tn fucco 
vcbuen .f.iii.confccnoms vel tzoctfcof nere.f.t* 
mafficts .5 J.croci.g.xv.cum vino aromatico anti 
quo valde fumofo.ft'ant pillule pzo omnt.3*vii«Do 
fis itumcro.i.ante cenam parum omni quinta oie 
Scio enim q materias fuperfluas cozzuptas vet 
cozzupttoni paratas conuenienter attrabut 7 edu 
ciit a matricc.pptcr que quattuor tnftrumcta p2e 
dicta plurime mulieres ab bac egritudine Difficili 
fanate funt \ntc51e.%L0 laudem Dei ame. 
[Conftlms $ fetoze ozis confcquentecozzuptionej 
fanguinis tn venis totius. 
3cet ktoz ex ozc pzogzcdteus pp 
quem pztncipaltter erexi calamu5 
il JSI lwtic a octerminatacaufa De 
9 .ifc. qua in pofterum fiet fermo prouc 
vt apparebit, tamen in pzcle 
tiarum ne mc contingat quidem repetef pTrice P 
monent wuetfalem in bac materia mihi aliqua 
liter expia* placuit.3taq5 plurimis ex caufis. et 
a mpluribus mebzis co2po2ts fetoi in ozc appar 
repotefl. quidem cbtingtt in oze re 
prefentari fct02em.pp putredinem in venia et ar 
terits totius fere co2po2is.ficut cum contingit in 
eg2itudinibu3 acutis magnam addic putrefactio 
C5 a qiuty per concaua venans 7 arteria 
rum,vap32es putridi ad Ibmacbam Deferuntur 
ad pcctu3.'l\cp2cfcntatur ergo tn 02efet02. p2o 
tcrea quia bic vapor eleuatu3 efl a matezia mite 
putredinis .7 cft ftgtium malum et pp2tc in eg2t 
tudinibus acutis.figmficat enim victo2t’am inna 
ti calo2is a putrefactione magna .7 confequenter 
terminationem ad malum vt in pluribus. 
buiua quidem fpeciei fet02ts 0213 vel anhelitus ma 
«ifefla funt figna.(lT5zimu inflantia fcb2is ince 
fe inquietudo magna calidttas in vmuerlo co2pis 
7 maxime tu partibus pcct02ts f uffocatiua anheli 
tua velox et frequens .inflantia (itis et vigilia2U5 
4$rinc intenfc a g2adu rubicu dicatis vtqj ao ig 
tieitatis earum pe2feuerantc3 
{[Capitulum oecura per Dictam, 
fouiue etiam fct02ts p2cfcripn7Ltcct vt plurtmu 
terminatio f it ad mo2tem,tamen quia non cfl in 
comienieno hunc anbditum et 02t's fcto2em repre 
fentariinco2po2C foztis 2cfiflcutic.7vbife. re 
mifli02 cflct ct accidentia mino2a ct \cuioza3deo 
curam recipere pofTct.que fecundum hunc modum 
cononice incelltgi poffct.(J 'f>2imo quidem vt re 
gimen huius infirmi ex parte fex rcru5 non natu 
ralium indinarerur ad infrigidantia et extetan 
tia vt euentando acrem ciu9 cum flatu venti 
feptentonaliset afperfionecumaceto ag2eflavi 
fandaf co2alis rubeis 
fumacbcampbo23 etfimilibus (J £t cibi eius 
alterari Debent comixtione fucci bcrbc2is ribes § 
nat02um vel citoniorum cum gelatina fumaebia 
fulcida cum foliis folatri facta 7 confimilibus. 
Ibotusciue fit aqua Dcccctj 02dei 015 fumacb g2a 
«ia berberis ribes et f imilibus 4T £t dc 
potibus putredinem adbuc maximam rccttftcan 
ttbus mihi expertus efl vt i lib2.v.coquatu2.3.j« 
boliar. vfq5 ad confumptionem quarte partte.7 d 
bac aqua lepifTime bibat eger cum fexta parte fy. 
acetofiiatis citri vel De berberis.Vtl dc Unionibus 
aut cum vino g2anato£ aut fucco citonio2um.£t 
ita eius regimen penes alias res non naturales li 
micandum eflet; 
{FCapttulum De cura per medicinalia* 
Simplius tn cu2a talis fecozis p2occdcndum dl 
vdut in cura fe.cum euacuationibus vniuerfalitK 
per flobotbomiam.fiapparent vrine rubeeg2oflc 
C02pus valde rubicundu venas extenfas ctinflataf 
babcns.CSi autem apparet figna mixtionis co 
lerecumfangutnenon aduocant flobottomtam 
per figna contraria pedtctis.tunc foluatur venf 
cius cum bacfarmacta.Bc aque Decoctionis p2uno 
2um ele 
cci .B.ii.fgnanti.g.iiii. falgeme. g.i, calTic fiflule 
De cana extracte cum aqua folatri. Jj.mifcc totuj 
et calidum in potu Detur tn auro2a.7 pofl tlld tar 
D.tur cibus per vt I1029 {Thac autem mino2atto 
ne facta Digeratur materta cum altero bo2tl Dtge 
fltuo2um. tbzimn ct leue.Tk aqueendiuie vini g 
nato£ ana.J.i.y.aquecufcutc. J.t.mifcc ct Detur i 
potu actu frigtdu5.4 Scordum Digcfliuum pofl3 dTe boctTV aquc cndiuie augurie folafrt.f.i. J.vtnt 
gnato#. 5.mifcc.flTertium Dtgeftiuum *i fo2ti 
H8 pzedictts eft. IV fyrupi acetofi fimplicis 0x153 
care cndiute viola# ana< j.t.y.mifcc 
n oet vt p2iu8.'fcoft Oigeftionem autem materie 
rum reiteretur euacuatio cum pzedtcta medicina 
addendo ei reubarbari.3.i. <C| Bt fi vellis medici 
nam fuc 
ci rof.J.i.Detur boc totum in potu cum. ii. aque 
fructuum fupcrfcripte. <|3nfupcr attende q talis 
fero2 021's fufficientercurari potefl ,p 
nocando fangumem a naribus cum tftia ftgnis.Cf 
T>2imu q bomini appareat vigilanti n O02mienti 
percipereradios et figuras ignitas in medio appa 
rentes. tSccunDum l ignum eft magna faciei fi o 
tis et tcmpo# caltditas. CfXcrtiu fignum cft p2C 
dictarum partium pull atio in venis earum appa 
rens cum velocitate et frequentia magnis. C 
Cluartum fignum efl magnus pruritus in omni-' 
bus partibus naft et maxitue in interio2ib5 appa 
rens quibus p2efentibus cum paleis aut fetis p02 
cinis velcum ramis poligonie titilatiofiatvfque 
ad ri'53m adeo vt fanguis exitus puocetur et per- 
mittatur exire vfq5 ao adventum Debilitatis er 
clufiue. d Si autem no apparent figna leuitat} 
vel (anguinis afcenfus ad fuperio2a.imo ad iferto 
2a.3ra vt perciperetur in alcbattm ponderifitas 
magna cu g2auitate ct p2uritu circa fiteri et g2of 
fitudine vena# ibi exiftentiu5 .a calidifatect pulfa 
tionc earum.tunc puoccntur emo2ioydes fricado 
eas cum foliis ficus vel cdl oltdc mino2is.aut cum 
panoafpo .velcumfelletbauriud modico eufo2 
bii ►'/permittaturexirefan. vfq5 adfufficientem 
tolle23ntiameg2ctantis,£tadbuc ad eandem in 
tentionem confert fcariftcatio cu ventofts fub fpa 
tuita et natibus appofinV/ in ocmcfttca parte ty 
biarnm.-*/ boc totum vt complete eradicetur a fan 
guine iam co2rupta materia. Bt iterum ad banc 
intentionem confert buiua clifteris applicatio.Bc 
viola# folatri lactuce et po2tulace recentium ana 
foL fiat !x># 
olet violazumet rofarum ana.f.ti.mellia violati 
et fiat dtfteiwCjUlrimo p2o curatio 
ne buius confert bec mixtio .IV 5uccari rofarum 
5uccari violarum ana. J.i.y. violarum fpodit fe.cn 
diuie lactuce fe.comuniumfrigidorum ana. 
mtfce et. fiat electuanu oe quo fepe ocglutiat ad 
quantitatem nucis *C £tiam fetor p2incipaliter 
in oie potefl ex putreoine in particulari 
loco eo2po2is exiflente.velutconuenit i apoftema 
tibus calidis in fiteri accidentibus et ex vlceribus 
co22uprts emo2oyda# cancrcms afcbacbilos vel 
eftiomeno ibidem cxtftentibus.CJiego enim in ta 
libus fepe vidi tu 02C patientis maxtmum rcp2e 
fentari fct02em et bo22entf.ntl enim mirabile vi 
detur amarum eioemacetj* 
pe cancro in mamilla et oolo2ibus tu 
cturarum* 
. 3cetbccboncfti(fima Dcmtna Da 
I W P^icl ntoleflatur eg2ttudinc.qua# 
p2ima cft D0I02 iuncturarum in 
' co2po2ta .fecunda VC20 
cftfufpectt02 cancer, f.in mamilla cius Dextra, 
tam mantfeftus M vtraq3 ifta# egritudinum ad 
notaret ad fe tempus Declarandi torfitatefarofa 
rum ct fignorum \tru1fq5 carum. £50 taroenbtc 
ncccffrtatc compulfus folum aliqua fcribam in Dif 
pofitionecancri necdTaria .pauciora ve20 ad oolo 
2ce iu neturarum. 3fte itaq5 rancer adbuc ert in 
p2incipio vniuerfali eius - nondum tamen tranfi 
utt in augmentum et a ,pp2tetate eiue ert in pau 
cisDiebus velociter augeri et magnificat i/i ooloz 
mozdicatiuus et inflamatiuue in eo non ert ma 
gnus neq5 continuus.<|£t tertio 'tene mam 
mille apoflanarc non funt multum fenfibilee nec 
g2otfe«neque color ctia 
00I02 abert.vndc non apparent figna C022upttbts 
buius qucD Due in bac oifpofi 
tione intentiones occurrunt, 'fczima 
augmentum et co22uptionem buius aportematis 
ne tranfeat in vlcus.£5ecunDa intentio ert prcdicti 
aportematis temptare refoluttonem iuxta polfe. 
p2ima vero intentiocomplebitur inrtrumentts 
Diligenter applicati6.quo2um pztmum ert. vt bmc 
mulieri vfq5 ad.x.Dtes fiat flobotbomia De fapbe 
na Dextri pedis.** Ixc videtur vtilie magis q flo 
botbomia bafilice. 1>2io quia oirtrabit matam 
a loco patiente ad vtliozes partes aD quas tal’ ma 
teria inclinatur trabi.ppg2amtatcm eius .2° qz 
per lineam rectam magis trabitur materia a ma 
milia ad faplxmacy ad bafilicam aduerfi lateris.' 
Xertioquia cu talis-mareria participict veuenofi 
tate quadam non dVDtftrabcnoa ad finiflram par 
tem.quia tranfituseinsfteretpercozquoD nega 
tum ert quarta p2imicap° p2io .Cluarta ratio 
talis materia etiam oiuertitur per 0yametru5 
uententem magis.f,a.fuperio2iaD 
ta ratio eli quia etiam fo2ma talis conuenientcr 
cuacuatet dtTlatabit a matrice#uoD eft valde conue 
niens in mulieribus et fpp2t'e viduis. #]£ducatur 
nullo modo preter 
mittatur bec flobotbomia. £tiam fi prefenti ano 
fmfletflobottomata bia. 
4] Secundum veroinrtrumentum buius intentio 
nis ell q bec Domina mo2etur in ciuttate loco vel 
camera frigidi aeris et bumioi vfq5 ad medietate 
octob2is.3n Diebus vero frig02ie oeclinct aer ad 
temperieminqualitatibusetnullomodo ad calt 
ditarem mamlcrtam.pp quoD etiam vertes eius 
fhtngant pectus .ficut apparuitmibi De eis.25i 
militer in otio Degant quantum potert et nui 
lo modo exercitetur excercitio peditmdi cquitadi 
neq5nauigandi.quiclcatetiam fiimopere ab oro" 
ni excercitio anime.velut vociferatibe magna mC 
titudine verbop ira furo2e angurtiis et tribulatio 
nibus anime.quorum omnium ert ma‘3 ponere 
in fluxu aD mamillam eg2am4J Caueat etiam ab 
ingluiuofa cibo2um etpotuii Deglutitioe.froo fua 
uiter comedat et longa et paulatiua marticationc 
cibum Deglutiat. Cj Somnus etiam vel D02mi 
tio iit ei fpltxa magtS' q ocupatio in vigilando. 
4Et fumopere caueat ne D02mienOoiaccatfuper 
pectoze etlatere patientis mcmb2t4t( De cibis au 
tem follietta fit ut nullum accipiat cibum ncq5 po 
tummelancolicgencrattuum aut cxiccatiuum.ge 
nerant autem et multiplicant mclaucolicu3 bumo 
2cm panis a5imus pauci fermenti per coctionc5 
comburtus et multi falis .41 Similiter caro om 
nium animalium antiquo2um.vt bouina vaccina 
et pa2tes neruofe et ofluofe animalium .ct lentes caules antiquus cafeus fumac fabe fafcoli rifura ct 
conftmilia*£t vinu nig2um g2offum ct coturbatu 
Yt folent cfle quedam ferrariefia uina a quibus om 
nino fugiatiVtatur autem carnibus laudabilibus 
tamen pinguibus cartratinis vitulinis et p2op2te 
De agnoctptfcibus laudabilibus elixis magis $ 
frixis. £t in firnia totum cius rcgtmcn-cx parte 
cibo2um inclinetur ad pinguia artificiata tamen 
cum ag2erta nbfalitacum fucco arancii et g2ana 
t02um.XOemo2et autem vti laceiciniis cibis ct 45 
pzie lacte cocto compofitis. £t vtatur 2ecccta 
colortra et aqua lactis in plurimo vfu fui regimts 
Bt caleus recens abfque fale etiam ert fibi optimuf 
Bxcitant autem bumo2em melancolicum omnia 
acuta .vt cepe alcum rafanus ct confimilia. Sifr 
et falfa omnia. ? 30 aromata omnia calida fimilt 
ter ct femina.vt funt feniculus petrofelinum cimi 
num ct confimtlia.£t adbuc 40 aromata omnia 
ct pzop2ie calida.vtpipcinamomum galanga et 
confimilia.? inter reliqua acuentia et exiccantia 
bumo2em melancolicum ert vinum fumofumet 
potens a quo fecedaf omnino.et vtatur vino albo 
fubtili modice Dulcedinis non valde pontico nec 
acri.? fi fumofum ertet vinum.frangat iplum aim 
aqua cirterne qua vti mo3 ‘ert ferrarienfium fere 
omnium .lertium vero inrtrumentum buius pzi 
meintentiouis crt otrtractio materierum ad remo 
tas partes.? licet multa fint ingenia dirtrabendi 
matcrias.£go tamen bic quattuor ponam 
menta felicius materierum oiucrfia. £t p2imu5 e 
vt teneantur eius mertruales Yie aperte cum oecs 
ctione matricarie artemifie et Danete i qua medio 
criter calida frequenter fedeat vfque ad vmbilicu5 
Seoecundus modns oiucrtcndi ct eque bonus ert vt 
aperianturcicmo2oydescumfricatione facta cu 
foliis fici vel confolide mino2is.aut cum pano af 
pero. Zertinm diuertens crt vt fcp: applicetur 
ventofe fupercarnofaparteinteriozi ti 
biarum. Quami5 ct vltimnm Diuertens ct leui 
iis ert frequens appol itio ventofarum cum fcarifi 
catione in medio natium et appofitio earu in fep 
timana bis facta fuper fpatulia abfque fcarificatbe 
etiam elTct ei valde vttlis. Quartum inrtrumen 
tum buius intentionis pzime crt 2cfolutio aporte 
matis iuxta,pol1e que Dupliciter fit.t>rimo vt bec 
mulier omni finc.xv.Dierum accipiat bunc potuj 
caffie nouirer oe cana epitbimi.B. 
.ii.feinis ediuiect Icariole ana .§.v.mifce et tctii 
in potu Detur in auro2a cum vno ciato aque lactis 
cap2ini.ct tardetur cibus bo2is fex* Sccuido 
uero p2tncipaliter tentanda ert alteratioetrefo 
lutio aportematis cum boc cerufe io 
tcotm aqua fpuiuc.xx?:.vicibu8.f.ii. tutte p2epa 
rate cum aqua fempcruiue.|.i.camfo2e.5.i.viteir. 
oui numero.ii.olei rcfati.f. iii.ftat vnguentu mol 
le in mo2tario plumbeo cum pt(fello fuo «quoD vn 
guentum portea buliat lento igne in una Itbza fuc 
ci femperuiue vfq5 ad conlumptioncm tpfius.£t 
bec fufiiciant De regimine preferuatiuo ad omeru 
buius oomine* 
regimine vero Dolozumtunctuzarii cius 
.tta procedat qz tempoze quo non velxmenter 
moleftatur a Doloribus vfq3 ad vnum mcnfe5 om 
ni Die femel cum leui fzicatione abluat iuneturas 
cum aqua inqua feznjm fazta et ert calibs multo 
ficus fuerit cxtitKtunuet etiam in ca diu bullierit 
fiiifur pulueri5stum.rempo2e.ucro quo vebcmen 
tius molcrtarur a oolozibus vrarur oiucrtcntib5 
in pzccedcnn' intentione tactis.? locis Dolentibus 
applicet boc Linimentum actu frigidum aut faltej 
tepidum.Bc olei rofati olei omfacim ana.f .i.fada 
racc.5. i. f. terantur omnia fimul in moztario Ion 
gotempoze .? applicetur iuncturis ut Dictum cft 
bec ao laudem Dei omnipotentis amem 
Confiiitira D: mala complexioefrigida et bumtda 
flomacbi cum nocumento p2incipalium membza 
xura vtcerebzi et co2dis complicata. 
3ipofitio aute nobilis viri cogna 
ti Ipectatiilimi Domini Angeli pa 
rum difficilioz cfhicrt em'5 lapfua 
etati et coplerioni buius viri et cb 
trarius.? ert cum nocumento pzincipalium mem 
bzo£ ut cozdia et cercbzi complicatum. Quoo 
fi perfeueraret miimetur ei oiipofitiones.quas 
utilius e filentio pertranfire 5 fcribere.3taq5 vir 
irte p2ecaucat libi ab vfu lacticiniozum cibo2um 
ct a b2odialibus pinguibus ct carnibus et fimilib5 
ab vfu caulium et leguminum omnium.? fugiat 
vfum paflilium cibo2um ct pifeium omniii maxie 
<lix05s.ee euitet fumope res acutas mFta cuapo2a 
tionc fuum caput replentes fumis ct vcntofttatibj 
acuitatem babentibus.quo? cxcmplu e cepe alcu5 
rafanus finapifmus p02$t ct iimilia .? 
tat vina fumofa oia et ,ppzie Dulcia grdTa ct coni 
bata.£c effugiat etiam laboziofos' motus omnes 
Yt equitandi currendi port cibum. £t fimiliter 
euitet motus laboziofosaialcs.vt furiam iracuu 
diam.per que omnia fo2tis ct velox in fpirmbua 
? bumo2ibus et02ganis inferio2is fenfus ponat 
motus. £t De numero bo2umcrt etiam coytus 
multus*? Dccubituscum capite Dccuruo.foisobf 
uatis circa feptimu vF octauum diem melis apziC 
fiat fibi vno maneflobotbomia de laluatella ocr 
jtremanuspoiitainterannulaze ct auncula2cm 
Digitos .ct extrahantur quinqj 
ik;trep2iusmolii exirtente naturaliter .aut pali 
?uam pillula antecena5 antecedentem al%ta5. 
>2emiiTa bac flobotbomia in mane immediate fc 
quenti Iduat’ venter cius cu irtis pilluF.TC pillula 
ru aureap.? De ycra copofita ana .3 J •, boni pode 
ris fo2menmr ptllulc.vi vr.vfii.cn elatuario lucci 
rof.? accipiant i aurora ? tazdccur pzadiu vi. bo 
2t6.p2emittendo i bora 553 ciatum vnu3 aq calide 
cum succaro cocte.Seqnti ucroDie in mane p.iii, 
bozaa ante accipiat rotula vna buius con 
fectiois fine aliquo pom.auc bibodo port ipfa ciatu 
medium aq dirtilatbis cufcute VF cico2a\? bac cd 
fectione cortuet ad minus .£if aut buius 
cbfectioieoefcriptio taF.Vs IpcjsDiarodontrocif 
C052D0 vioF ct d fpodio ana.5. Saccari albi.j.iiii. 
cum aq cico2ce.coqc 5ucea$z ? fiat cbfcctio i rotuC 
♦3.itii..5* principaliter oi iero a tepor facte euonis 
t5 pillur infraferipd pa$z ante cena afluat pillulam 
•i.et erit ei vtilitfimu I i cbtinuabit eas p totu mc 
fe apziF.qua? deicriptio crt bec.Bi aloes ablutt.f. 
i $ *agar ici dati3.i .Dyagiidii. 3. 
na.$.vi.fozmct piTlecu iijcco-rof D d.5.Yi.?coicr 
nci i pixitf i loco ficco. £ai aut aliud iupueniret 
feribat et parabo fibi 2cmedia forcioza ao laudes 
peiamen. ifetrs tertia cotincs tracfafulos frce de balneis l 
Tractante p2tmu8 De balneis cfragirtri Bcrtol* 
mei De montagnana feliciter incipit« 
O (Hornam multis iam ate Dfeb5 
inflantia tue folliritudinis Vir 
tnfigms Domine 3oannes d pe 
fauro mecum Diligenter egit 
Vt balnco2um Diocciis paduae 
- virtutes tibi matfertare fccudu 
fcietifia VeturttlTimo2um iapientum a rccuudu5 il 
Ini quod quottidiana experientia Diligenter i ope 
medicine verfata aduertenti cum fundamento ve 
ritatts offendit, "ftes enim equiffima ert <?eo ma 
Xime quoniam follicitudine5 tuam concitam die 
cognout vt p2ecepris magnifict.d.tui Domini ma 
lacertis de malatcrtis De penfauro ftcur feruitor fi 
delisomniingeniooptemperares.ficut enim 
lantium fidelitas ortendirur vc fingulis que fuo 
pzincipi grata n Vtilia percipiuntur ei famulas i 
fudare debeat, Taliter enim n non aliter intel 
ligentte fumo Deo complacent a iullum quide5 e 
vt quanto virtutibul iurtitia equitate humanitate 
n fimilibus Domtno2um mentes o2nantur.tanto 
fibi fubdicoe imo a omnes ao fui Dilectionem p20 
moucant velut bi .funt enim in cclis ficut Dii ita 
in ceteris omnes Domini pii velut celeberrima il 
lan tnfitularioclarilTimaDomusDomino2um D 
mala tertis qu02um omnium eo non minus me fi 
dclem erirtimo q> te famtliarc5 p20pter p2edtcta 
n marime p20prer reuerentiam collcndilTimi iti 
ebrirto patrtT 'i Domini domini Ibandulfi epilcopi 
coartande nozmandie cuius ego me votiuil eniti 
mofermt02e5,vc igitur tue fraternitati vdut re 
cre tuo Domino optemperanri complacea$ tolle q 
nunc b2euifftmo rtillo tue petitioni fatiffaciant* 
3flias enim ego amplio2t' generali02iq5 rttlo bu 
tue materie (ententiam Declaraui offendens t vno 
libello in Duos tractatus partito quid De balneis 
piduane n aliis cpplurimis ex auct02U3 medicine 
fententiis i p erpientia haberi polTtt velut flozes 
er eifde5 fenrcntitf nunc elegi, Ccnfcriba igitur 
tibi quo numero balnea paduana ? maxime farno 
fi02a.fimiliter que fint eoaum minere opcrattbef 
n prop2ietates qualiter enim capiti pectozi Horna 
coauriniuncturisconferantfcrmo p2dens tibi 
Dcclarabir.iJ3unteniminpaduano oirtrtcru fao 
fto2a balnea numero.vi.videlicet p2imu3 balneii 
Tfpponi vel apponenfe oicruj. <23ccimdu3 balneii 
fancti Taetri .Tcrtiu) balncu pazunj 
p2eoicto Dtrtans Domus noua Dictum. &uar tum 
balneu3 montis groti.0uintu balncu fancti £>sr 
tolamei Dictu3 .Sextii balncuj fancte *foelcne no 
mtnatu5.bec quide3 famofio2a. port que a balneii 
reperttur feptimum montis 02tonis Dictum qui 
de5 plerifq5 licet mtoxis fame maio2is tamc vtt 
litatis app2obatum cfle Dignofcitur cx quib3 cla 
re liquet Deicepa in b02um veritare3. vii.capula p 
currendafo2e. 
dj Capitulum p2imu5 De afpectu fitu minera Vir 
vtunbus 9 operationibus balnei apponenfie. 
3nuenttur ab Eugenea ciuitate per quinq5 fer mi 
liaria Dtrtans rus «Hpponum Dictum.incuiu& con 
finibus a ciuitate remotio2ibu3 verius montem 
fancti iDaiciis Dictum paru5 a terra eleuatus mo 
ticulus quidam leutter effertur,in cuius qutde3 fu 
mftafc fcafurtens aqua fcrucnftTlmia fam ppetu* 
inuenta cfl. locus quide; ert celo 7 omni plaga 
mundi mantfeik Derectus hinc inde enim 02ieta 
li meridionali 7 ftbi oppofitts mundi partibus ag 
itur .33irus enim faris ex bis fanitati hominum 
confoamtT nifi quia hinc inde mone ille varios fer 
uentium aquarum riuos emittens p2opter tllaru 
aquarum prop2io riuo rranflationcm que non ra 
ro putrefiunt caufa cfl perfepe euertendt aerem 
ad qualitates hominum fanitati 
ciales aute5 in quibus humana co2po2a balncant' 
loci funt ia in prefati monticuli fupcrficic Vclut 
lacuna quedam aque feruentilTime conrentiua a q 
non raro co2po2a poprer eius calidirarem tnrcn 
fiuam balneari p2tuantur .Deinde verfus 02icns 
in infimo monticuli in plures partes Diuifa pluri 
ma balnea oiuerfts riuults ab Vno tamen omnia 
fcaturientia fonte partiuntur quo2nm aliqua occl* 
ta aliqua vero vulgo 7 ciuibus maniferta linqunt 
£fl autem huius balnei mtnera vt mihi a p2(02i 
n a porterio2t' parte patuit a Dominio maxie fulfu 
rea quid tamen calcie continens .ego enim olim i 
huius 7 alio2um.balneo2um cognitione non 
fudana omnium p2cdict02um per fublimationc5 
a pziozi veritatem cognolcere pertentam' d 
aquam huius loci Diligenti Diflillarione DiUilaue 
ri maximam feculentic parte5 fulfuris tnuent £$ 
Vero cinerif vclut fi calx Diu in aqua coqueretur* 
p2omout't autem me ad hecvotiua confiderario 
humillimi a omnium DcuotilTtmi i cbriflo patris 
Domini cardialis Jfqmlcgtenfiecuiibalneispa 
duanis 7 aucro2 7 ploilicue femper afliti.ex quib5 
clare parere poreft que fint huiui* balnei operatoef 
calefacit eni potet’ ita q> 0C3 mala ceplexone fraj 
fixam in mebrie potet abicit .fubriliat etiam ec 
calefacit 7 onmc5 fubcurancam humiditatej exic 
cat.oolo2es autej mittigat conuententer. licet er 
tenuaris magis nocear humidu5 extccando q 00 
lo2es autem eius funt 
quta confert oolo2tbus iuncturarum vntuerfalis 
co2po2ts mundifteattone antemiffa ftmiltrer buo 
rofitari rtomaebi 7 ycfzopift a felit ici confert 7 fpe 
cialiter vniucrfaliter enim egritudini bumozofe 
cuiufcunq5 membri fuerit, epar enim 7 inteflina 
multum calefacit 7 renes.co2pue quoq3 a p2uritu 
fcabie vlcertbus ambulatiuif 7 co220i tuis cacrena 
mtliariimpcttgine7fcipigine perfecte mundat 
Vt experientia fepe me cognolcere fecit vt rato ex 
fundamento miner p2ebare poteft. Jkt colligitur 
huius fenteutia quinto tbeo2tce feciida p2imi ter 
tio 2ttmafo2is 7 plu2ies altbi.7 fcripfitbcc 02tba 
fius in fexro.r i5alli in libello Dinamid?02U3 Dii 
iquit q virtus aq fulfuree e malartica calcfact02ia 
omnes Dolo2es mittigat Diifolutum c 
tiertit7 reliqua. 
Capttulu5 fccundu5 de fatu arpcctu mtnera og 
tiombue 7 p2op2tetatib3 balnei facti IXtrt • 
2f p2cdtcto vero Difcedens balneo verfus 02tens 
ambulando quis parum Diflanter vt per miliare 
quaft locum iuenit VtUa5 fancti 
in cuius quidem 02tentalt parte mcnticulus a ter 
ra confurgtt notabiliter eleuatus.bic quidem vfuf 
02ientale37 feptcntrionalcm plagam varice hic 
inde rtuutosemitrttferuentts nunc vero minus 
calidos 7 q mirabile Dictu fap02e odore 7 caloze 
non parum Differentes aquas bine mdecffundir.t capite enim montie verfue oztVns magie aquae 
inuenice valde clartfifTimaf notabiliter feruentes 
n fapoze Talfo multu5 cxcellcntee. verfue aufC5 ci 
uitatem magie inueiee aquae colo2C enco colora 
tae ac ft eifdem aliquamdiu tnfufum fuiTfctce. n 
crt quidem locue ifte fouca fpcrica cutcuiiquc cote 
aquae notabiliter calidae in fe perpetuo contines 
Cft autem Vt ex pzcdictie patet butua loci mtera 
Didincta.pare enim minere p2ime tn capite mon 
tie ver fui oziene efl magie aluminofa vt experien 
ti patere potefl .pare vero fecunda enea magtf cx 
iftit vt Diftilauri apparuir.licer ei tam i ea aliquid 
alumniecontiuearur.Jlft autem locue btc Delecta 
bilie fatie ratione fitue. licet ex caufa vapozum 
ab aquie co22iipiie eleuat02um valltbuo circu5 
datis bine inde in (na bonitate remittatur. 33uc 
autem balneo2um buiue loci operationes Oiuerfe 
fatie. pzimue enim in capite montie exiflene co 
feret fluxiut fanguinif menflruali i em02oydali t 
moderatis .confert etiam Dolo2tbue ftomaebi coi 
lirie? tiliacie n venrofitatibue r< bumidttate mira 
labo2antibue .fecundus vero confert vlccribus 
crurtum ani pudendo2um u fcabiei ftmiliter.etia 
pruritiui vlceribue a flcgmati falfo occulo2utn i 
auriu5 conferre potefl. 
f Capitulum tertium De fitu afpectu •? mtnera o 
pcrationibu3 a p20p2icratibue Domue noue. 
oft bocaute5 a p2efato Defccndendo loco verfuf 
meridiem parum oiftanter cllongatue aliquif for 
te quantum balifla iaculari pollet monticulum i 
uentet notabiliue pzefato a rerra confurgcntcm: 
locue quidem efl vndequaq5 cum Vallibus norabi 
liter feptue vnde Ibgnantium bine inde aquai u? 
nunc frigidarum nunc actu calidai’113 inutcem cd 
mixtio oiuerfie vallibus 1 fofficulie facta aere? no 
bono odo2e 7 conuenienter mala otfpofitione qua 
lificat .bic quide mone verfue occidcne u aquiUo 
nem calidarum aquarum varioe rtuoe ftagnado 
emittit .in capite nanq3 montie verfue aqutllone 
*i ciuttare3 ab inde fcaturiunt aque cfplurimc no 
rabtltrer falfe. flfnde cararicnfie olim Dominuffa 
Ice cpplu2imo9 effluenti elabozarc fecit .verfue ac 
occidens magie efttuene *t fcrucne notabiliter ab 
hoc colle effunditur aqua in genium romnfvntuf 
plurimum recepta .que quidem Domue noua nun 
eupatur .vnde boc balneum Denomiuationecaptt 
JEteft quidem mincra buine calcea 1 notabiliter 
lalfa fimilirer etiam alltlie multo participas ma 
gie q p2t'ma.bec autem omnia fublimati ? pofle 
rio2i negotianti patere pofftlt. fbzima aqua nota 
bilitei confert yd2optft n bumo2ofitati ftomaebi 
fimiliteretiam paraleft Vndimic caccfte.33c(iida 
vero aqua notabiliter ventrem foluit mucofae e 
dtcendo fuperfluitatee.licct tamen minue ventre 
foluar q p2ima qb qrndc cdtingit p2opter ftipriel 
tatem q aqua talie a calce *? ab alumine recipit, 
$>2tma igitur folutiua magie cft. fecundo vo 
poft folutionem larata in euacuatiombue mcb2a 
ccfo2tac magif cofert etia bec Icciida co2t'5e cata 
rie reumanfmocapitiefioebitefucrir affiipta 
vt aliae in tractatu oe balneie fatie ingenicf «10 
ftraui. 
| Capitulum quartum De fitu afpectu mincra op 
p ationibus 1 p2op2ictatibue balneoi um momif 
Xjjjroti. 
igit verfue meridic3 iter a pzcdicto 
loco fecedcns paruper cillam tnuenfct roottTgro 
ti apud incolias nominata.apud VetuflifTimo8 ac 
patres oltm mone egrotozum Dicebatur 7 digne 
qutdem.non minuo enim nunc cj> Vctuflitfimis te 
p02tbua ad hunc locum tancp falutis egrot02um 
magna copia bine inde perducitur .fiue foztc p2o 
pter experientiam fanandi ab egritudinibtte per 
uenerit virtus balneo2um illius loci.fiuequiacb 
fimilta balnea antiquitus facra Dici confueuerunt 
vt pbilofopb :e p2oble.24.p2oblemate vitio. Jffl 
autem locus bic meridionali afpectu notabiliter 
p2iuatus .omnino autem ab occidentali elonga 
rus .vnde fo2te aliud Virrualiter ex boc acquiri 
potefl.melioza enim loca funt que afpectui ozten 
tali funt Detecta qualis efl locus ifle. feli aute mos 
aliqualiter a tilia Diftans p2cdictis alnoz multof 
Diuerfarum aquarum riuulos bine inde concedes 
quidem enim p2ope locum eccleliema 
gnuf riuus in plura loca nunc fccrcta nuc tero co 
munia fegregatur .(fuius minera vt videre po 
tui fulfurea 7 cinerea qualitate participat, credo 
autem fecundum q difltllatio manifefLuit cincrc 
illum ex calce fo2e ab aque cal ditate factu ,1>ofl 
hunc autem riuum ter lue 02iens magis p2ope 
quafi p2edictu3 telut paruula lacuna iacet q bal 
neum cquo2um nominat que quidem minera bet 
cxcellenttlTime fulfurcam magis q p2tmus riuus 
vc tiderc potui.fcoll bec autem loca plura p20pe 
inucnies loca balnco2um Diuerfo2um que tt per 
tentam fale 7 cinere Dominanter participant.mi 
mis autem fulfuris mareria3 in cis inuemes.£x 
bis autem ommbus b02um balneo2um tirturel 7 
operationes patere poliunt. E>2inri nanq; balnei 
operatio 7 p2op2ietas efl Doloiibus 7 repletioni 
bus ncruo2um notabiliter iuuamentum afferre * 
co2pus ab omni Icabie impetigine 7 ferpigtne an 
re purgatum conuenienter mundifiearc. Contere 
enim omni bumc2orefupcrfluitati in quocunque 
membro como2anti fioebite admimflraur.ffda 
cum ramen in appetendo debilitat 7 nimium re 
laxando autem 7 illius loci bal 
nei pzop2tcras efi excellenter calefaciendo oillol 
uerc neruos etiam nimia frigiditate 7 indurato 
nele.'bsconfo2tare 7 antiquis conferre Dolo2ib5 
3n omnibus enim operationibus vnllimuae ao 
p2cdicta Dato q fapixnrius alTumt Debeat * 
f"Capitulum quintum De fitu a pcctu operatioi 
bus 7 p2op2iccatibus balnei facti fiurtoloei. 
ofl terga vero pzcdtctt collis Dtllater aliqs am 
bularts montem inucntctlateralitcr applicatum 
qui a beato Bartolomco Denominatione capit; 
Jfcfl autem locus tflc filucfler fatis ozienrali afpe 
ctu omnino p2iuatus .fimiltrer ctia3 7 a meridio 
nali plaga partim fubterfugus pifo2miter .7 ab a 
quilonari m rotum vero occidentali plage libero 
babens a! pectum.monf quidem iflc penes eius cd 
finia valles babet ampliifimae a parietibus luis 
aquas cifundenf ? qualitate ? vtute oiucrfae.Sca 
tuziuntemrotnde aque m putealem «Jplurimis 
bmc inde collcccte.rciiipozc quidem veris norabi 
liter in calo2C remifTe.l: flatis autem 7 autumni 
p2incipio notabiliter calide pingues 7 groiTe fu 
vt tangenti rem mollificatiuam.7 ractui gratam 
percipere videatur .£il enim vt Diligenter confi 
derare potui iflarum aquarii minera fulfurc fub 
Dominante excellenter aute vt OiMaric docui* bitufne vel afpalfo participans .ftem enim pcft 
fublimationem pertinentem fulfuris vel afpaltf 
fubftantie fublimati tnueni .aliqualiter autC5 cdo 
re fuo recte confpicieri pluuiar vapo2is fifitudine 
offendit .£x quibus lucide fatis confideranti pa 
tere poteft que ftrit aquarum buius Icci virtutes 
7soperationes .fuut enim mediocriter calefact iue 
omnium ourtrterum imquacunq5 parte co2poris 
potenter emoimue.neruos antiqua Duritie 7 mo 
tus impoffibilitate lefof notabiliter cxtenfibilef fa 
ciunt .£go enim cum olim bone memorie rcuerc 
diffimum patrem Dominum cardinalem 2Hqutlle 
gienfem ad perductu quo contractus in pe 
dibue genibus 7 b2acbus omnino factus erat bec 
balnea intrare iuffifTe5 vidi tetigi percepi in p2e 
dictis aquis memb2a fua eque bene Diffendere re 
ctum (fare ac fi inuenculus fuiflet.extra tamen a 
quas non Diu perfeuerabat pcfTibiiiras tenfionis 
illa cuius caufam peritus pbt'ficus facile p20uun 
ttabit .3fdbuc etiam anno ante bunc imediste vi 
rum nobilem f>eo2gium oe fancto CafTiano pt 
fanum anent ad a3ema perductum rnotabiliter co 
ualere vidi .Mia aurem exempla mplura tradere 
po?,c$.kd Dimitcantu2 ne ypoa ifi impurentur 7 
tu vide fecundum qui viucne tcflis exiftit. 
fertum oc fitu arpectu minera vtn 
* tibus 7 opc2arionibus baluce 22 fancre foclene* 
& Diligens aliquis caularum pbtltcuf ad iqmfitd 
nem anhelet a p2cdicto iam loco Difccdens an fe 
cus verius pergens optaucrit alterne iocipcr 
q iirere balnea. perueniet admoniiculum 
dio quidem plurimarum vallium Ccl 
lis quidem eff ab aliis paulifpcr fugiens nec miti 
tum a terra fnperbicns in cuius quidem 02 icnta 
It cofla a meridie etiam non fugiens aquas fcatit 
riemes inuenics.Vnde enim a mine 
mmeoiattusconfurgttaquarantt feruo2ie exi 
fltc.vr fenfus tactus ab eiuf ip2cffice fe Dcffcndcre 
non pcflft.Cum autem per longio2ie Piflatie n 0 
ctum aqua illa a fuo p2ogcniro2e oiflrabirur .pa 
rumper ab cius feruore reccoit .cmnis tamen in 
de ibi fcaturiens aqua ingenti clf caltdiiate muni 
ta.neq5 ipfam terrefacit leuie ad aqutllonem af 
pectus.cum fit crisi a fauoio 7 5cfiro flatu omnio 
lecura.£ff autC5 buius loci minera ingenti i ulfn 
re munita .vt odo21 operatio Declarare peffunt. 
cinerea etiam remifla Valde.leuio2is autem aliiif 
virtuali prsrtictpaf.*ttcq5 mircrur aliquis fi varie 
ratem tam arduam cinis per fublimationem eje 
baultus offendere vtdetur.qme enim ambigit ta5 
tntenfam caltdirarem aliquo fubiecto pabulatam 
cius aliquis parres aut illarum per quae Defluit 
partem aliquam in cineree euertcre.&ualiter at 
vnum clemetit02um in alterum tranfmuterur % 
dementa i Varia compofita terminemur pbtftco 
negoti anri videre eft enim mihi cre 
de 7 ii no placet experiri poteris apud ne du$ bu 
ius fctlicetcuiufltber loci incolae fimplicfa balnea 
repe2ies plurima enim illarum compo fitae mi 
neras habent.quaf compofitas in cie virtutes eff i 
furgere necefiarium .medicus autC3 fpcculatC2 oc 
fenfibus Domiationef in copofito 7 virtutes 7 qua 
lirate! autentieare Dtbct.Calefaciunr igitur humi 
Icci aquemirabili calidirare.net uos mundiftean 
tes ,volo2C8 in eis cxtenfiucs placantes 7 replcn 
ue materias fjpalmo oifponcnces cxtccationc fua 
confutuendo p2obifc«?tq5 membza umcturalfa re 
ctpcre fupcHluitatce (i aure tempus pertodtearo 
nififudat ciTdc cu canoc modo rt ofcfuaticc ecdc 
cenctb3.truindifick et (upftctem C02p02t8 a cuta 
ttets infectionibus 7 alia cf plurima iuuaroenta fa 
tiunt que legantur fecunda p2imi ooctrina fecun 
da capitulo A$.<1. v.tlxrotcc a J5alt. Ckibafio et 
altis auct02tbu8 quo2um memo2ta’afferre non c 
opue medicis falcem vigili cum fententia vtenti 
bus, 
£ Capitulum fepttmum De fi tu afpectu mtera cp 
' ationibue 7 p2op2ietattbu6 aquarum calidarii 
\lmontts 02tonie. 
balneo2um p2edict02um me rattona 
btliter impulit vt p2edicra loca Dcfcribercm bal 
neo2umq3 oiget02um virtutes exponerem Dato 
# lod circunrtantia p2opinquita8 7 virtus ratioa 
biltue me p2omouere Debuiffet ad explicandum 
montis 02toms balnea .£rt autem mone ifte tn 
plurium montium medio ab aliis tamen fepara 
tus effugiens tnrer montem illum fciltcct que 0U5 
p20gentr02cs noffri fama n opere Dignius 5’ nue 
colluet u«t montem fcilicet rubeum nominatum 
vbi condam tlluflris euganea ciuitas non leuibuf 
laudibus emicuilTe fcribitur. a inter mcnte5 que 
nunc fanti Daniclie montem tunc autem templu 
dee Cereris fuiffe pcrlcgimue.buc 
quidem ortonem montem p2tmitiasfui nominif 
ab O2tone viro quidem in armis 7 virtute cdfpi 
cuo aliqui nomen accepilte p2onunciant .hic quid 
mons ex gremiis eius apud fuperficiem terre ve 
lut eius for2orem aquas calidas abundanter effu 
dit in medio quidem terre tcrmin02um montis 
021'entali 7 meridionali plaga ltbcrimo2um. qui 
9 feptentrionali 7 occidetali plaga cleuatos buius 
montis colles velut clipeos bsberc vidctur.£fl at 
buius aque minera falfa fulfuerca a pinguis oiflfi 
culter Demonftrabili virtute compofita. confert 
enim Dolo2ibus attquis Durities articulofae fple 
ne 7 ydropiftm foluendo Deponit. confo2tat laxa 
ta meb2a 7 alia cplurtma iuuameta facit que ali 
as in amplio2t rt illo oeduxt.propter loci autem 
ftlueflrem babirationem raro queritur eius viftra 
tio .foce itatq5 paulifper aduerreti a mfbi confid 
ranti De JSugaeis balneis illuftri ac magnifico DO 
minofidelt caritate confcrtbiint .^IID01I5 aute5 
follemnitatis 7 canonef in introitu balneo2um ob 
feruandoe vt purgatones generales 7 particula 
res Digeiltoncs Diuerfioncs mittenrtium 7 recipi 
entiu5 memb202um ccnfo2tattcnee particulares 
materierum coiumptiones 7 reliqua particularia 
feribere non videtur fuiffe condecene.illuffriu .n. 
pbifico2um fuo2U5p2ouincta oetcrminabtt.£go 
autem velut fidelis feruue calamum erexi q2 ccle 
berrime 7 gcncrofe tant02um oomtno2um ,ppa 
gini me totum Deuotiuum reddo 7 maxime ppc 
Votiuam affectionem quam conferuare me fcnrio 
reuerendiffimo 7 humillimo in cbriflo patri 7 do 
mino Domino fcandulfo tJluflrifftmi pztvtcfpie 1 
Domini noffri nato Domino meo p2ccipuo.£fme* 
[flfractatus alter De balneis cfafdc magiflri £af 
tolomei oe moncagnana feliciter incipit • Y V ipsi tractatum quem alias com 
iM Sk pillaui De materia balneo2u t>a 
||due in quo Defcripft feptejee bal 
W nea paduana 1 non folum loco vf 
m F fimfcDcrta5 mtnerai Virtuti 
Jpl Differentia .gluo2um p2t'mum '1 
Rmofius apud Veteres efl balneum 3fpponcfe no 
(Iris autC5 tempo2ibus De 2fbbano o.ctum cuius 
in antiquis fapientum fermonibus adbuc memo 
rta viget iuxta illuD lucani Dictum.loettbalneo 
fi Verafides merao2antibus augu2 ,Coliciedcns 
aponoxmfiimtgex^xit.Secundum vero efl bal 
neum (ancti ‘frecri nominatu3.Xertiu5 vero c bal 
neu non Diflans a ncflra etate oe nouo at 
conflructum .Quartum vero efl balneum motis 
egroto2um quod ita cognominatu efl fama 1 exp 
ietitia iuuamenti eius ad egritudines mplures * 
tQuintum efl balneum a monte 02toni cognomi 
natum .Sextum vero efl balneum in fine moris 
7 extremitate conuallium fitum vbi iam nunc be 
ati laartolomei templum edtftcatum efl 7 ab eo t5 
nominationem capit .SJlttmum vero efl 
a fancta foellcna cognomen capiens p2tter q fep 
tem balnearum Diuerfitates nullum aliud balne 
um exteri02t fama vel fcriprnra fapientum aut tu 
uamento vel vtilirate cognitum cfl.fBuozum qui 
dem balneo2um vrtlitates 1 iuuamenta tum exp 
imentali iudirio tum vero ratione minere p qua 
rranfeunt.eo2um etiam fitum 7 afpcctum ad pia 
gas mundi n que eozum 1 quibus 7 quam OtiicrP 
confcrtegrirudinibusiam p2eallegato tractatu 
fatis Dtflufe auct02itate rationibus 7 experimeto 
Deduxi .cuius tractatus memoziam quia ad bi'c 
locum coniungendam cupio iam p2edicta repete 
re non cnraui.quare boc tracratulo folum inten 
do feribere canones 7 modum quem obferuare de 
bent .vt nunc fequirur 02dinate .trimum itaq5 
p2emitto bac fuppofitione q? necelTe efl intrantes 
balnea p2edicta “pzius cfTevrib5Cucibus p2cpa 
ratos fi repleri fuermt perfuadentur facileq3 que 
rentes balnea aut gratia curationis aluuius egri 
tudinie accidentis b° faciut. aut gratia lafciuie er 
Delectationis p2imo modo materie inclina 
bunrur ad loca egra egritudines magis augmen 
fando cp alleuiando .igitur p20curari Dcbcnt.con 
fequentia patet quia c% remotione caufe nocumen 
ti t cmouetur nocumenru5.7 antecedens arguitur 
quia balneum fua caliditarc actuali aut potentis 
li aut vtraq5 fimul colliquabit materias 7 i motu 
ponet f5 ille materie Diltolurc pcllut a meb2tf for 
floribus ad Debilia Tt pap2icap° dntcbzisifine 
ig 7 cet} .Si a queraf balnea gratia Delecte,ticis 
7 lafciuie .tunc quia talia co2po2a plurimum fufi 
repleta 7 reguntur in balneis effremtanti tegi 
mine in cibis 7 potibus .plurimum incurrunt fe 
b2es putridas7 alias Difpofitionesprauas.C>2t 
ma itaq5regula obfentanda efl q? tcmpo2C calida 
balnea ingrediantur bomines in bo2a Die qua re 
mtfia cflcaliditas tn mane vl’ in fero.perfuadetur 
quia co2po2a in b02a tali funt minue parata i c 
folm 7 Debilitari a caliditate balnei fola cp a cali 
ditate continentis 7 balncozum fimul. Secunda 
regula q? bec boza Dcb. tefTe 02tus folis vel paru 
Diflans 7 bo2a .xxi.vel piope illam.patet quta ta 
libus Ix52i8 fol ab emifpei io noflro eldgarue c(l 
igitur 7 ad*lema regula ingt cduntef bolncu 
pzfua expurgentur $ fecibus vrtna fpufo ? fuper 
fluitatibuscoibus.patet quia fi applicaretur bal 
neum cum retentione fupzadictarum fupei flutta 
tum periculum cTfet cxtraneationts carum 7 OC 
flurus ad mcmbza Debilia 7 opillatfonunu apo 
flematum ipfo2umquafi ingrcdientes balneum 
p2o:urenc femper educere fecee vrinam 7 alia e 
Quarta regula q> aqua qua igrcdiuntur bomines 
ftc a contactu rerum inficientium enuiata ita vt 
fit aqua a fuo fonte fcaturiens in fuum balneum 
bene mundificata recepta quam lepzofi fcabioft 
epidimia infecti menflruofe mulieres aut alia ta 
It contactu ingrciTt non fuertt.paret bec regula.qi 
quod tangitura co22upro co22umpttur 1'aptum 
eftco22iipi.&uinca regula q> ingredientes bal 
neum non perfeuerent in eia v q5 ad euentum De 
bilitatts evcluiiue. patet quia balnea talia eleuata 
caliditate fua mulcu5 fuc refolueeia a bumidi fub 
ftanrtficiifpiriruirmconfumptiua tgituri cccj. 
Sexta regula q> balneanrce tempo2e quo funt in 
fufi aqua omnino emeent cibum a pocum contra 
coe5 modum lafciuie .perfuadetur quia cibi a po- 
tue aut funt calidi actu a potentia. igitur augme 
tabunt caliditatem ? a balnei ealo2C oifponent ur 
ai co22uptionem 7 putredtnc3 .aut talee funt fri 
gidi actu a calidi potetia a p2oprer actuale3 frigi 
piobibebuc OifTolui id quod a balneis Dif 
lalui oebcr.7 iterum inuententes vias ape2tae pe 
netrant tn angufla loca in quibus laboatofss opii 
lationes perfepe faciunt .aut vero cibi 7 potus (ut 
calidi actu 7 frigidi potentia a con 
tingat oiilrabunt innatam caliditatcm ab acrioe 
refolurionismatericrumquead putredinem Dif 
ponuntur .Septimaregula q> balneatus calide 
complexionis 7 rare texture fubtilUum 
7 Debilitatem babens a generatione vd a tempoi* 
«uicet longam mo2am in balneis 7 fo2tem fr 
cationem in eis .pater quia talia confimilia ad fuf 
pectas rerolutionem perducere pollent per Debili 
tatem .(Dctaua regula q? balneatus pannis Dilige 
ter cooperiatur Dum exit balneum.p iret quia C115 
xalidttas continentis temperata ad caliditatem 
balnei fit quafflrigidiras 7 co2pus fit iam facri-f 
rarum pztuatione bumidi memb2alis7 fpirituu5 
periculumeilingreiTusaeris illius tnpzofundit 
C02po2is 11 ana regula q? balneatus poft exitu bal 
nei tgrediatur lectum vbi pannis Diligenter fac 
tis D02miat 7 fudet .t>ztma pars patet quia per 
quietem? fomnum cellat refolutio 7 fequitur refla 
uratio fpirituum animalium 7 remotio laxttudif 
<J5ecunda pars arguttur quia CU5 a caliditate bal 
nei plures fuperfluiratea balnei fubiiliate fuerint 
7 ablate ad circumferentiam eo2po2is per fudo 
rem excluduntur p20pter quod co2pus alleuiatur 
JDecima regula q> poltcp balneatus quieuerit pzi 
ufq* comedat motu p20gre(Tiuo pluribus pafTtbus 
exercitari Debet.patct quia per tale exercitium 
vapo2C0i ventofttates plurime a calo2e balnei 
generate infenfibiliter expelluntur. Undecima r 
gula fi balneatus p2edicto exercitio exercimi 
non pofTit vt quia artetteus paraliticus aut Debil 
fuerit eidem leues fricationes extremis partil?5 
ficce applicari rebent.pater bic canon ex Deducti 
One pxecedenttB .fcuodecima ecgula q> fi pzopter 
iilantiam oolo2is aut vlcerum aut alterius caufc 
balnearoiiott poliunt applicari fricatione* vctle i) baltteafO non pofTunt applicari fricationes vtile l 
ante cibationem premittere 6 mei 
le radice blitis radice vreos aut De carne falita fa 
cta Vel aliter vt tibi placet igitur ? cetf.fccctafcia 
q iflis pactj balneari rapiat cibu coucnictj qtitad 
? potum vt ncq5 augmento peccet Diminuti 
one. bzima pars patet Vt per cibum rcflauratio 
condeccnter fiat.? etiam Declaratur.quia fi cibus 
quantitate fuamenfuramconuenicntem excedit 
non poterit conuenicnter otgcri.cum membzozu 
caloz ab actione balnei Debilitatus fit .£t fecuda 
pars arguitur quia fi cibus erit .1 qtitate conueni 
enti Diminutus non conuenicnter fiet er eo reflau 
ratio.? foztafTe pzius ad membra adducetur q 
bene Digeratur .toecimaquarta regula q'cibicon 
ueniens qtitas efl illa que flomacbi grauitate nd 
efficit neq5 naufeat.fcotus veroronuenies qtttas 
c que ftomaebo nd natat ? fluctuat.colligitur bec 
regula tertia p2imi oe regimine cibi ? potus. et 
quarto 3lmanfoiis quarto.capitulo.? rri. conti 
nentis.becimaquinta regula q qualitas cibozum 
conueniens balneatis limitatur penes multa.pzi 
movt cibus fit facile oigeilibilis quia caloz flba 
cbi aliqualiter Debilis.fecundo quia fit boni nutri 
mcuti ? non fuperficuus.tertio quia lit facife pene 
tratiuus.quarto non fit grolTus neq; opilaciuuSi? 
idem De potu omnino intelligendnm elUpecta 
ferta regula efl q panis recens bene fermentatus 
? coctus carnes pullozum ? auium non Degentiii 
in aquis carnee edi vituli ? anuafagni oua ptfcef 
nonvifeofi cafeus reccns.lac coctum colollra et 
alie partes lactis conuenienter ailumpte conueni 
imc.f ructus vero ? alit cozzuptibilef cibi azoma 
ta olera valde calida? radices calidc.vt aleum e 
uirari Debent .patet quia omnia talia aut fut mt 
tum repletiua ? per balneum intenditur 1corpo$r 
ericcatio .quare contrariantur ct.3dc5dico De po 
tu.pzopzium etiam balneatozum vinum non d 
betertegrolTum poricum flipricmn autfumofum 
Valde./Decimafeprima regula aque frigide cocte l 
crude vfus omnino non placet.patet qz cu mebra 
innanita fint ? calefacta poterit facile aqua pene 
trarc ? attrahi ad remotae partee. quare nocebit 
membzie Debilibus ? neruofts iurta illud veterie 
Urigtdu5 inimicum ?cctj.£t iurta fermonemma 
gnum eiufde5 frigida velut nir ? criftalius ? cetf. 
pectozi inimica, toecimaoctaua regula efl balnea 
toz omnino euitare Debet coitum ? fi non pzopt’ 
aliud faltem ne ledat mozales actus.amplius a ca 
loze balnei refoluitur fatis ? ericcatur oe bumido 
membzaU ? fublfantifico ? per coitum eu acuatur 
fuperfluitas vltimi alimenti vrtlie. vt.rr. tertii 
coUigendum.iDecimanona regula balneantes coz 
poza (ua bis i die non'ingrediantur balneum vice 
fecudai nif Diflantera pzeaftumpto cibo p horae 
vii.perfuadetur quia fibalncanturco2pozacibo 
adbuc tn ffomaebo flante periculum efl attractio 
nie cibi crudi ad mefaraicae ? epar .quare inflat 
periculum corzuptionieipliue? opillationie in 
pzeiictis partibus .(Rigefima regula accipientef 
balneum pzopter Duritiem ? contractionem ner 
uo2um ? gratia fedationis dolozu5. inter pzima 
balneatione ? fecundam membza languentia luto 
in mincra balneozum inuento actualiter calido 
empUflrari Debent .patet quia lutum illud omni 
no habet virtutes 1 operationes quas babf 
aq.Umplius Deftfate fubflStic tpfiue?multftndtf 
ne materie vehementius impzimit inmembza q 
factat aqtn.i confcntatur eius tmp2dTto Diutius 
cum tion euapozet ira ctro ftcut aqua .quare eius 
applicatio cdnucnicns cfl .a pzopter boc ? fimilta 
motiua maius iuuamentum qc operatione eius tn 
ueni q er applicatione aque.? pzopzic quando t?e 
tinetur fuper membzis qoiu remanet calidttaa 
eius actualis notabiliter inrenfa a non infrigidat 
QJltima regula accipientes balneum gratia velo 
cis penetrationis caliditatis actualis a virtutum 
qualitatum naturalium balnei maius tuuamentu 
acquirunt er fulfumigatione membzorum a vapo 
re aque elleuatozum q er applicatione aque. per 
fuadetur quia er applicatione euapozationis pzc 
dicte velociusfit imp2cffio a fuauius q er appli 
catione aque quare ? cet}.£t modus applicationif 
eius efl talis vc fozamina fiant in riuis 
vnde effunditur aqua ad balneum et mcmbza fu 
perponantur illis fozamimbus per que Vapoz ml’ 
tua i bene vnitus eriens notabilem iropzefTtone5 
in membzis facit fedando Dolozce lentendo Du 
ritiea ? confumendo bumozcs ficut longa mihi er 
perientia inuentu5 a compzebenfu c, tocc quidem 
Itint que apud balneantes obferuarf Debent per q 
obferuata balnea notabiliter conferunt.? euacua 
tiones vel operationes a fuie qualitatibus p20 
nenientes inducent conuenicnter .aliter aute5 ne 
Dum q conferant tmo vehementer nocebunt.lbre 
ter bec autem imelligcndum q balnea p2edicta 
non nulla accidentia pzoducere folent que fi perfe 
uerent iuuamenta balneozum impedium.&uoru 
pzimurn imoderata Vigdia.fecundum efl vebeme 
tia fitis.tcrtium efl Doloz capitts.quartum efl cd 
ftipatio ventris. quintu5 efl immoderatuf fudor 
fertum efl punctio ? ardoz vrine.feptimum Deflit 
rus reum acis a capite flillantts .octauum efl pzo 
ftrario appetitus.quibusomnibusfubuenire cd 
fueui fecunda q nunc Deinceps fequttur.Cdigtlia 
que confequitur applicationem balnei contingit 
autem p20pter contemptionem fuozum vapozuj 
que funt materialis caufa oppillationilT continge 
tis in ozgano fenfus comunis ? cerebvi.aut pzopt 
tllozumuapozumcalidttatemerauctam efie fac 
tam a virtuali caliditate balneozum.que materi 
as calidas inflamattuae ? cjciccatiuae faciunt. £t 
modus facilis pzouidcndivtriq5eozum efl vt m 
fero eunti Dozmitum Detur boc. ffc aquefublia 
tionis lactuce vel poztulace. j.iii.fyrupi oe papa 
uerc .Jd.Detur Ixsc totum tepidum i potu per du 
as bozas poil cenam.fortius illo efl boc.Bc fy. 
Depapauere.f.i.fyrnpi violati.f J. aque nenufa 
ris.f .iii.Detur vt fupza aut Denmr.m.De iflif ptl 
lulis.Bi feminum lactuce’ violarum flozum nenu 
faris feminu5 cdium frigidozum omnium ana.5. 
t.croct feminis aneti ana3.i.femtnis tufquiami 
albi3j.cozricum mandzagoze.3.t.fiant pillulc 
cum emlfione papaueris ? Dentur vt Dictum efl 
etiam p02tulaca ? lactuca folia violarum flozce 
nenufaris ?maluarum et grana papaueris in ci 
bis cocta omnia talia fomnum pzouocant .SJitis 
vero vehemens euenienser confumptione bttidf 
roztdt quod bumectaf folet os flomacbi remouef 
cum iflis iulepror.J.i. y.aque Violaru5 et bo 
raginis ana.J.if.nnfce et bibitur er eo fepc.ltej 
fyrupuf oe ribes oe berberis fyrupus De fructibj et confimiles infrigidatiut et bumeetatiut confe 
rur*fcefcriptto bona ad illud .Bi fyrupi De pomis 
fyrupi oe nenufare ana.3d.aque Decocttonif fe.lac 
mce.J.it.y.mifce et bibat' frigidi i 93emtna crta3 
angurie fepe in oze retenta et mafticatio p02tula 
ce vel acctofeconuenienter fitim fedant.Cgo aut 
tnuenio iuuamentum maximum in aqua lactis 
capzini.et p20p2te quando extracto cafeo coquit 
iterum lac? fit recocta .tunc enim remanet Dicta 
aqua lacttscuius.f.iut.vel.v.Date in potu vehe - 
menter fitim fedant.7 p2op2ie cum talis aqua fue 
rit parum ad acerofttatem inclinata .JD0I02 capi 
tis qui contingit ex balneis plurimu; excolligan 
tia capitis ad infcrio2es partee que fundunt va " 
p02es ignitos facientes folutionem continuitatis 
extenfiuam tn panniculis cereb2t aut malam co 
plexionem calidam tducentes in eis aut continge 
re poteft p2optcr applicatione aque balnei fupra 
caput.ft p2imi quidem oolo2t's canon curatiois 
eft in potu accipere ea que rep2imunt vapc2cs et 
prohibeant afcenfii eo2um ad caput 7 hoc contie 
re poflunt omnia que fomnun? inducere funt Ict tp 
ta 3tem Dtacitonite De 3Uccaro fine fpeciebue.eti 
am co2tandrum confectum grana granat02um et 
ftmtlta frigida 7 fltptica poft cibaria comefla con 
ferunt. IDefcripto bona.Bi pia 
taginis aque ctco2ee vel acetofe ana.J.i./.Dctur t 
potu euntt D02mitum.3tem alTumptto vntus ptl 
iule vel Duarum poft cenam que facte funt ex aloe 
tnfnfo in fucco rof endiiite vel acetofe materias 7 
Vapozes repzimunt7per inferio2a Deponunt» 
linimentum bonum aD illuo .V< trocifco2u* me 
mite ;5.ii.campbo2e g.itii.amtli.3.iii.croci3./ * 
aque violarum aque rof ana.J.ti.conquafTentoia 
in mo2tario 7 afpergantur vel liniant ex co froa 
1 n temp02a aurinbibatur ex eo pannus lineus Du 
plicatus latitudinis quatfuo2 Digit02um 7 circun 
detur ex eo fros 7 tempo2a .Uenter vere fi fuerit 
ftipticus molliri Debet cum fyrupo De pztmfe De 
coctionefructuum folutiua fyrupo Violato7 fimiit 
bus frigidis ? bumtdte cum aquis p2opo2ti6ali 
bus .Item cum aqua lactis p2eparata.lrem cum 
Decoctione bletum violarum maluarum.vel vten 
Do eis in cibis.3tem ex comeftione feminis fis vf 
caltie fiftule pinguis ante cibum .Item W aloes e 
patio fyrupilupulo2um lyrupi violarum ana.3. 
li.mafttcis croci ana.g.tiii.infundantur aloes in 
eis per Diem 7 noctem vel per tres Dies naturalef 
7fiantexeispillule pofl extccationem furet leui 
igne vel in fole factam ex qnibuf in fero ante cena 
parum accipiantur .ii.vel.1in7 funt bo 
num 7 vtile ;$£udo2 omnino in balneis Detineri 
non Debet nifi quando effrenitauerit cum per illu 
exiccentur fuperfluttates ficut intenditur .23i a iit 
inualefeeret adeo fudo 2 vt per ipfum lapfum red 
Deretur cozpns in virtute mottua 7 refolutu fub 
ftantfalfrcr. alteretur regimen ex parte cibo2U5 
cum lacte rebus acetofis 7 acribus vt gelatina co 
ditis De vinogranat02um7 cibis amigdalatis et 
humo2iim ingroflattuis vt pedibus animaliu; be 
ne coctis 7 aceto infufis 7 fimiltbue 7 panico cum 
lacte cocto. £t nb Dubito vt exptus fum tufeu 
cula De milio facta cum lacte cap2ino notabiliter 
fudorem pzobibent .quiefeere autem a balncoet 
ubra mo2ari 7 co2pus paulifper cuenrari funt t5 
intercipientibus fudorem conuenienter. frigida 
autem 7 ftipttca nficca medica mia fu perficiet eo z 
pozte applicata non placent mibi .ne opptllando 
vel confringendo anxietatis 7 anguflte altozil p 
uozum accidentium fint caufe. iKzdoz f puetio i 
merabzia vrine 7 pzopzie in extremitate pudiba 
di contingit balnearie aut er mala complexione 
calida epati*? renibus euenientcpzopter caltdtta 
tem actualem 7 vt plurimum potentialem balne 
ozum a qua contingit crinalem aquofitate37 ma 
terias bumozales inflamari que funt caufa puetd 
nis pzedicte. aut etj barenule frequenter ex balne 
arum caliditate generantur aut genite exacuunt 
7 erafperantur et funt caufa pzedicte punerton/e 
imo 7 quandoq5 excoziationis in viis vrine eueni 
entis. iSuozu5 omnium curatio eifdem inftruen 
tis facile perfici poflunt. Cii igitur remedtumef 
ficax ad bec omnia buius tragee vfus ante cibum 
femper cocleaz vnum accipiendo ex ea .Bt quattu 
oz (eminum frigidozum comnnium ana.J J.feis 
papaueris endiuielactuce por 
tulacc7acetofeana.5.i .flozum nenufarie .3J. pe 
nidiaru.f .i.5uccari albi .%A. J .7 fiat targea 7 cetj. 
Conferunt etiam buic nocumento pillule i fle acci 
piendo ex eis ante cenam 7 in auroza.iiit.vel. v. 
Bt fucci liquiritie .5451'.violarum .5 .ii. feminis 
lactuce.5.w.granozum papaueris albi .5.1*. J.cro 
ci3.y.fiant pillule cum fucco foltzou violarum 1 
funt efficaces .Contingit etiam frequenter reuma 
tifmus a capite pzopter colltquartone 
a caliditate balnei factam aut nimia refolutionc 
ex qua Debilitatur Digefliua cerebzi .ftt buic quf 
dem pzouideri poteft fuperafpergcndo pzoze ca 
pitifex boc puluere quando itur ao lectum.Bclati 
dani ftozacis calamite ror ligni aloes ana.5 J.fii 
pruis fub 
ttlis.Confertetiam ad illud odozamentu5 nigel 
ie tozzefacte7 pzopzie fi materia fuerit fiibtilie* 
Copofttu bonu ad Vtranq5 intentione.ligni a 
loes ,5.i.fioracis calamitte laudant ana.3J.c0na 
dri preparatij.iii.fandalozum albozumj.ii.aca 
cic,3J,camplxJzeg.iii,fiar pulus fubrilis 7ligef 
C fidone Defa 7 odozetur fepe. (Contingit aure bal 
neatis appetitus pzoflratio ex lafTitudine ozis Ilo 
maebi pzoueniente a multa refolutione tpfius eri 
am ex Defluxu* materierum flcgmaticarum q mt 
tiplicantur in os ftomaebi per viam colliquatois 
7 attractionis ad ipfum.3ntentio itaq5 eft vigora 
re 00 flomacbi cum bis que vniendo ipfum 7 abft 
gendo ab eo flegmata remouent nocumenti cam 
de quo£ numero pot ce vfuf fine fpecie 
bus accepti poli cibum vfq5 ad .f.ii. 3tem come 
Ilio coztandzi De pzopinquo confecti»Ite medi 
cinis autem pzopztis 7 expertis cfl vt accipiatur 
miue citomozum 3uccarine occoctoif 
granozum mafticis aut fublimatdnis mente.J.ii. 
oetur bocin potu in auroza De quo etiam accipi 
at bfs vel ter in Dic. £t confert etiam ad illud (y 
rupus De menta cu5 fignis frigiditatis. 7 fyrupus 
tot aut oxi'5acbara fyrupus De ribes 7 De berberif 
cum fignis caliditatis 7 fibi confimiles qui acctpi 
Debent cum aquis fupzadictis 7 fibi confimtlibus 
tec fut q mibi vtilia videt 7 cogrua ad remoucd 
nocumenta pzedicta balneatis fuperuenicncia. 
t Xractatus alter De balneis eiufdej magtftri Bar 
tolomeiDemontagana feliciter incipit. C3cet in alio tractStunculo' mbdu 
balneandt' co2poza n regulae ebf 
* uandasinbalneando oefcripferl 
exqutftte fatts.quia tamen moduf 
) ille i canones pofiti videntur ma 
gis fattffacere periris i in medici 
m‘e%erc{tatie.tdeoq5 modos 7 regulas obferuati 
das in balneando que poterunt e(Te comuma vnt 
cuiq5 fuis etiam facile intelligenti .iterum hoc o 
pufculum Oefcribere exquifite curaui p2emittcdo 
p2tmo regime ex parte cibo£ penes quantitate 
7 qualitatem eozum i&utcunque igitur balnea i 
trare oefiderat vtatur cibis leuis oigeRionis a pe 
ttet23tiont6 boni nutrimenti 7 non valde frigidif 
neq5 oppilatiuis vel calidis. iDe numero igif lau 
dabilium funt ficut panis recens 7 bene fermenta 
tusdigeRioni bene paratus,Carnes pullo2um iu 
uenum vitulorum edi annualis agni 7 iuuenis 
caflratt' 7 carnes anatulo£ pdteti Icporu 
7 fimilium fuis tempo2ibus .fcc ferculis vtantur 
bletis fpinaebis boragtne feniculo petroftllino et 
limilibus .7 potfut vti b2odio cicerum rnbeo2U31 
albo2U3 panico ordeo i iufuculie ex cie factis 7 fi 
milibus .lactuce autem 7 reliqua olera vel fruc 
tua frigidi ficci oimittantu2 vt pira caflance cito 
nia 7 fimilla.Hceto vero aliquando Vti potat ni 
fi timendo er eo nocumentum ncruo2U3, fucco ar 
rancio2um 7 fimilibus inciftuis 7 aperittuts non 
cumnltaRipticttatevti potat vt vino granato 
2um mu302um 7 fimiltbus .flflinum Vero eo2um 
in potu fit album fubtile aromaticum mediocre i 
potentia aut rubeum vel cerei oleum parum arda 
ticum.7 li timeatur nocumentum Vim' p2opter e 
grttudines neruo2um vel iuncturarum frangat 
ipfum cum aqua ftmplici cocta vel cum aqua recen 
ti fi fuerit laudabilis 7 bona .caueant tamen a po 
tu omnef qui balneantur tempoze quo funt in bal 
neo aut poli exitum ab eo faltem per bozam cum 
dimidia «gtf autem pzopter immoderatam fiti'3 
tali tempo2e cogerentur bibere etiam tnter cibuj 
7 cibum melius eff vt bibant aquam pzecoctai eu 
5uccari quantitate Mcienti in qua ponatur qui 
ta Vel fexta pars vini granat02um mu302um vel 
acrium in hominibus calidio2ib51 erit potus Val 
de laudabilis eis.1teq3 comedat aut bibant aliud 
cj> p2edicium ell.nifi in oie .7 tunc cum comedut 
non muitu5 repleant fe cibo vel potu.lntentio ct 
i balneis e vacuare exiccare cozpoza.multus aute 
cibus 7 potus repleret 7 alia mplura nocumenta 
faceret.igiturbalneat02maneante 02tum folia 
furgat 7quibufdam pallibus ambulado pzocuret 
babere fecum 7 vrine expulfionem.7 fi oebilis fue- 
rit aut ooloze vel nocumentis iuncturarum lefuf 
vt ambula2e non pofTit 7 venter eius Ripticus fue 
rit fupponat fibi fuppofit02tum ex meile 7 falle cd 
politum aut factum oe radice blete yrcos oauci l 
petrofillini .quo2um quodlibet intingatur meile 
7 fale conquaRatis ad tnuicem i vnum vel ouo ex 
cib imponat vfq5 quo fuperfluitates oepofite fue 
rit.fecunda regula # pulfts iam fuperfluitattbs 
balneum ingrediatur tn 02tu folis vbi co2puf Rec 
infufum circa quartam vel tertiam partem boze 
•ut plus vel minus fecundum poOtbilttatem tolle 
rantie balneatozif .oeinde fi qua memb2a fuerit 
quo2um gratia balneum affectaret talia membza 
•qua illa 7 cum fece in fundo balnei comuniter in 
nenta confricetur 7 quotiens bcc fadit tocfens co 
uenicntcr 7 fuauiter tollerare poterit abfq5 nocti 
mentorefoluttonis .lertia regula obferuanda efl 
$ balneatusanteif aliquam incurrat Dcbilitatej 
balneu5 exire Debet 7 pannis conuenienter tectus 
lectum ingrediatur .vbi tantam mozam faciat q* 
fudet.Demum iterum qm'efcat 
tanto tempore vfque quo calo2 naturalis ad tem 
periem fuerit reductus. JDuarta regula q tunc ac 
eipiat cibum 7 potum fuum ficut fuperius limita 
tum efl in quantitate 7 qualitate conuenientes qf 
7 cet|.f&uinta regula q accepto cibo tardet per bo 
ra vnam aut vnam cum Dimldto tunc oozmtr 
poterit per vnam bozam aut plus fecundum q? q 
ritur maioz reflauratio vir tutis animalis 7 cibi 
Digeflio melioz ,93exta regula q pofl$ 
rit conuenienter balneatus fi pzopter aliqt? nocu 
mentum vt pzopter duritiem Dolozem tumozes 
mollictem vel contractionem mebzi alicuius bal 
neum exquifiuerit .bonum efl vt membza illa' li 
niantur emplallrentur luto illo qt5 i 
ucnitur in loco Vbi Defluit aqua.que continue oi 
flilat a balneo .7 fi contingeret lutum illud ce fri 
gidum aut zemilti calozis colligatur 7 infundaf i 
aquam uirgineam aureo fonte pzimozdtali fcatu 
rientem.7 tunc ex coemplaflrentur membza vt 
Dictum efl regula q fi pzopter aliqui 
De caulis p2edictts in regula imeoiate pzeceden 
tiquefitum fucritbalneum.laudovt balneantes 
exponant fe aut membza languentia fuper fozatnt 
bus .vnde aqua Decurrit ad balneum ex qmbu8'el 
leuatur fumuf actuali 7 potentiali caliditate vald 
calidusfuperquo fumo fomententur membza p 
vnamboram vd per Duas.7 Deinde poflea cu tri 
fierit boza aliquante qufetis accidentiu remouei 
tur a pzedictofumo 7 fup lecto l fededo quiefeat 
fecundum conuenientiam eozum. JPccraua regia 
q iam tranfactis .vii.veLviihbozts pofl balnea 
tionem De mane factam Tecundo ingrediant’ bal 
neum vt Ixwa vfgefimafecunda vd cizca illam in 
quo tamen a fecunda vice vefperarum minorem 
contrahant moram q in mane Xozpus enim no 
patitur tantam refolutionem in fero quantam in 
mane pzopter caufae cognitas .7 in bac balnea 
tione fecunda obferuent Defricatione cum aqua 
7 luto balrKt ficut Dictu fuit fupza in fexta re -* 
gula, ttona regula q pofl balneum vefpertinum 
iterum ingrediantur lectum 7 obfenient etia3 oia 
Vt in tertia regula dictum efl.1 iterum cibum et 
potum accipiant obferuando ea que in quarta rgu 
la Dicta funt .fcecima regula efl q pofl cenam bal 
neati poiTunt parumper emplaflrare mebza pze 
Dicto luto pofiea abluere 7 Deficcare ea 7 inunge? 
aliquo d vngued infraferiptis ad Dluerfas intetio 
nes pofitfs.SJndecima regula balneantes Die fecii 
da fequentt iterum balneum ingrediantur b023 
in pzima regula preafTignata 7 fecunda. fit ta 
men balneu oi Die a pzecedcti aq euacuatum di' 
ligenter ablutum et mundificatum in quod rect 
piatur aqua noua nulla contagione balneantium 
viciata* fedfit pura et aurea radtcalt minera 
fcaturiens et eliula *£>uodecima regula quicunq; 
Defiderat per balneum exiccationem bumidiratu 
cerebzi et confumptionem catarozum Defluentiu 
et materferu que imbibuntur i nerutf 7 remoUiuc 
cos vt in mellificatis vel paraliticif fieri (der* teneant iftummodam.p2tmo recipiant 'Wrgftte* 
aquam in magnum Dolium tn cuius laterre pze 
pe fundum perfozatoftt tmpofitacanula qualis 
rft illa qua vitiu5 hauritur a vafe.tunc igitur bal 
neatoz circundet caput apt5 fupercilia p inceflitm 
tcpozum 7 aurium vfq5 ad occiput cum panno vf 
factolo fpcrice reto2to cum quo caput ita cozona 
tiertc fuper fcanno fedens recipiant aquam a can 
nula Diftillante .C>2fmo fuper p20za capitis i lo 
co bregmatis pzopter catarros 7 tn loco occipitis 
pzopter mollitiem vel paralefim aut in lateribus 
Kt in monopagia 7 emigranea n fimiltbus 7 tanto 
temp02e aque Defcefu fuper caput accipiat vfquc 
quo fentiat caliditatem conuententer in pzofudas 
partes capitis penetratfe.3fttende tamen q fi gs 
pzopter mollicicm vel paralefimquerit cfTufio 
ne5 aque fuper caput non oebet poftertozem par 
rem capitis tegere pannis fient Dictum eft.fed ii 
beram Dimittat omnem partem occipitis vt aqua 
pofteacaief per totum collum et fpondtles Defln 
at Vt conuententer in nucaa neruis faciat exicca 
tionem .7 laudo magis q talis aque effufio fuper 
caput .fiat in Die fecunda vel terta cumiam C02 
pus aliqualiter altuetum fuerit balneo $ in p2i 
ma .decima tertia regula eft q taltt balneans ca 
put 7 alii etiam bac fecunda Die cum balneum ex 
eunt bibant oc aqua a minera fluente quantitate5 
dati medii pro p2tma vice aut.f.iiti.Deindealiis 
vicibus parum aque fuperaddendo p2ocedant vf 
q=$ veniant ad menfuram ciati vnius aut a ,iiii.|. 
vfque ad. viti, fcectmaquarta regula q taliter 
balneati qui befiderant accipe balneum fuper ca 
pite 7 nuca pzopter caufas piedictae in vefperis 
mino2em mo2am faciant in pzcdictts q in mane 
p2optcr caufam notam 7 alTignatam .fcecimaqui 
ta regula quicunque Deftderant ingredi balneum 
pzopter ypofarcam idefl c idzoptfi carnofam me 
lius iuuamcntum accipient a luto Dc quo empla - 
flretur torum co2pus 7 flet tunc tn flufta balnei 
aquam non tangendo .mfi cum voluerit a loco ii 
lo fecedercitunc enim aqua Veri fontis cozpus di 
abluendum 7 immedtatecozpus efi eyiccandum 
Jbecimafexta regula q qui balneantur pzopter ti 
pantte5 matus iuuamentum acquirunt fomentan 
do cc2p02a fuper Vapoze aque Vt Dictu eft fupra 
in fexta regula.immo etiam matusiuuamentum 
acquirunt tales tacendo fuper faxa vel lateres ab 
aqua balnei calefactof.ab boc enim vapoze maxt 
mum vidi fequi iuuamentum vt in pzedtctts et 
etiam tn Duritiebus 7 contractionibus neruo2mu 
7 infedando Dolo2es 7 a materia frigida 7 a ven 
tofitatep20cedcntes. iDecimafeptima regula eft 
q afclirtct' qui querunt balneum.7 p2op2ie tales a 
caufa frigida facti maxtmun iuuamentum reperi 
ent er potu aque balnei fecundum quantitatem li 
mttatam intrtdecima regula vt fup2aquamtn 
uen/ent ex aqua fumo vel luto balnei licet vtfcun 
q5Confe2at ad illud Difcrete ap20Ximatum. fcect 
maoctaua regula empici 7 almatici abfque vicere 
pulmonis labo2antes magnum iuuamentum 
accipiunt ex potu aque balnei fecundum quanti 
tatem limitatam tn regula tridecima.fcectmano 
na regula colicis 7 illiacis abfque lapide renum 
maximum iuuamentum confert cliflere factum 
tx aqua balnei cum quarta parte fui olei De ‘ker 
7 Icuiud tlloe oleu dc baccis lauri vf oc nita fi 
cut mihi manifeftamt ratio 7 experientia. 7 dl 
etus Ddcriptio talis. V* aque (lillanttsa pzima 
minera .lib.i.olei De lauro % fMiu mtfce .dc oleo 
autem De kerua confueui accipere,|.iii.eo q pote 
tiufeft.Kigefima regula labozantes hernia aquo 
faventofa qualitcrcunqueautcarnofa 
firmata magnum iuuamentum accipiunt fomen 
tando p2tmomemb2acumvap02evt fupzadtc 
tum eft in ferta regula 7 fedendo fuper lapidee ca 
lefactos vt dtctu5 eft in occimafexta regula 7 poft 
emplaftrando oxeum 7 inguina ex luto balnei, et 
p20pue in quo commixta fuerit Decima pars fui 
furis viui pubertati .multos em'5 vidi bits egr i 
tudimbus labozantes fanari 4l Quot autem et 
que funt accidentia balneatis contingenda 7 quis 
modus 1 intentio remonendi ea 7 que fint inftrn 
menta vel medicamina que abfeindunt talia acci 
dentia in alio tractatunculolegendu eft vide ibi 
iDefcriprto quo2umdam remediornm confercn 
tium quibufdam accioentibus balneo2um. €om 
pofitio oefenftm boni p2obibentis curfum ma 
terierum ad omnia memb2a Debilia oe quo etren 
ferentialiter partes inungi Deberent poft exitum 
a balneo 7 ligari cum parnto conuenientis adbeft 
onis .Tfcfandarace.vm .amilt .f.i.fpodii accattc 
balauftic vpoquiftidos memtte.5.iiit. 
f artne volatilis molendini .f .ii.y.fucci plantagis 
iiit.aut loco eius accipiatur aqua fnblimationtf 
cius Deinde vitellos oui numero .ti.terantnr oia 
Diu tn mo2tarto plumbeo cumfuo ptftello7 fi 
.at ex eo vt Dictum eft. linimentum bonum ad re 
molliendum Durities 7 contractiones que in me 
t>2ts inucniuntur quod applicari Debet per vnam 
bo2am poft exitum a balneo fuper particulis pa 
{tentibus 7 circumferentialibus etiam .Bc olei De 
ttfamo olei amigdalarum Dultium et fit vtrunq5 
recens non rancidum ana.f.i.y.vitellos oui nu 
mero.ii.medulle crurium bouis fepi caftratini pt 
guedinid anatis 7 galltne ana .3 ,i. Dif 
foluantur pinguedines 7 colentur Deinde effun 
dantur tn mo2tartam 7 omnia alia fup2afcripta 
fecum tnco2porentur Diligenter conterendo et in 
fine addantur armoiact Dtlfoluti cum aceto,3.x * 
7 Diligenter tnco2p02entur ad inufcem 7 eft medi 
camen nobilis iuuamenti .7 fi vellis etiam locis 
Dolentibus applicare ipfum potenter fedat Dolo 
res Si autem velis ipfum magis facere anodinum 
adde oeferiptioni .j.itit.De oleo De camomilla, 7 
fi velis tpfum aliqualiter ftupefacttim3 adde com 
picte Defciptiom* .3.1.opii et erit magni 7 nobilif 
iuuamenti ad p2edicta5nec opium poterit ftupe 
faciendo nocere vt patet iutdligenti. Sraen. | Toi funt canones i regule te modo componendi' r 
ceptas diti 3 magtflro Xnrtolomeo te motagna 
iw medicozum oigmtTimo*' 
Ofcoztet compofftorem recep 
tarum cognofcere genua egri 
Jtadinis. quia vel cgritudo efl i 
complexione compofitione vel 
vnitate.4/55ecundo ncccffe e 
cognofcerefimpUcemvel com 
pofttam egritudmem materialem vel immateria 
lem ffZmio nece(Te efl cognofcere membzu5 an 
fit calidum vel frigidum bumidnm vel ficcum. 
(; Quarto necefleelkognofere mozbuman pti 
cularis vd vniuerfalis 4f Quinio qua mozbj no 
ceat virtute an qualitatibus pzimis mantfeftie t 
occultis vel vtrifq5.((Sexto vt medicine fint ac 
cepte ex parte egritudinalisotfpofitionis* lf 
Sequut regie tres ex pte cozpozis egrotantia fe 
tenctj .(fi>zia opoztet medicii volente medicare 
complexionem totius vel partis cognofcere an 
fiteomolexio naturalis calida frigida bumida l 
ftcca4jSecuda regula oportet cognofcere iuua 
menta 1 operationes particulares cozpozis pati 
entis M) Xertta regula opoztet cognofcere modii 
fubilantie membrozum an fit fubflantta r ara vf 
Oenfa an foztis vel Debilis texture i 4! - 
Sequut noue5 regule fupte ex pte medicinanl fi 
plicium. 4fP>z ima necetfaria eil notitia graduu5 
fimplicium mediemaru que funt 
eunda neceiTaria efl notitia fecundarum Virtutu5 
medicinalium vt fi medicina mollificat lubzifi 
cat vel ictdic 4+ lertia necetfaria e notitia tertia 
rum virtutum medicinalium que efl operatio cu 
pzopzietate vt quia aliqa medteia calefacit renei 
aliqua capufaliqua cerebzum.C, Quarta opoztet 
cognofcere fpecificam pzopzietatem cmuflibj me 
dteine fimplicisque e pzopztetas 
ta necetfaria efl cognitio Dofm5 
Xta opoztet cognofcere modum fubilantie an fit 
fubflantia folida vel ltquida*(j0eptima opoztet 
cognofcere tempu3 ellectionts.nam radices non 
funceiligende nifi pofl cafum foliozu5 n pzccipue 
a me° reptcmbria vfq5 ad initium nouembzis et 
flozes funt colligendi a me° maii Vfq5 ad prirnug 
iulii ,1 De fructibus fecunda Diuerfitatem ber ba 
rum 4 Qctaua regula opoztet cognofcere etate3 
n periodum opoztet co 
gnofeere fapozem medicinarum.tlam fallit plus 
iudttium fumptum a calore a fapoze, altquan 
do enim virtus efl in foliis aliquando in flozibus 
aliquando in palmitibus aliquando in radice * 
i Sequuntur xi.regulefampteaparte medici 
narum ingredientium barum compofitionem. 
4jJ>zima omnis medicina ingrediens antidota 
riu5 aut efl temperata aut non.4| Secunda e an 
velocis operationis tarde vel mediocris Xer 
tia aut ingreditur ratione multozum iuuamento 
rum aut ratione vnius pzincipalis.f Quarta an 
medicina ingrediens babeat iuuamentum cu no 
cnmentp vel fine nocumento 4 Quinta vtrum 
medicina igrediens fit iuuatiua ratice fui per fe 
sut non folum ratione fui feD ratione etiam alio 
ru fecu co*mixto£.4[Sexta vtrum medicina in 
grediatur folum ratione fui iuuamenti quod facit 
ut cum iuuamento 7 cozzectione aliquarum me 
dicinarum fectim comixtarum '4J Septima me 
dictna tngredienf caufa cofolandi aut excedit me 
d<d35 confoladam in gradu aut exceditur ab ea* 
<f Occatu verum medicina ingrediens ante# in 
grediatur (iteonfolatiua vel non .vnde medicina 
aliquando aliquam partem altera 
ab ea.<J tlona vtrum medicina tngredies fit fub 
flande benfe rocdiocrisvct equalis .!f £x piedi 
ctie fequuntur <>0nc8 4] mino2 Debet 
c(fe oofta medicine ingredientts compofitionem 
que eft elleuata in gradu q medicine que non efl 
fic elleuata in gradu, vt fi fptea nardi camomille 
adiungatur mmo2 Debet elTe Dofis fptee nardi q 
camomille que eft calida *? ficca in p2t'mo 7 in pzi 
ma manfione .([ Secuda maior Debet elTe do 
f 10 medicine habentis refpectum ad longiquae p 
tes $ habende refpectum ad pzopiuquas partes 
Vt agaricue babet educere flegma a toto co2po2e 
maior tamen eft refpectue eius aD ftomaebum .et 
bermodacttlimaio2embabentrcfpectum ad tu 
cturae quare in comparatione ipfoaum cum aga 
ricomaio2Debete(TeDofi8 bermodactfio2um q 
agarici ad educendii flegma ex VtrUefiX} Tertia 
5>° mtno2 Debet effe Dofis fcamonee q reubarbari 
a tantomino2Dofis quanto excedit in gradu. 
(j Quarta p° medicinarum ingredientium com 
politionem mult02um tuuament02um 7 velocia 
operationis mino2 Debet elTe Dofis q 
mult02um iuuament02um 7 tarde operationis. 
Quinta Dofis medicine habentia plura tu 
uamenta Debet elle mai'02 q habentis foltt3 Vnu5 
iuuamentum .ratio eft quia raro eft quin medicie 
aliqa includant nocumenta.feD illa nocumeta cor 
rigunturper pluralitatem iuuament02um ftcuc 
in tiriaca caro tyri ponitur in pauca Dofi quia eft 
Venenum quia habet petC2e co2. tamen quia re 
fracta per alia medicinae ingredientes que funt 
mult02um iuuament02um ante q fuam perficiat 
operationem alie medicine p2Cce(Terunt a fecerut 
potentiorem operationem 4 Sexta <? oof me 
dicinerareD3elTeamplto2cftofiemedicine fub 
Septima Dofis medicinarum 
egrediendum habentium vnum iuuamentum ta 
tum Vel plura per fe illa ope2anda Debet elTe ma 
io2 q medicinarum non operantium folum per 
fe feo cum aliis, vnde ille medicine folum operat: 
per fe que non indigent confoladone.a non per fe 
que indigent confoladone*4 Oetam <? medtaa 
rum ingrediendum compofitionem ratione (uo 
rum iuuamentorum que per fe p2oducunt 7 cum 
hoc ratione confolandi alias medicinas mai'02 6 
bet effe Dofis q medicinarum ingredientium ra 
tione vnius tantum .Sinde abfmthii Dofis.3.i.fu 
mitur.fi tamen componatur cum a° ratione iuua 
menti fui 7 confolationis Debet elTe p° 
medicinarum ingredientium compofitionem ra 
tione confolandi Dofis Debet elTe mat'02 q medici 
na£ q confolantur4 Decia p° medicinaru3 igre 
dientium compofitionem ratione confolandi 00P 
aliquando Debet elTe mai'02 7 aliquando Debet ee 
mtno2.ScD Diceres Vtrum medicine ponende in 
ellectuariisficutfuntoppiata 7 Digerentia fint 
magis co22tgende q in laxaduis/Kno q fic quia 
laxatiua non habent penetrare per memb2a fic 
alteratiua Vt patet per Ilicolaum.S0 Diceres qf 
in medicina afn ponuntur Due medicine jp baftV aliquando tree aliquando folum foa.f remplum 
fecundi vt in benedicta ponitur turbitb ad euacu 
andum flegma a renibue.7 tucturie 7 ad fpfuj for 
tificandum ponuntur bermodactili .7 quia etiam 
tarde operantur ponitur fcamonea. Exemplum 
primi vt in paralefi queritur materterum confu 
prio 7 neruozn confo2tatio ideo ftmf mifcet cafto 
reum 7 piretrum p2o,vna bafi. Aliquando poni 
muein vna bafi Ouae medicinae contrariae ap 
p2tatae Diuerfts memb2t'e .quia natura poftea oi 
uidet vntcutque fuum conueniene .quia«vm‘cuique 
membzo naturale eft fuum oifeonueniene remo 
uere.7 iuuat ad boc atrraettua 7 afpcctue membri 
feo p2eter bafim vel bafee aliquando mifcemue 
cum bafi eiue operationes iuuantee que funt fflte 
operationis vt in tiriaca mifcemue tiro9 7 ter " 
ramfigillatamquevalentcontra venenum ficut 
caro tyrt.quandoque etiam iuuatur‘baft'8 per alia 
medicinam que fibi pzeparat “materiam vt ei 0 
bedtat. 7 fic cum turbitb mifcemue 53.3f(iquan 
do mifcemue rep2tmentta vt in ttrisca ponitur 
be5oar fuper veenofttate carnis tyrt.7 quia aloee 
eft excoriattuum fua mo2a mifcemue bdeltum 
7 anifu5 quia nocet ftomaebo mifcemue fandaloe 
alboe 7 rubcoe 7 mafttce3 7 bdeltum quia nocet et 
coriando inteftina 4TXcrtto oicetie quomodo in 
uenit' bafts alicuiue mdtcine.Oicitur <y bafie luei 
tur tn areolis medicinarum quae ponit J&jLpzia 
enim areola eft complexionis gradue 
vt calida frigida 7 ced.{J5ecunda eft pzop2teta 
tum Diuerfarum fecundmrt quedam refptctunt 
ftomaebum epar .tfZcrtm e medicinarum opillk 
tium. it Dicit areola 02dinatto fermonte valenti 
ad idem 7 fic oe alite. Zpltra areolae conftdera 
quattuo2 gradue boiritatie medicinarum in cott 
foztattone vc ftomaebo altgd eft bonum vt maftix 
aligd eft magte bonum vt ctnamomu3 altgd vald 
bonum vt menta aligd maxime bonum vt abftn 
tbium .it arcolte igitur accipe medicinae que ft 
paucto2te nocumett $ potee.7 fi qua funt nocften 
ta coz2ige.vt ft epar fit calefactum 7 opillarttm. 
rneltoz eft fimplex medicina q> compofita quia in 
diget iftie tribue fcilicet infrigidatione tJopilato 
ne 7 medicina refpicientc autem non ba 
bee medicinam complentem illa tria.fco duo tk 
tum vt aqua endiute refpicttepar 7 infrigidat ad 
datur tunc femen feniculi quia oeopilat. 7 quia ca 
lefacit aliquantulum apponatur co minue.7 fi re 
perio medicinam facientem Vnum tantum ficut 
lactuca tantum infrigidat ideo mtfcetur cum fan 
dalte 7 femine feniculi .7 ftc ifta tria ponuntur $ 
bafi quia lactuca non oeopilat nec rcfpicit epar 
7 cetj.ft fic bnte opufculo fine$ imponimue. 
I tnueniedt ooftm vniufcutufq5 medicine'; 
JE> inueniendu ooftm Vm'ufcuiufq3 
H medicine compofite quedam funt 
H confideranda. p2tmo ex parre to 
® H tiue compofiti.fecudo ex parte 00 
/ ™ fis p2op2tefiue ex parte illiue cd 
pofttf .terttd ex parte vtriufq5.£x parte compoft' 
ti.p2imo qutnq3 attendere opoztct.lbzimo quali 
tate5 7 virtutem tpftue.Secundo quantitate JTer 
tio cdpofitione 7 ,pportd5 
0ictQ2um fimpiicium in Dicto compolito.^uinto 
genus totiua fmc mcnfurlm graduate5 7 virtute 
illiue copofiti . fpe qualitate at Duplex e opera 
tio attendenda .vna eft que er modo mixtionie re 
fultatque rocmarie no poteft perfecte acquiri nifi 
fecundum $ auctozes noftri oe ea ponunt 7 babe 
tur per experientia.7 oe bac potfumue inueftigar 
boc modo quia fi fimpiicia babeant omnino eantf 
qualitatem 7 virtutem totum illuo compofitum 
habebit illam eandem qualitatem 7 virtutem in 
fummo ,£jn vero babeant contraria-7 fint aoeq 
te contraria babebittftam virtutem mediam cc 
fecundum boc babebit plu9 vel minue fecundus q 
litatem fimpiicium in ea 7 boc farma 
cum factum totum compofitum er fimplicibu8 fo 
lutiuie erit multum folutiuum fo 
quadoq5 ponitur confufa ab auctSib5 fcilicet ao 
arbitrium conficientie farmacum a fecundum 
pluf vd minue de farmaco vult conficere 7 ftc illo 
modo ponitur bic. Jk yere pigre parte .t.fttcadce 
partenf.f*? quadoq$ ponitur-oefrate vt ctkiiV& 
oe pzedictie.J.i.vd Bc Js.quomodocunq5 
catur eft fatie nota quiantitaf totiu8 compoftri 
et qut poteft omnem quantitatem fingurium (eu 
fimpiicium agregare a facere poteft vna3 fumma 
que fit fumma quantitatie totiua compofiti ficut 
eft inpzefenti farmaco ficut cum puluerie pigre 
ponit .f.i.a.J.i.epitbimi. 3.i.fticadoe fcamonee 
5 J.mirobalanozum fic erunt quattuoz.f. 
7 fic apparet (ecundu5 7 tertiu.Circa quod e nota 
dum cy er parte totiueeftnuerue 
fimpiicium farmacum que compofitum tngredtu 
tur.bicem'3 nuerue faciUimeiueniri.poteft.ipze 
fenti ei farmaco qumq5 fimpiicia ingrediuntur. 
verumtamen eft q? inter illa fimpiicia quandoq5 
cadit Oiuerfitae ideo iter illa e 02do attendenduf 
qr opoztetfiplicia fic oiuerfa aoozdiee fdneer Vt 
fimpiicia que ab iftie Differunt tunc conueniunt 7 
ad vnum 02dinem reducuntur er alta ad alium 7 
fic oe alite vt er bac reductione eo2u ,pp2ta inue 
ntat oiuerfitae.S5eo bec oiuerfitae que inter coti 
tra2iacadttauteftdicontrartetate 7 reftftcntta 
eorum ad inuicem aut fine cont2arietate.cum co 
trartetate quidem vt fimpiicium quedam funt fo 
luctua quedam conftricriua quedam calida 7 qda5 
frigida erunt 7 cetf.Anuerfitae tn pzefenti farma 
co non attenditur .3deo oe ipfa nibil ad pzefce 
otcttur.friuerfitae vero finecontrarietatate eft 
Oiuerfitae aut inter folutiua fo2tia 7 Debilia aut 
inter folutiua 7 Oigeftiua 7 fic oe alite, bec autem 
Otuerfitaein pzopofiti farmaci compofttione e 
reperta.quta ibi funt folutiua Fo2tia vt eft fcamo 
nea .funt etiam folutiua orbilia vt epttbt'mu5 po 
lipodium mirobalani .funt etiam oigeftiua aperi 
tta vt fttcadoe.faciemueigitur in pzefenti farma 
co tree 02dtnee .vnum folutiuo2um foztium 1 
fiVtn boc farmaco fcamoneam in vno ozdine po 
nemue iSBccundum foluttuozum factemue 7 i b* 
ponemue puluerem yere epitbimu3 mirobalanoe 
Ierttu3 ponemue Oigeftiua 7 fic babemue territi 
quod erat confiderandum er parte tottue compo 
liti .7 in ifto tertio apparet quarta fcilicet que fit 
p20p02tio cozum ad inutcem .feo quia pzeporto 
attenditur penee erccftum vntue ad alterum .feo 
talte erccllue poteft attendt in medicinis fimpli 
cibue mtrtie ad inuicem vel in ozdintbue fute fi 
cut oigeftiua ponunt 7 non plura numero foluna veroecontra* C*zdtnes folutiuozum podunt effe 
plures numero ozdintbus oigediuozum vt patet 
t'n pzefenti farmaco fi confideras.quia folutiua fi 
plicia funt plura Digediuis .Item ozdtnes foluti 
uozumfunt plures numero ozdintbus non foluti 
uozum .fecundo poted attendi excedus quanti 
tatis eozum quia De vno farmaco ingredttur.J.i* 
in aliquo compofito.De altero vero fumatur ma 
foz quantitas 'ft .f.ii.aut ozdo fokitiuozum exee 
dir in boc compofito ozdtnem Dtgeiltuoamn in 
quantitate.-? boc quia plures.folutiuozum funt 
De non fdutiuis autem ponit. f.y. Xertto poted 
attendi ide excedus ratione gradus fue virtutis 
in quo maxime coni ideratur fiue attenditur pzo 
Soztio -7 excctfus.eo q excedus viztuofus in omni 
us reb5 ed exceltentt'02 quantitatte numerofo fi 
ue Difcrcto 'ft ponit Saltenus iafine fexti De in 
geniatatatis. -7 in ido° tertio feamonea in bti 
ius farmaco excedit omnia fimpltcia farmaca ,ed 
enfm excellentidime virtutis folutiue .licet in nue 
ro excedatur ab aliis.quia illa funtquattuoz 1 oe 
quantitate cuj oe illain toto compofito fint.8*di 
nidunt enim qtwttuoz.f.in Duas medietates -? fic 
in toto erunt octo partes quarum Vna erit fcamo 
nee «in (da pzopoztione bo2um ad inuicem tam 
ratione numeri q ratione 'firtutts ftmpliciu5 far 
macorum.aut idozum ozdinum datim apparet 
quid fit graduf compofiti farmaci.Yla? quia Deno 
minatio Debet fieri ab eo quod excedit ratione 
gradus ftue 'firtutis compofiti farmaci ftcut fcao 
nea in buiufmodi compofito farmaco.ideo ipfnm 
ponemus in quarto gradu folutiuozum fcilicet i 
pzinciptoeius. quta ipfu3 non ed totum ex fdtidi 
mis medicinis .vnde non ed foluttuum fic ftcut 
fi dTet feamonea pura.Tlam •? in foiuttuts quatttt 
oz gradus Didinguntur vtquia ponimus in pzio 
gradu folutiuozum aqua3 lactis fyrupum viola 
cum mei ro.colatum.1n fecundo Vo ponimus ta- 
marindoscadiam fidula mana5-?fimilia.1n ter 
Cio ponimus poltpodtum.rcubarbarum *? fimilia 
In quarto fcamoneam ferapinumcolloquintida 
7 fimiUa.4x boc apparet quintum quod erateon 
ftderandu5 ex parte totius compofiti que pars po 
ted oici oofis. £d fciendum q oofis Dupliciter 
poted inueniri.Vno0 per feriptam que ab auctozf 
tus ponit.talts farmaci fimplicis vel compofiti 
Dofie ed *3.ii.'fd3.i.3flio modo poted mucniri 
ratioetnatiue tam i fimplicibue q in compofitie* 
Tlam oofis ed quantitas Determinata vel pars 
aliqua farmaci fimplicis 'cel compofiti que De fee 
apra nata facere operationem Metentem a non 
Diminutam 7 non fuperfluam.Jtt dico q De (e q2 
ratione cozpozum 'fel bumozuj quandoq3 poted 
facere fuperfluam 'fel Diminutam. Jtt per boc q 
in uenis non ed pzopzia Dolis De fe lemper ed 
apta nata facere operationem fuperfluam ifW0 
do Dico fi Dofis ab auctozibus non ponitur, poflii 
mus eam rattouatiue tnuenire.Tlam bec oofis no 
cd punctualie ita q confidat in idiuifibtli.feo bet 
latitudinem quia Didinguitur oofis cuiupUb3 for 
maci fimplicis vel compofiti per tres mandones 
quia quedam ed cuius oofis minoz cd vt fcamo - 
nee.v.grana. quedam maioz .xv.grana .quedam 
media 'ft que in medio tozuj cofifiit. Tooc autem 
ratioctatiue fic colligere podumus .qt% farmatu 
cuius Doftro querimue aut cd in pzimo gradu vir 
futis vbi gratia m folutiuts ponimus quia in bie 
magis querimus Dofim vt ferum lactis fyrupum 
violaturo ct tunc oofis torum incipit ab.J.t.a ten 
dit vfq5 ad.v.vel.vi.fecunduro gradum quem op 
tinet iter folutiua pzimt gradus inferioz aut me 
dia mtnoz a mai02.potefl enim ad quartum Vel 
fertum a etiam ee in medio. Hut tale far 
macum eft tn fecundo grado folutiuozum. et bu 
tue Dofis incipit ab.f.y.a vadit vfq5 ad. J.ii. ut 
me9 me° modo.SSi vero ponitur in tertio gradu 
minoz oofis eozum incipit tendit vfq$ ad 
5.1'u.vd quattuor 95i vero poitur i quarto gradu 
Dofis mino2 incipit a granis Duobus 1 tedit vfci5 
ad3.vcL5.Md plurimum 1 illo0 oiuerfificatur fe 
eundum oiuerfiratem in manlionibus fuis .9 hoc 
erat quod erat attendendum er par te Defis fiue 
tttatie Determinatepartis compofite .2?cd er p 
te vtriufq5 attcndendu3 cft. q> quia eadej eft poz 
po2tio fimplicium farmacorum in qualibet parte 
compofiti aut ordinis ipfozum fimplicium que e 
in eozum toto compofito. 9 toc CU3 totum fit vni 
us rationis emnes didentur recipere totius Deno 
mitiatione5. ita # que cft pzopoztio folutiuozum 
in toto farmaco talis cft eozum in qualibet parte 
compofiti .opoztet pzimo inuenire rofim vnius 
cuuinq3 fimplicium Dominantium in cdpofito ma 
rime ratione graduf vel virtutis, ab iftis em'3 vc 
Dictum cft Denominatur totum compofitttm.Spe 
eundo opoztet fcire fi hoc farmacum virtuti fer 
tis componitun cum adiuuantibus ipfum Debet 
poni minoz DofisTua. a fi ponatur CU3 contraria 
tibus ipfi Debet poni maioz Dofis .Sai vero no iu 
natur nec nocetur oebet poni media Dofis. 3ca if 
ta fo2te fuit Vna er caufis pzopter quas auctozea 
Dofes cuiuflibetfarmaci funr partiti in tres man 
fiones. 
(1f\eftat pzedicu applicare ad opus vt in pzedicB 
Defcriptionibus ftatim Dicam exempluj .verbi g 
tia er boc farmaco Dicitur oeber fieri pillulaf ma 
gnas .et ideo Dicuntur magne quia i modica <Jti 
tate magnum 9 fufficicntem effectum inducunt • 
Inuefligamus ergo in toc farmaco dofim lufficie 
rem a competentem pzimo attendentes er parte 
totius compofiti 9 inueftigabinius ea que Dicta ft 
Inueftigemue ergo virtutC3 fue qualitatis.bec ac 
qualitas efl illa que er in compofito re 
fultat.quta igitur omnia illafimplicia fut folutia 
f adiuuatia folutia totiuf et farmaci vtus folutia 
erit 33ecudo opoztet tnueftigare etus quantitate 
quia eius quantitas e idetenninata .ideo op02tct 
decenti inare eam vt fcamonee.3,i.ponitur yerc. 
epitbimi fticados ana.5.ii ,mirobalano2um. 3,i. 
tunc totius compofiti quantitatis efl 
opoztet fnueftigare numerum fimplicium a Diuer 
fitatem eozum. fimpiteia funt. V. 9 Dtuerfitas eo 
rum efl quia quedam eozum funt folutiua qno$t 
quedam funt Debilia a quedam fortfa.quedam Di 
geftiua 1 quedam non.f7 £r bis omnibus faciens 
tres ozdines (j tbrimus efl Digeftiu02U5.4. Se 
eundus folutiuozum Debilium in quo ponemus 
puluerem yere epitbimi mirobalanozum.C Zer 
tiuf foztiu3 folurtuozus in quo ponemus fcamo 
nca5*i Quarto opoztet inuefligare pzoportioej 
9illam ftcconfideramus.tpfa ficfe habetq oc 
biltu3folutfuozu3 funt quarte, ii. y. non folutiuo 
ru3 foztiu fcamonea fcilicet e .s.parsa refpectu tofina compofiti.$3olutiuoinm non tofum fut 
partes .v. verum eft tamen q quando Digeftiua if 
adiuuanria folutiua ponenda funt (n numero folii 
riuo2um Debilium.it fi boc modo faciemus po " 
nemus totus farmacum folutium cfte e.t folutiuie 
eius er quartis .iii J. Debilium folutiuozum 7 oc 
tauatoi02um 7 fic patet p20p02tio fimplicium 
intococompofito. tteltquu vero eft inudltgare 
huius farmaci gradum .gradus enim ex p2cdca 
p20p02tione fnuenitur * verbi gratia Vt Dictum e 
na5ibocfarmacocompofito farmacum ponitur 
maxime foluttunm quod eft fcamonea .7 ponitur 
tpfius quantitas fufficiens quia tame alia pars to 
tiuscompofitt mato2 eft .feo folutiuo2U3 adiuua 
tiuu3 fuper opere fcamonee ponuntur Due partea 
ideo torum farmacum non peteft poni tn gradu 
fo2tiiTimo2um folutiuozum pzopter folutiua non 
toia que ibi Dominantur in quantitate,nec pot 
pom in gradu pzimo fcilicet foIiitiuo2U5 Dcbiliu 
quia ibi Dominatur in virtute .p20pter quod po 
nendum citet in meDio folutiuozum fecundi gra 
dus 7 quarti nunc autes. quia excedens in virtute 
eft magis Dignum Vt ab eo fiat Denominatio.p20 
pier boc farmacum magis Declinat ad gradum 
toiozem q minozem 7 fic eft in fine terni gra-' 
dus. ©r ergo inueniamus p20p2tam ooft'5 farma 
ci huius opoztet attendi iliud qo Dicebatur ex pte 
totius compoftti farmaci enim q tota 
bec oofis quadoq5 ab auct02tbus fubfcripta vt hic 
poit farmaci .3.ii.qriq5 no pdjf.vri ipfa rcciatie 
iuefr oportet.aut Dato q ponat lueftigare vt£ co 
nemens fit aut nen .quomodo boc inuenimus cer 
re opozttt coniecturari fue virtutis gradum .quia 
gradus huius farmaci eft quia ponimus i fine ter 
tii gzadus 7 quia Dofis lx>2um folutiuozum inci 
pit a.3.1.7 redit vfcji additi. 2?eo vt magis octrr 
minare ipfam tnueftigamus 03 addere illud quod 
Dicebatur ex parte vrriufq3 .pzopter quod oportj 
cjrtendere Dofim pzop2iam dominantium 7 mari 
me in virtute vt tn boc farmaco fcamonee a gd.y 
vfque ad tres .verum quia ponitur cu fa2macta 
adtuuantibus opo2tet ponere Dofim mtno2e5.05 
enim tantam quantitatem totius compofiti acci 
pere in qua non fit oc fcamonea vitra ,v.g. it 
adhuc fetre oebef p2cdicram regulam generale3 
q eadem eftJp2opo2tiofarmaco2um in toto com 
pofito 7 in qualibet parte .7 quia in toto compoff 
to eft pars illa fcamonee 71 qualibet parte effet ii 
la pars ciuf.acctpiat ergo Dofis butuf farmaci que 
ponitur tn lirtera an fit co» 
uestienf Dofis inibis.3. ii.8.pars eft fcamonee 7 di 
midia Dofiecft octaua pars eft quarta 
3.i.fcanionccqueeft g.xv.que eft mafoz Dofis fca 
monee quia bic eft compofira fcamonea cum aliis 
fornacis foluctuif.7 quia fic eft opozt5 q ponatur 
Dofis minima quia ibi folutiua ad truncem vntune 
operationem fcamonee .ideo Dofts bic pofica e ni 
mis magna 7 ideo non eft Danda .llam ft effet ali 
qued folutfuum cum.vii.grame fcamonee adhuc 
per fcelTet maxima Dofis .pzopter quod non da 
mus tlttue farmaci .5.11'.quia tn.5,ullius farmaci 
erant g.vfi.fcamonee 7 illa eft Metens Dofis cj? 
do eft compofira 003 aliis folutiuie 7 maxime qua 
do non eft ibi folutionem eius pzobibcns 7 cetj. 
£t fic patet q illud Dictum fciltcj 
Q' inducit igno2a«f ad interftcicndutnXt pzcpr 
boc illud bietum erit tn mem02ta cmuflibet medi 
ci pzudcnris .f t per bunc modum in ceteris folu 
ttuie efl particulis oofis pzopzta inueniendaJeD 
iton expzctce alterius q> ampltus tibi fcribam p 
tidr.Tla per boc intelligens poteric d fe d ceterif 
inueftigarc folutiuts n aliis farmacis i fic huic opi 
imponitur fimf.laus dco patri i gloziofe tgini. 
Tractatus oe gradibus medicinarum fimpliciu5 
i modo dofandt *£t pzimo v>: gradibus medicia 
__ rumjeperatarum. 
Jt V aPedicine temperate. 
I Caurum,margarita.capillus te 
Jt i\ neris.bozay, radix lilii.rmnna. 
m cafita fiftula.fmaragdue. 
™ Oerbe calide in pzimo. 
i 3fbfintbium «bozago fumus ft{ 
cados.cozt a ndzum,03imum. fpica cel.camomilla 
fribulu3.cufcute.fp!canardi .alrea. 
flores calidi tn pzimo. 
damomillc. enuic.lilii.altce. 
SSemina calida in pzimo. 
tee.trifolii.ttfami.03tmi,attnplia'8.cutcute, 
calide in pzimo* 
yreos.ariftologtc vtriufq?. agartet. 
CJjr6ie§ calidi in pzimo. 
lauri.camomiUc.andologievtriufq3* 
Structus calidi in p2imo. 
mgdale Dulces .tuiube.mirobalani cttrini.mc 
ra matura.oltua matura. canna mellis. 
{j lignum calidum in pztmo. 
SnTdcrt talcriana. 
<Jj6rana calida in pztmo. 
Xriticuri3i.card3momum.c{ccralbum.ozobumi 
cubebe. 
SSuccus cal idus in pzimo. 
oe .1 and anum farcocola.ftorajr. 
4[Uenc calide in pzimo. 
tlitrum album. 
«Carnes calide in pzimo ♦ 
02«‘na.camellina trftna.paflertim tuuenu, ana 
tum. fafianozum.cquina.puilina. 
StJerbc calide in fecundo. 
jlium.amomum affodiit, pzaffium. catapucta i 
anctum .aloe.centaurea.aperi.menta.feniculus* 
C Semina calida in fecundo. 
£3eme apii.anetlpafttace .rafani.czoci oztenfis. 
balfamiceienugreajm.trttce.Oaucii 
calidi in fecundo. 
Pozes croci oztenfie.bulbi.affodfltt. 
ijRadices calide in fecundo. 
IVadii apii acozi.fquille.peonie.femculwapparo 
rum .allart' .ciperi. 
%i&m calida in fecundo, 
'fceubarbari/alobalfami.gap ligni aloee.corticu 
tburis. 
([folia calida in fecundo. 
Solia cicri.fene .tamarifei. 
{Bructus calidi tn fecundo. 
Duces mulcare .macis.vuc mature.fiftfcf .Dattli. 
amtgdale amare, tue paiTule .ficus ficci, nucea. 
(jjSrana calida in fecundo. 
Cautebzum.luyim.ciccr nigcr.farcoIi.gn8 citri* 
* fucci calidi in fecundo.. Moee .mel.malli3c.tnfrra.lacca.balfamnm.tbu0 • 
bdeliu5. 
{pene calide in fecundo. 
Sal gemma. 
CteSuoerfluitates animalium caltde tn fecundo • 
Jfljufcus.vrtna.ambza. 
<|*berbe calide in tertio. 
£nula.fifeleos .ypcrtcon.camepftbeos. fanfucuf. 
calantentum.02iganum.ruta oomedica .appiu} • 
tbtmum.camedreos.yfopus .memadrum.pulegi 
nm.p022um fquinantum. 
«Semina calida in tertio. 
ctroftUini.emeos.anift.cardamomi.caruf. epi 
tbimt.nigelle.ctmitii.fiUme.rute odefiice.cruce • 
CiSipzes calidi in tertio 
Sambuci .fqutnantt. 
Codices calide in tertio. 
£nule .meu.ided paucedani.fqufnanti.tuptami. 
ceparum .ellebo2i 
rie. centauree. oorotei. 
d Caltde in tertio. 
JSentiana.poliipodium. calTia lignea. turbitb • 
galanga.piperlongum.cinamomum .codum. 
SSolia calida in tertio . 
ieand2t.nucis da^.colloqmntide. 
{Lftucti» calidi in tertio. 
lW mulcata. catbapuctacoUoquintida.cncnmcr 
afininus 
(LSrana calida tn tertio. 
Piper longum. 
{feumme 7 fucci calidi in tertio. 
ylopus bumida.pix naualis.alTa fetida.gummi iti 
niperi.oppoponacum.galbanum deamonea. fera 
pinum.eufo2bium.pix liquida.armoniacum* 
jHpene calide tn tertio. 
Xftagnes .fal gemma.mumia.nitrum • 
C*foerbe calide in quarto, 
nuta ftluedris .nadurtium.napellus • 
flgemina calida in quarto. 
S inapi9.ccparum.rute agreftis .nadurefum. 
(jLignum calidum in quarto. 
iSplia.pirerrmn. 
CRruccus calidi tn quarto. 
2fnacardum. 
(pSrana calida in quarto. 
Piper mgrum.bacce iauri. 
4*Uene caltde in quarto. 
Argentum vtuum.calx.flos eris .vitrtolum.ro vf 
tum.fulfur .fal armoniacum • 
i tlDerbe frigide in p2imo. 
XDercurialis fcariolla .malua .caulis .endiuia. a 
cetofa .iuntpert. 
(ISemina frigida in p2imo. 
?Oaluc citomozum .plantaginis, 
fcartolle. melonis cucurbite * rofarum cucuc2um * 
i\ floree frigidi in p2t'mo. 
Rofarum .pirozum .amigdalaru.falicie.malo?. 
4tf ructus frigidi in primo. 
J5landef.oliua immatura .cerafa.p2una "pira, ta 
maridi coctana oes mtrobalam. 
(J6rana frigida in p2tmo. 
Bmidum .fabe.pamcum.02Deum. 
{jSucci frigidi in p2imo * 
jfccatia acetu5* 
ilUene terie frigide in p2tmo. 
6ollumarmen«m.lttargiru.cbimollea.cacbimia 
Interce .argilla. 
Cc arnes frigide in p2tmo* 
P02cin3.lep02mj.cap2n1acermn3.c0rurmcis.ca 
ro pt fetum recentium .bouina .mullius affama» 
Toerbe frigide in fecundo. 
£D£mttbe.p£ntsfilon.pftltnm .lactuca Somedica 
$ Semen frigidum in fecundo • 
lactuceoomefltce. 
C f lo2ce frigidi in fecundo. 
uiolarummcmifarie.balaufliarurn.fabarum. 
CCRacJices frigide in fecundo. 
£uali granati .arnoglofe. 
frigida fn fecundo. 
folia falicis. 
Sfructus frigidi in fecundo. 
alia imatura .crtfomilla .mo2a.per(fca cucumc 
res .citrulli fozbe. melones. 
C Oraria frigida in fecundo. 
Berbezis .funiacb .ctrcnt02um. 
{JBummeafucci frigidi i fecudo. 
ftraganti.gummi arabici. 
ffUene frigide in fecundo. 
lapis emafbtci9.la3uli.allumen.cerufa.plumbi}# 
tffoerbe f igide in terti:. 
Ojrga pafto2ts .fpuiua.fpoqmflidos.pcrtuUca i 
«Semina frigida in tertio 
tbfilu.p02tulace .papaucris albi. 
Oflpsef frigidi in tertio. 
Papaucris albi. 
CLigna frigida in tertio * 
Sandali. 
4jiructu8 frigidi in tertio. 
Poma mandzagoze. 
(JBumme n fucci frigidi fn tertio ♦ 
Capboza.fanguis dzaconts.fuccus ypoquifltdol 
(TUene frigide in tertio. 
Joip(um.fpodium .ferrugo* 
frigide in 40. 
Semen iufqmami.opium,antimomuro.argilla 4 
tbucia .papsuerie nigri. 
Gfocrbe ficcc in fecundo. 
abfmtbtum. virga palloris. cinab2ttm .pozznm 
eupat02ium.raftanu3.anetum.pentafilon.catapu 
cia. 05tmum. coziand2um . fcariolla.culcute.tpf 
ca celtica .memtte.nadurcium.55.fumus terre.af 
fodtUus «caparis.menta. 
CjSerotna ftcca in fecundo; 
Spi.co2i3nd2t.acco2i.plantagini8. 
Jiyldzee Itcce in fecundo. 
“nolarum .crocale croci oztenfis balUufliarum * 
aftodilo2um. 
{Jftadicea ficce iu fecundo, 
apu.aflart .feniculi ariftologte longe, arnogloff* 
reubarbari cinamomi 
nes fadali.peucedai ided meu.peome.mali gnati 
fqiulle agarici .fu. 
tfjrondes ficce in fecundo. 
Salicis utttum «oliuc.cicrt .oleandzi.colloquintf 
darum.ferpentarie .lauri. 
4?fructus ftat in fecundo. 
Blandef.cicrt.amigdale amare.f02be.nefpila.c0 
ctana pira.nux muf.mirobalai .mo2a imatura i 
I jferana ftcca in fecundo. 
Panicum.berberi.milmm.lupini.anifi. 
S£>qmme 1 fucci ficci in fecundo. 
oes.vuiumntgru.mallix.armoniacu.galbanu# balfamum. md.tbus.mtrra. 
©berbeftcce in tertio. 
foliu.fiTcleos.pulegium.ttmum.ypericon.yropuf 
calamentmu.oziganutndquinatum.ypoqutftidos 
ruta Domcftica.praftium. 
©Semina ficca in tertio; 
vetrofiUini. cimint .vrtice.ameoe.carui. ntgcl 
Icjute oomeftice.cozdumeiu raftani. < 
in tertio. 
Equina tum.elcbozi vtriu^. Diaptami. terme 
tille.bemodatillt.feipentarir* 
©Ligna ficca in tertio. 
Jbentiana .coftum. tapfia.cafTia lignea, turbith. 
piper longum.galanga. 
||Biime 7 fucet ftcci in tertio. 
2fccatia.aftafetida.fcaonea.oppop6acu.euforbiui 
ypoquiftidos.fcrapinum .gumma iuniperi .pix. 
omnis. 
iPeneficcetnrertio. 
SDagnes. nitrum.fal gemma.mumiaiCaftozeu3, 
afpaltum.ferugo .fapo. 
4/feerbe ficcc in quarto. 
*ftuta filueftris.nafturcium, 
©Semina ficca tn quarto. 
Sinapis. nafturtium.papaueris nigri. 
©Lignum ficcum i 40 
$>iretrum. 
fructus ficci in 4® 
3finacardt. piper nigrum* 
©LZcne ficcc in 40. 
Calx .vitrtolum.flos eris.fulfur. 
©berbe humtde in p°. 
Jfnula .mercurtalis .bozago.l actuca • 
©femina humida in p°. 
Htce.pafttnace .attriplicis. 
(Klozes humidi in p° * 
fabarum. fafeolozum. 
©JLigna humida in p°. 
ltquiritte.mora.matura.iutube.vua matura, ck 
na dulcium♦ 
©J5ume humtde in p°. 
fcragantu5.laudanu3.bddiu5* 
©Oene humtde in p°. 
Tblumbum.chschimia auri 7 argenti 4 
4 /foerbe humtde tn fecundo. 
3ltea.poztulaca.atnplex.pfilium.malua« 
©Semina humida in fecundo. 
2Dalue .poztulace.nenufarts.ftfamt • 
©fructus humidi in fecundo, 
fcerlica.cucurbire .melones.citrulli .cucumeres* 
ipc humidis in tertio. 
Semen papaueris albi .flozum violarum» 
4fcztmus canon. 
1 VT |, £dtcinarum temperatarum non 
u eft Determinata dofts ,ex quo 
jdB I ro plus de illif exibetur tanto ma 
Wj h Wioz icqmtur confoztatto.ex quo fe 
V. qnttur q? omni boza Itcet medico 
extberemedtctnamtempcratamfiue ab intra fi 
ue ab extra.ab intra fi tollerat ftomachus 7 educ 
ta replectione.ab extza vero faciendo eptthimata 
circa cor.tta tamen q? omne epitbima oetermiat 
pzopziam qualitatem fibi 7 Dofim ,7 oetermta- 
bttur i capitulo pzopzio ce epithimathibus *if 
canon* 
Tlulla frigiditas fcnfibiliter ledens aliquod mcm 
bz02um co2pozt6 humani poteft fufticienter ex - 
pelli per aliquam medicinam fimplicem calidaj 
in pzimo feo per medicinam ex bis compofitam 
«c eo tp quando componitur medicina, ex bis me 
dtctnta fup2ad ictis non refultat medicina potes 
in calefactiendo vitra gradum primum, 
(fcerttus canon. 
frigiditas pczccpta in cozpozc humano non no 
tabiiiter ledena cozpus humanuj poteft fufticien 
ter expelli per iftas medicinas * 
(jOtuartue canon. 
tJpozfcTmedicum pzudentem volentem expel 
Iere malam complexionenvfrigidam extftente in 
cozpoze humano .t>zimo incipere ab iftis medi 
cis fupzadictis ocinde ocfcendere ao foztiozem 
quoniam non eft Determinatus gradus frigidita 
tis peccantis .cum vero viderit medicus ifta non 
p2oficere Tignum eft frigiditatem peccare m ma 
iozi gradu if in pzimo. 
Quintus canon. 
TUM o.tenus eft mcd<co applicare ex multis fu 
p2adictis ex quo remittit Virtus vniusa virtute 
alterius pozp,er frigiditatem admixtam. £x q* 
fequitur cozzelarie q> optimu3 tft perficere reccp 
fasbzeuiozes <J poffit. 
canon. 
licet medicine fupzadicte polTint multipliciter 
applicari puta aut applicando carum aquas aut 
eas aut ex his componendo fyrupof 
Tlibil eft melius cp eaf localiter applicare me - 
dianre facio epithnnate 1 embzocauone. 
i (Septimus 7 vltimus canon. 
Iforemouenduni ventofitatem i ad refoluendti 
nihil melius eft cy in p2imo applicare has medici 
na3 limplices calidas in pzimo. tfiuandocunque 
funt Due medicine concurrentes ad compofirioe5 
tertie 7 vna fit Debilis virtutis 7 altera fozttozts 
Virtutis Debet medicus componens ponere ma 
fozem quantitatem medicine Debilis refpectu $ 
titatis medicine foztif vt eft comparando camo- 
millam ad, cufozbium. 
{fcctauus cancn. 
2)Dcdtctt8 ablolute .Debet ponere paucam quanti 
tatem medicine que eft velocis operationis tn cd 
ponendo cflibet medicinam .medicina aute3 Dici 
tur velocis operationis que Tiue fuerit fumpra in 
parna quantitate fiue in magna facit pzcpziam 
operationem vt funt frigida in quarto.vt oppiu 
7 etiam calida in quarto.Jf xquo lequitur cozzela 
rie non licet tranfeendere quantitatc33,in,Da 
do medicinam opiatam iimpliciter.7 notant Di 
co fimpltciter quoniam funt alique medicine opia 
te De quibus medicus poteft Dare vlqj ao .3.ii. vt 
philonium 7 requies .leo ifta Dicuntur opiata co 
recta aliqualiter. 
{monus canon. 
Debet operari cum medicina ftmpltci 
erempli gratia exibendo camomillam in remouc 
do oolozem ex ventofitare.Jfct fi ifte non pzofunc 
Debet venire ad medicinam compofitam ex medi 
cinis fupzadictis.qmbus fbntibus aduertendum 
crt q? licet medicincfupzafcriptc polTint applica 
ri vno modo ex his conficiendo fyrupoe Vt oecla 
rabitur De modo componendi fyrupof inferius, fcoflfet etiam applicari Datidoex bte pillulas tt I 
fertus patebit .tamen applicando eas localiter efl 
melius tt Declaratum ell boc modo aut conficte 
do epitbima aut embzocaticnem. et boc .aut cuj 
fpongia aut cum faculo .pzimum n fecundum De 
clarabitur inferius .fi>20 tertio notate quatra 
pfr a medico appltcatjfaculus.tno modo facien 
do ex bis facculum ftomacbalem. 3llto modo 
ciendo ex bis faculum capitalem .tertio modo fa 
ciendo ex bis faculum cozdialem,quarto modo fa 
ctendo ex bis faculum tniuerfalem refpectu cuiuf 
cunque partis co2po2ts buani.tt Differunt ifli fa 
culi ex parte modi componendi a ex parte figure 
n fo2me ,£x parte componentium boc modo ga 
ft medicus facere oobet faculum capitalem Debet 
facere ipfum ex medicinis refpictentibus cerebzu 
tt fiicados n mat02ana ? buiufbi tt Dicet tnferiuf 
Similiter tero Debet facere faculum co2dialem 
cx medicini! refpieientibj co2.$?eo bic nota quia 
nil melins in faciendo faculum cozdialem p20 cd 
fo2tactone cozdis q facere ipfum ex medteintf te 
peratis a ideo praticantef tolentea facere iaculuj 
co2dt’alem componunt ipfum ex fpeciebus tempe 
ratis cozdtalibus .aut ex fpecieb5 ellectuarti D ge 
mis a bumfmcdt\35i'miiiter otuerfiftcatur alit fa 
cuti fecundum oiuerfiratem memb202um iefozij 
28>tfFeruc etta5 ifti faculi ex partcfigurequtafacu 
lus capitatis oebet elfe figure oblonge Dummodo 
non tranfeendat longitudinem fex digit02om.8. 
ad modum quad2anguli cuius Duo latera equanf 
a alia oua non equantur .fecundum autem latttu 
dtne5 non tranfeendat quantitatem quattu02 Di 
gt't02um n boc menfuratur ad modum menfure 
p2ime .SBacnlus aute rtomaebalie Debet efie tan 
gularis figure fcutalis M ftmtltter cerotum ftoa 
cbale cuius ceroti fiomacbalis acuta pars tangat 
os flomacbi .pars tero obtufa Debet tgere terfus 
Iferius .baculus cozdialis Dcbs efle quadratuf 
angulos equaies .aliquando tamen faculi fiunt tt 
plurimum oblongt ? ita faculi ad epar fiunt n fic 
altis 0 membzif .longitudo aute5 faculi co2dtaE 
e tfq5 ad.s.Digitos latitudo tfq5 ad J.kriit f if 
ti facfi/Wa faculus capitaf % cozdis tt plurimu fi 
ut ex putuertb5 a medicinis puluertjatis.alti aute 
fiunt ex berbis paulattm comulis aut ex feminib5 
aut ex foliis aut fuccis tt patebit inferius tbi De 
terminabitur D oofi p2op2ia qua Deb5 baber me 
dicuscomponedo tflos faculos.£t ttifta melius t 
telligantur. nota q> poft medicinas calidas in 
p2imo requiruntur medicine calide in fecudo fu 
p2atacteicet|. 
Dofandi tnam quaq5 medicinam.' 
Declaratum e(l que funt me 
«riicine fimplices quibus ttuntur 
Wmedici in componendo lyrupoe 
ft f medietas laxattuas tnguenta em 
plaftra et ccd.llunc 2ellat ttinci 
■ptamus Dofare tnam quaque medicinam 
pzimo Dolabuntur medicine oigertiue* tfl Secun 
do medteme laxattue 4j %° confectiones. <[Q8 
epitbimata ([ Quinto embzocationef.f/!!5exto 
tnguenta.iJSepno emplaftra .CJ Octauo cero 
ta Mj Tlono trccifci .<jf£ecimo rob, Quantum 
8D pztmum De Dpfatiprie medicinarum Dtgefliua 
rum notandum # medicine Digefliue exhibentur 
fub duplici fozma .quedam debibent’ fub forma 
fyrup02U5.<i ille fune Duplices .qucda5 funt magi 
ftrales? quedam ccnfuete.muedam autem exbi 
bentur fub fozma 7 ille fut Duplices.aut 
exhibendo "aqua3 oiffilatam aut exhibendo aqui 
in quo fuit Decoctio medicinarum ad pzopofitus 
medici .2n autem medicus voluerit Dare fyrupu 
compofitum teneat hanc regulam firmam n fo 
iidam.# non licet tranfeendere .fii.fyrupi licet 
oofie confueta tranfeendere. iii. 
aquarum pzo quaque vice 4|£5ecunda regula e 
fi voluerit fyrupum clarificare vt efficiatur magif 
placidus affumenti. Debet affumere fubduplam 
quantitatem vitra quantitatem fupzadictam.vt 
facta clarificatione 7 refoluttone per ignem mae 
at in debita oofi.f t fimiliter intelligendum d fy 
rupis 7 aquis milcendis cum fyrupo re 
gula q melius ert Dare fyrupos non clarificatoe 
quoniam melius operantur 7 hoc flante materia 
acuia «llpmirta regula q ficut Dictum di oe cla 
rtftcatione.itaoicendum di De aromatt3atione 
q fi medicus voluerit facere fyrupum aromatica 
tum accipiatquantitatem oeferiptam in fecunda 
regula vt facta remaneat in Debi 
ta oofi Xt vt melius Declarentur limitemus exe 
plu5 i vnaquaq3 parte Xt primo incipiamus a fy 
rupis refplcientibus fiomachum quibus pratican 
tes vtuntur qui funt Duplices quidam refpiciuut 
materia fzigtdam quidam-calidam/spirupi refpt 
cientes materiam calidam funt ilii rofatue Viola 
tus iulep rofatum De endiuta gdentabim .25iru 
pi reipictentes caput lapfum ad calidum funt ilii 
fyrupuf De nenufare Diarodon que ponit IDefue 
violatus etiam .SDyrupi refpicientes materia frt 
gidam funt fyrupi oe abfinthio De menta oxtmel 
fquiliticum 7 cetj.33yrupi refpicientes materiam 
colertcam calidam in fplcne funt fyrupi oe epttbt 
mo thimo eupatozio bifantus.25yrupi refpicietj 
materiam frigidam in capite funt d (iicados oxi 
mei compofitum De abfintio a ceij * 
SDe aquis refplcientibus Diucrfa membra. 
ttnilicer ficut 0ictu3 efi De fyrupis ita 
di De aquis q alique refpiciunt fiomacbu3 alique 
caput alique fplene 7 fic de aliis .f x quo (equitur 
ifia regula q medicus volens ozdtnare fyrupum 
Debet affumere aqua apzopziatam membzo cui 
pzopoztionatur tyrupus. verbi gratia accipient} 
medeiam flomaticham Debet affumere aquam fio 
matieba.? hoc quantum aD egritudinem ftmplice 
Didat fyrupuj 
7 aquas .ita tamen q maioz quantitas refpici 
at Dctcriozem egritudinem. minoz autC3 quanti 
tas minus malam egritudinem .Vel faciat q fy 
rupus refpiciat vnam ? aqua aliam .fed melius c 
vt Didatur .exempli gratia volo remouere Difpo 
fitionem fiomachi frigida Difponendo materiam 
cum hoc q ifia oifpofitio non fit per viam cottati 
quoniam opozreret medicum refpicere membzu 
mandans cum aliqua parte fyrupi vel cum aliq* 
parte aquarum .vt V* fyrupi De abfinthio.J.i. fy 
rupi de menra.fj.aut oximellts fquillitici fi ma 
teria fuerit multu groffa abfithii me 
te pzo vna vice.ln lapfu 
fy .rofatf .J.i.fy. violati.Jj.aquarum violarum 
endiuie ana.J.i.J.liotandumtamen#iliaoeb5 cfTc vobis regula infallibilia q in qukutiq; pa(Tf 
One fiuc calida fiue frigida fuerit, fi medituf vo 
luerit Dare fyrupum.bonum efl vt mifceat aliqua 
aquam cozdiale* vt efl aqua mellifle aqua bugofe 
qcctl.vr melius actuetur fyrupus a confoztetur 
virtus .exempli gratia volo rare fyrupum i paf 
(ione capiao a materia frigida ftc oica.lfc fy.tf fli 
cados.f .t.oximellis faluie 
ille efl partim cozdtalioi par 
tim capitalis. 
(I De fyrupis magfftralibus; 
fetum efl oe fyrupis vfualtbne Dicendum efl re 
fyrupis magiflralibus.JCt pzimo notanda q ois 
fyrupus compofitus ex var iis medicis Tef ptciett 
tibus varias egritudies appellatur fyrupus ma 
giflralis.verbi gratia fi quis componeret fyrupu 
ex abftntbio a fltcados fumptis in equali 
tate refulraret fyrupus conucnmcf flomacbo pzo 
pter abfitbiii 7 capiti pp flicadof.7 notat Dictu3 e 
fi fyrupi fuerint in equali quantitate aut in paru5 
minori.quonia fi alTumcrette flicados in vno.B.et 
abftnrbiu5 in magna qtitate puta i vi;o maniplb 
ex illis refulraret firupus ilomacbalis et non capi 
talis fffbrandum efl q nil efl melius medico q 
componere firupii magillrale5 in egzitudinib3 cd 
pofitis.patet quia mediante iflo firupo babebir m 
tenttonem ad plures pafliones Jtxempli gzatta 
mulier patitur malam otfpoftttonC3 matricis ex 
materia flegmatica et mala5 Oifpofitiontj floma 
cbi cx eadem materia ponendo ex sbfintbio 7 ma 
tricaria refultabit mcdicinaconuenienfambab5 
pafTiombus.ljflemo notandn3 ell q medicus vo 
lens componere firupum magiflrale oebet aduer 
ter pzo regula firma et coflatt q qu|rruo2 
vnam libra uicUjgjqpod fit Difpumatu3. aut tam 
de 3«:cari fi voLuerie facere iulep.excmpli gzatia 
110I0 coponere firupum magiflralem reiptctenre 
flomacbu5 et ccrebzumlapfa ad lapfum fzigidu5 
fic Dicam.TV abfintbit flo2u lambzufce menre za 
dtcu3feniculi ana.ctM.maiozanefaliiie betboni 
ce eufragie ana.dM.bulianr vfq5 ad cdfuatione$ 
Deinde adde mellis oifpumati libra, i.mifee et fi 
at firupus. 4TTlora q fi medicus voluerit compo 
nere firupum ex berbis et pulueribue puta in ftm 
po pzecedewi ponendo coziadzum et anifn 7 eetj 
p2iino Debet facere vt faciat Decoctione5 herbans 
pag pzecederede de mifceantur pulueres Deinde 
addatur qtitae mellis. I/Quito notandum i q 
medicus volens componere firupu magiflralem 
cx multis medicinis no Debet Determinare Dofi'5 
Determinatam mellis f5 in fine addantur mellis 
libza.t.et. J.7 Ixjc fi azoatarius fuerit pitj.fi vero 
non Declinet potius ad mat02t3 q ad q 
titatem.£x quibus patet cozzelaric oifferetia tnt' 
lulep et firupu5 3fal ep enim fit ex aqua Diflillata 
ct mccaro.et fif.fit ex oecoctice 7 mrtle.SBextuiti 
coz2tlariU5 magts oigefhuus efl firupus q iulep 
cx quo Dicitur cife mato2is virtutis.tjSexro na 
tandum efl q aliqui oofant firupum magiflralem 
aliter fic facicntee.t>2iinofaciuiit decoctiones 00 
medicis appzopziatis fibi.Dcinde eaptut Decocti 
onem in tanta qtitateqtafibi videtur imagina 
do q queUber lib2a Decoctionis requirit libza.Si 
m :Uif Di pumatt Exempli g2atia boc modo volo 
componerefirupum CQtdisUmJk pica.Rbngio 
febozagfma melitite ana.dli.cozalo2um rubeoi 
nucis mulcate margaritarum no pcrfoztaru offte 
De cozdc cerut ana.5a.fiat Drcotcio quo facto ad 
datur Itbra.i.oecoctionis libze.y.mellte. mifce et 
fiat firupus.jfcrqutbuf 'equitur cozielarieoiftere 
tia inter firupum oecocticnc3 et iulcp.quia iulep 
et firupua pzcluponunc mei vel 3uccaru.oecocrto 
aute non. mfi medicus artifitialiter faceret q dc 
coctio elTet magis amabilis egzotanri.# z° nota 
dum ii medicus vult facere firupum magiftralej 
relpictcntem Duae paltionee.quarum vna fit Detc 
zioz altcra.oeber capere maiozem qtitatem me 
dicinaru5 refptcientium oetertozem. minozem 
qtimes refpiciente altera.£xemplf gzatia fi c]8 
pateretur Dolozem (lomaebi 1 Dolorem capitie et 
Doloz ftomaebi effet oeteriozet inteenfi02 meof 
cine flomacbalee deberent altumi in maiozi Dofi 
et maxime fi membza fuerint equalia in nobilita 
teM notarer Dico qz fi quis pateretur Doloze C02 
dte pamu et Dolozem inrenmo2U3 .tamen Debet 
altumere medicinas cozdialeg in maiozi Dofi. 
{JCozzelarte fcquirur medico volctc Digerere meli 
ufefl exhibere aquam Decoctionis cf aqua Diftilla 
tam.qz e maiozis vtrtutis.ficutdf De bis pari ra 
tiouc Dicet De aliis cfmm ad exibitionej 100(15 
aquarum Diftillataru5 a a4zu Decoctionis Debent 
feruare banc regulam.lf Tlon I1C3 medico Dati a 
qua otftiLlata5 vel aquae tfcoctionil rranfcenderc 
Do. j. p vna vice ct minus fecundum 
paciecis et qvitaf. j.c exibenda 
puero vel infanti, patet per pzcccdenuem.tbzo a 
pliozi notitia queoictafunt nota 
firupus magillralie potefl coponi cx loeibfe lignif 
2adictbu8 feminibus gumis iuccis n aliis qmaritf 
ntedicims.et ideo medicus Debet habere i ozdtnij 
do (irupii magtftrale banc 2egula5 (olida cpberbe 
tffcribat p maiplof aut pt} maipTof Vt cet Dicer p 
tem mediam et partem tertia zadicts* aut Debet 
Oefcrtbere numero vt.TMtee 2adice5 vna vf dii 
af.Ligna feia fructuf poflut Dcfcribi Dupliciter at 
Vt oelcrtbanrur cum manipulis vt cllcr Dicere. V< 
cinaomi fenicienugreci ana.do. verior mo 
dus eft quo vtutur pzatici vt femia ligna habeat 
ozdinari 015 ponderibus Determinatis. vidcl3 at 
per.aut per.3. at p3.fecundum medicine 
necdlitatcm vt clfec ctcozee.do.i.fanda 
lof albozu.3.1 .et ccd.f 2uctus aute Defczibantur 
cum manipulis vt cfTcc Dtcerc pzunaru5.d0.i. at 
cum numero determinato vt effet dicere ficcuum 
ftccaru nunero.x.ffilotandum efl $ medici pza 
ticantesvtuntur iftts terminis in ozdinando p 
tem mediam partem tertiam ctcctj.quc vt in 
telligatur fit hic vobis talis regula, cy quadocu 
CB reperimus idos terminos partem mediaj par 
tem y femper debet referri ad parrc3 pze 
cedente vt fi pzeccdat.do.vt edet dicere. R femi 
nts cucurbite mcllonis acetofe ana partej medi 
am Debet intelligerc q> intelliganrur femina mei 
Ionia 1 femia acerofc.i.do. £i vero aliquod ozdt 
natur abfolure non pzeponedo neqj pollponendo 
aliqua Itmttado Dcb:tis intelligerc dc bis abioiii 
te vt effet mellUTe acetofe. Debetis tntcl 
ligere accipiendo accrolam in berba et ito aliam 
{MamiamAf tertio vero canear medicus tncjtf 
poilit componere firupum magiflrale cxfcerbia 
fiutscc boc eit q solut pzacucaccs quando Dicut V< mclliitc virtdts. tt hoc habet tam quando 
medicus vtilt facere firnpuj ex herbis .0t eritti 
veler facere ex feminibus at lignis at ex vente at 
ex radicibus ec butufmodi non eftvis virum rect 
piantur in ea viridia aut Quarto nota q» 
cancef.pzedtctiquos Debet obferuare medicue i cd 
ponendo firupum magtftralem Dcbctconferuare 
in coficicndo rob. f? in boc eft oiuerfitas.quomaj 
in fyrupis fit Decoctio cx berbie aut ex medicinis 
pzedtctie .TAob autem conficitur ex fuccis ficut e 
rob oe nucibus7 alite, pro cutue confectione ferue 
tur ille regule4f regula eft medicue volef 
02dinare rob.tion oebet Determinare pondus fuc 
eorum tum manipulie.feo ltb.§.aut ponderibuf i 
ferto2tbus 7cetj.vt etfetDtcere.ftfuccimctelib* 
i. vel .3.vlC Secunda regula $ qucliba lib .fuc 
ci requirit.?. Vi.metlis aut succari aut ad minus 
v.qtf otb5 pzeparari eo modo quo pzeparatur fy* 
magiftralie ira cy mei 7 juccarnm ponatur pcft D 
coctionem lucci ficut tn fyrupis ponitur pcft Deco 
ctionem factam vt Dictum eft Tertia regula 
folciozts alterattonis 7 oigeftionie eft rob.cy Tyru 
pue.patet quia fuccus eft maio2is actiuitatis iy t5 
coctio v({ Quarta regula medicus magif Deb3 vtt 
fyrupif iy rcb.pat3 quia fyrupi funt magis amabt 
Us egrotami q> Dicatur efle rob.if Quinta regu 
la licet pzeccdeus regula in paftione vermium 7 i 
optlationibue medicue fi poteft magis Debet Vti 
rob.iy fyrupie ,Co22eIarium licet magis fit dige 
ftiuu rob <y fyrupus maio2t‘e tamen alterattonis 
eft fyrupus q> rob.parctquta fubtiliozis fubftatie 
7 fubrilio2i0 penetrationis. Co22elarium fct53 m* 
hileft magis conuemens ad Digerendum materi 
am peccantem in remotis cy Dicatur cite rob .et 
annqui vtebantureopzopter foztitudinem fto-- 
macbozu5 egrotantium. (bzo intellectu eo2um q 
Dicta funt fequitur bec regula cy medicus volens 
exbibere fyrupum magtftralem non Debet triikc 
dere quantitatem Duarum.? addcndo.?.iii.aqua 
rum fecundum intentionem fuam vt Dtctum eft 
oe fyrupis vfualibus. 
dpe mrdtcinis educriuts J 
Sequitur modo De faundo p2tncfpalt fctltccr' De 
medicinis educentibus 7 quia ille funt Duplices e 
qucda5 lcniriaequeda5 laxattue lenitiue vt caftus 
man3 Diacaltia cllectuarium De febeften 7 buioi 
que poliunt exhiberi Dupliciter.vno modo 
pii gratia vt exhibendo caifiam in cana5.alto mo 
do oardo ipfam extracta3 que Diftemperctur CU5 
aqua.Simtluer cllectuarium de (ebeften aliquati 
do Damus fine aqua vt Dando ipfum ad comeden 
dum .7 ille medicine non habent lx»2am oetermi 
natam.poftunt enim exhiberi qualibet hoza t um 
medo exhibeatur ante ctbu. £y quo fequiltur i fle 
regule,t>2ima medicus volens exhibere caftiam 
tn canam tranfeendere non Debet quantitate vni 
us .?.cum Dimidia.Secunda medicue exhibendo 
cllectuarium De febeften aut Diacatfiam tranfccn 
dere non oebet quantitatem. J.vmue aut ad plus 
vfq5 aD.;.r. lema regula medicus volens exhjl 
bere manam poteft ipfam exhibere vfq3 ad»?.t,et 
mediam 7 maxime fi voluerit cum ea cuacuarc 
bumo2cm colericum 7 ceri,2Dcd! tinarum autem 
larariuai U3.quedam funt fimpliccs .quedam com 
pofre.fimphcef reperiuntur in quadruplici fpecte 
quedam refptcmt bumezem colei unm.qucda bw 
motent Rcgmatim;. 1 quedam 1 qdi 
melancolicum ,£xemplum pzimi aloes fcamonea 
fumus terre reubarbarumaqua cafet mircbalani 
tamaiindi pfilium 7 buiot JExquofequunturifte 
regule .f>2tma medicus volens exhibere aloes d5 
exhibere ipfum non tranlcerrfendo .3.*. Dummd 
hof canones ferucc.1>2imue aloes potefl exhiberi 
lotus a non lotus .7 melius eft vt exhibeatur lotuf 
ex lotione em'5 remittitu2 cius acuitas que noc5 i 
paflideepatts non 
debet Dari aloee.ex quo fequitur q l pafTioe ydro 
pica nonconneniunt pillule De aloes.lertiue 
non patientibus fluxum fanguts fiue emozoidaP 
(it fiue intcflinaliefiuemenflrualisfiuepecrozar 
non Debent Dari pzopter fracturam vene pillule 
De aloe vel aloetice. fecunda regula medicus vo 
lens exhibere fcamoneam non Debet tranfeendere 
quantitatem medii3.fiue g.iii.Canonfequens ca 
«eat medicus vt non exhibeat fcamoneam que no 
fitcozzecta.ex quo fequitur q licet medico Dare i 
aliq0 cozpe fcamdca cozecta vfqj ad ijtitate. 5.i. 
tc tertio fyrupofcilicet De fumo terre nota p° 
q fumus terre Datur 7 oari pottriplicit.aut di 
do eius aqua oiftillata.aut Dando eius Decoctione 
aut Dando etus fuccum {JJumue terre Datus pzio 
7 fecundo modo eft medicia lenitiua.tertio modo 
dl laxatiua medicina oara in notabili odt.T>2ta 
regula medico volenti exhibere fumu terre tertio 
modo non Debet tranfeendere quantitatem.j.ti. 
7 ita cft Dicendum De fucco foliozum perfici feu d 
flpzibus eius. 
(f De reubarbaro. 
feqmtur oe reubarbaro .Tlotandum q reubar 
barum potefl Dari dupltciter.iHuo medo Dando 
ipfum i fozma pzopzia.Slio modo Dando ipfum 
tozzefactum vel afiatu5 ,T>zo pzimo feiucmur if 
ti canones .fbzimus eft medicus volens Dare reu 
barbazum in fozma p2opzta fiue Det ipfum tn 
fozma liquida vl’ pillulart no D3 tranfcendef .5« 
i.y.£?ccunda regula caueat medicus Dare reubar 
barum fine fpica aut fqutnanto Ixjc modo lirado 
q quelibc r.3. reubar bari requirit3j.fui cozzcc- 
ttui fcilicet fptee aur fquinanti .Xertia regula me 
dicus dans reubarbarum Diflcnipcratum cu5 aq 
debet admifccre modicu3 vim boni vtnofi b° mo 
do limitado. fi 73.1. 
vini Quantum vero De fyrupo fcilicet dc reubar 
bai 0 tozzefacto quod totaliter tozzefit .capiatur 
reubarbaro 7 ponatur fuper aliqua re fubtili fer 
rea 7 tunc applicetur igni 7 permittat’ (lare per 
aliquantulum Donec calefiat 7 tozzefiat.fooc e aU 
qualiter tczzcfiat .quod cum fuerit taliter p2cpa 
ratum excedit omnes mcdictnae»in fluxu colerico 
epatico 7 regula medicus daf 
reubarbarum tozzefactum potefl Dare ex eo vfq5 
ad ,5.11.7 comuniter oofis efl fecunda re 
gula q medicus Dans tale reubarba2um non De 
bet mifcere fpicam feufquinatu tozzcfactu 7ced 
t|De aqua cafei. 
iBequitur De quinto fcilicet t5 aqua cafei Xfqua ca 
fei ab aliquibus vocatur cozzectiuum reubarba 
ri ita q volenti Dare reubarbarum femper Dant 
ipfum cum aqua cafct qtf tamen non commendo, 
fe tamen medicus voluerit fic facere tranfccndc 
re caueat.5.i,fubarbari 7.5.1 t.aque cafei. Tlotaq? 
aqua cafei efl Duplex .quedam efl fubttlis 7 dictf ferum tap2ftiu; e 7 medicina lenirma 7'tatfua 
quedam eft groiTa 7 d ifta facit mcntionemJIDcr' 
fue in capitulo De aqua cafci quomodo Debet p2C 
parari 4f£>zima regula medicus volens Dare 
aquam caiei puram poteft Dare v.p20 qualibet 
vice 7 illa aqua magis refpicii bumozem aduftu5 
Sfcunda regula medicus volens D92C aquam ca 
fei fecundo modo no debet tranfcendcre.3,m< 
jf/lDe ta marindis. 
2imarindt autem licet polTint Dari multipliciter 
7 fub fozma pnlueris 7 iub fozma pillularU5. pra 
cticanrcs tamen Dant ipfos tn infulione 7 ita 05 fi 
en pzo quo nota regulas jfTbzima t egula ante 
q ponamur tamarindi in infufiene eque valentis 
ad p2opofitu velli U5 vt in aqua endiuic vt in paf 
Itombueeparis aut inaqua mente vt m paflio> 
mbus fton acbi faciatis tamai trdoe contut.der 
7 rumpere Deinde contufi ponantu2 in aqua 7 Dn 
as b02as Dimittamur ftare pcftea eeilai.do adin 
uatur Donec exeat fubftaittia fua 7 fic p2Cparat08 
fecunda rezula medicus Dane 
rindoe DebcrDare mifcendo aquam ftomaebi com 
foztatiuam quia funt naufeanui.ljZertia regi* 
medicus Dare poteft tamai indes vfque ad quan 
titarem .3.1'. 
ffi)e fcprio fciltcct Dc pfilio. 
Ilot i q plntum poteft Dari tripliciter vt Dictum 
eft oe fumo rerre.yut Dando ei aquam Difttllatam 
aut puluerem aut fuccun, i circa exhibitionem ip 
tius (eruetur modus Declaratus per totum ficut 5 
fumo terre. verumtamen fub Dupla quantitate 
piilii fctlicet vna .J.ertr laxattua ftcrtj.i.f .fumi 
terre.tn altis autem leruetur vt fup2a 7 cetj, 
| iDe medicinis compofine materia colericam 
v|joluentibue. 
Ilotandum q quedam funt compefitc in fo2m* 
ptllulari. quedam m fozma ellectnarii.piliuleaut 
euacuates materia colerica funt pillule t> aloe ait 
ree oe reubarbaro pillule oe fuo terre 7 bumfmdf 
aliqui addunt ptllulasagrcgattuaeque licet cua 
caant materiam tomunem cum boc etiam euacu 
anr colericam .2Dodus autem Dofandi tales pii 
lulae eft Duplex i! Edimus quo aDnumerum. 
fecundus quo ad quantitatem .quo aO nnme 
nim bonum eft Dare eas in numero ipari vt fequa 
mur comunem modum practicauttum 7 beftiale 
tOuamum vero aD quantitatem eft vt non tran 
icendamuspzo vna uice quantitatem. 3.1. 
eundo not8 q medicus volens dare pillulas pot 
ea« refo2mare tripliciter aut cum aqua aut cum 
elleccuario aut cum fyTupo.boc modo gratia erem 
pii non limitando quantitatem iyrupi aut ellecm 
ari.1V pillularum oe rcubarbai o.x.i.fiant pillule 
Vii.cum eilectuario fucet rofarmn aut CU3 aqua en 
diuie aut cum (prupo vtolato .Hora q pillularu5 
fup2afcriptarum queda5 poliunt cxibcrt omni bo 
ra 7 lunr pillule dc aloe que poliunt dari ante cibu 
7 poft 7 bcc ialrim per iwzam poft 7 tn mane 7 in 
fero etiam requirunt aliquaj cullodiam. 3iUe aut 
pzedicie Debent Dari m rnanc anre cibum regula 
ricer operando ita q ailumcno perficiat fomnum 
poft fumprionem ptlluL,rum 7 boc per mcdiaj bo 
ram.7 Demum flcc per quauuoz bozaf llomacl?o 
iemno vitimo aiTumat lauatiuum fi expedit, oc 
in le allumat cibu.|lcra q medicus aut uaidn t 
tkcuare a capite aut a pai ubus 1 emetis aut a pti 
bus ventris. 95i 9 capite i a locis remotfe bomij 
eft vt pitluic ftne magis Dure Vt longtozem moza 
factant tn ftomaebo 7 cx confequenti mai02em at 
tractionem .3?i vero vult cuacuaze a parttbj ven 
tris bonum eli vc pillule Dicantur effe molliozca 
£x quibus fcquuntur co2rca .2JD.de faciunt medi 
tf Dantes pillulas aureas immediate poft cibum 
aut cenam tn fero .SEecundum coz2eUrium non 
bene faciunt medici practicantes faciendo refoz 
mari pillulas 7 Dando eas moles iit qualibet 
fipne 
Ifpe ellectuariis lolucuribtis bumo2em colcricu; 
fellectuaria foluenria bumozem collericum fur el 
iectuartum De ptlto dc (ucco rotarum oiafmicdis 
quod etiam euacuar materiam cdmunem clTm De 
epitbimo De tbimo 7 cetj. Catarticuro imperiale 
quod ponit 2Ddue. oximel quod ponit 
SDdue. Circa modu5 Dofandi ifta ellcctuarta no 
ta q illa ellectuaria poliunt exiberi in fozma Ug 
da Diftcmperando tpfa cum aquis ,SUo modo da 
do ipfa ablolute non Diflemperata i ccd.(J T>rtu« 
modus eft magis conuemcns in volendo euaeuar 
materiam a ptibuts ftomaebi 7 a partibus vemnf 
4j fecundus modus el! magis conuemenf in eua 
citando materiam a capite .Tlota q hoia conuci 
ens pzo extbtcione tltozum dlcctuanozum cfl bo 
ra in qua ftomaebus fuit teiunus ita tame q poft 
alTumptionem (equatur aliquis lomnus pzout vi 
detur afbnri medico .llota q medicus voles Dif 
temperare ellectuarium no t Debet tranfeendere 
quantitatem criu5.|.aquarum.licet Dolis magia 
conuemcns fir quantitatis . JiiJ.Hora q poft af 
fumptionem eUectuartozum tftozum opoztct vt 
€Xibfatur lauatiuum Dando bzodium pulli aut a 
quam ozaet cum 3«ccaro in quantitate, j .vi.per 
quattuoz bo2as poft alTumptionem .Deinde ftet p 
mediam bozam antccp allummat cibum £ Qui 
to nota q faciens alTumptionem in fero clecrua 
r ii vtatur ante i'upolico2iis vel clifteriis ne reten 
tio fecum babeat impedire operationem medicie 
IDofts ellccruarit De pfiltoea.5.iii.v.'q3.ad.5.V. I3 
<11 puerofuftitiensfit,3.tt.fm vaiierarcm cozpo 
ellectuarii De iuccorofarum eft a.ytiu 
vique ad.v.iDofis Diafiniconis eft vfque 
7 plus 7 minue ftn etatem 7 complexionem. iDo 
fis cllectuaru d epitbimo eft vlc$ ad.3.v J.fimiir 
De tbimo -.iDolia catartiei imperialis eft a. 3. tti • 
vfcgad gnq3. ibofis cxtmelltslajcatiuteft vfq5 
ad .3.vi,quas Dofes non licet medico regulariter 
euacnando tranfeendere. varientur tamen fectind 
Diucrfiratem cozpozum 7 cec?. 
{TDc medicinis vfualibue cuacuantibus flcgma. 
Sequitur oe medicini6 vfualibue cuacuantibua 
flegma quarum altquefunt limpUces aUquecom 
pofite.fimpliccs funt turbttb agaricus .collo quin 
ticla cucumezafmusitiii obalam' kebuli rcubar 
barum 7 bermodatiii fal gemma eifebium 7 eu 
patoiium 7 buiulmodi 4jE>zo pi io videlicet p20 
turbitb. nota q medteus nullo modo Debet Dare 
turbit mfi oet ipfum cozzecrum ai 53.ua q qua 
titas jjJit iubdupla ad turbitb .IV gratia exem 
pii turb;tb3.ii.533.i.|lotandum eft q optimu 
eft 7 falutiferum oando turbitb miicere aliquam 
medtemam cozdialcm ne cx /efione turbirb fiat 
lefio in cozde.-Cmio nota quoniaj turbitb cd.ter 
mouct oolozeo ventris ideo laudat m .dici q poft afTumptionem {prius fiatcalefactides circa vetre 
7 ftomaebum cum pannis calidis non cbmttendo 
enca 1' fuppofit02iu.&uarto nota q vof fui bitb 
ell 3.5.i.vfq5 ad-ti.Uccr medici cdmuniter nd tra 
fcendat Doftm .3.1, boni ponderis .(Tirca fecundu 
qd efl agartcusillota q agaricus efl medicina fa 
miliaris ft fuerit c02zectuf.fi vero non fuerit coz 
rectus efl medicina a medicis excutienda, S3ecu 
do nota q habet Duplex co22ecttuum. Pzimum 
vocatur oximel fqutltcicum.tiiSecundum vocat 
fal gemma. ([Tertium cozectiuum addo De men 
te J5ali .vt alegat ZDefue Videlicet 55 quo 
notate pulchram regulam.aut medicus exib3 aga 
ricurn in fozma liquida.aut in fozma pillulart 
aut pztmo modo melius ed vt cozzt 
gatur cum oxtmeilc licet poffir etiam cozzigi CU5 
fal gemma.SEi fecundo modo 7 tertio Debet corri 
gt cum fal gema 7 etiam cum oxtmelle .(JZertio 
ndcaueat medicus Dare agaricum nifi mifceat' 
cum eo aliqua medicina flomachalis quoniam in 
ducit naufeam 7 ideo pzaetteantes laudant q af 
fumens agaricum pod alTumpttonem Debet come 
dere aliquos co2tandzos confectos ad pzobtbent5 
aut bucellam panis infufam in re aceto 
fa .aut infundetur Donec pzobibitus fuerit vomi 
tus .quare fequitur q bonu? ed cum agarico mif 
ceri ctnamomutn .aut garicfilos .aut calamum a 
romadeum .aut madicem 7 buiufmodi. oofie at 
huius ed a ponderis. (Eozrec 
tinum autem Detur fubtriplum ad agaricum b* 
modo.Bt gratia exempli agarici ellccti. 5.1. falis 
geme .3.t.cinamomi parum mtfcc 7 fiant pillule 
vel pnims 7 cctJ.JEc quia aromatarti cotter tenent 
agaricum pzepatatum ideo pzaetteantes Dm.Bt 
agarici pzeparati.aliqui Dicunt agarici tnfufi. et 
in his non ed Ditferenria.quia Dicendo. agarici 
infufi ed Dicere .Bv agarici pzeparati quare poffu 
mus Vtrunq5 inrelligcre.JJlttmo nota q agaricui 
non Debet pzeparari cum oximelle nifi fruflrati 
incidatur 7 permittatur dare faltim per quattii 
pz hozaf. 
cologntida pzio nota q colloquitida nilo mo 
do oeb3 exhiberi fine fuo co2zectio vt qD fecundu 
comunem fementiam ed medicina confoxtatiua 
flomacbi.vt 33 cinamomum garicfilus 7 buiuf - 
modi .verum q aliqui ponunt madicem effe p20 
pzium coz2ectiuum inter cetera.St tamen fi vel 
litis fcictifice Dare colloquintidam quta oefua ,p 
pzietate ledit coz omnino optimum ed vt C115 ea 
non folum mifceatur medicina domacbalts imo 
etiam cozdialis quam nullo modo omittatis, ab 
dinendum tamen ed ab ida medicina tnquantu3 
ed pcfTtbile.quoniam ed medicina que cuacuat la 
xando cmnta mcmbza pzincipalia .23i tame ve 
litis ipfa vti vtamini cum aliis medicinis. <jf£3e 
eundo nota q vtuntur ea pzacticantes Dupliciter 
aut in clideri aut in fuppofitorio 7 tunc ed medi 
ctna fublimis euacuando a capite quare laudatur 
in appopiefta 7 paralefi et fimiltb3.7 hec nilo mo 
do omittenda ed in cura talium, fmnliter lauda 
tur in colica ex fecum retentione cuiue dofis pzo 
clideri ed vfq3 ad.3.tfi.|flio modo vtuntur ea os 
do per os quedebet Oazi pzedicto modo. et eius 
Dofis ed a.3.t.vfq5 cctj< 
fjfee cucumere afinino pzimo nota cucumere afi 
nino vtuntur medici tripliciter .aut vtendo ptlln 
Ite confectis ex fucco eius, aut pnluere eius aut 
eius aqua .f>20 quibus notate q ptUule oe cuale 
reaftmnoque magidralef repiunturfuut mira 
btlte tuuamenti in curando ydropiftm 7 maxime 
afclitctti.oueemmauttres iftarum ptliularum 
parue etiam maximam quantitatem aque conten 
te in ventre euacuant 7 vt plurimum vfq3 ad me 
dia3 fitulam ex quo ooftf ptliularum e vfq5 ad.3. 
f.Hlio modo vtuntur fucco et boc in clideri foztt 
ad Otucrtendum materiam a locis remotif aut at 
trahendo ipfum per nares quoniam efi mirabilia 
medicina in curando emigraneam .aut rolo2em 
capitis anttquum.bunc tamen modum obferuan 
do q patiens qui fumit fuccum per nares oebet i 
plere os fuum aqua ne talis medicina ti anfeat ad 
pulmone 7 partes pect02ts.quo facto ridebit ma 
Ximam experientiam in curando mirabiliter om 
nem Oolo2cm frigidum a materia frigida capiti, 
laudo tamen q cnm trahitur talis fuccus per na 
res # cum ee mifccatur fuccns endiuie aut aceto 
fevt remittatur eius acuitas.verum melius ed 
vti a qua eius q fucco quia efl minus pertculofa. 
Dofis autem (ucci attrahendi per nares p20 vna 
vice efl Vfq5 ad.5.5\aque autem ed .3.1. 
Hora fecundo q ille mcdtcincDcbent cite ultime 
in patfionibus capitis .licet ptUults fupiafcriptie 
polletis Vrt audacter quia euacuant fine nocumen 
to.33i' vero ille pillule non clTent apud uos. com 
ponatis pillulas ex fucco cucumeris et ex medici 
na flomacbali .ita $ medicina ftomacbalte Debet 
elle fubduplaadquantitatemcucumerts afinini 
fic Dicendo fucci cucumeris 
cis .5J.fiant pillule cum fyrupo De menta oe qui 
bus exi beantur patienti Due vel tres aD plurimu 
JDe mirobalanis ‘kebulis 7 beltetf. et p2tmo no 
ta q De p2opztetate mirobalano2«m tfl vt indu 
eat amaritudo ozis que Durabit notabili tem 
poze nifi coz2tgatur.7 ideo p20 conflanti regula 
tenerdil ef! q mirobalani non Debent Dari fine 
$uccaro aut fine paifults vt patet per 3fut.tn plu 
ribus locis .qui femper 02dinandomedicinam 0 
mirobalanis 02dinat tpfam cum 3uccaro aut C115 
paffulis 7 patet aim maxime p2tma terti De cura 
ibi? a felgte 7.14. tertii t5 cura afcitis.Dulcedo eni 
3uccart habet remittere acuitatem 
ita tamen q quantitas juccart fit fubdupla ad q 
titate$ mirobalanoaum .Dofis autem mirobalaa 
rum 'kebulo2umind02u30at02um in infufione 
efl vfq5ad.3,iiij. 
ihc fal gema oe quo notate q non ell Danda medi 
cinafimpliciterfacta ex fal gema .quonia5 indu 
ceret exco2tattonem intellmo2U37 foztaffe Uda 
cbt .bonuj tamen efl vt quando medicus vult eua 
cuare bumo2e3 vtfeofum 7 flegmaticn.vt cu medi 
cia mifceat’ aligo faf geme quoia fal gema 123 lliu 
lare virtute expulfiua3 .ideo fequitur meltoz eua 
cuatio.(Taucat tame medicus mifcendo fal 301135 
tranfeendere ooftm vnius 3.tlota fecundo q I5 
pzedicto modo polTimus vti fal gema melius efl 
tamen 1 hic modus Debet feruari. vt eo utanur 
mclifleri7incurafebziu5 a materia frigida ii 
Diuertendo materiam a locis remotis 7 tunc licj 
De eo poni in clifleri vfque ad.3«it.31iqitando ne 
celfariu e medico facer fuppo(itoziu ex folo fal ge 
ma flante maxima flipticttare ventris vt in cu- 
ra colice et maxime ex retentione fecum et tnne erit fuppofitozfum mirabile in euando materias 
duras.faciatis tn Yt non teneat’ longo tempe tale 
fuppofitoziu .qz aliquado induceret cxcoziattdej 
ani 1 in extremitate inteflini recti. 
flpeeufozbio n eupatozio .tlota q ille medicie nd • 
funt Yfuales apd medicos nift i euacuado matias 
a capite Ytendo eufozbiojctracto per nares (5 in 
eis Duob5 dbet| fuar caonee ddede i ca° d fuo tre* 
bermodalts. Tlota p8 q bcrmodali poliunt 
extberi fub fozma pilari 1 fub fozma pulueris ct 
vitio fub fozma fucci.15 mcdici non Ytanf ipfifYl 
ctmo md ,(3 cotter p° modo % fo Ytuntur eisf filo 
ta q ftue Dcmuf eos fub forma pillulari fiue fub 
fozma pulueris Debet mifceri 1 addi ,ppztu corr 
ctiuil .quonia dc rbe efi Yt p° noce 
ant flomacbo generado naufea ©8 Yentolitatem 
Xertio qz tarde motdie.JEt ideo ,p cbflati regula 
f uet’ ifle mdus q Dando tfla medicina mifecatur 
modicum 33 aut mente .DoF cius tpfu exhibendo 
fubsfozma pillulari e D3 exiberi i ma 
ne.Dofis aurem pulueris eius e aD.3.ti.,7 cet|* 
(l De foluentibus bumozem melancolfcum. 
SBcqi De foluentib3 bumoze melacolicu quo? aU 
que fut medicine fipltcee ficut lapis lapis ar 
menus epitbiu5 fumus ite fene elleborus niger n 
camepftlxos ,3IUe fut copofite Y3 ptllulc 'i eliccru 
aria i'fc>zio no dc lapide I35UU q> ipfo Ytut medici 
Dupfr.Yno modo fub forma pillulari .alio md fub 
for3 pulueris.'? qz educit laxado Yirtute 7 cu Dolo 
re.id neceflariu e Yt rcctificetur cu aliqa medicina 
cozdiali Yt buglofa effe oe cozde cerui cozrtcib3 ct 
tri 7 btftdt .Dor eius e a.3.i.Yrq5 ad.3.13 .i.7 looc 
fub fozma plueris .fub for3 at pillulari efl Yfque 
aD.5.t*7 Debet Dari tn mane. 
lapide armeno.De lapide armeno notat? 
q illa mediema bet pzeroganua tn foluedo bucrc 
mclancoltcu int' ceteras mediciae.7 Dari pot uo 
md lota .3flio° non lota p° md lota cu Yino fubtl 
li aut aq3 Dulci cuacuat fine faflidio 7 fine nocu 
mento .no lota at euacuat cu Dcloze 7 fafhdio ct 
butdi.Dof at lote efl Yfq5 ad.3<ti.nd lote at e 
aD.5.i.bonu tii c Yt cozzigat cu aliq3 me3 codiali 
De epitbimo .fxBegrur oe epitbio q c mirabilis 
medicina tn foluedo bumoze melacolicu 7 edfert 
egritudtb5 capitj 7 epatj appoplefie Dolozi capit} a 
tali materia 7 opilationi Iplenis. p nd q’ tale 
folutr induccdo fiti iilamationc 7 Doloze 7 fit tar 
de motiom'0.7 id bonum e Yt rectiftcef cu modico 
piperis 7 modico falis geme 7 fuffteit Ynu gnum 
Ymufcutufq5 tflo? 7 oetur in mae.Dof at eius efl 
fub fozma puluerif Yfq5 ad.j.tii.m Decoctde vo Yf 
q-3 aD.5.itit.tn fozma pillulari ad.3.i. 
t[De fumo tre ieqtur oe luo terre oeq° fupfus di 
ccu3 emota tame p cdpleta Doctrina q> fumuf tre 
e De medtetnie benedictis foluemibj bumozem 
melancoficu qr euacuant.ccfoztado confoztat ta 
men t operarione Dado tpfu cu aq3 lactis 7 cu oe 
coctonc pallula?'7 cu iucco abfintlni et buiufmci. 
De lene fcqt.oc fene q folutc bumozem melanco 
licu5 miidificat cercbzu5coz cofuat Ytute3 in m 
uentute generat gaudiii.rcctificat tame i cdplext 
onc et tn opado fi Dat cu bzodio galline aut carni 
U5 a Yto fubrili a fal gema.oofeiuf c Yfq3’ad.3.Yi 
De debo2o nigro .fecjt oe eleboro nigro q c me- 
dtctnapantonomafiaad cacrulepza ct lurdita 
te ,t>° noca q medteus non 03 oaf ttifi pzius cor 
rgaf 013 YelD.tuco petroni no antxio ori 
gano calametoalit euacuaret cu nocumcto.ocfts 
cius e tfq5 ad 3.t.f.t piflts i puTere Yftg ad.3.i. 
De caedreof fiat Yt dcu3 e i cQ 6 fiio tre. 
Dc eUectiurtie folnenttfy bumoze melacolicu. 
Dllectuaria foluentta bumoze mclancoltcu fut d 
lcctnartu3 0e epitbio bezmett Oiafene amecb.Tlo 
nullus illo? dectuario? 03 Dari nift' Det cu aq* 
refptcicnte btmioze melacolicu vt melius actuei: 
medicina Yt puta cu aqa fumi terre lupulo?.Do£ 
ellectuartt dc epitbimo Yfq5 ad.j.Yi.rofia oiate' 
ne Vlq5ad.5.Yi.ooP dlrii aroecb 30,3 *uii. 
(jkjequitutDe confcctidibu® .tlota q cofecttones 
qda funt ftpltcce fiue vfuales 7 qda magiftrales. 
ilfuales funt qua? alique refpiciunt ftomacbu Yt 
aromaticum rof. oiaetnamomum Diaciminum 
Diabza.oiarodon abbari ct buiufmodt quo? Dofif 
40 Yna quaq5 Yice efl vfq3 ad.jj.Yt.cois modus pra 
cticanctu efl pzo Yna Yice^.iiii. 
# foe coufectidtb3 Ilo q oifert moduf 
confidendi confectiones i fozma folida ab dlecfu 
avio. Confectio aute Ytplurtmu fit cii 5uccaro ct 
a quia .eiicctuariii at fit cu meile ct fyrupo. Tlota 
fo q fquirit optt. 
cxepli gratia yoIo ozdinare confectione ftomaeba 
le in flomacbo frigido fic Dica.Bc fpeci'cr«5 aroati 
ci rofati .j.i.fpccierum oiactnamdi .^y.cccc^.i. 
.et fic dicam 
optimi .5.tu.ftac confectio in tabulis Yel in moz 
(elis CU3 aq3 mente melliffe 7 fic De aliis aquis flo 
macbalibus .Similiter Ydo ozdinare confectio 
ne cozdiale Dica .Bc fpecte? ellcctuarii De gemis 
3.i.fpecte? oiamufei .3-i.y. effis De cczoe Vcrut 
margazitaru3 pfozata? ana .3.i,3uccari. § .Yt • 
fiat edreetto i mozfelis cu aq3 buglofe .tertio .no 
Candum q coofecrtonu queda funt laxattue et ille 
coponunrexmedicinis laxatiuis yc oiaturbtrb 
Dtafinicon Diatatolicd .Dof’ pzimi e a* 5.11. Yfquc 
ao. Yi.<£iftt H Dob .3.U.Yfq5 aD.uii. i llota 4* 
q Differt mixtuza et ellectuarm in boc q copone 
do mixtura accipiunt copoftra in forma felida et 
pzopzia. i cofietendo ellectuaria acctptiif fpee cd 
fecnonum exepli gfa .£xcplu pzimi Yoloozdtaf 
mixtura ad feriandam fitim otca.ttc 5uccan rofa 
ti 5uccari bngolofsti 5uccari bozagtnari ana; J.i. 
ftac mixtura cufyrupo oe agrdla.2fliud efl fi xl 
le ozdinare ellectuanu3 Dicere .B( fpecte? et cet?, 
*Hd q boza exhibendi confectione fldacbale coz 
diale et cerebzalc5 e Yt exibeat p ouas Ixjzas an 
te cibu b° e ante p2s diu.pari t loquor d cofectone 
mattalt yt Diagalaga ? oiamargaritd et buioi. 
4| De epirbimatibus. 
SDequit Deepitbimatib5(pq° fciaa q epitbima 
J3pztc ipoztat medicina cdpofita ex aquis Diflilla 
dsctfpaiebusqmediatepano lineo Yel laneo 
Applicant mebzoinfufoi aquis pzedictf Yt pura 
ipfi flbacbo coidi ct buiufmodi er in b° Detfcrt c 
pitbimaab ebzocatione.quoniaebzocatiofit ex 
rebus bulitj in aqa et vino 1 no ex aq9 oiffillata 
et cecj.lld P° q I3 circa principale qdlibct 
pollit fiert epiebima tame medici comunft Ytun 
tur ouplict epitimate i.epatico et cozdiali.15 idc 
epitbima epaticu pofftt ftcri circa rcnes.ct qD’Ub3 
applat epitbia altatiuu ct cofozratiuu/rto 
tertio q epitbima epaiie D.bcc fieri cum aquis riftillatisrpatir.iaet fpecieb3 rcfpict<ntib3 epar 
vt funt fpecies triafandalo2u in lapfu cali°.7 fpea 
piarodon 7 Diaciamoi in lapfu frigido. £pitbia 
at costale fit CU3 aquis co2dialib5 7 filr fpcb3 vt 
funt fpes co2diales tepate fpes ell rii De gemis et 
ifta va]ent in quccuq5 lapfu fiue calido fiue ffido 
(Ultio at fpeb3 Diamufci 7 fpcb5 Diab2e in lapfu 
valde frigido .fcof at epitbimad q-tii ad aquas e 
flif.x.vfq5 ad .XU.I3 coit accipiaus .f.xti.ipfarum 
aqru .fcofis at fpecicru e a.3.1'. $:vfq3 ad.3.ii.11d 
40 q medicus volens 02dinareepitbimata epad 
non 05 obmittere modicu aceti puta ab. f .$. vfq5 
facilt02is penetratiois .tbaritcrfi vfr 
ozdinare caueat obmittere ne i ea ponat modicu 
maluatici aut vini odozifert aut moicu croci.pra 
cticantes tame magis crcco q vino f 
q ntbl efl pzeftatiue aut vtilius medico q facer 
epitbtacirca epar vel C02 2coucdo febre ta a mi 
caltda q frigida.magis tame in calida febre iu - 
uat.q tame epitbtata non fieri nifi in flatu vel 
oeclinatioe euacuata matia vt babet p9 qrtt Dc 
cura flegmatice .£xeplu volo 02dinare epitbima 
fo2ti patieti febre colerica Dica fic.tV epa 
ticc endtuie (olatri feperuiue 
fandalo?2 7 fiat epitbia.ita tame q 
nbiaffumo illas quattuo2 aqs .pcflu vna aut Du 
as affumere vt placet.rarinic obmittit aq9 rofata 
in Vtroq3 epitbiate .JCxeplii ti vr pztus volo in 
lapfu frigido Vt in yd2ope eupato 
rii fene abfintbii DiarodonabbatJ 
3.f.aceti p.122 mifce 7 fiat cpttbia .3flig tame qui 
gfant' t variado mdu5 C0C5 accipiut fiplicia copo 
netia fpes predeas loco fpqz 
pii gratia Dicedo. fk 7 cetf.olTtf d C02de cer 
ui margaritarii iacinti auri piui ana. 3. t.qd ta 
men fuperfluii e Dicere cu illa fiplicia ingrediad 
fpesp2edictae.$i vero ex inopia non poffet beri 
respzedicte capiat aquefolecuacet07fiatvt fu 
p2a .tlota vitio q ifla epitbimata non babee t ti 
miara bo2a applicarois ex eo q2 pofliit applicari 
qualibet b02a imo Debent cdttnuari in fcb2ibu0 
acutis fiue in feb2e a ma vencnola vt pcflilentia 
libus in quibus maxime itmant, 
De emb20cationtbus * * 
P20 quibus nota q embzocatio ppzic fit cu fpb 
gia madefacta in Decoctione ex quib3 co 
ponitur q applicatur meb2o lapfo 7 efl foztbzia 
operationis q fit epitbima .quonia fo2tiue tpztc 
aq9 Decoctionis q aqa Diflillationis.firr viml fo2 
tius ip2imit .Ilo q ad boc q fiat optia Decoctio fi 
«e in vino fiue in aqua .03 q? tantii bultant ref do 
nec fiat confumptiovfqueaD medietatem Inter 
aquas autem eligibilto2 e aq9 cillerne q aq9 plu 
uialis 7 fluuiat’ magif q pluntalif.llotadu tame 
e q> multiplex e embzocatio ftcutmultiplictffa 
ciunt medici circa Diuerfa meb2a .fi fit circa (Ida 
cbu vocat’ flomacbalis.fi circa epar epatica 7 cep. 
Differunt et ex pte coponentium quia emb2ocato 
flomacbalis copomt ex rebus flomacbalib3 vt ex 
meta abfintbio 7 labzufca 7 butufmcdi. capitaE 
vo fit ex reb3 capitalibus vt ex faluia maiozana 
betbonica flicados 7 bmufmcdi.Uuu aduei tj q g 
requirit, libj.aq.iixcplt gratia 
volo facere oececrionc flcmacbale i lapfu frigido 
fic Dica .*& folic2u? labzufcc abfintbii 7 mente et 
tBcllifle inftb.iiii.aque ccnec fi 
at confuptto medietati vel tertie parti deinde fa 
cfa cofiiptione medietati vel tertie partif madefac 
fpongia 7 applicet loco Solenti .it quia ifle cb20 
cationes coiter pzeparat in somibj a mulicribj 
n cetj.et non ab aromatarite bine e q medici 02df 
nant crloco Libze vnius aflumant mcfura3 vnius 
fialeOl ota cj? I3 ifte entocatices pdTint appli 
cari qnal3 bo2a conuenicntiue rame ante ctbu ap 
plicatur ebzocatio «udialisfldacbalievel capi 
talfs.7 alte indtfferent.&uiro notadu q t fedado 
0olo2e fiue a ma calida f frigida cb20catt'oncf iu 
«at maxime refpectu alia$z maxie circa 
Dolozes podagricos arteticos a tntefttnalee ♦ 
llDevnguentj. 
Tlota q Differentia efl iter mbu3 coponedt Vngue 
ta a eplaflra q2 vnguetu*o3 coponi oib3 cdponen 
tibus redactis ad fubtilitate a isc refultat inguen 
tu fubcilc .eplartrti3 at Deducitur ad fo2ma5 grof 
fa ex pa2tecdponetiu .7 ita p5 vificatio cirugtco 
ru5qui apdlat vnguetii fubtile et grof 
f«3.iecundo no q fiplicia coponetia vnguetii De 
bent pulueri3ari feo2fu ante q aD tona inguen 
ti reducat" exepli gra fi in Unguento renali ingre 
diant fandali et bolus armenus fandali Debet pE 
«erivari feozfu et fic bolus armenus. ct boc e fim 
plicta feorfn pulu e rigari vt coit' Dicunt p2acticatf 
qutb3 fit vuguetii vt infra. lertio no 
q in boc differt cerotu3 ab vngueto .ccrctu et fit 
et copoitur coiter cu refina. Vnguentu at coii cu 
medico cerc .tDuarto no q? fub tripltcifozma fit 
vnguentu.quodda molle qdda mediocre quoddi 
groflu vt vnguentu grecii qd babet rdne 7 formi 
aliqualtt ceroti et tfta babent 02dine ad inuicem 
q2 p2imu e ogationis Velotidts q f m 7 £3 q t ttu 
thuinto nota q medicus volens 02dinare vngue 
tu fiue molle fiue mediocre Debet mefurare q qlt 
bet vel fucci beat aut ad pluf 
licet vnguentu fiat molle vel magis grof 
fu fm maiore vel rninozc mixtione cere.ita tri q 
medicuso2dinadofivolueritfacefvnguetu ;mol 
le Dicat 7 adde moicu cei\33i vo grof fu Dica 7 ad 
daftm cefooec fddat' ad fptfTitudine et groflitie 
qdk alococer accipiat gume vt armdiacu fapi 
nii 7 buiufmodi .Sbexto no q vnguento£ qdoi 
e inearnatiuu vt unguem De farcocolla.qdda e cb 
fumpttuii vt vnguentu apfop.qdda alteratiuii vt 
infrigidans jSalieni.qdda co22ofiuii vt vnguetu 
De litargiro 7 buiufmcdi.£x quib3 p3 mous 02dl 
nandi vnguetu p° ponunt ligda vt olea aut fucci 
Dride fimplitia fcu pulueres exepli gra Voloo2di 
nare vnguentu ftoacale fic oicaflBc olco£ ccabfi 
tbio nardini De menta ana.f i. mafli * 
calami aromaticiana.3.i.milce7 fiat vnguentu 
molle CU5 modico cere ,£5i vero velitis adder ali 
qua pinguedine vt e pinguedo galline Dicat me 
dicus polita recepta Difloluta pinguedine fiat vit 
guentii vt fup23.Jtx q° patet fm aliquos Differen 
tiait limetu7 uguetMimetuabfolutefubtilete 
net fo2ma .uguetu at media f grctfa.SBirir fi ve 
limus 02dinaf*vugneutu $ renib5 quando renca 
fuerint lapfi ad caliditate3 fic Dtca.Tk infrigidat) 
j6alieni .f.i. J.clei nenufarini. olei Defifsmo 
ana %.$.fandalc2U3 albo2um boli arment' fpodii 
ana,3.i.fiat vnguetum molle.De bo2a at applica 
tionis vuguet02il no q poliunt applicari qualib5 
fopza 7 quolibet tctnpo2eoummcdo uuer vnam sppMcatfone;ialftriniediettepuotriu boiazuj 
hoc fupcraddendoqipfaappliceturcatafeu cepi 
da mfi fuerit Illa q applicatur ttnerib5 q nflomo 
tatr applicari oebet a b° d mo coponedi vngueta* 
(Ibecmplaflrie. 
tlota q i conficicdo emplaflra Debent feruarf ifli 
canones. (fTdziinus eflq> qncuq? medicae itedit 
copo nere emplaflru ex berbie no D5 eae Vllomodo 
facere pulueri5are queadmodti ex radicibne altee 
melliloti camoroille.S3ed Debent irte bulire gbue 
balicie addatur oleii tur intentione3 medici. bl 
gra oleu refolutiuu fi medicue intendit refolnere, 
oleii infrtdatiml fi intendit tfrigidare a ftc d alite 
<1 Secundus canon medicue ttedene coponer em 
plaflru 05 .pponere 1 mefurare,fic q vnicuicE ma 
nipulo berba? cozzefpodeat aut altius 
liquozte vc butiri piguedinie vt e pinguedo gallie 
ad?ps pozci 1 butufmoi jfllerttus canon q 1 oz 
dinando emplaflru 03 Dicere medicue buliat Do 
nec veniant ad fptfTitudine er bie fiat emplaftrin;. 
VOi gra Volo ozdiaze emplaflru rcfolutum Dica fic 
Jfc flo;r camomille melliloti fc.anett radicu altee 
ana.dq J.oleop camomille aneti liliof al. ana. J 
t.mtfce a buliant a ex bie fiat emplaflru *{|Quar 
tua cano qncuq5 medicus incedit operari aliquid 
mediate empiaflro.D3 fuare vt ponat empUlirus 
multii grolTii p° tameiticipiedo ab vnguetts 1 fi ri 
,pfuc veniamus ad applicatione emplaflri.{[Qui 
tus cano medicus ozdinado emplaflru er rebus q 
poiTent vc funt-gariofili calamue aro- 
maticus a buiulmodi nd 05 er bis puluerijatj face 
re emplaflru 13 7f>ntnfia 4f Sertus et 
vltius cano i reliquii oib3 feruetur cano‘es dclarati 
C ca°d ccrotf a vnguet} a bec fufticiat d emplaflrif 
Sbe cerotis.? 
ota q in cdficicdo cerota Debemus aiuertere q 
(fla efl Differentia inter cerotu a Vnguentu quonta 
vnguentu fit cu cera a cerotu cu rafina.jdeo pza- 
ticantes i fine cu ozdinant vngueta oicut cef-q.e, 
a fiat vnguettu fine au te ceroti oicut fiat cerotu5 
cu rafina.ideo qz cu cera nd Duceret cerotu ad foz 
ma oenfa a folida5 £ Sccudo no q ficut i cdfice 
do Vnguecu regrit falcj.3d.0Lei aut 
alterius liquozis.ita et| 05 fuari in cdficicdo cero 
tii.f repli gra fic oica/ft olei d mc 
, ta ana.J.i.gariofilo? maflicis ceroti! 
- cg refinadfj Tertio no q cerotu quodda e floma- 
cbale qdda epaticu qdda cerebzale qdda fpleneo 
cu qdda matricale q Diflerut er parce g 
bus apjjlicantur.vnde cerotu flomacbale 03 et ad 
fo2ma fcuti.cerebzale vt-plurimu ad fozma rotun 
da iCpaticu ad fozma lunare.fpleneticu a4matrica 
le ad fozma qdrata .4j Quarto no q i oadimido 
(fla habet ozdmc ad iuicc.f.vnguentu ceronia em 
~plaflru.fo2tio2i0 operationis efl cerotu q vngue 
tum.a adhuc foztiozis operationis efl cmplaflru5 
fj egrotantibus minus tediofu5.p° g°medici fapic 
tes oebent incipere ab vnguento.a fi illud nd futff 
cit Defcendat ad cerocu.a adbuc fozrius Defccdat 
ad emplaliru.f3 in pafTionibusflomacbi mirabiTr 
operatur cerotu tuter cetera 
to noradti q mcdicte vngueto Debet 
fubtilius pulucripri q pceroro ideo pzatieantes 
Dicut i fine vngueti fub 
tililTime.in fic aiit ceroti nb.foofts aute ceroti nd c 
limitata ex eo qz magnificat' a mtozaf f'3 qtitate 
5 toluermt medtcf n ced.Dflferfit et cerota fupra 
fcrfpca cx par te coponentiu quonia cerotu 
chale cdponit' ex rebus ilomacbalibiw a ftc d aliis 
SDe differiis. 
ota g> cltfterio? qd ia e comue Vt factu5 ex kr 
biscomumbue (eu Decoctione ea£ vt blicia mercu 
rialia malue vioi' 7 buiufmodi .vel afr cliftere coc 
qd Fit ex bzodio pulli carniu 7 huiufmodt.Qdda3 
autem artifitialiter it compoficu ex medteinif ad 
pzopofotii leruietibus.Secundo no op 
qne ponuntur in cltfleritf aliq funt fiplicea 7 aliqj 
fut vt turbitb fal g:ma collo 
qutnrtda agaricue.Doiie aute5 pzimi e.5.it,Dofif 
fecundi eil vfcj ad.5.i.bofi9 tertii ei) viqj ad.3.114 
IDofia quarti eil vfq5 ad.5.iii2Dcdicinc compoiice 
funt iicut cltriu DiaFiniconia yera pigra yeralogo 
dicn,drriu5 oe baccia lauri benedicta litontripon 
caiTia fifhiU.eirriu5 oiafene.fcoiie pztmi cfl vfque 
ad.|.i.aoofia fecundi eil vfq5 ad.3.vi.IDoiii tertii c 
xfqj ad.%'f.lDoft8 quarti e vfq5 ad .3.t.fcofia gn 
ti eil vfj ad.5.i.y.toofia ferri eil vfq5 ad.3.vi.Dor 
feptitm eil vfq5 ad.J.i.y.bofie octaui e vfqp.ad.f* 
li.7 ex boc p5 quid lit cltilere Lentcfuu; 7 clillerefo 
te.2fertionotaq?icafuneceiTitati0poreil fieri cli 
(Iere ttutritiuum it cltilere factu ex bzodio capois 
autgalline it 15 (Conciliatoz Differentia illa.ilrp 
fubmiiTa per anum poilint nutrire 7 maxie t ca u 
dante marim3 neceifitare ex parte 
no q> cltilere fpD5 pzecederc ex 
bibitionc medicine 7 maxime medicine foztie it 
iitnmaneD5exbtbert medicina in fero exhibeat 
cltilere vel loco cliilerts exmbeat iuppofitoziu3 • 
i(fDe trocifcis fcquitur« 
Pzo quo? noticia no q> Differentia cfl inter pillu 
las 7 trocifcoe ex parte figure.lbilfe em'5 fi ut fub 
fozma rotunda DeglutibtlitQDTrocifci verofiut fub 
fozma rotunda cdpzefla i medio vt patet 41 Se 
eundo oiitferunc ex parte operatote, quonia oes 
pille aut leniunt ventrem aut laxant. Irccifci at 
multoctena nb operantur aliquod iilozu* it patet 
De trocifcie oiarodon qui ponuntur a JlLolao et 
IDefue valde conuemenres ad remouenduj oppil 
lationem fequentem vnamsjqs febzem rectiftcan 
do toralem complexionem 7 maxime in febzibus 
u materia frigidae ideo medicue Dare Debet tfes 
trocifeoe in Declinatione talium febzium quom'33 
mirabiliiTime conferunt tnremouendo Debilitare 
toctue 7 i aperiedo oppillattonee fi quefuei int. et 
tnfubdltandomateriam frtgidam7groiTa3in q* 
confiilit moiue Digerendi talem materiam 15ila 
fomunt De mente pzincipie De cura flegm8tice in 
fine.|/Xcrtio differunt ex parte ccmpozte requi- 
fittpzo exbibttioneipilCe enim exhibentur in 0: 
terminatotempoze ita cy in mane 7 in fero tantu 
juxta comuncm modum pzaticantium regularif 
operantius}.Iroetfct aute portunt exhiberi qualtb3 
boza tndtiferenrer.15 etiam meliue fit in 'mane. 
operantur enim conuementtue j(f Quarto differt 
qz troctfci non funt ita abominabiles guftui heut 
pillule. licet polTtnc fieri ita parui y poiTint dglu 
tiri Dato q> boc non eiTet in vfu iJJlota fecundo q> 
medteuf non Debet oare medictna3 fub tUa fozma 
trocifcozum. talte enim fozma cfl inepta ad De 
glutitioncm fedmcdicue volene Darctrocifcoe D3 
coe Dare aut componendo ex bieptllae aut confc 
etidee aut electuaria aut occoctipnce fecundum q melius Ridebitur medico.Hduerfendmj fam«n $ 
medicus colens Dare trodfcos habita intentione 
ad caput melius eft eos exhibere fub fozma piltari 
cj? fub alia fozma .CrIertio nota q> trocifco2um 
quidam funt aperitiui quidam confoztatiut qutda 
aliqualiter folutiui .rrocifei aperitiui funt trocifct 
oe reubarbaro trocifct De berberis trocifcl De fpo 
dio trocifci oe eupatozio trocifi De lacca trocifct' 
De mirobalanis trocifci De yeralogodion trocifci 
De epithimo iOmnes ifti funt aperitiui quozu; ali 
qui refpiciunt materiam calidam aliqui frigidam 
llulla eft enim oppillatto pzoneniens a materia 
groffa ira vifcoTa frigida que non pofTit rcmoueri 
per alterum ifto2U3 videlicet per trccifcoe De mi 
ra aut De lacca i ced. Quare in retentione mcftru 
021I antiquiilima mirahiliter fimendantur troci 
fci de mirra.aliqm confoztatiui vt trocifct oe abft 
cto dc menta 4 Quarto nota q ex omni medi 
tina que poitunteomponi troci 
fci Dolando'medicinas componentes fecundum in 
tentionem medici ita q fimaioz eft intentio ad 
caput q ad ftomaebum pluf fumatur De medicina 
capitali q ftomacbali .ex quo patet q pofTent foz 
mari trocifci ftomacbales ex medicinis ftomaticis 
7 capitales ex refpicientibus caput 7 cozdiake ex 
cozdialibus 7 ita Difcurrcdo per omnia membza 
cozpozis bumani«exempli gratia volo componere 
crocifeoe ftomacbales fic Dicam mafUcis cina 
momi cllecti gariofiloznm coziandzozum pzepa 
ratozum calami aromatici ana.j.y. fiant trocifci 
cum firupo De menta aut cu; aliqua aqua fecundu 
intentionem medici Dum modo pondus trocifci 
vnius non cxcedat.5.y.poffum etiam ccmpcnere 
trocircos ex fuccis licet ifte modus no fit in vfu q2 
trocifci requirunt fozmam aut fubftantia3 tenfa 
( Quintonota q medicus poteftplue exhibere 
De trocjfcis q De pilfie quonia afferunt Debilitate 
ipfi virtuti queeunqt ftnt ille fiue lenitie ftue laxa 
tiue.trocifci autem noma ideo trccifco£ Dofis pze 
ter trccifcof opiatos e v(q5 aD. 5.ii.licet fit 
melius non tranfccndere.3.f.ne ex quantitate affe 
ratur tedium affumenti.Irccifci autem aperitiui 
non Debent exhiberi vitra quantitatem vniue. 9. 
aut.3.y.addendo q medicina fub fozma trocifco 
fub fozma ptl 
lulari a fic patet De trocifcis 7 cetj. ’ 
4 Sequitur De rob. 
TIcta p2imo Differentiam it firupum 7 rob. ftrti 
pus enim fit er Decoctione medicinarum fimplf 
tiu3 addito meile vel 3uccaro vt Declaratum eft 15 
modo 02dinandt firupum magiftrale3. rob aute5 
Dicitur effe fuccu s herbarum infpiffatue qui poteft 
Dari cum medicinali aliquo aut cum aqua fimplf 
ei aut bzodio 7 cetcrie butufmodi fecundum inten 
tfonem oiuerfam medict.ftcb autem multiplex e 
quoddameftrobDeribe67eftfuccus Deribes in 
fpilTatus quodda5 e rob oe pomis 7 eft fuccue t5 po 
mtstnfpiffatus.XDodusautem componendi rob 
eft talts.Tk pcmo£ Itb.xitar fucetis 7 ponatur in 
vafe ad folem bene obturato Donec extccetur 
7 pinguefeat Deide exhibeas cum aqua aut alio vt 
fupza.oum modo medicus non tranfeendar quan 
titatem. J.ii.Tlota fecundo ql materia groffa pu 
a fltetiamvitlatirnlira fnyf npfraftnmo-^ 
rcb p3 nam foztio2 eft operatio i fucco 
q in Decoctione g8 7 ccd ccnfcquemia t3 7 afiilptu 
patet.nam tn ftecdcttoneefalant partes fubtileo 
in fucco autem remanent.in materia ante5 calida 
pzeftantiozeft firupus q rob.tlota 5°qficut firn 
pus magiftrilis componit] ex Decoctione plurium 
medicinarum fimplicium quaru vna refptcit vnii 
membzum 7 alia aliud Ctta medicus poteft com 
ponere rob magiftrale ex pluribus fuccte vbi gfa 
volo componere robVonfoztatiuum ftomachi 7 re 
folutiuum ventofitattuu3 .alteratum male com - 
plecionia calide captam fuccum De pomis 7 fuccti 
De granatis 7 ifli ponentur ad fole3 Donec exicce 
tur.ex bis enim refultabit vna medicina confozta 
ttua 7 alterattua quoniam vnum fumetur in ma 
tozi Dofi 7 alterum in bzcutort.nam fi maioz eft i 
tencio ad confoztandum q ad alterandu3 pluf f» 
metur De fucco pomo£ q De fucco 7 ecd 
tra.tlota 40 q pzopter illas intentiones pzopt 
exhibentur firupt.poffunt etiam Dari rob et 
ea boza 7 eodem tempoze.ttob enim tpfozum qd 
dam eft infrigtdattuum quoddam fubtiliatiuum. 
quoddam ingroffatiuum quoddam capitale qdda 
ftomacbak.7 hoc fecundum Dfucrfas virtutes me 
dicinaru3 a, quaru3 fucci componuntur. t\ob ante 
magis abhozzentur q firupi pzopter eczum fpif 
fttudtnem quare confulc vt pueris'7 eozpoztbus 
Delicatis magis exhibeantur firupi q rob quonia 
fuauiozes funt affumentibus.boc autem ferua in 
omnibus pzeter q in gargartfmis in quibus mag 
laudatur rob q firupus quonia fozttozis eft vtutf 
ad attrahendum fubtiliandum quare 7 cetj^ 
i J5ratias altifftmo deo qui huic opufculo De Dcfa 
tione folutius$t finem impofuit edito 
a pzeclariffio phtiobpbo 7 pbi teo toagiflro Bar 
thoUmeo 5: montagna toto ozbefamoffffimo» 4]tftr? preclartfltmt f*ttrtbolomei DeTOanfcagtta 
na Antidota feliciter tncipiut. 1>zio dc vnguet). 
\ r Tlgucntum De co2tictfo caftane* 
M J/. arum fic fitCft olet' De maflice li 
V Se bzam.i.olci mirttni citoniorum 
ana ltb2a.5\mafticis acatie fan; 
Draconte corallo2um 
mbeo2ti.?.t?karabc terre figillate ana.f ,t.co2> 
ttcum caftanearu fco2te ferri p2eparate ana.f.u 
* y.boliar.balaulTiarnm 
.i.ccre qntu fufficit.7 fiat vnguetum.qucd p2inci 
paltrer Vaict tn (moderatis fluxibus menftruo$2 
applicatum partibus alcbatt'5 ideft partifo femo 
ralibus et partibus intert02ibus coxaru.ln dtT- 
fintberia autem 'fugatur totus venter ex eo tei* 
aut quatter in Die. 
(I Unguentum egiptiacum valet in vulneribus 
et vlceribus.abflergit etmundificatiollemntter 
aceti libramJ.viridiseris.J. iii .mellis ro* 
vi, bulliat fimul et fiat vnguetii molle. 
([ Unguentum fomniferu.flVpopulcots.f.i.olet 
viola2um. %.i J.iufqutami co2ticum mandragof 
ana.3.y,croci.5, J.fiat Vnguentum quo inungat' 
tempoza et nares pulfus b2acbio2um 7 fuper ca 
utcula pedis,Valet eni in extremis vigiliis. 
£ Unguentum De altea cum gummisdfc radici 
maluauifct libzas ii. feminis lini fenugreci ana. 
Iib2a.i.cepc fqlle.f,i.V. Radices bene abluatui* 
7 femina bene ptflcntur 7 ponatur in Itbais.itir. 
aque et Dimittantur per Dies octo.poflea bulliat 
et cum inceperint mucillaginem facere ponant 
in facculo et exp2t'mantur foztiter.poflea accipe 
libras.iiii.olei et cere noue lib2am.i. et addant 
edere.J.ii.a refuet. 
Unguentum ad bemozoidas. W pinguedinis 
anatis ptguedinis galline ana rofa .J.it 
cere quantum fufTicit et Dimittatur infrigidari, 
et pollen addatur vitellus Vnius oui et addatur 
poftea apii 
fedat eni D0I02C et remouet Durities eo». 
IJOnguentum aliud ad idemdBt boliar.gummi 
arabici mafttcis fanguinis Draconis ana 3.111. 
mirre balaufh'aru3rofa;p 
omnia pulucricentur et per pannu cribellentur; 
Dctnde addatur butiri.J.i.olei rofaru 
folio2um p02202u.3.iii.fucci 
quefiat ad ignem et fiat vnguentum.quod facit d 
tumefccrc emo20tdas. mitigat enim Dolo2es et 
exiccat et confoiidat eas quando infeiduntur .£t 
'balet in fet(Turis ani politum fuper cas tepidu co 
ditum cum petia. 
C Unguentum p20 fplene.1V olei dc capparibus 
.§,tii.olei dc co2ticum 
De capparibus endiuie fcariole lactucc ana.5.Jv 
feminis agni calTi.5,i.cere quantum fufficit 7 fiat 
Vnguetu molle et afpergatur modico accti.Uals 
enim ad malam complexionemcalidametfrigt 
dam.rcmouet Duritiem fplenis et frangit vento 
fitatem eius et oiflbluit apoftemata i ipfo. 
C Unguentum p20 epate. W. olei rofaru olei De 
nenufare Dcfpica ana rof fpodtt an.j.u.fart 
dalo2um amboium feminis plantaginis leminis 
p02tulace ana.5,i.fpice eupat02ii ana.3. ti.mafti 
cis3.if.cere quantum fufticit.fiat vnguentu.1\e 
mouet entm malam complexionem calidam ett 
flentem tncpate. 
( Unguentum pio vermibus .IV abfintbit’ lupi' 
nozum fileris montani cimini an..nigelle ce 
tauree mino2is Doionici cornu cerui ufli mirre 
ana.?J.aloes fuccutrini .?.i.y.agarict\ 5.1. fuci 
arancio2U5.?.ti.olei De abfintbicrolei amigdala 
rum amara» ana.f.tiii.olei De medullis perfico 
ium.?.iiii.cere.?,ii.Di(Toluantur omnia et incoz 
poientur aim fuco arantiozum 7 addat' fel vnii 
tbauri i fine.coquatur fuccus CU5 felle fiat vngue 
tum.quo Vngat tota regio flomacbi et circa vm 
bilicum 7 in fpina ex oppofito flomacbi.boc em> 
plaflrum frangit lapidem potenter in renibus i 
vcfica. 
| Unguentum De mucillagintbus. IV mucillagi 
nis fenugreci feminis lini altec ana libia5. J.c0 
quantur omnia Donec infpiffentur et quado ccgt 
fuperafpergatur cum aceto Deide fumatur libra 
.5. merdafengi et coquatur in lib.i.olei fifamini 
lento igne Deinde p20iciatur fuper ipfummu- 
tillago et p2oiciatur fuper marmo2e et malaxe 
tur cum manu et fiat vnguentum molificatiuu$ 
et lenitiuu. 
H Unguentum 3poflolo2um.IV ccre albe refine 
pini.ana. ?. vtii.oppoponacts macis flo2is eris 
ana.5.ii.armoniaci.5.viii.ari(lo.lon.tburisma> 
fculibdelii mirre galbani ana.3.iiii.litargtri.5» 
viiti, infundatur bddtil in aceto et coquatur in li 
bris.iii.olei comunis et fiat vnguentum. 
ad p211rttum.IV terebentine lote 
libram.i.fulpburis.J.iiii.fuligis furni falis ana 
vnguentum. 
Unguentum pro tynca.1V 
furni ami 
gdalarum amara$t excorttcatarurn eris ufli ceU 
donie litargiri radicu ariflo.rotunde rofaru fo 
lio2um ficus radicum canne ficce flo2u eris alu- 
minis pulueris co2ticum aucllana2um cobufla# 
clibani 
auripigmenti an3.5.ii.fiat vnguentum cu aceto 
{J Unguentum p20 flomacbo.et e vnguentii glu 
ttn0fu3.IV olei citonio2U5 olei De fpica olei i5 ma 
Ilice ana.5,iiJ,llo2aciscalamite Iquinati ciperi 
co2allo2um amboiu maflicts ga 
riofilozu lambrufce ana.5.t.cere et refine art.qn 
tum fufTicit.efl enim confo2tatiuu flomacbi 7 cd 
flrictum vomitus et reprimit malitiam bumidf 
flomacbi. 
C Unguentu3 De aloe.1V picis naualts refine pi 
ni maflicis ana.5. 
ii.aloes.?.i.j. lardonis p02ci colati .?.i.olei oe 
‘kerua olei De maflicc. y. cere 
viridis quantu fufficit. et fiat vnguentum. valet 
enim ad apoflemattonc co22uptiuam flomacbi 7 
€ etf optimii ad tynea. 
Unguentu p20 ano cancreo.1V Vnguenti oe ce 
rufa lib2am.i.plumbi ufli.?.y.tburis mirre ana 
*3.ti. litargiri.Difpumati.5,iy.inco2porentur in 
mo2tario \ltima contritione.valet enim canere 
nofis ulceribus et aflracofis berifipillatis et oibj 
dependentibus ab bumo2ibus acutis conofiuis 
■et co22uptinis veneuofis. 
Cj Unguentum De refina cum guma clemi.1V re 
line pini aloes fubtilltiTimc pulucrt'5at! 
;?.i.olei rofa» cere ana qnantu3 futficit.et ponat 
ao ignem et buliant lento igne 7 in fine cu infri- gidatum fuerit pofl adde gumi elcmt.34.ct fiat 
unguentum bene tenax.boc enim ualet contufio 
ni et di capitale extrabit materiae a ,pfundo cer 
bri .Ideo Valet in fractura cranei rimulari di- 
gerendo materias et fedando dolores. 
(T linimentum de plumbo. Ixv linimentii oe 
plumbo V5 in excoriationibus ct inflamationtba 
membrorum et in vlceribusfraudulentis co2ro 
lims et ambulatis 7 in antiquis cancrenie cruriu 
ct altarii partium.1Vplumbivf1i.34t. litargiri 
J.i.cerufe lote aceti ana.fj.olei rof.J.iii. melt 
roP.J.i. vitellorum ouorum numero.iii.mirre.f. 
J.cere quantum fuff icit. 
Unguentum vfualc.pftomacbo.TV oleorum 
maflictm mirtini nardini citoniorum ana lib.y. 
olei de pulueris maflicis garioft 
lorum nucis mufeate lambrufce mente mirttllo- 
rum ana.3 J.abfintbiicoraliorum ambozii 
3na.54i.cere parum et fiat vnguentum molle. 
d Unguentum digdliuum.TV terebentbine lo 
te cum vino montano tribus vicibus lib jjitd- 
los ouoru5 numero.iii.farine ordci.lJ.croci.3i 
J.mifce et fiat vnguentum quod valet in vulne 
ribus fimpltcibus et compofitis fedando dolorem 
in partibus neruofis digerit materias mundtft 
catcaset regenerat carnem. 
C Unguentum pectorale.1V pinguedinis an- 
atis gallie anaj.ij, butiri 
olei al.J.vii. fiat vnguentu5 moUe 
quoDpoflea lauctur duabus vicibus cum aqua 
ordei tepida ct facilitat fputum 7 V5 ad pleure- 
fim7 dolores pectoris 
€ Unguentu ad mollificandum fefiros.TV olei 6 
fifamoamtgdalarum me- 
dulle cruris bouie ana.f.iii.pinguedinis anatis 
galltne ana.J.t.ccrc albe .5,it. fiat vnguentum 
quod efl fubltme in apoflcmattbus melancolicie 
et altis Duriticbus mollificatiuum neruorum et 
iuncturarii.£t fi volueris facere magis fedattuu 
tite adde cis vitellofouof nuero4ii.croci.54. £t 
fi volueris ipfu vitiate penetrattml facere refo- 
luriuu ac ctta molliftcatiuu tunc adde bdelii fub 
albidi armontaci Diflolutozu cum aceto albo acu 
toanaj.i. 
4 Unguenttt5 Dcnudatiuil ptloru.1V calcis Viue 
5.tiit.auriptgmentt.5,ii.lixiutrlibram.t.bulliat 
ufqj ad confuntpttcnc medietatis, poflea inunge 
locum quem vis ct Dimitte exiccari. pollea frica 
bene cum panno crudo et arido et cadent ptli. , 
( Unguentu p2obtbens ozigtnem 
mo tpfos bene euellere factasvum filo Deinde po 
nas ifiud fortius vnguentum pzobibitiutl ozigt 
nis pilorum .IV auri pigmenti,5.1'. ypoquifltdos 
gallarum perfozataf terre ftgtllate an.5.iii.fco 
rie ferrij.iti.cineris llipitu cauliii cineris ollra 
coztl combuUoztl ana.J.i.olei De mirto libzarn.t 
ccre aibe.J.ttt.acett nigri acrif non acuti J,i.£t 
fi vis facere magis probibirtuu ortus ptlozu bul 
Itant fimul in libra .i.fucct cicutc ufc$ Dii confua 
tur fuccus. 
Cl Unguentum anodinu ad renes .IV olei De vio 
lis citrints libram.i.amtgdalaru Dulciu oleu De 
filamo ana.5. vi,butiri recentis.J.iiii.croci .3.1*1 
ccre albeltbram J.aneti.5.it.piguedim's. anatif 
j.ti.fiat vnguentum molle in cuius fine addant: 
vitelli ouoru numero.m. loce vnguentum fedat 
tolczcm renii et mcmbzo2tmi m?ruclb2u ct m q 
curter pte cozpozis et maxime pectozie. 
4] unguentum Digefliuum cuiuflibct viceris .IV 
olei roiartij-i.lterbatne lote.J.it.farine 02det 
quantum fufficit addatur mellis 
ios ouozu numero, ii.mirre.3 J.mtfce et fiat vn 
guentum. 
(i Unguentum ad flegma falfum et antiquas fca 
bies et lep2a5.IV fuliginis .3 
D iunipero De 
frumento ana.?.iiii.cere citrtne.f.ii.piftentur p 
fe omnes medicine 7 inco2po2entur cu5.34i.olei 
violarum aut cum pauco olei fupraferipti Difte- 
perctur et addatur poftea litargiru5 Deinde ma 
Ihxetolibanu cum piftello femper agitando pau 
latim et addatur vltimo acetu cum aqua rofaru 
7 cu inceperit infpilTari addat acetum et oleu5 7 
tamdiu agitentur Donec fiatliquidu Deinde Dif 
Iduantur et coquantur fimul oleum ct cera.et cu 
infrigidari ceperit addantur pulueres alii 7 afp 
gatur modico aceti albi acuti et in fine buliat to 
tum cumltbza J.luct iari ideft Draguntee ufque 
ad confumpttonem fuci. 
([Unguentum fufeum m*gru ad vulnus quod at 
trabit et mundificat et fanat.lV olet 
Viola 
fciflijtj.ptas naualis colate ferapini giimi ara 
bici anaj.ii.mafticts galbani armontaci bdelii 
oppoponacis olibani tercbenttne anaJ.tJ.Co- 
fitiatur ftc ut oleu5 vtoiaceu ponatur fuper igne 
et bulliat cum ccra uf$ ad bonam 
pdlca ponatur colofonia et pix naualis et gumi 
arabicum et feraptnum.vlttmo ponat reliq. 
4'Unguentum p20 neruis valens rigoriba 7 fri 
g02ibus i principio feb2ts euenientibus .Co'fert 
enim Dolo2tbus neruo2um coxaru ct fpafmoriQ 
remonens Durities 7 tenfiones remanentes i iuc 
turis pofl carum apollemationes ct oilTolutione 
vel fracturam.1V olei oc fpica oe croco dc pire-' 
tro ana.3.i J.ca(1o,ici armeniaci ferapini pigue 
dinis taifi vzli ana .5. vi.medulle cruris Vacce.J 
.i.ccre quantum fufficit afpergatur cum aceto fql 
iitico. ict fi vis facere ipfum extccatiuu magis 7 
ffolutiuu adde piretri cufo2bii calforci cofti ait 
.Jj.nitrijf.fiat vnguemu. 
GUngucntu fomntferu.1V olei dc nenufare olei 
Violaru ana.J.i.clci oc feminibus lactuce 7 folio 
2115 cucurbite ana.iii.cere albej.i. J.croci femi 
nis ancti ana.5.t.cozticummadragoze iufgami 
ana.3.ii.opii.g.viii.ftat vnguentu5 molle, portea 
bulliat in.34ii.fuci po2tulace ufqg ad confumpti 
onem ipfius. 
([Unguentum fomntfep completum quo vngat 
tempo2a nares pulfus bzacbio2U5 ct cauicule pe 
dum ad vigilias extremas. IV populeols.J.i.vi 
ollarum.f.i J.fcmims iufquiami cozticu madra 
gore ana .5. i. opi i. 5. vi, cr oct .5. $. acet t paru fiat 
vnguentum molle. 
CUuguetum pectozale tcmperatu.1V olei ami 
gdalazum Dulcium ftfamini violarum ana.3 ,vi. 
pinguedinis galltne butiri ana.54ii.croci.34.fi 
at vnguentum et lauctur bis cum aqua viola, cc 
fiat vnguentumolle. 
(I Unguentum caput purgtil D quo paru impo 
natur naribus et purgat.1V olei violaru olei dc 
croco ana.3.iti.ireo8 piperis longi cufozbii ana g.it.cere quantum fufftcit.fiat md 
dus operationis eius efL ut accipiatur ex co qnti 
tas grani furgi vel fabe ct confricentur ex eo na 
res cum vadis D02mitum et poli purgatione. 
(["Unguentum oe co2ticibus caftancaru. boc Vn 
guentu elf aliud cy fuperius feriptum et confert 
membris laxatis ct mollificatts.et Valet orni flu 
jtui ventris Vngcndo ventrem ex eo Diligenter 7 
flringit fanguinem vndecun<$ manentem fi ex eo 
actu frigido mebra copiofe vngatur.Tk olei mir 
tini J.tJ.olei vulpini.f.i J.olci De maffice J.ii 
maflici6fandaracc,fangu.Dra.co2allo.ru.ana.5. 
.i. karabe terre figillate co2ticum intert'02u ca 
flane3rumana.5.it.lcoriefcrri in aceto infufe p 
vnam Dtem.5.i J.et in fine coquatur fc02t'a ferri 
ufqp ad cofupticne5 aceti.3.iii.ccre.|.vi.fiat vn-- 
gucntum. 
( Unguentumad fcabiem.tV axungie po2cine 
3 .v.olci laurini J.ii.argenti viui mo2tificati cu 
faluia thuris al.mafficis anaj.ii.falis ccmunis. 
|. iit i. fuci plantaginis fumiterre ana. 3. t ii. fiat 
Vnguentum et in fine eius addatur auripigmeti 
•3* ii* 
([Unguentum contra tyneam et uolatica 7 0*5 
oefedationcm cutis p20ueniente a flegmate falfo 
vel melancolia genita ex adufftone flegmatis vel 
fanguinis.Btolei rofarumj.i.acctij.ij.olei de 
Vitellis ouo2um.5.iii.litargiri auripigmenti ari 
•3 ..iii.ciri.g.x.agitentur in mo2tario et in fine 
addat elleborus et fiat vnguentu. 
4J Unguentum olei De calforeo olei 
De piperibus olei de croco ana.5.i.vnguenti ara 
gonis J.ii.piperis piretri colit rntefaxifragic 
ana.5 J.caflorei.5.i.cere quantum fufficit fiat vn 
guentum.et afpergatur cum modico aceti.Ualet 
habentibus lapidem renu et Ddo2tbus lumbo2u 
et totius fpine et ad optlationes predictaru par 
tiu a ca et materia frigida. 
Unguentum ad neruos .Tk faluie treos beto- 
nice nucis cipzelTi balaulliarum mafficis ana.5.11 
mucillagtnis altec fenugreci feminis lini caulis 
anajj.vnguenti DeadipibueJ.ii. terebentine 
lote piguedinie talTi vr fi anaj.V.olet Vulpini lau 
rini ireos ana JXbdelii oppoponacis.ana.5.tu 
croci.3J.mirre.3.u,cere viridis quantu fufficit 
et fiat vnguentu. 
(j Unguentum bonum ad luntfmccs.Tk: fuci me 
te.f .ii.centaurec minoris centontci luptneru ari 
3 J.genriane abfintbii aftj.t.Oiptami femie fac 
ti tbaurij .t.alocs fucutrini. 3.1; 
J.olei mafficis olei De fpica olei De abfintbio ari 
J. i.olei onfancini aceti exprefft De pane affo ari 
J. ii. fuci araci02um.3j.ce2e albe mufeate J.vt* 
coquatur cera cum oleis et cum infrigidari ce- 
perit addantur fpectes omnes per fe fubtililTime 
trite Deinde totum bulliat cum fucis ufc$ ad con 
fumptionem ipfo2u.in fme inco2porentur fecum 
mufci.grana.iii.et fiat vnguentum molle et fiat 
linimentum ex eo tempo2ibus et extendatur oe 
eo fuper panno rotundo ftcut nebula et Itgef fub 
vmbtlico.interficit enim et educit vermes logos 
et rotundos afearides 7 minutos. 
( CJnguentum De elleboro mirabile ad tyneam 
7 ad oes fcabies olei laurinij.tt.mirrc 
cllebozt albi ana.3.1 J.litargiri.5.ii.cere.5.ii J* 
mifce et fiat vnguentum moUe et liniantur ex eo 
membra actu frigtdo.exiccat enitti rariFicatfcro 
lias 7 cuti co22upta omne virulentia cofumedo. 
(fipfnguentum pro vermibus .‘fit fuci perficarie 
ablintbii abrotani centaree minoris cicUminie 
folio2um perfici folio2um lupinos radicu ebuli 
co2tt'cum granat02um ana.3.i.po202um no traf 
plantat02um J.ii.naffurcii aquatici lib2am vna 
aceti fortifftmiJ.uii.cere quantu fufficit fiat vn 
gucntum. 
([Unguentum p20 cicatrice .“fit radicum cucu- 
meris afinini been albi briome lupino2um ana 
J.i.cerufe litargiri tartari anajdj. radicum 
canne ferapini ffercoris columbini ana3.ii.olei 
De fifamoj.iii.olet oe iunipero oe frumeto ana* 
albe .j.jcii.quod btilliat tnj.iiii.fuct 
arantio2um ufc$ ad confumptionem fuci ocinde 
accipe albumen vnius oui campb02e fubtililTime 
trite .quaque exprelTionis canne Dum fiit tenere 
lib2am.i.in qua lauetur Decies. Unctio facta ex 
ea Delet maculas omnes leuiter confricando eas 
applanat cicatrices tuberofas lenit eas iduratas 
et aufert ab eis omnem colo2tm malum extra- 
bendo et in fumii conuertendo omne humore iub 
cute co22uptum. 
(j Unguentum confoltdatiuum.'fit cerufe p2Cpa 
te litargiri fpumificati anaj.ti.antbtmonit Lini 
anaj.t.olet rolarumj.tti. boli 
ar.5.ii.fanguinis O24conis.5.i.plumbt et alumia 
corobuffortl per fe ana.5.1'.S* cere albe quantum 
fuificit fiat Vnguentu. 
( Unguentu3 mirabile contr& obtalmia et oem 
Dolorcmet fanguinem in oculis etfcabiem 7 oe3 
vlceraticnem tbutie p2eparate in 
aqua rofarumjJ.affungic po2cine recentis fine 
falc.34.amiti.5.vi.agitentur Diu in mo2tario cd 
terendo Deinde abluantur tribus vicibus C115 acj 
folatri. Unge ex eo frigido frontem et tempora 
palpebras intus ct extra.ct confert ad omia p2e 
dicta. 
([Unguentum refoluttuum De mu-- 
cillaginis alteefenugreci anaj.i.oiaqutlcms.*. 
.3.farcocolle galbani ferapini oppoponacis callo 
rei ana.34.0lei terbentine olei vulpini oecoffoj 
ana.3J.ole1 oe croco.3.11.cere quantum fufficit 
fiat vnguentu. 
([Unguentum p20 podagricis mirabile et Diul 
num.Tk feminis pfilii J.tiii.aque quantu5 fufficit 
et coque vfque ad vifeoittatem 7 per pannu expri 
me 7 p2oice femen et in colatura mitte ccrcj.iii 
olei comunis J.vi.oeinde coque ad 
cere femper mouendo cum fpatula et in pila diu 
tius contere. 
( Unguentum De femperuiua valens in febri- 
bus acutis ct renibus multum fuperealefactis.Bc 
olei violarum olci-rofarum anaj.i.pinguedinis 
anfcrisj.vi.fuct fcmperuiucj.m.bulliant ufque 
ad confumptionem fuci.poflea adde croa'3.t.et 
fiat vnguentum.lfto vnguento-taliter urat' CU5 
renes mltu calefacti fuerit inungat' renes 7 fpia 
D02I1 bis ter vel quatter in Die. 
(f Unguentum De fuco enule valens ad fcabiem 
extrahendo materias a p2ofundo ad fuperficie3 
C02p02is . Tk fuci radicum enule et lapacii ana 
lib2a J.falis nitri farcocolle litargiri mafficis 
ana.3 J.vitrioli aluminis iameni ana.5.t J.ar- 
genti viui extincti cum falm'3.3 .ii.butiri j.v.te rebentine picis fiat vnguentu 
O&titirii et terebentina difloluant’ (imul.Deinde 
cum cis inco2porentur fpecies omnes, et vltimo 
omnia cum fucis bulliant lento igne ulq? ad coii 
fumptionem fucorum.De ipfo ergo iuxta igne vn 
gatur totil cozpus patiens fcabiem aut membra 
fimiliter patientia. 
Unguentum De amilo ad infrigidadu renes 
*ftecipe oTi fambacini.?.i.olei violati rofati ana 
§.ij.cerufc.5.x.tburis maRicis ana.3.t.campbo 
re3.i.amili.3.x.aq Duof ouo 
rum cere.f .v.coquantur fimul oleum et cera De- 
inde addantur fpccics alie pzope infrigidatione 
poRea incozpozentur fimul albumia.et vitio ad 
dantuz boli armeni.x.5. Diligent' agitando cum 
fpatula.Ualet enim Dolozibus renum et lumbo- 
rum a caufa et materia calida et propzie fuppo 
nendo fptnc folia nenufaris poR facta Vncttone . 
Unguentum ad fcilfuram manuu appzopzia- 
tum.Tk olei rofati cerc albe tburis maRicis af 
fungie galline ana. J.ii.mifcc et incozpozet' fimi' 
Diligeti contritioe ita ut pulueres non oRendant 
afpitatem et fiat vnguentu molle. 
Unguentu5 pzeciofu5 ad fanandas omnes pia 
gas.Tk terebentine libram j.cere.3.xiiii.olei ro 
fati camomille ana.J.itJ.oltbani maRicis ana 
refine ana. 3. t. vini rubei optimi ace 
ti ana.J.i.J.infundantur gumme fupzadicte in 
vino et aceto calido per Diem etnoctcm.poRea 
Difloluantur in catia et addantur cera et oleum 
et coquetur ufque ad confumptionem par 
tium vini Deinde extrahantur ab eo et malaxen 
tur cum oleo De maRice et fiant magdaleones. 
ZDtldificat omnia vlcera et vulnera a viruletia 
et fanie et regenerat in eis carnem.bene confoli- 
dat et incarnat ea et finaliter perducit ea ad co 
folidationem fozmofam. 
Unguentum mollificatiuu.Tk mucillagis altee 
fenugrect feminis lini ana.5.itu. medulle cruris 
vacce.J.ii.adipis pozeini colati.J.iiii. olei Dc It 
lio olei cois antiqui ana.f.ii.cere quantum fuflfi 
cit fiat vnguentum.lcnit enim omnc6 Durities 
neruorum iunctuzarum et fedar Dolozes in eis 
et eonfoztat omnes functuras vehementer elte 
rotatas. 
Unguentum mollificattuu et partim rdolutl 
uum.lk Diaquillonis fine gummif.J.ii. armoiaci 
bdelii Diltolutozum cum aceto 
pzimo fine Diflolutione in aceto per Dtem et noc 
rem.oeinde coquantur ufque ad confumptionem 
aceti.poRea addatur eis Diaquillonis fupzafcrip 
ti.in fine ponatur pinguedinis urfi.3.x. coquant 
omnia ufque ad bonam infpifTationem.oeintf ma 
laxentur manibus madefactis cum aceto et fiat 
magdaleones. 
Unguentum fomniferum.Tk’ vnguenti popule 
violati ,f.y. iufquiami cozttcu ma 
dragore ana.3.f .croci calTie lignee ana. 3.i.mif 
ce 7 fiat vnguentu. 
ad idem Valens in vigiliis imoderatis 
freneticozum poR Duas bozas poR cenam vf pzi 
dium .Tk papaueris al.f.y.cozticum mandrago 
te iufquiami al.ana.5J.contundantur altqualiF 
et ponantur poRea in vna petia rara et infunde 
poRea in aqua nenufarie.5.v.per bozas fex poR- 
ea Da libi potum petia pzius bene confricata in 
ipfa aqua.bec tfcoctio m potu Detur abj.t.ufque 
ad ut. 
Unguentum De calce bonum contra aduRt'63 
ignis et aque in fine Ratus et oecltnattouts .Tk 
olet albe.f. 
.i.Diffoluantur et coquantur modicum. Deinde m 
fundantur tn aqua frigida et cum congelatu fue 
rtt fimul lauetur tribus vicibus cum aqua frigi 
da.poRea addatur cerufe fubttltlTtme puluert3a- 
te.f.t.y.tburis farcocolle ana.5.it calcis pzepate 
.f.i.croci.a.i.litargiri fpumificati .J.i.uel. st 
C02p02entur ftmul et fiat vnguentum. 
Unguentum oifiolueus Durities mamillarum 
V< farfne fabarum 02dei ana.4M'.farie fcmtuis 
lini fenugrect ana.4M.old rofati .J.ttucroci 
3.t.mtfce et fiat vnguentu. 
Unguentum contra ramicem grolTam puero 
rum.*ft unguenti oe fuco enule.J.iii.Dc elleboro 
Dcfcriptoziim.pigncdints p02 
C1.5.X incozporentur ftmul et fiat vnguentu lon 
ga contritione et liniantur ex eo tnguma n. tota 
burfia.Ualet bernie aquofe carnofe et tnteftinalt 
Unguentum DtlToluens lac coagulatum. Tk co 
aguli cdi.3.x>t.Roracie liquide .5.1. abfmtbi't. 5* t- 
*5.ctmini feminis aneti ana.4o.i.femis anift par 
tes.it.4o.vmus camemille aneti ana; 4o.tii.fari 
ne ordei.f.it.y.olei oe abfintbio pinguedinis 
anatis ana.JXy.mifce et fiat 
ponatur croci'3.i. 
Unguentum bonum cont2a vebemente tumo 
rem mamillarum et tnflamatiouem.Tk planta- 
ginis 2ecentis folioru3 maluaru ana.4o.iiii. ver 
micularis recentis .4o.vi.olei rofatt .5.1'ii.ca- 
memille meliloti an.f.i.fazine ordet' .f.iiii. bde 
lii oilfoluti cum aceto emplaRru cu oe 
coctione p2edict02um. 
Unguentum contra aduftionem ignis et aque 
calide tn augmento et flatu .Tk olet rofatt olei 
onfacini ana libzamj.cere albe litargiri fpuiFt 
cati cerufe ana.J.ti.aili.J.t.i'. dtlToluantur fimf 
oleum cum cera.ocinde fundantur tn aquam fri 
gtdam et cum congellata fuerint lauent tribus 
vicibus cum aqua folatri.in fine vero incozpozc 
tur fimul alie Ipecies fubtiliter pulueri3ate. £t 
fi volucris magis cxiccare.Sccipe pulueres gal 
larumcupreffi et pulueri'5 3 fnp empIaRro. 
Unguentum mitigatiuum Dolozis icombufli 
one ignis.Tk olei rofatt.3.ii.Vttellozum 0U02U3 
numero, vi.agitcntur fimul in modu emplaRri 
£t fi viscy fit magis anodtnii adde croci.g.vi. 
Unguentum magis mitigatiuu Dolo2t's p2e 
dicti in combuRione. Tk olei rofati' .3. tit.boii 
armeni .3.i,calcfiat totum ad ignem et impona 
tur petia fubtilis et cum tepefacta fuerit appltce 
tur fup loco pzius inuncto oco vngueto. 
2fd prderuandum oculos in combuRione ignis. 
Tk aque berbene et mifceatur cum equali podere 
mucillagints fpifle feminis citonio2um et impo- 
nantur oculis et liniantur palpebze cum co. 
Unguentum pro remotione efcare et eminen 
tie in combuRione ignis.lk campis 
re.5.i.aque J.amili.J.i. mifce fiat 
vnguentum in mortario cum duobus albumibj 
ouo2um. 
. Unguentum Defenfiuumoptimum.Tk boliar. 
terre figillate fanguinis ozaconie ana.^.vnam tntfceantur eum oled rofato tt aliquantulo acetii 
1 dnguentum oe alta fetida.1V turis aloes ari 
J.t.mellis oifpumatt’.?.v.coquatur mei ufqg ad 
aliquantam glutinofitatem et cum incepit infri 
gidari ponantur pulueresfupradicti tritu fine 
ponatur a(Te fetidej.ij.oeinde totum longo te 
p02e vehementer teratur in mo2tario. £11 eni5 
tn cura fillularum fublime.et etiam vlcerum an 
tiquo2um omniu mundifteat virulentiam omne 
et aufert ab eis carnes co22uptae.et cadef facit 
co2ticee et frufta offium c022upt02u.cH et nubi 
babitum et expertu a Democrito z° fue practice 
4J Unguentum ad idcm.TV terebetine lote quat 
ter cum aqua acetofe.3.iiii.vitellu50ui.i.inco2> 
p02entur fimul.oeide fimul inj.iii.fuci apii ul5 
ad confumptionem et in fine addatur croci.5 J. 
mundifteat vlcera 7 Vulcera omnia et Digerit 1 
incarnatea. 
Ablutio ad idem.TV ariftolo. rotunde minutt'5 
incife.5.ii.afTe J.i.pulueris centauree mi02is ge 
tiane ana.5.!'J.calcis viue.5 J.ic02p02entur a 
coqnt p2edca i aque cineris ligm Dulcis Itbzts 
tt.ufque ad confumptionem tertie partis.£t oe 
bac colatura tepida lauentur ulcc2a. 
C Unguentum mirabile ad vlcera tibiaru antt 
qua cozzoiim et ollracofa.1V cere 
refine anaJ.i.fepi nauaf olei 
ati. J.iti.mallias turis J.litargirt Ipui 
ficati.J.i j.cerule.3.ii,coquantur fimul oleu refi 
na et cera ufque ad bonam glutinofitatem .et cu 
infrigidata fuerint addatur fimul alie fpecis fub 
tiliflime trite et conferuent in vafe vitreato *t$ 
nentur igitur vlcera crurium omni oie tertio cu 
vino montano tepido mediocriter Dulci.Deinde 
medicet et boc vngat vnguento. 
(I Upgucntum frigidum contra excoriationem 
factam in coxis puero2um ab acuitate vrine.1V 
alburnis vnius cui olei violati J.i.litargt2i fput 
in moztario plubeo Diligenter 
et fiat vnguentum. Ualet ad bcrifiptllam et ad 
mala5 complexionem calidam in predictis ptiba 
et fubatcellts et labiis. 
4 Unguentum capitale ad fracturam cranei IV 
oppopo.bdelti armoniaci ana.5.iii. refine electe 
gumini elemi mtrre farcccolle fub 
tiliter puluen'5ato2um ana.3.1 J. olei rofatej. 
iiii.cere quantum fufttcit.fiat vnguentum glutio 
fum 7 poflea bulliat in.J.iiii.fuci matrifilue ufqj 
ad confumptionem luci.Ualet in fractura cranei 
et eft fublimius 7 efficacius multum prcdicto i oi 
bus laudibus illi aferiptis. 
4JUnguetum oigefhuum mirabile in vlceribuf 
mamillarum vel qutbulcunq vulncrtbus.1V mei 
lis libram J.farine 02dei .jj.it' J.vitellos oui mi 
mero, ii .pulueris mirre farcccolle ana.5J.bulU 
ant p2imo mei et farina ufque ad plenam infpif 
fationem.Deinde addantur vitelli Duo2u 0U02U3 
vltimo jero penatur pulucrcs.JEt fi volueris fa 
ccrcnpfum magis temperatum vel remiffum tn 
calo2e adde olei rofati .f .iiii 
farine 02dei ufque ad libram J.et tunc erit ma--’ 
gis conuenies in vlceribus et vulneribus quibuf 
cunque complicata mala calida 
phlegmone et bertfipilla. 
I Unguentum pro omni fcabieet Defedatidecit 
tts.lVfuci rute Horaeis liquide ana.J.iJ. falis. J 
.5.olei rofatf.ftf.cer quantum fufficit coquantur 
fimul oleum et cera.Detnde incorporetur fccu Ito 
rar et fal in mortario plumbeo cum vehementi 
et loga cofricattdc.Ualet ad hertfipillam vlcera 
tam et ad formicam ambulantem et corroftuam 
et ad fcabtcm omnem et ad ercortationes ornea 
cutaneae prouenientea a flegmate falfo facto per 
admitttonem colere cum eo et aduftionem et pu 
trefactioncm cius. 
c Unguentum aliud pro omni fcabie et Defcda 
tione cutia aiTungie porcine libras.vi .terebe 
tine nomes lote cum fuco fumi terre libram .tj. 
argeti viui mortificati cum aceto calido cere ari 
rofati libram J. turis mafltcis mtrre 
farcocolle litargirt' anajm.oiflbluantur et c<y 
quantur fimul cera et terebenttna.Deinde cotere 
tVmortario et pinguedo fuperaddatur 
ta conterendo et vltimate addendo pulueres Di 
Itgcnter incorporando ufc$ quo fiat bene ertenfi 
bile, vngatur er eo totum corpus bis in Die 
fricando p v. Dies.Demde. vi. vii.7.Viii. Diebus fe 
quentibus iterum abluatur cum aquis fequentia 
Decoctionis. 'ft.radicum lapatii et enule minue- 
rim incifarum ana.libramj.furfuris bene muti 
di a farina fcutellas.vi.foliorum maluarum vio 
ia£ fumiterre ana libram.i.coquantur omnia tn 
quattuor maliellis aquarum ufque ad confumpti 
onem quarte partis et abluatur in ea mediocri 
ter calida abfque colatura et poli illud quiefeat i 
lecto falte per hora. 
i Unguentum capitale aliter que fupra Degii 
ma elemi comune apoltolorum.Bt gumi elemi.| 
tine.J.iiii.mallicis turis an.3.iii.cere qtf fufficit 
b°Bmodo coponatur oppo.bdeliu refina bulliant i 
oleo rofato ad liqucfactionem. pollea coletur et 
fiat Vngueutu ad modu citrini. 
Unguentum bonu ad erpellcndtl Dolore3 non 
ftiu5 er ventofitate et proprrie circa pectus et c 
De cimtno.Bt olei oe ruta De pulegio anaj.i J. 
ieminis leuillici carui fifcleos rute ficce ana. 5 J 
ferapini oppopo ana.3.1, cimini. J.i J.fiat vngue 
tum molle cum cera fufticienti.*boc etia3 cdfert 
ad diff icultatem anhelitus prouenientem er ma 
teriebus crofis et vifeofis inmerfis pulmoni 7 ve 
locitat fputu in empimate et conlumit materias 
eius. 
tfj Unguentum bonu cauteriatum et factiuum 
elcarc.Bf Vnguenti refine vel vnguenti citrini 7 
incorpora fimul cum argento viuo lublimato fe 
cundu coniectura.£5cd modus nubiconfactus c 
ut mifceantur equalibus ponderibus.vtere eo ut 
vidilli in iudeo habente magnii vicus in cora vi 
rulentum corruptum et erat ftricti orificii. 
(T Unguentum Conciliatoris valens i fractura 
cranei fine Detectione.Bc.gummt elemt J.iii. op 
popot5.ii.bdeliiJ.i.|.refine pini.f.i.cere quatu 
fufficit fiat vnguetum bene tenar cum olei rof. 
J.ii.et aliqui addunt 
ci..j.ii. 
4JUnguentu3 vfuale pro vermibus bonu.Bt cen 
tauree minoris abliutbii lupin0rumana.3J.lt 
gni aloes cornu cerui vili Diptami an 
ad pondus omniu olei ablinthii.f.iiii.fcllis tau 
ri.f .ii.cere quantum fufticit.et fiat vnguentum 
molle. Unguentum optimumaDlumbrtcos 
tum. TV abfintbii lupinorum ana.f.y. fifeleos ci 
mini nigelle centaure minoris fantonici cornu- 
cerui ufli an.iy.olei abfintbii perficozt amigda 
larum amazarum vngue 
tum quod cft notabilis operat ion is.£t fi vis ipfu 
facere fortius ct quafi vltimum.lV agarici.5.i.a 
loesfucutrint.it.y. mirre.5.i.y.fucci pomorum 
arantiorum.f.ii.fiat vnguentum cui addatur fel 
vnius tauri et ex eo vngatur os ftomaebi fpina et 
vmbilicus et dorfum patientis. 
UnguentumaliuDcontra vermes ,pbatii.TV 
tyriacc iy.pulucrie Diptami gentiane feminis 
lumbricorum 3na3.t.alocs3.tt. fellis boumi.5 
.ii.mifce limul omnia ct cum puluere coziandzo- 
rii fiat vnguentum quod extenfum fuper panno l 
fozma fcuti apponatur flomacbo.1bote8 etiam fic 
facere .IV Diptami gentiane aloes feminis lum-' 
bricorum ana.B.i.pulucns gariofilorum mafti- 
cis ana.5.y. .vnguenti ftcmacbalis 
.5.11.liat ceratum et apponatur llomacbo.confoz 
tat enim ftomaebum et verme6 expellit .lactes 
addere zefinam 'i alta fimpltcia ftomaebo a,ppri 
ata rin intentiones.Diuerfas. 
- Unguctu pro vlceribus vtrge.Utoz vnguen- 
' to tutie pzeparate in vlceribus virge.quoo fic fit 
TV tutie p2Cparate.it.mafltcts turis ana.5.ti.ee 
re albe .j.y.olei zofacei ana quatu luffictt .ct fiat 
vnguentum.3tem litargtrum ad illuD Valct.3fta 
cmm exiccant fedant dolozem remouent malam 
cjualitatem calidam mundificantet tncarnant 
jjtem gumi azomaticum Dragagantum ct amtlu 
conueniunt vnguenti s acutis ac gumis mirre re 
frangendo qualitates gumarum calidarum 1 mi 
ttgant dolores vlce$2 et extccant. 
X' Ungucntii valens contza vicus corroftuum ct 
cancrolum.1V litargtrt.iy.tutie prcparatece- 
rufe fandarace farcocollc ana.5. 
.ti.olei relati lib.y.cere albe .^.t.y.coquantur fi 
mul cera et oleum et cum inffata fnertnt tncoz- 
pozentui* fecum fpecies omncs.Detnde bultac oni 
nia fucci lemperutue maioris vfcg ad co 
fumptionem fucci ct fiat vnguentum. 
/-fUnguentu pro bcmorroidibus conftrtcttuum. 
IV fcorte ferri p2cparate.3,y.gallarum cupzeffi 
perforatarum cmatbitis ‘karabe bipogftidos 
ana.5.ti.olet de cere rubce.§4t 
fiat vnguentu m molle queo bultat tnJ.Vi. vin. 
citoniozum ad conlumptionem (ucci et fiat 
vnguenmm et utere. 
Ungucntii ad panaritium Digitorum .IV olei 
mafticis onfactm ana 
te plumbi tfli ana.5.y,tutie pzcparate.5.vi.ccre 
albe.J.i.rcftne lote tribus vicibus in .5.1.vini mo 
tani albi fiat vnguentum bene tenax. 
Unguentum ad Icabtem de terebentina 45 
bilibu8.1V pulue r is lei pentane.5.i.farcccolle ab 
lute.5.ii.y.landara3.uti.turie p2eparate3.ii. 
tczcbentme lote cum aqua fumttre .uii.lib.y. ca 
pbere3.y. vnguenti de lucco cuule.libi a femia 
milcc. 
Unguentum aDreftaurationcm ncruorum IV 
olet de bcn.J.ii.foliorum cnule,J.mi.ammcniaci 
bdclu diflblutorum cum modico aceti ana.J.y.fe 
cis olei Ultorum fena 
gi cci .3.y.crcci3.tiit,cc2e albe quantum Mae 
fiat vngrentu5 molle eut adde mcdule cruris bo 
3d idcm.TV pinguedinis talTt medullc curris 
bouie ana.it.pinguedinis vrli et anatis ana.5. 
vi. vnguenti ad t5 cofto.ii.oft tf 
ruta et liliorum al.ana. it.y.cere albe quantum 
fufficit fiat vnguentum molle cui addatur et muf 
ci.g.ii.fucci rute quantum fufticit bullit \fquc aD 
confumptidcm fucci 
2Id balfamum facfcndum.1V tcrebcntine lib. 
a.turts elemt.? .vi.b3ccaru5 lauri 
Jutii.mafticis galangc gariofilorum cinamomt 
jedoarie nucis muf.cubcbc ligni aloes bene triti 
ana.it.omma fimul mixta ponantur ad Diftilan 
du p° cum lento igne.pzima aqua dicitur aqua 
balfami.z® pdc ad alia a fic fac ter tuc vcict 
balfamus i omni ,pbattone.fed quanto plus Difh' 
latus fuerit tanto erit fozttor.ierua in vale 
ne obturato. 
Unguentum de amilo maturatiumn. IV olei 
nenufaris et violati ana.iti.olei cytoniorum.f. 
.i.amili.iitii. campboze3.iiiat unguentum a 
adde pazum boli armcni vt non putrefiat. 
Unguentum maturatiuum.ludouki de mala 
fcotb.fe picifnauar terebetine gumi pini aniib. 
.y.cere.iittt olei cois .f.tii.fiat vnguentum. 
Unguentum ad fedandum omnes oolozes et 
quaciiq; parte. IV olei Devioliscttrinis.iit.olet 
amigdaltnt 1 filamini ana.it. y.butiri.ivna3 
croci.3 i.y.cere albe.it.y.feminis aneti et camo 
mille ana. 5.5.pinguedinis anatis. 5. y. vitellos 
ouozum numero.iii.fiat vnguentum.3te5 empla 
(Irum factum er furfuribus fapa ct parum falis 
facta aliquali decoctione non babet compar infe 
dando Doiozes.. 
Unguentum lenitiuu ad fedandos Dolores ct 
refragendu fluxu fanguinis a pcctq2c.IV fuci pia 
taginis cozigiole burfe paftozis ah libra.y.boli 
armeni libra5.i.gumi arabici leniter tozzefactt 
Dragaganri ana.ii.amtli libra.y.terre 
te fanguinis Draconis acatie fpodii grano$z mir 
ti ypoquiftidos ana.5*x .glutiniscarte Dillolute 
cum agrefta.J.ii.alf canne incozporctui* in moz 
tario vlttma coaioe ri fiat linimetil. 
Ungucntii contra fpafmu quo vngatur totum 
eozpus .TV cere cttrine.iiit.yfopi ficce fuci rute 
agreilis ana.iii.cufozbii cinamomt croci olibai 
caftozct picis naualis oppoponacis ana.itt.pt- 
peris armoniaci ana.5.i.olei quantu fufltctt mif 
ce .ct fiat vnguentu / 
Unguentum pzo fcfatics.1V armoniaci .f.vt. 
feraptni bdelit oppoponacis ana.5.1. y. artanite 
bcrmodactilo. ana.it. y.vitrioli Viridis .5.1.5. 
cere quanrum fufticit ct fiat vnguentum. 
Bblutio pzo lepra impetigine ct albaras in 
pzinctpio .TV mirre farcocollc.ana.5.iu,radicu5 
ireos fucatu fumiterre peucedani arifto.rotude 
ana.5.vi.cllcbozi nigri.y.ii.femime malue ct al 
tec fumiterre cnuk licce ana.a' .iit.cdtun datur 
contundenda grollo modo incidantur et bulliat 
in trito firulis aque «I5 ad cofilptdc5 tertie ptts. 
Unguctum Ittargiri.lVIitargtri fpum.ftcat» 
libram.y.aceti.J.iut.olei rofati.J.viit.tcrantur 
in moztano longa contritione et Dimittant qui 
efcerc boc modo per bozam medi35 ct iter poli 
terantur longa contritione per fpaciu vma boze et iteru fac fic fepties. poft boc fcmper per boxaj 
Vnam conterendo qualibet vice. 
expulfiuum materierum excorti 
tium canale Virgc mundificatiuum materiet e- 
manantis per canale tpfius incarnatiuum 7 con- 
lolidatiuum partium vlcc2atarum.IV fucci virge 
pafto2is fucciplantagints7confolide mai02t's a 
na.f.ti.campbo2C fubtiliter trite3.iiii.albumi- 
na ouorum numero. facte de 
tu2ts prepazati cum a 
qua fiat vnguentum molle in mo2ta 
rio plumbeo mm fuo piffcllo vltimata cdtrtttde. 
(Junguentum citrinum.1V olei 
ftne quantum luf 
ficit. fiat vnguentum. 
([Unguentum bafiliconis.TVcere refine pinipi 
cis cepi Vaccini 
comunis ad pondus omniu fiat 
([Unguentum feu linimentum p20 puftulie tott 
ns c02p02is.IV ccrufe lote fuligis litargui galla 
rum antiquarum minutim perforatarum mirre 
aloes ana puluerijentur 7 mifceantur cum. oleo 
nucum vf mirtbt. 
( Unguctum in excoriatione puerorum p2opf 
ardorem vrine.1V mirre farine 02dei7 lentium 
farine fabarum 7 mtfce cu oleo rofacco. 
Unguentum late ,p fcabie.1V terebentine bene 
lote .f.iiii.butiri citragu- 
lorum trium Vitellorum ouorum numero.itt. et 
plue et minue fecundu5 neceflttatem adde olei ro 
facet.J.i.ut non retineatur,£t nota $cft conume 
tlluD vnguentum. 
ad icabicm.1V vnguenti De fucco enule. 
libram.i.J.mtrre putueris artbanite artfto.lon. 
folliculo 
rum mtneralie3.iui.tcreantur cm 
nia fimul in mo2tario 7 fiat vnguentum molle.. 
C Unguentum aD vlcera antiqua .IV olei 
cini.5.vi.plumbi.5.vi.tucieprcparate.f.iii.turi0 
mafltcfo fa2cccolle ana.5.i,buliant in.lib.tt.j'. aq 
fontis vfcp aD ccnfumptionem aque. 
Unguentum p20 Doloribus renu5.IV fpicenar 
di Dauci fe.anett ct milii foiis ana.5 J. 
campbcre.Drama.uboli fanguis ora 
conis terre figilate ana.5.it'. croci3.i.Vitellorum 
ouc22 numero.iii.fiat vngucnfu5 molle t mortari 
0 plumbeo. 
('Unguentum aD rcfillendum fluxui ventris 
IV relie 
parati gnof mirti ana.5J.macis3.u. ypcqmfti 
dos fandalo.rub.ana3.i.J.olei De mirto7citbo 
niorum ana.J.iJ. DifToluatur refina cum aceto et 
fiat vnguentum bene tenax 7 applicetur fuper ve 
trem totum a coftis infra. 
4J. Unguentum folutiuum .IV agzippe biere £>a 
Item' fcamonee electe ana.3if. 
vr.g.vi.eufo2bii3.ii.tu2bit cclcgntide ana3.ii. 
conquaHemur fimul m mortario ct fiat vnguen- 
tum quo vngat fup vmbilicum. 
C U nguentum aD tcnafmonem.TV turis licii cro 
ci gummi arabtei opii 3113.5.1 cici onfacim' colo 
fonte ana.5.iii.cere quantum fufticit fiat vnguen 
tum. 
C Ungue ntu5 iudaicum confolt'datmum optimu5 
IVgummi arabici.f.u.refinepini.|.vi.olei dele 
tilco olei laurini ana.f.i.fucci falute.J.i.y. pene 
gummi arabicmu m sedo per diem per noc 
tem et poftea tere bene 7 accipe relinam 7 refolue 
7 poftea cola betie 7 pone cum gummis 7 bulliat 
vfquc ad coniumptionem fucci falute deinde po 
ne oleum laurinum 7 aD vltimum oleum de lenti* 
fco 7 fiat vnguettrum. 
C! Unguentum viride fecundum cirugtam. IV ce 
liddieleutflici berbecetrii galli faluie.ana.dM. 
mirre. J.iiii.cc2c terebentine ana.libram.i. pin- 
guedinis anatis.lib.iiii.olci comunis.lib.vii. alo 
es.f.v.fiat vnguentum quoD valet aD fcabiem et 
aD omnem Defedationem cutis. 
4] Unguenti! De a(Ta fetida.IV turis aloes alte fe- 
tide leuiter Dtfpumatt.ltb.i.mifce 
et fiat vnguentu molle.; 
41 Unguentnm aD impregnatidc5.IV gallie muf 
cate nucifmufeate caftorei coaguli lepozis bdelii 
laudant' ana.5.ti.olei laurini Vel nardini maitici 
m' mirtini ana.J.ti.cere quantum fufttcit fiat vn- 
guentum quo vtezc qn vis. 
I Unguentum dc gallia mufcata.1V cimini femt 
nis ancti cami rute fifeleos ameos gallie mufeate 
•Violei De aneto.|.ii.olei De gari 
cfilo2umana3.ii.cef quantum fufticit fiat vng- 
ucntum.quodapplicatum renibus vel alcbattm 
Rringitflueum mcnftruorum* applicatum Horna 
cbo foluit ventofitatem 7 fedat vomitum 7cetJ. 
4 Unguentum p20 emoroidibus ruptis.1V croci 
3.ii.opii.5,u'i. vnguenti fup2afcripti.i.De gallia 
mufcata.5.vii.inco2penf fimul. 
t Unguentum contra fluxum rheumatis ad ccu 
lum cutufcumcy materiei tam obtalmie quam la 
crimarum.1V fucci rute fucci fumitatum rubi a- 
omnia fimul et buliant vfque 
aD confnmptiontm fuccorum. deinde colentur et 
ponantur aD ignem. Deinde pone ifraferiptea 
pulueres bene tritos.V5 fapbiri3.i. iaati3.t.a 
timdi,5.i.eris ulli3. t.tbucie preparaie,5,ii. oi 
bus optime 7 cribellatis imponam: 
in dicto cieo vel bullitura et parum buliant len- 
to igne feniper milcendo.deinde addatur ceze no 
uc.5.iii.vel minus fecundum libitum loliditatie 
Vnguenti 7 fiat vnguentum quo Vngatnr palpe- 
b2e et fupercilia.mitigat enim dolorem.et curluj 
bumiditatum probibet.quia caufamconiunctam 
mirabiliter Delet. 
C Unguentum pcctorale.1V olei amigdalarum 
duliilamini violarum ana.J.vi.butiri pinguedi 
nis galline lauetur cum aqua 
f Unguentum de yreos.TV terebentine lote cum 
vino albo.5.vi.refine.|.ti.yrec6 farcocolle ana.J. 
.y.cere cytufufticitfiat vnguentu. 
* Unguentum ,p fciatica.1V vi* 
bcrmodacttlo$z 7 fiat vn 
guentum. 
Unguentum ecbiofeos quod fuper velamine in 
iectu5 abftergit faniem finemo2dicationeetmu 
Dificat et confo2tar.etiam bumorem repellit. IV 
mellis Difpumati terebentine lote cum vino albo 
J.olei rofati.5.ii.buliant tantum q clcuet bn 
Itum et infpiflentur.£t nota q fi vis maiorem ab 
fierfionem pone mel.fi maio2em uis confo2tatio 
nem CU5 mino21’ caltditate tunc loco mellis pone 
melrofatu.3n oecoatoc mei rofatum vltimo De 
beepom. De cmplaflris ftubzica 
£Dplaftrum vermibus fuper 
ftomacbo.1V nigclle3.ii.aloe8 eo 
ralloru rub.ana.5.i.abfintbit’ maf 
ticis «113.5.ii.coriandrorum pze 
paratorum.?.t.fiat puluis7 iV 
eozpozetttr cum.?.iii.farine filigis.7 lupinorum 
•5.v.croci.5.i.dccct.ii.fucci rute.?;ii.fucet abfin 
tbii.?.iiii.tncozpozcntur ct fiat cmplaltru5. S5 
fi ex bis pzcdictis vis faccr epitbima optimum 
tunc triplicentur fucci ct adde in eo mufei gzana 
.vi.lignt aloes.5. y.vini maluatici cyathum \n1u5. 
Empiaftrum aD idem mirabile.1V mirre gen 
ttane aloes Diptami ana.5.ii.y.abfintbii feminis 
portulace et attriplicts pul.lupinorum rafure 
bo2ts rafure coznu ccruini ana.3 t.croci.5. J.fart 
ne ozdei .?.i.femis fiat cmplaflrnm cum fucci 
pozozum non tranfplantatorum.vnciis iiii.et in 
fine ponantur mufet puluert^ati.g.ii. 
Emplaftrum maturatiuum.1V mucilaginis 
Ic.altcc fcnug2eci et feminis.lini ana.?.iii.faric 
ordei.?.t'iii.olei liliorum, alborum pinguedinis 
galline ana.?.iij. buttri.?.i. croct.B.t. vitellos 
ouoru5 numero.it.coquantur mucilagines lento 
igne cum farina ponendo vitellos crnrum tn fine 
l~cnit enim et maturat omnia apofleata mixta 
cx materia calida ct frtgida.fedat eorum ooloze 
in quacumejj parte cozpozis fuerint 7 in 
ncruofie ct i mncturalibus membris.Et fi vis ip 
fum facere appzoprtatum aD omnia apoftemata 
frigida etiam tunc adde armomaci bdellii flora 
cis liquide ana.?.t.et erit cfficaciffimu. . 
£mplaftrum de violis. IV viola ficcazum.3. 
mafticis 
mo mille et melliloti farine ozdei feminie altee a 
na.5.x.farinc feminis lini.?.i.fgnanti ciperi cala 
mi aromatici ana.5.i.fiat emplallrum cum aq 
comunt quoD applicet omni Die femel .Ualet a- 
poflemattbus Duris Homacbi ct epatis 
cum fuccedunt male complexioni calide materia 
li.Valet etiam apoltemaubus a ma 
tcria (anguinea ct colcrtca terminatis ad ingzof 
fsttonem pcz viam relolutionts et fedat dolozem 
omnium illorum apollematum Difponens ea aD 
maturationem fi maturari debeant. 
icmplafirum de eupatorio TV eupatorii.4o.it 
camomillc melliloti ana.ciperi martteis Iq 
nati fpice.ana.5.i.fandal,albo. et rubeo .calami 
aromatici abfmtbu ana3.ii.fpodt'i.3.i.mucilagt 
nis altee.?. iii.oleroe malbce oe fpica farine oz-- 
dei ana.?.ii.acett parum fiat emplaflrum cum 
Dccocttoc aipatozit. Ualet in apoftematibue cali 
dis epis 7 tn omni tempore ficut illd De melliloto 
valet etiam in omnibus frigidis et in omni tem 
poze. 
Emplaflrum refolutiuum apoflematu 7 dolo-- 
2is mitigatiuum.1V camomille melliloti rorile.a 
neti fenugzcci altee fe.lini ana.4o.i.olei liliorum 
alborum butiri fine fale ana.?.ii.crcci3.t.milce 
7 fiat empl m Icto igne. 
Emplaftrum ad idem.1V florum camomille 
melliloti flo$2 maluauifci et malue ana.4o.i.farie 
ozdci.?.i.olei liliorum alborum et camemiliea 
flozes in aqua vfc$ aD confump 
cioncm medietatis aque et expzellis floribus pi- 
fla bene poflea adde Farinam et olea ct fiat em 
plaftrum. 
Emplaftrum ponendum fuper carbunculu5 
mtrabilem inducens C1113 car 
nem bonam a mala venenofa ct hoc i duobus die 
bus.E. cum feperata fuerit fecunda die fuppona 
tur digeltiunm putrefacties.1V rute reccntis.40 
.i. fermenti.? 
ficcus ficcas numero.iii. piilentur optime omnia 
et fiat in modum emplaflri ct ponatur bis in 
die a ego fum expertus. 
Emplallrum refolutiuum ct cxpcrtum.1V ma 
luarum filucflrium paritarie florum camomillc 
melliloti ana.'4o.i.buliant omnia in aqua donec 
omnia optime oecoquantur.deinde piilentur ct d 
illa Decoctione accipe partes.iiii. olei camomelli 
ni partes.i.lc.caulium 7 aneti ana.?.y.furfuris 
fariue ozdci ana partU.mifce et liat cmplaflru; 
Emplaftrum mirabile contra contuhoiic5.Bc 
radicumconfolidc maioris et minozis aua.Ub J 
camomillc melliloti ana.?.ti,croci.5J. farinefa 
b3rum.?.tiii.butin.?.v. farine fenugreci.J.i.y. 
coquatur radices in aqua vfctf aD coctionem tem 
peratam.oemde ultimate conterantur et cum re 
liquts aliis fiat cmplaftrum.T\cfolutt enim 7 ex 
tccat potenter omnem materiam in loco contufo 
mozttficatam ctipfameuaporarcfacit et 
re5 conuenient fedat.Et fi addas ei fucet abfintbit 
ct cimini ana.?.i.non inuenies medicinam pare5 
ei.Ego emm ex ea acquifiui pecuniam non par 
1135 a mulieribus habentibus faciem denig2atam 
ex parte pcrcultontf fuorum viroru qui luut jelo 
fiit birrt. 
ifliud ad idem. IV vitellos ouorum quando nd 
cft tn pzincipio .fcD quando dl in pzincipio cum 
albiubus fac per V1135 vel duos dies fccundu diP 
cretionem boni medici ct hoc in oculo vf ,ppe ex 
tra vel ante oculii cii oieo ror.camomclltno bene 
conquaitacof 7 applica vt Icis. 
.Hltud ao tdc5 cxtzabens fanguine moztuuj. 
IV abfintbii.do.iii.anan plantagims.ana.4o.u 
nitri Dauci aua.5.i.cimim fulfuris lubtiiiflimc pf 
pillati 7 cribellati ana .5.iii.croci.5.i.vt 
tdlos ouo$2 numero.ti.fiat eplaftru in mortario 
cu fucco confoiide medie vfqg aD perfecta incorpa 
tione5. Et nota q boc emplaftru e rpercufituu 
notabiliter rcfpectu procedenti non tamc ita ex 
fiecatiuu5 et atrractiuu5 ficut preccdcns et in 
ma pzccedens eft longe melius. 
£mpl'm ao czepatos.1V picis naualis.?,iii.cef 
zubee colotonie armomaci galbani tcrebentine 
ana.?.ti.lttargiri.?.i.fulcj2 aloes ana.?, iii. maf 
tici8.?.i.boli armeni giph ana.?.iii.J.arifto.loii 
ct ro.ana.f.ii.mirre turis ana.J.iij.lumbzicoj: 
terrcftrtii cortlolide maioris et minozis ana.?.iu 
fanguims plicui quantu iufti 
cit Omnes giime infundat in aceto acri per.tti. 
Oies naturales.Demdc incozpozentur cu pice Dif 
foluta et cocta cu cera.cu eni3 peruenerit ao tnfrt 
gidationej.tunc luperaddantur puluercaocs per 
le triti 7 cnbellati 7 Diligenter incozporcntur.d 
inde infundantur m mortario 7 vltimate conte 
rantur cu fanguine buano 7 jppzic accepto a C02 
poremltco.ocindc Diligenter maxalentur «15 
manibus anctis cum oleo onfacino7fiantexeo 
magdaleones de quibus extendatur fuper cozio ftgu2C fcutalis cuius amplitudo cooperiat fgmnat 
et pars piramidalis attingat 05eum et coxam et 
fupponat' ei lumbar vel bzacale figure cdfimilis 
condecenter fuper ftringens 
£mplY5 vfualc (p C2epatis qtf applicari Debet 
in mane Dum exit lectum et cuftodire fe a cantu % 
comeftione /ructuum leguminuet lacticini02um 
et ali'052 cibo£ ventofitates generantiu et teneat 
coapus largum. JDodum autem applicandi vide 
bis fuperius in aliis emplaftrts etta5 p20 crepa 
ttscompofitis.fedilluDeft compofitionts mag2l 
IV picis naualis armoniaci gal" 
bii mafticis al.t rubee colofonie alo 
es artfto.lon.et rotunde qrcini bo 
mirrbe tbu2is ana.jj.tefbe 
tie lote cii aceto.3.iii.lub2ico$2 tefftriu.f.iiii.radi 
cis cofoliD mat02is 7 mt02is ana.J.j.mumie fan 
Dra.bdelti arietine a pilis mudate 
7 fruftratim mcife ptj.t.fan.buani.lib2a.i.£t confi 
citur (ic.Bulliat pellis i aqua qtioufqj iit liquefa 
cta poftea fuperaddat' p2edicte glutis fcrtpto2» 
glutinis cap2ini glutinis pifeium ana.f.ii.bene in 
co2po2entur omnia 1 ceteris gummis liquefactis 
fimul % pulueribus additis fiat ma 
laxetur cum oleo mirtino et fiant magdaleones 1 
imponantur in vafe terreo vi’ ereo et vfut fuetur 
et cum opus fuerit fuper co2io extendatur 
£mplaftru valens contra inflatione tefhculozu 
puerozum ex aqua vel vento IV radicum Ltltoru 
fe.ltni fubtiliter triti.i.i.farinefa 
ana .5. iiii, fulfur is viui.5.i.gallarii 
cu aceti J.fiat 
emplaftrum inuncto p2ius loco cu iftis deis. IV 
olet De piperibus et De croco ana.Jj.mifce Deide 
ponatur Dictum emplaftrum inmcdiate 
Bliuo aD ide IV feminis ameos bene et fubttltc 
triti et mifce cum clara oui benep2ius ,conqftata 
7 actu calida fuper loco applicata et e expertu 
£mpiaftrti5 veftcat02iu.lV cantbarida2U3 fine 
capitibus et aliis .5.iit pedis ccrmni.i. flammule 
mino2ts quantum iufticit 
fiat emplallrii. “ " 
1 £mpfr3 ca2mtnattuu in }’drope etjppzfc t tim 
panite.lVfterco2is cap2e ficci Iib2a3.i. cimim.5.ii 
radicis cucumeris afinini radicis ebuli ana .5 .it 
farine ozdei lib2a .i.acett caltbeati f,iiii,fiat em 
plaftrum cum lixtuio bene coctum £t b# empU" 
iUum cofumit omne5 materiam ventefabile et a 
piendo p02206 t2abit ipfam ex corpus 7 cofumit 
ce quo calido totus venter emplaftretur 
£mplaft2u $ papillis ao 
lac IV radicis 7 folio?z petrociir. coaguli edi ana 
§.y.fto2acis calamite.3.iii.olei amigda iDulciu re 
centium.J.iii farine 02dei emplaftru cn 
Decoctione et maillis fupponatur 
■ £mplaftru3certifti mu fedans 'Dolozesi poda 
gra ex materia mixta .IV farine 02dei vel 02obt 
pulue2is ana.^.iii. vim' al.pauciferi quantuf 
lufiicit.coquatur lento igne et interdu additur ma 
flicis .5.1. 
£mplaftru5 quoDnobabet compari fedando 
dolore .IV furfuzes fapam 7 pariw falis.bec omia 
fimul coquas aliquali oeccctide 7 fiat emplaftrum 
nobili(Ttmu3 
£mplaftrum mitigatiuu capitis i febri 
buseuementis, *Rectpe rute recentis.zVD.i.folatrt 
recetttia.to.iii. croct .3.1. falis comtmts.3.femte 
farine 02dei.f .iii.cum albumie vnn oui aut Duo 
ru fiat emplaftru5 7 applicetur caltdum.Confert 
enim omni D0I021 capitis a mala complexidc ca 
lida materiali vel inmateriali per eftentia5 ptm 
capitis et per ab mferi02tbus mem 
bris ,pueieti per compatfione abfoluta in febrito 
7 in aliis Difcrafiis materialibus. Si autem co 
tingeret q Dolor efiet fic in capite per dTentia a 
mala complexione facta materiali vel p colligan 
tiam ab inferioribus ptibus a fimilt mala cople" 
xione factus tunc in p2cdicto emplaftro ponatu2 
rute .4?.iii. cu aliis fufficienter commifcendo. 
£mplafttrii fecundum cdferens Dolori capitis 
et ,pp2ie a facta materia flegmatica mucilagino 
fa Digerens ipfam et fedans Dolo2C5 et confumcs 
Vapo2es g2ofios in panniculis cereb2i contentos 
et cofumit rbeumatifmos a capite aD oculos et 
aures et fauces et Dentes Defluentcs.1V radicum 
b2ionie recentiumlib2a3.i.abfintbii calamenti 
origani recentium anado.O\farineo2dei.J.iu 
croci.5,i.fcamonee.5.p.olei I1I1052 al.f.iii. terant 
radices b2ionie vltimata contritione. p2ius ta 
men bene cocte in aqua Deinde inco2pozentur ctl 
aliis medicinis.apponendo tamen crocu5 in fine 
et De boc emplaftro rafo capite circuuoluatur to 
tu5 bri actu calido et Diligenter circuligetu2 cum 
boa applicatione ,£t in fpatto vnius feptimanc 
p2emifti8 euoibus vniuerfalibus fedabcmne3 ce 
pbales antiquam .£t fi volueris tpfu5 facezc ma 
gis ap»p2iatu5 aD materia3 melancolica tunc co 
quantu2 radices b2ionie in bona fapa 7 fupadda 
tuz pulueris mellilTe.5.y.vitellos cuo$z. numezo 
iii.inco2p02entur Diligenter et fiat vt Dictum efl 
etiam pmutando ipfu5 bis in Die.et eft optimu 
£mplaftru3 fiue cerotum cezcbzi confcrtatim 
et rctentiuum flegmatis aquofi et mucilagtnofi 
aD nares aD palatu5 et ad fauces 
ex quo timetu2 et frequente2 accidit fubita mo23 
Cuius Defcriptio bec eft IV refine clare 7 
ii.laudani.J.y .mirre mafticis ana.5 J.fandarace 
3.ii.farine et ozobi ana.J.p.Difioluant gu 
me et cineris et.f J.aceti et coquant 
vfcg ao bona5 vifeofitatem Deinde infundantur in 
mo2ta2io et addita farina vtraqj inc02p02cnf 
cotzitoc vebemeti. tx bcc e2go extendatu2 fuper 
pano g2offo ec calido actu emplaftret tota caluitt 
es .£t fi volueris ex eo facere cerotu3 quantitatis 
tam p2eDicte tunc addantu2 cczc aL3.vi.et Dimt 
ttatur fa2ina et fiat cerotum et apponatuz in lo 
co p2edicto. Cum ipfo vero multos boies vidi ab 
iminentt ptculo fubite fuftocatiois fuifie liberatos 
£mplaftru5 capitale.IV camoille melliloti afta 
21' ana.dD.i.02igam calami aromatici foli'052 lau 
zi ana J.fticados mai02ane betbonice ana fo 
5\olei ro£ fa2ine 02dei Decoctiois 
ordet quatu3 fufticit fiat emplaftru3 
£mplaftrum matuzatiuum bonu et expertum 
IV radices altee I1I1052 alboy ficuii pi 
guium ana.3.11. H05Z camomille et melliloti ana 
*b.i.farine fe lini fenug2eci et ozdci ana. J.ii.buti 
zi olet I1I1052 al.olei De camollla pinguedinis gal 
Imeana.f.i.que(untpiftanda pifta4et coques to 
tummilce etfiatemplaft2U3 
£mplaftrum aDemigraneacapitis IV acatie 
boli arment, fandarace ypoqutfttdos ana.5 galla£ ctp2e(Tt.3.i.gallarum ptoatap fanguinis 
Dra.anajti. farine amilij.i.attramcnti.?. iiii 
fiat linimentum fup caput et pzo emplaft20 oe 
ruta vti poteft medicus. 
Emplaftru aD epiTiam.B( rute filueftris .3. tii 
cimarum roztfm*21'ni .5.11'J.fulfuris viui.3j.fi 
napis piretri affodilli ana.j.iJ.caftorci eutobii 
ftnajvii.Diftempentuz cum fucco matozanc et fi 
at pupa. 
Emplaftru co2dtale.Bc.D02onici offis De 002 
de cerui been.al.et rub,ana.3.i J.fanda. 
fpodii lambzufce ambo$2 anajii.rofj 
tii.aque buglofte.f.i.farine 02deiJ.iJ.crai 3. 
ii.7 g.vi.maluatici cyatbu.i.7 ptes.ii.olei t5 crao 
fj.zeftnejii.fiat emplaflru.Et fi vis ipfum fa 
cereco2dialius infriandotunefuperadde labzuf 
ce.?.ii.co2allo2u rub.fpodii ana J.i J.mazgarita 
rum.3.i.iacincti fmaragdi fapbiri ana3j. 
Cum ba em'3 medteamie mirabilia feci i ledado 
pulfum ct tremo2em co2dis ,pucmentc a materia 
et ca calida .£t tdeo remouet Difticultate5 anbe 
litus anguftiametinquietudine5et rdb 
eo£ confiiptionem que fieri fo 
let a materia et ca p2edictis vnde mirabiliter 
rcftauratur vtus vitalis refoluta; 
Emplaftrum conflrictiuum fluxus.Bi folioruj 
jdantagtme.?.ii.rof.?Xco2iandri p2cparati.?. 
.i J.mirtilorum floru5 vl’ foliof nucis ana J.i.fa 
rinevolattf molcdtnij.u. glutinis pifcium.5.x* 
gummi arabici J.i. farine fabarum.f.ii. nucis 
ciprefTt coftri 
cttui De clibano Defcriptione *Baf ix°.3ImanfcK 
zis capitulo De fluxtbns.3.x. fiat emplaftrum et 
fupponatur ab 02e ftomaebi vfqj ad inguia coop 
tens totum miracb calidum applicatum ct Dili- 
genter ligatum. 
Emplaftrum ponendum fuper epar in fluxu, 
ra inde quar- 
tam macis ana.f J.ltgni alo 
€6.3.111. mirobalanorum emblicorum ‘kebuloruj 
affatorum ana J.t.boli arment ematiti terre figit 
late anajvi. co2iandrorum pzeparatorum J.u 
J.fpodii.3.ii.2of J.i.farine 02dei.§.ii.fperu tria 
fandalorum fine campborajJ«icorie ferri pre 
paratcjt.olei mafttcis 7 mirtilo2um ana quan- 
tum fufticit aD impinguaudu.Eft mirabile in om 
ni fluxu epatico et in omnibus fluxibus antiquis 
Dyarteis ct extoatts ct pp2ic cii emplatur ex 
eo calo totum miracb a fcuto 02is ftomaebi vfque 
aD vilia 7 femur. 
Emplaftrum aliud conftrictiuum quoD applica 
tur fuper vulua.Bc lentium excozticatorum.lib.i. 
burfe 3517 capze ext 
catorum ana.J.i J.turie.3 J.fangumis Draconis 
.5.xiivmenteficce.f.iJ.acatie ypoquiftidos licii 
anaj.i.gipftj.iiii.albumina ouorum numero. V. 
farine fabarum J.iii.gipfum infundatur in aceto 
aD minus per Diem Deinde fiat emplaftrum cum 
luceo plantaginis bullito cum farina 7 aliis fpecie 
b.ie.’boc igitur emplaftrum vulue 7 fento et p 
tibus alcattm vfqt ao fttert fuppofitum mirabili 
ter coartat omnem fluxum fanguineum emo2oi- 
dalem ct mcnftrualem et curat omnem buorofi 
tatem matricis et lub2tcitatem a fle 
gmate fallo 7 mucilaginofo.Et fuit ccmpofitum a 
no legis gfe, ft:.cccc.xix.pro vxcre 2Jntlx)mi ap- 
potccmi que imoderato cur fu mcnftruorum pDu 
cta fuit ao totius corporis Debilitatem 7 aD infrt 
gidationem a aD pullum vermicularem.quoD ctt 
am toti ventri applicatum valet in omni fluxu di 
uina concdTione per me practicatii 
(epilTime. 
Emplaftrum optimu5 aD mollificandum Dura 
apoftemata .Bi alTungie gallie anatis anferis me 
pulle cruris Vacce ana.J.i. mucilaginis radicis 
altee 7 fenugzeci et fe.lini anaj.i.bddlii galbani 
ct armoniaci anaj.ij.gume Diltoluantur cum 
.f.ii.olci liliorum albo$z 7 mifceatur cum p2cdi- 
ctis,pinguedinibus colatis et muctlaginibus. oei 
de recipiantur ficcus pingues .xxv. et piftent’ 
cum p2cdictis fimul et incozporentur et calidum 
fupponat ur. 
Emplaftrum aD epilepfiam. applicandu capi- 
ti fuper conmilTura coronali extenfum fuper C0210 
folene .Buuris mafttcis fpice fubtiliter fco2fum 
anajvi.galbani oppoponacis a 
naji.agitentur diu vifei quercini. j.ii.Si vis po 
tes addere et erit efticatius ambze cocte3.i.ra- 
dicis vel feminis pconie.M.gumi rute fiLueftris 
3j.laudani .fj.nucifmulcate cubebc ana.J.i. 
caflorei eutobii ana3.i.malaxentur omnia et 
fiat empft^. 
Emplaftru De c2ufta panis quoD actu calidum 
applicat i omni Vomituiedat eu5 in media hora 
V* mafticie mente fpodii rubeor fandal 
lo$t abo? anaji.crufte panis affati tnfulc i aceto 
pez mediam boram. j.ii.olei de mafttce citonio$2 
ana.J.i. farine 02dei quantum fufticit fiat empla 
ftrum. 
Emplaftrum vltimate conftrictmu5 in fluxu t 
patico.Bt foliorum plantaginis.lib.ii.foliorum 5 
natorum confolidc matos 7 mino2is recentius 
ana.? .iiii.pcntafilonisi?.iiii.fumac gallarum pfo 
ratarum granorum mirrt ana.?.ii.co2iandri pf 
parati.?.iiii.terf figillatc .?.i.Ian.Dra.?J. boli 
arabici 
Dragaganti to2refacto?z anaj.i. Conttrdantur 
folia et buliant in.lib.xx.aquc7libj.aceti mg2t 
vfq< ad bonam confumptionem 1 DilTolutionem.t5 
(ude inco2porentur omnia in mortario vebemen 
ter conte2endo 7 fiat emplaftrum fubtile in fine 
cuius ponatur campbore bene trite.j.i. Optime 
enim cofert 7 mirabilitez coflrigit 7ced. 
Empiaftrum Diffolutiuum Duritiei 
Bf farine ordei fabarum ana.libj.cimtmji.ole 
i violati J.ii.coaguli edi.?.ii J.fiat emplaftru 
cu aq acctoie. 
Emplalhu) aD marafmatos et ptificos Bc cau 
daru5 canarum fluuialtum pzcparatais.lib.i.fe. 
endiuie fcariole macis 
.3.ti.feminum comunium ffo£.?.ij. pinearum 
mundatarum.|.ii. 5ucari fecunde Dccoctionia J. 
.iiii.cum meile violarum quantum fufticit fiat em 
plaftrum. 
Emplaftrum maturatiuu5 refolutiuu5 7 Dolo- 
ris mitigatiuu3 in apollcmate auris. Bc radicu 
maluauilci mundataru3 a mcDullis coctaru5 7 op 
time incifarum ct ptftatap.lib.i.farme fenugreci 
fe.lini flo2um camomille anajii.butiriJ.iti. vi 
tellorum ouo£ numero. V.incozpencur 7 inifeean 
tur 7 actu caiidu5 applicetur loco. 
.. Emplaftrum et refolutiuum 'fkcamomtlle. buliant in bono vino vfque 
aD medietatis confamptionem et in iltovino pa 
nas vnum cyathum dei comunis 7 cyathum Vnu 
butiri 7 miice fimul et capias farinam 7 facias 
pultem et miice omnia fimul et calidn; fupponc 
ubi vis. 
JEmpfr5 altuDconftrictfaum.lkturie ypoqut 
flidos ana.3 J.aloes3 J.fanguinis Draconis li. 
.it' acatie ana.5.i.ftercozis a5ini 
mente ficce.3.t.corticum onorum 
J. albuminis ouij.ij.cartarwtt combuftarum 
3.iiiucct plataginis.5.tii.aceti.5.n.mifce 43 cl£ 
ftenfandis tentis vel liciniis in fluxu 7 zagadiis 
ani 7 vtiluc vtcre. 
£mpla(lru5 extrahens fptnas ferrum vd vi- 
trum. Tk farine ordei nodorum cannarum vtri- 
diummellis ana quantum vis et fiat emplaflrmn 
3tem .5.vi.pulueris radicis Diptami bibite cumi 
aceto vim' boni in mane ciciunt ex quacumq? pte 
eezpta fuerit* 
£mplaftrum oxicroceum. Tk picis naualis1 
cvcci colofonie ana.3.mi.terebenttne galbani ar 
moniaci mirre olibani mafticis ana.?, i.fiat cera 
tum.7 quando fuerit coctum ,piciatur in aqua t 
cum extrahitur ab aqua cum mambus bene ex- 
primatur . 
£mplaftru fedatiuum Doloris 7 mollificatttm 
tn cura ftfhiUrum.Tk abfinthti lib.i.calamenti p 
uc ana J.iii.paftinacej.vm.camomillemclUlo- 
tt ana.J.i J.armcniact bdellii Difldut02um cuj 
ace to al.3.ti.farii« ordei 
lib.i.olei cmplaftru$. 
capitale in fractura cranei fecunU 
.Tk gumi purifii 
me.5.iui.cere.|.vi.vel.iiii.dei 2or.fiiJ.arma 
.f.m.fiat vnguentum.£t a 
lia p dt t etiam Conciliator quidam addunt fari 
nam filigis et quidam farinamfabarumnigra- 
rum.ct quidam feminis plantaginis.7 quidaj co 
pctnmt illuD emplaftrum cum vino abfq* oleo 7 e 
expertum 7 optimi?. 
Smplaftrum aD maminas.lk florum mslue 
matrum violarum celidonie foliorum fancte ma 
ne que vulgariter dicitur ft'02 De ogni mefe peti 
tafilonana.^lo.i.predicta buliantin fufficienti 
quantitate aque vtqg quo remaneat vna taelfa 
vd circa Dicte aque.7 tunc fortiter exprimantur 
7 cum predicta decoctione et flore farine frumen 
tifiatvtptifana.quecum fufficienti quantitateaf 
fungie porcine 7 gallinacee ana liquefactie7 cola 
tis miice a vt bene impinguetur 7 adinuicew 
continue bene mifcendo buliant Donec fiat empla 
flrum 7 pone fuper petia de lino g2offu vna Digi 
to vel Duobus donec erumpatur iquia tunc debet 
poni grefium Vno Digito mane 7 Iero 7 Ridebis 
mirabilia. 
£mplaftru5 fedans omnem dolorem a quacn 
dei cnfactniM vitel- 
Ics oui numero.viii.dei,rof.2cccntium.5.ui.co- 
quantur dea altquandiu fimul in faztagine. ve 
inde fuperponantur vitelli oui cum cocleari ftt 
per cineribus pauci caloris vehementer agitan- 
do. penultime incorporentur pulueris atmli de 
ordeo ana.3.iiu7 tandem fupaddatur crocus fob 
in,agitatione inuiccm facta.£t fi vellis ancdtnii 
magis edicere luferadde butiri fcentie.^ii.bdel 
Itt mollis 7 fubalbtdi.3.tt.lentO igne coquatur t 
•S.iiii.fape Dulciffime vfq< aD ccnfumpttonem lp 
ftu8« medicamen eft cfficadfltmu. 
ke cerotis ftubrica 
£rotumcapiti applicandum va 
lene contra Oecurfum catharri 
mirabiliter ponendo fuper con- 
miffura coronali .primo radedo 
capillos 7 fricando bene locum donec rubea t.fcoi 
do ponendo ventofam fine fcarificatione ultimo 
applicando laudanigumi elemi fan 
darace olibani ftozacis liquide 7 ficce refine ana 
aD libitum mtfce 7 fiateezotum .tboflet addi mir 
za 7 effet fortius 7 hcc fac apuo ncceffitatem. 
itio idem preftantius .Tk aloes pullcgii cala- 
menti mentam' corticum citri ana fiat puluis 7 
incorporetur cum laudano 7 modico acatie .7 eft 
expertiffimum 7 longe preftantius primo iam fa 
cto. 
CerctumftomachalequoD valet habentibus 
fluxum Difintericum 7 vomitum Difficulter re- 
flringibilem 7 eft vitimu remedium.lk picis na 
ualis refine ana.f.i.maflids mente gariofiloruj 
de belo armeo de terra figil- 
lata ‘karabe ematitis fanguinis Draconis ypcg 
flidos mumie ana.3.i.gallte muf.ftozacis calami 
te ana.3.y.vim citcniorum cftum fufficit fiat ce- 
rotum. 
Cerotum ftomachale frigidi? 7 ftipticum.‘8c 
ad*.fpodii mafticis co2tandzi mirtilorum ypcg 
ftides acatie vernteis fanguinis draconis ana.3. 
muf.3.1. picis naualis refi 
ne an3.5.vi.cere quantum fufficit .fiat cerotum 
Deinde bultat in.J.iiii.vim citonio2um vfqj ao 
confumptione ipfius .Confo2tat ftomaebum de- 
bilitatum a vehementi calore febrium collerica$z 
7 aobuftaru5.fedat fitim 7 mordicationes in ea 
cyiftentes.a ftringit vomitum inmoderatum.7 vi 
gorat ftomaebum mollificatii a flegmate Diflolu- 
to a calore febrili.rempuet lienteriam a caufia; 
predictis 
Cerotum ftomachale £ pneris.Tk refinc.ltb.5 
pulueris gariofilorum mafticis ana.3J.fiat cera 
tu fup panno gne. 
Cerotum aliud comune omnibus.Tk fpqt fto- 
macbaliu5.JJ. picis naualis refine ana.|.t. fiat 
cerotum 
Cerotum de galbano valens in pafltomba ma 
tricis pofttu.s.umbilicu5 mlterie.lk galbani 7 ep 
tende fupervno corio in forma rotunda ad modii 
vmusmbic. 
Miuo cerotum in paffionibus matricis quos 
fit boc modo Accipe corium longituDinis fpanfe 
cum Didia et latitudis trium 7 penaf 
fuper vmbilico ex tranfuerfo ventris prius tame 
fuper Dicto corio extenfis bis reb3.1kaffe fetide 
pte3 .i.galbani partcs.ii.fiat et extendad 
fuper corio Diao 7 applicetur modo dicto prius 
MiuD cerotum aD idcm.Tk.galbam electinimi 
dilToluti cum modico aceti 7 extende fuper corio 
forme 7 applica fup Vmbilico mfieris. 
'hoc cerotii fpatio mcnfiu fex vf ant vn6 mftcticf 
curat 7 curauit iam antiquos matricales fluxus 
ventQfttares dolores 7 prefocatioes eiufdem. Cerotu ab hernia.fcozte mumie 
Dragagati gumi arabtei ana.5.itt.tburts acatte 
tandarace ana.3.1’J.pifcium glutinis ci- 
pzeffi ana.J.i.vifci querctni.J.ttt.gipfiJ.ii.refinc 
ltb< i. J.fiat cerotum cum fucco cofoltde maiozis 
et aceto et cera rubea et vtere. 
Cerotum pzo crepatis, colofonte picis na 
nalis mumie glutinis ptfeium tartarum ana.J.u 
bdelii armoniaci oppoponacis ana.3.ii.gallaru5 
ctprefTi pulueris conlolide maiozis ana.3.*. ypo 
qutfltdos tburis maflicts.lan.ora bolli.ar.ana 
.Jj.lucci viticelle libJ.refine pirri.5.1:. DtlTolua 
tur oia gumi CU5 aceto mujo oeinde edetur 7 oif 
pumetur et colature addatur cere pel 
lis aztetis macerate in aceto 7 cocte vfc£ aD oilTo 
lutionem Itbz.tit J.et cum eo incozpozentuz fil’ 
in moztarto vltima contritione Deinde coquat 
ftrnul cum aliis fpeciebue. 
Cerotum aliuD aD tdem.ft picis naualis.J.f. 
litargiri cere.al.et.rub.colofonte armoniaci gal 
bani ana.3.v J.vifci quercini nucis ctpzcfii mir 
re tburis ana.3.ti.bolli ar.gtpfi ana.J.i.alocs.J 
.i.maiticis conlolide maiozis et minozis ana.J.i 
terebentine lote cum aceto. J.it3.ii. arillologic 
lori.*? ro.anaJ.it3.ii.galla$2 pfozatay. jAi3.it 
fan.Dza.mumte ana. J J.fiat cezotu5. 
Cerotum longum quoD ell ficut lupza Defcrtp 
tum lpazaD2apum valens ao tibias vlceratas. 
fepi callrati.J.vi.olci cerule ana. libz.iu 
aceti vnum cere noue quatu5 fufticit litar 
girt.J.iti.refine electe terebentie ana J.it.coqui 
tur limul gume cum oleo et adipe 7 CU5 inff ata fn 
ertnt bulliant omnia cum aceto aD confuptio 
nem iplius et cum fuerit bene gluttnofum factum 
infundatur in eojpannt linei et diligenter intiga 
tur.Confert vlcertbus antiquis crurtum 7 omntii 
membzorum et cancrenis 7 cozrolionibus mcbzo 
rum gementibus a flcgmate fallo per aDmt jcti 
onem 1 aDbuftioncm.a mcbzis multij aDbuftts in 
fidentibus fangmnem.repelltt enim 7 extccat bu 
mtdttatcs 7 incarnat 7 confolidat eas cu obferua 
ttoe Debiti regiminis 7 ab omni mo- 
tu 
Cerotum bonum p tibiis valens multum aD 
conioltdandum cerufe antimomi Utar- 
gtri plumbi vili omniu quattuoz lotorum ana.J. 
itu. piguedinis callrati Itb.i.turismtuti mumie 
fandarace farcocolle ablute alumis ulli fang.ora 
conis ana.J.i J.olei rofati aceti ana.J.i J.cerc al 
be refine.ana Jii.fiat cerotum et ponatur tn pe 
tta Dum tepefactum ell 7 ex illo Vna pars fuppo 
natur. Confert enim vlceribus antiquis cozrofi 
ui8 *i ambulatis omnium membzorum 7 ,pprie 
tibiarum a materiis melancolicie 
7 adbuflis omnibus.ftcmouet enim malam com 
plextenem calidam 7 repellit 7 exicat et fedat do 
lorern 7 mozdteationes tn illis vlceribus 7 molit 
ftcat Durities 7 oflzacationes labiorum vlcerum 
? eonioltdat conucnienter ca. 
Cerotum cozdtale.ft been al.i rub. Dozontci 
offis de corde cezui fragmentorum iaetneti fma 
ragdt fapbtri 
auri numero.iiii.refme elccte.3.x.coquatur refina 
cum aceto nigro 7 fiat cerotum fuper panno De 
grana quoD portet continue fuper mamillam fini 
liram. 
Cerotum 45 flomacbo frigido mirabilis iuua- 
menti .Tfcgallte mulcate altpte mufca.anajt J. 
boni ponderis laudant.5.iii.malltcis macte lloza j 
cis calamitc nuctf mufeate cinamomi 
electi ana.JJ. ligni coraliorum am- 
borum ana.3.i.fptce nardi calami aromatici 
celttce fptee romae anajij.mcnte abfintbti ana 
.4o.i. rof rub.feminiecitoniorum mutilorum a- 
na.j.ii gzanorum paradifi abzotani calamenti 
galange 5m3iberis.ana.5.i J.tburis ctperi ana 
.5.i.croci3.i.pulucrt3entur omnia 7 cu iufltcien- 
ti quantitate rciine fiant duo cerota.vnum ,p flo 
maebo aliuo pro oze ftomaebi apponendum fup 
fpinam inter vndectmam et Duodecima fpondiles 
vide ZDefueoe empTro alexandn. 
Cerotum calens Duriciei fplenis .TV armonta * 
ci.5.vi.bdellit albi i.DtlToluctur gumi j 
cum aceto iqutlltttco.tbamari(ct.5.|.fcolopendrte| 
fe.anetiagni calliana.3ti feminis plantaginis' 
.5 J.cere al. 3. ii.fiat cerotum cu refina in forma, 
ftgure butue. 
Cerotum aliud ad tdem.Ef tbamazifci fcolo 
pendrie le. agni calli fe.plantaginis ana3.ti.ar- 
moniaci .Jj.bdellii albi 
gumi cum aceto fquillttico et pofl infrigidationej 
addantur Ipeciee 7 fiat ccrottl. 
Cerotum foluene nodum 7 fecis 
det de yreos.J. iit. olei liliorum alborum.?, ti. ol 
ci fifamt olei amigdalarumj dul.ana.J.i J. croci 
3.1. piguedinie talTi.i.t.cere refine 5> 
tu3 futlicic. 
Cerotu ad idem 7 ad nodum functurarum. V* 
oricrocct.J J.empTi oe nuciba vel muctlaginiba 
j.vi.euforbii fcrapmi oppopo. armoniaci ana.5. 
.i.refine elccte.5. vi.cere Diltoluantur 
gumi cum aceto forti 7 addantur cera 7 refina 7 
fiat cerotum. 
Cerotum ad ide5 7 ad dttfoluendum natam/fit 
a rmoniacij.ij.piretri euforbii ana.3.i.falis rti 
trt'3iJ.incozporentur ftrnul cum cera a refina 
fuffictenttB quantitatis et fiat cerati. 
Cerotum aD Dolorem fciatice a materia frigi 
Da. azmomaci.3.t.Paptm bdellii oppopoacil a 
naji-artanite peonte bermodactilorum ana.3. 
J.vitrtoli 7 zefine $tu fufticit 
7 fiant cerota,duo. 
Cerotum De laudant afpalti artita 
nite mirzecalai aromatici fgnari ana.5 J.ameoe 
amomi ana,5 J. picis naualis. J.iui fiat cerotu5 
7 luperaddatur flozacie calamite quantum fuf- 
f icit. 
Cerotum extrahens a .pfundo materiam aquo 
fam.fa emplallrum ele 
cte.Jj.cere quantum fuftictt.ftat cerotum.Con- 
fert podagricis artbeticis fciaticis fpafmo tbetao 
7 paleft. addendo butc ceroto armoniaci callo- 
rei ana.5.tii.eufozbiu5.i.‘? applicado caluarteca 
pitis mirabilitcrconfert appoplettcis. exptume 
pluries 
Cerotum calidti ,p llomacbo.ft maflicte cina- 
momi garioftlof violarum aloes fpice gallie muf 
cate calami aromatici galange ana.3.1 J.fandal 
lorum amborum coziandri preparati fe. acetofe 
ana.3.i.laudani.5 J.picis naualts Decocte.J.i. a 
cum pauco mufei 7 fiat cerotum in 
forma (cuti. Cerotum capitale. B* refine electe emplaflrt 
de mucillaginibus aromatici pi* 
guis ana.5.11. folt't.5.y.macis corticis citri ana 
3. ii.ligni iit', cerequi 
tum fufticit et fiat cerotum. Confoztat namque 
cerebzum. 
Cerotum ad dolonem dozfi fpondilium colli 7 
bzacbiorum.quoo tn die applicatur.in nocte ve- 
zozemoueturtnungcndo in nocte cum adipe 4 
natis aut tarabufii.Bi mucilagints altee.J.J.m» 
cilaginis fe.lrni mucilagints fenugreci 
mucilaginis poztulacc bdellii electi ana.5.y.mc< 
duleczuris vituli.5.ii.pingucdini8 porci no falfe 
.3.i.ptngnedini6 galline anatis talfi.tarabuftt 
canis 7 melius rubei electc.J.ye 
terebentine electe vnguenti rof 
7 camomellini amtg.dul.ana quantum fufticit ad 
omnia fimul optime incozpozandum ,p ceroto 
Pinguedines tpfe pzius minutim cu cultello inct 
fe dtfloluantur optime ad lentum ignem, deinde 
omnia fimul mifce ipfis bene colatis 7 optime in 
co2porcntur 7 cum (officienti quantitate cerc al 
be fiat cerotum ad lentum ignem 7 utere apud 
nccefiitatem. Quando doloz non eft tntenfus. 
/Bc flcrum camomille 7 furfuris quantum fufficit 
bulliant fimul tiU duo in faculo quantitatis fufft 
cientis pote expzime 7 appone loco dolenti iit 
nocte quando uadit dozmitum quoufcp incipiat 
frigefcereXt remcue 7 pone pellem pccozts. 
3n bis doloribus multu valet inunctiooleiana 
tis aut tazabufti leuitez inunguendo ,ppe ignem 
7 fupponendo fiupam canapis. 
De epitbtmatibus *Rubzica 
Ibitbima cozdiale eempezatum 
“Bt aquarum melltffe buglclTe ace 
aquarum cicozre 
zof florii falicis 
co2dialitim tempezatarumJ.iit.fpccicp elcctrn 
rii degcmig3./.croci.g.v.aceti.5.i.vini malua 
tici. f .uT.mifce 7 fiat epitbima. 
£pitbima ad vermcs.Bt nigelle vel mellt'03* 
.i.aloes.3.1. coziandrorum preparatorum 3.iid 
.J.abfintbii mafficie ruteoru3 
•3.i.fi at pul uie fubttUe cum fucco sbfintbii 7 ace 
to fiet epitbima quo vtcre. 
£pitbima ad idem.TV aque jfcpi mente anj 
Ubj.aque gminis lib.t.vini 
xianc mirre croci. ana.3.i.ligni alces fc.fanctt a- 
na.3.i.j.mufci gna.v.acett ccclcma quinque mi 
ice. 
icpitbima ad idc5 .Tk aquap acetofe buglolTe g 
-minis a na. f. iit. fpecierumccrdialium 
tarum.5.i. aquarum abftntbii aq 
ilcp faltcts.f.ttt.gentiae diptamt vf fe. lanctia- 
na.5.y.crcci3J.mifce. 
Jgpitbima jp capite.TV.aque folatrf.f.vi.nemt 
faris flor um falicis ana.§.i.jr.amilt.3.u.fadara< 
<e. 3. i. c r oci. g. ii. mifce. 
icpttbima ,p aquarum buglclTe ace- 
tofe florum falicis rcfa.abfin 
tbit gminis melliffe lambzufce ana.J.tT. fpecieru5 
cozaialium vtt i. mu- 
re diptami gentiane ligni oloes fandalcrumxitri 
noru3 fe.bafilicems bcen al.7 riib.iacincti fmara 
gdi ana3.y. fucciltmonu3 $.iiL aceti.$.i,mal 
uatici.J.v.mifcc 7 fiat.epitbima. 
£pitbima ad id in diftempatia praematura 
It calida aquarum buglofle fcariole vtoiarus 
bozaginie ItbJ.aque zof mufcate.f.viti.fpccie$z 
temperatarum.f. i\/.campbo2CM.cozalloru5 
foliorum au 
ri numezo .viiumtfce a terantur omnia in moz- 
tarto vlttmata contritione.vini maluatici cya- 
tbu.i.7rp lib.t.aquarum debent pont3.it. fpecie 
rum. 
£pitbima ad cpar.Tk aquarum folatzt endie 
epatice acetofe abftntbtt ana*5.iut.fpq? trtafada 
lorum oyarodon fpodii am.$.$xzoci3.i. aceti 
a fiatepitbima. 
fpttbtma temperatum. buglofle cicorec 
mclltfle lib.y.fpccierum temperatarum.5.i.croct 
coclearia.vi. tini maluatici cyatbu 
♦i.mtfce 7 fiatepitbima. 
De embzocto *Rubzica 
ZObzoca fiomacbalte eusfpongi 
a magna. V* mente abftntbu ozi 
gam' calamenti feniculi fe. aneti 
vT anift cimini ana.do.i.J.mal- 
ticis amborum gallie 
rofarunwD.ii. fqutnantt mtrtilorum coriandri 
ana. fc.vS .lambznfce. 4?. ii.Contuudantur gzoC 
fo modo.vini nigzi lib.xii.bulliant vfqj ad confil 
prionem medietatis.Dcindc fiat embzoca. 
£mbzcca ao lapidem rcnum.Tk paritarie fpi 
xe nardi fpiceceltice fe. feniculijfeminie petzofeli 
ni oauct' altari ana. 4?. i.Contundantur oia 7 bu 
liant vts. 
Embzoca ad menflrua puccanda.B* pulegii 
calamenti abzotani rute centauree minoris ylo— 
pi fauine matricarie ana.4o.i.y .tina- 
snomi galange ana.5.tiifeleo0 rubee tinctoru5 a 
n ado.y. mirre.5 .it.Contundantur omnia gzoHb 
medo 7 buliant tn vna fttula aque vf<$ ad confu 
ptionem medictatj.lbzouocat menflrua 7 ctj puo 
cat \zmam. 
icmbzcca (omnifera. V* lactuce Vfor.zoft 
ozdei mundi papaueris radi 
cie madragoze nenufaris ana .ktM.feminie iui 
qmanu 7 papavis 7 lactuce ana.^.I.camomille 
mcllilott malue ana.4M.$acta lufficienti rezu5 
decoctione fiat embzoca ab alto fuper ccnmiflu- 
ramcozonalem.Oalet enim in extremis vfgtltii’ 
fd infrenefi. 
De olete 1²ca 
teu3 mirabile cont2a peffem* 
vaf vitreum xii.pintularum 7 re 
ple fex pintulae floribus albis ii 
buci 7 pone in vafe.oeinde reple 
duas pintulas floribus altee vf ebuli .7 fimiltt 
pone.dem de accipe pintulam vnam floribus ypi 
cpms 7 pone in pzedtcto vafe.oeinde V* oleu31ri 
; um vl’ quattuoz annorum 7 quanto antiquius ti 
to melius 7 fundatur fuper predictos flores quan 
tum vas potcfl continere.JSt cii repletum fuerit 
obturetur 7 exponatur radiis folaribus p totum 
tempus feruozie eftatts 7 fuetur vfui. Dcc oleo 
liant vts. partt3 tepido vngaiur locus ter vF quatter inter 
Diem 3 vidi ex eo vngi totum cozpue pe 
ftilentiati 3 fubito eum recepit tantu fudozis vt 
Venenum totum exalaret eudne pzius facta. 
Oleum De vitellis ouorum valens contra bot- 
bor que nafcuntuz infaciebus infanttum.Bc vitei 
los ouorum numero xtt.7 pone in frixorio ferreo 
3 continue mtfce Donec mollefiant.7 poffea pone I 
panno fubftli 3 compzime.3 ex eis fiat deum 7 cu 
tpfo vngatur puer 3 liberabitur multum.Si aut 
iffuD oleum effet nimis Debile addentur illi pul 
ueres 013 vitellis ouorum.Bc puluezis mirre.54* 
granorum iumperi gzoffo morocontrttorum.g. 
fciiii. Deinde fiat oleum cum eis vt fupra. 
Oleum mirabile confortans neruos poff con 
tufionemattritionem 7 verberationem. 3 De lu 
bzicis terreffzibus appellatur.Bc olei vTpim 
.iii.olei oliuarum maturarum vntus anni vF me 
dit boni odozts et fapozis lumbztcozum terfffrf 
um fcutellam vnam.lauetur optime lumbztci.po 
Ilea vero ponatuz in frixorio ferreo cum predi- 
ctis oleis 3 fcrucant vfc$ ad confumptioncm ter 
tie partis.poflea vero colatur dictum oleum 3 po 
natur in ftala que obturetur cum pafla 7 in cal- 
dario bullienti ponatur 3dimittatur per bcram 
mccfiam.Deinde extrabe et poffea vtere. 
Oleum 3amcni.Bc olei antiqui lib.t. galbani 
turis viridis eris ana.f.i.olei mafficini.f.ai. re 
fire pini.f.iJ.terebcntine.J.iii.Diffoluaiuurln a 
qua balnei. 
Oleum de ftfamofecudu bcfcztpttonem 
mirabiliter competit pueris conffrictis in rt'3a vt 
vtx anhelare poffint imponendo per nafum cum 
penna vfq? aD rt'5am et nen eff vis fi ponatur ca 
lidum aut frigidum. 
Oleum rude et onfacinu.t.Deoliuis tornaturis 
cjtibitum in quantitate medii coclearis vel fm <|> 
tibi videbitur cum decoctione gmints 7 modico 
Vini maluattei. mirabiliter remouet anguffiam 
io pueris quando in tantum gzaucntur # appa- 
ret vt vellint mozt. 
£>e collufionibus feu ablutionibus ‘Rubzica 
Olluftd optima aD Dolorem den 
ttum.TV piperis albi 7 longi cuba 
baru5 faxtfragie corticum zsdien 
mozt cozttcum 3 matt 
dragoze ana, 54'.piretri.5.it.5.iufgamt al.5.5. 
Contundantur fubtiliter 3 fiat occoctiocum vi- 
no nigzo vfqp ad confumptioncm medietatis po 
fica teneatur m orc 3 cum ceperit kinfrtgtdart et 
puatur. 
Hblutiotn fomni puocatione. IV camomille 
mellilott vtcF flozts nenufarte.do.5i 
cozticis papaueris al.5.i.buliant 3 ex bac decocti 
one lauent pedes 7 bzaebia 
Collufio tn doloztbus dentium: "fc fandarace 
puluert5ate.f J.vint albi.f. vi. bulliant vfcp ad cd 
fumptionem tertie partis. Bt colluatur dentes! 
ex Decoctione actu calida.eff enim Valde bonu5. 
Ablutio alta pedum vfcfc1 ad genua tn jocati 
cne fomni .Bc foliorum falicisvttt83maluaru5 
ana.do.t.coquantur etiam cum fupradictis pul- 
ucribus.Bis vel ter ante cenam abluantur pedef 
Ablutio capttalie fmc Itxtumm in materia fri 
gtda ab refoTttfndu5 reltqufasmaterieru.ft cala 
menti ozigani pulegii rozifm* 
rini yue maiorane ana.cVM\abfmtbit\{to.ii.flo$5 
et lauri.ctet f.mifce a fiat lijriuiu. 
Ablutio in pzincipio lepzeet impetiginis et 
fpigis et albaras et aliarum Defedattonu cutis* 
rmrrc farcocole .raDtcu yrcos ficcaf 
paucedani ariffo.ro.ana.3.vi.clFt nigri.54i.fumt 
terre fe.malue altee ana.dft.iti.enule ftcce.4o.tuf 
Cdtundantur gzolTo modo 7 incidenda incidant 
et bulliant in tribus litulis aque vfqp ao confupti 
onem tertie partis 
Ablutio in vlceribus putridis.Bi artfb.ro. mi 
nuttrn incife.3.a(Tc.3.i. pulucris cetauree mino 
zis.5.tj.calcis viue.5.y.3ncozpozentur et coqua 
tur pzedtcta in aqua cineris ligni Dulcis lib.tt.vf 
qj ao confupttonem tertie partis 7 ex bac colata 
tepida lauentur. 
jDe fieff.flubzica. 
3eff De plumbo valens ab vlceri 
oculozum. 3bffezgtt7mudificat 
faniem.etfi aDmintffzarct cum 
collino rofaceo pbibet cminetii 
et et illam que Dicitur 
■Vuealis 7* bzentarit 350 capitulo tractatu nono 
Hmanfozie capitulo ipMfc plubi vili atbimontt 
tbutie eris ufti gtimi arabict Draganti omniuj 
tveies ablutorum cum aqua pluutalt ana.3.viii,o 
pii.5.v.fiat fteff cum aqua plumali. 
Sieff albu completu3. cerufe plumbi uffi ab 
luti ana,5.xiarcccolle.5.ii.amilli.5.ti. Draganti 
al.opii tbebaici 303.3. J.Diffcmpentur cum aqui 
feri. et fiat fteff, 
Sieff De zof ex quo fiat collirium nominatum 
Dyarodon.Ualens in pztncipiis et in pzima par 
te augmenti obtalmiecafe.rcpezcutit materiam 
Dolozcm mitigat et aliqualiter digerit Defcriptio 
ne 2futcene S* canonis et Alexandri et t>ault.ft{ 
•foliorum rof recenttum.5.mi. croci fpice nardi 
gumt arabici ana.3.ii.confictantur cu aqua plu- 
mali 7 adminiftretur cum albuie owY 
tx faeculis ‘ftubzfca, 
Scculus p captte.Bf cubebap mi 
ctfmufcate cozttcum citri gallic 
mulcate fficados matozle ana.5. 
•ttt.rof lambzufce mirtilb? ana 
.3.1.5. fiat facculus capitis. 
Sacculus ad frigiditatem ptis antertozis ca- 
pitts.B* macis.s.vi. fficadosmatozane 
lambzufce'cozallorum zof ana.3.tu.pul- 
«erigentur et fiat facculus zotundus. 
' Sacculus p tinnitu 7 fibilatione et Doloze pii 
gttiuo fuit applicatum cutdem iudee 
poff delittefcentiam mozbilo$2.B< pulpe colloqui 
tide yue affari cetauree minoris ana.rto.i.y.mcit 
taffri.do.tiii.contundantur fubtiliter 7 fiant fac 
eult 7 caltdi applicentur auribus. 
Sacculus temperatus jpcozdecalido.Bc fa« 
dalorum ambo22 rof amborum fpodii 
campboze foltozum mtrti bozaginis an3.54.ben 
al.7 rub.cozticum citri nucif muf.fetc cobuffe fpi- 
ce olus de cozde cezuigna tinctorum foliorum lauri gartofilorum 3Cdoarfe lignt aloes 03(111 i 
gariofilati ro2t'fmartm cubebarumc melltlfe 
ana. fcropulum .1. mulri.g.itti.ambze 20ci ana 
.g.iti. contundant et fiat facculus. 
4 Sacculus frigidus £ co2de. Bc rof bulgofle 
florum bo2aginis co2ticum citrifpodit 
foliorum mirti cozallorum amborum corianDri 
pzeparatiana.54J.eampbore3.ii.fandaUo.vtri 
ufqg an3.54J.ftat facculus et vtere in cafu. 
( Sacculus carmiatiuus x> Uomacbo.Bc fe. apti 
anifi fifeleosfeniculimaccdonici rute ana. ctoj. 
origani calamenti ana.cto.i J.yfopi pulegii dica 
dos rute ficce camedreos camepttkos ana .to. 
.t.abfintbti.to.ii. calami aromatici cinamomi 
fruftrum gariofilo2um ana.541. macis.5«iii.con 
tundantur omnia ct fiat facculus. 
C Sacculus jp llomacbo frigtdo.Bc pulueris mc 
te abftntbti lambzufce calamenti pulegii ana.3.ii. 
gariofilorum.B.ttit.micifmuf. macis mallicisa- 
na3.ii.galangc.5J.rot rub. co2t'androru3 p2e- 
paratorum ana.i.ii.gallie 
HtusBc plueris abltntbi mete lab2ufce calaenti i 
na.5.i.ga2tofilorum.54'J.mtcif mufeate macis $ 
n33.tt.galange.3J.co2riatidro2um preparato- 
rum rot.rub. ana3.itj.mallici6 cinamomi cala 
mi aromatici ana3.i.gallie muf3.iiii. laudani 
.5.ii.mifcc et fiat facculus in panno de gzana. 
-CSacculus aD confo2tandum cereb2u3.Bc ma 
iozh lltcados calamentifoliorumlauri foliculo 
rum fene anaj.ii.nuctfmufeate gariofilorum ci- 
namomi ana.3.vi.llerco2t8 columbini finapis a- 
na.34tt.lauDani.3.i.co2ttcum citri ligni aloes cu 
bebazum ana.34iit.pt peris .|.i J.ftat facculus». 
aDtbenafmonem.Bc coziandripze 
parati gzanorum mirti feminis plantaginis cu- 
pullarum glandium antberegair.ctpzriTt perfoi 
ratarum ana.5.ij. gumi arabtei Dragagati toz 
refactorum ana.J.1 Contundantur fubtiltter a 
015 vino bulliant in facculo a podea fedeat fup2a: 
Sacculus 43 domacbo.Bc ligni aloes abftntbti 
calamenti betboices malltcts turis ciperifcollt ci- 
mini feniculi rot Vtcticdleaua.54'. iutubaru3 ma 
cis cinamomi gariofilorum fpice nucif mufeate pi 
peais albi et longi ana.5.3 calami sromatict ca 
fie lignee cozallorum rubeoznm ana3.ii. £x bif 
fiat facculus in forma fcutt. 
f * Sacculus aliuscozdialis.Bc fandalorum am 
borum cozallorum amborum ana J4*.mellifle bu 
glolTc corticu5 citri cfP De cozde cerui fete combu 
He ana.3.i.fpecierum electuarii Degemis croci a 
na.5 J.campboze3.i.fiat facculus. 
C|Sacculus ad fluxum ventris fuper quo infir- 
mus federe debet.Bc ozigani fumacb mirtilloru5 
eoziandrt camomtlle ana.cV>4 J. balaulliarum 
cozticis g2anatorum ypcqniflidos 1'e.zoP ana.do 
j.radicum tafli barbaflt cardonis corticis.'? ra- 
dicis mori contudenda a 
reliqua inciditur bulliant in vino ntgzo. oeiit 
depone .infacculo 7facipfumfederefuperius. 
(2De pulueribue Bub2tca 
1 Cfluis capitalts.Bc pu?egti cala- 
m * menti corticis citri matozanc di 
cados betbdtce fandarace gariofi 
3na.5.ti.2Difce 7 fiat puluts 7 ponatur 1« 
per caput in loco cdnmtflure egiotimtteS 
f] 'Cutluis fcne p2cpazate purgans caput mtrabf 
cinamomi ana 
»54 J.macis mifce. ante 
cibum. 
C 1>ulut's q 'vocaf d b2i0nia.Bc fucci bzionte.ltb 
j.Dragaganti gumi arabtei tozrcfactorum ana 
.5.i.farcocollc malitas turis yreos 
c lote cum aqua rof.5.tt.calamenti 
Xerantur omnia pollcf fuerint coti 
t2itione vltima in mortario lapideo a ao folem 
exponatur fepe terenoo vfq? quo confutuatur fuc- 
ctts.oetnde remouetur 7 fic fiat vicibus 
poilcp exiccatus fuerit. (££x l*x ergo gingiue af- 
pergantur aut ex eo cum meile t2ito liniantuz fe 
pe.decretum eil boc medicamen valens ad vice 
rofas cancrofas cczrofiones quafcu 
gigiuaru a aliarum partium co2pt's nri. 
jp oculis.*Bc fifeleos eufragie fen.cube- 
padtft macis ana.5.1. cinamo 
fr. cimini ana.5.ii.folio2um 2orif marimj.i.ani 
puluts fubtif et eo vtere; 
{ tbuluis jp mingete in lecto. Bc ag2tmonie .5Ai 
vr plus 7 detur patienti de itocte.cum vadit dor 
mitum cu pauco vini vf b2odii. 
C ‘fruluie ad idem.Bc pulueris ericii quantitate5 
fufficientem a detur in potu cum vino in fero an- 
te accubitum.3tem caro eius mirabiliter cdfcrt. 
'Puluts i vulnc2tbus recentibus aloes.dn antt 
quis tbutic p2eparate valent afpfe fuper loco. 
{flSuluts cerufe lote.Bc cerufe libj.aque ror lib 
.i.abluatur in mo2tario bis bona contritione po 
flea permittatur exiccari 7 vfut fuct. 
(jlbulms ad leniendum ventrem.Bc epitbimi po 
Itpodtt tbimi ana.5.i.folliculorum 
anifi. ana.34* pulueris aneti 
.541. mifce et fiat puluie. lenit enim ventrem 
alTumptus cum brodio paru ante ctbtl. 
Sfculuis valens ao botium gule.Pkaucllae fpo 
combulle palee marine cartarnm 
olfis fepie feminis plantaginis ana J. J. piperis 
3in5tbe2is falis geme punicis nucif mulcare galla 
rum piperis al.et lon cinamomi elebori albi et 
nig2i ana.54i.fiat puluts Detur omni die.54. cu 
aq falutc. 
Cfbuluisad idem Valens Factis purgationibus 
7dl vewlTimu.Bc fpongiam; vnama exicca eam 
in furno ita q' pofiit puluerijari et da.5.1. illius 
pulueris cum vino albo per horas duas aut plus 
cotidie ante cibum 7 optimu videbis effectun^ 
<T Puluie optimus contra Dolorem colicum fac- 
tis purgationibus. Bc pulueris calami aromatici 
.3.i.tixiacc.5.i.5,Cum vino albo calido extbe in 
Sotu a Dormiat fup eo alTumens. 
Ibuluis optimus ao facienda vrinare.Bc pul 
uerts auellane pulueris maxtllelutit ana.34.mil- 
ce fiat puluisaexibeatu2 in potu. 
conllrictiuus fluxus uentris. Bc gumi 
arabtet t022efactt'J.t.terre figillate.5.vi. boili, 
armemJJdtat puluts fubtilis,dentur.3.vi. pro 
vice. 
C *buluis # uermibus dictus mufeatus et c 2Da 
gillri Domini Sntbonii cermiloni.Bc fe. portula 
ce.54'.mufci3.itii.corallorum rubeorum corian- 
drorum p2eparatorum anaa.i.leminis attripli 
cts.34.ftat puluie detur cum vino potenti et aq  radicis gminte vF ag2imcnie.bof efl 
g.iii. 
Puluis valens aD eg2dTionem ani et matricis 
cptimus.1V' pulucrem fubtiltifimu coti 
buftof et fuperafpergas ano et mfici egzeflis 
Puluis aD ioem fo2tioz cofolioatiuus a conftric 
tiuus.TV mumie litti ypoquiftidos gallari pfoza 
taru3 ana3.ii.pulue2is olTiu olhaccq? cobufto$z 
•3< itjjtat puluis et vt fup2a. afpergat' ano aut 
matrici pzius vnctis oleo rof. 
Puluis turbtt p2eparati.IV turbttj.t. 0. tnaftt 
' cis ana.5.ii.fiat puluis et addatur 5ucari ao pon 
Dus omniu.oof eft.5J.aut3.t.vfctf a03. iiii. CU3 
aqua 3uca2i. 
Puluis optimus contra peftem.1V boli ar; fub 
tiliflime tzttij.ii.radicum t02mentille D020nic< 
oiptami fandallo» rubeo£.3.i.rafure ebo2ie fpo 
dii co2ttcum citri ana.5 J.margarita$s fpledtda 
rum3.ii.fragmento2u rubini gnate fmaragdi 
fapbiri iacincti ana3.i.radicttm antbere off oe 
cozde cerui ana.3J.et fiat puluis cui fi addatur 
rafure vnicozm'3J.pfectioz multum effet .Dof 
huius efta.5J.vfq?ao.5.i.omni mane cum vino 
fubtili aque roP.vel acetofe pmixto .£t vt p2edic 
tus puluis fit magis Delicatus potes addere 5uca 
rt ao pondus omniu % tunc oe ipfb in mai02t fum 
as oofi. 
Puluis oepoltpod 10 p2eparat0.IV fcis aneti 
anifi Uqz violarer acetofe endte ana.5.1 J.poltpo 
dii cinamcmi 3 J. Oia 
g2tdii3.iilo2u nenufart83. mu 
omnia pe2 fe et mifeeantur et fiat puluis. 
Slius modus eiufde5.IV polipodii J.i.cinamo 
ana3.i. tartari.5.ii.falis tdi 
,3.i.puluert5entur omnia per feet 
ante cibum a3.i.vfci!a0.3.i. 
2flius pFuif coftrictiuus i fluxu Oiarto.1V gno$s 
mirtbt' pul.flo2um nucis an a. 5. i. karabe 5edoa 
rie ana3.i.fiat puluis qui ptiatur in quincg ptes 
equales et oetur vna pars 43 vice. 
Puluis pulmonis vulpis prcparati.1V pulmo 
nes vulpium numero.vi.fcinoatur fuper venas 1 
canas gutturis.Poftea abluantu2 cu vino calido 
montano Dulci quattuo2 vel quincg Vicibus p bo 
2am p2o qualibet vice. Poftea extccetur i furno 
leuiter et vfui referuetur. 
Puluis carminatiuus ventofitatum. IV 02igal 
rute anifi calamenti ameos carui mafticis turis 
ana.5.tii.garioftlo5J.5 J.ftat puluis .toP.3.1* 
Puluis epitbimi.1V fpice nardi macis femia 
leutfttci fe,rute ana.3.i.cimim.5.m.ameos. fen.g 
paradifi ana3.i.tartari .5.1'i. epitbtmij.i. croci 
.3J Jiat puluis omniu per fe poftea conmilceanf 
et fiat puluis quo vtere. 
Puluts apponendus in co22uptione memb2t 
fuper loco cozzu pto CU5 albute oui p2ius in circu 
itu appcftto oefenfiuo et ,pp2ie mailF. £t CU5 me 
b2um oenig2atur caliditatem.1V boliar 
jneni fubttltrcr tritt.3 j. campb02e.g.t.mifce cu 
coto ponatur fuper 
mcmb20. 
Puluts ao cozzodendam carnem eminentem 
in plagis et cft confolidattuus.TV aluis combufti 
bcliar.ana ptes equales fiat puluis. 
Puluts corrofiuus.TV viridis eris plueris tro 
ctfrof oc celidonia ana fiat puluts. 
Puluts adeo preferuls a pcfte qp nlcf vidt aU 
quem mori qui vfuf fuerit ilio fe.citri acetcfe 
ana.5.iLzadtcumOtptami gentiane to2mentillc 
ana.3.ti J.boli ar J.t.ctnamomi electi. J,$. mar 
fapbt202u off oe co2de cerui ana. 5. i, 013 
fanoall02um (e.05tmi $iat puluts aut 
clectuarium ponendo in J.i J.buius puluezis Fb 
\t.3uccari et poft comeftionem potet modicum aq 
acetole. 
Ouluie relhictiuus (anguinis. 1V turis gumi 
arabici oragagantt t022cfacto$2 ana.5 J .carabe 
ematbitis ana.5.ij.plumbi vftt' fan.02a. ana.3. 
.iiii.boli ar.3.i.mumt'e fanguinie D2a.ana,5. tu 
fuliginis furni gipfi ana.5.iii.fiat alcobol. 
Puluis fcne p2epa2ate purgas caput.1V fene 
.3,j:ti.53.mact6 tartari ana. 
.5.1'J.Dofis eft.3.t.ante cibum. 
Situs modus p2eparatiom6.IV pulucrie fene 
falis indui, t. Diagz i'd i t. 3. i". f 1 a t puluis. 
Puluis mulcatus optimus ao vermes. IV fe. 3 
gmis flozum 
yfopi abzotani ana.3J.lig23.iiii.cinamomi fe 
minis aneti ana3jjtat ex omnibus puluis p fe 
Deinde mifceatur et in fine ponatur mufci triti 
3J a dentur.g.iu.vF.itii.vfcE ad.3J.cum aqua 
grnints calida fecundum diuerfitatem. 
i Slius puluis mulcatus contra vermes.1V fe; 
attriplicis p02tulace polii montani 021'gam' ana 
w5.ufe.lanacti.3.iii.lig2 lupino2umiana3.t.mufci 
.3J.amb2e3 J.mifce et fiat puluis fubtilis.Do 
fts eft .5-i.vr.i1.cu aqua gmints. 
Puluis flomadx)2um gallinarum VF caponu5 
IV aquam capitelli callidam i qua fundantur flo 
macbi gallinarum per beram.poftea ablue 
bus vel tribus vicibus n infunde in vino ficut di 
ctum efl oe aqua et iterum infunde in aqua 
telli vt s et itrum infunde in vino ut dictum efl 
abluendo poflea pone in furno quando extrahit 
panis et permittatur exiccari et ufui ferua. XDi 
rabtliter valet contra oolo2em ftomacbi a ,pp2ie 
tate n ad eos qui mingunt in lecto. 
; Puluis attrahens olla co2rupta et ea mirabili 
ter fanans.TV arifto.ro. yreos mirre aloes 
ponacis fcorie eris co2t'i camelli combufti cozticu 
pini ana.3-i.fiat puluis et ponatur in parte lefa 
valet ad co2rupta olTa mirabiliter. 
Sd idem.TV pulueris matriffilue. 3tem aqua 
falis armoniaci idem operatur in boc cafu. 
Puluis lubito ,puocans vrinam. IV fanguinis 
birci p2epa2ati lapidis lineis lapidis iudaici Ia-* 
pidis fpongie vit2i combufti partes.equales 'i fi< 
at puluis Detur in potu ante cibum 013 modico 
boi vint.3.i.vF.3.<f.£t fi ex eo fozmare volueris 
pillulas fac 015 firupo fimplici acetofo aut oximei 
le fquillitico. 
Puluis ad imp2egnati0ne.IV nucif mufeate cu 
bebarum.53.ana-3J.pipcris lon.mafticis cma- 
momiana.3.i.galange3.ii.lingueauis rafure e 
boris fifelcos been ana3.i. Pnluc2i5cnt' 
omnia ci ex boc pulucze vtatur fuper cibo. 
Puluis fubueniens prefocationi matricis. IV 
florum nucis3.iVvel plus, cum vino optimo de 
tur. 
Puluts .puocans lac.Tk pulueris anifij.iij. 
cum bzodio caulium.Detur in fe2o quando vadit Dormitum. 
f 'fruluis ao eminentiam vmbiltct.Bc lupinos 
7 petiae panni linci.combure poftmcdnm.confue 
cum vino 7 cum fTupa pone fuper umbilico. 
( T>uluts confoltdattuu8.Bc mumte litti ypcqufc< 
ftidos gallarum perfozatarum ana.B.ti.pulueris 
ofTium oflracozum combuftorum^.ii.y.mifce. 
Si t>uluts ad fluxum dtffintertcum.Bc burfe pa- 
oris perforate pulegii ana.JEjc bis fiat puluts 
7 detur.3.i.iflius pulueris cum ouo in mane duo 
bus diebus continuis7 ftrtngetur fluxus. 
i\ foiluie aD corrofionem gtngtuarum.Bc ramuf 
culorum quercus recentium balauftriau ana.do* 
.i.gallarum fumacb gzanorum mir 
ti cuppularum glandium fe. mirti ana.3.i.vitn' 
oli alalumis ara.5.1.5,atboptri fe.ro.ana.5.ii y 
t>iflentur gzoffo medo buliat in duabus fialte vi 
m' potentis ufey ad confumptione tertie partis. 7 
ablue fepe tn die cum ifta ablutione 7 pollca qua 
libet uice frtea cu trifraferipto puluere .Bc malit 
cis ladarace ypoqutftidos ana.3.t.tbutte prepara 
te .5.t.vitrioli al3.ttti.7 fiat pulute quo vterc 
pud necefTitatC3. 
fj mirabilis aD retentionem fangutnte I 
fractura craei.Bc turis parti.u.alces partj.i.fiat 
puluis 7 vtcre in cafu. 
__ CpDe fpectebus Btubzfca. 
aD confoztadum 
Bc matozae fltcados calan enti 
f foliorum lauri folliculorum fenc 
ana .f.tt. nucif mufcate garioftlo 
rum columbini ftna 
pie ana.5.m.laudant.3.i.co2ttcum citri ligni alo 
cscubebarum‘ana.5.iiti.ptperi6.5.i.y..fiatfac-' 
culus capitalis quia valet ao confoztandum ccre 
brum. 
ff Species jp ablutione pedu3in fem 
ni.Bc camcmtTle melliloti vtof 
papaueris al.f.t. buliat 
et fomententur pedes. 
(ff 3d idem fortius foliorum Vitis falicis ct 
maluarum i.ccquantur etiam cum fupza 
fcztptie pulueribus 7 bis vel ter ante cenam 
luantur pedes \f<$ ad genua.et manus vfctf ad cu 
bttum 7 videbis effectum bonum. 
Stclladta 
5?5. piperis galange garicftlorum gzanozum p 
adift cardamcmi ana.5 .i.y. corianori .5.U. vim 
lib.xii .mellis aut 3uccari lib.iiii. 2Dtflemperenf 
Omnia et calefiant ao ignem fine ebullitione ,pic< 
antur ad lacculum totiens quotiens clarefcat. 
4 Species cozdtalee $ facculis.Bc am 
b o2um cozallorum ambozum ana.3.i.mellilfe bu 
glofte cozticum citri .macis clTis de co2de cerui 
fete combuRe ana.3.i.fpecierum electuarii de gem 
mis czoci ana.3.5.;campbo2e.3.i.fiant fpecies p20 
faeculis. 
4 Hd rof buglolTe flozum 
na.5.1.5,co2ticum citzi fpodii foliorum mirti co 
zallo2um ana.5.1.5. campboze3.ii. fiat 
facculus. 
|fl Species calide 4) co2deJV.5edoarie been a!» 
et rub. ligni aloes 03tmi garicfilozum cozticum 
citri fof laurini gne tietozu nucis mufcate rozis 
mazini fptce at1a.5-i.rof fandallo2um ambozum 
bozaginis fpodii folt02«5 mirti buglolTe campbo 
zeana.a.ii.czoci gallie muf. ana.5.t.amb2C3. 
.y.mufci.g.iiii.fiat facculus ,p cozdc calido. 
{(Species ,p fiomacbo.Bt.mcnte 
fce rof ana.fJ.gjriofilozum galange mafticis a 
gnatozwm balaufliarum ana.J. 
ii.tezantur omnia fubtililfime et fiat faccu! us. 
(, Species ,p cmbzoca fuper ftomacbo cum fpon 
gia .Tfc gallie mufcate mafticis lambzufce coralio 
rum amboznm fpodii ana manipulum .i. abfiti 
tbii mente ana.do.it.rof fuacb ana..matpulu,i., 
.y.galange cinamomi nucif mufcate ana.to.y. 
Contundantur gzolTo modo et in vino optimo, 
rubeo bulliant et fiat embzocatio eu fpongiis fup 
Somacbo. 
fi Species .puoeatiue mcnftruozu fuflumfgado 
7embr0cand0fupvuluam.Bc pulegii calamenti 
ab2otani rute yue centauree mtnozte yfopi ana 
.cte.i.faufne matzicaric ana,to.i.y.oppoponacif 
5.iii.armoniaci.5.i.y.cinamomi galange ana.5. 
.t.fifeleos rubee, tinctorum ana.cto.i.mirre.3.ii4 
Contundantur g2otfo modo et bultre facias iffes 
berbas in vna fttula aque vfq? ad confumptione5 
tertie partte .Sddantur fpeciee antbtdoti emago 
fomentatio et embroca fup vulua. 
4]Species$fuffuigioadflujcum vcntris.Bc gal 
larum cip2efli mtrtilorum fumacb co2ttcum gna 
torum gallarum perfozatarum ana .rt:.i.acatie 
coziandri pzeparati ypoqutftidos feminie planta 
gtnte rof turie fandarace gallie mufcate ematttj 
ana.to.y.02igani partes.ti.to.i.mafticie ctna- 
momi nafturcti carui tozreafctorum ana.d:.y.* 
colofonie.y.i.y.Contuudatur et puluert'3ent'. 
I. Spectes tn fluxu ventris fuffumigate vf 
re fuper oztgani fumacb mtrtillozumcozt 
andzi ana.ctt.i.y.camcmille manipulos Duos ba 
lauftia rumcozttcumg2anatozum ypcquiftidcs 
feaof tafit barbalti cardonie 
cozttcis 7 raoicum mo2i ana. fo. ii. Contundeda 
contundantur 7 reliqua inctdantur7 buliant itt 
vino nigzo.Deinde pone in facculo et fac ipfu lede 
re fupeziue. 
f j Species c02diales temperate.Bc fandallorum 
amborum cozallorum ambozum rof fpodii folio 
rum mirti foltozum bozaginie campboze ana.5. 
.i. troctf.de campboza .5.i.y.been albi 7 rub .coz 
ticte citri gne tinct02um foliozum lauri garioft 
lorum 5edoarte ligni aloes 0311111 gartoftlati 
rifmarini cubebarum melliile ana.3.i.mufci am 
bze czoci ana.g.iiii.7 fiat facculus. 
4J Species ,p empTro c02diali.Bc cozticum citri 
macis flozum buglolTe bozaginis ana.J.y .mellii 
fe rof albi 7 rub.Doronici clTis Dc 
cozdeceruiana.5.i.y. foliorum bafilic6nis.J.y. 
cozallozum ambozum terre figillate It 
<gni aloes croci ana.3.y.amili.|.ii.lambzufce flo 
rum falicis ana.3.vi.farine reline.f.i. 
OtfToluatur refina cum aceto vel vino citontozum 
fi vis cerotum et fi vis emplaftrum cum aquis ro 
.-faru7 mellifTe. 
4» Species ponende in vcnt2e galli $ afmate.Bc 
yfopi Ugz captlf veneris ana.ktey.palTularum.f* 
*y.ponantur m ventre galli et decoquatur galluf 
et in fine aodatur in cozporqgalline tb1mi.5d.et 
Decoctionem. Spectes ad tbenafmonem.1V coztandri prepa 
ratt.gnoznm mtrti feminis plantaginis cupulaf 
glandtil antlxre gallaru pfozatarumet cupKiti 
ana.J.i J.gumnti arabici ozaganti 
ana.J.i.eoritundant' fubtilttcr *i cum vino bulliat 
in facculo poflea fedeat fupza; 
Species pzo flufa in Dolozibus 1ucturaru3.IV 
imtricmic vtrfufq/.J.Vi.radicum yringi.to.i.5 
fe.malue nenufaris ana .do.it. rubee ttnctozum 
ozobt ariflo lon.do.i.y.peucedat.do.it.nucif muf 
cate nucro.i.cdrudantgzoflb md et bulliant i aq 
ct fiat ftuffa ftcca*ct calefiat tteru3 aqua impolitis 
lapidibus molendini ignitis qui lapis emarcba 
fita lapidum.babet oculos mixtos cum ipfo valet 
mirabiliter in Dolozibus 1 
artbettea ftcut vidi in filio 3obannis d mutoibus 
inciuttate patauina. 
De confectionibus. 
Onfectto t5 alipta mufcata.1V lan 
dant.J. iti.flozacis cal amite.J.ii 
y.llozacts rubei.J.t. ligni aloes 
3.11 .abze.3.t .camplxjze. 3. t .mufei 
9.5’.aque zofquantU5 fufficit ,Cd 
ficiantur fic.tn Diebus canicularibus poe ftozace 
calamitamct flozacemrubeam*?laudanii in ca 
tbinoaDfolem cooperto cum panno fubtilifTtmo 
ne puluts pofTit attingere.ct cum mollificata fue 
rtnt aD folem pone i mortario eneo calefacto ad 
folcm cum piftello fuo ferreo fimiliter calefacto.*! 
fozttter conteratur ftT Donec adntgzedine Deue 
ntant .poffea pone puluerem ligni aloes *? fimilit 
foztiter conterre *? campboza fimiliter. poflea con 
tere mufeum in.J.lib.iit.aque zof *? de bac aqua 
ealefac aliquantulum marmoz pzius tamen ab- 
Iutu5 *?lca efactum ad folem.*? acctpe.3.i.cum ta- 
bula plantfTima *? eadem aqua madefacta fuper 
marmo2 diu agitetur donec ad linimenti fpiffi 
tudinem Deueniant.lDoc facies madcfacicdo mar 
moz cum tabula *? aqua fupraoicta. *? cum pofue 
ris fuper afperge parum de aqua illa et fiat con 
fectto. Oalet pueris patientibus afma *? conftric 
tionem anlxlttus *? non potentibus retinere lac. 
Jit etiam ex ea optimum odozife 
rum quo vtuntur apoftolici feu pzelati*? impera 
tozes *? reges i capellis fuis.*? intzat pzeciofe mc 
dteine et clccte.bec confectio vocat de alipta muf 
cata.i.de mixtura. 
Confectio De reubarbaro .IV fandalojz albozu 
rub.violarum .53. ciamomi cro 
ci mufei maflicis ana.5.i.reubarbari.5.iii.czoci al 
bifiimt ltb.tt.fiat confectio folida datur mulieri- 
bus.3.iii. 
Confectio jp pleureticis .IV fpecierum Dyamar 
gazitonis Defcriptionc noffra.3.iJ,fpecieru5 dya 
mufei dulcis.3 J.3uccari. J.v.fiat confectio cum a 
qua zot 
aiia ad tdcm.1V oppoponacis *? fpejs Dyamar 
garitomsdeferiptione lltcolai ana.3.i.y. 
Diamufci confectiocunt 
aqua rofarum. 
Confectio in qua efl virtus refoluendi ventoff- 
tates que generantur in ftomaebo *? in.ventrc in 
ferio2i confumens flcgmata in cis inuenta *? recti 
tone flomacbum et epar in digeflionibus eozu5 
qua vtatur tnmediate ante ctbwm. Cuius bec eft 
©cfcrtptto.1V fpcctcrum dyacinamomi oyambzc 
i Dyagalange ana.3.t.3uccari libj.fiat confectio 
in zotulis magnis cum aqua fubltmattoma cala- 
menti vl’ yfopi. oofeius efl rotula. 
Confectio confoztane flomacbum ? pbibes va 
p02ee eleuari.1V maflicis.5.t.2of fpodii mente a 
na.5,5. coztandrozum co2al 
io2um rubeorum.3.t.f.conierue citoniozum lib. 
.j.ftat confectio tnfozma. 
Confectio Defiflicis .IV ftfti'co2U5 mundat02u 
A al.lib.t. inco2p02ct Iit 
in mo2tarto cum aqua rof quantum fufficit <? coq 
tur fuper ignem et fiat confectio cum fpecieba tria 
(andalozum aliquando et aliquando cum ctnamo 
tno ponendo De quolibet i'ftorum.54.y.,p tota tf- 
ta recepta .fcotert etiam fienfolutiua vt fcis.Qa 
iet enim in confoztando epar frigidum quando 
fit cu ciamomo et epar caltdu quando fit cum fpc 
ciebuo triafandar et ipfius optlattones fempera 
perit. 
Confectio Dyamufci matricalis.1V fpecierum 
Dyamufci dulcie.3.t.dyamb2e.3.ii.lingue anis ra 
fure ebozis neptte albi.f.v. fiat 
confectio folida cu aqua matricarie in rotulie et 
valet etia *? ceti. 
Confectio frigida jp renibus quam potes face 
re caltdam.1V feminis poztulacc lactuce ana.5.t. 
. y.fe. endte fcartole fe.comuiu ana.5.t.papauena 
al.3.tii.ligz,3.it.cmamomt.3.i.5'.3uccari ao pon- 
dus omnium .£t fi vis illam tabeam facere cali 
dam tunc adde ,p podere omnium fupzafcript022 
dempto 3uccaro quinta3 partem milii foliis *? v- 
nam cinamomi. verbi gfa fi 2ecepta 
adde milii aneti petrofilini apii ana 
.3.tt. - 
Coufecticp vermibus. IV 
ni3.t.ctnamomi3.tt.c02nu cerui vfli.5.5 turbit 
pzeparatt.5.it.3uccari .5.x.fiat confectio. 
£fd tdem confectio foluttua. IV reubar. tozefa 
rtt fe.fancti ana.5.i. margaritazum.3.i.f. coznu 
ceruiBtfti3.i.5uccari lib.i.ftat confecttocum aq 
rute. \ 
Confectio p Vermibus comunis apofloUozum 
IV feminis alei3nDrtni.3.tt,coznu cerui. vltycor- 
ticum gzanatozum gazioftlozu 
reubar. 
czoct.5.y.5uccari lib.ij.fiat confectio folida cum 
aqua abfintbit aut gzaminis. 
. Confectio alia ad idem .IV cinamomi eoznu 
cerui vili centaurcc gentiane 
*f.reubar.3.i.5uccari lib.J. *? cu aq gminie fiat 
confectio in rotulis. 
Confectio lajcattua que dicitur Dyarob.lVDy 
ag2tdii .5.y.turbit.5.ii.53,galange cinamomi a 
na fiat confectio. 
Confectio de pinets.1V pinearum vt fupza de 
pbiflicis fine fpeciebus *? aliqualiter infularum in 
aqua rute vel vino maluatico per duas bozas. 
Confectio Dyaturbit cu reubarba20.IV fadallo 
rum albozum *? rubeorum 
•S* antft ciamomi croci maflicis ana.5.. 
bit bermodactilorum ana.f.t.reubar. 
Dyagzidii.5.itu.3uccari albiffimi Ub.ii.Jtat con- 
fectio folida .Dolis eius cll a.3.ii.vfcg ad .vi. 
Confectio contra venenum polita ab Sutcena er9 quarti capitulo p2m10.IV ritte ficce partes.xx*' 
micis partes .ii. falis partes.t.ftcuum ficcaru3 
partes. t.inco2p02entur fimul et fiat confectio tt 
fupaa. 
Confectio reftauratfua boa in febzibus.fk pul 
pa» tantu5 alia» pcct02is et mufculo» extftcttu 
fub aliis caponis mediocriter pinguis tel galltne 
tel perdicis tcl fafiani edi tel capzeti Domcfltci 
rb.it. amtgdala» Dul.eXco2tic3t3»J.m\ftftico2u 
feu ptftacbio» J.ii.gnozum ptnearu5 mudatoru5 
Deinde ter infufo2u in aqua feruentt et pollea me 
Diocritcrexp2elTo2U5pcr fingitis earu infufionc 
vltimo in tmb23 exiccatozu5 medtocritcrj.ij 
audlanaru5 t02zefacta2u et mudataru Ug2 rafe 
munde a co2ttce fuo ana.f.i. pa(Tularu5 mg2aru 
tramartnaru5.5.ii.pulparu3 febeflen fe. 
comuniu5 mato2umfrigido2um.ana J.i.fe. coiu3 
mino» frigido» ana J J.succari albilTimi gtum 
opo2tet fiat confectio. 
Confectio alia reftauratiua.TV pulpanl pdicu 
fbJ.amigda.Dul.5,ti. fifticormti 
J%.$ auclanarum.5.it ligzJJ. feminu 
*3.iiii.3uccari rub.lib.i. cu aq mdlifTeetcinamo 
mi.^.titt. 
Confectio alia reflaurattua comums.ft puU 
pa» pcctozis 7 mufculo2u caponum perdicu gal 
lina2um tt fup2a mediocriter pinguium ana. 
tnfufa» in aqua 
calida fecundu arte5 fiflico» audlanaru5 ana.§. 
.t.fpecieru5 aromatici fpecie» triafadal-' 
lo» cdpleta».3.i.amili Dragagati lig2 rof gumi 
arabict ana3.i.5uccart lib.i.td quantum fufticit 
fiat cofcctio i mozfdlie cu aqroP. 
Confectio pauperu5 Conferens t 
rine.1V errii oe lep02e combuflo. 
Confectio pzobibens abozfum .IV electuarii' 
De margaritis. 
Confectio ad impzcgnationem.TV fe.pafltnace 
7 napi rafure cbozis fifelece been al. 7 rub. ling 
ue auis ana.5J.cinamomi D02onici macts gari 
ofilo» galange piperis lon.antlxis xilobalfai blac 
te maiozane pulegii ana3.ii. mdlifie 
buglofTe.co2cifiU5cttri ana3.i.fpice ambzema2 
garita» ana3J..'lbuluen3entur oia cu succaro 
liquefacto cum tino maluatico fiat confectio fo 
lida 
Confectio fandallo2U5.1V.fadal02um albozum 
7 rubco2um tiof.53.ana.5.iJ.faltS indt.34t.tur 
bit bermodactilozum ana.34'. 2cubar.35.tii!. oya 
g2idit.54iij.5uccari al.Ub.ii.fiat cofcctio. 
Detzdctfcis^ubzica* 
* “ftocifci De croco ccfoztanfl caput 
7 ftomacbu 7 educentes dominan 
ter materiam melancolica 7 fub 
dominanter flegmattcam quoruj 
Dof c(1.5J.tel34.f1c fiunt.IV czcci.5.iti ameos 
mirre rof ana.5.1 J.xiloalocs34.fiant troci.cu5 
aqua rof. 
Xrocifci optimi talentes epati 7 fpleni.1V rof 
berberis ana.5.ti.fpodii abfitbii cufcute lactif li> 
gz maflicis lignati ana.5.iii.fe.endie maratri ani 
fi fptee Ibcct eupatozii ariflo.lon.ana.34i* carda 
momi gartofilozu3 czoci opii afTari cofli cucumer 
cucurbtre3n3.5.i.tempacu fucco endiuie. 
Xrocifci aftlrdoze trinio TV cerufe terre ftgtl * 
late celidonie fucci Ligz cozticts turis ana.5.1. 
gallazum cozticis mandragozc ana.54 J.Xeran 
tnr omnia inmoztario plumbeo etcumalbuie 
oui fiat rrocifci. 
Xrocifci ad tde IV fc.citrnli cucurbtte lactuce 
poztulace ana.5.iiuiucci ligz 2ofr ana.J.t.ctipula 
rum glandium mirtillo2um lentif cxco2ttcate 3- 
na.54.fpoqm'f1tdos foliozum tumperi ana3.i.0 
{iit g2ana duodecim fiant tzoctf. cum fucco po2tu 
ace. 
Xzocifci optimi aD mcaflrn02u 
V* mirrc.5*iii. lupino2um optime trit02um.3.t* 
foliorum rute mentaflri pulegii carui rubee titi" 
ctozum alTc fetide fczaptni oppoponacie ana.5.11. 
fiant rrocifct cum decoctione fauine fccudu arte. 
Xrocifci de alkekengt.1V fe.citrull1.3x boli* 
armem.gumi a2abici turis (anguinis D2acont9 
papauerifal.amili amigd.enucleataru3 fucci licp 
Dzaganti grano2um pini apii ana.5.ti.fe.apu.3 
*ti. al ke kengi .34ii.opii.54 Jiant trocif. cum fi 
rupo holarum ct detur in mane.3,i.cum lacte at 
aqua mellif. 
Xrocifci d cclidonia # ruptorio leui 7 bono.TV 
fucci radicum celidonie trine pueri ana.J.iiti.cal 
cif ttuej.itt.arfenici citrini.|.i.ruptozii de capi 
telloJJ.Suliant fimul fuccus et trina. oeinde 
fuperaddatur caljc et coquatur ad ignem ligno» 
vfqj ad confumptioncm fucci 7 trine 7 reliqua ad 
oantu2 cum calce et fiam trocif. 7 funt talde fufti 
cicntee. 
Xrocifcide 0ti5acara.IV anifi cofli fgnati ame 
D8 mafticie ana.5.i.olibani .54. 3nco2pozentur 
fimulcum modico miue citoniorum et fiant tro- 
cifci 
Xrocifcide ypcgftidoe.TV balanftiarum fumacb 
fe.acetofe ana*54 J.femims p02tulace 
me Ipodit' affatum ana.34ii.boli armem' fangui 
nie oraccnie oragagantt gallarum perforataru5 
acatie antbere ana. 5. 3. i.opii 3.it J. cro 
ci.34.fiant trocifci cum fucco plantaginis ad pon 
dus j.tnius. 
f Xrocifci optimi contra pefte.TV terre figillate 
»3 J.boli armeni mirre feminis citri anaj.i. 
Imaragdi diptami 3cdoariepinpincllecamphore 
anajaii. t02menftlle .34.croci.34. .erantur et 
cum iirupo acetofitatisdtri et modico optime ty 
riacefiat t20cifci.3.tniu8. 
Xrocifci alii De cdidonia cautert^attui.Tmarie 
«ici citrinijj. falis titrioli tiridie ana.34i.plf 
ueris anacardim.54. farcocole mirre ana.5J.cal 
cie tiue.54j.Dmma per fe pifkmur 7 cum fucco 
celidonie qptu fufttcit fiat trocifci. 
Xrocifci ftelle conflringentce omnem fluxu et 
Dofis eiuf e3.i.w aurora. IV mirre caftorei terf 
figillate co2tici8 mandrag02e ana.34iu.opii t20 
cifco» ftelle cofti anaj.ii.papauerts al.3. tudau" 
ci anili fiideoe tuigz al.ftoracis liquide fe.apii a 
na.5 .tut.fpice endtuie*ana.3.mi.Caflo2cum 7 flo 
raxliqutoa infundantur pez noctem in tino aro 
matico. Deinde colentur 7 terantur tltima 
tione 7 cum aliis fpecicbus fozmentur trocifci C115 
tino infufio nie p2edtcte. 
Xrocifci ad fmgukii.1V corti croci rof rccentiu5 
malit.is Ipice .34i.aloe9 opii ana 
j.i.Comice cu muciilagmc piillii 7 bibat. be fuppolttozits. 1\nbzica 
Qppoittozium carminati uum.TV 
oppo. a- 
falis indi Dzagmam vnam femis 
falis nitri. 3. ii. y. rute carui fifele 
cs anifi cufcnte centaurce colloquitide ctmtni ar 
tbamre ana.5.!.y.colofome,5.tt. biffoluantur gu 
mi 7 ccra 7 terebentina et fiant fuppofitoria ficut 
puue Digitus. 
Zlo idem fozttus educens feces 7 tratena ab e 
pate.lV armoniaci galbam' oppoponacis ana.5. 
.u.ferapim .5.i.y. bilToluantur cfraccto.Detnde 
incozpozentnr cum.j.iiii.mellis bene cocti et foz 
titer malexando fiant fuppofitozia cum fpecicbuf 
que fequnmr.1V artbanite colloqmnttde interio- 
ris tu2bit pollipoddii ana.5.t.fi:amonee.5,!i.fali3 
fiant aD longitudinem Digiti 
maiozis addendo vel diminuendo Dc Dictis fim 
plinbus fcrf3 cy peccat buoz que eu acuar 
Zfltud aD idem foztius .IV artbanite colloqui 
ttde turbit elfi albi et nigzi ana.5.ti.y.falia indi 
.J.i.falis nitri,3.ii.cufozbu.3.y,fezapirii oppopo 
nacis pinguiozis ana.5.vi. falis comunis t02re 
cocti et difpumatt lib.i.frant fup 
pofitoria longa 7 gzoda longitudine.vi.Digitozii 
tranfuerfalium et minoza fecundum necdTitatcj. 
be liciniis Isubztca. 
3curium vfuale menlfrua .puocas 
IV calamcti ciclamtms agni calli 
rute fanine artbemifie ana.5. ti. 
pulegii 021'gai rafani abrotan» 
fe.vrtice iuntperi rubee ttnctozu5 ellcbozi al.cen 
tauree bdellii finapis pulpe colloqmntide mirre 
calloret alte fetide ferapini oppoponacte ana.5.ii 
gallie mufcate.^.y.terantur terenda et fiant lici 
nia cum fucco cucumeris a3imm et felle tbauri et 
Vulue imponantur. 
Lictniu conflrictiuum in tbenafmone.TV turis 
mirre gumi arabici lini croci ana.5 
.y. conficiantur cum albumine oui et fiat Itciniuy 
cum filo ct aliqui ponut aptum. 
t>eflarium ad impzegnationem.TVcoagult le 
p02is.3.i.y.rafure ebo2te been al.7 rub. lingue 
auis pulegii callamenti fautegal 
lic mufeate ana3.y.'Cniluen'3cntur omnia fubti- 
liter et mifceanmr cnm oleo nardino .ita q> omni 
a lint valde mollia et addantur mulci et laudant 
.g.ii.ct predictis addita lana fiat peUarium. 
be cliflcribus 'Rubztca. 
Itflerc conferens foderet catbar- 
zo ,puenientibus a materia cali- 
da ct indifferenter attrahit a ca- 
pite omnem materiam tam na- 
turaliter per adbullionem calidam et in 
ducit fomnum vigilantibus inmoderate.TV viola 
52 nennfaris frigido2ii 
cum co2tictbus contufozum .to.i. foliozum mal 
uarum mercurialts et violarum 
fici .to.y.coquanturinviii.lrtxaqucufquead cd 
fu.nptionem medietatis.et buius Decoctionis «5 
erpzdTionc couentcntc accipiatur 
falis comunie. j.iii.oici violati de cucurbita ana 
f.t.y.epitbimi pollipodtt ana3.y.eirrii (ucci 20. 
5iiccari e(l valde po 
tene ad omnia p2cdicta fi bene canfyderaueris fi 
pltcta ipfum componentia. 
Cliflere confcrene in omni CQzitudinc materia 
[i frigida capitis £ducit enim materiae fle5mati 
cae et melancolicas a capite.7 ideo curat ccpba- 
leam antiquam et confert fubet et litargie et fco- 
tbomie et verrtgim et cptlcnfie flegmattcis 7 me 
laneo! icie attratendo et diuertendo materias ta 
les a toto capite .IV gentiane. peucedani yrcos a 
rifto.ro.acozi radicum pconie artbaite ana.to. 
.t.cubebarum calami aromatici yfopi ameoffe. 
leuiftici ana.to.y.fe.malue altee ana.cfr.u. fenu 
nig2i,5,i.y.folliculorum fene tbi 
mi epitbimi omnia in lib 
vi. aque vfq? ad confumptioncm duazum partiu 
Deinde colentur et vehementer erpzimantur. £t 
huius decoctionis IV lib.y.yerdogodion yere nif 
fini ana.3.i.5uccart rubei caffie U.m}.%,$.okoiu 
filamini anetini et totum mediocri 
ter calidum po natur ,p vna vice in diebus frigo 
I*i8 in vefpe.in diebus vero calidis in mane admi 
niflrabis. 
Cliflere multum conferens in omni cg2itn- 
dine cerebrali pendente a materiebus adbuftie 
optllantibus vel apoflematibus .7 ideo confert 
libare .t.apoflemati puenienti lubftantie cerebzt 
cum permixtione rationis et omnibus fpeciebus 
mlie manie lupine et confimilibus .IV fumi tere- 
re polipodii fene tbimi epitbimi ana ,4o.i. pulpe 
iolloquintide cozticum agarici turbit Ixrmodac 
tilorum maiozane faluie betom 
ccMOii pconie ana./to.t.y.fl02um ncnufarifi vi 
clarum acetofe rof ana. do. 
.i. Bulliant omnia in ltb.jc.aque vfq? ad conium 
ptionem medietatie.Deinde cum forti expzcffio 
ne colentur. £t ex bac expze(Tio*c accipe.?.xv. mei 
lis violari .jU.y.elcctnarti oyafene.f. J.falis gem 
me3.ini olei cucurbite violarum ana.J.ii.mtlce 7 
totum imponat ur I?oza pzefcrtpta. Cum enim 
in talibus egzitudinibus materie fint multe 7 val 
Dc furentes et etiam accidentia fint valde feuif- 
fima et plurima opoztet in eis vti medicinis 
magna virtute trahentibus ct oiuertcntibus 3 
capite materias pzedictas.et (ppzie coTlantc vir 
tute.Zfliter enim fibi blandiendo pedatur tnfeU 
citabit opus medici.quonia ad vltimas egzitudi 
nes vltime curationes ad perfectionem filt poten 
tes aftorifmop pzima. 
Cliflere multum confcrene ad optllationcs cc- 
rcbzi omnes et ,pprie ozganorum auditus vilua 
guftue et odoratus ct appezit etia3 opillationes 
oziginum ct nuck per que membza fpirt 
tus fenfibilis ct tactiuus ad mebza tranfire debet 
IV (licados ozigani folii maiozae betbonice faluie 
ronf marini ana.do.i.y. foliozum edere lauri 
radicum apii et peonie yfopi eupatozii mcllille 
calami aromatici ana.do,i.polii montani radicu 
artbanite yrecs galange nucif mulcate ana lib J. 
Coquantur in lib.x.aque vfc$ ad confumptioncm 
duarum parttum. Deinde colentur et diligenter 
exp2imantur.£tbuiu8 colature. IV lib.i.olei dc 
collo de croco et liliozum alborum ana.J.i.lpecie  et Dyamulci Dulcis ana.5.5. agazf 
«'.5.1 .falis gemme.5.1'J. mifce et totum iponat 
boza maioris alleuiationis. 
Qtllere euans mirabiliter materiaetaltdao 
a pectore fbmaclxj n ypocudrtie et ventre tote in 
kricai.fzt confezt pleureticie piplemoicieafmati 
Difnte •? 02tbomre Dolozibuf epatie fplenis ftoaebi 
et inteftinozum puententibue a materia calida 
IV quattuoz feminum comunium fzigidozu ana 
cto.ii.fe.po2tulace lactuce anauto.i.fe.ediuie ace 
tofe fcaride cufcute ana.cto J.fdioru malua# bliti 
vidaru mercurialis ana .cto.t'J. Coquatur da 
in lib.vtti.vicfc ad confumptionem medietatis. tf 
inde colcntuz et vebemeuter expzimantur ec Imi 
us expzelTiouts accipe lib.uet adde dei viofj. 
.iii.eirrii De pftlioj.u calfie 5uccari zubei ana. 5. 
j.falis comunis.5.iiii.mifceet totum impotia 
tur; 
Ciiftere optime conferens incdlica yltaca n do 
lozibus renum anebarum pectoris et omnium ali 
ozum membzozum interiozum puenientibuea 
matertebue melancolicis et flegmaticis mucila 
ginofis rt vitreis ct educit ventolitates gzolTas. 
V* caztami bermooactilozum pulpe cdlcquintid 
ameof came< 
dzeos caepitbeos yue tbtmt 
epitbimt cozticuj agartet ana.3.iU.te,carui ane 
ti rute anifi apii ana .cD.i.Dmma buliant inlib 
viii.aquc vfcjj ad confumptionem medietatis. De 
inde edentur et expzimantur et huius Dccoctioif 
Ts’ lib.ij 'i addatur ei 
fiftule.5 j.clcctuarii idi benedicte ana.5.1 j.falis 
geme falis indi ana3.it.dei de aneto*ct amigda 
larum amararum ana.5.it.mi!ce totum ct tempst 
te caltdu imponatuz. 
Cliflere conferens aDddozes artbeticos toti 
us cozpozts et ppzic ad feiatteam ddozeman 
cbarum genuum pedum folutione eduana mate* 
rias Diuerlas pzoprie tamen fzigidas.Bi babe 
yuc Ixrbe paraUf betbonice flicadcs pulegii faU 
uie rozif marini maiorane mcllille fdiorum eder 
yreos calami 
aromatici pulpe collcquintide co2ticum agar ici 
arillo. vtr i ana.cto.t.pclipcdti cartami fdteu 
lo2um fene cpttbimi ana.tD.i J.Bulliant in libo 
viii.aque vlq ad confumptionem medietatis. 
Cuius colature vetementer exp2dTe.1V. Iib2am 
-i.ee adde dei de eufo2bio.5.i.olet amigdalaru5 
dul. et de fifamtno anaj.ij. falis comunis.5.V. 
mifce et totum imponatur cum.5J.jwccart 
Cliflere conferes multu5 pzefocationibus ma< 
tricis et omnibus opillatiombus etus et ad cur- 
fum materic2um albarum a matrice.ejticcat cm'5 
coueicnt n matrices fknles facit pprie 
quando ho2um accidentium caufa fuerit mala co 
plexio frigida cum materia aquofa mucilaginofa 
vitrea in medicimbue inuenta.lVartbanite ma 
tricarie mcllilTc .rute fcabiok flo2um 202tfmart 
ni ana.3.iJ.abrotani peucedani fpilli fifeleos a 
meos amomi carpobalfami cubebarum baccaru3 
lauri calami aromatici calTie lignee co2ticum caf 
fie fiflule ana.3.1 J.cimini feminis ancti anifi ame 
os ana partes.ii.do. vniusrafure cb02ie.cb.ii. 
Bulliam 'in lib.vi.aque lenro igne vfque ad con- 
fumptionem medictatie.Dctnde bona expzelTio- 
ne facta edentur cuius edature. ftccipe Itbza. L 
det de Glattio dfc coflo de ruta de piperibus ana 
5J.fahe.idt'.5.1'. elcctuarti Diacafl02ti De bau 
cie lauri de benedicta totum 1 
imponatur. Utatur ex eo mulier pcr.iti.fepti- 
manae omni tertio et quarto fero ante cenam p 
bozam.Deinde cum vadit Dozmttum induatur 
velle longa et cingatur et fuflumigetur pdlea 
cum infraferiptis ptdueribue pofitie in cazboni- 
bue C2urtbus apertis notabiliter in pondere.5. 
vniue p vice .Curi ctefcriptio e.TV putueris alip 
te mulcate a confectionie nere ana.5.t.gallie muf 
cate Horaeis calamite ana.5.iii.alumte crudi.5.1* 
omnia per fe.Deinde cum fucco 
matricariefiant trocilcip5de2e.5.vm'ue et e%ic 
centur in vmbza. 
Cliflere cdferee fciatice.1Vfdto£ypicofec5omil 
le centauree fe.lini.anetiet malue bzionic et fenu 
gzeci fe.lini ana.5.i.anifi.3.iit.colloquiutiOe.5.iu 
falis gemme.5J.0let amtgdalaruj amarap.f.ii. 
furfuri0.5j.mdf dtfpumati.f.ii.iere benedicte 
ana.5J.mifce et fiaxeliftere. " 
De aquis. ‘Rubzica 
0ua femnifera. IV papauezte nf 
gzt' iufgz ana fb. i.amomij.ii. 
bec Diflemperent 015 aqua nenti 
faris aut cum fucco eius quantu 
Mtct‘t.3fla aqua vtatur in empimatefine tamen 
papauere ♦ 
3qua aD faciendum lixtuium capitale.TV cala 
menti ozigani pulegii ana.JxiJ.laluie rozilma 
rini yue maiozane ana.cb.t.abfintbii.cb.it.folio 
2um baccar lauri. cb.ij.milce et fiat Uxiuium. 
3qua aD ftringendum Ucrimae.TV tbucie pze 
acatie antio< 
mi ana3 J.camptee3.ii.terre figillate.5.i.tbu 
ris mafticis piperis al.ana3 J.aquaruj feniculi 
eufragte ana.f.i.aquarum violarum rof ana.f. 
ii, vini antiqui montani clari et fubtiliiTimi.5.tii. 
f.ilii. Bulliant omnia fimul in duplici vafe vfque 
aD confupttonem medietatis et coletur per panii 
Duplum. 
2fqua cotra fluxum rheumatis aD oculum cuta 
cumq? materiei tam obtalmte q lacrimarum. IV 
fucci rute fitcci fumitatu rubi ana.5.i.olei mirtini 
5.i.mtfceantur omnia fimul et bulliant vfq aD co 
fumptionem fuccozum Deindecoletur et reponat 
aD ignem.Detnde pone tnfrafcrtptos plueres bene 
tritos et cribzatos i.fapbtzi 3.iJ.iacuicti3.i. 
antimonii.3.i.eris vfti3.i. tbucie pzeparate. 5. 
iii. optime imponantur m 
Dicto oleo vel bullitura et parum bulliant lento 
igne pmifeendo Deinde addatur cerc 
minus fmq placet tibi fdiditas tpfiue vnguenti 
ex quo cum perfectum fuerit vnguatur palpetae 
etfupctlia mitigat oclo2em et curfum taudita 
tis pbibet caufam coniuncta mirabiliter odedo 
lotio pfcabte.lV.radtcu enule recentium ra 
Dicu et feltozum malue radicum et foliozum la 
pacii acuti fumiterre ana.ctoi.furfuris frumenti 
gzoffi ana.cbj. Bulliant in fialis octo aque vfcg 
aD confumptionem tercie partis.et aliqui addiit 
ftfanu et fenugzeci et abluunt folu5 extremitates 
*C>otu6 aD vermcs.'Bc.ozdei.5.tiii.filigts gmis 
ana.J.i.bulliant maquahtfttcienti vfqgao cofup tionem tertte pa2tis cclctnr et de colatura Dcf 
ao potandum.ct non noceret ft adderetur parum 
aceti. 
Zid tdem. IV g2anorum mirtico 
2tandro2u pzcpaiatoau ana vnciam lemis dtp 
tami ercozticati^.iLfe.plantagtme et p02tulace 
anfl.5.1 Coquantur vfqi aD confumptionem tertie 
partis in aqua ifulTicicnti.exp2imantur % coletur 
et colatura potui cum vino vel alto m<5 
3d tdem.1V aque fublimationie radicis enule 
fublimationie radicum g2aminis.J.i. 
Det patienti in aurora tantum. 
£fqtia pecto2ali0.IV fcbcflen ficuum pinguium 
cacnion?m inctfo2tim ana numero.iiii.capilF ve 
rerts violarum pafTularutn licjz ana. Jj.papaue 
rie cinamomi.5.ii.fe.anifi feniculi eupato 
rit pfcpi ana.J.i.mtubarum numcro.xx. 3uccari 
vel mellis.J.ii.p.aquc fluuialie Itb.x. buliant vf 
qp aD confumptionem tertie partis et in fine fu- 
peraddatur fup2a feriptis zuccaru vdmel.et 
fiat aoua. 
2fqna epatica valens aD epatis optllaticncm 
et ad pctcriciam.TV feminis endie fcariole lactu 
ce epatice capill’ ven.fandalo2um ambo2um ana 
.3.t.fcminum comuniiim izigidozumA,ii.rahrc 
cbo2i6.5.y,fpcdii.3.i.radicum feniculi pet2ofeli- 
nt apii ana.5.it.radicum edimc.5.iu.aceti modi 
cum fontis Itb.itii.buliant ad 
confumptionem mcdictatj. 
2fqua ftrtngene fluxum oiiTintericum n ma- 
xime in pueris et aliis. IV aque roM. vt'.ga2io 
filo2um maflicis fumacb ana.5. t.auart ponderis, 
donantur dicte fpecies grofTomodo contuffc in v 
na parua ftala que ponatur ad buliendum in le- 
bete pleno aqua et bulliant donec confumatur aq 
coUi fiale et cof eius efl coclear vnum. 
Bqua .puocattua menftru02um.IV pulegii ca- 
lamenti ab20tani rute yue centauree yfopi ana 
do.i fauine matricarieana.d?.i..f.oppopc.5.tit. 
armontaci galange ana.3,i.fffclcoe rubee tmeto 
rum ana.^.t.mtrre.3,ii.Buliant in vna fitula 
aque ct inedia Vfq>ad conlumptione3 tertie par 
tis. 
3qua ad frangendum lapide .IV aque faxtfra 
gte partes.ii.afpagi partes.i.angurie 
mifcc ct exibibe cum iflo puiucre.1V laptd iudai 
ci vitri triti fanguinis byrcint preparati lapis 
fpongte ana partes equales mifce cum aquis fu 
p2afcriptis. 
Hqua pectoralis, IV ficuum ftccarum pingui 
um.3.vi,Dactillorum pinguium pzalTti fe.apti fc 
ntcult pallularum capillorum veneris yfopi ligz 
ana.3.v.Ccquantur omnia in libviiii. aque vfcg 
ad ccnfumptioncmmcdtetat!. 
lotiofomnifcra.TVflorumncnufarisvior 20 
fe.ancti croci integ2t ana.3.i.fe. 
lactuce p02tulace ana.3.ii,fe.altee malue ana,do* 
-tti. Contundant' g2offo modo et bulliant aliqua 
tulc tcmpo2C in fwfticienti gtitate aque. 
2fqua fomnife2a valens in vigiliis inmcdeza 
tis freneticatiuu3 per duas bo2as pofl cenam vel 
p2andium Data.1V papauerts al.|J.co2ttcu ma 
d2ag02e iufc|2 al.ana.3J.C20ci intcg2i.g.iiii. 
Contundantur aliqualiter et ponantur poftea i» 
vna petia zaza ct infunde poftea in aque nenu- 
faris.J.v.per bo2as.vi.poftea da fibi potum pe- 
eia p2iu6 bene fricata trt ipfa aqua.Tocc decoctio 
in gotu detur ab.J.i.vfq? ad.iii. 
iriqua in fcb2ibue infantium infundatur ferm£ 
tum in aqua cum modico fpodiicroci et 5uccart 
tabar3et per fpaciii5 triu bo2arum. Deinde colet; 
et de illa aqua detur in potu infantibus cum fiti 
febzientibus.fcdat enim co2um febzce et fitim. 
Dc firapis *Rubzica. 
3rupus compotitus de radicibus 
calens ad frangendum lapidei 
radicis feniculi petrofelini apii 
bzufci afpagi fe. petro- 
felini feniculi apii anifi carui bzufci afpagi lacm 
ce p02tulace fcariole fe.comuniu5 
lorum ambo2um rof vioF ana.5.5.p2uno2U5 mi 
me20.xxx fcolopcndrie epatice centauree pollica 
rie veneris ana.dod.5iat decoctio n CU3 
dicta decoctione fiatfirupus cum lib.ij. 5uccari 
et eode modo fiat firupus compofitue. 
Sirupus de pomis confortans co2da debilia 
fanat fincopt et co2dis trem02em.IV fucci pomeqz 
dulcium et acetofo2um analib.v. coquantur vfcji 
ad cofumptionem medietatis et dimittanturp 
*>uoe dies bene clarekant. Deinde colet 
et colature addantur iibze .iii.5uccari fiat firu- 
pus. 
Sirupus prouacatiuus menftruo2um.lVaqmi 
rum apii lupino2um afpagi feniculi ana libzaj. 
fpice.3.ii.fifclco8.5.i.armoniaci oppopo 
feniculi ameos dauci carui ana.5. 
♦ii.feminis milii folia macedonici folio2umeupa 
toriiana.do.i.galangecinamomi croci ana.3. 
firupi fcis citoniorum malue ana.5. 
♦iiii.iOecoquc in Ub.vi.aque cucurbite \fq?ad con 
lumptionem tertie partiB.oeinde colentur.aco 
latura mifceatur cu aquis pzedictie.Dcmderoqn 
tur fimulet clarificentur et dulco2entur CU5 mcl 
le et in fine decoctionis cu cina- 
momo.acetofctur cu aceto figliitico. 
firupus ad imp2egnat10ncm.IV rubee maio 
zis artbemific fauine ana.&.f. mente abiimbu 
radicis feniculi acori fumitatum fananti 02igani 
calamenti anifi ana.J.y .ga2iofilo2U3 mellifle bu 
glcfTe ana.3.iii.ciperi galange calami aromatici 
anifi marat2i ameos fifelcos ana .5.11 cinamo 
mi pallularum ana.3. v.mellie quantum fufticit fi 
at iulep et aromatizetur cum illis.1V mafticts.53 
macif ga2iofilo2um rafuf ebo2is C20CI nucil mul. 
D020mci 5edoarie le.05tmi ana.5 J. 
'frulutsadidem.TVnucif mulcate cubcba2um 
.53.ana.5 J.piperis longi mafticis cinamomia 
na.3.i.galange3.ii.lingue auis rafureebo2isfi- 
feleosbeen omnia 
et ex boc pulucrc vtatur fuper cibo que comedit; 
Unguentum ad idem .TV.gallic mulcate nucil 
mulcate ca(l02ei ana.3. it.bdellii coagulii lcpo2is 
laudani ana.3.ii. olei nardini maflicini mirtbi- 
nt ana .3.tii.cere cjtu fufricit fiat vnguentu. 
ioirupns ad Ictam .TVcozticis radicum fenicu 
li afpagi petrofelini apii et pollipodii 
no2um bzufci feminis gallitrici milii folis fe.vrti 
celitofpmatis.i.femims faxifragie le, petrofelini 
maccdomci edere 
iuniperi turbit ana. .5.5”.mellis lib.i.5" aque zafani libzas.ii.fiatfiru 
pus. 
Zflf fit firupus fupzapofitus radicti fenis 
culi afpagt opii petrofelini polipedii 
noram b2ufci feminis gallitrid milii folis femis 
u; tice Ittofpmatif fete faxifragie femis petrofelini 
macedonici ana.J.f.foliozum fcolopendrie radi 
ciscapparozum ct iunipert ana 
.iii.bermcdactilo2um turbit ana.§.5.53.cars 
tami ana.*f gdne3.ii.tna 
ci83.ii.f.fyrupi De aquazu 
zo2tf marini acozi et faluie ana quantum fufficit 
iet fiat firupus et aromatizetur cum cinamomo 
maflicc et gartcfilozum nucif mulcate ? maeis ad 
dendo aliquid ambze et mufei fecundum neceflita 
te •7 fiat firupus. 
Sirupus contra peftem.Bc cozticum'citrt coz 
ticum radicum capparozum berbene fandalozu5 
rubcozumfpodii ana.3.ii.gariofilozum buglofte 
mellitfe bozaginis acozi ana.Jj.acetofe epatice 
pzalTii agzeftis feminu cduniu5 
fngidozum violarum ana.i.it. tbimi epitbimi 
polipodii mirobalanorum citrinozum‘kebulozn 
ana. 5. i. agar ici reubar.ana.$.f .fucci abfintbii fu 
mi terre ebuli plantaginis ana .j.vi.fucci cttonio 
zum lib.ij.Dyagzidii.3.ii.5uccan albi lib .ii. 
!rtat lirupue per artem et cum aceto 
citoni02um et.3.3. affumat t mane boza qua poi- 
lifDozmtre parum poli aut falrem quidecre m le 
cto per bozam vna ?cetj. 
firupus ille cft magiftri 1bcm ‘de tufignao g 
cft mirabilis in confilio contra peftem ct ell ozai 
natus ad intentionem doctozum medicine de quo 
vifa cft experientia magna.“Reddit enim cozpus 
ficcms ct mundu3 a fuperfluitatibus confoztat e 
nim coz ccrebzum et epar ac omnia membza. 
Dofis eius eft ad.f .ii.cum.iii.3. a- 
que bugloife ct faltem ter in feptimana fumatur 
aut plus* 
3ulcp ad febzes aquarum bu- 
glciic ace,cie ana.f.vi .aquarum cicozce endiuie 
flozum falicis dccitro.f.ii. lira 
pi acaoli limplicis oxt'3acare ana.f.i. vim' 
tozum.f .vm.Clanficentur ct fiat iulep longum 
et in fine ponatur vinu5 g2anatozum.10oc iulep 
longum dt cozdiale et extinctiuum et fit in fe.pes 
ftilentialibus 
Si ruptis folutiuue.ft: endiuie epatice capiir. 
veneris recentium 
aua.3.ii.feminum comunium foliozum boraginia 
epitbimi ana.3.i.reubar.5.vi.turbit 
3. J.fpicc.5.y.53.5.i.3uccari libzam 
rupus. 
Sirupus conUrictiuus de 
tagtms. J. li.nuctf cipzefTi cozttcum mediane glan 
diumcozticu mediane caftanearum gzanozum 
ync rozreimozum fumacb ana.do.ii.imirtillozii 
do.t.citonia C2uda numero .iii.fozbarum nelpiV 
lozum ana numero. ypoquifhdos, 
dai.f.Coquantur in aqua.planraginis et cu 5UC 
firupus. 
ad idem de mirto fic fit.Tk gzanojs 
mirti lib.ii.acatie 
ypoquiftidoe arabi 
ei Dragaganti ana .5.ii.Coquantur omnia cum a 
qua plumali confumptionem medietatis. 
Deinde coletur et colature addatur citoniozum 
lib.i.mdlis libai.claztficentur et decoquantur et 
fiat firupus. 
Sirupus de febeften fic fit.TV febeften.J.it. ru 
bce tinctorum.f.y.anifi Cimini lig2 feminis lactu 
ce melonis cucumeris maluarum 
*kengi.?.vi.fenug2eci flicados pzalTit 
fe.apii amcol iemtnis petrofelini radicum tribu 
li marini Dauci feniculi meu ana. 5.ii.fanguini9 
erici preparatii fcozdeo ana.3. v. lapidis fpongie 
iudaici co2ticum auelanarum ana.5.vi.Coquanf 
in lib. ii.aque vfqtic ad confumptionem medie- 
tatis .Deinde coletur et colature addatur aceti 
fgllmci.$.ti.y.5ticcari fecunde oecoecionis lib .ii. 
J.coquatur lento igne et fiat firupus. 
De ellectuaris 1~a.. 
lectuaziu5contra 
fifeleos-fticados piretri ana.3 .x. a 
a(Te fetide arifto. 
zo.ana.3.t.y.meUis Difpumati li 
bzam. J.fucci dc- 
ctuarium. 
Lectuazium fomniferum.Bt gzanozum papa 
iteris al.f.ii.fe.cndime nig2e lactuce portulace a 
nenufaris.3.viJe.comunium maio 
znm.5.ti.y.pomo2um mandzagoze.5J.C20ci ca 
momtllc feminis ancti ana.3.i.f. ligni aloes.3.i. 
3uccari albilib.t. mellis tiofltb.y. Coquantur 
mei et 5uccarum fimnl cum aqua fublimationis a 
queflozum nenufaris vfq3 ad bonam vifcofitatcm 
deinde additis fpectebus ,ppe infrigidationem fi 
at clectuarium. Uroz ego eo in frendi inlibar 
et fpcciebus mclacolie liniedo et fricando cum eo 
frontem et tempoza nares et pulfus manuum et 
pedum.aut ex eo in potu detur poft c tbum perbo 
ram.5.v.cum aqua lublimationis lactuce nig2e vl 
p02tulace .£jc eo inflante neceflitate accipiatur 
imfcendo.J.i.cum fuis cibis vel in potu clarificans 
do.£go autem cezta experientia fcio fi fepe afp 
gatur facies eius aut alterius cuius cezcbzum lit 
notabiliter exiccatum cum aqua nenufaris difTol 
uendo pfium in bzeui tempoze inducit fomnum. g 
cumqR vero patitur uigilias multas a flegmate 
fallo in pectoze vel in capite eozum Dominante fa 
die oozmire poterit fi totum caput eozum pzius 
rafum vngatur aut liniatur ex eo tepido. 
Clectuarium fommferu, minoris foztitudinis 
V* gzanozum papaueris albt.3.vi.viol’.fe.lactuce 
feminis endiuie 
ri.>ii.ailirupi dc papauere.q.fufficit. 
Cleccuarmm ocultlie.Tk fifeleos eufragie fenicu 
li cubebarum ana .3. i.gzanozum paradifi macts 
ana.3.1. f.cinamomi Icnunis celidonie rute'ana.3 
zoztfmartni .§.i.anili.ligni aloes carui 
cartafilaginis ad conficiendu De 
bite vel mellis quantum fufticit fiat electuarium. 
□alet enim in diminutione vtfus vel cozruptioe 
ri ablatione no totali et pzectpue a materia fleg 
matica in cozpoze flegmatico quia reftaurat* vi 
fus deperditionem confortando 
ea qiua ,pbtbet ipfum a fixione et receptione ma 
tenerum et vapo2rm in eoagzegato2ump vir 
tutem a mace ligno aloes? 2020 ma 
rtno ct fubtiliat et fubftentatipiritum. Eleetuarium ad Vifum valens inflamattonf ora 
lo2um ardo2i punctioni et ftmtltbus .IV eufragi 
e.feni.fifelccs .ana.5.iii.ptpcrt0 lon.mente ctamo 
mi macis mmo2ane berbeue acori 202tfmarini a 
albi 
eleetuarium in quo buliant iRt fucet vf- 
cy aD confumptioncm ipf02um.IV fucet rof berbe 
ne ana.J.ii. feniculi ct ru 
re electu a riu5. Et fetae $ iflama 
tto cculo2um etardo2 a punctio idem funt et 
incu2is coincidunr. 
Eleetuarium ao vocem clarificandam. t\aro 
de bac matrria experta follcmnia tnuemes.ccmu 
niter tamen mibi expertum eR in leuibus cafibus 
.(.non antiquatis magis vfitatumcRDyairiftlt 
colat de quo poR cenam per bo2as tres fumat .5. 
tuas. 
Eleetuarium tamen ad idem per me longo tl 
p02e expertu.1V feminum caulium yfopt enule vn 
gulc caballine yris prafTii feni- 
culi ameos cubcbarum a2tRo.ro.ana.3.i J.lucci U 
Q2.5.ti.y.cinamcmt nucis mulcate acoai ana.5» 
.i.oximellis ccmpofiti firupi de pzafTio ana.J.iti. 
pentdiarum.3.iii.pinearum infularum in lappa 
per duos dtce.34tii.crcei.54. mellis difpumati 
eleetuarium re quo iu dtlluculo exhibe 
aque decccticnis radicum 
vrticc ad multitudine flcgmatis et tnfuficnem 
canne pulmonis ab co et altc2um 02gano2um vo 
cis.vcl dentur.54t.in mane et.3.ii.in fero cum aq 
decoctionis radicum vrtice 3uccarata. 2fo rauce 
dinem entm vocis ct nocumenta cius jucmetia 
a Vcbcme uti fieeitate pofittua vel p2iuatiua 02- 
ganozum vccis dentur.5.ii. aque leuiter calide 
radicum enule vel decoctionis pinearum .Et ad 
vebemen tc$ alpitatcm lupfiaei ccuexc canne pui 
menis detur ex eo.34t.bc2a p2cdicta aut perati. 
bo2as pcR cenam cum equa iublimationie vel de 
ccctionis gumt cerafo2umvel gilmi a2abici. Et 
ad nocumenta votis ,pucnicncta .ppter nimiam 
frigiditatem aeris inlptratt vel exterius occurre 
tie.dctur.3.tt,ex co cum aqua fubltmaticme felio 
2um C20ci vel dcccctionis eius.in toc enim pen- 
det fementia cmmum medicc2U3 tonus mediae 
quod fepe fum expertus. 
Etccruarium contra marafmatoectpttTiccs. 
IV caudarum canc202um fluutalium p2cparato 
2im lib.y. fe.endiute acetcfe fcaride lactucc ana 
.54./.pinearum mundatarum ficcun 
de viciarum quantuj fuf 
ficit fiat eleetuarium. 
Deccctto pect02alis.1V.ficuum pinguium Dra 
gmaf fex Dactil02um pinguium p2affu feminis 
apii, feniculi pallularum capillc2um veneris 
ylopi Coquatur cmma in Itb.xiiii, 
aque vfqj ad eonfumptiene medietatis et coletur 
et fiat dccottto. 
Eleetuarium pcct02ale.IV liqz cinamemi ea- 
pili veneris ana.3.i./.pipciis.al. et ntg2i yfbpt 
vngulc caballine feminis feniculi ana.5./.pafiula 
rum.Ja'.ptnea2um ftRico2um amigdalarum pur 
gatarum ana.34.jr.fe1s vrtice yrececroci' enule 
ana.3.ii.ftrupi viol.f.iiii.mdlis cocti Itb.ii./.Co 
quantur mei ct firupus lento igne xfcy ad IpifTitii 
dinem conuenicnrem.Deinde ieo2pc2entur i mox 
rario cum paffulis et medullis mmurifTtmc tritis 
ita vt effugiant vifumXTttimo vero addantur fpe 
cics per fc omnes trite. Confert afmattcte cztfo 
micis difnicie a caufa frigida.,puoeat fputum ab 
Rergit pectus et canales pulmonis. Ultimum cil 
raucedini vocis facte a pzedictis caufis abfkrgcn 
do et confumendo' materias infufas et inuifea- 
tas canne pulmonis tenendo de eo in 02e et per-" 
mittedo ipfum defeendere inferius, ftcut loc an- 
te p2andium et in vcfpts.Et ctia confert tenere 
de eo in 02C apud fomnum.attrabit enim et ab 
Rergit flcgmata i colatozio inuenta a capite def- 
ecndentia.Et fi de eo Dentur i auzoza .54111.015 
.^.li.aque enulc campane fdueRris licet etia3 02 
tulana fit bona.bcc ambo i fimul calefacta mifcen 
do et exhibendo in auro2a mi2abilitcr cdfcrt em 
picis incipiendo factis vel permittendo ex pleu- 
refi et alis apcRcmatibus a materia g2ofla i pcc 
t02e factis.boc demonRrant fiplicia componentia 
eleetuarium. Dofie pulucris eius eR.f.i./.cum a 
qua oiRillatioms crctani marini .aut cum aqua 
(axifragie .Si autem fiat eleetuarium ex eo cum 
oximelle fqllttico aut compofito fine fquilla Det 
c% co.J.i.ctim prcdiccie.Et fi fiat-cx eo confectio 
fclida cum 3uccaro comedatur ex ipfa.j.vi.in au 
ro2a cum p2cdicra aqua bibita.ct conuenit etiam 
Deco dare.3.ii.aut.iii.antc p2andium vel ante 
cenam eum p2cdicta aqua cretam' marini quia 
mirabilis eRinbacre. 
r Electuariumadncruce.TVaeo2iRicado6 ana 
petidelini a 
mino2is colloquintide bermoda 
ctilo2um ana.J./.$iat C02um decoctio in.lib.iii. 
aque vfqj ad ccnfumptionem medietatis que poft 
exp2cfIionem fuam vehementer factam coquatur 
pzimo cum lib.i.mrilis vfcp ad bona fpiflitudine 
Demo addat agarici electiva' tbit .3j.33.Dya 
grtdti ana.5.ij.fpice.5.i.fiatelectuarium. Sol 
uit enim materias llcgmaticas muciUagiofas vi 
t2eae et aquolas a membris nutricationis er a re 
motis etiam et ,pp2ie a uincturis et attrahit cti 
am matC2iae multas ab cifdcm et fedat dolo2C5 
iuncturarumet ccntractiocs earum. Defis elt a 
.5.iiit.vfq, ad .Vi.cum aqua dccoctidis.53.ad ma 
tertae flegmaticas.Et cum aqua cufcutevel cieo 
2cc ad materias cclericae et detur femper actu 
calidum ct tardetur cibus pcR b02ts.v1.ct ante 
cibum bibatur cyathus vnus ydrcmellie bene ea 
Elcctuariumdecuts rcctificans DtgeRtcncm 
Rcmacbi ct cR Dyafcoridis .IV albuminis ouozu 
lib.ii.mellis ccctt difpumatt Itb.i mifeeantur in 
fimul et diu agitentur cum fpatula agitando vf 
quequo mfpiflentur.Dcinde addantur bce fpccice 
IV 3edoarie.3.y.cinamcmi garicfilo2um Ipice li 
g2.53.pipcrts galange rof fandalo? rubec$z ana 
-3.t.fiat eleetuarium. 
Eleetuarium carminatiuum in Rcmacbo ct in 
inteRmts.TV anili fpice nardi macis fc.lctuTitct ct 
rute ana.5J.cimini.5.ii.pnlue2i6 lcne.5.1'. tarta 
rt.3.i.y.mellis rub.|.i. Co 
quatur 5ucearunuum mclleetfiat eleetuarium 
fecundii artc.Dofis cR ad ad quattuor 
antectbu5. 
Eleetuarium de margaritis abo2fu5 
IV margartrarn5 non perfozatarum piretri ana 
.3,i.55,mafticis 5edoarte dozonici fe. •piTcaflte lignee cardamomi nucifmufcate macie 
cinamomi ana.5-ti.becn al.ct rub.pipcris nigzf 
macropipif ana.3.iii.cinamomi crcci.5.v.3uccari 
albi lib.i.y.fiat confectio cum aqua mente vel bu 
glofTe. 
Eiectuarium de lepeze ccmburto.Bclapitfm 
d ateiet fpongie ana.3.i.pulucris lepozis ccmbuf 
ti fccudii artem fcrtptam in clectuario meo.5.it. 
fpccicrumelcctuar ii litontripon ddmptionc Hi 
coUi.5.it.3uccari fecunde decoctionis.J.iiii .cum a 
qua faxifragie fiat confectio in rotulis.J.y. vel c 
lectuarium. Eft enim conuemcntiue pauperi 
bus ad expenfam non potentibus.t>zouocat em’5 
vrinamctmundificatcmncsviaseius ab arenti 
lis trumbulis et lapidibus. ,pptcr quod ccfcrt dif 
furteet rtrangurie ct doloztbus renum et uefiee 
factis ab opillatione a p2edictie caufis foluendo 
etiam ventofitates ab illis. Detur autem rotula 
una in aurora et altera ante pzandium per vnaj 
Ixizam bibendo port ipfam.J.ii.aquc afpagi calitf 
et detur fimiliter vna rotula ante cena5- 
Eiectuarium ad frangendum lapidem vefice * 
■fooc elcctuarium mundiftcat vias vrinalcs om< 
nee a flegmaticis fuperfluttatibue a trumbis et a 
renie.ct frangit lapidem in renibus educendo 
ipfum fi pcr.xv.dtes ex eo dentur.5.iii.cum aqua 
milii folis.et foztio2 eft aqua tfcccticnis radicum 
vrtice calefaciendo ambo limul.Et fi uolueris fa 
cere frangere et educere lapide in vefica\ Def eje 
eo.J.y.per.xtdiescum tribus.J.aque faxifzagic 
maiozis aut aque polii montani. cutu6defcriptio 
cft.Bt vitri combufti pulucris cicadarum combuf 
tarum fine alis et pedibus com 
bufti fanguinis byrci pzeparati ana.5,xiti. femis 
plantaginis amili fumacb ana.5 .ii.f .firupi ccn\" 
pofiti acetofi lib.ii.y.pcnidiarum lib.ii. fiat ele 
ctuarium. 
Elcctuarium conrtrictiuum de arillis. boc elec 
tuarium valet dilTintcricis qucmodocuq? admirn* 
rtratum fiue fub fozma electuarii fiuc confectionif 
ttue pulueris intibis vel fub fo2ma pillularum at 
poft cenam fumendo per duas bcras vel circa au 
roram. et poft fpacium unius bcze digerttuum 
fuum .? in die ter aut quatter fecundum nccefiita 
tem patientis. Cuius de feriptio eft.Bt cozticum 
gzanatorum gallarum balauftiarum cupulLaru5 
giandium ana.3.ii.g2ano2um vue et mirti auei 
lanazum allatarum gzano2um pomozumgzana 
t02um fe.zofe acatie fumac ana.J.ii. cozallorum 
ambozum turis marticis feminispapauerie' albi 
7 mg2i.gumi arabici alti pfillii et amili afla£oz«5 
Ipodit feminis plantaginis margaritarum ana.5; 
.t.boii armeni fanguinisoraconis ana.3.i.y.3uc 
cari lib.y. fiat clectuarium.vel fi vis petert fieri 
fubfo2ma confectionis cum pzcdicto et a 
qua plantaginis vel alia fimili. et ertbonu3£to|i 
timum. 
Electuarium aliud conftrictmum de citoniis 7 
in limilibus modis afinmptionie ficut pzeccdens 
fumac boli armeni gumi arabici ana.3.iii3.i. 
fanguinis Draconis ipodii 
ana .3.1.3. i. y pegi i id os. 3. t. g. ii i *la 
piD cmatitie-,5.ti3.y.co2allozu ana.3. 
.ii.carabe.3,ii. conlolide maio. et mino.ro? ana 
.5.ii3.i.balauftia;$2 Dragagati 
ana.3. v.cczigio 
Ic fe.acctofe antbcre fe.plsnfagims ac02i* flutas 
Ite 303.5.1.5. vii.mcllis aut quantu furti 
ctt fiat elccmartu5. 
Elcctuarium laxatimjm ad cotcram et flegmi 
■R ct'namomt.33.rofarum iuiubarum cardamoni- 
ligni aloes mafticis nucif mufcatc ana3.i. turbit 
•5.tu'.Dyag2tdu'.5.i't.5uccart lib.y.fiat electuariu 
do? eius eft 3.5. iit i. vfctf ad.V. 
'Rupro2ium.B< aquc p2tme faponts lib.it. bul 
Itant longa ebullitione ‘vfq$ ad coufumptionem 
tertie partis .oetnde addatur calcis viue.J.i.O'- 
.et coquatur.Deinde addatur auripigmen 
ti.J.y.et referua applicando circa locum partam 
ne veficetur nifi in illo loco quem intendimus vel- 
licare. 
Defenituum.fa gallarum cipzefli gallarum p 
fozata2U5 ana.J .ii. terre, figillate fanguinis Dra 
conis acatie ypoquirtidos fandarace boli arment 
ana. Jiii.fucci plantaginis et po2tulace aceti ana 
-J.ii.terantur in mo2ta2t'o vltima cont2itione et 
fiat linimentum. 
Eiectuarium de conferuis contra pertem 
conlbue ro? buglofle ana.J.t.y.do2onici ofite de 
co2defcerui iacinctt fmaragdi fapbtri ana3.y. 
ian.cttrinozum puteis pentafilonis ligni aloes 
ana.5.iii.3uccari.J.i.vini granatozum firupi de 
limonibus ana.3. vi.fol iorum au2t' numero, vi. fi 
at elcctuarium. 
E.cctuarium de feberten lenitiuum Ventris. Bt 
febeilen recentis. J.v.tnfundantur in Itb.t.aq vio 
larum et buliant.oeirtde coletur et pzedicte cola 
ture eius aodatuz aqucyrisangurie ana.J*vt* 
tamarindozum p2uno2um ficcozum contufozum 
ana.J.v.viol’ fe.ccmuntumfzigido? ana.J.i.fuc- 
ci mercuztalis .J.tiii.Coquantur in fimul vlque 
ad confumptionem medietatis et foztiter expri- 
ruantur et colentur et colature addantur penidi 
arum,3.viii.Dyap2ttnis non folutiui Ub.i.y.puU 
uerisDyagziDii.5.iii.y.fiatelcctuartu Oalet ad 
febzcm.Dor cius crt 5.v.vel.vi.£3oluit enim cole 
ra et ilegma dominantel et educit etiam aliquid 
de meiancolia leniendo magis quam vebement' 
exfolucndo.Et confert feb2ibus colericis interpol 
laris et continuis puris et non puris.ct fedat acui 
ratem/ebziuu fitim ett vigilias et etiam ama2i 
tudinem remcuendo.et educit etiam materias a 
cutas a viis vnnalibus et vefica.Et Dolis eius e 
wj.i.cum cyatloo vno aquc lactis in aurora. Et da 
tur etiam ellcctuarii 
fucciro?vcl alterius ante cenamct quandoque 
inauro2a .Et ad difpcfitioncs renum et vefice 
Detuzcumaqua decoctionis papaueris vel fe. 
lactuce.Et ad ardozem vrine et ad excoziatione 
viarum eius detur cum decoctione caude equine 
ag2imonic vel aikekengi vel confolide minozis 
tepefacta.£t fi volueris fedare magis punctione 
det cum aqua decoctionis poztulace tepefacta.? 
aqua iumitatum rtipitum ag2imonie tenerorum 
eft notabilis operationis vbi CIT3 talis ardor 7 ex 
coziatio i viis V2ine.etiam buiufmodi aqua agzi 
monie potando ccnmixtam vino quo eger veicaf 
Cum vero exco2iatio fit a flegmate falfo puluis 
aloes cum tertia parte ipfius croci pulucrt'3ati et 
ambo dirtemperati cum meile 2ofaeeo et aq agzi 
monie optime conueiunt in vlceribns interi02tbj 
pzeputn virge et buiufmodi.et cu accidit aportea extra applicetur in bieme. vnctum cum oleo cera 
n butiro modico croci 1 mucilaginis fe.altee fernt 
gteci et radicum. 
Clectuarium depolipodioad melancoliam.1V 
iifi ligz dauci fe.leuiftici aeos flo?: cupatozif ana 
.3.t.5.acozi.53.cinamomi croci ana3.ii.fe.faneti 
petrofelini apii ana3.i.bermodattilozum.3.i.y. 
turbit.3.vi.Dyagzidii.3.iii.polipodiiqercini.t.ix 
tbimi epitbimi ana.3.v.lapidis la5uli *bermetia 
pzeparatozum ana.5.vi.penidiarum.3.iii. 3ucca 
ri lib.iiii.Coquantur 3uccarum et penidia cum 
aqua fublimatiois yreos vfcy ad decoctionem 5UC 
cari et fiat confectio folida. Poteris etiam facere 
in fozma liquida ad modum electuarii.oeide 511C 
caro liquefacto addantur pulueres.Confert ad e 
uacuandum materiam melancolicam naturalem 
et adbuftam flegmaticammateriam mucilagi- 
nofam ct vitream a toto cozpoze et etiam a iunc 
tuzis.et carminat ventofitates et educit ea0. oof 
eius eft ad.Vii.cum aqua lupinozum ec 
bozaginis ad melancoliam .et cum aqua eupato 
riiet yreos ad flegma. 
Clectuarium non folutiuum ad melancolia.1V li- 
gni aloes garioftlozu3 cazdaomi fpiceceltice coit 
bufte ana.3•**’• flozum.bozaginis buglofte rof a- 
na .3.1'i. auellanarum altatarum. 5. femis folli 
culo?: lene aigdalaru dulcium iuiubarum ana.$. 
.i.lapidis armeui pzeparati.5.iii. feminis anifi 
feniculi offis deco2- 
de cerui 3edoarie iacincti fmaragdi fapbiri ana 
3.i.margaritarum non perfozatarum 
nisbafiliconis.5.i.Conficecum meile violato coc 
to et in fine ponantur folia auri numero.viii. po 
ftea bulliat totum in.J.iii.fucct camedreos came 
pitlxos yue buglofte vfqj aD confumptionem ipTi— 
us.Cxbibeantur g° de eo in auroza.5.m.cum mo 
dico vini albi fubtilis dulciftimi et non Valde fu- 
moli.etdeeo ante pzandium et cenam dcglutia 
poft ipfum modicum aque bug 
lofte .f.vfqj ad.?.y.Ualet melancolicte a melanco 
lia naturali et adbufta factie.cuiufcuc$ fpeciei fue 
rit .Si autem vis vti eo in mania demoniaca 1 
lupina.et canina .tuc detur cum aqua viol’ et ne- 
nufaris et eft meoicina benedicta et oiuiua. Ct 
cum voloquietaremelancolicos multe vigilatioif 
exbibeodeeoperduas bozas poft cenam .5.ii. 
cum aqua decoctionis gzanozumpapauerisaut 
flo?: nennfaristepefacta. 
Clectuarium ad idem vfuale.p melancolicis 
de quo quacumctf boza fumi poteft ad quantitate 
.3.i.1Vfetecombufte cozali rub ana3J.coznu 
cerui vfti3.it.margarit3rum.3.i.card3momi.j. 
.i3.t.pinea?2 pzcparatarum.f.ii.yfopt ligz ana 
3.ii.nucif mulcate gaziofilozum macis folii cipe 
ri cubebarum ii galange ana.3.!'.y. cinamomi.5. 
.u.croci3.i.3uccari albi lib.ii.fiat electuariucii 
aq buglofte 't in fine addatur pa?: mufei. 
Clectuarium de pfilio .Tdoc electuariimi curat 
flegma mucilaginolum ct vitreum bumozes me- 
Uncolicos ex adbuftione fanguinis colczectme 
lancolie naturalis et fubfequenter alios bumozea 
in cozpoze peccantes cmufcumcy genezis et fpecid 
ftiauitcrleniendoventremet remittendo calozS 
febzilcm et confoztando omnes virtutes cozpp- 
zie.cmus deferiptio eft.1V pollipodii.lib.i.fene vto 
Urum pzunozum tbamarindozum pallularum 
fontis Itb.x.donatur polipodium 
recens ct beue tnctfum et contufum et fene ftmul 
i infufione cum pzume et tbatmrindis i paffults 
et violis per diem et noctem in pzedtcta aq poft 
decoquatur vfq? ad medietatem .Deinde colent i 
expalmantur, et buic colature addantur pfilii 
lib.i.etiam pzius pofiti in infufione per diem et 
noctem.4? poft extrahatur mucillago eius fuautt 
Ibzius tamen illa infufionecalefacta apud tgne5 
condecenter. et buic colature addantur 5uccari 
lib.iiii.et coquantur et addantur caftie fiftule et 
pulpe tbama rindozum d ifTolutozum cum pzedi 
cta decoctione ana.lib.y. Dyagridii.f.itii. ipodii 
reubarbari. fadallozum ambo2um rof violans 
fe.papavis al.fe.poztulace endie fcariole lactuce 
fe .feniculi Dragaganti amili gumi arabici rafure 
ebozis anifi berberis fumi terre liqm'rana.5. 
.iti.mirobalanozum indozum et emblicozum a- 
«3.5. v. 5". fiat clectuarium. 
Clectuarium de epitbimo ad idem .IV muci- 
laginis febeften .f.iiii.pdipodii tbimi epitbimi 
electi ber 
modactilozum ana. 3. iii. Dfagzid ii. 3.1. viof f 
nenufaris fandalozum ambozum ana.5.y. anifi 
Dauci.53. cinamomi macis ana3.i.5uccari fecuu 
de decoctionis lib.y.mellis rof lib.i. Coquantur 
fimnl 5uccarum cum meile vfqj ad bonam gluti— 
nofitatem et cum aliis fpeciebus fiat clectuarium 
Dolis eius eft ad .5.vi.. Ualet contra 
materias adbuftas quafcumcy et bumozem mefi 
cu maxie genitum per viam adbuftionis et flbl- 
uit ventofitatem. 
Clectuarium 6air ad melancoliam Valde vti 
le.TV firici combufti.3.i.cozallozum rubcozum.J 
.5. ofttsdecozde margaritarum non 
perfozataru3.3.ti.cardamomi mu 
datarum lib.y.yfopi ligz ana.3.x. nucif mulcate 
gariofi. cipi cubcba?: galage folii ana.5.i.y.cia 
momi.3.vi.macis croci ana.5.i.5uccari lib.vi. 
Coquantur et efficiantur ad modum electuarii itt 
cftare ,in bieme Vo conficiatur cum.iii.lib.mellis 
oifpumatiet bene cocti et in fine addantur 3.ii. 
in mane et fero ad nu 
cis magne .et poft illud bibat vini pontici albi <1 
odoriferi parum limpbati.lDoc enim electuariu 
confoztat cerebzum et coz ct anima5 gaudere fa 
cit et multiplicatrifum et remouet malas cogita 
tiones ec imaginationes et rectificat memoriam 
et confoztat digeftionem et multiplicat bumidi- 
tatem naturalae5 in cozpoze et cofert pulfui coz 
dis et totum cozpus fozttficat. 
Clectuarium non foluttuum ad melancoliam 
IV cinamomi ligz rof ie.cucumerie melonis citru 
li cucurbite mundataru5 paf 
fulaf candi mulcate 
mafticis ana.3.iit ligni aloesblate bi 
3antie firici crudi reubar ana.5.iii.been al.4? rub 
fe.03imifpice czoci 
li C02ticu3 citri oftis de cozde cerui margarita?: 
fragmento?:fafirigzanato?t cozalozu3 abozu5 
limature auri et argenti ana.3.t.fandalozu3 abo 
zu3 ana.3.y.5uccari lib.iii.diffolue 005 vino muf 
catello et aromatica CU3 mulco abza et fiat elec- 
tuariu5. 
£lectuariu3 letificans Hmanfozis Vfu3le.lV 
mcllifle cozcicu5 citri gallie mulcate macie croci ozictalis cinamdi nucis mufcate car 
damomi peonie bcen al.7 rub.5cdoarie oozonicf 
fe.05imi maio2is aminozis ana.3. iy.mufci quan 
tum efl oecima pars partis Vnius. oetnde fuman 
tur.rv.mirobalani kcbuli 7.xwc.embUci 7 teran 
tur in Itb.vnamaque Donec ad quinta parte3 re 
ducantur.oeindc colentur 7 colature addat mclT 
li./.7 bnliant ufey ad confumptiene aque. Deinde 
fupcrponarur fpecies ita q pzo qualibet li.liquo 
ris ponantur.5.ii.fpccteru5. ita q in tota bac re 
cepta confyderado md 7 aqua pnt 
7 hx fi fiat 55i ue 
ro fbiidu facere queris ponantur.f.vi. fpccicrum 
pzo qualibet l4b.ucU5.ix ad plus. 2Dof cft in mo- 
dum auellane.ba enim letitia.colozie pulcbzitu 
dinc 7 Digdlionie bonitate operatur 7 etiam ct 
nos tardat. 
Electuarium fucci fioliozum yris. 
5uccari rof ncuellarfi.J.iiii. fucci yzis 
candi.J.i./. pul 
uerte confolide mino2is.capillozu3 veneris yiopi 
ligz ana.5J.l0c ce pmoj.ij. incozpozent (imf 
7 fiat electuarium. 
Electuariu d fozfcfel optimu quod eybiberi d$ 
facta aiiquali purgatione.7 fumi Debet in quanti 
tate vnius nucis mufeate tn auroza.Cuiue Dcfcri 
ptio eft.T* fpecieru Dyalacce Dyacurcume trtfere 
perfice ana.5.v.firupi De btZantiiej.iiu.firupi d 
fumo rerre.§.iu.5uccari Icti dcoctois 
3uccaru 7 firupue ufey ad fpilTitudine 7 in fine po 
nantur oiete fpecies bene eas incozporando 
Electuariu ualenfcalculof.ft Dauci carui jrilo 
baliami ie.petrof acozi colli oulcie aifi afiari ms 
ratri cinamomi electi comumii 
fiigtdozu fe.cretani marini ana.5.ii« 
53.decti.5.i( J.milii fcliejui. piperis lcn.7 nt- 
gzi ana.3.i.lapidis lineis Ipcngie vitri combufli 
ana.5. it.juccari aUquantu iufiictt fiat dectuariii 
Dor cius e(i.5.i.cu aqua cretani marini. 
Electuariu oe ccnlerme centra pede, 'ficcofer 
ue bugioile violaru bozaginis ana Itb J. oozoni 
ci 5cdcaric feminis baftliconis macte croci capilT 
veneris dc cozde cerni iacineti Ima 
ragdi fapbiri ana.3.i.margarttaru integrarum 
3.i.foltozu auri numero.vi .Tirupi De pomis d cor 
ticibo citri ana J.ii.aq violaf. |.i J. 511Ccari fide 
Decoctioni6.|.imXoquantur fm.ul 3uccaru5cum 
firupo 7 aquis u(c$ ad conucmente glutinoittatcj 
oemde addamur fpecies 7 terantur bona centri 
tionc in moztario bene incozporando. pdlea ad 
datur reubar .electi inftifi per oiem 7 nccte$.|.tt. 
in vino maluatico mufei ambze ana.g.iiu. fiat e 
lectnartu bone m ixtionis 7 leruetur C vale vitreo 
Electuariu ad imprcgnationcm.ft cinamomi 
croci cardamcmi ga$z ana.3j.p1penflon.53.gi 
lange nucis cipzcifi nucis mufiate cimini ligni 
aloes cafiie lignee ana.3.1 J.cubebaru domdlica 
rum.3.im.ambze mula balfami ana.3.i.puluerl 
5cntur 7 fiat electuariu cu aquif buglcffc 7 melllk 
Electuariu ad idem magiilri lobanis oebo- 
rologio pzo comi tilia virtutu. Bc fi. bauae lolii 
rafure cbozts ana.5.ii.fe.vrtice ameos/ifikos a- 
momi folii cardamomi blacre bu5antie baccaruj 
lauri nucismufiateapzlfii yiopi ozigani ipiced 
pi ana.j.t.tnu ana. j J.pul 
uenjcntur omnia 7 poflea m liceantur cu fufficiett 
tt quantitate mellis Difpuati ad fozma5 electus 
rii i cum mufeo aromatizetur 
Electuarium ad ypofa2cam.'ft turbit.J f.her 
n:odacn'lozu5.5,i.mednltc cammt.5.vt.53. ana 
momi anift.ana.3.i.viola? cufmte fe.acetofe ana 
5.t.mdlt6 ro^.J.uti.5uccari.J.tt.ftat electuariu 
bone eompofitionte oetur.5j.p20 vice i aurozs 
Electuariu mirabile in e*co2iatione 
mucillaginie febeften croci libj.mucillagis fe.d 
tom'02u 7 g2ano2u fifami ana.?,ii.pcnidiaru5.J* 
itii.medulle g2ano2U5 citri.J.i.pinearii recentiu 
libj.femims acetofc fcariole endiuie ana.3.1 J. 
fe.po2tulace.5.u.vitricombufti.5.iiJ.fpodii.5.i. 
Dzagagantt gumi azabict a gumi cerafozu ana.5 
i.jacem al.lib J.lbulueriZcntur oia pez fe oem 
dc incozpozentur cum 5uccaro vlttmata contriti 
one cum penidiis.lboft boc aute totum bulliat cu 
g2anato£ Dulctu3 nfqp ad eius Muptio 
nem 7 fiat eicctuar infert mirabilelumcndo.j J* 
pzo vice ter 7 quatter in die poft purgationt3 oc 
bitam. 
Electuarium ad colera pzaffina.Bc reupontiri 
5.iJ.reubarbari.5.ii.polipodii bermodactilozu 
turbit ana.3.iii,oyagridii.3.i.eimini paru5 toze 
facti anifi Iiqz feniculi ameoe cardamomi maio 
rie 7 rmnozis ana.5. i J,falis indi.3.V.cinamomi 
electi.5.m.Coquantur 5«ccaru 7 mei 7 fiat electu 
arium.oe quo oetur.JJ.cum aqua cicozce. 
Electuariu cozdiale conferue rof 
J.iiii.conlmie buglo(Te.J.ii. fpecieru3 triafanda 
I0ZU3 . J.i J.fpodii fe.acetofe fe.iiii. comuniu3 ans 
J.iJ.ltrupi d limombus ana. J.i ./.5« 
cazi.J.i.margaritaru.3.iiii. foliozu auri nuero 
Vi.fiat electuariu. 
Electuariu optimii ptificie fumedo oe eo fepif 
fime quantitate fabe permittendo ipium folu oif 
folut abfcg mozdicatione;Tk radicu yrie recentis 
J.ii.capiir veneris fe.malue altee flozuj yfopi et 
enule ana.$.i.Dactillct2u pinguiiinumer0.viii.3e 
doarie fpodii rof fandalozu ambozii cozallozum 
sbozu ana.3*ii.3uccari fecunde decoctioros.J.iiiu 
Coquatur 5ucca$z cum aqua lambzuice 7 cum Dat 
rilis 7 yreoe.7 in fine addantur fpecies 7 fiat ele 
eruar iu cui fuperaddantur 1192.3.»./. pulmouis 
vulpis pzeparati 7 miice 
Zfd idcm.TV conferue violarii.J.iJ. oleozum 
nenufaris hiamini ana.5.ii. confectionis oyapeni 
diarii.|.u'.inc02porentur vltima contritionem 
moztario cuJ.ii.mucilUgif.febcflen 7. j.i.penidf 
S2u vlnmo fuperaddatur pulmote vulpis pzeps 
rari. 3.11.7 fiat electuariu oe quo omni mane acci 
piatur ccdeazvnu. 
Electuariu pzo melancolico habente imagis 
rides mufcarum.Bi fpecterum 
Ipecteru clectuarii ligni af.JJ. orimcllte compo 
fitt ftrupt oe fticados ana.j.iutjtat electuarium 
oe quo accipiatur in auroza quatu eft nuy mulca 
ta 7 m meridie 7 in fero quando uadit oozmituj 
cft enim optimu poft purgationes. 
Electuariu pzolificatiuu optimu. et addens i 
coytu eypertu.Bc tefttculu vnu verris eyiccatum 
valet oeytru fi quefiucris mafculu aut hmflrum 
fi femina queliene.tchiculop vulpis animalis pa 
zia quattuoz tdliculozu lepozte paria qumcj? te 
fliculozu galli paria.vi.matricum lepozu.x.cerc 
bza pafieru.l;.r*dicu paflmacaru iilueflriuj ra dicum cardtt02um fattrt’ onis cmmu tum 3uccaro 
condit02ii ferature ebo2t's ana.5 iit J. cinamomi 
electifTimi.J.iii.ucretri tauri non nigzt ptnea2U5 
Datttllo2u nucis indiej.ii.piperis lon.53. flo2U5 
ro2tf marini feminis ftfdcosji.fcminu 
vrtice gartofi.croci macifgalange cipt nucifmuf 
catc cafTie lignee D02onici nepite fe.mer 
cnrtaltf mafcult' folii idi mufei ante: ana.3.t.5uc 
cari albi DifToluti cum aqua nepite de 
ctuariu quo utatur mulier iduo ftcmadxx7 etia 
quando vadit Dozmitu cum intendit copulari vi 
ro 7 poteft vir eo vtt quenia addit vim coeundi. 
De ptllulis rub2tca 
3l!ule fomntrere. IV fcmtnuiu la 
ctuce opii iufcj2 cc2ticu 
g02e cafTie lignee croci mirre.3i 
fiant pillule cum lacte papaueris 
albi. 
“Pilfnle mafticatczie ad faciendum Dcfccndere 
reuma a capite.ita ut pofTitcxpui 7 Valent tn pa 
ralifi factis euatoibus vfibus p2obibendo mate 
rta Dcfcendere ad 
g9gantt.5.iii.pirctri.3.ti.faxifragte corti piperis 
lon.g2ano2U3 paradifi ana.5.i.yreo6.3.ii. tui bit 
5.i.333.iiii.DifToluas cu firu.accto. cuacuat a ca 
ptte.Stmtlfter i 02e retente mafticatc ante cibu5 
euacuant fla magis attrahendo ad cs.. 
“Pillule pzo comite De campo bafto generantes 
letitia tardantes canos coifetantcs mcmo2iam 
acuunt intellectu uifum confcruant. purgant 
rbemia 7 vertigine ocule$z.cmendant cmig2ane 
am. Dentes gingiuas oculos fenitus auris 7 capi- 
tis 7 totum co2pus mundtficant coplonce omnes 
c nfcruant.ommbus etatibue viris 7 mulieribus 
ccnucniunt.valent contra cptdtmia 7 vermef.me 
lancclia* expdlunt.coifotant co2,fcabic expellut 
7 virtute oculta reiuuencfcerefaciunt.Cuiue 
feriptio eft.TV cinamomi anifi mafli.fc.fcn.carda 
momi ana.f.i.3in3tbcris cinamcmt 3edoarie ma 
cis galange nucis mufeate gariofi.croci cubcbap 
fe.balfami ligni aloes qutncv mirobalano 
rum ana.|.i.aloes epatiaj.iiii.agarici fene ana 
%J.reubar.ad pondus ommu conficiantur cum 
vino albo 7 fumantur fm nccelTitatcm 
“Oillule De fto2ace valentes ad fluxum catarri 
7 ipfum itercipientes fi vna fola exhibeatur cum 
vadit d02m1tu.IV croci mirre opii fto2acis cala 
mite ana.5.i.piftentur omnia per fe 7 fiant ex di 
pillulc feptem* 
Pillule magiftri 3cbannis De fanta Sophia e 
uacuatcs fla 7 colera a capite 7 rtemaebo 7 ex ali 
is locis bone 7 vtilef7 fine periculo.1V aloes 
cotrtm.J.i.5.ti.ag2t'ci albi 7 leuifTimi 
macis cubcbaru cinamomi fpice nucis mufeate fg 
nanti calami aromatici maftic.ana.5j. croci3. 
it.falis gcmmc3.i.Pulucrtuentur omnia fubtili 
ter 7 inco2porcnturcum bono vino aromatico. 
Dof eius eft.3.t.vel.5.ij. 
Ibillule ad D0I02C Dcntiu5 que Denti co2Cfo in 
ponantur caute vna p20 vice ut non noceat aliis 
IV iufg2 opii ana g2ana.ii.fc.aptT.g.i.,ftant pilln 
le cum aceto 7 vino rubeo. 
‘Pillule reupontici experte ad icteritia5.IV fuc 
ci cucumeris afini artbanite ana.5,1 J. 1 euponti 
cf.;.ft.alcee 5i?rccf rim. 5.t .Dyag2tdii.3i. 02cbt 
(ifeleoe fpice ligni alece ana.3 J.fiant pillule cu5 
fncco apit.Dof eius efi. 3. i. foluunt 7 aperiunt. 
Mlule ad idem non folutiue aperttiuc IV fui- 
furtf Viui. 5.i.ctdamue.3 y.cufozbii g2ana gn<$ 
fucet apu.5J.fiant pillulc cu3fucco linarie.Der 
CIUS eft.5 J.p20 VlCC. 
Ptllulc non folutiuc ad ucntofitatc.1V affari ci 
mini fcn.amft ana.5.ii.fc.rmeco2tidi mandrago 
rc ana3.i.caft02ci.3.ij.fiant pillulc ex omni. 5 
vii.cum clcctuario de baccie lauri. 
tnllule ad tdem folutiue. TV falis indis.$. 
aloee p2eparatt3.ti.pillula£ alcfanginarum.5. 
It.fiant pillulc ex omni.5. Vii.cum clcctuarioDc 
baccte lauri 
“Pillulc ad ardczc vnnc.TV fc.cttrulli cucurbi 
te ana.3.uit.fc.lactucc pc-ztulacc ana.5.11.1oPj.i 
3.y.ligz.3-t.foliczu ctpzcfTt cupularum glandtu 
mirttllo£ Icuirtici ana.3 ii.ypcgrtidcs opii a ii. 3 
ititant pillulc cum fucco plantaginis 
. “Pillulc optime contra lapide renum. TV vitri 
combufli cineris Icpczie lapidis fpongie lapidis 
tndaict ana cum aqua lajrifragie fiant pillule. 
“Potus ad O0I02C ex lapidc.1V fpermatis ceti 
3-t.potcfl etiam Dari.5J.Vtni maluatici.J.uupo 
natur fperma in tali vino 7 ipfum caicfacias tn 
aqua calida ipfum dare potes ante abum.mira 
bile cft etiam in cafu ab alto a Detur ter vel bis. 
“Pillulc ad oyabctcm.1V acacie gumini arabi 
ci ana.3.tt.rof.5.tii.balauftiaru5.3.iii. Diagaga 
ti.5.i.pulueri3ennir 7 fiant pillulc cum muaiu- 
ginc pftllit. 
“Pillule De oyamufco ad menftrua p2ou0cada. 
IV mufei mirre ana3.mi.fticadoe rubee 
pulegii co2ticum citri pipcrislongi cc2ctcu$ caf 
fie lignee co2ticum calTie fi. g2ano2u pecmc cala 
mi aromatici ana.5. vi. fptce.3 J.fiant pillulc 015 
fncco artbemifie. 
“Pillulc p20 vermibus. TV genttane mirre Dypta 
mi abfintbii mente rafurcco2nuccrui 
turbit.5J.agarici.3.ii.falifgemme.3.i.5in5ibcrtf 
cinamomi ana.3ii.alces ad pondus cmmu Jiat 
pillulc cum fucco abfctntbii. 
“Pillulc De coagulo valentes ad flujcum.1V coa 
gult edi non falit 1*3.1.troctlco. tf carabe tf fpcdio 
oe terra figtllata ana.3i.reubar.bcne to2cfacti 
fe.plantaginis ana3j.c02dumeni.3i.l1at ptlle 
cu3 fucco platagtJ fi fiant cum firupo De mjptbo 
magis conftringunt 
. “Pillule conftrictiuc.1V limature calibt'6.3.vna 
gallaru cip2efTi.5.ii.maftic.“karabe confolioc ma 
i02is7mino2is fe.plantagt.ana3.i.gummi ara 
bict 02agaganti afii ana.5 J. cinamomi galange 
g2ano2U5 paradifi ana.3ii.fiant pillulc cum luc 
co plantaginis. 
“Pillule oc aloe p2eparat0.IV fandalo2nm am 
bo2um rof.fpcdii maftic.ligni aloes ana.3.1 J.ci 
namonu' eupatc2it' ic.cndiuie fcariolccinum ana 
3.ii. Coquantnr omnia in aqua endiuie 7 aceto 
k ana lib.i.aque betonice.f.iiii. vfqj ad confump 
tione Duarum partiu Deinde coletur 7 ex p2ima 
tur fo2titer.7 cum p2edicta Decoctione abluatur 
aloes epatici lib J.qumq3 victb.JSt vt02 iftifptl 
Iulis vt plurimu5 ante cenam 7 multu jtulerunt. 
“Pillulc De afTa.1V a(Te piperis rute mirre ana 
3,i.fozmentur pillule cuoximcllc fquilUtico CTcl aliter.Bc a(Te fetide galbani ana3.i. <215 oxi 
meile incorporentur 7 oentur duc aut tres 
Pillule nd fclutiue contra pcrtem.Bc ligni alo “ 
es.5J.c0mu ccruint3.ti.fandalozum rtib3.iii. 
tormetille fe.citri terre figillate ana3j« coral- 
lorum rub3.ii,fc acetofe oyptami ana3.i.5edoa 
ric3 J.boli ar.5.tii.dcctuariu dc gemis line fpe 
ciebns.5.1 J.margaritaru.5.i.xtlobalfamt.3 J.ca 
fo2c grana tiii firupi oe citro qnantu fufficit.fiat 
pillule 015 p2cdicro firupo uel cum firupo d ribes 
Pillule alte a fupcrio2ifcus conrtrfctiue.Bc ypo 
quillidcs balauftiaru fumac berberis fe.acetofe.5 
i J.fe. poztulacc fe. plantaginis ana.3.it. 
boli ar.langnis 02aconis gallaru perforatarum 
sebacie atbere ana.3.ii.tufqr3.t.opii3.ii J.cro 
ci3.i.cum fucco plantaginis formetur magdale- 
011 oe quo fiant ptUule vii.pzo Oragma. 
Pillule fdutiue contra pellem. Bc aloes electi 
?.vi.mirre.J.iii.croaJ.t J.rajbar.5.tt J.gario. 
3.tt.fptce.3.ti.corticum citri.5.i.fe.citri3.ii.toz 
menttlle.5.ij.fandalo2u rub. fe.acctofe. ana.5.1* 
co2alloru rub.5j.b0lt arjiii. gemmaru5 fpecie 
rum dectuarii oe gemmis ana.5.1 j. margarita 
rumji.ftant pillule cum firupo oe citro quibus 
vtcre apud mccfiitatcm. 
Pillule non fctutiue contra meliores fu 
pmkriptis.Bc ligni aloes.sJ. t0rmcnttlle3.iL 
Diptami3.i.3edoarie xilobalfami ana.5 J. croci 
3.i.gaf3.v.bcrbcne.3J.cornucerui3.it.fanda 
lo52rub3.i.co2alloru5 rub.fe.acetofe ana.5 J. bo 
U arj.ut.gcmmaru dectuarii fpecieru oe gemis 
ana.$.i J.capbore citro 
vd oc rtbes fiant pillule quibus vtcre apud necef 
Jttatem» 
Idtllule oe bdellio valentes centra fluxum me 
rtruoru Bc ptllularum oe bdellio fm Oefcriptide5 
?(lmaf .5.111. t rocilco.oe carabe.3 j.trocifco d ter 
ra figtllata trocif.oe fpedio ana3J.capbozeg. 
t. mtlce cum fucco plantaginis. 
Pillule artageret euacuates a capite. Bc byerc 
pigiej.i.mafltcis ana.f J.aloef 
epattctj.ii.fiant pillule cum ftrupo Oe fltcadce, 
Dcf .5 J.vfque ad.i.educunt materiam flegmati 
ca3 a pe2dominto 7 colendi a capite confortado 
ipfu5.£t fi vis magis educere colera5 adde fup2a 
(criptis reubar.turbit ana.5 J. * f» magis fla ad 
d agarici3.ii.7 Ii mefiam adde lapidis la3uli et 
arment' ana grana.v. 
Pillule oe oppopdacc que euacnat fTa,grcrtum 
vitreum 7 muctllaginofum 7 conferunt rentb ma 
tria iuncturis 7 oppoponaeis piti 
gu ior is. 3. ii i. fer a pini bddlii cartorei moilts 7 fub 
albidi ana.5.i.piretri piperis albi ana.5 J.eufoz 
bi13j.bermedattill02u.5J.55. anifi (piceczoci 
ana3.tdalts gemme.5 J.oyagridii3 J.f iat pii 
Iule cum fucco rofarum 
Pillule oe quinq? fpectcbus e 
nim humore colericu ffaticum 7 mdancclicum 7 
clarificant fanguine omniu miroba.agarici oy 
agridii colloquintide fene ana.5.t. epttbimt tur- 
bit anifi fen.mallic.lapidts U3UU prepati ana3 
i J.alecsjti.confiee cum fucco fen. £t oof dtl» 
d.ii ad quattuor 7 funt optime 7 experte^ 
Pillule cor diales contra pdlem ad aere fra 
gendii.Tk fe.citr i*5*it. tacinctt fmaragdi ooronict 
orti3 oc corde cerui ana3.i. 5edoarie ligni aleoe 
ana3.iiii.radicum pentbafilomsjiijiant piV 
Itilc cum ftrupo oc citro. 
Pillule d byera apofita.B* aloes cpatict.5.xiii 
cinamomi fptee nardi corti fquinanti xilobaUami. 
xilocaltie marticif affari rof .ctnami abfintbii ana 
5. i. agar ici colloquintide tnrbit bdellii mollis an 
3.1. pillule cum firupo oc llicados. Educunt 
flcgma a melancoliam.kof ert3.im. 
'Pillule dc mallice abfeindentes materia catar 
ralem a capite in caufa frigida.Bc ca 
rabe coralio2u ambozum ana.5.i.fandaracc gu- 
mi arabici 02agagantt torrefactonl ana3.ii.cii 
fucco reubar.fiant pillule 7 oue uel tres dentur 
poli cenam. 
Pillule oc centaurea mundfficantcsfanguine 
a renibus vefica a a partibus inferioribus. B< cc 
tauree minoris3 J.picis naualis3.i. fiant piV 
iulc.v. 
Pillule ad guttas mirabilesper me experte 
bermodattiloru agarici turbit pulpe collcqn 
tide dyagndii in citonio preparati aloes optimi 
miroba.citrinopeufo2bii oppoponacie ferapini 
fe,rutefe.apiiana3j.crcci 5tn3tberie marticis 
cinamomi anaa.i.g.vi.aquelaluie vini fubtilis 7 
odoriferi firupi oe fticados ana quantum fuffi— 
cic fiant pillule 
Pillule oe bdellio cum terbentina ad coieram 
Vitellina.Bc bdellii mollis pulpe colloquintide a 
ganei turbit anajt.aloes ablutt.5.v. landalozil 
ambo2um cinamomi macis ana.3 J.falis indi3. 
iiiant pillule cum terbentina oentur poli cenam 
per tres bo2as numero due p20 vice. 
Pillule ad iingultu ani.Bc eorti crcci rof. ma 
ilicis fpice aua.3.iiii.aiTari.5.ii.alocs opii ana.5.1' 
coficiatur cum mucillagie piillii.dent oue ,pvice 
Pillule ‘XDarfilii oe fancta Sophia contra pe 
ftem.lk aloes fuccotrini agarici ana.3.i.mirre bo 
Xi ar.ana.5.ii.croci.3.i.fiantpillulecum aqmel- 
hile a buglorte. 
Pillule oe a(Ta fetida Bc arte fetide galbani ari 
3.1. incorporentur fimul cum oxtmelle.oeturtdue 
vel tres pillule.mirabiliter fubnemunt p2cfocati 
om matricis. 
Pillule ad ventofitate. Bc cimini anifi fen.pe- 
trof apii carui ameof ana.5.i.fc.rute.3.ii.cinamo 
mi.54 J.piperis albi.3.i.3.ii.y.fiat puluia oniu 
per ie poltea commilceantur. 
Pillule euacuantes caput pectus liomaebum a 
epar renes vdicarn a matricem a iuncturas 7 to 
tum co2pus ab bumoztbus fuperfluis 7 p2ecipue 
(laticis a colericis co2robo2ant| vilurn 7 omnia i 
ilrumentalenfuum quas in pluribus aliis 7 i me 
ipfo plu2ies fum expertus f02e mirabilef a fo2tef 
funt.Bc aloes optimi3.i.turbit agarici dyagn- 
dii in citonio pzeparati flo$5 liieados araDict ari 
5.1. reubar. electi mi- 
1 oba.cttri.7 'kcbu.ana.3aj. yreos purtlftmi fe. 
feniculi ana.3.i,cinamomi xilobalfami artari fpi 
ce croci gariofi.macis nucif mulcate karabe mir 
re fileris montani feminis rute eufragie ana.5J 
aque radicum peonie vini odonferi 7 firupi d Ili 
cados ana quantum fulficitad incorporandum, 
oor plus 7 minus fm naturam fumentid 
Xempus vero fumendi eas ruenientiue e d nocte 
poli p2imum fomnum De odozandieinpeftilentia. 
Ornum odoziferum optima in 
pcfte et eft magiftri lebannie Dc 
Santa fopbia oe padua.Bc ftoza 
cie calamite flo2u buglofTe ana.3 
al. 7 rubet 
ana.3.i.ligni aloee.3.ti.mirre calami aromatici 
nuctf mufeate (pice tburie vcmicif mafticie ana.3 
i.ambze mulci ana,3.J/karabe croci ana.j.J.a 
cednle.3,iii.capbo2C.3.ii. triafandarana.3.i rof 
rubea?: ana.3.tti.fucci poztfacc fucci arancii ana 
§.iiii.nenufar coziandri tczrefacti ana.5.ii.cozal 
I052 rubeor (podii ana.3.5. firupi De citro boli 
armeni ana.3.iui.terre (tgillate.5.it. mifce omia 
puluertjanda pzeter ambzam et mufcu5 que Duo 
De perfe pulucri3entur et poftea admifcear Detnd 
Bc laudant] infuit' in aqua rof et accti.J.iiii.tcrbe 
tine lote cum aqua rof quantuj fufficit aD cotinu 
ationem et mollificattonem aD omnia ifta.et fiat 
pomum. 
1>omii Gallieni “Recipe rof rujM.hn 
Oalf ambozum .campboze.3.i.ambze.5 
J.mufct g.iiti.ligni aloce.B.ti.cozticis 
cinamomi macti nuctf mufeate ana.3. i.ftozacie ca 
lamttc.i.y.laudam.$.t.cum ftozace liquida fiat 
pomum pziue fubttltV pulueri'5at} 
1>omu odoziferum ao ide3.Bc gariofilo?? ma 
cie rof Iptce nuctf mufeate flo?: ncufar Viol’ mato 
rane affari ftteadoe ana.3.y.fandaif ambo2U3 co 
zallc?: ambozum cozttcie citri fe.cubcba?: ana.3. 
XV.camploozc tburie mafticie boliar. fandarace 
ana.3 J.crcci ambze ana.3.i.ligni 
ci g.ut.fpccteru 
cum aqua rof fiat pomil. 
Odoziferum opttmu5 in pefte quo balneantur 
ct fricantur leuiter omnee pulfue 7 factee et tpza 
fepe i Dic.Bc abze.3. J.amfe.J.ligni aloes lauda 
ni purtfttmi bcen al.et ru.ana.3.ii. macte cozttcu 
citri ana.5.tij.m?ctf mufeate co2allozu5 alfadaf 
ambozuana.3.t.folto?z auri numero fex aque ba 
ftltcontB aque flozum croci 7 rofacee mufeate ana 
v. aceti coclearia.ti.vim maluarici optimi cya 
ti:u5. l.cenqualTcmur cnmia optime longa ccqlTa 
tione Deinde ponantur tnftala claufo bene eius 
oztfttto. 
De linimentie.l^ubztca. 
'Jnimetu Ddtccattuu7cdftn’ctiuu 
TBc carabe cozallozum zubeozum 
ypoqutftidoe rof.g .mtrti ana.a 
vt.gallaru pfozataru .J.i .y.lada 
in moztarto 7 
fiat limmctum CU5 aq gallarum cipzcfft. 
linimentum oeficcatiuu ao iflamationcs fup 
fandarace. J.i.ozobi farcocole ana. 5. 
y.rof.amtli ana.3-x.aque rute Vini maluatici ait 
quantum fufficit .fiat linimentum in mozfario vl 
tima contritione. 
linimentum conftztctiuu fluxus mcnftruozu3 
Bc fandarace.5.i.y. pulueris tgaila?2 ;cip2eflt.?.i. 
pulucrie boli ct fpen 
taric.f.v.amili.3.iii.tcrantur in moztazto 7 fiat 
linimentum cum aqua Dccoctionte glandium q° 
inungi Debet circa vmbtlicum poft cenam, 
linimentum cxtcca 1iuu.fr capbozs.5, ii. ligm 
aloes .5 A.‘$. antft g. it i. rof amili ana.5.1;. farto 
cole fartne elc 
linimentum iit.olet onfa 
cim* et aqua matozane et vini maluatici ana.q.f. 
linimentu ao oolozem capitia et ao fcbzicita 
tee.Bc aque folatri.f.vt. aquarum nenufarie fali 
cia 5.11. 
milce valet Dolozi febzicitanttum fi petia lini al 
ba Duplicata in eo intingatur et tpibue appdaf 
linimentum ao Dolozem auris quando eft luf 
pttto De vermibus.Bc oleo?2 De collo amigdala?* 
amararu De croco ana.5.i.croci g.it.mifce et cum 
bombice in fozamina tente imponatur. 
Hota q> fupiua in vnguentia ponitur linimen 
tum De plumbo et eft vigefimu feptimu.i tu vioe 
ibi aD quio Valet oefcriptto eiuB.etiam in eodem 
capitulo De rnguentis ponitur lenitiuu aD fedan 
doa oolozea 7 eft.* c.iiii.et tu vide ibi oefcriptto 
nem eius et aD quio valeat. 
De colliriia ftubzica. 
Dllirium eticcatiuu aque oculo?* 
et Dicitur De fcllibue.Bc fucci ce 
lidonie.J.i.rute fe.ana. 5.vt.fellie 
tbaurt.5.v.3.i.fellie lupi mafcri.5 
vi.tbutie colITiu 
De caputpurgtie.Bmbzica 
Hputpurgium in fractura capiti 
Bc aquemellie.J.iii.fuccozum ra 
Oicu blitie et mellifle 
bat' p nares tenedo alicftulu ai] 
tepide in oze. 
Blatias altilTimo Deo qui Sfntiootis romini 
magiftri Bartbolomei oe montagnana finem im 
ponere Dedit* Xraetatus.xit.Dc bifpofitiomt»meri i floacbt 
De nocumento Deglutionis partim pcr'cffcnria 
partim per colligantia cereb2i 
ad meri. 
Ifpofitio fpectabibis a gcnerofi vi 
ri Domini t>auli fcafcbaligo ccle 
berrimi capitanci ciuitatis Ue- 
roncnfis ii bene confyderatur re 
ducitur ad tria p2incipaliter.£t 
p2imu5 efl accidens quod efl nocumentu Dcglutio 
nis.Sccundu efl materia a capite ad 
inferiores partes.Xertw efl feb2is indeficics val 
de tntenfa reuolubilis aliquando De tertio in ter 
tium.£t p2imu quidem bo2um licet fuerit acci" 
dens materie .tamen fo2ta(Te efl fa 
ctu eg2t‘tudo quod apparet.quia in p2tncipio me 
ri ? in fuperi02i parte eius concaua inuenitur Do 
I02 mo2dicattuus n inflammatiuua fixus ibi g fp 
etiam intenditur temp02e Deglutionis 
rei.a non efl rationabile tale nccumentff elTe om- 
nino per colligantia capitis ad illas partes, imo 
aut p2opter exco2taticnes aut vlccra aut apcflea 
ta co2ruptiua in fuperficie concaua ipfius meri. 
p20prer que etiam verifimile efl meri fubflantias 
e(Te apoflemata p2opter fluxu ad ipfn5 
qui p20uenit a Dolo2e.qucnia omnis D0I02 acuit 
reuma tertio tegni. £t fi non funt ibi apoflema- 
ta non Dubito ibi effe aliam cg2itudine compofiti 
onale.f.oppilationes in eo prohibentes fieri Debi 
ta5 applicatione deglutitorti ad deglutibile. Qd 
vero in p2edicto memb20 exiflant vlccra exco2ia 
tiua vf ragadiofa.a; q2 materia que dfluxit a ca 
ptte acuta fuit acuitate falfedinis 7 multe calidi- 
tatis.JEt quia materia ifla adbuc multii immo q 
fi continue fluit a cereb20 ad meri, no efl mirabi 
le fi localia remedia que admtniflrantur meri no 
conuenienter curant.quantu5 em'5 per ifla localia 
remittitur 7 mitio2atur materia.tantu3 fo2ta(Te 
7 plus Deflutt.materia etiam ifla non efi mino2if 
caliditatis ri acuitatis eo q2 in Ium 
mitate capitis 7 p2ofudis eius ptibus peipit g2a 
uitate 7caliditate notabile ut 02etenus accepi 
“bcc igitur accidens multipliciter efl valde vere 
dum/fcrimo quia potent cllecaufa arefactionia 
co2po2is defectu conuenientis quantitatis nutric 
tium. Secundo q2 materie defluentes ad flcma- 
cbu5 cum fint acute poterunt vlcerare aut exco2t 
are ipfum vel apcflema2e.7 cibo aflumpto comit 
te poterunt elTe caufa co2ruptionis eius £t tertio 
p2opter boc iterum accidens verendu efl.quonta 
ei Difficulter adminillrari poffunt remedia, que 
alTiflentia lefis particulis poffunt ipfae curare cd 
uenienter.Unde ex illis credo p2incipiu3 eurois 
ois acciptendu effe in rectificatione huius oifpcff 
tionis meri f difponu Seda uero Difpofitio ii 
p2etacta efl materia a capite ad infe 
n02a.De cuius fpecienon efl Dubitatio cum ipfa 
fit acuta materia generata ex mixtide tenuis fleg 
matis cum colerica mareria.Tlolo negare ad acu 
itate eius etiam concurrere calid itate putredina 
lem.licet in boc foataffe non leuiter fit Ixfitandu3 
Si enim bec materia putrefacta fuiffet in parti 
businferio2ibus.autdefacto putreret totaliter 
aut putredo effet vel fuiffet in toto vel in partifo. 
Si p2imu neceffariu/uiffj banc putredine p2ecef 
lifife ex celera a flegmatc pzoiieme 
tem.a tunc pzcccrfiffct tertiana nota cdtinua ma 
tezta putrefeente in ucnts. et fi putrmdet in locis 
tJirtinctie tunc pzccefTiiTet emitriteafebzis aut cd 
plicata ex aliis fpeciebus bum02aliu Febzinm ad 
quod pzobandu non habeo teftimonui nifi ex his 
que accepi icriptura vel verbo. Si autem ma 
teria ifta adhuc putruiffetautinloctsDtftinctis 
putreret.aut i locis renii fplenis epatis flomachi 
vel partium pectozis in quozum notitia Facile Fu 
tffet peruenire.a adhuc De Facto e(let facile per in 
Mentione contingcntiu in pzopziis 
operationibus pzedictozu membzo?2 a in cornu" 
nibus operationibus aliquibus pzedicto 
rum meb202um funt operationes toti comunica 
tes cum mantfefta fua caufa vel nocumento.vt eft 
De renibus mundantibus epar a totum ab aquo- 
fitate.a De epate quattuoz pzimozu3 ozganica 
Secundo De ftomaebo ratione chilificationis a d 
pulmone ratione anhelitus. £i enim in his mem 
b2is putruiffet materia aut De facto putreret ne 
cellarium effet inueniri remedia per inuentione5 
nocumentozu terminus boiu$ 
Difcretiuus e fenfibilis Icfto i opatidiba fcdotegni 
Si aut materie predicte putreret vel putruiffet 
in capite.tunc aut locus putredinis effet in venia 
arteriis panniculozu cerebzi.a tunc putredinem 
talem cocomit aretur ooloz acutus infiamatiuue 
pungiriuus aut mozdicatiuus.a iterum febzis cd 
rinua.Si autem putredo a materia futfient in ri 
molitatibus aut venis a arteriis medularis iub 
flantie cerebzt.tunc Doloz feb2is vigilie inquietu 
do a reliqua fimilia accidentia ncccffario confeqj 
rentur.lid igitur apparet materia talem acuta 
efie pzopter putredine pzincipaliter.fed pzopter 
mixtione colerice materiei cum flegrnatica.15 nd 
velim negare materia illam recipere augumetu 
acuitatis a caliditate putredinali i epate a parti 
bus adiacentibus ei.quc tamen non eft multe in- 
eentionif.ficut etia5 accepi ex Icriptura.Oualiter 
igitur concedatur bec materia f’m magna5 
fui partem minera habet remotam circa epar.,p 
pinqua autem ipfius minera eft in venis pannicu 
lozum cercbzi a arteriis ipte a fubftamia cere- 
bzi que etia materia ibi augumentu quatitatiuu 
affumit ex continua generatiooe ipfarum tn_ipfo 
capite pzoueniente per viam iDtgeftionie Sicut 
enim ad caput eleuantur vapozes aquofi a muctl 
laginofiflegmatis.itaadtplum eleuantur vapo 
res colerici.Sed vapozes ab iferiozibus oelega 
ti imeapite congzegatt conuertuntur in materia 
fpede confimilem eis.3gitur a vapozes coler ici'fi 
militer ingzofTati conuertuntur in materia fibi 
pzopoztionabile.fed ex mixtione ambazum oua 
rum pzedictaps generatur flegma falfu 
£t tu adde quonia in nulla Fere Difpofitione cere 
bzum vnij a pzefentia multi flegmatis a vapojs 
colericozum paiuatum eft quod apparet ex varie 
tate ceruminis auris .3gitur valde Facile Deduci 
poteft minera huius materiei pzopinqua 135 pze 
dicta. ZDodz aut quo hec materia tale Fecit nocu 
metii in meri pdt effc.quia eu materie ifte multi 
plicate oelcendunt.aut pzopelluntur ad lacuna5 
cerebzt in loco offis baftillaris.tunc partim p ve 
nas.partim vero per modu ftillictdiistran(euntef 
{.er rhete mirabile recipiuntur icocauum palati beat gzanu Vmim tu oze fuo. Sccundu vero re- 
mediu eft vt accipiantur g2ana citoniop 7 infun 
dantnr in fucco g2$mat02il Dul.in cozttce exifteti 
um.et oe bte gzante fimtltfcr in oze fuo teneat. 
Tertium pzincipalc remediu e.vt accipiantur fo 
lia lactucaru retentiu 7 per mediii Diem infufa t 
aquam fublimationie vel Decoctionis 2adicum al 
tec Quartnm pzincipale e vt iuiube Diu macera 
te in aquam poztulace per (ublimatione factam 
teneantur in oze alternatim permutando de vno 
ad reliquu5.adberendo"tamcn ei De quo magis p 
tipit iuuamentum.Ouintum pzincipale e vt fepe 
teneat in os fuum mucillagincm factam ex g2a- 
nis pfillii cum aqua ctfterne.7 caueat artifex ne 
ita longo tempoze macerata teneat in nquapze 
dictam tepida5.rt a medullari parte eius effuda 
tur actualiter eadem fubftantia aut faltem virtuf 
tunc eni5 exco2iarct amplius Scxtu3 pzinc ipa 
leaoptimu e Vt alternatim teneat in cs fuum pa 
rum tepida recoctam factam eje lacte vaccino be 
ne pingui. Scpttmu pzincipale e.vt fepe p na 
res eius attrahat hunc liquoze. mucillagmts 
fcnugzeci 7 pfillti citcme# 
omuia cum. 3. i. aque maiozanc et 
eum altera aque nenufaris 7 remilTe teptdu5 tra 
bitiatur per nares.oze pzius pleno aqua mellis 
tepida. Ultimi! remediu ad !x>c c tfiud. Bc me 
dulle cruriu bouis.ifopi bumtde pinguedinis taf 
fi 7 anatifana.f.y.mucillaginis fcnugzecife.lini 
oc ncnufarc.3Ui.cere albe 
quantii fufficit.fiat vnguentu3 molle quod pofl la 
uetur bis in aqua ncnufarie.De Idoc igicur ugue 
to quatter in Die teta gula 7 collu actu tepido Dt 
ligenter inungatur 7fuperponatur magna quan 
tttas lane fuccide Ibro fecundo vero pzincipalt 
accidente tollendo J.catarro licet fermo Oiffufus 
fozet ncccffarius.bic tamen mibi bzeuitate im- 
ponam Dicendi. fatis enim tmmo complete fum 
excufao a fuffteientia tot 7 tantozu Doctozu g ad 
regimen buius viri conucnerunt.etta quia buic e 
gzitudini non eft blandiendu.vt coufuemt medi- 
cozum plurimozu vfus.qui cum aqua ozdei caffia 
fiftu.7 reliquis no pertinentibus ad curas vt in 
pluribus perducunt egzitudines ad tmpoffibili- 
catem curationis martiri5ando egzos Ibrimo 
ttacj3 piemitto mibi q omnia inftrumenta ftati'5 
apponendo limitari Debent tenoze virtutis ad 
hoc fufticicnter.itac£ g* leptem inftrumenta Dfcri 
bam.que mibi aut ipfozum plura omnino nccdTa 
ria funt in cura buius accidentis.£t pzimu gde5 
cmniu bozum e vt intendatur Diuerfioni materi 
erum a capite ad inferioza fluentiu. Ilcq. enim 
tales materie vntea poiTunt euacuatione eradica 
ri aut quia repugnant materie pzopter earum i 
pzeparationem aut quia farmaca conucnicntia 
non poffunt adminiftrari propter Difficultate^d 
glutitiois Ibzimu bozum e vt oiuertant 
materie pcrcltfteria panlpcr acuta facta.5.vna 
electuarii Dyacaftorci Dcfcriptione Tlicclai. et le 
iiius ifto compofite. 7 adbue leui- 
oz erit benedicta cum puluere centaurcc 7 cozti 
CU3 agarici oolatj fm lapientia pzefato# Doctof 
talia enim non feribo quia creda eis fuperaddere 
aliquid.fcd vt fatifacias bonozi meo Sccundu 
vero pzincipale Diucrliuum quod effet mibi om 
tubus aliis g2attu3 eft.vt buicuero aperiantur 
7 Deinde*per panniculum tftum feruntur infertus 
per loca vuule.7 ifta eft vera caufa quare pzimu3 
nocumcntu in boc viro pzefentatil fuit in vuula e 
ius m tantum q elongata mollificata uel apofte- 
mata fuit.Cum igitur materie ifte pzedtctaf par 
tce replcuertnt 7 ititrinfece fintflupbilee ratioe 
aquofitatis 7 mobilitatis colerice.7 fic recepte fue 
rint in meri.7 quia funt acute notabiliter vt t5du 
ctum cft.ncn eft mirabiie fi fecerunt pzedicta ac- 
fi vir ifte fuiffet perpeffus febzem no 
tabiliter acutam cum arefactione cozpozis vt au 
dio 7 cum nocumento deglutionis iam p2efente 
titne res effet periculoftfftma fatis.quia credidi 
in fermone fumi *foypcc.vbi Dixit Ombufciicy in 
febzibus collu extozquetur vt vix dgluttre pcfftt 
tumeze non exiftente in collo mo2talc.*bcc tgit e 
fumma cozum que mibi confyderanda videntur 
De catarn'5ante materia a cerebzo fine cuius re 
ctificatione non erit poffibtlc q ifte vir fanet v,q 
Xertia vero Difpofitio eft fcbzis circa quam non 
extendam me nili q vereor q mibi Icribitur q fe 
bzis eft notabiliter intenfa reuolubilis De tertio i 
tertium 7 indeficiens, pzopter quod Dubitabile e 
tpfam cfie vnam emetriteum continua indefteien 
te ex Jtinua flegmattca 7 interpollata colerica.q 
res effet multum fcua cum ipfa 3tinue faceret aug 
menttl in caufa materiali catam vt in feuedo ca 
pttulo Deductum eft.et vtracy continue concurrat 
ad maioze* Debilitate cerebzi efficiendam 7 cere 
bzum cum pzedicta matezta 7 fcbze nouuj aug- 
menti! fue refolutionis 7 confumptionis continue 
facerent in nocumento Dcglutionis.7 effet res ta 
te coplicaticnis ad inuicc.q? opozter3 fimul vtcg 
bozum trium attendere in curatione fubtiliter. 
quod Difficulter cadit fub imaginatione. neDum 
curatione cancntca.7 boc pzopter atrarietate lap 
fus coplonalis qui e febzis.7 componalis 7 exeo 
riatidis meri et complexionalis lapfus cerebi.,p 
pter que omnia Dc bis que curationi fubferuiunt 
intentionibus 7 inftrumcntis fuccincte percurras 
t>rimff ttaqj eozu cui pzincipalitcr attendendus 
eft videt effe tiocumentu oeglutitioms.non enim 
curari poteft fcbzie.7 cerebzi Difpofitio conucnie 
ter per Digerentia aut aliter alterantia uel eua- 
cuatia nili per eos affumcrcnt.et quo poteft nocu 
metu Deglutittdis perfecte abfctdi noua 3tinue De 
fluente materia.non videtur fine magna anxteta 
te enuntiandum effe. pzopter quod viam capi- 
endo que mibi fccurioz videtur.pcnam pzimo# 
modus intededi ad nocumenti! Deglutitionis 05 
effe cum bis que leniendo vel mollificando iplum 
meri faciunt aptii fluxibilitare fua.foztaffe enim 
cxiccatia abffergentia 7 ftiptica que effent recta i 
ftrumenta curationis ftate fluxu matezie 7 febzc 
efficeret ipfum conffipatu magis Dico fecundo q 
verum pztncipiu curationis Dependet ex lubtra- 
ctice materiei Dico tertio q fi qua 
recta curatio cum tnffrumentis adminiftrari de 
bet ao cum bie que frangunt 7 re 
cttficant nutrientia eius Ibropt ea pzimi itaqj co 
plementu octo Dzfcriba fingularia remedia que 
lenire peffunt meri alteris Difpofitioibue non no 
centia. trimus eft vt accipiantur grana mecbei 
te 7 vulnerantur cum acu in.v.vel.vi.latera. De 
inde ifundantur in aqua leuis Decoctionis liqutri 
tie per vnam noctcm.tunc ergo patiens femp ba