1. fyy '••• .\v ■ \ quellcplsmettc rcQnuotfain* Jourqueoelam^t.. xa o £S; <>* @ 3 I wv 5» ..v* §• 'J5 3 « j»» o VV cr <K £3 3 g B .'A S y :i f Jciutt. i ef' -g. 15 % V» O $■* 1 2 & f & g ■ym* o Vv d 3 g g Jtundl '"crT*” i & «& ■£? f g I IA O #-» g met 1 i f g g V\ o ©Mre4* €T 2 § 3 I ]g g |. i Ui O «■* 1 s i 5; dbx&i -, h w* o v* s .o fc g ‘0 j* # li OM» O g g e c§ § i3 &mzM ■5 vv O #* •d 3 g 3 i e l: i w o #« CX *J> J* Jfo&Credi «/? i-* Ca | 1 a &L f I £ o \A g -O § § a J3 <CJ uH w «g 8 . «*•* \\xX*£S pcsi' £3 f :m." rm -»1-3 9 *» W */ Kiy Tf, i • M> rtT }B:obleumata Srifto telie determinantia multae queltionee t>evariteco:< poaim bumano:um bifpofirioiitbus valde audiermb9 fuauee<* cum riufdem Uriftotele vita et mo:te metrice t>efcripta*fubiuctiemetronim cum iuterlineali glofa fenteutialibue eppofittombue* Pzobleufliata areftotelis OXDnes bominea naturaliter fcire befiderant» vtfcribit T\vt* ftotelea princeps pbilofopbozum pnmo metbapbifice» Cu iua caufapoteft reddi talia: quia omne ena naturaliter appe titfuaperfectioni etfimiliterconaturfeaflimilare p2imoentibiuio et immo2tali inqjtu poteft» fed quia fcietia eft be perfectione intelles ctus» ergo oea botea naturaliter fcire befiderat»f\urfua % alia ratio eft» na quodeuep ena naturaliter appetit bonu» vt fe coferuare polfet in reru natura4ed q: omnia notida fdenttfica e(l t>e numero bono$& bono2abilium» vt patet p:imo be anima ergo naturaliter omnia hoc mo befiderat fcire» et ejt confequenti omnia fcientia initum intcllc* ctui bum3no eft polfibilia efl appetenda» Ouauia igitur quelibct fde tia fit per ferutada» magia tamc illa queeftnobilio2 -rcomunio: aliis fdenttia»Sed quia pbica fcientia confert matrimas belectationea«vt patet becimo etbico:um»er go p:e ceteria fdentia pbilofopbtca bilis genttuaefl inquirenda»£tia p:opter aliaa caufaa»nam pzefena fcien tia eft fimilia kiame pbice»quia ipfa clarificat animam»ipfa fadt bele ctari in bocfeculo» vt bicit ‘Ureftotelea in lib:o be pomo % mo2te»qut etiam in tantum clarificat bomine» vt ipfum p2imo enti biuino et tms mo2talialfimilarilabo2at: tefte Seneca in epiftola»in talia p2orums pete verbalboc micbi pbilofopbia p2omitttt» vtfummopere me beo parem reddat» libet igitur be animalib9 co2po2alibua» p2efertimbe cozpozt bumano et: pluribus artifidalibua codicibus p2obleumata colligere» £teftp2imutale» Cueriturquare inter omnia animalia bomobabetfaciemverfua celum eleuatam»*Re[podetur multipliciter» *p>2imo q> eft ep volutate ipfiua creato2ia»£ t qtuis illa refpoito fit vera: no tamc videtur valis da in p2opofito»quia fic facile eft omnia foluere» Secudo refpondef q> omnia artifec op9 fuu p2imfi comuniter facit beterma: et poft boc opuafuufecundu facit melius» etficbeuscreauit bruta aialiap2imo quib9 bedit faciem bep2elfam ad terra inclinata et fecudo creauit bo mincs»vtpatetin 5enefi quibus bedtt figura bonefta et ad celude* uatam»S ed illa refponfio no videtur iteru valere ad p2opofitum» et: quo etbeologicalia etinp2imo berogat bonitati bei» que fua opera (qjtum eft ep fui natura) femp fadt bona» Zertio refpodetur q? mter oia aialia folua bomo eft 02dinat9 ad regnucelo2u»zideo babet figu ra eleuata ad celu» q2 coteptia terrenis coteplari beberet celeftia et in KMoblcumata bittinis*Quarto refpondetur q> anima rationalia elt fimUie (nteUigi tie et fina liter in beum o:dinata*vr patet per Suerroim p:imo be a ia ergo babet figuram eleuata furfum-Qumto refpodetur q> bomo epi Ifit microcofmus*!*mmo2 mudus ficut ideo otbus alite animalibus babet pzecipere etfibi obediut* Serto refpodetur et vltimo q> naturaliter cuilibet rei % operi talis figura elt beputada« qua fuo motui fiet apta*vt celo copetit rotuditasngni aut competit figura piramidalis: que motui furfum elt apta* ergo rei bi» pedali: vt elt bomo figura biamctralis et figura piramidalis elt aptif fima* ergo inter oia aialia folus bomo capite elt eleuacus* Quare caput elt pilofum* nde£ fco3 pltatinu q? pili fut otrtamet* capitis 7 cereba* * cereb:u p gnatoes pilo£ euacuaf be grollis vapo rib9 a fupmoivfcp ad ptee Iferio:es: q ereut p po:os carnis ejeterio* % in pilos puertutur* *p>5 qtin toro bole nicbilficciu* pilis elt* qjficciozes fut o(Tib9*vt P3 pBlbertumagtiu q:aliqua aialia nutriunt er offib9: vt canes*fed millu alal pt bigerere plumas vel pi los: q: idigelti eiiciunf* ? olno ficcifut % inepti ad nutrimetu* Scoo rndet q> cereb:u quatuo: modis purgat* pzimo ab aquaticis bumou bus fuperfluis per oculos *amelancolia per aures*a colera p nafum* a fiegmateper pilos* et illa elt intctio medicomm* Q uare boles babet logiotes crines in capite qj aialia Tendet £65 3lnltctele*ut*begeneratoe*g> bomo Iter oia aialia babet cerebM bu midiffimu a quo egredit fudo: q I crines logos capitis puertif *<Bcoo rndet q> bumo:es in bole funt pingues no cito ejrficcabiles, ergo pfli in eo 4?logatur* in aliis aute alalibus bumo:es funt faciliter ejtrficca* biles*ergo ceflatab eis p:olongatio pilotum* Queritur ad ide: quare in alus animalib9 pili folu infigutur cuti: fed in bote paofundms radicatur in cute* efpodef q> ideo: quia pl9 babet be nutrimeto* ergo etia magis ad interiota ptolongantur* St bec etia elt ratio: quare pili in aliis alalibus vanatur ad variationem cutis: et non in bolbus* nifi aliqn in cicatrice* -Queritur: quare mulieres babet longiotes crines q$ viri**ftnde£ q: mulieres funt bumidiozes qj viri et magis flegmatice* ergo in eis plus elt bc materia pilom* % p confeques iequif longitudo pilotum* St cu boc talis materia cerebzi magis augetur a mebtis interionb9* et matrime tepo:e mcltrui: q: tuc materia % afccdit: et augmetaf buo: pilo2u*vt bicit 2Uber* Q i pii9 mulieris mcltruofe ponaf fub fimo: ejc illo generaf ferpes venenofus*©c6o mdef: q: mulieres no funtbar bste* et fic materia barbe trafit in materia pilom*ergo tc* Srifrotelis Ouerti? quare sliq botes babet crines molles r aliq Duros* ftnr fcDm*3fri-q? cutis pil9funt£mim analogi*m5 qda cutis eft Dura* qda fpiffa* qda fubtilis«et qda groflfa ergo pii9 q egredif p po:os fupficia Ies grofie cutis fit groiTus*et q p pozoe fubtiles fit fubttlis«£tiaqua do po:i fut aperti tunc erit multus bumo: ergo pili Duri generantur* £t vbtpo2ifuntangufti ibi molles et fubtiles crines generatur* £t hoc 3ri*i n boib9 Declarat«*bui9 fignu babem9*pno q z mulieres ba bet molliores crines cp viri*q? cotingit er eo q:in eis po:i funt claufi p:opter frtgiditate*Secudo q: colerici ,put frequeter bntDuno:es et grolTiozes pilos aliis ,ppt caliditate ip02u«? t eis po:i valde fut ap ti ergo et barbefcut p aliis«ergo Dicit pbs i pbifionomia*# atalia bu ros pilos babetia fut audacio:a«q2 tales pili ozdinati fut p caloze vq colera«et colera fcper facit pugnare*£tia aruponit ejecplu De vrfo? ap2o* £r oppofito atalia molfes crines babetia fut timida«qa frigis da*vt lepus % ceru9*3tc Srifl«Dicit aliarone molliciet-r Duriciei pilo fu q2 in regione calida grofiio2es pili genera£«vt bnt etbiopes* p op pofitu eft De regione frigida «vt verfus feptentrione* «Ouertf quare qda boies babet crifpos crines t qda planos«*f\e fpodef q> ca crifpitudinis eft fupabudatia calo2is*vtft in boteeft mul tus calo2 tuc generanf pili crifpfiqz tuc mouetur furfu«£t bui9 fignu eft*qn aliqs intrat balneu I3 b5 crines planifltmos* poftea tn acqrit a liquos crmes crifpos*ergo balneato2es ,put freqnter babetcrifpos crines*Similif etbiopes 7 colerici*©3 ca planiciei eft multa bumidi tas fitmi Diametraliter tendens Deo2fu«£t bui9 fignu eft*quia mulie res p2out vt frequeter babet plano3 capillos* quia funt multe bumt ditatis et pauce caliDiratis* Ouerif «quare mulieres pubefcut circa aluu et no alibi f3 viritpec t02e barbefcut* "ftnr medicmalttenqz in viris et mulierib9 eft fluetia buiditatis ibidc«et magis in mulierib9q2t viris eft os vefice in illo lo co in quo tenef vrma«er qua generaf pili in pectoze-zcirca vmbilicu Sed De mulierib9 fic Dicitur quod buiditas vefice 7 matricis ibi cotu gitur ergo multus fumus ibt refoluitur q eft materia piloru*q2 eode mo fit fub bumeris et in aliis locis birfutis* Cueritur quare mulieres no barbefcut* ftnrq: in eis eft Defect9 caliditatis*vt etia in aliquib9 viris elfeminatis«qut fut tberoes ,ppter cade caufarq: babet copleeionc mulieb2e* Ouerif quare fufpefis crefcut crines* ftr q: co:pa eo:u fut erpo fita foh«qui calo2e fuo rotu bumidu re foluit in fumibejc quo generan tum augmemantur crines* tf>zob!eumata O nentur quare pili barbefunt grofltoes aliis.etquato pl9 alna* dutur tanto plusindurefcunt.ftefpodetur per vna regula medicina le.quato pluebealiquo liquoze bumo2feparaf ♦ tato plue adtalelo cu bumo2 cotrabif.ergo quaro plue pili ab:adutur tato magie ibico fiunt bumo2ea« et er eis crmee generatur. et ibide indurefeunt. Ouen? quare mulieres funt valde plane 'zfonnofe refpectu viro rfi.*ftndef fcom 21 riftotelc p2tmo be gnatoe ataliu*q: in mulierib9 to ta bumiditae t fupfiuitae que efl materia piloril co:po:ie expellitur cu materia meftrualbque manet in viris euapo:abtltf trafteo m piloe £t buiue figitu dl*q: mulieree raro babet fluru ex naribus, vel apo flemata et vlcera. q: talis materia eiiat cu mcflruo. 3tem illud fignu qzvidem9aliquas vetulae barbefeere in feneccute.f.poft.rl»vel.l.ait noe cu ceflant mcflrua.vt bicit 2lrifio.ir»be aialibue. «Queritur quare inter oia aialia foli boiee cancfcut. vt vult *p oz* pb. et Hnfio. primo be gnattee. findet fcom pbm q? canities caufaE in boib9: q:inter oia aialia babet calidtiTfmu C02. ideo natura fagar ne p ca!o:e co:die bo fuffocaretur co: calidiflimu fuppofuit frigidilfi mo cerebzo. vtcaliditas cozdie teperare! frigiditate cerebri et econ= uerfo: ftc q? teperamentu adderet vtrobicp.lbec etia P5 ex tali figno» q: inter oia aialia bo b$ turpiffimu odoratu, fcdo be aia. £tia bomo quafimediu vite fueeonfumit bomuendo. 7 boc contingit er fupera budantiacerebrifrigidiet bumidi. et ftc indiget caloze naturali illud bumidu bigercte etconfumetc.£t illu catam fuffictcter babet in lu uentute: ideo no efficitur canus.Xcpoze vero fenectutio Deficit in ca lo2enatura!b£tfic vapo:ee afeendetes a flomacbo manet indigeflt pzopter Defectu catas naturalis: et fic cofequeter putrefeunt. 7 illa putref actioni- bumoriifequitur albedo que Dicitur canities. £r illo P5 q? canities nicbil aliud cfl q? albedo criniu er putrefactione bumo ru circa radices ptlo2u er Defectu caloris naturalis tcpo:efenectutis cara.£tia canities caufatur er malitia coplerlonis aliqh: et illa bene cotingit in iuueture. 2Uiqn etia er buidoindigefio. 2Uiqn er nimio ti moze vel cura, vtpsbe mercarorib9 nauigatib9 et rapto2ib9.vnvfus. Cura facit canos c£juis bomo non babet annos-» Querif quarccrines rufii citius albefeut q> alu. fcosXriflo. q2 rubedo efl tfirmitas pilo2u«na genera? er materia infirma 7 DebiU <*f.cr m at eri a mefiruali.ideo citi9 canefcut q$ crines nigri. Queritur quare lupi grifefcimt. *p>:o quo nota Differentiam inter canitiem 7 gniitiem: quia canities caufatur er Defectu caloris natura lisriedgriTuies er vo2acitate 7 comeftione* vt P5 p 2; nfio.vii.be ani Sriftotelt*. malibus*Cum lupus eit animal multi* vosaci q! multum comed&er gu OiCimatuflicmone: etfemd beuosat intantuqscotentatur prri duu* £t tnc illedbus caufat vapo!cs groJToo in cospose ipiius lupi* er per c onfequens grifities ec ipfts generatur* 3tem grifmcs et cani* ties fecundo otiferut: quia grtfmes fit per totum cospus* canities ve ro folum modo fiufi capite* -Queritur quare equi grifcfcur*t\ndetfcom Urift* in Ub:o be aiali b9*qs eosu co spaplurimu fimt in fole: z ico5 eude quarto metbeo Calo: etia qncp accidetaliter fadt putrefacere ergo ec talicalose ina reria pdosu putrefcit* x p pfeques etia valde cito caluamr. Queritur quare boies caluefcut: et arboses in •ftefpondeticom 2*rilt*vbifupsabe atalibus: q?eadebc caufa boie3 calueicut et arboses befoliantur: qsbefect9 bumiditatis vtrobiq? elt caufa befect9 ta pilosu q’ foliosu et boc pulcbse bedarat :qs p actu ve nereu bomo caluefcit: q: lucuna e it emifiio naturalis bumiditatis t caliditati3:ilic per lucaria bumiducofumitur quodelt imminenti* pilosu* ergo fecjrurcaluicies* £t bocbedarat euideterbe eunucbis et mulieribus qui no caluefcimqstale bmnidum ab eis no feparatur* vnde eunuchi babent coplecione feminea* Sedqn querit quare eu* nucbi no caiuefcut: nec babet podagra*!* infirmitate pedum: vt bicit 3pocras«vi*pticula ampboafmosu* 'fiefpoderur fcom £alienumm comento ibidem q? caufa caluiciei elt ficcitas: et ficcitates non fimt in eunucbis; quia carent telliculis: quifupplet calose per oia inembsa: et ca loz ipfe aperit posos: quib9 apertis cadut pili* Quentur quare mulieres no caluefcut* ftefpodet q: frigide et bu mide funt:et boc vtiq? operat pmanentia pilosumma bumiditas bat nutrimentum pilis:? frigiditas pososconftrmgit* Queritur quare caluifunt fallaces: vt bicit metru*Si no vis calui fugias confoma calui* Hefpcdetur q: caluitas atteltaf fupsa copleci one colerica: que elt calida % ficca: z colerici naturaliter fimt fallaces iucta illu verfum*1birfutus faliac irafces psodigus audac. ergo tura psimoadvltimucaluos efle fallaces* Queritur: quare ceci naturaliter no caluefcut* ftefpodetur fcom 2trift* q? oculus babet multu bumiditatis: et talis bumiditas que tra fire beberet p fubltatia oculoal tranfit in nurrimetum fufltciens pilo rum: et ergo raro caluefamt* Queritur quare omnibus timetibus configit crimu erectio* ftef* podeturq: tepose timosis calos vadit inintenosaab ectenosib9me= bsis volens fubuenire cosdi* x fic posi in quib9 pili figunt claudatur * ad qriarn claufione fequitur erectio pilozu. fi boc matrime P3 in atalu bus b:utia.f«inpo:ci9 et in apris et in pauonibus. De capite Ouerii: quare caput bois eft rotudu.ftnr q: bec figura eft aptifli ma ad capicdu in fe aliquidrvt P3 p arift.lcoo celucu ipm caputcapit t fe quincp fenfue.vt eria oeclaratur in fpera materiali Ouerifquarecaputfitburu.fcnr p 2lri.q:cotinettn fe bumidiiTi ma parte atalis .vt cerebzu p ipfu taqj per clipeu tueatur. Ouerii: quare caput no eft birecte rotundu fed oblongu. *ftnr vt i ipfo tres cellule apri9 poffint biftingut.f.fantafia in fronte.legifttca fi ue ronalis in mediaret memoria in pofteriori cellula-. Ouerifquare bo ymaginado erigit caput furfufiue verfusceluj* ftnr q: imaginario eft in anteriori parte capitis fiue cerebri, ideo eri gitur furfu vt cellule imaginationis aperiantur % vtfpus aialia com currendo facere poffit imaginatione. Ouerif quare bo cogitas % recogitas t>e pteritis caput fuuincliar ad terra. q> io qj cellula pofterioreft memotatiua.ergo illa erigi tur verfus cclu cu caput inclinatur ad terra.etfic aperitur illa cellula vtfpus aiales perficietes memoriam intrent. Oueritur quare caput no eftcarnolu ficut alia mebza. *Refponde turfecundu ariftoteleinbeaialib9: quia caput nimiu aggrauaretur etmouerinopoffet.ergo eft fme carne £tnm caput carnofum befi gnat complevione malam. Ouerif quare caput fepe patitur bolo^es.Tendet fecudu conflati nu in lib:o t>e ftomacborq? quadoqj patitur t>olo:es er afcenff oe ma lo:u vapomqjuemctes q beftomacbo ad caput ertollutur r ip5ce reb:uperturbat.etficcaufaturt)olo2.£tiat)olo: capitis marime.p uenit a ftomaebo p:opter nimia repletioneipfius ftomacbi.q:fecuu du 6alie.t>uo magni neruirranfeutbecereb:o ad oriftciuftomacbi. et fic ifta buo mebta fp fimul copatiutur.£tia bolo: capitis quadocp pjouentt pcoprer vtnu fo:te vel alium pomm fo:tem: vel ptopter ri baria fumofa et acuta, ficut allcu et cepe: £tta quandocp cotigit er fleumate in ftomaebo coteto.be quo polTut venire feb:es cotidiane Oueritur quaremuliercs fepi9babett>oIo:ccapitis.q’ viri. fteZ poderurfeom 2Uberru«q: mulieres patiunturmenftrua et no viri.-z fic fumus t nmudaTim9 et venenofifiimus refoluitur.qui furfu petes er itu ipfum caput bolere facit ♦ Oueritur quare cerebra ut albus. *f\nr dupliciter: primo quia fri gidum eft.et frigiditas eft mater albeduris.vt P5 per pf>m.3ecundo UMobleumata ariftotclte refpondetur q> ideo* vt pofiet in fe recipere fimilitwdmem ommuco; lo:u*modo colo: albus elt majeime fimple.tr* Oueritur quare omnes fenfusfunt in capite* ftefpondeturfecu dum 3Ubertum* quia ibi elt cercb:um a quo omnes fenfusbepcdene et birigmur* £t per cofequens omnes fpiritus fentire facit % ab ipfo omnia memb:a reguntur* ' O uerif quare cereb:o lefo vel co:de: bo nopoteuadere mo:tem* ttndef q:co: % cereb:ufuntbuo meb:a vitalia 7 pncipalia in aialib9* ergo ipfis lefis nullu remediu elt quo curari poterit* Ouerif quare cereb:uelt buidu* *Rndef q> ideo* vt eo facili9 recis piat imp:elTionc* q: buidu faciliter elt receptmu imp:elTionu* vt pa* tet be cera: que facile recipit in fe figuram figilli* Oueritur quare cereb:u elt frigidu**Refpondetur bupliciter* p:i< movtfua frigiditate clarificet et iubtiliet intellectum bommis* Se* eundo vteius frigiditate temp eretur calo: co:dis* et boc elt be inten tionc y.rifio*m lib:o be animalibus* O ueritur quare habemus v«u nafum etbuos oculos* *ftefpode£ qudeo* quia vilus elt magis necelTariusbomini cp olfactus, et ergo 4?uemt eje benignitate nature*f*vt fi in vno oculo offenfio fiatfiue be flructio: q> tue alter maneat* et ficcerte videmus q>fpirit9 vifiuus ad vnfi oculubirigitunvt patet in perfpectiua cornum* Oueritur quare pueri in iuuetutc babet magnos oculos et in eta« te gradiantur* *fielpondeturfcom 31 riltotele 1 ecudo be generatioe cp hoc elt p:opter majeimam cerebri bumiditatem et ptopter bac cau iam etiam puerifunt multumfomnolenti* Oueritur quare oculi nigri bebie bene videt*be nocte vero male* ftefpondetur fecundum 3lrifiotelem q?p:opter indigentiam ignis: et p:opter luminis et bu?no:is in oculis congregationem qm illunii* nantbumo:em glacialem* O ueritur quare oculi glauci be bi e male videt: be nocte vero bn* ftndet per 31 riltotele q? glaucedo per le elt lucida* et fpirit9 viiibiles be bie bebilitatur: et in nocte confo:tantur* Ouenrur quare bomines bebent oculos biuerfos *ftefpode£per 3friftotelcq?boceftp:cpterbmerfiratembumo:am*C!ndeocuUba beiit quatuo: tunicas et tres bumoces* 'p:ima bicitur confolidatiua* que eft ejrterio: fo:tis et pinguis* 6ecudabicitur co:nea ad iimilitu= dmcmco:nu: et illa elt perfpicua*Xertiabicitur vuea ad ftmilitudme vue magne* Ouaita bicitur tela aranee* £ ed iecudum alios oculus confiat eje feptem tunicis et tribus humoribus* primus b^motbicif albugineus ad ftmilirudmealbugmtsm ouo* 0ecud9 eft glacialis*!* glaciei fimil!8«Xcrci9 eft vitrcus***fcd modu vitri daruo*et illa biuer fitaa bumom facit biuer fitate oculomm* Q uerttur*quare botcs lufci et monoculi fune boni fagittarii* £t quare fagittaritbom comumter claudunt vnu octilu*£t quare fpecu lanteo aftra videt vno oculo per canos* 21 d bocbicendu q’ bcc mate na babetur in perfpectiua et ratio eft fecundu q> paret tn libro be cau fis q: ois virtus vnita fortior cil feipfa bifperfa* ergo tota virtus vifi ua bifperfa in buobus vno oculo claufo congregatur ad aliutmet fic vifus in ipfo fomficatur*et per confequens certius videt vno oculo claufo q? ambobus apertis* -Queritur quare fortiter bibetes et ridentes lacbrrmantur * ttef podetur*qt bu bibut aer infpiratus no ejtitper vocale arteriam % fic cu ipetu ad oculos birigiH per potos ejeeundo*et fic buoree oculoru evpellit*et illi buores fic ejrpulfi adducut lacbrymas Queriturquaremultumflentesparummingunr* ftefpc udetur per 2Jrtft otelcm*quia bumidum radie ale lacbryme et vrine funt vni us et eiufdem nature: ergo vbi fletus multiplicatur ibi vrina bimum itur* £t q> funt crufdc nature et materie paret in fapore* quia ambo falfafunt* Queritur quare aliqui babetes claros oculos n:cbilvidct*T\nrqr boc eft propter opilatione et beftructionc neruop vifiuoru* na tpfis beftructisvirtus vifiuaad oculu a cerebro beferri non poteft*vt ptj per pbdofopbum de fenfu etfenfato* Querft quare ocul9 fit clar* et politus inftar fpeculi* ftnrq: res vi fibiles reuerberanf melius fuper re terfam et polita* ergo oculus eft politus vt eji* boc vifus cofortetur*Sccubo refponde£*qr oculus eft matrime bumidus inter oes partes corporis et aquaticic nature* mo ficut aqua eft clara et bene polita ita et oculus* Queritur quare boies babetes 4?fundos oculos acute et longin que vident *et fimiliter alia aialia**Rnr fc6m 2M*fc5o bc generatoe aialiu*qr virtus vifiua t eis no bifpgif*fed 4?cedit biametraliter ad rc vifa*£t bocbeclaratur in fimili qzquando aliquis ftat in ,pfunda fo* uea aut in fonte profundo ftellas celi et ftrmameti in dara bie fpecu latur vt bicit2Jrift*m tractatu be forma fpeculi*qr tuc virtus vifiua et radiinonbifperguntur* Queritur quare boies babentes altos oculos et non profundos indeterminate videt et male* ftnr per 2lrift*qr radii qui tranfeimtad vifumbifpergunturadlarus «et nonbtrecieprocedunt ad rem vtfatn TProblaimara Srtltotdte ergo vifum bebilitat* Oueritur*qu3remulta3taIianafcu£ceca«ficat caruli leonu % ca* nie*ttnrq:t3lia aialia no fur sdbuc perfecte maturitatisiet in e is no cgatur fiur9 nutrimet:*£t boc declaratur in fimiUbe birudiiub9* ?t fi iUis in nido auferatur oculi alii recrefcuteis % boc P5 in multis aliif afalib9que etia tmaturc generatur quafi mo:rua:vt catulivrfi*£t ifta ro eft magis perfpectiua q? naturalis materia* C uentur quare oculi mulieris meftruofe inficiut fpcculu nouum vt bidtHrift*m Ub:o be fomno et vigilia* £t confimile .pbleuma efl illud O uare bafilifc9 interficit boies vifu fUd ptiinu refpcdef «q? g ta le modu*q: qn meftrua fluiit be muliere*tunc aer venenofiffim9 rerol uitur ab ea* qui afeendit caput mulicris*et ipfa multu bolcs co operit iplum cum multis velis % peplis* et quia oculi funt po:ofi ergo petit ibi ejritum*£tfic inficit oculos* qui pleni funt fanguine a: apparet in eis oculi guttofiet malu vapo:c m eis eciftctcxtilli euapodtor et mu Itipficaf vfq5 ad obiectil fpcculi et q: tale fpeculum efl multu folidu miidu t politu.ergo faciliter imundu accipit* &d fe cudu refpcdetur*q? b2filifcus efl atal multu vcnenofu«et p oculoa \U lius vapo:es venenofi cteunt et multiplicatur vfq$ ad re vifam: et vf cp ad cculu hominis qui vapo:es venenofifeu bumojes mtrates co: pota inficiut et taude bomo interficitur* £t bec ro efl quare bafilifc9 mfpiciens clipat cu bitumine perfecte factu aut alia rem firma et po lita interficit feipfumqtabifta re polita et folidaifti bumotes refiee tuntur et percutiuntur vfcp ad bafUifcu*ep qua percufTione iterficif. £tfimilirer eftbicedu be muliere meflruofa*Co:relariu eft q? queda vetule quado tpe meflrui infpidut fpecula aut alias res folid43 etfir mas fetpfas ledunt et offendut* Quare fcmtillatio oculom in cattis et lupis non apparet in lu ce* fedintenebus* f\efpoiideturq?m luce maius Ulmeo jfufcat et exth guit mmus lumcdtc q? tunc ertraneus colo: apparet fcintillarc qjuis babet aliquam materiam lucis per quam temp o:c tenebzofttatts ap parent fplendidi«er quo eftcozpus politum* et fic illa materia lucis quodammodo fedma* gis colo:ata p:opter lucis obfufcationem*vude q$to maioies funt te nebze be tanto talis naturaiudsCqueeilin obiecto vifibili)plu$ fo: tificatunquia be tanto minus impeditur per maius lumen eptrinfes cum quo pofTet obfufeari* Ouare bofe vides infpeculo mep obliuifdf fua bifpofitionem* r non teit qualiter eftbifpofitus. fi efpcndetur in lib:o be fonna Ipe^ culi g? idolum vifum per fpeculu debiliter er reflepe reprefentat fe po fentie Tii iue«et ep quo Debiliter fe reprefentat tunc Debiliter apprebe ditur*et per confequens non Diu retinetur* O uare vitus recreatur per viride colorc*vt patet pverfum illum* fons fpeculum grame* oculis Dant alleuiamen ♦ -ftndef q> viridis colormediocriftnouetorganuvtfu8vndeoc6fortatvifum*bocaut£ no facit coloz alb9 vel nigenqr tftt fortiter mouct % imutat organu vi fus* ideo pl9 faciut violetis* Cui9 ro eft: qr magis tedut ad epcellena feu violentiam* fed qjto fenfibileeflmagia epcelles* tanto magis De ftruit et Debilitat fenfum«vt p$ p 'Uriftotelem in fecudo De animaequi Dicit q? fenfibile epcellens corrumpit fenfum* f[Denafo* Cuertrurquarenafu3eptat et epeedit vitra alias partes capitis* ‘Rndrf Dupliciter**primo q: nafus eft qaaficloaca cerebri* per quam fiegma cerebri eppurgaf * ergo epeedir alia mebra ne imudicia inacu* letur* 2Uiter rndef feom conftatinu: q: nafus elt marirne Decor faciei eminens feu fplendens cum naturaliter odorat etfactc Decorat*vt tes ftaf Boetius in DeDifciplina fcbolarium* Ouare bomo inter cetera aialia babet malu et turpifliimu olfactu feu cdoratu*vtp5fc5obegeneraribe* p bomo inter cetera aialia quo adfui qjtiratc babeteerebrum mapime bumidu etfrigidilTimu* et ergo ep tali epcellcti buido et frigido ceres bru mdifpomf*et p ofeques olfact9 organo tndifpofito impedif fenfa tio*vt P3 p 31 riftotelc et Xemiftiu* ii*De aia* % ergo quida boies oino non odorant: et boc eft fignu male fenfarionis tc* Ouare vultures: vt vultomctator*ii*De aia optie odorat* ftndef q> bnt ccrebru valde ficcu: et ergo aer Deferes odore no ipedit ab bu= nuditate cerebrt*fed i ubito tagitfuu organu* % ergo Dicit comentator fup tertiu De aia q> vultures ? tigrides et alta aialia (plio facto in gre da) venerut a qumgetis miliarib9 ad cadauera mortuorum* Ouare natura fecit nares**Rndef ,ppter triplice vtilirate* primo qrclauio ore infpiram9p nares in refrigeriucordis* Secuda vtilitao eft:q: aer ep ore fetet* qr fumi ftomacbt funteiadiuncri. fed aer refpiraruo ad nares minus fetet* Xertiaeft: qrflegtna procedes De cerebro per nares purgatur* Ouarel:cmu.esfternutant*‘ftefpo deturvtvirtuseppulfiua ivi fiua per boc purgetur eteerebru a fua fupftuitate purgef ♦ qrficutpul mc purgetur p u;(T:m* fic virt9 vifiua et ccrebru p ftemutanene* £t?5 qui fternutat frequenter Dicit bf e ferte cerebru % ergo medici fternus Tf>:obleumata tori» bant vt purger cereb:ti et qui boletesnopotctes demutare d to monui?q: fignfi efl q> cereb:u elt totu ipletu malis bumoabus qui non poliunt ecpurgari* Ouare appoplenci*i*m quibus fanguis cito effunditur no poflut fternutare**ftnr q> meat9 feu vetriculi cerebu ffit et® opilati % fi pollent fternutare fo:te appopleria foluerctur -Quare calo:folis,puoc3tllernutationc et non calongnis* *ftef pendetur q> calo: folis tantu refoluit*et non cofumit*ergo vapo: re folutus erpellirurg fternutatione*fed calo: ignis refoluit % cofumit et ergo magis colitmit fternutarione q? p:ouocat De auribus* Queritur quare oeaial mouet aures pter boiem* f\nr p *Brf«q> quida mufculus ell circa madibula in boie qui ,pbibet motu i aurib9 et ergo eo ectcfo boies mouet aures*vr vifu ell in plurib9 boib9*fcd alia aialia illis carent «ergo aures eo:umouent* Quare er erecnone auriculam afmi pluuia ,pnofhcaf ♦ ftnr q: afi nue e aial valde melacolicu* et er melacolia ell lenties pluuia fUtura modo tempo2e pluuiofo aures otm ataliu erigurur*ergo afmus fenti ens pluuiam futura aures erigit* Quare auicule no bnt aures* fcnrper 3lrf * q? ideo q: naturabat vnicuicp quod fibi ogruu eft*fed fibediflet auib9 aures impediret eas in volatu* § imiliter pifces carent auribus Rapter natatione*er foluj babentpamas foueas etpo:os per quos audiur* vtbeclarat 2lrill« beboue marino* Quare vefpertiliones aures babet*cu tn videnf ee aures* ftnrq? parti babet natura autcularu in volado roe cui9 babet alas: % pti ba bet naturas quadrupedu* pilofe*q: mures funt:ideo natura fagar bifpofuit eis auriculas* Quare bo iter cetera aialia b5 aures q: figura toti9 etfiguraptiu in toto 4?pomonat*'t macie inter bogema*q:ficutvna gutta aque rotuda ell:ita et tota aqua*vt,pbat 3obanes be facrobuf co in fpera materiali*fed q: caput bois ell ma cie rotudu. ergo er au= res beclinatfe ad eande foana flue figura*fed capita aliomanimaliu fut valde obloga*ergo et aures ecinde Quare natura fozmauit aures ipis aialib9 "Rnr q? fecit Tb:imo vt aialia per aures audiret *zvt res audibiles pertingeret ad pellicula auns«<3ecudo q: p aures caput purgaf a colerica fuperflui tate* ficut em caput purgatur per nafumflecmatica fupfiuitate*ficp aures a fuperfluitate colerica Sriftotdfe TfMobleumata Quare 09 b3 labia ip.ti drcuftaci3**ftnr fcom coftantinu*q2 labia tegut et muniut betes*qj no eet pulcbru fp betes apere 3Ui£ rnr q?be tes fut frigide nature*et ergo citi9 lederefab aere ejetenozifi g labia no tegeren£«Sed tn alia pot ee ro euidentio:* q eft mo23lisfc3 q> bo bebet femoderarein loquendo 70 Quare bob3buas aures et vnu os 'zfifr buos oculoe ♦ indetur q boc eft ep ifta ca*fc3 q? b5 05 e(Te ,pmfi02 ta in videndo q> in loque* do: etcopiofio: in audiendo* vtfapietio: fit* qm bicit 2lreft*fenf9 auditus eft fenfus bifdpline*£t be vifu bicitq? fenfus vifus multaru reru nobis biflerentias oftendit*£tcu illa cocozdat feneca bices*bu as aures 9 natura recepimus et tantu vnu os :et ideo natura faga* aures fecit patentesdtnguam vero buplici claufuracircundedit* icis licet labiis et bentibus* Quare bo b5 os**ftnr 4?pter multas eft*qz os e oftiuftomacbi*6c5aq2abu8ino:emafticaf'zpparaf ad prima bis geftioneiqjuisauicennavoluitq? fcoabigeftio fieret in oze* Xerda quia in cocauo oris aer infpiratus x> cosdis refrigerio fubtiliatur*et pzopter alias multas caufas quepofteapatebunt* Quare labia fut mobilia**ft nr q> boc fit ,ppter fo2mattonc vocis qzlme ipfis vop pfecte fozmari no pot* na ficut fine iftis litteris*?,* b f«p*voces litterales no poflunt fozmari ita nec ipfe fine labiis* Quare bo ofiitat* ttnr fcom glofam vltime particule apborifmo rum ypocratis*# boc fit aliquado a tedio*vt cu bomo fedit cu igno* tisquibus libenter careret*Secundo fit oflitatio ep fumis groflis re plentibus mapillas*ep quorij cppulfione fit mapillaru eptefio 7 oris apertioret tunc fit olTitatio* Quare bo videns aliu oflitare etia oflitat**ftndet q> boc fit ep ima ginatione*£t bocbeclaraf ep fimili: cu afinus eft aial valde fenfibile ratione melacolie: q: fuperfluitates biu retinet*etnuq5 vrinarct vel comederet nifi audirer alium vrinare: fic etiam bo ep imaginatione oflitat alio bomine oftitante Quare foli bentes inter ota offa fenttutfenfu tactus* ttnr fecudu Suicena % £allienu.vtpoffetbifcernere mter calidu et frigidu ipfis nociua*quo no idiget alia ofla*q: vtutur illis folu ad fapo:e dbi* Quare viri bnt plures betes q$ mulieres**f\nr q> boc eft ,pp£ mul titudine caloris 7 fangufs*qui abudat in viris plus q$ in mulieribus* -Quare inter oia offa bentes crefcut vfqj ad fine vite*‘Rnr ep fecu do be alias cofunteret mafticando er molendo* Quareinter omnia olTa foli bentes recrefcut eis ablatis* alia olfa ablata no recrefcut* *|ber areftotele refpodef q ota alta offa gnanf ep butdo radicali*? fic generant in vtero matris *fed oetes ananf ep bui do nutrimetali* qnod oe oie in Oie renouatur z augmetatur* Cuare oentes anterio:es in muenibus cadunt z recrefcunt z non cp boc eft,ppter oefectu materie z figure* q: Oentes anterio:es funt acuti* z alii latu refpode tur fc6m Areftotele in fcoo Oe generatione aialiu* qp octiu anterio:u efl pfdndere cibu* ergo funt acuti* fed pofteriow eft comedere z ma flicaredbu* ergo bnt figura lata: que eft ad boc apta* C uare Oetes ateriozes citt9 crefcut* *ftefpode£epeoqdpfisciti9 indigemus fcindendo <£ pofterioribus mafticando* C uare in ataltb9 Oetes in fenectute nigrefeut* fidei! qp boc efl pu tredine abi z co:ruptoe flegmatis cu paruo bumo:ecolerico zc* Cuare Oetes equi in tuuetutefunt crocei coloris et in fenectute al befefit* *ft efpodef g areftotele qp equus abudat i bumo:e aqueo* q in iuuetute oigerif z ouerttf in croceitatem*fed in fenectute calo:Oimi nuitur z remanet ibi aqueus bumo: cui9 ,pp:ius colo: eft albedo* Cuare natura Oedit animalib9 odes* Tendetur p Areftotele fcoo Oe generattoe animaliu* qp qutbufda oedit ,ppter pugnare feu Oefens dere vita vt lupis ap:is*quibufda vero p:opter voracitatem: vt leporibusTqutbufda vero ,ppter fo:marione vocis: vt bominib9* vt patet per comentato:em in Oe anima* Ouareaialia cornuta caretOenttb9 in fcom A reft*in lib:o Oe atalib9*# eade eft materia co:nuu z Oentm.fr' bufdu nutrimetale*ergo materia q trlfit in co:nua no trafit in detes* et fic Oeficiut Oentes in fuperiori madibula*et talia atalia fcosArifto* nopoffuntbenemafticaredbu*vfi,ppterOefectuOctiu ep confeque ti babet Ouos ftomacbos*igtf fequttur co:relarie qp bis mafticatcibu vnde p:imo mittunt cibu in primu ventrem Oe nocte autem reecip:o cantruminanOo* Cuarequeda aialianafcuf cu Oentib9vtbedi etagneli 7qoafiiie Oetibtvt botes**ftfide? qp natura no Oefidt in neceflarii3*’nec abudat in fupfluis vtp3*m*Oeata*ergo er quo iftaaialia ftatipoft epituvens tris indiget oetibus* ideo nafcutur cu oetib9* fed bofes mamillis ma tris nutrmtur ad tepus*ideo Oetibus ad tepus carent* Cuare auicule no babet oetes**ftfir*q? materia Oentiu trafit in ro ftrum ergo Oigeftio eft in eis*Uel aliter refpondetur epuis Oentibus no mafticawame per inftrumenta ipfo:u mafticant* £[£>clingua* Sreftotelts flhobleumata Ouare lingua crt: porofa«*ftefpondetuf per 2lrtftotelem*ii«be oia q> lingua eft mediu guftus et per poros Ungue fapor puemt ad fenfum iuft9* Aliter refpodetur q faltua fpumalisbirigitur ad os per lingua a pulmone madefaciendo cibum ad prima bigeftione preparando* z ergo lingua eft porofa vt faltua per eam ereat* Otiare lingua febricitantiu ota iudicat amara«*ftefpodetur medi« cinaliter: quia ftomaebus corporis ipforu eft replet9 colerico bumo re: etcolera eft mapime amara* vt patet er fclle* ergo fumus amar9 inficit lingua* quapropter lingua impleta faportbus iudicat eo s ama ros«qui8 amaritudo nonfitin cibis: fcd in lingua* Ouare nobis audietib9 acida nomtare lingua aqUefcit* *Andefq Virt9 imaginatiua e fupior virtute guftatiua«et eft imaginamur alique faporem*tuc ipm ccctpim9 mediate virtute guftatiua* qr nicbil guftu pdpi t nifi mediate faliua* ergo tunc lingua aquefeit* O uare aliquifut brault «aliqui blefi*? balbucictes* 'Anrcp boc eft plurib9 be caufis aliquado*f«,ppter lingue et cerebri bueetateem vt I pueris«q befectuofifunt in lingua «vt P3 in multas litteras Scoo boc ertractione neruoru er flegmate qr tales fut ner ui eutee ad linguas «qui nerui corruptifunt« O uare lingueferpetu et canu rabidos fut venenofe«*Anr .ppter malicia et fumofitate bumoris venenofi in eis predominatis* Ouare lingua canis eft medidnali8«et ecouerfo eq fit peftfletialis *Anrq boc e fl er aliqua Tboteftbiciqioqrltgua canis efl mulru porofa«et ftc in fe attrabit et colligit vifeofitates vul* nerts«S lii bicut q canis er natura b5 quofda bumores in lingua quis bus fanat Unguedo vulnera :oppofitu eft be equo* Ouarefaliua eft alba«*ftndetur q boc eft er cotinuo motulingue quia in cotinuo modu generatur color«qut bealbat iftafuperfiuitate* que eft faltua«vt patet in fpuma aquarft Ouarefaliua fitinfipida«*RndeH fibaberetbeterminatufaporcm tunclmgua non fsperer«quia folumodo baberetfapore faliue:et fic alio s fapores apprehendere non poflet« . O uare faltua ieiuni fanat apoftemata«*R efpodetur fco3?.uiccne« quia eft benebigeflaetfubttliata* Ouarealiqui botesabudat plus in faliuap aliis *ftnrfecundume dices q boc ,ppter flecmatica coplerione fit*quein illis predomina fur*et ideo medici bicut q abudas in faliua b3 fe cauere a quotidiana febre furgente er bnatic ne flegmatis* *|ber bppofitu eft be illis qbe- ficiunt infaliua: quia calor in eis fuperabundat* qui cofumtt bumtdft faliue*et ergo defectus faliue eft fignu fcbziQ Ouare faliua bominis temni eft fubtilio: % albio: qp faliua bomta faturatNftefpondetur q illa faliua efh mevtfcofitate cibi quefoleti groflare ipfam faliuam bomuus pleni Oueritur vn ,puemt faliua bois •Rnr q> 4?uenit a fpumatib9 ipiud fecudu medicos eft fedes flegmatis Ouare aialia multu coeutia vt apzufunt multu fputofa* *f\ndef q tunc pulmo et cor funt in majeimo motu ltbidmis*ergo generatur m eis multu be materia fputofa* Ouareautcule no babet faliua* fcnr fecudu 2lri*mlt* be aialibuc* q: babet pulmone valde ficcu*ergo no babet fputum* Ouare erpellcttcw. q fubmerguf fiyzxo fanguine % caduds putef cut*fsnrfcdm medicos*q: materia peccas eft in cereb:o:fed fi vomit tuc materia peccas eft inftomaebo fed fi multu mmgut tuc materia peccas eft in viis vrme fed fi fpermatefcat tuc eft in vafis feminalib9 et ergo medici fecudu boc faciut euacuare materia Ouare lingua aliqnperdit vfu loquedt*f\nr eje vltima gticula am pborifmom ei* paralifi vel eje appoplejra*i<c fubita fa guinis effufione boc euenit fc$ be buo:e groffo* £t etia aliqn eje infe etioe fpus aialis in media cella cerebu q no mittit ad lingua: vt p vo ds erp:eflione varie palTionis actus beclarat*vt patet m glofa ibide et boc intendit 6'alienus* Ouare fructus an mafatoej fut infipidi vel amari et poft maturas tionefut bulces**ftnr 97 fapoz mfipidus caufatur ep frigiditate et be fectu caloris in bumido grolTo«fed fapo: bulcis caufatur et: fulficieri caloze: vnde i n fruettb9 maturis bumidu eft iitbtile et per cnlozc folis fubtiiiatu«ideo ,put frequeter fructus tuc fut bulces: fed ante matu* ratione buidu eft adbucgroffum et nonfubtiliatu a czloze folts*ergo tunc fructus funt amarim , Oueritur«quaremagis beiectamur inbuld fapo:e§7 aniaro vel i 9lto*f\nr q: natura iocuda beleaaf mbulcedme«f\6 q: bulceeft cali du et buidu*et p caliditate buiditate3 fupfiuas bifloluit* et p bumidi tate abluft tmudicia*Sed fapo: acetofus iiue ftipticus vel pdneus $ pter frigus in tpfo pjcdominas nimiu conftringit et pungit et mebaa offendit in purgatione*ergo no delectamur in illo fapo:e*quia medis ci volut q botes m eftate et m vebemeti caloze no bebet comedere a liquidsmarfUfto eft q: amaritudo generat calote: fed 1 olumo t fe me bebem9 comedere amara*ergo bicitSriftdnbenutrimcto etnu tribtlt«q7 bulce eft amicu nature et majrime nutrit* 31 r illo telis Onent*quare fapo: acetofus plus incitat ad appetitu qj ali9* tt e fpondetur q fapo: acetofus elt frigidus et infrigidawnodo frigidi e appetere et attrabere«et ideo caufat appetitu* Tt ota g? noue funt fpecies fflpo:um*quoru tres funta calore* et tres a frigore* et tres a temperato medio* Ouenf«quaret»efpirituaereo plus attrahitur c£ emittifttnrper 2lrift«ad 3Uerandru magnu in lib«t>e motu cordis* q multe ptes aes rio tfpiraf i ptranfcut nutrimetu cu fpiritib9 vitalib9 qui iter pulmo tt c cotinctur et ergo tam diu aial no fufFocaf cpdrn aere in pulmone g ciptt*7 fic aliqua pars in ea cotinctur* Ouerif «quare «er erpirat9 et erpulfus videaf«cu tn aer p fefitiui fibilis 4?prer fui raritate* ttnrqr aer infpirat9 admifcef fumofitanb9 ipive cordis«roe quaru effictf groflus et fic videf«Cui9 erpictia eft qa tjpe byemali marime videm9anbeliru«q: frig9 aeris oltrigit anbeUtti fturta ftmtofiratib9* et ficingroifaf ? codcfatur«7g ons videtur* Ouerif «quare alicj boies babet fetidu anbelitu«ttnr fc5m medi* cos q? aliqu malao fumotftates (tomaebi«5Uiqn ppter cor ruptioe3 fpualiu mebro£ vt pulmoie«et ergo anbelit9 lepzofo?, e ita infect9 'q inficit auiculas .ppinquas: q: interiora ipfo» funt m3rime corrupta vtpt$ er biffinirioe aC6ftannob3ta*q:leprae nutrimetu oim membroru cum putrefactione eorunde«et incipit in fanguine*et terminaturin membris* Q uerif «quare leprofi funt rauri* ttnr q io* quia in eis inltrumcra vocalia funt corrupta fc5 pulmo -zc* Ouenf quare boies raucefcunt ttnr q ,ppter reuma befccdcs be cerebzo replens canalia pulmonio«velaliquado er apoilemanb9 in gutture vel er reumate in collo cogregato* Cueritur*quare ccs femelle inter oia aialia graciliores t fubtilio res babet voces q$ viri beptafola vacca«‘ftnrfc6m,ari*iqntot)ege neratione amalubq? ,ppter pltrtctionc viam et arterearu vocaliu«u vbiaermtratpquasvor format: vtp$ in f;mili«q: filtula pua acutms fonar q maior«S ic et elt i mulierib9 q via vocalis ,ppter frigiditatej collnngif et art«f*q: frigidi elt ccltringere fed in viris illa via er calo re viri aperif et ampliaf *et ergo in viris graui9 fonat qrcaloris e ape nrefeu t>ilfoluere*£tiabid£qrmuliereo babet voces molliores ter buidirate pulmonis et .ppteroebilitate caloris cordis* £tiaiuue nes et infirmi eade t e caufa babet acutae voces* £t elt caufa natura lis quare mafcuhis in pacipio fue natiuitatis .pfert a «i* voce groflto* re fed femella ,pfert e*;«vocc leuiorem vt vulrLabormtus cum bicit tPzobletutiate Sriftofcite XDafculuo 9 ptcfert 7C. Oueritur.quare in viris et muliertb9 vor mmt tpe pubertatis* Dicimus ille eft in mutatione: et marie cotingit tpe fgmatis t viris et tpe crefced! mamillam in mulierib9 vt Dicitj-lri.qnto De aialib9 ft nr per efideq:tficreirntn£ prcipifi vocis fcu relara£.£t boc Declarat t fimili decojda remiiTa q grauiter fonat.£tia declarat ep alio.q: ama liacaftratavtcaponesfpadoneset eunucbibabct voces molliora p:oprerpauanonctefticulo:fi. fcom “ari* q: lupus eft aial valde efmajcime frigidfiiucerebruvn b$ caput gra ue.fi ergo videtis bois fpfis vifibilis 'Dirigi? ad eu tunc attrabit altcjd se frigiditate ad pect9 eius mo er illa frigiditate pect9 conflringiH vbi funt inflrumcra vocaliarqz lupus no pot Dirigere illas fnmofitates f$ erpiratur ab eo in aerc«ct fic ille aer ctrcfiftas inficitur.et alius aer ite ru infici? ab illo et fic vfcp ad bomine guemt er tfic ille aer fic infectus ab boie attrahitur t facit eu raucu«£na t>ici? q? lupus cft aial multu votap vr P3 in lib-.De aialib9. q: auide fumit cibfi. et comedit vna vice tantfi q contenta? per tres Dies.? fic lupus aperies os fufi emittit ba motes crudos et groffos et indigeftos.aqb9 aer infici? p:opinquus qui aere alifi iter fi infteit-et fic Demcep3 Donec gueniat ad bote3 quo mfpirato bo mftcitur«£odemodo ficut baftlifcus qui emittit bfiors venenofos ob oculisbommes inficietes. Ouentur quare bomine lupuinfpiciente lupus no raucefcit ftnr q: bo no efl ita maliciofus et frigidus vt lupus .£tp:opter fimile ra= tionc mouetur bic tale Cuare interfea9 interfector pfente fangumefeit* H nr q boc efl opus Diuinfi et no naturale.q: fanguis clamat vindicta cotra interkc toje*33 tn fi effer aliqua naturalis ca majdme eet ifta q gpetraro: bu fusfceleris recolens marie Dolet pniaDuct9.? fic marie cftuat fipi fore imaginatione qua Defug b5-fic q?ocs fpus eius ebullifit. t fic ad inftrumeta vifus accedfiret ibi creat per radios vifuales oculotfi vf cp ad obiecta.f.vulnera que fi recetia fuerit ftatim fanguinc emitmt. Scoo boc fit cfi iuuamineaeris infpiratufic q talio aer er pira! g vul nuseduces faguine«£t fimile efl De oculo meftruofo.vbi pollea ma culata apgctbumo g efi fpeculu eft tnfectfi.Sed aluDtcunt q boc at a natura coi ad mamfeilandu bomicidifi. jQ uenf «quare gue auicule plus vociferat et cantant q? magne, vt P3 fenfibiliterDe alauda ? pbilomena.ftnr per 'Bri.qtfpus paruaa datu eft Icuio: et mobilio: q magnarum, ergo parue auicule faciliter #>2obleumata prccedut in quodcucp befideriu-et fic frequeter cantant- Ouentur-qtiare mafculi pl9 ditat q> femelle vr P5 in oibus aialib9 ftnr qr boc eft propter befideriu coitus ct ergo fcom Conftan-in lib- be coitu bicif *q> tunc fpus macie mouef in corpe-et fit appetit9 coit9 j£tia rcfpondetur q> generaliter loqucdo bequolibet aniali femelle funt frigidiores q? mafculi- Ouerttur quare apes vefpes mufce et locude et multa talia aialia vociferat cu5 no babeat pulmone nec inftrumcta vocis- “Rfir fecudu •rift-in lib-be infpiratoe % refpiratoe:# in eis cft qda pellicula ad qua fpiritus pullans facit tale fonu-et ergo mirabiliter fonas talis fonus- -Queritur-quarc pifces no vodferant-*ftnr fcom 3M- in fcoo be tia q: pifces no ba bct pulmonerfed folu bracas nec etia cor-ergo no indigentlfpiratione aeris-et p pns no vodferat-qr fecudu2Hrift-fc5o be alaUop efl repcrculTio aeris infpirati- De collo O uersf -quare aial b5 collu- nr fco5 arifl-in li-be aialib9- qr collu efl fuftetametu capitis-U.nde fecudu ipi u collu efl mediu inter caput et corp9 vt p ipm et eius ceruiccs et ncruos tanqr p vias medias mos t9 et fenfus coloris tranflegantur-et per ipfu tanqr p quandl oitiait tia cor mapime calidu a cerebro elongatur* Ouentur- quare aliqua aialia caret collo: vt pifces ferpctes t alia reptilia-ftnr qr talia aialia carent corde- ergo no indiget talioiftaua be qua bictu eft-aliter refpodef-g? immo babet collu:led no efl valde biftinaum a corde et capite- Cuerit-quare cojlu fit o(Teu-*ftnr fcomSrtft- vt eo fortius poflet caput fufletare-i-tta ideo-qr fpina borfiin collo coiugttur in cerebzo et inde recipit medulla-que efl eiufde fubftancie cu cerebzo♦ -Ouerit quare qda aialia babctloga colla vt grues et cf conice ♦ et ficbe aliis ftr fcom 2lrifl-qr talia aialia acquirunt fua nutrimenta in profundo indigent longis collis-Sic etia queda anima lia babet breuia colla-vt nifus et accipiter-qr talia ammaliafut rapas cia-ergo propter fortitudine breuicollo ind iget-vt etia p$ be boue-q eftbreuiscolli-et ergo fortis- Ouenf-quare collu fit concauu«et mapie in anterioripredrea lin gua-Tsrir qr ibi funt buo meatus-vnus beferes cibu ad mebra nutris tiua-vt ad ilomaebuet ad epar-x talis fecudu medicos bictf 9 a fagm grece quod efl: comedere latine- Ouare arteria vocalis fit annulofa-ftndef q> eft #pter fleidbilita tem: que ,pdudt bonam refonantiara- Sriftotdis Ouare pullus becollatus bm moneret bomo becotlat9 flati imo bilis eft*ttnr q> pullus etumilia aialia habent neruos linctos * ex lic in ds fpffe monu9 moza6 biuti9 poli Decollanoe5.fed botes z linrlta ais! m babet iteruos longos et aplos z ergo fpus motiu9 ab ipis ato receditor per ?ns no poffimt monere cozpus* De humeris et b:acbiis Ou are bo babet humeros z b2acbia**ftrtr fcom 2lri*in li* be aiali bue* q?,pptcr belatione et pojtarione oneris-* -Oaare bzacbiaiuntrotunda* effpzopterma io:em velocitate mot9 et operati ois q: talis figura motui efl apta*vt P3 per Sriil*pamo edi* -O uare b:acbia ifit valde g$*offa**finr per3lrifl.q> boc e ,ppter foz ritucine ad leuaduetad po2taduonera*c6ffrmgcdiifeu pugillandu3 fic etia offa eop. fut valde groffa*q: ibi efl multff be medulla feu mate ria co2rupafb2acbia«fed medulla in paruis ofUb9 no pot itineri ita bene ficut in magnis* ■Guarebolentes vel infirmibenudat vel betegut baaebia z etia la boantes in 3gone**ftnr{c6m Ypocratein Ub2o<pn0ftico2n*q?tnt3lt bus mozs di ,ppmqua*et efl fignu moene* q: ibi ebolo2mapim9*qui facit b^jcbioeubenudaponem* in aliqmb9 mfirmatibus beaebia graciltantur*!*fubnlianf* vtm Ydroptcis et freneticis: Hefpondeturiccfidumedicos qemem bzafibicopatiutur et ergo vno bolete ocobuoees ibi concurruntin boloeib9 capite bolete bumoees beacbioeu currunt od ca put et beacbia graciltatur* -Quare aialiabeuta no babefb2acbia*ttnr q> babet auterioees pe des loco beaebiom vel rnr et melius* qe oia aialia babet oegana aliqua ad pugnadu et ad febefendedu vt lupus b3 ben tcs*vacca co:nua«equi pedes pofterioees*volatilia roftra et alas*fed folus bomo babet beaebia ad pugnandu* De manibus -Q uare folue bomo babettnanus 'rataleifimile*vtfimea*’Refpo detur q? manus eff oeganus o:gano:u*vtbicit 2lnft«tercio be anima quibus mapimebcmo indiget: qe multefutoperatioes que per mc nue fiunt et non per alia c:gana* Quare aliqui i ut ambidejetrnnvtentes vtracp manu p:o beptera* ftnr q’ eff j)pter multitudine caloas co2dis*et ,ppter fufflatione et9 calida *que racit fimffra ita babilem iicut z beptra«et ergo tales bomi nes Vunt ,pcalbubio bone coplejdonis ‘g>:oh!euniaU Ouare mulieres no funt abiderrre ficutvirkvtbidt ypocras cfr* ea vltima particula apboufmom circa firte* TArtr*fc6$5alienft y boc cfl ideo q: caUdiflima mulier iana frigidio: eft frigidifTto viro fanoet btaf notaterCfana )qi 1 i febricitaret tuc tictu no eftet veru3:q: in tali cafumuliercalidiozeflttvirocaUditateaccidentuli* O uare tigitt funt articulofi* ftnr li«te aialibus yp pter aptitudme ad recipicdu et ad tenedu receptu» Ouare quilibet tugirus tres b3 iuncturas ieu articulos* et pollet tatfi tuas ftnr y pollet etia babet tres articulos feutucturas* fs ter cius ifigitur btaebio .et ergo forno: eft q> alii digiti: vt P5 emote ei9 q: ticit pollet a polleo et a let*i*virtus q: fcom Brill«matons eft virs tutis ctl etia maio:fit in quantitate* Ouaretigititettre man9fut fubtflio:esg? finiftre*vt vult£gidi us Ift nr y .ppfcaloic in tali pte t nante qui facit maiote lubtilitatem* Ouare bigttifunrgroftiotes ante cibuq?poft«vt ticit 2Uber»*Rnr fecudu ccs medicos y bo ieiunus repletus eft malis bumorib9 et fU mcfitatib9 tiuerfis*que ingroffant ota meb:a et etiabigiros« fedeu5 illi buc:es funt per cibu etpuifiritcbtgiti magis gradliatur* £t eade te eguia bo ieiunus eft grauio: qj bo abatus*vt P3etp:efle teieiuna tibus» £t pet reddi mello: ratio* quia pcft cibu calo: a mcbzis erteri c:ibus telegatur ad interio:a piopter tigefttone cibbet ergo meb:a etterioza gracilatur*fed poft tigeftione cibi ecoucrfo tirigif ad mem b:a erterio:a eterge tunc ingroiTatur* Ouare aliqui iunt boies magis gratiles in finiftra manu y in beje tera ad aliquod opus fadcdfi«ttnr*g?m illiacotno influit teetero Ia teri ca!o:cm»fed plus fuuftro et etia operatur in ftniftra manu lubtili* tatem et gracilitatem* Devnguibus* Oucrtf vndegeneratur vngues«*ftnrfcom 6alienuincometo p ncfticom y et fumcfitattb9 resolutis ingrediennb9 ertremitates ti gito:u:que aere cttenori epficcantur % m cornu reducutur* Ouare vngues fenu nigrescat et palefcutftnr q: tandecalo: dio tehcit«qi.o teftceteipto:u fulcbntudoteficit* Ouare boies iudicantur bone ccplejtionis vel male fecudu tifpo fitionevngmu* q: vnguesteftaturiuper bonitatcvelmali ciaco:dis*ergo etiaccpleciomsqtfiiunt rubei teftaturiup colenca} bene teperatariedi ialiqualiterfut inclinati cu rubeo colote ad nigre dinc*teftatur fuptangumeacople,nonc*iedii iunt croc.e. coleus vel nigri teftantur iuper melancolica* £riflotclfs Ouare aliquado macule albe apparent fue generanf iit vncruib9* H efpondef cf nummeta vagum funt Diuerfificata: qr aliqua ps fieg maris elladrmpta* ergo er tali flegmate macula ;fla caufamr* Ouare omne animal gradies pedibus babet anguea vel vngulas vel aliquod ,ppomonabile eis* vt P5 in auiculis folii curuos vngues babentib9: % in equis quoru pedes fubferratur: z ilb regula fecundu arifl* ell vera epcepris natatibus* vtp3maucavelmaneta: que caret buiufmcdivnguib9: qr naturaliter vngues funt graues: ?fic impedi rent»atationc*£t refpoftoficpotefl eliaer Dictis* Depectore* Ouare pectus efl cocauibftefpodef fcSmarifl* qr ibi efl fedes fpi ritualiil mebroru: que mcbra funt nobtUfiima* vt coz er pulmo«vr er? go iITa cuftodianl a lefione* necelTariu e(l vt pectus fit concauu* Ouare bo inter oiaatalia babet latilTimu pectus* vtbicit Sriflo* efpodef q?fpirit9inboie funt debiliores z fabriliores: ergo reqrut regione ampliore in qna poliunt cotineri:vt efl pectus* Ouare pectora auicularum funt rotunda et acuta* *ftefpondctur quia funt in continuo motu: modo figura acuta % orbicularis motui ell apta: vt P3 quarto pbiftc orum* O uare ea que tuligim9 ad pect9 trabim9* q> propior lo cuscordis eflfub pectore: ergo illaquecor amat adpect9 trabit ,pp= ter vicinitate cordis applicado amatu amanti* Ouare mulieres funt breuioris pectoris cp viri* *Refpondetur q: in viris efl caliditas que naturaliter furfum mouel* fuperiora viri in? groffando et ea ampliando: ergo magnu pectus ell fignu aiofitatis* vt p5 p Urifl* in pbifionomia • vbi Declarat boc De leone et tauro* fed (n mulieribus frigiditas Dominal: que naturaliter mouetDeorfum: et ergo Dicit Srifl* q? mulieres frequenter cadut fupra culum: qr culi fieria earu ingreffanturep frigiditate Defcendente* fedvirfrequeter cadit fuper pectus propter eius gro (Titiem* De mamillis* Ouare mamille funt pofite fupra pectus* Hefpondetur q? pectus eft feries cordis calidiffimi* ergo ibi mamille generatur vtmcllruum ad eas milium calori cordis vicinu citius Decoqueretur et in materia lactisconuerteretur* Ouare in aliis aialib9 mamille funt infra pect9* fed in muliere fut fupra pect9* ‘Rndefqr mulier efl bipes: ergo mamille enfleres infra pectus impediret eius trafuu: fed alia alalia quatucr babet pedc»:er go ipfa no impediutur in eoru rrafitu vel motu progreflluo* Ouare viri non babct tam magnas mamillas tat ponderor qmria non generantur meitftrua: nec ibi e A vas meflruo beputatum* Xamen bidt 2rtfl*q?vin baberparaas mamillas et mu lieres paruoo refliculos* Ouerii: que memille funt magisvaletes pueris lactctib9 an parae te! magne/feu mediocres* ftndef in magnis caloz ea tnffufus 7 bifp fus: ergo ibi no efl bona bigeftio lactis: fed in paruis di vnit9 et foz- tis:cuoiovirtU3tnitae[lfomo2fdpfabifperfa: etpofequerts ibiert bona bigeflio lactis* ergo paruefunt meliores q magne* mediocres sute funt optime: er quo omne mediu efl optimu* Ouare in tredectmo 7inbecimoquarto anomamtlle iuueculanl incipiut crefcere 7 ingroflari*vt bteit 3Uber* ftefpondef per 2lriflo* in be generatione ammaliu q ideo: quia tuc puella efficitur pubes:z meuffrua incipiut augeri in ea 7 fluere: 11 bteit Srift* q: in eade etate puellarucrefcunt virosum fperma* Ouare mamillc mulieru generariu abostu*:* pueru q egredif mo* tu9 er vtero masrisC vt bicit 3pocras in fcoa pticula ampbozifmom) mollefcut* *f\ndef fcom glofam ibide: qz tucmeltruunon fluit ad ma millas a quo fetus beberet nutriri* ergo tuc mollefcunt* Ouare mulier imp:ea;nata concipies rmfculu in vtero berteram mamilla habet burioze q finiftra**ft efpodetur fcom 3pocrate*qs ma fculi cccipiuntur in bertero latere matricis* ergo tunc menftmu fluit ad berteram mamilla ipfam indurando* Ouarcmulieribus impsegnatis lac flues be mamillisfignifleat be bilitatem ferus* ftefpcdetur fcom‘Brilbquia lac eftpzopau nutrime tum fetus in vtero: 7ergoquado lac fluit ftgnu efl g? fetus no nurnf: et er boc vtique bebilitatur* Ouare bura mamilla birirfamtatem in puero eriflente in vtero* •ft eipondetur quia menflruu couertitur in loc:7 tale lac futfitfcter no trit fetu* 7 er boc arguitur eom fortitudo* Ouare mulier tm buas mamillas: 7 aliqua b:uta vt porta et ca nicula bnt b ece vfp&s 'ftnr q: frequeter multer cociptt mafdiluvr.u vel femella: 7 buic fufficit vna mamilla vclbue* Sed aialia buita b<n bet multas multos fetus: ergo babct mamillas* p:imo R5 fetui p:ima: fecudo ledam: 7 ficbe aliis p otdinem* Ouare tcpo:e imptegnationie mamille funt bure: 7 alio tempoie funt molles* e: pedet qz tuc inflantur et tumefeutiteut vrerus quia multa bumiditas meftrualis fluit ad eas q alio tepo% manet in matri ce* et expellitur per locum beputatum* •gMobfcimtqm flriftotdfo Oueritur per quem modum lac mamillarum venit ad matricem» ■Rcipodciuriecudu 3pccrate vbi fup:a q> mamilla babet colligatti cu matrice» et quafda venas quas abfcindut obftetrices tepozegtus» et per illas lac fluit ad vmbilicu puerozu: et captut nutrimentum per vmbtlicu»Cl nde aliqui biciit q> puer epiftcs in vtero nutritur per os» fed boc eft falfum: qafi fic tunc etia: fed boc eft falftim» q: non videtur vbi bimittatur illa fterco:a« Ouare lac egredies be mamillis fpiflum et grofliim et non multu fluidu eft fignii mafculi m vtero» fed lac tenue eft iignu femelle» pondeturqutamulier geftansmafculumeftfojttous calons quibis gerit ipfum lacinfpiflando» Sed in mulieribus babetibus femellam non eft tantus calo:: ergo manet indigeilum etaquofum et fluidum fupernatansfiponaturmaqua» ■ Ouare lacfit albu«cu tn meftruufit rubeu er quo geiieraf»*Rndef q: fanguis no bene becoct9 recipit fo:ma alba vt P5 bc carne:cm9 fi' p:iuscclo:eft aib9*2Uuer rndef q: qlibet bumo: (qui genera 1; in ali* quo meb:o) aflimtatur tali meb:o m colo:e mquatu poteft» ied quia caro mamillarum ert alba» ergo et bumo: lactis efl albus» Ouare vacca batcopiofelac p:e aliis aialibus»*Rndef qmccaeft mal multu vo:ar» % vbi multu recspif be nutrimeto ibi multum gene rarur be mcftruo» et quia lac non eft aliud mfi menftruu becoctum et be albatu» ergo caam m ea tnultu generatur be lacte» Ouare lac no fit i anu: vtbicit 3pccras fccuda pticula ampbonfs moaj» •RndeE fcom glofam ibide» q> fipter multas caufas eft infanu» ‘pania q: qnq$ coagulaf m ftemsebo er quo vlterius mat9 anbelit9 generaf»Sed ppocras ponit remediu m loco allegato»bicens fi ter» na pars aque adnuiceaf lacti tunc non eft nociuu: et boc mtelligif be aqua flu&$iaii»2Wia caufa q: lac aliqn in ftomaebo acetefeit % epcoquft» et ueru ep eo generatur mali bumo:es infteietes anbelitum» Ouare lacp:eiertim bolentibus caput nonvalet»‘Refpondef fcoj Jpocratem vbi iup:a et icom gloiam ibide: quia lac cito trafit in mul tam fumolitatem» et multu babet be materia terreftri que fumofitas afcende/is ipium facit bolere» Ouare lac eft conueniens nutrimetum infantibus et pueris» *ftef podetur quia eft naturalis eo:u abus et cofuet9: quia etia in vtero nu triebatur tali cibo: ergo eft eis conueniens» Ouare lacncmm tcpo:e part9 vaccaru iit bonu» ttefpcdef q: tuc lac eft multu ipongiofum:ergo tepo:e illo multas fmnofitates eppel lit: etquodamodoeft vnapurgatio tslitepoce» Tpzobleumata Ouarelac in mulieribus coeutibusbedrutt puerum lactentem* ftefpcndetur fcom arido* in Ub:o se atalibus:q: cepo:e coitus fubti lio: et metio: pars lactis vadit ad vafa feminalia et ad matrice* et pe? io: pars manet in mamillis que Sedruit puerum* Ouare lacmulieru fufcaru fitmelius qp albarii* TVfpoderurquia fufee mulieres funtcalidio:es aliis: etq:calo: sigerit nutrimentum fufftaenter:erficlacmeUo:amr* i ■Ouar eineade menfafimulcomcderelac etpifcesfit p:obibitum a medids* dpodetur q: mapirne sifponut ad lepann q: ambe lunt fiegmatice nature tam lac q$ pifces* Ouare auicule no babet lac necp mamillas* i\ efpedef q: mamille impedirent eis volatum«£tia pifces no babet mamillas vel lacrquia ipfi emittut lactes: vt Stat arido* in lib:o Se generatoe aiaUu:quia fe mella emittit poltgranu: et mafculus fuperaddit lactes • ficeomfpe* aes eternarur per fucceffionc indiutduomm* -Quare atalia babet Soda**B.ndef g arid*,ppter tres caufas**p»:ta vtbeozfumeffet via neruomafpina soffteptdoai gtotuco:pu3*vt patetfufficteter in fufpenfis: q:quado funt lacerati tuncadbuc nenti Sependent tn fpina so:fi* Secuda caufa ed: vt edet cudodis meb:o* rum molitu tn colote cpidentiu: vt domaebi epatis pulmonis: t fic Se alits.Xertiacaufa ed: vt edet fundamentu otm offui: q: videmus cp alia offa vt code figutur in fpina so:fi* Quare bo inter oia aialia babetSo:fu latu: ita cp nullu aial p:eter botempot ouenieter tacere insotfo* ‘ftndc! q:pecto:i lato co:refpo det So:fum latu* ft ergo bo baberet Soffum acutii ficut alia 3i'alia:illa effet indeces % inepta sifpofitio* erga reqnt q> babeat soffu latu* Quare bomo iacensmso:fo babet botnbiles vifiones**ftefpon detur q: tunc meatus feu neruus fantafie ed apertus: qui ed in anteii oa gte cereba:etergo tue fantafiatur* Clel alia ratio e q: bomoiacee in So:fo babet fe tta q> bumo:es gturbarur: % mouetur fuifum vbi ed fantafia: 'i ergo fantafia gturbarur* Quare malu cdiacerein So:fo*f\ndeffco5medfcos:q:bocSifpo nit ad lep:a/ep:lcpftamiama'i ad incubu* Ubi nota q? mania ed infie ctio antertoas gds cereb:idipauatoeYmaginatois* Sed incub9in ,ppofao ed paflio co:dis cu aliqs fe in lomno fuffocart putete putet aliquid iacere fug ipfum quod Uberer remoueret* Qucre spma so:fi babet multos articulos % multa tnctaa q apud medicos fpondalia sicutur* V\ ndef qp ,ppter fleptbilitate ipfi9 So:f{* q:fme illis articuUsftcpiones fieri no poffunt: neqjmct9: v t patet g 3! riftotele m l(b:o be motib9 ataliu» £t ergo btcctes q? elepbas non babet memb:a btent ma!e:quia tuc no pofTet fe mouere ■Ouare fpma bo:fE in pifeibus fracta pifces aro mozulrur«*ftefpo denir quia fpma bodt in pifeibus eft loco co:dis: modo co: ed p:imu nues % vltimu mo:tes*vt patet inlib:o be longitudine et b:ciu'tate vi te« ergo lefa fpina bo:ft pifces bturi9 viuere no poliunt* Ouare lefa medulla bomo faciliter montur* Hefpoderur quia me dutla venitacereb:oq5ed vnu mebni principale vtpat3 in buobus* amo quia medulla feu nueba ell alba ficut cerebram* Becudo quia alie medulle non babent cute necp pellicula* fed nueba babet buplice pelliculam ficut cercbaim.f.piam matrem et buram matrem. £t etia circa (pinam bodifuntqumq?vene*que fc6m medicos btcuturemo* rctdes: ab emo:ois grece quod eft fanguie latine* ideo modicum vi* dendum edbe venis emo:oidarum« £>e fluru emo:otdum* OuareaUqui viri patiatur fluru emo:oidu* ridet q: funtmelan colici: ergo multu generat in eia melacoltatq: frigidi funt*que primo mittit sdfplene*f*ad,ppria fede melacoUe:z ibi .ppter fanguinis mul titudine retineri no pot: ergo mittit adfpina borii vbi funr alique ves ne que terminatur m bo:fo t in collo: et qn ille vene valde replentur fanguine melacolico: tunc aperiutur vie nature: 7 erit ille fanguis fe mei in menfe vt menftruu mulieris* % tales viri p tale fluru p:eferuas tur a magnis infirmitattbus*f.ab b^dropifipede z ceteris* Ouenf quare tudei indrnter patiunt tale fluru* fcndet primo tbe ©logice: qzipfitepotepalTiome ebrifli clamabat*Saguis eius fuper nos 'i fup filios noflros*£rgo bicit in pfalmo percudit eos bcus in liter refpodet magis naturaliter:q:iudei veicutur dbariis flegmaticis % frigidis* er quib9cibariis generat fanguis me lancolicue: qui p fluru emo:oidu erpurgaf * 2Uia ratio naturalis efl: q: bicit ariflo*in becelo -z mudo*q? mor9 facit calo:e: et calo:bigedio nc*vt p3*mi«metbeo:orij* fed iudei no funt in corinuo motu % labo:e« nec in puerfatoe boun* £ria ideo:q: funt in magno tuno:e q: riment nos vlctfct paflione nodri faluatoris* et bec oia in eis frigiditatem fa dut % impcdmtbiged:one:et ergo iterum eis generatur multus fan cuis melacolicus: qui in ipfis tuctepo:emcdruierpurgatur* becoadc* Oueritur quare co: et pulmo t>kunt memb:a fpirmialia*ttefpon detur vno modo q? a fpiritu: q: fpus vitalis in co:de generatur* Sed illa refponfio non videt valere:q:fic epar et cerebmerut mcby fpirf Sriftofdie» tuaUaqS eitfalfum:q2epare(tmcb:u nutritiuu fed cerebaim aiatiuin Sed tn?tequettap3:q:fp:m9 vitalis generat inepate: etfpirit9aia lis in cerebro-. £t ergo refpodet q> co: t pulmo ideo bicunt memb:a fp ualia: q: in eis recipit fpirit9 et aer* Ucl bicunt fpualia ,ppter eo:u impaffibilitate refpectu alioai meb:o:u: ergo ipfa g quada pellicula bunia funt ab aliis mebns nutriituis* vt a ftomaebo* Cueritur quare pulmo fit ita rarus ? fpongiofus* *Refpondet vt ibi aer melius polfit recipi ,pco:dic refrigerio: et eppulfione fupflua ru fumofitatu: q: fcom Srifl* in lib:o be infpiratione et reipiratione* *pulmo eil flabellu co:dis feu vctilab:um. et ficut follis infpirado in flatur: et eppirado coptimirur et cotrabitur* Sic ftmili modo pulmo infpirat aerem bado refrigerium co:di* £t infpirat et refpirat ne co: fuffccetur per nimiacaliditatem aeris infpirati* Cueritquare caro pulmonis fit alba* ridet q? ,ppter eadem cau fam* q: eil m cotinuo motu*£ria folet queri quare iola aialia haben- tia co: babet pulmone et no alia* 'ftndet q:pulmonceftmcb:u gfe: fed 4?prer aliud*f*fppter co:: ergo fi aial cares co:de baberet pulmo ne: tuncfuperflueetfruilradfet: modo natura no gmittitboc* q:na tura non beficit in necelfariis nec abudatfuperfluis* Ouareaialia no babetia pulmone caret vcf:ca:vtbicitari(lcteles fvfidet q: talia no recipiut aqua potabile vt potufuu* vt cibu faciant feruere: ied ,ppter teperametu cibi: ergo caret veftca ri etia v:ina*vt P3U1 auiculis*quaru qdafimplr nobtbut vt falco nifus accipiter* Q uare co: fit in medio aialis* 'Rudet q> ideo vt aliqualiter ofbus meb:is influat vita* et ergo pparat foli qui eilfituat9 in medio plane* taru: vt aliis planetis influat lumen: et ergo pitago:icibicetes celum efie magno animal bijcerut folem efie co: illius aialis* Quare in fcio homine co: fimatur in finillro latere* *Refpodetur vt calo: ec:dis temperet frigiditatem fplems* nafplen eftfedesme* lacolie: qui etiam in fimilro latere collocatur* Q uareinter oia mcb:a co: p:imo generat *vt bicit ariflo*q> co: eil psmuviues-z vltimumo:ics< *Rndet £63 arift*in lib:o be luuetute % fenectute:q: co: eft poncipiu % o:igo vite er oim mcb:o:u: et fmc illo nu llu mcb:u vtuere pet* Tl ota fcom pbificos* befemine in matrice retctopnmo generat qda pellicula circudansipfumfemen poflboc generat fpus fo:matiuusquiejdubtilio:ifangume p:imo facit co::t be tauguine minus fubtiliiucceffiue facit epar* etbe fanguinc groflo et frigido facit medullam etcerekmm* & uare aialia paruico:dis lunt audacio:a* vt leo* qo cfl aial valde ferejt 'i9udajr*fcndetqnnparuoco:de aialis calo: cft bn adunat9 •? p:ob\eumt& Sriftotelie* vebemes*et fanguis adueniens in tangcdo ipfudti9caleftt*er ad alia meb:a moueffpu calefact£iio*mediate quo audaritate eis tribuit* Ouare atalia magni co:disfut valde timida vdep9*ivrir q: calo: eft ibi oilf ufus z bifperfu3*ct no pot calefacere (anguine ad ipfu co: cocurrentc*et fic timo: ibi generatur* Ouareinco:de ntagnom ataliu vtceruom % botmfc5miUberm eft quodda 08«*Rnr £lirtft*q? ideo vtfit fundamentu motus cotinui ipfius co:dis quia fecudii eunde in lib:o be motibus ataliu* 3uquoli bet motu eft quida flucuoer quies* Ouare co: cotinue mouef t>nr fco3 UrilMn lib:o De mocu co:dts ct p galienu et£gidiu*q: ibi fpfritus genera£*qui eft fubtilio: aere* q p:opter maio:e rarefactione quent Jpcu amplio:e*replendo cocauu ipfius co:dis*£r quo fequitur t>ilataaqco:dis*et quia co: eft terres ftre*ergo ceftante impulfione partes emsccuant* et tendut ad cetru £t magifter 5alienus ponit ejrperietta oe guV*> Si glans ponatur ad igne calo: ignis eius buiditate refoluitin fumu*qu eft maio: % ra rio: bumiditate et ergo maio:e locu occupat*etfic no poteft manere in tefta:ergo ipfam eleuat*et facit ea et igne faltare:fic«6fo:miter eft be co:de*Unde nota q? co: aialis eft triagularis figure alfquo modo et gte mino:ebabet verfus finiftra*parte vero mato:e verius bvet te- ra et in parte minoafe continue aperit et claudit* etficeftincotuiuo motu**p>:imus motus apud medicos vocatur biaftole* Sed mot as conftrictionisfiueclaufionis vocatur fyftole*£r quibus buob9mo* tibus fit pulfus in toto co:po:e*que media in venis arteris fentiut* Ouare atalia magni co:dis funt macra*ftefpondd; q: calo: nam ralisegrediensbeco:decofumitbumiditate aquofam* qua burntdi* tatem opo:tet conuertt in pinguedine* et vt frequeter mulieres funt pinguio:es c# vir i*quiababent multum bebumido * et funt bumidi* ous co:disqpvtri* Ouare caro co:dis eft compacta % fpifla. efpondetur quiain re benfa et bene compacta calo: fo:ttter recipitur*vt etia patet in alus* Aliter refpondetur: vt co: fua caliditate temperet frigiditatem ceres b:i*ideo eft compactum* Oueritur quare co: eft calidiflimu in toto ammali**Refpondetur quia ibi eft materia fpifla etbenfaet bene copacta*et calo: fomter re s cipitur in eo.vt patet infcilicib9*£tia alia ratio eft*quia co: fua calidi tate temperat frigiditate cereb:i* Ouerif quare co: eft p:mcipiu vite«*ft nr quia in eo generatur fpis ritus vit8lis*qui eft fedes vite* U nde fecudum Hugufttnu in lib:o be t>ifferctiafpim9<T3nimc«co2bab3t)B08 vetrcs fc$t>ecteru 'ifinifiru Derter enim venter plus babet befanguine q?befpiritu» quifpirit9 generatur ad viuificaudu totum animal» Qucrif quare co:fit rotuda 7 b} figura piramidale» *ftnr fcD5 an» q> figura rotuda no b$ agulos: 7 ideo co: efi rotudu ne materia co:pi nodua ibide pofTit retineri» Aliter rndef fco$ Hnft. q: figura rotuda efi motui apta» 7 ideo figura rotuda fco$ 2lri» metbafo:ice agononia tiaf ab a q5 efi Une:* gonos angulusrquafi fine angulo» Queritur» quare in folo co:de per etcdlentiam fit fanguis» ftefc pendetur quia fanguio efi in eo tacp ippcopao loco vel taqj in effidc te: quod alii bicut be epate» U nde.co: a nullo memb:o recipit fangui nem:fed aliamento ab eo» -Queritur» quare aliqua r; malta non habet coz♦ efpodctur q> I5 rto babet co:.rame babf a; iquid ,ppomonabtle co:di vt p$ be pifcib9 et a n guillie qui fpuns bo:fi babet $ co:de» Queri-quare vt videm9ad fenfum) in bzutts afalib9 vtinauds et pullis» capit' ipfis amputato co: adbuc pulfat t vmit»*Rnde£ quia fpiritus vita'. 18 biutius manet in eo qua in aliis membzis» eo cp coz efi p::mu vin cs 7 vltimu mo:ies»vt bicit arifi-in t>e fenectute et iuuetute ergeeb: biutius pulfat 7 mouetur qj alia mento* Queritur»quare omne aial cares co:de vel ,ppomonabili ipficoz in caret fanguine» vt P3 in mufeis- H efpodef q: co: efi p:mcipium fa n guinis: mo beficicte caufa befidt et effectus» Q ueri» quare pulfusco:dis certius iudicaf in bettro latere qnn finifiro* *Reipodef q: calo:co:dis ibi facit maio:cabilita te et calo:e» ergo ibi plus fentitur q? in finifiro latere» Quare co: aliquando fincopat vt pat3 in caducis 7 in epilepticis» *R efpcdef fcom Cofiatinu in lib:o be fiomaebo • q? boc fit er* befectu fuiipftus 7 pelliculam quib9 cooperif ♦quibus tuc infectis co: finco* pifat.T aliqn fitejt* infectce Undeqn ec o:ifido fio maebi ejeit bumo: venenofus» ille ledit co: 7 meb:a fibt vicina» et tuc illa inducunt finccpifationc co:dis»Tlotandu cp fco3 'Brifi-bifpofitio co:dismajdmecognofaturppulfumco:dis: qmapulfus velorma* gno 7 frequens cognofdtur fiue tefiatur fupercaliditatem co:dtset fuper bonam completionem: etpulfus tardus 7 bebtlis tefiatur fup frigiditatem co:dis 7malicia copletionis»vnde mulieres in q?tufunt fane babent tardio:em et bebilio:em pulfum q$ viri«£t boc etiam pj per alias caufas vt infra patebit» De fiomaebo TPzobleumata ttn(lotdi0 Ouare ftomaebus eftaplus- ftndef fcom Urift-in libao beatalib9 q: m eo cibus vt in olla p:imo becoquif 7 bigerii:- vt pura ab [puro fe para£.£tergo g multitudine cibi natura apliar ftomacbum- Ouareftomacbus eft rotundus* /Refpodetur fecuduConflatmfi In Iibco be ftomacbo: qzfi baberet angulos tuc m illis cibu3 uociuus maneret- 7 fic bomo nuqj feb2ib9careret«qut tn bumozes eleuatur 7 cofumutur: 7 no abfeodutur .ppter eius rotuditatem* Ouare caro ftomaebi fit multu neruofa 7 fenfibilis- efpodetur fecudu arift- 7 Conftantmu * q: nerui funt bilatabiles % cptcfibiles- et ergo ftomaebus tcpo:e repleriois bilacai::7 tepote famis coftringif- ergo natura fagar bifponit neruofum ftomacbum- Ouare ftomacb9bigerit-*ftnde£ ,ppter calo:cin eo etiflete. q:ca I02 .puenita meb2is vicinis-fc5 ab epate 7Co:de q2 videmus in fab2i= ca arte q? calo2 ignis fegat etrogenia: vt feboria a ferro: auru a cug2o argentu a Hanno-fic ena bigeftione g calo2C fit feparatio puri ab irnt puro- 7 tafis bigeftio eft quadruplet* fecudu medicos- Ouare ftomaebus adiugif epati-vt P5adfenfum- *Rndef fecundu Confiatinu vt fup:a:q2 epar efl valde calidu qtbicif a pir qo eft ignis- vt ergo fua caliditate poiTit iuuare adbtgeftione-igif etreudat ipfum- O uare coiter patiamur pl9 frigus poftp:adm q> ante-*ft efpondei: q2 tuc totus calo2 vadit ad ftcmacbu bigeftione facieda- cc fic gtes ejt*terio2es infrigidatur calo2e p2iuato- O uarepoft p:adiu imediate fit malu ftudere findef q2cucalo2be bet labozare $ imagmatoe fludii tuc no labotaret $ cibo bigeredo-T fic cib9gmaneret crudus- ideo fcom medicos bomo p2iusbebet fpa= ciari pofip2andiu ad centu paflus- vel fecudu aliquos admille- Ouare mulieres 7 ma)«meimp2egn3te p2imo 7 tertio menfebnt appetitu ino2dinatu ad comededu carbones cineres 7C-'Refponde£ fecudu Conftatinu vt fup:a-qz quales funt bumo2es in llomacbo tlla ru muliera: talia nutrimenta appetut- 7 q2in mulierib9 impjegnatis funt putridi 7 co2ruptl bumo2es repletes ftomacbu- ideo appetut fis milia- cu omne fimile applaudat ftbi fimili- Ouare ftomacb9 carnes valde pingue3 tarde bigerit-*ftnde£ q2 ta les carnes natat in llomacbo- mo opria bigellio fit in ,pfundo Horna cbi vbi carnes pingues no pnt venire 7 ergo tales funt multu fomno leti poft efum pinguiu carniu: qz in eis bigeftio retardatur- Ouare ftomaebo infirmo ota alia meb2a babet fe male et eo fano melius funt fingula meb:a fcom Coftatinu in princi pio fuilftm: q2 ftomacb9 colligantia babet cu cereb20/co:de/7 epate que funt mebra pricipalia ergo tpfo bolete oia bolct*Ultter rnr*quia impedita prtabtgeilioe alie bigefliones ipediutur: na in prima bigef tione principiu eil infirrmt3Gie«fc5 in flomacbo* *' Ouare iuuenes citius eruriutcpfene9**Rnr fecudu ypocmeipa ma particula ampborifmoruiet galienu ibide in comento:q? rnuenes propter tria cibo indigent* *prtmo,ppter incremctu*5?ecudo ,ppter reilauratione vite*Zercio ,ppter coferuatione vite*XUiter rnr*q? tu* uenee funt calidiores fentbus* eo q> iuuenes funt frigidi % ficci* vt P5 fecudamSriilo* in Ifgeneratione aialiu* ergo calor miuuenibus pl9 bigerit*et per cofeques plus appetut* Ouare medici precipiut q> er iflete appetitu cSmededi t»3 quis cos medere* nr fecudu auicena*q?tolerare fame llomacbu effc malis-bu morib9 et putridis adimplere quos attrabit ad fe loco ctbi«vt P3 p er perietia cu temnamus be nocte appetitu omededi babem9* fed feque ti nocte mte«crgo eil fignu cp flomacb9 roc efl replet9 malis bumorU b9 et mapic ortficiu eius que repletio no eil vera*fed medaje t. ,ppter bocfupto modico cibo regredif flati appetitus*et ergo bicut vulgas res $ coi ,puerbio*cp os eil trufator*qr licet fuerit corruptu malisrcu moribus fupto rame cibo reuerutur appetitus* Ouareccfiliu medicoru cq? bo comedere b3 fuccefliue**f\nr fcom autcenna qr quado flomacbus nirntu replefrtuc cib9 fupnatabitin eo q: od eil valde giculof u*3 lia ca eil qr ficut ligna multu frigtda fuffo* cat !gne:fic cibaria fuffocat calore naturale*et ergo optima medicina eil vti modeflta et teperameto i cibo ctpotu*vn vfus £lTe cupis fan9 fit tibi parca manus* *J>cne gule metas etasvtfit tibi longa* Ouare alio % alio tpe anni appetuf alia 7 alia cibaria: vt in carnes boutne et vaccine et porcine:3neilate appetutur carnes fub tiliores*vt vituUneagniiie-.*knr ideo quia coplejrio variaf fecudu te pus anni*vt patet per 2Ubertu in li*fer principioru * 'JUiter refpodef et melius quia boc eil 4?pter qualitate ipforu teporu* qr frig9 biemio facit meliore bigeilionc quia vetres calidiores funt in fipter frigus circuilas*vtbicit Ypocras in prima gttcula ampboafmoru * et 2lriil*primo metbeororum* Ouare cib9 no 03 ee nimis calid9* vt piper 5inciber* *ftnrqr cibus calidus adducit fanguine et bifponit ad lepra*fic ecouerfo cibus frigi dus mortificat et cogelat fanguinc*£tia cibus no bebet ee n imis ace tofus*quiaillecitoinducit fenectute*3tccibusnonbebet e ile nimis conditus quia ille adurit interiora* et poilillu cibum oportet potare multum vt poli aleca cruda*3f em cibus non bebet eife nimis bulcis TfMobleumiata Sriftotdis* quia bulcedo mapime conftipat venao* Ouare fit bona confuetudo cafeu comedere poft pzadfum % pira poli omnia fercula imediate* *Refpcdei ur qz cafeus roe terre ferita* tis t grcfllciei tedit ad fundit ftomaebi* 7 ficbepzimit carnes*% illed bus bigerit oes altos: fetptn bigere no poteft* Sic etia btctf t»e piris* Tlotandii be cafeo q> cafeus recens ceteris eft laudabilioz: fed cafeus vetus 't ficcus t falfus eft peflim9cito facies boloze capitis* et epatis facit coftipatione* 7 be cpto fuerit veterioz be tato eft beterioz* Un9* Cafeus eft nequam nam birigit omnia fe q>« Ouare poft pifces fit bonum comedere nuces* vtbicitmetrifta « *p> oft pifces nuces*pcft carnes cafeus alfit* *R efpodef qz pifces altqn funt venenofi: qz funt bifficilis bigeftionis: 7 faciliterputrefeut % coz ruputur: 7 nuces iuuat,pbigeftioneqzfunt mediocriter calide* 2Uta ratio* qz qncpfuntvenenofi vt biccu eft: mo nue eft remediu cotra ve nenu* ergo pifces teperanf p nuces* etficfanu eft fumere nuces poft pifces* Sed tn notada eft regula be pifeibus: qz pifces bebent elfebe aqua clara 7 petrofa: 7 no frigida et lutofa nec quieta* Onde verfus* Currant p aqua munda claracp petrofam ♦ Sint cocti vino pifces cu petrocillino* et tales pifces minus nocent* O uare nouuo cibus multu nocet ftomacbo*vt tn fefto pafebe mul tileduturee nouocibo* *Refpodeturquia talio cibus nimisauideco meditur* ergo replet ftomaebii* 7 fic ftomaebus btfficulter poteft bi* gerere iftum cibum: ilicee eius tmoderata comeftione multi moziu tur: quia eft regula £alieni % ypocratts: q> gula iterficit plures 9? gla dius* ideo fumopere valet moderatio cibi et potus* Ouare fit malu paufare in mefa et paulatim biuerfacibaria come dere*"R ndef qz qn vlttrnu pfentaf tuncpzimu incipit bigeri: % fic ptes in bigeredo no equanf * 7 cib9becoctus cozrupif * 7 boc bene ppedut gallic i* qz ad m aius buo vel tria fercula comedut*£ ft tn notada regu Is be ozdine cibario £* qzfi plura babetur ferculaquo£ quedamfunt fubtilia in btgeftione: ficut caro pullor mollia et fozbilia et buiufmodi* tucilla fubtilia bebet pz ecedere* Sed grolfa vt caro feniop pozcozz- vaccaru affatura pozeina vel vaccina/oua bu ra in patella fricta bebet poft comedi* "Ratio eft. qz fi pponeretur tuc tpfis cito bigeftis impediret bigeftione aliop.* et tuc fubtilia iam bige fla violenter retineretur*1?: in ftomaebo cozruperetur* £r quo fequi tur eructatio naufia faftidiu 7 boloz ca pitis* boloz ventris* et magna fitis* £t per cofeques eft valde nociuu in eade meufa comedere lac % bibere vinu: quia bifponut ad lepzam* Ouentur quid melius eft ftomaebo cibus vel porus**Refpondd: cp potus citius 'oiger-t cp cibu3: q: cibus eft magis materialis pet9: ergo cibus Difficilius Digeritur* Ouare bonu eft potare ad p:andiu*lWpode£ vt potus temperet ribu* vt reddat eu aptu Digeftion i*q: olla repleta carnibus autpifrib9 fi no babet bumiditate: tuc fequitur illius pulmenti 'i olle Deftructio* £tftcmacbus babet fevr olla Decoquens cibum* ergo a medicis eft confultum inter pzandta potare* O ua re bo n u fit cena Dimittere ferctina* nr cp ideo: q: p ofJ cena no fequff mot9* % ficcib9 no intrat ,pfundu ftomaebi: fed remanet id i geft9*? ftc rdncit nocumeta:? ergo bonu eft cena eflebzeuc % modica* U n vius*Cen a leuis cena q3 bteuis tibi fit* qz magna Cena nocet* me dicina Docet* res dl marufefta* £ t* magna cena ftomaebo fit majeima pena*L11 fis nocte leuis: fit tibi cena b:euis* Ouare ieiuno ftomaebo virui bibere eft valde infami Tl efpondet fecudu XutcenI salis fobua potatio vini Dat magnu periculu in ce reb:o* % qnqj inducit mozbil caducu vel spopleriam* «O uare aqua frigida multu bibere c valde penculofum* "findet q> vnu cotrariop. eppellit % impedit reliquu vt patet p 2lrifto*p2smo De generationeifed q: aqua eft fuinme frigida*ergovcines ad ftcmaebu impedit Digeftione z calotem Digererem* Ouare bibere Denouomuftofft valde piculofumipfi ftomaebo* •ftefpcdet qteft indigeftibile*ergo multu mftat ventre*fic aliqualiter p:ouocatDilfenteriam*!*flui:um ventris fangumeanu Unde verfus* 3mpedtt vrmammuftufoluit cito ventre* Sed De vino bono bibere eft c6ueniens*vnde verfus* Clinu fit clarum verus fubtile maturum* 2lc bene limpbatum* foluens moderamine fuinptum* Ouare ftatim poft ptandtu labotare fit ptobibim a medicisdurta huc verfum**p>oft mefam paufa nec eas necftes fmecaufa**Rndef q? bmoi tripler eft ratio* *j>uma eft: q: mot9 poftptadmledft virtutem Digeftiua: z ftc cibv indigeftus Depellit* S ccuda eft: quia motus poft pzadtu facit vt mcb:a crudu attrabat cibu*quod ftatim eft caufa egri= tudinis*Zerfia eft: q: mot9 facit cibu Dcfccdere anteq1 Digenf *i fi bo inciperer aoulare poft pediti tuc motu paulatiin incipiet ♦ Sed poft cena motus eftbon9 q:pcft cena cito fequif fomn9*ergo paru eft fpa ciadu: vt pboccibus intrer ,pfundu ftomaebi* O uare De mai ie ante p:adiumfit bonu fp ariari* 'Refpcdctur quia talis motus Dat mcb:a cem oda z cogrua ipft fpaciati* q: calo:c natu- rale fottifteat* et facit Defcedere fugfluitates ftomaebi* £ tergo Diat TJMoblcumata 'Briftotclio 23utcenna q>bmrittetes etcrcitmetmotu incufrutetbica •zillc mot9 P3mbis viib9* 3 nrc cibu perge motus prim9 moderat9* *£>oitcena ftabis*aut paflus mille meabis* Ouare fecudu boctrina $ uiccnc % ypocrano vomere fit valde fa fccm cos q: purgat ftomacbu ab oi bumo:e nociuo* «35 ibi erpclliE materia pafitua*figlauca vel viridis quefim ftcmacbo mane ret febrilia pericula induceret* £tid fcom amcemvomit9 purgat ocu los purgat caput*ct mudiftcat cerebru* O uare fenus valde fortificat ftomacbu et virtutebigeftiul* ftnr q: in feno vadit calo: naturalis ad intra bigeftione cofo:taudo*f3ca lo: in vigilia manet circa loca fenfuuret in toto corpore bifperius* Ouarebo patitur infirmitatesdta vt cibus ctpot9a ftomaebo re ceptu3 in eade qualitate etepiitate per inferto eppellantur* *ftnr q> bcccqopterbebilitarevirtu is naturalis vel attraaie bigeftiue rctenriue et erpulfiue que infirmitas lienteria voca En ora Mffer&ta inter lienteria bparred et biftenteria*vn lien fi;n plet* vfc fed fanguinebiffen* Defanguine ■Oiiarc oc aial babeo fanguine necefle e(l babere epar* nr fcom !Priil*Q7 fanguis p:imo generaE in epate eo q? epar eft fedes faguims fcom aliquos medicos* et trsbif a ftomaebo g quafda venas pricipa les:a quo generaE talis fanguis* O uare fanguis fit rube9 nr q: alTimilatur mebro itt quo generaE fc3 epatt*quod cft rubei colo:is*£tia fanguis cft bulcis q: eft bene bi geftuc et coct9 7 paru be terrefteritate fanguini admiptu caufat falfe dme i eo vt P3perpbilofopbu i Ubro metbeororu* Ouare mulieres babetfpifliorcfanguwe q> viri'Rnrq?<ppterfrri em er fua natura pdenfat coadunat co ftringir*vel cogeIat*vt P5 quarto metbeororu* Ouare fagino venit ad totucotp9 ab epatc*£tg que modu.ft nr q? g venas p:mcipalcs*vt g epatica fepbalica mediana*! p venas cas pitales* be quib9 p5 in libro ampboafmom* £>e vrina Oueritur quomodo vrina venit ad vefica cu tamc vefica fitclaufa 3Uiqui bicut q>fudado:et videtur ec veru cu vrina non fit mortificari ua vt P3 p£gidiu £rgo aliter ftnrfcs q? femipelliculaCque cft in vefi *et per ea intrat vrina et quia illa pellicula eft buplata* ideo eccuerfo clauditur* £t bicitXbeopbilus vrina c nucius no fallap*qr tefiaE fupra fanitate et egntudme aialts* vt bicit in libro am pbo:ifmo:u cp boies habet t>e mane vrina albicet ante p:adiu rubea et pcfl p:andiu candida ?fimiUter pofl cena* £t multi funt colo:es vrine be quibus nicbfl ad p:efens* Ouare Ydrcpifis venit ab epate**ft nr fcom Cofla* q: virt9 bigefli tia in epate ne pc t maf ia grcfta couertere in quatuc2 buo:es fed ouer titur folu in aqua que tumefdt et inflat boiem etmarime ventre* Refelle Ouare aialia babet fefRnr cp ibi recipitur bumo:coleric9* q fuo acumine multu iutrat vifcera ad erpellcdu fupflua» £tia iuuat ipfum flomaebum inbigerendo Ouareictericia venit a felle* 'Rnr q: bumo: fellis efl glauc9 %cro ce9*!gfrur cu po:i fellis obflruutuntuc ille bumo: no pot intrare faes cui u felli8«f3 mifcef cu fanguine vades p toru cotp9 inficicdo cutc* O uare equus mul9 afin9 % co:u9 no babet fel* ftndef fecudu 21 ri« in Ub:o de atalib9 qjuis illa aialia fic bicta no babet fel in facculo ba= bet tn fel bifperfu per paruas venas* jbefplene Ouare fplen efl caro nigra»vt P3 per fenfumt ftnr fcom 2lrifl*t Io co p:eal!egato cp fplen caufatur er materia terre Ari* id efl er materia mgra*modo affectus aflimilatur fuecaufe2Uiter refpodef fecudu me dicos*q:fplenefl referuaculu3 melancolie»mo melancolta efl nigra* na bfettur quafi nigra colera* Ouare bo babes magnufplenefit macer ftnr q:fplc multa trabit ad fe materia que beberet tranflre in ptgucdinc*7 ergo per oppofitu boies parui fpleius pingues efficiutur* Ou3refp!enfacitridere*vtbicitYfido:us* Splene ridemus fello trafcimur»co:de fapimus teco:e amamus*et cereb:o fentimus vt etia tangit eb:ardus capitulo be verbis» Co: fapit et pulmo loquitur* fel ccmouetira* f\ efpcdetur valde naturaliter quia fplen attrahit ad fe melancoliam* eo q? eflp:op:ius locus eius*quemclancoli3 efleaufa trifticie 7 illa ibi confumitur 7 fic befictente caufabeflcit et autem melancolia efl caufatrifliciep3per2lrt»mp:obemiobe anima er ergo illa cofumpta fequitur oppofitu trifticie fc3 gaudtu* £t eade be caufa fel facit irafcbquia colerici funt iracundbquia multum babet be humo:efellis*£t nota p:o lucidion intellectu illo:um q? quaruo: buo:es funt in homine fc3 fanguis colera flegma et me acotia quo:u quilibet b5 fpeciale referuaculu*et memb:u feptiale i quo feruatur et conferuatur*CInde er pte materieficce et calide generaf co!era*q va dir ad fel vbi h$ loeu in quoda faccu!o*S$ er pte maf ie frigide % ficce Ifhobleumata generatur melancolia: que vadit ad fplene taq* ad fuu receptaculum Icom medicos» S ed et* pte materie frigide % bumide generaf flegma quodv3dit ad pulmone taq? ad fuu receptaculu»vel fcom medicos ad fplenem* <5ed fanguis (qui eft nobiliftimus bumor) bicif generari in epate» et ibi videtur efie fuus proprius locus» 55 equitur becoitu» Oueritur<quare coeut aialia» ftefpodef fco3 2luiccnafcoo be ata fup illa littera» Tlaturaliflimuquideoperu in viuctibus eft generare fibifmilein fpc» quod fit propter coferuarionefpeciei qrficoitusno efiet: omnes ipecies budum periflent» Oueritur«quid fit coitus» ndef q? coitus eft mutua actio maris % feminep inftrumeta ad tale actum beputata ad feruadum fpecie* £t ideobicunttbeologbquandocucpcoitusnon fit propter generatio nem fibifimilis: tunc eftmatimu peccatum» Otiare coitus teperatus fit conuenics falte quibus licitu eft«*ftnr fcom 21 utcena et Coftatinu inlibro be coitu» q> coitus alleuiat corp9: et ammu erbilarat» caput % fenfum pfortat» ? aufert multas egritudi nes melacolie» qr er pellit fumu fpermatis be cerebro: et ejrpellit ma teria apoftematica» £t ergo fcom 2luicena tertio canonis ejr bimiflto ne coitus aliqn caufaf tenebrofitas oculoru % vertigo capitis» Unde fperma viri vitra bebitu tepus retentu couertif in vencitu» Ouare bifteperat9 coitus % nimis alTiduus fit nociuus» •RndeH qr beftruit vifum:? corp9 erficcat» qr bicit 2lrifto«fcSo be generatoe ata liu«lujruria eft emiltio pure bumiditatss:? cerebru pfum it»? inducit febres acutas fcom 2iuicena: vt erptu eft»? majrime abbreuiat vitam fco3 21 rift «in belogitudine ?breuitate vite» £t bocbeclarat 2Ubert9 be pafiere:qui ,ppter nimiu coitu tin puenit ad tertiu annu» Ouare melacolicis ? colericis ? vniuerfaliter bolbus macris val de nocet coitus» ttndef q: eos multu erficcat»cu be fe fmt ficci ipfis mdudt ficcitate«*per oppofitu flegmaticis ?fangutncis multu ,pdeft coitus» vt bicit 2\uicena«q: in eis eftmultubetalimateria«q neceifas rio a natura erpellenda eft»Ouauis 2lrtft«bidt q> oealalia pingue fir paudfpermatis: qr materia trafit in pinguedinem» O nare femelle aialiu brutoru no appetiit coitu poft impgnatione tlndef fcom albertu: qr tuc matrir femine eft claufa: ? meftrua tunc funr retenta: ergo appetitus circa illas celTat» O uare tuc mulieres ? equa poft impregnatione appetut coitum* vt bicit arift*in libro beatalib9»*ftndetur fcom 5alienu be recordatio tuuar ad coitu: ? q: mulieres recordantur ad belectatione 'Hnftofdio fjMobleuuma in coitu precedcti babita*etfic appetiit coitu* Sed se equa rnr*q: eft atalmultuvorai**quareb3 in fe multas fumofitares stfteperatas er go appetit aliud fperma eo q> oefimile appetit fuu fmtlle Ouare repleto co:po:e no eft coeudu**ft ndetur fcom $rift*q: ,p bibet bigeftionc* Similiter no bonu eft ventri famelico* q: ille coit9 valde bebilitat coipus atalis* Ouare n5 fit bonu poli baliteu coire* *Rfir q: tuc potifut aperti*? calo: per toru corpus eft difperfus*ergo coitus fequens balneu ma* jrime infrigidat ipfum corpus* Ouare poft vomitu et poft folutionc ventris minime valet coit9* •ftnr q: eft valde periculofufacerebuaspurgatioes in vnosie* vtbi cit 3Pocras76alienu9 Sic eft be coitu et folutoe vetris*curene3p coitu purganf*et inteftina p vomitu* O uare atalia agreftia in coitu funt valde furibuda*quod P5 in cer uis qui tuc majrime clamat et vociferat*vt etia P5 be afims*qm tucfo letinfanire:vtbicitConftan*ec auto:itatelpocraris*rnrq:tucmem b:afunt majrime-tncenfa er appetitu vencreo* natura Iabo:at ad er- peliedu fuperflua: que in fenfu bifponut ad ira et ad furore ergo poft coitufunt ftanm manfueta* Ouare incoitu fit tanta belectatio* *Rnr q: coitus c op9 sefpectu in fc et totu malu et imudu valde* ita q? ofa atalia naturalif abborrct illu actu*et fi no fuerit tata Selectatio in eo nuq; fieret act9coitus: q: talis actus immuduseft er maliciofus 'i ergo natura italibdectatoe fe libeter crercet*vt fpecies rem pollet conferuari* Ouare frequcter coeute3 no babct tanta belectatioem ficut raro coeutes«*finrcpboc fit,pptcr tres r6nes**fbdma ro eftq:meat9femi nis c nimis larg9 et apl9*ergo feme no facit ibi mo:a*ep cuius mo:a is ducif belectatio Scoa ro c«q: in illis fcp coeutib9,ppter cotinuu coi tu cpauritas feminis*? ficiteru no facit belectationc* Ilerda ro e*q: in illis aliquado loco feminis emittitur fanguis crudim ? indigeftus* vel alia materia aquofa*et quia bec materia non eft calida* ergo non facit talem selectationem* Oueritur vtru coit9 pot fieri per os* fcilicet q> aliqua atalia cocipi ant p os* vr sicut quida be co:nicib9 q? ofculado fe roftro coeat t coi cipiat*£t qda sicut q> muftella cocipit ?parit p 3lrift* in hbro se animaUbus.q? ille fermo eft penitus falfus et ficms»q:lic$ colube r0ftH5.tr fe tame er boc no cocipiut*nec etia fic coent* £tiam q: muftella femper portat in oie fetu fuu be loco ad locu* er ergo ipfi putat q> pariat per os*Unde2lrifto* ita beclarat et arguit*Ouicquid mtrat per os boc dirigendo cofumitur fed fiTemina intrarent per 03 tunc bigeredo confutueretur ergo ?c« XDaiorpatetrquisnondl ba bilts mftanda«fed ona taxet in barii- Sed biceret forte aliquis* tame beata virgo cccepit p aurc-f-p verba ergo ena poflibile dl- q? aliqua mulier cocipiat p 09T\nr q? boc no fuit naturaliter f$ fupnaturaliter et miraculofe et be illa ccceptoe nicbil efl ad .ppofitu-Clndebicit ves nerabilis bominusUlbertus-Ouid rntcbt t>e theologia cum pbifice loquor* Oueritur vnde generat feme viri-ttnr q? befup funt biuerfe opis mones medico:j et pbilofopboru- £tbicutquidaq? fit bumorfup: flu9 quarte bigeilionis«£t aliqui bicut q? fperma fit fanguis purus a cerebro fufus*-! e becoctui intelliculisbealbatum. Sed alii bicunt q?fit fupfluu fecude et terccebtgeflioms* Sed q: fimilia fut fudor vri na fputu flegma colera ergo bicitUrilMn be generatoe aialiu q? fper ma femp ellfuperfluuvltimi nutrimetbf» fanguinisptotu corpus bif perfi-f? tn peipue biffuditur 7 becidif a mebris principalib9«f.a corde epate 7 cerebro: £t bui9 fignu efl*q? talia mebra in bigeltione virtus tis femialis marime bebilitatur*£ter illo patet q? coitus fit minime p:oficuus* S ed tamen aliqui aflerut gp predicta funt mtelligenda de coitu ercelientufed no be coitu moderato*Tlotande funt alique virs tutes que lucide patent in bis meti is be moderato coitu*vn.vfus* jfUIeuiat corpus coitus moderamine factus Cuibus fit licitus quibus non valde nociuus* ' Ouare femen viri fit albu cu tamen femen mulieris fit rubeu* fte fpondetur q? in viris efl albu propter magna caliditate3«et ell magia beccctu q: in tefltculis bealbaf quo£ caro ell alba ficut 7 caro marntl laru«Sed femen mulieris ell rubeuqr ell fuperfluu fecude bigellioia que celebratur in epate«qui epar ell membrfi rubeu- igitur 7C* Aliter refpondetur qr mcllruu ell fanguis corruptus et indigellus-ergo ba bet coloremfanguinis* Oueritur vtru fperma becidatur a mebns vel ab humoribus. fte fpodef fcom aliquos q? a mebris ficut ia bictu ell«£t boc fic ,pbat* qr fenfibiliter videm9 q? claudus generat filiu«£t pater babes cycatris cc generat filitl babete cicatrice vt bicitSrillnn libro be aialib9* £t boc no fieret fi no eet becilto a mcbris« S ed tn alii btcut q? becifio fit ab bumoribus*qr fit ab vltimo nutrimeto mo nutrimetu no e mebrul fed humor- S ed ad prima opinionem be patre truncato refpodef qr 3ri(l*in fecudo de generatione aialiu vult g> boc fit ,ppter fmagtns tionem matris tempore coitus* 'Hriftotclte Otiare imaginatio matris be erbiope generat filium nigrmet boc ctia eft veru te altis opiniontb9 <Un refert albert9 maga9 cp cjda regi na in coitu imaginabaf be vno etbiope ,ppe lectu bepicto cu imagine magno ?bifto2ro:?fiC?cepita:pepcritfiUunigemmu* 3ki hoc re f- podef fco5auicena* cp imaginatio becafu facit botemcadere: et be le pta facit bofemlcptofum* ftcetia in ,ppofito« imaginatiua eftfupioz fomiatiua fetus % pcipit fo:mare tale quale fq? imaginatu eft* Ouerttur vtru femen viri ingreditur fubftatia et materiam fetus* efpcdef q> vtru cp femen ta patris cp matris materialiter intrat fub ftatia etnbrionie* q: vt lac coagulatu intrat fubftatia cafeiata babet fe fperma vt coagulu % mcftruu plenitudine babet lactis* S ed illa opis nio no videf valere* ergo refpodef fcom ariflo* % fcom alios pbos *cp femen viri non intrat fubftantta fetus* Ouod .pbaf fic:q: fic materia et caufa efficies coincideret: qo eftcotra pbm*Xenet pfequetia: quia femen viri no intrat fubftatia fetus eo cp eft principium efficies tpfius pueruficut bomificato: eft caufa efficies % principiu ipiius bom9* 3te cp alio ,pbaf: q: eade eft materia nutrtmcti:'z generatois fcoo beafa: q: cp eifde fum9 % nutrimur*ideo fperma no pot efte materia nutrime ti fcom Suerroim*Unde fcom rei veritate refpedef: cp femina ambo claudutur in matrice*? femen viri bifponit femc mulieris ad receptio ne fo:me feu ate* quo facto puertitur in bumidu: % epalatur p po:os matricis*q6 P3 q: folu menftruu eft materia fetus* Ouare matrip auide % cupide attrabit femenrq: vt bicit auerrois* fuit qda puella in balneo vbi fpermatifatu fuit* ? illa puella abartras ctioe feminis cccepit % peperit* ftndef fcom Uuerroim: q> matrip ep natura fpcrifica attrabit ipm femen vt magnes ferrum agates calibe fic attrabit ipfum ad fua pfectionepzopriam* Ouaremulicres babet menftrua**ftefpondef fcom medicos quia funt frigide in refpectu ad viros* ergo totu nutrimentum non poteft conuertiin eius fanguinem* % ergo magna pars tranfit inmenftruu: quia in omni menfe a qualibet muliere bebite etatis ?fana eppellunf quia ante trededmu annu non fluut* etiam bico(Jana)quia aquemu Iieres infirme nonpatiutur menftrua* Ouaremcfiruafluut a mulieribus* ‘ftefpondetur qtmenftruueft materia venen ofa*na bicit arift*in generatione atalium cp mcftruu re cens 'i fluens fitangit arbo:em vel ramu arboris virentem: talis ars bo: arefeit vel beficit* 3tem bicit 3 rifto* fi canis guftaret be meftruo tertia bie cflet rabidus: et fi tnufce tangunf ab ipfo illo bie moriutur* et ergo naturafagap ct mcfeeppelli voluit amulierib9 mcftruu ta<£ iPiobleumata fmmfcu vfte cotrariu*ergo retetu a mulienb9 vitra bebitu tep9 fcSm 2tnft«inducit peifimas infirmitates*f*fmcopin et ejrtafin* Ouare ate tredeamuannu no fluut qz iuucculeim: calide*ita«f*<p bene bigerut totu cibu ergo meftruil in eic nogenera? ante illud tepus et per cofequcs no eepelli?* £ t boc eft veronifi bos nitas vel malicia coplejcionis impediam -Ouare mulieres pollqutquagefimu annfino patiutur meftrufi vt P3 in bis metris*&dde t>ecc trinis muliero meflrua cernis* Sd quin quagmta burat purgatio tota*3bi rnr q> mulieres veteres funt fleris les*ergo no babet me(lrua*1Uiter rnr % meli9 q: tuc natura e bebilis et fic no pot ipfu expellere p:e nimia bebilirate ergo genera? i eis ma jcte qtitates imudicie t vna mafla«et fic efffciutur ita tmude vtfuo an behtu inficut botee et ergo tuc in eis tuffis abudat % alia mala ergo fecuducofiliu medicozu abflinedu efl a talib9 vetulis* Ouent quare mulieres taliter ejrifietes venenofe no tficiutfemet iplas**Rdpcdef qtvenenu no agit in feipfu5*fed in aliudfibi obicem Sii ter rnr % meli9 qz pfueru e mulierib9 tale materia babere ergo eif no nocet* defert em Slbert9 magn9t»equadapuella(queiColonia ad ip: u buceba? >z comedit oes araneas nil ei nocetes*f$ fuerunt fibi cib9 aptiflim9*£ t bicitS rifl*in li* be regimte pzmctpiu ad Sleeadru rege*et narrat fibi be quada puella* que t iuuetute fuit nutrita vene? no % iup illo btcitcometatoz fcoo pbificozu q?quida boies vifitati fu erut comedere veneno fic q? erat ei cibus quotidianus* Ouare mulieres impzegnate no patiutur meflrua* *Rnr qz tuc me flruii tranf it in lac et in nummetu fet9. ergo mulier impzegnata qua* do patitur menilruu boc efl f gnuabozftoms Ouare m trib9 pzimis menftb9 menilruu mulieris impzegnate ad buc fluit*ftnr,ppter pmtate et nomtate puenqz adbuc no potefl fu mere tota materia menflrualc* Ouare femelle aiualiubzutoztf :vt volucru 'ipifciu nc patiu? men llrua*,Refp6de? gSrill* et alber* q> inbzutis grelfibilib9 meftruu tra fit in materia pilozu in pii cib9 trafit in fquamas % in suib9 in plumas £t bocccfideradu eflfic ee veru*qzinter bzuta atalia femelle freque ter magis lut birfute q$ mafculi et femelle pifetu magis fut fquamofe et femelle amumag sfutpenofe-zc* Ouare meftruu recipit nome a menfe*ftefpodetur qz efl fpseium tempozis menfurandimotum lunequia luna motu fuu perficit in vi- ginti nouembiebus etquatuozdecim bozis modo luna babet bomis mu fuper bumidum*vt P5 fecundo met beozozu*fcd quia menilruu e Eriftotelw bumidu» ergo capit benominatione a menfe» nl bumidu erdeit luna crefcente: enpfa oeJiciente: beficit» «Guare queda mulieres biurius patiunf tale fluru» r queda bzeui9 queda p fer bies» queda g teptc*zUc vero g tres: vt frequeter in oib9» cfpcdef q prime funt mgfdtctes: ergo plue generat in eis be me* ftruo: 'i p cotequee longiori tepote expellit* % alie funtcalidiotes: er go minue generatur in eie % bteuiori tcpo:e erpellutur» -Ouerit vbi referuaf mcltruu ante flujtru* bicut aliqui q> in matrice Sed Sluerrois boc reptobat» % hicit q> matriljc elt locue generatiois fed tale mcltruu ad generatione nicbil facit» 'ft fidet ipfeficut bicebat be flujtu emo:oidc£»f» q qda vena circa fpina botfi ipfa menltma re feruat»£tbutuefignuclt:qtmulieres iiletpcmajeimepatiuturbolo rem bozfi ppptcr eiuc eppulfione a natura» Ouerit vtru mcltruu qo oi tpeerpellif»?: mcltruu be quo fetus ge neraf fint idc»*ftrTrq> no qtprimu elt i'p uru et idifpofitu ad generatio ne f? fecudu eft valde puru et claru et g fanguie ille e apt9 generatoi» &uarcmuiieresip:eguatetepo:e mcftrui generat filios lep:ofof et mcflruu eft venenofmn imo venenoiifiimaemu V.cr mcfirucfs»mc v t p 31 Ub:o be caufis caule relucet t effectib9 £m per pbilofcpbu effect9 gerit aliqualcfimilitudine tuecaufe»ergo ille natus male bifponitur» Cuare miicres n vw'fo:mi£ eode tpe mefie patiut mcftrua q: qda in nouriumo» queda i plenilunio queda in dfectu lur.e» ftitr q efl ,pp ter biuerfae pplejeces muUe;p.»Un I5 omnes mulieres in re.pectu ad viros funt fiegmatice: tn mulieres inter fe fic fe babet q?vua elt magia fanguinea»?: alia magis colerica -re» moqlib3 lunatio babet quatuo* quadrae» 1 ille babet quatuot eltfanguinea»lc6a colerica zc-ZDulier fanguinea patif m prima quadra»coler;ca micoa melsmcolicain tertia» •zlicbe alus» -Guare mulieres fangumeepatiutur flupumeftruuinpma quada •ftefpondeEfecudu^alienuinlib:o ampboafmo:u ‘zlecundu J5ud bertum in (cx principiis» tale additu iuo tali facit ipm magis ta* le ergo pzima quadra lune mulieri fangumee augmentant fanguine ergo tucficeppell:t».£ti3m refpcderur q luna noua recipitiuuenes» quia tales funt magisfangutnei q fenes»turta bunc verfum luna vetus veteres iuuenes noua luna requirit» Guare vt frequenter omnes mulieres m fine mefis patiuntur me ftruu» "Bcrpcdetur quia generaliter omnes mulieres funt fiegmatice modo vitima quadta eft fiegma» Aliter reipodef q boc elt ,ppter be* Tpnoblcumatt 'Hrtffotdis. fecmmlune* ergo m eis frigiditas operaf ad multiplicanda illa mate riam* % materia multiplicata tue cepellitur* Querif*quarein tali fluru mulieres patiuf oolo:es* Kndef q:eft fimilis Polori ftraguinee*i* vrine paulatim z guttatim: q: fi= cut ftraguinea que fit er potu indigefio vias vrinales fubtilee ledit (II cut cotingit poft balneu* fic eua materia mcftrualis que eft terrellris et indigefta ledit vias p quas otgeri oebet z tranfit* -Quare poft fluru menftrui mulier faciliter cocipit**ftnr q: tuc me luis eft oifpcfita ad pceprionem* q: eft mudata a meftruis* Unde legi turm£rodocuiuddefienrinegipto in b:em tepo:e augmentaban turfup egYptioe* t)uius no fuit alia ratio naturalis nifiq?viri mdei non coiebant cum mulieribus fms nificlTent purif(cate et mundate a men flruo q: tuc funt apte ad cccipiedum* Quare colo: mulieru mcftruofaru mutat in palledine* videt q: tali tcpo:e calo: recedit ab oibus mebris erterioribus ad mcb:a iteri o:a: adiuuadu natura z erpelledu mcftrua: quep:iuatio calo:is facie palledine in facie*2« liter rnr q: mcftrua funt crudi buo:es* ergo ipis fluetib9 b$ t>ecolo:are facie*? p pfeques inducur palledine* Quare mulier nteffruofa abbo:ret cibucapere* *ftnoe£quia natu ra pl9 labo:at ad erpulfionc mcftrui q> ad bigeftione* ergo ficaperet cibu ille maneret crudus* ergo natura fagae bocno admittit* Quare queba mulieres ffit fteriles et no concipiut *Rnr fcSj medi cos q? ,ppter multas caufae* ‘Jbrima eft: q: aliqn er pte viri e befect9* *f*quado vir eft frigide nature:qu ia tuc femen fuu eft ineptum genera tioni*£?c6acaufa eft q:femen ei9eft aliquoties aquofu no facies mo ra in matrice* tertia q: femina viri et mulieris funt t>ifp:opo:ciouara* vtfiviremelancolicusetmulierfanguinea* vel fi vir eft colericus et mulier mapime flegmatica: q: vt patet er primo be generande anima lium er fecundo t>e anima2lgens z patiens bebent efie p:opo:tiona ta* alias actio impeditur* Quare mulieres pingues raro codpiut* *ftndef q’ bnt matrice !u= brica p qua femen receptu labii: necretinef* Sliter rudetur quia talef pingues babet onficia matricum valde ftricta* ita q> feme impeditur* et fi tntrat tuc tarde intrat*ita q? feme medio tpe infrigidatur et fic no valet ad generatione: fed in materia carnea refoluitur. Quare mulieres nimis calide raro concipiunt* Kefpodef quia fe* men in eis receptu ertinguii: % co:rupitur ac fi pauca aqua in magnu ignem fimderef ergo videmus q> mulieres feruenter appetentes lu run am % libidinem minime concipiunt» fjMoblcumata Quare mulieres publice vt meretrices no concipiut ftnr q? boc e p:opter Piuerfa femma*ejcquib9 earu inflrumenta condpiedi Peftru uutur et lubzica efFiciutur*ita cy uatura feminalis no retine&Clel etia qz vnft femen Peftruit aliud ita q> nullu valet ad generatione* vn vf9« 3mpedit et femen aliud fimu! et mediante Quo impeditur fequitur Peftructio p:olis’ 3tem nota vt patet per albertu cy fummu remediu eft ad coceptionc recipere matrice lepozif pulueri3ata % purificata i potu*que a tota na tura fpecifica operatur ad coceptione Quare quedam mulieres concipiunt mafculos*ftefpodetur fecu dfl fi femen cadat ad Peptera partem ma tricis tunc generatur mafculus* quia beepars eft calidio?. et cato? fes eundum p:edicta operatur ad generationem mafculi* ergo fecunduj albertu quando Peptera pars mulieris mapime tumet eft ftgnum ma fculi in vtero. Sed alii aflignat alia caufa*f*quando feme patris babj Pominiufuperfemen matris tuc generatur mafculus*fcd quando eft ecoiierfo tunegeneratur femella* Quare queda mulieres codpiut femellas* efpodetur quia feme eft lapfu ad finiftra parte matrids*que eft frigidio: ratioe fplenie ad= iacetts*q: fplc cooperaf ad frigiditatem illa e ca femelle* 3te vtPidt alber«quado mulier poft coitu iacet i Pertero laterecocipiet mafculu fi afit i finiftro cocipiet femella«q? femina reclufa ad illa gte matrids fluut in qua mulier iacet*et tuc talis fetus illic fozmatur* Quare mulier matriceftnrfecudu Uuerroim inlibzo quipidf colliget quia eft ,pp?i9 loc9 generationis et illa eft fituata i medio mu lieris ficut cloaca in medio ctuitatisrq? ficut ad cloaca fluunt omnes i mundicie duitatis*ita ad matrice fluitfanguis menftruof9ttmud9* Quare qda mulieres po:tat pueros longos ? gracilestetalie po? tantbzeues et fpiiTos **Rnr fecudu Uuerroim vbi fup?a % etiafccudu 5alienu*q:puerfo2maf fecuduquatitatematricis f3 quia alique mu Iteres babet matrice loga et ftricta* ergo pueri erutlongi et graciles fed alii per oppofituPicuntur babere matrice Pifpofita ergo etia pue ri per oppofituPifponuntur* Quaremulier aiiquado condpit Puos gemellos**Refpode£ fcorn £aiienu in libzo Pe natura humana q? in matrice funt feptem cellule ct receptacula femis*et tot poflut naturaliter generari pueri in quot cellula s femen ceciderit et Piuifu fuerit quia tres cellule funt i Perte* ro latere*etin illis generatur tres mafculi:et tres funt in finiftro late re*in quibus generantur tres femelle«fed alia eft in medio Ularu3 vbi antiqui autenticibicut generari bermofrodita*i*bomine babete mc b:u vtriufcp ferus* Sicrgo mulier pareret vitra feptem pueros boc potius eifet miraculofe cp naturaliter* •Ouare gemelli fut femi botes et no ita fottes ftcut alii: vt bicut le ges ipfos $ medio bote in bueilis reputares* •ftefpodctur q: feme et materiaCque beberet trafire in vnu fetu)cecidit in buos et ergo bebi litarunetfecudu rei veritate no biu(vt frequeter) viuunt •Oueriturquomo generatur bermofrodite**Rnr per tale modu5* qt in matricefunt tres cellule ptincipales vna in bertro latere*alia in ftniftro*tercia vero in medio m qua femelapfu bicitur generare ber mofrodita p tale moduquia natura fp tendit ad meli9* ergo intendit femp generare mafculu et nuncjp femella quia femella eft vir occafio natus et monftru in natura*vt P5 in Ifbao be aialibus ergo quandoqj gei: eratur mafcul9quo ad oia mebta pucipalia fed tamen tande p:op ter indifpofitione matricis et obiecti et fecundum inequalitate femu nis cu no poffet pficere mafculu perfectu*fic generat femella vel ber mofrodita* et ergo btcut naturales q bermofrodita fit impotens m meb:o virilt*vt patet per experientia* Ouare natura no bifpofuit in eo buo mebta virilia vel buo femta lia*fcdfemg vnu virile et aliud feminale*Knr quia natura tunc faces ret aliquid fruftra*quod efteotra '2\rift*tn multis locis fc3 in tercio be onirn? -punto ceii«quarto metapbifice*vbi bicitur q natura nicbil fa ci:fruftra«etbeus Oucrif vtru ille fit babedus $ viro vel muliere* *f\nr cofiderada efc quantas vni9 mebti fup quatitate alterius mcbti* etbebet pfidera re in quo meb:o fit potes in actu venereo*etfi fecudu actu mulieb:e: tuc eft mulier*fi fecudu actu virile tuc eft vir* Ouerif vtru 03 baptizari noie viri vel mulieris* *ftnrq>noieviri« o e qz nota tponutur ad placitu*et fecudu nome bigni9 b3 baptiza 2 riqa ots vir bignioz eft muliere*q: oc agens pftantius eft fuo paiTo vt bicit Srtft*in tercio beamma: -Ouerftvtru d3 ftare in indicio loco viri vel multeris TRnrfcSm via turis q? p:imo b3 iurare antecp admittatur ad iudfcm quo meb:o pof fetvti et fecundu boc eft admittedus iujeta vfu <z potentia illius mem bd*etfi vterctur ambobus mebzis equaliter tuc fecundu fanctam tna trem ecclefiam non eft tolerandus* £t quo etia quenf % foluitur tale p:obleuma*vtrum ipfe poteft ad facros o:dines*£t refpon detur fecundu ia m bicra* -Oueritur an n itura facit meftra* finr q fic*vt P5 tercio pbiftcoau$ Sriftotelte q2flnotffcp2waretur fuo finema er pofTibiUb9 fcrtipcr intendit ,pdu cereid quod melius et perfectius cfl fed tande ex indifpofirione ma« rerieet in flutu pftellatioms fpecialis no potes eti perficere x fuffict* enter .pducere intem ergo producit illud quod poteil. Ut contigit te potib9 2Uberti*q? inquada villa vacca peperitvitulu femibomwem tunc ruftici fufpicates Pe paftoze ipfi rei caufam variam impofuerunt et tande ipfucu vacca volebat cremare* fed libertus aftronomie er pertusagnofcesreiveritatemerconftellatione fpeciali boc factum dfebirit.etpafto2ea manibus eotu redemit* C toec funt verba Slberti*U id imus bico jpo:e* et cozpoza eo:u3 fo nullo loco erant coiunctanifiin do:fo«et babebat buo capita*quatus o:pede8*quatuo:manu«.et ibant ad quacttcppartem vertebantur* Oerba alberti* Uidimus bircum non habentem nifipedes anterios res ct partem poflerio:emfcilicet culum traritpoftfe fuper terram* Uerba '2Uberti*Tlarrauerunt nobis t>uo boies fuerfitin bo:fo cciu cti et erat cotrarie coplerionisetcnvn9 fuitfuribud9* alter fuit mafu erus*T virerut g buos anos*et vnus p:ius monebatur alter vero ta biu fugutpit bonec er feto:e infectus monebatur* Queritur quomo fiet bec* fl cfpondetur cp per tale modu*qma fe men funditur ad cellulas matridsrquod p2o gcneratioebuo2u fetuti fufficit-nmc fo:te quandoqj cdtingit cp interfticiu pellis medias inter buas cellulas rupitur et in bo2fo ramificantur* et coiungntur baben tes buo capita biftmcta* Qucrit vtrofit vn9 bo vel buo«*ftnr feaidu 2lrift* refpiciedu cad cor*vnde quado fut buo co:dafut buo bomines. Quare aliqua do bo generaf cu magno capi:e velcu fer bigitisin vna manu«vel cti quaruo:**ft nr fcom2Uber*q? e .ppter fupflmtares % nimia abudadamaterie*vnde quado materia fuperflmt*mc generat caput nimis magnu vel fer bigiti vel quatraoz pedes«vel aliozufuga budatia meb202U fed quado materia belidt tuc generat mcbni m m9 qj beberet velpaucio:a meb:a*£tfic2Uber*et auerrois biflingut fe* cudo pbificom ititate bifcrcta et continua* Quare mulierfitmonftru in n3tura«ftnrerfecudopbifico2U*oe occafionatu cti monltru fed mulier occafionaliter,pducta c*ergo a:c* ZDino2 q2 natura nuq$ intendit generare femella «fed femg ma fculu* Sed natura generat quandoq? femellam Rapter materie utdtf pofitionc*vt p2ius biccu eft* -Quare quida totaliter aflimilaror patri*quida totaliter matriqda vtricpquida neutri parctu* Tendetur fecundum 2-lriH «fi femen patri# tf>iobleurmra Sriftotelfo toralit er fuperar femen matris*tuncpuer totaliter aflifotur parri* St aure per oppofitu tuc matri*Sed quadpep neutri allifetur ?boc con tingitvariisbecaufisqncp epbifponeptimaru qualitatum* qncpep influpuconftellationis celeftis*,£tfic refert SUbertus magn9 epeplu q> quodam teporis erat bona coftellatio pto generatione potcotum* et generabatur bomo babens faciem ad mftar potei* fecudu boc pto ducuntur monflra biuerfimode* Ouarepuerifrequetius aditentur patri q$ matri* ftefpodetur <# hoc efl p:opter Ymaginatione matris be bifpofitione patris in coitu Onde ratione fotris Ytnaginatioms be qua memotatur tepote con* ceptionis pueri majrime attrahunt eius bifpofitione aut colote vrfu periuspatuit be regina*qua imaginante nigra peperit filiu nigru* et rurfus patuit be quada regina etbiope* que tepote con ceptionis Ymaginabaturbe albiffimo colote: % tuc peperit filiu albu j£t idem babetur ep artificio iacob: qui virgas bifcolotatas mifitin aquas t epote admijrtionis ouiu* Cuare pueri aliqn affriantur auis t attauts plulcp pptiis parctib9 elpcdetur naturaliter qt virtus auo£ eftimpofitain cotdib9 gene rantiu* et poteft btei q> fit aliqn eje fimilitudine nutrimenti* et tuc fet9 fo titiatur eje fimilitudine auctum* O uare mebta pueri funt biuerfimode bifpofita» queda magis bu* ra*queda magis mollia* efpodef g? boc eft,ppter bominiu biuerfo rn elemctotu* qt olTa fiut ep materia terrefiri*ergo funt magis bura* Sed medulla -icerebtufiut er materia magis aquofa* ergo funt mas gis mollia*Sed fpus vitales z aiales generanf ep materia magis ae rea* r boc mteiligitur be fuis mebris ep* quib9 refultant: ficut epar et cot* in quib9 principaliter fpirit9 vitales epirtunt* Oueritur*quomodo fetus fuccefltue generatur* *ftefpondeturg? in primis fep Diebus femina babent colotem lactis* fed in fep biebus Jequentibus babent colotem rubeu: qui colot eft ptopinquus bifpos fitionicarms: t tunc trafmutatur in materia fpilfrfanguinis icoagu lati non fluentis:ficut maffa carnea* fed in buodecim biebus fcquenti bus pcft illos illa materia condenfatur -zconfolidatur ita tfpofietfu fcipcre quia res fluida et bumi da no tenet impteffronem*vt patet per grillo* fecudo be ata*Sicfm= gulis biebus vfq3 ad partu aliter % aliter bifpomf«Sed quomo fetus per fmgulos menfes regatur per planetas boc pttslibi.f* in Boetio* j6t ille medus tranfmutationis feminis patet m bis metris* Bufceptum femen fep primis credo biebus UMobJetimata j£fl quafilac* reliquifcp nouem fit fanguis. abmde Confolidat bucdena bies* bis nona deinceps Afficiat fotum* tempufqBfequeiisozmm* Ouerif*vtru fetus mingit* ftnr qwo* x ro eflqznoit b3 pma oigeitionc qefl in flomacbo*qzcib9n6venitei pos:f3p vmbi licu* x ergo no vrinat*fed fiidat*que vrma efl pue quatitatis* x rei er* uaf in quada pellicula matricis* x in ptu emitti? in magna copia. Ouarefcom vfum et curfum nature pueri epeut vterum maternu in nono menfe**f\efpondef qz tuc fetus efl totaliter gfectus* velboc ideo cotingit* qz tuc regnat plancta mellifluus % beniuolus* f* iupiter qz efl amicus nature*Tla fcom aflronomos ipfe efl calidus % bumid9* et ergo temperat malitiam faturni frigidi x ficci* ideo ocs pueri gene rati in nono menfe funt fani vt frequenter* «Ouarepueri epeuntes in octaua menfe pzout frequeter mozmtur etilli pueri bicutur fetus lune* efpodetur quia luna efl planeta fris gidus babens bomtniu fuper fetum*ergo fua frigiditate ftringtt fetu: ita cp opoztet eum mozi* «Ouare puer epicsflatim flet* f\nde£q?,ppter fubitafeparattone a caliditate ad frigiditate: que frigiditas mapime ledit fua teneritate* ed alia ratio effe pot talis: qz tuc pueri babet mcbza mollia x ra: que copzimuturcu epire bebet ppozta matris flricta Tangurtam* et pcipuecerebzubumtdu capite copzefle befe facit fttllare quofdam bumozes*qpetentesepitup oculos caufant fictu-zlacbzYmas* Sed tbeclogi alia aflignat caufam* videl3 q? boc ftt ,ppter tralgreflionem parentu x 4>pterpctm ozigtnale* Cuare puer cu erit ponit bigitu in os* ftefpodef qzpuer epiens a matrice epit a calido balneo ergo intras frigiditatem ponit bigitu in os pzopter befectum caliditatis ♦ -O uare mulieres aflert op puero clamate in vtero efl malu fignum* cp efl malu eo q? no viu9 epiet* et ergo bicut tbeologi cpbu puer cognofcit fepziuari biuino intuitu Rapter carctiabaptifmi*ergo tuc clamat* £ed naturaliter refpondef*q?clamoz eflfiguu fue pafHo nie* qz fi mapime non pateretur nonclamaret* £lueritur*quomodopuerepitbevtero* *ftefpondeturq?pzimo caput eptendtt* x fi alio modo epiret.f*per crura vel bzaebia tuc inter ficeret matrem et femetipfum* Ouentur* quare mulieres comedentes cibu infectum vt puta car nes rancidas xc»be facili generant oboztiuu* efpodetur quia in eis generatur femen infectunuquod anima abbozret?,pucit ab agro na Sriftotdfe cure*f*a mamcerq: non c ft aptum p:o fo:ma nobiliflima* f*bumana: ei anima infunderetur* Quareco:ea luctatio et faltus faciunt abomuu* vt alique mulies rea aftute bene fciunt % facium "A efpondetur q: per talem motu ligas menta emb:ionis foluutur* et p cofequens fcquttur abomuus q: ma teria biutius retineri non poteft* Quare ictus fulminis et tonitrui faciut abo:tiuum**ftefpondetur quia ille vapo: efl aduiliuus ratione cuius faciliter ledit materiam te nerrimam ipfius fetus* intrans per po:os matricis» imo bicit 3Uber tus: fi puer actualiter viueret invtero materno: per fulmen et toni* truum interficeretur* Quare mulieres iuuenes et non antique p:opter caufas bfius bis ctas abottijant» ft efpondetur quia co:po:a mulierum iuuenumfunt magis rara po:ofa et gracilior» ergo vapo: fulminis citius co:po:a earumintratp:ocuradoabo:tiu0meis* fed mulieres veteres babet carnes groHas et compactas» ita vapo: eas faciliter intrare no po tefb ergo non fequitur talis actio in eis* Quare multu gaudiu facit abomuu* vt vult Urift» ftefpondef q? tepo:e gaudii matrijc t epauperaf calo:e % per cofeques abo:tiuus ef ficitur» iSadem ratio efi quare timo: facit abo:tiu0* q: tuc calo: vadit ad co: fubueniendo ipfi berelinques matricem* ■Quarein p:incipio imp:egnatioms*f* p:imo fcoo % tertio mefib9 faciliter fit abo:tiuus*3ld boc £alien9 rndet*q? fient fructus vel in principio faciliter cadut* q: ligameta adbuc funt mollia et bebilia* ita etiam eft be puero in vtero* Quare in fine imp:egnationis*f»vii.viii»T»i]t:* mefib9 puer faciliter et it* ndef fcom 5alienu* q: qn fructus funt maturi tuc ligameta fa ctliter frangutur* et fic faciliter cadunt* Q uare repo:e imp:egnationis adbuc medio*f»in*iiii»v»et*vi»men fibus bifficulter fit abomuus» ft efpodef q: tuc ligamenta pl9 funt fo: tificata vel folida»? g pfeques no cito co:rupfitur* Qua re aliquib9 mulerib9 maio: accidit bolo: gturiedo % aliquib9 mino:* Tendet fipttx tres caufas*aliqn ,ppter fetus magnitudine vel q: obftetm; efi indocta. £tia aliqn fit q: ferus mo:tuus efi q: tuc non babet fiejcibilitatem: fed in ejeeudo eft mflejcibilis* 13ed bolo: mino: continges in aliquibus per oppofitum fit* Quarebomo non babet caudam ficut alia animali3*ft efpodetur quia bcmo non eftammal cui9p:op:iu eft federe*fedboc nullialiop. animaliumcaudas babentiu etlp:op:ium^ tf>:obletmt3fa -Ouarebalneatotescu aqua frigida et tio cum aqua caltoa vcpch luntcalojem t>e fo:nace«T\efpcdetur quia ille furtt qualitates cotra r:e que maious actionis funt adinuicem et fic calo: in Iapidibus me= lius erpellitur* Ouareaqua calefacta magis congelaf,q?frtgida»*ftefponderurq> ideo*quia talis ell magis rara«et per confeques magis dat ingreffum frigiditati* <Quare betes fur magis pingues % crafli circa vetree c# alibi» 'R nrq: maria tigeflio efl in flomacbo ideo ptes que funt macbc magis impinguantur et incraffantur* Ouareammal pofl coitu trifts5*fi efpddef q: actus lururie einfe turpis et inuld9 7 fic oc animal abo:ret tale actu «quia botes cu fuper eo cogitat erubefcunt et triflatur» ■Ouareebui nobaberPifcrenoncinterfapoiesficutfobat ‘Rnrq? caro ligue ell multupo:ofa fiuefpongiofa»et in fe multu capit oebu mtditate*et magis in ebriis cp m fob:iis»ergo lingua replet malis bu mo:ib9 ejt frequeti potatice»et fic eje tlla repletione caro lingue reple tur 7 o:ganu gull9 ingreflaf quia organu gullus ell vena linguefubti li carne fubftrara»ideo ,ppter ingreifation c medu*i*ipftus gullus po tus ab ipfis ebriis fumpt9 no perfecte fentitur»quia ad Pebitam fenfa ttonc requiritur proportio fcebita medii» £t er illo elicif caufa quare ebrii no babet perfectu modu loquedi* Cuare atalia melacolica babctlongas aures* 7 quare buiufmodi botes babetes logas aures vt in plurimu non funt tta fapientes ficut babctesb:euesauresvtp3;p3rill«mlib:ot>e atslib9» ‘Anrq? aures generantur er materia frigida et iicca quebicitur carti7ago»que efl in potentia ad es vel at» oITts generationiq: atalia bea tali materia abudat»ergo babet logio res aures*er quo babet raa terfam fufficienteet abundante ,p auriu generatione -rfic tunc aures abundantes generantur et magne* Ouarepredictifuntfemifatunftefpondefqrammcfequuturco: pora nam ftfenfusco:po:isfuntfubtilc3»tuc anima erercer fubnles operationes tam p:actica3 q$ fpeculatiuas et per oppofiium elloe corporegrofTo» CueriturquomoaiaintellectiuacomgitHrpuerot vtero matris *f»vtru pater generas bifpomt materia ad receptione ate inrellectiue theologice qntt materia fetus fufFtcicteroifpofitabe9 infundit anima mtellecrfua*er boc idc vult beatus Huguilinus v>icens»anima creando infunditur er infundendo creatur* Sriftotelte C Solutis et motis ,pbleumatib91>c grib9 coipis buam' er varus bi ctis3lri»et aliom pbo:um z medico2u cobicibus lucide eleais»;equu tur alio ,pbleumata vtilta quo2U p:imu eft « Quare lepo2esaptis oculisbo2mmt»*ftefpondeturq2babetocu los p:eemmetes et paipeb:as b:eues»et ficcu bilficultate claudatur % lia pot eJTe caufa qz funt animalia timo2ofa»ideo vt fe cuflod ire pof funt apertis oculis bo2tniunt» Quare comi non cibat pullos fuos ante noue t>ies ftndef quia vi dent eos non efie eiusdem colons feu non confo:mcs colo:i ‘iuo z io putant eftebe alieno genere»fed rame beus omnipotes pafciteosp fllosbiesrozeceli* Lindepfalmifta Cui batfumetisefcamipioaum et pullis cozuozum zc* Quare ouis et colubafut animalia mitiffitafcnr q? carent fellei et fel comoaet ad ira vt patet iup:a» Q uare aues babct tefliculos ad intra» fcrtr q2 fi baberent eos ad ejttra impediret eo2u volatu et leuitarc quebeberet co uerci in vrtna coucrtitur in penas»et boc P5 q: in pennis multa appa- ret bumiditas»3Uia ro eflqtfut in cStmuo motu»et ergo mulm bumi do in eis er liceatur per aere et ventu» -Quare oua oblogaefticiut mares»? obtufa femellas» fUrvt vult ypocras«q2calidi e mittere a cccro ad circfiferetia frigidi vade fi oua funt longa fignu eft qz babet multu be calo2c et ideo trafeut ad snate- ria mafculi»q2 i oi genere ataliu mafcul9 eft calidio: femella»tefte pbi lofopbo»Si vero oua fut obtufa fignu eft q?cak>2 in eis eft bifperfus ct remifius»et ideo tendutad materia femelle Quare melius auditur be nocte q> be bie»f\nr fecubu tHri'fl»qa be noae maiot eft tranquillitas cp inbiequia fol no ita bene eleuatvapo rem in noae ficut in bie ideo tuc mediu eft melius bifpofitutn z per ip fum meliot fit motus qui btciE eile cu iono»!Uia ratio eft q: i oie plus res fiut mot9 aeris et fotu qp in nocce»qui fe mutuo ipediut»£tiam in nocte eft magis iilenttu quod eft oppo 1 itu fono fed q: oppofita iujtca fe polita magis clucefcunt ideo bequato oppofita funt turta fe oppo fitabe tanto fe magis notificant* Quare bo tactus fub aicellis citius ridet q? tactus in alio membto •Reipondetur quia ibi eft cocurfus pluriu neruotu»? qj etia medium tactus ic3 caro eft ibi fubtilius et ergo ibi fit malo: z (ubtilio: iealatio et boc eft verum fi talis locus no nimis tagitur quia fi fieret per ejtrcel lens ienfibile tuc ibi no fieret talis belectatio z quado f ic tagft tuc fit ibidiffufiofpiriruu eje multis neruis ibi collectis-* tadem venit fpirit9 ad faciem» et fic inde caufatur rifus» Ouare lignu aduflum vertitur in carbonem» et os aduflum verni in co:pus album» *Refp6detur quia lignu ante eius aduffcone cfl tuffi' cienter bumidum»et fic pofl aduftio ne acquiritiniccalo:em acciden taliter» et ille calo: bumidum in ligno totaliter confumere no potefl» etfic remanet bumidum poftaduftione 'icouertitur in co:pus mgru» eo cp bumidu in ligno fuit fatis vifeofam et non potuit ab ilio igne in toto confumi» Os aute ex fua natura eft frigidu t ficcum modicu ba* bens in fe de bumiditate» que adufli one totaliter cofum;t»et t ic p acci dens bumido confumpto os albefcit» Ouare aliq magis delectatur in colo:e alboitaliq in colo:e ntgro Similiter refpondendum eil vtfupza» O uare alique mulieres plus diligut viros albos» et alique viros nigros«*ft efpcdei; cp butus dupler eil caufa»*p:ima eft:q: alique ba* bet vifum debile, 'zifte magis delectanf t nigredme»q:albedo ,ppter fuffteies lume fup natura lucis qua in fe babet magts ledit vifum q$ ni grede*S ecunda caufa e(l« q: omne fimile applaudit luo ftmiU» fed q: quedam nature calide ille magis delectatur in nigredine» q: ni gredo fequif calo:e» fed queda frigide funt; % ille magis delectatur in albedine: q: frigiditas ell mater albedinis» Ouare animalia do:miut» *f\efpondetur cp p:opter neceflitatcm: quia er longitudine diuerfo:um actuuo:gana funt fatigata» fed per requiem ( que fit in fomno) refo:mantur» vt pat3 per 2lriflotclem in lon gitudine % b:euitate vite» Ouare lludentes llatim poli volentes lludere impediu turper fomniu» et non tempo:e ioladi»'ftefpondetur quia cum aliq3 dat mentem ad lludendum: tunc calo: naturalis egreditur ad intra a memb:iserterio:ibuo»etficperc6gregationem fomficatur etlicfa dt afcendcrefumu cibalem vfcp ad cereb:um» etfic caufaturfomnus per ingrelTionem fumi»Gel potelldid cp ideo: quia cumvirt9 animae Iis intenditur» tunc naturalis remittitur»S ed quando bomo ell in fo lacio «tunc per folactum calo: naturalis diffunditur» et non permittit fumu afccdere ad cereb:u» % fic bomo no do:mit»fed dilatatur g totu co:pus: t per cofequcs folaciu impedit fomnu» Ouare pefllabo:es botes liberer do:miut» *f\cfpondef quia in la bc:e calo: dtfpergttur g cotmuil motu ad meb:a eeterio:a: qui econ uerfo poli labotem ad interior colligitur circa loca dtgeuiua et facit digefttonca quafiimt vapo:cs»qm p:ocediu aco:de adcercb:uT ob TfMobleumata fhuut meatus per quos calo: naturalis ad mcb:a erterio:a beberet bilfundi«et fic infrigidiratis et ingrolTitaris iltie mcbris er teriorib* er frigiditate cerebri tunc caufatur fomnus* £r bocpatet q> muls tum comedentes et bibentes multum bomrnmt et biu* eo <y erinde refoluirur multus et magnus vapo:*qut non potell bene btgeri % co fumi a caloze naturalu-zo Ouare multum bo:mtetes funt indifpoftti et male coIeratiVftnr q> in fomno colliguntur multe buiditates que in vigilia erpelluntur* quenonpoflutinco:po:ec6fumi«etficpetutciroeud*erpetunteri* tu per fuperficiem co:po:is«et p:ecipue ad fadeimet fic caufant mas lam bifpofitionem feu malu coio:eimvt patet notanter in flegmati* cis qui p:e ceteris funt longiorisfomni* -O uarealiquib9 apparet infono q>comedut-zbibut aliqua tmlcia nr q: flegma eleuatu flillat ad fauces? ad guttur % tale flegma quo damo ellbulceugitur in eis boc apparet* Cuare aliquibus apparet in fomno q? funt in aqua etfubmergun tUr*et aliquib9# funt in aqua etfron fubmerguntur«et boc contingit marime in flegmatids 7\tir fecundu2lrill«q> buius caufa efl«q: quan do materia flegmattca fluit ad fuperio:a« tunc apparet illis cj?fmt in aqua etfubmerguntur* Sed quando fluit ad inferioza tuncapparet eis q? euadunt* lilia potell ede caufa fc$ nimia repletio feu ebrietas* Ondecum bomo efl nimis repletus tuc fumifurfum afcendut et mul tiplicanfet inde apparet q> bebet fubmergifeu llragulari fi autem no pot tam marime aicendere tunc apparet eis acfieuaderenr* .Queritur vtrum aliquis potell facere fommu ab ertrinfeco«*ftef ponbetur fecundum 2lrillote«g? fic*fcilicet per illum modutmquia fi aliquis alicui remifle loquitur ad auresdic q> ipfe ercitaret tunc er co motionefpirituum in capite tonitrua fiunt vfaltquod aUudfimue«et fic be illo fieret ets fomntu*£t fic fepe aliquis er reuelatione biutna potell babere fomniube beo gloriofoipfum in fomno bono:ado cui fiqutdem conditoritotius vmuerfbfiliocp virginis illibate conbigna laus et gloria«gratiarucp actio fit nunc et femper per infinita feculo- rumfecula*2\meu* Sriftotclis ©e vita 3nctpitliberdcvitaetmo:teHrifiotelis omniuipbilofopbomm pzincipis» *fcreata£ ♦i*fmemo:a rlUjrSturecaufarerum recto: fine paufa «feffect9 biciT qlibet creatura Cuius factura fertur queuis genitura; entia ,pduces perotatga Omnia naturans. quis per fecula Durans, tribue biuina ttoono fapicria Jlbitte rnicbi Diuam cclt defedefopbiam habitante fcj laboris et vire Regnantem tecum-fftm ifto tempo:e mecum adiuuans fubfidia -z&ebeneconfottafts.ffmulatcpmuareinapoztans intellectus apta ♦wcogrua -dkcne per que nata mea fcribcrefittibi grata fc5t>eariftotele intellect9 itupendo Bc fapienre viro: cuius co:lumine miro illuminafti diurne ♦fbomines JLuftrafh Diuefuperomncspbilofopbie .f.arifiOtele ♦fcozruptu mo:tis bolo:ofc (®ucm fi non fractum leti per flebilis actum .i.filubei fc5iufticie Sduentusp:olis oiui veri quocg felis ♦f.jtpiane lujeifTct fe Uquiffct. fidei q vi micuiflfct cjrifiimaf fde ejegtis Creditur a multis Doctonbusartisadultis Appiane illuminas co:dis fubtilitate CJt ndcilumcmlluftransmcntis acumen fc3 ptraheretteos cognouiflet vtilio:em Oefcnfarozem vijc fcmiffet mcliozem. CT cfl liber be vira t mo:tc S riftorelis* qui pma fui biuifione biui dic m buss g:co« 3« qua£ £ma beteriat be ozigine 3rtfto«q*u ad pa retes % locita be geftis circa fuu bifcipulu Jllejradru magnu«3n Sri(lotdi3 Tero pte berernt be multfplidb9 fentettis ab eo tnuetio % in biuerffc voluinimb9 collectis* ibi (3ndefu3,pp:ia) tbtimavero psadbucin buas Diuidif ptes*f*in .pbemiu: % tn rracratu.Tractat9 vero tcipir ibi (Tl orne ariftotelis oat ?c«) *p:obemm vo a pndpio ltb:i* in quo bt;n nu iplo:at aupiltu: icipies acomcdatcebine maieftatis* Dices qbe9 fit 015 re£ cama % gubernato: otmu9* q:fi ipe fua manu abfirabere?* oia i mcfoilu caderet* T>:op?eapoftulat auto: fapietia be iede fue ma gnitudints*p qua ?fo:iat9 pofier befcribere vita fapietiflimi arlftotef q fi no fuifiet mo:tu9* i$in vita pfeueraiTet vfcp ad \foi bei tcarnatione (q eft ver9 fol iuflicse pps be9 nf) opinari multi boeto:es antiq* q’ p lunie fidei ad fupnaturaiia ite!lectu illuminatis fuifTetfsct9 foaiffim9 oppugnato: ?tra bererico# falfas in cb:ifhana religione berefes* Ct Dubitatur p:imo circa teptu*vtru beus fit oim reru ca p:oductiua £ olutio fic«P3 pmo auto:itate Benefis pmo*3n pacpio creauit be9 celti t terra* £ ed noiecelt intelligi? vmuerfo?. creatura*ergo oia per ipm facta funt* vt bf 3obaiu'8 pmo*fsatioe autfic P5*nullu ages fini* tu poter n cbilo alicjd,pducere*fed ois creatura eft linite vtutis* fol9 aut cil infinit9* ergo no eil mudus .pduct9 a creatura*fed a beo create Confirma? auteiic*q:ois creatura agitp motu* qui necefiario pfup ponit tubiectu ipfius motus*ergo ad minus illud lubiectu non poteft creatura p:oducere: >ed lolus beus* fI Xrguit* Dici? pmo ep nicbilo nicbil fit*f5 ante mudi crea tione mcb:lftt*g nc potuit mud9poftea ,pdua*Dicedu q> p virtutem naturale ep nicbilo no pot aliqd fierufed bn p virtute f upnaturalc* IT C6tra*p virtute fupuaturale no iit aliqd ep nicbilo* ergo ?c* '2ms ,pba?: q: aia eft res fupnaturalis* tn no pot aliqd ep nicbilo Dicendu q' licet anima epeedit natura p:op:ie bicra* ipfa tn eft fub na tura commuter accepta* et eft finite virtutis* ific no bici? fimpliciter fupnaturalis* 1 p pfeques no pot eiTep:mcipiu ,pductuiu alicuius ep nicbilo: ied emp p:oducit ep aliquo p:efuppofito* ei Dubita? feoo vtru in oibus operib9 noftris biuinufit implo&ndil auriliu* Dicendu q> fic* *jbatet pmo automte Boetii tn tertio be ?fo larce pbiIoibpbie*p:ofa nona bicetis. £ ed cu vti in piatoni inqt ncftro placet* in minimis quocp reb9 biuinu bebeat ip!o:ari pfi diu* quid nue fac.edu ccfes: vt tllms iummi bonifede repenre merea mur»3uuocadu inqua otm reru patrem*quo ptermiflb nuliu rtte fun da?epo:diu*Ououiavtlcribi?33cobipmo*Omncbatumoptima'r omne bonu pfecttl be furfum eft beicendcs 3 patre lmnmu*apud que no eft trafmutatio* necp vtoflitudims abubtttic*3luguftin9biciMle ‘Bt vita mo ta erudit9*nemo ta boet9 eft*qui fuperna iUuftratione no idigeat 3deo mqUit>6rego2iu8Tlifiintu8fit qui boceat manu boctods ligua labo:at*3deo aucto: nofter tplo:autt beu,p fua fapia be fuc magnitu din 18 fedevt fecu labo:et* vt opus intentu infalub:e % cofummatu fi nem beducat*Ubinotanduq> tria requiratur ad petitioneaudieda* “£>210 reqriE potentia*Sc3o volutas be quib9 in quarto de cofolaris onepbiebicit Boetius* Duo funt quibus otm bumanom actuu con ftanteflfectU8*f*volutasetpoteftas quom fi altera befit nicbil erple n queat*que oiafunt in beo verbo fue virtutis p02tante adt>eb:eos p:imo*Zercio reqriE fcietia:que e tn beo que nicbil latet*vt P3 ad “De b:eo84m*Omnuda et aperta funt oculis eius* CL 21 rguiturDmmu aujriliu iplo:are no efl fp neceflariu boi*q: bo eu perfectio: reb9 naturalib9 f3 res naturales fine tali inuocatione pfid ur.tfua opa*ergo7:c*Diccdug?tales opanfejenecefittate nature no babetes libera arbitriu et intellectu p quas potetias poflut in beu te dere ficut eft i bote*ergo bo iplo:abit biuinu aujtriliu ficut bicit 3po* fcSaCbo£*iii*Tl 6 fufficictes fumus aliquid cogitare ep nobis quafi a nebie*fed ots fufiicictia noftra a beo eft* |[ majeim9 fidei cb:iftiane befenfo:* fivfcp ad tps plenitudinis feu incarnatois jtpivijdfiet*Dicedu q>fic*vt vult auto: in littera* Cui9 ro e q: beretid infultabat ptra fide rpiana p fubrilesrocs pbificales 7logicales*f$arift*babuitoimreru naturali ter cognofcibiliu notida*ergofifuifiet in fide mftract9bep:ebebiflet illas roes fp fuiflfe falladter adductasUnde intellect9 capif i obfeq*u fidei* f3fnbtiliffimuitellectu iter oes creaturas fub foleepiftctesba buit2lri*ergo fuiftet marim9 beretico:u opp:elfo2 et beftructo: fi ad tpsjtpi feupoftea vjriflet*Cofeqnttap5*q:fupnaturalia ba£ fecudu5 bifpofitionc naturaliucu conatu bominu IT 2rgutH vbicucp cequalita8ibinofutgr3d9maio2i8velmioaspfe ctois*f3 i tellect9 % nft*e equalis itellectui alio£ boi5*gjzc*XDmo: p5 qnn tellcct9 arift*et aliotu boirn funt eiufde fpectes*q e atboma % idi uifibtlis* Dicedu q> licet fpecie oueniat*bifferut tn in gradtb9 idiuidu ahbus in quibus^rift*alios boies incoparabiliter ejccellebat* pbet copia Briftotdcs&atvututum fibtmoles *f*vlrtutu culto: duarum cuUtuusfucratipfcmododwu* *f*p ete elletmm *f*ariftoteli iHrtdotdis. «rilto* «eripit fcietiia iuuamen t&ui capit nomen per amotio in arttbuo omen ficbictus ,ppterquaronem TPbilofopbusquarefignaturnomincdare C t>icauto2ponit buplice notatione 2frift«f«,pp2ia autcomune t ro nes earudebices«q?1frifl4lo noie notat9 e virtuti et multitudine qo P3 ep iterptatione bm9 nots arift* Dicit et ab area qo e virt9 'i flo flas ftare*qftcoftas in virtutib9 qua£ ptecipuus erat cult02«Xucibi( B ntbonomafia) Dicit q? idc Briflappellat9 e pbilo fopbus qo quide nome I3 plurib9 pueniat tn ipfi foli puenit p atbono mana qt ipeCquare note pbibefign3tur)mav*imus fcietiara fuit ama to:.vt P3in luaru fcientiaru tr aditionibus* «taifloteles er gente virtuttt fplendente i6rccuo qui gente laudum titulis redolente virruofus ♦bep paterna ciuitate allrageria iPzeclarusvita. patriocfcloco ftragerita illius viri natus ' fulcirus •tflicbomacbi filmo.artio gratuitate pzobatus magifler 4»alerandri .wure belli &octoi erat regio magni moderamine legio «f«rcr celeriter totuo:be latum <gtui ptopere mundum totum vaftumc?rotundum iufte fubegit imperiofuo ptudentia TPuIcbrefubiecit fibi-quod faptentia fecit /♦ariftorelis vbiqj cofuetudinia Ibuiuoooctouo.cutuefuttvndicpmous aieradrutnfotmare bocumetis o:nare Jftegem munire ooctrmio.feu redimere bono «f*boni in.ppinquo in logtnquo ConfUij ootefaniptope fiue remote inloginquo «t4fts in.ppiquo 4p verba afga Zlongc fcripturaptope fed pcrverbula oura ♦bboctrmas *f<arift« tradiderat 4aleeand:o eritri dogmata q ui menti oederat tuuetti tamen enti ff t>ic autot ponit occafione bictip2io:is:fC3 quare arifl«btct9 e ama to2fapieadeofc3qj natus eftoe gente greco2U«aquib9 fapietia 02ta bf oe quada ciuitate nat9 q bicif Uragitra fiue ftrages cuius oater fuit Bevita Tlycomacbue. Xuc ibi(boctoj erat)t>icit cp% ritt<ppi mftas boctrf nas et vtutee erat fact9 magiflerSUepandri magnbq pauds tpib9(vt et9 narrat byftoda)totu mudufibi fubiecir p fapictia Tui magiftri aru Xunc tWCCuma fuit vndtcB mozis)notat biligetia aru circa fuu bifet pulu2llerad:u biccs cy t>edit regi bona cofilia pzefentt % abfenti* i p pinquo vel in remoto«abfetiquide p litteras«pfenti vero p bura vba cui9 boctrinas(q3ttis alejeader eet iuuenie )meozie tenacii pmedauit bicta illiuspbi fideli confidera Carrn ina pubagoze fido circumfpice moze illiuspbi auctoritates vide tradita Dicta tiobio concerne relicta ficut intelligis illius ptfi boctrmis bitere ceu fentio anajragoze oocumeotto at tende illipbi Con fpt ce. Ieucippuo focrates Democritus byppue ome illud quod birerut fciuim9 fcia fplendere rf&uicquid oijcere.quoo nouimuo arte nitere illepbs illepbs intende &uod fcripfltplato etberaclituo ipfc pzobato ♦f*pl?i fciaru plent Vlc\ reliquicuncttDoctrmenectartpunctt f[ Ibtccofirmatqofupzabictuelbq? antiq mcbilfctccialiter tradide« rut biccs boc pofle patere infpiciedo Dicta pbo:u q nobis <tliqua.noticia tradere mtendebat«f*ibubago:e£tnpedocli9 Snsjtr» gozeXeucippiBocratis *byppivz aliop. ferip ta in qb9 nibil nobis certitudinaliterrelictu inuenirepofiumus* «f«pbfe inuenire TBil poterit fdre De Dictio vel repertre ♦frariib rapientis feriptis poterit ?pari IbuiuoquodgnariDtctio queat affimtlart' «faotnmentu ♦f*t>ictis adiunctn Jmmo maritatum flteiuo flmul affociatum referam ♦toifb «bmonftra Bt Dicam vera.oici valetvnacbimcra «f*boib9 ♦f-arifb «i «coite r % multio vnde manet ipfc vocatuo abunde ♦f«pbos faptentes «i«p:edpuua 00 gnaros fcimuo pzeceptozfcrtbacp pzimue IT*b<c autot qmedat 2lrtfforele ab ercelleti otdine in fuis boctrinis obferuato* bicens cp nicbil copilatu vnq? ab antiqo pbilofopbis pot bictis 3 riftotelis ccparari* in quib9 ta o:n3t9 ,pceiTuo eft atcp firm9« quaftefiet matrimonialis copula in fuisbictis: quenucybiiToluipoc nifi p mata cui9bicta fe babet in coparatoead alio;: pbilofopbozu febabet in coparatioe ad cetera aialiam reru natura fubfiftetia: quo£ coparatto eftficut entis ad biftat.Sttanqj primus otm in bigaitate fcientiaru erat bictatoz* ♦f«aiepandri vtutis Illegis pcllei di uerfe maneriei Uber approbat illius poete«f«codet* vocat Codcjt tcftatur. galteriqui recitatur aperte operu modus alepadri biuerfo^ Clare gcftozum feries regis variozum «f.fuit bn3 quia mudi illetroianus mirum, recto:quoniam fuitozbis vt becto: C tuc ofeqnter bicit: q> liber geltosz regis pelldC«i« 2Uepadri magni q bf pelleus a qda ciuitate: quelibrii 6ualter9 poeta qfcripfit) pmen dat variis modis ip3l\riilotele:in quo qfs miraculofe bicit fo:e factu: q> ipe 2Uctader velut ille forno ac magnanim9 "becto: totufibi fubiu gauit mudu p ofiliu -z pzudentia magiftrt fui Uriltotelis* ♦f«alcpadru gubernat ♦fariftotei' i&uem repit tantaverefapientia.quanta pacta «f.boim babita pieterita vita nurqpfuitantcafcira C *bic omedat 2Uepadru er fapietta fui magiftri que fibi elegit bices: q?tm eratfapietiaipfi9 23riftotelis:q?priorib9 temporib9 nullus fibl fifis cptiterat: bc quo babef memotia boi3«fppterea folet tria mapirna ingenia naturaliter loquedo fueruc in iflio trib9.f* 21 riflotelc Salomone et 2Uberto« qui oim cognitione ep; cedebat, bempto folo ppo cu eius matre* ♦f«arifb origine btneadbibuit finem fapientie Ibic o:tum mueoederitpoztumcfcfopbie ♦f.fopbie tntcllcct9 pt «f.ariftotef Jnuentrip cuius oici mens quit fatis buius antiquo# fapientiu iPzcdeceflbzum nullus quocp pbilofopbozum Sriftotetfs vllo tpe aliqd fcrtpfit fdc pncipia ftabiliulf t£ln$ quid Dtjcir. artis & limma fijcit 44clc aliqd efle poterat Scivere parris. quod quidfozequiueratartis. II loicautot comedat 'Briltotcle tx fua otdmata mtctione Dices cp m pncipio virefue Dedit cpera pbiloropbie* qua vfcp ad fine vite fue co tinuamt* Ouip fua faptetc Diligetia coicripfit omnm frienriaru % ars tiu pncipia* Dequib9 (qui ante ariftotele fuerut) fijre et firmiter aliqd tradiderat in aliqua fcientiaru* *i«?fummatione fecit icieiitus tizt complementum oedit artibus ipfe faentum artes impleuit 4*p$q ejeceffit fcla ornatus *f*pbilofopbo£ fc5 pfecte SJrteoecciatus- qutanullueeum comitatus ar.flotelis caufa opofitis 3 pfius oictio fpecie bzeuitatis amictis ♦baliqd pomit Sddcrequidfciuit. pteitalens quod oieerequtuit capi ♦fiarilt* reru naturas Sumi quin pcfiitabeoqut res benenofeit aliquo tge inuenta fua Dicta inquam comperta necfunt fua vcrbula certa infebfe falfitatis Crrczem fapere. falft quic$ vel babrre oe illud qo ppofuit ,pb3uit g2.uicquid conrejnt rationis luimncrcpit ta magna fapictia fupzema Cantam virtutem fummam quam Dico falutem babere«f*arifto* mirabile iPofie tenere virum conflat fuper omnia mtrnm pfuetos curfus Super mottalis folitofcp flatus animalis quare magis fine peto Diurnus Cur Dici ponue Debet line crimine Diuus ,p vitate manifefto i0uam mortalis bomo. quod pio vero tibi p:omo Be vita afierere TRon efl humanum* noti eft quo# Dicere vanum nullo tpe errare Deficiunt TBunq$peccare«Diuinum Difce vocare pgregatio pbop Sicut errozum tota catcrua ptromm *f«ignorantie abulafle vitatis parunt fetuifle 3fntenebrio ifle. veri modicum quocfcfcifle fplenduit ♦f.ariftoteles Difpofuit Sed poftqp lupit pzeciofa Diecula Direjcit ♦f«ariftotele fapientia Ibunc que pzudentem nobio belicona tenentem pptbgerili erranti Xuv patuit genti tenetoarum fecefurcnti fuccelTio *|[>ofteritao nota nobio cft etiam fua tota adiuta ariftotele Canto fulta Duce f ruitur tantum modum luce f[£>tcitauto:q> Srifloteles tanto lumine fcietie eratinftruct9 vtfeie tias impfecte ab aliis traditasipfe cofummaret artificialiter in ferips tis relinqueret polleris* ita q? nullus poli eum fuis Dia eris aliquid valeret addere: aut etia aliquid Dicere qo eje fuis feriptis origine non haberet* 3n CUIU® etia Dictis non poteft inueniri aliqua falfitas:q:femp fua eloquia ftrmiflimis rationib9 ItabittunkOui ,pp ter illi9 vtutis epcellctia fup ceteros mortaliubommu llatusappella riDebetDeus qs bomo: qr in fuis Dictis no errauit*q5 pott9 efl Diuinu q$ bumanu* f[£t bine elt q> ei9 elucete Doctrina ignorantia gentiliu pl?o£ eifugauerit* Cuius Ducis belicona ab belicon moteOnquo flu debat) Dicta fap ientta Ducit nos fine errore in viam veritatisi originalis turbis JLux ed fontalio riuoo lapientibus alio mi Cffimdenomultoo* qui contemnantbene ftultoo **f*valde nobilis fplendens Cft nimio infignioardens lucens flmul ignio fol fplendorem Citan feruozem nitozem* ©evita fol fp!ede?*f*planeta fplenderc tf&utaum lucefat venus ipfa nitefccre nefat bulci flos fliaui m a:c quo Ibfculus omnis odo:e letatur efTe t5mdct perfafam fozcfefapicntis ad vfum frondibus pinguibus 'Hrbo:pu!cb:a rumis ramts mfignisopimis. Mininum poma oiftillant-cutne aroma pulcbm fructu ,pducen8 p:ecofum partum foimofum germen tribuens gencrofu.it recreans *f*botcm fociatu cunctum fpaciandoptefibi innerum Claic autoibidtq? Srifbbabet feadinftar fotis fcaturtetis ini tur* masfapicuuqui tit eius pparatione riuuli oicuf* 3pfe ei e vt ignis lu ccS'* reliqui vero igniculi ab eo fpledojefcteutiaru capictea lucet in* qua in perfpicua veritatis traditione ardet i errozu e rtirpatce io ;ol cogrue appellatus efl*q: ficut ceteri planete lume a lole g ie lucete re cipmtMta oes alii pbilofopbi veritatis noticia abUriftocele fincepe. rut* ipe ei arbo: e(l in quo ceteri tancp in arbote rami radicatur cui9 poma reoolctia fut fderie fructificares magna felicitatc*0 ui e par* tu fotmofu oiuerl'itate lio:u*idell fcictiaru plenu germini i ume et vltime felicitatis cog ultionem no:ma fplendida JRegula nature oiuino fulgida iure paradigma aptu l£jcemplar gratum Dante natura creatum Jnrebusfaetumfummu q> noecrctacmm regula vitatis ojnatiiTima fpecie 5nfticie nouna veri pulcberri mi forma camera cpcelleutis tbefaurua Cellula virtutis fupreme ga5a faluas peritorum 15 Ioiia ooaorum feu gratia otfcipuloutm Srns Dulce Dcusfuinfle omnia grccus Srtftotdis plura p2oprcrquidc>td tribuam Certa quid referam laudem fibtftoabo veram tseficiet tacendo tremet &tngua vacillabttnarrando ftiluo trepidabit obtd virtute tricatur Cur concludatur plenus y laudeferatur ♦fcvirtute loqui iPluo babens $fari poterit feripto ve notari €[ Tote tricit q? % rilt«t>iumo fui intellectus lume epeplar gfecttfitmu t ter OC8 creofas rcales fuit creat9 q tuflicia ppoliebat in cui9 ccfpectu necp lucifer necp befper9 peiario: epiftir fo:ma veritatis ipmutabilis ab otb9 ot3virtutu*tbefqur9falutis fupme gaudiu boctom et folamc trifcipulom*fpledo: ois artis<q t>e grects omt fuf cepit cui9 laude fi qs enarrare intederet ligua balbuciet. fttl9 oeterio rabtf ei9 laudis plenitudine igenio ccpbcdere*vel fermoe ejeplicare ieu calamo feribere nulli vnqj mo?taliu boij couett potuit* Ipcflbec *f*tricta IHde fn pzopzia referam oe pbilofopbia cbfequta fccretarii tribuit lumina fummtite cui oonauit pater ille t>ci fine Cutue fecreta pcnctrana.qucfuntHnemeta pgji irione 1£lerinotiaa otei vultpbilofbpbta oiumozum fatus fimul inferiozum feffos £Dmc laffos animos folamine pzcftat opimos C Tote a uto2 incipit beterminare t>e multiformi lactia tradita ab ari ftcfdeticens*q> beus cmmu reru pater anfloteli raq> fecretario fuo cctulttpcreftateccgnofcedi iecreta ipius nature* £tetia illaru reru que funt in fine vt ceiu an geli cc9«3deo oictuo cft pbus a pbia* cuius vera ipe babebat nottcia*q:tricit auto: q> babutt veritatis noticia v£ fcienua fuperiord et infenoruqz dicit bunc mudufuperioub9 latiot b9 neceiTario gubernari*Cui9 pbilofopbie eff ect9 eli aiae lalfatas g tenebas ignozantie triifccere lumine veritatis* biuifa 4*boib9 pfcica 5fta bipertita multis poterit foze fata Bevita familiari* pzccipicne biuifa tantumo eflc tPzimabtfurcataoumtajcatvultfoztcnata Grammatice partce logice# nouit artes illafcictia fubfidiu Gtanmiaricamlmguemcaujtiliumoarcpmgue bum effe loquedo Bubrtlioquandofozeocbetvcrbulafando faricdilfaa *f*vba nofcendi Cftarofcribcndibenefeupzclatafcicndt fecreta ?munia ariftotelea aujrilium TB cftcr fcrtba tamen oatctffcMuamcn turpe IBullum nam bellum fedumbatcivelibellum: illiautoa antecedit Grammaticus veros, qutpzecellit velut beros ptifeianua boctrina biuinua TPzifriuoipfiuocftfolumoogmateplenus finem pzincipiii egregie qn fequere 5fico pzcclarcfari oum vis comitare* C TMc auto? pefita ipfiua ptfie biffmitioebiuidit ea tncco cp ppie alia quidc eftimpiaii8*alia vero tftrumetalia feu ozganica: quealiis eft in obfequiu* ficut ozgar.a co:pia famulant ipfe aie. Xucibi C*p>2ima bU furcata) Dicit q> ars inllrumetalia biuidit in gramarica et logica tacp in ptea fuaa totu partit* Zuc ibi C 5ramatice) Dicit q? gramatica elt fda birigea lingua ad ccgrue verba noftrelocutiols* bocea eu me ,pi .uciadi ccgr ue rectu modu loquedi q cpuia fit babea bifficul tarc tn efi in coi vfu p que ei9 bifftcultaa tollit* 3deo ariftotelea nullu iibzubeeo feribere ?muit:qvt ariftotelea iter Slriftotelis pbificoa)fup:a gramatic9 t>ici£ ee pjincepa epcelletilTim9«Cui9 Dic* ta imitat9 eli p:ifcian9 initiado cjc illidet iteru ei9 Doctrina in fuia Dic ti9 f iando*quoa cogrue voles loq imitabit in fuia regtta %Doctrini3 gramatice magia pfuetudo ibuius oiffufus plus arte valet vfus accepta fcia lbbilofopbogratacurnon eft arsfuanam qn loqtur folua Dirigitur £>ed Dum quidfatur. vfus (ibi nudus amatur grofia Helene9 renuit £3 fit ille Bufttca fubrflt 0 vitat-qsuis iuuenilis Xaliaartia Cuenif familiaria Baro gramatteus logico reperitur amicus ociiloa lippetea bfitib9 tediofa tgltlicfounofa lippis luje cft odiofa f[t>ic Dicit q> vfna cois iptua gramatice fcietie e ptfo magia grat9 c? ipa gramatica:qua folu pba modu loquedU£t Dicit CI5 lilia ee*q: fubrilis elerie9 fp naufeat in groffia et turpib9 traditionib9 fciaru f5 pba multu fubtilia repertf in coparatioe ad cfide gramaticu q ad modu pice buanu eloqu fuo£ DictozuCficut nec fluit9 no potea)efl reddere r5ne«£tio pur9 gramatic9 -zlogtc9 nucp ro fur bom amicuficut lur pulcbja egrotatiu oculia eft inimica* talia feta valde amicabilie Tbbilofopbo logica multu reperitur amica 43 q: vtiliterfamulaf Cantumnamcppieoeferuitpbilofopbie itellect9p:actk9 Doceat 43 q: vita fpernit •flMajris quid oicatper eam quonia mala vitat medacia certe refutat pgnitio vitatis reuera refugit fpeculatio vera o:dinat fc3 fpeculatio aiam intellectu cupiete Bigerit bec mentem ratione vigere volentem pollet Deuiare falfitate Defedare TBe queat errare vel falfo fe macu lare (Eloic Dicit auto: q? pl>i 1 veritatis mztozce multu Diligut logicale fciam cui9bac Dicit ee rone q: fubferuit ttellectui ad bndii cognitione toti9 naturalia pbie«Diutdi£ ei intellect91 pzacticu qDocetbonu opa ri % mala vitare*etfpeculataw cui9 e verop cognitioneacceptare* % erro:e falfitati'3 fugere*£t q?tu ad vtrucp logica ril itcllect9 birectfa qz b3viaadpricipia 013 in operabilib9 nobefonuat sffmfi nec in fpeculabilib9 refedat intellectu* .f-!ogica tribuit 5 fla modo ocdir*cuitora fcientta credit capere ctl aliis SumereoiTccndo quam cum reliquis repzebendo cognofcunE bifficili9 fria pariter mfimulctmoruscius quare interroget fcia ff« logica «fffria imiteE Cur fi queratur, ars iftam.queqi fcquatur fplendefcat logica fulgcfcatct illa fub illo fciam tmnitrere nequit dmlogtcam fu efeit poli ponere mfcere nefeit logicumpare fluito effe refero fbunefimilem modico non frumtofozerico medicus fanat infpicit in vltimo e&ui curatpnmo lib:d fed vifitin ymo fntuef inftrmu efie Confpicit egrotum rediens moms fo:e totum adefi in fozibus ifia deceptio •dfcozs eft iit ctfla. quotiens res ludi turi fla £ Io ic ricis q? logica tradit modufcicdttacqfitce otmalia# mod9 fdedt e pponed9 an actuale acc|fitoe5 fetarmq? sbfurdu cfit' qr£ fci«3 % moo kicdu£t io voles here fcia5 imiteE artis logice pcepta q: ficut ver illu c fignu victozie ita erns iflruct9 i logica bj, i fc ftgiiu pti tis tcolligcdo oes alias feientias buanit9 baberi pofiibiles* Toecaut logica e talis nature q> eruditu t ea fp facit velle ftudereffn q fi qs vel* let accedere alias frias pbificas V5 metapbicas.medico terptofifts e q prio vifitat egrotu voles ipmcurare % pollea ifptcit libzos mediria les«red(es at iualuit moub9? tfirmo icurabili effecto poftulat pecuii ei fanate afferes t>e ffa recupade faitatif rifpoe itacp reludef boie5 S ic t aliis voletes abfqj logica n pueniut ad fanjta te pfecta itellect9 ficut ncc medie9 puenit ad fanitatis reeugatione* fc3 arift* *f»frie redit medu amicabiliter Ipbilofopbus logice tribuit moderamen amice ©evita ♦f-logica impleuit incboauit pttnuauit 621 uam confummau it in ceperit et medtauit ppofuttpciofas in puctpto Cdidit cjtimias in pzimiscatbegoztas benarioterminat Sub numero oeno caufat tn ozdtnepleno 4i«fubftada efle qjtttas qualitas relatio £ft fubftans natum foze quantum qualerelatum actio pallio qn vbi babituspofitio fCangcnspalTtuu mmcbtc retinens pofmuttm C t>ic bicit autoz cplogicaffda e qfi gubernarrip no p modu pcipict[ f3 famulatis t opatoe ad oes afs fetas qua arbicepit ptinuamtifinalif pftcicdo ea coplemdq t pmis tradidit glucide noticiabece pdicameto ru q fut i ba quantas qlitas relatio acuo paHio qn quincp .f^nmerfaiib9 famulat boctrinis &uuiis pozten tebo:um feruit Documentis illepbs finec[b9 infeius illi9 fde<i 4libet«f*efl iPozpbirius-finc quis ignarus logice quinis q.fpes acens bifTerentia •fozma gentifcp cadens pzopzium cadens 4i4incilra platonis boctrina Ibec fun t poztenta platonica per Documenta gTIMc bicit cp *P> ozpbir9 tradidit noncia qncp vmuerfaliu q fut gen9 fpes bnma,pp:tu ? aeriis quozu uoticia stilis e ad bndu pdicameto ru noticia vt P51 pudpio fui libzi fit quom vmuerfaliu cognitoe nihil pot fcirit logica*bec autvntucrfalia fco5 *platois boctrina fut moftra q: beficiut a fuis gfectcib9 q:fmip3 fut p fe fubfteta: % ita n pnt figfari b9 bare ee nome t roe5 qS tn fm vitate eis puenit £ m biffinitione vni orUlfe e vnuverfu in multis^fmgfarib9 feu inferiozibus4 4i4fep " *i4lilo pzincipus fenis fubtili ketnate plenis pozitanus famulari inuentus 3 ftts gilbcrtus cfl oeferuire repertus illa terra 4»epifcopalis Bnglia natalis fua patria* pontificalis bignitatis <f>gilhertu Culmmisoznatu.in quem pzobatum Sriftotehs. C loic Dicit g?5ilbert9po2itan9?pofuit llb£ fer pzicipiop q *|betruo by fpan9 appellat poflpdicamcta in fumulis quo#. mane t»ifftcultaris e ,pp i Debile entitate taltu pzicipioy naturis re£ puenie* autioilbert9 fuitanglia nat9«q‘ ,ppter vite % Doctri ne ercelletia ibide ad potificalis ftat9 Dignitate fuerat eraltatus* poflbec fcttatur ille liber Ibincvtnofcaturperibermentasbabeatur intellectu pfoztat licet obfcurus mentem folidat quaff m urus ♦i-obfcura Documeta ♦i.Diffidlia Barbara per verba quia dogmata reddit acerba ,f.vba integra pftruitur per que totalis ozatio fitlogicalis f[ Dicit g> pofteaUrifbedidit lib:u gibermeniapreui9 traditio cguis fit p vba obfcura r Difficilia multu tn vtilis c*qz Docet quo ozo logica lis q veri vel falfi e figniftcatiua ep qbufda pub9 ozoid cobiari Debeat ♦i.noualogica ftatim «i«in quattuozlibzis &re noua mop fequttur quadrangula que repentur ♦frnoue logice fic Dictus Cuius libzozum pztmue vult efle pziozum 4f.libzip2io:u regula ptinef fyllogiifmifozmatio Bub cuius nozmapaufat fyllogiftica fozma fozma generalis fyliogifmi £>implepetpura«triplep oiftincta figura fqlibzozff appellatus Slteretipfozumliberejctatpoftertozum Demoftratione facere pgnofcere manifeffe Cu oemonftrarepoteria quo mfcereclare caufatiuus jaemonftratuius fyllogifmus erit genitiuua fele «i^Debite Brtio perfecte fuerit tibi tradita recte fcjfdabemoftratiua Baudet bec innatis veris ac tmmedt a tis manifeffis *Ua pdidone gticularm TPzincipqs notis a patris lege remotis 4i«aquib9 ,pdud erigit a quis caufariconcluffovultq^pzobart Bc vita f[t>ic mtoz dicit q>% rift«edidit noua logici q t»iutdi£ t qttuot ttbtos peicipales inter quos pm9 otm e Uber p2io£ q tractat de fotmis filio demodisz figuris *q figura difliguii: i tria meb2a*f*i ptimi Ib5a3i tm in qru ptia mediu fubiiciC t vna ,ppoe z pdicaH i alia* et in fcoa bis pdical mediu i terda vo bis fubiicii>vn9* £>219 pa9 mediu fu biicit-p9 pdicat ipm*2Utera bis pdicat fcia bis fubucit*Xuc ipo£*autotdidt g>fcosliber noue logice vocaf liber tls defillb tsemoftratiuo qdlgener3tiu9 ptu mis imediatis veris z vniuerfalib9 paicipiis fepatis a lege pticfor iuj £, p qb9 qde p2idpiis ,pba£ z inducit coclufio de qua c(l fc ia* *i«t>Yleticavl’ munerib9 *i«p9fdas letatur liber II dictas 5£bopica oc oonto poli bcc gaudet rationis *f*tbopice caufaB efficap Cuius vifoitis generatur opinio foztio *i*liber fic dictus 3Tandem tractatus fit elencbozumnumeratus *f*lib:odccbo£. *i*decepto2ia £ ui ratio tota vult elfe fopbillica nota ♦f*ro apparetil b$ dubitat 0.uc fatio apparet per eam fed mens nimio aret efie altqd veritatis appetit *f*fopbiftics g0luam foze qu id veri nam pluo ama t ipfa videri boim appetitiua deceptois Ibumane laudio cll fraudis intellectui fupba venena Cuiuo oat vita menti turgens aconita fatis documctis terminus Ibec fat ooctr inio logice pzopziio oata finio C tucdicit q? liber tbopicotudocet fotmare roes er qb9 colligif fillogifm9 dialecticus opinionis generatiu9*Xuc ibiXande tractat9 dicit g>vltim9 e liber elencbotu q tractat de fillogifmo fopbl ftico deceptione i ipitis caufatiuo*£t 16 folu facit apparere mete * q apparetia efl ei9 finis z no fda*quare pmittit mete aridi rvacui folii foucdo metis fupbil £t in boc finit9 efl nucr9 lib2o$2 noue logice* 02a totis facundia *f*arift* BbetoziooznatuoDignoooateifamulamo Sriiiotelio pedifleeq pulcbre ficut famulat bnefae :&bza fuc belle velut obfequttur oomvcelle ilU9fcie accepta efle ozatozts fetam 30te logice partem gratam fozerbetozioartem *f*rbetozica cognofctt veraciter per communia vere *f«rbetozice ejecellentifiimus Cuius erat fautozfcribarum fuinmuset auto: triplici tllt9 fde codice «f«ltbzu Crino retbozice libzo.quem fcripfit amice C tMc bicit autoz q; rbetouca pedilfeq feu ancilla efequcs logica fet entia ficut pedifleq feu ancilla feqf fuabomicclla£t ipa retbozica b5 veritate boib9gfuadere p coia z vcrapztcipia ad alliriedu tposvt po ftulatacofentiat Cui9retbozicefdepcipu9autozfuit2lrift«bequa ? fcripfit tres elega ntilfimos libzos ♦rifda 4«o&t op «ulogicefcte 2lrs q? poetarum doctrinarum variarum 4>fims 4< infim9 «foerminus Cerminuo eft pmuo. vitra quem non magio y muo -fOcta poetam fTgntoejcemplio oignio aliqo pmcdddu geftu vtlipendendum :$d quod laudandum factum vel vituperandurr quare ♦f.poefi bifficilis ■fabula cur rara libi non ejrtat vel amara ♦kfabula multociens tflon fieret fine qua ratio pcrfepiue equa augmetu pbet boctrina Tftoflro fomentum oat ei feribe docu mentum ♦fcpodtm ppofuit 4«buob9codicib9 oznauit Ibanc qui tractauit bmifcg libzis oecozaui t C*fcicot autozep poefts e finis kie*ficut ottraflatoz poetrie ariftan .plogo viri fludiofi fe pplementu logice inue autpoetica feta vtif fignis z puemettb9 evcplis ad laudan du vel vituperadu aliqo factu q ipfius poefis finis c fcom qua poefij couenict es laudadi vel vituperadi pnt capi ozdes«qb9 ,pcedit t effecs tu quaJlrtlUradit in buobus libzis fue poetrie &e vita Srtflo telis Ifcie biuifio TRftrumcntalis eft artis fectto talis fpeculattua pzacttca ♦i«pbilofopbia SItcra tbco:tca pzanfqj fcttcfiefopbta ♦wiaturalia metapbiftca trea fete ■fibbiffea oiuina mathematica numina mna «Mtiqb9 bonata .bfciafpeculatiua 5nquis ootata remanet fpeculatto grata* ftlbic auto: arte feu fcietia (qua utimur tacp inltf o mteIIect9«quo va dir in actu itelligedi) biuiditbtcea«fda£ alia e fpeculattaalia vo p*a tica*Speculatiue fcie finia vo operari ftnaliter*Sub fpeculatiue fcie notitia cadur pbifica feu naturalia pbtlofopbia*? me tapbifica q bf pma pbilofopbia* z matbematica tractae be quaritate •panua vel bifereta* in cjb9 ata bulctf fouef in actu fpeculadu naturalia reru cognofcibilia roabiliter TPbiflca nature libi pzdfat fulgida ture «f»pbifice Cns bene cui notum vult efle mobile totum ♦f.pbifice rnagf bat optima fercula IRofter cui feriba p:ebet carilfima liba «ultbaa plurib9 bocctur «bfcbolarib9 Cartallis multis que pzefentanturaimcts ornatus ■fibhificus auditus fo:tiratione politus animit generalib9 cognofccte tfmncipijs mentem cdmuntbusefle fcientem «f*p2incipia plene biffinit TBature pzcftat. que perfecte manifeftat ♦f*Uberpbifico£ bocet fine termioburari lt>ic motum fpere tradit fine fine manere «•fanotu inquirit 4*p:(muamoto2 ■fiber quem rimaturcaufa. que pzima vocatur *f*p:imecaufe nopot Cuius finita nequit efle potentia frita C *fcic bfrit y naturalia pbta bocet be pulebdtudine feu bifpone rep. naturaliuroabiltf* Cui9 naturaf pbie pmilib2i«f«pbiftco£ fubiectu e co?p9 mobfe fcoj 21 Ifyvf ea moble fco3 fetm altqo i bac feta pmo motfk'' 4tefminas coioa nature q funt taqj optia liba*!*ite!K gere voletib9 poftea ad fpedaIio:a q befcribit i otuer fis Itbzis natura Wie«Xuc ibi (*fbbific9 auditus) Xutorbidt q? liber pbifico? vocat Uber be pbifico auditu* % b $pt buplice cam* fbtfa q* ifteliber pfcript9 ei coifcbolariu audictia fub arifto*Sc$aq2 i b libao tractat be coio2tb9 % gnalioub9 nature pndpiis* q n pcipiut alto fefu q5 fenfu audit9*Xractat em ille Uber t>e pncipiis re?» naturaUutbe na tura:becaufi8:bemotu:beiftmto:beloco:betpe:bevacuo:begtib9 fubiectiuis i itegralib9 mot9:? be eo?de adunce ?patoe*in£ qs mot9 finaUf bdud it vnu canotu ppetuu: * vnu ppetuu tno2te:cui9 potetta eft infinita % i fatigabilis: fine magnitudine femp moues* *i*lib2Ubecelo plocu ptrartu Cclt tractatum tuc ens per vbt variatum bocere plene biutdere Craderc perfecte poteris quod femdere recte ftellis ornata 5n rem tereuam (imut et rem fidere plenam *f*liber Celi naturam oocet tfte potfc& figuram |[1bicauto2ponit!Uabeqbue 21 rtfl «tractat tn libzobecelo-rmudo biccs qnbi tractat beco:ge mobili ad vbi:qobtird;f«q: qdafutco:ga terreflria: q funt fub celo eentia: ftcut qtuozelemera vt ignis aer aqua terra* “rei: bis ?pofita*qda fut celeftia q fut vndecsm* celu empy rreu tmobile/pmu mobile/fpera nona/celu ftellatudpera fatur nt/fpera io uie/fpera martis/fpera folis/fpera veneris/fpera mercurii/ z fpera lu ne*£tbemotu Tfiguraipft9 celi tractat Sriiioteles in fcoolib:o*£t finaliter pcludit berermtnado be locis elemeto? m quarto* fcire multa liber d*begeneratoe TBofcefacitpluratractatusDegenttura «f*iUo? . *f*co2pus regula stertitur ad fo:ntam per quozum mobile no:ma m *f«fo:mam •fjber quam mutatur comimpiruretgcncmtur C lc b:cit auto: q> ariil* t lib2o be gnatoe tractat be mobili ad fo2tna fc5i cm9 mutatione res bf gnari vrco2rupi« 7 beilla? mutationufub iecro qo e maf ia pma feu e fubtectu gnatois t mo qda 015 alia?, t rafmutat ionu*vt ibide bicit Xriftoteles*£tbe mirto? 7 demeto?, trafmutatoe* 7 be caufis ppetuuatis generatois 7 eruptionis*. Bevita Sriftotelte «f«Iib:o feta habetur 5 n mctheo:o:um fpeculatio traditur bomin' fpes in tali elemento Quotum natura generatur in aere pura vides gnata antris $£el que concernis eje terre nata cauernte aliqua ppona Quotum funt quedam que tunc ex talibus edant ♦wrometa «Avolans lactea comata, vel ftella per aera lata impflto ignita mare crefcens 3gms nigrando pontusturgensaliquando hiatus fulmine ventus Iftos nebule fcatue tonitrus cum fulmine flatus ♦Merremotus circul9 lune 4kotuste rrenus halo flmul arcus amenus appetat fcire aliquis SCalia cum reliquis cupiat cognofcere fl quis cozdis operabet boctrinis )ltb:i vi mentis vacet iftius Documentis CCofequeter bicit: q> in libjo 21 rifto.beterrtuat be illis impzefliombus que generatur tn aere, et be illis que generatur in ca uernis terre, vt funt cometa flella ardens, ignita tmpteflio. nip. gras do tumo: maris' rosmebula vet9 qui eft circul9 lune circudas ipm i fignu future pluuie galajeta: et efl Ia ctea via: que per modu vie in celo er multitudine fic apparet, quefecudum vulgaresbicitur via ad fanctum 3acobumOuotumna turamfi quis velit perfectius cognofcere perlegat libturo metheojo rumteteiuscomentatotes. mineralia biuerfam tHrs# minerarum ooctrijcejctat variarum IRerum mittarum que Dote carent animarum 3fta dant vallum, fal. fulpbur- petra, metallum ariftoteles efle TBofter feriba parum cuius fecit fote clarum. #T*bicbocet cp nolter fcnba Grillo* etia be terminat be mineralibus quefunt qda mirta er elemeris % inatata* £tfunt in quadruplici bifs feretia* vt funt fabfulpbur/lapismtetallit: et bicuf mineralia a mtera que efr qda materia terre: be qua ifta mineralia tribues boctrinas pbifice £ib:o:um fertus oaits Dogmata pbtHca tertus manifeilas illi9fojme efientia abudater Acclarans amme naturampomtopime btflFmitio illi9 materie fo:ma 5£erimnus efl factus anime beneco:po:is actus ♦f«rei Tpnmus vmentis ac mftrumenta tenentis fouemur vtimur Tftos quo nutrimur motu fcnfucp potimur triplici letaH vetera Ibec fpccte trina gaudctpcr Dicta vetrma ♦bponanutrifiua illa porta regitur 1B iirrit ct armatu r fenfit ratione metatur ♦f.nutrittua fenfttiua Iplantis piimo Datur, pecudiqjfcqucns fodatur ♦fronalis infpiciar Stertia Debetur bomtnt* qui cuncta tenetur -f.Itobeara oia 5ftt coniuncta Dicclfe voluminacuncta cognita aiap. quibus eft nota vtucntts paflto tota C iDic bicit q? fertus in ozdineiib:o£ naturaf pbie eft liber be m q trsctado beaiabedaratpmo eius naturabifftnittue*bices q? ata cpn cipiu quo viuim9fentim9: mouemur fcomlocu: ■zitelligim9. £i* quo eliciutur gradvYitc«q funt vegetatiuu fenfitiummoriuu fco3lecu«? U reUectiuibCui9fut tres fpes fco3 fentetias quaru pma c afa vegetattofcSafeiittun.tertm citellectiua.pma puenitpla tie*fc6a ouemt b cibis .teitia boib9 tm« p quaquodamo fibipoflibit' e 013 reru cognitio Zuc ibi C 3flt pincta)bicit q? oes lib:i i qb9 bercrtsf bepalTionib9 aialis«fiue toti9 aialis«fiue ate fiueco:pis funt ifttlib:o piiigedi. vtfuntlibn be fenfu Tfenfaro*bememo:ia 7 remini Icens*? cetero£lib:o£: quospbilofopbiparua naturalia appellam devita Uriflotdis accepti Cntio fant grati lib:i poft bcc animati Cui plantis n omen animalteoonat et omen pfummata talis fcia terminu Ctftc completam foztitur pbiftca metbam illigetis fplendida Ifloftcrariftotelco grecozum fulgida pzoleo nift pbilofopbia cognita IbicnivijrifTetpbifte male nota fuilTct. fT psius recitato;*. fequi£ liber be vegetabilib9 ? plantis'tatalib9* in qb9 naturas biuerfa?z ars bo& t multor aialiu fatis mirabiles (vt polfet patere intuetib9) pul cbse befcribit no fler 2lriftotelesqui ostii fue natiuiratis babuit a gre cie* 3« quo autos pmcdare intedit Sriftotele in fua fapietia* qseeeo q> a fapietibus natus eft oiuo fapiens bididt ab illis rttoses x pzUdentu oftlia«£t 4?ptereafi ilriftoteles no notm a nullo eet gfecte tradita: ficut ab ipfo nobis bocta Ct Jn quo pcludil eu fuiife otm fapientilTumb metbapbifica fupme !Hro oiuma fatis famme corneo eft bonitatis tribuit Cntionaturam.queoatcognofcerepuram fcia tnqrit bina 3fta tbcozta vcftigatculmtna oija «f«reb9 eft cognitio Cuioeoiuimo ejetatfpcculatio finio fecretario ariftotclc pzo fummtfta noftrum fcribamtcnet tfta fciam pulcris fpledere libsis 5pfam qulbellio fecitclarerelibdlis libsis mathematica feta latens 5nquibuoeftmultamatbcfioDocrrmafepulta •*f.matbematica cognofci£ inuenitur i&wc velutfctmr. imperfcctcreperitar quare psiuata %d noo tranllata libzie cur cft viduata Bcvita ariftoteF celfitudine fciuit virtutis TBoftriboctousculmenquinouitbonozis #r IMc bicit autoz nf g> fcia bina vel metapbtficaFC q c fuma iter cefas fdas ) tractat be ente iqptu ene*T be ei9 9* q fut vnu« veru« bonu 70 £t et loqf t>e reb9 btm8«f«be pma ca vniuerfali(Tima*q e be9 et et be ipis itelligctU8«ad qs fe b5 octb nfettelltgctieCvt bf fcSo me« tapbifice)ftcut ocUia noctue ad luce folis« 3n qb9 libzis et be reb9 ma tbematicaltb9 tractat* pctpuet octauo*q matbemancaliafcia tpfecte nobis eft tradita* er eo qz Ubzi ariftoteF tractates be lilia reb9 ad nos no beuenerut* vel falte impfecte* vtP31 illop libzo»& .pceftibus* folu qualitate fcire qjtitatem 3ftaoocettantum line quali cognofcerequantum fidem ornata Cerre menfura ftellarum pulcbza figura Iftegula fozmandi modulos-ratio numerandi mtrinfecaa Ibinc tmntmtcrnas partes feu bona quaternas, f f Ibic autoz nofier manifeftat be qb9 matbematicaffcictia bocet* bi ceo q? illa ara folumo bocet natura qualitatis fcdm q> fepata eft a qua litatib9 fenfibilib9*Tla geometria bocet arte mefuradi terra 2lftrono mia vero bocet natura vero bocet modulationem in catu: queadmodu arifmetrica ratione numeradi* £ttantubefc ietiia fpeculatiuia HnftoteF* Sequft nuc be pzactida faentiia Jlriftotelis rupta biuifione pztus pzemiflam* pzactica etiam Setinam pzajtie vcbitactiuamrunulaieis factiua operadicumanu fciaa iftzimafuas partes m anuales continet artes artib9 epcelfa beclarat fcientia eximia ntl tractat pbilofopbia ♦f.vfum cognofcutur tgifu funguntur: per quem plus arte fciuntur |£ *Dic onr autoz poitbiuifione pzacticaru ipi92Sri*-Cut9 ro oz* dinis eft q: pfectiozafut pztoza*f3 fpeculatiua fda e pfectioz qj pzacn ca*g pzius be illa % ei9 mebns bctertautt*Diuidit aut pzarim in pzacti ca acnua et factiua Hctiua eft be reb9 agilib9 7 talib9 operationibus in qb9 ,pp:ie no relmquif aliqua res opata* Sed factiua eft be reb9 f» SriftoteUs ctiMHbue* q fune ree ad ectra facte» cume gtes funt artee manuales et -ppbedurtt i boc vfu« lana nem9 milee namgano rus medicina zc* t>c qb9 pnb9 pl?ia nicbil tractatio q? taliu notitia poti9 babet gvfum qp g ane: na eo cp funt g ofuemdme fadliime»fcia?t traditio no ell ne cei faria» eo q? are fcdm pbilofopbu eft circa oilficillimai motalis pbia acqrere Sicera cognofcit quicquid mos pzenderc polfit vocata g&uarc mozalie cft o icta fcietuia talis iRam vel perfecte oocct vllum v tuere recte triplec valuerit pgmta Efle tnpcrtm tibi que poreritfoze fata tuipomtur familia regitur otfpenfa tur per eam oomus ct moderatur coem ppmi 3 ut inter emes pzopzios per eam bene viues erbieop. Y politia t£ib babetpzimam* oomusaltera,fedpolis unam pdicra cdpilata (Omm pzefata Itbzie futu condecozata arifiotet lapsetis mftructozis laudati IBoftricozdatimomrozismartepzobati C. V ic bicit autot q? altera ps ipius ptactice fcietie»f»acttua tractatbc regimine'Zvimmt>9mo23lib9bomi» ideobictaeftmozalis pbilofo* pbia. 3fta aut mozalis pbilofopbia biuidic in tres ptes»f»i ethica^0 tiomic&z politica» Unetbica bocetbe regimine vm9 bois fcomle»*: io illi9 fubiectu pomf bomo felicitabif» Sed Yconomica bocct be bif pefatoe feu gubernatoe oomus z familie» *p>olitica vero bocetbegu bernatice multitudinis feu emiratis» io br a polis qo ert pluralitas; et Ycosicietia» quafi fcia tractans be regimine pluriui pgnoscitur muenitur tf>er talem fatur quo felib quis repetitur tucere modica Diligere quo tractarenuncpauca videboz amare fciutur cupere bonum nofcuntur gUfcere oonum devita fcientits vtttur JnDifciplinie fruitur cum nomine finis finis inueftigatur habeatur 0.ui fi queratur: vcp:optcrfe teneatur alicui9 alter i9 Szt non vilius ob caufam finio alius vlttmus beat9 efTe 5prcfup2emuserttquofelijt:quiofo:cqucrir nouiffima ejens felicitas Vl\tma moitalio eno pzofpertta* animalis *f*carms beatitudme CfTe voluptatem pzedictam felicitatem pbi retulerfit veraciter *&utdarnoijcerc*quodfalfum mrito vere .pqr nicbil bo plane aialtiibrutop. fapitcjcp:dTe-fed et boc pecudum oicit e(fe &ictu$vcro fiatuo bomini manet app:op:iatus C loiebicit q> p pbiam mortalis bomo elficft beatusrbe quo autorin pnti libello p3£ mtedit tractare* Docet em ethica q oia bonu appe« tut*£t bcc,pbat iduetsue in bifciplims % lcictits*q iunt gratia alicui9 finis* fed finis % bonu comcidilt* >6 teli buplep finis* f*ffms ,ppter fe no in aliu ordinatus*vt feliatae*£t alius eft finis in alui ordmstuo*fi cut federe ad qete aiat* % quies aiafad fortificatione virui naturaliu* et p illii fine null9 pt fieri beat9*f$ p pmu fine (q ncc alteri9 gratia) b® reddif felip % ideo ille eft vltim9 fims*Zuc ibiCUltia mortaT) recitat quoruda opinione* qbiperut vltima bois felicitate ‘tfumu bonu efTe voluptate cozpale*Sed boc reprobat t>iccs:q? felicitas eft folubona ?uemcs creature itellectuali*f$ voluptas torpat puenies eftbotb9z brutis* ergo illa no pt ee fumu bonu* £t bec .ppterea no noiaf fcom. veritate ali q6 bonu bois* ied potius vitrn tolles virtutem* nitor TRec Dicetur bono:» quod fic offendere cono: bonoras honorata b3 Tpluo oecozano flozio occozata gcftat bonozio Sriflotelis 0ed bona fumma Dato cuicuncg beatificato fo:e felicitate $b:opter virtutem banc oicimuo eflfe falutem vltimi tf&aod fummi Doni nonconucmetratiom fo:e allero tBon tamen effe flatum virtutemoico beatum nicbil q: malu babere felicit3tis TRil quoniam triftccompzebenderc vult ftatus iftc bicit virtutis 5Tr iftio fepe ftatue fertur noftre p:obitatie tEloic t>icit auto: q>fumu bonu no pfiftit in bono:ib9* Cui9p:ima eft illa rc-q: felicitas 03 effe in illo cui9 eft taqj accides in fuhiecto * f3 bo no: no eft in bono:ato: fed in bonozare: ergo fumu bonu n5 pfiftft in bono:ib94Sc5ar6quapomtibi('p>:optervirmte) eftifta:q:fnma bonu ep quo eft vltim9 finis qrif ,pp£fe: fed bono: n5 eft jjpi fe* imo fco3 boetiu eft gva vtutis*ergo no eft fumu bonu* Xertia ratione po« nit ibi( Tlo tn ftatu) q: ftatus felicitatis bebet effe fine triftitia* eje quo felicitas eftftat9 aggregatoe gfect9*fcd cubono:ib9funt mitte multe triftitie* ergo in illo no pftftit bois felicitas, qo ad longu bedarat Boetius in tertio beconfolatione* vltimi pftat benarti IBcc finis fu mmi fozmam oat gratia nummi' acceffus multoties ?pfiuo aduentuo quia fepiuo eft violentus violetis fup:eme bomo %1tfcp caret Pede fummebon itatis in ede frt>icauto:,pbat felicitate no ccfiftere in biuitits* cui9 tale afTignat rene: q: null9 pot violeter fieri beat9*f3 aliqs pot fieri biues violeter* £tiifumu bonu eft quo quis adepto nicbil vireri9 befiderare queat* fed appetit9 babedibiuitiss in mfimtucrefcit Btiaadepta beatitudo amitti no pot* fed biuitie poftlmt finaliter amitti* fummu bonu illi9pbi IRerum fumma Dea nec erit platomo idea effe orni re£ €iuc foie cuncromm ratio queatvna bononim Be vita cognOfci non valet IBam ratio fciri nequitaut plcitc reperiri Iflmc reprobat opinione platonisbices* cpfummubonu nopotefl boni cois oibus bonis *ftcut piato pofuit* qrotm bonorii tata eft biuerfitas q? vnu eoe babere no pnt*qua opinione 2lrifto«mul tiplicitcr reprobat primo ethicorum • fupreme btitudinis actio virtutio fumme oat oona Talutio perfecta vita H manfcrtttpfa petita tpsvnale vna tribuit auis &er velati mundo uonvmca Donatprundo manifefte valeat beatificare Stcnecgteclarcpoteritbzeuio bo:a beare bicatur buplicatur Sibenefcindaturvirtuomeritogeminatur C imcbicitq? actiones vtrtutufunt cafalutis* fipfeuerauermt talcd virtute operado vfcp ad fine vite bois* Tl a vnius virtutis actus non facit boiemvirtuofum*ficutpoftqpvinc3 coparuerit xrudonoduell fignu veru tpis vernalis* et fic breue tepus virtuofe operadi no facit virtuofum* fed virtutes augmetanf p cotinua virtutu opationci £ft quia itiotalio viituo vel fpiritualio ftudio talis virtus Sub pirgo moziopzudenttaculmcnbonoao pollitia felicitate *0bfcruatlateciuili pzofperitatc fuperbiente Summepzudentem quapzopter meo tumentem fapietie 5n regno mentiobabttue regnat fapientio fpeculattua felicitate bina Contemplfltiua cur pzofperitatecfc oiua beat9 bicif principatur f elix narratur fapien tta cui Dominatur beat9 illa feta Cftfelijcfociacuiconftatpbilofopbia Sriflotelis ptfia lucide Sitibus ornatum oiccfle ocoffmulatum pgnofci Ibccferota quia cernioatpbilofopbia Jbocopusergopiefpeculariellpbilofopbie (E t>ic Dicit auto: nofter q;p:adentiaeft virtus mozalis et inter oes iUas tenet culme bonozis* boc eft q> omniu mozaliu virtutum pzinci paliflima et conferuat p:udente in fumma felicitate«£ti.i ipfa fapien tia gubernas regnu ate facit bornine felice fecundu vita coteplattua in qua Dniu obtinet babitus fapte cui’ focia fertur ee ipa pipia q facit botem beo aflimilarbvt inquit fenecaadlucillu Dices boc mibi p£ia pzomittit vt me parem Deo faciat* beatus oznatus felijc ifle flatus vult cfie bonis oecozatus operatrir Dominatrix permanet vna beatitudo Defiderat Ciuilis verebona plurima querit babere facta aperta t£l irtutum gellaper que fiunt manifefla nifi pecuniofus bilaris abfcodif magnamm9 TOfit nummofus. largus latet ac ammofus fummus intellectus TBon erit abfq? bonis (latus excellens rationis Iperfe natura (ludij nefeit fuaiura cibo fanitate indiget veilitu Cozpoze cumvictu fano fcd eget vel amictu magis £>edplus fub pztmo laudet $ fub lare Diuo perit JTurbwcmultozum marcefdtnamcp bonozum principibus Serre flue maris oominis fi non fimularis ♦fcvitetue felijtr *fton minus inde flatus potent tuus effe beatus fupplemctu ♦fariftote* doctrina Iboc complementum noftri feribe oocumcittum fpectaliter adeptu coplemetu Iptecipuenactum fertur abeo<$peractum Ct)ic tJicit q> (latus felicitatis vult ec becozat9 talib9 boms«q cadSt fub bino ipius fottune* £t pcipue (latus felicitatis duilis reqrit talia bona<p quop. bono;z bifpefatione bebita act9virtutu maifeda£«q: fi no b3 numos no pot bcrevfu virtutis magniftceriemecftat9 roio t co tcplado z gubernado pot ee gfect9( n idis bois q refpiciut botemvr i cib9 ad famtate cotpis nccius«z et velles quom p:imn tn e majps ne marceiTttq: no e ftft tudinc geres cup:lcipib9bsminatibusfuper mare z terra et bominia pot tn efle abfqj illis datus virtutu at e fecddu qua qs con teplatur beu«in quo e toti9 pfyc ftnale vplemctu ccpofuerat fecreta «bariftoteles Scripferat occulta tamen ipfe volumina multa fecrerisfcientiis Srtibus occultis fuerant que pzefttta multis feta alcbimidica «bars biutnato:ia Sunt velut alcbtmia medicina faen tia orna •bfetebiuinadi v a &iuinatoicecuiu0 Capiunt bene motes fcteadronomice fecit libtos *f4tb:om Srtib9 aftrozu oedit atc$ v olumina quotum lectura noodedif inuenitur Copiafubrrabitur nobis.qutanon repentur |Tloicbicitg>$rid4cripfitmultoslibzos ztractat9q no venerutad nram noticia p traflato:ec l!b:o£2lrid*ficut fut quidaltbn be occule tis reb9 tractates ficut be pftigue z biumatotb9«be medietate rbeo* logia feu bma feta cui9 imitatotes z bifcipuli fut bene i talib9 erptit-z noticisapolarinos no babefc Yf fda ♦baride fplendere JtL Cccratars vcrcftmulbunc virtute nttere firmamt fundamentum f ijcttnamqvviam totam per pbilcfopbiam devita efi muetus plenus Cjctat compertusomm virtute refertus «fariftoteles fup:eme Comparat etcrtic qui oum vite# fupzeme naturale na ture pzopnebzeuiter per iture fit firmus nonfozmidans Cfficitur foztts non curans vincula moztia pftderat ©iuerfis Cum videt in rebus varijs nec non rpeckbue regula capere ?ufh'cie nozmam: talem vult pzcndercfozmam ♦frfozma *f*ho per quam felici tuftus queat omne Dici ©ditias eftimat ineptias Quando voluptates videt basputatimpzobitates qre flarim mudus lujeuria fugbiam Cur moj: fitcaftus lujcus vitet quocg faltus liberalis «f-bonu fupzemft Ct largus minimu negat efie bonum quocg fummu certe falfitatib9 Semper reucra fallis pzc fert* quia vera efl verae fupzemus Cjctat veridicus amicus efTe fapiente rectu (Et foic pzudentem planum fatis cft fapientem tEUrtus mozalis eft omnis» cui focialis fapietis letutale pbilofopbi veri mozs talis oebet baberi fapiens vifitauit Tjbbilofopbus f! fit- quem non bec gratia vifit H«plus q> ©id pt aflimllatur 1|Mus Dicatur bomo monftro confimilatur curfus «fanonftro 0zdo natare folet die cui male cure Sriftotelts. JDevita boet 02 ficut (dentite 3>(lema§iftcrvtifupcromnceartibusvti plene fugare potuit perfecte fciuit. omnes flcvuiccrcqmmt apice bonatis Cui mine virtutis dantis bona cuncta falu tis CTMcauto2biatq?ficutarirtotele8b3buit pleitudine pbifica#. feta ru sc 013 artiu*qs in feriptio porteris fuis reliqt* ita etia babuit viroitu copia* p qs ccparat vita nature ad vita eterna* q: vita eterna iit fefa ert buratura vita aut nature mometanea*? fi infdu ad ali qo rps buratboctn ert in multis picur* portqtadenecertario t>elrcit« q:oc gnabile ert cozruptibile* qo eje beteriatoe potetie ad mapimu ta dc cozrupi£*,ppter cui9 vite meritu mo:s naturalis* no ert timeda q: t reb9 mutabilib91 re£ fpecieb9 fubvfu bois cadetib9 e opbcdeda noz ma iurticie:p qua vnicuiq? qo furt ert reddit *Uir em iurtusvoluptates tpalcs refutatfceleratas*qre carnis lujcuria vitat tancp inimica* £tia larg9q:m bifpcfando pecnnia no credit in ea erte fumi boni rone*S3 prone biferetiois bo p:udes va bona fem p falfis pfert. bec aut paide tia ert 015 mozaliu vtutu pneipaliffima biriges 015 vtutu act9 et opatoes i fuos finesbebitos* q cuilibet p!5o bf ee neceflaria* qm fine pzudetiapbs moftro oparaf qocaufaf et* eo q:cadit ertra nature fre quete o:dmatione*S3q: arirtoteles bac prudentia cu ceteris vtutib9 babuit* ergo no mortrof5 beo poti9ppararibebuit* qui notitia recte viuedicufcnptis fuis porteris tradiditpfecte* p qua eterna falutem adipifei valeant recte in fpiritu ambulantes* *f*ariftotelis befideres videre Cuius virtutum cupias ft cernerefcutum refpice bocumetu optima medela ConfpiccDoctrmam fcelerum fumma medicinam animus fine arte illius viri TPectus9le,t9ndrimagnifineootemeandri *f*bote muniuit aletandrum *21ua fatis armautt- ipfum que fola beauit botibus *f*aletandri £5iccg bonis animus oonis fuit eius opimus _ fcia virtutu *f*notm Brs fimul etrnomm pzobitas funt nomina* quom mctione Dedarado fua opera IRon faciam fefta oefcribendo fua gdta tticbil Diligentia Dilejdt TBU quia curauir» ftudium tantum fcd amauit ♦fariftotelis pmoro 3 pfiue toro ftudq cur o:din e moto fulget copia Claret gdtomm maiozum fumma fuotutn Dicta Sufficiant ifta De vita duo repetita C T> ic auto: ,pbat qo fu pi9 betm dt De 23 rift o tele« fc$ cp alios Docuit p:udetia«q? Docuit 2Uejtadrumagnm tata p:udctia vt paucis amoto tu mudu fibi fubuceret*£r 4 ifert q> aridottes fuit abudao i feiettis x vtutib9 ac mo:ibus« £>e cui9 gcftio edis b auto: nicbil Dicit: q: pauca Ceo q> ftudto vebemeter adbelit) fuerut' q De et9 vita Dicta fufficiati Epoftpdicta fint mamfelta 3nc De mo:te fua quedam fiant tibifeita *Umftote\ee infirmitatis grauedme p:emi i&ui oumlanguozis cepiffet molegrauari mo:ti8 plaga nacws triftts leti poft vulnuo adeptuo amari vifitare accefierut «bariftotele pl?i cognolcere iueifirmitatis valde Defideratea Scire fu i m o:b i caufam multum cupientes ♦kariltotele maciletia pene l&ucm nume affectum macie p:e mole oolozis tenentem inuenerut «bpomi TPomum feruantem rcpcrerunt-cuiue odo:is «bariftoteli pzebuit iuuame fentire rtue ei modicum tribuit releuamcn babere incepit plpos accederes cernere Cepit vt boo adfe venientes ipfe videre ♦f«pbis «f»artftotele mftater Ibio optata falue ab co fuinm media te *bpf?i cito Diperut verba accepte Salia qui fubuo retulerunt verbula grate oariftotelee tnftrmatfi didimus o Docto: poft$ te Debilitatum nofteranim9 militia turbatum THoftrum cozfuerat meftu multo cruciatum videmus adeptu «f«penetue £5cd q videmus nunctenactum rdeuamen magnu atenoftre tribuit pfohmoite Jngeusfptrttuinollrooonatiiiedtcamcu ♦f»vba pbs atteuta mteUejrit cito Ibec vt ariftotdes vigili bibit aure repente retulit Dcfpate Bubudeno oijrit» veftra Diffidite mente gaudea amo:c Opalis leter p:op:ie nunc fpe viteretmende £>q: leti violetis rapiar abbo:rcde TBam fcio q moztts vi iam captar metuende retento in manu leuamcfcntirc fEtnifi contento palma pomo releuarer -•Kpculdubio mo:ti9 telis beuincerer Semotooubioletiiacultefuperarer gaudeo co:pis podere ptiuabo: Eetifico:- fcd ego q carnis mole carcbo «f-carne beflrucra Aeterne vite impetrabo g3.ua rupta Dona vite mdtozis babebo C 3fla efl ps qua auto2Deteriat De mo morns magifirt 21 rt* ftofeli8*Diccoq?qdamamfe{!abovobtsbcei9mo:te« qjpoftqj artlU incepit tfxrmari cecidit in letale vulmis«a quo p nulla medicinacurari potuit-Oopofiqjpbta: fapietes audierut* ad ipm Jlriftoteleaccefife rut mterrogates eu be fui motbi o:iginc« p que ipfe Hnlloteles val* de macer fact9 fuerat ce nimia pcualitatc tpfi9 * 3Ui* ttcqs pl>is acce- detib9 Srifloteles habuit pomu in manufua-cui9 odo: mitigauit pe= na ipfi9 intatu q tcepitillop pl?c£ pfma pfiderare-quos ftatim vifos reipoderut grillo teli Dicentes fortuitu trt ilee ec ei9 motbu (que tu cu viderint altqlif relaratu) gauififunc Ouib9tt3Didt2ir!flotele84q>Yimmo:ti8 euaderenopoftum pena mea p pomu l manu referuatu c peflifera mc:o fine tubio me appbcdei>£cd hoc folamc micbi fupefb q aia mea fepara &cmoite Srtftotelio. bit ab illa corruptibili came bellialiter ptra fpiritu femp pugnante* q corpore ecuta melioris vite munera t Donationes participabit* ♦f.pdicta cuin erat ffmon d«pl?o£ iPoft bec vnus ci refpondetfic fapientum paratu ottgc tua Doctrina tPrefto tuum fempcr fuerat nobis Documentum Doce fetam intelligamus Jnflruc nos talem Doctrinam q capiamus ♦bDoctrina mortis nonpaueamus iPcr quam morte tua leti vim non timeamus pfslatione noftraata babebit !Per quod folamen noftrum co: grande tenebit more pfueto Dolebit %tq minus folito propriaoe morte tedebit C io ic Dicit vn9 De illis fapictib9 % ppie cui nome erat ff mon Dijtit ad 2lrifto* magi flru fuu«ejc quo Doctrina tua femg fuit nobis pa rata« rogo Des nobis Doctrina q no timeam9 morte-* >ot mens nollra no fit granata Du violentia mortis meditamur«que adeo grauis % amara e; q nuq$ permittat bomtne perfecte gaudere* llatim *f.pt?o Iflolter arillotcles mojc Hc ref pondera t illi pfolado fodales corde amaro Solando focios turbatos pectore tridi' iflms parum leuamefcntia fragore Ibuius adbucmodicum pomi releuabo: odore inllruam *i.cu magno conatu Docebo vos magno non abft£ labore fidebabetis in fupma *f*ptfi fapientia Creditis in fumma nunquid vos pbilofopbia multottes cognita elt qfi Diuina &epe micbi vifa que res ejetat fere diua ♦f-aias *f«Pbia illullrare dentes que nouit fapientum clarificare Dono falubri Amentes «f*pbia brificare funere felici quas dicitur ipib beare £[t>ic 2lrtlfotdes implet petitione fui Difcipuli tymonis pfolado fo cios fuos in metis amaritudie pllitutos Dices-* q adbucmodici» mea Bc mo:?e iHrfto telis refeuabtf: infirmitas eje odo:e buius pomwt poftim vobis bacmam feftare boctrina«£t eft tfta q> pbia que cft rem biuinaru bumanaruqs cognitio foiet metes bominu illuflrare ad intuedu entis eterni ejrtra celu ejrifteris cognitione» a quo cuctis beriuatu eft eifeviuere i mtdli gere* bis quide clarius bis aut obfcurius ♦ 3tlG*ius cognitione bois lumma coiiftit felicitas* 3obams»jrvu» tieceft vita eterna vt cogno* fcattebeit veru t que mififtiiefumcbuftu* qua cognitione adepta ni cbfl eft vlterius quod quis adipifci valeat * Cuius boni ercellettflimi' natura oim tepozaliu fitim belet* factenfcp cupere biffolut z eiTe cum cbzifto. quod nobis cocedatbeus in fecula benedictus» t[Concludo ergo finaliter -zcu veritatebicoq> Brzftoteles p bei mi fericoedia qua ejemmocozdts affectu implozauitbiccs* O euaemu miferere mei fua fancta ac pciofa mozte potitus: tranflate9 ad eterne beatitudmis foliu» <0 uis em faue metis be buius rei veritate abigare poflit»cu Jlriftoteles babuit bei oipotentis notit;a*q?etia bea fumo ru bonop comunicatoze no biligeret* cu bicat primo ltb:o be edo cc mudo» q? ectra celu cft eifa a quo cuctis beriuatueft effe* fc5 ta natura leqjgratuitu» bei incarnatione* ficut neceiTario cratio gmtiepteiuppomt pditioe neipfttre ddture"» q: JlriftOtdes legis nature marim9 oocto:* z opila to: fubtilis» £r*quo P5 q> Sriftoteles fuitpcurfozcbuftu naturalib9* ficat jobanes baptifta fuit pcurfozcbriftiad pparadu ipfi plebe gfe* cta in gratuitis«Tlec obftatjlriftotelc fuiffe in tepoze ante lege gratie q: biat Buguftin9»# aliqui erat boies veteris legis funditer z nature qui g gratia gfonale fuerut be noua lege» £t boc eft qo bicir 2Jpib ad •Rommtos» it* Of getes lege non babetes naturaliter agur ea q funt legis» queadmodu nofter Jlnftoteles fecit» vt P5 infeietiis ab eo tra= ditis*Cotra que murmurares fuut generaliter oesbegardi zloilardi qui vidcte3 feftuca in alteri9 oculo»in ,ppriis aut oculis trabe minime cofpiciut» quib9 oibus filettu impono» q: ipfis .pprios ftatus z condi ttone3 benecofideratibus fentict feipfos z ftatus eo»z orno repzoba tos: vr p5 in Oementina ad noftra* be berericis»cu coco:» vbi ftam z religione intueri valent feipfos mdicaturi» |[ £jepacit Uber be vita et mo:te Uriftotclis» 3mp:imepour 3l?ei*andrebemouranta “jbaris au mout (mete £encuiefue:beuant lecoilege be ia XDarcbe» ifoo» jU»uu*iour DapunU [ tn/Cbaraeteres 'z nomina (Ignojz sodiact. Ipy i Sries f z Xbaurus 7 Xibu nv 8 Scojpius | n 5 femini 1 £5 4 /Cancer i 9 Sagittarius io 10 /Capucoanus ra 5 zco R np 6 Uirgo ks: 1 i Aquarius X 11 *Piftes \ <£Xbaractere8 z nomina planetarum. fi i Saturnus ] 5 i XDercurius ip z 3uptter ] $ ; 2K>ars j j) 7 Xuna © 4 Sol 0 * Uenua f & £aput ?? £auda (J3Xbaracterc3 z nomina 4fpectuum. 6 £oniunctio [[ | <? Oppolitio j 1 a rrinus i □ Quartus J. i